FRANK HERBERT MESJASZ DIUNY Tytu� orygina�u: Dune Messiah Prze�o�y�a: Maria Grabska Data wydania oryginalnego: 1969 Data wydania polskiego: 1992 ZAPISKI Z CELI �MIERCI PRZES�UCHANIE BRONSA Z IX Pytanie: Co sk�oni�o ci� do podj�cia tej szczeg�lnej pr�by zanalizowania dziej�w Muad�Diba? Odpowied�: Dlaczego mia�bym odpowiada� na twoje pytania? Pytanie: Poniewa� utrwal� twe s�owa. Odpowied�: Aaach! To dobry argument dla historyka! Pytanie: B�dziesz wi�c wsp�pracowa�? Odpowied�: Czemu nie? I tak nigdy nie zrozumiesz, co zainspirowa�o moj� �Analiz� historyczn��. Wy, kap�ani, macie zbyt wiele do stracenia, by... Pytanie: Wypr�buj mnie. Odpowied�: Wypr�bowa� ciebie? No dobrze... Czemu by nie? Zaintrygowa�a mnie powierzchowno�� obrazu tej planety w oczach mas, jak� zawdzi�cza swej popularnej nazwie: Diuna. Prosz� zauwa�y�: nie Arrakis, lecz Diuna. Historia cierpi na obsesj� Diuny - pustyni, kolebki Fremen�w. Koncentruje si� na egzotycznych zwyczajach, wynikaj�cych z niedostatku wody, z p�koczowniczego �ycia Fremen�w, kt�rzy nie zrzucaj� z grzbiet�w filtrfrak�w, niemal ca�kowicie odzyskuj�cych wilgo� wydalan� przez cia�o. Pytanie: Czy to wszystko nie jest prawd�? Odpowied�: To powierzchowne prawdy. Ignorowanie tego, co dzieje si� pod t� warstewk� jest r�wnie absurdalne, jak pr�ba zrozumienia mojej rodzimej planety, Ix, bez poznania rodowodu jej nazwy: �e jest dziewi�t� planet� naszego s�o�ca. Nie, nie. Nie wystarczy postrzega� Diun� jako miejsce okrutnych samum�w. Nie wystarczy m�wi� o grozie, jak� siej� gigantyczne czerwie pustyni. Pytanie: Ale� to jest decyduj�ce dla charakteru Arrakis! Odpowied�: Decyduj�ce? Oczywi�cie, ale tworzy jednostronny obraz, podobnie jak przyczyna, dla kt�rej Diuna sta�a si� monokultur� - bo jest jedynym i wy��cznym �r�d�em przyprawy, melan�u. Pytanie: Tak. Pozw�l nam us�ysze� twe zdanie na temat �wi�tej przyprawy. Odpowied�: �wi�tej! Jak wszystkie �wi�to�ci, tak i przyprawa jedn� r�k� daje, a odbiera drug�. Przed�u�a �ycie i pozwala postrzega� przysz�o��, ale bezlito�nie uzale�nia i pi�tnuje. Tak samo, jak naznaczy�a ciebie: b��kitne oczy bez �ladu bieli. Twoje oczy, tw�j narz�d wzroku sta� si� jedno�ci� bez �adnych kontrast�w, widz�c� jednostronnie. Pytanie: Ta herezja zaprowadzi�a ci� do tej celi! Odpowied�: Do tej celi przyprowadzili mnie twoi kap�ani. Jak wszyscy kap�ani szybko nauczyli�cie si� nazywa� prawd� herezj�. Pytanie: Jeste� tu, bo o�mieli�e� si� twierdzi�, �e Paul Atryda utraci� co� nieodzownego dla swego cz�owiecze�stwa, zanim m�g� sta� si� Muad�Dibem. Odpowied�: Nie tylko to. Straci� tu r�wnie� ojca w wojnie z Harkonnenami. Tutaj te� poni�s� �mier� Duncan Idaho, kt�ry po�wieci� siebie, �eby Paul i lady Jessika mogli umkn��. Pytanie: Tw�j cynizm zostanie odpowiednio potraktowany. Odpowied�: Cynizm! To bez w�tpienia jeszcze wi�kszy grzech ni� herezja. Ale, widzisz, tak naprawd� nie jestem cynikiem. Jestem jedynie obserwatorem i komentatorem. Ujrza�em w Paulu prawdziw� godno��, gdy ucieka� w pustyni� ze swoj� brzemienn� matk�. Ma si� rozumie�, ta kobieta by�a tak�e czym� warto�ciowym, nie tylko ci�arem. Pytanie: Ca�y problem z wami, historykami, to to, �e tego, co dobre, nigdy nie zostawicie w spokoju. Widzisz prawdziw� godno�� w �wi�tym Muad�Dibie, lecz musisz doda� sw�j cyniczny komentarz. Nic dziwnego, �e Bene Gesserit r�wnie� ci� oskar�aj�. Odpowied�: Wy, kap�ani, m�drze czynicie, por�wnuj�c si� z zakonem �e�skim Bene Gesserit. One te� trwaj� dzi�ki temu, �e dzia�aj� w ukryciu. Ale nie mog� ukry� faktu, �e lady Jessika by�a ich adeptk�. Wiesz, �e szkoli�a syna wedle ich metod. Moim przest�pstwem by�o poruszenie tego fenomenu, ujawnienie ich sztuki manipulowania umys�em i ich programu genetycznego. Nie chcecie, by opinia publiczna zwr�ci�a uwag� na fakt, �e Muad�Dib mia� by� upragnionym, oswojonym mesjaszem zakonu �e�skiego, �e by� ich Kwisatz Haderach, zanim sta� si� waszym prorokiem. Pytanie: Gdybym mia� jeszcze w�tpliwo�ci, czy ci� skaza�, to teraz je rozwia�e�. Odpowied�: Umiera si� tylko raz. Pytanie: Lecz r�ne s� rodzaje �mierci. Odpowied�: Strze�cie si�, bo zrobicie ze mnie m�czennika. Nie s�dz�, by Muad�Dib... Powiedz, czy Muad�Dib wiedzia�, co robicie w tych lochach? Pytanie: Nie zaprz�tamy uwagi �wi�tej Rodziny b�ahostkami. Odpowied� (ze �miechem): I po to Paul Atryda walczy� o miejsce w�r�d Fremen�w! Po to nauczy� si� dosiada� i kierowa� czerwiem! B��dem by�o odpowiada� na twe pytania. Pytanie: Obieca�em, �e uwieczni� twoje s�owa i dotrzymam obietnicy. Odpowied�: Doprawdy? Wi�c s�uchaj mnie uwa�nie, freme�ski degeneracie, kap�anie nie maj�cy �adnego boga poza samym sob�! Spora odpowiedzialno�� na was ci��y. To freme�ski rytua� podsun�� Paulowi pierwsz� pot�n� dawk� przyprawy, umo�liwiaj�c mu widzenie przysz�o�ci. To przez freme�ski rytua� ta sama przyprawa obudzi�a nienarodzon� Ali� w �onie lady Jessiki... Czy zastanowi�e� si� kiedykolwiek, czym by�o dla niej przyj�cie na ten �wiat - w pe�ni �wiadomej, wyposa�onej we wszystkie wspomnienia i ca�� wiedz� swojej matki? �aden gwa�t nie m�g�by by� bardziej przera�aj�cy. Pytanie: Bez �wi�tej przyprawy Muad�Dib nie sta�by si� wodzem wszystkich Fremen�w. Bez tego u�wi�caj�cego poznania Alia nie by�aby Ali�. Odpowied�: A ty, bez waszego �lepego, freme�skiego okrucie�stwa nie by�by� kap�anem. Och, znam was, Fremeni. My�licie, �e Muad�Dib jest jednym z was, bo zwi�za� si� z Chani, bo przyj�� wasze zwyczaje. Ale najpierw by� Atryd� i by� szkolony przez adeptk� Bene Gesserit. Posiad� umiej�tno�ci zupe�nie wam nieznane. My�leli�cie, �e przyni�s� wam now� organizacj�, now� misj�. Obieca� przekszta�ci� wasz� pustynn� planet� w tryskaj�cy wod� raj. Ale kiedy zawr�ci� wam w g�owach t� wizj�, jednocze�nie odebra� wam dziewictwo! Pytanie: Ta herezja nie zmienia faktu, �e Ekologiczna Transformacja Diuny post�puje. Odpowied�: A ja jestem winien herezji �ledzenia �r�de� tej transformacji, zg��biania jej skutk�w. Bitwa, kt�ra rozegra�a si� tam, na R�wninie pod Arrakin nauczy�a zapewne wszech�wiat tego, �e Fremeni s� zdolni pokona� imperialnych sardaukar�w. Ale kiedy gwiezdne imperium rodu Corrin�w sta�o si� freme�skim imperium pod ber�em Muad�Diba, czym wi�cej sta�o si� Imperium? Wasza D�ihad trwa�a tylko dwana�cie lat, ale jak� przynios�a nauk�? Teraz Imperium rozumie, jaka blag� by�o ma��e�stwo Muad�Diba z ksi�niczk� Irulan�! Pytanie: O�mielasz si� oskar�a� Muad�Diba o nieszczero��? Odpowied�: Mo�ecie mnie za to zabi�, ale to nie herezja. Ksi�niczka zosta�a mu po�lubiona, lecz nie jest jego �on�. Chani, jego ma�a freme�ska go��beczka - ona jest �on�. Wszyscy o tym wiedz�. Irulana by�a kluczem do tronu, niczym wi�cej. Pytanie: �atwo dostrzec, dlaczego ci, kt�rzy spiskuj� przeciwko niemu, u�ywaj� twojej �Analizy historycznej� jako koronnego argumentu. Odpowied�: Nie przekonam ci�, wiem o tym. Konspiratorzy dostali do r�ki argument, zanim jeszcze ukaza�a si� moja �Analiza�. Zrodzi�a go dwunastoletnia D�ihad. To ona zjednoczy�a dawne grupy nacisku, ona wznieci�a spisek przeciw Muad�Dibowi. Tak g�sty welon mitu spowija Paula Muad�Diba, Imperatora - mentata i jego siostr� Ali�, te trudno jest dojrze� ludzi z krwi i ko�ci poza t� zas�on�. Ale przecie� byli nimi: on - �ywym m�czyzn� Paulem Atryd� i ona - �yw� kobiet� Ali�. Ich cia�a podlega�y wp�ywom przestrzeni i czasu. I nawet je�li dar widzenia przysz�o�ci pozwala� im przekracza� zwyk�e limity czasoprzestrzenne, nale�eli do rodzaju ludzkiego. Do�wiadczali rzeczywistych zdarze� pozostawiaj�cych �lady w rzeczywistym wszech�wiecie. By ich zrozumie�, trzeba dostrzec, �e ich tragedia by�a tragedi� ludzko�ci. To dzie�o jest wi�c po�wi�cone nie Muad�Dibowi czy jego siostrze, ale ich spadkobiercom - nam wszystkim. Dedykacja do Konkordatu Muad�Diba spisana z Tabla Memorium Kultu Ducha Mahdiego Okres rz�d�w imperialnych Muad�Diba sp�odzi� wi�cej historyk�w ni� jakakolwiek inna epoka w historii ludzko�ci. Wi�kszo�� z nich toczy�a zawistne i sekciarskie spory, co r�wnie� �wiadczy o szczeg�lnym wp�ywie cz�owieka, kt�ry wywo�a� tyle uniesie� na tak wielu r�nych planetach. Rzecz jasna, jego wizerunek sk�ada si� z pierwiastk�w historycznych, idealnych i wyidealizowanych. Ten cz�owiek, urodzony jako Paul Atryda, pochodz�cy ze staro�ytnego wysokiego rodu, otrzyma� gruntowne wyszkolenie prana-bindu od swojej matki, Bene Gesserit - lady Jessiki. Dzi�ki temu m�g� sprawowa� pe�n� kontrol� nad swymi mi�niami i nerwami. Posiada� jednak co� wi�cej: by� mentatem, dysponowa� intelektem, kt�rego zdolno�ci przy�miewa�y mo�liwo�ci mechanicznych komputer�w u�ywanych przez staro�ytnych, zanim zakaza�a tego religia. Ponad wszystko jednak Muad�Dib by� Kwisatz Haderach, istot�, kt�ra by�a celem realizowanego przez tysi�ce pokole� programu doboru genetycznego zakonu �e�skiego. By� Kwisatz Haderach, �tym, kt�ry mo�e by� w wielu miejscach naraz�, prorokiem, cz�owiekiem, poprzez kt�rego Bene Gesserit spodziewa�y si� kontrolowa� ludzkie przeznaczenie - i ten cz�owiek zosta� Imperatorem Muad�Dibem, wymusiwszy polityczne ma��e�stwo z c�rk� pokonanego przez siebie Padyszacha Imperatora. Rozwa�cie ten paradoks: zaczyn kl�ski ukryty w chwili zwyci�stwa. Z pewno�ci� czytali�cie inne opracowania i znacie powierzchowne fakty. Dzicy Fremeni Muad�Diba rzeczywi�cie zwyci�yli Padyszacha Szaddama IV. Zmietli legiony sardaukar�w, po��czone si�y wysokich rod�w, armi� Harkonnen�w i wojska zaci�ne op�acane z funduszy przyznanych przez Landsraad. Atryda rzuci� na kolana Gildi� Planetarn� i posadzi� sw� siostr� Ali� na tronie religijnym, kt�ry Bene Gesserit uwa�a�y dot�d za w�asny. Dokona� tego wszystkiego i jeszcze wi�cej. Misjonarze Muad�Diba, Kwizaraci, ponie�li w kosmos religijn� wojn�, wielk� D�ihad, kt�rej g��wny impet trwa� dwana�cie standardowych lat. To niewiele, ale w tym czasie religijny kolonializm zagarn�� niemal ca�y ludzki wszech�wiat pod jednym ber�em. Dokona� tego, poniewa� w�adza nad Arrakis, planet� znan� bardziej jako Diuna, dawa�a monopol na najwa�niejsz� monet� kr�lestwa - przypraw� geriatryczn�, melan�, trucizn� daj�c� �ycie. I oto nast�pny sk�adnik historii idealnej: materia, kt�rej psychotropowa chemia odkrywa Czas. Bez melan�u Wielebne Matki zakonu �e�skiego nie mog�yby dokonywa� obserwacji i kontroli ludzi. Bez melan�u Nawigatorzy Gildii nie mogliby przemierza� przestrzeni kosmicznej. Bez melan�u miliardy miliard�w obywateli Imperium zmar�yby z narkotycznego g�odu. Bez melan�u Paul Muad�Dib nie m�g�by widzie� przysz�o�ci. Wiemy, �e �w moment najwy�szej pot�gi ni�s� w sobie upadek. Wyja�nienie mo�e by� tylko jedno: w pe�ni dok�adne i ca�kowite przewidywanie przysz�o�ci niesie �mier�. Inne �r�d�a twierdz�, �e Muad�Dib zosta� pokonany przez zwyczajny spisek Gildii, Bene Gesserit i amoralnych naukowc�w z Bene Tleilax, pos�uguj�cych si� niemo�liwymi do rozpoznania Tancerzami Oblicza. Jeszcze inne wskazuj� na istnienie szpieg�w w otoczeniu Muad�Diba. Podkre�laj� wp�yw Tarota Diuny, za�miewaj�cego jego prorocze wizje. Niekt�rzy podkre�laj� fakt, �e Muad�Dib zosta� zmuszony do przyj�cia s�u�by gholi, cia�a wskrzeszonego z martwych i przygotowanego, by go zniszczy�. Z ca�� pewno�ci� wiedz� oni, �e owym ghol� by� Duncan Idaho, oficer Atryd�w, kt�ry zgina�, ratuj�c �ycie m�odego Paula. Opisywano r�wnie� spisek w �onie Kwizaratu, kt�remu przewodzi� panegirysta Korba. Analizowano kolejne etapy planu Korby, zmierzaj�cego do uczynienia z Muad�Diba m�czennika i obci��enia win� Chani, jego freme�skiej konkubiny. Czy kt�rekolwiek z tych twierdze� mo�e wyja�ni� fakty, jakie ujawni�a historia? To niemo�liwe. Tylko przez zab�jcz� natur� jasnowidzenia mo�emy t�umaczy� upadek tak wielkiej i dalekowzrocznej pot�gi. �ywi� nadziej�, �e inni historycy wyci�gn� wnioski z tego odkrycia. �Muad�Dib: Analiza historyczna� pi�ra Bronsa z Ix Nie istnieje granica mi�dzy bogami a lud�mi; niekiedy jedni przeistaczaj� si� niepostrze�enie w�drugich. �Przys�owia Muad�Diba� Na my�l o morderczej intrydze, kt�r� spodziewa� si� uknu�, Scytalus, tleilaxa�ski Tancerz Oblicza, odczuwa� wyrzuty sumienia. �B�d� �a�owa�, �e sta�em si� przyczyn� cierpienia i �mierci Muad�Diba� - powtarza� sobie. Starannie ukrywa� przed wsp�spiskowcami t� delikatno�� uczu�. Wskazywa�a ona jednak wyra�nie, �e �atwiej identyfikowa� si� z ofiar� ni� z katem, co zreszt� by�o charakterystyczne dla Tleilaxan. Scytalus sta� w pewnym oddaleniu od innych, milcz�cy i zamy�lony. Od pewnego ju� czasu spierano si� o przydatno�� trucizny psychotycznej. Sp�r by� o�ywiony i gwa�towny, lecz prowadzony w spos�b kulturalny, co obowi�zywa�o wychowank�w Wielkich Szk�, omawiaj�cych sprawy bliskie ich dogmat�w. - Ju� my�lisz, �e go przyszpili�e�, a w�a�nie wtedy odkrywasz, �e jest nietkni�ty! To rzek�a stara Matka Wielebna Bene Gesserit, Gaius Helena Mohiam, goszcz�ca ich tutaj, na Wallach IX: sztywna posta� w czarnym habicie, stara wied�ma, unosz�ca si� w krze�le grawitacyjnym na lewo od Scytalusa. Odrzucony na plecy kaptur aby ods�ania� pomarszczon� twarz w wie�cu siwych w�os�w, wpadni�te oczy patrzy�y z twarzy podobnej do obci�gni�tej sk�r� czaszki. Pos�ugiwali si� j�zykiem Mirabhasa - pe�nym ostro punktowanych sp�g�osek i s�siaduj�cych samog�osek - doskona�ym do przekazywania najbardziej wyrafinowanych, emocjonalnych subtelno�ci. Edric, Nawigator Gildii, zareplikowa� w�a�nie s�ownym reweransem, pi�knym sztychem pogardliwej uprzejmo�ci. Scytalus spojrza� na wys�annika Gildii. Edric unosi� si� o kilka krok�w od niego w kapsule wype�nionej pomara�czowym gazem. Pojemnik umieszczono wewn�trz przezroczystej kopu�y, zbudowanej przez Bene Gesserit specjalnie na to spotkanie. Gildianin by� wyd�u�onym, zaledwie w przybli�eniu humanoidalnym stworzeniem o p�etwopodobnych stopach i du�ych, wachlarzowatych, b�oniastych d�oniach. Ryba w dziwacznym morzu. Z wentyli zbiornika unosi� si� bladopomara�czowy ob�ok, rozsiewaj�cy zapach geriatrycznej przyprawy - melan�u. - Je�li dalej b�dziemy i�� t� drog�, pozdychamy z g�upoty! To by�a czwarta z obecnych os�b - potencjalny cz�onek spisku, ksi�na Irulana, �ona /�Cho� tylko z nazwy� - przypomnia� sobie Scytalus/ ich wsp�lnego wroga. Sta�a u naro�a kapsu�y, wysoka, jasnow�osa pi�kno�� w sukni ze sk�ry wala b��kitnego i dobranym kapeluszu. W jej uszach b�yszcza�y z�ote kolczyki. Nosi�a si� z arystokratyczn� wynios�o�ci�, ale co� w napi�tej g�adko�ci jej rys�w zdradza�o dzia�anie hamulc�w wpojonych przez Bene Gesserit. Scytalus zaprzesta� analizowania niuans�w j�zyka i otaczaj�cych go twarzy i rozejrza� si� dok�adnie wok�. Kopu�a tkwi�a w�r�d wzg�rz zbrukanych topniej�cym �niegiem, w kt�rym odbija� si� mokry b��kit ma�ego, b��kitnobia�ego s�o�ca, stoj�cego w zenicie. �Dlaczego w�a�nie to miejsce?� - zastanawia� si�. Bene Gesserit rzadko pozostawia�y co� przypadkowi. We�my otwart� konstrukcj� kopu�y: bardziej konwencjonalny, zabudowany gmach m�g�by wprawi� Gildianina w klaustrofobiczny l�k. Jego psyche n�ka�y zahamowania wynikaj�ce z faktu narodzin i �ycia w otwartym kosmosie, z dala od jakiejkolwiek planety. Ale zbudowa� to wszystko specjalnie dla Edrica - c� za finezyjny spos�b wytkni�cia mu jego s�abo�ci! �Co tutaj - duma� Scytalus - zosta�o przygotowane dla mnie?� - A ty nie masz nic do powiedzenia, Scytalusie? - zagadn�a go Matka Wielebna. - Chcesz mnie wci�gn�� w t� b�aze�sk� potyczk�? - spyta� Scytalus. - Dobrze wi�c. Mamy do czynienia z potencjalnym mesjaszem. Na kogo� takiego nie przypuszcza si� frontalnego ataku. Jego m�cze�stwo by�oby nasz� kl�sk�. Wszystkie oczy zwr�ci�y si� ku niemu. - Uwa�asz, �e to jedyne niebezpiecze�stwo? - spyta�a Matka Wielebna �wiszcz�cym g�osem. Scytalus wzruszy� ramionami. Na to spotkanie wybra� sobie dobrotliwe, okr�g�e oblicze, weso�e rysy z ckliwymi, pe�nymi ustami oraz opas�e cia�o t�paka. Teraz, gdy przygl�da� si� wsp�konspiratorom, wiedzia�, �e - by� mo�e instynktownie - dokona� idealnego wyboru. Jako jedyny z obecnych zdolny by� manipulowa� wygl�dem zewn�trznym, dowolnie zmieniaj�c twarz i sylwetk�. By� Tancerzem Oblicza - ludzkim kameleonem, a jego aktualna posta� prowokowa�a innych do lekcewa�enia go. - No wi�c? - naciska�a Matka Wielebna. - Napawa�em si� cisz� - rzek� Scytalus. - Lepiej, by nasze wzajemne animozje pozosta�y nie wypowiedziane. Matka Wielebna cofn�a si� i Scytalus poj��, �e starucha zmienia swoj� opini� o nim. Wszyscy tutaj byli produktem morderczego szkolenia prana-bindu, kt�re dawa�o dost�pn� tylko dla niewielu ludzi kontrol� mi�ni i nerw�w. Ale organizm Tancerza Oblicza wyposa�ony by� w ��cza mi�niowe i nerwowe, o kt�rych inni nie mogli nawet marzy�, a co wi�cej - w sympatico, mimetyczny dar, pozwalaj�cy mu przybiera� nie tylko cudzy wygl�d, lecz i cudz� psychik�. Scytalus da� Matce Wielebnej czas na dokonanie przewarto�ciowali i rzek�: - Trucizna! - atonalne brzmienie s�owa mia�o sygnalizowa�, �e tylko on rozumie jego utajone znaczenie. Gildianin wzdrygn�� si�. - M�wimy o psychotycznej truci�nie, nie fizycznej - rozleg�o si� z g�o�nika, kr���cego wok� naro�a zbiornika, tu� nad g�ow� Irulany. Scytalus roze�mia� si�. �miech w Mirabhasa mia�d�y� przeciwnika, nie pozostawiaj�c mu �adnego atutu. Irulana u�miechn�a si� z uznaniem, ale w k�cikach oczu Wielebnej Matki czai� si� �lad gniewu. - Przesta�! - wychrypia�a Mohiam. Scytalus zamilk�, ale ju� zd��y� przyku� ich uwag�: milcz�cego Edrica, gniewnej i czujnej Matki Wielebnej oraz Irulany - ubawionej, lecz nieco zmieszanej. - Nasz przyjaciel Edric sugeruje - podj�� - �e dwie czarownice Bene Gesserit, szkolone tajemnymi metodami, nie nauczy�y si� robi� rzeczywistego u�ytku z oszustwa. Mohiam odwr�ci�a si�, by spojrze� na zimne wzg�rza �wiata Bene Gesserit. �Zaczyna wreszcie docenia� sytuacj� - zorientowa� si� Scytalus. - To dobrze. Ale z Irulan� to ca�kiem inna sprawa.� - Jeste�, czy nie jeste� jednym z nas, Scytalusie? - zapyta� wprost Edric, wytrzeszczaj�c swe ma�e, szczurze oczka. - Nie o mojej lojalno�ci tu dyskutujemy - odpar� Scytalus. Skoncentrowa� uwag� na Irulanie. - Zastanawiasz si�, ksi�no, czy s�usznie przeby�a� tyle parsek�w, podejmuj�c takie ryzyko? Skin�a g�ow� potwierdzaj�co. - Czy podr�owa�a� po to, aby �onglowa� frazesami z cz�ekokszta�tn� ryb� albo dyskutowa� z t�ustym tleilaxa�skim Tancerzem Oblicza? - dr��y� Scytalus. Odsun�a si� od zbiornika i potrz�sn�a g�ow�, zirytowana silnym odorem melan�u. Edric wykorzysta� t� chwil�, by wrzuci� sobie do ust pastylk�. Scytalus zauwa�y�, �e Gildianin zjada� przypraw�, wdycha� j� i bez w�tpienia r�wnie� j� pi�. By�o to zrozumia�e, skoro przyprawa wzmaga�a zmys� jasnowidzenia Nawigatora, umo�liwiaj�c prowadzenie galeonu Gildii bezdro�ami kosmosu z ponad�wietlnymi pr�dko�ciami. Wyostrzona przez melan� �wiadomo�� pozwala�a mu znale�� tak� lini� przysz�o�ci statku, kt�ra pozbawiona by�a niebezpiecze�stw. Edric wietrzy� teraz inny rodzaj zagro�enia, lecz nawet wykorzystuj�c jasnowidzenie, m�g� go nie rozpozna�. - My�l�, �e pope�ni�am b��d, przybywaj�c tutaj - stwierdzi�a Irulana. Wielebna Matka odwr�ci�a si�, otworzy�a oczy i zamkn�a je natychmiast w spos�b przypominaj�cy zachowanie gada. Scytalus przeni�s� spojrzenie z Irulany na zbiornik, jakby zapraszaj�c ksi�n� do p�j�cia za jego wzrokiem. Wiedzia�, �e dla niej Edric wygl�da odpychaj�co: wy�upiaste �lepia, potworne r�ce i stopy, poruszaj�ce si� wolno po�r�d otaczaj�cych go matowopomara�czowych wir�w. Z pewno�ci� zastanawia�a si� nad jego zwyczajami seksualnymi, my�l�c, jak niesamowite musi by� zbli�enie z czym� takim. Tych dwoje dzieli� nawet generator pola antygrawitacyjnego, stwarzaj�cy Edricowi niewa�ko�� kosmosu. - Ksi�no - odezwa� si� Scytalus - obecno�ci Edrica tutaj zawdzi�czamy, �e prorocza wizja twojego m�a nie zdo�a natkn�� si� na pewne wydarzenia, nie wy��czaj�c tego... przypuszczalnie. - Przypuszczalnie - powiedzia�a Irulana. Matka Wielebna pokiwa�a g�ow�, nie otwieraj�c oczu. - Fenomen jasnowidzenia jest tylko w cz�ci rozumiany, nawet przez tych, kt�rzy go dost�pili - powiedzia�a. - Jestem pe�noprawnym Nawigatorem Gildii i w�adam Moc� - zauwa�y� Edric. Matka Wielebna zn�w otwar�a oczy. Tym razem przygl�da�a si� Tancerzowi Oblicza, mierz�c go wzrokiem z t� szczeg�ln� intensywno�ci� Bene Gesserit. Wa�y�a najdrobniejsze szczeg�y. - Nie, Wielebna Matko - zamrucza� Scytalus - nie jestem takim prostaczkiem, jakim si� wydaj�. - Nie rozumiemy Mocy jasnowidzenia - rzek�a Irulana. - O to w�a�nie chodzi. Edric m�wi, �e m�j m�� nie jest w stanie zobaczy�, dowiedzie� si�, b�d� przewidzie�, co dzieje si� wewn�trz sfery oddzia�ywania Nawigatora. Ale jak daleko rozci�ga si� ta sfera? - W naszym Wszech�wiecie istniej� ludzie i rzeczy, kt�re znam tylko ze skutk�w ich dzia�ania. - Edric zacisn�� rybie usta w cienk� lini�. - Wiem, �e by�y tu, tam... gdzie�. Jak wodne stworzenie p�yn�c roztr�ca pr�dy, tak samo jasnowidzenie roztr�ca Czas. Widzia�em miejsca, w kt�rych by� tw�j m��. Nigdy nie widzia�em jego samego ani te� oddanych mu ludzi, kt�rzy d��yli do wyznaczonych przez niego cel�w. To jest os�ona, jak� jasnowidz ofiarowuje tym, kt�rzy s� z nim. - Irulana nie jest z tob� - rzuci� Scytalus, zerkaj�c k�tem oka na ksi�n�. - Wiemy wszyscy, dlaczego konspiracyjne zebrania mog� odbywa� si� tylko w mojej obecno�ci - powiedzia� Edric. - Najwyra�niej masz swoje zastosowania - stwierdzi�a Irulana, jak gdyby m�wi�a o maszynie. �Teraz widzi w nim to, czym jest w istocie - pomy�la� Scytalus. - Nie�le!� - Przysz�o�� jest rzecz�, kt�r� mo�na kszta�towa� - powiedzia� g�o�no. - Rozwa� t� my�l, ksi�no. Irulana spojrza�a na niego. - Ludzie, kt�rzy d��� do obranych przez Paula cel�w - powt�rzy�a. - A wi�c z pewno�ci� pod tym p�aszczem kryj� si� niekt�rzy z jego freme�skich legionist�w. Widzia�am, jak przepowiada� im przysz�o��, s�ysza�am wykrzykiwane pochlebstwa dla ich Mahdiego, ich Muad�Diba. �Zorientowa�a si� - pomy�la� Scytalus - �e jest tu na przes�uchaniu, �e zostanie wydany wyrok, kt�ry j� zachowa lub zniszczy. Widzi pu�apk�, jak� na ni� zastawili�my.� Jego wzrok napotka� spojrzenie Matki Wielebnej. Odni�s� dziwne wra�enie, �e my�l� o tym samym. Oczywi�cie Bene Gesserit pouczy�y swoj� ksi�n�, dostarczy�y jej zr�cznych k�amstewek. Ale zawsze nadchodzi� ten moment, w kt�rym Bene Gesserit musia�a zaufa� raczej w�asnemu instynktowi i wyszkoleniu. - Ksi�no, wiem, czego najbardziej pragniesz od Imperatora - odezwa� si� Edric. - Kt� to mo�e wiedzie�? - rzuci�a Irulana - Pragniesz by� matk�, za�o�ycielk� kr�lewskiej dynastii - ci�gn�� Edric, jak gdyby jej nie s�ysza�. - Je�li nie przy��czysz si� do nas, nie stanie si� to nigdy. Daj� ci na to s�owo jasnowidza. Imperator po�lubi� ci� ze wzgl�d�w politycznych, ale nigdy nie b�dziesz dzieli� z nim �o�a. - Zatem jasnowidzenie jest r�wnie� podgl�dactwem - zakpi�a Irulana. - Silniejszy �lub wi��e Imperatora z jego freme�sk� konkubin� ni� z tob�! - warkn�� Edric. - Ale jednak ona nie daje mu nast�pcy - powiedzia�a Irulana. - Rozs�dek jest pierwsz� ofiar� silnych emocji - wtr�ci� cicho Scytalus, czuj�c, jak gniew zaczyna ponosi� ksi�n�. Stwierdzi�, �e jego uwaga odnios�a skutek. - Nie daje mu nast�pcy - Irulana odmierza�a s�owa z wymuszonym spokojem - poniewa� bez jej wiedzy karmi� j� �rodkiem antykoncepcyjnym. Czy to wyznanie chcieli�cie ode mnie us�ysze�? - Nie jest to rzecz, kt�r� Imperator powinien odkry� - powiedzia� Edric u�miechaj�c si�. - Mam dla niego gotowe k�amstwa - powiedzia�a Irulana. - Mo�e mie� zmys� prawdopoznania, ale istniej� k�amstwa o wiele bardziej wiarygodne ni� najprawdziwsza prawda. - Musisz dokona� wyboru, ksi�no - rzek� Scytalus - ale musisz r�wnie� zrozumie�, co jest dla ciebie tarcz�. - Paul post�puje ze mn� uczciwie - powiedzia�a. - Zasiadam w jego Radzie. - W ci�gu tych dwunastu lat, odk�d jeste� jego Kr�lewsk� Ma��onk� - indagowa� Edric - czy okaza� ci chocia� cie� uczucia? Irulana potrz�sn�a g�ow�. - Z pomoc� tej nikczemnej freme�skiej hordy zrzuci� z tronu twojego ojca, po�lubi� ci�, aby utwierdzi� swoje w�asne pretensje, a jednak nigdy nie koronowa� ci� na w�adczyni�... - Edric pr�buje gra� na twych emocjach, ksi�no - zauwa�y� Scytalus. - Czy to nie ciekawe? Irulana spojrza�a na niego i uniesieniem brwi odpowiedzia�a na bezczelny �miech Tancerza Oblicza. Scytalus zauwa�y�, �e by�a teraz w pe�ni �wiadoma, �e je�li pozwoli, by Gildianin gra� pierwsze skrzypce podczas tego spotkania, to jego przebieg, ich intryga, b�d� mog�y pozosta� ukryte przed prorocz� wizj� Paula. Gdyby jednak wycofa�a sw�j akces... - Czy nie wydaje ci si�, ksi�no - zapyta� Scytalus - �e Edric otrzyma� niezas�u�one fory w naszej konspiracji? - Zgodzi�em si� ju� - powiedzia� Edric - �e podporz�dkuj� si� najrozs�dniejszej propozycji przed�o�onej na tej naradzie. - A kto wybierze najrozs�dniejsz� propozycj�? - zainteresowa� si� Scytalus. - Chcia�by�, �eby ksi�na opu�ci�a to miejsce, nie przy��czaj�c si� do nas? - spyta� Gildianin. - On chcia�by, �eby jej zaanga�owanie by�o prawdziwe! - rzuci�a ostro Matka Wielebna. - Nie powinni�my si� wzajemnie zwodzi�. Scytalus obserwowa� Irulan�, kt�ra rozlu�ni�a si�, przyjmuj�c postaw� medytacyjn�, z d�o�mi ukrytymi w r�kawach szaty. �Z pewno�ci� zastanawia si� nad przyn�t� zarzucon� przez Edrica - my�la�. - Za�o�y� kr�lewsk� dynasti�! Pr�buje odgadn��, jakie �rodki przedsi�wzi�li spiskowcy, by im nie mog�a zagrozi�. Zapewne rozwa�a wiele r�nych spraw.� - Scytalusie - Irulana zwr�ci�a si� do niego - m�wi si�, �e wy, Tleilaxanie, macie szczeg�lny kodeks honorowy: wasze ofiary musz� mie� zawsze mo�liwo�� ucieczki. - Je�eli tylko potrafi� j� znale�� - zgodzi� si� Scytalus. - Czy ja jestem ofiar�? - zapyta�a wprost. Tancerz Oblicza wybuchn�� �miechem. Wielebna Matka prychn�a. - Ksi�no - w g�osie Edrica brzmia�a �agodna perswazja - mo�esz si� nie obawia�, ju� jeste� jedn� z nas. Czy� nie szpiegujesz Dworu Imperialnego dla swoich zwierzchniczek z Bene Gesserit? - Paul wie, �e sk�adam raporty moim nauczycielkom - odpar�a. - I czy nie dostarczasz im materia��w do prowadzenia nasilonej propagandy przeciwko waszemu Imperatorowi? - nie rezygnowa� Edric. �Nie: naszemu Imperatorowi - odnotowa� w duchu Scytalus - lecz: waszemu Imperatorowi. Irulana za bardzo jest Bene Gesserit, by przeoczy� ten lapsus.� - Pytanie dotyczy wy��cznie si� i schematu ich u�ycia - powiedzia� g�o�no, przysuwaj�c si� do zbiornika - My, Tleilaxanie, wierzymy, �e w ca�ym wszech�wiecie istnieje tylko niezaspokajalny g��d materii, za to energia jest jedyn� rzecz� decyduj�c�. Energia gromadzi wiedz�. S�uchaj mnie uwa�nie, ksi�no: energia gromadzi wiedz�. To nazywamy pot�g�. - Nie przekonali�cie mnie, �e mo�emy pokona� Imperatora - rzek�a Irulana. - Nie przekonali�my jeszcze nawet siebie samych - odpar� Scytalus. - Gdziekolwiek si� zwr�cimy - m�wi�a Irulana - natrafiamy na jego si��. On jest Kwisatz Haderach, ten, kt�ry mo�e by� w wielu miejscach naraz. Jest Mahdim, kt�rego najb�ahszy kaprys jest nieodwo�alnym rozkazem dla jego kwizarackich misjonarzy. Jest mentatem, kt�rego kalkulacyjne zdolno�ci umys�u przewy�szaj� najwi�ksze antyczne komputery. Jest Muad�Dibem, na kt�rego s�owo freme�skie legiony pustosz� planety. Do�wiadcza proroczych wizji, ods�aniaj�cych przed nim przysz�o��. Ma ten zapis genetyczny, jakiego my, Bene Gesserit, po��damy dla... - Znamy jego mo�liwo�ci - przerwa�a Matka Wielebna. - Wiemy te�, �e ten sam zapis genetyczny jest w�asno�ci� Paskudztwa, jego siostry Alii. Ale oboje s� tak�e istotami ludzkimi. I jako tacy nie s� wolni od s�abo�ci. - A gdzie s� owe ludzkie s�abostki? - zapyta� Tancerz Oblicza. - Czy mamy ich szuka� w religijnym aspekcie jego D�ihad? Czy Kwizarzy Imperatora mog� zosta� zwr�ceni przeciwko niemu? Co z w�adz� cywiln� wysokich rod�w? Czy Landsraad sta� na cokolwiek wi�cej poza tym s�ownym rwetesem, kt�ry podnosi? - Proponowa�bym Konsorcjum Honnete Ober Advancer Mercantiles - powiedzia� Edric, przekr�caj�c si� w zbiorniku. - KHOAM to interes, a interes jest tam, gdzie zyski. - Lub mo�e matk� Imperatora - podda� Scytalus. - Rozumiem, �e lady Jessika pozostaje na Kaladanie, ale regularnie kontaktuje si� z synem. - To fa�szywa suka - powiedzia�a Mohiam g�osem nie zdradzaj�cym emocji. - Da�abym sobie obci�� r�ce, kt�re pomaga�y j� wyszkoli�. - Nasz spisek wymaga oparcia - o�wiadczy� Scytalus. - Jeste�my kim� wi�cej ni� spiskowcami - sprzeciwi�a si� Matka Wielebna. - O, tak - zgodzi� si� Scytalus. - Jeste�my energiczni i szybko si� uczymy. To czyni z nas jedyn� nadziej� na zbawienie ludzko�ci. M�wi� tonem wyra�aj�cym absolutne przekonanie, co w j�zyku Mirabhasa mog�o by� odczytane jako najwy�sze szyderstwo, je�li - tak jak teraz - zosta�o wypowiedziane przez Tleilaxanina. Tylko Wielebna Matka zdawa�a si� pojmowa� t� subtelno��. - Dlaczego? - pytanie skierowane by�o do Scytalusa. Nim Tancerz Oblicza zdo�a� odpowiedzie�, wmiesza� si� Edric: - Nie przerzucajmy si� filozoficznymi nonsensami - rzek� odchrz�kn�wszy. - Wszystkie pytania mo�na sprowadzi� do jednego: �Dlaczego jest cokolwiek?� Ka�da kwestia religijna, gospodarcza czy polityczna niesie tylko jedno pytanie: �Kto zdob�dzie w�adz�?� Alianse, konsorcja, kompleksy - wszystkie goni� za mira�ami, je�li nie walcz� o w�adz�. Wszystko inne jest nonsensem, co wi�kszo�� istot my�l�cych zaczyna sobie u�wiadamia�. Scytalus wzruszy� ramionami, patrz�c na Matk� Wielebn�. Edric wyr�czy� go w odpowiedzi. Ten napuszony g�upiec by� ich najs�abszym punktem. - S�uchaj�c pilnie nauczyciela, zdobywa si� wiedz� - oznajmi�, chc�c si� upewni�, �e Matka Wielebna go zrozumia�a. Mohiam wolno pokiwa�a g�ow�. - Ksi�no - m�wi� Edric - dokonaj wyboru. Zosta�a� obrana narz�dziem przeznaczenia, najdoskonalszym... - Zachowaj komplementy dla tych, kt�re b�d� si� z nich cieszy� - uci�a Irulana. - Wspomnia�e� poprzednio o duchu, widmie, z pomoc� kt�rego, by� mo�e poni�ymy Imperatora. Wyja�nij to. - Atryda pokona samego siebie! - wydusi� z siebie Edric. - Przesta� m�wi� zagadkami - wypali�a Irulana - Co to za duch? - To bardzo niezwyk�y duch - rzek� Edric. - Posiada cia�o i imi�. Posta� jego jest cia�em s�awnego mistrza miecza, znanego jako Duncan Idaho. Imi�... - Idaho nie �yje - przerwa�a Irulana. - Nieraz by�am �wiadkiem, jak Paul bola� nad jego strat�. Sardaukar mojego ojca zabi� Idaho na jego oczach. - Nawet w obliczu kl�ski - rzek� Edric - sardaukar twojego ojca nie straci� g�owy. Z��my, �e m�dry oficer sardaukar�w rozpozna� mistrza miecza w ciele rozsiekanym przez swoich ludzi. Co wtedy? Istniej� sposoby spo�ytkowania takiego cia�a i takiego wyszkolenia... je�eli dzia�a si� szybko. - Tleilaxa�ski ghola... - wyszepta�a Irulana, zerkaj�c na Scytalusa. Widz�c jej zaciekawienie, Tancerz Oblicza wykorzysta� swoje mo�liwo�ci. Jego posta� rozmy�a si�, cia�o, organizuj�c si� ponownie, p�ynnie przybra�o nowy kszta�t. Po chwili sta� przed nimi szczup�y m�czyzna, kt�rego twarz pozosta�a zaokr�glona, ale by�a teraz ciemniejsza, o lekko sp�aszczonych rysach i wydatnych ko�ciach policzkowych. Oczy osadzone by�y w wyra�nych, sko�nych fa�dach. Oblicze Scytalusa okala�y ciemne i kr�cone w�osy. - Ghola o tej powierzchowno�ci - powiedzia� Edric. - Czy po prostu kolejny Tancerz Oblicza? - spyta�a Irulana - �aden Tancerz Oblicza - odpar� Edric. - Tancerz ryzykowa�by wykrycie przy d�u�szej obserwacji. Nie. Za��my, �e nasz m�dry oficer nakaza� przechowa� cia�o Idaho w aksolotlowym zbiorniku. Czemu nie? Zw�oki zawiera�y wszak tkanki i nerwy jednego z naj�wietniejszych szermierzy w historii, doradcy Atryd�w, militarnego geniusza. C� za marnotrawstwem by�oby utraci� ca�� t� maestri� i talent, kiedy m�g� on zosta� o�ywiony jako instruktor sardaukar�w. - Nie dotar�y do mnie nawet pog�oski o tym, a przecie� by�am powiernic� ojca - powiedzia�a Irulana. - Aach, przecie� tw�j ojciec by� cz�owiekiem pokonanym, a ty w przeci�gu paru godzin zosta�a� sprzedana nowemu Imperatorowi. - Czy tak zrobiono? - spyta�a. - Za��my - ci�gn�� zadowolony z siebie Edric - �e nasz m�dry sardaukar, znaj�c potrzeb� po�piechu, natychmiast przekaza� zakonserwowane cia�o w r�ce Bene Tleilax. Za��my dalej, �e on i jego ludzie polegli, nim zdo�ali powierzy� t� informacj� twojemu ojcu, dla kt�rego zreszt� i tak nie mia�a ona wielkiej warto�ci. Pozosta�by zatem fizyczny fakt, cia�o, kt�re zosta�o przekazane Tleilaxanom. Jedyny pojazd, jakim mog�o zosta� przetransportowane, to galeon. Naturalnie my, Gildia, znamy ka�dy przewo�ony przez nas �adunek. Dowiaduj�c si� o tej przesy�ce, czy nie uznaliby�my za rozs�dne zakupi� ghol� jako dar stosowny dla Imperatora? - A zatem zrobili�cie to - powiedzia�a Irulana. - Jak przedstawi� to nasz gadatliwy przyjaciel, sta�o si� tak - przyzna� Scytalus, kt�ry zd��y� ju� odzyska� pierwotn�, puco�owat� aparycj�. - Jak uwarunkowany zosta� Idaho? - spyta�a Irulana. - Idaho? - zdziwi� si� Edric, spogl�daj�c na Tleilaxanina. - S�ysza�e� o jakim� Idaho, Scytalusie? - Sprzedali�my wam istot� zwan� Hayt - stwierdzi� Scytalus. - Aaach, Hayt - przytakn�� Edric. - Dlaczego go nam sprzedali�cie? - Poniewa� kiedy� sami wyhodowali�my w�asnego Kwisatz Haderach - powiedzia� Scytalus. Matka Wielebna spojrza�a na niego, b�yskawicznie poderwawszy siw� g�ow�. - Nie powiedzieli�cie nam o tym! - rzuci�a oskar�ycielsko. - Nie pyta�y�cie - odpar� Scytalus. - Jak zapanowali�cie nad waszym Kwisatz Haderach? - zainteresowa�a si� Irulana. - Istota, kt�ra przez ca�e �ycie tworzy�a pewne okre�lone wyobra�enie swojej osoby, zginie raczej, ni� stanie si� antytez� tego wyobra�enia - rzek� Scytalus. - Nie rozumiem - odwa�y� si� przyzna� Edric. - Zabi� si� - warkn�a Matka Wielebna. - S�uchaj mnie dobrze. Matko Wielebna - ostrzeg� Scytalus u�ywszy modulacji informuj�cej: - Nie jeste� obiektem seksualnym, nigdy nie by�a� obiektem seksualnym, nie mo�esz by� obiektem seksualnym. Odczeka�, a� dotrze do niej ra��ca emfaza tych s��w. Musi w�a�ciwie zrozumie� jego intencje. Poprzez gniew musi doj�� do jej �wiadomo�ci, �e Tleilaxanin z pewno�ci� nie wyg�osi�by tego zarzutu, nie znaj�c wymog�w hodowlanych zakonu �e�skiego. Znaczenie jego s��w kry�o si� pod rynsztokow� zniewag�, ca�kiem obc� stylowi Tleilaxan. - Powiedzia�e�, �e sprzedali�cie Hayta, bo podzielacie nasz� ch�� wykorzystania go tak, jak to zamierzamy zrobi� - po�piesznie, pos�uguj�c si� trybem koj�cym Mirabhasa, Edric usi�owa� zatuszowa� nietakt. - Edric, b�dziesz milcza�, dop�ki nie udziel� ci g�osu - uci�� Scytalus. Gildianin zacz�� protestowa�, lecz Matka Wielebna osadzi�a go oschle: - Edric, zamknij si�! Edric cofn�� si� w g��b zbiornika, posapuj�c ze wzburzenia. - Przelotne osobiste emocje nie maj� zwi�zku z rozwi�zaniem naszego wsp�lnego problemu - powiedzia� Scytalus. - M�c� tok rozumowania, poniewa� jedyn� istotn� emocj� jest pod�wiadomy strach, kt�ry sprowadzi� nas na to zebranie. - Rozumiemy - potwierdzi�a Irulana, zerkaj�c na Matk� Wielebn�. - Musicie poj�� niebezpieczne ograniczenia naszej tarczy - podkre�li� Scytalus. - Jasnowidz�cy nie mo�e porywa� si� na to, czego nie potrafi zrozumie�. - Jeste� przebieg�y, Scytalusie - powiedzia�a Irulana. �Nie wolno jej odgadn��, jak bardzo przebieg�y - my�la� Scytalus. - Kiedy to si� uda, zyskamy Kwisatz Haderach, nad kt�rym b�dziemy panowa�. Tamci nie b�d� mieli nic.� - Jakie by�o pochodzenie waszego Kwisatz Haderach? - zagadn�a Wielebna Matka. - Bawili�my si� rozmaitymi czystymi esencjami - odpowiedzia� Scytalus. - Czystym dobrem i czystym z�em. Stuprocentowy �ajdak, rozkoszuj�cy si� jedynie zadawaniem b�lu i sianiem terroru, mo�e by� ca�kiem dobrym przyk�adem. - Czy�by stary baron Harkonnen, dziadek naszego Imperatora, by� wytworem Tleilaxan? - spyta�a Irulana. - Nie, nie naszym - odpar� Scytalus - ale natura cz�sto rodzi stworzenia r�wnie mordercze jak nasze. My hodujemy je tylko w warunkach, w kt�rych mo�emy je bada�. - Nie pozwol� odsuwa� si� na bok i traktowa� w ten spos�b! - zaprotestowa� Edric. - Kto os�ania to spotkanie przed... - Widzicie? - zapyta� Scytalus. - Kto domaga si� najwi�kszego uznania? - Chcia�bym przedyskutowa� nasz plan przekazania Hayta Imperatorowi - nalega� Edric. - Jest on uciele�nieniem dawnej moralno�ci, jakiej Atrydzi ho�dowali na swej rodzinnej planecie. B�dzie si� od niego oczekiwa�, �e u�atwi Imperatorowi umocnienie jego natury, u�atwi zorientowanie si� w pozytywnych i negatywnych stronach �ycia i religii. Scytalus u�miechn�� si�, wodz�c pob�a�liwym spojrzeniem po obecnych. Byli tacy, jakich kazano mu si� spodziewa�. Stara Matka Wielebna, dzier��ca swe emocje jak kos�. Irulana - niedoskona�y tw�r Bene Gesserit, �wietnie wyszkolona do zadania, kt�rego nie zdo�a�a wykona�. Edric, b�d�cy niczym wi�cej /i niczym mniej/, jak r�k� czarodzieja - mog�cy ukrywa� lub rozprasza�. W tej chwili zlekcewa�ony przez wszystkich Gildianin zapad� w ponure milczenie. - Czy dobrze rozumiem, �e ten Hayt ma zatru� psychik� Paula? - zapyta�a Irulana. - Mniej wi�cej - powiedzia� Scytalus. - A co z Kwizaratem? - Kwizarat wymaga tylko lekkiego nacisku, rozbudzenia emocji, by zazdro�� zmieni�a si� we wrogo��. - A KHOAM? - B�d� goni� za zyskiem. - A inne grupy nacisku? - Mo�na pos�u�y� si� mianem rz�du - stwierdzi� Scytalus. - Mniej pot�nych pozyskamy w imi� moralno�ci i post�pu. Opozycja wyginie w pl�taninie w�asnych uk�ad�w. - Alia tak�e? - Hayt jest wielofunkcyjnym ghol� - powiedzia� Tleilaxanin. - Siostra Imperatora jest w wieku, w kt�rym mo�e straci� g�ow� dla czaruj�cego samca, specjalnie w tym celu stworzonego. B�dzie j� poci�ga� zar�wno jego m�sko�� jak i zdolno�ci mentata. Mohiam pozwoli�a starym oczom rozszerzy� si� ze zdziwienia. - Ghola jest mentatem? To ryzykowne posuni�cie. - �eby by� dok�adnym - zaznaczy�a Irulana - mentat musi mie� dok�adne dane. A je�li Paul ka�e mu okre�li� cel stoj�cy za naszym darem? - Hayt powie prawd� - rzek� Scytalus. - Ale to niczego nie zmienia. - Wi�c zostawiacie Paulowi otwart� furtk� - zauwa�y�a Irulana. - Mentat! - mrukn�a Mohiam. Tancerz Oblicza rzuci� okiem na star� Matk� Wielebn�, dostrzegaj�c odwieczn� nienawi��, barwi�c� jej reakcje. Od czas�w D�ihad Butlerja�skiej - gdy wymieciono �my�l�ce maszyny� z ca�ego niemal wszech�wiata - komputery budzi�y nieufno��. Tamte emocje k�ad�y si� cieniem r�wnie� na ludzkie komputery. - Nie podoba mi si� spos�b, w jaki si� u�miechasz - odezwa�a si� Mohiam tonem przepe�nionym absolutn� pewno�ci� siebie, podnosz�c na niego wzrok. - Ma�o zwa�am na to, co ci si� podoba - odpar� Scytalus, u�ywaj�c tej samej modulacji - ale musimy pracowa� razem. Wszyscy to rozumiemy. - Zerkn�� na Gildianina. - Czy� nie, Edric? - Udzielasz bolesnych lekcji - powiedzia� Edric. - S�dz�, �e chcia�e� da� mi jasno do zrozumienia, �e nie powinienem wyst�powa� przeciwko po��czonej opinii wsp�konspirator�w. - A widzicie, jednak mo�na go czego� nauczy�! - za�mia� si� Scytalus. - Rozumiem te� co� innego - mrukn�� ponuro Edric. - Atrydzi maj� monopol na przypraw�. Bez przyprawy nie b�d� m�g� zagl�da� w przysz�o��. Bene Gesserit utrac� zmys� prawdopoznania. Mamy zapasy, ale ograniczone. Melan� to pot�na waluta. - Nasza cywilizacja ma wi�cej ni� jedn� walut� - rzek� Scytalus. - Dlatego prawo popytu i poda�y upada. - Zamierzacie wykra�� tajemnic� melan�u! - sykn�a Mohiam. - I to z planety strze�onej przez jego szalonych Fremen�w! - Fremeni s� uprzejmi, zar�wno ci wykszta�ceni, jak pro�ci - powiedzia� Scytalus. - Nie s� szaleni. Nauczono ich wierzy�, a nie wiedzie�. Wiar� mo�na manipulowa�. Tylko wiedza jest niebezpieczna - Ale czy zostanie mi co�, abym mog�a za�o�y� kr�lewsk� dynasti�? - spyta�a Irulana. Wszyscy us�yszeli �arliwo�� w jej g�osie, lecz tylko Edric si� u�miechn��. - Co� - powt�rzy� Scytalus. - Co�. - To oznacza koniec Atryd�w jako si�y panuj�cej - stwierdzi� Edric. - Podejrzewam, �e inni, mniej utalentowani prorocy ju� to przewidzieli - powiedzia� Scytalus. - Dla nich mektub al mellach, jak m�wi� Fremeni. - Rzecz by�a napisana sol� - przet�umaczy�a Irulana. S�uchaj�c jej, Scytalus wreszcie odkry�, co Bene Gesserit przygotowa�y dla niego - pi�kn� i inteligentn� kobiet�, kt�rej nigdy nie m�g�by mie�. �No c� - pomy�la�. - Mo�e j� dla kogo� skopiuj�.� Ka�da cywilizacja �ciera si� z bezwiedn� si�� zdoln� zablokowa�, sprowadzi� na manowce lub wr�cz wymaza� jakiekolwiek �wiadome d��enie spo�eczno�ci. Teoremat Tleilaxan (niedowiedziony) Paul przysiad� na skraju ��ka i zacz�� �ci�ga� pustynne buty. �mierdzia�y zje�cza�ym smarem u�atwiaj�cym dzia�anie nap�dzanych pi�tami pomp filtrfraka. By�o p�no. Przed�u�y� dzi� swoj� nocn� przechadzk�, przysparzaj�c zmartwienia tym, kt�rzy go kochali. Przez zami�owanie do spacer�w nara�a� swe �ycie, ale lubi� ten rodzaj niebezpiecze�stwa, potrafi� b�yskawicznie rozpozna� i stawi� mu czo�a. By�o co� kusz�cego i podniecaj�cego we w��czeniu si� incognito po nocnych ulicach Arrakin. Kopn�� buty w o�wietlony kul� �wi�toja�sk� k�t pokoju i szarpn�� szczelne zamki filtrfraka. Bogowie g��bin, jaki� by� zm�czony! Znu�enie dotyczy�o jednak wy��cznie mi�ni - w jego g�owie wrza�o. Przygl�danie si� zwyk�ej, codziennej krz�taninie nape�ni�o go niewypowiedzian� zazdro�ci�. Ca�e to bezimienne �ycie kipi�ce wok� mur�w jego Cytadeli nie mog�o sta� si� udzia�em Imperatora, a jednak... c� za przywilej - m�c chodzi� ludnymi ulicami, nie zwracaj�c na siebie uwagi! Mija� ha�a�liwe grupki �ebrz�cych pielgrzym�w, s�ysze�, jak Fremen pomstuje na handlarza krzycz�c: �Masz mokre r�ce!� Paul u�miechn�� si� na to wspomnienie i zrzuci� z siebie filtrfrak. Sta� nagi, przedziwnie dostrojony do swojego �wiata. Diuna by�a teraz �wiatem paradoksu - obl�onym, a jednak skupiaj�cym wszelk� w�adz�. Obl�enie, zadecydowa�, by�o nieuchronnym losem pot�gi. Spojrza� w d�, na zielony dywan, kt�rego faktur� czu� pod nogami. Ulice a� po kostki zasypane by�y piachem przeniesionym ponad Murem Zaporowym przez wiatr. Stopy przechodni�w zmieli�y go w dusz�cy py�, zatykaj�cy wloty filtrfraka. Wci�� jeszcze, mimo wydmuchiwaczy zainstalowanych w portalu Cytadeli, czu� ten py�, jego zapach pe�en pustynnych wspomnie�. Inne czasy... inne niebezpiecze�stwa. W por�wnaniu z tamtymi czasami to, co grozi�o mu podczas samotnych przechadzek, by�o doprawdy b�ahostk�. Ale wk�adaj�c filtrfrak, wk�ada� na siebie pustyni�. Filtrfrak, z ca�ym swym oprzyrz�dowaniem odzyskuj�cym wilgo� cia�a, w szczeg�lny spos�b kierowa� jego my�lami, nadawa� ruchom pustynny rytm. Paul stawa� si� w�wczas dzikim Fremenem. B�d�c czym� wi�cej ni� przebraniem, filtrfrak przeciwstawia� go jego miejskiemu wcieleniu. W�o�ywszy go, Imperator porzuca� my�l o bezpiecze�stwie i przywo�ywa� dawn� zr�czno�� w walce. Pielgrzymi i mieszczuchy omijali go ze spuszczonymi oczyma. Roztropno�� nakazywa�a im trzyma� si� z dala od gwa�townik�w. Je�li pustynia mia�a twarz, to dla ludzi z miasta by�a ni� twarz Fremena - skryta za ustno-nosowymi filtrami fraka. W rzeczywisto�ci ma�e by�y szanse na to, by jaki� znajomy z dawnych czas�w, gdy mieszka� w siczy, m�g� go rozpozna� po chodzie, zapachu czy kszta�cie oczu. A i wtedy ryzyko spotkania wroga by�o minimalne. Rozmy�lania przerwa� mu szelest portiery i b�ysk �wiat�a. Wesz�a Chani, nios�c serwis do kawy na platynowej tacy. Za ni� poszybowa�y dwie niewolnicze kule �wi�toja�skie i szybko rozbieg�y si� na swoje miejsca: jedna u wezg�owia �o�a, druga nad Chani, by �wieci� jej przy pracy. Chani porusza�a si� z delikatn� si�� wiecznej m�odo�ci - wra�liw�, skupion� w sobie. Co� w ge�cie, gdy pochyli�a si� nad serwisem do kawy, przypomnia�o Paulowi ich pierwsze wsp�lne dni. Jej twarz pozosta�a �niada, o urodzie elfa, na poz�r nietkni�ta przez te wszystkie lata - chyba, �e kto� przyjrza�by si� zewn�trznym k�cikom jej pozbawionych bieli oczu i dostrzeg�by tam delikatne kreski - �piaskowe �cie�ki�, jak nazywali je Fremeni. K��b pary ulecia� z dzbanka, gdy podnosi�a pokrywk�, trzymaj�c j� za uchwyt z hagalskiego szmaragdu. M�g�by si� za�o�y�, �e kawa nie jest jeszcze zaparzona, obserwuj�c spos�b, w jaki Chani opu�ci�a pokrywk�. Imbryk - w kszta�cie brzemiennej kobiety, wykonany z cienkiej srebrnej blachy - dosta� si� w jego r�ce jako ghanima, �up bitewny, kiedy zabi� w pojedynku poprzedniego w�a�ciciela. D�amis, tak si� nazywa� ten cz�owiek... D�amis. Jak dziwacznie �mier� unie�miertelni�a D�amisa. Wiedz�c, �e �mier� jest nieunikniona, czy trzyma� w r�ku t� w�a�nie czark�? Chani rozstawi�a fili�anki. B��kitna porcelana przycupn�a jak �wita wok� du�ego imbryka. Fili�anek by�o trzy: po jednej dla nich i jedna dla wszystkich poprzednich w�a�cicieli. - Jeszcze tylko chwila - powiedzia�a. Spojrza�a na niego i Paul zacz�� si� zastanawia�, jak wygl�da� w jej oczach. Czy nadal by� egzotycznym poza�wiatowcem, szczup�ym i �ylastym, charakterystycznie nap�cznia�ym od wody, gdy por�wna�o si� go do Fremena? Czy pozosta� tym, kogo plemi� nazywa�o Usulem i kto posiad� j� w czasie fremenskiej tau, kiedy oboje byli uciekinierami w pustyni? Paul zerkn�� w d�, na swoje cia�o: smuk�e, o twardych mi�niach... kilka blizn wi�cej, lecz w zasadzie to samo mimo dwunastu lat na tronie. Podni�s� wzrok i dostrzeg� swoj� twarz odbit� w stoj�cym lustrze: b��kitne w b��kicie oczy - oznaka przyprawowego uzale�nienia, ostry nos Atryd�w. Imperator wygl�da� jak godny wnuk tego Atrydy, kt�ry zgin�� na arenie w walce z bykiem, wyst�puj�c przed swoim ludem. Przez umys� Paula przemkn�a my�l, kt�r� kiedy� wypowiedzia� dziadek: �Ten, kto w�ada, przyjmuje nieodwo�aln� odpowiedzialno�� za poddanych. Jeste� gospodarzem. A to czasami wymaga bezinteresownego aktu mi�o�ci, kt�ry mo�e wyda� si� �mieszny tylko tym, kt�rymi w�adasz.� Ludzie nadal wspominali z mi�o�ci� tego starego cz�owieka. �A co ja zrobi�em dla imienia Atryd�w? - zastanowi� si� Paul. - Wpu�ci�em wilka pomi�dzy owce.� Przez chwil� rozmy�la� o �mierci i przemocy zadawanych w jego imieniu. - Natychmiast do ��ka! - zakomenderowa�a Chani ostrym tonem, kt�ry przyprawi�by o wstrz�s jego imperialnych poddanych. Pos�usznie po�o�y� si�, podk�adaj�c r�ce pod g�ow� i pozwoli� si� usypia� znanemu rytmowi ruch�w Chani. Wygl�d pokoju nagle go roz�mieszy�. Nie by� podobny do tego, co posp�lstwo musia�o wyobra�a� sobie jako sypialni� Imperatora. ��ty blask kul �wi�toja�skich tworzy� ruchome cienie w�r�d rz�d�w s�oi z barwnego szk�a na p�ce powy�ej Chani. Paul zacz�� bezg�o�nie wymienia� ich zawarto�� - suche sk�adniki pustynnej farmakopei, ma�ci, kadzid�a, pami�tki... szczypta piachu z siczy Tabr, pukiel w�os�w ich pierworodnego... martwego od tak dawna... ju� od ponad dwunastu lat... niewinnej ofiary bitwy, kt�ra wynios�a Paula na imperialny tron. Bogaty aromat zaprawionej przypraw� kawy nape�ni� komnat�. Paul wci�gn�� go w p�uca, spogl�daj�c na ��t� mis� obok tacy, gdzie Chani parzy�a kaw�. Naczynie pe�ne by�o orzeszk�w ziemnych. Zamontowany pod sto�em wykrywacz trucizny w�szy�, rozci�gaj�c nad nimi swe owadzie ramiona. Urz�dzenie wprawia�o Paula we w�ciek�o��. Na pustyni nigdy nie potrzebowali czego� takiego! - Kawa gotowa - powiedzia�a Chani. - Jeste� g�odny? Jego gniewne �nie� uton�o w �wiszcz�cym ryku lichtugi przyprawowej, d�wigaj�cej si� w g�r� z l�dowiska pod Arrakin. Mimo to Chani spostrzeg�a jego z�o��. Nala�a kaw� i postawi�a fili�ank� blisko jego r�ki. Usiad�a w nogach ��ka, odkry�a nogi Paula i zacz�a masowa� je tam, gdzie mi�nie zesztywnia�y od chodzenia w filtrfraku. - Porozmawiajmy - powiedzia�a cicho, przybrawszy oboj�tn� min�, kt�ra jednak i tak go nie zwiod�a. - Irulana pragnie mie� dziecko. Paul otworzy� zdziwiony oczy. Przyjrza� si� Chani z uwag�. - Irulana wr�ci�a z Wallach nieca�e dwa dni temu - zauwa�y�. - Ju� u ciebie by�a? - Nie m�wi�y�my o jej frustracjach - powiedzia�a Chani. Paul zmusi� sw�j umys� do wzmo�onej c