1985
Szczegóły | |
---|---|
Tytuł | 1985 |
Rozszerzenie: |
1985 PDF Ebook podgląd online:
Pobierz PDF
Zobacz podgląd 1985 pdf poniżej lub pobierz na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. 1985 Ebook podgląd za darmo w formacie PDF tylko na PDF-X.PL. Niektóre ebooki są ściśle chronione prawem autorskim i rozpowszechnianie ich jest zabronione, więc w takich wypadkach zamiast podglądu możesz jedynie przeczytać informacje, detale, opinie oraz sprawdzić okładkę.
1985 Ebook transkrypt - 20 pierwszych stron:
tytu�: "Rodzajnik Francuski"
Obja�nienia dla Ole�ki:
Wszystkie fragmenty tekst�w francuskich pisane wyt�uszczonym drukiem
s� w obecnej wersji uj�te w nawiasy kwadratowe.
ROZDZIA� I
U�YCIE RODZAJNIK�W I ICH EKWIWALENT�W
WST�P
I. Na ka�dej stronicy jakiegokolwiek s�ownika j�zykowe-
go znajduj� si� wyrazy, kt�re s� nazwami istot �yj�-
cych lub rzeczy, wyrazy, kt�re przedstawiaj� poj�cia
i zjawiska. I tak np. w "Petit Larousse" czytamy:
[enfant = gar�on,fille de moins de treize ans; cahier =
= assemblage de feuilles de papier cousues ensemble.]
Wymienione tu rzeczowniki stanowi� tylko pozycj�
w s�owniku, s� traktowane jak gdyby w abstrakcyjny
spos�b, oderwany od rzeczywisto�ci kontekstowej czy
konsytuacyjnej i wyst�puj� bez rodzajnika czy te�
innego okre�lnika. Natomiast w ka�dej wypowiedzi rze-
czowniki (z bardzo nielicznymi wyj�tkami) s� poprze-
dzane okre�lnikiem, kt�rego celem jest sprecyzowanie
charakteru rzeczownika i okre�lenie stosunku m�wi�-
cego (czy pisz�cego) do tego rzeczownika: [Un enfant]
jouait dans [la cour]. J'ai pr�t� [mon cahier � ce gar�on].
Zmieniaj�c okre�lnik przed rzeczownikiem, zmienia si�
stosunek m�wi�cego do tego rzeczownika:
[L'enfant] jouart dans la cour.
Nie jest to ju� jak w pierwszym zdaniu jakie� dziecko,
pewne dziecko, lecz dziecko znane m�wi�cemu, okre�lo-
ne przez konkretny kontekst lub sytuacj�, w kt�rej
pad�a wypowied�.
Okre�lniki, o kt�rych b�dzie tu mowa, w fachowej
literaturze zwane s� predeterminantami ([pr�d�termnants]
- b�dt te�: d�terminants, d�terminatifs, pr�sentatifs,
actualisatettrs). W podr�cznikach gramatyki rozproszone s� one
w rozdzia�ach omawiaj�cych: article (rodzajnik), adjectif d�monstratif
(zaimek przymiotny wskazuj�cy), adjectif ossessif (zaimek przymiotny
dzier�awczy), adjectif ind�fini (zaimek przymiotny nieokre�lony),
adjectif interrogatif (zaimek przymiotny pytaj�cy), adjectif exclamatif
(zaimek przymiotny wykrzyknikowy), adjectif num�ral (liczebnik).
Ze wzgl�d�w dydaktycznych wszystkie te okre�lniki nale�y traktowa�
��cznie. Praktyka pedagogiczna wykazuje bowiem, �e odr�bne traktowanie
poszczeg�lnych predeterminant�w nie jest korzystne dla ucz�cego si�,
poniewa� wszystkie te formy wykazuj� pewne cechy zbie�ne. W tym kierunku
d��� r�wnie� prace teoretyczne wielu badaczy (zob. np. J. Cl. Chevalier
w Le Fran�ais Moderne, nr 4, 1966). G��wny nacisk b�dzie jednak po�o�ony
na rodzajnik, kt�rego prawid�owe u�ycie przedstawia najwi�ksze trudno�ci
dla Polaka.
Zanim zajmiemy si� w spos�b praktyczny i szczeg�owy okre�lnikami
rzeczownika w celu ich przyswojenia �wiadomego i mechanicznego zarazem,
chcemy wyja�ni� niekt�re problemy natury og�lnej. Prawid�owe stosowanie
okre�lnik�w jest w du�ej mierze uzale�nione od nast�puj�cych czynnik�w:
a) typ lub charakter samego rzeczownika,
b) stosunek m�wi�cego (pisz�cego) do rzeczownika (czyli sytuacja lub
kontekst, w ktorym znajduje si� dany rzeczownik),
c) funkcja rzeczownika w konkretnym zdaniu lub wyra�eniu.
II. Typ rzeczownik�w
Ze wzgl�d�w metodycznych proponujemy nast�puj�cy podzia� rzeczownik�w:
1. Rzeczowniki zmys�owe, czyli nazwy osob lub przedmiot�w, kt�re maj� wyra�nie
okre�lone rozmiary czy kszta�ty. Mo�na je policzy�, dlatego nazywamy je
rzeczownikami policzalnymi:
chaise, table, maison, gar�on, enfant
2. Rzeczowniki zmys�owe, kt�re nie maj� wyra�nych kszta�t�w, nie mo�na ich
policzy�, mo�na tylko obliczy� ich wag� lub obj�to��. Nazywamy je rzeczownikami
niepoliczalnymi (materialnymi):
eau, beurre, sucre, or, marbre, fer
3. S� r�wnie� takie rzeczowniki, kt�re przedstawiaj� poj�cia, cechy, relacje.
Nie mo�na ich policzy�. Nazwiemy je r�wnie� rzeczownikami niepoliczalnymi
(abstrakcyjnymi):
courage, vertu, libert�, espace, grandeur, m�diocrit�
4. W ko�cu bierze si� pod uwag� rzeczowniki, kt�re przedstawiaj� rzeczy lub
osoby jedyne w swoim gatunku. Nie s� wi�c policzalne. Nazwiemy je rzeczownikami
jedynymi w swoim rodzaju:
a) ciel, terre, mer, vent, soleil, lune
b) imiona w�asne os�b i nazwy geograficzne:
Trzeba od razu zaznaczy�, �e czasem rzeczowniki mog� przej�� z jednej
kategorii do drugiej, w zale�no�ci od sensu i kontekstu:
le (du) marbre - marmur (jako materia�)
un marbre - pos�g z marmuru
un boeuf - w�
du boeuf - wo�owina
Rembrandt - malarz
un Rembrandt - jego obraz
III. Stosunek m�wi�cego do rzeczownika.
(Poj�cia: rzeczownik okre�lony, rzeczownik nieokre�lony, znaczenie
cz�stkowe rzeczownika).
1. Poj�cie okre�lono�ci rzeczownika
Rzeczownik jest uwa�any za okre�lony, kiedy rzecz, osoba lub poj�cie, kt�re
przedstawia, s� znane m�wi�cemu (a tak�e i s�uchaj�cemu).
Kolumny: A B
1. L'homme est mortel. = - Les hommes sont mortels.
2. Le chien est un mammif�re. = - Les chiens sont des mammif�res.
W zdaniu 1-szym bierzemy pod uwag� ca�y rodzaj ludzki, a w zdaniu 2-gim ca��
klas� ps�w. Oboj�tnie czy rzeczownik jest w liczbie pojedynczej czy mnogiej,
poniewa� okaz klasy przedstawia tu ca�� klas�. A = B.
3. Le fer est un m�tal.
4. Le courage est une vertu.
W zdaniu 3-cim i 4-tym rzeczowniki le fer, le courage maj� znaczenie jak
najbardziej og�lne, znaczenie generalizuj�ce, czyli obejmuj� swoim zakresem
wszystko to, co jest np. �elazem lub co mo�na nazwa� odwag�.
Wniosek pierwszy: Kiedy bierzemy pod uwag� ca�y zbi�r, ca�y gatunek, ca��
klas� rzeczy lub poj��, rzeczownik jest uwa�any za okre�lony i stosujemy
rodzajnik okre�lony (warto�� generalizuj�ca).
1. [Les craoates] que tu as achet�es sont jolies.
2. [Le beurre] que tu as achet� est tout frais.
3. [Le courage] de cet homme est extraordinaire.
Rzeczowniki: cravates, beurre, courage s� okre�lone przez kontekst, chodzi
bowiem o te krawaty i o to mas�o, kt�re zosta�y zakupione, chodzi o odwag�
odnosz�c� si� do konkretnego cz�owieka. Je�li rozbijemy powy�sze zdania,
otrzymamy nast�puj�ce konstrukcje:
1. Tu as achet� [des cravates]. [Ces craoates] sont jolies.
2. Tu as achet� [du beurre]. [Ce beurre] est frais.
3. Cet homme a [du courage]. [Ce (son) courage] est extraordinaire.
Ka�dy z wymienionych rzeczownik�w ma sw�j konkretny punkt odniesienia.
Wniosek drugi: Kiedy rzeczownik jest okre�lony przez kontekst, stosujemy
rodzajnik okre�lony lub jeden z jego ekwiwalent�w (warto�� zaw�aj�ca
i wyodr�bniaj�ca).
l. Ouvre [la porte]!
2. Je travaille � [l'Ecole Polytechnique].
W tych zdaniach charakter okreslony rzeczownika wynika z sytuacji,
czyli z okre�lonych okoliczno�ci. W zdaniu pierwszym chodzi o jedyne drzwi
pokoju b�d� o drzwi, kt�re wskazujemy. W zdaniu drugim jest mowa o wy�szej
szkole oficerskiej typu technicznego, kt�ra istnieje wy��cznie w Pary�u.
Wniosek trzeci: Stosujemy rodzajnik okre�lony lub odpowiedni ekwiwalent
(patrz rozdz.VII,p.8), je�li sytuacja, w kt�rej pad�a wypowied�, wskazuje
na okre�lono�� rzeczownika (warto�� zaw�aj�ca i wyodr�bniaj�ca).
2. Poj�cie nieokre�lono�ci rzeczownika
Za nieokre�lony uwa�a si� rzeczownik oznaczaj�cy przedmioty, kt�rych m�wi�cy
albo bli�ej nie zna, albo o kt�rych przedtem nie wspomnia�. Jest to jeden z
okaz�w danej klasy przedmiot�w nie okre�lony ani przez kontekst, ani przez
sytuacj�.
l. Donnez-moi [des livres]:
2. [Un homme] est entr�.
Chodzi tu o bli�ej nieokre�lone ksi��ki i o nieokre�lonego cz�owieka.
Wniosek czwarty: Kiedy chodzi o osob� lub przedmiot nieokre�lony w znaczeniu
"jaki�...", "pewien...", stosujemy rodzajnik nieokre�lony lub ewentualnie
jeden z jego ekwiwalent�w (Patrz rozdz. II i rozdz. V, p. 9). W szczeg�lno�ci
stosuje#ny rodzajnik nieokre�lony wtedy, gdy bli�sze sprecyzowanie, o jaki
przedmiot chodzi, nie le�y w zamierzeniach lub przekracza mo�liwo�ci m�wi�cego.
3. Rzeczownik u�yty w znaczeniu cz�stkowym
Rzeczowniki materialne, np. [eau, charbon, soie], jak i rzeczowniki
abstrakcyjne, np. [courage, joie, lumi�re] mog� mie� znaczenie jak najbardziej
og�lne i jak najszerszy zakres.
[L'eau] est un liquide.
B�d� te�, w zale�no�ci od intencji m�wi�cego mog� s�u�y� do oznaczania bli�ej
nieokre�lonej ilo�ci, pewnej cz�ci ca�o�ci lub pewnej sumy danego zjawiska.
1. Il faut acheter [du pain]. Trzeba kupi� chleba.
2. Passez-moi [du sucre]. Prosz� poda� mi cukru.
3. Vous avez [de la chance]. Ma pan(i) szcz�cie.
W j�zyku polskim to znaczenie cz�stkowe mo�e r�wnie� wyst�powa� w pewnym
stopniu, jak wskazuje na to t�umaczenie dw�ch pierwszych zda�.
Wniosek pi�ty: Kiedy u�ywamy rzeczownik�w niepoliczalnych w znaczeniu
cz�stkowym, musimy stosowa� rodzajnik cz�stkowy lub jeden z jego ekwiwalent�w
(Patrz rozdz. II i rozdz. VIII, p.5). Rodzajnik cz�stkowy wskazuje na
ograniczenie ilo�ciowe substancji lub zakresu poj�cia.
4. Obok ograniczenia ilo�ciowego, rzeczownik, zw�aszcza abstrakcyjny, mo�e
podlega� ograniczeniom jako�ciowym.
1. Il a [du courage]. - ograniczenie ilo�ciowe
2. Il a [un courage extraordinaire]. - ograniczenie jako�ciowe
W drugim zdaniu k�adziemy nacisk na jako�� tej odwagi.
Podobnie:
3. Il tombait de la neige, [une petite neige fine].
Pada� �nieg, drobny �nie�ek.
4. Un soleil d'aoiit faisait dess�cher les plantes. Sierpniowe s�o�ce
wysusza�o ro�liny.
Wniosek sz�sty: Kiedy rzeczownikowi niepoliczalnemu tawarzyszy przymiotnik lub
przydawka przyimkowa o warto�ci przymiotnikowej, stosujemy bardzo cz�sto
rodzajnik nieokre�lony.
Reasumuj�c, mo�na by graficznie przedstawi� charakter okre�lony, nieokre�lony
lub cz�stkowy rzeczownika w nast�puj�cy spos�b:
1. Nieokre�lono��
J'entends [une voix]. S�ysz� jaki� g�os (jeden w�r�d wielu).
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Od s��w tekstu franc. uj�tych w ramk� (a tu zaznaczonych nawiasami
kwadratowymi) odchodzi strza�ka, kt�rej grot znajduje si� w jakim�
punkcie wn�trza odleg�ego ko�a z zaznaczonymi innymi punktami.
Brak punktu odniesienia do kontekstu lub konkretnej sytuacji.
J'entends [des voix]. S�ysz� jakie� g�osy.
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Taki sam rysunek jak poprzednio, gdzie grot jest mi�dzy punktami
wn�trza okr�gu.
Brak r�wnie� punktu odniesienia.
[Un de mes amis] est venu me voir. Jeden z moich przyjaci�...
Warto�� numeryczna nieokre�lona.
W powy�szych przyk�adach rzeczowniki przedstawiaj� jeden lub kilka okaz�w
danej klasy bez konkretnego powi�zania z kontekstem lub sytuacj�.
2. Okre�lono��
a) J'aime [les fleurs].
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Taki sam rysunek jak poprzednio, gdzie grot dotyka obwodu ko�a.
Rzeczownik les fleurs obejmuje swoim zakresem ca�� klas� kwiat�w, graficznie
ca�� powierzchni� ko�a.
[L'homme] est mortel.
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Taki sam rysunek jak powy�ej, gdzie grot dotyka obwodu ko�a.
Mimo i� jest w lic�bie pojedynczej, rzeczownik [l'homme] nie przedstawia
jakiego� okazu klasy, lecz ma warto�� generalizuj�c�, czyli obejmuje swoim
zakresem ca�� klas� - ca�� powierzchni� ko�a.
b) [L'or] est inoxydable.
[La lumiere] brille.
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Dla obu zda� taki sam rysunek jak powy�ej, gdzie grot dotyka obwodu ko�a.
Rzeczowniki [l'or, la lumi�re] maj� tu warto�� generalizuj�c�, obejmuj� swoim
zakresem ca�o�� poj�cia - graficznie ca�� powierzchni� ko�a.
c) J'entends [la voix] [de mon p�re]. S�ysz� g�os mego ojca.
Obja�nienie rysunku dla Ole�ki:
Grot strza�ki odchodz�cej od [la voix] dotyka jakiego� punktu
we wn�trzu okr�gu i druga strza�ka odchodz�ca od tego pynktu
dotyka grotem [de mon p�re].
Rzeczownik [la voix] ma sw�j punkt odniesienia do kontekstu [de mon p�re],
jest wi�c okre�lony przez ten kontekst i ma tzw. warto�� wyodr�bniaj�c�.
Je travaille a [l'Ecole Polytechnique].
punkt odniesienia do sytuacji pozatekstowej.
Rzeczownik [l'Ecole Polytechnique] jest okre�lony przez sytuacj�, kt�ra jest
jednoznaczna, poniewa� we Francji jest tylko jedna szko�a tego rodzaju.
Fermez [la fen�tre].
punkt odniesienia do sytuacji. Sytuacja jest jednoznaczna, chodzi o to jedyne
okno, kt�re jest otwarte.
3. Cz�stkowo��
a) Ograniczenie ilo�ciowe
[Le vin] est une boisson fermentee
Rzeczownik [le vin] obejmuje swoim zakresem ca�y gatunek, graficznie ca��
powierzchni� ko�a.
Il a bu [du vin]
[Du vin] oznacza pewn� bli�ej nieokre�lon� ilo�� wina, graficznie wycinek
powierzchni ko�a.
Podobnie:
[La lumi�re] brille.
Il y a [de la lumi�re].
b) Ograniczenie jako�ciowe
[La patience] est une qualit� indispensable � tout professeur.
[La patience] obejmuje swoim zakresem ca�o�� poj�cia, ma warto�� generalizuj�c�.
Ce professeur a [une patience admirable].
[Une patience admirable]: nast�puje tu zaw�enie poj�cia i nacisk na jako��
tej cierpliwo�ci.
Natomiast w zdaniu: [Il a de la patience] - rodzajnik [de la] wskazuje na
ograniczenie ilo�ciowe.
Uwaga: Za podstawowe lub zwyczajne warto�ci rodzajnika uznajemy te, kt�re
zosta�y om�wione w rozdziale I, pkt III wniosek pierwszy, drugi, trzeci,
czwarty i pi�ty. Tak wi�c dla rodzajnika okre�lonego - okre�lono��, dla
rodzajnika nieokre�lonego - nieokre�lono��, dla rodzajnika cz�stkowego -
cz�stkowo��. Ponadto rodzajnik mo�e mie� warto�ci szczeg�lne, jak na przyk�ad
warto�� afektywna, dystrybutywna, dzier�awcza itp.
W bardzo rzadkich przypadkach rodzajnik mo�e zmieni� swoj� warto�� podstawow�
i tak na przyk�ad rodzajnik nieokre�lony mo�e wskazywa� na warto��
generalizuj�c� rzeczownika (patrz. rozdz. V, pkt 5) lub te� rodzajnik
okre�lony liczby pojedynczej mo�e by� u�yty przed rzeczownikiem, kt�ry
logicznie przedstawia kilka nieokre�lonych okaz�w danej klasy (patrz rozdz.
VI pkt 1 b).
IV. Funkcje gramatyczne rzeczownik�w
Trzecim czynnikiem, kt�ry mo�e w pewnej mierze wp�yn�� na u�ycie okre�lnika
(zw�aszcza rodzajnika), jest funkcja, w jakiej wyst�puje rzeczownik w danej
wypowiedzi, poniewa� w pewnych funkcjach rzeczownik mo�e traci� swoj�
zasadnicz� warto��.
Szczeg�ln� uwag� trzeba zwr�ci� na rzeczowniki wyst�puj�ce w funkcji
orzecznika (attribut), przydawki rzeczownej (apposition) i przydawki
przyimkowej (compl�ment du nom).
Ponadto po pewnych czasownikach i w niekt�rych zwrotach czasownikowych stosuje
si� specyficzne regu�y.
===========================
ROZDZIA� II
TABELA OKRE�LNIK�W
Okre�lniki rzeczownika (Les d�terminatifs)
Obja�nienia dla Ole�ki:
Tabela sk�ada si� z o�miu kolumn, pierwsze 4 stanowi� grup� I i pozosta�e
cztery stanowi� grup� II. Tablica ta jest przedstawiona kolumnami poni�ej.
I grupa
kolumna 1:
Rodzajniki (Articles)
okre�lone d�finis a)
le les la
nieokre�lone ind�finis b)
un des une
� un � des � une
d'un de d'une
�ci�gni�te contract�s a)
au aux � la
du des de la
cz�stkowe partitifs b)
du des de la
a) okre�lono��
b) nieokre�lono��
Teraz s� przedstawione kolumny tabeli od 2-giej do 6-tej dla Zaimk�w
przymiotnych - Adjectifs (d�terminatifs)
kolumna 2:
dzier�awcze (possessifs)
jeden posiadacz
mon mes ma
ton tes ta
son ses sa
kilku posiadaczy
nontre nos nontre
votre vos votre
leur leurs leur
okre�lono�� + przynale�no�� posiadanie
kolumna 3:
wskazuj�ce (d�monstratifs)
proste (simples)
ce (cet) ces
cette
z�o�one (compos�s)
ce ... ci ce... l�
cette. . . ci cette... l�
ces... ci ces... l�
okre�lono�� + wskazywanie
kolumna 4:
pytaj�ce, wykrzyknikowe (interrogatifs,exclamatifs)
quel? quels?
quelle? quelles?
quel! quels!
quelle! quelles!
okre�lono�� + warto�� afektywna
kolumna 5:
wzgl�dne (relatifs)
lequel, laquelle
auquel, � laquelle
duquel, de laquelle
lesquels, -elles
auxquels,-elles
desquels, -elles
okre�lono�� + zdolno�� wprowadzania zdania wzgl�dnego
Uwaga:
u�ywa si� ich tylko w zwrotach archaicznych, utartych,
a gl�wnie w j�zyku s�downictwa i administracji
kolumna 6:
nieokre�lone (ind�finis) A
aucun un,une autre(s)
aucune deux
chaque
nul
nulle
quelque
n'importe quel(s)
n'importe quelle(s)
je ne sais quel(s)
je ne sais quelle(s)
plusieurs
certains
certaunes
diff�rents
diff�rentes
divers
diverses
nieokre�lono�� zamierzona
Uwaga je�li przymiotniki diff�rents i divers s� poprzedzone innym okre�lnikiem,
przestaj� by� okre�lnikami, a funkcjonuj� jako przymiotniki jako�ciowe.
(por. rozdz. IV)
kolumna 7:
Liczebniki g��wne (Adjectifs num�raux)
un, une
deux
trois
....
.... itd.
okre�lono�� numeryczna
kolumna 8:
Zaimki przymiotne nieokre�lone (Adjectifs ind�finis) B
autre(s)
m�me(s)
certain
certaine
quelques
quelconque(s)
tout, toute
tous, toutes
nieokre�lono�� zamierzona
Koniec Tablicy
==================================
ROZDZIA� III
PRZEGL�D FORM
Avant d'aller dormir, [le] m�canicien va se livrer � [une] visite soigneuse
de [sa] locomotive et s'assurer, en particulier, qu'[aucune] pi�ce en mouvement
n'a chauff�. De [son] c�t�, [le] chauffeur proc�de [au] d�crassage [de la]
grille, [� la] vidange [du] cendrier et [� un] nettoyage g�n�ral. C'est
seulement quand tout cela est termin� que l'un et l'autre peuvent consid�rer
[leur] journ�e fatigante achev�e. Fatigante, en effet, lorsque l'on songe,
par exemple, qu'entre Paris et Arras, [le] rapide 309 parcourt sans arr�t
[193] kilom�tres en [2] heures [15] minutes; que, pendant [ce] trajet,
[le] m�canicien doit soutenir [une] vitesse moyenne de [85] kilom�tres
[� l']heure, traverser [� cette] allure [36] stations, franchir [10]
bifurcations, veiller � [107] signaux, tandis que [le] chauffeur casse,
manipule, arrose et enfourne [3.200] kilos de charbon dans [le] foyer.
(R. Millaud - XIX/XX w.)
1. W j�zyku francuskim rzeczownik wprowadzony do tekstu pisanego lub m�wionego
wyst�puje z regu�y z kt�rym� ze swych okre�lnik�w. Bez okre�lnika stanowi on w
zasadzie tylko pozycj� w s�owniku.
[m�canicien], n.m. - (1) Celui qui a pour m�tier de construire, de r�parer des
machines, etc.; - (2) Celui qui conduit une locomotive,...
[vidange], n.f. - (1) Action de vidanger; (2) Nettoyage p�riodique d'un
r�servoir, d'un carter d'automobile:...
2. Okre�lnikami rzeczownika nazywamy kr�tkie zazwyczaj wyrazy odmienne, kt�re
a) wskazuj� na jego rodzaj i liczb�,
b) decyduj� o tym, �e wyraz, kt�ry okre�laj�, jest rzeczownikiem.
a) [le] cendrier - [les] cendriers
[la] grille - [les] grilles
[un] nettoyage - [des] nettoyages
[une] visite - [des] visites
[ce] trajet - [ces] trajets
[cette] allure - [ces] allures
[son] cot� - [ses] cotes
[sa] locomotive - [ses] locomotives
[aucun] m�canicien -
[aucune] pi�ce -
- [deux] heures
- [cent sept] signaux
b) [une] r�ponse rapide - szybka odpowied�
rapide - przymiotnik
[un] rapide, n.m. - ekspres
Uwaga: Proces przechodzenia innych cz�ci mowy do klasy rzeczownika nazywamy
nominalizacj� lub substantywizacj�. [Por. le rire, le d�jeuner, le bleu, un
particulier, le pour, le contre].
3. Okre�lniki rzeczownika dzielimy na takie, kt�re zawsze wykluczaj� si�
wzajemnie (I grupa), oraz takie, kt�re mog� lub musz� wyst�powa� ��cznie z
innymi okre�lnikami (II grupa). (Por. Tabela, rozdz. II).
4. O ile w j�zyku polskim dopuszczalne jest zdanie "Ale� ten tw�j syn nabroi�",
o tyle w j�zyku francuskim takie nagromadzenie okre�lnik�w przed rzeczownikiem
mo�e wyst�powa� w bardzo nielicznych sytuacjach i tylko wtedy, gdy jednym z
okre�lnik�w jest okre�lnik nale��cy do grupy II.
5. Je�li jednym z okre�lnik�w jest liczebnik g��wny, mo�liwe s� nast�puj�ce
u�ycia:
... le rapide parcourt sans arr�t [193] kilom�tres...
[Ces 193] kilom�tres, il les parcourt en 2 heures 15 minutes.
6. Schemat: okre�lnik + liczebnik g��wny + rzeczownik stosujemy wtedy, gdy
odwo�ujemy si� do tego, co znane, o czym ju� by�a mowa, lub celem specjalnego
zwr�cenia uwagi na grup�: liczebnik + rzeczownik, kt�r� poprzedza� mog�
nast�puj�ce okre�lniki:
- rodzajnik okre�lony :
[Les sept] p�ch�s capitaux.
[Les sept] sages de la Gr�ce.
- rodzajnik �ci�gni�ty: