1554

Szczegóły
Tytuł 1554
Rozszerzenie: PDF
Jesteś autorem/wydawcą tego dokumentu/książki i zauważyłeś że ktoś wgrał ją bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby pdf był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres [email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zabroniony dokument w ciągu 24 godzin.

 

1554 PDF Ebook podgląd online:

Pobierz PDF

 

 

 


 

Zobacz podgląd 1554 pdf poniżej lub pobierz na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. 1554 Ebook podgląd za darmo w formacie PDF tylko na PDF-X.PL. Niektóre ebooki są ściśle chronione prawem autorskim i rozpowszechnianie ich jest zabronione, więc w takich wypadkach zamiast podglądu możesz jedynie przeczytać informacje, detale, opinie oraz sprawdzić okładkę.

1554 Ebook transkrypt - 20 pierwszych stron:

 

Jan Dantyszek WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE Jan DANTYSZEK (von H�fen, Dantiscus) Prof. dr hab. Edmund Kotarski Rodzina Dantyszka - von H�fen - wywodzi�a si� z Niemiec, ale ju� w XIV wieku osiedli�a si� na Warmii, sk�d przyby�a do Gda�ska. Dziad poety w mie�cie nad Mot�aw� zajmowa� si� powro�nictwem, st�d przydomek Flachsbinder (niem. powro�nik); ojciec, Jan, by� browarnikiem i kupcem. Przysz�y poeta i dyplomata urodzi� si� w Gda�sku (w�a�nie dlatego podpisywa� si�: Dantiscus; polski odpowiednik: Dantyszek) w roku 1485. Nauki elementarne pobiera� w szkole parafialnej w Grudzi�dzu, studiowa� za� najpierw w Gryfii, nast�pnie w Krakowie, gdzie otrzyma� bakalaureat. Ju� podczas studi�w zwi�za� si� z dworem kr�lewskim Jana Olbrachta; bra� tak�e udzia� w wyprawie przeciw Tatarom i Mo�dawianom. W roku 1504 rozpocz�� karier� dyplomatyczn�, trwaj�c� niemal trzydzie�ci lat. Jako sekretarz i pose� kr�lewski, jako ekspert w sprawach pruskich odby� liczne podr�e po Europie, dotar� tak�e do Palestyny. Uczestniczy� mi�dzy innymi - u boku kr�la Zygmunta I - w tak wa�nym wydarzeniu, jakim by� zjazd wiede�ski 1515 roku. Bywa� na dworach Maksymiliana I i Karola V. Cesarzowi Maksymilianowi zawdzi�cza� tytu� szlachecki, tytu� doktora obojga praw i wawrzyn poetycki, a Karolowi V szlachectwo hiszpa�skie i medal wybity na jego cze��. W latach 1524-1532 by� pierwszym sta�ym pos�em Polski w Hiszpanii. Zako�czywszy karier� dyplomatyczn�, w roku 1532 powr�ci� do kraju. W roku nast�pnym przyj�� �wi�cenia kap�a�skie i zosta� biskupem che�mi�skim, w cztery lata p�niej - warmi�skim. Osiad� w Lidzbarku Warmi�skim, gdzie stworzy� znacz�cy o�rodek nauki i sztuki. Zabiega� o podniesienie poziomu duchowie�stwa, troszczy� si� o szkolnictwo na terenie swojej diecezji, szczeg�ln� opiek� otoczy� zdoln� m�odzie�, kieruj�c j� na studia. Jednocze�nie jako biskup przyst�pi� do walki z reformacj�: usuwa� z granic swojej diecezji wszystkich sprzyjaj�cych reformacji, poleci� niszczy� ksi��ki uznane za heretyckie. Zmar� w 1548 roku; pochowany zosta� w Fromborku. Dantyszek nale�y do grona najwybitniejszych poet�w polsko-�aci�skich. Tw�rczo�� zacz�� od wierszy okoliczno�ciowych; nie zrezygnowa� z nich tak�e w p�niejszych latach. Pisa� epitalamia z okazji �lubu Zygmunta I z Barbar� Zapoly�, p�niej z Bon�, epinicia na cze�� kr�lewskich zwyci�stw, epitafia i epicedia (mi�dzy innymi po zgonie biskupa Piotra Tomickiego). R�wnolegle uprawia� poezj� parenetyczn�, moralizatorsk�. �wiadectwem tego jest elegia Jonas propheta de interitu civitatis Gedanensis (Jonasz Prorok o zag�adzie miasta Gda�ska), napisana w roku 1535 w zwi�zku z nasilaniem si� wp�yw�w reformacji w Gda�sku. Poeta przedstawi� w niej obraz miasta wiedzionego do zguby przez trzy potwory: Bezbo�no�� (tzn. reformacj�), Pych� (uto�samian� z separatystycznymi d��eniami gda�szczan) i Zbytek (b�d�cy aluzj� do upadku moralno�ci i dobrych obyczaj�w). W ten spos�b wypowiedzia� swoj� opini� o mie�cie, zg�osi� pod adresem jego mieszka�c�w powa�ne zastrze�enia. Szerszymi zagadnieniami zaj�� si� w poemacie De nostrorum temporum calamitatibus silva (O kl�skach naszych czas�w), opublikowanym w roku 1530 w Antwerpii, Bolonii, Kolonii i w Krakowie. Autor podj�� tu problem niebezpiecze�stwa tureckiego i naszkicowa� wizj� Europy od niego ju� uwolnionej. Wyj�tkowe miejsce w dorobku poetyckim Dantyszka zaj�a Elegia amatoria. Erotyk ten, znany tak�e pod tytu�em Ad Grinaeam (Do Grynei, 1518), przynosi liczne odwo�ania do mitologii, ale tak�e wypowiedzi o charakterze osobistym, wyra�nie autobiograficznym (w kontek�cie szerszych, historycznych zdarze�), czym wpisa� si� poeta w humanistyczne tendencje swojej epoki. Do rz�du osobistych wyzna� nale�y r�wnie� Vita Joannis de Curiis Dantisci (�ycie Jana von H�fen Dantyszka), utw�r opublikowany dopiero u schy�ku XVII wieku. Wolny niemal ca�kowicie od sztafa�u antycznego, jest swoist� spowiedzi� cz�owieka u kresu drogi. W roku �mierci poety ukaza� si� zbi�r Hymni aliquot ecclesiastici (1548). Ksi�ga hymn�w (to polski odpowiednik �aci�skiego tytu�u) wyrasta�a z tradycji �redniowiecznego pi�miennictwa, dok�adniej: hymn�w i pie�ni na r�ne pory dnia i uroczysto�ci Prudencjusza, hiszpa�skiego poety chrze�cija�skiego. Wyr�nia�a si� liryzmem i �arliwo�ci� religijn�. By�a zarazem dowodem odwrotu poety od grecko-rzymskich wzorc�w literackich, kt�rym wcze�niej ho�dowa�, od dzie� takich mistrz�w, jak Wergiliusz, Owidiusz, Tibullus, Propercjusz, Stacjusz czy Horacy.Dantyszek’s family - the von H�fens - came from Germany but by the fourteenth century they had settled in Warmia (Ermland) from where they went to Gda�sk. The poet’s grandfather was a rope-maker in the city on the Mot�awa and therefore was nicknamed Flachsbinder (German: a rope-maker). Dantyszek’s father, Jan, was a brewer and a merchant. The future poet and diplomat (Dantyszek) was born in Gda�sk in 1485 (which is why he signed his works as Dantiscus, its Polish equivalent: Dantyszek). He finished his elementary studies at a parish school in Grudzi�dz, and studied first in Gryfia, then in Krak�w where he was awarded a bachelor’s degree. It was during these studies that he became associated with the royal court of Jan Olbracht and took part in military expeditions against the Turks and the Moldavians. In 1504 he started a career in diplomacy which lasted for over 30 years. As a secretary to the King and a royal envoy as well as an expert on Prussian affairs, he often travelled around Europe, and even went to Palestine. Among other matters, at King Zygmunt I’s side he took part in such important events as the Convention of Vienna of 1515. He frequented the courts of Maximilian I and Charles V. Thanks to Emperor Maximilian he was ennobled, received a doctorate in law, and poetic laurels. Thanks to Charles V, in turn, he was ennobled in Spain and had a medal minted in his honour. In the years 1524-1532 he was the first permanent Polish envoy in Spain. Having finished his diplomatic career, Dantyszek returned to Poland in 1532. He was ordained the following year and became the Bishop of Che�mno and four years later- the Bishop of Warmia. Dantyszek settled in Lidzbark Warmi�ski and founded there an important centre of art and science. He strove to raise the intellectual level of the clergy, took great care of the education of his diocese, and cared for especially gifted young people by helping them to proceed with their studies. As a bishop at the same time he started to fight with the Reformation. He removed from within the boundaries of his diocese all who sympathised with the Reformation and ordered the destruction of any books recognised as heretical. He died in 1548 and was buried in Frombork. Dantyszek belongs to the circle of the most outstanding Polish-Latin poets. He started his creative activity by writing occasional poems and never stopped, even in the later years. He wrote epithalamia for the weddings of Zygmunt I and Barbara Zapolya, and later Bona, epinicia to honour the King’s victories, epitaphs and epicedia (after the death of Bishop Piotr Tomicki among others). At the same time he wrote edifying and moralistic poetry. An elegy Jonas propheta de interitu civitatis Gedanensis ("Jonah the Prophet on the Destruction of the City of Gda�sk"), written in 1535 in connection with the escalating influence of the Reformation in Gdansk, could serve as a testimony to this type of poetry. The poet shows a picture of the city being led to its downfall by three monsters: Lack of Faith (i.e. the Reformation), Pride (identified with the separatist aspirations of Gda�sk’s inhabitants) and Luxury (an allusion to the decay of morality and of good manners), thus expressing his opinion on the city and addressing serious reservations towards its inhabitants. In a poem De nostrorum temporum calamitatibus silva ("On the Disasters of Our Times"), published in 1530 in Antwerp, Bologna, Cologne and Krak�w, Dantyszek deals with wider issues. The author here takes up the subject of the Turkish danger and sketches a vision of Europe already freed from it. A special place in Dantyszek’s poetic output is occupied by Elegia amatoria. This erotic poem, which is also known by the title of Ad Grinaeam ("To Grinae", 1518), brings numerous allusions to mythology as well as personal, clearly autobiographical, statements (in the context of wider historical events) through which the poet inscribes himself in the humanistic trends of the epoch. Vita Joannis de Curiis Dantisci ("The Life of Jan von Hofen Dantyszek"), published only at the end of the seventeenth century, also belongs to the genre of personal confessions. Almost entirely free from the decor of Antiquity, the poem is a confession of a man at the twilight of his life. A collection Hymni aliquot ecclesiastici (1548) was published in the year of the poet's death. "The Book of Hymns" grows out of the tradition of the literature of the Middle Ages, more precisely from the hymns and songs for various times of day and celebrations of Prudence (a Spanish Christian poet). The collection is distinguished by its lyricism and religious fervour. At the same time it is the poet’s turning away from Greek and Roman literary models, to which he had earlier adhered, from the works of such masters as Virgil, Ovid, Tibullus, Propertius, Statius or Horace. BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY - Dantyszek J., Carmina, wyd. S. Skimina, Krak�w 1950. - Najstarsza poezja polsko-�aci�ska, oprac. M. Plezia, Wroc�aw 1952. - Antologia poezji polsko-�aci�skiej, wst�pem opatrzy�a i oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985. - Dantyszek J., Pie�ni, t�um. A. Kamie�ska, Olsztyn 1987. - Skimina S., Tw�rczo�� poetycka Jana Dantyszka, Krak�w 1948. - Nowak-D�u�ewski J., Okoliczno�ciowa poezja polityczna w Polsce. Czasy zygmuntowskie, Warszawa 1966. - Zab�ocki S., Poezja polsko-�aci�ska wczesnego renesansu, w: Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, seria druga, Wroc�aw 1973. - Nowak Z., Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Wroc�aw 1982. CARMINA BIOGRAMY WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE OPRACOWANIE: MAREK ADAMIEC

O nas

PDF-X.PL to narzędzie, które pozwala Ci na darmowy upload plików PDF bez limitów i bez rejestracji a także na podgląd online kilku pierwszych stron niektórych książek przed zakupem, wyszukiwanie, czytanie online i pobieranie dokumentów w formacie pdf dodanych przez użytkowników. Jeśli jesteś autorem lub wydawcą książki, możesz pod jej opisem pobranym z empiku dodać podgląd paru pierwszych kartek swojego dzieła, aby zachęcić czytelników do zakupu. Powyższe działania dotyczą stron tzw. promocyjnych, pozostałe strony w tej domenie to dokumenty w formacie PDF dodane przez odwiedzających. Znajdziesz tu różne dokumenty, zapiski, opracowania, powieści, lektury, podręczniki, notesy, treny, baśnie, bajki, rękopisy i wiele więcej. Część z nich jest dostępna do pobrania bez opłat. Poematy, wiersze, rozwiązania zadań, fraszki, treny, eseje i instrukcje. Sprawdź opisy, detale książek, recenzje oraz okładkę. Dowiedz się więcej na oficjalnej stronie sklepu, do której zaprowadzi Cię link pod przyciskiem "empik". Czytaj opracowania, streszczenia, słowniki, encyklopedie i inne książki do nauki za free. Podziel się swoimi plikami w formacie "pdf", odkryj olbrzymią bazę ebooków w formacie pdf, uzupełnij ją swoimi wrzutkami i dołącz do grona czytelników książek elektronicznych. Zachęcamy do skorzystania z wyszukiwarki i przetestowania wszystkich funkcji serwisu. Na www.pdf-x.pl znajdziesz ukryte dokumenty, sprawdzisz opisy ebooków, galerie, recenzje użytkowników oraz podgląd wstępu niektórych książek w celu promocji. Oceniaj ebooki, pisz komentarze, głosuj na ulubione tytuły i wrzucaj pliki doc/pdf na hosting. Zapraszamy!