15049
Szczegóły |
Tytuł |
15049 |
Rozszerzenie: |
PDF |
Jesteś autorem/wydawcą tego dokumentu/książki i zauważyłeś że ktoś wgrał ją bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby podgląd był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres
[email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zabroniony dokument w ciągu 24 godzin.
15049 PDF - Pobierz:
Pobierz PDF
Zobacz podgląd pliku o nazwie 15049 PDF poniżej lub pobierz go na swoje urządzenie za darmo bez rejestracji. Możesz również pozostać na naszej stronie i czytać dokument online bez limitów.
15049 - podejrzyj 20 pierwszych stron:
Grzegorz �ak
Tolkien a sprawa polska
Wyj�tki z wydanych w alternatywnej rzeczywisto�ci artyku��w o "W�adcy Pier�cieni" J.R.R. Tolkiena
1. "Tolkien � nasz cz�owiek" � W�adys�aw Szuwar (Trybuna Ludu 13 marca 1969)
Z prawdziw� przyjemno�ci� polecam wszystkim zwolennikom jedynie s�usznej drogi rozwoju naszego kraju trylogi� angielskiego pisarza J.R.R. Tolkiena "W�adca Pier�cieni".
Tytu�owy, �le kojarz�cy si� demokratycznie rz�dzonym (i rz�dz�cym !) masom robotniczo � ch�opskim "w�adca" jest w istocie archetypem imperialistycznego prezydenta (domys�om drogiego czytelnika pozostawiam, jakiego kraju), za wszelk� cen� d���cego do ideologicznego i ekonomicznego podporz�dkowania ca�ego �r�dziemia (vide �wiata). Presja ze strony wyzyskuj�cego gromady ork�w w�adcy (jak�e czytelna metafora czarnych niewolnik�w pracuj�cych na plantacjach bawe�ny i tytoniu � autor �wiadomie u�y� tu s�owa orcus � czyli stw�r ciemno�ci), sprawia, �e lud pracuj�cy miast i wsi, a szczeg�lnie wsi, gdy� w �r�dziemiu gospodarka opiera si� na rolnictwie i rzemio�le, jednoczy si� pod znanym has�em "Proletariusze wszystkich kraj�w ��czcie si� !". [...]Bez wzgl�du na przynale�no�� rasow�, zjednoczeni tylko ide� � jak�e wspania�y przyk�ad internacjonalizmu socjalistycznego � ruszaj� do walki "o wolno�� wasz� i nasz�".
W ciemno�ciach starej krasnoludzkiej kopalni Morii, opanowanej przez z�o (podobnie jak g�rno�l�skie kopalnie w czasach prywatnej w�asno�ci) ginie g��wny ideolog tej, nie b�jmy si� s��w, mi�dzynarod�wki, czarodziej Gandalf. Po nied�ugim jednak czasie okazuje si�, �e Gandalf, podobnie jak �wi�tej pami�ci (przepraszam za nieco sanacyjne, ale dobrze tu pasuj�ce s�owo "�wi�tej") towarzysz Lenin, jest wiecznie �ywy. [...] Niebezpiecze�stwa spreparowane przez reakcyjne si�y mno�� si� � oto kapitalista Saruman jawi si� nie jako obro�ca robotnik�w, na jakiego dot�d pozowa�, lecz jako bezwzgl�dny wyzyskiwacz, jakim jest w istocie. Kolektyw Towarzyszy Pier�cienia zostaje rozerwany. [...] Boromir, przeszed�szy chwil� zw�tpienia w zwi�zku z przedk�adaniem prywaty � spraw ojczyzny nad mi�dzynarodowy socjalizm, ginie potem bohatersk� �mierci�, godn� prawdziwego rewolucjonisty, za s�uszn� spraw�. [...] Po �r�dziemiu kr��y dziewi�ciu wp�ywowych kar��w reakcji, a naczelny w�dz kapitalist�w � Sauron nie waha si� wkroczy� zbrojnie do spokojnego Gondoru (Wietnam !) i rozpocz�� pacyfikacji.
Szcz�ciem Towarzysze Pier�cienia znajduj� nieoczekiwanych sprzymierze�c�w po�r�d r�nych od�am�w mas pracuj�cych � na przyk�ad ent�w, w kt�rych bez trudu rozpoznamy s�u�by le�ne wszelkiej ma�ci.[...] Mimo to nadziei na zwyci�stwo rewolucji jest niewiele. W dodatku do dw�ch emisariuszy (wybranych spo�r�d prostych rolnik�w, niby deputowanych rady k�ka gminnego) przy��cza si� zindoktrynowany przez kapitalizm Mordoru "towarzysz" Gollum...
Czy Towarzysze Pier�cienia zniszcz� fa�szywy klejnot, t� statu� pozornej wolno�ci ? A mo�e owa "wolno��" zapanuje w ca�ym �r�dziemiu ? Czy ich misja zako�czy si� jak r�wnie beznadziejna acz s�uszna wyprawa nieod�a�owanego towarzysza Che ?Czas nagli ! [...] Rekomendacja ZMS.
2. "W�adza ludu zamiast "W�adcy Pier�cieni"" � W�adys�aw Oczeret (Czerwony Sztandar 24 maja 1971)
Wiele jest sposob�w, jakimi mo�e pos�u�y� si� wr�g, dla upokorzenia naszego, rozwijaj�cego si� w duchu wsp�zawodnictwa pracy kraju. Oto angielski pisarz J.R.R. Tolkien opublikowa� jaki� czas temu ksi��k�, atakuj�c� w zakamuflowany spos�b nasz sprzyjaj�cy cz�owiekowi ustr�j.
Tytu�owy "W�adca Pier�cieni" � Sauron, jest przyw�dc� biednego kraju, w kt�rym robotniczy kolektyw posiada autentyczn� w�adz�, sprawowan� przez wybranych na do�ywotni� kadencj� Nazgul�w (zwanych w powie�ci, o ironio, upiorami). Orkowie � klasa robotnicza Mordoru s� opisani jako postacie ohydnego wygl�du i obyczaj�w (jak�e m�g� dostrzec pi�kno ludzi pracy wymuskany angielski panicz � potomek narodu imperialist�w?).[...] �wietnej organizacji pracy i porz�dkowi w Mordorze, kraju przedstawionym jako "spopielona pustynia" (czy�by nutka zazdro�ci?), przeciwstawia si� obraz krain �yznych, "mlekiem i miodem p�yn�cych", w kt�rych wszelkie dobra konsumpcyjne rosn� nieomal "na drzewach". Jednak sk�d bior� si� w rzeczywisto�ci, ci�ko stwierdzi� � mo�e pomoc istoty nadprzyrodzonej, tzw. boga? Ha ha! [...] Podczas, gdy w pracuj�cym dzie� i noc Mordorze brak jest podstawowych produkt�w �ywno�ciowych i wody, kraje s�siednie op�ywaj� w dostatki. Jak�e ma�o subtelne, �eby nie rzec w�t�e odniesienie do naszej rzeczywisto�ci, w kt�rej wybuja�y kapitalizm mami nas obrazkami dobrobytu, kt�rego �r�de� nie spos�b si� dopatrzy� (czary Gandalfa i elf�w ?), a ch�opi i robotnicy naszego obozu pracuj� rzetelnie i uczciwie, dorabiaj�c si� bez krzywdy ludzkiej, dochodz�c do wszystkiego prac� w�asnych r�k [...]
Elfy, hobbici i tzw. szlachetni duzi ludzie symbolizuj� grup� pr�niaczej arystokracji i bur�uazji, pr�buj�c� przeciwstawi� si� globalnej rewolucji, podczas gdy orkowie i trolle, ukazane jako stwory ciemno�ci, kryj� si� pod ziemi� i niby g�rnicy w pocie czo�a haruj� na kawa�ek suchego chleba (nie dla nich lembasy ani miruvor !) Organizuj�cy ich w zwi�zki, dokarmiaj�cy i walcz�cy o prawa mniejszo�ci czarodziej Saruman zostaje napi�tnowany i nazwany zdrajc�, jego siedziba zniszczona przez zawsze gotowe do chuliga�skich wybryk�w reakcyjne enty, zielon�, �eby nie rzec, bikiniarsk� alternatyw� [...] Szerz�c socjalizm w Shire, Saruman zostaje schwytany i ukarany bez s�du przez hobbit�w, wspomaganych (i op�acanych) przez kapitalistyczne mocarstwo Gondoru.[...]
"Si�y dobra" w ksi��ce Tolkiena s� z�o�one z indywidualist�w, kt�rych r�ce nigdy nie skala�y si� ci�k� prac�. I to dyskryminuje Froda, Aragorna, Boromira i szerzyciela zabobon�w i guse� czarodzieja Gandalfa. A Tom Bombadil � w jednej osobie przedstawiciel bananowej m�odzie�y i satrapa we w�asnym kraiku, utracjusz i tyran, dysponuj�cy nieograniczon� w�adz� � jakim prawem ? [...] Jeszcze Faramir, zawsze elegancki, inteligentny i czaruj�cy niczym James Bond, sabotuj�cy wszelkie przejawy internacjonalizmu. Galadriela � posiadaczka ziemska [...]. Galeria postaci bez ideologicznego kr�gos�upa, poderwanych do walki na zasadzie "przeciw inno�ci".
Jakie to szcz�cie, �e rewolucji socjalistycznej nie da si� powstrzyma� przez wrzucenie jakiejkolwiek, cho�by i najcenniejszej relikwii do ognia. Trzymaj si� Mordorze, otoczony przez wrogich reakcyjnych s�siad�w [...] A my nie dajmy si� omami� wra�ym podszeptom i zachowajmy czujno��!
3. "W�adca Pier�cieni � W�adca Much?" � ojciec Muchomorek (fragmenty audycji radiowej z 9 wrze�nia 1999)
Nasi wrogowie � komuni�ci, atei�ci, satani�ci i inni szatani�ci u�ywaj� r�nych sposob�w aby wkra�� si� do niewinnych, czystych jak �za katolickich umys��w � dla przyk�adu popularna w�r�d m�odzie�y powie�� fa�szywego przechrzty J.R.R. Tolkiena, kt�ry przeszed� na nasz� wiar� tylko po to, aby drwi� z Ko�cio�a i jego dogmat�w, jest tego dobrym przyk�adem. Na przyk�ad..., s�ucham? A tak, przyk�adowo, przepraszam, kartka [...]
G��wny bohater � niby na wskro� pozytywny, "maluczki", znaczy malutki, id�cy przez piek�o, aby wrzuci� pier�cie�, totem, symbol ba�wochwalczego z�otego cielca, do Szczeliny Zag�ady, dotar�szy do celu sam pragnie sta� si� wcielonym z�em, Lucyferem Nios�cym �wiat�o z �aciny, przepraszam, jak to niesie �wiat�o z �aciny ? [...]. Nomen omen sam niesie �wiat�o � prezent od Galarety, przepraszam, od Galadrieli (te poga�skie imiona!) [...], od Galadrieli, boginki, elfiej czarownicy, a czarownicy nie dasz �y�, jak wiadomo. W ka�dym razie Frodo Baggins got�w jest sta� si� z�y. Chce zrzuci� z tronu w�adc� ciemno�ci, przera�aj�cego Saurona (ach, jak ja lubi� takie s�owa jak w�adca ciemno�ci, przera�a�[...]). Tylko interwencja ska�onego z�em Golluma sprawia, �e si� nim nie staje.
Ta powie��, podobno "przesycona duchem chrze�cija�stwa" pokazuje pragnienia czarodziej�w i czarodziejek do bycia z�ym (przypominam numer telefonu � g�osujemy za tym, �eby nie da� �y� czarownicy [...]). O ile Gandalf i Galadriela staraj� si� zwalcza� owo po��danie, to Saruman ulega mu z pe�n� �wiadomo�ci�. Jednak �adne z tej tr�jki nie waha si� u�ywa� czar�w, jawnego znaku zwi�zku z Szatanem. [...]
Istotnym elementem, rzucaj�cym si� w oczy, jest brak wzmianki o Jedynym Bogu w ca�ej powie�ci. Brak te� wzmianki o innych bogach (kt�rzy, o czym chyba nie musz� przypomina�, nie istniej�). Oczywi�cie � pan Tolkien (to "pan" z trudem przechodzi mi przez usta) wyda� ksi��k� pt. "Silmarillion", b�d�cy uzupe�nieniem omawianej trylogii. Tam wyst�puje ca�a czereda pomniejszych b�stw � w czym w�a�nie tkwi herezja � �e jest to ca�y panteon, a mieszka�cy �r�dziemia s� poganiani, przepraszam, poganami [...] Nic wi�c dziwnego, �e klimat powie�ci tak silnie oddzia�uje na tzw. fanatyk�w tzw. gier fabularnych RPG. W wymy�lonym �wiecie ich pozbawieni chrze�cija�skiej moralno�ci, poga�scy barbarzy�scy, wspaniale umi�nieni i blond w�osi, przepraszam [...] bohaterowie mog� robi� praktycznie wszystko. Umys�y m�odych ludzi ocieraj� si� o te sfery �wiadomo�ci, o kt�re nie powinny si� ociera�. A wszystko rozpocz�� i rozpropagowa� pan J.R.R. Tolkien, swoim plugawym poga�skim dzie�kiem, pluj�cym nienawi�ci� do rzeczywisto�ci i nawo�uj�cym do zamkni�cia si� w �wiecie ba�ni. Nie wierz�, aby zrobi� to nie�wiadomie, takie utwory s� dyktowane przez samego W�adc� Ciemno�ci. [...] Spryt i zakamuflowanie prawdziwych tre�ci to jeden z dowod�w na to [...]
Ogie� oczyszcza � si�gnijmy do naszych bibliotek i wyple�my z nich z�o ! Pom�dlmy si� za czysto�� s�owa pisanego. Amen.
4. "Tolkien � W�adca Perwersji" � Marcjanna Wrz�d-Grzyb (�wiat Kobiety 7 lipca 2000)
Niewiele jest ksi��ek tak mistrzowsko skrywaj�cych, a jednocze�nie ujawniaj�cych seksualne odchylenie autora jak "W�adca Pier�cieni" J.R.R. Tolkiena. [...] W teoretycznie czystej, wr�cz dzieci�cej literaturze zawiera si� ca�y mrok pod�wiadomo�ci jowialnego profesora literatury staroangielskiej (!) z Oxfordu.
M�wi si� "No sex � we are hobbits". Ale jak�e nietrafne to spostrze�enie i niezrozumienie s�ynnej (niestety) trylogii. Ju� w pierwszym tomie spotykamy si� z polem pieczarek niejakiego Maggota, z kt�rym to wi��e si� traumatyczne wspomnienie z dzieci�stwa g��wnego bohatera powie�ci � Frodo Bagginsa. Pieczarki, no c�, ca�e pole symboli fallicznych. Z�y s�siad ? A jak by�o naprawd� i co kryje si� za s�owami "boj� si� starego Maggota"? Nie wiadomo. [...] Potem hobbici, (sami m�czy�ni), szykuj� "s�odk� k�piu�k� o zmierzchu". Prosz� bardzo, mo�e myd�o le�y na pod�odze ? [...] Jaki� czas p�niej Tom Bombadil bawi si� pier�cieniem, zak�adaj�c i zdejmuj�c go z czubka palca. �adnych sugestii, prosz� odczyta� to samemu. [...]
Jesieni� Dru�yna Pier�cienia rusza na po�udnie. Przeszkod� jest �a�cuch G�r Mglistych, a konkretnie okrutny Karadhras � pot�ny, stercz�cy, morderczy. M�ski. Sama nazwa brzmi jak �rodek na potencj�. A dla Szarej Dru�yny jest to przeszkoda nie do przeskoczenia (co takiego chcia� nam powiedzie� profesor Tolkien ?!) [...] Decyzja zapada � spr�buj� inaczej, przez kopalni� Mori�. Przez jaskini� � d�ug�, czarn�, tajemnicz� i niebezpieczn�. Nic doda�, nic uj��. Najpierw jednak trzeba do niej wej��, co nie jest �atwe. Starzec Gandalf pr�buje r�nych sztuczek i zakl��, w ko�cu objawia si� jako przyjaciel i wchodzi. Kobiet� nietrudno omami�, deklaruj�c przyja��. [...] W Morii te� nie jest �atwo, co prawda dru�yna idzie do celu, niby (czy� nie to autor mia� na my�li ?) m�skie nasienie, pojawiaj� si� jednak�e trudno�ci. Balrog niczym �rodek antykoncepcyjny eliminuje najsilniejszego plemnika � Gandalfa. Reszta idzie dalej, o ile� s�absze s� to jednak osobniki.
Dalej jest Lorien, gdzie wzajemn� i nieskrywan� obop�ln� fascynacj� wybuchaj� kr�lowa elf�w Galadriela i krasnolud Gimli. Twardziel i s�odka blondynka. Topornik i zwiewna, cho� starsza i do�wiadczona elfka... u Tolkiena ko�czy si� na s�owach, wzajemnych zapewnieniach o mi�o�ci, prezentach [...] Tacy jak Gimli nigdy nie ko�cz� w ten spos�b. Czasu i miejsca w Z�otym Lesie nie brakowa�o. Ma�y, kr�py, umi�niony Gimli musia� by� odmian� w �yciu Galadrieli, obcuj�cej w zasadzie jedynie z nieco efemerycznymi elfami.[...]
Potem jaskinia Szeloby, opisana ju� w pewnym naukowym eseju � gdzie Frodo z ��de�kiem � zn�w m�skim symbolem, przebija si� przez w�osy �onowe paj�czyn i wchodzi w �wiat, podobny do Morii. [...] Eowina przebieraj�ca si� za Dernhelma w poszukiwaniu swojej osobowo�ci. [...] Oko Saurona � pozbawione rz�s, przenikaj�ce przez my�li i ubrania. Zgroza ! Cho� niekt�rzy z niejak� przyjemno�ci� "zmagali si�" nocami z Nieprzyjacielem. Nie mo�na przecie� odm�wi� sobie odrobiny przyjemno�ci.
W ko�cu scena fina�owa � zn�w wyrastaj�ca z p�askowy�u Mordoru g�ra � samotna Orodruina. I ma�y Frodo pr�buj�cy rozwi�za� ostatecznie sw�j problem. Jaki to problem ? Dlaczego czerwona lawa jest taka gor�ca ? I dlaczego Frodo tak si� boi, nie chce stawi� czo�a temu wyzwaniu � mo�e dlatego, �e nigdy w �yciu nie mia� kobiety ? Co na to Tolkien ? Frodo nie zasmakowa� wiele przyjemno�ci w �yciu. I teraz, stoj�c nad szczelin� (nomen omen � Szczelin� Zag�ady), boi si�. Dopiero stary, do�wiadczony Gollum za�atwia spraw�. Wie, �e dla tego ciep�a warto nawet zgin�� [...].
Wi�kszo�� bohater�w "W�adcy Pier�cieni" nie wie, jak to jest.[...] Autor przedstawi� jawi�c� si� w jego umy�le perwersyjn� wersj� �wiata. Podobno sam siebie opisywa� jako hobbita � je�li to ma oznacza�, �e tak jak Frodo cierpia� skrywane katusze, przelewaj�c �al i fantazje na papier [...] To przykre. To niedopuszczalne. Chro�my nasze dzieci przed zakamuflowan� seksualno�ci� �wiata tolkienowskiego.
5. "Tolkien � trylogia mycki i kielni" � Jan Kowalski (Dziennik Polski 18 pa�dziernika 2001)
O tym, �e �ydzi i masoni rz�dz� �wiatem, wiadomo nie od dzi�. Ich pr�nie dzia�aj�ce tajne organizacje kieruj� ekipami rz�dowymi poszczeg�lnych kraj�w, naciskaj�c albo "podp�acaj�c" kogo trzeba. Wykazuj� jednocze�nie tyle sprytu, i� potrafi� przekona� nas, �e to wcale nie oni, tylko na przyk�ad Arabowie. Albo �e wszystko jest dzie�em przypadku.
"Przypadek � jak m�wi� w �r�dziemiu" � Tolkien, angielski �yd i mason, pos�ugiwa� si� teori� przypadku, tworz�c dzie�o swojego �ycia, "W�adc� Pier�cieni".[...] Stworzona przez niego nowa w literaturze fantasy rasa � hobbici [...] ze swoimi kr�conymi ciemnymi w�osami, obrotno�ci� w razie konieczno�ci, dobrze wykszta�con� wol� przetrwania, od razu nasuwaj� nam skojarzenie z t� jedyn�, rozpoznawaln� na odleg�o�� ras� semick�. Z �ydem. Hobbickie mieszanie si� do rz�d�w wszystkich kr�lestw �r�dziemia jeszcze utwierdza nas w tym przekonaniu. Jak sprytnie omota� nas rabin Tolkien (pozornie uczciwy katolik by� ponad wszelk� w�tpliwo�� obrzezanym rabinem i cz�onkiem maso�skiej lo�y oxfordzkiej) � tak jak �ydzi w Izraelu, tak hobbici cierpi� w swoim Shire, zaatakowani przez z�ego Sarumana (czyli dobrego Polaka � my�l�, �e nie obrazisz si� drogi czytelniku na tak� interpretacj�). Nie wolno zapomnie� o niezmierzonych bogactwach, o kt�rych kr��y�y tylko pog�oski [...]. Typowe dla �yd�w. A przecie� stary Tuk i Bilbo Baggins s�yn�li z zamo�no�ci i wykorzystywali bogactwa do swoich niecnych cel�w [...].
Elfy i czarodzieje � ci pierwsi, elita w�r�d lud�w �r�dziemia, Pierworodni, Gwiezdny Lud. Tytu�y jak u cz�onk�w lo�y maso�skiej, kt�r� symbolizuj�. Z ich tajemniczymi rytua�ami, nie wtajemniczaniem we w�asne poczynania innych ras, wywy�szeniem i kierowaniem losami zwyk�ych �miertelnik�w (nie�miertelno�� elf�w to czytelna aluzja, �e masoneria nigdy nie zginie. Sic !)[...] Kierowanie przy pomocy takich narz�dzi jak Bia�a Rada. Jako �wiadomi nie musimy sobie zadawa� pytania, ile takich Bia�ych Rad zebra�o si�, aby dyskutowa� o naszych losach, nie przestrzegaj�c starej, polskiej, szlacheckiej wolno�ci "nihil novi" [...] Zreszt� s�owo "wolno��" w naszych czasach jest tylko pustym sloganem .
Czarodzieje u Tolkiena to super �ydo � masoni, wyniesieni ponad wszystkich i w�adc�w, cho�by i najbardziej prawowitych i u�wi�conych. Przewijaj� si� przez powie��, tak jak ich odpowiedniki przez histori�. I kieruj� kr�lami Rohanu, Gondoru, Francji czy Polski. [...]. Zapewne scena upokorzenia Sarumana (dobrego Polaka) ma sw�j niejeden odpowiednik w dziejach, kiedy to jaki� �ydo � mason nakazywa� co� (!) podniesionym g�osem namaszczonemu chrze�cija�skiemu kr�lowi (!!!). Zapewne takie sceny dziej� si� i dzi�, pewnie jeszcze cz�ciej, �wiat op�tany p�dem ku rozwojowi gospodarczemu �atwo ulegnie bogatym z ludzkiej krzywdy �ydom [...]
Scena w kt�rej Frodo zastanawia si�, czy wrzuci� pier�cie� do szczeliny i odda� w�adz� Sauronowi nabiera nowego znaczenia. Hobbit � �yd chce przej�� w�adz�, ale biedny cz�owiek � Gollum
(prawdziwy, cierpi�cy od dawna biedny Polak) po�wi�ca swoje �ycie, pragn�c temu zapobiec � sam by� kiedy� �ydem i d�ugie lata za to pokutowa�.[...] Pier�cie� � symbol zjednoczenia przeciw �ydo � masonerii ginie. Ale to nie ma znaczenia. I tak rz�dz� �ydzi i masoni � tak w literaturze jak i w rzeczywisto�ci. Wsz�dzie.[...]
6. "Tolkien � autorytet czy nie?" � Jan Kura, 14 lat (z listu do miesi�cznika "Science Fiction" stycze� 2002)
Dlaczego nie napiszecie czego� o Tolkienie ? Wszyscy o nim m�wi�, a ja s�ysza�em, �e to by� cz�owiek, o kt�rym nie warto rozmawia� .Czyta�em w gazecie, �e by� faszyst� i angielskim nacjonalist�. [...] Chcia�bym pozna� lepiej t� posta�, gdy� szukam autorytetu. Moja mama m�wi�a, �e trzeba mie� autorytet. Moi koledzy m�wili, �e "W�adca Pier�cieni" to fajna ksi��ka, ale mi mama zabroni�a to czyta�. M�j wychowawca tego nie zna, bo on woli telewizj�. A ja naprawd� lubi� czyta� i szukam czego� dobrego. Prosz� o rad�. [...]