Zbigniew Cendrowski LEKSYKON MEDYCYNY NIEKONWENCJONALNEJ Wydawca: Sp�dzielcza Agencja Wydawnicza "SPAR" WST�P Leksykon ten jest pierwsz� pr�b� zebrania w jednym tomiku podstawowych poj�� dotycz�cych tak wysoce umownego poj�cia, jakim jest MEDYCYNA NIEKONWENCJONALNA. Owa umowno�� polega na tym, �e to co wg jednych jest codzienn� praktyk�, dla innych mo�e zakrawa� na kontakt z szatanem. W zestawie znalaz�y si� wi�c liczne has�a dotycz�ce takich r�nych i pozornie odleg�ych od siebie dzia��w jak magia, psychoterapia, aktywno�� fizyczna, fizyka, itp. Wci�� tocz� si� spory merytoryczne i ambicjonalne nie tylko pomi�dzy "klasykami" a "uzdrowicielami", ale tak�e mi�dzy zwolennikami r�nych szk� w obr�bie samej psychotroniki i medycyny niekonwencjonalnej. Nie opowiadam si� po �adnej stronie, korzystaj�c jedynie z obfitej literatury, publikacji prasowych i wielu innych �r�de�, wybra�em taki zestaw hase�, kt�ry odzwierciedla, jak mi si� wydaje, stan wiedzy, pogl�d�w i zainteresowa� t� tematyk�. Redaguj�c poszczeg�lne has�a, stara�em si� maksymalnie je upro�ci�, mo�liwie wiernie oddaj�c intencje i pogl�dy tw�rc�w czy wyznawc�w r�nych teorii, koncepcji, metod i technik. W dwu wszelako sprawach chcia�bym wyrazi� swoje zdanie. Bardzo mi odpowiada podej�cie do wszystkich problem�w parapsychologicznych A. Dubrowa i W. Puszkina zaprezentowane w ich doskona�ej i niedocenionej ksi��ce pt. "Parapsychologia i wsp�czesne przyrodoznawstwo". Jest to moim zdaniem podej�cie wzorcowe. Jak to napisa�em w jednym z hase� - to w�a�nie fizyka, biologia i inne nauki s� prawdziw� nadziej� parapsychologii, psychotroniki i medycyny niekonwencjonalnej, a nie okultyzm i magia, cho� te bez przerwy dostarczaj� pasjonuj�cych pyta� i temat�w do bada�. W moich licznych rozmowach i kontaktach zwi�zanych z opracowywaniem leksykonu spotka�em si� z bardzo negatywnymi opiniami na temat niekt�rych uzdrowicieli. Niekt�rzy z nich w zwi�zku z pope�nionymi nadu�yciami trafiaj� na sal� s�dow�. My�l�, �e w tej jednej sprawie nale�y si� wypowiedzie� bardzo kategorycznie. Mimo �e przypadki zwyk�ej szarlatanerii i oszustwa nie s� tak rzadkie w naszyn �yciu, to wtedy kiedy dotycz� one tak subtelnej materii jak �ycie i zdrowie cz�owieka, ka�dy kto chce na tym zbi� interes, musi by� pot�piony, przede wszystkim przez samo �rodowisko bioenergoterapeut�w, kt�rych olbrzymia wi�kszo�� ca�� sw� wiedz� i umiej�tno�ci po�wi�ca mi�o�ci do innego cz�owieka i dzia�a z ch�ci pomocy mu, co niewyklucza oczywi�cie, �e bioterapia te mo�e by� �r�d�em utrzymania. S�dz� �e sami bioenergoterapeuci powinni wypracowa� sw�j kodeks moralny, oparty na zasadach deontologii lekarskiej i znale�� prawno-organizacyjne mo�liwo�ci egzekwowania jego zasad. Leksykon ten jest jeszcze dalece niepe�ny i pewno ka�dy specjalista znajdzie w nim r�ne luki. B�d� wdzi�czny za wszystkie krytyczne uwagi i propozycje, kt�re mo�na b�dzie uwzgl�dni� w ewentualnych kolejnych wydaniach. Wielu osobom jestem winien wdzi�czno�� za pomoc przy opracowaniu tego leksykonu, szczeg�lnie za� dr Krzysztofowi Zuchorze, kt�ry pom�g� mi najwi�cej. Zbigniew Cendrowski ABRAKADABRA �redniowieczne zakl�cie, kt�remu przypisywano magiczn� moc. Wsp�cze�nie u�ywane dla okre�lenia czego� bezsensownego i zagmatwanego. S�owo cz�sto umieszczane na -> AMULETACH. ABRAMOWSKI STEFAN Bioenergoterapeuta. Ur. 1937 r w Warszawie, uko�czy� AWF, pracowa� w Marynarce Wojennej. W latach 1978 - 79 zainteresowa� si� -> HIPNOZ�, a nast�pnie -> BIOENERGOTERAPI�. Ma w swojej praktyce wiele udanych przypadk�w wyleczenia z choroby nowotworowej. Jest autorem interesuj�cej ksi��ki pt. "Dotkni�cie - droga do biomasa�u". ABULIA Niemo�no�� podejmowania decyzji i realizacji plan�w i zamierze� wskutek chorobliwego braku woli. ADAPTACJA Przystosowanie do zmieniaj�cych si� warunk�w �rodowiska. ADRENALINA Hormon produkowany przez gruczo�y nadnercza i zako�czenia niekt�rych nerw�w wsp�czulnych, wp�ywa m.in. na zwi�kszenie przep�ywu krwi, usprawnia przemian� materii i zwi�ksza efektywno�� proces�w energetycznych. Obserwuje si� wzmo�one wydzielanie adrenaliny w sytuacjach stresuj�cych i zagro�enia wymagaj�cych szybkiego przygotowania organizmu do zwi�kszonego wysi�ku. AEROBIC System wszechstronnej aktywno�ci fizycznej opracowany i rozpowszechniony w latach 60 - 70-tych przez dr -> COOPERA zak�adaj�cy, �e intensywna wymiana tlenu jest podstaw� i g��wnym mechanizmem podnoszenia wydolno�ci fizycznej organizmu. W systemie �wicze� aerobic preferuje si� �wiczenia doskonal�ce i rozwijaj�ce wytrzyma�o�� jako zdolno�� ca�ego organizmu do wykonywania d�ugotrwa�ych wysi�k�w. �wiczenia aerobowe maj� szczeg�lnie korzystny wp�yw na hartowanie organizmu, zwi�kszanie jego odporno�ci, regulacj� przemiany materii, a w szczeg�lno�ci s� jednym ze skutecznych �rodk�w zapobiegania chorobom uk�adu kr��enia. Formy aerobiku mog� by� r�ne np. marszobieg (jogging), p�ywanie, jazda na rowerze, narciarstwo, taniec, a tak�e do�� intensywna d�ugotrwa�a praca fizyczna. AEROPUNKTURA ->AKUPRESURA wykonywana silnym strumieniem powietrza. AGARTA Mityczna podziemna kraina lokalizowana na og� w okolicach Himalaj�w i Tybetu, zamieszkiwana przez m�drc�w, wyznawc�w religii przedbuddyjskich. Ich moc panowania nad materi� jest wielokrotnie wi�ksza ni� kogokolwiek na Ziemi. W Agarcie, zwanej te� SZAMBALL� nale�y szuka� �r�de� dziwnych i niewyja�nionych zjawisk i znak�w, jakie ludzie spotykaj� na Ziemi. St�d te� pochodz� wszystkie zjawiska UFO. O Agarcie pisa� m.in. A. F. Ossendowski ("Przez kraj ludzi, zwierz�t i Bog�w"). AGNIHOTRA Wywodz�ce si� z tradycji Ink�w palenie ognia w specjalnie skonstruowanych piramidach miedzianych, co ma wp�ywa� stymuluj�co i wzmacniaj�co na cz�owieka. AGONIA Konanie, umieranie. AGRESJA Trudne do opanowania, wrogie zachowanie si� skierowane przeciwko innym osobom lub przedmiotom. Mo�e si� wyra�a� w s�owach lub czynnym ataku na obiekt b�d�cy przedmiotem agresji. Ka�dy �ywy organizm w sytuacji zagro�enia podejmuje pr�b� jej rozwi�zania. Wskutek z�o�onych reakcji, w znacznej mierze instynktownych, organizm przygotowuj�c si� do wykonania akcji podnosi poziom swej sprawno�ci biochemicznej i neurohormonalnej m.in. przez gwa�towne wydzielanie do krwi i p�yn�w ustrojowych hormon�w, enzym�w i innych substancji podnosz�cych og�ln� wydolno��. W �wiecie zwierz�t w sytuacjach najwy�szego zagro�enia, osobnik wybiera, z regu�y instynktownie, jedn� z dwu mo�liwo�ci: ucieczk� lub agresj� i w zale�no�ci od tego ginie lub uchodzi ca�o. We wszystkich tych sytuacjach organizm zagro�onego osobnika zu�ywa nagromadzone substancje stymuluj�ce, przez co nast�puje roz�adowanie i powr�t do stanu normalnego. W cywilizowanym �wiecie najcz�ciej taki wyb�r nie jest mo�liwy. Cz�owiek bombardowany strumieniem informacji wchodzi w kolizje z innymi lud�mi, musi podejmowa� r�ne decyzje. Wszystkie te sytuacje wywo�uj�, oczywi�cie zale�nie od si�y bod�ca, podobnie jak w ka�dym �ywym organizmie stan podwy�szonego nasycenia organizmu substancjami stymuluj�cymi. Tyle �e w przypadku cz�owieka sytuacja jest zgo�a inna, najcz�ciej nie mo�e on wybra� �adnego z dwu typowych rozwi�za�: agresja - ucieczka. Przewa�nie nie nast�puje �adna akcja, nie ma wi�c mo�liwo�ci roz�adowania nagromadzonej energii. Nie pozostaje to bez wp�ywu na stan zdrowia. Nagromadzone w organizmie substancje pozostaj� nie zu�yte przez czas d�u�szy i zak��caj� -> HOMEOSTAZ� organizmu. Stale powtarzaj�ce si�, dostatecznie silne bod�ce negatywne wywo�uj� d�ugotrwa�y -> DYSTRES, bywaj� przyczyn� wielu przewlek�ych schorze�, w szczeg�lno�ci chor�b uk�ad�w kr��enia, nerwowego i pokarmowego. Skutecznym �rodkiem przeciwko tym niekorzystnym zjawiskom jest unikanie i ograniczanie �r�de� zagro�e�, krzewienie atmosfery powszechnej �yczliwo�ci mi�dzyludzkiej, prowadzenie -> ZDROWEGO STYLU �YCIA, stosowanie r�nych technik -> RELAKSU, uprawianie filozofii optymizmu. AGRILLOTERAPIA Leczenie ziemi�, �ci�lej - bardzo mia�k� glink� pochodz�c� z g��bokich z��. Glinka wyst�puje w kilku kolorach: bia�ym, ��tym, zielonym i czerwonym. Czy jaka� konkretna glinka nadaje si� do u�ycia wewn�trznego, musi orzec kto�, kto si� na tym zna. Ponadto taka glinka musi by� najpierw wypra�ona w temperaturze powy�ej 100 stopni C. Do zewn�trznych ok�ad�w i kataplazm mo�na bez wi�kszego ryzyka u�ywa� ka�dej glinki i tak� praktyk� spotyka si� do�� cz�sto w wielu regionach. W nie�ytach i chorobie wrzodowej �o��dka i jelit u�ywa si� glinki wypra�onej, wysuszonej i przesianej, z kt�rej sporz�dza si� rzadk� papk� za�ywan� doustnie po 1/2 �y�ki przed posi�kiem. Kuracj� stosuje si� przez miesi�c, a po tygodniowej przerwie mo�na do niej powr�ci�. Podobno skutkuje tak�e przy stwardnieniu rozsianym. Ok�ady zimne stosuje si� w stanach zapalnych sk�ry, st�uczeniach i biegunce. Ok�ady gor�ce przyk�ada si� przy chorobach w�troby, nerek, p�cherza, uk�adu kostnostawowego. Papka z glinki jest tak�e doskona�ym �rodkiem kosmetycznym u�ywanym do maseczek. AIDS Choroba wywo�ana przez wirus HIV, kt�ry niszczy odporno�� immunologiczn� organizmu, w wyniku czego wszelkie b�ache nawet zagro�enia staj� si� dla cz�owieka wysoce niebezpieczne. Jak dot�d AIDS jest chorob� nieuleczaln�, ale wiadomo ju�, �e wi�kszo�� nosicieli HIV nigdy na AIDS nie zachoruje, mimo �e mo�e ze skutkiem �miertelnym przekazywa� chorob� dalej. Nie ma wprawdzie pe�nego potwierdzenia, �e -> ZDROWY STYL �YCIA jest jednym z warunk�w niezapadalno�ci na AIDS, ale jest to hipoteza wysoce prawdopodobna. Ma�o znane s� te� informacje, �e stosowanie -> AKUPUNKTURY mo�e zwi�kszy� znacznie szanse nosicieli HIV na to, �e nie zapadn� oni na AIDS. AIKIDO Jedna z trudniejszych orientalnych sztuk walki, wymagaj�ca wielkiej dyscypliny i d�ugotrwa�ego treningu. Istot� aikido jest maksymalne wykorzystanie podczas walki si�y przeciwnika przy minimalnym zu�yciu si� w�asnych. Aikido jest uwsp�cze�nionym mitem Dawida i Goliata, kiedy teoretycznie s�abszy, ale lepiej przygotowany fizycznie, intelektualnie i emocjonalnie wygrywa z wi�kszym i silniejszym. Tak jak w wielu innych technikach, wprowadzenie w �wiat aikido odbywa si� pod kierunkiem mistrza i jest jednocze�nie edukacj� filozoficzn�, etyczn� i fizyczno-techniczn�. AKADEMIA �YCIA ->WINNICKA LUCYNA AKCELERACJA Przy�pieszenie. W fizjologii poj�cie to oznacza przy�pieszenie rozwoju fizycznego dzieci. Zjawisko to nast�puje nieprzerwanie w ci�gu ostatnich dziesi�tk�w lat, a wyra�a si� sta�ym przyrostem ci�aru i d�ugo�ci cia�a kolejnych pokole� dzieci i m�odzie�y. Og�lnie ocenia si�, �e akceleracja jest skutkiem post�puj�cego dobrobytu, nie jest to jednak wyja�nienie w pe�ni udowodnione. Nie potrafimy te� odpowiedzie�, czy proces akceleracji odpowiada perspektywicznym interesom gatunkowym cz�owieka. Czy cz�owiek wy�szy i ci�szy (dorodniejszy jak m�wi� niekt�rzy) b�dzie lepiej i skuteczniej porusza� si� we wsp�czesnym i przysz�ym �wiecie? Czy nie mamy tu przypadkiem do czynienia z podobnym procesem zmian gatunkowych, jaki obserwujemy u wielu ro�lin i zwierz�t hodowanych w specjalnych (cieplarnianych) warunkach, kiedy wszystko nastawione jest na ekspozycj� tylko pewnych cech, niekoniecznie u�ytecznych dla w�a�ciciela organizmu? R�wnocze�nie bowiem z post�pem akceleracji obserwuje si� inne niebezpieczne zjawisko radykalnych zmian w stylu �ycia, wsp�czesny cz�owiek coraz bardziej degeneruje si� fizycznie, jest mniej odporny na r�ne choroby, coraz �atwiej prze�amuj�ce jego s�absz� barier� immunologiczn�. AKLIMATYZACJA Przystosowanie si� do zmienionych warunk�w zwi�zanych ze zmian� rytmu dobowego, temperatury, ci�nienia, wilgotno�ci i innych mniej uchwytnych czynnik�w klimatycznych. AKUPRESURA Metoda bezpo�redniego masa�u wywodz�ca si� podobnie jak ->AKUPUNKTURA z tradycyjnej chi�skiej medycyny, polegaj�ca na stosowaniu silnych pionowych ucisk�w d�o�mi i palcami okre�lonych punkt�w cia�a -> AKUPUNKT�W. Ucisk jest z regu�y bardzo silny i g��boki (z wyj�tkiem punkt�w zlokalizowanych na szyi i brzuchu). Masa�ysta powinien mie� w zwi�zku z tym odpowiednio silne i wygimnastykowane d�onie. W Japonii np. wykonuj�cy ten zabieg lekarze s� w stanie wykonywa� tzw. pompki na samych tylko kciukach. Czasem stosuje si� uciski specjalnym pr�cikiem. Zgodnie z zasadami medycyny chi�skiej zabiegi akupresury mog� by� wykonywane nie tylko przez specjalist�w, ale tak�e przez amator�w. Mo�na te� wykonywa� zabiegi na samym sobie. W Chinach cz�sto pacjenci sami wykonuj� zabiegi wg wskaz�wek lekarza uciskaj�c naklejone plasterki na okre�lone -> AKUPUNKTY, pod plasterkami za� umieszczone s� kulki metalowe lub twarde nasiona ro�lin leczniczych. Polscy lekarze stosuj�cy akupresur� zalecaj�, by wszelkie zabiegi by�y wykonywane wy��cznie przez specjalist�w lub pod ich nadzorem. U tego samego pacjenta cz�sto stosuje si� akupresur� r�wnocze�nie z akupunktur� lub wymiennie. Szczeg�lne znaczenie praktyczne mo�e mie� akupresura ucha -> AURIKULOTERAPIA ze wzgl�du na szeroki zakres uzyskiwanych efekt�w, zw�aszcza w u�mierzaniu b�lu. Wydaje si�, �e akupresury powinien nauczy� si� ka�dy i stosowa� j� wraz z innymi technikami masa�u, dotyku itp. metod samoleczenia. Pog��bianie wiedzy na temat w�asnego cia�a, umiej�tno�ci panowania nad jego czynno�ciami, korygowanie b��d�w i usuwanie r�nych dolegliwo�ci, to wszystko le�y w zasi�gu mo�liwo�ci cz�owieka. Niezb�dna jest do tego oczywi�cie wiedza, zaczerpni�ta zar�wno z fachowej literatury jak i od innych do�wiadczonych os�b. AKUPUNKTURA Metoda leczenia wywodz�ca sw�j rodow�d z Chin, polegaj�ca na wk�uwaniu specjalnych igie�, z�otych, srebrnych lub ze stali nierdzewnej, w okre�lone punkty cia�a -> AKUPUNKTY. Przez organizm wg twierdze� medycyny chi�skiej przebiega 12 podstawowych i 8 cudownych kana��w, kt�rymi kr��y energia bioelektryczna Qi. Kana�y, zwane te� -> MERIDIANAMI przypominaj� obw�d elektryczny. Choroby s� spowodowane zak��ceniami w obiegu energii, a organy i narz�dy cia�a obj�te zak��ceniami przestaj� funkcjonowa� normalnie. Nak�ucia akupunktury przywracaj�c sprawno�� obiegu energii likwiduj� przyczyn� choroby i sam� chorob�. Skuteczno�� nak�u� zale�y nie tylko od umiej�tno�ci postawienia w�a�ciwej diagnozy, jaki narz�d jest obj�ty zak��ceniami, lecz tak�e od precyzyjnego ustalenia miejsca (miejsc) wk�ucia igie� - czasem potrzebna jest dok�adno�� rz�du dziesi�tych cz�ci milimetra - czasu pozostawiania igie� w punkcie, rodzaju u�ytych igie�, techniki wk�uwania itp. Wa�na jest te� pora dnia. Wk�ucie powinno nast�pi� w momencie, kiedy przez akupunkt przep�ywa najwy�sza fala energii. Zabiegi akupunktury s� cz�sto po��czone z innymi metodami leczenia jak -> AKUPRESURA, -> MASA�, -> PRZY�EGANIE. Uwa�a si�, �e zabiegi s� skuteczniejsze, je�eli pomi�dzy pacjentem a lekarzem wytwarza si� atmosfera wzajemnej �yczliwo�ci i zaufania. Leczenie akupunktur� i �rodkami zbli�onymi np. akupresur� stosuje si� przy chorobach obwodowego uk�adu nerwowego, zaburzeniach czucia i ruchu, neurasteniach, nerwicach, powik�aniach okresu pokwitania, chorobach wrzodowych �o��dka i jelit, chorobach reumatycznych, miopatiach i niew�a�ciwej przemianie materii. Stosunkowo szerokie zastosowanie zyskuje akupunktura przy u�mierzaniu b�lu i -> ANALGEZJI. �wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) uzna�a akupunktur� za jedn� z form leczenia podstawowego. AKUPUNKTY Zwane inaczej BAP (Biologicznie Aktywne Punkty). S� to miejsca na ciele, kt�re poddane nak�uciom, uciskom, masa�owi lub innemu oddzia�ywaniu, przenosz� bod�ce specjalnymi kana�ami -> MERIDIANAMI do okre�lonych organ�w cia�a powoduj�c w nich korzystne zmiany. Na akupunkty mo�na dzia�a� uciskiem -> AKUPRESUR�, ig�ami -> AKUPUNKTUR�, ciep�em -> TERMOPUNKTUR�-PRZY�EGANIEM, wod� -> HYDROPUNKTUR�, strumieniem laserowym, elektryczno�ci� -> ELEKTROPUNKTUR�, promieniowaniem i ultrad�wi�kami, uzyskuj�c podobne efekty. W wielu publikacjach mo�na te� spotka� informacje, �e znajomo�� sieci kana��w energetycznych i akupunkt�w jest przydatna tak�e w zabiegach wykonywanych przez -> BIOENERGOTERAPEUT�W. Uwa�aj� oni, �e dzia�anie na te punkty -> BIOPOLEM wydatnie wzmacnia efekty leczenia. ALCHEMIA Zapocz�tkowane w kulturze arabskiej w VII w. n.e. poszukiwania na drodze spekulacji teoretycznych i do�wiadcze� praktycznych -> KAMIENIA FILOZOFICZNEGO, kt�ry mia� by� uniwersalnym �rodkiem przeciwko wszelkim chorobom, a tak�e mia� umo�liwia� transmutacj� czyli przemian� dowolnej materii w z�oto. Alchemia szczeg�lnie rozkwit�a w �redniowieczu przyczyniaj�c si� do rozwoju wielu dziedzin nauki, w tym tak�e medycyny. ALEKSANDROWICZ JULIAN (1908 - 1986) Prof. medycyny. Wieloletni kierownik Kliniki Hematologicznej AM w Krakowie. Wsp�tw�rca Nieformalnego Instytutu Ekologii Profilaktyki. Jeden z najgor�tszych zwolennik�w i propagator�w medycyny naturalnej i holistycznej koncepcji cz�owieka. Zajmowa� si� m.in. problemami ochrony �rodowiska, zdrowej �ywno�ci, biopierwiastkami, monitoringiem kom�rkowym i geografi� chor�b nowotworowych. Mia� wielu zwolennik�w i uczni�w. Jego wieloletnia walka o uzupe�nienie dolomitem niedobor�w magnezu w organizmie zako�czy�a si� powodzeniem. Autor wielu pasjonuj�cych ksi��ek: "Nie ma nieuleczalnie chorych", "Sumienie ekologiczne", "Wszechstronna nadzieja" oraz ostatniej, jak� napisa� wsp�lnie z G. Dud� - "U progu medycyny jutra". ALERGIA Uczulenie organizmu na dzia�anie zwi�zk�w chemicznych zwanych alergenami zawartych w po�ywieniu, wydzielinach ro�lin i zwierz�t oraz w wielu produktach przemys�owych. Szerzenie si� alergii wi��e si� z post�puj�cym procesem os�abiania bariery immunologicznej, a skuteczno�� zwalczania alergii z umacnianiem systemu odporno�ciowego cz�owieka. ALGI Wodorosty morskie. Zawieraj� bogaty zestaw mikroelement�w, witamin i minera��w. Obni�aj� poziom cukru we krwi, zapobiegaj� oty�o�ci, zmniejszaj� poziom cholesterolu. W sprzeda�y w postaci pastylek. ALLOPATIA Termin wprowadzony przez tw�rc� -> HOMEOPATII, S. F. Hahnemanna, na okre�lenie system�w leczenia przeciwnych homeopatii, a wi�c ca�ej medycyny klasycznej. ALOES Obok dotychczas znanych w�a�ciwo�ci leczniczych polegaj�cych na przeczyszczaj�cym i ��ciop�dnym dzia�aniu aloes coraz cz�ciej w r�nych doniesieniach podaje si�, �e wp�ywa on stymuluj�co na wa�ne procesy �yciowe w kom�rkach. Wysoki kaktus mocno podla� i zamkn�� na tydzie� w ciemnicy. Po tym czasie cz�� nadziemn� �ci��, zemle�, wycisn�� sok, zmiesza� p� na p� z winem, albo po 1/3 z miodem i winem, zla� do ciemnej butelki, odstawi� na trzy dni. Pi� po p� �y�ki sto�owej dziennie przed posi�kami. ALTRUIZM Postawa polegaj�ca na udzielaniu bezinteresownej pomocy innym i zainteresowaniu si� ich sprawami. Postawa przeciwna -> EGOIZMOWI. AMBROZJA Pokarm specjalnie przyrz�dzany dla bog�w, maj�cy zapewni� im wieczn� m�odo�� i pi�kno. AMULET Przedmiot przynosz�cy szcz�cie i maj�cy moc chronienia jego posiadacza. Wiara w si�� amuletu przetrwa�a do dzi� w r�nej formie, cho�by w powszechnie kultywowanej funkcji r�nego rodzaju maskotek. Sprawcze dzia�anie r�nego rodzaju amulet�w i -> TALIZMAN�W t�umaczy si� zawart� w nich si�� tajemn� b�d�c� na us�ugach posiadacza. Inne wyja�nienia k�ad� nacisk na wspomaganie si� energetycznych organizmu w�a�ciciela amuletu przez si�y emanowane z materia�u, z kt�rego zbudowany jest amulet. Najsensowniejsze wydaj� si� wyja�nienia przypisuj�ce sprawcze dzia�anie r�nego rodzaju amulet�w i maskotek si�om -> SUGESTII i -> AUTOSUGESTII. Cz�owiek, kt�ry wierzy, �e jego amulet przynosi mu szcz�cie i chroni go, dzia�a pewniej i �mielej, odwa�niej podejmuje decyzje, sam wi�c wsp�tworzy swe powodzenie i swym post�powaniem je umacnia, pomaga - jak to si� czasem m�wi - losowi. Nie lekcewa�my wi�c ani nie wy�miewajmy si� z wiary w amulety i maskotki. W Polsce wielu przedstawicieli niekonwencjonalnych technik leczenia i wspomagania cz�owieka zaleca amulety na r�ne dolegliwo�ci, niekt�rzy za� sami, jak -> BU��YSZKO Krzysztof, produkuj� amulety dobieraj�c do ich sporz�dzenia r�ne wymy�lne materia�y (metale, kamienie szlachetne) oraz skrupulatnie opracowuj� ich kszta�t i kolorystyk�. Patrz te� -> ENERGETYZATORY. ANABIOZA Zdolno�� powrotu do �ycia po pozornej �mierci. ANABOLIZM -> PRZEMIANA MATERII ANALGEZJA Zniesienie odczuwania b�lu polegaj�ce na przerwaniu dop�ywu bod�c�w b�lowych do kory m�zgowej, spowodowane najcz�ciej podaniem odpowiednich lek�w, zabiegami -> AKUPUNKTURY i przez zastosowanie -> SUGESTII HIPNOGENNEJ. W wielu przypadkach stan ten mo�e by� osi�gany w wyniku dzia�ania silnych bod�c�w stresowych. ANALIZA TRANSAKCYJNA Metoda psychoterapeutyczna opracowana przez Erica Berne i popularyzowana przez Thomasa Harrisa. Jej procedura polega na u�wiadomieniu sobie i szczeg�owym przeanalizowaniu wyst�powania we w�asnej -> ONTOGENEZIE nast�puj�cych konstatacji: Ja nie jestem ok - Wy (Ty) jeste�cie ok Ja nie jestem ok - Wy (Ty) nie jeste�cie ok Ja jestem ok - Wy (Ty) nie jeste�cie ok Ja jestem ok - Wy (Ty) jeste�cie ok Pierwsze nastawienie jest typowe dla wieku dzieci�cego. Je�eli jednak proces wychowania nie przebiega prawid�owo i postawa taka dominuje w p�niejszym �yciu, to jest ona �r�d�em wielu -> FRUSTRACJI i niepowodze�. Proces terapeutyczny powinien prowadzi� do uzyskania ostatniego najkorzystniejszego nastawienia. ANIMIZM Pogl�d uznaj�cy wszechobecno�� duszy we wszystkich przedmiotach. Spos�b traktowania zwierz�t, ro�lin oraz przedmiot�w martwych jako istot czuj�cych, my�l�cych i obdarzonych wol�, charakterystyczny dla ma�ych dzieci. ANOPSOLOGIA Pogl�d dotycz�cy zasad od�ywiania si�, g�osz�cy, �e cz�owiek powinien je�� tylko to, co mu smakuje, unika� za� tego, na co nie ma ochoty. Szczeg�owe zasady anopsologii podaj�, �e mo�liwie najwi�ksz� ilo�� produkt�w nale�y spo�ywa� w stanie surowym, w tym tak�e mi�so, jaja, dr�b, ryby. Nale�y te� oddzielnie zjada� poszczeg�lne sk�adniki, aby umo�liwi� naszym instynktom odr�nienie potraw dobrych od z�ych. Autor tej koncepcji, Francuz dr Schaefer obiecuje, �e tym systemem mo�na wyleczy� prawie wszystkie choroby. Obszerniej anopsologi� opisa�a p. �ywia Pl�skowska w nr 2246 "Przekroju". ANOPSOTERAPIA Leczenie -> DIET� opracowan� wg zasad -> ANOPSOLOGII. Wg autora tej terapii dr Valneta (Francja), ka�da z chor�b jest szczeg�lnie wra�liwa na okre�lone warzywa i owoce. Np. alergie mo�na leczy� rzodkiewkami, angin� - selerem, rzep� i czerwon� porzeczk�, migren� - koprem, kapust� i cytryn� itd. ANTROPICZNA ZASADA �wiat jest taki, jakim go widzimy, gdyby by� inny, to my by�my nie istnieli. Zasada ta zosta�a sformu�owana przez angielskiego fizyka, laureata nagrody Nobla - S.W. Hawkinga. ANTROPIZM Pogl�d i dowodzenie, �e cz�owiek potencjalnie jest nie�miertelny, z tym �e jest to raczej nie�miertelno�� jego "programu", "wzorca", "projektu". Wz�r ten istnieje zawsze a po �mierci nie ginie i nie rozpada si�, lecz jako element wszech�wiata trwa w oczekiwaniu na odtworzenie. W nieco podobny spos�b w filozofii hinduizmu rozwijana jest koncepcja -> REINKARNACJI. ANTROPOLOGIA Nauka o cz�owieku, jego rozwoju gatunkowym, cechach i w�a�ciwo�ciach fizycznych i psychicznych, rasach i kulturze. W szczeg�lno�ci antropologia zajmuje si� zmienno�ci� form organizmu cz�owieka jako przedstawiciela szerszej rodziny (Hominidae) na tle rozwoju �wiata istot �ywych. Czasem dokonuje si� podzia��w na antropologi� kulturow� i antropologi� fizyczn�, a dalej na antropologi� szczeg�ow�, morfologiczn�, fizjologiczn�, psychologiczn�, patologiczn�, zoologiczn�, spo�eczn� i inne. ANTROPOZOFIA Doktryna opracowana przez Rudolfa Steinera pod wp�ywem bergsonowskiej koncepcji �lan vital (p�du �ycia). Wg antropozofii �wiat to z�udzenie, cz�owiek to cia�o astralne, a �ycie polega na d��eniu do wyzwolenia tkwi�cego w cz�owieku b�stwa. Poza tymi mistycznymi elementami antropozofia wnios�a do dorobku medycyny wiele po�ytecznych tez, jak np. zasad� pe�nej jedno�ci psychosomatycznej, racjonalnego od�ywiania si� i wegetarianizm. ANTYBIOTYKI Substancje wytwarzane przez mikroorganizmy, g��wnie r�ne rodzaje grzyb�w. Dla potrzeb medycyny produkowane syntetycznie. Stosowane w chorobach wywo�anych przez bakterie, wirusy, grzyby. Obserwowane jest zjawisko uodporniania si� kolejnych pokole� bakterii na istniej�ce antybiotyki, w zwi�zku z czym proces tworzenia nowych, kolejnych generacji antybiotyk�w wci�� trwa. Obserwowane jest te� niebezpieczne zjawisko nadu�ycia antybiotyk�w przy wielu chorobach, kt�re mog� by� wyleczone innymi metodami. Patrz -> LEKOMANIA. ANTYGENY Czynniki o�ywione (bakterie, wirusy) i nieo�ywione (jady, toksyny), kt�re wprowadzone do ustroju wywo�uj� reakcj� odporno�ciow� m.in. przez wytwarzanie -> PRZECIWCIA�. Sprawno�� wykrywania i eliminowania szkodliwego wp�ywu antygenu na organizm nale�y do w�a�ciwo�ci i zada� systemu immunologicznego (odporno�ciowego) organizmu. ANTYSTRES Zesp� dzia�a� zmierzaj�cych do ograniczenia i eliminowania przyczyn i ujemnych skutk�w d�ugotrwa�ego oddzia�ywania -> DYSTRESU. W ka�dym indywidualnym przypadku, zale�nie od sytuacji stosuje si� odpowiednio dobrany program dzia�a�. Sk�ada si� na� przede wszystkim tzw. zesp� RDR (Ruch + Dieta + Relaks), kt�ry dope�niaj� niekiedy r�ne �rodki psychoterapeutyczne. APAGE SATANA Precz Szatanie. Popularne zakl�cie maj�ce moc odganiania z�ych duch�w, u�ywane tak�e podczas egzorcyzm�w. APATIA Ot�pienie, brak wra�liwo�ci, zniech�cenie, oboj�tno��, brak zainteresowania. Mo�e by� skutkiem choroby psychicznej, d�ugotrwa�ej bezczynno�ci, nielubianej pracy, przewlek�ego -> DYSTRESU. APITOKSYNOTERAPIA Leczenie przy pomocy -> JADU PSZCZELEGO APITOTERAPIA Leczenie produktami pszczelimi, do kt�rych zalicza si� -> MI�D, -> PY�EK, -> PIERZGA, -> KIT PSZCZELI (Propolis), -> MLECZKO PSZCZELE, -> JAD PSZCZELI. Produkty te, poza jadem pszczelim, s� powszechnie dost�pne na rynku w formie naturalnej, jak mi�d albo przetworzonej, pod postaci� r�nych lek�w i preparat�w, kt�re jak apivit, propolan i wiele innych znajduj� si� w sprzeda�y w aptekach lub sklepach pszczelarskich. Wci�� wprowadzane s� nowe preparaty. Pszczelarze mog� oczywi�cie korzysta� bezpo�rednio ze wszystkich produkt�w w ich naturalnej, nieprzetworzonej formie i takie te� maj� najwi�ksz� warto��. Zaobserwowano te� lecznicze w�a�ciwo�ci mikroklimatu ula, kt�ry szczeg�lnie w przypadku astmy dzia�a antyalergicznie. APOKALIPSA Poj�cie wieloznaczne, najcz�ciej u�ywane dla okre�lenia zjawisk gro�nych. Mityczni czterej je�d�cy apokalipsy to przecie�: zaraza, g��d, wojna i �mier�. APORT U�ywany czasem w j�zyku -> MAGII czy -> PARAPSYCHOLOGII termin okre�laj�cy przenoszenie przedmiot�w z zamkni�tych lub oddalonych miejsc za pomoc� si� nadnaturalnych. APOTEOZA Uznanie osoby za b�stwo. APOTROPAIZM Odstraszanie z�ych duch�w i mocy r�nymi zabiegami rytualnymi jak zakl�cia, bicie w b�bny, okrzyki itp. ARETE Suma pozytywnych cech okre�laj�cych w staro�ytnej Grecji doskona�� osobowo��: m�stwo, sprawno��, dzielno��. ARKADIA Kraina w staro�ytnej Grecji uchodz�ca za szcz�liw�, m.in. za przyczyn� poezji. AROGANCJA Lekcewa�enie innych, nie liczenie si� z ich zdaniem, zarozumia�o��. Niestety cecha wy��cznie ludzka. Przyczyna -> FRUSTRACJI -> DYSTRESU u ludzi, kt�rych arogancja dotyka. AROMATOTERAPIA Jeden z dzia��w -> ZIO�OLECZNICTWA polegaj�cy na wykorzystaniu w leczeniu zapach�w kwiat�w i kwiatowych olejk�w eterycznych. Aromatoterapia ma tak�e powszechne zastosowanie w dietetyce w formie przypraw zio�owych. Inne zastosowania to inhalacje oraz techniki masa�u po��czone z u�yciem olejk�w i psychoterapii. ARTETERAPIA Leczenie przy pomocy sztuki. Arteterapia mo�e mie� miejsce podczas -> KONTEMPLACJI dzie� sztuki jak te� przez bezpo�redni� tw�rczo��. Patrz -> TERAPIA PRZEZ SZTUK�. ASANY G��wne �wiczenia -> JOGI. Postawy, nieruchome pozy, trwaj�ce przez pewien czas - od kilku sekund do kilkunastu minut, prowadz� do koncentracji psychicznej, zwolnienia oddechu, zmniejszenia t�tna. Systematycznie �wiczone asany przyczyniaj� si� do wzmocnienia dyscypliny wewn�trznej, si�y woli, panowania nad cia�em i psychik�. ASCEZA Wstrzemi�liwy tryb �ycia, wyrzekanie si� przyjemno�ci, umartwianie si� maj�ce m.in. prowadzi� do doskonalenia wewn�trznego i cn�t. ASTROLOGIA Nauka tajemna badaj�ca wp�yw po�o�enia w okre�lonym czasie planet i gwiazd na losy ludzi, miast i pa�stw. Tak�e sztuka uk�adania -> HOROSKOP�W. Mnogo�� horoskop�w codziennych, tygodniowych, miesi�cznych, rocznych uk�adanych z wykorzystaniem tradycji wielu kultur �wiadczy o ogromnej popularno�ci tego sposobu interpretowania zjawisk i sugeruje, �e sztuka ich uk�adania jest prosta. Tymczasem tak nie jest. Aby uk�ada� prawdziwe horoskopy, trzeba posi��� wielk� wiedz�. Prawdziw� moc maj� tak�e w zasadzie tylko te horoskopy, kt�re s� uk�adane dla konkretnych os�b. Do opracowania prawdziwego horoskopu potrzebne s� m.in. tzw. efemerydy - mapy oznaczaj�ce po�o�enie planet na ka�dy dzie�, znajomo�� znak�w -> ZODIAKU i umiej�tno�� interpretowania tzw. dom�w horoskop�w, powsta�ych z podzia�u ekliptyki na dwana�cie cz�ci wynikaj�cego z dobowego ruchu Ziemi wok� jej osi. Spotyka si� twierdzenia, �e astrologia jest praktyczn� pr�b� odczytywania zapisu losu, kt�ry przeznaczenie powierzy�o cz�owiekowi do zrealizowania. ATARAKSJA Postawa filozoficzna pozwalaj�ca na zachowanie spokoju i r�wnowagi ducha wobec przeciwno�ci losu i nieprzychylnych zdarze�. Atmosfera powszechnej ataraksji jest niedo�cignionym marzeniem w�adc�w, szczeg�lnie tych, kt�rzy zmuszeni s� nak�ada� na poddanych r�ne ograniczenia. Postawa ataraksji mo�e by� wa�nym elementem, czasem decyduj�cym o przetrwaniu w trudnych warunkach. Patrz: -> SURVIVAL -> ZDROWY STYL �YCIA. ATAWIZM Ujawnianie si� cech, kt�re kiedy� wyst�powa�y u przodk�w, a nast�pnie w wyniku rozwoju ewolucyjnego zanik�y. Zazwyczaj poj�cie atawizmu kojarzy si� z jakimi� cechami zewn�trznymi, anatomicznymi, tymczasem znacznie bardziej interesuj�ce jest obserwowanie tego typu zjawisk w psychice cz�owieka. Wiele zreszt� wyja�nie� odnosz�cych si� do niezrozumia�ych czasem zachowa� cz�owieka ujawniaj�cego jakie� nadzwyczajne umiej�tno�ci wi��e si� z poj�ciem atawizmu. ATROFIA Zanik. AURA Promieniowanie emanuj�ce z cz�owieka i tworz�ce wok� niego swoist� otoczk� zwan� r�wnie� -> EMANACJ�, -> BIOPOLEM lub aureol�. Najsilniej wyst�puje w okolicach g�owy. Niekt�rzy ludzie posiadaj� zdolno�� widzenia aury, a nieliczni potrafi� z jej kszta�t�w, kolor�w i nat�enia wnioskowa� o stanie zdrowia obserwowanego cz�owieka. Takie zdolno�ci posiada� w Polsce -> OSSOWIECKI, kt�ry kilkakrotnie m.in. przepowiedzia� �mier� r�nych os�b obserwuj�c pojawienie si� wok� nich bia�ej aury. Wyst�powanie aury zosta�o potwierdzone m.in. do�wiadczeniem zwanym efektem -> KIRLIANA. AURASKOPIA Interesuj�ca hipoteza wysuni�ta przez dr Hannerole Auras-Blank z RFN, wg kt�rej wyschni�te rozmazy krwi, sfotografowane i znacznie powi�kszone tworz� map� cia�a ludzkiego, na kt�rej zaznaczaj� si� r�ne choroby i uszkodzenia cia�a. Autorka tej hipotezy twierdzi, �e za pomoc� auroskopii jest w stanie wykry� nie tylko dawne i obecne choroby, ale tak�e oceni� predyspozycje i sk�onno�ci do poszczeg�lnych chor�b, co mog�oby okaza� si� niezwykle cenne np. przy wykrywaniu wczesnych stadi�w choroby nowotworowej. AURIKULOTERAPIA -> AKUPRESURA ucha. AURIKULOELEKTROPUNKTURA -> ELEKTROPUNKTURA wykonywana na ma��owinie usznej. AUROGRAFIA Dzia� wiedzy zajmuj�cej si� metodami i technikami pomiaru energii -> BIOPOLA i -> AURY cz�owieka. AUROGRAMY Zapisy energodynamiki przysk�rnej (biopole, aura). Techniki rejestracji i sporz�dzania aurogramu s� r�ne, ale wszystkie one dowodz�, �e przestrze� wok� cz�owieka jest nasycona r�nymi �adunkami i liniami tworz�cymi otoczk� -> BIOPOLE lub -> AUR�. Z r�nych informacji wynika, �e pole to ma charakter dynamiczny, a strumienie energii (�adunk�w) przemieszczaj� si� wzd�u� kana��w energetycznych (meridian). Ma tu miejsce wzajemne oddzia�ywanie pomi�dzy energi� zewn�trznn� (kosmiczn�) i w�asn� bioenergi� emitowan� przez cz�owieka. AUROSKOPIA Zdolno�� dostrzegania promieniowania wydzielanego przez cz�owieka -> AURY i wnioskowania na podstawie kszta�tu, barwy i nat�enia tego promieniowania o stanie zdrowia obserwowanego osobnika. Zdolno�� t� w wysokim stopniu posiada� -> OSSOWIECKI, stwierdza j� tak�e u siebie wi�kszo�� -> BIOENERGOTERAPEUT�W. AUTOHIPNOZA Umiej�tno�� wywo�ywania stan�w hipnotycznych w�asn� wol� bez udzia�u hipnotyzera. Z opisu wypadk�w zapadania w letarg, rzekomych �mierci, stan�w ekstazy, mistycznego uniesienia itp. zjawisk wynika, �e wiele z nich powstaje w wyniku -> AUTOSUGESTII czy -> AUTOSUGESTII HIPNOGENNEJ. W medycynie orientalnej, w kt�rej wielk� wag� przyk�ada si� do dok�adnego poznania w�asnego cia�a i wyrobienia zdolno�ci operowania nim, wykszta�ci�o si� wiele technik, metod, system�w, za pomoc� kt�rych mo�liwe staje si� przy�pieszenie lub zwolnienie pracy serca, pobudzenie innych wewn�trznych narz�d�w, a w skrajnych przypadkach doprowadzenie do tak znacznego spowolnienia proces�w �yciowych, �e przypomina to stan �mierci klinicznej. AUTOKREACJA Proces samorozwoju sterowanego w spos�b �wiadomy przez zainteresowanego. Proces autokreacji wspiera si� na trzech zasadniczych filarach: wiedzy o samym sobie; znajomo�ci praw rozwoju i w�asnych potrzeb oraz silnej woli do realizacji zak�adanych cel�w. Jak wykazuj� do�wiadczenia, najtrudniej zdobywa si� umiej�tno�� w zakresie kszta�towania silnej woli. AUTOLIZA W klasycznej medycynie oznacza proces trawienia obcych i w�asnych obumieraj�cych tkanek. W medycynie niekonwencjonalnej poj�cia tego u�ywa si� dla opisu techniki -> G�OD�WKI ca�kowitej. AUTOMASA� -> MASA� wykonywany na samym sobie. Twierdzi si�, �e automasa� powinien by� powszechn� metod� -> AUTOTERAPII. W szczeg�lno�ci takie techniki, jak -> REFLEKSOTERAPIA, -> AKUPRESURA, czy zbli�one do masa�u -> MUDRY, -> REIKI, -> BSM i inne, mog� i powinny by� z powodzeniem stosowane przez ka�dego. Podobnie liczne korzy�ci przynosi� mo�e stosowanie na sobie r�nych technik masa�u klasycznego. AUTOMATYCZNE PISMO Zdolno�� samoczynnego, nieu�wiadomionego pisania, kt�ra pojawia si� czasem w stanie -> HIPNOZY i przypomina rozszczepienie osobowo�ci. Osoba poddana hipnozie jest w stanie wykonywa� r�ne czynno�ci, np. rozmawia� z hipnotyzerem, a jednocze�nie, zupe�nie sobie tego faktu nie u�wiadamiaj�c, pisa� jakie� wypracowanie na inny temat. W -> SPIRYTYZMIE uwa�a si� zjawisko automatycznego pisma za ingerencj� -> DUCHA. AUTOPREPARATY Preparaty pobrane z organizmu odpowiednio przechowane, czasem przetworzone lub spreparowane, kt�re w celach leczniczych czy regeneracyjnych zostaj� u�yte w tym samym organizmie, z kt�rego zosta�y wcze�niej pobrane. Patrz: -> AUTOSZCZEPIONKA, -> HEMOTERAPIA. AUTOPSYCHOTERAPEUTYCZNE RADY FILOZOF�W Prof. Stanis�aw Siek w interesuj�cej ksi��ce: "Autopsychoterapia" sporz�dzi�, na podstawie obszernej literatury filozoficznej i psychologicznej, list� zasad-hase�-wytycznych-rad, jakie wybitni filozofowie r�nych epok kieruj� do ludzkiej spo�eczno�ci. A oto owe rady: - Przygotowa� si� zawczasu na znoszenie cios�w �ycia, uraz�w i niepowodze�. - Nie ulega� tyranii ludzkiej opinii. - Budowa� optymistyczne nastawienie do �ycia i ludzi. - Rozwija� w sobie nastawienie tolerancyjne. - Nie traci� z oczu warto�ci i godno�ci cz�owieka jako cz�owieka. - Zachowa� pewien dystans wobec siebie, ludzi, �wiata i biegu wydarze�. - Trzeba by� krytycznym wobec w�asnych s�d�w o sobie, a tak�e w ocenie ludzi i zdarze�. - Korzystnie jest dia psychicznego rozwoju ogranicza� w�asne potrzeby, upro�ci� �ycie, stosowa� r�ne formy psychicznej i fizycznej ascezy. - Umie� obna�a� pozorne warto�ci i deprecjonowa� to, co zbytnio ceni wi�kszo�� ludzi: bogactwo, znaczenie, w�adz�, poklask. - Rezygnacja, godzenie si� z nieuniknionym. - �y� tera�niejszo�ci�. - I�� za biegiem wydarze�. - Izolowa� si� od t�umu, pospolito�ci, nie�adu. - Szuka� zadowolenia wewn�trz siebie, a nie w posiadaniu d�br zale�nych od innych. - �wiczy� si� ci�gle w panowaniu nad uczuciami i wyobra�ni�. - Rozmawia� ze sob�, prowadzi� wewn�trzny dialog. AUTOPSYCHOTERAPIA Dzia� -> PSYCHOTERAPII obejmuj�cy te metody psychoterapeutyczne, kt�re zak�adaj�, �e lecz�cy i leczony to ta sama osoba. Pos�uguje si� ona technikami, sprz�tem, tekstami, muzyk� opracowanymi przez innych, ale akceptuje je, uzupe�nia w�asnymi pomys�ami, na pierwszy plan wysuwa w�asn� osob�. Jako podstawowe zjawiska terapeutyczne wyst�puje tu -> AUTOSUGESTIA. AUTORELAKS -> SCHULTZA TRENING AUTOGENNY AUTOSKOPIA Ogl�danie w�asnego cia�a podczas -> BILOKACJI. AUTOSUGESTIA -> SUGESTIA wobec samego siebie. AUTOSZCZEPIONKA Szczepionka sporz�dzona na bazie preparatu pobranego z organizmu zaszczepionego ustroju. AUTOTERAPIA Termin cz�sto stosowany, ale niezbyt precyzyjnie zdefiniowany. Najog�lniej chodzi o r�ne procesy samoleczenia, w kt�rych nale�y po�o�y� nacisk na �wiadomo�� potrzeb psychicznych i fizycznych, umiej�tno�� samodiagnozy, trafne ustalenie metod post�powania leczniczego i wytrwa�o�ci w leczeniu. Z r�nych ocen i bada� wynika, �e wi�kszo�� chorych ch�tnie oddaje sw�j los w r�ce lekarzy lub innych os�b (ksi�dza, mistrza, guru), aby oni decydowali za nich i niejako wyr�czali ich w podejmowaniu krok�w, kt�re maj� przynie�� popraw� zdrowia, zamiast odwo�a� si� do samych siebie. Okazuje si�, �e cz�owiekowi �atwiej jest mie� pretensj� do kogo� innego za sw�j stan zdrowia ni� do siebie samego. Patrz: -> CZYNNIKI RYZYKA, -> ZDROWY STYL �YCIA. AUTOTRENING Samodzielnie zaplanowany, ze �wiadomo�ci� cel�w i metod realizowany, analizowany i korygowany -> TRENING (fizyczny, psychiczny, intelektualny). AUTYZM Zamkni�cie si� w sobie, oderwanie od rzeczywisto�ci. W stanach ci�kich autyzm stanowi sk�adow� r�nych schorze� psychicznych. AWATAR Sans. - zst�pienie. Wcielenie si� b�stwa Wisznu w doczesny kszta�t ludzki lub zwierz�cy. BALNEOTERAPIA Wykorzystanie w medycynie leczniczych w�a�ciwo�ci w�d mineralnych ze wzgl�du na ich sk�ad chemiczny i temperatur� do k�pieli, kuracji pitnych, p�uka�, inhalacji itp. oraz stosowanie zabieg�w z wykorzystaniem naturalnych peloid�w (borowin, mu��w, b�ot) do k�pieli, ok�ad�w, kataplazm. BALSAM Sok ze zranionego niemetalowym narz�dziem rododendronu. Leczy si� nim r�ne rany, wrzody i choroby sk�ry. Tak�e nazwa r�nych ma�ci i krem�w o w�a�ciwo�ciach leczniczych, rozgrzewaj�cych i u�mierzaj�cych b�l. BANK GENETYCZNY Umowna, nieoficjalna nazwa ca�ego wyposa�enia genetycznego cz�owieka jako gatunku. Poj�ciem banku genetycznego pos�uguj� si� zazwyczaj publicy�ci w dyskusjach dotycz�cych stanu zdrowia i kondycji biologicznej narodu. W tym sensie np. alarmuje si�, �e bank genetyczny cz�owieka ulega systematycznej degradacji wskutek zatrucia �rodowiska, chemizacji, promieniowania, nadu�ywania lek�w, niezdrowego stylu �ycia oraz bezpo�redniej i po�redniej interwencji medycyny w struktury genetyczne cz�owieka. BA�KI Kiedy� bardzo popularna metoda leczenia, stosowana przede wszystkim przy r�nego rodzaju zazi�bieniach, nie�ytach dr�g oddechowych, a nawet przy zapaleniu p�uc i nerwob�lach. Oficjalna medycyna metody tej nie pot�pia�a, ale te� z niej rzadko korzysta�a. Umiej�tno�� stawiania baniek, szczeg�lnie na wsiach, by�a do�� powszechna i ceniona jest do dzi�. Zabieg polega na wysysaniu, wskutek powsta�ego w ba�ce podci�nienia, z ma�ych naczy� krwiono�nych pewnej ilo�ci bia�ych i czerwonych cia�ek krwi. W momencie kiedy znajd� si� one poza naczyniem krwiono�nym, staj� si� dla organizmu cia�em obcym, dla zwalczania kt�rego nast�puje lokalna a czasem i og�lna mobilizacja si� odporno�ciowych organizmu, kt�re m.in. pomagaj� w zwalczaniu choroby. Tak wi�c efekt leczniczy stawiania baniek nie polega wcale na tym, jak si� powszechnie s�dzi, �e ba�ki "wyci�gaj� z�� krew" ale na efekcie bardziej przypominaj�cym zastosowanie specyficznej -> AUTOSZCZEPIONKI. Kuracja ba�kowa bywa czasem bardziej skuteczna ni� antybiotyk, szczeg�lnie wobec coraz cz�ciej wyst�puj�cych uczule� i zwi�kszania si� odporno�ci na leki. Ba�ki stawia si� jednorazowo w liczbie 20 - 30 sztuk na plecy lub boki oraz klatk� piersiow�. Stawianie baniek odbywa si� nast�puj�co: wybran� okolic� cia�a nale�y lekko przemasowa�, a u os�b szczup�ych troch� nat�u�ci� kremem lub wazelin�. Ba�ki powinny by� dobrze umyte, osuszone i ogrzane do temperatury 35 - 40 stopni C, aby w zetkni�ciu z cia�em nie dawa�y uczucia zimna lub gor�ca. Nale�y przygotowa� pr�cik metalowy o d�ugo�ci oko�o 15 cm z nawini�tym na jeden koniec wacikiem, kt�ry maczamy w spirytusie. Stawiaj�cy ba�ki trzyma w lewej d�oni 2 - 3 ba�ki, a w prawej pr�cik z zapalonym wacikiem. Ba�k�, kt�r� stawiamy, zbli�amy do cia�a bokiem, a tu� przed jej postawieniem szybkim zdecydowanym ruchem wk�adamy na moment do ba�ki p�on�cy wacik, szybko go wycofujemy i natychmiast przyk�adamy ba�k� otworem do cia�a tak, by si� ona do�� silnie przyssa�a. Po postawieniu baniek okrywamy chorego kocem i pozostawiamy na oko�o 20 minut. Ba�ki zdejmujemy przechylaj�cje w bok zjednoczesnym naciskiem palcami sk�ry przy brzegu ba�ki. Po zdj�ciu baniek chory powinien odpocz��, najlepiej zasn��, nie nale�y k�a�� si� jednak na stron� poddan� zabiegowi, poniewa� powinna ona by� wolna od ucisku, by umo�liwi� swobodny dop�yw krwi. BAP Biologicznie Aktywne Punkty wykorzystywane w -> AKUPUNKTURZE i -> AKUPRESURZE. BAZYLISZEK Gad podobny do du�ej jaszczurki, wg legend wywodz�cy si� jeszcze ze staro�ytno�ci, mia� wyl�ga� si� z jaj 7-letniego koguta. Posiada� moc zabijania wzrokiem i oddechem. BEHAWIORALNA TERAPIA G��wna obok -> PSYCHOANALIZY metoda psychoterapeutyczna zak�adaj�ca, �e zaburzenia psychiczne (problemy psychiczne) wynikaj� z wyuczonych, nabytych zachowa�. Je�eli tak, to mog� one by� na tej samej drodze eliminowane. Behawioralna terapia k�adzie nacisk na techniki socjo- i psychoterapeutyczne polegaj�ce na samoanalizie, autokreacji i edukacji. BEZKRWAWE OPERACJE -> PSYCHOCHIRURGIA BIA�A MAGIA Czynno�ci i manipulacje tajemne oparte g��wnie na zr�czno�ci i zdolno�ci do czynienia rzeczy, kt�re w zasadzie powstaj� w zgodzie z prawami natury lub co najwy�ej odwo�uj� si� do si� nadnaturalnych, "dobrych". Celem bia�ej magii jest dobro i zwalczanie z�a, a w powszechnym kulturowym znaczeniu tak�e niesienie rozrywki w postaci sztuki cyrkowej, iluzji, gier towarzyskich. Bia�a magia wieloma swymi korzeniami ��czy si� z religi�, wprowadzaj�c do swego rytua�u i s�ownictwa r�ne tre�ci sakralne. Modlitwa religijna i zakl�cia bia�ej magii maj� cz�sto t� sam� tre�� i tych samych adresat�w. W tym tak�e sensie mo�na wszystkich -> UZDROWICIELI kieruj�cych si� nadrz�dn� zasad� pomocy bli�niemu nazwa� bia�ymi magami. Wielu hierarch�w ko�cio�a obdarzano w przesz�o�ci takim tytu�em, a i wsp�cze�nie kilkakrotnie okre�lenia - bia�y mag - u�yto wobec papie�a, Jana Paw�a II. BIA�E TRUCIZNY Tym mianem okre�la si� -> CUKIER, -> S�L i bia�� m�k�, kt�re symbolizuj� jedno z g��wnych niekorzystnych zjawisk we wsp�czesnym �ywieniu, jakim jest wysokie technologiczne przetwarzanie naturalnych produkt�w, przez co pozbawia si� je najwarto�ciowszych sk�adnik�w. Ocenia si�, �e powszechnie wyst�puj�ce nadmierne spo�ycie bia�ej trucizny jest jednym z g��wnych -> CZYNNIK�W RYZYKA w przypadku r�nych -> CHOR�B CYWILIZACYJNYCH, w szczeg�lno�ci chor�b uk�adu kr��enia. BIBLIA Pismo �wi�te. Zbi�r ksi�g uznanych za �wi�te przez judaizm i chrze�cija�stwo. Na Bibli� sk�adaj� si� Stary i Nowy Testament. W Biblii znajdujemy szczeg�lnie du�o informacji o cudownych uleczeniach, g��wnie przez -> JEZUSA UZDROWICIELA, ale tak�e przez inne znane postacie historyczne. Wiele informacji zawartych w Biblii dotyczy r�nych proroctw i przepowiedni, a tak�e wskaza� i zalece� odnosz�cych si� do zachowania higieny i leczenia chor�b. BIEG TO ZDROWIE Popularne has�o, wylansowane przed laty przez znanego dziennikarza Tomasza Hopfera, zach�caj�cego do biegania jako najprostszej formy -> RUCHU. Patrz te� -> JOGGING. BIGMEETING Forma zbiorowego leczenia niekonwencjonalnego stosowana przez wielu -> BIOENERGOTERAPEUT�W, w tym m.in. przez -> HARRISA, -> NARDELLEGO, -> FELLMANA, -> KASZPIROWSKIEGO. Podczas bigmeetingu stosowane s� r�ne techniki zawieraj�ce przede wszystkim elementy -> SUGESTII i -> HIPNOZY. Toczy si� sp�r o skuteczno�� tego typu zabieg�w i ich celowo��. Niekt�rzy s�dz�, �e jakiekolwiek oznaki poprawy zdrowia czy uzdrowienia powstaj�ce w wyniku uczestnictwa w bigmeetingu s� efektem psychoterapeutycznym aktywizuj�cym r�ne wewn�trzne si�y organizmu. Uwa�a si� te�, �e si�� sprawcz� ulecze� s� bli�ej nieokre�lone pr�dy i promieniowania emitowane z cia�a bioenergoterapeuty. Podobnie rozbie�ne pogl�dy wyst�puj� przy ocenie efekt�w leczniczych �a�cuch�w r�k tworzonych przez uczestnik�w bigmeetingu. Z pozycji nauki wskazuje si� te� na aspekty psychologiczne i socjologiczne tego zjawiska pos�uguj�c si� m.in. terminologi� u�ywan� w odniesieniu do fenomenu "psychologii t�umu". Z okazji tych dyskusji szczeg�lnie zaostrza si� sp�r o to, czy powsta�e w ten spos�b efekty lecznicze maj� swoje �r�d�o wy��cznie w sferze psychicznej, czy te� zachodzi faktycznie zjawisko przekazywania energii pomi�dzy bioenergoterapeut� a pacjentami. Interesuj�cym aspektem tych dyskusji jest tak�e sp�r o to, czy efekty uleczenia zachodz� wy��cznie w wypadkach korzystnego, akceptuj�cego nastawienia pacjenta wobec bigmeetingu czy te�, jak twierdzi wielu uzdrowieieli, w tym m.in. Kaszpirowski, �e dzieje si� tak niezale�nie od postawy pacjenta. Nie istniej� �adne naukowe dowody, kt�re pozwoli�yby przyzna� racj� jednej ze stron tego sporu. Najwa�niejsze w tym wszystkim jest jednak to, �e takie uzdrowienia podczas bigmeetingu w og�le maj� miejsce. BILANS ENERGETYCZNY Wyra�a si� r�nic� pomi�dzy ilo�ci� energii uzyskiwanej w drodze przetwarzania spo�ytych pokarm�w a ilo�ci� energii zu�ywanej przez organizm w tym samym czasie. Organizm zu�ywa dostarczan� energi� na podstawow� przemian� materii, utrzymywanie cia�a w stanie -> HOMEOSTAZY oraz na r�ne czynno�ci �ycia codziennego. Je�eli zu�ywamy mniej ni� spo�yli�my, mamy w�wczas do czynienia z bilansem energetycznym dodatnim, je�eli za� zu�ywamy wi�cej ni� spo�yli�my, wtedy wyst�puje zjawisko bilansu energetycznego ujemnego. W pierwszym wypadku szczeg�lnie wtedy, kiedy wyst�puje sta�e zjawisko bilansu energetycznego dodatniego, dochodzi do nadwagi i oty�o�ci oraz r�nych schorze� metabolicznych. Natomiast w przypadku bilansu energetycznego ujemnego nast�puje chudni�cie, pojawiaj� si� r�nego rodzaju zaburzenia metaboliczne i ostatecznie �mier�. Wiedza na temat bilansu energetycznego poprzez analiz� naszego -> STYLU �YCIA pozwala nam oceni�, czy zachowywana jest tak po��dana r�wnowaga i czy nie mamy do czynienia z powszechnie niestety wyst�puj�cym zjawiskiem bilansu energetycznego dodatniego, kt�ry, je�eli zjawisko jest trwa�e, nieuchronnie przysparza nam wielu k�opot�w. Wi�kszo�� -> DIET jest opracowywana w�a�nie pod