Recenzje

• Joanna Zakrzewska

  2018-03-21

  Rarytas literacki. Błyskotliwe eseje o literaturze światowej. Kundera to pisarz dla wymagających czytelników, więc polecac nie trzeba, kto zna Kundere - czekał na tę pozycję.

• monweg

  2018-03-21

  "Powiedzieć, że opowieść jest sztuką prozy, nie jest masłem maślanym; słowo to określa głęboki sens tej sztuki. Homerowi nie przyszło do głowy zapytać, czy po rozlicznych bijatykach Achilles lub Ajaks zachowali wszystkie zęby. Natomiast dla Don Kichota i dla Sancho Pansy zęby są wiecznym zmartwieniem, zęby bolące, zęby utracone."Milan Kundera przez lata stał się kultową postacią świata literatury. Czeski pisarz i eseista nie tylko tworzy książki, lecz potrafi o nich mówić, a nawet pisać. W lekki sposób objaśnia najtrudniejsze aspekty teorii powieści, czyniąc po drodze dużo dygresji. Między kolejnymi anegdotami Kundera w błyskotliwy sposób wyciąga na światło dzienne ukryty sens sztuki prozatorskiej.Zasłona składa się z siedmiu esejów dotyczących historii powieści, w których niepoślednie miejsce zajmują m. in.: Rabelais, Cervantes, Fielding, Tołstoj, Flaubert czy również Gombrowicz. Kundera w jednym z esejów dotyka tematyki literatury światowej, rozumianej zarówno w wielkim, jak i małym kontekście."Mały naród wpoił swemu pisarzowi przekonanie, że należy wyłącznie do niego. Wyniesienie swego spojrzenia poza granice ojczyzny, dołączenie do konfraterni na ponadnarodowym terytorium sztuki uznawane jest za gest pretensjonalny, pogardliwy względem swoich. A że małe narody nierzadko doświadczają sytuacji, w których stawką jest ich przeżycie, prosto mogą przedstawiać swą postawę jako moralnie usprawiedliwioną."Małe narody to te, które zamieszkują Europę Środkową, więc także Polacy. Małe narody muszą walczyć o przetrwanie na dziejowej arenie, zagrożone zniknięciem z map i Historii. Świadomość zagrożenia odbija się w twórczości małych narodów, które czują wielki szacunek względem tzw. wielkiej kultury Zachodu, co często wpływa niekorzystnie na ich dzieła. Wielka literatura nie zna granic państwowych czy językowych; ona przekracza wszelkie bariery.Dla zrozumienia sztuki powieści należy wiedzieć, co jest w niej najważniejsze. Kundera zgrabnie przechodzi przez różnorakie koncepcje pisania prozy, zatrzymując się przy własnych dużych mistrzach, począwszy od Rabelais’a, przez Dostojewskiego, na Musilu i Kafce kończąc. Twórca tłumaczy, co jest dla niego ważne w powieści; co sprawia, że literatura sprawia mu przyjemność.Bezsprzecznie należy pamiętać, że opowieść nie istniałaby bez powieściopisarza. To w nim powstaje opowieść, za jego sprawą pojawiają się bohaterowie, to on snuje narrację. Kundera zauważa, że zawsze istotnym fragmentem powstawania powieści staje się sposób widzenia świata jej twórcy."Narodziny sztuki powieści wiązały się z uznaniem prawa autora i prawa do jego gwałtownej obrony. Powieściopisarz jest jedynym panem swego dzieła; jest swoim dziełem. Nie zawsze tak bywało. I nie będzie tak się działo zawsze. Ale wówczas sztuka powieści, dziedzictwo Cervantesa, nie będzie już istniała."Zasłona to zestaw esejów literaturoznawczych, które powinny zainteresować nie tylko znawców tematów, teoretyków literatury, lecz także zwykłych czytelników. Jeden z recenzentów książki stwierdził, że eseje Kundery to „cudowna podróż po historii powieści”. Ciężko się z tym stwierdzeniem nie zgodzić. Warto wybrać się w tę podróż, dać się ponieść sile i błyskotliwości kunderowskich refleksji. Styl autora jest więcej niż przystępny, a tłumaczenie Marka Bieńczyka, też wspaniałego pisarza i eseisty, sprawia, że mowa stanowi przykład pięknego, autonomicznego wręcz bytu. Przy okazji mamy okazję poznać multum anegdot z literackiego świata.Powieść jest tym, co potrafi uratować od zapomnienia. Kundera zaś daje nam do ręki narzędzia, dzięki którym będziemy mogli powieści nie tylko czytać i przeżywać, lecz także lepiej je rozumieć."Nieustanne działanie zapomnienia nadaje każdemu z naszych uczynków charakter widmowy, nierealny, mglisty. (…) Wszystko zostaje zapomniane i (co tysiąc razy gorsze) na zapomnienie zasługuje."http://monweg.blogspot.com/2016/06/zasona-esej-w-siedmiu-czesciach-milan.html