Strona 1 Համարը ՀՕ-337 Տեսակը Պաշտոնական Ինկորպորացիա Տիպը Օրենք Կարգավիճակը Գործ3մ է Սկզբնաղբյ6րը ՀՀՊՏ 2002.06.21/21(196) Ընդ6նման վայրը Երևան Հոդ.473 Ընդ6նող մարﬕնը ՀՀ Ազգային ժողով Ընդ6նման ամսաթիվը 07.05.2002 Ստորագրող մարﬕնը ՀՀ Նախագահ Ստորագրման ամսաթիվը 05.06.2002 Վավերացնող մարﬕնը Վավերացման ամսաթիվը Ուժի ﬔջ մտնել6 ամսաթիվը 21.06.2002 Ուժը կորցնել6 ամսաթիվը Կապեր այլ փաստաթղթերի հետ Փոփոխողներ և ինկորպորացիաներ ՀՀ ՕՐԵՆՔԸ ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏVԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ Ընդ3նված է 2002 թվականի մայիսի 7-ին ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ Գ Լ V Խ 1. ԸՆԴՀԱՆVՐ ԴՐVՅԹՆԵՐ Հոդված 1. Օրենքի նպատակը Ս3յն օրենքը սահման3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան տեղական ինքնակառավարման հասկաց3թյ3նը, սկզբ3նքները, մարﬕնները, լիազոր3թյ3նները, դրանց իրավական, տնտեսական, ֆինանսական հիմքերն 3 երաշխիքները, ինչպես նաև կարգավոր3մ է պետական և տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների փոխհարաբեր3թյ3նները: Հոդված 2. Տեղական ինքնակառավարման մասին օրենսդր6թյ6նը 1. Հայաստանի Հանրապետ3թյ3ն3մ տեղական ինքնակառավարման իրականաց3մը կարգավորվ3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան Սահմանադր3թյամբ, ս3յն oրենքով, այլ oրենքներով և իրավական ակտերով: 2. Երևան քաղաք3մ տեղական ինքնակառավարման առանձնահատկ3թյ3նները սահմանվ3մ են «Երևան քաղաք3մ տեղական ինքնակառավարման մասին» Հայաստանի Հանրապետ3թյան օրենքով: (2-րդ հոդվածը խմբ. 26.12.08 ՀՕ-8-Ն) Հոդված 3. Տեղական ինքնակառավար6մը Տեղական ինքնակառավար3մը բնակչ3թյան բարեկեց3թյան բարելավման նպատակով սեփական պատասխանատվ3թյամբ և օրենքի շրջանակներ3մ ինքն3ր3յն գործող տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների համայնքային խնդիրները լ3ծել3 և համայնքի սեփական3թյ3նը տնօրինել3` Հայաստանի Հանրապետ3թյան Սահմանադր3թյամբ և ս3յն օրենքով երաշխավորված իրավ3նքն 3 համայնքի կարող3թյ3նն է: Տեղական ինքնակառավար3ﬓ իրականացվ3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան ամբողջ տարածք3մ: Սևանա լճի կարգավիճակը սահմանվ3մ է օրենքով: Հոդված 4. Համայնքը Համայնքը պետական համակարգի ժողովրդավարական հիմքն է: Համայնքը բնակիչների հանր3թյ3ն և վարչատարածքային ﬕավոր է, որի սահմաններ3մ համայնքի բնակիչներն 3ղղակիորեն կամ օրենքով սահմանված ընտրովի մարﬕնների ﬕջոցով իրականացն3մ են տեղական ինքնակառավար3մ: Համայնքն իրավաբանական անձ է, որի առանձնահատկ3թյ3նները սահմանվ3մ են ս3յն օրենքով: Համայնքն ինքն3ր3յն տնօրին3մ է իր սեփական3թյ3նը, 3նի բյ3ջե, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետ3թյան կամ համայնքի զինանշանի պատկերով և իր անվանմամբ կնիք: Հոդված 5. Համայնքի բնակիչները Համայնքի բնակիչ է այն անձը, որը հաշվառված է տվյալ համայնք3մ: Համայնքի բնակիչների մասնակց3թյ3նը տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների ընտր3թյ3ններին սահմանվ3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան ընտրական օրենսգրքով: Հոդված 6. Համայնքի վարչական տարածքը Համայնքի վարչական տարածքն ընդգրկ3մ է ﬔկ կամ ﬕ քանի բնակավայրերի տարածքները, ինչպես նաև բնակավայրերից դ3րս գտնվող հողերը, որոնց սեփականատեր կարող են լինել քաղաքացիները, իրավաբանական անձինք, համայնքը, Հայաստանի Հանրապետ3թյ3նը: Համայնքները, դրանց վարչական սահմանների նկարագր3թյ3նը և սահմանների նկարագր3թյան փոփոխ3թյ3նները սահմանվ3մ են օրենքով: (6-րդ հոդվածը խմբ. 26.12.02 ՀՕ-493-Ն, 14.12.04 ՀՕ-42-Ն, 23.06.11 ՀՕ-227-Ն) Հոդված 7. Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնները Ժողովրդի իշխան3թյ3ն իրականացնել3 և համայնքային խնդիրները լ3ծել3 նպատակով համայնքներ3մ օրենքով սահմանված կարգով ընտրվ3մ են տեղական ինքնակառավարման մարﬕններ` համայնքի ավագանի և համայնքի ղեկավար: Համայնքի ղեկավար և ավագան3 անդամ կարող է ընտրվել տվյալ համայնք3մ առնվազն վերջին երկ3 տարվա հաշվառ3մ 3նեցող` Հայաստանի Հանրապետ3թյան ընտրական իրավ3նք 3նեցող յ3րաքանչյ3ր քաղաքացի: Համայնքի ավագանին ներկայաց3ցչական մարﬕն է և իրականացն3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան Սահմանադր3թյամբ, ս3յն օրենքով և այլ օրենքներով նախատեսված լիազոր3թյ3ններ: Համայնքի ավագանին իր լիազոր3թյ3ններն ստանձն3մ է ոչ շ3տ, քան նախորդ ավագան3 լիազոր3թյ3նների ժամկետի ավարտման հաջորդ օրը: Համայնքի ղեկավարը (քաղաքային համայնք3մ` քաղաքապետը, գյ3ղական համայնք3մ` գյ3ղապետը) պաշտոնապես ներկայացն3մ է համայնքը, համայնքի գործադիր մարﬕնն է և իրականացն3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան Սահմանադր3թյամբ 3 ս3յն օրենքով նախատեսված լիազոր3թյ3նները: Համայնքի ղեկավարն իր պաշտոնն ստանձն3մ է ոչ շ3տ, քան համայնքի նախորդ ղեկավարի լիազոր3թյ3նների ավարտման հաջորդ օրը: Արտահերթ ընտր3թյ3նների ﬕջոցով ընտրված համայնքի ղեկավարն իր պաշտոնն ստանձն3մ է ընտր3թյ3նների արդյ3նքների պաշտոնական հրապարակման հաջորդ օրը: (7-րդ հոդվածը խմբ. 30.09.08 ՀՕ-166-Ն, փոփ. 26.12.08 ՀՕ-8-Ն, փոփ., լրաց. 08.12.11 ՀՕ-342-Ն) Հոդված 8. Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների նստավայրը Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնները` համայնքի ավագանին և համայնքի ղեկավարը, գործ3մ են իրենց որոշած նստավայր3մ: Համայնքի նստավայրի շենքի վրա տեղադրվ3մ է Հայաստանի Հանրապետ3թյան դրոշը, իսկ համայնքի ղեկավարի աշխատասենյակ3մ` նաև Հայաստանի Հանրապետ3թյան զինանշանը: Հոդված 9. Տեղական ինքնակառավարման սկզբ6նքները Տեղական ինքնակառավարման սկզբ3նքներն են` 1) ընդհան3ր իրավաս3թյ3նը` համայնքային շահերին վերաբերող, ցանկացած գործ3նե3թյան իրականացման իրավ3նքը, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ. 2) ինքն3ր3յն3թյ3նը և սեփական պատասխանատվ3թյ3նը տեղական ինքնակառավար3ﬓ իրականացնելիս. 3) համայնքներին օրենքով վերապահված լիազոր3թյ3նների և դրանց իրականացման համար անհրաժեշտ ֆինանսական ﬕջոցների համապատասխան3թյ3նը. 4) պետական մարﬕնների լիազոր3թյ3նների փոխանց3մը համայնքներին, եթե այդ լիազոր3թյ3ններն առավել արդյ3նավետ կարող են իրականացվել համայնքներ3մ` օրենքով դրանց իրականացման համար անհրաժեշտ ֆինանսական ﬕջոցների պարտադիր ապահովմամբ. 5) համայնքի իրավ3նքների, օրինական շահերի և սեփական3թյան` օրենքով սահմանված կարգով պաշտպան3թյ3նը. 6) ֆինանսապես թ3յլ համայնքներին ֆինանսական համահարթեցման ﬕջոցով աջակց3թյ3նը. 7) առանձին խնդիրներ համատեղ լ3ծել3 նպատակով, օրենքով սահմանված կարգով, այլ համայնքների հետ ﬕջհամայնքային ﬕավոր3ﬓեր ձևավորելը. 8) համայնքի անդաﬓերի առջև հաշվետ3 լինելը. 9) տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների գործ3նե3թյան հրապարակայն3թյ3նը և թափանցիկ3թյ3նը: Հոդված 10. Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների լիազոր6թյ6նների ընդհան6ր բն6թագիրը Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների լիազոր3թյ3նները լին3մ են սեփական և պետ3թյան կողﬕց պատվիրակված: Սեփական լիազոր3թյ3նները բաժանվ3մ են պարտադիր և կամավոր լիազոր3թյ3նների: Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնների պարտադիր լիազոր3թյ3նները և դրանց իրականացման կարգը սահմանվ3մ են օրենքով: Պետական մարﬕններին վերապահված լիազոր3թյ3նների իրականաց3մը կարող է ս3յն օրենքով փոխանցվել համայնքներին` որպես պետ3թյան պատվիրակած լիազոր3թյ3ններ: Պետ3թյան պատվիրակած լիազոր3թյ3ններն իրականացվ3մ են օրենքով կամ կառավար3թյան սահմանած կարգով: Պետ3թյան պատվիրակած լիազոր3թյ3ններն ամբողջովին և պարտադիր ֆինանսավորվ3մ են պետական բյ3ջեից` պետ3թյան պատվիրակած լիազոր3թյ3նների ֆինանսավորման նպատակով նախատեսված հատկաց3ﬓերի հաշվին: Պարտադիր և պետ3թյան պատվիրակած լիազոր3թյ3նները ենթակա են համայնքի կողﬕց առաջնահերթ3թյամբ և օրենքով սահմանված կարգով կատարման: Կամավոր լիազոր3թյ3ններն իրականացվ3մ են համայնքի բյ3ջեով նախատեսված հատկաց3ﬓերին համապատասխան և ավագան3 սահմանած կարգով: Ս3յն օրենք3մ թվարկված կամավոր լիազոր3թյ3ններն սպառիչ չեն: Այլ օրենքներով տեղական ինքնակառավարման մարﬕններին վերապահված լիազոր3թյ3նները համայնքները կարող են իրականացնել ﬕայն որպես կամավոր լիազոր3թյ3ններ: Տեղական ինքնակառավարման մարﬕնները կարող են իրականացնել համայնքային շահերին վերաբերող, օրենքին չհակասող ցանկացած գործ3նե3թյ3ն: Գ Լ V Խ 2. ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԱՎԱԳԱՆԻՆ Հոդված 11. Համայնքի ավագան6 գործ6նե6թյան կազմակերպ6մը Համայնքի ավագանին կազմավորված է համարվ3մ, եթե ընտրվել են ավագան3 անդաﬓերի` օրենքով սահմանված թվի կեսից ավելին: Համայնքի ավագանին ընդ3ն3մ է կանոնակարգ, որը կարգավոր3մ է ավագան3 գործ3նե3թյ3նը, նիստերի նախապատրաստ3մը և անցկաց3մը: Ավագան3 նիստերն անցկացվ3մ են ոչ պակաս, քան երկ3 աﬕսը ﬔկ անգամ: Ավագանին կարող է անցկացնել արտահերթ նիստեր: Համայնքի ավագանին, իրեն վերապահված լիազոր3թյ3նների իրականացման համար, իր որոշմամբ կարող է ստեղծել մշտական գործող կամ ժամանակավոր հանձնաժողոﬖեր: Համայնքի ան3նից համայնքի ավագանին իրականացն3մ է համայնքային կառավարչական հիﬓարկի հիﬓադրի գործառ3յթներ: Համայնքի ղեկավարը համայնքի նստավայր3մ անհրաժեշտ պայմաններ է ստեղծ3մ համայնքի ավագան3` ս3յն օրենքով, ինչպես նաև ավագան3 կանոնակարգով նախատեսված կարգով գործ3նե3թյան իրականացման համար: Ավագան3 նիստ3մ կարող է քննարկվել համայնքի շահերին վերաբերող ցանկացած հարց: Քննարկվող հարցերի վերաբերյալ ավագանին ընդ3ն3մ է որոշ3ﬓեր և 3ղերձներ: Ս3յն օրենքով սահմանված դեպքեր3մ ավագանին կազմ3մ է արձանագր3թյ3ններ: Համայնքի շահերին վերաբերող, բայց իր իրավաս3թյ3նից դ3րս գտնվող հարցերի առնչ3թյամբ ավագանին կարող է ընդ3նել 3ղերձներ` 3ղղված համայնքի բնակչ3թյանը, համայնքի ղեկավարին, մարզպետին կամ պետական այլ մարﬕններին: Պետական մարﬕնները կամ համայնքի ղեկավարն ավագան3 ընդ3նած 3ղերձն ստանալ3 օրվանից ﬔկամսյա ժամկետ3մ պարտավոր են քնն3թյան առնել և արդյ3նքների մասին պաշտոնապես տեղեկացնել ավագան3ն: (11-րդ հոդվածը լրաց. 08.12.11 ՀՕ-342-Ն) Հոդված 12. Համայնքի ավագան6 նիստի օրակարգը և որոշման նախագծերի նախապատրաստ6մը Համայնքի ավագան3 նիստերի օրակարգի նախագիծը ձևավոր3մ են համայնքի ղեկավարը և ավագան3 անդաﬓերը` աշխատակազﬕ քարտ3ղարին նիստից առնվազն տասը օր առաջ ներկայացրած գրավոր հարցերից: Ս3յն օրենքի իմաստով աշխատակազմ է համարվ3մ քաղաքային համայնք3մ` քաղաքապետարանի, իսկ գյ3ղական համայնք3մ` գյ3ղապետարանի աշխատակազմը (այս3հետ` աշխատակազմ): Հարցերի հեղինակները պետք է ներկայացնեն որոշման նախագծեր: Յ3րաքանչյ3ր նախագծին կցվ3մ են դրա ընդ3նման անհրաժեշտ3թյան հիﬓավոր3ﬓերը և յ3րաքանչյ3ր որոշման նախագծի իրականացման ֆինանսական ծախսերի նախահաշիﬖերը: Նիստի օրակարգի նախագիծը, դրան3մ ընդգրկված հարցերի որոշման նախագծերը և համապատասխան փաստաթղթերը նիստն սկսվել3ց առնվազն յոթ օր առաջ տրամադրվ3մ են ավագան3 անդաﬓերին: Նիստի օրակարգը հաստատվ3մ է համայնքի ավագան3 որոշմամբ: (12-րդ հոդվածը փոփ. 20.05.05 ՀՕ-135-Ն, լրաց., փոփ. 08.12.11 ՀՕ-342-Ն) Հոդված 121. Տեղեկաց6մը համայնքի ավագան6 նիստերի մասին Ավագան3 հերթական նիստից առնվազն յոթ օր առաջ համայնքի ղեկավարը հրապարակ3մ է տեղեկ3թյ3ն ավագան3 նիստի ժամանակի, վայրի վերաբերյալ և օրակարգի նախագիծը: Հրապարակ3ﬓ իրականացվ3մ է համայնքներ3մ` համայնքի ավագան3 նստավայր3մ դրանք փակցնել3 ﬕջոցով, ինչպես նաև այն վայրեր3մ, որոնք մատչելի են համայնքի յ3րաքանչյ3ր մասի բնակչի համար` առնվազն ﬔկ տեղ յ3րաքանչյ3ր երկ3 հազար բնակչի համար: Հնարավոր3թյան դեպք3մ այդ տեղեկ3թյ3նը լրաց3ցիչ կերպով կարող է տարածվել զանգվածային լրատվ3թյան ﬕջոցներով և ինտերնետային ցանցի ﬕջոցով: Ավագան3 անդաﬓերին տրամադրված, նիստի հետ կապված փաստաթղթերը, եթե դրանք քննարկվել3 են դռնբաց նիստ3մ, պետք է դրված լինեն համայնքի ավագան3 նստավայր3մ` բոլորի համար մատչելի տեղ3մ: Անձանց պահանջով նրանց պետք է տրամադրվեն այդ փաստաթղթերի պատճենները` դրա ծախսերը ծածկող վճարի դիմաց: Ս3յն հոդվածով նախատեսված փաստաթղթերի հրապարակ3ﬓերը փակցնել3 և դնել3 տեղերը սահմանվ3մ են ավագան3 աշխատակարգով (121-րդ հոդվածը լրաց. 20.05.05 ՀՕ-135-Ն) Հոդված 13. Նորընտիր ավագան6 առաջին նիստը Նորընտիր ավագան3 առաջին նիստը գ3մարվ3մ է ոչ 3շ, քան ավագան3 լիազոր3թյ3ններն ստանձնել3 պահից քսան օրվա ընթացք3մ: Հոդված 14. Համայնքի ավագան6 նիստը Համայնքի ավագան3 նիստը հրավիր3մ և վար3մ է համայնքի ղեկավարը կամ պաշտոնակատարը. նրանք 3նեն խորհրդակցական ձայնի իրավ3նք: Համայնքի ավագան3 նիստն իրավազոր է, եթե նիստին ներկա են ավագան3 անդաﬓերի կեսից ավելին: Եթե կես ժամվա ընթացք3մ չի ապահովվ3մ նիստի իրավազոր3թյ3նը, կամ նիստին չի ներկայան3մ համայնքի ղեկավարը, և նիստը չի սկսվ3մ, ապա նիստի չկայացման մասին կազմվ3մ է արձանագր3թյ3ն, որն ստորագր3մ են ավագան3` նիստին ներկայացած անդաﬓերը: Համայնքի ավագան3 որոշ3ﬓերը և 3ղերձներն ընդ3նվ3մ են ավագան3` նիստին ներկա անդաﬓերի ձայների ﬔծամասն3թյամբ: Համայնքի ավագան3 որոշման ﬔջ նշվ3մ են որոշման նախագծին կողմ, դեմ և ձեռնպահ քվեարկած ավագան3 անդաﬓերի ազգան3նները, որոնց դիմաց նրանք ստորագր3մ են: Համայնքի ավագան3 որոշ3մը կնք3մ է համայնքի ղեկավարը: Համայնքի ավագան3 նիստը շար3նակվ3մ է ﬕնչև օրակարգի սպառ3մը: Նիստը կարող է ընդհատվել ավագան3 որոշմամբ կամ ս3յն օրենքով նախատեսված դեպքեր3մ: Համայնքի ավագան3 նիստը դռնբաց է: Առանձին դեպքեր3մ ավագան3 նիստին ներկա անդաﬓերի ձայների երկ3 երրորդի որոշմամբ կարող է անցկացվել դռնփակ նիստ: Համայնքի ավագանին նիստին կարող է հրավիրել և լսել ցանկացած անձի: Համայնքի ղեկավարի հրավերով ավագան3 նիստին մասնակց3մ են աշխատակազﬕ աշխատակիցները: Համայնքի ավագան3 որոշ3ﬓերի վերաբերյալ համայնքի ղեկավարը եռօրյա ժամկետ3մ ավագան3ն կարող է ներկայացնել գրավոր առարկ3թյ3ններ և առաջարկ3թյ3ններ` համապատասխան հիﬓավոր3ﬓերով, եթե ավագան3 որոշ3մը, իր կարծիքով, հակաս3մ է օրենքին կամ ավագան3 նախկին որոշ3ﬓերին: Եթե համայնքի ղեկավարն ավագան3 որոշման դեմ առարկ3մ է, ապա եռօրյա ժամկետ3մ հրավիր3մ է ավագան3 արտահերթ նիստ, իսկ որոշման կատար3մը հետաձգվ3մ է` ﬕնչև այդ նիստ3մ ավագան3 կողﬕց դրա քննարկ3մը: Ավագանին քննարկ3մ է նշված առարկ3թյ3նները և որոշ3մ է ընդ3ն3մ նիստին ներկա ավագան3 անդաﬓերի ձայների ﬔծամասն3թյամբ: Նշված նիստ3մ և նախատեսված ժամկետներ3մ որոշ3մը չվերանայել3 կամ ավագան3 նիստը չկայանալ3 դեպք3մ որոշ3ﬓ 3ժի ﬔջ է մտն3մ և ենթակա է պարտադիր կատարման: Համայնքի ավագան3 որոշ3ﬓերը համայնքի ղեկավարը կարող է բողոքարկել դատական կարգով: Համայնքի ավագան3 անդամը համայնքի ղեկավարի որոշ3ﬓերը ստանալ3ց հետո` եռօրյա ժամկետ3մ, կարող է պահանջել հրավիրել ավագան3 արտահերթ նիստ, եթե համայնքի ղեկավարի որոշ3մը իր կարծիքով հակաս3մ է օրենսդր3թյանը կամ ավագան3 որոշ3ﬓերին: Այս դեպք3մ ավագան3 նիստ պետք է հրավիրվի այդ մասին պահանջը համայնքի ղեկավարին ներկայացվել3ց հետո` եռօրյա ժամկետ3մ՝ ս3յն օրենքի 15-րդ հոդվածով սահմանված կարգով: Եթե համայնքի ավագանին գտնի, որ համայնքի ղեկավարի որոշ3մը (այս3հետ` բողոքարկվող որոշ3մ) հակաս3մ է օրենսդր3թյանը կամ ավագան3 որոշ3ﬓերին, ապա նա պարտավոր է համայնքի ղեկավարին ներկայացնել գրավոր առարկ3թյ3ններ 3 առաջարկ3թյ3ններ` համապատասխան հիﬓավոր3ﬓերով` առաջարկելով համայնքի ղեկավարին փոխել3 իր բողոքարկվող որոշ3մը: Համայնքի ղեկավարի բողոքարկվող որոշ3մը փոփոխել3 մասին համայնքի ավագան3 որոշ3մը համայնքի ղեկավարին հանձնել3 պահից համայնքի ղեկավարի բողոքարկվող որոշման գործող3թյ3նը կասեցվ3մ է ﬕնչև համայնքի ղեկավարի կողﬕց դրա քննարկ3մը, եթե բողոքարկվող որոշ3մը դեռևս չի կատարվել, և եթե բողոքարկվող որոշման կատար3մը հնարավոր է հետաձգել: Համայնքի ղեկավարը եռօրյա ժամկետ3մ պարտավոր է քննարկել համայնքի ավագան3 որոշ3մը և դրա վերաբերյալ կայացնել իր բողոքարկվող որոշ3մը օրենսդր3թյանը կամ համայնքի ավագան3 որոշ3ﬓերին համապատասխանեցնել3 կամ համայնքի ավագան3 որոշ3մը չընդ3նել3 մասին: Իր որոշ3մը համայնքի ղեկավարը պարտավոր է անﬕջապես 3ղարկել համայնքի ավագան3 անդաﬓերին: Համայնքի ղեկավարի կողﬕց ս3յն մասով նշված համապատասխան որոշ3ﬓերից որևէ ﬔկն ընդ3նել3 պահից որոշման կասեց3մը դադարեցվ3մ է: Եթե համայնքի ղեկավարը եռօրյա ժամկետ3մ համայնքի ավագան3 որոշման վերաբերյալ որևէ որոշ3մ չի կայացն3մ, ապա համայնքի ղեկավարի բողոքարկվող որոշ3մը համարվ3մ է վերացված: Համայնքի ղեկավարի որոշ3ﬓերը համայնքի ավագանին կարող է բողոքարկել դատական կարգով: (14-րդ հոդվածը լրաց. 20.05.05 ՀՕ-135-Ն, փոփ. 08.12.11 ՀՕ-342- Ն) Հոդված 15. Համայնքի ավագան6 արտահերթ նիստը Համայնքի ավագան3 արտահերթ նիստ գ3մար3մ է համայնքի ղեկավարը կամ նրա պաշտոնակատարը` իր կամ ավագան3 անդաﬓերի` օրենքով սահմանված թվի առնվազն ﬔկ երրորդի նախաձեռն3թյամբ: Ավագան3 արտահերթ նիստն անցկացվ3մ է նախաձեռնողի սահմանած օրակարգով և ժամկետ3մ: Արտահերթ նիստի օրակարգը, դրան3մ ընդգրկված հարցերի որոշման նախագծերը և համապատասխան փաստաթղթերն ավագան3 անդաﬓերին տրամադրվ3մ են նիստից ﬔկ օր առաջ: Արտահերթ և հերթական նիստեր3մ քննարկվող հարցերի որոշման նախագծերի ընդ3նման համար անհրաժեշտ փաստաթղթերին ներկայացվ3մ են համանման պահանջներ: Հոդված 16. Համայնքի ավագան6 իրավաս6թյ6նը Համայնքի ավագանին ս3յն օրենքով սահմանված կարգով` 1) ընդ3ն3մ է իր կանոնակարգը ս3յն օրենքի պահանջներին համապատասխան. 2) հաստատ3մ է համայնքի զարգացման ծրագիրը. 3) հաստատ3մ է համայնքի բյ3ջեն, բյ3ջեի` համայնքի ղեկավարի առաջարկած փոփոխ3թյ3նները և բյ3ջեի կատարման տարեկան հաշվետվ3թյ3նը. 4) վերահսկ3մ է համայնքի բյ3ջեի կատար3մը և համայնքի ստացած վարկերի 3 այլ ներգրավված ֆինանսական ﬕջոցների օգտագործ3մը. 5) որոշ3մ է կամավոր լիազոր3թյ3նների իրականացման կարգը և անհրաժեշտ ֆինանսական ﬕջոցները` համայնքի ղեկավարի ներկայացմամբ. 6) նախաձեռն3մ և օրենքով սահմանված կարգով նշանակ3մ է տեղական հանրաքվե. 7) վերահսկող3թյ3ն է իրականացն3մ համայնքի ղեկավարի կողﬕց իր լիազոր3թյ3նների իրականացման նկատմամբ. 71) դատական կարգով կարող է վիճարկել համայնքի ղեկավարի` օրենքին և իրավական այլ ակտերին հակասող որոշ3ﬓերը. 8) որոշ3մ է համայնքի ղեկավարի վարձատր3թյան չափը. 9) որոշ3մ է կայացն3մ առաջարկ3թյ3ն ներկայացնել մարզպետին, համայնքի ղեկավարին պաշտոնանկ անել3 վերաբերյալ. 10) որոշ3մ է կայացն3մ ﬕջհամայնքային ﬕավոր3ﬓեր ձևավորել3 մասին, ինչպես նաև առաջարկ3թյ3ն է ներկայացն3մ պետական լիազորված մարﬕն` այլ համայնքների հետ ﬕավորվելով նոր համայնք ստեղծել3 վերաբերյալ. 11) որոշ3մ է կայացն3մ ﬕջհամայնքային ﬕավոր3մ3մ իր ներկայաց3ցիչը նշանակել3 վերաբերյալ. 12) որոշ3մ է կայացն3մ պետական մարﬕններից և պաշտոնատար անձանցից համայնքի խնդիրներին վերաբերող և օրենքով սահմանված գաղտնի տեղեկ3թյ3ններ չպար3նակող փաստաթղթեր ստանալ3 վերաբերյալ: Այդ պահանջի կատար3մը ﬔկամսյա ժամկետ3մ պարտադիր է պետական մարﬕնների և պաշտոնատար անձանց համար. 13) որոշ3մ է կայացն3մ ավագան3 անդաﬕ լիազոր3թյ3նների վաղաժամկետ դադարեցման վերաբերյալ. 14) օրենքով սահմանված կարգով որոշ3մ է կայացն3մ համայնքային բյ3ջետային հիﬓարկների, համայնքի մասնակց3թյամբ առևտրային և ոչ առևտրային կազմակերպ3թյ3նների ստեղծման, վերակազմակերպման կամ լ3ծարման մասին. 15) իր որոշմամբ համաձայն3թյ3ն է տալիս համայնքի ղեկավարի ներկայացրած` բյ3ջետային հիﬓարկների և ոչ առևտրային կազմակերպ3թյ3նների ղեկավարների թեկնած3ներին. 16) Հայաստանի Հանրապետ3թյան օրենսդր3թյամբ սահմանված կարգով հաստատ3մ է համայնքի մասնակց3թյամբ առևտրային կազմակերպ3թյ3նների խորհ3րդների և վերստ3գիչ մարﬕնների կազﬔրը: Այդ մարﬕններ3մ ավագան3 առաջադրած ներկայաց3ցիչների թիվը կարող է լինել ﬕայն կեսից պակաս. 17) (կետը հանվել է 08.12.11 ՀՕ-342-Ն) 18) օրենքով սահմանված դեպքեր3մ սահման3մ է տեղական հարկերի, տ3րքերի և վճարների տեսակներն 3 դր3յքաչափերը. 19) սահման3մ է համայնքի կողﬕց մատ3ցվող ծառայ3թյ3նների դիմաց գանձվող վճարների դր3յքաչափերը. 19.1) իրականացն3մ է «Աղբահան3թյան և սանիտարական մաքրման մասին» Հայաստանի Հանրապետ3թյան օրենքով նախատեսված այլ լիազոր3թյ3ններ.