Gdy nadarzyła się okazja objąć patronatem tę pozycję, z jednej strony byłam ciekawa, z drugiej poczułam niepokój, iż będzie to klasyczny poradnik, w którym następny twórca usiłuje nam unaocznić, jak powinniśmy żyć. Tym bardziej byłam przyjemnie zaskoczona, gdy zapoznałam się z treścią, gdyż Panda postawił na mocno naukowe, poparte licznymi badaniami i doświadczeniami podejście do zagadnienia rytmu dobowego człowieka. Twórca narodzony w Indiach początkowo kształcił się w zakresie rolnictwa. Ten początek ścieżki naukowej dał podwaliny jego późniejszym badaniom, a wszystko zaczęło się od obserwacji rytmu dnia i nocy w środowisku roślin i zwierząt. Facet zauważył, że zarówno pory dnia, natężenie światła i zapadająca ciemność nocy czy czas, w jakim badane obiekty przyjmują posiłki mocno zaważa na ich późniejszym wzroście, funkcjonowaniu czy życiu. Ci, którzy poczytują się od czasu do czasu w naukowej literaturze czy czasopismach, znają zapewne założenia, że: - wieczorem powinniśmy zrezygnować z mocnego światła w pomieszczeniu, jak i przemienić intensywność światła w tv czy w telefonie, na które jest skierowany nasz wzrok nocną porą; - ostatni posiłek powinien zostać przyjęty mniej więcej 3 do 4 godzin przed położeniem się do łóżka; - pomiędzy godz. 22 a 5 sen jest najbardziej wartościowy, więc nie powinniśmy w tym okresie tracić ani chwili na inną aktywność niż sen; - pomieszczenie do snu powinno być wywietrzone, o odpowiednio niższej temperaturze; - aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na nasz stan zdrowia. Zazwyczaj jednak za tego typu faktami nie idą głębsze analizy i to, co właśnie wyróżnia „Śpij, jedz i ruszaj się” to głębsza analiza przedstawionych powyżej założeń. To też dokładne wieloletnie badania naukowe i doświadczenia, czy to początkowo na zwierzętach laboratoryjnych, a kolejno na ochotnikach wśród ludzi koncentrujące się głównie na wpływie snu, pożywienia i aktywności fizycznej w zgodzie albo niezgodzie z rytmem biologicznym człowieka. Badania ta pozwoliły ocenić wpływ zbyt krótkiego snu, podjadania przed snem czy braku aktywności fizycznej, jak i ustalić wpływ tych czynników na występowanie szeregu zaburzeń w holistycznym obszarze zdrowia człowieka. Twórca wysunął teorię, jakoby pracownikiem zmianowym nie był wyłącznie ten, kto pracuje w nocy; to też rodzice noworodków i niemowląt czy ci, którzy nazywają siebie „nocnymi sowami”, gdzie ich największa aktywność i produktywność przypada na porę nocną, a sen w ciągu dnia. Zarówno sen, posiłki jak i aktywność fizyczna mają olbrzymi wpływ na występowanie szeregu chorób metabolicznych, otyłości, zaburzeń psychicznych, a twórca przekonuje nas do poznania własnego rytmu i jego wyregulowania. Żyjąc w zgodzie z sobą samym, własnymi potrzebami i pragnieniami naszego ciała jesteśmy w stanie przyczynić się do mniejszej ilości stanów zapalnych, chorób nowotworowych czy zaburzeń psychicznych, a nawet poprawić własne szanse na długowieczność. Twórca i jego współpracownicy raczą nas mnóstwem doświadczeń, zarówno przeprowadzonych przez zespół Pandy, jak i innych naukowców. Liczne grafiki, najważniejsze założenia przedstawione w formie tabelek sprawiają, że książkę czyta się unikając monotonii, z niemałym zainteresowaniem. Dwa zarzuty, które mam względem autora to zbyt częste powtarzanie niekiedy tych samych informacji a także dość regularne przypominanie i zachęcanie do stosowania aplikacji, jaką przygotował zespół naukowców celem systematycznego zbioru i wysnuwania kolejnych wniosków na temat prawidłowości cyklu rytmu okołodobowego społeczeństwa. Cel zapewne słuszny, lecz sam zabieg kompletnie niepotrzebny. Nie burzy to jednak wizerunku dość wartościowej książki w całościowym kształtowaniu pozytywnych zachowań zdrowotnych w obszarze zdrowia publicznego społeczeństwa.