Średnia Ocena:

Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku

"Zainteresowanie swoją przeszłością wśród szlachty było zawsze duże, określało bowiem tożsamość grupy, wyróżniało ją spośród innych warstw społecznych. Bardzo ważnym przejawem celebrowania historii był przekaz ustny, utrwalający podstawowe fakty z życia bliskiej i dalszej rodziny. Nie zawsze dostrzegano konieczność spisywania ustnej tradycji, lecz również często nie posiadano ku temu odpowiednich możliwości. Znaczna element drobiazgu szlacheckiego była niepiśmienna do ostatnich dni Rzeczypospolitej. Oczywiście zamożniejsze rodziny bardziej zadbały o dokumentowanie własnej historii, i to nie tylko ze względu na posiadane wykształcenie i środki materialne, lecz również większe potrzeby ekonomiczne. Silnym bodźcem do rozwoju badań genealogicznych w czasach staropolskich były bowiem kwestie prawno-gospodarcze. Szlachta procesowała się i potrzebowała do tego odpowiednich dokumentów. Gromadzono nie tylko papiery swoich krewnych, lecz również sąsiadów zamieszkujących okoliczne wsie i majątki. Do potwierdzenia praw własnościowych albo ich wykluczenia niezbędne były szczegółowe kwerendy i tworzone na ich podstawie obszerne opracowania genealogiczne. Oczywiście wymiar praktyczny zainteresowań historycznych nie był jednym, lecz warto również o nim pamiętać. Okres rozbiorów bardzo przyspieszył postęp w studiach genealogiczno-heraldycznych. Po części nieustanna za tym konieczność wylegitymowania się ze szlachectwa w zaborze rosyjskim. Do końca XVIII w. dużo rodzin nie posiadało żadnych materiałów rękopiśmiennych na temat własnej przeszłości. Dopiero przymus legitymacji wytworzył u nich potrzebę systematycznego pochylenia się ponad historią rodziny. Wszyscy musieli odkurzyć posiadane dokumenty, a jeżeli ich nie posiadali – zamówić wypisy z dokumentów znajdujących się w archiwach publicznych. Nie rezygnowano wtedy z pomocy krewnych, którzy mogli zaświadczyć, że dana osoba była urzędnikiem, wojskowym albo posesorem w czasach Rzeczypospolitej. Niektóre rodziny zaczęły zamawiać genealogie u zawodowych badaczy. W Warszawie uznanym heraldykiem i genealogiem był Wojciech Wielądko, do którego udawało się dużo rodzin, także z Litwy i Rusi, żeby zamówić własny rodowód. Wielądko nie miał specjalnych oporów, żeby opracowywane przez siebie „drzewka” rodowe wzbogać o fantastyczne koligacje i koicje, niemające żadnego oparcia w rzeczywistości. A wszystko to robił, żeby dogodzić swoim klientom. O jego działalności wiemy nieco więcej dzięki zachowanej jego spuściźnie i pracom, lecz nie ma wątpliwości, że na tym polu i w podobny sposób działali także inni „badacze” przeszłości szlacheckiej1. Zachowały się dowody innych fałszerstw dokonywanych w tym czasie: podrabiania dokumentów czy wręcz „uzupełniania” wpisów do ksiąg grodzkich i ziemskich, itp.2 Nieprawidłowości były możliwe, gdyż przy pierwszych legitymacjach, przeprowadzanych na przełomie XVIII i XIX w. przed urzędnikami samorządu szlacheckiego, patrzono na dostarczane dokumenty świadczące o przynależności do stanu szlacheckiego z dużą tolerancją. Czasami zeznanie jednego świadka wystarczało do potwierdzenia praw. Nikt również nie usiłował wtedy weryfikować przedstawianych tablic genealogicznych i załączanych do nich herbów. Czy była to ostatnia okazja do łatwego wniknięcia do stanu szlacheckiego? Nie przeceniałbym tych możliwości. Pamiętać musimy jednak, że petenci stawali przed własnymi sąsiadami, którzy ich idealnie znali, nie mogli więc przynosić podań z zupełnie fałszywymi informacjami, szczególnie dotyczącymi współczesności czy pobliskiej przeszłości. Poważniejsze nieścisłości mogły być wychwycone na etapie kancelarii i zakwestionowane." Z przedmowy

Szczegóły
Tytuł	Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku
Autor:	Malewski Czesław
Rozszerzenie:	brak
Język wydania:	polski
Ilość stron:
Wydawnictwo:	Instytut Historii PAN
Rok wydania:

Tytuł	Data Dodania	Rozmiar

Porównaj ceny książki Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku w internetowych sklepach i wybierz dla siebie najtańszą ofertę. Zobacz u nas podgląd ebooka lub w przypadku gdy jesteś jego autorem, wgraj skróconą wersję książki, aby zachęcić użytkowników do zakupu. Zanim zdecydujesz się na zakup, sprawdź szczegółowe informacje, opis i recenzje.

Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku PDF - podgląd:

Jesteś autorem/wydawcą tej książki i zauważyłeś że ktoś wgrał jej wstęp bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby podgląd był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres [email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zgłoszony dokument w ciągu 24 godzin.

 

Podgląd niedostępny.