Strona 1 Rachunkowość zarządcza dr Teresa Mikulska Strona 2 Zagadnienia przewidziane do realizacji: 1. Istota rachunkowości zarządczej i jej rola w procesie kierowania przedsiębiorstwem. 2. Klasyfikacja kosztów na potrzeby zarządzania. 3. Rachunek kosztów pełnych a rachunek kosztów zmiennych. 4. Kalkulacja kosztu wytworzenia 5. Rozliczanie kosztów produkcji pomocniczej 6. Próg rentowności w zarządzaniu bieżącym (w produkcji jedno i wieloasortymentowej). 7. Krótkookresowy rachunek decyzyjny. 8. Nowoczesne systemy rachunku kosztów. 9. Budżetowanie w przedsiębiorstwie. Strona 3 Warunki zaliczenia  Wykład - egzamin pisemny (test), do którego dopuszczeni zostają studenci mający zaliczenie z ćwiczeń. Podstawą zaliczenia egzaminu jest uzyskanie 55% łącznej ilości punktów z egzaminu. Strona 4 System informacyjny rachunkowości Gromadzenie Przetwarzanie Prezentacja danych danych informacji • obserwacja • ewidencja • sprawozdawczość • pomiar i wycena • rozliczanie finansowa • dokumentacja • kalkulacja • raporty wewnętrzne • deklaracje podatkowe Strona 5 Zależności między rachunkowością finansową a rachunkowością zarządczą 1950 r. W. Vatter 1494 r. L. Pacioli Rachunek kosztów • prymuska, Rachunkowość Rachunkowość • optymistka • dokładana finansowa zarządcza • nie przejmuje się • punktualna drobiazgami • skrupulatna, • fascynuje się • ograniczona wyjątkowymi pesymistka wydarzeniami • odpowiednio • szybko reaguje na dobiera wydarzenia znajomych • podaje oryginalne • nie podaje Dane liczbowe dla: rozwiązania informacji bez • przyjaźni się z wielokrotnego kierownikami sprawdzenia różnych szczebli sprawozdawczości zarządzania planowania kontroli finansowej Strona 6  Rachunkowość zarządcza (wewnętrzna) jest to swobodnie kształtowany system informacji, gdzie procesy opisywane są w formie, która służy dla celów zarządzania. Wynika stąd, że przede wszystkim rachunkowość zarządcza wykorzystywana jest w planowaniu oraz kontroli, i prowadzona jest wyłącznie dla wewnętrznych użytkowników informacji. organizowani e planowanie RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA kontrola motywowanie Strona 7  Podstawowym celem rachunkowości zarządczej jest więc systematyczne dostarczanie kierownictwu przedsiębiorstwa informacji ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji w danych warunkach.  Istotą rachunkowości zarządczej jest to, iż ma ona charakter rachunkowości wewnętrznej. A zatem w dużym stopniu jest zindywidualizowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa, co znaczy, że tyle jest form rachunkowości zarządczej, ile przedsiębiorstw. Nie jest ona regulowana przepisami prawa. Strona 8 Zadania rachunkowości zarządczej:  dostosowanie przedsiębiorstwa do zmian otoczenia,  prowadzenie polityki produkcji i sprzedaży,  decydowanie o poziomie cen,  wzbudzanie aktywności zatrudnionych,  tworzenie skutecznych systemów planowania i kontroli,  sterowanie płynnością środków pieniężnych,  rozwiązywanie szczegółowych problemów decyzyjnych. Strona 9 W odróżnieniu od rachunkowości finansowej, rachunkowość zarządcza 1. zorientowana jest na przyszłość; 2. informacje z niej płynące powinny pozwolić na podjęcie szczegółowych decyzji krótkookresowych (dosyć szczegółowych a nie w skali całej jednostki); 3. zasady i procedury rachunku opłacalności przedsięwzięć nie mają charakteru urzędowego. Korzysta tu się z procedur obliczeniowych stosowanych w ekonometrii czy statystyce; 4. operuje się tutaj dyskontem tj. zmianą wartości pieniądza w czasie; 5. przeważa tu koncepcja kasowa (operowanie przepływami gotówki) a nie memoriałowa (tj. oparta na kosztach i przychodach); 6. rachunkowość zarządcza musi ostatecznie pokazać co ma osiągnąć firma tj. planowany bilans, rachunek zysków i strat, cash flow; 7. prowadzenie rachunkowości zarządczej na zasadzie dobrowolności. Strona 10 Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza Kryterium R. finansowa R. zarządcza Dla odbiorców wewnętrznych Dla odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych (informacje są Odbiorcy (informacje prezentowane są przeznaczone głównie głównie na zewnątrz dla kierownictwa organizacji, np. dla ochrony wewnętrznego interesów inwestorów) przedsiębiorstwa) Ustawa o rachunkowości, Kodeks Handlowy, prawo Zarządzenia wewnętrzne Regulacje prawne podatkowe, rozporządzenia kierownictwa Komisji Papierów przedsiębiorstwa Wartościowych, standardy międzynarodowe i krajowe Dokładność, rzetelność, Istotność, aktualność, Orientacja wiarygodność, sprawdzalne koszt uzyskania ść, ciągłość, materialność informacji Strona 11 Kryterium R. finansowa R. zarządcza Urządzenia zgodne Postać urządzeń Dowolna postać z ustawą i planem kont, urządzeń i sprawozdań sprawozdania i sprawozdań wg wzorów Zróżnicowana Regularność, ścisła wg potrzeb Częstotliwość periodyzacja (uwzględnia elastyczne prowadzenia (rok obrotowy, kwartał, cykle finansowe, stopień miesiąc) realizacji zleceń, robót itp.) O przeszłości O przeszłości Horyzont czasowy (ex post) i przyszłości (ex post i ex ante) Metody wyceny Jednolite wg przepisów Zróżnicowane Zasady memoriałowa (tj. oparta na przeważa tu koncepcja rachunkowości kosztach i przychodach) kasowa (operowanie przepływami gotówki) Strona 12 Kryterium R. finansowa R. zarządcza Wartościowe Ilościowe, wartościowe, Dane jakościowe i w ograniczeniu ilościowe Kierownicza kontrola Audytor, kontrola finansowa, efektywności i Kontrola kontrola wewnętrzna skuteczności na podstawie różnych kryteriów i mierników Odgórnie ustalone techniki Dowolne techniki i ewidencji metody np. analizy Procedury matematycznej i techniki rozliczeń i logicznej Sprawozdania finansowe Raporty wewnętrzne dla mające jednolity format dla celów sterowania Efekt wszystkich podmiotów, które przeznaczone głównie muszą być ujawniane wyłącznie do użytku wewnętrznego