Recenzje

• Beata Igielska

  2018-03-21

  „Ostatnie przedstawienie panny Esterki” Adama Jaromira to cudownie wydana, bogato ilustrowana opowiadanie o życiu dzieci i ich opiekunów w sierocińcu prowadzonym przez Janusza Korczaka, Stefanię Wilczyńską, czyli panią Stefę, a także tytułową pannę Esterkę – Esterę Winogron, oddaną współpracownicę, która zginęła w ulicznej łapance.Narratorką jest tu dwunastoletnia Genia, która z perspektywy dzidziusia omawia codzienność w Domu Sierot i w warszawskim getcie. Najwięcej miejsca poświęca koleżankom i kolegom, opiekuńczemu Doktorowi i pannie Esterce, która rozświetla życie wiecznie głodnych maluchów, organizując wraz z nimi dzikie przedstawienie. Jak się potem okazuje, było to ostatnie radosne zdarzenie w sierocińcu – trzy tygodnie potem jego mieszkańcy i opiekunowie zostali wywiezieni do Treblinki.Osobne miejsce w książce pdf zajmują zapiski Janusza Korczaka, które prowadził podczas wojny w formie pamiętnika – uzupełniają one narrację Geni i na pewno bardzo wzbogacają treść.Lektura tej opowieści jest wyjątkowo przejmująca, więc na pewno warto przeczytać ją wraz z dzieckiem. Po pierwsze – by nie czuło się nią przytłoczone i wstrząśnięte, po drugie – by wytłumaczyć mu dużo szczegółów związanych i z treścią, i z ilustracjami.Na pewno nie jest to proste zadanie, lecz warto się go podjąć, gdyż twórca opowiada o dramatycznych zdarzeniach w sposób przemyślany i dostosowany do młodszych odbiorców. Ta prostota na pewno jest jedną z największych plusów książki, jednak drastyczność opisanych zdarzeń wymaga wyjaśnień, uzupełnień i opieki ze strony dorosłego. Może on przybrać tu rolę przewodnika po lekturze i wraz z dzieckiem zatrzymywać się na każdej stronie.Warto to zrobić, gdyż albumowe wydanie „Ostatniego przedstawienia panny Esterki” nie jest tylko książką do czytania. Olbrzymią rolę odgrywają tutaj ilustracje autorstwa Gabrieli Cichowskiej. Wykonane są one różnorakimi technikami, najczęściej przypominają jednak kolaż. Całość utrzymana jest w ponurej tonacji – dominują barwy szare, brunatne, brązowe. Tylko od czasu do czasu pojawiają się żywsze kolory, gdy w życie dzieci wkracza pozytywna postać lub jakaś iskierka nadziei. A to zdarza się rzadko…W ikonografii jest dużo symboliki, ponad którą warto zatrzymać się podczas lektury. Prócz rysunków wykonanych ręką ilustratorki mamy tu kopie dokumentów, elementów czasopism i nazistowskich obwieszczeń. Pojawiają się również stylizowane kartki z kalendarza, które pokazują upływ czasu w opowieści.Lektura tej książki na pewno nie jest lekka, prosta i przyjemna, zarówno dla dorosłego, jak i dla dziecka. Warto jednak się z nią zmierzyć, ponieważ jest wzruszająca, cudowna i dająca dużo do myślenia. Małego odbiorcę może uczyć nie tylko historii, lecz i empatii, szacunku dla drugiego człowieka a także otwartości na świat, który nie zawsze przypomina kolorową bajkę. BEATA IGIELSKA