Państwowy Instytut Wydawniczy opublikował wyjątkowo interesującą antologię „Opowieści niesamowite z języka japońskiego”, w wyborze Blanki Kuraty i Katarzyny Sonnenberg-Musiał, z wstępem autorstwa Katarzyny Sonnenberg-Musiał. To zestaw różnorodnych tekstów, który obejmuje zarówno klasyczne opowieści grozy, jak i utwory eksperymentalne, liryczne czy surrealistyczne. Już samo zestawienie tych dzieł sprawia, że książka ebook staje się portalem do odmiennych światów, w których granice rzeczywistości są elastyczne, a fantazja autora prowadzi czytelnika w niespodziewane miejsca. Spośród wszystkich utworów w antologii najbardziej zafascynowały mnie „Kobieta z latającą głową” Yumiko Kurhausami, „Tatuaż” Jun’ich Iro Tanizakiego, „Dwóch kalekich mężczyzn” Ranpo Edogawy, „Pieśń liryczna” Yasunari Kawabaty, „Śmierć bez związku” Kobo Abe a także „Ag Ujów. Zjawa z nieba” Kenzaburō Ōe. Każde z tych opowiadań reprezentuje inny wymiar japońskiej literatury XX wieku, jednocześnie wpisując się w wspólny nurt literatury awangardowej i niesamowitej. „Kobieta z latającą głową” urzeka surrealizmem i symbolicznym przesunięciem granic normalności. Postać ta staje się symbolem odmienności i buntu względem społecznych norm. Opowieść fascynuje sposobem, w jaki Kurhausami łączy groteskę z refleksją ponad jednostką i społeczeństwem, zmuszając czytelnika do zastanowienia się ponad granicami percepcji. W „Tatuażu” Tanizaki eksploruje obsesję, cielesność i erotyzm w kontekście społecznych ograniczeń. Styl autora, bogaty w sugestywne obrazy, przyciąga uwagę i skłania do wnikliwego zbadania psychologii postaci, ukazując, jak pragnienia jednostki mogą pozostawać w napięciu z konwenansami. „Dwóch kalekich mężczyzn” Edogawy wprowadza fragmenty groteski i detektywistycznego napięcia. Opowieść jest jednocześnie śmieszne i niepokojące, ukazując ludzkie słabości i dziwactwa, które w surrealistycznym świetle stają się uniwersalnymi metaforami ludzkich relacji i społecznych nierówności. „Pieśń liryczna” Kawabaty to przykład subtelnego, lirycznego minimalizmu, gdzie melancholia i ulotność chwil stają się punktem wyjścia do refleksji ponad pięknem i przemijaniem. W kontraście do groteski czy surrealizmu Kawabata wprowadza delikatność i wrażliwość, pokazując, że literatura japońska potrafi balansować pomiędzy tym, co dramatyczne, a tym, co subtelne i poetyckie. „Śmierć bez związku” Kobo Abe bada alienację i absurd, ukazując zagubienie jednostki w nowoczesnym, nierzadko obcym świecie. Surrealistyczne obrazy, fragmentaryczna narracja i poczucie odrealnienia sprawiają, że opowieść zmusza do refleksji ponad kondycją człowieka i jego miejscem w świecie. Wreszcie „Zjawa z nieba” Kenzaburō Ōe łączy absurd z głęboką symboliką i społeczną refleksją. Jego opowieść pokazuje, że literatura japońska może być jednocześnie zaskakująca, cudowna i niepokojąca, a jej moc tkwi w subtelnej grze znaczeń i fantazji autora. To właśnie te opowiadania wydają się dla mnie najciekawsze, bo każde w niezwykły sposób ukazuje różnorodność literatury japońskiej – od surrealizmu, przez groteskę i detektywistyczne napięcie, po liryzm i refleksję ponad alienacją. Antologia jako całość jest niesamowita, bo pozwala czytelnikowi doświadczyć szerokiego spektrum estetyki i motywów, pokazując, że japońska literatura awangardowa potrafi zaskakiwać, prowokować i poruszać na wielu poziomach jednocześnie. Warto sięgnąć po ten niezwykły zbiór, żeby poznać literaturę, która nie trzyma się tradycyjnych ram, pozwala eksplorować wyobraźnię twórców i wnikać w światy pełne niezwykłości, symboliki i głębokiej psychologii. To lektura, która daje niepowtarzalną okazję do zanurzenia się w japońskiej literackiej awangardzie, doświadczenia niesamowitości i refleksji ponad kondycją człowieka w sposób, którego ciężko doświadczyć w literaturze bardziej konwencjonalnej.