Książka, która po przeczytaniu już nigdy nie wyjdzie z głowy. Historia rodziny, gdzie każdy jej członek jest głęboko pogrążony w swoim smutku, osobistej żałobie, próbie dotarcia do własnego wnętrza i zapomina, że obok niego są równie mocno cierpiący ludzie. Napisać o niej, że jest niepokojąca to jak nie napisać nic, bo to tak emocjonalnie niełatwa historia, że trudno się po niej pozbierać i myślę, że większość z nas nie czytała w swoim życiu aż tak dosadnej w własnej treści powieści.  To historia głęboko wierzącej holenderskiej rodziny zajmującej się hodowlą krów holenderek. Pewnego dnia, w wyniku wypadku ginie najstarszy syn i wówczas rozpoczyna się powolny rozkład wszystkich emocji i relacji pomiędzy bohaterami, które zostały przedstawione w bardzo mocnych, naturalistycznych, nieuznających żadnego tabu opisach dotyczących dojrzewania, seksualności czy okaleczania siebie i bliźnich. Niektóre zdania wprost wywoływały u mnie ciarki na plecach, uczucie przerażenia i zmuszenie do głębokiego zastanowienia się do czego zdolni są w niektórych sytuacjach ludzie. Nie napisałabym o tych fragmentach, że są mocno kontrowersyjne, raczej wywołujące poczucie psychicznego dyskomfortu i uwierania, całkowitego obnażenia wszystkich uczuć. Tutaj tkwi ich największa siła rażenia.  Bohaterowie pragną po prostu cokolwiek poczuć, ukoić własny ból. Ciągle przesuwają granice, wystawiają siebie i własnych najbliższych na próbę, byleby tylko wywołać w nich jakiekolwiek emocje, wyrwać z marazmu i zamknięcia się we swóim wnętrzu i emocjach. Życie w tak głęboko wierzącej rodzinie niczego nie ułatwia, a przecież najgorsze co może spotkać człowieka to ludzka obojętność. Właśnie o traktuje według mnie ta wyjątkowo emocjonalna książka, to ponad tym kazała mi się tak mocno zastanowić.  Na uwagę zasługuje również fakt, że mimo tego całego brudu i bagna, które się z niej wylewają a także niełatwych w odbiorze opisów, książkę czyta się bardzo dobrze. Czytelnik mimo poczucia beznadziei i smutku brnie w kolejne oblepiające traumatyczne wydarzenia. Marieke Lucas Rijneveld po prostu potrafi idealnie operować słowem, wywoływać odczucia podobne do tych w jakich tkwią bohaterowie. To znów nie jest przyjemne. W nos wwierca się przenikliwy odór krów, który wnika w ubranie i każdy por skóry.  Niełatwa to była książka. Wymęczyła mnie, doprowadziła do emocjonalnego rozedrgania, pozostawiła w głowie mnóstwo pytań, lecz również zachwyciła. To powieść, której nigdy już nie zapomnę i z całą pewnością trafia do najlepszych tego roku. Jeśli czujecie się na siłach to wam ją polecam.