Recenzje

• PiotrM.

  2018-03-20

  Tadeusz Konwicki ciągle przed czymś uciekał. Przed wstydem i poczuciem gorszości, wypływającym z niemal sierocego dzieciństwa, NKWD, socrealizmem, nadgorliwymi cenzorami, partyjnymi dyrektywami, dyktatem zbiorowości, zadufaniem, samozadowoleniem, celebrą, nachalnością ludzi, środowiskową zawiścią, nie zawsze sprawiedliwymi opiniami krytyków, przeintelektualizowaniem historyków literatury, przemądrzałymi aktorami , nie dość uwrażliwionymi czytelnikami, wreszcie przed sobą samym – własnymi lękami, kompleksami, zmorami z przeszłości, niepokojami. Prawdopodobnie nikt inny w powojennej literaturze nie wyczuwał, tak silnie jak on, temperatury społecznego wrzenia. Był bezkompromisowym, czujnym, przenikliwym, niekiedy profetycznym rejestratorem rzeczywistości. Sejsmografem niełatwych czasów i powikłanych historycznych zdarzeń. Ponawiającym poszukiwanie sensu w bezsensie. Stąd może obecna w jego książkach, scenariuszach czy filmach narkotyczna fraza, metafizyczny egzystencjalizm, nuta tęsknoty za czymś, co nieuchwytne, dziwaczna nostalgia, która może dopaść właściwie zawsze i wszędzie. Autorka pierwszej biografii Tadeusza Konwickiego, Lidia Sadkowska-Mokkas, również jest czujna i pokorna. Być może dlatego, że zdaje się idealnie rozumieć nieuchwytność fenomenu życia a także twórczości autora „Salta”. Persyflażowość konstrukcji bohatera, migotliwość, niedopowiedzenie, aurę nieodgadnionego, czasowe zawieszanie, niby niewinne gierki i prowokacje, celowe podsuwanie towaru zastępczego. Nienachalnie eksponuje biografizm obecny w dziele Konwickiego. Klimaty, które uwiodły, i stale uwodzą, tak wielu. Raczej rejestruje, korzystając z imponującej liczby źródeł, a nie mechanicznie odtwarza szczegóły z życia pisarza. Stara się zrozumieć, dociec, podpatrzeć. Nie oceniać. Unika formułowania arbitralnych sądów. Kiedy nie wie, raczej pyta, sugeruje, buduje hipotezy. Zdaje sobie bowiem sprawę, jak z delikatną, lecz i dalece trudną, wymykającą się wszelkim schematom, materią człowieczą ma do czynienia. Książka ebook stanowi, jak napisano na okładce, „pierwszą próbę biograficznego spojrzenia na życie a także twórczość” Konwickiego. Myślę, że trzeba koniecznie dopisać bardzo udaną próbę naszkicowania obrazu pisarza. A ze względu na żywy język, barwną narrację, jestem pewien, że przypadnie do gustu nie tylko zagorzałym wyznawcom „konwicczyzny”.