Średnia Ocena:

Informator. O nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych w Polsce Ludowej w latach 1944-1956

Nie godzili się na sowiecki porządek w powojennej Polsce. To dlatego nie złożyli broni. Chcieli bić się do końca. Komunistyczna propaganda przez lata nazywała ich bandytami, a stworzone przez nich oddziały bandami. Ten sączony jad wlał się w polski krwiobieg i go zatruł. Zwycięscy utrwalacze władzy ludowej, zrzeszeni z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, postanowili uwiecznić własne dzieło – krwawą rozprawę z powojennym podziemiem niepodległościowym. Opublikowanie „Informatora” w 1964 roku nie było przypadkowe; trwała właśnie obchodzona z olbrzymią pompą rocznica 20-lecia powstania MO i SB, a akademiom „ku czci”, odsłanianym pomnikom „upamiętniającym” towarzyszyła ostra potyczka o władzę w aparacie bezpieczeństwa i partii. Niewielkie propagandowe znaczenie publikacji rekompensowała jej waga w sporach wewnątrzpartyjnych; szczegółowość pracy sugerować mogła ogromne możliwości resortu i jego zasługi w potyczce o utrwalanie władzy ludowej. Naturalnym sukcesorem, utrwalonej w potyczce z podziemiem, władzy „ludowej” postrzegany był, mianowany w grudniu 1964 roku Ministrem Spraw Wewnętrznych, Mieczysław Moczar. W przedsięwzięciu na dużą skalę trwającym kilka lat (1961–1964) uczestniczyły wydziały „C” KW MO, które w oparciu o własne materiały sporządziły wykaz tychże organizacji. Następnie zespół Biura „C” MSW w składzie: J. Marzec, R.F. Szczepański i T. Kuligowski dokonał konfrontacji wykazów wojewódzkich z materiałami posiadanymi przez biuro. Przepracowany gruntownie przez W. Króla maszynopis, w nowej poprawionej odsłony został wydany drukiem z okazji 20-lecia PRL/ UB–SB w nakładzie 720 egzemplarzy. Zawierał on podstawowe wiadomości o antykomunistycznym podziemiu niepodległościowym. Bazę źródłową do opracowania stanowiły w głównej mierze materiały archiwalne organów SB, WP i sądownictwa. Były to meldunki z obław i pacyfikacji, okresowe sprawozdania z bitew z podziemiem, wyciągi z akt procesowych dziesiątków tysięcy skazanych na śmierć albo więzienie, przechwycone archiwa organizacji i oddziałów zbrojnych, a także tzw. teczki operacyjne. Co kierowało inspiratorami „Informatora”, tak mówią o tym w swoim Wstępie: „Uważamy, że niniejszy »Informator« będzie pomocny w pracy zawodowej, w szkoleniu młodej kadry pracowników Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej a także dla historyków zajmujących się okresem bitew o utrwalanie władzy ludowej w Polsce.” Tak oto powstała wielka nekropolia polskiego zrywu wolnościowego z lat 1944–1950, gigantyczne vademecum, przewodnik po niemal wszystkich organizacjach podziemnych i oddziałach zbrojnych, jakie stanęły do potyczki z sowiecką okupacją. „Informator” miał być swoistym donosem i podręcznikiem operacyjnym. Miał informować funkcjonariuszy SB, kto kim był po wojnie, kto unosił rękę na władzę ludową, miał uczyć metod potyczki z obecną i przyszłą opozycją, a także służyć pomocą historykom w tworzeniu świeżych pomników chwały dla utrwalaczy władzy „ludowej”. Każdy egzemplarz posiadał odciśnięte na sztywnej okładce ostrzeżenie-instrukcję: „Tajne!” Na każdym widniał jego numer porządkowy! A więc pełna kontrola ponad każdym egzemplarzem, do użytku dla wybranych. „Informator” rejestruje setki organizacji konspiracyjnych a także oddziałów zbrojnych, ich strukturę organizacyjną i terytorialną, obsady personalne, dokumentuje, jak w tej potyczce i oporze następowała wymiana pokoleń: w łatach 1945–1956 zawiązało się około 300 tajnych organizacji młodzieżowych, w większości młodzieży szkól średnich. Wszystkie zostały rozbite, ich przywódcy i członkowie lądowali w więzieniach. „Informator” też obejmuje podziemie ukraińskie: Orga­nizacje Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińską Powstańczą Armię (UPA). W rozdziale „Pohitlerowskie podziemie dywersyjno-terrorystyczne i organizacje rewizjonistyczne” umieszczone zostały info dotyczące ok. 30 różnorakiej wielkości grup i band głównie ze Śląska i Prus Wschodnich, w tym dużo nie posiadających nazw. Rozdział kolejny zawiera dane dotyczące kilkudziesięciu „organizacji klerykalnych”. Jako kryterium przyjęto powiązania członków tych organizacji z działalnością stowarzyszeń katolickich. Rozdział siódmy opisuje organizacje i bandy bez ustalonego zabarwienia politycznego i powiązań organizacyjnych. Zawarto w nim info dotyczące kilkuset organizacji o niewielkim regionalnym zasięgu działania liczących najczęściej od paru do kilkunastu członków, jako samodzielną element wyodrębniono bandy rabunkowe, których naturalnie musiało być wiele, ale bez wyraźnego określenia kryteriów kwalifikacji. „Informator” nie wymienia wszystkich organizacji i oddziałów, np. organizacji z Hrubieszowa pod nazwą „Polska Młodzież Walcząca”, dowodzonej przez Jerzego Wachowskiego „Jurka” (skazany na 8 lat więzienia) albo organizacji młodzieżowej „Młoda Gwardia” kierowanej przez Pomiana Jastrzębskiego „Tygrysa”, zlikwidowanej przez funkcjonariuszy WUSB w Olsztynie 6 maja 1950 r. W Informatorze gęsto jest od NN (skrót od łac. non notus; o nieustalonej tożsamości) – dużo z tych NN są dzisiaj rozpoznane, z uwagi, że jest to reprint, nie ingerujemy w jego treść. Sporządzenie indeksów sprawiło autorom „Informator” wielkie trudności – do połowy indeksu są w miarę dokładni, im dalej następuje narastająco coraz więcej pominięć pseudonimów, nazwisk i miejscowości. Te luki tylko w niewielkim stopniu pomniejszają wartość dokumentalną „Informator”. Jeszcze przez dużo lat pozostanie on niezastąpioną panoramą polskiego „krajobrazu po bitwie”. To czego w „Informator” brak, to informacji o stratach oddziałów podziemnych w ludziach i uzbrojeniu, o losach uwięzionych, torturowanych i skazanych na śmierć przywódców i zwykłych żołnierzy.

Szczegóły
Tytuł	Informator. O nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych w Polsce Ludowej w latach 1944-1956
Autor:	Opracowanie zbiorowe
Rozszerzenie:	brak
Język wydania:	polski
Ilość stron:
Wydawnictwo:	Wydawnictwo Mireki
Rok wydania:	2017

Tytuł	Data Dodania	Rozmiar

Porównaj ceny książki Informator. O nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 w internetowych sklepach i wybierz dla siebie najtańszą ofertę. Zobacz u nas podgląd ebooka lub w przypadku gdy jesteś jego autorem, wgraj skróconą wersję książki, aby zachęcić użytkowników do zakupu. Zanim zdecydujesz się na zakup, sprawdź szczegółowe informacje, opis i recenzje.

Informator. O nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 PDF - podgląd:

Jesteś autorem/wydawcą tej książki i zauważyłeś że ktoś wgrał jej wstęp bez Twojej zgody? Nie życzysz sobie, aby podgląd był dostępny w naszym serwisie? Napisz na adres [email protected] a my odpowiemy na skargę i usuniemy zgłoszony dokument w ciągu 24 godzin.

 

Podgląd niedostępny.