Listy, kroniki, wspomnienia ówczesnych ludzi o dużym pomorze - epidemii wywracającej świat do góry nogami nieustanny się podstawą wiedzy o czarnej śmierci. „Dżuma” to nie tylko temat zarazy, to bardzo szeroki kontekst historyczny, obraz epoki, rys zdarzeń poprzedzających wybuch czarnej śmierci – wojen, przeludnienia, braku higieny, głodu. Kiepskie warunki ekonomiczne i społeczne, niestabilne środowisko były wstępem do średniowiecznego dramatu. Dodajmy do tego zwiększoną mobilność ludności, rozkwit handlu i widzimy, że dżuma była nie do zatrzymania. Miała trzy postaci, różniące się objawami i śmiertelnością a także drogami zakażenia. Nie brak kontrowersji wokół tej śmiertelnej choroby, lecz fakty są faktami – 75 mln ludzi, jedna trzecia ówczesnej populacji, utraciła przez nią życie. „Dżuma” to przede wszystkim reportaż historyczny – fakty, daty, wydarzenia stoją na pierwszym miejscu. I czytałam z wielkim zainteresowaniem, jednak zabrakło mi „ludzkiego”, emocjonalnego spojrzenia, co sugerował opis. Bardziej nastawiłam się na przeżywanie, niż chłodne informacje, a w przypadku tej książki to był błąd. Mój błąd. Spektakularna katastrofa o niewyobrażalnej skali została tu skrupulatnie opisana. Kto ma ochotę zanurzyć się w historię, może śmiało sięgać.