Strona 1 KLASA 6b Karty pracy należy wydrukować, uzupełnić i wkleić lub przepisać do zeszytu. I. ĆWICZENIA GRAMATYCZNE Uzupełnij informacje dotyczące nieodmiennych części mowy. Przysłówki odpowiadają na pytania: _______________? (na przykład: biegnę szybko), _______________? (przykładowo: ______________________) i kiedy? (na przykład: wyjedziemy _________________). Przysłówki utworzone od przymiotników (na przykład: grzecznie, _______________, _________________) można stopniować. Nie stopniują się natomiast przysłówki, które nie pochodzą od przymiotników (na przykład: niekiedy, _________________, ___________________). Stopień wyższy od przysłówka rozsądnie brzmi _____________________, a stopień najwyższy od przysłówka elegancko to ____________________________________. Oprócz przysłówków do nieodmiennych części mowy zaliczamy także między innymi _____________________ oraz _____________________. Przyimki wraz z rzeczownikami tworzą ___________________________________ (na przykład: za płotem, ________________________, _______________________). Części mowy a części zdania (przypomnienie wiadomości z klasy 5) Podmiot i orzeczenie Wyraz nazywający wykonawcę czynności, o której mowa w zdaniu, to podmiot. Odpowiada on na pytania: kto?, co? i jest najczęściej rzeczownikiem lub zaimkiem zastępującym rzeczownik. Kolumb dopłynął do nieznanego Europejczykom lądu. Dotarł on do Ameryki. Z kolei czynność wykonywana przez podmiot albo stan, w jakim się on znajduje, są wyrażane za pomocą orzeczenia. Orzeczenie odpowiada na pytania: co robi?, co się z nim dzieje? i jest zwykle czasownikiem. Wróciłam późno ze szkoły. Podmiot i orzeczenie to główne części zdania Strona 2 Przydawka Część zdania określająca rzeczownik to przydawka. Najczęściej odpowiada ona na pytania: jaki?, który?, czyj?, ile?, czego? lub z czego?, na przykład: Wisława Szymborska była wybitną poetką Dopełnienie Część zdania, która określa czasownik i odpowiada na pytania przypadków, to dopełnienie. Jest ono wyrażone najczęściej rzeczownikiem, zaimkiem lub wyrażeniem przyimkowym. Nie zapomnij o zakupach. Zanieś gazetę. Okolicznik Część zdania, która podobnie jak dopełnienie określa czasownik, ale odpowiada na inne pytania, to okolicznik. Okolicznik najczęściej informuje: • gdzie ma miejsce dana czynność lub określony stan, na przykład: Sąsiad mieszka na piętrze. • kiedy nastąpi (bądź nastąpiło) zdarzenie, na przykład: Jutro pomaluję płot. • jak wykonano określoną czynność, na przykład: Zrobiłeś to doskonale. • dlaczego do czegoś doszło, na przykład: Zasnęliśmy ze zmęczenia. • po co zostało coś zrobione, na przykład: Przyszedłem po książkę. • pod jakim warunkiem coś nastąpi, na przykład: W razie kłopotów zadzwonię. • pomimo czego coś się odbyło (lub odbędzie), na przykład: Pomimo deszczu urządziliśmy piknik. 1. Uzupełnij tabelę. Określeniem Występuje Część mowy Przykład tej części mowy Przykład w zdaniu jako jest zazwyczaj rzeczownik przymiotnik liczebnik zaimek czasownik przysłówek Strona 3 2. Z podanego zdania wypisz do tabeli poszczególne wyrazy i określ, jakimi są częściami mowy. Wczoraj czerwona sukienka Zosi wisiała zabawnie na sznurku w starym, zniszczonym oknie wysokiej i zabytkowej kamienicy w centrum naszego miasta. Wyraz ze zdania Nazwa części mowy Strona 4 3. Uzupełnij zdania, korzystając z ilustracji. ……………………………… maluje obraz. ………………………………. przyniósł listy. …………………………….. bawią się na plaży. Strona 5 4. Dopisz orzeczenia na podstawie rysunków. Marek ……………………….. przez telefon. Basia ……………………………. czasopismo. Pani …………………………… list. 5. Wykonaj ćwiczenie – orzeczenie i podmiot Podkreśl w zdaniach jedną linią podmiot, a dwiema liniami orzeczenie. Zimą siostrzeńcy cioci Magdy pojechali na obóz narciarski. W sierpniu wujek marek wyrusza samotnie w góry. Strona 6 Moi kuzyni codziennie jeżdżą rowerami do szkoły. Cała rodzina bardzo lubi aktywnie spędzać czas. 6. Uzupełnij dopełnieniami poszczególne punkty planu na sobotnie popołudnie. 1. Zjem __________________. 2. Umyję __________________. 3. Pomogę __________________ w __________________. 4. Porozmawiam z __________________ o __________________. 5. Zaproszę do domu __________________ i posłuchamy razem __________________. 7. Ułóż plan czynności, które wykonasz podczas przygotowań do przyjęcia urodzinowego dla bliskiej Ci osoby. Zapisz poszczególne punkty w formie zdań. Możesz skorzystać ze słownictwa podanego w ramce. Następnie podkreśl dopełnienia w utworzonych wypowiedzeniach. tort, prezent, przyjęcie, mieszkanie, stół, naczynia 1. _________________________________________________________________________ 2. _________________________________________________________________________ 3. _________________________________________________________________________ 4. _________________________________________________________________________ 5. _________________________________________________________________________ 6. _________________________________________________________________________ 8. Narysuj wykres zdania pojedynczego. Zadaj na strzałkach pytania pomiędzy wyrazami. Podpisz podmiot i orzeczenie. Zakreśl grupę podmiotu i orzeczenia. a. Mały czarny kotek spacerował wczoraj po lśniącym parapecie. b. Mała księżniczka spotkała w ogrodzie swojego wiernego sługę. c. Moja starsza siostra czyta książki przygodowe. Zadania z części gramatycznej sprawdzę po powrocie do szkoły. Strona 7 II. WYPOWIEDŹ PISEMNA Napisz wypracowanie na wybrany JEDEN wybrany temat. Twoja praca powinna liczyć minimum 180 słów. 1. Bilbo opowiada o ucztach w pałacu króla leśnych elfów. Zredaguj kartkę z pamiętnika hobbita. 2. Wyobraź sobie, że jesteś Gandalfem. Opowiedz całą historię wyprawy do Samotnej Góry z punktu widzenia czarodzieja. 3. Jak Bilba postrzegali inni towarzysze wyprawy? Wyobraź sobie, że jesteś dumnym wodzem krasnoludów. Zredaguj jego list do Daina, w którym Thorin opisuje przebieg podróży i swój stosunek do Bilba. 4. Charakterystyka Thorina Dębowej Tarczy. Prace należy przesłać do piątku 20.03.2020 na adres mailowy [email protected]. Pozdrawiam serdecznie