Recenzje

• Wkp

  2018-03-23

  Nie czytałem dotychczas żadnej z ebooków napisanych przez Thomasa Bernharda i nie miałem także w rękach żadnego z komiksów z ilustracjami Nicolasa Mahlera. Lecz trzeba poszerzać horyzonty. W szczególności, kiedy w komiksowej formie ukazuje się słynna opowieść jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckojęzycznych. Pozostaje jednak uzasadnione zapytanie o wynik finalny takiego eksperymentu.Głównym bohaterem „Wielkich mistrzów” jest facet znajdujący się u kresu swego życia można by rzec, staruszek imieniem Reger, który staje się narratorem całej opowieści. Reger nienawidzi Kunsthistorisches Museum, lecz okazuje to w bardzo dziwaczny sposób – regularnie co drugi dzień odwiedza jego mury i siedzi na stale tej samej ławce w sali Bordona przed „Siwobrodym mężczyzną” Tintoretta. A siedząc tak snuje monolog o zamierzchłych mistrzach malarstwa, których nie potrafi traktować inaczej, niż przez pryzmat krytyki. Wytyka ich błędy, wytyka „komercyjność” ich sztuki, odziera z należytego im uznania. Stary maruder siedzi i narzeka, nie potrafiąc niczego docenić, ani także nie zauważając braku logiki własnych wywodów…Przyznam, że prawdopodobnie jeszcze nigdy nie spotkałem w komiksie to, czy książce pdf (a zatem idąc tym tropem, także w kinie i innych rodzajach sztuki) postaci tak drażniącej, jak Reger. Ten siedzący na ławce, zgryźliwy, zgorzkniały staruszek oddaje się rozważaniom, które przede wszystkim stanowią dla niego pole do wylania całej żółci. Nieważne, że czasem ma rację (choć równie nierzadko jej nie ma, na co pozostaje ślepy, brnąc w własne „analityczne” wywody), skoro jego słowa wywołują rozdrażnienie. Podobno sztuka powinna wywoływać emocje, ponieważ najgorsze co może ją spotkać to obojętność, lecz czy takimi metodami, nie jestem pewien. Nawet jeśli spojrzeć na cały monolog Regera przez pryzmat satyry czy przewrotności, nie do końca spełnia on własne zadanie, chociaż ma naprawdę znakomite momenty, a finałowe rozważania ponad niemożnością zastąpienia człowieka dowolnym dziełem artysty zawierają w sobie ładunek emocjonalny (z jednoczesnym jednak bardzo prostym i oczywistym ujęciem tematu). Być może wina w tym uproszczeń koniecznych w komiksowej formie, nie mniej nie poczułem w „Wielkich mistrzach” spodziewanej wielkości Bernharda.Prostota satyryczno-karykaturalnej grafiki Mahlera okazała się natomiast całkiem dobra i skuteczna, a przede wszystkim pasująca do treści. Brak tu fajerwerków, wszystko wygląda na niechlujne i dynamicznie sporządzone, lecz ma pewną trafność i urok, choć z pewnością znajdzie także własnych przeciwników.Jako całość album budzi moje mieszane uczucia, lecz więcej owych uczuć mam pozytywnych. Ponieważ interesujący to eksperyment, ponieważ skłania do myślenia, ponieważ wywołuje emocje… Warto go zatem poznać i przekonać się na swojej skórze, co ma do zaoferowania.