Recenzje

• Erna Eltzner

  2018-03-21

  Przypadek — czy w ogóle istnieje? Czy ma prawo bytu w świecie pełnym technologii, dopięcia wszystkiego na ostatni guzik? Jeśli nie, to dlaczego łatwo obrana droga potrafi nieoczekiwanie skręcić i doprowadzić do naprawdę dziwacznych miejsc? Takie zapytania zadają sobie pewni bohaterowie…„Bogowie i bestie” • Leszek Tyl budzi się wczesnym porankiem i odkrywa, że cała jego rodzina zniknęła. Ba, nie tylko rodzina, lecz większość społeczeństwa. Okazuje się, iż wyznawcy różnorakich religii odlatują do własnych rajów. Leszek staje przed ciężkim wyborem: czy ratować ukochaną córkę z rąk satanistów, czy dołączyć do małżonki i synka w chrześcijańskim niebie? „Siostrzyczka” • Pewien facet usiłuje namówić rodzinę do zwierzeń. Prześladuje go obraz siostry, która rzekomo nie istniała. Okazuje się, że prawda jest o dużo bardziej skomplikowana niż bohater przypuszczał. „Ślepa seria” • Na ogródkach działkowych w krótkim odstępie czasu giną dwie nastolatki. Mieszka tam samotnik, którego naznacza śmierć. Gdziekolwiek się pojawi, tam dochodzi do niewyjaśnionych morderstw. Śledztwo ukazuje go jako głównego podejrzanego, lecz brakuje dowodów. Wściekli ludzie postanawiają dokonać samosądu. Pechowiec czy wyrachowany zbrodniarz?Jacek Wietecki jest nauczycielem akademickim i tłumaczem z języka angielskiego. Wielbiciele Jonathana Carrolla zapewne idealnie go znają z tej drugiej roli, gdyż to właśnie Wietecki zajął się przekładem „Szklanej zupy”, „Białych jabłek”. Tym razem poznamy go jako pisarza debiutującego krótkim zestawem opowiadań. Zazwyczaj nie sięgam po, jak to nazywam, drobne formy, lecz postanowiłam trochę przemienić podejście. I tak trafiłam na „Bogów i bestie”. Lekkie wydanie, idealne do zabrania w podróż, stosunkowo mało stron. Czy można zawrzeć w nich maksimum treści? Tego chciałam się dowiedzieć, więc przeczytałam książkę kilkukrotnie. I stwierdzam, że to była niezła decyzja, ponieważ tym metodą odkryłam kolejne warstwy, a to, co wydawało się oczywiste, jednak zmierzało w inną stronę. Znalazłam trochę humoru, trochę wzruszeń, trzy pozornie różnorakie od siebie historie, ale posiadające wspólny mianownik — wspomniany wyżej przypadek. I to ponad nim zaczęłam się głęboko zastanawiać.Autor pisze mową prostym, pozbawionym zbędnych udziwnień, co lepiej pozwala skupić się na samej fabule. Dzięki lekko komediowym wstawkom najbardziej przypadło mi do gustu pierwsze z opowiadań, a odważny, choć nieco ciapowaty Leszek Tyl zaskarbił sobie moją sympatię. Mimo tego ciężko nazwać zestaw kipiącym entuzjazmem, to nie jest naturalny poprawiacz humoru. Skłania ku refleksjom ponad moralnością, wyborami, ocenianiu po pozorach. „Siostrzyczka”, łatwa w pomyśle, lecz mająca w sobie coś niepokojącego. Zwykle pewnie czułabym, że można było rozpisać się bardziej. W tym przypadku wiem, iż tyle wystarczy, a każde kolejne słowo popsułoby efekt. A co z nowelą?Do „Ślepej serii” prawdopodobnie jeszcze wrócę, ponieważ stale nie potrafię rozgryźć zakończenia. Mgliste, pozostawiające pole do popisu wyobraźni, kojarzące mi się z serialem „Twin Peaks”, choć w naszej rodzimej scenerii. I te przypadki. Mogące doprowadzić do tragedii, mogące pomóc. Stale zastanawiam się ponad kwestią wolności. Mamy wpływ na cokolwiek? Chyba dużo osób po lekturze dojdzie do momentu, gdzie zacznie myśleć o tym samym. Ja jeszcze nie odnalazłam puenty, ponieważ nawet nie wiem, czy da się ją złapać. Bardzo ulotne.Ten zestaw jest idealnym preludium. Liczę, że Jacek Wietecki postanowi stworzyć pełnowymiarową powieść, ponieważ myślę, iż byłoby to coś świeżego i oryginalnego na polskim rynku wydawniczym. Wyczuwam specyficzny rys, charakterystyczny styl, który wzbudza chęć do dalszego czytania. Inaczej od razu zapomniałabym o tym autorze, a przedstawione przez niego historie jednak krążą mi gdzieś w głowie. Wietecki jest dobrym obserwatorem, co potrafi przekuć w ciekawy opis i przedstawić tak, żeby nie znudzić. Znajdująca się na okładce rekomendacja samego Carrolla nie składa się z pustych pochlebstw. „Pisarz, któremu warto się przyglądać” — i tego posłucham, czekając na kolejne publikacje, w różnorakich formach.Serdecznie zalecam osobom mającym chęć na szybką, lecz wartościową lekturę. Chcących odkryć nową twórczość, a już na pewno, jeśli kojarzą nazwisko autora z jego wcześniejszych zajęć. Nie dajcie się zwieść objętości, ponieważ w środku znajdziecie całe mnóstwo słów skłaniających ku refleksjom.

• Mechaniczna Kulturacja

  2018-03-21

  Nauczyciel akademicki i tłumacz języka angielskiego przystępuje do pisania swojej prozy. Jego debiutem literackim jest zestaw opowiadań Bogowie i Bestie. Według Jonathana Carrolla, Jacek Wietecki to pisarz, któremu warto się przyjrzeć bliżej, a jego debiutancki zestaw robi spore wrażenie. Książka ebook ukazała się nakładem Domu Wydawniczego Rebis i od niedawna jest dostępna w sprzedaży. Zestaw składa się z trzech opowiadań zatytułowanych Bogowie i Bestie, Siostrzyczka i Ślepa Seria. Na pierwszy rzut oka tych trzech historii nic nie łączy. Z czasem jednak wyłaniają się z nich elementy, które na własny sposób stają się spoiwem pozwalającym znaleźć wspólne odniesienia. Bogowie i Bestie skupiają się wokół osoby Leszka Tyla. Pewnego poranka facet budzi się w domu i ze zdziwieniem stwierdza, że jest sam w mieszkaniu. Z czasem okazuje się, że wyznawcy wszystkich religii odlatują do własnych rajów. Bohater ma możliwość dołączyć do własnej małżonki i synka w chrześcijańskim niebie, niestety jego córka związała się z sektą satanistów i udała się w inne miejsce. Leszek Tyl ma tylko trzynaście godzin, żeby ocalić własną córkę.Druga historia, zatytułowana Siostrzyczka, skupia się wokół młodego człowieka, którego prześladuje obraz siostry, która rzekomo nie istnieje. Pytania, jakie zadaje rodzicom, pozostają bez odpowiedzi. Gdy po latach powraca w rodzinne strony, przeszłość jeszcze mocniej daje o sobie znać. Niestety prawda, która odsłoni się przed bohaterem jest wiele bardziej dramatyczna niż mógł sobie to wyobrazić. Czy jednak lepsze jest życie w niełatwej prawdzie, czy błogim kłamstwie?Ślepa Seria, czyli ostatnia historia, jest opowieścią o człowieku, za którym podąża śmierć. Czy jest on normalnym pechowcem, czy wyrachowanym mordercą? Od dłuższego czasu wiedzie spokojny żywot w domku letniskowym, wśród ogródków działkowych. Gdy jednak w krótkim odstępie czasu giną dwie nastolatki, pierwsze podejrzenie pada na jego osobę. W okresie śledztwa, wychodzi na jaw jego niejasna przeszłość. Niestety z braku dowodów, zostaje zwolniony. Zbulwersowani tym faktem letnicy biorą sprawy w własne ręce i dokonują samosądu.Pierwszy i najistotniejszy element, który łączy te trzy historie, to przypadek, który w kulturze masowej nierzadko fascynuje twórców, a jego motyw wykorzystywany był nie jeden raz na wszelkie sposoby. Wietecki usiłuje zgłębić ten temat w zupełnie nieoczekiwany sposób, omawiając przypadek przez pryzmat moralności. Zadaje zapytania o kondycję naszego świata i pozwala w szerszej perspektywie spojrzeć na wartości, takie jak miłość, poświęcenie, rodzina, wiara, które w dzisiejszych czasach zostały strywializowane i sprowadzone do czegoś, co z punktu widzenia nowoczesnego społeczeństwa jest czymś passe.Widoczne jest także spojrzenie na ludzkie życie. To obecne i przyszłe. W jakim stopniu to, co teraz robimy odbije się na naszej przyszłości. W pierwszym opowiadaniu głównym wątkiem fabularnym jest normalnie mówiąc zbawienie. Twórca nie stara się przekonywać czytelnika o słuszności konkretnej religii, ponieważ w jego historii, każdy kto wierzył zmierza do własnego raju. Istotą zaś jest na tym tle ukazanie ateistów, którzy w tak podniosłym albo tragicznym momencie pozostawieni zostali sami sobie. Twórca w ten sposób prawdopodobnie chce zaznaczyć, że całkowita obojętność w kwestiach wiary sprawia, że nasze życie sprowadza się tylko do tego, co materialne, przez co w pewnym momencie nasze życie zmierza ku pustce.Debiutancki zestaw opowiadań Wieteckiego, mimo własnych małych rozmiarów, potrafi mocno zaangażować czytelnika. Twórca zadaje dużo pytań, lecz nie daje jasnych odpowiedzi. Prezentuje trudy ludzkiego życia i pozwala na chwile zadumy. Jego opowieści nie są radosne, ponieważ życie nie sprowadza się tylko do szczęścia. Twórca zmusza także do refleksji i zastanowienia się ponad naszymi wyborami, ponieważ niekiedy nasze życie mimo dużych planów, zostanie przez przypadek wywrócone do góry nogami. Polecam.http://www.mechaniczna-kulturacja.pl/2016/08/bogowie-i-bestie-jacek-wietecki.html