Andrzej Szyma�ski Kosmetyka naturalna i terapia sk�ry Do Czytelnika Ksi��ka ta jest poradnikiem i przewodnikiem po medycynie naturalnej. Jej zadaniem jest s�u�y� rad� Czytelnikom, kt�rzy chcieliby dba� o sk�r� i leczy� j�, stosuj�c �agodne, nieinwazyjne metody leczenia. Autor przedstawia w niej sprawdzone niegdy� �rodki kosmetyczne, kt�re s� tanie, skuteczne i �atwe do przygotowania w domu. Jednym z podstawowych za�o�e� medycyny naturalnej jest idea cz�owieka jako pewnej psychofizycznej ca�o�ci. W profilaktyce i leczeniu oznacza to taki rodzaj post�powania, kt�ry uwzgl�dnia ca�y organizm cz�owieka, a nie tylko - w tym przypadku - sk�r�. T�umaczy to stosowanie w wielu dolegliwo�ciach i chorobach �rodk�w zewn�trznych i wewn�trznych, lek�w zio�owych, masa�y, kompres�w czy odpowiednich diet i lewatyw. Wszystkie opisane w poradniku metody leczenia by�y przedmiotem szczeg�lnej troski autora i zosta�y przez niego zweryfikowane. Niemniej jednak w przypadku jakichkolwiek w�tpliwo�ci prosimy o zasi�gni�cie porady do�wiadczonego specjalisty. Zw�aszcza w stanach mog�cych powodowa� zagro�enie �ycia nie nale�y nigdy waha� si� z wezwaniem lekarza. Autor i wydawca nie mog� bra� na siebie odpowiedzialno�ci za skutki wynikaj�ce ze stosowania przedstawionych w tej ksi��ce metod i lek�w. Medycyna naturalna uzupe�nia diagnozy i wspomaga terapie stosowane w medycynie tradycyjnej. Niejednokrotnie przynosi ratunek w stanach, w kt�rych medycyna akademicka jest bezradna lub ma�o skuteczna. Bliska jest idei samoleczenia i samopomocy medycznej. + Od autora Sztuka upi�kszania cia�a bierze sw�j pocz�tek w zamierzch�ych czasach. Ludy zamieszkuj�ce staro�ytny Egipt, Grecj�, Indie, Chiny, a prawdopodobnie ca�y �wczesny �wiat, stosowa�y ch�tnie, cz�sto ze znawstwem, proste �rodki pozwalaj�ce ochrania� i leczy� sk�r�. Wzmianki o kosmetyce napotka� mo�na w wielu tekstach �r�d�owych. W dzie�ach takich lekarzy staro�ytnej Grecji, jak Hipokrates czy Diodor Sycylijczyk, napotykamy odr�bne ksi�gi po�wi�cone kosmetyce, zawieraj�ce wskaz�wki, jak korzysta� z k�pieli s�onecznych i powietrznych, jak wykonywa� masa�e, stosowa� k�piele parowe i wodne. Znajduj� si� tam tak�e zalecenia co do stosowania olejk�w i ma�ci, �rodk�w usuwaj�cych niemi�y zapach z ust, �rodk�w do czyszczenia z�b�w, piel�gnacji w�os�w i ca�ego cia�a. Pierwszy gruntowny podr�cznik kosmetyki napisany zosta� przez s�ynnego lekarza rzymskiego Galena i a� do XVII wieku cieszy� si� wielkim wzi�ciem w Europie. Podstaw� �rodk�w kosmetycznych by�y zawsze t�uszcze zwierz�ce, oleje i olejki. Receptury kosmetyk�w produkowanych przez renomowane firmy opieraj� si� nadal na tych surowcach. Dzi� kiedy na ca�ym �wiecie wraca si� do zapomnianych naturalnych metod leczenia, warto zainteresowa� si� sprawdzonymi niegdy� �rodkami kosmetycznymi, kt�re maj� t� przewag� nad wsp�czesnym "arsena�em kosmetycznym", �e s� tanie, skuteczne i �atwe do przygotowania w domu. Wi�kszo�� pa� nie zastanawia�a si� pewnie nad mo�liwo�ci� samodzielnego przygotowania �rodk�w kosmetycznych na w�asne potrzeby, wychodz�c z za�o�enia, �e te, kt�re mo�na naby� w sklepie z kosmetykami, s� lepsze. Nic podobnego - s� tylko �adnie opakowane i g�o�no reklamowane. Przygotowanie krem�w i p�yn�w od�ywczych dla sk�ry w warunkach domowych nie jest wcale trudniejsze ni� przyrz�dzenie smacznego obiadu. Przekonuj� si� o tym te z Czytelniczek, kt�re tego spr�buj�. Kremy i emulsje sk�adaj� si� g��wnie z wody, oleju ro�linnego, wosku pszczelego i olejk�w aromatycznych. Istotne jest przestrzeganie proporcji podanych w receptach oraz wykonanie operacji technologicznych we w�a�ciwym czasie. Do wyrobu krem�w u�ywa si� naczy� emaliowanych lub z �aroodpornego szk�a, a sk�adniki roztapia zawsze na �a�ni wodnej, czyli w naczyniu umieszczonym z gor�c� wod�. Kiedy sk�adniki stan� si� p�ynne, naczynie wyjmujemy z gor�cej wody, a jego zawarto�� nadal mieszamy drewnian� �y�k�, kawa�kiem czystego drewna lub mikserem. W trakcie mieszania do roztopionych sk�adnik�w dodajemy olejki aromatyczne. Panie cierpi�ce na uczulenie mog� nie dawa� olejk�w aromatycznych lub przed ich dodaniem wykona� pr�b� (na wewn�trznej stronie przedramienia rozsmarowujemy odrobin� olejku, a po up�ywie 1 godziny sprawdzamy, czy sk�ra nie uleg�a zaczerwienieniu lub opuchni�ciu). Kiedy krem jest zimny, przek�adamy go do czystych s�oiczk�w. Je�li nie zg�stnia�, trzeba roztopi� go ponownie lub do ch�odnego kremu doda� kwas oleinowy, co przyspieszy zg�stnienie. Zdarza si�, �e przygotowany przez nas �rodek kosmetyczny (dotyczy to zw�aszcza krem�w) nie jest jednorodny, wida� w nim k�aczki lub grudki. Oznacza to, �e jeden ze sk�adnik�w nie zosta� dok�adnie roztopiony. Najprawdopodobniej w trakcie roztapiania sk�adnik�w nie mieszano nieprzerwanie zawarto�ci naczynia. Na pocz�tku takie b��dy zdarzaj� si� nagminnie, lecz w miar� nabierania do�wiadczenia staj� si� coraz rzadsze. Wszystkie sk�adniki proponowanych receptur mo�na naby� w aptece. Trzeba jedynie pami�ta�, �e w sprzeda�y znajduj� si� dwa rodzaje lanoliny: uwodniona i bezwodna. Do naszych krem�w i emulsji lepiej u�ywa� lanoliny bezwodnej, a je�li stosujemy lanolin� uwodnion�, dodawajmy mniej wody. Proponowane �rodki kosmetyczne nie zawieraj� sk�adnik�w konserwuj�cych, co sprawia, �e musz� by� przechowywane w dobrze zamkni�tych opakowaniach i zawsze w lod�wce. Aby ustrzec si� przed u�yciem przestarza�ych kosmetyk�w, przygotowujemy niewielkie ich ilo�ci, pami�taj�c, �e nadaj� si� do u�ycia przez 14-21 dni. + Kosmetyka naturalna + Nasz organizm a sk�ra Sk�ra nie jest tylko pow�ok� cia�a, stykaj�c� si� ze �rodowiskiem zewn�trznym, lecz tak�e skomplikowanym narz�dem, wykonuj�cym rozmaite, istotne dla ca�ego organizmu funkcje. W sk�rze ulokowane s� zako�czenia nerwowe, naczynia krwiono�ne i naczynia limfatyczne, gruczo�y potowe i �ojowe, sama za� sk�ra po��czona jest �ci�le z innymi narz�dami naszego cia�a. Pierwsz� jest funkcja obronna, powi�zana z budow� anatomiczn� sk�ry, podsk�rnej tkanki t�uszczowej i jej struktur� biologiczn�. Sk�ra chroni organizm przed uszkodzeniami mechanicznymi (dzi�ki swej zwarto�ci i elastyczno�ci), przed bezpo�rednim dzia�aniem czynnik�w atmosferycznych (dzi�ki pigmentowi i w�a�ciwo�ciom elektrycznym), przed dzia�aniami chemicznymi (dzi�ki odporno�ci jej powierzchni na dzia�anie kwas�w i zasad), a tak�e uszkodzeniami biologicznymi (dzi�ki cechom biochemicznym jej warstwy zewn�trznej, a tak�e zdolno�ci produkowania substancji ochronnych, witamin i ferment�w). Ciep�o i zimno stosowane w celach leczniczych wp�ywaj� dodatnio na miejscowy obieg krwi, od�ywianie sk�ry, pobudzaj� regeneracj� nask�rka i pod�ci�ki t�uszczowej, reguluj� funkcje metaboliczne i wydzielnicze. Dzi�ki czynno�ciom kontrolnym uk�adu nerwowego, kt�re wp�ywaj� na zmian� krwioobiegu w sk�rze, wydzielanie potu i jego ulatnianie si�, sk�ra spe�nia wa�n� funkcj� regulatora ciep�oty naszego organizmu. Sk�ra - co cz�sto umyka naszej uwadze - spe�nia te� bardzo wa�n� funkcj� informacyjn�, dzi�ki ulokowanym w niej receptorom reaguj�cym na ciep�o, zimno, ucisk, oparzenia, b�l i inne wewn�trzne odczucia zmys�owe. Gruczo�y potowe i �ojowe ulokowane w sk�rze pe�ni� funkcje wydzielnicze. Pot i ��j w po��czeniu ze z�uszczonymi kom�rkami nask�rka tworz� warstw� ochronn� sk�ry, czyni�c j� odporn� na kwasy i zasady, zarazki i grzyby. Dzi�ki reakcjom naczyniowym widocznym na sk�rze (rumieniec, blado��, sinica) mo�na z du�� trafno�ci� okre�li� stan wegetatywnego uk�adu nerwowego. Funkcje ochronne sk�ry sprawiaj�, �e z jednej strony zabezpiecza ona organizm przed przenikaniem do� substancji szkodliwych, z drugiej za� w konkretnych przypadkach pozwala na wprowadzenie i transport do wn�trza organizmu �rodk�w leczniczych. Przez sk�r� organizm pozbywa si� przer�nych odpadk�w powstaj�cych w trakcie procesu przemiany materii. Ta wyj�tkowa zdolno�� wch�aniania i wydzielania czyni sk�r� wdzi�cznym polem do stosowania wielorakich zabieg�w leczniczych. Poniewa� w naszym poradniku rozpatrujemy przypadki chorobowe sk�ry, i naturalne ich leczenie, nale�y si� skoncentrowa� na tych czynnikach, kt�re powoduj� zaburzenia wspomnianych funkcji, prowadz�c w konsekwencji do r�nych stan�w chorobowych widocznych na sk�rze i sprawiaj�cych tyle przykro�ci cierpi�cym na nie osobom. Sk�ra, pokrywaj�ca wi�kszo�� cia�a, sk�ada si� ze sk�ry w�a�ciwej i z nask�rka. Sk�ra w�a�ciwa powi�zana jest �ci�le z le��cymi pod ni� tkankami w spos�b zwarty, jak na czaszce, podbr�dku lub twarzy, b�d� swobodny, jak na powiekach czy zgi�ciach staw�w. W drugim przypadku kom�rki tworz�ce sk�r� s� du�e i nasycone wilgoci�, kt�rej zawarto�� ulega czasami znacznemu powi�kszeniu, zw�aszcza na powiekach podczas stan�w zapalnych twarzy spowodowanych silnym przezi�bieniem lub stan�w zapalnych wywo�anych b�lem z�b�w. Znajduj�ca si� pod sk�r� w�a�ciw� tkanka t�uszczowa jest siedliskiem naczy� krwiono�nych, nerw�w i naczy� limfatycznych, posiadaj�cych swoje zako�czenia na powierzchni sk�ry. To w�a�nie naczynia krwiono�ne powoduj� w sk�rze stany zapalne i zastoje krwi, a nieliczne w��kna nerwowe zapewniaj� jej wyj�tkow� wra�liwo��, objawiaj�c� si� najcz�ciej k�uciem, pieczeniem, paleniem b�d� �askotaniem. Poniewa� niemal ca�a powierzchnia sk�ry jest obficie unaczyniona, powi�kszenie naczy� wywo�uje powstawanie znamion (plam) i przer�nych wybroczyn. Sk�ra w�a�ciwa os�oni�ta jest tward�, lecz elastyczn� warstw�, nazywan� nask�rkiem. Utworzony jest on z warstwy m�odej i okrywaj�cej j� warstwy starszej, z�o�onej z �usek rozsypuj�cych si� nieustannie na proszek, zmywany podczas piel�gnacji cia�a. Sk�ra w�a�ciwa i nask�rek upstrzone s� mikroskopijnymi rureczkami, czyli porami, kt�re staj� si� widoczne, gdy dostajemy tak zwanej g�siej sk�rki. Rureczki te stanowi� zako�czenia torebek w�osowych, a tak�e gruczo��w potowych i �ojowych. Warstwa �luz�wkowa nask�rka, ulokowana tu� pod nim, zawiera melanin�, czyli barwnik decyduj�cy o kolorze sk�ry. Do zmian, jakie nast�puj� w warstwie sk�ry, zale�� mi�dzy innymi: opalenizna wywo�ana dzia�aniem promieni s�onecznych, zmiany w zabarwieniu sk�ry podczas ci��y, pociemnienie sk�ry powiek u kobiet w okresie menstruacji, co wskazuje na zaburzenie tego procesu, a tak�e br�zowe plamy na twarzy i �ukowate plamy na czole, sygnalizuj�ce dolegliwo�ci miednicy. ��tawy odcie� ca�ego cia�a mo�e wskazywa� na du�e wyniszczenie organizmu. Piegi i tak zwane plamy w�trobowe s� objawami zaburze� przemiany materii spowodowanych g��wnie z�� prac� w�troby. Gruczo�y potowe sk�ry twarzy, plec�w i skrzyde�ek nosa, wydzielaj�ce najwi�cej oleistego �oju i potu, ulegaj� czasami zatkaniu, powoduj�c powstawanie tak zwanych w�gr�w b�d� tr�dziku. Nask�rek podlega cz�sto chorobowym zmianom wp�ywaj�cym na zwi�kszenie jego grubo�ci, �uszczenie si�, zapalenia, przekrwienia. Kiedy p�yn surowiczy lub limfa nie odp�ywaj� z tkanek, powstaj� krosty, a kiedy wydobywaj� si� one na powierzchni� sk�ry w�a�ciwej - p�cherze. Stanom zapalnym sk�ry towarzyszy� mog� tak�e b�ble, a kiedy stan taki przesuwa si� w g��b sk�ry, powstaje wrz�d, powoduj�c martwic� sk�ry. Tak w�a�nie tworzy si� popularny czyrak, czyli g��boki, p�asko rozlany wrz�d - rezultat os�abienia tkanek. Kiedy stan zapalny sk�ry trwa d�ugo, p�yn surowiczy lub limfa przekszta�ca si� w rop�, cho� zdarza si� cz�sto, �e stan ten od pocz�tku jest tak silny, �e wywo�uje p�cherzyki z ropn� zawarto�ci�. Uporczywa sk�onno�� do takich zmian na sk�rze zale�y najcz�ciej od konsystencji danej osoby. Gruczo�y �ojowe produkuj� t�ust� wydzielin�, nadaj�c� sk�rze, zw�aszcza sk�rze twarzy, g�owy i piersi, po�ysk i elastyczno��, a gruczo�y potowe wydzielaj� pot. Opr�cz funkcji redukuj�cej temperatur� cia�a najwa�niejsz� chyba funkcj� sk�ry jest funkcja wydzielnicza. Pot wyst�puj�cy na powierzchni� sk�ry powoduje jej nawil�enie, a jego wydzielanie wzmaga si� podczas wysi�ku fizycznego, napi�cia nerwowego lub podwy�szonej temperatury zewn�trznej. W klimacie umiarkowanym sk�ra wydziela w ci�gu doby �rednio 1 litr substancji w postaci potu. Ilo�� ta waha si� w ci�gu doby u r�nych os�b, a tak�e u tej samej osoby. Pot sk�ada si� g��wnie z wody i szkodliwych dla organizmu substancji. Chorzy z wysok� temperatur� cia�a odczuwaj� pal�ce gor�co, bowiem nie tylko przerwane zostaje wydzielanie potu, lecz nast�puje wydatne ograniczenie funkcji wydzielniczych ca�ego organizmu. Do substancji usuwanych wraz z potem, pr�cz wody, kt�ra stanowi 97 procent jego sk�adu, nale�� r�wnie�: tlenek w�gla (wydzielany tak�e w du�ej ilo�ci wraz z wydychanym powietrzem), mocznik i kwas mlekowy, znajduj�ce si� te� w moczu, chlorki, amoniak oraz inne zwi�zki. Og�lnie rzecz bior�c sk�ad potu zbli�ony jest do sk�adu moczu. Nasuwa si� wi�c prosty wniosek, �e nadmiar lub brak kt�regokolwiek ze sk�adnik�w zmienia charakter moczu i potu. Zaburzenia w regulacji temperatury sk�ry powoduj� nadmierne wydzielanie potu lub jego zatrzymanie. Zatrzymanie nast�puje w wyniku zamkni�cia otwor�w potowych i wywo�uje zast�j krwi w drobnych naczyniach, czemu towarzyszy podwy�szona temperatura cia�a i dreszcze. Jedynym skutecznym sposobem wznowienia wydzielania si� potu s� zawijania w mokre prze�cierad�a zanurzone w letniej wodzie i okrycie chorego grubym kocem. Taki zabieg usuwa gor�czk�, a przywracaj�c wydzielanie potu eliminuje z organizmu szkodliwe substancje. Tak wi�c ka�dy stan chorobowy sk�ry, poza uszkodzeniami wywo�anymi czynnikami zewn�trznymi, sygnalizuje, �e czynno�ci organizmu s� zak��cone. W�a�ciwe rozpoznanie objaw�w czytelnych na sk�rze pozwala zapobiec rozwojowi choroby lub przynajmniej skr�ci� jej przebieg. Zapami�tajmy wi�c, �e dobrze funkcjonuj�ca sk�ra, a wi�c i �adna cera zale�� od: w�a�ciwego od�ywiania, zabieg�w kosmetycznych, dobrze funkcjonuj�cego �o��dka, przebywania na �wie�ym powietrzu, �wicze� fizycznych, spokojnego snu i r�wnowagi duchowej. Przestrzeganie tych zalece� sprawi, �e twoja sk�ra stanie si� przedmiotem podziwu i zazdro�ci. Rodzaje sk�ry Znajomo�� w�asnej sk�ry jest spraw� wa�n�, ale umiej�tno�� okre�lenia jej typu jeszcze wa�niejsz�, gdy� warunkuje wyb�r odpowiednich zabieg�w piel�gnacyjnych. Najprostszym sposobem okre�lenia typu sk�ry jest przy�o�enie do twarzy cienkiej serwetki z ligniny. Je�eli na serwetce pozostanie t�usty odcisk, oznacza to, �e sk�ra jest t�usta. Na sk�r� mieszan� wskazuje t�usta plama ograniczona do jednego tylko fragmentu sk�ry. Gdy serwetka jest czysta i sucha, masz sk�r� normaln� b�d� such�. W�tpliwo�ci co do typu sk�ry mo�na rozwia� ca�kowicie myj�c twarz wod� z delikatnym myd�em. Je�li po tym sk�ra jest �ci�gni�ta i l�ni, mo�emy by� pewni, �e mamy sk�r� such�. G�adko��, elastyczno�� i pr�no�� to cechy sk�ry normalnej. Sk�ra normalna jest g�adka, elastyczna, jedwabista w dotyku, nie wida� na niej �adnych plam, pory s� niewielkie, �ci�gni�te. Taka sk�ra nie �uszczy si�. U niekt�rych kobiet przed menstruacj� pojawiaj� si� na twarzy wypryski z ropn� zawarto�ci�, wywo�ane wzmo�on� produkcj� hormon�w pobudzaj�cych dzia�alno�� gruczo��w �ojowych. Je�li ropne wypryski powstaj� na sk�rze normalnej, nie nale�y si� nimi przejmowa�. Wystarczy doda� do wody kilka kropli wody r�anej, a pod puder na�o�y� krem nawil�aj�cy. Sk�ra sucha jest s�abo napi�ta, zw�aszcza na policzkach i pod oczami, cz�sto nadmiernie si� �uszczy. Gdy ma to miejsce u os�b bardzo m�odych, na policzkach, pod oczami i w k�cikach ust pojawiaj� si� zmarszczki. Sk�ra sucha jest szczeg�lnie wra�liwa na zimno. Wtedy jej drobne naczynia p�kaj�, pokrywaj� j� suche plamy, �atwo czerwienieje i ulega stanom zapalnym. Taka sk�ra wymaga szczeg�lnej piel�gnacji, w przeciwnym razie szybko pokryje si� trwa�ymi zmarszczkami. Sk�r� such� nale�y oczyszcza� kremem, a jego pozosta�o�� zmywa� watk� nas�czon� w p�ynie od�ywczym (woda r�ana lub napar zio�owy). Bardzo dobrze wp�ywa na sk�r� such� �wie�e mleko, kt�rego mo�na u�ywa� zamiast wody do mycia twarzy (w zast�pstwie myd�a mo�na stosowa� namoczone w mleku p�atki owsiane). Sk�ra sucha musi by� specjalnie od�ywiana i chroniona. Wieczorem nie wolno wychodzi� na �wie�e powietrze nie na�o�ywszy na twarz kremu nawil�aj�cego. Wyj�tkowo sucha sk�ra wymaga, by ka�dego wieczoru nak�ada� na twarz krem od�ywczy, a po 20 minutach usuwa� go wat�. Sk�ra t�usta l�ni, jest gruba, ma ziemist� barw�, co wywo�uje nadmierna ilo�� �oju wydzielanego przez gruczo�y �ojowe. Sk�ra t�usta musi by� cz�ciej oczyszczana ni� sk�ry pozosta�ych typ�w. Je�eli wi�c mamy sk�r� t�ust�, powinni�my j� my� trzy razy dziennie w ciep�ej wodzie z myd�em, a po ka�dym umyciu przemywa� twarz wod� zimn�. Wieczorem nale�y usuwa� makija� kremem oczyszczaj�cym, stosowa� delikatne p�yny od�ywcze, gdy� �rodki te poprawiaj� obieg krwi. Sk�ry t�ustej nie powinno si� nawil�a�, ale mo�na stosowa� na dzie� nie t�usty krem nawil�aj�cy. Do�� cz�sto spotyka si� po��czenie sk�ry t�ustej i suchej. W�wczas fragmenty twarzy ze sk�r� such� (policzki) i ze sk�r� t�ust� (czo�o, nos, podbr�dek) piel�gnowa� trzeba odr�bnie, stosuj�c na sk�r� t�ust� p�yny �ci�gaj�ce i od�ywcze, za� na sk�r� such� �rodki przeznaczone dla tego rodzaju sk�ry. + Naturalne� �rodki kosmetyczne Zio�a lecznicze Zio�a lecznicze maj� ustalon� renom� w leczeniu dolegliwo�ci sk�rnych i kosmetyce. Dzi�ki wspania�ym w�a�ciwo�ciom wch�aniaj�cym, sk�ra pozwala na wprowadzenie leczniczych substancji ro�linnych wprost do organizmu, gdzie reguluj� one proces przemiany materii, co z kolei wp�ywa, na zasadzie reakcji odwrotnej, na sam� sk�r�. Ulubione postacie lek�w zio�owych to napary i wywary u�ywane do k�pieli i zabieg�w piel�gnacyjnych ca�ego cia�a. Do napar�w i k�pieli u�ywa si� najcz�ciej mieszanek zio�owych skomponowanych tak, aby mia�y dzia�anie wszechstronne. Jedn� z najskuteczniejszych mieszanek k�pielowych jest wywar z siana. U�ywa� go mo�na z powodzeniem do przemywania ca�ego cia�a lub jego cz�ci, kiedy nasza sk�ra jest t�usta. Szczeg�owe om�wienie zi� i mieszanek zio�owych znajdzie Czytelnik w odpowiednich rozdzia�ach poradnika. Du�ym powodzeniem w praktyce kosmetycznej ciesz� si� maseczki zio�owe, nalewki i wywary stosowane w ok�adach. Czasami, gdy jest to nieodzowne, u�ywa si� ma�ci z dodatkiem sproszkowanych zi�. Mi�d i produkty� pszczele Dzi�ki wyj�tkowo skutecznemu przenikaniu przez sk�r� do wn�trza organizmu mi�d, zawieraj�cy glikogen, uwa�any jest za wspania�y �rodek od�ywiaj�cy nasze mi�nie. Dla wzmocnienia, a jednocze�nie uelastycznienia sk�ry stosuje si� r�norakie maseczki miodowe z czystego miodu lub te� jego mieszanki (w r�wnych cz�ciach) z ��tkiem b�d� �wie�� s�odk� �mietank�. Po up�ywie czterdziestego roku �ycia nasza sk�ra zaczyna traci� zdolno�� zatrzymywania wilgoci, staje si� sucha, pomarszczona, do czego przyczynia si� stopniowe zanikanie gruczo��w �ojowych. Proces ten mo�na przyhamowa� stosuj�c nie tylko maseczki miodowe, lecz r�wnie� wod� miodow� i k�piele miodowe. W kosmetyce mi�d stosowany jest w postaci maseczek o zr�nicowanym sk�adzie, a wi�c z dodatkiem p�atk�w owsianych, bia�ka, alkoholu, ��tka i innych sk�adnik�w. Maseczki miodowe s� bardzo skutecznym zabiegiem kosmetycznym, dzia�aj� bardziej energicznie ni� kremy i ma�ci. Od�ywiaj� sk�r�, przydaj�c jej g�adko�ci, elastyczno�ci. Usuwaj� tak�e zmarszczki. Mi�d nadaje si� wy�mienicie na dodatek do k�pieli, dzia�aj�c nie tylko leczniczo, lecz i profilaktycznie na sk�r�, a za jej po�rednictwem na ca�y organizm. Nader wygodnym w stosowaniu i og�lnie dost�pnym cennym �rodkiem kosmetycznym jest woda miodowa. Zaskakuj�co szybko poprawia ona stan wiotkiej sk�ry na twarzy i szyi. Codzienne mycie twarzy w wodzie miodowej zapewnia sk�rze elastyczno�� i wyj�tkow� mi�kko��, przyczynia si� do spr�ysto�ci kom�rek sk�ry, przy�piesza przemian� materii i zapewnia dost�p r�nych warto�ciowych sk�adnik�w do kom�rek sk�ry. Uniwersalna maseczka miodowa: 100 gram�w miodu pszczelego (je�li mi�d uleg� krystalizacji, rozpuszczamy go na �a�ni wodnej, czyli w naczyniu wstawionym w dodatkowe naczynie z wod� doprowadzamy do p�ynnej konsystencji, dodaj�c 25 gram�w czystego spirytusu i 25 mililitr�w wody. Wszystko to mieszamy nieprzerwanie drewnian� pa�eczk�, nadaj�c ca�o�ci jednorodn� konsystencj�. Przed na�o�eniem maseczki przecieramy twarz �wie�� oliw�, a nast�pnie za pomoc� tamponu z waty nak�adamy maseczk�. Zmywamy j� po 15 minutach ciep�� wod�. Po zako�czeniu zabiegu sk�r� lekko pudrujemy. Maseczka z miodu, p�atk�w owsianych i ��tka dla sk�ry suchej: Do ubitego na puch ��tka jajecznego dodajemy 1 �y�eczk� miodu, 1 �y�k� namoczonych uprzednio p�atk�w owsianych (nadmiar wody odcedzamy). Ca�o�� ucieramy na jednorodn� mas�, najlepiej w porcelanowym mo�dzierzu. Maseczk� nak�adamy za pomoc� tamponu z waty i po 15 minutach usuwamy u�ywaj�c ciep�ej wody. W przypadku wyj�tkowo suchej sk�ry maseczk� miodow� nale�y stosowa� w nast�puj�cy spos�b: umy� twarz w ciep�ej wodzie, po�o�y� na twarz gor�cy kompres (najwy�ej na 2-3 minuty), nat�u�ci� sk�r� twarzy �wie�� oliw� z oliwek, po�o�y� na twarz cienk� mask� z waty z wyci�tymi otworami na oczy i usta. Dopiero teraz nak�adamy na wat� maseczk�, a w�a�ciwie ma�� miodow� z�o�on� z 30 gram�w m�ki pszennej, 20 mililitr�w wody i 50 gram�w czystego miodu, dobrze wymieszanych na jednorodn� mas�. Ma�� nak�adamy drewnian� szpatu�k� i pozostawiamy na 20 minut. Po up�ywie tego czasu usuwamy wat� z maseczk�, k�adziemy na twarz gor�cy kompres (na 2-3 minuty), sp�ukujemy twarz ch�odn� wod� i delikatnie pudrujemy. Woda miodowa: 2 �y�ki sto�owe miodu rozpuszczamy w 2 litrach ciep�ej wody nalanej do emialiowanej miednicy o pojemno�ci 5 litr�w (unika� miednic z tworzyw sztucznych!) i dok�adnie mieszamy. Do otrzymanego roztwora dodajemy jeszcze 2 litry ciep�ej wody i wolno, dok�adnie myjemy twarz i szyj� przez 5 minut, a nast�pnie sp�ukujemy sk�r� czyst� ciep�� wod�. Ma�� z kitu pszczelego (propolis): 10 gram�w rozkruszonego dok�adnie kitu pszczelego mieszamy bardzo dok�adnie ze 100 gramami bardzo �wie�ego mas�a �mietankowego. Mas� umieszczamy w emaliowanym naczyniu, kt�re wstawiamy do wi�kszego naczynia z wrz�c� wod� i ogrzewamy przez 10 minut, stale mieszaj�c (nie wolno dopu�ci� do wrzenia masy!). Ma�� przecedzamy przez kilkakrotnie z�o�on� gaz� wprost do odpowiedniego s�oiczka. Przechowujemy j� w lod�wce. Jest to wspania�y �rodek stosowany szeroko przy wszelkiego rodzaju dolegliwo�ciach sk�ry (wypryski, krosty, wrzody, czyraki), stanach zapalnych uszu, nosa, zaburzeniach wzrostu paznokci. Chore miejsca smarujemy kilka razy dziennie cienk� warstw� ma�ci i pozostawiamy ods�oni�te. Maseczka z miodu, ��tka i oliwy dla sk�ry wra�liwej: 1 �y�k� miodu, 1 �y�k� oliwy z oliwek i 1 ��tko mieszamy dok�adnie na jednorodn� mas�. Maseczk� nak�adamy na twarz i szyj� za pomoc� tamponu z waty, a czynimy to trzykrotnie, po zaschni�ciu poprzedniej warstwy. Po 20 minutach delikatnie usuwamy maseczk� tamponem z waty i przemywamy twarz i szyj� niezbyt ciep�� wod�. Maseczka z miodu i gliceryny dla cery suchej i wra�liwej: 1 �y�eczk� gliceryny, 1 �y�eczk� miodu i 2 �y�eczki przegotowanej wody, dok�adnie mieszamy, dodajemy 1 �y�eczk� m�ki pszennej i ucieramy wszystko na jednorodn� mas�. Maseczk� nak�adamy na sk�r� twarzy i szyi, po 20 minutach usuwamy tamponem z waty, a twarz przemywamy ciep�� wod�. Uwaga: maseczki miodowe nale�y stosowa� najwy�ej 2 razy w tygodniu w ci�gu miesi�ca. Po dwumiesi�cznej przerwie zabieg powtarzamy. Leki homeopatyczne Choroby i dolegliwo�ci sk�ry stanowi� wdzi�czne pole dzia�ania dla lek�w homeopatycznych. Diagnostyka i leczenie homeopatyczne opieraj�ce si� mi�dzy innymi na tak zwanych typach reakcyjnych, dw�ch fundamentalnych poj�ciach, takich jak konstytucja (budowa fizyczna cz�owieka) i temperament (spos�b reagowania organizmu na czynniki zewn�trzne). Tak wi�c w zale�no�ci od typ�w konstytucyjnych i temperamentalnych jedni ludzie s� bardziej podatni na dolegliwo�ci sk�ry, inni mniej. W zale�no�ci od typ�w te same dolegliwo�ci maj� r�ny przebieg. Popularny wyprysk wywo�a inne objawy u cz�owieka cierpi�cego na przewlek�y �ojotok ni� u cz�owieka sk�onnego do suchych stan�w zapalnych sk�ry, innego te� wymaga� b�dzie leczenia. Istotn� rol� w leczeniu homeopatycznym odgrywaj� tak zwane leki konstytucyjne, dzia�aj�ce nie tylko na widzialne zmiany na sk�rze chorego, lecz r�wnie� na g��bsze, wewn�trzne zaburzenia organizmu, odpowiedzialne za zmiany sk�rne. Autor uzna� za s�uszne umieszczenie w cz�ci poradnika zajmuj�cej si� leczeniem stan�w chorobowych rzutuj�cych na sk�r� kuracji homeopatycznych, nie tylko skutecznych i bezpiecznych, lecz wchodz�cych w sk�ad poj�cia leczenia naturalnego. Leki homeopatyczne nabywa� mo�na w aptekach homeopatycznych, a poniewa� nie ma ich wiele, podajemy adresy: 90-607 ��d�, ul. W�lcza�ska 37 61-728 Pozna�, ul. Ratajczaka 45 00-017 Warszawa, ul. Marsza�kowska 111 a 01-050 Warszawa, ul. Mi�a 3 Leczenie wod� W medycynie naturalnej leczenie wod� praktykowane jest od pradawnych czas�w. Dzisiaj uznaje si� ju� powszechnie, �e woda nie tylko wzmacnia i hartuje organizm, ale tak�e pomaga w leczeniu pewnych chor�b, pod warunkiem �e zabiegi wodne przeprowadzane s� prawid�owo, z uwzgl�dnieniem stanu zdrowia, wieku i p�ci chorego, a tak�e w�a�ciwo�ci samej wody, co dotyczy przede wszystkim jej temperatury. Stosuje si� nast�puj�ce zabiegi wodne: - k�piele, - k�piele parowe, - zabiegi napotne (zawijania i wygrzewania), - kompresy, - ok�ady, - zabiegi oczyszczaj�ce (lewatywy). Skuteczno�� wymienionych zabieg�w jest du�a. Najog�lniej m�wi�c, wzmacniaj� one funkcjonowanie wszystkich narz�d�w. Przede wszystkim jednak powoduj� nap�yw krwi do naczy� krwiono�nych sk�ry i dobrze dzia�aj� na uk�ad nerwowy. W czasie zabieg�w kr�tkotrwa�ych gor�ca i zimna woda stosowana naprzemiennie dzia�a pobudzaj�co, d�u�sze za� - w ciep�ej i zimnej wodzie -przynosz� uspokojenie. Omawiane zabiegi maj� te� korzystny wp�yw na serce: k�piele zimne na przyk�ad przyczyniaj� si� do spowolnienia t�tna i obni�aj� ci�nienie krwi, gor�ce za� przy�pieszaj� t�tno i podwy�szaj� ci�nienie. Wreszcie zabiegi wodne poprawiaj� wydatnie przemian� materii, mi�dzy innymi poprzez zwi�kszanie wydzielania moczu. Dodajmy, �e lecznicze w�a�ciwo�ci ma tak�e regularne picie zimnej przegotowanej wody, co daje widoczne efekty w chorobach nerw�w, serca, nerek, w�troby, �o��dka. Sauny i �a�nie parowe.� Sauna fi�ska Sauna fi�ska nale�y do tego rodzaju �a�ni, w kt�rych panuje wysoka temperatura powietrza (do 90-100 stopni C), lecz jego wilgotno�� jest niska (10-15 procent). Wynika st�d, �e �a�nie typu "sauna" sprzyjaj� przede wszystkim wywo�aniu potu, a jedynym zabezpieczeniem przed przegrzaniem organizmu jest szybkie wysychanie tego potu. Korzystanie z tego rodzaju �a�ni daje szybki efekt leczniczy. �a�nia parowa, zwana zw�aszcza w Polsce wschodniej "bani�", r�ni si� od sauny o wiele ni�sz� temperatur� powietrza (45 stopni C) i stosunkowo wysok� jego wilgotno�ci� (90-100 procent). Podwy�szona ciep�ota obydwu typ�w �a�ni pobudza organizm do wzmo�onej dzia�alno�ci mechanizm�w reguluj�cych jego temperatur� zewn�trzn� i wewn�trzn�, a wi�c chroni�cych przed przegrzaniem. Obydwa typy �a�ni stanowi� spore obci��enie dla organizm�w ludzi oty�ych, gdy� ze wzgl�du na powi�kszony mi�sie� sercowy nie mog� si� oni dostatecznie przystosowa� do dzia�ania wysokiej temperatury i wilgotnego powietrza; mimo to wi�kszo�� ludzi t�gich przystosowuje si� jednak do tych nienormalnych warunk�w i twierdzi, �e im sauna i �a�nia parowa s�u��. Takie osoby powinny korzysta� z sauny lub �a�ni parowej tylko w porozumieniu z lekarzem. �a�nia parowa jest dla nich bardziej wskazana ni� sauna. Badania przeprowadzone przez lekarzy dowodz�, �e �a�nia parowa polepsza stan os�b chorych na nadci�nienie i cierpi�cych na nadmierne ot�uszczenie, pod warunkiem �e podczas przebywania w �a�ni parowej ci�nienie rozkurczowe nie podniesie si�, a t�tno nie przekroczy 105 uderze� na minut�. Osoby stosuj�ce �a�ni� parow� jako �rodek na zmniejszenie wagi cia�a trac� j� co prawda, ale na kr�tko, co ma zwi�zek z obfitym poceniem si�. Potem ich waga wraca do poprzedniej. Dla cel�w kosmetycznych i oczyszczaj�cych korzysta� trzeba raczej z sauny, z uwagi na panuj�ce w niej zdecydowanie kontrastowe temperatury. Niska wilgotno�� powietrza w saunie powoduje obfite pocenie si�. Zabezpiecza to sk�r� przed zbytnim przegrzaniem. Podwy�szona temperatura sk�ry wzmaga obieg krwi i dzia�a pobudzaj�co tak na sk�r� zdrow�, jak i chor�. Dzi�ki nasyceniu sk�ry tlenem ulegaj� przy�pieszeniu procesy przemiany materii. Sprzyja to dost�powi do sk�ry substancji ochronnych. Przekrwienie sk�ry dzia�a leczniczo na wszelkiego rodzaju wypryski i stany zapalne. Intensywne wydzielanie potu pobudza z�uszczanie zrogowacia�ego nask�rka, przy�pieszaj�c ust�powanie wszelkich zanieczyszcze� sk�rnych. Poniewa� wszelkiego rodzaju wypryski na sk�rze powodowane s� najcz�ciej zatrzymaniem wydzielania potu, pocenie si� w saunie przynosi regeneracj� sk�ry, czego pierwszym sygna�em jest ust�pienie �wi�du. Sauna to niezast�piony �rodek leczniczy dla os�b cierpi�cych na zaburzenia krwiobiegu (zimne r�ce i nogi). S� to dolegliwo�ci spowodowane skurczem naczy� krwiono�nych. Sauna i wykonywane w niej zabiegi wodne (polewanie si� ch�odn� wod� i tym podobne) polepszaj� od�ywianie sk�ry skuteczniej ni� stosowanie jakichkolwiek �rodk�w kosmetycznych, kt�re cz�sto wywo�uj� uczulenie. Sauna jest tak�e niezast�piona we wszystkich dolegliwo�ciach sk�rnych o charakterze sezonowym, kiedy to pogorszenie nast�puje zim�, zw�aszcza podczas odwil�y, i tu� po niej. Nie ulega w�tpliwo�ci, �e dolegliwo�ci te powodowane s� zaburzeniami wegetatywnego uk�adu nerwowego, za� warunki panuj�ce w saunie sprzyjaj� treningowi mechanizm�w termoregulacyjnych. Znany jest tak�e dobroczynny wp�yw sauny w leczeniu chor�b alergicznych, gdy� przebywanie w niej pobudza dzia�alno�� przysadki i nadnerczy. Wskazania do korzystania z sauny w chorobach sk�ry: egzemy suche i przewlek�e, przemieszczaj�ce si� zapalenie sk�ry, �wierzbi�czka, wszelkiego rodzaju �wi�dy, pokrzywka, wypryski uczuleniowy i polekowy, wszelkie postaci �uszczycy, �uszczyca reumatyczna, liszaj p�aski i liszaj czerwony, zaburzenia rogowacenia nask�rka, stwardnienie sk�ry, sk�onno�� do czyrak�w bezropnych, w�gry. Przeciwwskazania do korzystania z sauny w chorobach sk�ry: egzema w postaci mokrej; egzema bakteryjna, wyprysk towarzysz�cy chorobom onkologicznym, d�ugotrwa�e zaczerwienienie sk�ry, wyprysk towarzysz�cy dnie, czyli podagrze, wszystkie choroby sk�ry w stanie ostrym, infekcyjne choroby sk�ry, choroba papuzia, guzy sk�ry, rozleg�e wylewy podsk�rne. Stosowanie sauny� w celach kosmetycznych Przed korzystaniem z sauny w celach kosmetycznych musimy najpierw okre�li� typy naszej sk�ry na twarzy, szyi, g�owie, ko�czynach i klatce piersiowej, zw�aszcza na jej ods�oni�tej cz�ci. Dla ka�dego z typ�w sk�ry stosuje si� inne zabiegi wodne. Poza tym dobrze jest zna� reakcj� w�asnej sk�ry na czynniki zewn�trzne. Niezale�nie od okre�lenia typu sk�ry trzeba tak�e orientowa� si� co do jej elastyczno�ci, grubo�ci pod�ci�ki t�uszczowej, ukrwienia, sk�onno�ci do zmarszczek, rodzaju pigmentacji (czy opalamy si� szybko i bez oparze� czy te� nie) i tak dalej. Skoro ju� w celach kosmetycznych zdecydujemy si� na saun�, czego w�a�ciwie mo�emy si� po niej spodziewa�? Przede wszystkim nast�pi oszyszczenie powierzchni sk�ry z bakterii, zrogowacia�ych cz�stek nask�rka i r�nych naturalnych wydzielin, co z kolei otworzy kanaliki gruczo��w, a tak�e spowoduje lepsze ukrwienie sk�ry. Ten ostatni efekt jest bardzo wa�ny, gdy� zwi�kszenie przep�ywu krwi przez sk�r� podwy�sza jej kwasowo��, ta za� spe�nia bardzo istotn� funkcj� ochronn�. Podczas korzystania z sauny mo�na dodawa� do wody r�ne naturalne, zio�owe olejki aromatyczne, a tak�e pobudza� sk�r� uderzeniami specjalnych miote�ek (najlepsze s� brzozowe). Osoby o sk�rze t�ustej musz� podczas korzystania z sauny zadba� o ograniczenie wydzielania gruczo��w �ojowych, ale te� o ich jednoczesne oczyszczenie. Osoby sk�onne do �ojotoku powinny przed wej�ciem do sauny umy� dobrze ca�e cia�o dobrym lanolinowym myd�em, co zabezpieczy sk�r� przed powstaniem drobnych p�kni��. Sk�ra t�usta wysusza si� w saunie nadmiernie z powodu przy�pieszenia pracy gruczo��w �ojowych. Osoby o sk�rze suchej powinny zwa�a� na to, by nie wystawia� jej na bezpo�rednie dzia�anie uderze� pary, jaka powstaje przez podnoszenie temperatury w saunie. Przed niepo��danymi skutkami zabezpiecza masa� polegaj�cy na delikatnym poklepywaniu sk�ry. Dobrze jest te� szczeg�lnie wra�liwe fragmenty sk�ry posmarowa� t�ustym mleczkiem ochronnym lub t�ustym kremem zalecanym w poradniku. Osoby starsze maj� naturaln� sk�onno�ci� do zmarszczek z powodu zaniku podsk�rnej tkanki ��cznej, tote� musz� one unika� mocnego masa�u i gwa�townych uderze� pary, gdy� zabiegi te zwi�kszaj� marszczenie si� sk�ry, zw�aszcza na twarzy i szyi. Nie oznacza to jednak, �e starsi powinni unika� sauny - mog� z niej korzysta� 1-2 razy w tygodniu. Zabiegi w saunie dzia�aj� odnawiaj�co na sk�r�, powstrzymuj� starzenie si� jej, pobudzaj� narastanie nab�onka, uaktywniaj� gruczo�y wydzielnicze. Po wyj�ciu z sauny konieczne jest zabezpieczenie sk�ry odpowiednim mleczkiem lub kremem. Sk�ra typu mieszanego (w jednych miejscach t�usta, w innych sucha) wymaga zabieg�w wskazanych dla poszczeg�lnych typ�w sk�ry. Og�lne zasady� korzystania z sauny - Z sauny nie nale�y korzysta� cz�ciej ni� 1 raz na tydzie�, gdy� skutki, jakie wywo�uje, trwaj� 5-7 dni. - Je�li u�ywamy sauny w celach leczniczych, powinni�my korzysta� z niej przynajmniej przez 4-5 miesi�cy. - Gdy masz w�tpliwo�ci, czy mo�esz korzysta� z sauny, porad� si� do�wiadczonego lekarza. - Przed wej�ciem do sauny umyj ca�e cia�o myd�em, we� prysznic i wytrzyj sk�r� do sucha. - Kiedy znajdziesz si� w saunie, przestrzegaj zasady, �e po 5-10-minutowym przebywaniu w cz�ci gor�cej powiniene� och�odzi� ca�e cia�o w ci�gu kilku minut i odpocz�� przez kolejne kilka minut (nie d�u�ej ni� 10 minut). Podczas jednego pobytu w saunie wskazana jest trzykrotna zmiana temperatury. - Pobyt w gor�cej cz�ci sauny nale�y rozpoczyna� od �awek dolnych i bez po�piechu korzysta� z coraz wy�szych, je�li mamy na to ochot�. W ci�gu 2-3 minut przed opuszczeniem gor�cej cz�ci sauny nale�y posiedzie� z nogami opuszczonymi w d� i dopiero potem wyj�� z sauny. - Je�li jest si� zbyt wra�liwym na gwa�towne zmiany temperatury, przed wej�ciem do gor�cej sauny trzeba zanurzy� nogi na kilka minut w dobrze ciep�ej wodzie i natrze� twarz gor�c� wod� lub przy�o�y� do niej na chwil� r�cznik zmoczony w gor�cej wodzie. - Podczas pobytu w saunie rozlu�nij mi�nie, staraj si� o niczym nie my�le�, nie prowad� rozm�w z innymi osobami. - Po opuszczeniu sauny odpocznij przez 30 minut, a przez nast�pne 2-3 godziny wystrzegaj si� wysi�k�w. - Nie wchod� do sauny g�odny, zm�czony, zzi�bni�ty. Przed wej�ciem do cz�ci gor�cej nie bierz zimnego prysznicu. Nie wyciskaj te� z siebie przys�owiowych si�dmych pot�w na najwy�szej �awce. - Po wyj�ciu z cz�ci gor�cej sauny nie wskakuj do zimnej wody, nie bierz zimnego prysznicu, nie przebywaj d�ugo na �wie�ym powietrzu. - Osoby, kt�re poc� si� z trudno�ci�, musz� przed wej�ciem do gor�cej cz�ci sauny wzi�� gor�c� k�piel n�g, co przy�pieszy wydzielanie potu. Je�li tego nie zrobi�, dojdzie do przegrzania cia�a i przykrych tego nast�pstw. + Rady og�lne dotycz�ce� od�ywiania si� i snu Od�ywianie Znaczny wp�yw na urod� ma od�ywianie. W�a�ciwie dobrana dieta sprawia, �e w�osy nabieraj� po�ysku, blade wargi - czerwieni, paznokcie staj� si� l�ni�ce, a z�by �nie�nobia�e. Zaczerwieniony nos i nieczysta sk�ra twarzy s� natomiast dowodem niew�a�ciwej diety, szczeg�lnie za� przejadania si�. Podstawowym warunkiem zdrowia i urody jest unikanie nadmiaru po�ywienia, zw�aszcza mi�sa i jego przetwor�w, t�uszcz�w zwierz�cych, potraw m�cznych, ostrych przypraw i alkoholu. Te ostatnie s� szczeg�lnie szkodliwe dla cery. �atwo zauwa�y�, �e twarze alkoholik�w maj� brzydki, niebieskawy odcie�. Warunek drugi to uwzgl�dnienie w diecie du�ej ilo�ci surowych owoc�w (mog� je zast�pi� kompoty) i jarzyn, gdy� to one w�a�nie zawieraj� mn�stwo sk�adnik�w wp�ywaj�cych korzystnie na tkank� sk�rn�. Trzeci wreszcie warunek - nale�y pi� sporo mleka, poniewa� nadaje ono cerze delikatny, jasny odcie�, a tak�e wzmacnia organizm i st�d wskazane jest dla os�b os�abionych oraz zbyt szczup�ych. Sen Sen jest niezb�dny dla wszystkich istot �ywych. Podczas snu wypoczywa ca�y organizm, a zw�aszcza uk�ad nerwowy. Regularny sen wp�ywa korzystnie na stan fizyczny i psychiczny cz�owieka - kto �pi dostatecznie d�ugo i spokojnie, czuje si� od�wie�ony i pe�en si�. Takiego odpoczynku nic nie zast�pi, nawet najlepsze leki nie przywr�c� zdrowego wygl�du osobom zm�czonym i niewyspanym. Niespokojny, zbyt kr�tki sen wp�ywa ujemnie na samopoczucie - cz�owiek robi si� rozdra�niony i apatyczny. Ka�da kobieta, kt�ra pragnie wygl�da� �wie�o i d�ugo zachowa� �adny wygl�d, powinna k�a�� si� spa� najp�niej o godzinie jedenastej wieczorem. Dla kobiet w �rednim wieku nieodzowne jest minimum osiem godzin snu na dob�. Za�ni�cia przed p�noc� nie zast�pi d�u�sze spanie. W dodatku samo po�o�enie si� przed p�noc� do ��ka nie wystarczy. Aby wypoczynek wp�ywa� skutecznie na organizm, sk�ra ca�ego cia�a powinna swobodnie oddycha�. Przed p�j�ciem na spoczynek trzeba wi�c umy� si� starannie i koniecznie zmieni� bielizn� z dziennej na nocn�. Wa�ne jest r�wnie� u�o�enie cia�a przed za�ni�ciem. Nie nale�y spa� na lewym boku i na plecach, bowiem sen w takiej pozycji �le wp�ywa na narz�dy wewn�trzne. Dobrze jest natomiast spa� na prawym boku i na brzuchu. Podstawowe wskaz�wki higieniczne Rano. Latem wstajemy o sz�stej, zim� za� o si�dmej godzinie. Zaraz po wstaniu otwieramy okno i wietrzymy pok�j przez pi�� minut. Such� szczotk� wykonujemy najpierw masa� twarzy, a potem ca�ego cia�a. Bierzemy ch�odn� k�piel lub nacieramy ch�odn� wod� brzuch, pachy i narz�dy p�ciowe. Myjemy z�by i p�uczemy usta naparem z rumianku. Po ubraniu si� robimy dziesi�� wdech�w i tyle� wydech�w. Przed obiadem. Wykonujemy dziesi�� g��bokich wdech�w i tyle samo wydech�w. Po jedzeniu odpoczywamy przez p� godziny w pozycji le��cej. Wieczorem. Przed kolacj� robimy dziesi�� g��bokich wdech�w i tyle� wydech�w. Przed p�j�ciem spa� wskazany jest p�godzinny spacer. Po powrocie myjemy twarz wod� lub ciep�ym wywarem z siana. Z�by czy�cimy �rednio tward� szczoteczk� i past�, usta p�uczemy naparem z rumianku. + Dietetyka naturalna Od�ywianie niew�a�ciwe Jest rzecz� bezsporn�, �e nadwaga sprzyja powstaniu chor�b, cho� nikt ze specjalist�w nie wskazuje na oty�o�� jako na bezpo�redni� przyczyn� zgon�w. St�d te� has�o wsp�czesnego cz�owieka powinno brzmie�: "Od�ywiajmy si� m�drze! Unikajmy b��d�w w codziennej diecie!" Najcz�ciej� pope�niane b��dy Jemy zbyt wiele. Wprowadzamy do organizmu nadmiar kalorii, zw�aszcza w posi�kach wieczornych i w dni �wi�teczne. Jadamy o wiele wi�cej, ni� potrzebuje tego organizm. Cho� nasz wysi�ek fizyczny jest raczej minimalny, od�ywiamy si� tak, jak by�my wykonywali ci�k� prac� fizyczn�. Z danych �wiatowej Organizacji Zdrowia wynika, �e poch�aniamy dziennie 360 kalorii wi�cej, ni� potrzebuje organizm. Warto przypomnie�, �e ju� jedna czwarta tej liczby spowoduje, i� po pi�ciu latach nasza waga wzro�nie o 18 kilogram�w. Jemy zbyt t�usto. �rednio zu�ywamy 132 gramy t�uszczu dziennie, podczas gdy norma wynosi 80 gram�w. Ten niewielki pozornie nadmiar t�uszczu jest powa�nym zagro�eniem dla organizmu. Jemy �le pod wzgl�dem dietetycznym. Spo�ywamy zbyt ma�o witamin, b�onnika, bia�ka, inaczej m�wi�c: zbyt ma�o �wie�ych jarzyn, owoc�w, mleka, ryb, za du�o natomiast bia�ego chleba, ciastek i innych wyrob�w m�cznych, za ma�o �ywno�ci naturalnej, a wiele konserw, mro�onek i p�fabrykat�w. Pijemy zbyt wiele. U�ywamy za du�o alkoholu i s�odkich napoj�w. �rednio 8 procent kalorii uzyskujemy z napoj�w alkoholowych. Ka�dy doros�y cz�owiek "wypija" dziennie 330 kalorii. Jemy niew�a�ciwie - nieregularnie i za szybko. Gotujemy niew�a�ciwie. U�ywamy za du�o soli i zbyt du�o potraw sma�ymy. Nie dostosowujemy diety do wieku. Zdecydowanie przekarmia si� dzieci. Za du�o kalorii spo�ywaj� ludzie po pi��dziesi�tym roku �ycia, kt�rzy powinni je�� mniej ni� w�wczas, gdy byli m�odzi, bo zu�ywaj� mniej energii. Niedostateczna jest wiedza na temat od�ywiania. Dietetycy podaj� wiele danych na temat w�a�ciwego od�ywiania si�, lecz konsumenci na og� o tym nie wiedz� + Od�ywianie w�a�ciwe Ile i co nale�y je�� Ograniczenie ilo�ci przyjmowanego po�ywienia do niezb�dnych kalorii - uzale�nione od wieku, p�ci, budowy fizycznej i charakteru pracy cz�owieka, inaczej m�wi�c: od strat energetycznych organizmu - stanowi podstawowy warunek zdrowia. Przede wszystkim musimy wprowadzi� do codziennej diety jak najwi�cej surowych jarzyn i owoc�w. Zawieraj� one mn�stwo nieodzownych dla normalnej dzia�alno�ci organizmu mikroelement�w, w�glowodan�w, �atwo przyswajalnych soli mineralnych. S� g��wnymi dostawcami witamin C i P oraz witamin z grupy B. W owocach cytrusowych, cebuli, czosnku, a tak�e w innych owocach i jarzynach zawarte s� substancje lotne, niszcz�ce bakterie chorobotw�rcze. Wiele jarzyn usuwa niekorzystny wp�yw t�uszcz�w na funkcj� wydzielnicz� �o��dka; w po��czeniu z t�uszczami dzia�aj� ��ciop�dnie. Oto kilka przyk�ad�w. Arbuz i dynia zalecane s� przy sk�onno�ciach do powstawania kamieni ��ciowych i nerkowych oraz w chorobach uk�adu sercowo-naczyniowego i nerek. Bak�a�any obni�aj� zawarto�� cholesterolu we krwi, w�trobie i nerkach, wzmagaj� usuwanie z organizmu kwasu szczawiowego. Powinny je jada� cierpi�cy na arterioskleroz�, choroby w�troby, nerek i podagr�. Je�yny - �wie�e i herbata z suszonych owoc�w - s� dobrym �rodkiem uspokajaj�cym i wzmacniaj�cym, szczeg�lnie w czasie klimakterium; pobudzaj� ruchy trawienne �o��dka. Kapusta zawiera sk�adnik zapobiegaj�cy przekszta�caniu w�glowodan�w w t�uszcze. Sok z kapusty pobudza wydzielanie soku �o��dkowego i produkcj� ��ci, jest wskazany w leczeniu nie�ytu �o��dka i choroby wrzodowej. Maliny maj� wiele puryn, st�d te� nie zaleca si� ich osobom chorym na podagr� i choroby nerek. S� pradawnym �rodkiem napotnym. Marchew to niezwykle warto�ciowa jarzyna ze wzgl�du na du�� zawarto�� karotenu (trzeba jednak pami�ta�, �e karoten przyswajalny jest tylko w po��czeniu z t�uszczami). Jest pomocna w chorobach nerek, w�troby, nadci�nieniu, odk�adaniu si� z�og�w, zaparciach, ale przeciwwskazana w ostrych stanach choroby wrzodowej, kolkach i nie�ytach okr�nicy. Suszone li�cie marchwi zaparza si� jak herbat� i pije w przypadku guz�w krwawnicowych odbytu. Pietruszka jest bogata w substancje, kt�re przyczyniaj� si� do rozpuszczenia kamieni nerkowych i kamieni p�cherza moczowego. W ostrych stanach chor�b nerek pietruszk� nale�y wykluczy� z po�ywienia. Pomidory maj� wiele karotenu, witamin, potasu; witaminy zachowuj� si� tak�e w pomidorach konserwowanych. Porzeczka czarna zawiera wiele witamin (C, B, P), karoten, a jej li�cie - substancje lotne. Sok z owoc�w i napar z li�ci s� pomocne przy chorobach �o��dka. Nap�j z li�ci, zalanych zimn� wod� na oko�o sze�� godzin, dzia�a pobudzaj�co na wydzielanie kwasu moczowego. Poziomki maj� w�a�ciwo�ci lecznicze w chorobach uk�adu sercowo-naczyniowego, w chorobie wrzodowej �o��dka, dolegliwo�ciach p�cherzyka ��ciowego, nadci�nieniu, arteriosklerozie, podagrze i innych zaburzeniach przemiany materii. Reguluj� dzia�alno�� jelit. Rzodkiew i rzodkiewka zawieraj� witaminy, fermenty, puryny. U�atwiaj� trawienie i wydzielanie moczu, ale s� przeciwwskazane w chorobie wrzodowej, nie�ycie �o��dka, chorobach w�troby, nerek i podagrze. Seler dzia�a moczop�dnie i przeciwzapalnie. Sok ze �wie�ego selera u�ywany jest w leczeniu podagry. Wi�nie - sok z tych owoc�w hamuje procesy fermentacyjne w jelitach. Ziemniaki - zawieraj� du�o potasu i niewiele sodu, co sprawia, �e ich dzia�anie jest moczop�dne. S� po�yteczne w chorobach nerek i uk�adu sercowo-naczyniowego. Sok ze �wie�ych ziemniak�w stosuje si� z powodzeniem w leczeniu chor�b �o��dka spowodowanych nadkwasot�. W przypadku cukrzycy i oty�o�ci spo�ycie ziemniak�w trzeba ograniczy�. Jak nale�y je�� Aby by� zdrowym, nale�y jada� trzy razy dziennie. Przerwy mi�dzy posi�kami nie mog� by� za d�ugie - ju� po siedmiu, o�miu godzinach apetyt osi�ga granic� g�odu i zjadamy wi�cej, ni� potrzebuje organizm. Potrawy i napoje maj� by� ciep�e, lecz nie gor�ce, gdy� te ostatnie �le wp�ywaj� na uk�ad trawienny (szkodz� �luz�wce �o��dka). Wszystkie napoje nale�y pi� ma�ymi �ykami, a nie jednym haustem, zimne za� - bardzo wolno i nie na pusty �o��dek. Po zjedzeniu owoc�w nie wolno pi� wody, tak jak nie wolno ��czy� t�ustego po�ywienia z ciep�ym pieczywem i s�odyczami. Niewskazane jest zasiadanie do posi�ku, gdy jest si� zm�czonym. Najpierw trzeba odpocz��. Dobrze jest napi� si� wtedy soku owocowego, a je�li kto� woli wod�, niech doda do niej troch� soku z cytryny. Zdrowy cz�owiek mo�e oby� si� bez jedzenia kilka dni, pij�c tylko wod�. Taka przerwa odm�odzi go i doda mu energii, bo g�od�wka to odpoczynek dla organizmu, a przede wszystkim dla uk�adu trawiennego. W pierwszym dniu g�owa mo�e wydawa� si� ci�ka, pojawia si� szum w uszach. Objawy te jednak szybko mijaj�. Dwa, trzy dni bez jedzenia wystarczaj� na oczyszczenie organizmu i odnow� si�. Podczas g�od�wki nie nale�y przeci��a� si� prac� fizyczn�. G�od�wk� mo�na te� przeprowadza� regularnie - raz w tygodniu, zawsze w tym samym dniu, pij�c jedynie ciep�y napar lipowy z dodatkiem miodu. Podstaw� leczenia naturalnego jest odpowiednie po�ywienie, z przewag� surowych owoc�w i jarzyn. Uzupe�nione ciemnym pieczywem, ro�linami str�czkowymi, mlekiem i jego przetworami - dostarcza organizmowi odpowiedni� ilo�� w�glowodan�w, bia�ka, soli mineralnych, t�uszcz�w i witamin, a tym samym jest w pe�ni wystarczaj�ce. Aby je dobrze przyswoi�, trzeba przestrzega� nast�puj�cych zasad (poza ju� wymienionymi): - Nie jedzmy, gdy nie czujemy �aknienia lub kiedy jeste�my w z�ym nastroju, zw�aszcza rozgniewani. - Ka�d� potraw� gry�my dok�adnie, przed po�kni�ciem mieszaj�c j� ze �lin�, co nas uchroni od nie�ytu ��dka. - Je�eli mamy k�opoty z trawieniem, unikajmy - zw�aszcza wieczorem - ostrych przypraw, grochu, fasoli, soczewicy, bobu, kapusty, cebuli, czosnku i jaj na twardo. Powoduj� one powstawanie gaz�w. Ro�liny str�czkowe, dobrze ugotowane, jedzmy najwy�ej raz lub dwa razy w tygodniu, tylko na obiad. - Starajmy si� nie je��, zw�aszcza wieczorem, potraw nazbyt s�odkich, s�onych i t�ustych, a tak�e nie pi� napoj�w gazowanych. - Do potraw nie u�ywajmy octu spirytusowego, lecz soku z cytryny, kwasku cytrynowego lub octu winnego. - Je�li jeste�my os�abieni, pijmy soki owocowe zamiast wody i u�ywek. Je�eli mamy tak� mo�liwo��, zaspokajajmy pragnienie owocami. - Jajka spo�ywajmy tylko pod jedn� postaci�: ugotowane na mi�kko. Osoby zdrowe mog� zjada� 2-3 jaja dziennie, chore - 2-3 jaja na tydzie�. - Je�eli nie jeste�my wegetarianami, zrezygnujmy raz w tygodniu z mi�sa. - Rano, na godzin� przed posi�kiem, pijmy ma�ymi �ykami ch�odn� wod�. Przy zaparciach pijmy j� te� na p� godziny przed ka�dym posi�kiem i wieczorem przed po�o�eniem si� spa�. - Unikajmy szkodliwych dla �o��dka zestawie� potraw: gotowanych ryb z mlekiem; potraw s�onych i kwa�nych ze s�odkimi; bia�ka ro�linnego ze zwierz�cym, na przyk�ad fasoli i soi razem z jajami, serem bia�ym i serami twardymi; t�uszcz�w zwierz�cych z t�uszczami ro�linnymi; jarzyn surowych z owocami (te ostatnie kombinacje zjadane w umiarkowanych ilo�ciach nie s� szkodliwe). - Nie u�ywajmy raz ju� u�ytych t�uszcz�w. - Nie przejadajmy si�. + Diety lecznicze Dieta bezsolna Polega ona na ograniczeniu ilo�ci soli u�ywanej do przyprawiania potraw. Ca�kowita z niej rezygnacja jest szkodliwa, przede wszystkim dla dzieci, bowiem umiarkowane ilo�ci tej przyprawy - szczeg�lnie soli kamiennej, szarej, zawieraj�cej mikroelementy - s� nieodzowne dla normalnego funkcjonowania organizmu. Brak jej powoduje zaburzenia smaku, utrat� apetytu, b�le mi�ni i og�lne os�abienie organizmu. Dieta z ma�� ilo�ci� soli stosowana jest w chorobach serca, nerek i chorobach sk�ry. Dieta pomidorowo-dyniowa Przygotowujemy j� nast�puj�co: 250 gram�w dyni kroimy na kawa�eczki, a oko�o 400 gram�w �wie�ych, umytych pomidor�w na �wiartki. Dodajemy g��wk� cebuli, szczypt� soli i 2-3 listki laurowe. Wszystko to razem mieszamy i wrzucamy do wrz�cej oliwy. Dusimy przez oko�o 15 minut. Stosujemy jako diet� oczyszczaj�c� �o��dek i jelita. Dieta �ytnia Na �niadanie, obiad i kolacj� zjadamy 1-2 fili�anki gotowanego ziarna �yta z odrobin� soli. Ziarno gotujemy tak d�ugo, a� stanie si� mi�kkie, ale nie rozgotowane. Taka dieta wskazana jest, gdy ma si� k�opoty z trawieniem. Dieta jab�eczna Przez pierwsze dwa dni jemy tylko surowe jab�ka w dowolnej ilo�ci, trzeciego natomiast-lekkie potrawy i pijemy napoje. Taka dieta jest bardzo skuteczna (dla dzieci i doros�ych) w chorobach w�troby i przy cukrzycy, a tak�e jako kuracja odchudzaj�ca. Mo�na j� powtarza� co tydzie�. Dieta jarska� z surowizn Dzi�ki tej diecie wszystkie substancje od�ywcze, witaminy i sk�adniki mineralne trafiaj� do organizmu w niezmienionej postaci. Dopuszcza ona bowiem do spo�ywania jedynie surowe i suszone owoce (w tym orzechy i migda�y), jarzyny, warzywa, kie�ki i ziarna zb�, kasze oraz potrawy z nich przyrz�dzane, z dodatkiem oliwy i majonezu domowej roboty. Ci, kt�rzy decyduj� si� na t� diet�, powinni wzi�� pod uwag� w�asn� kondycj� fizyczn�, a tak�e warunki klimatyczne, w jakich �yj�. Najlepiej zreszt� poradzi� si� do�wiadczonego dietetyka. Cho� bowiem stosuj�cy t� diet� na og� czuj� si� doskonale i nie odczuwaj� braku ciep�ego jedzenia i picia, mo�e si� zdarzy�, �e jedzenie wy��cznie surowizn wywo�a chroniczne uczucie g�odu. Przechodzenie na t� diet� powinno by� stopniowe i ostro�ne. Nie zaszkodzi doda� do niej troch� chleba, s�odkiego i zsiad�ego mleka lub �mietanki oraz gotowanych ziemniak�w. Najkorzystniej jest przez pi�� dni w tygodniu je�� proste jarskie potrawy, a przez dwa - wy��cznie surowizny. Najbardziej sprawdzaj� si� w tej diecie owoce soczyste: jagody, maliny, truskawki, pozi