Elwood Norman Chapman Postawa �yciowa twoj� najcenniejsz� warto�ci� : praktyczny poradnik stosunk�w mi�dzyludzkich [przek�. Hanna Rudowicz]. wydawnictwo: Warszawa : Studio Emka, cop. 1995. Isbn: 83-85881-21-2 SPIS TRE�CI WST�P CZʌ� I JAK ROZPOZNA� SW� POSTAW� �YCIOW� 1 Rozdzia� I Czym jest pozytywna postawa �yciowa? 3 Rozdzia� II Osobowo�� a postawa wobec �ycia 9 Rozdzia� III Magia postawy pozytywnej 13 Rozdzia� IV Ludzie mog� pozbawi� ci� twojej pozytywnej postawy 17 Rozdzia� V Konieczno�� cz�stego odnawiania postawy 23 CZʌ� II JAK ODNOWI� SWOJ� POSTAW� �YCIOW� 29 �wiczenia 1. Zastosuj technik� odwr�cenia 31 2. Stawiaj na swoje zwyci�stwa 35 3. Upro�� swoje �ycie 39 4. Izoluj czynniki negatywne 43 5. Dziel si� swoj� pozytywn� postaw� z innymi 47 6. Popraw w�asny wizerunek 51 7. Doce� wp�yw formy fizycznej na postaw� 55 8. Okre�l sw�j cel 59 CZʌ� III POSTAWA �YCIOWA A TWOJA PRACA 63 Rozdzia� VI Postawa a �rodowisko pracy 65 Rozdzia� VII Nowa mieszanka wsp�pracownik�w 69 Rozdzia� VIII Postawa a sukces w pracy 73 Rozdzia� IX Postawa a przewodzenie zespo�owi ludzi 77 CZʌ� IV ZAKO�CZENIE 81 Rozdzia� X Ochrona twojej najcenniejszej warto�ci 83 Przypadki przedstawione w ksi��ce - sugerowane odpowiedzi 86 2 O) ST 3 n 5" $ 3. 3 n" 3 a. o WST�P Koncepcja postawy ludzi wobec �ycia zaintrygowa�a mnie ju� czterdzie�ci lat temu, kiedy by�em jeszcze studentem Claremont Graduate School. P�niej, b�d�c profesorem w pobliskim Chaffey College, wyg�osi�em odczyt pt. Your Attitude Is Showwg (Postawy nie da si� ukry�), kt�ry powtarza�em wielokrotnie przez nast�pnych trzydzies'ci lat. W oparciu o ten odczyt powsta�a ksi��ka pod tym samym tytu�em, opublikowana w 1964 roku przez Science Research Associates, Inc., kt�ra obecnie - osi�gn�wszy milionowy nak�ad, doczeka�a si� si�dmego wydania. W ci�gu tych lat poczyni�em wiele praktycznych obserwacji dotycz�cych postawy �yciowej. Odkry�em na przyk�ad, �e normalni, odnosz�cy sukcesy, psychicznie zdrowi ludzie, niezale�nie od wieku lub zawodu, me staj� si� automatycznie pozytywni. Jednostki te (podobnie jak my) ci�gle poszukuj� sposob�w utrzymania i udoskonalenia swojej postawy pozytywnej. Wielu z nich zwierzy�o mi si�, �e uwa�aj� pozytywn� postaw� �yciow� za swoj� najcenniejsz� wartos'�. Pytania w rodzaju: �Czym jest postawa �yciowa?" i: �Dlaczego pewni ludzie s� bardziej negatywni od innych?" oraz: �Co mog� zrobi�, aby pom�c komu� innemu sta� si� pozytywnym?" by�y rzecz� zwyk�� w moich dyskusjach z czytelnikami. Ale najcz�ciej zadawano mi pytanie: �Jak utrzyma� pozytywn� postaw� wobec �ycia?" Ksi��ka ta pr�buje odpowiedzie� na to pytanie. Chocia� prezentowane tu pogl�dy nie s� oparte na badaniach naukowych, zawar�em w nich wiedz� p�yn�c� z prowadzonych przez p� wieku obserwacji. Dos'wiadczenie nauczy�o mnie, �e sprawa postawy �yciowej jest kwesti� wysoce osobist� i bardzo delikatn�. Nikt nie mo�e ci� zmusi� do zmiany w twojej osobistej postawie. Wy��cznie ty jeste� za to odpowiedzialny i musisz tego dokona� na sw�j w�asny spos�b. Wspania�ym pocz�tkiem na drodze do uzyskania stabilnej postawy pozytywnej jest rozpoznanie twojej obecnej postawy. Radz� by� uczciwym, ale nie za powa�nym, poniewa� zbyt g��boka introspekcja mo�e spowodowa� zagubienie w�a�ciwej perspektywy i/lub poczucia humoru. Mo�e to mie� dzia�anie wprost przeciwne do oczekiwanego. 8> 6> n I O 3 3 CO N Aby ustrzec si� zbytniej powagi, w��czy�em do ksi��ki ki�ka rysunk�w ameby z konspektu mojego oryginalnego wyk�adu. Ameba przypomina o traktowaniu naszych rozwa�a� z lekkim przymru�eniem oka i o naszym poczuciu humoru. Bez poczucia humoru b�dziesz ci�gle gubi� trop upragnionej postawy pozytywnej. Zatem - powodzenia! ElwoodN.Chapman z VIN 3is warto�ci� ! Postawa �yciowa nie jest czym� sta�ym. Jest to raczej post�puj�cy w rozwoju, dynamiczny, subtelny proces odbioru rzeczywisto�ci. Musisz by� stale czujny, bowiem czynniki negatywne tylko czekaj�, aby przenikn�� do twego obrazu �wiata. To spowoduje, �e b�dziesz zajmowa� sw�j umys� rozwa�aniem trudno�ci zamiast szans. Je�li czynniki negatywne b�d� si� utrzymywa� do�� d�ugo, z pewno�ci� znajd� one odbicie w twoim usposobieniu.B�d� r�wnie� przys�ania� obraz ci�gle przecie� istniej�cych pozytyw�w. <r Wyzwaniem dla ciebie niech wi�c b�dzie zepchni�cie czynnik�w negatywnych na margines twojego my�lenia. Wymaga� to b�dzie psychicznej dyscypliny, odwagi i pe�nej przekonania wiary, �e wi�cej dobrych rzeczy przydarzy si�, gdy b�dziesz pozytywny. Zw um roz Oczywi�cie, nikt nie mo�e by� pozytywny przez ca�y czas. Nadmierny optymizm - taki jak u Polyanny w powie�ciach Eleanor Porter - jest nierealistyczny. Przyjaciele i koledzy w pracy natychmiast wyczuliby sztuczno�� sytuacji. Przecie� mimo wszystko pozytywne nastawienie nie mo�e by� gr�, ale czym� naturalnym. Czasem, gdy sytuacja robi si� naprawd� ci�ka, zachowanie nastawienia pozytywnego mo�e sta� si� niemo�liwe lub nawet niestosowne. Perspektywa �zawsze zwyci�ymy" jest raczej determinacj� opart� na s�usznym oburzeniu ni� postaw� pozytywn�. Kiedy sprawy uk�adaj� si� pomy�lnie, postawa pozytywna staje si� �atwym do utrzymania systemem samozasilaj�cym. Kondycja ludzka gwarantuje jednak zaistnienie sytuacji, kt�ra b�dzie testem naszego pozytywnego nastawienia umys�owego. Jaka� osoba lub wydarzenie - wcze�niej czy p�niej - umo�liwi� ci konfrontacj� twojego nastawienia z rzeczywisto�ci�, stanowi�c wyzwanie dla twej zdolno�ci odreagowania. J Mo�e wydawa� si� nadmiernym uproszczeniem stwierdzenie, �e widzisz to - co chcesz widzie�. Niekt�rzy ludzie na przyk�ad dostrzegaj� pi�kno na odludziu, do innych ono nie przemawia. Niekt�rzy umiej� zamieni� problem w interesach w niez�� okazj� do zyskania korzy�ci. Wielu ludzi widzi dobro w dziecku, przyja- cielu, zwierzchniku lub sytuacji, podczas gdy inni tego nie potrafi�. Do pewnego stopnia - w granicach rozs�dku - aparatura optyczna jest w twoich r�kach i widzisz dok�adnie to, na co si� zdecydujesz. Teoria sukcesu wielkich nadziei sprawdza si� w przypadku wielu ludzi. Idea ta wyra�a si� w twierdzeniu, �e im wi�cej oczekujesz (postawa �yciowa) od sytuacji, tym wi�kszy osi�gniesz sukces. Jest to odmiana samospe�niaj�cego si� proroctwa. Gracz baseballa z nadziejami na sukces ma z pewno�ci� wi�ksze szans� na trafne uderzenie ni� zawodnik, kt�ry gra tylko dlatego, �e wywo�ano go do gry. Staraj�cy si� o prac�, kt�ry wierzy, �e mu si� uda, jest w lepszej pozycji ni� osoba, kt�ra robi to bez przekonania. Powy�sza teoria posiada solidn� podstaw�. Kiedy koncentrujesz si� na mo�liwo�ci zwyci�stwa, twoje zmys�y wyostrzaj� si�; wyzwala s*i� entuzjazm, a ty zbli�asz si� do osi�gni�cia maksimum w�asnych mo�liwo�ci. Skromne oczekiwania nie daj� tych samych wynik�w. Sekretem sportowc�w, sprzedawc�w, dyrektor�w i aktywnych artyst�w, kt�rzy osi�gn�li sukces, jest umiej�tno�� po��czenia wysokich aspiracji z szybk� regeneracj� w razie niepowodzenia. Wysokie aspiracje oraz umiej�tno�� odreagowania to podstawowe warunki sukcesu. Pewna osoba zdefiniowa�a sukces jako umiej�tno�� wstania po upadku jeszcze ten jeden raz. poz kor po trs Greg, na co dzie� cz�owiek pozytywny, znalaz� si� w potrzasku, gdy narzeczona zerwa�a z nim z powodu innego m�czyzny. Zamiast szuka� w swojej sytuacji element�w pozytywnych, kiedy� dla niego oczywistych, teraz dostrzega� jedynie negatywn� stron� �ycia. Tygodniami trwa� w stanie parali�uj�cego l�ku. Chocia� Greg nie by� wtedy tego �wiadomy, przechodzi� on bolesny, g��boki proces przeobra�enia swojej postawy �yciowej. Mi�o�� w�asna Grega dozna�a krzywdy; to pchn�o jego umys� ku negatywnemu wizerunkowi w�asnej osoby i okaza�o si� dla niego pu�apk�. I tak Greg nie m�g� uwolni� si� od natr�tnych my�li a� do czasu, gdy podj�� pewne dzia�ania, zmieniaj�ce radykalnie kierunek jego my�lenia. Po prostu pewnego dnia pojecha� ze starym przyjacielem na narty i narzuci� sobie ostry program �wicze� fizycznych. To pomog�o. Greg odzyska� pozytywn� postaw� wobec �ycia bez pomocy profesjo- nalnej.* Wygrywaj�c trudn� bitw� z samym sob� sprawi�, �e �ycie odzyska�o urok. Jego przyjaciele przyj�li to z wielkim zadowoleniem. * Przyk�ady przedstawione w niniejszej ksi��ce me maj� na celu ilustrowania powa�nych przypadk�w depresji, wymagaj�cych profesjonalnej pomocy. I I A BZB. ZSIZ c -E 10 Nie ulega w�tpliwo�ci, �e postawa pozytywna mo�e pom�c cz�owiekowi wyko- rzysta� w pe�ni swoj� osobow��. Wielu utalentowanych i bogato przez natur� uposa�onych ludzi �yje w samotno�ci i poczuciu nieszcz�cia, zar�wno na polu zawodowym, jak i w �yciu osobistym, poniewa� nie zdaj� sobie sprawy z wagi postawy pozytywnej. Ufaj�c zbyt mocno atrakcyjno�ci swoich cech fizycznych i umys�owych (takich jak wygl�d, talent, inteligencja, wykszta�cenie, rodzina i pozycja), uzale�niaj� si� od nich zapominaj�c, �e inni wol� towarzystwo ludzi weso�ych, pogodnych, pe�nych otuchy i optymizmu. By� mo�e zauwa�y�e�, �e czasami tw�j przyjaciel lub wsp�pracownik wydaje ci si nagle bardziej ni� zwykle atrakcyjny, w spos�b nie daj�cy si� wyt�umaczy� now� fryzur� czy stylem ubioru. Na czym to polega? Powodem mo�e by� jego nowa postawa wobec �ycia. �w i co Judy wyros�a w przekonaniu, �e ma przeci�tn� osobowo��. Jej u�miech by� przyjemny ale niezara�liwy. R�wnie� inne cechy Judy nie wyr�nia�y jej w�r�d biurowego t�umu. I nagle Judy odkry�a, �e mo�e zdoby� wi�ksz� liczb� przyjaci�, je�li skoncentruje si� na mi�ych, pogodnych aspektach swej pracy. Dzia�ania te sta�y si� dla mej �r�d�em wysoce pozytywnej postawy. Wkr�tce potem zacz�a zbiera� komplementy na temat cech osobistych, kt�rych ludzie przedtem nigdy w niej nie zauwa�ali. Matt by� uwa�any za przystojnego m�czyzn�, interesuj�cego zar�wno pod wzgl�dem fizycznym jak i umys�owym. A jednak nie by� popularny. Jeden ze wsp�pracownik�w powiedzia�: �On to wszystko ma, ale nie potrafi przekaza� tego, co w nim najlepsze". Po uko�czeniu kursu po�wi�conego stosunkom mi�dzyludzkim, Matt wyra�nie si� zmieni�. Wkr�tce zewsz�d zacz�y nap�ywa� do niego reakcje pozytywne. Zapytany, co mog�o spowodowa� tak� optymi- styczn� zmian� w jego zachowaniu, Matt odpowiedzia�: �To proste. W ko�cu odkry�em, �e istnieje �cis�y zwi�zek mi�dzy moj� postaw� wobec �ycia a innymi moimi cechami. Tylko postawa pozytywna umo�liwia mi przekazywanie mojej prawdziwej osobowo�ci". �rs I Z��*� DI 14 Brak entuzjazmu u Johna nie by� wynikiem choroby, diety, czynnik�w dziedzicz�1 lub niekorzystnego wp�ywu otoczenia. By�a to po prostu negatywna postawa. Gdy Johnowi uda�o si� wreszcie naregulowa� sw�j aparat odbioru �wiata , poczu� od razu niejako automatycznie, przyp�yw si� �yciowych. Jego zas�b entuzjazmu by! ca�y czas w pogotowiu i czeka� po prostu na uwolnienie. ZGADZAM SI� NIE ZGADZAM SI� POZYTYWNE NASTAWIENIE WZMAGA ZDOLNO�CI TW�RCZE Pozytywne nastawienie pozwala twojemu umys�owi my�le� swobodnie. Dzi�ki temu ujawniaj� si� nowe idee i rozwi�zania. Postawa negatywna, wr�cz odwrotnie, ma efekt t�umi�cy - twoja zdolno�� tworzenia zostaje zduszona. Kiedy Sue pracowa�a w agencji reklamowej, ka�dy by� pod wra�eniem jej pe�nych inwencji pomys��w Dzi�ki swoistej wyobra�ni Sue zawsze wpada�a na najlepszy dla danego klienta pomys� reklamowy we w�a�ciwym czasie. Ostatnio jednak Sue znalaz�a si� w kryzysie tw�rczym, poniewa� osobisty (nie zwi�zany z prac� ) problem zmieni� jej nastawienie do �wiata na negatywne. Postawa ta st�umi�a jej zdolno�� tw�rczego my�lenia. Kiedy Sue akceptowa�a swoj� prac�, pozytywna postawa wspomaga�a jej zdolno�ci tw�rcze. Obecnie Sue rozpaczliwie potrzebuje odnowienia swej osobowo�ci, aby odzyska� dawn� kreatywno��. ZGADZAM SI� NIE ZGADZAM SI� 15 T\ GOTOWO�� NA PRZYJ�CIE RZECZY UPRAGNIONYCH SPRAWI, �E ZDARZ� SI� ONE NA PEWNO " > ml 11 na |�t opinia, �e pomy�lno�� najcz�ciej towarzyszy ludziom niefrasobliwym. \\wh|0Mt,\ /o ich beztroska i swoboda tworzy �rodowisko sprzyjaj�ce szcz�liwym Nie/byl /^chwycony perspektyw� posiedzenia zarz�du pan Eranklin b\'l w ponurym nastroju, kiedy Roberta, jego asystentka, opowiedzia�a mu przed samym wyj�ciem zabawne wydarzenie zwi�zane z prac�, jej weso�o�� okaza�a si� tak �zara�liwa", �e zmieni�o to nastr�j pana Franklina; zaprosi� wi�c Robert�, aby posz�a z nim na spotkanie i powt�rzy�a swoj� histori�. Opowie�� Roberty wywo�a�a gromkie wybuchy �miechu - nie dano jej wyj�� z sali a� do ko�ca spotkania. Angielskie s�owo SEREND1PITY, okre�laj�ce opisan� wy�ej cech�, zosta�o wymy�lone pr/ez Horacego Walpole'a w roku 1854, kiedy napisa� on Trzech ksi���t Serendip. Wsp�czesna wersja pi�ra E. jamison Hodges jest obecnie dost�pna w bibliotekach. Jest to czaruj�ca historia trojga ksi���t, o sercach weso�ych i pe�nych wsp�czucia, kt�rzy podr�uj� z kr�lestwa do kr�lestwa. Pomaganie innym w osi�gni�ciu szcz�cia prowadzi ich ku rozwi�zaniu problem�w we w�asnym kraju. Postawa gotowo�ci na szcz�cie sk�ania do licznych interpretacji, lecz najbardziej fascynuj�ca w tym wszystkim jest my�l, �e jedynie w�asna postawa jednostki mo�e wznie�� cz�owieka ponad przyziemno��. Kiedy widzimy, �e nasze pogodniejsze podej�cie do zi/cw mo�e spowodoioa� zdarzenie si� niespodziexvanie czego� dobrego, czy� nie graniczy to z magi�? Kiedy masz beztroskie, figlarne, radosne spojrzenie na rzeczy, ludzie interesuj� si� tob� i chc� dzieli� z tob� swoje najpi�kniejsze prze�ycia, co w innym przypadku nie mog�oby si� zdarzy�. To w�a�nie postawa gotowo�ci na szcz�cie jest stanem umys�u decyduj�cym o r�nicy! 1 tu 1 ZGADZAM SI� NIE ZGADZAM SI� Ul N 4U Ok n 16 S�ysza�am te g�upstwa ju� przedtem". PODSUMOWANIE 1. Osoba, kt�ra nie jest uwa�ana za pi�kn� wed�ug standard�w fizycznych, mo�e by� jednak uznawana za tak� dzi�ki radosnemu, pozytywnemu spojrzeniu na �wiat. 2. Postawa pozytywna mo�e wytwarza� wy�sze poziomy energii i wi�ksz� zdolno�� tw�rcz� jednostki. 3. B��dem jest niedocenianie mocy pozytywnego podej�cia do swojej kariery i �ycia w og�le. ?d o O) PS ' 1' UJ , O 1 a ?A� 18 Konflikty mi�dzyludzkie, zar�wno na polu zawodowym jak i w �yciu prywatnym, mog� dokona� spustosze� w naszych karierach i stylach �ycia. Je�li pozwalamy innym niszczy� nas do tego stopnia, �e tracimy nasze pozytywne podej�cie do �ycia rzeczy z ca�� pewno�ci� zasz�y za daleko. Co mo�emy zrobi�, aby nie dopu�ci� do pozbawienia nas naszej postawy pozytywnej? Oto trzy sugestie: 1. Szybko rozwi�zuj konflikty mi�dzyludzkie, aby nie sta� si� ich ofiar�. Mog� to by� przeprosiny, na kt�re zupe�nie nie masz ochoty, rozpocz�cie dyskusji w celu naprawienia stosunk�w, na kt�re wola�by� machn�� r�k� lub chwilowe zapomnienie o w�asnej dumie. Drobny konflikt, kt�remu pozwolisz przesadnie si� rozrosn��, mo�e w ko�cu spowodowa�, �e stracisz swoj� postaw� pozytywn�. Wczoraj David naprawd� zagmatwa� swoje sprawy w pracy. W nocy nie m�g� zmru�y� oka. A jednak dzisiaj przyszed� do pracy wcze�nie, przeprosi� swojego szefa i zanim min�� poranek, David ju� w pe�ni odzyska� swoj� pozytywn� postaw� wobec �ycia. 2. Je�li kto� zachoivuje si� nieetycznie, ty b�d� ponad to i pod��aj do przodu. Czasem dopuszczamy do sytuacji, �e kto� wyprowadza nas z r�wnowagi, pozbawiaj�c nas tym samym postawy pozytywnej. Staramy si� wyr�wna� rachunki z t� osob� i w trakcie tego sami stajemy si� negatywni. Kierownik Jill co semestr prowadzi� kurs w lokalnym college'u. Jill, specjalistka w dziedzinie po�yczek kredytowych, zosta�a poproszona przez swojego szefa o wyg�oszenie referatu w jego klasie - mia�o si� to odby� w ci�gu dw�ch tygodni. Przyj�a propozycj� z wielkim zadowoleniem i po�wi�ci�a sporo godzin na przygotowanie si�. Jednak dok�adnie w dzie� przewidzianego referatu Jill zosta�a poinformowana, �e zast�pi j� specjalista z innego przedsi�biorstwa, kt�ry w�a�nie przyjecha� z wizyt� do miasta. Dowiedzia�a si� ponadto, �e w owym semestrze prawdopodobnie wcale nie b�dzie czasu na jej prezentacj�. Czy Jill sta�a si� osob� zgorzknia��, zawzi�t� i zdecydowan� zniszczy� swego szefa? Nie, sta�a si� jeszcze bardziej przyjacielska i radosna, a zwi�kszaj�c swoj� osobist� wydajno�� jako pracownik, zwr�ci�a na siebie uwag� ludzi na kierowniczych stanowiskach. Kilka miesi�cy p�niej, w ramach redukcji przedsi�biorstwa, jej wydzia� zosta� po��czony z innym , szef Jill znikn��, a j� sam� zaproszono do zaj�cia wolnego stanowiska. 20 PODSUMOWANIE 1. Anga�uj�c si� w konflikt mi�dzyludzki, ryzykujesz utrat� swojej pozytywnej postawy. 2. Gdyby to si� przypadkiem sta�o, mo�esz powiedzie�, �e kto� pozbawi� ci� twoje] postawy pozytywnej . 3. Kiedy staniesz si� �wiadomy, �e tak si� dzieje, pami�taj, �e istniej� strategie, kt�re mo�na wykorzysta� w celu zabezpieczania twojej pozytywnej postawy. 2. 21 UWAGA SPECJALNA noni/s/vi-h sLionach zaprezentujemy problemy pi�ciu przypadk�w do Kiuvduainego przemy�lenia i dla cel�w dyskusji Nie istniej� �cis�e odpowiedzi 17,u1en / tych problem�w, poniewa� przedstawiamy jedynie podstawowe, i mstotruetsze fakty Bez podania wszystkich fakt�w me mo�na sprecyzowa� lomv�. tnych odpowiedzi W podobnych dyskusjach mo�liwe s� zreszt� i mile nid/nne ro�ne punkty widzenia na spraw� Sugerowane na str 86 odpowiedzi ni/tdstawiaj� punkt widzenia autora Czytelnik zach�cany jest do sformu�owania nlwwch odpowiedzi na ka�de pytanie ( pisemnie lub w my�li) przed poiownamem ich z sugestiami autora PRZYPADEK 1 HU�TAWKI NASTROJ�W MARII Mai KI dok�ada wszelkich stara�, ab> jak najl< piej wykorzysta� swoje �ycie. Robi 1.0 v\ |e) mocy, aby by� dobr� �on�, kod taj�c� matk�, profesjonalistk� w pracy pomocnym i aktywnym cz�onkiem ko�cio�a Lekarz twierdzi/ �e jej zdrowie u znakomitym stanie Maria upraw m �wiczenia fizyczne i uwa�a na swoj� lu miewa drastyczne hu�tawki nastroju. M�wi o sobie. ibo na dole. Bywaj� dni, �e me zdaj� sobie z tego sprawy �epskiej formie i wiem o tym Ka�dy mi m�wi, �e to nic ostu sprawa postawy wobec �ycia. Zdarza si�, �e drobrr vadzi� mnie ? rownowagi Kiedy na przyk�ad jest z�a letnie upadam na duchu Kiedy jedno z moich dzieci -amo. Ma�e niepowodzenia finansowe tez potrafi� g�ry nogami". � j � A v5�pracowrvikiem Mani i cz�sto jecie razem �uncii CL pom�c jej wyleczy� si� z hu�tawek nastroju. Jak by� si� do tego zabra�? Por�wnaj swoje sugestie z sugestiami autora na stronie 86 51 1 0. 1 ? JB)" 3 N 3 )O 24 Odnawianie postawy na poziomie podstawowym jest procesem codziennym n niekt�rych pomoc stanowi kilka minut medytacji. Inni, kt�rzy �le rozpoczU oko�o po�udnia zwykli prosie przyjaciela o podtrzymanie na duchu. /eS2cZein, w��czaj� do swojego planu dnia s�uchanie muzyki lub szczypt� humoru Tego rodzaju drobne wzmocnienia mog� mie� miejsce zawsze i wsz�dzie. God2r podkr�cania postawy" w lokalnych knajpkach to ju�, niestety, tradw� ^L..*, stanowi mocny dow�d na to. �e niekt�ry - �� P?^���;?� �'�"nych bodzeto ,hl7 mmj�yc-i ^� ,-wiaC�m;5d7 ct�ien Zbli�a si� kv. ko�cowi. Inm z nas, maj�cy powa�ne problemy, nie czekaj� na zako�czenie dnia. Wielu z tych ludzi w ko�cu przyznaje, �e mniej destruktywne, a za to trwalsze podreperow^/ue postawy V^tStiy lepsze dla wszystkich zainteresowanych. Ma nast�pnym etapie odnowienie postawy mo�e by� uj�te w �plan weekendowy" �Moje weekendy s�u�� rekreacji. Pozwalaj� mi od�wie�y� spojrzenie na �wiat i dzi�ki temu w poniedzia�kowy poranek jestem wypocz�ty i pozytywny". �Dla mnie cudownym sposobem psychicznej mobilizacji na nast�pny tydzie� jest czas, jaki sp�dzam co niedziela w spokoju ko�cio�a". �Bez weekend�w i czasu do wy��cznie mojej dyspozycji, jakiego mi dostarczaj�, by�bym kompletnie wypalony". Dzia�ania podobne do wspomnianych pozwalaj� wielu z nas utrzymywa� r�wnowag� psychiczn� z tygodnia na tydzie�. Od czasu do czasu jednak konieczny jest gruntowny remont. Normalne codzienne i cotygodniowe techniki podtrzymuj�ce nie wystarczaj�, kiedy zdarzy nam si� powa�ny �do�ek" postawy. Z do�kiem postawy mamy do czynienia wtedy, gdy jednostka post�puje wed�ug sta�ego wzoru negatywnego zachowania przez pewien czas. Chocia� niekt�re dni s� lepsze od innych, wskaz�wka nastawienia psychicznego przechylona jest w niew�a�ciw� stron�. Mo�esz prze�ywa� podobny kryzys postawy zupe�nie nie�wiadomie. Kiedy zaczynasz chorowa� fizycznie, twoje cia�o w naturalny spos�b informuje ci� o tym, przesy�aj�c sygna� - boli ci� g�owa, masz gor�czk� lub odczuwasz inn� dolegliwo��. Ten alarm podpowiada ci, aby co� z tym zrobi�. Kiedy jednak popadasz w kryzys postawy , tw�j umys� mo�e by� niezdolny do przes�ania ci sygna�u lub mo�esz odm�wi� przyj�cia go. Twoi przyjaciele mo�e chcieliby ci to powiedzie�, ale w ko�cu wol� zachowa� prawd� dla siebie, poniewa� obawiaj� si�, �e mog�oby to wywo�a� wybuch z�o�ci z twojej strony. By� mo�e przekazuj� ci sygna�y niewerbalne, kt�re ignorujesz. W konsekwencji, niekt�rzy ludzie pozostaj� w do�ku postawy d�u�ej ni� to jest konieczne. iv y 26 SKALA ODNAWIANIA POSTAWY Oce�, prosz�, swoj� aktualn� postaw� wobec �ycia. Przeczytaj ka�de zda' i oznacz k�kiem liczb� odpowiadaj�c� wed�ug ciebie prawdziwemu stanowi rzeczy. Zaznaczaj�c liczb� 10 dajesz do zrozumienia, �e twoja postawa nie mo�e byc w danej dziedzinie lepsza; je�li jest to liczba 1, suge- rujesz, �e postawa twoja nie mo�e ju� byc gorsza. Oceniaj si� w uczciwy spos�b. OCENIAM SI� WYSOKO NISKO (Pozytywnie) (Negatywnie) 1. Gdybym mia� zgadywa�, czuj�, �e m�j szef obecnie oceni�by moj� postaw� na: 10 98 7654321 2. Maj�c t� sam� okazj�, moi wsp�pracownicy i rodzina oceniliby moj� postaw� na: 10 987654321 3. Realistycznie oceni�bym swoj� aktualn� postaw� na: 10 987654 3 21 4. W stosunkach z innymi, wierz�, �e moja efektywno�� by�aby oceniona na: 10 98 76 5 4321 5. M�j aktualny poziom zdolno�ci tw�rczych wynosi: 10 987654321 6. Gdyby istnia� licznik, kt�ry m�g�by zmierzy� moje poczucie humoru, wierz�, �e przeczyta�- bym wynik bliski nast�puj�cemu: 10 987654321 7. Moje aktualne usposobienie - cierpliwo�� i wra�liwo��, jak� okazuj� innym, zas�uguje na ocen�: 10 987654321 8. M�j stopie� niepotrzebnego zaabsorbowania drobnymi sprawami zas�uguje na ocen�: 109 8 7 6 5 4 3 2 1 9. W oparciu o ilo�� komplement�w, jakie odbieram ostatnio, zas�uguj� na: 10 987654321 10. Oceni�bym m�j entuzjazm w pracy i w �yciu w czasie ostatnich paru tygodni na: 10 987654321 OGӣEM Wynik w granicach 90 lub wi�cej punkt�w to sygna�, �e twoja postawa jest optymalna i �adne dodatkowe wzmocnienia nie s� konieczne; wynik pomi�dzy 70 i 90 wskazuje, �e pomog�yby ci drobne korekty; ocena mi�dzy 50 i 70 sugeruje powa�niejsze kroki; je�li natomiast oceni�e� siebie poni�ej 50, przyda�by ci si� prawdopodobnie remont generalny. 28 PRZYPADEK 2 RICK KONTRA RITA s �Mta j f e�tu t�es race t zgodrtyc�i':cd4'o tego, �e;mo�n%' dc�. Eksperci twierdz�V<3w�i�t,.''1 aj� i motywuj� innych^ s� cz�sto s , j.�t si� przedsi�biorstwem, Por�wnaj swoje odpowiedzi z odpowiedziami autora na stronie 86. ,,Przyw�dztwo jest wa�niejsze ni� dobre zarz�dzanie". Ul,1; [3' \Sd\ �S=*^: (nsolS�z 32 Poczucie humoru jest w�a�ciwo�ci� postawy (nastawieniem umys�u), dzi�ki ktor cz�owiek dostrzega l�ejsze aspekty danej sytuacji, kt�rych inni mog� w og�em pod uwag�. Jest to filozofia, kt�ra m�wi: �Je�li bierzesz �ycie zbyt powa�nie, poci�gnie ci� na d�. Wi�kszo�� spraw nie oznacza ko�ca �wiata i je�li nauczysz, dopatrywa� zabawnych element�w w ludzkiej kondycji, �ycie b�dzie �atwiejsze Kiedy zaczyna robi� si� trudno, �sprowad� klown�w�". H���c W wyniku typowego zamieszania Mary znalaz�a si� co prawda na pok�adzie samolotu w�a�ciwej linii lotniczej, ale lec�cego w niew�a�ci- wym kierunku. Pomy�ka oznacza�a przyjazd do domu na �wi�ta Bo�ego Narodzenia o dzie� p�niej. Z pocz�tku zdenerwowana, Mary przywo�a�a jednak na pomoc swoje poczucie humoru. Jej pozytywna postawa bardzo spodoba�a si� za�odze samolotu, kt�ra zapewni�a jej obs�ug� najwy�szej klasy. Mary jeszcze dzi� wspomina ze �miechem imi�, jakie jej nadano na pok�adzie samolotu - Mary Pomylonej Drogi. Ta przygoda Mary sta�a si� ulubion� histori� rodzinn�. Poczucie humoru pozwoli�o Cleo obr�ci� szokuj�ce prze�ycie w co� w sumie korzystnego. Pewnego wieczora pracowa�a do p�na w swoim biurze w �r�dmie�ciu i zdarzy�o jej si� utkn�� tam w windzie. Zmuszona do pobytu w windzie przez ca�� noc Cleo nie przeklina�a swego przykrego po�o�enia; zamiast tego usiad�a i �mia�a si� z tego, co jej si� przytrafi�o. Zdo�a�a nawet przespa� si� troch�, zanim zosta�a uratowana wczesnym rankiem. Cleo wspomina: �Dzi�ki mojemu poczuciu humoru i kilku modlitwom by�am w stanie zaakceptowa� sytuacj�. Po tym do�wiadczeniu moi koledzy zacz�li uwa�a� mnie za osob�, kt�ra umie poradzi� sobie w ka�dej sytuacji". Codziennie zdarzaj� si� niezliczone sytuacje, z kt�rych mo�esz odnie�� korzy��, patrz�c na nie z humorem. Je�eli nie nauczysz si� ich dostrzega�, przejd� niezauwa�one. Aby ci w tym pom�c, pos�u�� si� pewnym okre�leniem. Takie nastawienie psychiczne mo�na nazwa� �odbieraniem �wiata na weso�o". By� mo�e nazwa ta sugeruje lekkomy�lno��, ale najlepiej okre�la to, co niekt�rzy ludzie naprawd� realizuj� dzie� po dniu. �Susan szybciej przystosowuje si� do k�opotliwej sytuacji, poniewa� zawsze potrafi dostrzec �mieszn� stron� zdarze�". �Sam jest �wietnym towarzyszem, bo potrafi znale�� humor w ka�dej sytuacji". Ludzie, kt�rzy s�ysz� podobne zdania na sw�j temat, utwierdzaj� si� w przekonaniu, �e warto odbiera� �wiat �na weso�o", zachowuj�c pozytywne podej�cie do �ycia. Podej�cie to stanowi dla nich antidotum na wszelkie negatywne sytuacje. ::= ;=:: -; =-- - 34 POTRENUJ TECHNIK� ODWR�CENIA Wi�kszo�� problem�w ma jak�� zabawn� stron�.W pustych ko�ach poni�ej zapisz jedn� lub dwie negatywne sytuacje, z kt�rymi si� obecnie borykasz. Mo�e to by� przyk�adowo zmiana pracy, nowy szef lub nowy schemat zaj��. Mo�e to by� te� jaka� kwestia finansowa, na przyk�ad zaskakuj�co wysoki rachunek lub niespodziewany wzrost czynszu. Gdy ju� to zapiszesz, zastan�w si� nad humorystyczn� stron� sytuacji i wpisz to do ko�a po prawej stronie. Ca�y czas pami�taj, �e gdyby technika ta by�a tak ca�kiem prosta, pos�ugiwa�aby si� ni� z �atwo�ci� wi�ksza liczba ludzi. Kiedy mc To samo uwag�' SYTUACJA ODWR�CENIE Wkl�ni�cie przedniego zderzaka w nowym samochodzie przyj�cie, bo nie musisz si� ju� martwi� o przedni zderzak. Op�nienie zwrotu pieni�dzy przez Urz�d Skarbowy. Powiedz przyjacielowi, �e Urz�d Skarbo- wy oszcz�dza dla ciebie pieni�dze \ 36 Kiedy tak si� dzieje, po prostu tracisz energi�, k�ad�c zbytni nacisk na swoi zly] Je�li ten stan b�dzie si� przed�u�a�, twoje nastawienie stanie si� coraz bardziei negatywne, a twoje usposobienie zacznie gorzknie� Tylko ty mo�esz to zmieni� Wyzwaniem b�dzie znalezienie sposob�w na zepchni�cie niepowodze� na margines tmi my�lenia. I Jak mo�esz to zrobi�? Oto trzy proste sugestie: 1. MY�L wi�cej o swoich zwyci�stwach. Im bardziej skoncentrujesz si� na rzeczach, kt�re robisz w �yciu dobrze, tym mniej czasu b�dziesz mia� na my�lenie o negatywach. B�dzie to oznacza�, �e wobec braku zainteresowania z twojej strony, czynniki negatywne po prostu usun� si� w cie�. Gerald prowadzi dziennik wydarze� swego �ycia. Pisz�c, �wiadomie akcentuje wydarzenia pozytywne. Zasypiaj�c zastanawia si�, co dobrego zapisze w dzienniku nast�pnego dnia. Gerald twierdzi, �e to pozwala mu szybciej zasn��, przez co w lepszym nastroju zaczyna nast�pny dzie�. 2. M�W o swoich zwyci�stwach. Je�li tylko nie przesadzasz (lub nie powtarzasz si� przy tej samej osobie), to im cz�ciej b�dziesz m�wi� o szcz�liwych, ekscytuj�cych wydarzeniach twojego �ycia, tym wa�niejsze stan� si� one dla ciebie. Ci, kt�rzy stale nudz� otoczenie opisuj�c negatywne aspekty swoich prze�y�, nie tylko wyrz�dzaj� szkod� swoim przyjacio�om, ale tak�e sobie, utrwalaj�c swoj� postaw� negatywn�. Ci�gle skupiaj� si� na niepowodzeniach, a potem dziwi� si� - dlaczego nie zwyci�aj�. 3. WYNAGRADZAJ siebie, ciesz�c si� swoimi zwyci�stwami. Je�li czerpiesz przyjemno�� z obcowania z natur�, pojed� gdzie� lub pospaceruj w naturalnym otoczeniu. Je�li muzyka wywiera na ciebie pozytywny wp�yw, pos�uchaj swojej ulubionej p�yty. Je�li lubisz sport, zagraj w co� lub pobiegaj. Stawiasz na swoje zwyci�stwa za ka�dym razem, kiedy o nich my�lisz lub m�wisz, ale oczywi�cie najlepsz� rzecz� jest rozkoszowanie si� nimi. Je�li jeste� graczem w golfa, granie do 18 do�k�w zrobi wi�cej dla twojego nastawienia psychicznego ni� po prostu my�lenie lub m�wienie na ten temat. SOJ 7337 (tf 40 Strefa nie�adu 2: Za du�o zobowi�za�. Wieki sympatycznych ludzi w sw^ pragnieniu, aby �zrobi� cos dobrze" i zdoby� akceptacj�, zbyt si� forsuje I ? w efekcie staj� si� niewolnikami uk�ad�w spo�ecznych lub �rodowiskowych' Helen jest tak zaj�ta prac� zawodow� w pe�nym wymiarze godzin prac� na rzecz swojego kos'cio�a, Stowarzyszenia Rodzic�w i Nauczycieli, Ma�ej Ligi i Ligi Kobiet Wyborc�w, �e zapomnia�a, jak organizowa� sobie odpoczynek. Gdyby mog�a uspokoi� si� i poprzesta� na wykonywaniu warto�ciowej pracy dla jednej lub dw�ch organizacii spo�ecznych, nie tylko zyska�aby sobie wi�ksze uznanie, ale tak�e upro�ci�aby swoje �ycie. Stanowczo polepszy�oby to jej postaw�. Ludzie hojnie szafuj�cy swoim czasem i talentami cz�sto nie zdaj� sobie sprawy ?l nadmiar zobowi�za� mo�e spowodowa� irytacj�. W konsekwencji ich wysi�ki b�d� nieproduktywne. STOSUJE SI� DO MNIE ME STOSUJE SI� DO MNIE Strefa nie�adu 3: Brak r�wnowagi na osi kariera - dom. Niekt�rzy nierozwa�ni ludzie po�wi�caj� tak du�o czasu i energii swojej karierze, �e zaniedbuj� obowi�zki domowe. Pracoholicy ci zapominaj�, �e niepomy�lne �ycie rodzinne mo�e mie� ujemny wp�yw na ich postaw�, przez co w ko�cu stan� si� negatywni tak�e w miejscu pracy. Sam jest tak zaanga�owany w robienie kariery zawodowej, �e sprawy domu i rodziny maj� dla niego znaczenie drugorz�dne. Chocia� stara si� nadrobi� naprawy i roboty domowe w czasie weekend�w, nigdy mu to jednak nie wychodzi. W rezultacie czuje si� sfrustrowany. Sam, zdaje si�, nie rozumie, �e po�wi�caj�c wi�cej czasu �yciu rodzinnemu pom�g�by, a nie zaszkodzi�by swojej karierze. Y Ci, kt�rzy pragn� pogodzi� swoje zobowi�zania zawodowe i rodzinne, musz� si� zdoby� na akt r�wnowagi. Oznacza to cz�sto przegrupowanie priorytet�w, aby obie sfery �ycia zosta�y zharmonizowane. STOSUJE SI� DO MNIE NIE STOSUJE SI� DO MNIE Strefa nie�adu 4: Odk�adanie drobnych spraw. Wi�kszo�� ludzi ma szans� pozbycia si� mn�stwa spraw negatywnych, kt�re pojawi�y si� w ich �yciu, ale zwlekaj� i �yj� nadal w otoczeniu w�asnych rozterek. Nagromadzenie drobnych spraw negatywnych w ko�cu jest w stanie zak��ci� ich spojrzenie na �wiat. fep 3Z I z,wr�� uwag� na jeszcze jeden dodatkowy zysk. Ci, kt�rym uda si� upro, �ycie, znajd� w nim wi�cej pi�kna. Prostota jest pi�kna! POTRENUJ UPRASZCZANI Ifo ^{dp< -s?2iSilp5i!S^ 'f 46 POTRENUJ IZOLOWANIE CZYNNIK�W NEGATYWNYCH Poni�sze sugestie pomog� ci odizolowa� twoj� postaw� od czynnik�w negatywnych, dla kt�rych nie znalaz�e� mo�liwego do przyj�cia rozwi�- zania. Przeczytaj ca�� list� i umie�� cyfr� 1 w kwadracie odpowiadaj�cym sugestii, kt�ra najbardziej ci odpowiada, numer 2 w kwadracie odpowia- daj�cym propozycji, kt�ra zajmuje wed�ug ciebie drugie miejsce, i konty- nuuj a� do czasu, gdy w ten spos�b ocenisz ka�d� z proponowanych technik. Odmawiaj przyjmowania odpowiedzialno�ci za problemy innych ludzi. Stawiaj na swoje zwyci�stwa. Koncentruj si� na czynnikach, kt�re s� dla ciebie pozytywne. Znajd� sposoby, aby nie martwi� si� o sprawy, na kt�re nie masz wp�ywu. Powierz swoje problemy Bogu. Omawiaj problemy z przyjaci�mi lub profesjonalnymi doradcami. U�ywaj techniki odwr�cenia, traktuj sprawy l�ej. B�d� zaj�ty, redukuj problemy poprzez aktywno�� fizyczn�. Na pewien czas zmie� swoje otoczenie - wybierz si� na d�ug� wypraw� samochodem lub urz�d� sobie miniwakacje. Zr�b co�, aby pom�c innym. Zaanga�uj si� w jak�� dzia�alno�� rekreacyjn� (hobby, sport, gra w karty, bieganie, piesze wycieczki, itp.) Inne: 48 Ka�dy ma codziennie wiele okazji przekazania swej pozytywnej postawy innym Taks�wkarze, kt�rzy umiej� pobudzi� pasa�er�w do �miechu, zwi�kszaj� swoje napiwki. Pracownicy, kt�rzy darz� wsp�towarzyszy zas�u�onymi komplementami, zwi�kszaj� szans� na bardziej otwarte komunikowanie si�. W�a�ciciele posesji mog� eliminowa� problemy z s�siadami poprzez przekazywanie pozytywnego nastawienia przy ka�dym spotkaniu. Urlopowicze uprzyjemni� sobie wypoczynek, po prostu zachowuj�c si� mi�o wobec swoich towarzyszy. Okazji jest ca�e mn�stwo. Rezultaty s� jednak najlepsze, gdy dawaniu nie brak samozaparcia. To by� trudny pi�tek dla Jane. Z powodu przed�u�aj�cego si�, nudnego spotkania personelu w godzinach porannych, zosta�a w tyle ze swoj� prac�. W�a�nie w momencie, kiedy zaczyna�a dogania�, zawi�d� komputer. Zaraz potem szef poprosi� j� o doko�czenie niespodziewanego projektu, kt�ry mia� by� koniecznie nadany przed weekendem. Gdy wreszcie Jane wysz�a z pracy po godzinie sz�stej, marzy�a jedynie, aby zapomnie� o tym wszystkim. Ale obieca�a odwiedzi� swoj� przyjaci�k� Jackie, kt�ra przebywa�a w szpitalu. Pokusa, aby jecha� do domu by�a bardzo silna, jednak Jane opar�a si� jej i z�o�y�a zaplanowan� wizyt�. Jackie okaza�a jej tak wielk� wdzi�czno��, �e Jane wr�ci�a do domu prawdziwie od�wie�ona i pe�na pozytywnych my�li [ Im mniejsz� odczuwasz ochot� dawania cz�ci swojej pozytywnej postawy innym, tym wi�cej to dawanie zrobi dla ciebie. Czasem mo�e oznacza� wydobycie si� z w�asnego psychicznego do�ka. Josh by� w z�ym nastroju od d�u�szego czasu. Ostatniego wieczora, zniech�cony swoim aktualnym stanem umys�u, postanowi� sprawi� jak�� przyjemno�� siostrze, prze�ywaj�cej w�a�nie kryzys spowodowany rozwodem. Niewiele my�l�c Josh zadzwoni� do niej i zapyta�, czy nie pojecha�aby z nim na narty. Po wspania�ym weekendzie Josh powr�ci� z pozytywnym pogl�dem na �ycie. Co mog�o spowodowa� odmian� - inne otoczenie, �wie�e powietrze, wysi�ek fizyczny ? Na pewno wszystko po trochu, ale generalne uzdrowienie postawy zosta�o spowodowane tym, �e Josh pom�g� Kathy odzyska� jej pozytywne nastawienie. Ka�dy pobudza zwyci�stwo, dziel�c si� pozytywn� postaw� z innymi. Proponowane ^?^SSTLiSStS S^PSK" ^d^ydo^a�. kt�re sposoby da�enia s^ postaw� rn �wiczenie zerunku. To byl ry domowym sobie w�wczas s � z faktu, �e wizyty u fryz|e op,aW.e, wiadomo, ze )e) ^^ �ygl�da�a lepi 52 Czasem wydaje mi si�, �e ludzie mieliby lepsze samopoczucie, gdyby nigdy nie wynaleziono luster. Clyde by� cz�owiekiem sukcesu jako wzi�ty w bran�y agent I , ubezpieczeniowy. Najbardziej wyr�niaj�c� go cech� by�a �ysina. Wyobra�cie sobie moje zdziwienie, gdy Clyde poprosi� mnie o opini� w sprawie kupienia sobie peruki. Wiedz�c, �e zajmuje si� on nurkowaniem z aparatem tlenowym, od razu wyobrazi�em sobie Clyde'a gubi�cego peruk� podczas p�ywania wzd�u� skalistego brzegu Jednak powiedzia�em mu: �Je�li ten pomys� ci si� podoba, kup peruk"" Clyde zrobi� to, co postanowi�. Jego �nowy wizerunek" i bardziej pozytywna postawa sprawi�y, �e sta� si� pewniejszy siebie i zacz�� odnosi� sukcesy wi�ksze ni� kiedykolwiek. Najpierw ty widzisz sam siebie, dopiero p�niej ogl�da ci� twoje otoczenie. Nie mo�esz unikn�� tego procesu wzajemnego postrzegania. Cedric zaprzesta� wysi�k�w dotycz�cych w�asnego wygl�du ju� jako nastolatek. Przez ca�y okres szko�y uwa�any by� za samotnika i kujona. Ko�cz�c szko�� Cedric zapisa� si� na kurs maj�cy przygotowywa� uczni�w do starania si� o prac�. Program przewidywa� przeprowadzenie upozorowanej rozmowy, kt�ra mog�aby mie� miejsce przy tej okazji i kt�ra utrwalona na ta�mie video mia�a by� oceniana przez instruktora i koleg�w. W ramach przygotowa� do tej trudnej pr�by Cedric zakupi� nowy garnitur, zmieni� styl uczesania i wymieni� oprawki do okular�w na modniejsze. Du�o czasu po�wi�ca� �wiczeniom w domu. Kiedy nadszed� wyznaczony dzie�, Cedric wypad� tak dobrze, �e odebra� komplementy od wszystkich, kt�rzy ogl�dali nagranie. To uznanie mia�o wspania�y wp�yw na ch�opca. Po raz pierwszy spojrza� na siebie przychylnym okiem. Jego negatywny wizerunek nagle zmieni� si� na pozytywny i przesta� by� dla niego przeszkod� na przysz�o��. Powi�zanie mi�dzy dobrym wizerunkiem w�asnym a postaw� pozytywn� nie mo�e by� ignorowane. W utrzymaniu lepszego wizerunku pomo�e ci, je�li: przyznasz, �e czasami mo�esz wygl�da� lepiej w oczach innych ludzi, ni� w swoich w�asnych; wykorzystasz atuty w�asnych cech naturalnych - a wi�c w�os�w, u�miechu, oczu itp.; popracujesz nad poprawieniem w�asnego wygl�du. ^ 56 ��wiczenia udoskonalaj� zar�wno moje cia�o, jak i moje spojrzenie na �wiat" �Ca�kowicie doceniam rol�, jak� spe�nia codzienny trening dla mojej psychiln" I Wielu entuzjast�w sprawno�ci fizycznej wierzy, �e �wiczenia stanowi� dobr� ochrow! przed do�kami psychicznymi. �Zmieni�bym nazw� mojego klubu �wicze� na �Klub Odnowienia Postawy�" �Kiedy jestem zmartwiona lub przygn�biona, id� na d�ugi spacer. W ten sposcr pozbywam si� negatywnych my�li". = �Ostry trening jest w stanie wydoby� mnie z psychicznego do�ka". �adna zapewne grupa spo�eczna nie ma tyle do czynienia z psychologicznymi aspektami postawy co zawodowi sportowcy. Przez ca�y rok realizuj� wyszukane programy treningowe, utrzymuj�ce ich kondycj� na odpowiednim poziomie. Sportowcy zdaj� sobie spraw�, �e musz� by� w formie, aby stanowi� konkurencj� dla innych. Je�li jednak pos�uchasz ich wypowiedzi, zauwa�ysz, �e trenerzy m�wi� wi�cej o postawie psychicznej ni� o kondycji fizycznej. �W tym roku mieli�my dogrywki, bo zmieni�o si� nastawienie psychiczne zespo�u". �Zawdzi�czam sw�j sukces w tym sezonie trenerowi. Pom�g� mi udoskonali� nie tylko moj� technik�, ale co wa�niejsze, moj� postaw�". �M�j tegoroczny sukces to wynik wi�kszej pewno�ci siebie. Wreszcie zacz��em wierzy� w swoje mo�liwo�ci". Przy ogromnym znaczeniu talentu i kondycji fizycznej, wi�kszo�� graczy, trener�w i sprawozdawc�w sportowych podkre�la kluczowe znaczenie postawy psychicznej w osi�ganiu sukces�w sportowych. Oni prawdopodobnie pragn� nam co� zakomunikowa�. �Trening jest naprawd� dobry dla twojej postawy". 57 ZADBAJ O R�WNOWAG� Poniewa� pragn� sta� si� osob� bardziej pozytywn�, potrzebne jest mi zharmonizowanie pozytywnych bod�c�w psychicznych z aktywno�ci� fizyczn�. Aby osi�gn�� ten cel, postanawiam �wiczy� wed�ug nast�puj�cego planu: DZIENNY PROGRAM �WICZE� TYGODNIOWY PROGRAM �WICZE� d o cn U P N- D. o g 8 D. Ja 60 Trudno wyobrazi� sobie Charlene bez jej pos�annictwa. Zapewnia jej ono uznanie i poczucie to�samo�ci, a tak�e pozytywny pogl�d na �ycie. Wielu ludzi ma problem ze znalezieniem pierwszorz�dnego celu w �yciu. O�wiadczaj�, �e nie chc�, aby cokolwiek mia�o nad nimi kontrol�. Nie pragn� �adnego wyj�tkowego wyzwania. Chc� �y� z dnia na dzie�. Wielu z nich jednak dziwi si� czasem, dlaczego otrzymuj� tak ma�o od �ycia. \ \ POSZUKIWANIE CELU Poszukiwanie lub okre�lanie celu �yciowego mo�e by� zabaw�. Chc�c ci u�atwi� ten proces, zapraszam do udzielenia odpowiedzi na nast�puj�ce pytanie: JAKI BY�BY TW�J PIERWSZORZ�DNY CEL W �YCIU, GDYBY� WIEDZIA�, �E B�DZIESZ �Y� JESZCZE TYLKO ROK I MASZ ZAGWARANTOWANY SUKCES W TYM, CO SPR�BUJESZ ZROBI�? Odpowiedz na to pytanie rysuj�c obrazek, szkic lub symbol reprezentuj�cy ecNNo-^� eaxe.cv,^N ^Yr^Y^^fc^k^SaTSje^a^oyt�tyy "t� par� nuY). Przedstaw sw�j symbol wewn�trz, ko�a, nie u�yioaj�c ani jednego s�owa. Cokolwiek narysowa�e�, mo�e to sta� si� twoim pierwszorz�dnym celem w �yciu. Teraz pomy�l, jak mo�esz pom�c sobie w jego realizacji. Powodzenia! 2 I' N "ST, 1 �o 'raiNHDai ai VINVMOHDVZ nHOZM ooaMi oa 3AZDVlM ID DOlAiOd aZOVM Ol YINaiNlAIOdAZHcI 31OH viviNiadS aizaaa aizao 'noslaiw IAIANZDOOIM M VI DiosaiiAin i 3>IIHV>I ai DYM^AM SASIYIDHD azow ^^ fetSnip A\ x p az ' i� AAWlSOd VINVIM nmvaioipvz M t\sa( �\pAuvn po sod muBMopnqpo \ 19 CZ�SC III POSTAWA �YCIOWA A TWOJA PRACA 63 er tu tu N- O 5' W o 1 65 ROZDZIA� VI POSTAWA A �RODOWISKO PRACY Twoja pozytywna postawa nigdzie nie jest tak doceniana przez innych, jak w miejscu pracy. Istniej� cztery powody tego stanu rzeczy: 1. Dla wielu z twoich wsp�pracownik�w praca, kt�r� wykonuj�, nie jest tym, co chcieliby naprawd� robi�. Praca w towarzystwie osoby pozytywnej uprzyjemnia im codzienny obowi�zek. 2. Wielu z twoich wsp�pracownik�w ma problemy w �yciu prywatnym. Miejsce pracy mo�e sta� si� dla nich rodzajem oazy, gdzie spotykaj� pozytywnych ludzi, pomagaj�cych im zapomnie� o w�asnych trudno�ciach. 3. Prze�o�eni licz�, �e pozytywne postawy pracownik�w przyczyni� si� do powstania ducha zespo�owego. Pozytywna postawa panuj�ca w grupie pracownik�w bardzo u�atwia prac�. 4. Przeci�tnie po�ow� �wiadomego �ycia cz�owiek sp�dza w miejscu pracy. Bez ludzi nastawionych pozytywnie, czas ten d�u�y�by si� niemi�osiernie. Zar�wno pozytywne, jak i negatywne postawy udzielaj� si� bardzo szybko. Praca w towarzystwie osoby o postawie pozytywnej jest wspania�ym do�wiadczeniem. Osoba taka sprawia, �e sam czujesz si� szcz�liwszy. Praca w pobli�u osoby negatywnej jest jak p�j�cie na randk� w ciemno z kim� przegranym. Cz�owiek taki mo�e spowodowa�, �e tak�e twoje nastawienie stanie si� negatywne. Maxine jest najpracowitsz� i najbardziej utalentowan� osob� w dziale reklamy. Jednak�e jej negatywne podej�cie do �ycia nie tylko st�umi�o tw�rczo�� innych pracownik�w, ale sta�o si� przyczyn� jednomy�lego odrzucenia jej projekt�w. Negatywna postawa Maxine uczyni�a z niej �samotnika" w pracy. Sam z dzia�u obs�ugi klient�w nie mia� takiego talentu, wykszta�cenia i motywacji jak inni. Umia� jednak zrekompensowa� swoje braki przy pomocy konsekwentnie pozytywnej postawy. Jeden ze wsp�pracownik�w powiedzia�: �Przy Samie nie mo�esz pozosta� przygn�biony ". Rezultat? Osobista wydajno�� Sama znajduje si� poni�ej przeci�tnej, ale jego udzia� w wydajno�ci og�lnej jest bardzo znaczny. I 1 8 66 Harmonijne uk�ady mi�dzyludzkie w pracy decyduj� o wydajno�ci danego wydzia�u B�dzie to oznacza�o wi�ksz� produkcj�, wy�sz� jako�� i mniejsz� ilo�� b��d�w. Kiedy ludzie s� zrelaksowani i zadowoleni, maj� wi�ksz� zdolno�� koncentracji i lepiej wykorzystuj� swoje mo�liwo�ci. Duch tw�rczy i mi�a atmosfera to rezultat postawy uczestnik�w przedsi�wzi�cia. Obserwator z zewn�trz zawsze najlepiej okre�li nam stopie� wydajno�ci w miejscu pracy na podstawie postaw pracownik�w. W�a�ciwa atmosfera oznacza, �e ludzie wi�cej si� �miej�, s� tolerancyjni dla siebie nawzajem, prac� traktuj� bardziej jako wyzwanie, ni� seri� nudnych obowi�zk�w. Ale b�d� czujny! Jeden cz�owiek o negatywnej postawie mo�e obr�ci� wniwecz harmonijn� atmosfer�. � Prze�o�ony o negatywnej postawie b�dzie mia� deprymuj�ce dzia�anie dla ca�ej operacji. Nikt si� przed tym nie uchroni. � Ma�a grupa pracownik�w o nastawieniu negatywnym mo�e podzieli� wydzia� na frakcje. Straci na tym ka�dy. � Pracownicy biura lub wydzia�u mog� przezwyci�y� negatywn� postaw� jednego pracownika. Ale wymaga to wysi�ku. �atwo jest zaklasyfikowa� pracownik�w, okre�laj�c ich postaw� w kontek�cie urlop�w. Pracownicy o postawie pozytywnej s� wyczekiwani i entuzjastycznie witani w miejscu pracy, gdy wracaj� z wakacji. Pracownicy negatywni wyje�d�aj�c daj� odpocz�� tym, kt�rzy zostaj� w pracy. Najistotniejsze jest to, �e twoja postawa pozytywna jest nie tylko bezcenna dla ciebie - ona jest tak�e niezwykle wysoko ceniona przez innych! Je�eli chcesz si� dowiedzie�, co zwierzchnicy najbardziej ceni� u swoich pracownik�w lub cz�onk�w zespo�u, sprawd� rezultaty formularzy ocen. Oto pi�� najwa�niejszych pozycji, kt�re zwykle tam figuruj�: Wie op Wysoki stopie� wydajno�ci Niezawodno�� (absencja) Wysoki poziom umiej�tno�ci Postawa Jako�� wykonywanej pracy Okre�l, prosz�, w�asne preferencje co do wa�no�ci powy�szych kryteri�w wpisuj�c cyfry od 1 (stopie� najwy�szy) do 5, tak aby ka�dy kwadrat mia� swoje oznaczenie. 68 PRZYPADEK 3 MOLLY I KELLY L ^ � popula ? posiada� urn. :,ie Molly n . n ^� Kelly nie ma -cerunto w�asnej, osoby, jaki jlu rozmaitycl i � ,\.. _,�cn Molly podkre�la;- JKeliy/iy i ja jeste�m} wzgl�dami takie same, ale z jakiego� powodu iue wisisz siebie tai., ^ ja widz� siebie. Ty niszczysz si� w swoim, w�asnym umy�le. , jja^uduj^ siebie. Jeste� o wiele atrakcyjniejsza i zdolniejsza ni� my�lisz i dop�ki * |\nie''!zaczniesz w to wierzy�, twoje �ycie nie stanie si� lepsze", ? ., > -,".- - Por�wnaj swoje przemy�lenia z opiniami autora na stronie 86. ,To ja tworz� bariery w swoim �yciu' s ^:^; 70 Dobre wie�ci na temat nowej kulturowej mieszanki g�osz� �e stosunk�w w pracy z nowo przyby�ym/mo�e by� cIJol^ stron, niz w wypadku Przedstawlcieli tej samej kultury.Oto kilka 1. Reprezentanci innych kr�g�w kulturowych s� cz�sto no�nikami nowych pomys��w, talent�w i punkt�w widzenia, kt�re mog� poszerzy� twZ perspektyw� i da� ci pewne poj�cie o tym, kim powiniene� si/stac* by by� w przysz�o�ci dobrym prze�o�onym. Y Y Pracuj�c trzy lata w filii banku, Jill mia�a sposobno�� pomaga� nowym pracownikom 2 kilku r�nych kr�g�w kulturowych. W tenfposlpoznala nowe sposoby budowania mocnych zwi�zk�w i motywowania ? poszczeg�lnych przedstawicieli innych kultur. Rezultat? Kiedy dyrekcia poszukiwa�a kogo� na kierownicze stanowisko, przypomniano sobie Z TiU �wietnie wsp�pracuje z lud�mi ze wszystkich kultur i w�a�nie jej powierzono t� prac�. ' 2. Przedstawiciele innych kultur daj� wsp�pracownikom sposobno�� poznania ich obyczaj�w, muzyki i kuchni. Przyja�ni�c si� z przedstawicielem innej kXrv poszerzasz swoje horyzonty i prowokujesz ciekawe sytuacje. Margaret postanowi�a pom�c Susie Nakamura w jej przygotowaniu si� do nowe, pracy w przedsi�biorstwie i dosz�a do wniosku, �e jest to interesuj�ce doswmdczenie. P�niej Susie zaprosi�a j� do siebie na domowy obiad japo�ski 1 zapozna�a j� z wieloma japo�skimi obyczajami. Wspominaj�c swoj� przygod�, Margaret powiedzia�a: �To by�o jak zast�pcza podr� do Japonii. Odkry�am, �e Japo�czycy przywi�zuj� wielk� wag� do utrzymywania owocnych zwi�zk�w". 3. Wielu przedstawicieli innych kr�g�w kulturowych posiada cechy, kt�re inni mogliby przej�� z korzy�ci� dla siebie. Afroamerykanie na przyk�ad cz�sto rS"1 ^ ^^ P�ZytyWn�' C� zaPe� im wysok� skuteczno�� w pracy Po zapoznaniu si� ze stron� techniczn� swojej pracy Michael by� got�w do kontaktu z klientem. W kr�tkim czasie sta�o si� oczywiste, �e odniesie sukces. Pogodny 1 nieskr�powany stosunek Michaela do klient�w wkr�tce zacz�� udziela� si� innym, a w ci�gu dw�ch miesi�cy wzros�a wydajno�� wszystkich pracownik�w. Dzi�ki Michaelowi wsp�pracownicy zacz�li w wi�kszym stopniu czerpa� zadowolenie ze swej pracy. Kulturowa r�norodno�� w miejscu pracy jest spraw� przes�dzon�. Ci, kt�rzy akceptuj� zmian� bez przedk�adania jednej kultury nad drug�, nie tylko osi�gn� wi�ksz� satysfakcj� ze swojej pracy, ale tak�e pomog� swojej karierze. Ci, kt�rzy z mech�o� odnosz� si� do tego trendu, b�d� mieli trudno�ci w utrzymaniu postawy pozytywnej, a ich przysz�o�� wydaje si� mniej interesuj�ca Y 71 PODSUMOWANIE 1.Czasy, kiedy wszyscy pracownicy pochodzili z jednego kr�gu kulturowego, sta�y si� przesz�o�ci�. Dzisiaj pracuj� obok siebie przedstawiciele rozmaitych kultur i grup etnicznych. Stanowi to dla ka�dego z nas zar�wno szans�, jak i wyzwanie. 2. Budowanie owocnego zwi�zku z reprezentantem odmiennego kr�gu kulturowego mo�e by� bardzo korzystne dla obu stron na polu do�wiadcze� osobistych. 3. W celu utrzymania pozytywnego stosunku do pracy, by� mo�e b�dzie dla ciebie konieczne zaakceptowanie, nauczenie b�d� udzielenie poparcia przedstawicielowi innego kr�gu kulturowego. Post�puj�c w ten spos�b mo�esz odnie�� du�e zwyci�stwo. 1 ca S- n 3' n 3 * Jest to rozdzia� bardzo �ci�le odnosz�cy si� do reali�w USA. Jednak og�lne trendy wsp�czesnego �wiata sprzyjaj� migracjom, kontaktom z lud�mi innych kultur. Z tego wzgl�du s�dzimy, ze uwagi tego rozdzia�u mog� by� interesuj�ce dla polskiego czytelnika (przyp. wyd.). n 72 PRZYPADEK 4 YOSHIO mu eblu Z B r ;poir wia� �nin �lniezza* ^ ^ H posranowiii rozpracowa� piob I poprosi� swego prze�o�onego o spotkanie i porozmawia� ^ mm o tej sprawie. Zast�pczyni {dyrektora mia�a dokona� obserwacji ze swego punktu widzenia, tydzie� p�niej Yoshio zapyta� sw� lozmowczyru�, co uda�o jej si� odkryd, Odpowiedzia�a; �Yoshio, dobre jest to, �e ka�dy szanuje jako�� i poziom twojej ^ wydajno�ci, niedobre za� to, �e ty nie sprawiasz wra�enia cz�owieka pozytywnego i szcz�liwego. Z tego co zrozumia�am, zosta�e� ostatnim razem pomini�ty przy awansie, poniewa� kierownictwo wyrazi�o obaw�, �e nie b�dziesz w stanie zapewni� swym wsp�pracownikom wzorca pozytywnej, entuzjastycznej postawy wobec pracy. Kto� powiedzia�, �e najcz�ciej milczysz, gdy dyskutowane s� wa�ne problemy wydzia�u. My�l�, �e wewn�trznie jeste� - nastawiony bardzo pozytywnie, ale musisz jeszcze znale��