Philippe Djan

37,20 rano

1
Na koniec dnia zapowiedzieli burzę, jednak niebo było wciąż błękitne,
a wiatr ustał. Zajrzałem na chwilę do kuchni, sprawdzić, czy się nie przypala,
ale gdzie tam, szło cudownie. Wyszedłem na werandę uzbrojony w zimne
piwo i wystawiłem głowę wprost na słońce. Było dobrze, już tydzień opalałem
się każdego ranka, mrużąc oczy ze szczęścia; już tydzień znałem Betty.
Raz jeszcze podziękowałem niebu i z grymasem rozkoszy wyciągnąłem
rękę po leżak. Rozłożyłem się wygodnie jak facet, który przed sobą ma wiele
czasu, a w łapie piwo. Przez cały tydzień spałem wszystkiego gdzieś dwa-
dzieścia godzin, Betty jeszcze mniej, bo ja wiem, może wcale, to przecież ona
ciągle mnie tarmosiła, zawsze było coś lepszego do roboty. Ty, chyba mnie
samej nie zostawisz, mówiła, ej, co ty kombinujesz, obudź się. Otwierałem
oczy i uśmiechałem się. Zapalić, popieprzyć, opowiedzieć historyjkę: stara-
łem się nie wypaść z rytmu.
Chwała Bogu w ciągu dnia nie przemęczałem się. Jak dobrze poszło,
kończyłem robotę około południa i potem miałem spokój. Tyle że musiałem
być pod ręką do siódmej i stawić się jakby co. Przy dobrej pogodzie na ogół
można było zastać mnie na leżaku, potrafiłem wylegiwać się godzinami.
Myślałem sobie, że znalazłem właściwą równowagę między życiem a śmier-
cią, myślałem, że znalazłem jedyną inteligentną rzecz, jaką można robić, jeśli
człowiekowi zechce się pięć minut zastanowić i przyznać, że życie nie ma nam
niczego nadzwyczajnego do zaoferowania, z wyjątkiem kilku rzeczy nie na
sprzedaż. Otworzyłem piwo i pomyślałem o Betty.
- Szlag by to trafił! Pan tu sobie siedzi... Wszędzie pana szukam!
Podniosłem wzrok. To była ta kobietka spod trzeciego, włosy blond,
czterdzieści kilo i piskliwy głosik. Przyklejone rzęsy latały jej w górę i w dół
z powodu słońca.
- No, a co się pani stało? - spytałem.
- Rany boskie, nie chodzi o mnie, w łazience leje się woda! Niech mi ją
pan natychmiast zakręci, ach, skąd się to bierze, nie rozumiem!
Uniosłem się gwałtownie, ta historia bynajmniej mnie nie bawiła.
Wystarczyło spojrzeć na nią przez chwilę, by pojąć, że dziewczyna jest
stuknięta. Wiedziałem, że da mi popalić; szlafrok zwisał z jej wychudzonych
ramion, byłem znokautowany przed walką.
- Miałem właśnie coś zjeść - oznajmiłem. - Nie mogłaby pani
poczekać z łaski swojej pięciu minut?
- Co pan!! To prawdziwa katastrofa, wszędzie pełno wody. Niech pan
leci biegiem...
- No dobrze, ale co właściwie pani urwała? Skąd się leje?
- No... wie pan... ten... to białe coś, z tego się leje. Rany boskie,
wszędzie pływa papier!
Przełknąłem łyk piwa, potrząsając głową.
- A czy pani zdaje sobie sprawę, że właśnie siadałem do stołu? Może na
kwadransik zamknie pani oczy, nie dałoby się?
- Chyba pan zwariował! Ja nie żartuję, radzę przyjść natychmiast...
- Dobrze, już dobrze, niech się pani nie denerwuje - powiedziałem.
Wstałem, wszedłem do środka, zakręciłem gaz pod fasolką. Była już
prawie ugotowana. Potem chwyciłem skrzynkę z narzędziami i ruszyłem za
wariatką.
W godzinę później byłem z powrotem, mokry od stóp do głów i półżywy
z głodu. Pstryknąłem zapałką pod rondlem i pognałem pod prysznic. Więcej
już o tamtej nie myślałem, czułem tylko, jak woda spływa mi po głowie, a pod
nos podpełza zapach fasolki.
Słońce zalewało cały domek, robiło się przyjemnie. Wiedziałem, że na dziś
to już koniec z kłopotami, jeszcze mi się nie zdarzyło widzieć dwóch kibli
zapchanych w jedno popołudnie; przez większość czasu nic się tu nie działo,
było raczej spokojnie, bungalowy w połowie pozostawały puste. Usiadłem
przed talerzem uśmiechając się, miałem przecież dokładny program dnia,
papu, a potem kierunek weranda i poczekam do wieczora, będę czekał, aż
przyjdzie, kołysząc biodrami, przyjdzie i usiądzie mi na kolanach.
Właśnie podnosiłem pokrywkę z rondla, kiedy drzwi rozwarły się
szeroko. To była Betty. Z uśmiechem odłożyłem widelec i wstałem.
- Betty! - wykrzyknąłem. - Cholera, chyba pierwszy raz widzę cię za
dnia.
Ustawiła się jak do zdjęcia z ręką we włosach, a kręcone kosmyki
spływały na wszystkie strony.
- Ooooch... no i jak? - spytała.
Usiadłem, niedbale zarzuciłem rękę na oparcie i przybrałem obojętną
minę.
- Taak, biodra są niezłe, nogi też, tak, pokaż się, a teraz się odwróć...
Zrobiła półobrót, wstałem i przywarłem do jej pleców. Pogłaskałem piersi
i pocałowałem ją w szyję.
- Z tej strony jest już całkiem idealnie - wymruczałem.
Skąd się tu wzięła o tej porze? - myślałem. Odsunąłem się i dostrzegłem
dwie płócienne walizki na progu, lecz nic nie powiedziałem.
- Jej, ale tu wspaniale pachnie.
Pochyliła się nad stołem, by zajrzeć do garnka i wydała z siebie okrzyk:
- O kurde... Ale numer! ~ ~
- Co się stało?
- Jak rany, tam jest chili! Nie powiesz mi chyba, że miałeś zamiar sam
jeden wtrąbić całe chili...
Włożyła palec do środka, a ja w tym czasie wyjąłem z lodówki dwa piwa;
myślałem o długich godzinach, które nas czekają, czułem się, jakbym połknął
kulkę opium.
- O Boże, naprawdę jest genialne. Ale w taki upał, chyba zwariowałeś...
- Mogę jeść chili w każdą pogodę, choćby pot kapał mi w talerz; chili i ja
jesteśmy jak dwa palce jednej dłoni.
- Szczerze mówiąc, ja chyba też. A poza tym głodna jestem jak pies!
Od chwili kiedy weszła, coś się tu zmieniło, niczego nie mogłem znaleźć,
kręciłem się w kółko, szukając talerzy, uśmiechałem się, otwierałem szafy.
Podeszła i uwiesiła mi się na szyi, ubóstwiałem to, mogłem wtedy wąchać jej
włosy.
- No i co, cieszysz się, że jestem? - spytała.
- Pozwól mi się chwilę zastanowić.
- Ale to łajdaki. Opowiem ci później.
- Betty, czy coś nie tak...?
- Nie, nic poważnego - odrzekła. - Nie na tyle, żeby miało nam
wystygnąć chili. Pocałuj mnie...
Po dwóch czy trzech łyżkach ostro przyprawionej fasoli zapomniałem
o tej chmurce. Obecność Betty wprawiała mnie w euforię, a do tego śmiała się
ona bez przerwy, chwaliła fasolkę, pieniła piwo, wyciągała rękę przez stół, by
pogłaskać mnie po policzku. Nie wiedziałem jeszcze, że była zdolna przejść
z prędkością światła z nastroju w nastrój.
Kończyliśmy już jeść, trwało dobrą chwilę, zanim zmietliśmy te pyszności
puszczając do siebie oko i żartując; właśnie na nią patrzyłem, wydawała mi
się wspaniała i nagle zobaczyłem, jak w jednej chwili przemienia się w oczach,
straszliwie zbladła i jej spojrzenie zrobiło się tak niewiarygodnie twarde, że
straciłem oddech.
- Mówiłam ci już - zaczęła z wolna - same łajdaki. Prędzej czy
później w końcu musi się to stać i dziewczyna znowu ląduje na drodze
z dwiema walizkami w ręku; znasz ten scenariusz?
- Ale o co właściwie chodzi?
- Jak to o co? Czy ty w ogóle mnie słuchasz? właśnie ci tłumaczę coś,
dlaczego nie słuchasz...?!
Nie odpowiedziałem, ale chciałem dotknąć jej ramienia. Odsunęła się.
- Zrozum mnie dobrze: nie jestem z facetem tylko po to, żeby mnie
rżnął.
- Aha - rzekłem.
Przejechała ręką po włosach wzdychając i spojrzała przez okno. Na
zewnątrz nic się nie działo, kilka domków skąpanych w świetle i droga, która
przebijała się przez pola i w oddali ruszała do ataku na wzgórza.
- Pomyśleć, że cały rok tkwiłam w tej budzie - mruknęła.
Patrzyła w pustkę, ręce ścisnęła między nogami i przygarbiła ramiona,
tak jakby nagle poczuła zmęczenie. Nigdy jeszcze takiej jej nie widziałem,
widziałem jedynie, jak się uśmiecha i myślałem, że zawsze rozpiera ją energia.
Zastanawiałem się, co się stało.
- Cały rok - ciągnęła - w każdy boży dzień ten łajdak zezował na
mnie, a jego baba darła się od rana do wieczora, aż nam uszy puchły.
Zasuwałam okrągły rok, obsługiwałam watahy klientów, sprzątałam ze
stołów, zamiatałam salę, i masz. Szef wsadza ci łapę między nogi i wszystko
trzeba zacząć od zera. Ja i moje dwie walizki... i forsy na parę dni albo na
pociąg.
Długo kręciła głową, potem przeniosła wzrok na mnie i uśmiechnęła się;
teraz mogłem ją poznać.
- Ale wiesz, co najśmieszniejsze, nie mam nawet gdzie spać. Pozbiera-
łam się raz-dwa, wszystkie dziewczyny oczy na mnie wytrzeszczyły. "Nie
zostanę tu ani chwili dłużej!" - powiedziałam im. "Nie zniosę więcej widoku
tej sprośnej gęby!!"
Otworzyłem piwo o kant stołu.
- No cóż, uważam, że miałaś rację - stwierdziłem. - Według mnie
całkowitą rację.
Jej zielone oczy przesłały mi błysk, czułem, jak wraca w nią życie, jak
chwyta ją wpół i jak potrząsa nad stołem jej długimi włosami.
- Bo wiesz, facet pewnie ubzdurał sobie, że należę do niego, znasz chyba
takich...
- Tak, tak, jasne, że znam. Zaufaj mi.
- Wiesz co? myślę, że im wszystkim odbija w pewnym wieku.
- Tak sądzisz?
- Jasne, mówię ci.
Posprzątaliśmy ze stołu, a potem wziąłem obydwie walizki i wniosłem je
do środka. Zabrała się do zmywania; widziałem pryskającą przed nią wodę,
przypominała mi dziwny kwiat o przezroczystych czułkach i sercu ze skaju
w kolorze malwy; znałem niewiele dziewczyn, które mogłyby nosić mini
w tym odcieniu i z taką nonszalancją. Rzuciłem walizki na łóżko.
- Słuchaj - powiedziałem - koniec końców dobrze się stało.
- Myślisz...?
- No, na ogół nie wytrzymuję z ludźmi, ale cieszę się, że przyszłaś ze
mną zamieszkać.
Nazajutrz rano wstała pierwsza. Już tak dawno nie jadłem z nikim
śniadania, wyleciało mi z pamięci, zapomniałem, jak to się robi. Wstałem
i ubrałem się bez słowa. Przechodząc pocałowałem ją w szyję i usiadłem przed
filiżanką. Smarowała masłem kromki szerokie jak narty wodne i tak wodziła
przy tym oczami, że nie mogłem się powstrzymać od śmiechu; dzień zaczynał
się naprawdę dobrze.
- Spróbuję migiem odwalić robotę - skoczę na chwilę do miasta
i wracam. Może chcesz pojechać ze mną?
Powiodła wokół wzrokiem, potrząsając głową.
- Nie, nie, mam wrażenie, że trzeba tu trochę posprzątać. Chyba by się
przydało, co?
Więc zostawiłem ją i poszedłem do garażu po furgonetkę. Zaparkowałem
przed dyrekcją. Georges, z gazetą rozłożoną na brzuchu, przysypiał na
krześle. Stanąłem za nim i chwyciłem worek z bielizną
-- Ach, to ty? -- burknął.
Chwycił drugi worek i poszedł za mną ziewając. Rzuciliśmy worki do
budy i wróciliśmy po następne.
- Znowu ją wczoraj widziałem - powiedział.
Milczałem, pociągnąłem za worek.
-- To ciebie chyba szukała, nie?
Zbliżył się, włócząc nogami. Słońce waliło już w najlepsze.
- Taka w krótkiej fioletowej spódniczce i z długimi czarnymi włosa-
mi -- dodał.
W tym momencie Betty wyszła z domku i podbiegła do nas. Patrzyliśmy,
jak się zbliża.
- Mówiłeś o kimś w tym rodzaju? - spytałem.
- O jasny gwint, jasny gwint!
- No właśnie. Tak, to mnie szukała.
Potem przedstawiłem ich sobie i gdy stary odstawiał swoje ukłony,
poszedłem po listę zakupów zawieszoną przy okienku. Włożyłem kartkę do
kieszeni i wróciłem do samochodu, zapalając pierwszego papierosa. Betty
siedziała po prawej, rozmawiała z Georgesem przez uchyloną szybę.
Obszedłem samochód i usiadłem za kierownicą.
- Rozmyśliłam się - oznajmiła. - Zdecydowałam się na spacer.....
Objąłem ją i ruszyłem łagodnie, żeby przedłużyć przyjemność. Podała
mi gumę do żucia, miętową. Papierki rzuciła na podłogę. Przez całą drogę
tuliła się do mnie. Nie musiałem otwierać Y-ning by spostrzec, że jest zbyt
pięknie.
Oddaliśmy najpierw bieliznę, a potem poleciałem zanieść listę z zakupami
do sklepu naprzeciw. Facet przyklejał właśnie nalepki, każdą w inną stronę.
Wsunąłem mu kartkę do kieszeni.
- Nie przeszkadzaj sobie - rzuciłem. - Wpadnę po to za chwilę. I nie
zapomnij o flaszce...
Zerwał się zbyt gwałtownie i wyrżnął łbem w półkę. I na co dzień wyglądał
okropnie, a teraz do tego się krzywił.
- Stanęło, że jedną flachę na dwa tygodnie. Nie umawialiśmy się na
jedną tygodniowo.
- Zgadza się, ale byłem zmuszony dobrać wspólnika. I moim obowiąz-
kiem jest wziąć to pod uwagę.
- Co to za pomysł?
- Żaden pomysł i niczego to między nami nie zmieni. Nadal będę
kupował u ciebie, jeśli wykażesz odrobinę inteligencji.
- O Boże, jedna na tydzień to trochę przydużo!
- Myślisz, że innym jest lekko?
W tym momencie dostrzegł Betty, która czekała na mnie w wozie w ku-
sym podkoszulku i z fantazyjnymi kolczykami, połyskującymi w słońcu.
Przez dwie czy trzy sekundy obmacywał guza.
- Nie, nie myślę - rzekł. - Ale myślę, że jest kilku skurwieli, którzy
lepiej dają sobie radę od innych.
Nie czułem wystarczającej przewagi, żeby o tym dyskutować. Zostawiłem
go; sterczał pośród pułek, gdy wróciłem do samochodu.
- Dobra, mamy jeszcze chwilkę. Masz ochotę na lody?
- Jezus Maria, i to jaką!
Staruszkę od lodów znałem dobrze. Byłem jednym z jej najlepszych
klientów w kategorćć lodów z alkoholem. Często zostawiała butelkę na
ladzie, a ja zabawiałem ją rozmową. Gdy weszliśmy, pomachałem do niej.
Posadziłem Betty przy stoliku i poszedłem zamówić lody.
- Sądzę, że zdecyduję się na dwa sorbety z brzoskwiniami - powie-
działem.
Poszedłem za ladę, żeby jej pomóc i kiedy zanurzyła rękę w dymiącej
lodówce, wyciągnąłem dwa puchary o pojemności tak na oko litra.
Otworzyłem szafkę w poszukiwaniu słoika z brzoskwiniami.
- Ale pan dzisiaj rześki - stwierdziła - co, złociutki?
Wyprostowałem się i spojrzałem na Betty, siedzącą w głębi z założonymi
nogami i z papierosem w ustach.
- I jak się pani podoba? - spytałem.
- Trochę jakby wulgarna.
Chwyciłem butelkę maraskino i polałem lody.
- Tak ma być - odparłem. - To anioł, który zszedł wprost z nieba,
nie widzi pani?
W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się po bieliznę, a potem poszedłem
odebrać zakupy; było już chyba południe i rzeczywiście zrobiło się teraz
gorąco, warto było pośpieszyć się z powrotem.
Od razu zauważyłem butelkę, położył ją na wierzchu, przed torbami
i przyjął mnie bez uśmiechu, ledwo zwrócił na mnie uwagę. Chwyciłem
zakupy i moją flaszkę.
- Wkurzony jesteś? - spytałem.
Nawet nie spojrzał.
- Będziesz dzisiaj jedynym cieniem mojego dnia - powiedziałem.
Załadowałem cały bajzel z tyłu i ruszyliśmy w kierunku motelu. Zaraz
przy wyjeździe z miasta wściekle zawiał gorący wiatr i okolica zaczęła coraz
bardziej przypominać pustynię z kilkoma nędznymi kępkami i rzadkimi
zakątkami cienia, ale ja to lubiłem, lubiłem ten kolor ziemi, zawsze miałem
skłonność do rozległych, pustych przestrzeni. Podnieśliśmy szyby.
Docisnąłem do dechy, lecz jechaliśmy pod wiatr i grat ciągnął się
dziewięćdziesiątką, trzeba było spokojnie znosić jego cierpienia. Po chwili
Betty okręciła się bokiem, musiały ją grzać włosy, bo ciągle je odrzucała.
- Ty, pomyśl, jak daleko moglibyśmy zajechać we dwójkę dobrym
wozem i z tym całym żarciem z tyłu, nie?
Dwadzieścia lat temu zapaliłbym się do pomysłu, teraz musiałem zrobić
wysiłek, żeby nie ziewnąć.
- Ale byśmy sobie strzelili wycieczkę - rzuciłem.
- A jak... i moglibyśmy wynieść się z tego zadupia!
Zapaliłem papierosa i skrzyżowałem dłonie na kierownicy.
- To śmieszne, ale w pewnym sensie krajobraz tutaj nie wydaje mi się
taki wstrętny...
Wybuchnęła śmiechem, odrzucając'głowę do tyłu.
- A niech mnie... Ty to jeszcze nazywasz krajobrazem?
Słychać było, jak ziarnka piasku stukają o karoserię, porywy wiatru
znosiły samochód, na zewnątrz wszystko się dosłownie paliło. Zacząłem się
śmiać razem z nią.
Wieczorem wiatr ustał jak nożem uciął i powietrze stało się bardzo
ciężkie. Wyszliśmy z butelką na werandę, oczekując, że noc przyniesie trochę
ulgi, patrzyliśmy, jak pojawiają się gwiazdy, lecz nie czuliśmy najmniejszej
zmiany, żadnego podmuchu powietrza i, szczerze mówiąc, to mi też nie
przeszkadzało. Jedyną dobrą obroną była całkowita nieruchomość, a ja
przeszedłem już niezły trening. W ciągu pięciu lat miałem wystarczająco dużo
czasu, aby się tego dopracować i umiałem znosić wielkie upały, ale kiedy
w okolicy pojawia się dziewczyna, to już inna historia, nie można wtedy robić
za trupa.
Po kilku szklaneczkach postanowiliśmy zmieścić się we dwójkę na
jednym leżaku. Pot się z nas lał w ciemności, lecz bawiliśmy się jakby nigdy
nic; na początku to tak zawsze, jest się gotowym znieść wszystko. Trwaliśmy
przez dłuższą chwilę bez ruchu, sącząc powietrze jak z naparstka.
Potem zaczęła się kręcić i dolałem jej do szklanki na uspokojenie. Wydała
przeciągłe westchnienie, zdolne wyrwać drzewo z korzeniami.
- Ciekawe, czy uda mi się wstać - wydusiła.
-- Porzuć ten pomysł, nie wygłupiaj się. Nie ma nic tak ważnego...
- Chyba chce mi się siusiu - przerwała.
Wsunąłem jej rękę za majtki i pogłaskałem pośladki. Były cudowne,
strumyczek potu spływał tam z góry, a skórę miała gładką niczym buzia
dziecka z reklamy Cadum. Nie chciałem o niczym myśleć, przycisnąłem ją do
siebie.
- Boże jedyny! - krzyknęła -- nie naciskaj mi na pęcherz!
Mimo to usiadła okrakiem na moich nogach i w dziwny sposób,
kurczowo, schwyciła mnie za podkoszulek.
- Chcę ci powiedzieć... jak bardzo się cieszę, że jestem z tobą.
Chciałabym, żebyśmy byli razem, jeśli się da...
Powiedziała to zupełnie normalnym głosem, tak jakby rzucała mimocho-
dem uwagę o kolorze butów lub pękającej farbie na suficie. Wysiliłem się na
lekki ton:
- No cóż... wydaje mi się to do załatwienia, to całkiem możliwe. Nie
mam przecież żony, dzieci, nie mam skomplikowanego życia, mam chatę
i niemęczącą robotę. Myślę, że w gruncie rzeczy jestem dobrą partią.
Przylgnęła do mnie mocniej i po chwili byliśmy mokrzy od stóp do głów.
Mimo temperatury nie było to nieprzyjemne. Ugryzła mnie w ucho,
pomrukując.
- Ufam ci - wymamrotała. - Jesteśmy jeszcze młodzi oboje, wyjdzie-
my z tego.
Nie zrozumiałem, co chciała powiedzieć. Całowaliśmy się długo. Gdyby
człowiek usiłował zrozumieć, co się dzieje w głowie dziewczyny, do niczego
by nie doszedł. A ja nie chciałem koniecznie wyjaśnień, chciałem jedynie
nadal ją całować w ciemności i głaskać pośladki tak długo, jak wytrzyma jej
pęcherz.
2
Przez dobre kilka dni pływaliśmy w kolorowym śnie. Nie odstępowaliśmy
od siebie na krok i życie wydawało się zadziwiająco proste. Miałem trochę
kłopotów z jednym zlewem, z kuchenką gazową, z rozwaloną spłuczką, ale
w sumie nic takiego, a Betty pomagała mi zbierać suche gałęzie, papiery
i opróżniać kosze na śmiecie, które stały przy alejkach. W popołudnia
obijaliśmy się na werandzie, kręcąc gałkami radia i rozmawiając o niczym,
chyba że w planie było łóżko, albo braliśmy się za jakąś skomplikowaną
potrawę, którą wypatrzyliśmy dzień wcześniej w książce kucharskiej.
Rozkładałem w cieniu leżak, a ona kładła się na macie w pełnym słońcu.
Kiedy widziałem, że ktoś się zbliża, rzucałem jej ręcznik, a jak gość znikał,
zabierałem go i wracałem na leżak po to, by na nią patrzeć. Zauważyłem, że
starczało mi głupie dziesięć sekund, żeby nie myśleć już o niczym. To było
właśnie to.
Któregoś dnia zeskoczyła z wagi krzycząc:
- O cholera...! Niemożliwe!
- Co jest, Betty?
- Chryste! Znowu kilo utyłam... Czułam to!
- Daj spokój. Przysięgam, że nic nie widać.
Nie odpowiedziała i całe to zdarzenie zupełnie mi wyleciało z głowy. Ale
w południe przyszło mi usiąść przed talerzem, na którym był eden pomidor,
przecięty na pół. Jeden pomidorek i nic więcej. Nie czyniąc uwag, wycelowa-
łem w niego widelcem i podjąłem rozmowę jakby nigdy nic. Odchodząc od
stołu byłem w formie, nie czułem się przygnieciony do podłogi tysiącami
kalorćć i pościel zatańczyła pod nami; zafundowaliśmy sobie jeden z naszych
najlepszych seansów, podczas gdy na zewnątrz wibrowało słońce, waląc
świerszcze po pancerzach.
Nieco później wstałem i skierowałem się prosto ku lodówce. Czasami
życie potrafi dać ci chwile absolutnej doskonałości i otoczyć cię niebiańskim
pyłem. Miałem wrażenie, że.świszcze mi w uszach, tak jakbym osiągnął stan
wyższej świadomości. Uśmiechnąłem się do jajek. Wyjąłem trzy i złożyłem je
w ofierze misce.
- Ty, co ty tam wyprawiasz? - spytała Betty.
Zacząłem szukać mąki.
- Jeszcze ci nie mówiłem, ale raz w życiu naprawdę zdarzyło mi się robić
szmal, sprzedawałem wtedy naleśniki. Postawiłem budkę nad brzegiem
morza, a faceci stali w ogonku z banknotami w rękach. Mówię ci, wszyscy, ilu
ich tam było. No, ale ja robiłem najcudowniejsze naleśniki w promieniu stu
pięćdziesięciu kilometrów i oni o tym wiedzieli. Słowo daję, zobaczysz, że nie
bujam.
- Och, proszę cię, ja ich nawet nie tknę...
- Eee... chyba żartujesz? Nie pozwolisz przecież, żebym jadł sam, nie
zrobisz mi tego...
- Nie, nie mam ochoty, proszę cię... Nie będę jadła.
Od razu zrozumiałem, że nie ma co nalegać, wiedziałem, że to mur nie do
przebycia. Patrzyłem, jak jajko za jajkiem ześlizguje się z miski i ścieka
powoli do zlewu, a mój żołądek terkotał. Jednak opanowałem się i umyłem
miskę bez dyskusji. Betty paliła papierosa i spoglądała w sufit.
Resztę popołudnia spędziłem na werandzie, majstrując przy silniku od
pralki, a potem, gdy zapadł zmierzch i widziałem, że nic się nie dzieje, że
ciągle siedzi z nosem w książce, wstałem i poszedłem zagotować wodę.
Wrzuciłem szczyptę gruboziarnistej soli, rozbebeszyłem opakowanie spa-
ghetti i wróciłem na werandę. Przykucnąłem obok niej.
- Betty, dzieje się coś złego?
- Skądże - odparła. - Wszystko dobrze.
Podniosłem się, skrzyżowałem dłonie za głową i powiodłem wzrokiem
wzdłuż horyzontu. Zastanawiałem się, co za świństwo mogło wkraść się
w tryby.
Podszedłem do niej ponownie, ukląkłem i zaniepokojonym palcem
musnąłem jej policzek.
- Przecież widzę po minie, że coś nie tak.
Spojrzała na mnie z tą samą zawziętością, która wstrząsnęła mną kilka
dni wcześniej. Uniosła się na łokciu.
- Czy znasz dużo dziewczyn, które lądują bez pracy i bez grosza
w pipidówie z psychicznie niedorozwiniętymi i jeszcze się uśmiechają, dużo
znasz takich, co?
- A co by, do cholery, zmieniło, gdybyś miała robotę i trochę forsy
w banku? Po co się przejmujesz czymś takim?
- Nie tylko o to chodzi, najgorsze jest to, że robię się tłusta. Sama siebie
rujnuję w tej dziurze!
- Ale co ty wygadujesz? Co tu jest znowu takiego strasznego? Nie
widzisz, że tak naprawdę wszędzie jest tak samo, nie wiesz, że tylko pejzaż się
zmienia?
- No i co? Lepsze to niż nic!
Rzuciłem okiem na różowe niebo, kiwając głową i Powoli się podniosłem.
- Słuchaj - powiedziałem - nie miałabyś ochoty skoczyć do miasta?
przekąsimy coś, a potem pójdziemy do kina...
Uśmiech na jej twarzy rozbłysnął jak bomba nuklearna, poczułem
uderzające ciepło.
- Cudownie! Nie ma nic lepszego na zmianę nastroju niż mały wypad.
Daj mi tylko chwilę na założenie spódnicy!
Poleciała do środka.
- Tylko spódnicy? - zapytałem.
- Zastanawiam się czasami, czy ty w ogóle myślisz o czymś innym.
Poszedłem do kuchni i wyłączyłem gaz pod garnkiem. Betty poprawiała
włosy przed lustrem. Mrugnęła do mnie. Miałem poczucie, że wyszedłem
z tego tanim kosztem.
Pojechaliśmy samochodem Betty, czerwonym garbusem, który spalał
głównie olej silnikowy; zaparkowaliśmy w centrum jednym kołem na
chodniku.
Ledwo usadowiliśmy się na ławce w pizzerćć, gdy do sali weszła jakaś
blondynka i Betty podskoczyła na siedzeniu.
- Hej! To przecież Sonia! HEJ, SONIA... HEJ, TUTAJ!!
Blondynka podeszła do naszego stolika, ciągnął się za nią jakiś gość,
który próbował utrzymać równowagę. Dziewczyny uściskały się, a facet
zwalił się naprzeciwko mnie. Wyglądały na bardzo szczęśliwe ze spotkania,
trzymały się wciąż za ręce. Następnie przedstawiły nas sobie, tamten
zamruczał coś niewyraźnie, a ja zanurzyłem nos w,kartę.
- O rany, niech na ciebie spojrzę... Wyglądasz super! - oświadczyła
Betty.
- Ty też, kochana... Nie wiesz, jak bardzo się cieszę!
- Pizza dla wszystkich? - spyt"łem.
Kiedy pojawiła się kelnerka, facet jakby się trochę ocknął. Chwycił
dziewczynę za ramię i wsunął jej do ręki banknot.
- Ile czasu potrzebuje pani, żeby na tym stoliku stanął szampan?-
spytał.
Kelnerka spojrzała na banknot bez zmrużenia oka.
- Poniżej pięciu sekund - rzekła.
- W porządku.
Sonia rzuciła się na niego i ugryzła go w usta.
- Ach, koteczku, jesteś naprawdę cudowny! - powiedziała.
Po kilku butelkach podzielałem całkowicie jej zdanie. Facet właśnie
opowiadał mi,`jak zbił fortunę spekulując kawą, kiedy ceny mknęły w górę
jak strzała.
- Telefon dzwonił co minutę i szmal spadał ze wszystkich stron naraz.
Rozumiesz, trzeba było grać ostro, wytrzymać do ostatniej chwili i wszystko
piorunem odsprzedać. W jednej sekundzie mogłeś podwoić zysk albo pójść
na samo dno.
Słuchałem uważnie, tego rodzaju opowieści fascynowały mnie. Samo
mówienie o pieniądzach otrzeźwiało go. Chwilami tylko czkał zbyt donośnie.
Ssałem mocne cygaro, którym mnie poczęstował i dolewałem do szklanek.
Dziewczyny miały błyszczące oczy.
- Coś ci powiem - ciągnął. - Znasz ten film, jak faceci mają
wyskoczyć w ostatnim momencie z samochodu, który pędzi w kierunku
przepaści? Wyobrażasz sobie, co chłopcy musieli wtedy czuć?
- Nie bardzo.
- No, a ze mną tak było, tyle że pomnóż to przez sto!
- Wyskoczyłeś w odpowiedniej chwili? - spytałem.
- Mowa, pewnie że w odpowiedniej chwili. A potem padłem i spałem
trzy dni.
Sonia pogłaskała go po włosach i przytuliła się.
- A za dwa dni lecimy samolotem na wyspy - zagruchała. - To mój
zaręczynowy prezent! Och, koteczku, może to wyda ci się głupie, ale już na
samą myśl wariuję z radości!
Sonia przypominała rozczochranego ptaka ze zmysłowymi ustami,
śmiała się właściwie cały czas. To podtrzymywało dobry nastrój. Butelki
defilowały przed nami, Betty oparła się o mnie i przez chwilę jej głowa
pozostała na moim ramieniu, podczas gdy ja ostro pociągałem mojego
davidoffa.
Pod koniec nie słuchałem już nikogo, słyszałem jedynie daleki pomruk,
wszystko wydawało mi się odległe, świat był absurdalnie prosty, i uśmiecha-
łem się. Nie czekałem na nic. Byłem tak urżnięty, że zacząłem śmiać się do
siebie.
Gdy wybiła pierwsza, facet bez uprzedzenia przechylił się nagle do
przodu i talerz rozpadł się pod nim na pół. Był już na nas czas. Sonia
zapłaciła rachunek, wyciągając pieniądze z kieszeni jego marynarki, po
czym wyczołgaliśmy się na zewnątrz. W tym stanie nie szło nam łatwo, ale
na powietrzu gość odzyskał nieco sił i starał się nam pomóc. Mimo to
musieliśmy zatrzymywać się pod każdą latarnią, by odsapnąć. Było nam
gorąco. Facet chwiał się na nogach i kiedy łapaliśmy powietrze, Sonia
stawała przed nim, och, mój biedny koteczku, mówiła, mój mały, biedny
koteczku. Zastanawiałem się, czy przypadkiem nie zaparkowali z drugiej
strony miasta.
Wreszcie otworzyła drzwiczki lśniącej limuzyny z pięciometrową mas-
ką i udało nam się wepchnąć koteczka do środka. Sonia uściskała nas
w pośpiechu, pilno jej było wracać do domu, żeby położyć mu coś na głowę.
Pokiwawszy im patrzyliśmy, jak maszyna odjeżdża i zanurza się w ciemności
niczym potwór z Loch Ness.
Po chwili dotarliśmy do garbusa. Zachciało mi się prowadzić. Ale bym
pojechał, gdybym miał coś tak zrywnego, z rzędem reflektorów o długim
zasięgu! Rozwijałbym się jak kwiat, powoli, aż do dwustu na godzinę!
Miałem OCHOTĘ prowadzić.
- Jesteś pewien, że dasz radę? - spytała Betty.
Żartujesz, mam nadzieję. Co za problem?
Przejechałem przez miasto bez najmniejszego kłopotu. Było dosyć pusto,
taka jazda to chleb z masłem, tylko chwilami miałem wrażenie, że motor się
podniecał i volkswagen rzucał się do przodu skokami.
Noc była ciemna. Łwiatła rozjaśniały drogę zaledwie na parę metrów
przed wozem; poza bladawym, tańczącym błyskiem szybkościomierza nic nie
było widać.
- Ale mgła, co`.' - powiedziałem.
Jaka mgła`? O czym ty mówisz?
- Przypomnij mi o ustawieniu świateł. To dla mnie betka.
Jechałem wzdłuż białej linćć, trzymałem się jej przednim lewym kołem. Po
chwili coś mnie zaintrygowało. Dobrze znałem tę drogę, nie było na niej
żadnych zakrętów, najmniejszych łuków, a tymczasem niezauważalnie,
powoli ta cholerna biała linia zaczęła przenosić się na prawo, wyginać
w niezrozumiały sposób. Ze zdziwienia coraz szerzej otwierałem oczy.
W chwili kiedy wyleciałem z szosy, Betty krzyknęła. Grat zarył nosem
w płytki rów i porządnie nami wstrząsnęło. Chciałem zgasić silnik, ale
włączyłem wycieraczki.
Betty otworzyła drzwi z wściekłością, nic nie mówiąc. Zastanawiałem się,
co też właściwie zrobiłem i w ogóle co się tak naprawdę wydarzyło.
Wyszedłem za nią. Z wgniecionymi błotnikami garbus wyglądał jak duże,
głupie zwierzę, które za chwilę skona.
= Zaatakowali nas Marsjanie -= zażartowałem.

Nie zdążyłem się jeszcze odwrócić, a już pędziła po szosie na swych
wysokich jak tyczki obcasach. Pogalopowałem za nią.
- Boże mój! Nie przejmuj się tak wozem - rzekłem.
Szła szybko, patrząc wprost przed siebie, tak jakby odbijała się niczym
sprężyna; nijak nie mogłem się z nią zrównać.
- Mam głęboko gdzieś tę kupę złomu! Nie o to chodzi...
- Nic znowu takiego... mamy zaledwie kilometr do przejścia. Dobrze
nam zrobi.
- Nie w tym rzecz, wciąż myślę o Sonćć. Wiesz, kim jest Sonia?
- Masz na myśli tę twoją znajomą?
- Dokładnie... I co, nie sądzisz, że ma fart ta moja znajoma, nie
uważasz, że ma prawo SIĘ UŁMIECHAĆ?!
- Do cholery, Betty, nie zaczynajmy od nowa.
- Słuchaj -ciągnęła. - Byłyśmy z Sonią kelnerkami w jednym lokalu,
zanim jeszcze tu przyjechałam. Miałyśmy tę samą robotę, sprzątałyśmy,
podawałyśmy, zamiatałyśmy, a wieczorem spotykałyśmy się na górze u siebie
i opowiadałyśmy sobie, jakie będzie nasze życie, kiedy damy stąd nura. No
i przed chwilą miałam okazję się przekonać, jaki kawał drogi zrobiła od tego
czasu; według mnie fajnie się urządziła, znalazła sobie piękne miejsce do
opalania.
W oddali widać było Łwiatła motelu. To nie był koniec kłopotów,
podejście robiło się śliskie.
- No co, nie mam racji? - nalegała.
Mówiłem sobie: idź dalej, nie przejmuj się tym, co wygaduje, to do
niczego nie prowadzi, za sekundę już nie będzie nawet pamiętała.
- Powiedz, dlaczego tkwię wciąż w tym samym punkcie, powiedz mi, co
ja takiego złego zrobiłam, że nie dają mi wspiąć się wyżej...
Zatrzymałem się, by zapalić papierosa i Betty przystanęła. Jej oczy
przenikały mnie na wskroś. Zrobiłem minę psa, który podkulił ogon.
- To nie jest to miejsce, gdzie moglibyśmy coś wygrać.
Patrzyłem ponad jej ramieniem. Dyszała.
- Czy ja wiem - mruknąłem.
- Co to znaczy, czy ja wiem? Co ty mi tu trujesz?
- Chryste, to znaczy, że nie wiem!
Żeby z tym skończyć, odszedłem parę kroków na pobocze i zacząłem
sikać. Odwróciłem się do niej plecami. Zdawało mi się, że zamknąłem jej
usta. Poczęstowałem noc chmurką niebieskiego dymu, myśląc, że życie
z kobietą siłą rzeczy ma swoje niedogodności, ale koniec końców szala
przechyla się na jego stronę. Uważałem, że jak dotąd nie płacę zbyt drogo za
to, co przecież od niej biorę. Czułem, jak wściekle wrze za moimi plecami,
zapomniałem, ile to już czasu nie czułem tak bardzo kogoś przy sobie,
chyba całą wieczność.
Zapiąłem się pełen świeżych sił. Wiesz teraz, co to znaczy zafundować
sobie taką żywiołową dziewczynę, pomyślałem; nie unikniesz tych krótkich
przypływów gorączki, nie uda ci się im wymknąć. Alkohol rozgrzewał mi
żyły, okręciłem się na pięcie i zwróciłem ku niej.
- Nie mam już więcej ochoty na tę dyskusję - wypaliłem. - Nie jestem
w stanie... bądź tak miła...
Spojrzała w czarne niebo wzdychając:
- Ja nie mogę, czy ty nie widzisz, że życie ucieka nam przed nosem, czy
nigdy nie trafia cię szlag`?
- Słuchaj... od kiedy jestem z tobą, nie mam wrażenia, żeby życie
uciekało mi przed nosem. Jeśli chcesz wiedzieć, wydaje mi się nawet, że
dostałem więcej niż swoją porcję...
- Do jasnej cholery!! Nie o tym mówię! Chcę, żebyśmy we dwoje
spróbowali wyleźć z tego. Szczęście wyznaczyło nam gdzieś spotkanie, nie
wolno tylko go przegapić.
- Grubo się mylisz.
- Rany boskie, myślałby kto, że na tej nędznej pustyni znalazłeś raj.
Słuchaj, a może ty jesteś trochę tego...?
Postanowiłem nie odpowiadać. Chciałem ku niej podejść, ale potknąłem
się głupio o korzeń i zwaliłem jak długi na ziemię, rozkrwawiając sobie
policzek.
Nie przejęła się bynajmniej tym szczegółem. Nadal nawijała o gorączce
życia model 1980, podczas gdy ja skręcałem się w kurzu.
- No, bo zobacz, jak Sonia wyszła z tego dołka. Teraz to dopiero
naprawdę skosztuje życia... Czy możesz sobie wyobrazić, co by było,
gdybyśmy tak we dwójkę dali gazu?
- Betty, na miłość boską!
- Nie rozumiem,jak ty to robisz, że nie dusisz się tutaj. Nie ma czego się
spodziewać po takim miejscu!!
- Podejdź tu, psiakrew! Może byś mi pomogła, co?!
Jednak widziałem dobrze, że mnie nie słucha. Nie ruszyła się na pół
kroku. Oddychała szybko,jej oczy błyszczały, teraz już na dobre zapuściła się
w tę historię.
- Jest piękny ranek i płyniesz na wyspy... Widzisz to? Widzisz, jak
wsiadasz któregoś dnia na statek do Raju`.
- Chodźmy spać - powiedziałem.
Utkwiła we ~nnie badawcze spojrzenie.
- Trzeba zrobić tylko jedno, ruszyć się trochę. Wystarczy chcieć.
- Ale czego ty właściwie się spodziewasz? Co ci się ubzdurało?
- Boże jedyny, czy możesz sobie choć trochę wyobrazić życie na
wyspach?
Ta wizja rozpaliła jej mózg. Wydała krótki, nerwowy śmiech i poszła nie
czekając na mnie, żonglując swoimi słodkimi obrazkami. Udało mi się
podnieść na kolana.
- AGÓWNO!-wrzasnąłem.-NIE ROZŁMIESZAJ MNIE TYMI
SWOIMI WYSPAMI!!!
3
Przez następne dni nie wracaliśmy do tego. Mieliśmy roboty aż po uszy,
jeszcze nigdy nie zwaliło mi się tyle naraz. Ten cholerny cyklon nie spudłował,
powyrywał, co się dało, nie liczyliśmy już nawet szyb porozbijanych
w drobny mak i wszystkich świństw walających się po alejkach. W obliczu
klęski popatrzyliśmy sobie z Georgesem w oczy, stary drapał się w potylicę
krzywiąc się. Betty to raczej śmieszyło.
Przez całe dnie biegałem z jednego bungalowu do drugiego z ołówkiem
zatkniętym za ucho, taszcząc skrzynkę z narzędziami. Betty jeździła w kółko
do miasta po gwoździe, po słoiki szpachlówki, po deski i krem do opalania,
bo większość czasu spędzałem na zewnątrz, uwieszony na drabinie albo
skulony na dachu. Niebo było przejrzyście błękitne od rana do wieczora,
bezbłędnie wymiecione i długimi godzinami tkwiłem w pełnym słońcu
z opakowaniem gwoździ w zębach, naprawiając pogruchotane domki.
W tych sprawach Georges był denatem, praca z nim stawała się
niebezpieczna, wypadał mu z dłoni młotek albo pakował ci w palec piłę, gdy
przybijałeś deskę; miałem go ze sobą jeden dzień, a potem poprosiłem, żeby
zajął się wyłącznie alejkami i więcej się nie zbliżał do mojej drabiny,
w przeciwnym razie spuszczę mu na łeb skrzynię z narzędziami.
Miejsce zaczynało z wolna odzyskiwać ludzki wygląd, a ja wracałem
wieczorem wypluty. Z anten telewizyjnych zrobiły się zwoje drutu, miałem
kłopoty z ich ponownym umocowaniem, z wyprostowaniem kabli, ale nie
chciałem, żeby Betty właziła na dach, nie chciałem, żeby coś złego jej się
przytrafiło. Od czasu do czasu widziałem, jak wspina się na górę z zimnym
piwem, byłem zupełnie oszołomiony przez upał, widziałem błyski jej włosów
i schylałem się, by ją cmoknąć i odebrać butelkę. Pomagało mi to wytrzymać
jakoś do wieczora. Zbierałem narzędzia i wracałem na kolację, człapałem do
naszego bungalowu odprowadzany pieszczotą zachodzącego słońca i zasta-
wałem ją na werandzie; leżała i wachlowała się. Gdy się zbliżałem, stawiała
mi wciąż to samo pytanie:
- Wszystko w porządku? Nie za bardzo zmęczony?
- Tak w miarę...
Podnosiła się i szła za mną do środka. Wchodziłem prosto pod prysznic,
a ona się brała za kolację. Byłem naprawdę wykończony, i może trochę
przesadzałem, chciałem, żeby zajmowała się tylko mną. Ze zmęczenia miałem
mnóstwo dziwacznych pomysłów, mogłaby mnie na przykład przewijać jak
dziecko albo zasypywać talkiem tyłek czy coś w tym rodzaju, albo kłaść na
swoim brzuchu i podawać piersi do ssania; wydawało mi się to bardzo
podniecające. Zamykałem oczy, kiedy stawała za mną, by rozmasować mi
kark i ramiona, mój malutki, kochany cykloniku, myślałem, och, kochany,
malutki cyklonie...
Jedliśmy kolację i raz-dwa sprzątaliśmy ze stołu. Wszystko było wy-
mierzone jak w zapisie nutowym. Zapalałem papierosa i wychodziłem na
werandę, a ona zmywała parę talerzy. Szedłem wprost na leżak i ciężko się na
niego zwalałem. Słyszałem, jak przy zmywaniu pogwizduje lub coś nuci,
i niejeden raz czułem się szczęśliwy, przeżywałem chwile spokoju tak
błogiego, że zasypiałem wciąż z głupawym uśmiechem w kącikach ust.
Papieros spadał mi na pierś i budziłem się z wrzaskiem.
- Oho, znowu zasnąłeś! - mówiła.
- Cooo?!
Pojawiała się obok i obejmując mnie w pasie, prowadziła do łóżka.
Popychała mnie na materac i zaczynała rozbierać. Niestety, już po dziesięciu
sekundach zdawałem sobie sprawę, że nie nadaję się do zabawy, nie byłem
nawet w stanie otworzyć oczu, rzeczywiście padałem na twarz.
Trzeba było znaleźć nową formułę. Dawaliśmy sobie rano. Był tylko
jeden mały kłopot: musiałem przed tym wstać, by pójść się odlać, ona też,
czar trochę pryskał, ale w żartach, nieco durnawych, jakoś to naprawialiśmy
i szybko wracaliśmy do sedna sprawy. Betty wykazywała rano olśniewającą
formę; zastanawiałem się, czy nie odstawiała numerów, które dojrzewały całą
noc; chciała próbować dosyć dziwacznych pozycji, przykładała się do tego
gorączkowo, tak że chwilami aż mnie zatykało, byłem zachwycony. Brałem
się potem w transie za robotę, właziłem na miękkich nogach na kolejny dach,
by ustawić jeszcze jedną antenę.
Któregoś ranka obudziłem się wcześniej niż Betty. Słońce wpadało do
pokoju ze wszystkich stron i uniosłem się na łokciu. Na krześle tuż przy łóżku
siedział jakiś facet. Ten facet był właścicielem motelu i patrzył na nas
uważnie. A raczej patrzył na Betty. Minęło parę sekund, zanim pojąłem, co
się dzieje i dostrzegłem, że zrzuciliśmy pościel i że Betty miała rozchylone
nogi. Gość był tłusty, oślizły, ocierał się chustką, a jego ręce pokrywały
pierścienie; doprawdy widok takiego faceta wczesnym rankiem może cię
zemdlić.
Zerwałem się i przykryłem Betty prześcieradłem. Ubrałem się, nie mogąc
nic z siebie wydusić i główkując, czego też chciał. Patrzył na mnie
z uśmiechem, bez słowa, jak kot, który właśnie natknął się na mysz. W tej
samej chwili Betty się obudziła i gwałtownie uniosła, tnąc powietrze
piersiami. Odgarnęła włosy, opadające jej na czoło.
- O żesz ty...! Co to za jeden? - krzyknęła.
Kiwnął jej lekko głową i wstał.
- Dobre sobie!! Niech się pan nie krępuje! - dodała.
Wyciągnąłem go na zewnątrz, żeby uniknąć komplikacji. Zamknąłem za
nami drzwi.
Wyszedłem parę kroków na słońce, odkaszlnąłem kilka razy. Trzymał
marynarkę na ręku, na koszuli rozkwitały mu wielkie aureole potu. Nie
byłem w stanie myśleć poprawnie, czułem się nie najlepiej. Normalnie o tej
porze powinienem spokojnie sobie spółkować. Włożył chustkę za kołnierz
koszuli i spojrzał na mnie z grymasem.
- Powiedz no pan - rzekł - czy to za sprawą tej młodej kobiety
można pana zastać w łóżku jeszcze o dziesiątej rano. - Zanurzyłem ręce
w kieszenie, gapiąc się na ziemię; wyglądałem w ten sposób na zakłopotane-
go, ale nie musiałem patrzeć na jego gębę.
- Ależ skąd - odparłem. - To nie ma nic do rzeczy.
- Niedobrze by było... byłoby bardzo niedobrze, gdyby z jej powodu
zapomniał pan, po co pan tutaj jest, dlaczego panu płacę i daję mieszkanie,
rozumie pan?
- Tak, oczywiście, ale...
- Wie pan-przerwał mi-wystarczy jedno ogłoszenie i nazajutrz zleci
się tu setka chłopaczków, którzy przepychać się będą do wejścia i prosić mnie
o pańską posadę. Nie chciałbym być wobec pana nielojalny, ponieważ jest
pan tu już od dawna i w zasadzie nigdy nie miałem powodów do narzekania,
ale to wszystko mi się nie podoba. Nie wydaje mi się, żeby mógł pan gościć
u siebie tego rodzaju panie i odpowiedzialnie wykonywać pracę, rozumie
pan, co mam na myśli?
- Czy rozmawiał pan z Georgesem? - spytałem.
Kiwnął głową. Facet był odpychający i wiedział o tym. Posługiwał się
swym wyglądem niby bronią.
- No właśnie - ciągnąłem - musiał więc panu powiedzieć, że
bardzo nam pomogła. Przysięgam panu, że bez niej nie zajechalibyśmy
daleko. Gdyby pan widział szkody po tym cholernym cyklonie... mało co
się ostało i ona wzięła na siebie sprawunki, kiedy ja i Georges próbowaliś-
my szybko to jakoś sklecić do kupy. Kitowała okna, zbierała suche
gałęzie, wszędzie jej było pełno, ona... nie pozwalała sobie na chwilę
wytchnienia... ona...
- Ja nie twierdzę, że...
- I jeszcze jedno, proszę pana, nigdy nie zażądała, żeby jej płacić.
Georges może panu powiedzieć, jak wiele czasu oszczędziliśmy dzięki niej.
- Krótko mówiąc, pan by chciał, żebym przymknął na to oczy, czy
tak?
- Proszę posłuchać... wstałem dzisiaj być może zbyt późno, ale teraz
robię dziesięć, dwanaście godzin dziennie. Mieliśmy do odwalenia straszliwy
kawał roboty, niech pan tylko się rozejrzy. Zazwyczaj wstaję o świcie, nie
wiem, co mi się stało. Nie wydaje mi się, żeby to się mogło powtórzyć.
Topił się w słońcu i nad czymś dumał, wykrzywiając gębę na wszystkie
strony. Powiódł wzrokiem wokół siebie.
- Trzeba by przejechać pędzlem po tych barakach-powiedział. -Nie
wiadomo już, co to jest...
- Tak, to by im nie zaszkodziło. A poza tym przyciągałyby oko z drogi.
Podzieliłem się już z Georgesem tą uwagą.
- Łwietnie, można by więc to jakoś załatwić... Mógłby się pan za to
wziąć z pańską przyjaciółką.
Robota wydawała się tak bezkresna, że zbladłem.
- Ach, pan żartuje... - powiedziałem. - To praca dla całego
przedsiębiorstwa, pan sobie chyba zdaje sprawę... Nigdy byśmy nie skoń-
czyli!
- We dwójkę tworzycie już małe przedsiębiorstwo - zachichotał.
Przygryzłem wargi. Facet miał nas rzeczywiście w garści i niełatwo było to
przełknąć. Dlaczego takie rzeczy muszą się zdarzać? Jak to się dzieje, że
człowiek wpada w takie sytuacje? Nie zacząłem jeszcze dnia, a już się czułem
zmęczony.
- No dobrze, ale chciałbym się dowiedzieć, ile ona za to dostanie-
westchnąłem.
Rozciągnął twarz w uśmiechu. Położył swe paluchy o kształcie serdelków
na moim ramieniu.
- Panie, ale dowcipniś z pana. Przed chwilą prosił mnie pan, żebym
zapomniał o dziewczynie, tak czy nie? a jak ja mogę zapomnieć, jeśli mam jej
płacić, przecież to nie ma sensu!
W rzeczy samej był jedną z tych wspaniałych kup gnoju, jakie spotkać
można prawie wszędzie i po których zostaje dziwny niesmak. Patrzyłem na
nogi, miałem wrażenie, że ktoś przybił je do ziemi, bolały mnie szczęki.
Przejechałem powoli ręką po ustach, zamykając oczy. Oznaczało to, że się
poddaję. Musiał być przyzwyczajony, zrozumiał komunikat.
- A więc znakomicie! No to już nie przeszkadzam w pracy. Wpadnę
jeszcze zobaczyć,jak wam idzie. Pogadam z Georgesem, żeby zamówił farby.
Oddalił się, miętosząc chustkę. Przez chwilę przestępowałem z nogi na
nogę i wreszcie zdecydowałem się wrócić. Betty była pod prysznicem,
widziałem ją przez zasłonę. Byłem faktycznie wzięty w dwa ognie. Usiadłem
przy stole i wypiłem letnią kawę. Ohyda.
Wyszła okręcona ręcznikiem i od razu usiadła mi na kolanach.
- Ty, powiedz mi, kim był ten facet. Kto mu pozwolił wejść?
- On nie potrzebuje pozwolenia - odparłem. - To właściciel.
- No i co z tego? Kto to słyszał, żeby tak włazić do ludzi, wał jeden!
- Tak, masz rację. To właśnie mu powiedziałem.
- A czego on właściwie chciał?
Pogłaskałem ją po piersi całkiem bezinteresownie. Czułem się jak
wydrążony, a od tej roboty, która nas czekała, trzęsły mi się nogi; matko, ale
było mi słabo.
- No więc czego chciał? - nalegała.
- Nic takiego... Jakieś bzdury... Chce, żebyśmy pomalowali parę
rzeczy.
- Łwietnie... Uwielbiam malować!
- To właśnie nazywam szczęśliwym zbiegiem okoliczności - odparłem.
Nazajutrz z rana przyjechała furgonetka z dwustu czy trzystu litrami
farby i z wałkami.
- No - powiedział dostawca - na początek panu wystarczy. Jak się
skończy, niech pan do mnie przekręci, od razu przyjadę, w porządku?
Zanieśliśmy bańki do szopy. Zrobił się ładny stos, bolał mnie od tego
brzuch, czułem w sobie ognistą kulę, mieszaninę wściekłości i niemocy. Nie
pamiętałem już, że może być tak ciężko, dawno tego nie smakowałem.
Łmieszne, było tyle rzeczy, o których zapomniałem.
Dostawca zmył się pogwizdując. Pogoda była piękna, niepoprawnie
piękna. Powiodłem smutnym raczej wzrokiem po wszystkich bungalowach
i zamachnąłem się na dwudziestopięciolitrową bańkę, żeby po drodze
poćwiczyć sobie trochę palce. Georges czatował na mnie przed recepcją.
Wyszedł mi naprzeciw z uśmiechem szalonego starucha.
- Ej, poczekaj, ale to musi być ciężkie!
- Odpieprz się - warknąłem. - Daj mi święty spokój!
- No, co jest? Co ja ci takiego zrobiłem?
Przerzuciłem bańkę do drugiej ręki, nie zwalniając kroku; nogi miałem
jak z waty i widziałem, jak przede mną tańczą małe, migotliwe punkty. Stary
nie chciał się odczepić.
- Jasny gwint, z taką gębą cię jeszcze nie widziałem!
- Może i tak - burknąłem. - Po jaką cholerę polazłeś wygadać, że
Betty tu MIESZKA?
- Och, Chryste, znasz go. Wyciągnął ze mnie wszystko! Nie byłem
jeszcze dobudzony, gdy przyszedł.
- Uhm. Tyle że ty nigdy nie jesteś dobudzony. Jesteś jedną wielką
chodzącą bzdurą - powiedziałem.
- I co, to prawda, że macie pomalować te wszystkie domki? Naprawdę
zabierzesz się do tego?
Zatrzymałem się. Postawiłem bańkę na ziemi i spojrzałem mu w oczy.
- Słuchaj, jeszcze nie wiem, co postanowię, ale nie chcę, żebyś
wspominał o tym Betty. Zapisałeś sobie?
- W porządku, przyjacielu, możesz spać spokojnie... Ale co zrobisz,
żeby jej nie powiedzieć?
- Nie mam pojęcia. Jeszcze nie wymyśliłem.
Kiedy stanęliśmy z Betty przed pierwszym bungalowem, wzięła mnie taka
gwałtowna sraczka, że musiałem się na chwilę oddalić. Ogrom zadania
normalnie skręcał mi kiszki, nie miałem odwagi wcześniej opowiedzieć jej
o wszystkim. Wiedziałem, że rzuciłaby to w diabły, ona nigdy nie dałaby tak
dupy, podpaliłaby ten cały śmietnik. Tylko że szambo, w jakie wpadlibyśmy
później, wydało mi się tak przerażające, że koniec końców postanowiłem
zainkasować cios. Sraczka to jeszcze nie jest koniec świata, to jedna niemiła
chwila, którą trzeba przebyć.
Kiedy wróciłem, Betty rozmawiała z lokatorami. Byłem nieco bledszy niż
zazwyczaj.
- Jesteś wreszcie. Właśnie opowiadałam państwu, że będziemy troszkę
malować...
Spojrzeli na mnie czule, znałem takich: zagubieni wariaci w stanie
spoczynku. Przebywali tu już co najmniej od pół roku, we wszystkich kątach
pozawieszali doniczki z kwiatami. Mruknąłem coś niezrozumiale i pociągną-
łem Betty za dom. Miałem sucho w gardle. Betty promieniała, zdawała się
być naładowana elektrycznością, uśmiechała się. Odkaszlnąłem parę razy,
trzymając przy ustach zaciśniętą pięść.
- No, co jest, na co czekamy, co właściwie robimy? - zapytała.
- W porządku, ty malujesz okiennice, a ja resztę - powiedziałem.
Upięła włosy na czubku głowy, śmiejąc się beztrosko i obraz ten miał coś,
co podcinało ci kolana.
- Gotowa! - krzyknęła. - Pierwszy, kto skończy, pomaga drugiemu!
W chwili gdy odwracała się do mnie tyłem, przesłałem jej straszliwie
smutny uśmiech.
Starzy przychodzili od czasu do czasu popatrzeć, jak nam idzie.
Przystawali z założonymi rękoma obok mojej drabiny i twarze marszczyły im
się z przyjemności. Około jedenastej babcia przyniosła nam ciasteczka. Betty
żartowała z nią, oboje wydali jej się bardzo mili. Mnie raczej wkurzali, nie
bardzo mi się chciało co chwila z nimi rozmawiać. Pomalowawszy szczyt
fasady, zszedłem z drabiny i podszedłem do Betty, by wyłożyć moją drugą
kartę. Malowała właśnie winkiel.
- O psiakrew, prawdziwy z ciebie fachman - powiedziałem. - Lepiej
tego zrobić nie można.. . Ale jest mały kłopot, to moja wina, zapomniałem cię
o tym uprzedzić.
- Coś nie tak...~
-- No, z tym rogiem... zachlapałaś ścianę z drugiej strony.
- To prawda, pewnie że zachlapałam. A co miałam zrobić? Widzisz
rozmiar tych pędzli?
- Wiem, to nie twoja wina... W każdym razie wygląda na to, że
zaczęliśmy DRUGĆ STRONĘ!
- A co w tym złego? - spytała.
Miałem wygląd faceta, który się dusi.
- Jak to co? - wycedziłem.
- Ej, przecież nie masz chyba zamiaru pomalować im tylko JEDNEJ
STRONY chałupy. Na co by to się zdało?
Otarłem sobie czoło ramieniem z miną znudzonego fachowca.
- W gruncie rzeczy, malować czy robić co innego... - powiedziałem.-
Przynajmniej będzie im miło. Dzięki tobie będą sobie mieszkać w nowiutkim
domku.
I resztę dnia spędziliśmy przykuci do tej pieprzonej rudery.
Ta cała zabawa zabrała nam praktycznie tydzień. Rtęć poszła nagle
w górę i praca na zewnątrz wczesnym popołudniem stała się niemożliwa.
Trzeba było kryć się w domu, dokładnie zasuwając story; lodówka
warczała niczym pralka, nie była nawet w stanie zrobić tyle lodu, ile
potrzebowaliśmy. Łaziliśmy po pokoju prawie że bez ciuchów i nierzadko
zahaczaliśmy się, przechodząc obok siebie. Pociągałem palcem wzdłuż
strumyczków potu ściekających jej po skórze, włosy nam się kleiły, oczy
rozpalały, sapaliśmy jak lokomotywy i meble rozstępowały się przed nami.
Miałem wrażenie, że im więcej się pieprzyliśmy, tym większą mieliśmy na tv
ochotę, lecz nie to stanowiło problem. Niepokoił mnie fakt, że zamiłowanie
Betty do malowania opadało z dnia na dzień, nie miała już takiego ciągu,
ciasteczka szły coraz gorzej. Nie skończyliśmy jeszcze pierwszego bun-
galowu, a zaczynała mieć tego dosyć. Było ich dwadzieścia siedem i nie
wiedziałem, co zrobić, żeby gładko przełknęła tę wiadomość. Wieczorami
miałem kłopoty z zaśnięciem; gdy spała, zapalałem w łóżku papierosa
i pozwalałem moim myślom błądzić w ciszy i ciemności. Zastanawiałem się,
co się wydarzy. Wiedziałem, że tak czy owak to ja pójdę na pierwszy ogień.
Było tak, jakbym znalazł się pośrodku areny, a słońce mnie oślepiało.
Mogłem wyczuć niebezpieczeństwo, ale nie wiedziałem, z której strony
nadejdzie. I to mnie nie śmieszyło.
4
Uporaliśmy się z bungalowem starych około siódmej, gdy słońce już
zachodziło. Z różowymi okiennicami wydawał się prawie nierealny; starzy
ściskali się w upojeniu. My byliśmy skonani. Usiedliśmy na bańkach z farbą
i wychyliliśmy piwo, przepijając do siebie. Po południu zerwał się lekki wiatr
i zrobiło się przyjemnie. Zawsze można jakoś miło spędzić czas po robocie,
jakakolwiek by była i potrafiliśmy to docenić. Zmęczenie i ból mięśni
zamieniały się jakby w likier, śmieliśmy się z byle czego.
Właśnie stroiliśmy do siebie miny, rozpryskując piwo, kiedy stawił się
tamten. Za jego samochodem ciągnęła się smuga kurzu, zatrzymał się tuż
przed nami i z trudem mogliśmy złapać powietrze, szczególnie ja. Zaczęło mi
świszczeć w uszach.
Wysiadł z samochodu i podszedł do nas ze swoją mokrą chustką.
Popatrzył na Betty z upiornym uśmiechem. Ostatnie promienie słońca
nadawały jego skórze fioletowy odcień. Niekiedy dość łatwo rozpoznać
można wysłanników Piekła.
- No cóż - powiedział - mam wrażenie, że wszystko znakomicie się
tu układa. A i praca jakby postępowała...
- Musowo - odpowiedziała Betty.
- Łwietnie, świetnie... zobaczymy, czy nie wypadniecie z rytmu.
Przeszedł po mnie zimny dreszcz. Zerwałem się z bańki. Chwyciłem
gościa za ramię i zmieniłem temat:
- Ale niech pan spojrzy z bliska, niech pan dokładnie obejrzy... farba
jest pierwszej klasy, schnie w pięć minut!
- Ej, powoli, powoli, poczekaj - rzekła Betty. - Powiedział coś, czego
dobrze nie zassałam.
- Wszystko w porządeczku - odparłem. - Wszyscy są zadowoleni.
Chodźmy pogadać z lokatorami...
- Co to znaczy NIE WYPADNIECIE Z RYTMU??!!
- Tak się mówi - przerwałem. - Chodźmy, napijemy się czegoś
u staruszków.
Mimo moich wysiłków właściciel zwrócił się w stronę Betty. Twarz mu się
bezwiednie wykrzywiła.
- Ależ proszę się nie niepokoić. Nie jestem taki zły, na jakiego
wyglądam. Nie każę wam przecież malować tego wszystkiego bez chwili
oddechu...
- Tego wszystkiego? Co to znaczy TEGO WSZYSTKIEGO?
Przez jedną tysięczną sekundy facet wydawał się być zdziwiony, po czym
uśmiechnął się.
- No przecież... mam oczywiście na myśli pozostałe bungalowy... Czy
jest coś, czego pani nie zrozumiała do końca?
Nie byłem w stanie zrobić żadnego ruchu. Pociłem się krwawo. Betty
siedziała wciąż na bańce, patrzyła na właściciela z dołu; pomyślałem, że zaraz
skoczy mu do gardła albo wypluje z siebie snop ognia.
- Aha, bo panu się zdaje, że będę się bawiła w malowanie tych bara-
ków? - syknęła. - Pan cały czas żartuje, czy tak?
-- Wyglądam na takiego? - spytał.
- Jeszcze nie bardzo wiem.:. muszę się chwilę zastanowić, zaraz ci
powiem.
Zerwała się jednym skokiem. Chwyciła bańkę różowej farby. Pokrywka
przeleciała nad naszymi głowami jak złoty dysk. Wszystko to stało się tak
szybko, że nikt nie miał czasu kiwnąć palcem. Spodziewałem się najgor-
szego.
- Betty, nie...! - krzyknąłem błagalnie.
To jej nie powstrzymało. Rzuciła się prosto na samochód i rozlała farbę
na dach, litry, całe litry indiańskiego różu. Facet czknął. Betty uśmiechnęła
się do niego, obnażając wszystkie zęby.
- Bo widzisz - rzekła - pomalować twój samochód, to ja od biedy
mogę, idzie to dosyć szybko... Ale co do reszty zmuszona jestem odmówić,
boję się, że zdrowie mi nie pozwoli.
Po tych słowach ulotniła się, a my potrzebowaliśmy kilku dobrych
sekund, by oprzytomnieć; farba dochodziła już do połowy drzwiczek.
- To nic takiego! Nie zrobiła mu krzywdy... Zejdzie, jak dobrze polać
wodą. To tylko groźnie wygląda - powiedziałem.
Wymyłem mu zatem samochód. Zajęło mi to ponad godzinę, i za nic
w świecie nie mogłem go uspokoić. Tłumaczyłem mu, że wszystko się jakoś
ułoży, że miała okres, że była zmęczona, że upał działał jej na nerwy, że
pierwsza tego pożałuje; na litość boską, niech pan o tym zapomni, nalegałem,
a ja pomaluję panu z rozpędu wszystkie śmietniki i latarnie.
Wlazł do samochodu zgrzytając zębami; zanim odjechał, po raz ostatni
przejechałem ścierką po przedniej szybie. Pozostałem w alejce sam, byłem
kompletnie wyczerpany, byłem u kresu sił. Wiedziałem jednak, że najgorsze
dopiero mnie czeka. W trzydziestym piątym roku życia rozumiałem już, że to
nie zabawa, patrzyłem raczej faktom w twarz. Najtrudniej było pójść do
Betty. Dałem sobie pięć minut przerwy przed startem - widziałem światło
palące się w bungalowie-pięć krótkich minut węszenia nosem w powietrzu,
wdychania powiewu katastrofy. Wydaje mi się, że od tej właśnie chwili rzeczy
przybrały dziwny obrót.
Betty zdążyła wystawić na stół butelkę. Siedziała na krześle z opuszczoną
głową i rozchylonymi nogami, wszystkie włosy opadły jej na twarz. Kiedy
wszedłem, odczekała parę sekund, zanim podniosła na mnie oczy. Nigdy
wcześniej nie wyd"ła mi się taka piękna. Jestem subtelńym facetem, od razu
spostrzegłem, że nie była wściekła, była raczej smutna, takiego spojrzenia
przez wieczność bym chyba nie wytrzymał.
- Boże jedyny! Co to wszystko znaczy?-powiedziała głucho.-Coś ty
wykombinował z tym skurwielem?!
- Nie zgadzał się, żebyś tu została. Chyba że weźmiemy się do roboty.
Sprawa jest prosta.
Zachichotała nerwowo, a jej oczy błyszczały jak agaty.
- Czy więc dobrze zrozumiałam: muszę obskoczyć te wszystkie pieprzo-
ne baraki, jeśli chcę dostać pozwolenie na gnicie tutaj? Chryste, przecież to do
niczego niepodobne, nie uważasz?
- Poniekąd.
Dolała sobie do szklanki, ja także. Spociła się lekko.
- Nie da się uciec przed łajdakami - podjęła. - Pełno tego wszędzie.
Ale w takich chwilach trzeba ich załatwić, nie ma co próbować dyskusji.
Szlag mnie trafia, gdy pomyślę, że dałeś facetowi dupy, że się zgodziłeś na coś
takiego.. .
- Próbowałem wziąć pod uwagę wszystkie za i przeciw.
- Nie musiałeś tego robić, trzeba było po prostu kazać mu się
odpierdolić, to przecież kwestia godności, do jasnej cholery! Co on sobie
wyobraża, że znalazł parę frajerów w sam raz do pucowania mu lakierków?!
Skończona ze mnie idiotka, powinnam mu była wydrapać oczy.
- Posłuchaj, jeśli muszę malować domy, żeby zostać z tobą, to będę je
malował i mogę robić jeszcze inne rzeczy. To dla mnie śmiesznie mało, gdy
pomyślę, ile zyskuję...
- Jezus Maria! Może zechciałbyś wreszcie otworzyć oczy! Słowo
honoru, jesteś kompletnym świrem. Popatrz, w jakiej dziurze żyjemy, ten
łajdak płaci ci nędzny grosz, żebyś się tu pogrzebał; spójrz no trochę, do czego
doszedłeś w połowie życia, może zechcesz mi powiedzieć, co żeś takiego
zyskał, może pokażesz mi te cuda, dla których dałeś się wyruchać?
- W porządku... Wszyscy znajdujemy się w tym samym punkcie. Nie
ma wielkiej różnicy.
- Ach, proszę cię... nie wstawiaj mi tu kitów. Myślisz, że co... dlaczego
z tobą jestem, jaki to ma sens, jeśli nie mogę cię podziwiać, jeśli nie mogę być
z ciebie dumna? Tracimy tu czas, to idealne miejsce do treningu przed
śmiercią!
- Dobrze, zgoda, być może... Tylko co? spływamy stąd z rękoma
w kieszeniach, a w chwilę później od nowa zaczniemy babrać się w szambie.
Myślisz, że będziemy zbierać pieniądze przy drodze, myślisz, że naprawdę
warto?
Pociągnęliśmy ze szklanek, potrzebowaliśmy nowych sił, by móc dalej
pleść te bzdury.
- Chryste! - wykrzyknęła - jak tak można żyć, tak bez nadziei, bez
niczego, bez ochoty na coś nowego... Kurwa, ja tego nie rozumiem, jesteś
jeszcze młody, zdrowy jak koń, a wyglądasz, jakby ktoś ci uciął!
- Dobrze, ale ja ci opowiem o tym inaczej. Łwiat jest rodzajem
nędznego targowiska, a my znaleźliśmy sobie spokojny kąt, z dala od
natrętnych gnojów, z werandą i.miejscem,-gdzie możemy się kochać. Wiesz,
ja myślę, że tego świra to ty masz.
Potrząsnęła głową, patrząc na mnie. Opróżniła szklankę.
- O Boże, znowu nacięłam się na kutasa. Mogłam to przewidzieć,
w każdym facecie jest zawsze coś popieprzonego.
Otworzyłem lodówkę, żeby wyciągnąć lód. Zaczynałem mieć po uszy tej
kłótni, dzień miałem ciężki. Rozłożyłem się na łóżku, przekręciłem na
brzuch, jedną rękę zarzuciłem na głowę.
- Co się w tobie popsuło? Co przestało działać? - spytała.
Podniosłem szklankę, by wypić za jej zdrowie i zacząłem ściągać buty. To
nie była chyba dobra metoda. Miałem wrażenie, że dałem znak do ataku.
Zerwała się jednym skokiem, wbiła mocno nogi w podłogę i zacisnęła pięści
na biodrach.
- Nie czujesz, że tu jest trochę za ciasno, czy ty nie musisz oddychać? Bo
ja tak! Ja potrzebuję powietrza!!
Kiedy skończyła, jej oczy rozbiegły się po pokoju z wyrazem szaleństwa;
czułem, że za chwilę na coś się rzuci, być może na mnie, ale jej spojrzenie
padło na tekturowe pudła. W kącie był ich cały stos, stały jedno na drugim
ułożone byle jak. Miejsca co prawda wciąż mi brakowało; nie przeszkadzało
mi to zbytnio, od czasu do czasu mogłem zapełnić kolejne pudło i już więcej
do niego nie zajrzeć.
Wydała z siebie okrzyk wściekłości i chwyciła pierwsze z brzegu. Uniosła
je wysoko ponad głowę. Tektura pol‚ciała za okno. usłyszeliśmy odgłos
pęknięcia. Po prawdzie nie byłem już nawet pewien, co znajdowało się
w środku:
Dwa kolejne pudła wyruszyły tą samą drogą. Skończyłem szklaneczkę.
Przy tym tempie powinna wkrótce się zmęczyć.
- O tak... - mówiła - potrzebuję powietrza! Muszę ODDYCHAĆ!!!
W pewnej chwili chwyciła za pudło, w którym schowałem zeszyty.
Wstałem.
- Nie, poczekaj - powiedziałem. - Tego nie ruszaj. Ale możesz wziąć
pozostałe, jeśli ci to sprawia przyjemność.

Odrzuciła kosmyk, który opadł jej. na oczy. To ją jakby zaciekawiło,
przystanęła, dysząc jeszcze po tej małej powtórce ze sprzątania.
- Co tam jest w środku?
- Nic nadzwyczajnego, same papiery.
- Widzę, że coś cię nagle ruszyło, co to za papiery?
Nie odpowiedziałem, przeszedłem obok niej, by dolać sobie do szklanki.
W mózgu zaczęła mi się podnosić mgła.
- Coś tak czuję, że mam ochotę rzucić na nie okiem.
Mówiąc to wywaliła pudło na łóżko i zeszyty rozsypały się na wszystkie
strony niczym na ladzie z przecenionymi towarami. Nie spodobało mi się to,
poczułem się nieswojo. Pociągnąłem zdrowy łyk, a ona chwyciła najbliższy
zeszyt i szybko go przekartkowała.
- O rany! Co to takiego jest? - krzyknęła. - Kto to napisał, może
ty?
- Słuchaj, to są stare śmieci, nic ciekawego. Lepiej zajmijmy się czym
innym. Włożę je z powrotem...
- TY TO napisałeś?
- Tak, JA TO napisałem. Jakiś czas temu.
To ją jakby rozbawiło. Dobre i to, ale wolałem, żebyśmy mówili o czymś
innym.
- Nie powiesz mi chyba, że to ty zapisałeś wszystkie strony tych
wszystkich zeszytów, nie uwierzę!!
- Betty, powinniśmy o tym zapomnieć, powinniśmy grzecznie pójść
spać... Jestem zupełnie wypluty i...
- A niech cię! - przerwała mi. - Co to właściwie jest? Nie rozumiem.
- Mówię, że nic... Takie tam rzeczy, które napisałem, jak miałem wolną
chwilę.
Patrzyła na mnie oczami okrągłymi jak spodki, był w nich ból i zarazem
zachwyt.
- A o czym to jest?
- Ja wiem, o mnie... Co mi tam przyszło do głowy.
- No to dlaczego mi o tym nie mówiłeś?
- Już prawie zapomniałem.
- Aha, na pewno, nie bajeruj. O czymś takim się nie zapomina.
Zebrała powoli zeszyty, przeciągając palcem po brzegach jak ślepiec,
w pokoju nastała martwa cisza; zastanawiałem się, czy uda nam się pójść
spać. Ułożyła wszystkie papiery na stole i usiadła na krześle.
- Te numery na okładkach to kolejność? - spytała.
- Tak, ale po co ci to? Nie weźmiesz się teraz za czytanie...
- Dlaczego nie? Masz coś lepszego do zaproponowania?
Chciałem coś powiedzieć, ale dałem spokój. Swoje już dzisiaj przeszed-
łem. Rozebrałem się bez słów i wyciągnąłem na łóżku, kiedy zabierała się za
zeszyt numer jeden. Nigdy nikomu nie pokazałem tych gryzmołów, nigdy
o nich nie wspominałem. Betty była pierwszą osobą, która je zobaczyła. I nie
był to byle kto. Poczułem się dziwnie. Przed zaśnięciem długo paliłem
papierosa patrząc w sufit i spokój powrócił. W trzydziestym piątym roku
życia ma się już niezłe doświadczenie. Ceni się chwilę oddechu.
Nazajutrz rano, gdy odwróciłem się na bok, zobaczyłem, że nie ma jej
obok mnie. Siedziała przy stole, opierając głowę na rękach, z nosem
w jednym z zeszytów. Zrobiło się już jasno, lecz lampa wciąż się paliła. Pokój
był zadymiony. Cholera, mruknąłem do siebie, jasna cholera, siedziała tak
całą noc. Zastanawiałem się, czy nie powinienem rzucić jakiegoś małego,
zgrabnego zdanka na początek dnia, czy też raczej trzymać buzię na kłódkę.
Nie zwracała bynajmniej na mnie uwagi. Od czasu do czasu przewracała
stronę i ponownie opierała czoło na dłoniach. Czułem zdenerwowanie.
Pokręciłem się trochę bez celu i wreszcie zdecydowałem się zrobić kawę.
Słońce zaczynało wspinać się po ścianach.
Wsadziłem głowę pod kran. Postawiłem na stole kawę i dwie filiżanki.
Nalałem i popchnąłem filiżankę w jej stronę. Chwyciła ją nie patrząc na mnie,
bez słowa podziękowania, oczy miała zapuchnięte od niewyspania, a włosy
rozsypały się na wszystkie strony. Zanim zdążyłem podać cukier, przełknęła
kawę, przekręcając głowę tak, by nie przerywać czytania. Odczekałem
chwilę, aby sprawdzić, czy coś się nie zdarzy, czy zwróci na mnie uwagę albo
zwali się wyczerpana z krzesła. Następnie wstałem i klepnąłem dłońmi o uda.
- No, dobra... to ja lecę.
- Eęęę...
Byłem pewien, że nawet nie zrozumiała, co powiedziałem.
- I jak, podoba ci się? - spytałem.
Tym razem na pewno nie usłyszała. Pomacała stół w poszukiwaniu
papierosów. Przynajmniej, pomyślałem, ma rozrywkę i być może wszystko
się jakoś ułoży. Niczego więcej nie pragnąłem. Chciałem po prostu mieć ją
przy sobie.
Wychodząc zgasiłem lampę i chociaż nie była łaskawa nawet na mnie
spojrzeć, wkroczyłem w nowy poranek. Wokół piękne żółte światło, kilka
miejsc jeszcze w cieniu; musiało być wcześnie, na zewnątrz nie widziałem
nikogo, byłem zupełnie sam, nie licząc lekkiego kaca.
Poszedłem do magazynu po bańkę z farbą. Chwyciłem stojącą najwyżej,
ale wypadła mi z rąk i odskoczyłem do tyłu, ładując nerami w tył
volkswagena. Łwieczki stanęły mi w oczach. Mechanik proponował za niego
sumę w sam raz na kupienie kremu do opalania i nie ubiliśmy targu. Teraz
żałowałem, bo mieliśmy wraka na głowie i nie bardzo wiedziałem, co z nim
począć. Rozcierałem biodro klnąc do żywego; jeszcze jedna sprawa do
załatwienia, zrobiła się z tego już pokaźna lista. Zamknąłem drzwi i wyruszy-
łem z bańką, wykrzywiając twarz do słońca jak najbardziej zwariowany
z wariatów.
Ruszyłem do ataku na bungalow numer dwa, myśląc o Betty zgiętej wpół
nad stołem i obłożonej moimi zeszytami. Dodało mi to trochę odwagi
i machnąłem wałkiem z nieco lżejszym sercem.
Nie minęło pięć minut, gdy zobaczyłem rozsuwające się zasłony, a zza
nich wychyliła się męska gęba. To był lokator, nie ogolony facet w pod-
koszulku; pewnie dopiero co zwlókł się z łóżka, jeden z takich, którzy są
pełnomocnymi przedstawicielami czegoś tam na cały region, ten był od
okularów.
- Ach, to ty... - rzucił. - Co ty tu, u diabła, wyprawiasz?
- Nie widać?
Kiwnął głową i zarechotał:
- No, no, ty przy robocie to coś nowego... A potem będziesz malował
W ŁRODKU??
- Taaa, mógłby pan już zacząć przesuwać meble.
Ziewnął zdrowo, po czym zaproponował mi kawę. Przez chwilę podysku-
towaliśmy o pogodzie, i wróciłem do roboty. Przy każdym pociągnięciu
wałka rozlegało się plaśnięcie, wolałbym coś mniej głośnego.
Czas mijał sobie powoli i nic właściwie się nie zmieniało poza tym, że to
wchodziłem, to schodziłem z drabiny i że temperatura szła w górę. Nie
spieszyłem się, czułem się jakby zamroczony, biel trochę oślepiała. Jedyną
niewygodą był strumyk farby, który nieprzyjemnie spływał mi po ramieniu;
nie mogłem utrzymać odpowiedniej pozycji, nie mogłem go uniknąć, łaskotał
mnie, swędził i mdlił. Malowanie nigdy nie było moim hobby, człowiek cały
upapra się farbą i szybko się męczy.
Ale tamtego ranka potrzebowałem właśnie takiej roboty, czegoś, co
wyłączy mi mózg. Chciałem być przez chwilę sam. Oddychałem wolniej,
przymknąłem oczy. Poszło tak dobrze, że nie usłyszałem motoru. Dostrzeg-
łem tylko przejeżdżającą furgonetkę i Betty za kierownicą.
Jakbym dostał kulą w łeb. Wyjechała, szepnąłem, stało się, wyjechała,
rzuca mnie! Poczułem zwierzęcy strach, wpadłem w panikę, lecz przez parę
sekund nadal pociągałem wałkiem, aż przestał nakładać farbę. Potem
rzuciłem wszystko w diabły i pognałem do domu modląc się, żeby nie
pojechała na dobre, w dodatku służbowym samochodem. Rzuciłem się do
środka jak zdziczała bestia, sapiąc głośno, i potrzebowałexii dobrej chwili, by
spostrzec, że zostawiła wszystkie rzeczy. Musiałem podsunąć sobie krzesło,
nogi uginały się pode mną. Trzeba być zupełnie chorym, żeby tak reagować.
Wstałem i znowu zacząłem dotykać jej ciuchów - spódniczek, koszulek, jak
ostatni wariat. Zauważyłem, że troskliwie ułożyła moje zeszyty w pudle.
Walnąłem sobie szklanicę wody i wróciłem do roboty.
Nieco później przyszedłem coś przegryźć, lecz ciągle jej nie było.
Normalka, pomyślałem, one tak zawsze jak robią zakupy, zawsze trwa to
dłuższą chwilę. Ugotowałem jajka, ale nie byłem głodny; zdawało mi się, że
bez niej jest tu jakoś nie tak, nie czułem się tu dobrze. Nie mogłem usiedzieć
w jednym miejscu. Trochę więc pozmywałem, potem przeniosłem na miejsce
stałego pobytu pudła, które wyrzuciła na zewnątrz, zaprowadziłem z wierz-
chu nieco porządku. Czułem jednak, że coś się zmieniło, rzeczy były
o wiele mniej znajome, powietrze w pokoju miało dziwny smak, zdawało mi
się niemalże, że wszedłem do kogoś obcego. To było nieprzyjemne wrażenie.
Mimo upału wolałem powrócić do pędzli; wyszedłem z pokoju tyłem.
Na próżno powtarzałem sobie, że po prostu skoczyła po coś do miasta,
nie mogłem się pozbyć uczucia dziwnego niepokoju, byłem nieswój. Wałko-
wałem zamaszyście i kropelki farby rozpryskiwały się na wszystkie strony.
Wyglądałem tak, jakbym złapał jakąś chorobę skóry. Od czasu do czasu
drogą przejeżdżał samochód i nieruchomiałem, wiodąc za nim wzrokiem ze
szczytu mej drabiny. Sponad dachów mogłem widzieć drogę na kilometry,
tylko w paru miejscach przeszkadzały mi gałęzie. Musiałem przypominać
marynarza pełniącego wachtę na mizernej łajbie pluskającej po Morzu
Sargassowym. Od tego wypatrywania zużywały mi się oczy, i po raz pierwszy
okolica wyglądała jak pustynia, jama piekielna; teraz rozumiałem, co Betty
miała na myśli. Z tej wysokości nie wydawało się to zabawne. Mój raj był
rodzajem klepiska wypalonego przez słońce, przestrzenią, której nikt nie
chce. Rzecz jasna, widziałem to tak, bo nie było jej tutaj, lecz irytował mnie
sam fakt, że dziewczyna mogła chwycić świat i wywrócić go na drugą stronę
niczym rękawiczkę.
Kiedy zobaczyłem, że furgonetka wreszcie wraca, powiesiłem wałek na
drabinie i zapaliłem papierosa. Krajobraz odzyskał spokój, liście delikatnie
zadrżały na gałęziach, odpoczywałem. Z wolna wszystko zaczynało ożywać.
Walczyłem przez chwilę z pragnieniem, by podejść do Betty, i gdy poczułem,
że zaczynam mu ulegać, wymierzyłem prawym prostym w chałupę, zdarłem
sobie skórę zahaczając o okiennice, ale się udało, nie zszedłem z drabiny.

Handlarz okularów wyszedł zobaczyć, co się stało; w ręku trzymał pismo
porno, dostrzegłem gołe cycki.
- Hej, ty... To ty narobiłeś hałasu?
- Aha... pacnąłem komara!
- Nie strugaj wariata! o tej porze nie ma jeszcze komarów!
- To niech pan wejdzie i sam się przekona. Widzę jeszcze jego nogi
drgające w kałuży krwi.ů
Przeciął powietrze zmęczonym gestem. Zwinął pisemko w lunetę i popat-
rzył na mnie.
- Co tam w górze?
- Przez chwilę miałem kryzys, teraz nabieram chyba formy.
- Cholera, zastanawiam się, jak można tak sterczeć na słońcu. Ale to
kurewska robota!
Z nagimi panienkami pod pachą wrócił do środka i mogłem się wziąć za
pracę, pełen świeżej energćć. Zacząłem malować jak wściekły, z uśmiechem na
ustach i zaciśniętymi szczękami.
Pozwoliłem sobie na fajrant nieco wcześniej niż zazwyczaj, ale udowodni-
łem to, co chciałem; nie było sensu robić dalej. Oczekiwanie wtrąciło mnie
w stan niezwykłej ekscytacji; tylko z największym wysiłkiem zdobyłem się na
to, by wracać normalnym krokiem, czułem, jak przez moje nogi i ramiona
przelatują błyskawice: byłem załatwiony.
Ledwo otworzyłem drzwi, Betty rzuciła mi się w ramiona. Trochę mnie
zamroczyło. Przycisnąłem ją do siebie i dostrzegłem ponad jej ramieniem, że
stół jest nakryty, a pośrodku stoi ogromny bukiet kwiatów. Pachniało.
- Co się dzieje? - spytałem. - Czy to moje urodziny?
- Nie - odpowiedziała. - To kolacyjka zakochanych.
Pocałowałem ją w szyję, nie próbując zrozumieć, nie chciałem stawiać
pytań, wszystko wydawało mi się zbyt piękne.
- Chodź - poprosiła. - Usiądź, podam ci kieliszek zimnego wina.
Pozwoliłem prowadzić się bez szemrania, byłem wciąż pod wrażeniem
niespodzianki. Uśmiechałem się, rozglądając wokół; wino było wprost
cudowne, idealne do smakowania w promieniach zachodzącego słońca. One
naprawdę umieją z wdziękiem przeprowadzić nas z Piekła do Nieba,
myślałem, naprawdę wiedzą, jak trzeba się do tego zabrać.
Kiedy zaglądała do piekarnika, nalałem sobie drugi kieliszek. Odwróco-
na tyłem, opowiadała o wyprawie do miasta, pochylała się przed kuchenką,
a jej żółta spódniczka podnosiła się do szczytu nóg i naprężała jak
spadochron. Nie słuchałem zbyt uważnie. Patrzyłem na ptaszynę, która
właśnie wylądowała na parapecie.
- Kolacja za dziesięć minut - stwierdziła.
Podeszła i usiadła mi na kolanach, stuknęliśmy się kieliszkami. Wsuną-
łem jej rękę między nogi. To było piękne życie. Miałem nadzieję, że nie
zapomniała o cygarach. Zabrałem się energicznie do jej majtek, ale
powstrzymała mnie. Odsunęła się nieco ode mnie, jej oczy zabłysły.
- Boże - szepnęła - pozwól, że ci się przyjrzę...
Byłem w siódmym niebie. Nie drgnąłem, gdy przemknęła palcami po
mojej twarzy. Sprawiało jej to wyraźnie przyjemność. Wlewałem w siebie
potoki wina.
- Tak, teraz rozumiem, dlaczego zagrzebałeś się tutaj - wymrucza-
ła. - Dlatego, że miałeś napisać TO!!
Nic nie odpowiedziałem, ograniczając się do uśmiechu. Tak naprawdę nie
miała racji; zamieszkałem w tej dziurze nie po to, żeby pisać, to mi nawet nie
przyszło do głowy. Nie, szukałem po prostu spokojnego kąta, w miarę
słonecznego i z dala od ludzi, ponieważ świat mnie nudził i nic na to nie
mogłem poradzić. Za pisanie wziąłem się o wiele później, gdzieś po roku i bez
szczególnego powodu, tak jakby po kilku miesiącach samotności była to
rzecz naturalna, pod warunkiem, że umie się jeszcze odnaleźć smak nocnego
czuwania i nie traci potrzeby, by czuć się żywym.
- Wiesz... jakby to ci powiedzieć - ciągnęła. - Nie domyślasz się
nawet, jak to mną wstrząsnęło. Rany, ja w życiu czegoś takiego nie czytałam!
Jestem taka szczęśliwa, że właśnie ty to napisałeś, och, proszę cię, przytul
mnie!
Moim zdaniem trochę przesadzała, ale nie dałem się prosić. Wieczór miał
temperaturę w sam raz. Zanurzyłem się w niego jak w ciepłą, pachnącą
cynamonem kąpiel, rozluźniłem się całkowicie. Aż po czubek głowy.
Betty promieniała, była dowcipna, pociągająca, miałem wrażenie, że
wyszedłem na kosmiczny spacer i unosiłem się w przestrzeni, czekałem, aż
przejdziemy do manewru zwrotnego i wylądujemy na łóżku. Ale ją intereso-
wały tylko zeszyty, MOJA KSIĆŻKA, a dlaczego, a jak, a to, a tamto,
zdałem sobie sprawę, że udało mi się ją poruszyć, że rozłożyłem ją samą siłą
mózgu i myśl ta sprawiła mi radość. Być może, gdybym był geniuszem,
mógłbym zniszczyć ją jednym spojrzeniem...
Próbowałem powstrzymać nieco jej entuzjazm, ale nie było szans,
pilnowała mnie rozczulonym wzrokiem i głaskała moje ręce pisarza. Miała
błyszczące oczy jak dziewczyna, która rozłupała kamień na pół i w środku
znalazła diament. Posadzono mnie na królewskim tronie. Jedyną rysą na tym
obrazie było wrażenie, że bierze mnie za kogoś innego. Nie ma co, trzeba
z tego korzystać, mówiłem sobie, posłużyć się wielkim chujem pisarza
i cudowną głębią mej duszy. Życie przypominało bar samoobsługowy,
należało łapać swoje danie, zanim nie ucieknie ci sprzed nosa.
Około jedenastej pisarz poczuł się nie najlepiej. Wypił był wina dwie
skromne butelki i praktycznie nie trzymał się już na krześle. Łypał na
dziewczynę uśmiechając się, to mu wystarczało; nie rozumiał już, co do niego
mówi i nie miał siły poprosić, żeby powtórzyła. Upoiło go wino, ale upoiła go
też słodycz, szczęście go upoiło, a zwłaszcza upoiła go ta czarnowłosa
dziewczyna, która wymachiwała przed nim cyckami. Niewiele brakowało,
żeby pod jej wpływem zagłębił się na nowo w swoje zeszyty, albowiem nadała
im nowy wymiar. Gdy znaleźli się w łóżku, radość sprawiało mu ściąganie
zębami jej majtek. Nigdy dotąd nie ściskała go tak mocno, i czuł się dziwnie.
Przytulała się do niego, jakby znaleźli się w środku burzy. Wszedł w nią,
spokojnie patrząc wjej źrenice, chwycił pośladki i ssałjej piersi, podczas gdy
noc robiła się coraz bardziej czarna i czarna. Zapalili papierosy. Byli mokrzy
od potu. Minęła chwila i dziewczyna oparła się na łokciu.
- I pomyśleć, że jesteś tu po to, by malować te baraki! - odezwała się.
Pisarz nie miał kłopotów z repliką, należało to do jego zawodu.
- A co tam, kurwa! - powiedział.
- Ale twoje miejsce nie jest tutaj...
- Tak? A gdzie ono jest, to moje miejsce?
- W pierwszym rzędzie - oznajmiła.
- Miła jesteś - odrzekł. - A mnie się wydaje, że świat nie został
skrojony specjalnie na moją miarę.
Usiadła okrakiem na piersi pisarza i ujęła w ręce jego głowę.
- O tym to się dopiero przekonamy! - rzekła.
Nie zwrócił jednak uwagi na jej słowa. Był pisarzem, a nie prorokiem.
5
Nazajutrz, kiedy robiliśmy sobie sjestę, zameldował się właściciel.
Wstałem, żeby przyjąć go na zewnątrz. Wyglądał na wściekłego, upał
podczas drogi go nie oszczędził, był siny. Ponieważ Betty jeszcze leżała, nie
wpuściłem faceta, wypchnąłem go nawet poza próg, tak jakby nigdy nic, i to
go chyba rozeźliło, pewnie chciał sobie popatrzeć.
- No wie pan, to bezczelność! - warknął. - Rano od dziesiątej, a po
południu od czwartej...? Może przeszkadzam, co?
- Przepraszam - powiedziałem - ale ja po przerwie pracuję aż do
zmroku. Zapewniam pana, że swoje odrabiam...
- Widzę, że ma pan odpowiedź na wszystko, co?
- Myli się pan.
Ledwie skończyłem, pojawiła się Betty. Nałożyła mój niebieski podko-
szulek i obciągała go, żeby zakryć pośladki. Rzuciła właścicielowi nienawist-
ne spojrzenie.
- Jakim prawem zwraca się pan do niego tym tonem?
- Betty, proszę cię - wtrąciłem.
- Co to jest? - ciągnęła - co pan sobie myśli?
Facet rozdziawił gębę. Patrzył, jak Betty rozciąga koszulkę, patrzył na
sterczące piersi i na jej długie, nagie uda. Oczy wyłaziły mu na wierzch.
Wytarł zamaszyście twarz chustką.
- Nie do pani mówię - odparował.
- Całe szczęście... Ale wie pan przynajmniej, z kim pan rozmawia?
- Oczywiście, z moim pracownikiem.
Wybuchnęła śmiechem.
- Twoim pracownikiem... Ty stary, zakichany ramolu! To największy
pisarz tego pokolenia, przyswajasz?
- Betty, przesadzasz...
- A co mnie to obchodzi - powiedział.
Betty pobladła. W szoku cofnęła rękę i koszulka podskoczyła ze
dwadzieścia centymetrów, odkrywając bujną kępę włosów. Nie mógł od niej
oderwać wzroku. Minęło parę sekund, zanim Betty zrozumiała, co się stało.
- No nie... na co się tak gapisz?! - warknęła.
Gość stał jak zahipnotyzowany, przygryzał wargi. Betty popchnęła go
mocno i znalazł się o kilka schodków niżej.
- Ty, może ty nigdy w życiu nie widziałeś kobiety? Może będziesz miał
zawał?
Tak jak stała, podeszła do niego i jeszcze raz nim miotnęła; klient się
zakołysał, o mało nie rozłożył jak długi, z trudem złapał równowagę. Teraz
był już całkiem czerwony na twarzy.
- Kogo jak kogo, ale maniaków seksualnych nie trawię! - dodała.
Cała scena wydawała się tak niewiarygodna, a Betty tak podniecająca, że
wrosłem w werandę, rozdziawiwszy usta. Właściciel zieleniał z wściekłości na
tle niebieskiego nieba. Znajdował się w pełnym odwrocie i nie mogłem
powstrzymać się od śmiechu, zwłaszcza w chwili, gdy rymnął na ziemię.
Podniósł się pospiesznie, rzucając na mnie ostatnie spojrzenie.
- Radzę panu pozbyć się tej dziewczyny! - wrzasnął.
Betty najwyraźniej szykowała się do ponownego ataku, więc wziął nogi za
pas. Otrzepując wściekle swój wyjściowy garnitur, pozostawiał za sobą
obłoki białego kurzu.
Betty przeszła koło mnie, wrząca jeszcze z gniewu. Bez słowa weszła do
domu. Lepiej było się do niej nie zbliżać, czuło się to na kilometr, lepiej było
przeczekać spokojnie burzę. W takiej chwili nawet pisarz okazałby się
bezradny. Wróciły stare dekoracje, miejsce znowu było ohydne. Słyszałem,
jak kopie nogą w ścianę. Był już czas pójść do roboty.
Przez całe popołudnie wisiałem na drabinie, żeby ją śledzić. Jeśli uniosłem
się na palcach, mogłem dostrzec moje okna ponad dachem numer dwa;
robiłem za pajaca, ale z odległości pięćdziesięciu metrów czułem się
przynajmniej bezpieczny. Zadawałem sobie pytanie, ile czasu potrzebuje
dziewczyna w jej stylu, żeby ochłonąć. Dostrzegłem, że kilka pudeł poleciało
przez okno znaną już trasą, jednak ostało się pudło z zeszytami, a jakże. Hi,
hi, pomyślałem. HI, HI!
Rzecz jasna robota stała w miejscu, nie miałem do niej głowy. Pracowa-
łem ospale. Dzień upływał powoli; teraz usiadła za stołem, oparłszy czoło na
rękach. Nie poruszała się. Nie wiedziałem, czy to zły czy dobry znak. Tamten
dureń miał, na co zasłużył, jeszcze go dopadnę, tylko czy ja też miałem to, na
co zasłużyłem?
Groźba właściciela chodziła mi wciąż po głowie, ale wyobraziłem sobie,
jak załatwię faceta przed sądem pracy, trochę mnie to pocieszyło. Czułem się
nieco zmęczony, tak jakbym się przeziębił czy przegrzał. W ramionach
miałem kilometry malowania. Kończyłem właśnie bańkę, gdy dostrzegłem
Betty na werandzie. Przycupnąłem za dachem. Kiedy odważyłem się na
nowo wystawić głowę, dochodziła już do końca alejki i skręcała w bok.
Zastanawiałem się, dokąd też poszła, smarowałem kolejny kawałek
ściany i rozmyślałem, brałem pod uwagę wszystkie możliwe kombinacje. Nie
zdążyłem nawet na dobre poczuć niepokoju, gdyż chwilę później wróciła. Nie
uchwyciłem momentu jej powrotu, zobaczyłem tylko,jak kręci się po pokoju,
jak przechodzi wzdłuż okien tam i z powrotem. Nie bardzo mogłem dojrzeć,
co tam wyczyniała, zdawało się, że potrząsa czymś przed sobą.
No, popatrz, mruknąłem do siebie, sprząta. Może na uspokojenie
wyszoruje chałupę. Widziałem już dom lśniący niczym małe słoneczko.
Przez chwilę jeszcze malowałem ze spokojem w duszy. Słońce już
zachodziło, kiedy starannie obmywałem pędzle. Było nieco chłodniej. Przed
powrotem wypiłem piwo z facetem od okularów. Zapaliłem papierosa
i.powoli skierowałem się ku domowi, patrząc, jak moje stopy posuwają się
jedna za drugą. Na parę metrów przed wejściem podniosłem wzrok. Na
werandzie zobaczyłem Betty. Zatrzymałem się. Jej spojrzenie było niewiary-
godnie skupione, obok stały dwie walizki. Zaciekawiło mnie, po co trzyma
w ręku zapaloną lampę naftową. Jej włosy błyszczały w zachodzącym słońcu,
była dziko piękna. Poczułem wokół benzynę i już wiedziałem, że za chwilę
rzuci lampę do środka. Przez ułamek sekundy rozkoszowałem się tą myślą,
a potem zobaczyłem, jak jej ramię zatacza na tle nieba półkole i lampa leci
w przestrzeń niczym spadająca gwiazda.
Chałupa stęknęła: PAAAFF!!! Poczułem przedsmak Piekła. Gdy
w oknach pojawiły się płomienie, chwyciła walizki.
- No jak, idziesz? - spytała. - Ruszamy stąd.
6Obudziłem się z kwaśną miną. Ciężarówką strasznie trzęsło, a poza tym
zmarzłem - na platformie powietrze wirowało, była gdzieś szósta nad
ranem, dopiero co wstał dzień. Betty spała jak zabita. Nieszczęściem
trafiliśmy na faceta, który wiózł worki z nawozami; wczesnym rankiem taki
zapach powoduje mdłości, czułem się jak upaprany łajnem. Miejsce w szofer-
ce było zawalone jakimiś pakami, dlatego jechaliśmy z tyłu. Wyjąłem
z walizki sweter i włożyłem. Przykryłem też ramiona Betty. Przejeżdżaliśmy
właśnie przez las i zrobiło się jeszcze zimniej. Wierzchołki drzew znajdowały
się tak wysoko, że zakręciło mi się w głowie. Szofer, młody chłopak, zastukał
w tylną szybę. Zabrał nas ze stacji benzynowej, postawiłem mu piwo. Wracał
z jakiejś wystawy rolniczej, o ile dobrze zrozumiałem.
Poczęstował nas kawą, chętnie bym go za to uściskał. Chwyciłem termos
i wypiłem ostrożnie kilka łyków. Zapaliłem pierwszego papierosa i siedząc na
workach, patrzyłem na uciekającą drogę. Nie mogłem się powstrzymać od
śmiechu. Było tak, jakbym w moim wieku pokrył się na nowo trądzikiem.
Jasne, od tego się nie umiera, w końcu nie zostawiłem za sobą nic, zupełnie
nic, gdyż Betty udało się nawet upchnąć w walizce z zeszytami kilka koszul,
tyle że wydawało mi się to nieco śmieszne, brakowało mi jeszcze czapki
w stylu Henryego Fondy. Przewidująca dziewczyna z tej Betty, uratowała
przed ogniem moje oszczędności, czułem się zatem dosyć bogaty, spokojnie
mieliśmy za co przeżyć miesiąc czy dwa i powiedziałem jej nawet: słuchaj,
poważnie, nie musimy wystawać jak palanty przy drodze, stać nas na pociąg,
nie mam ochoty się upieprzyć. Ale nie miałem nic do gadania; uważała, że nie
możemy sobie pozwolić na takie wydatki, co to, to nie, pojedziemy stopem,
oznajmiła. A tak naprawdę sądzę, że po prostu to lubiła. Chciała zostawić po
sobie kupę popiołów i wyjść na drogę jak za starych, dobrych czasów.
Chciała pokazać styl. Nie nalegałem, ponieważ uwiesiła się mojego ramienia
i tylko to było dla mnie ważne. Chwyciłem walizkę i szczerząc zęby, wy-
stawiłem palec.
Byliśmy w drodze od dwóch dni; cali pokryci kurzem. Zacząłem tęsknić
za prysznicem w motelu. Ziewnąłem przeciągle i Betty się obudziła. W chwilę
potem skoczyła w moje ramiona i uścisnęła mnie. Nawet gdybym długo
wysilał mózgownicę, nie wymyśliłbym niczego lepszego, o co mógłbym
poprosić niebiosa. Wystarczyło popatrzeć na nią sekundę, aby dostrzec, że
jest szczęśliwa. Nawet jeśli pomysł, by pójść i schwytać świat za gardło, jak to
powtarzała, nie potrafił mnie rozpalić, przyjmowałem to bez bólu. Można
żyć i w drodze, gdy się ma obok piękną dziewczynę.
Facet miał zatankować i skorzystaliśmy z postoju, żeby kupić parę
kanapek i piwo. Znowu się zrobił upał. Ciężarówka przekraczała w zrywach
stówę, a mimo to czuliśmy, jak słońce parzy nam skórę. Dla Betty wszystko
było fantastyczne: wiatr, droga, słońce. Pochylałem głowę, otwierając
butelki. Nie mogłem się powstrzymać od myśli, że bylibyśmy już na miejscu,
gdyby pozwoliła mi kupić bilety, a tak musieliśmy jechać naokoło, bo
chłopak miał wstąpić do brata przed powrotem do miasta, albowiem nie
odważyliśmy się zrezygnować z naszej cennej ciężarówki. Był zresztą jedyną
osobą, która zechciała nas zabrać i teraz trzymaliśmy się go kurczowo, póki
nas nie dowiezie do miasta. A w ogóle to nam się nie spieszyło. Nie byliśmy
w drodze do eldorado.
Zatrzymaliśmy się w jakiejś dziurze i kiedy młody udał się w odwiedziny
do brata, usiedliśmy w kącie, pod parasolem, i zamówiliśmy coś zimnego.
Betty poszła do toalety, a ja zdążyłem tymczasem przysnąć na krześle. Nie
widziałem najmniejszego powodu, by się czymkolwiek przejmować i świat
wydawał mi się absurdalny. Okolica była cicha, niemalże pustynna.
Po jakimś czasie wyruszyliśmy dalej i trzeba było cierpliwie czekać do
wieczora, by ujrzeć wreszcie światła miasta. Betty nie wytrzymała, normalnie
stanęła i tupała z niecierpliwości.
- Zdajesz sobie sprawę - mówiła - nie widziałam jej już chyba ze
trzy lata. Jakoś mi dziwnie, to w końcu moja siostrzyczka, rozumiesz...
Chłopak wysadził nas na skrzyżowaniu i zanim wysiedliśmy i przenieśliś-
my bagaże, z tyłu zrobił się ogon równo trąbiących samochodów, z których
wychylały się głowy facetów. Zdążyłem zapomnieć, jak to wygląda. Zapo-
mniałem o tym stylu i o tym nastroju, o smrodzie spalin, światłach,
błyszczących chodnikach i o szumie samochodów, który nie odstępuje cię na
krok. Nie czułem się szczególnie zachwycony.
Szliśmy ładny kawałek, ciągnąc walizki. Nie były zbyt ciężkie, ale za to
niewygodne, co rusz obijały się nam o nogi. Jedyną ich zaletą było to, że
mogliśmy na nich usiąść, czekając na zielone światło. Betty nie zamykały się
usta. Przypominała rybę, którą z powrotem wrzucono do morza i nie
chciałem psuć jej przyjemności. Nie było to w końcu takie straszne, chociaż
sterczenie na tych wszystkich czerwonych światłach przypominało katorgę.
O tej godzinie ulice były pełne, ludzie wracali z roboty. Cholerne neony
już pulsowały i musieliśmy przedzierać się przez świetliste wodospady,
mrużąc oczy i pochylając ramiona. Serdecznie tego nienawidziłem, lecz
dzięki bliskości Betty wszystko to stawało się całkiem strawne, te świństwa
nawet mnie nie wkurzały. Ale nie ma co ukrywać, że większość ludzi miała
mordy piekielne, widziałem dobrze, że nic się nie zmieniło.
Siostra Betty, Liza, mieszkała w spokojniejszej okolicy. Mały, biały,
piętrowy domek z sześciometrowym tarasem, wychodzącym na nie zabudo-
waną przestrzeń. Otworzyła drzwi, trzymając w ręku skrzydełko kurczaka.
Z miejsca poczułem głód. Powitały się hałaśliwie i Betty przedstawiła nas sobie.
Zezowałem na kawałek złocistej skórki, zwisającej ze skrzydełka; cześć,
Liza, powiedziałem. Z domu wyleciał doberman, rozpraszając noc ogonem.
A on nazywa się Bongo, przedstawiła psa, głaszcząc go po łbie. Bongo
spojrzał na mnie, później spojrzał na panią i to jemu przypadło w udziale
kurze skrzydełko. Zawsze wiedziałem, że świat jest ponurym żartem.
Liza mieszkała sama z Bongo, burdel panował tam niewyobrażalny, ale
mimo wszystko dom był przyjemny, kolorowy, wszędzie leżały jakieś
przedmioty, tak jakby o nich zapomniano. Liza miała na sobie dosyć krótkie
kimono i zdążyłem zauważyć jej piękne nogi. Co do reszty, Betty biła ją na
głowę, mimo że była o pięć czy sześć lat starsza. Zapadłem się w kanapę,
dziewczyny tymczasem rozmawiały, przygotowując kieliszki i coś do prze-
gryzienia.
Niby nic, lecz jednak musiałem być zmęczony, gdyżjuż pierwszy kieliszek
porto poszedł mi do głowy. O mało nie nadepnąłem na psa, wychodząc do
łazienki, kręciło mi się we łbie. Opryskałem twarz wodą. Nie goliłem się od
trzech dni, oczy miałem okolone kurzem, a nogi jak z waty, słowem czarny
anioł dróg powalony przez łyk porto.
Kiedy wróciłem, Bongo wykańczał kurczaka, a Betty opowiadała
o ostatnich godzinach podróży. Liza klasnęła w dłonie.
- Nie ma co, zjawiacie się w samą porę! - wykrzyknęła. - Mieszkanie
na górze stoi puste od tygodnia!
Betty zatkało. Odstawiła powoli kieliszek.
- Co...? To znaczy, że tam na górze nikt nie mieszka i mogłabyś wynająć
nam mieszkanie?!
- Oczywiście! To dla mnie jeszcze lepiej...
- O Boże, ja chyba śnię! - zawołała Betty - Przecież to fantastyczne!
Wyskoczyła z fotela i uklękła przede mną. Zastanawiałem się, czy nie
obkleiła sobie twarzy brokatem.
- A nie mówiłam, widzisz, widzisz to? I co, nie można tego nazwać
diabelnym szczęściem?
- A co właściwie się stało? - spytałem.
Betty przycisnęła piersi do moich kolan.
- Stało się to, najsłodszy, że nie minęła jeszcze godzina, jak jesteśmy
w mieście, a już znaleźliśmy sobie szałową chatę; spadła nam prosto z nieba!
- Spytaj, czy łóżko jest duże.
Uszczypnęła mnie w łydkę i wznieśliśmy kieliszki. Nic nie mówiłem, ale
się zgadzałem, szło nam całkiem fartownie. W gruncie rzeczy może miała
rację. Może tak być, że otwiera się przed nami łatwy świat. Zaczynałem się czuć
coraz lepiej.
Żywot butelki nie był długi. Powiedziałem im: bez paniki, zaraz wracam,
i wyszedłem. Dotarłem aż do rogu ulicy z nosem zadartym w niebo i rękoma
w kieszeniach. Wcześniej wypatrzyłem w sąsiedztwie parę sklepów.
Wlazłem do pierwszego, powiedziałem: dobry wieczór. Za kasą siedział
samotny facet, był stary i nosił szelki. Wziąłem butelkę szampana, jakieś
ciasteczka i puszkę dla psa. Stary podliczył, nie podnosząc wzroku, wyglądał
na bardzo zaspanego.
- Wie pan - rzekłem - los nas z sobą zetknął. Właśnie wprowadziłem
się tu obok...
Ta dobra nowina nie zrobiła na nim większego wrażenia. Podał mi
rachunek ziewając. Zapłaciłem.
- No niechże pan powie, co za szczęściarz z pana - zażartowałem.-
Co miesiąc zarobi pan na mnie kupę forsy...
Przesłał mi wymuszony uśmiech, ale najwyraźniej czekał, żebym się zmył.
Na jego twarzy malowało się cierpienie, tak jak u wszystkich ludzi, których
mijaliśmy na ulicach; miałem wrażenie, że dotknął ich rodzaj trądu. Po chwili
wahania wziąłem jeszcze jedną butelkę, pacnąłem forsą i wyszedłem.
Przyjęto mnie z okrzykami radości. Lał się szampan, a ja się wziąłem za
puszkę dla psa. Kilogram jasnoróżowego pasztetu, skąpanego w galarecie.
Bongo patrzył na mnie, przechylając łeb na bok. Wiedziałem, że lepiej mieć
takie bydlę po swojej stronie i od razu zarobiłem pierwszy punkt.
Wkrótce poszliśmy obejrzeć mieszkanie, wchodząc na piętro wewnętrz-
nymi schodami. Liza potrzebowała dobrej chwili, by włożyć klucz, i śmieliś-
my się do rozpuku.
- Normalnie - wyjaśniła - to te drzwi są zamknięte, ale teraz
będziemy mogli je otworzyć... Ach, naprawdę się cieszę, wiecie, czasami się
czułam trochę samotna.
Była tam sypialnia, pokój z kuchnią w kącie i mały taras. Raj, jak nic,
z prysznicem we wnęce na szafę. Kiedy dziewczyny zabrały się za ścielenie,
wyszedłem na taras i oparłem się o balustradę. Bongo poszedł w moje ślady.
Wyprostowany na tylnych łapach był prawie mojego wzrostu. Przed nami
rozciągała się pusta przestrzeń otoczona wysokim płotem. Po drugiej stronie
widać było inne domy, a w oddali wzgórza, czarniejsze od nocy. Słyszałem,
jak dziewczyny chichotały i piszczały. Zapaliłem papierosa i zrobiłem w sobie
miejsce na to wszystko. Puściłem oko do Bongo.
Nieco później wsunęliśmy się pod pościel i Betty przytuliła się mocno do
mnie; zasnęliśmy prawie natychmiast. Badałem wzrokiem sufit. Po chwili nie
wiedziałem już, gdzie jestem, lecz nie szukałem odpowiedzi. Zacząłem
oddychać brzuchem. W miarę jak się zapadałem w sen, miałem wrażenie, że
budzę się powoli i łagodnie.
Nie od razu wzięliśmy się za szukanie roboty, nie było to takie pilne.
Najlepszą część dnia spędzaliśmy na tarasie, rozmawiając z Lizą i Bongo,
grając w karty, czytając. Popołudnia przepływały jedno za drugim w poraża-
jącej słodyczy, nie pamiętałem, by kiedykolwiek było mi tak dobrze. Betty
opaliła się na murzynkę, Liza trochę mniej, gdyż w tygodniu pracowała jako
kasjerka w dużym sklepie. Niekiedy wybiegałem na dwór pobawić się
z Bongo i ptaki zrywały się na nasz widok. Betty obserwowała nas z balkonu,
machaliśmy do siebie, a potem znikała i słychać już było tylko stukot
maszyny do pisania i dzwonek, kiedy dochodziła do końca linijki.
Szczerze mówiąc, cała ta sprawa trochę mnie drażniła. Wbiła sobie do
głowy, że przepisze rękopis, a potem wyśle go do różnych wydawców;
poruszyła niebo i ziemię, by zdobyć maszynę. A ja przecież pisałem dla
przyjemności, nie po to, by wpakowano mnie do klatki z lwami, przynajmniej
tak sądziłem. Betty przygotowywała w pewnym sensie moje wejście na arenę.
Rzucałem Bongo kawałek drewna, medytując nad tym wszystkim, lecz nie
przejmowałem się znowu tak bardzo, musiałem przecież pomyśleć o menu na
wieczór; sprawą kolacji zająłem się osobiście i bez niczyich sprzeciwów.
A kiedy trochę zagubiony facet ma cały dzień na obmyślanie potrawy, jest
w stanie wyczarować delicje nawet z niczego. Także dla Bongo przygotowy-
wałem coś ekstra, staliśmy się prawdziwymi kumplami.
Wieczorem, gdy kolacja się gotowała, wychodziliśmy po Lizę, a w ostat-
nich odbiciach zachodzącego słońca Betty nadal stukała trzema albo
czterema palcami. Mieliśmy sporo czasu, Betty robiła mnóstwo błędów
i poprawki zabierały jej drugie tyle czasu; nie przejmowałem się. Bongo gonił
przede mną i ludzie usuwali mu się z drogi, byłem jak król, zawsze
znajdowało się dla mnie miejsce na ławce czy na przystanku. Dawno już nie
było tak ciepłej jesieni. Potem wracaliśmy z Lizą do domu, niosłem jej rzeczy,
a Bongo podlewał samochody. Opowiadała mi o swoim życiu, sam niewiele
miałem do powiedzenia. Dowiedziałem się, że wyszła wcześnie za mąż, ale
facet puścił ją kantem po dwóch latach; nie pozostało jej zbyt dużo
wspomnień, zostali jedynie Bongo i chałupa. Mieszkanie na górze wynajmo-
wała, żeby związać koniec z końcem. W tej sprawie już się z nią dogadałem.
W domu było mnóstwo rzeczy do naprawienia: i dla hydraulika, i dla
elektryka. Oceniliśmy to zgodnie na trzy miesiące czynszu. Oboje byliśmy
zadowoleni.
Po kolacji szukaliśmy filmów na wszystkich kanałach, program leciał do
końca aż po ostatnią reklamę i oglądaliśmy się na siebie, zastanawiając się,
kto pójdzie zgasić telewizor. Trzeba było uważać, żeby się nie wyłożyć na
puszce od piwa. Kiedy program był rzeczywiście gówniany, wyłączaliśmy
wcześniej. Siadaliśmy do kart albo kręciliśmy się po pokoju, dziewczyny
gadały, a ja maltretowałem gałki radia w poszukiwaniu czegoś znośnego dla
ucha. Zdarzało się, że brała mnie chętka na spacer. Bez słowa ściągałem
z wieszaka bluzę i z Bongo przy nodze przemierzałem ulicę za ulicą.
Dziewczynom to się podobało. Kiedy mówiłem, że czuję się jak szczur
w klatce, wybuchały śmiechem, nie dawały temu za grosz wiary. W każdym
razie skręcaliśmy z Bongo w prawo, potem też w prawo i znowu w prawo,
a czasem nawet w lewo i scenografia nie zmieniała się ani odrobinę;
wracaliśmy wykończeni. Na trawienie działało to idealnie, na ogół zaraz po
powrocie rzucałem się na lodówkę i wywalałem na stół wszystko, co
znalazłem. Jeśli Liza czuła się zmęczona, szliśmy do siebie na górę, lecz nigdy
nie kładliśmy się przed trzecią lub czwartą. Ciężko jest zasnąć wcześnie, kiedy
człowiek obudził się w okolicach południa.
Jeśli nie szliśmy do łóżka, Betty wracała do maszyny, chyba że nie miała
już siły. Siadałem na tarasie, Bongo wkładał mi łeb między kolana, a ja
patrzyłem, jak Betty mozolnie odczytuje moją pisaninę, marszcząc brwi.
Myślałem, jakim cudem udało mi się zdobyć taką dziewczynę, lecz wiedzia-
łem także, że nawet gdybym zaszył się na biegunie północnym, to i tak
pewnego dnia spotkałbym ją przechadzającą się po dryfującej krze, z włosa-
mi rozwianymi w niebieskiej poświacie. Lubiłem na nią patrzeć. Mogłem
niemalże zapomnieć o całym łajnie, które zostawiliśmy za sobą. Kiedy do
tego wracałem, wyobrażałem sobie armię gliniarzy wypuszczoną naszym
tropem. Płonący bungalow wisiał jak miecz nad naszymi głowami. Szczęśli-
wie nie zostawiłem adresu. Widziałem Georgesa i gości motelowych mrużą-
cych oczy od blasku pożaru, słyszałem jeszcze, jak krzyczą za nami, kiedy
zmykamy z walizkami niczym po szczeniackim skoku. Czasami dochodził
nas odgłos policyjnej syreny, pociągałem wówczas zdrowy łyk i po pięciu
minutach już o tym nie myślałem, kierowałem ponownie wzrok na kobietę,
siedzącą parę metrów dalej i będącą najważniejszą sprawą w moim życiu.
Wtedy nie martwiło mnie zupełnie, że najważniejszą sprawą w moim życiu
stała się kobieta. Wprost przeciwnie, byłem tym zachwycony, barometr
wskazywał raczej beztroskę i luz. Chwilami wstawałem, by ją pogłaskać
i zobaczyć, w którym jest miejscu.
- I jak? Ciągle ci się podoba? - pytałem.
- Spokojna głowa.
- Tego pewnie i tak nie wydrukują...
- Ha, ha, ale się uśmiałam.
- Ale przecież może tak się stać.
- Tak? No to wytłumacz mi dlaczego, ciekawa jestem.
- Betty, świat jest zdradliwy.
- Nie, wcale nie. Trzeba tylko umieć go schwycić.
Miałem temat do refleksji. Wracałem na taras. Maszyna ruszała dalej,
Bongo kładł mi się na nogi, a nad moją głową zapalały się, świergocząc,
gwiazdy.
Pewnego ranka, po przebudzeniu, postanowiłem wziąć się na serio za
hydraulikę. Pocałowałem Betty w czoło, pożyczyłem od Lizy samochód
i pojechałem do centrum po zakupy. Gdy wracałem, z samochodu wystawało
kilka rur. Kiedy zabrałem się do ich wyładowywania, podeszła do mnie
kobieta. Na szyi miała mały, złoty krzyżyk.
- Bardzo pana przepraszam... Czy pan jest hydraulikiem?
- To zależy. A o co chodzi?
- Coś z kranem, proszę pana, w kuchni. Już od miesiąca próbuję
sprowadzić jakiegoś hydraulika, ale nikomu się nie chce dla jednego kranu...
Wie pan, jaki to straszny kłopot.
- Pewnie, każdy wie.
Pogładziła krzyżyk, patrząc w ziemię.
- A pan... pan nie byłby łaskaw? to przecież kwestia minuty...
Przez chwilę rozmyślałem, rzucając okiem na zegarek i robiąc minę faceta
zawalonego robotą.
- Cholera, nie wiem, czy się wyrobię... Daleko pani mieszka?
- Nie, nie, zaraz po drugiej stronie.
- No dobrze, tylko pośpieszmy się.
Ruszyłem za nią przez ulicę; miała gdzieś ze sześćdziesiąt lat i zniszczoną
sukienkę do połowy łydek. Mieszkanie pachniało dostatnią emeryturą,
kafelki lśniły i wszystko było pogrążone w ciszy. Poprowadziła mnie do
kuchni i wskazała palcem na kran. Strumyczek przejrzystej wody łagodnie
spływał do zlewu. Podszedłem i pokręciłem kranem na wszystkie strony.
Wyprostowałem się wzdychając.
- Głupia sprawa - powiedziałem. - Iglica zablokowała się w zaworze
i od tego poszła głowica. To często się zdarza.
- Ojej! Czy to coś poważnego?
- Gorzej być nie może. Trzeba wszystko wymienić.
- O mój Boże! A ile to będzie kosztowało?
Policzyłem w myśli na oko i pomnożyłem sumę przez dwa.
- Jezusie najsłodszy! - wykrzyknęła.
- I tak nie liczę pani za dojście - dodałem.
- A kiedy pan mógłby to zrobić?
- Teraz albo nigdy. Czeków nie biorę.
Poleciałem gazem do domu i zabrałem wszystkie narzędzia, jakie w ogóle
miałem. Wyjaśniłem Betty, o co chodzi. Wzruszyła ramionami i zagłębiła się
w zeszyty. W chwilę później byłem już w samochodzie. Zaparkowałem na
drugiego, kupiłem kran i zameldowałem się u starej.
- Nie lubię, jak mi się przeszkadza. Przyzwyczajony jestem do pracy
w spokoju. Zawołam panią, jeżeli będę czegoś potrzebował.
Zamknąłem się w kuchni i zabrałem do pracy. Po godzinie złożyłem
narzędzia, wytarłem ostatnią kroplę wody i poszedłem do kasy. Siostra
Maria Magdalena od Dzieciątka Jezus była w siódmym niebie. Jej zlew lśnił
na wysoki połysk.
- Młody człowieku - rzekła - nie odejdzie pan stąd, dopóki nie
zostawi mi pan swojego numeru telefonu. Odpukać, ale może będę jeszcze
potrzebowała pańskiej pomocy...
Następnie odprowadziła mnie do drzwi i machała ręką, aż wszedłem do
siebie. Nie byłem niezadowolony z mojego pracowitego dnia.
Wieczorem, kiedy pilnowałem czegoś na gazie, zadzwonił telefon. Betty
nakrywała do stołu, odebrała Liza. Przez chwilę słuchała, odpowiedziała coś,
a potem zakryła słuchawkę ręką rechocząc:
- Ej, wy, nic z tego nie kapuję, to ten sklepikarz. Uparł się, że tu mieszka
hydraulik!
Betty spojrzała na mnie spode łba.
- To chyba do ciebie! - odezwała się. - Założę się, że coś się zatkało!
Faktem jest, że plotka rozniosła się po dzielnicy niczym chmura kurzu.
Ludzie pewnie dawali sobie cynk i puścili w obieg mój numer telefonu.
Zastanawiałem się, co też takiego robili okoliczni hydraulicy, ci prawdziwi,
przecież wszystkie chałupy wokół sikały wodą, a rury zatykały się jedna po
drugiej. Dopiero jak pewnego ranka pogadałem z takim jednym, stojąc
w kolejce po dwa metry miedzi i kolanka na dziewięćdziesiąt, dowiedziałem
się, że małe wycieki i inne duperele nie interesowały ich. Coś ci powiem,
nadawał koleś zniżając głos, jak dzwonią do mnie, że leci woda, to zawsze
staram się wyniuchać, czy nie daliby się namówić na przerobienie łazienki.
A jak nie, to kładę lachę.
Od razu zrozumiałem, że to był numer do wzięcia, że mogłem się załapać
na małe, błyskawiczne naprawy płatne w gotówce. Po paru dniach wyrobi-
łem sobie w okolicy niezłą renomę. Uchodziłem za faceta drogiego, ale
szybkiego i solidnego. W mig pojąłem, w czym tkwi moja siła, zdałem sobie
sprawę, że gość, który ma grypę, może jeszcze próbować walczyć, ale taki,
któremu zatkał się sracz, jest normalnie załatwiony. Wyciągałem tyle szmalu,
ile się dało. Wyciskałem z każdego po kolei.
Przez dwa tygodnie harówa była nieziemska, potem trochę się uspokoiło,
ponieważ nie leciałem już na każdą robotę. Zlikwidowałem działalność przed
południem. Kiedy wychodziłem z czapką wciśniętą na głowę i skrzynką
narzędzi pod pachą, Betty nie była zachwycona, działało jej to na nerwy.
Pewnego wieczoru, gdy przyszedłem kompletnie wyczerpany, zrobiła mi
awanturę.
Wracałem wówczas od pewnego wojskowego~. Mundur, siwe włosy
i niebieskie oczy. Robota okazała się cholernie ciężka, to był mój piąty klient
tego dnia, czułem się wykończony. Poprowadził mnie długim, ciemnym
korytarzem, jego buciory stukały o parkiet, posuwałem się zgarbiony za nim.
Kiedy wszedłem do kuchni, owiał mnie smród oliwy i spalonego plastiku,
odrzuciło mnie; to był diabelski odór, musiałem się powstrzymać, żeby nie
dać nogi. Zresztą zdarzało się to za każdym razem, jak udawałem się do
klienta, zawsze przychodził moment, gdy chciałem wziąć nogi za pas. Ale
i tym razem zostałem.
Trzymał w ręku coś na kształt szpicruty, bez słowa wskazał nią zlew. Przy
końcu dnia wcale mi to nie przeszkadzało, odpoczywałem, gdy nikt do mnie
nie mówił. Podszedłem, starając się oddychać możliwie jak najmniej. W zlewie
leżały trzy celuloidowe lalki; w połowie roztopione i zanurzone w parocenty-
metrowej warstwie oleju. Otworzyłem szafkę pod spodem i wyciągnąwszy
torbę na śmiecie, spostrzegłem, że rura odpływowa była powykręcana
i miejscami się posklejała. Wyprostowałem się.
- Pan to robił wrzącą oliwą? - spytałem.
- Nie muszę składać przed panem sprawozdania - pisnął. - Niech
pan robi, co trzeba i do widzenia!
- Ej... spokojnie. Mnie tam nie przeszkadza, że podlewa pan swoje
laleczki olejem do smażenia. Widuję codziennie gorsze rzeczy. Muszę tylko
się dowiedzieć, czy poza tłuszczem i stopionym plastikiem coś jeszcze dostało
się do rury. A pan powinien mi to powiedzieć.
Zaprzeczył gwałtownym ruchem głowy i zostawił mnie samego. Zrobiłem
sobie przerwę na papierosa. Na pierwszy rzut oka robota nie wydawała się
zbyt skomplikowana, wystarczyło wymienić rurę. Jednakże rzeczy okazują
się zawsze trudniejsze, niż można by sądzić. Pogrzebałem raz jeszcze pod
zlewem i spostrzegłem, że ta cholera szła dalej, przez dwie inne szafki
i dopiero potem wchodziła w podłogę. Zrozumiałem, że czeka mnie niezła
zabawa z upchaniem całego interesu z powrotem na swoje miejsce.
Wróciłem do samochodu po kawałek rury. Woziłem ze sobą wszystkie
najpotrzebniejsze wymiary, Kładłem rury na dachu, a końce mocowałem do
zderzaków. Betty wznosiła wzrok ku niebu. Zebrałem tego cały stos w czasie
pewnej nocnej wyprawy na plac budowy i od tamtej chwili moje zyski ostro
poszły w górę. Wyciągnąłem spod przedniego siedzenia piwo i wypiłem
jednym haustem przed powrotem do pracy.
Zużyłem całą godzinę na wyjęcie starej rury, kolejną na założenie nowej,
dostawałem szału. Wciskałem się na czworakach w szafki, w kółko obijałem
o coś, musiałem chwilami przerywać i zamykać na parę sekund oczy.
Wreszcie udało mi się z tym skończyć. Dyszałem przez moment uwieszony
zlewu, uśmiechnąłem się do rozbebeszonych laleczek. No dalej, stary,
jeszcze jeden mały wysiłek, szepnąłem do siebie, twoja zmiana się kończy,
dziewuchy z pewnością pomyślały o kielichu dla ciebie. Chwyciłem rurę,
uciąłem dobry metr i podłączyłem ją do baterćć. Składałem właśnie narzędzia,
kiedy stawił się mundur khaki. Nie był nawet łaskaw spojrzeć na mnie, ruszył
prosto ku szafce sprawdzić moją instalację. Łmieszyli mnie tacy faceci.
Przełożyłem pasek od skrzyni przez ramię, chwyciłem pozostały kawałek
rury i czekałem, aż wylezie.
Wstał niezwykle poruszony.
- Co to ma być?! - wrzasnął. - CO TO WSZYSTKO ZNA-
CZY??!!
Pomyślałem, że może pękła mu żyłka w mózgu, kiedy schylał się pod zlew.
Zachowałem spokój.
- Czy coś nie tak? - spytałem.
Usiłował przewiercić wzrokiem moje czoło. Pewnie mu się wydawało, że
jest w klubie kolonialnym, i szykował się właśnie do ukarania boya.
- Pan kpi sobie w żywe oczy!! Pańskie rury nie są przepisowe...
- Że jak?
- Przecież ta rura, którą pan założył, o TUTAJ, to jest kawałek kabla
telefonicznego...! Tu jest nawet NAPISANE!!
Zawsze się można czegoś nowego dowiedzieć. Nigdy nie zwróciłem na to
uwagi, ale nie dałem się zbić z tropu.
- To mnie dopiero pan przestraszył! - powiedziałem. - Niech się pan
nie przejmuje, wszystkie są takie same. Praktycznie każdy zlew w mieście na
tym pracuje, spotykam się z tym od dziesięciu lat. To jest solidny materiał.
- Nie, nie, nie, nie zgadzam się! To wbrew PRZEPISOM!!
- Naprawdę nie ma co się martwić...
- Nie dam się nabrać. Chcę, żeby było według przepisów!
Takie rzeczy zdarzają się zawsze pod koniec dnia, kiedy jesteś mokry
z wycieńczenia, a nikt nie chce podać ci gąbki. Przejechałem ręką po włosach.
- Niech pan posłucha - rzekłem - każdy robi swoje. Ja się pana nie
pytam, jakiego kalibru pan używa, żeby wymieść wzgórze przed atakiem.
Jeżeli biorę kabel telefoniczny, to wiem, co robię.
- Ja chcę mieć instalację przepisową, rozumie pan?!
- Tak? A te świństwa, które pan urządza w zlewie, też są może
przepisowe? Starczy tego, proszę mi zapłacić i nie zaprzątać sobie głowy, to
wytrzyma dwadzieścia lat.
- O nie, niech pan na to nie liczy! Nie dostanie pan ani grosza, zanim
pan tego nie wymieni!
Spojrzałem szajbusowi w oczy i zrozumiałem, że tracę czas, a nie zależało
mi na godzinach nadliczbowych. Chciałem tylko wrócić do samochodu,
opuścić szyby i jechać wolno do domu, paląc papierosa. Podszedłem więc do
zlewu i z całej siły kopnąłem w moje dzieło; udało mi się wyrwać połowę.
Odwróciłem się do klienta.
- No tak - powiedziałem. - Na moje oko nawaliło coś przy zlewie.
Trzeba będzie wezwać hydraulika.
Stary przyłożył mi szpicrutą prosto w twarz. Poczułem podmuch ognia aż
po ucho. Łwieciły mu się oczy. Walnąłem go końcem sztywnej rury w czoło.
Cofnął się pod ścianę i oparł, chwytając ręką za serce, ale nie podałem mu
fiolki z proszkami, ulotniłem się.
Policzek palił mnie przez całą drogę. W lusterku wstecznym widziałem
długą, szkarłatną pręgę, jeden kącik ust opuchł i wyglądałem na jeszcze
bardziej wykończonego. Ten cios uruchomił jakby pompę, która wyciągała
na moją twarz całe zmęczenie nagromadzone od kilku dni. Łliczny to nie
byłem. Zrobił się korek i mogłem dostrzec obok współtowarzyszy niedoli;
wszyscy byliśmy do siebie podobni, mieliśmy mniej więcej takie same rany.
Wszystkie te gęby zostały spustoszone przez tydzień beznadziejnej roboty,
przez zmęczenie, wyrzeczenia, wściekłość i nudę. Jeśli zapalało się zielone,
posuwaliśmy się o trzy metry w ponurym milczeniu.
Gdy wróciłem, Betty od razu zauważyła pręgę. Policzek był zaogniony
i nadęty. Nie miałem siły wymyślić historyjki, powiedziałem po prostu, co się
stało. Potem nalałem sobie pełny kieliszek, a ona bez zwłoki przystąpiła do
ataku:
- Oto co znaczy przez cały dzień robić z siebie błazna. Prędzej czy
później musiało się to zdarzyć!
- Betty, do cholery, co ty wygadujesz?
- Spędzać cały dzień na kolanach pod jakimiś kurewskimi zlewami,
z nosem w śmieciach, odtykać gówna, zakładać bidety... I podobasz się sam
sobie, co?
- A tam, gwiżdżę na to. To bez znaczenia.
Podeszła, by mi się przyjrzeć. Przemówiła słodziutko:
- Powiedz mi... wiesz przypadkiem, nad czym teraz pracuję? Nie, nie
wiesz? No to ci powiem: przepisuję właśnie twoją książkę, siedzę nad nią od
wielu dni i jeżeli chcesz wiedzieć, zdarza się, że w nocy nie mogę zasnąć...
Jej głos zabrzmiał goryczą. Nalałem sobie następny i nasypałem do garści
orzeszków. Nie spuszczała ze mnie wzroku.
- To pewne, że jesteś wielkim pisarzem. Czy przynajmniej zdajesz sobie
z tego sprawę?
- słuchaj, nie zaczynaj od nowa, jestem zmęczony. To nie wielki pisarz
zarabia na żarcie. Uważam, że naprawdę za bardzo się tym przejmujesz,
zupełnie niepotrzebnie się podniecasz.
- O Jezu! Nie rozumiesz, że taki facet jak ty nie powinien się poniżać, nie
rozumiesz, że nie masz prawa tego robić?
- Betty, ty chyba upadłaś na głowę...
Chwyciła mnie za poły kurtki, o mało nie wylałem whisky.
- Nie, to ty upadłeś. Nic z tego nie pojmujesz! A ja jestem chora, kiedy
widzę, w jaki sposób spędzasz czas. Co tobie jest, dlaczego nie ,chcesz
przejrzeć na oczy?
Nie mogłem się powstrzymać, żeby ciężko nie westchnąć. Ten cholerny
dzień nie chciał się skończyć.
- Betty... obawiam się, że bierzesz mnie za kogoś innego...
- Nie, ty durniu jeden! Biorę cię za tego, kim jesteś! Ale nie
wiedziałam, że z ciebie taki tępak! Wolałabym patrzeć, jak spacerujesz albo
jak gapisz się bezczynnie, uważałabym to po prostu za normalne. Zamiast
tego głupiejesz przy swoich umywalkach i jeszcze masz się za wielkiego
cwaniaka.
- Podjąłem rodzaj studiów nad stosunkami międzyludzkimi - powie-
działem. - Usiłuję zebrać jak najwięcej materiału...
- Przestań pieprzyć! Już ci mówiłam, że chcę być z ciebie dumna, że chcę
móc cię podziwiać, ale wygląda, że srasz na to, słowo honoru, tak jakbyś
chciał specjalnie mi dołożyć!
- Nie, i nigdy ci tego nie zrobię.
- Póki co nie zanosi się na to. Psiakrew, spróbuj mnie zrozumieć. W życiu
nie ma czasu na odgrywanie pięćdziesięciu ról i niech ci się nie wydaje, że
wymigasz się jedną czy drugą gównianą sztuczką. Byłoby lepiej, gdybyś to
wreszcie pojął raz na zawsze. Jesteś pisarzem, a nie hydraulikiem.
- A po czym to widać? - spytałem.
Mierzyliśmy się wzrokiem ponad stołem. Jej oczy były przeraźliwe,
miałem wrażenie, że wczepia się w moje gardło.
- Pewnie i dla mnie znajdziesz taką robotę. Tak coś mi się zdaje. Ale na
razie nic z tego. Ostrzegam cię, że ja nie dam się wodzić za nos. Powiem ci na
początek, że wkurza mnie życie z facetem, który wraca o siódmej wieczorem
i stawia skrzynkę z narzędziami, ciężko wzdychając. WSZYSTKIEGO MI
SIĘ ODECHCIEWA! Czy wiesz, że po południu, kiedy morduję się przy
twojej książce, dzwoni telefon i pytają, gdzie jesteś, bo właśnie nawalił kibel
u jakiegoś palanta? Czy wiesz, że prawie czuję wtedy jego gówno? Wiesz,
o czym to ja mogę myśleć po takim telefonie, co ja mogę myśleć o bohaterze,
którego odstawiasz?!!
- Ej, czy ty nie przesadzasz`? Całe szczęście, że hydraulicy jeszcze
istnieją. A poza tym wolę raczej to niż pracę w biurze.
- O Boże! Przecież ty nic nie rozumiesz! Czy nie widzisz, że jedną ręką
wyciągasz mi głowę z wody, a drugą ją zanurzasz?
Miałem zamiar powiedzieć jej, że to dobra definicja życi", lecz powstrzy-
małem się. Pokiwałem tylko głową, poszedłem się napić wody i popatrzeć
przez okno. Noc już prawie zapadła. Pisarz nie błyszczał, a hydraulik był
skonany.
Skutek tej dyskusji był taki, że zwolniłem nieco tempo, w każdym razie
starałem się nie pracować po południu i na efekt nie trzeba było długo czekać.
Powróciła na dobre bezchmurna pogoda, powrócił smak spokojnych dni,
znowu stroiliśmy do siebie miny.
Pisarz kładł się o trzeciej rano i hydraulik miał kłopoty ze wczesnym
; wstawaniem. W dodatku musiał się starać, by nie obudzić Betty i nie paść na
twarz przed zagotowaniem się wody na kawę. Ziewał, aż mu przeskakiwała
szczęka, ze snu wynurzał się dopiero na ulicy. Pasek od skrzynki z narzędzia-
mi ciął mu ramię na dwoje.
Czasami, kiedy wracał, Betty jeszcze spała. Biegł szybko pod prysznic
i czekał obok niej, paląc papierosa, aż się obudzi. Patrzył na stos kartek obok
maszyny, słuchał ciszy i bawił się parą rajstop i majtkami, zwiniętymi przy
nodze łóżka.
Kiedy Betty się budziła, pisarz przeprowadzał właśnie seans spojrzenia
wewnętrznego, na ustach kwitł mu niewyraźny uśmieszek marzyciela. Na
ogół się pieprzyli, a następnie jadł z nią drugie śniadanie. Pisarz wiódł piękne
życie, chwilami tylko czuł się zmęczony i gdy niebo było bezchmurne, chętnie
pozwalał sobie na małą sjestę na tarasie i wsłuchiwał się w odgłosy
dochodzące z ulicy. Pisarz był jak trzeba, nie zajmował się kwestią forsy. Jego
mózg był raczej pusty. Niekiedy pytał sam siebie, jak to się stało, że napisał
książkę; zdawała mu się czymś bardzo dalekim. Czy któregoś dnia napisze
jeszcze jedną, nie, tego zupełnie nie wiedział. Nie lubił o tym rozmyślać.
Wówczas gdy Betty postawiła pytanie, dał jej do zrozumienia, że to
niewykluczone, ale przez resztę dnia czuł się bardzo niedobrze.
Nazajutrz od rana hydraulik miał potężnego kaca. Zaczekał, aż się
klientka odwróci i zwymiotował kawę do wanny; od tamtego pytania
dostawał gęsiej skórki. Chwilami nienawidził tego skurwiela pisarza.
8
Niepostrzeżenie wieczory zrobiły się chłodne, pierwsze liście dały nogę
z drzew i wypełniły ścieki. Betty walczyła z ostatnim zeszytem, a ja
chałturzyłem na lewo i prawo, żeby zapewnić minimum życiowe. Wszystko
układało się dobrze, tyle że budziłem się t‚raz w nocy i leżałem z oczami
utkwionymi w sufit, płonęło mi w mózgu, kręciłem się na wszystkie strony, tak
jakbym połknął węża. Koło łóżka leżały nowy zeszyt i ołówek, wystarczyło
wyciągnąć rękę, żeby je podnieść. Cały ten cyrk trwał już od ładnych paru dni
i na próżno wytężałem mózg w poszukiwaniu choćby cienia pomysłu, nic
z tego nie wychodziło, zupełnie nic i co noc wielki pisarz leżał na łopatkach.
Z pisarza była dupa, nie umiał natrafić palcem na swoją strunę, nie chciało
mu się chcieć. Zupełnie nie wiedział dlaczego.
Próbowałem wmówić sobie, że to tylko chwilowe zatwardzenie i na
zmianę po południu bawiłem się w elektryka. Wymieniałem przewody,
instalowałem puszki rozgałęźne i wyłączniki o zmiennym napięciu, żeby był
nastrój, wieczorem galowe światła, a na koniec mały świetlik do rżnięcia.
Jednak nawet wtedy, kiedy majsterkowałem, moja dusza chowała się po
kątach i musiałem regularnie przerywać, by chlapnąć sobie piwo. Dopiero
z nadejściem wieczora zaczynałem czuć się naprawdę dobrze, stawałem się
w miarę normalny. Czasami bywałem nawet radosny z niewielką pomocą
procentów. Podchodziłem do Betty i pochylałem się nad maszyną.
- Hej tam w dolinie... nie warto się wysilać, w jajach mi zupełnie
wyschło!
Zarykiwałem się z moich słów i waliłem pięścią w obudowę.
- Daj spokój, siadaj - mówiła - opowiadasz głupstwa.
Zwalałem się na fotel z uśmiechem i patrzyłem na rozbzykane muchy.
Jeżeli było ciepło, otwieraliśmy drzwi od tarasu i rzucałem pustą puszką na
zewnątrz. Wewnątrz były wciąż te same pytania: "Gdzie? Kiedy? Jak?", lecz
nikt nie śpieszył na pomoc, by wykupić umęczoną duszę. A przecież tak
niewiele chciałem, dwie czy trzy strony na dobry początek, a potem już samo
pójdzie. Miałem pewność, że wystarczy ruszyć z miejsca. To wszystko było
tak beznadziejne, że wolałem się zgrywać. Betty potrząsała głową śmiejąc się.
Wieczorem zajmowałem się kolacją i zmartwienia odpływały. Szedłem
z Bongo coś dokupić, świeże powietrze otrzeźwiało mnie. I jeżeli zdarzyło mi
się jeszcze świrować przy rozbijaniu jajek czy obsmażaniu nad palnikiem
papryki, nie przejmowałem się tamtym, czekałem już tylko na chwilę, kiedy
zasiądę przy stole w towarzystwie dziewczyn. Starałem się być ożywiony
w równym stopniu co one. Patrzyłem, jak rozmawiają i wypełniają pokój
świetlistą obecnością. Na ogół wyżywałem się na sosach, ich zdaniem byłem
w tym genialny i dokładnie wylizywały talerze. Ich zdaniem hydraulikiem też
byłem genialnym. A czy jako bzykacz much też miałem coś w sobie? Po tylu
latach spokoju miałem prawo pytać, co się ze mną dzieje. Było tak, jakby
kazano mi uruchomić starą lokomotywę obrośniętą zielskiem; to dosyć
przerażające.
Nadszedł dzień, w którym Betty skończyła przepisywać książkę i padł na
mnie blady strach. Nogi uginały się pode mną. Kiedy przyszła oznajmić, że
już, stałem na krześle i grzebałem w lampie. Poczułem się, jakby mnie kopnął
prąd. Zszedłem powoli, chwytając się kurczowo za oparcie. Zrobiłem minę
faceta, który umie powstrzymać emocje.
- O rany, no wreszcie, wreszcie... Słuchaj, muszę wyskoczyć po nową
kostkę do lampy!
Nie słuchałem, co mówi, niczego już nie słyszałem, podszedłem do
wieszaka możliwie najspokojniej - scena, w której aktor zarobił kulę
w brzuch i wciąż nie pada - założyłem kurtkę i wyszedłem na schody. Nie
oddychałem aż do drzwi.
Znalazłem się na ulicy i ruszyłem przed siebie. Wraz z nadejściem nocy
zaczęło lekko wiać, lecz już po chwili byłem mokry i zwolniłem kroku.
Spostrzegłem, że Bongo wyleciał za mną. Od czasu do czasu wyprzedzał mnie
galopem, a potem czekał, nie wiem, po co to robił, w powietrzu unosił się
zapach ślepego zaufania, działało mi to na nerwy. Rozchodził się też zapach
pustki.
Wszedłem do knajpy i zamówiłem tequilę, bo szybko działa, a ja
potrzebowałem ostrogi. Zawsze wiedziałem, że koniec pięknych dni jest
czymś trudnym do przełknięcia; poprosiłem o drugi kieliszek, poczułem się
lepiej. Obok siedział jakiś palant, był kompletnie nawalony i patrzył na mnie
uporczywie, trzymając kieliszek oburącz. Kiedy spostrzegłem, że zamierza
otworzyć usta, dodałem mu odwagi:
- No, wal śmiało... ciekawe, o czym będziesz pierdolił.
Po wyjściu z lokalu zrobiło mi się wyraźnie lepiej. Wszyscy byliśmy
w równym stopniu wariatami, a życie absurdalną zbitką. Na szczęście
zdarzały się dobre chwile, każdy rozumie, co mam na myśli, i dzięki nim życie
było jednak coś warte, a reszta nie miała najmniejszego znaczenia. Wydawało
mi się, że tak naprawdę to wszystko jedno, co by się stało. Byłem przekonany,
że każda rzecz jest ułudą, we krwi miałem pół butelki tequili, widziałem
palmy na ulicach, a wiatr przeszywał mnie na wskroś.
W chałupie czekała na mnie niespodzianka. Łysawy blondyn, na oko
czterdzieści pięć, z brzuszkiem. Siedział na moim ulubionym miejscu z Lizą
na kolanach.
Rzecz jasna, Liza była dziewczyną jak inne, miała cycki i kotkę, i zdarzało
się, że ich używała. Niekiedy nie wracała na noc, pojawiała się rano, żeby się
przebrać i łyknąć jeszcze jedną kawę przed pójściem do roboty. Natykałem
się na nią w kuchni. Od razu można poznać, kiedy dziewczyna spędziła noc
z facetem. Cieszyłem się ze względu na nią, miałem nadzieję, że korzystała
maksymalnie, smakowałem te krótkie chwile milczącego porozumienia.
Dzień stawał się weselszy. Wiedziałem, że jestem uprzywilejowany. Chwilami
życie rzucało mi w oczy garść złotego pyłu. Tworzyliśmy genialne trio; po
takim poranku gotów byłem znieść wszystko, mógłbym pracować w kana-
łach pod warunkiem, że o piątej będę miał fajrant i odrobinę czasu na
prysznic przed zobaczeniem się z obydwiema, z których jedna poda mi
kieliszek, a druga wyciągnie rękę z oliwkami.
Na ogół Liza nie opowiadała wiele o facetach, z którymi się spotykała
i o tych, z którymi szła do łóżka; mówiła: nie ma o czym gadać, i śmiejąc się
zmieniała temat. Nigdy nie przyprowadziła żadnego do domu. Zoba-
czysz, powtarzała, ten, który przekroczy nasz próg, będzie miał coś więcej
niż inni.
Aż przysiadłem, kiedy facet zawołał: cześć, wznosząc kieliszek; zdążył już
poluzować krawat i podwinąć rękawy koszuli. Miałem świadomość, że widzę
rzadkiego ptaka.
Liza z migotliwym spojrzeniem przedstawiła nas sobie. Rzucił się, by
uścisnąć mi piątkę, miał czerwone policzki, przypominał mi gładkiego
bobasa z modrymi oczami.
- I jak, kupiłeś to, co chciałeś? - spytała Betty.
Liza wsunęła mi w rękę kieliszek. Facet spojrzał na mnie i uśmiechnął się.
Ja też się uśmiechałem. W chwilę później miałem wszystkie dane: nazywał się
Edward, ale wolał, żeby mówić mu Eddie, niedawno otworzył w centrum
pizzerię, co pół roku zmieniał gablotę i śmiał się hałaśliwie. Lekko się pocił,
był szczęśliwy, że tu się znalazł. Po godzinie zachowywał się tak, jakbyśmy
znali się od dwudziestu lat. Kiedy dziewczyny gadały w kuchni, położył mi
rękę na ramieniu.
- A ty, stary... Zdaje się, że coś tam skrobiesz? - zapytał.
- Zdarza mi się.
Mrugnął do mnie rozognionym okiem.
- I co, robisz na tym jakiś szmal?
- Zależy, z przerwami.
- Wiesz - powiedział - to musi być niezły numer. Spokojnie sobie
piszesz, zasuwasz na luzie jakąś historyjkę, a potem siup do kasy...
- Dokładnie tak.
- A od czego jesteś?
- Powieść historyczna.
Przez cały wieczór zastanawiałem się, w jaki sposób działa mózg
u panienki, czułem, że musi być tam coś, czego nie rozumiem. Pytałem siebie,
co jest takiego w tym facecie, oprócz tego, że ciągnie równo, opowiada
kawały i cały czas się zgrywa. Nie zliczę wszystkich dziwactw, które zdarzyło
mi się w życiu spotkać, lubię otwierać szeroko oczy, prawie zawsze trafi się
coś ciekawego. A w dodatku jeśli chodzi o Eddie'ego, moje pierwsze wrażenie
okazało się fałszywe, tak naprawdę Eddie to anioł.
Zanim więc doszliśmy do ciasta ponczowego, utopił mnie w potoku słów.
Ale w końcu nie było to takie straszne. Hałaśliwa i trochę debilna atmosfera,
urozmaicana od czasu do czasu dobrym cygarem, to jeszcze nie śmierć. Eddie
przyszedł z szampanem. Spoglądając na mnie, wywalił korek i nalał mi po
brzegi.
- Ech, naprawdę się cieszę, że tak nam dobrze ze sobą w czwórkę,
przysięgam, jak mamę kocham. Dziewczyny, gdzie są wasze kieliszki!?
Nazajutrz rano, a była to niedziela, stawił się z ogromną walizką, w chwili
gdy jedliśmy śniadanie. Mrugnął do mnie okiem:
- Przyniosłem parę rzeczy. Lubię czuć się jak u siebie...
Wyciągnął z walizki dwa czy trzy dosyć krótkie kimona, buty i bieliznę na
zmianę. Potem poszedł do łazienki i w kilka sekund później wyszedł ubrany
w kimono. Dziewczyny klasnęły w ręce, a Bongo uniósł głowę, by zobaczyć,
co się dzieje. Eddie miał chude, białe, niewiarygodnie owłosione nogi. Napiął
klatę, by go podziwiać.
- Musicie się przyzwyczaić - zaśmiał się. - To jedyna rzecz, w której
chodzę po domu!
Przysiadł się i nalał sobie kawy przed kolejnym dowcipem. Poczułem
niewyraźną ochotę, by wrócić do łóżka.
Popołudnie spędziłem wraz z Betty na pakowaniu kopćć i wyszukiwaniu
w książce telefonicznej adresów wydawnictw. Teraz już się nie buntowałem,
podchodziłem do tego na luzie i nawet mi się wydało, że na końcu palca
przeleciała mi iskierka, gdy wypisywałem adres bardzo znanego wydawnict-
wa. Położyłem się na łóżku z papierosem w zębach. Kiedy podeszła Betty,
czułem się całkiem dobrze. I, na swój sposób, nabuzowany.
Zacząłem spoglądać na Betty znaczącym wzrokiem, bawiąc się jej
włosami, gdy usłyszałem rumor na schodach i w chwilę później mieliśmy na
karku Edzia. Zatańczył mi przed nosem, wymachując butelką i kieliszkami.
- Hej, wy dwoje, już się tak nie namawiajcie. Czy znacie, jak przychodzi
baba...
Mój Boże, Liza, co cię natchnęło? pomyślałem.
Nieco później udało mu się wepchnąć nas do samochodu i pomknęliśmy
w stronę wyścigów. Na niebie było kilka chmurek, dziewczyny rozemocjono-
wane, radio wyło symfonię reklam, a Eddie rechotał.
Przyjechaliśmy na początek trzeciej gonitwy. Eddie pogalopował do
kasy, a ja zaciągnąłem dziewczyny do baru. Wyścigi mnie wkurzały, grano
wciąż to samo przedstawienie: ludzie gonili do kas, konie biegły, ludzie
wracali na trybuny, konie przybiegały i ludzie ponownie gnali do okienek.
Było to równie beznadziejne, jak mecz piłkarski. Gdy konie wchodziły na
ostatnią prostą, Eddie zaczynał walić pięściami w niebo, a uszy mu
czerwieniały, lecz w chwilę później łapał się za głowę. Gniótł kupony i rzucał
je na ziemię, gniewnie popiskując.
- Co, nie trafiłeś? - pytałem.
Kiedy wracaliśmy, niebo było już różowawe. W drodze do samochodu
Eddie odzyskał formę. Udało mu się nawet niepostrzeżenie zniknąć na chwilę
i wrócić z talerzykami lśniących frytek.
Na początku rzeczywiście kiepsko znosiłem Eddie'ego. Wystarczyło
 jednak nie reagować na jego paplanie, a dawało się jakoś przeżyć. Wałęsał się
po chałupie, nawijając głośno i bez sensu, choć nie zwracał się konkretnie do
nikogo z nas; czasami przesyłałem mu uśmiech... Rano specjalnie się nie
śpieszył, wracał około północy albo i o pierwszej, po zamknięciu pizzerćć.
Przynosił zawsze coś do przekąszenia i coś do wypicia, jedliśmy z nim późną
kolację. Ten posiłek spadał nam z nieba jak cud, mam na myśli szmal. eddie
potrafił wyczuć to i owo. Parokrotnie robił aluzje:
- Wiesz, zapomniałem już... Co ty piszesz?
- Science fiction.
- A rzeczywiście... i co, biorą to? jest z tego jakaś forsa?
- Zdarza się, ale to cholernie długo trwa, zanim obliczą, ile sprzedali.
Czasami nawet zapominają przesłać czek, ale tak w ogóle to się nie skarżę...
- Wiesz, pytam się, bo póki co... może się krępujesz.
- Dziękuję ci. Nie, nie krępuję się. Teraz obmyślam nową rzecz, a to nie
kosztuje.
Albo kiedy indziej, podczas wycieczki. Dziewczyny poszły na spacer po
plaży, wystawiały twarze na wiatr i patrzyłem na nie, siedząc z Eddie'em
w samochodzie z klimatyzacją.
- Może powinieneś zmienić gatunek - odezwał się. - Z pewnością
niektóre rzeczy idą lepiej od innych...
- Nie, ja sądzę, że to tylko kwestia czasu.
- Cholera, powiedz no, znowu zapomniałem...
- Kryminały.
- A rzeczywiście. Na pewno na dobrym kryminale można zarobić grube
tysiące?
- Jasne, nawet milion.
- A może i parę milionów?
- Na niektórych można i tyle. Ale na razie mam na warsztacie coś
nowego, nie mam czasu myśleć o szmalu.
Tak naprawdę myślałem co dzień. Cała moja forsa mieściła się w kieszeni:
parę banknotów i zaliczek za kilka umówionych napraw; byłoby lepiej, żeby
nie trafiło się nam nic złego albo żeby nie wzięła nas nagła ochota wyjechać na
weekend. Sytuacja była dosyć kłopotliwa. Mijał już tydzień od dnia,
w którym Betty skończyła przepisywać rękopis i widziałem, jak kręci się bez
celu po mieszkaniu, robi sobie paznokcie raz lub dwa razy dziennie. Znaliśmy
na pamięć całą dzielnicę, mimo to wychodziliśmy trochę po południu, żeby
skrócić dzień, robiliśmy ze starym Bongo mały sprawdzian z labiryntu.
Nie rozmawialiśmy wiele, Betty wyglądała na ciągle zamyśloną. Szła
z rękami w kieszeniach, włóczyliśmy się w bojaźliwym słońcu, stawiając
kołnierze; od kilku dni było zimno, ale nie zwracaliśmy na to uwagi. Czasami
próbowaliśmy coś z siebie wydusić. Zdarzało się, że wracaliśmy dopiero po
zapadnięciu nocy, mając w nogach zwoje kilometrów. Ja i Bongo wywieszali-
śmy języki, a Betty... wystarczyło otworzyć oczy i raz jeden zetknąć się z jej
spojrzeniem, by zrozumieć, że mogłaby powtórzyć biegiem tę samą trasę i to
bez najmniejszego trudu. Mnie życie usypiało. Ją wprost przeciwnie.
Małżeństwo wody i ognia, idealna mieszanina, by ulotnić się z dymem.
Pewnego pięknego wieczora, gdy wchodziliśmy po schodach, wydała mi
się tak zachwycająca, że zagrodziłem jej drogę na ostatnich stopniach.
Wślizgnąłem się dwoma palcami pod jej sukienkę, gotowy zstąpić do Piekieł,
kiedy zapytała prosto z mostu:
- Co myślisz o propozycji Eddie'ego?
- Eeeeeee...? - odezwałem się.
- Powiedz mi, co NAPRAWDĘ o niej sądzisz!
Chwilę wcześniej obaliliśmy na dole kilka butelek chianti i jak tylko
znaleźliśmy się na schodach, zagapiłem się na jej nogi: te nogi przesyłały
komunikat wprost do mojego mózgu. Weszliśmy do siebie, zamknąłem drzwi
i przyparłem Betty do ściany. Miałem ochotę, żeby poszła na całego, żeby
rozedrzeć jej majtki w lodowatym promieniu księżyca. Zameldowałem się
z językiem w jej uchu.
- Chcę usłyszeć twoje zdanie - powiedziała. - Musimy wspólnie to
obmyślić.
Wsunąłem kolano między jej nogi i gładziłem jej biodra, całując
 jednocześnie piersi.
- Nie, poczekaj chwilę... muszę wiedzieć.
- Tak, tak, a o co chodzi?
- Chodzi o to, że ten pomysł Eddie'ego nie jest taki głupi. Co o tym
sądzisz?
Zastanawiałem się, o czym mówi, właśnie podciągnąłem jej spódniczkę
ponad biodra i stwierdziłem, że nie miała majtek, a jedynie rajstopy. Nie
bardzo mogłem myśleć o czymś innym.
- Nie myśl teraz o tym.
Zamknąłem jej usta dzikim pocałunkiem, ale w chwilę potem ciągnęła
w najlepsz‚:
- Moglibyśmy się zgodzić, czekając na odpowiedzi od wydawców, to
nie będzie przecież trwało wiecznie...
- Dobra, w porządku... Chodź, usiądziemy sobie na łóżku.
Upadliśmy na materac. Zamroczyło mnie. Wsunąłem rękę pod nylon, jej
uda były ciepłe i gładkie jak pociski V1.
- I w ten sposób moglibyśmy odłożyć trochę forsy, no nie? Zyskamy
trochę czasu, żeby się przygotować i będziemy mogli kupić sobie parę
ciuchów; nie mamy już co na siebie włożyć.
Wiłem się na łóżku, żeby ściągnąć spodnie, czułem, że jej dusza wymyka
mi się.
- Tak myślisz? - bąknąłem. - Tak myślisz??
- jestem pewna. A poza tym pizze to betka.
Chwyciła mnie za włosy w chwili, kiedy zjeżdżałem po jej brzuchu, mając
w żyłach 220 woltów.
- Mam nadzieję, że mi ufasz.
- Oczywiście - odparłem.
Zanurzyła moją głowę między nogi i mogłem się wreszcie wychylić za
burtę.
9
Podniosłem okienko i wsadziłem głowę do środka. Po raz tysięczny
zanurzyłem się w mdłym zapachu jedzenia. Na szczęście nie dochodził tu
hałas z sali. Był piątek wieczór i wszyscy chodzili podnieceni. Musieliśmy
nawet dostawić parę stolików po kątach. Spojrzałem na Maria pochylonego
nad piecami; mrużył oczy i twarz mu lśniła.
- jedna z pieczarkami i jedna zwykła - oznajmiłem.
Nigdy nie odpowiadał, ale zawsze wiadomo było, że chwyta, jego mózg
sam rejestrował. Wychyliłem się jeszcze bardziej, żeby złapać jedną z buteleczek
San Pellegrino i opróżniłem ją jednym haustem. Polubiłem to od pewnego
czasu, tyle że gdy zamykaliśmy, czułem się, jakby ktoś mnie napompował;
obciągałem średnio trzydzieści, czterdzieści flaszek na wieczór. Eddie
przymykał na to oko.
To on trzymał kasę. Betty i ja działaliśmy na sali. Moim zdaniem
w godzinach szczytu trzeba co najmniej czterech osób, żeby wszystkich
obsłużyć, lecz nas było tylko dwoje i biegaliśmy z wywieszonymi językami,
trzymając pizze nad głową. Około jedenastej opadałem już z sił. No ale San
Pellegrino był za frajer i zarabialiśmy nieźle, więc nie protestowałem.
Chwyciłem dymiące pizze i podbiegłem do dwóch blondyneczek. Dziew-
czyny były do rzeczy, nie miałem jednak ochoty na żarty, nie byłem tu dla
zabawy. Wołano na mnie ze wszystkich stron. Jeszcze nie tak dawno
nastawiałem ucha, żeby dosłyszeć ciszę nocy, mogłem wejść na werandę
i poczuć przestrzeń wokół siebie. Wydawało mi się to naturalne. Teraz
musiałem zaciskać zęby i lawirować w brzęku talerzy, pośród wybuchających
głosów.
Betty znosiła tę paranoję o wiele lepiej, naprawdę wiedziała, jak sobie z tym
poradzić. Kiedy się mijaliśmy, starałem się nie patrzeć na jej sklejone potem
kosmyki, nie zależało mi na takim widoku. Od czasu do czasu zapalałem jej
papierosa, kładłem go w popielniczce na parapecie okienka i miałem
nadzieję, że zdąży się zaciągnąć parę razy i że pomyśli o mnie. Pewnie nie
zawsze tak się działo.
Pracowaliśmy już około trzech tygodni, ale takiego tłoku jeszcze nie było.
Nie wiedzieliśmy, gdzie początek, a gdzie koniec, od dobrej chwili byłem
nieżywy, nic nie czułem, otwierałem oczy tylko wtedy, gdy chodziło o napiwek.
Mdliło mnie na widok ludzi czekających na stolik przy wejściu. Zbliżała się
dopiero północ, do mety było jeszcze daleko, od smrodu anszuasów robiło mi
się niedobrze. Wsadzałem właśnie biszkopty do melby, kiedy Betty podeszła
do mnie. Przy całym tym harmiderze i cyrku wokół zdołała szepnąć mi do
ucha:
- Cholera, zajmij się piątką, bo inaczej ta baba wyleci oknem!
-Acoznią?
- Czepia się - odpowiedziała.
Poszedłem zobaczyć, co jest grane. Siedzieli we dwoje. Facet podstarzały,
ze zgarbionymi ramionami i kobieta około czterdziestki, ale już nad brzegiem
przepaści, świeżo zrobiona przez fryzjera: stuprocentowy model dziwki i kutas
wysuszony jak bezglutenowy herbatnik.
- No, wreszcie ktoś się zjawił! - wykrzyknęła. - Co za idiotka z tej
dziewczyny! Zamawiam pizzę anchois, a ta przynosi pizzę z szynką! Proszę to
natychmiast zabrać!!
- Nie lubi pani szyneczki? - spytałem.
Nie odpowiedziała. Spojrzała na mnie spode łba, zapalając papierosa
i wydmuchując dym przez nos. Z uśmiechem chwyciłem pizzę i poleciałem do
kuchni. Po drodze natknąłem się na Betty, miałem ochotę przytulić ją
i zapomnieć o tej wiedźmie, ale odłożyłem to na później.
- I co, widzisz teraz sam? - spytała.
- Tak, oczywiście.
- A jeszcze musiałam zmienić nakrycia z powodu jednej kropli wody na
widelcu!
- To dlatego, że jesteś najpiękniejsza - powiedziałem.
Wymusiłem na niej słaby uśmiech i wszedłem od tyłu do kuchni. Mario
stał z kwaśną miną, opierając ręce na biodrach. W piecu skwierczało ciasto
i w pomieszczeniu unosiła się cienka, oleista mgiełka. Wszystko wydawało się
zanurzone w tym małym, świetlistym obłoku.
- Przyszedłeś się przewietrzyć?
- Muszę tylko coś poprawić.
Podszedłem do śmietnika. W kącie stały trzy ogromne pojemniki
z uchwytami, z gatunku odpychających. Przygotowałem stanowisko pracy.
Ze stosu brudnych sztućców ściągnąłem widelec i rozdrapałem pizzę aż do
kości. Wywaliłem szynkę, następnie wziąłem parę pomidorów, które walały
się dookoła, i zacząłem rekonstrukcję. Nie miałem z tym kłopotu, pomido-
rów nigdy nie dojadają, ale napociłem się, żeby wyłowić cztery anszuasy, że
nie wspomnę o błyszczącej koronce z tartego sera, którą obmyłem z popiołu po
papierosach. Mario patrzył na mnie okrągłymi ze zdziwienia oczami i odsuwał
machinalnie tłusty kosmyk włosów, opadający mu bez przerwy na czoło.
- Ni chuja nie rozumiem, co tam wyprawiasz... - oznajmił.
Przyklepałem wszystkie składniki i podałem mu swoje małe arcydzieło.
- Włóż no do środka na minutę - poprosiłem.
- O w mordę...! - wykrzyknął, kiwając głową.
Otworzył drzwiczki od pieca i poczekaliśmy chwilkę, mrużąc oczy od
płomieni.
- Niektórzy zasługują na taką strawę - stwierdziłem.
- No... chyba tak. Wiesz, normalnie nie wyrabiam dzisiaj...
- Chyba jeszcze, staruszku, z godzinę trzeba będzie wytrzymać.
Wziąłem z powrotem pizzę i zaniosłem ją kobiecie. Delikatnie położyłem
talerz na stole. Każdy by przysiągł, że pizza była świeżutka, krucha i w ogóle.
Baba nie zauważyła, że istnieję. Poczekałem, aż pierwszy kęs zniknie w jej
ustach. Zemsta się dokonała.
 jeszcze godzinę jechaliśmy pociągiem do Piekła, nawet Eddie przyszedł
nam z pomocą. Wreszcie sala zaczęła z wolna pustoszeć i mogliśmy złapać
oddech. I zapalić PIERWSZEGO tego wieczoru papierosa.
- Cholera... ale smakuje! - powiedziała Betty.
Oparła się plecami o ścianę, przymknęła oczy, pochyliwszy głowę do
przodu, i zachłystywała się. Siedzieliśmy w małej wnęce, niewidoczni z sali.
Dopiero teraz wydała mi się rzeczywiście wykończona; ze zmęczenia życie
staje się czasem smutne i bolesne, nie da się tego uniknąć. Uśmiechnąłem się
smętnie do sufitu. Wytrzymać do końca na nogach było już w pewnym sensie
zwycięstwem. Każda robota coraz bardziej przekonywała mnie, że człowiek
obdarzony jest nadludzką wytrzymałością i życiu niełatwo jest ją zniszczyć.
Chwyciłem niedopałek, który mi podała. Nie był dobry, był boski.
Pozostało już tylko parę deserów do podania, parę kombinacji własnego
pomysłu w stylu banane flamb‚e i takie tam. A potem będzie po ptakach.
Eddie siądzie za kierownicą i będziemy mogli się rozłożyć na tylnym
siedzeniu. już ją widziałem, jak zdejmuje buty, kładzie mi głowę na kolanach,
a ja przytykam czoło do szyby, patrzę na umykające, opustoszałe ulice
i szukam pierwszego zdania do mojej powieści.
Pośród klientów, którzy opóźniali odlot, znalazła się i wiedźma ze swoim
podstarzałym gachem. Ten to niewiele chyba zjadł, ale za to ona żarła i chlała
za dwoje. Jej oczy błyszczały. Piła trzecią kawę.
Całkowicie odpowiadam za to, co się stało potem. Dzień zdawał się już
zapieczętowany i podpisany, trochę się rozluźniłem i zostawiłem Betty samą
na sali, żeby ze ścierką w garści wygoniła maruderów. Skończony ze mnie
dureń. Lodowaty pot na plecach poczułem na ułamek sekundy przed burzą.
Usłyszałem koszmarny huk i brzęk tłuczonego szkła.
Kiedy się odwróciłem, Betty i blondyna stały naprzeciwko siebie, a stolik
leżał na boku. Betty była blada jak śmierć, tamta poczerwieniała jak mak
wzdymający się na słońcu.
- Chcę natychmiast mówić z szefem! - wrzasnęła czerwona - słyszy-
cie?!!
Eddie przywlókł się z grymasem na twarzy, nie wiedział, co począć z rękami.
Na sali uspokoiło się; klienci, którzy jeszcze zostali, byli zadowoleni,
widowisko było przecież gratis. Nie jest to miły moment dla właściciela
knajpy, kiedy jego pracownik bierze się za łby z klientem. Eddie musiał się
czuć nieszczególnie.
- Proszę się uspokoić... Co tu się dzieje? - jęknął.
Kobieta trzęsła się wściekle, zaćmiło ją z nerwów.
- A to mianowicie, że obsługa przez cały wieczór była okropna, a teraz
ta kretynka nie chce mi podać płaszcza! Co to za lokal... zupełnie nie na
poziomie!
Jej facet patrzył smutno w bok. Betty stała jak skamieniała. Rzuciłem
ścierkę na ziemię i podszedłem do Eddie'ego.
- Wszystko w porządku. Zapisz to na mój rachunek, a ci niech się stąd
wynoszą. Potem ci wyjaśnię...
- No proszę! Patrzcie, państwo... - warknęła wiedźma. - Ciekawa
 jestem, kto rządzi w tej garkuchni!
- W porządku, a jakiego koloru jest pani płaszcz? - spytałem.
- Niech się pan nie wtrąca! Niech pan wróci do swych ścierek!
- krzyknęła.
- Spokojnie... - powiedziałem.
- Dosyć już tego! Niech pan zejdzie mi z oczu!!
Po tych słowach Betty wydała z siebie posępny, niemal zwierzęcy charkot.
Zdążyłem tylko zauważyć, jak chwyciła ze stołu widelec; w sali nagle stała się
jasność i Betty z szybkością błyskawicy rzuciła się na kobietę.
Z dziką siłą wbiła widelec wjej ramię. Blondyna zawyła. Betty wyrwała go
i wbiła nieco wyżej. Tamta runęła na wznak, zahaczając o krzesło, z ramienia
bryznęła krew. Wszyscy stali sparaliżowani, a może poszło to dla nich zbyt
szybko. Kobieta wrzasnęła jak opętana. Widząc, że Betty ponownie
szturmuje ze wzniesionym widelcem, starała się wyczołgać do wyjścia.
W tym momencie odczułem mordercze ciepło. Dopiero ono mnie
obudziło. Udało mi się chwycić Betty wpół, zanim zdążyła popełnić
prawdziwe głupstwo, pociągnąłem ją z całej siły do tyłu i potoczyliśmy się
pod stół. Jej mięśnie były straszliwie napięte i miałem wrażenie, jakbym
upadając trzymał w ramionach statuę z brązu. Kiedy nasze oczy się spotkały,
spostrzegłem, że mnie nie poznaje i w tej samej chwili widelec znalazł się
w moich plecach. Ból przeszył mnie aż po czaszkę, jednak chwyciłem jakoś
jej rękę i wykręciłem, żeby wypuściła widelec. Błyszczący i splamiony krwią,
zadźwięczał na posadzce jak przedmiot zrzucony z nieba.
Wokół nas zrobił się ruch, widziałem biegające nogi, ale nic do mnie nie
docierało, czułem, jak Betty drży pode mną i robiło mi się od tego słabo.
- Betty - powiedziałem - już po wszystkim... - Uspokój się, to już
koniec.
Trzymałem jej ręce przyciśnięte do posadzki. Potrząsała głową jęcząc.
Nie rozumiałem tego, wiedziałem tylko, że nie mogę jej puścić i czułem się
nieszczęśliwy.
Eddie wsunął głowę pod stół, dostrzegłem jakieś gęby tłoczące się za nim.
Zasłoniłem ją tak, żeby nikt jej nie widział i przesłałem mu błagalne
spojrzenie.
- Eddie, proszę cię... Weź ich stąd!
- jak mamę kocham, co się stało...? - spytał.
- Ona potrzebuje teraz spokoju... EDDIE, WYWALŻESZ WSZYST-
KICH NA DWÓR, DO KURWY NĘDZY!!
Podniósł się i usłyszałem, jak przemawia do ludzi i wypycha ich ku
wyjściu, dzielny, cudowny Eddie; wiedziałem, że nie było to dla niego łatwe.
Ludzie zmieniają się we wściekłe psy, gdy rzucić im kość. Betty kiwała nadal
głową jak metronom, a ja mruczałem najgorsze brednie w stylu: co się stało,
najdroższa, nie czujesz się dobrze?
Doszedł do mnie odgłos zamykanych drzwi i Eddie wrócił zobaczyć, co
nowego. Ukucnął przy stole, minę miał rzeczywiście zatroskaną.
- Ja chromolę, co się stało małej? - spytał.
- Nic... zaraz się uspokoi. Zostanę przy niej.
- Może by tak przetrzeć jej twarz wodą?
- Dobrze... zaraz to zrobię. Zostaw mnie.
- Nie chcesz, żebym ci pomógł?
- Nie, jakoś dam sobie radę. Będzie w porządku.
- Dobra, to ja czekam na was w samochodzie.
- Nie, nie trzeba. Nie przejmuj się, pozamykam wszystko. Wracaj do
domu... Eddie, kurwa mać, zostaw mnie z nią!
Odczekał chwilę, po czym klepnął mnie w ramię i podniósł się.
- Wyjdę przez kuchnię - powiedział. - Zamknęg za Mariem.
Przed wyjściem zgasił wszystkie światła na sali poza lampką przy barze.
Słyszałem, jak rozmawiają przez chwilęg w kuchni, potem trzasnęły drzwi od
podwórza. Na restaurację spłynęła cisza lepka jak klej.
Nie kiwała już głową, ale czułem pod sobą jej ciało twarde niczym
kamień. To było przerażające; zdawało mi się, że leżę na torach kolejowych.
Zwolniłem delikatnie uścisk i ponieważ nic się nie działo, odsunąłem się na
bok. Poczułem, że jesteśmy mokrzy od potu. Posadzka była lodowata,
brudna, pokryta petami. Koszmar.
Dotknąłem jej ramienia, cudownego małego ramienia, ale nie osiągnąłem
tego, co chciałem. Efekt był straszny. Kontakt z moją ręką wywołał w niej
dziwną reakcję. Odwróciła się pojękując i nagle wybuchnęła płaczem. Było
tak, jakby tam, pod tym stołem ktoś mnie zabił.
Przywarłem do jej pleców i delikatnie ją gładziłem, lecz nic to nie
pomogło. Ułożyła się jak pies myśliwski, jej włosy rozsypały się na plugawą
posadzkę, przy ustach trzymała zaciśnięte pięści. Płakała, rzęziła. Jej brzuch
podskakiwał, tak jakby w środku znajdowało się jakieś żywe zwierzę.
Pozostawaliśmy tak przez dłuższą chwilę w bladej poświacie ulicy, odbijają-
cej się na ziemi. Pod tym stołem wyznaczyła sobie spotkanie cała nędza tego
świata. Byłem załamany, miałem dość. Moje słowa się nie liczyły, próbowa-
łem na różne sposoby, lecz mój głos nie miał magicznej mocy. Nie było to miłe
spostrzeżenie dla pisarza. Nie wiedziałem nawet, czy zdawała sobie sprawę,
że leżę obok.
Nie mogłem już dłużej, podniosłem się i na początek odsunąłem stolik.
Z najwyższym trudem udało mi się unieść Betty w ramionach. Zdawało mi
się, że waży ze trzysta kilo. Przechodząc za kontuarem zachwiałem się, wśród
butelek wybuchła panika, lecz to nie było moje największe zmartwienie.
Wyrżnąłem tyłkiem o nierdzewny zlewozmywak. Puściłem zimną wodę.
Niech Bóg mi wybaczy. Okręciłem jej włosy wokół ręki, włosy, dla
których żywiłem rodzaj religijnego uwielbienia i kiedy poczułem, że trzymam
ją mocno, wsadziłem jej głowę pod kran. Trzepotała się jak ryba, podczas gdy
liczyłem wolno do dziesięciu. Woda tryskała na wszystkie strony. Było to dla
mnie straszne, ale nie znałem innego sposobu, w ogóle niewiele wiedziałem,
wciąż nie wiedziałem nic o kobietach, nie wiedziałem nic a nic.
Pozwoliłem jej trochę odetchnąć, a potem ją puściłem. Przez chwilę
zdrowo kasłała, po czym rzuciła się na mnie.
- Ty chamie! - zarżała. - Chamski draniu!!
Zainkasowałem siarczysty policzek. Uchyliłem się przed drugim podob-
nego kalibru i uskoczyłem przed kopniakiem wymierzonym w nogi. Odrzuci-
ła włosy do tyłu i spojrzała na mnie, a potem osunęła się pod bar i gorzko
zapłakała. Tym się nie przejmowałem, widziałem już nieraz nerwowe
wybuchy, teraz trzeba było po prostu odczekać swoje. Skorzystałem
z przerwy, by podstawić szklankę pod jedną z butelek z dawkomierzem
zawieszonych dnem do góry; uruchomiłem machinerię parokrotnie: jedna
whisky, druga whisky i gul, gul gul. Przełknąłem z zamkniętymi oczami,
odchylając głowę w tył i przysuwając się jednocześnie do ściany. Jej płacz
znowu do mnie docierał, miałem dość, chciałem nieco odpocząć.
Oddychałem głęboko aż do chwili, w której oparłem się ramieniem
o ścianę. Odskoczyłem. Zaciskając zęby wróciłem do baru. Napełniwszy
dwie szklanki po brzeg, przycupnąłem obok Betty. Położyłem rękę na jej
ramieniu, przed wypiciem przyjrzałem się szkłu błyszczącemu w świetle
lampki.
Płacz przeszedł w ciężki oddech, było już lepiej. Siedziała, przyciskając
nogi do piersi. Głowę oparła na kolanach i włosy zasłoniły jej twarz.
Odchyliłem je palcem, by wskazać na szklankę. Potrząsnęła głową. Piłem
dalej sam jak sierotka. Wyciągnąłem przed siebie nogi, żeby się poczuć
swobodniej. Zmęczenie wyparowało i zdawało mi się, że prawie się unoszę,
wolałem już to niż harówkę sprzed godziny; byłem wypruty ze wszelkich sił,
ale kłopoty miałem w zasadzie za sobą. Pocałowałem ją czule w szyję. jeszcze
przed chwilą była z lodu, a teraz żyła. Wypiłem do dna, żeby chociaż tak to
uczcić.
- Zazwyczaj faceci padają sztywno po tamtej stronie baru - powie-
działem. - Cieszy mnie, że udało mi się jakoś wyróżnić.
Tej nocy kochałem Betty wściekle, z nową siłą. jakimś cudem udało nam
się złapać taryfę przy wyjściu z restauracji; przez całą drogę przyciskałem ją
mocno do siebie, piekielnie mocno. Weszliśmy z drugiej strony, żeby nie
wpaść na Lizę i Eddieego, lecz w domu było ciemno i powędrowaliśmy
prosto do łóżka. Zamieniliśmy zaledwie kilka słów, rzuciliśmy się na siebie
dziwnie, gorączkowo; odbijałem się gwałtownie o dno jej wnętrza.
Zaraz po tym usnęła i zostałem w półnroku sam. Oczy miałem szeroko
otwarte i nie chciało mi się wcale spać. Byłem nieżywy, lecz nie mogłem
zasnąć. Przez długą chwilę myślałem o tym, co się zdarzyło. Stwierdziłem, że
baba zasłużyła na swoje, a reszta nie miała znaczenia. Po prostu Betty jest
dziewczyną, której nie należy denerwować. Tym bardziej że piątek wieczór
u Eddie'ego to była zawsze śmierć, zawsze. Wstałem, żeby się odlać. Na
widok białego klozetu zacząłem rzygać. Boże, szepnąłem, teraz rozumiem,
dlaczego nie mogłem zasnąć. Wypłukałem usta i wróciłem do łóżka. Po
chwili osunąłem się ciężko w sen. To się działo w dżungli. Zgubiłem się
w środku dżungli. Padał deszcz. Pierwszy raz widziałem, żeby tak lało.
10
Nazajutrz rano ocknąłem się dosyć wcześnie i wstałem cichutko, żeby jej
nie obudzić. Zszedłem na dół. Liza wyszła już do pracy. Eddie jadł właśnie
śniadanie z nosem utkwionym w gazecie. Miał na sobie czerwone kimono
z białym ptakiem z przodu i z tyłu, pełny relaks.
- Oooo... - powiedział. - To ty? Cześć!
- Cześć! - rzuciłem.
Usiadłem naprzeciwko i nalałem sobie kawy. Bongo podbiegł i położył mi
łeb na kolanach.
- I co z nią? - zapytał Eddie. - Co robi, śpi?
- Tak, oczywiście, śpi. A co myślałeś?
Wziął gazetę, złożył ją w ósemkę i rzucił do kąta. Pochylił się w moją
stronę.
- Słuchaj, mógłbyś mi powiedzieć, co ją wczoraj napadło? Ale było...
- A co, ty nigdy się nie wnerwiasz? Czytasz przecież gazety, świat pławi
się we krwi, a ty robisz z igły widły, bo poszturchała trochę jedną wariatkę,
którą powinienem od~razu udusić!
Przejechał ręką po twarzy, nie przestając się uśmiechać, ale widziałem
dobrze, że coś go gnębi. Wypiłem spokojnie kawę. a
- Ale nie powiem, napędziła mi strachu - dodał.
', - O Boże, była przecież zmęczona, tak trudno to pojąć?!
- Posłuchaj, spojrzałem na nią właśnie w chwili, kiedy wywróciła stolik.
 jak rany, gdybyś ją wtedy widział; ale miałem pietra...
- No jasne, to nie jest dziewczyna, która pozwala sobie wejść na głowę.
Sam dobrze wiesz, jaka jest.
- Chcesz wiedzieć, co myślę zafunduj jej jakieś wakacje, jak już
zapłacą ci za książki.
- No nie... ja nie mogę! Przestałbyś mnie wreszcie wkurzać; ja nie
napisałem KSIĆŻEK, napisałem jednĆ książkę, zrobiłem to raz w życiu
i nawet nie wiem, czy będę w stanie wymyślić nową. Może w tej chwili jakiś
facet za biurkiem kartkuje mój maszynopis, ale to nie znaczy, że książka
wyjdzie. Widzisz więc, że nie spodziewam się góry forsy z dnia na dzień.
- Psiakrew, a ja myślałem, że...
- No to źle myślałeś. Było tak, że pewnego dnia Betty trafiła na to
przypadkiem i wbiła sobie do głowy, że jestem małym geniuszem, i teraz nie
da sobie niczego wytłumaczyć. Eddie, spójrz na mnie. Od wtedy nie
machnąłem ani jednej linijki, ani jednej, kapujesz, Eddie, i tak to wygląda.
Czekamy na odpowiedzi i wiem, że ona myśli o tym od rana do wieczora. Ta
cała historia rozstraja ją, rozumiesz?
- A dlaczego nie piszesz po południu? Masz przecież trochę czasu...
, - Nie wygłupiaj się, to nie czasu potrzebuję.
- A czego? Nie masz tu spokoju?
- Nie, nie o to chodzi - odparłem.
- No to o co?
- Ach... żebym to ja wiedział. Może muszę czekać, aż spadnie na mnie
łaska; co ci mogę więcej powiedzieć?
Trzeba było kilku dni, żeby ostatnie ślady tamtej historćć zniknęły na
dobre. Co wieczór tyrałem jak szalony w pizzerćć: brałem na siebie trzy
czwarte klientów, biegałem tam i z powrotem. jak tylko widziałem, że
pojawił się jakiś podejrzany kutas albo inna zdzira, obsługiwałem ich, nie
pozwalając Betty zbliżyć się do nich. Na ogół, kiedy kończyliśmy, byłem siny
i Betty mówiła: dureń jesteś, co się z tobą dzieje? Nie usiadłeś nawet na
 jednego papierosa, a ja stałam z założonymi rękami!
- To dlatego, że mam ochotę dać sobie w kość.
- A ja myślę, że raczej boisz się, że będę miała kolejny odjazd.
- Betty, pieprzysz... Nie mów tak.
- W każdym razie w ogóle nie czuję się zmęczona. Nie masz ochoty
wrócić spacerkiem?
- Oczywiście, świetny pomysł!
Gdy machaliśmy Eddie'emu i jego piękna, luksusowa gablota powoli
odjeżdżała w noc, zdawało mi się, że stałem się ofiarą złego snu, nóg pod sobą
nie czułem. Do domu był cholerny kawał drogi. Dla kurażu mówiłem sobie,
że do nieba pewnie jest jeszcze dalej. Wsunąłem ręce do kieszeni, podniosłem
kołnierz i ruszyliśmy - cel: dom; mały geniusz miał pusty mózg i obolałe
stopy. jednak jakoś trzymałem fason. Intrygowała mnie tylko jedna rzecz:
 jaka była według niej różnica między kelnerem a hydraulikiem. Nie spędzało
mi to snu z powiek. Miałem stale wrażenie, że przy niej trzeba się uczyć
wszystkiego od nowa. Ale nic pilniejszego do roboty nie miałem.
Obudziwszy się pewnego ranka, zobaczyłem, że nie ma jej przy mnie.
Dawno minęła dwunasta, musiałem spać jak zabity. Wypiłem kawę przy
oknie, patrząc na ulicę. Była piękna pogoda, wspaniałe, czyste światło, choć
od szyby czułem zimny powiew. Zszedłem na dół się rozejrzeć, lecz nie było
nikogo z wyjątkiem Bongo, który wyciągnął się przy drzwiach. Spytałem go,
 jak leci i wróciłem na górę. Od ciszy w domu zrobiło mi się niewyraźnie.
Poszedłem wziąć prysznic. Dopiero po umyciu się dostrzegłem na stole
kopertę.
Była otwarta. Zauważyłem adres i fantazyjnie wydrukowane nazwisko
wydawcy. Moje nazwisko też, na dole, po prawej, napisane mniejszymi
literami i na zwykłej maszynie. To już! pomyślałem, jest pierwsza odpowiedź.
Wyjąłem ze środka złożoną kartkę papieru.
Odpowiedź brzmiała: nie. Przykro mi, nie. "Podobają mi się Pańskie
pomysły, lecz styl jest trudny do zniesienia. Pan świadomie umieszcza siebie
poza literaturą". Stałem przez chwilę, próbując zrozumieć, co chciał
powiedzieć i o jakich pomysłach wspominał, lecz ni jak nie mogłem tego
pojąć. Włożyłem kartkę do środka i postanowiłem się ogolić.
Nie wiem, jak to się stało, lecz w chwili, kiedy zobaczyłem się w lustrze,
pomyślałem o Betty. Z wolna ogarniał mnie niepokój. Oczywiście, to przecież
ona otworzyła list. Bez trudu mogłem sobie wyobrazić, jak z bijącym sercem,
z nadzieją, od której dostaje gęsiej skórki, rozdziera kopertę, a tu facet
wyraża żal, podczas gdy obok świat wali się z hukiem.
- O cholera, nie! To niemożliwe...! - szepnąłem.
Oparłem się o umywalkę i zamknąłem oczy. No, to powiedz mi może,
dokąd poszła, co mogło jej przyjść do głowy. Widziałem, jak pędzi po ulicy,
ten obraz wbijał mi się w czaszkę niczym lodowaty sopel, pędzi i rozpycha
ludzi, i wszystkie samochody hamują z piskiem, kiedy wpada na środek
jezdni, i gna dalej z twarzą wykrzywioną w straszliwym grymasie. A przy-
czyną tego wszystkiego byłem ja, ja i moja książka, ja i to śmieszne coś, co
wyleciało mi z mózgu. Przez tamte wszystkie nieprzespane noce wykuwałem
i ostrzyłem lancę, która teraz wbija mi się w brzuch... Dlaczego tak się działo?
Dlaczego jesteśmy zawsze źródłem swych nieszczęść?
Miałem kompletne zaćmienie i wisiałem nad piecykiem psykającym
płomieniami; przybyło mi z dziesięć lat. Kiedy tak psułem sobie krew,
wróciła. Zaróżowiona, królewna ze zmarzniętym koniuszkiem nosa.
- Hu-ha! zima zła... -wykrzyknęła. -O rany, jaki mróz. Ty, co ci jest?
Ale żeś zrobił minę!
- Nic, dopiero co wstałem. Nie słyszałem, jak wchodzisz po schodach.
- Na starość robisz się głuchy.
- No. Najsmutniejsze, że będzie coraz gorzej.
Udawałem greka, ale czułem się trochę zbity z tropu. Byłem do tego
stopnia przekonany, iż na wiadomość o odmowie będzie darła się albo wyła,
że nie mogłem uwierzyć w jej kpiącą minę i pełny luz. Na wszelki wypadek
usiadłem na krześle, odchyliłem się do tyłu i wyciągnąłem z lodówki piwo.
A może w końcu zdarzył się cud, może los się do nas uśmiechnął, może
trafiła się ta jedna szansa na miliard, że się nie przejęła? Piwo zadziałało jak
podwójna dawka amfetaminy. Czułem, że usta wykrzywiają mi się w dziwny
sposób, ni to w uśmiechu, ni w grymasie.
- A jak spacer...? Udał się? - spytałem.
- Cudownie. Przebiegłam się parę razy na rozgrzewkę. Zobacz, dotknij
moich uszu, zimne jak lód!
Można było postawić jeszcze inną hipotezę, a mianowicie, że robiła mnie
w konia. Do cholery, powtarzałem sobie, do cholery, DO JASNEJ CHOLE-
RY; przecież przeczytała ten list, po co ten cyrk?! Na co czeka, dlaczego nie
leje łez, dlaczego powstrzymuje się przez wypieprzeniem mebli przez okno?
Nie rozumiałem.
Dotknąłem jej uszu, lecz nie wiedziałem nawet, dlaczego to robię;
pachniała świeżym powietrzem, świeżym oddechem z zewnątrz. Uczepiłem
się tych uszu.
- I co, nie są lodowate?
Puściłem je. W zamian chwyciłem ją za biodra. Położyłem głowę na jej
brzuchu. Promień słońca przebił szybę i oparł się na moim policzku.
Pogłaskała mnie po włosach. Chciałem właśnie pocałować jej rękę, kiedy
spostrzegłem, że palce ma w kolorze cynobru. Tak mnie to zaskoczyło, że aż
się cofnąłem.
- Co to znaczy? - zapytałem. - Co to jest, malutka?
Zapatrzyła się w sufit i pociągnęła nosem.
- Nic takiego... Zwykła farba, czerwona.
 jakby to powiedzieć: w mózgu zamigotała mi lampka alarmowa.
Skamieniałem. Poczułem, że maszyna rusza pełną parą, lecz nie rozglądałem
się za hamulcem.
- jak to farba...? Od samego rana wzięłaś się za malowanie?
W jej oczach pojawił się płomień, zastygła w lekkim uśmiechu.
- A tak, trochę sobie pomalowałam - powiedziała głośno i wy-
raźnie. - Wprawiałam się!
O mało się nie zakrztusiłem pod nagłym błyskiem wizji.
- Betty, kurwa mać, nie zrobiłaś chyba tego?
Uśmiechnęła się szeroko, ale całość smakowała gorzko.
- Pewnie, że zrobiłam. Oczywiście, że tak!
Potrząsnąłem głową, patrząc w ziemię, w oczach tańczyły mi świetliki.
- Nie, nie może być - to nieprawda!
- Coś nie tak? Nie lubisz czerwonego?
- Ale po jaką cholerę?
- A bo ja wiem? tak sobie. Dobrze mi to robi.
Wstałem i zacząłem machać rękami ponad stołem.
- Aha, a więc za każdym razem jak wydawca odrzuci moją książkę,
pójdziesz i zamalujesz mu witrynę na czerwono, zgadza się?
- To całkiem możliwe. Szkoda, że cię nie było, ale ci faceci w środku
mieli miny!
- Słowo honoru, ty jesteś chora!
Drżałem ze wściekłości i podziwu. Potrząsnęła włosami śmiejąc się.
- Trzeba umieć brać coś z życia. Nie domyślasz się nawet, jak mi to
dobrze zrobiło!
Zrzuciła kurtkę i szalik, który zwijał jej się wokół szyi jak koralowy wąż.
- Napiłabym się kawy - ciągnęła. - Psiakrew, muszę wymyć łapy,
widziałeś, jak to się trzyma?
Podszedłem do okna i palcem uniosłem zasłonę.
- Słuchaj, nikt za tobą nie biegł? Pewna jesteś, że nikt cię nie śledził?
- Nie, stali jak wbici w ziemię. Żaden nie zdążył ruszyć tyłkiem.
- Następnym razem będziemy mieli na karku kompanię gliniarzy.
Mam takie przeczucie.
- O rany, ty wszystko widzisz na czarno! - powiedziała.
- Tak, oczywiście jestem pewnie trochę nie tego. Malujesz połowę
miasta na czerwono, czym tu się niepokoić?
- Posłuchaj - westchnęła - musi być choć minimum sprawiedliwości.
Nie dam sobie łazić po głowie przez całe życie, nie robiąc nic... tak bez
niczego!
Nazajutrz gazety pisały o wypadku na ostatniej stronie. Łwiadkowie
opowiadali, jak nagle wynurzyła się "furia uzbrojona w dwa pojemniki farby
w aerozolu", a dziennikarz kończył relację stwierdzeniem, że dotąd nikt
 jeszcze nie przyznał się do zamachu. Wyrwałem notatkę i włożyłem ją do
portfela. Kiedy kioskarz odwrócił się, odłożyłem gazetę z powrotem; inne
wiadomości mnie nie interesowały. Kupiłem papierosy oraz gumę do
żucia i wyszedłem.
Betty czekała na mnie po drugiej stronie, siedziała na tarasie przy
filiżance gorącej czekolady. Było słonecznie i chłodno. Przymykała oczy
w promieniach, ręce schowała w kieszenie i postawiła kołnierz kurtki.
Podchodząc do niej, zwolniłem kroku. Wyglądała przepięknie - ten widok
nigdy by mnie nie znużył i uśmiechnąłem się w blasku poranka, tak jakbym
wdepnął nogą w stos banknotów.
- Nie śpiesz się. Powiesz, jak będziesz chciała pójść.
Przechyliła się, by mnie pocałować, i wróciła do swej czekolady. Nic nas
nie goniło, postanowiliśmy połazić po sklepach, kupić parę ciuchów, żeby
zimą nie szczękać zębami. Po ulicach dreptały już wilki, dzikie koty i srebrne
lisy, większość miała czerwone policzki - znak, że temperatura spadła i że
handlarze futer robili kokosy.
Przez dobrą godzinę wałęsaliśmy się objęci; nie udało nam się znaleźć
tego, czego szukaliśmy, ale też nie bardzo wiedzieliśmy, czego chcemy.
Sprzedawczynie wzdychały ciężko, kiedy wychodziliśmy, miały co robić z tą
górą ubrań, które pościągaliśmy z półek.
Na koniec przekroczyliśmy próg wielkiego domu towarowego i zdało mi
się, że znaleźliśmy się w postawionym na słońcu pudełku rachatłukum.
Perfumowana muzyczka, unosząca się w powietrzu, drapała mnie w gardło,
nie miałem najmniejszej ochoty tu oddychać, naprawdę nie zależało mi na
tym. Nic nie powiedziałem, wyrównałem straty dwiema tabliczkami mento-
lowej gumy do żucia i podążyłem za Betty do działu damskiego.
Kręciło się tam niewiele osób, byłem jedynym facetem w okolicy.
Włóczyłem się przez chwilę wokół półek z bielizną, obejrzałem parę rzeczy
pod światło, zapoznając się z nowymi systemami zapięć. Był to rodzaj uroczej
podróży w nieznane, tyle że szefowa stoiska przypominała raczej strażniczkę
piekieł: pięćdziesiąt wiosen, rumieńce od uderzeń krwi do głowy i czoło
spalone przez trwałą - jedna z takich, które pieprzyły się w życiu raz albo
dwa i robią wszystko, żeby zapomnieć. Za każdym razem, jak zanurzałem
rękę w pudle z majtkami lub jak naszło mnie, żeby pociągnąć za gumkę,
rozstrzeliwała mnie wzrokiem, lecz zachowywałem uśmiech nieśmiertelnego.
Wreszcie podeszła do mnie, była czerwona jak krew Chrystusa.
- Może mi pan powie - odezwała się - czego pan tak naprawdę szuka.
Czy mogłabym panu w czymś pomóc?
- To zależy - powiedziałem. - Chciałbym kupić majteczki dla
mamusi. Ale takie, żeby prześwitywały włosy.
Wydała z siebie dziwny jęk, lecz nie zdążyłem się przekonać, co będzie
dalej, gdyż w tym samym momencie Betty schwyciła mnie za ramię.
- Co ty wyprawiasz? - spytała. - Chodź ze mną, muszę przymierzyć
parę rzeczy.
Niosła cały stos kolorowych ciuchów i w drodze do przymierzalni
rzuciłem okiem na zwisające etykietki. Widząc ceny, o mało się nie
rozłożyłem, niczym drzewo powalone przez piorun. Zacząłem na wesoło:
- Hej, widziałaś to? Coś im się chyba pokręciło. Facet potrzebu je
dwóch tygodni, żeby tyle zarobić!
- Zależy jak który - odpowiedziała.
Wystając przed kabiną czułem się tak, jakby zostawiła mnie w pełnym
słońcu, z nagą głową i miękkimi nogami. Było mi nie najlepiej, w kieszeniach
nie miałem nawet na zapłacenie za połowę tego, co wybrała; biedne kochanie,
nie zdawała sobie sprawy; zastanawiałem się, jak ją pocieszyć inaczej niż
bladym uśmiechem. Dobrze wiedziałem, że świat nie leży nam jeszcze u stóp.
Słyszałem, jak Betty sapie i rzuca się za zasłoną.
- W porządku? - spytałem. - Wiesz, nie bierz tego tak poważnie...
Dziewczynom takim jak ty jest ładnie w byle czym.
Odsunęła zasłonę nagłym gestem. Na jej widok zacząłem się dusić,
zakryłem twarz. Nałożyła na siebie wszystkie ciuchy, jeden na drugi, jak nic
stukilowa baba z zapadniętymi policzkami i stanowczym spoirzeniem.
- O Chryste... nie - szepnąłem.
Błyskawicznie zasłoniłem ją na powrót i rozejrzałem się wokół, by
sprawdzić, czy nikt tego nie spostrzegł. Teraz oddychałem ustami. Zasłona
niemal od razu odskoczyła na bok.
- Nie bądź głupi - usłyszałem. - Trzydzieści sekund i już nas tu nie
ma.
- Betty, proszę cię, ja tego nie czuję... jestem pewien, że wpadniemy.
- Ha, ha, ha! - zaśmiała się - żartujesz chyba? My mamy wpaść?
Przesłała mi gorące spojrzenie i chwyciła za ramię.
- Dobra, a teraz czadu! - powiedziała. - Ale spróbuj choć trochę się
rozluźnić.
Ruszyliśmy. Zdawało mi się, że idę przez pola ryżowe, żółtki pochowały
się za drzewami, byłem pewien, że śledzą nas i miałem ochotę wrzasnąć:
POKAŻCIE SIĘ WY, BANDA KUTASÓW, I SKOąCZMY Z TYM!
stopa nie chciała iść za stopą, atak malarćć skręcał mi kiszki. Uszy Betty
poczerwieniały, a w moich świszczało. Boże, dobry Boże, mówiłem do siebie,
 jeszcze dwa albo trzy metry i będzie można wracać do kraju!
Łwiatło na zewnątrz wydawało się dwa razy mocniejsze. Kiedy Betty
wyciągnęła dłoń ku drzwiom, wstrząsnął mną krótki, nerwowy śmiech.
W końcu było to nawet podniecające. Oparłem się na obcasach, gotowy dać
gazu w każdej sekundzie. Betty była już jedną nogą na ulicy, gdy nagle
poczułem, jak zwala mi się na ramię czyjaś ręka. Stało się, już mnie nie ma,
umierać tak głupio, pomyślałem; widziałem, jak moja krew rozpryskuje się
wokół i podlewa ryżową polanę.
NIE RUSZAMY SIĘ! GRZECZNIE SIĘ ZATRZYMUJEMY! - mó-
wiła ręka.
Betty przeleciała przez próg jak samolot odrzutowy.
- Nie stawaj. Zniszcz go! - poradziła.
Lecz ja się odwróciłem jak ostatni kretyn, nie wiedzieć czemu. W każdym
z nas drzemie pragnienie klęski. Facet miał ramiona, dwie nogi i znaczek,
pewnie myślał, że pójdę za radą Betty. Mylił się, byłem przecież w stanie
szoku, dla mnie wojna się skończyła i zamierzałem mu przypomnieć
o konwencjach genewskich. Nie przeszkodziło mu to przyjąć odpowiedniej
pozycji i walnąć mnie prostym w prawe oko.
Głowa eksplodowała, machnąłem rękami i potoczyłem się do tyłu. Drzwi
otworzyły się pod moim ciężarem, nogi mi się poplątały i wylądowałem na
ulicy. Przez chwilkę patrzyłem w niebo, głowa faceta zarysowała się na nim jak
 atomowy obłok. Widziałem już tylko jednym okiem i film przelatywał
w przyspieszonym tempie. Pochylił się nade mną, by chwycić mnie za kurtkę.
- No jazda, wstajemy! - powiedział.
Na chodniku zatrzymało się kilka osób. Bilety były za frajer. Kiedy mnie
podnosił, uczepiłem się jego ramienia, myśląc, jak by tu paść z honorem,
może przykopać mu na ślepo, lecz nie musiałem tego robić. Nie zdążył się
 jeszcze wyprostować, gdy nagle wynurzyła się za nim jakaś otyła dziewczy-
na i pchnęła go niczym rozpędzony ekspres. Poleciałem w tył, a facet
wpasował się w drzwiczki zaparkowanego samochodu jak w miękką gruszkę.
Oślepił mnie promień słońca. Gruby babsztyl wyciągnął do mnie rękę.
- Nie jesteś w moim typie.
- Później to ustalimy. Zjeżdżamy stąd, i to już.
Podniosłem się i pognałem za nią. Jej długie, czarne włosy trzepotały na
wietrze jak piracka flaga.
- Hej, to ty, Betty? - spytałem. - To ty, Betty...?

Wziąłem piwo i usiadłem na krześle, a ona tymczasem przygotowywała
kompres i pozbywała się po kolei wszystkich szmat, które miała na sobie.
Moje oko przypominało nieco schorowaną meduzę. Miałem dosyć tych jej
wszystkich kretyńskich zagrywek.
- Mam dosyć tych twoich wszystkich kretyńskich zagrywek - oświad-
czyłem.
Podeszła z kompresem. Usiadła mi na kolanach i położyła to draństwo na
moim oku.
- Przecież wiem, dlaczego tak się wściekasz - odezwała się. - Dlatego,
że się biłeś...
- Dobre sobie, wcale się nie biłem. Dostałem piąchą prosto w mordę, to
wszystko!
- Łwiat się od tego nie zawali. Prawie wcale nie widać, wiesz? Tylko
troszkę spuchnięte.
- Tak, tylko troszkę spuchnięte, ociupinkę zaczerwienione!
Spojrzałem na nią okiem, które mi jeszcze pozostało. Uśmiechała się, tak,
właśnie, uśmiechała się i nic nie można było na to poradzić, świat przestawał
być ważny, pozbawiała ostrza każdy zarzut. Mogłem ponarzekać dla stylu,
lecz w mózgu zalegała już trucizna: cóż znaczył przy niej ten wysuszony
i karłowaty światek, czy coś w ogóle miało wartość poza jej włosami,
piersiami, kolanami i cholerną resztą, czy ja sam byłem w stanie stworzyć coś
lepszego, czyż nie miałem przy sobie czegoś, co żyje i jest ogromne? Dzięki
niej odnosiłem chwilami wrażenie, że nie jestem całkowicie bezużyteczny
i oczywiście gotów byłem płacić za to wysoką cenę. Nie zmniejszałem świata
do wymiarów Betty, po prostu miałem go gdzieś. Uśmiechała się i mój gniew
zanikał jak ślad mokrej stopy w gorącym słońcu. Za każdym razem nie
mogłem wyjść ze zdziwienia. Nie wierzyłem własnym oczom.
Nałożyła jeden z rąbniętych ciuchów, przechadzała się w nim, przybiera-
jąc różne pozy.
- No i co o tym myślisz? jak ci się w tym podobam?
Najpierw skończyłem piwo. A potem szepnąłem sentymentalnie:
- Chciałbym mieć drugie oko, żeby cię oglądać.


11Kiedy otrzymałem szóstą odmowę od wydawcy, zrozumiałem, że moja
książka nigdy się nie ukaże. Betty nie zrozumiała. I znowu przez dwa dni słała
ponure spojrzenia, nie otwierając ust. Wszystkie moje tłumaczenia zdawały
się na nic, nie słuchała mnie. Za każdym razem opakowywała na nowo
maszynopis i wysyłała pod kolejny adres. Bardzo dobre, myślałem sobie, to
trochę tak, jak wykupić abonament na cierpienie, pić truciznę aż do samego
dna. Tego oczywiście jej nie mówiłem, a tymczasem skrzydła mojej pięknej
powieści robiły się coraz cięższe. O to się nie martwiłem, martwiłem się
o Betty. Zrezygnowała z malowania facetów na czerwono, ale niepokoiło
mnie, że nie wypuszcza połkniętego dymu.
Eddie zadawał sobie dużo trudu, żeby w takich chwilach przywrócić
dobry nastrój. Zgrywał się bez przerwy i wypełniał dom kwiatami, przesyła-
jąc mi pytające spojrzenia, lecz na darmo. Myślę, że gdybym odczuł wówczas
potrzebę zaprzyjaźnienia się z kimś naprawdę, wybrałbym właśnie jego; był
znakomity, jednak w życiu nie można mieć wszystkiego, a ja niewiele miałem
do ofiarowania.
Liza była również wspaniała, delikatna i wyrozumiała; wszyscy się dziko
wysilaliśmy, żeby tylko rozerwać Betty. Nic to nie dawało. Za każdym razem,
gdy wyjmowaliśmy wciśnięty na siłę do skrzynki maszynopis, wznosiliśmy
oczy ku niebu wzdychając. Zaczynało się od nowa.
Na domiar złego zrobiło się piesko zimno i błękitny wiatr smagał ulice.
Zbliżało się Boże Narodzenie. Któregoś ranka rozpętała się burza śnieżna.
Wieczorem brodziliśmy w błocie po kostki. W takie dni miasto ciążyło mi.
Moje najpiękniejsze marzenia przenosiły się w zagubione ustronia, na ciche
i kolorowe pustynie, gdzie mogłem wędrować wzrokiem po linćć widnokręgu
i spokojnie myśleć o nowej powieści albo o kolacji lub wytężać słuch, by
usłyszeć pierwszy zew nocnego ptaka, polującego o zmierzchu.
Doskonale wiedziałem, co bolało Betty: przeklęte powieścidło przygwoź-
dziło ją, krępowało jej ręce i nogi. Była jak dziki koń, który przetrącił sobie
pęciny, pokonując kamienną przeszkodę, i teraz usiłuje się podnieść. To, co
wyglądało na słoneczną prerię, okazało się smutną i mroczną zagrodą,
a Betty nie znała się na bezruchu, nie była do niego stworzona. Z szaleństwem
w sercu nie dawała jednak za wygraną, choć zdawało się, że każdy mijający
dzień uwziął się, by zmiażdżyć jej palce. Widok ten sprawiał mi ból, ale nic nie
mogłem poradzić; okopywała się w niedostępnym miejscu, do którego
nikomu nie było dane się przedostać. W takich chwilach mogłem pić
spokojnie piwo za piwem i rozwiązywać wszystkie krzyżówki tygodnia,
wiedziałem, że i tak jej to nie ruszy. jednakże starałem się być obok na
wypadek, gdyby mnie potrzebowała. Oczekiwanie było najgorszą rzeczą,
 jaka mogła jej się przytrafić, a napisanie książki było z pewnością największą
głupotą, jaką popełniłem.
Do pewnego stopnia mogłem wyobrazić sobie, co czuła za każdym
razem, gdy spadała na nas kolejna odmowa i co to dla niej znaczyło.
Ponieważ zaczynałem ją poznawać, wydawało mi się, że raczej dobrze
znosi ciosy. Z pewnością nie było jej łatwo: dać sobie wyrwać rękę lub
nogę i zaciskać zęby tak bez słowa. Ze mną nie było kłopotów - listy ani
mnie grzały, ani ziębiły, tak jakbym otrzymywał przesyłki z Marsa, nie
przeszkadzały mi spać i budzić się rano przy jej boku, nie widziałem
związku między tym, co napisałem a książką, którą faceci systematycznie
wyrzucali na śmietnik. Czułem się jak ktoś, kto próbuje wcisnąć kąpielów-
ki bandzie zziębniętych Eskimosów i nie zna przy tym ani słowa po
eskimosku.
Tak naprawdę mogłem mieć tylko jedną nadzieję: że Betty w końcu się
zmęczy, że wyśle pisarza do diabła i wszystko potoczy się jak dawniej,
będziemy na słońcu zajadać się chili, będziemy wychodzić na werandę
z pogodą w duszy i dostrzegać intensywną obecność każdej rzeczy. To, albo
coś w tym stylu, mogło jeszcze się zdarzyć. Chyba że nadzieja w końcu by
obumarła i pewnego pięknego ranka odpadła jak sucha gałąź; i tego nie da się
wykluczyć, nie. Mogło się to zdarzyć, gdyby jeden z tych facetów, fiut
złamany, nie podłożył ognia pod beczkę z prochem. Kiedy do tego wracam,
myślę, że ten nikt, to mniej niż zero, nie dostał nawet jednej dziesiątej tego, 
na
co zasłużył.
Zatem już szósty raz odrzucono moją książkę, ale po dwóch dniach
depresji Betty zdobyła się na blady uśmiech. Dom z wolna powracał do życia,
spadochron otworzył się w porę i spokojnie opadaliśmy na ziemię. Ten
pierwszy błysk światła zaczął koić nasze rany. Przygotowywałem właśnie
dobrą, mocną kawę, kiedy zameldowała się Betty z pocztą. Znowu list. Od
pewnego czasu te kurewskie przesyłki tratowały moje życie. Spojrzałem ze
wstrętem na papier, który Betty trzymała w ręku.
-- Kawusia gotowa - powiedziałem. - Co nowego, moja śliczna?
- Nic takiego - odparła.
Podeszła, nie patrząc na mnie, i wcisnęła mi to ohydztwo pod sweter,
przyklepała ze dwa czy trzy razy i odwróciwszy się w stronę okna, bez słowa
oparła czoło o szybę. Kawa zaczęła wrzeć. Wyłączyłem gaz. Wyciągnąłem
list. Była to kartka z nagłówkiem, z nazwiskiem i adresem jakiegoś faceta,
a pisał on tak:
Szanowny Panie,
od dobrych dwudziestu lat jestem redaktorem w naszym wydawnictwie.
I, proszę mi wierzyć, przez moje rgce przeszly rzeczy dobre i mniej dobre.
 jednakże żadnej z nich niepodobna porównać z tym, co Pański zły smak kazał
Panu nam przesłać.
Często zdarzało mi się pisać do debiutujących autorów, aby wyrazić mój
wielki podziw dla ich pracy. Nigdy nie przytrafiło mi się wyrażać oburzenia.
Lecz Pan, drogi Panie, przekracza granice.
Pod wieloma względami Pański styl przywodzi mi na myśl pierwsze oznaki
trądu, pozwoli zatem Pan, że zwrócę mu ten wymiotny kwiat, który wydał się
Panu powieścią.
Zgodzi się Pan zapewne, że natura płodzi niekiedy byty monstrualne i że do
obowiązku uczciwego człowieka należy położenie kresu jej anomaliom. A zatem
zrozumiałe jest, że podejmę się "reklamy" Pańskiej rzeczy. Wszelako boleję
nad tym, że nie może już ona wrócić w miejsce, którego nigdy nie powinna była
opuścić ~ mam na myśli błotnistą strefę Pańskiego mózgu.
Tu następował nerwowy podpis na prawie całą szerokość kartki.
Złożyłem papier i wolnym ruchem rzuciłem pod zlew, tak jakby to była
reklamówka masła na wagę. Zająłem się kawą, pilnując Betty kątem oka. Nie
poruszyła się, wyglądała na zainteresowaną tym, co się dzieje na ulicy.
- Wiesz, taka jest reguła gry - odezwałem się. - Zawsze istnieje
ryzyko, że się wpadnie na idiotę. Nie da się tego uniknąć...
Wściekłym gestem zapolowała na coś w powietrzu.
- W porządku, nie mówmy już o tym - odpowiedziała. - Ach,
zapomniałam ci powiedzieć...
- Co takiego?
- Że zamówiłam wizytę u ginekologa.
- O, coś się dzieje?
- Muszę sprawdzić sprężynkę. Mogła się trochę obsunąć...
- Uhm.
- Nie przeszedłbyś się ze mną? Akurat będzie spacer.
- Pewnie. Poczekam na ciebie. Uwielbiam przecież przeglądać stare
pisma. To dobrze człowiekowi robi.
Pomyślałem, że tym razem uszło mi na sucho. Zaraz mi się humor
polepszył. List tego kretyna zdrowo mnie przestraszył.
- Na którą idziesz? - spytałem.
- już, tylko posmaruję nos kremem.
Nie przesadzam mówiąc, że była cudowna.
Na dworze świeciło zimne i suche słońce, odetchnąłem głębiej parę razy.
 jakiś czas potem stanęliśmy przed drzwiami ginekologa. Zdziwiło mnie
trochę, że nie było tabliczki, ale Betty trzymała już palec na dzwonku, a mój
mózg pracował na zwolnionych obrotach. Otworzył jakiś gość w szlafroku
rodem prosto z Baśni z tysiąca i jednej nocy, materiał błyszczał na nim jak
jezioro w poświacie księżyca. Piękny Książę miał siwiejące skronie i długą
fajkę z kości słoniowej wciśniętą między zęby. Na nasz widok uniósł brew.
Jeżeli toto jest ginekologiem, ja jestem pieszczoszkiem pism literackich,
pomyślałem.
- Państwo w jakiej sprawie?
Betty utopiła w nim wzrok bez słowa.
- Żona jest umówiona - powiedziałem.
- Słucham...?
Betty wyciągnęła z kieszeni list. Podetknęła go facetowi pod nos.
- Czy to pan napisał?
Nie poznałem jej głosu, to wulkan otworzył oko. Tamten wyjął fajkę z ust
i przycisnął ją do piersi.
- Co to wszystko ma znaczyć? - zapytał.
Za sekundę się obudzę, pomyślałem sobie, spokój mnie nie opuszczał.
Dziwiło mnie tylko, do jakiego stopnia cała scena wydawała się rzeczywista:
korytarz był cichy i szeroki, pod nogami miałem wykładzinę, facet przygryzał
sobie miękko wargę, a list drżał w ręce Betty jak uparty, błędny ognik.
Zamurowało mnie.
- Pytałam o coś - podjęła Betty wibrującym tonem. - Pan to, do
jasnej cholery, napisał, czy nie pan?!
Udawał, że patrzy uważnie na list, po czym podrapał się w szyję i przemknął
po nas wzrokiem.
- Cóż, to niewykluczone... wiedzą państwo, człowiek pisze tyle listów
dziennie...
Dobrze widziałem, do czego się szykował, nie przerywając rozmowy;
trzyletnie dziecko spostrzegłoby ten manewr. Cofał się wyraźnie do środka,
żeby z rozpędem rzucić się i zatrzasnąć drzwi. Zastanawiałem się, czy mu się
uda, nie wyglądał na szczególnie zręcznego.
Wykrzywił się płaczliwie przed wykonaniem swo jego wielkiego numeru.
Gorzej pójść nie mogło, jak Boga kocham, chyba żeby kręcili scenę
w zwolnionym tempie. Betty bez pośpiechu popchnęła drzwi barkiem i facet
 jak czempion się zachwiał, odstępując od progu. Chwycił się za ramię.
- Co pani wyprawia? Pani oszalała!!
Na kolumience stała duża, niebieska waza. Betty zakręciła torebką
i obiekt wystrzelił w powi‚trze. Usłyszałem eksplozję pękającej cienkiej
porcelany. To mnie obudziło. Pod wpływem zderzenia torebka Betty
otworzyła się i wszystkie te rzeczy, które zawsze nosi dziewczyna, rozsypały
się po podłodze między kawałkami stłuczonego naczynia.
- Poczekaj, pomogę ci pozbierać - powiedziałem.
Była sina. Rzuciła na mnie wściekłe spojrzenie.
- A ZOSTAW TO W CHOLERĘ!!! POWIEDZ MU, CO MYŁLISZ
O jego LIŁCIE!!!
Facet patrzył na nas przerażonymi oczami. Schyliłem się, by podnieść
szminkę błyszczącą u mych stóp.
- Nie mam mu nic do powiedzenia - stwierdziłem.
I dalej zbierałem, a moje barki dźwigały kilka ton.
- Nabijasz się ze mnie? - spytała.
- Nie, ale nie interesuje mnie to, co on myśli. Mam większe zmartwie-
nia...
Facet nie potrafił zwietrzyć szansy, która się przed nim właśnie otworzy-
ła. On rzeczywiście niczego nie rozumiał. Mógł zostać w kącie, zamknąć
buzię i pozwolić nam wszystko pozbierać, a tu coś go ugryzło; pewnie się
domyślił, że nie rzucę się na niego i ten nagły brak niebezpieczeństwa odurzył
go. Podszedł do nas.
 jestem pewien, że w tamtej chwili Betty zdążyła już o nim zapomnieć.
Obróciła cały gniew na mnie. Przeczesywaliśmy właśnie dywan, by odnaleźć
puzzle'a, który wypadł z jej torebki. Nie wiem, jak mogła cokolwiek dojrzeć,
gdyż nie spuszczała ze mnie wzroku, oddychała bardzo szybko, a spojrzenie,
którym mnie obrzucała, było wściekłą i smutną wariacją na temat bólu.
Facet stanął tymczasem za jej plecami i wykonał ten bezsensowny ruch:
końcem palca dotknął jej ramienia.
- Proszę przyjąć do wiadomości, że nie jestem przyzwyczajony do
takich popisów rodem z jarmarku. A na swą obronę mam tylko jedną broń,
mój umysł...
Betty zamknęła oczy, nie odwróciła się.
- Nie dotykaj mnie - syknęła.
Ale klient upoił się własną śmiałością, niesforny kosmyk zatańczył mu na
czole, a oczy zaświeciły.
- Ja nie uznaję takich manier - dodał. - jest rzeczą oczywistą, iż
między nami nie może się nawiązać żaden dialog, zważywszy że Słowo,
podobnie jak Pismo, wymaga choć odrobiny elegancji, której brak zdaje się
być w pani przypadku wyjątkowo dotkliwy...
Kiedy skończył, w pokoju nastała szczególna cisza, coś jak pulsująca
chwila między błyskiem na niebie a wystrzałem piorunu. Betty trzymała
w ręku grzebień, tanią broń z wielkimi zębami, z przezroczystego, wpadające-
go w czerwień plastiku. Podniosła się jednym ruchem, obracając się
 jednocześnie i jej ramię zatoczyło w powietrzu szeroki łuk. Gwałtownym
uderzeniem grzebienia rozorała mu policzek.
Spojrzał na nią zdziwiony, a potem dotknął ręką rany i cofnął się; krew
sikała, scena jak w teatrze, pewnie zapomniał tekstu, bo niemo poruszał
ustami. Betty dyszała niczym piec hutniczy. Podeszła do niego, ale moja ręka
okazała się szybsza, chwyciłem ją za przegub. Pociągnąłem, jakbym chciał
wyrwać drzewo z korzeniami, i jej stopy oderwały się od ziemi.
- Dość tego, koniec zabawy - warknąłem.
Próbowała się wyrwać, lecz ścisnąłem ją z całych sił i wydusiłem z niej
okrzyk bólu. To nie było wcale na niby. Gdybym zamiast jej ramienia chwycił
tubkę majonezu, wytrysnąłby ze świstem na parę kilometrów. Zaciskając
zęby, pociągnąłem Betty ku drzwiom. Przed wyjściem rzuciłem facetowi
pożegnalne spojrzenie; osunął się na fotel z ogłupiałą miną. Tak pewnie
wyglądał, kiedy czytał moją powieść.
Zbiegaliśmy po cztery stopnie naraz, mknęliśmy w dół na zbity pysk.
Zwolniłem na wysokości pierwszego piętra, żeby Betty stanęła na własnych
nogach. Zaczęła wyć:
- TY CHOLERNY GNOJU! DLACZEGO ZAWSZE DA jesZ SO-
BĆ POMIATAĆ?!!
Przystanąłem w miejscu. Przycisnąłem ją do poręczy i zajrzałem głęboko
w oczy.
- Ten człowiek zupełnie nic mi nie zrobił - powiedziałem. - Nic,
rozumiesz?
W oczach jej zakręciły się łzy wściekłości i poczułem, że moje siły się
wyczerpują, jakbym dostał strzałą umoczoną w kurarze.
- GÓWNO, GÓWNO, GÓWNO! CIEBIE W ŻYCIU CHYBA NIC
NIE RUSZA!!
- Mylisz się.
- NO TO CO TO jest? POWIEDZ MI, DALEJ, MÓW!!
Odchyliłem głowę, żeby patrzeć w inną stronę.
- Zostajemy tu na noc? - spytałem.
Gliny zwinęły ją dwa dni później. Nie było mnie wtedy w domu,
załatwiałem coś z Eddie'em. Był poniedziałek i po południu przeczesywaliś-
my całe miasto w poszukiwaniu oliwek; prawie wszystkie sklepy pozamyka-
no, a w przeddzień spostrzegliśmy, że zapas już się nam wyczerpał. Mario coś
chyba pomieszał przy zamawianiu towaru, do kuchni to on się nadaje, robi
swoje, wyjaśnił mi Eddie, ale w innych sprawach prochu nie wymyśli. Wiał
silny wiatr, było zaledwie parę stopni powyżej zera, temperatura spadła nagle
na pysk.
Nie śpieszyliśmy się. Eddie jechał powoli, zrobił się z tego całkiem miły
spacer w zmrożonym słońcu, w samochodzie było ciepło i przyjemnie. Nie
wiedzieć czemu czułem się odprężony. Być może jazda przez miasto za
garścią oliwek należy do tych wielkich chwil, kiedy spokój otula duszę jak
cienka warstwa śniegu opadającego na łąkę pokrytą poległymi.
Wreszcie znaleźliśmy co trzeba w chińskiej dzielnicy, słowo daję, właśnie
tam, i w nadmiarze szczęścia pozwoliliśmy sobie na kilka kielonków sake;
wracając do samochodu nie czuliśmy przynajmniej zimna. W drodze powrot-
nej rozgadaliśmy się na dobre. Eddie'emu poczerwieniały uszy i wróciła
energia.
- Bo widzisz, kochany, pizza bez oliwek to tak, jakbyś otwierał orzech,
a w środku o! nic!
- No, ale może spojrzysz przed siebie, co? - mówiłem.
Zaparkowaliśmy przed domem. Ledwo postawiłem nogę na chodniku,
podbiegła Liza. Było zimno jak w psiarni, a ona miała na sobie cieniutki
sweterek. Rzuciła mi się w ramiona.
- Jezu, nie wiem, o co chodzi, zabrali ją! - załkała.
- Co się stało, o czym ty mówisz?
- Przyszło ich dwóch... mundurowi... Przyszli i zabrali ją do samo-
chodu!
Przygryzłem wargi. Eddie patrzył na nas z drugiej strony samochodu, nie
było mu do śmiechu. Liza zdawała się nieprzytomna, szczękała zębami,
słońce już zaczynało zachodzić.
- Dobrze - powiedziałem. - Opowiesz mi dokładnie w domu.
Dostaniesz zapalenia płuc, jak będziesz tu sterczeć.
Godzinę później, po krótkiej rozmowie i paru telefonach, miałem w ręku
wszystkie dane. Wypiłem szklankę grogu i założyłem kurtkę.
- Pójdę z tobą - oświadczył Eddie.
- Nie trzeba, dziękuję ci.
- Weź chociaż gablotę...
- Nie, mały spacer dobrze mi zrobi. Nic się nie dzieje, bez paniki.
Wyszedłem. Nie było jeszcze zbyt późno, ale już zapadł zmierzch.
Ruszyłem szybkim krokiem, z rękami w kieszeniach i głową wciśniętą
w ramiona. Ulice wyglądały jak strumienie wyblakłych światełek, znałem
drogę. Kiedyś naprawiałem kibel w pobliskim wieżowcu, i obszedłem
komisariat, bo nie bardzo miałem ochotę defilować tam ze skrzynką narzędzi
przewieszoną przez ramię; odnosiłem wrażenie, że mnie obserwują.
Nie uszedłem jeszcze połowy drogi, kiedy chwyciła mnie ostra kolka.
Z bólu zawirowało mi w oczach i gęba mi się rozdziawiła, sądziłem przez
chwilę, że padnę na miejscu. Zatrzymałem się, by zaczerpnąć powietrza. jest
pięknie, pomyślałem, jak nie urok, to sraczka. Niepokoiła mnie ta cała
sprawa ze skargą na Betty; gliniarz nie ukrywał przez telefon, że jest to raczej
kłopotliwe. Ostatni odcinek pokonałem zgięty wpół i z ogniem w mózgu.
Zastanawiałem się, co znaczy "kłopotliwe" w ustach gliny. Wraz z innymi
przechodniami wypluwałem z siebie białe obłoczki pary, znaczyło to, że
 jednak życie jeszcze w nas kołacze.
Na koniec udało mi się szczęśliwie znaleźć otwarty sklep. Wszedłem. Nie
bardzo wiedziałem, co można kupić dziewczynie siedzącej za kratkami, nie
potrafiłem się skupić, brać pomarańcze wydawało mi się raczej bez sensu. Ale
przecież w pomarańczach jest pełno witamin. Zdecydowałem się wreszcie na
dwa pudełka naturalnego soku. Na obrazku tańczyła półnaga dziewczyna,
do tego pusta plaża i błękitna woda; artysta specjalnie się nie wysilił.
Zaprowadzono mnie do pokoju, gdzie za biurkiem siedział facet i bawił
się linijką. Wskazał na krzesło. Miał około czterdziestki, rozłożyste bary i pół
uśmiechu na ustach. Byłem cholernie zdenerwowany.
- Ja... tego... - zacząłem.
- Nie męcz się pan - przerwał mi. - Znam sprawę od A do Z. To ja
przyjąłem skargę, i rozmawiałem trochę z pańską przyjaciółką.
- Ach tak! - wystękałem.
- Tak - podjął. - Między nami mówiąc, piękna z niej dziewucha,
tylko trochę nerwowa.
- Zależy kiedy, nie zawsze taka jest. Nie bardzo wiem, jak to wyrazić...
to się zdarza każdego miesiąca. Nam jest trudno je wtedy zrozumieć. One...
im nie zawsze jest łatwo.
- No, nie przesadzajmy...
- Oczywiście, oczywiście.
Spojrzał na mnie uważnie i uśmiechnął się. Byłem nadal nieufny, ale
poczułem się trochę lepiej - facet wyglądał nie najgorzej, może wreszcie
trafiłem na kogoś z sensem.
- A zatem pisze pan powieści? - zagaił.
- Tak. Tak... tak... To znaczy... zwracam się do wydawnictw...
Pochylił głowę. Położył linijkę na biurku, wstał i poszedł zobaczyć, czy za
drzwiami nikogo nie ma. Chwycił krzesło i postawił przede mną, po czym
usiadł na nim okrakiem. Dotknął mojego ramienia.
- Niech pan posłucha: ja wiem, o co chodzi. Pracują tam takie gnoje...
- Myśli pan?
- Pewnie. Poczekaj pan, zaraz coś panu pokażę.
Wyciągnął z szuflady plik kartek i rzucił je na biurko. Tak na oko półtora
kilo przewiązane gumką.
- I jak pan sądzi, co to jest? Pewnie pan nie zgadnie.
- Owszem. To jest maszynopis.
Myślałem, że zaraz mnie ucałuje, ale klepnął mnie tylko w udo
i uśmiechnął się jak młody bóg.
- Brawo! Zaczynasz mi się pan podobać, kolego...
- Miło mi to słyszeć.
Pogładził swoje karteczki, patrząc mi prosto w oczy.
- Niech pan się mocno trzyma - zapowiedział. = Odrzucili mi tę
książkę dwadzieścia siedem razy!
- Dwadzieścia siedem?
- Tak. I sądzę, że to jeszcze nie koniec. Pewnie się zgadali między sobą.
To naprawdę zafajdana banda!
- O w mordę, dwadzieścia siedem razy... Boże przenajświętszy!
- A ja jestem pewien, że szłaby jak świeże bułeczki. Ludziom by to się
spodobało. Stary, jak pomyślę, że tu jest dziesięć lat mojego życia, dziesięć
śledztw, a wybrałem tylko najlepsze, najpiękniejsze... mówię panu, to nie
książka, to dynamit! Pewnie, nie wspominam o Al Capone czy Szalonym
Piotrusiu, ale uwierz mi pan, takie rzeczy to bzdura, mówię panu!
- Pewnie.
- No, to powiedz mi pan, dlaczego nie chcą wydać mojej książki, co im
odbiło? Znam gliniarzy, których wspomnienia rozeszły się w milionach
egzemplarzy. Co ich tak nagle wzięło, już im się nie podobają kryminalne
historyjki?
- Tego się nie da zrozumieć.
Zwiesił głowę. Po chwili zerknął na mój sok pomarańczowy.
- Można by się poczęstować? Nie napiłby się pan? - zapytał.
Nie miałem zamiaru odmawiać mu czegokolwiek. Powstrzymując gry-
mas, podałem mu pudełko. Wyjął z kieszeni dwudziestocentymetrowe ostrze,
by przeciąć tekturkę. Bagnet jak nic, ale nie poruszyłem się. Po chwili
postawił na biurku dwa plastikowe kubeczki i wyciągnął butelkę wódki,
trochę już napoczętą. Kiedy nalewał, zastanawiałem się, gdzie jestem.
- Wypijemy za nasz sukces! - rzekł. - Nie damy się.
- Pewnie!
- Co do pańskiej przyjaciółki, rozumie pan, nie mogę jej przyznać racji,
ale też nie mogę się z nią nie zgodzić. Tacy faceci siedzą sobie spokojnie za
biurkiem i w pięć minut rozwalają rok twojej pracy. No bo nie powie mi pan,
że opowieści gliniarzy już nikogo nie interesują!!
Dolał do kubków. Powoli się rozluźniałem; miałem już we krwi kilka sake
i grog, czułem się tu bezpiecznie, wszystko toczyło się znakomicie.
- Kurcze blade, kiedy ten gnojek zadzwonił i opowiedział mi sprawę, od
razu poczułem się~lepiej. Dostał skurczybyk za swoje! Walnąłem sobie kilka
maluchów z tej okazji. No wreszcie! pomyślałem, wreszcie choć jeden zapłacił
za tamtych!
- Tak, ale to tylko małe draśnięcie... Na pewno przesadzał.
-- Ja bym go normalnie zatłukł. Za kogo oni się uważają? To co, jeszcze
po jednym?
Wódka biła mnie w łeb jak mgławica rozżarzonych słońc. Z uśmiechem
podsunąłem kubek. Niekiedy życie staje się piękne, zadziwiające i tak
miękkie, jak potrafi być kobieta, i dlatego zawsze trzeba być gotowym.
Położyłem rękę na maszynopisie i spojrzałem mu w oczy. On i ja byliśmy ex
aequo, siedzieliśmy na jednym koniu.
- Coś panu powiem - odezwałem się - w tych rzeczach rzadko się
mylę. pańska książka zostanie wydana. Czuję to. Mam nadzieję, że prześle mi
pan egzemplarz z dedykacją.
- Naprawdę tak pan uważa?
- Są pewne znaki, które nigdy nie kłamią. Ta książka rozgrzewa się
w dłoni. jak samolot w czasie startu.
Wykrzywił się niczym maratończyk, który przebiegł linię mety. Ręką
przejechał po twarzy.
- O cholera! - wykrzyknął. - Trudno mi w to uwierzyć!
- Ale tak jest... Co do Betty... Może by tak przymknąć oko?
- Jasna krew, może wreszcie będę mógł dać nogę z tego zasranego
biura!
- Z całą pewnością. To co, mogę pójść po nią?
Musiałem chwilę poczekać, żeby wrócił do siebie po tych emocjach.
Spojrzałem przez okno, w czarną noc, z nadzieją, że wkrótce będzie już po
wszystkim. jedną ręką drapał się w głowę, drugą rozlał to, co jeszcze zostało
w butelce, poczekał, aż ostatnia kropla zdecyduje się spaść.
- Jeśli chodzi o pańską przyjaciółkę... Trochę mi głupio - wystękał.
- Wie pan, ta cholerna skarga wiąże mi ręce.
- Rany, niech pan pomyśli, ona zrobiła to dla takich facetów jak pan
i ja, poświęciła się, żeby te gnoje zastanowiły się choć odrobinę, zanim poślą
książkę na śmietnik. Ona podjęła walkę w naszym imieniu. I teraz przyszła
kolej na nas, teraz my musimy zrobić coś dla niej.
- Boże mój, przecież ja to wiem. Wiem doskonale. Tyle że ta skarga...
Nie patrzył mi już nawet w oczy, zajął się zeskrobywaniem niewidzialnej
plamy na spodniach. Wypita wódka rozgrzała mnie, zacząłem podnosić głos,
tak jakbym zapomniał, że siedzę u gliniarzy.
- No to kto tutaj rządzi? Pozwolimy, żeby taki sukinsyn nas rolował?
będziemy dalej pisać jedynie po to, by mieć prawo do gryzienia ziemi?
- Pan nie rozumie, chodzi o tę skargę...
Wyglądał rzeczywiście na zakłopotanego, ale był nie do uchwycenia, jak
miękki wosk, oklapł, jakby go ktoś skrępował od stóp do głów. Zacząłem się
dławić.
- Niech pan posłucha - niech mi pan nie mówi, że nic nie da się zrobić.
Przecież tu jest komisariat; chyba tu można coś poradzić, nie sądzi pan?
- Tak, ale to nie takie proste... po skardze zostają ślady.
- Tak, tak, rozumiem.
- Stary, naprawdę jest mi przykro. Ale... jest... pewna... możliwość.
Spojrzeliśmy sobie prosto w oczy. Zastanawiałem się, czy bawiło go
cedzenie słów, czy nie było to przypadkiem zboczenie zawodowe. Poczeka-
łem, aż dojrzeje.
- Przyszedł już chyba moment, żebyś wyłożył karty na stół - powie-
działem.
Przesunął stopy i obejrzał swoje buty.
- W sumie nic takiego - westchnął. - Wystarczyłoby, gdyby facet po
prostu wycofał skargę.
Przez chwilę milczeliśmy. Wreszcie wstałem i chwyciłem pudełko mojego
soku, sto procent pomarańczy.
- Mogę się z nią zobaczyć?- zapytałem. - Czy to możliwe?
- Tak, da się załatwić.
- Trzymam kciuki za pańską książkę - powiedziałem.
Zamknęli ją z jedną tylko, starą kobietą, która leżała na ławce z tyłu.
Łwiatła niewiele, niezbędne minimum. Koszmar. Wyglądało, że Betty jest
w formie, moim zdaniem była nawet całkiem na luzie. Można by się zapytać,
które z nas obojga kibluje. Podałem jej sok, uśmiechając się blado,
przywarłem do krat.
- jak się czujesz?
- W porządku, a tobie co znowu jest? Masz taką minę!
- Cholera, bo to wszystko przeze mnie... Ale szybko wyciągnę cię stąd.
Spróbuj jakoś wytrzymać, moja śliczna.
Kraty były grube, w żaden sposób nie dało się ich rozciągnąć, nie miałem
na to siły po tylu kieliszkach. Jej włosy chciały mi coś powiedzieć,
wyciągnąłem rękę, aby ich dotknąć.
- Poczułbym się lepiej, gdybym mógł zabrać ze sobą jeden kosmyk-
wyjąkałem.
Poruszyła włosami śmiejąc się; to nie była już cela, a jaskinia Ali Baby;
byłem chyba na wpół szalony, ale o to chodziło, żeby oszaleć, żeby drżeć
całym sobą na jej obłędny widok i nie odczuwać najmniejszego wstydu, żeby
wyciągać rękę ku twarzy dziewczyny w poczuciu świętego przerażenia i uciec
z płomieniem w żołądku z tego bezsensownego łajna, które nas otacza.
W tamtej chwili tak na mnie działała, że poczułem, jak się osuwam;
złapałem się krat w ostatnim momencie i nadal się uśmiechałem. Najważniej-
sze, że żyję, mówiłem sobie, reszta nie istnieje.
- Ty, co z tobą?! - wykrzyknęła. - jak rany, przecież ty ledwo się
trzymasz na nogach! Zbliż się no trochę...
Nie zbliżyłem się, przeciwnie - trochę się odsunąłem.
- Betty, nie masz pojęcia, ile wycierpiałem. Nawet przez chwilkę nie
przestałem myśleć o tobie.
- Aha, ale śmierć raczej ci w oczy nie zajrzała. Nie traciłeś czasu!
Miałem wrażenie, że wlazłem na ruchome schody prowadzące mnie ku
wyjściu. Cofałem się wzdłuż ściany i myślałem, że muszę absolutnie unieść ze
sobą obraz słodyczy, coś co będę nosił jak talizman.
- Wszystko się ułoży - zapewniłem. - Muszę już iść, ale gwarantuję
ci, że nie zgnijesz tutaj, bo ja biorę wszystko w swoje ręce. Załatwię wszystko,
co trzeba!
- Uhm, już to widzę, przecież ty ledwo chodzisz. jestem pewna, że się
postarasz... Hej, nie odchodź tak!
 jednak odszedłem. Zrobiłem jeszcze parę kroków do tyłu i znalazłem się
w ciemnym korytarzu. Zniknęła mi z oczu.
- Pamiętaj, wyciągnę cię stąd! - wrzasnąłem. - Nie bój się!
Rozległ się głuchy dźwięk, tak jakby dała kopa w kraty.
- HA, HA, HA! - zaśmiała się. - BO MYŁLISZ, ŻE JA SIĘ BOJĘ!??
Wróciłem powoli do domu; wszedłem od tyłu, by nie natknąć się na
Eddie'ego czy Lizę i wlazłem prosto do łóżka, nie zapalając światła.
Słyszałem, jak rozmawiają na dole. Wyciągnąłem się, zapaliłem papierosa.
Oddychałem powoli i przywoływałem jej obraz tyle razy i tak długo, jak tego
potrzebowałem. Potem poczułem się lepiej, spryskałem twarz wodą i zszedłem.
Byłem jeszcze na półpiętrze, kiedy wlepili we mnie wzrok.
- W porządku, bez nerwów - powiedziałem. - W zasadzie wszystko
załatwione.
- O, długo tu już jesteś? - spytał Eddie.
- Nie chcę cię niepokoić, ale przypominam, że Mario został bez jednej
oliwki. Wiesz, która jest godzina?
Wskoczyliśmy do samochodu. Przez cały wieczór ciężko tyrałem.
Myślami byłem jednak gdzie indziej. Do rubryki "napiwki" mogłem wpisać
zero.
13
Nazajutrz rano, po przebudzeniu, nie musiałem się już zastanawiać.
Wstałem więc i nie myślałem zupełnie o niczym. Czekając na kawę, rzuciłem
się na podłogę i bez zmrużenia oka machnąłem dwadzieścia pompek.
Normalnie nigdy się tak nie bawię, lecz teraz nawet mnie to nie zdziwiło,
a kiedy podniosłem się i zbliżyłem do okna, promień słońca wpadł wprost na
mnie i na twarz wypełzł mi uśmiech; miałem chwilkę, by rozmasować pięści.
Wyłączając gaz, rozwaliłem kurek w kuchence. Czułem, że jestem w fizycznej
formie, niezdolny do wydobycia z siebie myśli, ale dobrze naładowany
i posłuszny niczym maszyna sterowana falami. Od razu mi się to spodobało.
Miłe jest przecież od czasu do czasu wrażenie, że mózg się wyłączył.
Patrzyłem, jak ubieram się, sprzątam z wierzchu pokój i błyskawicznie
zmywam parę naczyń. Przed wyjściem wypaliłem papierosa. Papierosa
skazańca nie jako, tyle że to nieja byłem skazańcem i paliłem zamiast niego,
by nie tracić czasu.
Gdy zapytał przez drzwi: kto tam, odpowiedziałem, że z telewizji, chodzi
o program literacki. Kiedy otworzył, od razu zauważyłem opatrunek na
policzku; oczy mu się rozszerzyły, gdy wyprowadzałem prawy prosty
w żołądek. Zgiął się wpół. Wszedłem, zamknąłem za sobą i poprawiłem lewą.
Tym razem padł na kolana i gdy tak leżał, wytrzeszczając oczy i wykrzywia-
jąc usta w głuchym krzyku, poczułem dla niego współczucie; nogą wepchną-
łem go do dużego pokoju.
Wylądował pod stołkiem, usiłował powstać, ale dałem susa i już byłem na
nim. Chwyciłem go za klapę szlafroka, opasałem ręką i przydusiłem. Kasłał,
pluł, zrobił się czerwony. Pociągnąłem go do fotela i usiadłem. Zwolniłem
nieco ucisk, żeby złapał powietrze, lecz jednocześnie przyłożyłem mu nagle
kolanem w nos w celu utrzymania psychologicznej presji. Szybko się
odsunąłem, uciekając przed pryskającą krwią.
- Myślisz, że to dlatego, że zjechałeś moją książkę? Otóż nie w tym
rzecz! - oznajmiłem.
Powoli łapał oddech i macając nos, rozmazywał krew po całej twarzy.
Trzymałem go mocno.
- Jeśli tak sądzisz, mylisz się - ciągnąłem. - Grubo się mylisz,
słyszysz?
Stuknąłem go pięścią w czubek głowy, jęknął.
- Tamtego nie mam ci za złe, przyznaję, że to nie twoja wina. Tę książkę
napisałem niezupełnie dla takich facetów jak ty, stąd całe nieporozumienie,
rozumiesz, ale to nic, nie będziemy się już tym zajmować, zgoda?
Dał znak, że się zgadza. Chwyciłem go za włosy i pociągnąłem ku sobie.
Nasze spojrzenia spotkały się.
- Nic jednak nie poradzę, że z oczu patrzy ci gównem - dodałem.
Walnąłem go w ucho i przełożyłem telefon na kolano.
- Powiem ci krótko, o co chodzi. W moim życiu liczy się tylko ta
dziewczyna. Więc teraz grzecznie zadzwonisz i wycofasz tę kurewską skargę,
zanim zrobię głupstwo, dobrze?
Wszystkie te grubiaństwa w pokoju zrobionym na Ludwika XVI były jak
konfetti rzucone na łoże umierającego. Kiwnął pośpiesznie głową, do warg
przylepił mu się pęcherzyk krwi. Okręciłem mu szyję sznurem od telefonu
i więcej już go nie męczyłem, chwyciłem tylko za drugą słuchawkę, kiedy
przekazywał glinom swój krótki komunikat.
- Ładnie - pochwaliłem - no dalej, powtórz jeszcze raz.
- Przecież...
- Powtórz, mówię do ciebie.
Powtórzył zmęczonym głosem magiczne słowa, i dałem mu znak, że
w porządku, może odłożyć słuchawkę. Podniosłem się, rozmyślając, czy nie
powinienem stłuc jeszcze tego i owego przed wyjściem, lecz dałem spokój;
powoli traciłem rozpęd. już tylko pociągnąłem za sznur, żeby przycisnąć mu
grdykę.
- Byłoby głupotą z twej strony, gdybyś wracał do tej historćć. Od ciebie
tylko zależy, czy się jeszcze zobaczymy... z nas dwóch to ja nie mam nic do
stracenia.
Patrzył na mnie i potakiwał głową, obwiązany sznurem od telefonu.
Krew zaczynała już mu schnąć pod nosem, a krew to coś, co utrudnia
zachowanie dystansu. Niewiele brakowało, abym zapytał siebie, co tu robię,
lecz przywykłem do takich przeskoków; prześlizguję się z jednego poziomu
świadomości na drugi jak liść, który spływa z prądem i posłusznie wraca
w nurt po dwudziestometrowym wodospadzie. Ten facet był dla mnie nikim,
 jego widok był banalny i nie miał nic wspólnego z rzeczywistością.
W wigilijny wieczór zarobiliśmy w pizzerćć mnóstwo szmalu: to był wielki
szlem. Eddie nie wierzył własnym oczom. No, ale daliśmy z siebie wszystko,
a ja w przeddzień, nikomu nic nie mówiąc, przygotowałem podwójną
liczbę skrzynek z szampanem. Nie ostała się ani jedna, a forsa spływała
ze wszystkich stron. Kiedy wyszedł ostatni klient, zrobiło się już jasno
i byliśmy skonani. Liza uwiesiła się na mojej szyi. Harowała z nami całą noc
i świetnie sobie radziła. Chwyciłem ją w talćć i posadziłem na ladzie.
- Czego się napijesz? - spytałem.
- Napiłabym się czegoś niezwykłego.
Betty zwaliła się na krzesło, ciężko wzdychając.
- To samo - poprosiła.
Podszedłem do niej, uniosłem jej podbródek i cmoknąłem ją nieco
teatralnie. Za plecami usłyszałem śmiech, lecz co mi tam, po takim dniu
sprawia to jeszcze większą przyjemność: przyłożyłem się i zaserwowałem
Betty nowy, parzący pocałunek. Potem zająłem się szkłem. Mario wpadł
zobaczyć, co się dzieje, ale był zbyt zmęczony, uściskał więc tylko dziewczyny
i zmył się. Wziąłem pod uwagę pięć osób z zapasem, każdy dostał zatem
szklankę wypełnioną po brzegi koktajlem, który wymyśliłem chwilę wcześ-
niej. Był nieco za mocny.
Eddie'ego ścięło od razu, wszyscy to spostrzegli poza nim. Zaczął coś
bredzić o słońcu, które wschodzi w śnieżnym blasku. Uparł się, że musi to
zobaczyć.
- Co ci strzeliło znowu do łba? - spytałem.
- Stary, a czy ty znasz coś piękniejszego? I w ogóle, co to za Boże
Narodzenie bez śniegu pod butem...
- To jak orzech, a w środku o! nic!
- Podjedziemy samochodem, tylko nie psujcie mi radochy.
Czułem, że dziewczyny miękną, pomysł Eddieego nie wydawał im się
znowu taki niedorzeczny.
- Cholera, wyobrażacie sobie chociaż, jak musi być zimno? Edziuniu,
nie upadłeś ty na głowę?
- Chciałbym zobaczyć twoją minę, jak pierwszy promień słońca
dotknie śniegu; ciekawe, czy będziesz jeszcze taki twardziel.
- Nie o to chodzi; słońce, śnieg, itede to z pewnością piękna rzecz,
z gatunku solidnych, ale nie o to chodzi. Ja się tylko pytam, gdzież to
zamierzasz nas dowieźć w tym stanie.
- A niech cię szlag, musisz zapamiętać jedną rzecz. Nigdy jeszcze nie
zdarzyło się tak, żebym nie mógł prowadzić!
 jego oczy błyszczały jak latające talerze. To pewnie od dżinu, pomyśla-
łem. Przyznaję, że dałem się ponieść i procentów nie pożałowałem.
- Zabijesz nas wszystkich! - powiedziałem.
Wszyscy się zaśmiali poza mną. Pięć minut później siedzieliśmy w samo-
chodzie i czekaliśmy, aż Eddie znajdzie kluczyki. Westchnąłem cicho.
- Co znowu? - burknął. - Ciebie nic nie bawi; przecież są święta, po
co się przejmujesz? Wszystko pójdzie jak z płatka. O, już znalazłem.
Zakręcił kluczykami przed moim nosem. jeden z nich mrugnął do mnie
zimnym, niebieskim blaskiem. Ty pierdolony kluczyku, pomyślałem, wybran-
zluj się na śnieg. Zagłębiłem się w fotelu.
Przejechaliśmy przez śpiące miasto. Ulice były przyjemnie puste, mogliś-
my jechać środkiem i z daleka, w porannej mgle, wypatrywać świateł na
skrzyżowaniach. Dziewczyny wygłupiały się z tyłu, a ja się zastanawiałem,
gdzie podziali się wszyscy ludzie; może chodniki wessały ich w nocy.
Wyjechaliśmy z miasta i skręciliśmy w kierunku płonącego horyzontu, trzeba
było się pośpieszyć. Twarze mieliśmy wymięte, byliśmy zdrowo wymęczeni,
ale do samochodu przenikała powoli świeża energia; minęliśmy ten szczegól-
ny punkt, znany jako Przylądek Człowieka Skonanego, i w pewną wigilijną
noc pędziliśmy ku słońcu, paląc i gadając o byle czym, podczas gdy nowy
dzień szykował się do życia.
Jechaliśmy jakiś czas i wreszcie znaleźliśmy się w miejscu pokrytym
śniegiem; w oddali widać było zaledwie kilka budynków czy raczej, ściślej
mówiąc, fabryk. Nie mieliśmy jednak czasu na szukanie czegoś lepszego,
pozostało już tylko parę minut, i zatrzymaliśmy się na poboczu. Niebo było
bezchmurne. Całość sprawiała wrażenie raczej przerażające, gdzieś dziesięć
stopni poniżej zera i lodowate podmuchy wiatru. Mimo wszystko wysiedliś-
my. Klepaliśmy się po ramionach na rozgrzewkę.
Po chwili na końcu nosa zawisła mi kropla, a oczy łzawiły. Bilety na ten
sinoblady poranek kosztowały słono, można było dostać zawału. Po robocie,
 jaką odwaliliśmy, spokój zakątka miał w sobie coś groteskowego, nie
przesadzam. Eddie zsunął kapelusz na oczy i siedząc na masce, palił
papierosa z twarzą zwróconą ku łunie.
- O kurwa, Eddie, ty zasypiasz...
- Nie mów głupot. Lepiej byś popatrzył.
Pokazał ręką, żebym się odwrócił i w tej samej chwili ostry promień
słońca przemknął po śnieżnym polu; rozpoczął się festiwal cekinów w kolo-
rach złotych i niebieskich, ale znowu nie aż taki, żeby wart był grzechu,
musiałem powstrzymywać ziewanie. Na tym padole wszystko zależy od
nastroju, a ja tamtego ranka wybrałem dreszcze z zimna i przytupywanie; nie
miałem ochoty na odczuwanie czegoś głębszego, pragnąłem jedynie znaleźć
się w ciepłym kącie, usiąść wygodnie i patrzeć nieruchomo, jak mija czas albo
robić coś niemęczącego. Mijały dwa dni od wypuszczenia Betty, nie'spałem
od trzech nocy i promień słońca nie mógł mnie podniecić, trzeba by czegoś
innego; trzymałem się na nogach już tylko dzięki działaniu Łwiętego Ducha.
 jedna noc spędzona na rozmowie z Betty, kolejna na dekorowaniu
restauracji i na koniec ta nieszczęsna Wigilia w ciągłym biegu między
stolikami z ciałem obolałym od stóp do głów; i co, miałem się jeszcze
wyszczerzać w uśmiechu i pozwolić, żeby lodowaty wiatr wciskał mi się
w usta i wybijał zęby?
Zdychałem z zimna, ale pomimo to nie od razu wróciliśmy. Dziewczynom
przyszła ochota nakarmić ptaki, tak właśnie postanowiły, i do odwrotu było
daleko. Opadłem całkowicie z sił, słońce wschodziło, lecz nie ogrzewało,
czułem, jak zbliża się śmierć. jakimś cudem znalazły w schowku po prawej
starą paczkę herbatników; policzki im poczerwieniały, uśmiechały się jak
święty Mikołaj, rzucając całe garście okruchów w niebo, wydawały ochy
i achy, och, jaki śliczny ptaszek, chodź, pokruszę ci ciasteczko.
Usiadłem w samochodzie, zostawiając drzwi otwarte, wystawiłem nogi
na zewnątrz i zapaliłem papierosa; dusza moja odleciała, a wróbelki fruwały
i aportowały na śniegu, spadały na dół jak rzęsisty deszcz.
Eddie dołączył do dziewczyn, patrzyłem, jak się bawią, jak rzucają worki
pożywienia na głowy nieszczęśników, wyobrażałem sobie, że każdy okruch
odpowiada jednemu stekowi z frytkami i że można je w ten sposób
wykończyć - niektóre wróbelki załapały się na piętnaście czy dwadzieścia
dań z rzędu i prosiły o jeszcze.
- Wesołych świąt, chłopaki! - wydzierał się Eddie. - Zbliżcie się,
przyjaciele!!!
 jeden taki przyleciał spóźniony, już po innych, widziałem, jak zbliża się
z oddali i przebija bez wahania przez mgłę, wysuwając nóżki naprzód. Usiadł
nieco z boku, nie zwracając uwagi na to, co wyprawiali kumple. Kiedy steki
zwalały mu się na głowę jeden po drugim, patrzył w inną stronę. Pomyślałem,
że to jakby wiejski idiota, który potrzebuje chwilki, aby zrozumieć, co jest
grane.
Skierował się ku mnie, podskakując na złączonych łapkach. Zatrzymał
się na dwadzieścia centymetrów przed butami. Popatrzeliśmy na siebie.
- Niech ci będzie - odezwałem się - może nie jesteś taki głupi na
 jakiego wyglądasz.
Odniosłem wrażenie, że między nami coś się rodzi, postanowiłem wziąć
sprawę w swoje ręce. Poprosiłem towarzystwo o herbatnika i złapałem go
w locie. Zrobiło się jakby cieplej. Życie wypełniają małe nic, które ogrzać
mogą serce, nie warto od razu żądać gwiazdki z nieba. Zgniotłem ciastko
w dłoni i powoli się pochyliłem. Grzebał sobie pod skrzydłem jak facet, który
zgubił portfel. Zacząłem spuszczać okruszyny pod jego dziób, uśmiechając
się z góry; zdawałem sobie sprawę, że właśnie stałem się cudotwórcą,
wznosząc mu przed nosem górę żarcia. Patrzył na mnie, przechylając łepek
na bok.
- To jest naprawdę - zapewniłem. - To nie sen.
Nie wiem, o czym ten dureń myślał; miał przed sobą wagon towarowy
przekąsek, a wypiął się, trudno w to uwierzyć; słowo honoru, pewnie tym
herbatnikom coś jest, pomyślałem. Stos okruchów błyszczał w słońcu jak
świątynia pokryta złotymi listkami; jak, cholera, można czegoś takiego nie
zauważyć... chyba że robił to naumyślnie. W każdym razie normalnie mnie
zignorował, gapiąc się w drugą stronę, potem odskoczył nieco dalej, tam
gdzie nie było nikogo i niczego do wrzucenia na ząb. Rzekłbyś: ślepak idący
wprost ku przepaści.
Wysiadłem z samochodu, poprosiłem o drugie ciastko i polazłem za nim.
W buty wcisnął mi się śnieg. Kiedy się zatrzymał, zatrzymałem się i ja, a kiedy
odleciał, mogłem już tylko zrobić w tył zwrot i powrócić do samochodu,
dźwigając ciężar nie spełnionych wysiłków, niepotrzebne brzemię. W końcu
sam zjadłem ciasteczko; nie było złe, a z konfiturą z czereśni smakowałoby
doskonale, nie żartuję!
Wreszcie wróciliśmy. Położyłem nogi na kaloryfer, podczas gdy Eddie
gromadził butelki szampana, a dziewczyny odpakowywały z celofanu
kokilki Saint Jacques.
- Mogę w czymś pomóc? - zapytałem.
Nie, nie potrzebowali mnie, nie było nic do roboty. Wymościłem sobie
kącik najlepiej jak umiałem, chwyciłem za kieliszek i zamknąłem oczy. Źle by
się skończyło, gdyby jakiś cham przyszedł szepnąć mi w ucho, że umiera się
tylko raz. Miałby kłopoty.
Nieco później zasiedliśmy do stołu. Była gdzieś dziesiąta; od poprzednie-
go wieczoru nie miałem nic w ustach, lecz głodny nie byłem, stawiałem raczej
na szampana z nadzieją, że przywróci mi życie; nie wypuszczałem z rąk
kieliszka i koniec końców okazało się, że wyszło na moje, że mam rację,
wytrwałość została nagrodzona. Poczułem, jak unoszę się z krzesła i miękko
ląduję pośród dobrego humoru wszystkich, ocierając się po drodze o kilka
chichotów.
- Dlaczego nic nie jesz? - dopytywał się Eddie. - Chory jesteś?
- Nie, nie przejmuj się, oszczędzam się na babkę...
Zawiązał serwetkę pod szyją, mrużąc oczy z rozkoszy. Lubiłem go. Nie na
każdym rogu ulicy spotkać można faceta, który byłby cokolwiek wart jako
człowiek; graniczy to z cudem. Postanowiłem zapalić cygaro. Mieli uśmiech
na twarzach; trzeba wiedzieć, kiedy coś takiego zapalić, jeśli bowiem umiesz
się do tego zabrać, życie rozpłynie się w mgiełce niebieskiego dymu. Kiwałem
się na krześle powoli i lekko jak ktoś, kto nie pragnie niczego i szeleści sobie
przy uchu cygarem. Łwiatło dnia traciło już moc, ale trzymałem się dobrze,
trochę tylko zesztywniał mi kark, drobiazg bez znaczenia, i powiedziałem:
siedzieć, nikt się nie rusza, bo ja się teraz zajmę babką świąteczną i nie chcę,
żeby mi włażono w drogę, biorę tę sprawę w swoje ręce.
Wziąłem kierunek na lodówkę i właśnie wyjmowałem ciasto, kiedy
zadzwonił telefon. Eddie poszedł odebrać. Z babki wyrastała choinka
noworoczna, a obok kroczyły krasnoludki, cała banda, i ten, który
maszerował na przodzie, trzymał w ręku piłę: szli tak ku biednej choince
wysokiej na trzy jabłka i nie ma co, żywili wobec niej brzydkie zamiary.
Łlicznusie. Ciekawe, myślałem, czy facet, który to wyprodukował, co dzień
rano ścinał sobie po drzewku piłą ręczną, a może i nożem kuchennym, czemu
nie? Wywaliłem chłopaków pstryknięciem palców, a ostatni, lecąc w prze-
paść, wrzasnął jakbym mu wyrwał rękę. O mało nie pękły mi bębenki.
Podniosłem wzrok i zobaczyłem Eddie'ego chwiejącego się przy telefonie
i z otwartymi jeszcze ustami. Twarz mu się zmieniła. Liza przewróciła
kieliszek, odsuwając się od stołu. Nie wiem dlaczego przyszło mi zrazu na
myśl, że ukąsił go w nogę grzechotnik, zresztą słuchawka zwisała w dziwny
sposób, ale ten obraz przemknął mi tylko przez głowę jak pikujący samolot
myśliwski, od którego huku człowiek podskakuje i obraca się niczym
naleśnik, i w końcu spiernicza się z hamaka. Trwało to zaledwie ułamek
sekundy, po czym Eddie z ogłupiałą miną przejechał ręką po włosach.
- Jasna krew, ludzie... - jęknął. - O cholera!
Liza chciała się zerwać, ale coś przygwoździło ją do podłogi.
- Eddie, co się stało? - krzyknęła. - Eddie!
 już widziałem, jak zwala się na podłogę, potrząsając potarganą czupryną.
Rzucił na nas patetyczne spojrzenie.
- Nie... to nieprawda - wyjąkał. -- Moja mamusia... jak to boli...
Moja najdroższa mamusia, oj, boli, dlaczego mi to zrobiłaś??!!
Zerwał z szyi serwetkę i zmiął ją w ręce. W piersi wezbrał mu jakby grzmot
gejzeru. Czekaliśmy. Kręcił głową z prawa na lewo, wykrzywiając usta.
- MNIE NIE ODBIŁO, ONA NIE ŻYJE!!! - ryknął.
Po ulicy przechodził typ z wyjącym tranzystorem - leciała reklama
proszku do prania, tego który przywraca radość życia. Kiedy wróciła cisza,
zajęliśmy się Eddie'em, chwyciliśmy go i posadziliśmy na krześle, nie trzymał
się na własnych nogach. Zmęczenie, alkohol i na dodatek matka, która
umiera w noc wigilijną, to wszystko wyraźnie przekraczało dopuszczalną
ładowność.
Patrzył prosto przed siebie, ręce położywszy na stół. Nikt nie mógł
znaleźć właściwych słów, gapiliśmy się na siebie niemo, nie wiedząc, co robić.
Liza tymczasem cmokała Eddie'ego w czubek głowy i scałowywała pierwsze
krople łez.
Nie mieliśmy z Betty po co tam sterczeć i przestępować tak bez słowa
z nogi na nogę, nie bardzo widziałem siebie, jak klepię go po ramieniu
i nazywam moim biednym staruszkiem, takie rzeczy nie przychodzą mi
łatwo, śmierć pozbawia mnie zawsze głosu. Miałem już dać Betty znak, że
lepiej zostawić ich samych, kiedy Eddie zerwał się nagle, opierając się
pięściami o stół i nie podnosząc głowy.
- Muszę tam pojechać!- wystękał. - Jutro jest pogrzeb, muszę tam
być!
- Tak, oczywiście - szepnęła Liza. - Ale wcześniej musisz trochę
odpocząć, nie możesz tak jechać.
Wystarczyło spojrzeć na niego, aby spostrzec, że nie uszedłby nawet stu
metrów. Liza miała rację. Nade wszystko potrzebował kilku godzin snu.
Wszyscy tego potrzebowaliśmy. Każda matka pojęłaby to w lot. Ale on trwał
w obłędzie.
- Przebiorę się... na nic więcej nie ma czasu.
Moim zdaniem miał kompletny odjazd, nawet obranie banana przekra-
czało jego siły. Próbowałem sprowadzić go z powrotem.
- Eddie, posłuchaj, nie bądź nierozsądny. Odpocznij parę godzin,
a potem zadzwonię po taksówkę. Przekonasz się, że tak lepiej.
Przesłał mi martwe spojrzenie i niezręcznie wydał walkę guzikom koszuli.
- A po kiego mi taksówka?
- No chyba nie pójdziesz na piechotę... To musi być daleko, nie?
- jak wyjadę od razu, to zdążę przed nocą - oznajmił.
Tym razem to ja zwaliłem się na krzesło. Przycisnąłem powieki dwoma
palcami, a potem schwyciłem go za ramię.
- Chyba kpisz, świetny żart, nie ma co. Widzisz siebie, jak prowadzisz
siedem czy osiem godzin z rzędu, przecież oczy ci się zamykają. Myślisz, że cię
tak puścimy, szajba ci odbiła?
Jęknął jak dziecko, pochylając się ku mnie i była to najgorsza z rzeczy,
 jaka mogła mnie spotkać; znałem własne możliwości. A on uważał jeszcze za
konieczne powtórzyć w straszliwym grymasie:
- Czy ty nic nie rozumiesz? To moja matka... Stary, moja matka nie
e!!!
żyje
Spojrzałem w drugą stronę, na stół, na podłogę, na białe światła
wyczekujące mnie za oknem i dałem spokój. Czasami przychodzi krótka
chwila hipnotycznego przerażenia, kiedy spostrzegamy, że jesteśmy podobni
szczurom. Wrażenie raczej wymiotne.
14Zatrzymałem się w pierwszym otwartym zajeździe. Podjechałem pod
dystrybutor benzyny i wyszedłem bez słowa.
W barze ustawiłem przed sobą trzy kawy z ekspresu. Sparzyłem sobie
trochę wargi, lecz nie zwróciłem na to specjalnej uwagi, i tak bolało mnie
wszędzie, oczy spuchły jak bania, każdy najmniejszy odcisk połyskiwał jak
supernowa. Nie spałem od około dziewięćdziesięciu godzin, a zaciągnąłem
się na siedmiusetkilometrową wyprawę. I co, źle to wymyśliłem? Czy nie był
ze mnie materiał na herosa XX wieku? Pewnie, tyle że w życiu podawałem
pizzę i nie przemierzałem kraju jako Anioł Piekieł, jechałem po prostu na
pogrzeb staruszki. To nie moja śmierć czekała na mnie u końca drogi, nie,
czasy się zmieniły.
Zacząłem chichotać sam do siebie, nerwy puściły, nie mogłem się
powstrzymać. Facet zza kontuaru rzucił na mnie zaniepokojone spojrzenie.
Aby go uspokoić, chwyciłem solniczkę i jajko na twardo, pokazując
kciukiem, że wszystko w porządku. Oczywiście, że wszystko było w porząd-
ku. Odruchowo stuknąłem jajkiem o ladę, trochę przesadziłem, .rozgniotło
mi się zupełnie w dłoni. Gość podskoczył. Zawiesiłem w powietrzu rękę
z przyklejonymi kawałkami jajka, a drugą wytarłem łzy, które napływały mi
do oczu; nie byłem w stanie się opanować. Podszedł i bez słowa zlikwidował
straty.
Kiedy Betty usiadła na barowym stołku obok mnie, zacząłem powoli
wracać do siebie.
- Hej, wygląda na to, że jesteś w świetnej formie - powiedziała.
- No, raczej tak... jakoś idzie.
- Eddie właśnie zasnął. Biedak już nie mógł wytrzymać.
Znowu zachichotałem. Spojrzała na mnie z uśmiechem.
- Ty, co cię tak bawi?
- Nic takiego... To ze zmęczenia.
Zamówiła kawę. I ja też, trzy. Zapaliła papierosa.
- To mi się podoba - zaczęła. - Znaleźć się z tobą w takim dziwnym
miejscu, zupełnie jakbyśmy wyruszyli w drogę.
Wiedziałem, co czuła, ale ja już nie wierzyłem w to wszystko. Piłem moje
kawy, mrugając do niej okiem. Nie byłem zdolny do oporu.
Wracaliśmy do samochodu przytuleni do siebie jak dwie sardynki,
wciskające się pod lodowiec. Bongo skoczył na nas z galopu, niewiele
brakowało, by skurczybyk przewrócił mnie w śnieg - pewnie trzymałem się
zbyt sztywno na nogach, byle podmuch wiatru porwałby mnie z sobą.
Usiadłem za kierownicą. Eddie spał z tyłu, rozłożony na kolanach Lizy.
Potrząsnąłem głową, zanim ruszyłem, pomyśleć, że ten imbecyl miał zamiar
jechać sam; teraz widziałem, jak by to wyglądało, nosem naprzód przez białą
linię i bye bye my love. Poczułem się nagle zdenerwowany. Przez dobrą
chwilę nie rozwierałem szczęk.
Po jakimś czasie wszyscy już spali. Nic w tym takiego dziwnego. Pogoda
się poprawiła i w miarę jak posuwaliśmy się na południe, śnieg znikał
z krajobrazu a autostrada pustoszała, raz po raz mogłem spokojnie zmieniać
pas, żeby przerwać monotonię. Zabawiałem się w omijanie przerywanych
linćć bez ich dotykania i samochód bujał się delikatnie. Nie wiedziałem, czy
sprawdzać mam godzinę czy przejechane kilometry, aby obliczyć, kiedy
zajedziemy na miejsce; zupełnie nie mogłem się zdecydować. Groziło to
prawdziwym fiksum dyrdum, a pora na to nie była odpowiednia. Puściłem
głośniej radio i jakiś facet zaczął mi w najlepsze opowiadać o życiu Chrystusa,
podkreślając fakt, że nas nie opuścił. Miałem nadzieję, że się nie mylił, że
niczego nie przegapił, choć niebo pozostawało wciąż beznadziejnie puste, nie
widać było najmniejszego znaku. I bez tego mógłbym świetnie zrozumieć, że
odwrócił się od nas plecami raz na zawsze, każdy tak by postąpił na jego
miejscu.
Skorzystałem z okazji, by uśmiechnąć się do iskierki mojej duszy i dla
zabicia czasu przełknąłem kilka herbatników, kontrolując wzrokiem, czy
wskazówka obrotomierza utrzymuje się na granicy strefy czerwonej. Dziwiło
mnie, naprawdę dziwiło, skąd brałem siły, by nie zasnąć. Ciało miałem spięte,
kark, rzecz jasna, sztywny, bolały mnie szczęki, a powieki paliły, lecz mimo
wszystko byłem wciąż obecny, zachowywałem otwarte oczy skacząc wozem
po wzgórzach, a czas sobie mijał; stawałem, by napić się kawy i wracałem na
drogę nie budząc reszty, i cała ta wyprawa wyglądała jak życie w miniaturce,
z jego wzlotami i upadkami, z krajobrazem, który zmieniał się powoli
i z lekkim wiatrem samotności, świszczącym przez uchyloną szybę.
Betty obróciła się we śnie. Spojrzałem. Przy niej nie musiałem przynajmniej
zastanawiać się, dokąd jadę ani co robię, takie myśli nie przychodziły mi
do głowy, a nie byłem znowu z takich, którzy rozważają, dlaczego to nie
stawiają sobie pytań.' Lubiłem na nią patrzeć. Słońce zachodziło, kiedy
stanąłem po benzynę. Wysypałem niedopałki do papierowej torby i rzuciłem
ją do śmietnika, podczas gdy facet mył przednią szybę. Wybuchnąłem
śmiechem bez powodu. Wygiąłem się na siedzeniu, aby wyjąć kilka monet
i na wpół zapłakany sypnąłem mu garść. Wykrzywił się do mnie w uśmiechu.
Przez następne parę kilometrów z okładem musiałem wycierać sobie oczy.
Kiedy dojeżdżaliśmy, obudziłem towarzystwo i zapytałem, czy wszyscy
się wyspali. Miasteczko było małe, leżało nieco na uboczu i wyglądało dosyć
miło. Przejechaliśmy przez nie wolno. Eddie pochylił się nade mną i wskazy-
wał mi drogę, a dziewczyny przeglądały się w lusterkach.
Zapadła noc; ulice były szerokie i czyste, większość domów nie miała
więcej niż dwa piętra; miałem wrażenie, że da się tu oddychać. Eddie
machnął, bym się zatrzymał. Stanęliśmy przy sklepie z pianinami. Dotknął
mojego ramienia.
- Handlowała pianinami - powiedział.
Odwróciłem się.
- Słowo daję!
Weszliśmy od razu na piętro. Wdrapałem się ostatni; te piekielne schody
ciągnęły się bez końca, a w głowie wirowały mi kwiatki z tapety. W pokoju
znajdowało się kilka osób, nie widziałem ich dobrze, gdyż pogaszono światła,
tylko w kącie paliła się skromna lampka. Na widok Eddie'ego wszyscy wstali,
chwycili go za ręce, ucałowali i zaczęli coś do niego szeptać, patrząc na nas
ukradkiem ponad jego ramieniem. Ci ludzie musieli dobrze się znać na
śmierci. Eddie dokonał prezentacji, lecz nie próbowałem nawet zapamiętać
kto jest kto ani kim jestem ja, ograniczyłem się do uśmiechu. W chwili,
w której postawiłem nogę na chodniku, poczułem, jak bardzo jestem
zmęczony i teraz musiałem prowadzić stupięćdziesięciokilowe cielsko;
wahałem się, czy wyciągać rękę, mógłbym się od tego rozpłakać.
Kiedy zebrani przeszli do pokoju zmarłej, udałem się bezwiednie za nimi,
powłócząc nogami. Nie mogłem niczego zobaczyć, gdyż Eddie rzucił się
w kierunku łóżka, na którym spoczywało ciało i plecami zasłonił je całe
z wyjątkiem złączonych stóp, sterczących pod prześcieradłem niczym
stalagmity. Zaczął cicho płakać, a ja niechcący ziewnąłem, ledwo co
zdążyłem zatkać ręką usta. jakaś kobiecina odwróciła się; zamknąłem oczy.
Szczęśliwym trafem stałem za innymi. Cofnąłem się w głąb pokoju
i oparłem o ścianę, zwieszając głowę i krzyżując ręce. Niewiele brakowało,
a poczułbym się całkiem dobrze; nie musiałem już walczyć o utrzymanie
równowagi, wystarczyło wysunąć trochę nogi i problem był rozwiązany.
Wokół słyszałem jedynie milczące oddechy, cisza zdawała się tuż-tuż.
Znalazłem się na plaży w środku nocy, nogi miałem w wodzie. Mrużyłem
właśnie oczy w promieniu księżyca, kiedy nagle nie wiadomo skąd wynurzyła
się czarna fala i wzniosła ku niebu, zwieńczona frędzlami piany niczym armią
węży wspiętych na ogonach. Na chwilę jakby zastygła, a potem z lodowatym
sykiem zwaliła się na moją głowę. Otworzyłem oczy, leżałem jak długi na
podłodze. Upadając przewróciłem krzesło, rozbolał mnie łokieć. Wszyscy się
obejrzeli, marszcząc brwi. Spojrzałem na Eddie'ego ciężko przerażony.
- Tak mi przykro - wyszeptałem. - To niechcący.
Pokazał, że rozumie. Podniosłem się i wycofałem do wyjścia, zamykając
delikatnie drzwi. Zszedłem do samochodu po papierosy. Na dworze nie było
zbyt zimno, nie to co siedemset kilometrów wcześniej. Zapaliłem i pokręciłem
się z Bongo po ulicy. Nie widziałem wokół żywego ducha, nikogo, kto
zechciałby spojrzeć, jak stąpam drobnymi krokami po pustym chodniku
niczym babcia, która się obawia, że złamie sobie piszczel.
Doszedłem do końca ulicy, wyrzuciłem papierosa na przeciwległy
chodnik i zawróciłem. Tym razem gotów byłem przyznać, że Betty miała
rację. Zmiana miejsca dobrze robiła. Ale jeśli chodzi o mnie, doceniałem
zwłaszcza fakt, że zostawiliśmy za sobą, choćby na dzień czy dwa, wiadro
goryczy... Nagle ogarnęło mnie zdziwienie, prawdziwie zaskoczyło mnie
owo gorzkie wrażenie, gdy tylko kierowałem wzrok na życie, które prowadzi-
liśmy od czasu podpalenia przez Betty bungalowu. Rzecz jasna, niecodzien-
nie może wariowaliśmy ze szczęścia, ale przecież i dobre chwile nas nie
omijały, a inteligentny facet nie powinien oczekiwać raczej niczego więcej.
Tak, nie da się ukryć, to bezsprzecznie z powodu mojej książki życie
nabierało niemiłego smaku i ogólny koloryt wpadał powoli w czerń.
A wystarczyło zatrzasnąć za sobą drzwi i wsiąść w pierwszy lepszy samochód,
by wszystko rozpocząć od zera. Tylko czy życie stałoby się wówczas nieco
zabawniejsze? Czy byłoby odrobinę łatwiej? W tamtej chwili czułem niemalże
ochotę, żeby spróbować, wyobrażałem sobie, jak chwytam Betty za ramiona
i mówię jej: a więc tak, moja śliczna, przerzucamy się na coś innego, ani słowa
więcej o pizzach i o mieście, i zapominamy o książce, odpowiada?
Przyjemnie było tak sobie fantazjować, idąc szeroką i cichą ulicą. Cała ta
podróż była czegoś warta już dla tych kilku obrazów. Tak bardzo mnie
zajęły, że nie myślałem nawet o powrocie. Gdybym myślał, padłbym i skonał
na miejscu, lecz święty, który chroni rozmarzonych facetów, czuwał nade
mną i czarne myśli nie miały do mnie dostępu. Przeciwnie, siadaliśmy
wygodnie z Betty w kąciku i historia z rękopisem nigdy nie powracała
w naszych rozmowach; wstając rano nie łypaliśmy niespokojnie na skrzynkę
z listami. Chwile dobre i chwile gorsze, ale nic ponadto, nic, nad czym traci 
się
kontrolę. Właśnie tego rodzaju obrazy sprawiały, że uśmiechałem się jak
żółtodziób - wszedłem do domu ssąc je delikatnie w ustach.
Ponownie wdrapałem się na piętro; schody były jeszcze bardziej strome
niż poprzednio i nie dałem się prosić, od razu chwyciłem za poręcz. Pokój
opustoszał, tłoczyli się pewnie w sypialni zmarłej, nie miałem ochoty im
przeszkadzać. Usiadłem. Nalałem sobie wody z karafki na stole, nie
podnosząc przechyliłem ją nad szklanką. jak tak dalej pójdzie, będą tam
czuwać całą noc i nikogo nie zainteresuje, czy chce mi się spać. Miałem
niejasne wrażenie, że zapomniano o mnie. W głębi dostrzegłem zasłonę.
Patrzyłem na nią przez dobre dziesięć minut, mrużąc w natężeniu oczy,
 jakbym chciał wydrzeć jej tajemnicę. W końcu się podniosłem.
Za nią opadały schody wiodące do sklepu. Tej nocy musiało być ze mną
coś nie w porządku, musiałem chyba odczuwać chorobliwy pociąg do tych
wszystkich kurewskich schodów, bo właziłem po nich i schodziłem w kółko,
dysząc jak potępieniec. Tymi na przykład zszedłem.
Znalazłem się pośród pianin. Błyszczały w świetle ulicy jak czarne
kamienie wodospadu, lecz nie słychać było najmniejszego dźwięku, te
pianina milczały. Na chybił trafił wybrałem jedno, usiadłem i podniosłem
klapę. Szczęśliwie z boku, zaraz za nutami, było trochę wolnego miejsca,
gdzie dałoby się postawić łokieć; zająłem się tym i wkrótce mogłem oprzeć
podbródek na ręce. Widziałem przed sobą długą litanię klawiszy, ziewnąłem
ździebko.
Nie po raz pierwszy zasiadałem za pianinem, wiedziałem, jak się
zachować i choć nie wznosiłem się na szczyty, to przecież potrafiłem wygrać
melodyjkę trzema palcami, wybierając wolny rytm i podkład najmniejszy
z możliwych. Na początek wystukałem "do". Wysłuchałem dźwięku z nale-
żytą uwagą i śledziłem go przez całą długość sklepu, nie tracąc ani
okruszynki. Kiedy powróciła cisza, powtórzyłem. Moim zdaniem to był
obłędny instrument, pojął, jakiego rodzaju pianistą jestem, a mimo to szedł
na całość, dawał z siebie wszystko, co najlepsze. To wielka przyjemność trafić
na pianino, które odnalazło Drogę.
Zeskoczyłem w pewną prostą muzyczkę, którą pamiętały moje struny
i która zezwalała mi na względnie wygodną pozycję: głowa spoczywająca na
ręce, a reszta rozwalona na boku. Grałem powoli, starałem się jak najlepiej
i po chwili nie myślałem już o niczym, patrzyłem po prostu na rękę i ścięgna,
napinające się pod skórą, kiedy wciskałem palec. Trwałem tak przez jakiś
czas w towarzystwie wciąż powracającej melodćć, jakbym nie mógł już bez
niej się obejść, tak jakbym za każdym razem umiał zagrać ją lepiej, tak jakby
miała szczególną moc i wnosiła coś w moją duszę. Byłem jednak w takim
stanie, że pomyliłbym świetlika z promieniem boskiej jasności -wstępowa-
łem z wolna na drogę halucynacji. Od tej chwili zresztą rzeczy przybrały
gorszy obrót.
Nuciłem sobie moją słodką melodyjkę i czerpałem z tego przyjemność
niezwykłą, niemal nierzeczywistą, do tego stopnia, że słyszałem jakby
wszystkie akordy akompaniamentu, coraz wyraźniej. Naprawdę sprawiało
mi przyjemność, że żyję, przybywało od tego sił. Uniosłem się, zapomniałem,
gdzie się znajduję i wzmocniłem głos; zaśpiewałem pełniej, trzema palcami
dochodziłem do tego, co normalny człowiek robiłby dwiema rękoma. To
było po prostu cudowne. Poczułem gorąco. Nigdy w życiu nie zdarzyło mi się
coś takiego z pianinem. Nigdy nie potrafiłem wydobyć z niego czegoś
podobnego. Kiedy usłyszałem dziewczęcy głos, dołączający się do mojego,
powiedziałem sobie: stało się, z nieba zszedł anioł, by wyciągnąć cię stąd za
włosy.
Wyprostowałem się, nie przerywając gry i przy sąsiednim pianinie
dostrzegłem Betty. jedną rękę ściskała kolanami, a drugą wystukiwała
akordy. Pięknie śpiewała, promieniejąc. Nigdy nie zapomniałem spojrzenia,
które wówczas mi rzuciła, ale to nie moja zasługa - tak już jestem zrobiony,
mam dobrą pamięć do kolorów. Przez długie minuty graliśmy w radości
serca, ocierając się o niebiańską rozkosz i nieświadomi czynionego hałasu,
lecz nie mogło być żadnej granicy dla tego, co odczuwaliśmy, to było
niemożliwe. Odjechałem bardzo daleko. Myślałem, że to się nigdy nie
skończy.
A jednak. U szczytu schodów pojawił się jakiś facet, który zaczął machać
gwałtownie rękami. Wreszcie przerwaliśmy.
- Czyście poszaleli? - warknął.
Spojrzeliśmy na niego, nie wiedząc, co odpowiedzieć, wciąż jeszcze
dyszałem.
- Myślicie, że gdzie jesteście? - dodał.
Spoza jego pleców wynurzył się Eddie. Objął nas krótkim spojrzeniem
i ujął człowieka za ramię, by go wyprowadzić.
- Daj im spokój - powiedział. - To nic, zostaw ich, nic takiego nie
zrobili. To moi przyjaciele...
Zniknęli za zasłoną i w uszach zagwizdała mi cisza. Odwróciłem się ku
Betty tak jak przechodzi się przez ulicę, kiedy w rękach nie masz nic, a chcesz
wyjść na słońce.
- Chryste, dlaczego ukrywałaś to przede mną?
Odrzuciła włosy śmiejąc się; nosiła szatańskie kolczyki długości dziesięciu
centymetrów, świecące jak neony.
- Kpisz sobie, ja nie umiem grać. Znam po prostu kilka piosenek...
-- kilka piosenek, co`l
-- No mówię ci... Tamta była dosyć prosta.
- Dobre sobie... Dziwna z ciebie dziewczyna.
Położyłem rękę na jej udzie, pragnąłem tego dotyku. Gdybym mógł,
połknąłbym ją.
- Wiesz - powiedziałem. - zawsze goniłem za rzeczami, które
nadałyby temu wszystkiemu sens. Być z tobą to chyba najważniejsze, co mi
się przydarzyło.
- To miłe, co mówisz, ale to dlatego, że jesteś zmęczony: masz szparki
zamiast oczu.
- Nie, to najprawdziwsza prawda.
Podeszła i usiadła mi na kolanach. Objąłem ją, a ona pochyliła się.
- Gdybym to ja napisała tę książkę - wyszeptała mi do ucha - nie
pytałabym teraz siebie, czy moje życie ma jakiś sens. Nie musiałabym się
zastanawiać, co jest najważniejsze. Ja jestem niczym, lecz ty tego o sobie nie
możesz powiedzieć, nie, ty na pewno nie...
Skończyła zdanie pocałunkiem w szyję, nie mogłem się zdenerwować.
- Męczysz mnie tym - westchnąłem. - Nie mówiąc już, że biorą się
z tego same kłopoty.
- Dobry Boże, nie w tym rzecz!
- A właśnie, że w tym!
- No to właściwie po co ją pisałeś? Tylko po to, by mnie wkurzyć?
- Niezupełnie.
- Czy ona nic dla ciebie nie znaczy?
- Owszem. Kiedy ją pisałem, wypruwałem z siebie żyły. Ale nie mogę
zmusić ludzi, żeby im się spodobała. Napisałem ją, bo tylko to mogłem zrobić
i nic nie poradzę, jeżeli na tym się to skończy.
- A ja? Bierzesz mnie za idiotkę? Sądzisz, że upadłabym na kolana
przed pierwszą lepszą książką? Myślisz, że to wszystko dlatego, że to ty
właśnie ją napisałeś?
-- Nie, mam nadzieję, że takiego numeru mi nie wycięłaś.
- Chwilami zastanawiam się, czy nie zachowujesz się tak naumyślnie...
- Niby jak?
- Tak jakby bawiło cię zaprzeczanie oczywistości. Z ciebie jest kawał
pisarza i nic na to nie poradzisz.
- Zgoda, tylko może powiesz mi, dlaczego nie potrafię napisać już ani
linijki.
- Owszem. Dlatego, że jesteś Królem Kutasów.
Wgniotłem twarz wjej piersi. Bawiła się moimi włosami. Wolałbym, żeby
moi przyszli wielbiciele nie widzieli mnie w tej chwili-czułość to coś, czego
nie da się przekazać, czułość to zawsze dziwne ryzyko, to tak jak wyciągnąć
rękę przez kraty klatki.
Było mi tak dobrze, że o mało nie przewróciłem nas na ziemię. Betty nie
miała biustonosza a taboret oparcia, w ostatniej chwili udało mi się rzucić
w tył, krzycząc z przerażenia. Teraz już czułem, że zbliża się koniec, że
ostatnie siły opadają ze mnie jak kwiaty czereśni w japońskim ogrodzie, że,
jak rzecze Sztuka wojny, mąż nieustraszony musi znać swoje granice.
Ziewnąłem w jej sweterek.
- Wyglądasz na zmęczonego.
- Nie, jest dobrze.
Lubiła moje włosy, dobrze rozumiały się z jej ręką. Mnie teź było
przyjemnie czuć na kolanach cały ciężar jej ciała, a ten sen wydawał się mniej
senny; miałem naprawdę poczucie, że jest obok a nie gdzie indziej, mogłem
w razie czego wstać i zabrać ją ze sobą. Jednak nie próbowałem niemożliwego,
wolałem raczej skonać, niż zrobić jakikolwiek ruch, twarz mnie bolała,
a w kręgosłup wlewał mi się ołów. Za to dusza stawała się zadziwiająco lekka,
beztroska i posłuszna jak to piórko, które unosi najlżejszy podmuch
powietrza, najmniejszy oddech świata. Nic z tego nie rozumiałem.
- Na dodatek tam na górze nie ma gdzie się rozłożyć - odezwała się
Betty. - Ciekawe, co zrobimy.
Uwaga tego rodzaju zniszczyłaby mnie doszczętnie kilka chwil wcześniej,
ale teraz byłem już na samym dnie. Mówienie sprawiało ból, bolało
oddychanie, myślenie graniczyło z cudem, a jednak zdobyłem się na to
wszystko.
- Idę do samochodu - powiedziałem.
Na szczęście poszła ze mną. Byłem wyższy, bez trudu objąłem jej ramię.
Drzwi sklepu, jak się obawiałem, zamknięto, musieliśmy znowu wejść i zejść
po tych nieszczęsnych schodach. W korytarzu przestraszyłem się nie na żarty,
zdało mi się, że połyka mnie boa dusiciel. Kiedy zwaliłem się na tylne
siedzenie samochodu, prawie że szczękałem zębami. Betty spojrzała niespo-
kojnie.
- Coś nie tak...? Słowo daję, chyba masz gorączkę...
Machnąłem dłonią o palcach wyprężonych jak biała flaga.
- Nie, wszystko dobrze.
W ostatnim błysku przytomności naciągnąłem koc na nogi.
- Betty, gdzie jesteś? Nie zostawiaj mnie samego.
- Przecież jestem tu! Co ci jest? Chcesz papierosa?
Oczy zamknęły mi się same.
- Wszystko dobrze - mruknąłem.
- Ty, widziałeś gwiazdy? zobacz, ile ich tu jest!
- Uhm, jest pięknie - wyszeptałem.
- Ej, zasypiasz?
- Nie, nie, wszystko dobrze.
- Myślisz, że zostaniemy tu na noc?
15
Około jedenastej poszliśmy na pogrzeb. Łwieciło piękne słońce, niebo
było błękitne, od długich miesięcy nie mieliśmy takiej pogody, w powietrzu
pachniało. Wyspałem się; zaletą tych bardziej luksusowych samochodów jest
to, że człowiek może się wyciągnąć właściwie normalnie - siedzenia były
komfortowe, nie zmarzłem, a teraz stałem tutaj, w pełnym świetle, z przy-
mkniętymi oczami, podczas gdy mężczyźni dyszeli opuszczając trumnę,
i myślałem o tym promyku ciepła na twarzy, mówiłem sobie: człowiek
i wszechświat to jedno, powtarzałem tego rodzaju rzeczy, by czas minął,
i zastanawiałem się, co z obiadem.
Tym jednak nikt się chyba nie przejmował. Wróciliśmy do domu bez
słowa, szedłem z tyłu. Trzeba było przez dłuższą chwilę pokręcić się po
piętrze nad sklepem, żeby wreszcie ktoś z nich zdecydował się na otwarcie
lodówki. No tak, ale ta staruszka, biedne stworzenie na progu śmierci,
mieszkała tam sama i jadła tyle, co kot napłakał. Musieliśmy się zadowolić
chudym kotlecikiem, niecałą puszką kukurydzy, przeterminowanym jogur-
tem naturalnym i kilkoma biszkoptami. Eddie miał się już lepiej. Był blady,
jego czoło pokryło się zmarszczkami, lecz odzyskał spokój i w pewnej chwili
opanowanym głosem poprosił o sól; dobrze, że jest choć ładna pogoda-
dodał.
Część popołudnia spędził przed szufladą wypełnioną zdjęciami, układał
jakieś papierzyska i mruczał coś do siebie. Poziewując patrzyliśmy, jak
pracuje, potem włączyliśmy telewizor: nie wiem, ile razy się zrywaliśmy, żeby
zmienić program, aż wreszcie zapadła noc. Poszedłem z Betty coś kupić,
zabraliśmy ze sobą Bongo.
Okolica była obłędna, na chodnikach rosły drzewa, samochodów na
ulicach niewiele; zdawało mi się, że już całą wieczność tak nie oddychałem,
prawie że się uśmiechałem, maszerując. Po powrocie włożyłem do piecyka
ogromną zapiekankę. Eddie zdążył się ogolić, umyć i uczesać. Po zapiekance
przyszła kolej na trzy kilo sera i placek z jabłkami, wielki jak stół.
Pozbierałem nakrycia i poszedłem do kuchni pozmywać; dziewczyny chciały
obejrzeć western, który widziałem już ze sto razy, nie miałem nic przeciwko,
wracałem już do siebie.
Usiadłem, by zapalić i poczekać, aż Bongo dokończy zapiekankę.
Dochodziły mnie rewolwerowe wystrzały, lecz mimo to mogłem dosłyszeć
ciszę ulicy - czułem się niemal równie dobrze co w środku nocy letniej.
Potem podwinąłem rękawy i z papierosem w zębach zrobiłem pianę
w zlewie.
Pucowałem właśnie talerzyk w kwiatki, kiedy podszedł Eddie. Mrugną-
łem do niego okiem. Stał za mną z kieliszkiem w dłoni i oglądał swoje stopy.
Zacząłem zdrapywać przyklejoną kluskę.
- Tego... miałbym dla was propozycję - wymruczał.
Skurczyłem się w sobie, trzymając wciąż ręce pod wodą. Patrzyłem
uporczywie na kafelki, a piana bryzgała na mnie.
- Mamy zaopiekować się sklepem - wychrypiałem.
- Jak się domyśliłeś?
- A bo ja wiem...
- Dobrze... to ja się spytam Betty, co o tym myśli. Bo tobie to leży?
- Tak, leży.
Poszedł do drugiego pokoju, zwieszając głowę, a ja wróciłem do garów.
Parę razy odetchnąłem głęboko, by wziąć się w garść i skończyć zmywanie
bez większej katastrofy, ale nie bardzo mogłem się skupić nad tym, co
robiłem. Raczej patrzyłem się głupio jak spływa woda i zanurzałem się w ten
szczęśliwy widok. Od czasu do czasu myłem talerz. Nie chciałem się
podniecać propozycją Eddie'ego, nie chciałem się oddawać nazbyt konkret-
nym obrazom, wypędzałem je z mózgu. Wolałem pozostać we mgle i, nie
myśląc o niczym, pozwolić się unieść samemu słodkiemu wrażeniu. Szkoda,
że muzyka westernu była taka kiepska, zasługiwałem na coś lepszego.
Tak jak się spodziewałem, Betty skakała z radości. Zawsze szła na
wszystko, co nowe. Ciągle sobie wyobrażała, że coś gdzieś na nas czeka
i kiedy wychylałem się nieszczęśliwie z pewnym ale, kiedy mówiłem: nie, TO
NIE TO tam na nas czeka, śmiała mi się w twarz albo piorunowała mnie
spojrzeniem; dlaczego ciebie bawi dzielenie włosa na czworo, pytała, w czym
ty widzisz różnicę? Nie próbowałem replikować, na ogół szedłem się
wyciągnąć, czekałem, aż jej przejdzie.
Spędziliśmy część wieczoru omawiając co i jak, staraliśmy się wszystko
sobie jasno powiedzieć. Nietrudno było jednak zrozumieć, że Eddie postano-
wił sprawić nam prezent, chociaż przedstawił to inaczej:
- I tak miałem tylko ją jedną, a w najbliższej przyszłości Liza i ja nie
potrzebujemy niczego. Teraz nie jest dobra chwila na sprzedaż, a nie
chciałbym wpuszczać byle kogo do domu mojej matki...
Ale patrzył na nas oboje kątem oka, jakbyśmy byli jego dziećmi.
Otwierałem mu butelki z piwem, coś tam żartując, a on opowiadał mi
o sprzedawaniu pianin. Tak na oko nie było w tym żadnej czarnej magćć.
- Zresztą i tak jestem o was spokojny - oznajmił.
- Ja też.
- Gdyby coś się działo, wiesz, gdzie mnie szukać.
- Damy sobie radę, zaufaj nam.
- Pewnie. Jesteście tutaj u siebie w domu.
- Wpadaj, kiedy tylko zechcesz, Eddie.
Skinął głową i przycisnął Betty do ramienia.
- Lubię was... - mruknął. - Jak nic wyciągacie mi kolec z rany.
To się rzucało w oczy. Nastąpiło krótkie milczenie wypełnione euforią,
niczym warstwą kremu wciśniętą między dwa biszkopty.
- Chciałbym was prosić tylko o jedną rzecz - podjął Eddie.
- Tak, oczywiście.
- Nie sprawiłoby wam kłopotu, gdybyście zanieśli jej od czasu do czasu
kilka kwiatów?
Wyjechali w nocy. Piłem ostatnie piwo, a Betty kręciła się w kółko po
pokoju, marszcząc brwi. Bawiło mnie to.
- Kanapę przestawiłabym raczej tutaj - oświadczyła. - Jak sądzisz?
- No, czemu nie...
- To co, do roboty.
Nie minęło jeszcze pięć minut, od kiedy zostaliśmy sami w domu. Jeszcze
przed chwilą Eddie życzył nam powodzenia i drzwiczki samochodu dopiero
co zatrzasnęły się za nim. Pomyślałem, że to może żart.
- Teraz...? Już teraz chcesz się do tego brać??
Spojrzała na mnie zdziwiona i odgarnęła za ucho długi kosmyk.
- Pewnie... przecież nie jest późno.
- Tak, ale ja myślałem, że to mogłoby poczekać do jutra.
- Oooch, nie nudź. Minuta, i będzie po wszystkim.
Mebel pochodził z czasów wojny. Ważył co najmniej trzy tony. Musieliś-
my zwinąć dywan i posuwaliśmy się centymetr po centymetrze, ponieważ
kółka się zablokowały, a w ogóle na tego rodzaju manewry było nieco za
późno. Są jednak pewne rzeczy, które można robić bez pomstowania, o ile
żyje się z dziewczyną tego wartą. Powtarzałem to sobie i popychałem kanapę,
która w żaden sposób nie mogła znaleźć swojego miejsca. Marudziłem dla
zachowania pozorów, lecz koniec końców miło spędzałem czas. Jeśli nawet
pragnąłem już tylko się położyć, to mogłem przecież przesunąć dla niej parę
mebli, bo dla niej przesunąłbym i góry, gdybym wiedział, jak się do tego
zabrać. Czasami pytałem siebie, czy robię wystarczająco dużo i niekiedy się
obawiałem, że nie, lecz facetowi nie zawsze jest łatwo być na poziomie; trzeba
sobie powiedzieć, że kiedy one już coś zaczynają, to stają się nieco dziwne
i denerwujące jak cholera, a jednak często zdarzało mi się myśleć, czy dosyć
się dla niej wysilam - zdarzało mi się to zwłaszcza późnym wieczorem, kiedy
kładłem się pierwszy i patrzyłem, jak zdejmuje swoje kremy z półki
w łazience. W każdym razie, jeśli nawet istniała szansa, żeby stanąć na
wysokości jej życia, to nie spadało to ot tak po prostu z nieba, nie mogłem
sobie odpuścić.
Biły na nas siódme poty. Nogi po prostu się pode mną uginały, być może
po tym wszystkim nie odzyskałem jeszcze do końca sił. Klapnąłem na
kanapę, rozglądając się wokół z przesadnie zadowoloną miną.
- No, teraz to wygląda - powiedziałem.
Usiadła obok, podciągając kolana pod podbródek i przygryzając wargi.
- Ja wiem, może... Trzeba będzie jeszcze spróbować inaczej.
- O, takiego!
Wzięła mnie za rękę, ziewając.
- Nie, ja też jestem zmęczona. Tylko tak sobie mówiłam.
Niedługo potem poszliśmy się położyć. Miałem właśnie odciągnąć
kołdrę, kiedy powstrzymała mnie.
- Ja nie mogę - jęknęła.
- O co ci chodzi?
Wpatrywała się w łóżko uporczywie, z dziwnym wyrazem twarzy.
Istotnie, chwilami wyglądała, jakby miała kompletny odjazd, wówczas
rzeczywiście jej nie poznawałem, jej zachowanie intrygowało mnie. Jednak
nie łamałem tym sobie zbytnio głowy. Ogólnie rzecz biorąc, dziewczyny
zawsze mnie intrygowały i w końcu do tego przywykłem. W końcu
przystałem na to, że nigdy nie potrafię całkowicie je zrozumieć, ułożyłem to
w sobie i często obserwowałem je tak po prostu: nierzadko z chwili na chwilę
strzelało im coś do głowy, coś niezrozumiałego i piorunującego. Zachowywa-
łem się jak facet, który zatrzymuje się przed zerwanym mostem i rzuca
w zamyśleniu kilka kamyków w pustkę, zanim zrobi w tył zwrot.
Oczywiście nie odpowiedziała. Wystarczyło spojrzeć na jej minę, by
poczuć, że dokądś poszła. Chciałem wiedzieć.
- Czego nie możesz?
- Spać tutaj... nie mogę spać w tym łóżku!!
- Posłuchaj, nie jest to może przyjemne, ale w tej chałupie nie ma innego
łóżka. Nie bądź śmieszna... Zastanów się trochę.
Cofnęła się w stronę drzwi, potrząsając głową.
- Nie, nie potrafię. Na miłość boską, nie nalegaj.
Usiadłem na brzegu łóżka, rechocząc, a ona odwróciła się tyłem.
Dostrzegłem przez okno parę gwiazd, niebo musiało być całkiem bezchmur-
ne. Wróciłem do drugiego pokoju. Betty ciągnęła za oparcie kanapy.
Przerwała na chwilę, by przesłać mi uśmiech.
- Rozłożymy ją, jestem pewna, że będzie nam wygodnie.
Nic nie powiedziałem, chwyciłem za boczne oparcie i potrząsnąłem nim
jak śliwą, aż zostało mi w rękach. Tej kanapy nie rozkładano od dwudziestu
lat. Ponieważ nie zanosiło się na to, że Betty da sobie sama radę, musiałem jej
pomóc.
- Spróbuj znaleźć jakąś pościel - poprosiłem. - Ja się tym zajmę.
Męczyłem się nieludzko. Usiłowałem posłużyć się nogą od krzesła
w charakterze lewarka, aby opuścić tył. Słyszałem, jak Betty otwiera
skrzypiące drzwi szafy. Nie miałem najmniejszego pojęcia, w jaki sposób toto
działa. Położyłem się, by zobaczyć od spodu. Zewsząd sterczały ogromne
sprężyny, rodzaj ostrego jak brzytwa żelastwa, w sumie mechanizm niebez-
pieczny i obrzydliwy, czyhający na odpowiednią chwilę, by wyrwać ci łapę.
Z boku wypatrzyłem ogromny pedał. Wstałem, zrobiłem wokół miejsce,
chwyciłem za tylne oparcie i nacisnąłem stopą.
Tyle że nic się nie wydarzyło, po prostu urządzenie nie ruszyło się nawet
na milimetr. Na próżno powtarzałem próby, wysyłałem serie siarczystych
kopniaków, skakałem z góry całym ciężarem- nie udało mi się wyczarować
łóżka z tej nicości: ani łóżka, ani czegokolwiek. Kiedy Betty pojawiła się
z pościelą, spływałem potem.
- I co, nie udało się? - zapytała.
- Niezupełnie... Być może to coś nie rozłożyło się jeszcze nigdy za
swego życia. Potrzebowałbym czasu, żeby się tym zająć, a w dodatku nie
mam żadnych narzędzi, poważnie... Posłuchaj no, to przecież tylko jedna
noc, nie zdechniemy od tego, przecież ona nie umarła na zarazę czy coś w tym
rodzaju, co ty na to?
Udawała, że nie słyszy, przybrała niewinną minę, kierując podbródek
w stronę kuchni.
- Wydaje mi się, że pod zlewem widziałam skrzynkę z narzędziami-
powiadomiła - tak, chyba tam.
Podszedłem do stołu i z ręką na biodrze osuszyłem do końca piwo,
a potem wycelowałem otwór butelki w kierunku Betty.
- Czy zdajesz sobie sprawę, czego żądasz? Wiesz, która jest godzina?
Myślisz może, że właśnie TERAZ wezmę się za naprawę tego gówna?!
Podeszła do mnie, uśmiechając się, otuliła mnie rękami i przy okazji
prześcieradłem.
- Dobrze wiem, że jesteś zmęczony - szepnęła. - Proszę cię tylko
o jedno, usiądź sobie w kąciku i pozwól mi się tym zająć. Ja to zrobię,
zgoda?
Nie zdążyłem jej wyjaśnić, że rozsądniej byłoby położyć tej nocy krzyżyk
na kanapie. Sterczałem tak ze stosem pościeli na środku pokoju, podczas gdy
ona już wsuwała ręce pod zlew.
Po chwili musiałem się w to wmieszać. Wstałem, ciężko wzdychając,
podniosłem czarny łeb młotka, który przeleciał właśnie ze świstem trzy
centymetry od mojego ucha i podszedłem odebrać trzonek z rąk Betty.
- Zostaw to. Zrobisz sobie krzywdę.
- Ej, to nie moja wina, że się rozleciał, co ja mogę?
- Nie mówiłem, że twoja. Ale nie będzie mi się chciało szukać po nocy
szpitala w okolicy, której nie znam, bez samochodu, kompletnie wykończony
i w panice, że któreś z nas wykrwawi się na śmierć. Odsuń się trochę, lepiej
będzie. .
Zacząłem od kilku potężnych stuknięć w miejsca, które wyglądały na
strategiczne, lecz faktycznie nie rozumiałem za dobrze subtelności mechaniz-
mu, nie pojmowałem, o co chodzi niektórym sprężynom. Betty zapropono-
wała, żeby odwrócić kanapę na drugą stronę.
- Nie! - warknąłem.
Jednak mebel nadal stawiał opór i po plecach spływał mi strumyczek
potu. Pragnąłem tylko jednego: rozpirzyć ten cały interes; chętnie waliłbym
w niego przez okrągłą noc, żeby roznieść go na kawałki, lecz patrzyła na mnie
Betty i nie było sprawy, pierwsza lepsza kanapa nie mogła wyprowadzić mnie
z równowagi. Ponownie wlazłem pod spód i zbadałem, dokąd prowadzą
wszystkie żelastwa. W pewnej chwili poczułem coś dziwnego, podniosłem się
z grymasem, wywaliłem poduszki i sprawdziłem, co to jest.
- Chyba trzeba będzie obudzić sąsiadów - stwierdziłem. -- Potrzebny
jest palnik!
- To aż tak skomplikowane?
- Nie, nie skomplikowane. Po prostu w tym miejscu jest zespawane na
dwudziestu centymetrach.
Skończyło się rozłożeniem poduszek na podłodze. Zbudowaliśmy coś na
kształt łóżka; przypominało mi to danie z gigantycznych ravioli okraszonych
sosem w paski. Betty zezowała na mnie, by zobaczyć, co o tym sądzę.
Wiedziałem, że będziemy spać jak psy, lecz jeśli mogło jej to sprawić
przyjemność, jeśli jak tym razem było już dobrze, szedłem na to. Zaczynałem
się już tu czuć niemal jak u siebie, choć raczej zabawnie było pomyśleć, że
naszą pierwszą noc spędzimy na podłodze. Zupełny kretynizm, ale nie bez
szczypty taniej poezji, rodem z wielkich supermarketów. Rozbijanie obozu;
tak, wracałem do moich szesnastu lat, kiedy na prywatkach ociągałem się
z wyjściem i uważałem się za szczęściarza, jeśli trafiała mi się jedna poduszka
i połowa dziewczyny. Mogłem świetnie zmierzyć drogę, jaką dotąd przeby-
łem. Teraz miałem cały stos poduszek, a obok mnie rozbierała się Betty.
Wokół spało miasto. Pozwoliłem sobie zapalić jeszcze jednego, wyglądając
przez okno. Bezszelestnie przejechało kilka samochodów. Niebo było
wypolerowane.
- Chyba dopiero co wyregulowali silniki - powiedziałem.
- O kim ty mówisz?
-- Podoba mi się to miejsce. Założę się, że jutro będzie piękna pogoda.
Nie uwierzysz, ale jestem skonany.
Nazajutrz rano obudziłem się przed nią. Wstałem cichutko i wyszedłem
po rogaliki. Było tak pięknie, że nie wierzyłem własnym oczom. Zrobiłem
zakupy. Wracałem powoli z torbą pod pachą, po drodze zabrałem listy
wsunięte pod drzwi sklepu, same reklamy i konkursy. Pochylając się,
zauważyłem warstwę kurzu na szybie wystawowej; zapisałem to sobie
w pamięci.
Poszedłem prosto do kuchni, wyjąłem nakrycia i przystąpiłem do
działania. Obudził ją elektryczny młynek do kawy. Stanęła w drzwiach,
ziewając.
- Mleczarz jest albinosem - powiedziałem.
- Taak...?
- Wyobrażasz sobie albinosa w białej bluzie z butelkami mleka
w każdej ręce?
- No, krew się w żyłach mrozi.
- Właśnie! Mnie też zmroziło.
Kiedy gotowała się woda na kawę, rozebrałem się błyskawicznie i na
początek oparliśmy się o ścianę. Potem zrobiliśmy wypad na poduszki.
Tymczasem wrzątek się wygotował i w ten sposób spaliliśmy nasz pierwszy
rondel. Pognałem do kuchni a ona do łazienki.
Około dziesiątej sprzątnęliśmy naczynia i zmietliśmy ze stołu okruchy.
Dom wychodził wprost na południe, światła było tyle, ile trzeba. Podrapałem
się w głowę, zerkając na Betty.
-- No dobrze - odezwałem się - to od czego zaczynamy?
Pod koniec popołudnia mogłem wreszcie usiąść na krześle. Po mieszka-
niu roznosił się obrzydliwy zapach fenolu, tak gęsty, że się zastanawiałem,
czy zapalenie papierosa nie byłoby niebezpieczne. Dzień gasł bardzo powoli;
przez cały czas pogoda była cudowna, lecz nie wystawiliśmy nosa na
zewnątrz: tropiliśmy zapach zmarłej w najmniejszych zakątkach, w szafach,
na ścianach, pod talerzami, przyłożyliśmy się szczególnie do klozetu. Nigdy
nie przyszłoby mi na myśl, że takie sprzątanie w ogóle jest możliwe - po
starej nie zostało nic, ani jeden włosek, ani jedno spojrzenie uwięzione
w firankach, ani cień oddechu, starliśmy wszystko. Miałem wrażenie, że
zabiłem ją po raz drugi.
Słyszałem, jak Betty szoruje coś w sypialni. Nie ustawała ani na chwilę,
w jednej ręce trzymała bułkę z czymś, a drugą myła okna; wyraz jej twarzy
przypominał mi Jane Fondę w Czyż nie dobija się koni, w trzecim dniu tego
zasranego wyścigu. Ale ona, mam na myśli Betty, miała to, czego szukała.
Przynajmniej moim zdaniem. Kłopot w tym, że kiedy tak sprzątała, w jej
głowie myśli szumiały niby kaskada. Chwilami słyszałem, jak mówi do siebie
i zbliżałem się ukradkiem, by coś zrozumieć. Skóra mogła człowiekowi
ścierpnąć.
Wykończyło mnie znoszenie materaca na ulicę - najbardziej cierpiałem
na schodach: minęła dobra chwila, zanim zauważyłem, że zaczepiłem
o lampę na suficie, a do tego czasu zdążyłem się już dobrze namordować.
Położyłem materac między pojemnikami na śmieci i wróciłem wyszorować to
co jeszcze zostało, i wyżąć ścierki. Kiedy po tym wszystkim usiadłem, nie
musiałem się wstydzić, dzień dał mi dobrze w tyłek. Tyle że Betty natychmiast
chciała się strasznie dowiedzieć, nie można było tego odłożyć-co ci szkodzi
zadzwonić, spytała, po kiego czekać, co?
Przysunąłem zatem telefon, cały dom lśnił jak nowa moneta, i wykręciłem
numer Eddie'ego.
- Cześć! To my... dawno przyjechaliście?
- Dosyć, u was wszystko w porządku?
- Robimy właśnie wielkie sprzątanie. Przesunęliśmy nawet parę mebli...
- Łwietnie, doskonale. Jutro wysyłam pociągiem wszystkie wasze
rzeczy.
- Liczę na to. Słuchaj, zastanawiamy się z Betty, czy by nie przemalo-
wać kuchni, tak z marszu.
- Oczywiście, znakomicie.
- W takim razie zaraz się do tego weźmiemy. To fajnie.
- Absolutnie mi to nie przeszkadza.
- Właśnie tak myślałem. Aha, przy okazji, ta tapeta w korytarzu, wiesz,
ta w kwiatki...
- No, co jej jest?
- Nic...Tylko widzisz, gdyby tak się dało ją zmienić i położyć coś
weselszego, na przykład coś w błękicie, nie podoba ci się niebieski?
- Czy ja wiem... A ty jak myślisz?
- Niebieski jest zdecydowanie lepszy.
- No to rób, jak chcesz, ja nie widzę przeszkód.
- W porządku, stary, nie będę ci już zawracał głowy... Ale kapujesz,
chciałem mieć twoją zgodę, rozumiesz, o co mi chodzi.
- Nie przejmuj się.
- Fajnie, fajnie.
- No to...
- Aha, poczekaj, jeszcze jedno... Chciałem jeszcze cię spytać...
- Uhm...
- To znaczy Betty chciała... Ona miałaby ochotę przestawić jedną albo
dwie ścianki.
- Słyszysz mnie? Wiesz, jak to jest, kiedy one wbiją sobie coś do głowy,
zresztą prawdę mówiąc, to są cieniutkie ścianki, nie myśl, że chodzi o jakąś
grubszą robotę. Takie tam majsterkowanie.
- No, ładne mi majsterkowanie. Wywalać ściany to jednak przesada,
dobry jesteś.
- Posłuchaj, Eddie, znasz mnie przecież, nie zawracałbym ci gitary,
gdyby to nie było ważne, ale wiesz jak to jest, wiesz, że jeden pyłek może
wywrócić świat do góry nogami... Pomyśl, ta ścianka jest jak przeszkoda
między nami a słoneczną polaną, nie uważasz, że byłoby obrazą wobec życia
dać się powstrzymać przez taką śmieszną granicę? Nie padłby na ciebie
strach, gdybyś miał przejść mimo celu z powodu kilku nędznych cegieł?
Eddie, czy ty nie widzisz, że życie jest pełne straszliwych symboli?
- Dobra, zgoda. Tylko bez szaleństw.
- Bądź spokojny, jeszcze nie zwariowałem.
Kiedy odłożyłem słuchawkę, Betty patrzyła na mnie z uśmiechem.
Zdawało mi się, że widzę w jej oku płomyk, sięgający czasów jaskiniowych,
kiedy to facet w pocie czoła i klnąc na czym świat stoi przygotowywał
schronienie dla swej kobiety, która uśmiechała się w cieniu. Sprawiało mi
niejako przyjemność, że spełniam potrzebę sięgającą nocy dziejów. Miałem
wrażenie, że czynię dobrze i dorzucam moją kropelkę do wielkiej rzeki
ludzkości. Nie wspominając, że od majsterkowania nikt jeszcze nie umarł i że
piekielnie trudno jest dzisiaj nie wpaść na coś przecenionego w dziale
wiertarek i pił mechanicznych. Pozwala to wyjść z honorem i dać sobie radę
w materćć półek. Rzecz tylko w tym, żeby nie wysadzić sobie korków prosto
w japę.
- I jak, zadowolona? - spytałem.
- Mowa.
- Może głodna?
Jedliśmy zerkając na film grozy: jakieś typy wychodziły z grobu i pędziły
po nocy, wydając przeraźliwe okrzyki. Pod koniec ziewałem i chwilami nawet
przysypiałem na parę sekund, a kiedy otwierałem oczy, koszmar trwał - na
pustej ulicy znaleźli jakąś staruchę i właśnie spożywali jej nogę. Mieli
pozłacane oczy i patrzyli, jak obieram banana. Poczekaliśmy, aż rozpylacz
ognia pochłonie całe to towarzystwo i położyliśmy się spać.
Przenieśliśmy poduszki do sypialni i przyrzekłem sobie, że pierwszą
rzeczą, jaką zrobię nazajutrz, będzie kupienie materaca; przysiągłem to na
swoją głowę. Pościeliliśmy w milczeniu. Byliśmy skatowani, ale kiedy
prześcieradła opadały, niczym spadochrony wirujące w powietrzu, w pokoju
nie wzniosło się najmniejsze ziarenko kurzu. Mogliśmy spać jak u Pana Boga
za piecem, nie narażając się na połknięcie jakiegoś mikroba.
Wczesnym rankiem usłyszałem rytmiczne pukanie do drzwi. Pomyśla-
łem, że to sen, gdyż przez okno ledwie widziałem migającą nieśmiało białawą
poświatę zorzy, a tarcza budzika jeszcze się świeciła. Musiałem wstać, brzuch
mnie od tego rozbolał, lecz ubrałem się migiem, bacząc, by nie zbudzić Betty,
i zszedłem.
Otworzyłem drzwi. Od chłodu poranka dostałem dreszczy. Przede mną
stał wiekowy typ w czapce, z dwudniowym zarostem i patrzył na mnie,
uśmiechając się.
- Mam nadzieję, że nie przeszkadzam - rzekł - ale to pan położył ten
materac na pojemnikach?
Zajego plecami dostrzegłem śmieciarkę, pracującą na wolnych obrotach,
z pomarańczowym kogutem na dachu.
Po dłuższej chwili nawiązałem kontakt:
- Chyba tak. Czy coś nie w porządku?
- Bo my nie zajmujemy się czymś takim. Nie chcemy mieć tego na
głowie.
- A co ja mam z nim zrobić? Pociąć na kawałki i zjadać codziennie po
jednym?
- Nie moja sprawa. W końcu to pański materac, nie?
Poza tym ulica była cicha i pusta. Dzień przeciągał się jak kot, który
zeskoczył z fotela; stary skorzystał z chwili i w złocistym świetle zapalił
resztkę szluga.
- Rozumiem, że to dla pana cholerny kłopot - powiedział. - Mogę
wczuć się w pańskie położenie. Nie ma nic trudniejszego niż się pozbyć
materaca... Ale po tym wszystkim, co się przydarzyło Bobby'emu, nie
zajmujemy się tym. Nie mówiąc już, że tamten był dokładnie taki sam, szary
w paski, widzę jeszcze Bobby'ego, jak próbuje wcisnąć materac do środka,
a w chwilę później było po ręce. Rozumie pan sprawę?
Nie nadążałem. Oczy mi się przymykały z niewyspania. A w ogóle kto to
taki Bobby...? Chciałem go właśnie o to zapytać, kiedy drugi, ten za
kierownicą, po przeciwnej stronie ulicy, wychylił się przez okno i rozdarł
mordę:
- Co się dzieje, kurwa? Ktoś podskakuje?!!
- To jest Bobby - oznajmił stary.
Bobby rzucał się w swej kabinie, wysuwając głowę zza szyby i plując
naokoło obłoczkami pary.
- Czy ten dzidziuś przynudza coś z materacem?! - zaryczał.
- Nie denerwuj się, Bobby - odparł stary.
Poczułem zimno. Zorientowałem się, że stoję boso. Miejscami unosiły się
ranne opary mgły. Mózg pracował ociężale. Bobby zdążył już otworzyć
drzwi i zeskoczyć z jękiem. Zadrżałem. Miał na sobie, gruby sweter
z podwiniętymi rękawami. Prawe ramię wysyłało odblaski i kończyło się
wielkimi szczypcami. To była jedna z tych najtańszych protez z chromowane-
go metalu, opłacona w całości przez ubezpieczalnię i rzeźbiona jak zderzak.
Wrosłem w ziemię. Stary skrzyżował nogi i gapił się na koniuszek papierosa.
Bobby zbliżył się, wywracając oczami i krzywiąc gębę. Przez sekundę
zdawało mi się, że siedzę przed telewizorem i leci scena z wczorajszego
horroru, tyle że teraz były wszystkie trzy wymiary, a Bobby wyglądał na
kompletnego wariata. Na szczęście zatrzymał się przed materacem: widzia-
łem go bardzo wyraźnie, tuż nad jego głową jakby specjalnie wznosiła się
latarnia. Łzy najego policzkach lśniły jak wytatuowane błyski. Nie słyszałem
dokładnie, lecz zaczął chyba przemawiać do materaca, groźnie popiskując.
Stary pociągnął ostatniego macha i wypluł niedopałek, rozglądając się
wokół.
- To długo nie potrwa - zwrócił się do mnie.
Krzyk Bobby'ego jak oszczep przeszył moje ucho. Zobaczyłem, że
podnosi zdrową ręką materac, można by rzec, że chwycił go za szyję. Spojrzał
mu w oczy, jakby trzymał przed sobą faceta, który zmarnował mu życie.
Następnie przyładował mu drugim ramieniem i szczypce przeszły na wylot,
rozrzucając po chodniku kawałki gąbki. Lampa na dachu śmieciarki
przypominała gigantycznego pająka, tkającego wokół nas pajęczynę.
Stary przydeptał peta, a tymczasem Bobby, łkając, wyrwał protezę
z materaca. Biedak chwiał się na nogach, ale utrzymał równowagę. Wstawał
dzień. Bobby wydarł się na nowo, tym razem mierzył niżej, na wysokości
brzucha i kalekie ramię przeszyło gąbkę niczym pocisk. Materac zgiął się
wpół. Bobby oswobodził ramię i zamierzył się na głowę. Materac musiał być
nieco sparciały, pękał prychając jak zarzynane prosię.
Kiedy tak Bobby się wyżywał, obracając materac w proch, stary patrzył
w drugą stronę. Chodnik był pusty, w górze już oświetlony, na dole
zanurzony w nocy. Miałem poczucie, że na coś czekamy.
- Dobrze, teraz powinien już być spokój - odezwał się stary. - Nie
zechciałby mi pan pomóc? .,
Bobby był całkowicie wycieńczony, włosy przykleiły mu się do czoła, tak
jakby zanurzył głowę w miednććcy z wodą. Pozwolił odprowadzić się grzecznie
do śmieciarki i posadzić za kierownicą. Poprosił o papierosa i podałem mu
moją paczkę lekkich. Wyszczerzył się do mnie kpiąco swą gębą lunatyka:
- Ej, to są przecież szlugi dla pedałów!
- Właśnie.
Widziałem dobrze, że już nie pamięta o tym, co się wydarzyło. Dla
pewności zerknąłem na materac, tacy faceci mogą zasiać w tobie niewiarę
w rzeczywistość. A przecież na co dzień i tak jest ciężko, po co sobie jeszcze
dokładać. Nogi mi zupełnie przemarzły. Stary wrzucił torbę ze śmieciami do
środka, a ja cicho wróciłem założyć buty. Betty ciągle spała. Usłyszałem, jak
odjeżdżają powoli w dół ulicy i pytałem siebie, po jaką cholerę wciągnąłem
trepy na nogi, skoro była dopiero siódma rano; nie miałem nic specjalnego do
roboty i mniej lub bardziej, ale byłem jeszcze zmęczony.
16
Przez dobre dwa tygodnie męczyliśmy się nad wyglądem chałupy i Betty
prawdziwie mnie zadziwiała. Pracując z nią byłem bardzo szczęśliwy,
zwłaszcza że przeszła na mój rytm. Dawała mi spokój, kiedy nie miałem
ochoty na rozmowę, robiliśmy przerwy na małe piwo, a pogoda była ładna;
wsadzała mi gwoździe w usta, nie miała odchyłów i potrafiła utrzymać przez
chwilę pędzel tak, że farba nie spływała jej po łokciu. Tysiące szczegółów
wskazywało, że inteligentnie brała się do rzeczy, ruszała się jak trzeba
i przychodziło jej to zupełnie naturalnie. Są takie dziewczyny, przy których
człowiek się zastanawia, ile to jeszcze chustek wyciągną z kapelusza. W takim
przypadku pracować z dziewczyną przerasta wszystko. Szczególnie wtedy,
kiedy byłeś na tyle sprytny, aby sprawić sobie nowy materac, trzydzieści pięć
centymetrów czystego lateksu, i kiedy wiesz co zrobić, żeby jednym
spojrzeniem ściągnąć ją z drabiny na dół.
Ponieważ chodziliśmy na zakupy pieszo i mieliśmy trochę forsy w zapa-
sie, zacząłem oglądać samochody wystawione na okazyjną sprzedaż i z Betty
uwieszoną na ramieniu czytać ogłoszenia motoryzacyjne. Ceny dużych
samochodów były całkiem całkiem, bo ludzie bali się panicznie podwyżek
benzyny; duże samochody to ostatnie blaski tej cywilizacji i jeżeli chciało się
kiedykolwiek nimi nacieszyć, chwila była w sam raz ku temu. Co tam
dwadzieścia czy dwadzieścia pięć litrów na sto, trzeba być nienormalnym,
żeby tym się przejmować.
Stanęło na piętnastoletnim cytrynowym mercedesie 280. Nie byłem
wielkim miłośnikiem tego koloru, ale wóz sprawiał porządne wrażenie.
Wieczorami, przed położeniem się, patrzyłem na niego przez okno i nierzad-
ko oświetlał go promień księżyca; bez gadania był to najpiękniejszy wóz na
całej ulicy. Miał lekko wgnieciony przedni błotnik, lecz nie przeszkadzało mi
to, martwił mnie natomiast brak ozdobnej ramki na światłach, starałem się
omijać je wzrokiem. Gdy spojrzało się od tyłu, wyglądał w trzech czwartych
na nowy, tak to bywa, w życiu wszystko jest złudzeniem. Rano podchodziłem
sprawdzić, czy ciągle stoi na swoim miejscu, a potem nagle, z dnia na dzień,
mi to przeszło, przeszło mi to w dniu, kiedy posprzeczałem się z Betty, w dniu,
w którym wracaliśmy z supermarketu.
Przejechała spokojnie na czerwonym świetle i o mały włos nie zrobiono
z nas naleśnika. Uczyniłem krótką uwagę na ten temat:
- Jeszcze jeden mały wysiłek i będziemy mogli wrócić do domu
z kierownicą w rękach, nie sądzisz?
Tego dnia zerwaliśmy się wcześnie, zamierzając odwalić najcięższą
robotę. O siódmej dałem siarczystym uderzeniem sygnał do ataku na
przepierzenie, dzielące duży pokój od sypialni. Od razu przebiłem się na
drugą stronę. Stała tam Betty i gdy tynk opadł, spojrzeliśmy na siebie przez
dziurę.
- Ale numer! - wykrzyknąłem.
- No, wiesz kogo mi teraz przypominasz?
- Pewnie, Sylwestra Stallone w Rocky 111.
- Więcej, siebie w trakcie pisania książki!
Od czasu do czasu wyskakiwała z czymś takim. Powoli się przy-
zwyczajałem. Wiedziałem, że mówi to poważnie, lecz w tych uwagach kryła
się również potrzeba wsadzenia mi szpili, by sprawdzić, czy to na mnie działa.
Działało. Kiedy o tym myślałem, miałem wrażenie, że wraca mi pamięć, że
mam w plecach kulę, która rusza się bez uprzedzenia, i z bólu ciężko w głębi
siebie wzdychałem i patrzyłem w drugą stronę. Życie przypominało czasem
tropikalny las; kiedy chwytało się za jedną lianę, należało puścić drugą
i lądowało się ciężko na ziemi z połamanymi nogami. Tak naprawdę
wszystko było zadziwiająco proste, nawet czteroletnie dziecko zrozumiałoby
to. Żyjąc z nią odkrywałem więcej rzeczy, niż gdybym siedział z kipiącym
mózgiem przed białą kartką. Na tym padole to, co jest naprawdę coś warte,
przychodzi człowiekowi w praktyce.
Wyjąłem jednym palcem cegłę, która niebezpiecznie się przechyliła.
- Nie bardzo rozumiem, co ma do siebie pisanie książki i rozwalanie
muru - powiedziałem.
- Nie szkodzi, specjalnie mnie to nie dziwi - odparła.
Bez słowa zamierzyłem się na ścianę. Wiedziałem, że ranię ją, mówiąc
takie rzeczy, że psuję jej przyjemność, lecz nie mogłem postępować inaczej.
Zdawało mi się, że gadam sam do siebie. Spędziliśmy część poranka
gromadząc na chodniku pudła z gruzem i żadne z nas nie było łaskawe choć
na chwilę rozluźnić szczęk. Nie próbowałem jej dokuczyć, raz czy drugi
wyrwałem z siebie jakieś zdanie, raczej nie oczekując odpowiedzi, że jak na
styczeń jest niewiarygodnie ciepło, że jak przejechać odkurzaczem, to nawet
śladu nie będzie, że powinna choć na chwilę przerwać i wypić piwo, że,
o kurwa, chałupa teraz to dopiero wygląda, że Eddie pewnie przysiądzie na
tyłku z wrażenia, kiedy to wszystko zobaczy.
Wziąłem się za omlet z ziemniakami, żeby spróbować ją rozchmurzyć,
lecz nic z tego nie wyszło: kartofle pozostały na patelni, przyklejone do dna
jak pijawki, ostatnie świństwo. Nie znam niczego bardziej deprymującego niż
czepianie się gałęzi, która zaraz się urwie.
Trudno było zabrać się po tym wszystkim spontanicznie do pracy,
czułem, że lepiej będzie wyjść i zmienić scenerię. Wsiedliśmy do samochodu,
biorąc kierunek na supermarket. Potrzebowałem farby, a wiedziałem, że
i ona chciałaby kupić kilka rzeczy - rzadko się zdarza, żeby dziewczynie nie
brakowało kremu albo płynu nawilżającego, rzadko się zdarza, żeby
dziewczyna odmówiła, kiedy chodzi o zakupy. Jeśli wszystko ułożyłoby się
pomyślnie, mógłbym za pomocą szminki, kilku par majtek czy tabliczki
pralinowej czekolady rozwiać chmury.
Jechaliśmy wolno główną arterią, uchyliliśmy okna; popołudniowe
słońce było jak masło orzechowe rozsmarowane na święconym chlebie.
Zaparkowałem pogwizdując. Nadal nie wydusiła z siebie jednego słowa, lecz
nie niepokoiłem się = za trzydzieści sekund postawię ją wśród półek
z kosmetykami i będę miał z głowy. Ponieważ trzymała ręce w kieszeniach,
musiałem pchać wózek. Już tylko dwadzieścia sekund, pomyślałem.
Ludzi było niewielu. Trzymałem się nieco za Betty, zostawiłem jej pole do
popisu i patrzyłem, jak wrzuca do wózka puszkę za puszką. Byłem ciekaw,
czy uda mi się wytargować obniżkę od kasjerki pod pretekstem, że te ich
puszki są powyginane. Ale nic nie mówiłem, miałem w rękawie jeszcze parę
dobrych kart.
Podeszliśmy do działu z kosmetykami. Nie zatrzymaliśmy się, przelecieli-
śmy dalej. Nie zrozumiałem. Z głośników płynęła pościelowa muzyka. Może
Betty postanowiła jeżyć się na mnie aż do zmroku, przynajmniej na to się
zanosiło, trzeba było zagrać ostrzej.
W dziale z bielizną ten sam scenariusz, nawet nie zwolniła kroku. Nic nie
szkodzi, ja przystanąłem. Sięgnąłem komuś przez ramię, ciach-prach wybra-
łem dwie pary świecących majteczek i nieco dalej zrównałem się z nią.
-- Spójrz-powiedziałem-wziąłem dla ciebie trzydziesty ósmy. Fajne
są, co?
Nie odwróciła się. Łwietnie, podrzuciłem majtki w ręku i wpakowałem je
po drodze do mrożonek. W najgorszym przypadku, mówiłem sobie, za kilka
godzin zapadnie noc i uwolni ją od przysięgi. Zacząłem rozważać, czy nie
powinienem wziąć na wstrzymanie i cierpliwiej znosić ból. Zwolniłem kroku
i z błogim uśmiechem wyhamowałem przed puszkami z farbą. Kiedy
przypatrywałem się naklejkom, za plecami usłyszałem jakby trzepot skrzydeł
i zaraz po nich krótki trzask. Podniosłem oczy. W przejściu byliśmy tylko my.
Betty zatrzymała się nieco dalej i oglądała książki. Panował pozorny spokój.
Książki wystawiono na pięciu czy sześciu kołowrotkach stojących gęsiego,
tuż przed kuchenkami na komputer i na mikrofale, i choć w okolicy znalazła
się piękna dziewczyna, ptaki bynajmniej się tu nie tłoczyły. A jednak
przysiągłbym... Ledwo spuszczałem wzrok na bańki z farbą emulsyjną, a już
się rozlegał znajomy odgłos skrzydeł. tym razem na przykład ptaszków była
para. Jeden leciał za drugim w przedziwnym powietrznym balecie czy nawet
jakimś tajemniczym prologu miłosnym; mogłem dostrzec ich cień i po chwili
usłyszeć, jak rozpłaszczają się gdzieś dalej o ścianę.
Odwróciłem się w stronę Betty. Właśnie chwyciła książkę, jedną z grub-
szych. Przejrzała trzy strony i rzuciła ją wściekle za siebie. Ta przynajmniej
nie zboczyła, wylądowała niemalże u mych stóp, po czym wpadła w poślizg
i wytoczyła się na główną alejkę. Postanowiłem jednak nie zwracać uwagi,
przechyliłem bańkę i zacząłem spokojnie odczytywać sposób użycia, podczas
gdy chmara książek rozlatywała się na wszystkie strony.
Kiedy miałem już dość, wstałem, dźwignąłem bańkę i wsadziłem ją do
wózka. Spojrzenia Betty i moje zetknęły się. Ale gorąco było w tym sklepie,
chętnie bym się czegoś napił, najlepiej zaraz. Betty potrząsnęła włosami
wokół siebie, następnie schwyciła najbl‹ższy stojak i popchnęła go z całych
sił. Przewrócił się ze strasznym hukiem. W zapędzie zrobiła to samo
pozostałym stojakom i wzieła nogi za pas. Przez chwilę sterczałem nierucho-
mo jak wrośnięty w ziemię. Kiedy tylko poczułem się lepiej, zrobiłem
z wózkiem w tył zwrot i pomknąłem w przeciwną stronę.
Podleciał do mnie jakiś facet w białej bluzie. Wykrzywił się strasznie,
pewnie diabeł goni mu po piętach, pomyślałem, był czerwony niczym polny
mak, którego zalała krew. Położył łapę na moim ramieniu.
- Panie ---- zabulgotał. = -- Co tam się stało"'
Na początek odczepiłem jego rękę.
- A bo ja wiem? Niech pan pójdzie i zobaczy.
Nie wiedział, czy ma mnie zostawić, czy dać susa na miejsce wypadku;
widziałem doskonale, że stanął przed strasznym problemem. Oczy mu się
rozszerzyły, przygryzł wargę, niezdolny do podjęcia decyzji = - nie zdziwiłoby
mnie, gdyby zaczął cicho pojękiwać. W życiu wydarzają się rzeczy tak
przerażające, że każdy facet ma od czasu do czasu prawo zwrócić się ku niebu
i wykrzyczeć swą wściekłość i niemoc. Poczułem do niego litość, ponieważ
może urodził się tutaj, być może dojrzewał w tym sklepie i mieściło się tu całe
jego życie, to, co wiedział o świecie. Jeśli miałby nadal szczęście, mógłby tu
jeszcze przetrwać ze dwadzieścia lat.
- Niech mnie pan dobrze wysłucha - powiedziałem. - Proszę się
rozprężyć, to nic takiego. Wszystko widziałem, straty są żadne. Jakaś
staruszka porozwalała książki, ale nic się nie zniszczyło. Naprawdę, więcej
strachu niż szkody.
Zdobył się na blady uśmiech.
- Naprawdę... To prawda?
Mrugnąłem do niego okiem.
- Przysięgam! Nic ci nie zrobią!
Ruszyłem dalej, w kierunku kasy. Zapłaciłem u wymalowanej panienki,
która obgryzała paznokcie. Czekając na resztę, uśmiechnąłem się do niej. Nie
zrobiło to wrażenia. Byłem pięciotysięcznym z kolei facetem, który uśmie-
chał się do niej w ten sposób od początku tygodnia; nie pozostało mi nic
innego, jak wziąć pieniądze i odmaszerować. Kiedy wyszedłem, słońce
jednak nadal świeciło. Całe szczęście, bo jest jedna rzecz, której naprawdę
nienawidzę: w jednej chwili zostać porzuconym przez wszystkich.
Betty czekała na mnie. Siedziała na masce, zupełnie jak w latach
pięćdziesiątych. Nie bardzo pamiętałem, w jakim stanie były w tamtych
latach maski samochodów, ale nic dziwnego, wszyscy faceci wyglądali
wówczas na fiutów; osobiście nie tęskniłem za tamtym, życzyłem sobie tylko,
żeby mi nie wgniotła blachy: taki samochód jak ten dałoby się utrzymać aż do
roku dwutysięcznego, jeśliby trochę na niego uważać; ja tam nie miałem
ochoty nosić znowu spodni w kancik, w których zmieściłoby się trzech takich
jak ja, i szelek, bo mnie ciągną za tyłek.
- Trochę się naczekałaś? - zapytałem.
- Nie, grzałam sobie pupę.
- Jak będziesz schodziła, uważaj, żeby nie porysować lakieru. Dopiero
co polerowali mi go w warsztacie.
Powiedziała, że chce prowadzić. Podałem jej kluczyki - wskoczyła za
kierownicę, a ja zacząłem wkładać zakupy do bagażnika, rozmarzając się
słodko w pieszczocie powietrza i nagle w ciągu jednej chwili, przeniknięty
nierealnym bezruchem rzeczy i ich intensywną obecnością, chwyciłem
opakowania spaghetti i usłyszałem, jak nitki pękają w mojej dłoni niczym
szkło, ale nie robiłem sobie złudzeń: jeszcze tak nie było, żeby na parkingu
sklepowym kogoś dotknęła Łaska, zwłaszcza gdy się jest z dziewczyną, która
bębni niecierpliwie w kierownicę, i pozostało do wyjęcia z koszyka pięćdzie-
siąt siedem puszek tego i tamtego, wliczając w to piwo.
Usiadłem obok niej, uśmiechając się. Przed wyruszeniem rozgrzała
trochę silnik. Uchyliłem okno, zapaliłem papierosa, włożyłem okulary,
pochyliłem się, by włączyć jakąś muzyczkę. Jechaliśmy w dół nie kończącej
się ulicy i słońce biło w przednią szybę. Betty wyglądała niczym pozłacana
statua ze zmrużonymi oczami; faceci przystawali na chodniku i patrzyli, jak
przejeżdżamy obok czterdziestką na godzinę, lecz nie mieli pojęcia o niczym,
biedacy, daleko im było do poznania prawdy. Wystawiłem rękę na pęd
wiatru, powietrze zrobiło się przyjemnie letnie, a radio terkotało znośne
kawałki. Coś takiego zdarza się tak rzadko, że zobaczyłem w tym jakby znak.
Ubzdurałem sobie, iż nadeszła chwila, że tym samochodem dojedziemy jakoś
do porozumienia, że skończymy jazdę żartując: wiesz, najpierw myślałem, że
to ptaki zlatują się na moje plecy, poważnie, bez jaj.
Chwyciłem pukiel jej włosów, spływających na podgłówek i zacząłem się
nimi bawić.
- Głupio byłoby, gdybyś miała wypinać się na mnie przez cały dzień...
Tę scenę widziałem już w Najeźdźcach, panienka za kierownicą była
właśnie jedną z tych istot pozbawionych duszy, stworzeniem nieczułym na
rękę, którą wyciągałem, na jej twarzy nie drgnął żaden mięsień. Bardzo bym
pragnął, żeby znalazła się któregoś dnia dziewczyna, która wyjaśni mi,
dlaczego one takie są i w jaki sposób radzą sobie ze straconym czasem. To
zbyt łatwe myśleć wyłącznie o czasie, który jeszcze został do przeżycia,
i zostawiać nas w miejscu; każdy mógłby się na to zdobyć.
- No nie...? - nalegałem. - Nie sądzisz?
Bez odpowiedzi. A zatem pomyliłem się - jak nowicjusz płaciłem
frycowe, ulegając czarowi słonecznego promienia i ciepłego powiewu,
ostatnie moje słowa wypadły mi z ust niczym stare, stwardniałe cukierki,
czułem je jeszcze. Musiało być około czwartej, przed nami nic nie jechało.
Nerwy miałem znowu spięte, to zrozumiałe. Czy po tym widowisku
w supermarkecie nie mogłem prosić jej o powrót do narożnika, czy ja
chciałem gwiazdki z nieba? U wylotu ulicy znajdowało się skrzyżowanie,
paliło się zielone światło. Paliło się od dłuższej chwili, rzekłbym całą
wieczność. Kiedy przejeżdżaliśmy, w najlepsze świeciła żywa czerwień.
A więc przejechała na czerwonym jakby nigdy nic. Powiedziałem jej, że
jeszcze jeden mały wysiłek zjej strony i wrócimy do domu na piechotę. Tak to
właśnie wyglądało. Ale tym razem nie zamierzałem bynajmniej jej popuścić.
Tylko że ona wysiadła z samochodu i przytrzymując drzwi spojrzała na mnie
tak, jakbym to ja popełnił wszystkie te kretyństwa.
- Przypuszczam, że moja noga nie postanie szybko w tym samochodzie!
- wycedziła.
- Nie wygłupiaj się - powiedziałem.
Usiadłem za kierownicą, a ona tymczasem weszła na chodnik. Wrzuciłem
bieg i odjechałem z powrotem w górę ulicy.
Po chwili uznałem, że mi się nie śpieszy. Zboczyłem i zatrzymałem się
przed warsztatem. Za biurkiem siedział gość z założonymi nogami; nie tylko
za biurkiem, lecz i za gazetą. Znałem go, to był szef tego interesu, to on
opchnął mi mercedesa. Było przyjemnie, pachniało wiosną. Na biurku leżała
otwarta paczka gumy do żucia w kulkach, lubiłem tę markę.
- Dzień dobry - rzekłem - jak będzie pan miał chwilkę, dałoby się
sprawdzić olej?
Starałem się odczytać z boku tytuły, kiedy nagle jednym ruchem zgniótł
gazetę i najej miejscu ukazała się wielka głowa, o wiele większa niż normalne
bańki, gdzieś tak z półtora raza, jeśli coś wam to mówi. Ciekawe, u kogo on,
do licha, kupował okulary.
- Ale PO CO, na miłość boską?! - wykrzyknął.
- No... lepiej, żeby go nie brakowało.
- Przecież zjawia się pan tu już po raz piąty od kilku zaledwie dni i za
każdym razem sprawdzamy ten cholerny olej i nigdy go nie brakowało, ja nie
opowiadam bajek, nie brakowało ani kropelki... I co, będzie pan tak teraz
codziennie przyjeżdżał i zawracał mi głowę, kiedy ja panu mówię, że pański
wóz nie zżera ani kropelki oleju?
- Już dobrze, to ostatni raz, chciałbym się upewnić - powiedziałem.
- No nie, może by pan zechciał zrozumieć, że sprzedając samochód po
takiej cenie ja nie mogę spocząć na laurach, ja muszę się zajmować rzeczami
trochę poważniejszymi, czy to do pana dociera?
Zażyłem go z grubej rury:
- Ale ja do pana przyjadę wymienić olej po dwóch i pół tysiącach.
Westchnął ciężko, kutas złamany; nic przecież nie mogłem poradzić na to,
że świat jest jaki jest, przez parę dni nie uronisz ani kropli i nagle pewnego
pięknego ranka wykrwawiasz się na chodniku. Wezwał takiego jednego
z sikawką w ręku, ucznia z rasy roztargnionych.
- Ty... rzuć tę sikawkę i sprawdź poziom oleju w mercedesie.
- Dobra.
- Nie denerwuj się, olej jest w porządku, tylko że klient się niepokoi.
A więc sprawdzisz mi to dokładnie; wyjmiesz bagnet, spojrzysz pod światło,
wytrzesz, włożysz, znowu wyjmiesz i pokażesz mu, że poziom jest między
dwiema kreskami. Upewnisz się, że klient jest zadowolony, zanim włożysz
z powrotem.
- Fajnie, naprawdę poczuję się pewniej - wtrąciłem się. - Czy
mógłbym poczęstować się jedną gumką?
Poszedłem za młodym do samochodu i otworzyłem maskę. Pokazałem
mu, gdzie się znajduje bagnet.
- Marzę o takim samochodzie! - rzekł. - Szef tego nie rozumie.
- Racja. Nigdy nie należy ufać facetowi po czterdziestce.
Kilka minut później zatrzymałem się na jednego. Kiedy chciałem
zapłacić, natrafiłem w portfelu na wycinek, w którym pisali o Betty, o tamtej
historćć z czerwoną farbą. Zamówiłem u barmana jeszcze raz to samo.
W chwilę potem zaparkowałem przed kioskiem z gazetami. Obejrzałem po
kolei wszystkie wystawione tytuły, pod koniec byłem już jak pijany. Wreszcie
kupiłem jedną książkę na temat kuchni i książkę, w której o kuchni nie było
mowy.
Z tego wszystkiego oddaliłem się oczywiście od domu, znalazłem się
w okolicy, której nie znałem, jechałem więc powoli. Byłem prawie na skraju
miasta, gdy zauważyłem, że słońce zachodzi. Wróciłem spokojnie do domu.
W momencie, gdy zatrzymałem się na wysokości pianin, noc postawiła już
nogę na ziemi. Zapadała bardzo szybko; była to dziwna noc, jedna z tych,
o których miałem długo pamiętać.
To proste: kiedy wszedłem, siedziała z papierosem w ręku przed
telewizorem i zajadała kiełki zbożowe. Czuć było tytoniem. I jeszcze czymś,
siarką.
Pojawiły się trzy panienki, jak trzeba, z piórami, i facet, który wył do
mikrofonu jakąś straszną bzdurę, niby w stylu egzotycznym; nie pasowało to
na mój gust do napięcia panującego w pokoju, przecież nie spacerowałem
sobie po pustej plaży gdzieś w Trzecim Łwiecie: kilometry drobnego piasku
z obu stron hotelowego tarasu, barman przyrządza w cieniu koktajl mojego
pomysłu na bazie cura‡ao blue, nie, znajdowałem się na pierwszym piętrze
jakiejś chałupy z dziewczyną, która połknęła żagiew, i była noc. Rzeczy od
razu przyjęły fatalny obrót. Nic znowu takiego nie zrobiłem, poszedłem do
kuchni i po drodze ściszyłem odbiornik. Zanim zdążyłem otworzyć lodówkę,
telewizor zawył na nowo.
A potem potoczyło się według tego samego scenariusza co zawsze, nic
specjalnie ciekawego - spokojnie wypiłem piwo i rozbiłem flaszkę o dno
śmietnika, żeby podać ton. No bo gdzie znajdzie się taki wariat, który sądzi,
że można żyć z dziewczyną i prześlizgiwać się przez takie drobne incydenty
jak przez sito? A zresztą, komu by przyszło do głowy, żeby podważać ich
potrzebę, co?
Wkrótce osiągnęliśmy już przyzwoity poziom, parę przeciągłych błysków
w oczach, parę trzaśnięć kuchennymi drzwiami i jeśli chodzi o mnie, mogłem
na tym poprzestać: moje ostatnie repliki wychodziły blado i temperatura
jakby się ustabilizowała. Zadowoliłbym się remisem, żeby tylko uniknąć
dogrywki.
Nie zawsze byłem w stanie wyjaśnić sobie jej niektóre gesty. Nie zawsze je
rozumiałem. I dlatego nie zawsze mogłem im zapobiec. A zatem siedziałem
w narożniku, czekając, aż uratuje mnie gong, gdy nagle wstała i zacisnęła
pięść. Zdziwiło mnie to, ponieważ dotychczas nigdy nie praliśmy się po
pysku, lecz miała do mnie co najmniej trzy lub cztery metry; zachowywałem
spokój, byłem jak ten dzikus, główkujący, do czego służy przedmiot, który
biały człowiek wymierza właśnie w jego stronę. Zrazu wzniosła pięść,
rzekłbyś chciała ją pocałować, i w sekundę później przebiła nią szybę
w kuchni - przez chwilę zdawało mi się, że szkło wydało krzyk.
Krew trysnęła i rozlała się wzdłuż ramienia, tak jakby panna ścisnęła
w dłoni garść truskawek. Przykro mi, że o tym wspominam, ale aż jaja mi się
spociły. Zimny pot ścisnął mą głowę niczym żelazna obręcz. W uszach rozległ
się świst, a ona zaczęła rechotać, krzywiąc się tak, że nie mogłem jej poznać;
widziałem Anioła Ciemności.
Rzuciłem się na nią jak Anioł Łwiatła i z obrzydzeniem chwyciłem jej
zranione ramię, jakbym złapał grzechotnika. Jej chichot rozrywał mi
bębenki, lecz zdołałem obejrzeć ranę.
- Kurwa mać, ty gówniaro, masz szczęście! - wyrzęziłem.
Zaciągnąłem ją do łazienki i wsadziłem rękę pod wodę. Teraz zaczynało
mi być gorąco, zaczynałem odczuwać ciosy, które mi zadawała i nie
wiedziałem, czy śmieje się, czy płacze, lecz faktem jest, że wprost wyżywała się
na moich plecach. Musiałem schwycić ją z całych sił, by obmyć rękę. W chwili
kiedy sięgałem po opatrunki, złapała mnie za włosy i pociągnęła do tyłu.
Zawyłem. Ja nie jestem jak niektórzy, mnie bardzo boli, kiedy ciągnie się
mnie za włosy, zwłaszcza jeśli się do tego ktoś przykłada. Łzy niemalże
napłynęły mi do oczu. I wówczas machnąłem łokciem do tyłu. Uderzyłem
w coś i puściła mnie od razu.
Kiedy się odwróciłem, zobaczyłem, że jej nos krwawi.
- O Chryste! To nieprawda! - wrzasnąłem.
W każdym razie to ją uspokoiło. Mogłem bez przeszkód nałożyć
opatrunek, nie licząc wywróconej w ostatnim podskoku butelki gencjany.
Nie zdążyłem cofnąć nogi. Dzień wcześniej wybieliłem tenisówki i teraz
właśnie jedna farbowała się na gryzącą czerwień, a druga lśniła bielą:
wrażenie było mocne. Z ręki Betty płynęła jeszcze krew, z nosem było lepiej.
Od czasu do czasu pojękiwała. Nie miałem ochoty jej pocieszać, raczej
musiałem się powstrzymywać, aby nie chwycić jej i nie potrząsnąć na
wszystkie strony, i zmusić, by poprosiła o przebaczenie za to, co zrobiła
swojej ręce. Byłem gotów zostawić ją tak zapłakaną przez wiele dni, gdyby na
tym miało się wszystko skończyć.
Raz jeszcze przejechałem bandażem wokół jej ręki i zanim ją zostawiłem,
podałem bez słowa chusteczkę do nosa. Następnie poszedłem do kuchni
pozbierać odłamki szkła. Dokładnie rzecz biorąc, zapaliłem papierosa
i stałem patrząc, jak połyskują na posadzce niczym załoga latających rybek.
Przez stłuczoną szybę wiał zimny wiatr, po chwili przeszły mnie dreszcze.
Rozważałem właśnie, w jaki sposób załatwić się z odłamkami, czy opłaca się
wyciągnąć odkurzacz, czy może lepiej spróbować zmiotką i szufelką, kiedy
doszło mnie z dołu gwałtowne trzaśnięcie drzwiami. Rzuciłem wszystko
w diabły i w sekundę później ulica zobaczyła faceta z pianą na ustach oraz
w jednym czerwonym bucie.
Betty miała co najmniej pięćdziesiąt metrów przewagi, ale wydałem
z siebie rodzaj przerażającego wycia, które jak turbo pchnęło mnie do przodu
i zacząłem odrabiać dystans. Widziałem jej mały tyłek, tańczący w dżinsach
i fruwające włosy.
Przelecieliśmy przez dzielnicę jak dwie spadające gwiazdy. Odzyskiwałem
centymetr po centymetrze. Była w świetnej formie, przy każdej innej okazji
schyliłbym przed nią czoło. Dyszeliśmy jak parowozy, ulice były praktycznie
puste, tu i ówdzie opadała mgiełka pachnąca dzikimi ziołami, lecz nie
znajdowałem się tu po to, by podziwiać krajobraz: prowadziłem piekielny
pościg z szaleństwem w sercu i w delirycznym staccato kroków na ścieżce
dźwiękowej. Na początku wykrzyknąłem parę razy jej imię, teraz wolałem
zachować równy oddech. Ostatni przechodnie odwracali się w naszą stronę.
Na przeciwległym chodniku dwie dziewczyny coś ryczały, by dodać odwagi
Betty; skręciliśmy za róg i jeszcze je słyszałem - współczułem pierwszemu
bezbronnemu facetowi, który nawinie im się pod rękę.
Kiedy zbliżyłem się na odległość kilku metrów, poczułem, jak w uszach
gwiżdże mi powiew zwycięstwa; przyłóż się, powiedziałem sobie, masz to
w kieszeni, meta tuż-tuż, staruszku. Naszła mnie wówczas taka ogromna
radość, że pewnie wyemitowałem wokół potężną wibrację. Betty doskonale
to odczuła, nie musiała się odwracać i nie wiem, jak to zrobiła, ale w chwilę
potem miałem kosz na śmieci między nogami: przeleciałem przez niego i,
fikając kozła, pacnąłem ciężko na ziemię.
Podniosłem się, kiedy było to już możliwe. Odzyskała co najmniej
trzydzieści metrów. Płuca mnie paliły, lecz podjąłem pościg, po to tu byłem;
musiałem tak czy inaczej złapać tę dziewczynę i gdyby wiedziała, do jakiego
stopnia byłem zdecydowany, krzyknęłaby: przestań, już wystarczy, przez
myśl by jej nie przeszło, że mogłaby powstrzymać mnie jednym zakichanym
śmietnikiem, spojrzałaby prawdzie w twarz.
Bolało mnie kolano, coś sobie przy upadku rozwaliłem, lecz nie
zwolniłem tempa, nie zostawałem w tyle. Niepostrzeżenie przebiegliśmy
ładny kawałek, znaleźliśmy się w okolicy magazynów, przez środek przecho-
dziły szyny. Ale nie było to jedno z owych obrzydliwych miejsc, opanowa-
nych przez rdzę i chwasty i skąpanych w nieziemskiej poświacie promieni
księżyca, nie przedzieraliśmy się przez dzikie piękno ziemi pozostawionej
samej sobie. Wprost przeciwnie, wszystkie budynki wyglądały jak nowe,
wszędzie został położony asfalt. Ciekaw byłem, kto płaci tutaj rachunki za
światło, bo jasno było jak w dzień.
Betty skręciła za róg hangaru w kolorze błękitno-różowym, ten róż mógł
naprawdę cię rozczulić. Nie był to już właściwie bieg. Moje kolano spuchło
jak bania, pociągałem nogą, zaciskając zęby i ciężko dysząc, mózg mi się
przetlenił. Pocieszało mnie jedynie to, że znajdowała się u kresu sił, tuż 
przede
mną, a końca hangaru nie było widać, i co chwila to opierała się, to
odpychała od niego ręką. Zacząłem marznąć. Wszystkie moje rzeczy były
mokre od potu i na.gle poczułem, że ta zimowa noc dusi mnie od stóp do głów.
Wtuliłem podbródek w cieniutki sweterek i nie próbowałem nawet się
otrząsnąć.
Kiedy uniosłem głowę, spostrzegłem, że się zatrzymała. Nie skorzysta-
łem, nie rzuciłem się za nią, szedłem normalnie. można by nawet rzec, że
wręcz powoli; wolałem się pojawić, jak skończy wymiotować. Nie ma nic
gorszego niż wymioty, kiedy nie można złapać oddechu: człowiek dusi się bez
przerwy.
Jeśli chodzi o mnie, to moje stare, dobre dżinsy spęczniały wokół kolana
jak serdelek. Rozpoczęło się schodzenie w bezkresną przepaść, do muzeum
potworności, marsz dwóch kulawych pomyleńców, których wywalono
z ostatniego baru. Było tyle światła wokół, że rzekłbyś, iż kręcili film albo
dokument o życiu dwojga ludzi. Poczekałem, aż jej się jeszcze raz odbije,
zanim zdecydowałem się wydusić z siebie słowo:
- Hej, zamarzniemy tu na śmierć.
Nie widziałem jej twarzy, opadły na nią włosy. Nie powiedziałem tego ot
tak --- z trudem powstrzymywałem się od szczękania zębami, byłem jak
człowiek, który zapada się w' lód i rzuca pożegnalne spojrzenie na zachodzące
słońce.
Zanim całkowicie zsiniałem, chwyciłem ją za ramię, lecz odepchnęła
mnie. Łwietnie, tylko że ta zabawa zaczęła się wczesnym rankiem i przecią-
gnęła aż do głuchej nocy, a była zima; miałem poczucie, że ten dzień za drogo
mnie kosztuje i nie chciałem dać ani grosza więcej, nie było już potrzeby,
zatem nie zastanawiałem się długo, złapałem ją za kołnierz kurtki, jej ramię
jeszcze nie zdążyło opaść. Przycisnąłem ją do ściany hangaru, wciągnąłem
kroplę, która spływała mi z nosa. Ta noc była jak choroba.
-- Zatrzymać się w odpowiedniej chwili, to się nazywa mieć styl-
powiedziałem.
Ta noc czyniła mnie mrocznym. Betty, zamiast mnie usłuchać, wyrywała
się, ale przypierałem ją do falistej blachy - poczułem przypływ sił. Nawet
gdybym chciał, nie mógłbym już,jej puścić. I w niej coś musiało to zrozumieć.
Zaczęła wyć i kopać w blachęg. Hangar dźwięczał jak dzwon u bram piekieł.
Widząc ją w tym stanie, naprawdę cierpiałem; miała wykrzywione usta
i patrzyła na mnie jak na zupełnie obcego człowieka. Nie mogłem tego dłużej
wytrzymać, jej szaleństwa, jej krzyków ani sposobu, w jaki próbowała
zostawić mnie samego z rozszalałą z nerwów i atakującą pazurami dziewczy-
ną. Wymierzyłem policzek, by sprowadzić ją na ziemię. Nie spodobało mi się

to, lecz spoliczkowałem ją na odlew, z rodzajem mistycznego uniesienia, tak
jakby obarczono mnie misją wypędzenia z niej diabła.
W tej samej chwili jak latający talerz pojawił się obok wóz policyjny.
Puściłem Betty i kiedy trzaskały drzwi, osunęła się na ziemię. Samochód
wysyłał wokół niebieskie odblaski niczym dziecięca zabawka. Wyskoczył
z niego młody gliniarz, rzucił się na ziemię i przeturlał parę razy, po czym 
stanął
na nogach i wyprostowaną ręką wymierzył w moim kierunku spluwę. Drugi,
starszy, wysiadł normalnie z przeciwnej strony. W ręku trzymał długą pałę.
- Co się tutaj dzieje? - zapytał.
Przełknięcie śliny przychodziło mi z trudnością.
- Ona źle się poczuła - powiedziałem. - Ja jej nie biłem, bałem się
tylko, że będzie miała atak. Wiem, że trudno w to uwierzyć...
Stary położył pałę na moim ramieniu, uśmiechając się.
- Dlaczego nie miałbym uwierzyć?
Siąknąłem nosem. Obróciłem głowę w stronę Betty.
-- Wygląda lepiej - westchnąłem. = Chyba już sobie pójdziemy...
Przełożył pałę na moje drugie ramię. Znowu poczułem się zziębnięty na kość.
-- To dziwne miejsce jak na atak nerwowy, co?
-- Tak, ja wiem... Dobiegliśmy aż tutaj...
-- Och, jesteście młodzi. Bieganie dobrze robi na serce.
Pod ciężarem pały mój kruchy obojczyk zadrżał. Wiedziałem dobrze, co
się zaraz stanie, lecz nie chciałem w to uwierzyć, byłem w położeniu faceta,
który widzi, jak niebezpiecznie podnosi się ciśnienie w kotle i ma nadzieję, że
kurki zamkną się same. Byłem jak sparaliżowany, byłem przzemarznięty
i przepełniony wstrętem do tego wszystkiego. Stary pochylił się nad Betty,
utrzymując za pomocą pały kontakt ze mną, czułem, jak pod jej dotykiem
zamieniam się w bezwolną masę; teraz ześlizgnęła się z ramienia i przylepiła
do brzucha.
- No, a jak się czuje szanowna pani? - zapytał.
Nie odpowiedziała, ale rozsunęła włosy, by spojrzeć na niego i spostrzeg-
łem, że czuje się lepiej; przyjąłem to jako fant na pocieszenie, zanim kocioł
poparzy mi gębę. Oddałem się smakowi rozpaczy. Po dniu jak ten nie byłem
już zdolny niczego z siebie wykrzesać.
-- Wolałbym, żebyśmy już z tym skończyli - wyszeptałem - nie
musicie zwlekać...
Stary podniósł się powoli. W uszach mi gwizdało, bolało mnie z grubsza
wszędzie, sekundy ciągnęły się niczym na konkursie gumy do żucia.
Spojrzał na mnie. Następnie spojrzał na młodego, który ciągle zachowywał
pozycję strzelecką, nie ruszając się na ułamek milimetra: jedno oko
zamknięte i nogi ugięte. Ci faceci muszą mieć uda z hartowanej stali.
Wreszcie westchnął:
- Jasna krew, Richard, mówiłem ci już, że nie życzę sobie, żebyś we
mnie tym celował. Jeszcze tego nie zrozumiałeś?
Tamten ledwie poruszył wargami:
- Spokojnie, nie w ciebie celuję, celuję w niego.
- Tak, tak, ale nigdy nic nie wiadomo. Wolałbym, żebyś opuścił tę
pukawkę.
Młody nie palił się do schowania sprzętu.
- Przy tych postrzeleńcach nie czuję się bezpiecznie. Widziałeś kolor
jego bucików? Widziałeś?
Stary pokiwał głową.
- No tak, ale przypominasz sobie wtedy na ulicy tego typa z zielonymi
włosami? Musi być jakiś powód, wiesz, świat dzisiaj już takijest... Nie można
kogoś zatrzymać za taki szczegół.
- Zwłaszcza że to idiotyczny przypadek - wpadłem w słowo.
- No właśnie, sam widzisz - powiedział stary.
Młody niechętnie opuścił broń, ręką przejechał po włosach.
- Któregoś dnia wpadniemy w jakieś gówno,jeśli nie będziemy bardziej
ostrożni. Sam tego chcesz. Pomyślałeś chociaż, żeby go przeszukać? Ciebie
interesuje tylko jedno, żebym schował gnata, może nie?!
-- Posłuchaj, Richard, nie bierz tego tak do serca...
- Jak mam nie brać... psiakrew, tak przecież jest!! Za każdym razem to
samo!!
Pochylił się i z wściekłością podniósł czapkę, a potem wsiadł do
samochodu i zatrzasnął drzwi. Udawał, że patrzy w drugą stronę i zaczął ssać
sobie kciuk. Stary wyraźnie się rozeźlił.
- Na litość boską!! Przypominam ci, że pracuję czterdzieści lat w zawo-
dzie. I chyba wiem, kiedy należy uważać!
- W porządku, rób z nimi, co chcesz, gówno mnie to obchodzi! Mnie tu
nie ma!
- No przecież spójrz na nich! Dziewczyna ledwo trzyma się na nogach,
a temu mógłbym rozwalić łeb na połowę, zanim by zipnął.
- A daj mi święty spokój, odpieprz ty się ode mnie!!
- Wiesz, ty to masz kurewski charakter!
Młody pochylił się i szybko podniósł szybę. Następnie uruchomił sygnał
i założył ramiona. Stary pobladł. Rzucił się do samochodu, ale tamten zdążył
zablokować drzwi.
- OTWÓRZ MI! NATYCHMIAST TO WYŁĆCZ! - wrzasnął stary.
Betty zatkała sobie uszy, bidulka, dopiero co wróciła do siebie, pewnie nic
z tego nie rozumiała. A przecież było to przejrzyste jak źródlana woda,
odbywała się właśnie zwykła kontrola policyjna. Stary pochylił się nad maską,
żeby spojrzeć przez przednią szybę; żyły na jego szyi zrobiły się grube jak 
liny.
- RICHARD, JA NIE ŻARTUJĘ!! DAJĘ CI DWIE SEKUNDY NA
WYŁĆCZENIE, ZROZUMIAŁEŁ??!!
Horror trwał jeszcze parę chwil, aż wreszcie Richard wyłączył syrenę.
Stary zbliżył się do mnie, ocierając ręką czoło. Utkwiwszy oczy w pustce,
obmacał sobie nos. Nastała cisza lśniąca od świeżości.
- Ufff... -westchnął-przysyłają nam teraz nowych chłopaków, tak
wytrenowanych, że głowa boli. Łwietnie, tylko moim zdaniem niszczą im się
od tego nerwy...
- Bardzo mi przykro, to wszystko przeze mnie - powiedziałem.
Betty wycierała nos za moimi plecami. Stary podciągnął trochę spodnie.
Podniosłem oczy ku niebu, było w gwiazdach.
- Jesteście tutaj przejazdem? - spytał.
- Prowadzimy sklep z pianinami - wyjaśniłem. - Znamy się dobrze
z właścicielem...
- To znaczy z Eddie'em?
- Tak, pan go zna?
Przesłał mi promienny uśmiech.
- Znam tutaj wszystkich. Nie ruszałem się stąd od wojny.
Zadrżałem.
- Zimno panu?
- Słucham...? A tak, tak, zupełnie przemarzłem.
- Nie ma co, trzeba wracać. Jeśli chcecie, to was podrzucę.
- Nie sprawi to panom kłopotu?
- Nie, kłopot to jest wtedy, jak widzę ludzi włóczących się w okolicy
magazynów. Kiedy jest noc, nie ma tu czego szukać.
Parę minut później zostawili nas na dole przy sklepie. Kiedy wysiadaliś-
my, stary wychylił głowę przez okno.
- Mam nadzieję, że na dzisiaj to już koniec małżeńskich kłótni, co?
- Tak - powiedziałem.
Patrzyłem, jak odjeżdżają, a Betty tymczasem otworzyła drzwi i weszła na
górę. Poczekałem, aż znikną u wylotu ulicy. Gdyby nie zimno, nie byłbym
w stanie wyrwać nóg z chodnika, w tamtej chwili rzeczywiście zapadłem się
w próżnię, tak jakby zrobiono mi lobotomię. Ale była przecież zimowa noc
z bezchmurnym niebem, zmrożone powietrze schwyciło ulicę w rozedrgane
obcęgi i torturowało mnie. Ponieważ stałem sam, zajęczałem parę razy, po
czym obróciłem się na pięcie i poszedłem na górę.
Kolano miałem nabrzmiałe i wdrapałem się z trudem, w przekonaniu, że
ta cała historia zaraziła mnie śmiercią, jednak uśmiechnąłem się do ciepła
w mieszkaniu - zdawało mi się, że wkraczam do środka rozgrzanej szarlotki.
Betty wyciągnęła się na łóżku. Była w ubraniu, leżała odwrócona tyłem.
Usiadłem na krześle, nie zginając kolana i przytrzymując się ręką za oparcie.
O kurwa, kurwa mać, westchnąłem w najgłębszej głębi siebie, patrząc, jak
oddycha. Nastała cisza jak deszcz złotych okruchów padających na kanapkę
z masłem. Nie wymieniliśmy wciąż ani jednego słowa.
Mimo to życie toczyło się dalej; wstałem i poszedłem do łazienki obejrzeć
nogę. Spuściłem spodnie. Kolano było okrągłe, niemal lśniące, wyglądało
niezbyt zachęcająco. Podnosząc się, dostrzegłem siebie w lustrze. Do takiej
nogi taka gęba pasuje świetnie, pomyślałem, idą z sobą w parze i gdyby jedna
wyciskała ci łzy, druga zmusiłaby zaraz do krzyku. Żartowałem, lecz z drugiej
strony zupełnie nie wiedziałem, co tam położyć, to znaczy na kolano-
w szafce z lekarstwami nie było niczego, co by przypominało uniwersalny
balsam na wszystko. W końcu podciągnąłem możliwie jak najdelikatniej
spodnie, łyknąłem dwie aspiryny i wróciłem do pokoju z resztą gencjany,
gazą i bandażem.
- Moim zdaniem trzeba ci zmienić opatrunek - powiedziałem.
Stałem przez chwilę jak kelner, czekający na zamówienie. Jednak się nie
ruszyła. Leżała dokładnie w tej samej pozycji co chwilę wcześniej, może
jedynie podciągnęła lekko nogi ku piersiom lub też jeden z kosmyków zsunął
się z jej ramienia w całkowitej ciszy, ale głowy bym nie dał. Zanim się
zbliżyłem, by zobaczyć, co się z nią dzieje, przez dłuższą chwilę trzymałem się
za kark: dawało mi to zamyślony wygląd, lecz nie myślałem o niczym.
Spała. Usiadłem obok.
- Łpisz? - zapytałem.
Pochyliłem się, by ściągnąć jej buty, rodzaj tenisówek, idealnych do
biegania przez całe miasto, i ten szczegół kazał mi się zastanowić nad głęboką
logiką rzeczy, bo jeszcze nie dalej jak wczoraj spacerowała sobie na wysokich
obcasach, a w takim przypadku mógłbym złapać ją z palcem w nosie jeszcze
u wylotu schodów. Bez wściekłości odrzuciłem białe tenisówki pod nogę
łóżka i rozpiąłem suwak jej bluzy. Spała dalej.
Poszedłem po chusteczkę, żeby się wysmarkać i zanim starannie wymy-
łem ręce, na wszelki wypadek wziąłem do ssania jedną czy dwie pastylki na
gardło. Noc wyglądała teraz jak ulewa, która spadła na płonący las. Mogłem
zaczerpnąć powietrza i zamykając oczy przez parę chwil puszczać ciepłą
wodę na dłonie.
Potem wróciłem do Betty, by zająć się opatrunkiem. Zabrałem się do tego
tak delikatnie, jakbym miał położyć łubki na nóżce ptaka. Odklejałem gazę
milimetr po milimetrze i nie obudziłem jej. Odgiąłem łagodnie jej rękę,
upewniłem się, że rana jest czysta, za pomocą pipetki posmarowałem
gencjaną i przyłożyłem bardzo starannie opatrunek, przyciskając tyle, ile
trzeba, obmyłem jej paznokcie z krwi, starłem wszystko, co się dało -już
czułem, że z pewnością zakocham się w jej malutkich bliznach.
W kuchni wpuściłem w siebie szklanicę gorącego rumu. Wkrótce
wystąpiły poty, ale przecież musiałem jakoś się leczyć. Znalazłem czas, żeby
pozbierać odłamki szkła spod okna i wróciłem do Betty. Zapaliłem
papierosa. Zastanawiałem się, czy nie wybrałem najtrudniejszej drogi, czy
życie z kobietą nie jest najstraszniejszym doświadczeniem, ojakie mężczyzna
w ogóle może się pokusić, czy nie oznacza to zaprzedać duszę Diabłu albo też
porwać się z motyką na słońce. Nurzałem się tak w otchłaniach niewiedzy aż
do chwili, kiedy Betty poruszyła się przy mnie, odwróciła łagodnie w swym
śnie i powiew świeżego powietrza przemknął przez moją duszę, pozbawiając
ją ponurych myśli, tak jak miętowy dezodorant oczyszcza niemiły oddech.
Powinieneś ją położyć, powiedziałem do siebie, na pewno nie jest jej tak
wygodnie. Podniosłem z podłogi jakieś pismo, przekartkowałem je w roztar-
gnieniu. Mój horoskop przewidywał, że czeka mnie ciężki tydzień z kolegami
z biura, ale nadeszła odpowiednia chwila, by zażądać podwyżki. Już
wcześniej spostrzegłem, że świat wciąż się kurczy; nic już mnie nie dziwiło.
Wstałem, by zjeść pomarańczę błyszczącą niby piorun i w dodatku nałado-
waną witaminą C, a potem jak piłka na gumce wróciłem do Betty.
Nałożyłem magiczne palce, aby ją rozebrać, rozpocząłem gigantyczną
partię mikado, w której każdy ruch rozgrywał się na wydechu. Mordowałem
się z jej swetrem, zwłaszcza gdy zdejmowałem go przez głowę: zamrugała
wtedy powiekami i poczułem, że na czole perli mi się pot, naprawdę niewiele
brakowało. Po tym wszystkim nie starałem się już nawet ściągnąć z niej
koszulki ani stanika, nie mogłem przecież wygłupiać się z ramiączkami,
odpiąłem go tylko.
Ze spodniami nie miałem już takich problemów, a skarpetki zlazły same.
Łciągnięcie majteczek było dla mnie dziecinną igraszką. Zanim je odrzuciłem,
przejechałem po nich nosem: o kwiecie ciemności, o prążkowany przedmio-
cie, którego pogniecione płatki zwijają się w ręku mężczyzny, przycisnąłem
cię do policzka na krótką chwilę w okolicach pierwszej nad ranem, było
dobrze. Po tego rodzaju doznaniach nie miałem już wcale ochoty umierać.
Poszedłem po butelkę rumu, żeby leczyć moje zapalenie oskrzeli.
Usiadłem na podłodze, opierając się o łóżko. Wypiłem łyk za moją chorą
i bolącą nogę. I drugiego za jej rękę. I następnego za kończącą się noc.
I jeszcze jednego za cały świat. Starałem się nie zapomnieć o nikim. Gdy
odchyliłem głowę, spostrzegłem, że osunąłem się na udo Betty. Trwałem
przez chwilę w tej pozycji, z otwartymi szeroko oczami i ciałem fruwającym
po międzygalaktycznej pustyni niczym zgilotynowana lalka.
Kiedy dojrzały we mnie siły do ataku, zerwałem się i uniosłem Betty
w ramionach. Uniosłem dosyć wysoko, tak że wystarczyło schylić głowę, by
zanurzyć twarz w jej brzuch. Ciepło jej ciała powoli mnie rozgrzewało.
Postanowiłem stać tak możliwie jak najdłużej; ręce miałem sztywne jak
ramiona dźwigu, lecz dla odpoczynku mojej duszy było to najlepsze, co
mogłem wymyślić, a więc trzymałem się dzielnie, ocierałem się o jej miękką
skórę, prawie że łamiąc sobie nos, mruczałem cicho, i tak oto opróżniałem się
z trucizny, a po plecach spływał mi rumowy pot. Nie stawiałem sobie żadnych
pytań.
W pewnej chwili uchyliła oko, musiałem chyba drżeć jak listek, ramio-
nom groziło pęknięcie.
- Hej, ty... ty, co ty wyprawiasz?
- Właśnie kładę cię do łóżka - wyszeptałem.
Zasnęła z powrotem. Położyłem ją i przykryłem. Pokręciłem się trochę po
mieszkaniu. Żałowałem, że zjadłem tamtą pomarańczę; byłem zmęczony,
lecz czułem, że nie uda mi się zmrużyć oka. Poszedłem pod prysznic. Na
wszelki wypadek skierowałem zimny tusz na kolano. Kiepski pomysł, gdzieś
w środku rozedrgało mi się serce.
Na koniec wycofałem się do kuchni. Stojąc przy oknie, przełknąłem
kanapkę z szynką i patrzyłem na światła domów i odblaski wytryskujące
z cienia jak lampki łodzi podwodnych, później jednym haustem opróżniłem
butelkę piwa. Mercedes stał tuż pod domem. Uchyliłem okno i spuściłem mu
ją na głowę. Nie przejąłem się hałasem. Zamknąłem okno. W końcu to także
z jego winy zapalił się proch. Zresztą po tej historćć nie stawałem już przy
oknie wczesnym ranem, by sprawdzić, czy jeszcze tam jest.

17
W dniu, w którym wziąłem się do rzeczy, sprzedaliśmy nasze pierwsze
pianino. Wszystko zaczęło się wczesnym ranem od skrupulatnego wymycia
witryny; doszło nawet do tego, że niektóre brudy zdrapywałem paznokciem,
huśtając się na taborecie. Betty nabijała się ze mnie, popijając sobie kawę na
chodniku, a jej filiżanka była małym kraterem, posrebrzanym i dymiącym;
przekonasz się dopiero, nie znasz się na tym, powiedziałem jej.
Skoczyłem do sklepu Boba, tego sprzedawcy albinosa, no może przesa-
dzam, ale takiego blondasa jeszcze nigdy nie widziałem. Przed półkami
wystawało parę kobiet, zadumanych nad nicością bytu. Bob układał jajka za
kasą.
- Bob, masz chwilkę? - zapytałem.
- Jasne.
- Mógłbyś mi pożyczyć trochę farby, wiesz, tej białej, którą wymalowa-
łeś na szybie, o tam, SER BIAŁY ZA PÓŁ DARMO...?
Wróciłem z małą puszką oraz pędzlem i wdrapałem się na stołek. Na
górze, przez całą szerokość witryny, napisałem: PIANINA PO CENIE
HURTOWEJ!!! Cofnąłem się parę kroków, by zobaczyć efekt. Poranek
zrobił się przepiękny, a sklep był jak odblask słońca w rwącym strumieniu.
Kątem oka spostrzegłem, że paru przechodniów zwolniło kroku i spojrzało
w dobrą stronę. PIERWSZA zasada handlu: pokazać, że się istnieje. Zasada
numer DWA: wykrzyczeć to głośno i z przekonaniem.
Podszedłem do szyby i pod spodem napisałem: TEGO JESZCZE NIE
BYŁO!!! Betty wyraźnie to rozbawiło. Na szczęście niewiele im czasem trzeba-
przyszła jej ochota dorzucić również coś od siebie. Przez całe drzwi
wymalowała: WIELKA OBNIŻKA.
- Łmiej się, śmiej - powiedziałem.
Zostałem w sklepie przez całe przedpołudnie sam na sam ze ścierką i pastą
w aerozolu i pucowałem uważnie każde pianino od stóp do głów; gdybym
mógł, to bym je wykąpał.
Kiedy Betty zawołała mnie na obiad, właśnie skończyłem. Przeleciałem
wzrokiem po sklepie. Wszystkie jak jeden mąż drgały w świetle, czułem, że
trafiła mi się zgrana paka. Wszedłem na schody, w połowie się odwróciłem
i zamachałem do nich:
- Liczę na was, chłopaki. Nie pozwólcie, żeby panienka miała nas
w nosie.
Starałem się zachować tajemniczy uśmiech, pożerając krokiety z kalma-
rami w pikantnym sosie. Dziewczyny szaleją za tym.
- Ty, to byłby chyba cud boski - odezwała się. - Ale dlaczego akurat
dzisiaj?
- Dlaczego? A dlatego, że postanowiłem się tym zająć; właśnie
dlatego!
Dotknęła pod stołem mojego kolana.
- Wiesz, nie mówię tego po to, by cię zniechęcić, lecz nie chciałabym,
żebyś przeżył rozczarowanie...
- Ha, ha, ha!! - wybuchnąłem.
Jako pisarz nie osiągnąłem jeszcze sławy. Jako sprzedawca pianin nie
zamierzałem bynajmniej dostać w tyłek. Stawiałem na fakt, że życie nie może
zniszczyć wszystkich naszych zrywów.
- Poza tym nic nas nie ciśnie - dodała. - Mamy spokojnie za co
przeżyć jeszcze miesiąc.
- Wiem, lecz dla mnie to nie jest kwestia pieniędzy. Zamierzam
sprawdzić pewną teorię.
- O rany! Spójrz no chociaż, jakie niebo jest błękitne. Lepiej pojechali-
byśmy gdzieś na spacer...
- Nie. Bo widzisz, od pięciu czy sześciu dni zajmujemy się tylko
spacerami; zaczynam powoli mieć dość samochodu. Dzisiaj sklep będzie
otwarty, nie ruszam się od kasy na krok.
-- W porządku, jak sobie życzysz. Ja może się trochę przejdę, sama nie
wiem...
- Ależ oczywiście. Nie przejmuj się mną. Słońce świeci wyłącznie dla
ciebie, moja śliczna.
Posłodziła mi kawę, przysunęła mi  ją z uśmiechem, kierując na mnie oczy.
Czasami miały w sobie niewiarygodną głębię. Czasami osiągałem przy niej
niebotyczne wierzchołki w czasie krótszym od sekundy. Ostatnie metry
przebywałem na kolanach, na wpół oślepły.
Nie mamy przypadkiem ciasteczek z konfiturą z płatków róży?-
spytałem.
Zaśmiała się:
- Co... to nie mam już prawa na ciebie patrzeć?
- Owszem, ale od razu zjadłbym coś słodkiego.
Punktualnie o drugiej zszedłem otworzyć sklep. Rzuciłem okiem na obie
strony ulicy, by się przekonać, co wisi w powietrzu. Atmosfera była dobra; ja
osobiście wybrałbym tę właśnie chwilę, gdybym miał kupić sobie pianino.
Zasiadłem w głębi sklepu, w ciemnym kącie i utkwiłem oczy w tych cho-
lernych drzwiach, nieruchomy i milczący jak wygłodniały pająk.
Czas mijał. Coś tam skrobnąłem w książce zamówień i ołówek rozpadł się
na dwoje. Parę razy wyszedłem na chodnik zobaczyć, czy nikt się nie zbliża;
ale można było się zniechęcić raz na zawsze. Łmierć zaczęła zaglądać mi
w oczy. Popielniczka zrobiła się pełna. Ależ w tym życiu można się napalić
papierochów, ależ można się namęczyć i to wszystko na nic, pomyślałem;
byłby z tego w sam raz dobry numer do cyrku. Bardzo nie lubię wrażenia, że
ginę w biały dzień. Słowo daję, czy dla sprzedawcy pianin nadzieja, że opyli
choć jeden instrument, jest czymś bezsensownym? Czy żądałem za wiele, czy
było grzechem pychy to, że chcę upłynnić swój towar? Co to za sprzedawca
pianin, który nie sprzedaje pianin, co to w ogóle jest, przecież to kpina z tego
świata, w żywe oczy! Cyckami świata są trwoga i absurd, powiedziałem
głośno dla zgrywu.
--- Co takiego?
Odwróciłem się. To była Betty, nie słyszałem, jak weszła.
I jak? Idziesz się przejść? - spytałem.
- Och, tylko gdzieś tutaj, na chwilkę. Póki świeci słońce... Ty, gadasz już
teraz sam do siebie?
-- Nie, tak mi odbiło... Wiesz co, nie popilnowałabyś sklepu przez parę
minut'? Skoczę po fajki i trochę się przewietrzę.
- Pewnie.
Wobec fatalnego obrotu rzeczy nie cofnąłem się przed podwójną whisky
z coca-colą na dwa palce i czekałem, aż kobieta wygrzebie ze swej szafki
pudełko lekkich z filtrem. Podniosła się, jej kok przekrzywił się lekko, a do
twarzy napłynęła krew.
Położyłem przed nią banknot.
- I jak idzie z pianinami? - zapytała.
Nie chciało mi się wysilać na głupie żarty.
- Nie bardzo, ludność się jakoś ociąga - odparłem.
- Wie pan, ostatnio wszyscy ledwo zipią.
- Ach tak?
- Tak, teraz jest najgorszy okres!
- Wezmę jeszcze kawałek ciasta. Na wynos.
Kiedy kroiła, ściągnąłem banknot, który położyłem wcześniej na ladzie.
Owinęła ciasto błyszczącym papierem i postawiła je przede mną.
- To wszystko? - spytała.
- Tak, dziękuję pani.
Warto było pójść na ten numer. Czasami wychodził: to rodzaj darmowej
loterćć, która może poprawić ci humor. Kobiecina wahała się ułamek
sekundy. Uśmiechnąłem się do niej jak anioł.
- Proszę mi nie wydawać drobnymi - dodałem. - Moja żona nie chce
więcej słyszeć o dziurach w kieszeniach spodni.
Zaśmiała się nieco nerwowo, po czym otworzyła szufladę i sięgnęła po
resztę.
- Chwilami człowiek już sam nie wie, gdzie ma głowę - pożaliła się.
- Ach, wszystkim to się zdarza - zapewniłem ją.
Wracałem do sklepu nie śpiesząc się, a z opakowania zwisał jak łza
kawałeczek pieczonego jabłka. Zatrzymałem się na środku chodnika i chap,
wessałem go. Całe szczęście, że raj tu na dole kosztuje tyle co nic, pozwala to
sprowadzić rzeczy do ich właściwego wymiaru. Lecz czy wówczas pozostaje
coś, co byłoby na miarę człowieka? Na pewno nie zawracanie sobie dupy,
żeby wtrynić komuś pianino - to przecież śmiechu warte, to nie mogło
dokonać spustoszeń w moim życiu. Za to okruch placka z jabłkami, słodki
jak wiosenny poranek, to co innego... Pomyślałem, że zbyt tę całą sprawę
wziąłem do serca, że za bardzo przejąłem się tymi pianinami. Trudno jednak
uchronić się przed dotknięciem szaleństwa, należałoby mieć się nieustannie
na baczności.
Szedłem dalej rozmyślając o tym wszystkim. Zaklinałem się, że jeśli nic
dzisiaj nie sprzedam, nie będę robił z tego tragedćć, zniosę to jak uczy zen. 
Ale
z drugiej strony szkoda by było, pomyślałem, popychając drzwi. Betty
siedziała za kasą, uśmiechała się i wachlowała kartką papieru.
- Skosztuj no tego placka! - powiedziałem.
To dopiero był uśmiech, tak jakby wymyła sobie twarz proszkiem Ixi.
Sądziłby kto, że poprosiłem ją o rękę.
- Wiesz - zacząłem - nie ma co się łudzić. Słyszałem, że obecnie
interesy idą kiepsko, i to wszędzie. Nie zdziwiłoby mnie, gdybym dzisiaj nic
nie sprzedał, jestem jedną z ofiar gospodarki światowej.
- Chłe, chłe, chłe!
- Osobiście nie naśmiewałbym się z tego. Ja patrzę prawdzie prosto
w twarz.
Sposób, w jaki wachlowała się kartką, zaintrygował mnie, zwłaszcza że
była zima i mimo niebieskiego nieba nie panowały nadzwyczajne upały.
Słyszałem niemal gwizd powietrza. Nagle zastygłem, krew ze mnie odpłynęła,
jakbym nastąpił właśnie nogą na gwóźdź.
- Nie może być - wyszeptałem.
- Może.
- Kurde, to niemożliwe, zostawiłem cię ledwo na dziesięć minut!
- No i w zupełności mi to wystarczyło. Chcesz obejrzeć zamówienie?
Podała mi kartkę i przez dłuższą chwilę nie mogłem oderwać od niej oczu.
Osłupiałem. Trzepnąłem zamówienie wierzchem dłoni.
- Dobry Boże, dlaczego to nie ja go sprzedałem? Będziesz tak łaskawa
i mi powiesz?!
Podeszła i uwiesiła się na moim ramieniu, przytulając głowę.
- To przecież ty go sprzedałeś, to dzięki tobie!
- Taaa, oczywiście. Tylko że...
Rozejrzałem się wokół, by sprawdzić, czy jakiś zły duszek nie chichocze
za pianinem. Raz jeszcze mogłem stwierdzić, że życie próbuje mną wstrząsać
wszelkimi środkami; składałem mu gratulacje, dziękowałem mu za staran-
ność w zadawaniu ciosów poniżej pasa. Wdychałem przez chwilę zapach
włosów Betty - tak, ja również potrafię szachrować, nie pozwolę się powalić
tak bez walki. Dla większej pewności wgryzłem się w placek i stał się cud:
burza odpłynęła, pomrukując za moimi plecami. Stałem na brzegu, a wzbu-
rzone morze pokryło się oliwą.
- Moim zdaniem należałoby to uczcić - powiedziałem. - Co by ci
sprawiło szczególną przyjemność?
- Chińska restauracja.
- Może być chińska.
Zamknąłem sklep bez żadnego żalu. Było jeszcze dosyć wcześnie, lecz nie
chciałem kusić szczęścia; kiedy człowiek sprzedał jedno pianino, powinien
i tak uważać się za farciarza. Przeszliśmy na chodnik po słonecznej stronie
i ruszyliśmy w górę ulicy. Betty opowiadała o swojej sprzedaży, udawałem
zainteresowanie, lecz w gruncie rzeczy drażniło mnie to, nie bardzo
słuchałem jej słów, wolałem myśleć o pulpetach z kraba, które miałem
wkrótce wtrząchnąć. Dziewczyna podskakująca obok z emocji przypomina-
ła mi ławicę małych, świecących rybek.
Przechodziliśmy właśnie obok domu Boba, kiedy właściciel wypadł
biegiem na ulicę, wznosząc wzrok w niebo.
- Hello, Bob! - zawołałem.
Jego jabłko Adama sterczało niczym monstrualny przegub. Człowiek
miał ochotę wepchnąć je głębiej do środka.
- Boże jedyny! Archibald zatrzasnął się w łazience i teraz nie może
wyjść! Mój Boże, co za dureń z tego gówniarza! Spróbuję wejść oknem, tylko
że to, psiakrew... wysoko!
- Mówisz, że Archibald zatrzasnął się w łazience? - spytałem.
- No tak, Annie od dziesięciu minut przemawia do niego przez drzwi,
ale ten nie odpowiada, beczy i beczy. A poza tym słychać, jak z kranu leci
woda. Szlag by to trafił, oglądałem sobie spokojnie telewizję; po co robi się
dzieci?
Poleciałem z nim za dom do ogrodu, a Betty tymczasem weszła do
środka. W trawie leżała wielka drabina, pomogłem ją podnieść i oprzeć
o ścianę. Niebo było świetliste. Bob chwycił za drabinę, ale po dwóch
pierwszych szczeblach zatrzymał się.
- Nie, jak Bozię kocham, nie mogę, robi mi się niedobrze... - wyjąkał.
- Co ci jest?
- Ach, żebyś wiedział... Kręci mi się kurewsko w głowie, mówię ci, nic
nie mogę poradzić. Jakbym właził na szafot.
Nie byłem wybitnym akrobatą, ale pierwsze piętro w takim domu
specjalnie mnie nie przerażało.
- Dobra, złaź - powiedziałem.
Wycierał sobie czoło, podczas gdy ja wspiąłem się do okna. Ujrzałem
Archibalda i odkręcone do końca kurki. Odwróciłem się do Boba.
- Chyba nie mamy się co zastanawiać.
Machnął zniechęcony ręką.
- No jasne... Rozwal tę pieprzoną szybę i po krzyku.
Stuknąłem łokciem, otworzyłem okno i wskoczyłem do środka. Byłem
z siebie zadowolony, z nawiązką odrabiałem ten dzień. Zakręcając kran,
mrugnąłem do Archibalda. Wokół jego ust iskrzyła się srebrzysta siateczka
glutów.
- Dobźe się bawić, ślicna zabawecka, niu niu niu? - zapytałem.

Umywalka była zatkana i zewsząd wylewała się woda. Zrobiłem z tym
porządek i otworzyłem drzwi. Wpadłem na Annie z dzieciakiem w ra-
mionach. Niezła ta Annie, tylko usta trochę bezkształtne i dziki ognik
w spojrzeniu, lepiej takich unikać.
- Cześć - rzuciłem. - Uważajcie na odłamki szkła.
- Archibald, na miłość boską, co ci strzeliło do głowy!?
W tej samej chwili przywlókł się Bob, dysząc ciężko. Obejrzał bajoro na
podłodze, a potem jego oczy spoczęły na mnie.
- Nie wyobrażasz sobie nawet, ile głupoty siedzi w trzyletnim dziecku.
Nie dalej niż wczoraj o mało się nie zamknął w lodówce!
Niemowlak rozpłakał się i wykrzywiał swą siną twarz w straszliwych
grymasach.
- O cholera, już pora... - westchnęła Annie.
Obróciła się na pięcie, rozpinając pierwsze guziki sukienki.
- No tak - powiedział Bob - i kto teraz będzie chodził ze szmatą? Ja!
Marnuję cały mój czas na naprawianiu szkód, które wyrządza ten mały
potwór.
Archibald patrzył na swe stopy i robił w wodzie plusk, plusk. Opowieści
ojca były ostatnią rzeczą, jaką mógłby się zainteresować. Betty schwyciła go
za rękę.
- Chodź, poczytamy razem książeczkę.
Zaprowadziła Archibalda do jego pokoju. Bob zlecił mi przygotowanie
kieliszków, za pięć minut będzie gotów. Poszedłem do kuchni - znowu
znalazłem się sam na sam z Annie: siedziała na krześle i wciskała sutkę w usta
numeru drugiego. Uśmiechnąłem się do niej i zająłem się szkłem. Ustawiłem
na blacie rządek kieliszków. Słychać było odgłos wylewanej miednicą wody.
Ponieważ nie miałem nic do roboty, usiadłem przy stole. Pierś, która
sterczała mi przed nosem, była imponujących rozmiarów; nie mogłem się
powstrzymać, by na nią nie patrzeć.
- Wiesz - zażartowałem - masz czym oddychać!
Zanim odpowiedziała, przygryzła sobie wargę.
- Mówię ci, nie wiesz nawet, jakie są twarde... Prawie że mnie bolą,
wiesz...
Nie spuszczając ze mnie wzroku, rozsunęła sukienkę i wyjęła drugą.
Musiałem przyznać, że to było coś.
- Dotknij. Dotknij, sam się przekonasz.
Przez chwilę się zastanawiałem, po czym schwyciłem intruza ponad
stołem. Pierś była ciepła, gładka, z niebieskimi, prześwitującymi żyłkami,
z gatunku takich, które z przyjemnością trzyma się w dłoni. Annie zamknęła
oczy. Puściłem ją i wstałem, żeby rzucić okiem na czerwone rybki.
W całym domu zajeżdżało zsiadłym mlekiem. Nie wiedziałem, czy to ma
jakiś związek ze sklepem, który znajdował się akurat pod nami, czy też
należało to złożyć na karb noworodka. Dla faceta jak ja, nie znoszącego
mleka i jego przetworów, było to obrzydliwe. Kiedy Annie zmuszała małego
do pożegnalnego beknięcia, spojrzał na mnie nieprzytomnym wzrokiem
i wypuścił na śliniak strumyk mleka. Myślałem, że umrę. Na szczęście zjawił
się Bob i wyciągnął butelkę.
- Żebyś wiedział... Gówniarz dostaje szału zawsze po południu, jak
odpoczywam - poskarżył się. - Edyp nie tylko zerżnął mamusię, zabił na
dodatek ojca.
- Bob, trzeba by go położyć - westchnęła Annie.
- Bob, nie miałbyś czegoś do przegryzienia? - spytałem.
- Tak, oczywiście... Weź sobie ze sklepu, co chcesz.
Annie nie spuszczała ze mnie wzroku. Przesłałem jej spojrzenie zimne jak
płyta nagrobna przed zasunięciem; brzydzi mnie, kiedy ktoś bierze mnie za
łatwego faceta. Wielokrotnie zauważyłem, że człowiek lepiej sobie radzi
w życiu, jeśli nie idzie na łatwiznę. Nigdy nie wstydziłem się myśleć, że mam
duszę i że powinienem o nią dbać, przeciwnie, to jedyna rzecz, jaka
kiedykolwiek mnie naprawdę interesowała.
W sklepie robiło się już ciemno. Trwało chwilę, zanim w tym mroku
przygotowałem coś na ząb. Palone migdały to moja słaba strona. Leżały na
dole, więc przycupnąłem i zacząłem gromadzić mały zapas. Musiałem być
nieobecny duchem, gdyż nie usłyszałem, jak weszła; poczułem po prostu
lekki podmuch powietrza przy policzku. W chwilę później schwyciła mnie za
kark i wepchnęła moją twarz między swoje nogi. Upuściłem migdały,
wyrwałem się i błyskawicznie wstałem.
Zawładnął nią jakby rodzaj obłędnego transu: trzęsła się od stóp do głów
i pokrywała mnie rozpalonym spojrzeniem. Zanim zdobyłem się na jakąś
dobrą odpowiedź, wysunęła gwałtownie cycki z sukienki i przykleiła się do
mnie.
- Pośpiesz się! - warknęła. - Na miłość boską, pośpiesz się!!
Wtryniła jedną nogę między moje i jej cacko walnęło z rozpędu w moją
kość udową. Odsunąłem się. Dyszała, jakby wdrapała się na tysiąc metrów.
W półmroku jej piersi zdawały się jeszcze większe, były sprośnie białe, a sutki
mierzyły prosto we mnie. Uniosłem rękę.
- Annie... - zacząłem.
Ale schwyciła w locie mój przegub, przydusiła rękę do cycków i już
ocierała się o mnie.
Tym razem wysłałem ją na półki.
- Bardzo mi przykro - powiedziałem.
Poczułem, jak z brzucha Annie wyrywa się, niczym torpeda, wściekła fala
i ogarnia ogniem cały sklep. Jej oczy zrobiły się złote.
- Co cię napadło? Co się panu stało? - syknęła.
Dlaczego ni stąd, ni zowąd mówi do mnie pan, myślałem. Było to tak
nieoczekiwane, że zapomniałem odpowiedzieć.
- Co mi takiego jest?!! - mówiła dalej. - Czy coś ze mną nie
w porządku, nie masz przy mnie ochoty?
- Zdarza się, że nie ulegam swoim zachciankom - odparłem. - Mam
wtedy poczucie, że jestem bardziej wolny.
Przygryzła wargi, przesuwając powoli ręką po brzuchu. Wydała z siebie
cichy, dziecięcy jęk.
- Ja mam dosyć - wyszeptała.
Kiedy zabrałem się do zbierania puszek z migdałami, podciągnęła
z przodu sukienkę, opierając się plecami o półkę z konserwami. Skąpe
niebieskie majtki śmignęły mi przed głową jak iskra ognia, o mały włos nie
wyciągnąłem do nich ręki; niewiele brakowało, abym zaczął sobie tłumaczyć,
że to przerasta moje siły. Będzie z ciebie kawał wała, jeśli to zrobisz,
powiedziałem jednak do siebie, jeśli dla jednego obrazu każesz przyklęknąć
swojej duszy. Raz jeszcze obejrzałem dokładnie całą tę scenę i podjąłem
decyzję. Człowiek jest niczym. Ale świadomość tej nicości czyni z niego
kogoś. Tego rodzaju myśli zawsze podnosiły mnie, były częścią mojej
podręcznej apteczki. Grzecznie ująłem Annie za ramię.
- Nie myśl już o tym więcej - powiedziałem. - Chciałbym, żebyśmy
teraz weszli na górę i spokojnie wypili ze wszystkimi po kieliszku. Zgoda?
Opuściła sukienkę. Pochyliła głowę, by zapiąć guziki pod szyją.
- Nie żądałam od ciebie tak wiele - mruknęła. - Chciałam się
dowiedzieć, czy jeszcze choć trochę istnieję...
- Przestań się dręczyć. Wszyscy muszą coś czasami wykrzyczeć, w taki
czy w inny sposób.
Pozwoliłem sobie dotknąć jej policzka dwoma palcami. Ale niezręczne
gesty są jak rozpalone węgielki. Rzuciła na mnie rozpaczliwe spojrzenie.
- Bob nie dotknął mnie już od ponad miesiąca - załkała. - Od kiedy
wróciłam z kliniki; och, dobry Boże, ja oszaleję, czy to nienormalne, że mam
na to ochotę? myślisz, że to normalne tak siedzieć i czekać, aż się zde-
cyduje?
- Nie wiem... Na pewno się jakoś ułoży.
Z ciężkim westchnieniem poprawiła sobie włosy.
- Tak, oczywiście, że się ułoży. Przypuszczam, że którejś z następnych
nocy, kiedy będę już spała, wreszcie się zdecyduje. Stanie się to zapewne
wtedy, kiedy będę wyjątkowo nieprzytomna ze zmęczenia, ciężka jak kloc.
I wsunie się tym swoim złamańcem od tyłu, już to widzę, nie próbując się
nawet przekonać, czy śpię, czy nie...
Na początku zawsze odnosi się wrażenie, że chodzi po prostu o małą
szczelinę, lecz jeśli bardziej się wychylić, dostrzegamy, że znajdujemy się
przed niezgłębioną otchłanią. Chwilami samotność ludzka jest niezgłębiona.
Dlatego właśnie wymyślono gęsią skórkę, by nie trzeba było szczękać
zębami.
Wsunąłem jej w rękę paczkę prażynek i poszliśmy na górę. W kuchni nie
było nikogo. Czekając na pozostałych, nalaliśmy sobie po jednym. Wypiłem,
przepijając do rybek.
Koniec końców Annie i Bob zatrzymali nas na kolację. Nalegali.
Spojrzeliśmy na siebie, powiedziałem do Betty: ty decydujesz, to ty chciałaś
iść do chińskiej knajpy; odpowiedziała: dobrze, zostajemy.
- Tym bardziej że dzieciaki poszły spać, będziemy mieli spokój - dodał
Bob.
Zszedłem z nim ponownie do sklepu po jedzenie. Pomyślałem, że na
wypadek wojny taki sklep jest o wiele bardziej praktyczny i pewny niż
pianina. Znalazłem nawet chrupki z czosnkiem, data ważności pięć lat.
Idealne do zupy rybnej w proszku.
- Ja stawiam wino - oznajmiłem.
Wystukał kwotę w kasie, wziąłem resztę i wróciliśmy.
Gotowanie pozostawiliśmy dziewczynom, niech mają swoją radochę.
Donieśliśmy im kilka oliwek. Podczas gdy dania się szykowały, Bob
zaciągnął mnie do swego pokoju, by pokazać mi swój zbiór kryminałów.
Zajmowały całą boczną ścianę. Zatrzymał się przed nimi, opierając dłonie na
biodrach.
- Gdybyś czytał jeden dziennie, miałbyś tego na pięć lat, lekko licząc!
- Tylko to czytasz?
- Mam parę pozycji science fiction, tam, na dolnych półkach.
- Wiesz-rzekłem-naprawdę daliśmy się nabrać jak ostatnie kutasy.
Rzucili nam kilka okruchów, żebyśmy nie próbowali dobrać się do całości.
Mam na myśli nie tylko książki. Wycwanili się, żebyśmy zostawili im wolną
drogę.
- Że jak? W każdym razie, jeśli miałbyś ochotę, mogę pożyczyć ci parę,
ale pod warunkiem, że będziesz uważał - nie wygłupiam się - szczególnie na
te w tekturkach.
Rzuciłem okiem na nie posłane łóżko. W gruncie rzeczy to całkiem
możliwe, że człowiek traci tylko czas, usiłując wyjść z tego cało. Złe
samopoczucie wynika pewnie z faktu, że nie jesteśmy też całkowicie bez
szans.
- Zaczyna ładnie pachnieć - powiedziałem. - Lepiej już wracajmy...
- Dobra, ale przyznaj, że zbielało ci oko!
Po kolacji daliśmy się wciągnąć w partyjkę spokojnego pokera przy
kieliszku wina, popielniczkę też każdy miał dla siebie. Z miejsca, w którym
siedziałem, mogłem dostrzec księżyc za oknem. Niby nic takiego, lecz byłem
zadowolony, że mnie tu znalazł; jak już robić kino, to trzeba iść na całego,
wszyscy wielcy przeszli przez to. Gra ciągnęła się jak flaki. Kiedy nie
zajmowałem się księżycem, obserwowałem towarzystwo i tajemnica pozosta-
wała niezmiennie głęboka, i korzenie plątały się, a szanse na to, że wyrwiemy
się stąd do domu bladły. Tymczasem mała, nędzna chmurka zasnuła prawie
zupełnie księżyc. Z wolna zanurzałem się coraz bardziej i bardziej w kąpiel
słodkiego ogłupienia, jak to często się zdarza.
Obudziły mnie trochę krzyki dziecka. Bob, klnąc, walnął talią o stół.
Annie wstała. Prawie nie miałem już żetonów przed sobą, nie rozumiałem
dlaczego. Drugi obudził się Archibald i on też zaczął płakać. To znaczy drzeć
się jak opętany.
Annie i Bob wrócili do kuchni z dwoma wrzeszczącymi stworzeniami
w ramionach. Dałem sobie trzy sekundy na błyskawiczną ewakuację.
- No to już nie będziemy was męczyć. Życzymy dobrej nocy, pa.
Popchnąłem zgrabnie Betty przed sobą i już nas nie było. Zbiegliśmy na
dół, kiedy dotarł do nas okrzyk Boba:
- Miło nam było was gościć!
- Fajnie, dziękujemy za wszystko, Bob.
Łwieże powietrze na zewnątrz dobrze mi zrobiło. Zaproponowałem Betty
mały spacer przed powrotem do domu. Kiwnęła głową i wzięła mnie pod
ramię. Na drzewach było już parę listków, miętosił je wiaterek i dawał się
wyczuć zapach młodych pączków, coraz to mocniejszy.
Szliśmy w milczeniu. Przychodzi chwila, w której milczenie dwojga
zyskuje czystość diamentu, i tak właśnie się zdarzyło. To wszystko, co mogę
powiedzieć. Wówczas, rzecz jasna, ulica nie jest już całkowicie ulicą, światła
stają się kruche jak sen, chodniki bez zarzutu czyste, powietrze szczypie
w twarz i czujesz, jak rośnie w tobie radość bez imienia. Dziwi cię to, że
możesz mieć w sobie taki spokój i przypalać jej papierosa, odwracając się
plecami do wiatru, i nie zdradzać się przy tym drgnięciem ręki.
Była to jedna z tych przechadzek, które mogą wypełnić życie, które
unicestwiają każdy poryw twej ambicji. Spacer, powiedziałbym, naelektryzo-
wany, zdolny zmusić człowieka do wyznania, że lubi swoje życie. Lecz mnie
nie trzeba było zmuszać. Szedłem z podniesioną głową, czułem się cudownie.
Dostrzegłem nawet spadającą gwiazdę, lecz nie potrafiłem sformułować
życzenia, a może tak, cholera, o Panie, spraw, żeby Raj był na poziomie
i przypominał trochę to tutaj. Dobrze było czuć taką formę i mieć lekki
nastrój; przypominało mi się moje szesnaście lat, kiedy kopałem radośnie
puste puszki po konserwach, idąc na randkę. Wtedy nie przychodziła mi
jeszcze do głowy myśl o śmierci. Był ze mnie głupi zgrywus.
Zatrzymaliśmy się na rogu przy śmietniku. Leżał tam fikus. Mimo że go
wyrzucono, był jeszcze bardzo piękny, miał pełno listków, a jedyne, czego
chciał, to pić, i zapałałem do niego uczuciem. Wyglądał jak zabiedzona
palma kokosowa, konająca na archipelagu odpadków.
- Umiesz mi wyjaśnić, dlaczego ludzie robią takie rzeczy? - zapytałem.
- Ty, spójrz, tu mu rośnie nowy liść!
- ...i dlaczego ten stary fikus rani moje serce?
- Moglibyśmy postawić go na dole przy pianinach.
Oswobodziłem nieszczęśnika i wziąłem pod pachę. Wróciliśmy. Liście
grzechotały jak amulet. Błyszczały jak mika. Tańczyły jak noc sylwestrowa.
Ten fikus potrafił się odwdzięczyć, a ja dawałem mu nową szansę.
Kiedy już upadłem na łóżko, spojrzałem z uśmiechem na sufit.
- Co za cudowny dzień! -- zawołałem.
- No.
-- Co ty o tym myślisz? Pierwszy dzień pracy i od razu sprzedajemy
razem pianino. Czy to nie jest znak?
--- Nie przesadzaj...
-- Nie przesadzam.
-- Tak mówisz, jakby coś nam się przydarzyło.
Poczułem, że droga zrobiła się śliska. Zajechałem pod garaż.
- Nie uważasz, że to dobrze sprzedać pianino?
Westchnęła cicho, ciągnąc za rękawy swetra.
- Tak, to dobrze.


18
- Tak, Eddie, wiem, że mówię dosyć cicho, ale ona jest niedaleko,
właśnie bierze prysznic.
- No dobra, to co ja mam z tym zrobić? Przesłać ci go?
Odsunąłem się lekko od słuchawki, żeby sprawdzić, czy w łazience nadal
słychać plusk wody.
-- Broń Boże - szepnąłem - niech ci to więcej nawet przez myśl nie
przejdzie. Podkreśliłem adresy w książce telefonicznej, możesz go po prostu
wysłać na następny, jeżeli to nie sprawi ci kłopotu.
- Cholera, co za niefart...
- No, może postanowili zaczekać, aż stuknie mi pięćdziesiątka.
- A co z pianinami, idzie jakoś?
- W porządku, wczoraj rano sprzedaliśmy trzecie.
Uściskaliśmy się i odłożyłem słuchawkę. To jednak nie do wiary, że w taki
dzień jak dzisiaj znowu odrzucają mi książkę. Nie bardzo potrafiłem
wymazać z pamięci tej smutnej zbieżności, musiałem bardzo mocno potrząs-
nąć głową. Całe szczęście, że zbliżała się wiosna i na niebie nie było chmurki.
Całe szczęście, że Betty o niczym nie wiedziała. Poszedłem zobaczyć, co się
z nią dzieje: była już za dwadzieścia dziesiąta.
Smarowała sobie pośladki białym kremem. Wiedziałem, czego się
spodziewać, to ten, co wsiąkał po godzinie; kiedy sam się do tego brałem, nie
było rady, zawsze musiałem wymyć ręce. Ale nigdy nie znałem dziewczyn,
które potrafiłyby się śpieszyć, nie jestem pewien, czy takie w ogóle istnieją.
- Posłuchaj - powiedziałem - rób jak chcesz, ja wychodzę za minutę.
Przyśpieszyła ruchy.
- Już dobrze, w porządku. Ale dlaczego nie chcesz mi powiedzieć? Co
cię napadło?
Wolałbym raczej dać sobie uciąć język niż pisnąć słówko. Powtórzyłem
śpiewkę:
- O rany, żyjemy oboje razem, ja i ty, zgadza się? i staramy się dzielić
wszystkim. A zatem musi ci wystarczyć, kiedy mówię, że chciałbym coś ci
pokazać, a ty już dawno powinnaś podkręcić tempo.
- Już dobrze, w porządku, jeszcze mała chwilka.
- A tam... czekam w samochodzie.
Chwyciłem kurtkę i zszedłem. Lekki wiatr, piękne, niebieskie niebo,
mocne słońce. Mój plan rozgrywał się doskonale, z precyzją zegara
atomowego. Przewidywałem, że Betty z pewnością będzie się guzdrać,
wziąłem to pod uwagę: wszystko było obliczone co do joty. Facet zapewnił
mnie, że po wyjęciu z lodówki wytrzyma co najmniej przez dwie godziny.
Rzuciłem okiem na zegarek. Mieliśmy jeszcze w zapasie trzy kwadranse.
Walnąłem pięścią w klakson.
Punktualnie o dziesiątej wybiegła na chodnik i ruszyliśmy z kopyta.
Prowadziłem rozgrywkę mistrzowską ręką. Dzień wcześniej wymyłem
samochód, przejechałem odkurzaczem po siedzeniach i opróżniłem popielni-
czki. Chciałem wyreżyserować ten dzień od początku do końca, nie
pozostawić niczego przypadkowi. Gdybym zapragnął, żeby w tej chwili
zapadła noc albo zażyczył sobie nieba w paski, nie miałbym z tym żadnych
kłopotów, robiłem to, co chciałem.
Założyłem okulary, by ukryć przed nią błyski w oczach. Wyjechaliśmy
z miasta. Okolica była raczej jałowa, pustynna, lecz mnie się podobała;
ziemia miała piękną barwę i przypominała mi miejsce, w którym się
poznaliśmy, czas bungalowu. Miałem wrażenie, że minęło już tysiąc lat.
Czułem, że nie może wysiedzieć na miejscu. Hi, hi, bidulka. Zapaliła
papierosa niby to uśmiechnięta, ale lekko zdenerwowana.
- O kurde, jak to daleko... A co to jest?
- Cierpliwości. Zdaj się na mnie.
Trwało to trochę, lecz w końcu monotonia pejzażu ukołysała ją. Położyła
głowę na oparciu i przekręciła na bok. Włączyłem muzykę, nie za głośno; na
szosie nie było nikogo, jechałem dziewięćdziesiątką, setką.
Na koniec wspięliśmy się na zalesiony pagórek. W okolicy nie było wiele
drzew, ciekawe, skąd tu się wzięły. Ale nie łamałem sobie głowy, po prostu
widziałem przed sobą wspaniałe ustronie - nie obchodziło mnie wrażenie, że
wyrasta jakby z nicości. Droga wznosiła się zygzakami. Skręciłem w wąską,
piaszczystą odnogę po prawej. Betty uniosła się na fotelu, otwierając szeroko
oczy.
- Jak Boga rany, co ty tu kombinujesz? - mruknęła.
Uśmiechnąłem się w milczeniu. Samochód pokonał ostatnie wyboje
i zatrzymał się pod drzewem. Łwiatło było idealne. Poczekałem, aż powróci
cisza.
- Łwietnie, a teraz wysiadaj - powiedziałem.
- Więc to tutaj udusisz mnie i zgwałcisz?
- Tak, zupełnie możliwe.
Otworzyła drzwi.
- Jeśli nie masz nic przeciwko, wolałabym, żebyś najpierw zgwałcił.
- Okey, muszę się nad tym zastanowić.
Teren, u którego stóp się znaleźliśmy, wznosił się stromo i był odsłonięty,
a na ziemi rozkładał się wachlarz kolorów od bladożółtego po ciemnoczer-
wony, widok prześliczny; ostatnim razem aż przysiadłem, by go podziwiać.
Betty gwizdnęła przeciągle.
- Ty... ale tu pięknie, widzisz to?
Kosztowałem smak triumfu. Oparłem się o bok mercedesa, podszczypu-
jąc koniuszek nosa.
- Podejdź tutaj - poprosiłem.
Objąłem ją za szyję.
- Widzisz to stare drzewo, o tam, wyżej, po lewej stronie, z ułamaną
gałęzią?
- No tak.
- A widzisz po prawej tę wielką skałę, która przypomina skulonego
mężczyznę?
Czułem rosnące w niej podniecenie, tak jakbym zapalił w jej mózgu
pochodnię.
- Tak, oczywiście, że widzę, no pewnie!
- A ten domek pośrodku widzisz? Nie jest zabawny?
Podskakiwała jak ziarnka prażonej kukurydzy. Podjej stopy podłożyłem
ogień. Wbiła paznokcie w moje ramię i kiwała głową.
- Nie rozumiem, do czego zmierzasz...
- Uwielbiam ten zakątek - powiedziałem. - A ty?
Przejechała ręką po włosach i bransoletki zadźwięczały niczym metalowa
kaskada. Spojrzałem na jej włosy, zaplątane w złoty kołnierz kożucha.
Uśmiechnęła się.
- Tak... można powiedzieć, że każda rzecz jest tu na swoim miejscu
i niczego nie brakuje. Nie wiem, czy to właśnie chciałeś mi pokazać, ale.
zgadzam się, to fantastyczny zakątek.
Rzuciłem okiem na zegarek. Nadeszła ta chwila.
- Więc... jest twój - rzekłem.
Nie. odpowiedziała. Wyciągnąłem papiery z kieszeni i podałem jej.
- Z grubsza biorąc, twój teren zaczyna się od starego drzewa i kończy
na tej skale, co przypomina leżącego faceta i schodzi aż tutaj. Drzwi do
domku są zamknięte na klucz.
Kiedy wreszcie zaskoczyła, wydała z siebie rodzaj radosnego rzężenia,
jeśli mogę się tak wyrazić. Miała już rzucić mi się w ramiona, ale
powstrzymałem ją palcem:
- Jeszcze momencik.
Poszedłem otworzyć bagażnik. Jeśli gość nie zasuwał głodnych kawał-
ków, byłem na czas. Wyjąłem z opakowania tort lodowy z bezami
i truskawkami i wcisnąłem palec do środka. Cudownie, skurczybyk był
w sam raz. Zaniosłem go Betty, która stała cała w pąsach.
- Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin! -wykrzyknąłem. -Trze-
ba go zjeść od razu. Za twoje trzydzieści lat.
Nie czekałem, aż upadnie. Położyłem tort na masce i schwyciłem ją za
ramię.
- Chodź, zobaczysz, co jest w bagażniku.
Zająłem się tym już wczoraj; w supermarkecie nakupiłem mnóstwo
żarcia, na niektórych bardziej luksusowych produktach udało mi się
zamienić naklejki z ceną.
- Według obliczeń możemy na tym przeżyć trzy dni - powiedziałem.
- O ile zaprosisz mnie do siebie.
Oparła się o samochód, przyciągnęła mnie i przytuliła. Trwało to co
najmniej pięć minut, lecz trwałoby jeszcze dłużej, gdybym nie zachował
przytomności umysłu i nie odsunął się.
- Nie pozwolimy przecież, żeby się roztopił nasz tort lodowy z truskaw-
kami. To byłaby głupota...
Musieliśmy wrócić, żeby przenieść do domku cały majdan. Teren
naprawdę był stromy, a słońce grzało w najlepsze. Betty biegała na lewo
i prawo, to podnosiła kamyk: o, jaki śmieszny, to zatrzymywała się, by
spojrzeć aż po horyzont, osłaniając ręką oczy; o kurde, nie mogę w to
uwierzyć, powtarzała.
Co do mnie, wiedziałem, że poszedłem na całość i trafiłem celnie, w sam
środek. Podobał jej się nawet domek, taka tam zwykła chatka, ale ona
przejeżdżała palcami po parapetach, przygryzając wargi i kręciła się po nim
w kółko; poza tym musiałem uważać, żeby nie strząsnąć popiołu na podłogę.
Za chwilę, pomyślałem, wydamy przyjęcie w domu dla lalek. Dokładnie tak
było, a jakże, tyle że do plastikowych kubków nalewałem prawdziwego
szampana.
- Pomyśleć... - wyszeptała. - Pomyśleć, że musiałam się doczekać
trzydziestki, żeby dostać taki prezent!
Łypnąłem do niej okiem. Byłem zadowolony z siebie. Gość sprzedał mi
tanio ten skrawek pustyni, a ja kupiłem kawałek raju za śmieszną sumę. Mijał
już tydzień, jak rozkręciłem całą historię i wszystko wykombinowałem. To
Bob nagrał mi tę sprawę; pewnego ranka wskoczyliśmy w samochód
i zdecydowałem się - powiedziałem mu kiedyś: widzisz, Bob, na początku
myślałem o jakimś zielsku w doniczce, a teraz rozumiem, że to dla niej o wiele
za mało, powinienem raczej kupić jej kawałek góry albo zatoczkę nad
morzem; nie znasz czegoś w tym stylu?
Włożyłem szampana do przenośnej lodówki i wyszliśmy na mały spacer.
Kiedy wróciliśmy, był w sam raz. Betty rozłożyła śpiwory, a ja zszedłem
w tym czasie do samochodu po radio i cały stos pism, które upchnąłem pod
siedzeniem. Nie można uciec całkowicie od cywilizacji, jeśli już raz cię
ukąsiła. Wypełniłem kieszenie paczkami fajek i wróciłem na górę. Po drodze
ssałem źdźbło trawy.
Chwilę żartowaliśmy, a następnie wypiliśmy na zewnątrz po aperitifie.
Skała była nieźle rozgrzana. Zmrużyłem oczy w zachodzącym słońcu
i zaprawiłem świeże powietrze odrobiną burbona; pod ręką miałem odpowie-
dni zapas czarnych oliwek, tych, które lubię szczególnie: pestka odchodzi
w nich łatwo od miąższu, no i święty spokój. Wyciągnąłem się, opierając na
łokciu i w tej samej chwili zauważyłem, że w ziemi coś błyszczy. W ostrym
słońcu cały teren zaczął świecić jak suknia księżniczki. Dobry Boże, to
niemożliwe, zwariować można, powiedziałem do siebie, ziewając.
- Betty usiadła w bardziej klasycznej pozycji, coś na kształt lotosu: plecy
mocno wyprostowane i spojrzenie skierowane do wewnątrz. Zaraz jej trzasną
dżinsy, pomyślałem, nie pamiętałem już, czy zabrałem dla niej spodnie na
zmianę. Spojrzeliśmy na ptaszka, przefruwającego po niebie. Topiłem się
w burbonie. Ale któż mógłby mieć do mnie pretensje, że się lekko wstawiam
w dzień jej trzydziestych urodzin?
- To zabawne, że coś takiego można kupić - odezwała się. - Wydaje
się to niemożliwe.
- Papiery są w porząsiu. Nie martw się.
- Nie, nie, ja mam na myśli to, że można kupić całe miejsce - ziemię,
zapach, odgłosy, światło i w ogóle!
Spokojnie zabrałem się do udka wędzonego kurczaka.
- Ale tak jest - powiedziałem - to wszystko tutaj jest twoje.
- I mówisz, że to zachodzące słońce wczepione w drzewa jest moje?
- Nie ma najmniejszej wątpliwości.
- I mówisz, że należy do mnie i cisza, i ten lekki podmuch wiatru, który
schodzi ze wzgórza?
- Tak, masz to podpisane.
- Ty, ten, co ci to sprzedał, to chyba wariat!
Nie odpowiedziałem. Majonezem narysowałem linię na udku mojego
kurczaka. Znałem też ludzi, którzy myśleli, że trzeba być wariatem, aby coś
takiego kupować. W gryzłem się w środek udka i świat ukazał mi się przecięty
tragicznie na dwoje.
Pod koniec kolacji postanowiła zapalić ognisko. Chciałem jej pomóc, lecz
zdałem sobie sprawę, że nie jestem do tego zdolny. Przeprosiłem ją,
powiedziałem, że lepiej byłoby, gdybym nie czynił nieostrożnych ruchów:
jeśli potknę się w ciemnościach, będziesz mnie zbierać w dolinie. Wstała,
uśmiechając się.
- Wiesz, nie tylko faceci potrafią rozpalić ogień.
- To prawda, tyle że na ogół oni jedni umieją go ugasić.
Noc już praktycznie zapadła, z trudem mogłem coś dostrzec. Wyciągną-
łem się całym ciałem, przytykając policzek do skały. Słyszałem w ciemnoś-
ciach pękające kawałki drewna, odpoczywałem. Słyszałem również komary.
Kiedy zapaliła ogień, nie wiedzieć czemu wróciły mi siły. Udało mi się
powstać. W ustach mi zaschło.
- Dokąd leziesz? - zapytała.
- Po coś do samochodu.
W oczach miałem jeszcze blask ognia. Niczego nie widziałem, choć
doskonale pamiętałem, że teren jest trudny. Przypomniałem sobie, jak stąpa
wojownik i szedłem w ciemnościach, wysoko unosząc stopy. Raz czy dwa
o mało się nie wyłożyłem, lecz w sumie nieźle dawałem sobie radę.
Zatrzymałem się w połowie drogi, smakując pijacką radość i wciąż na
nogach. Czułem pot spływający po plecach. Kiedy chwilkę wcześniej
postanowiłem się podnieść, uważałem się za szaleńca, jakaś moja część
usiłowała powalić mnie na ziemię, ale pozbyłem się jej. Teraz pojąłem, jak
dobrze postąpiłem, jak słuszną rzeczą było wstać na nogi. Człowiek nigdy nie
żałuje, kiedy próbuje przejść samego siebie, to zawsze poprawia samopoczu-
cie.
Siąknąłem nosem i wyruszyłem w dalszą drogę, z lekkim sercem
i wyciągając ręce do przodu. Moim zdaniem załatwił mnie jakiś mały,
okrągły kamyk, poważnie tak myślę, no bo niby dlaczego moja stopa
wyrwała się naprzód niczym strzała, dlaczego obraz rozprutego worka
kartofli narzucił się nagle mojej duszy? Tuż przed osiągnięciem ziemi
doznałem przerażającego zrozumienia, po czym moje ciało stało się ogniem
i pomknęło w dolinę w stanie lotnym, na granicy omdlenia.
Podróż zakończyła się przy kołach samochodu. Uderzyłem głową
w oponę. Nie bolało mnie nic, lecz przez chwilę leżałem w trawie, próbując
wyjaśnić sobie, co mi się przytrafiło. W wieku sześćdziesięciu lat taki upadek
byłby nie do naprawienia, przy trzydziestu pięciu to betka. Mimo ciemności
dostrzegłem nad głową błysk klamki. Podciągnąłem się na niej i wstałem.
Musiałem uczynić straszliwy wysiłek, by przypomnieć sobie, po co się tutaj
znalazłem, tak jakby w mózgu rozlał mi się słoik kleju. Miało to chyba jakiś
związek z komarami, ach tak, przyszedłem po środek do likwidacji tych
stworzeń - mówiłem przecież, że przewidziałem absolutnie wszystko.
Wyjąłem z wnęki aerozol. Udawałem, że nie ma mnie w lusterku,
poprawiłem sobie tylko włosy. Na chwilę usiadłem, wystawiając nogi na
zewnątrz i patrząc na ognisko, palące się het, wysoko i na chatkę, która
tańczyła w głębi jak na dachu świata. Starałem się nie myśleć o tym, co mnie
czeka.
Zgubić drogi nie mogłem, dobre i to. Wystarczyło podchodzić w kierun-
ku światła. Gdyby tylko nie to cholerne wrażenie, że znajduję się u podnóża
Himalajów.
Nazajutrz obudziliśmy się koło południa. Wstałem, by przygotować
kawę i kiedy woda się gotowała, zacząłem szukać aspiryny w torebce Betty.
Natknąłem się na kilka pudełeczek lekarstw.
- Co to za lekarstwa? - spytałem.
Uniosła głowę i opuściła ją na powrót.
- A tam, to nic takiego... To jak nie mogę zasnąć.
- Coś podobnego, ty masz kłopoty z zaśnięciem?
- No mówię przecież, że to nic takiego... Nie biorę ich często.
Poczułem się zakłopotany, że je znalazłem, lecz nie chciałem teraz o tym
mówić. Nie była już małą dziewczynką i wiedziała dobrze, co mógłbym jej na
ten temat powiedzieć. Wrzuciłem pudełko za pudełkiem do wnętrza torebki
i połknąłem dwie aspiryny. Włączyłem radio, żeby znaleźć jakąś muzykę, ale
specjalnie nie kaprysiłem. Jedno ramię miałem całe zadrapane, na czubku
głowy wyrósł mi guz - nie należało przesadzać.
Po południu Betty znalazła sobie robotę: uporządkowała nieco teren
wokół domku. Sądzę, że przyszedł jej do głowy pomysł, aby za następną
 - Nie ruszaj się - szepnąłem.
- Tylko ostrożnie.
Uniosłem ostrze ponad głową i ruszyłem w dół z przeciągłym wrzaskiem.
Usiłowałem przypomnieć sobie, w jaki sposób podrzyna się gardło niedźwie-
dziom, lecz zanim pojawiłem się na dole, borsuk pogonił w noc. Gdyby tego
nie zrobił, byłbym niemile zaskoczony, w najgorszym razie zatrzymałbym się
i rzucił w niego kamieniem, by zobaczyć, jak zareaguje.
Ten mały epizod pobudził mój apetyt, byłem głodny jak wilk. Przygoto-
wałem kluski ze śmietaną. Jednak wkrótce dotarło do mnie, że ten dzień był
wyczerpujący, choć bez jakiegoś szczególnego powodu. Nie ma chyba nic
niezwykłego w tym, że człowiek czuje się wyczerpany bez żadnego powodu,
jeśli pomyśleć o wszystkich tych ludziach, którzy skaczą przez okno i tych,
którzy już wyskoczyli, w taki czy inny sposób. To nawet całkiem naturalne.
Nie wywołało to we mnie niepokoju.
Po kolacji zapaliłem papierosa i zasnąłem, podczas gdy Betty rozpoczęła
szczotkowanie włosów. Zdawało mi się, że lecę w tył. Otworzyłem oczy
w samym środku nocy. Za oknem stał borsuk. Spojrzeliśmy na siebie. Oczy
błyszczały mu jak czarne perły. Ja swoje zamknąłem.
Kiedy się obudziliśmy, niebo było ciemne, a po południu pogoda jeszcze
się pogorszyła. Ciężkie chmury napływały jedna za drugą i na naszych oczach
osiadały po czterech stronach nieba. Buzie nam się wydłużyły, to był nasz
ostatni dzień tutaj. Wydawało się, że teren wokół się skurczył i nie dochodziły
nas już żadne dźwięki, tak jakby ptaki i wszystkie stworzonka, które ganiały
w trawie, ulotniły się. Wzmógł się wiatr. Z daleka słychać było gromy.
Jak tylko spadły pierwsze krople, wycofaliśmy się do środka. Betty
zrobiła herbatę. Patrzyłem na parującą ziemię i na niebo, które stawało się
coraz ciemniejsze. To była piękna burza, jej centrum znajdowało się niecały
kilometr od nas. Widzieliśmy już pierwsze błyskawice i Betty dostała
cykora.
- Chcesz rozwiązać krzyżówkę? - zaproponowałem.
- Nie, nie mam ochoty.
Za każdym razem, jak strzelał piorun, wciągała głowę w ramiona
i kamieniała w bezruchu. Na dach zwalały się potoki wody. Musieliśmy
mówić głośniej.
- W gruncie rzeczy może sobie padać, kiedy człowiek ma dach nad
głową a herbata jeszcze dymi - zaryzykowałem.
- Dobre sobie, to według ciebie pada?! To normalny potop!
Fakt, nie wiedziała nawet, jak bliska jest prawdy. Burza podeszła
niebezpiecznie i w tej chwili zrozumiałem, że to nam miała za złe. Gnała
prosto na nas. Usiedliśmy w kącie na śpiworach. Osobiście miałem wrażenie,
że jakiś stwór zamierzał wyrwać chałupę z korzeniami i walił w nią z całych
sił. Od czasu do czasu błysk jego oka przedzierał się przez okno. Betty
podciągnęła kolana pod brodę i zatkała sobie uszy. Nieźle.
Właśnie głaskałem ją po plecach, kiedy na moją rękę pacnęła tłusta
kropla wody. Podniosłem wzrok i zobaczyłem, że sufit migoce jak gąbka.
Jeśli uważnie spojrzeć, to lało się również po ścianach, pod oknami wzbierały
strumyczki, a pod drzwiami usiłowała się przecisnąć kałuża błota. Dom
znalazł się w sercu Piekła, błyskawice przelatywały wokół, grzmiało bez
pohamowania. Instynktownie pochyliłem głowę; miałem poczucie, że żaden
ruch na nic się nie zda. To nie była dobra chwila, by twierdzić, że człowiek
równy jest Bogu. Wyrzucałem sobie wszystko, co kiedykolwiek na ten temat
mogłem pomyśleć.
Betty aż podskoczyła, kiedy dostała kroplą w głowę. Rzuciła przerażone
spojrzenie na sufit, jakby zobaczyła diabła. Zaciągnęła śpiwór na kolana.
- Nie, nie - załkała. - Och, nie... proszę was!
Burza odsunęła się na kilkaset metrów, lecz padało jeszcze mocniej. Huk
był nieziemski. Betty rozpłakała się na dobre.
Jeśli chodzi o dach, nie było już krzty nadziei. Oceniłem szybko ilość
przecieków na sześćdziesiąt i dobrze wiedziałem, jak potoczy się historia:
sufit świecił już niczym jezioro. Spojrzałem na Betty i wstałem. Wiedziałem,
że zmarnuję tylko czas, jeśli będę ją uspokajał; nie pozostało nic innego, jak
wyciągnąć ją stąd w miarę szybko, choćby i mokrą. Zapakowałem najważ-
niejsze rzeczy do torby, zapiąłem kurtkę po szyję i podszedłem do Betty.
Podniosłem ją bez wahania, bez obawy, że coś uszkodzę i ująłem za
podbródek.
- Pewnie trochę zmokniemy - powiedziałem - ale od tego się nie
umiera.
Przesłałem jej spojrzenie zdolne rozłupać beton.
- Prawda? - dodałem.
Okryłem jej głowę śpiworem i popchnąłem do drzwi. W ostatniej chwili
spostrzegłem, że zapomniałem o radiu. Wcisnąłem je w plastikową torbę i na
dnie zrobiłem dziurę na rączkę. Betty nie poruszyła się na krok. Otworzyłem
drzwi.
Samochód na dole był ledwo widoczny poprzez zasłonę deszczu. Numer
zdawał się prawie nie do wykonania: pioruny przewalały się jeden po drugim
jak fale, nie można było dostrzec nieba. Huk nas ogłuszał. Pochyliłem się nad
Betty.
- ZASUWAJ DO WOZU!! - krzyknąłem.
Nie spodziewałem się, że poleci jak rakieta. Uniosłem ją i postawiłem na
zewnątrz. W czasie gdy zamykałem dom na klucz, przebyła już z jedną
czwartą stoku.
Miałem wrażenie, że znajduję się pod prysznicem i oba kurki odkręcono
do oporu. Wpakowałem klucz do kieszeni i zaczerpnąłem powietrza przed
startem. Wolałem uniknąć powtórnej jazdy na plecach - ziemia była
naprawdę śliska, słowo daję, pokryta dwucentymetrową warstwą wody.
Jako że nie miałem już na sobie suchej nitki ani w ogóle czegokolwiek
suchego, starałem się nie pomylić szybkości z pośpiechem. Rzuciłem się
w kipiel, patrząc uważnie, gdzie stawiam nogę, chociaż za plecami wyła mi
cała sfora piekielnych psów.
Betty była już daleko w dole. Widziałemjej srebrny śpiwór zsuwający się
zygzakami, niczym płatek aluminium, w kierunku samochodu. Za sekundę
będzie bezpieczna, pomyślałem. W tej samej chwili się poślizgnąłem. Jednak
zarzuciłem lewą rękę do tyłu i podtrzymałem się z boku. Wyszedłem
z opałów. Dobiłem prawą ręką i uniknąłem upadku, tyle że mój tranzystor
zakreślił w powietrzu łuk i, co tu dużo gadać, wylądował na skale.
W środku zrobiła się dziura i wypełzły z niej kolorowe druty. Krzykną-
łem, zawyłem, lecz grzmot zupełnie zagłuszył mój skowyt. Majtnąłem radiem
tak daleko jak tylko mogłem, wykrzywiając gębę z wściekłości i niemocy.
Zemdliło mnie. Bez pośpiechu przebyłem resztę drogi. Nic już nie mogło
mnie zranić.
Usiadłem za kierownicą. Włączyłem wycieraczki. Betty pociągała nosem,
lecz wyglądała lepiej; wycierała już sobie głowę ręcznikiem.- Ale burza. 
Niewiele takich widziałem - rzuciłem.
To była prawda, a ta dzisiejsza kosztowała mnie szczególnie drogo. Lecz
nie należy zapominać, że udało nam się wyjść cało przy ograniczonych
stratach. Dobrze wiedziałem, co mówię; nie odpowiedziała mi, patrzyła
uporczywie przez okno. Pochyliłem się, by zobaczyć końcowy efekt. Domek
na górze był ledwo widoczny, a po stoku spływały potoki błota. Tęczo
kolorów, ziemio błyszcząca jak diament w proszku, koniec z wami, macie
przechlapane. Całość przypominała raczej kanał pełen płynnego gówna. Nic
więcej nie mówiłem, ruszyliśmy.
Zajechaliśmy do miasta, gdy zapadała już noc. Deszcz ustawał. Na
czerwonym świetle Betty kichnęła.
- Dlaczego my zawsze mamy niefart? - zapytała.
- Bo jesteśmy biedne ludzie - zakpiłem.
19Kilka dni później odpuściłem sobie ranek w sklepie i pojechałem położyć
na dachu domku papę. Pracowałem bez nerwów, w ciszy, a potem spokojnie
wróciłem. Po drodze złapałem w radiu lokalną rozgłośnię, było trochę
trzasków.
Kiedy wszedłem, Betty przestawiała meble.
- Ty wiesz, co się stało? - powiedziała. - Archibald jest w szpitalu!
Rzuciłem kurtkę na krzesło.
- O cholera. A co mu jest?
Pomogłem jej przepchnąć kanapę.
- Wywalił sobie na kolana garnek z wrzącym mlekiem!
Przenieśliśmy stół na drugą stronę.
- Bob dzwonił zaraz po twoim wyjeździe, już ze szpitala. Chciałby,
żebyśmy po południu otworzyli jego sklep.
Przeciągnęliśmy dywan w inne miejsce.
- Cholera, ten to nie traci głowy - zauważyłem.
- Nie, to nie to. Boi się, że przed wejściem zbierze się mnóstwo bab
i wynikną z tego rozruchy.
Zrobiła krok w tył, by obejrzeć całość.
- No i co, teraz ci się podoba?
- Tak.
- Zawsze trochę inaczej, nie?
Po południu zrobiliśmy małe pieprzenie, po którym opanował mnie
rodzaj miłego lenistwa i pozostałem w łóżku z fajkami i książką, a Betty
tymczasem myła okna. Dobrą stroną pianin jest to, że nigdy się człowiekowi
nie pali. Między jedną transakcją a drugą masz czas na przeczytanie Ulissesa
bez zakładania stron, a i tak starcza ci na życie. Płaciliśmy wszystkie bieżące
rachunki i kiedy tylko było trzeba, mogliśmy tankować do pełna. Eddie nie
żądał od nas pieniędzy, chciał jedynie, żebyśmy postawili sklep na nogi
i uzupełniali stan za każdym razem, gdy udawało nam się opchnąć
instrument. I tak było. Wziąłem też na siebie dostawy pianin na miejsce
i dodatkowy szmal skapywał mi do kieszeni; mogłem uniknąć komplikacji
w księgach rachunkowych.
Ale najlepsze, że mieliśmy nawet forsę na zapas-praktycznie było za co
przeżyć następny miesiąc. W tym punkcie czułem się zupełnie spokojny.
Wiedziałem niestety nadto dobrze, co to znaczy znaleźć się bez roboty
i z forsą w kieszeni na góra dwa posiłki. Mając zapas na miesiąc, czułem się
tak, jakby podarowano mi schron przeciwatomowy. Trudno byłoby żądać
czegoś więcej. O emeryturze jeszcze nie zdążyłem pomyśleć.
Tak więc nigdzie mi się nie śpieszyło. Patrzyłem, jak Betty zmywa sobie
paznokcie przy oknie i pokrywa je potem warstwą oślepiającej czerwieni,
podczas gdy na ścianie wydłuża się jej cień. To było cudowne. Przeciągnąłem
się na łóżku.
- Długo będzie schło? - zapytałem.
- Nie, skąd, ale na twoim miejscu rzuciłabym okiem na zegarek...
Mogłem już tylko wskoczyć w spodnie i wsunąć jej buziaka za kołnierz.
- Jesteś pewny, że dasz sobie radę sam?
- Jasne.
Na chodniku stało już kilka kobiet. Próbowały zobaczyć przez drzwi
sklepu, co się dzieje w środku i głośno rozprawiały. Odszukałem w ogrodzie
klucz i truchtem pomknąłem do mieszkania Boba. Na kuchennej posadzce
dostrzegłem kałużę mleka, w środku moczył się miś. Podniosłem go
i położyłem na stole. Mleko już ostygło.
Na dole temperatura rosła. Zszedłem, zapaliłem światła. Ich głowy
zaczęły się trząść; najbrzydsza wyciągnęła rękę, żebym spojrzał na jej
zegarek. Otworzyłem drzwi.
- Tylko spokojnie -- powiedziałem.
Musiałem się usunąć w kąt, żeby je wpuścić. Kiedy weszła ostatnia,
zająłem pozycję za kasą i pomyślałem o Archibaldzie i o misiu, który ociekał
na kuchennym stole, wykrwawiając się na śmierć.
- Mógłby mi pan ukroić kawałek salcesonu?
- Ależ tak, bardzo proszę.
- A szefa nie ma?
- Wkrótce wróci.
- PANIE, NIECH PAN NIE DOTYKA TEGO SALCESONU
RĘKAMI!!!
--- O psiakrew! Proszę wybaczyć.
- Lepiej niech mi pan ukroi dwa plasterki szynki. Tej okrągłej, bo ta
kwadratowa mi nie smakuje.
Resztę dnia spędziłem krając wędliny w plasterki i biegając po całym
sklepie, tak jakbym miał dziesięć rąk i nóg -- musiałem zaciskać zęby.
W pewnym sensie rozumiałem Boba. Zdałem sobie sprawę, że gdybym
zasuwał jak on, nie byłbym w stanie zbliżyć się do żadnej kobiety, wieczorem
interesowałyby mnie programy telewizyjne. Przesadzałem, ale chwilami życie
rzeczywiście daje przerażający spektakl: gdziekolwiek byś spojrzał, wszędzie
wściekłość i szaleństwo. Uroczo, i tak trzeba było żyć, czekając, aż nadejdą
choroba, starość, śmierć, tak po prostu iść w stronę zamieci, robić raz po raz
krok w kierunku nocy.
Jeszcze kilo pomidorów i zamknąłem sklep; czułem, że osiągnąłem dno.
Niepostrzeżenie tego rodzaju rozmyślania spychają cię w przepaść i jeśli nie
położy im się kresu, trwoga mogłaby wkraść się w serce na dobre. Zrobiłem
w tył zwrot i wsunąłem trzy banany, jednego po drugim. Po ich zjedzeniu
poczułem się niewyraźnie. Poszedłem na górę strzelić sobie piwo. Ponieważ
nigdzie się nie śpieszyłem, wytarłem mleko z podłogi i umyłem misiaczka.
Powiesiłem go za uszy nad wanną w łazience. Miał na pysku jakby nierealny
uśmiech, w sam raz pasujący do tego dnia. Zostałem z nim na czas piwa. Ale
zwinąłem się, zanim zdążyły rozboleć mnie uszy.
Gdy wróciłem, zastałem Betty wyciągniętą na kanapie, a u jej stóp stał
słoń, wysokości około metra. Był czerwony i miał białe uszy, opakowano go
w przezroczysty celofan. Betty uniosła się na łokciach.
- Pomyślałam, że będzie mu miło, jak go odwiedzimy. Zobacz, co
kupiłam.
Po tej harówie, z której wracałem, atmosfera panująca w mieszkaniu
wydawała mi się całkiem całkiem, chętnie bym się w nią zanurzył. Jednak
w obecności czerwonego słonia, sterczącego na środku salonu, każda próba
z góry skazana była na niepowodzenie. Wszędzie śledziłby mnie wzrokiem.
- W porządku, możemy jechać - powiedziałem.
Na pocieszenie obdarzyła mnie uprzejmym spojrzeniem.
- Może przedtem zjadłbyś coś raz-dwa... Nie jesteś głodny?
- Nie, zupełnie nie jestem głodny.
Dałem Betty poprowadzić. Zwierzaka wziąłem na kolana. W ustach
miałem jakiś mdły smak. Kiedy wznosisz do warg puchar rozpaczy,
pomyślałem sobie, nie powinno cię dziwić, że wychodzisz potem z kacem.
Łwiatła uliczne były niewymownie okrutne. Zatrzymaliśmy się na szpitalnym
parkingu i skierowaliśmy się do wejścia.
Stało się to dokładnie w chwili, w której przechodziliśmy przez drzwi; nie
wiem, co to było. Przecież nie po raz pierwszy wchodziłem do szpitala,
znałem ten zapach i widziałem już wszystkich tych ludzi, którzy łażą
w piżamach, i nawet tę dziwną obecność śmierci, ją też znałem, a jakże,
i nigdy to na mnie nie podziałało w ten sposób, nigdy. Kiedy w uszach rozległ
się gwizd, sam byłem zaskoczony. Poczułem, że nogi mi sztywnieją i zarazem
miękną, i oblewa mnie pot. Słoń pacnął na podłogę.
Dostrzegłem, jak Betty macha przede mną rękami, jak pochyla się ku
mnie, lecz poza krwią świszczącą w żyłach nie słyszałem niczego. Oparłem się
o ścianę. Zrobiło mi się bardzo niedobrze. Głowę przecinała mi zimna obręcz,
nie mogłem już złapać równowagi. Osunąłem się na ziemię.
Po paru sekundach powoli wrócił dźwięk. Następnie wróciło wszystko.
Betty ocierała mi twarz chusteczką. Odetchnąłem głęboko. Ludzie kręcili się
nadal w tę i nazad, nie zwracając na nas uwagi.
- Och, co ci się stało, kurde? Ale żeś mnie nastraszył!!
- Chyba zjadłem coś niestrawnego - odezwałem się. - Pewnie te
banany.
Kiedy Betty poszła do informacji, zauważyłem automat z napojami
i wychyliłem duszkiem zmrożoną colę. Nie rozumiałem z tego nic a nic.
Wdrapaliśmy się na górę. Sala była przyciemniona. Archibald spał. Bob
i Annie siedzieli po obu stronach łóżka. Niemowlak spał również. Postawi-
łem słonia w kącie, a Bob wstał i wyjaśnił, że Archibald dopiero co zasnął i że
się biedaczyna nacierpiał.
- Mogło być gorzej - dodał.
Milczeliśmy przez chwilę, patrząc, jak mały porusza się we śnie - włosy
przykleiły mu się do skroni. Współczułem gówniarzowi; coraz bardziej rosło
we mnie poczucie nieokreślonej trwogi i nie miało to z nim nic wspólnego.
Mimo wysiłków nie mogłem odrzucić myśli, że otrzymałem posłanie, którego
nie potrafię odczytać. Byłem spięty. Zawsze jest nieprzyjemnie, kiedy
człowiek poczuje się źle bez powodu. Aż przygryzałem wargi od środka.
Ponieważ nie było nic lepiej, dałem znak Betty i zapytałem Boba, czy
moglibyśmy coś dla nich zrobić, tylko nie krępujcie się; ależ nie, nie,
podziękował mi, i cofnąłem się w stronę drzwi, jakby z sufitu nagle zaczęły się
zsuwać węże. Bezzwłocznie ruszyłem korytarzem, Betty ledwo mogła
nadążyć.
- Ty, co cię ugryzło? Nie goń tak!
Przelecieliśmy przez hall w linćć prostej. O mało nie wywróciłem
staruszka, który wytoczył się na wózku z prawej. Obróciło go tyłem, lecz już
nie słyszałem, co tam bełkocze, w te pędy wypadłem przez drzwi.
Chłodne nocne powietrze odprężyło mnie, od razu poczułem się lepiej. To
wszystko było jak wizyta w domu, w którym straszy. Betty zacisnęła pięści na
biodrach i spojrzała z ukosa, uśmiechając się niewyraźnie.
- Ty, co jest? - zapytała. - Co ci zrobił ten cholerny szpital, co?!
- To pewnie dlatego, że mam pusty żołądek. Poczułem się trochę
słabo.
- Przed chwilą to było od bananów.
- Już sam nie wiem. Chyba bym coś zjadł, tak coś mi się zdaje.
Zszedłem parę stopni i znalazłem się na dole. Rozejrzałem się: Betty nie
przystanęła, żeby poczekać. Dokonałem dokładnych oględzin budynku, lecz
wydawał się zupełnie normalny; nie mogłem zrozumieć, co jest w nim tak
bardzo przerażającego. Był czysty i ładnie oświetlony, wokół rosły palmy
i starannie przycięte żywopłoty. Nie rozumiałem, co mnie napadło. Być może
nażarłem się po prostu zatrutych bananów, bananów, na które rzucono zły
urok i które ściskają ci żołądek, bez żadnego powodu. Dodać do tego
poparzone dziecko, kiwające głową w ciemnym pokoju, i mamy odpowiedź
na nasze wszystkie pytania. Nie było to w końcu takie skompliko-
wane.
A jednak skłamałbym mówiąc, że opuściło mnie poczucie niepokoju.
Nadal trwało, jednak już tylko na granicy postrzegania. Po co miałem
zawracać nim sobie dupę.
Znalazłem na północy miasta bar, w którym frytki były do czegoś
podobne, a światła miałeś, ile chcesz. Szef też nas znał - sprzedałem mu
pianino dla żony. Kiedy sadowiliśmy się za kontuarem, wyjął trzy kieliszki.
- I jak, są postępy? - zapytałem.
- Taa, od gam dostaję wysypki - odparł.
Na sali było trochę klientów: kilku samotnych facetów, kilka par i paru
szczyli, po dwadzieścia, dwadzieścia pięć lat, uczesanych na jeża i bez
zmarszczki na czole. Betty miała dobry humor, jakość steków była taka, że
i wegetarianin by zwątpił, a moje frytki moczyły się w keczupie i z tego
wszystkiego incydent w szpitalu kompletnie wyleciał mi z głowy. Na sercu
było mi lekko. Niewiele brakowało, by świat cały wydał się czarujący. Betty
patrzyła na mnie z uśmiechem - wygłupiałem się jak najęty. Potem przyszła
kolej na Lody Supergigant w Specjalnej Polewie. Samego kremu chantilly
było gdzieś z pół kilo.
Po czymś takimś wlałem w siebie dwie pełne szklanki wody i rzecz oczywista,
pomknąłem do toalety. Pisuary zwisające ze ściany były w kolorze indiańskiego
różu. Za każdym razem, gdy stawałem przed tego rodzaju obiektem, wracałem
myślą do owej blondynki, na oko metr dziewięćdziesiąt, którą zastałem
pewnego dnia siedzącą okrakiem na pisuarze. Uśmiechnęła się do mnie
mówiąc: niech się pan nie denerwuje, za chwileczkę pana puszczę. Nigdy nie
zapomnę tej dziewczyny; były to czasy, kiedy wiele mówiono o wyzwoleniu
kobiety, uszy nas od tego bolały, lecz największe wrażenie zrobiła na mnie
właśnie ona. Musiałem wtedy przyznać, że faktycznie coś się zmieniło.
Myślałem więc o niej, wypstrykując jedną ręką guziki, kiedy zjawił się
młody zjeżem na głowie. Stanął obok mnie i zapatrzył się w srebrny przycisk
do spuszczania wody.
U mnie nie chciało lecieć, ale u niego też nie. Zapanowała śmiertelna
cisza. Od czasu do czasu łypał na mnie okiem, by zobaczyć, co słychać,
i odchrząkiwał. Miał na sobie bardzo szerokie spodnie i kolorową koszulę, ja
byłem w obcisłych dżinsach i białym podkoszulku. Miał osiemnaście lat, ja
trzydzieści sześć. Zacisnąłem zęby, ściągając mięśnie brzucha. Poczułem, że
robi to samo. Skupiłem się.
Ciszę przerwało charakterystyczne bębnienie, które rozległo się nagle
przede mną. Uśmiechnąłem się.
- ~, hi, hil - zapiałem.
- Och, nie bardzo mi się chce - wymamrotał.
Kiedy byłem w jego wieku, Kerouac mówił mi: zakochaj się we własnym
życiu. To, że siusiam szybciej, było więc normalne. Jednak nie chciałem
odnosić przygniatającego zwycięstwa.
- Muszę korzystać, póki mogę - powiedziałem. - Długo to już być
może nie potrwa.
Podrapał się w głowę. Kiedy myłem ręce, wykrzywił się do lustra.
- A propos - odezwał się - pomyślałem sobie, że mam coś, co
mogłoby cię zainteresować.
Odwróciłem się do niego plecami, żeby wytrzeć ręce, wyrwałem przepiso-
we dwadzieścia centymetrów. Byłem w dobrym humorze.
- No no... -- mruknąłem.
Zbliżył się i rozłożył mi przed nosem małe, papierowe zawiniątko.
- Będzie tego co najmniej gram - szepnął.
- Dobra jest?
- Na pewno, ale mnie się nie pytaj, nigdy jeszcze nie brałem. Robię to..
żeby mieć na wakacje. Chciałbym popływać na desce.
Boże, jakże ta młodzież jest nieobliczalna, pomyślałem. Nie wspomina-
jąc, że łap nawet sobie nie umył. Było sporo grudek, spróbowałem. zapytałem;
ile, powiedział. Tak dawno już się w to nie bawiłem, że ceny zdążyły
podskoczyć dwukrotnie: zatkało mnie.
- Nie mylisz ty się? - spytałem.
- Bierzesz albo nie.
Wyciągnąłem z kieszeni banknot.
- Za tyle mi dasz!
Młody się nie palił, ale wcisnąłem mu szmal w łapę.
- Na Bermudy już masz - powiedziałem.
Zachichotał. Zamknęliśmy się w sraczu i przygotował mi to na pokrywie~
zbiornika. Zanim przystąpiłem do rzeczy, dokładnie się wysmarkałem. zaraz
potem poczułem się gotowy do szarży na nowy dzień, a ponieważ byłem
naładowany, przed rozstaniem dotknąłem jego ramienia:
- Ale nie zapomnij jednego. Nie ma już miejsc, gdzie byłyby tylko fale
i piasek, takie coś już nie istnieje. Zewsząd spływa krew.
Spojrzał na mnie, jakbym rozwiązał dla niego problem kwadratury koła.
- Po co mi to mówisz? - zapytał.
- Żartuję - odparłem. - Kiedy ma się trzydzieści sześć. to człowiek
chce wiedzieć, czy potrafi się jeszcze zgrywać.
Rzeczywiście odnosiłem wrażenie, że świat szarzał z roku na rok. lecz to
stwierdzenie niewiele mi dawało. Postanowiłem kiedyś utrzymać się na
nogach i postępować tak, żeby moje życie nie upodobniło się do śmietnika.
Nic lepszego nie mogłem wymyślić, to było wszystko, co miałem sobie do
zaoferowania. A nie było to takie proste. Próbuję pozostać czystym. facetem,
to, jak sądzę, jedyny mój honor w tym życiu. Więcej wymagać ode mnie nie
należy, nie miałbym siły. Wróciłem do Betty pociągając nosem. Wziąłem ją
w ramiona i niewiele brakowało, abym ją zrzucił ze stołka. Patrzyli na nas.
- Hej, hej, nie chcę przynudzać - szepnęła mi do ucha --- ale nie
jesteśmy sami...
- Mam ich gdzieś - odparłem.
Mógłbym złapać stołek i zgiąć go w podkówkę. W drodze powrotnej
zdawało mi się, że prowadzę ciężki wóz pancerny, którego nic na świecie nie
powstrzyma. Tej nocy Betty napiła się wina, cały świat upił się winem i ja
byłem jedynym w miarę przytomnym facetem, który pozostał wiernie na
posterunku, przyczajony za kierownicą, podczas gdy wszystkie te barany
migały światłami. Betty wcisnęła mi między wargi zapalonego papierosa.
- Może byłoby ci łatwiej coś zobaczyć, gdybyś się zdecydował na
włączenie świateł?
Zanim zdążyłem się do niej odwrócić, pochyliła się nad tablicą i zapaliła
światła mijania. Zrobiło się jaśniej, ale znowu nie tak bardzo.
- Nie chcesz, to nie wierz, ale widziałem jak za dnia.
- No, nie wątpię.
- Nie musimy robić za ślepych tylko dlatego, że jest noc!
- Tak, tak, oczywiście.
- Ja to chromolę, poważnie!
Miałem ochotę dokonać czegoś niezwykłego, lecz szybko znaleźliśmy się
w mieście i musiałem krążyć beznadziejnie po ulicach, omijać pieszych
i zatrzymywać się na czerwonym jak ostatni palant, podczas gdy po moich
żyłach pędził dynamit.
Zaparkowałem przed chałupą. Noc była miła, spokojna, cicha, lekko
obrysowana promieniem księżyca, ale wrażenie ogólne było niesłychanie
drapieżne: coś z granatu i szarości w odcieniu perłowym. Przeszedłem przez
ulicę, wdychając świeże powietrze i w ogóle nie chciało mi się spać. Pod
koniec jazdy Betty rozziewała się na dobre, nie mogłem w to uwierzyć.
Kiedy weszliśmy do siebie i zobaczyłem, że nurkuje na łóżko rękami do
przodu, próbowałem jeszcze nią wstrząsnąć.
- Hej... nie zrobisz mi tego! - zaryczałem. - Pić ci się nie chce, nalać ci
czegoś?
Przez chwilę próbowała jeszcze walczyć. Uśmiechała się, lecz jednocześ-
nie oczy jej się zamykały, kiedy ja byłem w stanie gadać przez całą noc,
psiakrew, SZLAG BY TO! Pomogłem jej się rozebrać, tłumacząc, że dla mnie
wszystko jest przejrzyście jasne. Trzymała rękę przy ustach, żeby mnie nie
urazić. Klepnąłem jej pośladki, gdy wsuwała się pod koc. Koniuszki piersi
miała miękkie jak policzki. I nie było co schodzić między jej nogi, już spała.
Chwyciłem radio i z piwem w łapie poszedłem pomieszkać w kuchni.
Natrafiłem na wiadomości, lecz nic ważnego się nie działo. I tak wszyscy
byliśmy już mniej lub bardziej martwi. Łciszyłem zupełnie głos do czasu
informacji sportowych. Księżyc był niemal w pełni, położył mi się normalnie
na stole, toteż nie musiałem zapalać światła. Pełny luz. Nagle przyszła mi
chrapka na kąpiel. W mojej głowie było jasno jak w słoneczny dzień zimowy
i mogłem dotykać rzeczy samymi oczami. Usłyszałbym na sto metrów
pękające źdźbło słomy. Skończyło się na piwie, które prześlizgiwało mi się
przez gardziel z impetem strumienia. W porządku; musiałem przyznać, że
była dobra, ale od samego wspomnienia o cenie dostawałem dreszczy.
W godzinę później siedziałem wciąż na tym samym krześle, tym razem
lekko się pochylając, i patrzyłem między nogi, by sprawdzić, czy mam jeszcze
jaja czy może już nie. Przystawiłem sobie nóż do gardła. Wstałem z rozbawio-
nym uśmiechem, oddychając nieco szybciej. Znalazłem to, co trzeba
i z powrotem usiadłem przy stole.
Po jakimś czasie zapisałem trzy strony. Przerwałem. Po prostu chciałem
się przekonać, czy jestem jeszcze w stanie wypocić choć jedną stroniczkę: nie
żądałem od razu powieści rzeki. Zapatrzony w sufit zapaliłem papierosa.
Całkiem nieźle mi poszło, cholera, sam byłem zdziwiony. Powoli odczytałem.
Nie ma co, niespodzianka goniła niespodziankę; nie pamiętałem, żebym
kiedykolwiek napisał coś takiego, nie będąc u szczytu formy. W pewnym
sensie było to pocieszające, to tak jak wdrapać się na rower po dwudziestu
latach przerwy i stwierdzić, że po naciśnięciu pedałów człowiek nie spierdolił
się na ziemię. Dostałem dobrego kopa. Wyciągnąłem przed siebie ręce, by
sprawdzić, czy drżą. Rzekłby kto, że czekałem, aż założą mi kajdanki.
Ponieważ kłopoty i zapytania nie były tym, czego najusilniej w świecie
poszukiwałem, spaliłem starannie moje karteczki, i to bez większego żalu.
Nigdy nie zapominam tego, co napisałem. Po tym właśnie rozpoznać można
pisarzy, którzy mają trochę słuchu.
Około drugiej nad ranem za oknem zamiauczał kot. Wpuściłem go
i zafundowałem mu sardynki w tomacie. Z pewnością na ulicy tylko nas
dwoje czuwało dzisiejszej nocy. To był mały kotek. Pogłaskałem go, a on
zamruczał. A potem usiadł mi na kolanach. Postanowiłem dać mu czas na
strawienie, zanim wstanę. Zdawało mi się, że noc jest nieruchoma. Z najwięk-
szą ostrożnością pochyliłem się i końcami palców schwyciłem paczkę
prażynek. Była jeszcze prawie pełna. Wysypałem trochę na stół i czas jakoś
mijał.
Ciekawe, czy on sądzi, że spędzi ze mną całą noc, pytałem się, dojadając
paczkę. Zrzuciłem go. Zaczął się ocierać o moje nogi. Stanęło na miseczce
mleka. Nie da się ukryć, że cały ten dzień postawiono pod znakiem mleka
,
słodkiego i parzącego zarazem, tajemniczego, nieobliczalnego, o niezgłębio-
nej bieli, z misiami, słonikami i kotkami, i w ogóle z czym chcesz. Jak na
faceta, który brzydzi się mleka, to nieźle: nie dałem się zmarnować ani jednej
kropelce. Trzeba zawsze się liczyć z tą niepohamowaną siłą, która każe ci pić
kielich aż do dna. Nie wzdrygnąłem się, kiedy powoli nalewałem mleka do
miseczki mojego klienta. Przeszedłem jakby ostatnią próbę dnia, na pewno,
do takich rzeczy to mam nosa.
Postawiłem kota na parapecie za oknem i gdy za nim zamykałem, dał susa
w pelargonie. Przed położeniem się, wlałem w siebie kolejne piwo. Miałem
ochotę jeszcze coś zrobić, lecz nie bardzo wiedziałem co. Zebrałem ciuchy
Betty i starannie je złożyłem, żeby choć trochę się poruszać.
Opróżniłem popielniczki.
Goniłem za komarem.
Pstrykałem programami telewizji, ale nie było niczego, przy czym można
usiedzieć dłużej niż minutę i nie umrzeć dwadzieścia razy.
Umyłem głowę.
Siedząc przy łóżku, przeczytałem artykuł przypominający, jakie środki
zaradcze należy podjąć w przypadku ataku nuklearnego, przede wszystkim
odsunąć się od okien.
Spiłowałem sobie ułamany paznokieć i z marszu wziąłem się za inne.
Według moich rachunków w pudełku na stole było jeszcze sto osiemdzie-
siąt kostek cukru. Nie chciało mi się kłaść. Za oknem miauczał kot.
Wstałem, by rzucić okiem na termometr: było osiemnaście stopni. Nieźle.
Chwyciłem za Y cing i zaaplikowałem sobie Zaciemnienie Łwiatła. Też
niezłe. Betty odwróciła się, pojękując.
Wypatrzyłem na ścianie wybrzuszenie farby.
Czas mijał, schodziłem na samo dno i kopcąc papierosa wynurzałem się
z pożarem w mózgu. Urok mojego pokolenia wynika z długiego doświadcze-
nia samotności i totalnej zbędności wszystkiego. Całe szczęście, że życie było
piękne. Wyciągnąłem się na łóżku, a cisza ciążyła jak ołowiany pancerz.
Odprężyłem się, by powstrzymać tę wariacką energię, która biegała po mnie
niczym prąd elektryczny. Otworzyłem się na spokój i urodę świeżo pomalo-
wanego sufitu. Betty stuknęła mnie kolanem w biodro.
Nie było wykluczone, że na jutro ugotuję małe chili. Już około trzynastu
tysięcy dni tkwiłem w życiu, końca nie było widać, a początek mi umykał.
Miałem nadzieję, że papa na dachu będzie jakiś czas trzymała. W lampce
paliło się tylko dwadzieścia pięć watów, ale i tak zakryłem ją koszulą.
Z torebki Betty wyciągnąłem paczkę gumy do żucia. Wziąłem jeden pasek
i zwinąłem go w palcach jak rolmopsa. Na próżno łamałem sobie głowę: nie
mogłem zrozumieć, dlaczego postanowili pakować do każdej paczki po
JEDENAŁCIE gum. Jakby trzeba było jeszcze umyślnie komplikować
rzeczy. Chwyciłem mój jasiek i położyłem się na brzuchu. Kręciłem się
i wierciłem. I wreszcie zasnąłem, a tę jedenastą gumę, można by rzec: to
źródło moich cierpień, popchnąłem językiem i połknąłem.
20
Od kilku dni gliniarzy nosiło. Patrolowali okolicę od rana do wieczora
i ich wozy nawiedzały rozsłonecznione drogi. W niedużym mieście zawsze
robi się burdel po włamaniu do głównego banku. Trzeba by było wykopać
tunel, żeby w promieniu dziesięciu kilometrów nie wpaść na kontrolę. Byłem
umówiony z pewną damą, która nie wiedziała, czy mały fortepian przejdzie
przez jej okno, i jechałem sobie spokojnie pustą szosą, kiedy wyprzedził mnie
wóz policyjny i gliniarz pokazał, żebym się zatrzymał. Był to młodzik z tamtej
nocy, ten, co miał stalowe uda. Nie zostało mi dużo czasu, ale zaparkowałem
grzecznie na poboczu. Kwiaty janowca już kwitły. Stanął przy oknie. Nie
mogłem odczytać z jego oczu, czy mnie poznaje.
- Cześć~ jak zawsze prężny i gotowy? - zażartowałem.
- Kartę wozu proszę - powiedział.
- Nie poznaje mnie pan?
Stał z wyciągniętą ręką i ze znudzeniem rozglądał się wokół. Wyciągną-
łem papiery.
- Moim zdaniem nie zrobił tego nikt stąd - dodałem. - Ja na
przykład, jak pan widzi, pracuję.
Czułem, że go zdrowo wkurzam. Stukał palcami w maskę samochodu
w takt bibopu. Kabura pukawki lśniła w słońcu jak czarna pantera.
- ChCiałbym sprawdzić, co jest w bagażniku - rzucił.
' Widzę że wie, iż nie mam nic wspólnego z tym kurewskim bankiem.
Wiedział, że ja to wiem. Nie podobałem mu się, to się rzucało w oczy, ale nie
miałem najmniejszego pojęcia dlaczego. Wyjąłem kluczyki ze stacyjki
i zamachałem mu nimi przed nosem. Normalnie wyrwał mi je z ręki.
Poczułem, że się spóźnię
Gmerał parę chwil w zamku i ciągnął uchwytem we wszystkie strony.
Wysiadłem,'trzaskając drzwiami.
- No dobra -cmoknąłem. - Daj pan, ja to zrobię. Może to się wydać
panu idiotyczne, ale nie zależy mi, żeby uszkodzić ten samochód. To moje
narzędzie pracy.
Otworzyłem bagażnik i odsunąłem się, by mógł spojrzeć do środka.
W głębi leżało samotnie stare pudełko zapałek. Odczekałem, ile trzeba
i zamknąłem. .
- Przy okazji trochę się przewietrzy.
Wsiadłem z powrotem do samochodu. Miałem już zapalić, gdy się
pochylił i chwycił za drzwi.
- Chwila, moment! A to, co to jest?!
Wystawiłem głowę. Głaskał oponę.
- No, jakby tu powiedzieć, zupełnie jak skórka banana! - oznajmił.-
Takiej to nie wziąłbym nawet na kwiaty przed domem.
Od razu zmiękła mi rura, poczułem niebezpieczeństwo.
- Tak, wiem-powiedziałem. -Zauważyłem to rano przed wyjazdem,
miałem się tym wkrótce zająć.
Wyprostował się, nie spuszczając ze mnie oczu. Próbowałem przekazać
im posłanie miłości.

- Nie mogę tak pana puścić - rzekł. - Stanowi pan zagrożenie
publiczne.
- Ale ja nie jadę daleko. Będę prowadził powolutku. I zaraz po
powrocie zmienię koło, może być pan spokojny... sam nie wiem, jak mogło
do tego dojść.
Odsunął się od samochodu i przybrał zmęczony wyraz twarzy.
- No dobrze... daruję panu, a tymczasem niech pan założy zapasowe.
Poczułem, jak włosy jeżą mi się na nogach i rękach. Moje zapasowe koło
to nie było coś, co mogłem pokazać policjantowi. Miało za sobą dobre sto
pięćdziesiąt tysięcy. To, które kazał zdjąć, wyglądało przy nim jak nowe.
W gardle mnie ścisnęło. Podsunąłem mu paczkę papierosów.
- Chm... Zapali pan? chm... Holender, ta cała historia z tym
bankiem... pewnie dołożyli panu piekielnie dużo roboty... chm... Nie
chciałbym się znaleźć na miejscu tych łajdaków... chrrr... A...
- Dobra, wyjmuj pan to koło, nie będę tu stał cały dzień.
No to po herbacie; teraz już mogłem wyciągnąć papierosa i spokojnie
zapalić, patrząc na drogę ciągnącą się za szybą. Zmrużył oczy.
- Może pomóc, chce pan?
- Nie-westchnąłem-nie ma co. Tracimy tylko czas. Tamto koło też
nie wygląda najlepiej. Je również będę musiał wymienić.
Chwycił oburącz za drzwi. Na jego czoło zsunął się niesforny kosmyk,
lecz nie zwrócił na niego uwagi.
- W zasadzie powinienem zatrzymać pański samochód. Mógłbym
nawet kazać panu wracać na piechotę. Ale my sobie zawrócimy, zajedzie pan
do warsztatu i wszystko ładnie wymieni. Pojadę za panem.
Oznaczało to, lekko licząc, godzinę spóźnienia, a fortepiany nie są
towarem, który można sprzedać każdego dnia. O mały włos nie powiedzia-
łem, że nie płacą mu za przeszkadzanie ludziom w pracy. Lecz on od słońca
dostawał iluminacji.
- Proszę mnie posłuchać - rzekłem - mam spotkanie o dwa kroki
stąd. Ja nie wyjechałem na przejażdżkę, jadę sprzedać pianino, a wie pan, że
dzisiaj przedsiębiorstwo nie może sobie pozwolić na przegapienie najmniej-
szego interesu. Ostatnio wszyscy mamy nóż na gardle... Daję panu słowo, że
po powrocie zajmę się kołami. Przysięgam panu.
- Nie. Ma być natychmiast - szczeknął.
Chwyciłem kierownicę i siłą woli powstrzymałem się przed zaciśnięciem
pięści; ręce miałem sztywne i proste jak kawałki drewna.
- Dobrze - powiedziałem -jeśli już pan tak bardzo chce mi wlepić
mandat, to proszę, śmiało. Przynajmniej będę wiedział, na co dzisiaj
zapracuję. Zdaje się, że nie mam wyboru...
- Nic nie mówiłem o mandacie. Powiedziałem, że to koło należy
NATYCHMIAST wymienić!
- Tak, zdążyłem zrozumieć. Ale jeżeli przez to mam stracić klientkę, to
już wolę zapłacić.
Przez dziesięć sekund milczał, wpijając we mnie wzrok, a potem cofnął się
trochę i powoli wyciągnął z kabury pistolet. W promieniu paru kilometrów
nikt się nie zbliżał.
- Albo robimy, o co proszę-warknął-albo właduję panu kulkę w tę
pieprzoną oponę, tak na początek!
Ani chwili nie wątpiłem, że jest do tego zdolny i w minutę później dwa
samochody mknęły w stronę miasta. Ten ranek mogłem już sobie odpuścić.
Przy wjeździe leżał złom. Włączyłem kierunkowskaz i skręciłem w po-
dwórze. Na końcu łańcucha ujadał pies czarny jak diabeł. Przed szopą jakiś
facet układał śruby i zerkał na nas. Dzień był piękny, wiosenny, niemal
upalny i bez najmniejszego podmuchu wiatru. Wokół piętrzyły się wraki
samochodów. Wysiadłem. Łamignat przykopał psu i wytarł ręce. Uśmiech-
nął się do młodego.
- Siemasz, Richard! Co cię sprowadza? - wykrzyknął.
Robota, stary, jak zawsze.
- A mnie opony - powiedziałem.
Podrapał się w łeb i oznajmił, że w stosie są ze trzy albo cztery mercedesy,
ale kłopot w tym, że trzeba je odnaleźć.
- Niech pan się nie martwi - zarżałem - po to tu jestem.
Poszli obalić piwo w cieniu szopy, a ja wlazłem między wraki. Miałem
prawie pół godziny spóźnienia. Blacha paliła dłonie. Władza była w ręku
wroga. Musiałem się wdrapywać kilkakrotnie na maski, aż wreszcie wypat-
rzyłem jakiegoś benza.
Przednia lewa opona nadawała się, tylko że zapomniałem zabrać
podnośnik. Zawróciłem. Powietrze pachniało olejem silnikowym z wymiany.
Wyjąłem z samochodu narzędzia. Obaj panowie siedzieli na skrzynkach
i dyskutowali. Korzystając z przerwy, ściągnąłem sweter. Przechodząc obok,
kiwnąłem im ręką.
Tak się złożyło, że mercedes, którego upatrzyłem, miał na karku
furgonetkę. Nie chciałbym niczego przejaskrawiać, ale muszę zaznaczyć, że
miałem dobry ubaw podnosząc go i kiedy udało mi się wyrwać to koło
szatana, pot ze mnie kapał, a podkoszulek zmienił barwę. Słońce tkwiło
niemal w pionie. Teraz pozostało już tylko powtórzyć operację w innym
miejscu. Czyli przesunąć skałę.
Przy szopie panował miły nastrój: gliniarz o czymś opowiadał, a wrakarz
z radochy walił się po udach. Zanim powróciłem do harówy, koniuszkami
paznokci wyciągnąłem papierosa. Łruby trochę się zapiekły, ocierałem czoło
przedramieniem. Nadstawiałem ucha na wypadek, gdyby zawołali mnie na
piwo, lecz moje miejsce było tutaj, na rozżarzonej patelni, i kiedy wyciągając
ramiona pokazałem koło, usłyszałem ich śmiech.
Na koniec zapłaciłem facetowi. Forsa zniknęła w jego kieszeni. Gliniar-
czyk popatrzył na mnie z zadowoloną miną. Zwróciłem się do niego:
- Gdyby kiedyś pan czegoś potrzebował, niech się pan nie krępuje.
- Przemyślę to - odparł.
Bez słowa wróciłem do samochodu. Słowa to ślepe pociski. Podjechałem
do przodu, półobrót w tył i znowu do przodu; powrót na szosę zabrał mi
w sumie mniej niż trzy sekundy. Ale niewiele więcej potrzebowałem, by zdać
sobie sprawę, jak szybko z jednego gówna można wpaść w drugie.
Ręce miałem upaprane, na czole warstwę czarnej mazi, a o podkoszulku
już nie wspomnę. Wiedziałem instynktownie, że sprzedawca pianin powinien
unikać czegoś takiego jak dżumy. Miałem godzinę spóźnienia, lecz mimo to
zmuszony byłem zahaczyć o dom - nie było wyboru. Doszło do tego, że
musiałem trzymać kierownicę przez dwie papierowe chusteczki.
Wbiegając po schodach od razu zdarłem z siebie podkoszulek i pomkną-
łem do łazienki prosto jak strzała. Betty w samych majteczkach oglądała się
w lustrze z profilu. Podskoczyła.
- Rany boskie, aleś mnie nastraszył!
- Jajajaj, nawet nie wiesz, ile mam spóźnienia!
Łciągając spodnie, streściłem jej historię i wbiegłem pod prysznic.
Zmyłem zewnętrzną warstwę przy użyciu proszku do czyszczenia emalćć
i łazienka wypełniła się parą. Betty przeglądała się nadal.
- Ty - odezwała się - nie sądzisz, że trochę przytyłam?
- Żartujesz chyba, uważam, że wyglądasz teraz idealnie.
- Coś mi się zdaje, że mam większy brzuch.
- No nie, coś ty sobie ubzdurała?
Wystawiłem głowę zza zasłony.
- Słuchaj, zrobisz coś dla mnie? Zadzwoń do tej kobiety i powiedz jej, że
dopiero wyjeżdżam, wstaw jakiś bajer...
Podeszła i przytuliła się do zasłony. Cofnąłem się w głąb.
- Nie, nie, bez takich teraz - powiedziałem.
Przed wyjściem pokazała mi język. Po raz dwudziesty namydliłem ręce
i usłyszałem, jak zdejmuje słuchawkę. Nie ma co, jeżeli nie dojdzie do
sprzedaży, pomyślałem, przegram dzisiaj na wszystkich frontach.
Odkładała właśnie słuchawkę, kiedy stanąłem za nią, mając zupełnie
mokre włosy, ale czyściutki i w podkoszulku o nieskalanej bieli. Pogłaskałem
ją po piersiach na znak przeprosin i pocałowałem w szyję.
- I co powiedziała?
- W porządku, czeka na ciebie.
- Wracam za godzinę, najwyżej za dwie... Postaram się szybko.
Przesunęła ręce do tyłu, żeby mnie objąć.
- Dobrze, że wpadłeś -wymruczała -coś ci pokażę. Wyleciałeś rano
tak szybko...
- Słuchaj, daję ci trzydzieści sekund.
Odeszła na bok i wróciła z małą, szklaną rurką. Zrobiła beztroską minę.
- Czułam się nie bardzo na myśl, że będę chować to dla siebie przez cały
dzień... Teraz już mi lepiej.
Podsunęła mi rurkę pod oczy, tak jakby zawierała ona lekarstwo na
śmierć. Skojarzyło mi się to z próbką, którą można znaleźć w proszkach do
prania, zwłaszcza że Betty uśmiechała się. Uśmiechała się cała jej twarz, poza
oczami.
- Niech no zgadnę - powiedziałem. - To pył z Atlantydy.
- Nie. To żeby wiedzieć, czy jest się w ciąży.
Moje ciśnienie tętnicze opadło na łeb, na szyję.
- I co tam widać? - zapytałem, powstrzymując oddech.
- Że jestem.
- A... a ta cholerna sprężynka?
- No niby tak, ale zdaje się, że czasami to się zdarza.
Nie wiem, ile minut stałem przed nią, przestępując z nogi na nogę,
w każdym razie do chwili, kiedy mózg zaskoczył mi z powrotem. Miałem
wrażenie, że w pokoju jest za mało powietrza, oddychałem szybciej. Jej oczy
wbiły się w moje, trochę mi to pomagało. Stopniowo rozluźniałem zgryz.
A potem uśmiechnęła się i ja również się uśmiechnąłem, nie wiedząc
właściwie dlaczego, bo w moim pierwszym odczuciu popełniliśmy Kosmicz-
ne Głupstwo. Ale może miała rację, może była to jedyna rzecz do zrobienia.
Pozwalała uśpić Diabła. Wybuchnęliśmy zdrowym śmiechem, aż mnie
brzuch rozbolał. Lecz kiedy tak się z nią śmiałem, można było wlać we mnie
morze trucizny. Położyłem ręce na jej ramionach i przesunąłem palcami po
skórze.
- Raz-dwa załatwię z tą babką i wracam do ciebie, zgoda? - odezwa-
łem się.
- No, zresztą i tak mam mnóstwo prania. Nie będę się nudzić, nie ma
obawy.
Wskoczyłem zatem do samochodu i wyjechałem z miasta. Na chodnikach
doliczyłem się dwudziestu kobiet z wózkami. W gardle mi zaschło i nie
bardzo chwytałem, co się dzieje, nigdy nie brałem poważnie pod uwagę
czegoś takiego. Przez głowę jak rakiety przelatywały mi różne obrazy.
Skupiłem się na jeździe, żeby uspokoić nerwy. Droga była piękna. Przy
stu sześćdziesięciu na godzinę minąłem wóz policyjny, lecz nie spostrzegłem
tego. Zatrzymał mnie nieco dalej. Wysiadł z niego nie kto inny jak Richard.
Zęby miał rzeczywiście piękne, zdrowe i równe. Wyciągnął z kieszeni notes
i długopis.
- Teraz jak widzę ten samochód, to od razu wiem, że szykuje się dla
mnie robota - warknął.
Zupełnie nie miałem pojęcia, czego ode mnie chce, nie bardzo wiedziałem
nawet, co robię na tej szosie. Z tej niewiedzy uśmiechnąłem się do niego.
Może stał tak sobie w słońcu od wczesnego ranka?
- O ile dobrze rozumiem - dodał - doszedł pan do wniosku, że po
wymianie koła ma pan prawo jechać jak wariat.
Wcisnąłem kciuk i palec wskazujący w kąciki oczu. Pokiwałem głową.
- Psiakrew, myślami byłem zupełnie gdzie indziej - westchnąłem.
- Niech się pan nie przejmuje. Jeśli znajdę w pańskiej krwi parę promili,
to ja już sprowadzę pana na ziemię.
- Żeby chodziło tylko o to. Dowiedziałem się właśnie, że jestem
tatusiem!
Przez chwilę jakby się wahał, a potem włożył długopis do notesu,
zamknął go i wsunął do kieszeni koszuli. Pochylił się w moją stronę.
- Nie ma pan papierosa? - zapytał.
Dałem mu fajkę. Oparty wygodnie o moje drzwi zapalił i zaczął
opowiadać mi o swoim ośmiomiesięcznym synku, który raczkował po
pokoju, i o różnych rodzajach mleka w proszku, i o tysiącach i jednej radości
ojcostwa, i to, i tamto, i w ogóle. Zaraz zasnę, pomyślałem, a on prawił mi
w najlepsze wykład o ssaniu cycków. Kiedy po chwili mrugnął do mnie,
mówiąc, że przymyka oko i że mogę jechać, pojechałem, bo co.
Przez ostatnie kilometry próbowałem wczuć się w położenie kobiety
i zastanawiałem się, czy chciałbym wówczas mieć dziecko, czy byłaby to moja
głęboka potrzeba. Jednak nie udało mi się wczuć w położenie kobiety.
Dom stanowił piękną posiadłość. Zaparkowałem przed wejściem i wysia-
dłem z małym, czarnym kuferkiem w ręku. W środku nie było nic, ale
zauważyłem, że takie coś uspokaja klientów; straciłem już kilka okazji na
sprzedaż, stawiając się z rękami w kieszeniach. Na podjeździe pojawiła się
piękna dama, z wyglądu trochę pomylona. Pozdrowiłem ją dłonią.
- Droga pani, jestem do pani usług...
Podążyłem za nią do środka. Z drugiej strony, jeśli Betty tego naprawdę
pragnęła, nie miałem prawa jej odmówić; być może taki jest porządek rzeczy,
być może to jeszcze nie śmierć. Nie mówiąc już, że to, co jest dobre dla niej,
mogło z powodzeniem okazać się dobre i dla mnie. Jednak nad tym
wszystkim unosił się powiew grozy. Głupia sprawa, taka zapowiedź zawsze
lekko przeraża. Kiedy znaleźliśmy się w salonie, obejrzałem okno i stwierdzi-
łem, że fortepian zmieści się bez trudu. Wskoczyłem ze swoją gadką.
Tyle że myśli mi się pomieszały i po paru minutach straciłem kontrolę nad
sytuacją.
- Czy kobieta potrzebuje dziecka po to, by się zrealizować? - spyta-
łem.
Wytrzeszczyła oczy. Wróciłem natychmiast do warunków sprzedaży
i zagadałem niepokój, omawiając szczegóły dostawy do domu. Chętnie
usiadłbym w jakimś pustym miejscu i spokojnie wszystko rozważył. To nie
były przelewki. Kiedy patrzyłem wokół siebie, nie bardzo rozumiałem, po co
dziecko miałoby to oglądać. A był to dopiero jeden z wielu cierni całej
kwestćć. Kobieta zaczęła się kręcić po salonie w poszukiwaniu odpowiednie-
go miejsca.
- Pańskim zdaniem lepiej go postawić w stronę południa? - wypyty-
wała mnie.
- To zależy, czy będą grane bluesy - rzuciłem światowo.
Skończony jednak ze mnie łajdak. Wyraźnie to czułem. Lecz czy jest się
prawdziwie łajdakiem tylko dlatego, że brakuje odwagi? Barek zauważyłem
zupełnie przypadkiem. Posłałem jej smutne spojrzenie zbitego psa. Cholera,
powiedziałem do siebie, pomyśleć, że ta pieprzona sprężynka się rozwaliła,
a ja niczego nie poczułem. Padł na mnie blady strach. Czy ja jestem tylko
narzędziem, czy tak naprawdę liczy się jedynie rozkwit kobiety, a dla mnie to
już nic nie zostało? Nie byłem w gruncie rzeczy pewien, czy facet ma
jakąkolwiek szansę, żeby wyjść z tego cało. Kryzys ulotnił się w chwili,
w której miła pani wyjęła kieliszki.
- Proszę niedużo - powiedziałem - nie mam zwyczaju pić po
południu.
Pierwszy kieliszek wychyliłem jednym haustem - nie mogłem się
powstrzymać, zbyt długo na niego czekałem. Przed oczami stanęła mi
łazienka i Betty w majtkach przed lustrem. Ja tu siedziałem, łamiąc sobie
głowę, a tymczasem wymagano ode mnie tylko jednego: żebym stanął na
wysokości zadania. Wiedziałem przecież, że kiedy jest się już zdecydowanym
pójść do końca, zawsze coś dobrego trafi się po drodze. Poprosiłem o jeszcze
odrobinę likieru wiśniowego.
W drodze powrotnej starałem się nie myśleć o niczym. Jechałem grzecznie
po prawej, przydarzyć mi się mogło tylko jedno: mandat za wstrzymywanie
ruchu. Lecz nie spotykałem na szosie innych samochodów, byłem sam,
praktycznie odcięty od świata, ot, pyłek, podążający ku jeszcze mniejszemu.
Zatrzymałem się w mieście, żeby kupić jakąś butelczynę i lody z owocami
męczennicy. Do tego parę najświeższych kaset. Rzekłby kto, że udaję się
z wizytą do chorego. Trzeba stwierdzić, że nie wyglądałem najlepiej.
Kiedy wszedłem, była cała w skowronkach. Grał telewizor.
- Zaraz będzie Flip i Flap - wyjaśniła.
To właśnie miałem ochotę obejrzeć, dokładnie to, lepiej trafić nie
mogłem. Lody, kieliszki i rozsiedliśmy się na kanapie. Z uśmiechem na
ustach pozwoliliśmy, aby reszta popołudnia przesączyła się leniwie; nie
wracaliśmy do tematu. Betty wyglądała świetnie, zupełnie odprężona, tak
jakby był to dzień jak co dzień plus parę łakoci i dobry program w telewizji.
Już zacząłem myśleć, że robię z igły widły.
Na początku byłem jej wdzięczny za to milczenie. Obawiałem się
zwłaszcza, że wejdziemy w szczegóły, a ja potrzebowałem jeszcze czasu, by
przyzwyczaić się do tej myśli. Później, w miarę jak robiło się późno,
spostrzegłem, że to ja nie mogłem wytrzymać. Kiedy kończyliśmy kolację,
a ona połykała beztrosko jogurt naturalny, gryzłem już paznokcie.
Gdy znaleźliśmy się w łóżku, przekłułem wreszcie balon. Pogłaskałem ją
delikatnie po udach.
- To co, powiedz mi, jak się z tym czujesz.
- O rany... nie mogę powiedzieć tak od razu. I muszę jeszcze zrobić
badania, żeby wiedzieć na pewno.
Przytuliła się, rozwierając nogi.
- No tak, ale wyobraź sobie, że jesteś pewna... Podobałoby ci się?-
nalegałem.
Pod palcami poczułem jej owłosienie, ale nie śpieszyło mi się. Mogła sobie
kręcić pupą, ja chciałem konkretnej odpowiedzi. W końcu zrozumiała.

- Ooo, wolę się na razie nie zastanawiać za dużo - powiedziała.-
W pierwszej chwili pomyślałam, że to nic złego...
To wszystko, co chciałem wiedzieć. Wszystko jasne, jesteśmy w domu.
Ześlizgnąłem się na jej brzuch z wyraźnym zawrotem głowy. Kiedy się
pieprzyliśmy, jej sprężynka zdała mi się rozwaloną bramą, której odrzwia
trzaskają na wietrze.
Nazajutrz poszła zrobić badania. Nazajutrz po raz pierwszy w życiu
zatrzymałem się przed wyspecjalizowanym sklepem i obejrzałem dokładnie
wszystko, co wystawiono w witrynie. Można było dostać zawału, lecz
przypuszczałem, że wcześniej czy później przyjdzie mi tu wdepnąć. Wszedłem
do środka. Aby wprawić sobie rękę,~ zakupiłem dwa śpioszki. Czerwony
i czarny. Sprzedawczyni zapewniła mnie, że będę z nich bardzo zadowolony,
nic nie kurczą się w praniu.
Resztę dnia spędziłem obserwując Betty. Lewitowała dziesięć centymet-
rów nad ziemią. Podczas gdy przyrządzała placek z jabłkami, dyskretnie
dałem sobie w szyję. Zszedłem wyrzucić śmieci w atmosferze greckiej tragedćć.
Kiedy znalazłem się na dworze, niebo było obłędnie czerwone, a ostatnie
promienie wysyłały światło przypudrowane różem. Wydało mi się, że moje
ręce są o wiele bardziej opalone a włosy na nich niemal białe. O tej godzinie
ludzie zasiadali do kolacji, na ulicy nie było nikogo, nikogo, kto by to
obejrzał. To znaczy byłem ja. Przykucnąłem przy wystawie sklepowej
i zapaliłem łagodnego, słodkiego papierosa. Z dala dochodziły przytłumione
hałasy, lecz na ulicy panowała cisza. Delikatnie strząsałem popiół między
nogi. Życie nie było absurdalnie proste, było straszliwie skomplikowane.
I niekiedy męczące. Wykrzywiłem się w poświacie jak facet, któremu w tyłek
wlazło dwadzieścia centymetrów. Patrzyłem w górę, aż do oczu napłynęły mi
łzy, potem przejechał samochód i wstałem. I tak już nie było co oglądać. Nic
poza facetem, który pod koniec dnia wyniósł na ulicę parę głupich toreb ze
śmieciami.
Po dwóch czy trzech dniach przyzwyczaiłem się. Wróciłem do siebie, do
normalnego rytmu. Moim zdaniem w mieszkaniu panował dziwny spokój,
atmosfera, jakiej nie znałem. Nie było to złe. Miałem wrażenie, że Betty
odpoczywa, jakby wróciła po długim biegu, i mogłem bez trudu dostrzec, że
nieustanne napięcie, które w niej tkwiło, zaczynało powoli słabnąć.
Ostatni przykład pochodził zaledwie sprzed paru godzin. Obsługiwałem
właśnie klientkę, numer, jaki się trafia sprzedawcy pianin raz czy dwa razy
w życiu. Dziewczyna bez wieku, z nieświeżym oddechem i napierająca całym
dziewięćdziesięciokilowym cielskiem. Przesuwała się od pianina do pianina,
pytała trzy razy o cenę, patrzyła w drugą stronę, podnosiła klapy, wciskała
pedały i po pół godzinie byliśmy wciąż w tym samym punkcie. W sklepie
zionęło potem i wyobrażałem sobie, jak ją chwytam i duszę. Ponieważ
podniosłem gło~ Betty przyszła zobaczyć, co się dzieje.
- Wciąż nie bardzo rozumiem - powiedziała panienka - jaka jest
różnica między tym a tamtym.
- Taka, że jeden ma nogi okrągłe, a drugi kwadratowe-westchnąłem.-
O psiakrew, trzeba będzie już zamykać.
- W gruncie rzeczy waham się między pianinem a saksofonem - wy-
znała.
- Za parę dni będziemy mieli dostawę fujarek, może pani jeszcze się
wstrzyma - zachrypiałem.
Ale nie słuchała, wsadziła łeb w pianino, żeby się przekonać, co ma we
wnętrznościach. Pokazałem Betty ręką, że mam tego potąd.
- Ja stąd spadam, będzie lepiej - mruknąłem. - Powiedz jej, że
zamykamy.
Poszedłem na górę, nie odwracając się. Wypiłem dużą szklankę zimnej
wody. Nagle opanowały mnie wyrzuty sumienia. Kto jak kto, ale ja
powinienem dobrze wiedzieć, że w ciągu najbliższych pięciu minut Betty
z pewnością wypieprzy to szkaradztwo przez okno. Niewiele brakowało,
bym zszedł na dół, lecz się rozmyśliłem. Nie było nic słychać, żadnego
odgłosu zbitej szyby ani nawet krzyku. Byłem zdumiony. Ale najbardziej
nieprawdopodobne miało się dopiero stać. Wróciła po trzech kwadransach
cała uśmiechnięta i z pogodą na twarzy.
- Uważam, że byłeś bardzo niemiły dla tej dziewczyny - rzekła.-
Powinieneś podchodzić do tego nieco spokojniej.
Wieczorem wziąłem się za scrabbla. Mogłem wstawić słowo JAJNIKI,
policzyłoby mi się potrójnie, ale wymieszałem litery i powymieniałem je.
Kiedy dostarczałem pianino do domu klienta, wstawałem na ogół
wcześnie. W ten sposób zyskiwałem całe popołudnie, żeby móc dojść do
siebie. Opracowałem pewien numer z chłopakami, którzy pracowali jako
kierowcy w sklepie meblowym parę przecznic dalej. Pomysł przyszedł mi do
głowy w dniu, gdy wyładowywali kredens przed sąsiednim domem. Telefo-
nowałem do nich w przeddzień, spotykaliśmy się wczesnym ranem na rogu
i ładowaliśmy pianino na wynajętą furgonetkę; potem jechali za mną swoją
ciężarówką. Następnie przenosiliśmy pianino i na koniec rozdawałem im po
portrecie. Mieli wtedy na twarzy zawsze ten sam uśmiech. Tyle że tego ranka,
kiedy mieliśmy przewieźć mały fortepian, wszystko odbyło się zupełnie
inaczej.
Wyznaczyliśmy sobie spotkanie na siódmą i od rana warowałem, paląc
pierwszego papierosa i wydeptując ścieżkę na chodniku. Niebo było szare,
zanosiło się na deszcz w ciągu dnia. Betty nie obudziłem, ześlizgnąłem się
z łóżka niczym leniwy wąż.
Dziesięć minut później spostrzegłem wreszcie, jak wyjeżdżają zza zakrętu
i kierują się w moją stronę, ocierając się o chodnik. Jechali rzeczywiście
powoli; co oni tam, kurwa, wyprawiają, zastanawiałem się. Kiedy się znaleźli
na mojej wysokości, nawet się nie zatrzymali. Szofer stanął za kierownicą,
dawał mi rozpaczliwe znaki i stroił głupie miny, a ten drugi wymachiwał jakąś
planszą i przystawiał ją do szyby. Było na niej napisane: STARY SIEDZI
NAM NA TYŁKU!! Od razu się skapowałem. Udałem, że zawiązuję
sznurowadło. Pięć sekund później przejechał mi przed nosem ciemny
samochód, a za kierownicą faktycznie siedział człowieczek w okularach.
Zaciskał zęby.
Tak czy owak, nie było mi do śmiechu. Kiedy wyznaczam datę dostawy
pianina, zawsze dotrzymuję słowa. Pogłówkowałem raz-dwa i pognałem
sprintem do sklepu Boba. Na górze paliło się światło. Nazbierałem małych
kamyków i obrzuciłem nimi okna. Pojawił się Bob.
- Cholera - powiedziałem - pewnie cię obudziłem?
- Nie, niespecjalnie - odparł - jestem na nogach od piątej rano.
Musiałem wstać, żeby ukołysać wiesz kogo.
- Bob, posłuchaj, mam zasrany kłopot. Zostałem sam z pianinem na
głowie; nie mógłbyś wyrwać się stąd na chwilę?
- Czy się wyrwać, to nie wiem. Ale mogę ci pomóc, nie ma sprawy.
- Łwietnie. Podjadę po ciebie za godzinkę.
Wiedziałem, że w trójkę dalibyśmy radę wnieść fortepian przez okno.
Tamten chłopak, szofer, sam jeden potrafił wgramolić się z szafą na szóste
piętro. Ale ja tylko z Bobem: nie było na co liczyć. Wsiadłem do furgonetki
i podskoczyłem do agencji. Trafiłem na młodego gościa w prążkowanym
krawacie i w spodniach z kantem ostrym jak żyleta.
- Oddaję furgonetkę. Potrzebuję teraz czegoś większego z mechaniz-
mem do wyładowywania.
Wziął to za żart:
- Mam coś w sam raz dla pana. Dwadzieścia pięć ton, dopiero co
wróciła. Z elewatorem i dźwigiem.
- W zupełności mi to starczy.
- Problem w tym, jak to prowadzić - wyszczerzył zęby.
- Problemu nie ma - odparłem. - Wpadam w kontrolowany poślizg
na tirze z przyczepą.
Faktem jest, że manewrować tym draństwem było diabelnie ciężko i że
nigdy nie miałem czegoś takiego w rękach. Ale przejechałem przez miasto,
nie wyrządzając szkód, w końcu nie była to znowu taka sztuka - należało
wyjść z założenia, że to inni powinni przed tobą uciekać. Dzień wstawał
z trudem, chmury tuliły się mocno do siebie. Poszedłem po Boba, zaniosłem
mu rogaliki.
Usiedliśmy przy stole w kuchni i wypiłem z nimi kawę. Na zewnątrz było
tak ciemno, że zapalili lampę, Łwieciła zimnym blaskiem. Annie i Bob
wyglądali tak, jakby nie spali od kilku tygodni. Kiedy zapychaliśmy się
rogalikami. niemowlak dostał szału, a Archie przewrócił na stół swoją miskę
z płatkami. Bob zerwał się i lekko zachwiał.
- Daj mi pięć minut na ubranie się, i już nas nie ma - powiedział.
Archibald mył sobie ręce pod malutką kaskadą mleka spływającą ze
stołu, a drugi aparat nadal wrzeszczał. Dlaczego musiałem być świadkiem
tak potwornych rzeczy? Annie wyjęła z garnka butelkę ze smoczkiem
i wreszcie mogliśmy się dosłyszeć.
- No i jak? - zapytałem. - Z Bobem układa się lepiej?
- Och... niby lepiej, ale tylko TROCHĘ, to wciąż nie to. A co, miałeś coś
na myśli?
- Nie - zaprzeczyłem. - Aktualnie zużywam wszystkie siły na to, by
nie myśleć o niczym.
Spojrzałem na mojego sąsiada, który lepił paszteciki ze zbożowych
płatków, ugniatając je w dłoni.
- Dziwny z ciebie facet.
- Obawiam się, że nie. Niestety.
Kiedy wyszliśmy na dwór, Bob spojrzał na niebo i skrzywił się.
- Wiem, wiem - potwierdziłem. - Jedziemy, szkoda czasu!
Wynieśliśmy fortepian na chodnik i związaliśmy go grubymi pasami.
Następnie poleciałem po książkę obsługi i podszedłem do dźwigu. Było co
naciskać: mnóstwo pokręteł do przesuwania w prawo i w lewo, do
podnoszenia, opuszczania, skracania i wydłużania, do manewrowania
wciągarką. Wystarczyło zgrać wszystko ze sobą. Włączyłem.
Przy pierwszej próbie o mało nie skróciłem o głowę Boba, który lekko się
uśmiechając, obserwował mnie z drugiej strony ulicy. Stery były niezwykle
czułe i musiałem potrenować kilkanaście minut, zanim jako tako opanowa-
łem mechanizm. Najtrudniej było uniknąć nagłych wstrząsów.
Nie bardzo wiem jak to się stało, ale w końcu załadowałem ten fortepian.
Lał się ze mnie pot. Przywiązaliśmy instrument bez sensu, jak chorzy,
i wyruszyliśmy.
Denerwowałem się, zupełnie jakbyśmy przewozili nitroglicerynę. Nad
naszymi głowami zawisła burza, a sumienie nie pozwalało mi dopuścić, by na
B"sendorfera spadła choćby kropla deszczu - nie mogłem się tak zbłaźnić.
Niestety, ciężarówka wlokła się siedemdziesiątką i niebo obniżało się coraz
bardziej.
- Bob, jeszcze chwila i będzie po zabawie - zauważyłem.
- No, nie rozumiem, dlaczego nie nałożyliśmy plandeki.
- A ty widziałeś tu coś takiego? Widziałeś coś, co przypomina
plandekę?!. O Boże, przypal mi papierosa.
Pochylił się, .by wcisnąć zapalniczkę. Rzucił okiem na tablicę.
- Rany, do czego są te wszystkie guziki?
- Żebym to ja wiedział, nie znam nawet połowy.
Gniotłem do dechy. Spływał po mnie zimny pot. Jeszcze kwadransik,
głupie piętnaście minut i wyjdziemy z tego cało. To wyczekiwanie dobijało
mnie. Przygryzałem kącik :ust, kiedy pierwsze krople przeleciały po szybie.
Zabolało mnie to tak bardzo, że chciałem wyć z wściekłości, lecz żaden
dźwięk nie wydarł się z mojego gardła.
- Popatrz, znalazłem to do spryskiwania szyb - oznajmił Bob.

Po dotarciu na miejsce objechałem dom i wykonawszy slalom między
grządkami, zatrzymałem się przed oknem. Dama była w siódmym niebie,
okrążała ciężarówkę, ściskając w ręku chusteczkę.
- Postanowiłem sam się zająć dostawą - wyjaśniłem - w ostatniej
chwili wszyscy moi ludzie nawalili.
- Ach, wiem dobrze, jak to jest - przymilała się. - Dzisiaj nie można
już liczyć na własny personel.
- Przekona się pani - dodałem - któregoś dnia poderżną nam gardło
we śnie.
- Hi, hi, hi! - pisnęła.
Wyskoczyłem z ciężarówki.
- No to zaczynamy! - zawołałem.
- Polecę służbie, żeby otworzyła okno.
Co chwila spadały na nas podmuchy chłodnego i wilgotnego wiatru.
Wiedziałem, że każda sekunda jest droga. Fortepian połyskiwał niczym
jezioro. Coś we mnie drżało. Nastrój zupełnie jak z filmu katastroficznego,
kiedy nie słychać już tykania bomby.
Wyrwałem fortepian i wzbiłem go w powietrze. Kołysał się ciężko. Niebo
nad nami już miało pęknąć, powstrzymywałemje tylko siłą woli. Kiedy okna
się rozwarły, dokładnie wymierzyłem i wysłałem fortepian do środka.
Rozległ się brzęk tłuczonego szkła, a na rękę spadła mi kropla deszczu.
Wzniosłem ku niebu triumfujące oblicze. Jakże podobały mi się te kropelki,
każda z osobna i wszystkie razem, teraz gdy instrument był bezpieczny.
Z lekkim sercem opuściłem dźwignię i poszedłem zobaczyć, cóż takiego
zbiłem.
Poprosiłem klientkę o przesłanie mi rachunku od szklarza i dałem
Bobowi znak, że nadszedł czas, byśmy się zajęli odwiązaniem pasów. To on
robił węzły. Chwyciłem jeden w ręce, obejrzałem go i dyskretnie pokazałem
Bobowi.
- Wiesz co, Bob - szepnąłem - nawet nie ma co próbować go
rozsupłać, zacisnąłeś go na amen. Pewnie inne też, nie?
Po jego oczach widziałem, że tak. Wyciągnąłem z kieszeni mój nóż marki
Western i przeciąłem po kolei wszystkie pasy, ciężko wzdychając.
- Szlag by cię trafił - wymruczałem.
Ale przecież instrument stanął gdzie miał stanąć i wyszedł z tego bez
najmniejszego zadrapania, nie miałem powodów do niezadowolenia. Na
zewnątrz lało jak z cebra. Odczuwałem niemalże zwierzęcą przyjemność,
widząc, jak deszcz zalewa okolicę i ciska się wściekle, podczas gdy mnie udało
się przed nim uciec: Poczekałem, aż pani zechce wreszcie pójść po pieniądze.
Pracę mogłem uważać za skończoną.
Potem odstawiłem Boba do domu i odwiozłem ciężarówkę. Wsiadłem
w autobus. Deszcz już ustał i miejscami pokazało się kilka niebieskich
prześwitów. Napięcie tego poranka wykończyło mnie, ale wracałem z kupą
szmalu w kieszeni i było to jakieś zadośćuczynienie. A w dodatku miałem
miejsce siedzące za szoferem, przy oknie, i nikt nie sterczał mi nad głową,
kiedy patrzyłem na przemykające ulice.
W domu nie było nikogo. Nie mogłem sobie przypomnieć, czy Betty
mówiła, że gdzieś wychodzi; od wczorajszego dnia upłynęły wieki. Udałem
się prosto do lodówki i wyjąłem to i owo na stół. Piwo ijajka na twardo były
zupełnie zmrożone; poszedłem wziąć prysznic w oczekiwaniu, aż świat
powróci do ludzkiej temperatury.
Wracając do kuchni, kopnąłem w zmiętą kulkę papieru. Takie rzeczy
zdarzały mi się częściej niż powinny, ale tak już jest, na ziemi zawsze coś 
leży.
Podniosłem kartkę, rozwinąłem ją, usiadłem i przeczytałem. To był wynik
badań z laboratorium. Wynik negatywny. No mówię przecież: NEGA-
TYWNY!!
Skaleczyłem sobie palec otwierając piwo, lecz nie od razu to spostrzeg-
łem. Wypiłem jednym haustem. Z całą pewnością było gdzieś zapisane, że
wszystkie moje nieszczęścia przyjdą pocztą. Jakie to było zwykłe, jakże
przeraźliwie banalne - to Piekło mrugało do mnie okiem. Upłynęła chwila,
zanim coś się we mnie ruszyło i nieobecność Betty zaczęła ciążyć mi boleśnie.
Jeśli będę tak siedział, zostanie ze mnie tylko miazga, pomyślałem. Wczepi-
łem się kurczowo w oparcie, aby się podnieść i z palca siknęła krew.
Postanowiłem wsadzić go pod wodę - to może z jego powodu bolało mnie
wszędzie. Podszedłem do zlewu i w tej samej chwili dostrzegłem w torbie na
śmieci czerwoną plamę. Domyśliłem się od razu, co to jest, ale zanurzyłem
rękę. Czarne też tam leżało, to były śpioszki; być może nie kurczyły się
w praniu, tego nie dowiem się nigdy, ale jedna rzecz była pewna: tak,
najlepszy dowód miałem przed oczami, a mianowicie, że źle znosiły cięcia
nożyczkami. To odkrycie pogrążyło mnie. Dawało mi pojęcie, w jaki sposób
Betty podeszła do sprawy. Można by sądzić, że to krew błyszczy na moim
palcu, ale nie, tak naprawdę rozkrajano mi całe ciało. Tak naprawdę ziemia
zakołysała się na swej osi.
Opanowałem się, potrzebowałem chwili na zastanowienie. Obmyłem
palec i obwinąłem go plastrem. Najgorsze, że cierpiałem za dwoje: miałem
ostrą świadomość tego, co może odczuwać Betty, sparaliżowało mi połowę
mózgu i wnętrzności mi się przewracały. Wiedziałem, że muszę się udać na jej
poszukiwanie, lecz przez chwilę sądziłem, że to przerasta moje siły-niewiele
brakowało, bym osunął się na łóżko i czekał, aż nadejdzie rozszalała zamieć
i uśpi mnie, i rozwieje moje myśli. Stałem pośrodku pokoju, z rozciętym

palcem i kieszenią pełną forsy. W końcu zamknąłem drzwi i wyszedłem na
ulicę.
Przez całe popołudnie szukałem jej bezskutecznie. Przejechałem parokro-
tnie chyba wszystkie ulice miasta, przenosząc wzrok z jednego chodnika na
drugi, goniłem za dziewczynami, które były do niej z daleka podobne,
zwalniałem przy kawiarnianych ogródkach, sprawdzałem w najbardziej
uczęszczanych miejscach, przemierzałem na pierwszym biegu puste ulice;
powolutku zaczął zapadać wieczór. Pojechałem zatankować. Kiedy płaci-
łem, musiałem najpierw wyjąć gruby plik banknotów. Człowi‚k nosił czapkę
esso, na daszku miała tłuste ślady. Spojrzał na mnie nieufnie.
- Właśnie obrabowałem skarbonkę w kościele - powiedziałem.
O tej porze mogła równie dobrze być o pięćset kilometrów stąd; potworny
ból głowy to wszystko, z czym wracałem z mojej przejażdżki. Było już tylko
jedno miejsce, w którym mógłbym ją znaleźć: chatka na górze, lecz nie
potrafiłem podjąć decyzji. Myślałem, że jeżeli jej tam nie znajdę, nie znajdę 
jej
już nigdy więcej. Powstrzymywałem się przed wystrzeleniem tego ostatniego
naboju. Miałem jedną szansę na milion, że tam jest, i tylko ta szansa mi
pozostała. Pokręciłem się jeszcze trochę w świetle neonów, a potem
zawróciłem do domu po latarkę i kurtkę.
Na pierwszym piętrze paliło się światło. Ale mogłem przecież zapomnieć
i zostawić coś na gazie lub nie zakręcić wody - specjalnie nawet by mnie to
nie zdziwiło. Gdybym zastał chałupę w ogniu, w stanie, w jakim byłem,
wziąłbym to za strzałę liliputa. Wszedłem na górę.
Siedziała przy stole kuchennym. Miała dziko, przesadnie wymalowaną
twarz i włosy pościnane bez ładu i składu. Spojrzeliśmy na siebie. Poniekąd
oddychałem, ale zarazem dusiłem się czy coś takiego. Nie przyszło mi do
głowy, że mógłbym cokolwiek powiedzieć. Zdążyła już nakryć do kolacji.
Wstała bez słowa i przyniosła mi talerz. Pulpety w sosie pomidorowym.
Usiedliśmy naprzeciw siebie; ona, ona zniszczyła sobie twarz i ja nie mogłem
tego długo wytrzymać. Gdybym otworzył wówczas usta, rozległby się jęk.
Pozostały jej tylko trzy-, czterocentymetrowe kosmyki, a tusz i szminka
rozpływały się na wszystkie strony. Patrzyła na mnie uporczywie i jej
spojrzenie było gorsze niż wszystko. Poczułem, że zaraz coś we mnie trzaśnie.
Pochyliłem się i nie spuszczając z niej wzroku, zanurzyłem obie ręce
w talerzu z pulpetami. Były gorące. Zagarnąłem całą dłoń pulpetów,
pomidorowy sos sptywał mi między palcami, i wgniotłem je sobie w twarz:
w oczy, w nos, we włosy; parzyło mnie, ale poprzyklejałem je wszędzie.
Ześlizgiwały się i upadały mi na nogi.
Wierzchem ręki starłem coś jak łzę a la sos pomidorowy. Ciągle nie
zamieniliśmy słowa. I tak siedzieliśmy.
21
- Rany boskie! - wykrzyknąłem - jak będziesz tak się wyrywać, to
nigdy mi się nie uda!!
W dodatku usadowiliśmy się przy otwartym oknie i słońce biło mnie
prosto w twarz. Jej włosy tak bardzo migotały, że z trudem je chwytałem.
- Pochyl się trochę...
Ciach, ciach-wyrównałem z rozpędu dwa kosmyki. Trzeba było trzech
dni, żeby do tego doszło, żeby pozwoliła się zająć tymi włosami. A tak
naprawdę spodziewaliśmy się po południu Eddie'ego i Lizy, to zadecydowało
przede wszystkim. Trzy dni, by wygrzebać się z dołka. To znaczy nie dla
mnie, dla niej.
Tak czy owak, ładnie było w krótkich włosach mojej brunetce o zielonych
oczach, dobre i to. Chwytałem kosmyki między palce i ciąłem je jak kiście
czarnych winogron. Nie miała oczywiście zachwyconej miny, lecz byłem
pewien, że przy odrobinie pudru na policzkach zmyli wszystkich, a ponczem
miałem się zająć ja. Powiedziałem jej, żeby się nie przejmowała. Ci, co
przyjeżdżają z miasta, zawsze są bladzi jak śmierć.
Nie myliłem się, a poza tym Eddie zmienił wóz. Nowy był w kolorze
wędzonego łososia i miał odsuwany dach~ Nałykali się po drodze sporo
kurzu, wyglądali oboje na sześćdziesięciolatków. Liza wyskoczyła z samo-
chodu.
- Och, kochanie, ścięłaś sobie włosy? Ach, jak ci teraz dobrze!
Tak rozmawiając, spokojnie zbliżaliśmy się w stronę ponczu. Nie chcę się
chwalić, ale był to dynamit. Liza miała ochotę na prysznic i obie dziewczyny
zniknęły w łazience unosząc szklanki. Eddie klepnął mnie w udo.
- Wiesz, cieszę się, że cię widzę, stary trepie! - wykrzyknął.
- A jak! - odparłem.
Rozejrzał się raz jeszcze, kiwając głową:
- No no, chylę czoło.
Poszedłem otworzyć puszkę dla Bongo. Dzięki obecności Lizy i Eddie'ego
mogłem się wreszcie rozluźnić. Przez te trzy dni nieraz się zastanawiałem,
czy z tego wyjdziemy, czy uda mi się ją wyciągnąć i wyprowadzić w stronę
światła. Włożyłem w to wszystkie siły, mam na myśli wszystko, co miałem
w głowie i to co we wnętrznościach. Walczyłem wściekle. Widziałem
doskonale, jak zleciała w dół na łeb, na szyję, tak że aż trudno sobie
wyobrazić; nie wiem, jakim cudem udało się nam z tego podnieść, jaki to
miłosierny prąd wyniósł nas na plażę. Byłem wykończony. Po takim wysiłku
jak ten otworzenie puszki z pasztetem dla psa wydawało mi się rÓwnie
męczące, co włamanie się do kasy pancernej. Ale w chwilę później dwa
kieliszki ponczu, i kroczyłem ku jutrzence. Z łazienki dobiegały chichoty
dziewczyn, to było niemal zbyt piękne.
Kiedy ogień powitalnej euforćć nieco już przygasł, przystąpiliśmy z Ed-
die'em do działania. Dziewczyny wolały spędzić pierwszy wieczór w domu,
trzeba więc było zrobić trochę zakupów i po drodze wpaść do Boba, by
zabrać materac i parawan, podobno chiński. Po ponczu nie było już śladu.
Kiedy wyszliśmy, zapadał' zmierzch i wiał łagodny wiatr. Poczułbym się
zupełnie dobrze, gdybym tylko potrafił się pozbyć pewnej dosyć głupiej
myśli. Wiedziałem, że nic nie mogę poradzić; że należy to do owych drobnych
różnic między mężczyzną a kobietą, lecz nie przestawałem sobie powtarzać,
że w tej historćć ból nie został podzielony równomiernie. Dla mnie to było
zbyt abstrakcyjne. Czułem, że gardło wypełnia mi kula powietrza, której nie
umiałem przełknąć.
Poszliśmy zatem do Boba po cały majdan,~ wróciliśmy, niosąc materac za
brzegi. Klęliśmy i dyszeliśmy, sprężyny śpiewały, a cały kłopot polegał na
tym, że nawet mowy nie było, by ciągnąć to łajdactwo po chodniku:
musieliśmy targać go na wyciągniętych rękach. Parawan wydawał się przy
nim lekki jak piórko.
Weszliśmy zadyszani na górę, dziewczyny aż się zaśmiewały. Kiedy
łapałem oddech, czułem, że wzmaga się we mnie działanie alkoholu i krew
goni coraz szybciej. Nie było to nieprzyjemne - po raz pierwszy od trzech
dni wracała mi świadomość, że mam ciało. Dziewczyny przygotowały dla nas
długą listę; truchtem wybiegliśmy na ulicę.
Kiedy już się znaleźliśmy w mieście, w mgnieniu oka załatwiliśmy
wszystko, co trzeba - bagażnik limuzyny zapełnił się po brzegi. Gdy na
koniec wychodziliśmy z cukierni, każdy z pakunkiem ciastek w ręku, jakiś
facet podszedł do Eddie'ego i zaczął go ściskać. Widziałem tego człowieka
w dniu pogrzebu, przypominałem go sobie jak.przez mgłę. Podał mi piątkę,
był niski, raczej wiekowy, ale tryskał życiem. Trzymałem się trochę na
uboczu, żeby mogli spokojnie pogadać, i paliłem papierosa, patrząc w roz-
gwieżdżone niebo. Słyszałem co drugie słowo. O ile dobrze chwytałem, gość
nie miał och"ty tak nas puścić: Eddie powinien koniecznie zobaczyć jego
nową salę treningową była tuż obok; nie zamierzał uwierzyć, że nie mamy
nawet pięciu minut. '
- To co robimy? - zapytał mnie Eddie.
- Bez dyskusji, idziemy za mną! - uśmiechnął się tamten.
Włożyliśmy ciastka ~do bag"żnika. Nie mogę odmówić, wyjaśnił mi
Eddie, znam go już 'co najmniej od dwudziestu lat; kiedyś pomagałem mu
w organizowaniu różnych zawodów pięściarskich po okolicy, kupę razem
przeżyliśmy, facet jest do rzeczy. Odpowiedziałem, że doskonale rozumiem,
a w ogóle to nie jest późno i wcale mi to nie przeszkadza, poważnie, nic a nic.
Zamknęliśmy bagażnik i skręciliśmy za róg.
Sala była mała, zajeżdżało w niej skórą i potem. Na ringu trenowało
dwóch facetów. Słychać było uderzenia rękawic o ciało i wodę pod
prysznicami. Stary zaprowadził nas za coś w rodzaju kontuaru i wyciągnął
trzy lemoniady. Oczy zrobiły mu się okrągłe jak piłki.
- No i co, Eddie, jak ci się podoba? - zapytał.
Eddie w zwolnionym tempie musnął pięścią jego podbródek.
- Co tu dużo gadać, wygląda na to, że trzymasz rękę na sterze.
- Ten w zielonych majtkach to Joe Attila. Mój najnowszy. Wkrótce
o nim usłyszysz. Ten chłopak idzie naprzód, mówię ci, ma coś w sobie.
Udał, że wyprowadza haka w żołądek Eddie'ego. Powoli wyłączałem się
z rozmowy. Piłem sobie oranżadkę, obserwując, jak Joe Attila ćwiczy swoją
technikę na partnerze. Ten drugi był o wiele starszy i miał na sobie czerwony
dres: Joe walił w niego jak lokomotywa i stary chował się za rękawicami,
pomrukując: dobrze, Joe, dalej, jeszcze, bardzo dobrze, tak jest, Joe, i Joe
ładował ile wlezie. Nie wiedzieć czemu ten widok zahipnotyzował mnie,
głowa mi rozgorzała. Podszedłem do lin. Zupełnie nie znałem się na boksie,
widziałem w życiu jeden, może dwa mecze, ale nie zachwyciłem się, zwłaszcza
tamtego razu, gdy obryzgali mi kolana krwią. A jednak z wywieszonym
narkotycznie jęzorem patrzyłem teraz, jak na starego spada nawałnica
ciosów; widziałem już tylko błysk rękawic przelatujących niczym strzały i nie
myślałem o niczym.
Eddie z kumplem podeszli do mnie w chwili, kiedy Joe skończył występ.
Biły na mnie poty. Złapałem Eddie'ego za połę marynarki.
- Eddie, posłuchaj, co mówię, to marzenie mojego życia! Wyjść na ring
w rękawicach, choćby tylko na minutkę, i udawać, że toczę walkę z prawdzi-
wym zawodowcem!
Wszyscy wybuchnęli śmiechem, Joe jeszcze głośniej niż reszta. Zaparłem
się, powiedziałem: przecież jesteśmy wśród przyjaciół, to tylko na żarty, nie
chcę umrzeć, nie przeżywszy tego chociaż raz. Eddie podrapał się po karku.
- Poważnie chcesz? Nie zgrywasz się?
Zacisnąłem zęby i potaknąłem. Odwrócił się w stronę kumpla.
- Ja wiem, da to się jakoś zrobić?
Tamten odwrócił się w stronę Joe'ego.
- Joe, co ty o tym myślisz, kochany? Wytrzymałbyś jeszcze minutę, jak
sądzisz?
Rechot Joe'ego przywiódł mi na myśl pień drzewa spadający po zbo-
czu, ale tak się napaliłem, że nie zwróciłem na to uwagi. Łwiatła na sali
oślepiały mnie, oddychałem szybciej. Joe oparł się o liny i mrugnął do mnie
okiem:
- Ja się zgadzam, możemy się poboksować jedną rundę dla zabawy.
Dopiero w tej chwili się przestraszyłem, zadrżałem chyba całym ciałem,
lecz najdziwniejsze było to, że zacząłem się rozbierać; pchała mnie ta sama
siła, która ciągnie nas ku przepaści. Mój mózg wyciągnął z zanadrza ostatnie
karty, wpadł w obłęd i tłumaczył coś w szaleńczym uniesieniu, chciał mnie
złamać, przedstawiając rzeczy w krzywym zwierciadle; nie rób tego, mówił
mi, zdarza się to raz na milion, lecz zdarza się: być może na tym ringu czeka
na ciebie śmierć, być może Joe rozwali ci łeb... Czułem, jak za pomocą
alkoholu odjeżdżam w posępne delirium - przerażający skok w ciemne
i lodowate jezioro, które znałem dobrze, ono się nie zmieniało, i po drodze
rozdzierały mnie wszystkie moje trwogi: strach, noc, szaleństwo, śmierć, cały
ten cyrk. Była to jedna z tych strasznych chwil, jakie mogą się od czasu do
czasu przytrafić, lecz dla mnie to nie nowość i kiedyś już znalazłem na to
lekarstwo. Uczyniłem nadludzki wysiłek, pochyliłem się nad sznurowadłami
i powtarzałem sobie: kochaj swoją śmierć, kochaj swoją śmierć, KOCHAJ
SWOJĆ ŁMIERĆ!!!
Działało na mnie skutecznie. Wróciłem na powierzchnię; o czymś tam
gadali, nie przejmując się moimi problemami. Czerwony dres pomógł mi się
przebrać - wskoczyłem w białe szorty i mojemu mózgowi opadły ręce.
Wdrapałem się na ring. Joe Attila miło się do mnie uśmiechnął.
- Próbowałeś kiedyś? - zapytał.
- Nie, po raz pierwszy wkładam rękawice.
- W porządku, nie bój się, zacznę ostrożnie. Przecież to na żarty, nie?
Nie odpowiedziałem, przebiegały po mnie ciepłe i zimne prądy. Byliśmy
z Joe'em tego samego wzrostu i to wszystko, co nas łączyło. Gębę miałem
piękniejszą niż on, on-miał szersze bary niż ja, a ręce miał jak moje uda.
Zaczął podskakiwać w miejscu.
-- Gotów?
Zdawało mi się, że zaraz ulecę w górę. Cała wściekłość i bezradność, które
nagromadziły się we mnie ostatnimi czasy, przeniosły się w prawą pięść
i, cicho stękając, przyłożyłem Joe'emu sierpowym mego życia. Nadziałem się
na rękawice. Cofnął się, marszcząc brwi.
- Hej, miało być spokojnie, nie?
Musiałem mieć gorączkę, trzydzieści dziewięć albo czterdzieści stopni.
Wrócił do swoich podskoków, podczas gdy moje nogi były. z ołowiu.
Zamierzył się lewą, zrobił zwód i stuknął mnie w podbródek krótkim prawym
prostym, akurat tak, by ogłuszyć muchę. Za plecami słyszałem śmiechy, a Joe
kręcił mną jak motylem i łaskotał mnie końcem rękawic. W którejś chwili
zwrócił się w stronę tamtych, by mrugnąć do nich okiem. Gruchnąłem go
hakiem w usta. Nie udawałem..
Na efekt nie trzeba było długo czekać. Zainkasowałem w gębę podwójny
prosty, wyrżnąłem na matę i poleciałem aż pod liny. Trzy centymetry obok
mnie pojawiła się twarz Eddie'ego:
- Człowieku, chyba oszalałeś! Co cię napadło?
- Nie twoja sprawa - wydusiłem - powiedz mi, leci ze mnie krew?
Nie czułem już nic, byłem na wpół przytomny, nasze głosy zaczęły
wynurzać się jakby ze snu. Nie mogłem złapać powietrza.
- Dobry Boże, czy krwawię w którymś miejscu? - wymamrotałem.
- Nie, ale jak tak dalej pójdzie, to się doczekasz. No już, ściągaj mi te
rękawice.
Wstałem, opierając się o liny. Wszystko dobrze, poza tym że ważyłem
chyba ze dwieście kilo i paliła mnie twarz. Joe czekał na mnie na środku
ringu. Rzekłbyś: roztańczona, nieuchwytna góra.
- Można się pozgrywać, ale bez przesady - rzucił. - Więcej tego nie
rób.
Zadałem cios bez uprzedzenia, z całej siły. Zrobił lekki unik.
- Mały, przybastuj - powiedział.
Powtórzyłem ten sam numer, lecz natknąłem się na pustkę. Jak ja
chciałem, żeby się przestał kręcić! Z trudem unosiłem ramiona, próbując
utrzymać gardę, a jednak rzuciłem się na niego i włożyłem ostatnie siły
w prawy prosty; byłem przekonany, że czymś takim zabiłbym byka.
Nie wiem, co się stało, niczego nie widziałem, ale coś wybuchło i była to
moja głowa, zupełnie jakbym wbiegł w oszklone drzwi. Zawisłem przez
chwilę w powietrzu, po czym zwaliłem się na matę.
Nie straciłem przytomności. Obok mnie kołysała się twarz Eddie'ego,
jakby przybladła, trochę zaniepokojona i przejęta.
Eddie, przyjacielu... czy widzisz krew?
- Cholera jasna - odparł. - Pod nosem otworzył ci się kurek!
Zamknąłem oczy, teraz mogłem odetchnąć. Nie tylko nie umarłem, ale
i ta kula powietrza, siedząca mi w gardle, zniknęła. Przyjemnie było tak leżeć.
Straciłem poczucie tego, co-dzieje się wokół mnie, nie wiedziałem już,
gdzie-się znajduję, co, kiedy i dlaczego; chciałem naciągnąć na siebie
prześcieradło, lecz moja ręka nie poruszyła się. Wreszcie stary w dresie zajął
się mną. Opryskał mi twarz wodą i wcisnął watę w dziurkę od nosa.
- W porządku, nawet nie złamany - zawyrokował - Joe nie był
świnią, mógł uderzyć o wiele mocniej!
Eddie zaciągnął mni‚ pod prysznic, obrzucając wszelkimi możliwymi
wyzwiskami. Ciepła woda zrobiła mi dobrze, a zimna złagodziła opuchliznę.
Wysuszyłem się, ubrałem ~i obejrzałem w lustrze: wyglądałem jak facet
leczony cortizonem.~Podszedłem do towarzystwa mniej więcej normalnym
krokiem, wytrzeźwiałem już zupełnie. Joe stał w garniturze, sportową torbę
zawiesił na ramieniu. Spojrzał na mnie z uśmiechem.

- A więc jak - rzucił - dobrze jest zrealizować stare marzenie?
- No - odparłem. - Czuję się spokojniejszy.
Ale najprzyjemniejsze było później. Siedziałem w limuzynie, jechaliśmy
główną ulicą, lekki wiaterek owiewał mi twarz, a z palców zwisał ledwo tlący
się papieros. Eddie spoglądał na mnie ukradkiem.
- Oczywiście - odezwałem się - dziewczynom ani mru-mru.
Zakrztusił się i przekręcił lusterko w moją stronę.
- Ach tak? I co im powiemy... Że ugryzł cię komar?
- Nie, że wybiłem głową szybę w sklepie.
Któregoś ranka budzik zadzwonił o czwartej. Zatkałem mu buzię
i wstałem cichutko. Eddie siedział w kuchni, zdążył już przygotować torby
i pił kawę. Uśmiechnął się do mnie:
- Chcesz? Jeszcze gorąca.
Ziewnąłem. Pewnie, że chciałem. Na dworze było jeszcze ciemno. Eddie
zmoczył włosy i uczesał się. Wyglądał świetnie. Wstał i opłukał filiżankę.
- Nie guzdraj się - powiedział - samej drogi mamy na godzinę.
Parę minut później byliśmy już na dole. Nie zawsze jest łatwo zerwać się
tak wcześnie, lecz nigdy się tego nie żałuje. Ostatnie godziny nocy są
niesamowite, nic jednak nie może się równać pierwszym poruszeniom
dziennego światła. Eddie dał mi poprowadzić. Ponieważ było ciepło, nie
zasunęliśmy dachu - zapiąłem kurtkę po samą szyję. Samochód był
cudownie zrywny.
Eddie znał okolice jak własną kieszeń, mówił którędy jechać, a cała
droga zdawała się upstrzona wspomnieniami z dzieciństwa: wystarczył
drogowskaz, jakaś śpiąca wioska i już sypały się jedna po drugiej różne
historyjki, i znikały w nocy.
Na koniec wjechaliśmy na piaszczystą drogę i zaparkowaliśmy na jej
końcu, pod drzewami. Noc powoli odchodziła. Wyciągnęliśmy z bagażnika
sprzęt i poszliśmy wzdłuż dość bystrego strumienia, który pluskał i bulgotał.
Eddie maszerował na przodzie i kontynuował monolog; mowa była o tym,
jak miał osiemnaście lat.
Zatrzymaliśmy się w cichym zakątku, w miejscu, w którym rzeczka
rozszerzała się, obmywając kilka skał, a wokół drzewa, trawa, liście, pączki,
ważki i cała reszta. Rozbiliśmy obóz.
Dzień dopiero co wstawał, kiedy Eddie zakładał buciory. Oczy chłopako-
wi się świeciły, miły widok, ja też się czułem spokojny i odprężony. Bliskość
wody zawsze tak na mnie działa. Sprawdził, czy wszystko gra. Przeskakiwał
ze skały na skałę, rzekłbyś, że szedł po wodzie.
- Zobaczysz, to nic trudnego... Spójrz, jak to robię.
Prawdę mówiąc pojechałem z nim, żeby sprawić mu przyjemność.
Łowienie ryb nigdy mnie nie porywało; zabrałem ze sobą tomik poezji
japońskiej, na wypadek gdybym się nudził.
- Hej, przecież jak nie będziesz patrzył, to niczego się nie nauczysz!
- Nie spuszczam z ciebie oczu, śmiało.
- Tak, kochany, spójrz, pracuje tylko przegub.
Zakręcił żyłką wokół głowy i machnął przed siebie: haczyk poleciał
w przestrzeń, a kołowrotek błyskawicznie się opróżnił. Usłyszałem plusk.
- Widziałeś? Kapujesz teraz?
- Tak - odparłem -- ale nie przejmuj się mną, trochę się jeszcze
przypatrzę.
Minęła krótka chwila i między liście wsunął się promień słońca. Bez
pośpiechu rozpakowałem kanapki, żeby choć raz się do czegoś przydać. No
i nie chciałem przysnąć na miejscu. Eddie stał odwrócony plecami, milczał od
prawie dziesięciu minut - pochłonęła go kontenplacja nylonowej żyłki.
Przemówił nagle, nie odwracając się:
- Zastanawiam się, co wam jest. Co u was nie gra...
Kanapki były z szynką. Nie ma smutniejszego widoku niż kanapka
z szynką, kiedy z brzegu zwisa żałośnie tasiemka tłuszczu. Zawinąłem je
z powrotem, poza tym były trochę rozmiękłe. Ponieważ nie odpowiadałem,
ciągnął dalej:
- Boże mój, nie mówię tego, żeby ci dowalić, ale przyjrzałeś się kiedyś jej
twarzy? Straciła kolory; trzy czwarte czasu przygryza sobie wargi i gapi się
w pustkę... A ty, cholera, nigdy mi o niczym nie mówisz, to skąd ja mam
wiedzieć, czy da się coś zrobić, żeby wam pomóc.
Patrzyłem, jak wędka spływa z prądem i napręża się, rozpryskując wokół
kilka kropli.
- Sądziła, że zaszła w ciążę - powiedziałem. - Ale to była pomyłka.
Na haczyku wiła się ryba. Pierwsza, lecz nie skomentowaliśmy tego, jej
śmierć przeszła niezauważona. Eddie wsadził wędkę pod pachę i zdjął rybę
z haczyka.
- No dobra, nie żartuj, przecież to nie wychodzi za każdym razem,
następnym pójdzie lepiej.
- Nie, następnego nie będzie. Ona nie chce już o tym słyszeć, a ja nie
mam takiej pary, żeby się przebić przez sprężynkę.
Odwrócił się w moją stronę, słońce wbiło się w jego rozwiane włosy.
- Wiesz, Eddie - mówiłem dalej - ona goni za czymś, co nie istnieje.
Jest jak zranione zwierzę, rozumiesz, i wciąż zakopuje się głębiej. Ja myślę, że
świat jest dla niej za mały, Eddie, sądzę, że właśnie z tego biorą się wszystkie
kłopoty...
Zarzucił linkę dalej niż poprzednio, wykrzywił usta.
- W każdym razie coś chyba można zrobić - mruknął.
- Tak, oczywiście, musiałaby zrozumieć, że szczęście nie istnieje, że Raj
nie istnieje, że nie ma niczego do zyskania i niczego do stracenia i że
w zasadzie niczego nie da się zmienić. A jeśli uważasz, że w takim razie
pozostaje już tylko rozpacz, no to się znowu grubo mylisz, bo rozpacz teżjest
złudzeniem. Wszystko co możesz zrobić, to kłaść się wieczorem i wstawać
rano z uśmiechem na ustach, o ile się da, i myśl sobie, co chcesz, myślenie nic
tu nie zmieni, tylko pokomplikuje rzeczy.
Wzniósł oczy ku niebu, kręcąc głową.
- Słowo daję, pytam się go, czy nie ma sposobu, żeby ją z tego
wyciągnąć, a ten mi opowiada, że najlepiej by zrobiła strzelając sobie w łeb,
i to wszystko!!!
- Nie, to nie tak, ja chcę tylko powiedzieć, że życie to nie jest jarmarczna
loteria, na której możesz wygrać jakieś bzdety, bo jeśli jesteś na tyle 
stuknięty,
że zaczniesz obstawiać, szybko spostrzeżesz, że koło nigdy nie przestanie się
kręcić. I wtedy zaczynasz cierpieć. Wyznaczyć sobie w życiu cele - to
obwiązać się łańcuchami.
Z wody wynurzała się druga ryba. Eddie westchnął.
- Kiedy byłem szczylem, było tu więcej ryb niż wody - wymruczał.
- Kiedy byłem szczylem, wierzyłem, że droga będzie świetlista - po-
wiedziałem.
Zgodnie z programem zwinęliśmy się około południa. Koniec końców,
nawet nie próbowałem zamoczyć kija~ zresztą nie bardzo mnie to pociągało,
i stawiliśmy się w domu Boba z trzema nędznymi rybkami. Siedzieli
w ogrodzie, wszystkie trzy dziewczyny przygotowywały tosty, a Bob patrzył
na nie i coś dogadywał. Przeskoczyłem przez ogrodzenie.
- Jest pewien problem - oznajmiłem. - O ile nie zdarzy się cud, nie
bardzo wiem, jak wyżywimy te trzydzieści czy czterdzieści osób trzema
rybkami.
- Na Boga, a co się stało?
- Trudno powiedzieć. Może jest zły rok na ryby.
Nawet jeśli w rzekach nie było już ryb, szczęśliwie pozostało kilka krów
na łąkach czy może gdzie indziej, cholera wie, tak czy owak istniała wciąż
możliwość szaszłyków, nie było jeszcze co robić tragedćć. Zajęliśmy się
z Bobem ich przygotowaniem.
Mieliśmy tyle zakichanych szczegółów do uzgodnienia, że z tego
wszystkiego nie zauważyłem, jak przeleciało popołudnie. Z trudem mogłem
się skupić nad tym, co się działo wokół, trzeba było mi powtarzać średnio
dwa albo trzy razy; najchętniej smarowałem masłem te małe plasterki,
przynajmniej miałem spokojną głowę. Po takiej rozmowie, jaką odbyłem
z Eddie'em, zapowiadany wieczór zupełnie mnie nie podniecał i szczerze
mówiąc byłem pewny, że im mniej zobaczę przy sobie ludzi, tym lepszy będzie
mój nastrój. Jednak ciężar faktów nie pozwalał mi się stąd wyrwać. Kiedy
masz wybór między działaniem a biernym znoszeniem, nie zawsze należy się
rzucać na pierwsze rozwiązanie, bo można szybko się zmęczyć. Pogoda była
ładna w szczególny, trochę idiotyczny sposób, słońce nawet nie oślepiało.
Nieco ciepła poczułem jedynie wówczas, gdy zbliżyłem się do Betty
i przejechałem ręką po jej obciętych włosach. Przez resztę czasu wzdychałem
w sobie i podsyłałem Bongo kanapki.
Noc już zapadała, kiedy nadeszli goście. Kilkoro z nich znałem z widze-
nia, a ci, których oglądałem po raz pierwszy, przypominali tych, których
znałem, jakkolwiek patrzeć. Zwaliło się sześćdziesiąt osób z hakiem, Bob
skakał od jednej grupki do drugiej niczym latająca ryba. Podszedł do mnie,
zacierając ręce.
- Chyba nieźle się zapowiada, jak rany... - powiedział.
Zanim odszedł, wychlał mój kieliszek, którego jeszcze nawet nie dotkną-
łem. Stanąłem nieco z boku z pustym szkłem i nie ruszałem się. Nie chciało mi
się pić, nic mi się nie chciało. Wyglądało na to, że Betty dobrze się bawi, Liza
także, i Eddie, i Bob, i Annie, i cała reszta, no, bawi się: raczej chcę
powiedzieć, że tylko ja jeden stałem na uboczu, usiłując podrobić kącikami
ust okolicznościowy uśmiech, aż wreszcie poczułem skurcze warg. W porząd-
ku, zgoda, byłem być może jedynym trupiobladym typem w tym towarzyst-
wie, ale cóż widziałem na tych wszystkich twarzach, jak nie obłęd, niepokój,
trwogę? co innego jak nie wściekłość i niemoc, cholera jasna, czy widziałem
kogokolwiek, kto mógłby wyciągnąć mnie z dna? Było się z czego śmiać, no
nie? Widziałem kilka ślicznych dziewczyn, lecz wydawały mi się brzydkie,
a facetów brałem za dupków; może trochę upraszczam, ale nie miałem
ochoty bawić się w detale, miałem ochotę wycofać się w mrok, chciałem
świata smutnego i lodowatego, świata bez nadziei, bez treści, bez światła, tak
jest, pragnąłem się zanurzyć, nie było we mnie siły. Chwilami człowiek
pragnie zobaczyć, jak cały ten bajzel zwala się w dół i topi, i ma ochotę 
spuścić
sobie niebo na łeb. W każdym razie taki był mniej więcej mój stan ducha,
a ciągle jeszcze niczego nie wypiłem.
Z drugiej strony nie chciałem bynajmniej rzucać się w oczy, zacząłem więc
kręcić się w kółko jak ktoś bardzo zajęty. W pewnej chwili Betty klepnęła
mnie w ramię. Podskoczyłem.
- Ty, co ty wyprawiasz? - zapytała. - Obserwuję cię od dłuższego
czasu...
- Chciałem sprawdzić, czy jeszcze cię obchodzę - zażartowałem.-
Dziewczyny zaniedbują mnie z powodu tego podbitego oka.
Uśmiechnęła się do mnie; dreptałem u bram Piekła, a ona uśmiechnęła się
do mnie, Panie w Niebiosach, och, Panie Niebieski, Boże Wszechmogący,
Chryste!
- Przesadzasz - powiedziała. - Już prawie nie widać.
- Weź mnie za rękę - poprosiłem. - Zaprowadź mnie tam, gdzie będę
mógł zatankować.
Ledwo co zdążyłem nalać, a już jak spod ziemi wyrósł Bob, opróżnił mój
kieliszek i pociągnął Betty za ramię.
- Bob, ty to naprawdę jesteś złamaniec. Nie dość, że...
Ale był już daleko i jego uszy zaświeciły jak lampy odblaskowe. Znowu
zostałem sam. Dzięki Betty poczułem się nieco mniej przygnębiony-zdoby-
łem się na uśmiech rekonwalescenta i odwróciłem się w stronę baru pełen
nadziei, że dostanę swój kieliszek, nie narażając się na stratowanie. Nie było
to proste, gdyż wszyscy mówili głośniej ode mnie, a nad moją głową
wyciągały się jakieś ramiona. Musiałem pójść naokoło i samemu sobie nalać.
Atmosfera się rozgrzewała. Ktoś podkręcił muzykę. Pociągnąłem za sobą
składane krzesełko i usiadłem pod drzewem jak babcia, tyle że nie zabrałem
robótki i wiele mnie jeszcze czeka, zanim zacznę brodzić w bajorku lat.
Wokół mnie kręcili się i rozmawiali ludzie, lecz nic takiego się nie działo;
najważniejszym problemem epoki zdawały się strój i sposób uczesania, nie
warto było szukać we wnętrzu tego, co nie zostało wystawione w witrynie.
O moje biedne pokolenie, które jeszcze niczego nie spłodziło, które nie
zaznało wysiłku i nie poznało buntu i które spalało się w środku, nie
znajdując żadnego wyjścia! Postanowiłem wypić za jego zdrowie. Mój
kieliszek stał w trawie. W chwili kiedy sięgałem ręką, Bob przewrócił go nogą.
- Co tu porabiasz? - spytał. - Już siadłeś?
- Powiedz mi jedną rzecz, Bob: niczego nie poczułeś, nie poczułeś, że
kopnąłeś w coś?
Dał krok w tył i zachwiał się, i ja, który nie miałem w żyłach kropli
alkoholu, mogłem dostrzec, ile nas dzieli. Nie warto było próbować
wyjaśniać mu czegokolwiek. Włożyłem mu do dłoni kieliszek, chwyciłem za
ramię, obróciłem go i popchnąłem we właściwym kierunku.
- Idź, nie mam do ciebie nienawiści! - powiedziałem.
Moje pokolenie zapijało się właśnie na śmierć, a ja musiałem czekać, aż
ten wał przyniesie mi szkło. Trudno i darmo, pomyślałem, nic nie zostanie
nam oszczędzone. Na szczęście noc była ciepła i zająłem dobre miejsce, kiedy
roznosili szaszłyki. Poczułem się nieco lepiej; rzecz jasna Bob nie wrócił, ale
udało mi się znaleźć wolny kieliszek. Schwyciłem go kurczowo i podszedłem
w stronę tańczących. Wypatrzyłem pewną panienkę, niezbyt ładną, lecz
o wspaniałym ciele, które wiło się w takt saksofonu. Miała bardzo obcisłe
spodnie i nic pod nimi, na górze podobnie: koszulka i zaraz pod nią gołe
piersi; można było patrzeć i patrzeć, nie odczuwając znudzenia. Zaczęły wiać
jakby pomyślniejsze wiatry. Zmrużyłem oczy, pociągając pierwszego łyka.
Ale wypiłem tylko jednego, gdyż saksofon się podjarał i dziewczyna
odpowiedziała bezbłędnie, machając na wszystkie strony rękami i nogami.
Oczywiście, oczywiście nie znajdowałem się pięćdziesiąt metrów od niej,
stałem dokładnie na drodze jej ramienia i zarobiłem kieliszkiem prosto
w ryło: szkło stuknęło o zęby.
- O Chryste Panie! - wykrzyknąłem.
Czułem, jak alkohol spada kropla za kroplą z włosów i spływa mi po
piersi. Łcisnąłem kieliszek w garści a drugą ręką wytarłem sobie twarz.
Panienka zasłoniła palcami usta:
- O kurcze, to moja wina?
- Nie - odpowiedziałem - sam go sobie wylałem na gębę, żeby się
spienić.
Miła była ta dziewczyna - posadziła mnie w kącie i pomknęła po
serwetki. Ostatnia złośliwość losu na nowo podcięła mi nogi. Czekałem na
pomoc z pochyloną głową, lecz ból ludzki ma swoje granice: nie czułem już
prawie nic. Nikt nie zwracał na mnie uwagi.
Podbiegła z rolką papieru w kwiatki i poddałem się jej zabiegom. Kiedy
wycierała mi włosy, stanęła wprost przede mną i jej spodnie wypełniły moje
pole widzenia. Trudno było widzieć coś innego niż to, co miała między
nogami, chyba żeby zamknąć oczy. Materiał, choć pofałdowany i wybrzu-
szony, był milimetrowej grubości - skojarzyło mi się to głupio z owocem
rozpękłym od słońca albo od biedy z dwiema połówkami grejpfruta, które
mógłbym oddzielić palcem. Widok był nieziemski, ale nie spadłem z krzesła.
Przygryzłem sobie wargi, a mimo to niemal czułem ten zapach. Na szczęście
jeszcze nie zwariowałem, jedna dziewczyna w zupełności mi wystarczy;
zastanawiam się, skąd niby miałbym wziąć siły, mam na myśli dziewczyny do
przerżnięcia - naprawdę pełno ich było wszędzie. Popatrz sobie, jak tańczą
i ciesz się, westchnąłem, wstając. Nie zatrzymuj się przed wystawami, gdzie
ludzie tłoczą się w kolejkach.
Zostawiłem dziewczynę i wszedłem do domu. Przy odrobinie szczęścia,
myślałem, znajdę cichy kąt, wnękę, w której będę mógł spokojnie wychylić
kieliszek. Alkohol nie przynosił rozwiązania, podobnie jak cała reszta, lecz
pozwalał odsapnąć, chronił przed zerwaniem wszystkich zabezpieczeń. To
przecież od życia człowiek wariuje nie od alkoholu. Rany boskie, na górze
było tyle ludzi, że o mało nie dałem nogi, tylko właściwie. po co? Przed
telewizorem siedziała ich cała zgraja, wykłócali się, czy oglądać finał tenisa
czy zakończenie transatlantyckich regat samotników. Kiedy decydowali się
na głosowanie, zauważyłem butelkę. Podszedłem jakby nigdy nic i chwyciłem
ją, patrząc w drugą stronę. Wynik był remisowy, po pięć głosów, zatkało to
im na chwilę buzie. Nalałem sobie w momencie względnej ciszy. Jakiś facet
wstał i podszedł do mnie, przesadnie się uśmiechając; na oku miał kosmyk
włosów, a po bokach nie miał nic. Schowałem kieliszek za plecami. Ujął mnie
za szyję, jakbyśmy się znali od dawna. Nie bardzo lubię, kiedy się mnie
dotyka, spiąłem się.
- Jak widzisz, stary - powiedział - mamy mały problem i myślę, że
wszyscy tu obecni zgadzają się, żebyś to ty go rozstrzygnął.
Pochyliłem głowę, by uciec spod jego ręki. Odsunął kosmyk.
- A więc słuchamy cię, stary - dodał.
Zawiśli na moich ustach, tak jakbym miał wypowiedzieć słowa, które
zbawią ludzkość. Nie miałem serca ich przetrzymywać.
- Ja tam przyszedłem zobaczyć film z Jamesem Cagneyem.
Zwinąłem się z moim kieliszkiem, nie czekając na ich reakcję. Nie należy
się narzucać, kiedy odpychają cię ze wszystkich stron naraz, trzeba patrzeć
przed siebie i iść dalej samotnie swoją drogą. Znalazłem się w kuchni.
Siedzieli tu w kupie przy stole i dyskutowali. Była wśród nich Betty. Kiedy
mnie spostrzegła, wyciągnęła w moją stronę rękę.
- Oto i on we własnej osobie! - krzyknęła. - Ten, którego nazywam
pisarzem! Być może takich została dzisiaj już tylko garstka!
Byłem szybki niczym błyskawica, sprytny jak lis, nieuchwytny niby
węgorz albo oliwkowe mydło.
- Nie ruszajcie się stąd, zaraz wracam!
Zanim wstali, by zgotować mi owację, wpadłem do ogrodu. Nie
zatrzymałem się w świetle, odbiegłem od okien. Po drodze wylałem dziewięć
dziesiątych kieliszka, mogłem już jedynie zamoczyć usta, lecz za to uniosłem
bez szwanku moją dupę pisarza. Trochę to mało jak na cały wieczór.
Pomyślałem, że należy spuścić kurtynę. Była już głęboka noc i zdawało mi się,
że się znajduję na opustoszałym dworcu, a wszystkie okienka zamknięto.
Ponieważ nikt na mnie nie patrzył, wycofałem się powoli na dziób statku,
przeskoczyłem przez liny i wsunąłem się do szalupy. Jedną ręką przeciąłem
cumę. I zanim wieść obiegła lotem błyskawicy dom, roztopiłem się w nocy.
Kiedy wróciłem do siebie, największą przyjemność sprawiła mi cisza.
Poszedłem do kuchni i usiadłem w ciemności. Tylko błękitny blask sączył się
przez okno. Nogą otworzyłem lodówkę i wylałem sobie na nogi kwadrat
światła. Przez chwilę bawiłem się tym widokiem, a potem wyjąłem piwo. Bo
gdybym tego nie zrobił, kto opiewałby ów dziwny urok, jaki przedstawia
butelka piwa dla faceta, zastanawiającego się, co ma tak naprawdę wartość?
Nie położyłem się, zanim nie byłem w stanie udzielić na to pytanie kilku
solidnych odpowiedzi. Zamykając lodówkę, kichnąłem.
22
Mała kolejka linowa zgrzytała krsz grsz krsz, tak jakby była u kresu sił,
i kabina kołysała się łagodnie pod podmuchami wiatru - wisieliśmy jakieś
dwieście metrów nad ziemią. Wraz z nami jechała tylko para staruszków,
mieliśmy mnóstwo miejsca, lecz Betty przyciskała się do mnie.
- Och, Boże, dobry Boże, ale mam pietra - szepnęła.
Ja też nie byłem całkiem na luzie, lecz mówiłem sobie: nie wygłupiaj się,
ta cholerna lina nie trzaśnie akurat DZISIAJ, przecież już miliony ludzi
tędy przejechały i wszystko się szczęśliwie kończyło, być może puści za
dziesięć lat, no może za pięć, a niechby i za tydzień, ale to nie znaczy, że
TERAZ, NATYCHMIAST!! Wreszcie rozum wziął górę, mrugnąłem
okiem do Betty.
- Nie martw się - powiedziałem - to o wiele mniej niebezpieczne niż
samochód.
Stary pokiwał głową, uśmiechając się do nas.
- To prawda - dorzucił. - Nie było tu wypadku od czasu drugiej
wojny światowej.
- No właśnie - odparła Betty - coś mi się zdaje, że to już za długo...
- OCH, CO TY WYGADUJESZ!! - zawarczałem. - Dlaczego nie
podziwiasz widoków jak wszyscy?
Grszsz, krsz, grszszsz...
Wyjąłem fiolkę z witaminą C i podałem Betty jedną pastylkę. Skrzywiła
się, ale na opakowaniu pisali: średnio osiem pastylek dziennie. Zaokrągliłem
do dwunastu, wypadało po jednej na godzinę; przecież to jest dobre, smakuje
jak pomarańczka, nalegałem.
- O rany, mam już dość - marudziła - od dwóch dni ten smak
w ustach!
Nie ustąpiłem, wsunąłem jej żółty krążek między wargi. Obliczyłem, że
wieczorem, kiedy będziemy się kłaść, połknie ostatnią pastylkę opakowania.
Według sposobu użycia była to normalna kuracja. Dodać do niej kilka dni
w górach i odpowiednio dobrane wyżywienie i szedłem o zakład, że Betty
nabierze kolorów. Przyrzekłem to Lizie w dniu ich wyjazdu, dokładnie
w chwili, kiedy się żegnaliśmy i kiedy powiedziała mi: uważaj, żeby się nie
rozchorowała, wiesz, martwię się o nią.
Grsz, krsz, grszszszsz. Moim zdaniem specjalnie nie oliwili tego interesu.
Ale kiedy człowiek zajmuje się spuszczaniem w dół i wciąganiem na górę,
w górę i w dół, ijeszcze, ijeszcze, dzień w dzień, rok w rok, to musi to w końcu
wyjść mu bokiem. Kto wie, czy faceci z obsługi nie odkręcali śrub dla
rozrywki, raz na miesiąc po jednej czwartej obrotu i cały obrót w dni, kiedy
życie wydaje się szczególnie podłe... Pogodzić się ze śmiercią, proszę bardzo,
ale nie należy jednak przesadzać.
- Powinni się wymieniać co dwa tygodnie - powiedziałem. - I zosta-
wiać jednego na dyżurze w kabinie.
- O kim ty mówisz?
- O facetach, którzy trzymają świat w rękach.
- Och, spójrz lepiej na te owieczki, tam na dole!
- O cholera, gdzie?
- Jak to gdzie... nie widzisz tych malutkich, białych punkcików?
- O PANIE!!
Przy wyjściu czekał na nas facet w czapce i z gazetą wystającą z kieszeni.
Otworzył drzwi. Mimo dobrotliwej miny miał moim zdaniem gębę mordercy.
Na zjazd oczekiwało kilka osób; nie byli to młodzieńcy pełni pasji życia, same
sześćdziesięciolatki: na głowach mieli kapelusiki, a na dole oczekiwały na
nich nowe, wielkie samochody. Nadawali miejscu smak zwiędłego kwiatu.
No ale nie przyjechaliśmy tu dla zabawy.
Rzuciłem okiem na rozkład jazdy. Trumna powinna być z powrotem za
godzinę. Znakomicie, mieliśmy czas, by łyknąć świeżego powietrza, nie
umierając przy tym z nudy. Obróciłem się wokół własnej osi i obejrzałem
panoramę, była rzeczywiście piękna, bez dwóch zd�ń, gwizdnąłem między
zębami. Nie bardzo pamiętałem, co jest tu szczególnego do zobaczenia, ale
jedno stwierdzić mogłem: nie ciągnęły tutaj tłumy. Poza sadystą zatrudnio-
nym przy kolejce byliśmy tylko my i para staruszków.
Poszedłem położyć torbę na betonowy stół z różą wiatrów i pociągnąłem
za suwak. Wezwałem Betty na sok pomidorowy.
- A ty? - zapytała.
- Proszę cię, Betty, nie bądź śmieszna...
Udała, że odsuwa szklankę, musiałem sobie nalać. Była to dla mnie
rzeczywiście ciężka próba: czułem wstręt do tego soku, zdawało mi się, że piję
puchar ściętej krwi. Tylko że Betty godziła się wypić pod tym właśnie
warunkiem i chociaż był to głupi, mały szantaż, wolałem płacić. Należało to
do owych cichych codziennych śmierci, przez które musimy przechodzić.
Na szczęście wyniki okazywały się na miarę mych wysiłków. Dostała
rumieńców i jej policzki nie były już tak zapadnięte. Od trzech dni panowała
cudowna pogoda i schodziliśmy całą okolicę, wdychając świeże powietrze
i sypiając po dwanaście godzin ciurkiem. Na horyzoncie pokazała się ziemia.
Gdyby Liza mogła w tamtej chwili zobaczyć Betty piękną jak dzień i żłopiącą
w pełnym słońcu sok pomidorowy, to przekonany jestem, że krzyknęłaby:
cud boski. Jeśli chodzi o mnie, musiało mi to wystarczyć. Kiedy przypatrywa-
łem się Betty nieco uważniej, miałem dosyć nieprzyjemne odczucie. Zdawało
mi się, że utraciłem coś istotnego, a do tego dochodziła absolutna pewność, że
nigdy tego nie odzyskam. Ale nie wiedziałem co to takiego, zastanawiałem
się, czy nie zgłupiałem przypadkiem do końca.
- O kurde!! Ty, chodź tutaj, och, chodź szybko!!
Pochylała się nad rodzajem lunety umocowanej na cokole, jednym z tych
urządzeń, w które trzeba wrzucać pieniądze z szybkością karabinu maszyno-
wego. Aparat był wycelowany w sąsiedni szczyt. Przywlokłem się.
-- Nie do wiary! - powiedziała. - Widzę orły, rany boskie, tam na
gnieździe siedzą dwa orły!!
- Tak, to tatuś i mamusia.
- Cholera, to genialne!!
- Aż tak?
Ustąpiła mi miejsca. Dokładnie w chwili, kiedy się pochylałem, aparat
przestał działać. Pośpiesznie przetrząsnęliśmy kieszenie, lecz nie znaleźliśmy
więcej drobnych. Wyjąłem pilniczek do paznokci. Poszperałem w otworze,
na darmo. Zrobiło mi się ciepło, zacząłem się denerwować. Być tak blisko
nieba i dać się wykiwać przez parszywy mechanizm, nie, z tym nie mogłem się
pogodzić.
Ktoś delikatnie klepnął mnie w ramię. To była tamta staruszka: twarz jej
się rozpadała, lecz oczy pozostały żywe, widać, że potrafiła zachować to, co
istotne. Podsunęła mi pod nos dłoń z trzema monetami.
- To wszystko, co znalazłam - odezwała się. - Niech pan je weźmie.
- Wezmę tylko jedną; pozostałe proszę zachować dla siebie.
Jej śmiech był jak strumyczek wody przeciekający przez koronkową
piankę.
- Nie, mnie się one nie przydadzą. Nie mam już takiego dobrego
wzroku jak pan.
Odczekałem chwilkę i wziąłem monety. Obejrzałem orły. Opowiedziałem
staruszce, co widzę i zwróciłem lunetę Betty. Pomyślałem, że ona zrobi to
lepiej ode mnie. Łnieg tu nie leżał, lecz w mojej głowie góry oznaczają lawiny
i zawsze zabieram z sobą flaszeczkę rumu.
Stary siedział na stole i czyścił zabłocone podeszwy, uśmiechając się
w słońcu. Na jego szyi podrygiwały krótkie, białe włoski. Podałem mu
butelkę, ale odmówił. Podbródkiem wskazał na swoją żonę.
- Kiedy się poznaliśmy, przyrzekłem jej, że jeśli przeżyjemy razem
ponad dziesięć lat, nie wezmę kropli do ust.
- Założę się, że nie zapomniała o pańskiej obietnicy - odparłem.
Kiwnął głową.
- Widzi pan, może wyda to się panu niemądre, ale jestem z tą kobietą od
pięćdziesięciu lat. I gdyby się dało, z radością mógłbym to przeżyć od nowa.
- Nie, nie wydaje mi się to niemądre. Jestem trochę w starym stylu.
Chciałbym móc przeżyć to samo...
- Tak, rzadko się zdarza, by człowiek dał sobie radę sam.
- Rzadko się zdarza, by człowiek w ogóle dał sobie radę-mruknąłem.
W mojej torbie było jedzenia dla całej rodziny i to same dobre rzeczy:
masa migdałowa, ciasteczka ślazowe, suszone morele, biszkopty energetycz-
ne, chrupiące sezamki i kiść nie spryskiwanych bananów. Wywaliłem
wszystko na stół i zaprosiłem staruszków do wspólnego podwieczorku.
Pogoda była piękna a cisza kojąca. Patrzyłem, jak stary przeżuwa ciasteczko,
dodało mi to odwagi; być może będę jak on za pięćdziesiąt lat, pomyślałem
sobie. No, może przesadzam, powiedzmy za trzydzieści. Wydało mi się to
bliżej niż sądziłem.
Gawędziliśmy sobie w oczekiwaniu na powrót kolejki. Przyjechała,
jęcząc. Kiedy się pochyliłem, ujrzałem zawrotny spadek liny. Pożałowałem,
że to zrobiłem. Przycisnąłem palcem gardło, aby rozetrzeć kulkę strachu.
Z kabiny wyszła kolonijna grupa dzieciaków a za nimi dwie kobiety. Jedna
zdawała się być martwa z przerażenia, miała jeszcze szeroko rozwarte
źrenice. Kiedy przechodziła przede mną, nasze spojrzenia zetknęły się.
- Jeśli ten cud techniki nie podjedzie tu za godzinę, będzie już pani
wiedziała, że dzień był szczęśliwy dla pani, nie dla mnie.
Wjazd pod wieloma względami był przerażający, lecz zjazd okazał się
prawdziwym koszmarem. Hamulce mogły puścić w każdej sekundzie,
słyszałem wyraźnie ich mozolną pracę. Byłem przekonany, że już się dymiły.
Przy tym tarciu szczęki wkrótce rozpalą się do czerwoności, o ile nie rozpaliły
się dotychczas. Kabina z pewnością była za ciężka. W pewnej chwili przyszło
mi do głowy, żeby wyrzucić przez okno wszystkie niepotrzebne rzeczy,
a nawet odkręcić siedzenia i pozrywać okładziny. Według moich obliczeń
kabina ważyła tonę. Jeśli hamulce by puściły, mogłaby osiągnąć szybkość
w porywie do 1500 kilometrów na godzinę. Zaraz za linią końcową stał
gigantyczny podest ze zbrojonego betonu. Zużyto by długich miesięcy na
poskładanie ciał, ot co.
Zacząłem zerkać na hamulec bezpieczeństwa jak na zakazany owoc.
Betty uszczypnęła mnie w ramię, śmiejąc się:
- Hej, ty nie czujesz się dobrze... Uspokój się!
- To nie grzech być gotowym na wszystko - wyjaśniłem.
Którejś nocy w hotelu obudziłem się, podskakując na łóżku. Bez żadnego
powodu, bo byłem tylko zmęczony: w ciągu dnia zrobiliśmy dwudziestokilo-
metrowy spacer z przerwami na sok pomidorowy. Minęła trzecia. Łóżko
obok mojego stało puste, lecz spod drzwi łazienki wypełzał strumyk światła.
Zdarza się, że dziewczyna wstaje nad ranem, by się wysikać, nieraz miałem
okazję przekonać się o tym, ale żeby o trzeciej nad ranem, to dosyć rzadka
sprawa. A zresztą, wszystko jedno, ziewnąłem. Leżałem w ciemności,
czekając, aż Betty wróci albo że z powrotem zabierze mnie sen, jednak nic
takiego się nie stało. Nic nie słyszałem. Po chwili przetarłem oczy i podnios-
łem się.
Pchnąłem drzwi do łazienki. Betty siedziała na brzegu wanny z twarzą
zwróconą w stronę sufitu, ręce trzymała na karku, unosząc łokcie. Na suficie
nie dostrzegłem niczego ciekawego, zupełnie nic, był bielutki. Nie spojrzała
na mnie. Kołysała się lekko w przód i w tył. Nie spodobało mi się to.
- Wiesz, śliczna, jeżeli jutro mamy podejść do tego cholernego lodowca,
to lepiej się wyspać...
.Skierowała na mnie oczy, lecz nie zobaczyła mnie od razu. Zdążyłem
zauważyć, że cały mój trud poszedł na marne: była przeraźliwie blada, a jej
usta zsiniały. Zdążyłem wcisnąć sobie pod paznokcie drzazgi bambusa,
zanćm rzuciła mi się na szyję.
- Och, to straszne!!! - załkała. - SŁYSZĘ GŁOSY!!

Trzymałem jej głowę na ramieniu i gładząc ją, nadstawiłem ucha.
Faktycznie, dochodziły mnće jakieś niewyraźne pomruki. Odetchnąłem.
~- Wiem, co to jest-powiedziałem. -To radio. Trafiłaś na informacje.
W hotelu zawsze znajdzie się jakiś dupek, który musi wiedzieć, jak się miewa
świat o trzeciej rano. '
Wybuchnęła płaczem. Poczułem, jak sztywnieje w moich ramionach. Nie
mogło być dla mnie nic gorszego, nic mnie tak nie zabijało.
- Och nie" Boże, Boże mój, ja je słyszę w głowie!! W MOJEJ
GŁOWIE!!!
W łazience zrobiło się zimno, niesamowicie zimno, tak nienormalnie.
Odchrząknąłem w raczej dziwny sposób.
- Cichutko, uspokój się - szepnąłem. - Chodź, o wszystkim mi
opowiesz.
Podniosłem ją i położyłem na łóżku. Zapaliłem lampkę. Odwróciła się
w drugą stronę i skuliła jak pies, wciskając w usta piąstkę. Pobiegłem
zmoczyć chustkę, jakże niewiarygodnie byłem skuteczny, złożyłem ją na pół
i przykryłem czoło Betty. Ukląkłem obok, pocałowałem, wyjąłem z jej ust
palce i zacząłem je ssać.
- A teraz jeszcze tamto słyszysz?
Zaprzeczyła ruchem głowy.
- Nie bój się, wszystko będzie dobrze... - powiedziałem.
Ale co ja mogłem wiedzieć, ja, ten kutas złamany, czy ja się na tym
znałem, czy mogłem cokolwiek jej obiecać? Czy to w mojej głowie słychać
było te kurewskie głosy? Przygryzłem wargi do krwi, bo inaczej byłbym
pewnie gotów zaśpiewać jej kołysankę albo zaproponować napar z maku.
Siedziałem zatem tak obok niej, przydatny mniej więcej jak lodówka na
dalekiej Północy. Łwiatło zgasiłem długo po tym, jak zasnęła, i trzymałem
oczy otwarte w ciemności, czekając, kiedy wyskoczy z niej zgraja wyjących
demonów. Sądzę, że nie wiedziałbym, co zrobić.
Wróciliśmy dwa dni później i od razu poleciałem do lekarza. Czułem się
zmęczony, a mój język pokrył się krostkami. Posadził mnie między swoimi
nogami. Miał na sobie strój judoki, a na jego czole błyszczała malutka
żarówka. Z duszą na ramieniu otworzyłem usta. Trwało to trzy sekundy.
- Nadwitaminoza! - orzekł.
Kiedy pisał w papierach, zakasłałem delikatnie w pięść.
- Aha, panie doktorze, chciałbym... Jest jeszcze coś, co mnie niepokoi...
- Uhu.
- Chwilami słyszę głosy...
- A to nic - odpowiedział.
- Jest pan pewien?
Wychylił się przez biurko, by podać mi receptę. Jego oczy zmieniły się
w dwie malutkie, czarne szparki, a usta wykrzywiło mu coś na kształt
uśmiechu.
- Coś panu powiem, młody człowieku -zaśmiał się- słyszeć głosy czy
sprawdzać bilety przez czterdzieści lat życia albo defilować z flagą, albo
czytać sprawozdania giełdowe czy opalać się pod kwarcówką... czy widzi
pan jakąś różnicę? Nie, niech mi pan wierzy, niepotrzebnie się pan niepokoi,
każdy ma swoje kłopoty.
Po kilku dniach krosty zeszły. Pogoda się rozstroiła. Lato jeszcze się nie
zaczęło, lecz dni były już ciepłe i białe, światło zalewało ulice od rana do
wieczora. Rozwozić pianina w taką pogodę, to jakby płakać krwawymi
łzami, jednak rzeczy wróciły do starego porządku. Tyle że chwilami te
pianina zaczynały mi doskwierać - zdawało mi się, że mam do czynienia
z trumnami.
Naturalnie uważałem, by nie wypowiadać głośno takich myśli albo
sprawdzałem, czy w pobliżu nie ma Betty. Nie opłacało mi się rozdrapywać
ran, próbowałem raczej płynąć dalej, podtrzymując jej głowę nad wodą.
Brałem na siebie wszystkie codzienne kłopoty i nie zdradzałem się ani
słowem. Wyćwiczyłem sobie w spojrzeniu pewien specjalny błysk dla ludzi,
którzy za bardzo mnie wkurzali. Ludzie od razu rozumieją, kiedy ktoś jest
gotowy ich zabić.
Tak dokładnie wykarczowałem teren wokół niej, że ostatecznie wszystko
toczyło się raczej dobrze. Nie lubiłem jednej rzeczy, mianowicie kiedy
zastawałem ją siedzącą na krześle i wpatrzoną w pustkę i kiedy musiałem
wołać ją parokrotnie albo podchodzić, by nią potrząsnąć. Tym bardziej że
z czegoś takiego wynikały same kłopoty: a to spalał się garnek, a to woda
przelewała się przez wannę lub pralka pracowała z pustym bębnem. W sumie
nie było to jednak groźne - zdążyłem się już dowiedzieć, że nie można żyć
pod bezchmurnym niebem i przez większość czasu zadowalałem się tym, co
miałem. Nie zamieniłbym się z nikim.
Przy tym wszystkim zdałem sobie sprawę, że dzieje się we mnie coś
dziwnego. Nie zostałem pisarzem jej marzeń, nie rzuciłem jej świata do nóg,
czego potrafiłbym być może dokonać jako geniusz - nie było już co do tego
wracać -jednakże mogłem jej dać wszystko, co w sobie miałem, i chciałem
jej to dać. Problem w tym, że nie było to łatwe. W każdy nowy dzień
wydzielałem z siebie kulkę miodu i nie wiedziałem, co z nią zrobić. Kulki
zbierały się jedna przy drugiej i czułem, jak rośnie we mnie niby kamień mała
skała. Byłem jak ktoś, kto zostaje sam z prezentem w rękach. Jakby wyrósł mi
niepotrzebny mięsień lub jakbym wylądował u Marsjan ze sztabkami złota.
I mogłem tak sobie gonić z pianinami i wypruwać z siebie flaki, harować
w domu i biegać na wszystkie strony: z trudem udawało mi się zmęczyć
i poczuć w ramionach ból. Za nic nie mogłem naruszyć tej porcji czystej
energćć, która tkwiła we mnie. Działo się coś zgoła innego - zmęczenie ciała
jeszcze jakby ją zwiększało. Choć zatem Betty nie używała jej, nie mogłem
sam skorzystać z tego, co jej podarowałem. Zaczynałem powoli rozumieć, co
odczuwa generał armćć, który siedzi jak ten palant ze stosem bomb, a ta
cholerna wojna wciąż nie nadchodzi.
Ale musiałem też uważać, pilnować się. Ochrona mojego małego skarbu
zrobiła ze mnie nerwusa. I tak to pewnego ranka o mało nie pożarłem się
z Bobem. Poszedłem mu pomóc w remoncie sklepu; klęczeliśmy pośród
puszek i nie potrafię powiedzieć, jak do tego doszło, w każdym razie
rozmawialiśmy o kobietach. A raczej mówił głównie on, gdyż nie należało to
do moich ulubionych tematów. Ogólny wniosek był taki, że jeśli chodzi
o kobiety, to nie jest nimi w pełni usatysfakcjonowany.
- Nie trzeba szukać daleko - westchnął. - No bo popatrz, mojej
patrzy z oczu chujem, a twoja to w połowie wariatka.
Nie zastanawiając się, co robię, chwyciłem go za szyję i przyparłem do
ściany między pur‚e ziemniaczanym a majonezami w tubkach. O mało go nie
udusiłem.
- Nie mów nigdy więcej, że Betty jest na wpół wariatką! - warknąłem.
Kiedy go puściłem, drżałem jeszcze z wściekłości, a on kasłał. Wyleciałem
bez słowa. Po powrocie do domu uspokoiłem się i zrobiło mi się przykro.
Skorzystałem z okazji, kiedy Betty szykowała coś w kuchni, i rzuciłem się na
telefon przy łóżku. Usiadłem.
- Bob - zacząłem - to ja...
- Zapomniałeś czegoś? Chcesz się dowiedzieć, czy już padłem?
- Bob, nie odwołuję tego, co powiedziałem, ale nie wiem, co mi się
stało... Proszę cię, zapomnij o tym.
- Wokół szyi mam szalik z ognia...
- Wiem, przykro mi.
- Jasna cholera, nie wydaje ci się, że to była lekka przesada?
- Zależy. Tylko w Miłości i w Nienawiści można pójść do końca.
- Ach tak? To może powiesz mi, jak to się stało, że napisałeś książkę.
- Bo ja ją kochałem, Bob, naprawdę KOCHAŁEM tę książkę.
Bob należał do tych paru szczęśliwców, którzy przeczytali maszynopis.
Była z tym cała afera i wreszcie ustąpiłem. Wydobyłem jedyny egzemplarz,
schowany na samym dnie torby, i wyszedłem w największej tajemnicy, kiedy
Betty nuciła pod prysznicem. Lubię twój styl, podsumował, tylko dlaczego
nic się nie dzieje?
- Nie bardzo rozumiem, Bob. Jak to nic się nie dzieje?
- Oj, dobrze wiesz, o co mi chodzi...
- No nie, poważnie, Bob; nie czytasz dosyć historyjek, otwierając
codziennie rano gazetę?! Nie masz już dość kryminałów, komiksów i opowie-
ści science fiction, nie uważasz, że można je POTRZASKAĆ O KANT
DUPY? chłopie, nie masz ochoty pooddychać?
- A tam, cała reszta mnie nudzi. Wszystkie te powieści, które wydają od
dziesięciu lat... nigdy nie mogę przebrnąć przez pierwsze dwadzieścia stron.
- To normalka. Większość facetów piszących dzisiaj utraciło wiarę.
Książka powinna tchnąć energią i wiarą, pisanie powinno być jak wyrywanie
w górę dwustu kilogramów. A najlepiej jak ci nabrzmiewają wszystkie żyły.
Ta rozmowa odbyła się miesiąc temu, a dzisiaj rozumiałem, że mam zbyt
mało czytelników, by pozwolić sobie na uduszenie choćby jednego. Szczegól-
nie że tego właśnie potrzebowałem do skończenia dachu. Niektórych rzeczy
nie mogłem robić sam. Pomysł rzuciła Betty, wcielić w życie miałem ja.
Trzeba było wywalić sześć metrów kwadratowych dachu i zastąpić je szkłem.
- Myślisz, że to da się zrobić? - zapytała.
- Skłamałbym, gdybym zaprzeczył.
- Uhm... no to czemu zwlekamy?
- Słuchaj, jeśli powiesz mi, że rzeczywiście tego chcesz, spróbuję coś
wymyślić.
Przytuliła mnie, a potem wdrapałem się na strych, zobaczyć, co mnie
czeka. Zrozumiałem, że wyjdzie mi to bokiem. Zszedłem i z kolei ja ją
przytuliłem.
- Myślę, że zasługuję na drugą kolejkę - wymruczałem.
Teraz już prawie cała robota była odwalona. Pozostało jedynie wstawić
szybki i wszystko uszczelnić. Bob miał przyjść po południu pomóc mi przy
wnoszeniu szkła, ale po tym porannym zdarzeniu obawiałem się, że zapomni.
Jednak myliłem się.
Kiedy weszliśmy we dwójkę na dach, zrobił się potworny upał. Betty
podrzuciła nam piwo. Była podniecona myślą, że spędzimy dzisiaj pierwszą
noc pod gwiazdami. Żartowała. Ach, Bóg jeden wie, że gdyby mnie o to
poprosiła, przerobiłbym cały dom na ser z dziurami.
Zwinęliśmy narzędzia w ostatnich promieniach słońca. Betty wdrapała
się na górę z puszkami carlsberga i spędziliśmy tam chwilę, rozmawiając
i mrużąc oczy w świetle. Rzeczywiście było jasno.
Po wyjściu Boba zrobiliśmy na strychu nieco miejsca i zamietliśmy
trochę. Następnie wtaszczyliśmy materace, coś do zjedzenia, papierosy
i niezbędne minimum, żeby nie wykorkować z pragnienia. Jak tylko
położyliśmy materace pod oszkloną częścią, Betty rzuciła się na jeden z nich
i wyciągnęła z rękami pod głową. Zapadła noc i po lewej widać było dwie
gwiazdy. Tydzień harówy, lecz za tę cenę mieliśmy niebo. Zastanawiałem się,
czy najpierw coś zjemy, czy będziemy się pieprzyć.
- Ty, myślisz, że zobaczymy księżyc? - spytała.
Wziąłem się do rozpinania guzików spodni.
- Nie wiem... to niewykluczone - powiedziałem.
Jeśli chodzi o mnie, moje gusta były prostsze. Nie musiałem szukać na
niebie tego, co miałem pod ręką. Byłem tak zaprzyjaźniony z jej majtkami, że
mogłem je głaskać bez narażania życia. Kiedy rzuciłem okiem pod jej
spódniczkę, zobaczyłem, że zostały mi tylko trzy palce, ale nie miałem się
czego obawiać.
- Słowo daję, widzę gwiazdy - oznajmiła.
- Wiem dobrze, ile jestem wart, nie musisz już nic mówić.
- Ale te są PRAWDZIWE!!
Od razu pojąłem, że rozgrywka idzie między mną a niebem, ale nie
popuściłem, postanowiłem walczyć jak wściekły pies. Na początek zanurzy-
łem głowę między jej nogi, a te majtki, to ja je zżarłem. Gdzie się podziały
kłopoty, gdzie był cały ten koszmar, który narastał od dłuższego czasu?
Gdzie był Raj, gdzie było Piekło, gdzie się schowała ta diabelna machina,
która gruchotała nam kości? Rozchyliłem szparę i złożyłem tam twarz. Jesteś
na plaży, tatusiu, mówiłem sobie, leżysz na mokrym piasku i fale ssą ci usta;
ech, tatku, rozumiem dobrze, że nie chce ci się wstawać...
Kiedy się uniosłem, błyszczałem jak gwiazda, a jedno oko miałem
sklejone.
- Jest kłopot: nie widzę na odległość - powiedziałem.
Uśmiechnęła się. Przyciągnęła mnie do siebie i zaczęła czyścić to oko
końcem języka. Skorzystałem z okazji, by się w nią wsunąć. I przez dobrą
chwilę nie słyszałem już o niebie, czułem jedynie gwiazdy przepływające mi
gdzieś za plecami.
Tego wieczoru Betty była wyjątkowo wrażliwa; nie musiałem przecho-
dzić siebie, aby doprowadzić do zwycięstwa. Sprawiało mi przyjemność, że
tyle z tego miała, zwolniłem nieco ruchy i ona pierwsza oblała się potem.
Kiedy poczułem, że to się zbliża, pomyślałem o teorćć Big Bang. Leżeliśmy
przyklejeni do siebie przez dobre dziesięć minut, a potem przypuściliśmy
szturm na kurczaka. Była też butelka wina. Pod koniec policzki jej się
zaróżowiły a oczy rozbłysły. Rzadko się zdarzało widzieć ją tak spokojną i,
jakby to wyrazić, prawie szczęśliwą, tak właśnie, prawie szczęśliwą.
- Dlaczego nie jesteś taka częściej? - spytałem.
Spojrzała na mnie tak, że nie miałem więcej ochoty powtórzyć pytania. Ze
sto razy już o tym rozmawialiśmy, a więc po co nalegałem, dlaczego ciągle do
tego powracałem? Czy wierzyłem jeszcze w magię słów? Pamiętałem
doskonale naszą ostatnią rozmowę na ten temat - nie było to sto lat temu
i miałem wrażenie, że znam ją na pamięć. Jezu, powiedziała, czy ty nie
rozumiesz, że życie jest przeciwko mnie? wystarczy, bym czegoś zapragnęła,
a od razu widzę, że nie mam prawa do niczego; kurwa, nawet dziecka nie
mogłam mieć!!
Słowo honoru, kiedy tak mówiła, mogłem dostrzec, jak wokół niej
zatrzaskują się ciężko drzwi, jedne po drugich, i nie mogłem niczego już
zrobić, żeby się do niej przedostać, nie warto było pchać się z moją gównianą
gadką, aby jej UDOWODNIĆ, że się myli, że wszystko się ułoży. Zawsze się
znajdzie jakiś przygłup, który się zjawia ze szklanką wody leczyć poparzenie
trzeciego stopnia. Na przykład ja.
23
Był to niewielki, nowy budynek, stojący niemal przy wyjeździe z miasta,
i widziałem ludzi przechodzących za oknami w biurach na pierwszym piętrze,
tuż nad garażem. Zaczęło się lato, trzydzieści stopni w cieniu. Około drugiej
przeszedłem przez ulicę i zaczaiłem się przy wyjeździe z garażu; udawałem, że
zawiązuję sznurowadła.
Nie minęła minuta, kiedy zobaczyłem, że zatrzymuje się przy mnie
nogawka. Powoli uniosłem głowę. Nawet jako mężczyzna nie trawiłem
takich facetów jak ten, kutas jeden, trochę nerwowy, z oklapłym brzuchem
i obdarzony obleśnym uśmiechem. Wszędzie takich pełno.
Ojoj, mamy jakiś kłopocik z naszymi malutkimi sznurówecz-
kami? - wymruczał.
Błyskawicznie wstałem, wyjąłem z kieszeni nóż i śmignąłem mu dyskret-
nie przed nosem.
-- Spadaj, parówo! - warknąłem.
Palant pobladł i odskoczył w tył, wytrzeszczając oczy. Wargi miał jak
płatki zgniłego kwiatu. Kiedy dobiegł do rogu ulicy, zatrzymał się i wyzwał
mnie od dziwek, po czym zniknął.
Pochyliłem się znowu nad sznurowadłem. Minęła druga, lecz zauważy-
łem wcześniej, że nie są punktualni co do minuty. Nie zostało mi nic innego,
jak cierpliwie czekać i modlić się, żeby żaden zboczeniec nie wszedł mi więcej
w paradę. A jednak czułem się spokojny, wszystko wydawało się tak
nierealne, że sam niezupełnie w to wierzyłem. Kiedy zobaczyłem, jak unosi się
pancerna tarcza bramy, przykleiłem się do muru. Usłyszałem wyjeżdżającą
furgonetkę. Przycisnąłem torbę do piersi i wstrzymałem oddech. Słońce nagle
zadrżało, w pobliżu nie było nikogo, przygryzłem wargi. W ustach miałem
niesmak, coś jakby chemicznego.
Furgonetka wytoczyła się powoli. Istniało jedno niebezpieczeństwo: facet
mógł mnie zauważyć we wstecznym lusterku. Myślałem o tym już wcześniej,
lecz łudziłem się nadzieją, że przy wyjeździe na ulicę będzie patrzył PRZED
siebie. W każdym razie na to stawiałem i w chwili, kiedy furgonetka
wyjechała, wskoczyłem do środka garażu. Schowałem się w cieniu i brama
opadła. Przełknąłem ślinę tak swobodnie, jak orzechowe masło.
Przez pięć minut stałem bez ruchu, lecz nic się nie wydarzyło. Odetchną-
łem głębiej. Złapałem cycki, które trochę się obsunęły i ułożyłem je
z powrotem w odpowiednim miejscu. Miałem w biuście pewnie ze sto
dziesięć, w koszulce sterczały koniuszki jak trzeba, i w ogóle. Dobrze mnie
grzały. Na ulicy miałem jeszcze kurtkę, żeby nie rzucać się w oczy, tyle że nie
mogłem jej dopiąć. Nałożyłem białe rękawiczki, by zakryć włosy na rękach,
a co do włosów na nogach, to zakrywały je moje własne spodnie. Wybrałem
białą perukę z krótkimi włosami blond, jak dla mnie uczesanie trochę za
modne, ale co, miałem wziąć czterdziestocentymetrowy kok? przez najbliższy
tydzień nie przewidywali dostawy. Zdjąłem ciemne okulary i wyciągnąłem
z torebki małe lusterko, by sprawdzić, czy makijaż się nie rozmazał.
Nie, wszystko było w porządku, zrobiłem go jak należy. Trzykrotne
golenie, potem krem, gęsty podkład i na koniec ostra czerwień na usta.
W sumie dosyć się sobie podobałem: ciało z ognia i twarz z lodu, zupełnie
w stylu tych dziewczyn, które na mnie działają. Wcisnąłem z powrotem
okulary na koniec nosa - nie powinienem zapominać, że nie pomalowałem
sobie oczu. Odczekałem jeszcze chwilę i kiedy poczułem się całkowicie
spokojny, ruszyłem.
Z boku, przez szybkę w drzwiach, wpadał prostokąt światła. Wychodziły
na mały, banalny korytarz. Po mojej lewej było wyjście, mieszanina krat
i niewiarygodnych zamków, a po prawej jeszcze banalniejsze schody,
prowadzące do pomieszczeń biurowych. Uderzyła mnie ta zadziwiająca
prostota, dostrzegłem w niej jakby zachętę losu. Wyciągnąłem z kieszeni
barracudę. To był straszak, znakomita imitacja, lecz ja sam się jej bałem. Jak
zgłodniała pantera wszedłem powoli na schody.
Na pierwszym piętrze dostrzegłem człowieka. Siedział za biurkiem
odwrócony tyłem. Młody chłopak, około dwudziestu pięciu lat, z pryszczami
na karku, taki, co to dopiero wchodzi w życie. Pochłaniał właśnie jedno
z owych pism, które opowiadają o życiu seksualnym ulubionych aktorów.
Wcisnąłem lufę barracudy do jego prawego ucha, tak na centymetr. Lewe
walnęło z hukiem o blat. Zawył, obrzucając mnie przerażonym spojrzeniem.
Wepchnąłem lufę głębiej w ucho, kładąc palec na ustach. Zrozumiał, nie był
takim idiotą, na jakiego wyglądał. Nie zwalniając nacisku, przeciągnąłem
jego ręce za plecy i wyjąłem z torby rulon taśmy klejącej. Supermocna,
szerokość pięć centymetrów, wysoki stopień wytrzymałości; jeśli dostajesz
paczkę omotaną czymś takim, wpadasz normalnie w szał. Zębami odkleiłem
kawałek i jedną ręką okręciłem pięć metrów wokół przegubów młodego.
Zajęło mi to trochę czasu, lecz mieliśmy przed sobą długie popołudnie.
Następnie wyciągnąłem spluwę z jego ucha i przytroczyłem biedaka do
krzesła.
- Proszę pani, ja niczego nie będę próbował! - oświadczył. - Chcę
wyjść cało z tej historćć. Proszę, niech się pani tak nie denerwuje...
Pochyliłem się, by związać mu nogi. Spostrzegłem, że przygląda się mojej
peruce. To tak jakby mnie dotykał; musiałem się powstrzymać, żeby go nie
spoliczkować. A zresztą, co mi tam, przyłożyłem mu. Krzyknął, więc raz
jeszcze musnąłem palcem usta.
Teraz należało czekać. Trochę pomyśleć i czekać. Obejrzałem system
otwierania bramy. Wszystko było świetnie wytłumaczone. Usiadłem na rogu
biurka, zakładając nogę na nogę, i zapaliłem papierosa. Beniaminek okrył
mnie pluszowym spojrzeniem.
- Och... ach... psiakrew! Nawet nie wie pani, jak panią podziwiam-
wybełkotał. - Ale trzeba mieć do tego odwagę...
Mylił się. Odwaga nie miała z tym nic wspólnego. Widziałem, jak Betty
zapada się z każdym dniem coraz bardziej; wysadzić w powietrze pół planety
czy obrabować bank zdawało mi się przy tym drobiazgiem. Zresztą nie był to
właściwie bank, a firma zajmująca się ochroną transportów pieniężnych.
Każdego dnia faceci jeździli po utarg do domów towarowych i pobliskich
wjazdów na autostradę. Łledziłem ich przez cały dzień i szybko spostrzegłem,
że byłoby wręcz śmieszne próbować czegoś podczas odbioru. Chłopcy
wyglądali na tak nerwowych, że jedno kichnięcie i zamieniłbyś się w sito.
Z tego powodu zdecydowałem się ostatecznie czekać u nich, w nieco lżejszej
atmosferze.
- Jeśli życzy sobie pani kawy, w dolnej szufladzie jest termos - zapro-
ponował mój wielbiciel.
Zżerał mnie wprost oczyma. Zrobiłem lekceważącą minę, jak to one
potrafią, i nalałem sobie kawy.
- Jak się pani nazywa? - zapytał. - Chciałbym chociaż wspominać
pani imię, przysięgam pani, że nikomu nie powtórzę.
Działał mi na nerwy, lecz mimo wszystko jego zachowanie miało dobre
strony. Mógłby później opowiadać jaką sztuką byłem, liczyłem, że zmyli to
trop. Wypiąłem piersi, żeby potwierdzić dobre wrażenie i poczekałem, aż
jego twarz zmieni kolor.
- O Boże, czy nie dałoby się otworzyć okna? - spytał.
Od czasu do czasu wstawałem, aby wyjrzeć na ulicę. Panował tam
zupełny spokój, nie mogłem się nawet spodziewać, że wszystko potoczy się
tak dobrze, na drzewach śpiewały ptaszki. Nie było do tej pory telefonów ani
nikt nie zadzwonił do bramy na dole - to wszystko przypominało komedię.
Parokrotnie ziewnąłem. Było ciepło. Od chwili, gdy przejechałem koniusz-
kiem języka po wargach, chłoptyś nawijał jak najęty.
- Proszę mnie rozwiązać - mówił - mógłbym się pani przydać,
mógłbym potrzymać tych łajdaków pod pistoletem. Ja i tak brzydzę się tego
zawodu; mógłbym wyjechać z panią, cały kraj byśmy puścili z torbami...
Dlaczego nie odzywa się pani ani słowem, madame, dlaczego mi pani nie
ufa?
Schwyciłem go za włosy, chcąc go wykończyć. Były tłuste, całe szczęście,
że włożyłem rękawiczki. Wygiął szyję w moją stronę, cicho pojękując.
- Och, proszę pani - pisnął żałośnie - niech pani uważa na tego
największego z całej trójki, dobrze uważa, będzie strzelał bez namysłu, to
parokrotnie już się zdarzyło, poranił przechodniów, ach, ten Henri to łajdak;
niech mi pani pozwoli się nim zająć, madame, a włos pani z głowy nie
spadnie!!
Nudziłem się, ale poza tym czułem się spokojny. Zresztą od pewnego
czasu nic mnie już nie tykało. Obchodziła mnie Betty, resztę świata miałem
gdzieś. Byłem niemal zadowolony, że jest coś konkretnego do zrobienia;
moja dusza miała wolne. A zresztą, gdyby źle się skończyło, cała rzecz
mogłaby od biedy ujść za napad z namiętności, myślałem, za wiele bym nie
dostał. Usiadłem za młodym, żeby mieć święty spokój, i bawiłem się jego
bronią. Ta spluwa była prawdziwa; nie potrafię powiedzieć dlaczego, ale
dawało to się wyczuć już przy dotknięciu. Wyobraziłem sobie przez moment,
że ładuję kulę w moje własne usta i uśmiechnąłem się na ten widok - zupełnie
nie byłbym do tego zdolny. Podobnie jak nie potrafiłem powiedzieć, dlaczego
życie jest coś warte, załóżmy, że wyczuwałem to na dotyk. Pryszczaty
wykręcał głowę to w jedną, to w drugą stronę, by móc mnie zobaczyć.
- Dlaczego usiadła pani za mną? - użalał się - co ja pani zrobiłem?
Niech mi pani pozwoli chociaż na siebie spojrzeć!
Toalety mieściły się przy schodach na dole. Zszedłem się odlać i skorzys-
tałem z okazji, by zdjąć perukę i powachlować się nią. Nie ustaliłem wcześniej
ścisłego planu, nie ganiałem ze stoperem w. kieszeni ani z pojemniczkiem
z gazem obezwładniającym. Robiłem wszystko na czuja, jak to się mówi.
Prawda jest taka, że miałem na głowie inne sprawy, miałem wystarczająco
dużo innych zmartwień, by została mi zaoszczędzona troska o dogrywanie
szczegółów. Rozumiem, że kiedy źródłem kłopotów jest szmal, można napad
przygotować na blachę, ale ja, czy ja byłem w takiej sytuacji, czy góra forsy
cokolwiek by mnie zmieniła? Nie, i w takim razie mogłem się porwać
wszystko jedno na co, proszę bardzo... Nawet jeśli prowadziło to do nikąd.
Byłem z Betty po to, by robić wszystko, co tylko w mojej mocy, tak mi się
zdaje.
Kiedy wróciłem na górę, o mało nie uronił łzy ze szczęścia.
- Och, Boże! - powiedział - obawiałem się, że pani sobie poszła. Na
samą myśl zrobiło mi się słabo.
Złożyłem krótki pocałunek na końcu rękawiczki i zdmuchnąłem go
wjego stronę. Westchnął, przymykając oczy. Spojrzałem na zegar, zawieszo-
ny na ścianie. Teraz nie powinni już zwlekać z przybyciem. Chwyciłem
krzesło za oparcie, przechyliłem je do tyłu i pociągnąłem mojego Romea
w kąt, tak by otwarte drzwi go zasłoniły. Po drodze usiłował pocałować mnie
w rękę, lecz byłem szybszy. Nalałem sobie kawy i nie podchodząc zbyt blisko
do okien, obserwowałem ulicę.
Mijało prawie czterdzieści lat od kiedy tamten wyruszył w drogę i od tego
czasu wiele się zmieniło. Dobra, stara droga już tak nie podniecała. Patrząc
na świat taki, jakim był teraz, wolałem raczej prześlizgiwać się po nim, niż
w niego zanurzać. A poza tym w trzydziestym szóstym roku życia człowiek
nie ma już ochoty się męczyć, co wymaga minimum szmalu. Prześlizgiwanie
się przez świat... za coś takiego rachunki są obłędnie słone, te wszystkie
odległe krainy kosztują majątek. Bo w końcu jednak chciałem zapropono-
wać jej wyjazd, gdyby miał nam przynieść choć trochę wytchnienia.
W pewnym sensie pakowałem tu walizki na odległość.
Od głosu tego durnia aż podskoczyłem.
- Tak sobie myślę... - wysapał - dlaczego by nie miała mnie pani
wziąć za zakładnika. Mógłbym pani służyć za tarczę.
Przypomniało mi to coś, o czym zapomniałem. Podszedłem do niego
i zatkałem mu gębę przylepcem, trzykrotnie obwinąwszy głowę. Pochylił się
niespodziewanie i otarł czołem o moje piersi. Odskoczyłem.
Och, Jezus Maria! - wyraził oczami.
Pięć minut później przyjechało tych trzech. Łledziłem wzrokiem zbliżają-
cą się furgonetkę. Kiedy stanęła przed bramą garażu, przycisnąłem guzik
OTW.GAR., a potem policzyłem do dziesięciu i wcisnąłem ZAM.GAR.
Wiedziałem, że kości zostały rzucone po raz wtóry, lecz się nie bałem.
Zaczaiłem się za drzwiami: tym razem nie miałem już w ręku barracudy,
lecz coś prawdziwszego. Słyszałem trzaskanie drzwiczek. Na dole faceci
rozpoczęli dyskusję. Ich głosy dochodziły do mnie bardzo wyraźnie.
- Posłuchaj mnie dobrze, stary - mówił jeden -jeśli żona wmawia ci,
że boli ją głowa właśnie tego wieczoru, kiedy chceszją wyruchać, to powiedz
jej: nic się nie martw, głowę zostawię ci w spokoju!
- Cholera, dobry jesteś, myślisz, że to takie proste? Znasz przecież
Marię.
- Eee tam... Twoja Maria nie różni się od innych. Je wszystkie boli łeb
prędzej czy później. Ale kiedy pierwszego rzucasz forsę na stół, zauważyłeś,
że żadna nie prosi o aspirynę?
Usłyszałem, jak ładują się na schody.
- No tak, Henri, ale jednak przesadzasz.
- A rób se, jak chcesz. Jeśli masz ochotę szczypać się w tyłek przez całe
życie... one tylko na to czekają.
Weszli gęsiego. Nieśli w rękach małe woreczki z juty. Od razu dostrzeg-
łem największego, niby tego Henriego: był w sandałach, miał gołe stopy.
W jaki sposób dwóch pozostałych uniknęło emerytury, trudno zgadnąć.
Zatrzasnąłem drzwi nogą, zanim zdążyli odsapnąć. Obrócili się do mnie.
Przez jedną tysięczną sekundy spojrzenia moje i Henriego skrzyżowały się.
Nie zostawiłem jego mózgowi czasu na reakcję, spojrzałem na stopy
i strzeliłem mu w duży palec. Facet zwalił się, wyjąc. Tamci dwaj wypuścili
worki, by podnieść ręce. Poczułem, że mam ich w garści.
Podczas gdy Henri zwijał się na podłodze, rzuciłem im taśmę i pokazałem,
żeby związali kumpla. Nie dali się prosić. Chociaż się wyrywał, skrępowali go
w trzy sekundy, powtarzając: nie bądź głupi. Następnie, chcąc oszczędzić
czas, dałem im do zrozumienia, żeby związali sobie nogi. Graccy byli z nich
strażnicy, nie ma co, wystarczyło wycelować im spluwę między oczy.
Spojrzałem na bardziej cherlawego i kiwnąłem moją białą rękawiczką;
znaczyło to: zwiąż ręce swojemu kumplowi, stary fiucie. Kiedy tylko
skończył, wskazałem palcem na niego. Uśmiechnął się smutnie.
- Proszę pani, sam nie dam rady.
Wpakowałem mu lufę w dziurkę od nosa.
- Nie, nie! - zawołał - nie, nie, nie, proszę poczekać, spróbuję!!!
Radził sobie jak mógł, za pomocą czoła, zębów, kolan, i w końcu mu się
udało. Teraz, kiedy wszyscy trzej byli już związani, odebrałem im broń.
Podnosząc się, spojrzałem na mojego kochasia, spętanego na krześle. Pod
oczami miał sińce ze szczęścia.
Henri pojękiwał, bulgotał i klął, z linoleum łączył go strumyk śliny.
Ponieważ chciałem mieć pewność, złapałem taśmę i przykucnąłem przy nim.
Z jego stopy nadal sikała krew. Sandał nie nadawał się już do niczego.
Gratulowałem sobie, że kupiłem odpowiednio długi przylepiec - zostało go
jeszcze z dziesięć metrów. Taka taśma to idealna sprawa dla faceta jak ja,
który nie chce taskać liny i nie umie robić węzłów. Henri podniósł na mnie
oczy, cały czerwony.
- Ty kurwo pierdolona - wrzasnął -jak cię znajdę, to na początek
wyjebię cię w mordę!
Wybiłem mu lufą górne zęby. Byłem płochliwą, pierdoloną kurwą. Ale
zrobiłem to także za wszystkie dziewczyny, które boli głowa, za wszystkie
Marie i inne, wszystkie siostry niedoli, wszystkie te, które zmuszano, które
napastowano w metrze, wszystkie te, które na swej drodze trafiły na facetów
jak Henri; przysięgam, że gdybym miał przy sobie pudełko tamponów, to
zżarłby je wszystkie co do jednego. Na widok niektórych facetów mam
czasami ochotę dać moje błogosławieństwo wszystkim kobietom świata i nie
wiem, co mnie wstrzymuje. Plunął krwią. Pod wpływem wściekłości pękły mu
w oczach naczyńka krwionośne. Musiałem cofnąć broń, by go zakneblować.
Zyskał czas na wyrzucenie ostatniego słowa:
- Podpisałaś na siebie wyrok śmierci!
Nie pożałowałem plastra, aby tylko wróciła cisza. Zrobiłem nawet parę
dodatkowych okrążeń na oczy. Stawał się powoli podobny do czapki
niewidki, ale o ileż bardziej pomiętej, o ileż bardziej błyszczącej. Dwóch
pozostałych siedziało cicho, nakleiłem więc tylko symboliczny kawałek na
ich brzydkie buzie. Wstałem, myśląc, że najgorsze mam za sobą. Nie mogłem
powstrzymać się od uśmiechu, nie chciałem się więcej niczym martwić,
zachowywałem się tak,jakbym nie wiedział, że najgorsze jest zawsze PRZED
nami.
Chociaż przez cały czas okazywałem nadzwyczajny spokój, nie miałem
zamiaru dłużej się guzdrać. Pozbierałem woreczki, rozwaliłem plomby
i wysypałem wszystko na stół: sześć woreczków wypełnionych banknotami
i rulonami monet na dnie. Odłożyłem drobne, żeby nie mieć zbyt ciężko.
Szykowałem się już do wyjścia, kiedy młody zaczął rzęzić, chcąc przyciągnąć
moją uwagę. Podbródkiem wskazał na kasę pancerną wmurowaną w ścianę.
Grzeczny był z niego kawaler, miał ułożone w głowie, ale zebrałem już swoją
forsę; ja nie chciałem iść od razu na emeryturę. Pokazałem mu, że naprawdę
starczy. Czułem, że jest bliski płaczu. Ponieważ pozostali mnie nie widzieli,
wziąłem z biurka długopis i stanąłem za jego plecami. Otworzyłem mu dłoń
i napisałem w środku JOSEPHINE. Przymknął palce tak ostrożnie, jakby
złapał właśnie motylka ze złamaną nóżką. Zanim wyskoczyłem przez okno,
wychodzące na tyły, dostrzegłem wielką, błyszczącą łzę spływającą szybko
po jego policzku.
Ogród był opuszczony. Pomknąłem wśród wysokich traw i przesadziłem
koziołkiem tylne ogrodzenie. W gardle mi zaschło, pewnie dlatego, że udało
mi się wytrzymać całe popołudnie bez wypowiedzenia słowa. Skręciłem
w prawo, przytrzymując piersi, przeleciałem wzdłuż paru innych ogrodów
i wpadłem na nie zabudowany teren, dochodzący do nasypu kolejowego.
Wdrapałem się nań, nie zwalniając tempa, przeskoczyłem szyny i zbiegłem
z drugiej strony. W płucach mnie paliło, na szczęście parking supermarketu
znajdował się o dwa kroki. To było jedyne znane mi miejsce, gdzie nie rzucał
się w oczy mój samochód, moja wielka CYTRYNOWA gablota.
Nikt nie zwrócił na mnie uwagi. Na parkingu sklepowym nikt nigdy na
nic nie zwraca uwagi - to miejsce oślepia ludzi. Pot lał się ze mnie
strumieniami. Odłożyłem torbę i chwytając łapczywie powietrze, rozejrzałem
się wokół. Obok jakaś kobieta próbowała wcisnąć do fiata 500 deskę do
prasowania. Popatrzyliśmy na siebie. Odczekałem, aż odjechała, zostawiając
jedne drzwi otwarte. Z wnęki wyciągnąłem chusteczki i mleczko hipoalerge-
niczne. Dwadzieścia procent było gratis. Reszta bynajmniej.
Nie spuszczając wzroku z otoczenia, położyłem chusteczkę na kolanach
i podlałem ją mleczkiem. Ponieważ w okolicy nikt się nie pojawił, wstrzyma-
łem oddech i dałem nura. Po raz pierwszy tego popołudnia zabiło mi serce.
Wyrzucałem zmoczone papierki przez okno, jeden za drugim. Plastikowa
buteleczka wydawała nieprzyzwoite odgłosy i tryskała białym mlekiem;
wycierałem się tak, jakbym chciał zedrzeć sobie skórę. Następnie zerwałem
perukę i białe rękawiczki, zerwałem fałszywe piersi i władowałem to wszystko
do torby. Traciłem już dech, kiedy wreszcie mogłem skierować na siebie
lusterko wsteczne. Na czole. widniała tylko jedna ciemna smuga, którą
błyskawicznie starłem. Wszystko, co zostało jeszcze z Josephiny, mieściło się
teraz na rogu papierowej chusteczki. Zrobiłem z niej kulkę i pstryknąłem pod
koła, w chwili gdy ruszyłem.
Wróciłem powolutku do domu. Zajechałem akurat w porę, by zdjąć
z gazu garnek i obejrzeć czarne paprochy, które wiły się na dnie i skwierczały.
Otworzyłem okna i wszedłem na strych. Betty paliła papierosa i rozgrywała
na materacu partię mikado. Z dachu padało złote światło i potrząsało
drobinami kurzu. Podszedłem i rzuciłem torbę na posłanie. Podskoczyła.

- O kurcze, poruszyłeś wszystko - poskarżyła się.
Rozłożyłem się obok.
- Och, moja śliczna, jestem do niczego - powiedziałem.
Pogłaskałem ją po głowie. Uśmiechnęła się.
- I jak poszło z klientem? - spytała. - Nie jesteś głodny? podgrzałam
na dole rawioli.
- Nie, dziękuję, nie zawracaj sobie głowy...
Dopiłem zwietrzałe piwo - nie wiadomo, skąd się tu wzięło. A potem
otworzyłem torbę.
- Zobacz, co znalazłem po drodze.
Uniosła się na łokciu.
- O psiakrew, co to za forsa? ajajaj, ale tego jest!
- No, sporo...
- Tylko po co tyle?
- A to już jak chcesz.
Krzyknęła zdziwiona, dotykając sztucznych cycków. Z rozpędu wyjęła
z torby całe przebranie. Zainteresowało ją ono bardziej niż moja kolekcja
banknotów, oczy jej się zaświeciły jak w wieczór wigilijny.
- Ooooo, hohoho! A co to jest?!
Już wcześniej postanowiłem nie puszczać farby. Wzruszyłem ramionami.
- Skąd mogę wiedzieć.
Podniosła za ramiączko stanik. Cycki zakołlysały się miękko w nieskoń-
czenie czułym świetle, które nas oblewało. Atrapa wyraźnie ją zafascynowa-
ła.
- Matko Boska, musisz koniecznie to założyć!! Nie do wiary!
Nie, zupełnie mi się nie chciało na nowo zgrywać idioty. Niby nic, ale ta
historia jednak mnie wykończyła.
- Żartujesz chyba - powiedziałem.
- O cholera, pośpiesz się... - marudziła.
Uniosłem koszulę i wsadziłem cycki na miejsce. Betty oklaskiwała mnie
na czworakach. Przybrałem kilka póz, machając rzęsami. Tak jak należało
się spodziewać, wkrótce byłem już w peruce i w białych rękawiczkach, choć
nie miałem na to najmniejszej ochoty. Lecz się bawiła, czyż to nie cud?
- Ty, wiesz, czego ci brakuje? - zapytała.
- Taa, zamówiłem sobie wygoloną kotkę.
- Małego makijażu.
- Och, nie! - zajęczałem.
Skoczyła na nogi. Była podekscytowana.
- Nie ruszaj się. Lecę po sprzęt.
- No tak... - westchnąłem. - Tylko nie zabij się na schodach, moja
ptaszynko.
Około pierwszej w nocy, kiedy już zasypiała, szepnąłem jej w ucho
pożegnalne słówko:
- Aha, póki pamiętam, nigdy nie wiadomo... Gdyby któregoś dnia ktoś
cię pytał, co robiłem dzisiaj, nie zapomnij, że spędziliśmy dzień razem...
- Pewnie... i że przeleciałam piękną blondynkę.
- Nie, o tym nie warto wspominać. Zwłaszcza o tym.
Poczekałem, aż zaśnie i wstałem. Wziąłem prysznic, zmyłem makijaż
i poszedłem do kuchni coś zjeść. Cokolwiek miałoby się zdarzyć, myślałem,
ten dzień na coś się przydał. Przecież jakoś udało mi się przynieść w torbie to
co trzeba, co sprawiło jej radość, co ją rozbawiło. Tyle że nie zrobiłem tego za
pomocą forsy; forsę, jakby to wyrazić, zignorowała. Ale czy nie miałem,
czego chciałem? Oczywiście, że tak, moje wysiłki zostały stokrotnie wyna-
grodzone; jeszcze trochę, a wylałbym w tej kuchni łzy radości - może nie
potoki, ale kilka dyskretnych kapnięć, które mógłbym ukryć pod stopą.
Bo muszę powiedzieć, że dwa dni wcześniej zastałem ją w kącie sypialni
nagą, sztywną jak kawałek drewna i straszliwie przygnębioną, i że nie było to
pierwszy raz, i że słyszała wciąż te cholerne głosy, i że w chałupie rzeczy
wylewały się i fajczyły -można sobie wyobrazić, jak to wyglądało, nie trzeba
specjalnie tłumaczyć.
Udało mi się sięgnąć po plaster szynki. Zwinąłem go jak naleśnik
i ugryzłem. Nie miał w ogóle smaku. Jeszcze żyłem. Znakomicie.

 
24Dniem, w którym bez wątpienia nie było nam do śmiechu, okazała się
pewna niedziela, mimo że pogoda była jak drut. Nie wstaliśmy zbyt późno,
bo punktualnie o dziewiątej ktoś zastukał natarczywie do drzwi. Naciągną-
łem gatki i poszedłem zobaczyć kto. Facet pod krawatem, nienagannie
uczesany i z małą, czarną teczką, starannie wypucowaną. I SZEROKO
UŁMIECHNIĘTY.
- Dzień dobry panu. Czy wierzy pan w Boga?
- Nie - powiedziałem.
- No cóż, chciałbym z panem o tym porozmawiać.
- Ach nie, to przecież był żart... Oczywiście, że wierzę.
Szeroki uśmiech. BARDZO SZEROKI UŁMIECH.
- To świetnie, wydajemy taką broszurkę...
- Ile?
- Cały dochód jest przekazywany bezpośrednio...
- Oczywiście! - przerwałem mu. - Ile?
- Proszę pana. za cenę pięciu paczek papierosów...

Wyciągnąłem z kieszeni banknot, podałem mu i zamknąłem drzwi. Bum,
bum. Otworzyłem.
- Zapomniał pan o broszurce.
- Nie - odparłem. - Nie ma potrzeby. Zdaje mi się, że właśnie
zakupiłem od pana kawałek Raju, czy nie tak?
Kiedy zamykałem, promień słońca uderzył mnie prosto w oko. Gdybym
wziął go w usta, powiedziałbym: "Kiedy zamykałem drzwi, w usta wsunęła
mi się landrynka". Obraz morza i fal narzucił się mej duszy. Pognałem na
górę i rozrzuciłem pościel po pokoju.
- O rany, ale mam ochotę zobaczyć morze! - wykrzyknąłem. - A ty
nie?
- Trochę daleko, ale jeśli chcesz...
- Za dwie godziny będziesz się smażyć na plaży.
- No to już - odpowiedziała.
Patrzyłem, jak naga podnosi się z łóżka niczym z prążkowanej muszelki,
ale odłożyłem to na później. Słońce nie będzie na nas czekać.
Był to bardzo elegancki kurort, bardzo modny, lecz palantów było tu nie
mniej niż gdzie indziej; nawet w ciągu roku, poza sezonem nie zamykano
restauracji i sklepów. Za miejsce na brudnej plaży należało płacić. Zapłaciliś-
my. Wykąpaliśmy się, potem raz jeszcze, i znowu, i wreszcie poczuliśmy głód.
Za prysznic trzeba było płacić. I za parking. I za to, i za tamto. Z tego
wszystkiego trzymałem drobne w garści, zdolny rzucać je szybciej niż mój
cień. Całe to miejsce przypominało gigantyczną maszynę na pieniądze, nie
widziałem tu jeszcze niczego za darmo.
Zjedliśmy obiad na tarasie, pod parasolem z imitacji słomy. Na
przeciwległym chodniku stało ze dwadzieścia kobiet, każda z paroletnim
dzieciakiem: przeważał typ blondaska, którego tatuś robi w interesach,
a młoda i jeszcze ładna matka spędza czas w domu, zanudzając się na śmierć,
albo zanudza się na śmierć poza domem. Kelner wyjaśnił nam, że czekają na
ekipę, mającą kręcić reklamę z ich milusińskimi. A jakże, gówniarze byli
zdolni wydusić z nas łzy, nagrywając film dla towarzystwa ubezpieczeniowe-
go na temat: BUDUJMY ICH PRZYSZŁOŁĆ. Trochę mnie to śmieszyło,
bo patrząc na te dzieci, pachnące radością, zdrowiem i szmalem, trudno było
się martwić o ich przyszłość, no, w pewnym sensie.
Wystawały w słońcu od dobrej godziny, a my zabraliśmy się do naszej
Brzoskwiniowej Melby. Kobiety zaczęły się niecierpliwić, a smarkacze
ganiali się po chodniku. Od czasu do czasu matki wzywały ich, by poprawić
fryzurę albo strzepać niewidzialny kurz. A słońce zamieniało się w deszcz
amfetaminy, w obłędny prysznic podłączony do 220 woltów.
- Dobry Boże, chyba naprawdę bardzo pragną tego czeku - zauważy-
ła Betty.
Zerknąłem na kobiety znad okularów, wsysając łyżeczkę kremu ozdobio-
nego kolorowymi wiórkami.
- Liczy się nie tylko czek. One pragną wznieść pomnik swej piękności.
- Trzeba być skończonym durniem, żeby zostawiać tak dzieciaki na
słońcu...
Biżuteria, którą nosiły te panie, przesyłała chwilami parzące blaski.
Słychać było ich użalania się i westchnienia, mimo że znajdowały się po
drugiej stronie ulicy, a my nie nadstawialiśmy szczególnie ucha. Opuściłem
wzrok i zająłem się melbą; ponieważ w tym świecie szaleństwo jest w zasadzie
powszechne, nie ma dnia, w którym nędza ludzka nie pokazałaby się nam
w całej okazałości; niewiele trzeba, wystarczy szczegół, wystarczy, żeby ktoś
spojrzał na ciebie w pobliskim sklepie, żebyś wziął gazetę albo zamknął oczy,
wsłuchując się w odgłosy ulicy, żebyś trafił na paczkę gumy do żucia
z JEDENASTOMA kawałkami, tak naprawdę wystarczy małe nic, by świat
krzywo się do ciebie uśmiechnął. Te kobiety, ja je wypędziłem z mózgu, gdyż
wiedziałem o tym wszystkim, nie potrzebowałem więcej przykładów. Miałem
dobry pomysł: nie będziemy się ociągać, co to to nie, mogły tak się palić na
chodniku,jeśli im to odpowiadało, ale my wracamy na plażę, tam gdzie tylko
woda i horyzont, wielki parasol i pokrzepiający stuk lodu o ścianki kieliszka.
Położyłem krechę na przeciwległym chodniku i beztrosko udałem się do
toalety. Nieco później dane mi było się przekonać, że niedocenianie
przeciwnika jest błędem. Tak, ale co tu zrobić, żeby mieć wszędzie oczy?
Nie było mnie przez dłuższą chwilę, ponieważ należało wrzucić monety
do zamka, a ja nie miałem ich tyle, musiałem skoczyć do kasy, by rozmienić
grube. Spłuczka włączała się chwilami sama albo znowu coś musiałem
wrzucić, w każdym razie nie było to wszystko proste i straciłem dużo czasu.
Kiedy wróciłem do stolika, Betty nie zastałem. Zauważyłem, że nie
dokończyła deseru i kulka zmrożonego kremu waniliowego powoli się
rozpada. Stałem, patrząc jak urzeczony.
Udało mi się oderwać wzrok, gdyż po drugiej stronie kobiety wydzierały
się jedna przez drugą. Najpierw nie zwróciłem na to uwagi: co mi tam, zgraja
mew drepczących na słońcu i krzyczących bez powodu. Później dostrzegłem,
że naprawdę coś je poruszyło i że patrzą w moją stronę. Jedna wydawała się
szczególnie wyprowadzona z równowagi.
- Och, Tommy, mój mały Tommy! - darła się.
Pomyślałem, że mały Tommy dostał udaru słonecznego albo rozpuścił się
jak śnieg. Ale to mi nie mówiło jeszcze, gdzie jest Betty.
O mało im nie krzyknąłem, że nie jestem lekarzem, kiedy dziesiątka
kobiet przeszła przez ulicę, że nie jestem lekarzem i że nic nie mogę poradzić,
lecz coś mi w tym przeszkodziło. Przeskoczyły przez murek, który oddzielał
taras od chodnika i otoczyły mnie. Próbowałem się do nich uśmiechnąć.
Matka Tommy'ego wyglądała na kompletną wariatkę, wywalała na mnie
gały jakbym był Quasimodo, a jej towarzyszki nie przedstawiały się lepiej,
płynęły od nich złe wibracje. Nie zdążyłem pomyśleć, co się dzieje. Wariatka
rzuciła się na mnie, wrzeszcząc, żebym oddał jej dziecko. Potknąłem się
o krzesło i wywróciłem się. Niczego nie rozumiałem, obtarłem sobie łokieć.
Myśli przelatywały mi przez głowę z prędkością światła, lecz nie potrafiłem
przytrzymać żadnej. Tamta wybuchnęła płaczem i jej ryki przygotowywały
moją śmierć. Matki zacieśniały półkole; w gruncie rzeczy wyglądały niczego
sobie, ale chyba nie byłem w ich typie. Już, już w tej chwili i w ułamku
następnej rzucą się na mnie, wiedziałem o tym. Wiedziałem również, że
zapłacę za potworny upał, za oczekiwanie i nudę, i mnóstwo rzeczy, za które
nie byłem odpowiedzialny. Napawało mnie to takim wstrętem, że nie
zdołałem nawet otworzyć ust. Stała wśród nich taka jedna z paznokciami
zrobionymi na błękit nieba - nawet w normalnych okolicznościach to by
mnie zemdliło.
- Dziewczyna, która była z panem... - syknęła. - Widziałam, jak
wybiegła z tym chłopczykiem!
- Jaka dziewczyna? - spytałem.
Ledwo moje pytanie dopadło ich uszu, a już przesadziłem trzy stoliki
i dałem nura do wnętrza restauracji. Zgraję dziwek normalnie zamurowało.
Po chwili usłyszałem, jak wyją za moimi plecami, ale zdążyłem zatrzasnąć za
sobą drzwi toalety. Oparłem się o nie, rzucając wokół nerwowe spojrzenia.
Kelner kończył sikać, kiwnął do mnie. Wyjąłem z kieszeni plik banknotów,
a on zgodził się potrzymać za mnie drzwi. Słychać było wycia i walenia w tę
płytę wypełnioną plastrami dykty, tak cienkiej, że jak przyłożysz nogą, to
twoja dusza ma wrażenie, iż wdziera się w przezroczyste płatki z ryżu.
Wsunąłem zatem kolejne dwa banknoty w kieszeń chłopaka. Następnie
zwiałem przez okno.
Znalazłem się na małym podwórku, skąd wchodziło się do kuchni.
Łmietniki były przepełnione i coś z nich ciekło. Pojawił się kucharz. Wycierał
sobie pot spływający po szyi. Już chyba wiedziałem, co robić. Zanim zdążył
otworzyć usta, wyjąłem banknot i z uśmiechem wetknąłem mu go w kieszeń
koszuli. Teraz on się uśmiechnął. Miałem uczucie, że ciągnę z sobą magiczną
pałeczkę: przy odrobinie treningu mógłbym pewnie wypuszczać w niebo
białe gołąbki. Póki co, wyszedłem tylną bramą na małą ulicę.
Nie muszę raczej dodawać, że wziąłem nogi za pas. Przeleciałem kilka
ulic, skręciłem na skrzyżowaniu i do tego parę innych rzeczy, które można
jeszcze zrobić w wieku trzydziestu sześciu lat, jak na przykład skok przez
samochód zaparkowany na pasach albo pobicie rekordu życiowego na
czterysta metrów, z głową odwróconą do tyłu. W pewnej chwili doszedłem do
wniosku, że je zgubiłem. Zatrzymałem się, by złapać oddech. Ponieważ
znalazło się krzesło, usiadłem. Nagle poczułem, że jakiś facet pucuje mi buty.
Kiedy opuściłem na niego wzrok, gwizdnął przeciągle.
- O psiakrew! - powiedział. - Piękna skóra, prawdziwy Tony
Lama!
- No. Zostawiłem klapki w samochodzie.
- A te nie są za ciepłe na teraz?
- Nie, to tak jakbym nosił baletki.
Był to młody, dwudziestoletni chłopak o dosyć inteligentnym spojrzeniu;
przypominał istotę ludzką.
- Przekonasz się.To nie zawsze takie łatwe być mniejszym durniem niż
cała reszta. Nikt nie jest doskonały. To zbyt męczące.
- Taa, rozumiem.
- Łwietnie. Ale mimo wszystko uważaj, żeby nie nałożyć za dużo pasty
na te gwiazdki, nie rozpędzaj się tak...
Wykorzystałem te kilka minut na rozejrzenie się w sytuacji. Chciałem
spokojnie wszystko rozważyć, lecz wystarczyło chwilę pomyśleć, a już
wściekły smok opluwał mi ogniem mózg i wszystkie wysiłki spełzły na
niczym. Mogłem wstać - tylko do tego byłem zdolny. Reszta miała moim
zdaniem przyjść sama. Zapłaciłem zatem i przemykając się wzdłuż murów
wróciłem na plażę. Zerwał się ciepły wiatr. Kiedy wyszedłem na szeroką aleję,
ciągnącą się równolegle do morza, byłem przekonany, że oddycham przez
mokrą gąbkę. Odnalazłem wzrokiem samochód zaparkowany w oddali;
początkowo chciałem pojechać i przeszukać okolice. Później powiedziałem
sobie: dobra, jesteś tu i przechadzasz się z dzieciakiem, który spędził dwie
godziny na słońcu, ponieważ ma matkę idiotkę, Tommy wywiesza więc jęzor
jak stąd do miasta i z powrotem, i co ty robisz? Skoro nie jesteś z tych
dziewczyn, które szukają ciemnego zaułka, aby pociąć dziecię na plasterki, to
co robisz?
Nieco dalej, w cieniu drzewa, stał wędrowny sprzedawca lodów. Przeszed-
łem ulicę, rozglądając się dookoła. Widząc, że się zbliżam, odsunął pokry-
wkę z lodówki.
- Pojedynczy? Podwójny? Potrójny? - spytał.
-- N‹e, nie, dziękuję panu. Nie widział pan przypadkiem pięknej
brunetki z małym chłopcem, trzy-, czteroletnim? Nie kupowali u pana
lodów?
- Owszem. Ale dziewczyna nie była znowu taka piękna...
Często zdarzało mi się spotykać facetów zupełnie nieczułych na piękno
i nigdy nie potrafiłem zrozumieć, co im takiego dolega. Zawsze było mi ich
żal.
- Mój ty biedaku - westchnąłem. - A nie wie pan, w którą stronę
poszli?
- Owszem.
Odczekałem parę sekund, wreszcie musiałem wyjąć z kieszeni plik
banknotów, żeby się nimi powachlować. Zwyczaje panujące w tej okolicy już
mnie nie bawiły, miałem ochotę wcisnąć mu to wszystko w usta. Z lodówki
dymiło. Podałem dwa banknoty, patrząc w drugą stronę. Poczułem, jak forsa
wyślizguje się z mojej dłoni.
- Potem weszli do tego sklepu z zabawkami. Chłopiec ma niebieskie
oczy, około metra wzrostu, wziął podwójną porcję truskawkowych, na szyi
ma medalik, przyszli tu o trzeciej. A dziewczyna...
- W porządku - przerwałem. - Wystarczy, po co masz pracować za
frajer.
Sklep zajmował trzy piętra. Podeszła do mnie niska, blada sprzedawczyni
z owym błyskiem w oku, który spotyka się u ludzi mających minimalną płacę.
Pozbyłem się jej bez trudu. Kręciło się tu niewielu kupujących. Przeczesałem
parter i wszedłem na pierwsze piętro. Panowała tam wyjątkowa cisza.
Nadstawiłem ucha. Nie zapomniałem o sforze, depczącej mi po piętach,
wiedziałem, że obiegnięcie miasta nie będzie jej zajmować w nieskończoność.
Ale zdążyłem już dobrze poznać ten rodzaj napięcia, już dawno zauważyłem,
że coraz bardziej się pogrążamy, Betty i ja. Co tam, mówiłem sobie, wszyscy
muszą przejść zły okres. W życiu trzeba zdobyć się na trochę cierpliwości.
Obszedłem wszystkie działy, lecz nie znalazłem Betty. Z zimnego zrobiłem się
letni, a teraz czułem, że się palę. Rzuciłem się na ostatnie piętro, tak jakby 
to
była Łwięta Góra.
Za kontuarem siedział facet i uśmiechał się. Opierał łokieć na stosie
zapakowanych zabawek. Uśmiechał się po dyrektorsku i miał na sobie blezer
z przesadnie dużą kieszonką; nie był już młody i skóra mu obwisła pod
oczyma. Jak tylko mnie ujrzał, pośpieszył w moją stronę, krzywiąc się czy
nadal uśmiechając - tego się nie dowiedziałem. Następnie zaczął na-
śladować faceta, który myje sobie ręce mydłem.
- Zechce łaskawy pan nam wybaczyć, lecz piętro jest nieczynne...
- Nieczynne? - powtórzyłem.
Omiotłem salę wzrokiem. Wyglądała na pustą. W tym miejscu sprzeda-
wano zabawki z kartonu, pistolety na strzały, łuki, roboty, samochody na
pedały, o rany, można się domyślić co, bez nadludzkich wysiłków. Odetchną-
łem, ponieważ wyczułem, że Betty jest tutaj.
- Może zechciałby szanowny pan zajrzeć do nas raz jeszcze pod
wieczór? - zaproponował.
- Ja szukam tylko ręcznej wyrzutni rakietowej na laser, nie musi być
zapakowana. To przecież chwila.
- Niemożliwe. Wynajęliśmy całe piętro klientce.
- BETTY! - zawołałem.
Usiłował mi przeszkodzić, ale wszedłem. Słyszałem, jak truchta za mną
i złorzeczy, podczas gdy przemykałem się wśród półek, ale nie mógł się do
mnie zbliżyć, ciepło mojego ciała paliło przestrzeń wokół. Dobiegłem do
końca sali, lecz Betty nie znalazłem. Stanąłem w miejscu i facet o mało na
mnie nie wleciał.
- Gdzie ona jest? - spytałem.
Ponieważ nie odpowiadał, dobrałem się do jego szyi.
- Człowieku, to moja żona!! Muszę wiedzieć, gdzie ona jest!!
Wskazał na podest, na którym ustawiono indiańską wioskę.
- Są w namiocie Wielkiego Wodza, ale pani nie życzyła sobie, żeby jej
przeszkadzać - wymamrotał.
- Który to namiot?
- Ten z obniżoną ceną. Łwietna rzecz.
Puściłem blezer, wtargnąłem do wioski i rzuciłem się prosto do namiotu
Wodza. Uniosłem płócienne wejście. Betty paliła fajkę pokoju.
- Wejdź - powiedziała. - Wejdź i zasiądź pośród nas.
Tommy miał na głowie opaskę z piórami, był wyraźnie zadowolony.
- Betty, kto to jest? - spytał.
- Mężczyzna mojego życia - uśmiechnęła się.
Wczepiłem się kurczowo w płótno namiotu.
- Materiał jest niegniotący - oznajmił dureń za moimi plecami.
Spojrzałem na Betty, kiwając głową.
- Czy ty wiesz, że matka wszędzie go szuka? Wiesz, że powinniśmy wiać
stąd jak najszybciej?
Westchnęła, robiąc zmartwioną minę.
- No dobra, daj nam jeszcze pięć minut - poprosiła.
- Nie ma mowy.
To powiedziawszy, schyliłem się i chwyciłem Tommy'ego pod pachy.
O mało nie zarobiłem tomahawkiem w głowę - złapałem go w locie.
- Nie próbuj niczego utrudniać, Tomaszku - warknąłem.
Odwróciłem się w stronę dyrektora. Stał sztywno jak ołowiany żołnie-
rzyk.
- My z żoną już pójdziemy. Matka przyjdzie po niego za parę minut.
Powie jej pan, że nie mogliśmy czekać.
Można by sądzić, że powiadomiłem go o przybyciu kontroli finansowej.
- Jak to...~ - wyjąkał.
Wcisnąłem mu gówniarza w ręce i wtedy poczułem na ramieniu palce
Betty.

- Poczekaj chwilkę. Chciałabym, żebyśmy zapłacili za te wszystkie
prezenty.
Trzeba było wybrać najszybszą drogę, lawirować między rafami, oblicza-
jąc stopień ryzyka. Wyciągnąłem banknoty, odczuwając poważny wzrost
temperatury i z dwóch rzeczy jedno: albo majaczyłem, albo słyszałem strzępy
głosów na dole.
- Dobra, ile? - zapytałem.
Podstarzały playboy wypuścił dzieciaka, aby przeprowadzić w myśli
rachunek. Zamknął oczy. W moim koszmarze schody zatrzęsły się pod
uderzeniami wściekłego galopu. Tommy ściągnął z półki łuk i strzały.
Spojrzał na Betty.
- To też chcę!
- Siedź cicho! - zawarczałem.
Szef otworzył oczy. Uśmiechnął się, jakby zbudził się z miłego snu.
- To już nie wiem, łuk też mam policzyć czy nie?
- Nie, nie ma mowy - odparłem.
Tommy rozdarł się. Wyjąłem łuk z jego ręki i odrzuciłem najdalej jak
mogłem.
- Zaczynasz mnie wkurzać, mały - powiedziałem mu.
Teraz już czułem podłogę drgającą pod stopami. Miałem właśnie
odwrócić się w stronę sprzedawcy, by nim potrząsnąć i wyrwać z niego sumę,
kiedy przez piętro, niczym ponura i gorąca wichura, przeleciał straszliwy
łoskot. Zobaczyłem, jak po drugiej stronie wyskakują kobiety i oczywiście
nikt mi nie uwierzy, ale z ich oczu sypały się iskry. A już na pewno snopy
ognia wytryskiwały z podłogi i wybuchały na półkach.
- Ratuj się, dziecino, ratuj się - rzekłem.
Miałem nadzieję, że uda mi się je powstrzymać aż do chwili, gdy Betty
wybiegnie zapasowym wyjściem, lecz zamiast gnać na złamanie karku,
znalazła coś lepszego. Westchnęła, nie odrywając stóp od ziemi.
- Nie, to bez sensu. Jestem zmęczona - wyszeptała.
Kobiety przebyły już połowę drogi, wyjąc, zbełtana fala przewalała się
między półkami. Rzuciłem w powietrze plik banknotów. Stary popędził pod
fońtannę, wyciągając ręce w stronę sufitu. W tym momencie ostro ruszyłem.
Działałem niesłychanie prędko. Na okręcenie się na pięcie, podniesienie
Betty, wpasowanie się w drzwi i wybiegnięcie na światło zużyłem mniej niż
cztery sekundy.
Zatrzaskując za sobą żelazne drzwi, nie spojrzałem, gdzie jesteśmy.
Znaleźliśmy się nad uliczką, na metalowym pomoście, z którego opadały
schody kończące się dwa metry nad ziemią. Postawiłem Betty i po raz wtóry
stanąłem przed tym samym problemem, lecz teraz szczęście się do mnie
uśmiechnęło - nie musiałem nikogo zatrudniać, aby sobie poradzić. Przy
ścianie w rogu leżała luzem żelazna sztaba; spostrzegłem ją w chwili, gdy na
drzwi po drugiej stronie spadły pierwsze ciosy. To chyba Anioł przyciął ten
drąg na idealną długość: posłużyłem się nim jak podporą i za pomocą paru
kopnięć zablokowałem klamkę. Teraz mogły się baby wydzierać. Wytarłem
sobie czoło, odczuwając nagle oślepiający upał, który potrząsał wokół
powietrzem. Betty przeciągnęła się z uśmiechem. Myślałem, że zwariuję.
Z piekielnym hukiem zbiegłem jedno piętro, a potem wróciłem na palcach.
Usłyszałem, że za drzwiami kobiety zaczęły się wahać. Betty o mało nie
zachichotała. Pokazałem jej, żeby się przymknęła.
- Nie zejdziemy tędy, wejdźmy na dach!
Nie był to jednak dach a raczej wielki taras, basen wypełniony słońcem.
Przeleźliśmy przez barierkę; na piętrze drzwi zadźwięczały po raz ostatni
i powróciła cisza. Pobiegłem od razu do kąta, który dawał nieco cienia.
Usiadłem tak, że na słońcu pozostały tylko nogi. Wyciągnąłem rękę do Betty,
chcąc, by usiadła obok mnie. Wyglądała na zdziwioną, że tu się znalazła. Mój
plan nie należał do genialnych, zakładał nawet cholerne ryzyko, aż cierpła mi
skóra. Gdyby wśród tej zgrai znalazła się choć jedna spryciula, wpadlibyśmy
na amen i skończyli za burtą. W gruncie rzeczy nie miałem wyboru.
Potrzebowałem jednak dziewczyny, która na tyle dba o swoją skórę, że
pokusić by się można o sprint w kierunku samochodu. A takiej przy mnie nie
było. Moja miała na sobie buty z ołowiu. Odczekałem minutę, wstałem
i zachowując niezwykłą ostrożność, wyjrzałem na ulicę. Horda gnała po
chodniku, czołówka skręcała już za róg. Niebo było błękitne. Morze
spokojne i zielone. Na horyzoncie żadnego piwa ani czegokolwiek, co
mogłoby mnie zainteresować. Przeszedłem na drugą stronę tarasu zobaczyć,
jak wygląda przy schodach. Po drodze chwyciłem Betty za podbródek
i pocałowałem ją na podsumowanie sytuacji.
- Chciałabym już wracać - wyszeptała.
- W porządku, za pięć minut idziemy.
Przykucnąłem za ścianą i patrzyłem na zbliżające się kobiety. W ich
zawziętości było moim zdaniem coś złowieszczego, tak jakby chodziło
o konflikt rasowy. Nie zależało mi, by mnie zobaczyły. Rozpłaszczyłem się
jak naleśnik i z ciężkim sercem zrezygnowałem z papierosa. Z dołu
dochodziły mnie ich ujadania, a potem odgłos gonitwy. Zaryzykowałem
wystawienie nosa i spostrzegłem, że suną po ulicy, robiąc łokciami. I do tego
głupie dupy miały pewnie pianę na ustach i kto wie, może mnóstwo
znajomości.
Usiadłem z powrotem obok Betty, myśląc, że w końcu istnieje szansa na
wyrwanie się stąd. Ująłem dłoń małej i pogłaskałem. Czułem jej zdenerwowa-
nie. A przecież słońce uspokoiło się, minął mu atak histerćć, nie wyżywało się
już na cieniach i pozwalało im swobodnie się powiększać, i światło
przechodziło z tonów wysokich w średnie, taras był kwadratową wyspą
pokrytą smołowaną papą, i zrobiło się całkiem przyjemnie; widziałem
w życiu gorsze miejsca, poważnie, po co ta przesada.
- Zobacz, widać morze - powiedziałem.
- Mhm, mhm.
- SPÓJRZ TAM, FACET JEDZIE NA NARTACH WODNYCH,
NA JEDNEJ NODZE!!
Nie podniosła oczu. Wsunąłem jej w usta zapalonego papierosa. Zgiąłem
kolano, wpatrując się w jeden punkt na horyzoncie - nic szczególnego, ale
mnie się podobał.
- Nie wiem, dlaczego to zrobiłaś - odezwałem się. - Nie chcę tego
wiedzieć i nie chcę o tym rozmawiać. Zapomnijmy już.
Kiwnęła miękko głową i zadowoliłem się tego rodzaju odpowiedzią.
Lekki dotyk dłoni czy mrugnięcie rzęsami też by wystarczyły. Nie zawsze
mogłem do końca pojąć, co ludzie chcieli mi powiedzieć, ale ona... mogłem
spacerować po jej milczeniu, nie ryzykując ani przez moment, że się zgubię; to
tak jakbym szedł po ulicy, pozdrawiając znajome mi twarze, w miejscu, które
znakomicie znam. Betty była tym, co znałem najlepiej na świecie, może na
dziewięćdziesiąt procent, no bo nigdy nie wiadomo, ale mniej więcej coś
takiego. I nie zawsze byłem pewien, że otwiera usta, kiedy słyszałem, jak do
mnie mówi. Trzeba przyznać, że chwilami życie robi wszystko, aby nas
zachwycić i wie, jak się do tego zabrać. To nie faceci jak ja kosztują je
najwięcej.
Siedzieliśmy przez chwilę bez słowa i dziwnym trafem poczułem olśnie-
wającą formę; zacząłem się lekko uśmiechać, ponieważ mógłbym wygiąć
świat siłą samych oczu, lecz nie zrobiłem tego - pozwoliłem, by stopił się
sam na słońcu jak cukierek, po co miałem lepić sobie ręce. Ale czułem się tak
zdrowo tylko tu, tu i tylko tu. Gdyby co, bez wahania przywiązałbym się do
poręczy, to nie problem. Nigdy nie czułem się tak dobrze, jak w tamtej chwili
na tarasie, wiedziałem, że wszystkie moje siły pozostają tu nietknięte
i śliniłem się ze szczęścia na mojej smołowanej papie jak pielgrzym,
wkraczający w bramy Jeruzalem. Niewiele brakowało a machnąłbym wiersz
o tej słodyczy, lecz nie była to dobra chwila na zajmowanie się poważnymi
sprawami: najpierw należało wymyślić, jak stąd się wydostać.
- No dobra - powiedziałem - czy czujesz się zdolna do biegu?
- Tak - odparła.
- Do biegu, mam na myśli: do PRAWDZIWEGO galopu, rozumiesz,
lecieć jak strzała i nie odwracać się. Nie tak jak przed chwilą.
- Tak. Galop. Tak, wiem, co to znaczy. Taka głupia nie jestem.
- Łwietnie, coraz lepiej. Zaraz się przekonamy, czy potrafisz. Lecę po
samochód i przyjadę po ciebie...
Zrobiła grymas i skoczyła na nogi.
- Jak będę miała osiemdziesiąt lat, to tak to będziemy robić.
- Ale mnie to chyba wtedy sił nie starczy - mruknąłem.
Przed przekroczeniem barierki obejrzałem troskliwie ulicę, lecz nie było
ich na widoku. Betty ruszyła za mną i raz-dwa zbiegliśmy wzdłuż muru jak
piękni dwudziestoletni. Zawiesiliśmy się na ostatnim stopniu, zeskoczyliśmy
na chodnik i daliśmy czadu w górę ulicy.
Wśród wszystkich dziewczyn, jakie znałem, Betty nie należała bynajmniej
do biegających najszybciej. Biec obok niej - to była jedna z tych rzeczy,
które dosłownie uwielbiałem, lecz wolałem raczej spokojniejsze okolice i tym
razem nie obdarzyłem spojrzeniem jej roztańczonych piersi ani nie zerknąłem
na piękny róż, wstępujący na policzki, nie, nic z tego, nic poza obłędnym
i pozbawionym uroku pędem, forsownym sprintem w kierunku samochodu.
Zatrzasnęliśmy drzwi. Zapaliłem stacyjkę, ruszyłem. W chwili kiedy
wrzucałem bieg, o mały włos nie wybuchnąłem śmiechem - poczułem, jak
narasta mi w brzuchu. Ale nie, zobaczyłem, że z boku atakuje jedna z bandy
i w tej samej chwili przednia szyba eksplodowała i zalała szklanym deszczem
nasze kolana. Z refleksem wyplułem odłamek, który wleciał mi do ust,
i wyrwałem mercedesa jednym depnięciem w pedał gazu. Rozpocząłem
slalom po ulicy, klnąc do żywego. Kierowcy trąbili za nami.
- O kurwa mać! Schyl się! - wydusiłem.
- Złapaliśmy gumę?
- Nie. Ale musiały wynająć strzelca wyborowego!
Wówczas pochyliła się i podniosła coś spod stóp.
- Możesz zwolnić - powiedziała. - Popatrz, po prostu rzuciła w nas
butelką od piwa.
- Pełną? - zapytałem.
Jechaliśmy pięćdziesiąt kilometrów i wiatr targał nasze włosy. Łzy
napływały nam do oczu, lecz było ciepło i słońce zachodziło bardzo powoli.
Rozmawialiśmy o tym i owym. Facet, który pierwszy wymyślił samochód,
był z pewnością geniuszem, samotnym i nawiedzonym. Betty wcisnęła nogi
we wnękę z przodu. Zatrzymaliśmy się w warsztacie, który anonsował:
ZAKŁADANIE SZYB NA POCZEKANIU. Nie wyszliśmy z samochodu,
kiedy chłopcy robili swoje. Może im nieco przeszkadzaliśmy, nie wiem. Mam
to gdzieś.
25
Wkrótce po tej historćć powróciłem do pisania. Wcale się nie zmuszałem,
przyszło samo. Jednak zabrałem się do tego po kryjomu, nie chciałem jej
wtajemniczać; na ogół pisałem w nocy i kiedy czułem, że Betty rusza się obok,
natychmiast pakowałem cały interes pod materac. Nie chciałem łudzić jej
fałszywą nadzieją, zwłaszcza że nie pisałem tak jak pięćdziesiąt lat temu
i wbrew pozorom było to raczej przeszkodą. W końcu, jeśli świat się zmienił,
to nie ja zawiniłem i nie pisałem w ten sposób po to, by ich wkurzać, wprost
przeciwnie - byłem wrażliwym facetem i to oni mnie wpieprzali.
Kiedy nastała pełnia lata, sprzedaż pianin trochę siadła. Muszę przyznać,
że nie wypruwałem z siebie żył. Wcześnie zamykałem sklep i kiedy zdarzał się
odpowiedni nastrój, zastanawiałem się, o czym będę pisał wieczorem, albo
szliśmy na spacer. Pozostało nam jeszcze dużo pieniędzy, skoro jednak Betty
nie miała ochoty na wyjazd, skoro pieniądze jej nie obchodziły,jak i wszystko
inne, forsa na niewiele nam się zdawała, co najwyżej na bieżące rachunki
i żeby żyć, nie oglądając się na pianina. Ha, ha, żyć! Forsa to coś, co nigdy 
nie
spełnia obietnic.
Jako że nie zabijałem się przy pracy, z wybiciem północy mogłem
spokojnie wyciągać zeszyt i przesiadywać przy nim do bladego świtu, nie
katując się przy tym. Spałem rano, czasami kilka godzin po południu,
i pisanie powoli szło naprzód. Czułem się jak przeładowana bateria. Nad
ranem ścierałem wszystkie ślady nocnego czuwania i gdy wciskałem butelki
na samo dno śmietnika, dym z papierosa szczypał mnie w oczy. Przed
położeniem się patrzyłem zawsze na Betty i pytałem sam siebie, czy te kilka
stron, które zapisałem, było na poziomie. Lubiłem wracać do tego pytania.
Zmuszało mnie to, bym jako pisarz mierzył wysoko. Uczyło mnie również
pokory.
Przez cały ten okres zdawało mi się, że mój mózg działa dwadzieścia
cztery godziny na dobę. Wiedziałem, że muszę się pośpieszyć, pisać
BARDZO SZYBKO, lecz do skończenia książki trzeba niesamowicie dużo
czasu i kiedy myślałem o tym, dusiła mnie koszmarna trwoga. Przeklinałem
siebie, że nie zabrałem się do pracy wcześniej, że tyle czekałem, zanim
rzuciłem się na ten skromny kołonotatnik w kolorze morskiego błękitu, ze
spiralką. Ze spiralką. Niech to szlag, chciałbym to wtedy widzieć, odpowia-
dałem sobie; myślisz, że to takie łatwe, że wystarczy usiąść za stołem, aby
to przyszło? przecież przez długie miesiące wierciłem się w łóżku z szero-
ko otwartymi oczami, wędrowałem przez milczącą i szarą pustynię, nie
dostrzegając najmniejszej iskierki, włóczyłem się po Wielkiej Pustyni
Człowieka Wyschniętego; i myślisz, że to było zabawne, rzeczywiście tak
myślisz?
Nie, naprawdę, nie mogłem inaczej. Ale byłem na tyle głupi, by
wyobrażać sobie, że mogłem i złorzeczyłem niebu, iż nie natchnęło mnie
wcześniej. Miałem nieprzyjemne odczucie, że to przyszło za późno i że jest to
dodatkowy ciężar do dźwigania. Na szczęście jakoś się trzymałem i choć
miałem może tylko jedną szansę na milion, każdej nocy gromadziłem nowe
strony jak cegły, próbowałem wznieść budowlę, która by ją chroniła.
W pewnym sensie zabijałem okiennice, podczas gdy na horyzoncie zbierał się
huragan i niecierpliwie prychał. Pozostało pytanie: czy pisarz, po złym
starcie, zdąży wbiec na metę? Czy ten chłopak ma na tyle pary, aby odwrócić
sytuację?
W ostatnim tygodniu upał stał się nieznośny, takiego jeszcze nie
pamiętałem: w promieniu wielu kilometrów nie było żadnego zielonego
źdźbła. Na miasto spadła niemoc, co bardziej nerwowi rzucali w niebo
niespokojne spojrzenia. Była gdzieś siódma wieczór. Słońce zachodziło, lecz
ulice, chodniki, dachy i ściany domów nadal parzyły i z wszystkich lał się pot.
Wyszedłem zrobić trochę zakupów. Oszczędziłem tej mordęgi Betty i wraca-
łem powoli z pełnym bagażnikiem; pod pachami miałem mokre plamy.
Blisko domu minąłem karetkę, która jechała w przeciwną stronę, wyjąc
wniebogłosy i migając jak nowy pieniążek.
Poprawiłem się na siedzeniu i wyprzedziłem dwa wleczące się samochody.
Zacząłem oddychać szybciej. Kiedy zatrzymałem się przed wejściem, drżałem
tak, jakby wokół szyi zawiązano mi pętlę. Nie potrafię powiedzieć, w której
dokładnie chwili zrozumiałem, lecz to szczegół bez znaczenia. Igły przeszy-
wały mi żołądek, gdy wlatywałem na schody. Przy wejściu wpadłem na Boba,
który klęczał na podłodze, potknąłem się o niego i upadłem, przewracając
krzesło. Pod głową poczułem ciepłą ciecz.
- BOB!! - wrzasnąłem.
Rzucił się na mnie.
- Nie idź tam! - zawołał.
Odepchnąłem go pod stół. Nie potrafiłem wydusić z siebie słowa.
Oparłem się na łokciu i zauważyłem, że wywróciliśmy miednicę. To wodę
miałem we włosach, wodę z pianą. Z trudem oddychałem. Podnieśliśmy się
jednocześnie. Szukałem Betty wzrokiem, lecz w pokoju stał tylko Bob; nie
wiedziałem, co on tu wyprawia, ale był tutaj i wytrzeszczał na mnie oczy.
Zrobiłem straszliwy grymas.
- Gdzie ona jest?
- Usiądź - powiedział.
Wbiegłem do kuchni. Pusto. Obróciłem się. W drzwiach stał Bob
i wyciągał do mnie rękę. Uderzeniem ramienia wcisnąłem go w ścianę, jak
zraniony byk szarżujący na ulicy. W uszach dziwnie mi gwizdało. Do łazienki
dosłownie przeleciałem. Ledwo mogłem rozpoznać to mieszkanie. Otworzy-
łem szeroko drzwi.
Nikogo. Nad lustrem paliła się lampka. Umywalka była cała we krwi. Że nie
wspomnę o zachlapanej podłodze. Dostałem jak młotem w głowę, o mało nie
padłem na kolana. Straciłem oddech. W mojej głowie rozległ się odgłos
tłuczonego szkła, czystego kryształu. Musiałem dać z siebie wszystko, aby
zamknąć te drzwi: cała horda małych, odrażających demonów ciągnęła je
z drugiej strony.
Przywlókł się Bob, masując sobie ramię. Tak, to chyba był Bob. Skupiłem
się na oddychaniu do tego stopnia, że nie mogłem mówić.
- Boże jedyny-rzekł-chciałem wszystko pozmywać... Ale nie dałeś
mi czasu.
Rozsunąłem nogi, by mieć solidniejsze oparcie. Lały się ze mnie,
strumienie zimnego potu. Bob położył mi dłoń na ramieniu, lecz niczego nie
poczułem, po prostu zobaczyłem, że to zrobił.
- Wygląda strasznie, ale to nic poważnego - dodał. - Dobrze, że
akurat wpadłem, chciałem oddać mikser...
Spojrzał na swoje buty.
- Wycierałem właśnie krew przy wejściu.
W tej chwili moje ramię wyrwało się wprzód - wściekle go chwyciłem.
- CO SIĘ STAŁO??!! - ryknąłem.
- Wydłubała sobie oko - powiedział - no tak... ręką.
Osunąłem się wzdłuż drzwi, przysiadłem na piętach. Teraz już oddycha-
łem, lecz powietrze parzyło. Przykucnął obok.
- Ale to nic poważnego - odezwał się. - Oko to jeszcze nic takiego,
słyszysz?
Zdjął z półki butelkę. Pociągnął długiego łyka. Ja nie chciałem. Wolałem
się podnieść i oprzeć nosem o szybę. Stałem bez ruchu, a on wziął miednicę
i pośpieszył do łazienki. Słyszałem szum odkręcanej wody. Ulica nie
poruszyła się ani trochę.
Kiedy stamtąd wyszedł, czułem się lepiej. Nie byłem zdolny do najmniej-
szej myśli, lecz mogłem wreszcie normalnie oddychać. Poszedłem do kuchni
po piwo - stopy nie trzymały się podłogi.
- Bob, zawieź mnie do szpitala. Nie dam rady prowadzić. '
- To bez sensu. Nie będziesz mógł jej zobaczyć tak od razu.
Walnąłem butelką o stół. Rozpadła się.
- BOB. ZAWIEŹ MNIE DO TEGO PIEPRZONEGO SZPITALA!!
Westchnął. Podałem mu kluczyki od mercedesa i zeszliśmy. Noc już dawno
zapadła.
Przez całą drogę do szpitala nie wydusiłem z siebie słowa. Bob mówił coś
do mnie, lecz nie rozumiałem co, siedziałem z założonymi rękami, lekko
pochylony. Ona żyje, powtarzałem sobie i poczułem, że szczęki, które
zaciskałem, rozluźniają się powoli - mogłem wreszcie przełknąć ślinę.
Ocknąłem się chyba z wrażeniem, że samochód przeleciał trzy razy przez
dach.
Wchodząc do szpitala zrozumiałem, dlaczego zrobiło mi się słabo w dniu,
w którym przyszliśmy odwiedzić Archibalda, dlaczego się dusiłem i co to
znaczyło. O mały włos nie ogłuszyło mnie to po raz wtóry, o mało co nie
dałem stąd chodu, czując na twarzy ten koszmarny powiew. O mało nie
zwiesiłem głowy i nie pozwoliłem ulecieć resztkom sił. Wziąłem się w garść
w ostatniej chwili, lecz nie moja w tym zasługa, to ona mi pomogła. Gdyby
było trzeba, przegryzłbym się do niej przez ścianę - wystarczyło po prostu
powtarzać jej imię niczym mantrę. Przy okazji niech mi będzie wolno
powiedzieć, że należy dziękować Niebu, jeśli czegoś takiego się zaznało;
można spokojnie się chwalić, że coś nam się w życiu udało. Wzdrygnąłem się
więc tylko i wszedłem do hallu, wkroczyłem na przeklętą planetę.
Bob położył dłoń na moim ramieniu.
- Usiądź tutaj, a ja pójdę czegoś się dowiedzieć. No, siadaj...
Obok stała pusta ławka. Usłuchałem. Gdyby kazał mi się położyć na
ziemi, zrobiłbym to. Raz rozpalałem się z potrzeby działania niczym kępa
suchej trawy, raz w moich żyłach niczym bryła błękitnego lodu płynęła
niemoc. Przechodziłem błyskawicznie z jednego stanu w drugi. Kiedy
usiadłem, byłem w fazie zimnej. Mój mózg stał się rzeczą bezradną i martwą.
Oparłem głowę o ścianę i czekałem. Gdzieś w pobliżu musiała być kuchnia,
pachniało zupą porową.
- Wszystko w porządku - oznajmił Bob - teraz śpi.
- Chcę ją zobaczyć.
- Oczywiście. Wszystko załatwione. Ale musisz wypełnić jakieś papier-
ki.
Poczułem, że moje ciało się rozgrzewa. Wstałem, odsuwając Boba z drogi
i mózg na nowo zaskoczył.
- Dobra, papierki mogą poczekać! - powiedziałem. - Który to
pokój?
Za szklaną ścianą dostrzegłem kobietę z plikiem kartek w ręku - patrzy-
ła w moją stronę. Gotowa była wyskoczyć zza biurka i polecieć za każdym,
kto wejdzie na piętro; wyglądało, że jest do tego zdolna.
- Posłuchaj - westchnął Bob - musisz to załatwić. Po co wszystko
komplikować? przecież i tak teraz śpi, możesz poczekać parę minut
i skończyć z tymi papierami. Mówię ci, wszystko jest w porządku, nie ma
powodów do niepokoju.
To prawda, lecz we mnie był ten ogień, który nie chciał się uspokoić.
Kobieta machnęła kartkami, żebym podszedł. Nagle dostrzegłem, że cały
szpital jest nadziany muskularnymi pielęgniarzami, i to niezbyt rozgarnięty-
mi: właśnie jeden taki minął mnie, rudzielec z owłosionymi ramionami
i kwadratową szczęką. Mogłem sobie być rozpaloną pochodnią, rozumiecie,
ale coś takiego od razu musiałem wziąć pod uwagę. Podszedłem zobaczyć,
czego baba chce. Skapitulowałem przed Machiną Piekielną, nie zależało mi,
żeby mnie zmiażdżyła.
Potrzebowała informacji. Usiadłem przed nią i przez cały czas rozmowy
zastanawiałem się, czy nie jest transwestytą.
- Pan jest mężem?
- Nie - odparłem.
- Jest pan z rodziny?
- Nie, jestem całą resztą.
Uniosła brwi. Uważała się z pewnością za podporę tego gmachu, nie była
z tych, które raz-dwa wypełniają druczki na kolanie. Spojrzała na mnie tak,
jakbym był zwykłym przedmiotem. Zmusiłem się do pochylenia głowy
w nadziei, że zaoszczędzę parę sekund.
- Mieszkam z nią - dodałem. - Jestem w stanie udzielić koniecznych
informacji.
Zadowolona, przejechała różowym językiem po uszminkowanej wardze.
- No dobrze, to proszę. Nazwisko?
Podałem jej nazwisko.
- Imię?
- Betty.
- Elisabeth?
- Nie, Betty.
- Betty to nie jest imię.
Strzeliłem palcami najciszej jak mogłem i pochyliłem się do niej.
- No a co to jest pani zdaniem? Nowa marka pasty do zębów?
Dostrzegłem ognik w jej oku, a potem przez dobre dziesięć minut
przechodziłem na krześle tortury, nic nie mogąc na to poradzić. Zwalić
biurko na jej nogi znaczyło wybrać najtrudniejszą drogę do Betty. W pewnej
chwili zacząłem odpowiadać z zamkniętymi oczami. Na koniec musiałem jej
przyrzec, że przyniosę wszystkie niezbędne papiery - zupełnie się pogubiłem
w datach i numerach, nie wspominając o innych szczegółach, o których
istnieniu nawet nie wiedziałem i co baba wykorzystała; obracała przez chwilę
długopis w ustach i wreszcie rzuciła podstępnie: niech pan sam powie -jak
widać, nie bardzo pan zna kobietę, z którą mieszka!
Lecz powiedz, Betty, czy ja powinienem był znać twoją grupę krwi, naz-
wę tej dziury, w której się urodziłaś, wszystkie choroby, które przeszłaś
w dzieciństwie i nazwisko panieńskie twojej matki, i sposób, wjaki reagujesz
na antybiotyki... Czy tamta miała rację, czy rzeczywiście tak słabo cię
znałem? pytałem siebie drwiąco. Wreszcie wstałem, cofnąłem się zgięty
pokornie w pół, gorąco przepraszając za zamieszanie, którego mogłem być
przyczyną. Kiedy zamykałem drzwi, zdobyłem się nawet na uśmiech.
- Który to pokój?
- Numer siódmy. Pierwsze piętro.
Odszukałem Boba w hallu. Podziękowałem za przywiezienie i odesłałem
go do domu razem z mercedesem; powiedziałem mu, że sobie poradzę, żeby
się nie przejmował. Poczekałem, aż wyjdzie i poszedłem do łazienki spryskać
sobie twarz wodą. Dobrze mi to zrobiło. Zaczynałem przyzwyczajać się do
myśli, że wydłubała sobie oko. Pamiętałem, że miała dwa. Byłem teraz małą
polaną, która po burzy wylizuje swoje trawki pod jasnobłękitnym niebem.
Kiedy podszedłem do pokoju numer siedem, wyszła z niego pielęgniarka.
Blondynka o płaskich pośladkach i grzecznym uśmiechu. Od razu domyśliła
się, kim jestem.
- Wszystko jest dobrze. Trzeba dać jej odpocząć - odezwała się.
- Tak, ale chcę ją zobaczyć.
Odsunęła się i przepuściła mnie. Wsunąłem ręce do kieszeni i wszedłem
patrząc, co się dzieje na podłodze. Zatrzymałem się przy łóżku. Paliło się
jedno światełko. Betty miała na oku szeroki opatrunek. Spała. Patrzyłem na
nią kilka sekund i opuściłem wzrok. Pielęgniarka stała nadal za moimi
plecami. Ponieważ nie wiedziałem, co robić, siąknąłem nosem. Następnie
obejrzałem sufit.
- Chciałbym zostać z nią sam na minutę - poprosiłem.
- Dobrze, ale nie dłużej.
Nie odwracając się, kiwnąłem głową. Usłyszałem, jak zamyka drzwi. Na
nocnym stoliku stał wazonik z kwiatami - podszedłem i przeleciałem po
nich dłonią. Kątem oka dostrzegłem, że Betty oddycha, tak, bez wątpienia.
Nie wiedziałem, czy to na coś się przyda, ale wyciągnąłem nóż i przyciąłem
łodyżki, by kwiaty trzymały się dłużej. Usiadłem na brzegu łóżka, oparłem
łokcie na kolanach i ująłem głowę w dłonie. Pozwoliło mi to odprężyć nieco
kark i poczułem wystarczająco dużo siły, by pogłaskać Betty po ręce. Jaka
cudna ta ręka, jaka cudna; miałem głęboką nadzieję, że to ta druga wykonała
swoją brudną robotę. Nie strawiłem jeszcze tego do końca.
Wstałem, by wyjrzeć przez okno. Była noc, lecz zdawało się, że wszystko
jest w jak największym porządku. Trzeba sobie powiedzieć, że tu, na tym
padole, na każdego przychodzi kolej, bez względu na to, w jaki sposób się do
tego wszystkiego zabrać. Wlewasz dzień i noc, ból i radość, potrząsasz tym
z całych sił i co dzień rano wypijasz po szklance. No i stajesz się człowiekiem.
Witaj wśród nas, stary. Przekonasz się, że życie jest niezrównanym i smutnym
pięknem.
Wycierałem kroplę potu, która spływała mi po policzku, kiedy poczułem
na ramieniu czyjeś palce.
- Proszę już iść, trzeba ją teraz zostawić. Nie obudzi się przed
południem, podaliśmy jej środki uspokajające.
Odwróciłem się w stronę pielęgniarki, szepczącej za moimi plecami. Nie
pamiętałem, co robiłem w ciągu dnia, lecz teraz czułem się potwornie
zmęczony. Pokazałem jej, że już wychodzę. Moje ciało spływało powoli
w strumieniu lawy, takie miałem wrażenie. Pielęgniarka zamknęła za nami
drzwi i stanąłem głupio w korytarzu, nie wiedząc, jaki ciąg dalszy mógłby
nastąpić. Ujęła mnie za ramię, by zaprowadzić do wyjścia.
- Może pan przyjść jutro - powiedziała. - Oj, uwaga, schodek!
Znalazłem się na ulicy, tak, chyba to mnie obudziło, chociaż powietrze
było ciężkie i parne, dobry przykład nocy podzwrotnikowej. Przeszedłem na
drugą stronę kupić pizzę u ulicznego sprzedawcy, w jakimś sklepiku postałem
chwilę po dwie puszki piwa, wziąłem też papierosów na zapas. Sprawiło mi
niemal przyjemność zajmować się takimi drobnymi sprawami; starałem się
w ogóle nie myśleć. Potem wsiadłem w autobus i pojechałem do domu. Pizza
dopasowała się do kształtu kolan.
Po powrocie włączyłem telewizor. Odsunąłem pizzę na róg stołu i na
stojąco wlałem w siebie piwo. Chciałem wskoczyć pod prysznic, lecz
natychmiast porzuciłem ten pomysł - nie było mowy, żebym postawił tam
nogę, w każdym razie nie teraz. Próbowałem się wsłuchać w to, co mówili
w telewizji. Banda półtrupów przedstawiała swoje ostatnie książki. Rozsiad-
łem się w fotelu i schwyciłem pizzę. Spojrzałem facetom w białka oczu.
Mizdrzyli się przy soku z pomarańczy i z ich spojrzeń biło zadowolenie. Ci
faceci pasowali do smaku dzisiejszego dnia. Jest prawdą, że każda epoka ma
takich pisarzy, na jakich zasługuje - widok, który miałem przed oczami był
iście. budujący. Być może tego wieczoru zaprosili ostatnie zera, żeby nie
zostawić najmniejszej wątpliwości. Być może temat programu brzmiał: jak
wydać książkę w nakładzie trzystu tysięcy, kiedy nie ma się nic do
powiedzenia, kiedy nie ma się ani duszy, ani talentu i nie potrafi się kochać
ani cierpieć, i postawić słowa przy słowie, tak by nie zdawały się ziewnięciem.
Na innych kanałach nie było bynajmniej lepiej. Łciszyłem dźwięk i pozosta-
łem w towarzystwie samych obrazów. Pizza okazała się letnia i tłusta.
Po chwili spostrzegłem, że siedzę tak bez sensu, ale nie miałem ochoty się
położyć, zwłaszcza tutaj, w sercu tej obłędnej pułapki. Poszedłem z flaszką do
Boba. Kiedy wchodziłem, Annie tłukła talerze. Na mój widok znieruchomia-
ła z salaterką uniesioną nad głową, na podłodze leżało już sporo skorup. Bob
trzymał się w kącie.
- Wpadnę później - powiedziałem.
- Nie, nie! - krzyknęli. - Co z Betty?
Przeszedłem przez szkło i postawiłem butelkę na środku stołu.
- W porządku, nic poważnego. Ale nie chcę o tym mówić. Nie miałem
ochoty siedzieć sam.
Annie ujęła mnie za ramię i posadziła na krześle..Była w peniuarze, twarz
miała jeszcze poczerwieniałą z wściekłości.
- Jasne - rzekła. - To się rozumie.
Bob wyjął kieliszki.
- Słuchajcie, może wam przeszkadzam? - zapytałem.
- Chyba żartujesz - odpowiedział.
Annie usiadła obok mnie, odsunęła kosmyk, który opadł jej na twarz.
- Gdzie dzieciaki? - zapytałem.
- U matki tego skurwiela - odparła.
- Nie zajmujcie się mną - rzekłem. - Czujcie się tak, jakby mnie nie
było.
Bob nalał do kieliszków.
- To nic takiego, trochę się posprzeczaliśmy...
- Oczywiście, że nic takiego. Ten skurwysyn mnie zdradza, ale to nic
takiego!!
- O mój Boże, ty masz kompletnego zajoba.
Uchylił się przed salaterką, która roztrzaskała się o ścianę. Następnie
wznieśliśmy kieliszki.
- Na zdrowie!
Kiedy piliśmy, na krótko zrobiło się cicho, a potem kłótnia rozgorzała
w najlepsze. Jak dla mnie - nastrój był znakomity. Wyciągnąłem nogi pod
stołem i założyłem ręce na brzuchu. Szczerze mówiąc, mało mnie to wszystko
interesowało, czułem wokół jakieś poruszenie, słyszałem krzyki i rozbijane
o podłogę szkło, lecz czułem również, że mój smutek łagodnieje i kruszy się
jak herbatnik. Raz w życiu gotów byłem pobłogosławić to, czego nienawidzę
najbardziej: koktajl z światła, ludzkiej obecności, gorąca i hałasu. Zatrosz-
czyłem się o kieliszek i wtuliłem w krzesło. W każdym zakątku świata
mężczyźni i kobiety bili się, kochali, rozszarpywali, a faceci bździli powieści
bez miłości, bez szaleństwa, bez energćć i ponadto bez żadnego stylu; łajdaki,
chcieli nas zupełnie pogrążyć. Do tego miejsca doprowadziłem moją
literacką refleksję, kiedy przez okno dostrzegłem księżyc. Był w pełni,
majestatyczny i rudawy, i z tego wszystkiego pomyślałem o mojej ptaszynie,
która zraniła się w oko gałązką mimozy; ledwo do mnie docierało, że po
pokoju fruwa całe mnóstwo kolorowych miseczek.
Odczułem w tym momencie rodzaj wewnętrznego spokoju i kurczowo się
go schwyciłem. To było rzeczywiście coś, zdobyć się na to po długich,
ponurych godzinach - na ustach osiadł mi szczęśliwy uśmiech. Atmosfera
się rozgrzała. Bob uchylał się całkiem umiejętnie, aż do chwili gdy Annie
uzbroiła obie ręce. Udała, że rzuca w niego musztardówką, lecz naprawdę
poleciała cukiernica. Spodziewałem się tego. Bob zarobił w czubek głowy
i zwalił się na podłogę. Pomogłem mu się podnieść.
- No cóż, wybacz mi - rzekł - ale pójdę się położyć,
- Nie przejmuj się mną - odparłem. - Już mi lepiej.
Zaprowadziłem go do sypialni i wróciłem na krzesło w kuchni. Spojrza-
łem na Annie zamiatającą podłogę.
- Dobra, wiem, co sobie myślisz - zaczęła. - Ale jeśli ja nie
posprzątam, to kto to zrobi?
W końcu ja też zabrałem się do zbierania największych skorup; w milcze-
niu zrobiliśmy parę kursów do śmietnika, a potem zapaliliśmy papierosy.
Podałem jej ogień.
- Annie, nie da się ukryć, źle się z tym wybrałem, ale chciałbym cię
spytać, czy mógłbym u was spędzić noc. Nie czuję się najlepiej, kiedy jestem
sam w chałupie.
Wypuściła kłąb dymu.
- O cholera, o takie rzeczy nie musisz się przecież pytać - odparowała.
- A poza tym nie kochamy się z Bobem na tyle, żeby kłócić się naprawdę.
Nie byłeś świadkiem czegoś szczególnie poważnego.
- To tylko na dzisiaj wieczór - dodałem.
Skończyliśmy sprzątać, rozmawiając o niczym i o pogodzie, to znaczy
o straszliwych upałach, które spłynęły na miasto jak garnek syropu
klonowego. Po tym zamiataniu niemalże lał się z nas pot. Wróciłem na
krzesło, a ona przysiadła pośladkiem na rogu stołu.
- Najlepiej połóż się w łóżku Archibalda - powiedziała. - Może
chcesz jakąś książkę? Masz na coś ochotę?
- Nie, dziękuję ci.
Odchyliła szeroko poły peniuara na udach. Stwierdziłem, że pod spodem
nic nie ma. Spodziewała się chyba, że zrobię jakąś uwagę, lecz nie odezwałem
się. A zatem musiała pomyśleć, że to nie wystarczy, bo do końca rozsunęła
peniuar, rozchyliła nogi i oparła stopę na krześle. Miała zdrową szparę
a piersi nieco ponad normę. Przez ułamek sekundy nie omieszkałem docenić
tego widoku, lecz kieliszka nie tylko nie przewróciłem, ale wypiłem go
i przeszedłem do sąsiedniego pokoju. Zanim zanurzyłem się w fotelu,
zebrałem po drodze parę pism.
Kiedy się przywlokła, czytałem o pogłębianiu się konfliktu między
Północą a Południem. Peniuar był zawiązany.
- Uważam twoje postępowanie za idiotyczne - rozpoczęła. - Co ty
sobie od razu wyobrażasz? Wydaje ci się Bóg wie co.
- No, może niezupełnie Bóg wie co.
- Cholera, cholera jasna - westchnęła - cholerny świat.
Wstałem zobaczyć, co się dzieje za oknem. Głucha noc i gałąź z liśćmi
zmordowanymi przez upał, i to wszystko. Klepnąłem gazetą o kolano.
- Powiedz, co zyskamy - spytałem -jeśli prześpimy się z sobą. Czy
proponujesz mi coś interesującego, coś, co wykracza poza codzienność?
Odwróciłem się do niej plecami. Poczułem, że coś mi parzy kark.
- Posłuchaj - dodałem - moczenie suchara na prawo i lewo nigdy mi
niczego nie przyniosło, nigdy. Dobrze wiem, że wszyscy tak robią, ale to
wcale nie jest zabawne robić jak wszyscy. Mnie to przynajmniej nie bawi.
A poza tym nie jest źle żyć mniej więcej w zgodzie z własnymi pomysłami, nie
odpuszczać w ostatniej chwili pod pretekstem, że panienka ma ładną dupę
albo że proponują ci jakiś niesamowity czek, albo że najłatwiejsza droga
znajduje się w zasięgu twej ręki. Nie jest źle wytrzymać, człowiek lepiej się
wtedy czuje.
Odwróciłem się w jej stronę i rzuciłem jej w twarz Wielki Sekret:
- Nad Rozproszenie przedkładam Skupienie. Mam tylko jedno życie
i zależy mi, żeby mogło błyszczeć, to wszystko.
Uszczypnęła się w koniuszek nosa, przybierając rozmarzoną minę.
- W porządku, wiem o co chodzi - znowu westchnęła. - Jeśli
potrzebujesz aspiryny na noc, w łazience jest parę pudełek. Jak chcesz, mogę
ci dać piżamę, bo ja wiem, może ty nie sypiasz nago...
- Nie, nie trzeba. Tak czy owak śpię zawsze w slipkach i ręce trzymam
na kołdrze.
- O mój Boże, dlaczego nie trafiłam na Henry'ego Millera?! -mruknę-
ła.
Powiedziawszy to, odwróciła się na pięcie i zostałem sam. Kiedy jest się
samemu, nie trzeba dużo miejsca, a kiedy nie oczekuje się nikogo, łóżko
Archibalda wystarcza w zupełności. Położyłem się i usłyszałem pod sobą
miauknięcie materaca. Zapaliłem lampkę w kształcie biedronki i wsłuchiwa-
łem się w ciszę, wcierającą się w noc jak niewidzialny i paraliżujący krem.
Wielki Boże!!
26
Najpierw przekonywali mnie, że wszystko jest w porządku i że rana nie
jest na tyle poważna, aby się naprawdę martwić, a kiedy próbowałem się
dowiedzieć, dlaczego śpi nawet w biały dzień, zawsze znajdował się ktoś, jakiś
on albo ona, kto kładł mi rękę na ramieniu i wyjaśniał, że znają się na rzeczy.
Trzeba stwierdzić, że kiedy przekraczałem próg tego potwornego szpita-
la, nie czułem się już tym samym człowiekiem. Chwytała mnie ciężka, głucha
trwoga, która ścinała mnie po prostu z nóg i musiałem wytężać wszystkie siły,
by ją zwalczyć. Czasami jakaś pielęgniarka brała mnie pod ramię i prowadzi-
ła przez korytarz; żaden pielęgniarz nie ruszył nigdy palcem, czuli, można by
powiedzieć, że dojdzie między nami do starcia. Mój umysł pracował
w zwolnionym tempie, miałem wrażenie, że uczestniczę w pokazie slajdów, że
połykam same obrazy bez komentarza i ich głęboki sens wymyka mi się.
Kiedy znajdowałem się w takim stanie, mogłem spokojnie przysunąć
krzesło do jej łóżka i siedzieć w ciszy i w bezruchu, nie spostrzegając
mijających godzin, nie pijąc, nie paląc, bez jedzenia, niczym człowiek
zostawiony na pełnym morzu i nie mający innego wyjścia, jak płynąć na swej
desce, ponieważ wokół nic nie widać. Pielęgniarka, ta której Bozia dała
płaskie pośladki, wylała trochę balsamu na moje rany.
- Jak śpi, to przynajmniej odzyskuje siły - oznajmiła mi kiedyś.
Powtarzałem to sobie. I kompletnie idiociałem. Zresztą kiedy Betty
otwierała oko, nie miałem ochoty skakać do góry z radości, naprawdę nie
było powodu. Czułem raczej, że stalowy drąg przyciska mój żołądek,
musiałem uważać, by nie zwalić się z krzesła na pysk. Starałem się zanurzyć
w jej jedyne oko, lecz za każdym razem wynurzałem się, nie znalazłszy
najmniejszej iskierki. Albo tylko ja mówiłem, albo jej ręka opadała niczym
ślazowy batonik, albo patrzyła na mnie, nie widząc, i w brzuchu tak mi
bulgotało, że niemal się wstydziłem. Za każdym razem, gdy wracałem
w godzinach odwiedzin, miałem nadzieję, że Betty stawi się na spotkanie, lecz
nie przychodził nikt, co za niefart, nie widziałem niczego poza Wielką Białą
Pustynią. Rodzaj milczącego zombi, błądzącego w kółko pośrodku pustyni:
oto kim byłem.
"Bo widzi pan, właściwie to niepokoi mnie jej zdrowie psychiczne!",
wydukał wreszcie z siebie stary konował. Jak sądzę, lepiej by zrobił, gdyby
zajął się moim - mógłby zaoszczędzić na protezie, czego wypadki miały już
wkrótce dowieść. Był łysy, po bokach sterczało mu kilka ostatnich kępek,
i klepał twoje ramię, kiedy popychał cię do wyjścia, ciebie i twoją ignorancję,
twoje miękkie nogi i twoją twarz przygłupa.
Tak, minęło zatem jeszcze parę dni, zanim bąbelki wysadziły korek.
Jak tylko wychodziłem na świeże powietrze, robiło mi się lepiej. Tak
naprawdę nie odczuwałem wówczas, że to właśnie Betty zostawiałem
w szpitalu, czegoś takiego nie mogłem wbić sobie do głowy - było raczej tak,
jakby pewnego ranka wyjechała, nie zostawiwszy adresu. Starałem się
utrzymać w mieszkaniu porządek. Na szczęście pisarz nie jest facetem, który
brudzi wokół siebie - wystarczyło przejechać odkurzaczem pod stołem,
opróżnić popielniczki i pozbierać butelki od piwa. Upał zabił już w mieście
parę osób, przybliżył koniec tych najbardziej wrażliwych.
Nie otwierałem więcej sklepu. Szybko spostrzegłem, że jedynych chwil
oddechu zaznawałem wówczas, gdy siedziałem nad zeszytami; spędzałem
przy nich większość czasu, mimo że w domu utrzymywało się trzydzieści pięć
stopni, nawet przy zasłoniętych oknach. Było to jedyne miejsce, w którym
czułem się jeszcze przy życiu. Gdzie indziej byłem jak nieprzytomny, tak
jakbym zapadł na śpiączkę. Tkwiąc w żarze nie zdawałem sobie jednak
sprawy, że ogień nie wygasł. Wystarczył podmuch powietrza, by go wzniecić
i wywołać płomienie. Była to kwestia czasu, tylko i wyłącznie.
Już od rana rzeczy przybrały zły obrót. Przewracałem właśnie kuchnię do
góry nogami w poszukiwaniu kawy, wzdychając ciężko aż serce bolało, kiedy
przylazł Bob.
- Czy ty wiesz, że zaparkowałeś samochód tuż przed naszym sklepem?
- No, to możliwe - powiedziałem.
- Bo ludzie się pytają, czy w bagażniku nie ma przypadkiem trupa!
Przypomniałem sobie o żarciu, które wiozłem tamtego wieczora, gdy
minąłem ambulans pędzący z Betty do szpitala. Zupełnie o tym zapomnia-
łem. Upłynął już ładny kawałek czasu i w tym słońcu temperatura wewnątrz
bagażnika nie spadała pewnie poniżej pięćdziesięciu stopni. Sądziłem, że
mam już dostatecznie dużo zmartwień, lecz nie, musiałem znowu się w coś
władować - naprawdę mogło się człowiekowi wszystkiego odechcieć.
Pomyślałem, że usiądę i więcej nie wstanę. Jednak wychyliłem pełną szklankę
wody i wyszedłem za Bobem na ulicę. Zatrzaskując drzwi, usłyszałem telefon.
A niech sobie dzwoni.
W odwiedziny do Betty nie jeździłem samochodem. Codziennie odbywa-
łem drogę pieszo i ten skromny trening dobrze mi robił. Powoli nabierałem
przekonania, że życie nie zatrzymało się. Suknie dziewczyn były jak deszcz
z kwietnych płatków i zmuszałem się, by na nie patrzeć, omijając wzrokiem
stare i brzydkie, choć to brzydota duszy napawa mnie największym
wstrętem. Podczas tych długich spacerów uprawiałem mozolne ćwiczenia na
oddech. Samochód zupełnie wyleciał mi z pamięci. A kiedy zapomina się
o rzeczach, to rzeczy mogą nam wejść na kark.
Muszę przyznać szczerze, że smród był straszliwy. Bob chciał zobaczyć,
jak to wygląda w środku, ale wytłumaczyłem mu, że nawet mowy nie ma,
naprawdę nie warto.
- Lepiej wskaż mi najkrótszą drogę do wysypiska śmieci - zażądałem.
Otworzyłem wszystkie okna i przejechałem przez miasto z moim
koszmarnym ładunkiem. Miejscami asfalt roztopił się prawie zupełnie, na
szosie było pełno długich i błyszczących wcięć. Może to wjazd do Łwiata
Ciemności? już nic nie mogło mnie zadziwić. Włączyłem radio, by nie
pogrążyć się w tego rodzaju myślach. OCH, DZIEWCZYNO, OCH, UUUU
UUU, MÓJ KWIECIE DZIIIIKI, DZIEWCZYNO, UUUUUU AUUU
AUU, POCAŁUJ MNIE ZNÓW SŁODKO, OCH, BABY!!!
Zaparkowałem na środku wysypiska. Ten dźwięk, to były muchy, a to,
czym oddychałem, dawało efekt bomby atomowej. Ledwo zdążyłem wysiąść
z samochodu, gdy zameldował się miejscowy dziad z motyką na ramieniu.
Minęła sekunda, zanim wypatrzyłem, gdzie ma usta.
- Czegoś szuka...? - zachrypiał.
- Nie.
W jego białkach oczu było coś nie z tej ziemi: biel niczym z reklam
proszku do prania.
- Mały spacerek?
- Nie, jestem tu przejazdem. Muszę wywalić z bagażnika parę rzeczy.
- Aha - powiedział - jak tak, to w porządku.
Pochyliłem się i wyjąłem kluczyki ze stacyjki.
- Jeśli niczego stąd nie bierzesz - dodał - to jesteś git. Zwłaszcza
miedzi. Wtedy tylko co się odwróciłem, a już gość zwinął się z motorem od
pralki!
- Taa, ale to nie moja branża.
Otworzyłem bagażnik. Wydawało mi się, że to całe jedzenie zajmuje teraz
dwa razy tyle miejsca. Mięso mieniło się kilkoma kolorami, jogurty się
nadęły, ser płynął, a co do kostek masła, to został już tylko złocony papier.
Krótko mówiąc, wszystko sfermentowało, powybuchało, wyciekło, a całość
tworzyła dosyć jednolitą bryłę, przylepioną do wykładziny na śmierć.
Skrzywiłem się, dziad wytrzeszczył oczy. Myślał tylko o jednym.
- I wyrzuci pan to wszystko? - zapytał.
- Tak, ale nie mam czasu, żeby panu wyjaśniać. Nie jestem w humorze.
Jestem nieszczęśliwym facetem.
Splunął na ziemię, drapiąc się w tył głowy.
- Jasne, każdy robi, co mu się podoba - oświadczył. -A nie dałoby się
położyć tego delikatnie na ziemi, co, panie młody? Spróbuję wyskrobać coś
dla siebie...
Złapaliśmy za krańce wykładziny i wyjęliśmy cały gips z bagażnika.
Odstawiliśmy pod ścianę worki na śmiecie. Niczym opiłki żelaza do magnesu
zleciały się zaraz muchy, i te niebieskie, i te złotawe.
Spojrzał na mnie z uśmiechem. Wyraźnie czekał, żebym się zmył. Na jego
miejscu też bym czekał. Bez słowa wsiadłem do samochodu. Zanim ruszyłem,
rzuciłem okiem w lusterko. Nadal stał w słońcu obok mojej góry żarcia, nie
poruszył się na milimetr i uśmiechał się. Można by powiedzieć, że pozuje do
pamiątkowego zdjęcia z bombowego pikniku. Mógł z tego mieć przy-
najmniej olej, kawę, cukier i pudło czekolady w proszku. I jednorazówki do
golenia z ruchomymi głowicami. I środek przeciw komarom. I pudło proszku
do prania. W drodze powrotnej zatrzymałem się w jakiejś knajpie i przy-
ssałem do szklanki mięty.
Kiedy zajechałem pod dom, było około południa. Słońce pluło jak
rozwścieczony kot. Telefon dzwonił.
- Tak, słucham.
Po drugiej stronie trzeszczało, praktycznie nic nie rozumiałem.
-- Niech pan odłoży i przedzwoni jeszcze raz! --- huknąłem. -- Za
cholerę nic nie słyszę.
Walnąłem buty w kąt. Ledwo zdążyłem wskoczyć pod prysznic, a potem
zapalić papierosa, a tu znowu dzwoni.
Facet rzuca moje nazwisko i pyta, czy tak się nazywam.
-- No tak - odpowiedziałem.
Potem rzuca jakieś inne nazwisko i mówi, że tak on się nazywa.
-- Łwietnie - odparłem.
- Mam w ręku pana maszynopis. Zaraz wysyłam umowę.
Przysiadłem na kancie stołu.
-- Dobra, chcę dwanaście procent - powiedziałem.
- Dziesięć procent.
- W porządku.
-- Pańska powieść zachwyciła mnie. Wkrótce oddajemy ją do druku.
- No to pośpieszcie się.
Miło mi pana słyszeć; mam nadzieję, że niedługo się zobaczymy.
- Taa, ale obawiam się, że w najbliższym czasie będę bardzo zajęty...
- Proszę się nie przejmować. Nic nas nie goni. Pokryjemy wszystkie
koszty. Sprawa jest nagrana.
- Znakomicie.
-- No cóż, to ja się pożegnam. Pracuje pan nad czymś obecnie?
- Tak, powoli idzie naprzód.
- Łwietnie. Powodzenia.
Miał już odłożyć słuchawkę, lecz udało mi się w ostatnim momencie go
zatrzymać:
--- Halo, panie, proszę wybaczyć, ale jak brzmi pańskie nazwisko?
Powtórzył. Całe szczęście, bo przy tym wszystkim kompletnie wyleciało
mi z głowy.
Wyjąłem z zamrażalnika paczkę kiełbasek, żeby się rozmroziły. Wstawi-
łem na gaz garnek z wodą. Usiadłem przy piwie. Tak jak można się było
spodziewać. wybuchnąłem szalonym, największym śmiechem mojego życia.
To było nerwowe.
Znalazłem się w szpitalu na długo przed godziną odwiedzin. Nie
wiadomo, czy wyszedłem za wcześnie, czy może biegłem, lecz jedna rzecz była
pewna: nie mogłem dłużej czekać. Wreszcie przynosiłem jej to, czego tak
bardzo pragnęła; czy nie było to coś, co postawi ją na nogi, co sprawi, że
mrugnie do mnie okiem, tym, które jej zostało? Poleciałem prosto do
łazienki, jakby za nagłą potrzebą, i stamtąd obserwowałem faceta w recepcji.
Wyglądał na wpółśpiącego. Schody były puste, przemknąłem się.
Kiedy wszedłem do pokoju, musiałem dać susa, by oprzeć się o poręcz
łóżka. Nie chciałem wierzyć w to, co zobaczyłem, powtarzałem: nie, potrzą-
sając głową, z nadzieją, że ten koszmar się rozpłynie. Lecz nic takiego się nie
stało. Betty leżała w łóżku nieruchomo, wpatrzona w sufit; oczywiście, że nie
mogła się w ogóle poruszyć, skoro spięli ją pasami, szerokimi co najmniej na
pięć centymetrów, z aluminiowymi sprzączkami.
- Betty, o co tu chodzi...? - wyszeptałem.
Miałem wciąż przy sobie mój Western S.522, idealny do noszenia
w kieszeni. Story zasłonięto, w pokoju było delikatne światło i nie dochodziły
tu żadne odgłosy. Nie musiałem się mordować, żeby przeciąć pasy: regularnie
majchra ostrzyłem, byliśmy zgraną parą.
Chwyciłem Betty za ramię. Potrząsnąłem lekko. Nic. Znowu się spociłem,
lecz zdążyłem się już przyzwyczaić - właściwie nie miałem nawet kiedy
wyschnąć. To był jednak zły pot, nie to co kiedyś, to był rodzaj zmrożonej
i przezroczystej krwi. Podciągnąłem poduszki i posadziłem Betty. Wydawała
mi się niezmiennie piękna. Ledwo ją puściłem, od razu osunęła się na bok.
Podniosłem ją na powrót. Od tego widoku jakaś część mnie upadła do nóg
łóżka, zawodząc straszliwie. Drugą częścią chwyciłem ją za rękę.
- Posłuchaj - rzekłem - przyznaję, że zabrało to trochę czasu. Ale
teraz już po wszystkim, wyszło na nasze!
Co za wał z ciebie, nie pora teraz na zagadki, pomyślałem. Wiadomo, że
umierasz ze strachu, trzeba jednak wydusić to jedno małe zdanko - nie
potrzebujesz nawet wciągać na nowo powietrza.
- Betty, wydają moją książkę - powiedziałem.
Mogłem z powodzeniem dodać: NIE WIDZISZ BIAŁEGO ŻAGLA
NA HORYZONCIE?! Nie wiem, jak to wyrazić, ale równie dobrze mogła
siedzieć zamknięta pod szklanym kloszem - zostawiłbym na nim co
najwyżej ślad palców. Nie udało mi się wykryć na jej twarzy najmniejszej
zmiany. Słaby wietrzyk - oto kim byłem: wiaterkiem, usiłującym zmarsz-
czyć powierzchnię stawu skutego lodem. Nędznym wiaterkiem.
- Ja się nie wygłupiam. I chciałbym ci oznajmić, że piszę właśnie
następną!
Zgrywałem wszystkie atuty. Kłopot w tym, że grałem sam jeden. Nie mieć
karty przez całą noc, potem rozdać raz jeszcze nad ranem, kiedy wszyscy już
wyszli, i znaleźć się z pokerem królewskim w łapie, kto by to wytrzymał? Kto
by się powstrzymał przed wywaleniem za okno całego tego bajzlu i przed
pocięciem wszystkich obić kuchennym nożem?
Daję słowo, nie widziała mnie, nie rozumiała, nie słyszała, zapomniała
już, co to znaczy mówić albo płakać, albo uśmiechać się, albo wpadać w szał
i rozrzucać pościel, przesuwając językiem po ustach. Bo przecież ta pościel się
nie ruszała, nic się nie poruszało, Betty nie dawała mi najmniejszego znaku,
nie dostrzegłem nawet najlżejszego drgnięcia. To, że moja książka zostanie
wydana, sprawiło mniej więcej takie samo wrażenie, jakbym przyszedł
z tacką frytek. Ten wspaniały bukiet, który trzymałem w ręku, okazał się
wiechciem zwiędłych kwiatów, zapachem wysuszonej trawy. Przez ułamek
sekundy poczułem już nieskończoność przestrzeni, która nas dzieli i odtąd
opowiadam każdemu, kto chce słuchać, że raz już umarłem, w trzydziestym
szóstym roku życia, w szpitalnej sali, w letnie popołudnie - to żaden bajer,
należę do tych, którzy usłyszeli w powietrzu świst Wielkiej Kosy. Zmroziło
mi końce palców. Wpadłem w panikę, lecz właśnie w tej chwili do pokoju
weszła pielęgniarka. Nie byłem zdolny się ruszyć.
Niosła tackę ze szklanką wody i lekarstwa we wszystkich możliwych
kolorach. To nie była pielęgniarka, którą znałem - ta była gruba i miała
żółte włosy. Kiedy mnie spostrzegła, spojrzała srogo na zegarek.
- Niech no pan powie... - zacharczała - coś mi się nie zdaje, żeby
to była pora wizyt!
Następnie szybko przeniosła wzrok na Betty i jej stara, obleśna szczęka
opadła.
- O Matko Boska, a któż ją odwiązał??!!
Wykrzywiła się do mnie, wycofując ku wyjściu. Ale ja skoczyłem jak
tygrys i jedną ręką zablokowałem drzwi. Wydała z siebie dźwięk, nędzny
pisk. Zwinąłem pastylki, które tańczyły na tacy i podetknąłem jej pod nos.
- Co to za gówno? - spytałem.
Nie poznałem swojego głosu, obniżył się o oktawę i zupełnie zardzewiał.
Powstrzymałem się, by nie chwycić jej za gardło.
- Ja nie jestem lekarzem! - zaryczała - proszę mnie puścić!!
Z całej siły zatopiłem wzrok w jej oczach; ugryzła się w wargę.
- Nie. Ty zostaniesz z nią. To ja stąd znikam - warknąłem.
Tuż przed wyjściem rzuciłem okiem na Betty. Opadła już na bok.
Przeleciałem przez korytarz jak rakieta i bez pukania wpadłem do jego
gabinetu. Siedział odwrócony plecami, oglądał zdjęcie rentgenowskie pod
światło. Kiedy usłyszał trzaśnięcie drzwiami, obrócił się na krześle. Podniósł
brwi. Wyszczerzyłem zęby. Podszedłem do biurka i rzuciłem mu lekarstwa
pod nos.
- Co to jest? - zapytałem. - Co wy jej dajecie?
Nie wiem, czy rzeczywiście trząsłem się od stóp do głowy, czy było to
tylko cholerne wrażenie. Stary spróbował sprytnie rozegrać tę partię.
Podniósł z biurka nóż do papieru i udawał, że się nim bawi.
- Właśnie, młody człowieku - powiedział. - Chciałem się z panem
zobaczyć. No, niechże pan siada.
Gardło ściskał mi szaleńczy gniew. Ten facet uosabiał źródło wszystkich
moich nieszczęść, wszystkich cierpień świata - zdemaskowałem łajdaka,
przyłapałem go w jego jaskini - to on się starał obrzydzić nam życie, to nie
był lekarz a wcielenie wszystkich skurwieli tej ziemi, Kiedy człowiek natyka
się na taką mendę, chce mu się zarazem płakać i śmiać. Jednak opanowałem
się, ciekaw byłem, co ma mi do powiedzenia - tak czy owak zupełnie nie miał
jak się stąd wywinąć. A zatem usiadłem. Z trudem ugiąłem kolana. Już po
kolorze moich rąk widziałem, że muszę być blady jak śmierć. Tyle że mój
widok nie napawał go chyba szczególnie strachem. Usiłował położyć rękę
na moim karku.
- Ustalmy wszystko do końca - odezwał się. - Nie jest pan ani jej
mężem, ani nikim z rodziny, więc nie jest moją powinnością wyjaśnianie panu
czegokolwiek. Tym niemniej uczynię to, lecz tylko z mojej dobrej woli. Czy
się rozumiemy?
Jesteś o milimetr od celu, nie daj się, rozkazałem sobie, to już ostatnie
uderzenie bata. Skinąłem głową.
- Dobrze, bardzo dobrze - oznajmił.
Otworzył szufladę biurka i z uśmiechem wrzucił nóż do środka. Nie ma
co, albo ten imbecyl czuł się całkowicie nietykalny, albo Bóg był po mojej
stronie. Założył ręce i zwiesił głowę na dobre dziesięć sekund, zanim zaczął
swoje.
- Nie będę przed panem ukrywał, że jej przypadek jest bardzo
niepokojący. Ostatniej nocy musieliśmy ją wręcz związać. Ciężki atak...
Naprawdę.
Wyobraziłem sobie bandę goryli, którzy skaczą na nią i przygniatają do
łóżka, podczas gdy pozostali ściskają ją pasami. Horror był pierwsza klasa,
ale na sali kinowej siedziałem sam. Pochyliłem trochę głowę, wcisnąłem ręce
pod uda. Stary mówił dalej, lecz ktoś wyłączył głos. Miałem chwilę, by się
przekonać, że spadanie w dół wciąż trwało.
- ...i nie odważę się powiedzieć, że któregoś dnia odzyska rozum, nie,
nie należy żywić zbytniej nadziei.
To zdanie natomiast usłyszałem bardzo wyraźnie. Miało szczególny
kolor, rzekłbym: żółtobrązowy. Wiło się jak grzechotnik. Wreszcie wśliznęło
mi się pod skórę.
- Tym niemniej będziemy się o nią troszczyć - dodał. - Wie pan
przecież, że chemia dokonuje wielkich postępów, a i zastosowanie
elektrowstrząsów przynosi dobre wyniki. I niech pan nie wierzy w te różne
opowieści, to terapia absolutnie bezpieczna.
Pochyliłem się nieco i oparłem całym ciężarem na rękach. Wpatrywałem
się w jeden punkt, gdzieś pod nogami.
- Pójdę po nią - zakomunikowałem. - Pójdę po nią i zabiorę ją do
domu!
Usłyszałem jego śmiech.
- Młody człowieku, niechże pan nie będzie śmieszny! Odnoszę wraże-
nie, że nie zrozumiał mnie pan dobrze. Wyjaśniłem panu, że ta dziewczyna
jest wariatką. Tak, mój kochany. Wariatką, i to na amen.
W jednej chwili odgiąłem się jak sprężyna i wskoczyłem żabką na stół.
Przykopałem mu wściekle w środek twarzy, zanim zdążył się poruszyć. Teraz
właśnie się dowiedziałem, że nosi protezę, bo wytrysnęła z jego ust jak
latająca rybka. Dzięki ci, Boże, pomyślałem. Stary zakołysał się wraz
z fotelem, wypluwając strugę krwi. Jęknęło tłuczone szkło, a to dlatego, że
przebił stopami szybę swej biblioteczki. Ponieważ zaczął się drzeć, skoczyłem
na niego i jak szalony pociągnąłem za krawat. Uniosłem bydlaka. Założyłem
mu sutemi czy coś w tym rodzaju; tak czy owak poleciałem w tył, mając na
stopach jako przeciwwagę jego dziewięćdziesiąt kilo, i puściłem go w chwili,
kiedy wzlatywał w powietrze. Łciany zatrzęsły się.
Właśnie stanąłem na nogi, kiedy wpadło gęsiego trzech pielęgniarzy.
Pierwszy zarobił łokciem w japę, drugi rzucił mi się na nogi, trzeci usiadł
na mnie. Ten największy. Złapał mnie za włosy, straciłem dech. Wyłem
z wściekłości. Lekarz wstał, opierając się o ścianę. Pierwszy pielęgniarz
pochylił się nade mną i pacnął mnie piąchą w ucho. Poczułem gorąco.
- Wezwę gliny - wysyczał. - Niech go przymkną!!
Doktor usiadł na krześle, przykładając chusteczkę do ust. Brakowało mu
jednego buta, między innymi.
- Nie - oznajmił - nie trzeba policji. To sprawia złe wrażenie.
Wyrzućcie go stąd, i będzie lepiej dla niego, jeśli nie pokaże się więcej w tym
szpitalu!
Podnieśli mnie. Ten, który chciał niepokoić gliny, wymierzył mi policzek.
- Słyszałeś? - spytał.
Końcem stopy trafiłem na jego jaja. Poleciał do góry i wszyscy oniemieli.
Skorzystałem z ich krótkiego wahania i wyrwałem się. Ponownie rzuciłem się
na starego, to jego chciałem udusić, jego chciałem unicestwić. Zwalił się
z krzesła, a ja z nim.
Chłopcy skoczyli na mnie, usłyszałem krzyki pielęgniarek i zanim
zdążyłem wcisnąć palec w jego gardło, poczułem, jak niezliczona ilość rąk
unosi mnie i z rozmachem wyrzuca z biura. W korytarzu przyłożyli mi parę
razy, ale nie za mocno, gdyż wszyscy się krępowali i w gruncie rzeczy nie mieli
ochoty mnie zabić, jak przypuszczałem.
Przelecieliśmy biegiem przez główny hall na dole, jeden wykręcił mi ręce,
drugi chwycił za włosy i jednocześnie za ucho: to chyba bolało najbardziej.
Potem otworzyli drzwi i zrzucili mnie ze schodów.
- Jak cię jeszcze raz tu zobaczymy, to źle z tobą! - wykrzyknął któryś.
Chuje jedne, nieomal wycisnęli ze mnie łzy. Jedna nawet spadła na
schody. Zaczęła dymić jak kropla kwasu solnego.
A zatem przegrałem. I w dodatku utraciłem wstęp do szpitala. Przez kilka
dni przeżywałem najgorsze chwile w życiu. Nie mogłem odwiedzać Betty,
a jej obraz, który w sobie przechowywałem, był nie do zniesienia. Na próżno
powtarzałem sobie różne znane mi formułki zen. Poddałem się rozpaczy
i cierpiałem jak ostatni pomyleniec. Bez wątpienia w tych właśnie chwilach
napisałem moje najpiękniejsze strony i chociaż później miano mnie nazwać
"sadystą stylu", nie moja to wina, że pisałem dobrze i że wiedziałem o tym.
Przez ten czas zapełniłem połowę zeszytu.
Mógłbym niewątpliwie napisać więcej, lecz w ciągu dnia nie potrafiłem
usiedzieć na miejscu. Wziąłem tysiące pryszniców, przełknąłem dużą ilość
piw i kilometry kiełbasek, przemierzyłem tysiące kroków w tę i nazad po
dywanie. Kiedy już nie dawałem rady, zabierałem siebie na spacer i często
się zdarzało, że dochodziłem w okolice szpitala. Wiedziałem, że nie
powinienem zanadto się zbliżać. Któregoś razu, kiedy stanąłem ponad
pięćdziesiąt metrów od wejścia, rzucili we mnie butelką po piwie. Tak, mieli
na mnie oko. Przystawałem więc po drugiej stronie ulicy i musiałem się
zadowolić spoglądaniem w jej okno. Bywało, że widziałem poruszające się
zasłony.
Jak tylko zapadała noc, szedłem na jednego do Boba. Koniec dnia i długie
nastawanie zmierzchu były w tym upale momentem najbardziej ohydnym.
To znaczy dla faceta, któremu porwano najmilszą i który nie jest pewien, czy
za chwilę sam nie pójdzie na dno. Spędzałem u nich około godziny. Bob
zachowywał się jakby nic się nie stało, a Annie zawsze znajdowała sposób,
żeby mi pokazać swoją kotkę, i czas jakoś mijał. Kiedy była już czarna noc,
mogłem wracać. Zapalałem światło. Pisałem przede wszystkim nocą i chwila-
mi czułem się niemal dobrze: miałem wrażenie, że przebywam wciąż z Betty.
Ona pomagała mi zrozumieć, że jestem żywym człowiekiem. No, z pisaniem
było podobnie.
Pewnego ranka wsiadłem do wozu i przejeździłem cały dzień bez celu,
wystawiając rękę przez okno i mrużąc nieco oczy od wiatru. Pod wieczór
zatrzymałem się nad brzegiem morza; nie miałem zupełnie pojęcia, gdzie
jestem - podczas tej włóczęgi widziałem jedynie gęby facetów na stacjach
benzynowych, to wszystko. W przydrożnym barze kupiłem dwa sandwicze
i poszedłem na plażę je zjeść.
Nie było nikogo. Słońce zaszło za linią horyzontu. Zrobiło się tak pięknie,
że aż upuściłem na piasek korniszona. Odgłos fal brzmiał tak samo od
milionów lat, przynosił odpoczynek, był, rzekłbym, zachęcający, pokrzepia-
jący, zagłuszający. Moja niebieska planeto, o moja mała, niebieska planeto,
kurwa, błogosław cię, Boże!
Siedziałem tak przez chwilę, próbując poznać się na nowo z samotnością
i medytując nad bólem. Kiedy wstałem, księżyc zrobił to samo. Zrzuciłem
buty i zacząłem iść wzdłuż brzegu. Piasek był jeszcze dosyć ciepły, idealna
temperatura dla placka z jabłkami.
Po drodze natknąłem się na wielką, martwą rybę. Został z niej jedynie
częściowo rozerwany szkielet, ale mogłem jeszcze sobie wyobrazić, jak
wspaniałą rybą była. Błyszczącym srebrem o perłowym brzuchu, rodzajem
wędrownego diamentu - tym właśnie. Tyle że należało to teraz do
przeszłości. Piękno dostało cios w zęby. Zaledwie parę łusek migoczących
jeszcze w świetle księżyca, kilka iskierek bez nadziei. Znaleźć cię tak, gnijącą
na piasku, podczas gdy byłaś równa gwiazdom, czy to nie najgorsza z rzeczy,
jakie mogły ci się przydarzyć? czy nie wolałabyś opaść w czerń, na samo dno,
dając ostatniego szczutka słońcu? Ja na twoim miejscu bym się nie zawahał.
Ponieważ byłem sam, pochowałem tę rybę. Wygrzebałem rękami dziurę.
Czułem się trochę głupio. Lecz gdybym tego nie zrobił, poczułbym się czymś
mniejszym niż nic. A na to naprawdę nie była dobra chwila.
Nie przyszło to tak od razu. Zastanawiałem się, zastanawiałem i zastana-
wiałem. Kręciłem się przez całą noc, próbując wyrzucić to z głowy i nad
ranem zrozumiałem, że nie mogę postąpić inaczej. Dobrze, skoro chcesz,
powiedziałem do siebie. Była niedziela. Ale w niedzielę jest za dużo ludzi,
odłożyłem to na jutro. To sprawiło, że ciągnąłem się bez sensu przez cały
dzień. A poza tym w powietrzu wisiała burza. I nie dawało się pisać - nie
było po co się wysilać. Nic nie dawało się zrobić. Takie dni jak ten to
najgorszy syf.
Nazajutrz obudziłem się dość późno, gdzieś koło południa. Przez cały ten
czas powstał w chałupie straszny burdel, nie wiadomo skąd. Zacząłem
układać to i owo, a skończyło się na porządkach nie z tej ziemi; nie wiem, co
mi się stało, bo wytrzepałem nawet kurz z zasłon. Następnie poszedłem pod
prysznic, ogoliłem się i coś zjadłem. Kiedy zmywałem, zobaczyłem białe
błyskawice; grzmotnęło. Lecz niebo było nadal suche jak mleko w proszku
i chmury zbierały się w gorącym powietrzu.
Resztę popołudnia spędziłem przed telewizorem, wyciągnąwszy nogi na
kanapie i mając pod ręką karafkę z wodą. Odprężyłem się. W domu było tak
czysto, że aż przyjemnie spojrzeć. W życiu dobrze jest przekonać się od czasu
do czasu, że każda rzecz jest na swoim miejscu.
Około piątej poszedłem się umalować i w godzinę później wypadłem na
ulicę przebrany za Josephine. Burza, która zbierała się od wczoraj, wciąż
zwlekała, niebo wstrzymało oddech. Przez szkła okularów zdawało mi się
jeszcze ciemniejsze, niemal apokaliptyczne. Szedłem szybko. Ostrożność
nakazywała pojechać samochodem, ale udawałem głuchego i zostawiłem go
z tyłu całego we łzach. Zabrałem torebkę Betty, żeby wyglądało prawdziwie,
i przyciskałem ją do siebie. Nie pozwalałem w ten sposób opaść cyckom.
Szedłem, wbijając oczy w chodnik i nie zwracając uwagi na chamstwa,
rzucane zawsze przez tych kretynów, którzy przechodzą obok samotnej
dziewczyny - w przeciwnym razie nigdy bym nie doszedł. Starałem się nie
myśleć o niczym, starałem się wejść w skórę Abrahama.
Kiedy znalazłem się przed szpitalem, schowałem się za drzewo i west-
chnąłem parę razy głębiej, jakbym był wiatrem wyjącym w gałęziach.
A później, ściskając torebkę pod pachą, poszedłem w stronę wejścia, bez
najmniejszego wahania i z wysoko uniesioną głową, zupełnie jak panienka
przyzwyczajona do rządzenia imperium. Przechodząc przez drzwi nie
poczułem niczego, nawet cienia niepewności Wreszcie rąk nie pętała mi
elektryczna sieć, krew się nie bełtała, wnętrzności nie wysadzało w powietrze
i członki nie ulegały paraliżowi. Niewiele brakowało, bym obejrzał się za
siebie sprawdzić, o co chodzi. Ale wbiegałem już po schodach.
Kiedy znalazłem się na pierwszym piętrze, minąłem grupę pielęgniarzy.
Makijaż zrobiłem na cacy, ale łypnęli na moje piersi. Były za duże,
wiedziałem o tym i teraz cała zgraja facetów wiodła za mną wzrokiem.
Wszedłem do pierwszego lepszego pokoju, żeby tylko mieć spokój.
W łóżku leżał facet, z ramienia wystawała mu jedna rura a z nosa druga.
Szczególnie to się chyba nie czuł. Mimo to, kiedy wszedłem, otworzył oczy.
Gdy czekałem, aż tamci się zmyją, spojrzeliśmy na siebie. Oczywiście nie
mieliśmy sobie nic do powiedzenia, lecz patrzyliśmy sobie w oczy. Przez
ułamek sekundy miałem ochotę go odłączyć. Facet zaczął pokazywać głową
NIE, NIE, choć nie zrobiłem jeszcze nawet ruchu. Dałem spokój. Potem
uchyliłem drzwi i upewniłem się, że droga jest wolna.
Betty. Pokój numer siedem. Betty. Wśliznąłem się cichutko do środka
i zamknąłem drzwi za sobą. Na dworze było ciemno - nie wiadomo czy od
chmur, czy może zapadała już noc. Nad łóżkiem wisiała mała, zapalona
lampka. To światełko mroziło od stóp do głów, takie było blade. Nocna
lampka, kiedy nie ma jeszcze pełni nocy, jest jak dziecko, któremu ucięto
rękę. Zabarykadowałem drzwi krzesłem. Strąciłem perukę i zdjąłem okulary.
Usiadłem na brzegu łóżka. Nie spała.
- Chcesz gumę do żucia? - spytałem.
Na próżno próbowałem sobie przypomnieć. Nie pamiętałem, kiedy to
było, kiedy po raz ostatni słyszałem jej głos. Ani jakie były ostatnie słowa,
które zamieniliśmy. Być może coś takiego: "Ty, nie wiesz, gdzie jest ten
pieprzony cukier?!" "A sprawdziłaś w dolnej szufladzie?"
Spakowałem z powrotem wieloowocowe pastylki - okazało się, że ja
również nie mam na nie ochoty. Za to ściągnąłem z nocnego stolika karafkę
z wodą i wydudliłem połowę.
- Chcesz? - zapytałem.
Nie przywiązali jej: pasy leżały na podłodze niczym batoniki porzucone
w słońcu. Zachowywałem się tak, jakby nie odjechała, jakby wciąż tu była.
Coś zmuszało mnie do mówienia.
- Najgorzej będzie z ubraniem cię - powiedziałem. - Zwłaszcza jeśli
mi nie pomożesz...
Zdjąłem rękawiczkę i wsunąłem rękę pod jej koszulę, aby pogłaskać
piersi. Czym jest pamięć słonia w porównaniu z moją? Potrafiłem przypo-
mnieć sobie każdy milimetr kwadratowy jej skóry. Gdyby pocięli tę skórę na
kawałki, to i tak bym umiał ją odtworzyć. Dotknąłem brzucha, ramion, nóg
i na koniec zamknąłem dłoń na kępce włosów, i nic się nie zmieniło.
Doznałem w tej chwili nagłego szczęścia, radości bardzo prostej, niemal
zwierzęcej. Potem nałożyłem rękawiczkę. Oczywiście moje szczęście byłoby
tysiąc razy większe, gdyby choć odrobinę się poruszyła. Ale gdzie to ja
widziałem takie szczęście, w takich rozmiarach? Na filmie reklamowym?
A może na samym dnie worka Łwiętego Mikołaja? Na ostatnim piętrze wieży
Babel?
- No dobrze, musimy się pośpieszyć. Chyba już pójdziemy.
Schwyciłem jej podbródek i przytknąłem usta do jej ust. Nie rozchyliła
zębów, lecz i tak uważałem, że jest to niezwykłe, ponad wszystko. Udało mi
się zebrać trochę śliny zjej dolnej wargi. Powoli zjadałem te usta. Objąłemją
za szyję i przyciągnąłem do siebie, zanurzyłem twarz w jej włosy. Jeszcze
trochę i to ja oszaleję, pomyślałem. To ja pójdę z dymem. Wyjąłem
papierową chusteczkę, żeby wytrzeć jej twarz - wszędzie upaprałem ją
szminką.
- Pozostał jeszcze kawalątek drogi do zrobienia - stwierdziłem.
Posłuszna i cicha lalka. Naszpikowali ją lekarstwami po czubek głowy,
vni już sypnęli pierwsze garście ziemi. Najlepiej by było, gdybym się zaczaił
i poderżnął im gardła, wszystkim po kolei, lekarzom, pielęgniarzom,
pigularzom, całej tej klice. Nie zapominając o tych, którzy to z niej zrobili,
o tych, którzy każą się ludziom wykańczać, którzy przytrzymują ci głowę
przy ziemi, ranią cię i oszukują, chcą się tobą posłużyć, o tych, którzy mają
w nosie to, że jesteś z rodzaju rzadkich ptaków, o tych, którzy świecą głupotą
niczym lampiony, którym łajdactwo aż wychodzi ustami, którzy ciągną się za
tobą jak żelazna kula. Ale to nie byłby koniec kłopotów. Skąpalibyśmy się
wkrótce w rzece krwi i w gruncie rzeczy niczego by to nie zmieniło. Czy to mi
się podoba czy nie, zło, jak to się mówi, już się stało i choć nie jestem 
facetem,
który rozpacza z byle powodu, rozumiałem, że świat może się wydawać
komuś przerażającym gównem. Zależy, jak na niego spojrzeć. Niech mnie
kule biją, jeśli nie mówię tego z przykrością, ale ja, w tym pokoju, z tego
łóżka, na którym przysiadłem jednym pośladkiem, w tej najdłuższej minu-
cie mego życia zobaczyłem świat jako coś nieprawdopodobnie czarnego
i śmierdzącego. W chwilę później rozpętała się burza. Otrząsnąłem się.
- Proszę cię o jeszcze jeden wysiłek - westchnąłem.
Pierwsze krople walnęły w okna jak owady, które rozbijają się o szybę
samochodu. Pochyliłem się nad Betty delikatnie i chwyciłem jeden pas.
Wsadziłem jego koniec w aluminiowy zamek i ścisnąłem. Z nogami
załatwione. Nie poruszyła się.
- W porządku? Nie boli cię? - spytałem.
Na zewnątrz zaczął się potop, można by rzec, że znaleźliśmy się tu niczym
we wnętrzu Nautilusa. Podniosłem drugi pas i przeciągnąłem go nad jej
piersiami, objąłem nim ręce i znowu ścisnąłem. Patrzyła swoim okiem w sufit.
Nie robiłem przecież niczego, co mogłoby wzbudzić jej zainteresowanie.
Nadeszła chwila, w której musiałem zebrać wszystkie siły.
- Chcę ci coś powiedzieć - zacząłem.
Wyciągnąłem zza jej pleców jasiek w białe prążki. Nie zadrżałem. Dla niej
mogłem zrobić każdą rzecz bez drżenia, już to sprawdziłem. Poczułem
napływające ciepło, to wszystko.
- ...ty i ja jesteśmy jak dwa palce tej samej dłoni - ciągnąłem. - I nie
zmieni to się tak z dnia na dzień.
Mógłbym wymyślić coś lepszego w tym stylu, albo w ogóle zachować
milczenie, lecz pomyślałem, że w tej chwili nie zaszkodzi parę takich
niewinnych słów i nie wysilałem się, bo to by się jej nie spodobało. Zatem było
to raczej jak coś napisanego kremem, niż jedna z tych fraz wyrżniętych
w granicie. Coś znacznie lżejszego.
Policzyłem do stu pięćdziesięciu i wstałem. Zdjąłem poduszkę z jej
twarzy. Deszcz straszliwie łomotał. Nie wiem dlaczego złapała mnie kolka.
Nie spojrzałem na Betty. Odpiąłem pasy. Rzuciłem jasiek na miejsce.
Odwróciłem się do ściany, przekonany, że zaraz coś mi się stanie, ale nie,
nic. Lało bez przerwy i światło nie zadrżało, i ściany tkwiły wciąż na tym
samym miejscu, i stałem tu w białych rękawiczkach, ze sztucznymi piersiami,
czekając na znak śmierci, lecz nic się nie działo. Czy miałem wyjść z tego
wyłącznie z głupią kolką?
Wcisnąłem z powrotem perukę. Przed wyjściem spojrzałem na Betty po
raz ostatni. Spodziewałem się, że będzie to straszny widok, ale wyglądała
raczej na śpiącą. Moim zdaniem, dopiero co to wymyśliła, żeby zrobić mi
przyjemność. Była do tego zdolna. Usta trzymała na wpół otwarte. Na
nocnym stoliku dostrzegłem pudełko papierowych chusteczek. Minęła
dłuższa chwila zanim zrozumiałem i łzy napłynęły mi do oczu. Tak, to że
czuwa jeszcze nade mną, że znajduje sposób, aby mi pokazać dobrą drogę,
nie będąc już z tego świata, że przesyła mi jeszcze ostatni znak, to wszystko
pochłaniało mnie niczym ognista rzeka.
Wróciłem pośpiesznie do łóżka i ucałowałem jej włosy. A potem
chwyciłem pudełko i wsadziłem głęboko do jej ust tyle chusteczek, ile
mogłem, do oporu. Dostałem spazmów, o mało nie zacząłem rzygać.
Przeszło mi. Chcę jednej rzeczy: móc być z ciebie dumna, mówiła.
Kiedy wyszedłem, wszyscy chyba siedzieli w stołówce. Nikogo na
korytarzu i niewiele osób w hallu. Nie zwróciłem niczyjej uwagi. Było już
zupełnie ciemno i z rynien przy wejściu wylewała się woda. Miło pachniało
suchą, świeżo zmoczoną trawą. Deszcz był jak świetlista brona podwiązana
drutem elektrycznym. Postawiłem kołnierz, położyłem torbę na głowę
i rzuciłem się naprzód.
Zacząłem biec. Zdawało mi się, że goni mnie ktoś z rozpylaczem ognia.
Musiałem zdjąć okulary, aby w ogóle coś widzieć, lecz nie zwolniłem kroku.
Tak jak mogłem się spodziewać, na ulicy nie było psa z kulawą nogą; nie
martwiłem się o makijaż-dobrze, że nie wypacykowałem się tuszem. Chcąc
wytrzeć twarz, pokleiłem sobie palce, pewnie wszystko całkiem rozmazałem.
Na szczęście nie było widać na odległość.
Gnałem jak chart zaplątany w sznury pereł. Nie zwalniałem na skrzyżo-
waniach. Plik-plik-plik-plik-plik-plik - stukał deszcz, a ja robiłem plum-
-plam-plum; du-du-dum, du-du-dum - walił grzmot. Deszcz lał pionowo,
lecz i tak chłostał mnie w twarz: Niektóre krople wlewały mi się od razu
w usta. Połowę drogi przebyłem w piekielnym pędzie. Moje ciało dymiło,
poważnie, i odgłos mojego oddechu wypełniał całą ulicę i zagłuszał wszystkie
inne dźwięki. Kiedy przebiegałem pod latarnią, robiło się niebiesko.
Na jednym ze skrzyżowań smagnęły mnie światła samochodu. Miałem
pierwszeństwo, lecz przepuściłem go. Zerwałem w tym czasie perukę z głowy,
a potem znowu rzuciłem się naprzód. Cały ten deszcz nie mógł wystarczyć, by
ugasić wielki ogień, który palił się w moich płucach. Dawałem z siebie
wszystko, ale usiłowałem jeszcze przyśpieszyć. Chwilami wyrywał mi się
z piersi rodzaj krzyku, tak bardzo to było za szybko. A biegłem nie dlatego, że
zabiłem Betty, biegłem, ponieważ miałem ochotę biec, biegłem, ponieważ nie
potrzebowałem niczego innego. Sądzę poniekąd, że był to zupełnie naturalny
odruch. Sądzę, że go nie wymyśliłem, co?
27
gliny nie zainteresowały się tą historią, nie widziałem śladu żadnego
z nich. Że jakaś wariatka wydłubuje sobie oko i nieco później kładzie kres
swoim dniom, połykając całe pudełko chusteczek - co tam, wyraźnie mieli
to gdzieś. Oczywiście, wtedy kiedy zwinąłem forsę, zrobili z tego całą aferę;
gazety się rozpisywały i na drogach ponownie zakwitły rogatki. Ale zabić to
ją mogłem z pięćset razy albo więcej, i tak by nie zdjęli swoich nóg z biurek.
Tak czy owak, było to po mojej myśli. A poza tym - kto słyszał, żeby
prawdziwa historia miłosna kończyła się na komisariacie? Prawdziwa
historia miłosna nie kończy się nigdy. To jednak nie takie proste jak te ich
wszystkie kretyńskie historie. Tu wzlatuje się trochę wyżej, mając mózg lekki
jak piórko... A zatem nikt nie przyszedł zawracać mi głowy. Nikt się nie
przyczepił. Mogłem męczyć się spokojnie.
Uniknąłem najgorszego, zostawiając majątek w zakładzie pogrzebowym.
Faceci mieli tam straszne mordy, ale nie mogę się skarżyć, załatwili w szpitalu
wszystkie szczegóły- nie miałem prawie nic do roboty, a na koniec spalili ją.
Trzymam jej prochy zawsze pod ręką i nie bardzo wiem, co z nimi zrobić, lecz
to już inna historia.
Jak tylko znalazłem wolną chwilę, napisałem długi list do Lizy i Eddie'ego.
Wyjaśniłem im, co się zdarzyło, nie dodając, że odegrałem w tym decydującą
rolę. Prosiłem, by wybaczyli mi to, że nie powiadomiłem ich wcześniej,
chciałem, by zrozumieli, że nie mógłbym tego znieść. Napisałem: do
zobaczenia, uściski dla obojga. Pozdrawiam. PS: Chwilowo nie odbieram
telefonów. Całuję.
Kiedy poszedłem wysłać list, zauważyłem, że znowu zrobiła się piękna
pogoda. Skończyły się duszne i wilgotne upały. Było słonecznie i sucho.
Wróciłem z lodem w ręku. Jednym, rzecz jasna.
Może to się wydać głupie, lecz zdarzało się czasem, że smażyłem dwa steki
albo zostawiałem dla niej wodę w wannie, albo łapałem dwa talerze,
nakrywając do stołu, czy też głośno się o coś pytałem, a poza tym zasypiałem
przy świetle. Prawdziwym piekłem były wszystkie drobiazgi, wszystkie te
rzeczy, które pozostały zaczepione o gałęzie jak mgła, jak skrawki koronko-
wej sukni. Kiedy natrafiałem na coś takiego, zastygałem w miejscu i musia-
łem odczekać, aż mi przejdzie. Gdy nieszczęśliwym trafem trzeba było
otworzyć szafę i wpadałem na jej ciuchy, zaczynałem się dusić. Za każdym
razem próbowałem uzmysłowić sobie, czy boli to mniej niż poprzednio.
Trudno powiedzieć.
Mimo wszystko nie poddawałem się. Pewnego ranka wskoczyłem na
wagę i spostrzegłem, że schudłem tylko trzy kilo. Łmiechu warte. Zaniedba-
łem się na jakiś czas, zagryzałem się, lecz nie, to nie może wysuszyć człowieka
na wiór. Miewałem nawet nieomal dobrą minę. Są ludzie, którzy odchodząc
zabierają ze sobą właściwie wszystko, ale Betty wprost przeciwnie, ona
wszystko mi zostawiła, WSZYSTKO. Jeśli chwilami miałem poczucie, że
znajduje się obok, nie było w tym dla mnie nic dziwnego. Kiedy dzisiaj jakaś
dziewczyna pisze książkę, to w większości przypadków po to, by opowiedzieć
ci, jak się rzuca faceta na kolana. Całe szczęście, że jestem tu blisko, by
zakończyć wojnę i wrzeszczeć dookoła, że nie wszystkie są pierdolnięte, że to
moda, która minie. Krzyczę chętnie i donośnie, że to od dziewczyny wszystko
dostałem i nie wiem, jakbym dał sobie radę bez niej. Nie staje mi to kołkiem
w gardle, nie, i chętnie powtórzę raz jeszcze: to dziewczyna dała mi
wszystko... Myślę wtedy o świergocie ptasząt, o pierwszym wersecie dziecię-
cej piosenki i wcale nie czerwienię się ze wstydu. Niestety, zaczął się wiek
męski, jak się zdaje.
Przez kilka dni nie widziałem się z nikim. Wyjaśniłem Bobowi i Annie, co
się stało i poprosiłem ich, by mi nie przeszkadzali. Bob chciał wpaść
z butelką. Nie otworzę ci, odpowiedziałem. Postanowiłem wyjść z dołka tak
szybko, jak się da. Potrzebowałem do tego świętego spokoju. Wyłączonego
telefonu i włączonego telewizora. A potem, któregoś ranka, dostałem
maszynopis do korekty i musiałem myśleć o czymś innym. Poza tym te kartki
to była również jej sprawa. Poprawki trochę trwały, ale chyba postawiły mnie
ostatecznie na nogi - myślę o nastroju. Kiedy wróciłem do moich zeszytów,
kiedy udało mi się napisać ciurkiem kilka w miarę solidnych zdań, kiedy
mogłem poczuć dziwne piękno, które je przepajało, zobaczyć, że są jak dzieci
bawiące się w słońcu, zrozumiałem, że jako pisarz mam kiepski start, ale co
do reszty, to z tego wyjdę. To już jakby się stało.
Rzeczywiście, nazajutrz byłem innym człowiekiem. Wszystko zaczęło się
w łóżku, kiedy się jeszcze przeciągałem. Wstając, od razu zauważyłem, że
jestem w formie. Obejrzałem mieszkanie, uśmiechając się pogodnie. Usia-
dłem w kuchni i wypiłem kawę, czego nie robiłem w ten sposób od dawien
dawna, raczej piłem na chybcika w kącie albo opierając się o zlew.
Otworzyłem okna. Czułem się na tyle dobrze, że pognałem po rogaliki.
I w dodatku dzień był piękny.
Poszedłem przegryźć coś na mieście i przy okazji się przewietrzyć.
Wszedłem do baru samoobsługowego, zapchanego po brzegi. Dziewczyny za
ladą miały już wielkie plamy potu pod pachami. Robiliśmy kiedyś z Betty
jak one - wiedziałem, co to znaczy. Kurczak z pur‚e ziemniaczanym,
szarlotka, i usiadłem przy malutkim stoliku. Patrzyłem na ludzi i czas mijał.
Życie zdawało się być tu wrzącym strumieniem. Nie chciałem rozgrzebywać
ran, ale zachowałem po Betty ten właśnie obraz, wrzący strumień i,
dodałbym, świetlisty. Oczywiście, gdyby dawało się wybrać, wolałbym, żeby
żyła, to się rozumie, lecz muszę powiedzieć, że tak naprawdę nie była daleko.
Nie mogłem być przecież zbyt wymagający. Wstałem z myślą, że należy
ustąpić miejsce siedzące tym, którzy cierpią rzeczywiście.
Trochę pospacerowałem i wracając natknąłem się na piękną dziewczynę,
zaglądającą przez szybę sklepu. Zasłaniała dłońmi oczy przed odbiciami
światła i pod jej ramionami świeciły białe włoski. Wcisnąłem klucz do zamka.
Wyprostowała się.
- Ojej, myślałam, że sklep jest nieczynny - powiedziała.
- Nie, niby dlaczego miałby być nieczynny? Po prostu nie przejmuję się
godziną otwarcia.
Spojrzała na mnie, chichocząc. Poczułem się głupio, gdyż zdążyło mi to
wylecieć z pamięci, zapomniałem, jak to na człowieka działa.
- Pewnie ma pan z tego powodu kłopoty - zażartowała.
- Tak, ale teraz dam sobie radę; podjąłem pewne decyzje. Czy pani
chciała coś obejrzeć?
- Nie bardzo mam teraz czas... wpadnę jeszcze.
- Jak sobie pani życzy. Pracuję przez cały tydzień, na okrągło.
Oczywiście nigdy więcej już jej nie zobaczyłem, lecz opowiadam o tym, bo
wszystko tego dnia wydawało mi się dobre. Tego dnia włączyłem z powrotem
telefon. Tego dnia wsadziłem nos w górę jej koszulek i uśmiechnąłem się.
Tego dnia spojrzałem prosto w oczy pudełku chusteczek i nie zadrżałem.
I tego dnia zrozumiałem, że lekcja nie kończy się nigdy i schody nie mają
kresu. A ty myślałeś, że co? pytałem siebie, krojąc ~nelona w plasterki, na
chwilę przed położeniem się spać. Zdawało mi się, że za plecami słyszę cichy
śmiech. Dochodził od strony pestek.
Moja książka ukazała się w miesiąc po śmierci Betty. Jedno można
powiedzieć na pewno: wydawca to szybki gość. Ale wówczas był jeszcze nie
liczącym się wydawcą i musiałem trafić na moment, kiedy nie miał nic
lepszego do roboty. No dobra, w każdym razie pewnego ranka mogłem
usiąść z książką na kolanach - obracałem ją i obracałem w rękach.
Otworzyłem, by powąchać papier i klepnąłem nią o udo.
- Och, dziecinko, popatrz, co się nam przydarzyło - szepnąłem.
Bob postanowił to uczcić i zrobiliśmy wraz z Annie małą nocną eskapadę;
dzieciakami zajęła się babcia. Nad ranem podwieźli mnie do domu. Nie
wiedzieliśmy, czy płaczesz, czy się śmiejesz, powiedzieli mi później. A niby
skąd ja mam wiedzieć? - tak im odpowiedziałem. W życiu nie zawsze
wiadomo, czy uczestniczy się w pogrzebie, czy przy urodzinach. Dotyczy to
w równej mierze pisarzy, jak całej reszty; niech się wam nie wydaje, że oni
mają przerośnięty mózg. Mimo że zostałem pisarzem, jadę na tym samym
wózku co wszyscy i nawet częściej mi się zdarza, że ni cholery niczego nie
kapuję. Musi z pewnością istnieć jakiś święty Krzysztof dla pisarzy z zaćmą
na mózgu.
Ale nie przeszkodziło to napisać jakiemuś gościowi z małej prowincjonal-
nej gazety, że mam genialny talent. Mój wydawca przesłał mi ten artykuł.
Pozostałych nie wysyłam, dodawał. Są nieprzychylne. Dostałem oklaski na
jakimś zadupiu, a wygwizdano mnie wszędzie indziej, tymczasem zaś lato
spokojnie dojrzewało i odnalazłem rytm - radziłem sobie jak trzeba. Sklep
był otwarty. Na pierwszym piętrze założyłem dzwonek, który dawał mi znak,
że ktoś wszedł. Nie przeszkadzano mi zbyt często. Zrezygnowałem ostatecz-
nie z przeprowadzki, choć niejednokrotnie o niej myślałem. Może później,
nie mówię nie, może zimą, jeśli skończę książkę. Na razie wolałem się nie
ruszać. Za dnia cudowne światło rozchodziło się po domu: wielkie, jasne
plamy i strefy cienia, do wyboru. Ten nastrój niejednemu dałby w kość. Dla
pisarza był to rolls-royce nastrojów.
Kiedy nastawał wieczór, wychodziłem na spacer. Jeśli miałem ochotę,
wstępowałem do kawiarni i wysiadywałem na tarasie, kierując oczy w pustkę;
mogłem w ten sposób łyknąć trochę powietrza. Słyszałem, jak ludzie wokół
rozmawiają i małymi łykami opróżniałem szklankę - pięćdziesiąt razy
dopijałem ostatnią kroplę, zanim decydowałem się na powrót. Nic mnie do
domu nie goniło. Nic mnie tu nie trzymało.
Od czasu gdy włączyłem telefon, Eddie regularnie do mnie dzwonił:
- Kurwa mać, mamy teraz roboty po uszy. Nie damy rady przyjechać...
Powtarzał to za każdym razem. Potem słuchawkę brała Liza i ściskała
mnie.
- Łciskam cię - mówiła.
- Fajnie, Liza, ja ciebie też.
- Opiekuj się nią nadal - dodawała. - Nigdy o niej nie zapomnij!
- Tak, nie martw się.
Oddawała słuchawkę Eddie'emu.
- Hej, to ja. Wiesz, że jakby co, to od razu jedziemy... Będziesz o tym
pamiętał, co? Wiesz, że nie jesteś sam, wiesz dobrze, co?
- No tak, no tak, wiem przecież.
- Może za jakieś dwa tygodnie wpadniemy do ciebie.
- Będzie mi miło, Eddie.
- No to tego... ściskam cię.
- Fajnie, stary, ja ciebie też.
- No... Liza daje mi znak, że też cię ściska.
- Fajnie, uściskaj ją ode mnie.
- Powiesz mi jakby co? Na pewno wszystko dobrze?
- Tak, najgorsze minęło,
- No, często o tobie myślimy. To ja będę dzwonił...
- Liczę na to, Eddie.
Telefony jak ten napawały mnie melancholią, to tak jakbym dostawał
pocztówkę z drugiego końca świata, a na odwrocie było napisane: KO-
CHAM CIĘ, znacie to? Jeżeli w telewizji dawali coś znośnego, to siadałem
z pudełkiem rachatłukum na kolanach, bo co. A kiedy szedłem się położyć,
było mi trudniej niż zazwyczaj. Nie zapomnij o niej, mówiła. Na pewno
wszystko dobrze? - pytał. Najgorsze minęło, odpowiadałem. Po tych
słowach moje wielkie łóżko stawało się łóżkiem na dwie osoby i kładłem się
tam niczym na rozpalone węgle. Później wiele osób pytało, jak sobie w tym
okresie radziłem, kiedy nachodziła mnie ochota na rżnięcie, a ja mówiłem im:
powolutku, spokojnie, kochani, dlaczego to miałbym wam opowiadać
o moich małych kłopotach, nic innego już was nie interesuje? Ludzie lubią
wiedzieć, jak to się dzieje u znanych osób, bo inaczej nie mogą zasnąć.
Szaleństwo.
No właśnie, ale mówię o tym wszystkim, aby pokazać, że wróciłem do
normalnego życia, modelu standard ze wzlotami i upadkami: był we mnie
ktoś, kto żył dobrze i drugi, który brał po gębie. Pisałem, płaciłem bieżące
rachunki, raz na tydzień zmieniałem pościel, kręciłem się bez celu, spacero-
wałem, popijałem z Bobem, gapiłem się na szparę Annie, śledziłem, jak
rozchodzi się książka, wymieniałem regularnie olej w samochodzie, nie
odpisywałem moim wielbicielom ani nikomu innemu, dobre chwile wykorzy-
stywałem na rozmyślania o niej i niekiedy się zdarzało, że odnajdywałem ją
w swoich ramionach. Powiedzieć da się na pewno jedno: w tych warunkachu
zupełnie nie oczekiwałem, że coś może mi się przytrafić. A zwłaszcza coś
takiego. Człowiek nie powinien jednak nigdy się dziwić, że musi wrócić
jeszcze do okienka, nigdy nie należy sobie wyobrażać, że już się zapłaciło za
wszystko.
Był to dzień jak co dzień, tyle że zadałem sobie trud i przygotowałem
ładną porcję chili. Po południu zrywałem się parokrotnie z krzesła, by
skosztować. Uśmiechałem się, bo było jasne, że nie wyszedłem z wprawy.
Sprawdzałem, czy się nie przypala. Kiedy pisałem i dobrze mi szło, zawsze
miałem humor. A do tego chili, psiakrew, naprawdę znalazłem się w siód-
mym niebie. Przy chili słyszałem ją, jak śmieje się za moimi plecami.
Gdy zobaczyłem, że zapada noc, zamknąłem zeszyt. Wstałem i nalałem
sobie ginu na dwa palce plus lód, ile trzeba. Potem, nie wypuszczając szklanki
z ręki, nakryłem do stołu. Na niebie widać jeszcze było czerwone blaski, lecz
mnie interesował kolor chili: wyglądał znakomicie.
Nałożyłem sobie zdrowo na talerz. Trochę jeszcze parzyło. Rozsiadłem
się zatem wygodnie z kieliszkiem w łapie i włączyłem muzyczkę, i to nie byle
co - nastawiłem moje ulubione This Must Be the Place - zamknąłem oczy,
a jakże, było dobrze. Starałem się uderzać kawałkami lodu o szkło jak
małymi dzwoneczkami.
Zanurzyłem się tak głęboko, że nie usłyszałem, jak weszli. Byłem na
zupełnym luzie, już bardziej się nie da, a w domu pachniało chili. Cios, który
dostałem w ramię, zupełnie je sparaliżował. Ból wysadził mnie z krzesła.
Chciałem oprzeć się o stół, lecz zahaczyłem jedynie o talerz i rymnąłem na
posadzkę. Pomyślałem, że ktoś przyłożył mi żelaznym drągiem. Zawyłem.
Kopniak w brzuch pozbawił mnie tchu. Przeleciałem ciężko na plecy, plując
śliną, i mimo mgły zobaczyłem ich. Było ich dwóch, duży i mały. Nie od razu
ich poznałem, ponieważ nie przyszli w mundurach, a tamta historia
kompletnie wyleciała mi z głowy.
- Jeśli znowu zaczniesz się wydzierać, od razu zrobię z ciebie
pasztet - powiedział duży.
Próbowałem złapać oddech, czułem się, jakby oblano mnie benzyną.
Duży wyjął górne zęby i położył je na dłoni.
- Zestem pewien, ze teras mnie poznajes - wystękał.
Aż skuliłem się na posadzce. Czego jak czego, ale tego nie chciałem
przeżywać - co za koszmar! To był Henri, ten, któremu urwałem palec
u nogi, a drugim był mój kochanek, ten, którego zauroczyłem i który chciał ze
mną wyjechać. Przez chwilę zobaczyłem raz jeszcze, jak biegnę przez pola
z torbą pełną banknotów, tyle że działo się to o zmierzchu, i było to teraz
raczej wielkie, skute lodem jezioro. Henri włożył z powrotem zęby, wydając
z siebie jęk, po czym skoczył na mnie; jego twarz poczerwieniała i dostałem
kopniaka w gębę. Dwadzieścia lat temu, kiedy goryle jak on nosili grube
buciory, z pewnością wylądowałbym w szpitalu. Dzisiaj łazili w tenisówkach
i w spodniach szwedach. Jego tenisówki były białe, miały zielony pasek
i podeszwy z PCV - widziałem takie same na przecenie w supermarkecie,
kosztowały mniej niż kilo cukru. Rozwalił mi tylko kącik ust. Wydawał się
bardzo podniecony.
- Cholera, nie mogę się denerwować - sapnął. - Po co się śpieszyć!
Chwycił butelkę wina, stojącą na stole i odwrócił się do młodego, który
nie spuszczał ze mnie wzroku.
- Chodź no tu, napijemy się po jednym. Co tak sterczysz jak chuj jeden?
Mówiłem ci już - to nie jest kobieta.
Kiedy nalewali sobie, lekko się uniosłem. Oddech mi wrócił, lecz nie
mogłem wciąż poruszyć ręką, a po czystym podkoszulku spływała krew.
Henri wychylił kieliszek, uśmiechając się do mnie kątem oka.
- Cieszy mnie, że nabierasz sił - powiedział. - Będziemy mogli trochę
pogadać.
W tej właśnie chwili dostrzegłem spluwę za jego pasem i na nic innego nie
mogłem już patrzeć. Zwłaszcza że z tłumikiem broń nabierała imponujących
rozmiarów. Z pewnością właśnie nią urządził tak moje ramię, że aż dostałem
czkawki. Że połknąłem chyba oślizłą ropuchę. Że aż zapragnąłem stać się
niewidzialny. W chłopaka jakby piorun trafił, z trudem udało mu się
zamoczyć usta w kieliszku. Henri nalał sobie drugiego. Jego skóra lśniła jak
komuś, kto wrzucił w siebie trzy tłuste sandwicze i wychlał pół tuzina butelek
piwa w duszną i naelektryzowaną noc. Stanął przede mną.
- I co, dziwisz się, że mnie widzisz? - spytał. - Czy to nie urocza
niespodzianka?
Wolałem patrzeć na podłogę, lecz schwycił mnie za włosy.
- Przypominasz sobie, powiedziałem ci, iż podpisujesz wyrok śmierci
na siebie. Sądziłeś, że może żartuję? Ja nigdy nie żartuję.
Odbił moją głowę o ścianę. Przyćmiło mnie.
- Oczywiście pomyślisz - dodał - że jednak trwało trochę, zanim cię
znalazłem, ale widzisz, miałem jeszcze co innego do roboty, zajmowałem się
tym tylko w weekendy.
Odwrócił się i nalał sobie następnego. Z rozpędu zanurzył palec w chili.
- Mmm... Znakomite - oznajmił.
Młody nadal nie poruszył się na milimetr. Potrafił tylko jedno, patrzeć na
mnie. Henri potrząsnął nim:
- Co ty, kurwa? Na co czekasz, trzeba przetrząsnąć chałupę!
Chłopak nie czuł się chyba najlepiej. Odstawił w połowie nie dopity
kieliszek i rzekł do Henriego:
- O Boże... naprawdę pewien jesteś, że to on?
Henri zmrużył lekko oczy.
- Posłuchaj, mały: rób, co ci mówię. Nie wkurwiaj ty mnie! Dobra?
Tamten kiwnął głową i wzdychając ciężko wyszedł z kuchni. Nie tylko
jemu chciało się wzdychać. Henri przyciągnął krzesło w moją stronę. Usiadł.
Miał chyba pewną manię, lubił ciągnąć ludzi za włosy. Przy mnie specjalnie
się nie powstrzymywał, myślałem, że je wyrwie. Nie dziwiłbym się, gdyby
została mu w dłoni połowa. Pochylił się nade mną. W domu nie pachniało już
chili, czuć było zatrutym winem.
- Nie zauważyłeś, że kuleję trochę, nie zauważyłeś? To dlatego, że nie
mam dużego palca u stopy, tracę równowagę.
Przyłożył mi łokciem w nos i rozkrwawił go. To był już tylko dodatek do
ramienia, które nie działało, do rozwalonej wargi, do wielkiego guza, który
piekł mnie z tyłu głowy, a godzina była jeszcze wczesna i Henri wyraźnie nie
miał ochoty położyć się spać. Wytarłem krew, spływającą po brodzie, lecz nie
dawał mi czasu na dojście do siebie. Nie cierpiałem tak straszliwie, ale ból
odzywał się we wszystkich miejscach naraz. Jakby zanurzono mnie w zbyt
ciepłą kąpiel. Nie mogłem rozważyć całej sytuacji na zimno. Myśli mi się
plątały. Nie byłem zdolny do niczego.
- Poczekaj, opowiem ci coś - mówił dalej. - Wyjaśnię ci, jak to
wykombinowałem. Miałeś niefart, że trafiłeś na mnie - przez dziesięć lat
byłem gliną.
Puścił moje włosy, by zapalić papierosa. Pewnie zgasi mi go w uchu,
pomyślałem. Wydmuchał w moją stronę kilka kółek błękitnego dymu. Miał
minę faceta, który wygrał w totka. Przeniósł wzrok w powietrze.
- Najpierw zacząłem główkować, dlaczego wyszedłeś tyłem i nie było
słychać twojego samochodu, taa, miałem zdrowy zgryz. Ta dziwka nie
przyszła przecież pieszo, pomyślałem sobie, musiała zaparkować cholernie
daleko stąd i na pewno był jakiś powód: nie chciała, żeby ktoś przyuważyłjej
wóz. Łapiesz subtelny wywód twego kumpla?
Kiwnąłem głową. Chciałem mu się przypodobać, chciałem, żeby zapo-
mniał o tym numerze z papierosem. Żałowałem gorzko, że zrobiłem mu to ze
stopą. Żałowałem, że to wszystko zdarza się w wieczór, kiedy miałem
pochylić się nad talerzem chili, w wieczór, kiedy życie wydawało się niemal
słodkie. A on nie był z tych facetów, których mógłbym poprosić, by pozwolili
mi dokończyć powieść.
- Pochodziłem więc sobie trochę z tyłu budynku i tak to sobie
medytując, wdrapałem się na nasyp kolejowy. I co zobaczyłem, przyjacielu,
co ja takiego zobaczyłem? PARKING SUPERMARKETU! Taa, o właśnie,
i coś ci powiem - przyznaję, że dobrze to zagrałeś. Doszedłem aż do
parkingu i myślałem: czapki z głów, panowie. Noga mnie bolała, mówię ci,
ale ta zagrywka z parkingiem - szacuneczek!
Wywalił niedopałek przez otwarte okno, a potem nachylił się do mnie,
przybierając potworny, erotyczny grymas. Nie zasługiwałem na to, żeby
moja śmierć miała aż tak przerażającą twarz. Ja byłem pisarzem zwróconym
ku Pięknu. Henri potrząsnął lekko głową.
- Nie zgadniesz, co poczułem, jak wpadłem na twoje papierowe
chusteczki. Cudowny, błyszczący kopczyk; można by rzec, że wzywał mnie.
Pozbierałem je i już wszystko skapowałem. Powiedziałem sobie: jak na
panienkę, to musisz mieć niezłą parę jaj.
Wolałbym, żeby mówił o czymś innym, żeby nie zaczął o nich naprawdę
myśleć, nigdy nie wiadomo, co takiemu facetowi strzeli do łba. Słyszałem, jak
młody myszkuje po szufladach. Tyle czasu zajęło mi odbudowanie kawałka
życia, a teraz spadało na mnie tych dwóch, abym tylko nie zapomniał
o kruchości rzeczy. Dlaczego, czy wyglądało na to, że zapomniałem?
Henri wytarł sobie czoło, nie spuszczając ze mnie wzroku. Po chwili jego
twarz zabłyszczała jak pole kwarcowe oświetlone promieniem księżyca.
- A wiesz, co zrobiłem później? Znowu ci się nie pofarciło, bo dyrektor
supermarketu jest kuzynem mojej żony i wiem, jak podejść chłoptysia - ni-
gdy mi niczego nie odmówi. A więc zebrałem adresy wszystkich osób, które
tamtego popołudnia płaciły czekiem i łaziłem do każdej po kolei, i pytałem,
czy nie dostrzegli na parkingu czegoś dziwnego. Teraz, sukinsynu, mogłem
rzeczywiście stracić twój ślad, żebyś wiedział. Teraz nasze szanse były równe,
taa... ale mnie nosiło!
Odwrócił się i ściągnął ze stołu butelkę. Nie wiem, ile bym dał za pełną
szklankę wody i garść środków nasennych. Nie obchodziło mnie szczegól-
nie, w jaki sposób mnie odnalazł, nie miałem bzika na punkcie opowieści
kryminalnych. Ale słuchałem, co innego mogłem robić? Oddychałem przez
usta, krew zupełnie zatkała mi nos. Wysączył ostatnią kroplę wina, po czym
wstał i jego ręka zanurzyła się w moich włosach.
- Przybliż no się! Nie widzę cię dobrze!
Zaciągnął mnie do stołu i posadził na krześle, pod samą lampą. Spuściłem
w talerz trzy krople krwi. Obszedł mnie, by stanąć z przodu i wyjął broń.
Wycelował ją w moją głowę, opierając łokcie na stole. Jegu palce zacisnęły się
na kolbie. Z wyjątkiem obu palców wskazujących, które wsunął z dwóch
stron cyngla. Nie pozostało im dużo miejsca - lepiej by było, gdyby nikt tu
nie kichnął. Każda mijająca sekunda była jak zachwyt, że się jeszcze żyje.
A on się uśmiechał.
- No to żeby z tym skończyć... Trafiłem na miłą panią, która tamtego
dnia płaciła czekiem za deskę do prasowania i ona mówi mi: "Panie, pewnie,
ja widziałam taką jedną, blondynkę, czekała na coś w cytrynowym samocho-
dzie, i to był mercedes, na miejscowych numerach, i ona miała czarne
okulary!" Powiem ci coś: było to w niedzielę po południu, jeszcze niezbyt
późno, usiadłem sobie na tarasie kawiarni i bardzo ciepło o tobie myślałem,
prawie że ci dziękowałem. No bo przyznasz, że ułatwiłeś mi zadanie.
Takich samochodów jak twój nie ma tu na pęczki, nie, nie, kochany, jest
tylko jeden!
Wykonałem niezdarny podskok, który zaklasyfikowałbym do kategorćć:
Kopniak W Wielki Mur Chiński. Będę udawać niewiniątko, pomyślałem
i potrząsnąłem głową..
- Nic nie rozumiem z tej całej historćć - wycharczałem. - Już ze
dwadzieścia razy podprowadzili mi to auto...
Henriego to, wiecie, rozśmieszyło. Złapał mnie za podkoszulek i przeciąg-
nął przez stół. Poczułem, że koniec tłumika wrzyna się w moje gardło. Facet
robił ze mną, co chciał. Może gdybym próbował się bronić, coś by to dało, nie
wiem. Był starszy ode mnie i już trochę wstawiony; być może jeślibym wpadł
w szał, odwróciłbym sytuację, niewykluczone. Ale czułem, że nic takiego nie
nadejdzie. Nie potrafiłem niczego z siebie wykrzesać. Nie mogłem wpaść we
wściekłość, ani rusz. Zmęczony byłem, zmęczony jak nigdy. Najchętniej bym
sobie usiadł przy drodze. Na światło wybrałbym zachodzące słoneczko, takie
ledwo ciepłe. Do tego parę źdźbeł trawy i starczy.
Miał coś właśnie powiedzieć, lecz akurat w tej chwili nadszedł młody.
Henri popchnął mnie z krzesłem tak gwałtownie, że poleciałem do tyłu
i wylądowałem na posadzce. Przez to zmartwiałe ramię byłem zupełnie do
niczego, upadłem dosyć ciężko, jakby znokautowano mnie po raz piętnasty.
Postanowiłem już nie wstawać. Nigdzie nie było napisane, że powinienem
wstać i z lekkim sercem iść cierpieniu naprzeciw. Nie poruszyłem się zatem,
nie podciągnąłem nawet stopy, która sterczała w powietrzu. Na nodze
wywróconego krzesła oparł się mój obcas.
Zastanawiałem się, czy żarówka zwisająca z sufitu nie była jednak
dwustuwatowa. Zastanawiałem się, czy to z tego właśnie powodu mrugałem
oczami, czy też z powodu torby, którą młody trzymał w ręku. Był dosyć
blady, uniósł ją powoli, choć nie ważyła trzech ton. Minęła dobra chwila,
zanim odważył się postawić ją na brzegu stołu. Myśleliśmy z Henrim, co mu,
do cholery, jest.
- Znalazłem to - wyszeptał.
Przez moment poczułem dla niego litość: wyglądał, jakby nie wierzył już
w nic. Miał nieszczęśliwą minę. Henri nie próbował go pocieszać. Chwycił
torbę z banknotami i otworzył ją szeroko.
- O w mordę! - wykrzyknął.
Zanurzył rękę. Usłyszałem szelest gniecionych pieniędzy. Lecz nie
wyciągnął papierków, wyciągnął moje sztuczne piersi i perukę. Obracał nimi
pod światłem jak diamentową kolią.
- O Chryste Panie - gwizdnął.
Nie umiem powiedzieć, dlaczego je zostawiłem ani po co włożyłem je
z powrotem do torby. Mam nadzieję, że nie ja jeden robię rzeczy, których nie
rozumiem. A zdarza się, że przedmioty same z siebie coś kombinują
i posługują się tobą, by osiągnąć swój cel, tak że aż robi ci się słabo, i 
ciągną
cię za ręce, i Bóg wie co jeszcze. Gdybym mógł zapaść się pod tę kuchenną
posadzkę, to bym to uczynił.
- Josephine to on - westchnął nieszczęśnik.
- Dobrze mówisz, kurwa! - zawarczał Henri.
Nagle kuchnia zmieniła kolor. Stała się zupełnie biała. W moich uszach
rozgwizdało się na dobre, lecz zanim zdążyłem cofnąć nogę, Henri wycelował
w mój duży palec i strzelił. Zabolało aż po szczyty ramion i zobaczyłem, że
z pantofla wytrysnęła zatruta fontanna. Rzecz dziwna, w tej właśnie chwili
odzyskałem władzę w ramieniu. Obydwiema dłońmi chwyciłem stopę,
przyciskając czoło do posadzki. Henri skoczył i odwrócił mnie. Oddychał
szybko, z jego brwi kapały krople potu i rozbijały się o moją twarz. Jego oczy
były jak dwa małe sępy rozdziawiające dzioby. Pociągnął mnie za podkoszu-
lek.
- Chodźże tutaj, moja śliczna, moja malutka dupeńko! Jeszcze z tobą
nie skończyliśmy!
Podniósł mnie i rzucił na krzesło. Uśmiechał się i krzywił zarazem, musiał
być piekielnie zadowolony. Przejechał szybko językiem po wargach i zwrócił
się do chłopaka:
- Dobra, teraz zabierzemy go na mały spacer. Znajdź coś, żeby go
związać.
Młody wcisnął ręce w tylne kieszenie, przybierając minę zbitego psa.
- Posłuchaj, Henri, naprawdę już wystarczy. Nie ma co czekać,
wzywamy policję i po krzyku.
Z ust Henriego wydobył się sprośny dźwięk. Na końcu mojej stopy
mogłem obserwować wybuch Wezuwiusza.
- Głupi szczylu - syknął -jesteś naprawdę pieprzony gnojek, jeszcze
mnie nie znasz...
- Ależ, Henri...
- Kurwa żesz mać, posłuchaj mnie: chciałeś, to cię wziąłem z sobą,
a teraz rób, co ci każę. Co, mam go oddać glinom, żeby go puścili po trzech
miesiącach? wiem, co ci mówię!! Dobry Boże, po tym, co mi zrobił, chyba
sobie jaja robisz!!
- No tak, Henri, ale nie mamy prawa robić sami czegoś takiego...
Henriego trafił szlag, myślałem, że go pobije. Skoczyli na siebie z mordą,
lecz nie bardzo rozumiałem, co wykrzykiwali, bo właśnie zauważyłem małą
strużkę lawy, spływającą po zachodnim zboczu mojego buta. Nie mógłbym
przysunąć ręki bliżej niż na metr, tak stamtąd ziało ogniem. Nie wiem, co
Henri kombinował, ale kiedy uniosłem głowę, przyczepiał mi właśnie atrapy
piersi. Przy zapinaniu ręce mu się trochę zatrzęsły. Młody stał przede mną.
Spojrzeliśmy sobie w oczy. Przesłałem mu milczący komunikat. Zrób coś dla
mnie, powiedziałem, jestem pisarzem przeklętym. Henri docisnął perukę.
= I co, teraz ją poznajesz? -zawył. - Widziałeś kiedyś tę kurewkę? I to
dla niej tracisz rozum, dla niej?
Młody przygryzł sobie wargi. Ja siedziałem bez ruchu i nic nie mogło mnie
już rozzłościć, naprawdę; ciekaw byłem, czy jeszcze kiedykolwiek coś mnie
poruszy. Na razie szedłem wprost na fale i zanurzałem się w oceanie. Henri
przypominał palący się szyb naftowy. Z wściekłości zrobił się żółtoczerwony.
Chwycił moją jedyną nadzieję za ramię i wsadził jej głowę między moje piersi.
Zaczął trząść nami dwoma.
- O kurwa!! - wył - TEGO właśnie chcesz?! Tylko to masz w głowie,
ty zasrany kutasie?!!
Młody próbował się wyrwać. Jego włosy pachniały tanimi perfumami.
Coś tam zduszonym głosem popiskiwał i rzęził. Bałem się, że przydepcze
moją zranioną stopę. Po chwili Henri pociągnął go w tył i wkopał pod stół.
O mało nie zleciał garnek z chili. Chłopaczek prawie że płakał, na twarzy miał
czerwone plamy. Henri położył ręce na biodrach; twarz rozciągał mu
straszny uśmiech, a jego zapach wypełniał kuchnię.
- No i co, piździelcu?! - wykrzyknął. - Może teraz pójdziesz po ten
sznurek?
Podniósł ramię na wysokość oczu. Ale kula wchodzi ci w ramię jak
w masło, a jeszcze potem przebija ci czachę, no a jak z tyłu jest otwarte okno,
to świszcze sobie dalej nad dachami domostw i znika w nocy, i leci na
cmentarz kul. Henri osunął się na podłogę. Młody odłożył broń na stół
i opadł na krzesło. I w tej samej chwili błękitna cisza spłynęła na nasze
ramiona - jeszcze nigdy nie widziałem nawet cienia takiej ciszy.
Patrzył przez okno, opierając łokieć na stole. Zdjąłem perukę i rzuciłem ją
w kąt. Potem rozpiąłem stanik. Cycki spadły mi na kolana. Byłem
wycieńczony. Musiałem poczekać, by złapać równy oddech. Kuchnia była
jak kwadratowy blok przezroczystej żywicy, wystrzelony w powietrze
i kręcący się w kółko bez końca. Nie wiedziałem, że do tego stopnia kocham
życie, a przecież to właśnie teraz pomyślałem, gładząc delikatnie końcem
palców rozwaloną wargę. Trochę mnie bolała. Trzeba naprawdę kochać
życie, żeby nadal iść pośród tego cierpienia, żeby mieć odwagę i sięgnąć
osłabłą ręką po proszki Arnika 5 CH.
Fiolka leżała w lodówce. Zawsze miałem arnikę pod ręką, co dowodzi, że
nabyłem już pewne doświadczenie życiowe. Wsadziłem trzy białe kuleczki
pod język.
- Chcesz? - zapytałem.
Potrząsnął przecząco głową, nie patrząc na mnie. Wiedziałem, o czym
myśli. Nie nalegałem. Odetchnąłem głębiej i pochyliłem się nad butem.
Zdawało mi się, że zostawiłem na noc nogę w ognisku, w żagwiach palących
się do rana. Chwyciłem za podeszwę ze sznurka i zsunąłem tak delikatnie,
jakbym rozbierał uśpioną ważkę. Stwierdziłem, że stał się mały cud, bo tak
nazywam kulę, która przechodzi między palcami, bo tak nazywam spotkanie
w cztery oczy z Niebem: oderwało mi tylko kawałek skóry. Wstałem,
przestąpiłem przez ciało Henriego, nie odczuwając żadnej sensacji, i wlałem
w siebie pełną szklankę wody.
- Pomogę ci go znieść - oznajmiłem. - Wyrzucisz go tak daleko stąd,
jak się da.
Nie poruszył się. Pomogłem mu stanąć na nogi. Nie wyglądał zbyt
dziarsko. Uczepił się stołu, nic nie mówiąc.
- Lepiej by było, gdybyśmy zapomnieli o tej historćć, i ty, i ja-
zaproponowałem.
Wyciągnąłem z torby garść banknotów i wetknąłem mu za koszulę. Na
torsie miał wszystkiego parę włosków. Nie wzdrygnął się.
- Trzeba umieć chwytać swoją szansę. Weź go za nogi.
Zaczęliśmy go ciągnąć. Można by powiedzieć, że znosiliśmy po schodach
martwego wieloryba. Na dworze nikogo, księżyca tyle co nic, tylko ciepły
wiatr. Ich samochód stał tuż przed domem. Wcisnęliśmy Henriego do
bagażnika. Poleciałem na piętro tak szybko jak mogłem, ściągnąłem pistolet
ze stołu i zbiegłem, utykając. Siedział już za kierownicą. Zapukałem w szybę.
- Opuść - powiedziałem.
Błyskawicznie podałem mu broń.
- Potem wyrzucisz ją gdzie pieprz rośnie.
Skinął głową, patrząc wprost przed siebie.
- Nie jedź jak wariat - dodałem. - Nie rzucaj się w oczy.
- Tak - szepnął.
Pociągnąłem nosem, opierając ręce na dachu samochodu; spojrzałem na
wspinającą się ulicę.
- Przypomnij sobie, co mówił Kerouac - westchnąłem. - Klejnot,
prawdziwy środek, to oko wewnątrz oka.
W chwili kiedy odjeżdżał, klepnąłem w karoserię. Wróciłem do siebie.
Opatrzyłem ranę, z grubsza posprzątałem. W gruncie rzeczy mogłem
sobie wyobrazić, że nic się nie zdarzyło. Wrzuciłem z powrotem chili do
garnka i podgrzałem na wolnym ogniu. Nastawiłem muzykę. Przez okno
wszedł kot, noc była spokojna.
- Zobaczyłem światło - rzekł. - Pewnie pisałeś?
- Nie - zaprzeczyłem. - Myślałem.