ŚWIATOWE PRZEBOJE FILMOWE
w Srebrnej Serii Wydawnictwa Amber
Michael Crichton Człowiek terminal
Jurassic Park Kongo W sieci (System)
Mary Ann Evans     Neli
John Grisham         Firma
Klient Raport pelikana
Robert Harris          Vaterland
Thomas Harris        Czerwony smok
Milczenie owiec
Carl Hiaasen           Striptiz
John Katzenbach    W słusznej sprawie
Sidney Sheldon      Gdy nadejdzie jutro
Mistrzyni gry
Wilbur Smith         Płonący brzeg
Prawo miecza
Rafael Yglesias      Bez lęku
Tytuł oryginału NELL
Opracowanie graficzne okładki KLAUDIUSZ MAJKOWSKI
Redakcja merytoryczna KATARZYNA CHMIELEWSKA
Redakcja techniczna ANDRZEJ WITKOWSKI
Korekta JACEK RING
Copyright © 1994 by Twentieth Century Fox Film Corporation
and the Polygram Film International B.V.
Ali rights reserved including the right of reproduction
in whole or in part in any form.
This edition published by arrangement with The Berkley Publishing Group
a division of the Putnam Berkley Group, Inc.
For the Polish edition
Copyright © 1995 by Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.
Original English language edition
ISBN 83-7082-929-9
Wydawnictwo Amber Sp. z o.o.
Warszawa 1995. Wydanie I
Druk: Opolskie Zakłady Graficzne
Prolog
Wyobraź sobie, proszę, twarz dziecka.
Leży w łóżku, przygotowana do snu, ale nie śpi. Podniecenie i oczekiwanie nie pozwalają jej zasnąć. Jest mała, ma nie więcej niż cztery lata. Jej twarzyczkę w kształcie serca oświetla przyćmiony blask płonącej w korytarzu lampy.
Na podeście słychać ciche kroki i drzwi otwierają się. Na podłogę sypialni pada prostokąt światła.
—  Nie możesz zasnąć?
Dziewczynka energicznie potrząsa głową i uśmiecha się. Oboje znają przyczynę jej niepokoju.
Ojciec dziewczynki siada na łóżku. Jego ciężar napina wykroch-maloną pościel, która szczelnie otula jej ciało. Dziewczynka czuje się pewnie i bezpiecznie. W tej chwili do niej należy świat absolutów, którego granice tworzy łóżko. Jej wyobraźnia jednakże wykracza poza te granice, jak gdyby pragnęła sięgnąć poza pokój do odległego miejsca, do innego świata.
—  Podniecona dniem jutrzejszym? — pyta ojciec.
—  Aha. — Dziewczynka poważnie kiwa głową. — Nie mogę się doczekać.
Ojciec jest potężnie zbudowanym mężczyzną po czterdziestce, wysokim i silnym, z długimi nogami, mocnymi ramionami oraz wielkimi, stwardniałymi dłońmi. Posiada również delikatne cechy: wielkie, łagodne szare oczy i spokojny, pełen rozwagi głos. Mówi z miękkim irlandzkim akcentem. Jest ubrany w starą kraciastą koszulę i błękitne dżinsy tak spłowiałe, że ich barwa pasuje do
5
jego oczu. Wszystko razem sprawia, że wygląda na zatroskanego chłopca.
Uśmiecha się do córeczki.
—  Najpierw musisz trochę się przespać. Uspokój się. Zamknij oczy. Dziewczynka zwija się w kłębek, wtula w poduszki i mocno
zamyka oczy. Ojciec wygładza przykrywające ją prześcieradło, a potem delikatnie, leciutko, pieści dłonią jej policzek. Ten gest dziewczynka zna od urodzenia — czułe muśnięcie będące skoncentrowanym wyrazem miłości i ciepła, prostym sygnałem, który przekazuje tak wiele.
—  Kocham cię — szepce mężczyzna.
—  Kocham cię, tatusiu. — Spogląda na niego, szczęście płonie w jej oczach.
—  Powiedziałem, zamknij oczy.
Dziewczynka szczelnie zaciska powieki, jak gdyby miało to przyspieszyć nadejście snu.
Ojciec po chwili milczenia zaczyna śpiewać. Jego głos jest niski i kojący, słowa płyną jak strumyk ze źródła. Postronnemu słuchaczowi kołysanka ojca wydałaby się pozbawioną sensu mieszaniną przypadkowych mamrocących dźwięków.
—  Koju mija, koju ija, koju kizia...
Ale dla niej liryczny poemat jest tak znajomy — przez twarz przemyka lekki uśmiech i prawie natychmiast oddech staje się głębszy i spokojniejszy. Dziewczynka powoli zapada w sen.
—  Koju kizia, koju bazia, koju lali, koju aj, koju utki'taj.
W tych chwilach przed zaśnięciem wyobraźnia dziewczynki uwalnia się i dryfuje, niesiona na skrzydłach muzyki słów ojca; wiruje jak korkociąg słodkiego dymu i szybuje do odległego miejsca.
On przez długi czas siedzi na skraju łóżka. W milczeniu patrzy na córeczkę z tą ledwie dającą się określić miłością, jaką ojciec czuje do własnego dziecka. Najbardziej zwyczajne szczegóły napawają go zdumieniem.
Był taki czas, gdy nie zauważał i nie czuł niczego poza bólem. Oczywiście było to przed pojawieniem się Neli.
Nie myśli o własnym oddechu ani o biciu swojego serca, ale gdy patrzy na córkę — te zwyczajne funkcje u niej zdają mu się fenomenem, który przepełnia go nabożnym podziwem. Prosta architektura jej twarzy jest cudem. Gładka skóra jest cudem.
Rozdział 1
Wiatr od jeziora niesie ciepło lata, ale wysokie, milczące sosny stłoczone na brzegach dowodzą, że jest to kraina zimy. Jezioro, wąski zbiornik starej, zimnej, czarnej wody, leży wysoko w górach, w kraterze wulkanu liczącego sobie dziesiątki tysięcy stuleci. Otaczające je granitowe turnie oraz podziurawione szczelinami i jaskiniami urwiska są jałowe, dzikie, bezludne. To odizolowane od świata miejsce tworzy tajemną kryjówkę.
Miękkie odcienie zieleni, szarości i bladej purpury składają się na dyskretną paletę barw, kolory są stonowane, jak gdyby sama natura chciała odwrócić uwagę niepowołanych od swych wspaniałych tajemnic.
Potrzaskane szczyty to Góry Kaskadowe w stanie Waszyngton. Posępne purpurowe turnie wznoszą się na tle kobaltowoniebieskiego nieba, usianego chmurami i enigmatycznego jak sekret zawarty w kamieniu. Niższe partie gór są nie mniej surowe; szare skały tworzą nad brzegami jeziora strome stopnie. Drzewa iglaste, w kolorze miękkiej zieleni, rzucają cienie ciemne jak noc. Tylko niebo —rozległe, błękitne, płonące letnie niebo — wibruje i żyje.
Kompletną ciszę zaburza jedynie szum wiatru w koronach drzew, plusk wody i grzechot kamyków na brzegu jeziora. Ale dźwięki natury nie maskują przyciszonego ludzkiego głosu. Jest to głos kobiety, stłumiony i żałobny.
— Koju ija — śpiewa — Koju ija. Koju kizia... Koju bazia... — Brzmi to jak pieśń żałobna, przepełniona smutkiem i żalem. — Koju lali, koju aj...
7
Ktoś tu mieszka. Kilkaset jardów od jeziora, w wąskiej kotlinie, stoi przysadzista chata z bali. Jej ściany są posiwiałe z wieku i niepogody. Otacza ją weranda z nierównych desek; dwa okna wyglądają na jezioro, z jednej strony wspina się ceglany komin. Jest to prosta lecz krzepka, osadzona na pewnych fundamentach konstrukcja. Silne wichry tłukły w nią latami, grzebały ją okrutne śniegi zim, ale chata przetrwała. Jest pokryta mchem i porostami do tego stopnia, iż wydaje się, jakby budynek nie tyle został wzniesiony ludzkimi rękami, ile sam wyrósł z lasu. Niedaleko chaty w jezioro wchodzi krótki drewniany pomost. .
Dźwięk dobiega z wnętrza. Głos cichnie i słowa rwą się, jakby śpiewaczka była zbyt wyczerpana, aby kontynuować. Potem następuje kolejna próba.
— Koju utki' taj... — Melodia opada, przeradzając się w przesyconą niespokojnym żalem skargę. — Aiee m-mou...
To przygnębiający, jakby zwierzęcy dźwięk; zawodzenie wyraża nie dający się ukoić ból i głęboki strach. Echo wisi w powietrzu przez chwilę, wiatr i woda milkną, jak gdyby naturę uciszył przenikający ją smutek.
Przez długą chwilę panuje cisza. Potem, daleko, rozbrzmiewa inny dźwięk, dźwięk bardziej kłócący się z otoczeniem niż ta żałobna pieśń. Zaczyna się jako odległe, ale natrętne brzęczenie — zły, nieprzyjazny odgłos. Potem, w miarę zbliżania, staje się bardziej wyraźny i głośny, bardziej gardłowy i głęboki. To warkot silnika.
Spomiędzy drzew wypada potężny motocykl. Pędząc z wyciem wzdłuż brzegu zdaje się maszyną piekielną stworzoną do zniszczenia spokoju, ciszy i piękna scenerii. Jednak motocyklista jest nieświadom swego gwałtownego i niespodziewanego aktu profanacji.
To otwarte wtargnięcie hałaśliwego produktu technologii końca dwudziestego wieku podkreśla odosobnioną naturę tego miejsca, na zatłoczonej planecie nie mogło przecież zachować się ich wiele. Tu nic nie świadczy o inwazji nowoczesnego świata — nie ma kabli telefonicznych, anten telewizyjnych, zaparkowanych samochodów ani nawet najprymitywniejszej drogi dojazdowej.
Ale motocyklista nie zwraca na to uwagi. Nazywa się Billy Fisher, jest miejscowym chłopakiem, nieokrzesanym, bezmyślnym młodym człowiekiem, którego braki charakteru stawiają gdzieś między bandziorem a chuliganem. Ma osiemnaście lat, oczywiście jeździ bez
8
kasku, jego długie włosy powiewają na wietrze. Jest ubrany w brudne niebieskie dżinsy i skórzaną kamizelkę, która odsłania umięśnione ramiona i brzuch.
Billy Fisher jest kiepsko wykształcony i nie posiada stałej pracy. Jest ślepy na piękno wszelkiego rodzaju, a jego rozrywki ograniczają się do picia piwa, wszczynania awantur, wdawania się w bijatyki, grania w bilard, podnoszenia ciężarów i uganiania motocyklem po trudnym, dzikim terenie takim jak ten. By płacić za te wszystkie przyjemności, ima się prac, które same wchodzą mu w drogę. Jego najbardziej regularnym zajęciem jest dostarczanie co miesiąc artykułów spożywczych do tej dziczy.
Billy zahamował w fontannie żwiru i pyłu przed chatą. Wyłączył wyjący silnik, zeskoczył z motocykla i zajął się odwiązywaniem z tylnego siodełka kartonu z produktami. Cisza przez kontrast z poprzednim jazgotem zdawała się bardziej głucha, a nagły dźwięk z domu tym bardziej niesamowity.
—  Aiee m-mou... m-mou...
Billy Fisher usłyszał zawodzenie i zamarł. Przez chwilę myślał, że to zwierzę — w lasach nie brakowało niedźwiedzi i ptaków — ale nawet on potrafił rozpoznać, że w krzyku brakowało nagłości przedśmiertnego bólu. Bez wątpienia był to pełen wyrazu ludzki krzyk, przepełniony tęsknotą i smutkiem.
Billy przełknął ślinę i starł krople potu, które nagle zrosiły mu czoło, po czym dźwignął pudło z jedzeniem na szerokie ramiona i ruszył ostrożnie w stronę chaty. Rozległ się trzask i Billy wzdrygnął się nerwowo, ale to tylko wiatr tarmosił stare siatkowe drzwi.
Fisher bał się. Zatrzymał się u stóp rozklekotanych schodów ze zjeżonymi na karku włosami. Coś było nie tak, jak powinno.
—  Dostarcz to gówno i wynoś się w diabły — wymamrotał. Wspiął się na pierwsze trzy stopnie. — Pani Kellty?
Nie doczekał się odpowiedzi. Billy Fisher nienawidził comiesięcznych wizyt w chacie. Przejażdżki sprawiały mu frajdę, ale zawsze był przerażony i czuł wstręt do szalonej starej pani Kellty, która samotnie mieszkała na tym odludziu. Coś z nią było nie w porządku — Billy nie był całkiem pewien, co, ale żywił awersję do starości i choroby. Kobieta miała sztywną i nienaturalną prawą stronę twarzy, mówiła okropnie niewyraźnie i trudno było ją zrozumieć. Najgorsze ze wszystkiego były jej dzikie, wytrzeszczone niebieskie oczy, oczy, które
9
obserwowały go z bliska, czujnie, jak gdyby kobieta podejrzewała, że po dostawcy nie można spodziewać się niczego dobrego. Nie dawała również napiwków, ani centa.
Billy niechętnie podjął wspinaczkę po schodach i wcisnął się do kuchni. Rzucił pudło na stół, mając nadzieję, że ten hałas oznajmi jego przybycie.
—  Pani Kellty? Ma pani swoje produkty. — Jego oczy śmigały po kuchni, ale rozglądał się bez zainteresowania. Widział już wszystko wcześniej.
Niskie pomieszczenie było zdominowane przez ogromny opalany drewnem piec. W starodawnym brzuchaczu z czarnego żelaza bez przerwy płonął ogień, w dzień i w nocy, od początku roku do końca. Inne sprzęty były równie staroświeckie. Pod ścianą stała okuta mosiądzem dębowa skrzynia na lód, dalej wysoki kredens z przysłoniętymi siatką szafkami i wielka blaszana beczka na mąkę. Pani Kellty nie miała bieżącej wody, brakowało więc zlewu, zamiast niego była szara blaszana misa i kilka wielkich dzbanów. W pomieszczeniu panował porządek, podłoga była zamieciona, ale zdaniem Billy'ego Fishera wszystko było nędzne, ubogie i sprawiało przygnębiające wrażenie.
Potrząsnął głową dziwiąc się, że ktoś mógł dobrowolnie zdecydować się na tak proste życie z tak nielicznymi udogodnieniami.
—  Obłąkana stara nietoperzyca — wyszeptał głośno.
Nadal nie było ani śladu starszej pani, a w domu panowała niesamowita cisza. Drzwi prowadzące do drugiego pomieszczenia były lekko uchylone. Billy ostrożnie zerknął do środka, próbując rozróżnić szczegóły pokoju. Gdy jego oczy przyzwyczaiły się do przyćmionego światła, zobaczył rozklekotane żelazne łóżko, wysokie stojące lustro, twarde drewniane krzesło. W powietrzu unosił się lekki zapach jakby % pleśni i Billy Fisher ze wstrętem skrzywił nos. Była to woń karbolowego mydła i starych ubrań, zapach starej kobiety.
—  Uff — mruknął.
Zrobił krok czy dwa, po czym zamarł. Na podłodze leżała pani Kellty, ułożona tak, jakby spoczywała w domu pogrzebowym. Jej kruche, starcze ciało ubrane było w długi, szary fartuch i wyświechtaną pikowaną kamizelkę. Na nogach miała parę mocnych, lecz silnie podniszczonych skórzanych sznurowanych butów. Ręce były złożone na piersiach; prawie przezroczystą skórę znaczyły wątrobiane plamy i plątanina grubych błękitnych żył.
10
Stara, pomarszczona twarz pani Kellty była zapadnięta, cienkie usta prawie pozbawione krwi. Ale, przez chwilę, Billy miał wrażenie, że oczy starszej pani są szeroko otwarte, wpatrzone w belki sufitu. Jednakże różniły się od zwyczajnych oczu — były dziwniejsze nawet od tych szalonych, błękitnych, które znał tak dobrze; te były jasnożółte, obramowane śnieżną bielą. Dopiero po chwili zdał sobie sprawę, że to wcale nie są oczy, ale kwiaty. Ktoś położył dwie stokrotki na powiekach zmarłej: białe płatki otaczające złote środki.
—  Jezu Chryste! — wrzasnął Billy. Nie odrywając wzroku od tego niesamowitego widoku cofał się do drzwi, na oślep wymacując drogę.
Potem przeszył go strach. Odwrócił się i wybiegł z sypialni. Przemknął przez kuchnię, wyskoczył na werandę i rzucił się do motocykla.
Silnik zaskoczył po pierwszym kopnięciu i z rykiem zbudził się do życia, ale Billy, z ledwością zachowując resztki zdrowego rozsądku, wrzucił trzeci bieg, co nieomal spowodowało zniszczenie skrzyni. Motocykl zawył, gdy Billy wystrzelił z miejsca i ruszył w górę zbocza w tumanie kurzu i sosnowych igieł. Po kilku sekundach zniknął i wycie motocykla ucichło w dali. Cisza powróciła na polanę, a kurz zaczął opadać.
Wtedy rozległo się zawodzenie.
—  Ai-eee m-mou m-mou...
Rozdział 2
, podobny do wypasionego wołu Calvin Hannick siedział w poobijanym starym fotelu przed rozwalającą się przyczepą mieszkalną. Jego wielka niczym łopata dłoń była owinięta wokół puszki piwa, a z tłustych warg zwieszał się papieros. Mężczyzna spod krzaczastych brwi w ponurym milczeniu wpatrywał się w przestrzeń i robił co mógł, by nie słuchać narzekań żony. Z wnętrza przyczepy dobiegał wrzask telewizora, na który nikt nie zwracał uwagi.
Lorene Hannick, równie gruba jak mąż, zajmowała drugi fotel. Zamiast piwa i papierosa miała okropną szramę na twarzy, a po tłustych policzkach spływała makabryczna strużka krwi. Jerome Lovell — doktor Jerome Lovell — pochylał się nad nią, pracowicie czyszcząc ranę. Rana nie była głęboka, ale jak każde skaleczenie głowy krwawiła obficie, i chociaż nie wymagała założenia szwów, Lorene przez tydzień czy dwa będzie paradować z paskudnym siniakiem.
Lovell nie po raz pierwszy został wezwany do łatania jednego z Hannicków — Lorene często odpłacała pięknym za nadobne i była znana z Huczenia męża znajdującymi się pod ręką ciężkimi przedmiotami. Jerry Lovell czuł się już trochę znużony opatrywaniem tej stale użerającej się pary.
—  Lorene, Calvinie — zaczął zmęczonym głosem. — Musicie przestać, bo pewnego dnia pozabijacie się.
—  Prędzej on sam się zabije — mruknęła Lorene. — Właśnie tak mu powiedziałam.
—  Zamknij jadaczkę — warknął jej mąż.
—  Powiedziałam mu, że za dużo pali — ciągnęła niewzruszenie
Otyły
12
Lorene. Jej głos tworzył ciekawą kombinację — był jednocześnie monotonny i zgrzytliwy. Jerry Lovell zastanawiał się, jak długo byłby w stanie go znieść. — Powiedziałam, że za dużo pali i że pewnego dnia to go zabije. To wszystko.
—  A ja zapytałem, kto tak mówi? — burknął Calvin.
—  Ja na to, że naczelny lekarz społecznej służby zdrowia. Calvin zaciągnął się po raz ostatni i cisnął niedopałek na drogę.
—  A kim, do kurwy nędzy, jest jakiś pierdolony lekarz naczelny?
—  Ja powiedziałam, że lekarz naczelny nie jest takim durnym kutasem jak ty. I wtedy on mnie uderzył.
Lovell założył opatrunek i wyprostował się.
—  Czym ją uderzyłeś, Cal?
Calvin Hannick wzruszył ramionami.
—  Obrazem.
—  Ślubnym — uzupełniła Lorene.
Lovell zerknął do przyczepy. Przed ryczącym telewizorem leżało zdjęcie, na poplamionym kudłatym dywanie walały się kawałki potłuczonego szkła. Fotografia przedstawiała Lorene i Calvina sprzed ćwierci wieku. Obdarzona temperamentem para była o połowę chudsza.
Lovell westchnął.
—  Spasuj trochę, Cal. Mogłeś wybić jej oko.
—  Powiedz jej, żeby trzymała swój parszywy jęzor za zębami — warknął Hannick. Z kieszeni na piersiach wyciągnął wymiętą paczkę mentoli i zaczął zapalać kolejnego papierosa.
—  I ona ma rację, nie powinieneś tyle palić. — Nie trzeba było być lekarzem, by wiedzieć, że Calvina Hannicka ze znaczną nadwagą i nałogowym paleniem, w przyszłości czeka pewny atak serca.
—  Tak, tak... — mruknął Calvin. — Też mi, kurwa, problem. Paliłem przez całe życie. Jeszcze nie ma problemu.
Nagle Lorene Hannick zerwała się na nogi, spoglądając czujnie na drogę.
—  A co o n, do diabła, tu robi? Nie prosiłam o żadnego szeryfa. Lovell zerknął przez ramię. Przed przyczepę zajechał niebieski
policyjny krążownik.
Lorene zmieniła się w rozdygotaną górę oburzenia.
—  Da mu pan spokój, szeryfie Petersen — wyskrzeczała. — On nic nie zrobił. — Dotknęła rany na policzku. — No, w każdym razie niewiele.
13
Szeryf Todd Petersen wzniósł dłonie w pokojowym geście, jak gdyby gołymi rękoma próbował powstrzymać napór hałasu. Był zmęczonym człowiekiem po pięćdziesiątce — zmęczonym, jak się zdawało, kontaktami z ludźmi takimi jak Calvin i Lorene Hannick. Ale były też inne, bardziej osobiste demony, z którymi musiał staczać bitwy dużo poważniejsze od tych, jakie wymyślali Hannickowie.
—  Przyhamuj, Lorene — powiedział Petersen. — Odpręż się. Nie przyszedłem tu po Calvina. Przyszedłem po doktora, okay?
Uspokojona Lorene Hannick opadła na fotel.
—  Och — wysapała. -*- Przepraszam.
—  Nie ma za co — rzucił na odczepnego szeryf Petersen. — Chodź, doktorku.
Richfield, maleńka mieścina w stanie Waszyngton, leżało w Górach Kaskadowych w paśmie Wenatchee, rozciągającym się między rzekami Cedar i Snoąualmie. Nazwy miasteczek na tym obszarze — Startup, Goldbar, Index i nawet samo Richfield — wskazywały, że niegdyś była to złotonośna kraina. Została zasiedlona przez poszukiwaczy, a później eksploatowana przez koncerny zajmujące się wyrębem lasów, lecz wraz ze zgonem tych nieprzyjaznych dla środowiska poczynań, miasta spotkał podobny los. Richfield podupadło i obecnie żyło z sezonowej turystyki. Wprawdzie najważniejszymi ośrodkami oferującymi pracę były pobliskie narciarskie miejscowości wypoczynkowe Stevens Pass i Alpental, mieszkańcy Richfield jednak znajdywali tam stałe, aczkolwiek niskopłatne zajęcia jako pokojówki i personel zajmujący się konserwacją sprzętu.
Mieszkańcy byli nieliczni i prawomyślni, dlatego też Todd Petersen poza rozsądzaniem kłótni domowych — takich jak te, które od czasu do czasu wybuchały między Calvinem a Lorene Hannickami — i przerywaniem bójek w jedynym w mieście barze oraz wypisywaniem mandatów za przekraczanie prędkości na Drodze Okręgowej numer 971, miał niewiele do roboty. Nie pamiętał, kiedy ostatni raz jego rewolwer opuścił kaburę.
Petersen minął rogatki. Jechali szosą, po obu stronach której rosły gęste sosny. Drzewa tłoczyły się przy samej drodze i filtrowały promienie słońca, tworząc jakby naturalny stroboskop — samochód przejeżdżał przez migające pasy ciemności i światła.
—  Znalazł ją Billy Fisher — powiedział Petersen. — Dostarczał tam artykuły spożywcze.
14
Wszyscy mieszkańcy Richfield wiedzieli co nieco o dziwnej starszej pani, która mieszkała przy jeziorze, ale tylko nieliczni widzieli ją na własne oczy.
—  Tę kobietę w szarych ubraniach? — zapytał Lovell. — To prawda, że zawsze ubierała się na szaro?
Petersen skinął.
—  Tak. Pustelnica. Stara dziwaczka. Śmiesznie mówiła. — Skrzywił lewą stronę twarzy, napiął wargi. — Mniej więcej tak — durr yurr mmm... Coś takiego.
—  Prawdopodobnie apopleksja. Tylko jedna strona twarzy działała. Uszkodzenie nerwów. Spróbowałeś mówić jedną połową ust? Wychodzi tak samo.
Petersen westchnął.
—  Domyślam się. Żyła własnym życiem. Nie obwiniam o to nikogo. — Zjechał z szosy na starą przecinkę, rzadko używaną i z tego powodu zarośniętą.
—  Byłeś tam kiedyś?
Jerry Lovell potrząsnął głową.
—  Nigdy. Nie wiedziałem, że jacyś ludzie mieszkają tak daleko.
—  Bo nie mieszkają. Tylko stara Kellty.
Samochód wyjechał z przecinki i zsunął się w dół stoku nad jezioro. Koła zabuksowały na żwirze.
—  Następnym razem przypomnij mi, żebym wziął jeepa. Lovell nie zwrócił uwagi na słowa szeryfa. Jezioro, góry, las
składały się na widok tak piękny, że mógł tylko wytrzeszczać oczy z zachwytu. Nie był tubylcem, mieszkał w Richfield dopiero od kilku lat i wspaniała sceneria zawsze wywierała na nim głębokie wrażenie. Kiedy przybył tutaj, w środek rozległej dziczy, miasta i miejski styl życia stały się dlań czymś obcym i nienaturalnym.
Wóz policyjny zatrzymał się na polanie przed domem pani Kellty. Petersen wysiadł i ruszył żwawo w stronę chaty, lecz po chwili zatrzymał się i obejrzał. Doktor Lovell stał nieruchomo, ogarniając wzrokiem polanę, dom, jezioro i otaczające góry.
Policjant roześmiał się i potrząsnął głową.
—  Chcesz zrobić zdjęcie?
—  Tu jest pięknie — rzekł poważnie Lovell. — Nie uważasz, że tu jest pięknie?
—  Za dużo drzew. — W przeciwieństwie do Lovella, Petersen
15
spędził całe życie w tej okolicy i dawno temu przestał reagować na jej urodę. Nie zamierzał wyprowadzić się ze swego rodzinnego miasta, ale w przeciwieństwie do ludzi z zewnątrz nie miękł i nie wlepiał zamglonych oczu w byle krzak czy sowę.
—  O co chodzi? — zapytał Lovell. — Nie lubisz drzew? Petersen rozejrzał się.
—  Nie tak dużo — odparł z krzywym uśmiechem. — Nie lubię przewagi liczebnej. — Ruszył w stronę domu. — Chodź, miejmy już to za sobą.
Jerry Lovell był nie mniej zafascynowany wnętrzem domu pani Kellty. Po wejściu do kuchni miał wrażenie, że znalazł się w muzeum; jego uwagę przykuwał każdy najdrobniejszy przedmiot należący do starej kobiety. Dla Billy Fishera prymitywizm życia pani Kellty zasługiwał jedynie na wzruszenie ramion czy, w najlepszym przypadku, rodzaj wstrzemięźliwego politowania; dla Lovella było to coś godne podziwu. Nawet przybyłe ze świata supermarketów artykuły spożywcze zdawały się staromodne. Stały w rzędzie na podniszczonym kuchennym stole: pudełko płatków owsianych, suszona fasola, mąka, proszek do pieczenia, kartonik mleka. Pudło, w którym je dostarczono, było schowane pod stołem, jakby na przyszły użytek.
Lovell trącił lampę naftową wiszącą pod sufitem i wprawił ją w ruch.
—  Bez elektryczności. Bez telefonu. Bez bieżącej wody.
—  Tak — powiedział Petersen. — Istny obłęd, no nie?
—  Myślisz?
—  Próbuję nie myśleć. — Szeryf przeszedł przez kuchnię do sypialni i ukląkł obok ciała. W swej zniekształconej, przepojonej strachem relacji Billy Fisher wspominał o jakichś kwiatach, ale teraz nie było icb^ nigdzie widać. Petersen uważał za oczywiste, że śmierć starszej pani była równie prosta, jak jej życie.
—  Co o tym sądzisz? — zapytał, potrząsając powoli głową. — Położyła się, złożyła ręce i umarła. — Spojrzał przez ramię na Lovella. — Widziałeś kiedy coś podobnego, doktorku?
Lovell oczywiście nie pierwszy raz spotykał się ze śmiercią, i chociaż nigdy do niej nie przywykł, próbował zmusić się, by patrzeć na nią niewzruszonym, krytycznym okiem technika. W większości przypadków śmierć była zniewagą, ostateczną obrazą zadawaną ciału, tor-
16
rurowanemu za życia. Ludzie umierali w bólu i męczarniach, zżerani przez choroby, złożeni ostateczną niemocą.
Lekarzom pozostawało jedynie klasyfikowanie śmierci, przypisywanie wagi i znaczenia każdemu rodzajowi zgonu, jednakże żaden lekarz, a najmniej ze wszystkich Lovell, nie potrafił uciec przed faktem, że bitwa ze śmiercią nigdy nie zostanie wygrana. Lovell bywał świadkiem gwałtownych śmierci, niespodziewanych śmierci, powolnych śmierci w męczarniach. Ale dobra śmierć, szczęśliwa, radosna śmierć, o której piszą teologowie, była w jego przekonaniu w wielkiej mierze mitem. Jednakże, gdy badał doczesne szczątki pani Kellty, został zmuszony do skonkludowania, że jeżeli istniało coś takiego jak spokojna śmierć, to właśnie się z nią spotkał.
Nie mógł ustalić przyczyny zgonu na podstawie powierzchownego zbadania głowy, serca i płuc denatki, ale mógł wysnuć przypuszczenie, że prawdopodobnie starszą panią zabiła prostota jej życia. Lata ciężkiej pracy bez względu na pogodę, rąbanie drewna, przynoszenie wody z jeziora, zebrały swoje żniwo. Pani Kellty prawdopodobnie zawsze marzła w ciągu zimy, być może również nie dojadała, gdy Billy'emu Fisherowi nie udawało się przedrzeć z zapasami przez lód i śnieg. W dodatku od dwóch czy trzech dziesięcioleci nie miała żadnej opieki medycznej, a ten stan rzeczy pogarszało i komplikowało długotrwałe osłabienie po apopleksji. Kruche ciało starej kobiety po prostu musiało się poddać.
Lovell dał jej jakieś sześćdziesiąt pięć lat, chociaż wyglądała daleko starzej. Autopsja miała wykazać, czy faktycznie była to staroświecka śmierć, nie skomplikowana przez nowoczesnego raka i chorobę serca, przez stresy i złożoność współczesnego życia. Na razie wszystko wskazywało, że przypadł jej w udziale dziewiętnastowieczny, spowodowany wyczerpaniem koniec, jaki dopadał kobiety-pionierki. Pani Kellty zapracowała się na śmierć.
—  Orientujesz się, jak długo tu leży? — Głos Petersena przywiódł Lovella na powrót do rzeczywistości.
—  Niedługo. Jest tak ciepło, że poznalibyśmy, gdyby nie żyła dłużej niż dobę.
—  Jest coś, czym mógłbyś się zająć? Nic nie wskazuje na zabójstwo czy samobójstwo?
Lovell przecząco pokręcił głową.
—  Niczego takiego  nie widzę.  Jak powiedziałeś...  Po prostu
2   —Neli                                                                                                                             17
położyła się i umarła. — Przerwał na chwilę, jakby nagle czegoś niepewny. Raz jeszcze spojrzał na ciało.
—  Co? — zapytał Petersen. — O co chodzi? Doktor Lovell wzruszył ramionami i potrząsnął głową.
—  Nic poważnego, tylko trochę dziwne, że jej ręce nie poruszyły się w chwili zgonu. Wiesz, naprawdę istnieje coś zwanego bólem śmierci.
—  Nie wiem.
—  No cóż, istnieje. I również charczenie agonalne.
—  O tym wiedziałem. Ale tutaj w obrębie dziesięciu mil nie było nikogo, kto mógłby je słyszeć.
Lovell rozejrzał się po pokoju.
—  Mieszkała tu sama? Nikt nie mógł ułożyć ciała? Petersen potrząsnął głową.
—  Sama jak palec. W promieniu wielu mil nie ma żywej duszy. Tak robią pustelnicy, Lovell. Żyją samotnie. Umierają samotnie.
Rozdział 3
Wezwanie ambulansu przez radio zajęło Toddowi Petersenowi dużo czasu, a jeszcze więcej czasu było potrzeba, by ten niezdarny wehikuł odbył podróż z Monroe, najbliższego wielkiego miasta i siedziby okręgu.
Lovell nie miał nic przeciwko czekaniu. Z zadowoleniem wędrował po okolicy i oglądał różne przedmioty — siekierę wbitą w kloc do rąbania drewna, zardzewiały zbiornik na naftę, łódź wiosłową do połowy zanurzoną w jeziorze — z zainteresowaniem i intensywnością antropologa studiującego życie odległego i tajemniczego ludu. Po zakończeniu przechadzki usadowił się na skraju pomostu i podziwiał roztaczający się przed nim widok, od czasu do czasu zamykając oczy i zwracając twarz ku letniemu słońcu.
Gdy tak siedział, z targanymi wiatrem brązowymi włosami i długimi nogami zwieszonymi nad zimną niebieską wodą, wyglądał na człowieka obarczonego niewieloma troskami. W Richfield niewiele wiedziano na jego temat, wyjąwszy fakt, że był wykształconym na północnym wschodzie lekarzem, który przybył do miasta zaledwie kilka lat wcześniej i został wspólnikiem Amy Blanchard, przez długi czas będącej jedynym lekarzem w mieście. Miejscowi zakładali, że był po prostu jednym z tych uciekinierów z wielkiego miasta, którzy wyrzekli się pieniędzy i prestiżu wielkomiejskiej kariery na rzecz spokoju i ciszy życia w małym miasteczku. Mieli rację tylko częściowo.
Nim ambulans pokonał wyboistą drogę i zabrał ciało, Todd Petersen zakończył ostateczne badanie obejścia. Było już późne popołudnie i małe pomieszczenia chaty zalewał delikatny bursztynowy
19
blask zachodzącego słońca, które wpadało przez rozpięte na ramach okien muślinowe firanki. Przed wyjściem z sypialni szeryf zatrzymał się i znieruchomiał na środku pokoju, jak gdyby próbował wyczuć coś, czego nie mógł zobaczyć. Przez cały dzień towarzyszyło mu dziwne uczucie. W domu panowała cisza, znajdowało się w nim niewiele przedmiotów i nie było w nim nikogo, jednakże nadal sprawiał wrażenie zamieszkanego, jakby w dalszym ciągu żyła w nim jakaś dusza.
Petersen potrząsnął głową, rozbawiony własną naiwnością. — Wariat — mruknął i wyszedł na zewnątrz, by zabrać się za odwalanie papierkowej roboty — biurokratyczny proces, który miał zamknąć smutne, ale pozbawione dramatycznych wypadków życie obłąkanej starej kobiety. Gdy pojawił się na werandzie, Lovell ruszył po pomoście, by się do niego przyłączyć.
—  Kto jest właścicielem tego miejsca?
—  A co? Chcesz je kupić? — Todd Petersen uśmiechnął się lekko. — Widziałem, jak tam siedziałeś. Idę o zakład, że zastanawiałeś się, jak to byłoby tu mieszkać. Obcowanie z naturą, prawda?
—  Może.
—  Masz wolną i nieprzymuszoną wolę — powiedział Petersen, kierując się do policyjnego krążownika. — Ale dla mnie jest tu za cicho. Lubię jasne światła centrum Richfield.
Lovell roześmiał się.
—  Wiem. Mogą być ogromnie kuszące.
—  Raq'a — rzekł z wolna Petersen. Wsunął się za kierownicę i wyciągnął książkę raportów zza przeciwsłonecznej osłony. Pstryknął długopisem i zaczął sporządzać notatki. Lovell osłonił ręką oczy i spojrzał w kierunku domu. Tak samo jak szeryf czuł coś... coś w domu, coś, co go niepokoiło, jakieś dokuczliwe podejrzenie, że coś jest nie w porządku.
—  Billy Fisher znalazł ją, gdy dziś rano dostarczył artykuły spożywcze?
Petersen nie oderwał oczu od raportu.
—  To prawda.
—  Nie rozpakował niczego?
Tym razem Petersen podniósł głowę.
—  O co chodzi?
—  Zaraz wrócę.
Oczywiście. Lovell znał Billy'ego Fishera — zszywał go po bijatyce
20
w barze — i wiedział, że młody człowiek nie zawracałby sobie głowy rozpakowywaniem pudła. Lovell podejrzewał, że pomaganie innym, nawet starej samotnej kobiecie, nie stało wysoko na Uście osobistych priorytetów Billy'ego.
Jeden z kartoników z mlekiem był otwarty. Lovell podniósł go i zważył w ręku. Zakołysał nim, by sprawdzić, ile płynu brakuje. Nie więcej niż łyk. Powąchał. Mleko nadal było słodkie i świeże, kilka kropel skondensowanej pary nadal przywierało do plastiku.
Otworzył drzwi i wszedł w aureolę złotego światła, w którym była skąpana sypialnia. Wszystko było tak, jak zastali. Żelazne łóżko, wysokie lustro, twarde krzesło, gorejąca w słońcu bursztynowa firanka...
Deski podłogi były wytarte i Lovell przykląkł, by przeciągnąć palcami po gładkich konturach zagłębień.
Wtedy z góry dobiegł dźwięk. Był to cichutki odgłos, słaby pisk, mimowolny okrzyk strachu zduszony w gardle. Przez chwilę myślał, że to na pewno mysz czy nietoperz, ale w odchylonym o kilka stopni w stronę sufitu lustrze uchwycił nieznaczny ruch, lekki i niewyraźny jak przesuwający się po ścianach cień. Gdy przyjrzał się uważniej, widziany w lustrze cień pod krokwiami zaczął nabierać kształtu, zmienne odcienie ciemności powoli zlały się w jedno. Tam coś było.
Lovell powoli podniósł głowę i spojrzał w górę. Rzeczywiście było tam coś, jakieś stworzenie, zwierzę przywierające do belki, rozpłaszczone ze strachu, wciskające się w ciemny kąt, gdzie ściana spotykała się z sufitem. Z początku dzięki grze światła i mrocznych cieni stworzenie zdawało się wtapiać w kształt pokoju, ale stopniowo stawało się coraz wyraźniejsze.
Dziewczyna, może młoda kobieta — trudno powiedzieć. Jej głowa była wykręcona pod ostrym, nienaturalnym kątem, olbrzymie oczy, szaro-błękitne w tym świetle, oczy nocnego zwierzęcia, patrzyły na niego bez zmrużenia powiek. Jej twarz była biała, wyprana z koloru; napięta na kościstych kończynach skóra prawie przezroczysta. Miała na sobie jedynie jasną, cienką, luźną suknię. Jej stopy były bose. Lovell, nie spuszczając z niej oka, przemówił cicho, ostrożnie. — W porządku. Nie zrobię ci krzywdy.
Z góry nie dobiegła odpowiedź. Ogromne oczy nadal wpatrywały się w niego bez zmrużenia powiek, ciało nadal było zwinięte jak ostrze ze sprężystej stali, skulone najciaśniej, jak tylko możliwe. Lovell
21
ostrożnie, powoli, podniósł rękę, otwartą dłonią w jej stronę, jak gdyby chciał pomóc jej zejść z tej niebezpiecznej grzędy.
To spowodowało reakcję. Ze ściągniętych warg wydarł się ostrzegawczy syk. Jego ton i siła ulegały zmianie w miarę, jak podchodził. Syk narastał w jej gardle, aż w końcu przerodził się w głębokie warczenie rozwścieczonego i przerażonego psa.
—  Okay... okay... — Lovell mówił tak, jakby starał się uspokoić przerażone dziecko. — Spokojnie...
I nagle kobieta wprost eksplodowała we wrzasku przerażenia. W pokoju zawibrowało skręcające wnętrzności wycie, które zmusiło Lovella do cofnięcia. Palce kobiety zgięły się jak szpony, zaczęła bić się nimi i drapać. Był to przerażający widok, budzący grozę i litość — strach sprawiał, że chciała wydrzeć własne serce.
—  Jezu! — Lovell zrobił krok w jej stronę i wrzask stał się dwakroć głośniejszy. Jej ręce skoczyły ku głowie. Młóciła policzki i skronie z taką siłą, jakby próbowała się ogłuszyć.
—  Przestań!
W odpowiedzi usłyszał straszliwe, mrożące krew w żyłach wycie, wrzask nieszczęścia i udręki, który stargał mu nerwy niczym piła. Lovell wyskoczył z pokoju w chwili, gdy Petersen wpadał frontowymi drzwiami.
—  Do diabła, co tu się dzieje? — Wbiegł do sypialni, a wrzask przybrał na sile.
Lovell wyciągnął go do kuchni.
—  Zostaw ją — rozkazał. — Jest przerażona.
—  Ona? Cholera!
—  Na dwór! Na dwór!
Dwaj mężczyźni potykając się wybiegli na werandę. Harmider za ich plecami powoli zaczął cichnąć. Po jakimś czasie słyszeli jedynie niski pomruk, jakby kobieta po wypędzeniu napastników ostrzegała ich przed powrotem.
Pętersen i Lovell, jednakowo zdumieni, wytrzeszczyli na siebie oczy.
—  Dobry Boże! — wykrztusił Petersen, nie mogąc złapać tchu. — Do diabła, co to jest?
—  Słyszałeś, by ktoś tu mieszkał? Policjant zdecydowanie potrząsnął głową.
—  Nigdy. Kim ona jest? Co mamy zrobić?
—  Okay. Pomalutku. — Lovel odwrócił się w stronę domu. — Zostań tu.
22
—  Co chcesz zrobić?
—  Porozmawiać z nią — rzucił przez ramię Lovell. — O ile to możliwe.
—  Proszę bardzo — powiedział Petersen, robiąc wszystko, by uspokoić walące serce.
Lovell wśliznął się do domu i zatrzymał przy drzwiach sypialni. Nasłuchiwał w napięciu. Wrzaski ucichły, ale wiedział, że kobieta nadal jest wzburzona. Słyszał jej płytki, przyspieszony oddech, akcentowany szybkim tupotem bosych stóp. Brzmiało to tak, jakby biegała wokół pokoju, strzegąc go przed nienawistnymi intruzami.
Potem przemówiła... czy przynajmniej przemieniła swą zdolność do wrzasku w coś, co brzmiało jak mowa i miało formę języka. Ale nie przypominało niczego, co Lovell kiedykolwiek słyszał.
—  Omu Neli, an, sokie, sokie on, omu Neli.
Jej głos był niski, ale słowa spieszne i urywane, jak gdyby przynaglała się do zachowania rozsądku, do znalezienia odwagi, by chronić się przed intruzami. Ton sugerował, że jej słowa są mieszanką zachęty i diatryby.
—  Koli'zy'czek, ach! Aach! Koli'zy'czek, zzzslit! Zzzslit!
Ach! Ach! i Zzzslit wymawiała ze wstrząsającą siłą, jak gdyby były to złośliwe groźby. Potem znów dał się słyszeć niespokojny tupot, kobieta zaczęła krążyć po pokoju. Lovell mógł się tylko domyślać, jakie piekło przeżywała. Dwa niespodziewane wydarzenia — najpierw śmierć pani Kellty, a później nagła inwazja dwóch nieznajomych — musiały przepełnić ją bezbrzeżnym przerażeniem. Serce Lovella rwało się ku tej biednej, ogłupiałej ze strachu istocie. Pragnął uspokoić ją, zmusić, by zrozumiała, że nic jej nie grozi.
Przysunął usta do drzwi i przemówił cicho:
—  Proszę — błagał. — P r o s z ę, nie bój się.
—  Ach! — Kroki powoli ucichły. Lovell wyobraził sobie, że podskakuje jak przerażony kot i kuli się. Jej szaleńczy, urywany oddech stopniowo zaczął przeradzać się w pełen bólu wysoki krzyk.
—  Okay — wyszeptał — okay. Odchodzę. Wszystko w porządku. Odsunął się od drzwi, ale nie wyszedł z budynku. Przykucnął
i słuchał dobiegających z sypialni splątanych niespokojnych dźwięków. Po chwili kobieta znów zaczęła mówić, jej głos drżał z przerażenia.
23
— Omu Neli, an, sokie, sokie an, sokie, sokie...
Jerry Lovell, nieobecnym gestem pocierając brodę, słuchał płynących z sąsiedniego pokoju lękliwych słów. Był to język, język, który ona rozumiała i którego używała do przywracania sobie pewności siebie. Język był ważnym mechanizmem wspomagającym, ważnym elementem jej natury. Lovell potrząsnął głową i przeklął się w myślach za to, że nie poświęcał większej uwagi wykładom dotyczącym psychologii klinicznej i behawioralnej, na które musiał uczęszczać w czasie studiów.
Spojrzał na drzwi wejściowe. Mając głowę niewysoko nad podłogą zauważył coś, co wcześniej umknęło i jemu, i Petersenowi. Pod kuchennym stołem była półka, osadzona w głębi pod blatem. W prymitywnej skrytce leżała pełna pożółkłych papierów teczka i czarna, podniszczona książka. Lovell natychmiast domyślił się, że to Biblia.
Oddech kobiety uspokoił się nieco, a jej pełną przerażenia mowę zastąpił nowy dźwięk — niski pomruk, kojąca mruczanka, która wznosiła się i opadała monotonnie. Lovell nie potrafił rozszyfrować jej znaczenia — nie wiedział, czy była to melodia mająca ją uspokoić, czy fragment pieśni żałobnej. Nie przypominała niczego, co wcześniej słyszał; była zarazem natchniona i krzepiąca.
Lovell sięgnął po papiery ukryte pod kuchennym stołem. Teczka zawierała plik dokumentów: akt własności, listy z banku, znaczną korespondencję od prawnika z Tacomy. Wszystkie listy i dokumenty były adresowane do panny Violet Kellty i pochodziły sprzed 1960. Lovell, przerzuciwszy je naprędce, dowiedział się, że zmarła panna Kellty posiadała trzy parcele nad jeziorem, bez żadnych obciążeń, oraz dożywotnią rentę — suma ta trzydzieści lat temu mogła być wystarczająca, ale obecnie była raczej skąpa. Odkryta przypadkowo skarbnica informacji wyjaśniła wiele, ale Lovell nie napotkał niczego, co pomogłoby zidentyfikować kobietę w sąsiednim pokoju.
Mruczenie przybrało na sile. Było przepojone smutkiem, który zdawał się pochodzić z głębi duszy. Rytmiczna melodia wznosiła się i opadała z równomiernością oddechu: nasycała powietrze, potem zamierała, potem znów wracała, równo i regularnie.
Biblia ujawniła tylko jeden dokument, ale tak interesujący jak wszystkie poprzednie razem wzięte. Był wypisany wielkimi, niepewnymi literami, charakterem typowym dla ofiar udaru zmuszonych do pisania niewłaściwą ręką.
24
Bóg cię tu przywiódł nieznąjmy. Strzeż moje] Neli Dobre dziecko. Niech Pan ma cię w opiece.
Lovell przeczytał słowa tuziny razy. Był tak wstrząśnięty, jakby znalazł wiadomość w butelce, wezwanie od zaginionego przed laty rozbitka z bezludnej wyspy. Oparł głowę o drzwi pokoju i słuchał mruczenia. Zatem to była Neli.
Rozdział 4
Ona jest jej córką — powiedział Lovell.
Na twarzy Petersena pojawiło się zaskoczenie.
—  Czyją? Matki Kellty? Nigdy nie słyszałem, żeby miała córkę. Lovell położył dokumenty, Biblię i smutny list na masce krążownika.
—  Neli — powiedział. — Ma na imię Neli.
Petersen szybko rozpostarł papiery i zaczął czytać je uważnie. Gwizdnął i potrząsnął głową.
—  Widzisz to? Ta wiariatka była właścicielką połowy tego lasu.
—  A teraz jest on własnością Neli. Petersen uśmiechnął się chytrze.
—  No cóż, jeżeli nie zechce sprzedać, nie sądzę, żebyś się tu przeniósł.
—  Chyba nie — rzekł ze śmiechem Lovell. Wskazał na list zmarłej. — Popatrz, tego nie łapię. O co tu chodzi? Czy pierwsza osoba, która ją znajdzie, musi się nią zaopiekować?
—  To znaczy ty, Jerry.
—> Och, pewnie. Właśnie tego mi brakuje...
Petersen pomachał mu przed nosem listem pani Kellty.
—  „Bóg cię tu przywiódł" — zacytował. — Niestety.
—  Ty mnie tu przyprowadziłeś.
—  Chcesz, żeby Pan miał cię w swej opiece czy nie? — Petersen nie mógł powstrzymać się od śmiechu.
—  Słuchaj — zaprotestował Lovell. — Gdybym chciał dzielić życie z jakąś wariatką, nadal byłbym żonaty i mieszkał w Filadelfii.
26
Szeryf powoli potrząsnął głową, jak gdyby nie do końca wierzył w to, co się wydarzyło.
—  Wyciągnąłeś coś z niej? Słyszałem mnóstwo hałasu, ale nie miało to dla mnie żadnego sensu. Bełkot, jak sądzę.
Lovell zaprzeczył ruchem głowy.
—  Nie. Mówiła normalnie. Kłopot w tym, że ani słowa po angielsku.
—  No to po jakiemu?
—  W żadnym ze znanych mi języków. Petersen westchnął ciężko.
—  Wiesz, a zanosiło się na zwykły, stary, normalny wtorek. Najpierw wykorkowała stara Kellty, a teraz to... to... Do diabła, nie wiem, jak to nazwać.
—  Neli — podsunął Lovell.
—  Tak. Ona. — Policjant spojrzał na chatę. Teraz była cicha, nic nie świadczyło, że ktoś jest w środku. — Co zrobimy? Nie możemy zostawić jej tak po prostu.
—  Nie możemy? Jest tu od dawna. Przynajmniej tak sądzę. Boi się — prawdopodobnie jest panicznie przerażona — ale kiedy znalazła martwą matkę, miała dość przytomności umysłu, by ułożyć ciało. W dzień napiła się mleka. W czasie, gdy my byliśmy na zewnątrz.
Petersen skrzyżował ręce na piersiach i kpiąco zerknął na Lovella.
—  Mówisz, że powinniśmy po prostują zostawić. Odejść i zapomnieć o niej.
—  Nie. Oczywiście, że nie. Ale nie widzę tu miejsca dla policji.
—  Cóż... — Petersen kopnął czubkiem buta miękką ziemię. — Kogoś należało by zawiadomić. Opiekę Społeczną czy APS. Kogoś takiego.
Lovell potrząsnął głową i zaczął zbierać rozrzucone na masce papiery.
—  Ona nie potrzebuje pracownika z opieki społecznej. Przydałaby się jej izolatka o wyłożonych materacami ścianach. Ta dama jest poważnie wytrącona z równowagi.
—  Zatem to nie tyle moja, ile twoja działka — skonkludował policjant.
—  Dzięki.
—  „Bóg cię tu przywiódł, nieznajmy" — powtórzył z chichotem Petersen.
27
—  Wobec tego chyba będę musiał zająć się tą sprawą. — Lovell sam był zaskoczony, że w ciągu kilku minut zainteresował się obcą kobietą z chaty i rozwinął w sobie instynkt posiadacza. Widząc przerażenie w błękitnych oczach i słysząc pełen udręki głos uznał, że musi ją chronić, chronić przed światem — tak jak od dawna robiła jej matka. Była to poważna decyzja, a on podjął ją praktycznie bez chwili * imysłu.
Jeżeli Petersen rozumiał wagę tej decyzji, nie okazał tego. Jedynie
skinął lekko głową.
—  Doceniam to. Ja mam pełne ręce roboty.
Obaj wiedzieli, że nie mówił ani o nagłej fali przestępstw w sennym Richfield, ani o świętej pamięci Violet Kality, ani nawet o odkryciu jej tajemniczej córki. Todd Petersen miał kłopoty w domu, kłopoty, które starał się zatrzymać w czterech ścianach, co jednak nie zawsze mu się udawało.
Szeryf wsunął się za kierownicę i uruchomił silnik, Lovell zaś obrzucił chatę ostatnim, długim spojrzeniem. Dom był teraz spokojny, cichy, a on mógł tylko zastanawiać się, czy Neli ich obserwuje. Wyczuwał, że tam jest. Co zrobi? Czy zaczeka na odjazd samochodu, po czym wybiegnie z chaty i ukryje się głęboko w lesie, czy też będzie się trzymała w pobliżu jedynego znanego sobie domu?
W milczeniu modlił się, żeby postanowiła zostać. Niezależnie od tego, jak ktoś dobrze znał las, mógł on okazać się miejscem nie znającym litości. Zdołał zauważyć, że Neli jest drobna, chuda, prawdopodobnie niedożywiona. Wątpił, czy zdołałaby przez dłuższy czas sprostać surowym wymaganiom lasu i gór.
—  Jerry — przynaglił Petersen. — Muszę jechać...
—  Tak. Przepraszam.
Gdy samochód wyjechał z polany, Lovell odwrócił się do kierowcy.
—  Co na to powiesz, Todd? Lepiej zatrzymajmy to dla siebie. Chyba nie chcemy, żeby zwaliła się tu połowa całego okręgu.
Petersen skinął.
—  Muszę złożyć raport. Później jest twoja. — Uśmiechnął się ze zmęczeniem. — I powodzenia.
Rozdział 5
W ciągu następnych dwóch dni Lovell dwa razy wracał do chaty zagubionej w dziczy, by zobaczyć Neli. Za pierwszym razem zapukał i wszedł, jakby składał zwyczajną sąsiedzką wizytę. Ale chata była pusta i cicha, milcząca w sposób, który sugerował, że od paru godzin nikt w niej nie przebywał.
Jego rozczarowanie zmalało nieco, gdy dokonał jednej, prostej obserwacji. Produkty spożywcze zostały ułożone w kuchennych szafkach i częściowo zjedzone. To powiedziało mu, że Neli nadal trzyma się domu; poczuł ulgę, że nie uciekła do lasu. Zostawił kartonik świeżego mleka i pudełko owsianki na kuchennym stole, co miało dać jej do zrozumienia, że był tutaj i nie żywi złych zamiarów.
Druga wizyta miała miejsce rankiem następnego dnia. Zaparkował jeepa na drodze i na piechotę ruszył przez wilgotny las. Zbliżył się do chaty ukradkiem, mając nadzieję, że zobaczy ją bez ujawniania swej obecności. Zasadził się w gąszczu jak myśliwy, obserwował i czekał, omiatając wzrokiem teren przez polową lornetkę. Słońce powoli wznosiło się nad poszarpanym horyzontem i osuszało zroszone poszycie. Przez parę godzin nic: ani znaku dziewczyny, żadnego dźwięku, żadnych kroków, żadnego poruszenia bursztynowych zasłonek.
Lovell cierpiał katusze niezdecydowania. Musiał wiedzieć, czy Neli nic się nie stało, czy jest bezpieczna w swoim ustroniu, a jednocześnie nie chciał zbliżać się z obawy, że ją spłoszy. Bał się, że Neli może opuścić chatę, tak jak dzikie zwierzę porzuca gniazdo czy norę skażone dotykiem obcego.
29
Potem, około południa, jego cierpliwość została nagrodzona. Z początku nie był nawet pewien, czy naprawdę coś słyszy, czy może jest to tylko sztuczka wiatru szumiącego w koronach drzew.
Potem dźwięk stał się wyraźniejszy. Był to głos Neli, śpiewający
w języku Neli.
— Koju mija, koju ija, koju kizia, koju bazia, koju lali, koju aj, koju utki' taj... — Smutne, miękkie kadencje dryfowały nad polaną niczym
śpiew ptaka.
Lovell był zaskoczony tym, jak wielką poczuł ulgę. Słuchał, dopóki Neli nie skończyła, a potem wyruszył do Seattle.
Porzuciwszy miasto raz na zawsze, Jerry Lovell czuł wstręt do powrotu, nawet jeżeli miała to być tylko krótka wizyta. Jednakże w tym przypadku było to konieczne: znał swoje zawodowe plusy i równie dobrze orientował się w słabościach; sprawa Neli wykraczała poza jego medyczną specjalizację, a nawet poza zakres jego podstawowego szkolenia. Wiedział, że potrzebuje pomocy.
Nienawidził prosić o pomoc i nie chciał tego robić. Nie potrafił pozbyć się niepokojącego przeczucia, które zawładnęło nim pierwszego dnia — Neli potrzebowała ochrony jak egzotyczne dzikie zwierzę, a im więcej ludzi dowie się o jej istnieniu, tym bardziej prawdopodobne, że dziewczyna zrobi sobie krzywdę.
W czasie długiego przejazdu przez góry do miasta Jerry Lovell, wiejski lekarz, robił co mógł, by przekształcić się w doktora Jerome Lovella, poważnego specjalistę z praktyką. Zatrzymał się na stacji benzynowej między Belluve a Seattle, gdzie założył marynarkę i krawat oraz spróbował wydobyć połysk z podniszczonych butów.
W czasie lunchu, któremu poświęcał niewiele uwagi, czytał napisany przez siebie raport, będący streszczeniem wypadków ostatnich kilku dni połączonym z własnymi obserwacjami. Nie był zbytnio zadowolony z wyników swej pracy. Raport wydawał się płytki i przypadkowy, a wycieczki w żargon psychologiczny były wymuszone i brakowało im doświadczenia. Niejeden raz skrzywił się z zażenowaniem, przerażony własną zarozumiałością i skandalicznymi lukami w swojej wiedzy. Czuł się jak oszust.
Psychiatryczne skrzydło Centrum Medycznego stanu Waszyngton nie zostało zaprojektowane bezmyślnie. Lovell z przyjemnością spojrzał
30
na budynek, który zdecydowanie różnił się od większości państwowych zakładów dla obłąkanych — nie był gotyckim horrorem z czerwonej cegły, na który wystarczy spojrzeć, by wyobrazić sobie wrzaski dawno zmarłych pensjonariuszy. Był to nowoczesny, zadbany szpital, długi, niski, pomysłowo zaprojektowany, zbudowany głównie ze szkła, co miało na celu wpuszczanie do wnętrza jak najwięcej naturalnego światła, bezcennego, jeśli wziąć pod uwagę ponurą pogodę Seattle, czynnika terapeutycznego.
Jednakże gdy tylko znalazł się w środku, rozumiał, że wygląd zewnętrzny wprowadził go w błąd. Przemyślna architektura nie była w stanie w pełni zamaskować charakteru takiego miejsca. Szpitał był czysty, sprawnie kierowany, a pacjenci chyba nie narzekali na brak opieki, jednakże korytarze i hole cuchnęły charakterystycznym, przygnębiającym zapachem ostateczności, jaki emitują takie śmietniska dla połamanych dusz.
Jerry Lovell, czekając na umówione spotkanie, obserwował paradę pacjentów, mężczyzn i kobiet w różnym wieku, którzy szurając kapciami wędrowali po korytarzach. Ich oczy były pozbawione wyrazu, ręce kołysały się bezwładnie. Kilkoro siedziało przed ryczącym telewizorem — sześć par pustych oczu wpatrywało się w ekran bez śladu zainteresowania. W całym budynku Lovell wyczuwał bezcelowość; miał wrażenie, że życie przecieka tu między palcami.
Profesor Alexander Paley był serdecznym, szczerym mężczyzną po sześćdziesiątce, szczycącym się mocnym uściskiem dłoni. Otaczała go aura autorytetu, który w założeniu miał być krzepiący, ale Lovell uznał go za denerwujący. Na uczelni medycznej studiował u profesorów takich jak Paley i dobrze znał ten typ — lekki afektowany uśmiech, wszystkowiedzące spojrzenie i wrażenie, że kiedy ktoś taki zwraca się do rozmówcy per „doktorze", myśli „synku".
Nie była to uprzejma rozmowa. Paley przeprosił, powiedział, że jest spóźniony, i zaproponował, żeby porozmawiali w drodze na kolejne umówione spotkanie. Po zaledwie paru sekundach Lovell zorientował się, że nie będzie to poufna pogawędka w zaciszu profesorskiego gabinetu, ale spieszna konwersacja w czasie szarży po korytarzach.
— Myślę, że ma pan raport? — zapytał profesor. Dwaj mężczyźni maszerowali szybko korytarzem. Paley witał się ze wszystkimi mijanymi lekarzami.
31
—  Так. — Lovell zauważył, że profesor jakby nie dostrzega pacjentów.
Paley miał dryg do szybkiego czytania; ledwie zerknął na dwie zadrukowane strony, a zdawało się, że wszystko wie.
—  Wrzaski. Bicie się. Wspinanie na ściany. — Zerknął zezem na Lovella i podniósł brew, jak profesor maglujący studenta w czasie
seminarium.
—  Zachowuje się tak, jakby nie miała żadnych doświadczeń z innymi ludźmi — rzucił spiesznie Lovell, jakby pragnął zadowolić egzaminatora. — Nie ma aktu urodzenia. Domyślam się, że matka trzymała ją w ukryciu.
Paley stęknął i zacytował kolejne zdanie z raportu.
—  Mówi nieznanym językiem? Właściwie co to znaczy, doktorze Lovell?
—  Matka cierpiała na jednostronny paraliż twarzy. Wynik udaru mózgu. Prawdopodobnie nawet całej serii. Córka przypuszczalnie podchwyciła wadę wymowy.
—  Wada wymowy nie jest nieznanym językiem — skorygował Paley. Zmarszczył brwi, jakby student sprawił mu zawód.
—  Wiem. Ale to nie tylko wada wymowy. Jestem pewien. Paley zahamował gwałtownie przed otwartymi drzwiami. Wewnątrz
sali wokół konferencyjnego stołu czekali liczni lekarze, ale profesor zignorował ich. Całą uwagę poświęcił Lovellowi, przeszywając go przyjaznym, choć nieco peszącym spojrzeniem. Milczał przez dłuższą chwilę, jak sędzia ważący wyrok. Wreszcie oznajmił:
—  Okay, doktorze Lovell. Zainteresował mnie pan. Przydzielę kogoś do tej sprawy.
Lovell ani nie spodziewał się, ani nie pragnął takiej pomocy. Już był ktoś zajmujący się tym przypadkiem.
—  Proszę tylko o fachową ocenę, profesorze. Chciałbym wiedzieć, z czym mam do czynienia.
Profesor na wpół odwrócił się ku sali seminaryjnej.
—  Ona jest pańską pacjentką?
—  Oczywiście. Chcę zrobić dla niej wszystko, co tylko można. — J a chcę zrobić dla niej wszystko, co tylko można, pomyślał.
—  Tak jak my wszyscy. — Profesor Paley potrząsnął ręką Lovella i obdarzył go ojcowskim uśmiechem. —To pierwsza zasada medycyny.
32
Potrzeby paq'enta są zawsze ważniejsze od naszych. — Wpadł do pokoju i zamknął drzwi, pozostawiając Lovella na korytarzu.
—  Sam to wiem — mruknął Lovell. — Dzięki.
W zimnym, twardym blasku lamp fluorescencyjnych wyczerpanie i rozczarowanie malujące się na twarzy matki wyglądały tak, jakby nigdy nie miały zostać wymazane. Denerwujący sześćdziesięciocyklowy pomruk lamp zdawał się podkreślać nieodwracalny stan, w jakim znajdował się jej syn. Matka i syn siedzieli przy stole w pokoju badawczym. Ona wbijała pusty wzrok w podłogę, on powoli, metodycznie, kołysał się na plastikowym krzesełku, za każdym razem stukając czołem w blat stołu.
Matka nawet nie krzywiła się, słysząc głuchy odgłos. Wyglądało na to, że dawno wyszła poza granice przerażenia, że jest wyczerpana wytężaniem emocji, że wścieka się na siebie, bo straciła już zdolność odczuwania miłości czy litości dla swego dziecka.
Kobieta otworzyła torebkę i wyjęła małe plastikowe pudełeczko.
—  Chcesz miętówkę? — zapytała.
Chłopiec spojrzał na nią bez wyrazu. Widać było, że stara się powtórzyć słowa matki, ale zdołał jedynie wyrzucić z siebie galimatias oderwanych sylab. Lekarze mieli na to odpowiednie określenie: echolalia. Doktorzy mieli wiele określeń, lecz wielkie słowa nie maskowały niczego, niczego nie udowadniały, niczego nie leczyły.
Kobieta rozprostowała dłoń i wrzuciła biały cukierek w rączkę syna. On przez chwilę wpatrywał się w miętówkę, po czym znów zaczął kołysać się i walić głową w stół. Nie był w stanie wsunąć cukierka do buzi, co niepomiernie zirytowało jego matkę. Kobieta obróciła się na krześle, jakby nie chciała na niego patrzeć.
—  Chcesz zrobić sobie krzywdę — warknęła. — No to śmiało. Skrzywdź się. Nie wiem, czego chcesz.
Lekarze nazywali to autosomalnym dziedziczeniem cech recesyw-nych. Matka nazywała to swoją winą.
Nagle chłopczyk znieruchomiał i spojrzał na matkę. Na jego ustach pojawił się krzywy uśmiech, a oczy jakby pojaśniały. Rozdrażnienie natychmiast zniknęło i matka zobaczyła małego chłopca, jej chłopczyka, jej dziecko, w czystym świetle miłości.
—  Och, kochanie. — Kobieta zarzuciła ręce na szyję synka
3   — Neli
33
i uściskała go. Ale chwila minęła. Chłopczyk wysunął się z jej objęć i znów zaczął się kołysać. Łzy napłynęły jej do oczu.
—  Proszę, kochanie. Zaraz tu przyjdzie pani doktor. Da ci lekarstwo. Sprawi, że poczujesz się lepiej. Zobaczysz. Proszę.
Pokój badawczy był zimnym, pozbawionym krzty wdzięku sześcianem. Trzy ściany były pomalowane na zwyczajową szarość, czwartą prawie całkowicie zajmowało olbrzymie lustro. Za nim, w zaciemnionym pokoju obserwacyjnym, siedziała Paula Olsen. Niewzruszenie obserwowała smutną scenkę przez jednostronną szybę, sporządzając dokładne i szczegółowe notatki dotyczące zachowania matki i dziecka.
Paula Olsen miała prawie trzydzieści lat. Za rok miała robić doktorat i była nieco znudzona sceną ujętą w ramy lustra. Chłopiec miał ponad dziesięć lat i jego rozwój zatrzymał się w martwym punkcie. Z czysto klinicznego punktu widzenia jego przypadek z każdym dniem stawał się coraz mniej interesujący, roczniki psychologii klinicznej były pełne tego typu studiów, i chociaż Paula czuła współczucie dla dziecka i rozumiała kłopotliwe położenie matki, nie widziała celu dla prowadzenia dalszych obserwacji. Ze wszystkich sił starała się nie dopuścić do tego, by osobiste odczucia zaćmiły jej osąd zawodowy.
Jednakże nadal robiła notatki, ponieważ do tego została przygotowana. Równie dobrze zamiast tego mogłaby zakończyć sesję i zaopiniować, że to beznadziejny przypadek.
Paula Olsen była inteligentną i ładną kobietą. Miała wystające, dobrze uformowane kości policzkowe, szerokie, zmysłowe usta i kaskadę miękkich kasztanowych włosów. Jej ogromne oczy były lekko rozmarzone, ich łagodny wyraz zdecydowanie kontrastował z bystrością jej umysłu i ciętym językiem. Nie malowała się, co nadawało jej wygląd nieco zagubionej i mówiło: „poprowadź mnie drogą, na której mnie znalazłeś".
Drzwi pokoju obserwacyjnego otworzyły się za jej plecami. Wszedł profesor Pajey.
—  Nie przeszkadzam?
Paula była zadowolona z jego wizyty, która pozwoliła jej oderwać się od widzianej w lustrze przygnębiającej sceny.
—  Mam coś dla ciebie. — Paley położył raport Lovella w kałuży padającego na blat stołu światła.
34
—  Co to jest?
—  Przeczytaj. Myślę, że uznasz ten przypadek za interesujący. Ma wszelkie cechy klasyki.
Paula szybko przeczytała dwustronicowy tekst, w trakcie lektury odczuwając narastające podniecenie. Teraz t o było interesujące.
—  Kto ją znalazł? — zapytała, nie odrywając oczu od druku. — Ten... Lovell?
—  Tak.
Chłopiec przestał walić głową w stół i teraz siedział bez ruchu. Wyglądał na całkowicie zagubionego, pogrążonego we własnym świecie. Matka delikatnie gładziła jego ręce i mruczała mu do ucha; jej głos docierający przez głośniki był lekko metaliczny i zniekształcony.
—  Kim on jest? — zapytała Paula Olsen.
—  Jednym z miejscowych lekarzy — odparł profesor Paley lekceważąco. — Ale w tym przypadku to nie ma najmniejszego znaczenia. Dobrze, że przynajmniej miał dość zdrowego rozsądku, by przyjść z tym do nas.
Paula Olsen spojrzała swemu mentorowi prosto w oczy.
—  Myśli pan, że może to być dzikie dziecko?
—  Może coś dużo bardziej rzadkiego. Dziki dorosły. — Na twarzy Paleya pojawił się leniwy, zarozumiały uśmiech. Profesor splótł ręce na piersiach. — To byłaby gratka, prawda?
Paula skinęła, myśląc o możliwościach badawczych.
—  Tak.
—  Chciałabyś zająć się tą sprawą?
—  Jak najbardziej.
—  Zatem ruszaj — powiedział Paley takim tonem, jakby dawał jej Neli w prezencie — szczodry prezent mistrza dla czeladnika.
Rozdział 6
Lovell przybył do Richfield wieczorem, ale nie chciał wracać do pustego domu, który wynajmował w południowej części miasta. Zamiast tego pojechał do swego biura na Main Street i ostrożnie ustawił jeepa na miejscu do parkowania, o włos mijając młodego pijaka, który osunął się na krawężnik. Biuro Lovella sąsiadowało z głównym barem Richfield, lokalem o niezbyt dobrej reputacji, zwanym Barem Franka. O siódmej wieczorem pijaństwo było już poważnie zaawansowane i knajpka była pełna po brzegi. W powietrzu pulsowało dudnienie szafy grającej, akcentowane ochrypłymi okrzykami klientów, którzy tłoczyli się w trzech szeregach wokół baru. Stałym sportem i rozrywką u Franka były bijatyki; Jerry Lovell nie potrafiłby zliczyć, ile razy wzywano go do zszywania rozciętych warg, czy bandażowania połamanych żeber.
Od czasu do czasu właściciele bardziej szacownych przybytków na Main Street, zmęczeni porannym rytuałem zamiatania potłuczonego szkła, czy zmywania kałuż wymiocin z chodnika, wysuwali petycje żądające zlikwidowania baru. Lovell i jego wspólniczka, doktor Amy Blanchard, posłusznie podpisywali się pod nimi, ale Todd Petersen był im przeciwny.
— Dzięki temu barowi mam wszystkie kłopoty skoncentrowane w jednym miejscu — mawiał. — W imię czego chcecie rozwłóczyć je po całym mieście? — Poza tym szeryf lubił Franka i nie uważał, by pozbawianie kogokolwiek legalnych środków utrzymania — bez względu na ich charakter — było w porządku.
Lovell spiesząc do biura ledwie zerknął na lokal i rozpostartego
36
w rynsztoku pijaka. Sekretarka-recepcjonistka już poszła do domu, pozostawiając mu stertę wiadomości, niektórych sprzed dwóch dni. Przejrzał je szybko; miał nadzieję, że w czasie jego nieobecności nie doszło do żadnego nagłego wypadku — od czasu odkrycia Neli skandalicznie zaniedbywał praktykę.
—  Co się z tobą działo? — Amy Blanchard stała w drzwiach jego biura i przeszywała go nad wyraz surowym wzrokiem.
Lovell uśmiechnął się z zakłopotaniem.
—  Cześć, Amy. Kryłaś mnie?
—  Jasne — odparła lekarka, wzruszając ramionami. — Co innego miałabym do roboty poza odwalaniem obowiązków za swego młodszego partnera?
Amy Blanchard prawie zawsze była nieskończenie zrównoważona, ale tego wieczora na jej pomarszczonej — i zazwyczaj przyjaznej — twarzy malowało się wyraźne rozdrażnienie. Wysoka srebrnowłosa kobieta, mająca prawie sześćdziesiąt lat, była oddaną sprawie lekarką i rodowitą mieszkanką Richfield. To, że Lovell przeniósł się do tego miasteczka, było głównie jej zasługą.
Dzięki dobrze rozwiniętej lekarskiej poczcie pantoflowej dowiedziała się, że Jerry Lovell, młody, dobrze zapowiadający się onkolog, nagle zrezygnował ze swego stanowiska w szpitalu w Seattle i szuka mniej stresującej posady. Amy Blanchard ubiegała się o niego z wytrwałością trenera werbującego doskonałego zawodnika z innej szkoły. Bezkrytycznie zachwalała naturalne piękno Gór Kaskadowych i wyjątkowo przyjazny charakter mieszkańców Richfield, oczywiście nie zapominając o podkreśleniu zalet małej wiejskiej praktyki.
Jerry Lovell dopiero po przeprowadzce zdał sobie sprawę, że Amy Blanchard nieco naciągnęła prawdę. Oczywiście uroki wsi były niezaprzeczalne, ale podczas gdy mieszkańcy w większości faktycznie byli nastawieni przyjaźnie, w miasteczku roiło się również od mnóstwa gburowatych typów takich jak Calvin Hannick i Billy Fisher. Co do praktyki, Lovell nauczył się czegoś, co powinien już wiedzieć: praca w tym zawodzie zawsze niesie z sobą miarkę niepokoju. Ale nim to wszystko zrozumiał, było zbyt późno, by się wycofać. Poza tym, przywiązał się do Amy Blanchard i Richfield. Ilekroć zastanawiał się nad odejściem, wspominał wspólniczkę bądź jednego ze swych pacjentów i postanawiał zostać jeszcze na jakiś czas — a teraz, po odkryciu Neli, odjazd w ogóle nie wchodził w rachubę.
37
—  Jerry, gdzieś ty, u diabła, się podziewał? — zapytała ostro Amy Blanchard. — Dzisiaj przyjęłam trzech twoich pacjentów.
—  Coś poważnego? Amy potrząsnęła głową.
—  Nie — burknęła — ale, rozumiesz, wszystko wymaga czasu.
—  Przepraszam, doktor Blanchard — rzekł potulnie Lovell. Potem uśmiechnął się. — Amy, wybaczysz mi, gdy usłyszysz, co znalazłem.
Amy spojrzała na niego sceptycznie.
—  Co znalazłeś, Jerry? Sasąuatcha?
-— Nie — odparł spokojnie. — Ale jesteś blisko... Dziką kobietę. Warczy jak zwierzę. Mówi jakimś własnym językiem. Wspina się na ściany.
—  Dodaj, że jest alkoholiczką i bije dzieciaki, a dojdę do wniosku, że mówisz o mojej przeciętnej pacjentce — powiedziała z przelotnym uśmiechem lekarka.
—  Wiesz, naprawdę nakarmiłaś mnie stekiem bzdur, gdy mówiłaś, jak wspaniała jest ta praktyka.
—  Musiałam. Byłam w rozpaczliwym położeniu.
—  No cóż, dzięki temu przypadkowi myślę, że warto było pocierpieć. Naprawdę tak uważam, Amy. Ona jest bardzo, bardzo niezwykła.
—  Nie wątpię. — Z twarzy Amy ani na chwilę nie zniknął wyraz niedowierzania. — A gdzie właściwie znalazłeś to cudo?
—  Nad jeziorem.
Teraz niedowierzanie ustąpiło zaskoczeniu.
—  W domu Violet Kellty? Słyszałam, że biedna staruszka zmarła...
—  Znałaś ją?
Amy roześmiała się i potrząsnęła głową.
—  Nie, Jerry. Nie znałam jej. Nikt jej nie znał. Nie pochodziła stąd. Byłam na studiach... musiało to być około sześćdziesiątego, może w sześćdziesiątym pierwszym. Kiedy wróciłam, ktoś powiedział mi, że w okolicy osiedliła się jakaś pustelnica. Góry najwyraźniej przyciągają dziwaków. Ludzi, którzy chcą, by zostawiono ich w spokoju.
—  Jak ja?
—  Nie. Ty siedzisz w niewłaściwej branży, by mieć ciszę i spokój. Wiesz o tym.
—  Nigdy jej nie spotkałaś? Nigdy z nią nie rozmawiałaś? Wszystko, co wiesz, może okazać się cenne.
38
Amy zastanawiała się przez chwilę.
—  Violet Kellty miała przynajmniej jeden silny udar mózgu. Dowiedziałam się o tym od Mickeya Tylera — takiego Billy'ego Fishera sprzed piętnastu lat — więc pojechałam do niej. Była tak osłabiona, że mogła tylko leżeć — strach było spojrzeć, sama skóra i kości. Powinna była znaleźć się w szpitalu, ale nie chciała nawet o tym słyszeć. Była wściekła, że przyjechałam; niewiele brakowało, a przepędziłaby mnie grożąc strzelbą — niemały wyczyn jak na ofiarę apopleksji.
—  Też tak uważam.
Amy roześmiała się ponuro i potrząsnęła głową.
—  Była twarda. Trzymała strzelbę tuż przy łóżku niczym Mamuśka Yoakum. Nie byłabym zdziwiona, gdyby wędziła kaczany kukurydzy i warzyła samogon w kociołku destylacyjnym.
—  No cóż... Nie sądzę — powiedział Lovell, myśląc o podniszczonej Biblii. — Wyglądała na wielce religijną.
—  Rozumiem. Wiesz o niej więcej, niż ja.
—  Ale co się stało wówczas, kiedy miała ten udar? Co zrobiłaś? Amy Blanchard wzruszyła ramionami.
—  A co mogłam zrobić? Zostawiłam jej trochę strofantyny i poszłam, ale podsyłałam jej lekarstwa przez Mickeya. Nie wyobrażam sobie, jak przeszła przez poważne zakrzepice bez fachowej opieki.
—  Cóż, miała opiekę. Córkę. Neli.
—  Córkę! — Amy Blanchard była kompletnie zaskoczona. — Jerry, to niemożliwe. Nie mogę w to uwierzyć.
—  Uwierz. Mogę być jednym z dwóch ludzi poza jej matką, którzy widzieli ją na własne oczy.
—  Dziki dorosły?
—  To prawda. Jest udomowiona w najbardziej dosłownym tego słowa znaczeniu: mieszka w domu. Nosi ubrania. Gotuje sobie jedzenie. Ale jest prawie całkowicie nie przystosowana do życia w społeczeństwie. Posiada niewielkie pojęcie o świecie istniejącym poza jej... — Jerry wzruszył ramionami — ...myślę, że nazwałabyś to jej terytorium.
—  Które obchodzi i znaczy swoim zapachem, co? — zapytała Amy cynicznie.
—  Słuchaj, właśnie tego się obawiam. Mnóstwo ludzi będzie chciało wsadzić ją do klatki i karmić orzeszkami.
—  Przepraszam... Co chcesz z nią zrobić?
39
—  Nie wiem. — Lovell zastanawiał się przez chwilę. — Byłem dzisiaj w Seattle, porozmawiać z ekspertami. — Uśmiechnął się krzywo, wypowiadając to słowo. — Nie mogę nic zrobić, póki nie otrzymam jakiejś fachowej oceny. — Wstał i poklepał kieszenie, sprawdzając, czy ma kluczyki. — I najpierw chyba chciałbym zobaczyć, jak się zachowuje, gdy nie jest panicznie przerażona.
Lovell zjechał z głównej drogi i przepychał się zarośniętą przecinką, która wiodła nad jezioro. Zamierzał podjechać bliżej niż rano, ale na długo przed chatą Kellty wyłączył światła i sunął powoli przez krzaki.
W domu płonęła lampa naftowa, napełniająca wnętrze miękkim złotym blaskiem. Przez lornetkę Lovell zobaczył cień, gdy Neli minęła jedno z zabarwionych na szafranowo okien. Przyglądał się uważnie, lecz przez długi, długi czas w chacie nic się nie poruszyło. Zniżył lornetkę i siedział nieruchomo, wpatrzony w dom, w milczeniu przyzywając ją do okna.
W pewnej chwili Neli jakby usłyszała jego nieme błagania i pojawiła się przy oknie. Spoglądała w noc tak intensywnie, jakby widziała coś wydrukowanego na rozpościerającej się za oknem ciemności. Nie patrzyła na Lovella i chyba nie wiedziała, że jest obserwowana. On znów podniósł lornetkę do oczu i uważnie badał jej twarz. Rysy Neli przepełniał spokój mówiący, że jest pogodzona z sobą i otoczeniem.
Była piękna. Lata izolacji i twardego życia nie wyryły swego piętna na jej twarzy. Błękitne oczy były roziskrzone i czyste. Wychudzona, ale nawet z oddali Lovell mógł stwierdzić, że jej skóra jest gładka i zdrowa, włosy zaś miękkie i błyszczące. Nieobecnym ruchem, jak gdyby nie zdawała sobie sprawy, co robi, podniosła rękę do twarzy i palcami pogładziła policzek. Był to powolny, czuły gest i Neli zadrżała lekko, jakby ta prosta pieszczota niosła jej niewymowną pociechę.
—  To nie jest dzikie zwierzę — wyszeptał Lovell. Nagle poczuł się jak podglądacz chłonący scenę, która nie jest przeznaczona dla jego oczu.
Neli nie widziała jeepa, poniewaa przed jej oczyma jeepa nie było. Nie było Lovella, ani części krajobrazu czy rzeczywistości. Szeroko otwarte, nie widzące oczy Neli wpatrywały się z natężeniem nie w teraźniejszość, lecz w przeszłość.
40
Tam, w nocy, Neli widziała swe wspomnienia. Wychodzący w jezioro pomost był ciemną łatą na tle rozmigotanej w księżycowej poświacie wody. Wiatr niósł wesoły dźwięk śmiechu dzieci. Neli widziała postacie na krańcu pomostu, dwie sylwetki utworzone przez grę świateł i cieni. Były to małe dziewczynki, siedmioletnie bliźniaczki, identyczne: te same splecione w warkocze jasne włosy, te same długie, luźne fartuszki, te same szczupłe gołe nogi.
Stały naprzeciw siebie i bawiły się w wymyśloną przez siebie grę, śmiejąc się radośnie. Odprawiały własny tajemny rytuał, intymny, dodający otuchy, znajomy — obrządek, któremu towarzyszyła pozornie bezsensowna mruczanka-wyliczanka.
—  Ziabik, ziabik — mruczały. — Ziabika...
Bliźniaczki wyciągnęły ręce, ich dłonie zetknęły się. Podniosły ręce w górę, nad głowy.
—  Wa a ja, ja a wa — śpiewały monotonnie, ich delikatne głosy były ściszone i spokojne. Dłonie rozdzieliły się. Dziewczynki klasnęły i każda opuściła ręce nad głowę siostry.
—  Zosa, zosa, zosa'a...
Gdy dwie utworzone przez ręce pętle opadły na ramiona i plecy, dziewczynki skłoniły głowy, dotykając się czołami.
—  Ziabik, ziabika.
W tym ostatnim nieruchomym momencie, gdy ich ciała ob-rysowywała z profilu migocąca woda, rytuał stał się przekonującym obrazem zaufania, wspólnoty, wzajemnego wsparcia. Siostry były powiązane, ale nie przywierały do siebie; ich poza nie wyrażała zazdrosnego posiadania, a wierność.
Stanęły blisko siebie na końcu pomostu, obejmując się wzajemnie. Wolne ręce wzniosły się, przez co wyglądały jak jedno dziecko z rozpostartymi ramionami. Zaczęły wirować powoli, zatoczyły pełne koło, po czym nagle wpadły w ciemność, w wodę. Nie zmieniły pozycji ani nie rozdzieliły się w locie; był to akt czystej wiary, czysty lot, jak gdyby jedynie opadały na miękkie łóżko. Rozległ się cichy plusk i dziewczynki zniknęły.
Lovell niczego nie widział ani nie słyszał.
Neli rozpamiętywała z leciutkim uśmiechem.na ustach.
Rozdział 7
W e właściwym czasie Todd Petersen zameldował o śmierci Violet Kellty w wydziale Opieki Społecznej w stolicy stanu, Olympii, a władze w rewanżu przysłały mu faksem posiadane na jej temat informacje. Nie było ich wiele.
Z faksu wysnuły się dwa arkusze papieru. Petersen oderwał je i pokazał Jerry'emu Lovellowi. Jednym dokumentem był akt urodzenia, drugim dane o ubezpieczalni.
—  To wszystko. Oficjalnie jej całe życie. Masz pojęcie, jak trudno jest w dzisiejszych czasach nie wytwarzać ton dokumentów? Nim człowiek skończy trzydzieści lat, ma akta grube na sześć cali.
—  Wielki brat — powiedział Lovell.
Todd Petersen potrząsnął głową i roześmiał się sardonicznie.
—  Nic aż tak groźnego. Po prostu dzisiaj nie można nie pozostawiać za sobą papierkowego tropu. Chyba że jest się odludkiem jak matka Kellty. Wygląda na to, że jej podatkami i tym podobnym zajmowała się firma prawnicza z Tacomy. Rozmawiałem z nimi wczoraj. Nikt jej nigdy nie widział, nikt nic o niej nie wie. Jedyna osoba, która ją znała, zmarła w 1969. Violet Kellty była tak samotna, jak tylko to możliwe na tym świecie.
—  Tylko że nie była — zaprotestował Lovell.
—  Oficjalnie to stworzenie nie istnieje.
—  Ale ona istnieje. Petersen uśmiechnął się ironicznie.
—  Skoro nie ma jej w aktach, doktorze, to nawet nie oddycha. W oczach wspaniałego stanu Waszyngton ona nie istnieje.
42
—  Prawdopodobnie nie ma w tym nic złego. Chciałbym, żeby o mnie nic nie wiedzieli. — Lovell rozmyślał przez chwilę. — No cóż, wiemy, kim była jej matka, a co z ojcem? Gdybyśmy zdołali go wytropić, może byłaby szansa, że...
—  Firma prawnicza przysłała mi to... — przerwał mu Petersen poważnie.
Była to nadesłana faksem kopia wycinka z gazety. Lovell skrzywił się, gdy przeczytał nagłówek: POBOŻNA KOBIETA PADA OFIARĄ GWAŁTU. Na marginesie widniała nabazgrana data: 31.10.65. Lovell szybko przeczytał artykuł.
—  Jezu, ten facet nie został zatrzymany, ale to nie przeszkodziło im w wydrukowaniu jej nazwiska i adresu. Musiała być śmiertelnie wystraszona. Przerażona. — Według podanych przez gazetę szczegółów, Violet Kellty wiodła zwyczajne życie aż do tego strasznego październikowego dnia w 1965 roku. Była kasjerką w drogerii, aktywną członkinią miejscowego kościoła zielonoświątkowców i mieszkała samotnie.
Fragmenty układanki, na jaką składało się to dziwne życie, zaczynały dopasowywać się do siebie. Jednostkowy, przypadkowy akt przemocy sprawił, że świat Violet Kellty legł w gruzach. Napiętnowana w wyniku seksualnej napaści, rozdmuchanej dodatkowo przez gazety, prawdopodobnie ze wstydu odseparowała się od swej ostoi, od swego kościoła — czy też, co gorsze, sam kościół ją odtrącił.
Ostatnim ciosem musiało być odkrycie, że nosi w sobie dziecko gwałciciela. To pchnęło ją do życia na odludziu. Bez niczyjej pomocy, w środku lasu, urodziła dziecko, które stało się miarą jej człowieczeństwa. Postanowiła kochać je i wychować, mimo że za każdym razem, gdy na nie patrzyła, musiało przypominać jej o przeżytym wstrząsie. A jednak Lovell wiedział, że Yiolet kochała swoją córkę. Wspomniał nabazgrane przez nią słowa w Biblii: „Strzeż moją Neli Dobre dziecko..."
—  Ta historia jest bardziej niż zdumiewająca — powiedział. — Będziesz miał coś przeciwko, jeśli się nią zajmę?
—  Proszę cię bardzo — odparł Petersen. Zadzwonił telefon i policjant podniósł słuchawkę po pierwszym sygnale. Słuchał przez chwilę, z nagle spochmurniałą twarzą. — Gdzie jest teraz? Okay... Zaraz tam będę. Dzięki, Frank. Przepraszam za kłopot.
Lovell instynktownie domyślił się, o co chodzi.
43
—  Muszę iść — rzekł cicho Petersen.
—  Żona? Szeryf skinął.
—  Tak — rzekł z westchnieniem. — Mary.
—  Mogę coś dla ciebie zrobić?
Petersen rzucił mu spojrzenie, które zdawało się balansować na skraju rozpaczy. Wzruszył ramionami.
—  Czy ktokolwiek może coś zrobić?
Gdy Todd Petersen powoli jechał Main Street, już z daleka dostrzegł grupę gapiów zgromadzonych na chodniku przed Barem Franka. Był to zwyczajny tłumek złożony z pijaków i obiboków, którzy stali z rozdziawionymi ustami i oczyma wytrzeszczonymi z bezlitosnym zaciekawieniem półgłówków. Petersen poczuł ukłucie gniewu na ich widok; to, że ludzie są podnieceni publicznym cierpieniem bliźniego wyprowadzało go z równowagi. Mogli potrząsać głowami i mówić, biedny stary Todd Petersen, jasne, ma z tą żoną niezły kłopot... Fałszywe współczucie, które maskowało kołtuńskie zadowolenie z siebie.
Mary Petersen siedziała w rynsztoku, odziana jedynie w cienką bawełnianą koszulę nocną o niewyraźnym, jakby spranym wzorze. Jej bose stopy były powalane kurzem. Była zgarbiona, proste brązowe włosy przysłaniały twarz, drobne ramiona drżały, gdy szlochała.
Frank, właściciel baru, otoczył muskularną ręką jej drobne plecy. Próbował ją uspokoić, ale ona nie przestawała płakać, nieświadoma nieprzekonujących starań mężczyzny.
Tod Petersen przepchnął się przez tłum.
—  Widowisko skończone, ludzie. Rozejść się.
—  Usłyszałem wrzawę, Todd — powiedział Frank, prostując się. — Wyszedłem i znalazłem ją.
—  W porządku, Frank. Dzięki. — Petersen przykucnął obok żony i wziął ją w ramiona. Promieniowała z niego zmęczona, ochronna miłość. Zdawało się, że kobieta odprężyła się w jego objęciach. Przywarła do niego, jakby był jedyną osobą, z którą czuła się bezpiecznie. Uspokoiła się w jego ramionach i powoli szloch zaczął cichnąć.
—  Okay, kochanie, okay — mówił cicho szeryf, gładząc jej włosy. — Jestem tutaj. Już dobrze... Chodźmy do domu.
44
Gapie rozeszli się. Pozostał jedynie Lovell, z zadumą przyglądający się tej smutnej scenie. Mary Petersen była jego paq'entką, lecz jej depresja była tak głęboka, że niewiele mógł dla niej zrobić. Bolało go serce i czuł się bezradny, gdy ją widział. Dręczyło go to, że nie może jej pomóc. Inni lekarze przepisaliby jej potężne koktajle środków uspokajających i przeciwdepresyjnych, diazepam i librium, ale Lovell wiedział, że dawki musiałyby być wielkie, tak wielkie, że jedynie ogłupiłyby Mary i pozbawiły ją własnej woli. Pod wpływem lekarstw stałaby się uległa i łatwa do kontrolowania, ale to nie miałoby nic wspólnego z leczeniem.
—  Chcesz, żebym zajrzał później? — zapytał cicho.
—  Chyba tak — odparł Petersen, prowadząc żonę do samochodu. — Jeżeli myślisz, że to coś da. — Mówił jak człowiek pogodzony ze swym losem.
—  Będę w biurze. Zadzwoń, gdy będziesz mnie potrzebował. Petersen skinął.
—  Zadzwonię — powiedział, wiedząc, że tego nie zrobi. Czasami miał wrażenie, że ugnie się pod ciężarem brzemienia beznadziejnego stanu żony, ale próbował odpędzić od siebie to uczucie. Nie miał wyboru; musiał być silny. Nie mógł sobie pozwolić na słabość, na to, że ją zawiedzie.
Lovell przez chwilę patrzył w ślad za odjeżdżającym Petersenem, potem zawrócił do biura. Na miejscu przed drzwiami stał samochód, czerwony MG ze składanym dachem. Za kierownicą siedziała młoda kobieta. Lovell miał wrażenie, że była świadkiem sceny między Teddem a Mary Petersenami. Teraz skierowała uwagę na niego.
—  To pani wóz? — zapytał.
—  Tak.
—  Sama go pani utrzymuje? — Przebiegł wzrokiem po zgrabnej sylwetce małego sportowego wozu.
Było to dość niezwykłe pytanie i kobieta zawahała się lekko przed udzieleniem odpowiedzi.
—  Tak.
—  To moje miejsce.
Jej oczy skoczyły ku mosiężnej tabliczce na frontowych drzwiach biura, potem z powrotem na niego.
—  Pan doktor Lovell?
—  To ja.
45
—  Czy ta kobieta jest pańską pacjentką? — Oboje spojrzeli na oddalający się Main Street wóz policyjny.
Lovell przytaknął ruchem głowy.
—  Jakie leki jej pan zaordynował?
—  A kto chce wiedzieć?
Kobieta wysunęła się z samochodu i wyciągnęła rękę.
—  Jestem Paula Olsen, z psychiatrycznego oddziału szpitala w Seattle.
—  Przysłał panią profesor Paley? Paula Olsen skinęła.
—  To prawda.
—  Okay. Nikomu nie przepisuję leków. To wystarczająca odpowiedź?
—  Tak. I wiele mi mówi.
Oboje mierzyli się z ukosa zaciekawionymi spojrzeniami, jak gdyby szacując się wzajemnie. Lovell musiał przyznać, że Paula Olsen jest ładna — bardzo ładna — ale to nie miało najmniejszego znaczenia. Kilka minionych dni wystarczyło, by rozwinął w sobie silne i zazdrosne poczucie posiadania w stosunku do Neli i nagłe przybycie emisariuszki Paleya zdecydowanie nie sprawiło mu przyjemności. Nie chciał, by „ktoś zajął się tą sprawą", jak zasugerował Paley, a jednak ktoś taki właśnie przybył. Ona stanowiła zagrożenie — dla niego, dla jego autonomii i, co najważniejsze, dla Neli. Teraz musiał tylko zadecydować, jak Wielkie zagrożenie i jak trudno będzie się jej pozbyć.
Ze swej strony Paula Olsen dokonywała zimnej oceny Lovella. Lekarz, który nie wierzy w leki... Takie nastawienie, obecnie coraz bardziej popularne, sugerowało, że Lovell jest na bieżąco z najnowszymi trendami w farmakologii. Być może nie świadczyło o niczym więcej, ale było już pewną informacją. Lovell jako strażnik stojący między nią a potencjalnym podmiotem badań, musiał zostać poznany i pozyskany... zanim zostanie odsunięty.
—  Po co pani tu przyjechała? — zapytał bez ogródek Lovell. Paula Olsen uśmiechnęła się.
—  Z pewnością wie pan, jak się zachować, żeby dziewczyna czuła się mile widziana... Prosił pan o pomoc. — Spojrzała na niego spod uniesionych brwi. — Pamięta pan?
—  Prosiłem o ocenę psychologiczną — powiedział Lovell. — To wszystko.
46
—  Mam nadzieję, że nie spodziewał się pan wnikliwej oceny po przestudiowaniu dwustronicowego raportu — rzuciła wyzywająco. Sugestia, że dokonanie wnikliwej oceny znacznie przekracza jego możliwości, nie została wypowiedziana, ale była oczywista. — Dokonanie gruntownej oceny podmiotu wymaga pracy w terenie. Musi pan to wiedzieć.
Lovellowi nie spodobała się ani ta nie dopowiedziana krytyka, ani określenie „podmiot" w odniesieniu do Neli, ale musiał przyznać, że Paula Olsen miała rację.
—  Chce pani pracy w terenie? — burknął. — Ma ją pani. -
—  Tu jest bardzo ładnie — stwierdziła Paula Olsen, gdy jechali jeepem przez las w kierunku chaty Neli. Właśnie wyjechali spomiędzy drzew i zobaczyli jezioro. Woda iskrzyła się w przedwieczornym słońcu i okolica zdawała się piękniejsza, niż kiedykolwiek.
—  Ładnie i pusto — rzekł Lovell, kiwając głową. — Mało prawdopodobne, że ktoś będzie tu człowieka niepokoił.
—  Przed kim ona się ukrywa? — zapytała Paula. — Dlaczego tak się izoluje?
—  Violet Kellty została zgwałcona. Paula zamrugała.
—  Tego nie było w pańskim raporcie?
—  Dowiedziałem się tego niedawno.
—  Niech mi pan o tym opowie. — Paula Olsen, nie zważając na szaleńcze podskoki jeepa, wyjęła z plecaka oprawiony w skórę notes i przygotowała się do notowania.
—  1965. Violet Kellty ma czterdzieści lat. Jest religijna, niezamężna. Prawdopodobnie dziewica. Pewnej nocy zostaje napadnięta, obrabowana, zgwałcona... Powiedziałbym, że było to dla niej ciosem tak mocnym, na jaki wygląda.
Paula skinęła.
—  A potem nastąpił dalszy.
—  Być może napaść stała się przyczyną udaru. Nie można tego stwierdzić na pewno. Możliwe, że padła ofiarą długiej serii powtarzających się ataków zakrzepowych. Potem odkryła, że jest w ciąży. Co pani by zrobiła w takiej sytuaq'i?
Paula Olsen zastanowiła się nad odpowiedzią.
47
—  No cóż, w 1965 aborcja była mniej lub bardziej wykluczona... Przypuszczam, że w grę wchodziłaby adopcja.
Lovell ze zmęczeniem pokiwał głową.
—  Okay. Okay... Skierowałem pytanie do niewłaściwej osoby. Co robi Violet Kellty? Kryje się z dala od świata. Samotnie rodzi dziecko. Tutaj. Dziecko nigdy nie zostaje zarejestrowane. Ukrywa je. Ukrywa wstyd. Ale kocha córkę i wychowuje najlepiej, jak potrafi. To całkiem zdumiewająca historia, nie sądzi pani?
Paula Olsen słyszała wiele zdumiewających historii.
—  Wobec tego córka miałaby dwadzieścia dziewięć lat f*~ powiedziała. — Nikt nie może ukrywać się tak długo.
—  Nie? — Lovell rozejrzał się po gęstym lesie, surowych turniach i rozległym jeziorze. — To wielki las.
Rozdział 8
lym razem Lovell zatrzymał jeepa bliżej chaty, prawie przy schodach wiodących na werandę. Nie chciał zaskakiwać Neli, pragnął ostrzec ją, że nadchodzą.
—  Czy ona wychodzi z chaty? — zapytała Paula Olsen, rozglądając się z zaciekawieniem.
—  Jeżeli chce. Nic jej nie powstrzymuje.
—  Zatem dlaczego myśli pan, że była trzymana w odosobnieniu?
—  Sama pani zobaczy — odparł Lovell, prowadząc ją po zniszczonych drewnianych schodach.
Neli czekała na nich. Stała w drzwiach między sypialnią i kuchnią. Była zgarbiona i spięta, jej plecy były wygięte w łuk niczym grzbiet przestraszonego, gotowego do walki kota. Miała opuszczoną głowę i patrzyła na nich z wściekłością, a z głębi jej gardła dobywało się niskie, groźne warczenie. Krew odpłynęła z jej twarzy co do kropli.
Lovell poczuł jednocześnie strach i litość, ale Paula Olsen była bardziej opanowana. Zbliżała się ostrożnie, z szeroko otwartymi dłońmi, by pokazać, że są puste.
—  Neli...? Jestem Paula Ols...
Warczenie przerodziło się we wrzask. Wycie Neli zawibrowało w powietrzu, jego siła sprawiła, że Paula Olsen znieruchomiała na środku kuchni. Ale nie cofnęła się. Stała absolutnie nieruchomo, z zamkniętymi oczyma, jakby przeczekiwała tę burzę hałasu. Neli cofnęła się do sypialni, nie spuszczając intruza z oczu. Nie patrzyła na Lovella, jakby wyczuwała, że Paula Olsen stanowi większe zagrożenie.
4   — Neli
49
Kiedy wrzask przycichł nieco, Paula spróbowała raz jeszcze, ostrożnie stawiając jedną stopę przed drugą, jakby kroczyła po rozpiętej w kuchni linie.
—  Neli?
Pojedyncze słowo spowodowało wybuch. Neli wrzasnęła: — Ach! Ach! — Po czym wpadła do sypialni, warcząc i skrzecząc. Ostre paznokcie zacisnęły się jak szpony na jej twarzy, gdy krążyła w kącie pokoju. Co kilka sekund tłukła głową o mocne belki ścian, każdym uderzeniem wprawiając chatę w drżenie.
Lovell nie potrafił się powstrzymać.
—  Neli! Neli! Proszę, przestań! Proszę!
Ale jego błagania jedynie zwiększyły jej furię. Wrzaski i warczenie przybrały na sile. Neli przeorała paznokciami białą skórę na piersiach, t              żłobiąc głębokie czerwone pręgi.
—  Cicho! — szepnęła Paula Olsen.
—  Ona się zabije!
—  Pogarsza pan wszystko. Niech pan czeka na zewnątrz.
—  Ale...
Olsen warknęła przez zaciśnięte zęby:
—  Powiedziałam, niech pan czeka na zewnątrz.
Siła jej rozkazu i rozpaczliwe położenie Neli wywiodły Lovella za drzwi. Opadł na schody i usiłował nie słuchać krzyków, w których rozbrzmiewała udręka.
Potem zapadła cisza. Wrzaski ucichły, zastąpione pełnymi oburzenia Ach! Ach! Zzzslit! — które słyszał wcześniej. Po chwili na werandzie pojawiła się Paula Olsen, nie poruszona i nie zaniepokojona gwałtownym zachowaniem Neli. Bez słowa zabrała notes z przedniego fotela jeepa i zaczęła pisać. Jej opanowanie, jej rzeczowość, wyprowadziły Lovella z równowagi.
—  Gdy jest sama, nie zachowuje się w ten sposób — powiedział cicho. — Boi się nieznajomych.
Paula Olsen ledwie podniosła głowę. Zerknęła na niego, po czym zajęła się sporządzaniem notatek.
—  Skąd pan wie?
—  Obserwowałem ją. Tym razem przestała pisać, odłożyła pióro i popatrzyła na niego.
Było to zimne, szacujące spojrzenie.
—  Obserwował ją pan? — powtórzyła zimno.
50
Lovell wzruszył ramionami, nieco rozdrażniony jej niewzruszonym spojrzeniem.
—  Ktoś musiał zatroszczyć się o nią. Nie sądzi pani?
—  I pan zgłosił się na ochotnika?
—  Może.
—  Myśli pan, że jest odpowiednią osobą? — Paula Olsen zerknęła na notatki, jakby chciała odświeżyć pamięć.
—  Co ma pani na myśli?
—  To, że ona manifestuje dość skrajne zachowanie, doktorze Lovell.
—  Sam to wywnioskowałem.
—  Taka opieka może okazać się robotą na cały etat, wie pan. — Paula powróciła do notatek.
Paula Olsen nie okazała tego, ale była raczej podniecona widokiem Neli i jej zachowaniem. Profesor Paley może przesadził mówiąc, że ten przypadek nosi wszelkie oznaki klasyki, ale dla psychologa klinicysty, jak ona, był wielce interesujący. Lecz Lovell rościł sobie jakieś prawa i prawdopodobnie będzie chciał ich bronić. Nie przejmowała się tym za bardzo, przynajmniej na razie — istniały sposoby usunięcia go, o ile sam nie zdecyduje się ustąpić.
—  Dość pani widziała? — zapytał. — Robota w terenie wykonana? — Nie potrafił powstrzymać się od drwiny.
Paula uśmiechnęła się do siebie i lekko potrząsnęła głową. Nie, pomyślała, on nie odejdzie z własnej woli. Przetarcie ścieżki wiodącej do Neli będzie wymagało nieco pracy, a to oznaczało wytoczenie ciężkiej artylerii w postaci profesora Paleya. A profesor zajmował niezdobyte stanowisko w medycznym i politycznym środowisku w Olympii. Paula wątpiła, czy zwyczajny wiejski lekarz zdoła zyskać przewagę w starciu z siłami, jakie mógł rozpętać.
Ale nim to nastąpi, chciałaby wiedzieć więcej i uniknąć otwartego ataku.
—  Niech mi pan powie — poprosiła — czy pobrał pan próbkę krwi?
—  Nie. — Lovellowi nawet przez myśl nie przeszło, by to zrobić. Zadrżał, gdy wyobraził sobie reakcję Neli na parę nieznajomych wkłuwających jej igłę w ramię.
Paula Olsen znów przeszyła go tym zimnym, lekko drwiącym
51
spojrzeniem, jakby nie mogła pohamować rozbawienia wynikającego z jego amatorszczyzny.
—  Nie sądzi pan, że przed próbą postawienia diagnozy warto by dowiedzieć się, co jest nie tak?
—  Chyba nie chce mi pani powiedzieć, że to... — machnął ręką w stronę chaty —... że to mogłoby być ogólnoustrojowe? — Roześmiał się i potrząsnął głową. — Chyba pani żartuje.
—  To może być wszystko — odparła Olsen, wzruszając ramionami. — Nie możemy z góry przekreślać żadnej przyczyny, która może być odpowiedzialna za jej stan.
—  Za jej stan jest odpowiedzialna śmierć matki.
—  Możliwe.
Lovell poczuł narastającą złość.
—  Śmierć jej matki i to, że od tej pory nie miała chwili spokoju, nachodzona przez obcych, których się panicznie boi.
—  Obcych, którzy ją szpiegują? — Paula Olsen znów błysnęła jadowitym uśmieszkiem.
—  Ona mnie nie widziała — upierał się Lovell.
—  No cóż... to nie ma znaczenia. Ale potrzebujemy próbki, by przebadać krew. — Zamknęła z trzaskiem notes.
—  Po co?
—  Ponieważ powiedziałabym, że ona prawie na pewno jest umysłowo niedorozwinięta.
—  Pani by powiedziała? To dość pospieszny osąd, prawda? Oparty na pięciu minutach wrzasku.
Teraz z kolei Paula Olsen wpadła w złość.
—  Właśnie tym się zajmuję, doktorze Lovell.
—  Tak właściwie czym, doktor Olsen? Jaka jest pani specjalizacja?
—  Autyzm i deprywacja społeczna — odpowiedziała spokojnie. — I nie jestem doktorem. Jeszcze nie zrobiłam doktoratu.
—  Aha — mruknął Lovell, kiwając głową. — Teraz rozumiem. To jest pani doktorat. — Znów wskazał na dom. — Neli jest pani tezą.
—  Mogłaby być jej częścią. To zależy...
—  Od czego?
—  Od wyników analizy krwi.
—  A co one pani powiedzą? Paula Olsen westchnęła ciężko.
52
—  Jeżeli przyczyną niedorozwoju jest infekcja prenatalna, choroba dziecięca lub jedno z zaburzeń metabolicznych, test krwi to wykaże. A my możemy to leczyć. Jeżeli to nadużywanie władzy rodzicielskiej, schizofrenia, rozwijająca się afazja czy autyzm, pójdziemy inną drogą. Ma pan w jeepie zestaw do pobierania krwi?
—  Tak — odparł Lovell. Ale nie poruszył się.
—  Niech zgadnę — nie chce pan jej skrzywdzić, prawda?
—  Chciałbym, żeby mi zaufała — rzekł cicho Lovell. — To chyba nie jest bezsensowne. Ona nie zrozumie. Jeżeli ją skrzywdzę...
—  Świetnie — odpaliła Paula Olsen. — Chce pan, żebym sprowadziła kogoś innego, żeby ją skrzywdził?
—  Ja... — Lovell mógł jedynie patrzeć na tę zimną i brutalną młodą kobietę. — Pani może ją zabić.
—  Niech pan nie będzie śmieszny.
—  Ona może uciec.
—  Znajdziemy ją.
Lovell obrócił się i rozpostarł ramiona, jakby chciał objąć otaczające ich góry i lasy.
—  Tam?
—  Nie ucieknie.
—  Cóż, a jeśli tak?
—  Wtedy będziemy się martwić.
—  Bardzo wygodne — warknął Lovell. — Poza tym, widziała ją pani. Ona nie będzie siedziała i czekała, aż wbiję w nią igłę.
—  Przytrzymam ją.
—  Tak po prostu?
Paula Olsen ruszyła po schodach na werandę.
—  Tak. Tak po prostu — rzuciła przez ramię.
Neli jakby wyczuła, że ten najazd różni się od poprzednich, że tym razem intruzom chodzi nie tylko o obserwowanie. Jej oczy rozszerzyły się, gdy Lovell i Paula Olsen wkradli się do sypialni. Cofała się powoli, jej oczy skakały z obcej kobiety na straszną podskórną igłę, trzymaną przez Jerry Lovella. Przycupnęła w kącie i zwinęła się w ciasną kulę, by stać się jak najmniejsza.
Lovell poczuł ból w sercu i w żołądku. Ogarnęło go przerażenie na myśl, co ma zrobić.
—  Neli — wyszeptał — wszystko w porządku. Chcemy ci pomóc. Musimy to zrobić, żeby ci pomóc.
53
Neli zaskowyczała, a jej oddech stał się urywany i szybki, twarz skurczyła się jakby. Zamknęła oczy, potem mocno uderzyła głową o ścianę.
Lovell skrzywił się, słysząc głuchy dźwięk, i zawahał się.
—  Nie rób tego — błagał. — P r o s z ę, nie rób tego.
Neli otworzyła oczy i z przerażeniem zobaczyła, jak blisko podeszli, bliżej niż kiedykolwiek znajdował się ktoś obcy. Jej reakcja była natychmiastowa. Zaczęła wrzeszczeć przeraźliwie, jej wrzask był ostry jak brzytwa. Jej ręce śmigały w powietrzu, drąc ścianę i sukienkę.
Lovell zatrzymał się, potem cofnął, przerażony ogromem jej udręki i strachu.
Paula Olsen postąpiła inaczej. Skoczyła do przodu i zarzuciła ręce na wrzeszczącą kobietę. Trzymała ją mocno. Przez chwilę Neli wrzeszczała i szamotała się, po czym nagle umilkła, a jej ciało zwisło bezwładnie. Podążyła instynktem wszystkich dzikich stworzeń, którym zagraża śmiertelne niebezpieczeństwo: udawała nieżywą. Paula Olsen nie rozluźniła uchwytu; przycisnęła ją do siebie, czując gorącą skórę i pulsującą krew. Klatka piersiowa Neli unosiła się ciężko.
Lovell nie poruszył się. Wrósł w podłogę, wstrząśnięty tym widokiem. Zdał sobie sprawę, że w pewien sposób zaakceptował Neli jako wrzeszczące, wymachujące kończynami zwierzę. Widok jej poddania, udawanie śmierci, było tym bardziej zdumiewające.
Jednakże Paula Olsen zdawała się skupiona jedynie na wykorzystaniu okazji.
—  Zrób to — rozkazała.
Lovell wyglądał na niezdolnego do działania. Zrobił jeden niepewny krok w stronę dwóch kobiet, potem znów się zatrzymał. Rozbrzmiał głos Pauli, niski i naglący, pełen złości.
—  Zrób to! Teraz!
Jej złość pchnęła go do działania. Zmusił się do podejścia bliżej, podciągnął luźny rękaw płóciennej sukni Neli i odsłonił jej chudą białą rękę. W lewej dłoni trzymał nasączony alkoholem wacik, którym zdołał przetrzeć jej skórę. Błękitna żyła w zgięciu łokcia była wyraźna i wbił w nią igłę, krzywiąc się, gdy szarpnęła się z bólu. Szybko wciągnął krew. Miał łzy w oczach.
54
Wycie Neli ścigało ich, gdy wychodzili z domu. Ale w jej głosie brakowało poprzedniej natarczywości; ten dźwięk był niski i żałobny, pełen rozpaczy i żalu nad sobą, jakby się poddała. Zawodziła tak, jakby została zgwałcona.
Lovell rzucił czarną lekarską torbę na tył jeepa i zatrzasnął drzwi. Nienawidził siebie za to, co zrobił, i nienawidził Pauli Olsen, że go do tego zmusiła. Nienawidził jej kołtuńskich, pewnych siebie sposobów, i jej klinicznego braku współczucia. Nade wszystko nienawidził otaczającej jej atmosfery, nie wypowiedzianej sugestii, że tego dnia zrobili wiele dobrego.
Bez słowa usiadł za kierownicą i zapuścił silnik.
—  Moim zdaniem — powiedziała Paula Olsen — ona musi jak najszybciej znaleźć się w szpitalu psychiatrycznym, gdzie otrzyma profesjonalną opiekę.
Lovell nawet na nią nie spojrzał.
—  Moim zdaniem, twoje zdanie to sterta gówna.
Jego pełne złości słowa nie naruszyły jej zawodowej rezerwy.
—  Czy angażujesz się emocjonalnie w przypadki wszystkich swoich pacjentów, doktorze Lovell?
Wrzucił bieg, a potem odwrócił się w jej stronę. Tym razem to on pozwolił sobie na przenikliwe, zimne spojrzenie.
—  Tak — rzekł burkliwie. — Staram się.
Rozdział 9
Przedmiot poszukiwań: dzikie dziecko.
Powolny, przestarzały komputer w Bibliotece Publicznej w Monroe rozważał prośbę Lovella przez tak długą chwilę, jakby składał się z dwóch skłóconych umysłów. Biblioteka publiczna w Richfield padła ofiarą obniżonej podstawy podatkowej i generalnego braku zainteresowania, co doprowadziło do jej zamknięcia, dlatego też Lovell został zmuszony do długiej przejażdżki przez góry do biblioteki mieszczącej się w siedzibie okręgu.
Komputer postanowił wreszcie przychylić się do jego prośby. W bibliotece znajdowały się cztery pozycje dotyczące dzikich dzieci. Klasyczną była praca Thierry Gineste'a „Victor de l'Aveyron: Dernier Enfant Sauvage, Premier Enfant Fou". Lovell za mało znał francuski, żeby przeczytać całość, ale zdołał przetłumaczyć tytuł, co ani nie sprawiło mu przyjemności, ani nie poparło jego punktu widzenia: „Victor z Aveyron: ostatnie dzikie dziecko, pierwsze szalone dziecko".
Victor prawdopodobnie był najbardziej znanym dzikim dzieckiem w historii. Znaleziono go na wsi francuskiej w osiemnastym stuleciu i uważano, że został wychowany w naturze przez dzikie zwierzęta. Miejscowy lekarz adoptował go i próbował udomowić, ale Victora spotkała marna śmierć: przypuszczano, że jego dusza została uduszona przez trujące efekty cywilizacji. Victor, l'enfant sauvage, stał się symbolem szlachetnego dzikusa, otaczanego czcią przez ówczesnych przedstawicieli racjonalizmu. Obecnie sądzono, że Victor był silnie opóźnionym, nie rozumianym dzieckiem, które zmarło w wyniku głupoty i zaniedbania.
56
Książka Gineste'a mogła jedynie wesprzeć stanowisko Pauli Olsen, że Neli jest umysłowo niedorozwinięta i potrzebuje opieki ze strony stanu. Lovell odłożył książkę.
Pozostałe trzy tytuły były bardziej obiecujące. Paula Massaneta „Niedźwiedzie dzieci, małpie dzieci" było studium dzikich dzieci odkrytych w odległych regionach Indii i innych częściach Dalekiego Wschodu. Jednakże dopiero dwa ostatnie naprawdę przyspieszyły mu puls: „Język i izolacja" Stephena Renąuista i „Genie: Psycholingwis-tyczne studium współczesnego dzikiego dziecka" Susan Curtiss.
Lovell znalazł obie książki na półkach, potem usadowił się w kącie, by je przeczytać i sporządzić notatki. Żadna z nich nie dostarczyła mu klucza do zrozumienia języka Neli, ale dzięki nim zyskał pewien wgląd w to, jak tworzyła się jej mowa i jakie procesy brały w tym udział.
Do momentu zamknięcia biblioteki Lovell miał trzydzieści stron notatek, ale również przygnębiające poczucie, że pod względem erudycji opozycja wyprzedza go o lata świetlne. Nie wątpił, że Paula Olsen i Alexander Paley są zaznajomieni z literaturą na temat dzikich dzieci i wiedzą, że większość zainteresowanych popiera ich zdanie. Oni twierdzili, że nie istnieje coś takiego jak dzikie istoty ludzkie, a jedynie osobnicy opóźnieni, których rozwój został dodatkowo spowolniony przez aspołeczne i nieortodoksyjne wychowanie. Aby pobić ich w dziedzinie faktów ustalonych przez lata naukowych poszukiwań, trzeba by czegoś więcej, niż spędzenia paru godzin z mizerną kolekcją książek.
Lovell w czasie powrotu do Richfield ledwo zauważał drogę i inne samochody. Bez chwili wytchnienia zastanawiał się nad problemem; próbował obmyślić strategię, która uchroniłaby Neli. Czuł się tak, jakby przyjął na siebie obowiązki Violet Kellty, jakby został w jakiś sposób obarczony zadaniem chronienia Neli przed światem zewnętrznym. Wiedział, że aby zapewnić jej bezpieczeństwo, musi być tak czujny, jak niegdyś jej matka.
Było to dla niego czymś niezwykłym. Lovell uważał się za aktywnego, nowoczesnego lekarza, który robi wszystko, by leczyć swoich pacjentów, lecz teraz, w przypadku Neli, zajmował stanowisko konserwatysty — obrońcy status quo. Bez względu na to, jak bardzo się starał, nie potrafił wymyślić rozsądnego powodu, w imię którego Neli miałaby zostać wyrwana z jej naturalnego środowiska — była szczęśliwa w tym  odosobnieniu,  daleko  szczęśliwsza, niż  byłaby
57
w szpitalu psychiatrycznym. Violet rozumiała to, dlatego napisała list do człowieka, który ją znajdzie.
Niezależnie od tego, jak bardzo szlachetne i czyste mogłyby być pobudki zabrania Neli z chaty w celu „leczenia", Lovell uważał, że najlepszym rozwiązaniem będzie po prostu pozostawienie jej w spokoju.
Ale rękawica została rzucona i musiał być gotowy do obrony. Olsen i Paley stwierdzą, że są mądrzejsi, że sami mogą zaopiekować się Neli, że ona jest dzieckiem potrzebującym ich pomocy. Jego jedyną nadzieją było udowodnienie im, że są w błędzie, wykazanie, że Neli jest samodzielnym osobnikiem doskonale funkcjonującym w obrębie własnego środowiska. Będzie musiał wykazać, że Neli nie jest dziką kobietą czy imbecylem, ani nawet „podmiotem" badań, lecz ludzką istotą.
Przejechał przez Richfield, nie zatrzymując się ani przy biurze, ani nie wstępując do domu. Skierował się prosto do chaty Neli. Był spokojny wieczór, na jeziorze połyskiwało księżycowe światło, jedynym dźwiękiem był delikatny plusk fal na brzegu. W domu było ciemno, z komina nie wydobywał się dym, ale tym razem Lovell nie martwił się, że Neli uciekła do lasu. W jakiś sposób w i e d z i a ł, że nadal tam jest, bezpieczna w swym walącym się domku.
Lovell lubił przebywać w tym milczącym miejscu, lubił czuć się mały i niezauważalny pod wielkim baldachimem usianego gwiazdami nieba. Lubił przebywać w pobliżu Neli.
Nie potrafił powiedzieć, jak długo tam siedział — długo, na tyle długo, że zauważył wyraźne przesunięcie gwiazd widzianych nad dachem jeepa — ale nie zależało mu na czasie.
Kiedy Neli pojawiła się na werandzie, z początku pomyślał, że to jakaś gra świateł. Musiał zmrużyć oczy i wytężyć wzrok, by przekonać samego siebie, że ona naprawdę tam jest. Nie patrzyła w jego kierunku, nieświadoma, być może, że czaił się blisko i obserwował ją.
Neli szybko i cicho przecięła polanę i weszła na pomost. Zatrzymała się na końcu, przez długą chwilę stała nieruchomo jak skała.
Potem jakby zadrżała, poruszyła szczupłymi ramionami i płynnym ruchem zrzuciła sukienkę. Cienki materiał legł w pomarszczonej kałuży u jej stóp. Ona stała, naga i szczupła, a jej blada skóra jaśniała w poświacie księżyca.
Lovell usłyszał, jak własny oddech grzęźnie mu w gardle. Wpatrywał się w nią nie śmiąc się poruszyć, jak gdyby najlżejszy ruch mógł
58
przyciągnąć jej uwagę i sprowokować do ucieczki. Widząc ją nagą zdał sobie sprawę, że jest niezwykle piękna i pełna wdzięku; nigdy nie wierzył, że kiedykolwiek spotka istotę obdarzoną taką urodą.
Neli wzniosła smukłe ręce, potem obróciła się powoli i rzuciła się tyłem do wody. Rozległ się cichy plusk, a potem czarna toń zamknęła się nad jej głową. Lovell nie odrywał oczu od miejsca, w którym zniknęła; z walącym sercem czekał, aż wypłynie. Sekundy nakładały się na siebie i poczuł narastającą panikę.
—  Neli... — wyszeptał, przynaglając ją do powrotu z głębiny. Gardło miał suche i ściągnięte, a w pewnej chwili przyłapał się na tym, że na oślep szuka klamki. — Neli, na miłość boską!
Wtedy wystrzeliła na powierzchnię. Dosłownie promieniowała szczęściem, woda spływała z jej uśmiechniętej twarzy. Lovell widział ją zaledwie przez kilka sekund — Neli wciągnęła powietrze do płuc i znów zanurkowała, wsunęła się pod falę i odpłynęła w noc niczym najada.
Lovell przebudził się na dźwięk dzwonka telefonu. Otworzył oczy i niepewnie sięgnął po słuchawkę. Leżał we własnym łóżku, w swoim domu. Budząc się pamiętał resztki uciekającego snu.
—  Obudziłem cię? — Głos na drugim końcu linii należał do Todda Petersena.
—  W porządku — mruknął Lovell, przecierając oczy. — Zaspałem. — Zerknął na zegarek stojący na nocnym stoliku. Było po dziewiątej. Najpierw pomyślał o śnie: śnił o Neli pływającej w jeziorze — lecz chwilę później uświadomił sobie, że nie był to sen. Do późna siedział nad jeziorem, obserwując jej zabawę z falami.
—  Dobrze się czujesz? — zapytał Petersen.
—  Taa... jasne... Co robisz, Todd?
—  No cóż, siedzę tu z nakazem przejęcia. Właśnie został wydany. Dotyczy Neli.
Lovell natychmiast oprzytomniał. Podczas gdy on dumał w świetle księżyca, Paula Olsen nie zasypiała gruszek w popiele.
—  Ta pieprzona suka — wrzasnął. — Olsen, mam rację?
—  Ta sama — przyznał Todd Petersen. — I ktoś nazwiskiem Paley. Alexander Paley. Znasz go?
—  Tak. Znam. — Lovell włączył głośnik telefonu i wyskoczył
59
z łóżka. Spiesznie naciągnął błękitne dżinsy i przetrząsnął komodę w poszukiwaniu czystej koszuli.
—  Więc co mam z tym zrobić? — zapytał Petersen.
—  Nie możesz na przykład zgubić? — Lovell szybko zapiął koszulę, po czym zaczął szukać butów.
Szeryf roześmiał się.
—  Zgubić? Nie, nie mogę. Jerry, to nakaz sądowy. Muszę go wykonać.
—  Potrzebuję trochę czasu, Todd. Chyba możesz wykonać go bez pośpiechu?
Zapadła chwila milczenia. Potem Petersen odparł:
—  No cóż, chyba nie muszę się spieszyć.
—  Ile mam czasu?
—  Przypuszczam, że nie zacznę wcześniej, jak po lunchu.
—  Jedz powoli.
—  Postaram się.
—  I, Todd... Orientujesz się, gdzie można znaleźć Dona Fontanę? Petersen zachichotał.
—  Cóż, na pewno nie w biurze. Nie po otwarciu sezonu. Na twoim miejscu szukałbym nad północną odnogą Tolt.
Don Fontana, jedyny prawnik w Richfield i następny uciekinier z wielkiego miasta, ze wszystkich sił starał się, by praca przypadkiem nie weszła w drogę jego wolnemu czasowi. W mieście miał tyle spraw, że mógł żyć na przyzwoitym poziomie, ale w chwilę po zakończeniu pracy uciekał z biura, by łowić ryby w licznych w okolicy strumieniach i rzekach.
Lovell znalazł go stojącego po biodra w strumieniu nieco powyżej progów wodnych, z wędką w dłoniach. Żyłka ginęła w wodzie.
—  Cześć, Don — zawołał, wysiadając z jeepa. — Jak ty to robisz — gdy ja potrzebuję prawnika, ty zawsze łowisz ryby.
Fontana nawet nie podniósł głowy. Bez chwili przerwy wpatrywał się w podskakujący spławik.
—  A gdy ja łowię ryby, ty zawsze zawracasz mi głowę — jak ty to robisz, Jerry?
Lovell wyszczerzył zęby.
60
—  Przepraszam, Don. Ale mam mały problem.
—  Domyślam się. Ludzie nigdy nie przychodzą do mnie z dobrymi wieściami.
—  Spróbowałbyś być lekarzem.
—  Spróbuję być emerytem — powiedział Fontana, powoli wychodząc ze strumienia. Usiadł na brzegu i rozpiął rybackie buty. Ściągnął je, czemu towarzyszyło wilgotne mlaśnięcie. — O co chodzi?
—  Słyszałeś o Violet Kellty.
—  Aha.
—  A czy słyszałeś o jej córce? Fontana zrobił zdumioną minę.
—  O córce?
Lovell skinął głową. Był zadowolony z reakcji Fontany — oznaczała ona, że istnienie Neli nadal pozostawało tajemnicą — rzadkość w miasteczku tak małym jak Richfield.
—  Wygląda na to, że miała córkę. Opiekowała się nią i wychowała ją sama w tej chacie. Przypuszczamy, że ma jakieś trzydzieści lat, może dwadzieścia dziewięć. Nie jesteśmy pewni.
—  Niewiarygodne. — Fontana potrząsnął głową. — Od dawna, jak tylko tu jestem, słyszałem różne historie o matce Kellty. Ale nigdy czegoś takiego.
—  Co słyszałeś?
—  Jak zwykle — odparł prawnik, lekko wzruszając ramionami. — Że jest czarownicą... że porywa niemowlęta. To, co zwykle plotą dzieciaki. Ale nikt nigdy nie wspomniał o córce.
—  No cóż, miała córkę. Ale jest pewien problem. — Lovell szybko wyjaśnił, na czym polega problem z Olsen i Paleyem, opowiedział o nakazie sądowym i swoich wątpliwościach co do zabrania Neli z jedynego jej znanego domu.
Fontana nie bardzo przejmował się pracą, ale dobra prawnicza potyczka, zwłaszcza gdy przeciwnikiem był stan Waszyngton czy jakaś agencja federalna, zawsze sprawiała mu dużą przyjemność. Słuchał uważnie, lecz Lovell widział, że już zastanawia się nad obraniem strategii.
—  Stan może przeprowadzić coś takiego opierając się na ściśle regulaminowych podstawach — zaopiniował. — Przykładowo, czy jej życiu zagraża jakieś niebezpieczeństwo?
61
Lovell pomyślał o tym, jak Neli bez najmniejszego wysiłku pływała w ciemnej wodzie jeziora, i przecząco pokręcił głową.
—  Chyba nie. .
—  I nie jest nieletnia. Jesteś pewien?
—  Zdecydowanie.
—  A co z jej stanem umysłowym? Czy jest umysłowo niedorozwinięta?
Lovell skrzywił się. To była bardziej zawiła kwestia.
—  No cóż, nie można zaprzeczyć, że jej stan umysłowy jest nieco... zaburzony. Ale nie jest to czymś niezwykłym. Ostatecznie niedawno straciła matkę. To wystarczy, by każdego wytrącić z równowagi, niezależnie od okoliczności.
Fontana skinął.
—  Jasne.
—  I dodaj do tego obcych ludzi, którzy pojawiają się znienacka i niepokoją ją — to chyba normalne, że jest poruszona. — Opuścił powieki i znów zobaczył strach i nienawiść w oczach Neli, gdy wraz z Paulą Olsen próbował pobrać jej krew.
—  Ale jest kompetentna?
—  Może tak. Może nie. To jeszcze nie zostało ustalone.
—  Ma rodzinę? Lovell pokręcił głową.
—  Opiekuna?
—  Nie ma. Don, Neli oficjalnie nie istnieje. Kilka dni temu nikt nie wiedział o jej istnieniu, oczywiście z wyjątkiem Violet Kellty.
—  To nie ma znaczenia — stwierdził Fonana z chichotem. — I na tym polega piękno tej sprawy.
—  Piękno?
—  Ona nadal ma swoje prawa. Do tego nie jest potrzebny numer z ubezpieczalni. Najważniejsze, czy jest zdolna do wydania zezwolenia na przeprowadzkę po wyjaśnieniu celu.
—  Zezwolenie po wyjaśnieniu? — Lovell zastanawiał się przez chwilę. — Zasadniczo nie widzę powodu, dlaczego by nie. Ale wątpię, czy zrozumiałaby, o co się ją prosi.
—  Dlaczego?
—  Neli posługuje się własnym językiem. Oczy Fontany rozszerzyły się.
—  Własnym językiem?
62
Lovell skinął.
—  To prawda.
—  Ho, ho... Własnym językiem... — Fontana przez chwilę w zadumie przygryzał górną wargę. — Wiesz, to nie takie złe. Prawo w przypadku zezwolenia po wyjaśnieniu jest bardzo precyzyjne.
—  Co teraz zrobisz?
—  No cóż, najpierw pojedziemy do biura i popracujemy nie^o — odparł Fontana. Zaczął zbierać sprzęt, rozłożył wędkę i schował ją do futerału. Westchnął ciężko. — I koniec z łowieniem.
Mała karawana pojazdów podskakiwała na przecince wiodącej do chaty Neli. Na przedzie jechała Paula Olsen. Siedziała za kierownicą swego MG, nie zważając na to, jaki efekt może wywrzeć trudny teren na delikatne zawieszenie sportowego samochodu. Zaraz za nią jechał Todd Petersen w policyjnym krążowniku, a na końcu, odbywając drugą w tym tygodniu podróż do chaty, ciągnął ambulans z Monroe.
Wóz Pauli Olsen minął zakręt i stanął jak wryty. Drogę tarasował ustawiony ukośnie jeep Lovella. Lovell i Fontana opierali się o niego, stojąc jakby na straży.
Paula Olsen wysiadła i obrzuciła obu mężczyzn pełnym złości spojrzeniem, ale nie zawracała sobie głowy odzywaniem się do nich.
—  Szeryfie — zwróciła się do Petersena — niech pan to załatwi, proszę.
Todd Petersen wysiadł i niespiesznie ruszył do Lovella i Fontany z kawałkiem papieru w ręku.
—  Szeryf ma nakaz sądowy, który zobowiązuje nas do natychmiastowego zaopiekowania się Neli — wyjaśniła Paula Olsen. Petersen przepraszająco wzruszył ramionami.
—  Przykro mi, Jerry. — Niedbale dotknął ronda kapelusza. — Cześć, Don.
—  Jak leci, Todd?
Szeryf pokazał mu dokument.
—  Przykro mi, ale ta pani mówi prawdę. Pojechała do Monroe i załatwiła sobie nakaz sądowy, a ja jestem zobowiązany do jego wykonania. Tak już jest.
—  To w najlepszym interesie Neli — rzuciła ostro Olsen. Była zmęczona traktowaniem jej jak czarny charakter w tym małym
63
dramacie. Skoro Lovell i Petersen nie potrafili zrozumieć, że Neli rozpaczliwie potrzebuje pomocy, zatem musiało tak być. Chodziło jej wyłącznie o dobro Neli i im szybciej ci amatorzy zejdą jej z drogi, tym szybciej ona będzie mogła zająć się udzieleniem jej pomocy.
—  W jej najlepszym interesie? — powtórzył Lovell. — Skąd pani wie? Pytała ją pani?
—  No cóż — zaczęła Paula czując, jak opuszcza ją niewielki zapas cierpliwości — wie pan, że to niemożliwe.
—  No cóż, w takim razie szkoda. — Na ustach Lovella zaigrał przelotny uśmiech. — Ponieważ dziś rano sami pojechaliśmy do Monroe i Donowi udało się dostać własny nakaz sądowy.
—  Tak? I 'co on mówi? Lovell zaczerpnął powietrza.
—  Że jeśli Neli nie da swego przyzwolenia na oddanie się pod waszą opiekę, zabierając ją pogwałcicie jej prawa obywatelskie. I jeżeli do tego dojdzie, zaskarżę panią do sądu, najwyższego włącznie. Pokaż im, Don.
Don Fontana wyciągnął kawałek papieru ze sfatygowanej aktówki.
—  Proszę.
Todd Petersen krzywił się, próbując ukryć uśmiech. Paula Olsen straciła kontrolę nad własnymi reakq'ami. Jej policzki zarumieniły się, oczy rozjarzyły z wściekłości.
—  To śmieszne. Jak ona może udzielić takiej zgody? Nie jest do tego zdolna. Nawet nie mówi po angielsku.
—  No cóż — zaczął powoli Fontana — prawo stanowi wyraźnie, ; panno...
—  Olsen.
—  Olsen. Jeżeli ona nie mówi po angielsku, musi wyrazić zgodę przez odpowiedniego tłumacza. To proste.
Olsen przewróciła oczami i odwróciła się, gotowa do szybkiego odejścia. Raptem zatrzymała się i zmierzyła wściekłym wzrokiem dwóch mężczyzn.
—  To szaleństwo! Jaki tłumacz? Nikt na świecie nie mówi jej językiem. Wie pan to doskonale, Lovell.
—  Zatem przypuszczam, że ktoś będzie musiał nauczyć się jej języka — powiedział.
Paula Olsen odwróciła się do Todda Petersena.
64
—  Szeryfie, widział ją pan. Chyba pan rozumie, że ona nie jest normalna.
—  Bycie nienormalnym nie jest przestępstwem — odparł Petersen z krzywym uśmiechem. — A zwłaszcza w tym okręgu.
—  Niech pan słucha, szeryfie — zripostowała Olsen ze złością. — To nie są żarty.
—  Ma pani rację. — Todd ściągnął kapelusz i przeciągnął ręką po włosach. — I wiem jedno... wygląda na to, że wszyscy udamy się do sądu.
«
Rozdział 10
Dziedziną sędziego Murraya Hazana były drobne, małomiasteczkowe przestępstwa, ale jako że był on jedynym przedstawicielem sądu okręgowego w Monroe, Lovell i Olsen byli zmuszeni przedstawić mu swoją sprawę. Sędzia podporządkował się sugestii Dona Fontany, że przesłuchania powinny odbyć się przy drzwiach zamkniętych i mieć charakter nieformalny. Co więcej, przyznał, że oceną ich stanowisk powinni zająć się nie prawnicy, lecz specjaliści.
Paula Olsen była opanowana i w czasie prezentowania swego punktu widzenia zachowywała maksimum rozsądku. Lovell nigdy wcześniej nie widział, by wyrażała się z taką precyzją. Jej wystąpienie było krótkie, ale przytoczone argumenty pełne siły i przekonywające.
—  Zdaje się, że doktor Lovell zakłada, iż naturalnym środowiskiem tej kobiety jest prymitywna chata w sercu lasu. — Paula Olsen przerwała i zerknęła przez ramię na Jerry'ego Lovella, jakby rzucając mu wyzwanie. —Mówiąc jak najprościej, uważa, że ona jest Bambi. Jej matka właśnie zmarła i on ma chronić ją przed okrutnymi myśliwymi.
Oburzony Lovell głośno wypuścił powietrze i odwrócił wzrok. Wiedział, że Olsen nie mówi prawdy, ale sam przed sobą musiał przyznać, że radzi sobie doskonale.
Jak gdyby potwierdzając jego wrażenie, sędzia Hazan uśmiechnął się dobrotliwie i ruchem głowy zachęcił ją do kontynuowania.
—  Ja przyjęłam odmienne stanowisko — ciągnęła pewnie Paula. — Widzę dojrzałą kobietę, która została obrabowana z połowy życia. Nie rozumiem, dlaczego ma być trzymana w lesie jak zwierzę — tylko po to, by spełnić sentymentalne marzenia podstarzałego hipisa?
66
Nawet Don Fontana roześmiał się, ale Jerry Lovell poczuł, że się rumieni. Jej słowa piekły, lecz był zakłopotany nie tylko dlatego — gdzieś w głębi duszy sam wątpił we własne motywy. Czy jego troska wynikała z romantycznej fantazji, czy ze szczerego pragnienia ochrony Neli przed ingerencją zewnętrznego świata?
—  No cóż — mruknął sędzia Hazan, nie przestając śmiać się półgębkiem. — Przedstawiła pani swoje poglądy nad wyraz przekonywująco, panno Olsen. Panie Lovell?
Jerry zerwał się na nogi.
—  Tak, Wysoki Sądzie?
—  Dlaczego nie przedstawi pan swoich?
—  Dziękuję. — Lovell przez chwilę wertował notatki. Podczas gdy Paula Olsen była opanowana, on był bardziej poruszony, bardziej rozgorączkowany.
—  Neli nie jest pierwszym osobnikiem tego typu — zaczął. — W historii był już niemiecki chłopiec-wilk. Irlandzki chłopiec-owca. Kaspar Hauser. Dziewczyna-sowa z Salzburga. Indiańskie dziecko--pantera. I, najbardziej znany ze wszystkich, Victor — enfant sauvage z Aveyronu.
Jeżeli sędzia Hazan słyszał o którymś z tych słynnych przypadków, to nie okazał tego po sobie.
—  Bliżej domu — ciągnął Lovell — mieliśmy Edith z Ohio, i Genie, wychowane w odosobnieniu dziecko z Tempie City w Kalifornii.
Teraz z kolei Paula Olsen była pod wrażeniem. Jasne, że Lovell sumiennie odrobił swoją pracę domową.
—  I wszystkie te przykłady mają jeden wspólny mianownik — kontynuował. — Czy zdarzyły się w Europie w osiemnastym stuleciu, czy na Dalekim Wschodzie, czy tu i teraz, w każdym z nich doszło do zniszczenia życia. Zniszczenia przez lekarzy i uczonych, którzy twierdzili, że niosą pomoc. Nie wolno nam dopuścić do tego, by to się znów powtórzyło. Nie możemy siedzieć spokojnie i pozwolić im na przekształcenie Neli w morską świnkę.
Paula Olsen straciła panowanie nad sobą. Zerwała się i krzyknęła:
—  Jeżeli ona ma kiedykolwiek opuścić tę chatę, będzie potrzebowała umiejętności, których obecnie nie posiada.
—  A skąd pani wie, że ona chce opuścić chatę? — odszczeknął Lovell. — Wysoki Sądzie, Neli jest całkowicie szczęśliwa w swoim
67
środowisku. Nie chce być z niego wyrwana na siłę. Wystarczy zostawić ją w spokoju.
■— Jest w więzieniu — rzuciła ze złością Paula. — Nie interesuje pana wypuszczenie jej na wolność?
—  Może ona widzi wolność nieco inaczej. Może ona nie chce być wolna. W każdym razie nie na pani warunkach.
—  Jezu! — Paula Olsen zadygotała, zła na siebie, że straciła panowanie.
Sędzia Hazan ruchem ręki nakazał spokój.
—  Okay, okay. Myślę, że zyskałem pewien obraz sytuacji. Z obu stron padły rozsądne argumenty... — Sędzia uśmiechnął się lekko i spojrzał znad krawędzi okularów. — Nie wspominając o stopniu zapału...
—  Sędzio Hazan...
Gdy Lovell zaczął mówić, Don Fontana położył mu rękę na ramieniu.
—  Kolej sędziego, Jerry — wyszeptał.
Sędzia Hazan milczał przez chwilę, po czym podjął:
—  Zamierzam odwlec wydanie ostatecznej decyzji na trzy miesiące. I ten czas ma zostać wykorzystany na przeprowadzenie obserwacji i dokonanie oceny. — Przeniósł wzrok z Pauli Olsen na Lovella. — Mam nadzieję, że pod koniec tego okresu sąd będzie lepiej poinformowany.
Wymigując się od wyznaczenia jednego zwycięzcy, sędzia Hazan nie zadowolił ani Jerry'ego Lovella, ani Pauli Olsen. Jednakże przez dzień czy dwa wydawało się, że Lovell wygrał walkę przez niestawiennictwo: Paula Olsen wyszła z sali sądowej i odjechała bez słowa, kierując się trasą numer dwa do Seattle.
Fontana i Lovell obserwowali jej odjazd. Czekali w milczeniu, póki światła jej wozu nie zniknęły za rogiem, jak gdyby mogła ich usłyszeć.
—  Myślisz, że nie wróci? — zapytał Fontana. Lovel potrząsnął głową.
—  Nie wiem. Mam nadzieję.
—  Wyglądała na dość podładowaną.
—  Mam wrażenie, że lubi chadzać własnymi ścieżkami. Fontana wzruszył ramionami.
—  Znasz ją lepiej ode mnie. Co zamierzasz teraz zrobić?
—  Kupić namiot — odparł Lovell.
68
Lovell rozbił nowy namiot w dyskretnym miejscu między dwoma drzewami w pobliżu brzegu jeziora. Jego jedynym ustępstwem na rzecz komfortu był rozpięty obok namiotu chroniący przed słońcem płócienny daszek. Neli jakby nie miała nic przeciwko przybyciu nowego sąsiada i przez większą część przedpołudnia na polanie panowała cisza, urozmaicana jedynie cichym szumem wiejącej znad jeziora letniej bryzy. Potem, około południa, Lovell usłyszał nieznajomy dźwięk, z początku słaby, ale z każdą sekundą głośniejszy. Po minucie czy dwóch mógł go zidentyfikować — było to niskie dudnienie silnika.
Osłonił oczy od słońca i spojrzał na jezioro, gdzie zobaczył — ku swemu ogromnemu zaskoczeniu — wielki kadłub łodzi mieszkalnej. Niezdarny stateczek kierował się ku polanie i Jerry nie miał wątpliwości, kto stoi za sterem.
—  Masz omamy — mruknął, z wolna potrząsając głową. — To nie dzieje się naprawdę.
Zdawało się, że pomysłowość Pauli Olsen nie zna granic.
Zręcznie podpłynęła do pomostu i wyłączyła silniki. Chwilę później wyszła ze sterówki, rzuciła kotwicę z rufy, a potem cumę przed dziób, wyskoczyła, pobrnęła do brzegu i przywiązała linę do grubego pnia sosny, co ostatecznie unieruchomiło stateczek. Zrzuciła trap z dziobu i odwróciła się do Lovella.
—  Dzień dobry. — Na jej twarzy widniał triumfalny uśmieszek, co niewypowiedzianie go zirytowało.
—  Wolno wejść na pokład? — zapytał, zwalczając narastające rozdrażnienie.
Paula Olsen wzruszyła ramionami, co miało znaczyć „rób, co chcesz" i zniknęła w kabinie. On wszedł za nią i rozejrzał się.
—  Zamierzasz tu nocować? — zapytał. Spodziewał się co prawda, że Paula Olsen coś wymyśli, ale nie na taką skalę.
—  To dobry pomysł. — Paula włożyła naręcze ubrań do szuflady komody. — Wnioskuję, że ty również. — Wysunęła brodę w kierunku namiotu.
Lovell zerknął na pudła pełne książek i zapasów. Musiał przyznać, że mieszkanie Pauli wygląda na dużo wygodniejsze od jego powoli zapadającego się namiotu. Na łodzi była całkowicie wyposażona kuchnia, podwójne łóżko, kabinowy prysznic i stół zastawiony sprzętem elektronicznym — faks, laptop, telefon komórkowy i stereo ze stosem dysków kompaktowych.
69
—  Jesteś pewna, że to możliwe w takiej dziczy?
—  Dam sobie radę.
—  Nie widzę klimatyzacji. Nie zaszkodzi ci świeże powietrze? Paula wiedziała, że Lovell rzuca przynętę, i nie dała się złapać.
—  A kto płaci za ten pływający pałac?
—  Mój wydział. Ten projekt stał się sprawą priorytetową.
—  Założę się, że tak — rzekł kwaśno. — Jak długo masz zamiar tu mieszkać? — Obawiał się, że jej pobyt nie będzie krótki.
— Trzy miesiące — odparła ochoczo. — Tyle, ile powiedział sędzia.
—  Nie masz życia osobistego?
—  To może zaczekać. — Schyliła się, by podnieść pudło z książkami. — A ty?
Wbrew sobie Lovell skoczył, by pomóc jej przenieść ciężki karton.
—  To jest to. — Wyjął z pudełka jedną z książek. — „Autyzm i rytuał" — przeczytał. — To wszystko wiąże się z twoją karierą, prawda? — Odrzucił książkę. — Miałem rację. Chcesz po jej grzbiecie wspiąć się do tytułu profesora.
—  Przeszkadza ci to? — Paula przeszyła go wyzywającym spojrzeniem.
—  Tak się składa. Neli nie jest laboratoryjnym szczurem. Ta chata nie jest klatką Skinnera.
Paula przerwała układanie ubrań i wciągnęła głęboki oddech, jakby to miało jej pomóc w zachowaniu zimnej krwi.
—  Chcesz być pomocny? — zapytała ostro. — Dlaczego więc nie przestaniesz zachowywać się jak zazdrosny kochanek i nie pójdziesz na współpracę? Chcesz być harcerzykiem — proszę bardzo. Ale nie wmawiaj sobie, że robisz to dla dobra Neli. Byłabym wdzięczna, gdybyś zrobił wszystko, by niczego nie spieprzyć.
Lovell zmarszczył brwi i zgrzytnął zębami. Ostre słowa Olsen były trochę zbyt celne.
—  Współpraca? To zależy od tego, co planujesz. Zdradź mi to, a wtedy ja powiem, czy zamierzam coś spieprzyć.
—  Planuję robić jak najmniej. Jestem tu, by obserwować, słuchać i uczyć się. Bez interweniowania, bez wtrącania się. Zostawimy ją w spokoju, póki nie znajdziemy najlepszego sposobu udzielenia jej pomocy. Na razie obserwowanie i ocena, jak powiedział sędzia. Ani mniej, ani więcej. — Po upływie trzech miesięcy Paula miała zamiar wysunąć  argumenty  tak nieodparte,  że  sędziemu  Hazanowi  nie
70
pozostanie nic innego, jak przekazać Neli jej i wydziałowi psychiatrycznemu szpitala w Seattle.
—  Tak jak obserwowanie ptaka? — zapytał Lovell. Paula Olsen skinęła i spojrzała mu niewzruszenie w oczy.
—  Jasne. Jak obserwowanie ptaka...
Lovell zakradł się do chaty Neli niczym włamywacz. Poruszał się jak najciszej, cal po calu pokonując werandę i wnętrze kuchni. Drzwi do sypialni były lekko uchylone i mógł zobaczyć leżącą na łóżku, pogrążoną we śnie Neli.
Przykląkł powoli, bojąc się, że trzask stawów może ją przebudzić, i wyciągnął z kieszeni mały magnetofon. Wsunął go jak najdalej do pokoju, włączył i czekał. Trwał bez ruchu, czekając w gęstniejącym mroku.
Po chwili Neli zaczęła popiskiwać, jednakże jej oczy pozostały zamknięte. Z sypialni dobiegł cichy okrzyk, dźwięk pośredni między jękiem a zawodzeniem.
—  Aiee... aiee...
Był tak pełen skargi i żalu, że serce Lovella dosłownie rwało się ku Neli.
Potem, bez ostrzeżenia, krzyk ustał i rozbrzmiał jakby inny, bardziej kojący głos.
—  Akać ni, та'иіка. Ма'Шка, ziabik та'иіка, akać ni... Po chwili powrócił ten zawodzący, melancholijny. I znów:
—  Ni boi, ni boi, niakać. Ni, ni, kojnie, ziabika. Ma utka ziabika, koju, koju. — Drugi głos był tak łagodny, tak pełen miłości, że Lovell odnosił wrażenie, iż w sypialni znajdują się dwie osoby. Głowa pękała mu od natłoku pytań.
Potem głos stał się bardziej rytmiczny; Neli zaczęła śpiewać.
—  Koju mija, koju ija. Koju kizia, koju bazia. Koju lali, koju aj. Koju utki'taj...
A później zapadła cisza.
Lovell zaniósł magnetofon do Pauli Olsen i podał go jej — była to propozycja zawieszenia broni.
—  Myślę, że uznasz to za interesujące — powiedział- Miał dobre intencje, ale nie potrafił odmówić sobie nutki zarozumiałości, jak
71
gdyby już ją pokonał — kmiotek bijący zręcznego zawodowca w jej własnej grze.
Paula przesłuchała nagranie i w głębi duszy była pod wrażeniem, ale zareagowała w sposób, którego Lovell raczej się nie spodziewał. Był przygotowany na zadowolenie, zdumienie, ciekawość, ponure przyznanie, że została pokonana — oczekiwał wszystkiego, tylko nie wybuchu złośliwej furii. Paula Olsen zaskoczyła go kompletnie.
—  Do diabła, jak myślisz, co ty robisz? — wrzasnęła dziko. — Jak śmiałeś pogwałcić jej prywatny teren?
Lovel przez chwilę był zbity z pantałyku, ale nie ustąpił.
—  O co chodzi? Zazdrosna?
Olsen ze wstrętem potrząsnęła głową.
—  Jezu, myślałam, że mamy to za sobą. Może nie obchodzi cię, co próbuję osiągnąć, ale co z odrobiną zwykłego szacunku dla Neli?
—  Ona nie jest rzadkim ptakiem — warknął. — Jest człowiekiem. Słuchaj... — Z trzaskiem włączył magnetofon. Ni, ni, kojnie, ziabika. Ма'Шка, ziabika, koju, koju... — Magnetofon nie należał do najlepszych, dlatego głos Neli był lekko zniekształcony i słaby, ale zawarty w słowach ładunek emocji nie ulegał wątpliwości.
—  Chcę ją poznać — powiedział gorliwie Lovell. — Chcę nauczyć się jej języka.
Była to walka, ale Paula Olsen zmusiła się do zachowania spokoju. Okazywanie gniewu nie wywierało najmniejszego wpływu na upór Lovella. Może nadeszła odpowiednia pora, by spróbować przyjaznej perswazji.
—  Okay... okay... Słuchaj. To nie jest zabawa.
—  Wiem.
—  Ale czy choć trochę rozumiesz, jakie to niezwykłe? Ludzie nie wymyślają prywatnych języków tak po prostu. Analiza językowa jest niezwykle wyspecjalizowaną dziedziną i ty nie masz na jej temat zielonego pojęcia.
—  Skąd wiesz?
Paula nieomal wybuchnęła śmiechem.
—  Ponieważ j a niczego o tym nie wiem.
Lovell ruchem ręki odpędził od siebie jej bezbłędną logikę. — W każdym razie, to nie ma znaczenia. Nie chcę analizować jej języka. Chcę z nią porozmawiać.
—  Ale po co? Dlaczego chcesz z nią porozmawiać?
72
—  Bo ją lubię — stwierdził po prostu Lovell.
—  Lubisz ją? Kapitalnie. Ja też ją lubię. Ale bez względu na to, musimy być profesjonalistami.
Lovell powoli pokiwał głową, jak gdyby wreszcie spłynęła nań prawda.
—  Aha, kapuję... jesteśmy profesjonalistami, więc to znaczy, że nie możemy angażować się emocjonalnie w sprawy pacjentów, prawda?
Paula przytaknęła ruchem głowy.
—  To prawda.
—  No cóż, ja uważam, że to bzdura, Olsen. Neli stała się częścią twego życia, a ty jej. Jesteś zaangażowana, czy ci się to podoba, czy nie.
—  Jesteś niemożliwy. — Paula odwróciła się i odeszła do łodzi mieszkalnej. Jej piersi wznosiły się ciężko, a policzki miała zaczerwienione, jak gdyby prawda zawarta w jego słowach uderzyła ją w twarz.
Rozdział 11
Długi dzień pracy doktor Amy Blanchard zbliżał się do końca. Zamknęła biuro i przygotowała się do odejścia, gdy na zwyczajowe miejsce przed drzwiami zajechał jeep Lovella. Doktor Blanchard nie wyglądała na uszczęśliwioną.
Lovell wyskoczył z samochodu i podniósł ręce, jakby mierzyła do niego z pistoletu.
—  Przepraszam, przepraszam. Nie musisz nic mówić. Wiem, co czujesz.
—  Poważnie? — rzuciła cierpko Amy Blanchard. — I с о czuję?
—  Masz ochotę mnie zabić, prawda? Lekarka potrząsnęła głową.
—  Pudło. Nie miałabym wówczas z ciebie żadnego pożytku, Jerry. Oczywiście z żywego też niewiele mam, przynajmniej nie ostatnio.
Jerry Lovell skrzywił się. Jego wspólniczka wyglądała na zmęczoną i mówiła podobnie. Wysiłek związany z przyjmowaniem własnych pacjentów i pacjentów Jerry'ego zaczął ją przerastać.
—  Poczekaj, dopóki nie usłyszysz, co mam do powiedzenia. Chcę trzy miesiące urlopu.
Amy jakby zapadła się w sobie: słowa Lovella były kolejnym brzemieniem rzuconym na jej ramiona.
—  Trzy miesiące! Jerry, nie mogę...
—  Postaram się o zastępstwo — zapewnił spiesznie. — Nie stracisz ani centa. Zrobię wszystko, co tylko zechcesz, Amy. Tylko daj mi te trzy miesiące. Proszę.
74
Amy Blanchard wpatrywała się w jego oczy tak intensywnie, jakby próbowała w ten sposób odczytać jego myśli.
—  Dlaczego ona jest dla ciebie taka ważna?
—  Ona mnie potrzebuje — odparł Lovell, bezradnie wzruszając ramionami. — Nie mogę zostawić jej na łasce tej psychicznej wiwisek-cjonistki.
—  A co będzie po upływie trzech miesięcy? — zapytała Amy. — Co potem? Czy zamierzasz zostać jej opiekunem na całe życie? To mogłoby trwać latami.
—  Nie interesują mnie lata... Na razie musimy zobaczyć, co się stanie w ciągu dziewięćdziesięciu dni. — Niespokojnie szurnął nogą w kurzu. — Nie prosiłbym, gdybym nie myślał, że to ważne. Mogę dać jej życie, Amy.
—  Jesteś pewien?
—  Tak, jestem. — Prawdę mówiąc, Lovella nękała plaga wątpliwości: wcale nie był pewien, czy może cokolwiek zrobić dla Neli. Ale był zdecydowany trzymać ją z dala od wszelkich instytucji, z dala od natrętnych badań. Nie chciał, by Neli stała się przedmiotem studiów czy obiektem ciekawości.
—  Och, Jerry... — powiedziała lekarka, ze smutkiem kiwając głową. — Przypuszczam, że to dla ciebie ważne... — Wzruszyła ramionami i uśmiechnęła się ponuro. — Czy mam jakiś wybór?
Neli, widmo za rozżarzoną w świetle lampy firanką, stała nieruchomo, wpatrzona w noc. Spoglądała poza łódź mieszkalną, równie niestosowną w tym miejscu jak drapacz chmur, na drzewa i jezioro. Jej oczy przeszywały mrok, jakby widziała coś, czego nikt inny nie potrafił dostrzec.
Zaczęła nucić, niski pomruk wznoszący się z jej gardła przepełnił wnętrze sypialni. Miała wrażenie, że roztapia się w tym dźwięku, zatraca we własnych wspomnieniach. Stopniowo Neli zniknęła, a w jej miejscu pojawiały się bliźniaczki o poważnych i bladych twarzach. Siostry toczyły rozmowę bez słów, która wiązała je na podobieństwo łańcucha, w wyniku czego niejako stały się jedną osobą...
75
Czerwona kula wschodzącego słońca wzniosła się ponad srebrnym dyskiem jeziora, w wodzie odbijały się długie girlandy światła. Rozległ się cichy plusk, taki jaki mogłaby wytworzyć ryba. Paula Olsen wyskoczyła na powierzchnię i położyła się na wodzie. Płynęła na plecach, patrząc w spokojne błękitne niebo. Była silną, pewną pływaczką, i tnąc wodę w drodze do brzegu ledwie wzbudzała fale.
Woda, zimna i orzeźwiająca, wspaniale odświeżyła jej zmęczone ciało i umysł. Paula siedziała do późna w nocy, czytając i rozmyślając, bezskutecznie próbując rozwiązać tajemnicę, jaką była Neli.
Neli nie pasowała do żadnego ze znanych profili dzikich dzieci i jej rozwój zdawał się podążać własnym, jedynym w swoim rodzaju torem. Wszystkie będące przedmiotem studiów dzikie dzieci przebywały w zamknięciu, w większości przypadków były psychicznie opóźnione i padały ofiarą różnorodnych form psychicznego, psychologicznego i seksualnego nadużywania. Pobieżne badanie sugerowało, że Neli nie była w żaden sposób wykorzystywana, a test krwi przekreślił możliwość obciążenia jakąś chorobą przedurodzeniową czy dziecięcą. Wydawało się, że również dolegliwości metaboliczne nie wchodzą w rachubę.
Olsen pruła wodę długimi, powolnymi ruchami rąk. Tych parę minut relaksu miało być jej jedyną formą wypoczynku w ciągu dnia. Doskonale zdawała sobie sprawę, że jej czas jest ograniczony, że trzy miesiące miną jak z bicza strzelił — z doświadczenia wiedziała, że szczegółowa analiza wymagałaby lat studiów. Ona zaczynała w punkcie zerowym i w bardzo krótkim czasie musiała stworzyć podstawy do dalszych badań tego unikalnego przypadku. Było to trudne zadanie nawet w jak najlepszych okolicznościach, a ona w dodatku była zaszyta w dziczy, bez możliwości korzystania z odpowiedniego laboratorium czy pierwszorzędnej biblioteki, bez starszych kolegów, mogących służyć profesjonalną radą czy osądem. I co więcej, nie miała wolnej ręki, by postępować w sposób uważany za odpowiedni. Miała na karku Jerry'ego Lovella.
Paula podniosła głowę i w przelocie ujrzała wjeżdżającego na polanę jeepa. Przyspieszyła, z wigorem płynąc do brzegu. Wyskoczyła z wody i otrząsnęła włosy, potem szybko ruszyła do łodzi.
Lovell wysiadł z jeepa i szedł w kierunku namiotu, gdy nagle stanął jak wryty i spojrzał na chatę. Przez środek polany, zwisając z najniż-
76
szych gałęzi, biegł gruby kabel — od chaty Neli prosto do łodzi. Jerry prześledził go wzrokiem, potem zawrócił i pomaszerował do łodzi. Nawet z oddali Paula mogła poznać, że jest zły.
Nim dotarła do drzwi, Lovell zniknął w kabinie. Ze straszliwym zafascynowaniem wpatrywał się w ustawiony na stole monitor wideo. Na ekranie widniała sypialnia — sypialnia Neli — i sama Neli spowita słabym bursztynowym światłem, śpiąca w łóżku. Sądząc z kąta, pod jakim było widoczne wnętrze, kamera musiała zostać zamontowana między krokwiami, w miejscu, gdzie Lovell znalazł Neli.
Słabe oświetlenie zacierało szczegóły, ale inwazja nie mogła być bardziej wyraźna.
—  Nie mówiłaś mi nic o kamerach wideo — powiedział Lovell, gdy Paula Olsen weszła na łódź. Był zły, ale nie omieszkał zauważyć, że Paula pływając miała na sobie koszulkę i niewiele ponad to. Mokra bawełna szczelnie przywierała do jej skóry, podkreślając doskonałą figurę.
—  To dużo mniej natrętne, niż gdybyśmy mieli tam wchodzić. Jeżeli sprawia, że czujesz się jak podglądacz... — Paula nonszalancko wzruszyła ramionami. Wyciągnęła ręcznik z szafki i zarzuciła go na plecy. — To twój problem. Będziesz musiał rozwiązać go na własną rękę.
—  Nie o to chodzi — warknął. — Zawarliśmy umowę. Nie uprzedziłaś mnie.
—  W porządku. Teraz ci mówię.
Lovell przez chwilę patrzył na ekran. Neli ledwo poruszała się pod okryciem i po raz pierwszy widział ją całkowicie spokojną. Musiał przyznać, że niezauważalne umieszczenie kamery w domu Neli było ważnym osiągnięciem.
—  Założyłaś ją dziś w nocy? Paula skinęła.
—  Nawet się nie przebudziła.
—  Jak, do diabła, to ci się udało?
—  Zachowywałam się bardzo cicho — odparła z pełnym wyższości uśmieszkiem. — Nawet nie potrzebowałam wiertarki. Użyłam taśmy izolacyjnej i klamerek.
—  Czego nauczyłaś się na studiach podyplomowych — skomentował Lovell, kierując uwagę na ekran.
Neli zbudziła się. Otworzyła oczy i usiadła. Wyciągnęła lewą rękę
77
i lekko pogładziła stojące obok łóżka lustro, pieszcząc odbicie własnej twarzy.
—  Mogę się ubrać? — zapytała Paula. Lovell nie mógł oderwać oczu od ekranu.
—  Tak. Jasne. Za minutkę.
— Teraz.
— Tak, tak — mruknął, niechętnie kierując się do drzwi. Zatrzymał się, by zabrać taśmę z nagraniem, jakie Paula zrobiła dzień wcześniej. — Pozwolisz, że pożyczę...
Lovell przez całe przedpołudnie spacerował po polanie, ze słuchawkami walkmana na uszach, na okrągło przesłuchując nagranie z głosem Neli.
W trakcie wymawiał głośno słowa, jak aktor uczący się roli. Najważniejsza część ćwiczenia — i najbardziej trudna — polegała na dopasowaniu się do miękkiego, kojącego tonu Neli. Jej głos był dużo wyższy, musiał więc zniżyć głos prawie do szeptu. W miarę powtarzania słów, zaczął rozumieć może nie ich dokładne znaczenie, ale ogólny sens.
—  Ni, ni, hojnie, ziabika. Ма'Шка ziabika, koju, koju — mruczał. Widział, jaki efekt wywiera na Neli słowo ziabika. Był natychmiastowy i tak silny, że to pojedyncze słowo pokonywało głęboko zakorzeniony instynkt samozachowawczy, instynkt strachu i ucieczki. Lovell przypuszczał, że ziabika jest pieszczotliwym słowem używanym przez Violet Kellty, słowem, które Neli musiała słyszeć od kołyski, słowem, które oznaczało miłość i bezpieczeństwo.
Przewinął taśmę i raz jeszcze odtworzył drugą połowę nagrania. Zdawało się, że głos Neli przepełnia mu głowę. Koju mija, koju ija... koju kizia, koju bazia. Koju lali, koju aj, koju utki'taj...
„Kojnie" i „koju" były oczywiście słowami uspokajającymi, dźwiękami, które kołysały i koiły. Kadencja była powolna i łagodna, pełna krzepiącego spokoju. Nie potrafił odgadnąć znaczenia innych słów, ale był przekonany, że to przyjdzie z czasem.
Rozdział 12
Gdy Jerry Lovell wchodził po zniszczonych stopniach na werandę, usłyszał przerażony krzyk i rumor, jakby Neli w pośpiechu uciekała w głąb domu.
Zdawał sobie sprawę, że każdy jego krok wpędza Neli w panikę i nienawidził się za to. Mimo wszystko przełamał się i wszedł do kuchni, a potem zajrzał do sypialni. Neli przycupnęła w kącie, zgarbiona i spięta, i obserwowała go pełnymi przerażenia oczyma.
Lovell bardzo wolno osunął się na kolana, pokazując jej puste dłonie.
—  Nie ma się czego bać — rzekł niskim i spokojnym głosem. — Proszę, nie bój się. — Przesunął się w jej stronę, nie na tyle blisko, by odebrała to jako zagrożenie, ale by mogła, po raz pierwszy, dobrze mu się przyjrzeć. Lecz jej twarz pozostała pusta, bez śladu zrozumienia.
—  Nazywam się Jerry — powiedział. — Jerry. — Podniósł palec i wskazał na nią. — Neli. — Potem wskazał na siebie. — Jerry.
Oddech Neli stał się szybszy i płytki, piersi wznosiły się niespokojnie, oczy śmigały z boku na bok. Neli zaczęła zawodzić i młócić powietrze drżącymi spazmatycznie rękoma. Lovell widział, że zaraz zacznie wrzeszczeć i nie miał wyboru — musiał zagrać swą kartą atutową.
—  Ni, ni — zaczął uspokajającym tonem. — Kojnie ziabika. Słowa wywarły piorunujący efekt. Przez jej twarz przemknął wyraz
zdumienia. Zamrugała szybko, a potem rozejrzała się, jak gdyby głos dochodził z jakiegoś innego miejsca w pokoju. Nawet nie spojrzała na Lovella.
—  Koju, cii, koju aj. Koju utki'taj.
79
Neli stopniowo uspokajała się, już nie oddychała tak pospiesznie. Jej spięte ciało rozwinęło się jakby, ale nadal nie patrzyła na Lovella. Zdawało się, że jego słowa rzuciły na nią czar.
Lovell naciskał dalej.
—  Ni, ni, hojnie, ziabika. Ма'Шка ziabika...
Wreszcie Neli podniosła głowę. Jej oczy były pełne łez i milczącej prośby; błagała go o coś, czego nie potrafił zrozumieć. Czuł narastającą frustrację — udało mu się nawiązać kontakt, ale nie potrafił zrobić ani kroku dalej. Chciał krzyknąć głośno i złapać ją; chciał błagać, by do niego przemówiła, by powiedziała, czego chce.
Nabrał powietrza w płuca, starając się nie stracić zimnej krwi. Zachowanie Neli mogło być odbiciem jego własnego. Jeżeli on pozostanie spokojny, ona również.
—  Ма'Шка ziabika — mruknął.
Popełnił błąd. Jej opanowanie zniknęło i Neli rzuciła się tak, jakby uderzył ją pięścią w twarz. Widział, że wpada w panikę. Podczołgała się do lustra, wyciągnęła rękę i spróbowała pogładzić swe odbicie.
—  Ja'a... ja'a — krzyknęła.
Słowa pochodziły z samego serca i Lovell poczuł ból. Neli zaczęła kołysać się rytmicznie, wyciągając ręce do własnego odbicia.
—  Wa a ja, ja awa... — wyszeptała.
Przycisnęła całą dłoń do lustra i oparła o nie czoło, jakby chciała je ochłodzić. W jej wyobraźni szkło ustąpiło niczym powierzchnia czystej, spokojnej sadzawki, i przez chwilę palce dwóch rąk splotły się ze sobą. Neli i jej siostra bliźniaczka klęczały na podłodze, ze splecionymi rękoma, stykając się czołami.
—  Ja'a — mruczała Neli. Przeciągnęła palcem po twarzy, pieszcząc własny policzek. — Ja'a...
—  Ona ma osobowość obiektywną i subiektywną — powiedziała Olsen. — Nigdy wcześniej nie spotkałam się z tak doskonałą projekcją.
—  Rzeczywiście — zgodził się profesor Paley.
Podczas gdy Paula Olsen wykonywała swą pracę terenową w Richfield, Paley nie marnował czasu w Seattle. Sprowadził dwoje innych lekarzy, Harry Goppela, specjalistę w dziedzinie zachowań, oraz Jean Malinowski, eksperta od urazów dziecięcych. Goppel był behawiorystą z krwi i kości, wyznawcą szkoły, która obiektywne zachowanie
80
jednostki uznaje za jedyną podstawę oceny jej charakteru psychologicznego. Prosto mówiąc: Neli była taka dlatego, że została w ten sposób wychowana.
Jean Malinowski znała tak dobrze ciemną stronę życia, leczyła tak wiele wykorzystywanych i źle traktowanych dzieci, że niczego nie była pewna — szczególnie w kwestii rozwoju. Jej zadanie w zespole miało polegać na doszukiwaniu się w Neli jakichś dowodów wskazujących na to, że w przeszłości przeżyła tragedię, która wywarła określony efekt na jej zachowanie jako osoby dorosłej.
Wszyscy siedzieli w półmroku sali seminaryjnej szpitala w Seattle, słuchając sprawozdania Pauli Olsen i oglądając nagrane przez nią taśmy wideo.
Na ekranie Neli dotykała lustra. „Ja'a", powiedziała. „Ja'a". Potem dotknęła policzka.
Paula za pomocą pilota przesunęła taśmę.
—  Widzicie? Osobowość obiektywna. — Neli dotknęła odbicia w lustrze. Olsen przewinęła dalej. — Osobowość subiektywna. To , ja" jest w lustrze.
—  Dziwne — oznajmił Goppel. — Nie sądzicie? Paula Olsen skinęła.
—  Tak. Można by przypuszczać, że będzie odwrotnie. Ale to , ja" jest tam. Prawie tak, jakby się przemieściła.
Na ekranie widniała zamrożona w ruchu twarz Neli. Goppel przysunął się, by przyjrzeć się jej z bliska.
—  Zdaje się, że ona płacze.
—  To prawda — potwierdziła Paula. — Prawdopodobnie w odpowiedzi na to, że doktor Lovell przemówił do niej w jej własnym języku. Łzy to najbardziej naturalna reakcja.
—  W jej własnym języku? — powtórzył Goppel. — Stworzyła własny język?
—  Prywatny język. Używany przez nią i matkę. Jej matka zmarła niedawno i nagle pojawił się ktoś obcy, mówiący tym tylko jej znanym językiem. W takiej sytuacji łzy są całkowicie normalne.
Goppel potrząsnął głową, jak gdyby nie był całkiem pewien, co usłyszał.
—  Stworzyła własny język? Paley uśmiechnął się.
—  Zaprezentuj Harry'emu próbki nellijskiego, Paula...
6   — NeU                                                                                                                                           81
—  Okay. — Olsen zajrzała do notatek i cofnęła taśmę.
Jean Malinowski dotknęła własnego policzka, niezdarnie naśladując Neli.
—  Co oznacza ten gest? — zapytała.
—  Trudno powiedzieć. — Paula Olsen ściągnęła brwi i zerknęła do notatek. — To gest idiosynkratyczny. Może być formą wskazywania. Neli wykonała go, gdy wskazywała „ja". — Zatrzymała taśmę i ekran ściemniał.
—  Zanim posłuchamy, jak mówi, proszę pamiętać, że degradacja mowy jest. zwodnicza. Jej matka cierpiała na dysfazję. Ale co do pochodzenia form idiosynkratycznego słowa... — Paula wzruszyła ramionami i włączyła taśmę — ...może wy mi je wyjaśnijcie.
Po chwili zobaczyli Neli siedzącą na łóżku, z kolanami podciągniętymi do piersi, stopami zahaczonymi o skraj materaca. Ręce obejmowały chude nogi tak, jak obręcze beczki trzymają razem klepki. Neli kołysała się łagodnie i mówiła do siebie po cichu. Jej głos był stłumiony, ale słowa naglące, jak gdyby przekonywała się do czegoś.
„Obi'ada, nadzie e'szny, uiodu żony па'а'сіа" mruczała. „Emie zbóc'kie".
Goppel i Malinowski obserwowali ją, sparaliżowani jej zachowaniem i brzmieniem jej głosu. Nawet Paley i Olsen, którzy widzieli nagranie wcześniej, byli zafascynowani.
Wreszcie odezwał się Goppel.
—  To niewiarygodne.
Głos Neli przybrał na sile. „Ри'сі ona, źnili tego isa'e'lego..." Obraz na ekranie był ziarnisty i drżący, dźwięk cechował się pustym tonem spowodowanym przez otwarty mikrofon i był przefilt-rowany przez maleńki głośnik, ale mimo to Neli i jej mowa były całkowicie frapujące. Eksperci wytężali słuch i wzrok, by wyłapać każdą sylabę i nie pominąć żadnego ruchu.
—  Jest transkrypcja jej mowy? — zapytał Goppel.
—  Zrobiłam, co mogłam, ale uchwycenie wszystkiego nie jest łatwe — powiedziała Paula. — Jak słyszycie, nagrania są dość prymitywne.
—  Jeżeli zajdzie taka potrzeba, możemy sprowadzić filologa, który opracuje nam bardziej dokładną transkrypcję. — Paley zajrzał do swoich notatek. — Obecnie najważniejszą rzeczą jest
82
zebranie materiałów umożliwiających przejęcie tej sprawy. Gdy tylko zostaną uregulowane kwestie prawne, nasza praca stanie się dużo łatwiejsza.
Profesor mówił tak, jakby rzeczone kwestie prawne stanowiły pomniejszy problem. Paula Olsen była bardziej sceptyczna i żałowała, że nie podziela przekonania swego mentora.
—  Czy przeniesienie jej tutaj jest niemożliwe? — zapytała Jean Malinowski. Uśmiechnęła się nieśmiało do Olsen. — Paula, twoje osiągnięcia są rewelacyjne, ale dogłębnych badań nie można przeprowadzić w terenie.
Goppel zgodził się z nią.
—  Nie chodzi nam o badania antropologiczne, a o zapewnienie opieki medycznej.
Paula Olsen starała się ukryć swoje niezadowolenie i nie wypowiadać się z gniewem. Ale również nie zamierzała wycofać się ze swoich roszczeń.
—  Sąd ustanowił, że na razie nie można zabierać jej z domu. To proste. Podejmiemy wyzwanie po upływie trzech miesięcy; tymczasem musimy pracować w oparciu o to, co mamy. — Olsen patrzyła to na Jean Malinowski, to na Goppela. — J a nie mam problemów z życiem w lesie. W waszym przypadku można powiedzieć, że własny dom Neli jest jak najbardziej właściwym miejscem do przeprowadzenia rzeczywistych studiów.
—  Nie zgadzam się — rzuciła szybko Malinowski.
—  Ma pani prawo, pani doktor. Paley szybko stłumił nieporozumienie.
—  Sąd i Lovell stanowią problem, z którym rozprawimy się we właściwym czasie. Na razie, Paula, dalej wykonuj dobrą robotę. — Uśmiechnął się ciepło, ale jego słowa sugerowały, że Paula nie może zapominać, iż jest młodszym członkiem zespołu.
—  Lovell? — powiedział Goppel. — Kto to jest Lovell? Paula przewróciła oczyma.
—  Jerry Lovell jest miejscowym lekarzem, który ustanowił się obrońcą Neli. To on doprowadził do rozprawy.
—  Wiejski lekarz? Ma jakąś specjalizację? — Goppel uśmiechnął się lekko. Paula miała wyraźne wrażenie, że doktor Goppel nie żywi wielkiego szacunku dla lekarzy ogólnych. Spegalizacja była jedynym sposobem wspięcia się na szczyt kariery medycznej.
83
—  Chcecie poznać pewien interesujący szczegół? — zapytał Paley. — Tak się składa, że Lovell nie jest zwyczajnym wiejskim lekarzem.
—  Nie? — powiedziała Paula. Jakoś ta informacja nie zaskoczyła jej tak bardzo, jak powinna.
—  Nie. Trzy lata temu Jerome Lovell był starszym konsultantem na onkologii w szpitalu dziecięcym.
—  Sprawdzał go pan?
—  Lubię wiedzieć, kto kwestionuje moje zawodowe decyzje. Muszę przyznać, że byłem zaskoczony jego referencjami.
—  To znaczy? — zapytał Goppel.
—  Stowarzyszenie lekarzy i chirurgów w Nowym Jorku — odparł Paley. Wyglądało na to, że naprawdę jest pod wrażeniem. — A później praca w Instytucie Farbera w Bostonie... Nieźle, jak na wiejskiego lekarza ogólnego.
—  Onkologia dziecięca — powiedziała Paula. — To wyjaśnia jego stosunek do Neli.
—  Co masz na myśli? — zapytała Malinowski.
—  Pytałam go, czy zawsze angażuje się w przypadki swoich pacjentów. Powiedział: „Staram się". — Paula Olsen nagle posmutniała. — Nie potrafię wymyśleć bardziej angażującej praktyki niż ta związana z dziećmi chorymi na raka.
—  No cóż — mruknął Paley — już nie będzie się angażował. — Zebrał dokumenty i wstał. Było jasne, że zamierza zamknąć zebranie.
—  Co się stało? — zapytała Paula. — Odszedł? Paley wzruszył ramionami.
—  Odszedł czy został do tego zmuszony? Za kilka tygodni czeka nas kolejne przesłuchanie przed sądem. Nie pozwólmy, by znów wszedł nam w drogę.
Ku zaskoczeniu Pauli, Al Paley uparł się, żeby odprowadzić ją do samochodu.
—  Tak między nami, Paula, co zamierzasz zrobić z doktorem Lovellem?
Paula wzruszyła ramionami i skrzywiła się.
—  A co mogę? Powiedziałam mu, żeby nie wchodził do chaty. Powiedziałam mu, żeby dał jej spokój. Ale on robi, co chce.
—  Wykonujesz dobrą robotę. Po prostu zadbaj, żeby niczego nie popsuł. To zbyt ważne.
84
—  Co mam zrobić? Wyciągnąć go za włosy? Paley zatrzymał się i spojrzał Pauli prosto w oczy.
—  Doktor Lovell myśli, że jest jedynym przyjacielem Neli, prawda? Rycerzem, broniącym jej przeciwko siłom ciemności?
—  Tak. Mniej więcej. Paley ruszył dalej.
—  Zatem pokieruj nim uważnie, Paula. Ludzie go lubią — a to oni wnoszą skargi. Nikt nie wywołuje takiego piekła jak zlekceważony członek lekarskiej profesji.
—  Więa co pan radzi? Ustąpić? Pozwolić mu, by nadal robił to, co uważa za stosowne?
—  Tego nie mówię... po prostu znajdź sposób, który pozwoli ci z nim pracować, spróbuj przeciągnąć go na swoją stronę. To tylko dziesięć tygodni, później sprawa znów znajdzie się w sądzie. Kiedy chcesz, potrafisz być naprawdę czarująca.
Paula wybuchnęła śmiechem.
—  Chce pan, żebym uwiodła tego faceta? Nie ma mowy!
Jerry Lovell nieświadom, że jego przeszłość — i przyszłość — jest przedmiotem dyskusji w pokoju seminaryjnym wiele mil dalej, siedział na podłodze w sypialni Neli. Był ogromnie uradowany postępami, jakie zaszły w ich stosunkach. Neli akceptowała jego obecność, choć nadal trzymała się w pewnej odległości, nie śmiejąc zbliżyć się do niego. Krążyła po pokoju i za każdym razem, gdy mijała lustro, gładziła swoje odbicie. Ani razu nie spojrzała na Lovella wprost, ale przez cały czas obserwowała go kątem oka, rejestrując jego każdy ruch.
—  Neli? — powiedział.
Bez odpowiedzi. Spróbował słów, które wyzwoliły reakcję ostatnim razem.
—  Ма'Шка ziabika — powiedział. Neli nie odezwała się, ale zatrzymała, jak gdyby chcąc pokazać, że jego słowa wywarły na niej wrażenie. Po chwili podjęła przechadzkę.
—  Nie będziesz miała nic przeciwko, gdy będę mówił? Uznał, że jej milczenie wyraża zgodę.
—  Okay... — Rozejrzał się po pokoju, pogrążonym w świetle i cieniu. — Podoba mi się tutaj. To spokojne miejsce.
85
Neli krążyła po sypialni, Lovell siedział niedbale w kącie. Mówił niskim głosem, trochę do siebie, wolno, jak gdyby wyczuwał drogę.
—  Wiesz co? Miałaś dobry pomysł. Mieszkasz z ludźmi, masz problemy. Najpierw pakują cię w kłopoty, a potem zostawiają, no nie?
—  Czy kiedykolwiek byłaś samotna, Neli? — Był zmęczony i jego irlandzki akcent tego wieczora zdawał się bardziej wyraźny. Neli milczała.
—  Nigdy nie miałem rodzeństwa — ciągnął, jakby mogła zrozumieć każde słowo. — To bardzo niezwykłe jak na irlandzką rodzinę. Poważnie... W sąsiednim domu mieszkała rodzina, Connorowie, którzy mieli siedmioro dzieci. Siedmioro! — Uśmiechnął się szeroko, jakby to miało pomóc Neli w uwierzeniu, że rodzina może być tak liczna. — Wrzeszczą i wyją. Bawią się. Ja wyglądam... — Zrobił ramkę z rąk wokół twarzy. — Wyglądam przez okno.
Cofnął się pamięcią w przeszłość, pozwalając, by przewijała się przed jego oczyma jak fragment starego, ziarnistego filmu.
—  Pamiętam, jak kiedyś, gdy byłem w domu, usłyszałem muzykę. Orkiestra dęta... Parada, rozumiesz, szła ulicą. Dzieciaki biegły z przodu. Orkiestra grała naprawdę głośno, wiesz. Wybiegam na schody przed domem — dalej nigdy sam nie chodziłem... A wtedy z sąsiedniego domu wypada Jamie Connor, łapie mnie za rękę i wyciąga na ulicę.
Wstał powoli, stopniowo coraz bardziej ożywiony rozbudzonymi wspomnieniami. Neli patrzyła na niego.
—  Orkiestra gra marsza. Jamie trzyma mnie za rękę, robimy tak... — machnął ręką w górę — ...ta-ra-ra-bum-di-ej! Idziemy ulicą. Jakiś inny dzieciak łapie mnie za rękę z drugiej strony... — Zamachnął się drugą ręką, wysoko. Teraz wymachiwał obiema rękami, kołysząc się w przesadnym marszu. — Ta-ra-ra-ra! Ta-ra-ru-raj! Zaraz za mną idzie orkiestra. Trąbki i puzony, i wielki bęben... Maszeruję, jestem z innymi dzieciakami — Bum-ba-ba, bum-ba --ba— wiesz. Rozumiesz, o czym mówię? Nie byłem sam. Nie rozmawialiśmy, tylko...
Wymachiwał rękoma, kołysał się, na jego twarzy płonęła radość tego letniego dnia sprzed wielu lat. Neli przestała krążyć. Teraz nie spuszczała go z oka.
—  A'jou — powiedziała cicho.
Bez śladu strachu czy wahania podeszła do niego. Lovell znieru-
86
chomiał z rękoma uniesionymi w górę. Nie śmiał poruszyć się z obawy, że zniszczy tę chwilę.
—  A'jou idzi edzie'u Neli — dodała, wpatrując się w niego intensywnie. — J'ey a'jou?
Poznał, że było to pytanie, ale w odpowiedzi mógł zdobyć się jedynie na próbę powtórzenia jej słów.
—  J'ey a'jou.
Jej reakcja była równie natychmiastowa, co niespodziewana. Nagle szeroki, złoty, oszałamiający uśmiech rozświetlił jej bladą twarz. Oczy Neli roziskrzyły się szczęściem i przez chwilę Jerry był wprost oszołomiony jej pięknem.
Ale było coś więcej. Miał wrażenie, że pękła oddzielająca ich bariera, że w końcu poczuła do niego zaufanie, co z kolei spowodowało istną lawinę słów i gestów.
Neli splotła palce.
—  0'kie'i maa teś u ana, o... — Jej głos nagle zmienił się, jakby naśladowała kogoś innego. — Neli, Neli akać, akać, ni dzieć maa teś da'eko, mea teś edzie.
Jej oczy omiatały jego twarz, szukając śladów zrozumienia. Wydawało się, że zaprasza go do swego świata, mówiąc mu coś, co ma niezwykle wielką wagę dla niej i dla sposobu, w jaki żyła.
—  Neli... — zaczął, niepewny, co zrobić dalej. Jedyne, czego był pewien, to to, że Neli mówi, że chce z nim rozmawiać. Ten potok słów dowodził, że Neli posługuje się prawdziwym językiem, językiem tak złożonym i żywym jak każdy inny.
Jak gdyby dla podkreślenia tego faktu Neli znów przemówiła. Lovell miał wrażenie, że chce wyjaśnić czy rozszerzyć to, co powiedziała wcześniej. Lekko pogładziła się po policzku — była to delikatna, charakterystyczna pieszczota, która zdawała się być częścią jej słownika tak samo, jak każde z naładowanych emocjami słów.
—  I? Maa idzi ni, a'jou idzi, uś Neli feliss, uś koju, uś użo koju. Prada? — Znów spojrzała na niego pytająco.
Jej raptowny entuzjazm i okazanie zaufania przyprawiały go o zawrót głowy.
—  Prada — powiedział zdecydowanie.
—  Je'y a'jou?
Lovell energicznie pokiwał głową.
—  Jerry a'jou.
87
Neli opadła na ręce i kolana i ruszyła w jego stronę. Jej ruchy były niepewne i czujne, ale kiedy zatrzymała się, podniosła prawą rękę, dłonią na zewnątrz, patrząc mu prosto w oczy. Był to ten sam gest, który, jak widział, wykonywała przy lustrze. Powoli wzniósł lewą rękę i przyłożył ją do jej dłoni. Oboje zastygli na chwilę — Lovell ledwo śmiał oddychać — potem ich palce splotły się, dwie ręce złączyły się jakby w modlitwie.
—  Je'y sokie a'jou, prada? — wyszeptała Neli. Lovell skinął, wyczuwając znaczenie jej słów.
—  Jerry sokie a'jou.
Rozdział 13
Lovell analizując emocje, jakie odczuwał pod wpływem tego przełomowego poranka, z zaskoczeniem odkrył coś dużo bardziej subtelnego — pragnienie opowiedzenia Pauli Olsen o wszystkim, co się wydarzyło.
Czekał na jej powrót, a jego zniecierpliwienie w miarę upływu czasu przybierało na sile. W końcu wszedł na łódź, znalazł nagranie ze swego spotkania z Neli i odtwarzał je tak długo, póki nie zapamiętał wszystkiego: słów, akcentów, gestów. Taśma była tak absorbująca, że zapomniał o swoim zniecierpliwieniu i o mijających godzinach, i nie usłyszał, jak Paula wjechała na polanę.
—  Czuj się jak w domu — powiedziała. Lovell podskoczył i odwrócił się. Paula Olsen stała w drzwiach, uśmiechając się do niego. Była rozbawiona tym, że był tak pochłonięty obrazami na ekranie.
—  Nie uwierzysz, co się stało. — W jego głosie brzmiało wyraźne podniecenie, ale po chwili wróciła dawna podejrzliwość. — Gdzie byłaś?
—  Tęskniłeś za mną? — Paula nie chciała zdradzać, że naradzała się z ludźmi, których Jerry Lovell bez wątpienia uznałby za swoich wrogów. Odkryła, że jej nastawienie do Jerry'ego ulegało zmianie. Lekceważące podejście doktorów Paleya, Goppela i Jean Malinowski do Lovella zdenerwowało ją, nie wspominając o irytacji z ich protekcjonalnego nastawienia do niej samej. Co więcej, była zaintrygowana ujawnioną przeszłością Lovella.
Lovell potrząsnął głową.
—  Brakowało ci przełomu, wielkiego skoku do przodu.
—  Pokaż.
89
Lovell przewinął taśmę, a potem stanął z tyłu kabiny, w milczeniu obserwując Paulę przeglądającą nagranie. Obejrzała je dwa razy, potem odwróciła się w jego stronę.
—  Zdumiewające — stwierdziła po prostu.
—  Ona mówiła. Do mnie. Paula skinęła.
—  To prawda.
—  Wyciągnij rękę.
Paula wiedziała, o co mu chodzi, i wyciągnęła rękę wnętrzem dłoni ku niemu, jak Neli. Ich dłonie spotkały się, palce splotły.
—  Nie prosiłem o to — powiedział Lovell. — Sama to zrobiła. Paula cofnęła rękę. Doświadczyła leciutkiego ukłucia zazdrości.
—  Tak, wiem.
—  Je'y ajou.
—  Wiesz, co to znaczy?
—  Nie.
Paula Olsen przewinęła taśmę i obejrzeli ją raz jeszcze razem, sekunda po sekundzie, klatka po klatce. Ona uzupełniała listę słów, notując towarzyszącą im ekspresję i dodając przypuszczalne znaczenie.
—  To angielski — powiedziała. — Teraz jestem tego pewna. Niektóre słowa są całkiem proste, nawet biorąc pod uwagę zniekształconą wymowę. Cza to czas. Mó — mówić. Odrzuca ostatnie spółgłoski. — Puściła część taśmy z normalną prędkością. W pokoju rozbrzmiał głos Neli. „Maa idzi ni, a'jou idzi." Paula wcisnęła pauzę, Neli znieruchomiała na ekranie.
—  Widzisz? Tutaj jest tylko jedno słowo czystego nellijskiego. — Włączyła taśmę.
—  Nellijskiego? — Lovell z uśmiechem potrząsnął głową. — Fantastyczne, prawda?
—  Chciała, żebyś był a'jou. Kiedy się zgodziłeś, ona wyciągnęła rękę.
—  Jeny a'jou — powiedział Lovell. — Jeny sokie a'jou.
—  Przyjaciel? Myślisz, że o to chodzi? Lovell wzruszył ramionami.
—  Może... cokolwiek to jest, dla niej stanowi to ważną koncepcję. Było kluczem do nawiązania dalszego kontaktu.
—  Oczywiście nie jesteśmy wcale bliżej znalezienia odpowiedzi na ważniejsze pytania.
—  Jakie?
90
—  Skąd pochodzą te słowa? Język rozwija się na podstawie zewnętrznych wpływów. Czy masz pojecie, do jakiego stopnia mamy do czynienia z prywatnym językiem?
—  Niejakie. Prawdę mówiąc nigdy o tym nie myślałem.
Paula Olsen wbiła oczy w ekran, obserwując chwilę zetknięcia się rąk. Mówiła nie odrywając oczu od przykuwającego uwagę widoku.
—  Ona ci ufa. — Patrzyła, tym razem koncentrując się nie tyle na Neli, ile na Lovellu. Była zaskoczona delikatnymi gestami wielkiego mężczyzny, wrażliwym kojącym tonem jego głosu. — Doskonale sobie z nią radzisz.
Lovell był zaskoczony. Komplement ze strony tej chłodnej, krytycznej kobiety — to było coś nowego.
—  I co myślisz? Czy naprawdę coś osiągnąłem?
—  Naprawdę — przyznała z przelotnym uśmiechem. — I zasłużyłeś na nagrodę. Co powiesz na piwo?
—  Czytasz w myślach.
Usadowili się na dwóch składanych leżakach pod płócienną markizą obok namiotu Lovella. Powietrze było ciepłe, od jeziora wiała lekka bryza, a zachodzące słońce rzucało na wodę długie pomarańczowe snopy światła. Ciszę zakłócał jedynie szmer owadów w poszyciu.
Lovell spojrzał na jezioro.
—  Musisz przyznać, że nie jest to złe miejsce do życia.
—  Powiedz to Neli. Może wyjdzie i skoczy do jeziora. — Wyciągnęła ku niemu puszkę. — Piwa?
Lovell wziął piwo i pociągnął długi łyk.
—  Robi to. W nocy. Pływa w jeziorze. Paula była zaskoczona.
—  Poważnie? Skąd wiesz?
—  Widziałem.
—  Nie mówiłeś. — Do jej głosu znów zaczęła zakradać się stara nieufność. Paula Olsen na chwilę zapomniała, że są rywalami.
—  Teraz ci mówię.
—  Więc co widziałeś? — Zerknęła na łódź, zastanawiając się, czy nie powinna przynieść notesu.
—  Wyszła z chaty, stanęła na końcu pomostu, rozebrała się do naga i skoczyła do wody. — Lovell, pociągając drugi łyk stwierdził, że czerpie dużą satysfakcję z zaskoczenia rywalki.
—  Tak po prostu?
91
Lovell skinął.
—  Tak.
—  Nie wyglądała na przestraszoną? — dopytywała Paula. Pływanie u ludzi jest reakcją uwarunkowaną. Innymi słowy, nie jest pochodzenia naturalnego, ale musi być wyuczone.
—  Przestraszona? Nie, nie bała się. — Wspomniał, jak Neli rzuciła r''ę tyłem do wody, ile czasu spędziła w zanurzeniu, jak nagle i radośnie wystrzeliła z głębi. — Niedaleko stąd.
—  I nie miała nic przeciwko nagości? Lovell potrząsnął głową.
—  Nie. Absolutnie.
—  A ty? — zapytała z szelmowskim uśmiechem. — Też nie miałeś nic przeciwko?
—  Pomyślałem, że jest piękna. — Lovell nie uśmiechnął się. Na jego twarzy zagościł wyraz dezaprobaty, prawie pruderii. Po prostu według niego nie był to temat nawet do dobrodusznych przekomarzanek.
Paula sączyła piwo i rozmyślała o jego reakcji. Kilka dni wcześniej oskarżyła go, że w stosunku do Neli zachowuje się jak zazdrosny kochanek. Teraz zastanawiała się, czy nie poruszyła czułej struny.
—  Jest piękna — powiedziała rzeczowo. — Czy to dlatego zainteresowałeś się nią?
Tym razem Lovell uśmiechnął się.
—  Pytasz mnie, czy zamierzam niewłaściwie wykorzystać stosunki lekarz-pacjent. O to ci chodzi?
Olsen skinęła.
—  Zamierzasz?
—  Nie. To, że jest piękna, nie musi wcale znaczyć, że chcę z nią pójść do łóżka. Myślę, że ty też jesteś piękna, ale... — Wzruszył ramionami; gest ten mówił: „naturalnie, nie jestem zainteresowany".
—  O rany, dzięki — zaśmiała się Paula.
—  Wiesz, o co mi chodzi. — Lovell zarumienił się lekko, jakby nagle zdał sobie sprawę, że wprawił ich obojga w zakłopotanie.
—  Tak, tak — powiedziała Paula, machając ręką. — W porządku. — Nie była urażona, jeżeli już, to bardziej rozbawiona. Usadowiła się wygodniej i popijała piwo. Kwitła, rozkoszując się ciepłymi promieniami zachodzącego słońca, spokojem i ciszą. Nie miała ochoty na walkę, przynajmniej nie w tej chwili — będzie gotowa, gdy nadejdzie odpowiedni czas.
92
—  Wiesz — zaczęła — kiedy miałam trzynaście lat, ojciec powiedział mi: „Jesteś taka piękna, że prawie doskonała". — Uśmiechnęła się ponuro. — Prawie. To „prawie" naprawdę zalazło mi za skórę. „Więc jaka jest moja wada?" — zapytałam. „Nikt nie jest doskonały", odpowiedział.
Lovell skinął.
—  Tata ma rację.
—  Jasne, ale rozmawialiśmy o mnie — zaznaczyła ze śmiechem. — Nie dawałam mu spokoju. Jaka to wada? Co jest ze mną nie tak? Dlaczego nie jestem doskonała? Czy to moje uda? Nie. Zęby? Nie. Cycki? Nie.
—  Powiedziałaś „cycki" do ojca?
—  No... Nie dosłownie... — Napiła się. — I tak dręczyłam biedaka, że w końcu mi powiedział.
—  Wiem z doświadczenia, ile radości potrafisz sprawić, gdy się na coś uweźmiesz.
—  I wiesz, co mój ojciec uważał za niedoskonałe? Lovell wzruszył ramionami.
—  Nie mam pojęcia.
—  Powiedział, że mam odstające uszy.
—  Poważnie? Odgarnij włosy. Pokaż.
Paula energicznie potrząsnęła głową i zakryła uszy rękoma.
—  Nie.
—  Śmiało.
—  Nie ma mowy — powiedziała stanowczo. — Odstają. Niewiele. Prawie wcale, nie na tyle, że ktoś mógłby zwrócić uwagę. Ale to mnie wnerwią — moje uszy nie są doskonałe. I wiesz co? Od tej pory zawsze je zasłaniam.
Lovell wyszczerzył zęby.
—  Wiesz, że zawsze możesz je poprawić. Dobry chirurg plastyczny załatwi to w dwadzieścia minut.
—  Myślisz, że powinnam?
Lovell oczywiście żartował, ale zdawało się, że Paula podchodzi do jego sugestii z całą powagą.
—  Skąd mogę wiedzieć? Nigdy nie widziałem — ale nie, chyba nie powinnaś ich poprawiać. Nie wdawaj się w niepotrzebną chirurgię. To jedna z moich życiowych zasad.
—  Żadnych leków, żadnej chirurgii. Jesteś nie byle jakim lekarzem.
93
—  To proste—powiedział Lovell. — Przedmiot niepokoju zmienia się, ale jego poziom pozostaje taki sam. Prawo Lovella.
—  Które stanowi?
—  Że jeśli poprawisz uszy, zaczniesz zamartwiać się o swoją wagę. Gdy zrzucisz pozornie zbędne funty i załatwisz następną wymyśloną przez siebie rzecz, zaczniesz przejmować się rakiem. Rozumiesz?
—  Dzięki. Zawsze to postęp. Zaczynam od odstających uszu, a kończę z rakiem.
—  Wiesz, o czym mówię — upierał się Lovell. — To nie jest bez sensu, nie sądzisz?
Paula milczała przez chwilę, próbując zadecydować, czy powinna dalej drążyć ten temat — była niesamowicie zaciekawiona.
—  Zabawne, że wspomniałeś o raku — stwierdziła w końcu.
—  Zabawne? Nie wiem, co w tym zabawnego.
—  Słyszałam, że jesteś specjalistą onkologiem. Uśmiech Lovella był przebiegły i domyślny.
—  Słyszałaś? — Powoli pokiwał głową. — Poznaj swego wroga, co? — Było oczywiste, że Paula Olsen sprawdzała go.
—  Mniej więcej — przyznała.
—  W każdym razie... Byłem specjalistą od raka.
—  I co się stało?
—  Nic wielkiego. Odszedłem.
—  Dlaczego?
Lovell wiercił się niespokojnie, jak gdyby fizycznie próbował wymigać się od udzielenia odpowiedzi na to pytanie.
—  Miałem powody... osobiste powody. Może na tym poprzestańmy.
—  Ja powiedziałam ci o uszach — zaprotestowała Paula. — To najmniej, co mógłbyś zrobić w rewanżu.
—  Ale twoje uszy są jak najbardziej w porządku.
—  Skąd wiesz? Nie widziałeś.
Lovell pochylił się ku niej z uśmiechem.
—  Okay. Śmiało. Pokaż mi je.
—  Nie.
—  A widzisz. Rezerwa.
Uśmiechnęli się do siebie i podnieśli puszki z piwem. Oboje czuli to samo — że osiągnęli mały punkt zwrotny, być może narodziny przyjaźni. Od tej chwili mieli obserwować i badać nie tylko Neli, ale i siebie.
Rozdział 14
(jałęzie w promieniach słońca rzucały delikatną koronkę cieni na przysłonięte okno sypialni. Neli stała przy oknie, uważnie obrysowując palcami bladoszare wzory, które w podmuchach wiatru drżały lekko na starym muślinie. Jej palce były długie i smukłe, a skóra zaskakująco delikatna jak na kogoś, kto wychował się w tak surowych warunkach.
Chociaż Neli pozornie była skupiona na swym prostym zajęciu, Lovell widział, że jest pogrążona w myślach. W jej umyśle toczyła się wewnętrzna debata; zastanawiała się, czy uczynić następny krok mający pogłębić ich młodą przyjaźń.
Zdawało się, że podjęła decyzję — opowiedziała się „za", ale chyba nie była do końca przekonana.
—  Ма'Шка laa — powiedziała jakby na próbę. Nie odwróciła się ani nie oderwała oczu od palców, które dalej obrysowywały cienie. — Ма'Шка laa. I?
—  Nie rozumiem — odparł Lovell. Odwróciła się ku niemu.
—  On te idzi zy dzifeliss od та'Шка laa. — Jej słowa były pełne zapału. Wskazała na jeden z cieni. — Ма'Шка laa.
—  Ма'Шка? — zapytał Lovell. — Co to jest Ма'Шка Neli? Neli skinęła na znak, że rozumie, i przykucnęła, wykorzystując
własne ciało do zilustrowania pojęcia tak, jak robią to dzieci.
—  Ма'Шка Neli — powiedziała. Potem podniosła się wyprostowała, wciągnęła powietrze do płuc, stanęła na palcach. — Użo Neli.
Lovell skinął. Wyciągnął ręce i przybliżył dłonie, nie stykając ich.
—  Ма'Шка?
95
Neli przytaknęła ruchem głowy.
On rozsunął dłonie, zwiększając odległość między nimi.
—  Użo?
Neli znów pokiwała głową.
—  /.
—  Co to jest laa, Neli? Laa?
Neli skinęła. Zamknęła oczy i podniosła ręce, rozpościerając je szeroko. Zaczęła kołysać się lekko w talii, głowa swobodnie przetaczała się z boku na bok. Z jej ust wydobył się cichy szum.
Lovell przyglądał się jej przez dłuższą chwilę, urzeczony gracją i płynnymi ruchami jej gibkiego ciała.
—  Jesteś drzewem. Drzewem na wietrze. Neli przytaknęła.
—  Laa ze aj.
—  Drzewo na wietrze — powtórzył powoli Lovell, starannie wymawiając każde słowo.
—  Ewo ze wiaj?
—  Tak. Tak dobrze. — Ostrożnie, jakby bał się, że nagły ruch może ją przestraszyć, podszedł do drzwi i uchylił je na kilka cali.
—  Pokaż mi, Neli. Pokaż mi laa.
Nastrój Neli uległ natychmiastowej zmianie. Jej oczy rozszerzyły się, potem zwęziły, twarz pociemniała ze strachu. Odsunęła się od otwartych drzwi, jak gdyby po ich drugiej stronie czaiło się coś nieskończenie złego.
—  Ni Neli boi — powiedziała, potrząsając głową. — Neli użo boi. Użo boi.
—  Boi? — zapytał Lovell. — Co to znaczy bofl
Neli nie musiała tym razem niczego odgrywać. Była skulona, nieledwie trzęsła się ze strachu. Było jasne, że słowo to oznacza przerażenie.
—  Dlaczego boi, Neli? Co sprawiło, że tak się boisz? Oczy Neli rozbłysły. Z jej ust popłynął potok słów.
—  Ze slocza zy'czek idzi, zbóc'kie idzi te Neli, idzi — aach! Ach! Ach! Zzzzzslit!
—  Neli, zy'czeki Pokaż mi zy'czek.
Neli obnażyła zęby, wygięła palce w szpony, drąc nimi powietrze Jej nozdrza rozdęły się, a w gardle narodził groźny pomruk. Lovell zmrużył oczy i przyglądał się jej uważnie.
96
—  Potwór, Neli? Czy zy'czek to potwór?
Jej wystraszone oczy skoczyły ku otwartym drzwiom, jak gdyby w każdej chwili mógł wychylić się zza nich zy'czek. Lovell zamknął je szczelnie i Neli odprężyła się nieco, choć nadal była czujna i spięta. Spojrzała na muślinową zasłonkę, lecz cienie zniknęły. Słońce zachodziło, zapadał wieczór.
—  Nie bój się — powiedział Lovell. — Nie ma się czego obawiać. Naprawdę.
Z ust Neli trysnęła następna kaskada słów.
—  Zy'czek idzi czasfeliss, Neli idzi za Ja'a, idzi leko taj — mówiła z wigorem. — Neli edzie'u Ja'a edzie'u Ja'a zae. Ма'иіка ziabika. I.
Lovell zagubił się w tej plątaninie słów, rozpoznając zaledwie kilka z nich. Nie miał pojęcia, o czym ona mówi, ale przeczuwał, że to, czy on rozumie, jest dla niej ważne, wobec tego zmusił się do uśmiechu i skinął głową.
—  /, Neli, i.
Neli pokiwała głową, rozluźniona teraz i szczęśliwa, jednakże po chwili odwróciła się od niego i wycofała do swego kąta, jak gdyby sygnalizując, że rozmowa dobiegła końca.
Lovell wyskoczył z chaty, podniecony, pełen uniesienia, zakłopotany — kręciło mu się w głowie po tym, co właśnie się wydarzyło. Zaczynał rozumieć, że świat Neli jest bardziej złożony, niż wcześniej mógł przypuszczać. Było to żywe miejsce, zaludnione stworzeniami, które istniały w jej wyobraźni, ale które tym niemniej były prawdziwe. Neli nie została wychowana ani nie żyła w próżni — nie była dzieckiem, jej umysł nie był tabula rasa, ale złożonym i skomplikowanym narzędziem.
Z kabiny łodzi wyszła Paula Olsen z notesem w ręku.
—  Widziałam wszystko — powiedziała. — Oglądałam wszystko na wideo. Dodałam nowe słowa do listy.
—  Ona jest zdumiewająca — powiedział Lovell, biorąc notatnik. — Ма'шка — mały, malutka — czytał. — Użo — wielki. Boi — przerażony. Laa — drzewo.
—  A czym będzie zy'czeki — zapytała Paula. — Cokolwiek to jest, z pewnością wyprowadza ją z równowagi.
—  To coś zdecydowanie agresywnego. Coś, co wpędzają w piekielne przerażenie.
7   — Neli
97
Paula pokiwała głową.
—  I nie ma go w nocy. To dziwne. Zazwyczaj to noc wydaje się pełna niebezpieczeństw. A jednak Neli nie boi się wychodzić w nocy.
—  Tak. Zatem jakie potwory nie krążą po nocy?
—  Wyobrażone.
—  Cóż, to oczywiste, ale Neli wierzy, że one są prawdziwe. Nawet gdy nie zna się jej języka, można to usłyszeć w jej głosie.
—  Te stwory nie zrodziły się w jej wyobraźni — stwierdziła Paula. — Pamiętaj, że jej jedynym źródłem informacji była matka. Założę się, że Violet Kellty wymyśliła te potwory — te zy'czek — i kazała im straszyć w dzień. Opowiadała córce przerażające historie, by utrzymać ją w czterech ścianach. Trzymała ją w ukryciu przez prawie trzydzieści lat. A szansa, że ktoś zobaczy ją tu po nocy, według mnie wynosi mniej więcej zero.
Lovell przyglądał się zanotowanym słowom.
—  Zy'czek idńze czafeliss. Zbóc'kie przychodzi w... cza... cza to czas, jak sądzę. W czasie... w ciągu feliss... Ciemności? Nocy? Coś takiego?
—  Prawdopodobnie.
Po drugiej stronie polany coś się poruszyło, nieznaczny, szybki ruch, który Lovell uchwycił kątem oka. Coś białego mignęło między wysokimi sosnami. To była Neli.
—  Wyszła! — zawołał. Paula rozejrzała się szybko.
—  Gdzie?
Szczupła sylwetka Neli pomknęła w noc, znikając z zasięgu wzroku w chwili, gdy Lovell rzucił się w pościg. Skoczył w las, miażdżąc poszycie, jego kroki tłumił gruby dywan sosnowych igieł. Wśród drzew zalegały głębokie cienie i nie można było powiedzieć, gdzie zniknęła Neli. W lesie nie było ścieżki, a ona poruszała się cicho, ledwie naruszając splątane poszycie, które skutecznie tarasowało drogę Lovellowi.
Zatrzymał się w gąszczu jeżyn i janowca, wytężając słuch, by ją usłyszeć. Jedynym dźwiękiem był jego własny oddech. Powietrze pod drzewami było chłodniejsze od tego na polanie, pachniało wilgocią i ziemią.
Rozległ się głośny trzask i Lovell drgnął nerwowo. To Paula przedzierała się przez krzaki.
—  Gdzie ona jest? — zapytała.
—  Nie wiem.
98
—  Poszukamy jej?
—  Gdzie? — Lovell potrząsnął głową. — Ona wie, dokąd idzie. My nie.
—  A jak myślisz, dokąd poszła?
—  Kto może wiedzieć? — Milczał przez dłuższą chwilę, jakby miał nadzieję, że Neli zdradzi miejsce pobytu. Ale Neli jakby zapadła się pod ziemię. A oni byli głęboko w lesie. — Lepiej zawróćmy, póki nie jest jeszcze całkiem ciemno.
Zapędzili się głębiej, niż myśleli, i czekał ich długi, męczący powrót przez jeżyny. W końcu, spoceni, dotarli do polany. Paula zniknęła we wnętrzu łodzi. Po chwili powróciła z butelką schłodzonego wina i korkociągiem. Jedno i drugie podała Lovellowi.
—  Z pewnością jest doskonałe przystosowana do swego otoczenia — powiedziała Paula. — My ledwo mogliśmy się poruszać, a ona szła przez las tak, jakby to była autostrada.
—  Z pewnością jest pełna niespodzianek. Oczywiście, powinienem wyłożyć to inaczej. Powiedzieć, że zna drogę. Ale raz jeszcze, j a nie jestem uczonym. — Lovell wyciągnął korek z zadowalającym cmoknięciem. — Masz szkło?
Po raz pierwszy Paula Olsen nie zawracała sobie głowy podchwytywaniem jego przynęty.
—  Tak, kubki.
Lovell słuchał, jak hałasuje w kuchni, jak otwiera i zamyka szafki, dokonując przeglądu zapasów.
—  Mam nadzieję, że lubisz spaghetti. Niestety, nie mogę przyrządzić nic innego.
—  Świetnie.
Paula wróciła z kubkami. Lovell nalał i wznieśli toast.
—  Pijemy za coś szczególnego? — zapytała. Wzruszył ramionami.
—  Za Neli?
—  Dlaczego miałem przeczucie, że to powiesz?
—  Przystosowujesz się do otoczenia.
Przyrządzenie miski smacznego spaghetti — z prostym, aromatycznym sosem z pomidorów, czosnku i bazylii — nie zajęło Pauli Olsen dużo czasu. Jedli na dworzu, pod płócienną markizą. Zasilana z baterii
99
latarnia rzucała na stół kałużę miękkiego światła. Większa część wina zniknęła, wypita głównie przez Lovella. Panował swobodny i spokojny nastrój, chociaż od czasu do czasu Paula niespokojnie wpatrywała się w ciemność lasu.
—  Dokąd ona poszła? — zastanawiała się. — To znaczy, co tam jest w tym lesie?
Lovell musiał przełknąć spaghetti, nim odpowiedział:
—  Sama mówiłaś to wcześniej. To jej las.
—  Mimo wszystko może się zgubić, przecież nie jest góralem. Nie chcę, żeby zaginęła. Martwię się o nią. Tam jest ciemno.
—  Ona lubi noc.
Paula nie dała się pocieszyć tak łatwo.
—  Mogła wpaść w jakąś szczelinę.
—  Zachowujesz się tak samo, jak moja matka.
—  Nie jestem twoją matką — upomniała surowo.
—  Baw się na podwórku, Jerry. — Lovell podniósł głos o oktawę i mówił z przesadnym irlandzkim akcentem. — Baw się tam, gdzie będę mogła cię widzieć, Jerry. Uważaj, Jerry, żeby nie stała ci się krzywda.
Paula wybuchnęła śmiechem.
—  Jesteś Irlandczykiem?
—  Moja matka jest Irlandką. Tata urodził się i wychował w Bostonie. Mieszkaliśmy w Irlandii do szóstego roku mego życia. Mój ojciec chciał, żebym miał irlandzką duszę i amerykańskie dochody.
—  Jak on?
Lovell wyszczerzył zęby.
—  Bingo. Chciał, żebym był taki jak on. Rany, chciał, żebym był taki jak on!
—  A nie jesteś?
—  A jak myślisz?
—  Przepraszam... — Oczy Pauli znów przeszukiwały ciemność. — Chciałabym, żeby wróciła. Martwię się, że coś jej się stało.
—  Nie wątpię — zadrwił Lovell. — Masz teorię do udowodnienia. — Nieznaczny uśmiech złagodził nieco jego uszczypliwą uwagę.
—  Pieprzę cię, Lovell. — Ale w słowach Pauli nie było prawdziwej wrogości. Napiła się wina. — Myślisz, że interesuję się Neli tylko ze względu na siebie, prawda?
Lovell odłożył widelec i patrzył na nią przez chwilę, uważnie ważąc słowa.
100
—  Myślę, że Neli interesuje cię jako fenomen. Myślę, że widzisz ją jako problem i koniecznie chcesz znaleźć rozwiązanie. — Pytająco podniósł brwi. — Mam rację?
Paula była zaskoczona. Może było to wynikiem wypitego wina, może po prostu zmęczyła go walka z nią, ale zachowywał się prawie bez zarzutu.
—  Częściowo — odparła. — Tak się składa, że poza tym uważam, iż mogę zmienić jej życie. Ty nie?
Dolał sobie wina, a kiedy ona odmówiła, wlał jej porcję do swojego naczynia.
—  Nie jestem pewien — rzekł cicho. — Naprawdę nie jestem pewien.
—  Musisz być pewien — rzuciła żarliwie Paula. — Musisz wierzyć, że masz coś, co możesz jej ofiarować, w przeciwnym razie co tutaj robisz?
—  Czy nigdy nie stwierdziłaś, że jesteś w coś wplątana, jednocześnie nie wiedząc, dlaczego?
—  Nie — odparła stanowczo.
Lovell pochylił się nad talerzem i wbił widelec w spaghetti.
—  Myślisz, że kontrolujesz swoje życie?
—  Chciałabym robić to lepiej.
Powoli potrząsnął głową, jak gdyby zdumiony bezczelnością młodości.
—  Zatem masz szczęście. Masz zwykłe, głupie szczęście — nie kontrolę. To proste. Jeszcze w nic się nie wpakowałaś.
—  A ty?
Milczał przez dłuższy czas, jakby próbował zadecydować, czy może powierzyć jej swój sekret.
—  Właściwie tylko raz — powiedział wreszcie. Westchnął ciężko, jakby dopuszczenie jej do tajemnicy przyniosło mu ulgę.
—  To dlatego zrezygnowałeś z pracy w szpitalu?
—  Tak.
—  Ktoś umarł.
Lovell skrzywił się. Paula znalazła czułe miejsce i naciskała twardo.
—  Tak.
Do głosu zaczął dochodzić niezmordowany badacz, jakim po części była Paula Olsen. Jerry Lovell na chwilę został sprowadzony do roli zwyczajnego współbiesiadnika obarczonego problemami, które
101
należało przeanalizować. Paula wspomniała wszystkie znane jej fakty dotyczące Lovella i błyskawicznie powiązała je z jego tajemnicą.
—  Błędna diagnoza? — zapytała.
—  Błędne leczenie — odparł ponuro. — W przypadku pacjentów chorych na raka dawkowanie leków jest niezwykle krytycznym czynnikiem. — Pociągnął potężny łyk wina, jak gdyby mogło ono znieczulić mu pamięć.
—  To się zdarza. — Jej oskarżycielski ton zaczął zanikać. Na jego twarzy malował się wyraźny ból, który potrafiła zrozumieć.
—  Tak wszyscy mówili. Tak bywa. Niczyja wina. Jasne. — Wzruszył ramionami i spróbował się uśmiechnąć. — Ale... przytrafiło się. Mnie. I co ważniejsze, jak sądzę... jej.
—  Jej? Kim ona była?
—  Czternastoletnią dziewczynką. — Patrzył przez chwilę na Paulę, potem jego oczy umknęły w bok. — Annie.
To imię jakby zawisło w powietrzu między nimi. Paula milczała, nie zadając dalszych pytań. Jeżeli Lovell będzie chciał powiedzieć coś więcej, zrobi to; jeżeli nie, wyciąganie z niego przeszłości nie jest jej sprawą.
Lovell wpatrywał się w ciemność, jakby rozgrywały się tam niewesołe wypadki przeszłości. Widział Annie, jej jasne oczy i splątane ciemne loki. I uśmiech, który zawsze był pełen nadziei, mimo bólu i strachu.
—  Nigdy nie powiedziałem jej, że mogę ją wyleczyć — podjął. Jego głos był pełen zmęczenia, oczy smutku. — Ale ona wiedziała, że robię wszystko, co w mojej mocy... A ja ją zabiłem.
—  Czy i tak by nie umarła?
—  Oczywiście — rzekł ostro Lovell. — Wszystkich nas w końcu to... — Po chwili jego gniew minął. — Prawdopodobnie. Choroba była bardzo zaawansowana. Gdybym nie spieprzył, żyłaby nieco dłużej... — Znów napił się wina, przy czym przez jego twarz przemknął zmęczony uśmiech. — Puszczałem jej muzykę. Stare kawałki z lat sześćdziesiątych. Jej rodzice później mi za to dziękowali. Powiedzieli, że znaczyłem dużo dla Annie, że dzięki mnie jej ostatnie tygodnie były w miarę znośne.
Przez długi czas panowała cisza. Mijały minuty. On siedział bez ruchu, nie patrząc na nią. Po prostu siedział, z oczyma wbitymi w żarówkę. Plastikowy kubek z winem rozgrzewał się w jego dłoniach.
102
Paula Olsen zaczynała myśleć, że nie doda już ani słowa, kiedy on jeszcze raz podjął wątek.
—  Jej rodzice... Powiedzieli, że uwielbiała te piosenki.
—  Cała sprawa nigdy nie wyszła na jaw? Rodzice nigdy nie dowiedzieli się, że córka dostała niewłaściwą dawkę lekarstwa?
Lovell uśmiechnął się krzywo i potrząsnął głową.
—  Nie. Oczywiście, że nie. Szpitale nie są zainteresowane rozgłaszaniem tego typu pomyłek. To zbyt drogie, prawda? Klub dba o własnych członków, rozumiesz. Wszyscy lekarze trzymają się razem i dochowują tajemnicy. — Wypił wino i westchnął ciężko. .— Nie ryzykuje się nawet pchnięcia sprawy takiego zaniedbania wyżej, rozumiesz...
Paula nade wszystko pragnęła ukoić jego ból.
—  Gdyby każdy lekarz, który spieprzył, odchodził, wkrótce zostalibyśmy bez lekarzy.
—  Tak. Nie chcieli, bym odchodził.
—  Ale odszedłeś. Lovell skinął.
—  To był mój koniec. Wiedziałem, że wszystko skończone, nawet jeżeli oni tego nie dostrzegali.
Może Lovell wmówił sobie, że rezygnacja była czymś, co zrobił dla siebie, ale Paula pomyślała, że ona wie lepiej. Jako psycholog, była doskonale świadoma, że nie istnieje emocja gorsza od poczucia winy. Było ono niezmordowanym, czynnym we dnie i w nocy demonem, który przepalał ludzką duszę niczym kwas. Lovella zżerały wyrzuty sumienia z powodu śmierci czternastoletniej dziewczyny i, co więcej, chciał — domagał się — kary. Zaszył się tutaj, w górach, co było uświęconym rytuałem skruchy, pragnieniem uczynienia z siebie troglodyty, by odpokutować swój wielki grzech.
Niewiele mogła zrobić, by poprawić mu samopoczucie. Tradycyjny cudowny środek — „to mogło przytrafić się każdemu, to niczyja wina, tak się dzieje codziennie" — wypadłby płytko i płasko, jak bezmyślny slogan, który prawdopodobnie sprawiłby, że poczułby się jeszcze gorzej.
Wtedy rozległ się plusk. Lovell i Paula spojrzeli w lewo i zobaczyli Neli, jej szczupłe białe ciało cięło ciemną wodę. Była nieco więcej niż dwadzieścia jardów od miejsca, w którym siedzieli; łódź mieszkalna i płócienna markiza były skąpane w świetle — musiała widzieć, że tam
103
są —jednakże nie okazała najmniejszego zawstydzenia. Była całkowicie pochłonięta zabawą, igrała w falującej wodzie jak elf.
Paula i Jerry wytrzeszczyli oczy. Oboje czuli się tak, jakby dane im było zobaczyć odmienną Neli — z fal wyłaniała się wolna i szczęśliwa kobieta, jakby oczyszczona ze strachu i zmieszania. Paula spojrzała na Lovella. On wpatrywał się w Neli z zachwytem w oczach, jego niedawny ból minął.
—  Masz rację — wyszeptała. — Ona jest piękna.
Lovell nie spuszczał oczu z Neli. Mógł tylko uśmiechać się do niej, dzieląc promieniującą z niej radość.
—  Dlaczego nie puścisz jej jakiejś muzyki? — zapytała Paula. Lovell odwrócił się i napotkał jej pytające spojrzenie. Oboje wiedzieli, o czym mówi — niech muzyka, przez Neli, uleczy wspomnienie Annie.
Lovell wahał się tylko chwilę, po czym wstał i wszedł do kabiny. Neli podpłynęła do pomostu i wyskoczyła jednym zgrabnym ruchem, bez śladu skrępowania. Woda spływała z jej szczupłych ramion. Otrząsnęła się jak pies i sięgnęła po sukienkę.
Ubrała się i pospieszyła przez polanę do chaty, gdy Lovell wyszedł z kabiny. Zachowanie Neli uległo zmianie, jej ramiona zgarbiły się lekko, a oczy skierowały się w ziemię, jakby na lądzie czuła się mniej pewnie, jakby jej prawdziwym domem było jezioro.
Nagle spokój nocy został rozdarty przez sekwencję wygrywanych na pianinie dźwięków, ostrych i czystych w nocnym powietrzu. Potem rozbrzmiał głęboki i sugestywny głów.
„Crazy..." Głos Patsy Cline zaczął znajomą i płaczliwą piosenkę. Melodia zdawała się falować, wić nad polaną niczym kłęby drzewnego dymu.
Efekt rezonującej muzyki był nagły i niespodziewany. Neli znieruchomiała, jakby została przeszyta niewidzialną strzałą. Było jasne, że nigdy w życiu nie słyszała czegoś podobnego i że dźwięk trafia wprost do środka jej duszy.
„Crazy..." Słowa były smutne i słodkie, głos Cline przepojony rozpaczą i łamiącą serce rezygnaq'ą.
Neli teraz drżała, słuchając z zamkniętymi oczyma. Wyglądała tak, jakby doświadczała ostrego, lecz zarazem rozkosznego bólu. Każda nuta była jak żądło.
„Worry..." zaczęła się druga zwrotka. Neli dygotała.
Ostatnia nuta, długa i zawieszona, brzmiała jak smutny krzyk.
104
Było to zbyt wiele. Neli przycisnęła ręce do uszu w desperackiej próbie odcięcia się od tego intensywnego doświadczenia, doświadczenia zbyt ostrego, by potrafiła je znieść.
„Och... Crazy..."
Neli rzuciła się do ucieczki, jakby muzyka paliła ją w plecy. Sekundę później drzwi chaty zatrzasnęły się, gdy w mroku sypialni szukała azylu przed przygniatającym wrażeniem.
Muzyka ucichła nagle, bo Paula wcisnęła klawisz stopu. Lovell, mając nadzieję, że Neli wróci, nadal wpatrywał się w chatę. W oknie nie rozbłysło światło; mógł wyobrazić sobie, co robi: kuli się w kącie, czujna i ostrożna, próbując zrozumieć to, co słyszała, próbując rozplatać galimatias wrażeń i emocji, które zbudziła muzyka.
—  Jezu — wyszeptał.
—  To był mój błąd — stwierdziła lakonicznie Paula. Znów była psychologiem. —Przypuszczam, że nigdy nie słyszała muzyki. Brakuje jej odporności.
Lovell wspomniał efekt, jaki ta sama piosenka wywierała na Annie. Jej również brakowało odporności, ale innego rodzaju.
—  To nie jest słabość — powiedział. — To dar.
Rozdział 15
Do sali konferencyjnej psychiatrycznego skrzydła centrum medycznego stanu Waszyngton wkroczyła odmieniona Paula Olsen. Jej powierzchowność, pomijając elegancką garsonkę i drogą aktówkę, uległa niewielkiej zmianie, ale jej nastawienie do Neli i Jerry'ego Lovella było zdecydowanie inne.
Profesor Paley nadal był jej mentorem i przewodnikiem, lecz ona postanowiła nie wypowiadać pospiesznych konkluzji ani nie podejmować nieprzemyślanych decyzji dotyczących przyszłości Neli. Nadal uważała się za członka zespołu — żałowała tylko, że w jego skład wchodzą również Goppel i Malinowski. Nie chodzi o to, że nie szanowała ich opinii czy zawodowej ekspertyzy — po prostu zaczynała rozumieć, że im więcej ludzi zostanie wmieszanych w sprawę Neli, tym mniejsze staną się szanse na osiągnięcie korzystnego dla niej kompromisu.
Z zaskoczeniem zobaczyła, że w sali konferencyjnej czekają na nią nie trzy osoby, ale dziewięć — do Paleya, Goppela i Malinowski dołączyło sześcioro dalszych, noszących najsłynniejsze nazwiska w psychologii.
—  Wejdź, Paula, wejdź — przywitał ją Paley, wprowadzając do pokoju. Roztaczał aurę człowieka, który właśnie zaprezentował przyjecie-niespodziankę przestraszonej solenizantce.
Paula rozejrzała się po pokoju i zdobyła się na nikły uśmiech. Paley dokonał prezentami.
—  To Louis Gottschalk z Państwowego Instytutu Zdrowia Psychicznego... Jim Oleson i Judith Lazorek z Harwardzkiego Instytutu Neurologicznego...
106
Paula witała się, głowa podskakiwała jej jak szmacianej lalce. Była pewna, że wygląda jak idiotka.
—  Ben Rosa, z Instytutu Hersheima przy uniwersytecie Stanforda — kontynuował Paley. — Ralph Harris, wydawca współpracownik „Journal of Autism and Childhood Schizophrenia". Anniko Moris-hima, której praca oczywiście nie jest ci obca...
Lekko oszołomiona tą akademicką ciężką artylerią, Paula opadła na miejsce przy stole. Zajęła się notatkami i dokumentami z aktówki, wykorzystując czas na zebranie myśli. Pierwszą rzeczą, z jakiej zdała sobie sprawę, było to, że tutaj miało mieć miejsce coś więcej, niż myślała wcześniej. Oczywiście Paley wezwał to potężne wsparcie w celu udzielenia pomocy w postawieniu diagnozy i zadecydowaniu o terapii Neli. Jednocześnie to zgromadzenie luminarzy było wyrazem zaufania do niej i jej umiejętności oraz podkreśleniem znaczenia Neli. Paula była za to wdzięczna — ale wykryła coś, co zdecydowanie nie przypadło jej do gustu.
Paley wysyłał wiadomość — dwie wiadomości, prawdę mówiąc. Pierwsza dotyczyła jego samego. Podkreślał swoją władzę, mówił jej, że nie wolno kwestionować jego autorytetu. Jedynie Alexander Paley mógł wezwać potężnych przyjaciół i kolegów, wybitnych naukowców z najlepszych instytutów w świecie, którzy nie bacząc na odległość natychmiast stawili się na jego apel.
Druga wiadomość dotyczyła Pauli. Paley pokazywał połyskującą nagrodę, rodzaj wyróżnienia i prestiżu, jaki mógłby przypaść jej w udziale.
Kariery akademickie są budowane nie tylko w oparciu o pracę i badania, ale również o sieć przyjaciół i protektorów, a każda z zasiadających wokół stołu osób mogła stać się bezcennym sprzymierzeńcem; Państwowy Instytut Zdrowia Psychicznego, Harvardzki Instytut Neurologiczny i Instytut Hersheima mogły stać się prestiżowymi miejscami początku jej kariery; aktualny artykuł w , Journal of Autism and Childhood Schizophrenia" mógłby ten wzlot przypieczętować. Wszystko to było do wzięcia — o ile tylko Paula Olsen będzie popierała zdanie profesora Paleya.
Paley skłonił się radośnie dostojnym gościom.
—  Panie i panowie — zaczął wesoło — jestem przekonany, że spotkała nas unikatowa okazja przestudiowania procesu rozwoju człowieka w kontrolowanych warunkach...
107
Paula zmarszczyła czoło. Nie spodobał się jej wydźwięk złowieszczego terminu „kontrolowane warunki".
Paley nie zauważył niepokoju swej młodszej współpracownicy.
— Powinienem prosić o zabranie głosu Paulę Olsen, lecz najpierw przedstawię państwu gwiazdę naszego show: Neli.
Wcisnął guzik pilota i wielki, osadzony w ścianie monitor zatrzeszczał, potem obraz wyklarował się i na ekranie pojawiła się Neli. Patrzyła wprost w obiektyw kamery wideo — najwidoczniej właśnie ją odkryła.
Powoli zbliżyła się, zatrzymała, znów ruszyła niepewnie. Jej oczy, skoncentrowane na nieznanym urządzeniu, pełne były zaskoczenia i ciekawości. Paula widziała, że Neli myśli i obserwuje, wzywa całą odwagę, by podejść bliżej. Kiedy to zrobiła, znalazła się tak blisko, że jej oddech zamglił soczewki i obraz ściemniał.
W czasie tych paru krótkich sekund, gdy była prawie całkiem niewidoczna, Paula rozejrzała się wokoło. Zebrani pochylali się na krzesłach, ledwo śmiejąc oddychać. Nikt nawet nie mrugnął, wszyscy wpijali oczy w ekran. Paula Olsen uśmiechnęła się do siebie — magia Neli znów zadziałała.
Lovell spał i śnił. Poprzedniego wieczora wypił prawie całą butelkę wina i teraz chrapał głośno. Jednakże jego sen nie był zupełnie beztroski. Coś brzęczało — dosłownie — w jego głowie, uparty warkot wdzierał się do jego snów. Pogmatwana i chimeryczna plątanina obrazów i sytuacji tworzyła dziwaczny amalgamat fantazji i rzeczywistości. Neli tam była, tak samo Paula i Annie — we śnie cieszył się bezgranicznie, że widzi ją żywą i szczęśliwą — jednak w tle brzmiało stałe, nieubłagane brzęczenie. Lovell przewrócił się na bok i podjął pojedynek z podświadomością.
Neli nie spała i równie dobrze słyszała niepokojące brzęczenie. Hałas nie był jej obcy, lecz była przerażona, ponieważ rozlegał się w dzień, a doskonale wiedziała, że złe rzeczy dzieją się w blasku słońca.
Starała się zapomnieć o hałasie, zatracić się w prostym, lecz zarazem baśniowym procesie przygotowywania śniadania. Dla innych przyrządzanie owsianki jest nieskomplikowaną, banalną procedurą —
108
widziane oczyma Neli stawało się nieledwie cudem. Pierzaste białe płatki sypały się z pudełka, przecinając jasny, pełen drobin kurzu promień słońca, i spadanie do miski stawało się aktem czystego piękna. Kaskada wody ze starego, powyginanego emaliowanego dzbana rozszczepiała światło i połyskiwała niczym wodospad.
Rezultatem była grudkowata owsianka w wyszczerbionej porcelanowej misce. Stanowiła podstawową dietę Neli, smakowała jak kurz, ale gdy skupiała na płatkach całą swą uwagę, stawały się cudem.
Neli usiadła przy kuchennym stole. Była zgłodniała, ale odczekała chwilę. Schyliła głowę w milczącej modlitwie — wizeninek niemej gracji.
Potem zaczęła jeść, zanurzając porządnie zniszczoną łyżkę w rzadkiej papce. Konsumowała swe spartańskie śniadanie szybko i z pewną satysfakcją. W jej diecie brakowało zdecydowanych smaków — nie jadała ani ostrych korzeni, ani słodyczy — więc z czasem nauczyła się rozpoznawać subtelne różnice w smaku i konsystencji skądinąd nieciekawych płatków. Jadła szybko i z absolutną koncentracją, i po chwili płatki zniknęły, a miska została wyskrobana do czysta.
Nadal słychać było jękliwe i uparte brzęczenie.
Neli odstawiła miskę z łyżką na bok, lecz nie wstała od stołu. Siedziała spokojnie, nagle zaintrygowana promieniem słońca padającym na stół. Podsunęła rękę, co sprawiało wrażenie, że trzyma strzałę złotego światła w dłoni. Jej oczy wpatrywały się w promień, usta formowały na wpół wypowiadane słowa, jak gdyby było to ćwiczenie ożywiające pamięć.
— Obi'ada, nadzie e'szny —mruczała. — Lu'du żony па'а'сіа, emię zbóc'kie...
Brzęczenie stawało się coraz głośniejsze i bliższe.
Motocykl ryczał w drodze przez las, wycie silnika przepełniało powietrze. Billy Fisher, dosiadając swej brudnej maszyny, mknął przez surowe wzniesienia wokół jeziora. Nie był tutaj od czasu znalezienia matki Kellty; wyprawy do jej chaty zawsze sprawiały mu przyjemność, ale nienawidził kontaktów z tą starą wariatką — teraz, po jej śmierci, mógł cieszyć się wycieczką bez zastrzeżeń.
Kołysał maszyną z boku na bok, pędząc donikąd w szczególności. Szukał jedynie skarp do wspinania i naturalnych ramp do skakania.
109
Grube bieżniki opon wyrzucały w powietrze grudy ziemi, za motocyk- i lem wisiała chmura pyłu.
Billy Fisher dotarł na szczyt stromego zniesienia i zatrzymał się, wzbijając fontannę ziemi i kamyków. Stał na szczycie wzniesienia, które opadało ku polanie, i zastanawiał się, dokąd by następnie pojechać, gdy raptem zdumiały go dwie rzeczy.. Pierwszą była łódź mieszkalna wyglądająca tu tak samo nie na miejscu, jak statek kosmiczny. Drugą była Neli.
Gdy patrzył, drzwi chaty otworzyły się z hukiem i z wnętrza wypadła Neli, dzika, z obłędem w oczach.
Wrzeszczała niczym demon, jej udręczone zawodzenie odbijało się echem nad jeziorem. ВШу'епш szczęka opadła — był przekonany, że to stworzenie właśnie ma atak szału. Kobieta wymachiwała rękoma, miotała się jak szalona, raz za razem tupała nogami obutymi w robocze trzewiki w skołatane deski werandy niczym dziecko w napadzie złego
humoru.
Neli skrzeczała z wściekłości i oburzenia. — Ja! Ach! Ach! Zzzzzzslit! — Wodziła nieprzytomnym wzrokiem po polanie, jakby szukała słynnego zy'czeka.
—  O rany! — sapnął Billy. Czuł, że włos mu się jeży na karku na dźwięk tego wycia.
Potem drzwi kabiny łodzi stanęły otworem i oszołomiony Billy zobaczył doktora Lovella, który pędem wypadł na polanę. Był rozczochrany i na boso. W biegu spiesznie zapinał koszulę.
—  Neli! Co się stało?
—  Dzi aj! — wrzasnęła Neli. — Dzi aj! — Złapała Lovella za rękę i zaczęła ciągnąć go do chaty.
Billy Fisher był przerażony — był pewien, że ta szalona kobieta wściekła się z powodu jego przybycia. Zapuścił motocykl i odjechał w szalonym pośpiechu, z mętlikiem w głowie. Wariatka! Billy przypuszczał, że ta chata musi być przeklęta — najpierw matka Kellty, teraz ta!
—  Nikt w to nie uwierzy — krzyknął na wiatr. — Nikt!             I
Neli kopała i tłukła pięściami stół w kuchni, miotając się i wrzeszcząc ile sił w płucach.
—  Sowo ana! Dzi aj! Dzi aj!
Lovell nie widział jej w stanie takiego wzburzenia od czasu
110
pierwszych dni po jej znalezieniu. Wygiętymi w szpony palcami darła powietrze, nie dopuszczając go do siebie ani na krok. Lovellowi pękało serce, jakby patrzył na wracającego do zdrowia pacjenta, którego nagle spotkał poważny nawrót.
—  Neli, proszę... — Niewiele rozumiał z jej oszalałych słów. Dzi aj było jeszcze jasne, ale co z sowo andl
Neli znów zamachnęła się, roztrzaskując ciężkim butem skr. tą pod blatem półeczkę. Stół dygotał w takt silnych ciosów.
—  Co zniknęło, Neli? — zapytał jak najspokojniej Lovell. Nie przestała kopać, ale tym razem wyciągnęła rękę.
—  Sowo ana! Dzi aj!
Nagle wszystko stało się jasne. Na półce pod stołem Lovell znalazł przecież dokumenty należące do Violet Kellty — i rodzinną Biblię.
—  Sowo ana! — wrzasnęła Neli.
Pobiegł sprintem przez polanę, dosłownie wpadł do kabiny łodzi. Paula Olsen miała wszystkie swoje notatki, taśmy magnetofonowe i kasety wideo skatalogowane i ułożone w trzech tekturowych pudłach. Lovell rzucił się na nie i zaczął przetrząsać starannie uporządkowane materiały. W ciągu paru minut, jakie zajęło mu zlokalizowanie Biblii, sprowadził schludnie ułożony dobytek Pauli do stanu chaotycznej ruiny. Nie przejmował się tym. W tej chwili najważniejsze było uspokojenie Neli.
Efekt, jaki wywarła Biblia, był natychmiastowy i godny uwagi. Gdy tylko Lovell przestąpił próg, Neli wyrwała księgę z jego wyciągniętych rąk i przycisnęła ją do piersi. Opanowała się od razu i zaczęła kołysać się w przód i w tył, tuląc Biblię niczym dziecko swą ukochaną zabawkę.
Uśmiechnęła się i popatrzyła na Lovella z ciepłym zadowoleniem w oczach. Jak się zdaje była przekonana, że oddając jej ulubiony przedmiot uczynił coś heroicznego.
—  Maa ać sowo ana Neli i idzi alekooo... — powiedziała cicho.
—  Przykro mi. Nie powinniśmy byli ci jej zabierać. Wyciągnęła Biblię i podała mu ją z nieśmiałym, niepewnym
uśmiechem.
—  Ajou ówi Neli?
—  Chcesz, żebym ci poczytał? — Wyjął Biblię z jej rąk, a księga otworzyła się w miejscu, gdzie grzbiet został złamany od częstego
111
używania. Był to początek Księgi Izajasza, czwarty wers pierwszego rozdziału podkreślono grubym czarnym ołówkiem.
—  Biada ci, narodzie grzeszny... — zaczął powoli. Gdy czytał, Neli mówiła wraz z nim, z pamięci, dopasowując słowo po słowie.
—  Obfada, nadzie e'smy...
—  Ludu obciążony nieprawością...
—  Lu'du żony па'а'сіа...
—  Plemię zbójeckie... *
—  Emie zbó'ckie...
Podniósł głowę, ich oczy spotkały się.
—  Zbóc'kie... Zy'czek. Zbójca, zbój, zły człowiek! — Osiem linii z Biblii stało się kamieniem z Rosetty Neli, kluczem nie tyle do jej języka, ale do jej strachu i udręki. — Zy'czek — powtórzył. — Neli, pokaż mi zbóc'kie.
Była pełna niechęci, jakby pokazanie „złoczyńcy" mogło go automatycznie przywołać.
—  Zy'czek idzi nie Neli, prada.
—  Pokaż.
Neli ciężko przełknęła ślinę, a potem jej twarz skrzywiła się, przemieniając w maskę zastygłego krzyku. Ryknęła jak dzikie zwierzę, później zaś wyciągnęła ręce, by wziąć Lovella w ramiona, oblizując usta i przewracając oczyma.
■-*- Zy'czek idzi hol' ze rass — powiedziała. — Idzi sa, sa an ach!
—  Zzzzzslit! — Bez ostrzeżenia trzasnęła Lovella w brzuch. Został kompletnie zaskoczony, a cios miał tyle siły, że aż zatoczył się nieco. Bardziej zaskakujący od niespodziewanego ciosu był wyraz jej twarzy. Była to wulgarna, przejaskrawiona pantomina... żądzy.
—  Zy'czek tak uderza? — Lovell ujął pięść Neli, cofnął ją i zmusił, by uderzyła go jeszcze raz. Chciał być pewien, czy rozumie, co ona mu mówi.
Neli patrzyła na niego w milczeniu, przyciskając pięść do jego brzucha. Potem jej oczy rozszerzyły się, a głos opadł do szeptu.
—  O sto' ze bucha — oznajmiła.
—  O sto'?
—  O sto'!
Neli podniosła ze stołu kuchenny nóż i przyłożyła go czubkiem do
*  Cytaty pochodzą z Biblii Tysiąclecia, wydanie trzecie poprawione. 112
pępka, ustawiając poziomo ostrze. Lovell wytrzeszczył oczy. Obraz stawał się przejrzysty. Violet Kellty w wyniku ciężkiego urazu uprzedzona do seksu i do mężczyzn, przekazała córce swą wyrywkową wiedzę na temat płci oraz przelała na nią swą nienawiść. Za drzwiami żyli złoczyńcy, mężczyźni szaleni z pożądania, którzy potrzebowali kobiet jedynie do jednego, bolesnego, wstydliwego celu.
Paula wróciła na polanę o zmroku. Lovell czekał na nią na dziobowym pokładzie łodzi. Zmierzył ją wzrokiem, oceniając szczegóły jej kostiumu, wysokie obcasy, aktówkę. Paula wyglądała jak zamożna maklerka, która dopiero co przybyła do swego, domku na wsi po męczącym tygodniu w biurze.
—  Jak stoją akcje? — zapytał z krzywym uśmiechem. — Albo może byłaś na rozmowie kwalifikacyjnej.
Paula wyciągnęła ciężki karton z zapasami z maleńkiego bagażnika sportowego wozu. Lovell nie miał pojęcia, jak bliski był prawdy.
—  Proszę — powiedziała. — Jestem zmęczona. Mam za sobą długi dzień.
Lovell odebrał karton, ona zaś zdjęła pantofelki i pomaszerowała w rajstopach do drzwi kabiny.
—  No to powiedz mi co straciłam.
—  Coś wielkiego. Kolejny przełom.
—  O cholera... Do diabła, co tu się stało? — Zobaczyła bałagan w saloniku. Lovell był zaskoczony — on uważał, że odwalił niezłą robotę, doprowadzając wszystko do porządku.
—  Neli potrzebowała Biblię — wyjaśnił. — Prawdę mówiąc, trochę jej się spieszyło.
—  Dlaczego? — Paula wyjęła z miniaturowej lodówki dwie puszki piwa i rzuciła jedną Lovellowi.
—  Odkryła, że Biblia zniknęła i wpadła w szał. — Lovell otworzył puszkę i pociągnął łyk.
—  To jest ten przełom? Lovell potrząsnął głową.
—  Tylko początek. Odkryłem, czego się boi. Złamałem tajemnicę zy'czeka.
—  Ho, ho... To mógł być przełom. No to powiedz, kim oni są?
—  Zy'czeki to złoczyńcy. A Neli powiedziano, że ludzie, którzy czynią zło, są niegodziwi.
8   — Neli                                                                                                                           113
—  A jest jakiś inny rodzaj? Wydaje mi się, że Neli została nauczona bardzo cennej lekcji.
—  Bardzo zabawne... Ale dla Neli nie istnieje nikt inny. Przypuszczam, że powiedziano jej, iż wszyscy mężczyźni są potworami. Gdybyś spojrzała na świat oczyma Violet Kellty, to nabrałoby sensu.
—  Dla Neli wszyscy mężczyźni są potworami. Z wyjątkiem ciebie. Zgadza się?
Lovell wyszczerzył zęby.
—  Ja nie jestem mężczyzną.
—  Nie?
—  Nie. — Potrząsnął głową. — Nie słyszałaś? Ja jestem Jerry a'jou. Jestem aniołem.
Paula wybuchnęła śmiechem.
—  No cóż — powiedziała. — Przynajmniej wiemy, że Neli ma poczucie humoru.
Rozdział 16
Neli nuciła sobie spokojnie, po cichutku, z lekkim uśmiechem na ustach, kołysząc się wolno na łóżku. Lovell i Olsen rozmawiali, obserwując ją na monitorze. Paula robiła notatki to zerkając na ekran, to na notatnik, jak artysta malarz szkicujący modelkę. Lovell patrzył i myślał.
Był to dzień wzlotów i upadków. Neli wpadała ze stanu skrajnego niepokoju w stan głębokiej ufności, ale teraz była spokojna i odprężona, tak jakby te krańcowe wahania етофпаїпе nie zostawiły żadnych widocznych blizn. Ale Lovell wiedział że były, tuż pod powierzchnią, ciągłym źródłem jej bólu.
—  Gdyby twój jedyny kontakt z mężczyznami był przerażającym aktem przemocy, gwałtem, powiedziałabyś swojej córce, że wszyscy mężczyźni to potwory, prawda? Tak by to wyglądało z punktu widzenia Violet Kellty?
Olsen skinęła głową.
—  Uhu. To by miało sens. Taki uraz jest prawie niemożliwy do wymazania. Terapia może złagodzić następstwa — uśmiechnęła się smutno — ale z tego co wiemy, Violet Kellty była raczej nie najlepszą kandydatką do terapii.
—  Raczej nie. Myślę, że chciała ochronić Neli. Chciała ją przestrzec przed tym, co mężczyźni mogą jej wyrządzić. Myślę, że Violet powiedziała Neli o gwałcie. Założę się, że wbijała jej to do głowy dotąd, aż Neli stała się tak zastraszona, że nawet nie potrafiła pomyśleć o świecie poza chatką bez popadania w histerię.
115
Olsen podniosła oczy znad notesu i wpatrywała się przez moment w Neli — Powiedziała jej. Ale jak?
—  Cóż. Violet raczej nieprecyzyjnie określiła sam proces. Mówiła: O sto' ze bucha.
—  To znaczy? — Olsen spojrzała na spis słów.
—  Nóż z brzucha. — Położył rękę na kroczu. — Nóż wychodzi stąd.
—  Neli ci to powiedziała?
—  Tak.
—  Myślisz, że widziała to kiedykolwiek? — spytała Olsen.
—  Prawdziwą rzecz? Nie. Nie wyobrażam sobie, jak by to było możliwe. Violet jej nigdy nie wypuszczała. Nikt nie wiedział, że się tu znajduje. — Lovell widział, że Olsen szybko myśli. — To właśnie może być powodem, że nie chce wychodzić w ciągu dnia. Umyślnie zaszczepiona fobia.
—  Ale przecież to nie ma sensu. Dlaczego? Czy jest bardziej prawdopodobne, że zgwałcą ją w biały dzień?
—  Nie jest — powiedziała Olsen — ale jest bardziej prawdopodobne, że ją zobaczą, a Violet nie chciała, żeby ją widziano. Była krańcowym przykładem matki-kury, zaciekle chroniącej córkę przed takim koszmarem, jaki jej się przydarzył, nawet jeśli miało to znaczyć ukrywanie Neli przez całe życie.
—  Tak — powiedział Lovell, rzuciwszy wzrokiem na ekran. — Na to wygląda.
Zastanawiał się, kim był ten gwałciciel, czy jeszcze żyje, czy ma chociaż jakiekolwiek pojęcie, jakie cierpienia spowodował w życiu tych dwóch niewinnych istot. Poczuł nagły przypływ gniewu.
—  Powszechną metodą stosowaną w leczeniu fobii, jest konfrontowanie cierpiącego z przyczyną lęku — powiedziała Olsen. — Żeby to uczynić, musimy znaleźć kogoś, komu ona ufa. Kogoś, komu ufa i kto jest mężczyzną. — Uśmiechnęła się słodko.
—  Konfrontowanie z przyczyną lęku...? — Lovell nagle zrozumiał, o co jej chodzi. — Masz na myśli, żebym ja... — Lovell lekko się zaczerwienił. — Hej, hej, bez przesady.
* — Co za skromność! Nie chcesz pomóc? — spytała niewinnie.
—  Tak, oczywiście, ale...
Olsen schyliła głowę. — To jest jedyna rzecz, którą tylko ty z nas dwojga możesz zrobić,  bo jesteś  lepiej  do tego  przystosowany.
116
Myślałam, że będziesz zadowolony, nareszcie masz sposobność, aby się wykazać.
—  Aha, już rozumiem — powiedział ironicznie Lovell. — Chcesz po prostu, żebym poszedł tam, spuścił spodnie i pokazał jej mojego...
—  Nie, oczywiście że nie — szybko powiedziała Olsen.
—  To bardzo dobrze, bo nie wyobrażam sobie lepszego sposobu, żeby ją wysłać wrzeszczącą do lasu. Nigdy byśmy już jej nie zobaczyli, a ja w oka mgnieniu zmieniłbym się z ajou'a w zy'czeka.
—  Nie miałam pojęcia, że jest to aż tak imponujące — powiedziała Olsen.
Lovell roześmiał się.
—  Podobno rozmiar nie ma znaczenia.
—  I nie ma. Szczególnie w tym przypadku. To będzie bardzo proste, trzeba tylko jej to uświadomić.
—  Naprawdę? Nie mogę się doczekać, kiedy wreszcie wyjaśnisz mi, jak według ciebie mam przełamać lody?
—  To proste — powiedziała Olsen — poczekaj do wieczora, kiedy ona pójdzie pływać.
Niedługo po zmierzchu, Paula i Jerry, siedząc w ciemności, patrzyli, jak Neli wyszła z kabiny i, nie oglądając się na łódź, poszła na molo. Zrzuciła ubranie i skoczyła do wody, znikając pod falami prawie bez szmeru.
—  Teraz twój ruch — szepnęła Olsen.
Lovell wziął ją za rękę i pociągnął w kierunku wody.
—  Chodź — powiedział — chcę, żebyś była przy mnie. Lovell miał na sobie tylko szorty.
—  Potrzebujesz przyzwoitki?
—  Świadka.
Siedzieli razem na molo, przyglądając się Neli, która bawiła się, baraszkując w ciemnej wodzie. Nie zdziwiła się, kiedy ich zauważyła. Po raz pierwszy podeszli do niej podczas pływania, ale nie okazała ani strachu, ani skrępowania własną nagością. Przekręciła się w wodzie jak ryba i popłynęła w ich kierunku, błyszcząc w zimnej czarnej toni.
Olsen szturchnęła Lovella w bok.
—  Teraz jest dobry moment. Przełknął ślinę.
—  Czy mam ją ostrzec?
117
—  Po prostu zrób to tak, jakby to było nic wielkiego. Lovell zaśmiał się.
—  Możesz mi wierzyć, że to nic wielkiego. — Ściągnął szorty i usiadł kompletnie nagi na krawędzi molo, kiwając nogami. Ledwo dotykał palcami zimnej wody.
Neli stała zanurzona po piersi, uważnie go obserwując. Popatrzyła najpierw na twarz Jerry'ego, a potem przeniosła wzrok na jego ciało, później — bardziej w dół, na jego krocze. Minęło kilka chwil, zanim skoncentrowała uwagę na penisie. Kiedy zdała sobie sprawę z tego, co widzi, otworzyła usta ze zdumienia. Przeniosła wzrok w górę na Paulę Olsen i wskazała palcem, jakby chciała podzielić się swoim zdumiewającym odkryciem.
—  Paa. Раи'а! Niea piil
Olsen uśmiechnęła się, potem roześmiała w głos.
—  Tak, Neli, wiem.
Lovell zsunął się do wody. Wzdrygnął się, gdy jego ciepłe ciało zetknęło się z lodowatą wodą. Sięgała mu do pasa. Neli wciąż przyglądała mu się, wypatrując uważnie czegoś w wodzie, jak doświadczony rybak.
—  Niboiziabika. My czafeliss, i? — mówiła cicho, delikatnie, jak gdyby chciała uspokoić przerażone, dzikie zwierzątko.
I wtedy po raz pierwszy uderzyło ją, że ciało Lovella różni się od jej ciała. Podniosła rękę i położyła miękką dłoń na jego twardej piersi, potem dotknęła sutki, gładząc okalające ją twarde włosy. Jej ręka przesunęła się po szyi do jego brody. Śledząc linię szczęki głaskała krótki zarost.
Paula Olsen przyglądała się temu milczącemu, odkrywczemu badaniu. Nagle zdała sobie sprawę, że i ona sama na nowo odkrywa tę inność i piękno męskiego ciała. To był niemal szok.
Neli zwróciła do niej twarz, z oczami pełnymi zdumienia i zachwytu.
—  To nazywa się mężczyzna, Neli.
—  Mężczyzna — powtórzyła Neli.
—  Nie zrobi ci nic złego.
Neli odwróciła się do Lovella szukając potwierdzenia. Spotkał jej wzrok. Poczuł się nieswojo, ale postanowił wytrwać.
—  Pię na teś uk'chana т'оа а Tirsa.
Ani Lovell, ani Olsen nie rozpoznali, że był to werset z pieśni Salomona.
118
Jej ręka przesunęła się z brody na policzek, głaszcząc go ruchem, który widział już wiele razy. Lovell zdawszy sobie sprawę, że jest to wyraz zaufania, również uniósł rękę do jej policzka i spróbował powtórzyć ten gest.
Oczy Neli napełniły się szczęściem. Podstawiła twarz pod jego palce, ocierając się pieszczotliwie jak kotka. Potem rzuciła się w jego ramiona i, mocno przyciskając, wtuliła twarz w szyję. Gdy Lovell poczuł ciepło jej ciała przy swoim, instynktownie objął ją i mocno przytulił.
Paulę Olsen nagle przeszyło ostrei głębokie uczucie zazdrości.
Neli wysunęła się raptownie z uścisku, jak gdyby nagle ocknęła się ze snu. Prysnęła do wody jak uciekająca ryba. Lovell patrzył w ślad za nią. Miejsca na jego plecach, których dotykały jej dłonie paliły jak poparzone.
Rozdział 17
t
N iektórzy powiedzieliby, że było to nieetyczne — powiedział Lovell. Był już ubrany i wycierał ręcznikiem włosy. Olsen była zajęta otwieraniem butelki wina, którą wyjęła z lodówki.
—  Jestem pod wrażeniem —powiedziała mocując się z korkiem. — Ja bym nie mogła tego zrobić.
Lovell z ulgą padł na krzesło ogrodowe pod płóciennym daszkiem. Usiłował być nonszalancki wobec Neli, Paula jednak wiedziała, że to co się stało było dla niego bardzo ważne emocjonalnie. Teraz wyglądał na zmęczonego i wyczerpanego psychicznie.
Paula wyciągnęła wreszcie korek z butelki i nalała mu kieliszek wina.
—  Wymagało to odwagi.
—  Więcej niż mogłabyś przypuszczać — powiedział Lovell, uśmiechając się blado. — Kiedy byłem młodszy, naprawdę strasznie się krępowałem, gdy ktoś zobaczył mnie nagiego. Kiedy miałem spędzić noc z dziewczyną, czekałem kiedy wyjdzie do łazienki, wtedy dopiero szybko się rozbierałem i wskakiwałem do łóżka.
—  Ja nadal tak robię. Myślałam, że tylko ja.
—  O nie, nie tylko. — Oboje roześmieli się. Każde przeżycie, którym teraz się dzielili, wydawało się im słodsze i bardziej intensywne, tym bardziej że jeszcze niedawno byli przecież wrogami.
—  Jak to się dzieje, że w filmach nikt nie ma żadnego problemu z rozbieraniem się?—Wypiła łyk wina. — W ogóle się tym nie przejmują.
—  Robią to w ubraniu.
—  Na stole w kuchni. Tak jak Michael Douglas i Glenn Close w „Fatalnym zauroczeniu".
120
Lovell szybko ją poprawił.
—  Nie, to było na zlewie w kuchni. Na stole to Jack Nicholson i Jessica Lange w filmie „Listonosz zawsze puka dwa razy".
—  Jesteś ekspertem od scen erotycznych? — spytała Olsen.
—  Tylko entuzjastycznym amatorem.
—  Widziałeś kiedykolwiek erotyczną scenę, która była prawdziwa? Lovell skinął głową z wigorem.
—  Jak najbardziej.
—  Którą na przykład?
—  Debra Winger i Richard Gere w „Oficerze i gentlemanie" oraz Kathleen Turner i William Hurt w „Żarze ciała".
—  Jest tylko jedna, która była dla mnie przekonywująca. Julie Christie i Donald Sutherland w „Nie oglądaj się teraz". Pamiętasz ten film? To było prawdziwe.
—  To było proste — powiedział tonem znawcy. — Zakochali się w sobie podczas kręcenia filmu.
Olsen przecząco pokręciła głową.
—  Wcale nie dlatego. Wiesz, co było piękne w tej scenie? Byli małżeństwem. Była to gorąca scena małżeńskiego seksu.
—  Jesteś zamężna?
—  Czyżbym zachowywała się, jakbym była mężatką?
—  Może kiedyś byłaś — powiedział Lovell wzruszając ramionami.
—  Nie — powiedziała Olsen z przesadnym namaszczeniem. — Ani nie jestem teraz, ani nigdy nie byłam mężatką.
—  Masz kogoś?
—  Nie.
—  Dlaczego?
—  A co cię to obchodzi? — spytała ostro Olsen. Już nie żartowała. Lovell natychmiast wycofał się.
—  Okay, przepraszam.
—  A ty jesteś żonaty? Lovell kiwnął głową.
—  Byłem.
Jego małżeństwo rozpadło się po śmierci Annie. Śmierć dziewczynki wywołała depresję, stał się niemożliwy do zniesienia. Żona próbowała wyciągnąć go z tego, ale on opierał się wszelkim próbom pomocy. Nie mógł jej winić za odejście, co tylko jeszcze wzmagało jego poczucie winy.
121
—  Spotykasz się z kimś?
—  Nie.
—  Dlaczego?
—  Po prostu tak jakoś jest.
— A widzisz. Tych, których się chce, nie można mieć. Tych, których się dostaje, nie chce się. Ty masz „prawo Lovella", a to jest „prawo Olsen".
—  Neli nie ma z tym do czynienia — powiedział Lovell. Sięgnął po butelkę wina. — Ma szczęście, może to jej jedyne szczęście.
—  Masz na myśli brak seksu czy brak miłości? Lovell potrząsnął głową.
—  Neli wie wszystko o miłości. To pewne. — Powtórzył w powietrzu głaszczący gest jakiego używała Neli. —Wiesz, kiedy ona tak robi...
—  Mówi „kocham cię".
—  Ja też tak zrozumiałem. — Lovell był zadowolony, że zaczynają zgadzać się ze sobą.
—  Jest więc zdolna do głębokiej miłości, a ty w dalszym ciągu uważasz, że nic nie obchodzi ją seks?
—  Nie wydaje mi się, żeby ona cokolwiek o tym wiedziała. Poza „osto' ze bucha", co nie jest zbyt właściwym poglądem. Nawet nie wyobrażam sobie, co może to zmienić.
—  W wodzie nieźle ci się udało.
—  Chyba nie sugerujesz...
—  Oczywiście, że nie. — Olsen roześmiała się, kiedy poruszył się z zakłopotaniem. — Mówię, że pierwszy krok zrobiłeś finezyjnie. To wszystko.
—  Dowiedziała się tylko, że jest różnica pomiędzy mężczyznami a kobietami. Seks pozostaje dla niej nadal wielką niewiadomą.
—  Cóż. Kiedyś się dowie.
Billy Fisher zaliczył już siedem kufli piwa. Był to wieczór zabawy w barze Franka. Sprawy nabrały tempa — jeszcze nie był na tyle pijany, aby stracić przytomność, a już wlał w siebie dosyć alkoholu, aby stać się bardzo, bardzo opryskliwym.
Nie był sam. Razem z nim popijało w barze trzech jego kolegów: Jed, Stevie i Shane. Tak jak i Billy mieli około dwudziestu lat i żadnej stałej pracy. Żaden z nich nie miał planów na przyszłość, więc większość czasu spędzali pijąc ogromne ilości piwa, co przeważnie
122
prowadziło do bójek. Poza tym nic innego ich nie interesowało, prócz buńczucznych przechadzek wąskimi uliczkami Richfield i bardzo szybkiej jazdy górskimi szlakami na poobijanych motorach.
Gdyby Billy z kolegami zechcieli tylko spojrzeć kilka metrów w lewo, zobaczyliby, jaka czeka ich przyszłość. Siedzieli tam podstarzali mężczyźni, stali bywalcy, którzy zaczynali swoje dorosłe życia tak samo jak Billy Fisher i jego koledzy. Z ośmiu klientów w barze pięciu było mieszkańcami Richfield. Dawno zwolnieni z pracy w przemyśle drzewnym i węglowym staruszkowie utrzymywali się z rządowej zapomogi oraz znikomych rent. Schylali się nad swoimi kuflami, jakby modląc się o zmianę losu, podnosząc głowy tylko po to, żeby łyknąć piwo albo spojrzeć na obraz bez dźwięku w telewizorze zawieszonym nad barem, na transmisję meczu Seattle Marinerów. Trzej pozostaU mężczyźni byli nowi w barze Franka. Byli starsi od Billy'ego i jego kolegów, ale o jakieś dwadzieścia lat młodsi od staruszków. Wszyscy trzej byli ubrani w dżinsy i flanelowe koszule, na nogach mieli ciężkie trapery. To typowo wiejskie ubranie kontrastowało z ich „miastowym" wyglądem. Gdyby ktokolwiek w Richfield zadał sobie trud, aby wydać opinie na ich temat bazując tylko na wyglądzie, powiedziałby, że są facetami z Seattle, którzy przyjechali tu, żeby pochodzić po górach — i trafiłby w samo sedno.
Ale Billy Fisher nie zauważył nieznajomych, nikogo nie zauważał. Walił kuflem w ladę i krzyczał. — Dzika kobita! Oho-ho!
—  Żadna tam „dzika kobita" — powiedział Jed ze zmęczeniem w głosie.
—  Mówię ci, pieprzony baranie, że jest to pieprzona prawda! — Billy łyknął haust piwa i otarł usta wierzchem dłoni, po czym tak głośno beknął, jakby ktoś wystrzelił ze strzelby. Zrobiło to wrażenie na Jedzie. Nie wiadomo, czy przyczynił się do tego zapał, z jakim Billy wyraził się, czy też gwałtowność beknięcia.
—  Widziałeś ją? Widziałeś tą dzikuskę, Billy?
—  Pewno, że widziałem!
—  Akurat! — wtrącił się do dyskusji Steve. — A co, do cholery, jest w niej dzikiego?
Wnikliwe opisy nie były domeną Billy'ego. Wzruszył ramionami.
—  Po prostu dzika. Jak to zwierzę.
—  Biega goła, co? — zapytał Shane z obleśnym uśmiechem.
—  Nie bywa, żeby dzika i ubrana, no nie? Jasne, że dzikuska musi być goła, no nie?
123
Jeda najwyraźniej poderwał duch zabawy.
—  Goła z niej pierdoła! Shane, co? Biega po lesie goła pierdoła!
—  Dzika kobita! — wrzasnął Shane. — Oho-ho-ho! Pewno pieprzy się jak suka. — Podniósł głowę do nisko podwieszonego sufitu i zawył. — Hauu! Hauu! — zaczął wykonywać ruchy biodrami do przodu i do tyłu, uderzając w podniszczony drewniany barek, naśladując psa na suce.
—  Dzika kobita! — wrzeszczał Billy Fisher.
Koledzy mu wtórowali — Dzika kobita! Och-ho-ho! Hauu! Hauu!
Bywalcy w barze byli przyzwyczajeni do takiego rabanu i wiedzieli, że lepiej się nie wtrącać, bo tego właśnie chciał Billy. Wymówki prowadziłyby do kłótni i zakończyłyby się bijatyką. Starsi mężczyźni kontynuowali picie z wyrazem obrzydzenia na twarzach. Udawali zainteresowanie futbolem na ekranie i niby nie słyszeli zgiełku, jaki podnieśli chłopcy.
Trzej nieznajomi wyglądali na ubawionych tym objawem wiejskiej wesołości. Jeden z nich wstał i podszedł do chuliganów.
—  Witajcie — powiedział miło.
Billy, Shane, Jed i Steve przerwali wycie i spojrzeli na niego ze złością
—  Czego chcesz?
—  Mówisz, że widziałeś w lesie dziką kobietę?
Koledzy go obserwowali, więc Billy zebrał się w sobie i zadziornie spytał: — A jak tak, to co?
—  Interesuje mnie to — powiedział obcy. — Opowiedz mi o niej. Nawet taki ciemniak, jakim był Billy, przeczuł, że może w tym być
jakaś korzyść dla niego.
—  Może powiem, a może i nie — mruknął przebiegle. Nieznajomy usiadł na barowym stołku i kiwną) do barmana. — Po
jednym dla wszystkich.
—  To już lepiej. — Billy wykrzywił usta w uśmiechu na widok pięciu butelek zimnego piwa, które Frank ustawił na barze. Darmowe picie trafiało się w barze Franka raczej nieczęsto.
—  Kim jesteś, do cholery?
Mężczyzna otworzył portfel i pchnął wizytówkę na barek. Billy podniósł ją mrużąc oczy. Nieznajomy wyjaśnił mu, co było tam napisane:
—  Mikę Ibarra — powiedział — „Seattle Times". Jestem dziennikarzem.
Rozdział 18
(jdyby nie to, że był jej przyjacielem i aniołem, Neli pomyślałaby, że Jerry Lovell postradał zmysły. Siedział na ganku zwrócony w jej stronę z językiem wysuniętym z otwartej buzi. Neli przyglądała mu się przez moment, a potem wysunęła własny język, jakby w odwecie.
Lovell, pokonując z trudnością przeszkodę wysuniętego języka, powiedział:
—  Okay, teraz patrz.
Z leżącego przed nim na stoliku papierowego woreczka wyjął ziarno słodkiej prażonej kukurydzy i położył na środek języka wciągając go do ust.
—  Mmm — powiedział, przewracając oczami — słodkie... — Połknął ziarno i oblizał wargi. — Okay — oznajmił — teraz twoja kolej.
Język Neli w dalszym ciągu zwisał z ust. Położył na nim kawałek kukurydzy.
—  Zjedz go — namawiał — to dobre.
Neli nie była taka pewna. Jej oczy przekręciły się w oczodołach, zrobiła zeza. Usiłowała zobaczyć kawałek kukurydzy, spoczywający na jej języku.
—  Spodoba ci się — powiedział Lovell — spróbuj.
Wciągnęła język do ust, trzymając tam kawałek prażonej kukurydzy, tak jakby chciała uchronić go przed zetknięciem od środka z policzkami. Ziarno rozpuściło się pozostawiając miłą słodycz w ustach. Dech w niej zaparło z przejęcia i zachwytu, to było cudowne odczucie. Była to pierwsza rzecz, której smak poznała, oprócz nudnej
125
kaszki i, czasami, szklanki świeżego mleka. Oczy rozbłysły jej radośnie. Zaraz potem pokazał się język gotowy do nowej porcji.
—  A widzisz, mówiłem, że ci się spodoba.
Nie miał zamiaru dać jej następnego kawałka dopóki nie dostanie czegoś w zamian. Wstał od stołu i zaczął się cofać w stronę schodków. Zatrzymał się i wyciągnął do niej rękę ze smakołykiem.
Neli podążyła za nim z wysuniętym językiem, zatrzymując się w odległości kilku kroków od niego, ale pomimo to Lovell wynagrodził ją kawałkiem kukurydzy.
—: Okay, jak na razie nieźle. — Lovell zszedł trzy schodki niżej i zatrzymał się. — Chodź Neli — namawiał — zejdź na dół a dam ci więcej. — Tym razem wyciągnął do niej pełną garść prażonej kukurydzy, wabiąc ją.
Jednak Neli nie ruszyła się z miejsca, stojąc, jakby była przygwożdżona do górnego schodka. Widział, że bardzo chciała jeszcze słodyczy, jak małe dziecko, które pragnie czegoś całą duszą. Rozejrzała się dookoła, zerkając podejrzliwie na jasne światło dnia zalewające polanę.
—  Nikt nie zrobi ci nic złego — powiedział Lovell. — Zejdź. Dostaniesz więcej.
—  So'kie. Je'y, so'kie, Je'y — jęczała. Neli kręciła się i podskakiwała, tupiąc nogami jak mała dziewczynka. — Ooooooch, cę--cę-cę-cę-cę!
—  Zejdź i weź.
Neli patrzyła błagalnie. Nagle zebrała się na odwagę. Skoczyła na polankę, potknęła się, złapała równowagę i podskoczyła do Jerry'ego. Łapiąc garść kukurydzy z woreczka wskoczyła z powrotem na schodki, gdzie czuła się bezpieczniej. Neli wepchnęła całą garść kukurydzy do ust i zaczęła żuć z zapamiętaniem. Policzki miała zaróżowione, serce jej waliło. Lovell był zadowolony z faktu, że była gotowa zaryzykować spotkanie z „zyczekami", aby pofolgować swojej nowej pasji.
—  Widzisz — powiedział — nie ma tu żadnego zy'czeka, tylko ja. Neli z trudem przełknęła ślinę i oblizała wargi, chcąc jeszcze. Jej
oczy śledziły każdy ruch Lovella.
—  Dobrze, teraz spróbujmy zrobić coś innego. — Lovell położył garść prażonej kukurydzy na trawie niedaleko najbliższego schodka. Odwrócił się, przeszedł kilka kroków i położył następną. Robił tak przez całą ścieżkę wiodącą do wody. Potem usiadł na schodku i czekał.
Minęło trochę czasu, nim Neli wypełzła ze swojego sanktuarium.
126
Zatrzymywała się tylko po to, by zbierać słodki skarb. Za każdym razem kiedy to robiła, obracała szybko głowę w prawo i w lewo, rozglądając się jak płochliwe zwierzątko, przed każdym schyleniem. Żuła kukurydzę, stojąc pośrodku swego szlaku, patrząc na następną kupkę i zastanawiając się, czy starczy jej odwagi na kolejne kilka kroków, aby się do niej dostać.
Lovell i Olsen przyglądali się w skupieniu, jak Neli posuwała się w kierunku wody. Trwało to już całe pół godziny. Na końcu dróżki przyspieszyła kroku, jak linoskoczek, który zbliża się do końca liny, do bezpiecznego miejsca. Lovell przyglądał się z satysfakcją, widząc, że jego prosty plan udał się tak dobrze.
—  A co, nie mówiłem? Wyciągnęło ją to z domku!
—  To bardzo proste — powiedziała Olsen. — Problemem jest to, aby zatrzymać Neli poza domkiem.
—  Świetnie się bawi. Odkryła prażoną kukurydzę, teraz może iść do kina.
Neli nigdy jeszcze nie zbliżyła się tak blisko do łodzi. Miała uczucie, że opuściła swoje terytorium i wkroczyła na cudzy teren. Zatrzymała się kilka kroków od kręgu, beztrosko uśmiechając się i żując ostatnie ziarenka. Była nieśmiała i skrępowana, niepewna, jak ją przyjmą.
—  Ni boi, рга'а? — spytał Lovell.
Zaprzeczyła ruchem głowy. Nie bała się, ale była w widoczny sposób zdumiona, że pierwszy raz w życiu udało jej się wyjść z domku na światło dzienne.
—  Sio'cza za'e — powiedziała. Spojrzała w górę, ujrzała słońce wysoko na niebie i podniosła ramiona jakby chciała je objąć. Okręciła się dookoła, wirując z ogromną radością. Zaczęła śpiewać wysokim i szczęśliwym głosem: — „Crazy, for feeling so lonely, crazy for feeling so blue..." — Neli miała lekki, srebrzysty głosik, ale jej perfekcyjne wykonanie piosenki, którą słyszała tylko raz, wydało się im zupełnie nieprawdopodobne.
—  To niesłychane! — powiedział Lovell. — Pamięta każde słowo!
—  Niezwykła pamięć jest często spotykanym zjawiskiem u autystycznych dzieci i młodzieży — powiedziała Olsen.
Lovell roześmiał się:
—  Odwal się, Paula. Chociaż na chwilę przestań być naukowcem. Olsen uśmiechnęła się głupio.
127
—  Nic na to nie mogę poradzić. Masz rację. Przepraszam.
—  Crazy — śpiewała Neli — I'm crazy fo' thinking I can'ave you...
—  Tak bardzo jej się to podoba — powiedziała Olsen. — Muzyka tak wiele dla niej znaczy.
—  Jeżeli tak bardzo podoba się jej muzyka, poczekaj aż usłyszy to! — Wskoczył do kabiny. Za moment wrócił z odtwarzaczem kompaktowym — To!
Włożył płytę do odtwarzacza i za kilka sekund z głośnika rozbrzmiał głos Roya Orbisona. Neli odwróciła się, tańcząc w takt muzyki, pijana od nowych wrażeń, zachłystując się światłem, przestrzenią, melodią, a także resztkami słodyczy na języku. Lovell i Olsen spoglądali na Neli jak dumni rodzice. Patrzyli, jak wiruje, oddalając się w głąb polany. Wszystkie myśli o niebezpieczeństwie i zagrożeniu zniknęły przy świetle słońca. Neli tańczyła bez obaw.
Głos Roya Orbisona wypełniał całą przestrzeń.
Neli zamknęła oczy. Światło słoneczne wydawało się nasilać, jaskrawiąc się pod jej powiekami wybuchami kolorów. Muzyka wzmagała się, wypełniając jej głowę. Olsen i Lovell przestali istnieć.
W myślach Neli widziała bliźniaczki. Wirowały razem, objęte ramionami, wpatrzone w siebie z zapamiętaniem, a pieśń niosła je w dal.
W oczach Olsen i Lovella Neli wydawała się otumaniona muzyką. Kręciła i obracała się figlując w rytm muzyki i posuwając wzdłuż ścieżki. Na moment oderwali od niej wzrok, ale tylko po to, aby wymienić dumne spojrzenia posiadaczy.
Kiedy spojrzeli na nią ponownie, płyta skończyła się. Głos Roya Orbisona zamarł zawieszony w powietrzu.
Lovell spojrzał i zamrugał oczami.
—  Gdzie ona się podziała?
Jakby uniesiona ostatnią falą zanikających dźwięków piosenki, Neli zniknęła.
Rozdział 19
Nie zastanawiając się ani chwili, Jerry Lovell popędził w kierunku zarośli, w których zniknęła Neli. Olsen dotrzymywała mu kroku i razem wpadli do lasu, biegnąc na oślep. Doskonale zdawali sobie sprawę, że Neli świetnie orientowała się w lesie, ale mieli nadzieję, że podczas dnia będą mogli ją łatwiej złapać.
A jednak znów im się wymknęła. Wdrapali się na pokryty roślinnością występ pagórka. Stamtąd widać było polanę, a za nią jezioro. Lovell, zdyszany, z trudnością łapał oddech.
—  Cholera! Cholera, cholera, cholera! — Wymachiwał pięściami, młócąc powietrze dookoła siebie. Byli z Olsen już od dawna szalenie ciekawi, dokąd chodzi Neli podczas swoich wypraw do lasu. Olsen była przekonana, że to stanowi istotny kawałek układanki, jaką była Neli, że dopóki nie odkryje dokąd ona chodzi i dlaczego, w psychologicznym wizerunku Neli zostanie biała plama.
Lovella też to ciekawiło, ale po prostu dlatego, że gdyby wiedział, mógłby ją poznać lepiej.
—  Zgubiliśmy ją, cholera!
—  Szzz! — Olsen wpatrywała się w zarośla, schyliwszy głowę i uważnie nasłuchując. Trochę dalej, na zboczu, usłyszała jakiś dźwięk, trzask gałęzi, a potem mignięcie białego materiału.
—  Ona jest tam — szepnęła.
—  Gdzie?
—  Tam. — Olsen pokazała na wierzchołek pagórka. — Chodźmy! Wyruszyli w kierunku, z którego pochodził dźwięk, tym razem szli
powoli, nieudolnie próbując ją tropić. Olsen zaczęło świtać w głowie,
9   — Neli                                                                                                                      129
że tym razem Neli mogła chcieć, by oni podążyli za nią. Wiedzieli, że ona potrafi poruszać się w lesie niezauważalnie nawet w ciemnościach, a jednak teraz zostawiała ślady, pomagając im właśnie wtedy, kiedy stracili ją z oczu. Wyglądało to tak, jakby Neli postanowiła zaufać im i wprowadzić w wielką tajemnicę — ale żeby nie przyszło im to zbyt łatwo. Oboje byli oblani potem... Kiedy dostali się na szczyt pagórka, zatęchłe powietrze oblepiło ich ze wszystkich stron. Oddalili się od jeziora w głąb lądu. Zobaczyli przed sobą głęboką szczelinę w podłożu — wąski wąwóz rozszczepiony górskim potokiem, pełnym kamieni. Ta ukryta dolina była jeszcze bardziej oddalona od cywilizacji niż jezioro. Ukryta przed ludzkim okiem, była nietknięta i piękna. Owijała ją szata spokoju, takiego spokoju, jaki dawał się odczuć prawie fizycznie, i ciszy tak głębokiej, że ją się prawie słyszało.
Rzeczka znajdowała się o pół mili od nich, a jednak było tu słychać szemranie wody — aż tak daleko roznosił się dźwięk w ten bezwietrzny letni dzień.
Lovell złożył ręce w trąbkę i krzyknął: — Neli!
Jego głos przetoczył się w ciszy, ale nie było odpowiedzi, nawet echa. Ostrożnie zaczęli schodzić w dół, ślizgając się i upadając, gdy nie mogli utrzymać równowagi na stromym zboczu: nie mając pojęcia dokąd zmierzają. Ale posuwali się coraz dalej bez pośpiechu, zatrzymując się w połowie drogi na odpoczynek. Lovell patrzył na ogromną puszczę rozciągającą się przed nimi. Od miejsca, gdzie stali aż po horyzont, krajobraz był jak milczący, nieruchomy obraz składający się z zielonych jodeł, pejzaż, którego nie psuły domy, drogi ani żaden inny wytwór cywilizacji. Miało się wrażenie, że żaden intruz nigdy go nie oglądał.
—  To wariactwo, ona może być wszędzie. — Coś w tym krajobrazie zmusiło Lovella do obniżenia głosu do szeptu.
—  Nie, ona jest tu...
—  Skąd wiesz? Dlaczego jesteś tego taka pewna?
—  Gdyby się posuwała, my byśmy ją słyszeli... — Uśmiechnęła się lekko. — Poza tym, ona chce żebyśmy tu byli.
—  Chce nas tu? Olsen skinęła głową.
—  Pozwoliła nam się zobaczyć. Nie musiała tego robić.
—  Więc, gdzie ona jest? Myślę, że lepiej będzie wrócić do domku i czekać na nią.
Paula wzruszyła ramionami i westchnęła, przykro jej było, że
130
przyszli tak daleko na marne, ale odwróciła się i skierowała za Lovellem z powrotem w górę.
Tam stała Neli. Stała bez ruchu pomiędzy drzewami, tak jakby zjawiła się znikąd. Przed chwilą przechodzili w tym miejscu, w którym ona teraz stała, nie widzieli nic, nie było wtedy żadnego jej śladu. Trzymała w ręku bukiecik polnych kwiatów.
—  Je'y idzi pa'c' Ja'a prada?
Lovell już miał odpowiedzieć, ale Olsen przeszkodziła mu, stając przed nim, zanim zdążył otworzyć usta.
—  Gdzie jest „ja", pokaż mi, gdzie ona jest?
—  Ja'a je mijs feliss.
Olsen była zdezorientowana. — Co powiedziała? Lovell był bardziej biegły w mowie Neli.
—  Och... sądzę, że to znaczy coś takiego jak: „Ja jest w szczęśliwym miejscu". Tak myślę.
—  W jakim szczęśliwym miejscu, Neli? Proszę, pokaż nam.
Neli skinęła głową i wśliznęła znowu pomiędzy drzewa. Posuwała się tak szybko i pewnie w dół po zboczu, że przez moment Lovell i Olsen pomyśleli, że ucieka i chce zostawić ich w tyle. Jednak po kilku jardach zatrzymała się, oglądając się na nich przez ramię, jakby zapraszała do podążania za nią.
W najbardziej stromym miejscu wąwozu, Neli znów zniknęła z ich pola widzenia, ale tym razem wsunęła się w szczelinę wzniesienia — było to pokryte gęstą roślinnością pęknięcie w skale. Szczelina była głęboka i wąska, więc dla człowieka takiej postury jak Lovell było nie lada zadaniem przecisnąć się do wewnątrz, co on jednak uczynił, choć z wysiłkiem. Wepchnął się do środka, mimo że ostre kanty skał rozrywały mu ubranie.
Wewnątrz szczelina rozszerzała się, powiększając się znacznie. Było tu kompletnie ciemno, ale Lovell poczuł, że znajdują się w jaskini, głęboko w skale.
—  Neli? — Jego głos odbił się od ścian jaskini. Paula Olsen przelazła przez otwór i stanęła obok niego. Oboje czekali, żeby oczy przyzwyczaiły się do ciemności.
Neli klęczała.przy ścianie jaskini, gdzie w pradawnych czasach część skały zsunęła się, tworząc podłużne pęknięcie w kształcie półki.
—  Ziabika Ja'a koju, koju zae. — Głos Neli był cichy i spokojny. Ich chwilowa ślepota minęła na tyle, że mogli rozpoznać przyczynę,
131
dla której przychodziła tu Neli. Na stworzonej przez naturę półce skalnej, jak w katakumbach, leżał szkielet, kompletny i równo ułożony, tyle że mały — szkielet dziecka.
—  Mój Boże! — wyrwało się z ust Olsen. W oczodoły czaszki Neli włożyła po kwiatku z białymi płatkami i złotym środkiem, wyglądały jak oczy.
Olsen i Lovell stali bez słowa, nie bardzo wiedząc, co znaczy ten dziwny widok. Neli czuła się zupełnie swobodnie w obecności szkieletu. Gładziła wysuszone kości policzkowe.
—  Ziabika Ja'a. — powtarzała.
Lovell spróbował powtórzyć jej wymowę dokładnie. — Jaa. Neli uśmiechnęła się pogodnie:
—  Ja'a je u Ana.
—  Jaa jest u Pana — przetłumaczył Lovell.
—  Ja'afeliss za'e. — Neli spojrzała na Lovella szukając potwierdzenia. — Prada?
—  Prada — odpowiedział, kiwając głową twierdząco.
Neli znowu odwróciła się do szkieletu, patrząc nań z miłością i pieszcząc jego zapadnięte policzki, jak matka uspokajająca śpiące dziecko. Było jasne, że dla Neli ten szkielet jest żywą osobą, ludzką istotą, z którą wciąż łączą ją głębokie więzy uczuciowe. Neli siedziała bez ruchu przez długi czas, zatopiona w myślach, całkowicie skupiona na obcowaniu ze szkieletem. Po jakimś czasie uniosła głowę, obdarzyła ich promiennym uśmiechem i ruszyła w stronę szpary w skale.
Po ponurej atmosferze jaskini, słońce ogrzało ich twarze i powietrze uderzyło swą świeżością. Mrużyli oczy w blasku słońca. Potem cała trójka poszła gęsiego przez las, z Neli na czele, jak rodzina, która wraca ze spaceru w niedzielne popołudnie.
Paula Olsen spędziła resztę dnia przeglądając swoją kolekcję kaset wideo, wyszukując wszystkie momenty, w których Neli reagowała na swoje odbicie w lustrze. Aż do odkrycia szkieletu Olsen przypuszczała, że Neli rozdzieliła siebie na dwie osobowości — subiektywne „ja" i obiektywne „ja"; że jedną osobowość przeniosła na swoje odbicie. Jej fizyczne „ja" było Neli, a jej odbicie w lustrze jej druga część — Ja'a.
Ale zaczynało wyglądać na to, że prawda jest prostsza, niż ta teoria.
132
Po powrocie na polanę, Neli zaprowadziła ich do domku, chcąc coś im pokazać. W sypialni otworzyła skrzynię i wyciągnęła stare sukienki, buty — dziecinne ubranka.
—  Dwa fartuszki — powiedziała Paula. — Dwie pary śpioszków. Dwie pary sandałków... Bliźniaczki.
Neli podniosła jedną sukienkę i przycisnęła do twarzy, całując stary zniszczony materiał. — Ja'a.
—  Wszystko zachowały — powiedziała Paula. — Jest to trochę niesamowite.
Neli spodobało się brzmienie tego słowa. — Me 'ато 'ite — powtórzyła.
—  Nie, to nie jest niesamowite — powiedział Lovell. Pogłaskał sukienkę, posługując się pieszczotliwą pantomimą Neli. — Neli... Ja'a, prada?
Neli ochoczo pokiwała głową. — Ja'a!
—  Uważasz, że ona nie rozumie, że tamta nie żyje? — spytała Paula.
Lovell wzruszył ramionami.
—  Nie wiem. Powiedziała, że jej bliźniaczka jest u Pana. Neli, Ja'a je u Ana?
Neli spojrzała na niego, twarz jej posmutniała. Powoli skinęła
głową.
—   Ja'aje u Ana na zae? Ja'a u Ana na zae? — spytał Lovell. Neli zdrętwiała, potem zaczęła trząść głową, jakby odrzucając
słowa Lovella.
—  Ja'a zosa ze Neli — powiedziała płaczliwym głosem.
—  Jej bliźniaczka pozostaje z nią — powiedział Lovell. — Jest tak, jakby ona nigdy nie umarła.
Neli odsuwała się od nich, zwracając się do lustra z wzrastającym uczuciem rozpaczy. — Ja'a ni niea! — krzyczała. — Ja'a zosa ze Neli. Lovell starał się jak mógł ją uspokoić.
—  Okay, Neli, przepraszam. Nie chciałem.
Ale Neli go nie słuchała. Z głową przyciśniętą do lustra popłakiwała żałobnym głosem. Płacz zamienił się w słowa, powtarzane wciąż na nowo.
—  Wa a ja... Ja a wa, w a a ja.
Lovell i Olsen stali patrząc, bezradni wobec jej żalu.
—  Błąd — powiedział Lovell. — Przykro mi. Nie wiedziałem.
133
— Ona wie — powiedziała Olsen. — Ona tylko nie może się wyzwolić.
Paula wróciła na barkę i zaczęła przeglądać znowu wszystkie kasety, poszukując miejsc, gdzie występowało cokolwiek związanego z „Ja'a".
—  Ten szkielet to jej siostra. Neli przeniosła ją do lustra. Jeżeli nie może jej mieć z ciała i kości, utrzymuje w ten sposób przy życiu jej ducha.
Na ekranie, Neli dotykała własnego odbicia w lustrze, głaszcząc je po policzku. — Ja'a. — mruczała. Lovell patrzył na jej oczy, które płonąc wpatrywały się w lustro. — To jej jednojajowa bliźniaczka, były identyczne —powiedział. — Dla niej ona naprawdę tam jest. Neli ją widzi, tam, po drugiej stronie lustra.
—  Bliźniacy tworzą własny język — powiedziała Olsen. — To powszechne zjawisko, odbierają jak gdyby na swojej prywatnej psychicznej częstotliwości.
—  Ona wciąż z nią rozmawia. Tak jakby nigdy nie umarła — powiedział Lovell. Jego serce krwawiło z powodu Neli. Sama na świecie, którego nie rozumiała, odtworzyła sobie przyjaciółkę, siostrę, kogoś komu mogła ufać.
—  A to imię „Ja'a". To nie „ja", w znaczeniu jej samej. To jest jakieś imię. Zauważyłem, że Neli ma trudności z dźwiękami „g" i „n", jeżeli występują w środku słowa.
—  Może być Jane, albo Joan...? — powiedziała Olsen.
—  Pewno nigdy się nie dowiemy. Ale ona żyje, prawda? Olsen kiwnęła głową.
—  Widzisz, Neli żyje w swoim własnym świecie. Dosłownie.
—  Zaczynam to pojmować.
—  Ciekawam, jak ona umarła — powiedziała Olsen. — Przydało by się zawieźć ten szkielet do laboratorium.
Lovell skrzywił się.
—  Ona by nigdy nie potrafiła tego zrozumieć. Dla Neli byłoby to równoznaczne z profanacją. Ta jaskinia to dla niej święte miejsce. Prawdopodobnie dotychczas jest poruszona, że jej matkę, Maa, zabrano od niej.
—  No cóż... jeżeli kiedykolwiek mamy się dowiedzieć, co tu się stało, będziemy musieli poruszyć tu niejedno.
134
Lovell przeniósł się na krzesło obok Olsen i spojrzał jej prosto w oczy.
—  Myślałem, że zaczynamy podobnie myśleć — powiedział. — Myślałem, że oboje chcemy dla Neli jak najlepiej. Teraz próbujesz zrobić coś takiego! Chciałbym, żebyś nareszcie się zdecydowała. Jesteś przyjacielem czy wrogiem?
Olsen poczuła wzbierający gniew.
—  To nie jest takie proste i ty o tym wiesz. Neli przecież nie jest jakimś zagrożonym ptakiem, jakimś rzadkim stworzeniem, które trzeba chronić.
—  Rzadkim? Na Boga, ona jest jedyna w swoim rodzaju!
—  Ona jest człowiekiem. Jedna z miliardów.
—  Jest wyjątkowa.
Olsen zaśmiała się sarkastycznie. — My wszyscy jesteśmy wyjątkowi. Każdy z nas jest inny na swój sposób.
—  Nie znoszę twojego profesorskiego stylu.
—  A ja nie znoszę twojego podstarzale-hipisowskiego-wszystko--piękne stylu!
—  Dobrze. A teraz ci powiem. Spróbuj tylko ruszyć ten szkielet, a ja dopilnuję, że będziesz ciągana po sądach przez resztę życia. Co ty na to?
—  Idź do diabła, Lovell! — Spojrzała na zegarek i zaczęła pakować notatki i wideokasety do teczki. — Spóźnię się.
—  Spóźnisz się? — Lovell zdziwił się. — Nikt nigdy nie spóźnia się w Richfield.
—  Nie tu — odpowiedziała oschle Olsen. — W Seattle.
Paula Olsen była spóźniona, ale nie za bardzo. Pędziła poprzez góry z ogromną szybkością, na krótko zatrzymało ją tylko nagłe oberwanie chmury, letnia burza, która lunęła na szosie pomiędzy Everett i przedmieściem Seattle.
Biegła korytarzami szpitala i kiedy dotarła do gabinetu Paleya, ledwo łapała oddech. Przystanęła na chwilę, żeby ochłonąć przed otwarciem drzwi i weszła. Paley przeglądał w milczeniu jej notatki i opisy pracy w terenie, które zebrała, słuchając uważnie kiedy mu przedstawiała po kolei ostatnie odkrycia. Z trudem starała się ukryć podniecenie w głosie.
—  Nie mogę dokładnie powiedzieć bez analizy czaszki, ale wydaje
135
mi się, że to są szczątki dziecka, dziewczynki w wieku od sześciu do dziesięciu lat.
—  Trzeba by obejrzeć czaszkę — powiedział Paley, nie odrywając oczu od stron rozłożonych na biurku.
—  To jest dość skomplikowane.
—  Skomplikowane? Dlaczego?
Olsen pomyślała, że lepiej nie wspominać o Jerrym Lovellu, ale podała jego argument. — Zachodzi możliwość spowodowania głębokiego urazu, traumy, u Neli. Może to zniszczyć całe jej zaufanie, które udało się nam pozyskać dotychczas. To byłoby ryzykowne.
Paley uśmiechnął się i kiwnął głową.
—  Jeżeli dziecko umarło między szóstym a dziesiątym rokiem życia, mamy tu co najmniej dwadzieścia lat od śmierci bliźniaczki do teraz. Na cały ten czas jej rozwój językowy został zahamowany. Możliwe, że także i jej rozwój emocjonalny.
—  Trzydziestoletnie dziecko — skomentował Paley, nie przestając grzebać się w papierach.
—  Jest w moim wieku. Mogłabym być jej bliźniaczką.
Paley zsunął okulary na czubek nosa i spojrzał na nią sponad szkieł.
—  Czy w taki właśnie sposób odnosi się do ciebie? Czy traktuje cię jak siostrę?
—  Nie — zmarszczyła brwi — właściwie, lepiej reaguje na doktora Lovella, niż na mnie.
—  Znowu on — warknął Paley.
—  Bardzo pomógł.
Paley znowu skupił uwagę na notatkach.
—  To jest bardzo dobre, Paula. Bardzo dobre. — Posłał jej swój uśmiech dobrego wujaszka. — Ta sprawa zasługuje na specjalne traktowanie...
—  A co składa się na „specjalne traktowanie"?
—  Zainstaluję specjalny oddział dla Neli tam na miejscu. Chcę absolutnej kontroli jej otoczenia. Muszę monitorować każdy wkład, każdą stymulację i każdy odruch. Nikt jeszcze nie zrobił nic takiego. Chyba zdajesz sobie z tego sprawę?
—  Tak. — Olsen wcale nie była pewna, czy zależy jej na czymś takim. Oczami wyobraźni widziała plutony naukowców i badaczy, depczących po polance Neli, zajmujących jej domek, nie zwracających uwagi na jej kruchy stan fizyczny i psychiczny. A co gorzej, Paley
136
może postanowić ją przenieść tu, do szpitala. Nagle w głowie Pauli powstał wyraźny obraz: Neli zamknięta w jednym z ponurych pokoi obserwacyjnych instytutu, poddana bezlitosnej inwigilacji poprzez jednostronne lustro. Paula jakby widziała otępiały i martwy wyraz niebieskich oczu Neli.
Paley kompletnie nie zdawał sobie sprawy z krytycznych myśli Olsen. Jak by się nie wypierał, Neli nie była dla niego człowiekiem. Była przypadkiem medycznym, fascynującym zjawiskiem psychologicznym, które miał zamiar wyzyskać.
—  Stworzymy dla niej dom — powiedział Paley, coraz bardziej zapalając się do tematu. — Rodzinę. Miejsce gdzie będzie mogła rozwinąć się i dorosnąć.
—  A co z Jerrym Lovellem?
—  A co ma być?
—  On jest raczej przywiązany do Neli.
—  Właśnie tym bardziej należy ją odseparować od niego.—Uśmiechnął się blado. — Czy dowiedziałaś się, co zniszczyło jego karierę?
Olsen zawahała się tylko przez krótki moment i postanowiła skłamać.
—  Nie — powiedziała. — Nie mówiliśmy o tym.
—  Ciekawe byłoby się dowiedzieć, co się stało. To by nam pomogło zorientować się, co z niego za człowiek.
Olsen mogłaby opowiadać godzinami na temat tego człowieka, ale postanowiła trzymać język za zębami.
Paley odchylił się na krześle. — Jest mięczakiem, co? — Wyglądał na rozbawionego, tak jakby się cieszył z tego, że usunie Lovella z życia Neli. — Jest szczurem, który odpadł z wyścigów szczurów, bo okazał się myszą. Można by to tak ująć, nieprawdaż?
—  Niestety nie wiem — powiedziała sucho Olsen. Profesor Paley zaczynał jej się bardzo nie podobać.
Rozdział 20
Mikę Ibarra porzucił swój samochód na początku stromego szlaku prowadzącego do jeziora i szedł pieszo resztę drogi na polanę, taszcząc ciężką torbę z fotograficznym ekwipunkiem. Wspiął się na ostatnie wzniesienie i ujrzał z góry jezioro, łódź i domek. Było to piękne miejsce, ale zupełnie nie przypominało nie ujarzmionej dziczy, jak to opisywał Billy Fisher. Ibarra pomyślał, że chyba nie było za wiele prawdy w tej historii, i że Billy Fisher wymyślił tę bajkę o „dzikusce" po to tylko, żeby naciągnąć go na kilka kolejek dla siebie i swoich koleżków.
Ibarra zatrzymał się i zrobił kilka zdjęć. Potrząsnął głową — na ile było mu wiadomo, dzikie kobiety nie zamieszkują w mieszkalnych łodziach — potem ostrożnie zaczął schodzić do domku. Wszedł po schodkach na ganek i zapukał we framugę drzwi z siatki przeciwko owadom, zaglądając do ciemnego wnętrza.
—  Halo, jest tam kto?
Nie było żadnej odpowiedzi, w domku panowała cisza i spokój. Po chwili wahania otworzył drzwi i wszedł do środka.
Ibarra rozejrzał się — stare rupiecie, sklecone z desek meble. Co do tego Billy Fisher nie przesadził.
—  Wygody, nie ma co! — wyszeptał. Wyciągnął reporterski notes z tylnej kieszeni spodni i szybko zapisał ołówkiem kilka zdań.
Za nim drzwi do sypialni Neli uchyliły się leciutko. Ibarra usłyszał ciche skrzypnięcie i odwrócił się. Zobaczył Neli zerkającą przez wąską szparkę z wyrazem przestrachu i zaciekawienia na twarzy.
Ibarra starał się nie okazać zdziwienia.
138
—  Cześć — powiedział, uśmiechając się szeroko. — Pukałem, ale pomyślałem, że nikogo nie ma. Przepraszam za to wtargnięcie... — Zrobił kilka kroków w kierunku Neli wyciągając rękę. — Jestem Mikę Ibarra. Jestem dziennikarzem. „Seattle Times".
Neli wpatrywała się w niego, ale nie zareagowała na jego słowa, nawet nie drgnęła. Ibarra pomyślał, że właśnie to jest ta „dzika kobieta" — i chociaż nie tak ją sobie wyobrażał, wyglądała wyraźnie dziwnie. Podniósł aparat fotograficzny, pokazując jej go.
—  Mogę cię sfotografować? — Przysunął się trochę i przyłożył aparat do oka. Wysunęła głowę i utkwiła wzrok w obiektywie. Zdumiała się, kiedy zobaczyła swoje odbicie we wklęsłej soczewce aparatu. Ibarra nastawił ostrość i nacisnął na przycisk, błysnął flesz, zalewając Neli rażącym białym światłem. Odskoczyła do tyłu i zatrzęsła się cała ujrzawszy czerwone plamki tańczące i skaczące przed oczami.
Nagle Neli wydała krzyk, pełen panicznego strachu. — Jaaaah! Hai! Hai! Auuuu! — Zatrzasnęła drzwi i Ibarra usłyszał jak miota się po pokoju, krzycząc coraz głośniej. Trudno powiedzieć, kto z nich był bardziej przerażony. Mikę Ibarra odsunął się od drzwi.
—  Hej, nie, wszystko w porządku, nie miałem zamiaru ciebie przestraszyć... Proszę, uspokój się!
Jego słowa odniosły przeciwny skutek. Neli krzyczała coraz głośniej, nie zwracając uwagi na błagania Ibarry. Nagle poczuł na ramieniu silną dłoń. Lovell wyciągnął dziennikarza z domku i zrzucił go ze schodów. Ibarra wylądował na ziemi, przywalony swoim aparatem i ekwipunkiem, które poleciały za nim. Lovell stał nad nim jak anioł zemsty.
—  Jeżeli ją skrzywdziłeś, koniec z tobą, kolesiu! Krzyki Neli wciąż rozlegały się w domku. Ibarra skoczył na nogi.
—  Nawet jej nie dotknąłem. Jedyne co zrobiłem, to sfotografowałem ją.
—  Sfotografowałeś? — Lovell złapał aparat. — A ty kto jesteś? Prasa? Ibarra skinął głową.
—  „Seattle Times".
Nachylił się, żeby otrzepać kolana z kurzu, a w tym momencie Lovell otworzył aparat, żeby światło prześwietliło kliszę i natychmiast go zatrzasnął z powrotem.
—  Okay — powiedział oddając aparat Ibarrze. — Przepraszam, przesadziłem.
139
—  Nie szkodzi — wymamrotał Ibarra. — A ty kto?
—  Jestem jej lekarzem — powiedział Lovell. — Bardzo cię proszę, zapomnij, że ją widziałeś. — Zerknął w kierunku domku, krzyki Neli trochę osłabły- Teraz jej głos brzmiał ciszej, warczała ostrzegawczo do „złego człowieka". — Proszę w ogóle nie wspominać o tym zdarzeniu — powiedział do Ibarry.
Ibarra uśmiechnął się i wyciągnął do niego rękę.
—  Mikę Ibarra. Uścisnęli sobie ręce.
—  Jerome Lovell.
—  Sprawa jest następująca, doktorze Lovell — powiedział powoli Ibarra. — Jestem dziennikarzem, mam obowiązek informować społeczeństwo, a to przecież są wiadomości.
Lovell przyglądał mu się z uwagą.
—  Skąd w ogóle o niej słyszałeś? Nie próbuj mnie przekonywać, że akurat przypadkowo tutaj przechodziłeś. Kto ci powiedział?
—  Doktorze Lovell, pan chyba słyszał o tym, że dziennikarze nie muszą ujawniać swoich źródeł? Raczej tego nie robimy.
—  Ależ Mikę, to nie sprawa narodowego bezpieczeństwa.
—  Niestety, doktorze.
Lovellowi szalenie zależało na tym, żeby ta historia nie dostała się
do gazet.
—  Jeżeli napiszesz artykuł o Neli, skończy to się tym, że skażesz ją na spędzenie reszty życia w roli cyrkowego dziwoląga.
—  Niekoniecznie — zaprotestował Ibarra. — Można to napisać w taki sposób, że...
—  Posłuchaj, jeżeli nawet ty nie zrobisz z tego taniej sensacji, zrobi to kto inny. Zrujnujesz jej życie. I po co? Żeby twój redaktor poklepał cię po plecach, że dobrze się sprawiłeś? „Świetny artykulik Mikę, dawaj tak dalej." O to ci chodzi?
Mikę Ibarra odwrócił się i spojrzał na domek. Neli stała w drzwiach za siatką, patrząc czujnie, gotowa do walki.
—  Na imię ma Neli?
—  Daj spokój! — powiedział Lovell z wyrazem obrzydzenia. — Posłuchaj, niema tu żadnego artykułu ani wiadomości, jest tylko okazja, by zniszczyć życie niewinnej kobiety, jeśli o tym napiszesz. Rozumiesz?
—  Może moglibyśmy porozmawiać?
—  Już porozmawialiśmy. A teraz radzę ci stąd zmiatać.
140
—  Czy to twoja posiadłość?
—  Nie — powiedział Lovell. Ibarra wzruszył ramionami.
—  Więc, w takim razie nie rozumiem, jakie prawo ma mnie pan wyrzucać.
—  Widzisz, jaki masz na nią wpływ? Jako jej lekarz, proszę cię o opuszczenie tego miejsca. A jeśli tego nie uczynisz, szeryf jest moim dobrym znajomym.
Ibarra podniósł obie ręce, jakby poddając się.
—  Dobra, dobra, idę...
Ruszył w kierunku dróżki prowadzącej na pagórek. Lovell patrzył w ślad za nim. Miał przykre przeczucie, że jeszcze nie raz go zobaczy.
Lovell i Olsen, ponieważ byli zmuszeni mieszkać razem, ustalili podział obowiązków i wypracowali nawet pewną rutynę. Każdy musiał sprzątać i gotować co drugi dzień. Dziś była kolej Lovella. Stał przy miniaturowym zlewie w kuchennej wnęce, krojąc jarzyny do kolacji. Paula Olsen siedziała przy stole, studiowała spis słówek wybranych z jej rosnącej kolekcji taśm i kaset wideo z Neli w roli głównej.
Żadne z nich nie słyszało, kiedy otworzyły się drzwi domku. Nie zauważyli też, jak Neli przekradła się pod ich okno. Przykucnęła w ciemnościach i zaglądała do okna, obserwując Olsen i Lovella z taką samą intensywnością, z jaką oni obserwowali ją. Słyszała ich głosy, ale nie rozumiała słów, przeczuwała jednak napięcie między nimi — ono wisiało w powietrzu.
—  Był tu dziś reporter — powiedział Lovell, który zawzięcie walił nożem w pęczek natki pietruszki.
Olsen podniosła oczy znad listy słów, zaniepokojona.
—  Reporter? Jak to się mogło stać?
—  Nie wiem. Nie chciał mi powiedzieć. Możliwe, że przejrzał archiwa sądowe w Monroe. — Przestał szatkować i spojrzał krytycznie na Olsen. — Jedyni ludzie, którzy wiedzą to: Don Fontana, szeryf Petersen i moja partnerka Amy Blanchard. — Zrobił pauzę. — No i, oczywiście, profesor Paley.
Nie trzeba było być jasnowidzem, żeby zrozumieć, kogo Lovell oskarża o przeciek. Olsen przecząco potrząsnęła głową.
141
—  Mylisz się. Paley dobrze wie, że rozgłos zrujnuje całą sprawę. To nie on zawiadomił prasę. Możesz mi wierzyć.
—  Tak? — Lovell powrócił do krojenia. — Ktokolwiek to był, nic nie zmienia faktu, że był tu facet z „Seattle Times". Nastraszył Neli okropnie. Mnie też, prawdę powiedziawszy.
Olsen odłożyła długopis i mocno potarła oczy.
—  To musi kiedyś nastąpić. Ona nie pozostanie naszą tajemnicą na zawsze.
—  A dlaczegóż by nie? — W jego głosie brzmiał gniew, tak jakby oskarżał Olsen o ten problem z Neli.
—  Na Boga, spójrz prawdzie w oczy. Ludzie gadają. Ludzie zauważają. Nawet tu, na odludziu. Ty najlepiej powinieneś wiedzieć, jak ciężko utrzymać sekret w małym miasteczku. Nie zdziwiłabym się, gdyby połowa miasta wiedziała, że coś się tu dzieje.
—  Do cholery! — warknął Lovell. — To nie jest ich sprawa!
—  Może i nie ich, ale tak już jest w życiu. Po prostu tak jest. Lovell rzucił nóż na deskę do krojenia.
—  Mnie to wkurza. Dlaczego, do cholery nie mogą jej zostawić w spokoju? Niech sobie żyje jak chce!
—  A dlaczego nikt z nas nie może żyć jak chce? — odparowała Olsen. — Dlaczego Neli ma mieć inaczej niż reszta ludzkości? Czy kogokolwiek zostawią w spokoju? Nawet ty sam też nie żyjesz tak, jak byś sobie życzył. Zewnętrzny świat zawsze w końcu wtargnie.
—  Dlaczego Neli ma się różnić? Bo ona jest inna.
—  Już to przechodziliśmy — powiedziała Olsen zmęczonym głosem. — Gdyby tylko był jakiś sposób, żeby ją ochronić.
—  Ale jak? Nie możemy zbudować muru dokoła całego lasu! — Lovell zmiótł natkę do talerza i zabrał się za cebulę.
—  Moglibyśmy ją przenieść gdzie indziej — zaproponowała Olsen. — Umieścić ją gdzieś, gdzie moglibyśmy kontrolować dostęp do niej. Byłaby bezpieczna i nietknięta. I byłaby do dyspozycji dla przeprowadzania badań. — Oczywiście był to pomysł Paleya i chociaż Paula miała swoje wątpliwości, uważała za punkt honoru, żeby spróbować wprowadzić go w życie.
Lovell popatrzył na nią zimno.
—  Na przykład na oddział psychiatryczny, co?
—  A jaka jest inna rada? — podniosła głos Olsen. — Umieścić ją w Holiday Inn?
142
Twarz Lovella wykrzywiła się w pogardliwym uśmiechu.
—  To jest robota Paleya, prawda? Ty i Paley chcecie ją zataszczyć do instytutu i zamknąć jak szczura w laboratorium, prawda? Nigdy nie powinienem był ciebie w to wciągać. Czego bym teraz nie oddał, żeby móc odwrócić czas!
Olsen poczuła gwałtowną falę gniewu, ale z całych sił starała się trzymać w ryzach i mówić spokojnie.
—  Ja chcę jej pomóc, tak jak tylko jest to możliwe. Poddaj mi lepszy projekt, to posłucham.
Neli była na łodzi, odważyła się zaglądać do okna, odkrywając dziwny świat Jerry'ego i Pauli. Podniesione głosy zaczynały ją niepokoić, drgała przy każdym głośniejszym słowie.
Lovell siekał cebulę na kawałki, mocno waląc w deskę nożem.
—  Za każdym razem, kiedy wyjeżdżasz stąd, za każdym razem, kiedy opuszczasz góry, pędzisz do Paleya i donosisz mu o wszystkim, co się tu dzieje. — Nalał oliwy na patelnię, wrzucił posiekaną cebulę i zapalił gaz.
—  Ja nigdy tego nie ukrywałam! — Olsen mówiła oschle i dobitnie.
—  Ciekaw jestem, co wy z Paleyem przygotowaliście dla niej. — Pokiwał głową i powiedział z obrzydzeniem. — Powinniście się wstydzić!
Paula straciła panowanie nad sobą.
—  Nie bądź dzieckiem! Al Paley jest światowej sławy psychologiem. Ty miałeś dużo szczęścia, że mogłeś załapać się przy nim!
—  Ach, tak? No i popatrz, co za to mam. Ciebie! Policzki Olsen zapłonęły.
—  Możesz mówić ó mnie, co chcesz, ale pamiętaj, Al Paley jest najlepszy w tej dziedzinie.
—  Wspaniale. — Lovell wrócił do swoich jarzyn, miażdżąc ząbek czosnku rączką noża. Jego apetyt ulotnił się. — W takim razie powiedz mu, żeby siedział w swojej zasranej dziedzinie, a ja zostanę w mojej. I Neli go też nie potrzebuje.
—  A więc kogo potrzebuje? Ciebie?
—  Mogłoby być gorzej — mruknął Lovell.
—  O tak, rzeczywiście! — Paula Olsen roześmiała się sarkastycznie. — A co ty masz do zaofiarowania? Jaki jest twój wspaniały plan w stosunku do Neli? Jaką przyszłość możesz jej dać?
W miarę jak jej głos się podnosił, jego cichł i robił się bardziej opanowany.
143
—  Ja nie planuję zająć się jej przyszłością. Ja w ogóle nie robię planów. To jest twoją domeną. Twoją i Ala. Zajmijcie się tą grą gdzie indziej i zostawcie nas w spokoju.
—  Oho, teraz to już „nas"! Jerry i Neli. We dwójkę żyjący tu w puszczy. Kobieta-dziecko i jej silny, milczący protektor.
—  Zamknij się! — Stracił zainteresowanie gotowaniem. Odrzucił nóż na bok, złapał korkociąg i wyjął z lodówki butelkę wina, wina Pauli.
—  Tak to widzisz, prawda? Szczęśliwa para bez obowiązków, z dala od wielkiego niedobrego świata.
—  A co ty możesz wiedzieć o szczęśliwych parach? — krzyknął Lovell.
—  A co ty możesz wiedzieć o czymkolwiek? — natychmiast krzyknęła Olsen w odpowiedzi.
Neli stała wrośnięta w ziemię przy oknie. Szybko oddychała, a jej serce trzepotało w falującej piersi. Nie znosiła dźwięku ostrych, gniewnych słów. Stłumiony jęk wyrwał się jej z ust, nie dosłyszany poprzez odgłosy ich kłótni.
—  Ty nie masz dosyć odwagi, żeby dać sobie radę z dorosłą kobietą — powiedziała Olsen — dlatego uczepiłeś się Neli. To żałosne!
—  Jezu, ale z ciebie prawdziwa cholera!
—  A ty jesteś prawdziwy tchórz, boisz się odpowiedzialności!
—  Patrzcie, i kto to mówi! — zawył Lovell. — To t у niby jesteś tą d o r o s ł ą kobietą! Przecież jesteś jak mała dziewczynka, która leci co chwila udobruchać tatusia gdzieś tam w Seattle.
—  Akurat! Nieprawda! — Olsen już była kompletnie wściekła. Krzyczała równie głośno, jak Lovell. — Przynajmniej ja coś r o b i ę, próbuję coś osiągnąć w tej sytuacji. Nie tak jak ty. Ty jesteś wrażliwy, tak cholernie wrażliwy, że boisz się zaryzykować i dlatego gówno robisz!
Wymachiwali rękami, miotali przezwiskami z zamiarem zranienia się, urażenia wzajemnie. W żarze kłótni ani Olsen, ani Lovell nie zauważyli, że dokładnie już znają słabostki drugiego. Nie zdając sobie z tego sprawy poznali się już, nawet za dobrze.
—  Chcesz wiedzieć, jaki ty masz problem? Chcesz wiedzieć? Powiem ci... — krzyknął Lovell.
Przerwała mu ze złością.
—  Mój problem? A co z twoim? Kiedy naprawdę trzeba będzie
144
działać, ty się zesrasz ze strachu! Boisz się zrobić krok, boisz się zrobić coś nie tak. Jesteś sparaliżowaną dupą!
—  A ty boisz się mężczyzn!
Ta uwaga zatkała ją na sekundę, ale tylko na sekundę. Skoczyła na równe nogi i wrzasnęła:
—  A skąd t у możesz o tym wiedzieć? Nie jesteś mężczyzną, jesteś zasranym mięczakiem.
Lovell złapał ciężką patelnię z fajerki i uniósł ją, jakby miał nią walnąć Olsen. Deszcz cebulki lśniącej złotą oliwą posypał się po pokoju.
—  Co, uderzysz mnie? — drażniła go. — A może zabijesz? Sam dobrze wiesz o tym, dlatego! Jedyną decyzję w swoim życiu, którą samodzielnie podjąłeś, też...
Jej słowa przeszyły go jak nożem. Przez chwilę Lovell naprawdę bał się, że ją walnie w łeb patelnią. Zebrał się w sobie z całych sił i opuścił patelnię na stół, a nie na głowę Pauli. Metal rąbnął o blat z przeraźliwym stukiem.
—  Niech cię szlag trafi! — wrzasnął.
—  Ajjjii! — Drzwi do pokoju otworzyły się z trzaskiem. Stała w nich Neli, wpatrując się w nich oczami pełnymi przerażenia i paniki. Jęczała i stękała. Głowa jej konwulsyjnie drgała, chybocząc się z boku na bok. Rzuciła się do Lovella i złapała jego twarz w dłonie, jakby próbowała zahamować potok gniewnych słów.
—  A'jou, mó cio — błagała.
Lovell i Olsen stali skamieniali ze zdumienia. Neli powoli osunęła się na kolana, trzęsąc się i płacząc jak zranione dziecko. Powtarzała:
—  A'jou... sokie a'jou... a'jou, mó cio.
W okamgnieniu, Lovell padł na kolana obok niej, objął ją i mocno przytulił do siebie. Czuł drżenie jej ciała i bicie serca.
—  Dobrze już, dobrze, a'jou mó cio — szeptał. — Wszystko w porządku, naprawdę... — Spojrzał na Olsen. — Powiedz coś, coś co ją uspokoi, że nic się nie stało.
Olsen słabo uśmiechnęła się, nachyliła się i pogłaskała Neli po głowie.
—  Wszystko w porządku, Neli. Mamusia kocha tatusia, naprawdę, wierz mi...
10   — Ndl
145
Neli długo nie mogła się uspokoić. Po godzinie pieszczotliwych słów i głaskania, nareszcie rozwinęła się z obronnej skulonej postawy i drżenie jej ciała ustało. Uspokajając Neli, Olsen i Lovell zapomnieli o kłótni. Ich złość wyparowała.
—  Neli. — Lovell wziął w ręce jej zalaną łzami twarz. — Wszystko już okay? Praa?
Neli skinęła głową.
—  Praa.
—  Chcesz już wrócić do domu?
—  Uhu.
—  Zaprowadzę ją — Lovell szepnął do Olsen — dobrze?
—  Dobrze.
Ręka w rękę, Neli i Jerry poszli w kierunku domku. Lovell czuł się zawstydzony, że Neli widziała go — widziała ich oboje — w stanie zupełnego braku panowania nad sobą. Nie wiedział, jak wytłumaczyć jej, skąd taki gniew.
Kiedy był dzieckiem zdarzało się, że słyszał, jak jego rodzice kłócili się w nocy. Budził się, słysząc rozwścieczone głosy matki i ojca. Wiedział, że na ogół była z nich szczęśliwa para, ale również i im zdarzały się sprzeczki, czasem przechodzące w długie kłótnie.
Napięcia i życiowe trudności, jakie są w każdej rodzinie, od czasu do czasu dochodzą do stanu wrzenia i wybuchają w ślepych i zaciekłych utarczkach słownych. Nie pamiętał, o co się kłócili. Na pewno o jakieś zwyczajne codzienne sprawy — pieniądze, kłopoty w pracy, seks, dom, rodzinę, trudności życiowe. Jakiś zjadliwy komentarz stawał się iskrą, z której wybuchało piekło gniewnych słów i bólu.
Lovell pamiętał, jak kurczył się w swoim łóżeczku, słuchając, gdy kłótnia rodziców przeradzała się w burzę wzajemnych oskarżeń. Leżał w strachu, torturując się myślami, że rodzice już się nie kochają, że rodzina się rozpadnie z powodu wrogości i najgorsze: że to jego wina, że dzieje się tak z jego powodu.
Zatykał sobie uszy dłońmi, kołysał się w łóżku i nucił, zagłuszając w ten sposób ich głosy. Nie wiedział, co zrobić, żeby odgłosy gniewu ustały.
I nagle wszystko się kończyło.
Następnego dnia po takiej burzy zdumiewał się, że życie szło dalej dawnym torem. Lovell przyglądał się podczas śniadania rodzicom rozmawiającym zwyczajnie, jak gdyby nigdy nic. Nie mógł uwierzyć,
146
że wybaczyli sobie i że kłótnia nie pozostawiła śladu, że puścili w zapomnienie obraźliwe słowa, jakimi się obrzucali i że nie mają w sercu obrazy potajemnej nienawiści.
Z wiekiem zrozumiał, że ludzkie ciało i dusza odznaczają się niezwykłymi właściwościami regenerującymi, że sińce znikają i urazy zabliźniają się jak stare rany. Chociaż nie bardzo ufał temu procesowi. W jego własnym małżeństwie, tak się bał konfrontacji, że nigdy nie kłócił się z żoną. Nawet wtedy, kiedy oznajmiła mu, że go opuszcza.
Lovell odprowadził Neli do domku i wrócił na łódź. W połowie drogu zauważył, że Olsen siedzi na molo, wpatrując się w usiane gwiazdami niebo. Podszedł do niej nieśmiało, mając w pamięci brzydkie rzeczy, jakie jej wykrzyczał. Wstydził się tego teraz.
—  Jak ona? — spytała Olsen.
—  W porządku.
—  Przepraszam za tamto... — Machnęła ręką w kierunku łodzi, tak jakby tam się walały resztki ich gniewu i kłótni.
—  Ja też przepraszam.
—  Moi rodzice tak potrafili się kłócić — powiedziała Olsen z uśmiechem. — Bardzo głośno i bardzo dramatycznie.
—  Właśnie też myślałem to samo o moich rodzicach — powiedział on. — Sądziłem wtedy, że to koniec świata.
Olsen skinęła głową.
—  A kiedy matka mi mówiła, że nie powinnam się przejmować, że to nic poważnego, że mamusie i tatusiowie kłócą się czasem... nie wierzyłam jej.
—  Ja też nie wierzyłem.
Chwilę milczeli, słuchając melodii wiatru i wody.
— Moja matka mówiła, że to rozładowuje atmosferę — powiedział Lovell — że dobra kłótnia likwiduje nieporozumienia. Czy ty też tak uważasz?
—  Nie wiem — odpowiedziała Olsen z namysłem. — Dawno tak się nie kłóciłam.
—  Myślę, że znajdujemy się w klaustrofobicznej sytuaq'i. Jesteśmy w zasadzie rywalami, a pracujemy obok siebie.
—  Chyba tak. — Olsen popatrzyła na domek. — Jak sądzisz, co myślała sobie Neli?
Lovell roześmiał się.
—  To samo co ja w dzieciństwie. Kiedy miałem dziesięć lat,
147
chciałem tylko, żeby przestali. Nie obchodziło mnie, o co im poszło, kto miał rację, a kto nie. Chciałem, żeby to się skończyło i już. I właśnie tego chciała Neli.
—  Myślę, że masz rację.
—  Posłuchaj — powiedział — to co gadałem wtedy, mówiłem na oślep. Co ja wiem? Nic o tobie nie wiem. Nie zwracaj na to uwagi.
—  Wiesz dosyć — stwierdziła Paula. — Dosyć, żeby mnie parę razy porządnie ubodło.
—  Naprawdę? Ty też się nie cackałaś. Jeszcze teraz czuję ból w paru żebrach.
—  Cholera — zaklęła Olsen i wybuchnęła śmiechem. — A ty, jeszcze chwila, byłbyś mnie walnął patelnią!
—  No wiesz, nie myślisz chyba, że bym to zrobił?
—  No, byłeś raczej rozwścieczony.
—  Bo trafiłaś w sedno. Dobry cel. Jak ci się to udało?
—  Wygląda na to, że powiedzieliśmy sobie przez te kilka tygodni więcej niż zdawaliśmy sobie sprawę.
Lovell potarł twarz i roześmiał się głośno.
—  Nie przypominam sobie, żebym ci mówił, że jestem mięczakiem.
—  Tego to już sama się domyśliłam.
—  To naprawdę zdumiewające! Mojej żonie zajęło dwa lata, żeby to zrozumieć. Oczywiście, nie była zawodowym czytaczem myśli, jak ty.
Olsen uśmiechnęła się, rozbrojona jego uczciwością. Chwilę milczała, myślała o tym, że takie zaufanie zasługuje na równie wielkie z jej strony.
—  Składałam Paleyowi raporty o wszystkim co się tu dzieje. Lovell skinął głową.
—  Wiem o tym. Miałaś rację...
—  Miałam rację? — Była naprawdę zdumiona. Lovell uśmiechną) się.
—  Ale nigdy byś nie przypuszczała, że ja ci coś takiego powiem, prawda? Czy jesteś pod wrażeniem mojej wspaniałomyślności?
—  To zależy. Dlaczego miałam rację?
—  Bo musimy mieć jakiś plan, wiedzieć, co zrobić z Neli. Ja po prostu nie chcę, żeby ją zamknięto w szpitalu, to wszystko. Ja twardo uważam, że jeśli się ją stąd zabierze, ona umrze.
—  Prawdopodobnie masz rację. Absolutnie nie chcę, żeby znalazła się w szpitalu.
148
—  A jednak.
—  Szpitale są dla chorych — powiedziała. — Dla ludzi, którzy nie mogą sami sobie poradzić. Jeżeli Neli potrafi radzić sobie w życiu, nie ma co robić w szpitalu.
—  No właśnie. Czy potrafi? To wielka niewiadoma — powiedział trzeźwo. Rozejrzał się po polance. Tutaj może mieszkać tak długo, jak długo będzie dostawać jedzenie. Ale czy może żyć w otaczającym ją świecie na zewnątrz... Oto jest pytanie.
—  Jest tylko jeden sposób, żeby się dowiedzieć.
—  Jaki?
—  Zabrać ją tam i zobaczyć, jak jej się to udaje.
Rozdział 21
Neii przyglądała się zafascynowana swemu odbiciu w długim lustrze; tym razem nie patrzyła poza swoje odbicie w oczy zmarłej bliźniaczki w świat, który dzieliła z nią w wyobraźni. Teraz patrzyła na siebie — tylko i wyłącznie — i nie mogła uwierzyć własnym oczom. Neli nie była już ubrana w wypłowiałą, luźną szarą suknię. Miała na sobie prostą, granatową płócienną sukienkę, która mimo że należała do Pauli, sprawiała doskonałe wrażenie. Ciemny kolor materiału podkreślał delikatny, biały kolor jej skóry i intensywny błękit oczu. Ktoś, kto nic o niej nie wiedział, odebrałby ją jako atrakcyjną kobietę, skromnie, ale szykownie ubraną.
Paula Olsen, stojąc za nią, widziała jak Neli pocierała materiał między kciukiem i wskazującym palcem, głaszcząc ostrożnie tkaninę, jakby była jakaś niezwykle wykwintna. Neli wyglądała na zachwyconą swoim wyglądem i Olsen starała się ukryć uśmiech. Było to tak, jak gdyby przyglądała się małej dziewczynce, przebranej w ubranie mamusi. Neli po raz pierwszy w swoim życiu znalazła się w szponach naiwnej i niewinnej próżności.
—  Proszę — powiedziała Paula — dodajmy jeszcze coś do twojego nowego wyglądu. Załóż to. — Wyciągnęła do niej luźny, beżowy żakiet z surowego lnu. Zarzuciła żakiet na szczupłe ramiona Neli i cofnęła się kilka kroków, podziwiając swoje dzieło.
—  Dobrze wygląda, prawda?
Neli oglądała swoje odbicie, uśmiechając się szeroko, zachwycona ubraniem, zdumiona, że to ona znajdowała się po drugiej stronie lustra. Jej ręce szperały po kieszeniach. Wyciągnęła pognieciony,
150
wyprany banknot jednodolarowy z kieszeni, rozprostowała go i jej twarz pociemniała. Przyglądała się z niesmakiem wizerunkowi George'a Waszyngtona.
—  Zy'czek — powiedziała z namaszczeniem.
—  Nie, nie — powiedziała Olsen — On jest u Pana. Neli skinęła głową, akceptując bez pytania poprawkę.
—  I Ja'a i Maa.
—  No właśnie. — Olsen zanotowała w pamięci, żeby wpisać do raportu brak u Neli krytycznego myślenia. Ona przyjmowała każdą informację jako absolutną prawdę, obojętnie z jakiego źródła ta informacja by pochodziła. Była to niebezpieczna słabość charakteru, czyniła ją bezbronną wobec ludzi, którzy mieli by mniej skrupułów od Olsen i Lovella.
—  Poczekaj Neli, jeszcze nie skończyłyśmy — powiedziała Paula. Wyjęła grzebień i szczotkę z torby i zebrała włosy Neli do ręki.
—  To jest grzebień.
—  Grze 'eh — powiedziała Neli.
—  Używa się go do włosów. — Olsen przeczesała pasmo włosów Neli, zdziwiona, że nie były one skołtunionym supłem. Zrobiła przedziałek, wzięła do ręki szczotkę i zaczęła mocno szczotkować.
—  Szczotka.
—  Czotka — powtórzyła grzecznie Neli.
Przyglądała się całemu procesowi w lustrze. Z początku była trochę zdziwiona, ale w miarę jak jej włosy robiły się miękkie i jedwabiste, Olsen widziała, że Neli rozumie o co chodzi.
—  Wyglądasz ślicznie, Neli. Chodźmy, niech Jerry cię zobaczy. Lovell czekał na zewnątrz, siedział na schodkach. Skoczył na nogi,
kiedy Olsen i Neli wyszły z domku. Szczęka mu opadła, kiedy ujrzał Neli. Był zdumiony jej przemianą.
—  Oho!
Neli zbiegła ze schodków, uśmiechając się szczęśliwie.
—  Ta ja Р'оа. — powiedziała. Żeby jeszcze to podkreślić, ujęła rąbek sukienki i okręciła się jak w tańcu na eleganckim balu.
Lovell kiwnął potakująco głową.
—  Zupełnie jak Paula. Wyglądasz wspaniale, Neli. Naprawdę wspaniale.
—  No więc, decydujemy się na to?
—  Myślę, że tak... jeżeli uważasz, że to dobry pomysł.
151
—  Tak sądzę. Weźmiemy mój samochód.
—  Neli — powiedział Lovell — chciałabyś przejechać się samochodem Pauli?
Spojrzała na niego tak pustym i nierozumiejącym wzrokiem, że wiadomo było, że nie ma zielonego pojęcia o czym on mówi. Jerry popatrzył na Olsen z niepokojem.
—  Czy jesteś pewna, że to dobry pomysł? Ta suknia, ten żakiet, te włosy... Może na jeden dzień wystarczy? — Nagle uśmiechnął się. — Czy znowu zachowuję się jak mięczak?
—  Zachowujesz się jak mięczak.
—  Dobra. Ty dzisiaj rządzisz.
Jerry i Paula przeprowadzili Neli przez polankę i pokazali jej niski, opływowy, jaskrawoczerwony MG. Lovell otworzył drzwiczki i wskazał na tylne siedzenie.
—  No, Neli, wsiadaj.
Neli nie ruszyła się z miejsca.
—  Pokaż jej co ma zrobić.
—  Okay. — Lovell wcisnął się do małego samochodu i siadł na wąskim siedzeniu. Poklepał miejsce obok. — Neli, chodź, siadaj tu.
Neli posłuchała. Na jej twarzy igrał lekki uśmieszek, tak jakby niezupełnie mogła uwierzyć, że przytrafia się jej coś takiego.
Jerry Lovell uważał, że nic, co zrobi Neli już go nie zdziwi, jednak jej brak obycia w zwyczajnym, codziennym życiu uderzył go teraz z pełną siłą. Na przykład, taka najprostsza rzecz jak wsiadanie do samochodu, była dla niej wielkim wydarzeniem.
Olsen usiadła za kierownicą.
—  Wszyscy gotowi?
—  Jedziemy — powiedział Lovell.
Neli podskoczyła, kiedy silnik zaryczał i zerknęła nerwowo na Lovella.
—  Nie bój się — powiedział, ściskając jej ramię dla dodania otuchy. — Niczego się nie bój.
Kiedy samochód ruszył z miejsca, wyraz tak głębokiego zdumienia odmalował się na twarzy Neli, że Lovell omal nie parsknął śmiechem. A kiedy samochód, trzęsąc się po kamieniach, zaczął oddalać się od domku, Neli odwróciła głowę. Nie odrywała oczu od coraz mniejszego, coraz bardziej oddalonego domku, zdumiona, że zostaje z tyłu. Potem przeniosła wzrok na Paulę i przyglądała się jej, jak prowadzi samochód.
152
Wszystko było dla niej fascynujące — skręcanie kierownicą, zmiany biegów, drżenie wskazówek na zegarach: odrywała od nich oczy tylko na chwilę, żeby obdarzyć Lovella pełnym szczęścia uśmiechem.
Kiedy MG wyjechał z leśnej drogi na szosę, Neli, z zachwytem obserwowała długą wstęgę nawierzchni rozciągającą się przed nimi. Nagle, z wyciem syreny, ogromny, osiemnastokołowy TIR wyskoczył na szosę i przemknął obok. Ich lekki sportowy wóz zakołysał się na resorach pod wpływem uderzenia powietrza. Neli upadła głową na kolana Lovella, jęcząc ze strachu. Skuliła się, zamykając oczy, żeby nie widzieć olbrzyma.
—  Już dobrze — powiedział Lovell spokojnym głosem. — Nic ci się nie stanie. Nie bój się. Ni boi Neli.
Ciekawość wzięła górę nad strachem i Neli usiadła znowu wyprostowana, ale trzymała się go kurczowo. Nie puszczała jego ręki, a kiedy kilka samochodów przemykało obok, wpijała się paznokciami w jego ramię. Paula obejrzała się do tyłu.
—  No jak, lepiej?
Lovell uniósł kciuk do góry.
—  W porządku, jedziemy.
Zmieniła bieg i nacisnęła pedał gazu. Samochód wyrwał do przodu z piskiem tylnych opon na żwirze i... ruszyli.
Po lesie jechali nie więcej niż piętnaście mil na godzinę, teraz, w przeciągu kilku sekund osiągnęli szybkość pięćdziesięciu.
Neli pisnęła nerwowo i wtuliła głowę w ramię Lovella, ale już po chwili ciekawość wzięła górę. Zaryzykowała krótkie spojrzenie, dookoła zobaczyła drzewa, zlewające się w jedną masę i znowu schowała oczy — ale nie na długo. Ten nowy świat był zbyt ciekawy. Nie zwracając uwagi na strach, po prostu musiała patrzeć.
—  No i jak ona? — krzyknęła Olsen przezwyciężając huk wiatru.
—  Całkiem dobrze. Zaczyna się przyzwyczajać. Podoba jej się to, tak mi się przynajmniej wydaje.
Neli, jakby chcąc to udowodnić, odsunęła się od niego i siedziała z podniesioną głową i z szeroko otwartymi oczami. Drżała leciutko, ale już nie ze strachu. Zaczęła już odczuwać radość z pędu.
Wiatr rozwiewał jej włosy. Nagle podniosła ręce wysoko w górę, a potem zaczęła krzyczeć, głośnym, radosnym krzykiem, wyrażając swój zachwyt szybką jazdą.
—  Aha-aaaa-jaaaa-aaal Jaaa-uaaaaa-uuuu!
153
Wydzierała się głosem pełnym ekstazy. Jej krzyki zawierały tyle szczęścia! Nigdy nie potrafiłaby wyrazić słowami w żadnym języku tego, co czuje, ale Lovell rozumiał ją doskonale. To były dokładnie te dźwięki, jakie s am by chciał nieraz wydać, pędząc po szosie sportowym kabrioletem. Dołączył do Neli w tym uczczeniu szybkości. Wymachiwał rękami i radośnie wykrzyknął na cały głos:
—  Uiiiiii, iiiii!
Paula Olsen nie raz już jeździła tą szosą, ale nigdy przedtem nie wydawało się jej to tak magiczne, tak tętniące życiem. Niczym nie zmącony entuzjazm Neli był zaraźliwy. I nagle Paula też zaczęła krzyczeć:
—  Jouiii! Jiiiiiii!
Wrzeszczeli tak przez całą drogę do miasta, pędząc po przedmieściach Richfield. Wrzeszczeli, mijając stacje benzynowe, domki kempingowe, sklepiki i motele, wysypiska śmieci i pasaże, które okalają każde miasteczko.
Neli przerwała krzyk, kiedy głośna falanga motocykli nadjechała z tyłu, i z rykiem potężnych silników, śmignęła obok. Na czele zgrai jechał Billy Fisher. Reszta chuliganów z Richfield — Jed, Shane i Steve — rozjeżdżali się wachlarzem, zajmując oba pasy. Neli wytrzeszczała oczy.
Ich MG minął Lorenę i Calvina Hannicków, siedzących na fotelach przed swoim sfatygowanym domkiem. Para gapiła się, nie rejestrując martwym wzrokiem sportowego kabrioletu, który przelatywał im przed nosem.
Neli natomiast przejęła się ich widokiem, odwracając głowę za znikającym widokiem statecznej pary. Lovell zdał sobie sprawę, że nawet tacy nudziarze jak Hannickowie interesują Neli — poza matką, nim samym i Olsen, Neli nie widziała żywej duszy przez całe swoje życie. Każdy nowy człowiek stawał się czymś niezwykłym, swoistym i odrębnym w jej zdumionych oczach.
Rzeczy, które już dawno przestały mieć dla niego jakiekolwiek znaczenie, były przedmiotem zachwytu Neli — jak, na przykład, jadłodajnia „Pod Wesołym Kucharzem", stara, przybrudzona knajpa przydrożna przy wjeździe do Richfield. Jedzenie było tam takie sobie, obsługa niegrzeczna, czystość wątpliwa, ale dla Neli było to miejsce pełne cudów. Najbardziej wartą uwagi częścią jadłodajni był sam „Wesoły Kucharz", a raczej jego gipsowa statua, zdobiąca rozwalający się dach. Na jego twarzy widniał idiotyczny uśmiech, który Neli, gdy
154
go tylko zobaczyła, próbowała odtworzyć, co udało się jej całkiem dobrze.
Paula zwolniła, wjeżdżając do Richfield.
—  Witaj w Richfield, Neli — powiedziała.
Lovell uważał za zdumiewające, że ktoś mógł mieszkać w takiej bliskości miasta tak długo i nie mieć pojęcia o jego istnieniu. Oczywiście, dla kogoś, kto żył w zupełnej izolacji, sam nawet pomysł życia zbiorowego, sąsiadów, swojej dzielnicy, przypadkowych spotkań z nieznajomymi ludźmi, jest po prostu nie do zrozumienia. Ileż Neli musiała się jeszcze nauczyć!
Paule Olsen podjechała na parking na Main Street i zatrzymała wóz obok samochodu policyjnego szeryfa Petersena. Neli gapiła się na kilku przechodniów na chodniku i była absolutnie zdumiona ogromną ilością ludzi na świecie. Nikt nie zwracał na nią najmniejszej uwagi — oprócz małego chłopczyka w wieku sześciu czy siedmiu lat, który dreptał na chodniku za mamusią. On jeden zauważył jej dziwny, natarczywy wzrok i gapił się na nią też. Później skrzywił twarzyczkę i wysunął język. Neli zrobiła dokładnie to samo, naśladując go doskonale. Zaszokowany, że dorosła osoba robi coś takiego, chłopczyk rozpłakał się i chwycił się spódnicy matki. Neli zmartwiła się, że sprawiła przykrość dziecku.
Jerry Lovell wysiadł z samochodu i otworzył jej drzwi.
—  Okay, Neli. Jesteśmy. — Wziął ją za rękę i wyprowadził na chodnik.
—  To jest to, czego nie znałaś całe życie. — Obrzucił wzrokiem uśpioną ulicę miasteczka, od końca do końca. — Nie wiem jak ty, ale mnie już mdli.
—  Hej, Lovell, jak leci? — Jerry odwrócił się i zobaczył Todda i Mary Petersenów, kierujących się właśnie z posterunku policji do samochodu.
—  Cześć Todd, dzień dobry Mary. — Mary nie zareagowała na powitanie. Lovell zauważył, że żona szeryfa była w lepszym stanie, niż kiedy widział ją poprzednim razem, ale wciąż jeszcze miała ten pusty wyraz oczu, jakby tylko minimalnie zdawała sobie sprawę, gdzie i z kim przebywa.
—  Pani Olsen — powiedział Petersen — Widzę, że jest pani wciąż z nami.
—  Jak najbardziej, szeryfie.
155
Wtedy zdumiony Petersen zdał sobie sprawę, że kobieta stojąca pomiędzy Olsen i Lovellem była nikim innym, tylko tajemniczą Neli.
—  Niech mnie...! — powiedział. — Coś takiego!
—  Przeprowadzamy pewien eksperyment — powiedział Lovell. — Neli, to jest szeryf Petersen.
—  Witaj w Richfield, Neli.
Oczy Neli prześlizgnęły się po twarzy Petersena i zatrzymały się na Mary. Przyglądała się jej dokładnie, studiując jej twarz, jakby chcąc wyczytać wewnętrzny powód pustego wyrazu oczu kobiety. Martwe oczy Mary po prostu patrzyły w dal.
Lovell wziął Petersena pod rękę i odciągnął go na bok.
—  Przepraszam, że mnie tak długo nie było — powiedział cicho. — Miałem pełne ręce roboty tam, w domku.
Petersen kiwnął głową.
—  Rozumiem... — Spojrzał kątem oka na żonę. — Tutaj bez wielkich zmian.
—  Jak ona?
—  Mary wciąż taka sama, nie zmienia się, Jerry. Teraz przechodzi okres milczenia.
Neli w dalszym ciągu badała wzrokiem twarz Mary. Nagle wyciągnęła rękę i pogłaskała jej policzek, lekko dotykając palcami skóry.
W momencie, kiedy Neli ją dotknęła, oczy Mary rozszerzyły się ze zdziwienia, gwałtownie wciągnęła powietrze, jakby uderzona elektrycznym wstrząsem. To stało się tak szybko, że ani Lovell, ani Petersen niczego nie zauważyli. Natomiast Paula Olsen z uwagą patrzyła, jak dwie kobiety skrzyżowały wzrok.
—  Chodź Mary, czas na nas — powiedział Petersen. Mary Petersen wsiadła do samochodu, ale jej oczy nie odrywały się od oczu Neli, jak przykute. Szeryf spojrzał na Neli, nie mógł uwierzyć, że ta spokojna, zadbana kobieta, jest tą samą osobą, którą znaleźli w dniu, w którym umarła Violet Kellty.
—  Zrobiłeś kawał dobrej roboty, Lovell!
—  Jeszcze za wcześnie, by o tym mówić, Todd. — Jerry wziął Neli za rękę i zaczął prowadzić ją dalej. Oczy Mary Petersen patrzyły w ślad za nią.
156
„Supersam Larry'ego" w centrum Main Street, był taki, jak wszystkie supersamy, ale nie w wypadku, jeżeli patrzyło się na niego oczyma Neli. Dla niej był składnicą skarbów, grą kolorów i podniet. Neli chodziła wzdłuż wąskich przejść, nie mogąc uwierzyć, że istnieje takie miejsce na ziemi. Widok piramidy papieru toaletowego zatrzymał ją na miejscu. Mrugała oczami na widok kolorowych rolek, napawając oczy zachwycającymi barwami: różowy jak róże, żółty jak żonkile, zielony jak mięta.
Nagle złote półki z butelkami oliwy przyciągnęły jej uwagę, przysunęła twarz do lśniącego płynu. Przez butelki zobaczyła górę jabłek, czerwonych jak rubiny. Olsen i Lovell szli za Neli, a ona rozglądała się z boku na bok, przypatrując się wszystkiemu uważnie jak w galerii sztuki. Ręce jej próbowały sięgnąć po jakąś rzecz, ale cofała je, bojąc się dotknąć tych wspaniałości. Jakaś kobieta przeszła obok, pchając wózek do zakupów. Złapała ogromną paczkę papierowych pieluch i cisnęła ją do wózka. Neli też wzięła taką paczkę i zaczęła się gapić na zdjęcie tłustego, różowego bobasa, ssącego paluszek. Neli wsadziła palec do ust, starając się naśladować niemowlę na zdjęciu.
Olsen delikatnie wyjęła paczkę pieluch z rąk Neli i odstawiła z powrotem na półkę.
—  Tego nie potrzebujesz — powiedziała.
— Dlaczego nie? — zapytał Lovell. —Inni biorą co chcą. Dlaczego jej nie wolno?
Olsen oparła ręce na biodrach i spojrzała na Lovella zimnym krytycznym spojrzeniem.
—  O co tu chodzi? — zapytała. — Czy mamy jej pozwolić na wszystko?
—  A dlaczego nie? — Spojrzał na Neli, która z zachwytem oglądała zawinięty w przezroczyste opakowanie „Wonder Bread"
—  Przecież ona nie wie, co to wszystko jest, jak ma wiedzieć, czego chce?
—  To co? Przywieź jej wózek, niech sama się dowie, co jest co.
—  Dobrze — powiedziała Olsen — ale ty za to płacisz.
—  W porządku.
Neli pchała swój wózek przez ponad godzinę, wybierając, co chciała z półek. Kiedy skończyła, napełniła go po brzegi zieloną papryką, folią aluminiową, dorzuciła z pół tuzina puszek jedzenia dla
157
psów, plastikowe sitko i cały asortyment grubych rękawic kuchennych do gorących naczyń.
—  To po prostu śmieszne — powiedziała Olsen kiedy Lovell rozładowywał wózek przy kasie. Neli przyglądała się, jak każda rzecz przechodziła przez skaner, z lekka drgając za każdym razem, kiedy kasa wydawała dźwięk.
—  A co w tym śmiesznego?
Olsen złapała z wózka puszkę z psim pokarmem.
—  Ma tutaj sześć puszek jedzenia dla psów, ale nie ma psa.
—  A kto mówi, że to jedzenie dla psa?
—  Ja mówię — powiedziała Olsen. — Widzisz, tu jest napisane: „Pokarm dla szczeniaków". Dla mnie to oznacza jedzenie dla psa.
—  Oczywiście. Dla ciebie. Ale nie dla Neli. Dla niej to jest ładny obrazek pieska na okrągłej metalowej podstawce. To tylko sprawa punktu widzenia.
—  Och, daj spokój!
Neli stała przy drzwiach sklepu patrząc na ulicę. Za nią sprzedawczyni pakowała jej zakupy do papierowych toreb, a Lovell klepał się po kieszeniach, w poszukiwaniu portfela. Nagle przerwał i złapał coś z półki przy kasie. Była to wielka celofanowa torba wypchana różnego rodzaju tanimi cukierkami, zawiniętymi w jaskrawe papierki. Wrzucił to na ruchomą taśmę, do reszty zakupów.
—  Co to to nie — powiedziała srogo Olsen. — Tego nie dostanie. Złapała torbę z cukierkami i wsadziła z powrotem na półkę.
—  A dlaczego nie?
—  Nigdy nie jadła tych śmieci i nie zacznie teraz.
Lovell zaśmiał się, kręcąc głową. Wziął cukierki i położył razem z zakupami.
—  Uspokój się. Rozluźnij się. Chcesz powiedzieć, że ona nigdy nie ma spróbować żadnego cukiereczka?
Olsen poczuła wzbierającą falę irytacji.
—  Tak zawsze bywa. Tatuś może odgrywać spokojnego, łagodnego człowieka, a Mamusia jest tym czarnym charakterem, który nie daje nikomu cieszyć się życiem.
Kasjerka trzymała rękę na cukierkach, czekając kto wyjdzie zwycięsko z tej batalii na słowa i czy liczyć za nie, czy nie. Za Lovellem kobieta z wózkiem wypełnionym zakupami westchnęła i przewróciła oczami.
158
—  Skąd tu Tatuś i Mamusia? — zapytał ubawiony Lovell. — Posłuchaj, to po prostu cukierki, a nie jakaś heroina. Pamiętasz, jak spodobała się jej miodowa kukurydza? Wyobraź sobie, jak spodoba jej się czekolada.
—  To jest narkotyk — nie dawała za wygraną Olsen. — To trucizna. Chcesz, żeby zachorowała z przedawkowania cukru?
—  Proszę cię, nie bądź takim twardzielem. Nie pamiętajz jak jadłaś cukierki jako dziecko? — Oczy Lovella zasnuły się wspomnieniem. — Niedzielny poranek, rozwijasz czekoladkę „Babę Ruth", pierwsze uderzenie wspaniałej słodyczy! Nie ma nic lepszego w życiu.
—  Poważnie? A masz jeszcze zęby?
Lovell błysną! do niej szerokim uśmiechem, odciągając wargi i szczerząc zęby. — Prawie wszystkie.
—  Czy decydujecie się, ludzie? — zapytała kasjerka. — Kolejka czeka.
Ale Olsen już nie interesował ten temat, rozglądała się po sklepie i koło wyjścia. Gdzie się podziała Neli?
Rozdział 22
Neli wyszła na ulicę z zamiarem poczekania tam na Jerry'ego i Paulę. Ale nagle usłyszała muzykę. Nigdy nie słyszała takich dźwięków, nie były to melancholijne zawodzenia Patsy Cline ani Roya Orbisona. Ta nowa dla niej muzyka była inna — ostry, pulsujący, hard rock — wylewała się na zewnątrz przez otwarte drzwi baru Franka.
Nie zwracając uwagi na nieduży ruch samochodów na Main Street, Neli przeszła na drugą stronę, idąc w ślad za muzyką tak samo pewnie, jak kiedyś za słodką prażoną kukurydzą po swojej polance.
Bar został otwarty przed chwilą i jedynymi gośćmi przy barze o tej wczesnej godzinie byli już znani nam chłopcy. Billy Fisher i Steve opierali się o bar z kuflami zimnego piwa w rękach i patrzyli, jak Shane i Jed odbijają kule na stole bilardowym, zaczynając jedną z nie kończących się gier w osiem kul.
Frank wystawił cztery piwa i odszedł na drugi koniec baru, jakby chciał znaleźć się jak najdalej od swoich czterech najlepszych, ale też i najbardziej przykrych klientów. Zagrzebał się nosem w „Snohomish County Prospector", mając cichą nadzieję, że dziś chłopaki nie narozrabiają.
Czwórka zdążyła już się pokłócić. Sprzeczali się o to, czyja była kolej wrzucić pieniądze do grającej szafy. W końcu Shane wrzucił do niej dolara zażegnując w ten sposób przeciągającą się sprzeczkę. Wybór jego można było z łatwością przewidzieć: Aerosmith, Guns and Roses, Bon Jovi, Metallica. Chodziło mu raczej o przerwanie kłótni, niż o słuchanie muzyki.
160
Billy przełknął haust piwa i rozejrzał się po barze.
—  No i co będziemy robić cały dzień? Siedzieć tutaj?
Jed posłał kulę kijem w kierunku trójkąta. Kule potoczyły się po poplamionym zielonym filcu. — A co masz lepszy pomysł?
Oczywiście, że Billy nie miał żadnych pomysłów, więc tylko warknął coś niezrozumiałego i wlał łyk piwa do gardła. Żaden z nich nie miał dziś ani pracy, ani nic innego do roboty i już byli znudzeni. Bardzo lubili piwo i bilard, ale to nie wystarczało, żeby im zapełnić dzień, nawet przy ich znikomych potrzebach.
W tej chwili Billy Fisher był po prostu przygnębiony nudą własnej egzystencji, ale jeszcze po paru piwkach poczuje się zadziornie, gotów do jakiejś zawieruchy.
Neli, oczywiście, nie miała pojęcia, że wkracza w takie nieprzyjemne okoliczności. Interesowało ją tylko źródło tej upajającej muzyki. Stanęła w drzwiach, oświetlona od tyłu jaskrawym słońcem z zewnątrz, zauroczona dźwiękami płynącymi ze środka. Stała zasłuchana, w skupieniu, nie widząc nikogo w ciemnym wnętrzu baru.
Po chwili zauważył ją Billy. Zdębiał, z prawie teatralnym grymasem zdumienia na twarzy. Gapił się na nią przez moment i potem mocno szturchnął Steve'a w żebra.
—  Patrz! — wyszeptał. — To ona, to ta dzikuska, co ci mówiłem! Steve obejrzał się przez ramię na Neli. Zobaczył ładną, młodą
kobietę w letniej sukience. Prawda, że raczej niespodziewany to widok w barze o każdej porze dnia, nie tylko rano, ale zupełnie nie była to wrzeszcząca wiedźma z opowiadań Billy'ego.
—  Jaka z niej dzikuska? — spytał Steve. Billy nie słynął z prawdomówności.
—  Mówię ci, to ona, to ta cholerna dzikuska!
—  Akurat!
Billy obejrzał Neli od stóp do głów. Jarzące światło dnia ujawniało jej kształty w ponurych ciemnościach baru. Oślepiające promienie słońca za nią sprawiły, że jej ciemna suknia przeświecała, ukazując kontury smukłego ciała pod cienkim materiałem.
Billy połknął jeszcze jeden haust piwa i otarł usta wierzchem dłoni.
—  Dzikuska, czy nie, ale nie ma nic pod sukienką!
Stevie odwrócił głowę i stwierdził, że tym razem Billy nie kłamie.
—  Jejku, nawet nie ma stanika!
Neli nic nie wiedziała o zainteresowaniu jakie wzbudziła. Spojrzała
11   — Ndl                                                                                                            161
w kierunku źródła muzyki i zobaczyła, że wydobywa się ona z kolorowo oświetlonego pudła w kącie baru. Z oczami utkwionymi w grającej szafie, zrobiła krok do środka. Billy mrugnął do Steve'a, ześlizgnął się ze stołka i podszedł z wypiętą piersią do Neli.
—  Cześć, laleczko! Jak się dziś mamy?
Neli oderwała oczy od grającej szafy i spojrzała na niego.
—  Co powiesz na małe piwko, kochanie? — zapytał Billy, starając się być jak najbardziej czarującym. — Ja stawiam.
Przy stole bilardowym Jed próbował wsadzić kulę z numerem trzy do kieszonki, ale nie udało mu się i kule potoczyły się we wszystkie strony po zielonym filcu. Neli dosłyszała uderzenie i odwróciła się w kierunku stołu. Zaciekawiona zaczęła przyglądać się toczącym się kulom.
Billy skrzywił twarz w uśmiechu i powiedział scenicznym szeptem do Steve'a:
—  Jest przygłupia.
—  Ale niebrzydka — stwierdził Steve.
—  Takie najlepsze — oznajmił Billy gapiąc się na piersi Neli. — Kochaniutka, nie rozumiesz ani słowa z tego co mówię, co?
Kule przestały się toczyć i Neli zwróciła oczy na Billy'ego. Nie zupełnie zdawała sobie sprawę, że Billy mówi do niej. Jej głowa była pełna muzyki i ciągle stała jak wryta.
—  Hej! Jed, Shane — krzyknął Billy — walcie tutaj!
Shane nachylał się nad stołem bilardowym z wyciągniętym kijem, celując w kulę.
—  Po co?
—  Spójrz na to!
Dwaj gracze podnieśli głowy i po raz pierwszy zobaczyli Neli. Shane uśmiechnął się, pokazując krzywe zęby.
—  Cześć, kotku! — powiedział.
—  A to kto? — spytał Jed.
—  Moja znajoma. — Mrugnął do innych. — Filujcie! Podciągnął  koszulkę,  ukazując  uwodzicielsko  twarde mięśnie
brzucha.
—  Podoba ci się moje ciało? — Napiął mięśnie z całej siły. — Fajne, co? Teraz pokaż swoje.
Shane, Jed i Steve przysunęli się bliżej. Wszyscy trzej uśmiechali się obleśnie.
162
—  Tak, do cholery!
—  Pokaż, co masz!
—  Nie masz nic pod sukienką, prawda? Billy uśmiechnął się, wskazał palcem na sukienkę, mrugnął do niej
i powiedział:
—  Zdejmij ją. Neli zrozumiała, że mówi o jej nowym ubraniu i była dumna, że
on zauważył, jak ładnie jest ubrana. Podniosła rąbek, tak jak zrobiła to na ganku domku i okręciła się dookoła jak modelka.
Billy zarechotał i klaszcząc w ręce powiedział: — No właśnie, kochana! Teraz pokaż, co tam masz.
Pozostali wyli ze śmiechu i ich wesołe wrzaski prawie zagłuszyły jej słowa.
—  TajaPao'a—powiedziała.
—  Nie wiem, co gadasz, ale pokaż no śliczne cycuszki — pomacał własne piersi Billy. Odwrócił się i pokręcił do niej zadkiem. — Pokaż nam swoją twardą dupcię!
—  Billy!... — Powiedział Frank ostrzegawczym głosem. Odłożył gazetę i namacał ręką ołowiany kij, który trzymał pod
kontuarem. Nie chciał rozpętać burzy, ale użyje tej broni, jeśli zajdzie taka potrzeba. Nie będzie to po raz pierwszy, nieraz już ten kij głaskał potylicę Billy'ego. Również i na tym polegał biznes.
—  Coś ty, Frank? — spytał rozpalony Billy. — Chcemy trochę się zabawić.
Neli zrozumiała gesty Billy'ego. Nie wiedziała, co to wstyd czy skromność, a Jerry przekonał ją, że mężczyźni nie są złymi ludźmi, tak jak myślała kiedyś. Nagle muzyka urwała się — dolar Shane'a wyczerpał się. Cisza, która nastąpiła, przerwała zauroczenie muzyką. W tej nagłej ciszy Neli zrzuciła żakiet, potem uniosła suknię i ściągnęła ją przez głowę, zostając w majteczkach i sandałach. Śmiech zastygł na ich twarzach i szczęki opadły im kolejno. Nagle chłopcy poczuli się nerwowo, jakby się znaleźli w jakiejś innej sferze. Nawet sam Billy nie wierzył naprawdę, że Neli zdejmie suknię. Nawet Frank, który widział prawie wszystko w swoim barze, wyglądał na zaszokowanego.
Jasne oczy Neli spoglądały na nich, a oni zżymali się pod jej prostolinijnym spojrzeniem, otwartością i brakiem zażenowania. Neli była czysta i nagle wszyscy poczuli wstyd z powodu tego, co uczynili. Cofnęli się od niej, jakby parzyła.
163
—  Neli! — Lovell stał w drzwiach. Wskoczył do baru. — Co się tu dzieje?
Złapał z podłogi jej rzeczy i niezgrabnie próbował jej włożyć je przez głowę. Spojrzał na chłopaków, cofających się w głąb przybytku. — Coście jej, do cholery, zrobili?
—  Nic — wymamrotał Billy. Unikał gniewnych oczu Lovella. — Nic a nic! Ona kopnięta, ot co! Kopnięta! Crazy!
Neli przysłuchiwała się jego słowom i usłyszała tylko jedno — „crazy".
—  Crazy? — powiedziała i zaczęła śpiewać: — Crazy fo'thinking that my love coo have you.
—  Och, Neli... — powiedział Lovell, nagle bardzo zmęczony. Naciągał jej przez głowę sukienkę, wsuwając jej ręce kolejno w rękawki, ubierając ją jak małą dziewczynkę. — No, co ja z tobą mam!
Przez ten czas głos Neli wydobywał się spod sukienki. — I'm crazy fo' trying... crazy... — Jej głowa wysunęła się przez dekolt i Neli z rozświetlonymi radością oczami zaśpiewała: — Crazyyyy!
—  Polimorficzna perwersja, zboczenie — powiedziała Olsen do Lovella. Prowadzili Neli po chodniku Main Street. Nuciła, zadowolona i zupełnie nieświadoma, że coś nie na miejscu wydarzyło się w barze.
—  Nie było w tym nic perwersyjnego — powiedział Lovell. — Nie miała pojęcia, co się dzieje.
—  I tak, i nie. „Polimorficzna perwersja" jest to po prostu naukowo nazwane: „pokaż, co ty masz, a pokażę ci, co ja mam". To jest brzydka nazwa zupełnie normalnego zachowania u dzieci.
—  Te wszystkie zabawy „w doktora", kiedy byłem dzieckiem, to była polimorficzna perwersja?
—  Coś w tym rodzaju — roześmiała się Olsen.
—  Nie dziwię się więc, że zostałem lekarzem.
—  Neli jeszcze nie kojarzy genitaliów z seksualną aktywnością — tłumaczyła Olsen. — Nic nie wie o stosunku fizycznym, ale gdzieś w głębi umysłu coś jej świta.
—  Czy trzeba jej powiedzieć?
—  Chcesz to zrobić?
—  Nie, a ty?
164
—  Ty jesteś lekarzem.
—  No tak, ale — wykręcał się zażenowany. — Nie bardzo nadaję się do tego.
—  To co mamy zrobić, czekać, aż ona znowu natknie się na Billy'ego Fishera z kolesiami?
—  Umierali ze strachu, nie odważyliby się jej palcem tknąć!
—  A gdyby wleli w siebie więcej piwa? A co, jeżeli natknie się na kogoś, kto nie będzie „umierał ze strachu" i odważy się ją tknąć? Doskonale wiesz, tak jak i ja, że ktoś o niższym poziomie inteligencji jest narażony w większym stopniu na przestępstwa na tle seksualnym.
—  Ona nie jest „o niższym poziomie inteligencji" — udowadniał Lovell.
Paula Olsen nie była w nastroju by sprzeczać się o terminologię.
—  Neli jest w niebezpieczeństwie. Jerry. Ona powinna mieć pojęcie, o co chodzi w seksie.
—  Dobra, dobra. Zawieź ją do domu, a ja się tym zajmę.
Jerry Lovell pożyczył samochód od Amy Blanchard i już po chwili pędził do Monroe. Było to jedyne miasteczko większego rozmiaru w okolicy, jedyne miasto, które mogło się poszczycić prawdziwą księgarnią — amatorzy literatury w Richfield mieli do dyspozycji tylko półkę romansideł w lokalnym supersamie.
Jednak i księgarnia w Monroe nie była zbyt dobrze zaopatrzona i Lovell nie był wcale pewien, czy znajdzie tam to, czego szuka.
—  Czy macie coś o tematyce wyjaśniającej życie seksualne? — zapytał sprzedawczynię przy głównej kasie. Mówił po cichu, oglądając się, czy nie widzi go ktoś ze znajomych. Lovell wiedział, że to głupie, ale czuł się jak nieletni, który chce kupić numer „РІауЬоу'а".
—  Oczywiście, proszę pana — energicznie odpowiedziała sprzedawczyni. — Czy to ma być dla dorosłej osoby, czy dla dziecka?
Lovell był pewien, że ona nawet nie ma pojęcia, jak trudno mu odpowiedzieć na to pytanie. Wahał się przez moment.
—  Chyba... dla dziecka.
—  Proszę za mną.
Szła przez sklep, a Lovell wlókł się za nią.
—  Ile lat ma dziecko?
165
—  No, więc... nie umie jeszcze czytać.
—  Potrzebuje pan czegoś z obrazkami w takim razie. Lovell skinął twierdząco głową.
Sprzedawczyni przebiegła spojrzeniem rząd książek na półce. Wyjęła jedną i podała mu.
—  Okay — powiedziała — proszę.
„Więc, skąd się wziąłem?" — przeczytał Lovell. — To pytanie każdy kiedyś zadaje, prawda?
Sprzedawczyni zaczęła podejrzewać, że przytrafił się jej jakiś dziwak.
—  No tak. Rodzice chętnie ją kupują.
Lovell przekartkował kilka stron. Druk był duży i wyraźny, rysunki jak z kreskówki, w żywych kolorach. Były tu obrazki figlujących ptaszków, latających pszczółek, a także obejmujących się i szczęśliwych mamuś, tatusiów i dzieci. Były nawet dziecinne rysunki komórek jajowych i plemników z uśmiechniętymi twarzyczkami.
—  Nie widzę obrazków z... co się właściwie dzieje — powiedział Lovell. — No, wie pani, mężczyzna i kobieta, którzy...
—  Aha — powiedziała szybko sprzedawczyni — chce pan podręcznik dla dorosłych.
Lovell zdziwił się.
—  A co, dzieci nie powinny o tym wiedzieć? Kobieta roześmiała się nerwowo.
—  To jest raczej delikatna sprawa, nieprawdaż? Tyle się teraz słyszy. Dzieckiem jest się tak krótko.
—  Chyba tak. Trochę się spieszę i jestem ciekaw, czy nie macie czegoś bardziej graficznego?
—  Dla dziecka? — Sprzedawczyni sprawiała wrażenie, że zaraz zadzwoni na policję.
—  Nie.
—  Ale przecież mówił pan: dla dziecka.
—  Tak, wiem, że tak mówiłem. — Lovell przełknął ślinę, czując, że zaczyna się pocić. — Ale prawdę powiedziawszy ma to być dla mnie.
Kobieta spojrzała na niego z wyrazem, który miał oznaczać, że jeżeli dotychczas nie wie, jak to się robi, to nic już mu teraz nie pomoże.
—  Naturalnie, proszę pana.
Z najwyższej półki w drugim końcu sklepu wyciągnęła grubą
166
książkę. Na okładce był gustowny rysunek nagiej pary splecionej w uścisku.
—  Proszę, „Opowieść o miłości".
Lovell wziął książkę do ręki. Była zapakowana w przezroczysty plastik.
—  Czy mogę ją otworzyć?
—  Oczywiście, proszę pana. Jak tylko pan za nią zapłaci.
Jerry Lovell wrócił do domu po zachodzie słońca. Neli przebrała się z rzeczy Pauli i siedziała obok niej na ganku. Jej twarz rozjaśniła się uśmiechem, kiedy zobaczyła Jerry'ego.
—  Je'y!
—  Cześć, Neli. Przywiozłem ci prezent.
Wręczył jej książkę. Neli przyjęła ją z czcią, jakby to była jakaś świętość. To było oczywiście zrozumiałe, dotychczas istniała dla niej tylko jedna książka: ukochana rodzinna Biblia, „Słowo Pana".
—  Sowo Ana? — spytała.
Lovell potrząsnął przecząco głową.
—  Niezupełnie.
Neli zaczęła oglądać z ciekawością książkę, odwracając stronę po
stronie.
—  Neli — powiedział Lovell. — Chcę, żebyś się dokładnie przyjrzała tej książce. My będziemy tam. — Pokazał na taras. — Jeśli będziesz miała jakieś pytania, przyjdź i zapytaj nas. Okay, prada?
Neli skinęła twierdząco głową. — Prada. Je'y.
—  Dobrze.
Lovell i Olsen odeszli i usadowili się pod daszkiem.
—  Nie chciałem nad nią stać, kiedy przegląda książkę. Myślałem, że to ją może krępować.
—  Ona nie jest świadoma swego „ja", więc nie może jej nic krępować — powiedziała Olsen żartobliwie drażniąc go żargonem
swego zawodu.
—  Starczy tych określeń. Jeszcze jak będzie skrępowana po tym, jak przyjrzy się obrazkom w tej książce. Da jej to porządne poczucie winy —jak nam wszystkim.
„Opowieść o miłości"? — roześmiała się Olsen. — Pożyczę ją od niej jak skończy, bo chciałabym wiedzieć, jaki t a historia ma koniec.
167
—  No pewnie, czemu nie. A może jest lepszy sposób? — Lovell uśmiechnął się głupio.
—  Nie — powiedziała wzruszając ramionami. — Musi wystarczyć „Opowieść o miłości".
Siedzieli przez jakiś czas w milczeniu, patrząc na Neli po drugiej stronie polanki. Była głęboko zaabsorbowana książką, skupiona na każdym detalu każdego obrazka. Lovellowi i Olsen wydawało się to bardzo śmieszne, ale zarazem wzruszające, gdy patrzyli jak wyraz jej ruchliwej twarzy zmienia się co chwila. Przerzucała strony, na jej twarzy odbijała się cała gama emocji: od niedowierzania, przez szok, aż do zdumienia i zachwytu. Nagle zobaczyła coś i jej głośny wesoły śmiech rozbrzmiał w wieczornym półmroku polanki.
—  Gdyby ktoś tak się uśmiał z mojego powodu, przeżyłbym resztę życia w celibacie — powiedział Lovell.
—  Nie przyjmuj tego tak do siebie.
—  Jeszcze nie zdałaś sobie sprawy, że ja w s z у s t к о przyjmuję do siebie? — spytał Lovell.
—  Właściwie, jeżeli się zastanowić... Lovell wskazał w kierunku Neli.
—  Czy twoi rodzice zrobili to dla ciebie? Dali ci książkę, która wyjaśniała tajniki seksualnej miłości?
—  Chyba żartujesz! Moja matka prędzej by umarła, niż dałaby mi taką książkę. A tobie dali coś takiego?
Lovell skinął twierdząco głową.
—  Uhu. Pewno. „Przewodnik dla młodzieży po życiu i miłości".
—  No, to by wszystko wyjaśniało.
—  Niezupełnie. Była tak zagmatwana, że tyle z niej zrozumiałem, co z książki Nietzschego. Czułem, że było to coś związanego z erotyzmem, ale nie wiedziałem dokładnie co.
—  Cóż, ja nie miałam nawet tego.
—  Więc skąd się dowiedziałaś?
—  Od koleżanek w szkole. A ty? Jak usłyszałeś o tej stronie życia?
—  Mój brat, Jack, wszystko mi powiedział. Był ode mnie starszy o sześć lat. Jak mu nie wierzyć, miał już p r a w o jazdy. Jak nie ufać komuś, komu tata powierza swojego oldsmobila.
—  Poważnie? A ile miałeś lat, kiedy cię uświadomił? Lovell spojrzał w niebo i później na Olsen.
—  Miałem chyba z dziesięć lat. Słyszałem już jakieś pogłoski,
168
których nie potwierdził. Jedno tylko mi powiedział, co naprawdę zrobiło na mnie wrażenie.
—  Co? Co to było?
Lovell zaśmiał się przywołując dawną rozmowę w pamięci.
—  Jack powiedział mi, że kiedy kochasz się z kobietą, nie użył wprawdzie, takiego delikatnego określenia, powiedział, ciało samo działa za ciebie.
—  „Samo działa"?
—  Tak, powiedział, że to tak, jakbyś włączył automatycznego pilota. Nigdy nie zapomniałem jego słów. Ale kiedy po raz pierwszy byłem z dziewczyną — skrzywił się — żadnego automatycznego pilota. Czekałem. Nic.
—  No i co, dziewczyny zaczęły koczować pod twoimi drzwiami?
—  Niezupełnie.
—  Więc co się stało?
—  O, Boże! — Lovell mógł się teraz tylko śmiać z siebie. — W którymś momencie ta dziewczyna powiedziała: „Nie mogę wszystkiego za ciebie robić, Jerry!" Myślałem, że zapadnę się pod ziemię. Wiedziałem wtedy, że mój pierwszy raz będzie ostatnim.
—  Niczego sobie „automatyczny pilot"!
—  Byłem młody i głupi — powiedział Lovell, broniąc się. — I miałem brata idiotę, nie było w tym żadnej winy z mojej strony.
Neli szła w ich kierunku z drugiej strony polanki, trzymając w ręku „Opowieść o miłości". Stanęła przed Lovellem i Olsen i pokazała im dwustronicowy rysunek mężczyzny i kobiety w miłosnym uścisku. Ilustracja była wykonana ze smakiem, bez pornograficznego podtekstu, ale nie zostawiała wątpliwości co do treści.
—  Je'y1 — spytała Neli, kręcąc się w te i we wte, jak mała nieśmiała dziewczynka.
—  Słucham, Neli?
—  Ja si na 'ywa? — Pokazała na rysunek.
—  To się nazywa „kochać się", Neli.
—  Ko'ać si... — Zastanawiała się przez chwilę, ruszając wargami, bezgłośnie powtarzając ten wyraz, jakby starając się go utrwalić w pamięci. Potem wskazała na mężczyznę na obrazku — Je'y. — Potem na kobietę. — Ро'а.
Jerry zerknął na Paulę i z zażenowaniem poprawił się na siedzeniu.
—  No, niedokładnie...
169
Olsen wtrąciła się do rozmowy, energicznie kiwając głową.
— Tak, Neli. To Jerry i Paula.
Neli wyglądała na bardzo zadowoloną z tego, że ma rację. Odłożyła na bok książkę, wzięła rękę Lovella i pogłaskała jego palcami policzek Olsen. Potem wzięła rękę Olsen i pogłaskała jej palcami policzek Lovella.
Neli odjęła własne ręce i odsunęła się, patrząc na nich, zadowolona z tego, co wprawiła w ruch. — Ko'ać si — szepnęła.
Oczy Lovella wpatrywały się w Olsen, kiedy tak głaskali się wzajemnie. Trzymał rękę o moment dłużej niż ona. Był zdziwiony nagłym ciepłem pożądania, jakie go ogarnęło...
Tej nocy Neli długo myślała, leżąc w łóżku, o tylu cudownych rzeczach, które widziała i słyszała tego dnia. Jej nowe ubranie wisiało na wieszaku na gwoździu w ścianie. Neli patrzyła na nie i fala szczęścia wzbierała w niej z zachwytu i zdumienia, że ma coś tak pięknego.
Wciąż odczuwała radość z nowo poznanego uczucia szybkiej jazdy — jeszcze czuła wiatr, rozwiewający jej włosy. Była zdumiona ilością ludzi, których widziała, nie mogła zapomnieć smutnej kobiety, którą spotkała na ulicy i której jej było żal. Była zdumiona ogromną ilością różnych i dziwnych rzeczy w sklepie; wciąż zastanawiała się nad niezrozumiałym wydarzeniem w barze.
Ale najbardziej wzruszyła ją książka. Kiedy myślała o tym co w niej widziała, jej oczy napełniły się smutkiem. Głęboko w sercu odczuwała coś, jakby ból, tęsknotę za bliskością, za ciepłem, które płynęło z rysunków w książce.
W mroku Neli wysunęła rękę. Jej palce chwytały ciemność, szukając czegoś. Nagle, jak w bajce, jej palce splotły się z palcami drugiej ręki i Neli wyczarowała w wyobraźni wizerunek bliźniaczki.
Szeptały razem: Ziabika, ziabika, ziabika... Ja a wa, wa a ja... Zosa, zosa, zosa'a... ziabika... I nagle Neli znowu miała siedem lat i, leżąc w łóżku, dwie siostrzyczki tuliły się do siebie, splecione jak kochankowie.
Rozdział 23
Dopiero po kolacji i paru kieliszkach wina, Lovell i Olsen zdali sobie sprawę, do jakiego stopnia ten dzień był wyczerpujący emocjonalnie. Jerry patrzył na Paulę innymi oczami — teraz obudziła się w nim świadomość jej powabu. Olsen też nie była nieczuła na subtelną zmianę w ich stosunkach, i nie tylko między nimi, ale także i w relacji z Neli.
—  Czy myślisz, że nie jest dobre to, co robimy? — spytała Olsen.
—  A co takiego robimy? — Lovell nie był pewien, czy chce usłyszeć jej odpowiedź.
—  Pozwalamy sobie stać się zastępczymi rodzicami dla Neli. Czy to w porządku?
—  Chyba zależy, jakiego rodzaju rodzicami stajemy się dla niej, nie uważasz?
—  Może pomóc jeżeli...
—  Jeżeli co?
—  Jeżeli będzie wyglądało, że między nami wszystko dobrze. Nie powinna widzieć, że kłócimy się, tak jak wtedy. To uczucie jest głęboko zakorzenione, potrzeba, żeby osoby znaczące w życiu jednostki trwały w nierozerwalnych związkach.
—  Strach przed nocnymi sprzeczkami Mamy i Taty? — Lovell nalał sobie jeszcze jeden kieliszek wina.
—  Właśnie. Obrazki w książce zrobiły na niej mocne wrażenie. — powiedziała Paula. — Dlatego pozwoliłam jej utożsamić nas z tymi rysunkami. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciwko temu? '
Lovell potrząsnął przecząco głową.
171
—  Wszystkie badania wskazują na to, że dzieci odbierające sygnały, że ich rodzice mają szczęśliwe pożycie seksualne, tworzą, kiedy dorastają, o wiele lepsze własne związki.
—  Rzeczywiście? Badania to wykazują? — Lovell nie zdołał powstrzymać szyderczego uśmiechu. — Czy jest to aż tak ważne dla Neli, w danej sytuaq'i w każdym razie?
—  Nie może zaszkodzić. Lovell sączył wino.
—  No a twoi rodzice, czy mieli dobre pożycie seksualne? Teraz była kolej Olsen, uśmiechnęła się szyderczo.
—  Daję ci trzy szanse na zgadnięcie.
—  Niech zgadnę... — Przyglądał się jej badawczo znad plastikowego kubeczka z winem. — Twój ojciec porzucił twoją matkę, kiedy miałaś... ile, piętnaście?
—  Mylisz się, jedenaście. Wszystkie badania wykazują, że jest to najgorszy wiek, dzieci przyjmują to najciężej. — Olsen już się nie uśmiechała. Jej oczy zbladły i wyraz bólu zmarszczył jej twarz, jakby to wspomnienie dotknęło bolesnego miejsca.
—  Czemu wyrażasz się w taki sposób?
—  A jak mam się wyrażać?
—  „Badania" — zawsze o tych badaniach. Gdyby nie było wyników badań, nie byłoby tych zdarzeń, nie mogłyby się zdarzyć, nie powinny były się zdarzyć. Czy o to chodzi?
—  Badania są częścią mnie. — Uśmiechała się blado. — Zainwestowałam dużo czasu i wysiłku w badania. Jeżeli badania nie mają sensu, znaczy, że zmarnowałam cały ten czas. To naprawdę byłoby ciężkie do zniesienia, szczególnie na tym etapie.
Lovell zaprzeczył.
—  Nie, nie są częścią ciebie. Zupełnie nie. Nie chcę już słyszeć o tych badaniach. Chcę słyszeć o tobie.
—  A może nie chcę mówić o sobie?
—  Ale dlaczego nie?
Paula zmieniła pozycję na krześle i odwróciła od niego wzrok. Zawsze czuła się o wiele wygodniej w roli strony pytającej.
—  Co to? Jakieś śledztwo?
Lovell natychmiast wycofał się, podniósł obie ręce jakby w obronie.
—  Okay, nie mówmy o tym. Przepraszam. Myślałem, że właśnie
172
ty należysz do tych, co uważają, że dobrze jest wyrzucić z siebie to, co cię dręczy. No wiesz, obgadać problemy.
—  O nie, nie zgadzam się z tym. Nie odpowiada mi szkoła terapii w rodzaju Oprah Winfrey. No wiesz, opowiadasz światu o twoich najbardziej intymnych zahamowaniach, oklaski publiczności i jesteś uzdrowiony przed ostatnią przerwą na reklamę.
—  Nie mam zamiaru uzdrawiać cię — zaprotestował Lovell. — Pamiętasz z kim rozmawiasz? Żadnych lekarstw, żadnych operacji, to ja, Lovell, pieprzony mięczak!
—  Och, to ty? — Paula wymusiła lekki uśmiech. — No, to w porządku. Tak myślę.
—  Ale wiesz, naprawdę chciałbym się dowiedzieć o twoich intym-, nych zahamowaniach.
—  Już i tak wiesz.
—  Już wiem? Czy chodzi o twoje ogromne uszy? Olsen uśmiechnęła się i zaprzeczyła ruchem głowy.
—  Czy chodzi o sprawy damsko-męskie?
—  Uhu.
—  Jak poważne może być coś takiego? Każdy ma jakieś zahamowania w tej dziedzinie. I z tego co słyszałem, męsko-męskie i damsko-damskie sprawy też nie są takie łatwe.
—  Tak? No więc sprawy męsko-damskie są właśnie moim wielkim problemem. Powiedzmy, że nie mam do nich zacięcia. — Westchnęła ciężko i spytała: — Czy nie odczuwasz czasem nienawiści do życia?
—  A skąd można wiedzieć, dopiero się zaczyna.
—  Na pewno. Mam tylko dwadzieścia dziewięć lat. — Milczała przez chwilę. — Tyle samo co Neli. — Paula trzymała w ręku kieliszek wina, opierając się łokciem o stół. Nagle jej prawa ręka zaczęła drżeć, począwszy od palców aż po całe ramię.
—  Spójrz na to. — Wyciągnęła rękę. Drżenie wzmagało się. — Zawsze tak się dzieje, kiedy jestem spięta. — Złapała rękę lewą ręką, na próżno próbując powstrzymać tik. — Cholera! — Paula zerwała się z krzesła. Lovell zauważył, że jej oczy zwilgotniały, tak jakby miała wybuchnąć płaczem. — Przepraszam, muszę się przejść.
Lovell był zakłopotany, nie przypuszczał, że ich rozmowa podziała na nią aż tak.
—  Czy mogę jakoś pomóc? — Był serdecznie zmartwiony, zabolało go, że ją tak zdenerwował.
173
Paula nie mogła wymówić ani słowa. Zdołała tylko zacisnąć zęby i, lekko potrząsając przecząco głową, zejść na kładkę, a z niej — na polankę. Tam, daleko w ciemności, stanęła i zgięła się w pół. Trzęsła się teraz na całym ciele, łapała oddech, starając się wciągnąć jak najwięcej chłodnego, nocnego powietrza, żeby uspokoić swoje walące serce. Rozmowa z Lovellem przekręciła ją jak przez wyżymaczkę i wszystkie jej, tak długo tłumione namiętności i nieszczęścia, wyszły na jaw. Ciepłe, słone łzy toczyły się po jej policzkach, schowała twarz w dłoniach, starając się ze wszystkich sił stłumić łkanie. Upadła na kolana, w miękką ziemię, z włosami opadającymi na twarz.
Podskoczyła, kiedy poczuła rękę na ramieniu.
—  Do diabła, Lovell, powiedziałam, że nie...
—  Po'a? — Oczy Neli szukały w twarzy Pauli przyczyny jej bólu. Szok i zdziwienie, że to była Neli uspokoiły ją nieco. Olsen
wciągnęła głęboko powietrze i spróbowała wyglądać spokojnie.
—  Neli, o co chodzi?
—  O co odzi?
Paula wiedziała, że słowa Neli są bezmyślnym powtarzaniem, ale to brzmiało jak prawdziwe pytanie, tak jakby Neli rzeczywiście chciała zrozumieć co się dzieje z jej przyjaciółką.
—  Ni akać... — powiedziała Neli. Był to ton głosu, jakim uspokaja się dziecko. Kiwała głową powoli, mówiąc: — Ni akać... Ро'а...
Olsen spróbowała powiedzieć lekceważąco.
—  Ja nie płaczę. — Ale nie mogła zahamować łez. — Tak, do cholery! Płaczę. — Otarła łzy. — To ja powinnam być tą pomagającą tobie.
Wyglądało na to, że Neli doskonale zrozumiała. Uśmiechnęła się znacząco, z takim zrozumieniem, jakiego Paula jeszcze nigdy u niej nie widziała. Potem zaczęła głaskać Paulę po policzku swoim delikatnym, kochającym sposobem. Było w tym geście tyle uczucia, tyle pieszczoty, tyle niewinnego współczucia, że przeszyło ją to do głębi. Nie mogła sobie z tym poradzić. Kiedy Neli ją objęła i przytuliła do siebie, zaczęła szlochać, wydając z siebie głośne łkanie, trzęsąc się cała. Zalegający od dawna ból zaczął wzbierać w niej i wydobywać się na powierzchnię.
Neli kołysała ją, gładząc po włosach, mrucząc po cichutku do jej ucha. — Ni akać, та'шка ziabika... akać ni, ni akać, koju... koju ziabika.
Paula cicho jęczała i trochę popłakiwała.  Nie miała pojęcia,
174
dlaczego tak płacze — to było o nic — i to było o wszystko. Musiała się wypłakać.
Płakała za swoją przeszłością, za rozbitym małżeństwem rodziców, za ojcem, którego straciła nie zdążywszy go naprawdę poznać, za rodziną, którą kiedyś miała i którą straciła.
Płakała za smutnymi dziećmi, które widziała, których przypadki studiowała tak ozięble, walcząc z sobą, żeby zachować dystans, bez angażowania się, bez uczucia. Był to schemat jej życia wewnętrznego, jej niechęć do połączenia się z drugą osobą, jej niezdolność do związania się, do wypracowania tego, co ona nazywała dowcipnie damsko-męskimi sprawami. Paula płakała, bo bała się zakochać.
Paula płakała, bo była zmęczona. Już nie mogła dłużej odgrywać silnej.
—  Koju mija, koju ija — szeptała Neli. Tak jak Paula, która miała absolutną wiarę w naukę, ciężką pracę i badania w terenie, Neli wierzyła w uspokajającą siłę swoich słów.
—  Koju kizia, koju bazia, koju lali, koju aj, kojo utki'taj...
Jej delikatne dłonie podążały za jej pieszczotliwymi słowami, łagodząc stan Pauli i doprowadzając ją do spokoju. Neli schyliła głowę i przyciągnęła Paulę do siebie. Paula dała się jej objąć ramionami, ich czoła spotkały się. Pozostawały tak przez chwilę, cisza wokół nich owinęła je swoim uspokajającym, pocieszającym płaszczem. Ich czoła przywarły do siebie, jakby myśląc wspólnie. Ich zsynchronizowane mózgi i ciała porozumiewały się bez słów.
Klęczały razem przytulone jak zwierzątka, dotykały się policzkami, intymnie i z miłością. Oczy ich były zamknięte, ale Paula odczuwała, że po raz pierwszy widzi wyraźnie. Widziała, że ich role odwróciły się, że to ona zgubiła się w tym świecie, że to ona była tym niewiniątkiem w tak skomplikowanej i niezrozumiałej rzeczywistości. Neli była teraz jej przewodnikiem, ona znajdowała i pokazywała drogę z tego zagmatwanego lasu.
Neli była szczęśliwa i spokojna. Po raz pierwszy czuła, że nareszcie połączyła się z siostrą. Odnalazła utraconą bliźniaczkę.
Rozdział 24
Cienie drzew przysłaniały spokojne, niebieskawe światło słońca na polance. Nie było wiatru od jeziora i woda w nim była tak spokojna, że dotykała brzegu nie naruszając kamyczków na plaży. Mimo że było bardzo wcześnie, Olsen i Lovell już wstali: świadczyły o tym odgłosy szykowania śniadania rozlegające się z łodzi.
Paula czuła się dobrze, wypoczęta i rześka, niepokoje poprzedniego wieczora zostały ukojone przez Neli, która sprawiła w jakiś sposób, że ból Pauli zniknął. Nie powiedziała Lovellowi o spotkaniu z Neli — nie była pewna czy powie mu o tym kiedykolwiek — bała się, że jej nie uwierzy.
Jeżeli Neli też już się obudziła, nie było żadnego jej śladu ani w domku, ani w okolicznym lesie.
Wtem samochód szeryfa Todda Petersena przyjechał z hukiem motoru, podskakując na leśnej dróżce i zupełnie rozbijając poranną ciszę na polance. Jako że goście nie zdarzali się na polance zbyt często, i nie byli mile widziani, Lovell wyskoczył z łodzi jeszcze zanim samochód zahamował. Lovellowi ulżyło, kiedy zobaczył, że to był przyjaciel, ale zdziwił się, że przywiózł pasażera — swoją żonę Mary.
— Todd — zawołał Lovell — przywiozłeś Mary, czy wszystko w porządku?
Zakładał najgorsze — że zdarzył się nagły wypadek. Pomyślał, że Petersen przywiózł Mary do niego, bo nie mógł się z nim skontaktować inaczej, żeby wezwać go na pomoc. Lovell w ogóle nie myślał o swojej regularnej praktyce przez ostatnie kilka tygodni. Teraz jednak poczuł
176
ukłucie sumienia i nawet pewną konsternację, że będzie musiał któregoś dnia powrócić do rzeczywistego świata.
Petersen wygramolił się z samochodu. Pod pachą niósł złożoną gazetę.
—  Nie wpadaj w panikę, Jerry. Wszystko w porządku, w każdym bądź razie z Mary. Chciała przyjechać. Nie mam pojęcia dlaczego, chociaż...
—  Wprowadź ją, Todd, kawa już gotowa.
—  Nie, nie trzeba. Ona chce zostać w samochodzie. Niech posiedzi, będzie w porządku.
Mary nic z tego nie słyszała, wpatrywała się, nie mrugając, poprzez polankę w domek.
Todd Petersen wyciągnął do Lovella gazetę.
—  Przykro mi, że muszę ci o tym powiedzieć, Jerry, ale wszystko wydało się.
Lovell poczuł skurcz w żołądku i coś twardego, i mocnego ścisnęło mu klatkę piersiową. — O, Jezu! — westchnął i jego szerokie ramiona opadły. Spojrzał na artykuł, nie zdziwił się, że figurowało pod nim nazwisko — Mikę Ibarra.
Tytuł artykułu był taki, jakiego obawiał się najbardziej — „Dzika kobieta znaleziona w lesie!" Podtytuł „Dzikuska, sensacja całej gminy Snohomish", dokładnie identyfikował miejsce, gdzie ciekawscy mają jej szukać.
—  Dlaczego nie mogli zostawić tego w spokoju, Todd? Petersen powoli pokiwał przecząco głową.
—  Nie mam pojęcia, Jerry. Może ludzie lepiej się czują, kiedy słyszą, że komuś innemu jest gorzej niż im. Tak mi się zdaje.
Lovell podreptał w kierunku łodzi.
—  Chcesz tą kawę, Todd? Jest wliczona w przedstawienie, jakie da Paula, kiedy pokażę jej artykuł. Ona wybuchnie jak petarda.
Todd Petersen uśmiechnął się.
—  No dobrze. Zaoszczędzę ci dzwonienia na policję.
Ale Lovell mylił się. Paula Olsen przeczytała artykuł do końca bez słowa, a kiedy skończyła odłożyła gazetę na stół i wzruszyła ramionami.
—  No cóż — powiedziała zrezygnowanym głosem. — Zawsze wiedzieliśmy, że to nastąpi pewnego dnia.
Lovell był tak zmartwiony i zdenerwowany tym nie chcianym
12   — Ndl
177
rozgłosem, że nie zauważył, jak Paula zmieniła się od wczorajszego wieczoru, o ile była spokojniejsza, pogodniejsza i bardziej opanowana. Lovell chodził z kąta w kąt, gniewnie wykrzykując:
—  Co zrobimy teraz? Co, do cholery, możemy zrobić?!
—  Nic nie można zrobić — stwierdził Petersen.
—  Będziemy zachowywać się tak, jak dotychczas — powiedziała Paula — i mieć nadzieję, że zostawią nas w spokoju.
—  Rzeczywiście wspaniały pomysł! — Krzyknął sarkastycznie Lovell. — Masz więcej takich pomysłów?
—  Nie, nie mam — odpowiedziała słodkim głosem Olsen.
—  Niech to diabli!
—  Może nic nie nastąpi — powiedział Petersen. Patrzył na wodę przez okno.
—  Akurat! — zaprotestował Lovell. — Jak tylko się to rozniesie, ludziska zaczną wyłazić zewsząd. Będą chcieli zobaczyć dziwadło, które zamieszkuje te lasy. Obrócą to miejsce w lunapark. To nie fair...' To nie w porządku w stosunku do Neli. Nie jest przyzwyczajona do ludzi. Obcy przestraszą ją na śmierć.
—  Pamiętaj o szpitalu, Jerry — przypomniała Paula. — Proszę, zastanów się nad tym. Tam może być bezpieczna.
Usłyszeli jak ktoś zatrzasnął drzwi od samochodu. —- Już są sępy — powiedział Lovell gorzkim głosem. Todd wciąż znajdował się przy oknie.
—  Mylisz się, Jerry. To Mary...
Jego żona wysiadła z policyjnego samochodu i szła przez polankę prosto do domku Neli.
—  Idzie do domku — powiedział Petersen. Podszedł do wyjścia, ale Olsen zatrzymała go.
—  Niech idzie — powiedziała.
—  Ale ona tam wchodzi!
—  Wiem, niech wchodzi — mówiła spokojnie, ale stanowczo i pewnie.
—  Paula! — krzyknął Lovell. — Co ty, do cholery, wyprawiasz? Neli nie zna Mary. Ona nie jest groźna, ale Neli nie wie tego!
—  Neli ją zna, poznały się wczoraj, pamiętasz?
—  To jest bez znaczenia!
—  Nie jest.
Mężczyźni nie zauważyli tej chwili, kiedy coś zaszło pomiędzy
178
Mary i Neli. Ale Paula to widziała, a po jej przeżyciu z Neli z poprzedniej nocy, nie widziała nic dziwnego w tym, że taka udręczona dusza jak Mary Petersen szuka pocieszenia u Neli.
—  Więc co będziemy teraz robić, sprzedawać bilety? — Lovell wyjrzał przez okno i zobaczył Mary u drzwi domku. Stała w nich Neli i nie wyglądała na zdziwioną gościem. Zaprosiła ją do środka z lekkim uśmiechem i obie zniknęły w ciemnym wnętrzu domku.
—  Co tam się dzieje?
—  Nic strasznego — powiedziała Paula — nie martwcie się o nic. Neli sobie poradzi... poradzi sobie nawet z Mary.
—  No, zobaczymy. — Lovell włączył monitor kamery wideo. Obraz był zamglony, ale po chwili rozjaśnił się. Mary i Neli stały w sypialni, widoczne w lustrze. Lovell usiadł, żeby popatrzeć, ale Olsen wyłączyła monitor i ekran zgasł.
—  A teraz co wyprawiasz? — zażądał wyjaśnienia Lovell.
—  Uważam, że musimy dać Neli i Mary trochę czasu na osobności.
—  Nie chcesz zobaczyć, co będzie?
—  Nie — powiedziała spokojnie.
Lovell nie posiadał się ze zdumienia. Dawniej Paula Olsen spędzała godziny przed monitorem, obserwując każdy drobiazg w zachowaniu się Neli, a teraz, kiedy Neli miała po raz pierwszy spędzić czas z nieznajomą osobą, Paula wycofywała się!
—  A co z twoimi drogocennymi badaniami? Paula uśmiechnęła się.
—  Badania... nie są dla mnie najważniejsze. Sam tak wczoraj powiedziałeś.
Petersen milczał, patrząc przez okno. Nie brał udziału w zawodowej sprzeczce Lovella i Olsen. Był raczej niespokojny o żonę.
—  No więc — nagle powiedział — możecie kłócić się do upadłego później, bo wygląda na to, że macie większy problem w tej chwili...
Oboje, Olsen i Lovell, spojrzeli na niego.
—  O czym ty mówisz? Petersen kiwnął w stronę okna.
—  Macie pierwszego gościa.
Lovell rzucił się do okna. Znad jeziora leciał w ich kierunku helikopter. Leciał szybko i nisko. Przez moment nie było go w ogóle słychać, a za sekundę już głośno huczał nad nimi. Wisiał nad polane ciemny i groźny, obracające się śmigło wzbijało tumany kurzu wokoło,
179
niszcząc hałasem motorów ciszę lasu. Na ogonie miał wypisany znak firmowy jednego z kanałów telewizyjnych i z okna fotoreporter celował krótkonosą kamerę wideo w polankę i filmował wszystko wokół.
—  Jezus! Przez to Neli zwariuje ze strachu! — Lovell wyskoczył z łodzi na polanę i pobiegł do domku, walcząc z podmuchem wznieconym przez śmigło.
Wpadł do domku, na sekundę przystanął zdziwiony obecnością Mary i złapał Neli w ramiona. Jej szczupłe ciało drżało, jakby jej było bardzo zimno. Czuł, że ona jest na pograniczu paniki.
—  W porządku, Neli, wszystko w porządku.
—  Neli boi. Je'y.
Ledwo słyszał jej słowa zagłuszone rykiem silnika helikoptera. Olsen i Petersen wpadli do pokoju.
—  Mary — spytał Olsen. — Wszystko w porządku? Mary Petersen posłała jej szybki nieśmiały uśmiech.
—  Chcę zostać z Neli.
—  Mary — spytał Todd — co się tu dzieje?
Widział przemianę, jaka zaszła w żonie, widział iskrę życia w jej oczach.
—  Ja przyszłam do Neli — powiedziała po prostu.
—  Musimy iść — powiedział Lovell. — Nie martw się, Neli, to nie na długo.
Myśl, że odchodzi, przeraziła Neli jeszcze bardziej.
—  Neli boi. Je'y!
—  Wiem, wiem — mruczał Lovell starając się, by jego głos brzmiał uspokajająco. — Będę z tobą, będziesz bezpieczna. Jerry a'jou.
Neli wyciągnęła do niego rękę i on ją wziął, obejmując dużą dłonią jej cienkie paluszki. Patrzyła mu głęboko w oczy z wyrazem, który mógł oznaczać tylko jedno — powierzała mu swoje życie.
—  Ni boi u Je'y — powiedziała
—  Pomóż nam się stąd wydostać, Todd.
Cała czwórka wybiegła z domku. Neli przysta lęła na moment na progu, kiedy zobaczyła kurz i usłyszała mocniejszy hałas na polance, ale Lovell pociągnął ją w kierunku samochodu Pauli.
Todd Petersen uruchomił policyjny samochód i wyprowadził ich z polanki. Helikopter cofnął się, okrążył polankę i poleciał za nimi,
180
próbując gonić te dwa samochody, ale oni zniknęli pod zwisającymi gałęziami jodeł, które zasłaniały widoczność z góry.
Ale tu, na ziemi, też mieli problemy. Ogromna ciężarówka telewizyjnych wiadomości jechała w ich kierunku, skacząc po wyboistej leśnej drodze, którą zablokowała na całą szerokość. Petersen nie mrugnął okiem, skierował swój policyjny samochód prosto w olbrzyma, wymuszając w ten sposób pierwszeństwo. Ciężarówka wydawała przeraźliwe sygnały, jak ryki wściekłego byka i kierowca coś krzyczał, ale stchórzył przed Toddem. Skręcił raptownie kierownicą w lewo i ciężarówka zjechała do lasu. Petersen też skręcił i zjechał na sam brzeg drogi — usuwając się z drogi, żeby Paula mogła prześlizgnąć się swoim MG. Olsen nacisnęła na gaz i przeleciała obok telewizyjnej ciężarówki w deszczu kamyczków i ziemi.
Mary Petersen zobaczyła jak MG odjechało z hukiem i zaczęła się śmiać. Jej mąż spojrzał na nią i też się roześmiał, odczuwając wielką ulgę po przeżytym napięciu i z wielkiej radości, że żona została mu zwrócona. Był zdumiony błyskiem jej oczu i żywym wyrazem twarzy. Znał ją taką dawniej, kiedy się poznali i kiedy Mary była taką kobietą, że rozpierała go duma, że się z nią żeni. Było tak, jakby jej śmiejące się oczy były światłem słonecznym, wstającym słońcem, znakiem, że długi koszmar skończył się.
Rozdział 25
Drugi wyjazd Neli z polanki nie był już tak przyjemny jak pierwszy. Była zdenerwowana z powodu niezrozumiałych zdarzeń tego poranka. Lovell odczuwał jej drżenie, siedziała obok niego na wąskim siedzeniu i drżała jak szczeniak. Objął ją ramieniem, przytulił i trzymał uspokajająco.
— Jestem tu — szeptał — wszystko będzie dobrze.
Ale Neli nie była w stanie zapanować nad swoimi roztrzęsionymi nerwami, im bardziej oddalali się od jej domu, tym bardziej stawały się napięte.
Za każdym razem, kiedy mijał ich samochód, podskakiwała na siedzeniu. W miarę jak ruch wzmagał się, droga do Seattle stawała się dla niej jednym pasmem przerażających dźwięków i wrażeń wzrokowych. Potok porannego ruchu płynący zjazdami z mostu Evergreen Point przeraził ją doszczętnie. Ten most był największym obiektem stworzonym przez człowieka, jaki widziała w życiu, i ten widok napełnił ją obezwładniającym uczuciem paniki. Przęsła mostu, wygięte jak stalowe łuki, migały przed jej oczami, a tafla wody wokół niego była większa od jej jeziora.
Lovell dotknął jej ręki. — Zobacz, Neli.
Wskazał na horyzont, gdzie panorama miasta Seattle wyrosła na tle nieba na drugim końcu mostu. Najwyższa iglica na trzech podporach. Space Needle, górowała we mgle nad miastem. Neli mrugała oczami, nie rozumiejąc, co widzi. Zwróciła na Jerry'ego pełne grozy spojrzenie.
Miał nadzieję, że jej wrodzona ciekawość złagodzi zdenerwowanie, ale mylił się.
182
Efekty jej wycieczki do Richfield były dramatyczne, ale raczej zachęcające. Natomiast teraz, widok wielkiego miasta przeładował jej zmysły do takiego stopnia, że stało się to nie do zniesienia dla jej wrażliwego organizmu. Nie znała tego nowego świata i, co gorsza, nie chciała go znać.
Jej stan zaostrzył się kiedy wjechali do centrum. Jechali ulicami pełnymi ludzi. Neli przyglądała się szeroko rozwartymi oczami masie samochodów na jezdni i tłumom przechodniów na chodnikach. Miała uczucie klaustrofobii, czując jak zaciskają się wokół niej lśniące szklane ściany wysokościowych biurowców. Hałas też był dla niej nie do zniesienia — głośne stukanie pneumatycznego młota na budowie, wycie syren, ten wieczny zgiełk dużego miasta.
Neli wtuliła głowę w ramiona Jerry'ego.
—  Trzymam cię... Spojrzał na Olsen.
—  Nie jest z nią dobrze.
—  Już niedaleko, trzymaj się, Neli. Obiecuję ci, że wszystko będzie dobrze.
Niestety szpital okazał się tak samo przerażający jak świat, który zostawiła na zewnątrz. Ostre światła pogotowia paliły jej mózg, ludzie w maskach i chirurgicznym odzieniu — kobiety czy mężczyźni — nie wiadomo, wytrącili ją z równowagi; buczenie głośników nawołujących lekarzy — zlało się w jej uszach w zniekształcony hałas.
Sanitariusz przebiegł obok, pchając nosze na kółkach. Leżał na nich nieprzytomny człowiek zawinięty w prześcieradło, szary odcień jego skóry wskazywał na to, że jedyną rzeczą łączącą go z życiem była kroplówka. Neli odskoczyła na ten widok.
—  Neli, to nic — powiedziała Olsen — nie bój się!
—  To jest przerażające, jeżeli nie wiesz, o co chodzi — wyszeptał Lovell przyciskając Neli do siebie.
Ale Neli już nic nie mogło uspokoić. Zaczęła wydawać krótkie dźwięki, ciche popiskiwania, które, jak Lovell wiedział, zwiastują u niej początek ataku paniki.
—  W porządku, jesteś bezpieczna, trzymam cię.
Paula poszła przed nimi korytarzem i otworzyła drzwi magnetyczną kartą. Drzwi rozsunęły się z sykiem.
—  Z tego nic nie będzie — powiedział Lovell.
183
—  Już prawie jesteśmy. Trzymaj się.
—  Ona zaraz wybuchnie.
Teraz Neli jęczała głośniej, machając głową na boki, starając się wyswobodzić z krępującego ją ramienia Lovella.
Powłóczyła nogami jak kapryśne dziecko, próbujące spowolnić chód, jak gdyby wiedziała, że to, co ją czeka wewnątrz, jest jeszcze 1 ardziej niebezpieczne niż dotychczas.
—  Nieś ją — rozkazała Olsen. Lovell złapał Neli na ręce.
—  Dobrze — powiedział.
Ona objęła go ramionami za szyję i uczepiła się mocno, jak przerażona dziewczynka.
Byli na oddziale psychiatrycznym, w królestwie Ala Paleya. Neli i Lovell przeczuwali to samo — znaleźli się na wrogim gruncie.
Minęli świetlicę i Neli patrzyła nieruchomymi oczami na pacjentów skulonych w fotelach przed głośnym telewizorem: dziki, skrzeczący dźwięk kreskówki wypełniał pokój. Nagle, w tym zgiełku, Neli usłyszała kogoś... Ktoś wołał ją po imieniu.
Wyjrzała przez ramię Lovella, jak oszalała przeglądając smutne, obwisłe twarze — szukała źródła tego głosu.
I nagle — w kącie pokoju stała jej bliźniaczka, dziewczynka o jasnych blond włosach w połatanej sukience, z bosymi nogami. Stała skurczona, prawie zgięta wpół, jakby trzęsąc się z zimna. Wołała Neli po imieniu płaczliwym głosem.
Raptownie, Neli wyrwała się z rąk Lovella i rzuciła się w głąb korytarza, nieświadoma, że biegnie ku halucynacji. Nagle, Neli została uderzona jak piorunem, jej ciało rozpłaszczyło się na podłodze, twarz była rozbita. Zwaliła się, pozostawiając smugę krwi zawieszoną w powietrzu. Neli uderzyła z rozpędu w przezroczystą szklaną szybę. Mimo to, że była zamroczona zderzeniem, Neli w sekundę była z powrotem na nogach, wrzeszcząc jak dzikie zwierzę. Jej ciało miotało się i wiło, a ona drapała pazurami szkło.
—  Neli! Neli, błagam... — Lovell złapał ją i starał się nie wypuścić, ale ona była w szponach takiego przerażenia, że nie słyszała jego głosu. W panice waliła w uzbrojone szkło, próbując się przebić do środka.
—  Uspokój się, Neli, uspokój, jestem z tobą! — prosił Lovell. Paley wyszedł ze swego biura i pojawił się na korytarzu. Oszacował
184
sytuację wzrokiem i pstryknął palcami, przywołując dwóch potężnych sanitariuszy: — Shelby! Carlo!
—  Poradzę sobie! — krzyknął Lovell.
—  Chcesz, żeby naprawdę zrobiła sobie krzywdę?
Dwaj sanitariusze złapali Neli wielkimi łapskami, przygwożdżając jej ręce do ciała. W momencie, kiedy jej dotknęli, Neli przestała walczyć. Spojrzała na Lovella, krew i ślina ciekły po jej zalanej łzami twarzy. To spojrzenie, ten wyraz jej oczu, przeciął Lovella jak ostry kindżał. Jej oczy mówiły — „zdradziłeś mnie!" Potem straciły jakikolwiek wyraz, jej ciało opadło bezsilnie i zwisające w ramionach jej zdobywców, jak ciało zwierzątka udającego zdechłe.
Kiedy Neli obudziła się w bezbarwnym szpitalnym pokoju, Jerry Lovell stał przy jej łóżku. Otworzyła oczy, ale Jerry poznał, ze jej wzrok był nie widzący i spojrzenie nieostre. Lovell powiedział bardzo cicho: — Neli, to ja, Jerry. Nie było żadnej reakq'i, nawet nie odwróciła się w jego stronę.
—  Neli, ni bój z Je'y, ni bój, Neli.
Nic... To było tak, jakby nie zamieszkiwała już w swoim ciele, jakby jej dusza odleciała. Lovell zagryzł wargę, połykając łzy. Ujął jej dłoń, obejmując ją palcami, tak jak ona to robiła kiedyś z jego dłonią.
—  Neli, ziabika...
Zalała go wielka fala rozpaczy.
—  Neli, nie rób tego! Oni cię przymkną! Pokaż im jaka jesteś naprawdę, proszę cię! — Odczekał chwilę, mając nadzieję, że jego słowa dotrą do jej świadomości, ale znowu żadnej reakcji. Upadł na kolana przy jej łóżku i położył zmęczoną głowę na kołdrze. Och, Neli... proszę... Co mam robić, do cholery?
Neli nie reagowała na jego błagania, zapatrzona w nicość, jej rozum i duch były daleko, daleko stąd.
Później, tego samego dnia, Paley zebrał swoją załogę ekspertów. Siedział przy swoim wielkim, okazałym biurku i spoglądał na ponure twarze Malinowski i Goppela; Lovell siedział szary i przegrany. Kiedy Neli poddała się, on też się poddał. Tylko Olsen jeszcze walczyła.
—  Nie miała takich ataków od tygodni. Al — mówiła. — Widziałeś te cholerne filmy wideo. Wiesz, że robiła wielkie postępy.
—  Nie cieszy mnie to, co się dzieje, Paula.
185
—  Została wytrącona ze swojego środowiska, które jest dla niej znajome — powiedziała. — Należało się tego spodziewać.
—  Miałaś prawie trzy miesiące. Nie jestem zadowolony. To dziecko potrzebuje pomocy.
Lovell podniósł głowę, jego twarz była szara, pełna poczucia własnej winy.
—  Musiałem zwariować! Jak mogłem ją tu przywieźć! Paley tylko uniósł brwi, ale nic nie powiedział.
—  Ona potrzebuje tylko trochę więcej czasu, Al — tłumaczyła Olsen. — To wszystko. Uspokoi się.
—  Czasu? — Paley spojrzał na nią. — Dobrze, nadchodzi weekend. Mozę w poniedziałek będę miał więcej powodów do zadowolenia. — Wzruszył ramionami i podniósł się z fotela. — A może i nie. — Wskazał na drzwi. — Pójdziemy obejrzeć pacjentkę.
Paley, Goppel, Malinowski i Lovell wcisnęli się do maleńkiego pokoju obserwacyjnego. Twarze ich były szarego koloru i źle widoczne w ciemnym pomieszczeniu.
Paula znajdowała się z Neli w pokoju za szybą, czytała powoli Biblię leżącą na jej kolanach. Jej głos brzęczał z metalicznym pogłosem w głośniku pokoju obserwacyjnego.
—  „Dokąd odszedł twój umiłowany, o najpiękniejsza z niewiast? W którą zwrócił się stronę miły twój, byśmy go wraz z tobą szukały?" — Paula zrobiła pauzę, żeby spojrzeć na Neli, z nadzieją, że dotarła do niej tymi słowami. — „Miły mój zszedł do swego ogrodu, ku grzędom balsamicznym, aby paść stado swoje w ogrodach i zbierać lilie..."
Oczy Lovella nie opuszczały twarzy Neli, jakby chciał zmusić ją do odpowiedzi całą siłą swojej woli.
—  Nie jest to autyzm niższego szczebla — powiedział Goppel. — To pewne.
Paley kiwnął głową twierdząco.
—  Trudno powiedzieć, co to jest.
—  „Jam miłego mego, a mój miły jest mój" — ciągnęła dalej Olsen. — „I on stado swoje pasie wśród lilii..."
—  „Piękna jesteś, przyjaciółko moja, jak Tirsa, wdzięczna jak Jeruzalem".
186
Lovell dostrzegł ból w oczach Neli i podniósł dłoń, jakby chciał dotknąć jej przez szkło, ale jego ręka opadła. Neli była nieosiągalna.
Lovell i Olsen prowadzili Neli przez długi korytarz do jej pokoju. Neli była nadal równie milcząca i jej oczy — nie widzące jak dotychczas.
—  Chcę ją stąd zabrać, Paula — wyszeptał Lovell — to miejsce ją zabija.
—  Jerry, nie możemy. Jeszcze jeden dzień, to wszystko. Lovell potrząsnął głową.
—  Uważasz, że sędzia powie, że wie więcej od Ala Paleya? Daj mi klucze od twojego samochodu.
—  Jerry, nie zrób czegoś, czego będziesz żałował.
—  Nie zrobię. Na pewno. Teraz daj mi klucze. Po chwilowej rozterce Olsen oddała mu klucze.
—  Nie jestem pewna czy...
—  Zabieram ją stąd. — Nagle złapał Neli na ręce, obrócił się na palcach i popędził do drzwi. W momencie kiedy jej dotknął zaczęła wrzeszczeć i kopać nogami, echo jej wrzasków przetaczało się po korytarzach.
—  Jerry!
Trzy pielęgniarki wyłoniły się zza zakrętu i stanęły między nim i drzwiami. Lovell staranował je, rzuciwszy się na nie z całych sił. Zwalił je z nóg, potoczyły się jak kręgle. Lovell wyskoczył z psychiatrycznego oddziału z wrzeszczącą i wierzgającą Neli na rękach i popędził do samochodu. Rzucił ją na przednie siedzenie, wskoczył za kierownicę i manipulował przy stacyjce, nie mogąc trafić kluczem
od razu.
—  Ruszaj, ruszaj — szeptał. Silnik zapalił i Lovell wrzucił bieg. Wcisnął pedał gazu do oporu i samochód z piskiem opon wyskoczył
z parkingu.
Jechał przez jakąś godzinę, albo i dwie, bez żadnego celu, cały czas mówiąc do Neli, starając się przywrócić ją do normalnego stanu. Siedziała bez ruchu na siedzeniu, nic nie czując i nie słysząc.
Dwukrotnie kierował się z powrotem do domu, zaczynając długą wspinaczkę w góry do Richfield i dwa razy zawracał. Polana na pewno
187
była zapełniona zwiedzającymi, ekipy telewizyjne czekały, kamery były przygotowane, wszyscy chcieli uszczknąć choć odrobinę tej sensacji — zobaczyć „dziką kobietę". Nie miał dokąd pojechać, nie było gdzie się schować. W rozpaczy zjechał z szosy i zatrzymał się na podwórku motelu przy drodze 77. Neli pozwoliła zaprowadzić się do pokoju, niewiele przyjemniejszego od tego, który miała w szpitalu. Usiadła przy oknie i patrzyła na przymotelowy basen, na szosę za nim i na czerwoną latarnię zachodzącego słońca. Nic nie mówiła i nie patrzyła na Lovella.
Zadzwonił do Pauli. — Nie powiedziała ani słowa, nic. Tak jakby była martwa.
—  Gdzie jesteś?
—  W motelu. — Złapał zapałki, leżące na szafce i odczytał adres: — Siedemdziesiąt siedem na północ, zjazd na Huntersville. Pokój 209. Widać motel z szosy...
—  Czekaj na mnie.
—  Nie bój się, nigdzie się nie wybieramy. Jerry odwiesił słuchawkę i spojrzał na Neli.
—  Paula jedzie tu — powiedział z nadzieją, że może chociaż taka drobna wiadomość dotrze do niej. — Neli, nie chciałem, żeby tak wyszło. Nie jestem aniołem — powiedział — jestem'tylko człowiekiem.
Wzrok Neli zatrzymał się na basenie pokrytym kobiercem zwiędłych liści pływających po powierzchni wody. Przed jej oczami, kołyszące się Uście zamieniły się w runo w jej lesie, a potem ukazała się pieczara, w której ukryła kości swej bliźniaczej siostry. Była tu, żywa, w swojej białej sukience, z girlandą stokrotek na szyi.
Stała bez ruchu wpatrzona w oczy Neli. Nagle dziewczynka odwróciła się i odeszła, idąc przez las. Przyspieszyła kroku, oddalając się coraz szybciej i zaczęła biec. Uciekała po ścieżce, pewnie stawiając stopy, wzdłuż zlewających się w jedno zielone pasmo drzew.
Dziewczynka wyskoczyła na polankę w ogień złotego światła Zwolniła kroku i podeszła do brzegu jeziora. Stanęła przy samej wodzie, która muskała palce u jej bosych stóp. Oczy jej spoważniały, uniosła obie ręce dłońmi zwrócone do Neli w pożegnalnym geście.
188
Zrobiła kilka kroków, cofając się, odwróciła się, jej ręce opadły i weszła głębiej. Woda sięgała jej do kolan, potem do pasa, potem była już na takim poziomie, że girlanda z kwiatków zaczęła unosić się na powierzchni. Jeszcze jeden krok i woda zamknęła się nad jej głową, nawet nie marszcząc tafli. Jej blond włosy pływały przez krótką chwilę po powierzchni i zniknęły. Tylko girlanda unosiła się na wodzie, falując w odblaskach słonecznych promieni.
Neli wypowiedziała swoje własne pożegnanie w myśli: „Jean 'iłego 'ego, a 'oj 'iły je 'uj. S'ado 'oje asie od lilii. Piękna teś, o ciotko moja, ja 'Tirsah 'dzięcznaja 'Jerou'a'lem."
Nie spojrzała na Jerry'ego, kiedy odwróciła się od okna. Po prostu położyła się na łóżku i spokojnie zasnęła.
Neli spała już od godziny, kiedy Paula nareszcie przyjechała do motelu. Lovell z wyrazem wstydu i rozpaczy na twarzy, przywitał ją w drzwiach. Paula rozejrzała się po ponurym pokoiku.
—  Dlaczego właśnie tu, Jerry? Dlaczego przyjechałeś tu?
—  Nie wiedziałem, gdzie się podziać. Popatrzyła na śpiącą Neli.
—  Chyba zwariowałeś, wiesz o tym?
—  Wiem.
—  No i co teraz będzie?
—  Będę musiał przyprowadzić ją do sądu, prawda?
—  Tak.
Ramiona Lovella opadły.
—  Więc to koniec... Gówno.
Paula widziała, że zbiera mu się na płacz z powodu tego fiaska i frustracji.
—  Zniósłbym wszystko, gdyby tylko do mnie przemówiła. Wszystko, tylko nie to milczenie...
Olsen wyciągnęła rękę i pogłaskała go po policzku. Był to gest, którym Neli wyrażała miłość. Trzymała jego twarz i pieściła ją. Jego oczy lśniły od łez.
Olsen przyciągnęła jego twarz do swojej i otarła się policzkiem o jego policzek, powoli i czule, jak robiła to Neli. Paula objęła go i wtuliła się w jego ramię, powoli go głaszcząc, intymnie i delikatnie. W odpowiedzi uniósł palec i zaczął głaskać jej policzek, używając tego
189
specjalnego, pełnego miłości gestu Neli. Wpatrywali się sobie w oczy, zaglądając wzajemnie w swoje myśli. Nie potrzebowali słów, porozumiewali się bez nich.
Potem on pocałował ją w usta. Miękkość jego warg zaskoczyła ją. Jej wrodzona rezerwa zmusiła ją do odsunięcia się na moment, ale tuż po tym, poczuła jakby wyzwolenie i poddając się uczuciu, odwzajemniła pocałunek.
Ten pocałunek rozpętał pożądanie, które tkwiło głęboko w każdym z nich. Obejmowali się, mocno przytulając do siebie, jak gdyby nie istniało na świecie nic poza tym miejscem i nie było innych ludzi oprócz nich dwojga. Było to tak jak powrót do domu.
Rozdział 26
Sędzia Hazan rozpoczął rozprawę punktualnie o dziewiątej rano uderzeniem młotka o blat biurka. Od poprzedniej sesji minęło dokładnie dziewięćdziesiąt dni.
Jakże inna od tamtej była dzisiejsza sesja, której przewodniczył. Na balkonie było pełno widzów i dziennikarzy z przeróżnych stacji telewizyjnych i radiowych. Wielu z widzów reprezentowało miasto Richfield — Todd i Mary Petersen, Amy Blanchard i Frank z baru, na samym końcu siedzieli, z nadzieją, że sędzia ich nie zauważy, niegrzeczni chłopcy: Billy Fisher, Shane, Jed i Steve. Byli zadowoleni, że chociaż tym razem, będąc w sądzie, nie zasiadają nachmurzeni w ławie oskarżonych.
—  Kto reprezentuje szpital? — spytał sędzia. Mężczyzna w pięknie skrojonym garniturze wstał z miejsca.
—  Ja, Wysoki Sądzie, Richard Weiss.
Sędzia Hazan uśmiechnął się. Znał to nazwisko i jego reputację — Weiss był najlepszym prawnikiem w całym stanie i to, że został zaangażowany, sugerowało, że szpital chciał użyć w tej sprawie broni ciężkiego kalibru.
—  Jestem pod wrażeniem, mecenasie, że człowiek tej klasy pofatygował się aż tak daleko, do naszej salki sądowej.
—  Cała przyjemność po mojej stronie, szanowny sędzio. Lovell nachylił się i szepnął do ucha Dona Fontany:
—  O, kurczę. Obrzucają się komplementami. To niedobrze, prawda?
- Właśnie, że dobrze — odpowiedział szeptem Fontana. — Dla
191
nas lepiej. Szpital pewnie nie wie, że Hazan nie znosi tych bardzo dobrze opłacanych napastników.
—  Mecenasie Weiss, proszę łaskawie zaczynać.
—  Wysoki Sądzie... — Weiss podniósł się i przeszedł przez salę. Stanął przy stole, przy którym siedzieli Fontana, Lovell, Neli i Olsen, posłał im szeroki uśmiech i zwrócił się do sędziego.
—  Wysoki Sądzie. Neli Kellty znajduje się na progu najwspanialszej podróży, takiej jaką nie każdemu jest dane odbyć. Podróży z bezpiecznego, ale ciasnego schronienia dzieciństwa do szerokich horyzontów dorosłości... — Zrobił pauzę, oczy jego obiegły publiczność. — Żeby odbyć tę podróż bezpiecznie i szczęśliwie, Neli potrzebuje przewodnika...
Sędzia Hazan słuchał Weissa, ale jego wzrok był utkwiony w Neli. Najwyraźniej fascynowała go.
Richard Weiss wskazał ręką na profesora Paleya.
—  Ten człowiek, Wysoki Sądzie, profesor Paley, posiada wszelkie możliwości, żeby pomóc Neli. On ma poparcie finansowe Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego, on ma odpowiednie środki, on także ma zaplecze medyczne i szpital. Kto bardziej nadaje się do tego, żeby poprowadzić Neli w jej podróży? — Odwrócił się i spojrzał na Jerry'ego z prawie niezauważalnym cieniem pogardy. — Doktor Lovell, najwidoczniej uważa, że może popisać się lepiej w tej sprawie, jednak jest on lekarzem wewnętrznym bez żadnego wykształcenia w dziedzinie zdrowia psychicznego. Kiedyś, swego czasu, był on specjalistą od nowotworów, ale jego kariera skończyła się nagle z nikomu nie znanych powodów... — Weiss nie zauważył, że Fontana starał się ukryć uśmiech, który mógłby zdradzić, że on wie, że w tym momencie Weiss wpadł w pułapkę. — W dodatku, Wysoki Sądzie, doktor Lovell uszkodził mienie szpitala, nie mówiąc już o napadzie na wysokiego urzędnika tegoż szpitala. Czy taki człowiek może zarówno od strony finansowej, jak i psychicznej zadbać o potrzeby Neli w tej podróży?
Fontana podniósł się z krzesła.
— Składam sprzeciw, Wysoki Sądzie. Doktor Lovell nie ma życzenia zostać opiekunem Neli. Ani teraz, ani w przyszłości.
Odgłos zdumienia przeleciał, jak powiew powietrza po sali sądowej. Paley spojrzał na Weissa, który gapił się na Lovella.
Nawet sędzia Hazan był zaskoczony.
192
—  W takim razie, po co tu jesteśmy? — spytał
—  Po to, żeby zadecydować, co będzie najlepsze dla Neli, Wysoki Sądzie — odpowiedział po prostu Fontana.
Hazan pochylił się do przodu i spojrzał znad okularów.
—  Czy mam rozumieć, że doktor Lovell już nie chce ofiarować swoich usług w tej sprawie?
—  Tak jest, Wysoki Sądzie.
Weiss otrząsnął się ze zdumienia i szybko powiedział:
—  W takim razie, Wysoki Sądzie proponuję, żeby sprawowanie pieczy nad Neli zostało natychmiast złożone w.odpowiednie ręce. Nie ma żadnych innych kandydatów i obie strony zgadzają się, co do tego, że Neli potrzebuje pomocy. Więc...
Lovell wstał.
—  Nie jest tak, Wysoki Sądzie. Neli nie potrzebna jest żadna pomoc. Nie potrzebuje mnie. Nie potrzebuje żadnego z nas. Wystarczy zapytać ją samą.
—  Zapytać ją? — powiedział Weiss. — Wysoki Sądzie! Sędzia Hazan podniósł rękę uspokajając publiczność.
—  Poczekajcie. Mecenasie Fontana, o co wam chodzi?
—  O nic. Proponujemy tylko, żeby Neli wypowiedziała się w swoim imieniu, to wszystko.
Sędzia Hazan był zdziwiony, ale i zaintrygowany. Zerknął na Neli. Siedziała spokojna i skupiona, jakby bez trudu śledziła przebieg
rozprawy.
—  Ma się wypowiedzieć, ale rozumiem, że istnieją pewne trudności
w porozumiewaniu się, czy nie tak?
—  Mogę tiumaczyć, Wysoki Sądzie.
—  Doktor Lovell jest zainteresowaną stroną — zaprotestował Weiss — nie uważam, że on powinien...
Oczy sędziego zaiskrzyły się.
—  Nie jestem taki pewny, mecenasie. Przed chwilą wyjawił nam, że wycofuje swoje roszczenia w tej sprawie. Jeżeli ta dama może mówić za siebie, tym lepiej. Spróbujmy, zobaczymy, co z tego wyjdzie. Mecenasie Fontana, proszę przedstawić swoją klientkę.
—  Dziękuję, Wysoki Sądzie. — Fontana wziął Neli za rękę i przeprowadził przez salę do krzesła dla świadków. Jerry stanął obok niej, trochę z tyłu, żeby to ona była w centrum zainteresowania.
Wszyscy na sali czekali, aż ją w końcu zobaczą. Zapanowała cisza.
13   — NeU
193
Neli siedziała zwrócona twarzą do publiczności. Wyglądała na małą, słabą i zdenerwowaną. Zerknęła na Lovella, on odpowiedział podtrzymującym na duchu spojrzeniem.
—  Neli — powiedział Don Fontana. — Od czasu śmierci twojej matki byłaś sama.
Lovell zaczął tłumaczyć cichym i równym głosem:
—  0'kiei mam u Ana...
Neli powoli potrząsnęła głową:
—  Ni, Je'y yszed. I P'aa.
—  Ale Jerry i Paula nie mogą być z tobą zawsze — powiedział Fontana.
—  Ni zosa zae — tłumaczył Lovell.
Neli skinęła głową, nie będąc w ogóle tym zmartwiona.
—  Nita zosa zae — powiedziała. — Szycy zają sa'i w użo czafeliss.
—  Nikt nie zostaje na zawsze —mówił Lovell. — Wszyscy są sami w wielkiej nocy.
Fontana kiwnął głową.
—  A ty nie boisz się mieszkać sama w lesie?
—  Ni boi sa'a lee?
Neli chwilę zastanawiała się nad odpowiedzią.
—  Szycy boi — powiedziała z uczuciem. — Szedzie. Soki An okój, koju akać, koju użo es.
—  Wszyscy się boją — tłumaczył Lovell. — Wszędzie. Ale Słodki Pan koi nasze łzy, wiele naszych łez.
Na sali panowała kompletna cisza. Postać Neli i jej słowa zaczarowały publiczność.
—  Neli, czy chcesz zostawić swój domek w lesie i być pod opieką tego pana? — Fontana wskazał ręką na Paleya. Weiss skoczył na nogi.
—  Wysoki Sądzie, zgłaszam sprzeciw! Neli nie wie nic o profesorze Paleyu, nie wie nic na temat tego, co on może jej ofiarować.
—  Proszę usiąść, mecenasie Weiss — powiedział Hazan —jeszcze zdąży pan jej to wyjaśnić. Doktorze Lovell, proszę przetłumaczyć pytanie.
—  Neli ce zosa laa i zosa «... — wskazał na Paleya. Neli przyglądała się mu badawczo. Paley niepewnie poruszył się pod jej spojrzeniem, które wytrąciło go z równowagi.
Kiedy zabrzmiała jej odpowiedź, była ona cicha, ale stanowcza.
—  Ni — powiedziała.
194
—  Nie mam więcej pytań, Wysoki Sądzie — Fontana usiadł i zaczął zbierać swoje papiery.
Sędzia Hazan skinął głową.
—  Mecenasie Weiss, pański świadek. Prawnik wstał, marszcząc czoło, próbując sformułować argumenty,
do czego nie miał czasu przygotować się wcześniej. Gestem ręki objął salę od stołu sędziego, aż po balkon w tyle.
—  Jest na świecie wiele ludzi, Neli. Chcą być twoimi przyjaciółmi.
Ci tutaj i wielu innych.
—  Szycy cą Neli — powiedział Lovell- i splótł razem palce obu
rąk. — Prada Neli ce?
Neli była zdziwiona, ale powoli odpowiedziała:
—  Prada.
—  Mogłabyś być częścią naszego cudownego świata, Neli — powiedział Weiss. — Masz tak wiele...
Lovell szybko tłumaczył:
—  Neli u szyvy w użo feliss.
—  Ale masz tak wiele do nauczenia się.
—  Le użo 'ecz o 'wiedz.
Neli skinęła twierdząco głową, zgadzając się z Weissem.
—  Czy chcesz tego?
Neli spojrzała na Weissa, potem zaczęła przenosić spojrzenie po twarzach obecnych — kolejno — twarz po twarzy. Wyglądała tak, jakby walczyła ze sobą, próbując zdecydować, czy chce być taka jak oni, czy nie. Kiedy tak siedziała pogrążona w myślach, cisza przedłużała się i dziwne napięcie zaczęło wzrastać na sali. Każda osoba, z obecnych w sądzie, która czuła na sobie jej pewny, badawczy wzrok, przeżywała to jak nieme śledztwo.
Kiedy Neli nareszcie przemówiła, zrobiła to bardzo delikatnie, nie
chcąc nikogo urazić.
—  Acie użo 'eczy — powiedziała z wahaniem.
—  Macie dużo rzeczy — przetłumaczył Lovell.
—  'Ecie użo 'eczy...
—  Wiecie dużo...
—  Le пір'ас wae szy 'kie p'ać...
—  Ale nie patrzycie sobie w oczy.
—  / g'ód szycy okój- okój. — Jej głos podniósł się z uczuciem.
—  I wszyscy pragniecie spokoju i ciszy.
195
Neli odetchnęła z ulgą, że wypowiedziała wszystko, co wiedziała i widziała w świecie poza swoją polaną.
—  'A zosa ma 'ycie...
—  Żyłam małym życiem...
— 'A em 'ma 'eczy...
—  Znam małe rzeczy...
Neli spojrzała na sędziego i potem na publiczność, błagając ich wzrokiem, żeby wierzyli jej słowom.
—  Le kojo laa eny а 'кои...
—  Lecz cichy las jest pełen aniołów...
—  W sio'cza idzi Tirsa...
—  W dzień przychodzi piękno...
—  W cza feliss idzi feliss.
—  W nocy przychodzi szczęście.
Neli milczała przez chwilę, patrząc na ludzi. Nikt się nie poruszył, nikt nie wydał dźwięku.
—  Ni boi 'a Neli — powiedziała cichym głosem.
—  Nie bójcie się o Neli.
—  Ni'cie 'a Neli.
—  Nie płaczcie za Neli.
—  Ni am ni użo zy ni szycy.
—  Nie mam większych zmartwień, niż wy wszyscy.
Dotknęła brwi palcami jednej ręki, potem zaczęła nimi głaskać swój policzek. Podczas tego jej oczy przesuwały się od jednej twarzy do drugiej, ofiarując każdemu miłość.
Lovell i Olsen mieli łzy w oczach. Oni jedyni orientowali się, co się tu stało. Wszystko odmieniło się. Obecni, ci mieszkańcy nowoczesnego świata, byli bezradni. To oni byli w potrzebie, a Neli miała moc.
Tłum na zewnątrz sądu był jeszcze większy, niż w środku. Roiło się tu od ciekawskich, od dziennikarzy i załóg telewizyjnych obwieszonych swoim ekwipunkiem, od przypadkowych przechodniów, wciągniętych w ogólne podniecenie. Rozprawa właśnie się skończyła, publiczność wylewała się przez drzwi na schody, powiększając tłok na chodniku.
Kiedy Neli pojawiła się w drzwiach budynku z czerwonej cegły, 196
miała spuszczone oczy, pozwalała prowadzić się Olsen i Loj Nie mogli przedostać się przez ciżbę na schodach i zatrz Zapaliły się lampy kamer telewizyjnych i zamigotały fleszH skurczyła się i przywarła do Lovella.
W tłumie jakieś dzieci zaczęły krzyczeć, pokazując ją pala , O, idzie! Tam jest — dzika kobieta! — Ktoś zawył jak wilk, nifl wybuchnęli śmiechem. Podniósł się hałas.
Neli podniosła głowę. Blada i krucha, ale z wielką gocJuo. . spotkała drwiące spojrzenia i po chwili krzyki i śmiech ustały. 3apad pełna konsternacji cisza.
Lovell i Olsen poszli do przodu i tłum rozstąpił się, dyąc ^ przejść. Ludzie gapili się na Neli, jakby sama jej obecność napawała ich grozą.
Sędzia Hazan i Alexander Paley patrzyli ze szczytu schodów, aż do momentu kiedy Neli, Olsen i Lovell wsiedli do jeepa Lovella.
—  Przepraszam, profesorze — powiedział sędzia. — Nie mogłem tego zrobić. Musiałem pozwolić jej odejść tam, gdzie będzie szczęśliwa.
—  Czy pan myśli, że chciałem jej dla siebie? — spytał gorzko Paley. Jego wzrok obiegł tłumek oblegający jeepa. Potrząsnął głową.
—  Oni będą chcieli więcej. Dużo więcej.
Epilog
Pięć lat później.
Mała dziewczynka śpi, ale nie w łóżeczku. Leży zwinięta w kłębek na tylnym siedzeniu samochodu, z główką na kolanach ojca.
—  Ruthie wciąż śpi? — Paula Olsen odrywa wzrok od drogi, żeby zerknąć do tyłu.
Lovell patrzy na swoją śpiącą córeczkę wzrokiem pełnym miłości.
—  Śpi.
—  Już za chwilę będziemy.
Leśna droga jest teraz o wiele lepsza, wprawdzie jeszcze nie asfaltowa, ale porządnie ubita kołami samochodów.
Wjeżdżają w ostatni zakręt, stąd widać już wszystko: jezioro, polanę, chatę. I wiele samochodów, parkujących w pobliżu miejsca, w którym niegdyś kotwiczyła mieszkalna łódź.
Na środku polany płonie ognisko i w pełzającym wśród mroku poblasku płomieni Paula widzi twarze ludzi. Cały tłum. Siedzą przy ogniu, niektórzy narzucili na ramiona koce, żeby ochronić się przed chłodem nocy. Drzewa na obrzeżach polany kołyszą się lekko na wietrze ponad namiotami rozjarzonymi od wewnątrz światłem latarń.
Paula zatrzymuje samochód, wysiadają. Lovell trzyma w ramionach śpiące dziecko. Patrzą w dół, na polankę.
—  Co roku więcej ludzi.
Olsen delikatnie dotyka ramienia córeczki.
—  Obudź się, kochanie. Jesteśmy już u Neli.
Powieki Ruthie trzepoczą przez moment, poruszyła się lekko, ale natychmiast znowu zapada w głęboki sen.
198
—  Jest zupełnie nieprzytomna.
—  Wczoraj późno zasnęła.
—  Chodźmy...
Paula rusza przodem, prowadzi ku ognisku i ludziom.
Jedni rozmawiają cicho, śmieją się, inni milczą, z zamkniętymi oczami kołyszą się miękko jak drzewa nad nimi, nucąc coś, co przypomina kołysankę, melodię bez początku i końca, znowu i znowu, spokojna, kojąca, płynie jak strumyk ze źródła.
Znajoma twarz spogląda w górę na Paulę i Lovella. Jest to Mary Petersen. Uśmiecha się. Podchodzi bliżej.-Nie widać nawet śladu dawnej depresji.
—  Witajcie — mówi. — Cieszę się, żb znowu was widzę.
—  Sporo ludzi.
—  Wciąż przyjeżdżają. Czy Neli już wie, że jesteście?
—  Jeszcze nie.
Mary patrzy na Ruthie.
—  Ależ ona urosła. Duża dziewczynka.
—  Tak się cieszyła, że zobaczy Neli, a teraz nie można jej dobudzić.
—  Gdzie jest Neli? — pyta Jerry. Mary wskazuje palcem.
—  Tam.
Neli siedzi ze skrzyżowanymi nogami na ziemi, pośrodku zebranych. Jej bladą twarz ożywia światło płomieni. Oczy mają ten nieobecny wyraz, jak zawsze, gdy znajduje się myślami daleko.
Lovell podchodzi do niej z córeczką na rękach. Olsen zostaje w tyle, chce dać mu trochę czasu sam na sam z Neli.
—  Jerry jest dla Neli kimś specjalnym — mówi do Mary. — Dużo dla niej znaczy.
—  Ty też, Paula. — Mary się uśmiecha.
Olsen widzi jak Neli spostrzega Jerry'ego przez rozedrgane odblaski płomieni, jak szeroki uśmiech rozpromienia jej twarz i jak zrywa się z ziemi, by go uściskać.
—  O, na pewno — mówi Olsen. — Ja przecież byłam tą mądraliń-ską, która miała zmienić jej życie, pamiętasz.
—  Ale przecież zmieniłaś je — mówi poważnie Mary. — Ogromnie zaważyłaś na jej życiu. Nie wiedziałaś, że?...
Olsen potrząsa głową, nie wie.
Neli bierze Ruthie na ręce. Dziewczynka porusza się, otwiera oczy,
199
widzi nad sobą uśmiechniętą twarz Neli. Neli przytula twarz do miękkiego policzka dziecka — zaspana Ruthie tuli się do niej z rozkoszą.
—  Czego nie wiedziałam? — pyta Olsen.
—  Byłaś pierwsza.
—  Pierwsza?
—  Byłaś pierwszym człowiekiem, który jej potrzebował — mówi Mary.
Neli unosi głowę, jej oczy przeszukują ciemność. Szuka Pauli. Paula spotyka się z nią wzrokiem, patrzą na siebie poprzez migoczące powietrze. Neli posyła Pauli powitalny uśmiech, skinienie głowy.
Nagle uśmiech gaśnie.
Nie wygląda ani na wesołą, ani na smutną, przyjmuje wszystko jakim jest, aiczego się nie boi. Jej jasne oczy patrzą w dal.
Neli widzi w lesie anioły.