Zdr ow a kuchnia przez cały rok - POLSKA OFICYNA WYDAWNICZA „BGW" WARSZAWA 1991 treści Słowo wstępne .............. -5 WIOSNA Wiosenny jadłospis ............. 6 Sałatki bogate w witaminy .......... 8 Delikatne zupy i dania............ 12 Zdrowe desery i inne smakołyki......... 18 LATO Letni jadłospis.............. 20 Sałatki letnie............... 22 Różne dania z produktów naturalnych...... 28 Letnie desery z owocami........... 32 JESIEŃ Jesienny jadłospis............. 34 Kolorowe sałatki jesienne........... 36 Zupy i dania dożynkowe........... 38 Sezonowe dania jesienne ........... 43 ZIMA Zimowy jadłospis ............. 48 Pyszne sałatki zimowe............ 50 Zdrowe potrawy świąteczne.......... 52 Słodkie przysmaki na chłodne dni........ 56 Kalendarz zbioru oraz właściwości niektórych ziół, owoców i warzyw........ 60 Skorowidz potraw ............. 62 Tytuł oryginału niemieckiego: Biokuche fur das ganze Jahr @ Copyright for the Polish edition Copyright © 1990 by Verlag Martin Greil GmbH, Grunwald. by Polska Oficyna Wydawnicza „BGW", Warszawa 1991 Alle Rechte vorbehalten, auch die des teilweisen Abdrucks. TSRN 84 85167 84-6 Fotomechanische Wiedergabe nur mit Genehmigung des Verlages. 7 , ■ ■ , • ... Skład wykonała: Pracownia Poligraficzna СОМРТЕХТ Z języka niemieckiego przełożył: Zygmunt Zbikowski Druk j 0^prawa. MLADINSKA KNJIGA, Ljubljana, Redaktor wydania polskiego: Maria Rewerska Slovenija, YU Słowo wstępne Coraz więcej osób przywiązuje wagę do prawidłowego, a więc zdrowego odżywiania, interesując się nowoczesnymi metodami przyrządzania potraw i kuchnią, w której używane są naturalne produkty. Cechami charakterystycznymi takiej kuchni są: wysoka jakość surowych produktów, sposób przyrządzania dań odpowiadający właściwościom różnych surowców spożywczych, stosowanie bogatego zestawu ziół uprawianych i dziko rosnących *}. Zaletą tej książki jest zestaw przepisów na różne pory roku. Dzięki temu każdy może dostosować domowy jadłospis do sezonowej oferty warzyw, owoców i ziół. Zdrowa kuchnia przez cały rok, podobnie jak poprzednie książki z serii Vademecum smakosza, jest zbiorem bardzo urozmaiconych, oryginalnych, często mało znanych, lecz praktycznych przepisów. Wszyscy, którzy dbają o zdrowie własne i rodziny, powinni często zaglądać do tego poradnika prawidłowego i racjonalnego żywienia. Nasza propozycja prowadzenia kuchni opartej na produktach naturalnych jest atrakcyjna. Proszę spróbować i przekonać się, że zdrowe dania, zwłaszcza samodzielnie przygotowane, też mogą być pyszne. Dla wypieków podano ogólną liczbę kilokalorii lub kilodżuli. Dane dotyczące kilokalorii i kilodżuli są orientacyjne i dotyczą jednej porcji, przy czym: 1 kcal = 1 kilokaloria = 4,1868 kilodżuli (kJ), 1 kJ =1 kilodżul = 0,239 kilokalorii (kcal). Jeśli nie ma innych informacji, to ilość składników podana we wszystkich przepisach przewidziana została na porcję dla 4 osób. *' Ogólne informacje o ziołach, ich właściwościach i zastosowaniu w kuchni, są podane na stronach 60 i 61 niniejszej książki. Wskazania szczegółowe dotyczące składu, sposobów przyrządzania i dawkowania ziół mogą Czytelnicy znaleźć w publikacji A. Ożarowskiego i W. Jaroniewskiego Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie (wydanie II, Warszawa 1989, IWZZ). Autorzy informują także - co bardzo ważne - o niepożądanych działaniach ziół, np. w przypadku przedawkowania (red.). 5 Wiosenny jadłospis m/ sa°- %j JL. ■■■■■■ ..... Rosół z gołąbków 2 gołąbki (wypatroszone), 1 pęczek włoszczyzny: por, seler, marchewka, pietruszka, sól oraz 2 dag kaszy perłowej, 8 dag szparagów, 8 dag marchwi, 5 dag groszku, 1 łyżka stołowa sherry. 1 Gołąbki dokładnie oczyścić i dobrze umyć. Zagotować w 21 wody włoszczyznę, dodać sól, włożyć gołąbki. 2 Gotować na małym ogniu 3-4 godziny często szumując. Woda powinna się wygotować mniej więcej do połowy. 3 Rosół odcedzić na sicie przez lnianą ściereczkę. Po wyjęciu kości mięso gołąbków pokroić na małe kawałki. 4 Umytą i dobrze osaczoną kaszę krótko uprażyć na patelni i wsypać do rosołu. 5 Oczyścić i umyć szparagi i marchew. Szparagi pokroić na kawałki, marchew w paski, dodać groszek i włożyć do rosołu. Gotować 15 minut. 6 Przed podaniem wrzucić do rosołu pokrojone mięso gołąbków i przyprawić do smaku sherry. Sałatka warzywna na liściach cykorii 2 cykorie, 2 duże jabłka, 4 małe pomidory, 1 pęczek rzodkiewek, mała puszka kukurydzy, 2 czerwone cebule, kubek (1 opakowanie) kefiru, 2 dag przecieru____________ pomidorowego, łyżka stołowa oleju Łopatka jagnięcia z sosem miętowym i ryżem 10 dag prosa, 1 pęczek świeżych lub suszonych ziół (majeranek, tymianek, cząber, szczypiorek, liść szałwii, pietruszka), I cebula, 2 ząbki czosnku, łyżka mieszanego, z włoskich orzechów, sok z cytryny, kolorowego pieprzu w ziarnach, pieprz, cukier, sól. 1 Cykorie, jabłka, małe pomidory i rzodkiewki umyć, osaczyć. 2 Oddzielić od głąba liście cykorii i wyłożyć nimi salaterkę. 3 Usunąć z jabłek gniazda nasienne, z pomidorów szypułki. Jabłka i pomidory pokroić na ósemki. 4 Rzodkiewki oczyścić, kukurydzę osaczyć. Ułożyć na liściach cykorii na przemian z pomidorami i jabłkami. 5 Obrać cebule, pokroić w cienkie talarki i dodać do sałatki. 6 Przyrządzić sos z kefiru i przecieru pomidorowego, doprawić olejem i sokiem z cytryny, dodać do smaku pieprz, cukier i sól. Polać tym sałatkę. 61 kcal 253 U 220 kcal 920 kJ 50 dag mielonego mięsa, sól, gałka muszkatołowa, łopatka jagnięcia, 2 łyżki oleju, pieprz, 1/4 litra wina (różowego), po 8 małych marchewek i rzodkiewek, 3 pęczki dymki (najmniej 16 cebulek), 50 dag strączków cukrowego groszku, po 1 pęczku mięty i melisy, 20 dag śmietanki, 25 dag ryżu. 1 Proso namoczyć w zimnej wodzie na około 30 minut, aby napęczniało. 2 Zioła umyć i posiekać, cebulę drobno pokroić, ząbki czosnku zmiażdżyć. 3 Wymieszać to z prosem i ziarnami pieprzu, przyprawić do smaku solą i startą gałką muszkatołową. 4 Napełnić masą łopatkę jagnięcą. Mięso zwinąć i związać mocnymi nićmi. Podsmażyć na oleju z obu 6 WIOSNA stron, włożyć do brytfanny, wlać wino, nakryć i piec około 1,5 godziny w piekarniku, w temperaturze 200°C. 5 Oczyścić, obrać i umyć warzywa. Z dymki odciąć zielony szczypior. Do potrawy zużyć tylko białe części cebulek. 6 Warzywa dodać do pieczeni około 20 minut przed zakończeniem duszenia mięsa. Jeżeli sos wyparował, dolać trochę wody. 7 Po upieczeniu wyjąć z brytfanny mięso i warzywa. Odstawić w ciepłe miejsce. Sos zlać i wystudzić. 8 Zebrać z sosu tłuszcz powstały w czasie pieczenia. 9 Umyte liście mięty i melisy zmiksować z dodatkiem niewielkiej ilości sosu z pieczeni. Dodać śmietankę, przyprawić do smaku solą i pieprzem. 10 Ryż umyć, osaczyć i włożyć do 2 litrów osolonej, wrzącej wody. Gotować około 20 minut, potem odcedzić, przelać zimną wodą i wstawić do ciepłego piekarnika, do odparowania. 1240 kcal 5183 U Krem z twarogu z wanffią, rabarbarem i płatkami kukurydzianymi 3-4 łodygi rabarbaru, 1/8 litra białego wina, 5 łyżek cukru, 10 dag śmietanki, 1 jajko, 1 laska wanilii, 25 dag chudego twarogu, 3 płatki (listki) białej żelatyny, 1 łyżka płatków kukurydzianych. 1 Rabarbar obrać z włókien, umyć i pokroić na niezbyt duże kawałki. 2 Gotować około 10 minut z białym winem i 3 łyżkami cukru. Odłożyć kilkanaście kawałeczków rabarbaru do dekoracji, resztę zmiksować i ochłodzić. 3 Ubić trzepaczką śmietankę. 4 Rozbić jajka oddzielając białka od żółtek. Białka ubić z cukrem na sztywną pianę. 5 Drobno pokroić wanilię lub zastąpić cukrem wanilinowym i wymieszać razem z żółtkami, pianą z białek, ubitą śmietanką i twarogiem. 6 Rozpuścić żelatynę według przepisu na opakowaniu i dodać do kremu waniliowo-twarogowego. 7 Krem wstawić do lodówki. Po zastygnięciu formować z niego kulki za pomocą specjalnej łyżeczki do lodów, którą za każdym razem trzeba zanurzyć w ciepłej wodzie. 8 Rozdzielić zmiksowany rabarbar na 4 porcje. Do każdej dać po 1 kulce kremu twarogowego, posypać płatkami kukurydzianymi i udekorować kawałeczkami rabarbaru. 275 kcal 1150 kJ Ryż do pieczeni z jagnięcia można ozdobić gałązkami mięty lub innych ziół albo domieszać do potrawy parę drobno posiekanych listków. Proponujemy także, żeby delikatne liście rabarbaru zostały wykorzystane do podania na nich kremu-kulek z twarogu. 7 Sałatki bogate w witaminy Sałatka z młodych warzyw z rakami 8 raków rzecznych łub krewetek, 25 dag cykorii, 20 dag młodej marchewki, 1 świeży ogórek sałatkowy, 2 młode cebulki, młody czosnek. Sos: 6 łyżek oleju, 1 łyżka soku cytrynowego, sok z jednej pomarańczy, sól, pieprz, cukier, 1 rozgnieciony ząbek czosnku, 1 starta cebula. 1 Raki wrzucać do wrzącej, osolonej wody i gotować przez 5 minut. Potem wyjąć mięso raków ze skorupek. 2 Umyć cykorię, wykroić nożem głąb, oddzielić liście i ułożyć w salaterce. 3 Oczyścić i umyć marchewki, pokroić w drobne paski. Włożyć do salaterki razem z pokrojoną w krążki cebulką. 4 Ogórek umyć, przepołowić, wydrążyć pestki, połówki ogórka pokroić w drobne paski. 5 Ułożyć paski ogórka dekoracyjnie w salaterce na przemian z kawałeczkami raków. 6 Młody czosnek umyć i dodać do sałatki. 7 Wymieszać dobrze wszystkie składniki sosu i oblać nim sałatkę. 253 kcal 1058 U Sałatka wiosenna 5 dag liści mniszka, 5 dag liści ogórecznika, 5 dag szczawiu, 10 dag kruchej sałaty, 2 pomidory, 1 mały ogórek sałatkowy, 2 jajka na twardo, 2 łyżki octu winnego, 2 łyżki czerwonego wina, 1 łyżeczka ostrej musztardy, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, 1/10 litra oleju, 1 Liście mniszka oderwać od rozety, starannie umyć, pokroić w paseczki. 2 Umyć także liście ogórecznika i pozostałe składniki sałatki: szczaw, sałatę, pomidory i ogórek. Liście ogórecznika, sałaty, i szczawiu grubo pokroić. 4 dag wędzonej szynki. WIOSNA 3 Pomidory sparzyć, zdjąć skórkę i pokroić w cienkie plasterki, a ogórek w półplasterki lub paski. Wszystkie składniki włożyć do salaterki. 4 Jajka obrać, podzielić na sześć części i przybrać nimi sałatkę. 5 Przyrządzić sos z podanych składników. Wymieszać ocet winny z czerwonym winem, musztardą i sosem sojowym, a następnie powoli domieszać olej. Polać tym sałatkę. 6 Pokroić szynkę w bardzo małe kostki, podsmażyć krótko na patelni i jeszcze gorące włożyć do sałatki. Podawać od razu. 260 kcal 1090 kJ Aromatyczna sałatka wiosenna z cebulą 1 pęczek młodej cebuli, 2 małe czerwone cebule, 4 małe pomidory, 1 puszka tuńczyka, 20 dag sera gouda lub ementaleru, 10 dag zielonych oliwek, 1 ząbek czosnku, 1/2 łyżeczki soli, 1/10 litra oliwy, 1 pęczek mieszanych ziół: pietruszka, trybula, pieprzyca, rzeżucha, biedrzeniec, bluszczyk kurdybanek, młody czosnek oraz 4 łyżki octu winnego i pieprz mielony. 1 Umyć młode cebule, usunąć szczypior, białe pędy cebulek pokroić w plasterki. 2 Obrać czerwone cebule i także pokroić w cieniutkie plasterki. 3 Umyć pomidory, sparzyć, zdjąć skórkę i pokroić na ósemki. 4 Tuńczyka osaczyć, rozdrobnić, wszystko razem wymieszać. 5 Ser pokroić w małe kostki i ułożyć z oliwkami na sałatce. 6 Do przyrządzenia sosu obrać ząbek czosnku, zmiażdżyć i rozetrzeć z solą i oliwą. 7 Zioła umyć, drobno posiekać, wymieszać z octem, dodać czosnek utarty z oliwą i oblać tym sałatkę. Przed podaniem przyprawić na ostro pieprzem. 500 kcal 2090 U H,r, Zamiast zielonych oliwek, oleju, sera gouda lub ementalera można także dać do sałatki czarne oliwki o nieco ostrzejszym smaku, oliwę i ser owczy „feta" z południowo-wschodniej Europy. 9 Sałatki bogate w witaminy Sałatka z mniszka 20 dag mniszka, 2 jajka na twardo, 1 opakowanie jogurtu lub kwaśnej śmietany, sól, 1 łyżka zieleniny i drobno posiekanych ziół (ptasznik, trybula, pietruszka), 1 łyżka miodu, trochę białego pieprzu, sok z jednej cytryny, l puszka mandarynek (lub 2 pomarańcze). 1 Liście mniszka oderwać od rozety, umyć, niezbyt drobno posiekać. 2 Jajka obrać, pokroić na ósemki i dodać do mniszka. 3 Wymieszać jogurt lub śmietanę z solą, ziołami, miodem, pieprzem i sokiem z cytryny, dodać do jaj i mniszka. 4 Mandarynki osaczyć (lub obrać pomarańcze i podzielić na małe cząstki) i ułożyć w salaterce na sałatce. 105 kcal 437 U > Sałatka ze szczawiu i szpinaku 10 dag szczawiu, 10 dag młodego szpinaku, 1/2 pora, 4 małe pomidory, 2 łyżki octu winnego z sherry, 2 łyżki obranych migdałów, 6 łyżek oleju, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz, 2 łyżki rodzynek, 2 łyżeczki listków migdałowych. 1 Szczaw i szpinak przebrać i umyć, osaczyć, usunąć łodygi, liście pokroić w paski. 2 Umyć pora i pokroić w cieniutkie plasterki. Wszystko włożyć do salaterki. 3 Umyć pomidory, sparzyć, zdjąć skórkę, pokroić na ósemki i przybrać nimi sałatkę. 4 Sos przyrządzić z octu, dodając do niego stopniowo olej i zmiksowane migdały. Dobrze wymieszać i doprawić do smaku sosem sojowym i pieprzem. 5 Rodzynki zalać wrzątkiem, od razu osaczyć i posiekać, włożyć do sosu i zostawić na jakiś czas do przetrawienia. Przed podaniem sałatkę polać sosem i przybrać listkami migdałowymi. 255 kcal 1066 kJ Sałatka wiosenna z ziemniaków 40 dag młodych ziemniaków, 40 dag młodej cebuli, 10 dag szpinaku lub szczawiu albo pół na pół, 1 czerwona papryka, 1/2 długiego ogórka węża, 1 pęczek mieszanych ziół i zieleniny: tasznik, szczypiorek, pietruszka, bluszczyk kurdybanek, biedrzeniec, świeży majeranek oraz 1/4 litra rosołu, 3 łyżki octu ziołowego, sól, pieprz, cukier, 1/8 litra oleju. 1 Ziemniaki umyć i gotować w łupinach około 20 minut. Potem zalać na chwilę zimną wodą, odcedzić i obrać. Pokroić w niezbyt drobną kostkę. 2 Przebrać i umyć pozostałe składniki sałatki (szczaw, szpinak). 3 Oczyścić i umyć młodą cebulę, odkroić szczypior i zostawić. Białe pędy cebul pokroić w plasterki. 4 Drobno pokroić w paski liście szpinaku i szczawiu, usuwając łodygi. 5 Paprykę przeciąć na pół, usunąć nasiona. Umyty ogórek i paprykę pokroić w kostkę. 6 Drobno posiekać zioła. Wszystkie składniki wymieszać w salaterce. 7 Zagrzać rosół, przyprawić go do smaku octem, solą, pieprzem i szczyptą cukru. Dodać olej, wymieszać i oblać tym gorącym sosem sałatkę. Podawać na ciepło. 429 kcal 1750 kJ WIOSNA Sałatka „na dziko" / duże jajko, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, 2 filety z piersi kurczaka, pieprz, łagodna papryka mielona, 2 dag mąki, 2 dag ziarna sezamowego, 1 łyżka oleju lub margaryny, 1 mały pęczek szczypiorku, 3 łyżki octu owocowego, 1 łyżka miodu, 6 łyżek oleju, 4 kwiaty jasnoty białej, garść młodych listków brzozy, garść listków krwawnika, 1 sałata głowiasta. 1 Rozbić jajko i rozbełtać w głębokim talerzu z łyżką sosu sojowego. 2 Filety z kurczaka przyprawić pieprzem i mieloną papryką, obtoczyć w mące i w jajku, następnie w ziarnie sezamowym. 3 Blachę piekarniczą lub formę do zapiekanek posmarować olejem lub margaryną i piec w niej filety około 20 minut w piekarniku nagrzanym uprzednio do 200°C. Potem wyjąć i odstawić, żeby wystygły. 4 Szczypiorek drobno pokroić. 5 Wymieszać ocet, miód, olej i sos sojowy. Włożyć do tej zalewy szczypiorek, żeby się przemacerował. 6 Umyć jasnotę, listki brzozy, krwawnik i sałatę głowiastą. Za duże liście pokroić niezbyt drobno i ułożyć na talerzach razem z pokrojonymi filetami. 7 Talerze z sałatką przybrać dodatkowo zieleniną (dowolnie wybraną) i na krótko przed podaniem polać zalewą ze szczypiorkiem. Na osobę 341 kcal 1424 kJ Sałata z truskawkami i szczypiorkiem / kapusta pekińska, 25 dag sałaty kruchej, 10 dag truskawek, 1 pęczek szczypiorku, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, 2 łyżki octu winnego z sherry, 1 łyżeczka miodu, 6 łyżek ołeju z włoskich orzechów, 1 łyżka łuskanych włoskich orzechów. 1 Kapustę pekińską oczyścić, umyć i drobno pokroić w paski. 2 Liście kruchej sałaty przebrać i dokładnie umyć. 3 Truskawki przebrać i usunąć szypułki, owoce przekroić na cztery części. 4 Wszystkie te składniki włożyć do salaterki. 5 Szczypiorek umyć i drobno pokroić. 6 Wymieszać sos sojowy z octem, miodem i olejem. Dodać szczypiorek i zostawić na 10 minut do przetrawienia. 7 Doprawić do smaku sałatkę przygotowanym sosem i posypać orzechami włoskimi. 230 kcal 959 U Delikatne zupy i dania Jedno danie z kluskami grysikowymi 2 dag masła, 6 dag grysiku, 1 jajko, sól, gałka muszkatołowa, 2 cebule, 1 łyżka oleju, 10 dag szparagów, 10 dag ziemniaków, 10 dag marchewki, 10 kalarepek, 8 dag strączków cukrowego groszku, 10 dag naci selera, 1,5 litra rosołu, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz turecki, sos worcester.____________ 1 Masło utrzeć na pianę, dodając stopniowo grysik, jajko, 1 łyżkę wody, sól i startą gałkę muszkatołową. 2 Formować łyżką z tej masy kluski, wrzucać do wrzącej, osolonej wody, gotować około 10 minut, a potem odstawić na 5 minut. 3 Cebule obrać, pokroić w drobną kostkę i zeszklić na oleju. 4 Oczyścić szparagi, obrać ziemniaki, marchewkę i kalarepki. Warzywa dobrze umyć. Szparagi pokroić na kawałki, pozostałe warzywa w kostkę. 5 Groszek umyć, strąki obrać z włókien. 6 Nać selera umyć, usunąć liście, łodygi drobno pokroić. 7 Przygotowane warzywa włożyć do podsmażonej cebuli, wlać rosół i gotować wszystko około 20 minut. Potem doprawić do smaku sosem sojowym, pieprzem i odrobiną sosu worcester. Podawać z kluskami grysikowymi. 248 kcal 1035 kJ Zwp& szpinakowa po florentyński! z naleśnikami 40 dag szpinaku lub młodej pokrzywy (albo pół na pół), 1 por, 1 łyżka oleju, 1 litr rosołu z kury, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz, 1/2 łyżeczki świeżego imbiru lub szczypta imbiru mielonego, 1 ząbek czosnku lub przyprawa czosnkowa, 1/10 litra śmietany, 1 żółtko. 1 Szpinak lub pokrzywę ze szpinakiem dokładnie umyć, sparzyć, opłukać zimną wodą, osaczyć i drobno posiekać. 2 Pora umyć, pokroić w cienkie krążki, podsmażyć na gorącym oleju ze szpinakiem (i ewentualnie z pokrzywą). 3 Wlać rosół z kury i krótko zagotować z zieleniną. Odstawić i przyprawić sosem sojowym, pieprzem, imbirem i odrobiną wymieszaną z żółtkiem. Zupy już nie gotować. Przed podaniem włożyć do talerzy naleśniki nomidorowe pokrojone w paski. 118 kcal 497 U Naleśniki pomidorowe / jajko, 1/4 litra mleka, 5 dag żytniej razowej mąki, 2 dag przecieru pomidorowego, sól, pieprz, olej do smażenia. 1 Z jajka, mleka, mąki i przecieru przygotować naleśnikowe ciasto. Trochę posolić, dodać pieprz. 2 Zostawić ciasto co najmniej na 20 minut, aby „napeczniafo". 3 Rozgrzać olej na małej patelni i smażyć na średnim ogniu cienkie naleśniki. 4 Po ostudzeniu pokroić naleśniki w paski szerokości 1/2 cm. 107 kcal 448 kJ Zupa ziemniaczana z polnymi ziołami / cebula, 50 dag ziemniaków, 1 łyżka oleju, 1 litr rosołu na mięsie, 20 dag dziko rosnących ziół: liście młodego podbiału i szczawiu albo mieszanka ziół złożona z krwawnika, pokrzywy i liści babki, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz, pieprz turecki, 1/8 litra kwaśnej śmietany. 1 Cebulę i ziemniaki obrać i umyć, pokroić w drobną kostkę. 2 Przysmażyć na oleju, wlać rosół z mięsa, nakryć i gotować około 15 minut. 3 Zachować kilka ugotowanych kostek ziemniaczanych do przybrania, resztę zmiksować na papkę i przyprawić do smaku przyprawami. 4 Zioła dokładnie umyć (dowolne cztery listki zachować do przybrania), posiekać, dodać do zupy i jeszcze 5 minut gotować. 5 Przed podaniem domieszać śmietanę i przybrać listkami ziół i kostkami ziemniaczanymi. 205 kcal 855 kJ 12 Zraziki cielęce z wiosennym nadzieniem 9 Posmarować sosem powstałym podczas smażenia. Zawinąć zraziki w folię, włożyć do blachy i piec około 15 minut w piekarniku nagrzanym uprzednio do 200°C. 10 Po tym czasie wyjąć zraziki z piekarnika, odwinąć z folii. Przełożyć do garnka, polać śmietaną i przyprawić do smaku sosem sojowym. 11 Podawać posypane pokrojonym szczypiorkiem i polane sosem v z pieczenia. 459 kcal 1923 U 50 dag szpinaku z dodatkiem podbiału, pokrzywy i szczawiu, 2 łyżki mąki, 1 jajko, pieprz, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, 2 łyżki mieszanej zieleniny: pietruszka, majeranek, tymianek, cząber ogrodowy, 1 liść szałwii oraz 60 dag mięsa na zraziki cielęce, 2 łyżki ostrej musztardy, 4 małe pomidory, 4 kalarepki, 1 mała puszka kukurydzy, 2 łyżki oleju, 10 dag śmietany kremowej, 2 łyżki pokrojonego szczypiorku. 1 Szpinak, podbiał, pokrzywę i szczaw przebrać, umyć, sparzyć gorącą wodą i drobno posiekać. 2 Wymieszać z mąką i jajkiem, doprawić pieprzem i sosem sojowym. Dodać zioła. 3 Porcje mięsa na zraziki cielęce posmarować musztardą i przyrządzonym z warzyw i ziół nadzieniem. 4 Pomidory sparzyć, zdjąć skórkę, wydrążyć pestki, pokroić w kostkę. 5 Kalarepki obrać, pokroić w cienkie paski, zalać osolonym wrzątkiem i 5 minut gotować. 6 Odcedzić kukurydzę. 7 Na zrazikach posmarowanych nadzieniem ułożyć kostki pomidorów, paski kalarepki i kukurydzę. Zraziki zwinąć i każdy spiąć drewnianym patyczkiem lub obwiązać mocną nicią. 8 Rozgrzać olej, zraziki krótko obsmażyć z obu stron, ułożyć na folii aluminiowej. Nadzienie do zrazików może być także przyrządzone z innych warzyw, które są aktualnie dostępne. Mogą to być i takie składniki, jak ryż lub makaron z razowej mąki. Bardzo ostry nóż wbić przy mostku między kości i mięso kurczaka. Całość mocno trzymać jedną ręką. Powoli odkrawać mięso wzdłuż kości. Kurczaka obracać parokrotnie, przy czym trzeba podważać zarówno mięso piersi, jak i grzbietu. Kości udowe oddzielić w stawach i zostawić je. Odciąć skrzydła i kuper. W ten sposób należy przygotować drób do nadziewania. 14 Kurczak z pikantnym nadzieniem 5 dag prosa, 1/2 strąka czerwonej papryki, 2 cebule, 50 dag mielonego mięsa, 2 łyżki mieszanych ziół: majeranek, tymianek, hyzop lekarski, nać pietruszki oraz 1 jajko,_______ szczypta imbiru, szczypta startej gaiki muszkatołowej, pieprz turecki, melisa, 6 łyżek japońskiego sosu sojowego, 1 łyżeczka miodu, 1 kurczak 0 wadze 1-1,5 kg, 5 kropli________ oleju sezamowego._______________ 1 Proso zalać zimną wodą, zostawić na godzinę, żeby napęczniało, potem odcedzić na sicie. 2 Umyć paprykę, przeciąć na pół, usunąć nasiona i pokroić w drobną kostkę. 3 Cebule obrać i także pokroić w drobną kostkę. 4 Mielone mięso dokładnie wymieszać z prosem, papryką, cebulą, ziołami, jajkiem, przyprawami i 4 łyżkami sosu sojowego. 5 Kurczaka przygotować według opisu na stronie 14, potem luźno napełnić przygotowanym nadzieniem. Przecięcia przy szyi i kuperku spiąć drewnianymi patyczkami. 6 Resztę sosu sojowego wymieszać z miodem i olejem sezamowym. 7 Posmarować tym całego kurczaka z zewnątrz. 8 Przed włożeniem kurczaka do piekarnika udka przycisnąć do tułowia i przywiązać. 9 Piec przez 1,5 godziny w piekarniku nagrzanym uprzednio do 180°C, polewając od czasu do czasu zbierającym się sosem. 10 Po upieczeniu kurczaka pokroić w plastry i podawać z sosem. 349 kcal 1460 U 15 Ч\ Ziemniaki nadziewane ziołami 4 duże nierozsypujące się ziemniaki, 1 łyżka kminku, 1 żółtko, 2 łyżki mieszanych ziół: majeranek, koper włoski, bluszczyk kurdybanek oraz szczypiorek, ok. 1/10 litra mleka, 2 dag masła lub margaryny, pieprz, szczypta startej gaiki muszkatołowej, 1 łyżeczka ostrej musztardy, 1/2 łyżeczki curry, 1 łyżka japońskiego sosu sojowego, 8 jajek na twardo. 1 Ziemniaki dobrze umyć i gotować w łupinach około 25 minut w wodzie z kminkiem. 2 Po ostudzeniu przepołowić wzdłuż i wydrążyć miąższ łyżeczką tak, aby brzegi miały około 1/2 cm grubości. 3 Połówki ziemniaków ułożyć obok siebie w żaroodpornej formie. 4 Wybrany miąższ rozgnieść, wymieszać z żółtkiem, ziołami, mlekiem, masłem lub margaryną i przyprawić do smaku pieprzem, gałką muszkatołową, musztardą, curry i sosem sojowym. 5 Obrać jajka, przekroic na dwie części i włożyć po jednej do każdej połówki ziemniaka. Nałożyć na to porcję nadzienia z miąższu ziemniaczanego i piec przez 15-20 minut w piekarniku nagrzanym uprzednio do 200°C. 391 kcal 1640 k. 16 Naleśniki gryczane 20 dag mąki pszennej, 5 dag mąki gryczanej, 4 jajka, 3/8 litra mleka, sól, 4 łyżki ziół zmieszanych z zieleniną: majeranek, nać selera, biedrzeniec oraz szczypiorek, 3 dag masła. Nadzienie z twarogu: 25 dag twarogu śmietankowegot sól, 1 starta cebula, 2 łyżki keczupu paprykowego, papryka mielona, tabasco, 1/2 pęczka pietruszki, 1/2 pęczka szczypiorku.________^ 1 Przygotować ciasto naleśnikowe z 2 rodzajów mąki, jaj i mleka. Posolić, wymieszać z ziołami. Odstawić na 30 minut. 2 Rozgrzać masło i smażyć naleśniki na małej patelni na złoty kolor. 3 Wymieszać składniki nadzienia, przyprawić do smaku, posmarować naleśniki i złożyć je. 4 Umyć pietruszkę i szczypiorek, posiekać i posypać naleśniki. 505 kcal 2109 kJ Mąka gryczana ma bardzo intensywny smak. Dlatego należy ją mieszać z mąką o smaku neutralnym, np. z mąką pszenną, która ponadto zawiera gluten odznaczający się zdolnością wiązania wody oraz elastycznością i pewną ciągliwością. Gluten wpływa na wartość wypiekową mąki. Zdrowe desery i inne smakołyki ...... ■■■ ■ •/ ■■■............ щ/............ Krem z marzanki z truskawkami / pęczek marzanki wonnej, 1/8 litra białego wina, 5 dag cukru, 2 jajka, 1 cytryna, 1 pomarańcza, 4 płatki (Ustki) białej żelatyny, szczypta soli. 1 Marzankę umyć (zachować 4 gałązki do przybrania) i moczyć przez 20 minut w białym winie z dodatkiem 1 łyżeczki cukru. Potem osaczyć, wycisnąć i ziele wyrzucić. 2 Jajka rozbić, oddzielić żółtka od białek. Żółtka utrzeć w naczyniu zanurzonym w garnku z gorącą wodą, dodając stopniowo białe wino, otartą skórkę z cytryny i pomarańczy oraz resztę cukru. Ucierać należy tak długo, aż masa nabierze konsystencji kremu. 3 Żelatynę namoczyć, osaczyć i rozpuścić w ciepłym soku z cytryny i pomarańczy. Dodać do kremu i dobrze wymieszać. 4 Białka ubić ze szczyptą soli na pianę i także dodać do kremu. Lekko wymieszać. 5 Krem podzielić na porcje i rozłożyć do małych salaterek. Ochłodzić i posypać niewielką ilością otartej skórki pomarańczowej. 465 kcal 1944 U Piure truskawkowe________ 25 dag truskawek, 1/10 litra białego wina, 1 łyżka miodu lipowego. 1 Truskawki umyć i oczyścić z szypułek, 4 truskawki przepołowić i zachować, resztę zmiksować z miodem i białym winem. 18 WIOSNA 2 Tak przyrządzone piure truskawkowe z połówkami truskawek podawać do kremu z marzanki. Jogurt miętowy z pomarańczami 2 gałązki mięty, 1 mały kieliszek likieru pomarańczowego, 1 łyżka brązowego cukru, 1 kubek śmietany, 1 kubek jogurtu, 4 pomarańcze, 10 dag gorzkiej czekolady. 1 Gałązki mięty umyć, strząsnąć z nich wodę i wysuszyć ściereczką. Odłożyć cztery listki do przybrania. 2 Resztę listków mięty moczyć około 20 minut w likierze pomarańczowym z cukrem, potem dobrze wycisnąć łyżką i osaczyć. Listki mięty wyrzucić. 3 Ubić śmietanę. 4 Wymieszać jogurt ze śmietaną i likierem pomarańczowo--miętowym, odstawić do lodówki. 5 Obrać pomarańcze (jak jabłka) tak, aby nie było żadnych białych pozostałości skórki i pokroić w bardzo cienkie plasterki. 6 Plasterki pomarańczy ułożyć w czterech miseczkach, zostawiając kilka plasterków do przybrania. 7 Zetrzeć czekoladę na wiórki i posypać nimi plasterki pomarańczy rozłożone w miseczkach. 8 Oblać to kremem z jogurtu i podawać po przybraniu zostawionymi plasterkami pomarańczy i listkami mięty. Krem z prosa z truskawkami i sosem z marzanki 10 dag prosa, 1/4 litra mleka, 1 kubek jogurtu, 25 dag świeżego białego sera, sok z cytryny i pomarańczy, 6 dag cukru, 1 jajko, 2płatki (Ustki) białej żelatyny, 40 dag truskawek, 1 kieliszek likieru pomarańczowego, 1 pęczek marzanki wonnej, 4 dag cukru, 1/8 litra wina, 1/8 litra śmietanki kremowej. 1 Proso namoczyć w niewielkiej ilości wody i zostawić na godzinę, aby napęczniało. Potem osaczyć na sicie. Mleko zagotować, dodać namoczone proso i zostawić na dalsze 10 minut. 2 Wymieszać jogurt z serem, sokiem z cytryny i pomarańczy, dodać cukier i żółtko. 3 Białko ubić, żelatynę rozpuścić i razem z oziębionym prosem domieszać do masy jogurtowej. 4 Napełnić tym formę do pieczenia ciast, opłukaną zimną wodą, i wstawić na około 2 godziny do lodówki. 5 Truskawki umyć i oczyścić z szypułek, zalać niewielką ilością likieru pomarańczowego. 6 Marzankę posypać cukrem, zalać winem i zostawić na 1/2 godziny. Potem osaczyć, zioła wyrzucić, a wino wymieszać ze śmietanką. 7 Krem wyjąć z lodówki, przybrać truskawkami i podać z sosem z marzanki. 403 kcal 1684 U 695 kcal 2906 U 19 Letni jadłospis Łosoś z koprem włoskim___________ 20 dag świeżego łososia w jednym kawałku, 2 małe bulwy kopru włoskiego, 1/4 litra rosołu, 1 łyżeczka soku cytrynowego, 1 kubek śmietanki kremowej, 1/2 łyżeczki gorczycy w proszku, 2 szalotki, 1 pomarańcza, 1 pęczek trybuli, sól, pieprz turecki, mały kieliszek koniaku. 1 Łososia pokroić w plasterki. Każdy plasterek włożyć między dwa kawałki folii i cienko rozwałkować wałkiem. 2 Bulwy kopru oczyścić, umyć, przepołowić i gotować około 5 minut w rosole. Potem rosół ostudzić, bulw nie wyjmować i całość zaprawić sokiem cytrynowym. 3 Śmietankę wymieszać z gorczycą. 4 Szalotki obrać, zetrzeć na tarce i wymieszać ze śmietanką, żeby cebulka nie zgorzkniała. 5 Pomarańczę cieniutko obrać, skórkę pokroić w cienkie paski. 6 Trybułę umyć, kilka listków zachować do dekoracji, pozostałe cienko posiekać. 7 Śmietankę przyprawić pikantnie do smaku trybulą, solą, pieprzem i niewielką ilością koniaku. 8 Bulwy kopru osaczyć z rosołu, pokroić w paski, obłożyć plasterkami łososia, paskami skórki pomarańczowej i doprawioną przyprawami śmietanką. Przybrać kilkoma listkami trybuli i podawać. 194 kcal 809 kJ Zwpa, grochowa z miętą i melisą 1/2 pęczka mięty, 1/2 pęczka_______ melisy, 1/2 litra rosołu, 30 dag_____ grochu (łuskanego), 1/2 cytryny, 1 kubek śmietanki kremowej, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, gałka muszkatołowa, tabasco, sos worcester, mały kieliszek wytrawnego sherry. 1 Miętę i melisę umyć, liście obciąć (kilka listków zachować do przybrania). 2 Rosół podgrzać, wrzucić groch i 10 minut gotować. Następnie zmiksować go razem z otartą skórką cytrynową, sokiem z cytryny, miętą i melisą. 3 Domieszać do tego śmietankę. 4 Doprawić do smaku sosem sojowym, szczyptą startej gałki muszkatołowej, niewielką ilością tabasco, sosem worcester i sherry. 5 Zupę posypać posiekaną melisą lub miętą. 199 kcal 832 k Piersi gołąbków z prosem i chmielem Іщтк міошщпу, 4 gołąbki, 8 dag masła lub margaryny, sól, szczypta imbiru, 15 dag prosa, 1 cebula, 1/2 strąka czerwonej papryki, 2 łyżki mieszanych ziół: tymianek, majeranek, kolendra oraz pietruszka, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, 1 kubek śmietanki kremowej, 10 dag pieczarek, 50 dag liści chmielu (lub 4 główki sałaty), pieprz, kieliszek pernodu, szczypta anyżu, 1/2 łyżeczki zielonego pieprzu, 1 dag skrobi spożywczej, 2 łyżki czerwonego wina, 2 łyżki oleju pomarańczowego, 2 łyżki łuskanych orzechów laskowych. 1 Włoszczyznę oczyścić, umyć i drobno pokroić. 20 LATO 2 Mięso z piersi gołąbków oddzielić od kości i odłożyć. Szkielet kostny podzielić na części, uda odciąć. Wszystkie części przysmażyć razem z włoszczyzną na 2 dag masła lub margaryny, zalać 2 litrami wody, dodać nieco soli, szczyptę imbiru i gotować na małym ogniu, nie nakrywając, około 4 godzin. 3 Proso namoczyć w wodzie na 10 minut. Obrać cebulę i posiekać. 4 Proso i cebulę dodać do przecedzonego rosołu na około 20 minut przed końcem gotowania. 5 Paprykę umyć, oczyścić z pestek i pokroić w drobną kostkę. 6 Po 15 minutach gotowania prosa dodać do rosołu paprykę, zmielone zioła i sos sojowy. Po 5 minutach odstawić w ciepłe miejsce. 7 Doprawić śmietanką. 8 Pieczarki oczyścić, umyć i pokroić w cieniutkie plasterki. 9 Liście chmielu (lub sałaty) umyć. Usunąć łodygi i twarde części. Odłożyć na potem razem z pieczarkami. 10 Rozgrzać 4 dag masła lub margaryny. Mięso z piersi gołąbków osolić, posypać pieprzem i smażyć z obu stron około 15 minut na małym ogniu. Potem skropić pernodem i odstawić w ciepłe miejsce. 11 W sosie po smażeniu mięsa krótko poddusić pieczarki, przyprawić szczyptą anyżu i zielonym pieprzem. 12 Wlać do tego około 3/4 litra rosołu z kości gołąbków, stale mieszając gotować na silnym ogniu tak długo, aż rosół odparuje do objętości 1/3 litra. 13 Rozmieszać skrobię z czerwonym winem, dodać do rosołu i zagotować. Odstawić rosół w ciepłe miejsce. 14 Podgrzać olej pomarańczowy i poddusić w nim krótko liście chmielu (lub sałaty), trochę osolić i posypać pieprzem. 15 Na ogrzanych talerzach rozłożyć podduszone liście chmielu (lub sałaty), posypać rozdrobnionymi orzechami laskowymi. Na tym ułożyć porcje prosa i ukośnie pokrojone w plastry mięso piersi gołąbków. Każdą porcję polać łyżką stołową przygotowanego sosu. 16 Resztę sosu podać do gołąbków w oddzielnym naczyniu. ?? Sałatka owocowa „Rue Servandoni 1/2 arbuza, 1/4 litra portwajnu (białego), 4 morele, 1/2 strąka zielonej papryki, 1 kubek jogurtu, 4 łyżki śmietany, szczypta cynamonu, 4 łyżeczki brązowego cukru. 1 Specjalną łyżeczką wykroić z arbuza kulki, skropić je portwajnem i wstawić na 20 minut do lodówki. 2 Morele sparzyć, zdjąć skórkę, owoce przepołowić i wyjąć pestki, pokroić w plasterki. 3 Paprykę umyć, przepołowić, oczyścić z nasion i pokroić w bardzo cienkie paski. 4 Jogurt wymieszać ze śmietaną. Osaczyć kulki z arbuza i pewną ilość uzyskanego soku dodać do jogurtu. Przyprawić do smaku szczyptą cynamonu. 5 Arbuzowe kulki, plasterki moreli i paski papryki rozłożyć w czterech pucharkach, polać jogurtem i każdą porcję posypać łyżeczką brązowego cukru. Od razu podawać. 661 kcal 2762 kJ 108 kcal 451 kJ 21 Sałatki letnie Sałatka z porów i szpinaku z ziarnem sezamowym 50 dag świeżego szpinaku, 3 pory, 3 łyżki japońskiego sosu sojowego, 1 łyżka musztardy, pieprz, gałka muszkatołowa, szczypta zmielonej gorczycy, 1 ząbek czosnku, 6 łyżek oleju z ostu (ostropestu), olejek sezamowy, 2 łyżki ziarna sezamowego. 1 Szpinak przebrać, usunąć grube łodygi, dokładnie umyć i osaczyć. 2 Pory oczyścić, odciąć części ciemnozielone, umyć i pokroić w cienkie krążki. 3 Liście szpinaku i pory sparzyć gotującą się osoloną wodą, potrzymać kilka minut we wrzątku, potem przelać zimną wodą. 4 Przyrządzić sos z musztardy, sosu sojowego, przypraw, obranego i zmiażdżonego czosnku, oleju z ostu (ostropestu) i kilku kropli oleju sezamowego. 5 Liście szpinaku i pokrojone pory rozłożyć w czterech miseczkach, oblać sosem, posypać ziarnem sezamowym i podawać. 234 kcal 979 kJ Sałatka z cukini i ogórków 25 dag rzeżuchy wodnej (rukiew wodna, pieprzyca), garść________ /lii::: / / u młodych liści czarnych jagód, 1 ogórek wąż, -2 żółte cukinie, 2 kubki jogurtu, 1 cytryna,________ 2 gałązki melisy, sól, pieprz, cukier. 1 Wszystkie składniki sałatki dokładnie umyć. Rzeżuchę i liście czarnych jagód „postrzępić" na małe kawałki. 2 Ogórek i cukinię umyć, obrać, wydrążyć i pokroić w cienkie plasterki. Ułożyć w salaterce. 3 Jogurt przyprawić otartą skórł i sokiem z cytryny. 4 Drobno posiekać melisę, dodai do sosu, wymieszać i doprawić dc smaku solą, pieprzem i cukrem. Polać sosem sałatkę. 83 kcal 337 Silnie aromatyczny olejek sezamowy można nabyć w sklepach sprzedających produkty sprowadzane z zagranicy. Ma on intensywny smak prażonych orzechów i korzenny zapach. Proszę pamiętać, że wystarczą tylko trzy-cztery krople tego olejku, żeby poprawić walory smakowe przyrządzanego dania. Większa ilość może „zagłuszyć" smak i zapach innych przypraw. 22 LATO Sałatka kolorowa z kaparami 20 dag naci selera, 50 dag pomidorów, 1 mały ogórek wąż, 1 jabłko, 2 cebule, 4 łyżki octu ziołowego, 6 łyżek oleju ziołowego, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz, 2 łyżki posiekanego kopru, 2 łyżki posiekanej pietruszki, 1 łyżeczka miodu, 1 mała puszka kaparów. 1 Nać selera umyć, oczyścić i drobno pokroić w paski. 2 Umyć pomidory, sparzyć, zdjąć skórkę i pokroić na ósemki. 3 Umyć ogórek i pokroić w cienkie plasterki. 4 Jabłko umyć, obrać, przepołowić, wydrążyć gniazda nasienne i pokroić w kostkę. 5 Obrać i pokroić cebulę w krążki. 6 Wszystkie składniki włożyć do salaterki. Wymieszać ocet z olejem, sosem sojowym, pieprzem, ziołami i miodem. Polać tak przygotowanym sosem sałatkę, a z wierzchu posypać kaparami. 202 kcal 844 U Sałatka z kalafiora z serem camembert 1/2 kalafiora, 20 dag pieczarek, 4 pomidory, 20 dag sera camembert, 10 dag łuskanych orzechów laskowych, 1/4 litra kefiru lub jogurtu, 1 łyżka soku cytrynowego, 1/2 łyżeczki miodu, otarta skórka z cytryny, 1 łyżka japońskiego sosu sojowego, 2 dag tartego chrzanu. 1 Podzielić kalafior na pojedyncze „różyczki" i pokroić je w cienkie plasterki. 2 Pieczarki oczyścić, umyć i także pokroić w plasterki. 3 Pomidory umyć, sparzyć, zdjąć skórkę i pokroić na ósemki. 4 Ser pokroić w paski. 5 Składniki sałatki ułożyć w salaterce i posypać z wierzchu pokruszonymi orzechami laskowymi. 6 Wymieszać kefir lub jogurt z sokiem z cytryny, miodem, otartą skórką z cytryny, sosem sojowym i chrzanem. Sos podać do sałatki oddzielnie. 447 kcal 1865 U 23 Sałatka „powiew lata"____________ 4 małe cukinie, 4 kwiatki cukini, 1 główka kruchej sałaty, 50 dag małych pomidorów, 1 pęczek rzeżuchy wodnej (rukwi wodnej), 1 łyżeczka posiekanych liści kolendry, 4 łyżki soku cytrynowego, 1 łyżeczka miodu, sól, 2 łyżki oleju z ostu sojowego, kwiaty ogórecznika do przybrania. 1 Cukinie umyć, obrać i pokroić w plasterki. Krótko gotować w niewielkiej ilości osolonej wody, potem przelać zimną wodą i osaczyć. 2 Kwiaty cukini umyć i pokroić w paski. 3 Sałatę oczyścić, umyć, liście „postrzępić" na kawałki. 4 Pomidory umyć, sparzyć, obrać z skórki i pokroić na ćwiartki. 5 Rzeżuchę oczyścić, umyć, usuną twarde łodygi. 6 Przygotowane składniki rozłoży dekoracyjnie na czterech talerzach. 7 Wymieszać posiekane liście kolendry z sokiem cytrynowym, miodem, odrobiną soli, olejem z osti i sojowym. Polać sałatkę tym sosem (ostropestu), 4 łyżki oleju 24 LATO Sałatka ziemniaczano- -jarzynowa 8 Przybrać kwiatami ogórecznika. 194 kcal 811 kJ Cukinie mogą być żółte lub zielone. Można je łatwo wyhodować w swoim ogrodzie. Najsmaczniejsze są małe cukinie, wcześnie zrywane, nie większe niż mały konserwowy ogórek. 50 dag ugotowanych poprzedniego dnia ziemniaków, 20 dag zielonej fasolki szparagowej, 2 cebule, 1 czerwony strąk papryki, 1/2 ogórka węża, 1 mała puszka kukurydzy, 1/4 litra rosołu, 3 łyżki octu ziołowego, szczypta zmielonego kminku, pieprz, 1 ząbek czosnku, 4 łyżki oleju, 1 łyżka posiekanych liści selera. 1 Ziemniaki pokroić w średniej wielkości kostkę. 2 Fasolkę umyć i połamać na kawałki, cebule obrać, pokroić w krążki. Fasolę i cebulę zalać gotującą wodą, potrzymać we wrzątku 5 minut, następnie przelać zimną wodą. 3 Paprykę umyć, przepołowić, wydrążyć pestki, pokroić w paski. 4 Ogórek umyć i pokroić w cieniutkie plasterki. 5 Kukurydzę odcedzić na sicie. 6 Wszystkie składniki sałatki ułożyć w jednej salaterce. 7 Wymieszać rosół z octem, kminkiem i pieprzem. Podgrzać i gorącym zalać sałatkę. Potem ochłodzić i zostawić do przetrawienia. 8 Ząbek czosnku obrać, zmiażdżyć, rozetrzeć z olejem. 9 Dodać do ochłodzonej sałatki, wymieszać. Posypać posiekanymi liśćmi selera. 298 kcal 1245 U Krem cytrynowy z cukinią 2-3 cukinie (załeżnie od ich wielkości), 2 cytryny, 3/4 litra odtłuszczonego rosołu z drobiu, 1/8 litra śmietany, sok z jednej pomarańczy, tabasco, liść szałwii, 2 gałązki melisy. 1 Umyć jedną cukinię i drobno pokroić. 2 Otrzeć skórkę i wycisnąć sok z cytryny. 3 Rosół podgrzać, włożyć kawałki cukini i zostawić do przemacerowania. Dodać skórkę i sok z cytryny, wszystko zmiksować. 4 Śmietanę lekko ubić, dodać sok z pomarańczy i domieszać do zmiksowanej zupy. Przyprawić niewielką ilością tabasco. 5 Liść szałwii i melisę umyć (zachować cztery listki melisy do przybrania) i bardzo drobno posiekać. 6 Dodać do zupy kremowej i podawać na zimno przybraną listkami melisy. 74 kcal 310 kJ Zupa ogórkowa na zimno 1 ogórek wąż, 1 ząbek czosnku, 1/2 litra odtłuszczonego rosołu, 25 dag jogurtu, sól, pieprz, 1 łyżeczka soku z cytryny, otarta skórka z cytryny, pęczek ziół biedrzeńca łub trybuli albo szczypiorku, pietruszki i kopru. / Ogórek umyć i pokroić na kawałki, dodać obrany ząbek czosnku, odtłuszczony rosół i wszystko zmiksować. 1 Ogórek umyć, pokroić na kawałki i razem z obranym ząbkiem czosnku i rosołem zmiksować. 2 Do zmiksowanej masy domieszać jogurt. 3 Przyprawić solą, pieprzem, sokiem i otartą skórką z cytryny. Przyprawić do smaku jogurtem, przyprawami i sokiem z cytryny. 4 Posypać drobno posiekanymi ziołami i podawać w miseczkach ustawionych na pokruszonych kostkach lodu. Zupa ta smakuje także na ciepło podana z grzankami. 56 kcal 232 k 26 Danie z letnich iarzyn 25 dag rolady z nadzieniem mięsnym, 1 cebula, 2 łyżki oleju, 1/2 litra rosołu, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, 20 dag ziemniaków, 2 marchewki, 1/4 główki kapusty włoskiej, 1/4 kalafiora, 10 dag łuskanego grochu, pieprz, gałka muszkatołowa, 1/4 łyżeczki zmielonego kminku, 1 łyżeczka soku cytrynowego, 2 gałązki majeranku. 1 Roladę mięsną pokroić w drobną kostkę. 2 Cebulę obrać, także pokroić w kostkę i zeszklić na gorącym oleju. Włożyć do cebuli kostki mięsa i dobrze przysmażyć. 3 Zalać rosołem, dodać sos sojowy i gotować. 4 Obrać, umyć i pokroić w plasterki ziemniaki i marchewki. 5 Kapustę i kalafior oczyścić, umyć, usunąć głąby. 6 Kapustę pokroić w paski, kalafior podzielić na „różyczki". 7 Groch i jarzyny wrzucić do rosołu i dusić około 20 minut. 8 Przyprawić do smaku pieprzem, startą gałką muszkatołową, zmielonym kminkiem i sokiem cytrynowym. 9 Umyć majeranek, drobno posiekać, przed podaniem posypać nim danie. 258 kcal 1079 kJ Różne dania z produktów naturalnych Indyk z rusztu z sałatką 2 łyżeczki miodu, 6 łyżek japońskiego sosu sojowego,______ świeżo zmielony pieprz, imbir, tabasco, olejek sezamowy, 4 uda indyka, 1 pęczek rzodkiewek czerwonych, 1 pęczek rzodkiewek „sopel lodu", 20 dag kruchej sałat) 1 strąk żółtei panrvki. 2 cebule. ~J Г "Г J 2 łyżki octu ziołowego, 4 łyżki olej z ostu (ostropestu), 1 łyżeczka ostrej musztardy. 1 Przyrządzić sos z 1 łyżeczki miodu, sosu sojowego, pieprzu, imbiru, przyprawy tabasco i kilku kropli olejku sezamowego. Posmarować tym sosem uda indyk 2 Piec je około 50 minut (w zależności od ich wielkości) w piekarniku nagrzanym do 200°( 3 Umyć czerwone rzodkiewki, „sopel lodu", sałatę i paprykę. 4 „Sopel lodu" oskrobać, a jeśli i potrzebne obrać, sałatę „postrzępi» na kawałki, paprykę przepołowić, wydrążyć pestki i pokroić w paski Uda indyka można także piec na ruszcie, nad żarem z węgla drzewnego, na świeżym powietrzu. Aby skrócić czas pieczenia na ruszcie, można przedtem poddusić uda w szybkowarze, potem posmarować sosem i tylko dopiec na ruszcie. 28 5 Obrać cebule i pokroić w krążki. 6 Przygotowane składniki rozłożyć na czterech talerzach. 7 Wymieszać razem ocet, olej, musztardę i resztę miodu. Polać tak przygotowanym sosem porcje sałatki. 8 Po upieczeniu końce ud indyka owinąć folią i jeść, trzymając w ręku, z chlebem i sałatką. 533 kcal 2227 kJ Gołąbki z kapusty nadziewane pszenicą i mięsem 8 dag ziaren pszenicy, 1 główka białej kapusty, 40 dag mięsa z królika, 1 jajko, 6 łyżek japońskiego sosu sojowego, 4 jagody jałowca, 1 łyżeczka zielonego pieprzu, 1/2 łyżeczki zmielonego rozmarynu, 1 łyżeczka świeżego tymianku, 1 łyżeczka musztardy, 1 łyżeczka przecieru pomidorowego, 20 dag bekonu, 1/4 litra rosołu, mały kieliszek dżinu, 1 kubek kwaśnej śmietany. 1 Pszenicę namoczyć w wodzie na 2 doby, aby napęczniała. 2 Kapustę sparzyć gorącą wodą i przelać zimną. Liście oddzielić od głąba i rozłożyć. 3 Mięso zemleć w maszynce do mięsa, a następnie wymieszać z pszenicą, jajkiem i sosem sojowym. Przyprawić na ostro rozgniecionymi jagodami jałowca, zielonym pieprzem, rozmarynem, tymiankiem, niewielką ilością musztardy i przecierem pomidorowym. 4 Bekon (bardzo cienko pokrojony w plasterki) ułożyć na liściach kapusty, a na tym uformowane porcje mięsa. 5 Liście zwinąć i spiąć drewnianymi patyczkami. 6 Podsmażyć na gorącym oleju z obu stron na średnim ogniu. 7 Dolać 1/4 litra rosołu, nakryć pokrywką i dusić około 20 minut. Zdjąć pokrywkę i odparować rosół. 8 Gołąbki wyjąć z patelni i zostawić w ciepłym miejscu. Sos zaprawić dżinem, domieszać śmietanę, ponownie doprawić sosem sojowym do smaku i podać do gołąbków. 686 kcal 2869 U Zapiekanka letnia 10 dag jęczmienia, 1/4 litra rosołu, 1 liść wawrzynu, 1 posiekany liść lubczyka ogrodowego, 40 dag zielonej fasolki szparagowej, 2 łyżki posiekanego cząbru, pieprz, sól, 1 ząbek czosnku, 5 łyżek oliwy, 20 dag szpinaku lub lebiody, gałka muszkatołowa, 2 pomidory, 1 łyżka świeżej, posiekanej bazylii, 20 dag pieczarek, 5 dag startego sera gouda. LATO 1 Jęczmień namoczyć na noc w rosole z dodatkiem liścia wawrzynu. Potem dodać lubczyk i gotować około 1 godziny. 2 Fasolkę oczyścić, umyć i dusić około 15 minut w ledwo gotującej się, osolonej wodzie, potem odcedzić. Dodać do fasolki cząber, pieprz, sól, obrany i rozgnieciony ząbek czosnku. Wlać 2 łyżki gorącej oliwy, wymieszać. 3 Szpinak lub lebiodę przebrać, umyć, sparzyć gorącą wodą i osaczyć. Potem doprawić do smaku niewielką ilością startej gałki muszkatołowej i solą. 4 Pomidory sparzyć gorącą wodą, zdjąć skórkę, pokroić w plasterki i posypać posiekaną bazylią. 5 Pieczarki oczyścić, umyć i pokroić w cieniutkie plasterki. Krótko poddusić w łyżce oleju, osolić i posypać pieprzem. 6 W natłuszczonej formie do zapiekanek ułożyć warstwami, na przemian, jarzyny i jęczmień. 7 Ser wymieszać z oliwą i obłożyć tym zapiekankę. Piec około 40 minut w piekarniku nagrzanym uprzednio do 180°C. 468 kcal 1956 U Zapiekankę można przyrządzić także z mięsem lub rybą. Można też zmieniać warzywa i zastąpić fasolę cukinią lub szpinak i pieczarki - bakłażanami. 29 duszenia dodać winogrona nie gotować, tylko podgrzać, śc-byowoce byty gorące. Pos>pać posiekanymi (>i/L--i--h;imi włoskimi. Różne dania z produktów naturalnych Uda i skrzydła drobiu odciąć. Oddzielić ostrym nożem mięso piersi kurczaka od kości, tnąc wzdłuż kości na prawo i lewo od mostka. Kurczak z porami, cytryną i winogronami 2 młode kurczaki, 4 łyżki japońskiego sosu sojowego, sok z 2 cytryn, 1 łyżeczka miodu, 4 pory, ugotowanego makaronu, 1 gruby 2 ząbki czosnku, 4 łyżki oleju z Patelnia warzyw z nadziewanymi pomidorami 16 szalotek, 4 mięsiste pomidory, 10 dag młodego groszku, 5 dag włoskich orzechów, 1/4 litra rosołu, 30 dag białych winogron bez pestek, 2 łyżki posiekanych włoskich orzechów. 1 Odciąć uda i skrzydła kurczaków i oddzielić mięso od kości (kości wykorzystać do ugotowania rosołu). 2 Zrobić zalewę z sosu sojowego, soku z cytryny i miodu. Marynować w tym mięso kurczaków. 3 Pory oczyścić, umyć i pokroić w cienkie krążki. Ząbki czosnku obrać i rozgnieść. 4 Wyjąć mięso z zalewy i dobrze je podsmażyć w garnku na gorącym oleju. 5 Dodać pory i czosnek, jeszcze krótko podsmażyć i zalać uprzednio ugotowanym rosołem. 6 Wlać do garnka zalewę, w której marynowało się mięso, nakryć pokrywką i dusić potrawę około 15 minut. 7 Krótko przed zakończeniem duszenia dodać winogrona, nie gotować, tylko podgrzać, żeby owoce były gorące. Posypać posiekanymi orzechami włoskimi. 567 kcal 2368 U plaster szynki lub mortadeli, 1 jajko na twardo, 4 łyżki świeżego białego sera, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, pieprz, 4 łyżeczki parmezanu, 4 małe żółte cukinie, trochę soku cytrynowego, sól, 1 gałązka tymianku, 4 Uście wawrzynu, trochę oleju LATO do posmarowania, nać pietruszki i trybula do przybrania. 1 Szalotki obrać, pomidory umyć, ściąć czubki i wydrążyć. 2 Wymieszać razem groszek, makaron, pokrojoną w paski szynkę i posiekane jajko. Podzielić na cztery porcje i napełnić tym wydrążone pomidory. 3 Utrzeć biały ser z sosem sojowym i pieprzem, także napełnić tym pomidory. Posypać parmezanem i nakryć odciętymi czubkami pomidorów. 4 Cukinie umyć, naciąć wachlarzowato, przyprawić sokiem cytrynowym i odrobiną soli. 5 Gałązkę tymianku umyć, listki oberwać. 6 Przygotować 4 dostatecznie duże kawałki folii aluminiowej i umieścić je w blasze piekarniczej; położyć na każdym kawałku pomidor, 1 cukinię, 4 szalotki, tymianek, 1 liść wawrzynu i kilka ziaren pieprzu. Posmarować olejem za pomocą pędzelka, folię odpowiednio złożyć. Wstawić blachę do piekarnika i piec około 20 minut w temperaturze 180°C. Po upieczeniu przybrać listkami pietruszki i trybuli. 93 kcal 389 U Używanie aluminiowej folii piekarniczej jest bardzo zalecane. Produkty owinięte folią duszą się tylko we własnym sosie. Można jednak posłużyć się także odpowiednio dużą patelnią, do której trzeba wlać trochę rosołu i dusić potrawę pod szczelnym nakryciem. 31 Letnie z owocami Kasza z wanilią i świeżymi malinami 1/2 litra mleka, szczypta soli, 12,5 dag kaszy gryczanej, 6 dag miodu, 1 laseczka wanilii (lub______ cukier wanilinowy), 50 dag malin. I Zagotować mleko z solą. Wsypać do mleka kaszę gryczaną i zostawić na 20 minut, aby napęczniała. 2 Potem domieszać do kaszy posiekaną wanilię (lub cukier wanilinowy) i miód. 3 Przebrać maliny, umyć, osaczyć i ułożyć w pucharkach warstwami, na przemian z kaszą. 290 kcal 1212 kJ Naleśniki z sosem malinowym i pistacją 40 dag malin, 1 łyżka brązowego cukru, 1/4 szklanki białego wina, 1 łyżeczka skrobi spożywczej, 2 jajka, 8 dag mąki (najlepiej pszenno-razowej), 3 łyżki mleka, 1/2 dag cukru, 1/2 dag masła, szczy soli, 2 łyżki pistacji, 1 łyżka cukn pudru. 1 Około 10 dag malin przetrzeć przez gęste sito. Podgrzać białe wi rozmieszać w nim skrobię, dodać przetarte maliny i cukier. Odstav w zimne miejsce. 2 Jajka rozbić, oddzielając białk od żółtek. Z mleka, żółtek i szczy] soli zrobić ciasto naleśnikowe. Wymieszać je dobrze i zostawić r około 20 minut. 3 Białka ubić na pianę i dodać c ciasta. 4 Używając pędzelka, posmarov patelnię olejem i usmażyć delikat cienkie naleśniki. Potem je zwiną i podawać ze świeżymi malinami, z sosem malinowym i pistacją. Posypać cukrem pudrem. 249 kcal 1040 Smak ciasta naleśnikowego można urozmaicić dodając rozdrobnione orzechy lub migdały albo ziarno sezamowe czy pestki pinii. Można także dodawać różne przyprawy, np. cynamon lub anyżek albo kardamon (roślina zielna z rodziny imbirowatych). 32 Jesienny jadłospis Pory pikantne 8 porów, 1/10 litra octu winnego, 8 dag rodzynek, sól, świeżo zmielony pieprz, 30 dag śmietanki kremowej, szczypta zmielonej gorczycy._______________________ 1 Pory oczyścić, odciąć twarde zielone liście, dokładnie umyć i gotować około 10 minut z octem winnym, rodzynkami, solą i pieprzem. Wody powinno być tyle, żeby dobrze pokryła pory. 2 Po ugotowaniu zostawić pory we wrzątku do ostygnięcia. 3 Śmietankę wymieszać z gorczycą i około 1/3 szklanki wywaru z porów. 4 Pory i rodzynki wyjąć łyżką cedzakową z wywaru i podawać polane przyprawioną śmietanką. 326 kcal 1364 kJ Zupa z jesiennych grzybów 30 dag mieszanych grzybów: kurek, boczniaków, koźlarzy lub innych jadalnych, 2 szalotki, 2 dag grysiku, 4 dag masła lub margaryny, 2 dag wędzonego boczku, l litr rosołu z cielęciny, 1 gałązka tymianku, szczypta zmielonego kminku, szczypta przyprawy czosnkowej, szczypta startej gaiki muszkatołowej, 1 kieliszek wódki 1 Grzyby oczyścić i dokładnie umyć pod bieżącą wodą. Duże grzyby pokroić na mniejsze kawałki. 2 Szalotki obrać. Boczek i szalotki pokroić w drobną kostkę. Roztopić na patelni 2 dag masła lub margaryny, wsypać grysik, dodać boczek i szalotki. Dusić aż do zeszklenia cebulek. 3 Dodać grzyby i przysmażyć. 4 Wlać rosół z cielęciny, włożyć gałązkę tymianku i dusić wszystko około 10 minut. Potem tymianek wyjąć i wyrzucić. Wyjąć także z rosołu kilka nie pokrojonych grzybów i odłożyć. Resztę grzybów zmiksować na papkę. 5 Przyprawić potrawę pikantnie kminkiem, czosnkiem, gałką muszkatołową i wódką. 6 Przybrać całymi grzybami. 266 kcal 1113 k, Zapiekanka z dyni i ziemniaków 20 dag dojrzałej dyni, 20 dag ziemniaków, 1 cebula, 20 dag śmietany, 5 dag śmietanki kremowej, 1/2 ząbka czosnku, sól, pieprz, trochę liści kopru włoskiego. 1 Miąższ dyni pokroić w cienkie paski. 2 Ziemniaki obrać i pokroić w cienkie plasterki. 34 JESIEŃ 3 Cebulę obrać, drobno posiekać i włożyć do natłuszczonej formy. 4 Na cebuli ułożyć paski dyni i plasterki ziemniaków. 5 Wymieszać śmietanę ze śmietanką, obranym i rozgniecionym ząbkiem czosnku, solą, pieprzem i posiekanym koprem włoskim. Wlać przyprawioną śmietanę do formy i zapiekać wszystko około 50 minut w piekarniku nagrzanym do 150°C. Jeśli po tym czasie zapiekanka nie będzie gotowa, należy nakryć formę folią i jeszcze zapiekać. 248 kcal 1037 kJ Comber zajęczy z winogronami 7 kg świeżych owoców dzikiej róży (głóg), 10 dag galaretki porzeczkowej, 1/10 litra czerwonego wina, sok z jednej cytryny, 1 łyżka miodu, 1 lub 2 combry zajęcze (zależnie od ich wielkości), sól, pieprz, 4 łyżki oliwy, 40 dag pokrojonej w cienkie paski słoniny, 50 dag winogron (białych i zielonych), 4 dag masła, 1 dag cukru, Uście winogron do przybrania. 1 Owoce głogu wydrążyć z pestek i zmiksować z galaretką porzeczkową, winem, sokiem z cytryny i miodem. 2 Ostrym nożem ściągnąć skórę z zająca, oddzielić część na comber, mięso posolić, posypać pieprzem i przysmażyć na gorącym oleju. 3 Combry obłożyć słoniną, owinąć folią i dusić 30 minut w piekarniku nagrzanym do 200°C. Po upieczeniu combrów słoninę usunąć. 4 Winogrona umyć, przepołowić, pestki wydrążyć. Stopić na patelni masło i cukier, poddusić w tym krótko winogrona. 5 Oddzielić mięso combrów od kości, krojąc ostrym nożem nieco ukośnie, pokroić w paski i ułożyć na liściach winogron razem z owocami. 6 Oblać sosem z głogu i pieczenia. Naleśniki z duszonymi śliwkami 9 dag pszenno-razowej mąki, 1 dag mąki gryczanej, 1 jajko, 2 łyżki śmietany, szczypta soli, 4 dag masła lub margaryny, otarta skórka z cytryny, 30 dag śliwek, 2 łyżki miodu, 1/2 łyżeczki cynomonu, kiełiszek armaniaku. 1 Przygotować ciasto z mąki pszennej i gryczanej, dodając jajko, śmietanę, sól, 1 dag miękkiego masła i otartą skórkę z cytryny. Po wyrobieniu odstawić na 30 minut. 2 Śliwki wypestkować, rozpuścić na patelni miód z cynamonem, wlać armaniak. Dusić krótko śliwki na małym ogniu. 3 Na reszcie masła usmażyć cienkie naleśniki, nałożyć na nie ciepłe śliwki. Do naleśników można podać bitą śmietanę z wanilią i pistacją. 1441 kcal 6022 kJ 298 kcal 1246 U 35 Kolorowe sałatki jesienne Sałatka z endywii z leśnymi owocami 8 dag mieszanki sześciu gatunków ziaren zboża, 1 główka endywii sałatkowej, 30 dag jeżyn, 10 dag borówek, 15 dag sera rokfor, 10 dag jogurtu lub kefiru, 2 łyżeczki miodu, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, sok z jednej cytryny, 1 łyżka oleju z włoskich orzechów, pieprz, imbir, 1 dag masła łub margaryny, 16 połówek łuskanych orzechów włoskich. 1 Mieszankę sześciu gatunków ziaren zboża namoczyć na 48 godzin w letniej wodzie. 2 Liście endywii oczyścić, umyć, dobrze osaczyć i „postrzępić" na nieduże kawałki. 3 Jeżyny i borówki przebrać i umyć. Kilkanaście jagód zachować w całości, resztę zmiksować z jogurtem lub kefirem, miodem, sosem sojowym, sokiem z cytryny i olejem z włoskich orzechów. Przyprawić pikantnie do smaku pieprzem i imbirem. 4 Ser rokfor podzielić na małe kawałki. 5 Napęczniałe ziarna zbóż po osaczeniu krótko podsmażyć na gorącym maśle lub margarynie. 6 Przygotowane składniki sałatki rozłożyć na czterech talerzach, przybrać połówkami włoskich orzechów, posypać uprażonym ziarnem i polać sosem. 468 kcal 1957 U Sałatka z grzybów 30 dag świeżych brązowych koźlarzy, 2 dag masła lub margaryny, sól, pieprz, 2 łyżki posiekanej pietruszki, 3 łyżki posiekanej rzeżuchy, 1 łyżka________ posiekanego szczawiu, 20 dag szynki lub wędzonego schabu, szczypta cukru, 2 łyżki octu cytrynowego, 2 łyżki japońskiego sosu sojowego, 4 łyżki oleju z ostu (ostropestu). 1 Grzyby oczyścić, umyć, pokroić w plasterki, poddusić na gorącym maśle lub margarynie, nieco osolić, obficie posypać pieprzem i ostudzić. 2 Pietruszkę, rzeżuchę i szczaw wymieszać z grzybami. Kilka listków rzeżuchy zostawić do przybrania. 3 Szynkę lub schab pokroić w paski i razem z grzybami ułożyć w 4 małych salaterkach. 4 Przygotować sos z cukru, octu, oleju i sosu sojowego. Dobrze wszystko wymieszać i polać sałatkę. 5 Przybrać listkami rzeżuchy. 314 kcal 1310 U JESIEŃ Sałatka z drobiu z orzeszkami ziemnymi 10 dag duszonego mięsa z drobiu, 6 mandarynek (lub mała puszka), 20 dag groszku (świeżego lub mrożonego), 2 plastry ananasa, 2 łyżeczki keczupu, 1/2 kubka kwaśnej śmietany, 2 łyżki koniaku, 3 łyżki japońskiego sosu sojowego, sok z jednej cytryny, 1 łyżeczka curry, 1 łyżeczka miodu, pieprz, pieprz turecki, szczypta imbiru, 2 łyżki orzeszków ziemnych. 1 Mięso z drobiu pokroić w paski. 2 Obrać mandarynki i podzielić na cząstki (mandarynki z puszki osaczyć). 3 Groszek krótko podgotować w niewielkiej ilości osolonej wody, odlać, opłukać zimną wodą i dobrze osaczyć. 4 Ananasy pokroić na małe kawałki. 5 Wymieszać keczup, śmietanę, koniak, sos sojowy i sok z cytryny, a następnie przyprawić sos pikantnie curry, miodem, pieprzem i pieprzem tureckim. 6 Składniki sałatki wymieszać w salaterce, polać sosem i zostawić, żeby się wszystko dobrze przemacero wało. 7 Przed podaniem posypać orzeszkami ziemnymi. 250 kcal 1045 kJ 37 ^tź/ZJ^S<& 'ĆZ*Z*ćł Przyprawić do sts\eiY.\\ pieprzem tureckim, obranymi i zmiażdżonymi ząbkami czosnku i sosem soiowym. 8 Usmażone filety dodać do potrawy \ dusić jeszcze około \G rrannt.^ytmeszać 7.«gotow