ks. Piotr Gąsior
Miłość bez lęku
Spotkania ze świętą Joanną Berettą Mollą
RAFAEL - Kraków 2004

Księdzu Krzysztofowi Nowakowi
wieloletniemu ojcu duchownemu
Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie
autor

Spis treści
Wstęp
Od autora
Wprowadzenie
1. Modlitwa
Wyznałam Mu miłość
2. Pismo święte
Mój program życia
3. Kierownictwo duchowe
Samotnemu biada
4. Eucharystia
Mały wieczernik
5. Wspólnota rodzinna
Dar z siebie
6. Praca nad soBą
Uśmiechnij się
7. Rozeznanie woli Bożej
Szczęście na ziemi
8. MiłOŚĆ NARZECZEŃSKA
Czystość staje się wolnością
9. MiłOŚĆ MAłżEŃSKA
Trwała aż po niebo
10. MiłOŚĆ RODZICIELSKA
Najpiękniejszy dzień naszego życia
11. Praca zawodowa
Bądźmy uczciwi
12. Apostolstwo
Miły zapach Chrystusa
13. Odpoczynek
Uwielbiać Boga pod błękitem nieba
14. Choroba
Miłość i ofiara72
15. Boża Opatrzność
Bóg się zatroszczy
Zakończenie
Modlitwy


Wstęp

Joanna Molla, której kanonizacja będzie mieć miejsce 16 maja 2004 r. Była 
dobrą żoną i matką. Zazwyczaj myślimy o jej heroicznym czynie, kiedy 
zachorowała, spodziewając się czwartego dziecka. Jej ofiara była owocem 
postawy w całym życiu, we wszystkich sprawach. Życie traktowała jako 
powołanie. "Nie można kochać bez cierpienia i cierpieć bez miłości" - tak 
rozumiała tajemnicę krzyża w swym życiu.
Księdzu Piotrowi Gąsiorowi należą się słowa wdzięczności za przygotowanie 
piętnastodniowych rozważań w oparciu o życie i zapiski błogosławionej 
Joanny. W poszczególnych refleksjach wydobył istotne rysy jej duchowości. Z 
tych rozważań może skorzystać każdy, ale w szczególności małżonkowie, 
rodzice i młodzi, którzy przygotowują się - w dalszej, czy bliższej 
perspektywie - do małżeństwa. Warto pracując, ucząc się czy odpoczywając - 
codziennie przez piętnaście dni sięgać do tych tekstów, aby przemyśleć swe 
życie i pogłębić spojrzenie na swoje powołanie. Opiece Matki Bożej polecam 
Autora i wszystkich, którzy sięgną po te rozważania.
bp Jan Szkodoń Kraków, 16 kwietnia 2004



Od autora

Koncepcja książki jest przejrzysta. Składa się na nią piętnaście spotkań - 
refleksji prowadzonych przez świętą Joannę Berettę Mollę. Pomysł zrodził 
się z przekonania, że skoro świętego nie da się "kalkować", to nic nie stoi 
na przeszkodzie, aby zaprosić go na spacer i postawić pytania o styl życia, 
jaki warto prowadzić, aby dojść do nieba.
W tym konkretnym przypadku staje obok nas piękna kobieta z ojczyzny świętej 
Katarzyny Sieneńskiej i ojca Pio, z którą rozmawiamy o podstawowych 
sprawach naszej religijności, miłości do Boga, męża i dzieci, pracy w 
służbie medycznej, zainteresowaniach, sposobie spędzania wolnego czasu, ale 
także o chorobie, śmierci i godzeniu się na wolę Bożą, która nie zawsze 
pokrywa się z naszymi własnymi planami.
Dlatego tak naprawdę książka ta ma dwóch autorów. Pierwszym jest właśnie 
Joanna. Z tego też względu wszystkie zdania, które są jej dosłownymi 
wypowiedziami, zostały wyróżnione w tekście kursywą. Pamiętajmy jednak, że 
nawet te myśli, które nie zostały w ten sposób podkreślone, są niemal w 
pełni odzwierciedleniem jej przekonań.
Rozmowy animowane przez Świętą można potraktować jako piętnastodniowe 
rekolekcje. Łatwo również poszczególne tematy spotkań pogrupować w kilka 
bloków tematycznych. Na przykład: od pierwszego do piątego,
szósty z siódmym, od ósmego do dziesiątego, jedenasty i dwunasty razem z 
trzynastym oraz czternasty z piętnastym. Twórcza inicjatywa należy do nas. 
Joanna na pewno nie będzie miała żadnych zastrzeżeń.
ks. Piotr Gąsior



Wprowadzenie

Cieszę się, że chcesz się ze mną spotkać. Cóż ja mam Ci do powiedzenia? Nie 
jestem typową nauczycielką czy katechetką. Nie zostałam też siostrą 
zakonną, ani misjonarką. Chcę dać świadectwo, porozmawiać z Tobą o tym, jak 
dobry Bóg prowadził mnie po ścieżkach życia małżeńskiego i rodzinnego. 
Czasami odwołam się zatem do konkretnych wydarzeń z mojej przeszłości. 
Wiem, że niektórzy już o mnie wiedzą z prasy, radia czy telewizji. Są i 
tacy, którzy czytali wypowiedzi mojego męża inżyniera Piotra Molli, jakich 
udzielił panu Elio Guerriero. Wiele osób jednak mnie nie zna. Nigdy zresztą 
nie zabiegałam o reklamę własnej osoby. Bo i po co? Nie chcę jednak, byśmy 
pozostali dla siebie ludźmi anonimowymi. I dlatego chciałabym na początku 
naszej relacji coś o sobie opowiedzieć, oczywiście w telegraficznym 
skrócie. Jeśli natomiast uważasz, że czytanie życiorysu jakiejś tam Włoszki 
jest dla Ciebie nudne, proponuję od razu przejść do pierwszej refleksji na 
temat modlitwy.
Przyszłam na świat w Magenta koło Mediolanu 4 października 1922 roku. 
Chrzest święty otrzymałam w tydzień po narodzinach, w kościele parafialnym 
pod wezwaniem świętego Marcina. Następnie moja rodzina przeprowadziła się 
do Mediolanu. Tam spędziłam pierwsze lata swego życia. W 1925 roku rodzina 
nasza przeniosła się do Bergamo. Do Pierwszej Komunii Świętej przystąpiłam 
4 kwietnia 1928 roku. Od tej pory codziennie rano, razem z mamą, 
uczestniczyłam we Mszy świętej. W 1928 roku rozpoczęłam naukę w szkole 
podstawowej. Nie byłam uczennicą bardzo błyskotliwą. Dopiero później 
zaczęłam się uczyć z większym zaangażowaniem. Sakrament bierzmowania 
przyjęłam w 1930 roku. W 1933 roku rozpoczęłam naukę w gimnazjum przy 
liceum publicznym Paolo Sarpi. W roku 1936 podczas egzaminów 
dopuszczających do czwartej klasy gimnazjum nie poradziłam sobie z językiem 
włoskim i łaciną. Poprawkę wrześniową zdałam z wcale niemałym trudem. W 
następnym roku rodzina przeniosła się do Genui.
Przełom w moim życiu nastąpił wiosną 1938 roku. Uczestniczyłam wówczas w 
rekolekcjach ojca Michele di Avedano SJ. Przyznaję, że były to wyjątkowe 
duchowe ćwiczenia. Także w szkole zaczęło iść lepiej. Natomiast gorzej było 
ze zdrowiem, więc rodzice postanowili pozostawić mnie na jakiś czas w domu. 
Nie narzekałam. Miałam czas na swoje hobby. Przede wszystkim miałam okazję 
włączyć się w spotkania Akcji Katolickiej, z którą związałam się na dłużej. 
Wielką łaską tamtych lat okazało się także spotkanie księdza Mario 
Righetti, którego zamiłowanie do modlitwy liturgicznej zachwyciło mnie i 
zaraziło na zawsze.
Maturę klasyczną zdałam w styczniu 1942 roku, już w trakcie drugiej wojny 
światowej. Był to dla nas bardzo trudny czas. Z powodu pogorszenia się 
stanu zdrowia tatusia i nieustannych bombardowań powróciliśmy do Bergamo. W 
kwietniu niespodziewanie umarła mamusia, a w październiku tatuś. 
Odpowiedzialność za dom przejął starszy brat Franciszek. Zamieszkaliśmy w 
Magenta, skąd miałam łatwy dojazd na uniwersytet w Mediolanie, gdzie 
zaczęłam studia medyczne. Zawsze chciałam pomagać tym, którzy cierpią. 30 
listopada 1949 roku uzyskałam upragniony dyplom. A już rok później 
otworzyłam gabinet w Mesero. Wkrótce zapisałam się na specjalizację z 
pediatrii. Ciągle marzyłam o wyjeździe do brata - ojca Alberta, który był 
misjonarzem w Brazylii. Z pomocą drugiego brata, inżyniera Franciszka, 
organizowaliśmy szpital w Grajau w regionie Maranhao. W tym celu zaczęłam 
się nawet uczyć portugalskiego. Wszystko jednak potoczyło się inaczej.
Przyznaję, przeżyłam okres niepewności, który trwał do końca 1954 roku. 
Wtedy to spotkałam inżyniera Piotra Mollę, który jako wicedyrektor 
zarządzał Staffą - zakładem produkującym zapałki i wyroby walcowane. 
Spotkaliśmy się z okazji Mszy świętej prymicyjnej ojca Lino Garavaglia. Po 
pierwszym spotkaniu przyszły następne i dość szybko zaczęliśmy rozmawiać o 
zaręczynach i małżeństwie. Już pod koniec lutego Piotr zaproponował mi 
ślub. Zaczęło się dla mnie nowe życie. Oficjalne zaręczyny wyznaczyliśmy na 
11 kwietnia 1955 roku. Data zawarcia małżeństwa została ustalona na 24 
września.
Uroczystościom ślubnym przewodniczył mój brat - ksiądz Józef. Potem 
wyjechaliśmy w podróż poślubną. Po powrocie zamieszkaliśmy w Ponte Nuovo na 
terenie małego budynku, który Staffa oddała do dyspozycji swojemu 
kierownikowi. Wiosną 1956 roku ucieszyłam się bardzo, bo odkryłam, że 
spodziewam się dziecka. Pierluigi urodził się 19 listopada 1956 roku. W 
1957 roku rozpoczęłam nowy okres stanu błogosławionego. Po kilku miesiącach 
przeniosłam się do wynajętego mieszkania w Courmayeur. Spędziłam tam całe 
lato z Gigetto (tak pieszczotliwie nazywaliśmy synka) i innymi bliskimi nam 
osobami. Piotr odwiedzał nas niemal każdego tygodnia. We wrześniu sytuacja 
uległa odwróceniu. Piotr z Gigetto pozostał w górach. Ja wróciłam do 
Magenta, aby podjąć praktykę lekarską. Drugie nasze dziecko - Mariolina 
przyszła na świat 11 grudnia 1957 roku.
Pod koniec wiosny 1959 roku Piotr musiał wyjechać do Ameryki, gdzie 
przebywał do 17 czerwca. Bardzo mi go wówczas brakowało. 15 czerwca z 
powodu bardzo silnych bólów odwieziono mnie do szpitala. Trochę 
spanikowałam, że mogę poronić nasze trzecie dziecko. Gdy Piotr się o tym 
dowiedział, natychmiast powrócił z delegacji. Laura szczęśliwie urodziła 
się 15 lipca 1959 roku. Były to wyjątkowo piękne chwile. To, co 
najtrudniejsze miało dopiero nadejść.
W drugim miesiącu ostatniego stanu błogosławionego na bocznej ścianie 
macicy rozwinął się włókniak, z powodu którego we wrześniu 1961 roku 
konieczny stał się pierwszy pobyt w szpitalu Monza. Na ówczesnym poziomie 
rozwoju medycyny można było wyeliminować wszelkie ryzyko, wykonując 
aborcję. Ja jednak o tym nie chciałam nawet myśleć. Jako mama i lekarz 
zawsze wspierałam życie, a nie uśmiercałam je. Doktor Vitali ograniczył się 
wyłącznie do usunięcia włókniaka i mogłam powrócić do domu.
Wiedziałam, że włókniak może znów zaatakować. Dlatego byłam z Piotrem i 
rodziną całkowicie szczera. Zobowiązałam ich, żeby w przypadku wyboru 
pomiędzy życiem moim a życiem poczętego dziecka, absolutne pierwszeństwo 
oddać dziecku. Nadszedł wreszcie dzień porodu. Był akurat Wielki Piątek. W 
następnym dniu miałam operację cesarskiego cięcia - urodziła się śliczna 
Gianna Emanuella. Niestety już w kilka godzin po operacji powróciły bóle... 
Ostatecznie poprosiłam o powrót do Ponte Nuovo. Chciałam być w domu, blisko 
swoich. W sobotę rano, 28 kwietnia 1962 roku... Mąż bardzo płakał... Laura 
nie rozumiała po co te wszystkie zapalone świeczniki...




1. Modlitwa

Wyznałam Mu miłość
Modlimy się tak jak rozumiemy swoją wiarę, a wiarę przeżywamy tak jak się 
modlimy. Jeśli traktujemy wiarę jako sumę przykrych obowiązków do 
spełnienia, modlitwa będzie dla nas prawdopodobnie kolejnym zajęciem, które 
trzeba zaliczyć. Natomiast prawdziwa modlitwa rozpoczyna się wówczas, gdy 
wejdziemy z Bogiem w relację przyjaźni. Jestem przyjaźni mojego Pana. 
Otwieram przed Nim duszę. Pragnę, aby do mnie mówił. Staram się słuchać 
Jego serca, a nie tylko przedstawiać własne myśli. Dbam o częstą modlitwę, 
ale nie tylko wtedy gdy potrzebuję jakiejś łaski.
Modlitwa to szukanie Boga. Prawdziwa modlitwa to: adoracja - uwielbienie 
dobroci i miłości Bożej; dziękczynienie - dostrzeżenie we wszystkim daru 
Pana Boga; prośba o odpuszczenie własnych grzechów;
szukanie łaski dla siebie i innych. Kto się nie modli, ten nie może żyć w 
łasce Bożej. Módlmy się, a uświęcimy się - uświęcimy się, a będziemy 
zbawieni!
Jeśli trwamy z kimś w przyjaźni, to na ten sposób bycia przy drugim 
człowieku nie potrzebujemy szczególnego, dodatkowego czasu. Podobnie jest z 
modlitwą. Trwa nieustannie - podczas obowiązków domowych, gdy idziemy do 
pracy, jesteśmy na studiach... Owszem, znajdujemy również minuty poświęcone 
tylko dla Pana Boga. Osobiście bardzo lubiłam chodzić na swoje medytacje na 
przykład do maleńkiego kościółka Matki Bożej Dobrej Rady. To właśnie Maryja 
nauczyła mnie naprawdę kochać Jezusa. Kiedy miałam 16 lat, wyznałam Mu 
swoją miłość: Wszystko dla Ciebie, mój Boże, moja największa miłości, kiedy 
coś czynię, cierpię i myślę. W każdym moim oddechu pragnę ofiarować Tobie 
moją duszę, poświęcić Ci moje serce i niech wzrasta we mnie ogień Twojej 
Boskiej Miłości...
Kochany Jezu, w pięknym Twoim sercu pragnę schronić się, a w moim sercu 
pragnę uczynić mieszkanie dla Ciebie i chcę żyć i umierać na zawsze nie 
opuszczając nigdy Ciebie. Będąc wdzięczna i wynagradzając moje przeszłe 
niewierności Tobie ofiaruję moje ubogie serce i wewnętrznie poświęcam je 
Tobie, mój Jezu, i pragnę z Twoją pomocą nigdy więcej nie grzeszyć.
Gdy zwracamy się do Jezusa, zawsze dostrzeżemy, iż On wskazuje na swoją 
Matkę, a modląc się do Maryi zawsze zostaniemy oddani Sercu Jezusowemu.
Na modlitwie przeżywanej jako wyraz miłości i przyjaźni doświadczymy 
otwarcia naszych serc również na inne osoby. Zarówno te, które nas otaczają 
bezpośrednio, jak i te, które żyją daleko. Trzeba także modlić się za te 
wszystkie dusze, które nie kochają Jezusa.
Tematyką naszych modlitw, czyli rozmów z Ukochanym, powinno być wszystko, 
co nas dotyczy, co przeżywamy, co planujemy. Jest to wyjątkowe 
doświadczenie. Ja uwielbiałam Jezusa za każdy dzień. Dziękowałam Mu za 
piękno przyrody. Wprowadziłam Go w wydarzenia związane z moim 
narzeczeństwem, ślubem, mężem, przyjściem na świat kolejnych dzieci oraz 
czasem ostatecznej próby w chorobie. Modliłam się, aby Jezus pomógł mi stać 
się małżonką godną mojego Piotra. Modliłam się do Pana Jezusa bardzo 
prosto: Panie, Ty, który znasz moje uczucia i moją dobrą wolę, zaradź i 
pomóż mi stać się dobrą żoną i matką, jaką Ty sam chcesz oraz jakiej 
pragnie również Piotr-.
Do modlitwy warto zaprosić również swojego narzeczonego, a później 
małżonka. Okazuje się, że właśnie ta duchowa przestrzeń łączy najmocniej. 
Naszą ulubioną modlitwą stał się różaniec święty. Byliśmy mu wierni zawsze, 
nawet w chwilach rozłąki, na przykład podczas wyjazdów Piotra w delegacje. 
Ponadto modliliśmy się w ciągu dnia przed wspólnymi posiłkami. Wieczorami 
zaś kończyliśmy nasz dzień wspólną modlitwą małżeńską przed snem. Nie 
będzie przesadą wyznanie, że zawsze polecałam męża Matce Bożej. Nazywałam 
Ją naszą Mamusią z Nieba.
Podstawową treścią naszych modlitw była prośba do Chrystusa, aby 
błogosławił naszej miłości małżeńskiej. Ja sama nigdy chyba nie podziękuję 
wystarczająco Panu Jezusowi, że dał mi towarzysza tak kochającego, dobrego, 
czułego jak mój Piotr. Okazuje się, że również on zanosił do Boga modlitwy 
o podobnej treści. Przekonały mnie o tym chociażby słowa zamieszczone w 
jednym z listów, które mi przesłał. Mój mąż napisał tak: Przed snem powiem 
Jezusowi, Matce Boskiej i naszemu aniołowi stróżowi: Błogosławcie Joannę i 
sprawcie, abym zawsze mógł ją czynić szczęśliwą. Błogosławcie dziecinę, 
której z taką miłością i niepokojem oczekujemy. Błogosławcie i strzeżcie 
Pierluigiego i Mariolinę, chrońcie ich przed wszelkim złem i chorobą.
Tak to prawda, nasza modlitwa towarzyszyła każdemu dziecku już od poczęcia, 
a nawet jeszcze wcześniej. Uważam, że każde małżeństwo winno modlić się za 
swoje dziecko, nawet gdy jeszcze się go fizycznie nie spodziewa. Naturalną 
jest również modlitwa przy porodzie. Z wdzięcznością zwróćmy się ku Bogu. 
Dziękujmy Mu za to, że powierza nam dziecko, tak wielki skarb. Przeżywajmy 
również chwile, kiedy modlimy się o cierpliwość w chorobach naszych dzieci. 
Kochałam różaniec i odmawiałam go raz dziennie w intencji zdrowia 
Pierluigiego. Nie da się zapomnieć także tych szczęśliwych momentów, kiedy 
modliliśmy się wraz z dziećmi na spacerach czy podczas wyjazdów. Często 
wstępowałam z nimi do kaplic i kościółków. Już na samym początku, gdy 
jeszcze nie umiały mówić, pokazałam jak mają trzymać złożone rączki, a 
potem przesyłać całuski dla Pana Jezusa i Jego Mamy. A kiedy tylko zaczęły 
mówić, nauczyłam je "Ave Maria" i "Wieczny odpoczynek...". Odkąd potrafiły 
już rysować, modlitwą stawała się też zabawa w namalowanie anioła stróża. 
Bardzo przypadły im do gustu miniinscenizacje religijne.
Siła modlitwy dziecięcej jest wyjątkowa. Dzieci przecież mają czyste serca. 
Są bezinteresowne, więc Pan Jezus nie może nie wysłuchać tych naszych 
aniołków. Warto zatem włączać dzieci w modlitwę rodzinną w intencjach 
związanych z prowadzeniem domu, pracą rodziców, a nawet różnymi troskami. 
Oczywiście na tyle, na ile dziecko potrafi to zrozumieć. Nie zapominajmy o 
prośbie Chrystusa: Dopuśćcie dzieci i nie przeszkadzajcie im przyjść do 
Mnie. Również one mają prawo doświadczać Jego miłości.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Przemienienie Chrystusa na górze Tabor.

2. Pismo święte

Mój program życia
Naturalnym pokarmem dla rozwoju życia duchowego jest Słowo Boże zawarte w 
Piśmie Świętym. Słowo Boże nie jest wyłącznie do przeczytania. Ono jest do 
"zjedzenia", czyli asymilacji myśli Boga w swoim sercu. Warto też znać jak 
najwięcej fragmentów z Księgi Życia na pamięć. Spotkanie z Biblią ustrzeże 
nas przed pułapką tak zwanej modlitwy pozornej, czyli rozmawiania na 
modlitwie z samym sobą. Jestem przekonana, że życie nasze powinno zostać 
ustawione według Ewangelii.
Ważne były dla mnie różne teksty biblijne. Podzielę się treścią kilku z 
nich. Bliski jest mi tekst o weselu w Kanie Galilejskiej. Na tym przyjęciu 
był Jezus i była Jego Matka. Razem
z Piotrem chcieliśmy zaprosić tych Dwoje do naszego związku. Zaproponowałam 
mu w narzeczeństwie odprawienie triduum, bo wiedziałam, że Madonna połączy 
nasze modlitwy i pragnienia, a ponieważ jedność to siła, więc Jezus nie 
będzie mógł nas nie wysłuchać i nie wspomóc.
Szczególnie cennym Słowem, które stało się niejako moim programem życia, 
jest fragment Księgi Przysłów: "Niewiastę dzielną któż znajdzie? Serce 
małżonka jej ufa, na zyskach mu nie zbywa; nie czyni mu źle, ale dobrze 
przez wszystkie jego dni życia. O len się stara i wełnę, pracuje starannie 
rękami..." i tak dalej. Odwoływałam się do tego tekstu przygotowując siebie 
do życia małżeńskiego, a później słowa te były mi inspiracją w relacji 
małżeńskiej.
Wyjątkowa okazała się dla mnie również nauka świętego Jana, który napisał: 
"Kobieta, gdy rodzi, doznaje smutku, bo przyszła jej godzina. Gdy jednak 
urodzi dziecię, już nie pamięta
o bólu z powodu radości, że się człowiek narodził na świat". Tak 
rzeczywiście było w moim przypadku. Każdy poród to dar niewypowiedzianej 
radości, że jest na ziemi nowy człowiek.
Ponadto rozważałam często zdanie Jezusa: "Nikt nie ma większej miłości od 
tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich". Początkowo nie 
wiedziałam jeszcze, że słowa te zdołam tak dosłownie zrealizować oddając 
życie za dziecko, które miało prawo się urodzić.
To właśnie dzięki mądrości Psalmów 127 i 128, a szczególnie dwóm ich 
fragmentom: Jeżeli Pan domu nie zbuduje, na
próżno się trudzą ci, którzy go wznoszą. Oto synowie są darem Pana, a owoc 
łona nagrodą" oraz "Małżonka twoja jak płodny szczep winny we wnętrzu 
twojego domu. Synowie twoi jak sadzonki oliwki dokoła twojego stołu. Oto 
takie błogosławieństwo dla męża, który boi się Pana", nigdy nie traktowałam 
dzieci jak kłody na drodze do tak zwanej samorealizacji. Podobnie myślał 
mój mąż. Jestem przekonana, że kto poddaje się natchnieniu Słowa Bożego, 
będzie bronić życia i nie ulegnie mentalności antykoncepcyjnej.
Biblia dała mi również wsparcie w mojej służbie zawodowej. Nieraz, pracując 
z ludźmi chorymi, przypominałam sobie tekst: "Byłem chory, a odwiedziliście 
Mnie". Uważam, że wielka to tajemnica- człowiek-jest ciałem, ale jest także 
duszą nieśmiertelną. Jezus mówi: Kto odwiedza chorego, pomaga Mnie. Służbę 
bliźnim niechaj inspirują również słowa: "Niech nie wie lewa twoja ręka, co 
czyni prawa"16. Nie będziemy wówczas oczekiwać na ciągłą wdzięczność, 
zauważenie, a tym bardziej niezasłużoną premię czy prezent.
W czasie medytacji nad słowami: Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał 
moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i będziemy u 
niego przebywać" zrozumiałam, że kiedy dusza trwa w łasce Bożej, dzieli tym 
samym z Bogiem jedną rzecz -przybytek Boży. Nie jest to zamieszkanie 
przejściowe, ale zadomowienie trwałe, gdzie Chrystus pozostanie dopóty, 
dopóki Go nie usuniemy przez grzech.
Wielu z nas szuka szczęścia tam, gdzie go znaleźć nie może. Dzięki Księdze 
Koheleta wiem, że sekretem szczęścia jest życie każdą chwilą i dziękowanie
Panu Jezusowi za wszystko, co w swej dobroci zsyła nam dzień po dniu. 
Wszystko ma swój czas i jest wyznaczona godzina na wszystkie sprawy pod 
niebem. Jest czas rodzenia i czas umierania, czas płaczu i czas śmiechu, 
czas zawodzenia i czas pląsów, czas pieszczot cielesnych i czas 
wstrzymywania się od nich, czas milczenia i czas mówienia.
Cóż przyjdzie pracującemu z trudu, jaki sobie zadaje? Przyjrzałam się 
pracy, jaką Bóg obarczył ludzi, by się nią trudzili. Uczynił wszystko 
pięknie w swoim czasie, dał im nawet wyobrażenie o dziejach świata, tak 
jednak, że nie pojmie człowiek dzieł, jakich Bóg dokonuje od początku aż do 
końca. Poznałam, że dla niego nic lepszego, jak cieszyć się i o to dbać, by 
szczęścia zaznać w swym życiu. Bo też, że człowiek je i pije, i cieszy się 
szczęściem przy całym swym trudzie- to wszystko dar Boży. Poznałam, że 
wszystko, co czyni Bóg, na wieki będzie trwało: do tego nic dodać nie można 
ani od tego coś odjąć. Powiedziałam sobie: Zarówno sprawiedliwego jak i 
bezbożnego będzie sądził Bóg; na każdą bowiem sprawę i na każdy czyn jest 
czas wyznaczony. Dlatego w górę serca i bądźmy szczęśliwi!.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Zesłanie Ducha Świętego.


3. Kierownictwo duchowe

Samotnemu biada
Oprócz modlitwy i Pisma Świętego bardzo ważne miejsce w życiu duchowym 
zajmuje kierownictwo duchowe. Ze wspomnianej Księgi Koheleta dowiedziałam 
się, że człowiek nie powinien być w pracy nad sobą sam. "Samotnemu biada 
gdy upadnie, a nie ma drugiego, który by go podniósł".
Przyznaję, że Pan Bóg postawił koło mnie wspaniałych ludzi. Spotkałam 
bowiem na swojej drodze świątobliwych kapłanów, spowiedników i kierowników 
duchowych. Był nim choćby ksiądz prałat Righetti, z zamiłowania liturgista. 
Wyczulił mnie on na świadomy udział w liturgii sakramentów świętych. 
Ponadto bardzo wielką przysługę wyświadczył mi ksiądz Enrico Ceriani. 
Towarzyszył mi w tamtych chwilach, gdy wahałam się co do wyboru swojej 
drogi życiowej. Po zakończeniu drugiej wojny światowej kierowniczką duchową 
z łaski Bożej stała się dla mnie siostra zakonna Marianna Meregalli ze 
Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek.
Ja sama również pełniłam funkcję formatorki w Akcji Katolickiej. Tym 
bardziej zawsze pamiętałam, że nie można formować innych bez własnej 
formacji. Stały spowiednik czy kierownik duchowy to wielka łaska, którą 
trzeba wymodlić.
Podstawową cechą, z jaką należy traktować swojego ojca duchowego jest 
posłuszeństwo jego kierownictwu, nawet stawiającemu wymagania. Ważna jest 
dyskrecja. Nie zapominajmy, iż spowiednik również ma do niej prawo. Ponadto 
nie należy się wynosić nad innych, którzy nie mają w swoim życiu duchowym 
dostępu do takiego kapłana. Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się 
będzie.
Czego możemy się spodziewać po kierownictwie duchowym? Na początku ma ono 
niewątpliwie bardzo duży wpływ na nasze życie wewnętrzne. Na dalszych 
etapach kierownictwo z reguły przyjmuje formę o wiele bardziej dyskretną. 
Zawsze powinniśmy liczyć na błogosławieństwo kapłańskie. Nie bójmy się o 
nie prosić.
Kierownik duchowy może spełnić ważną rolę między innymi w czasie, kiedy 
jego duchowy syn lub córka stoi przed decyzją wyboru swojego powołania. 
Wspomniany ksiądz Enrico Ceriani dał mi niegdyś taką radę: Jeśli kapitalne 
dziewczęta nie będą wychodziły za mąż, a będą to czynić tylko te z ptasimi 
móżdżkami, to pytam, jakie będziemy mieć rodziny? Odpraw nowennę, zastanów 
się i podejmij jasną decyzję.
Jak więc widzimy, kierownik duchowy to nie osoba, która odbiera nam wolną 
wolę i odpowiedzialność za podejmowane decyzje. To raczej ktoś, kto zna 
nasze dobre strony, ale też słabości i może podsunąć konkretne działania po 
to, abyśmy rozpoznali Bożą wolę. Choć czasami słowa kierownika duchowego 
mogą wydawać się zbyt jednoznaczne, to nie należy się obrażać czy wręcz z 
tego powodu szukać kogoś innego. Zawsze przecież chodzi o miejsce Chrystusa 
w naszym życiu, czyli w grę wchodzi nasze dobro - obecne i przede wszystkim 
wieczne.
Doskonalmy w sobie miłosierdzie, wzmacniając w naszej duszy łaskę. 
Spowiadajmy się nie tylko z pragnieniem, ażeby uzyskać przebaczenie 
grzechów. Przystępujemy do sakramentu przebaczenia również po to, aby 
otworzyć się na nową łaskę. To łaska uświęcająca uczyni nas świętymi, czyli 
sprawiedliwymi.
Dobrym zwyczajem przy praktykowaniu kierownictwa duchowego jest także 
prowadzenie duchowego zeszytu. Ja również taki miałam. Moje Modlitwy i 
notatki nie były jednak rodzajem pamiętnika. Chodziło raczej
o to, aby zapiski były świadectwem o prawdziwym stanie mojej duszy, 
postępach w życiu duchowym. Dobrze jest notować w zeszycie duchowym również 
łaski i Boże dary, których doznaliśmy. Z perspektywy czasu będziemy mogli 
zobaczyć, jak jesteśmy przez Boga prowadzeni i nieustannie obdarowywani. 
Zrodzi się wówczas w naszym sercu chrześcijańska wdzięczność. A 
chrześcijanin winien być przecież wdzięczny. W moim zeszycie duchowym 
znalazły się również zalecenia innych kapłanów, na przykład 
rekolekcjonistów.
Wszystko to, podkreślam raz jeszcze, winno być zachowywane w wielkiej 
dyskrecji. Swoich zapisków duchowych nie pokazujemy innym. Lepiej, aby w 
przyszłości zdziwiono się, że coś takiego prowadziliśmy, niż nas 
gloryfikowano lub niesłusznie oceniano. Pamiętajmy: o tym, jacy jesteśmy i 
tak wie najlepiej Pan Bóg.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicami różańca świętego:
Biczowanie i Cierniem ukoronowanie Pana Jezusa.


4. Eucharystia

Mały wieczernik
Eucharystia to innymi słowy wdzięczność. Dlatego Msza święta traktowana w 
tym duchu dość szybko przestaje być jakimś przykrym obowiązkiem, natomiast 
staje się prawdziwym spotkaniem z Tym, od którego mam wszystko, który mnie 
z miłości stworzył, za mnie umarł i zmartwychwstał.
Pierwszy raz w pełni uczestniczyłam w sakramencie Eucharystii, przyjęłam 
Pierwszą Komunię Świętą, gdy miałam 5 lat i 6 miesięcy. Od tej pory 
stopniowo coraz głębiej odkrywałam tajemnicę Mszy świętej. Tej praktyki nie 
da się niczym innym zastąpić. Zaczęłam więc uczestniczyć w Eucharystii nie 
tylko świątecznej, ale i codziennej. Nawet wyjeżdżając na wakacje, nie 
opuszczałam porannej Mszy świętej. Czasami były to spotkania wyjątkowe. 
Dzieliłam się atmosferą tych Mszy z moim mężem. Pragnęłam bowiem, aby 
Chrystus Eucharystyczny był pośród nas. Chciałam, aby uwierzył, że nigdy 
jeszcze nie przeżywałam tak Mszy świętej i komunii jak w tamtych dniach. 
Kościółek był wyjątkowo piękny i spokojny. Czasami wręcz pusty. Kapłan nie 
miał nawet jednego ministranta. Czułam, że Pan Jezus jest wówczas cały dla 
mnie i dla mojego Piotra.
Stopniowo odkryłam, na czym polega chodzenie w obecności Chrystusa 
przyjętego w Komunii świętej. Jezus przecież nie przestawał być we mnie 
obecny po wyjściu z kościoła. Nieraz ponownie szłam do świątyni na krótkie 
nawiedzenie Najświętszego Sakramentu. Takim przeżywaniem Eucharystii 
chciałam zarazić swoich najbliższych oraz tych, którym służyłam.
Do swoich podopiecznych, dziewcząt z Akcji Katolickiej mówiłam, aby jeśli 
nie codziennie, to przynajmniej raz w tygodniu przyjmowały Komunię świętą. 
Będę wam to powtarzać wiele i wiele razy.
Aspirantki, żyjcie Jezusem, a więc przyjmujcie często Komunię świętą. 
Chciałabym, aby codziennie na zmianę, przynajmniej jedna z was przyjmowała 
Jezusa Eucharystycznego. Co więcej, ułożyliśmy taką listę, na której 
znalazły się nawet dwie osoby na dzień. Poza tym zachęcałam je do 
odwiedzania Jezusa w Najświętszym Sakramencie.
Gdy przyjmujemy Komunię świętą, dopóki istnieją postaci, dopóty jesteśmy w 
ten sposób zjednoczeni fizycznie z Jezusem Chrystusem i możemy powiedzieć 
za świętym Pawłem: Już nie ja żyję, lecz żyje we mnie Chrystus". Jezus w 
chwili zniknięcia postaci znika fizycznie, ale pozostaje w nas mistycznie 
przez cały dzień. A zatem nasze serce jest żywym wieczernikiem i 
monstrancją, przez kryształ której świat powinien widzieć Chrystusa.
Jestem przekonana, że jeśli będziemy bogaci w łaskę, to możemy ją rozsiewać 
wokół nas. Bo kto nie ma, ten nie może dawać. Jeśli będziemy o tym naprawdę 
przeświadczeni, o ileż lepiej będziemy się zachowywać
podczas całego dnia! Dusza moja musi być zawsze w stanie łaski, to znaczy, 
iż musi być świątynią, żywym tabernakulum. Muszę mieć w swoim wnętrzu życie 
Boże, ażeby móc dzielić się nim z duszami, które mnie otaczają. Myślmy 
często, że dzięki łasce Bożej, z Jezusem w sercu, jesteśmy alter Christus. 
Niewątpliwie dzięki temu unikniemy nie tylko grzechów, ale również 
zaniesiemy wszędzie radość, miły zapach Chrystusa®.
Z takim przekonaniem zwróciłam się również do swojego narzeczonego. Już na 
początku naszej drogi miłości, to znaczy w chwili zaręczyn, zaproponowałam 
mu częste przyjmowanie Komunii świętej. On
przystał na to i w ten sposób zjednoczenie eucharystyczne poprzedziło nasz 
ślub i przeżycie zjednoczenia małżeńskiego. Myślę, że mój narzeczony 
rozumiał, dlaczego od tej pory zabierałam go ze sobą na każdą. Mszę świętą. 
Chciałam, aby był ze mną wszędzie, więc dlaczego nie na Eucharystii. To 
samo czyniliśmy w małżeństwie. Z reguły były to godziny poranne. Podczas 
składania darów ofiarnych przedstawiałam Panu Bogu razem ze swoimi troskami 
również pracę mojego męża, jego radości i zmartwienia. Wiem, że warto także 
iść czasami na Mszę świętą zamówioną wprost w intencji współmałżonka.
Eucharystyczna pobożność pomaga również w budowaniu rodziny. My 
traktowaliśmy swój dom jak wieczernik. Napisałam niegdyś do Piotra: Z 
pomocą i błogosławieństwem Bożym uczynimy wszystko, ażeby nasza nowa 
rodzina mogła się stać małym wieczernikiem, gdzie Jezus zakróluje ponad 
każdym naszym uczuciem, pragnieniem i działaniem. To bardzo ważne,
albowiem nic tak nie scala rodziny jak wspólny udział w Eucharystii. 
Rodzice wraz z dziećmi. Owszem, może się zdarzyć, że nie będziemy w stanie 
chodzić do kościoła codziennie, na przykład z powodu obowiązków rodzinnych. 
Nie należy wówczas stawiać wszystkiego na ostrzu noża. Msza święta nie może 
się stać praktyką dewocyjną. Sama pamiętam jak niegdyś w mojej parafii 
zostały zmienione godziny odprawiania Mszy świętych, a ja jako żona i matka 
musiałam zdecydować, że nie będę codziennie uczęszczać do kościoła. Nie 
była to decyzja łatwa, ale nie chciałam pozostawiać męża samego z 
maleństwami. Wydawało mi się, że tak należało wówczas uczynić.
Eucharystia rodzi się z wdzięczności. Nie zapominajmy jednak, że 
Eucharystia rodzi się również z bólu i cierpienia. Chodzi przecież o mękę 
Pana Jezusa na krzyżu ponawianą w sposób bezkrwawy na ołtarzach całego 
świata. Stąd właśnie nigdzie indziej, tak jak w Eucharystii nie znajdziemy 
siły do znoszenia krzyża naszych cierpień i chorób. Dlatego zawsze, w miarę 
naszych możliwości, przystępujmy do Komunii świętej, gdy jesteśmy chorzy.
Niewypowiedzianym darem jest również Komunia święta, tak zwany wiatyk na 
ostatnią drogę z tego świata do wieczności. Dzięki Bogu, że ja sama 
doznałam tej łaski. Pragnęłam przyjąć Chrystusa Eucharystycznego, dotknąć 
Go przynajmniej wargami, w chwilach, kiedy praktycznie nie mogłam już 
przełknąć Najświętszych Postaci. Wiem także, że mój mąż, moja rodzina, byli 
wtedy przy mnie. Uczestniczyli przecież wówczas we Mszy świętej, modląc się 
w mojej intencji.

Propozycja modlitewnej refleksji nad tajemnicą różańca świętego: 
Ustanowienie Eucharystii. 


5. Wspólnota rodzinna

Dar z siebie
Rodzina to pierwsza i podstawowa wspólnota, w jakiej jesteśmy kształtowani. 
Rzec można, że rodzina jest jednym z najważniejszych czynników formacji 
człowieka od chwili urodzenia, a nawet jeszcze w łonie matki. Atmosfera 
domu rodzinnego, relacje w nim panujące, ideały przyświecające rodzicom i 
najbliższym, wpływają na nas nawet wówczas, gdy nie jesteśmy tego do końca 
świadomi. My przesiąkamy tym, czym żyje się w naszej rodzinie. Warto zatem 
rozpoznać te wszystkie wartości, jakie zostały nam ofiarowane. Na pewno 
zdołamy wówczas uniknąć jakże niebezpiecznej tendencji traktowania swoich 
rodziców jako wrogów własnej wolności. Możemy również mieć nadzieję, że nie 
popadniemy w tak zwany konflikt pokoleń.
Dla mnie rodzice jawią się jako dwoje kochających się ludzi. Ich miłość 
była dla nas po prostu oczywista. Dowiedzieliśmy się
między innymi, że rodzice zawarli między sobą i Panem Bogiem swoiste 
przymierze, iż będą prosić, aby mogli odejść z tego świata jednocześnie. 
Tak też się stało. Zmarli w tym samym roku. Od nich nauczyłam się, na czym 
polega, tak mało dziś popularna cnota czci okazywanej sobie na co dzień. 
Kiedy patrzyłam na rodziców, widziałam przykład dawania siebie drugiej 
osobie i wzajemnego służenia sobie w drobiazgach. Zrozumiałam czym jest 
ofiara podejmowana z miłości i jaki jest jej sens.
Rodzice wprowadzili w nasz dom atmosferę pogody ducha i radości. Bardzo 
mile wspominam wspólne kolacje przedłużające się w czas spontanicznych 
rozmów o tym, co było naszym codziennym doświadczeniem.
Nauczyli nas również być zadowolonymi z tego, co się posiada. Nieznane mi 
było, na moje szczęście, uczucie zazdrości czy jakiejś pretensjonalności. W 
kwestii pieniędzy otrzymaliśmy wzór
życia oszczędnego i bez wyimaginowanych ambicji. Czułam się rozumiana i 
byłam zawsze dowartościowana. W chwilach trudnych rodzice umieli znaleźć 
roztropny sposób wpływania na moje postępowanie. Było tak na przykład w 
latach, gdy nie radziłam sobie w nauce. Pamiętam ich postanowienie, że będę 
w czasie wakacji uczyła się do poprawkowego egzaminu z języka włoskiego i 
łaciny. Nigdy nie wyczuwałam, aby chcieli realizować swoje własne plany. 
Nigdy też nie zmuszali nas do podejmowania decyzji niezgodnych z sumieniem.
Patrząc wstecz myślę, że taki styl życia oraz tę prawdziwie franciszkańską 
radość wynieśli nie tylko ze swoich domów. Oni to wypracowali przez wspólne 
zaangażowanie w zgłębianie duchowości Trzeciego Zakonu świętego Biedaczyny 
z Asyżu. Dzięki rodzicom zaraziłam się praktyką modlitwy. Normalną sprawą 
był codzienny wspólny różaniec. To oni również wprowadzili mnie w świat 
kultury. Uczyłam się grać na pianinie, malowałam, wyszywałam.
Nade wszystko dziękuję rodzicom za dar braci
i sióstr. Ponieważ nie byłam najstarsza, przyznaję, że chyba nawet mnie 
trochę wszyscy rozpieszczali. Wśród rodzeństwa bardzo bliską więź miałam z 
Amalią, która przygotowała mnie między innymi do Pierwszej Komunii Świętej. 
Do dziś jestem przekonana, że warto mieć liczne rodzeństwo. Jako kobieta 
bardzo cenię sobie relacje z braćmi, ale wiem jak bardzo potrzebna jest 
siostra.
Sposób, w jaki patrzę na nasz dom rodzinny, podziela również mój brat - 
ksiądz Józef. Pozwolę sobie na przytoczenie jego słów, pod którymi gotowa 
jestem podpisać się obydwiema rękami: Mamusia Maria była naprawdę "kobietą 
silną", o której mówi Pismo Święte. Swój dzień zaczynała wcześnie, o piątej 
rano, kiedy to tatuś wstawał, aby się udać na pierwszą Mszę świętą i zacząć 
swój dzień pracy przed Panem Jezusem i w Jego imię. Szedł sam. Mamusia 
zostawała w domu, by przygotować śniadanie i posiłek południowy, który 
pakowała mu do małej walizeczki.
Kiedy tatuś udawał się do pracy w Mediolanie, mamusia wchodziła do naszych 
pokoików i budziła nas, głaszcząc delikatnie nasze buzie. Wiedzieliśmy, że 
za chwilę będzie chciała wyjść na Mszę świętą, więc szybko się ubieraliśmy 
szczęśliwi, że będziemy mogli klęknąć obok niej, przygotowując się na 
przyjęcie Jezusa w Komunii świętej i wspólne dziękczynienie. Jakież cudowne 
były słowa, które nam sugerowała, aby je mówić Jezusowi! Następnie 
wracaliśmy do domu na śniadanie, a po nim - w drogę do szkoły.
Mamusia, uporządkowawszy dom i nasze łóżka, siadywała w swoim
fotelu, obok stawiała wielki kosz wypełniony bielizną wymagającą zszycia, 
połatania oraz skarpetami do zacerowania. Nigdy nie narzekała. Była stale 
uśmiechnięta i nie wyglądała w ogóle na zmęczoną. Przy wszystkich 
obowiązkach, jakie miała, znajdowała czas na chwile medytacji nad słowami 
książeczki pewnego franciszkanina pt. "Dar z siebie". Pewnego dnia, gdy 
książeczka ta wpadła mi w ręce i zacząłem ją czytać, wydawało misie, że 
zrozumiałem, jak bardzo mamusia ją przemedytowała i wprowadziła w życie jej 
słowa.
A tatuś? Mężczyzna niewiele mówiący, a jeśli już, to słowa jego były owocem 
refleksji i mądrości. Nie mam wątpliwości co do jego zaufania i czci wobec 
mamusi. Był człowiekiem uczciwym, któremu można było zawierzyć z 
zamkniętymi oczyma. Do domu powracał z Mediolanu wieczorem, a my, we dwójkę 
lub trójkę, szliśmy mu na spotkanie na stację, gdzie docierała naziemna 
kolej linowa z CittadAlta. Nieśliśmy jego walizeczkę i widzieliśmy, jak w 
gwarze naszych rozmów znikały z jego oblicza ślady zmęczenia. Wystarczało 
mu otworzyć drzwi domu, spotkać się z uśmiechem mamusi i radosnym 
przyjęciem wszystkich jego pociech, aby na powrót odzyskał całą pogodę 
ducha. Była to godzina kolacji i wszystko było już przygotowane. Po 
krótkiej modlitwie siadaliśmy z radością do tego długiego biesiadowania. 
Jak cudownie jest być w tak licznej gromadzie wokół swoich rodziców!
Rodzice lubili posłuchać, każdego po trochu, jak było w szkole, a kiedy 
wychodziła na jaw jakaś psota, pojawiało się na ich twarzach strapienie, 
które bez zbędnych słów dawało nam do zrozumienia, że to nie może się 
więcej powtórzyć. Po zakończeniu kolacji tatuś zapalał cygaro, a nasza 
starsza siostra Amalia, zdolna pianistka, dawała nam przyjemność słuchania 
najpiękniejszych utworów Chopina, Bacha i Beethovena. Następnie przychodził 
czas na kolejny ważny moment naszego rodzinnego życia. Chodzi o odmawianie 
różańca. Tatuś na stojąco, przed obrazem Matki Bożej, a obok niego starsze 
dzieci. Natomiast my, młodsi, obok mamy, która pomagała nam odpowiadać aż 
do chwili, dopóki nie zasnęliśmy wsparci o swoje kolanka.
Takie właśnie było moje środowisko rodzinne. Zawsze pozostało dla mnie 
oparciem i punktem odniesienia.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Znalezienie Pana Jezusa w świątyni.


6. Praca nad soBą

Uśmiechnij się...
Prawdziwym sukcesem procesu formacyjnego rodziców jest to, że ich 
dorastające dziecko świadomie podejmuje pracę nad sobą, czyli dalsze 
samowychowanie. Nie trzymając już za rękę mamy czy taty, osobiście oddaje 
się w opiekę Chrystusa.
Dla mnie czas świadomej formacji własnej rozpoczął się po przeżytym 
kryzysie, który miał związek z kłopotami w szkole. Przyznaję, że mniej 
więcej do piętnastego roku życia ulegałam nieco wadzie lenistwa. Na 
szczęście dane mi było bardzo głęboko przeżyć dni skupienia prowadzone 
przez ojca Avedano. To właśnie podczas tych rekolekcji podjęłam następujące 
zobowiązanie: Czynię święte postanowienie, aby robić wszystko dla Jezusa. 
Każdą moją czynność, każdą moją przykrość ofiarowywać Jezusowi. 
Postanawiam, że aby służyć Bogu, nie chcę więcej pójść do kina, jeśli 
wpierw nie będę wiedziała czy film nadaje się do oglądania, czy jest 
skromny, nie gorszący. Postanawiam, że wolę raczej umrzeć niż popełnić 
grzech śmiertelny. Chcę wystrzegać się grzechu śmiertelnego jak jadowitego 
węża i powtarzam raz jeszcze: tysiąc razy wolę umrzeć niż obrazić Pana 
Boga. Chcę prosić Pana Boga, aby mi pomógł nie dostać się do piekła, a więc 
unikać tego wszystkiego, co może zaszkodzić mojej duszy. W ten oto sposób
przyrzekłam, w obliczu Boga, dokonywać świadomych wyborów. Złożyłam świętą 
obietnicę: czynić wszystko dla Jezusa. Prosiłam mojego Pana, aby mi dał 
zrozumieć swe wielkie miłosierdzie.
Złożenie przed Bogiem takiego zobowiązania, czyli zrobienie osobistego aktu 
ofiarowania Chrystusowi, nie oznacza jeszcze, że od tej chwili będziemy 
wolni od wszystkich swoich słabości czy wad. A zatem potrzebny jest 
konkretny program pracy nad sobą. W moim przypadku z pomocą przyszedł mi 
program Akcji Katolickiej, który można streścić w trzech słowach: modlitwa, 
działanie i ofiarność.
Doszłam do przekonania, że powinniśmy się modlić z wiarą, nadzieją i 
miłością. Ponadto z pokorą, pobożnością i czcią... Nawet praca może być 
modlitwą. Modlitwę rano i wieczorem czyńcie dokładnie, nie w łóżku, lecz na 
kolanach i w skupieniu. Msza święta - praktyką niezastąpioną i nie dającą 
się niczym zrekompensować. Komunia święta jak najczęściej. Maksymalna 
wolność: uzyska ją każdy, kto odnajdzie ją w sobie; kto zrozumie, gdzie 
tkwi jej sekret. Medytacja: przynajmniej dziesięć minut. Nawiedzanie 
Najświętszego Sakramentu. Różaniec święty: bez pomocy Maryi nie dojdzie się 
do raju.
Praca nad sobą to nie sprawa ograniczona wyłącznie do lat młodzieńczych. 
Jestem przeświadczona o konieczności stałego rozwoju duchowego. Z tego też 
względu już przed ślubem prosiłam narzeczonego, aby zawsze zwracał mi uwagę 
i upominał, jeśli zobaczy we mnie coś, co nie jest właściwe. Byłam świadoma 
swoich wad.
Jedną z nich była choćby pewna tendencja do melancholii. Dlatego też 
cieszyłam się, jeśli ktoś określał mnie jako osobę zawsze uśmiechniętą. 
Sama jednak wiem, ile mnie to na początku kosztowało. Napisałam sobie nawet 
taki hymn o uśmiechu:
Uśmiechnij się do Boga, od którego otrzymujesz wszelkie dobro.
Uśmiechnij się do Boga Ojca poprzez coraz doskonalsze modlitwy w Duchu 
Świętym.
Uśmiechnij się do Jezusa, zbliż się do Niego poprzez Mszę świętą, Komunię i 
adorację.
Uśmiechnij się do tego, kto zastępuje Chrystusa - papieża; do tego, kto 
uosabia Boga - spowiednika, nawet jeśli nakazuje ci bezkompromisowe cięcia.
Uśmiechnij się do świętej Dziewicy, wzoru, do którego winniśmy porównywać 
nasze życie tak, aby każdy, kto na nas popatrzy, mógł zostać zainspirowany 
świętymi myślami.
Uśmiechnij się do Anioła Stróża, ponieważ został ci dany przez Boga, aby 
cię doprowadzić do raju.
Uśmiechnij się do rodziców, braci i sióstr, ponieważ powinniśmy być 
flakonikami radości również wtedy, gdy nakładają na nas obowiązki, których 
nie akceptuje nasza pycha.
Uśmiechaj się zawsze, przebaczając zniewagi.
Uśmiechaj się w Stowarzyszeniu, odrzucając wszelką krytykę i szemranie.
Uśmiechnij się do wszystkich, których Pan Jezus stawia przy tobie w ciągu 
dnia.
Świat szuka radości, lecz nie znajduje jej, gdyż pozostaje daleko od Boga.
My, rozumiejąc, że radość pochodzi od Jezusa, niesiemy radość z Jezusem w 
sercu. On będzie siłą, która nam pomoże.
W pracy nad sobą mogą też występować okresy szczególnych prób, na przykład 
z powodu osobistych przeżyć czy konkretnych obiektywnych sytuacji. Dla mnie 
czas taki przyszedł po śmierci rodziców. Powtarzałam sobie wówczas, że nie 
można zawracać z raz obranej drogi. Dlatego starałam się kontynuować własną 
formację wewnętrzną. Nie zaniedbałam również nauki.
Myślę, że wielką rolę odgrywają ideały, które nam przyświecają. Moje 
sięgały dalej niż tylko do granicy tegoż życia. Znaczącą pomocą w pracy nad 
sobą są także osoby święte i dobre towarzystwo. Dla przykładu, ja 
zachwycałam się postawą świętej Marii Goretti, która mówiła, że życie jest 
piękne, kiedy poświęcone jest wielkim ideałom i że aby móc osiągnąć ten 
wielki ideał, potrzeba umieć oddać życie'. Dużo zawdzięczam też swojej 
koleżance Pierinie. Choć była ode mnie o dziewięć lat młodsza, to jednak 
jej sposób myślenia i nasze wspólne plany bardzo mi pomagały. Wyobraźcie 
sobie, że zamierzałyśmy nawet wyjść za mąż w tym samym dniu. Doceniam 
zwłaszcza jej naturalną pogodę ducha i spontaniczną radość.
Na zakończenie dodajmy, że praca nad sobą nie może się skupić jedynie na 
sferze duchowej człowieka. Ważne jest również to, jakie umiejętności i 
cechy posiadamy w praktyce życia codziennego. Z tego też względu zależało 
mi, aby nauczyć się przynajmniej tych podstawowych rzeczy, które kobiecie, 
żonie i matce są przydatne, to znaczy gotowania, szycia, cerowania, 
pieczenia ciasta. Nie ociągałam się również z kursem prawa jazdy. Myślę, iż 
nie zostawałam w tyle co do aktualnych trendów mody światowej. I dbałam 
oczywiście o swój wygląd, choćby poprzez stosowanie delikatnego makijażu. 
Zawsze tak, aby podkreślić, a nie zafałszować swą kobiecą godność.

Propozycja modlitewnej refleksji nad tajemnicą różańca świętego: Chrzest 
Pana Jezusa w Jordanie.


7. Rozeznanie woli Bożej

Szczęście na ziemi
Bardzo istotnym elementem w pracy nad sobą jest poznanie swojego powołania 
i rozeznawanie woli Bożej w ogóle. Podstawowym powołaniem człowieka jest 
powołanie do świętości. Świętość tę realizujemy w konkretnym życiu, a życie 
ma sens o tyle, o ile żyjemy w prawdzie, wolności dzieci Bożych i czynimy 
dobro. Wszystkie rzeczy mają swój szczególny cel, wszystkie rzeczy są 
posłuszne jednemu prawu, wszystko rozwija się ku z góry ustalonemu celowi. 
Także dla każdego z nas Bóg wytyczył drogę, powołanie i podarował oprócz 
życia fizycznego życie łaski. Przychodzi dzień, kiedy zauważamy, że wokół 
nas są inne stworzenia i gdy zauważamy to poza sobą, nowe stworzenie 
rozwija się w nas. Jest święty i tragiczny moment przejścia z dzieciństwa 
do młodości. Stawiamy przed sobą problem naszej przyszłości. Nie musimy go 
rozwiązywać w wieku piętnastu lat, ale jest dobrze ukierunkować całe życie 
ku tej drodze, na którą Bóg nas wzywa. Od podążania za naszym powołaniem 
zależy nasze szczęście na ziemi i wieczność.
Nie bójmy się stawiać sobie pytań o to, co możemy w życiu robić, czego Bóg 
od nas oczekuje, jak możemy służyć lepiej tym, którzy żyją obok nas. Nie 
wolno być bezmyślnym ani bezkrytycznie naśladować innych lub co gorsza 
spełniać życzenia innych osób. Mówię o tym, albowiem jestem świadoma, że w 
pewnym sensie i mnie samej mogło to grozić. Byłam bowiem pod wielkim, 
aczkolwiek pozytywnym wpływem zarówno swojego brata misjonarza z Brazylii, 
jak i swoich najbliższych, którzy wybrali pracę w służbie medycznej. Jak 
zatem rozeznać swoje
powołanie? Podsuwam trzy sposoby:
- pierwszy - prosić w modlitwie o odpowiedź Boga,
- drugi - pytać swego kierownika duchowego,
- trzeci - zadawać pytanie samemu sobie, będąc świadomym własnych 
skłonności.
W moim przypadku, w intencji wyboru swojego powołania udałam się osobiście 
z pielgrzymką do Matki Bożej w Lourdes. Nie wstydziłam się również prosić o 
modlitwę w tej intencji innych ludzi. Szczerze rozmawiałam o swoich planach 
misyjnych z kierownikiem duchowym. A kiedy o radę poprosiłam także znanego 
mi księdza biskupa Bernareggi, otrzymałam mniej więcej taką odpowiedź: Na 
tyle, na ile moje doświadczenie kapłańskie i biskupie nauczyło mnie, to 
wiem, że kiedy Pan wzywa jakąś duszę do pełnienia dzieła misyjnego, oprócz 
wielkiej wiary i szczególnej duchowości, obdarza ją także siłą fizyczną, 
która pomoże znieść trudności i sytuacje, jakich tutaj nie jesteśmy w 
stanie sobie nawet wyobrazić. A ponieważ ty, Joanno, nie
masz tego daru, to właśnie dlatego myślę, że ta droga nie jest tą, na którą 
Pan Jezus cię wzywa. I faktycznie, obserwując siebie, zrozumiałam, że 
podobnie jak moja mama z wielką trudnością znoszę
dużą wilgotność i wysoką temperaturę, a więc podstawowe cechy klimatu 
tropikalnego.
Uczciwe zastanowienie się nad własną drogą życia przekonuje nas, że 
powołanie jest darem Bożym, czyli pochodzi od Boga. Jeśli jest darem Bożym, 
to powinniśmy się troszczyć, by rozpoznać wolę Bożą. Musimy wkroczyć na tę 
drogę, jeśli Bóg chce, nigdy nie wyważając drzwi, lecz kiedy Bóg chce i w 
sposób, w jaki Bóg zechce.
Nie chcę mówić, że ta zmiana moich planów była dla mnie rzeczą łatwą. Czas 
niepewności trwał blisko dwa lata. Ciągle pytałam Boga o to, czego ode mnie 
wymaga. Wiem jednak, że nie wolno nam wówczas ulec swoistej pokusie wyborów 
na własną rękę. Wiem, że wszystkie drogi Pana są piękne, byle tylko 
prowadziły do takiego celu: zbawić naszą duszę i doprowadzić wiele innych 
dusz do nieba, aby oddać chwałę Bogu.
Zrozumiałam także, że każde powołanie jest powołaniem do macierzyństwa 
fizycznego, duchowego i moralnego. Bóg złożył w nas instynkt życia. Kapłan 
jest ojcem, siostry zakonne są matkami, matkami dusz. Dlatego biada tym 
młodym ludziom, którzy nie przyjmują powołania do rodzicielstwa. Każdy musi 
przygotować się do własnego powołania, przygotować się, aby być dawcą życia 
przez poświęcenie jakiego wymaga formacja intelektualna; wiedzieć czym jest 
małżeństwo, sacramentum magnum; poznać inne drogi; kształtować i poznawać 
własny charakter.
Tak więc Bóg krok po kroku przygotowywał mnie do podjęcia powołania 
małżeńskiego. Za radą spowiednika odprawiłam triduum i kiedy podjęłam już 
ostateczną decyzję, w moim sercu pojawił się znak pogodnego pokoju. Jak się 
dowiedziałam, podobne doświadczenie przeżywał również mój narzeczony.
W swoim dzienniku zanotował sobie, że czuł pogodny pokój, który upewnił go 
co do mojej osoby. Obydwoje zrozumieliśmy również, iż światło na drogę 
naszego powołania przyszło przez wstawiennictwo Matki Najświętszej, która 
jest przecież najwspanialszym wzorem życia zgodnego z wolą Bożą.
Rozeznawanie woli Boga nie może zakończyć się w chwili odkrycia swojego 
powołania. Wola Boża jest nam objawiana stopniowo, jakby etapami. Taka 
bowiem jest pedagogika Boga Ojca. W poznawaniu woli Bożej zawsze jest 
miejsce na zaufanie, o czym sama przekonałam się wiele, wiele razy.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie.


8. MiłOŚĆ NARZECZEŃSKA

Czystość staje się wolnością
Kocham Cię! Jak to łatwo powiedzieć. Myślę, że być powołanym do życia 
rodzinnego, nie znaczy wcale zaręczyć się w wieku lat czternastu. To byłoby 
raczej sygnałem alarmowym, że coś jest nie tak. Do życia w rodzinie musicie 
przygotowywać się już od teraz - tłumaczyłam dziewczętom z Akcji 
Katolickiej. Nie można wchodzić na tę drogę, jeśli nie umie się kochać. A 
kochać to znaczy pragnąć pracować nad sobą samą i pragnąć formacji osoby 
kochanej, przezwyciężać własny egoizm oraz dawać się w darze.
Podstawową zasadą miłości narzeczeńskiej jest czystość, która ma kierować 
właściwym i dozwolonym korzystaniem z przyjemności zmysłowych. Nasze ciało 
jest święte. Nasze ciało jest narzędziem połączonym z duszą dla czynienia 
dobra. Czystość jest cnotą wynikającą z innych cnót, które prowadzą do 
zachowania czystości. Jak zachowywać czystość? Otoczyć nasze ciało 
ogrodzeniem poświęcenia. Czystość staje się piękna. Czystość staje się 
wolnością .Miłość czysta wprowadza nas do nieba.
Z czystości okresu narzeczeństwa zrodzi się czystość małżeńska. Jezus 
zakróluje nad każdym naszym uczuciem, pragnieniem i działaniem, bo to 
właśnie On uczy nas prawdziwej miłości. Każda prawdziwa miłość jest 
odblaskiem miłości Boga. Miłość jest najpiękniejszym doświadczeniem, jakim 
Pan Bóg obdarzył dusze ludzi. I On, poprzez swoje prawo i łaskę, wytycza 
granice umiarkowania. Dlatego błędem byłoby usuwać z miłości narzeczeńskiej 
Jezusa. Bóg nie może stać wtedy na uboczu. Albowiem jeśli Pan Bóg stawia na 
naszej drodze kochającą osobę, to jest to Jego łaska. Pomyśl sam, Piotrze- 
pisałam do swojego narzeczonego - Pan Jezus uczynił nam tak wielką łaskę. 
Jakże wdzięczni powinniśmy Mu być zawsze®.
Bardzo istotnym momentem okresu narzeczeństwa są zaręczyny. Nasze miały 
miejsce 11 września 1955 roku. Czas tak zwanego oficjalnego narzeczeństwa 
dobrze jest rozpocząć przed Bogiem. My uczyniliśmy to poprzez Mszę świętą i 
Komunię w klasztorze Sióstr Kanoniczek. Przyznaję, że nasza radość bycia ze 
sobą stała się jeszcze obfitsza. Mój Piotr wspomina nawet o swoistym 
żywiole radości. Stan tej cudownej euforii nie przeszkodził nam jednakże w 
dalszym przygotowywaniu się do ślubu. Rozmawialiśmy o wszystkim. Jeszcze 
raz potwierdziłam swoje pragnienie, że chcę uczynić mojego przyszłego męża 
szczęśliwym i być dla niego taka, jakiej pragnie: dobra, wyrozumiała, 
gotowa do poświęceń, którego będzie wymagało nasze życie. Świadomość, że 
przyjdą różne kłopoty, wzbudzała w nas odpowiedzialność za siebie i nasze 
plany.
Wśród wielu spraw, najważniejszą była dla mnie troska o stworzenie 
prawdziwie chrześcijańskiej rodziny. Muszę Ci od razu wyznać - napisałam 
Piotrowi - że jestem kobietą bardzo łaknącą uczucia. Spotkałam Ciebie
i pragnę oddać Ci siebie w całkowitym darze, aby stworzyć prawdziwie 
chrześcijańską rodzinę®. Dom i dzieci nie były dla nas tematem tabu. 
Piotrze, pomyśl o naszym gniazdku rozgrzanym naszymi uczuciami i 
rozpromienionym przez nasze cudowne dzieciaczki, które Pan Jezus nam ześle. 
To prawda, że będziemy również doświadczać rozmaitych trudności, lecz jeśli 
zawsze będziemy szukać dobra, tak jak to czynimy dotychczas, z Bożą pomocą 
na pewno im wspólnie podołamy.
Choć nie mieszkaliśmy blisko siebie, już wówczas starałam się dać 
świadectwo troski o swojego narzeczonego. Z radością przyjmowałam każde 
odwiedziny, każde spotkanie, ale starałam się nie myśleć tylko o sobie. 
Prosiłam go, aby powiedział mi, jaka powinnam być, co powinnam uczynić, 
żeby był szczęśliwy. Bardzo ufałam Panu Jezusowi i byłam pewna, że On 
pomoże mi być godną narzeczoną. Po spotkaniach nieraz stawiałam sobie 
pytanie, czy aby nie byłam zbyt zachłanna, chcąc aby narzeczony był ze mną 
jak najdłużej. Przecież pracował tak wiele i potrzebny mu był odpoczynek. 
Zależało mi na szczerości, więc pisałam mu wprost: Kiedy jesteś zmęczony, 
nie udawaj przede mną i bez ceregieli powiedz mi, żebym wcześniej puściła 
Cię do domu. Czy mnie rozumiesz?Jesteś utrudzony z powodu pracy, więc nie 
chcę, żebym jeszcze ja była dla Ciebie powodem znużenia.
To właśnie w okresie narzeczeństwa warto uczyć się wzajemnie upominać. Nie 
jest to przecież czas rywalizacji o przyszłe wpływy, jak to nieraz sugerują 
reklamy czy płytkie dowcipy. Narzeczony potraktowany jako dar od Boga może 
nam pomóc w pracy nad sobą. Dzięki takiej postawie zrodzi się w nas 
poczucie wartości i bezpieczeństwa przy drugiej osobie. Będziemy mogli 
wówczas rozmawiać o swoich troskach, a nawet lękach. W moim przypadku 
przeżywałam przez pewien czas dyskomfort po tym, co usłyszałam od mamy 
Piotra, czyli przyszłej teściowej. Martwiłam się, czy mnie zaakceptuje. I 
właśnie dzięki szczeremu dialogowi mogłam uspokoić swoje serce i myśli.
Miłość narzeczeńska wyraża się także poprzez wdzięczność. Nie chodzi 
jedynie o wielkie przysługi czy prezenty. Bądźmy wdzięczni za każde 
spotkanie, za najmniejszy drobiazg, otrzymaną fotografię, napisany list, no 
i oczywiście pierścionek zaręczynowy. Wszystkie te gesty miłości traktujmy 
jako dar otrzymany darmo. Nie wolno pozwolić, aby w naszą relację wkradła 
się pokusa czegoś za coś. Osobiście dbałam o to bardzo, aby na przykład nie 
stawiać Piotrowi warunku, że musi odpisać na każdy mój list. On i tak 
pisał, ale ufam, iż nie był pod presją moich oczekiwań.
O tym, jak długo trwa okres narzeczeństwa, każdy decyduje indywidualnie. 
Nie powinien chyba jednak trwać zbyt długo. My czekaliśmy na ślub z wielkim 
utęsknieniem. Czułam, że mój Piotr jest przy mnie wszędzie. Tak było w 
tamtych dniach i tak już pozostało na zawsze. Myślałam o nim od samego 
rana, idąc na Mszę świętą, wypełniając swoje obowiązki i kładąc się spać. 
Jedność duchowa przekonywała mnie, że jesteśmy już przygotowani do 
sakramentu małżeństwa, który traktowałam jako Sakrament Miłości.
Tuż przed ślubem odprawiliśmy razem (choć fizycznie osobno) tak zwane 
triduum. W dniach 21, 22, 23 września chodziliśmy na Mszę świętą i 
przyjmowaliśmy Komunię świętą w dwóch różnych świątyniach. Obydwie były 
poświęcone Matce Najświętszej, dlatego miałam przekonanie, że i Madonna 
połączy nasze modlitwy i pragnienia, a ponieważ jedność to siła, więc Jezus 
nie będzie mógł nas nie wysłuchać i nie wspomóc. To bardzo ważne, aby 
narzeczemi na wzór pary młodej z Kany Galilejskiej zapraszali do siebie 
Maryję.
Czas przygotowania do uroczystości ślubnych to również chwile związane z 
zakupami, przymiarkami, planami dotyczącymi urządzenia mieszkania i wyboru 
mebli. Nie dajmy się jednak temu wszystkiemu zwariować. Sprawy materialne 
nie mogą przysłonić przygotowania duchowego.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Objawienie Jezusa w Kanie Galilejskiej.


9. MiłOŚĆ MAłżEŃSKA

Trwała aż po niebo
Sakrament miłości zawarliśmy 25 września 1955 roku. Wiemy, że miłość jaką 
sobie wyznaliśmy przed ołtarzem w obecności mojego brata, księdza Józefa, 
winna być całkowita, pełna, kompletna, zgodna z prawem Boga i trwała aż po 
niebo. Przez miłość jednoczymy się ze współmałżonkiem, ale przez miłość 
jednoczymy się też z samym Bogiem. Miłość jest korzeniem wszystkich cnót 
moralnych, ponieważ doprowadza nas do ich osiągnięcia. Jak? Kiedy się kocha 
jakąś osobę, powtarza się wobec niej akty, które się jej podobają, które 
sprawiają jej radość. W ten sam sposób miłość popycha duszę do powtarzania 
czynów, które podobają się Bogu (akty umartwienia, poświęcenia, unikania 
zła.
Mój mąż jest ode mnie starszy o dziesięć lat. Jednak wiek metrykalny nie 
jest najważniejszy. Zresztą u Boga, który jest miłością, czas liczy się 
inaczej. Prawdziwa miłość to taka miłość, która nie trwa jeden dzień, lecz 
zawsze. A dwoje małżonków, którzy się kochają, kiedy pójdą do raju, 
zorientują się, iż czas, w którym się kochali, był krótki i będą się 
radować na myśl, że przed nimi cała wieczność, aby mogli wzajemną miłość 
kontynuować".
W naszym przypadku wspólną drogę miłości, aż po niebo, rozpoczęliśmy od 
podróży poślubnej. Myślę, że to dobry zwyczaj. Mogliśmy ochłonąć po 
przeżyciach związanych z uroczystościami, być ze sobą dwadzieścia cztery 
godziny na dobę i znów rozmawiać, poznając siebie
jeszcze bardziej. Gdy po powrocie podjęliśmy swoje codzienne obowiązki, 
zrozumiałam jak ważne jest uczestniczenie w sprawach zawodowych 
współmałżonka. Uczestnictwo nie oznacza nachalności, lecz nade wszystko 
polega na docenieniu trudu pracy drugiej osoby. Trzeba umieć ją 
dowartościować oraz dbać, aby współmałżonek nie zapominał o koniecznym 
wypoczynku. Czasami, a zwłaszcza w chwilach kryzysów zawodowych, potrzebna 
będzie umiejętność milczenia, czyli cichego towarzyszenia. Taki welon 
uspokojenia jest ważniejszy niźli zabójcze pobudzanie ambicji zawodowych.
Już od początku małżeństwa trzeba również nauczyć się uzgadniać swoje 
decyzje, dotyczące na przykład odwiedzin znajomych, wyjazdów na wczasy, a 
nawet prezentów składanych w imieniu całej rodziny. Nie jesteśmy przecież 
nadal panną i kawalerem, lecz małżonkami.
Jeśli miłość małżeńska rozwija się prawidłowo, na pewno nie potwierdzimy 
fałszywych przekonań, że wierność to nuda. Ażeby do tego nie doszło, trzeba 
zadbać o następujące, wręcz elementarne sprawy. Po pierwsze: gesty i słowa, 
którymi obdarzaliśmy się w okresie narzeczeńskim winny nabrać jeszcze 
większej intensywności. Ja sama często dawałam odczuć Piotrowi, że myślę o 
nim z wielkim i nieustającym uczuciem, dzień i noc. I choć wiedział, że go 
bardzo kocham, powtarzałam mu to często. Nie trzeba się wstydzić mówić o 
swojej tęsknocie. Współmałżonek ma prawo do mojej czułości. Powinien 
wiedzieć, że jest się do niego przywiązanym. Ja nie umiałabym już bez 
Piotra żyć i on o tym wiedział.
W wyrażaniu swoich uczuć nie należy chyba - takie przynajmniej było nasze 
zdanie - posuwać się do słów czy zdrobnień, których współmałżonek nie 
akceptuje. Jako kobieta nie mogę również zapominać o swoim wyglądzie. Mam 
na myśli sposób uczesania, ubranie, ale przede wszystkim uśmiech dla 
swojego męża. Dla-czegóż ktoś inny ma mnie w tym zastępować? Nadal bardzo 
ważne jest dawanie sobie znaków, że pamiętamy i chcemy wspólnie obchodzić 
choćby rocznicę ślubu.
Naturalny rozwój miłości ustrzeże nas także od czegoś w rodzaju izolacji, 
czyli egoizmu we dwoje. Kochajmy zatem również swoją najbliższą rodzinę. 
Nie zamykajmy się. Przede wszystkim pamiętajmy o rodzicach współmałżonka. 
Troska o nich jest przecież też wyrazem miłości do męża czy żony. Zwracając 
się do teściów, używajmy słów "mamo", "tato". Zadbajmy o dobre relacje z 
rodzeństwem współmałżonka. To wszystko wprowadza pokój i na pewno jeszcze 
bardziej wzmacnia wzajemną miłość.
Przychodzą w życiu również takie wydarzenia, które mogą miłość małżeńską 
wystawić na nieprzewidywalną próbę. Bywa, że czasami kobieta jakby 
"zapomina" o mężu po urodzeniu dziecka. Dlatego chcę bardzo uwrażliwić na 
ten okres. Poza tym troskę o miłość trzeba szczególnie podjąć w chwilach 
rozstania. W naszym przypadku chodziło o delegacje zawodowe Piotra. Owszem, 
czasami udawało się wyjechać razem. Z reguły jednak pozostawały listy, 
które zachowaliśmy z wielką pieczołowitością. Korespondencja ta nie była 
tylko zwykłą relacją o tym, czym się zajmowaliśmy. Przede wszystkim 
staraliśmy się wyrażać sobie swoje myśli i uczucia. Do tego posłużyły nam 
również nagrywane kasety magnetofonowe.
Na koniec jeszcze jedno. Miłość małżeńska wyraża się również przez 
prozaiczne obowiązki, jakie mamy każdego dnia. Kierujmy się zasadą, że 
lepiej służyć, niż być obsługiwanym. Dlatego uważam, że zadbany dom to 
także wyraz miłości do współmałżonka.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicami różańca świętego
Wniebowzięcie i Ukoronowanie Najświętszej Maryi
Panny na Królową nieba i ziemi.


10. MiłOŚĆ RODZICIELSKA

Najpiękniejszy dzień naszego życia
Może to kogoś zdziwi, gdy powiem, że miłość do dzieci rodzi się w sercu 
zanim jeszcze dziecko się pocznie. Matką i ojcem trzeba się stać wcześniej 
w sposób duchowy. Macierzyństwo czy ojcostwo psychiczne winno poprzedzać 
rodzicielstwo biologiczne. Osobiście myślałam o naszych dzieciach zanim 
jeszcze wyszłam za mąż. Nawet podczas wybierania materiału na sukienkę 
ślubną starałam się wybrać tak piękny, ażeby później móc go przerobić na 
ornat, jaki ubierze na Mszę prymicyjną któryś z moich synów. Takie były 
moje marzenia. Bardzo ważne jest to, iż jesteśmy otwarci na dziecko. Trzeba 
się modlić, aby Bóg podarował nam dar życia drugiego człowieka. Albowiem o 
tym, jak niebezpieczna jest antykoncepcja praktyczna, a nawet tylko 
psychiczna przekonało się już tak wiele małżeństw.
Jeśli to możliwe, warto mieć wiele dzieci. To one przecież są wezwane, aby 
odnowiły oblicze ziemi i były gwarancją, że świat nie jest przeznaczony do 
skostnienia czy jakiejś starości. Liczna rodzina to również wielkie 
szczęście dla samych dzieci, które nie popadną w tak zwany syndrom 
jedynaka. Podstawowym motywem, dla którego chcieliśmy wraz z mężem urodzić 
więcej niż tylko jedno dziecko, była miłość. Kochaliśmy siebie, kochaliśmy 
życie i dlatego pragnęliśmy, aby również inni ludzie mogli je otrzymać. Bóg 
wpisał w nas instynkt życia. Narodziny dziecka to nic innego jak łaska, 
której Pan Jezus udziela małżonkom, a oni, odpowiadając na miłość Bogą, 
stają się współpracownikami Stwórcy w akcie stworzenia. W ten sposób 
ofiarowują Panu Bogu dzieci, ażeby Go kochały i służyły Mu.
Moje rodzicielstwo, a zwłaszcza każdy okres stanu błogosławionego 
uświadamiał mi, że być matką to po prostu być składaną ofiarą. Każde 
powołanie jest powołaniem do macierzyństwa fizycznego, duchowego i 
moralnego, a przygotowanie się do niego oznacza przygotowanie się do bycia 
dawcą życia i dlatego jestem przekonana, że jeśli w walce o nasze powołanie 
musielibyśmy umrzeć, to byłby to najpiękniejszy dzień naszego życia. Nie 
przypuszczałam, że słowa te dane mi będzie zrealizować już wkrótce.
Kiedy dzieci są zdrowe, wszyscy je podziwiają. Gdy ja wychodziłam z moimi 
na dwór, ludzie zatrzymywali się, aby z zachwytem popatrzeć na nasze 
pociechy. Owszem, pojawiała się we mnie radość i duma, ale zaraz wszystko 
oddawałam w dziękczynieniu Panu Jezusowi. Nie zapomnijmy, że dziecko ma 
wartość samo w sobie i jest bezcenne nawet wówczas, gdy jest chore. Dzieci 
to przecież nie maskotki do pokazywania w towarzystwie.
Przyznaję, że byłam w naszych dzieciach niemal zakochana. Wyjątkową 
bliskość przeżywałam choćby w chwilach karmienia piersią. Zawsze jednak 
uważałam, że dzieci mają prawo czuć miłość obydwojga rodziców. Stąd nie 
chciałam ich do siebie przywiązywać. Zależało mi, aby taką samą bliskość 
czuły od swojego taty i aby on o nich wszystko wiedział. Trzeba dać 
dzieciom przykład, aby wiedziały, że rodzice się kochają, a one są w tę 
miłość włączone.
Jakże wielką sztuką jest owo wzbudzanie miłości u naszych skarbów. Najpierw 
miłości do Pana Boga, potem współmałżonka i wreszcie wzajemnej miłości do 
brata i siostry. Prócz tego w grę wchodzą takie cechy prospołeczne jak: 
solidarność, radość z cudzego dobra, współczucie i im podobne. Jak to 
najlepiej wypielęgnować? Wiadomo, że nie samymi słowami. Dziecko powinno 
odczuwać, że jest kochane, że Bóg nad nim czuwa, że w ramionach rodziców 
jest bezpieczne i że nie musi rywalizować o miłość ze swoim rodzeństwem. 
Dobrze jest dać szansę swoim dzieciom na kontakt z innymi dziećmi. My 
uczyniliśmy to przez włączenie naszych pociech do grupy maluchów Akcji 
Katolickiej.
A tak w ogóle, to cała moja koncepcja wychowywania dzieci opierała się na 
zasadzie przekonywania poprzez przykład. Słowa pouczają, ale przykład 
pociąga. Ja nie rozumiem, jak mama mogłaby upokorzyć własne dziecko. Musimy 
starać się wychować dzieci poprzez przykład, a nade wszystko, już od 
najmłodszych lat, uczyć je widzieć we wszystkim dar Boga i mieć szacunek 
wobec tego daru. A zatem rolą rodziców jest wdrażanie dzieciom cech 
wdzięczności i pamięci o innych. Z reguły nie ma z tym większych problemów, 
albowiem dzieci są spontaniczne. Moje na ten przykład bardzo się cieszyły, 
gdy dostawały pozwolenie na wyrażenie swoich uczuć przez pisanie gryzmołków 
w listach do Piotra i podpisywanie ich własnym imieniem.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicami różańca świętego:
Narodzenie Pana Jezusa i Ofiarowanie w świątyni.


11. Praca zawodowa

Bądźmy uczciwi
Podejmując jakąkolwiek pracę, wybierając zawód, szukając miejsca 
zatrudnienia, trzeba postawić sobie pytanie: Jaka jest moja motywacja? I 
choć wiadomo, iż trzeba pracować, aby utrzymać rodzinę, to jednak strona 
finansowa nie powinna być jedynym kryterium wyboru zawodu. Uświadomiłam 
sobie, że wszyscy na świecie pracujemy, służąc w jakiś sposób człowiekowi. 
Dlatego też wspaniałą motywacją jest według mnie pragnienie służenia innym 
ludziom, a w nich Panu Jezusowi.
Wśród wielu profesji jest służba lekarza, która - tak myślę - lepiej od 
innych pozwala służyć człowiekowi choremu na ciele, a niejednokrotnie 
przecież również na duchu. Ten zawód - powołanie opiera się na wyjątkowych 
relacjach z ludźmi chorymi i oczywiście z ich rodzinami. Zwróćmy uwagę na 
misję kapłańską - tak jak kapłan może dotykać Jezusa - tak my dotykamy
Jezusa w ciałach naszych chorych- biednych, młodych, starych, dzieci. Ażeby 
Jezus mógł się ukazać pomiędzy nami, niechaj znajdzie wielu
lekarzy, którzy ofiarują Mu samych siebie. On jakby chciał powiedzieć: 
"Kiedy spełnicie powołanie waszej profesji, będziecie cieszyć się życiem 
Boga, ponieważ byłem chory i Mnie wyleczyliście'.
Zanim podejmiemy się konkretnego zajęcia, bardzo ważny jest czas naszego 
przygotowania. Mając już pewne doświadczenie, nie unikajmy dalszych okazji 
do tego, aby się dokształcać. W moim przypadku ucząc się i specjalizując w 
dziedzinie pediatrii oraz chirurgii, zawsze chciałam kontynuować pracę 
lekarza ogólnego. Zastanawiając się nad pięknem swojego zawodu, który 
traktowałam jako powołanie, doszłam do wniosku, iż przedmiotem naszej 
wiedzy i pracy jest człowiek, który ukazuje nam samego siebie, oczekuje od 
nas potwierdzenia pełni egzystencji i mówi: Pomóż.
Niestety, w dzisiejszych czasach powierzchowność zaistniała również w 
naszej profesji. Leczymy ciało, łecz bardzo często czynimy to bez 
kompetencji. Dlatego:
1. Dobrze czyńmy to, co należne z naszej strony. Solidnie studiuj na twoim 
kierunku. Niestety, istnieje dziś nastawienie na pieniądz.
2. Bądźmy uczciwi. Bądźmy lekarzami godnymi wiary.
3. Praktykujmy wrażliwą troskę, pamiętając że to są nasi bracia, którzy są 
godni delikatności.
4. Nie zapominajmy o duszy pacjenta, a wówczas, kiedy mamy prawo do pewnej 
poufałości, uważajmy, aby tej duszy nie sprofanować. Byłaby to jakaś 
zdrada. Zwracajmy uwagę na słowa rzucane z pewną nonszalancją, na 
konieczność instynktownego unikania ich, bardziej dbajmy o czystość niż o 
siłę i pewność. Czyńmy dobro.
Starałam się sama żyć według tych zasad. Nie chciałam szukać w pracy 
wygody, rozgłosu czy wspomnianych korzyści materialnych. Dlatego też 
podjęłam się dodatkowej bezpłatnej służby jako lekarka w przedszkolu i 
szkole podstawowej w Ponte Nuovo di Magenta. Nieraz także jechałam naszym 
małym fiatem do ludzi chorych obłożnie, starszych i, mówmy szczerze, mniej 
zamożnych. Jako lekarz chciałam stać się dla moich chorych przyjacielem. 
Lecząc młode matki, byłam dla nich nie tylko lekarką. Traktowały mnie jak 
starszą siostrę, która umie doradzić. Nie bały się mnie i zwierzały ze 
wszystkiego. Czuły chyba, że jestem zdecydowanie po stronie życia ich 
samych oraz poczętych lub ledwie co urodzonych dzieci. Byłam o tym 
przekonana nie tylko z racji wiary, ale również dlatego, iż sama byłam 
kobietą i matką.
W swoje obowiązki trzeba angażować się do końca sercem. Nie wolno jednak 
przedkładać obowiązków zawodowych ponad rodzinę. To praca jest dla rodziny, 
a nie rodzina dla pracy. Myślę, że ustrzec nas od tej niebezpiecznej zmiany 
w hierarchii wartości może modlitwa. Praca również winna stać się modlitwą 
i będzie takową o ile zostanie poprzedzona spotkaniem sam na sam z 
Chrystusem. Wracając z pracy do domu, nie starajmy się przenosić napięć na 
swoich najbliższych. A jeśli już dzielimy się swoimi sprawami zawodowymi z 
małżonkiem, to czyńmy to w atmosferze wzajemnego wsparcia, 
współuczestnictwa w kłopotach i sukcesach. To ważne, aby docenić pracę i 
osiągnięcia drugiej strony. Pochwała ze strony współmałżonka naprawdę jest 
o wiele cenniejsza niż niejedna premia czy akt uznania ze strony firmy.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego: 
Nawiedzenie świętej Elżbiety.


12. Apostolstwo

Miły zapach Chrystusa
Zaangażowanie chrześcijanina w życie rodzinne, a następnie zawodowe to 
rzecz oczywista. Jest jednak jeszcze jedna przestrzeń, która
nie może pozostać ugorem. Chrystus powiedział: Idźcie na cały świat i 
nauczajcie wszystkie narody oraz Kto się przyzna do Mnie przed ludźmi, do 
tego Ja przyznam się przed Ojcem Niebieskim. Chodzi więc o apostolstwo, do 
którego nie są przecież powołani wyłącznie biskupi. Apostolat to misja dla 
każdego dojrzałego chrześcijanina.
Podejmujmy różne inicjatywy nie po to, aby nas widziano. Moja ulubiona 
święta Maria Goretti mówi, że życie jest piękne, kiedy poświęcone jest 
wielkim ideałom. Aby móc osiągnąć ten wielki ideał, potrzeba umieć oddać 
życie. Trzeba pracować, poświęcać się... wyłącznie dla chwały Bożej. 
Zasiewać, rzucać nasze małe ziarno niezmordowanie, a jeśli, mimo naszej 
najlepszej pracy, doznamy porażki, przyjmijmy ją wielkodusznie: porażka 
dobrze przyjęta przez apostoła, który wykorzystał wszystkie środki, aby 
osiągnąć sukces, bardziej przyczynia się do zbawienia niż triumf... 
Pracujmy, wymagajmy, aby zobaczyć szybko owoce naszej pracy. Tym, co się 
liczy jest: pracować a nie spać.
Zbawianie świata nie było nigdy dziełem łatwym: ani dla Syna Bożego, ani 
dla apostołów.
Takie przekonania uformowała we mnie Akcja Katolicka. To dzięki niej już od 
młodości mogłam zostać włączona w służbę Kościołowi. Wielu jest takich, 
którzy nazywają siebie chrześcijanami. Jakże są odlegli od życia w 
chrześcijaństwie. Konieczne jest działanie - powtarza wielokrotnie w 
naszych czasach Ojciec Święty. Chrystus, aby mogło zwyciężyć Jego 
Królestwo, potrzebuje współpracowników. Dlatego stajemy u boku kapłanów. 
Musimy walczyć o nadejście tego Królestwa. Wiele mówi się o reformach 
ekonomicznych, lecz rzeczą ważniejszą od tego jest to, co przynosimy duszom 
ludzi. Przynośmy im Jezusa. Jezus chce posłużyć się także nami. W naszym 
działaniu kierujmy się trzema słowami: modlitwa, poświęcenie i działanie. 
Formy tego działania mogą być najróżniejsze. Czas na szerzenie Królestwa 
Bożego jest zawsze.
Starajmy się podprowadzać ludzi do sakramentów. Często świat jest zamknięty 
na kapłana. Tym samym traci bardzo wiele. Nie pozwólmy, aby ktokolwiek 
umierał bez posługi sakramentalnej. Współpraca z duchownymi może się 
dokonywać na różnych płaszczyznach. Ja sama miałam szczęście współpracować 
z wieloma kapłanami. Z księdzem Righettim w Genowa Quinto, z księdzem 
Crespim w Magenta, a po ślubie z księdzem Cerrim. Zawsze nasze relacje były 
pełne czci i wzajemnego szacunku.
Duszą prawdziwego apostolatu jest nie co innego, jak właśnie wspomniana 
modlitwa. Warunkiem wszelkiej owocności działania apostolskiego jest 
modlitewna stałość. Dlatego apostolat najpierw podejmuje się
na kolanach. W życiu apostoła nie powinno być ani jednego dnia, w którym 
nie znalazłoby się czasu przeznaczonego na spotkanie u stóp Chrystusa. Pan 
Jezus pragnie widzieć nas blisko siebie, ażeby w modlitewnym sekrecie 
objawić nam tajemnicę nawrócenia dusz, które chcemy do Niego przybliżyć.
Aby być apostołem, dusza moja musi być zawsze w stanie łaski, to znaczy, że 
musi być świątynią, żywym tabernakulum. Muszę mieć w swoim wnętrzu życie 
Boże, ażeby móc dzielić się nim z duszami, które mnie otaczają. Myślmy 
często, że dzięki łasce Bożej, z Jezusem w sercu, jesteśmy alter Christus. 
Niewątpliwie dzięki temu unikniemy nie tylko grzechów, ale również 
zaniesiemy wszędzie radość, miły zapach Chrystusa. Pretendować do bycia 
apostołem, a nie uczestniczyć w Ofierze Zbawiciela to czysta fantazja. Im 
bardziej pragniemy służyć innym, tym częściej trzeba powracać do źródła, 
którym jest Pan Bóg. Chrystus przyjmowany w Komunii świętej nie znika w 
naszych sercach, lecz pozostaje w nas mistycznie przez cały dzień.
Miejscem dawania świadectwa nie musi być obszar ograniczony wyłącznie do 
granic parafii czy kościoła parafialnego. Jednym z miejsc, gdzie 
chrześcijanin może być apostołem, jest oczywiście miejsce jego pracy. W 
moim przypadku było to środowisko medyczne. Nie każda jednak praca daje w 
identycznym stopniu szansę do bezpośredniej służby człowiekowi. Ja sama 
zabierałam swoje podopieczne z Akcji Katolickiej do rodzinnego domu w 
Yiggione, gdzie, owszem, odprawiałyśmy medytacje, lecz jednocześnie 
praktyki te wzbogacałyśmy przez wycieczki, wspólne wyjścia na wieś, śpiew. 
Kontakt z naturą otwierał nas jeszcze bardziej na pragnienie służenia 
dobremu Bogu.
Jeszcze inną formą pracy dla szerzenia Królestwa Bożego może być nie 
poddany żadnej formie ideologii wolontariat. W ten sposób realizowałam się 
w Stowarzyszeniu Świętego Wincentego. Wraz z koleżankami odwiedzałyśmy 
osoby starsze i pomagałyśmy im w zwykłych pracach domowych. Poza tym 
zapraszałyśmy je na różne przygotowywane przez nas spektakle.
Wiem zatem z autopsji, że taka dobrowolna służba pozwala w praktyce 
otworzyć się na innych i wyjść ze swojego małego świata egocentryzmu. Poza 
tym działanie na rzecz drugiego człowieka, podejmowane bez spodziewanych 
materialnych profitów, po prostu nas uszlachetnia.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Głoszenie Królestwa Bożego i wzywanie do nawrócenia.


13. Odpoczynek

Uwielbiać Boga pod błękitem nieba
"Idźcie na miejsce osobne i wypocznijcie sobie nieco! Tak wielu bowiem 
przychodziło i odchodziło, że nawet nie mieli czasu na posiłek". W ten 
sposób Chrystus przypomina swoim uczniom o bardzo istotnej sprawie - 
odpoczynku, czyli świętowaniu. Przykład daje nam sam Pan Bóg, który umie 
świętować po dokonanym akcie stwórczym. Odpoczynek czyli regeneracja, to 
odnowa nie tylko sił fizycznych, ale przede wszystkim naszego ducha i 
relacji z bliskimi.
Wzór odpoczywania i prawdziwy przykład wspólnej radości wyniosłam z domu 
rodzinnego. Formy odpoczynku mogą być najróżniejsze. Pamiętam posiłki przy 
dużym, wspólnym stole, zwłaszcza kolacje, kończące się na przykład
małymi koncertami pianistycznymi, które zapewniała nam nasza siostra 
Amalia. Było to cudowne, codzienne świętowanie we wspólnocie rodzinnej.
Moją największą pasją i przestrzenią, w której odpoczywałam pełną piersią, 
stał się kontakt z naturą. Przede wszystkim były to wyjazdy w góry, 
uprawianie alpinizmu, a zimą szusowanie na nartach. Od czasu do czasu 
grałam też w tenisa. Pan Bóg stworzył dla nas tak piękny świat. Trzeba 
umieć docenić ten dar i korzystać z niego. Zawsze czułam się tak 
szczęśliwa, gdy byłam w kontakcie z przyrodą, iż mogłabym spędzać całe 
godziny na jej kontemplacji. Jakże się nie radować i nie uwielbiać Boga, 
kiedy się staje na górze, pod błękitem nieba..?.
Zawsze byłam wyczulona na to, aby odpoczynek nie był jakimś leniuchowaniem 
w kawiarenkach czy przesiadywaniem przed telewizorem. Owszem, nie unikałam 
również i tego wynalazku. Z wielką przyjemnością korzystałam na przykład z 
transmisji koncertów emitowanych przez stację RAI. Nierzadko wybieraliśmy 
się z mężem również do opery, teatru czy kina.
Bardzo zależało mi, aby odpoczynek łączył mnie z Piotrem jeszcze bardziej. 
Tłumaczyłam mu, że trzeba umieć zmienić styl. Starałam się zatem nauczyć go 
odpoczywać, kiedy jeszcze byliśmy w narzeczeństwie. Później uczyłam tego 
także nasze dzieci. Wyjeżdżaliśmy zatem systematycznie w góry. Czasami w 
tygodniu bywałam tam sama z dziećmi, a Piotr dojeżdżał do nas po pracy. 
Były to niezapomniane chwile, kiedyśmy wspólnie spacerowali, bawili się i 
cieszyli pięknem przyrody. Mieliśmy wynajęty domek u pewnej znajomej w 
Courmayeur nieopodal Monte Bianco. Podczas różnych wypadów lubiliśmy robić 
sobie fotografie, które przedłużały nasze świętowanie na następne miesiące, 
a nawet lata.
Nasz kontakt z przyrodą miał niesamowity wpływ na nasze pociechy. Starałam 
się bowiem wpływać na ich edukację, pokazując im konkretne zjawiska, jakie 
występują w otaczającym je środowisku. Wiem także, iż taki styl 
odpoczywania czyni dzieci radosnymi. Jestem przekonana, że naprawdę słuszne 
jest twierdzenie, że otoczenie radosne, piękne, pełne światła i słońca 
czyni takimi również dzieci. Są bardziej pogodne i cieszą się.
Atmosferę świętowania najlepiej wprowadzać w swój dom już od pierwszych 
miesięcy po ślubie. Okazji jest bardzo wiele. Przypomnę choćby nasze 
wspólne rocznice czy świętowanie urodzin kolejnych dzieci przez wspólne 
życzenia czy torcik ze świecami. W domu mogą mieć miejsce również różne 
zabawy, choćby w okresie karnawału. Na pewno będą też okazje rodzinne, 
takie jak śluby (w naszym przypadku również prymicje moich braci kapłanów), 
czy po prostu zwykłe wizyty.
Jeśli chodzi o te ostatnie, to przyznaję, że starałam się prowadzić dom 
otwarty na gości. Uważam bowiem, iż wizyty dobrych ludzi zawsze sprawiają 
przyjemność. Tak było również w naszej rodzinie. Często przychodzili nasi 
wspólni znajomi. Bywali u nas także przyjaciele męża. Chciałam ich 
uszanować przez piękne nakrycie stołu i jakieś ciekawe menu. Wiem, że Piotr 
był wówczas bardzo zadowolony.
Przyznaję, że w kwestii odpoczywania moją największą troską był dla mnie 
właśnie mąż. Pracował bardzo dużo, więc ciągle niemal musiałam mu 
przypominać, aby dbał o siebie. Lekarstwa owszem pomagają, ale to, co się 
liczy, to wypoczynek. Myślę, że dzięki delikatnym sugestiom mój Piotr 
zaczął wreszcie o tym pamiętać. Niejednokrotnie sam dzielił się ze mną 
swoją radością, że na przykład był na koncercie czy znalazł czas na 
odwiedziny swoich bliskich.
Jeszcze jedną wspólną formą odpoczywania, bardzo drogą nam obydwojgu, był 
taniec. Sprawiało nam to wielką radość i dlatego od czasu do czasu 
udawaliśmy się na bal. Ostatni przeżyliśmy w Grand Hotelu w Sztokholmie w 
1961 roku. Następny czeka nas pewnie w raju...

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicami różańca świętego:
Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie Pana Jezusa.


14. Choroba

Miłość i ofiara
W piękno życia ludzkiego wpisana jest również rzeczywistość choroby. 
Spotykałam się z nią niemal od początku swojego życia.
Najpierw poprzez cierpienie mojej siostry Amali, którą choroba doprowadziła 
do śmierci. Byłam z nią tak bardzo zżyta. Nagle mi jej zbrakło. To jej 
właśnie powierzałam swoje wielkie i małe kłopoty.
Potem przyszło doświadczenie choroby rodziców. Do dziś pamiętam co czułam i 
jak bardzo płakałam, kiedy po długiej podróży do domu okazało się, że 
dotarliśmy za późno, bo mamusia już zmarła. Dostała udaru mózgu.
Bardzo lękałam się także o zdrowie swojego męża, który z powodu 
przepracowania wpadł w taki stres, iż konieczna była kuracja i wyjazd na 
odpoczynek do San Remo.
Nie ominęły mnie również cierpienia związane ze stanem błogosławionym. 
Nigdy wcześniej nie wyobrażałam sobie, iż trzeba tak wiele cierpieć, 
zostając mamą. Całe szczęście, że swoje troski i zmartwienia mogłam dzielić 
z moim Piotrem. W przeciwnym razie poziom mojego morale byłby prawie zawsze 
poniżej zera. Starałam się przed najbliższymi nie udawać, ale również 
próbowałam nie obciążać ich swoim cierpieniem. Oczekiwanie na dziecko 
łączyło się z lękiem, iż mogę poronić, co zresztą dwukrotnie faktycznie 
miało miejsce.
Zmartwień nie brakowało nam też w czasie wychowywania dzieci. Dla przykładu 
nasz pierwszy synek miał wadę stawu biodrowego, co pociągało konieczność 
noszenia specjalnego aparatu ortopedycznego. Groził mu także przykurcz 
karku. Często miewał torsje. Czego by nie uczynił człowiek, aby tylko nie 
widzieć cierpienia dziecka .Miłość i ofiara są tak ściśle związane ze sobą 
jak słońce i światło. Nie można kochać bez cierpienia i cierpieć bez 
miłości. Spójrzcie na matki, które naprawdę kochają swoje dzieci. Jakże 
wiele ponoszą ofiar! Są gotowe do wszystkiego, również do ofiarowania 
własnej krwi. Tak uważałam i nie przypuszczałam, że przyjdzie mi samej 
słowa te zrealizować w życiu.
Przy oczekiwaniu na czwarte dziecko wykryto u mnie bardzo niebezpiecznego 
włókniaka macicy. Koledzy lekarze przedłożyli mi trzy możliwości: usunięcie 
włókniaka wraz z macicą, co ratowałoby moje życie niszcząc jednak życie 
poczętego dziecka; usunięcie włókniaka i przerwanie ciąży, co 
prawdopodobnie pozwalałoby mieć następne dzieci; próbę usunięcia włókniaka 
przy jednoczesnym staraniu się, aby nie zniszczyć poczętego życia. Jako 
matka i jako lekarz wybrałam tę trzecią możliwość. Powiedziałam im bardzo 
wyraźnie: Jeśli będziecie musieli decydować pomiędzy mną a dzieckiem, 
wybierzcie dziecko. To samo powtórzyłam mężowi i profesorowi, który miał 
mnie operować.
A bolało mnie rzeczywiście bardzo. Tak bardzo, że aż wzywałam bezwiednie 
pomocy swojej kochanej mamusi. Nie chciałam jednak przyjmować środków 
przeciwbólowych. Modliłam się tylko: Jezu daj mi siłę, Jezu kocham Cię.
Wszystkie swoje cierpienia ofiarowałam za męża, aby Chrystus go ochraniał i 
za nasze dzieci, te których oczekiwaliśmy i te które już żyły, aby były 
piękne, zdrowe, mądre. W ten sposób mogłam nieco spokojniej przeżywać swoje 
cierpienie. Ostatecznie starałam się wszystko złączyć z męką Chrystusa na 
krzyżu. Polecałam się również Matce Jezusa. To On dał mi łaskę duchowego 
uzdrowienia. I zobaczyłam coś, czego nie mogłam jeszcze wówczas opowiedzieć 
Piotrowi.
Zrozumiałam też, że cierpieniem można wypraszać łaski. Potwierdzam również, 
że cierpienie może nas oczyszczać, byśmy mogli stanąć przed Panem. Tak czy 
owak żadne cierpienie, żadna choroba nie przerywa drogi, na której 
realizujemy nasze powołanie.
Ostatecznie urodziłam córeczkę przez poród cesarski. Wkrótce jednak okazało 
się, że powróciły niesamowite bóle. Po prostu pojawiły się komplikacje. W 
nocy z piątku na sobotę zaczęła się moja agonia. Bardzo wdzięczna jestem 
mężowi, że na te ostatnie chwile zechciał mnie przewieźć do naszego domu, 
do naszych pociech.
Wiem teraz na pewno, iż to jak przeżywamy chorobę, zależy w dużej mierze od 
stanu naszego ducha. Wiem także, iż to jak patrzymy na ludzi chorych, 
przychodnie i szpitale zależy od naszej wrażliwości i świadomości. Szpitale 
to przecież całe miasta cierpień. Ale wiem również, że choroba i cierpienie 
jednak zawsze pozostaną tajemnicą.

Propozycja modlitewnej refleksji 
nad tajemnicą różańca świętego: 
Dźwiganie krzyża.


15. Boża Opatrzność

Bóg się zatroszczy
Nie zapominajmy, że żyjąc na ziemi, jesteśmy ciągle niejako na szlaku do 
ostatecznej doskonałości. Towarzyszy nam w tej wędrówce Boża Opatrzność. 
Oznacza Ona wszelkie zrządzenia, przez które Bóg z miłością i mądrością 
prowadzi nas do ostatecznego celu, wspomnianej doskonałości. Opatrzność 
Boża wymaga dziecięcego zawierzenia. Jest konkretna i trzeba z Nią 
współpracować. Gdy patrzy się z takiej perspektywy na historię swojego 
życia, każde wydarzenie nabiera innego, głębszego sensu.
W moim przypadku wiara w Opatrzność Bożą pomogła mi przeżyć śmierć 
kochanych rodziców. Uspokoiłam się wewnętrznie dzięki pewności, że pójdą do 
raju, że będą zbawieni. Tak samo popatrzyłam na śmierć innych moich 
bliskich. W Bożej Opatrzności odnalazłam również sens naszych, jakże 
częstych, przeprowadzek. A później tylko dzięki Opatrzności Bożej mogłam 
się zdobyć na zmianę planów odnośnie do własnego powołania na plany zgodne 
z wolą Boga. Boża Opatrzność zaplanowała dla mnie powołanie małżeńskie i 
rodzicielskie. I nie miałam już więcej żalu, że nie zostanę misjonarką jak 
mój starszy brat.
Dlatego uważam, że spotkanie na drodze życia Piotra też było wpisane w 
plany Boże. Dziękuję więc Panu Bogu za takiego męża i ojca dla moich 
dzieci. Tylko ufność Panu Jezusowi, pewność, że mi pomoże, dała mi wiarę, 
że mogę być narzeczoną godną mojego ukochanego. Opatrzność Boża nadała sens 
wszystkiemu, co zaplanowaliśmy. Weszła w konkrety naszej rodziny. Nauczyła 
nas doceniać dar życia w każdym dziecku. Pozwalała otworzyć się na piękno 
przyrody. Cieszyć się i radować urokami gór, podróżami, koncertami, 
przedstawieniami teatralnymi i najróżniejszymi uroczystościami. Z 
przekonaniem w niezawodną moc Opatrzności Bożej podejmowałam każdy stan 
błogosławiony. I to Ona właśnie pomagała mi znosić wszelkie niedogodności i 
cierpienia. Modliłam się, aby Bóg zechciał dać nam wiele dzieci. Ufałam, że 
jeśli taka będzie Jego wola, to może nasz syn wybierze drogę powołania 
kapłańskiego. Aczkolwiek nic na Panu Jezusie nie wymuszałam. Oddałam 
wszystko Bożej Opatrzności.
Boskiej Opatrzności polecałam wszystkie sprawy mojego męża, a zwłaszcza 
jego dalekie podróże. Życzyłam mu w listach: Niechaj Pan Jezus towarzyszy 
Ci i zawsze osłania. Także podczas innych lotów, które będziesz musiał 
przeżyć. Ja nie mogę robić nic innego, jak tylko modlić się i polecać Cię 
Jego Boskiej Opatrzności. Mam wielkie szczęście, że również mój Piotr 
traktował wiarę w Bożą Opatrzność bardzo realnie. Polecał się Jej we 
wszystkim. Najbardziej jednak potrzebował tej Bożej siły w chwili, gdy 
zbliżało się nasze rozstanie.
Wierząc w Bożą Opatrzność mogliśmy traktować Boga jako Ojca, który żyje na 
wieki i nie pozostawia swoich dzieci bez opieki. Jako lekarka tłumaczyłam 
to niejednokrotnie swoim pacjentom. Powtarzałam to także sobie samej w 
chwilach, gdy kogoś nie udało się wyleczyć. Kiedy nadszedł czas, gdy 
identyczna sytuacja miała spotkać moją rodzinę, ufność w Bożą Opatrzność 
dała mi stuprocentowe przekonanie, iż dziecko, które nosiłam w łonie, jest 
osobą, której należały się miłość i szacunek, a nie jakimś przedmiotem, o 
którym wolno byłoby zadecydować według własnego kaprysu. Nadzieja Bożej 
Opatrzności była dla mnie niepodważalna. Wiedziałam, że czynię wolę Bożą, a 
Bóg zatroszczy się o moje dziecko.
Ktoś mógłby postawić dylemat, czy nie lepiej było uratować siebie dla 
trójki żyjących już maleństw i męża, niż pozostawić czwórkę sierot z samym 
ojcem. Ja wiem, że taki wybór nie byłby wyborem właściwym. Poza tym mam 
rację potwierdzoną przez fakty, ponieważ Boża Opatrzność nie opuściła ani 
mojego męża, ani moich dzieci. Nigdy bowiem Opatrzność Boża nie opuszcza 
człowieka i nie opuści konkretnej rodziny, która się modli i ufność swoją 
pokłada w Panu Bogu.

Propozycja modlitewnej refleksji
nad tajemnicą różańca świętego:
Modlitwa w Ogrójcu i Śmierć Pana Jezusa na krzyżu.


Zakończenie

Spędziliśmy wspólnie dość dużo czasu. I jestem przekonana, że na tym nie 
koniec. Tak, zapraszam Cię do Domu Ojca, gdzie, jak wiesz, mieszkań jest 
wiele. Wcale nie żartuję. Zapraszam Cię do świętości, na wzór Ojca Jezusa i 
naszego, który jest święty. Moje szczęście dojścia do chwały świętych 
ogłosił Kościół publicznie 16 maja 2004 roku. Twoje też zostanie pokazane 
światu. Jeśli nie na ziemi, to na pewno podczas paruzji. Tylko proszę, 
potraktuj to na serio.
Uśmiecham się, kiedy o tym mówię, bo przypominam sobie własnego męża. Mój 
Piotr w swojej szczerości wyznał kiedyś, że nie uświadamiał sobie, iż miał 
obok siebie świętą. Ja też wcale za taką się nie uważałam. Tym niemniej 
dążenie do świętości potraktowałam jako coś normalnego dla każdego ucznia 
Jezusa z Nazaretu. Podobnie myśli mój Czcigodny Rówieśnik - Papież z 
Polski, który często przecież przypominał: Nie bójcie się być świętymi! 
Pozwólcie się porwać Chrystusowi! A nieco starsza od nas siostra, nazywana 
Matką Teresą z Kalkuty, pytana o to, jak się czuje wiedząc, że ludzie 
uważają ją za świętą, odpowiadała wprost: Świętość to nie żaden luksus, na 
który mogą sobie pozwolić tylko niektórzy.
A zatem kochajmy życie. Traktujmy je jako niezasłużony dar Boga, który 
otrzymaliśmy w dzierżawę. I wydajmy dobre owoce prawdziwej miłości, w 
której nie ma lęku, że się daje za dużo. A możemy mieć ufność, że z pomocą 
łaski Bożej będziemy z Nim na wieki.
Do zobaczenia...
Joanna



Modlitwy

Modlitwa świętej Joanny do Jezusa
O Jezu, obiecuję Ci przyjąć wszystko, co na mnie dopuścisz, spraw tylko, 
abym poznała Twoją wolę.
Mój najsłodszy Jezu, Boże nieskończenie miłosierny, Ojcze najczulszy dla 
dusz, w szczególności tych najsłabszych, tych najbiedniejszych i tych 
najbardziej poranionych, które ze specjalną czułością bierzesz w swoje 
boskie ramiona, przychodzę do Ciebie, aby Cię prosić, ze względu na miłość 
i zasługi Twego Najświętszego Serca o łaskę zrozumienia i spełnienia zawsze 
Twej świętej woli, o łaskę zawierzenia Tobie i o łaskę pewnego odpoczynku 
dzisiaj i w wieczności w Twoich kochających, boskich ramionach.

Modlitwa świętej Joanny do Madonny
O Maryjo, ukrywam się i zawierzam swoje sprawy Twoim matczynym dłoniom, 
wewnętrznie pewna, że otrzymam to, o co Cię błagam. Ufam Ci, ponieważ 
jesteś moją słodką Matką, Tobie zawierzam, ponieważ jesteś Matką Jezusa, 
Tobie się polecam.
W zaufaniu tym odpoczywam, uspokojona, że zostałam we wszystkim wysłuchana. 
Z taką ufnością w sercu pozdrawiam Cię Matko moja, ufności moja. Tobie 
poświęcam się wewnętrznie, prosząc Cię, abyś pamiętała, że jestem rzeczą i 
własnością Twoją. Strzeż mnie i bądź mi obroną, o słodka Maryjo, i we 
wszystkich chwilach mego życia Ty sama przedstawiaj mnie Twemu Synowi 
Jezusowi.

Modlitwy za wstawiennictwem świętej Joanny Beretty Molli
Boże, Ty powiedziałeś, że nie ma większej miłości nad tę, kiedy ktoś daje 
życie za osobę ukochaną. Dziękujemy Ci, że dałeś nam w osobie Joanny 
płomienny przykład prawdziwej miłości i szacunku dla życia. Dopomóż nam, 
abyśmy zrozumieli jej przykład życia, rozpowszechniali go i sami nim żyli.
Odnów we wszystkich kobietach, żyjących na całym świecie, zrozumienie sensu 
ich misji i szacunku dla każdego życia, które jest darem Boga, a na którego 
straży winny stać nawet za cenę własnego życia.
Daj nam łaskę, której oczekujemy i radość nazywania świętą Joannę, która 
idąc za przykładem Jezusa, ofiarnie złożyła swoje życie za życie innych.
Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

* * *

Boże, nasz Ojcze,
uwielbiamy Cię i błogosławimy Tobie,
ponieważ w osobie Joanny Beretty Molli
dałeś nam poznać kobietę,
która jako dziewczyna, żona, matka i lekarz
jest świadkiem Dobrej Nowiny.
Jesteśmy Ci także wdzięczni, ponieważ przez dar jej życia uczysz nas 
przyjmować i szanować każdą istotę ludzką.

* * *

Ty, Panie Jezu,
byłeś dla niej najważniejszym odniesieniem:
umiała Cię odnaleźć w pięknie świata przyrody;
zastanawiając się nad wyborem własnej drogi życia,
poszukiwała Ciebie i tego jak Ci najlepiej służyć; w miłości małżeńskiej 
stała się znakiem Twojej miłości do Kościoła i ludzi; podobnie jak Ty, 
Dobry Samarytanin, zatrzymywała się obok każdej osoby chorej,
małej i słabej;
na Twój wzór i ze względu na miłość ofiarowała samą siebie, rodząc nowe 
życie.

* * *

Duchu Święty, źródło wszelkiej doskonałości, udziel również nam mądrości, 
rozumu i odwagi, abyśmy za przykładem i wstawiennictwem Joanny,
w życiu osobistym, rodzinnym oraz zawodowym potrafili usłużyć każdemu 
mężczyźnie i kobiecie i w ten sposób wzrastać w miłości i świętości. Amen.

Nowenna za wstawiennictwem świętej Joanny Beretty Molli
Boże, Nasz Ojcze, Ty dałeś Kościołowi dar w osobie świętej Joanny Beretty. 
Ona w swojej młodości gorąco poszukiwała Ciebie i przyciągnęła do Ciebie 
innych młodych ludzi. Uczyniła to przez świadectwo apostolskie i Akcję 
Katolicką, którą podjęła w trosce o dobro starszych i chorych osób.
Dziękujemy Ci za dar tej Młodej Kobiety, tak dalece Tobie powierzonej. 
Przez Jej przykład, obdarz nas łaską uświęcenia naszego życia w służbie 
Tobie dla radości naszych braci i sióstr.
Chwała Ojcu...
Jezu, Zbawicielu ludzkości, wezwałeś świętą Joannę Berettę do wykonywania 
zawodu lekarza jako misji dla przynoszenia ulgi ciałom i duszom. Ona 
widziała Ciebie w cierpiących współbraciach oraz w młodzieży i dzieciach 
pozbawionych wszelkiego wsparcia.
Dziękujemy Ci, że odsłoniłeś siebie w jej służbie łagodzenia ludzkich 
cierpień. Nieoceniony przykład życia Joanny może nas uczynić szlachetnymi 
chrześcijanami w usługiwaniu naszym braciom i siostrom, szczególnie tym, 
którym dałeś uczestnictwo w swoim krzyżu.
Chwała Ojcu...
Boże, Duchu uświęcający, który kochasz Kościół jak swoją Oblubienicę, 
napełniłeś serce Joanny Beretty miłością, którą mogła promieniować w swojej 
rodzinie i w ten sposób współpracować z Tobą w cudownym planie tworzenia i 
dawania życia dzieciom, by mogły Ciebie poznać i kochać.
Dziękujemy Ci za taki wzór żony. Przez jej zachęcające świadectwo, błagamy 
Cię, obdarz nasze rodziny matkami pełnymi spokoju, chrześcijańskiej 
postawy, wiary i miłości. Niech będą matkami charakteryzującymi się 
uświęconym służeniem i szlachetną działalnością.
Chwała Ojcu...
O Boże, Stworzycielu i Opiekunie ludzkości, byłeś blisko świętej Joanny 
Beretty, kiedy dotknięta chorobą, przeżywała bolesny dylemat wyboru między 
własnym życiem a życiem dziecka, które nosiła w sobie, darze długo 
oczekiwanym. Poprzez zawierzenie i świadomość Twojego przykazania 
dotyczącego ochrony ludzkiego życia, Joanna znalazła odwagę do wypełnienia 
obowiązku matki i powiedzenia "tak" życiu swojego dziecka - tym samym 
szlachetnie uświęcając własne.
Przez wstawiennictwo Maryi, Matki Jezusa i przykład świętej Joanny, 
natchnij wszystkie matki do przyjęcia z miłością powstałego w nich życia.
Pomóż nam wszystkim obdarzać wielkim szacunkiem ludzkie życie. Daj nam 
łaskę, której oczekujemy: i radość znalezienia pomocy w świętej Joannie, 
która będąc wzorem małżonki i matki, za przykładem Chrystusa ofiarowała 
swoje życie za życie innych.
Zdrowaś Maryjo...