KATHERINE PATERSON Wielka Gilly Przełożyła ALICJA SKARBINSKA Nasza Księgarnia Warszawa 1987 Tytuł oryginału angielskiego THE GREAT GILLY HOPKINS © Copyright by Katherine Paterson, 1978 © Copyright for the Polish edition by I.W. „Nasza Księgarnia", Warszawa 1987 Okładkę projektowała JOLANTA MARCOLLA Redaktor IZABELLA KORSAK ROZDZIAŁ PIERWSZY Powitanie w Thompson Park - Słuchaj, Gilly - powiedziała panna Ellis w stronę pasażerki na tylnym siedzeniu, potrząsając długimi blond włosami - chciałabym widzieć, że się choć trochę starasz. Galadriel Hopkins przesunęła balonówę do przodu i zaczęła ją ostrożnie wydmuchiwać. Po chwili kształt głowy panny Ellis ledwie było widać przez różowy balon. - To twój trzeci dom w ciągu niespełna trzech lat. - Panna Ellis, kuratorka z opieki społecznej, rozejrzała się na lewo i prawo, a następnie zaczęła bardzo ostrożnie skręcać kierownicą w lewo. - Oczywiście daleka jestem od tego, żeby w każdym przypadku winić ciebie. Weźmy przeprowadzkę państwa Dixonów na Florydę. Po prostu pech. Tak samo jak i to, że pani Richmond musiała pójść do szpitala - Gilly zdawało się, że kuratorka zrobiła długą, znaczącą pauzę, nim dokończyła: - ze względu na stan nerwów. Pyk! Panna Ellis drgnęła i spojrzała w lusterko, ale nadal kontynuowała spokojnym, zawodowym tonem, gdy Gilly wyskubywała kawałeczki gumy przyklejone do rzadkiej grzywki, policzków i brody. - Powinniśmy byli dokładniej zbadać jej sytuację zdrowotną, nim posłaliśmy do niej dziecko. Właściwie to moja wina. Ojej, pomyślała Gilly, ta kobieta zaczyna być szczera, co za okropność. - Nie mówię, że to twoja wina, Gilly. Tyle że musisz z nami, ze mną, współpracować, jeśli coś ma w ogóle z tego wszystkiego wyjść. - Znowu pauza. - Nie wyobrażam sobie, żebyś lubiła te ciągłe przeprowadzki. - Niebieskie oczy \v lusterku sprawdziły reakcję Gilly. - Nowa opiekunka jest zupełnie inna niż pani Nevins. Gilly beznamiętnie zdrapała kawałek gumy z czubka nosa. Nie ma co, z włosów nie da się zdrapać. Oparła się wygodniej i spróbowała żuć uratowaną resztkę. Guma przykleiła się jej do zębów cienką warstwą. Gilly wyciągnęła z kieszeni dżinsów następną kulkę gumy i zdarła paznokciem opakowanie, po czym wsunęła ją do ust. - Zrobisz coś dla mnie, Gilly? Tym razem nie zachowuj się tak, jakbyś wstała lewą nogą. Gilly wyobraziła sobie siebie wirującą po pokoju w domu nowej przybranej matki na prawej nodze jak tancerka na lodzie. Uniesioną lewą stopą kopała przybraną matkę. Z zadowoleniem zamlaskała gumą. - I jeszcze jedno. Wyrzuć tę balonówę, zanim tam dojedziemy. Gilly posłusznie \vyjcła gumę z ust, widząc w lusterku oczy panny Ellis. Kiedy kuratotka z powrotem spojrzała przed siebie, Gilly dokładnie okleiła gumą spód klamki z lewej strony, w charakterze niespodzianki dla kogoś, \to kiedyś będzie te drzwi otwierał. Przejechały dwa następne skrzyżowania, po czym panna Ellis podała jej wilgotną chusteczkę. - Trzymaj-powiedziała-i postaraj się zetrzeć to paskudztwo z twarzy. Gilly wytarła chusteczką usta i rzuciła ją na podłogę. - Gilly - westchnęła panna Ellis i zmieniła bieg dziwaczną przekładnią umieszczoną \v podłodze-Gilly... - Mam na imię Galadriel - rzuciła przez zęby Gilly. Panna Ellis nie zwróciła na to uwagi. - Słuchaj, Gilby, daj Maime Trotter szansę, dobrze? To naprawdę miła kobieta. Jest skreślona., pomyślała Gilly. Przynajmniej nikt nie zarzucał państwu Nevinsarn, jej poprzednim przybranym rodzicom, że są „mili". Pani Richmond, ta z nerwami, była „miła". Newmanowie, którzy niestety nie mogli zatrzymać pięcioletniej dziewczynki siusiającej w łóżko, też byli „mili". Dobra, teraz mam jedenaście lat, kochani, i jak chcecie wiedzieć, już od dawna nie siusiam do łóżka. Ale nie jestem miła. Za to jestem nadzwyczajna. Słynna w całym kraju. Nikt nie chce się narazić wspaniałej Galadriel Hopkins. Jestem za mądra i zbyt trudno sobie ze mną poradzić. Mówią na mnie „Okropna Gilly". Rozsiadła się wygodniej. Uważaj, kochana Maime, nadchodzę. Wjechały w dzielnicę wielkich drzew i starych domów. Kuratorka zwolniła, zatrzymała samochód obok brudnego białego ogrodzenia. Dom za parkanem był stary i brunatny, z werandą przypominającą sterczący brzuch. Kiedy stały na werandzie, panna Ellis, zanim jeszcze nacisnęła dzwonek, wyciągnęła grzebień. - Spróbuj się uczesać. Gilly potrząsnęła głową. - Nie mogę. - Oj, Gilly, przestań... - Nie. Nie mogę się czesać. Zamierzam pobić rekord nieczesania się z Księgi Guinnessa. - Gilly, na litość boską... - Witam. Zdawało mi się, że słyszę samochód. - Drzwi się otwarły i stanął w nich ogromny hipopotam w ludzkiej postaci. - Witaj w Thompson Park, Gilly, złotko. - Galadriel - mruknęła Gilly, choć nie spodziewała się, żeby ta gruba beka umiała powtórzyć jej prawdziwe imię. O rany, nie musieli jej przecież posyłać do potwora. Zza ogromnego biodra pani Trotter wychyliła się połówka małej twarzy, zakrytej okularami w grubej metalowej oprawie i ozdobionej brudnymi ciemnymi włosami. Pani Trotter spojrzała w dół. - Przepraszam, złotko. - Objęła ramieniem głowę, jakby chciała ją wyciągnąć przed siebie, ale jej się nie udało. - Chcesz zobaczyć nową siostrzyczkę, prawda? Gilly, to jest William Ernest Teague. Głowa natychmiast znikła za wielkim ciałem pani Trotter, która się wcale nie przejęła. - Wchodźcie, wchodźcie. Przecież nie będziecie tu stały na werandzie, jak jaki wędrowny handlarz. To jest teraz twój dom. Cofnęła się. Gilly poczuła na plecach palce panny Ellis, lekko popychające ją do środka. Wewnątrz było ciemno i brudno. Wszystkie przedmioty pokrywał kurz. - Williamie Erneście, złotko, czy zechciałbyś pokazać Gilly jej pokój? William Ernest potrząsnął głową, uczepiony z tyłu fartucha pani Trotter. - Nie szkodzi, zajmiemy się tym później. Zaprowadziła je do pokoju. - Proszę siadać i czuć się jak u siebie w domu. Uśmiechnęła się do Gilly całą twarzą, jak na reklamach cudownych diet, na zdjęciu ,,po". Ciało „przed", a uśmiech „po". Szeroka i niska, brązowa kanapa, ze stosem pokrytych wyszarzałą koronką poduszek z jednej strony. Identyczny brązowy zapadnięty fotel z wytartymi poręczami pod przeciwległą ścianą. Pojedyncze okno obramowane firankami z szarej koronki, obok, na czarnym stoliku, staroświecki telewizor z zajęczymi uszami anteny. Nevinsowie mieli kolorowy telewizor. Pod ścianą z prawej strony, między drzwiami a brązowym fotelem, czarne pianino z zakurzonym brązowym stołkiem. Gilly wzięła z kanapy jedną z poduszek i dokładnie starła nią kurz ze stołka, zanim usiadła. Panna Ellis spojrzała na nią z brązowego fotela z całkiem niezawodowym wyrazem złości. Pani Trotter usiadła na kanapie i roześmiała się: - Brakowało nam tu kogoś, kto by trochę poodkurzał, prawda, Williamie Erneście, złotko? William Ernest wspiął się na oparcie kanapy i ułożył jak wałek za wielkim ciałem pani Trotter, wystawiając od czasu do czasu głowę, żeby spojrzeć na Gilly. Gilly poczekała, aż pani Trotter i panna Ellis zaczęły rozmawiać, i wykrzywiła twarz w najbardziej przerażającym grymasie ze swego repertuaru - coś jakby połączenie Drakuli i Godzilli. Brudna twarzyczka znikła szybciej niż uciekająca w otwór od umywalki zakrętka od pasty do zębów. Mimo woli Gilly zachichotała. Obydwie kobiety spojrzały na nią. 8 Natychmiast, bez trudu, na jej twarzy pojawił się wyraz pod tytułem: „ja nic nie robię". Panna Ellis wstała. - Muszę wracać do biura. Da mi pani znać - obejrzała się na Gilly, przeszywając ją swymi niebieskimi oczami - da mi pani znać, jeśli będą jakieś kłopoty? Gilly obdarzyła pannę Ellis swym najwspanialszym uśmiechem barakudy. Tymczasem pani Trotter z trudnością podnosiła się na nogi. - Niech się pani nie martwi. Gilly, William Ernest i ja jużeśmy się prawie zaprzyjaźnili. Mój Melvin, niech odpoczywa w pokoju, zawsze powtarzał, że dla mnie nikt nie jest obcy. Miałby całkowitą rację, jeśli chodzi o dzieciaki. Jeszcze nie spotkałam dzieciaka, z którym bym się nie zaprzyjaźniła. Gilly nie potrafiła wymiotować na zawołanie, gdyby jednak umiała, zrobiłaby to teraz z prawdziwą przyjemnością. Z braku więc najodpowiedniejszej reakcji, uniosła nogi, zakręciła się na stołku w stronę pianina i zaczęła lewą ręką tłuc w klawisze „Heart and Soul", a prawą - „Chopsticks". William Ernest podreptał za obydwiema kobietami i Gilly została sama, z kurzem, rozstrojonym pianinem i satysfakcją, że doskonale rozpoczęła swój pobyt w nowym domu. Pomyślała, że zniesie wszystko - grubą opiekunkę, stukniętego dzieciaka, brzydki, brudny dom -jeśli tylko ona będzie tu rządzić. A miała na to wszelkie szansę. ROZDZIAŁ DRUGI Facet, który przychodzi na kolację Pokój, do którego pani Trotter zaprowadziła Gilly, miał rozmiary nowego samochodu typu combi u Nevinsów. Większość przestrzeni zajmowało wąskie łóżko i ktoś, nawet tak chudy jak Gilly, musiał uklęknąć na łóżku, żeby móc wyciągnąć szuflady komody stojącej naprzeciwko. Pani Trotter nie miała zamiaru wchodzić do środka; z uśmiechem zatrzymała się w drzwiach, lekko się kołysząc i posapując od wspinaczki po schodach. - Powinnaś poukładać swoje rzeczy w komodzie i zadomowić się. Jeśli będziesz miała ochotę, możesz zejść na dół i oglądać telewizję z Williamem Ernestem albo pobyć ze mną w kuchni, kiedy będę przygotowywać kolację. Ależ ona ma okropny uśmiech, pomyślała Gilly. W dodatku nie ma wszystkich zębów. Rzuciła walizkę na łóżko i usiadła obok, kopiąc w szuflady komody. - Jeśli będziesz czegoś potrzebować, po prostu mi powiedz, dobrze, złotko? Gilly skinęła głową. Przede wszystkim chciała zostać sama. Z głębi domu usłyszała piosenkę z czołówki serialu „Ulica Sezamowa". Na początek musi koniecznie poprawić gust W. E. w kwestii programów telewizyjnych. 10 - Wszystko będzie dobrze, złotko. Nie miałaś łatwego życia z tymi ciągłymi przeprowadzkami. - Lubię się przenosić. - Gilly szarpnęła jedną z górnych szuflad tak mocno, że prawie spadła jej na głowę. - To nudne tkwić ciągle w jednym miejscu. - Taak. - Kobieta poruszyła się, potem zawahała.-Cóż... Gilly ześliznęła się z łóżka, położyła lewą rękę na klamce a prawą oparła na biodrze. Pani Trotter spojrzała na dłoń na klamce. - Cóż, rozpakuj się i rozgość. Słyszysz? Gilly zatrzasnęła za nią drzwi. Boże! Słuchać tej kobiety to jak wylizywać roztopione lody z kartonowego kubka. Zbadała ilość kurzu na komodzie, a potem, stojąc na łóżku, napisała wielkimi pochyłymi zakrętasami: Pani Galadriel Hopkins. Przez chwilę przypatrywała się wspaniałemu napisowi, później klapnęła otwartą dłonią w sam jego środek i wszystko starła. Dom Nevinsów był biały, kwadratowy i wymuskany, tak jak wszystkie białe, kwadratowe, wymuskane domy w pozbawionym drzew osiedlu, gdzie mieszkali. W całym sąsiedztwie jedynie Gilly była czymś niestosownym. Teraz tam, w Hollywood Gardens, znów wszystko pasowało. Pozbyli się jej. Nie. To ona się ich pozbyła-tych cholernych głupców. Wypakowywanie nawet niewielkiej ilości rzeczy z brązowej walizki zawsze wydawało się Gilly stratą czasu. Nigdy nie wiedziała, czy zostanie gdzieś dostatecznie długo, żeby się to opłacało. Można było jednak jakoś zabić czas. Komoda miała dwie małe szuflady na górze, cztery większe pod nimi. Gilly włożyła bieliznę do jednej z mniejszych szuflad, a bluzki i dżinsy do większej, później z dna walizki wyjęła fotografię. Z tekturowej oprawki, przez plastykową osłonę śmiały się do niej, tak jak zawsze, ciemne kobiece oczy. Błyszczące czarne włosy okalały twarz łagodnymi, starannie uczesanymi falami. Kobieta wyglądała jak gwiazda z jakiegoś telewizyjnego programu, ale nią nie była. Proszę - w rogu było napisane: Dla rnojej ślicznej Galadriel, będę cię zawsze kochać. Napisała to dla mnie, powiedziała sobie Gilly, jak zawsze, kiedy oglądała zdjęcie, tylko dla mnie. 11 Odwróciła ramkę. Ciągle był tam mały kawałek klejącej taśmy z nazwiskiem: Courtney Rutherford Hopkins. Gilly przygładziła swoje słomiane włosy, jeszcze raz odwracając zdjęcie. Nawet zęby miała piękne. Przecież dziewczyny powinny być podobne do matek. Słowo „matka" poruszyło jej coś głęboko w sercu. Znała ten niebezpieczny sygnał. Gwałtownie wepchnęła fotografię pod bluzki i zatrzasnęła szufladę. To nie pora, żeby się rozklejać. Zeszła na dół. - Jesteś, złotko. -Pani Trotter obróciła się od zlewu. -Może byś mi pomogła w przygotowaniu sałaty? - Nie. - O! Punkt dla Gilly. - Cóż-pani Trotter przeniosła ciężar ciała na lewą nogę, nie odrywając wzroku od marchewki - William Ernest ogląda „Ulicę Sezamową" w telewizji. - Och, Boże, uważasz mnie za psychiczną, czy co? - Psychiczną? Pani Trotter przeszła do kuchennego stołu i zaczęła krajać marchewkę na małej okrągłej desce. - Tępą, głupią. - Nic takiego nie uważam. - To dlaczego, do diabła, mam oglądać jakiś kretyński serial? - Posłuchaj, Gilly Hopkins. Jedną rzecz musimy sobie od razu wyjaśnić. Nie pozwolę, żebyś się wyśmiewała z tego chłopca. - Wcale się z niego nie wyśmiewam. O czym właściwie ta kobieta mówi? Przecież nic nie mówiłam o chłopaku. - To, że ktoś nie jest tak inteligentny, jak ty, to nie powód, żeby go traktować z góry. - Kogo ja traktuję z góry? - Dopiero co powiedziałaś - tłusta kobieta mówiła coraz głośniej, zawzięcie krojąc marchew - dopiero co powiedziałaś, że William Ernest jest - dokończyła szeptem - kretynem. - Nic podobnego. Przecież go nawet nie znam. W życiu go do tej pory nie widziałam. 12 Pani Trotter wciąż rzucała gniewne błyski, ale zapanowała nad dłonią z nożem i nad głosem. - Ciężko mu było w życiu, ale teraz jest ze mną i jak długo Bóg pozwoli, żeby był w tym domu, nikt na świecie nie zrobi mu krzywdy. Zrozumiałaś? - Dobry Boże! Chciałam tylko powiedzieć... - I jeszcze jedno. W tym domu nie używa się imienia boskiego nadaremno. Gilly uniosła ręce, jakby się poddawała. - Dobra, dobra. Nie ma o czym mówić. Ruszyła do drzwi. - Jedzenie prawie gotowe. Może byś poszła do domu obok po pana Randolpha? Jada z nami kolację. Gilly znów miała zamiar odmówić, ale rzuciła okiem na panią Trotter i doszła do wniosku, że poczeka na lepszą okazję. - Do którego domu? - Szary, po prawej stronie. - Pani Trotter niedbale kiwnęła nożem w górę. - Zastukaj do drzwi. Usłyszy, jeśli głośno zapukasz. Lepiej włóż coś, jest zimno. Gilly zignorowała ostatnie polecenie. Wybiegła z domu, przeszła przez furtkę z palików i weszła na werandę sąsiedniego domu, tupiąc i podskakując, żeby się rozgrzać. Bach, bach, bach, zabębniła do drzwi. Stanowczo za zimno jak na październik. Dom pana Randolpha był mniejszy i jeszcze bardziej niechlujny niż Trotterowej. Zastukała znowu. Nagle drzwi otworzyły się i zobaczyła małego, skurczonego człowieka. Z pomarszczonej, brązowej twarzy patrzyły dziwne białawe oczy. Gilly rzuciła na niego okiem i pędem wróciła do kuchni pani Trotter. - Co się stało? Gdzie jest pan Randolph? - Nie wiem. Nie ma go. Tam go nie ma. - Co to znaczy: nie ma go tam? Trotterowa zaczęła wycierać ręce w fartuch, idąc do drzwi. - Nie ma. Otworzył mi jakiś niesamowity, mały, kolorowy człowiek z białymi oczami. 13 - Gilly! To był pan Randolph. Jest niewidomy. Musisz wrócić i przyprowadzić go za rękę, żeby się nie przewrócił. Gilly cofnęła się. - Jeszcze nigdy w życiu nie dotknęłam żadnego z tych ludzi. - To najwyższy czas, nie? - powiedziała sucho pani Trotter. - Naturalnie, jeśli uważasz, że sobie nie poradzisz, poślę Williama Ernesta. - Poradzę sobie, nie martw się. - Pan Randolph jest pewno całkiem skołowany i nie wie, co się stało. - Trzeba było mnie uprzedzić. - Ciebie uprzedzić ? - Pani Trotter rąbnęła łyżką w stół. - Powinnam była ostrzec biednego pana Randolpha. Idziesz, czy mam posłać Williama Ernesta? - Przecież powiedziałam, że idę. Dobry Boże! -Ręka z łyżką uniosła się w górę. - No, dobra, nic nie mówiłam. Cholera, człowiek nie może się tu nawet odezwać. - Taka inteligentna osoba, jak ty, powinna być chyba w stanie nauczyć się kilku normalnych słów i używać ich czasami zamiast przekleństw. - Łyżka zamieszała sałatkę. - Pośpiesz się, jeśli się w ogóle wybierasz. Mały, czarny mężczyzna ciągle stał w otwartych drzwiach. - To ty, Winiarnie Erneście? - spytał cicho, kiedy Gilly weszła na schody. - Nie - odparła ostro. - To ja. - A! - Uśmiechnął się szeroko, chociaż źrenice nie poruszyły się. - Jesteś tą nową dziewczynką. - Wyciągnął prawą dłoń.-Witaj, witaj u nas. Gilly lekko dotknęła jego łokcia, a nie wyciągniętej dłoni. - Trotterowa kazała mi przyprowadzić pana na kolację. - Dziękuję, bardzo dziękuję. - Sięgnął za siebie, pomacał przez chwilę, nim znalazł klamkę, i zamknął drzwi. -Trochę dziś chłodno, prawda? - Taa. 14 Pomyślała ze złością o pannie Ellis. Dobra, nie była w porządku wobec Nevinsów, ale nie zrobiła nic takiego, żeby zasłużyć sobie na to, co teraz: dom tłustej, religijnej fanatyczki z kurzym móżdżkiem, z psychicznie niedorozwiniętym siedmiolatkiem... zresztą jest czy nie jest niedorozwinięty, pewno czegoś mu brakuje w mózgu, inaczej Trotterowa nie robiłaby takiego halo. Dałaby sobie radę z tą dwójką, ale to niesprawiedliwe, żeby jeszcze w dodatku napatoczył się ten czarny ślepiec, co przychodzi na kolację. A może panna Ellis nic o tym nie wie. Może Trotterowa trzyma to w tajemnicy. Chodnik był krzywy. Pan Randolph zaczepił czubkiem buta o wystający róg płyty i kiwnął się w przód. - Uwaga! -Gilly odruchowo objęła ramionami chude plecy i złapała go, nim upadł. - Dziękuję, bardzo dziękuję. Gilly opuściła ramiona. Przez jedną straszną chwilę myślała, że pan Randolph ma zamiar chwycić ją za rękę, lecz nie zrobił tego. No, panno Ellis, jeszcze pani pożałuje, że mnie tu pani przysłała. - Ehm, pani Trotter mówiła mi oczywiście, jak się nazywasz, lecz wstyd przyznać, obawiam się, że sobie nie przypomnę. - Postukał się po głowie pokrytej krótkimi, siwymi, kręconymi włosami. - Mam tu wszystkie luksusy, a rzeczy konieczne uciekają. - Gilly - mruknęła. - Słucham? - Gilly Hopkins. - Ach, tak. - Powoli wdrapywał się po schodach domu pani Trotter. O, rany! Dlaczego nie sprawi sobie na przykład białej laski? - Bardzo mi przyjemnie poznać cię, panienko Gilly. Bardzo jestem przywiązany do wszystkich dzieci pani Trotter. Mały William Ernest jest dla mnie jak wnuk. Jestem więc pewien... - Uwaga, drzwi! - Tak, tak, dziękuję. - Czy to pan Randolph? -rozległ się ze środka głos pani Trotter. - Tak, to ja, proszę pani, ze wspaniałą małą opiekunką. Trotterowa stanęła w przedpokoju z dłońmi opartymi na biodrach. 15 - Jak się pan czuje przy tych chłodach? - Obawiam się, że nie najlepiej. Ta dzielna mała uratowała mnie przed upadkiem. - Czyżby? Widzisz? Dałam sobie radę. - Będzie teraz trochę weselej u pani, co? - Prawdopodobnie - odrzekła pani Trotter bezbarwnym głosem, którego znaczenia Gilly nie potrafiła odczytać. Posiłek przebiegł spokojnie. Gilły była głodna, postanowiła jednak nie okazywać, jak bardzo jej wszystko smakuje. William Ernest jadł nie odzywając się, jedynie od czasu do czasu rzucał okiem na Gilly. Widziała, że okropnie się jej boi. To jedyna satysfakcja w ciągu ostatnich dwóch godzin. Władza nad chłopakiem z pewnością na dłuższą metę da jej władzę nad Trotterową. - Wie pani - odezwał się pan Randolph - codziennie myślę sobie, że dzisiejsza kolacja nie może być tak pyszna jak wczorajsza. Ale mówię pani, to najwspanialszy posiłek, jaki kiedykolwiek miałem przyjemność zjeść. - Straszny z pana komplemenciarz. - Zapewniam panią, że nie są to komplementy. - Pan Randolph roześmiał się. - William Ernest i panienka Gilly powiedzą to samo. Jestem stary, ale nie straciłem jeszcze smaku, choć niektórzy twierdzą, że brak mi wszystkich pozostałych zmysłów. I tak bez końca. Pan Randolph podlizywał się grubej kobiecie, a ona przełykała to wszystko jak tort z orzechami. Wiem, co powinnam zrobić, myślała Gilly, leżąc wieczorem w łóżku z rękami pod głową. Powinnam napisać do matki. Courtney Rutherford Hopkins podałaby do sądu opiekę społeczną, gdyby wiedziała, w jakim miejscu zmuszona jest przebywać jej córka. Panna Ellis (marszcząc brwi za każdym razem, kiedy Gilly pytała ją o Courtney) powiedziała jej kiedyś, że matka pochodzi ze stanu Wirginia. Wiadomo chyba, że rodziny takie jak jej matki nie siadają do stołu z kolorowymi. Courtney Rutherford Hopkins dostanie szału, kiedy się o tym dowie. Obłudna Trotterową może nawet trafi do więzienia za gorszenie nieletnich, a panna Ellis oczywiście wyleci z pracy. Pycha! 16 Na pewno przyjedzie po mnie, myślała Gilly. Jej matka, jak się tylko o wszystkim dowie, nie zniesie, żeby jej śliczna Galadriel przebywała w takiej norze. Ale jak ma się dowiedzieć? Panna Ellis nigdy się nie przyzna. Ciekawe, jakich kłamstw naopowiadała matce, że ta nie chce jej zabrać? Zasypiając, Gilly obiecała sobie po raz tysięczny, że dowie się, gdzie przebywa jej matka, napisze do niej i poprosi, żeby zabrała swoją Galadriel do domu. ROZDZIAŁ TRZECI Następne przykre niespodzianki Patrząc w małe lusterko nad komodą, Gilly z dużą satysfakcją zauwa.yła, że jej włosy przedstawiają obraz nędzy i rozpaczy. Wczoraj, nim u jaćkała się gumą do żucia, była tylko nie uczesana. Dziś wygląda jak strach na wróble. Wspaniale. Trotterowa oszaleje. Gilly zbiegła po schodach i wpadła do kuchni. Z wysoko uniesioną głową siadła przy stole i czekała na wybuch. - Zaraz po dziewiątej zabiorę cię do szkoły, słyszysz? Oczywiście, że słyszy. Lekko przechyliła głowę, żeby łatwiej było zauważyć. - Jeśli pójdziemy wcześniej - mówiła dalej Trotterowa-będziemy musiały siedzieć i czekać, aż ktoś się nami zajmie. Lepiej poczekać we własnym domu przy filiżance kawy, prawda? Postawiła przed Gilly miskę gorących płatków. Gilly energicznie przytaknęła. William Ernest gapił się na nią przez zaparowane od gorącego jedzenia okulary. Gilly wyszczerzyła zęby i gwałtownie potrząsnęła głową. Chłopak pociągnął nosem i się skulił. - Chcesz chusteczkę, Williamie Erneście?-Trotterowa wyciągnęła chustkę z kieszeni fartucha i delikatnie wytarła mu nos. - Tutaj masz czystą do szkoły, złotko. - Pochyliła się i włożyła mu drugą do kieszeni w spodniach. Gilly przechyliła się nad stołem, jakby chciała zobaczyć, co William 18 Ernest ma w kieszeniach. Przecież ta kobieta musi w końcu spostrzec, co Gilly ma na głowie. - William Ernest przeszedł wczoraj do grupy Pomarańczowych w czytaniu, prawda, złotko? Chłopiec kiwnął głową, ale nie uniósł wzroku znad talerza. - Poczytasz głośno i pokażesz Gilly, jak wspaniale ci ostatnio idzie. W. E. na sekundę uniósł oczy z wyrazem przerażenia. Trotterowa niczego nie zauważyła, lecz Gilly uśmiechnęła się szeroko i znacząco potrząsnęła rozczochraną głową. - Pomarańczowi czytają z książek w twardych okładkach - wyjaśniła pani Trotter. - To prawdziwy sukces, że William Ernest przeszedł do tej grupy. - Przechyliła się obok Gilly i postawiła na stole grzanki. - Kosztowało nas to dużo pracy. - To W. E. wreszcie ruszył głową, co? Trotterowa spojrzała na nią zaskoczona. - Owszem, świetnie daje sobie radę. - Niedługo - Gilly usłyszała swój donośny głos - będzie sam wycierał nos i się czesał. - Już to robi - powiedziała spokojnie pani Trotter. - Przeważnie. - Z głośnym westchnieniem usiadła przy stole. - Gilly, podaj mi grzankę. Gilly wzięła talerz, uniosła go na wysokość głowy i podała na tej wysokości pani Trotter. - Dziękuję, złotko. O pół do dziewiątej Trotterowa wyprawiła Williama Ernesta do szkoły. Gilly dawno już zjadła śniadanie, siedziała jednak nadal przy kuchennym stole, podpierając głowę dłońmi. Słyszała, jak stara gęś gęga w drzwiach nad swym gąsiątkiem: - Dobrze, Wielka Pomarańczo, dziś im pokażesz, co potrafisz, słyszysz? - zakończyła wreszcie, trzasnęły ciężkie drzwi i Trotterowa wróciła do kuchni. Kiedy stanęła w drzwiach, Gilly usiadła prosto i z całej siły potrząsnęła głową. - Masz jakiś tik nerwowy, czy co? - Nie. - No właśnie, jesteś chyba za młoda na takie rzeczy - mruknęła 19 kobieta, zajmując miejsce przy stole, z filiżanką kawy, Kiorą soDie wcześniej obiecała. - Widzę, że włożyłaś tenisówki. To dobrze. Powinnaś je mieć na gimnastykę. Myślisz, że jeszcze coś będzie ci potrzebne do szkoły? Gilly bez przekonania potrząsnęła głową. Poczuła się jak zbyt ostro zatemperowany ołówek - za chwilę się złamie. - Poczekam na górze - powiedziała. - Ach, złotko, jak idziesz na górę, to... - To co? - poderwała się Gilly. - Pościel łóżka, dobrze? To fatalnie wygląda, jak są tak rozbebeszone przez cały dzień, a ja nie mam siły biegać po schodach. Gilly z wściekłością rąbnęła drzwiami swojego pokoju. Przez zęby wymamrotała wszystkie znane jej przekleństwa, ale jej nie ulżyło. Głupi hipopotam! Imbecyl z twarzą morsa! Ta... ta... do diabła... nie pozwoli, żeby jej cudownemu W. E. choć kropelka spadła z nosa, ale nie przeszkadza jej, że Gilly idzie do szkoły - do nowej szkoły, gdzie nikogo nie zna-wyglądając jak strach na wróble. Już panna Ellis coś o tym usłyszy. Gilly uderzyła pięścią w poduszkę. Jakim prawem wolno przybranej matce wyróżniać jedno dziecko nad inne? No, pokaże ona tej tłustej babie co nieco. Z rozmachem wyciągnęła górną szufladę, a z niej - połamany grzebień, który ze złością wetknęła w rozczochrane włosy, musiała jednak poddać się gumie do żucia. Pobiegła do łazienki i tak długo grzebała w szafce z lekarstwami, aż znalazła parę nożyczek do paznokci, którymi wycięła sklejone kosmyki. Kiedy mimo grzebienia i nożyczek kilka pasm wciąż sterczało do góry, zmusiła je bezlitośnie do uległości przy pomocy wody. Pokaże całemu światu. Pokaże, kim jest Galadriel Hopkins - z niej nikt nie będzie sobie stroił żartów. - Nazywają cię Gilly - stwierdził pan Evans, dyrektor szkoły. - Nie potrafię nawet wymówić jej pełnego imienia - zaśmiała się pani Trotter niby przyjacielsko. Nie wpłynęło to korzystnie na nastrój Gilly, która wciąż jeszcze była wściekła z powodu włosów. - Cóż, Gilly to całkiem dobre imię - powiedział pan Evans, a Gilly 20 utwierdziła się w przekonaniu, że również i w szkole będzie otoczona głupcami. Dyrektor czytał świadectwo, najwidoczniej przesłane z poprzedniej szkoły Gilly, podstawówki w Hollywood Gardens. Zakaszlał kilka razy. - Tak - zaczął - sądzę, że młoda dama powinna pójść do takiej klasy, gdzie będzie musiała dobrze przysiąść fałdów. - Ona jest całkiem niegłupia, jeśli o to chodzi. Ty trąbo. Skąd wiesz, jaka jestem, skoro wczoraj zobaczyłaś mnie po raz pierwszy w życiu? - Poślę cię do klasy panny Harris. Wprawdzie w szóstych klasach stosujemy pewną specjalizację, ale... - Stosujecie: co? Zamknij się, ty kretynko. Jednakże dyrektor nie zwracał uwagi na ograniczenie pani Trotter. Cierpliwie wyjaśnił, że niektóre szóste klasy mają różnych nauczycieli od różnych przedmiotów: matematyki, angielskiego, przyrody, lecz panna Harris uczy swoją klasę wszystkiego. Co za nuda. Powoli, żeby Trotterowa nie padła po drodze, przeszli starymi schodami na trzecie piętro. Korytarze śmierdziały pastą do podłogi i szkolną zupą. Gilly myślała kiedyś, że nienawidzi szkoły tak bardzo, iż nic nie może już jej rozczarować ani przygnębić, teraz jednak coraz ciężej odczuwała każdy krok-jak skazany na śmierć więzień w ostatniej wędrówce. Zatrzymali się przed drzwiami z tabliczką: Harris - 6. Pan Evans zastukał i wysoka kobieta z herbacianą cerą i czarnymi włosami otworzyła drzwi. Uśmiechnęła się z góry do nich wszystkich, ponieważ była wyższa nawet od dyrektora. Gilly skuliła się w sobie i oparła niechcący o potężny biust pani Trotter, po czym szybko odskoczyła do przodu. Boże, jeszcze na dobitkę nauczycielka jest czarna. Nikt nie zwrócił uwagi na jej zachowanie, jeśli nie liczyć błysku w ciemnych oczach panny Harris. Pani Trotter poklepała Gilly po ramieniu, wymamrotała jakieś zdanie zakończone nieśmiertelnym „złotko", następnie zaś i ona, i dyrektor 21 odpłynęli, zamykając Gilly w „Harris-6". Nauczycielka wskazała jej pustą ławkę w środku klasy, wzięła od niej kurtkę, którą podała innej dziewczynie do powieszenia na wieszaku w końcu sali, kazała Gilly usiąść, a potem sama usiadła za dużym nauczycielskim stołem i zaczęła przeglądać papiery wręczone jej przez dyrektora. Po chwili uniosła wzrok i ciepły uśmiech rozjaśnił jej twarz. - Galadriel Hopkins-co za piękne imię! Z Tolkiena* oczywiście. - Nie - mruknęła Gilly. - Jestem z Hollywood Gardens. Panna Harris roześmiała się srebrzystym śmiechem. - Chodzi mi o twoje imię: Galadriel. To imię wspaniałej królowej z książki, którą napisał niejaki Tolkien. Zresztą na pewno o tym wiesz. Piekło! Nikt nigdy nie powiedział jej, skąd takie imię. Udawać, że wszystko świetnie wie, czy udawać głupią? - Chciałabym nazywać cię Galadriel, jeśli nie masz nic przeciwko temu. To takie śliczne imię. - Nie!-Wszyscy patrzyli jakoś dziwnie na Gilly. Widocznie wrzasnęła głośniej niż zamierzała. - Wolałabym - powiedziała sztywno - żeby mówiła pani do mnie Gilly. - Dobrze. - Głos panny Harris przypominał teraz bardziej stal niż srebro. - Dobrze. Niech będzie Gilly. - Z uśmiechem zwróciła się do całej klasy: - Gdzie skończyliśmy? Wrzask odpowiedzi ogłuszył Gilly. Zamierzała właśnie położyć głowę na ławce, kiedy ktoś podetknął jej pod nos książkę. To niesprawiedliwe, wszystko jest niesprawiedliwe. Kiedyś, w jakiejś starej książce widziała obrazek przedstawiający lisa na wysokiej skale, otoczonego przez warczące psy. Tak się właśnie czuje. Jest mądrzejsza od nich wszystkich, ale jest ich za dużo. Otaczają ją i chcą załamać swoimi durnymi sposobami. Panna Harris pochyliła się nad nią. Gilly odsunęła się, jak mogła najdalej. - Czy w Hollywood Gardens robiliście dzielenia z ułamkami? * Tolkien John Ronald fteuel (1892-1973) - angielski pisarz i filolog, profesor germanistyki uniwersytetu w Oksfordzie, autor powieści baśniowych, m.in. trylogii pt. Władca pierścieni wydanej również w Polsce. 22 Gilly potrząsnęła głową. Kipiała z wściekłości. Nie dosyć, że musi chodzić do tej obskurnej szkoły, to jeszcze jest opóźniona... jakby była głupsza niż reszta klasy... wyszła przed nimi na idiotkę... Prawie połowa dzieciaków to czarnuchy i ona ma być głupsza od nich? Przeklęte... - Przynieś swoje krzesło do mojego stołu; wytłumaczę ci, o co chodzi - powiedziała panna Harris. Gilly chwyciła krzesło i wyprzedziła pannę Harris. Już ona im pokaże! Monica Bradley, jedna z białych dziewczyn, miała się zaopiekować Gilly podczas dużej przerwy spędzanej na boisku. Jednakże Monikę bardziej interesowały rozmówki z przyjaciółkami. Stała oparta o budynek szkolny, plecami do Gilly, i chichocząc plotkowała z dwoma szóstoklasistkami, z których jedna była czarna i miała miliony warkoczyków na całej głowie. Jak jaka Buszmenka. Zresztą Gilly wcale na nich nie zależy. Też coś. Mogą sobie chichotać do woli przez całe życie, jej to nic nie obchodzi. Wykręciła się do nich plecami. Niech zobaczą. W tym momencie od strony grających w koszykówkę piłka poszybowała wprost w jej ręce. Szybko ją złapała. Piłka to fajna rzecz. Przycisnęła ją do siebie, podbiegła do kosza i rzuciła do góry, ale za bardzo się śpieszyła. Piłka pocałowała krawędź, nie wpadła jednak do siatki. Gilly podskoczyła ze złością i złapała ją, nim zdążyła się odbić. Gracze coś tam protestowali, nie zamierzała wcale przejmować się chłopakami, w dodatku mniejszymi od niej. Strzeliła powtórnie, tym razem starannie. Piłka czystym łukiem wpadła do siatki. Gilly odepchnęła kogoś z drogi i złapała piłkę tuż pod siatką. - Co ty sobie myślisz? Jeden z chłopców, czarny, jej wzrostu, chciał jej wyrwać piłkę. Zamachnęła się, przewracając go na ziemię, po czym rzuciła jeszcze raz, zgrabnie odbijając piłkę od tablicy wprost do siatki. Znów złapała piłkę. Teraz już wszyscy chłopcy rzucili się do niej. Ruszyła biegiem przez boisko, śmiejąc się i kurczowo przyciskając piłkę do piersi. Słyszała z tyłu ich wrzaski, biegła jednak znacznie szybciej od nich. Przeskoczyła przez kratki do gry w klasy i przez skakankę, z powrotem do kosza, gdzie tym razem nie wcelowała, ale też teraz jej na tym nie zależało. 23 Chłopcy nie czekali na odbicie piłki. Skoczyli na Gilly. Leżała na ziemi, drapiąc i kopiąc z całej siły. Skomleli jak zbite psiaki. - Hola! Hola! Co tu się dzieje? Nad nimi stała panna Harris. Pod jej gniewnym spojrzeniem walka zamarła. Zaprowadziła całą siódemkę do gabinetu dyrektora. Gilly z zadowoleniem odnotowała długą czerwoną kreskę na policzku wysokiego chłopaka. Walczyła rzeczywiście do pierwszej krwi. Wygląd chłopców był znacznie gorszy niż jej samopoczucie. Sześciu na jedną-niezły wynik, nawet jak na wspaniałą Gilly Hopkins. Pan Evans wygłosił chłopcom kazanie na temat bójek na boisku i odesłał ich do klasy. Gilly została dłużej. - Gilly. Wypowiedział jej imię tak, jakby to było całe zdanie. Później siedział tylko z dłońmi stykającymi się czubkami palców i patrzył na nią. Gilly przygładziła włosy i czekała, patrząc mu prosto w oczy. Ludzie nie cierpią, żeby się w nich wpatrywać, jakby to oni byli winni. Nie wiedzą, jak się zachować. No, jasne. Dyrektor pierwszy odwrócił wzrok. - Usiądź. Pokręciła przecząco głową. Zakaszlał. - Wolałbym, żebyśmy zostali przyjaciółmi. Gilly uśmiechnęła się głupawo. - U nas nie ma bójek na boisku. - Spojrzał wprost na nią. - Ani nigdzie indziej. Im szybciej to zrozumiesz, tym lepiej, Gilly. Zuchwale podniosła głowę i patrzyła mu w oczy. - Jesteś teraz w nowej szkole. Masz szansę, żeby - hm - zacząć od nowa. Jeśli chcesz, oczywiście. Ostrzegli go w sprawozdaniu ze szkoły w Hollywood Gardens, co? No to co? Sami się szybko przekonają. Już Gilly się o to postara. Wykrzywiła twarz w swym najgroźniejszym uśmiechu. - Jeżeli mogę ci w czymś pomóc-jeżeli chciałabyś z kimś porozmawiać... Jeszcze jeden z tych wyrozumiałych dorosłych. O rany! Uśmiechała się tak szeroko, że aż bolały mięśnie wokół oczu. - Nic mi nie jest - powiedziała. - Nie potrzebuję niczyjej pomocy. 24 - Jeśli nie chcesz, żeby ci pomóc, nie mogę cię do niczego zmuszać. Słuchaj jednak, Gilly - pochylił się do przodu i powiedział bardzo wolno i spokojnie: - Nikt ci nie pozwoli ranić innych. Głośno chlipnęła. Tak z nimi trzeba-sprytnie. Dyrektor oparł się plecami o krzesło. Zdawało jej się, że westchnął. - Ja w każdym razie na to nie pozwolę - stwierdził. Gilly wytarła nos wierzchem dłoni. Zobaczyła, jak sięga w kierunku pudełka z chusteczkami do nosa, a potem cofa rękę. - Możesz wracać do klasy. - Obróciła się, żeby wyjść. - Gilly, mam nadzieję, że dasz sobie - i nam - szansę. Zignorowała tę uwagę. Nieźle, pomyślała, wchodząc po ciemnych schodach. Pół dnia, a dyrektor już wygłasza kazania. Wystarczy jej tydzień. Jeden tydzień i całe to przeklęte miejsce zakotłuje się. Jednakże dziś po południu trochę odpuści. Niech się pomartwią. Jutro, a może nawet pojutrze - trzask! Czuła, że wraca jej dawna moc. Nie była już wcale zmęczona. ROZDZIAŁ CZWARTY „Sarsaparilla-Sztuki magiczne" Następnego dnia podczas przerwy Gilly poznała Agnes Stokes. Agnes wyglądała jakby była wysuszona i skurczona, chodziła do równoległej klasy, miała długie, rude, dość tłuste włosy sięgające do pasa, a kiedy podeszła do Gilly na boisku, pierwszą rzeczą, jaką Gilly zauważyła, były jej brudne paznokcie. - Wiem, kto ty jesteś - powiedziała dziewczyna. W tej chwili Gilly przypomniała sobie opowieść o Titeliturym*. Podobnie jak tamta istota z baśni, dziewczyna miała nad nią przewagę: wiedziała, kim jest Gilly, choć Gilly nic nie wiedziała o niej. - Taa? - Gilly okazała tej pokracznej diabelskiej istocie, że nie jest nią zainteresowana. - Fantastycznie natłukłaś wczoraj tych sześciu chłopaków. - Taa? - Gilly wbrew sobie okazała zainteresowanie. - Cała szkoła o tym mówi. - I co? - I nic. Dziewczyna oparła się koło niej o ścianę budynku, zakładając widać, że jej towarzystwo sprawi Gilly przyjemność. - I co? * Titelitury - skrzat, kobold; w baśniach niemieckich znany jako Rumpelstilzchen, w baśniach angielskich - Tom Tit Tot, duńskich - Trillevip, szwedzkich - Titteliture. 26 Dziewczyna zmarszczyła piegowaty nos. - Pomyślałam sobie, że powinnyśmy trzymać się razem, ja i ty. - Niby dlaczego? Te baśniowe stworki zawsze się czegoś domagały. - Tak sobie. Rękawy jej kurtki były tak długie, że sięgały aż do kłykci. Zaczęła podwijać najpierw lewy rękaw, później prawy. Robiła to powoli i w ciszy, jakby jakiś rytuał. Gilly dostała gęsiej skórki. - Jak się nazywasz? -nie wytrzymała Gilly, na wpół oczekując, że tamta jej nie odpowie. - Agnes Stokes. - Dziewczyna konspiracyjnie zniżyła głos: - Możesz do mnie mówić: Ag. Wielka mi łaska. Ucieszyła się, kiedy zadzwonił dzwonek i mogła się od niej odczepić. Kiedy jednak wyszła ze szkoły po lekcjach, Agnes wymknęła się z jakiegoś zakamarka i ruszyła z nią razem. - Chcesz do mnie przyjść? - spytała. - Mojej babce to nie przeszkadza. - Nie mogę. Gilly nie miała najmniejszego zamiaru odwiedzać Agnes Stokes w domu, dopóki nie dowie się, o co jej chodzi. Ludzie pokroju Agnes Stokes nie zaprzyjaźniają się bez powodu. Przyśpieszyła kroku, ale Agnes jej nie odstępowała, drobiąc śmiesznymi kroczkami. Kiedy doszły na szczyt wzgórza do domu Trotterowej, Agnes ruszyła ścieżką za Gilly. Gilly obróciła się gwałtownie. - Nie możesz dziś do mnie przyjść! - Dlaczego nie? - Dlatego - powiedziała Gilly-że mieszkam ze straszną wiedźmą, która połyka rude dziewuchy. Agnes cofnęła się, lekko przestraszona. - Och! - szepnęła, a potem nerwowo zachichotała. - Idź ty, tylko żartujesz. - Arum goli goszi labuuuuuuu! - wrzasnęła Gilly, ruszając w jej stronę niczym smok połykający dzieci. Agnes odsunęła się. - Co...? 27 1111 3- 3 g- P * ^ & «3 -. -o W p o L I ŚL ^ 8 2- er << 3 -=. o -CD O CT O O o fr s ! I f § co CD 3 CO O 2 4S - t SlPlti S to- 3 » 3 3 p" o- g> ^ 8 -. ^ & ^ PC ^ 3" * '- Ci O tJ p _ i—' >-i _ O- O O- ° CD p 3 p ^ S- o^ i g 1 " ^r L ^ 5 Uli s 11- f s" C CD f> ° w co S- H J W »"!. ^ p .cd 4i p » S^ 5 llłn co •*• v p. e o co 's; ^ lit L 3 §> 3 CD N ° P ii?-U i T PC % <. » P-O\ " CD O q ? S 0 ^ P o f- § 8. 2 3 CD sta. 2 CO 3 o tD ^ » c. 3 P- p' o P a ja y & cd p jy -CD o •» B "S .2 T ' p. 3 &¦ L O a. er - - ^ ^ . CD. -i Cl tf * CS p 3 o i- s s- .5«i i iif Iri i co 2. T3 ¦-¦• T3 o S N .CD !-« CD (-!¦ ' S 3 ™ N pj to ja - ^ S & " 5' » p' § -5° p o 'S ^ & 3 mir N ||i-;i III Ci P. p v% * . 3 ^ ^ 3 •g.« 5- g K- 3 to g- ^ O 1 -p JS" i" ? o- i-3- 3 IŁ CD p CD o o — o a n> o -¦ O CD CD Ł-. P- TO ta ^- O B. S. ćd 3 Ł 3 >1 ^ CD co OJ c+ P 2 - Panie, jesteś dla nas tak łaskawy. - Pan Randolph wygłaszał modlitwę przed jedzeniem. - Tak, Panie. Bardzo dobry. Mamy wspaniałe jedzenie i wspaniałych przyjaciół. Pobłogosław nas, Panie, i spraw, abyśmy odczuwali wdzięczność, prawdziwą wdzięczność. Amen. - Amen. Pan naprawdę umie się modlić. - Wie pani, kiedy zasiadam do tak wspaniałego stołu, naprawdę mam za co dziękować. Dobry Boże, jak można jeść przy tych wszystkich głupotach? - Jak tam, panienko Gilly, co było w szkole? Gilly mruknęła coś pod nosem. Pani Trotter rzuciła jej ostre spojrzenie. - Wszystko dobrze. - Tak, wy młodzi macie dziś wspaniałe szansę. Kiedy ja chodziłem do szkoły... Dziękuję pani, pięknie pachnie, tak, tak... Chwała Bogu, uwaga niewidomego zwróciła się w stronę talerza. Jadł z ustawicznym mamrotaniem wyrazów wdzięczności, gubiąc resztki na brodę lub krawat. Obrzydliwość. Gilly przeniosła wzrok na Williama Ernesta, który - jak zwykle - wpatrywał się w nią z przerażeniem. Gilly uśmiechnęła się sztucznie i bezgłośnie wyartykułowała: - Jak się czujesz, koteńku? Koteniek natychmiast udlawil się marchewką. Kaszlał, aż się załza- wił. - Co się stało, Williamie Erneście, złotko? - Sądzę-Gilly uśmiechnęła się jak dorosła osoba-że kochane dziecko się zakrztusiło. Pewno coś połknął. - W porządku, złotko? - zapytała Trotterowa. W. E. przytaknął przez łzy. - Na pewno? - Może trzeba go poklepać po plecach? - zaofiarował się pan Randolph. - No, jasne! - zawołała Gilly.-Co, W. E., staruszku? Chcesz, żebym cię klepnęła? - Nie! Nie pozwól jej! - Nikt cię nie uderzy, złotko. Chcemy ci tylko pomóc. - Pani Trotter obrzuciła Gilly ostrym spojrzeniem. - Prawda, Gilly? 30 - Chciałam ci tylko pomóc, kolego. Gilly uśmiechnęła się niczym polityk na zebraniu kampanii wyborczej. - Nic mi nie jest-powiedział chłopiec cichym, przytłumionym głosem. Przesunął swoje krzesło kilka centymetrów w stronę pani Trotter, żeby nie siedzieć dokładnie na wprost Gilly. - Słuchaj, W. E. - Gilly błysnęła zębami-może byśmy sobie trochę poczytali po kolacji? No, wiesz, wyciśniemy coś z pomarańczowej czy tank i. W. E. potrząsnął głową, błagając wzrokiem panią Trotter o ratunek. - Ach, jej, czuję się bardzo stary, kiedy nie rozumiem, o czym młodzież wokół mnie mówi - powiedział pan Randolph. Pani Trotter spojrzała najpierw na W. E., a potem na Gilly. - Niech się pan nie przejmuje. - Sięgnęła przez stół i łagodnie pogładziła Williama Ernesta, patrząc na Gilly. - Niech się pan nie przejmuje. Dzieciaki zawsze są skore do żartów. To nie ma nic wspólnego z wiekiem. - Kurczę, chciałam mu tylko pomóc - wymamrotała Gilly. - On to nie zawsze rozumie - powiedziała pani Trotter, chociaż jej wzrok mówił: „Akurat!".-Mam dobry pomysł - kontynuowała: - Mówią, że ty, Gilly, lubisz czytać. Jestem pewna, że pan Randolph ucieszyłby się, gdybyś mu poczytała. Pomarszczona twarzyczka rozjaśniła się uśmiechem. - Ach, tak, tak. Będziesz tak łaskawa, panienko Gilly? To byłaby dla mnie prawdziwa przyjemność. Uch, ty wstrętna małpo. - Nie mam nic do czytania - stwierdziła Gilly. - To żaden problem. Pan Randolph ma tyle książek, że mógłby założyć wypożyczalnię, prawda, proszę pana? - No, mam tam coś niecoś. - Zaśmiał się. - Oczywiście, tę Najlepszą Książkę pani też posiada. - Jaką najlepszą książkę?-dopytywała się Gilly, zainteresowana wbrew sobie. Naprawdę lubiła dobre książki. - Pan Randolph ma na myśli Pismo Święte. - Biblię?! -Gilly nie wiedziała, czy się śmiać, czy płakać. Wyobraziła sobie siebie w brązowym brudnym pokoju czytającą bez końca Biblię Trotterowej i panu Randolphowi. Czytałaby i czytała, a tych dwoje kiwałoby do siebie pobożnie głowami. Poderwała się z krzesła. - Przyniosę jakąś książkę! - zawołała. - Pobiegnę do domu pana Ran-dolpha i coś wybiorę. Obawiała się, że zechcą ją zatrzymać i zmuszą do czytania Biblii, lecz oboje zdawali się zadowoleni i pozwolili jej wyjść. Drzwi do domu pana Randolpha nie były zamknięte na klucz. Wewnątrz było całkiem ciemno i więcej kurzu niż u pani Trotter. Gilly prędko nacisnęła wyłącznik. Ciemno. No, tak. Cóż panu Randolphowi przeszkadza przepalona żarówka. Potykając się przeszła z przedpokoju do miejsca, gdzie powinien być pokój, i macając po ścianie, znalazła inny wyłącznik. Tym razem, dzięki Bogu, światło się zapaliło. Tylko czterdziestka, ale zawsze. Pod dwoma ścianami zatłoczonego pokoiku stały stare, sięgające aż pod sufit półki na książki. Na nich leżały, tłoczyły się książki - setki książek. Stare i przykryte kurzem. Trudno było sobie wyobrazić, żeby ten śmieszny pan Randolph faktycznie je kiedyś czytał. Ciekawe, od jak dawna jest niewidomy. Przez cały czas wyobraźnia natrętnie podsuwała jej puste białe oczy, choć chciała skupić się raczej na jego książkach. Podeszła do większej półki po prawej stronie drzwi, ale jakoś dziwnie jej było dotykać książek. Odczuwała to prawie jakby grzebanie się w cudzym mózgu. Chwileczkę. A może to wszystko na pokaz. Może pan Randolph tylko zbiera książki, udaje geniusza, choć w rzeczywistości nie potrafi przeczytać ani linijki. I nikt go na niczym nie przyłapie. Każdy myśli, że on nie czyta, bo nie widzi. No, tak, oczywiście. Poczuła się lepiej. Teraz mogła już swobodnie zająć się książkami. Bezwiednie zaczęła porządkować półki, w miarę jak czytała po kolei tytuły. Zobaczyła kilka tomów encyklopedii: Antarktyda - Balfe, Jerez - Liberia. Rozejrzała się w poszukiwaniu innych tomów. Nie lubiła bałaganu. Wysoko na górnej półce zobaczyła jeden z kolejnych tomów: Sarsaparilla* - Sztuki magiczne. Przysunęła ciężki fotel do półki i weszła * Sarsaparilla - amerykańska nazwa kolcowoju (kolcorośli), krzewiastego pnącza (Smi-lax medica), którego korzeń, zwany sarsaparylą, używany jest w lecznictwie. 32 na oparcie. Na czubkach palców, opierając się o chwiejące dolne półki, ledwie mogła dosięgnąć tomu. Pociągnęła koniuszkami.palców i złapała książkę w locie. W tej samej chwili coś z szelestem upadło na podłogę. Pieniądze. Na wpół spadła, na wpół zeskoczyła z fotela i podniosła banknoty. Dwa pięciodolarowe banknoty wypadły zza tomu: Sarsaparilla-Sztuki magiczne. Odłożyła encyklopedię i przyjrzała się starym, pomiętym banknotom. Akurat teraz, kiedy tak bardzo potrzebuje pieniędzy, spadają z nieba. Jak w bajce. Dziesięć dolarów daleko jej nie zawiezie, ale być może ukryto ich tu więcej. Jeszcze raz wspięła się na fotel, wyciągając się, na ile tylko mogła. Wszystko na nic. Sięgała wprawdzie górnej półki końcami palców, ale jej pozycja była zbyt chwiejna, a dolne półki zbyt rozklekotane, żeby się po nich wspiąć. Ciężkie kroki zadudniły na werandzie. Otworzyły się frontowe drzwi. - Wszystko w porządku, złotko? Gilly o mało się nie przewróciła, skacząc na dół. Porwała tom Sarsaparilla - Sztuki magiczne z siedzenia fotela i natężając się wsunęła książkę na swoje miejsce na półce; W samą porę. Stała na siedzeniu, kiedy pani Trotter pojawiła się w drzwiach. - Strasznie długo cię nie było - powiedziała. - A później pan Randolph przypomniał sobie, że żarówki mogą być przepalone. Często o nich zapomina, skoro i tak mu nic nie dają. - Tu jest światło - odburknęła Gilly. - Gdyby nie było, już dawno bym wróciła. Nie jestem taka tępa. - Już to słyszałam - odparła sucho pani Trotter. - No i co, znalazłaś jakąś książkę, żeby poczytać panu Randolphowi? - To kupa śmiecia. - Dla jednego kupa śmiecia, dla drugiego cenne skarby - zauważyła Trotterowa irytująco opanowanym głosem, podchodząc jednocześnie do niższej półki. Wyciągnęła gruby, oprawiony w skórkę tom i zdmuchnęła z niego kurz.-Pan Randolph jest wielkim miłośnikiem poezji.-Wręczyła książkę Gilly, wciąż jeszcze przycupniętej na fotelu. - Usiłowałam mu to czytać w zeszłym roku, ale...-jej głos zabrzmiał dość nieśmiało- sama nie jestem znów taka dobra w czytaniu, jak pewno zauważyłaś. Wielka Gilly 33 ze Gilly zeskoczyła na podłogę. Wciąż rozzłoszczona na Trotterowa » to, przyszła była jednak ciekawa, jakiego rodzaju poezję lub! stary IZZtoksforLa ks^a poezj, angielski*. Przerzuciła kuka stron, ale przy słabej żarówce nie odróżniała słów. - Idziemy? Tak tak - odparła niecierpliwie. Z wyprostowana- głową, żeby jej nie skusiło obejrzeć sie na Sarsapa-rillę, poszła za panią Trotter z powrotem do domu. - Jaka to książka? Twarz pana Randolpha przypominała twarz dziecka, które dostało właśnie prezent i zaczyna go rozpakowywać. Siedział na samym skraju dużego brązowego fotela. - Oksfordzka księga poezji angielskiej- wymamrotała Gilly. Przechylił głowę na bok. - Słucham? - Wiersze, które czytaliśmy w zeszłym roku - powiedziała pani Trotter podniesionym głosem, jak zwykle, kiedy mówiła do pana Randolpha. - Wspaniale, wspaniale - rzekł rozsiadając się wygodnie w fotelu, tak że jego krótkie nogi nie dotykały wytartego dywanika. Gilly otworzyła książkę. Przerzuciła kilka stron i odnalazła pierwszy wiersz. - Pieśń kukułki* - odczytała głośno tytuł. To nawet przyjemne uczucie, że potrafi się robić dobrze coś, czego nie umie nikt z pozostałych. Później spojrzała na wiersz. Co to jest? Po jakiemu to-to? Zrozumiałe jest tylko jedno słowo: kuku. Chyba kuku na muniu! - Chwileczkę - mruknęła, przewracając stronę. W jakim to języku? Niby po angielsku, ale nie sposób tego zrozumieć. * Pieśn kukułk i-jeden z najwcześniejszych zabytków anonimowej poezji angielskiej XIII-XV w. Pierwszy wers Pieśni brzmi: Summer is icumen in...-Wiosną już rozkwita kwiat... 34 Szybko spojrzała na następną: to samo! Z trzaskiem zamknęła książkę. Oczywiście krył się tu jakiś podstęp. Chcą, żeby wyszła na idiotkę. No, proszę, pan Randolph się śmieje. - To nie jest po angielsku! - wrzasnęła. - Robicie ze mnie idiotkę! - Ależ skąd, panienko Gilly. Nikt nie ma takiego zamiaru. Na początku książki jest bardzo stara angielszczyzna. Proszę spróbować trochę dalej. - Pewno chciałby pan Wordswortha?*-spytała Trotterowa. - Czy też zna go pan na pamięć? - Tak - odrzekł z zadowoleniem. Pani Trotter podeszła i pochyliła się nad Gilly, która siedziała na taborecie od pianina. - Sama znajdę -powiedziała Gilly, odsuwając książkę z zasięgu pani Trotter. - Jak się nazywa? - William Wordsworth - odparł pan Randolph. - „Pamiętam, kiedy łąki, gaiki, ruczaje..." Założywszy ręce na piersi, mówił głosem już nie znękanym i ugrzecz- nionym, lecz miękkim i ciepłym. Gilly odnalazła właściwą stronę i zaczęła czytać: Pamiętam, kiedy łąki, gaiki, ruczaje, Ziemia i wszelki widok pospolity Tako mi się zdaje W jasność niebiańską spowity Jako sen świeży i solenny wzajem. Przerwała na chwilę, jakby wsłuchując się w echo własnych słów. - „Inaczej dziś..."-podpowiedział aksamitny głos pana Randolpha. Inaczej dziś niż kiedyś bywało: Gdzie się nie wybiorę, W dzień czy w nocy porę... Poprawiając się w fotelu, pan Randolph dołączył do niej i wyrecytowali jednym głosem: * Wordsworth William (1770-1850) - wybitny poeta angielski; jego wydany wspólnie z S. T. Coleridgeem tom ballad (1798) uważany jest za początek romantyzmu w literaturze angielskiej. 35 Z rzeczy ongiś widzianych widzę dziś tak mało. I tak to szło. Pan Randolph słuchał w zachwyceniu przez chwilę, a potem łączył jej głos ze swoim w chór. Czytała: Rodzimy się w marzenie i w zapominanie, A dusza, co jak gwiazda z nami się rozpala, Gdzie indziej ma mieszkanie I przybywa z dala: Nie wszystko zapomniała I nie naga cała... I razem: Bo niczym w glorii płynące chmury Od Bogaśmy przyszli, z góry... ,,Bo niczym w glorii płynące chmury". Muzyka słów uniosła się i uderzyła w Gilly jak fale uderzają w piasek. To był długi wiersz. Ponad siedem stron drobnego druku. Nie rozumiała naprawdę jego znaczenia. Jednakże pan Randolph znał na pamięć chyba każde słowo, podpowiadając delikatnie, kiedy się zacięła na nieznanym wyrazie, i łącząc się z nią, z mocą, melodyjnie, przy swych ulubionych wersach. Chórem zabrzmiały ostatnie linijki: Dzięki sercu czułemu, co nam daje życie, Dzięki jego tkliwości, wiośnie i jesieni, We mnie kwiatek najbardziej nikczemny, gdy się zmieni, Rodzi myśli - przed łzami utajone skrycie.* Pan Randolph westchnął przeciągle. - Dziękuję, bardzo dziękuję - powiedział cicho. - Pięknie czyta, nie ma co. Pani Trotter uśmiechała się z dumą, jakby to była po części i jej zasługa. * Cytowany tu fragment poematu (Oda o przeczuciach nieśmiertelności czerpanych ze wspomnień o wczesnym dzieciństwie), napisanego przez Wordswortha w r. 1803, przełożył Jan Zieliński. 36 Jej uśmiech zirytował Gilly. Dobrze czyta, bo tak sobie kiedyś postanowiła. W chwili, kiedy ta głupia nauczycielka w pierwszej klasie powiedziała pani Dixon, że jej zdaniem Gilly może być „opóźniona", Gilly postanowiła, że się ta stara papuga zakrztusi własnymi słowami. Tak się też stało. Na Boże Narodzenie Gilly czytała o niebo lepiej niż cała zasmarkana klasa. I tak nic nie pomogło. Nauczycielka, pani Gorman, dosadnie wytłumaczyła pani Dixon, że mając dwadzieścioro pięcioro dzieci pod opieką, nie może poświęcać więcej czasu jednemu dziecku. Gilly musi się nauczyć cierpliwości i współdziałania. To wszystko. - I jakież zdanie o panu Wordsworth, panienko Gilly? -spytał pan Randolph, przerywając jej rozzłoszczone myśli. - Idiotyzm - odpowiedziała, myśląc raczej o pani Gorman. Na jego twarzy odbił się bolesny wyraz. - Przypuszczam - wymówił swym znękanym, ugrzecznionym głosem-że trudno po przeczytaniu jednego wiersza... - Na przykład tu - Gilly czuła się teraz zmuszona do podtrzymania wyrażonej opinii, chociaż w gruncie rzeczy wcale tak nie myślała-na przykład tu, na końcu: „Kwiatek najbardziej nikczemny". Co u diabła... Co to ma znaczyć? Kto słyszał o „nikczemnym" kwiatku? Pan Randolph uspokoił się. - Słowo to ma więcej niż jedno znaczenie, panienko Gilly. Tutaj poeta mówi o skromności, mniejszości, a nie - roześmiał się cicho-nie o złej naturze. Gilly zaczerwieniła się. - Nigdy nie widziałam poza tym, żeby kwiat się zmieniał. - Dmuchawce! Wszyscy obrócili się, żeby spojrzeć na Williama Ernesta, nie tyle zaskoczeni jego rzadko słyszanym głosem, co faktem, że wszyscy troje zapomnieli zupełnie o jego obecności. Siedział na podłodze obok kanapy, ze skrzyżowanymi nogami niby krótkowzroczny guru*, mrugający zza okularów. - No, proszę. - Głos pani Trotter zagrzmiał triumfalnie. - Dmuchawce, co? Czyż to nie doskonałe? Genialne! * G u r u (ind.) - tytuł nauczyciela, mistrza, przewodnika duchowego w sprawach religii i moralności. 37 0 t a po'ęcz kanapy. i 'aśnie kwiecie pisał Wordsworth - stwier- e wszystkich. V Jakby w poszukiwaniu potwierdzenia, lecz ch zamarł jej na ustach. Wyszczerbiony brzeg wieczka od puszki koir i 2fcu« «#% ¦i'1' iście / ^//ła po Wsłuchiw ^ 0c lpha ROZDZIAŁ PIĄTY William Ernest i inne nikczemne kwiatki Następnego dnia rano, kiedy Gilly wyszła do szkoły, od razu natknęła się na Agnes Stokes. Pierwszym odruchem Gilly było cofnąć się, wrócić do domu i przeczekać, aż Agnes sobie pójdzie. Było jednak za późno. Agnes machała rękami i wrzeszczała. Co za kretynka! Gilly szybko przeszła obok niej, nie odzywając się słowem. Słyszała za sobą pośpieszne kroczki, potem poczuła dłoń na ramieniu. Otrząsnęła się z obrzydzeniem. Dłoń znikła, lecz Agnes oparła brodę na ramieniu Gilly, wykręcając twarz, żeby spojrzeć jej w oczy. Śmierdziało jej z ust. - Co będziemy dzisiaj robić?-spytała. Będziemy. Bezczelna. - Chcesz się znów bić z chłopakami? Pomogę ci. Gilly zakręciła się na pięcie i niemal dotknęła nosem zadartego nosa Agnes. Brr. - Kiedy wreszcie zrozumiesz w tym swoim kurzym móżdżku, że ja nie chcę żadnej pomocy? Agnes cofnęła twarz i potrząsnęła tłustymi włosami, lecz ku niezadowoleniu Gilly w dalszym ciągu trzymała się jej jak rzep psiego ogona, pędząc za nią swymi drobnymi kroczkami. Niełatwo było zignorować jej obecność przez resztę drogi do szkoły, jednak Gilly jakoś się to udało dzięki temu, że przybrała swój ważny 39 wyraz twarzy i wpatrywała się przed siebie niewidzącymi oczyma, nie dostrzegając nikogo, kto znajdował się obok. - Mieszkam bardzo blisko ciebie, wiesz? To szalenie podniecające. - Będę na ciebie codziennie czekała, dobrze? Ta kretynka nie potrafi nawet zrozumieć, że się ją ignoruje. Kiedy dochodziły już do szkoły, Agnes machnęła Gilly przed nosem kawałkiem gumy do żucia, jeszcze nie odpakowanej. - Chcesz trochę balonówy? A niech tam! Królowa też wykorzystywała Titeliturego. Pewnego dnia Agnes może się przydać. Cała sprawa polega na tym, żeby wiedzieć, jak pozbyć się kogoś, kto nie jest już dłużej potrzebny, a Gilly miała spore doświadczenie i praktykę w tym względzie. Bez słowa wzięła gumę. Agnes zaczerwieniła się z radości. - Widzisz tę dziewczynę przy ogrodzeniu? Tę z dużym nosem? W zeszłym roku w maju jej matka uciekła z marynarzem. - No to co? Agnes uniosła dłoń i wyszeptała: - Moja babka mówi, że jej cała rodzina to hołota. - Tak? - Gilly hałaśliwie międliła gumę w ustach. - A co twoja babka mówi o twojej rodzinie? Agnes zesztywniała jak wyschnięta gąbka. - Kto ci coś nałgał o mojej rodzinie? - Sama zgadłam. - Oni wrócą. Na pewno. Obydwoje. - Jasne. - Przekonasz się. Wrócą jeszcze chyba przed Bożym Narodzeniem. - Dobra, dobra, wierzę. Oczy Agnes omiatały pozbawioną jakiegokolwiek wyrazu twarz Gilly badawczym spojrzeniem. - Robisz sobie ze mnie żarty? -spytała wreszcie. - Ja? Nigdy w życiu. Agnes jakby się uspokoiła. - Wiem bardzo dużo - powiedziała - znam różne plotki o tutejszych ludziach. - Nie wątpię, skarbie. 40 Gilly starannie wydmuchała gumowy balon, który wystrzelił niebezpiecznie blisko tłustych, rudych włosów Agnes. Agnes zaśmiała się ostro. - Uważaj! - zawołała nerwowo. W tej chwili zadzwonił dzwonek. - Zobaczymy się w czasie dużej przerwy? Gilly wzruszyła ramionami i ruszyła w stronę swojej klasy. - Być może - odrzekła. Gilly nieustannie rozmyślała nad sposobami zdobycia pieniędzy pana Randolpha, kiedy jednak przeszła próg klasy, zmusiła się do skupienia nad lekcjami. Od razu pierwszego dnia postanowiła, że będzie uważać. Nie pozwoli, żeby ci idioci mieli się za mądrzejszych od niej. Szalenie irytował ją fakt, że jest do tyłu prawie z każdego przedmiotu, wiedziała jednak, iż to wina nie jej, lecz szkoły w Hollywood Gardens. Będzie pracować jak wściekła, żeby nie tylko nadrobić braki, ale także prześcignąć resztę klasy, a potem stanie w miejscu. Tego rodzaju postępowanie doprowadza nauczycieli do szału. Uważają za osobistą obrazę fakt, że ktoś, kto w oczywisty sposób jest lepszy od pozostałych, nagle przestaje się starać. Tak jest. A w przypadku panny Harris - Gilly zależało na takim wrażeniu. W porze drugiego śniadania klasa Agnes była pierwsza w stołówce, kiedy więc Gilly wzięła swoje jedzenie, Agnes siedziała już przy stole i przywoływała ją machaniem ręki. Gilly wolałaby zjeść w samotności. Agnes nie stanowiła najbardziej apetycznego towarzystwa przy jedzeniu, skoro jednak Gilly uznała, że Agnes może się jej na coś przydać, powinna się zacząć przyzwyczajać. Podeszła i usiadła naprzeciwko Agnes, która uśmiechnęła się jak kot z historyjek obrazkowych. - Ja też dostaję śniadanie za darmo - powiedziała. Gilly spojrzała na nią wściekłym wzrokiem. To, czy ktoś dostaje śniadanie za darmo, czy nie, miało być rzekomo tajemnicą. Akurat. Pierwszą rzeczą, jaką nauczy Agnes Stokes, to to, kiedy ma trzymać tę swoją dużą gębę na kłódkę. - Chyba wiesz, Agnes, że na twój widok robi mi się niedobrze? Agnes spojrzała wzrokiem zbitego psa. - O co ci chodzi? - Och, nic szczególnego. Po prostu robi mi się niedobrze. 41 Agnes przysunęła taboret bliżej stołu i zaczęła podwijać wiszące rękawy. - Nic szczególnego - ciągnęła dalej Gilly. - To chyba nawet nie twoja wina, nic na to nie możesz poradzić. Tyle że ja nie zamierzam tego znosić. - Czego znosić? Gilly pochyliła się nad stołem i powiedziała wprost w zaróżowioną twarz Agnes: - Twojego głupiego gadania. Agnes cofnęła się przed szyderczym spojrzeniem Gilly. Naokoło inne dzieci zaczynały się im przyglądać, lecz Gilly nadal patrzyła szyderczo. - Nic nie gadam - powiedziała cicho Agnes. - Więc trzymaj gębę zamkniętą. Szkoda by było, jakby ci uciekła resztka rozumu. Usta Agnes szeroko się otworzyły i natychmiast znów zamknęły. Wzruszyła ramionami, ze złością pociągnęła nosem i zabrała się do jedzenia. Gilly uśmiechnęła się szeroko do innych dzieci przy stole. Delikatnie rozprostowała serwetkę na kolanach i podniosła szklankę z mlekiem, odginając mały palec, tak jak to zaobserwowała u pani Nevins, kiedy tamta podnosiła filiżankę. Po śniadaniu Gilly pozwoliła, żeby Agnes kręciła się za nią po boisku niczym zagubiony psiak. W pewnym momencie Agnes nieśmiało zaryzykowała: - Hej, Gil...-lecz Gilly obróciła się do niej z tak przeraźliwym spojrzeniem, że reszty słów nie było. Kiedy zaś Gilly wyszła ze szkoły, Agnes bez słowa ruszyła za nią. W drodze pod górę Agnes z trudem nadążała za przesadnie wielkimi krokami Gilly. Doszły do domu pani Trotter i Gilly weszła do środka. Kiedy zamykała za sobą brudną białą furtkę, Agnes dotknęła jej ręki i podała kartkę, na której było napisane: Kiedy mogę się odezwać ? Gilly uśmiechnęła się łaskawie. - Zobaczymy - powiedziała. - Zobaczymy, jak się będziesz sprawować. Agnes otworzyła usta, jak zagłodzone pisklę, ale nie zaświergotała. 42 Dobry ptaszek. Gilly poklepała chudą piegowatą rękę i ruszyła do drzwi, zostawiając Agnes za furtką. - To ty, Williamie Erneście, złotko? - To ja, Maime Trotter, kotku - pisnęła Gilly. Z kuchni dobiegł ją donośny śmiech Trotterowej. - Chodź tu i weź sobie coś do jedzenia, Gilly, złotko. Gilly postanowiła nie ulec pokusie. Nie jest taka głupia, żeby się sprzedać za jedzenie, nawet jeśli jest bardzo głodna. Pomaszerowała po schodach na górę, obok otwartych drzwi do kuchni, przez które zaleciał ją zapach czekoladowych ciastek. Niech cię diabli, Maime Trotter! Później, za starannie zamkniętymi drzwiami, Gilly wyciągnęła z komody pieniądze. Następnie wysunęła całą szufladę i przewróciła ją na łóżku do góry dnem. Wygładziła banknoty na dnie szuflady, wyjęła z kieszeni taśmę klejącą, którą udało jej się ukraść z biurka panny Harris, i przylepiła banknoty do dna szuflady. Bez ostrzeżenia drzwi otwarły się na oścież. Gilly, żeby zakryć pieniądze, rzuciła się na szufladę całym ciałem. Żabiooki William Ernest stał na progu, starając się utrzymać prosto małą tacę z talerzem ciastek i szklanką mleka. - Co, do cholery? -wrzasnęła Gilly. - Tr-tr-tr-tr-Trotter... Tyle tylko potrafił wyjąkać. Trząsł tacą tak mocno, że szklanka z mlekiem o mało się nie przewróciła. - Postaw to, głupku. Oczy W. E. omiotły pokój w przerażeniu. Gilly czuła się jak idiotka, leżąc na szufladzie. Uniosła się nieco, odwróciła szufladę, usiadła prosto i obróciła w stronę chłopca. - Trotterowa nigdy ci nie mówiła, żeby najpierw pukać? Kiwnął głową, z szeroko otwartymi oczami, trzęsąc tacą. Gilly westchnęła. Cóż za dziwaczny dzieciak. - Dobra - powiedziała wyciągając rękę.-Daj mi tę tacę. Wcisnął jej tacę w ręce i z hałasem zbiegł po schodach. Gilly z powrotem odwróciła szufladę robiąc z niej stół i postawiła na niej mleko i ciastka. Zamknęła drzwi, a potem usiadła na łóżku i zaczęła jeść. Dziękuję, dziękuję bardzo, Maime Trotter. Co za wspaniałe ciastka. Pyszne, człowieku, naprawdę pyszne. 43 Natchnienie przyszło w połowie ostatniego ciastka. Nie wykorzysta Agnes Stokes, do niej nie można mieć za grosz zaufania. Wykorzysta Williama Ernesta. No, jasne. Złotko Trotterowej wciągnięte w świat przestępstwa. Roześmiała się na głos z radości. Dzidziuś Teague, żabiooki złodziej. Dzikooki William, mafioso z kurzym móżdżkiem. Możliwości nieograniczone i wspaniałe. Karzełek mafii. Pomarańczowy Oszust. Nie. Pomarańczowy Sikacz. Zeskoczyła z łóżka i uporządkowała pokój, po czym zbiegła tanecznym krokiem po schodach, trzymając tacę wysoko nad głową w jednej ręce, i wpadła do kuchni. Trotterowa spojrzała znad stołu, gdzie kładła łyżką ciasto na blachę, i zrobiła do niej oko. - Jak tam, lepiej? Gilly uśmiechnęła się do niej 300-watowym uśmiechem, opracowanym specjalnie dla zachwycania przybranych rodziców. - Cudownie! - prawie zaśpiewała. Włożyła naczynia do zlewu, odkręciła wodę, ale doszła do wniosku, że to już przesada. Trotterowa może zacząć coś podejrzewać. Roztańczonym krokiem wypadła z kuchni i po okrążeniu schodów wbiegła do pokoju, gdzie W. E.. siedząc na podłodze, oglądał w telewizji „Ulicę Sezamową". Usiadła obok niego i kiedy spojrzał na nią niepewnie kątem oka, uśmiechnęła się do niego siostrzanym uśmiechem, udając, że jest zachwycona filmem. Nie odezwała się w trakcie ,,Ulicy Sezamowej", „Sąsiedztwa pana Rogera" i ..Towarzystwa Elektryfikacji", od czasu do czasu jedynie podśpiewywała do wtóru piosenkom, w przyjacielski sposób uśmiechając się za każdym razem, kiedy przyłapała Williama na obserwowaniu jej spod oka. Plan działał. Kiedy nadeszła pora kolacji, spytała Williama Ernesta: - Chcesz nakryć do stołu czy iść po pana Randolpha? - a on odpowiedział, niemal się nie zająknąwszy: - Iść po pana Randolpha. Gilly nakryła do stołu w kuchni, podśpiewując pod nosem temat ..Ulicy Sezamowej". Po kolacji zaś zrobiła dla W. E. samolot z papieru i namówiła chłopca, żeby wyszedł z nią na werandę i go wypróbował. 44 W. E. zmrużył swoje krótkowzroczne oczka, zmarszczył zadarty nos, odchylił rękę daleko do tyłu i z całej siły puścił samolot. - Bach! - szepnął. Samolot poleciał w dół, nagle został uniesiony prądem powietrznym i poszybował nad ich głowami, zrobił pętlę i gładko opadł na trawę. W. E. zwrócił na Gilly błyszczące oczy. - Widziałaś? - spytał cicho. - Widziałaś? - Fantastycznie. Gilly pobiegła i podniosła samolot. Najlepszy, jaki kiedykolwiek udało jej się zrobić. Wspięła się na betonowy słupek werandy i uniosła rękę. Zmieniła zamiar. - Ty rzuć, Williamie Erneście, dobrze? Zeszła na dół i podsadziła go na słupek. Chwiał się niepewnie, spoglądając w dół, najwyraźniej zbyt przestraszony, żeby ruszyć stopą. - Patrz, przytrzymam cię, na pewno nie spadniesz, stary. Lekko objęła dłońmi jego kostki. Poczuła, jak się rozluźnił pod jej dotykiem- Wychylił się w tył i rzucił. - Bach! - zawołał troszkę głośniej niż przedtem, rzucając biały samolot z niebieskimi kreskami na wysokość -jno, prawie na wysokość domu. Samolot zrobił pętlę, pofrunął do góry, zniżył lot, wreszcie opadł na krzak azalii w ogrodzie pana Randolpha. Williarn Ernest zszedł ze słupka, potem po schodach. Ogrodzenie zatrzymało go, lecz nie na długo. Widać było, że nigdy w życiu nie przełaził przez parkan i dużo szybciej byłoby, gdyby poszedł naokoło, przez furtkę, ale wybrał najkrótszą drogę do swego cudownego samolotu. Upadł -w ogród pana Randolpha w taki sposób, że jedna ręka i noga znalazły się tam prędzej niż pozostała para, pozbierał się jednak od razu i delikatnie wyplątał zabawkę z krzaka. Odwrócił się i nieśmiało uśmiechnął do Gilly, a potem, jakby niósł królewski klejnot, powoli ruszył ścieżką pana Randolpha, wyszedł na ulicę i wrócił przez furtkę do domu. W połowie ścieżki coś powiedział. - Co mówisz? -spytała Gilly. 45 - Powiedziałem - żyły na szyi nabrzmiały mu od wysiłku, żeby odezwać się głośniej -powiedziałem, że on wspaniale lata. Nie jest taki głupi, na jakiego wygląda, pomyślała Gilly z uśmiechem, nie zastanawiając się tym razem nad doborem jakiegoś specjalnego rodzaju uśmiechu. - Ty dobrze rzucasz, Williamie E. - Naprawdę? - Jasne. Właśnie podziwiałam twój styl. Pewno się tego gdzieś uczyłeś? Przekrzywił głowę ze zdziwieniem. - Nie? Sam się nauczyłeś? Poważnie pokiwał głową. - O rany, człowieku, masz wrodzony talent. Nigdy w życiu nie widziałam czegoś takiego. Wyprostował swoje chude ramiona i pomaszerował po schodach z taką dumą, jakby był prezydentem Stanów Zjednoczonych. Ciągle jeszcze puszczali samolot, a raczej robił to W. E., Gilly zaś przyglądała się i od czasu do czasu rzucała pełne podziwu uwagi, kiedy Trotterowa i pan Randolph wyszli na werandę. - Musisz popatrzeć. William Ernest świetnie puszcza samolot. W. E. wspiął się samodzielnie na betonowy słupek. Teraz już nie potrzebował pomocy Gilly. - Patrzcie - powiedział cicho.-Tylko popatrzcie. Pan Randolph uniósł do góry niewidzącą twarz. - Co to jest, synku? - Gilly zrobiła mu papierowy samolot, coś w tym rodzaju - wyjaśniła Trotterowa. - A, rozumiem, rozumiem. - Patrzcie teraz. - Patrzymy, złotko. W. E. odchylił się w tył i rzucił- „bach". Samolocik wykonał jeszcze jeden spiralny, ślizgający się, wznoszący i opadający niezwykły lot. Pani Trotter westchnęła, gdy samolot wdzięcznie wylądował przy krawężniku. William Ernest pobiegł, żeby go podnieść. - I jak było? - spytał pan Randolph. - Mówię panu, czasem to naprawdę wielka szkoda, że pan nie widzi. 46 Zawsze myślałam, że papierowe samoloty są tylko po to, żeby je puszczać na lekcjach i denerwować nauczycieli. - Odwróciła się do Gilly: - To jest cos. Gilly poczuła, że się czerwieni, ale W. E. wszedł po schodach i ją wybawił. - To dlatego, że ja tak dobrze rzucam - powiedział. - No, jasne-potwierdziła Gilly. - Rzucasz znakomicie. Spojrzał jej w twarz zmrużonymi oczkami, pełnymi czystej radości. - Dziękuję - powiedziała cicho pani Trotter. Przez chwilę Gilly patrzyła na nią, potem szybko się odwróciła, tak jak się odwraca człowiek od jaskrawego słonecznego blasku. - Czy mam odprowadzić pana Randolpha do domu? -spytała. - Dziękuję, panienko Gilly. Byłbym bardzo wdzięczny. Wzięła go za łokieć i sprowadziła ostrożnie po schodach, pilnując, żeby się nie obejrzeć, ponieważ wyraz twarzy Trotterowej był taki, o jakim Gilly - w głębi duszy - marzyła przez całe życie. Ale przecież nie od kogoś takiego jak Trotterowa. To nie zgadzało się z jej planem. ROZDZIAŁ SZÓSTY Panna Harris Pod koniec października Gilly wyrównała braki i wysforowała się na czoło klasy. Starała się sobie wmówić, że zapędziła pannę Harris w kozi róg i że teraz może się spodziewać samych piątek. Na pewno musi być głupio tej wyfiokowanej małpie pisać pod pracą kogoś, kto jej w oczywisty sposób nie lubi, takie przyjemne uwagi jak: „Świetne", „Dobrze pomyślane" czy „Bardzo dobre". Jednakże panna Harris trzymała fason. Jeżeli nawet wiedziała, że Gilly jej nie lubi, nigdy nie dała tego po sobie poznać. Toteż nie była to, zdaniem Gilly, właściwa chwila, żeby wykonać stary numer i przestać się uczyć, kiedy nauczycielka przekonała się już, iż ma do czynienia z geniuszem. W szkole w Hollywood Gardens efekty były znakomite: wszystkich nauczycieli zamurowało, gdy pewnego dnia Gilly nagle zaczęła oddawać puste kartki zamiast klasówek. Stało się tak następnego dnia po tym, jak Gilly przypadkiem usłyszała rozmowę dyrektorki z wychowawczynią i dowiedziała się, że ona - Gilly - otrzymała najwyższy wynik w całej historii szkoły z testów na inteligencję i zdolności. Oczywiście nikt nie wiedział, że Gilly to słyszała, wezwano więc całą armię psychologów, żeby wykryli, co się z nią dzieje. Ponieważ nikt w szkole nie poczuwał się do odpowiedzialności za nagły brak chęci i talentu u Gilly, postanowiono winić z tego powodu jej przybranych rodziców, co doprowadziło do furii panią Nevins, która zażądała, aby oanna Ellis natychmiast zabrała od niej Gilly, mimo że - po początko- 48 wych skargach na bezczelność i niegrzeczne zachowanie - zgodziła się odczekać jeden rok. Gilly intuicyjnie wyczuwała, że panna Harris nie załamie się na widok czystej kartki papieru. Może po prostu w ogóle nie zareagować. Jest całkiem inna niż nauczyciele, których Gilly do tej pory znała. Nie sprawiała wrażenia uzależnionej od swoich uczniów-nie widać było, żeby ich zachowanie i postępy martwiły ją lub cieszyły. W jednym z podręczników Gilly znajdowało się zdjęcie mieszkanki Arabii Saudyjskiej, w której twarzy widoczne były jedynie oczy. Zdjęcie kojarzyło się Gilly z panną Harris, omotaną jakby niewidzialnymi zasłonami. Raz czy drugi błysk jej oczu zdawał się zdradzać coś z wnętrza osoby schowanej pod strojem ochronnym, lecz błyski zdarzały się tak rzadko, że Gilly nie odważyła się nawet sama przed sobą spekulować na ten temat. Czasami Gilly zupełnie nie dbała o to, co myśli panna Harris. Z przyjemnością szła do szkoły, bez gróźb i namówek, wiedząc, iż jej praca jest osądzana merytorycznie, a zdanie nauczycielki o Gilly nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia. Przypominało to w pewnym sensie grę w koszykówkę-jeśli się właściwie ustawić, można wcelować wprost do kosza i jest to całkowicie sprawiedliwe i bezosobowe. Zdarzały się i takie dni, że obojętność panny Harris irytowała Gilly. Nie była przyzwyczajona do tego, że traktuje się ją identycznie jak innych. Od pierwszej klasy zmuszała nauczycieli, żeby traktowali ją jak przypadek specjalny. Sama kierowała swoją nauką, uczyła się tylko tego, czego chciała, i wtedy, kiedy chciała. Nauczyciele starali jej sie przypodobać albo ją przeklinali, dla nikogo jednak do tej pory nie stanowiła części większej masy. Dopóki Gilly pozostawała w tyle za całą masą, tolerowała takie traktowanie własnej osoby, lecz teraz nawet uśmiech nauczycielki na dzień dobry kojarzył jej się z komputerem do nauki matematyki: „Witaj, Gilly, numer 58706, dziś nadal będziemy się zajmować ułamkami". Przekroczenie progu klasy powoduje, że automatyczny nauczyciel włącza się i mówi „dzień dobry". Za dodatkową opłatą trzech tysięcy dolarów można sobie sprawić personifikujący model działający na zasadzie komórki elektrycznej, który wywołuje każdego ucznia po imieniu. Przez kilka dni Gilly zajmowała się porównywaniem panny Harris do komputera. Wszystko pasowało: mądra, zimna, rolkowicie, absolutnie 49 i irytująco sprawiedliwa, wnętrzności elegancko opakowane i schowane. Nie Arabka, lecz maszyna bez wad, do której nie sposób zajrzeć. Im dłużej Gilly o tym myślała, tym bardziej się wściekała. Nikt nie ma prawa tak się izolować od innych. Chciałaby choć raz, nim opuści tę dziurę, pociągnąć za jakiś drucik w maszynie. Choć raz zobaczyć, jak Harris 6 krzyczy ze złości, wścieka się, załamuje. Ale panna Harris znacznie się różniła od Trotterowej, koło której wystarczyło być pięć minut i od razu wiedziało się, jaką drogą do niej trafić -przez Williama Ernesta Teague. Panna Harris nie była uzależniona od innych. Zupełnie jak w powtórkach starego serialu telewizyjnego „Misja nie do spełnienia": Wasza misja, jeśli zgodzicie sieją przyjąć, polega na tym, żeby dostać się do środka zakodowanego komputerowo robota, odkryć, na jakiej zasadzie działa, i zneutralizować jego operacje. Samoniszcząca się taśma nigdy nie powiedziała tym, co jej słuchali, jak mają v/ykonać swe niemożliwe do spełnienia zadanie, lecz oni i tak zawszj wiedzieli. Gilly, z kolei, nie miała pojęcia, jak się do swej misji zabrać. W końcu natchnęła ją właśnie telewizja. A w ogóle nie myślała akurat 0 pannie Harris. Zastanawiała się właśnie, jakby tu się dobrać do reszty pieniędzy pana Randolpha, i nie słuchała nawet dziennika. Pomysł sam jakoś utorował sobie drogę do jej mózgu. Wysoki urzędnik państwowy opowiedział publicznie dowcip, za co wyleciał z pracy. Nie był. to taki zwykły dowcip, lecz nieprzyzwoity i w dodatku obraźliwy wobec czarnych. Spowodowało to falę oburzenia ze strony wszystkich czarnych 1 niektórych białych. Niestety, sprawozdawca dziennika nie przytoczył samego dowcipu. Przydałoby się to Gilly. Niemniej jednak przyszedł jej do głowy pomysł, jak można dotknąć nauczycielkę. Pożyczyła pieniędzy od pani Trotter na „materiały szkolne" i kupiła trochę grubego białego kartonu i flamastry. Zamknięta w swej sypialni zabrała się do przygotowywania karty z życzeniami, starając się, aby była jak najbardziej podobna do podłużnych, cienkich „śmiesznych" kart, które można kupić w sklepie. Najpierw starała się sama wykonać rysunek na froncie i zmarnowała pięć czy sześć kartonów. Przeklinając brak umiejętności wykradła jedno z kolorowych pism Trotterowej i wycięła z niego zdjęcie wysokiej, 50 pięknej, czarnej kobiety z fryzurą afro. Skóra kobiety była odrobinę ciemniejsza niż panny Harris, ale to nie miało znaczenia. Nad zdjęciem kobiety starannie wykaligrafowała następujące słowa (rysować może nie umie, ale pisze bardzo ładnie): A pod zdjęciem: Mówią, że „czarne jest piękne". Jednakże gdy tego słucham, każdy, kto tak mówi, wygląda mi na... I w środku karty małymi literkami: osobę zainteresowaną w podtrzymywaniu takiego twierdzenia. Tak, niewątpliwie jest to najzabawniejsza kartka, jaką w życiu widziała. Genialna Gilly - najśmieszniejsza nastolatka na liście najpier-wszych. Pokój Gilly był za mały, żeby się w nim z radości poturlać po podłodze, położyła się więc na łóżku, obejmując rękami kolana i śmiejąc tak bardzo, że prawie wpadła w histerię. Szkoda tylko, że kartka musi pozostać anonimowa, Gilly chętnie przyznałaby się do wspaniałego dzieła. Następnego dnia przyszła do szkoły bardzo wcześnie i po cichu przekradła się śmierdzącymi schodami do swojej klasy, nim jeszcze woźny pozapalał światła w korytarzach. Przez chwilę obawiała się, że drzwi do klasy mogą być zamknięte, lecz klamka bez trudu ustąpiła pod jej dłonią. Wsunęła kartkę do książki od rachunków, leżącej pośrodku porządnego biurka panny Harris. Chciała mieć pewność, że nikt nic wcześniej nie odkryje i nie popsuje jej całej zabawy. Przez cały dzień, zwłaszcza zaś podczas lekcji rachunków, Gilly rzucała ukradkowe spojrzenia na pannę Harris. No, wreszcie musi przecież wziąć książkę do ręki, najwyższy czas. Chyba widzi, że coś z niej wystaje, powinna się zainteresować. Jednakże panna Harris nawet nie tknęła swojego podręcznika, który cały czas leżał w tym samym miejscu. 51 Kiedy musiała zajrzeć do książki, pożyczyła sobie egzemplarz od któregoś z uczniów. Zupełnie jakby przeczuwała, że w jej podręczniku kryje się pułapka. W porze drugiego śniadania serce Gilly, które rano biło radosnym podnieceniem, opadło jej ze złości aż do żołądka. W czasie popołudniowych lekcji była tak wściekła, że opuściła w dyktandzie trzy słowa, których pisownię świetnie znała. Kiedy o trzeciej zadzwonił dzwonek na koniec lekcji, z trzaskiem odsunęła krzesło i ruszyła do drzwi. - Gilly! Serce jej zatrzymało się na chwilę, gdy obracała się w stronę panny Harris. - Zostań na chwilę, proszę. Czekały, przypatrując się sobie w milczeniu, dopóki wszystkie dzieci nie wyszły z klasy. Potem panna Harris wstała zza biurka i zamknęła drzwi. Wzięła jedno z uczniowskich krzeseł i postawiła je niedaleko swojego. - Usiądź na minutę, dobrze? Gilly usiadła. Książka do rachunków leżała zupełnie tak samo, jak rano, wystawały z niej brzegi karty. - Pewno trudno ci w to uwierzyć, Gilly, ale my, ty i ja, jesteśmy bardzo do siebie podobne. Gilly, wbrew sobie, zaczęła słuchać tego, co mówiła nauczycielka. - Nie mam tu na myśli inteligencji, chociaż oczywiście to też nas łączy. Obydwie jesteśmy mądre i wiemy o tym. Jednakże tym, co łączy nas bardziej niż inteligencja, jest gniew. Ty i ja jesteśmy jednymi z najbardziej rozgniewanych ludzi, jakich znam. Mówiła zimnym głosem, jakby odcinając każde słowo od następnego ostrym nożem i robiąc pauzy, jakby chciała dać Gilly szansę, żeby mogła zaprzeczyć. Gilly jednak siedziała zafascynowana, niczym bohater filmu przyglądający się pełzającej kobrze. Nie miała zamiaru zrobić jakiegoś fałszywego ruchu. - Oczywiście wyrażamy nasz gniew zupełnie inaczej. Zawsze mnie uczono, że gniew należy w sobie dusić i wciąż to robię. I dlatego ci zazdroszczę. Twój gniew jest stale na powierzchni; możesz mu się przyjrzeć, możesz się z nim zaprzyjaźnić, jeśli zechcesz. Gilly rozumiała niewiele więcej, niż gdyby panna Harris mówiła do niej w języku suahili. - Nie prosiłam cię jednak, żebyś została po lekcjach po to, aby ci opowiadać, jaka jesteś inteligentna, czy jak bardzo ci zazdroszczę, ale po to, aby ci podziękować za kartę. To przecież musi być ironia, a nauczycielka mimo to uśmiecha się prawie jak człowiek. Co z tą kobrą? - Zabrałam ją w południe do pokoju nauczycielskiego i przez dwadzieścia minut klęłam, na czym świat stoi. Od wielu lat nie potrafiłam tak się rozluźnić. Zwariowała jak komputer w „Odysei kosmicznej". Gilly wstała i tyłem zaczęła się wycofywać z klasy. Panna Harris uśmiechnęła się i jej nie zatrzymała. Na schodach Gilly ruszyła biegiem i-klnąc na czym świat stoi-biegła całą drogę do domu. 52 ROZDZIAŁ SIÓDMY Kurz i zniechęcenie Musi, musi jak najszybciej wydostać się z Thompson Park. Gilly w głębi ducha wiedziała, że jeśli zostanie tu dłużej, zmieni się. Idiotyczny brązowy dom i idiotyczna szkoła zmienią ją w taką fujarę jak William Ernest. A z doświadczenia swego krótkiego życia wiedziała, że człowiek musi być twardy. Inaczej wpada w potrzask. Galadriel Hopkins nie miała najmniejszego zamiaru dać się złapać w potrzask. Jednakże konieczny jest pośpiech. Nie ma znaczenia, czy ludzie, którzy się koło niej kręcą, mają tłuste biodra lub umysł komputera, jeśli bowiem człowieka można pokonać gorącem albo zimnem, to połączenie obydwóch czynników załatwi nawet nieustraszoną Galadriel. Rozsądniej byłoby działać na własną rękę w kwestii pieniędzy pana Randolpha i nie mieszać w to ani Williama Ernesta, ani Agnes Stokes, lecz w pośpiechu postąpiła głupio i wykorzystała obydwoje. Okazja nadarzyła się całkiem nieoczekiwanie. Do tej pory Trotterowa nigdy nie zostawiała jej samej zW.E,, kiedy nagle, dwa dni po historii z kartą dla panny Harris, oznajmiła, że zabiera pana Randolpha na zakupy, i spytała, czy Gilły mogłaby przypilnować małego podczas jej nieobecności. Wszystko składało się zbyt dobrze. Gilly powinna była uważać, ale chęć zdobycia pieniędzy i wyruszenia jak najszybciej w drogę przytępiły jej zdrowy rozsądek. Trzęsącymi rękami wertowała książkę telefo- 54 niczną w poszukiwaniu numeru Stokesów, którzy rzekomo mieszkali przy Aspen Avenue. (Jeszcze jedno wielkie kłamstwo. Stokesowie już dawno wynieśli się, zostawiając Agnes pod opieką babki ze strony matki, siedemdziesięciopięcioletniej Gertrudy Berkheimer. Tyle że wyrodny ojciec Agnes wciąż jeszcze figurował w książce telefonicznej, jakby nigdzie nie wyjeżdżał). Agnes przyleciała natychmiast, nieprzytomna z radości, że Gilly nie tylko zaprasza ją do siebie, lecz także prosi o pomoc w tajemniczym i najwyraźniej nielegalnym przedsięwzięciu. Bez oporów zgodziła się stać na czatach przed domem pana Randolpha, chociaż Gilly podejrzewała, że Agnes wolałaby działać wewnątrz domu. Agnes miała zagwizdać na swój wspaniały sposób, o którym twierdziła, że słychać go na milę, gdyby taksówka z panią Trotter i panem Randolphem podjechała, a Gilly wciąż była w środku. Dużo trudniejsze okazało się odciągnięcie W. E. od telewizora i' wytłumaczenie mu, co ma robić. - Nie rozumiem - powtórzył po raz chyba trzydziesty, tępo mrugając oczyma za okularami. Gilly, jak tylko umiała najcierpliwiej, zaczęła jeszcze raz od samego początku: - Pan Randolph prosił, żebyśmy, ty i ja, coś dla niego zrobili. Na górnej półce u niego w pokoju leży coś, co jest mu potrzebne, a ponieważ nie widzi, nie może sam tego zdjąć. Powiedziałam mu, że mamy czas dziś po południu, a on na to: „Panienko Gilly, czy moglibyście razem z Williamem Ernestem, którego traktuję jak własnego wnuka, zrobić mi wielką przysługę, kiedy będę w sklepie?" No, więc, oczywiście zgodziłam się mu pomóc. Przecież traktuje cię jak własnego wnuka, itede-przerwała. - Jaką przysługę? - Zdjąć mu tę rzecz z półki. - Aha. Jaką rzecz? - Słuchaj, Williamie Erneście. Spieszy mi się. Chcesz mi pomóc czy nie? Chyba tak. To musi wystarczyć. Już i tak za długo zwlekają. Tak żeby chłopak nie słyszał, przekazała Agnes ostatnie instrukcje. Jej trzeba zapłacić żywą gotówką, żeby trzymała tę swoją gębę na kłódkę. Wzięła 55 W. E. za rękę i za pomocą zapasowego klucza, wiszącego w kuchni pani Trotter, weszli do domu pana Randolpha. Panowała tu ciemność i zapach wilgoci nawet w ciągu dnia, na szczęście W. E. był do tego przyzwyczajony i wszedł wprost do pokoju z książkami. Gilly wskazała na górną półkę. - Powiedział, że ta rzecz jest tam, za tą dużą, czerwoną książką. W. E. spojrzał w górę. - Widzisz? W. E. najpierw kiwnął głową, a potem nią potrząsnął. - Nie dosięgnę. - Pewno, że nie, ty głu... Ja też nie. Dlatego musimy zrobić to razem. - Aha. - Uważaj. Przyciągnę tu ten duży niebieski fotel i stanę na poręczy, a ty wejdziesz na oparcie, a potem mi na ramiona... W. E. się cofnął. - Wolę zaczekać na panią Trotter. - Nie możemy, złotko. Przecież wiesz, jak jej trudno włazić na cokolwiek. To głupi pomysł. - W. E. wciąż się wahał. - Poza tym myślę, że to ma być coś w rodzaju niespodzianki dla niej. Pan Randolph nie chce, żeby wiedziała. Na razie. Chłopak podszedł do fotela i przysunął się do Gilly na palcach. - Boję się - szepnął. - Wiadomo. Ale pomyśl, człowieku, jacy wszyscy będą potem zadowoleni i dumni z ciebie. Jak już niespodzianka się wyda i w ogóle. Jak się dowiedzą, kto faktycznie... W. E. zaczął wspinać się na fotel. Był to stary, solidny fotel, który się nie zachwiał, kiedy chłopiec stanął na poręczy, a później na oparciu. Gilly weszła na fotel za nim i pomogła W.E. wspiąć się na jej ramiona, podtrzymując go za nogi. Był cięższy niż wyglądał. - Dobra. Najpierw wyciągnij tę wielką czerwoną książkę, co ci pokazałam. Lewą ręką złapał ją za włosy, zgięty wyciągnął się w kierunku półki chwycił za książkę. Z trzaskiem upadła na podłogę. 56 - Wyleciała mi. - Nie przejmuj się. Zajrzyj tam, z tyłu, gdzie była ta książka. Wychylił się do przodu. Uch, za chwilę powyrywa jej wszystkie włosy niczym chwasty z mokrej gleby. - Nic nie widzę. - To się postaraj. Najlepiej pomacaj ręką. Musiała się dobrze nagimnastykować, żeby samej nie zlecieć z fotela, kiedy W. E. znów się wychylił w przód. - Bach - powiedział cicho, ściskając w zakurzonej pięści zwitek banknotów owinięty gumką. Gilly wyciągnęła rękę. - Nie puszczaj moich nóg! Rzucił pieniądze i obydwoma rękami złapał ją za włosy. - Więcej nie ma? Nagle rozległ się gwizd Agnes. Gilly omal nie spadła z fotela, ściągnęła z ramion W. E., wdrapała się z powrotem na oparcie, wsunęła tom encyklopedii na swoje miejsce, zeskoczyła, wcisnęła zwitek banknotów w kieszeń spodni, przesunęła ciężki fotel, złapała za ramię przestraszonego W. E. i wyciągnęła go z domu tylnymi drzwiami. - Mam to dać panu Randolphowi później, jak Trotterowa nie będzie widziała-wyjaśniła patrząc w mrugające, sowie oczy. - Słuchaj, muszę teraz pójść do łazienki. Idź, pomóż Trotterowej zaprowadzić pana Randolpha do domu. Aha, i powiedz Agnes, żeby sobie poszła. Jutro się z nią zobaczę. Ale Agnes czekała na nią w domu, siedząc oparta o schody. - Znalazłaś? - Niestety nie. Agnes spojrzała na spodnie Gilly. - A co masz w kieszeni? - No, dobra. Coś tam znalazłam, ale niewiele. - Ile? - Kurczę, Agnes, nie wiem. - Pomogę ci policzyć. - Daję słowo, że zaraz zamaluję cię w nos, jeśli się stąd nie wyniesiesz. Obiecałam, że coś ci odpalę za pomoc, i tak zrobię, ale nie w tej chwili. 57 Jak nie jesteś tego w stanie zrozumieć, to znaczy, żeś głupsza niż myślałam. Agnes wysunęła dolną wargę. - Gdyby nie ja, już by cię złapali. - Wiem i nie zapomnę ci tego. A teraz zmykaj stąd, bo dopiero będzie afera. I pamiętaj - gęba na kłódkę. Nie czekając na dalsze grymasy, Gilly przeszła obok Agnes i popędziła na górę. Zamknęła drzwi i zatarasowała je komodą, po czym wyciągnęła specjalną szufladę i zaczęła przyklejać pieniądze z uczuciem rozpaczy. Trzydzieści cztery dolary. Nędzne trzydzieści cztery dolary. Czterdzieści cztery, razem z dziesięcioma, które już miała. Wydawało się, że w takim zwitku, tkwiącym najpierw w dłoni W. E., a potem wypychającym jej kieszeń, powinno być więcej. Przeliczyła jeszcze raz, aby się upewnić. Tylko tyle. Pięć banknotów pięciodolarowych i dziewięć jednodolaro-wych. Przez te jedynki zwitek był gruby. Odłożyła dolara dla Agnes, potem niechętnie wymieniła go na pięciodolarówkę. Agnes nie sprzeda się tanio. Szkoda, że nie działała sama. Korzystanie z pomocy innych za dużo kosztuje. Dlaczego wydawało jej się, że sama nie da rady? Za bardzo się śpieszyła. Powinna była poczekać i wszystko starannie zaplanować. A teraz zamieszała w to Agnes i W. E., a wszystko dla marnych czterdziestu czterech... nie, trzydziestu dziewięciu dolarów. Przypomniała sobie ciężar W. E. na swoich ramionach i ból, gdy ze strachu złapał ją za włosy, i wyciągnęła jeszcze dolara, ale zostałoby jej zaledwie trzydzieści osiem. Stanowczo za mało, żeby dojechać choćby do Missisipi River. Z powrotem dołożyła dolara W. E. do swojej kupki. Musi jeszcze raz poszukać, ale już sama. Jak tylko opracuje plan. Kurz. Pomysł przyszedł jej do głowy po kolacji, kiedy wszyscy razem oglądali dziennik telewizyjny. Nagle zobaczyła pokłady kurzu, zalegające niczym szary szron na telewizorze. Kurz! To jest plan! Najpierw odkurzy cały ten dom, później dom pana Randolpha. Skoczyła na nogi. - Słuchaj! Powoli Trotterowa odwróciła się od Waltera Cronkite'a* do Gilly. - Tak, złotko? - Czy mogę tu posprzątać? - Posprzątać ? - Słowo to w ustach pani Trotter zabrzmiało jak nazwa jakiejś egzotycznej i lekko niebezpiecznej gry. - Chyba nie. - Wzrok jej padł z powrotem na ekran telewizora. - Poczekaj raczej, aż skończymy oglądać. Gilly niecierpliwie machała nogami w trakcie trzęsienia ziemi w Ameryce Centralnej i procesu łapówkowego członka kongresu nie wiadomo skąd. Nie cierpiała czekać. Pobiegła do kuchni. Wiedziała już, jak się dobrać do pieniędzy na własną rękę. Liczyła się każda minuta. Pod zlewem znalazła jakieś stare szmaty i - nie do wiary! - butelkę politury do czyszczenia mebli. Nalała trochę politury na szmatę, którą przedtem starannie zwilżyła wodą, tak jak to zawsze robiła pani Nevins, po czym ruszyła czyścić ciemny, ciężki stół i sześć krzeseł w nigdy nie używanej jadalni. Po dwóch ruchach szmata poczerniała, lecz Gilly przekręciła ją na drugą stronę i znów nalała politury. Jednostajne wycieranie i polerowanie „czystą, suchą szmatką" nabrało swoistego rytmu kojącego jej wewnętrzne szaleństwo. Kiedy doszła do obrazu nad kredensem, nie tylko wyczyściła wyżłobienia w rzeźbionej ramie, lecz także wyszukała specjalny płyn i papierowe ręczniki, żeby umyć małe aniołki baraszkujące w chmurach, okryte w miejscach intymnych (jak nazywała je pani Nevins) jedynie kawałkiem szarfy lub skrzydłem. Tymczasem głos pani Trotter dobiegający z drugiego pokoju oznaczał, iż Walter Cronkite zakończył na dziś, Gilly jednak przestało się śpieszyć. Miękkim ruchem wytarła z obrazu resztki płynu. Kiedy następnego wieczoru nadeszła pora kolacji, wszystko błyszczało oprócz żyrandola. Ale jak wymyć żyrandol bez drabiny? - Daj spokój, złotko. Tak tu teraz pięknie. Nikt nie będzie zwracał uwagi na żyrandol - powiedziała pani Trotter. * Cronkite Walter Leland (ur. 1916) - amerykański korespondent wojenny w latach 1942-15 (m.in. korespondent z procesu hitlerowskich zbrodniarzy wojennych w Norymberdze), korespondent moskiewski w latach 1946-48, od r. 1950 komentator telewizyjny związany z Columbia Broadcasting System w Nowym Jorku. 59 - Ja będę - odrzekła Gilly. - Potrzebny mi wysoki stołek, drabina, coś w tym rodzaju. Wtedy mogłabym też wyczyścić z wierzchu szafki kuchenne. - Ratunku! Za chwilę się okaże, że i mnie wyrzuciłaś razem z resztą śmieci. William Ernest podniósł znad talerza przerażone oczy. - O to nie ma strachu - roześmiał się pan Randolph. - Przecież wie pan, co mówi Pismo Święte: proch do prochu... - Nie! - pisnął William Ernest. - Ty nie jesteś zakurzona! - M»je słonko! Tylko tak sobie gadam. - Nikt nie zabierze Williamowi Ernestowi pani Trotter, prawda, panienko Gilly? Pan Randolph wymacał dłonią głowę chłopca i lekko ją poklepał. - Jasne, że nie - ostro rzuciła Gilly. - Potrzebuję czegoś, na czym mogłabym stanąć i dokończyć swoją pracę. - Pięknie, pięknie - stwierdził pan Randolph. - Ma pani faktycznie wspaniałą pomocnicę. Dzisiejsza młodzież... - Jeśli pan chce...-musi być ostrożna, mówić wolno, jakby pomysł dopiero teraz powstawał w jej głowie - mogłabym, jak tu skończę, posprzątać też i u pana. Oczywiście muszę mieć drabinę, chyba... - Czyż nie mówiłem, że to wspaniała dziewczyna. - Pan Randolph uśmiechnął się. - Zdaje mi się, że mam w piwnicy drabinę. Gilly poderwała się od stołu, ale się zreflektowała: powoli, spokojnie. Serce waliło jej jak zwariowane. Zmusiła się, żeby z powrotem usiąść. - Mogłabym się rozejrzeć po kolacji. Dziś wieczorem chciałabym skończyć z tym żyrandolem. Trotterowai pan Randolph kiwali głowami rozpromienieni. Ludzie są czasem tak głupi, że aż przykro ich wykorzystywać. Jednakże bez przesady, trzeba pamiętać, iż to jedyny sposób, aby dojechać tam, gdzie się musi. Drabina była stara i rozchwierutana, ale i tak będzie to o niebo lepsze niż wspinanie się po półkach pana Randolpha, które wyglądały jakby miały się człowiekowi zwalić na głowę pod lada dotknięciem. Gilly 60 ustawiła drabinę pod żyrandolem i pieczołowicie wycierała każdy kawałek szkła szmatką umoczoną w roztworze amoniaku, od czasu do czasu przytrzymując się drabiny, kiedy kręciło jej się w głowie i od zapachu amoniaku, i od myśli, że następnego dnia o tej porze będzie już w drodze do Kalifornii. Wieczorem spakowała brązową torbę i wepchnęła ją głęboko pod łóżko. Po lekcjach zadzwoni ze szkolnego automatu na stację autobusową i dowie się, ile kosztuje'bilet. A później będzie już tylko musiała wydostać resztę pieniędzy. Gilly odchodziła właśnie od telefonu następnego dnia, kiedy pojawiła się Agnes, żądając pieniędzy. Udawała, że nie zadowala jej pięć dolarów, które dostała od Gilly, lecz oczy jej aż błyszczały. Była zadowolona, nie ma co. - Możemy wydostać więcej ? - spytała. Gilly potrząsnęła głową. - Nie ma więcej. Podzieliłam na trzy części. - Wczoraj zdawało mi się, że masz w kieszeni kupę forsy. - To były same jednodolarowe banknoty. - Nie rozumiem, czemu dzielisz się równo z tym głupim dzieciakiem. I tak nic nie kapuje. - Nie jest taki głupi, na jakiego wygląda. - Gilly spojrzała Agnes prosto w oczy.-Może zachowuje się nie całkiem normalnie, ale gdyby przyszło mu do głowy, że go oszukałyśmy... Agnes wzruszyła ramionami. - Dobra - powiedziała - tylko nie bierzmy go ze sobą następnym razem. - Jasne, następnym razem na pewno nie - zgodziła się Gilly, z radosną pewnością, że nie będzie żadnego następnego razu z tą obrzydliwą Agnes. Wieczorem Gilly zaczyna nowe życie-życie prawdziwe. Pozbyła się Agnes przy furtce, kłamiąc, że Trotterowa każe jej wyszorować wszystkie gary, jakie są w domu. Agnes postanowiła pójść do domu. Nie przepadała za myciem brudnych garów. Drabina leżała w przedpokoju. Gilly położyła torbę z książkami na stole i od razu podeszła do rłmhiny. Kiedy schylała się, żeby ją podnieść, usłyszała: 61 - Gilly, złotko, zjesz coś? Szybko się wyprostowała. Lepiej się najeść, skoro jest okazja. Poklepała drabinę i przeszła do kuchni. Trotterowa siedziała przy stole. Chyba skończyła już codzienną porcję lektury Biblii, Pismo Święte bowiem, wciąż otwarte, leżało z boku. Przed sobą miała kawałek papieru, w połowie zapisany jej mozolnym, starannym pismem. W prawej dłoni ściskała mocno tani długopis. Na widok Gilly potężna kobieta uśmiechnęła się nieśmiało zza okularów. - Piszę do jednego z moich starszych dzieci. Brak mi ich, kiedy dorastają i odchodzą z domu, choć Bóg jeden wie, jak ciężko mi przychodzi pisanie.-Spojrzała na list i westchnęła. - W metalowym pudełku koło lodówki są jeszcze ciastka. Gilly nalała sobie szklankę mleka i wzięła cztery ciastka. - Usiądź, złotko. Nie przeszkadzasz mi. Gilly usiadła z drugiego końca stołu. - Trochę lepiej ci się teraz wszystko układa, prawda? - W porządku. - Chciałam ci powiedzieć, jak bardzo doceniam to, że się zaprzyjaźniłaś z Williamem Ernestem. - Tak. W porządku. - Panna Ellis ma rację, jesteś wyjątkową osobą, Gilly. Dziękuję Bogu, kiedy widzę, że starasz się pomagać, a nie szkodzić. Zamknij się. - Jesteś taka mądra. Większość z nas byłaby szczęśliwa, mając choćby połowę twoich zdolności. Zamknij się, zamknij! Milczące rozkazy spełniły się, ponieważ w tej chwili zjawił się złotko William Ernest i Trotterowa podniosła swe wielkie ciało, aby go nakarmić. Gdybyś ty była choć w połowie tak mądra jak ja, wiedziałabyś, że ten chłopak powinien się nauczyć sam robić różne rzeczy. Gdybym tu zostawała, nauczyłabym go niejednego. Ty byś też chciała go nauczyć, ale nie wiesz jak. Nawet ptaki wiedzą, kiedy wyrzucić młode z gniazda. Gdybym miała tu zostać, zrobiłabym z twojego chuchra prawdziwego mężczyznę. Ale nie mogę zostać. Jeszcze bym znów zgłupiała i zmiękła. Tak jak u Dixonów. Ogłupiła mnie pieszczotami i gadaniem o miłości. Mówiłam do niej „mamo" i właziłam jej na kolana, żeby się wypłakać. O Boże! Twierdziła, że jestem jej dzieciątkiem, kiedy jednak przeprowadzili się na Florydę, zostawili mnie razem ze śmieciami. Nie mogę zmięknąć - dopóki nie jestem naprawdę czyimś dzieckiem, dopóki się mnie podrzuca coraz to komuś innemu... Poczuła lekkie szturchnięcie pod żebro. Gilly wróciła do rzeczywistości. Co u diabła? W. E. starał się zwrócić jej uwagę, nie zwracając przy tym uwagi pani Trotter. Artykułował słowa bezgłośnie, ustami pełnymi okruchów ciastek. Ej? Spytała uniesieniem brwi. Przełknął. Potem wyartykułował słowo „niespodzianka", wskazując głową w kierunku pani Trotter. Gilly potrząsnęła głową z przesadną energią. - Jeszcze nie teraz - odpowiedziała mu w ten sam sposób. - Później. Drobny uśmiech zatańczył mu na twarzy. Gilly westchnęła. Jeśli się nie będzie pilnować, to w końcu polubi tego niedorajdę. - Idę sprzątać u pana Randolpha - oświadczyła. W. E. ruszył, jakby miał zamiar pójść za nią. - Zostań, Williamie Erneście. Lepiej obejrzyj „Ulicę Sezamową" w telewizji. Później przećwiczę z tobą czytanie, musisz być naprawdę dobry, mam rację? - Tak jest-odrzekła Trotterowa. Musiała zastukać kilka razy, nim pan Randolph otworzył drzwi, w rozchełstanej koszuli i z przekrzywionym krawatem, z resztkami snu na twarzy. - Ja... ee... przyniosłam panu drabinę. - Co? Aha. Dziękuję, dziękuję. Zostaw na werandzie. - Ale... ale pomyślałam, że jak już tu jestem i mam drabinę, i tak dalej, mogłabym wejść i... tego... zacząć sprzątać. - Ależ, panienko Gilly, proszę się nie przejmować. Tak sobie tylko rozmawialiśmy wczoraj wieczorem. Nie przeszkadza mi to, czego nie widzę. - To nic, chciałabym panu pomóc. - Mniej więcej co tydzień przyjeżdża mój syn z Wirginii i przywozi ze 62 63 sobą panią, która mi trochę sprząta odkurzaczem. Niczego więcej m. aie trzeba. - Ale ja chcę... Boże, chodzi mi o to, że chciałabym pomóc pani Trotter, a wie pan, jaka ona jest, w gruncie rzeczy niczego ode mnie nie wymaga. Wymyśliłam więc sobie, że jak zrobię coś dla pana, to tak jakbym zrobiła dla niej... - Niech cię Bóg błogosławi, panienko. Jak mógłbym ci odmówić? Udało się. Wpuścił ją do domu i poczłapał za nią do salonu. Czy ma zamiar być z nią przez cały czas, śledząc niewidzącymi oczami jej ruchy łowione słuchem? - Powinien pan pójść na górę i dokończyć drzemki. Okropnie mi przykro, że pana obudziłam. Zaśmiał się cicho i rozsiadł się wygodnie w zniszczonym, niebieskim pluszowym fotelu, opierając stopy o równie zniszczony stołek. Zamknął oczy. - Chyba wygodniej byłoby panu w łóżku. Ja... Będę tu sprzątać. Hałasować. - Panienko Gilly, proszę się nie przejmować. Wypocznę sobie w niebie. A teraz towarzystwo drugiego człowieka jest dla mnie bezcenne. Nie będę przeszkadzał, jeśli tu sobie posiedzę, co? Nie będę nic mówił. - Może przyjdę później? Nie chciałabym sprawiać panu kłopotu. - Kłopot? Jestem zachwycony. Nie spuszczając wzroku z pana Randolpha, Gilly ostrożnie ustawiła drabinę przy drugim krańcu półek. Niebieski pluszowy fotel stał dokładnie w tym samym miejscu, gdzie go wepchnęła dwa dni wcześniej, jakiś metr po przekątnej od miejsca, w którym musi ustawić drabinę, żeby dosięgnąć tomu Sarsaparilla - Sztuki magiczne. - Przepraszam pana. - Głos z trudem wydobywał jej się z gardła. Odchrząknęła. - Proszę pana! - Teraz wrzasnęła. - Muszę przesunąć pana fotel. Podniósł się jak posłuszne dziecko. Gilly pchając i ciągnąc ustawiła fotel naprzeciwko czerwonej encyklopedii, podsunęła stołek, wzięła pana Randolpha za łokieć i podprowadziła do fotela. - Teraz fotel jest dokładnie naprzeciwko miejsca, w którym stał przedtem. 64 - Mam nadzieję, że się panienka nie zmęczyła. - Dokładnie pośrodku między brzegiem kanapy i rogiem biurka. Dookoła jest trochę wolnego miejsca. Czy tak dobrze? - Świetnie, świetnie. Usiadł i ponownie się wyciągnął. Gilly podeszła do drabiny, weszła na pierwszy szczebel, potem się >fnęła. - Chyba zacznę od okien przy biurku. Pan Randolph uśmiechnął się tym swoim dziwnym pustym uśmiechem: - Sama wiesz najlepiej, panienko. Umyła okna i sprzątnęła biurko, a potem przesunęła drabinę wokół pana Randolpha, do mniejszego z dwóch wielkich regałów. Zostawiła drabinę i poszła odkurzyć obraz nad kanapą, przedstawiający elegancko ubranych białych ludzi z innego stulecia podczas leśnego pikniku. Przez cały czas oglądała się na pana Randolpha, który leżał bez ruchu, z zamkniętymi oczami. Ponieważ zdarzało się, że zasypiał na kanapie u pani Trotter z oczami szeroko otwartymi, trudno było teraz stwierdzić, czy śpi, czy też wprost przeciwnie. Jednakże nie chrapał. To niepokojące. Och, do diabła! Ten facet jest ślepy i na wpół głuchy. Co to ma za znaczenie, że tu siedzi, w tym samym pokoju, w chwili kiedy ukradnie mu pieniądze, o których już dawno ze starości zapomniał? A jednak - im bardziej zbliżała się do Sarsaparilli, tym bardziej łomot jej serca przypominał perkusję w orkiestrze dętej wygrywającej hymn. Wreszcie ustawiła drabinę w odpowiednim miejscu i weszła na pierwszy szczebel, spoglądając spod oka na pana Randolpha. Nie poruszył się. Wspinała się w górę, starając się zbytnio nie hałasować, ale szczeble trzeszczały i poruszały się pod jej stopami. Z przedostatniego szczebla mogła bez trudu dosięgnąć tomu Sarsaparilla - Sztuki magiczne. Mocno oparła się lewą nogą o zimny metal drabiny, wyciągnęła znajomy tom i położyła go po cichu na platformie drabiny. Nie widziała nic oprócz kurzu. Wyciągała książki z jednej i z drugiej strony, odkurzając zajadle. Nic. Po drugiej stronie pokoju pan Randolph poruszył się w fotelu. Spojrzała wprost w jego niewidzące otwarte oczy. Och, Boże. A jeśli on 3 Wielka Gilly 65 widzi? Może to tylko taki trik, żeby oszukiwać ludzi? Zamarła z przerażenia. - Wspaniale sobie radzisz. I jak starannie. Proszę, proszę, nie pamiętam już, żeby ten pokój był kiedykolwiek tak porządnie wysprzątany. - Ja... Ja... Ja tylko porządkowałam książki na półkach. - Świetnie, świetnie. - Pokiwał głową. - Gdybyś tylko w jakiś sposób potrafiła uporządkować mój stary umysł... Nie będzie panikować. On nie widzi. Oczywiście, że nie widzi. To nawet lepiej, że przez cały czas jest w pokoju. Nikt nie będzie podejrzewał, że kradła mu pod nosem. Odkurzyła półkę i przestawiła Sarsaparillę na dolną półkę, gdzie stała reszta encyklopedii. Z górnej półki zdejmowała po kolei wszystkie książki, wycierając kurz aż po krawędź regału. Przy każdej książce nadzieja wznosiła się i opadała, za każdym razem wznosząc się coraz niżej i opadając coraz bardziej. Wreszcie zrozumiała, że jej kłamstwa wobec Agnes okazały się prawdą: tu nie ma już pieniędzy. Strach i napięcie zakręciły jej w brzuchu młynka. Miała ochotę zwymiotować. Pan Randolph opowiadał o czymś z zadowoleniem. Nie odróżniała słów, słyszała jedynie radosny ton jego wysokiego głosu. Najchętniej rzuciłaby z trzaskiem książką, kopnęła w drabinę, tak żeby się przewróciła, rąbnęła fotelem w okno, a przynajmniej krzykiem wyraziła swą frustrację. Oczywiście nie zrobiła niczego takiego. Owinięta w cichą, mroźną wściekłość złożyła drabinę i zniosła ją do piwnicy. - Idziesz już, panienko? -Głos podążał za nią po schodach, szedł za nią, kiedy wychodziła z domu.-Dziękuję, dziękuję. Odwiedzisz mnie jeszcze, prawda? Na pewno opowiem pani Trotter, ile dla mnie zrobiłaś. Nawet mu nie odpowiedziała. To nieważne, co sobie pomyśli. On już się nie liczy. Głupie trzydzieści dziewięć dolarów. Poszła prosto do swego pokoju, wyciągnęła spod łóżka brązową walizkę i rozpakowała ją. Potem wydarła kartkę papieru z kołonotat-nika, położyła się na łóżku i podkładając pod spód podręcznik do matematyki, napisała: 66 1408 Aspen Ave., Thompson Park, Maryland Droga Courtney Rutherford Hopkins! Dostałam Twoją kartkę. Przepraszam, że zawracam Ci głowę moimi probłemami, ale uważam, że jako moja prawdziwa matka powinnaś wiedzieć o sytuacji swojej córki. W tej chwili wszystko jest straszne, inaczej nie pisałabym do ciebie. Przybrana matka jest religijną fanatyczką. Oprócz tego ledwie umie czytać i pisać, mieszka w potwornie brudnym domu i przyjaźni się z wariatami. Zaczęła pisać słowo: „kolorowymi", ale je wymazała, nie wiedząc, jak matka na to zareaguje. Jest tu drugie dziecko, najprawdopodobniej umysłowo opóźnione. Muszę tu wszystko robić, łącznie z opieką nad tym umysłowo cofniętym chłopakiem, i jest mi bardzo ciężko. Przecież mam też lekcje do odrobienia. Zaoszczędziłam trzydzieści dziewięć dolarów na bilet do Kalifornii. Proszę cię, przyślij mi resztę, jak tylko będziesz mogła. Napisała: „Całusy", potem zmieniła: Z wyrazami szacunku Twoja córka Gaładrieł Hopkins P.S. Jestem mądra i potrafię się sama sobą zająć, nie będę więc dła Ciebie żadnym obciążeniem. P.S. Jeszcze raz. Sprawdziłam, iłe kosztuje biłet autobusowy do San Francisco. Dokładnie sto trzydzieści sześć dołarów i sześćdziesiąt centów w jedną stronę. Pójdę do pracy i oddam ci pieniądze jak najszybciej. Nasłuchiwała u szczytu schodów, aż usłyszała, że Trotterowa wchodzi do łazienki na dole. Wtedy zakradła się do kuchni, wyciągnęła z kuchennej szuflady kopertę i znaczek i pobiegła do skrzynki na rogu, żeby wrzucić swój list, nim przejdzie jej wściekłość i zmieni zamiar. ROZDZIAŁ ÓSMY Bilet w jedną stronę Nie wszystko w liście do Courtney było do końca prawdą, ale pani Trotter miała pewne skłonności do dewocji. Codziennie czytała Biblię i modliła się, zawsze odmawiała modlitwę dziękczynną przy kolacji razem z panem Randolphem. Poza tym siedzenie w niedzielę w kościele od dziewiątej rano do pół do pierwszej jest po prostu dziwactwem. Niedzielne ranki były dla Gilly torturą. Kościół - mały, drewniany, biały budynek-stał na wzgórzu, na tyłach komisariatu policji. Został zbudowany dawno temu, kiedy było to jeszcze małe miasteczko, a nie część przedmieść Waszyngtonu. Ani kościół, ani ludzie, którzy do niego uczęszczali, nie pasowali do współczesnego świata. W szkółce niedzielnej, w której oprócz Gilly i W. E. znajdowało się jeszcze pięcioro innych dzieci w wieku od sześciu do dwunastu lat, królowała stara panna Minnie Applegate. Panna Applegate każdej niedzieli przypominała dzieciom, że została „uratowana" przez Billy Sundaya. Kim, u diabła, był Billy Sunday? Jego nazwisko zdawało się pochodzić wprost z komiksów. Poza tym panna Applegate nigdy nie wyjaśniła, od czego mianowicie wyratował ją Billy Sunday. Z płonącego budynku? Spod pędzącego pociągu? Nie wiadomo też było, komu to jej szczęśliwe uratowanie przyniosło korzyść? -jej samej czy całemu światu? Stara Applegate potrafiła zrobić im długi wykład na temat dziesięciorga przykazań, a potem uparcie odmawiać wyjaśnienia, co to jest cudzołóstwo. 68 - Ale panno Applegate - spytał sensownie jakiś ośmiolatek -jeśli nie wiemy, co to jest cudzołóstwo, to skąd wiemy, czy tego nie robimy? Oczywiście Gilly wiedziała wszystko o cudzołóstwie. W szeptanych rozmowach, między szkółką niedzielną a rozpoczęciem nabożeństwa, zaoferowała na sprzedaż nie tylko definicję samego słowa, lecz także soczyste przykłady z sąsiedztwa (o których się ostatnio dowiedziała dzięki Agnes Stokes). W ten sposób wzbogaciła się o siedemdziesiąt osiem centów przeznaczonych pierwotnie na tacę. Pastor, w przeciwieństwie do panny Applegate, był bardzo młody. On także wiele uwagi poświęcał zbawieniu i innym problemom wiecznego szczęścia. Jednakże mówił jeszcze bardziej niegramatycznie niż pani Trotter, Gilly zaś była pełna niesmaku, kiedy czytając Biblię jąkał się przy każdym dłuższym słowie. Jedynie kompletna dewotka mogła wytrzymywać taką ignorancję tydzień w tydzień przez ponad godzinę-kompletna dewotka i niewinne ofiary zmuszane przez nią do chodzenia do kościoła. / W przeciwieństwie do niektórych kobiet pani Trotter nigdy nie dyskutowała o pastorze pod drzwiami kościoła, co na tyle ośmieliło Gilly, że pewnego razu spytała: - Jak możesz go znosić? Kiepskie pytanie. Trotterowa wciągnęła powietrze i spojrzała na nią groźnie, niczym Mojżesz na złotego cielca Izraelitów. - Kimże jestem - zagrzmiała - żeby osądzać pomazańca Bożego? Tylko fanatyczka może powiedzieć coś takiego. Pan Randolph uczęszczał do kościoła baptystów dla czarnych. Wysiadał trochę wcześniej z tej samej taksówki, którą pani Trotter z dziećmi jechała do kościoła baptystów dla białych, a później zabierali go w drodze powrotnej. Gilly spostrzegła, że czarni baptyści nosili elegantsze ubrania i uśmiechali się częściej niż biali, ich nabożeństwo jednak trwało jeszcze dłużej i W. E. musiał często biec po pana Randolpha i wyciągać go z kościoła, gdy tymczasem licznik taksówki tykał niecierpliwie. Zazwyczaj było już dobrze po drugiej, nim przebrali się z niedzielnych ubrań, przygotowali obiad i wreszcie mogli usiąść do długiego, niespiesznego posiłku. 69 Następnej niedzieli po bezowocnym odkurzaniu pan Randolph zaskoczył wszystkich odmową dokładki. - Zdaje sobie pani sprawę, jak trudno mi odmówić porcji tego wspaniałego kurczaka, ale koło trzeciej przyjeżdża mój syn. Na słowo „syn" Gilly zadrżała w środku. Przypuśćmy, że ten syn zauważy coś dziwnego w salonie pana Randolpha? Fotel po drugiej stronie, przestawione książki? Przypuśćmy, że wie, gdzie powinny być pieniądze? - Ale na pewno ma pan czas, żeby zjeść kawałek ciasta z wiśniami. Dziś jest ciasto z wiśniami. - Wiśnie, ach, ach! - Pan Randolph rozsunął kciuk i palec wskazujący na centymetr. -Taki kawałeczek, dobrze? Jestem bezsilny wobec pani ciasta z wiśniami. Całkiem bezsilny. Z rozkoszą zajadał się ciastem, gdy nagle przerwał i powiedział: - Ach, jej, czy nie mam przypadkiem plam na ubraniu? Mojego syna to bardzo drażni. Pani Trotter odłożyła widelec i uważnie mu się przyjrzała. - Wszystko w porządku, proszę pana. Jedynie jakaś plamka na krawacie. - Och, jej. Ten chłopak zawsze szuka jakiegoś pretekstu, żeby stwierdzić, iż nie potrafię o siebie dbać, i żeby zaciągnąć mnie do swego wielkiego domu w Wirginii. Umoczył serwetkę w szklance z wodą i próbował oczyścić krawat, w całkiem innym miejscu niż był poplamiony. - Co tam, proszę pana. Zaraz przyniosę panu jeden ze starych krawatów Melvina. Nie mam pojęcia, dlaczego wciąż trzymam jego rzeczy. -Pani Trotter pociągnęła nosem, jakby chciała odpędzić wspomnienie o świętej pamięci panu Trotter. - Gilly, pobiegnij do mojego pokoju i zajrzyj na tył szafy, dobrze? Na wieszaku wisi chyba z tuzin krawatów. - Nim Gilly wyszła z pokoju, dodała: - Tylko wybierz jakiś przyjemny. Nie żaden jaskrawy. - Odwróciła się na wpół przepraszająco do pana Randolpha: - W ostatnich latach Melvin bywał czasem przygnębiony, kupował sobie wtedy jaskrawy krawat i nosił go przez cały tydzień na okrągło. - Potrząsnęła głową. - Powinnam chyba dziękować Bogu, że nie zawieszał sobie na szyi jakiejś damulki. Pan Randolph zachichotał. 70 - Przynieś mi bardzo jaskrawy krawat, Gilly. Ależ zaszokuję tego pięćdziesięcioletniego szacownego obywatela, mego syna. Pani Trotter odchyliła do tyłu dużą głowę i zaśmiała się całym ciałem. - Niezły z pana facet. - Z pani też porządna niewiasta. Gilly pobiegła po schodach. Ściskało ją w środku od zachowania Trotterowej i pana Randolpha. Obrzydliwe, żeby starzy ludzie tak ze sobą flirtowali. W dodatku on czarny, a ona biała. Jednakże naprawdę denerwowała ją nie tyle głupawa rozmowa, co myśl o wysztafirowanym synu pana Randolpha, węszącym po jego pokoju. Kiedy więc zobaczyła na łóżku torebkę z zepsutym zamkiem, szeroko otwartą, zapraszającą, niemal domagającą się, żeby do niej zajrzeć, posłuchała wewnętrznego głosu. Dobry Boże! Trotterowa musiała dopiero co zrealizować czek z opieki społecznej. Gilly szybko przeliczyła pieniądze-co najmniej setka. Jeszcze jedna i miałaby na całą drogę do Kalifornii, na całą drogę do Courtney Rutherford Hopkins, na całą drogę do domu. Wepchnęła pieniądze do kieszeni i podeszła do szafy, gdzie znalazła wieszak z szaleństwami Melvina. Wybrała najbardziej krzykliwy krawat - dziesięciocentymetrowe baletnice w króciutkich, sztywnych, purpurowych spódniczkach, różowe nogi kręcące piruety na zielonkawych czterokonnych zaprzęgach. Przemknęła na palcach do swojego pokoju, wsunęła zwitek banknotów do szuflady pod bluzki, z powrotem przeszła na palcach do drzwi pokoju Trotterowej, głośno tupnęła i z hałasem zeszła-po schodach. - Ach, dziecino, cóżeś najlepszego zrobiła? Gilly zamarła. Skąd ona wie? - Ten krawat. Najgorsza zbrodnia Melvina. Niech jego dusza odpoczywa w pokoju. - Świetnie, świetnie. - Pan Randolph wstał od stołu, w podnieceniu zacierając ręce. -Proszę mi opowiedzieć, jaki on jest. - Niech go pan nie wkłada. Pełno na nim tłustych podskakujących kobiet. - Naprawdę? -Brązowa twarz rozjaśniła się.-Czy są przyzwoite? 71 - Cóż, nie są faktycznie nagie, ale tak jakby. Te czerwone finti- fluszki... - To są klasyczne spódniczki baletowe - powiedziała Gilly afektowanym głosem, dochodząc do siebie po wcześniejszym szoku. - Co? - spytała Trotterowa. - Spódniczki noszone w balecie klasycznym. Trotterowa głośno się roześmiała: - Klasycznym! A to dobre! Pan Randolph zdejmował już swój poplamiony czarny krawat, żeby móc włożyć tancerki Melvina. - Jest pan pewien, że to dobrze? Nie chciałabym, żeby pana syn pomyślał, że wywieram zgubny wpływ na jego ojca, porządnego baptystę. Gilly zaczęła się obawiać, iż pan Randolph udusi się własnym chichotem. - Przecież nie musi wiedzieć, skąd mam ten krawat. Daję pani słowo honoru... I wszystko to z nutą histerycznego śmiechu. Rany! Pani Trotter zawiązała krawat w sposób wysoce umiejętny. Widać było, że wiązała krawat mężczyźnie przez wiele lat. Zrobiła krok w tył, aby ocenić efekt całościowy. - No i jak, jak ci się podoba, Gilly, złotko? Pasuje do pana Randolpha? - W porządku. - W porządku? Tylko tyle? No, a ty, Williamie Erneście, złotko? Podoba ci się nowy krawat pana Randolpha? - Piękny - szepnął chłopiec z szacunkiem. - Proszę - stwierdziła poważnie pani Trotter. -Williamowi Ernestowi się podoba. - Świetnie, świetnie. - Godność pana Randolpha była znów nietknięta. -Czy wobec tego odprowadzisz mnie do domu, synku? Chłopiec ześliznął się z krzesła i wziął pana Randolpha za rękę. - Do jutra, przyjdzie pan, prawda? - powiedziała Trotterowa. - Dziękuję. Tak. Dziękuję. I panience też. Do zobaczenia jutro. - Taa. W porządku - odezwała się Gilly, chociaż jutro o tej porze zamierzała być przynajmniej w Missouri. 72 Trotterowa myła naczynia i stawiała je na suszarce, a Gilly wycierała, myślą znajdując się w dalekobieżnym autobusie, mknącym przez coś, co wyglądało jak trójwymiarowa wersja mapy topograficznej z podręcznika do geografii. Trotterowa wciąż chichotała na myśl o panu Randolphie w krawacie z baletnicami. - Jego syn jest ważnym adwokatem - adwokatem, pomyśl tylko! - w Wirginii. Dałabym kupę forsy za to, żeby widzieć jego minę, kiedy zobaczy ten krawat. Oj, tak, tak, chętnie bym to zobaczyła. Kiedy skończyły zmywanie, pani Trotter poszła do dużego pokoju i wyciągnęła się na kanapie. W niedzielę wchodziła na górę tylko raz, żeby przebrać się z odświętnej sukni, a resztę dnia spędzała na kanapie, drzemiąc lub czytając z trudem niedzielną gazetę. W. E., który już wrócił od pana Randolpha, włączył telewizor i leżąc na dywanie oglądał jakiś stary film. Nadszedł czas. Gilly ruszyła w stronę schodów. - Chodź do nas, złotko. Na dziewiątym programie jest mecz piłki nożnej, chyba że W. E. zależy na tym filmie? W. E. wstał, posłusznie czekając, żeby zmienić program. - Nie - odrzekła Gilly. - Nie w tej chwili. Mam coś do zrobienia. - Dobrze, złotko. Jeśli ma jechać, musi wyjść teraz. Wieczorem Trotterowa pójdzie na górę i odkryje brak pieniędzy, a nie wiadomo jeszcze, co się może okazać z tym synem adwokatem. Spakowała się prędko, choć trzęsącymi rękami. Przede wszystkim musi zebrać do kupy wszystkie pieniądze i włożyć je do kieszeni. Zwitek miał wielkość pomarańczy. Szkoda, że wyrzuciła tę idiotyczną torebkę, którą podarowała jej pani Nevins na gwiazdkę zeszłego roku. Kurtka - ,,W przyszłym tygodniu przede wszystkim musimy ci kupić porządny, ciepły płaszcz" - stwierdziła Trotterowa. Czekała na pieniądze z opieki społecznej. - kurtka wisiała przy drzwiach na dole, obok drzwi do dużego pokoju. Trotterowa pewno śpi, a W. E. nie powinien jej usłyszeć, jeżeli Gilly będzie cicho. Ostrożnie zeszła na dół, trzymając walizkę pod prawą pachą, aby jak 73 najbardziej zasłonić ją całym ciałem. Przechodząc przez mały, oświetlony kawałek korytarza, przy drzwiach do dużego pokoju, zajrzała na moment do środka. Wszystko w porządku. Już była przy wyjściu. Zdjęła kurtkę z wieszaka i położyła ją na walizce, żeby mieć wolną rękę do otwarcia drzwi. - Dokąd idziesz? Aż podskoczyła na dźwięk szeptu W. E. W ciemnym korytarzu błyszczały jego okulary. - Wychodzę - szepnęła. Och, Boże, niech się zamknie. Rzeczywiście się zamknął i stał bez słowa, patrząc wpierw na nią, potem na walizkę, i znów na nią. - Nie odchodź. Spoglądał na nią błagalnie. - Muszę - powiedziała przez zęby. Otwarła drzwi, zamknęła je za sobą, wzięła walizkę w jedną rękę, a kurtkę w drugą i ruszyła biegiem, biegiem, biegiem, w dół wzgórza, aż krew waliła jej w głowie tak głośno, jak stopy w tenisówkach po chodniku. Za rogiem zwolniła. Niepotrzebnie zwróci na siebie uwagę, jeżeli będzie biegła. Żadnego autobusu. W niedzielę jeżdżą bardzo rzadko. Ruszyła piechotą do dworca autobusów dalekobieżnych, odległego o jakieś półtora kilometra, zatrzymując się po drodze, aby włożyć cienką kurtkę - ochronę przed listopadowym wiatrem. Pocieszała się myślą, że autobus będzie ogrzewany, a w Kalifornii zawsze świeci słońce. Nim doszła do dworca, zapadł zmierzch. Poszła wprost do toalety, uczesała się i wepchnęła koszulkę w dżinsy. Usiłowała sobie wmówić, że wygląda na znacznie więcej niż jedenaście lat. Była wysoka, ale całkiem płaska. Do diabła! Zasunęła suwak kurtki, wyprostowała się i podeszła wprost do kasy. Kasjer nawet nie uniósł głowy. - Poproszę bilet do Kalifornii. Jak tylko to powiedziała, zrozumiała swój błąd. - Gdzie w Kalifornii? Kasjer uniósł głowę i spoglądał na nią na pół przymkniętymi oczyma. 74 - Ee... San Francisco. San Francisco w Kalifornii. - W jedną stronę czy powrotny? Gdzie się podziała jej zimna krew? - W jedną... w jedną stronę. Przycisnął jakieś guziczki i bilet pojawił się jak zaczarowany. - Sto trzydzieści sześć dolarów i sześćdziesiąt centów. i Ma tyle. Wystarczy jej na bilet. Drżącymi rękoma wyciągnęła z kieszeni pieniądze i zaczęła odliczać. Kasjer przyglądał jej się leniwie. - Matka wie, gdzie jesteś, mała? Trzymaj się, Gilly. Nie możesz się teraz załamać. Wyprostowała się i spojrzała wprost na niego, wzrokiem zarezerwowanym dla nauczycieli i dyrektorów szkół. - Właśnie jadę do matki. Mieszka w San Francisco. - W porządku - powiedział, biorąc od niej pieniądze i przeliczając je, nim podał jej bilet. - Autobus odjeżdża o ósmej trzydzieści. - Ósmej trzydzieści? - Tak. Chcesz oddać walizkę na przechowanie? - Jest dopiero pół do piątej. - Zgadza się. - Jeszcze cztery godziny. - Też się zgadza. - Ale ja chcę pojechać jak najszybciej. - Słuchaj, mała, przyszłaś i poprosiłaś o bilet. Sprzedałem ci bilet na najbliższy autobus.-Westchnął.-Dobra-powiedział i zajrzał do rozkładu. - Możesz pojechać autobusem o piątej do Waszyngtonu i tam złapać następny o szóstej dwadzieścia dwie do San Francisco. - Wyciągnął rękę. -Muszę ci dać inny bilet. Oddała mu swój. - Trochę to potrwa - poinformował. - Muszę sprawdzić połączenia. - Kiwnął głową w stronę krzeseł w poczekalni. - Poczekaj tam. Zawołam cię. Gilly zawahała się, potem niechętnie posłuchała. Nie bardzo jej się podobało to, że zostawia mu i bilet, i pieniądze, lecz obawiała się, że kiedy zaprotestuje, narazi się na dalsze pytania. Rzeczywiście trwało to bardzo długo. Przez chwilę rozmawiał przez 75 oi a > \ % ' i -P p o 2 o L ^ g* L eg <-;• oi CD ^3 O i S: 5" 2 -2. 3 2 < (D CO 2 5 3 g. p - 3 •« P B Ci 8 '-d ° i! 3 ^§ CO J O N & 2 5 8 •2 O N f p cd' CD 2- •& S g; o" p CD (D O g. w 8 B 0C1 p p •dl B • Ol N o P S ° i 3 1 2. ^ CD O li s 5 ?r 3 2. p « I' - 3 * E i I p p 3 Ol Ci „ oi p O S" g S E » c. & cf ^ 3 CD • 3 o o w cd •& 3 S^ 2- cm •» Q y i 3 2 3 P O CL, ¦§ Q 1 P S' I p g. L" ° 1- 2- g- % CL. S. •05 g 3 o tsa cc 2* •w. p "o ^ ^ ST <2. K' P ( N EL P fe 5* — 3 N P l P S-3^3 g S ^ ?r c^ n 3 2. 4» CD ¦a r X1 B. __, >** CD "C O CD O a o O- <2> ^ 2. g-48 o o- cd 3 P 8 3 •g CL p" 3 3 CD c CD CD M O e CD I o żebyś , MitchelL L za rękę wysapywaM Trotterowej. • Pobrane taecko fS3 ś tam... a™ t k me... „ie. - Nie, nie - mówiła pani Trotter. - Oczywiście, że nie. To przecież dziecko... Potrząsała wciąż głową, kiedy Rhine wprowadził ją za kontuar z W. E., kurczowo trzymającym się jej zniszczonego płaszcza. Oddychała teraz normalnie, ale głos jej drżał, kiedy od drzwi odezwała się do Gilly: - Przyjechałam, żeby zabrać cię do domu, Gilly, złotko. Ja i William Ernest przyjechaliśmy po ciebie. Rhine wszedł do pokoju i znów ukucnął przy Gilly. - Pani Trotter nie wnosi oskarżenia. Chce, żebyś wróciła z nią do domu. Oskarżenie? Ach, te pieniądze. Czy ten głupek myślał, że Trotterowa każe ją aresztować? Ale jak ma wrócić? Genialna Gilly, co to nawet nie potrafi uciec? Sknociła wszystko. Wpatrywała się we własne palce. Miała brudne paznokcie. Nie cierpi brudnych paznokci. - Gilly, złotko... - Nie chcesz wrócić do domu? -spytał Rhine. Do domu? Czy nie chcę wrócić do domu? Przecież się właśnie wybierałam do domu. Kiedy Gilly się nie odezwała, Rhine wstał. - Może powinniśmy ją tu zatrzymać na noc, a jutro rano zawiadomić opiekę społeczną? - Chcecie zamknąć dziecko? - Nic jej się nie stanie. Tylko na jedną noc. - Chyba się panu nie zdaje, że pozwolę zamknąć w więzieniu któreś z moich dzieci? - Może tak byłoby najlepiej -powiedział spokojnie Rhine. - Najlepiej? Co pan ma na myśli? Co pan mówi? - Ona chyba naprawdę nie chce iść z panią. Ja nie wiem... - Och, dobry Boże, nie wie pan... Och, dobry Boże... Pierwszy raz Gilly słyszała Trotterowa wzywającą imienia boskiego. Spojrzała na jej tłustą, zbolałą twarz. - Och, mój dobry Boże, co mam zrobić? - Gilly! Gilly! - William Ernest przebiegł przez pokój i zaczął piąstkami tłuc w jej kolana. - Chodź do domu, Gilly. Proszę cię, chodź do domu! Proszę, proszę! Na jego białej szyjce ukazały się niebieskie, naprężone żyły. 79 - Wsta,a małego za rękę. - Dzięki ci, Jezu-westchnęła Trotterowa. . Wiesz o tym, torebkę. / - Proszę mi wezwać taksówkę. _ Mitchell was odwiezie - oznajmił Rhine. ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Bach! Bach! Trotterowa i panna Ellis kłóciły się. Gilly usłyszała z dużego pokoju odgłosy awantury, kiedy następnego dnia po południu wróciła ze szkoły. - Nigdy, nigdy, nigdy! - zawodziła pani Trotter, niczym stara krowa, której odebrano cielaka. Gilly zatrzymała się w korytarzu, bezszelestnie zamykając za sobą drzwi wejściowe. - Proszę pani, nikt w biurze nie uważa, że jest to pani wina... - A cóż mnie obchodzi, co kto myśli w waszym biurze? - Jest pani jedną z naszych najlepszych matek zastępczych. Wychowuje pani dzieci od ponad dwudziestu lat. Ta sprawa nie będzie miała żadnego wpływu na pani opinię. Jest pani dla nas zbyt cenna... - Nic mnie nie obchodzą wasze opinie. Nie weźmie pani Gilly. - Mamy na uwadze pani dobro... - Akurat! Jak byście myśleli o mnie, nie przyjechałaby pani tutaj z tym głupim pomysłem. - Gilly jest trudnym dzieckiem, Maime. Potrzebuje specjalnej... - Nie! Nie oddam jej i jui! Nigdy! - Skoro nie chce pani pomyśleć o sobie, niechże pani pomyśli 0 Williamie Erneście. Zrobił duże postępy w ciągu ostatniego roku 1 nie możemy pozwolić, żeby... Sama widziałam, jak ona na niego wpływa. 81 ,1 ja «K.raj wi órem do na pięcie i fawor b0li' - Nie _ Ktoś musi co pani chce przez to P c°P faWOryzowac dawna je] sie to , «>*¦¦ _ Tak Obie kobiety - Cói, ^ 82 srjojrzenie, lecz Trotterowa udała, że go nie zauważyła.-Jeśli zechcesz zostać tu ze mną i z Wilłiamem Ernestem, świetnie. Chcesz, żeby panna Ellis znalazła ci inne miejsce, też dobrze. Sama musisz zadecydować. Jej wzrok przesunął się niepewnie w stronę panny Ellis. - A co-spytała Giłly, czując jakby miała w ustach wysuszony, czerstwy herbatnik - a co z moją prawdziwą matką? Panna Ellis uniosła w górę brwi. - Napisałam do niej, Gilly, wiele miesięcy temu, kiedy zdecydowaliśmy się zabrać cię od Nevinsów. Nigdy mi nie odpisała. - Napisała do mnie. Chce, żebym do niej przyjechała. Panna Ellis spojrzała na Trotterowa. - Tak. Wiem o pocztówce - powiedziała. Cholerne szpicle, czytają cudze listy, klapią gębą, opowiadają, może się naigrawają. - Gilly, gdyby... gdyby naprawdę chciała, żebyś z nią była... - Przecież chce. Sama napisała! - To dlaczego nie przyjedzie, żeby cię zabrać?-Głos panny Ellis nabrał ostrości, a jej brwi unosiły się i opadały. - To już osiem lat, Gilly. Nawet kiedy mieszkała niedaleko, nigdy cię nie odwiedziła. - Teraz jest inaczej, prawda? Musi przyjechać! Naprawdę chce, żebym z nią była! Przecież ona chce! Pani Trotter podeszła do niej i objęła ją swym ciężkim ramieniem. - Gdyby cię znała, gdyby tylko wiedziała, jaką ma wspaniałą córkę, zaraz by tu była. Och, nie bądź głupia. Gdyby wiedziała, jaka jestem, nigdy by nie przyjechała. Tylko ktoś tak niemądry jak ty... Gilly delikatnie wyswobodziła się z ciężkiego uścisku i zwróciła się do panny Ellis, patrząc jąj w oczy. - Dopóki nie przyjedzie... dopóki po mnie nie przyjedzie, ja raczej wołałabym tu zostać. Trotterowa obtarła twarz wielką dłonią i pociągnęła nosem-. - Cóż, jestem pewna, że jeszcze tu panią zobaczymy. Kuratorka nie miała zamiaru dać się tak łatwo zbyć. Stanęła w rozkroku, jakby się obawiała, że Trotterowa zechce ją wyrzucić siłą, i powiedziała: 83 ie i po wiedział, że wczoraj r ieczorem .,bezczelnie, ale panna Gilly ton zabrzmią1 Dt!L - Trudno m. zm rużyła oczy i mówiła r iu. Zabieranie pie t nas „ie I-"*- Kiedy czu tej nagiej i nieoczek,- L . N,e - co Mam wrażenie, ze to nie i,j . co? - Nie- ^ Gilly c^°umOsłatwarzGilly,aby spojrzeć ^otterowapodeszłalobiemarękam CTie wzięłaś, GUly? 84 - Znalazłam je za książkami w sąsiednim domu. Zdumiona Trotterowa opuściła ręce. - Okradłaś pana Randolpha? - Leżały za książkami. On pewno sam nawet nie... - Gilly. ukradłaś te pieniądze. Nie opowiadaj bajeczek. Pieniądze były ego, a ty je wzięłaś, tak? - Chyba tak. - Ile? - Eee, czte-, trzy- - Nie kręć. Ile? - Czterdzieści cztery dolary - odparła żałośnie Gilly. - Musisz je oddać. - Nie mogę.-Trotterowa stała nad nią, z rękami na biodrach, czekając, aż Gilly się wytłumaczy. - Dałam pięć dolarów Agnes Sto- kes. - Ach, tak? Gilly kiwnęła głową. - Dobrze - głębokie westchnienie. - Pożyczę ci pięć dolarów, żebyś mogła oddać panu Randolphowi, a ty mi to odpracujesz. Zwrot pieniędzy nie był tak okropny, jak można by przypuszczać. Staruszek najwyraźniej nie miał pojęcia, że za książkami cokolwiek było. Albo zapomniał, albo włożyła je tam jego żona, która umarła dużo wcześniej niż Melvin Trotter. W każdym razie, kiedy Gilly oddała mu czterdzieści cztery dolary, mając za plecami Trotterowa niczym jakiegoś strażnika, pan Randolph przyjął jej wymamrotane wyjaśnienie nie dziwiąc się ani nie okazując niepotrzebnej ciekawości, choć z pewną skromną godnością: - Dziękuję-powiedział, tym razem nie powtarzając słów dwukrotnie. Włożył pieniądze do kieszeni, zatarł ręce, a potem wyciągnął rękę, żeby go zaprowadzić na kolację. Gilly przez chwilę się wahała oczekując kazania, którego się cały czas spodziewała, jeśli nie od niego, to od Trotterowej. Ale nikt się nie odezwał, wzięła więc pana Randolpha w geście wdzięczności za rękę. a nie-jak zwykle-za łokieć. 85 ¦ hi nie słyszała ani o najniższej Pani Trotter najwidoczniej nigdy w zyci kuchni wywiesiła pensji, anioprawachdotyczącychpracynieletnich. następujące ogłoszenie: Zmywanie i porządki w kuchni Odkurzanie na dole Sprzątanie w obydwóch łazienkach, łącznie z myciem podłóg Starcie kurzu , Pomoc przy pracy domowej Ernesta, 1 godzina 10 centów 10 centów 10 centów 10 centów 25 centów wniiamem Ernestem. Odkryła Gilly zaczęła spędzać dużo czasu z W ^ g^ na rzeczy. Jedną z nich było to J ch P ^ trafił SS3Li uderzenia za każdy błąd. na paicach, jakby Dlatego właśnie Trotterowa ^od**^ dlateg0 też była taka miał się rozsypać od najmniejszego^ ostra dla każdego, kto z mego ff*^ w. E. nie był zabytkową Tylko że nie miało to najmniejszego se ^.^.^ przybranym filiżanką w kredensie pani Nevms. y kiedy zabraknie dzieciakiem. I jak nie stwardmeje, co z nim Trotteruwej? Gilly spytała go pewnego razu: - Co robisz, gdy ktoś cię uderzy iem za okularami. Zezujące oczy chłopaka ^5^^, co wtedy roW«. _ Nic mam zamiaru cię bic. Ciekaw y ^^ paznokiec. Włożył prawy wskazujący paec do ^ ^ poobgryzanymi Gilly wzięła palec i przez chwilę przygią paznokciami. id Nie chciałbyś nią kiedy I Zupełnie normalna ręka, jak widzę 86 - Masz zamiar przeżyć całe życie i pozwalać, żeby ci wszyscy chodzili po głowie? Zwiesił głowę. Palec z powrotem powędrował do ust. - Słuchaj, Williamie Erneście - Gilly pochyliła się bliżej jego ucha i szeptała w nie chrypliwie: - Mam zamiar nauczyć cię, jak się walczy. Całkiem za darmo. I kiedy jakiś wielki punk będzie chciał z tobą zacząć, pokażesz mu, co potrafisz. W. E. wyjął z ust palec i gapił się na nią, nie wierząc własnym uszom. - Słyszałeś, jak jednego razu rozłożyłam sześciu chłopaków sama jedna? Poważnie skinął głową. - Jak przejdziesz moją szkołę, zrobisz to samo. Bach! Bach! Bach! Bach! Bach! Bach! Wykonała sześć pozorowanych uderzeń i sześciu niewidocznych chuliganów legło na ziemi. - Bach! - powtórzył miękko, niepewnie zaciskając pięść i nieporadnie nią wymachując. - Po pierwsze, kiedy ktoś na ciebie wrzeszczy, nie podnoś rąk-wykonała jego wcześniejszy gest - i nie zachowuj się tak, jakby ktoś miał cię zaraz zabić. - Bach? -machnął piąstką niby pytająco. - Nie, nie tak zaraz. Przecież może nawet nie chcą cię uderzyć. Po pierwsze, głęboko wciągasz powietrze - Gilly nabrała tchu i czekała, gdy tymczasem W. E. starał się ją naśladować, aż mu żebra wylazły na wierzch - a potem wrzeszczysz: Zejdź mi z drogi, do diabła! Jeszcze nie skończyła, a w drzwiach już stanęła Trotterowa, niczym uosobienie gniewu Bożego. - Dobra, dobra - powiedziała prędko Gilly-możesz opuścić tego diabła, chodzi o to, że... - Co wy robicie? Myślałam, że płacę ci za to, żebyś uczyła W. E. czytać? - To jest ekstra. Za darmo. Pani Trotter spojrzała niespokojnie na W. E. Stał na palcach, z zaciśniętymi pięściami, czerwoną twarzą i zamkniętymi oczami, wciągając z całej siły powietrze. 87 mi kd^ diabła!-Z uśmiechem odwrócił się do k na n Vj l6Di - GihW . °PUSC teri kawałek z diabłem. Ale całkiem dobrze, Vj l licy. "" TrotWr s^ię nauczyć troszczyć o siebie, a ja jestem P°w'ee ciało zatrzęsło się od płaczu. Gilly usiadła i objęła Trotte- rową, na *le ^o m°gla- - Nigd/ie n*e P°Ja złotko. To nie tak. Usiłowałam ci to powiedzieć przy kolacji. ł^ie(ty cie- holownik zabiera na transatlantyk, musisz wejść na kład pjie możesz być jednocześnie na pokładzie dwóch statków. Ja tP°LC ~ odrzekła Gilly. Dłoń zatrzymała się w swej uzdrawiającej podróży po jej plecach i znów poruszy^a s^' kiedy Trotterowa cicho powiedziała: - Poniyśl ° nas> dziecko, nam też jest ciężko. Być rooze Gilly powinna była dalej protestować, jednakże poddała się rytmiczAemu głaskaniu i marzyła tylko o tym, żeby móc po prostu zwinąć sie w kłębek jak maleńkie, ślepe kocię i zapomnieć o całym wredny*11 świecie. I pranie zapomniała, siedząc tak w ciszy, pozwalając, aby uspokajające cit'Pł° dużej dłoni wymazało całe cierpienie. Wreszcie, śpiąca, ułożyła S*Q z powrotem na łóżku. Trotterowa otuliła ją kocem aż po brodę, poklepując przykrycie. __ chcę być z ciebie dumna, słyszysz? - wymamrotała i usnęła. ROZDZIAŁ TRZYNASTY Jackson w stanie Wirginia Podróż dziesięcioletnim buickiem combi do Jackson w stanie Wirginia trwała niewiele ponad godzinę. Gilly zdawało się, że trwa sto lat. Za każdym razem, kiedy się przeprowadzała, udawało jej się wyobrazić sobie następne miejsce pobytu jako krótki postój w drodze, lecz teraz nadszedł koniec drogi. Zawsze przedtem wiedziała, że zniesie wszystko, ponieważ któregoś dnia przyjedzie Courtney i zabierze ją do domu. Teraz musiała pogodzić się z tym, że Courtney nie przyjechała. Wysłała kogoś innego. Może nigdy nie przyjedzie. Może Courtney nie chce przyjechać. Ogarnęło ją przygnębienie. Cóż ona tu robi, w tym starym samochodzie z obcą kobietą, która z całą pewnością jej nie chce, ale wzięła ją powodowana jakimś idiotycznym poczuciem obowiązku, a przecież mogła ją zostawić w domu z Trotterowa i Williamem Ernestem, i z panem Randolphem, którzy naprawdę ją chcą? Którzy - czy odważy się przyznać choćby przed samą sobą? -ją kochają. I ona ich kocha. Do diabła! Od chwili, kiedy Dixonowie oddali ją z powrotem, wyjeżdżając na Florydę, Gilly postanowiła nie przywiązywać się więcej do nikogo, nie kochać nikogo oprócz Courtney. Wiedziała, że nie opłaca się przywiązywać do czegoś, co prawdopodobnie prędzej czy później pryśnie jak bańka mydlana. Ale w Thompson Park straciła głowę. Pokochała tych śmiesznych ludzi. - Chcesz, żeby nastawić radio? 111 - Nie, dziękuję. - Nie znam się na młodzieżowej muzyce, ale nie mam nic przeciwko niej, pod warunkiem, że nie jest zbyt głośna. Daj mi spokój. Wiele mil przejechały w milczeniu, nim kobieta spróbowała znów: - Panna Ellis jest bardzo miła, prawda? Gilly wzruszyła ramionami. - Taka sobie. - Chyba sądzi, że... że nie podobała mi się rodzina zastępcza, do której cię oddała. W Gilly zaczęło bulgotać coś mrocznego i gorącego. - W zeszłym tygodniu wszyscy chorowali - wyjaśniła. - Rozumiem. Akurat, dużo rozumie! - Panna Ellis usiłowała mi wytłumaczyć, że polubiłaś ten dom - mimo wszystko. Z twojego listu... Cholerny list! - Często kłamię - stwierdziła sucho Gilly. - O?-Szybkie ukradkowe spojrzenie i oczy powróciły na przednią szybę. Kobieta była tak niska, że z trudem widziała cokolwiek nad kierownicą. Gilly zobaczyła, jak jej małe dłonie zaciskają się na kierownicy, gdy powiedziała: - Miałam nadzieję, że się ucieszysz, kiedy cię zabiorę. Przykro mi bardzo. Jak ci tak przykro, to zawróć tego starego grata i odwieź mnie z powrotem. Oczywiście, nic takiego nie nastąpiło. Dom stał na skraju miasteczka. Trochę większy, trochę starszy i znacznie czyściejszy niż Trotterowej. Nie ma koni dla W. E. No, cóż, tak naprawdę wcale się ich nie spodziewała. - Pomyślałam, że mogłabyś zająć pokój Courtney, co ty na to? - Wszystko mi jedno. Jednakże kiedy stanęła w drzwiach pokoju Courtney, zatrzymała się: wszystko miało różowy kolor, a na łóżku z baldachimem leżały misie i lalki. Gilly nie potrafiła się zmusić, żeby wejść do środka. - Nic nie szkodzi, kochanie. To duży dom, możesz sobie wybrać inny pokój. Pokój, który podobał jej się najbardziej, miał opuszczane ze ściany 112 łóżko, przykryte brązową sztruksową kapą; z sufitu na cienkich drucikach zwisały modele samolotów. Były tam też piłki do koszykówki i futbolu oraz rękawice do gry w baseball. Babka wyjaśniła cicho, nim Gilly zdążyła spytać, że to pokój Chadwella, starszego brata Courtney, pilota, który pewnego dnia został zestrzelony nad dżunglą w Wietnamie. Mimo wszystko pokój nie sprawiał tak przykrego wrażenia, jak pokój Courtney. , - Chcesz, żebym pomogła ci się rozpakować? W duchu wrzasnęła: „Nie potrzebuję żadnej pomocy!", lecz przez wzgląd na Trotterową powiedziała tylko: - Dziękuję, zrobię to sama. Drugie śniadanie zjadły w jadalni, srebrnymi sztućcami z monogramem z porcelanowych, ozdobionych srebrną obwódką talerzy ustawionych na koronkowych serwetkach. Kobieta spostrzegła, że Gilly przygląda się zastawie. - Mam nadzieję, że nie przeszkadza ci ten odświętny wystrój. -Ton głosu był jakby przepraszający. -Odkąd zostałam sama, zwykle jadam w kuchni. Słowo „sama" zabrzęczało Gilly w głowie. Wiedziała, co to znaczy być samotnym. Ale dopiero od czasu, kiedy zamieszkała w Thompson Park, zrozumiała trochę, co to znaczy mieć kogoś, a potem go stracić. Spojrzała na osobę, nieśmiało się do niej uśmiechającą, która straciła męża, syna, córkę. To jest samotność. Stopniowo kobieta prawie że zaczęła trajkotać, jakby przemogła nieśmiałość albo się do tego zmusiła. - Okropnie mi głupio powiedzieć do ciebie: „Opowiedz mi o sobie wszystko", ale bardzo bym chciała, żebyś to zrobiła. Chciałabym cię poznać. Nie tak się poznaje ludzi. Nie wiesz? Nie można opierać się na słowach, trzeba żyć ich życiem, w dobrych i złych chwilach. Poznasz mnie niebawem. Na tyle, na ile zechcę. - Panna Ellis mówi, że jesteś bardzo inteligentna. - Chyba tak. - Chcesz się od razu zapisać do szkoły? Czy trochę zaczekasz? - Nie wiem. Wszystko mi jedno. - Obawiam się, że będziesz się nudzić, siedząc przez cały czas ze mną 113 w domu. Powinnaś poznać inne dzieci. Jestem pewna, że gdzieś w pobliżu muszą mieszkać porządne dziewczęta w twoim wieku. Jeszcze nigdy w życiu nie przyjaźniłam się z „porządną" dziewczyną. - Co lubisz robić? Zamknij się. Przestań się tak starać. - Nie wiem. Cokolwiek. - Jeżeli lubisz czytać, wyciągnę stare książki Chadwella i Courtney. W szopie powinien być chyba jakiś rower. Myślisz, że po tylu latach jest jeszcze dobry? Chciałabyś mieć rower? Na pewno wystarczy mi pieniędzy, żeby ci kupić rower, jeśli zechcesz. Przestań się mną przejmować. Uduszę się. Razem pozmywały po jedzeniu. Gilly wycierała w milczeniu, jej babka zaś nerwowo gadała i gadała. Jej pytania nie wymagały nawet odpowiedzi. Mówiła dalej, niezależnie od tego, czy Gilly chciało się odpowiedzieć, czy też nie. Co się stało z milczącą kobietą z samochodu? Zupełnie jakby ktoś odkręcił dawno nie używany kran. Tylko jak go z powrotem zakręcić? Gilly postanowiła spróbować. Przeciągnęła się i szeroko ziewnęła. - Zmęczona jesteś, kochanie? Gilly kiwnęła głową. - Chyba jestem trochę niedospana. W zeszłym tygodniu, kiedy wszyscy chorowali, bardzo mało spałam. - Ach, skarbie! Ze też o tym nie pomyślałam! Mówię i mówię... - Nic nie szkodzi. Ale pójdę na górę i położę się, jeśli można. - Świetny pomysł. Często sama kładę się na chwilę po południu. W ciszy pokoju Chadwella Gilly położyła się na plecach i wyglądała przez okno wprost na błękitne niebo. Gdyby uniosła się na łokciu, zobaczyłaby falujące pola za domami miasteczka, a za wzgórzami - ciemne, potężne góry. Czuła, że się rozluźnia. Ciekawe, czy Chadwell tęsknił za tym widokiem, kiedy zrzucał bomby w dżunglę? Czemu w ogóle zostawił taki spokój dla wojny? Może musiał? Może nie miał żadnego wyboru. Ale Courtney mogła wybierać. Dlaczego odeszła? Nie zostawia się matki tylko dlatego, że za dużo mówi. Dlaczego wyjechała i ani razu się nie odezwała, aż do tej pory? Najwidoczniej zależy jej na mnie, przynajmniej odrobinę. Napisała do 114 swojej matki, żeby mnie wzięła do siebie, bo się o mnie martwiła. To dowód, że ją obchodzę, prawda? Gilly wstała i spod sterty koszulek wyciągnęła zdjęcie Courtney. Przecież to głupota. Jest teraz w domu Courtney i nie musi już jej ukrywać w szufladzie. Oparła zdjęcie o lampę na biurku. Może babka pozwoli jej kupić ramkę do zdjęcia? Usiadła na łóżku i przyjrzała się Courtney. Pięknej, uśmiechniętej Courtney ze wspaniałymi zębami i cudownymi włosami. Coś tu było niedobrze. Twarz nie pasowała do tego pokoju, ani do żadnego innego. Ach, Courtney, dlaczego odeszłaś i ją zostawiłaś? Dlaczego odeszłaś i mnie zostawiłaś? Gilly zerwała się z łóżka i schowała zdjęcie pod koszulki w szufladzie. ROZDZIAŁ CZTERNASTY Przyjedzie w sześć białych koni (jeśli przyjedzie)* Jackson, Wirginia 5 grudnia Drogi Williamie Erneście! Aha! Założę się, że nie spodziewałeś się tego listu. Myślałeś, że zapomnę ? Nie martw się, nigdy cię nie zapomnę. Po prostu byłam szalenie zajęta doglądaniem koni i nie miałam chwili czasu. Padam na łóżko i zasypiam, tak jestem zmęczona pracą. Czy sprzątałeś kiedy koński nawóz? Żartuję. Mam naprawdę wielką frajdę. Sześć koni będzie niedługo startować w wyścigach w Charłes Town. Pomagam je trenować. Jestem pewna, że jeden z nich-„Gloria"-wygra. Nagrodą jest pół miliona dołarów, będziemy więc jeszcze bogatsi, kiedy nasz koń wygra. Oczywiście, pieniędzy i tak nie potrzebujemy, ponieważ jesteśmy milionerami. Jak ci łeci w szkołę? Założę się, że panna McNair osłupiała, kiedy przeczytałeś jej wszystkie nowe słowa, których nauczyłeś się w zeszłym miesiącu. Powinieneś cały czas ćwiczyć, czytając na głos panu Randol-phowi. * Tytuł rozdziału nawiązuje do znanej, anonimowej piosenki amerykańskiej, należącej do tzw. Far West Songs (piosenek z Dalekiego Zachodu), które powstawały wśród farmerów osiedlających się w mało urodzajnych okolicach podgórskich. Tekst tej piosenki znany też jest jako żartobliwy „łamaniec" językowy, gdyż mówiony szybko - sprawia trudności w wymowie (She'll be coming round the mountain when she comes - Shell be driuing six white horses when she comes). 116 Powiedz Trotterowej, że mamy trzy służące i kucharkę, ale kucharka nawet w połowie nie potrafi tak dobrze gotować, jak ona, chociaż używa wiełu dziwnych komponentów. (Ha! Panna McNair zdębieje, kiedy przeczytasz jej to słowo.) Napisz do mnie, Giłły P.S. Moja babka powiedziała, żeby nazywać ją „Bunią". Bogaci ludzie mają dziwne pomysły, nie ? Thompson Park, Maryland 7 grudnia Droga Gilly! Gdyby mi ktoś kiedyś powiedział, że będzie mi cię brakowało, nie uwierzyłabym. Mam jednak nadzieję, iż podoba ci się w nowej szkołę i że cię tam polubili. Jeśli chcesz wiedzieć, to wysyłając raport o twoich postępach do Wirginii, pominęłam twe próby literackie. Niedługo otrzymasz kilka książek, które chciałam ci wcześniej pożyczyć, ponieważ jednak wyjechałaś, możesz je sobie zatrzymać na zawsze, na pamiątkę naszych wspólnych dni w kłasie „Harris 6". Z całą pewnością nigdy ciebie nie zapomnę, nawet jeśli do mnie nie napiszesz, lecz byłoby mi miło, gdybyś dała znać, jak ci idzie. Z najlepszymi życzeniami, Barbara Harris 10 grudnia Droga Gilly! Jak się czujesz, boja dobrze. Ucieszyłem się z twojego listu. Podobają mi się twoje konie. Napisz do mnie szybko. Całuję cię William Ernest Teague P.S. Czy wygraliście wyścigi? 117 Teraz już wszystko będzie w porządku dla nich obydwóch. Courtney przyjeżdża. - Głupio się tak denerwować, co?-spytała Bunia. - Moja własna córka. Tyle że tak długo to trwało. Wtedy, nim odeszła, prawie się do nas nie odzywała. O czym będziemy rozmawiać? Ach, Buniu. Gdybym wiedziała, o czym rozmawiają córki z matkami, przecież bym ci powiedziała. Skąd mam wiedzieć? - Pomyśli, że się okropnie postarzałam. Miałam ciemne włosy, kiedy wyjeżdżała. - Naprawdę? Gilly usiłowała przypasować włosy Courtney do głowy Buni. Nie udało się. - Myślisz, że mogę sobie zrobić płukankę? - Płukankę? - Trochę zakryć te siwe włosy? Bunia od fryzjera, jak z reklamy! - Czemu nie? - Idziemy! Podczas gdy Bunia farbowała i kręciła włosy, fryzjerka obcięła włosy Gilly. - Wyglądasz cudownie, kochanie. Bunia wyglądała bardzo dziwnie, ale Gilly nigdy jej przedtem nie widziała z czarnymi włosami. Może Courtney się to spodoba. - Ty też wyglądasz bardzo ładnie - skłamała. Pieniądze, chociaż nie brakowało ich tak bardzo jak u Trotterowej, stanowiły pewien problem, niezależnie od tego, co Gilly pisała w listach do W. E. Niemniej jednak Bunia postanowiła się szarpnąć na powrót Courtney. Kupiły choinkę sięgającą aż po sufit i zapłaciły chłopakowi, żeby pomógł wnieść ją do domu i umocować w salonie. Każda ozdoba choinkowa miała swoją rodzinną historię i Gilly nieuważnie słuchała długich opowieści. Zbyt była podniecona, żeby się w pełni skoncentrować, ale dotarło do niej, że krzywą gwiazdę zrobił Chadwell w trzeciej klasie. Większość błyszczącej farby dawno się wytarła. Był tam też wełniany bałwanek - zrobiony przez Courtney, kiedy była skautką - teraz szary i skołtuniony. I całe metry papierowego łańcucha. 120 - Naprawdę mamy to zawiesić na choince? -spytała Gilly. - Oczywiście, musimy mieć łańcuch. Zawsze mieliśmy. Gilly posklejała więc łańcuchy, jak się dało, i zawiesiła je na drzewku. Efekt całościowy przedstawiał się okropnie - sterta śmieci. Potem jednak, kiedy zużyła trzy pudełka srebrnej lamety, cała choinka została okryta jakby srebrnym welonem. W ciemnym pokoju, z zapalonymi światełkami choinkowymi nie wyglądało wszystko tak źle. Nie jak z wystawy, ale nieźle. Bunia wkładała i zdejmowała okulary, przyglądając się dziełu Gilly, wreszcie okulary zawisły jej na szyi na specjalnej wstążce, a Bunia klasnęła w dłonie, niczym mała dziewczynka. - Nigdy jeszcze nie mieliśmy takiej pięknej choinki - stwierdziła. Jak Gilly się nad tym później zastanowiła, doszła do wniosku, że i dla niej była to najpiękniejsza choinka w życiu. 20 grudnia Droga Gilly! A więc twoja mama cię odwiedzi ? Chyba strasznie się cieszysz. Pan Randolph, William Ernest i ja życzymy ci dużo szczęścia. Chciałam ci powiedzieć, że wczoraj William Ernest wrócił do domu z rozbitym nosem. Znasz mnie, myślałam, że umrę, ale on był dumny jak paw. Pan Euans zadzwonił, żebym go skarciła za bójki w szkole, jednakże tak się śmiał, że nie mógł skończyć rozmowy. No i co ty o tym sądzisz ? Z najlepszymi pozdrowieniami od twojej przyjaciółki, Maime M. Trotter Bach! Oto, co o tym sądzi. nie niecie ROZDZIAŁ PIĘTNASTY Dom Samolot się spóźniał. Gilly stwierdziła, że wszystko na świecie, na co ie można się doczekać, zawsze się spóźnia. Ze zdenerwowania i iecierpliwości żołądek zwir^ł jej się w obwarzanek. Stała spocona w olbrzymiej chłodnej poczekali, czując jak pot spływa pod rękawami jej nowej bluzki. Będzie ją czuć Potem i zniszczy bluzkę. Nagle, kiedy niemal zrezygnowała już z wytrzeszczania oczu, drzwi otworzyły się i pasażerowi zaczęli wchodzić do sali. Różni ludzie, różnego wzrostu i koloru skóry, wszyscy w pośpiechu. Wiele osób rozglądało się za rodziną lut? przyjaciółmi, odnajdując ich z okrzykami radości i uściskami. Zmęczone, markotliwe niemowlęta, dzieci uwieszone matczynych rąk, urzędnicy z pochylonymi głowami, wymachujący eleganckimi skórzany!™ teczkami, dziadkowie obładowani świątecznymi prezentami. Courtney między nimi nie było. Obwarzanek zmienił się V kamień. To wszystko kłamstwo. Nigdy nie przyjedzie. Drzwi, w które wlepiała oczy, zamazały się. Gilly chciała wyjść. Przecież nie może ro^akać się na tym idiotycznym lotnisku. W tejże chwili usłyszała drżący głos Buni: - Courtney. - Halo, mamo. Przecież ta osoba to nie Jest Courtney. To nie może być Courtney! Courtney jest wysoka, smukła i piękna. Kobieta, która stanęła przed nimi, nie była wyższa niż #unia, lecz równie pulchna, chociaż trudno 122 było odgadnąć jej kształty pod obszerną peleryną. Miała długie włosy, ale matowe i pozlepiane-ciemniejsza wersja włosów Agnes Stokes, wiecznie brudnych. Zwiędłe dziecko-kwiat. Gilly natychmiast odrzuciła nielojalną myśl. Bunia niepewnie położyła dłoń na ramieniu córki w nieśmiałym geście powitania, jednakże przedzielała je wielka haftowana torba. - Courtney, to jest Galadriel. Na krótką chwilę pokazał się uśmiech, taki, jaki wyryty był w umyśle Gilly. Przepiękne zęby. Stała twarzą w twarz z Courtney Rutherford Hopkins. Nie mogła już dłużej wątpić. - Cześć-udało jej się wyszeptać. Nie wiedziała, co ma zrobić. Pocałować Courtney czy co? W tym momencie Courtney objęła ją, wbijając wielką torbę w brzuch Gilly i mówiąc ponad jej ramieniem do Buni: - Jest mojego wzrostu. Zabrzmiało to trochę tak, jakby mówiła o kimś nieobecnym. - To kochana dziewczynka - powiedziała Bunia. - No, jasne. - Courtney cofnęła się i uśmiechnęła swym wspaniałym, chwytającym za serce uśmiechem. - Przecież to moja córka. Bunia odwzajemniła się słabszym uśmiechem. - Powinnyśmy chyba odebrać twój bagaż. - Mam go tutaj - stwierdziła Courtney, poklepując torbę wiszącą na ramieniu. - Wszystko mam tutaj. Bunia wyglądała trochę tak, jakby dostała w twarz. - Ale - zaczęła i przerwała. - Ile rzeczy potrzeba na dwa dni? Dwa dni? Więc Courtney mimo wszystko przyjechała po nią? - Powiedziałam ci przez telefon, że przyjadę na święta, zobaczę dzieciaka... - Ale kiedy wysłałam ci pieniądze... Twarz Courtney nabrała twardego wyrazu, między brwiami pojawiła się zmarszczka. - Słuchaj, przyjechałam, tak czy nie? Nie zaczynaj mną dyrygować, ledwo wysiadłam z samolotu. Dobry Boże, nie było mnie trzynaście lat, a ty wciąż myślisz, że możesz mną rządzić.-Przerzuciła torbę do tyłu. -Chodźmy stąd. 123 Bunia rzuciła Gilly bolesne spojrzenie. - Courtney... Nie przyjechała dlatego, że sama chciała. Przyjechała, bo Bunia jej za to zapłaciła. I nie zamierza zostać. Ani zabrać Gilly ze sobą. „Będę cię zawsze kochała". Kłamstwo. Gilly porzuciła całe swoje życie dla jednego śmierdzącego kłamstwa. - Muszę pójść do ubikacji-powiedziała Gilly do Buni. Modliła się, żeby za nią nie poszły, bo po pierwsze, chciała zwymiotować, a po drugie - uciec. Starała się zwymiotować, ale jej się nie udało. Wciąż na drżących z wysiłku nogach wrzuciła do automatu telefonicznego obok umywalni kilka monet i wykręciła numer. Cztery dzwonki. - Słucham? - To ja, Gilly. Nie pozwól mi, Boże, żebym się załamała jak dziecko. - Gilly, złotko, skąd dzwonisz? - Znikąd. To nieważne. Wracam do domu. Z drugiej strony słuchawki słyszała ciężki oddech Trotterowej. - Co się stało, dziecko? Twoja mama nie przyjechała? - Przyjechała. - Moje kochanie! Gilly zaczęła płakać. Nie mogła się opanować. - To wszystko nie tak. Wszystko nie jest tak, jak miało być. - Co to znaczy: jak miało być? Życie nie ma niczym być, najwyżej może problemem. - Ale zawsze myślałam, że jak moja matka przyjedzie... - Słonko, nikt ci jeszcze nie powiedział? Byłam pewna, że sama do tego doszłaś. - Do czego? - Że wszystkie te opowieści o szczęśliwym zakończeniu to kłamstwa. Jedynym końcem na tym świecie jest śmierć. To może być szczęśliwe albo nie, lecz przecież nie zamierzasz jeszcze umierać, prawda? - Słuchaj, ja nie mówię o śmierci. Mówię, że wracam do domu. Jednakże Trotterowa zignorowała jej słowa. - Czasami na tym świecie wszystko się układa pomyślnie i człowiek 124 oddycha z ulgą, i mówi: ,,No, wreszcie dobrze. Tak właśnie miało być". Jakby życie było ci winne coś dobrego. - Posłuchaj... - Jest dużo dobrych rzeczy, dziecko. Na przykład twój pobyt u nas. To było wspaniałe dla mnie i dla Williama Ernesta. Ale oszukiwałabyś się, czekając na same dobre rzeczy cały czas. Tak nie ma. Nikt ci tego nie zapewni. - Skoro życie jest takie kiepskie, dlaczego jesteś szczęśliwa? - Powiedziałam: kiepskie? Powiedziałam, że jest trudne. Nie ma nic lepszego od uporania się z czymś trudnym, prawda? - Przestań mnie pouczać. Chcę wrócić do domu. - Jesteś w domu, dziecko. Masz dom u babki. - Chcę być z tobą, z Williamem Ernestem i z panem Randolphem. - I zostawić ją? Mogłabyś to zrobić? - Kurczę, przestań mnie nawracać. - Nie mam zamiaru na nic cię nawracać. - Z drugiej strony zapadła cisza.-Ja i William Ernest, i pan Randolph lubimy cię taką, jaka jesteś. - Idź do diabła - powiedziała cicho Gilly. Westchnienie. - Cóż, nie wiem. Planowałam osiedlić się na stałe zupełnie gdzie indziej. - Słuchaj -nie potrafiła się usztywnić, żeby pozbyć się zawodzenia w głosie - kocham cię. - Wiem, dziecko. Ja też cię kocham. Gilly delikatnie odwiesiła słuchawkę i wróciła do ubikacji. Wytarła nos papierem toaletowym i umyła twarz. Kiedy wróciła do zniecierpliwionej Courtney i smutnej Buni, była całkowicie opanowana. - Przepraszam, że musiałyście czekać. Możemy jechać do domu. Może nie jak w glorii płynąca chmura, lecz Trotterowa byłaby z niej dumna. Spis rozdziałów ROZDZIAŁ PIERWSZY Powitanie w Thompson Park 5 ROZDZIAŁ DRUGI Facet, który przychodzi na kolację 10 ROZDZIAŁ TRZECI Następne przykre niespodzianki 18 ROZDZIAŁ CZWARTY ..Sarsaparilla - Sztuki magiczne" 26 ROZDZIAŁ PIĄTY William Ernest i inne nikczemne kwiatki 39 ROZDZIAŁ SZÓSTY Pa'nna Harris 48 ROZDZIAŁ SIÓDMY Kurz i zniechęcenie 54 ROZDZIAŁ ÓSMY Bilet w jedną stronę 68 ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Bach! Bach! 81 ROZDZIAŁ DZIESIĄTY Niespodziewany gość 90 ROZDZIAŁ JEDENASTY ..Nigdy" i inne odwołane obietnice 99 ROZDZIAŁ DWUNASTY Wyjazd 106 ROZDZIAŁ TRZYNASTY Jackson w stanie Wirginia 111 ROZDZIAŁ CZTERNASTY Przyjedzie w sześć białych koni (jeśli przyjedzie) 116 ROZDZIAŁ PIĘTNASTY Dom 122 Redaktor techniczny JANINA ŚCIECHOWSKA Korektor ROMANA SACHNOWSKA ISBN 83-10-08972-4 PRINTED IN POLANO Instylu! Wydawniczy ,,Nas/a Księgarnia", Warszawa 1987. Wydanie pierwsze. Nakład 40000 + 250 egzemplarzy. Ark. wyd. 8,3. Ark. druk. 8,0. Oddano do produkcji w listopadzie 1985 r. Podpisano do druku we wrześniu 1987 r. Składy wykonano w Drukarni im. Rewolucji Październikowej w Warszawie. Przygotowalnia i druk: Zakłady Graficzne w Gdańsku. Zam. 2438/18/86. 945/87 K-l 1