Ewan Clarkson

Lot rybołowa

Przekład Barbara Cendrowska
W 1950 roku w Wielkiej Brytanii
nie było już ani jednego rybołowa.
Jednak teraz te wspaniałe ptaki
zaczynają powracać na dawne
lęgowiska, choć w dalszym ciągu
czyha na nie wiele zagrożeń.
Na własnej skórze doświadczył tego
dwuletni rybołów, który dopiero po
raz drugi wyruszył na południe
z mateczników Szkocji
i niespodziewanie wpadł w sieć
kłusownika na rzece Devon...
PROLOG
Gdzieś huknęła sowa, a jej wołanie odbiło się niezwykle silnym echem w 
całkowitej ciszy. 
Przerażony tym hałasem wól pogalopował przez łąkę z zesztywniałym ze strachu 
ogonem, 
zostawiając za sobą skłębione, wijące się tumany mgły. Mężczyzna pod drzewem 
śledząc go, 
wstrzymał oddech, po czym wydał z siebie długie, bezgłośne westchnienie. Serce 
waliło mu jak 
młotem, a kolana dygotały, gdy usiłował odzyskać panowanie nad sobą. Strasznie 
chciało mu się 
zapalić, ale wiedział, że gdyby Ernie spostrzegł choćby dymek z papierosa lub 
wyczuł zapach 
tytoniu, zdrowo by kumplowi przyłożył. Ernie wyniuchałby woń tytoniu z 
odległości trzydziestu 
kilometrów, a strażnicy leśni wcale nie byli od niego gorsi.
Odgonił komara i ukradkiem zerknął na zegarek. Minęły dwie godziny. Ich banda 
miała czas, 
by zgarnąć wszystko, na co zastawili sieci w rzece. Co ich zatrzymuje?
Nocne powietrze stawało się coraz chłodniejsze, wkrótce jesienne deszcze położą 
kres tym 
wypadom. Trzeba będzie zainteresować się bażantami, albo jeszcze lepiej – 
jeleniami. Popyt na 
dziczyznę stale rośnie, a wystarczy jeden celny strzał, by potem przez cały 
tydzień mieli na piwo.
Z tych rozmyślań wyrwał go warkot silnika. Mogło to oznaczać tylko jedno. Po 
chwili 
zobaczył trzy postacie, brnące ku niemu przez mgłę. Na czele dojrzał potężny 
tors Erniego. 
Wskoczył do furgonetki, ukradzionej zaledwie przed paroma godzinami, modląc się, 
by silnik 
zapalił. Wcisnął sprzęgło, kiedy Ernie z kumplami wspinał się na górę. Dopiero 
gdy bezpiecznie 
wydostali się z wąskich dróżek Devonu i dotarli do autostrady, zapytał 
ostrożnie, co się stało.
Ernie bluznął przekleństwem. Był mokry do pasa i roznosiła go wściekłość.
– Sieć się o coś zaczepiła. Przez cały ten czas próbowaliśmy ją wydobyć. Pewnie 
umyślnie 
zatopili pniak albo coś takiego, żebyśmy nie mogli łowić. Nigdy przedtem niczego 
podobnego 
tam nie było. A teraz straciliśmy sieć i wracamy bez żadnego zarobku.
– Zobaczyli was? Ernie potrząsnął głową.
– Nie. Zmyliśmy się, zanim land rover dotarł do połowy pola. Szczęściem dla nas, 
łazić im 
się nie chce. Gdyby szli na piechotę, jak nic by nas dopadli. A teraz nie znajdą 
nawet sieci.
Zamajaczyły przed nimi światła stacji benzynowej. Furgonetka skręciła z szosy i 
zatrzymała 
się w opustoszałym kącie parkingu. Mężczyźni rozpierzchli się do własnych 
pojazdów, 
zostawiając furgonetkę trosce stróżów porządku. Tylko przemoczony fotel pasażera 
świadczył 
o tym, że ktoś go niedawno zajmował.
Tymczasem nad rzeką samotny kierowca land rovera zarzucił długą wędkę, 
przesuwając 
muchą po wodach rozlewiska. Wybrał się na trocie, ryby tak czujne i bojaźliwe, 
że nie ma co 
nawet próbować łowić ich za dnia, a już na pewno nie na przynętę, chyba że 
powódź świeżo 
zmąci wodę. Ale i o zmroku łatwo się płoszyły, tak że bardzo uważał, by nie 
omieść tafli rzeki 
reflektorami. Nie miał pojęcia, że przybywając tu ukradkiem, wystraszył bandę 
kłusowników, ani 
że niżej, na dnie, spoczywa sieć sięgająca połowy rozlewiska.
Po dwóch godzinach, przemarznięty i zmęczony, postanowił dać za wygraną. Przez 
cały 
wieczór ryba nawet nie trąciła muchy, ale wiedział, że tak bywa z trociami. Noga 
bolała go 
niemiłosiernie, nie po raz pierwszy już przeklął zabłąkaną kulę, która kiedyś 
trafiła go w udo. Był 
na bezterminowym urlopie zdrowotnym, jednak zdawał sobie sprawę, że prędzej czy 
później 
komisja lekarska ześle go do papierkowej roboty. Ponieważ jego zdaniem nie na 
tym polega 
żołnierka, postanowił sobie, że gdy nadejdzie ta chwila, wystąpi z wojska i być 
może na stałe 
zamieszka tu – w Devonie, blisko swej ukochanej, rwącej rzeki.
Pal diabli ryby! Teraz zapragnął napić się whisky i wziąć gorącą kąpiel. 
Uruchomił land 
rovera i odjechał.
A sieć pozostała, niema i groźna. Nylonowe włókno, z którego ją utkano, było 
praktycznie 
niezniszczalne, toteż w tę pułapkę będą wpadać ryby, póki ktoś przypadkiem na 
nią nie natrafi 
albo nie zniosą jej wezbrane wody.
ROZDZIAŁ I
Strugi lodowatego deszczu siekły las, a odległy wierzchołek Ben Mora przykrywała 
biała 
czapa. Wielki szary ptak skulił się jeszcze niżej w płytkim zagłębieniu gniazda. 
To samica, 
z przymkniętymi oczyma i opadającą głową, osłaniała dwa jaja, które spoczywały 
bezpiecznie 
w cieple upierzenia między jej udami i piersią. Pierwsze jajo złożyła przed 
dziewięcioma dniami, 
drugie pojawiło się zaledwie tydzień temu. Minie jeszcze miesiąc, nim pierwsze 
pisklę wykluje 
się ze skorupki, a wiosny w górach Szkocji bywają nieprzewidywalne, raz szaleje 
gwałtowna 
burza, grad, zamiecie, to znów słońce świeci oślepiająco, a żar jest taki, że 
nie można oddychać. 
Przez cały ten czas ciała rodziców stanowią dla młodych żywą osłonę, jedyne 
zabezpieczenie 
przed zimnem, które mogłoby je zabić.
Z oddali, poprzez dywan sosen, dobiegł czysty, wysoki gwizd. Po paru sekundach 
pojawił się 
samiec z rozpostartymi skrzydłami, wielkim zakrzywionym pazurem ściskając świeżo 
złowionego pstrąga. Okrążył gniazdo, po czym usiadł na pobliskim drzewie – dawno 
uschniętej 
sośnie, której białe, szkieletowate gałęzie pozbawione były kory. Tu zaczął się 
pożywiać, 
potężnym hakowatym dziobem odrywając mięso z przedniej połowy ryby. Zupełnie nie 
zwracał 
uwagi na coraz gniewniejsze okrzyki samicy, domagającej się dla siebie smacznych 
kąsków. 
Wreszcie, jakby dopiero co ją zoczywszy, pazurami jednej łapy chwycił resztki 
pstrąga 
i podfrunął do gniazda. Samica syknęła na powitanie, przeszywając partnera 
spojrzeniem 
rozjarzonych żółtych oczu, po czym porzuciła gniazdo i, chwyciwszy ofiarowaną 
jej porcję ryby, 
odfrunęła na pobliską gałąź, by się pożywić. Samiec ostrożnie zajął jej miejsce, 
opuszczając się, 
aż wygodnie rozsiadł się na jajach.
Rybołowy żyły na Wyspach Brytyjskich ad końca epoki lodowcowej. Stopniowo, w 
miarę 
rozwoju cywilizacji, ich liczba ulegała zmniejszeniu, a na kurczące się 
lęgowiska coraz śmielej 
wkraczał człowiek, aż wreszcie ptaki te mogły bezpiecznie się parzyć i 
wychowywać młode 
tylko w najodleglejszych rejonach górskich. Pod koniec XIX wieku nawet najwyższe 
wzgórza 
nie dawały schronienia przed trucizną, sidłami czy strzelbą kłusownika, toteż na 
początku 
pierwszej wojny światowej rybołów jako gatunek w Brytanii wyginął.
Potem, po niemal półwiecznej nieobecności, ptaki wędrowne ze Skandynawii zaczęły 
odzyskiwać prastare lęgowiska w górach Szkocji. Stosunek człowieka do tych 
dużych, 
żywiących się rybami drapieżników uległ zmianie i zamiast po truciznę czy 
strzelbę ludzie 
sięgnęli po aparaty fotograficzne i lornetki. Gdy gdzieś rozchodziły się wieści 
o wylęgu piskląt, 
na tereny te tłumnie przybywali miłośnicy ptaków. Teraz głównym zagrożeniem dla 
rybołowów 
stali się zbieracze, gotowi zapłacić wysokie sumy za rzadkie okazy jaj, 
upstrzonych 
rdzaworudymi plamkami.
A zatem Królewskie Towarzystwo Ochrony Ptaków ustanowiło stałą straż nad 
pierwotnym 
lęgowiskiem w Loch Garten, nie starając się ukrywać tego siedliska, a wręcz 
zachęcając 
turystów, by jak najtłumniej je odwiedzali. Tymczasem w odległych górskich 
dolinach 
sześćdziesiąt innych par chowało swe młode, a tajemnicy ich kryjówek strzegli 
zarówno 
strażnicy, jak i miejscowi.
Samica, wyszarpująca resztki pstrąga, należała właśnie do takiej pary. Wybrali 
sobie 
z partnerem dobre miejsce na gniazdo, w ustronnej dolince, z dala od wszelkich 
dróg. Gęsty, 
pierwotny las porastał całą okolicę aż do brzegów maleńkiego jeziorka, 
widocznego jedynie 
z powietrza, a na pobliskich wzgórzach pojawiały się tylko owce i od czasu do 
czasu stadko 
jeleni.
Deszcz przestał już padać, a słabe promienie bladego słońca przedarły się przez 
skłębione 
chmury, opromieniając wilgotne krople na ptasich piórach świetlistą jasnością. 
Samica zaczęła 
się muskać, gładząc dziobem każdą lotkę po kolei. Była dużym ptakiem, liczącym 
ponad pół 
metra długości od łba do ogona, o ponadpółtorametrowej rozpiętości skrzydeł. 
Pióra na grzbiecie 
i skrzydłach miała nakrapiane w brązowe cętki, przód i uda jasnokremowe, z 
wyraźną brązową 
pręgą przez pierś. Ciemny krąg otaczał też jej lśniące, żółte oczy, a brązowy 
czub spiętrzał się 
w pióropusz, gdy ptak wpadał w podniecenie lub czuł się zaniepokojony. Nogi 
miała krępe 
i silne, łapy doskonale przystosowane do łowienia ryb – każda wyposażona była w 
cztery długie, 
czarne szpony, ostre jak igła i, by łatwiej jej było utrzymać rybę, spody 
obrastała łuskowata, 
kłująca skóra. Wielki, zakrzywiony czarny dziób nadawał się w sam raz do 
rozrywania skóry 
i mięsa ofiary. W istocie rybołowy są tak doskonale przystosowane do swego trybu 
życia, że 
pozostał on niezmienny przez stulecia, a owe rybożerne drapieżniki okrążyły kulę 
ziemską, 
zatrzymując się tam, gdzie płynęły wartkie rzeki i jeziora obfitowały w żer. Ich 
bytowaniu 
zagraża jedynie działalność człowieka.
Dokończywszy toalety, ku swemu zadowoleniu, samica rozpostarła skrzydła i 
poderwała się 
z gałęzi. Samiec zawołał do niej z gniazda, lecz nie zwracając nań uwagi, 
odleciała powoli, 
leniwie zataczając majestatyczne kręgi, coraz wyżej, ku pustemu niebu. Przez 
chwilę cała jej 
istota napawała się rozkoszą latania, delikatnymi muśnięciami i porywami wiatru, 
prądem 
chłodnego powietrza nad wysokimi sosnami i lekkością, z jaką wzbijała się w 
górę. Stopniowo 
jednak troska o jaja przeważyła nad jej pragnieniem wolności i ptak odwrócił 
się, złożył skrzydła 
i poszybował w dół jak strzała w krystalicznym powietrzu.
Nie dołączyła od razu do samca. Pofrunęła natomiast do odległej o jakieś 
pięćdziesiąt 
metrów korony sosny i z konaru, na którym przycupnęła, oderwała dziobem małą, 
zieloną 
gałązkę. Potem, trzymając ją w dziobie, podleciała do gniazda i usiadła na 
krawędzi. Samiec 
ochoczo poderwał się znad jaj, ona zaś, nim zajęła jego miejsce, starannie 
wetknęła sosnową 
gałązkę tuż przy brzegu gniazda. Nie wiadomo, dlaczego rybołowy przystrajają 
lęgowiska, ale 
mają to w zwyczaju od niepamiętnych czasów.
Spokojnie mijały długie dni, słońce przygrzewało, a jezioro leżało niczym 
szmaragd, 
upuszczony na dywan zielonego, aksamitnego mchu. Ciepłe, wilgotne podmuchy 
wiatru szły 
z zachodu, toteż wielka, ciężka platforma z patyczków i gałęzi kołysała się i 
jęczała pod 
wysiadującym ptakiem. Para jednak doskonale wykonała swe zadanie, a ich gniazdo 
trzymało się 
mocno. Samiec przynosił swej partnerce ryby co rano, a potem znów wieczorem. 
Czasami 
myszołów lub rzadziej orzeł zapuścił się w ich przestrzeń powietrzną, lecz 
odganiał go czujny 
przyszły ojciec. Kiedyś lis zaczął niuchać wokół drzewa, na którym rybołowy 
uwiły gniazdo 
i ledwo uszedł przed samcem, gotowym zedrzeć mu skórę z łba. Pisklęta miały 
wykluć się już za 
tydzień, gdy wtem pojawił się obcy przybysz.
Wabił się Iasgair, co znaczy rybak, i miał niespełna dwa lata. Obrączka na lewej 
nodze 
świadczyła, że przyszedł na świat w gnieździe jakieś dwadzieścia pięć kilometrów 
stąd. 
Szczęśliwie udało mu się po raz pierwszy odlecieć na południe, gdzie dwie zimy i 
lato spędził 
w Senegalu. Teraz powrócił do miejsca swych narodzin. Rybołowy już zaczynały 
padać ofiarą 
udanego chowu. W okresie lęgu każda para zajmuje własne terytorium, a w miarę 
jak rosła liczba 
tych ptaków, coraz trudniej przychodziło im znaleźć odpowiednie środowisko. Na 
szczęście góry 
szkockie zajmują rozległą powierzchnię, pełno w nich rzek i jezior obfitujących 
w ryby, toteż 
drugiego lata swego życia młody rybołów prowadził się jak Cygan, wędrując po 
niebie. 
Odkrywał przy tym tereny, na których zamieszkują jego pobratymcy, zyskiwał 
dogłębną 
znajomość swego terytorium, a jednocześnie orientował się, gdzie jest 
nieproszonym gościem.
Iasgair wiedział, że miejsce wylęgu jest święte dla wysiadującej jaja pary i 
najlepiej trzymać 
się odeń z daleka, lecz za każdym razem, gdy znalazł się w pobliżu, czuł 
obezwładniające 
pragnienie, by lepiej mu się przyjrzeć, choć wiedział z doświadczenia, że spotka 
się z wrogim 
przyjęciem. Dzisiejszy dzień nie należał do wyjątków, toteż ptak krążył 
ostrożnie, ze wzrokiem 
utkwionym w ciemnej sylwetce siedzącej na jajach samicy. Tkwiła w samym środku 
wybielonego słonecznym światłem stosu patyczków, z których rybołowy uwiły 
gniazdo. Iasgair 
liczył się z tym, że gdzieś nieopodal, na potężnej gałęzi drzewa, przycupnął 
czujny samiec, lecz 
na jedynej sośnie o dość rozłożystych konarach nikogo nie dostrzegł.
Opuszczał się coraz niżej, aż dojrzał żółte oko samicy, skierowane ukośnie ku 
niebu, 
obserwujące, jak zniżał lot. Zaczęła skrzeczeć, pióra na jej głowie podniosły 
się na jego widok 
z wściekłości, lecz ani na chwilę nie przerwała wysiadywania. Iasgair sfrunął 
tuż nad gniazdo, 
bez mała pół metra nad siedzącą samicą, która syczała i kuliła się, gdy nad nią 
szybował. Właśnie 
miał przelecieć po raz kolejny nad gniazdem, gdy zza słonecznych promieni 
wyłonił się samiec.
Usłyszał głuchy odgłos uderzeń skrzydeł napastnika, syk powietrza między sosnami 
i poczuł 
powiew nad głową. Ostre jak brzytwa szpony świsnęły mu tuż przy łbie i gdyby nie 
zanurkował 
w ostatniej chwili, obcięłyby mu głowę. Teraz wstrząsnęło nim gwałtowne 
uderzenie w kuper, 
wokół rozprysnęło się kilka piór. Dłużej już nie zwlekał. Zwinął skrzydła i 
niczym spadająca 
strzała śmignął ku tafli jeziora. Skrzydłami niemal dotykając wody, poszybował 
ku odległemu 
brzegowi. Jego prześladowca, obroniwszy honor, mknął w ślad za nim w bezpiecznej 
odległości, 
a gdy się upewnił, że intruz nie zamierza powrócić, zaprzestał pogoni i 
triumfalnie pofrunął do 
gniazda.
Iasgair sunął dalej, wznosząc się ku wzgórzom na północy. Zielone zbocza, darń 
wyżarta 
przez pokolenia owiec, królików i jeleni, ustępowały kamienistym piargom i 
kruszącym się, 
skalnym ścianom. Za granią grzbietu łączącego dwa szczyty kryła się kotlinka, 
gdzie utworzył się 
lodowiec, który schodząc na zachód, miażdżył wszystko po drodze. W dolince tej 
leżało kolejne 
jeziorko, o wodach spokojnych i czystych jak lustro, w których odbijały się 
promienie porannego 
słońca. Choć brzegi miało gołe, spustoszone porywami wiatru, jego koryto 
tworzyła wapienna 
skała, a w zimnej, przesyconej składnikami mineralnymi wodzie tętniło życie. 
Ogrzane słońcem 
mielizny bujnie porastały zielone wodorosty. Ślimaki i larwy chruścików, 
krewetki i kijanki 
dostarczały obfitego pożywienia pstrągom, które żerowały tu niczym wygłodzone 
wilki.
Ryba, ważąca z ćwierć kilograma, wygrzewała się tuż pod powierzchnią wody. 
Iasgair 
okrążył ją parę razy, po czym dał nura skosem. Wyciągnąwszy obie nogi, szeroko 
rozpostarł 
lotki, ledwo tykając tafli jeziora. W pewnym momencie wysunął szpony i 
błyskawicznie 
pochwycił pstrąga za grzbiet. Nie myśląc, dokąd leci, wstrząsnął się i frunął 
naprzód, ściskając 
pazurami trzepoczącą się rybę. Iasgair przytargał zdobycz do wysokiej, skalistej 
turni na zboczu 
góry. Tu pożywił się, po czym na resztę dnia zapadł w drzemkę, zapomniawszy o 
wcześniejszym 
upokorzeniu.
ROZDZIAŁ 2
Wiosna niepostrzeżenie przeszła w lato. W gnieździe rybołowów wykluły się 
pisklęta, 
bezradne początkowo kłębuszki brązowego i płowożółtego puchu. Małe rosły w 
oczach, karmiąc 
się rybami, które znosił im samiec.
Jego sukcesy łowieckie zależały od pogody, która często płatała figle. W ładny 
dzień 
przylatywał do gniazda co godzina, po sześć czy siedem razy, ze świeżo złowionym 
pstrągiem, 
okoniem bądź młodym szczupakiem, szamoczącym mu się w szponach. Gdy padało i 
ryby 
pływały bliżej dna, albo porywisty wiatr mącił powierzchnię wody i rybołów nie 
mógł dostrzec 
zdobyczy, szło mu gorzej. Zawsze najadał się pierwszy, czasami pożerał trzy 
kawały pstrąga tuż 
przy gnieździe, nie bacząc na wściekłe krzyki samicy i błagalne popiskiwania 
małych.
Samica nieodmiennie dostawała jeść ostatnia – najpierw bowiem trzeba było 
nakarmić młode 
– toteż często bywała głodna. Takie postępowanie mogło się wydawać okrutne, ale 
zapewniało 
przetrwanie. Samiec musi być w pełni sił, żeby zdobywać pożywienie dla 
potomstwa. Pisklęta 
potrzebują jedzenia, by mogły rosnąć, samica zaś mało polowała, zużywała więc 
najmniej 
energii.
Na początku lipca ustaliła się piękna pogoda. Nastały gorące, bezwietrzne dni, 
słońce paliło, 
a zadyszana samica rozpostarłszy skrzydła, chroniła młode przed żarem. Noc 
przynosiła pewną 
ulgę, lecz okresy ciemności były krótkie, a dni wlokły się w nieskończoność.
Teraz samiec polował dalej od gniazda, latał nad licznymi jeziorkami, 
rozrzuconymi wśród 
wzgórz, a prócz tego codziennie zapuszczał się nad szeroką rzekę, która płynęła 
przez dolinę ku 
północy. Podczas wielodniowej suszy poziom jej wody obniżył się, aż widać było 
kamienie. 
Pstrągi utuczyły się na letniej karmie, tak że zawsze coś łowił.
W pewnym miejscu rzeka płynęła wzdłuż drogi, więc przechodnie często widywali 
rybołowa, który sunął powoli w górę jej nurtu, krążąc czasem nad wodą, a 
niekiedy udawało im 
się podejrzeć, jak nurkuje za rybą. Dalej w górę rzeki stał most, będący 
ulubionym punktem 
obserwacyjnym dla miłośników rybołowów. Tuż nad mostem rzekę przecinała linia 
wysokiego 
napięcia, którą – by była lepiej widoczna dla rybołowów i innych ptaków 
polujących na rzece – 
obwieszono wstążkami z białego i czerwonego plastiku.
Piękna pogoda trwała nadal, upał doskwierał coraz mocniej i nawet noc nie 
przynosiła 
wytchnienia. Pewnego dnia rozpalona tarcza słoneczna przybrała odcień miedzi, a 
małe rybołowy 
dyszały z żaru. Po południu nad wzgórza zaczęły nadciągać ciemne chmury, lekki 
wietrzyk 
poruszał listowiem, gdzieś w dolinie krzyknął bażant. Błyskawica mignęła nad 
stromymi 
szczytami od północy, mruknął piorun i spadło kilka kropli deszczu.
O zachodzie słońca burza rozszalała się na dobre. Najpierw zerwała się wichura, 
grożąc 
zwaleniem na ziemię gniazda z jego cenną zawartością. Szczęściem misterna 
konstrukcja 
utrzymała się, choć matka i małe byli doszczętnie przemoczeni. W samym szczycie 
nawałnicy 
piorun uderzył w słup linii elektrycznej biegnącej przez rzekę, pozbawiając 
wiele domów prądu.
O świcie niebo było już czyste. Z zachodu powiał świeży wietrzyk, a rzeka wartko 
toczyła 
zmętniałe, nabrzmiałe szlamem wody. O pierwszym brzasku miejscowe 
przedsiębiorstwo 
energetyczne prowizorycznie naprawiło kabel, przywracając prąd w odciętych 
domach. Na razie 
nie pomyślano o ponownym rozwieszeniu białych i czerwonych pasków.
Tafla wody szybko opadała, jak zwykle w gwałtownie wezbranych rzekach, i o 
zmierzchu 
szlam zaczął osiadać. Następnego dnia wczesnym popołudniem rybołów przeleciał 
tuż nad 
mostem. Prawym skrzydłem zawadził o prowizorycznie rozciągnięty kabel i spadł do 
wody jak 
kamień. Usiłował wzbić się, lecz skrzydło było bezwładne i nie nadawało się do 
lotu. Przez 
chwilę próbował płynąć, lecz pióra szybko mu namiękły. Nurt spychał go do dna, 
toteż opadał 
coraz niżej, aż całkiem zniknął w rzece.
Przez cały dzień samica na próżno skrzeczała, domagając się pożywienia, a jej 
głos ginął 
pośród bezustannego wrzasku młodych. Nastał ranek, lecz samiec nadal nie wracał. 
Samica miała 
szesnaście lat, była stara i doświadczona, dwukrotnie już straciła towarzysza. 
Wiedziała, że teraz 
spotkał ją ten sam los.
W jeziorku pod lęgowiskiem były ryby, co prawda małe i niedożywione. Niechętnie 
opuściła 
gniazdo i przefrunęła tuż nad taflą wody. Już za pierwszym razem złapała rybę, a 
choć zdobycz 
ważyła niewiele ponad pół kilograma, przynajmniej na razie uciszyła krzyki 
młodych.
Ryby w jeziorze żyły teraz w ciągłym strachu. Początkowo polowanie szło łatwo, 
gdyż małe 
pstrągi nie były przyzwyczajone do przelotu rybołowów. Jednak bardzo szybko te, 
które 
przetrwały pierwsze łowy, nauczyły się nurkować na widok zbliżającego się cienia 
czy mgnienia 
skrzydeł. Zamiast czuć błogość zaspokojonych potrzeb, samica stawała się coraz 
słabsza 
i bardziej wygłodzona, gdyż w swe wyprawy wkładała więcej wysiłku, niż miała z 
nich pożytku.
Iasgair, lecący wysoko nad wzgórzami, posłyszał w gnieździe krzyki. Sunąc z 
pstrągiem 
w szponach w stronę turni, na której najbardziej lubił się pożywiać, zanurkował 
nad 
lęgowiskiem, by bliżej mu się przyjrzeć. Gdy się zbliżył, natychmiast podleciała 
ku niemu 
samica, toteż zaraz upuścił rybę i odfrunął pospiesznie, pragnąc uniknąć gniewu 
ptasiej matki. 
Zamiast jednak ruszyć za nim, samica zgrabnie chwyciła spadającą rybę w pazury i 
pomknęła 
prosto do gniazda.
Gdy tylko Iasgair zorientował się, że nikt go nie ściga, zawrócił i ponownie 
przeleciał nisko 
nad lęgowiskiem. Samica rozdzierała pstrąga na kawałki, które dawała młodym, co 
ją tak 
pochłaniało, że nie zwróciła uwagi na nadlatującego intruza. Iasgair przycupnął 
na stojącej 
w pobliżu uschłej sośnie. Siedział na niej z godzinę, po czym odleciał, lecz 
niebawem znowu 
pojawił się z rybą. Nie oddał jej od razu, lecz przysiadł na drzewie, dzierżąc 
rybę w szponach. Od 
czasu do czasu skubał tylko jej łebek. Dopiero gdy usłyszał, jak samica wydaje 
okrzyk głodu, 
podfrunął do lęgowiska, upuścił rybę na brzeg gniazda i odleciał.
I tak został opiekunem wdowy i jej osieroconych dzieci. W ciągu następnych 
tygodni 
regularnie przynosił pożywienie do gniazda, póki młode całkiem się nie opierzyły 
i nie podjęły 
pierwszych, niepewnych prób latania. Nie usiłował zbliżyć się do samicy, a jej 
najzupełniej 
wystarczały codziennie przynoszone porcje ryby.
Noce stawały się coraz dłuższe, wrzos okrył fioletowym płaszczem zbocza wzgórz, 
a wraz 
z pierwszymi mrozami brzozowe liście przybrały wygląd starych monet. W ciągu 
paru dni młode 
rybołowy nauczyły się zdobywać pożywienie i coraz rzadziej powracały do 
lęgowiska, 
przysiadając w zamian na pobliskich drzewach. Gdy polowanie im się nie powiodło, 
nadal 
żądały, by je nakarmić, naprzykrzając się tak, że Iasgair poczuł się już tą 
opieką znużony.
Ostatnimi czasy stawał się coraz bardziej niespokojny. Czuł jakiś zew w 
powietrzu, gdy co 
rano ziemię okrywał biały szron, a niebo wypełniał krzyk dzikich gęsi, 
odlatujących na południe. 
Pewnego dnia pod koniec września, gdy ostry wiatr nawiał z północy białe, 
kłębiaste chmury, 
Iasgair wzbił się wysoko w górę. Trzykrotnie zatoczył wielki krąg nad doliną, 
która była jego 
letnim domem, jakby usiłując wbić sobie w umysł jej wspomnienie, po czym 
poszybował wprost 
w słońce, na południe.
Przez trzy godziny sunął miarowo na południowy zachód, na takiej wysokości, że z 
dołu 
widać było tylko punkcik na niebie. Ziemia pod nim falowała i wybrzuszała się 
fałdami gór 
i pagórków, przywodzącymi na myśl omszały zad jakiegoś prehistorycznego zwierza, 
z którego 
sterczały szare, pokryte brodawkami naroślą skalnych rumowisk.
Zaczynał odczuwać zmęczenie, gdyż przeleciał już ze sto kilometrów, a nie był 
przyzwyczajony do tak długotrwałego wysiłku. Uczucie niepokoju na razie osłabło, 
natomiast 
zaczął mu doskwierać głód. W ciągu tych kilku godzin, które pozostały do zmroku, 
będzie musiał 
znaleźć pożywienie i bezpieczne miejsce na noc.
Na dole rozciągało się wąskie jezioro, zwieńczone białą wstęgą wody u ujścia, 
gdzie rzeka 
płynęła na zachód do morza. Wraz z prądem unosiły się trocie wędrujące przez 
jezioro. Szukały 
dopływowych strumieni wpadających do jeziora, by złożyć ikrę w czystym żwirku, 
spłukiwanym 
ze wzgórz.
Narybek, który urodzi się w górnych dopływach, pierwsze dwa lata życia spędzi w 
czystych 
wodach. Potem, w porze letniej, okryje się srebrzystym płaszczem i popłynie z 
prądem do morza. 
Tu, na bogatych żerowiskach słonych wód, będzie rosnąć jak na drożdżach, każdego 
lata 
powracając do rzeki, w której przyszedł na świat. Starsze ryby, którym udało się 
przeżyć do tej 
pory, ważą czasem tyle, ile ich starszy krewny, łosoś, podróżujący wraz z nimi, 
a zdarzały się 
i pokaźniejsze okazy. Jednakże większość ławicy składała się z drobniejszych, 
młodszych rybek, 
ważących od ćwierć do pół kilograma.
Jedna z nich dokonała żywota, gdy Iasgair schwycił ją tuż pod powierzchnią 
jeziora. Choć 
tak mała, miała tyle siły, że na chwilę wciągnęła ptaka pod taflę wody, lecz 
Iasgair zaraz 
wynurzył się w chmurze wodnego pyłu i poszybował ze swą srebrną nagrodą na 
kamienistą 
wysepkę pośrodku jeziora. Tu żarłocznie szarpał jędrne różowe mięso, póki 
całkowicie nie 
zaspokoił głodu. Potem sfrunął na gałęzie skręconego wiatrem głogu i, gdy 
czerwone słońce 
pogrążyło się w warstwie chmur okalających horyzont, zapadł w sen.
Rankiem niepokój powrócił, ruszył więc dalej. Na dole krajobraz zaczynał się 
zmieniać 
w szachownicę poletek i zagajników, poprzecinanych krętymi drogami, po których 
samochody 
i ciężarówki sunęły niespiesznie jak mrówki. Szarobrązowy mrok, skażony tlenkiem 
węgla, 
i trujący dym, który zasnuwał horyzont od południa, zwiastował przemysłowe serce 
Szkocji.
Iasgair wzleciał wyżej. Niebawem miał za sobą duszące wyziewy i szybował nad 
falującymi 
wzgórzami angielsko-szkockich kresów. Wkrótce i one ustąpiły miejsca równinom i 
ujściu rzeki, 
krętym korytem płynącej do morza.
Dotarł do zatoki Solway Firth akurat, gdy nadciągnął przypływ; morze rwało po 
piaszczystej 
równinie z szybkością galopującego konia. Na głębokości zaledwie paru 
centymetrów żerowały 
fladry, ich obecność zdradzały małe bryzgi wody i kłęby szlamu. Były łatwą 
zdobyczą dla 
głodnego rybołowa, który chętnie skorzystał z okazji, by urozmaicić swe 
pożywienie. Pewnie 
zostałby tu dłużej, gdyby wczesnym świtem nie obudził go wrzask kawek, które 
wytropiły 
miejsce jego noclegu w jesionowym zagajniku. Raz po raz próbowały go przepędzić, 
aż wreszcie 
tak go znudziły te przepychanki, że odfrunął, sunąc nisko nad piaskami.
Na południu zdawały się go zapraszać góry rysujące się tuż nad horyzontem i 
przez kilka 
następnych dni z wolna sunął nad Krainą Jezior, miniaturą Szkocji, pełną stawów 
i rzek, 
wrzosowisk i gór, lasów i pastwisk. W Bassenthwaite złowił małego szczupaka, a w 
Derwent 
Water parę okoni. Potem poszybował nad wzgórzami i w Buttermere zaskoczył dwóch 
wędkarzy, 
którzy po raz ostatni przed końcem sezonu wybrali się na pstrągi. Owego wieczoru 
w hotelowym 
barze jeden z nich opowiadał, jak wielki drapieżnik sfrunął nagle i złowił w 
wodzie rybę 
zaledwie parę metrów od ich lodzi.
Jego słowa przypadkiem usłyszał gość hotelowy, który był miłośnikiem ptaków. 
Zadzwonił 
z tą wieścią do swego kolegi w Manchesterze, który przed pójściem spać 
powiadomił o tym 
wydarzeniu paru znajomych i przed świtem niewielka kawalkada aut pędziła 
autostradą na 
północ. Wszyscy pasażerowie uzbrojeni byli w lornetki, kamery i notatniki. Gdy 
jednak wjechali 
na szosę, prowadzącą do Buttermere, Iasgair łowił ryby w zatoce Morecambe, ponad 
trzydzieści 
kilometrów na południe, toteż miłośnicy ptaków na próżno wypatrywali go przez 
resztę dnia, po 
czym poszli poszukać pociechy w hotelowym barze.
Odlatując z Krainy Jezior, Iasgair szerokim lukiem okrążył zatokę Morecambe i 
poszybował 
przez morze na południe, gdzie od strony zachodniej nisko na horyzoncie rysowały 
się wyspa 
Man i szczyt Snaefell, zaś centrum przemysłowe hrabstwa Lancashire od wschodu. 
Trzy godziny 
później sunął nad wybrzeżem zachodniej Walii.
Wielkie paprocie na wzgórzach żółkły już i brązowiały, pod czystym błękitnym 
niebem rzeki 
i jeziora wyglądały na mniejsze. Trocie zbierały się w rozlewiskach rzecznych, 
czekając 
jesiennych deszczów i wędrówki pod prąd do górskich potoków. Iasgair leciał 
niespiesznie, 
pożywiając się po drodze.
Burza przyszła niepostrzeżenie, gdy opuścił wybrzeże południowej Walii. 
Szybował, nie 
zwracając uwagi na pogodę, gdyż zdążył się już przyzwyczaić do niespokojnego 
nieba. 
Wzlatywał coraz wyżej, usiłując umknąć tnącym razom ulewy i kłębowisku fal w 
dole, lecz nie 
potrafił stawić czoła tak rozszalałemu żywiołowi. Były to w istocie zamierające 
podmuchy 
huraganu, który rozpętał się nad Atlantykiem, lecz zdołał jeszcze przynieść 
nawałnicę i wicher 
o prędkości osiemdziesięciu, a w porywach do stu dziesięciu kilometrów na 
godzinę.
Iasgairowi nie groziło bezpośrednie niebezpieczeństwo, gdyż był młody i silny, 
lecz nie mógł 
lecieć zbyt prędko pod wiatr, który spychał go coraz dalej na wschód. Zamiast 
minąć kraniec 
Kornwalii, przeciął północne wybrzeże Devonu, a gdy zaczął zapadać zmierzch, 
umościł się 
w dębowym lesie na skraju Exmoor. Tu spędził niespokojną noc, wśród ryku wiatru 
i jęków 
targanych wichrem drzew. Rankiem jednak burza ucichła. Gdy Iasgair się obudził, 
niebo było 
błękitne, wiał rześki wiaterek, i ptak poczuł głód.
W dolinach pogórza Devonu nie powstały naturalne jeziora, a wszystkie rzeki, 
wezbrane po 
ostatnich deszczach, płynęły rwącym nurtem, uniemożliwiającym łowienie ryb. 
Dopiero po 
dwóch godzinach, przemierzywszy ponad sześćdziesiąt kilometrów, Iasgair natrafił 
na zbiornik 
wodny na wschodnich zboczach Dartmoor.
Lecz nawet tu nie miał szczęścia. Wiatr wzburzył wody jeziora, wzbijając na nim 
białe falki, 
toteż po kilkunastu próbach połowu pofrunął wzdłuż kotliny. Pod nim spieniona 
rzeka odbijała 
się od skraju Dartmoor i tocząc się przez urwiste wąwozy, porośnięte dębami i 
sosnami, przez 
gęste lasy, wpadała do bardziej płaskiej, szerszej doliny.
A zatem dotarł do ujścia. Nastąpił przypływ i tu wreszcie Iasgair doczekał się 
nagrody, gdyż 
małe płastugi i fladry harcowały na błotnistych mieliznach, świeżo zalanych 
przez morze.
Mógłby pozostać tu dłużej, lecz przy ujściu panował hałas. Z pobliskiego miasta 
dochodził 
intensywny szum i niepokoił blask świateł, a tuż przy brzegu pracowała 
oczyszczalnia ścieków. 
Gdy zapadł zmierzch, pofrunął z powrotem w głąb lądu, do bagnistych, podmokłych 
łąk, półtora 
kilometra w górę rzeki. Tu umościł się na uschniętym wiązie.
Noc przeszła spokojnie, a gdy Iasgair spał, poziom wody zaczął opadać. Uchodząc, 
rzeka 
odsłoniła szczątki jakiejś łajby, plątaninę gałęzi, patyczków i paproci, 
plastikowe butelki i torby, 
kawałki styropianu i puste puszki po piwie. Wśród tego śmiecia sterczał wielki 
pień, wyrwany 
z koryta rzeki, gdzie tkwił całe lato. Przytrzymywał on falujące resztki 
nylonowej sieci rybackiej, 
której plecionka, cienka jak pajęczyna, była niemal niewidoczna. Wartki prąd 
wrzucił w tę 
pułapkę ostatnią ofiarę – pstrąga, który utkwił w niej skrzelami i jeszcze się 
ciskał na kamieniach.
Była to pierwsza rzecz, którą ujrzał Iasgair, gdy się obudził. Opuściwszy się z 
gałęzi, śmignął 
w dół i schwycił lup. Mocno ścisnął rybę szponami i usiłował się podnieść, lecz 
nie udało mu się 
wydostać pstrąga. Złożył skrzydła i stanął na wolnej nodze, starając się 
wyciągnąć zdobycz, lecz 
po chwili sam utkwił w sieci, która mocno owinęła mu się wokół kostki. Przez 
chwilę szarpał się 
bezskutecznie, potem puścił rybę i znowu spróbował. Niebawem był już 
beznadziejnie omotany 
nylonowym włóknem, które oplatało mu skrzydła i szyję tak, że choć pożywienie 
miał zaledwie 
parę centymetrów od siebie, nie mógł go pochwycić.
ROZDZIAŁ 3
Jesień roztoczyła już swe melancholijne uroki, przywodzące na myśl pozostałości 
uczty 
weselnej po wyjściu gości. Pszczoły brzęczały sennie wśród fiołkoworóżowych 
pąków 
michałków, osy swarzyły się nad resztkami dojrzałych gruszek, które gniły w 
trawie. Lekki, 
ciepły wietrzyk trącał liście, przynosząc powiew południa, a przejrzysta, 
unosząca się 
w powietrzu mgiełka łagodziła żar późnych, słonecznych godzin.
Nicola siedziała na swym ulubionym miejscu, pod orzechem włoskim przy stawie, 
obok niej 
stała opróżniona do połowy szklanka. Czuła się winna i znała tego powód. Dawida 
przeraziłoby 
takie zaniedbanie ogrodu. Zamiast próżnować przez całe popołudnie, popijając 
wino, kosiłby 
trawnik, obcinał przekwitłe kwiaty róż, zgarniał złote liście orzecha, które 
opadały wokół jej 
stóp. Nie znosił nieporządku, odpoczywał dopiero wtedy, gdy wykonał wszystko, co 
miał do 
zrobienia.
Gdzieś w pobliżu gniewnie zabrzęczała osa, wyrywając ją z rozmyślań. Na początku 
wystraszyła się, lecz gdy ujrzała, że nie jest celem ataku, zaczęła się jej 
przyglądać. Osa złapała 
komarnicę, owada o długich, cienkich nóżkach, którego Nicola znała dobrze od 
dziecka. To jego 
larwy czyniły takie spustoszenia w jej marchewkach i ziemniakach. Wychyliła się, 
by popatrzeć 
na walczących w trawie przeciwników. Zastanawiała się, jak też osa poradzi sobie 
ze zdobyczą.
Żądło podziałało i teraz komarnica leżała bezwładnie. Osa natychmiast zabrała 
się do dzieła, 
odcinając skrzydełka i nóżki. Potem próbowała podnieść odwłok, lecz okazał się 
zbyt ciężki. Bez 
żadnych zachodów przecięła komarnicę na pół, po czym odleciała do gniazda, by 
nakarmić 
żarłoczne larwy.
Nicola czekała, zastanawiając się, czy osa wróci po drugą połowę. Postanowiła 
sobie 
w duchu, że od tej pory będzie okazywać osom więcej serca. Im mniej komarnic w 
jej ogrodzie, 
tym lepsze plony wyda marchew.
Pomyślała, że Dawid miał rację. Często mówił, że więcej zobaczy się z 
otaczającego świata, 
siedząc spokojnie przez pół godziny, niż przemierzając wiele kilometrów. Gdybyż 
tylko zechciał 
wprowadzać w czyn swą maksymę. Niestety, rzadko to robił. Pomyślała z goryczą, 
że pewnie 
dlatego w „podeszłym” wieku trzydziestu dziewięciu lat raptem stracił 
przytomność i zmarł 
u stóp ich łoża. Stało się to o siódmej pewnego ranka zeszłej wiosny. Wyszła 
wtedy do ogrodu 
i stanęła w tym właśnie miejscu. W porannym słońcu ogród płonął złotem żonkili, 
żółcił się 
pąkami pierwiosnków, promieniał świeżą, pastelową zielenią wczesnych wiosennych 
dni, 
a Nicola płakała, wstrząśnięta i rozwścieczona. To niesprawiedliwe, umierać w 
tak piękny dzień!
Smutek przyszedł później, a wraz z nim bezwład, poczucie daremności, które 
rozpoznawała 
i chętnie przyjmowała jako rodzaj luksusu. Czasem ogarniał ją żal, że nie mają 
dzieci, a potem 
doznawała ulgi, że nie musi samodzielnie utrzymywać rodziny. I tak przebrnęła 
przez długie lato, 
doglądając warzyw, które zasadził, lecz zupełnie nie dbając o ogród kwiatowy, 
choć tak starannie 
go pielęgnował.
Oszołomiona winem i słońcem zapadła w niespokojną drzemkę. Przytyła w ciągu 
ostatnich 
kilku miesięcy, a obcisła bluzka i dżinsy podkreślały okrągłości jej szczupłej 
niegdyś sylwetki. 
Ręce i stopy miała małe, twarz elfa o ostrej brodzie, obramowaną krótkimi, 
ciemnymi włosami. 
Usta zbyt duże, oczy, gdy były otwarte, brązowozłote – kocie. Liczyła sobie 
trzydzieści siedem 
lat – trudny wiek, jak sama zauważyła – była zbyt stara, żeby zaczynać wszystko 
od nowa, lecz 
za młoda, by tkwić we wdowieństwie do końca życia. Uczyniła to wyznanie na 
przyjęciu, które 
zorganizowali jacyś starzy znajomi Dawida. Pozostali goście wymamrotali coś 
współczująco, 
lecz wyczuła, że są zakłopotani, a ona uznała, iż zasłużyła na potężnego 
kopniaka za taki pokaz 
użalania się nad sobą. Zaraz potem opuściła przyjęcie. Gospodarzami byli 
przyjaciele Dawida, 
a nie jej i nie miała z nimi zbyt wiele wspólnego.
Ofuknął ją strzyżyk, siedzący na gałęzi orzecha nad jej głową, a ona obudziła 
się 
z przestrachem i spojrzała na niebo. Popołudniowy żar wyciągnął wilgoć z ziemi, 
skupiając ją 
w puszyste szare chmury, obrzeżone białą, świetlistą obwódką. Chmury opasały 
horyzont, 
zostawiając jej nad głową kawałek błękitu. Zawisł tam myszołów, sunący powolnymi 
okrążeniami wysoko w górę. Obserwowała go, póki nie stał się zaledwie punkcikiem 
na niebie. 
Potem zamrugała, a on zniknął w zwiewnej mgiełce. Nagle poczuła się samotna. 
Znaczna część 
bólu po stracie ukochanej osoby płynie stąd, że nie można dzielić się z nią 
takimi drobnymi 
urokami życia.
Dawid pracował jako profesor botaniki na miejscowym uniwersytecie, lecz jego 
zainteresowania wykraczały daleko poza świat roślin. Był jednym z pierwszych 
orędowników 
idei ochrony przyrody, a jego entuzjazm i znajomość przedmiotu skłaniały innych 
do działań na 
tym polu. Organizował kampanie, zasiadał w kilku komitetach, wygłaszał wykłady, 
brał pod 
włos, potępiał i, oczywiście, wciągnął w to Nicole.
Przepisywała jego niemal niemożliwe do odcyfrowania notatki, wystukiwała mu na 
maszynie 
przemówienia, z taktem i dyplomacją odbierała niezliczone telefony, zręcznie 
skrywając brak 
zaangażowania w sprawę. Rzecz nie w tym, że to jej nie obchodziło. Głęboko 
wierzyła 
w świętość życia i nic nie mogłoby zachwiać tej wiary. Całym sercem kochała 
piękno przyrody, 
lecz była to jej prywatna, osobista religia. Zbyt często odnosiła wrażenie, że 
rzekoma troska to 
w istocie chęć wywyższenia się bądź akt pokuty, cena płacona za wzrastający 
dobrobyt.
Opinie te zachowała jednak dla siebie i tak, trzymając się z boku, żyła w cieniu 
bardziej 
żarliwego męża. Gdy umarł, szeregi jego zwolenników łączyły się z nią w bólu, 
lecz po pierwszej 
fali telefonów milcząco uznano, że nie należy zakłócać jej żałoby. W każdym 
razie dzięki polisie 
ubezpieczeniowej Dawida byt miała zapewniony, i to na niezłej stopie. Z czasem 
coraz mniej 
osób okazywało jej zainteresowanie, aż wreszcie zostawiono ją w spokoju.
Ale przynajmniej niektórzy przyjaciele pozostali, napominała się Nicola. Jak 
choćby Paul 
i Mary z farmy na wzgórzu. W istocie byli jej najbliższymi sąsiadami. Wtem z 
lekkim popłochem 
przypomniała sobie, że zaprosili ją na kolację właśnie na dziś wieczór. Musi się 
pospieszyć, by 
zdążyć na czas. Błękit nieba zniknął, zerwał się niespokojny wiatr. Zadrżała i 
podniosła się.
Gdy wychodziła z domu, wiatr wzmógł się. Kawałek dzielący ją od farmy przejdzie 
pieszo, 
choć odległe wrzosowiska już okrywała chmura, a rzęsisty deszcz zacinał na 
polach. Aleja jednak 
była osłonięta i porosła drzewami, toteż na Nicole spadło zaledwie parę kropli. 
Paul już czekał 
przy bramie z parasolem i razem pomknęli podjazdem do otwartych drzwi, gdzie 
czekała Mary, 
by w nagrodę podać im dżin z tonikiem. Wieczór upłynął niezwykle miło, a 
ponieważ Nicola 
była odprężona i wiedziała, że w razie czego może sobie spokojnie popłakać przy 
dżinie, nie 
miała na to najmniejszej ochoty.
Do drinków Mary podała wędzonego łososia z cytryną i kromkami ciemnego chleba.
– Niestety, na gorąco też będzie ryba – rzekła. – Tak to jest, gdy ma się męża 
wędkarza.
Ryba była pyszna, różowa i jędrna, jedli ją z sałatką z warzyw i winegretem.
– Pstrąg – zdziwiła się Nicola. – Sezon chyba się już skończył?
– Owszem – odrzekł Paul. – Ale to nie jest zwykły pstrąg. To pstrąg 
kalifornijski. Pochodzi 
z Ameryki, ale rośnie tak szybko, że od lat hoduje się go u nas.
– A więc odwiedzasz handlarzy ryb? – droczyła się Nicola.
– Myślałam, że sam go złapałeś.
– Jak najbardziej – odparł Paul. – Na mój wędkarski honor. Wyżej w dolinie 
mieszka pewien 
facet. Przegrodził strumień zaporą i zbudował trzy sztuczne jeziora, które 
zarybił pstrągiem 
kalifornijskim i potokowym, co znaczy, że mogę nadal łowić ryby, gdy na rzece 
sezon już się 
skończy.
– Czyli, jeżeli dobrze zrozumiałam, łowisz ryby, które zostały sztucznie 
zapłodnione 
i wyhodowane w sztucznym jeziorze – rzekła Nicola.
– Zapomniałaś o jeszcze jednym – powiedział Paul. – Złapałem ją na sztuczną 
muchę.
Nicola roześmiała się.
– To dobre. Pewnie będziesz dowodził, że dostarczając taki towar, oszczędzasz 
naturalne 
zasoby przed wytrzebieniem przez wędkarzy.
– Patrzę na to pod innym kątem – odparł Paul. – Im więcej wędkarzy pójdzie nad 
jeziora, 
tym więcej miejsca zostanie nad rzeką dla tych, którzy wolą tam łowić. A ja będę 
mógł sobie 
chodzić i tu, i tam.
– Jaki jest ten właściciel stawów? – spytała Nicola.
– Wygląda jak czapla – uśmiechnął się Paul.
– Tak naprawdę jest całkiem-całkiem – odezwała się Mary.
– Wysoki, szczupły, trzyma się po wojskowemu. Lekko utyka. Chyba to kawaler. 
A dlaczego? Interesowałby cię?
– Oczywiście, że nie – rzekła Nicola, całą uwagę skupiając na rybie. Nagle w 
pokoju zrobiło 
się ciepło, a ona ze zdumieniem stwierdziła, że się rumieni.
Gdy usiedli przy kominku z kawą, usłyszeli nagły jęk wiatru w kominie i strugi 
deszczu 
uderzające o szybę.
– Zapowiada się burzliwa noc – rzekła Mary. – Może zostaniesz u nas do rana?
Nicola potrząsnęła głową.
– Dzięki, ale to tak blisko, a aleja jest osłonięta.
Gdy wychodziła, w powietrzu gęsto fruwały liście i niemiłosiernie zacinał 
deszcz. Targane 
wściekłym wichrem drzewa skrzypiały przeraźliwie, a alejkę spowijały 
niesamowite, wijące się 
cienie.
Nicola dotarła do domu i z ulgą rzuciła się na łóżko. Nie mogła jednak zmrużyć 
oka, lecz 
kręciła się i przewracała z boku na bok. Ryk wiatru długo nie dawał jej zasnąć, 
w końcu jednak 
zapadła w niespokojną drzemkę.
Obudziła się późno, przeleniuchowała cały dzień, poszła wcześnie spać, a 
następnego dnia 
wstała świeża i pełna sił. Wiatr poczynił znaczne szkody w ogrodzie, pozrywał z 
tyczek pędy 
pomidorów, postrącał owoce w błoto, przekrzywił fasolę na palikach. Pracowała 
nieprzerwanie 
cały ranek i większość popołudnia, aż wreszcie, wyczerpana tak znacznym 
wysiłkiem, wróciła do 
domu i przez pół godziny moczyła się w gorącej kąpieli.
Potem nie mogła usiedzieć na miejscu, ale nie chciało jej się znowu oglądać 
spustoszeń 
w ogrodzie, włożyła więc wygodne buty i starą kurtkę, którą nosiła do prac 
ogrodniczych, 
i ruszyła ku rzece. Słońce, zbliżające się już ku zachodowi, oblewało światłem 
wyniosłą skarpę 
wrzosowiska i złociło wał chmur, zwisających nisko nad odległym horyzontem. Szła 
brzegiem 
rzeki, ze zdumieniem patrząc, że powódź wylała na miękką glebę nad strumieniem. 
Miejscami 
darń była podcięta, zdradziecka i zapadała się, toteż dla ostrożności nie 
podchodziła zbyt blisko.
Dotarła wreszcie do wielkiego zakrętu, który w tym miejscu tworzyła rzeka. Tu 
woda 
wyżłobiła głębokie rozlewisko pod wysokim brzegiem, gdzie wiosną wiły gniazda 
jaskółki 
brzegówki, a wewnątrz krzywizny uformowała z kamyków spadziste wzgórze. Żwir 
chrzęścił jej 
pod nogami, gdy potrząsając głową oglądała ilość śmiecia, które naniosła powódź. 
Przed nią 
leżał spory pniak, do jego korzeni uczepił się kłąb drobniejszych odpadków, 
gałązek, liści i traw. 
Patrząc na tę splątaną zbieraninę, odniosła wrażenie, że jakaś część jej się 
porusza. Ostrożnie 
podeszła bliżej, niepewna, co tam znajdzie i akurat wtedy, gdy zdołała sama 
siebie przekonać, że 
coś jej się przywidziało, ujrzała wielkie żółte oko, wpatrujące się w nią 
spomiędzy tej 
gmatwaniny. Potem zobaczyła zarys postaci wielkiego ptaka, beznadziejnie 
zamotanego 
w resztki sieci rybackiej.
Przestała tam chyba cały wiek, zastanawiając się, co robić. Rozejrzała się w 
oczekiwaniu 
pomocy, ale była sama. Orzeł, czy jakikolwiek był to ptak, wstrząsnął się raz 
konwulsyjnie, 
a potem leżał bez ruchu. Oko miał teraz zamknięte, łeb opuścił na pierś. Nicola 
widziała, że jest 
bliski śmierci i od razu zapragnęła go uratować.
Kieszenie starej kurtki roboczej służyły za przechowalnię wszelkich rupieci – 
znajdowały się 
w nich etykietki na rośliny, kawałki szpagatu, rękawice i ostry nóż ogrodniczy. 
Wyjęła go 
i zaczęła rozcinać sieć. Nie było to łatwe, ponieważ cienki nylon wrzynał się 
ptakowi w nogi 
i szyję, a miejscami zagłębiał w upierzeniu, toteż lękała się, by nie okaleczyć 
go jeszcze bardziej. 
Uwalniając nieszczęsnego więźnia, zauważyła, że na lewej nóżce ma czerwoną 
obrączkę, którą 
najpewniej założono mu, gdy był jeszcze pisklęciem w gnieździe.
Teraz w sieci tkwiło jeszcze tylko jedno skrzydło. Nicola przecinała cienkie 
nitki powoli, by 
nie uszkodzić długich piór. Od czasu do czasu drapieżnik szamotał się lekko, 
rozwierając 
i zaciskając wielkie szpony. Ale nie próbował uderzyć jej dziobem, tak że w 
końcu przecięła 
ostatnie oczka sieci. Potem zdjęła kurtkę, owinęła nią ptaka i ruszyła do domu.
ROZDZIAŁ 4
Pomyślała, że musi wyglądać dość pociesznie. Mała, pulchna kobietka w zielonych 
gumowcach i dżinsach, która maszeruje nad brzegiem rzeki, trzymając pod pachą 
coś, co 
wygląda na zdechłego orła. Rozejrzała się ukradkiem, by się przekonać, czy nie 
widzi jej jakiś 
znajomy, ale okolica była opustoszała, a teraz, gdy słońce zaszło za 
wrzosowiska, szybko zapadał 
zmrok. Usiłowała ułożyć jakiś rozsądny plan działania.
Po pierwsze, powinna ustalić, co to za nieszczęśnik. Potem musi jakoś przywrócić 
go do 
życia. Butelka z gorącą wodą, duże kartonowe pudło i mnóstwo gazet. Tyle na 
początek. Jeżeli 
ptak przetrzyma noc, trzeba będzie pomyśleć o jakimś legowisku, w którym mógłby 
pomieszkać 
dłużej. Ani przez moment nie przyszło jej do głowy, by oddać swe znalezisko w 
inne, bardziej 
kompetentne ręce. Myślała tylko o tym, by uratować biedakowi życie.
Umieściła swój pakunek na kuchennym stole, wyłożyła kartonowe pudło gazetami 
i nastawiła czajnik. Potem zdjęła z półki Atlas ptaków brytyjskich i zaczęła go 
kartkować. Od 
razu wyeliminowała mniejsze jastrzębie i sokoły, potem błotniaki, myszołowy i 
orła, aż w końcu 
doszła do przekonania, że ptak, którego znalazła, to rybołów. Tyle że to 
niemożliwe, gdyż 
rybołowy wyginęły w Anglii. Zaraz, ale chyba gdzieś czytała, że znowu lęgną się 
w górach 
Szkocji. Rybołowy jedzą ryby. Miała jakąś rybę w zamrażalniku, ale była to sola. 
Sporo się 
wykosztuje na utrzymanie rybołowa, zanim znajdzie jakieś inne wyjście.
Niechętnie wyjęła filety do rozmrożenia i ostrożnie rozwinęła swój tobołek na 
stole. 
Rybołów nie spał, bacznym wzrokiem śledził każdy jej ruch, a jednak zachowywał 
się spokojnie, 
biernie, nie usiłował się wyrywać nawet wtedy, gdy podniosła go i wpakowała do 
pudła. Owinęła 
w ręcznik butelkę z gorącą wodą i położyła ptakowi przy grzbiecie, po czym 
przymknęła pudełko 
pokrywką i nalała sobie szklaneczkę, obmyślając następne kroki.
Nie ma co ukrywać, że przechodzą ją ciarki, gdy robi coś w zasięgu wielkiego 
dzioba, który 
mógłby ciachnąć jej palce jak nóż ogrodniczy. Łyknęła potężny haust dżinu, 
podeszła do zlewu, 
przy którym rozmrażały się filety, i ukroiła kilka długich pasków ryby, po czym, 
zdjąwszy 
przykrywkę, pomachała kawałkiem soli tuż przy głowie rybołowa.
Ptak mrugnął, lecz poza tym nie zwrócił uwagi na smakołyk. Nicola lekko 
potrząsała rybą 
w sposób, jak jej się wydawało, zachęcający. Nadal żadnej reakcji. W końcu, 
zdesperowana, 
prawą ręką ujęła dziób i odchyliła głowę ptaka do tyłu. Dziób otworzył się 
całkiem łatwo. 
Wsunęła rybę w utworzoną tym sposobem czeluść i puściła dziób.
Nagle rybołów jakby się obudził. Potrząsnął głową, przełknął dwukrotnie i 
rozejrzał się, 
chyba z oczekiwaniem. Czym prędzej wzięła drugi kawałek ryby i powtórzyła 
scenkę. Gdy za 
trzecim razem pomachała filetem, rybołów wyrwał go z jej ręki, zanim zdążyła 
nakarmić go siłą. 
Za parę minut po rybie nie było śladu. Triumfalnie zamknęła wieko pudła i poszła 
zmyć z palców 
rybi zapach. Wtem uświadomiła sobie, że sama umiera z głodu i że jest kompletnie 
wykończona. 
Jeśli rybołów dotrzyma do rana, wtedy będzie sobie zaprzątać nim głowę. Na razie 
pragnęła tylko 
coś zjeść i iść spać.
Obudziła się wcześnie, czując niejasno, że ma coś ważnego do zrobienia. Potem 
przypomniała sobie o swym podopiecznym i owinąwszy się szlafrokiem, pospieszyła 
na dół.
W nocy rybołów zdołał wydostać się z pudła i z rozpostartymi skrzydłami 
przycupnął 
w kącie kuchni. Nicola stanęła jak wryta. Dopiero teraz ujrzała, jaki jest 
olbrzymi, swymi 
rozmiarami wzbudził w niej podziw, a zarazem strach, że ją zaatakuje. Zapragnęła 
otworzyć 
kuchenne drzwi i odejść na paluszkach, by drapieżnik sam znalazł drogę do 
wolności, lecz 
właśnie w tym momencie rybołów uniósł głowę i złożył skrzydła.
Jedno gładko osadziło się na miejscu, lecz prawe, to, które tak mocno zaplątało 
się w sieci, 
opadało leniwie na bok. A zatem istnieje niebezpieczeństwo, że rybołów nie może 
latać. Cicho 
zamknęła drzwi i podeszła do telefonu. Czas wezwać kawalerię.
Zanim zdążyła się ubrać, usłyszała na podjeździe warkot land rovera Paula. Gdy 
otwierała 
frontowe drzwi, czekał już na stopniu.
– Przyniosłem największą sieć, jaką mam – oznajmił. – Myślisz, że wystarczy?
– Tylko popatrz – rzekła Nicola, prowadząc go do kuchni.
Paul uchylił odrobinę drzwi i zajrzał przez szparę. – Boże kochany! – wyszeptał. 
Znowu 
zamknął drzwi i oparł się o nie, jakby z obawy, że rybołów wyleci na zewnątrz. – 
Mogę zarzucić 
na niego sieć, ale co potem?
Nicola potrząsnęła głową. – Nie mam pojęcia – przyznała. – Mogę go oddać do zoo, 
albo 
Towarzystwu Opieki nad Zwierzętami. Będą wiedzieli, co z nim zrobić. Pomyślałam 
tylko, że 
gdyby udało nam się wsadzić go z powrotem do pudła, będę miała czas, żeby coś 
wymyślić.
Paul zastanawiał się przez chwilę.
– Masz dywanik albo starą kołdrę? Gdy zarzucę na niego sieć, zacznie się 
wyrywać, a raczej 
nie chciałbym, żeby wbił mi w rękę któryś z tych szponów.
– Mam stary śpiwór – rzekła Nicola. – Zaraz go przyniosę.
Ostrożnie weszli do kuchni, Paul trzymał sieć w wyciągniętej ręce, Nicola szła w 
tylnej 
straży ze śpiworem. Rybołów przypatrywał się im ze swego kąta, lecz nie próbował 
umknąć, 
nawet gdy Paul zarzucił mu sieć na głowę, nie usiłował się wyrywać. Nicola 
położyła śpiwór na 
sieci, a Paul wziął na ręce cały tobołek. Za parę chwil rybołów był już w pudle.
Nicola przede wszystkim chciała zrobić herbatę. Czekając, aż woda się zagotuje, 
stała nad 
czajnikiem pogrążona w myślach.
– Moja suszarnia owoców wygląda jak klatka – wymamrotała.
– Na miłość boską, kobieto! – wybuchnął Paul. – Przecież nie może tu zostać. Nie 
widzisz, 
że to nie kolorowa papużka? Wydasz majątek na ryby, a zresztą prawo nie pozwala 
trzymać 
dzikich ptaków.
– Ale nie zabrania też udzielać pierwszej pomocy, zwłaszcza że zamierzam 
wypuścić go, gdy 
tylko dojdzie do siebie. Skrzydło na pewno nie jest złamane. Po prostu musi 
odpocząć przez parę 
dni.
– Uchowaj nas Boże przed instynktem macierzyńskim – westchnął Paul. Wziął 
filiżankę od 
Nicoli i opadł na krzesło.
– Musi mieć jakieś schronienie – ciągnęła Nicola, jakby go nie słysząc. – Może w 
skrzyni 
czy w czymś takim.
– Dlaczego? – zapytał Paul. – Nigdy w życiu nie miał żadnej osłony.
– Nigdy przedtem nie był ranny, a tak czy tak z pewnością gdzieś się chował w 
czasie 
brzydkiej pogody, do dziupli w drzewie albo pod gałąź. I w ogóle nie wiemy, czy 
to on.
– To prawda – przyznał Paul. – Wiesz, możemy przykryć jeden koniec suszarni 
plastikową 
płachtą.
– Więc mi pomożesz? – spytała uradowana Nicola. Paul jęknął.
– Wiem, kiedy się poddać. Ale nie teraz. Przyjdę później. Mam farmę i jestem do 
tyłu 
z robotą.
Razem zanieśli pudło do suszarni i obrócili je na bok. Wyszli, zostawiając w nim 
rybołowa. 
Niech sam się z niego wydostanie.
– Potrzebna mu będzie grzęda na jakimś klocu – zauważył Paul. – A poza tym 
oczywiście 
woda i jedzenie. Przywiozę z farmy brezentową plandekę. Będzie lepsza niż 
plastik.
I zaraz odjechał, spiesząc do swoich obowiązków. Nicola została sama. Napełniła 
wodą dużą 
plastikową miskę i ustawiła ją wewnątrz suszarni, tuż przy wejściu. Nie miała w 
tej chwili głowy 
do konstruowania grzędy, toteż pojechała do miasta, kupiła kilka makreli, parę 
witlinków i śledzi. 
Znalazła spory pniak – kawał wiązu, którego nie dała rady pociąć do kominka, i 
wtoczyła go do 
suszarni. Potem położyła na pniaku makrelę i witlinka, a sama wyszła, 
zostawiając rybołowa jego 
własnej przemyślności.
Po dwudziestu minutach wróciła cicho ogrodową ścieżką, by się przekonać, jak jej 
podopieczny daje sobie radę. Rybołów wydostał się z pudła, a teraz siedział, 
skulony 
i nieszczęśliwy, w kącie suszarni. Witlinek leżał nietknięty na kłodzie, ale 
makrela zniknęła, 
tylko łepek leżał wśród porozrzucanych łusek. Uspokojona, poszła do domu na 
śniadanie.
Paul przyjechał wieczorem, zgodnie z obietnicą przywożąc ze sobą plandekę, a 
także długi 
drąg jesionowy, młotek i parę gwoździ.
– Potrzebna mu jest grzęda – wyjaśnił – ale dopóki skrzydło się nie zagoi, nie 
da rady do niej 
podlecieć. Musi nabrać sil. Zamocujemy ją więc tuż przy ziemi i stopniowo 
będziemy podnosić.
Pracowali do zmroku. Rybołów okazał oznaki paniki jedynie wówczas, gdy naciągali 
plandekę na narożnik suszarni. Kiedy przybijali grzędę piętnaście centymetrów 
nad ziemią, 
siedział w swoim kącie, patrząc na nich wielkimi, żółtymi oczyma. Pozostał tam 
jeszcze długo, 
choć już spakowali narzędzia i poszli sobie. Dopiero gdy od wschodu rozbłysły na 
niebie blade 
gwiazdy, Iasgair w powolnych podskokach dotarł do grzędy, po czym wskoczył na 
nią jednym 
susem. Teraz skrzydło mocniej przylegało mu do ciała.
Potem nie było już przy nim wiele do roboty. Nicola zmieniała mu tylko wodę do 
picia 
i przynosiła świeże ryby. Do listew w suszarni Paul przybił gwoździe w odstępach 
piętnastocentymetrowych i teraz Nicola po prostu podnosiła codziennie grzędę, 
przywiązując ją 
mocnym szpagatem, aż pod koniec tygodnia znajdowała się już prawie metr nad 
ziemią. W miarę 
upływu czasu rybołów zaczął wykazywać coraz większe oznaki ożywienia na widok 
przynoszącej mu ryby Nicoli, a niebawem zaczął jeść z jej ręki. Nie była pewna, 
czy powinna 
zachęcać go do takiej poufałości, ale nie bardzo umiała sobie z nią poradzić.
Po burzy nastała piękna, niezwykle ciepła jak na tę porę roku pogoda, a Nicola 
stanęła 
w obliczu jeszcze jednego problemu. Wspomniała o nim, prowadząc Paula i Mary po 
ogrodowej 
ścieżce.
– W opiece nad rybołowem ogromny kłopot stanowi usuwanie nieczystości, nie 
mówiąc już 
o straszliwym smrodzie.
W istocie cała suszarnia wyglądała, jakby pobielono ją wapnem, jednak rybołów, 
który 
pośród tych brudów drzemał w słońcu na swej grzędzie, upierzenie miał takie jak 
w dniu, gdy się 
tu pojawił.
– Próbowałam trochę posprzątać – rzekła Nicola – ale to bez nadziejna sprawa.
Paul przez jakiś czas przyglądał się ptakowi.
– Chyba powinnaś go wypuścić – odezwał się wreszcie. – Skrzydło siedzi mocno na 
swoim 
miejscu i musi go używać, by dostać się na grzędę. Jeśli przetrzymasz go zbyt 
długo, mięśnie 
zwiotczeją mu z braku ruchu.
– A jeśli nie może latać? – zaoponowała Nicola. – Miałabym wyrzuty sumienia, 
gdyby nie 
dał sobie rady.
– Nic się nie denerwuj – odparł Paul. – Po prostu otwórz drzwi suszarni. Jeżeli 
może latać, 
trafi na swoje dawne tereny. Jeśli nie, zostanie w ogrodzie i nadal będziesz 
mogła go karmić. 
W gruncie rzeczy uważam, że i tak powinnaś go wypuścić. Wyciągnij na zewnątrz 
pień, na 
którym kładziesz pożywienie i zostaw na nim rybę. Jeśli będzie głodny, wróci po 
nią.
Nicola zawahała się. Potem, rzuciwszy swemu podopiecznemu ostatnie, przeciągłe 
spojrzenie, otworzyła drzwi suszarni i podparła je cegłą.
– Chodźmy – rzekła. – Napijmy się kawy.
– Ciekawe, dokąd poleci – zastanawiała się głośno, czekając, aż kawa się 
zaparzy.
– Sądzę, że na południe – odparł Paul. – Trochę o nich czytałem. Dziwne ptaki. 
Najwyraźniej 
od milionów lat nie zmieniły trybu życia. W istocie, niczego nie robią na łapu 
capu. Każdej 
jesieni wolno suną do zachodniej Afryki, a na wiosnę wracają do Szkocji. 
Oczywiście, jeśli nikt 
ich nie zestrzeli. Francuzi i Hiszpanie znani są z tego, że strzelają do 
wszystkiego, co lata, ale jak 
słyszałem, ostatnimi czasy też już nie tak ochoczo chwytają za strzelby. Ruch 
ochrony przyrody 
działa nie tylko na naszej wyspie.
Później po południu Nicola przyszła do suszarni, spodziewając się, że zastanie 
ją pustą. Ku 
jej zdziwieniu, rybołów nie ruszył się, lecz dalej drzemał na grzędzie. Paul 
miał rację, że 
rybołowy niczego nie robią na łapu capu, pomyślała. Bez namysłu wytoczyła pień 
na trawnik, po 
czym poszła do domu, by z zamrażarki wyjąć mrożoną makrelę.
Kiedy położyła rybę na pieńku, rybołów ocknął się z zadumy i na poły rozłożył 
skrzydła, 
jakby zamierzał sfrunąć z żerdzi. Potem, gdy Nicola nie przynosiła pokarmu do 
środka, 
najwyraźniej stracił nim zainteresowanie.
– Głupie, tępe ptaszysko! – wykrzyknęła z irytacją. – Dlaczego nie korzystasz z 
wolności, 
gdy ci ją ofiarowują?
Jakby w odpowiedzi, rybołów złożył skrzydła i odwrócił głowę. Przez chwilę 
Nicole kusiło, 
by wejść do suszarni i pogonić go na zewnątrz, ale w końcu wzruszyła ramionami i 
wróciła do 
domu. Następnego ranka nie znalazła ani makreli, ani ptaka.
ROZDZIAŁ 5
Świt oblał dolinę złotym światłem, słoneczne ciepło wypędziło mgły z kotlinek, 
wypuszczając wonne wici ze świeżo zoranych i pól. Bażanty w pysznej, jesiennej 
szacie 
wygrzebywały żołędzie spod dębów, a klony w żywopłotach płonęły żółtym 
płomieniem.
Iasgair przyglądał się okolicy ze swego siedliska, mieszczącego się wysoko w 
gałęziach 
uschniętego wiązu nad rzeką. Ból w skrzydle już mu przeszedł, teraz czuł się 
rześki, czujny 
i głodny. Uniósł się z gałęzi i poszybował do góry. Gdy znalazł się trzydzieści 
metrów nad rzeką, 
pofrunął z jej biegiem. Pstrągi, późno wypływające w górę rzeki, wylegiwały się 
spokojnie 
w rozlewiskach, czekając, aż woda wzbierze od deszczu, co ułatwi im podróż pod 
prąd. 
Zaprzestał dalszego lotu naprzód, lecz krążył coraz niżej i zanurkował przy 
pierwszej ławicy.
Rzeka płynęła z zachodu na wschód, a poranne słońce miał z tyłu. Lecz gdy frunął 
w dół, 
a jego cień padł na ławicę, ryby natychmiast się rozproszyły i wślizgnęły w 
głęboką, wartką 
wodę przy brzegu, gdzie nie mógł ich dopaść. Niezrażony poleciał dalej, wokół 
zakrętu 
w korycie rzeki.
Przywykł do niepowodzeń, zwłaszcza w łowach na tak nieuchwytne ryby, lecz gdy i 
za 
drugim razem mu się nie powiodło, poczuł ból w mięśniach prawego skrzydła i 
wiedział, że 
niebawem będzie musiał odpocząć. Wysoko w górze znalazł prąd ciepłego powietrza, 
który 
unosił go w górę, toteż poszybował na nim z rozpostartymi skrzydłami, 
odpoczywając na tym 
powiewie i zataczając wielkie kolo w przeciwną stronę. Gdy przelatywał nad 
ogrodem, który 
opuścił zeszłej nocy, jego bystre oczy wypatrzyły rybę, wyłożoną na pniu 
pośrodku trawnika.
Bez wahania śmignął w dół i schwycił żer, lecz zamiast zabrać go na wiąz, 
zaniósł zdobycz 
na szczyt suszarni owoców. Tu zaczął oddzierać kawałki mięsa od kości i właśnie 
połykał 
resztki, gdy z domu wyszła Nicola. Przerażony jej pojawieniem, Iasgair już miał 
odlecieć, lecz 
widocznie doszedłszy do wniosku, że jest niegroźna, złożył skrzydła i patrzył, 
jak powoli się doń 
zbliża.
Stała długo, nie mogąc wyjść z podziwu. Czuła ogromne zadowolenie i dumę ze 
swego 
osiągnięcia. Trzymanie ptaka w klatce to jedno. Lecz jego powrót z własnej, 
nieprzymuszonej 
woli daje o wiele większą satysfakcję. Tymczasem prócz radości ogarnął ją też 
pewien niepokój, 
że stworzenie zrodzone na swobodzie nabrało takiego zaufania do niej, a być może 
i do innych, 
którzy mogą je srodze zawieść. Zamyślona wróciła do domu.
Iasgair spędził na szczycie suszarni prawie cały ranek. Szybko zorientował się, 
że ból 
w skrzydle ustępuje, gdy nie lata, a skoro się nasycił, chętnie siedział i 
drzemał w słońcu. Spokój 
zakłóciła mu para zabłąkanych srok, przepatrujących ogród w poszukiwaniu czegoś 
do jedzenia. 
W końcu Iasgair nie mógł już dłużej wytrzymać ich hałaśliwych kłótni, toteż 
odleciał na swą 
gałąź na wiązie.
Drzewo, które wybrał na siedlisko, miało idealne położenie. Rosło w rogu łąki 
przylegającej 
do rzeki, z dala od ścieżki biegnącej wzdłuż strumienia, lecz dawało rozległy 
widok na okoliczne 
pola. Większość terenu zajmowały pastwiska, na których pasły się stada bydła. 
Przez kilka 
następnych dni Iasgair odpoczywał na wiązie, skulony, nieruchomo przywierając do 
pnia. Choć 
był wyraźnie widoczny, nikt go nie zauważył. Mało komu chciało się zadzierać do 
góry głowę.
Każdego ranka o pierwszym brzasku leciał do ogrodu, gdzie na pniaku czekała na 
niego 
ryba. Z każdym lotem jego skrzydło stawało się silniejsze, a ból prawie mu już 
nie dokuczał. 
Drugiego ranka zaskoczył Nicole, która szła ścieżką przez trawnik, i zanurkował 
nisko, by ją 
powitać. W ostatniej chwili wyminął swą dobrodziejkę i śmignął nad jej głową, 
zataczając kręgi 
wysoko na niebie, gdy kładła rybę na pniu i oddalała się. Potem spadł jak 
kamień, porwał pokarm 
z pniaka i błyskawicznie poszybował z powrotem do rzeki. Nicola z wolna szła ku 
domowi, 
usiłując uspokoić gwałtowne bicie serca. Iasgair zabrał swoją rybę na wiąz, a 
potem, nasycony, 
zamknął oczy, by nie raził go blask porannego słońca.
Brzeg rzeki był ulubionym terenem wypoczynkowym mieszkańców pobliskiego 
miasteczka. 
Latem przyjeżdżali tu na majówki, a przez cały rok korzystali z tej ścieżki 
wszyscy pragnący 
wytchnienia. Całe rodziny przychodziły tu na spacer, a także by pojeździć na 
rowerze, pobiegać 
i pohasać z psem.
Spacerowicze przeważnie trzymali się brzegów rzeki i krętej ścieżki, wiodącej 
przez łąki. Co 
innego psy. Biegały jak szalone przez pola, wzdłuż brzegów rzeki, wypłaszając 
kaczki i ptaki 
brodzące spomiędzy trzcin, rozpraszając ławice ryb z ogrzanych słońcem mielizn, 
podnosząc 
gwałtowne fale, które zakłócały spokój niezliczonych małych żywocików, przy 
pełnej aprobacie 
właścicieli nieznośnych czworonogów.
Po południu trzeciego dnia młoda kobieta zaparkowała kombi na drodze nieopodal 
mostu. 
Trzy małe pieski rasy corgi wyskoczyły razem na drogę, ganiając bez opamiętania 
i szczekając 
histerycznie.
Psy wcisnęły się pod ogrodzenie i pognały na pole, jeszcze zanim ich 
właścicielka zdążyła 
zamknąć samochód. Niczym się nie przejmując, pozwoliła im biegać. Gdy przeszła 
przez 
pierwszą łąkę, były już dziewięćdziesiąt metrów przed nią.
Biegały tam i sam, we wszystkie strony, ich krótkie nóżki przemierzały teren ze 
zdumiewającą prędkością. Z każdym susem zbliżały się coraz bardziej do młodego 
królika, 
skulonego w kępie paproci przy żywopłocie.
Jeszcze parę metrów i byłby bezpieczny wśród splątanych korzeni nasypu, na 
którym rósł 
żywopłot, lecz jeden z psów zabiegł mu drogę, toteż królik czmychnął w róg łąki, 
do stojącego 
tam, uschniętego wiązu. Pień drzewa był pusty u podstawy, toteż zwierzątko w 
samą porę zdołało 
się wcisnąć w znajdującą się tam dziuplę.
Królik zdążył niemal w ostatniej chwili. Psy ujadały wrzaskliwie z emocji i 
drapały pień. 
Wysoko na górze Iasgair uznał to za bezpośredni atak na jego twierdzę i sfrunął 
z gałęzi.
Psy najpierw usłyszały świst jego lotek, gdy ruszył do ataku. Uciekły w panice, 
kiedy 
rozczapierzył potężne pazury, o mały włos nie łapiąc jednego corgi za zad. Po 
drugiej stronie łąki 
kobieta najpierw wprost oniemiała z niedowierzania, a potem wrzasnęła, gdy 
pędziły ku niej psy, 
ścigane przez Iasgaira. Wystarczyło jedno spojrzenie na olbrzymie skrzydła 
ptaka, by i ona 
rzuciła się do ucieczki. Potykając się, biegła po łące, by schronić się w 
samochodzie. W połowie 
drogi minęły ją psy, lecz Iasgair już dawno zaniechał pościgu. Krążąc wysoko w 
powietrzu, 
odfrunął na wiąz.
Pół godziny później kobieta, ciągle jeszcze roztrzęsiona, zadzwoniła do męża do 
biura, by 
opowiedzieć mu, co się wydarzyło.
– Jesteś pewna, że to nie myszołów? – zapytał.
– Oczywiście, że nie. Był zbyt duży. Już myślałam, że porwie Taffy’ego. Trzeba 
coś z nim 
zrobić. Jest niebezpieczny. Powinieneś przynajmniej ostrzec farmera.
Jej mąż był sprzedawcą w rolniczej firmie handlowej i znał wszystkich 
okolicznych 
gospodarzy. – Zadzwonię do niego – obiecał – ale chyba niewiele zdoła poradzić.
Gdy żona się rozłączyła, wykręcił numer Holly Brook Farm, z pełnym przekonaniem, 
że o tej 
porze farmer pracuje w polu. Tak się złożyło, że akurat w tym czasie Paul wpadł 
do kuchni, by 
przed wydojeniem krów pospiesznie wypić kubek herbaty. Uprzejmie wysłuchał, co 
mężczyzna 
ma mu do powiedzenia, rad, że dzwoniący nie widzi wyrazu jego twarzy.
– Współczuję pana żonie – rzekł – ale doprawdy nie wiem, co można zaradzić. 
Jeżeli na 
moich gruntach mieszka orzeł, jest to ptak chroniony. W każdym razie chciałbym 
panu 
przypomnieć, że prawo przejścia dotyczy tylko ścieżki. Każda osoba, która z niej 
schodzi, albo 
pozwala psom swobodnie biegać, wkracza na cudzy teren.
Mężczyzna nie zamierzał dyskutować.
– Chciałem pana tylko ostrzec, że ptak może być niebezpieczny dla pańskich owiec 
albo 
innych spacerowiczów.
– Nie trzymam owiec na łąkach nad wodą. O tej porze roku ziemia jest tam zbyt 
wilgotna. 
A co do przechodniów... to ich ryzyko. A tak nawiasem, sądzę, że lepiej nie 
rozgłaszać wieści 
o tym incydencie. Może tylko przyciągnąć ciekawskich, zamiast ich odstraszyć.
Odkładając słuchawkę, zerknął na Mary, która chichotała jak pensjonarka.
– Wygląda na to, że dzieciątko Nicoli wróciło do sił – powie dział. – Miejmy 
nadzieję, że 
zdąży wyruszyć do Afryki, zanim wy woła tu sensację.
Paul sam nie wiedział, jak bardzo uzasadnione były jego obawy. Po rozmowie z 
mężem 
kobieta obdzwoniła swoich znajomych. Ci z kolei powiadomili kolejnych i 
wiadomość zaczęła 
już żyć własnym życiem, niczym ogień w buszu, rozprzestrzeniający się na coraz 
to nowe tereny. 
Następnego dnia tuż po pierwszym brzasku ścieżkę przy rzece zapełnili gapie. Był 
nawet reporter 
miejscowej gazety w towarzystwie fotografa, a tuż za nim ekipa regionalnej 
telewizji. Nicola, 
która podeszła do rzeki w nadziei, że zobaczy swego rybołowa, rzuciła tylko 
okiem na 
zbiegowisko, odwróciła się na pięcie i umknęła.
Zainteresowanie opadło równie szybko, jak się rozbudziło. Mijały godziny, a 
dziwny ptak się 
nie pojawiał, toteż zawiedziona publiczność zaczęła topnieć, aż w końcu została 
tylko ponura 
grupka zapaleńców w kurtkach i zielonych gumowcach, którzy odstawili trójnogi, 
kamery, 
teleskopy i z rękami w kieszeniach rozprawiali o innych osobliwościach, innych 
podróżach 
w poszukiwaniu rzadkich ptaków. Niektórzy przyjechali z Bristolu i środkowych 
hrabstw, a teraz 
byli przemarznięci, zmęczeni i głodni. Wczesnym popołudniem łąka opustoszała.
Ryba, którą Nicola zostawiła tego ranka na pniu, leżała nietknięta. Może 
rybołowa złapano 
albo zastrzelono? Niepokoiła się też o Paula i Mary. Czy będą mieli do niej 
pretensje o ten cyrk 
przy rzece i rozdeptaną łąkę, która zmieniła się teraz w spłacheć błota? Odczuła 
ogromną ulgę, 
gdy Paul zadzwonił wieczorem, żartobliwie opowiadając o wydarzeniach tego dnia. 
Powiadomił 
ją też, że przedmiot całego zamieszania zniknął.
– Może go jeszcze zobaczymy – powiedział – ale moim zdaniem, odleciał na zimę. 
Dzięki 
tobie powrócił do życia. Na razie to jej wystarczyło.
Gdy psy sobie poszły, Iasgair wrócił na swą gałąź na wiązie, lecz nie mógł dojść 
do siebie po 
tak gwałtownym wtargnięciu do jego sanktuarium. Dwukrotnie unosił się z drzewa, 
okrążając 
łąkę. Potem, jakby powziął decyzję, jeszcze raz wzbił się w powietrze i tym 
razem pofrunął 
wzdłuż doliny, z biegiem rzeki.
Za płaskimi łąkami dolina zwężała się, pola ustępowały niskim, stromym wzgórzom, 
usianym wielkimi, granitowymi głazami. Rosły tu gęste lasy dębowe, choć 
gdzieniegdzie trafiał 
się zagajnik buków, jesionów i kasztanowców. Na porębie stał samotny stary 
jesion, górując nad 
otaczającymi go dębami. Koronę spalił mu piorun, który uderzył weń podczas 
letniej burzy przed 
dziesięcioma łaty, a teraz martwe konary lśniły srebrzyście w gasnącym świetle. 
Tu, gdy słońce 
zaszło za wyniosłą skarpę wrzosowiska, Iasgair wybrał miejsce na spoczynek.
Obudził się szarym świtem. Słońce z wolna wstawało nad morzem, przesycając 
czubki 
dębów złotym światłem. Długi czas Iasgair tkwił nieruchomo; przycupnąwszy na 
gałęzi, 
wygrzewał się w ciepełku pierwszych słonecznych promieni, dopiero głód zmusił 
go, by wzbił 
się w powietrze. Gęsty dębowy las podchodził niemal do samej wody, gałęzie 
zwisały nad 
strumieniem, sięgając drugiego brzegu. Prześwitująca tu i tam rzeka tworzyła 
głębokie 
rozlewiska, tocząc białą, spienioną kipiel w rozpadlinach między skatami.
Iasgair sunął leniwie trzydzieści metrów nad strumieniem, od czasu do czasu 
obracając 
głowę na boki, by przepatrzeć powierzchnię wody. Tuż pod nią widział trocie, 
lecz większość 
przezornie skryła się w cieniu olch. Jedna duża ryba leżała nieco dalej, jakieś 
trzydzieści 
centymetrów pod powierzchnią. Iasgair z wolna przeleciał nad nią, zawrócił, 
zniżył lot do 
piętnastu metrów i spadając ukosem, dał długiego nura. Woda rozprysnęła się w 
fontannę, gdy 
w nią uderzył i wtedy błyskawicznie, mocno pochwycił rybę szponami za grzbiet.
Ryba szarpnęła się, wciągając Iasgaira pod wodę. Mocniej zatapiając pazury w 
ciele ofiary, 
drapieżnik zawzięcie usiłował podlecieć, ale ryba okazała się dlań zbyt silna, a 
i skrzydło znowu 
nie mogło sprostać zadaniu. Iasgair niechętnie rozluźnił chwyt i, otrząsając się 
jak pies, by 
zrzucić nadmiar wilgoci, ciężko odleciał na swą gałąź. Gdy skrzydło całkiem mu 
już odpoczęło 
i pracowicie ułożył pióra, znowu pofrunął w stronę rzeki. Trocie zniknęły, lecz 
pstrągi potokowe 
łapały muchy, pląsające nad powierzchnią w cieple słońca. Za pierwszym przelotem 
Iasgair 
złapał rybę ważącą koło ćwierć kilograma i triumfalnie powrócił na jesion.
Przez następne trzy dni łowił ryby w długim rozlewisku. Trocie nadal były 
nieuchwytne, lecz 
z pstrągiem potokowym miał więcej szczęścia, codziennie bowiem udawało mu się 
złapać jakąś 
sztukę. Potem długi okres pięknej pogody gwałtownie się zakończył, gdy 
nadciągnął niż znad 
Atlantyku, przynosząc deszczowe, gnane huraganowym wichrem chmury. Kryształowo 
czysty 
rankiem strumień wezbrał teraz, tocząc wzburzone, brązowe wody. Łososie i trocie 
płynęły pod 
prąd, radując się nagłym przypływem, pokonywały tamy, by jak najprędzej dotrzeć 
na tarło 
wysoko na wrzosowisku.
Iasgair nie spał tej nocy, gdyż stary jesion pod nim skrzypiał i jęczał. Nad 
ranem wicher 
osłabł, a on spał długo w dzień, ponieważ spadł deszcz i rzeka nadal wzbierała. 
W takich 
warunkach łapanie ryb było niemożliwe.
Świt następnego dnia był pogodny, rześki wietrzyk polerował niebo białymi 
kłębkami 
wacianych chmur. Iasgair opuścił jesion i poszybował w górę; zataczając coraz 
szersze kręgi, 
przepatrywał okolicę. Na wschodzie znajdowało się ujście rzeki, którego 
błotniste równiny roiły 
się od ptactwa. Na południu rozciągało się morze, okolone stromymi skalnymi 
ścianami, które 
w słońcu przybierały barwę szarego żelaza, a na zachodzie i północy widniała 
ciemna, wyniosła 
skarpa wrzosowiska. Wszędzie wokół falujące, okryte dębami wzgórza Devonu leżały 
niczym 
zmięty koc na ziemi. Iasgair frunął pod prąd, wzdłuż rzeki, wijącej się między 
pagórkami.
Nieco dalej w górę biegu wpadał do niej potok. Nigdzie nie był głębszy niż 
trzydzieści 
centymetrów ani szerszy nad metr, ale posiadał cechę, której brakowało rzece: 
jego wody były 
alkaliczne, bogate w sole wapienne, będące cegiełkami życia.
Gdy ogromna granitowa masa, tworząca teraz Dartmoor, jakieś dwieście 
pięćdziesiąt 
milionów lat temu wypiętrzyła się ku niebu, przebiła skorupę starej, 
metamorficznej skały, która 
jeszcze wcześniej stanowiła dno morza. To starsze podłoże, wapienne, przez wieki 
narastające 
z ciał niezliczonych morskich stworzeń, zostało zepchnięte przez granit. 
Większość zdążyła zeń 
wytrawić erozja, lecz ostał się otaczający wrzosowisko metamorficzny okrąg, 
który nadal 
oddawał lądowi swe starożytne bogactwo. Ten właśnie strumień miał swe źródło u 
stóp niskiego 
wapiennego urwiska, przez które od wieków przesączał się deszcz. Jego wody były 
czyste 
i bogate w sole mineralne.
Całe wieki strumień płynął przez te ziemie, a pokolenia farmerów poiły bydło na 
brzegach 
i zbierały obfite plony siana, kosząc trawę rosnącą na łąkach wzdłuż jego biegu. 
Rybacy 
wiedzieli, że w miejscu, gdzie dopływ wpada do głównego strumienia, pstrągi są 
większe 
i tłuściejsze niż gdziekolwiek indziej.
Potem zmarł stary farmer, który uprawiał tę ziemię od siedemdziesięciu lat. Syn, 
który ją 
odziedziczył, nie widział pożytku ze zbudowanej bez jakiegokolwiek planu, 
walącej się zagrody 
i paru hektarów pastwisk, jakie wraz z nią pozostały, toteż złożył jej los w 
ręce agenta 
nieruchomości, sam zaś powrócił do swej wypożyczalni przyczep na wybrzeżu, z 
której czerpał 
krociowe zyski.
Agent niemal natychmiast znalazł nabywcę. Martin Collier służył jako oficer w 
Królewskiej 
Marynarce Wojennej. Był wysoki, miał proste ciemne włosy i wąsik. Chuda sylwetka 
zadawała 
kłam jego sile fizycznej. „Same muskuły i mnóstwo pary” – mówił o nim sierżant z 
jego plutonu. 
Na odległej wyspie na drugim końcu świata zabłąkana kula, wystrzelona przez 
zaczajonego 
gdzieś strzelca wyborowego, strzaskała mu lewą kość udową, a choć chirurdzy 
wojskowi zdołali 
uratować nogę, była dwa i pół centymetra krótsza niż druga i pobolewała go od 
czasu do czasu. 
Mając do wyboru wykonywanie papierkowej roboty bądź wcześniejszą emeryturę, 
postanowił 
wybrać drugie i zamieszkać w Devonie, który znał i tak mocno pokochał.
Przed dokonaniem zakupu ziemi zasięgnął porady i uzyskał błogosławieństwo urzędu 
planowania przestrzennego. Potem sprowadził fachowców: geometrów, architektów 
krajobrazu, 
biologów z zarządu rzeki. Miejscowa firma budowlana zabrała się do remontu 
rozpadającej się 
zagrody, a dwóch pracowników, staruszek i chłopiec, zajęło się zaniedbanymi i 
zarośniętymi 
ogrodami.
Następne trzy miesiące okazały się bardzo trudne. Ogarniało go zniechęcenie, 
roboty 
opóźniały się, wieczory spędzał, walcząc z górą papierów, nocami leżał 
bezsennie, wątpiąc, czy 
kiedykolwiek uda mu się zrealizować swe marzenie, lecz w końcu wczesną wiosną 
nadszedł 
wieczór, gdy z okna sypialni mógł oglądać, jak przekształciło się jego małe 
królestwo. Tam, 
gdzie niegdyś przez zarośnięte łąki płynął maleńki strumyczek, obecnie 
rozciągały się trzy 
jeziora o nieregularnych kształtach, nanizane niczym klejnoty wzdłuż strumienia, 
a teraz 
gwałtownie napełniające się wodą. Jeszcze nie tętniło w nich życie, a ziemia 
wokół była naga 
i pusta, ale oczyma duszy widział już tam drzewa i krzewy, trawy, dzikie kwiaty 
i paprocie, raj 
dla traszek i żab, ptactwa wodnego i ważek.
Wszystko to działo się przed dwoma laty, a dziś radował się owocami swych 
trudów. Zarybił 
jeziora miejscowym pstrągiem potokowym i egzotycznym pstrągiem kalifornijskim 
z zachodniego wybrzeża Ameryki. Ryby, kupione w wylęgarni, ważyły teraz 
przeważnie od 
pięciuset gramów do kilograma, a niektóre nawet od półtora do trzech kilo. 
Martin zapewniał tak 
dobre warunki, że dolinka stała się mekką wędkarzy z całego kraju. Ustalił 
wysokie ceny, lecz 
ograniczał liczbę chętnych, którym wolno było łowić jednego dnia, toteż zawsze 
miał listę 
oczekujących amatorów połowów, którzy pragnęli spróbować szczęścia.
Nie był bogaty, ale też i potrzeby miał ograniczone. Praca nie zostawiała mu 
wiele czasu na 
życie towarzyskie, a i tak wolał samotność. Nie ożenił się, czuł bowiem, że 
wojsko i małżeństwo 
to instytucje kłócące się ze sobą, a patrząc na kolegów oficerów i podwładnych, 
tylko utwierdził 
się w swym przekonaniu. Mimo wszystko był zadowolony. Radość przynosiły mu 
muzyka, 
książki i zmieniający się co chwila obraz życia w tej odludnej kotlince.
I rzeczywiście, jego sypialnia, której okna sięgające od podłogi do sufitu 
wychodziły na 
jeziora, stanowiła idealny punkt obserwacyjny dzikiej przyrody, która tak 
ochoczo przystosowała 
się do tego nowo utworzonego terytorium. Na parapecie zawsze miał pod ręką 
lornetkę i wiele 
godzin spędzał, po prostu siedząc i patrząc.
W ten piękny poranek, późną jesienią, ubrany i gotów do śniadania, również 
zasiedział się 
przy oknie. Pardwa gorliwie przepatrywała skraj trzcin, a para kanadyjskich 
gęsi, które tej jesieni 
uznały go za swego, pasła się na porośniętym trawą brzegu najbliższego jeziora. 
Wtem jedna 
z gęsi zagęgała ostrzegawczo, po czym jakiś wielki ptak frunął w górę 
strumienia, od strony 
głównej rzeki, okrążając najdalsze jezioro. Martin widział, jak ptak zanurkował 
długim, ukośnym 
lotem i schwycił z wody pstrąga kalifornijskiego.
Jeszcze zanim zdążył sięgnąć po lornetkę, leżącą tuż pod ręką, ptak poszybował 
wysoko ku 
górze. Potem ledwie dojrzał go w zbliżeniu, nim drapieżnik zniknął. Mężczyzna 
poczuł, jak 
ogarnia go ogromna fala podniecenia, radosnego uniesienia, niemal dzikiej 
uciechy. Rozpoznał 
przybysza od razu, choć w najśmielszych marzeniach nie spodziewał się, że 
kiedykolwiek ujrzy 
go w swej dolinie. Domyślił się, że ptak musi wędrować na południe.
Odłożył lornetkę, mówiąc sobie, że trafiła mu się okazja, która być może zdarza 
się raz 
w życiu. Potem, gdy jadł gotowane jajko, naszła go dość ponura myśl, że ten 
przelotny widok 
rybołowa kosztował go rybę, za którą zapalony wędkarz chętnie by zapłacił.
ROZDZIAŁ 6
Tydzień później Martin Collier odwrócił się plecami do swego małego królestwa i 
ruszył 
w górę doliny, prowadząc samochód wąskimi, krętymi dróżkami, biegnącymi wzdłuż 
rzeki na 
wrzosowisko. Był zirytowany i znał powód swego zdenerwowania. Zamiast podążać na 
południe, 
rybołów wracał codziennie, pozbawiając go kolejnej ryby. W wylęgarni każda 
kosztowała go 
ponad funta, a nie bardzo mógł sobie pozwolić na taki wydatek.
Świeciło blade słońce, osrebrzając glebę świeżo zoranych pól i stopniowo, tak 
jak miał 
nadzieję, piękno jesiennego krajobrazu ukoiło jego niepokój.
Sezon wędkarski już się skończył, przynajmniej na rzece, a łososie i trocie 
zbierały się 
w dopływach, by wyruszyć na tarło. Wędkarze nadal przybywali nad jego jeziora, 
gdyż pstrąg 
kalifornijski nie składał ikry, a zatem nie tracił formy, lecz dziś rano Martin 
pragnął mieć parę 
godzin oddechu, podczas których mógłby obserwować ryby wpływające do rzeki.
Pół godziny później zjechał samochodem z drogi, parę metrów od miejsca, w którym 
przez 
rzekę przerzucony był most. W pobliżu stał zaparkowany inny samochód, lecz nie 
zwrócił na 
niego uwagi, wiedząc, że ścieżka ta jest ulubionym miejscem spacerów okolicznych 
mieszkańców. Ruszył przez pola, tuż nad brzegiem rzeki, rozkoszując się ciepłem 
słońca 
i rześkim porannym powietrzem. Tu rzeka była węższa, jej nurt biegł żwawiej, 
żłobiąc głęboki 
kanał w piaszczystym gruncie, pośród starych olch.
O trzy pola stąd charakter ziemi i rzeki zmieniał się całkowicie. Pastwiska 
ustępowały 
miejsca stromemu wąwozowi, porośniętemu strzępiastymi dębami. Zamiast płynąć w 
milczeniu 
przez złocisty piasek, rzeka gaworzyła na wypłukanej wodą skale, pieniąc się i 
rozpryskując, gdy 
śmigała ku spokojnym nurtom szerokiego rozlewiska, gdzie zagradzała ją wysoka 
grobla. Do 
tego miejsca zmierzał Martin w nadziei, że ujrzy ryby skaczące przez białe, 
spienione wody 
przepławki. Zbliżając się, z niejakim zdziwieniem spostrzegł, że nie jest sam. 
Stała tam jeszcze 
jedna osoba, kobieta o twarzy elfa i krótkich ciemnych włosach. Gdy się zbliżał, 
po jej twarzy 
przemknął uśmiech powitania, lecz przez chwilę zdawało mu się, że dostrzegł w 
nim też cień 
niepokoju. Miała dziwne oczy, pomyślał, złote, jak oczy kota.
Żadne z nich się nie odezwało. Rozmowę i tak zresztą zagłuszyłby ryk wody, 
pieniącej się 
nad groblą. Martin przycupnął na niskiej skale i usadowił się na niej, chcąc 
przeczekać, aż 
kobieta odejdzie. Zgodnie z jego doświadczeniem, niewielu ludzi miało dość 
cierpliwości, czy 
też wykazywało tyle zainteresowania, by zabawić tu dłużej niż dziesięć minut.
Wpatrzył się w wirującą, brązową kipiel pod wodospadem, wypatrując skaczących 
ryb. 
Nagle śmignęła jedna, połyskliwa srebrzysta bryłka zabłysła w słońcu i po chwili 
znowu 
zniknęła. Po niej wystrzeliła następna i zaraz potem jeszcze jedna, wygięta w 
srebrny łuk, 
i kolejna, prosta jak trzcina, z drżącym z wysiłku ogonkiem. Były to trocie, 
ryby ważące od 
jednego do półtora kilograma. Pomyślał z pewnym smutkiem, jakże musiałby się z 
nimi borykać, 
gdyby którejś czerwcowej nocy złowił je na muszkę.
Potem zapanowała chwila ciszy, aż nagle na powierzchnię wypłynęła wielka ryba, 
łosoś 
ważący z pięć kilogramów albo nawet więcej. Bez trudu pokonał drogę do 
przepławki 
i przeskoczył wprost na wał grobli. Dwa razy go odrzuciło, lecz próbował znowu, 
tym razem 
przez długie, dręczące sekundy zwisał na grzbiecie grobli, po czym ześlizgnął 
się naprzód, na 
bezpieczne wody znajdującego się dalej rozlewiska. Martin posłyszał okrzyk 
radości 
i wzdrygnąwszy się, uświadomił sobie, że kobieta nadal tam jest – z twarzą 
opromienioną 
radością klaskała jak szalona. Uśmiechnęła się doń dziecinnie, a on pomachał do 
niej, rad jak 
i ona z udanego skoku łososia.
Wrócił spojrzeniem na wodę, patrząc, jak falami napływały ryby. Po chwili 
wydawało się, że 
nadciągnęły ich niezliczone ławice, lecz Martin wiedział, że w ciągu ostatnich 
dziesięciu lat ilość 
ryb zmniejszyła się. Masowe połowy na morzach i w ujściach rzek, choroby i 
zanieczyszczenie 
środowiska, kłusownictwo i drapieżniki zebrały bogate żniwo ofiar, a teraz 
ludzie odławiają 
pokarm, od którego zależy życie ryb. Martin słyszał gdzieś, że ponad milion ton 
dobijaków, 
podstawowego pożywienia łososi i troci, odłowiono z Morza Północnego w ciągu 
tylko jednego 
roku. Duńczycy używali nawet oleju tych węgorzy jako paliwa do zasilania 
elektrowni.
Zatopiony w myślach nie zauważył, że kobieta przysunęła się bliżej, aż stanęła 
obok niego. 
Jej słowa ginęły w huku spadającej wody, ale machała termosem, toteż na pewno 
proponowała 
mu coś do picia. Noga zesztywniała mu i bolała od siedzenia na skale, chętnie 
więc zmienił 
pozycję. Podniósł się, wskazał na wzgórze, gdzie stała zbita z desek ławeczka i 
poprowadził tam 
Nicole. Szła za nim, zastanawiając się, dlaczego ten obcy człowiek wydaje się 
jej dziwnie 
znajomy. Wysoki i ciemnowłosy, utyka. Czapla. Nagle przypomniała sobie. To 
właściciel 
hodowli pstrągów, o którym wspominał Paul.
Martin właśnie zamierzał się przedstawić, gdy Nicola uniosła rękę.
– Proszę nic nie mówić. Wiem, kim pan jest, a przynajmniej tak mi się wydaje. 
Przekonajmy 
się, czy mam rację.
Gdy mu powiedziała, przytaknął, z wdzięcznością biorąc z jej rąk gorącą kawę.
– Tak, znam Paula. To dobry rybak, nie tylko zręczny, lecz i bardzo uważający. 
Nie tak jak ci 
durnie, których pełno dookoła. – Zawahał się chwilę, zmarszczył czoło, usiłując 
sobie 
przypomnieć, skąd ją zna.
– A więc pani jest Nicolą Frayle. Niedawno straciła pani męża? Proszę przyjąć 
wyrazy 
współczucia.
Nicola wzruszyła ramionami i przygryzła wargi.
– Cóż, muszę się jakoś z tym pogodzić.
Przez chwilę siedzieli w milczeniu, po czym Martin zapytał:
– Czy pani łowi ryby?
Nicola ze śmiechem potrząsnęła głową.
– Nie wiem, gdzie jest początek, a gdzie koniec wędki. Ale lubię przyglądać się 
rybom. Paul 
mówił, że to fascynujące widowisko, i miał rację.
Znowu zapadło milczenie, ale wcale nie czuli się nim skrępowani. Po chwili 
Nicola rzuciła 
Martinowi spojrzenie z ukosa.
– Proszę mi wybaczyć – rzekła – ale kiedy pan tu przyjechał, wyglądał pan na 
człowieka, 
którego dręczy jakiś kłopot. Teraz najwyraźniej pan się z nim uporał, mam rację?
Martin skinął głową, wpatrując się w rzekę.
– Chyba nie tyle się z nim uporałem, co pogodziłem. – Potem opowiedział jej 
o nieproszonym gościu.
– W sumie piekliłem się o parę ryb, co może wydać się pani małostkowe, ale 
naprawdę 
wyprowadzało mnie to z równowagi. – Spojrzał na nią, nagle zaniepokojony wyrazem 
jej twarzy. 
– Co się stało? Czy nieopatrznie powiedziałem coś, co panią dotknęło?
– Rzecz nie w tym, co pan powiedział, ale co ja zrobiłam. – Potem opowiedziała 
mu swoją 
historię o rybołowie. – Widzi pan? To wszystko moja wina.
Ku jej głębokiej uldze, Martin zaczął się śmiać.
– Ależ ten świat jest mały! Tylko proszę nie robić sobie wyrzutów. Jeśli ktoś tu 
zawinił, to 
przede wszystkim kłusownicy, którzy zarzucili sieć.
– Jest pan zbyt wspaniałomyślny – rzekła Nicola. – To ptaszysko powoduje tylko 
kłopoty 
i zamieszanie. – Zerknęła na zegarek. – Naprawdę muszę już iść. Dam panu święty 
spokój i mam 
nadzieję, że rybołów postąpi podobnie.
Lecz Martin poczuł nagle, że miło mu przebywać w jej towarzystwie.
– Na mnie też pora. Jeśli wolno, odprowadzę panią przez pola.
– Gdyby chciała pani ponownie zobaczyć swego podopieczne go, proszę zadzwonić. 
Niestety, przylatuje wcześnie rano, ale miło mi będzie panią zobaczyć. Zresztą 
miło mi będzie 
panią widzieć o każdej porze – powiedział, gdy dotarli do drogi.
– Dzięki – rzekła Nicola. – Dzięki. Bardzo się cieszę.
Gdy doszła w końcu do domu, postanowiła jednak nie skorzystać z zaproszenia 
Martina 
Colliera. Właściwie, po co mi to? – zapytywała samą siebie.
Bo nudzisz się jak diabli – odpowiedział jej wewnętrzny głos. – Wariujesz z 
nudów, odkąd 
rybołów odleciał.
I właśnie dlatego nie powinnam dzwonić, perswadowała sobie Nicola. Nie znam tego 
faceta 
i nawet nie wiem, czy chciałabym go poznać.
Skąd się dowiesz, jeżeli będziesz go unikała? – nalegał głos.
Zamknij się, warknęła w duchu Nicola. Co do jednego masz rację: nudzi mi się, 
najlepszym 
lekarstwem na nudę jest praca.
Zabrała się więc do porządków w ogrodzie: wysprzątała cieplarnię i przygotowała 
ławę na 
rośliny nieodporne na mróz, które trzeba chronić w zimie. Skopała ziemię, która 
leżała odłogiem 
na działce warzywnej. Potem przyszła kolej na szopę, w której trzymała doniczki: 
wymyła je, 
wyrzuciła resztki połamanych tacek na nasiona, puste plastikowe torebki i 
kawałki szpagatu, 
których nazbierało się tu sporo przez zimowe miesiące. Tego wieczoru położyła 
się wcześnie 
i spała twardo.
Mimo to kilkakrotnie już, już miała dzwonić do Martina Colliera. Potem, 
trzeciego dnia, gdy 
właśnie kończyła pracę w ogrodzie, zatelefonowała Mary.
– Nicola? Gdzieś ty się podziewała przez cały dzień? Dzwonię i dzwonię. 
Przyjdziesz do nas 
dzisiaj na kolację? Paul zaprosił tego gościa, który ma hodowlę pstrągów, i 
potrzebujemy ciebie 
do pary.
– Wykluczone – odparła stanowczo Nicola.
– Och, daj spokój – jęknęła Mary. – Bez ciebie zwariuję z nudów. Przez cały 
wieczór będą 
mówić o łowieniu ryb i polowaniu.
– We włosach mam błoto, strasznie się zadrapałam na ramieniu i w ostatniej parze 
rajstop 
poszło mi oczko – wymawiała się Nicola. – A zresztą nie jestem w odpowiednim 
nastroju na 
spotkania towarzyskie.
– I wcale nie musisz – odparła Mary. – Po pięciu minutach i tak przestaną 
zwracać na ciebie 
uwagę.
Nicola podniosła oczy do nieba.
– Dzięki, Mary. Wiesz, jak dodać kobiecie otuchy!
– Doprawdy? – zaszczebiotała niewinnie Mary. – W takim razie załatwione. 
Zobaczymy się 
o pół do siódmej – i odłożyła słuchawkę, nim Nicola zdążyła odpowiedzieć.
W sypialni na górze, w dużym lustrze przyjrzała się odbiciu ruiny, którą sobą 
przedstawiała. 
Na zadrapanie nic nie mogła poradzić, ale jeśli się przyłoży, doprowadzi resztę 
tego wraka do 
jakiego takiego stanu. Przypomniała sobie, że do którejś szuflady wcisnęła parę 
pończoch 
z czystego jedwabiu na szczególne okazje. Założy je dzisiaj, wyłącznie dla 
poprawy 
samopoczucia.
Godzinę później oceniała rezultaty swoich wysiłków. Miała na sobie prostą, 
złotożółtą 
sukienkę i buty na wysokich obcasach. Bursztynowy naszyjnik odbijał kolor jej 
oczu, a czarne 
włosy lśniły jak skrzydło kruka. Pończochy stanowiły akurat odpowiednie 
dopełnienie całości. 
Po jej twarzy przebiegł uśmieszek zadowolenia. Jednego była pewna: obaj 
mężczyźni ją 
zauważą.
Mary powitała ją przy drzwiach, ubrana w prosty, lecz elegancki zielony dres. 
Nie widać 
było śladu żadnego z panów.
– Paul zbudował nową wędzarnię na zimno. Nie mógł się do czekać, żeby się nią 
pochwalić 
Martinowi.
Przerwał jej dźwięk głosów. – Widzisz, cała tajemnica wędzenia na zimno polega 
na 
utrzymaniu właściwej temperatury. Jeśli jest zbyt wysoka, ryba wyschnie. A za 
niska, to się nie 
uwędzi... – Paul urwał, gdy wszedł do jadalni i stał z rozdziawionymi ustami, 
swą potężną 
postacią tarasując wejście.
– O, Nicola – wymamrotał. – Wyglądasz... całkiem nieźle.
– Jeśli się nieco odsuniesz – powiedziała Mary – przedstawię Martina.
Rękę miał chłodną i suchą i nie przytrzymał jej dłoni ani chwili dłużej niż 
należało, co od 
razu nastawiło ją do niego życzliwie.
– Właściwie już się znamy – rzekł Martin, gdy Paul podawał im drinki. 
Opowiedział o ich 
spotkaniu nad brzegiem rzeki.
– A więc poszłaś? – ucieszył się Paul, aż mu oczy rozbłysły. – Prawda, że to 
niewiarygodny 
widok? Myślę, że prywatny właściciel tego odcinka rzeki mógłby ściągać opłaty za 
wstęp!
– Mnie się bardzo podobało – rzekł Martin. – A na dodatek trafiło mi się 
sympatyczne 
towarzystwo i kawa.
Nicola uśmiechnęła się i uniosła ku niemu szklaneczkę. Widząc to, Mary zapędziła 
Paula do 
kuchni, zostawiając ich samych.
Parę chwil siedzieli w milczeniu. Mimo pozornego opanowania, Martin nagle poczuł 
się 
nieswojo. Ta pucołowata poczwareczka, którą spotkał nad rzeką, ubraną w dżinsy i 
okutaną 
warstwami wełny, przekształciła się w olśniewającą istotę. Zupełnie stracił 
głowę, nie tylko 
z powodu okrągłości jej figury, lecz i koloru oczu oraz rozchylonych w uśmiechu 
ust. Nagle 
uświadomił sobie, że się na nią gapi. – A więc lubisz samotność? – zagadnął.
Nicola przytaknęła.
– Lubię miłe towarzystwo, ale nie muszę go mieć bez przerwy.
– Rozumiem, o co ci chodzi – rzekł Martin. – Codziennie muszę pobyć trochę sam, 
inaczej 
wpadam w rozdrażnienie – uśmiechnął się kwaśno. – W wojsku niełatwo było spędzić 
choć 
chwilę na osobności. Teraz spadło na mnie błogosławieństwo ich nadmiaru.
– Istnieje różnica między samotnością z wyboru i z przymusu – rzekła Nicola.
Martin przytaknął z wolna. Pomny jej świeżego wdowieństwa, nie chciał uchodzić 
za 
gruboskórnego. – Ogromna – powiedział.
Z kuchni wyłonił się Paul, by zaprosić ich do stołu, na którym czekała już 
kolacja. Mary 
przyrządziła wyborne steki, miękkie i soczyste, a Paul podał do nich znakomite 
chilijskie wino. 
Panował nastrój swobodny, pełen pogody. Martin zabawiał ich niezwykle śmiesznymi 
opowiastkami o co bardziej groteskowych stronach wojskowego żywota. Nie było w 
nim goryczy 
z powodu rany czy wcześniejszej emerytury. W istocie Nicola odniosła wrażenie, 
że trzymał się 
nieco z boku od swych kolegów i podwładnych, będąc raczej obserwatorem niż 
aktywnym 
uczestnikiem koszarowego życia.
Niezależnie od niej, Mary też doszła do tego samego wniosku. Przypatrując mu się 
podczas 
posiłku, zauważyła, że odzywa się tylko wtedy, gdy wymagają tego względy 
uprzejmościowe. 
Wydawał się natomiast całkowicie zaabsorbowany Nicola, śledził każdy ruch jej 
dłoni, chłonął 
każdy szczegół jej wyglądu.
– Kogoś tu porządnie wzięło – rzekła do Paula, gdy już się kła dli spać.
– Chyba trochę za wcześnie na swaty – zdziwił się Paul.
– Nigdy nie jest za wcześnie – zamruczała rozanielona Mary, obejmując go w 
pasie. – 
Zauważyłeś, jakie Nicola ma nogi?
– Nie zwróciłem uwagi – odparł Paul.
– Kłamca – szepnęła Mary. Paul otoczył ją ramieniem i na tę noc zapomnieli o 
sąsiadach.
ROZDZIAŁ 7
Parę dni po owej kolacji Martin zadzwonił do Nicoli, by ponownie zaprosić ją do 
obejrzenia 
rybołowa. Zaproponował też, by następnego ranka wspólnie zjedli śniadanie. I tak 
Nicola 
znalazła się w dość dziwnej sytuacji: siedziała oto w męskiej sypialni, przy 
oknie wychodzącym 
na jeziora, i zajadała całkiem smaczną potrawę z ryby, ryżu, jaj i cebuli.
Oczarował ją rozpościerający się przed nią widok, nie wiedzieć czemu bowiem 
spodziewała 
się czegoś bardziej sztucznego. Jeziora harmonizowały z krajobrazem jakby 
należały do niego od 
wieków, a Martin tak zatroszczył się o ukształtowanie scenerii, że nic nie 
wydawało się zbyt 
ozdobne czy nie na miejscu.
– Jak ci się podoba w Devonie? – zapytała.
Martin przełknął łyk kawy. – Uwielbiam te okolice – odparł. – Urodziłem się i 
wychowałem 
na wybrzeżu, zaledwie paręnaście kilometrów stąd.
Nicola uniosła brwi. – Nie miałam pojęcia – rzekła. – Twoi rodzice nadal tu 
mieszkają?
Martin potrząsnął głową. – Ojciec umarł przed moim urodzeniem – odparł. – Jego 
fotografia 
wisi tam na ścianie.
Nicola przyjrzała się zdjęciu młodszej wersji Martina w mundurze oficera z 
drugiej wojny 
światowej.
– Boże drogi! – krzyknęła, po czym zarumieniła się. – Myślałam, że to twój 
portret.
– Ojciec zginął na froncie w Korei. Moja matka mieszka teraz w Bayswater i jest 
najweselszą 
wdówką w okolicy. Odwiedzam ją czasem, ale nie mogę długo wytrzymać w Londynie.
Znowu zabrał się do jedzenia.
– Chyba naturalną koleją rzeczy śladami ojca wylądowałem w piechocie morskiej. 
Ani 
matce, ani mnie w ogóle nie przyszło do głowy, że mógłbym zająć się czymś innym.
Nicola w milczeniu zastanawiała się nad tym przez chwilę.
– Można by pomyśleć, że skoro straciła męża, zawód wojskowego będzie ostatnią 
rzeczą, 
jakiej pragnęłaby dla syna.
– O, wręcz przeciwnie – odparł Martin. – Często powtarzała, że zawsze będziemy 
wspominać go z dumą. Lepiej umrzeć młodo, nagle, w chwili wściekłości, szalonej 
radości czy 
nawet przerażenia, niż powoli zapadać się w starczą otępiałość. – Urwał i zaczął 
smarować 
masłem grzankę.
Nicola bez słowa przetrawiała tę obcą jej filozofię.
– I zgadzasz się z tym? – zapytała wreszcie. Martin spojrzał na nią i uśmiechnął 
się 
nieśmiało.
– O tak, całkowicie. To zabawne, jako chłopiec fascynowałem się życiem 
czerwonoskórych, 
Indian z Wielkich Równin. Ich mat ki modliły się codziennie, by synowie zginęli 
bohaterską 
śmiercią w bitwie. Należy się obawiać starości i tchórzostwa, nie samej śmierci. 
– Urwał 
i zaśmiał się sardonicznie. – To zakrawa na ironię w świetle moich losów, nie 
uważasz? Karierę 
wojskową skończyłem jako ranny i teraz siedzę spokojnie na emeryturze, 
wcześniejszej 
o dwadzieścia lat.
– Noga sprawia ci duży kłopot? – spytała Nicola.
– Trochę boli po ciężkim dniu – przyznał Martin. – Ale mogło być dużo gorzej. W 
końcu, 
gdyby nie moja rana, nie miałbym te go wszystkiego i nie spotkałbym ciebie.
Nicola spłoniła się i zatopiła nos w kubku z kawą. Po raz pierwszy dał do 
zrozumienia, że mu 
się podoba. Siedziała bez słowa, starając się dopasować tego ciemnego, 
szczupłego mężczyznę 
naprzeciw niej, do wyznawanych przezeń poglądów. Trudno było sobie wyobrazić, że 
mógłby 
być niebezpieczny czy okrutny, lecz musiała przyznać, że staje się przez to 
jeszcze bardziej 
pociągający. Zupełnie nie przypominał Dawida. Uznała go za chodzący anachronizm, 
zrodzony 
w nieodpowiedniej epoce. Powinien być mongolskim wojownikiem, walecznym 
Komanczem, 
wodzem Tuaregów. A może to tylko mały chłopiec, który nigdy nie dorósł?
Dzień nastał już w pełni, a słońce, wstające za bezlistnymi drzewami, rzucało 
długie cienie 
na jeziora. Rozmawiając, Martin od czasu do czasu rzucał spojrzenie na okno, aż 
nagle wyciągnął 
rękę i chwycił Nicole za nadgarstek. – Popatrz tylko – wyszeptał.
Nicola zrobiła półobrót w kierunku okna, akurat w porę, by spostrzec rybołowa, 
szybującego 
nad jeziorem. Zatoczył krąg, na chwilę zawisł w powietrzu i zanurkował, po czym 
wychynął 
i otrząsnął się jak pies w smudze wodnego pyłu. Musiał chybić zdobyczy, gdyż 
szpony miał 
puste, lecz za drugim razem wyłonił się, ściskając pazurami srebrzystą sztabkę, 
która trzepotała 
gorączkowo w zimnym powietrzu. Po chwili rybołów zniknął, a Nicola wypuściła 
długo 
wstrzymywany oddech.
– Och! – odezwała się. – To było wspaniałe. Tak się cieszę, że przyszłam. 
Dzięki, że mnie 
zaprosiłeś i że nie zrobiłeś mu krzywdy, choć łupi cię bez sumienia.
– Dziękuję, że mnie odwiedziłaś – odparł Martin. – Przyznaję, że się 
zastanawiałem, czyby 
go nie zastrzelić, lecz kara śmierci byłaby zbyt surowa za drobną kradzież, a i 
tak nie mógłbym 
zabić kolegi-wędkarza.
Nagle Nicola uświadomiła sobie, że mężczyzna nadal trzyma ją za przegub. Nie 
zamierzała 
się wyrywać, a gdy ich oczy spotkały się, zapragnęła dowiedzieć się czegoś 
więcej o łagodnym 
wojowniku, który oto wkroczył w jej życie. Po chwili trzasnęły drzwi samochodu i 
usłyszeli 
dźwięk głosów. Martin z popłochem skoczył na nogi.
– Klienci – oznajmił. – Na śmierć o nich zapomniałem. Muszę ich wpuścić.
Gdy Nicola została sama, zaczęła sprzątać po śniadaniu. Chwila bliskości minęła, 
zaczynała 
się codzienność. Po paru minutach wrócił Martin.
– Przepraszam za to wszystko – powiedział. – Nie mogę zostawić tych głuptaków 
samych. 
Któryś na pewno wpadnie do wody. Ale niedługo będę miał wolne. Wybierzmy się 
razem na 
wrzosowiska, jeśli będzie ładna pogoda. Może uda mi się pokazać ci coś 
ciekawego.
Parę dni później wyciągnęła się na skalnej półce ze zwietrzałego granitu i 
zatonęła 
spojrzeniem w wodzie. Prąd sunął długą, szklistą falą po złocistym żwirze, 
wypłukanym do 
czysta z wodorostów i mchu; tu zalegały ryby, długie, szczupłe, o kształcie 
torped, promieniejące 
różowawym blaskiem w świetle poranka. Łososie składały ikrę. Z miejsca, gdzie 
odpoczywała, 
Nicola naliczyła sześć samic, każdą z orszakiem oczekujących samców. Samczyki 
były teraz 
groteskowymi karykaturami smukłych, srebrzystych ryb, które wyłoniły się z 
morza, ich ciała 
wychudły, owrzodziały i pokryły się bliznami w wyniku walk między sobą i uderzeń 
o skały, 
o które miotał je prąd podczas podróży w górę strumienia.
Samczyki zazwyczaj były mniejsze niż samiczki, lecz teraz właśnie jeden potężny 
okaz, 
ważący chyba z dziesięć kilo, leżał obok największej samiczki. Nicola 
podpatrywała, jak 
samiczka nagle obróciła się na bok i popłynęła pod prąd, energicznie machając 
szerokim ogonem 
w kształcie wachlarza. Ruch ten zrzucił żwir w dół strumienia, tak że kamyki, 
dodatkowo 
spychane prądem, utworzyły mały wzgórek. Samiczka zatrzymała się na chwilę, po 
czym 
cofnęła, unosząc się nieruchomo w wodzie i zapadając w głąb, tak że jej otwór 
stekowy zakrył 
utworzone tym sposobem wgłębienie. Nagle zadrżała gwałtownie, po czym wytrysnął 
z niej 
strumień pomarańczoworóżowych jajeczek. Jednocześnie samczykiem wstrząsnął 
skurcz 
uniesienia, a woda na chwilę zmętniała od białego mlecza.
Ta operacja za chwilę powtórzyła się. Samiczka znowu wyżłobiła rowek w żwirze, 
a poruszone kamyczki popłynęły w dół, by zagrzebać złożoną ikrę. I tak to będzie 
trwać, póki 
koryto, tarlisko, nie dojdzie do metra długości i samica nie złoży wszystkich 
jajeczek. Nicola 
westchnęła i przeciągnęła się. Choć słońce grzało ją w plecy, granitowa skała 
była lodowato 
zimna, a ona nagle poczuła wilczy głód. Obok niej siedział Martin, tak 
pochłonięty rybimi 
godami, że nie chciała odwracać od nich jego uwagi. Pobiegła natomiast 
spojrzeniem ku 
rozciągającym się przed nią wspaniałościom dzikiej przyrody.
Był to jeden z tych rzadkich dni późnej jesieni, gdy pogoda zawiera pakt z 
klimatem, by 
wydobyć całe piękno krajobrazu. Szron nadal pokrywał zagłębienia, do których nie 
dotarły ciepłe 
promienie, lecz słońce świeciło na czystym, bezwietrznym niebie, a milion 
diamentowych 
kropelek rosy przylegał do bezlistnych brzozowych gałęzi koloru czerwonego wina. 
Przed 
oczyma Nicoli rozciągało się pofalowane wrzosowisko, wielkie paprocie zrudziały 
już na brąz, 
zeschłe trawy nabrały barwy kości słoniowej i rdzawej czerwieni, szare granitowe 
skały upstrzyły 
mchy, czerwone, żółte i czarne, niczym czerwonoskórzy Indianie pomalowani w 
barwy wojenne. 
Jej uszu dochodził tylko cichy szmer strumyka i ostry skrzek kruka gdzieś z 
oddali – drobna 
przerwa w tkaninie ciszy.
Nagle Martin skoczył na równe nogi.
– Jestem głodny – oznajmił. – Poczekaj tu, mam przekąskę w samochodzie. Wrócę za 
parę 
minut. – I pobiegł ścieżką dziwnym, kołyszącym się truchtem.
Niebawem pojawił się z powrotem, niosąc duży plecak i pled podróżny. Przykucnął 
obok 
niej na skale, rozłożył pled na darni i zaczął opróżniać plecak. Wyciągnął 
flaszkę whisky 
i butelkę gazowanej wody mineralnej do rozcieńczenia. W termosie była zupa 
cebulowa, do tego 
chrupiące bułeczki, jajka na twardo, kawałek sera brie, jabłka i butelka Cótes-
du-Rhóne. 
Szklanki, talerze, sztućce i serwetki dopełniały nakrycia.
Wszystko to razem zrobiło na Nicoli wrażenie, czego nie omieszkała zakomunikować 
twórcy 
tej uczty. Martin wzruszył ramionami.
– Nie mianowali mnie dowódcą Patrolu Orłów za nic – za żartował. Nalał whisky do 
szklanek i zaczął uzupełniać ją wodą. – Powiedz, ile.
Nicola oparła się o skałę.
– Co się teraz stanie z ikrą łososi? Kiedy przekształci się w ryby? Martin 
potrząsnął 
bursztynowym płynem w szklance.
– Zależy to trochę od temperatury wody. Ikra będzie leżeć spokojnie i 
bezpiecznie 
w szczelinach żwiru – tylko silny mróz mógł by jej zaszkodzić. Małe rybki 
pojawią się za 
dziewięćdziesiąt do stu dni, albo nieco później, jeżeli woda będzie zimna od 
topniejącego śniegu. 
W gruncie rzeczy to proces precyzyjnie wycelowany tak, by młode łososie przyszły 
na świat 
wtedy, gdy dokoła nich wszystko budzi się do życia.
Narybek zwany alewinami to para wytrzeszczonych oczu i różowy ogon, przyczepiony 
do 
błony żółtkowej, w której niegdyś było jajo. W takiej postaci pozostają przez 
miesiąc, póki błona 
żółtkowa całkiem się nie wchłonie, a potem stają się swobodnie pływającymi 
rybkami, 
wydobywającymi się spod żwiru na wielki, zły świat... Tu czyhają na nie 
prawdziwe 
niebezpieczeństwa. Padają ofiarą larw ważek, owadów wodnych, pstrągów, węgorzy, 
zimorodków, traczy, czapli, kormoranów, a nawet własnego gatunku. Lecz jeśli 
mają szczęście, 
przejdą w stadium parr, małych rybek długości od pięciu do siedmiu centymetrów, 
z plamkami 
po bokach, przypominającymi odciski palców.
Urwał, by nalać zupę.
– Wypij, póki gorąca.
Nicola posłusznie sączyła smakowity płyn, a Martin ciągnął dalej:
– Rybki parr zostają w rzece przez dwa lata, rosnąc i jedząc, aż pewnego 
kwietnia, gdy mają 
od piętnastu do dwudziestu centymetrów, pokrywają się srebrną łuską i zaczynają 
długą 
wędrówkę do morza. Nawet tu grozi im niebezpieczeństwo. Są na łasce szarej foki 
i głuptaka 
białego, rekina żarłacza i morskiego węgorza, wszelkiego stworzenia dość dużego 
i szybkiego, 
by je złapać. Mimo wszystko warto im wyruszać w tę podróż, gdyż w morzu mają 
niewiarygodne 
ilości pokarmu, toteż szybko rosną.
– W jakich okolicach morza zamieszkują? – ciekawiła się dalej Nicola.
– Przez długi czas nikt tego nie wiedział – odparł Martin – ale potem, niestety, 
dokładnie 
zlokalizowano ich żerowiska wokół Wysp Owczych i na wodach na południowy zachód 
od 
Grenlandii. Teraz co roku odławia się ich tysiące ton. Na szczęście, dzięki 
hodowli, cena łososi 
równa jest cenie dorsza, tak że łowienie na skalę przemysłową nie jest tak 
dochodowe. Obecnie 
największym zagrożeniem dla łososia i troci jest odławianie małych rybek, 
którymi się żywią. Na 
przykład dobijaków. Łowi się ich miliony na karmę dla zwierząt i granulat dla 
łososia 
hodowlanego.
Nicola starannie obierała jajko na twardo ze skorupki.
– Pewnie trochę tej karmy rybnej poszło do produkcji tego.
– I milionów innych rzeczy, nie wspominając o kurczakach, indykach, prosiakach i 
wszelkim 
żywym inwentarzu.
– W tym również o twoich pstrągach – rzekła złośliwie Nicola. Martin uśmiechnął 
się.
– W tym również o moich pstrągach. Które błyskawicznie znikają w żołądku 
rybołowa, tak 
że przyroda w sumie odzyskuje swoje.
Przez chwilę Nicola wydawała się całkowicie pochłonięta jedzeniem. W końcu 
odezwała się:
– Wielu ludzi upierałoby się, że naszym pierwszym obowiązkiem jest dostarczenie 
narodowi 
taniego i zdrowego pożywienia. Skoro osiągnęliśmy ten cel, podważanie jego 
zasadności wydaje 
się nierozsądne. W końcu, skoro mamy łososia hodowlanego, nie potrzebujemy 
czerpać 
z zasobów naturalnych, tak że wykorzystywanie pokarmu, który zjadłby dziki 
łosoś, w żywieniu 
ryb stawowych nie powinno budzić wątpliwości. Jesteś wędkarzem. Jak przekonasz 
niewędkarzy, 
że nie działasz wyłącznie we własnym interesie, chcąc chronić łososia, żyjącego 
na swobodzie? 
W jaki sposób wytłumaczysz społeczeństwu, że leży to również w jego interesie?
Dopiła whisky i zarumieniła się, nagle uświadamiając sobie, że mówi jak Dawid, 
odgrywając 
rolę adwokata diabła podczas przesłuchania świadka, wziętego w krzyżowy ogień 
pytań.
– Och, bez trudu – rzekł Martin, nalewając wino. – Gdyby nie leżało to w 
interesie wędkarzy 
i właścicieli gruntów nadbrzeżnych, łosoś wyginąłby dawno temu. Przyczyniłoby 
się do tego 
mnóstwo czynników: kłusownictwo, zanieczyszczenie środowiska, pogłębianie i 
poszerzanie 
strumieni, budowle hydroelektryczne. Po drugie, w grę wchodzi też aspekt 
ekonomiczny. 
Łowienie łososi to kosztowny sport, dzięki niemu wielu ludzi ma pracę.
– Z tego, co mówisz, wynika, że dla łososi wędkarze są dobrodziejstwem.
– Gdybym był łososiem, nie wiem, czy wolałbym być złowiony przez wędkarza czy 
też paść 
łupem wydry albo rybołowa, ale owszem, tylko wędkarze się o nie troszczą. Z 
uwagi na dobrze 
pojęty własny interes, ale także z szacunku, podziwu, swoistej miłości.
Nicola spłoniła się. Nie była pewna, czy podziałało na nią wino, wspomnienie 
zmarłego 
męża czy też nieugięty upór, z jakim zbijał wszystkie jej twierdzenia, dość że 
poczuła się 
dotknięta do żywego.
– Och, daj spokój – prychnęła. – Ja się troszczę, podobnie jak pewnie tysiące 
ludzi, 
nieuważających łososia za produkt spożywczy, lecz za gatunek, który ma takie 
samo prawo do 
życia jak każdy inny, w tym człowiek.
Martin zawahał się. Był dość bystry, by rozpoznać znaki ostrzegawcze, lecz nie 
chciał 
poniechać tematu.
– Może określenie „produkt” brzmi nieco zbyt technicznie – powiedział ostrożnie 
– ale to 
fakt, że przyszłość łososi właśnie od tego zależy, od zdrowej populacji, 
pojawiającej się co roku 
na tarlisku. Niezbyt licznej, niezbyt ograniczonej. Będzie ich zbyt mało – i nie 
złożą dość ikry, by 
przedłużyć istnienie gatunku.
Zbyt wiele – i te, które przybędą później, zniszczą ikrę już złożoną. Większość 
dorosłych ryb 
i tak umrze po tarle, dziewięćdziesiąt pięć procent samic i prawie wszystkie 
samce. 
Bezsprzecznie, łosoś ma takie samo prawo do życia, jak wszelkie inne istoty, ale 
jeśli zgodzisz 
się z tym twierdzeniem, wynika z niego, że człowiek ma identyczne prawo do 
polowania na 
niego, jak wydra, rybołów czy foka. Póki łowi wyłącznie na swój użytek, może się 
tym 
przysmakiem rozkoszować, czerpać zeń przyjemność.
– Hm – rzekła Nicola. – Nie umarłbyś z głodu, gdybyś nigdy więcej nie wziął 
łososia do ust.
– Podobnie jak cała reszta. Wydra może jeść węgorze, szara foka dorsze, a 
rybołów klenie.
Nicole znużyła już ta dyskusja, czuła się, jakby ugrzęzła w bagnie, z którego 
nie ma już 
ratunku. Ostrożnie szukała pewniejszego gruntu.
– Gdzieś słyszałam, że łososie zawsze powracają do rzeki, w której się wylęgły. 
Czy to 
możliwe?
– O tak – odparł Martin. – Jeśli się nad tym zastanowić, to jedyny sposób, by 
ten system 
działał, inaczej każdemu łososiowi w Atlantyku mogłoby wpaść do głowy, by 
popłynąć w górę 
tej samej rzeki. Nikt dokładnie nie wie, jak znajdują drogę przez ocean, może 
dzięki 
elektromagnetyzmowi, może płyną według gwiazd, ale bezsprzecznie, po jednym, dwu 
czy nawet 
trzech latach na morzu, rozpoznają własną rzekę po zapachu, jakkolwiek byłby 
rozproszony. 
Wracają wręcz do tego samego rozlewiska, w którym się wykluły.
– A potem umierają – rzekła Nicola.
– Większość, lecz niektóre przeżywają, by ponownie odbyć tarło. Ta duża samiczka 
prawdopodobnie składała ikrę ze dwa albo trzy razy.
Umilkł i zaczął sprzątać po lunchu. Wyczuł, że wycieczka dobiegła końca i nie 
udała się tak, 
jak to sobie wymarzył. Pragnął, by rozmowa była lekka, błyskotliwa, nie 
ograniczała się do 
monologu o rybach. Pewnie uważa go za straszliwego nudziarza.
– Przepraszam – rzekł. – Chyba się trochę zapędziłem.
– Ależ nie – pospiesznie zaprotestowała Nicola, pomagając mu pakować nakrycia. – 
Opowiadałeś o bardzo ciekawych rzeczach, a piknik był wspaniały.
Gdy odwrócili się i ruszyli z powrotem, Martin rzucił ostatnie spojrzenie na 
rozlewisko, 
oblane światłem zachodzącego słońca, i na łososie leżące cierpliwie na tarlisku. 
Ich życie było 
spełnione. Już umierały, wśród różowych blasków i wystygłego żaru namiętności 
mijającego 
sezonu.
ROZDZIAŁ 8
Płomienie jesieni z wolna dogasały, nastały zimowe dni, mokre i ciepłe. Czy to z 
powodu 
łagodnej pogody, czy też dlatego, że obrażenie skrzydła było jeszcze zbyt 
świeże, by 
zaryzykować lot na duże odległości, Iasgair przeciągał pobyt w dolinie. Mocno 
trzymał się swego 
siedliska na uschniętym wiązie, odpędzając wszelkich intruzów, którzy chcieliby 
wkroczyć na 
jego teren.
Nadal regularnie odwiedzał hodowlę pstrągów, lecz gdy wysokie fale przypływu 
trafiały się 
w ciągu dnia, podlatywał do ujścia rzeki, gdzie chętnie gościł, w płytkich 
wodach polując na 
młode fladry i płastugi. Wielkie ławice okoni i kiełbi, makreli i troci 
zazwyczaj się tu nie trafiały, 
gdyż ryby te przebywały daleko, w ciepłych morskich wodach. A zatem, gdy 
wszystko inne 
zawiodło, żył z polowania na pstrągi – bez nich prawdopodobnie już dawno 
wyniósłby się 
z doliny.
Przez cały ten czas, nawet gdy dni były zimne i wilgotne, wędkarze nadal tłumnie 
przybywali do stawów Martina. Często, gdy szedł otwierać bramy o ósmej rano, 
zastawał już 
kilka samochodów zaparkowanych w alejce, a ich niecierpliwi pasażerowie 
pospiesznie 
wyciągali sprzęt, by nie stracić ani chwili.
Ci amatorzy wędkowania w stojących wodach Martinowi wydawali się rasą dziwną i 
obcą. 
Przeważnie byli młodzi, zamożni i zdumiewająco zręcznie potrafili zarzucać 
wielobarwne 
muszki i inne przynęty, ale przede wszystkim pragnęli złowić rybę, im cięższą, 
tym lepiej, 
a wędkarz, któremu nie udało się wypełnić zdobyczą całej torby, wpadał w zły 
humor i zrzędził 
niezadowolony.
Martin szybko poznał tych właścicieli sklepów rybnych, jak ich nazywał, i po 
pewnym czasie 
zaczął odprawiać ich z kwitkiem, twierdząc, że wszystkie stanowiska wędkarskie 
są już zajęte, 
choć wiedział, że traci tym samym zarobek. Trafiali się jednak i inni, którzy 
zawsze znajdowali 
czas na pogawędkę, podziwiali ptactwo łatające nad jeziorami, byli pogodni i 
zadowoleni, nawet 
jeśli połów się nie udał. Ci przyjeżdżali często i niebawem między nimi i 
Martinem zawiązały się 
nici przyjaźni.
Dni stawały się krótsze i świt nastawał coraz później. Teraz, gdy rybołów 
wyruszał na 
polowanie, stanowiska wędkarskie na brzegu jeziora były już pozajmowane. 
Przybywali tu 
przedstawiciele różnych zawodów. Najstarszy był emerytowanym dentystą. Znalazł 
się też wśród 
nich księgowy, kierowca autobusu, a najmłodszy był robotnikiem rolnym, 
wszystkich zaś łączyło 
umiłowanie wędkarstwa i już dawno mówili sobie po imieniu.
Teraz z rozdziawionymi ze zdziwienia ustami patrzyli, jak rybołów, wolno 
poruszając 
skrzydłami, krąży nad jeziorem, na chwilę zawisa nieruchomo, po czym nurkuje i 
wynurza się 
pośród srebrzystego wodnego pyłu z tłustym pstrągiem kalifornijskim trzepoczącym 
się 
w szponach. Nikt się nie odezwał, póki wielki ptak nie zniknął między drzewami.
– Tak to się powinno robić, Tom – zawołał podniecony dentysta.
– Nie wiedziałem, że w tych stronach żyją rybołowy – rzekł księgowy. – Ciekawe, 
czy stale 
tu poluje?
– Collier będzie wiedział – stwierdził Tom.
– Może w ogóle nie ma o tym pojęcia – uznał dentysta. – Trze ba mu powiedzieć, 
że rybołów 
podbiera mu towar. Może będzie chciał wziąć prawo w swoje ręce i załatwi się z 
nim z dwururki. 
Osobiście uważam, że w takim wypadku im ciszej na ten temat, tym lepiej.
Przez cały czas kierowca autobusu nie odezwał się ani słowem. – Nigdy w życiu 
czegoś 
podobnego nie widziałem – powiedział wreszcie. – Szansa, że zobaczę, jak rybołów 
łapie 
zdobycz, jest taka sama, jak i na to, że sam coś złowię. Proponuję, żeby nic 
nikomu nie mówić.
I tak postanowili zachować tę sensację dla siebie, nie mając pojęcia, że Martin 
również 
obserwował całą scenę ze swego stanowiska w sypialni. Serce w nim zamarło, gdy 
pomyślał, że 
czterej jego najlepsi klienci zażądają zwrotu pieniędzy, ponieważ rybołów zepsuł 
im 
wędkowanie, i był nieco zdziwiony, gdy cała czwórka rozeszła się wzdłuż brzegów 
jeziora, jakby 
nie spotkały ich żadne przeciwności.
Martin z wolna szedł ku jezioru. Tu jeszcze bardziej zadziwiła go niewinna 
atmosfera, 
sprawiająca wrażenie spisku. W końcu nie mógł już dłużej wytrzymać napięcia.
– Zauważyłem, że wcześniej mieliście tu konkurencję – powie dział spokojnie.
Zapanowała chwila milczenia, po czym cała czwórka wyraźnie poczuła ulgę.
– Warto spędzić cały dzień nad jeziorem, żeby zobaczyć coś takiego – stwierdzili 
zgodnie.
– Powinien pan to rozreklamować – rzekł Tom. – „Obejrzyj rybołowa”. I pobierać 
opłaty za 
wstęp. Zaraz pojawiłyby się tłumy.
Rozległ się jęk przerażenia.
– Jeszcze jeden taki pomysł, młody człowieku – powiedział dentysta przez zęby – 
a posiekamy cię na kawałeczki i rzucimy temu ptakowi. Nie będą nam się tu 
przewalać hordy 
lornetkowiczów.
A zatem cała czwórka ponownie postanowiła nie rozgłaszać wieści o pojawieniu się 
rybołowa. Martin poszedł coś przekąsić, rozbawiony odkryciem, że rybołów stanowi 
dodatkową 
atrakcję jego stawów, nie zaś obciążenie, jak się obawiał. Później, wieczorem, 
opowiedział o tym 
wydarzeniu Nicoli, gdy siedział obok niej na sofie, popijając czarną kawę i 
smakując całkiem 
niezłą whisky.
Aby przeprosić za gburowate zachowanie podczas pikniku, Nicola zaprosiła Martina 
na 
kolację. Chciała, by wieczór ten wypadł szczególnie uroczyście, toteż użyła 
swych wszystkich, 
nieco zaniedbanych umiejętności kucharskich, z niezwykłą starannością nakryła 
stół, po czym, 
najlepiej jak potrafiła, zadbała o swoją urodę. Przygotowała zupę pomidorową, 
stek, pudding 
z cynaderek, do tego pory z własnego ogrodu oraz kartofle puree, a na deser 
cytrynowy placek 
beżowy. Popijając do tego wino, najedli się tak, że ledwo mogli się ruszać, 
toteż z ulgą wstali od 
stołu i przeszli do bawialni, gdzie było chłodniej.
Gdy skończył opowiadać o rybołowie, Nicola dłuższą chwilę siedziała w milczeniu, 
uśmiechając się lekko do siebie.
– Troszczysz się o niego, prawda? – zapytała nagle. Z jakiegoś powodu Martina 
trochę to 
ubodło.
– Oczywiście, że się troszczę. I co w tym dziwnego?
– Wielu ludzi obnosi się ze swą wrażliwością i troską o różne sprawy, póki nie 
zdarzy się 
coś, co ich osobiście dotyka, a wtedy dbają tylko o własne dobro. – Upiła łyk i 
pewną ręką 
odstawiła filiżankę. – A ty po prostu o niego dbasz. Ten nieszczęsny ptak 
kosztował cię wiele 
kłopotu i wydatków, bez trudu mógłbyś to załatwić po cichu, któregoś ranka, gdy 
nikogo nie ma 
w pobliżu. A jednak tego nie zrobiłeś. Jestem bardzo rada.
Nagle, ku zdumieniu zarówno swojemu, jak i Martina, wybuchnęła nagle płaczem.
– No, no – powiedział łagodnie Martin. Bezwiednie objął ją za ramiona i 
przyciągnął do 
siebie, drugą ręką wyjmując chusteczkę z kieszonki marynarki. Wzięła ją bez 
słowa i przez 
chwilę opierała mu głowę na piersi, aż skuszony zapachem jej włosów uniósł jej 
podbródek 
i pochylił się, by ucałować ją w usta.
Nie próbowała się opierać, a gdy na chwilę przestali, by zaczerpnąć tchu, 
uśmiechnęła się 
doń z lekkim drżeniem.
– Chciałem to zrobić nad rzeką – powiedział cicho.
– A ja tokowałam – wyszeptała Nicola. – Trzeba mi było pocałunkiem zamknąć 
buzię. – 
Znowu bezgłośnie załkała i tym razem Martin po prostu ją tulił, rozpaczliwie 
usiłując opanować 
gwałtowne uczucia, jakie wzbudzało w nim jej ciepłe ciało. Mógł tylko siedzieć, 
jak nieśmiały 
idiota, niczym uczniak na pierwszej randce. Po prostu nie wiedział, co robić.
Powzięcia natychmiastowej decyzji oszczędziła mu Nicola, która podniosła się i 
wyszła 
z pokoju. Gdy rozsiadł się wygodnie, by rozważyć sytuację, uświadomił sobie, że 
ma bardzo 
ograniczone doświadczenia z płcią przeciwną. Zdał sobie sprawę, że już od kilku 
miesięcy 
prowadził do tej sytuacji, gdyż Nicola zajmowała coraz więcej miejsca w jego 
myślach 
i marzeniach. Teraz najwyraźniej zmarnował szansę, niczym zbyt porywczy 
dzieciak.
Na górze Nicola siedziała przy toaletce, usiłując naprawić szkody, jakich doznał 
jej makijaż. 
Idiotka, karciła się. Od tygodni tego pragnęłaś, a gdy wreszcie to zrobił, 
uciekasz jak spłoszona 
dziewica. Teraz pewnie da sobie spokój, pójdzie do domu i nie możesz go za to 
winić.
Jednak gdy zeszła po chwili, Martin nadal tam siedział, a kiedy się pojawiła, 
wstał, nie 
bardzo wiedząc, jak się zachować. Całkiem świadomie wtuliła mu się w ramiona, a 
gdy 
znieruchomieli w uścisku, uniosła ku niemu twarz.
– Przepraszam – wyszeptała. – Czasami reaguję jak wariatka.
Jego odpowiedź była miękka, ciepła i niespieszna, właśnie taka, o jakiej 
marzyła. A jednak 
nie mogła zaprowadzić Martina do łóżka, które przez tyle lat dzieliła z Dawidem. 
A zatem, 
łagodnie lecz stanowczo, zanim sprawy zajdą za daleko, odepchnęła go.
– Jeszcze nie teraz – wyszeptała. – Ale kiedyś. Przyrzekam.
Następnego ranka Nicola obudziła się ze wspomnieniem pocałunków Martina na swych 
wargach. Przez chwilę leżała, rozpamiętując owo rozkoszne uczucie, lecz po 
chwili zaćmiły je 
wyrzuty sumienia, jakby chmura zasłoniła słońce. Jednak nie zamierzała dręczyć 
się myślą 
o zdradzie nieżyjącego wszak męża, toteż wstała, pragnąc odpędzić wszelkie takie 
wypominki.
Przypomniała sobie o obietnicy wyszukania starych ubrań na kościelną wyprzedaż i 
wzięła 
się do tego z takim zapałem, że niebawem zgromadziła znaczny stos odzieży i 
przyborów, prawie 
w całości należących niegdyś do Dawida, których wcześniej nie chciała tknąć z 
obawy, że obudzi 
to bolesne wspomnienia. Przeszukując komody i szuflady, natknęła się na aparat 
fotograficzny, 
nieużywany od czasu jego śmierci, w którym nadal tkwił na pół naświetlony film.
Zastanawiała się leniwie, co też tam może być. Z pewnością nie migawki z 
wakacji. Dawid 
nie zawracał sobie głowy takimi błahostkami. Potem przypomniała sobie, dlaczego 
w ogóle kupił 
aparat. Pewnego dnia wrócił do domu strasznie zdenerwowany, ponieważ ścięto 
potężny dąb, by 
przebudować drogę. „To barbarzyństwo! – krzyknął. – Pomyśl tylko. Dąb rośnie 
prawie przez 
cały wiek, nim osiągnie dojrzałość, a ścinają go w godzinę i w ciągu jednego 
dnia tną na szczapy 
do kominka, które sprzedają od ręki. Teraz pozostało po nim tylko wspomnienie. 
Ktoś powinien 
upamiętniać te drzewa, żeby przyszłe pokolenia wiedziały, jak wyglądała 
okolica”.
A zatem kupił aparat fotograficzny, by udokumentować wszystkie drzewa rosnące w 
okolicy, 
każde opatrując opisem, zawierającym dane co do jego gatunku, wysokości, obwodu, 
przypuszczalnego wieku i miejsca, w którym rosło.
Przez chwilę zastanawiała się, czy powinna film wywołać i w razie potrzeby 
wysłać do 
archiwum uniwersyteckiego wraz z całą resztą. Wtem nagle, bez chwili namysłu, 
otworzyła 
aparat i wyszarpnęła film. Takie rzeczy należą do przeszłości. Odtąd będzie żyć 
teraźniejszością 
i patrzeć tylko w przyszłość.
Pytanie jednak, co zrobić z aparatem. Przyszło jej do głowy, że mogłaby zrobić 
parę zdjęć 
rybołowa w stawach hodowlanych. Żałowała, że nie została żadna pamiątka z jego 
pobytu 
w suszarni owoców. Instrukcja obsługi leżała na półce obok aparatu. Sięgnęła po 
nią i zaczęła 
starannie czytać strona po stronie.
Po południu wyszła, kupiła parę rolek filmu i jęła się wprawiać, robiąc zdjęcia 
wszystkiego 
i wszystkich, którzy byli pod ręką. Pod koniec tygodnia nowe zajęcie całkowicie 
ją pochłonęło 
i uznała, że ma już dość wprawy, by zrobić fotki rybołowa w akcji.
Martin, którego skrycie bawiła nowa pasja Nicoli, chętnie zgodził się, by 
przyszła nad stawy 
z pstrągami wcześnie następnego ranka, proponując, by zjedli razem śniadanie po 
odwiedzinach 
rybołowa. – Jeżeli przyleci – zastrzegł się. – Nie zawsze można na nim polegać.
Świt nadszedł chłodny i promienny, rześki wiaterek poruszał wierzchołki 
bezlistnych drzew. 
Nicola przywędrowała nad jeziora przed wschodem słońca, trzęsąc się nieco mimo 
kilku warstw 
ciepłego ubrania, lecz zdecydowana czekać tak długo, jak będzie potrzeba. Czas 
mijał, zaczęło 
się chmurzyć. Raz zza słonecznej tarczy wyfrunął ptak, podrywając fotoamatorkę 
do działania, 
ale okazało się, że to tylko czapla, która ujrzawszy ją, skręciła w bok.
Potem, gdy chciała już zrezygnować z całego przedsięwzięcia, pojawił się rybołów 
i jej 
migawka trzaskała bez przerwy, gdy okrążał jezioro, nim dał nura i złapał rybę, 
hen, na 
przeciwległym brzegu. Zarumieniona ze szczęścia, gdyż trafiła jej się taka 
gratka, zrobiła 
ptakowi pożegnalne zdjęcie, pokazujące, jak znika pomiędzy drzewami, ściskając 
łup 
w szponach, po czym ruszyła na śniadanie.
Dwa dni później Nicola, nieco zakłopotana, wręczyła Martinowi paczuszkę. Gdy ją 
otworzył, 
znalazł kilkanaście ujęć, doskonale naświetlonych, na których widać było i 
jezioro, i niebo, 
a pośrodku każdego malutką plamkę, mogącą ewentualnie przedstawiać rybołowa, 
lecz zbyt 
maleńką, by rozróżnić szczegóły. Martin współczuł jej z całego serca, ale teraz 
wiedział 
przynajmniej, co może kupić jej na Gwiazdkę.
ROZDZIAŁ 9
Początek stycznia był pogodny i suchy, lecz stopniowo pogoda zaczęła się 
zmieniać. Wokół 
Arktyki utworzyła się strefa wysokiego ciśnienia, która szybko narastała, tak że 
nad Europę 
napłynęło zimne powietrze. Wichry, krążące nad kontynentem ruchem zgodnym ze 
wskazówkami zegara, przeniosły zimno przez Morze Północne i kanał La Manche, tak 
że nocą 
ziemia zamarzała na kamień, a w dzień wysokie chmury nie pozwalały jej 
rozmarznąć.
Ponieważ torfowiska na wrzosowisku zamarzły, wody podskórne skuł lód i poziom 
rzeki 
systematycznie opadał. Lód ściął brzegi i pstrąg kalifornijski zapadł w głębokie 
wody, śpiąc 
pośród kamieni zalegających koryto. Dalej na północ spadł śnieg i niebawem niebo 
zasłoniły 
stada wędrownych ptaków, odlatujących na południe w ucieczce przed zimnem: 
kwiczołów, 
drozdów, gołębi, czajek, gęsi oraz mnóstwo mniejszego ptactwa. Mimo dotkliwego 
zimna, 
wszystkie mogłyby przeżyć, gdyby nie śnieg, zakrywający ich zapasy żywności i 
odcinający 
jedyne źródło energii i ciepła.
Iasgair początkowo nie przejmował się zimnem, gęste upierzenie chroniło go przed 
dojmującym chłodem, a czas dzielił między ujście rzeki i stawy z hodowlą 
pstrągów. Później, 
z czasem, lód zaczął pokrywać jeziora, jego kryształy pojawiły się na 
błotnistych równinach 
ujścia. Jedzenia ubywało i coraz trudniej było je znaleźć.
Potem, pewnego popołudnia w połowie stycznia, powiał wiatr z południa, 
pozbawiony 
owego przejmującego chłodu, tak że powietrze stało się na chwilę cieple i 
wilgotne. Niebo, 
zasnute ciężkimi chmurami, przybrało żółtawą barwę i tuż przed zapadnięciem 
zmroku zaczął 
padać śnieg. Początkowo płatki były duże i miękkie jak puch, opadające lekko na 
każdą gałązkę, 
listek i źdźbło trawy, lecz gdy zapadła ciemność, stały się mniejsze, miałkie 
jak pył, wirując 
i tańcząc wśród ryku nasilającego się wiatru, zbierały się w zaspy przy 
żywopłotach i w alejach. 
O świcie ziemię spowijała gruba, biała pokrywa.
Późnym popołudniem niebo zaczęło się przecierać. Blade słońce zabłysło nisko na 
horyzoncie i zawieja straciła impet. Potem zapadła ciemność, a wraz z nią 
powrócił mróz. Iasgair 
obudził się w świecie bieli i ciszy tak głębokiej, że słaby szmer strumyka, 
płynącego gdzieś 
daleko w dole wydawał się nienaturalnie głośny. Potrząsnął skrzydłami i uniósł 
się z gałęzi, 
frunąc powoli, a wzrokiem badał powierzchnię wody, szukając pod nią 
jakiegokolwiek ruchu.
U ujścia rzeki narastał przypływ. Na jej błotnistych brzegach, wolnych od 
śniegu, kłębiło się 
zgiełkliwe rojowisko ptactwa: brodźców i siewek, ostrygojadów i kulików, 
majestatycznych 
białych łabędzi i gęgających bernikli. Iasgair, który ściągnął do ujścia, krążył 
nad nim raz po raz, 
ale nie pokazała się żadna ryba.
Koło południa, gdy słońce przeświecało bielą przez opary zmrożonej mgły, 
pofrunął w głąb 
lądu, by spróbować szczęścia w stawach hodowlanych. Tylko jedno jezioro nie było 
jeszcze 
całkiem zamarznięte – choć po większej części pokryło się lodem, pozostał na nim 
jednak wąski 
kanał, nadal otwarty dzięki powolnemu nurtowi strumienia. Nie pokazała się w nim 
ani jedna 
ryba, toteż Iasgair powrócił do wiązu, gdzie miał konar, na którym przysypiał. 
Tej nocy po raz 
pierwszy poczuł chłód.
Kiedy temperatura spadła, małe ptaszki zaczęły wymierać – drobne iskierki życia 
zduszone 
ciemnością i zimnem. Ich zmrożone truchełka brukały śnieg i padały łupem 
grasujących lisów, 
tak że rankiem zostawały tylko ślady na białej pokrywie. Iasgair obudził się 
szarym świtem, 
czując znużenie, którego nie doświadczał od czasu, gdy padł ofiarą sieci 
kłusowników. Głód 
zaczynał podkopywać jego siły.
O tej porze roku powinien wygrzewać się w słońcu tropików, buszować w nizinnych 
bagnach Gambii, lecz żądza wędrówki na południe minęła, wymazując z pamięci 
koszmar 
schwytania w sieć, a jeszcze nie zawładnęła nim chęć podróży na północ. Jeśli 
nie znajdzie 
jedzenia, już długo nie wyżyje.
Umordowany, wzniósł się z gałęzi i wyruszył na kolejną, bezowocną wyprawę wokół 
rzeki, 
ujścia i jeziora. Świat zakuty był w okowy lodu. Nic się nie poruszało w 
pozbawionym życia 
krajobrazie. Późnym popołudniem przeleciał nad ogrodem Nicoli. Coś znajomego w 
otoczeniu 
sprawiło, że wykonał jeszcze jedno okrążenie i zanurkował niżej. Pamiętał, że 
niegdyś w tej 
okolicy znajdował porządne pożywienie.
Mimo grubej pokrywy śniegu rozpoznał suszarnię owoców i pień na trawniku, na 
którym 
kładziono mu ryby. Nicola zostawiła wszystko tak jak było i nie posprzątała, 
gdyż piliły ją 
poważniejsze zadania. Między innymi, z powodu marnej pogody dostarczała pokarm 
mniejszym 
ptaszkom.
Przed laty Dawid zawiesił na jabłonce grubą kłodę z wiązowego drewna. Nad nią 
umieścił 
siatkę z drutu, która miała odstraszać większe okazy od podkradania karmy, 
przeznaczonej dla 
ptaków śpiewających. Żadne z nich nie wpadło na inny pomysł, jak odpędzić szpaki 
i wiewiórki, 
prócz tego, by wybiegać z domu i odganiać je, i właśnie w czasie jednego z 
takich wypadów 
Nicola wytropiła rybołowa.
Stała przez chwilę nieruchomo w śniegu, szczęśliwa, że powrócił jej podopieczny. 
Potem 
przypomniała sobie, że w zamrażarce jest jeszcze parę witlinków. Oto miała przed 
sobą dużego 
ptaka, którego wykarmi z największą radością, toteż pomknęła do środka, grzebiąc 
w zamrażalniku, póki nie trafiła na ryby, a potem wrzuciła je do kuchenki 
mikrofalowej, by się 
rozmroziły. Sekundy ciągnęły się niemiłosiernie, podczas gdy ona czekała, 
dręcząc się myślą, że 
w tym czasie rybołów może odlecieć.
Niepotrzebnie się martwiła. Gdy biegła ogrodową ścieżką, ujrzała ptaka, który 
siedział 
skulony na dachu suszarni, ze złożonymi skrzydłami i głową zwieszoną na piersi. 
Zmiotła śnieg 
z pnia, na którym zawsze zostawiała pokarm, położyła na nim sflaczałe ciałko 
witlinka, po czym 
odeszła, by z bezpiecznej odległości zobaczyć, co będzie dalej.
Przez długi czas Iasgair siedział nieruchomo, jakby rybny posiłek był ostatnią 
rzeczą, która 
zaprząta jego umysł. Potem nagle podniósł głowę. Wielkie, żółte oko mrugnęło, 
rozpostarł 
skrzydła i rzucił się na rybę. Od razu rozszarpał ją na kawałki, pochłaniając 
wielkie kęsy mięsa, 
skóry i kości. Gdy ryba zniknęła do szczętu, wleciał do suszarni przez otwarte 
drzwi i usiadłszy 
na grzędzie, przygotował się do snu.
Nicola patrzyła, stojąc po kolana w śniegu. Nie śmiała nawet wierzyć, że ptak, 
którego 
przywróciła do zdrowia przed tyloma miesiącami, wróci do niej, lecz miała oto 
naoczny dowód. 
Odwróciła się w stronę domu ze stanowczym postanowieniem, że gdy jej podopieczny 
się 
obudzi, następny posiłek będzie już na niego czekał.
Nie zmieniając nawet butów, wsiadła do samochodu i pojechała do odległego o pięć 
kilometrów miasteczka w pobliżu wybrzeża, gdzie znajdowało się parę sklepów. 
Służby drogowe 
odgarnęły już większość śniegu, lecz drogi poryte były koleinami i oblodzone 
tak, że jazda zajęła 
jej więcej czasu, niż się spodziewała. Wybór świeżych ryb był niewielki, ale 
dokupiła jeszcze 
witlinków i kilka pstrągów kalifornijskich, krzywiąc się, gdy przyszło do 
płacenia.
Potem doszła do wniosku, że biorąc pod uwagę pogodę, dobrze byłoby, gdyby i dla 
siebie 
porobiła trochę zapasów, tak że już zmierzchało, gdy z całej siły kręciła 
kierownicą swego 
samochodu ostatnich parę metrów na podjeździe. Kiedy tylko wyładowała zakupy, 
chwyciła 
pstrąga i pospieszyła z nim ogrodową ścieżką, ale suszarnia była pusta. Ptak 
odleciał. 
Zmarznięta, zmęczona, z przemoczonymi nogami, była bliska łez, gdy kładła 
pstrąga na pniu 
i przez śnieg człapała do domu. Nocą stary lis zakradł się do ogrodu i wyszarpał 
większą część 
ryby z oblodzonego pnia.
Nicola znalazła resztki o pierwszym brzasku, po czym stanęła jak wrośnięta w 
ziemię, 
z zaciśniętymi ustami i wzrokiem wbitym w lisie ślady na śniegu. Trzymała w ręce 
rybę, lecz 
teraz zabrała ją z powrotem do domu, nie miała bowiem zamiaru dokarmiać lisów. 
Rankiem 
próbowała coś zrobić w gospodarstwie, lecz co chwila wyglądała przez okno, 
wpatrując się 
w puste niebo.
Po południu postanowiła odgarnąć śnieg z ogrodowej ścieżki. Mimo zimna ruch ją 
rozgrzał, 
tak że po półgodzinie zapragnęła zdjąć kurtkę. Przy okazji zerknęła na suszarnię 
i ku swemu 
zdziwieniu ujrzała tam rybołowa, który skulony przycupnął na dachu i 
przypatrywał się jej. Nie 
miała pojęcia, jak długo tam siedział, ale zaraz pospieszyła do domu, by 
przynieść mu rybę.
Przyleciał też następnego dnia i jeszcze następnego. Zawsze pojawiał się o tej 
samej porze, 
wczesnym przedpołudniem i czekał, aż Nicola położy rybę na pieńku, a potem 
oddali się 
ogrodową ścieżką. Wtedy sfruwał i się pożywiał. Następnie siadał na grzędzie w 
suszarni, chwilę 
muskał pióra, po czym zasypiał.
Nadal trzymał mróz. Nie padał już śnieg, ale lodowaty wiatr obniżał temperaturę 
w dzień 
znacznie poniżej zera. Te ptaki, które regularnie dożywiały się pokarmem z 
podmiejskich 
ogródków, zdołały przeżyć. Inne zamarzały w nocy, zbijając się w stadka i na 
próżno usiłując 
zachować ostatnie resztki ciepła. Najsilniejsze odlatywały na południe, w 
bardziej sprzyjające 
klimaty. Pod śniegiem, między zamarzniętymi źdźbłami trawy, biegały myszy polne, 
skryte 
przed wygłodniałymi sowami, które unosiły się nad polami niczym widma śmierci. 
Wychudłe 
lisy zapuszczały się na skraj wiosek i miasteczek, gdzie zaglądały do śmietników 
w poszukiwaniu resztek. Ten grobowy świat oblewał białym blaskiem bezlitosny 
księżyc.
Luty ciągnął się niemiłosiernie bez żadnej zmiany. Potem, w pierwszym tygodniu 
marca, tak 
nagle i gwałtownie jakby puściła tama, nadeszła odwilż. Przyniósł ją ciepły 
zachodni wiatr, 
dmący znad Atlantyku, pędząc ciężkie czarne chmury brzemienne wilgocią. Gdy 
chmury 
nadciągnęły nad zamarznięty ląd, natychmiast się ochłodziły. Wilgoć, którą ze 
sobą niosły, 
skropliła się, aż stała się zbyt masywna, by zdołały ją utrzymać i wiatr, który 
je tu przygnał, 
wyrwał im ciężar i cisnął na okryte śniegiem wzgórza.
Deszcz zaczął padać tuż przed zmierzchem, ludzie więc szli spać, wsłuchani w 
dudnienie 
zawieruchy o szyby. Gdy się obudzili, nadal słyszeli monotonne bębnienie, i tak 
przez cały dzień 
i noc. Następnego ranka opady nie ustały, choć teraz z nieba nie lały się już 
strugi wody, deszcz 
bił nadal jednostajnym rytmem, wypełniając rynny i rowy, zmywając białą pokrywę. 
Śnieg 
zsuwał się z pofałdowanych pól, rozpryskując się o sztachety ogrodzeń, gdy 
topniejąc spływał 
drogami.
Aż wreszcie deszcz ustał, na niebie pojawiły się skrawki błękitu i gdzieś, 
drżącym głosikiem, 
zaczął wywodzić trele kos. Dla fauny, która przeżyła, rozpoczął się nowy okres 
wzrostu, powrotu 
do sił, nadziei.
Dzięki staraniom Nicoli Iasgair dobrze przetrzymał mrozy. Przespał odwilż, 
przytulony do 
pnia wiązu, który chronił go przed przemożną siłą wiatru i deszczu. Teraz jednak 
ptaka dręczył 
głód, wypędzając go z gałęzi wysoko w powietrze.
Nie tracił czasu na łowy w rzece, u jej ujścia czy w stawach rybnych. Poleciał 
od razu do 
jedynego miejsca, w którym na pewno bez najmniejszego zachodu dostanie 
pożywienie. Nicoli 
brak było podopiecznego w deszczowe dni i obgryzała paznokcie z niepokoju, czy 
mu się coś nie 
stało. Gdy tylko go zobaczyła, biegła ogrodową ścieżką z rybą w garści. Taki 
ustalił się obyczaj 
i z biegiem dni Iasgair przestał samodzielnie polować. Dziki rybak powoli stał 
się żebrakiem, 
dziadem proszalnym, wyczekującym już tylko na jałmużnę, aż Nicola zwątpiła, czy 
kiedykolwiek się go pozbędzie.
ROZDZIAŁ 10
Zrobił się z niego potwór! – wykrzyknęła Nicola. Wzięła proponowany jej trunek, 
ale go nie 
skosztowała, krążyła tylko po pokoju.
– Doprawdy? – spytał Martin. Wargi mu zadrgały, ale postarał się, by w jego 
głosie nie 
słychać było śmiechu. – Dlaczego tak uważasz?
– Bo nie tylko tu wysiaduje, dzień w dzień, jak wielki tłumok. Strasznie jest 
nieruchawy. 
Czeka na mnie za każdym razem, kiedy tylko wytknę głowę zza drzwi, idzie za mną 
ścieżką, 
rządzi moim życiem. Przysięgam, że robi się coraz bardziej napastliwy, coraz 
bardziej 
wymagający. Wczoraj omal mi nie strącił kapelusza z głowy, a na ryby dla niego 
wydaję 
majątek.
Przez chwilę Martin nie odpowiadał. Stał bez ruchu, wyglądając przez okno. Po 
silnych 
mrozach tłumiona siła wiosny wybuchła feerią żółtości i złota. Pierwiosnki 
rozkwitły jak blade 
gwiazdy na obrzeżach jezior, a jasnozielone włócznie żonkili wystawiały złote 
trąbki pomiędzy 
okolicznymi wzgórzami.
– Powinien teraz lecieć na północ – rzekł z namysłem. – Z powrotem do Szkocji, 
wraz 
z resztą krewniaków.
Gdy mówił te słowa, stanął mu w oczach obraz Szkocji wiosną, rybołowów krążących 
hen, 
wysoko, nad wietrznym jeziorkiem, jeleni na wzgórzach i rzek wezbranych od 
topniejącego 
śniegu. Łososie będą zdążać w górę czystych, zimnych strumieni, przeskakując 
wodospady 
i odpoczywając w cienistych głębinach rozlewisk. A gdyby tak zaproponował, że 
zabierze 
rybołowa na północ? Może namówiłby Nicole, by z nim pojechała. A nuż uda im się 
nawet 
wykroić jakiś dzień na połów łososi?
– Co powiedziałeś? – spytała Nicola. – Przepraszam, ale chyba cię nie słuchałam. 
Zastanawiałam się, czybyśmy sami nie mogli zabrać go na północ. Udałoby ci się 
wziąć parę dni 
wolnego? Ni gdy nie widziałam Szkocji wiosną.
Martin uśmiechnął się z radości. – Czemu nie – odparł. – Na razie nie mam 
żadnych 
rezerwacji, a ryby same mogą się sobą zająć.
– Zrobiłabym parę zdjęć tym aparatem, który mi dałeś – ciągnęła Nicola. – Mam 
wszystkie 
fotografie rybołowa, kiedy łowi i pożywia się w ogrodzie na śniegu. Seria zdjęć, 
ukazujących 
jego odlot na swobodę, zgrabnie dopełniłaby całości. Myślałam, żeby opisać jego 
historię, może 
nawet ją wydać. Co o tym sądzisz?
– Uważam, że to wspaniały pomysł. Jak myślisz, dokąd go zabierzemy?
– Też się nad tym zastanawiałam – rzekła Nicola. – Jego rodzice mieszkają w Loch 
Garten, 
daleko na północ, koło Inverness. Ale powinien polecieć w nowe miejsce, tam, 
gdzie znajdzie 
samicę.
– Jeżeli to samiec – zwrócił uwagę Martin.
– Ma obrączkę. Może powinniśmy skontaktować się z Towarzystwem Ochrony Ptaków 
i dowiedzieć się o nim czegoś więcej. Oni pewnie umieliby wskazać odpowiednią 
okolicę na jego 
nowy dom. Zostaw to mnie. Spróbuję zdobyć jakieś informacje.
– Pamiętaj, że najpierw musimy go złapać.
– O, z tym nie będzie kłopotu – beztrosko odparła Nicola. – Zawsze ucina sobie 
drzemkę 
w suszarni owoców. Zamkniemy za nim drzwi, a potem ty wejdziesz z siecią. 
Przypomnij sobie, 
że Paulowi udało się to kiedyś bez trudu.
– Hmm – mruknął Martin. W duchu stwierdził, że poradzić sobie z zagłodzonym, na 
pół 
żywym rybołowem to jedno, a złapać w sieć zdrowego, dobrze odżywionego ptaka to 
zupełnie 
inna rzecz, ale nie chciał wyjść na tchórza.
– Zbiję skrzynię, w której będziemy mogli go przewieźć.
– Jestem taka podekscytowana – wyznała Nicola. Nagłe pod skoczyła i pocałowała 
Martina 
w policzek. – W górach będzie jeszcze leżał śnieg. Wezmę mnóstwo ciepłych ubrań. 
– Sięgnęła 
po odstawionego drinka. – Za Operację Rybołów.
Operacja Rybołów, w stylu prawdziwych komandosów, rozpoczęła się o świcie. 
Nicola 
skradała się ogrodową ścieżką, niosąc wielką podrywkę Martina, który szedł za 
nią, chwiejąc się 
z lekka pod ciężarem skrzyni. Kobieta bardzo delikatnie zamknęła drzwi suszarni, 
a rybołów 
otworzył wielkie żółte oko i wbił w nią wzrok. – Może powinnam przynieść rybę – 
wyszeptała.
– I to mocno nafaszerowaną środkami nasennymi – dodał Martin. – No, bierzmy się 
do 
roboty.
Gdy wszedł do suszarni, rybołów obserwujący każdy jego ruch skulił się na 
grzędzie 
i rozpostarł skrzydła. Martin spojrzał na rozłożoną siatkę i jęknął.
– Nigdy go w to nie wpakuję – wymamrotał pod nosem.
– Nie stój tak – zasyczała Nicola. – Łap go.
Na dźwięk jej słów rybołów obrócił się zgrabnie na grzędzie i wypuścił strumień 
białego 
wapna, który trafił Martina w przeponę. Cofając się, mężczyzna uderzył głową o 
grzędę i upadł 
prosto w kępę młodych pokrzyw. Bez zastanowienia oparł ręce na ziemi, by się 
podźwignąć 
i dotkliwie się poparzył. Rozejrzał się rozpaczliwie, szukając pomocy, ale 
Nicola oparta o klatkę, 
nie mogła się ruszyć ze śmiechu. Zdołała tylko wydobyć z siebie szereg urywanych 
pisków.
Gdy podnosił się na nogi, rybołów próbował osiąść z powrotem na grzędzie, ale 
chybił celu 
i spadł w róg suszarni. Z pomrukiem wściekłości Martin odrzucił sieć i schwycił 
ptaka gołymi 
rękami, przyciskając mu skrzydła do ciała. Triumfalnie przeniósł go do skrzyni i 
wrzucił do 
środka, nim drapieżnik zdołał wysunąć szpony.
– Dobra robota! – wykrzyknęła Nicola. – Dlaczego tego od razu nie zrobiłeś? – Po 
czym 
znowu zaczęła chichotać, a Martin zmiażdżył ją spojrzeniem, odmaszerowując z 
możliwie jak 
największą godnością.
Godzinę później byli już w drodze, przemierzając płaskie tereny Somerset. Przed 
nimi 
rozciągało się pięćset kilometrów autostrady. Martin jechał dość szybko, po 
części dlatego, że 
chciał oszczędzić rybołowowi męczarni podróży, a po części z powodu mdlącego 
rybiego odoru, 
dochodzącego z tyłu samochodu. Długo w noc zbijał wymyślną skrzynię podróżną, 
wyposażoną 
w niską grzędę, z której rybołów uparcie nie chciał skorzystać, oraz wysuwaną 
tacę, dającą się 
wyjąć i oczyścić, gdyby została bardzo zapaskudzona.
Na autostradzie ruch był stosunkowo mały, a Martin utrzymywał tak dobre tempo, 
że 
wczesnym popołudniem byli już na zachód od granicy. Zatrzymali się na krótki 
posiłek, a potem 
jeszcze jeden, na parkingu w pobliżu strumienia. Tu Martin umył tacę ze spodu 
skrzyni, po czym 
znowu ruszyli w drogę.
Nie zmierzali do Loch Garten ani nigdzie w te okolice. Towarzystwo Ochrony 
Ptaków 
skontaktowało Nicole z jednym ze strażników, który powiedział, że zna idealne 
miejsce dla 
rybołowa i umówił się z nimi na spotkanie. Obiecał Nicoli, że będzie czekał na 
odludnym 
kawałku drogi na Dartmoor, a także poprosił, by rankiem nie karmiła rybołowa ani 
nikomu nie 
mówiła o ich wyprawie. Na Nicoli sprawiało to wrażenie sceny z powieści 
szpiegowskiej, ale 
zgodziła się przybyć na wyznaczony punkt tuż o świcie.
I tak jechali całe popołudnie, aż w końcu, gdy zachodzące słońce oświetliło 
chmury 
wieńczące szczyty gór, znaleźli się nad brzegiem Loch Lomond. Dalej kierowali 
się na północ, 
mijając brzozowe zagajniki, spowite delikatną zieloną mgiełką, ciemne góry, na 
których wstęgą 
wiły się srebrne pręgi spadających kaskadą strumieni. Potem, gdy już zaczął 
zapadać zmierzch, 
wjechali w zakręt, za którym dał się widzieć hotel, otoczony sosnowym laskiem. 
Wysypana 
żużlem kręta ścieżka, wijąca się między drzewami, doprowadziła ich do samych 
drzwi, 
a w gęstniejącym mroku okna jaśniały zapraszająco kwadratami światła. Martin bez 
wahania 
zjechał z drogi, choć od celu dzieliło ich jeszcze ponad trzydzieści kilometrów.
– Jak uważasz? – zapytał.
Nicola, która drzemała obok niego w fotelu pasażera, ocknęła się gwałtownie. 
Długa podróż 
dała się jej we znaki. Pragnęła wykąpać się, coś zjeść i pójść spać – w tej 
kolejności, i nie 
przykładała większej wagi do tego, gdzie będzie mogła zaspokoić swe pragnienia.
– Jeśli w hallu wisi głowa jelenia, zostajemy – odparła. Głowa jelenia widniała 
na szczycie 
schodów, prowadzących w górę od recepcji. Co więcej, w kominku w hallu buzował 
ogień. By 
uczcić przyjazd do Szkocji, zjedli narodową potrawę tej krainy, składającą się z 
podróbek 
baranich z rzepą, po czym, przy kieliszku, Martin napomknął, że mogliby 
zatrzymać się tu na 
parę dni na ryby. Nicola, która zauważyła sprzęt wędkarski, gdy tylko wsiadła do 
samochodu, 
pozwoliła mu przez parę minut krążyć koło tego tematu, po czym zmiękła i 
wybawiła go 
z kłopotu. Perspektywa ta zainteresowała ją jeszcze bardziej, gdy Martin 
zaproponował, by 
zrobiła kilka zdjęć.
Przed pójściem spać wyszli jeszcze sprawdzić, jak się miewa rybołów. W skrzyni 
było cicho, 
Martin zastanawiał się tylko, czy kiedykolwiek pozbędą się smrodu. Potem 
cichutko na palcach 
poszli na górę, do oddzielnych pokojów.
Ledwo Martin zamknął za sobą drzwi, usłyszał delikatne pukanie. Na progu stała 
zmieszana 
Nicola.
– Chciałam ci tylko podziękować za to, że zadałeś sobie tyle trudu. Jesteś 
kochany.
Po czym pocałowała go, poczuł na ustach jej słodkie i ciepłe wargi i nim zdołał 
cokolwiek 
powiedzieć, już jej nie było.
Gdy się obudził, dopiero szarzało, a kiedy wyjrzał przez okno, zobaczył świat 
spowity grubą 
warstwą wilgotnej mgły. Jednak gdy zjedli śniadanie i uregulowali rachunki, nad 
chmurami 
pojawiły się skrawki błękitnego nieba, wierzchołki gór zaś zaczęły zrzucać 
otulające je całuny. 
Rybołów, przygnębiony, kulił się na grzędzie, a Martin starannie poprawił koc, 
okrywający 
skrzynię.
– Jeszcze tylko trochę, kolego – powiedział cicho. – Już niedługo będziesz 
wolny.
Gdy odjeżdżali, Nicola była milcząca i przygaszona. Droga wiła się bezustannie w 
kierunku 
północnym, przecinając strumienie, gdzie biała piana wodna kłębiła się między 
gładkimi 
czarnymi skałami, obok usianych głazami pól i niewielkich plantacji sosen. Z 
przodu, na tle 
wschodzącego słońca, mieniła się tafla odległego jeziora, bażant przechadzał się 
majestatycznie 
po pokrytej rosą trawie tuż obok szosy. A jednak Nicola nie chłonęła piękna 
poranka. Już 
ogarniał ją smutek na myśl o rozstaniu z ptakiem, którego zaczęła uważać za 
swego rybołowa 
i z niechęcią myślała o strażniku, który wydrze go z jej rąk. Oczyma duszy 
wyobrażała go sobie 
jako zadufka, o szczeciniastym zaroście, ubranego w kurtkę z kapturem. Gdy po 
raz pierwszy 
ujrzeli go na tle urwistej skały, rzeczywistość okazała się tak krańcowo 
odmienna od jej 
pierwotnych oczekiwań, że aż spłonęła rumieńcem.
Liczył ponad metr osiemdziesiąt wzrostu i był tak szczupły i noszący ślady 
zmagań 
z pogodą, co kij z wiązu, który trzymał w dłoni. Miał na sobie tweedowy 
garnitur, znoszony, lecz 
o znakomitym kroju, a krawat zawiązał w staranny węzeł. U jego stóp siedział 
niemłody już 
seter, który przyglądał się im poważnie, kiedy wysiadali z samochodu i 
podchodzili do jego 
właściciela, by się przywitać.
Gdy się zbliżali, mężczyzna uniósł kapelusz, czym całkowicie podbił Nicole i 
przedstawił się 
po prostu jako MacDonald. Potem spojrzał z niejakim sarkazmem na ich stopy.
– Przejedziemy kawał przez wzgórza, a potem jeszcze ździebko podejdziemy.
Byli na to przygotowani, a w czasie gdy wdziewali na siebie spodnie turystyczne, 
wkładali 
buty i getry, MacDonald załadował skrzynię z rybołowem do zaparkowanego w 
pobliżu land 
rovera. Pomógł wspiąć się Nicoli na fotel pasażera, lecz Martin musiał 
samodzielnie wgramolić 
się na tył. Potem nastąpiła jedna z najbardziej szarpiących nerwy i 
wyczerpujących jazd w całym 
dotychczasowym życiu Nicoli. Land rover przez ponad godzinę szorował z 
szybkością dobrego 
piechura, pnąc się coraz wyżej na wzgórza. Wszelkie próby rozmowy zagłuszał ryk 
silnika. 
Nicola zatem, na ile mogła, rozkoszowała się widokami, mając nadzieję, że jej 
ostatnia godzina 
jeszcze nie wybiła. Raz ujrzała myszołowa i, ku swemu zachwytowi, stadko pardw, 
jeszcze 
w białym, zimowym upierzeniu. Tu i tam pasły się owce, których długie, 
zmierzwione runo 
targał wiatr, lecz w tym zakątku ziemi nie było śladu człowieka.
Nareszcie land rover zadrżał i stanął na brzegu strumienia, a MacDonald zgasił 
silnik. 
Zapadła cisza tak głęboka, że Nicola słyszała własny oddech.
– Podejdziemy teraz kawałek, tylko za następne wzgórze – odezwał się strażnik.
Nicola czym prędzej wyskoczyła z land rovera i spojrzała na strome zbocze, 
zastanawiając 
się, jak sobie dadzą radę przenieść skrzynię.
Jakby odgadując jej myśli, MacDonald uspokoił obawy. – Od tej pory nie będziemy 
zawracać sobie głowy skrzynią. Wrzucę naszego przyjaciela do torby.
Z tymi słowy wspiął się na tył land rovera i po paru minutach wyłonił się z 
rybołowem 
w starannie zapiętej płóciennej torbie.
Bez słowa ruszył przez strumień i dalej wzgórzem, w jednej ręce dzierżąc kij, w 
drugiej 
torbę. Seter posłusznie biegł mu u nogi. MacDonald kroczył powoli i rozważnie, 
ale Nicola po 
przejściu jakichś stu metrów poczuła, że płuca za moment jej pękną, a w lewym 
boku chwycił ją 
ostry, kłujący ból. Obejrzawszy się za siebie, stwierdziła, że Martin nie jest w 
dużo lepszej 
formie, ale maszerował dzielnie, a niebawem teren zaczął się wyrównywać.
– Przypuszczałem, że w Dartmoor będzie ciężko – wykrztusił Martin – ale nie 
sądziłem, że 
aż tak.
– Ano, na południu macie łagodniejsze pagórki – mruknął MacDonald 
przepraszająco. – Ale 
to już niedaleko.
Brnęli dalej, okrążając czarne od torfu stawki, aż nagle weszli na niskie 
siodełko pomiędzy 
wzgórzami. Przed nimi rozpościerał się widok, od którego zaparło im dech w 
piersiach.
U ich stóp teren stromo opadał, zielone zbocze góry osuwało się do jeziora, 
osadzonego 
niczym klejnot w zagłębieniu między wzgórzami. Małe fale uderzały o skalisty 
brzeg, a odległy 
kraniec okalały trzciny. W środku jeziora leżała wysepka, na której rosła kępa 
sosen.
– Mały strzępek starożytnego lasu Kaledonii – powiedział cicho MacDonald. – Nie 
uważacie, że to wspaniałe miejsce dla naszego przyjaciela na lato?
Odwrócił się do Nicoli.
– Pewnie chciałaby pani zobaczyć, jak odlatuje na swobodę? Nicola kiwnęła 
twierdząco 
głową, zdejmując z szyi aparat.
MacDonald skinął ze zrozumieniem, postawił torbę na ziemi i rozsunął zamek. Ptak 
wystawił 
głowę, ale nie próbował wyfrunąć. Kulił się tylko, żółtymi oczyma spoglądając na 
okolicę.
A potem, nagle, podniósł się z wielką siłą, wydostał z torby i niezgrabnie 
klapnął na ziemię. 
Po chwili zaś wzniósł się w powietrze i gwałtownymi uderzeniami skrzydeł wzbił 
wysoko 
w niebo. Zrobił jedno okrążenie, potem drugie, a gdy Nicola klikała kamerą, 
rozpostarł skrzydła 
i poszybował ku jezioru. Przez chwilę bujał w powietrzu, po czym usiadł na 
wierzchołku jednego 
z drzew na wyspie.
Nicola patrzyła, póki ptak, jezioro i wyspa nie stały się jedynie rozmazanymi 
plamami, a gdy 
się odwróciła, po guli w gardle poznała, że oczy łzawią jej nie tylko od wiatru.
ROZDZIAŁ 11
Wrócili na drogę i żegnali się z MacDonaldem, gdy strażnik zauważył w 
samochodzie wędki. 
– Widzę, że wybieracie się na ryby – zagadnął. Martin skinął potakująco.
– Myśleliśmy, że pojedziemy do Spey, obejrzymy miejsce, w którym rybołów 
początkowo 
miał gniazdo i może spędzimy dzień nad rzeką.
MacDonald zastanawiał się przez chwilę. – Mój kuzyn ma kawałek ziemi nad 
jeziorem. Na 
pewno z przyjemnością ugości was przez jeden dzień. – Wyciągnął mały notatnik. – 
Zapiszę 
wam jego numer telefonu i sam do niego zadzwonię, żeby go uprzedzić.
Martin usiłował wybąkać jakieś podziękowania, ale MacDonald machnął tylko ręką.
– Och, Dougal uwielbia ptaki. Będzie szczęśliwy, że może pomóc takim jak wy, 
którzy 
zadaliście sobie tyle trudu. Życzę szczęścia i udanych połowów.
Pojechali na północny wschód, wzdłuż brzegów jeziora Tay i rzeki o tej samej 
nazwie. 
Słońce świeciło na czystym błękitnym niebie, szczyty gór pokryte były szronem, a 
wody jeziora 
mieniły się w wiosennych promieniach, tak że Nicola raz po raz chciała się 
zatrzymywać i robić 
zdjęcia. Gdy zbliżali się do celu podróży, dzień miał się już ku końcowi, toteż 
Martin zaczął 
szukać miejsca, gdzie mogliby spędzić noc, wiedział bowiem, że w Szkocji 
wieczorny posiłek 
podaje się wcześnie i jeśli szybko nie znajdą noclegu, pójdą spać bez kolacji.
Doznał sporej ulgi, ujrzawszy znak informujący o hotelu, który znajdował się 
zaledwie parę 
kilometrów dalej. Gdy podjechali, nie wyglądał ani w połowie tak zachęcająco jak 
zajazd, 
w którym nocowali zeszłej nocy, lecz gdy weszli do środka, spotkała ich bardzo 
miła 
niespodzianka.
Przypadkiem natrafili na pensjonat, który miał stałych gości, przyjeżdżających 
co roku o tej 
samej porze na ryby. Szczęściem dwa pokoje były wolne, toteż niebawem Martin i 
Nicola 
poczuli się, jakby uczestniczyli w prywatnym przyjęciu.
Znowu mieli przylegające do siebie pokoje, skryte na najwyższym piętrze. W 
jednej ścianie 
pokoju Martina znajdowały się drzwi i sądząc, że to szafa, próbował je otworzyć. 
Okazały się 
zamknięte. Gdy się tylko odwrócił, odemknęły się i wychyliła się z nich głowa 
Nicoli.
Przez chwilę stali, patrząc na siebie, lecz żadne nie chciało się odezwać. Za 
moment znalazła 
się w jego ramionach, tuląc się do niego całym ciałem, jej wargi zaś 
odwzajemniały jego 
pocałunki z takim żarem, że w głowie mu się zakręciło, a serce zaczęło walić. 
Drżąc, usiłował 
pociągnąć ją w stronę łóżka, ale odepchnęła go i zakryła usta dłonią.
– Jeszcze nie – wyszeptała. – Jestem bardziej uległa, gdy się na jem. Zobaczymy 
się w barze.
Zniknęła, i po chwili Martin usłyszał trzask zasuwanego rygla.
W barze Martin ściskał szklaneczkę ze sporą porcją whisky, gdy pojawiła się 
Nicola. Na jej 
widok podniósł się, a szczęka opadła mu z podziwu i zaskoczenia. Znowu zmieniła 
się nie do 
poznania. Ubrana była w prostą suknię pod szyję z lazurowozielonego jedwabiu, 
przyozdobioną 
jedynie naszyjnikiem z ciężkiego złota. Wyglądała zachwycająco, co też Martin 
jej zaraz 
powiedział. Uśmiechnęła się figlarnie.
– Chyba trochę za bardzo się wystroiłam, ale dość już miałam tych sportowych 
ciuchów. 
Przyniesiesz mi whisky?
Ponieważ była niedziela, o czym oboje zapomnieli, przygotowano zimny bufet, lecz 
rzut oka 
na uginający się kredens upewnił ich, że nie wyjdą stąd głodni. Mieli kilka zup 
do wyboru, 
pasztet z dziczyzny albo melon, następnie wołowinę, łososia, kurczaka, zimną 
szynkę, ozór 
wołowy, kilka rodzajów ciast, owoce, biszkopt, ser, sałatkę z selera. Goście 
nakładali sobie, na co 
tylko mieli ochotę, podczas gdy starannie ubrane pokojówki stały z boku, 
sprzątając talerze, gdy 
tylko zostały opróżnione.
Wygłodniali po długiej podróży, najedli się do syta, po czym usiedli w hotelowym 
hallu, 
popijając ostatni kieliszek przed snem. Niewiele rozmawiali, ciesząc się 
nawzajem swym 
towarzystwem. Ku uldze Martina większość gości także chciała wcześniej udać się 
na spoczynek, 
toteż ich zniknięcie nie powinno wywołać komentarzy.
Później stał w zaciemnionej sypialni, spoglądając na tę część parku, gdzie 
księżycowa 
poświata migotała na wodach małego jeziorka. Sowa huknęła gdzieś z pobliskiej 
kępy sosen. 
Wreszcie usłyszał ciche skrzypnięcie drzwi.
Budził się kilkakrotnie w ciągu nocy, by poczuć jej bliskość i wciąż na nowo 
podniecał go jej 
dotyk, zapach, miękkie krągłości tuż przy jego ciele. Czuł się jak chłopiec, 
rozpalony, 
niedoświadczony, niezdarny, a gdy próbował ją przepraszać, śmiała się gardłowym 
śmiechem. – 
Czy ja się skarżę? – szeptała i przyciągała go do siebie.
Na śniadanie jedli owsiankę z cukrem i śmietanką, świeżo upieczonego pstrąga 
kalifornijskiego oraz jajka na bekonie. Potem wyruszyli zwiedzać okolicę. 
Najpierw pojechali do 
ośrodka Towarzystwa Ochrony Ptaków w Loch Garten, gdzie pod 
dwudziestoczterogodzinną 
strażą stało gniazdo, w którym wylęgły się pierwsze rybołowy.
Gniazdo zbudowano na samym szczycie starej, uschłej sosny, pośrodku leśnej 
polany, którą 
otoczono mocnym płotem chroniącym przed intruzami. W zamian zwiedzający mieli 
dostęp do 
szeregu leśnych budowli, dyskretnie ukrytych między drzewami. Niestety, Martin i 
Nicola 
przybyli o zbyt wczesnej porze roku, by dostrzec tam ożywiony ruch. Przyleciała 
jedna para, lecz 
prócz chaotycznych prób naprawy gniazda, nic się nie działo.
Zabawili około pół godziny, po czym przez resztę tego długiego, złocistego dnia 
wędrowali 
wokół brzegów jeziora, po krętych ścieżkach między sosnami, które rzedły od 
czasu do czasu, by 
odsłonić przed nimi nowy widok: zbocze góry porośnięte paprociami, zatokę pełną 
trzcin, 
granitową odkrywkę na tle lazurowego nieba. Ich nozdrza wypełniała woń sosen, 
połączona 
z aromatem mirtowym i ostrym, słodko-kwaśnym zapachem wody.
Kolacja w hotelu była jeszcze lepsza niż poprzedniego dnia. Potem Martin 
zatelefonował pod 
numer, który dał mu MacDonald; najwyraźniej opowieść kuzyna zrobiła na owym 
Dougalu duże 
wrażenie, ponieważ nie tylko zaprosił Martina, by spędził dzień, łowiąc na jego 
wodach, ale 
obiecał też posłać swego dozorcę, by zaprowadził go na miejsce i przyrzekł 
pokazać, gdzie złapie 
najlepsze łososie. Martin, nadzwyczaj podniecony, przekazał te wieści Nicoli.
Byli gotowi i już czekali, gdy wczesnym rankiem na hotelowy parking zajechał 
rangę rover. 
Martin spodziewał się, że dozorca będzie posiwiałym, milczącym góralem, 
tymczasem człowiek 
siedzący za kierownicą okazał się dwudziestoparoletnim szczupłym, jasnowłosym 
Anglikiem.
– Mam na imię Michael – oznajmił, pomagając wynosić Martinowi sprzęt wędkarski 
z samochodu. – Szef strasznie przeprasza, ale nie będzie mógł państwu 
towarzyszyć. Bez 
wątpienia jak najprędzej chcielibyście zacząć łowić – dodał, wciskając sprzęgło. 
– Jest trochę za 
jasno, lecz wody z roztopionego śniegu nadal spływają ze wzgórz i w rozlewiskach 
znajdzie się 
trochę ryb.
Zjechali na parking koło mostu. W dole rzeka mieniła się w słońcu, jej skaliste 
brzegi 
porastały drzewa. Michael oparł się o poręcz mostu.
– Pierwsze rozlewisko jest tam. Chodźcie, pokażę wam.
Obaj mężczyźni ruszyli wzdłuż strumienia. Nicola, której na razie wystarczało 
wygrzewanie 
się w porannym słońcu, siedziała na moście i patrzyła, jak odchodzą. Coś w ich 
zachowaniu, 
może całkowite zapatrzenie się w siebie i w rzekę, przywodziło na myśl dwóch 
chłopaczków, 
którzy idą się bawić. Przez chwilę poczuła przypływ macierzyńskich uczuć do 
obydwu.
Została sam na sam z dźwiękami poranka, słabym westchnieniem wiatru w sosnach, 
śpiewnym mamrotaniem wody, falami toczącymi się po kamieniach. Zaczęła się 
zastanawiać, jak 
głębokie jest jej uczucie do Martina. Nie była to miłość, która zapiera dech w 
piersiach 
i rozdziera serce, kiedy nie można przełknąć ani kęsa i cały czas waruje się 
przy telefonie. Raczej 
niosła ze sobą spokojne poczucie ciepła, bezpieczeństwa i wygody, miłego 
towarzystwa, które 
wprawia w dobry humor. Czy to wystarczy? Nie była pewna, ale dobre i tyle na 
początek.
Usłyszała chrzęst kamieni i podniósłszy głowę, ujrzała obu mężczyzn wracających 
brzegiem. 
Gdy Martin zobaczył ją, pomachał, uśmiechnął się, uniósł oba kciuki, po czym 
poszedł do rangę 
rovera, by wynieść swój sprzęt wędkarski. Nicola patrzyła z mostu, jak 
tradycyjnie najpierw 
wdziewa na siebie rybackie buty, kamizelkę i kapelusz, po czym składa wędkę i 
przeciąga przez 
przelotki grubą żyłkę.
Michael stał przy nim, przeglądając zawartość wypełnionego po brzegi 
aluminiowego 
pojemnika na muchy. Mruknął z aprobatą, przerzucając egzotyczne produkty z futra 
i piór. 
W końcu wyciągnął małą rurkę, niespełna pięciocentymetrowej długości, o 
srebrzystym korpusie 
i pelerynce lśniącego ogona czarnej wiewiórki.
– Ta – orzekł – a jeśli nic się nie trafi, proszę spróbować o oczko mniejszą.
Martin przymocował srebrzystą łasicę do spławika i przywiązał na końcu 
kotwiczkę. 
Tymczasem Michael wyciągnął z rangę rovera kosz z pokrywką i postawił go pod 
mostem.
– Drugie śniadanie – oznajmił. – Zjedzcie, kiedy będziecie mieli ochotę. 
Powodzenia. – I już 
go nie było.
– No dobrze – powiedział Martin. – Bierzmy się do roboty. – Zszedł nad rzekę, 
nie 
odwracając się, spodziewał się bowiem, że Nicola pójdzie za nim. W skrytości 
ducha pomyślała, 
że dzielny rybak wygląda nieco śmiesznie, coś jak skrzyżowanie samurajskiego 
wojownika 
z człowieczkiem z reklamy Michelina. Wszystko przez tę kamizelkę. Cała była 
upstrzona 
kieszeniami, zamkami błyskawicznymi i różnymi przyrządzikami, których 
przeznaczenia mogła 
się tylko domyślać. Wzięła aparat i podążyła za nim, nie będąc całkiem pewna, 
czego od niej 
oczekuje, a jednak wyczuwając, że jej tego nie wytłumaczy. Wszedł do wody po 
kolana i zaczął 
za rzucać wędkę.
Teraz jednak, gdy wędka niczym żywe stworzenie śmigała mu w rękach, w 
obramowaniu 
łuku mostu wydawał się mniej zabawny. Cały ten obrazek wyglądał całkiem miło, 
toteż Nicola 
trzaskała jedno zdjęcie za drugim. Wchodził do rozlewiska krok za krokiem, żyłka 
wyginała się 
w zgrabny kabłąk, wyrzucając muchę to z biegiem, to w poprzek strumienia, a 
każdy ruch 
mężczyzny był rytmiczny, płynny, niemal hipnotyzujący. Ale po półgodzinie już ją 
to znudziło 
i postanowiła przejść się nad rzeką.
Nagle usłyszała okrzyk Martina, zatrzymała się więc, myśląc, że coś złowił.
– Nie idź z biegiem strumienia! – zawołał. – Mogłabyś spłoszyć ryby.
Nicola posłusznie usiadła, ale poczuła ukłucie niechęci. Po dziesięciu minutach 
Martin 
zwinął żyłkę i wyszedł na brzeg.
– Przepraszam – rzekł – ale jeśli przestraszysz ryby przy brzegu, odpłyną i 
zaalarmują inne. 
I pewnie z pół godziny zejdzie, zanim się uspokoją. Chodź. Spróbujemy szczęścia 
w następnym 
rozlewisku.
Już od dawna nikt nie nakazywał Nicoli wprost, by coś zrobiła, toteż trochę 
podziałało jej to 
na nerwy. Natychmiast zdała sobie sprawę, że zachowuje się dziecinnie i surowo 
napomniała się, 
że to dzień Martina. Wyglądał go, zasłużył nań, a oto ona swym grubiańskim 
zachowaniem 
ładnie odwdzięcza mu się za to, co dla niej zrobił!
Jakieś pięćdziesiąt metrów z prądem rzeka skręcała w prawo, tocząc białą pianę 
między 
wapiennymi skałami, aż napotkała przeszkodę z twardszych głazów. Tu jej nurt 
biegł wolniej, 
a prąd, wirując i kotłując się, wpadał w głębokie rozlewisko. Stanęli na 
łupkowym brzegu, 
opadającym stromo ku głębinie.
Ryba leżała w połowie rozlewiska. Dwie noce wcześniej wraz z przypływem opuściła 
morze 
i wpłynęła w długą odnogę ujścia. Przez tę noc i większość następnego dnia 
szybkimi, 
rytmicznymi ruchami posuwała się pod prąd, aż tuż przed świtem dotarła do tego 
właśnie 
miejsca. Teraz odpoczywała w połowie głębokości rzeki, przylegając do gładkiej 
powierzchni 
skały; wydatkowała akurat tyle energii, by nie dać się unieść prądowi.
Martin stał na płaskiej skale w górze rozlewiska i opuścił muchę do wody. Niżej, 
trzymając 
się z dala od brzegu, Nicola wycelowała weń obiektyw i patrzyła przez wizjer, 
jak zaczyna 
zarzucać wędkę.
Duża ryba była czujna, rozdrażniona, niespokojna. Do jej ogona przyczepiły się 
śpiewki, ssąc 
z niej krew. Próbowała je strząsnąć, ocierając się o skały, ale nadal uporczywie 
przywierały do 
jej łusek. Teraz, gdy przynęta Martina z wolna się do niej przybliżała, migocząc 
i mrugając 
w czystej wodzie wysoko nad nią, znowu poczuła śpiewki i niespiesznie zaczęła 
okrążać 
rozlewisko.
Martin przygotowywał się do ponownego zarzucenia wędki. Tym razem celował nieco 
wyżej 
w górę rzeki, tak by w czasie, gdy przynęta dotrze do ryby, zdążyła zanurzyć się 
głębiej. Teraz 
przynęta płynęła powoli, drażniąc wzrok ryby, srebrzysty korpus wysyłał 
promyczki i strzałki 
światła. W przypływie wściekłości ryba śmignęła w przód i uderzyła w nią, po 
czym przełknęła 
wraz z wielkim tykiem wody i zmiażdżyła o podniebienie.
Rada, że zniszczyła źródło swego rozdrażnienia, usiłowała je wypluć, ale haczyk 
zagłębiał 
się coraz bardziej w jej dolną szczękę. Poczuła nagle silne pociągnięcie z boku, 
gdy nieznana siła 
odwracała jej głowę. Znowu rozdrażniona, potrząsnęła łbem, usiłując się jej 
pozbyć, 
a naprzeciwko, na brzegu, Martin krzyknął głośno, czując, że nagle wędka stawia 
opór.
Łosoś wytrzymał nacisk jeszcze przez parę minut, ale napór wędki przekręcał mu 
głowę. 
Nagle zaniepokojony, z całych sił potężnie uderzył ogonem, co rzuciło go z 
prądem, ku płytkiej 
wodzie na końcu rozlewiska. Tu wyskoczył na powierzchnię, śmigając wysoko w 
czyste, 
opromienione słonecznym światłem powietrze.
Ten nagły wybuch tak przestraszył Nicole, że gdyby nie miała aparatu 
zawieszonego na szyi, 
ani chybi by go upuściła. Stała tylko, a serce waliło jej jak młotem, gdy 
tymczasem powierzchnia 
wody opadła i Martin biegł do niej brzegiem, gorączkowo usiłując odzyskać żyłkę, 
którą ryba 
rozwijała mu z kołowrotka.
Potem łosoś znowu wyłonił się na powierzchnię, potrząsając łbem, by uwolnić się 
od 
haczyka. Martin jednocześnie śmiał się i klął, gdy ryba zanurzyła się głęboko i 
podążyła w górę 
rozlewiska.
W końcu zaczęła odczuwać zmęczenie. Jeszcze raz pospiesznie popłynęła z prądem, 
lecz tym 
razem Martinowi udało się ją zatrzymać i obrócić, w końcu przytrzymując jedną 
ręką 
kołowrotek, zdołał przeciągnąć ją z powrotem w górę rozlewiska, do malej 
zatoczki, gdzie 
zamierzał wyciągnąć zdobycz na brzeg. Tu łosoś zataczał tylko małe kółka w 
wodzie, słabnąc 
coraz bardziej. Nicola doszła do siebie na tyle, że zrobiła jeszcze parę zdjęć 
Martina, który 
wodził lup, aż ryba całkiem straci siły. Potem podeszła bliżej i spojrzała w 
wodę.
Po raz pierwszy wyraźnie zobaczyła łososia, wielką, lśniącą sztabę srebra, która 
wiła się 
i skręcała w lazurowozielonych wodach rozlewiska. Ujrzała, jaki jest wielki, 
podziwiała 
zmysłowy wdzięk jego zgrabnego ciała, lecz wyraz pyska sprawił, że poczuła 
dreszcz i zaparło 
jej dech z przerażenia. Oko, o ciemnej źrenicy i złotej tęczówce, wpatrywało się 
w nią. Pysk miał 
szeroko otwarty, jakby w milczącym okrzyku bólu.
– Puść go! – błagała. – Proszę, puść go.
Przez chwilę Martin przypatrywał się jej z niedowierzaniem. Potem roześmiał się. 
– To 
niemożliwe – odparł. – Nie teraz.
Potem już tylko patrzyła, jak łosoś szamocze się coraz słabiej, zataczając coraz 
mniejsze 
kręgi. Odwróciła wzrok, by nie widzieć, jak Martin łapie rybę za ogon. Nie 
zobaczyła też, jak 
zabija ją uderzeniami w łeb, ale słyszała ciosy. Nagle Nicola zorientowała się, 
że musi dokonać 
wyboru. Może wyrazić swoje uczucia i zepsuć Martinowi chwilę triumfu, albo ukryć 
je, czując 
wyrzuty sumienia.
Powzięła decyzję. Obróciła się i spojrzała na Martina, pochylonego nad rybą.
– Jest piękna! – krzyknęła. – Musisz być zadowolony.
– Niewiarygodnie – odparł Martin. – Jak nic ponad siedem kilo. I prościutko z 
morza. 
Widzisz te śpiewki kolo ogona? Zazwyczaj odpadają już po paru dniach w słodkiej 
wodzie.
Z kieszeni na plecach kamizelki wyjął siatkę i delikatnie umieścił w niej rybę.
– Ciekawe, dlaczego – rzekł cicho – choć rybacy na morzu i przy ujściu rzeki 
wyciągają 
połów siecią, jak worki z węglem, mam wyrzuty sumienia, bo złapałem raptem 
jednego łososia.
Nicola nie odezwała się. Odwrócił się i umył ręce przy brzegu.
– Chyba przydałaby się nam przerwa na drugie śniadanie, nie uważasz? Zobaczmy, 
jakie 
pyszności przygotował dla nas Dougal.
Poszli w kierunku mostu, Martin niósł łososia, Nicola trzymała się trochę z 
tyłu.
Był to posiłek skromny, lecz pożywny. Znaleźli tam pasztet z dziczyzny, 
chrupiące bułeczki 
i masło, ser i owoce oraz ćwiartkę whisky. Nicola nie była głodna, lecz whisky 
rozgrzała ją 
i uspokoiła nerwy, toteż gdy pokroili pasztet, wrócił jej apetyt. Przez chwilę 
jedli w milczeniu, 
przysłuchując się muzyce rzeki.
– Tam, na brzegu, przez jakiś czas czułaś się nieszczęśliwa – ode zwał się 
Martin znienacka.
Było to zarazem stwierdzenie i pytanie. Zaskoczona, nie mogła ukryć prawdziwych 
uczuć. – 
Niestety – rzekła – choć rozsądek mówił mi, że miałeś absolutne prawo złapać tę 
rybę, było mi 
przykro, że niepotrzebnie cierpiała, a ty byłeś sprawcą jej bólu.
Martin długo milczał.
No, to koniec, pomyślała z rozpaczą Nicola. Sama do tego doprowadziłam przez ten 
swój 
niewyparzony język.
– W ogóle nie powinnam tu przyjeżdżać. Lepiej byłoby, gdybyś sam wybrał się na 
ryby. Że 
też musiałam zatruć ci całą przyjemność.
Martin pociągnął łyk whisky.
– Świat jest okrutny, miła pani – powiedział łagodnie. – Możesz albo się z tym 
pogodzić, 
albo schować się w mysią dziurę. Przy odrobinie szczęścia poznasz zaledwie 
ułamek jego 
potworności. Ale taki jest i nic tego nie zmieni.
Czekał, by Nicola zaprzeczyła mu, ale nie odpowiedziała, toteż ciągnął dalej.
– Nie muszę przepraszać za moje zachowanie. I mówiąc zupełnie szczerze, nie 
wiem, czy ta 
ryba cierpiała ból w naszym rozumieniu, czy też była przerażona albo po prostu 
wściekła. Ale 
z całą pewnością nie męczyłbym żadnej żywej istoty dla przyjemności.
Jeśli zapytasz mnie, dlaczego polowanie i łowienie ryb tyle dla mnie znaczy, 
odpowiem ci – 
nie wiem. Wiem, że chcę zadawać możliwie jak najmniej cierpienia, dlatego 
załatwiam się z rybą 
możliwie szybko i humanitarnie. Wiem też, że potrzeba polowania i zabijania jest 
stara jak świat 
i że to ona wypędziła człowieka z ciepłego i wygodnego schronienia w chłód 
paleolitycznego 
świtu, i ja ten instynkt też odczuwam. Bez specjalnej przykrości mogę choćby 
jutro zarzucić 
łowienie ryb, ale czegoś będzie mi w życiu brakowało. Nie chcę poniechać mojego 
dziedzictwa 
ani podważać prawości moich przodków.
Wtem zerwał się na nogi. – Tracę czas. Jest tu jeszcze inne rozlewisko, na 
którym można 
połowić i chciałbym tam spróbować szczęścia, nim przyjedzie po nas Michael. 
Chodź ze mną, 
jeśli chcesz.
I zaraz odszedł, zostawiając Nicole przy moście. Miała poczucie winy, ale też 
wzbierała 
w niej niechęć. Za nic na świecie nie chciała zranić Martina, ale wiedziała, że 
upłynie sporo 
czasu, nim w jej pamięci zatrze się obraz łososia, wpatrujących się w nią oczu i 
szeroko 
rozwartego pyska, gdy walczył o życie w lazurowozielonych wodach rozlewiska.
ROZDZIAŁ 12
Żar i światło słońca zalały dolinę, mech, który przywarł do skały skruszał, a z 
wyschłej ziemi 
jelenie wygryzały resztki roślinności, która zdołała wykiełkować. Po kamieniach 
przemknęła 
jaszczurka, bystry zygzak życia, który natychmiast zniknął pod kępą wrzosu. W 
góry przyszło 
lato, tak jak dziesięć tysięcy razy wcześniej, odkąd stopniał ostatni z wielkich 
lodowców.
Historia krajobrazu wypisana została w kamieniu. Z gałęzi wysoko na sośnie 
Iasgair widział 
ją całą, skalistą nawierzchnię odsłoniętą w wyniku powolnego posuwania się lodu, 
ślady jego 
przejścia wyryte w kamieniu nabrzeża, które uniosły się, gdy wypiętrzyła się 
ziemia, uwolniona 
od ciężaru lodu, depresja na zawsze nasiąknięta wodą. Jedno z takich wgłębień 
tworzyło jezioro, 
któremu się teraz przyglądał.
Sosna, jaką Iasgair wybrał na swoje siedlisko, była najwyższa i najstarsza w 
lasku 
porastającym wysepkę w środku jeziora. To drzewo szczytowy okres wzrostu miało 
już za sobą, 
a choć nadal co roku wypuszczało nowe pędy, kilka większych, uwiędłych gałęzi 
pozbawionych 
było igieł i kory.
Sam zagajnik stanowił maleńki, drobniutki fragment starożytnego lasu 
kaledońskiego, 
niegdyś tak ogromnego, że rozciągał się z zachodu do wybrzeży wschodnich. Od 
czasów, gdy 
wikingowie sprowadzali na te ziemie ogień i strach, aż do lat drugiej wojny 
światowej, kiedy na 
tych terenach ćwiczyli komandosi, człowiek bezlitośnie niszczył las, wyrąbując 
drewno 
i wycinając wielkie pokosy, by wypłoszyć wilki, niedźwiedzie i rabusiów, którzy 
tu znajdowali 
schronienie. Jednakże wysepka na jeziorze była zbyt mała, by ktokolwiek mógł się 
tu osiedlić. 
Nie dosięgał jej ogień, a corocznych przyrostów nie wyskubywały owce, jelenie 
ani zające.
Najedzony Iasgair drzemał na gałęzi, chłonąc ciepło; od czasu do czasu otwierał 
oczy, by 
zaobserwować koncentryczne kręgi na tafli jeziora, które wzbijały podpływające 
pod 
powierzchnię wody pstrągi. Z góry jezioro przypominało gigantyczną soczewkę i w 
istocie 
skupiało się w nim wiele form życia. Kaczka wiodła stadko młodych przez las 
trzcin, starannie 
okrążając miejsce, gdzie para małych perkozów patrolowała teren w pobliżu swego 
gniazda 
unoszącego się wśród szuwarów. W płytkiej wodzie przy brzegu stała czapla, 
nieruchoma jak 
posąg, bez zmrużenia oka wpatrując się w żaby igrające dalej w głębi, pośród 
pływających liści 
lilii.
Pod powierzchnią jeziora roiło się życie dziesięć razy bujniejsze niż na 
okolicznych 
wzgórzach. Prócz pstrągów pływały w nim i inne ryby: szczupaki, okonie, węgorze, 
które żywiły 
się licznymi tu owadami, a także sobą wzajemnie. Jednak najobficiej, zarówno pod 
względem 
ilości jak i wagi, gromadziły się w nim larwy komarów. Teraz właśnie osiągnęły 
szczytowy 
rozrost i już przekształcały się w gryzące przekleństwo Szkocji.
Nawet majestatyczne jelenie nie były od nich bezpieczne. Gdy przychodziły do 
wodopoju na 
brzegu jeziora, komary nadlatywały całymi chmarami; rojąc się na cienkiej, 
wrażliwej skórze, 
pokrywającej odrastające poroże, szukały najbardziej czułego miejsca, do którego 
mogłyby się 
przyssać. Gdy tylko jelenie napiły się do syta, natychmiast odchodziły z 
powrotem na wysokie 
szczyty, gdzie wiatr odpędzał ich prześladowców.
Iasgair też cierpiał z powodu zatrzęsienia gryzących insektów, jednak nie tak 
bardzo, gdyż 
wokół jego wyniosłego siedliska zawsze panował jakiś ruch powietrza. Czasami 
jednak 
nieznośne owady wytrącały go z tępego snu, w jaki zapadał, gdy miał pełny 
żołądek, a wtedy jak 
strzała szybował pod niebo nad wzgórzami. Od czasu do czasu inny rybołów, młody, 
niedojrzały 
jak i on sam, spostrzegał go z daleka i dołączał doń na krótko w locie, ale 
zawsze szanował jego 
prawa terytorialne i nie próbował zbliżać się do jeziora.
Krótkie górskie lato niepostrzeżenie zbliżało się do punktu kulminacyjnego. 
MacDonald 
często przychodził nad jezioro, odbywał długą wyprawę z drogi przez góry, by się 
przekonać, czy 
rybołowowi nic złego się nie dzieje.
Nie za każdym razem widział wielkiego ptaka, ale spostrzegał go dostatecznie 
często, by 
wiedzieć, że osiadł w pobliżu, toteż wysłał do Nicoli karteczkę, w której 
napisał, że rybołów 
rozkwita w swoim nowym domu.
Nicola przyjęła tę wiadomość z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony poczuła 
ulgę, że 
rybołów przeżył. Z drugiej wolała puścić w niepamięć epizod, w trakcie którego 
omal nie wyszła 
na idiotkę.
Wspominała, jak resztę tego fatalnego dnia spędziła, siedząc samotnie nad rzeką. 
Uczciwie 
przyznała sama przed sobą, że sprawiło jej przykrość tyleż cierpienie ryby, co i 
zachowanie się 
Martina. Przez cały dzień traktował ją z chłodną uprzejmością i głuchy był na 
prośbę, która była 
być może nierozsądna, lecz płynęła z serca. Niech będzie i tak. Dobrze, że 
odkryła prawdziwą 
naturę mężczyzny, zanim się zaangażowała.
Siedziała tak i czekała w nadziei, że Martin wróci, by ją przeprosić, ale gdy 
zjawił się 
z powrotem, zachowywał się przyjaźnie, lecz z rezerwą. Romans, który zakwitł na 
tak krótko, 
uwiądł i sczerniał niczym dalia na mrozie. Podróż do domu upłynęła w niemal 
całkowitym 
milczeniu, oboje bowiem spodziewali się, że to drugie wyciągnie rękę do zgody.
Od tej pory rzadko się widywali. Spotkali się kilkakrotnie, a Martin zadzwonił 
do niej parę 
razy, proponując wspólną wycieczkę, lecz zawsze odmawiała, twierdząc, że jest 
już umówiona.
W rzeczywistości, w miarę upływu czasu stawała się coraz mniej towarzyska, 
poświęcając 
całą energię zaniedbanemu ogrodowi. Pracowała, póki całe ciało nie zaczynało jej 
boleć ze 
zmęczenia, a przy okazji opaliła się na ładny brąz, zeszczuplała i była w coraz 
lepszej formie.
Nawet z Paulem i Mary rzadko się kontaktowała. Gdy Mary, z wrodzoną sobie 
bezpośredniością, zapytała Nicole, jak rozwija się jej znajomość z Martinem, ta 
tylko prychnęła.
– Jeśli potrzebna mu wycieraczka, wie, gdzie ją dostać. Nie będzie sobie mną 
wycierał 
butów.
Ale nie chciała nic więcej powiedzieć. Martin był równie powściągliwy.
– Ta kobieta chce mieć pudla, nie mężczyznę – powiedział jedynie.
I na tym sprawa stanęła. Paul i Mary byli zbici z tropu, ale poza konstatacją, 
że Martin 
i Nicola zachowują się jak rozpuszczone dzieciaki, nic nie mogli zrobić.
Z wolna upłynął sierpień. Wrzesień przyniósł ciepłe, bezchmurne dni, podczas 
których 
słońce wysysało z ziemi wilgoć, oddając ją w postaci rosy, kiedy to każdej nocy 
temperatura 
spadała. Białe kapelusze grzybów lśniły na łąkach, a jeżyny połyskiwały pośród 
żywopłotów. 
Daleko na północy, w wysokich górach, nocami chwytały pierwsze przymrozki, 
nadając wielkim 
paprociom barwę rdzawej czerwieni i złocąc liście brzóz.
Noce stawały się dłuższe i chłodniejsze. Na zacienionych północnych zboczach 
biały szron 
zstępował coraz niżej, co dzień utrzymując się dłużej. Czasami z północnego 
zachodu nadciągał 
deszcz, który nad wysokimi szczytami zamarzał w śnieg, a choć zaraz topniał, był 
złowieszczą 
zapowiedzią obfitszych opadów. Jelenie zrzuciły już scypuł z rogów i wydawały 
ryki godowe 
z torfowisk na wzgórzu. Odleciały dzikie gęsi, a noc rozbrzmiewała echem 
natarczywych 
pokrzykiwań kulików, w świetle gwiazd odlatujących na południe.
Iasgair słyszał wołanie, a odpowiedź na ten zew płonęła mu w żyłach. Stał się 
niespokojny 
i czuł wzmożony apetyt, toteż jadł żarłocznie, najwyraźniej w przewidywaniu 
ciężkich czasów. 
Zamiast odpoczywać, codziennie długo zataczał wielkie kręgi nad jeziorem, jakby 
szukając 
wyjścia z granic doliny. Pewnego ranka, opromienionego złocistym blaskiem słońca 
i płonącego 
barwami jesieni, pofrunął na południe.
Tej nocy szalała zadymka z Arktyki, nanosząc na wzgórza piętnaście centymetrów 
śniegu 
i okrywając porośnięte mchem brzegi jeziora warstwą podtopniałej brei. Ale wtedy 
Iasgair był 
już siedemdziesiąt pięć kilometrów na południe, daleko wymijając sztorm, a wiatr 
dodawał 
prędkości jego skrzydłom.
W ciągu następnych kilku tygodni rybołów podążał na południe, pożywiając się po 
drodze. 
Początkowo jego lot był niepewny, powolny, gdy przefruwał od jednego żerowiska 
do 
następnego. Czasami, gdy znalazł obfitość ryb, zatrzymywał się na dłużej. Bywały 
dni, że się 
budził i ni z tego, ni z owego czuł pulsowanie w żyłach, a wtedy, nim zapadał 
zmrok i ptak 
osiadał na nocleg, zdążył pokonać pięćdziesiąt, sześćdziesiąt, a czasami i z 
osiemdziesiąt 
kilometrów.
W jeziorze Bassenthwaite złapał małego szczupaka. Z zatoki Morecambe wyłowił 
młodą 
płastugę i kilka zimnie. Przez trzy dni koczował nad jeziorem w Cheshire, 
polując na płocie 
i okonie. W jeziorze w północnej Walii schwycił pstrąga, a w szerokim łożysku 
rzeki Severn 
porwał klenia sprzed nosa wędkarza, który przykucnął, na pół skryty w odstępie 
między 
wierzbami.
Ciągnął dalej, nad migotliwymi jesiennymi ogniskami, które płonęły krótko na 
wzgórzach 
i łąkach, gdy rdzawy blask paproci zlewał się ze złotem brzóz, a szkarłat klonów 
świecił pośród 
połyskliwego brązu buków. Na polowanie poświęcał niewiele czasu, jedna czy dwie 
ryby 
dziennie zaspokajały jego potrzeby, a przeważnie wystarczało, że przeleciał parę 
razy, by z dziką 
satysfakcją poczuć, jak ofiara szamocze mu się w uścisku szponów. Potem, 
najedzony, muskał 
przez chwilę pióra, po czym zasiadał na wybranej gałęzi, nieruchomy, lecz nie 
śpiący.
Przez cały dzień czujnie śledził otoczenie, zawsze rejestrując najmniejszy ruch 
wokół siebie. 
Mógł to być myszołów unoszony przez prąd powietrzny, dzika kaczka sunąca tuż nad 
wodą, 
bażant, który majestatycznie przechadzał się po rżysku, traktor powoli pełznący 
wiejską drogą. 
Wszystko widział i odnotowywał w pamięci.
Toteż gdy wypalone słońcem dni stawały się coraz krótsze, powoli zmierzał na 
południe, 
przez kanał, nad zielonymi polami i lasami Bretanii, minął Pireneje, przeleciał 
nad Hiszpanią, aż 
wreszcie dotarł do gór graniczących z Morzem Śródziemnym.
Tu, u ujścia wąwozu, zbudowano tamę hydroelektrowni, powstrzymującą rzekę, tak 
że 
doliny za tamą wypełnione były wodą, lśniącą w słońcu lazurową zielenią. Sosny 
schodziły do 
brzegów jeziora, będącego dziełem rąk człowieka, gdzie znalazły siedlisko stada 
dzików i jeleni, 
w zbiorniku wodnym zaś bytowały wielkie ławice karpia, wygrzewające się tuż pod 
powierzchnią. Były niezwykle czujne i ostrożne i na widok najmniejszego cienia 
kryły się 
w głębinie, kręcąc ze wszystkich sił potężnymi ogonami.
Szczęściem dla Iasgaira, wielką przewagę ławic wynagradzała obecność w nich 
mniejszych 
rybek, nie tak czujnych, które szukały bezpieczeństwa w stadzie. Nad jeziorem 
miał prawdziwą 
ucztę, toteż spędził tu parę następnych dni, jakby przygotowując się do 
kolejnego, najbardziej 
żmudnego etapu podróży.
Myśliwy pojawił się na brzegach jeziora o świcie czwartego dnia. Był niski, 
szczupły, liczył 
sobie ledwo szesnaście lat i przeszedł kilkanaście kilometrów od szosy, w 
półmroku z trudem 
odnajdując drogę między drzewami. Już czuł znużenie, a broń ciążyła mu na 
ramieniu.
Nie należała do niego. Zabrał ją bez wiedzy właściciela, pod jego nieobecność z 
willi, 
w której pracował jako ogrodnik. Jeszcze z niej nie wystrzelił, a że nie widział 
żadnej zwierzyny 
od czasu, gdy zszedł z szosy, zaczynał podejrzewać, że żaden łup mu się nie 
trafi. Denerwował 
się, co było zrozumiałe, gdyż nie miał licencji myśliwego, a choć istniało małe 
prawdopodobieństwo, że ktoś go nakryje, odgłos strzału mógł sprowadzić 
strażników, toteż nie 
zwracał uwagi na ptactwo wodne, ochoczo śmigające po powierzchni, miał bowiem 
nadzieję, że 
jakiś zabłąkany jeleń przyjdzie tu do wodopoju.
Godziny mijały i powoli słońce wzniosło się wyżej na niebie. Nadal czekał, choć 
zaczynały 
mu dokuczać głód i pragnienie, a przy tym czuł się coraz bardziej zniechęcony.
Słońce stało teraz w zenicie, a jego blask, odbijający się od wody, raził go w 
oczy. Przyczaił 
się na lekko nachylonym zboczu, gdzie goła skała opadała stromo do głębokiej 
wody, a łydki 
zaczęły go już boleć od napiętych mięśni. Nagle, bez najmniejszej zapowiedzi, 
wielki ptak 
przefrunął nad drzewami i z wolna sunął ku niemu przez szerokość jeziora. Przez 
chwilę widział 
tylko jego, po czym, równie niespodziewanie, skrzydlaty gość zniknął. Chłopakowi 
serce waliło 
jak młotem, a nogi drżały od niespodziewanego wstrząsu i strachu. Ledwo doszedł 
do siebie, gdy 
ptak ponownie się pojawił, tym razem sunąc z wolna obok niego. Niemal bezwiednie 
uniósł broń 
i wypalił.
W ciszy wybuch zabrzmiał ogłuszająco. Szarpnięcie broni odrzuciło chłopaka do 
tyłu, toteż 
cofnął stopę, by odzyskać równowagę i stąpnął wprost na mały patyczek, leżący na 
litej skale. 
Momentalnie upadł na plecy i zaczął się zsuwać w głębinę. Strzelba wyleciała mu 
z dłoni, 
zaklekotała o skałę i cicho zniknęła w jeziorze.
Grad ołowiu gwizdnął nad głową Iasgaira, podmuch cisnął go na bok w powietrze. 
Poczuł 
nagły, ostry, kłujący ból w krzyżu, a jedno z piór w ogonie odfrunęło, wyrwane 
przez zabłąkaną 
kulkę śrutu. Szczęściem nie doznał żadnych innych obrażeń i gdy tylko odzyskał 
równowagę, 
poszybował wysoko w niebo i odleciał, byle jak najdalej od jeziora. W głębi 
sosnowego lasu 
usiadł dla odpoczynku na najwyższej gałęzi drzewa i zaczął muskać nastroszone 
pióra. Jaskrawa 
kropla krwi połyskiwała czerwienią w miejscu, gdzie śrut wbił się tuż pod skórę.
Hen, daleko od niego, chłopak wygramolił się z zimnych wód jeziora. Chlipiał 
przerażony 
niespodziewaną kąpielą. Po chwili uspokoił się i podpełznął na brzeg, by zajrzeć 
w czystą wodę. 
Ku swej nieopisanej uldze dostrzegł broń, która spoczywała na występie jakieś 
półtora metra pod 
wodą. Godzinę później był już na szosie, trzęsąc się z zimna, a w jeszcze 
większe drżenie 
wprawiała go perspektywa jazdy do wioski w wieczornym chłodzie. Zdołał jednak 
odzyskać 
broń, a choć łoże było zarysowane, nie doznała chyba innego uszczerbku. Może uda 
mu się ją 
odczyścić i odłożyć z powrotem do szafki, nim właściciel odkryje jej brak.
Cały dzień Iasgair przesiedział na drzewie, trapiąc się z powodu śrutu, który 
utkwił mu 
w grzbiecie. Za każdym razem gdy utworzył się strup, ptak zrywał go, na nowo 
wywołując 
krwawienie, tak że pióra na krzyżu zbiły mu się w skorupę od skrzepniętej 
posoki. Pod wieczór 
uwierająca go kulka śrutu wypadła, a o świcie rana zasklepiła się tak, że zdążył 
o niej zapomnieć. 
Gdy wzeszło słońce, ruszył przez morze na południe, gdzie wabiło go odległe 
wybrzeże Afryki.
Przeleciał przez żyzne morskie brzegi i Sahel, tę krainę skarłowaciałych drzew, 
kaktusów 
i kolców, rozciągającą się pomiędzy gruntami ornymi i prawdziwą pustynią. Potem 
znalazł się 
nad olbrzymimi połaciami Sahary, niekończącym się bezmiarem czerwonych skał, 
złotego 
piasku, ruchomych wydm i monotonnych, usianych skałami równin, rozpościerającym 
się na 
szerokość dwóch tysięcy kilometrów. Przeleciał tę odległość bez przestanku, a na 
trzeci dzień 
dotarł do błotnistych wód rzeki Senegal. Tu odpoczął i najadł się, lecz nadal 
ciągnęło go na 
południe, toteż po paru dniach ruszył dalej, aż dotarł do szeroko rozlewających 
się wód Gambii.
Tu brzeg rzeki porastał las mangrowy, wierzchołki drzew górowały trzydzieści 
metrów nad 
rzeką, ich powykręcane korzenie zachodziły na siebie na podobieństwo więziennej 
kraty, 
oplatając błotniste brzegi, odsłaniające się podczas odpływu. Kwitły tam 
poinsecje i tulipanowce, 
a plątanina pnącej winorośli i klematisu drapowała się niczym koronka pomiędzy 
gałęźmi. Wśród 
drzew tętniło ptasie życie, gnieździły się tu stada różnych gatunków czapli, 
kormoranów, 
niezgrabnych europejskich bocianów, dziwacznych nosorogów i maleńkich mew. Od 
czasu do 
czasu rzekę patrolował majestatyczny sęp, sunąc nad głowami odpoczywającego 
ptactwa 
wodnego. Podczas odpływu w mule wylegiwały się krokodyle, a stada hipopotamów 
tarzały się 
w błotnistym nurcie.
Były tam też ptaki bardziej znane Iasgairowi, wędrowne jak i on: kukułki, 
jaskółki i maleńkie 
pokrzewki. Znalazł też tu wielu przedstawicieli swego gatunku, nie tylko ze 
Szkocji, lecz także 
z Norwegii, Szwecji i Rosji.
W nadchodzącym przypływie ławice śledzi i kiełbi próbowały płynąć przeciw 
prądowi. Choć 
była to pora suszy, świeża woda nadal napływała silnym strumieniem, a tarzające 
się hipopotamy 
wypłaszały na powierzchnię obfitość ryb.
Ptaki dokonywały wśród nich bezustannych spustoszeń. Kormorany i kaczki 
nurkujące 
polowały na nie pod wodą. Czaple i bociany łowiły je na brzegach, chwytając te, 
które odważyły 
się wpłynąć na płytkie wody, a rybołowy spadały na nie z nieba. Jednak ryb było 
takie mnóstwo, 
że ptaki nie zdołały ich przetrzebić, a sam Iasgair rzadko łapał je dłużej niż 
dwadzieścia, 
trzydzieści minut dziennie. Potem powracał na któreś z uschniętych drzew, nagich 
na tle zieleni 
mangrowców, by spożyć zdobycz i wygładzić pióra, po czym sadowił się wygodnie i 
wpatrywał 
w rozciągający się przed nim krajobraz.
Każdy rybołów miał swoje ulubione siedlisko, na które nieodmiennie powracał, 
toteż spory 
dotyczące ich własności rzadko się zdarzały. Iasgair szybko znalazł sobie gałąź, 
odpowiadającą 
jego potrzebom. Pewnego ranka, parę dni po przylocie nad rzekę, gdy wracał z 
polowania 
z kiełbiem trzepoczącym mu się w szponach, dostrzegł na swoim drzewie obcego 
ptaka. Przez 
chwilę Iasgair krążył niepewnie, z gniewu nastroszywszy czub, lecz wkrótce 
zorientował się, że 
miejsca starczy dla nich obu.
Sfrunął i usadawiając się na gałęzi, zaczął odrywać strzępki mięsa z drżącej 
jeszcze ryby. 
Obcy ptak nie zwracał nań uwagi. Była to samica, która opadła ciężko na gałąź, 
mając oczy 
zamknięte ze zmęczenia i złożone z wyczerpania skrzydła. Pozostała tak przez 
cały czas, gdy 
wzeszło słońce, nastąpił odpływ, a z odsłoniętych błotnistych brzegów uniósł się 
żar.
Wabiła się Saaksi i przeżywała dopiero swoje trzecie lato. Przyleciała na 
południe z krainy 
lasów i jezior, gdzie wędrowni pasterze ciągle jeszcze opiekują się stadami 
reniferów, 
a niedźwiedź brunatny i wilk nadal buszują w tundrze. Podróż miała długą i 
męczącą z powodu 
niesprzyjającej pogody: śnieżyc nad Alpami, przeciwnych wiatrów przy 
przekraczaniu Morza 
Śródziemnego, burz piaskowych i powietrznych wirów nad pustynią. Szczęśliwie 
była młoda 
i pełna sił, toteż wieczorem, gdy znowu rozpoczynał się odpływ, ocknęła się i 
rozejrzała czujnie, 
gotowa ruszyć na Iowy, gdyż złapać rybę mogła tylko przed zapadnięciem zmroku. 
Kiedy się 
najadła, usnęła znowu, a o świcie najwyraźniej postanowiła zamieszkać na drzewie 
na stałe.
Iasgair najpierw uznał obecność Saaksi, a potem cieszył się z jej towarzystwa na 
drzewie. 
W następnych miesiącach zawiązała się między nimi silna więź. I tak mijały dni, 
podczas których 
słoneczny żar do tego stopnia nagrzewał błotniste brzegi rzeki, że apatyczne 
ptaki nie mogły 
złapać tchu. Chwile wytchnienia przynosiły aksamitne noce, przesycone zapachem 
korzeni 
i zgnilizny.
Zmieniała się pora roku. Choć dobrze się żyło nad rzeką, północ wzywała, 
nieodparty zew 
krwi z każdym dniem przybierał na sile. Pewnego ranka, zamiast pofrunąć nad 
rzekę 
w poszukiwaniu pożywienia, Iasgair poszybował nad lasem ku suchym terenom 
pustynnym. 
Saaksi bez wahania ruszyła za nim.
Silny wiatr zepchnął ich na północ, nad Saharę, lecz drugiej nocy, gdy zbliżali 
się do 
wybrzeża, południowy wiatr zamarł i uspokoił się, po czym przybrał na sile i 
zmienił kierunek na 
zachodni. Strzępiaste chmury goniły księżyc po niebie, nad morzem zamigotała 
błyskawica 
i niski huk odległego grzmotu odbił się echem ponad falami. Do świtu było 
jeszcze daleko, a dwa 
ptaki nie miały wyboru – musiały lecieć dalej, choć nadciągające chmury w końcu 
całkowicie 
przesłoniły słabe światło księżyca.
Teraz lecieli na ślepo i niebawem Iasgair stracił Saaksi z oczu. Miotany silnymi 
prądami 
burzowymi zmagał się z porywami wichru, lecz był już zmęczony po długim locie. 
Kiedy 
zaświtał poranek, sunął zaledwie piętnaście metrów nad falami, a z każdym 
uderzeniem skrzydeł 
opuszczały go siły. Już, już miał wpaść głową naprzód w morską toń, gdy wyłonił 
się przed nim 
olbrzymi tankowiec, toczący własną walkę z żywiołem na drodze do Cieśniny 
Gibraltarskiej. 
Iasgair śmignął w dół na jego rozkołysany pokład, po czym z szeroko 
rozpostartymi skrzydłami 
i otwartym dziobem schronił się po zawietrznej stronie luku. Oficer trzymający 
wachtę zauważył 
jego przylot, lecz nie zwrócił nań uwagi. Dziwne ptaki często odbywały 
przejażdżkę jego 
statkiem. Albo dochodziły do siebie i odlatywały, albo też morze zmywało je z 
pokładu. Na 
pewno nie zejdzie z mostka przy tej pogodzie, by doglądać jakiegoś ptaka.
Także i Saaksi jakimś sposobem udało się wydostać z burzy i przedrzeć przez 
obłoki ku 
czystemu niebu i świetlistemu księżycowi. Pod nią dywan chmur, rozpieklony jak 
morze, burzył 
się i kipiał. Błyskawice nadal migotały, lecz gwiazdy nad nią świeciły białym 
blaskiem. Potem, 
cudem, chmury rozeszły się, a gdy tylko wstał świt, ujrzała, że znowu leci nad 
stałym lądem, 
a pod nią pluszcza spokojnie wody dużego jeziora. Z radością sfrunęła na gałęzie 
wysokiej sosny 
i natychmiast zapadła w mocny sen.
Daleko na południu Iasgair również spał, a tymczasem morze uspokoiło się, wiatr 
ustał 
i tankowiec nadal równomiernie zdążał ku wąskiej Cieśninie Gibraltarskiej. Burza 
zepchnęła 
ptaka wiele kilometrów na wschód, choć on sam nie zdawał sobie z tego sprawy. 
Teraz 
tankowiec bezwiednie naprowadzał go na właściwy kurs.
Przespał prawie do południa, po czym obudził się, wstrząśnięty nagłym 
paroksyzmem 
strachu. Nie rozglądając się po otoczeniu, wzleciał z pokładu, by oddalić się od 
niebezpiecznej 
strefy. Wysoko na niebie raz okrążył statek, po czym poszybował nad morzem, 
mając słońce 
z tyłu, a przed oczami niewyraźną plamą majaczyło mu wybrzeże Hiszpanii.
Pod wieczór dotarł w góry i rozpoznał drzewo, na które niegdyś się schował, gdy 
umknął 
śmierci, tracąc jedynie pióro z ogona. Wiosenne wędrówki ptaków trwały już od 
jakiegoś czasu, 
toteż na jeziorze pełno było skrzydlatych podróżników, odpoczywających w trakcie 
lotu na 
północ. W koronach drzew przycupnęło kilka rybołowów. Gdy się do nich zbliżył, 
jedna 
z siedzących na gałęziach samic rozpostarła skrzydła i wydała powitalny okrzyk, 
a Iasgair sfrunął 
i dołączył do niej.
ROZDZIAŁ 13
Tego roku wiosna przyszła do południowej Anglii wcześnie, przynosząc ze sobą 
ulewne 
deszcze. Rzeki wzbierały już od Bożego Narodzenia, czasami występując z koryta i 
zalewając 
łąki, a szlam, który zostawiały, nawoził trawę, toteż grunt przypominał 
nasiąkniętą wodą gąbkę, 
niezdolną już wchłonąć ani jednej kropelki więcej.
Pewnego marcowego ranka bożkowie pogody zmiłowali się, świt rozdzielił chmury, 
odsłaniając niebo błękitne niczym jajeczka drozda i ziemię oblaną żółtym 
słońcem. Ponieważ 
w ogrodzie było tak mokro, że nie dało się w nim pracować, Nicola zabrała się do 
usuwania 
pajęczyn, które ujawniły wścibskie promyki, oświetliwszy zapomniane kąty. Ale 
niebawem ją to 
znużyło i poszła nad rzekę.
Choć słońce przygrzewało, znad wrzosowiska wiał chłodny wiatr, świeżymi 
podmuchami 
owiewając jej policzki, a gdy maszerowała brzegiem rzeki, gdzieś z oddali 
dobiegł do niej niski 
werbel dzięcioła.
Już z pewnej odległości dostrzegła samotnego wędkarza i z początku pomyślała, że 
to 
Martin. Przez chwilę jej serce biło szybciej, lecz natychmiast poczuła irytację 
na myśl, że jego 
widok wzbudza w niej jakiekolwiek emocje. Napominała się, że romans dobiegł już 
kresu, toteż 
nie ma co zawracać sobie głowy tym człowiekiem. Potem, gdy podeszła bliżej, 
zorientowała się, 
że to jakiś obcy łowi pstrągi, rzucając sztuczną muchę pod prąd. Mimo woli 
zachwycił ją wdzięk 
i kunszt wędkarskiej sztuki, leniwie wyginająca się żyłka, która następnie 
prostowała się tuż nad 
wodą, tak że przynęta lądowała na powierzchni lekko niczym puch. Wtem tafla 
rzeki 
zmarszczyła się i wędka o kształcie różdżki wygięła się w łuk. Po paru chwilach 
tłusty, złotawy 
pstrąg wsunął się do czekającej w pogotowiu podrywki, a wędkarz szybko go dobił 
i wrzucił do 
staroświeckiego wiklinowego kosza, który trzymał na plecach. Gdy Nicola mijała 
samotnego 
miłośnika połowów, zauważyła, że jest starszym panem o gęstej grzywie siwych 
włosów, lecz 
poza tym nie poświęciła mu większej uwagi.
Szła dalej, aż dotarła do starego, łukowatego mostu, który przerzucono przez 
rzekę. Tu 
usiadła na zwalonym drzewie i obróciła twarz do słońca. Widok wędkarza wzburzył 
ją, 
przywoływał bowiem na pamięć Martina i samotność, która doskwierała jej przez 
ostatnich kilka 
miesięcy. Nie po raz pierwszy zapragnęła, by wycieczka do Szkocji zakończyła się 
inaczej. 
Odczuwała dotkliwy brak towarzystwa, celu w życiu, miłości.
Niespokojnie podniosła się i żwawo pomaszerowała z powrotem brzegiem rzeki. Wtem 
z oddali usłyszała krzyki, przypominające wrzaski kibiców na meczu piłki nożnej 
albo dzieci, 
wypuszczonych ze szkoły. Przed nią stała nad rzeką grupka nastolatków, ubranych 
w kurtki 
i dżinsy, niektórzy mieli naciągnięte kominiarki, by ukryć twarze. Rzucali do 
wody patyki 
i gałęzie, a także brodzili tak głęboko, jak tylko pozwalały im gumowe buty i 
walili 
w powierzchnię wody.
Starając się odgadnąć powód ich dziwnego zachowania, patrzyła na starego 
wędkarza, 
stojącego z pochyloną głową na środku rzeki. Miał wygląd zbitego psa. Wówczas 
przypomniała 
sobie jego podeszły wiek i ruszyła pędem.
Nagle zorientowała się, o co chodzi w tej pantomimie. Słyszała o tak zwanych 
„antych”, 
samozwańczych aktywistach, protestujących przeciw krwawym sportom, lecz nigdy 
nie widziała 
ich w akcji. Choć dochodziły ją wieści o ich działaniach, wymierzonych w 
wędkarzy, 
przypuszczała, że większość energii kierują przeciwko myśliwym polującym na 
lisy. Teraz 
przekonała się, że była w błędzie.
Nie spostrzegła, kto rzucił kamieniem. Ujrzała tylko, że trafił mężczyznę w 
głowę, aż się 
zatoczył i omal nie upadł, gdy przykładał dłoń do skroni, z której ściekała 
krew. Nicola wydała 
ryk gniewu i pobiegła jeszcze szybciej. Grupa już pożałowała swego wybryku, a na 
widok 
pędzącej ku nim kobiety młódź rozpierzchła się w panice. Zadziwiająco szybko nie 
zostało po 
niej śladu, zaś Nicola brnąc po kolana w wodzie, posuwała się ku wędkarzowi, 
który stał 
oszołomiony i półprzytomny.
Ostrożnie odprowadziła go na brzeg, posadziła, po czym poszukała w kieszeni 
papierowej 
chusteczki, którą przyłożyła mu do rany. Mężczyzna był bardzo blady, lecz po 
chwili przestał się 
trząść i ku zdumieniu Nicoli w jego oczach pojawiły się iskierki tajonego 
rozbawienia.
– Nigdy nie sądziłem, że stanę się kozłem ofiarnym – wymamrotał pod nosem. – 
Byłem 
przekonany, że to stworzenie występowało tylko na ziemiach biblijnych.
– Mieszkam niedaleko stąd – powiedziała Nicola. – Jeśli pan pozwoli, pójdziemy 
do mnie, 
opatrzę ranę i zrobię kawę. Albo lepiej dużą szkocką. Oczywiście, jeśli może pan 
chodzić.
Starszy pan skinął głową i chwiejnie podniósł się na nogi.
– Chyba doszedłem już do siebie. Czuję się nie tyle zraniony, ile urażony.
Nicola wzięła wędkę i podbierak, po czym ruszyli brzegiem rzeki. Kilkakrotnie 
musieli 
zatrzymać się na odpoczynek, ale w końcu dobrnęli do domu, gdzie Nicola usadziła 
gościa 
w fotelu, a sama poszła po gorącą wodę, środek odkażający i plaster z 
opatrunkiem. Gdy wróciła, 
nieszczęsny wędkarz zdążył zdjąć już kurtkę i ku zdumieniu Nicoli okazało się, 
że nosi 
koloratkę.
– Och – wyjąkała. – Przepraszam.
– Z jakiego powodu? – zdziwił się nieznajomy. – Ach, moja koloratka, o to 
chodzi? Niech się 
pani nią nie przejmuje. Miałem rano odprawić nabożeństwo, ale gdy zobaczyłem, 
jak piękny 
dzień zesłał nam Pan, uznałem, że zmarnowanie choćby jednej minuty byłoby z 
mojej strony 
grubiaństwem, toteż nie przebierając się, ruszyłem nad rzekę. Pozwoli pani, że 
się przedstawię. 
Adam Roscoe z Dorset, zastępuję miejscowego pastora, który wyjechał coś sobie 
podreperować.
Nicola przedstawiła się, przemywając jednocześnie ranę. Krwawienie ustało, ale 
skroń 
pastora zaczęła obrzmiewać i wyglądało na to, że będzie miał paskudnego siniaka.
– Chyba nie trzeba zakładać szwów – rzekła – ale nie bardzo się na tym znam. 
Może 
podjedziemy na pogotowie?
– Uchowaj Boże, dziecko, ale niemniej bardzo dziękuję. – W jego oczach znowu 
pojawił się 
ten figlarny błysk. – Będę musiał obejść się bez tej szkockiej, którą mi 
obiecałaś.
– I na to przyjdzie kolej – rzekła Nicola, przykładając opatrunek i ścierając z 
twarzy pastora 
resztki krwi. Potem nalała sporą porcję trunku swemu pacjentowi, a drugą sobie. 
Gdy usiedli 
wygodnie, spojrzała nań znad szklanki.
– Powinniśmy zawiadomić policję – zauważyła.
– Racja, powinniśmy – odparł Adam Roscoe. – Ale co to da? Przez najbliższe 
dwadzieścia 
cztery godziny te łotry będą wzajemnie zrzucać na siebie winę i zastanawiać się, 
czy spotka ich 
kara, a być może do tej pory zostaną dostatecznie ukarani. Aż dziw, jak często 
ludzie 
wykorzystują wzniosłe zasady moralne dla uzasadnienia aktów przemocy.
– Czy rzeczywiście oni wyznają wzniosłe zasady moralne? – zastanawiała się 
Nicola. – 
A może to po prostu grupka znudzonych nastolatków, szukających guza?
– O, z pewnością ma pani rację, ale jestem równie pewien, że wielu ludzi 
przeżywa udrękę 
na myśl o zadawaniu niepotrzebnego cierpienia innym formom życia. Kłopot w tym, 
że jakoś nie 
chcą pamiętać nauki, płynącej z Kazania na Górze: „Czemu to widzisz drzazgę w 
oku twego 
brata, a belki we własnym oku nie dostrzegasz?”.
Zawsze bawią mnie młodzi ludzie, którzy protestują w jakiejkolwiek sprawie 
ubrani 
w bawełniane podkoszulki i dżinsy. A wszak używanie pestycydów, herbicydów i 
niszczenie 
środowiska naturalnego przy produkcji bawełny ma dla przyrody dotkliwsze skutki 
niż wojna na 
pełną skalę. Gdy wchodziliśmy, zauważyłem pani ogród. Dobry ogrodnik niszczy 
mnóstwo 
Bożych stworzeń przy okopywaniu motyką, a to wszystko dlatego, że lubi świeże 
owoce 
i warzywa. Ale gdybym miał protestować przeciw młodym pannom w dżinsach albo 
ogrodnikom, spryskującym drzewka owocowe, również sprzeniewierzyłbym się naukom 
naszego 
Pana.
Opróżnił szklaneczkę i pochylił się, by podnieść wiklinowy kosz, który stał na 
podłodze 
obok jego fotela.
– Niech pani tylko spojrzy – powiedział, podnosząc pokrywę. Trzy tłuste pstrągi 
leżały na 
wyściółce z zielonych paproci. Miały złotą łuskę, a rząd czerwonych kropeczek po 
bokach lśnił 
na tle zielonych i oliwkowych cętek na grzbiecie. – Czy istnieje piękniejszy 
przykład Bożego 
stworzenia? – rzekł. – A jednak byłem tak zuchwały, że odebrałem im życie. Mam 
wszakże 
nadzieję, że będę je spożywał nie tylko z apetytem, ale i z szacunkiem.
Zachichotał pod nosem. – Jako dziecko odmawiałem modlitwę przed każdym 
posiłkiem. Nie 
rozumiałem z niej ani słowa, nie zastanawiałem się nawet nad tym, co mówię. 
Jednak teraz 
marzy mi się, żeby dzieci, zamiast odmawiania modlitwy, nauczono, by przed 
posiłkiem 
posiedziały chwilę w milczeniu i pomyślały, skąd wzięło się to pożywienie, ile 
żywych stworzeń 
poświęcono, byśmy mieli co jeść.
Z powrotem odstawił koszyk. – Przepraszam, drogie dziecko, że wygłaszam kazania. 
Taki 
już mam zawód, lecz chyba nie powinienem zawracać głowy moimi fanaberiami 
ludziom już 
nawróconym. Nadal jednak nie usprawiedliwiłem zabicia ryby. Mógłbym przecież 
zjeść 
kiełbaskę.
Nicola roześmiała się.
– Skoro o tym mowa – rzekła – już dawno minęła pora obiadu. Mogę księdza 
zaprosić?
Starszy pan ze zdziwienia poderwał się na nogi, aż musiał chwycić się oparcia 
fotela, by nie 
stracić równowagi.
– Dobry Boże, moja droga, nie chcę się narzucać. Masz chyba dość gadatliwych 
starych 
pierników jak na jeden dzień. Chciałem ci podziękować za wszystko, co dla mnie 
zrobiłaś.
– Ależ ja bardzo proszę – rzekła Nicola. – Nie zapraszałabym, gdyby nie było mi 
tak miło 
w towarzystwie księdza, a ponadto uważam, że powinien ksiądz jeszcze trochę 
odpocząć.
Pastor Roscoe zawahał się.
– Tylko pod warunkiem, że podzielimy się moją zdobyczą.
W lodówce była butelka białego wina, znalazło się też parę jarzyn. Adam skrobał 
rybę, 
Nicola zaś przyrządzała sałatkę. Niebawem gawędzili jak starzy przyjaciele. To 
prawda, co 
mówią, pomyślała Nicola, że niezbadane są ścieżki Pańskie.
Obiad był wyśmienity i trwał długo. Z początku mówił głównie Adam, ale stopniowo 
Nicola 
zaczęła coraz więcej opowiadać mu o swoim życiu, poczynając od nagłej śmierci 
męża. – 
I w tym miejscu – rzekła ze smutkiem – właśnie się znajduję, po prostu trwam, 
nie wiedząc, 
czego chcę.
Adam odstawił szklaneczkę i położył ręce na dłoniach kobiety.
– Wybacz staremu obcesowość, ale czy twój mąż wyznawał wzniosłe zasady?
Nicola przytaknęła.
– Nie był doskonały – ciągnął Adam. – Nikt nie może uważać się za doskonałego w 
tym 
życiu, lecz powiedzmy, że stosował się do reguł, jak to się dziś określa, 
poprawności politycznej. 
A mam rację twierdząc, że czasami nie był najłatwiejszy w pożyciu?
Nicola znowu przytaknęła.
– I wydaje mi się, że teraz ponownie szukasz doskonałości, a przynajmniej swego 
wyobrażenia o niej. Powinnaś zadać sobie pytanie, czy chcesz tego człowieka 
takiego, jakim jest, 
czy jako gliny, którą będziesz mogła kształtować wedle swego życzenia. Lecz 
pozwól, że znowu 
cię przestrzegę. Nie znajdziesz doskonałości w tym życiu, choćbyś nie wiem jak 
daleko szukała. 
Wracamy do Kazania na Górze: „Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni”.
Zdjął rękę z jej dłoni, a w jego oczach znowu pojawił się znajomy błysk.
– Wiesz, gdy byłem młodym chłopcem, przekabacił mnie pewien duchowny. Dostałem 
nagrodę za taki sobie esej na temat nauk przyrodniczych, a gdy on się o tym 
dowiedział, 
ofiarował mi egzemplarz książki Dzika przyroda w hrabstwie południowym, pióra 
dziewiętnastowiecznego pisarza i przyrodnika, Richarda Jefferiesa. Od tamtej 
pory przeczytałem 
wszystkie dzieła tego autora, a jego poglądy na temat sportów na świeżym 
powietrzu i ochrony 
środowiska, na długo, zanim ukuto ten termin, wywarły na mnie niezatarty wpływ. 
Uważam, że 
powinny być lekturą obowiązkową dla wszystkich sportowców i ekologów. Ale dość 
się 
nagadałem. Spoiłaś mnie taką ilością dobrego wina, że chyba wygadywałem więcej 
głupstw niż 
zwykle.
– Zrobię kawę – powiedziała pospiesznie Nicola i uciekła do kuchni. Rozpłakała 
się nagle 
z powodów dla niej samej zupełnie niezrozumiałych. Miała tylko poczucie 
głębokiej ulgi, jakby 
wypędzono z niej demony. Gdy wróciła z kawą, wielebny Adam Roscoe spal smacznie, 
wyciągnąwszy się na fotelu.
ROZDZIAŁ 14
Daleko na północy MacDonald skończył właśnie budować podstawy gniazda. Czytał, 
że 
w wielu regionach rybołowy zachęca się do zajmowania sztucznych gniazd, 
szczególnie 
nęcących dla młodych, którym założenie pierwszego siedliska zajmuje tyle czasu, 
że w danym 
sezonie nie mają już kiedy się rozmnażać.
Wykorzystując poprawę pogody, MacDonald podjechał swym land roverem tak daleko, 
jak 
tylko się dało, po czym na nartach dotarł przez wzgórza do jeziora. Woda była 
nadal zamarznięta 
na lód, toteż niezwykle ostrożnie przedostał się po nim na wysepkę, gdzie wyciął 
parę małych 
sosenek, starannie wybierając drzewka karłowate i zniekształcone. Przyciął 
gałęzie na długość 
metra, po czym przywiązał wiązkę do jednego końca liny, drugi zaś przymocował 
sobie do pasa. 
Potem skierował uwagę na drzewo, które, jak wiedział, rybołowy szczególnie sobie 
upodobały.
Wzgardziwszy słupołazami, wyjął z plecaka kilka grubych zwojów liny, do której 
przytwierdził krótkie, drewniane bloczki. Przeciągnął linę wokół pnia i 
przywiązał drugi jej 
koniec do bloczku. Przymocował następnie bloczek do pnia na wysokości pół metra 
po 
przeciwnej stronie drzewa, po czym przytwierdził następny, tworząc tym sposobem 
szereg 
stopni, na których stawał, wspinając się wolno i metodycznie w górę. Nareszcie 
doszedł do 
niższych gałęzi, z których bez większego trudu dotrze do korony.
Gdy przeniósł gałęzie na górę, zaczął je splatać i wiązać w platformę o średnicy 
pół metra, 
wykorzystując do tego nylonową nić w nadziei, że jest dość mocna, by oprzeć się 
nawałnicom. 
Zajęło mu to prawie cały ranek, a gdy wykonał już swe zadanie, zszedł z drzewa, 
odwiązując po 
drodze bloczki, po których się wspinał.
Zmęczony, lecz zadowolony MacDonald ruszył zboczem w powrotną drogę, mając 
nadzieję, 
że na rybołowach jego dzieło zrobi wrażenie.
Szczęśliwie się złożyło, że wybrał ten właśnie dzień, gdyż następnego ranka 
rozpętała się 
śnieżyca i przez trzy dni sypało bez przerwy. Potem nagle rozpoczęła się odwilż. 
Pierwsze oznaki 
wiosny pokazały się w osłoniętych dolinkach i rybołowy zaczęły już przybywać na 
lęgowiska. 
MacDonald nie mógł sobie znaleźć miejsca – pragnął się przekonać, czy wrócił 
jego ptak i czy 
znalazł dla siebie towarzyszkę, lecz wzgórze mogło stać się dlań dostępne 
dopiero, gdy stopnieją 
na nim zaspy.
Wcześniej wiosna przyszła do osłoniętych dolin na górskich stokach Devonu; przez 
cały 
dzień stawy z pstrągami rozbrzmiewały świergotem ptaków, któremu towarzyszył 
przytłumiony 
chór gawronów, zaprzątniętych budową gniazd. Z Afryki przyleciały krzewki i 
świstunki, 
dołączając do miejscowych ptaków śpiewających. Jaskółki ślizgały się po 
powierzchni jeziora, 
dzikie kaczki i łyski zagnieździły się w trzcinach, powróciły dzikie gęsi 
kanadyjskie.
Na dodatek po niebie przeciągała nieustająca ptasia procesja: kuliki zdążały od 
ujścia rzeki 
na porośnięte wrzosem wyżyny, czaple poruszały skrzydłami niespiesznie i z 
gracją, przez co 
odnosiło się wrażenie, że lecą wolniej niż w istocie, kormorany sunęły dokądś w 
pilnych, 
ważnych dla siebie sprawach. Przez cały dzień Martin obserwował ten ruch, stale 
nawet nosił 
przy sobie lornetkę od czasu, gdy zauważył błotniaka, który jednak szybował zbyt 
wysoko, by 
można było mieć absolutną pewność, że to właśnie on.
Para myszołowów zagnieździła się w dolinie, położonej wysoko na lesistym stoku 
górskim, 
toteż pewnego ranka, gdy Martin przystanął, by wyjrzeć przez okno, ledwo rzucił 
okiem na dwa 
krążące nad jeziorem ptaki. Potem, gdy się odwrócił, coś w ich wyglądzie kazało 
mu spojrzeć 
ponownie. Były za duże na myszołowy. Miały zbyt smukłe i długie skrzydła. 
Później, gdy 
wschodzące słońce oświetliło je od spodu, ujrzał białawe podbrzusza i wyraźne 
czarne kręgi na 
skrzydłach. Rybołowy znowu odwiedzają jego hodowlę pstrągów.
Choć bardzo się ucieszył ich widokiem, poczuł konsternację na myśl, ile będzie 
go 
kosztowało wyżywienie drapieżnych gości. Czy zamierzają zamieszkać tu przez 
lato, czy tylko 
odpoczywają w drodze na północ? W tej właśnie chwili przyszło mu do głowy, że 
jeden z nich 
może być rybołowem uratowanym przez Nicole, który teraz powracał z towarzyszką. 
Jeśli 
rzeczywiście tak się rzeczy mają, ptak powinien mieć obrączkę na nodze. Chwycił 
lornetkę 
i niespokojnie przesunął wzrokiem po niebie. Wydawało mu się, że jeden z 
rybołowów nosi 
czerwone kółko, ale patrzył pod słońce, toteż nie miał absolutnej pewności. W 
tym momencie 
przed bramę podjechała grupa wędkarzy i oba ptaki zniknęły na horyzoncie.
Zakląwszy, Martin skończył się ubierać i przyrządził śniadanie. Niektórzy 
wędkarze byli, jak 
na jego gust, zbyt gorliwi, lecz choć stanowczo odmawiał otwierania bramy przed 
ósmą rano, nie 
mógł zabronić im wcześniejszego przyjazdu. Pocieszył się myślą, że wcale nie 
byłoby źle, gdyby 
rybołowy poleciały dalej. Mimo to zapragnął, by wędkarze pojechali sobie, w 
nadziei, że gdy nad 
jeziorem zapanuje spokój, rybołowy powrócą. Przez cały dzień obserwował niebo, a 
kiedy 
rybacy odjechali, zamknął bramę i pospieszył do domu, by objąć wartę przy oknie 
w sypialni.
Z wolna słońce zapadło za skarpę wzgórza. Niebawem zrobi się zbyt ciemno, by 
rybołowy 
mogły polować. Wtem, gdy już miał zaniechać obserwacji, oba ptaki wyfrunęły z 
lasu i zaczęły 
unosić się nad jeziorem. Jeden z rozczapierzonymi pazurami i rozpostartymi 
skrzydłami rzucił się 
na rybę, a w chwili, gdy spadał na wodę, Martin wyraźnie ujrzał czerwoną 
obrączkę na nodze. 
Trzymając rybę jedną łapą, ptak odfrunął, lecz drugi jeszcze się ociągał ze 
wzrokiem wbitym 
w wodę, póki i jemu nie udało się złapać pstrąga. Martin skrzywił się na widok 
poniesionej 
straty, po czym wzruszył ramionami i zszedł, by przyrządzić posiłek.
Cały dzień przyrzekał sobie, że jeśli rybołowy rzeczywiście się pojawią, 
zadzwoni do Nicoli 
i zaprosi ją, by obejrzała ptaki. Jednak kiedy nadeszła odpowiednia pora, nadal 
się wahał 
z obawy, że znowu spotka go ostra odprawa. Wycieczkę do Szkocji wspominał już to 
z radością, 
już to z niepokojem i mimo dzielących go z Nicolą różnic miał świadomość, że 
nade wszystko 
pragnie zostać towarzyszem jej życia. Stanowczo jednak obstawał przy tym, by był 
to związek 
partnerski. Nie chciał, by mu ktokolwiek dyktował, co ma robić, albo szantażem 
emocjonalnym 
skłaniał do porzucenia rozrywki, w której nie widział nic złego.
W ciągu następnej godziny kilkakrotnie wyciągał rękę do telefonu i znów ją 
cofał. Sięgnął 
doń po raz piąty, gdy nagle aparat zabrzęczał, aż Martin się poderwał. Ku jego 
kompletnemu 
zaskoczeniu dzwoniła Nicola, by mu opowiedzieć o napaści na pastora, a także by 
go ostrzec, 
obawiała się bowiem, że Martinowi grożą podobne ataki. – Mogą nawet zniszczyć ci 
dom albo 
jezioro – zakończyła. – Uważam, że powinieneś o tym wiedzieć.
Martin tak się ucieszył na dźwięk jej głosu, że nie zwrócił uwagi na słowa 
przestrogi. 
Podziękował, że zadała sobie trud, by go uprzedzić, po czym zapytał:
– Powiedzieć ci dobrą wiadomość?
Słuchała z rosnącym zainteresowaniem, gdy mówił jej o powrocie rybołowów, a gdy 
wspomniał, że jeden nosi czerwoną obrączkę, była już pewna, że to ptak, którego 
przywykła 
uważać za swego.
– Może chciałabyś wpaść i obejrzeć ich oboje? – zapytał tak niedbale, na ile 
tylko było go 
stać. – Pewnie zatrzymają się tylko na dzień lub dwa.
Przez chwilę nie odpowiadała. Chciała wyrazić zgodę, ale też i wzdragała się w 
panice. Po 
rozmowie z Adamem Roscoe wiele rozmyślała, a gdy wyszedł, siedziała długo, 
zagubiona 
i oszołomiona. Mogła albo machnąć ręką na jego małe kazanie, uznając je za 
bzdurę, czym 
absolutnie nie było, albo przyjąć je do wiadomości, co oznaczałoby, że dwoje 
ludzi o całkowicie 
przeciwstawnych poglądach może jednocześnie mieć rację, albo z gruntu się mylić.
W końcu przestała się głowić nad tym paradoksem. Teraz pragnęła tylko znowu 
ujrzeć 
Martina. Prawie bezwiednie zgodziła się podjechać do stawów o pierwszym brzasku, 
a gdy 
odkładała słuchawkę, uzmysłowiła sobie, że cała drży.
Kiedy Martin skończył rozmawiać, na usta wypłynął mu szeroki uśmiech 
zadowolenia. – Jak 
zwabić dziewczynę na swe legowisko? – spytał pod nosem. – Zaprosić ją do 
obejrzenia 
rybołowów. No cóż! Przynajmniej to oryginalne.
Był zbyt niespokojny, żeby czytać albo oglądać telewizję, toteż wcześnie położył 
się spać, by 
rano być gotowym, kiedy przyjedzie gość. Zapalił światło i wziął książkę, lecz 
nie mógł się 
skupić. Odłożył ją i zgasił lampę, woląc leżeć w ciemności i wspominać chwile 
spędzone 
z Nicolą. Nicola o różanych policzkach, pospiesznie łapiąca powietrze, otulona 
przed zimnem 
grubą warstwą odzieży nie była piękna w ogólnie przyjętym rozumieniu tego słowa, 
lecz tak 
ponętna z tymi kuszącymi pełnymi wargami, że zapierała dech w piersiach.
W końcu musiał zapaść w drzemkę, bo gdy ponownie otworzył oczy, budzik na nocnym 
stoliku wskazywał parę minut po trzeciej nad ranem. Coś go obudziło, nie 
wiedział co, gdy wtem 
usłyszał gęganie kanadyjskich gęsi koło jeziora. Przez chwilę zastanawiał się, 
co też mogło je 
zaniepokoić, pewnie lis, ale wtedy przypomniał sobie ostrzeżenie Nicoli. Czy był 
tam ktoś, 
grożący zniszczeniem jezior? Wysunął się z łóżka i poczłapał do okna.
Księżyc chylił się już ku zachodowi, a po jego tarczy wiatr przeganiał małe 
obłoczki, tak że 
noc była to jasna, to ciemna. Po raz pierwszy Martin pożałował, że poskąpił 
pieniędzy na 
reflektory, które by wyraźnie oświetlały teren. Przyszło mu na myśl, że gdyby 
ktoś 
nieodwracalnie chciał zdewastować jezioro, wystarczyłoby otworzyć bramy śluzy i 
spuścić wodę 
wraz z rybami z prądem do głównej rzeki.
Nie zapalając świateł w sypialni, włożył spodnie, sweter i naciągnął buty. 
Wyszedł 
frontowymi drzwiami, zabierając ze sobą potężny jesionowy kij stojący w rogu 
werandy 
i cichcem ruszył ku jeziorom.
Słaba księżycowa poświata na chwilę zalała dolinę i zaraz zniknęła, lecz w tym 
momencie 
z całą pewnością dojrzał jakiś cień. Teraz poruszał się szybko, śmignął do 
przodu, mocno 
ściskając kij w prawej ręce. Cień zyskał kształt i masę, Martin ujrzał zwróconą 
ku sobie białą 
twarz. Instynktownie machnął kijem, który natrafił na solidne ciało i kość, 
Martin usłyszał ryk 
wściekłości i bólu. Gdy wyciągnął rękę, by wymierzyć intruzowi następny cios, 
stopa obsunęła 
mu się na czymś śliskim i zraniona noga ugięła się. Gdy pochylił się do przodu, 
poczuł głuche 
uderzenie w skroń. Kiedy padał twarzą na wilgotną trawę, w ostatniej chwili 
pomyślał, że 
niebawem przyjedzie Nicola i nie będzie miał kto otworzyć jej bramy.
Również Nicola spędziła niespokojną noc. Wstała długo przed świtem i ubrała się, 
szukając 
w szafie strojów, które będą nie tylko ciepłe, ale i twarzowe, a gdy wyszła 
frontowymi drzwiami, 
było jeszcze ciemno. Jechała powoli, otworzyła szeroko okno, by napawać się 
zapachami 
i widokami wiosny, przedłużając owe rozkoszne minuty, nim przybędzie do bramy i 
ujrzy 
Martina, już tam wyczekującego, by się z nią przywitać.
Ale go nie było. Wyłączyła zapłon i siedziała przez chwilę, po czym wysiadła z 
samochodu 
i podeszła do bramy. Nadal była zamknięta na kłódkę. Jeziora oblewało teraz 
światło, lecz nie 
widziała ani śladu Martina. Początkowo uczuła tylko bolesne rozczarowanie, a 
potem na jej 
twarzy pojawił się złośliwy uśmieszek. Ani chybi śpioch był jeszcze w łóżku. 
Podejdzie i rzuci 
mu kamyczkiem w okno.
Obeszła róg domu i omal nie potknęła się o Martina. Leżał na stopniu od frontu z 
nogą 
podwiniętą pod siebie, jedną rękę wyciągnął w kierunku domu, jakby chciał się 
dostać do środka, 
drugą osłaniał głowę, nad lewym uchem sterczał mu niekształtny, ciemny kłąb 
zlepionych krwią 
włosów.
Nie musiała badać rannemu pulsu. Oddychał, lecz dziwnie chrapliwie, co ją 
przeraziło. 
Wiedziała, że musi zawezwać pomoc. Przestąpiła ostrożnie przez leżącego, wbiegła 
do środka 
i zadzwoniła po karetkę, wiedząc, że upłynie co najmniej dwadzieścia minut, nim 
przedostaną się 
tu wąskimi drogami. Tymczasem nakryła go kocami, by nie wyziębi. Na szczęście 
krew przestała 
mu już cieknąć i chyba nie stracił jej wiele. Pomyślała, że powinna znaleźć 
klucze, otworzyć 
bramę i wjechać do środka, by nie blokować drogi karetce. A choć zajęło jej to 
trochę czasu i tak 
minęła cała wieczność, nim usłyszała syrenę i ujrzała niebieskie migoczące 
światło, które 
zbliżało się ku niej spomiędzy drzew.
Sanitariusze byli fachowi i uprzejmi, lecz potrząsnęli głowami, gdy ich spytała, 
czy Martin 
doznał złamania czaszki.
– Musi pani poczekać na wynik prześwietlenia, złotko. Przy takim obrażeniu nigdy 
nic nie 
wiadomo.
Poprosili, by opowiedziała, co zaszło, ale wiedziała tyle samo, co oni. Gdy 
odjechali, została 
jeszcze chwilę, niepewna, co robić dalej. Rozsądek podpowiadał jej, że nie ma co 
gnać za 
karetką. Lekarze postawią diagnozę dopiero za jakiś czas. Z drugiej strony 
rozpaczliwie pragnęła 
być przy boku Martina, gdy ranny odzyska przytomność. To ostatnie życzenie 
zwyciężyło. 
Domyślała się, że niebawem przybędą wędkarze, lecz na dzień czy dwa będą musieli 
zrezygnować z połowów. Zmusiła się jeszcze do zaparzenia filiżanki kawy, a 
sącząc ją, 
buszowała niespokojnie po pokoju. Spojrzała na szafkę z książkami i leniwie 
przesunęła 
wzrokiem po tytułach. Jej uwagę przyciągnęło kilka tomów tego samego autora, 
Richarda 
Jefferiesa, i rozbawiona tym zbiegiem okoliczności, na chybił trafił wyjęła 
jedną z książek, zbiór 
esejów zatytułowany Życie na polach. Bez namysłu wsunęła ją do kieszeni, po czym 
zamknęła 
dom i odjechała.
W szpitalu mieli dla niej wiadomość dobrą i złą. Martin nie doznał złamania 
czaszki, lecz nie 
odzyskał jeszcze przytomności. Istniały obawy, że skrzep zacznie uciskać na 
mózg, co 
oznaczałoby konieczność operacji. Tymczasem Nicola może posiedzieć przy rannym, 
jak długo 
sobie życzy.
Zmyli mu krew z twarzy i szyi, na szczęście oddychał już prawie normalnie. 
Nicola usiadła 
i ujęła go za rękę, lecz jego dłoń była zimna i nie reagowała na jej uścisk. 
Niemniej trzymała ją, 
a po chwili przypomniała sobie, że ma z sobą książkę, toteż wyciągnęła ją z 
kieszeni.
Trudno jej było uwierzyć, że to, co czytała, napisano przed ponad stu laty. Idee 
i przekonania, które uważała za nieodłącznie związane z własną epoką i rzekomo 
oświeconą erą 
ekologii, najwyraźniej znane były autorowi. W trakcie lektury zaczęła się 
zastanawiać, dlaczego 
nigdy wcześniej nie zetknęła się z jego dziełami.
Upłynęła godzina, potem druga. Od czasu do czasu odrywała się od książki, by 
spojrzeć na 
twarz Martina, w nadziei, że dostrzeże na niej oznaki powracającej świadomości. 
Właśnie 
wróciła ku otwartej książce, leżącej na jej kolanach, gdy poczuła leciutki 
uścisk dłoni. Uniósłszy 
wzrok, ujrzała, że Martin otworzył oczy. – Jak się masz – powiedział.
Potem dopiero uprzytomniła sobie, że na śmierć zapomniała o przybyłych 
rybołowach.
ROZDZIAŁ 15
Trzysta metrów nad jeziorem Iasgair szybował w górę, zataczając szerokie kręgi 
na 
bezchmurnym niebie. W szponach mocno trzymał jeszcze trzepoczącego się pstrąga. 
Siedząca 
niżej, na lęgowisku, Saaksi patrzyła, jak śmiga hen nad nią. Jego zew, ostry, 
piskliwy krzyk 
odbijał się echem w górach, gdy ptak zbliżał się do gniazda. Kiedy znalazł się 
nad samicą, 
wzleciał wyżej, trzydzieści, sześćdziesiąt, sto metrów w powietrze, po czym 
zawisł na chwilę, 
rozłożył ogon w szeroki wachlarz i opadł jak meteor, trzymając przed sobą 
bezwładną rybę.
W ostatniej chwili, gdy już wyglądało na to, że roztrzaska się o gniazdo, 
potężnymi 
uderzeniami skrzydeł znowu wzbił się w górę, by powtórzyć cały manewr. Jego 
krzyki stawały 
się coraz bardziej natarczywe i ekstatyczne. Teraz długim lotem nurkowym ciężko 
opuścił się na 
gniazdo. Saaksi z powagą przyjęła rybę, a Iasgair poleciał po następną gałąź, by 
położyć ją na 
rosnącej stercie.
Wrócili na lęgowisko zaledwie przed tygodniem, a gniazdo było już niemal gotowe. 
Dopiero 
gdy wszystko urządzono po myśli samicy, uległa zapałom Iasgaira, który z każdą 
przyniesioną 
rybą stawał się coraz natarczywszy i wymagający. Nadszedł dzień, gdy Saaksi 
zamiast schwycić 
dar i sfrunąć na gałąź, na której najbardziej lubiła się posilać, została na 
gnieździe, cała drżąca, 
z podniesionym ogonem i rozpostartymi skrzydłami. Wówczas Iasgair pokrył ją i 
przy 
akompaniamencie licznych uderzeń skrzydeł zaspokoili swe pożądanie. Potem często 
się parzyli, 
aż pewnego dnia, na początku maja, w gnieździe leżało brązowe jajko. Dwa dni 
później pojawiło 
się drugie i Saaksi zaczęła je wysiadywać jak każda troskliwa samica.
Gdy tylko MacDonald dowiedział się, że para umościła się w gnieździe, pospieszył 
zawiadomić Nicole. Zamiast telefonować do Martina, Nicola postanowiła doń 
podjechać, by 
osobiście zakomunikować mu dobrą nowinę. Powoli lecz zdecydowanie powracał do 
zdrowia 
i twierdził z uporem, że znowu jest w stanie sam zadbać o siebie. Był jednak 
nadal osłabiony 
i łatwo się męczył, toteż Nicola coraz więcej czasu spędzała przy stawach 
rybnych.
Tego wieczoru wiał ciepły wiatr z południa. Przeleciał przez lesiste zbocza 
pagórków i legł 
purpurową mgłą pod drzewami. Do zachodu słońca brakowało zaledwie godziny, toteż 
Nicola 
spodziewała się, że o tej porze Martin będzie odpoczywał albo oglądał telewizję. 
Jakież było jej 
zaskoczenie, gdy ujrzała, że przygotowuje sprzęt wędkarski, składając wędkę i 
kołowrotek.
Miał choć tyle przyzwoitości, by przybrać skruszoną minę, gdy go przyłapała.
– Trocie płyną w górę rzeki – powiedział usprawiedliwiającym tonem. – Nie mogę 
tkwić 
w domu całymi wieczorami. Spędzę godzinkę nad rzeką.
Spodziewał się sprzeciwu Nicoli, ale spotkało go miłe rozczarowanie.
– Czemu nie? Jeżeli nic ci nie jest. Dobrze ci to zrobi. – Zawahała się na 
chwilę. – Mogę 
pojechać z tobą?
Przez chwilę bacznie się jej przyglądał, po czym skinął głową. – Oczywiście. Ale 
po ciemku 
będzie ci się trochę nudziło. Nie zobaczysz, co się tam dzieje.
Nie przyszło mu do głowy, że tego właśnie Nicola pragnęła. W ten sposób będzie 
mogła 
przyzwyczaić się do wędkowania, nie będąc zmuszona patrzeć na cierpienia ryby. Z 
samochodu 
wyciągnęła ciepły sweter i gumowce, po czym usiadła obok Martina. Po drodze nad 
rzekę 
opowiedziała mu o rybołowach. Wyglądał na uradowanego, ale nie skwitował tej 
wieści ani 
słowem.
Słońce zaszło już za wzgórze, ale kiedy usiedli nad rzeką, było jeszcze jasno. 
Powoli zanikał 
senny śpiew kosów. Gdzieś w oddali zaszczekał pies, a po paru minutach z cicha 
przemknął lis, 
tak zajęty własnymi sprawami, że nie zauważył siedzącej obok siebie pary ludzi.
– Kiedy zaczynasz? – spytała Nicola. Martin roześmiał się.
– Gdy na niebie zaświeci siedem gwiazd. Gdy przelecą koło nas trzy nietoperze. 
Gdy nie 
będziesz miała cierpliwości dłużej czekać, jak teraz.
Podniósł się i zszedł nad skraj wody. Nicola słyszała, jak odwija żyłkę z 
kołowrotka, a potem 
kojący syk żyłki, przechodzącej przez przelotki, kiedy ją zarzucał. Dalej 
siedziała na pniaku, 
Martin zaś kroczył z wolna brzegiem rozlewiska, aż pochłonął go mrok.
Teraz, gdy została sama, noc zyskała nowy wymiar. Drzewa i krzewy zdały się 
gromadzić 
wokół niej, jakby chciały sprawdzić, kim jest ten obcy kształt pomiędzy nimi. 
Zadrżała i skuliła 
się w swetrze. Bez trudu mogłaby zapełnić wyobraźnię postaciami potworów i 
duchów. 
Zdecydowanie odegnała takie myśli i zaczęła się zastanawiać, co też robią 
rybołowy.
Z zamyślenia wyrwał ją nagły okrzyk i fontanna rozbryzganej wody. Z rozlewiska 
wyskoczyła sztabka srebra, a Nicola usłyszała trzeszczenie kołowrotka i stukot 
kamieni pod 
nogami Martina, który biegł w górę strumienia, gorączkowo zwijając żyłkę. Po 
paru minutach 
było po wszystkim. Ryba podskoczyła jeszcze trzy razy, popłynęła z prądem, potem 
zaczęła się 
miotać, zataczając powolne kręgi, aż wreszcie poniechała wszelkiego oporu. 
Martin uderzył ją 
w głowę i zapalił latarkę.
– Dobrze ponad kilogram – powiedział z zadowoleniem. – Pod szedł i usiadł obok 
Nicoli. – 
Chyba dość atrakcji na jeden wieczór – stwierdził. – Jeszcze trzęsą się pode mną 
kolana.
Ku zdumieniu Nicoli, wcale nie chciało jej się odchodzić. Pragnęła siedzieć 
dalej, otulona 
aksamitną ciszą nocy. Uświadomiła sobie, że gdy została pozbawiona możliwości 
widzenia, jej 
wszystkie pozostałe zmysły: słuchu, zapachu, a nawet dotyku stały się 
wrażliwsze, chłonęły 
więcej. Odwróciła się, by spojrzeć na Martina. Wpatrywał się w nią z natężeniem, 
jego biała 
twarz rysowała się niewyraźnie, na tle białek źrenice wydawały się nienaturalnie 
powiększone. 
Powoli i z rozmysłem pocałował ją, a ona zatonęła w jego ramionach, jakby rzeka 
płynąca u ich 
stóp zmyła wszelkie dzielące ich różnice i uniosła w noc.
Po jakimś czasie Nicola z trudem podniosła się na nogi.
– Do domu – rzekła stanowczo. – Powiedziałeś, zdaje się, że miałeś dość atrakcji 
na jeden 
wieczór.
Niechętnie wstał i Martin. – No dobrze – powiedział. – Zrobię ci filiżankę kakao 
albo coś 
w tym rodzaju.
Stanęło jednak na szkockiej. Nicola znalazła butelkę i szklaneczki, a Martin 
tymczasem 
ważył rybę.
– Prawie dwa kilo jak nic – rzekł, kładąc ją na talerzu. Nicola przyszła do 
kuchni, by 
podziwiać zdobycz – czyste srebro prze chodzące w złotawy odcień, który ciemniał 
aż do 
czerwieni.
Wysączyli trunek i usiedli obok siebie na kanapie. Nagle oboje poczuli się 
onieśmieleni 
i skrępowani. W końcu Nicola odstawiła szklaneczkę. – Robi się późno – rzekła 
cicho. – Będę się 
zbierać.
Martin miękkim gestem wyciągnął do niej rękę. – Nie idź – powiedział po prostu.
Nicola spojrzała na wyciągniętą rękę i ujęła ją w dłonie.
– Chodź – rzekła i poprowadziła go na górę.
Wędkarze, którzy przybyli następnego ranka, ujrzeli Martina, który spacerował 
brzegiem 
jeziora, trzymając za rękę bardzo pociągającą kobietę, a jeśli nawet zdumiał ich 
ten widok, byli 
zbyt dobrze wychowani, by powiedzieć choć słowo. Gęsi kanadyjskie, unoszące się 
na spokojnej 
tafli wody, czujnie przyglądały się tej parze, a gąsior zasyczał cicho. – 
Przeklęte ptaszyska – 
powiedział ponuro Martin. – To na ich odchodach poślizgnąłem się tej nocy, gdy 
mnie 
napadnięto. Z drugiej strony, taki upadek mógł osłabić siłę ciosu, co pewnie 
uratowało mnie 
przed pęknięciem czaszki.
– Zdaje się, że policja złapała już podejrzanego, zgadza się?
– spytała Nicola.
– Owszem – odparł Martin. – To niejaki Ernie Snell. Kumpel przywiózł go na 
pogotowie ze 
złamaną szczęką i zmiażdżonym uchem tego samego ranka, gdy i ja tam trafiłem.
– Musiałeś mu nieźle przyłożyć – zauważyła Nicola.
– Taki miałem zamiar – odparł posępnie Martin. – Jest znanym w okolicy 
kłusownikiem, 
policja poszukuje go za mnóstwo przestępstw: kradzieże rowerów, pobicia i 
włamania. Zdaje się, 
że mieli go na oku już od jakiegoś czasu, ale dotychczas nie mogli mu niczego 
udowodnić. Mam 
nadzieję, że teraz na jakiś czas wy padnie z obiegu, ale na wszelki wypadek 
zainstalowałem 
porządne oświetlenie.
Zawędrowali aż do śluzy na końcu dolnego jeziora, czyli do miejsca, w którym 
zaatakowano 
Martina.
– Jednego nigdy się nie dowiem – rzekł. – Jakim sposobem dotarłem stąd do domu?
– To akurat mogę ci powiedzieć – odparła Nicola, którą przejął nagły dreszcz. – 
I pomyśleć, 
że gdybym cię nie odnalazła, odjechałabym, nie mając pojęcia, że zostałeś ranny.
– Przez to wszystko nie zobaczyłaś rybołowów – rzekł Martin.
– Tak się zastanawiałem, czy nie chciałabyś pojechać i obejrzeć ich, jeśli można 
się tak 
wyrazić, na ich własnym terytorium? – Za wahał się na chwilę. – I przyrzekam, że 
nie będę tam 
łowił łososi.
Nicola roześmiała się nieśmiało. – Pojadę z wielką chęcią. Ale ty idź na 
łososie, jeśli 
będziesz miał ochotę. Na pewno znajdę sobie coś innego do roboty. Prawdę mówiąc, 
zastanawiałam się już nad tym. Chętnie dowiedziałabym się, jak łowić przynętę na 
łososie 
i z przyjemnością wspominam wczorajszy wieczór. Ale łowienie samych łososi to 
dla mnie za 
dużo. – Ruszyli ku domowi, wspólnie planując przyszłą wycieczkę.
Mogli wyjechać dopiero na początku czerwca, a ponieważ nie musieli się spieszyć, 
zdążali 
z wolna na północ, unikając autostrad. Wybierali stare trakty, wiodące przez 
miasteczka i wioski, 
penetrowali kręte, wijące się drogi, które prowadziły do coraz to nowych, 
uroczych zakątków.
Ich podróż stała się litanią rzek: Exe i Severn, Wye i Dee, Weaver i Ribble, 
Lunę, Eden i Esk 
– majestatycznych rzek o muzycznych nazwach, rzek, które służyły ludzkości, 
odkąd po raz 
pierwszy człowiek bosą stopą powędrował z ich biegiem. Teraz wyglądały 
najpiękniej, ich brzegi 
okrywała świeża zieleń wczesnego lata, a wody w nich były czyste i chłodne.
Ponownie zatrzymali się w hotelu, w którym spędzili pierwszą noc podczas 
poprzedniej 
wycieczki. W karcie nie figurowała potrawa z podróbek, zamówili więc stek i 
zapiekane 
cynaderki, które były tak sycące, że przez jakiś czas nie chciało im się ruszyć. 
Wcześnie poszli 
spać, gdyż następnego ranka byli umówieni z MacDonaldem.
Słońce świeciło na bezchmurnym niebie, prażąc wzgórze, gdy jeszcze raz wyruszali 
nad 
jezioro.
– Z jaj niebawem wyklują się pisklęta – oznajmił MacDonald – toteż nie wolno nam 
niepokoić rodziców. Jeżeli oboje zaczną skrzeczeć, musimy czym prędzej się 
ulotnić.
Zaprowadził ich na małą, skalną odkrywkę, z której ledwo rozróżniali głowę 
ptaka, 
wysiadującego jaja w gnieździe. Nie widzieli natomiast śladu samca. Wtem nagle 
się pojawił, 
wprost znikąd i leniwie krążył po niebie wysoko nad jeziorem.
Gdy mu się przypatrywali, opadł na chwilę i zanurkował do jeziora, znikając w 
srebrzystej 
fontannie kropel wody. Po paru sekundach znowu się wynurzył, trzymając w 
szponach 
trzepoczącego, tłustego karpia. Zamiast zanieść go do gniazda, pofrunął na inne 
drzewo na 
wysepce i leniwie zaczął odrywać mięso wokół łba.
Minęło pół godziny. Rybołów pojadał od czasu do czasu, na długie minuty 
przerywając 
ucztę, by rozejrzeć się po niebie. Gdy zjadł mniej więcej połowę ryby, zaczęła 
wzywać go 
samica, wydając gderliwy, pełen irytacji, piskliwy krzyk. Jakby przypominając 
sobie o swym 
obowiązku, ptak podniósł pozostałą połówkę ryby, poleciał z nią do gniazda i 
podsunął samicy. 
Ta wyrwała karmę z uchwytu partnera, pospiesznie odleciała z gniazda i zaniosła 
posiłek na 
następne drzewo. Iasgair patrzył, jak towarzyszka odtruwa, po czym ostrożnie 
zajął jej miejsce 
w gnieździe.
Minął długi dzień. W końcu, zesztywniali, na zdrętwiałych nogach, wypełzli z 
ukrycia 
i wrócili zboczem. Gdy tak maszerowali, rybołów samiec przefrunął nisko nad 
wrzosowiskiem. 
Dojrzawszy ich, poszybował wpierw ku niebu, a potem, jakby powściągając się, 
zataczał kręgi 
nisko nad głową Nicoli. Trzykrotnie pikował wokół niej, po czym poleciał w 
stronę jeziora. 
Odtąd Nicola ciągle zastanawiała się, czy może rozpoznał opiekunkę i w ten 
sposób chciał jej 
podziękować?
Nazajutrz ruszyli na południe. Następnego dnia zboczyli z drogi do Krainy 
Jezior, gdzie 
zatrzymali się w hotelu, położonym między dwoma najpiękniejszymi jeziorami. Tego 
wieczoru, 
o zmierzchu, gdy spacerowali brzegiem Buttermere, Martin poprosił Nicole o rękę.
– Nie mam pierścionka – wyznał. – Nie śmiałem wierzyć, że się zgodzisz. Ale chcę 
z tobą 
spędzić resztę życia, jeśli i ty tego pragniesz.
– Z całego serca – odparła Nicola, po czym zaśmiała się cicho. – I znam 
człowieka, który 
dopełni ceremonii. To chochlik z Dorset, tak mądry, że pojawia się wtedy, gdy 
jest najbardziej 
potrzebny.
Znacznie później, w nocy, Nicole obudziło światło księżyca, wlewające się przez 
okno do 
sypialni. Wstała z łóżka i wyjrzała na dwór. Po wodzie biegła srebrzysta 
ścieżka. Wzgórza 
rysowały się czarnym pasmem na tle granatowego nieba, a pióropusze sosen 
poruszał lekki 
wietrzyk. W ciszy dał się słyszeć cichy szmer strumyka, biegnącego między 
Buttermere 
i Crummock Water, a Nicoli zdało się, że płynąc wartkim nurtem, szepcze on 
modlitwę do ziemi. 
Przyszło jej do głowy powiedzenie: Rzeka jest długa jak życie.
Nie była pewna, co ono znaczy, ani czy słyszała je wcześniej, ale ta myśl wydała 
jej się 
bardzo pocieszającym przesłaniem na przyszłe lata.