Jerzy Niemczuk

Bajki Pana Bałagana

Wydawnictwo „Tower Press”Gdańsk 2001
O królewnie Śmieszce 
Możecie nie wierzyć. Początkowo i ja nie wierzyłem. Tę historięopowiedział mi 
Wojtek, mój siostrzeniec. Wojtek ma lat... Nie pamiętam dokładnie. Nic 
dziwnego,jeżelicoroktosię zmienia. Ostatnio, kiedygopytałem,miał chyba 
sześć,aleupłynęło już sporo czasu. 
Zawsze musi byćjakiś początek. Tymrazemzaczęło się od tego, że Wojtek zapytał 
mnie, czy słyszałem o panu Bałaganie. Odkąd dowiedział się, że paru moich 
kolegów występowało w telewizji i że chodziłem do szkoły z jednym 
aktorem,którygrał rolę króla, uznał, że muszę znać wszystkich, którzysię liczą. 
Wolałemnie wyprowadzać gozbłędu.Pamiętam,jak bardzo był rozczarowany, gdy nie 
udało mi się zdobyć autografu pszczółki Mai. Straciłem wiele w jego oczach, 
więctymrazemwolałemnie przyznawać się, że nazwisko Bałagan nic minie mówi. 
– Jeśli dobrze pamiętam,to poznaliśmysię bodajwRadomiu – skłamałem, zachowując 
jednak pewną ostrożność. WtedyWojtek wyznał z niewyraźną miną,że pan Bałagan od 
pewnego czasu zaczął się pojawiać w jego mieszkaniu. 
Wobawie,że mojeniewinne kłamstwowyjdzie szybko na jaw,wyjaśniłem pośpiesznie, że 
ten znajomy z Radomia równie dobrze mógł się nazywać Taraban albo nawet Gałabani 
sprawiał wrażenie porządnego człowieka. 
– To na pewno nie ten – stwierdził smętnie mój siostrzeniec. – Ten, co do mnie 
przychodzi, jest nieporządny. 
Zdziwiło mnie to sformułowanie. Sądziłem, że to jakiś nowy znajomy 
rodzicówchłopca,aletenpokręcił głową.Nie było najmniejszychwątpliwości, że 
tajemniczy osobnik przychodzi, a właściwie przylatuje, właśnie do niego. Rodzice 
nic o tymnie wiedzą i nie mają z tymnic wspólnego. Totajemnica. 
Skinąłem głową ze zrozumieniem. Doceniałem, że Wojtek zwierzył się właśnie mnie. 
Zrobiło mi się przyjemnie, że zaraz dowiemsię czegoś,o czym nikt jeszcze nie 
wie, więc rozsiadłem się wygodnie. 
– Wiesz, jaka jest mama – wyznał Wojtek, aja już po raz drugi skinąłemze 
zrozumieniemgłową. 
– Każe sprzątać – powiedział mój siostrzeniec, patrząc smętnym okiem na 
porozrzucane zabawki. Stwierdziłem oględnie, że zawsze tak było i że pod tym 
względem moje dzieciństwobyło równie trudne jakjego. 
Pewnego razu Wojtek miał jeszcze mniejszą ochotę na sprzątanie zabawek niż 
zwykle, a jego matka, nimwyszła do sklepu, kazała mu stanowczozrobić porządek,bo 
doczego to podobne,żebywpokoju panowałtaki bałagan. 
Wojtek kopnął ze złością samochód strażacki, który wpadł z impetem na stertę 
książek, papierów i zabawek. Wykrzyknął z pasją: 
– No to co, że panuje bałagan?! To niech panuje! A może ja chcę, żeby panował?! 
Mógł krzyczeć głośno, bo mamaodeszła już daleko. Byłwmieszkaniu sam. 
Takmusięprzynajmniej wydawało, bonagle usłyszałjakiśszelestdochodzący wprost ze 
stertyzwalonych na podłodzeklamotów. Zdziwiło go,że odgłosjest tak wyraźny,więc 
natychmiast przestał krzyczeć i zaczął nasłuchiwać. Szelest, zamiast się 
wyszeleścić i ucichnąć, przeobraził się w dziwne szuranie od spodu, 
potemdołączyło się dotegodziwne sapanie i nie mniejdziwneprychanie. 
Sterta zabawekszeleściła, poruszała się, sapała i prychała, a Wojtekstałnad nią 
z rozchylonymiustami i mrugał oczami z niedowierzaniem. 
Zanim zdążył się porządnie przestraszyć, ze sterty wyłonił się jakiś 
niewydarzonyosobnik niewielkiego wzrostu. Wojtek ocenił w przybliżeniu,że była 
to wielkość mniej więcej dziesięciu krasnoludków. 
Najwidoczniej nie mógł dostać nic odpowiedniego na swoją miarę, bo spodnie miał 
za duże, kurtkę za małą, a do tego krzywo zapiętą. Miał też rękawiczkę 
zobciętymipalcami,butyz dwóch różnych par i wciśniętygłęboko na uszy przyduży 
kapelusz, spod którego wystawał długi ruchliwy nos. Wyglądał śmiesznie i 
strasznie. Wojtek poczuł się nieswojo. 
Zanim zdążył cokolwiek powiedzieć, nieznany osobnik przerzucił przez ramię 
wymiętykrawat, zatarł ręceizaczął przechadzać się po pokoju,jak ktoś, ktoczuje 
się najzupełniej na miejscu. 
– Intruz –stwierdziłemkrótko. 
Wojtek spojrzałna mnie wyczekująco, więc wyjaśniłem, że słowo tooznacza 
nieproszonegogościa. 
– Jaki tam gość! – żachnął się mój siostrzeniec. – Powiedział od razu, że będzie 
tu panem i gospodarzem. To dlatego, że krzyczałem, żeby panował bałagan. 
Stwierdził, że to właśnie on jest panem Bałaganem od panowania. 
Wojtek przestał się bać, ale wciąż był zdenerwowany. 
– Jak tuwszedłeś?! – spytał intruza. 
Pan Bałagan nie życzył sobie jednak, żebygo tykano. Znaciskiemodrzekł, że należy 
zwracać się do niego per pan. 
– Ja pana nie znam! Co panwyprawia?! – zaprotestował Wojtek widząc, że 
nieproszony gość jeździ po jego pokoju, używając dwóch samochodów jako wrotek. 
– Jak to nie znasz? – zdziwił się pan Bałagan, przejeżdżając tuż przed nosem 
chłopca, po czym wziął zakręt na jednej nodze i z szybkością hokeisty przemknął 
za jegoplecami. –Akomplementypod moimadresem? 
– To jest mój adres! Egejska trzynaście mieszkania pięćdziesiąt! – wykrzyknął 
Wojtek. 
– Niach,niach,niach! –ni toparsknął,ni zaśmiał się dziwnyosobnikmknąc tyłemna 
samochodach,aWojtek musiałprzyznać,że robił to znakomicie. 
– Twój? Na twoim miejscu nie byłbym tego taki pewien, niach, niach – mruknął 
hamując gwałtownie. Zatrzymał się, splunął, rozsiadł na stercie zabawek, po 
czymoznajmił: 
– Panujęwtwoimpokoju. 
– Tu się nie pluje na podłogę! – przypomniał sobie Wojtek. – Zabieraj się 
stąd,zanimmamawróci! 
– Panuję tu, jestem dla ciebie panem i zapominać o tym nie radzę. I nie udawaj, 
że mnie nie lubisz. Pamiętam jeszcze twoje słowa... Naprawdę nazywamsię 
Harmiderus BałaganPierwszyi nie Ostatni, coś tamjeszcze było... 
– usiłował sobie przypomnieć, ale bez skutku, jego pamięć była równie dziurawa 
jak szaty. 
–No toco... – Wojtekwzruszył ramionami. 
– Jestem z zawodu królem – pochwalił się, ale chłopiec miał co do tego poważne 
wątpliwości. Królowie noszą przecież korony. 
Pan Bałagan obmacał głowę, lecz znalazł na niej tylko stary kapelusz. Wyglądał 
na zaskoczonego tym odkryciem. Po chwili przypomniał sobie, że kilkadziesiąt lat 
temudostał ataku czkawki,złota korona spadłamu z głowy,a że nie chciało mu się 
schylać, zupełnie o niej zapomniał. 
Wojtek oczywiście nie uwierzył. Sam opowiadał różne zmyślone historie, więc 
cudze bujdynie robiły na nimwiększego wrażenia. 
– A w czarywierzysz?– zapytał podstępnie pan Bałagan. 
– Pan jest może z cyrku? – zaciekawił się Wojtek. 
Nagle wydałomu się tobardzo prawdopodobne.Numer zsamochodami był prawdziwie 
cyrkowy. 
Gość poczuł się dotkniętypodejrzeniem. Miał na myśli najprawdziwsze czary i na 
próbę gotówbyłzamienić chłopca,wco tylko zechce. 
Po chwili wahania siostrzeniec odmówił. Mama nie pozwala się zamieniać. Trochę 
się przestraszył, że zostanie zamieniony na zawsze. Lepiej być Wojtkiem, niż do 
końca życia na przykład żabą. 
Wzmianka o mamie poirytowała pana Bałagana. Stwierdził, że nie życzy sobie 
gadania o niej. Mama przestaje się liczyć, bo Wojtek jest od tej chwilijego 
wąsalem. Tu Wojtek przerwał i przesunął palcempod nosem. 
– Jak myślisz? Chyba jeszcze nie jestem wąsalem? – spytał z wyraźnym niepokojem. 
Coś mi się tu nie zgadzało, wyraziłem więc przypuszczenie, że być może 
tajemniczy przybysz nazwał go swoimwasalem. 
–A to jestjakaśróżnica? – zapytał Wojtek.Odrzekłem, że spora.
– Jaka? – zainteresował się siostrzeniec. Wyjaśniłem, że wąsal mawąsy,awasal ma 
swojego pana, którywprawdzie się nimopiekuje i broni go,alewzamian wasal musi mu 
służyć. 
Wojtkowi najwyraźniej nie odpowiadała taka rola. Wolał już zarost. Moje domysły 
były jednak uzasadnione. Okazało się, że Wojtek wypowiedział przypadkiem 
zaklęcie, które ściągnęło mu na głowę czarownika, władcę nieporządku. 
Bałagan, o, przepraszam: pan Bałagan postanowił wynagrodzić Wojtka za utrwalanie 
nieładu i utrzymywanie jego panowania. Bardzo nie lubił tych, co lubią sprzątać. 
Uważał, że sprzątają musprzed nosa poddanych. A Wojtekbył młody,zdolny i 
najwyraźniej spodobał się staremu flejtuchowi. 
Zaproponował wspaniałomyślnie, że jeśli chłopiec sobie tego życzy, to mógłby 
nadać mu nawet tytuł księcia. Wojtek ożywił się. Chciał już być pilotem, 
tapicerem i strażakiem, ale nie przyszło mu do głowy, że może kiedyś zostać 
księciem, a w gruncie rzeczyna to 
też miał ochotę. Zgodził się więc skwapliwie, postawił jednak warunek:chciał być 
księciem z bajki. 
Pan Bałagan przyjął ten warunek bez zastrzeżeń. Wistocie innychksiążątnie 
uznawał. Wojtek bardzo chciał jeszcze wiedzieć, jaka to będzie bajka. 
– Byle jaka – padła krótka i niespodziewana odpowiedź, więc mój siostrzeniec 
napomknął, że zna mnóstwo przeróżnych bajek, więc może wystarczywymienić tytuł. 
Pan Bałagan uśmiechnął się pobłażliwie i machnął lekceważąco dłonią w 
postrzępionej rękawiczce. Tej bajki Wojtek nie zna na pewno. Tej ani żadnej 
innej bajki pana Bałagana. Są to historie, których rodzice nie chcieli dla 
własnych dzieci, odrzucone, pokręcone choć niezwykłe, to w jakiś sposób znajome. 
Nigdy nie wiadomo, jak się skończą ani czywogóle sięskończą. 
Nie dziwię się Wojtkowi, że to go zainteresowało. Sam byłem ciekaw tych 
opowieści. Spodziewałam się, podobnie jak Wojtek, że pan Bałagan opowie jedną 
znich,ale jakże się obajmyliliśmy. 
– Opowie?! Niach, niach! – roześmiał się władca.– A cóż by to była za nagroda? 
Sam zobaczysz! Ja cię zabiorę do tej bajki! Niach, niach, niach... 
Jak się domyślacie, taka okazja trafia się bardzo rzadko. Zdarza się wyjazd nad 
morze, w góry, nawet za granicę, ale nie słyszałem nigdy, by ktokolwiek wyjechał 
do bajki. Wcale się nie dziwięmojemu siostrzeńcowi,że natychmiast nabrał ochoty. 
Ale towszystko nie było takie proste.Wyprawana pewno potrwałabydługo. Wojtek 
spojrzał na pana Bałagana krytycznie i doszedł do wniosku, że nie wygląda on na 
kogoś, kogo mama zgodziłaby się uznać za odpowiedzialnego opiekuna. Jeśli z 
kolei zniknie nic nikomu nie mówiąc, rodzice zawiadomią milicję,milicjaznajdzie 
odciski palców,a późnieji jego samego,iściągnie go do domu ciupasem. 
Wojtek nie wiedział,co tojest ciupas,amimo to nie chciał wpodobny sposób wracać 
do domu. 
Na dźwięk słowa „matka” pan Bałagan skrzywił się niemiłosiernie, jakby 
rozbolałgoząbodkwaśnegojabłka. Pośpiesznie zapewniłswojego wasala,że „ta osoba” 
o niczymsię nie dowie iniema najmniejszych powodów doobaw. Wymkną się 
niepostrzeżenie i wrócą w samą porę dzięki czarom, jeśli „ta osoba” stoi 
wkolejce, to będzie tamstała cierpliwie, póki jej syn nie wróci do domu. Wojtek 
nie chciał się na coś takiego zgodzić, przecież jeśli to będzie trwało długo, 
tomamę zabolą nogi. 
– Nie będzie czuła, rzucimy jakiś atrakcyjny towar – pocieszał go pan Bałagan. 
Wojtek jednak przestraszył się, że mama wyda pieniądze i pod koniec miesiąca 
zabraknie na lodyi ciastka. 
Pan Bałagan namyślał się chwilę, po czym stwierdził, że załatwi to w inny 
sposób. Miał mnóstwo czasu, którego, jak się wyraził, nie traciłnacokolwiek. 
Mógł odstąpić parę godzin albo nawet dni. Mając tyle dodatkowego czasu chłopiec 
nie będzie się musiał spieszyć z powrotem do domu. To przekonało Wojtka 
ostatecznie. 
Nie pozostało nic innego jak przygotować się do niezwykłej wyprawy. Wojtek 
wepchnął do kieszeni scyzoryk dla obrony przed zbójcami i wilkami oraz paczkę 
donaldówyi dwa cukierki, comiało go w razie czegoocalić przed śmiercią głodową 
na pustyni. 
Tymczasem pan Bałagan pogmerał w stosie zabawek, z którego przed kwadransem 
wyłonił się w tak niezwykły sposób i wydobył coś, co mogło przypominać poduszkę 
elektryczną w czasach, kiedy było jeszcze podobne do czegokolwiek. Rodzice 
Wojtka mieli znacznie nowszą. To, co trzymał w ręku pan Bałagan,nie nadawało się 
do żadnego użytku. Wojtek doszedłdowniosku, że nawet gdyby był całkiem dorosłym 
strażakiem, nie odważyłby się włączyć czegoś takiego dokontaktu. 
–Lepiej niech pan tozostawi, bobędzie spięcie – poradziłżyczliwie. 
Pan Bałagan prychnął pogardliwie to swoje „niach, niach” i powiedział, że kicha 
na prąd. To, co trzymał w dłoni, nie było wcale zwykłą elektryczną poduszką. 
Została ona przerobiona iprzystosowanadoniezwykłych zadań. 
Wojtek spojrzałnieufnie,a pan Bałagan wyjaśniłnie bez dumy,że dysponuje 
poduszkowcem. 
– Zetknąłeś się z czymśtakim? – zapytał chłopca, akiedyten skinąłgłową, wyznał, 
że pomysł poruszania się na poduszce powietrznej bardzo mu się spodobał. 
Miał kiedyś latający dywan perski, ale nigdy go nie trzepał, więc najpierw 
dywanlatałniskoipowoli,apotemtojuż tylkoczołgałsię po ziemi jak stary obżarty 
pyton. Poduszkę natomiast znalazł kiedyś na śmietniku, trochę poczarował 
iwtensposób wszedł wposiadanie niezwykłego i nowoczesnego pojazdu. 
Wojtek skrzywił się. Nowoczesnypojazd, byłwyleniałyjak stary kot,którego 
spotykał czasami koło śmietnika. Poza tym wpajano mu, że nie należy brać 
wyrzuconych na śmieci rzeczy. 
Pan Bałagan zdziwił się niepomiernie.Jego zdaniembyła to bzdura iprzesąd. Na 
śmietniku zawsze można znaleźć coś ciekawego.
Kazał chłopcu zająć miejsce na poduszkowcu, zabronił palenia i polecił zapiąć 
pasy. Wojtek jako strażak w ogóle nie palił, bo jak wiadomo strażacynie palą, 
tylko wręcz przeciwnie: gaszą. Co do pasów, to niczego takiego mój siostrzeniec 
nie zauważył. Z poduszki zwisał jedynie kawał starego kabla przypominającego 
szczurzyogon. Obwiązał się nimw pasie i czekałcierpliwie, choć bez wiary, 
costanie siędalej. 
Pan Bałagan usadowił się na przedzie, na miejscu dla kierowcy, i choć był 
niewielkiego wzrostu, ledwie się obaj zmieścili. Mruczał przez chwilę pod 
nosemjakieś zaklęcia przebierając w powietrzupalcami, aż wreszcierozległsię 
dziwny, dochodzący od dołu świst, warkot i stara poduszka elektryczna zatrzęsła 
się jak traktor, szarpnęła, zawyła i powoli uniosła w powietrze. 
Wojtek wydał okrzyk triumfu, bo nie bardzo wierzył, że coś takiego, nawet 
pogeneralnym remoncie, nadaje się dolotu. Wydawałosię, że pojazdkołysze się w 
miejscu, ale nagle meble iścianyzaczęłyznikać, a na ich miejsce pojawiły się 
ulice, potemgóry,chmury,lasyi morza. Choć musieli lecieć z szybkością 
międzykontynentalnejrakiety,poduszka warczała jakmotorówka. 
– To dla ozdoby! – wrzasnął pan Bałagan przekrzykując warkot. – Lubię 
sobie trochę pohałasować, a jak się da to i pozanieczyszczać! Obejrzyj się! Za 
ich plecami ciągnął się długi wąż spalin. 
– Gdzie lecimy?– zapytał Wojtek. 
– Byle gdzie, byle jak, a jak dolecimy, to zobaczymy. Niach, niach, niach! – 
roześmiał się pan Bałagan, spoglądając przez ramię. 
– Trzymaj się! Teraz zrobimypętlę!Chłopiec chciał wiedzieć, po co te powietrzne 
akrobacje.– Trzeba trochę pochachmęcić, żeby oderwać się od zwyczajnego świata – 
wyjaśniłniesamowitykierowca. 
Nagle ziemia jak kopnięta piłka znalazła się nad ich głowami, zawirowała 
gwałtownie dokoła własnej osi i zaczęła na nichspadać z wielkąszybkością.W 
istocie to oni pikowali jak pocisk. Wojtek miał od pewnego czasu duszę na 
ramieniu. Teraz zdawało mu się, że dusza znalazła się znacznie niżej i trzyma go 
kurczowo za pięty. Żałował tylko, że chłopaki z podwórka nie mogą tego widzieć. 
Poduszkowiec mknął teraz kilkadziesiąt metrów nad ziemią i siostrzeniec 
rozglądał się ciekawie. Pod nimi przesuwały się wielkie nieruchome kształty, 
które wziął początkowo za olbrzymie posągi. Pan Bałagan, który zdawał się czytać 
w jego myślach, rzucił przez ramię, że to gromady olbrzymów. Przelatywali nad 
jedną z bajek. 
–Ta bajka leży pod namiinie może się podnieść... – westchnął pan Bałagan. 
Kolosy stały nieruchomo i pewnie dlatego chłopiec wziął je początkowo za ogromne 
pomniki. 
– Czekają – mruknął pan Bałagan. 
Wojtek chciał poznać więcej szczegółów. Po raz pierwszy zetknął się z 
olbrzymamiito wtakiejliczbie.Wyglądali,jakbyzatrzymało ich cośnagle w półkroku, 
w pół ruchu. 
– Na co oni czekają? – zapytał mój siostrzeniec spoglądając szeroko otwartymi 
oczami na nieruchomy świat bajkowych kolosów. 
Tym razem czarownik nie spieszył się z odpowiedzią. Dopiero gdy kraina olbrzymów 
została za nimi, zwierzył się, że przed wieloma laty zgubił gdzieś zakończenie 
bajki i życie zatrzymało się jak popsutyfilm. 
Wmiarę jak poduszkowiec zniżałlot, krajobraz zmieniałsię. Pędzili teraz w 
przestworzach nie prędzej od wyścigowego samochodu. Pod nimi przesuwały się 
chaty kryte słomą i grupki pracujących w polu chłopów, odzianych w staroświeckie 
stroje. 
Pojazd opadał coraz niżej i poruszał się coraz wolniej, nie szybciej od zwykłego 
tramwaju. Zbliżał się do wyniosłej góry, na szczycie której stał zamek. Na jego 
widok Wojtek aż gwizdnął z przejęcia. 
– Zaraz przybędziemy na miejsce – mruknął pan Bałagan i kazał poprawić pasy 
przed lądowaniem. 
Stara poduszka elektryczna osiadła pod murem zamku miękko, prawie 
bezszelestnie.Wojtek rozprostował zdrętwiałe nogi. Zamek wydał musięteraz 
ogromnyigroźny.Ciemne muryzomszałych kamieni i wąskie strzeliste okna 
przywodziły na myśl najbardziej ponure opowieści o duchach potrząsających 
łańcuchami. Aż podskoczył, gdy usłyszał metalicznychrzęst. 
Przed wielką żelazną bramą przechadzał się zakuty w zbroję rycerz z halabardą i 
mieczemuboku. Ale Wojtkowi od miecza i halabardygroźniejsze wydawały się wąsy 
strażnika. Ciężkie i nastroszone, przypominały rogi wielkiego zwierzęcia. Nie 
mniej groźne wydałymusię kosmate brwi rycerza i brzuchogromnyjak głaz. 
–O czym jestta bajka? –Wojtekspytałniepewnie swojegoprzewodnika, a ten rozejrzał 
się wokół niezbyt przytomnie, chrząknął, poskrobał w czoło. Wystające z 
rękawiczki palce podobne były teraz do ruchliwych robaków. Po namyśle orzekł, że 
jesttonajprawdopodobniej bajka okrólewnie Śmieszce... 
Wojtek uznał to za przejęzyczenie. Chodzi chyba o królewnę Śnieżkę? 
Pan Bałagan wiedział jednak, co mówi. Tamtą bajkę wszyscyznają, nie ma sensu 
powtarzać jej raz jeszcze. Jej książęca wysokość Larusa Ridibundus nazywana jest 
przez poddanych królewną Śmieszką. 
Zbliżyli się ostrożnie do bramy. Strażnik nie zwracał na nich uwagi, pochłonięty 
był bowiem całkowicie odliczaniem kroków, a jego chrzęszcząca zbroja 
iobijającysię oboki miecz robiłymnóstwo hałasu. Wśród metalicznego trzasku i 
skrzypienia co chwila gubił krokiprzyglądał się z namysłemswoim nogom,jakbyto 
one byływinne, że odliczanie mu nie idzie. Spoglądałna nie, marszcząc brwi, ale 
prawa ręka wciąż myliła mu się z lewą nogą. 
–Raz, dwa! Lewa, prawa!Zatrzymał się i łypnął złowrogona swoje nieposłuszne 
nogi.–Nie, cośnietak... Prawa, lewa... Ciekawe, która jestparzysta,a która nie – 
mruczał basem. 
Najwidoczniejnie udało musię tego rozstrzygnąć,bo nagle zacząłskakać jak żaba. 
Gdy podskakiwał obunóż, kupa żelastwa na jego brzuchu dudniła i pobrzękiwała 
czyniąc hałas, który spłoszył stado kawek siedzących na zamkowym dachu. Szybko 
się jednak zasapał i na powrót przeszedł do majestatycznego marszu. 
Wojtekdoszedłdowniosku,że gdybyktośtakiparadowałprzedblokiemna Egejskiej, tonikt 
z mieszkańców nie zmrużyłby oka i chyba niemógłbysłuchać radia. Strażnik robił 
więcej hałasu niż śmieciara i samochód rozwożącymleko razem wzięte. 
– Na co czekasz? – pan Bałagan popchnął go w stronę bramy. – Śmiało! Naprzód! 
Wojtek obawiał się, że groźny rycerz nie wpuści go do środka. Nie miał przecież 
żadnych dokumentówani przepustki. 
– Tymsię nie przejmuj.Nie zapominaj, że jesteśksięciem,akogojak kogo, ale 
księcia do pałacu się wpuszcza – zapewniał go pan Bałagan. 
Wojtek wolałbyudać się tamw towarzystwie, ale przewodnik uspokoił go,że w razie 
czego przyjdzie mu z pomocą. Zpewnych względów, których wolałby tymczasem nie 
wyjawiać, nie powinien pokazywać się na zamku w całym swoim majestacie. Owszem, 
będzie jakiś czas towarzyszył Wojtkowi, ale najpierw musi stać się niewidzialny. 
Ma bowiem zamiar przeprowadzić tajną inspekcję, a całkowita niewidzialność jest 
najwyższym stopniem utajnienia. Stawanie się niewidzialnymwymaga sporo zabiegów, 
więc lepiej żeby Wojtek nie czekał, lecz udał się na zamek sam, a on zjawi się w 
chwilę później. No może niezupełnie zjawi, bo przecież nie będzie go widać, ale 
wrazie czego da o sobie znać. 
Świeżomianowanyksiążę po pierwszewolał, żebynie było żadnego „wrazie czego”, a 
po drugie miał ogromną ochotę zobaczyć, jak czarownik będzie stawał się 
niewidzialny, przynajmniej do chwili, gdyjeszcze cokolwiekbędzie widać, i w 
związku z tymnie miał najmniejszego zamiaru ruszyć się z miejsca. Zaczął więc 
zadawać masę przeróżnych pytań. A to czykrólewna jestzaczarowana, kto jeszcze 
mieszka w tej ponurej budowli, czykrólewna śpi, bo zjadła na przykład zatrute 
jabłko, i czy jest wesoła. I wreszcie, czy mógłby zobaczyć, jak pan Bałagan 
staje się niewidzialny,bo jest to dla niego bardzo ważna sprawa. 
Pan Bałagan okazał się osobnikiem próżnym. Zainteresowanie chłopca wyraźnie mu 
pochlebiało, zgodził się więc bez oporu, że będzie on asystował przy czarach. 
Wyjaśnił też uprzejmie, że królewna jest, owszem, troszeczkę zaczarowana, ale 
nigdy nie przepadała za jabłkami, szczególnie zatrutymi, i w związku z tymsypia 
o normalnej dla dobrze urodzonych panienek porze, czyli wtedy,gdyma na to 
ochotę. Wesoła nie jest, przeciwnie, wyjątkowo płaczliwa i smutna, a to zpowodu 
czarów. Mieszka z rodzicami, królemPłazemI i królową Repichą, ale pan Bałagan 
nie wie, czy są to rodzice przybrani czy może przebrani, w każdym razie 
zapewnia, że córka po żadnym z nich nie odziedziczyła urody. 
Po czymzrobił długą przerwę. 
Wreszcie przypomniał sobie stosowne zaklęcie i zapowiedziałuroczyście, że za 
chwilę zniknie. Podskoczył parę razy na lewej nodze, wykonał młynka palcami, 
przewrócił oczami, zrobił teatralną pauzę i stwierdził stanowczo, że 
jegoniezwykłe przeobrażenie właśnie się dokonało. 
Wojtek przyglądał mu się z niedowierzaniem. Pan Bałagan wyglądał wprawdzie 
dziwnie, aleprzecież jakoniewidzialnypowinienwogóle przestać wyglądać. 
Czarownik przez pomyłkę zastosował zaklęcie powodujące kurzą ślepotę i 
samprzestał cokolwiekwidzieć.Wkrótce udało musię jednak naprawić błąd. 
Stawał się coraz bardziej przezroczysty,dziuryw jego spodniach powiększały się, 
a kapelusz zasłonił całkiem zanikającą głowę. Wreszcie zachwiał się, zachybotał 
i rozmył w powietrzu. Było to tak niezwykłe, że Wojtek długą chwilę stał bez 
ruchu, aż poczuł nagle lekkie pchnięcie z tyłu, a kiedy się obejrzał, nie było 
za nimnikogo. 
Drugie pchnięcie było znacznie mocniejsze. Żeby nie upaść, musiał szybko 
przebierać nogami i ani się spostrzegł, jak znalazł się tuż przed straszliwym 
strażnikiem, a nad jego głową rozległosię niesamowite, groźne kłapnięcie. 
Strażnik bowiem zamyślił się i jego szczęka opadła nisko, opierając się prawie 
na piersi, a gdychłopiec wyrósłniespodziewanie tuż przed jego nosem, szczęki 
trzasnęły, jak to czasami bywa z drzwiami podczas przeciągu. 
ZanimWojtek zdołał cokolwiek z siebie wykrztusić,blaszanyosobniknatarł na niego 
wielkimjak czołg brzuchem. 
Ktoś ty?! – ryknął straszliwym, ogłuszającym głosem i nim Wojtek zdążył 
odpowiedzieć,zasypał go kolejnymi pytaniami: – Imię matki po ojcu?! Zawód, 
adres,do kogo,po coiktóragodzina?! 
Na ostatnie pytanie odrzec nie umiał, bo nie miał zegarka. 
– Anazwisko jakieśmasz? –zapytał strażnik nieco spokojniejszymitonem. 
–Wojtek... –szepnąłnieśmiało,alezaraz sobie przypomniał, że to może za mało, 
więc dodał wstydliwie: – ...Książę. Małe oczy patrzyły na niego surowo spod 
krzaczastych brwi, więc dodał nazwisko, ale rycerz nie chciałnawet o tym 
słyszeć. 
Dłuższe nazwiska przekręca, więc jak kto nie chce mieć przekręconego, to niech 
nie podaje. Pamięć ma krótszą od niektórych nazwisk. Musi natomiast wiedzieć, 
skąd książę przybywa. 
– Z Egejskiej – odpowiedział chłopiec bez namysłu. – Egejska trzynaście 
mieszkania pięćdziesiąt. 
Sądził, że powinno to wystarczyć. Jeśli strażnik nie życzysobie nazwisk, to może 
i nazwymiast go nie interesują. Okazało się, że i tego było za dużo. 
– Po co te liczby?! – obruszył się rycerz. –Ja tu nie jestemoddodawania! Żeby 
wroga pokonać albo innego nieprzyjaciela, czy nawet kogoś przez pomyłkę albo i 
ze złości, wystarczy na własne palce liczyć... Uczony się znalazł! Egejska i 
już!Książę, nie książę, Egejska, nie Egejska, stać ma tutaj i czekać, aż 
zamelduję, bo takie są przepisy. 
Wojtek nie ruszył się z miejsca, ale wyciągnął szyję ipatrzyłz ciekawością za 
odchodzącym. Kiedy go po raz pierwszy w życiu zameldowano, był za mały, 
żebycokolwiek pamiętać. 
Przez szparę wuchylonych wrotachwidział, jak rycerz podkradł się prawie 
bezszelestnie do ozdobnych drzwi i otworzył je ostrożnie. Wetknął głowę i nagle 
rozległ się ryk: 
– Książę Woj Tek z krainy Egejskiej! 
– Ratunku! Pomocy! Wody! – krzyknęła mdlejąc królowa,która siedząc na tronie 
wypełniała sobie czas robótkami na drutach. 
– Palisię! – wykrzyknął król,gdyzbudził się z drzemki iujrzał swoją żonę 
zemdloną, a w uszach brzęczało mu jeszcze jej ostatnie słowo. Pociągnąłnosem, 
ale nie czuł wpowietrzuzapachu dymu, nigdzie też nie było widać płomieni.W progu 
sali tronowej stał natomiast strażnik z obnażonymmieczem. 
– A tyczego sterczysz igaływybałuszasz?! – zniecierpliwił się król. – Nie 
widzisz, że pożar? 
– Nie widzę, Najjaśniejszy Panie – odpowiedział rycerz zgodnie z prawdą. 
– Dziwne,bo jateż nie – mruknął władca. 
– Ani ja! – powiedziała królowa, która zdążyła już wrócić do przytomności. 
– A kto krzyczał, że pali się?! 
–Wasza Królewska Mość sama krzyczała –odpowiedziałstrażnik. 
–Może to iprawda... „Wody”, usłyszałem, więc sądziłem, że pożar wybuchł. 
– O wodę to ja krzyczałam, nim zasłabłam – wyjaśniła królowa. 
– Po co ciwoda,jak sięnie pali? –zdziwił się król. 
– Coś mnie przestraszyło i poczułam, że mdleję. Ryk jakiś straszliwy się 
rozległ. Jeszcze mi w uszach dzwoni. A ty, Skrzeku, nic nie słyszałeś? 
Skrzek, bo tak się zwał rycerz, odparł, że cicho było najzupełniej, nie licząc 
tego, że gościa meldował. 
– Aaa,to tysię znowu wydarłeś! – syknął król. 
– Czyzawsze musisz takwrzeszczeć? – jęknęłamonarchini, a strażnik zamku krzyknął 
takim głosem, jakby od władców dzieliło go nie kilka kroków, a co najmniej 
rzeka, że daje z siebie wszystko w służbie u najjaśniejszego pana, a król 
zrobiłminę, z której wynikało jasno, że nie wszystko ma ochotę przyjąć. 
Królowa westchnęła i spruła drżącymi palcami prawie ukończoną robótkę. Król 
podrapał się berłem w głowę. Po czym odłożył berło, obmacał czaszkę palcami, a 
nie znalazłszyna niej korony zaczął się rozglądać niespokojnie. 
– Płazuniu, Króliczku! Przecież ten Skrzek gościa meldował! – przypomniała sobie 
Repicha. –Mytu gadu,gadu,aczłowiek poddrzwiami stoi! – I zaczęła poprawiać na 
sobie suknię tak gwałtownie, że mało jej nie podarła. – Prosić! Prosić! – 
zwróciła się do Skrzeka, ale nim ten zdołał zrobić krok, król 
wykrzyknął,żebynie prosić,bokoronynie ma,abez koronyprzyjąć nie może, bo gość 
sobie pomyśli, że władca sroce spod ogona wypadł. 
Skrzek zaczął miotać się po sali, czyniąc mnóstwo hałasu, a król i królowa 
patrzyli na niego pełnymi cierpienia oczami. Cierpienie Płaza Ibrało się głównie 
z kłucia w krzyżu. Bał się poruszyć, żeby nie powiększyć bólu, który i tak z 
każdą chwilą stawał się coraz bardziej nieznośny. 
Korona się nie znalazła, więc choć nie wypadało prosić gościa, to Repicha 
uznała, że wypada przeprosić, żebysobie nie pomyślał, że niegościnnialboico 
gorszego. 
– Powiedz mu, Skrzeku, uprzejmie, żebyzechciałjeszcze poczekać łaskawie, a o 
koronie nie wspominaj,bo to jakoś niepoważnie – rozkazała królowa cichym głosem. 
Skrzek, nim doszedł do bramy, zapomniał o wszystkim, co wydawało się 
zbędnymdodatkiemi ryknął domałego księcia: 
– Czekać kazali,bo korona imz głowyspadła!Uprzejmości byłySkrzekowi obce.Król 
Płaz poruszył się ostrożnie na swoim tronie i ból stał się nagle dotkliwyi
ostry. Zmienił pozycję. Ból zmalał. Gdy począł obmacywać bolące plecy, 
niespodziewanie przeniósł się napalce. 
– A cóż to za choroba? – zamruczał zdziwiony, po czym kazał Skrzekowi, któryjuż 
zdążył powrócić,sprawdzić,jaka toprzyczyna powoduje kłucie. 
Skrzek zameldował służbiście po chwili, że przyczyny żadnej nie widzi, ale że 
korona się znalazła. 
– Todawajją szybko! Gość przecieżczeka!Rycerz wahał się.
– Kiedy nijak jej wyciągnąć, bo Jego Królewska Mość siedzą na niej całą osobą –
wyjaśnił pochwili. 
Gdy korona znalazła się, a choroba okazała się szczęśliwie drobną przypadłością, 
Skrzek udał się po gościa. 
– Prosić każą! –wrzasnął, aż muryzadrżały,przyłbica spadła złoskotemjak pokrywa 
kotła, a Wojtektaksię przestraszył, że wyrwał jak zając i wpadł prosto w ramiona 
króla, który potrząsnął nim serdecznie i witał uprzejmie w zamkowych progach. 
– Jakże się cieszę, że książę wpadł na mnie, to znaczywpadł do nas.Todla nas 
wielkie zderzenie, chciałempowiedzieć, zdarzenie. 
Królowa Repicha odłożyła robótkę i uśmiechnęła się uprzejmie. Wojtkowi zdawało 
się, że patrzy na niego życzliwie. Natomiast król budził w nim niepokój. Głowa 
Płaza I wydawała się płaska i niezwykle gładka. Korona zjeżdżała z niej cochwila 
to na prawe, to na lewe ucho. Chłopiec obawiał się, że lada moment ciężka złota 
obręcz stoczysię na ziemię, więc przestępował znogi na nogę. Wyglądało to jak 
jakiś zabawny rodzaj tańca, więc monarchowie roześmieli się na ten 
widok.Następniekról ujął mojego siostrzeńcapod ramię i zaczął prowadzać po 
wielkiej jak boisko do piłki nożnej sali. Nie musiał się przy tymschylać, bo był 
mniej więcej wzrostu Wojtka. 
– Książę zapewne w wiadomej sprawie – szepnął mu w ucho, chichocząc przy tym 
znacząco. 
Wojtek nie miał pojęcia, co też to mogło znaczyć, nie wiedział też nic bliższego 
o żadnejwiadomejsprawie,więc bąknął cośniezbytwyraźnie. 
– Spadł namksiążę z nieba! –Płaz zatarłdrobne ręce o krótkich okrągłych 
paluszkach. Było to po części zgodne z prawdą. Nie tyle spadł, co 
wylądowałszczęśliwie. Spacerując tak król tłumaczył mu z przejęciem, że 
ostatnimi czasy coraz 
trudniej okonkurentów. Kiedyśzjeżdżalicałymiwatahami,aostatnio jak trafi się 
dwóch wmiesiącu,to już dużo. Gdyksiążę zapytał ostrożnie, co to za konkurenci, 
na twarzyPłaza pojawił się pełen niedowierzaniauśmiech. 
–Jakże to? Konkursjest, toi konkurentów niepowinno brakować! 
Siostrzeniec wyznał, że nie wie nic o żadnym konkursie, co zdziwiło króla 
niepomiernie. Przecież od lat młodzi ludzie z całego niemal świata starają się 
bezskutecznie orękę jegobiednej, smutnej córki. ... 
Repicha westchnęłanosząc oczy znadrobótki. 
– Trzeba się zająć naszymgościem, moja droga –szepnąłkról do żony, a ta 
spojrzała na niego niezbyt przytomnie, po czym skrzywiła się z wyraźną 
niechęcią. 
– No tak! Jeszcze jeden – syknęła. Nie była już ani miła, ani uprzejma. Na 
Wojtka przestała zwracać uwagę. –Anie pomyślałeś,gdzie ja ich wszystkich 
pomieszczę? –Jejgłosprzepojonybyłzniecierpliwieniem. 
Król zaczął machać gwałtownie rękami i korona zjechała mu na oczy. Zdawało się, 
że zaraz spadnie na kamienną posadzkę z łoskotem. Nic takiego jednak nie 
nastąpiło. Władca wprawnym ruchem głowy przesunął ją na lewe ucho. 
– Przestań gderać! –mruknął. –Są przecieżjakieś wolne miejsca. 
Wojtek chciał wtrącić, że nie manajmniejszego zamiaru zatrzymywać się na dłużej, 
bo przecież musi wracać do domu, ale Płaz machnął muberłemprzed nosem,więc 
zamilkł. 
Królowa powtórzyła znaciskiem, że miejsc nie ma. Zupełnie jakkierowca w 
autobusie na Mazury. Król natomiast upierał się, że jedno ma się znaleźć. W 
powietrzu wisiała kłótnia, więc Wojtek zaproponował, że może wpadnieinnym razem. 
Oboje zwrócili na niego zdumione oczy. 
–Może on i zabawny – rzekła królowa niecołaskawiej. – Jużsama nie wiem. 
Wojtek czuł się nieswojo i miał najwyraźniej ochotę niepostrzeżenie wymknąć się 
z tego dziwnego zamku. Gdyjednak zaczął ostrożnie zbliżać się do wyjścia, Płaz 
zastąpił mu drogę. 
– Wyjątkowy, powiadam ci, ropuszko, egzemplarz! – wykrzyknął z entuzjazmem, 
biorąc chłopca w ramiona ipotrząsnął nim, po czym zdziwnym uśmiechemobjaśnił, że 
próg zamku przekracza się jak dotąd na całe życie albo też, jak kto woli, na 
dożywocie, królowa zaś kiwając ze smutkiemgłową nad rozpoczętą ponownie robótką 
dodała: 
–Coprawda, toprawda. Z tych, cotuprzybyli, żaden jeszcze nie wyszedł. 
Spojrzała na chłopca surowo i mierząc w niego drutem jak szpadą zapytała nagle: 
–I gdzie ja mamcięzmieścić, biedaku?Wiesz, cotusię dzieje? – Wpytaniu 
tymbrzmiała wyraźna pretensja. 
Wojtek wciąż nie miał pojęcia, co się dzieje, ale też nie miał najmniejszej 
ochoty spędzać reszty swojego życia w przymusowym zamknięciu, choćby to był 
zamek królewski. 
Jedno,jak dotąd,było pewne: pan Bałagan wpakowałgo wniezłą kabałę, a samzniknął 
i pozostawił wasalaswojemulosowi. 
Monarchowie tymczasemkłócili się na temat miejsca. Płaz upierał się, że w lochu 
północnymzrobiłosię całkiemluźno,bo wszyscytamschudlistraszliwie, ale żona 
przypomniała mu jakiegoś króla brabanckiego i dwóch grafów z 
Lukrecji,którzypojawili się przed paromatygodniami. 
Jasne włosymojego siostrzeńca stanęłydęba. Dotychczas to wszystko,co się działo, 
byłozabawą iudawaniem,alejeśliwlochutrzyma się królów, jakichś tam grafów i nie 
mogą się oni stamtąd wydostać latami, to co dopiero on, zwykłyWojtek, który 
księciemjest dopierood rana? 
Wykrzyknął przerażony, że jest niewinny i nic nie zrobił, ale król oznajmił 
spokojnie,że niktztych,co siedząpod ziemią,nic nie zrobiłiwłaśnie dlatego 
przebywają w więzieniu. Gdyby zrobili, co trzeba, nie siedzieliby, po czym 
zwrócił się do żony: 
– Ten tu nieduży. Tamtych zagęścimy, na pewno jakoś go się upchnie. 
– Przecież już zagęszczeni! Ruszaćsię nie mogą! – odrzekła zniecierpliwiona 
Repicha dźgając robótkę drutem. 
Wówczas Płaz zaproponował, że może by zrobić przystawkę, ale Repicha 
odpowiedziała podniesionym głosem, że nie chce słyszeć ani o przystawkach, ani o 
zakąskach. Nie dość, że ciasno, to jeszcze nie ma czym karmić takiego tłumu. 
– A po co karmić? – zdziwił się Płaz. – Przecież można głodzić. Wyjdzie taniej. 
– Już i głodzić nie ma czym! Chleba i wody brakuje – biadoliła królowa. 
– A ja nie chcę do lochu! – wrzasnął mały książę przysłuchując tę tej 
małżeńskiej rozmowie. 
– A pewnie, pewnie – przyznał mu rację król, smętnie kiwając głową. Czaszka 
króla poruszała się, a korona zdawała się tkwić w miejscu jakimś niepojętym 
sposobem. – Kto by tam dobrowolnie chciał gościć w lochu? W lochu 
ciemno,ciemno,głodnoiniewygodne. 
– Dno – głos Repichyzabrzmiał jak echo. 
– Ale co robić, jak innego wyjścia nie ma?– władca rozłożył bezradnie ręce. 
Jedyne wyjście, jakie znałWojtek, prowadziło przez wielkie drzwi, które nie tak 
dawno przekroczył, zaczął więc ostrożnie przesuwać się w ich stronę, miał już 
bowiem tej bajki powyżej uszu. 
Nie uszło to jednak uwagi króla. Zmarszczył brwi iporuszył sięniespokojnie na 
tronie. Wojtek całym ciężarem powiesił się na klamce. 
– Łapać go,bo ucieka! – wykrzyknął królprzenikliwymgłosem. 
– Nie uciekać,bo złapię! – ryknął wyrwanyz dziwnego odrętwienia Skrzek, 
którynauczył się spać na służbie z otwartymi oczami i budzić się w porę. 
Klamka wydawała się uginać nieskończenie długo, a wielkie drzwi były ciężkie jak 
z ołowiu. 
– Łap go! Łap! – zapiszczała królowa i cisnęła w Wojtka kłębkiem wełny. 
–Niemogę,bo ucieka! – wysapał Skrzekirzucił się w pogoń zachłopcem, 
którywostatniejchwilizdołał musię wymknąć międzynogami. 
Zakute w blachy stopy strażnika trzaskały po posadzce jak pokrywki garnków. 
Wojtek skręcił gwałtownie wmiejscu ipo raz drugi znalazł się pod drzwiami, ale 
Skrzekbyłtuż, tuż, więc przemknął pod ścianą i zaczął uciekać dokoła sali 
wymijając bez trudu nieruchawego króla. Udało mu się zmylić pogońiporaz 
trzecidopadłdrzwi,lecz Skrzekna swoichdługichnogachprzeciął mudrogę. Chłopiec 
wpadł na niego zimpetem. Skrzek zachwiał się i runął na drzwi, które 
zatrzasnęłysię złoskotem.Wielkie cielsko zabarykadowało wyjście, aręka w 
żelaznej rękawicyzacisnęła się na nodze chłopcajak obręcz. Wrzaskichłopca nie 
robiły najmniejszego wrażenia na prześladowcy. 
– Puść mnie! Puszczaj! – wykrzykiwał bez sensu mójsiostrzeniec, nie poto go 
przecież schwycili, żebyzaraz uwalniać. 
Król rozsiadł się na tronie i z trudem łapał powietrze. Przezdługiczasniktnie 
przemówił słowem. Słychać było tylko sapanie i postękiwanie. W miarę jak 
oddechwładcywracał do normy, ten łagodniał coraz bardziej, a nawet zaczynał się 
uśmiechać. Wreszcie rozkazał niespodziewanie, żebySkrzekpuściłWojtka. Kazał 
jednak najpierw dokładnie zamknąć drzwi i mieć oko na gościa, byznowu nie 
próbowałucieczki. 
Skrzekskrupulatnie wypełnił pierwszą część polecenia, na wszelkiwypadek 
tarasując drzwi swoim potężnym brzuchem, następnie stanął nieruchomo z 
rozchylonymi wargami, a szczęka poczęła opadać mu coraz niżej, aż w końcu 
królcmoknął niecierpliwie. 
– Aten co znowu?! Rozdziawił się jak krokodyl!Płaz rąbnął berłemw oparcie tronu 
iżuchwa zatrzasnęła się głośno,po czym
Skrzekwyjawił swoje wątpliwości. Zastanawiał się mianowicie, które oko mieć ma 
na księcia, lewe czy prawe. 
– Co za różnica? –zdziwił się król. 
–Bo jak prawe,to cozlewym? A jak lewe, toco w takim raziez prawym? Przymknąć 
czyjak?– medytował opasły strażnik. 
– Nie przymykać! – rozkazał król. – Powiedziałem, że masz mieć na niego oko i 
już! Wszystkojednoktóre,byle nie umknął.Racja stanu tego wymaga. 
Skrzek nie wiedział, co to jest stan i nie śmiał pytać. Jednego się wszakże 
nauczył: król itak miał zawsze rację. Wyciągnął więc szyję i łypał na Wojtka 
groźnie to jednymto drugimokiem. 
Gdy Płaz upewnił się, że drzwi są zamknięte na cztery spusty, a czujny 
strażniknieodstępuje na krokpowierzonegomugościa, rzekłtonemznacznie łaskawszym, 
że skoro książę zostaje dłużej,powinien się rozgościć i czuć się jak u siebie na 
zamku. 
Mój siostrzeniec, który miał dotąd do czynienia jedynie z zamkami w drzwiach, 
zauważył smętnie, że różnica nie jest taka duża. Zamki służą do zamykania drzwi, 
a w tym zamku wszystkie drzwi były zamknięte. 
– Nie masz na czymsiedzieć – zauważył król zzakłopotaniem – ale na tronie cię 
przecież nie posadzę, więc stój sobie wygodnie. Wojtek stał więc zrezygnowany ze 
zwieszoną głową, a nad nim sterczał wąsaty Skrzek i patrzył jak pies na żabę. 
Płaz tymczasemzatarł ręce, klasnął trzykrotnie i kazał prosić królewnę.Nie 
upłynęło pół minutyi na kamiennej posadzce rozległysię ciche jak kapanie łez 
kroki, którym towarzyszyły westchnienia i pociąganie nosem. Wojtek uniósł głowę 
i zerknął ukradkiem. 
Na sali pojawiła się jasnowłosa dziewczyna o ciemnych, smutnych oczach. Gdyby 
Wojtek znał się na dziewczynach tak dobrze jak na samochodach, uznałbypewnie, że 
jest ładna, ale on zauważył tylko, że jest bardzo smutna. 
Wzdychając pokłoniła się rodzicom bez słowa i trochę za głośno jak na królewnę 
pociągnęła nosem. 
Oile dotądWojtkowi było niewesoło,toteraz poczuł,że robimu się całkiem smutno. 
Gdybynie byłksięciem,byćmoże rozbeczałbysię jak małychłopiec, który znalazł się 
daleko od domu. Księciu jednak nie wypadło publicznie zalewać się łzami. Kopnął 
się więc boleśnie w kostkę i zamiast żalu zaczął odczuwać złość. 
Król pokręcił głową, akorona przetoczyła się nadjego czołemizatrzymała na 
lewymuchu. 
– Oto i ona – westchnął. – Smutna, aż się niedobrze robi,jak na nią spojrzeć... 
Przedstawiamci, ptaszynko,jaktosię mówi?... Kandydata dotwojejłapki –tu 
skierował berło na Wojtka. – Książę Woj Tek Egejski! Cieszysz się, mój ptaszku? 
– zapytał z tkliwą nadzieją. 
Królewna prychnęła niezbyt uprzejmie i wzruszyła ramionami. Jej ciemne oczy 
wypełniły się łzami. Nawet nie spojrzała na Wojtka i wcale się na jego widok nie 
ucieszyła. Była dwa razy smutniejsza niż poprzedniego wieczora i czteryrazy 
smutniejsza niż minionego ranka. 
– Wtymwłaśnie sęk, że smutna – westchnął król drapiąc się berłemwgłowę. 
– Jeśli cisię uda, książę – zwrócił się do Wojtka –rozśmieszyć ją, obiecuję ci 
półkrólestwa! 
Zastanowiłsię chwilę i dodał ponamyśle,że będzie to oczywiście mniejsza połowa, 
na co Wojtek odrzekł, że połowy są równe, a król zaczął tłumaczyć pośpiesznie, 
że ma przecież rodzinę na utrzymaniu, poza tym żeby książę nie zapominał, że 
oprócz królestwa otrzyma rękę królewny. 
Wojtek naburmuszył się. 
Nie potrzebuję, mam swoje ręce – burknął. 
Monarchowie wybuchnęli bezdźwięcznymśmiechem, a Skrzek spoglądałco 
chwila to na jedno, to na drugie, po czymsamtakże zarechotał. Śmiał się nie 
dlatego, żebysłowa Wojtka go ubawiły. Było mu w zasadzie wszystko jedno, co kto 
mówi. Śmiał się tylko wtedy kiedy inni wybuchali śmiechem. Kucharz 
zamkowytwierdził,że śmiech jest bardzo dobry na trawienie. SzacunekSkrzeka dla 
kucharza był wielki jak jego przepastny brzuch: Skrzek szanował bowiem wszystko, 
co miało związek z jedzeniem. Kucharz zamkowy również miał słabość do Skrzeka. 
Nigdy jeszcze nie spotkał kogoś z takim ogromnym apetytem, a apetyt był dla 
kucharza bardzo ważną sprawą. Z powodu apetytu zostałprzecież 
nadwornymkucharzemasamkról podarował muzłotą patelnię. 
Królewska paraprzyglądała się Wojtkowi życzliwieijakbyznadzieją. 
– Czyż on nie jest zabawny?– zwrócił się Płaz do córki. 
Śmieszka po raz pierwszy zaszczyciła Wojtka spojrzeniem i zaraz odęła wargi. 
Wojtek wcale nie wydawał jej się zabawny. Miał takie smutne oczy. 
– To niech nie ma smutnych! – wykrzyknął Płaz ze złością. – Niech ma wesołe, 
boalbo dolochu wtrącę, albodo klatki zamknę! Nie znamnikogo,kogo udałobysię w 
tensposóbrozweselić. Na Wojtka też to niepodziałało.Zacisnąłzębyi patrzył na 
królaspode łba. 
Repicha chciała coś wtrącić, ale król stanowczo zabronił komukolwiek wtrącać się 
do wtrącania. Tupnął nogą zezłości, aż korona zabrzęczała mu na głowie. 
Królowa nerwowo spruła kolejny, ledwie zaczętyrządek, a królewna załkała. Płaz 
palnął berłem w oparcie tronu. Musiał to być mocny mebel, skoro wytrzymywał 
takie zabiegi. 
– Im więcej dowcipnych w podziemiach, tym bardziej prawdopodobne, że ktoś z 
nichpowie cośśmiesznego i zdejmie z nasurok! Śmieszkaupierała się jednak, że 
uwięzienidowcipnisiemówiąsamesmutne 
rzeczy. Król westchnął: 
– To nic. Jeszcze parę lat i się przyzwyczają...Nagle twarz musię rozjaśniła.
– A pamiętacie, moje panie, hrabiego Rechota z Kłapajdy? Wspaniale przekręcał 
wyrazy. – Tuzwrócił się docórki: –Powinnaś,ptaszynko,częściej odwiedzać go w 
lochu. 
Okazało się jednak, że hrabia Rechot od dawna już nie przekręca. Nabawiłsię 
kokluszu i reumatyzmu. 
Król Płaz zasępił się i niewesołe myśli opadły go jak komary. Bardzo na 
hrabiegoliczył. Jakże onsię przedstawił?... „Jestemhrabią... szcz... Przyleciłem 
do was z ciepłego kraju, żeby się oziemić z połową królestwa. A za córeczkę 
dziękuję uprzejmie”. 
Gdyby nie chodziło o dobro rodu i biednych poddanych, Płaz pękłby ze śmiechu.Cóż 
ztego,kiedycórce hrabia się nie spodobał.Byłrudyichudy. Co on takiego 
powiedział?... Ach, tak. Powiedział, że taki się już urodził i że 
hrabiemuchudymbyć uchudzi. Bardzotowszystkokróla śmieszyło inadziwić się nie 
mógł,że na twarzyŚmieszkinie pojawiłsię nawetcień uśmiechu. 
Wojtkowi wydało się głupie, że tylu niewinnych ludzi gnije w lochu tylko 
dlatego,że nie udało się imrozśmieszyćkrólewny. Gdyzebrał się na odwagę i 
powiedziałtogłośno, Płaz podskoczyłnatronie ikorona stoczyła się na kolana. 
Machając berłem przypomniał księciu inne bajki. 
– A szklaną górę pamiętasz?Kwiatrycerstwa połamał sobie na niej łodygę,to znaczy 
chciałempowiedzieć, ręce i nogi. Uważasz, że to mądrzejsze? 
Wojtek wzruszył ramionami, co trudno było uznać za wyczerpującą odpowiedź. 
– A rycerze walczący ze smokami?– zapytał król z przekąsem. 
Mój siostrzeniec uważał, że jeśli chodzi o smoki, to wszystko było w porządku. 
One były szkodnikami, a szkodniki należy zwalczać. 
– Acóż tywiesz osmokach?! – obruszył się król. – Powtarzasz same bajki! A co się 
stałonaprawdę?... Smokównie ma już nawet wogrodachzoologicznych, a ilu 
rycerzyprzytymwyginęło! 
– A król trzyma rycerzy jak w zoo! – odciął się książę Wojtek. 
–I cóż z tego? – Władca przyjąłtenzarzutzupełnie spokojnie. 
– Myślisz, że byłoby lepiej, gdyby błędni rycerze, których goszczę, można 
powiedzieć, porozłazilisię pobajkachitłukli copopadnie? 
Polowali na starsze panie, bo ktoś tam jeszcze wierzy w bajki o czarownicach?... 
Nie, drogiksiążę, bajka, w której bierzesz udział, nie jestani lepsza, anigorsza 
odinnych... Ma tylkojedną wadę:trwa za długo a końca nie widać. 
WyjaśniłWojtkowi,że tylko na pozór chodzi o to,byrozśmieszyć królewnę. Wgruncie 
rzeczyśmiech zdejmie czar nie tylko z królewskiej rodziny,ale także z biednych 
poddanych,którzyżyjąwnieodpowiednich warunkach. 
Mojego siostrzeńca niewiele obchodził los królewskich poddanych. Sam przebywał w 
nieodpowiednich warunkach. Jego miejsce było w domu albo na podwórku. 
Królwestchnąłciężko, akrólowa podniosłaoczyznadrobótkiispojrzała na księcia z 
wyrzutem. 
– Widzę, że niewiele zrozumiałeś z tego, co usiłowałem ci wyjaśnić – odezwał się 
król z troską. 
Było to zgodne zprawdą.Wojtek nie chciał niczego zrozumieć.Marzył tylko 
o tym, żebyznowu znaleźć się w domu. 
– Nie wypada, żebyś opuszczał nas przed końcem –zawyrokował król. – Ta bajka 
jestprzecież także otobie. Na dzisiaj dosyć. Podniósł się z tronu. 
– Moje panie – zwrócił się do kobiet – pora na wieczerzę. 
–Najwyższa pora, NajjaśniejszyPanie –wtrąciłSkrzekprzełykając łakomie 
ślinę. Płaz spojrzał na niego surowo. 
– A cóż to za przygadywanie?! – skarcił strażnika. 
– Tozpowodudziwnego ssania wbrzuchu – wyjaśnił Skrzek. 
– Dośćtego! Do klatkiznim! – rozkazał królkierując berło na Wojtka. Skrzek 
nacisnął jakiś ukrytywścianie mechanizmi żelazna klatka osunęła się z 
łoskotemwprost na głowęchłopca. 
Skrzektymczasemprzestępowałz nogina nogę iwyglądałona to,że trapią go 
jakieśwątpliwości. 
– Co znowu? – zapytał Płaz niechętnie. 
Skrzekzapytał niepewnie, czydobrze zrozumiał, że mazwięźniem wejśćdo klatki. 
– Jesteś głupi jak kartofel, Skrzeku! – prychnął król, a rycerz pomyślał 
smętnie, że musi to być prawda, skoro własna matka mówiła mu, że jest tak 
głupi,iż nadajesię tylko po to,bysłużyć wiernie królowi. Nasłużbie nie trzeba 
myśleć. Wystarczyrobić, co każą. Do tego, żebynie myśleć, Skrzek nadawałsię jak 
mało kto. Przychodziłomu to zwielką łatwością. 
Król wprawnym ruchem berła podwinął poły królewskiego płaszcza i majestatycznym 
krokiem ruszył do wyjścia. Za nim drobnymi kroczkami pospieszyłyRepicha z 
królewną.Wproguobejrzał się i rzuciłprzez ramię, że Skrzek ma odpowiadać za 
więźnia własną głową. 
Gdy za wychodzącymi zamknęły się drzwi, rycerz sprawdził starannie, czy klatka 
jest dokładnie zamknięta i zaczął zastanawiać się głośno nad powierzonym mu 
zadaniem,bo nie wszystkowydawało musię jasne. 
– Mam więc za niego odpowiadać głową... – rzekł i na wszelki wypadek powtórzył 
to jeszcze kilka razy. Czy głową znaczy to samo co mową? Jak to zrobić? –
zastanawiałsię głośnoispoglądałukradkiemnachłopca, a Wojteknie miał zamiaru 
ułatwiać mu zadania. Zauważył, że próby wymyślenia czegokolwiekbardzo Skrzeka 
osłabiają i czekał cierpliwie. A Skrzekmęczyłsię nie wiedząc, co ma odpowiadać, 
na jaki temat i jakimi słowami. Z wysiłku zaczął odczuwać niepokojące dudnienie 
w głowie. 
– Był rozkaz, to muszę odpowiadać! – stwierdził stanowczo inapiąłbrzuch, 
aż zbroja zachrzęściła, ale niewiele to pomogło. Wojtkowi natomiast przyszedł do 
głowyszczęśliwy pomysł. 
– Mogę zadawać pytania – rzucił od niechcenia. 
Strażnikpodługimnamyśledoszedłdowniosku, że nie byłorozkazu, żeby pytań nie 
zadawać, więc pytania zadawać można i Wojtek spytał niewinnie, czy gdybygo nie 
było na zamku,to czySkrzek musiałbyza niego odpowiadać.Po piętnastu minutach 
Skrzek miał już gotową odpowiedź, ale grube krople potu zaczęłymu spływać po 
czole. 
– No tak... – stwierdził niepewnie. – Ale przecież tu jesteś. – Dla pewności 
wskazał go palcem. Pokręcił przytymniechętnie obolałą głową. 
– Czychciałbyś, żebymnie tu nie było? – przebiegle zapytał książę Wojtek. 
TymrazemSkrzek odpowiedziałbeznamysłu. O niczymbardziej nie marzył. Gdybynie ten 
przybłęda, zamiast sterczeć przed klatką, jadłbywłaśnie kolację. Gdyprzymknął 
oczy,brzuch zadudniłpustką.Było towyjątkowo nieprzyjemne. 
Wówczas Wojtek spytał go, czyma klucz od klatki. 
Oczywiście, że ma, przecież przed chwilą zamykał żelazne drzwi.Klucz był 
zatknięty za pas. 
Ale gdy książę zapytał, czy mógłby otworzyć klatkę, Skrzek stał się podejrzliwy 
i nieufny. Łypnął na więźnia groźnie. Jak to, otworzyć? Po co otworzyć?Przecież 
był rozkaz, żebyzamknąć. A rozkaz, to rozkaz. 
Wojtek przekonał jednak Skrzeka, że jeśli drzwi otworzy,apotemzamknie, to 
nietylkonic złegosię nie stanie,ale że rozkaz wykona dwa razy. 
Do trzech jak do trzech, ale do dwóch Skrzek liczyć potrafił. Co mu właściwie 
szkodzi dla pewności zamknąć klatkę po raz drugi? 
Poczuł, że z głodu ogarnia go senność. Powinien się czymś zająć, żeby nie zasnąć 
na służbie.Nawspomnienie snu zgiął się,oparł oprętyklatki isterczał całkiem 
krzywo. Można powiedzieć, że wyglądał na załamanego. Wojtek tymczasemsączył mudo 
ucha, że jeśli zamknie klatkę po raz drugi iokaże się ona pusta,to napewno 
będzie mógł się przespać. 
Skrzeksłuchałtegow półśnie. Najpierw wydawałosię toskomplikowane, a potem dość 
proste. We śnie wszystko jest oczywiste, a w półśnie prawie wszystko. 
Śniłomusięw tym półśnie,żeWojtka jużnie ma, a on,Skrzek,śpi sobie 
słodko.Ogarnęło goprzyjemneuczucie, owiele przyjemniejsze od tego, co czuł 
stojąc na straży. 
Zamknie klatkę i nareszcie będzie mógł zamknąć oczy. Wydobył zza pasa klucz i po 
dwóchnieudanych próbachzdołał, chwiejąc się na nogach,wetknąć go w dziurkę. 
Żebyzamknąć, trzeba było najpierw dokładnie otworzyć. Klucz obróciłsię 
znieprzyjemnymzgrzytem,zawiasyzaskrzypiały. 
Kiedyzatrzasnął drzwi, zauważył z ulgą, że klatka jest pusta. Uśmiechnął się 
chytrze podnosemiobrócił klucz wzamku.Byłzsiebie zadowolony. Zamknął dokładnie, 
więzień zniknął. Jeśli nie ma kogo pilnować, to i samo pilnowanie jest zbędne. 
Skrzek nie był aż tak głupi, żeby pilnować pustego więzienia. Przyjemne uczucie 
orzeźwiło go, ale zaraz przypomniał sobie o gnębiącymgo głodzie i podśpiewując 
pod nosem,wpoczuciu dobrze spełnionegoobowiązku, ruszył w stronę zamkowej 
kuchni. 
– Kucharzusiu! Kuchaniu! –krzyknął odprogu. – Idę dociebie! Mlaszcząc i 
pomrukując z zadowolenia rozglądał się po znajomym pomieszczeniu błyszczącymi 
oczami. Po chwili postawiono przed nimmichę dymiącego jadła,akucharzstanął z 
boku i z szacunkiem przyglądał się jedzącemu. 
Skrzek kończył właśnie piątą miskę rycerskiego bigosu, gdy gwałtownie 
otworzyłysię drzwi kuchniiwprogu stanąłnie ktoinny,tylkosam król. Miał na sobie 
purpurowąszatę,wktórejbyło mu do twarzy,bo twarz króla także była purpurowa ze 
złości. 
Łyżka z bigosem zatrzymała się w połowie drogi między miską a ustami rycerza, 
agdyPłaz tupnąłnogą, zadźwięczaływszystkie pokrywki i przyłbica spadła Skrzekowi 
na nos. 
– To się nie mieści w głowie! – krzyknął król takim głosem, że wszystkie 
kuchciki pobladły i padły na ziemię, a jeden, który łasował przed godziną w 
konfiturach, stracił przytomność. Kucharz nie miał pojęcia, o co chodzi, ale 
zdołałpomyśleć, że w brzuchu Skrzeka może zmieścić się wszystko, nawet to, co 
nie mieści się wgłowie. 
– Strażnik żre, a klatkapusta! – wykrzyknął Płaz I ze zgrozą ioburzeniem. 
Kucharz na wszelki wypadek błagał na klęczkach o litość, król nie zwracał jednak 
naniego najmniejszejuwagi.Chciał wiedzieć,gdzie podział się więzień i dlaczego 
nie mago w klatce. Skrzek dostałze strachu czkawki i nie mógł przez długi czas 
wykrztusić ani słowa. Gdyprzyszedł do siebie, zdołał zameldować, że klatka 
została dokładnie zamknięta. 
– Miałeśgo pilnować! –sierdził się król.Pilnowałem,ale jak zniknął,to nie było 
już kogo pilnować.Płaz w żaden sposób nie mógł zrozumieć, jak można zniknąć z 
zamkniętego
pomieszczenia. Skrzek także tego nie rozumiały ale zapewniał władcę, że można, 
bosambyłtego świadkiem, a drzwi zamknął, i toaż dwa razy. 
– Co dwa razy?Jakie dwa razy? – niecierpliwił się Płaz. 
Wówczas Skrzek opowiedział dokładnie, co zaszło. Król aż złapał się za głowę. W 
samą zresztą porę, by chwycić koronę, która w przeciwnym razie upadłaby 
niechybnie na posadzkę kuchni. 
– Tygłupi kartoflu! –wykrzykiwał skacząc jak piłka wokół rycerza. –Tyw ogóle nie 
myślisz! Miejsce kartoflijest w piwnicy! Pójdziesz do lochu! Kucharz 
skinąłskwapliwie głową.Nie chodziło mujednak o Skrzeka,tylko o 
sposobyprzechowywania ziemniaków. Skrzek z żalu nad swoją wierną służbą i 
zmarnowanym życiem poczuł mdłości.Pomyślał,że była to może ostatnia obfita 
kolacja,jaką zjadł w życiu. 
Gotówbył udać się dolochudobrowolnie,ale przypomniałsobie szczęśliwie, że w 
podziemiach brakuje miejsc. 
– Milcz! – wrzasnął król i Skrzek zamilkł natychmiast. – Stój! – rozkazał 
władca, a Skrzek nie wiedział, co zrobić, żebystać bardziej niż stoi imało się z 
tegopowodu nie przewrócił. 
– Na co jeszcze czekasz?! – krzyknął król. 
Skrzekrzucił się przed siebie, ale zaraz musiał hamować gwałtownie,bo król kazał 
mu czekać, aż skończy. 
– Nie kręć się w kółko i nie podskakuj, kiedy do ciebie mówię! – rozkazał Płaz.–
Masz migo wydobyć spodziemi! 
Skrzekrzucił się doschowka,gdzie przechowywano przeróżne narzędzia, ale głos 
króla ponownie osadziłgo w miejscu. 
– Dokąd,durniu?!Wyszeptał drżącymgłosem, że po łopatę.
– Po co ciłopata? 
Wyłupiaste oczyPłaza wytrzeszczyłysię jeszcze bardziej. Zdawało się, że za 
chwilę wyskoczą z czaszki jak z procy i rzucą się na Skrzeka. 
– Spod ziemi bez łopaty wydostać nie idzie – szepnął Skrzek, na co król 
zazgrzytał przeraźliwie zębamiiwyglądał zupełnie tak, jakbysię miał za chwilę 
rozpłakać z bezsilnej złości. 
– Tak się mówi, kartoflu jeden, jeśli ktoś schował się tak dobrze, że nie można 
go znaleźć. 
Skrzeknie wiedział już,co marobić.Bo czymożna szukać kogoś,kogo nie można 
znaleźć?Płaz nie odpowiedział. Trzymał się tylko za obolałą szczękę, bo od 
zgrzytania rozbolałygo zęby.Ostatkiemtchu rozkazał szukaćwszędzie. W 
poszukiwaniach mają wziąć udziałwszyscy. Nimwyszedł, spojrzał dziwniena rycerza 
i niespodziewanie palnął go berłem w opancerzony brzuch. Wyżej sięgnąć nie 
zdołał. 
Gdydrzwi zatrzasnęłysię za władcą z głuchymłoskotem, Skrzek odetchnął. Powoli 
wracał do przytomności. 
Tymczasem kucharz i kuchciki rzucili się gromadą wypełniać rozkaz królewski. 
Wrzeszczeli przy tym jak poparzeni. Nawet zwykłe garkotłuki ruszyły na 
poszukiwanie zbiega. 
Jedynie Skrzek się nie spieszył. Rozkaz był, żeby szukać wszędzie, czemu więc 
nie zacząć od kuchni, gdzie jest ciepło i przyjemnie? Nawoływania 
pogonioddalałysię.Skrzek uchylił znajome drzwi i wszedłdo obszernej spiżarni. 
Wisiały tam na hakach ogromne połcie boczku, wielkie 
szynki i grube kiełbasy, a pod ścianami stały beczki pełne miodu, konfitur i 
kiszonych ogórków. 
Dzielnyrycerz dobył miecza. Wspiżarni nie było jednak ani śladuzbiegłego 
księcia, azszynkamiprzecież walczyć nie uchodzi. Szynkę alboboczek należy kroić 
w plastry, co też Skrzek uczynił. Nie z łakomstwa, choć smakowite 
zapachydrażniłymunozdrza.Zrobił tozpoczucia obowiązku.Uciekinier, który zniknął 
przecież w sposób najzupełniej niezwykły, mógł przecież okazać się czarownikiem, 
który zamienił się w szynkę lub beczkę miodu. A takiego rozpoznać można tylko po 
smaku. Pod tym względem Skrzek miał do siebie całkowite zaufanie. Obowiązek 
wykonał bardzo sumiennie. Po godzinie dokładnych poszukiwań nie było szynki, 
której by nie spróbował i beczki, do której by nie zajrzał. Nie miał sobie nic 
do wyrzucenia. Obowiązek został wypełnionydokładnie.Brzuch rycerza również. 
Kiedyz żalem opuszczał spiżarnię, drzwiczki wydałymu się o wiele mniejsze niż 
wówczas,gdytamwchodził. 
Niewiele czasu upłynęło, odkąd Wojtek wymknął się pomiędzy nogami 
otumanionegostrażnika. Tupotjegostópzagłuszonyzostał przez zgrzyt zamka. 
Drzwi wyjściowe zamknięte były na wszystkie spusty. O wydostaniu się tą drogą 
nie było co marzyć. Wojtek dopadł ciemnego korytarza i szedł na palcach 
wstrzymując oddech. Tak dotarł do kolejnych drzwi. Na szczęście były lekko 
uchylone. Przez szparę sączyło się mgliste światło. Chłopiec bez szelestu 
wśliznął się do środka.Odetchnął z ulgą,gdyokazało się,żewpomieszczeniu nie ma 
nikogo. Na ścianach wisiała zakurzona broń i rycerski rynsztunek. W kącie stał 
dużyokutykufer, pokrytygrubą warstwą pajęczyny. 
Początkowo Wojtek miał zamiar przesunąć kufer i wspiąć się po nim do okna, ale 
okazał się niezwykle ciężki, achłopiec szybko obliczył, żenawet gdyby mu się to 
udało, to żeby sięgnąć parapetu zabrakłoby mu co najmniej dwóch Wojtków wzrostu. 
Przycupnął za skrzynią i zaczął zastanawiać się gorączkowo, co robić dalej. Do 
głowy przychodziły mu różne pomysły, ale żaden nie wydawał się szczęśliwy. 
Zmęczonyzapadł w krótką drzemkę. Nie trwała ona długo. Ze snu zbudziły go 
niepokojące odgłosy. Wokół słychać było nawoływania i pokrzykiwania, stukanie i 
pukanie. Domyślił się od razu, że to mieszkańcy zamku rzucili się na 
poszukiwania. Odgłosy z minuty na minutę stawały się coraz bardziej niepokojące. 
Na korytarzu tuż pod drzwiami zadudniły czyjeś kroki. Lada chwila któryś z 
szukających mógł zajrzeć do komnaty. 
Wojtek nie namyślając się dłużej uniósł ciężkie wieko i wskoczył do kufra. Od 
razu poczuł się pewniej. O zabawie w chowanego miał trochę pojęcia. Opierając 
kark o pokrywę wyprostował nogi. Wieko uniosło się nieznacznie pozostawiając 
niewielką szparę. Dzięki temu mógł obserwować drzwi. Przez długą chwilęnic się 
nie działo,wreszcie drzwi skrzypnęłyipojawiła sięwnich rumiana twarz 
wbiałymczepku.Para okrągłych wystraszonych oczu rozejrzała się pownętrzu. 
Wojtek pomyślał,że gdybyhuknął znienacka z głębi starego kufra, to kuchcik 
podskoczyłbyze strachu do samego sufitu. Więc nie tylko on siębał, ale i jego 
się bano.Dodało muto nieco otuchy. Głowa zniknęła równie niespodziewanie, jak 
się pojawiła. Głosy poszukiwaczy słychać było jednak coraz wyraźniej. 
Wojtek trzymał się dzielnie, tylko jego broda trzęsła się i podskakiwała. 
Nawetjeślita bajka była trochęna niby, tobrodątrząsłnajprawdziwszystrach. Samw 
ponurym zamku, zatrzaśniętyw ciemnymkufrze i znikąd pomocy. 
Przypomniał sobie opanu Bałaganie. „Zdrajca!”, syknął przez zęby. Ale pan 
Bałagan był jego ostatnią nadzieją, więc wyszeptał drżącymi wargami: „Panie 
Bałaganie,ratuj! Pomocy!” 
Zesztywniał, gdy tuż obok rozległ się cichy szelest. Zaraz jednak dotarł do 
niego znajomygłos: 
– Niach, niach – mruczał najwyraźniej głos pana Bałagana.Wojtek wyjrzał 
ostrożnie iniedostrzegł nikogo.
Czarownik nie zauważył go także i uznał to za niezwykle interesujące zjawisko. 
Słyszał swojego podopiecznego, był świadkiem dotychczasowych wydarzeń, a 
kiedyspuścił chłopca z oczu na krótką chwilę, ten zniknął. Czyżby uczeń dorównał 
mistrzowi i także się stał niewidzialny? 
– A to dobre! Niach, niach! – zamruczał.Wojtek uniósłpokrywę.
– A, tu jesteś! – zdziwił się pan Bałagan. – Niach, niach... Sprytne 
schowanko... Jak leci?Cosłychać? 
Wojtek zwierzył się, że gorzej być nie mogło. Udało mu się wprawdzie umknąć, 
aleniestetyna krótko. Szukają gowszyscyiwszędzie. 
– Co robić? – westchnął pan Bałagan z rezygnacją. – Tak to już jest. Siła złego 
na jednego. Znajdą cię wcześniej czy później i nieprędko wyjdziesz z lochu. 
Marnie! 
Jak to złapią?! – oburzył się Wojtek. – Przecież obiecywałeś, że mi pomożesz?! 
Pan Bałagan skrzywił się,jakbygo ząb rozbolał. Może i coś tamobiecywał, nie 
pamięta dokładnie. Obiecać łatwo, a dotrzymać nie chce się. Kłopotu i zachodu 
zadużo.Atak,jakośto będzie.Nawet jak jest najgorzej, to jakoś tam zawsze jest. 
Przerwał, bo z korytarza dało się słyszeć ciężkie człapanie i pobrzękiwanie, 
jakbyktoś niósł stos pokrywek.Gdykrokiucichłytuż pod drzwiami,rozległo się 
sapanie przerywane głośną, rytmiczną czkawką. 
Uff, ep... ufff, ep... uf, ep...Głos wydał się Wojtkowiznajomy.
– Znajdą cię, biedaku, wcześniej czy później, niach... – wyszeptał pan Bałagan 
ze współczuciem. – Ale nie martw się. Może ta bajka dobrze się skończy?... 
Szkoda, że nic nie pamiętam. Z pamięcią umnie nie najlepiej. 
– Z czym? – zapytał Wojtek, który nie dosłyszał ostatniego zdania, ale nie 
otrzymał odpowiedzi,bo Bałagan zapomniał już,oczymmówił przed chwilą. 
Ktośchrząknął groźnie poddrzwiami. 
– On zaraz tu wejdzie iznajdzie mnie! –jęknął cicho Wojtek, apanBałagan, któremu 
wydawało się to bardzo prawdopodobne, skinął głową, czego mój siostrzeniec nie 
mógł widzieć, bo czarownik był przecież niewidzialny. 
– Jak jesteśtaki ważny,to zrób coś, żebymnie jeszcze nie znaleźli! –syknął 
Wojtek ze złością. 
– Czemu nie? – pan Bałagan zgodził się niespodziewanie łatwo. Wgramolił się na 
wiekowsamą porę,bo wprogustanął Skrzekirozglądał się niepewnie przestępując z 
nogi na nogę. 
Pod wpływemprzejedzenia,od dłuższego już czasu wbrewswymzwyczajom rozmyślał, jak 
ująć zbiegłego księcia. Miał szukać wszędzie, nawet tam,gdzie go nie ma. Ale 
zbieg mógł stać się niewidzialny i co wtedy? Postanowił nie zwracać na to uwagi. 
Zamknie oczyijak gdybynigdynic zaczniego szukać po omacku. Tak też uczynił. 
Nie nawielesię tojednakzdało, bowyrżnąłgłową wzawieszoną naścianie zbroję i 
teraz huczało mu w czaszce, zupełnie jakby rozdzwoniły się w niej dzwony. 
Gdystał oszołomiony,wzrok jego padł na starykufer. 
Odkąd sięgałpamięcią, kufer byłpusty. Nawet myszytamnie właziły,bo nie było po 
co. Ale jak szukać wszędzie, to wszędzie. 
Stanął nad skrzynią, zaparł się nogami i chwycił za krawędź pokrywy. Pokrywa z 
niewiadomego powodu stała się straszliwie ciężka.Skrzek przeraził się,że pewnie 
osłabł odmyślenia,byłbowiemdo tejpracynieprzyzwyczajony. Doczego to jednak 
podobne,żebyrycerz,choćbyiosłabiony,głupiejskrzyni nie potrafił otworzyć! Raz 
jeszcze chwycił za wieko, jęknął, stęknął, czknął i szarpnął. Gdy wydawało się, 
że lada chwila kufer otworzy, poczuł bolesne uszczypnięcie w nos. Odskoczył 
gwałtownie i rozcierając obolały nochal zastanawiałsię, coteż to mogło być. 
Pewnie kurcz. Ciężkie takie, że aż kurcz za nosłapie. 
– Nie ma innej rady, jak kufer porąbać – mruknął i dobył miecza. 
Wtem rozległ się głos mówiący, że nie ma potrzeby rąbać kufra, skoro w 
środkujestpusto. 
Skrzekzdumiał się. Wpomieszczeniu poza nimnie było nikogo. Cóż to za głos? 
Zdarzało się wprawdzie, że jakiś głos podpowiadał mu czasami, że właśnie pora na 
posiłekalbo że dobrze byłobysię zdrzemnąć, nigdyjednak nie słyszał go tak 
wyraźnie. 
Cośmusiętonie podobało. Jeśliktoś,kogonie ma,mówi, że nikogoniema, to kto jest, 
akogo nie ma?Ponamyśle doszedł do wniosku, że todla niegoza trudne i 
najlepiejbędzie porąbać kufer,choćbyze złości. Już uniósł miecz, gdy ten samgłos 
stwierdził stanowczo, że jak mówi, że nie ma, to znaczy, że mówi. ZmęczonySkrzek 
uwierzył w końcu, że to prawda. Miecz wysunął mu się z ręki i upadł na posadzkę. 
Strażnik stał chwilę mrucząc pod nosem i łypiąc nieprzytomnymi oczami, wreszcie 
obrócił się na pięcie i sapiąc opuścił pomieszczenie. 
Gdy echo kroków odchodzącego rycerza ucichło, pan Bałagan zastukał w skrzynię. 
– Możesz wyjść, już sobie poszedł.Wojtek nie spieszył się jednak z opuszczeniem 
kryjówki.
– Wyłaźże! Niach, niach! –niecierpliwił się pan Bałagan. – Niemasz chyba zamiaru 
przesiedzieć w kufrze dokońca bajki?! 
Mój siostrzeniec nie miał tymczasem żadnego zamiaru. Wiedział jedno, że pókijest 
dobrze schowany,to gonie złapią.Ile dnimożna się jednakukrywać? 
– Złapią cię wcześniejczypóźniej –pocieszałgo pan Bałagan. 
Wojtekmimowszystkowolał, żebytonastąpiłojaknajpóźniej. Bał się przy tym, że 
opiekun znowu zostawi gowłasnemu losowi. 
– Co za różnica? –rzekł panBałagan. – Przecież i tak jestemniewidzialny. Nawet 
nie zauważysz, jak zniknę. 
Zanimjednak zniknął na dobre,Wojtkowi udało się odniego otrzymać cenną 
wskazówkę,jeśliksięciu zależyna tym,żebyopóźnić pogoń,powinien ukryć się tam, 
gdzie nikomu nie przyjdzie do głowy go szukać. Chłopiec myślał o tym samym, tyle 
że nie znał takiego miejsca. 
– A choćby komnata królewny... – rzucił od niechcenia pan Bałagan. – To 
niedaleko,ostatnie drzwi na końcukorytarza. Nie było na co czekać, chwilowo 
wokół panowała cisza. Znaczyło to, że poszukiwania przeniosłysię do innej części 
zamku. 
Wojtek przemknął na palcach mrocznym korytarzem i stanął przed bogato 
zdobionymidrzwiami. Wprogu ze strachu wstrzymał oddech, ale gdyusłyszał miły 
głos nucący cicho jakąś smętną piosenkę, obawa opuściła go. W końcu królewna 
była tylko dziewczyną, nie nosiła miecza ani zbroi i z jej strony nie powinnomu 
nic zagrażać. 
Wodległymkońcu zamkowejsieniposłyszał kroki,więc nie namyślając się dłużejpchnął 
drzwi i wśliznął siędo środka. Śmieszka siedziała przed lustrem i czesała swoje 
długie włosy, czyli robiła dokładnie to, czego można spodziewać się pokrólewnie. 
Dostrzegła w lustrze nieproszonego gościa, wydała bowiem cichy okrzyk i grzebień 
wypadł jej z ręki. 
– Ach! Och! – krzyknęła. – Kto to? Kto śmiał?! 
Zwróciła twarzwjego stronę ipatrzyła zdumiona,ale wjejoczach nie było strachu. 
– Skądsię tu wziąłeś? Przecież papcio kazał cię uwięzić? 
Wojtek odetchnął. Bał się, że na jego widok królewna zacznie wzywać pomocyi 
wszyscyzlecą się, żebygo pojmać. 
– Uciekłem–odpowiedział szeptem. 
Królewna także ściszyła głos. Patrzyła na Wojtka z rosnącym zaciekawieniem. 
Nikomu jeszcze nie udało się uciec. Na zamku od lat było nudno i Śmieszka nie 
mogła się doczekać, aż zdarzy się coś niezwykłego. 
– Uciekłeś? Naprawdę? To musiało być straszne! Opowiedz mi proszę... Albo nie, 
poczekaj chwilę. Tu ścianymają uszy. 
Wyjrzała na korytarz, żebyupewnić się, czynikt nie podsłuchuje.Ogarnęło ją 
niezwykłe ożywienie. Usadziła Wojtka na łożu, a sama zajęła miejsce obok i 
szeptem kazała mu opowiedzieć wszystko od początku. Oczy królewny zaokrągliłysię 
z zaciekawienia i nie było w nich widać łez ani smutku. 
Gdymałyksiążę opowiadałoswoich przejściach,pod drzwiamipojawił się Skrzek. Poraz 
drugibez skutku przeszukiwałwszystkie zakamarki zamku. 
Usiłował zajrzeć przez dziurkę od klucza, ale nie pozwolił mu na to 
wypchanybrzuch.Poprzestał więc na podsłuchiwaniu.Usłyszał jedynie cichy, 
niewyraźnyszmer, który nie wydawał się do niczego podobny. 
Najchętniej wtargnąłbydopokoju, żebysprawdzić, cosiętamdzieje, ale bez 
specjalnego zezwolenia do królewskich komnat nie można było wchodzić... Z 
drugiej jednak strony król Płaz kazał szukać wszędzie... Co robić? Wejść czy 
nie? 
Jeśli nie wejdzie, to nie wykona rozkazu. Jeśli natomiast wejdzie,to złamie 
zakaz, a to grozi lochem. Albo go wtrącą za to, że wszedł albo za to, że nie 
wszedł. 
Tymczasem stał tak, jakby miał zamiar wejść, z ręką na klamce i uniesioną nogą. 
Nie ruszałsię jednak z miejsca. Za to przynajmniej nic nie groziło.Jak długo 
jednak można sterczeć pod drzwiami, gdy wyraźnie nakazano szukać? 
„Rozkazunie oszukasz, kiedytrzeba szukać”, pomyślał smętnie Skrzek.Jest przecież 
jeszcze trzecia możliwość: że pójdzie do lochu za to, że niezbytpilnie wykonuje 
rozkaz. 
Szmer dochodzący z komnaty wydawał mu się podejrzany. Należało niewątpliwie 
cośrobić.I to tak, żebynie ściągnąć sobie na głowę kary. Jedynym rozwiązaniem 
byłoby wejść nie wchodząc. Ale jak coś takiego zrobić? Gdy Wojtek opowiadał, 
jakiego użył podstępu, by przechytrzyć rycerza, który go pilnował, królewnie 
wydało się, że jeszcze jedna taka historia i mogłaby się roześmiać a wtedy... 
Nie, to niemożliwe, że stanie się to właśnie teraz, pomyślała królewna i 
posmutniała od razu. 
Tymczasem Skrzek zdjął hełm i obmacywał czaszkę, zupełnie jakby się spodziewał, 
że na wierzchu głowyuda mu się znaleźć jakiś szczęśliwypomysł, skoro nie znalazł 
go w środku. Czuł, że pod czaszką jest pusto jak w stodole przed żniwami. 
Wojtekopowiedziałkrólewnie jaksiedziałwkufrze iw jakisposób, dzięki 
pomocyniewidzialnegoopiekuna, udałomusię uniknąć schwytania. Śmieszka była 
przekonana, że jeszcze dwie, może trzytakie historie i na jej twarzypojawi się 
uśmiech, a może i roześmieje się głośno, niezbytgłośno, ale w samraz i że czar 
pryśnie, ale kiedy padło nazwisko Bałagan, oczy królewny napełniły się 
niespodziewanie łzami. 
–Powiedziałeś:Bałagan? Ten czarownik? – chciała sięupewnić. Wojtek znał tylko 
jednego Bałagana i tenzcałą pewnością był czarownikiem. Potrafił dokonywać 
sztuk, jakich nie pokazują w najlepszych nawetcyrkach. 
Śmieszka była bardzo poruszona. Okazało się, że to właśnie Bałagan jest sprawcą 
jej nieszczęścia. Przed wielu laty zaczarował ich dla żartu. Dlatego właśnie 
Śmieszka ma być rozśmieszana. Czas jednak płynął i sam Bałagan 
zapomniał,codokładnie trzeba zrobić,żebyzdjąć urok,a nikomu ze śmiałków: 
książąt, królewiąt, rycerzyizwykłych szewców i krawców nie udałosię odkryć 
zagubionej tajemnicy. 
Nagle drzwi otworzyłysię z trzaskiemi w progu stanął Skrzek. 
Królewna iWojtek,którybył księciemdopiero odrana,zerwalisię na równe nogi 
przerażeni. Najdziwniejsze było to, że Skrzekbyłzwrócony do nich tyłem i wten 
sposóbniepewnie posuwałsię wgłąb komnaty. 
Śmieszka zzadziwiającą przytomnością umysłu bez słowa wepchnęła Wojtka pod 
łóżko. Skrzekporuszał się niepewnie jak ciężki samochód na zatłoczonym parkingu, 
gdy wtem rozległsię głos Śmieszkiprzepojonyprawdziwie królewskązłością. 
– Jak śmiesz wchodzić do mojej komnaty bez specjalnego zezwolenia i do tegobez 
pukania?! 
Skrzek zatrzymał się. Dygotał przy tym jak stara ciężarówka. Próbował ukłonu, 
ale nie było to proste. Zginając kark musiałby się wypiąć w stronę królewny, a 
na to nie mógł sobie przecież pozwolić ze względu na dobre wychowanie.Wysunął 
więc biodra doprzodu i możliwienajniżejschylił głowę, co upodobniło go do 
wielkiego znaku zapytania. Jego dalsze losy stanęły rzeczywiście pod 
znakiemzapytania. 
– Co tysobie wyobrażasz,blaszana pokrako! Skrzek, usiłując się ukłonić izarazem 
nie wypiąć, wyglądałrzeczywiście dość dziwnie. 
Od krzyku królewny zadygotało lustro i zatrzęsła się przyłbica na głowie 
przebiegłego rycerza. 
– Ależ, królewno! –tłumaczył się Skrzekniepewnie. – Janie wchodzę,tylko 
wychodzę... bowchodzi się przecież przodem,awychodzi tyłem,a ja właśnie 
tyłem,czyli... 
Śmieszka nie dała mujednak skończyć tych pokrętnych usprawiedliwień.Na skołataną 
głowę rycerza posypały się nowe wymysły i groźby. 
–A boprzywychodzeniusięniepuka... –bąknąłSkrzek, a królewna tupiąc ze złością 
krzyczała, że nikt jej nie będzie uczył, jak się zachowywać w 
królewskiejkomnacie i żebySkrzek wynosiłsię natychmiast ityłem, i przodem. 
Nie miał tu już nic do roboty. Przecież wychodził od samego początku. Usiłował 
to nawet wytłumaczyć, ale nikt nie brałpod uwagę jego dobrych chęci. 
Spotykałygotylkogroźby i niewdzięczność. Miałjuż tego wszystkiego powyżej 
uszupuścił skwapliwieniegościnne progi,zatrzasnął za sobą drzwi, oparł sięo nie 
plecami i odetchnął z ulgą. 
Trudno. Zrobił wszystko, co było w jego mocy, a teraz niech się dzieje, co chce. 
Jeśli mają go zamknąć w lochu, to niech zamkną. Wszystko jedno za co. Nareszcie 
będzie miał spokój i nikt nie będzie od niego żądał rzeczy skomplikowanych 
albonawetniemożliwych. 
Udał się wprost do sali tronowej, gdzie stała pusta bezużytecznaklatka.Gdy 
żelazne drzwi zatrzasnęły się, poczuł błogi spokój. Ułożył się na zimnej 
posadzce i niemal natychmiast zasnął. 
Gdyintruz odszedł pospiesznie,Wojtek wygramolił się spod łóżka. Spojrzał na 
Śmieszkę niepewnie. Sądził, że królewna potrafijedynie płakać i wzdychać. Nie 
podejrzewał, że stać ją na wybuch złości, który napędzi stracha samemu 
Skrzekowi, podobnemu raczej do czołgu niż do żywego człowieka. Śmieszka sama 
była zakłopotananiedawnymwybuchem. 
– Musiałam się awanturować, bo inaczej ten kartofel przeszukałby pokój – 
usprawiedliwiała się ze wstydem. Odkąd lepiej poznała Wojtka, myślała, że 
mogłabystać się nieco weselsza. Zaczynała mieć nadzieję, że właśnie jemuuda 
znaleźć się sposób na czary Bałagana. 
Wojtek podrapał się wgłowę.Nie marzył o niczyminnym. Może udałobymu się coś 
wymyślić, gdyby był starszy. A czasu było tak niewiele. 
– Musisz spróbować! Zastanów się! – nalegała królewna, a w jej ciemnych oczach 
było tyle szczerego podziwu, że Wojtek przez chwilę uwierzył, że coś takiego 
naprawdę mogłobymu się udać.Jedynysposób,jaki przychodziłmu do głowy, pochodził 
z całkiem innej bajki i najprawdopodobniej nie dałby się zastosować do tej. Z 
tymi sposobami jest pewnie jak z częściami samochodu. Niby podobne, a nie do 
każdego pasują. Wspomniał o tym bez przekonania. Królewna jednak koniecznie 
chciała znać bliższe szczegóły. 
Ociągając się, wyjaśnił, że jeśli dobrze pamięta, to należy pocałować 
zaczarowaną królewnę i wtedy... 
– Pocałować?! – żachnęła się królewna i wzruszyła ramionami. – Nie rozśmieszaj 
mnie. 
– Czy ja powiedziałem, że chcę cię pocałować?! – obruszył się Wojtek, któremu 
wyznanie ledwie przeszło przez gardło. Co ona sobie wyobraża?Żeon nie manic 
lepszego do roboty, jak całować dziewczyny?Jesttakisposóbityle. On się na tymnie 
zna. 
– Ojej! – powiedziała naglekrólewna i zrobiła dziwnąminę.Wojtek spojrzałna nią 
spod oka.
– Wiesz, co powiedziałam przed chwilą? Sprawiała wrażenie bardzo podnieconej. 
– Powiedziałam: nie rozśmieszaj mnie! 
–I co z tego...Nagle ion zrozumiał...Śmieszka koniecznie i natychmiast chciała 
spróbować tego sposobu, ale
Wojtka ogarnęłynowe wątpliwości.Nigdynie całowałdziewczyny,nie mówiąc już 
okrólewnach. Poprostunie znałsięna tym.Coinnego, gdybychodziło o motoryzację 
albo o Indian. Czuł, że brakuje munie tylko doświadczenia, ale i wiary w 
powodzenie. Śmieszka nalegała, żeby potraktował to jak lekarstwo, które wypija 
się bez względu na smak,jeślisię chce wyzdrowieć. Łatwomówić, Wojtek był 
przecież zdrowy. 
Czas jednak naglił.Zamek dygotałod poszukiwań.Zrywano podłogi i kuto ściany. 
Przekopano już fosy i ogród. Lada chwila ktoś mógł wedrzeć się do komnatymimo 
zakazu, a wtedydrzwi więzienia zatrzasnęłybysię za Wojtkiem na długo. 
– Zamknijoczy! – powiedział nagle. 
Był zdecydowany. Niech się dzieje, co chce, byle to już mieć sobą. Wyciągnął 
szyję i ostrożnie cmoknął Śmieszkę wgładki,przyjemnie pachnący 
policzek.Stałosię. 
Nic się jednak nie zmieniło. Królewna wyglądała dokładnie tak jak poprzednio. 
Jedynie on, Wojtek, miał trochę zmienioną twarz. Poraz pierwszy w życiu 
pocałował prawdziwą dziewczynę. Nie było to nieprzyjemne, tylko trochę dziwne. 
Królewna natomiast nie była speszona, lecz rozczarowana. Gdyspojrzała na minę 
siedzącego obok chłopca, jej ciałem wstrząsnął jakiś dziwny dreszcz. Wojtek 
zaniepokoiłsię trochę. 
– Awidzisz,mówiłem,że to nie działa – stwierdziłsmętnie. – Wyobraź sobie, jaką 
miałbyś minę, gdybyudało się za pierwszymrazem – powiedziała pewnaiznowu 
zadrżała. 
Dostałbympołowę królestwa itwoją... –przerwał, bopoddrzwiamidały się słyszeć 
jakieś głosy. 
– Łapkę! – dokończyła za niego królewna. Była tak pochłonięta drżeniem, które 
zaczęło ogarniać jej ciało, że wcale nie zwróciła uwagi na dochodzące z zewnątrz 
hałasy. Wojtkowi zdawało się jednak, że dygoce ze strachu. 
Drzwi skrzypnęłyiotworzyłysię gwałtownie.Akrólewna wybuchnęła długo tłumionym 
śmiechem. Zapadła nagła ciemność. Mury zadygotały. Podłoga ugięła się 
podnogami.Wmroku Wojtek poczuł chłodnypowiewprzesyconego wilgocią wiatru.Gdypo 
omacku próbowałzrobić kilka kroków,poczuł, żejego stopygrzęzną w mokrym podłożu. 
Jeszcze przed chwilą bał się, że zostanie schwytany, a teraz, gdyzrobiłosię 
ciemno i mokro, zaczął obawiać się nowego, nieznanego jeszcze zagrożenia. Nagle 
uświadomił sobie, że to, co słyszał przed chwilą, było śmiechem królewny. Więc 
jednak udało się?! Przeżył krótkąchwilę radości. Ale co dalej? Co się właściwie 
stałoigdzie jest Śmieszka? Stał niepewnie,bojąc się wykonać krok w którąkolwiek 
stronę. 
Nagle poczuł na twarzysilnypodmuch.Powietrze niosło zapach wilgoci. Był to 
najzwyklejszy wiatr. A więc nie jest już na zamku! Dziwne odgłosy nagle wydały 
mu się znajome. To, co brał za darcie papieru, było po prostu skrzeczeniem żab. 
Na chwilę zapaliło się światło. To po prostu księżyc przedarł się przez chmury. 
Po zamku nie było śladu. Wojtek stał nad brzegiem sadzawki. Dwa kroki od niego 
na kępie trawy przycupnęła smukła mewa o brązowym łebku. Spoglądała na Wojtka 
ciekawie błyszczącymi, brązowymi oczami. Choć był bardzo blisko, ptak nie 
próbował uciekać i nie sprawiał wrażenia zaniepokojonego. 
Nie licząc pary żab było to jedyne żywe stworzenie w okolicy. 
–Bardzojesteśładny,ptaszku –powiedziałWojtekgłośno,żebydodać sobie 
otuchy. Ptakporuszył się i uniósł głowę. 
– Naprawdę podobamci się?To był głos Śmieszki. Więc Śmieszka została zamieniona 
w ptaszka!
– O rany, co ja narobiłem! –jęknął Wojtekzprzerażeniem. – Janiechcący, 
naprawdęnie wiedziałem. 
– Udało się – powiedziała Śmieszka radosnymgłosem. –Znowu jestemsobą. Spójrz na 
te dwie żaby. To moi przybrani rodzice, Repicha i Płaz. Znowu są szczęśliwi. 
Wcale nie chcieli być ludźmi. 
Żaby zarechotałykiwając płaskimi głowami. 
– Ale teraz będę się musiał z tobą ożenić, a nie wiem, czy mamasięzgodzi – 
zauważył stropiony Wojtek. – Na pewno powie, że będziesz się u nas czuła 
niedobrze,bo nie magdzie latać. 
– Będzie miała rację – zaśmiała się Śmieszka. – Ty też czułbyś się niezbyt 
dobrzena tych rozlewiskach.Nie martwsię.Płazobiecywał mojąrękę i połowę 
królestwa,bo tak się mówiwbajkach,ale wzamian mogę spełnić każde twoje życzenie. 
– Naprawdę? – ucieszyłsięWojtek. 
– Niestety,tylko jedno. 
Gdy Wojtek zastanawiał się, czego zażądać, w oddali dało się słyszeć miarowe 
człapanie. 
– Niach,niach! Gdzie jesteście?Co za śmieszne zakończenie! Lepiej tegonie mogłem 
wymyślić! Jaka szkoda, że zapomniałem! – pokrzykiwał pan Bałagan brnąc wich 
stronę. Za nimpobrzękując mieczem człapał zdyszanySkrzek. 
–Nie zostawiaj mnie, panie, w tym błocie, bozardzewieję! –jęczał. 
– Zachwilę nie będę już mogła mówić ludzkimgłosem. Czar mnie opuszcza. Odchodzę. 
Twoje życzenie spełni się, gdy tylko wymówisz je głośno. 
Pan Bałagan był coraz bliżej. 
–Bardzo śmieszne, już dawno się taknieubawiłem, niach, niach. 
– Wcale nie śmieszne –obruszył się Wojtek. – Męczyłeś żabyiptaki, panie 
Bałaganie. Mewauniosła się wpowietrze i musnęła skrzydłemgłowę chłopca. 
– Żegnaj,Wojtku! 
– Niach, niach! Dobrze się spisałeś! – pokrzykiwał pan Bałagan skacząc z kępyna 
kępę. – Wnagrodę należyci się jeszcze jedna bajka. 
– O nie! – wykrzyknął Wojtek. – Bardzo dziękuję, ale na razie wystarczy. Chcę 
wracać de domu. 
– Spełniam twoje życzenie, Wojtku! – rozległo się nad jego głową, zanim zdążył 
zaprotestować. 
Poduszkowiec wyrwał się z rąk panu Bałaganowi i uniósł księcia w 
powietrze.Czarownikuganiał się zanimpokrzykując: 
– Zaczekaj! Co tywyprawiasz! Taki zdolnyichce uciec?! Gdynie udało mu się, mimo 
czarów, zawrócić poduszkowca, wygrażał mu pięścią: 
– Jeszcze cię dopadnę! Nie tak łatwo poradzić sobie z Bałaganem! Ale 
poduszkowiec pędził już przez chmury i po kilku minutach szczęśliwie wylądowałna 
Stegnach. 
Gdy Wojtek dokończył swoją opowieść, odetchnąłem z ulgą, choć przecież 
mójsiostrzeniecsiedział przede mną całyi zdrowy,żywydowód nato, że nic się nie 
stało. 
PotemWojtek spojrzał mi w oczy i zapytał, czymu wierzę. 
– Nie wierzę, żebyś to wszystko sam wymyślił – odpowiedziałem z przekonaniem, 
zaraz też przyszedł mido głowypewien pomysł, więc sięgnąłem po encyklopedię. 
– Czego tamszukasz? – zaciekawił się Wojtek. 
– Pamiętasz, jaknazywała się twoja Śmieszka? – zapytałemotwierając gruby tomna 
literze „m”. 
–No pewnie. Larusa Ridibundus. 
–Popatrz: mewa śmieszkanazywa się połacinie: larus ridibundus. 
– Prawie tak samo! – ucieszył się Wojtek.Doszliśmywspólnie do wniosku, że reszty 
nie ma co sprawdzać.
O robaku i rybce
Kiedy po pewnym czasie odwiedziłem Wojtka, już w progu zapytałem szeptem, czy 
pan Bałagandał jakiś znakod poprzedniegospotkania. 
Siostrzeniec położył palec na ustach i pociągnął mnie do swego pokoju. 
– Gorzej –powiedział patrząc miwoczypoważnie –on misię dałwe znaki! 
Wjegogłosie brzmiałowyraźne oburzenie. Umilkliśmy,bozjawiła się mama i 
zaproponowałaherbatę.Gdyznowu zostaliśmysami wpokoju,Wojtekzaczął opowiadać 
półgłosem, co zdarzyło się przed dwomadniami, czyli w niedzielę. Złożyło się,że 
został samna kilka godzin.Przed dobranocką miał jak zwykle sprzątnąć zabawki. 
Sprzątania było tak niewiele, że postanowił to zrobić tuż przed samymprogramem, 
kiedyczłowiek najmniejma do roboty,boczeka,aż rozpocznie się film z pszczółką 
Mają. Takie czekanie trwa niekiedy bardzo długo. 
Sprzątanie zabawek zaczął oczywiście od włączenia telewizora. Lampa kineskopowa 
zabzyczała jak pszczoła, a na ekranie pojawiły się czarno-białe pasy. 
Pszczółka Maja też jestwpaski, ale to nie to samo, więc Wojtek trochę się 
zdenerwował. Stałnieruchomo i wpatrywał się w pasiastyekranz rozpaczą. 
Sprzątanie wtakiej sytuacjiniewchodziłowrachubę. Wreszciepodszedłdo telewizora 
izaczął obracać wszystkimipokrętłami. Było to wprawdziesurowo zabronione, 
boaparat mógłby siępopsuć, ale skoro i takbył zepsuty.. 
Rozległ się jakiś chrobot,a potemgłosspikerki zapowiedział kolejnyodcinek 
przygód pszczółki idałysię słyszeć pierwszetaktyznanej wszystkimpiosenki. Pasy 
podskakiwaływ jej rytm, ale dalej nic nie byłowidać.
Potem Wojtek przestraszył się, że dźwięk także zaczyna szwankować, bo zamiast 
jednego słyszał wyraźnie dwa głosyśpiewające piosenkę. Ten drugibył znacznie 
gorszy,niestaranny, a przytymfałszował. Wtymmomencie Wojtek zaczął coś 
podejrzewać i wkrótce okazało się, że miał rację. U dołu ekranu pojawiła się 
ręka wpostrzępionej rękawiczce, zgarnęła pasy, zupełnie jakbyto była zwykła 
firanka,a potemna wizjiukazała siętwarz pana Bałagana,któryna całe gardło ryczał 
piosenkę o sympatycznej pszczółce i całkiem już zagłuszył wykonawcę. 
Bałagan wtelewizji?Tego jeszcze nie było! Wojtka zatkało. 
–Cześć, chłoptasiu! Niach, niach... –powiedziałna powitanie panBałagan. – 
Pozdrowionka dla nieporządnych! Przedstawiam... 
Przerwał, bo coś zachrobotało i nagle zaczął lataćdo góryitrząść się na boki 
krzycząc: 
– Dzieciaki! Zmieńcie kanał, bo chcą zrobić ze mną porządek! 
Potem pokazano planszę z napisem „przepraszamy za usterki” i wreszcie pojawił 
się Gucio. Wojtek odetchnął zulgą, myśląc, że już po wszystkim. Nagle obokGucia 
zjawił się znowu pan Bałagan,odepchnąłaktora izatarł ręce. 
Mój siostrzeniec zaczął kręcić się niespokojnie.Pan Bałagan wychylił się z 
telewizora izapytał:
–Cosię tak kręcisz, jakbyśmiał robaki? 
– Nie robaki, tylko „Pszczółkę Maję”, a tymi zasłaniasz! – krzyknąłWojtek. 
Pan Bałagan upierał się jednak, że bohaterowie serialu, to właśnie robaki: 
dżdżownice,pająki,muchy,żuki,bąki ikoniki polne,aWojtek krzyczał, że to nie są 
zwykłe robaki, tylko ciekawe, iże chceoglądać ich przygody,a nie pana 
Bałagana,którego wcale nie było wprogramie. 
Pan Bałagan obejrzałsię,nibyto sprawdzając,co się dziejezajego plecami, i 
oświadczył, że z powodu jego występu w telewizji nastąpiłyzmiany i w związku z 
tymjest jeszcze trochę czasu. Zatarł przy tym ręce swoimzwyczajem. 
– Nieprawda! –zaprotestował Wojtek. –Wcale nie maczasu, bo potemjest dziennik! 
Już dawno powinno się zacząć! 
Pan Bałagan zapewnił go, że program za chwilę się rozpocznie, po czym wyręczając 
spikerkę, uroczystym głosem zapowiedział jakąś bajkę. Wojtkowi wydawało się, że 
miała to być bajka o rybaku i rybce, którą każde dziecko oglądało przynajmniej 
pięć razy. Mimo zapowiedzi nic się jednak nie działo. Pan Bałagan dalej sterczał 
na wizji strojąc minyiprzebierając palcami. Wojtek niecierpliwił się. 
– Nic nie widzisz? –zdziwił się pan Bałagan. Spojrzałprzez ramię i zachęcił 
Wojtka ruchemręki,żebypodszedł bliżej,co mójsiostrzeniec uczynił pochwili 
wahania. 
Pan Bałagan wypełniał jednak cały ekran i Wojtek, żebycoś zobaczyć, wspiął się 
na palce i wyciągnął szyję. 
– Śmiało! Niach, niach – zachęcał go czarownik, przesunął się przy tym, jakby 
chciałzrobić chłopcu miejsce obok siebie. 
– Mamwsadzić głowę dotelewizora?! – obruszyłsię Wojtek. 
– Czemu tylko głowę? Niach, niach! – wykrzykując te słowa pan Bałagan wychylił 
się błyskawicznie, złapał Wojtka za uszy i jednym szybkim ruchem wciągnąłgo do 
środka. Wojtek wrzeszczał iwyrywał się, ale było już za późno. Znalazł się na 
dnie jakiegoś ciasnego, ciemnego pomieszczenia. 
Pan Bałagan zaśmiewał się, jak ktoś, komuudał się dobrykawał, z tych, co śmieszą 
tylko tego,kto je robi. 
Jego śmiech odbijał się echem. 
To, co Wojtek brał początkowo za ciasną komórkę, było długim, wąskim 
korytarzem. Nad głową chłopca, z małegookienka padałosineświatło. 
Wspiąłsię na palce i dotknął nosemwklęsłejszyby. Za oknem,ku swojemu 
zdumieniu,poznał własnypokój. 
– Gdzie jesteśmy?– zapytał. 
Pan Bałagan, bardzo z siebie zadowolony, wyjaśnił, że znajdują się w 
nieużywanymkanale telewizji. Wojtek obmacał wklęsłą szybę sprawdzając, czy nie 
da się jej jakoś otworzyć. Czarownik zauważył to i wyjaśnił życzliwym tonem,że 
tylko onzna wyjście iże prowadzi onodo nowejbajki. Jeżeli Wojtek maochotę 
sterczeć tu znosemwetkniętymw kineskop, to już jego sprawa, ale radziłby wybrać 
się na krótką wycieczkę. 
Cóż było robić? Wojtek powlókł się za podstępnym czarownikiem, który maszerował 
dziarsko, mrucząc, a właściwie rampampampując pod nosem marszowe piosenki. 
Wkanale było ciemno. PanBałagan zapodział gdzieś latarkę i z tegopowodu musiał 
świecić oczami. 
Wojtek obejrzałsię. Ekran z widokiem napokój był maleńki jakgłówka od szpilki. 
Szli godzinę, a może dłużej. 
Mój siostrzeniec był początkowo naburmuszony z powodu porwania, ale złość 
wkrótce mu przeszła. W gruncie rzeczy wolał to od samotnego siedzenia w domu, 
więc po pewnym czasie wdał się w pogawędkę z panem Bałaganem. Opowiedział mu 
nawet o pożarze, jaki miał niedawno miejsce na Egejskiej, a samdowiedział się 
ciekawych rzeczyodalszych losach Skrzeka. Skrzek został błędnym rycerzem i 
schudł dziesięć kilo. Z tego powodu był bardzo nieszczęśliwy. 
Gdy tak szli, gawędząc jak starzy znajomi, przed nimi błysnęło maleńkie wątłe 
światełko i właśnie wtedy Wojtek przypomniał sobie, że Bałaganowi lepiej za 
bardzo nie ufać, więc stwierdził stanowczo, że po tym, co przeżył w poprzedniej 
bajce, za nic na świecie nie wejdzie do żadnego zamku. 
Pan Bałagan dał słowo honoru, że nic takiego się nie zdarzy, chyba żeby 
przytrafiło się coś zupełnie nieprzewidzianego, oczymwspomina zresztątylko na 
wszelki wypadek, bo nigdyprzecież nie można przewidzieć, costanie się w jego 
bajce. Jeśli nie ma ochoty brać w tym udziału, to zmuszał go nie będzie. Zajmą 
sobie wygodne miejsca i niezauważeniprzez nikogobędą siedzielijakw kinie albo w 
teatrze. 
Jeśli Wojtek miał na coś ochotę,to właśnie na cośtakiego. Obejrzeć bajkę z 
bezpiecznejodległości,apotemspokojnie wrócić do domu. 
Wmiarę jakszli,światełkozdawałosiępełznąć wichstronę, wreszciestało się jasne 
jak słońce i pan Bałagan nie musiał już świecić oczami z powodu braku latarki. 
Zapomniany kanał telewizji zaprowadził ich do niewielkiej groty, która 
znajdowała się na stromym brzegu sadzawki. Byli na miejscu. Siedli na 
porośniętej trawą skarpie i machając nogami nad wodą czekali na początek bajki. 
Wysoko po niebie szybowała mewaśmieszka.Na widokWojtka zatrzepotała radośnie 
skrzydłami,zniżyła lot,zatoczyła koło nad głową chłopca, anastępnie siadła mu na 
ramieniu. 
– Cześć,Śmieszko! – ucieszył się Wojtek. – Jak leci? – zapytał,bo wydawało mu 
się, że do ptaka te słowa będą pasowały najbardziej. 
Śmieszka zaszczebiotała z dumą po mewiemu,że majuż czworo dzieci,które są 
prześliczne, chociaż jeszcze nie wykluły się z jajek. Matczyne obowiązki wzywają 
i nie może dłużej rozmawiać. Kiwnęła łebkiem na pożegnanie, musnęła 
Wojtkaskrzydłemwpoliczek i odleciała do gniazda. 
Upłynęło kilka minut inic się niedziało, tylko pan Bałagan wpatrywałsięz 
zaciekawieniem w wodę pod swoimi stopami. Wojtek zaczął ziewać. 
– Nie oglądasz? – zdziwił się czarownik,bajka trwała jużbowiemoddobrej minuty, 
choć nie zdarzyło się jeszcze nic ważnego. Wojtek wytężał wzrok, a mimoto nie 
mógł niczegowypatrzyćw mętnejwodzie. 
Pan Bałagan pogrzebał w kieszeni i po chwili wręczył chłopcu denko od butelki 
pomleku. 
– Po co mito?Szkło było niezbyt czyste, a o jego krawędź łatwo się było 
skaleczyć.
– To szkło powiększające – wyjaśnił Bałagan. Wojtek był przekonany, że czarownik 
kpi sobie z niego, ale postanowił zerknąć na szkło, nim je odłoży. 
Gdypodniósł jedo oka,taflawodyprzybliżyła się,aobraz byłwyraźny jak film 
oglądanyz pierwszych rzędów. 
– Teraz to wyrzuć – usłyszał głos czarownika.Odłożyłdenko, a mimoto widział 
wyraźnie, codzieje siępod wodą.Podnie snułsięrobak, blady,długiigiętki. 
Zachowywałsię, jakbyzabłądził
w nieznanym miejscu. Co chwila podnosił głowę i rozglądał się niespokojnie. 
Przemykał między kamieniami kręcąc się w kółko. Nagle czegoś się chyba 
przestraszył, bo pomknął pomiędzy wodne rośliny, ukrył się w ich gąszczu i 
zaczął dygotać, aż na wodzie wystąpiły drobne zmarszczki. 
– Co to zajeden? – zapytałWojtek. 
Pan Bałagan przypomniał sobie naraz, że powinien zrobić głośniej, więc jeszcze 
raz sięgnął do swojej przepastnej kieszeni i wydobył z niej gałkę od starego 
radioodbiornika. Wetknął ją w ziemię i pokręcił energicznie. Głos podwodnego 
stworzenia zachrypiał i zacharczał. Czarownik kręciłgałką, dopóki głos nie stał 
się czystyi wyraźny. Drżał nieco, ale nie z powoduzakłóceń,lecz ze strachu. 
Chłopiec wyraźnie widział parę wystraszonych oczu. 
Pan Bałagan wyjaśnił półgłosem, że jest to nieostrożny robak, który szukał 
ochłodyizabłądził wnieznanejmusadzawce. 
– Mamzłe przeczucie-cie-cie – szepnął Robak dygocąc. –Jeśli nie uda mi się 
szybko stąd wyjść,stanie się coś złego. 
–Czegoon się boi? – zapytał mój siostrzeniec. 
Pan Bałagan wyjaśnił, że życie robaka to nie bajka. Jedząc musiuważać, żeby 
samnie skończył jako czyjś obiad. 
Rzeczywiście. Robak, który najwidoczniej zgłodniał błądząc po dnie, wyciągnął 
głowę na długiej szyi albo – jak kto woli – głowę umieszczoną bezpośrednio na 
ogonie, skubnął jakiślistek iprzerażonywłasną nieostrożnością dałnura pod 
kamień. 
– Och! –jęknął. –Przecież tumogą byćryby!Że też nie pomyślałemotym wcześniej. 
Nie jestemwprawdzie zwykłymrobakiem, ale te głupieryby-by-by – zadygotał na samą 
myśl, że mógłby stać się ich ofiarą – pewnie o tym nie wiedzą-dzą-dzą – 
zadzwonił zębami, choć w pobliżu nie było tymczasem nikogo, kto miałby na niego 
apetyt. – O losie mój robaczywy! Tylko tego brakowało,żebymnie ktoś połknął! – 
wykrzyknął cicho,na tyle jednakgłośno, żebysię przestraszyć, i dał nura głową 
wmuł. Następnie przeraził się, że jego wystający z dna ogon może stać się łatwym 
łupem, więc umknął w gąszcz moczarki. 
Wsamąporę. Jego obawyokazałysię słuszne. Wpobliżu żerowała ryba. Nic 
specjalnego, zwykła płotka. Rybie oczy patrzyły tępo w wodę, skrzela i pysk oraz 
boczne płetwy poruszały się miarowo. Najwyraźniej nie miała nic ciekawego do 
powiedzenia,bo tylko bulgotała coś niezrozumiale. 
Ryba nie mogła widzieć robaka, ale wyczuła go nieomylnym rybim instynktem. Robak 
także wiedział coś o instynkcie, bo choć wydawał się dobrze schowany, zaczął 
zwiewać, gdy tylko ryba zbliżyła się do kępymoczarki. 
– Koniecze mną! –wykrzyknął,ale choć był o tymprzekonany,to chyba nie do końca, 
bo nie miał zamiaru dać się złapać. 
Ryba ruszyła za nim w pogoń bulgocząc, ale on w gęstych zaroślach radził 
sobiezupełniedobrze. Nie takszybki jak płotka, był giętki izwinny,a do tego 
znacznie szczuplejszy. 
– Panie Bałaganie! –wykrzyknął Wojtekzwyraźną pretensją. 
–To jestprzecież płotka, a nie żadna złota rybka, ido tegonie potrafimówić! 
Czarownik odpowiedział krótko, że ryby, to znaczy zwykłe ryby, głosu nie mają. 
Mój siostrzeniecbyłbardzo zawiedziony, że rybka nie jest zaczarowana. Był całym 
sercem po stronie prześladowanego robaka, a w ogóle to nie mógł się połapać, o 
co w tej bajce chodzi. Zażądał wyjaśnień, ale pan Bałagan dał mu ręką 
znak,żebynie przeszkadzał. 
Robak tymczasemzamiast lawirować w gęstych zaroślach, wołając o pomoc uciekał na 
otwartą przestrzeń, gdzie trudno było znaleźć jakąkolwiekkryjówkę. Los jego 
wydawał się przesądzony, chociaż płotka była już zmęczona długotrwałą pogonią 
iniecierpliwiłasię, że ofiara umyka. 
Także Wojtek był zniecierpliwiony. Wrażliwy na cudze nieszczęście, kręcił się i 
odwracał głowę, gdy robakowi groziło niebezpieczeństwo. Miał szczerą ochotę 
złapać szkiełko od butelki i rąbnąć nim rybę między oczy. I byłby to chyba 
zrobił, gdyby pan Bałagan nie uprzedził jego zamiaru. 
Zwrócił mu uwagę, że nie należy się wtrącać w to, co dzieje się na scenie, jeśli 
chcesię dotrwać do szczęśliwego końca.Światjest już tak urządzony,że 
rybyuganiają się za owadami, pająki łowią muchy,lisypolują na zające, wcale nie 
dlatego, że są złe. Nie potrafią żyć inaczej, a gdyby tego nie robiły, 
pomarłybyzgłodu inawet on, panBałagan, król iczarownik, niewiele może na to 
poradzić, choć pomysł, żebyto zające polowałyna lisywydajemu się bardzo zabawny 
i gdyby dało się to zrobić, na świecie zapanowałby właśnie on, Bałagan. 
To, co mówił czarownik, nie przekonało Wojtka do końca, bo płotka, która wcale 
nie była taka głupia, na jaką wyglądała, zapędziła robaka na mieliznę, gdzie 
jego los wydawał się przesądzony na dobre. Ryba atakowała jak rozjuszony byk. 
Biedakrobił zręczneuniki, ale nie mogłoto trwać długo. 
Wojtkowi przyszło właśnie do głowy, że także ryby mają swoich wrogów. Żałował,że 
Śmieszka siedziw gnieździe. Na pewnobysobie zpłotką poradziła. Nagle wykrzyknął: 
– Dlaczego tu jeszcze nie ma rybaka?!Wyobraził sobie, że w ostatniej chwili 
zjawi się rybak z siecią i ocali
nieszczęśnika. Pan Bałagan zdziwił się niepomiernie. 
–Jaki znowu rybak? Niach, niach... 
–Jakto jaki?! –oburzył się Wojtek. – Z bajkio rybakuirybce! 
– Przecież, niach, niach, powiedziałemwyraźnie, że oglądamybajkę o robaku i 
rybce – zdziwił się szczerze pan Bałagan. 
– Przecież takiej bajki nie ma! – wykrzyknął Wojtek. Czarownik 
wymownymgestemwskazał sadzawkę, jakbychciałpowiedzieć: a to?co to jest w takim 
razie? 
Robak wciąż nie dawał się złapać, choć przychodziło mu to zcoraz większą 
trudnością. 
– Uratuj tego biedaka – szepnął Wojtek, widząc, że robak został zapędzony do 
płytkiejzatoczki. 
Pan Bałagan machnął lekceważąco ręką. Ani myślał mu pomagać. Wyjaśnił, że nie 
jest to zwykły robak, lecz Robak przez duże R. Na pewno sobie jakoś poradzi, a 
jak, to sam jest ciekaw. Wojtek bardzo w to wątpił. W pułapce biedaczysko miał 
nie więcej szans niż kotlet na talerzu. Pozostało mu tylko drżącymgłosem błagać 
o zmiłowanie. 
– Wypuść mnie, Rybko, a nie pożałujesz tego! Jestem niezwykłym, czarodziejskim 
stworzeniem! 
Płotka zastanawiała się. Nie miała pewności, czydziwaczny, gadającyrobak jest 
jadalny. 
– Jeśli darujesz mi życie, spełnię natychmiast trzytwoje życzenia! – wyjaśnił 
pospiesznie, widząc wahanie płotki. – Możesz mieć wszystko, czego zażądasz, za 
marnego robaka. 
–Bul, bul, bul? – zabulgotała pytająco, żebysię upewnić. 
– Oczywiście,że trzy! – wykrzyknął Robak. 
Rybka pływała w tę i z powrotem nie spuszczając oka ze swojej ofiary i 
zastanawiała się, czy nie można by wytargować czegoś więcej, powiedzmy: 
spełnienia trzech marzeń i robaka na deser. 
Robak, który nie miał już nic do stracenia, chwalił się swoimi nieograniczonymi 
możliwościami,ale płotka nie wyglądała na przekonaną. 
– Wiem, dlaczego się jeszcze wahasz –domyślał się Robak. –Zastanawiasz się 
prawdopodobnie, dlaczego taki wielki czarownik jak ja nie potrafi wykorzystać 
swoichczarów wpodobnej sytuacji jak moja. Taki już jestem. Nic dla siebie. Na 
tympolega moje przekleństwo. 
Płotka miała ochotę coś wtrącić, ale nie mogła, bo przecież głosunie miała, więc 
zaczęła się denerwować. 
– Niepotrzebnie się niecierpliwisz – rzekł Robak skwapliwie. – Jeśli darujesz mi 
życie, mógłbym obdarzyć cię głosem i wtedy wypowiesz dwa następne życzenia. 
– Bulg – zabulgotała płotka na znak, że się zgadza, a jej niedoszła ofiara 
nareszcie mogła odetchnąć z ulgą. 
Odetchnął i Wojtek. Teraz już spokojnie patrzył na to, co dzieje się w sadzawce. 
– A więc niech się spełni pierwsze życzenie – rzekł Robakuroczystymtonem, 
skręcił się jak sprężyna i zaczął wirować z taką szybkością, że przez chwilę 
wcale go nie było widać. 
Płotka sprawiała wrażenie poważnie zaniepokojonej, że ofiara użyła podstępu, 
żebysię jej wymknąć. 
Nagle rozległ się przeraźliwy świst, woda rozstąpiła się i Robak znieruchomiał. 
Woda wróciła na miejsce w równie niezwykły sposób. 
Płotka otworzyła pyszczek ze zdumienia, bo jeszcze w życiu czegoś tak 
niezwykłegonie widziała. Stałosię jednakcośowiele bardziejniesamowitego, bo oto 
ku własnemu zaskoczeniu przemówiła głosem młodej kobiety. Szybko jednak 
ochłonęła,zatrzepotała radośnie płetwamiirzekła: 
– Nareszcie! Strasznie się męczyłamnie mogąc mówić, aprzecież tylemam do 
powiedzeniana wszystkie tematy. 
Ten głos, chociaż brzmiał niezbyt przyjemnie, wydał się mojemu siostrzeńcowi 
znajomy. Spojrzał pytająco napana Bałagana. 
– Tak, tak, niach, niach... – mruknął czarownik. – To rzeczywiście głos 
Śmieszki, kiedybyła królewną, ale teraz jest dzięki tobie mewą, o czymprzecież 
zawsze marzyła, i nie potrzebuje używać ludzkiej mowy. A głos się przydał, 
niach, niach, jako że nie ma rzeczy niepotrzebnych, o czym się można przekonać 
zwiedzając śmietniki. 
Płotka była zadowolona, zupełnie jakby dostała nową zabawkę. Śpiewała piosenki, 
fałszując przytym niemiłosiernie, pokrzykiwała inasłuchiwała echa, a wreszcie za 
radą Robaka zaczęła wymawiać bardzo trudne wyrazy i zdania, żeby się przekonać, 
czy jest to głos odpowiedniej jakości. „Król Karol kupił królowej Karolinie 
korale koloru koralowego” – powiedziała za pierwszym razem. „W czasie suszy 
szosa sucha” – za drugim, ale żeby prawidłowo wymówić „Poczmistrz z Tczewa”, 
potrzebowała aż czterech prób. 
Jej dobry humor trwał jednak niezbyt długo. Gdy już się nacieszyła nową 
umiejętnością, przybrała znudzonywyraz pyszczka i odęła wargi, a kiedy Robak 
chciał coś powiedzieć, natychmiast zrobiła mu piekielną awanturę. 
– Robak nie ma nic do gadania, kiedy ja mówię! – krzyczała. – Robak ma robić, co 
mukażę, isłuchać, bo od tego tu jest! Tylko ja mamtutaj głosicośdo powiedzenia! 
Biedakschowałogon pod siebie iskurczył się tak,żebyjak najmniej rzucać się w 
oczy. 
Płotka tymczasemzastanawiała się, co począć dalej. Miała ochotę przekąsić coś 
smakowitego,spojrzała więc łakomie na Robaka,ale ten,skurczony i blady, wydał 
jejsię mało apetyczny. Co innego,gdybybyłparę razywiększy... Zaraz przyszedł jej 
do głowypewien pomysł, więc zapytała chytrze, czymógłbysię powiększyć do 
znaczniejszych rozmiarów. 
Cierpliwie czekającyna dalszerozkazyRobak uznałto natychmiast za nowe życzenie, 
nie chciał bowiemza nic narazić się na kolejnywybuchzłości,izanim płotka zdążyła 
cokolwiek powiedzieć, zawirował wokół własnej osi, gwizdnął przeciągle, fale 
bajora rozstąpiłysię jak za poprzednimrazem,liznęłypodeszwy Wojtkowych kapci i 
gdywróciły na miejsce, Robak zaczął rosnąć jak balon. 
Szybko stałsię większyod płotki,agdyosiągnął wielkość szczupaka, ryba pisnęła: 
– Odwołuję,odwołuję! 
– Czyżbymiało to być twoje trzecie iostatnie życzenie? – zapytał zdziwiony 
grubym głosem, nie przestając rosnąć. 
– To się liczy? – piskliwym, drżącymgłosemzapytała płotka, a Robak,który stałsię 
wielki jak pyton,odpowiedział basem, że liczy się i że nie mógłby zrobić już dla 
niej nic więcej. 
Zachłanność płotki była większa od jej strachu, schowała się więc za kamieniemi 
czekała, co będzie dalej. 
– Czy taki rozmiar ci odpowiada? – wysoko nad jej głową głos Robaka zadudnił jak 
grom. Stał się teraz ogromnyjak rura wodociągowa i nie mieścił się w sadzawce. – 
Może jeszcze parę metrów dołożyć? 
– Ach! Ach! Wody... – zapiszczała płotka mdlejąc z przerażenia i zaczęła pływać 
brzuchemdo góry. 
Robak mógł to uznać za trzecie i ostatnie życzenie płotki, ale stał sięjuż tak 
wielki,że ledwie słyszałcieniutki rybi głosik i nabrał przekonania, że musiałsię 
przesłyszeć, bo czego jak czego, ale wodyw sadzawce nie brakowało. 
Po chwili ryba ocknęła się. Nabrała pewności, że ogromny potwór nie przejawia 
wobec niej żadnych wrogich zamiarów, lecz ogon wciąż trząsłsię jej ze strachu. 
Mój siostrzeniec wcale jej nie współczuł. Miała za swoje. Nie dość, że znęcała 
się nad słabszym, to jeszcze przywłaszczyła sobie głos Śmieszki. Teraz była jak 
uczeń czarnoksiężnika,którystał się ofiarąwłasnejnieostrożności,albo jakktoś, 
ktoprzez pomyłkę wypuściłz butelkizłośliwegodżina. Wojtek liczył w duchu, że 
Robak okaże się złośliwyida rybie wycisk za swoje krzywdy. Nic takiego jednak 
nie nastąpiło. Robak, choć mógłby teraz z łatwością poradzić sobie nawet z 
niewielkimstademrekinów,cierpliwie czekał nadalsze rozkazy. 
Płotka zastanawiała się gorączkowo, jak by tu wybrnąć z trudnej sytuacji. 
Niełatwoprzychodziłojejpozbieraćdo kupyrybie myśli. 
Każdy sądzi innych po sobie, więc płotka wciąż podejrzewała, że kolos zechce 
skorzystać ze swojej przewagi i najchętniej zmniejszyłaby Robaka do poprzednich, 
bezpiecznych wymiarów. Wtedy jednak nie zyska nic poza ludzkimgłosem,a pożytek 
zniego żaden,skoro wsadzawce nie ma do kogo pyska otworzyć. Mogłaby wprawdzie po 
wszystkim połknąć Robaka, ale był zaczarowanyi niewykluczone, że stanie jej w 
gardle albo wyjdzie bokiem. 
– A gdybymtak zażądała wszystkiego? – zapytała cicho. 
Odpowiedź zniechęciła ją do tego pomysłu. Robak wyjaśnił, że wówczas 
zdarzyłobysię izłe, i dobre: byłabysmutna i zarazemwesoła, bogataibiedna, zdrowa 
i chora, piękna i paskudna, mogłaby mieć wszystko, czego tylko zapragnie, po to 
tylko, żeby to stracić, i cieszyłaby się tym krótko, bo zaraz stałabysię 
bardzonieszczęśliwa. Nie można mieć wszystkiego, zawsze trzeba wybierać. 
Płotka była niezbyt mądra i bardzo zachłanna, nie brakowało jej jednak sprytu. 
Pewna, że znajdzie jakieś wyjście, potrzebowała tylko trochę czasudo 
namysłu.Dziwiłasię, że potwór niepołknął jej dotej pory, ale skoro tego nie 
zrobił, być może w ogóle nie ma takiego zamiaru, a tak niebywała okazja 
nieczęsto się płotkomzdarza. Nie darowałabysobie do końca życia,gdyby jej nie 
wykorzystała. 
Nagle ażplasnęła ogonemwwodę zradości. 
– Już wiem,co zrobię! – krzyknęła.Robak pochyliłsię inastawił ucha.
– Chciałabym jutro o świcie... – rzekła chytrze, chowając się na wszelki wypadek 
za kamieniem – złapać zaczarowanego Robaka,któryspełni trzymoje życzenia. 
Robak jęknął,cozabrzmiało,jakbypiorun rąbnął,i przerażonapłotka zakryła 
oczypłetwami, ale kiedyprzez dłuższą chwilę nic się nie działo,wytknęła pysk zza 
kamienia i zaczęła wykłócać się bezczelnie. 
– Niech mitu Robak nie jęczy, tylko niech powie, czyto jest, czymoże nie jest 
życzenie! 
– To będą przecież trzyzupełnie nowe sprawydo załatwienia! –zagrzmiało nad rybią 
głową. 
– Nowy Robak, nowe wymagania! – stwierdziła bezczelnie płotka. Coś jej 
podpowiadało,że podstępsię udał. 
Robak tymczasem oddalił się przygnębiony i zgięty wpół, a z każdym krokiemmalał 
imarniałwoczach. Stał się ofiarą podstępu inic na to nie mógł poradzić. 
Regulamin wymagał, żeby wypełniał cudze życzenia, ale w regulaminie nie było 
przecież mowy o podstępnych płotkach. 
Widząc przygnębienie Robaka, ryba odzyskała natychmiast humor. Śpiewała na 
całygłospiosenkę o rybkach,które śpią wjeziorze i ciuralalała przytym,ile 
wlezie. 
Tymczasemzapadł zmrok. Płotka wyciągnęła się na posłaniu zmułu, ale nie mogła 
zasnąć, zupełnie jak rybka z piosenki, którą przed chwiląnuciła. ... 
„Cwana ryba” stwierdził Wojtek bez sympatii. Żona rybaka też była chytra, ale na 
taki pomysł nie zdążyła wpaść. Wolałbynie być w skórze zaczarowanego Robaka. 
Sprawiał wrażenie przyzwoitego faceta i Wojtek szczerze mu współczuł, był bowiem 
przekonany, że jak tak dalej pójdzie to płotka go wykończy. Żałował trochę, że 
nie dowie się, jakie będą dalsze jej losy. 
– Dlaczego masz się niedowiedzieć? –zdziwił się pan Bałagan. 
Muszę już wracać do domu, robi się całkiem ciemno – stwierdził Wojtek i stanął 
na nogi. Postanowił poradzić sobie bez pomocy czarownika. Pobiegnie kanałemi 
będziewalił pięściami wokienko,dopókigo nie usłyszą. Po wejściu do grotynie było 
jednak ani śladu. 
– Nie przejmuj się, niach, niach – zamruczał pan Bałagan pojednawczo. – Jakośto 
będzie.Jeśli cisię spieszy,to trochę skrócimy. 
Strzelił trzyrazy palcami i wymówił zaklęcie: 
–Hoc, hoc, mija noc. Pit, pitijuż świt. 
Brzmiało to niezbyt poważnie,jak wszystkoco mówił i robił czarownik, ale okazało 
się skuteczne, bo słońce wyskoczyło zza horyzontu jak kopniętapiłka. Zrobiło się 
jasno i ciepło. Zaskoczona gwałtownym blaskiem sowa pohukując pełnym oburzenia 
głosemodleciała do lasu. Zataczała się przy tympo niebie,bo słońce ją oślepiło. 
Podmuch lekkiego wiatru zmarszczył powierzchnię wody. 
Rybka przeciągnęła się leniwie, ziewnęła iopuściła mulistełóżko. 
– O,jak późno! – wykrzyknęła,borybybudzą się na ogół przed świtaniem. – Jeszcze 
go nie ma! Do czego to podobne! Co on sobie wyobraża! Miał tubyćz samego rana 
idać się złapać! Nie będę się przecież uganiała za nim pocałym stawie! 
Nimochłonęła ze złości, pojawił się Robak w swej mizernej postaci.Dygotał ze 
strachu i pełzł jak na ścięcie, czyli bez najmniejszej ochoty, czemu się 
oczywiście nie należy dziwić. Nie uszedł daleko, płotka dopadła go jak 
błyskawica. 
– Nareszcie, mam cię, zaczarowanyRobaku! 
– Niestety-ty-ty – zatrząsł się nieszczęśnik. 
Przystąpiła do rzeczy bez zbędnych ceregieli. Oboje wiedzą, co jest na początku: 
ona go schwytała,on jąbłaga,ona mugrozi,onjejobiecuje – więc żebynie tracić 
czasu, proponuje, żebycałyten wstęp opuścić. Niech robi swoje od razu. 
–Comam robić? – zapytał Robak głosempełnym cierpienia. Nadwerężył się 
poprzedniego dnia icierpiałna bóległowy i ogona. 
– Jak to co? – wybuchnęła płotka. – Spełniać, ma się rozumieć! Robak się chyba 
domyśla, że znudziło mi się być zwykłą rybą. Ktoś o takich możliwościach jak 
mojenie powinien marnować się wstawie. 
Chrząknął znacząco. Był stary i doświadczony, więc zauważył od razu, że płotce 
przewraca się w głowie. 
– Niech mitu Robak nie chrząka! –warknęłaryba. –Niech niezapomina,z kimmado 
czynienia.Robakjest wykonawca,nie żadenchrząkacz! 
Skłoniłsię niskoiwmilczeniu czekał na rozkazy. 
Rybka spojrzała na niego nieco łaskawiej,po czymprzystąpiła do rzeczy. Z 
tego, comówiła, wynikało, że jestkimśnajzupełniej niezwykłym,obdarzonym 
pięknymgłosemiogromnymizdolnościami,które marnują się wsadzawce. Co z tego,że 
mapięknygłos,skoro nie może się tu znikimpo ludzku dogadać. Potrzebowała 
odpowiedniego towarzystwa. 
– Po pierwsze chcę być kimś, i to nie byle kim – rzekła na koniec. Tego 
Robak mógł siędomyślić,ale żebywykonać polecenie,musiał wiedzieć więcej. Ryba 
oznajmiła, że chce być królewną i zaraz dodała: 
– Oczywiście piękną, dumną, nieprzystępną, jasnowłosą i dobrego 
pochodzenia. Robakskinął głową na znak, że rozumie, o cochodzi. 
– Piękna dumna królewna, raz. Coś jeszcze? – zapytał zupełnie jak kelner 
przyjmującyzamówienia na kotlet. 
– Oczywiście! – odparła płotka. – Robak chyba sobie nie wyobraża, że królewna 
wkrólewskiej sukni do samej ziemi z falbanami przetykanymi złotem i w 
pantofelkach na wysokim obcasie, z włosami sięgającymi co najmniej poniżej pasa, 
będzie się taplała w bajorze w towarzystwie żab, raków ipijawek. 
Robak wolał niczego sobie nie wyobrażać, żebypotemnie było pretensji, że 
wyobraża sobie za dużo, domyślił się jednak, że płotka będzie potrzebowała 
odpowiedniego towarzystwa. 
– A gdzie ja ich przyjmę?! –zawołała ryba zpretensją. – Tu, w tym bagnie? 
Mamysiedzieć na kępach sitowia i moczyć nogi wstawie? To przecież straszne! 
Najpierwpotrzebnyjest pałac! 
Skinął głową. 
– Oczywiście umeblowany – dodałanatychmiast płotka. –Robak chybanie myśli,że 
królewna będzie targała po schodach łoża,tronyifortepiany. 
– Rozumiem –rzekł Robak beznamiętnie. – Chodziostanowisko królewnyi przydział 
odpowiedniego lokalu? – upewnił się. – Postaram się to załatwić w ciągu 
parugodzin. 
Czuł się nie najlepiej i miał nadzieję, że ryba da mu trochę czasu. 
Ona nie miała jednak zamiaru czekać ani chwili. Żądała, aby zlecenie wykonane 
zostało w terminie błyskawicznym. 
Cóż byłorobić?Robak jęknął, stęknąłiwziąłsię doroboty.Skręcił się jak sprężyna, 
choć uczynił to z wyraźnym wysiłkiem, zawirował, gwizdnął raz i drugi. Woda 
wsadzawce zabulgotała. Wszystkie żabydałyze strachunurana dno, a raki złapałysię 
za głowę szczypcami. Pociemniało, zakotłowało się, woda chlapała na wszystkie 
strony, a kiedy znowu zrobiło się jasno, wszystko wyglądałozupełnie inaczej. 
Nawetskarpa, naktórej siedzieliWojtek z panem Bałaganem.Urosła. Stwardniała 
iprzeobraziła się w mur zamkowy.Sadzawka zamieniła się wdziedziniec. Mała 
wysepka wyrosła jak drożdżoweciasto i stała się zamkiem, a na środkudziedzińca 
pojawiła się prawdziwa królewna. 
– To przecież Śmieszka! Poznaję ją! – wykrzyknął zdumiony i uradowany Wojtek. 
Pan Bałagan kiwnąłgłową,ale zaraz pokręciłswoimdługimnosem. Nie było już 
Śmieszki,była natomiast królewna Rybka.Żaby,ryby,myszy,nie mówiąc o małych 
dziewczynkach, wyjaśnił drapiąc się w głowę przez dziuręwkapeluszu, marzą, 
byzostać królewnami, a co najmniej księżniczkami. Jak światświatem żadna nie 
chce być kucharką ani dozorczynią. W związku z tym pan Bałagan zmuszony był 
wprowadzić oszczędności. 
Wcielenie królewnywypożycza się jak ślubną suknię do kolejnychbajek, kto się 
chce przemienić, zapisuje się i czeka na przydział w kolejce. 
Mój siostrzeniec, który bardzo się do Śmieszki przywiązał i polubił ją, nie mógł 
się pogodzić z myślą, że ryba, która muzupełnie do gustu nie przypadła, używa 
jej jako przebrania. Przez te Bałaganowe oszczędności wszystko się mogło 
pokiełbasić tak, że zupełnie nie będzie wiadomo, kto jest kto. 
Pan Bałagan wcale się tymnie przejmował. Wteatralnych garderobachtakże trzyma 
się kostiumy i zamiast szyć nowe do każdej sztuki, wykorzystuje się używane. Nie 
podobieństwojest ważne, aleto, cosię robi i mówi. 
Wojtek uważniej przyjrzał się królewnie Rybce i uznał, że pan Bałagan ma trochę 
racji. Na pierwszyrzut oka wydawać się mogło, że Rybka nie różni się niczymod 
Śmieszki. Nibyte sameoczy, włosy,usta i ręce. Ale oczypatrzyły teraz inaczej, a 
w rozchylonych ustach było coś rybiego. 
Wojtek zauważył jednak, że zamek, mur i dziedziniec też byłytesame, co w 
poprzedniej bajce. 
Pan Bałagan przyznał,że tak jestwistocie.Jak już ktośzostaje księżniczką, to za 
nic nie chce mieszkać w chałupie ani w namiocie, tylko w pałacu albo zamku. Skąd 
ich tyle nabrać? Czarów na to by nie wystarczyło. Prościej przenosić zamki 
zbajkido bajki.Wtedywykorzystuje się jeprzez całysezon, bo inaczej stoją puste 
całymi latami i lęgną się w nich nietoperze i duchy. 
Kolejne dwa życzenia płotki zostałyspełnione. Wprogu zamku stanął Robak iukłonił 
sięnisko. 
Rybka wzruszyła ramionamiiprychnęła pogardliwie: 
–Phi, też mipałac!... Używany... 
– Ależ to jest przecież zabytek! –oburzyłsię Robak. – Ten zamek ma wielką 
wartość historyczną. 
Królewny nie obchodziło zupełnie,co mazamek,a to,co miała ona sama, nie 
wzbudziło jej zachwytu. 
– Trudno,niech będzie,skoro nie manic nowocześniejszego.Zbytek, też mi coś – 
prychnęła, bo jako prosta płotka nie miała najmniejszego pojęcia o zabytkach. 
Przypomniała sobie jednak, że podobno królewnyżyją wzbytku i to ją nieco 
uspokoiło. 
– Może być – rzekła. – Przyjmuję zatemten zbytek historycznyczyjakiś tam w 
drodze mojej łaskikrólewskiej. Wydawało się jej, że jako królewna powinna 
wyrażać się w specjalny 
elegancki sposób, dodając różne słowa dla ozdoby. Robakpochylił głowę i odparł: 
– Cieszę się, królewno, że jesteś: zadowolona. 
– Niech się Robak nie cieszy –syknęła Rybka –przysługuje mijeszcze jedno 
życzenie. Robak pobladł i zesztywniał: 
– Zamek jednakowoż niczegowaty – stwierdziła Rybka wymachując wachlarzem bez 
potrzeby, bo po dziedzińcu hulał wiatr – toteż jestem zadowoloną i przyjmuję go 
łaskawie na pamiątkę... A teraz mam ochotę rozprostowaćogon,chciałampowiedzieć 
nogi,na moimkrólewskimłożu. 
– Czymogę wobec tegoodejść? –zapytał Robak nieśmiało. 
– Odejść?Jeszcze czego! A robotę skończył?Nie skończył! To niechczekai 
słucha!... Chcę, jutro z samego rana... – zawiesiła głos, a biedak skurczył się 
spodziewając się najgorszego. Jego podejrzenia okazały się słuszne. Rybka znowu 
zażądała robaka, który spełni jej kolejne kaprysy. 
– Ateraz Robak wie,co robić.Zrobił swoje i może odejść – obróciła się na pięciei 
podskakując udała się doswojej sypialni. Robak stałzdruzgotany. 
– Losie mójrobaczywy – jęknął – kiedyto się wreszcie skończy? 
Powlókł się do bramy,nie miał jednakdość sił,byjąotworzyć,przecisnął się więc 
przez szparę i zniknął. 
Zapadł zmrok i Wojtek znowu zaniepokoił się, że przyjdzie mu spędzić tu kolejną 
noc, ale pan Bałagan miał przecież swoje sposoby na przyspieszenie upływu czasu. 
Gdy znowu zaświeciło słońce, zapytał Wojtka, jak mu się ta bajka podoba. Wcale 
mu się nie podobała. Uważał, że ryba przesadza. Ta niepozorna płotka była gorsza 
odpiranii. 
Czarownik skinął głową. 
– Niach,niach –mruknął. – Jeszcze wczorajbyła to drobna płotka,a dzisiaj, 
popatrz,gruba ryba. Wojtek zauważył, że za to Robak staje się coraz cieńszy. 
– Każdyma swojego robaka, co go gryzie – odparł czarownik. 
Zza drzwi sypialni dobiegały jakieś odgłosy. Rybka zdążyła się obudzić. Uchyliła 
drzwi, wytknęła rozczochraną głowę i ziewnęła przeraźliwie. Spała bardzo 
wygodnie, ale wydawało się jej, że trochę za krótko. Tym jednak nie przejmowała 
sięzbytnio. Jako królewna będzie mogła spać,kiedytylko zechce. Zauważyła, że 
jest stworzona do łatwego życia. 
Nie ze wszystkiego była jednak zadowolona. Zamek ział pustką i nudą.Coz tego, że 
jestpiękna i żyje wzbytku, jeśli poza Robakiemnikt o tymnie wie, nikt jej nie 
podziwiainie zabiegaowzględy. Jej wdzięk, uroda idobre pochodzenie marnują się. 
Kiedy o tym pomyślała, zaraz ogarnęła ją niecierpliwość. 
– Gdzie on jest? Która to godzina? Znowu się spóźnia! Powinien od dawna czekać 
pod drzwiami na rozkazy! – złościła się i tupała. 
Na szczęście nie musiała czekać długo. Robak właśnie przełaziprzez szparę w 
bramie i pełzł przez dziedziniec. Był zdenerwowany, roztrzęsiony i od 
poprzedniego dnia wyraźnie schudł i sczerniał. Wzasadzie nie powinienżywić 
specjalnych obaw,bo królewnynie połykają robaków,ale po tejmożna się było 
spodziewać najgorszego. 
– Robak! Gdzie jest ten Robak? – krzyczała rozsierdzona Rybka, która okazała się 
nie tylko zachłanna,ale iniecierpliwa. 
– Biegnę! Pędzę! –krzyknął Robak mrucząc pod nosem,że czyni to wbrew swojej 
woli, bo zmusza go do tego siła wyższa. Byłwielkimczarownikiem, ale niezwykłe 
umiejętnościjemu samemunie przynosiłyżadnych korzyści,służyły jedynie 
jegoprześladowcom. 
– Podejdź bliżej! – rozkazała królewna Rybka, ponieważ nie miała zamiaru się 
fatygować. – Mam cię przecież złapać. 
– Cóż to za wymagania! –zdumiał się Robak. Nie dość, że spełnia wszystkie 
zachcianki i kaprysy, to jeszcze maułatwiać swoje nieszczęście. – To skandal! – 
szepnął zgorszony. 

– Co tam Robak mamrocze? – zapytała Rybka od niechcenia i capnęła go 
szybkim,wprawnymruchem. –Nie spieszy mu się ostatniodo królewny. 
– Jeszcze czego?! – obruszyłsię Robak. – Proszę zauważyć, że ledwie żyję. 
Zastaryjużjestemna przenoszeniezamków w takim tempie. A dotego jestem 
wykończonynerwowo. 
Rybka zwróciła mu cierpko uwagę, że ledwie żyje tylko dzięki niej. Poświęciła 
się dla niego rezygnując z posiłku. Jej zdaniem Robak odpłacał czarną 
niewdzięcznością za darowane życie. 
– Robię, co robię – usprawiedliwiał się biedaczysko. 
– Ale ja nie mam nic do roboty! – piekliła się królewna. – Mam zamek, 
jestempiękna, aniktmnienieodwiedza! Niktniepodziwia mojejurody! Nie mamnawet 
służby! 
Słuchał wzdychając i przewracając oczami, a kiedy Rybka wyliczyła już wszystkie 
brakiiniedogodności, zapytałzbolałymgłosem: 
–Jednym słowem, o cotymrazemchodzi? 
– Sprowadź mi tu natychmiast księcia z bajki, bo mi nudno! – krzyknęła tupiąc 
nogą. 
– Twoje życzenie jest dla mnie rozkazem – westchnął Robak i dodał nieco ciszej: 
– Niestety. 
Królewna poprawiła suknię inatychmiast zaczęła upinać włosymizdrząc się do 
lustra.Chciała wyglądać olśniewająco,gdypojawi się oczekiwanygość. 
Tym razem Robak zamiast sprężyć się i wyczarować księcia, stanął pod muremi 
zaczął gapić się na Wojtka. 
Siostrzeniec cofnął się odruchowo igdybynie pan Bałagan, fiknąłbykozła z 
wysokiego muru. 
– Onpatrzyprosto na mnie! – szepnął z niepokojem. 
– Nic dziwnego,niach,niach – mruknął panBałagan. –Ma szczęście, że nie musi 
szukać daleko. 
– Chyba nie o mnie mu chodzi? –zaniepokoiłsię Wojtek. 
– Dlaczego nie? – zdziwił się czarownik. – Jesteś pod ręką. 
– Przecież Robak nie ma rąk! – zaprotestował mój siostrzeniec. 
– Noto co? I tak sobieporadzi,niach,niach. Wojtek nie miał zamiaru godzić się na 
coś takiego.Miał być przecież tylko widzem, a nie uczestnikiem. Pan Bałagan 
rozłożył bezradnie ręce. Stwierdził, że nie ma na to, co się 
stanie, najmniejszego wpływu, bo czaryRobaka mu nie podlegają. Robak natomiast 
skłoniłsię dwornie izapytał uprzejmie: 
– Książę Woj Tek Egejski, jeśli się nie mylę? 
–Poszukaj sobie kogośinnego! –wrzasnąłmój siostrzeniec. –Nie chcę mieć nic 
wspólnegoztą babą-rybą! 
Robak wcale się temu nie dziwił. Rozumiał znakomicie, że nie jest to przyjemne 
zadanie. On sam również wolałby nie mieć z tą sprawą nic 
wspólnego,alejeśliksiążę nie zgodziudać się dobrowolnie, zmuszonybędzie użyć 
środków magicznego przymusu. 
Wojtek spojrzał z nadzieją na pana Bałagana, ale ten rozłożył ręce. 
– Bardzomi przykro – rzekł Robak. 
– Nie! Nie chcę! – wrzasnął Wojtek i z całej siływczepił się w mur. 
– Wykonuję tylko rozkaz – tłumaczyłRobakskręcając się powoli. 
– Ona nie będzie mi rozkazywała! – krzyczał Wojtek. 
– Proszę nie utrudniać, książę – łagodnym tonemrzekł Robak. 
Wojtek krzyczał, że nie ma zamiaru dać się zaczarować, więc Robak stwierdził, że 
nie ma innego wyjścia jak sięgnąć do magii. Zwinął się jak korkociąg, zawirował, 
gwizdnął i Wojtek poczuł, że jakaś straszliwa siła odrywa go od muru. 
– Panie Bałaganie, coś mnie ciągnie! – krzyknął czując, że jego palce 
ześlizgująsię zcegieł. 
– Nic na to nie poradzisz. Siła wyższa, niach, niach – stwierdził spokojnie 
czarownik i wyciągnąłsię na murze wygodnie, bo miał teraz sporo miejsca. 
Tajemnicza siła zdarła chłopca z muru, uniosła w powietrze i zaciągnęła tyłem na 
zamkowe komnaty, nic sobie nie robiąc z jego rozpaczliwych protestów, a na 
koniec zawlokła do sypialni królewny Rybki, która wypoczywając wsparta na łokciu 
marzyła właśnie o księciu z bajki. 
Uniosła głowę,spojrzała na chłopca i pogardliwie odęła wargi.Spodziewała się 
męża na koniu, a przynajmniej w zbroi, a zjawił się chłopak z bardzo 
niezadowoloną miną ido tegodziwacznie ubrany. 
–Phi, też miksiążę. Wygląda jak jakiś przebieraniec! 
– Sama jesteś przebieraniec – odciął się Wojtek. – Ogon wystaje ci spod 
sukienki. 
– Wcale nie! –krzyknęła Rybka rumieniąc się, ale zobawą spojrzała na nogi. 
– Jestem zaczarowana od górydo dołu. 
Wojtek nie spodobał się jej wprawdzie, ale bardzo ją zabolało, że i ona nie 
przypadła mudo gustu. Była przecież tak piękna, że oczu nie mogła oderwać od 
lusterka. 
W powietrzu wisiała kłótnia, a ponieważ Robak nie znosił awantur, stanął przed 
obliczem Rybki i przedstawił gościa uroczyście jako słynnego księcia z bajki o 
królewnie Śmieszce. 
Królewna Rybka stała się od razubardzo uprzejma. Początkowosądziła, że Robak 
sprowadził na łapu-capubyle kogo i bardzotymbyła rozczarowana, ale jeśli to sam 
Woj Tek Egejski, to zupełnie zmienia postać rzeczy. Inaczej go sobie wyobrażała, 
ale przecież dotąd żywego księcia na oczy nie widziała, bo żaden nie interesował 
się rybami. 
Woj Tek był sławny. Wiele o nim słyszała i bardzo jej było przyjemnie z 
okazjitegospotkania. Uniosła się inawetrękęwyciągnęła, ale mój siostrzeniec 
burknął nieuprzejmie, że pierwsze słyszyi bardzo mu nieprzyjemnie, oraz że nie 
ma najmniejszej ochotyściskać przerobionej płetwy. 
Ręka królewny Rybki zawisła w powietrzu. Była urażona takim potraktowaniem i 
przyrzekła sobie, że nie zapomni tej przykrości i przy sposobnej okazjiprzytrze 
księciunosa. 
Robak skorzystał zchwili ciszyi poprosił o wychodne. 
– Coś takiego! – wybuchnęła złością królewna. Postanowiła wyładować się na 
Robaku. Z Wojtkiem tymczasem nie chciała zadzierać, bo przypomniała sobie, że to 
on właśnie zamienił Śmieszkę wmewę, anie miała ochotywracać do 
swojejrybiejpostaci i mętnejsadzawki. – Doczego to podobne! – krzyczała. 
– Co on sobie wyobraża?! Popracował dwa dni i już chce mieć wolne! To 
oburzające! 
Robak usprawiedliwiał się zbolałym głosem, że ma zamówioną wizytę u czarownicy, 
ponieważ od dwóch dni niedomaga. 
– Zrobi, co ma do zrobienia, i wtedy będzie mógł sobie pójść, jeśli wyrażę 
zgodę! – stwierdziła królewna władczymtonem. 
Robak jęknął coś oswoimnieszczęsnymrobaczywymlosie i wziął ogonpod siebie. 
Jedynie pan Bałagan niczym się nie przejmował. Wygrzewał się na słońcu z 
zadowoloną miną ijednymuchemsłuchałpodniesionych głosów. 
Rybka przypomniała sobie o Wojtku. Przeprosiła go za tozajście, wywołane 
nieposłuszeństwempoddanego,i kazała mu się rozgościć na zamku. Obiecała, że 
zjawi się za chwilę idotrzyma towarzystwa. Mimo urazystarałasię byćdla niego 
nadzwyczaj uprzejma, bo nie miała ochoty stać się na powrót rybą. 
Złapała Robaka za kark i wypchnęła na dziedziniec. Na głowę biedaka posypałysię 
wymysły. 
– Czy Robak nie widzi, że mam gościa?! Robak nie ma kiedy chorować? Książęmoże 
się zarazić i zrazić do mnie! A w ogóle to czyRobak pomyślał,jak ja sobie 
poradzę bez służby? Czy Robak o to zadbał, zanim mu zaczęło dolegać?! 
Wogóle nie był wstanieoniczymmyśleć,ale ibez tegowiedział,że o służbę jest 
niezmiernie trudno i nawet czary nie działają. 
Rybka nie chciała rozumieć żadnych trudności poza własnymi. To jej jest trudno, 
bo nie majej kto obsłużyć. Musi kogoś znaleźć i to natychmiast. 
Robak pokręcił głową. Nie dasię tego dzisiajzrobić.Jestosłabiony. Rycerza mógłby 
dostarczyć, bo o rycerzy łatwiej, ale sił już nie ma, więc siłą go nie 
sprowadzi. A takiego głupca, który zgodziłby się przyjść tu na służbę 
dobrowolnie, nigdzie nie znajdzie. 
Wojtek tymczasem myszkował po komnatach i zastanawiał się, co robić. Zamku 
opuścić nie mógł, bo na miejscu trzymałygo czaryRobaka.Zaszedł do zbrojowni. 
Zauważył, że starykufer wciąż tu jeszcze stoi. Raz jużznalazłw nim schronienie, 
czemu więc nie spróbować tego sposobu po razdrugi? Najgorsze może tu przeczekać, 
takjakwpoprzedniej bajce. Byle dalej od Rybki.Wolałby już siedzenie w ciemnym 
lochu. 
Wyjrzał nadziedziniec,gdzie Rybka wykłócałasię z Robakiem. Lepiej, żeby go nie 
zauważyła. Ukrył się za drzwiami. Słowa Robaka podsunęłymu pewien pomysł. 
Postanowił rozmówić się znim. Królewna Rybka wchodząc do zamku nie dostrzegła 
Wojtka. Stał w cieniu zasłoniętydrzwiami i wymykał się niepostrzeżenie za jej 
plecami. PrzygnębionyRobak pełzł powoli wstronę bramy. 
– Ej, ty! Poczekaj! – zawołał półgłosemWojtek. 
Robak zwrócił w jego stronę smutne, podkrążone oczy. Nie miał czasu na rozmowy. 
Rybka zażądała, żebysprowadził rycerza natychmiast, a obawiał się, że jeśli tego 
nie zrobi w porę, królewna wymyśli coś jeszcze trudniejszego. 
– Wiem. Słyszałemwaszą rozmowę – wyznał książę. –Chyba znamkogoś, kto się 
zgodzi. 
Miałna myśli Skrzeka. GdyŚmieszka na powrót została mewą, Skrzek, nie mając nic 
lepszego do roboty, stał się błędnym rycerzem, ale bardzo był ze 
swegolosuniezadowolony,bomarzył, żeby nie błędnymbyć, lecz poprawnym. Odpana 
Bałagana Wojtek dowiedział się,że Skrzek błądzi wpobliżu szukając jakiegoś 
zajęcia. 
Robak ożywił się. Żaden inny rycerz nie pchałby się dobrowolnie w rybie łapy,ale 
Skrzek,to co innego.Podobno był głupi jak niedogotowany kartofel. 
Jeśliby się udało, to Robak oszczędziłby sił i być może czarownica postawiłaby 
go na nogi do następnego dnia. Tak czy owak warto było spróbować. 
– Dzięki mnie zaoszczędzisz trochę czarów – zauważył Wojtek, który był 
przekonany,że Skrzeksię zgodzi. 
Robak łypnął okiem nieufnie. Doświadczenie nauczyło go, że jeśli ktoś mu pomaga, 
to zwykle żąda czegoś w zamian. Dotychczas wychodził na tym nie najlepiej i miał 
prawo się obawiać, że i tymrazemmoże być podobnie. 
– Chcesz, żebymcoś dla ciebie zrobił? –zapytał, a kiedyWojtek z powagą skinął 
głową, westchnął. 
–Rycerz będzie dla ryby,aczarydla mnie i... –nie dokończył,bo Robak mu przerwał. 
– A więc jeszcze ktoś będzie na mnie żerować?! –krzyknął głosem pełnym 
oburzenia. 
– Daj mi dokończyć! – odparł Wojtek. – Ryba o niczym się nie dowie, a zresztą, 
co ją obchodzi, skąd weźmiesz rycerza. A twoje czary mogą nam się 
przydać. Na pewno coś wymyślę. Chcę ci pomóc, chociaż to ty mnie tu wpakowałeś. 
Robak słuchał tegonieufnie,nie widziałjednak lepszego wyjścia. Wszystko 
byłolepsze odcodziennej harówkiuzachłannej płotki. Stałchwilę, wzdychał i 
rozmyślał, po czympowoli udał się na poszukiwanie Skrzeka. 
Szczęście mu tym razem dopisało, bo rycerz bawił w pobliżu i od dawna szukał 
jakiegoś zamku, bez skutku jednak, bo jako rycerz błędny nie mógł nigdzie 
trafić. Siedział więc na polanie i gawędząc ze swoim koniem piekł w ognisku 
zdobyczne kartofle. Kartofle zdobyłna babie wracającej z koszykiem z pola. 
Pieczenie ziemniaków trwa długo. Czekanie dłużyło się Skrzekowi do tego stopnia, 
że postanowił je skrócić. Pożarł parę surowych kartofli, od czego 
rozbolałgobrzuch. 
Wzwiązku z tymwydarzeniemrycerz był bardzo niezadowolonyze swego losu. Gdy 
pilnował zamku, wiedział, czego broni. Na zamku była dobrze zaopatrzona 
spiżarnia. Kiedy zamek zniknął w przedziwny sposób, Skrzek broniłjuż tylko 
swegohonoru, a honornie nadawałsię dojedzenia. 
Burczało mu w brzuchu i nie bardzo wiedział, co począć. Co ma robić, dowiadywał 
się zawsze od przełożonych, królów i książąt, ateraz schudł tak,że 
zbrojazniegospadała iztego powodu miał nie tylko pustybrzuch,ale isiniaki na 
nogach. 
Natomiast rumak dzielnego rycerza nie miał powodówdo narzekań. Pan jego ważył 
teraz znacznie mniej, a przy tym męczył się łatwo, wobec tego często odpoczywali 
i koń mógł paść się spokojnie na trawiastych polanach. Choćmiał duży łeb, wcale 
się nie martwił. Nie przeszkadzało mu nawet to, że jego pan zapomniał, jak go 
przed laty nazwał. 
Wtakiejto chwilipojawiłsię Robak jakowysłannik królewnyzpobliskiego zamku. Ku 
swemu zaskoczeniu przyjęty został z radością
– Królewna, powiadasz? – mruknął skrzek kręcąc wąsy. Od razu poczuł, że znowu 
wstępuje w niego w niego odwaga, więc łypnął chytrze okiem, żeby 
wyglądać nie tylko na mężnego, ale i na przebiegłego. Oko mu przy tym błysnęło. 
– Tylko czyabyprawdziwa,bo przysyła po mnie takienito,ni owo, bez rąk i nóg. 
Może zubożała? – zmartwił się rycerz, że w spiżarni może zastać pustki. Robak 
zaręczył jednak, że jest to najprawdziwsza królewna, majętna i dobrzewyposażona. 
– A zamek prawdziwy? Z kamienia? – upewniał się rycerz, słyszał bowiem kiedyś o 
zamkach z piasku i zamkach na lodzie. 
– Zkamienia –odparłRobak z przekonaniem. –Wielki jak góra. 
– Czuję,że znowu nas będą wyrzucali – mruknął koń,przerywającna chwilę 
przeżuwanietrawy. 
– Milcz, chabeto! – rozsierdził się Skrzek,bowzłość wpadał łatwo. Zaraz też 
zaczął Robakowi grozić, że jeślibyjego słowa okazałysię nieprawdziwe,to go od 
najgorszych albo i napojedynek wyzwie. 
– Żebyśmynie musieli znowu uciekać jak ostatnimrazem,kiedywyzwałpan grafa 
Traffa, bo ja zgubiłemwtedypodkowy,apan miecza przez trzydniszukał wtrawie. 
– Zamilcz, szkapo! – ryknął Skrzek i zwierzył się Robakowi, że konie ostatnimi 
czasystrasznie zmyślają. Robak bąknął, że słyszał o czymś takim, bo potrzebował 
rycerza, a nie końskiegopoparcia. 
Koń zamilkł urażony. W przeciwieństwie do swego pana pamięć miał bowiem wyborną 
i nie przypominał sobie jakoś, żeby Skrzek ostatnio kogoś zwyciężył, nie licząc 
wiejskich bab i pewnego piekarza. Byćmoże, że i z nimi nie dałbysobie 
rady,gdybynie to,że uciekli najego widok. 
Rycerz wygrzebałzogniskapozostałe ziemniakiinieczekając, aż wystygną, zeżarł je 
wraz z łupinami. Nawet do głowymunie przyszło, żebypoczęstować Robaka. 
Następnie osiodłałkonia ikazał się prowadzić na zamek. Jechałkonnorobiąc srogie 
minyistraszliwie zgrzytał zębami,choć wokół nie było żywej duszy. 
Tymczasem królewna przebrała się w nową suknię, zmieniła także uczesanie i 
wypróbowała przed lustrem kilka min dumnych i nieprzystępnych oraz jedną 
łaskawszą. 
Gdyjuż nabrała całkowitej pewności, że jej uroda zapiera dech w piersiach, 
poszła szukać księcia, żebymu dotrzymać towarzystwa. 
Księcia nie było jednak ani w sali tronowej, wielkiej jak dwie stodoły, ani w 
zbrojowni, ani też w izbie czeladnej. Przeszukała trzy razy wszystkie 
pomieszczenia imiała zamiar zajrzeć do piwnicyilochów, gdyktoś załomotał do 
bramy. 
Udała się więc na dziedziniec. Początkowo starała się iść majestatycznie, z 
królewską godnością, ale w połowie drogi nie wytrzymała izaczęła biec,bo jej 
ciekawość przemogła dobre maniery. Gdy nadbiegła, brama uchyliła się z 
przeraźliwym zgrzytemi na dziedziniec wjechał wielki wąsaty rycerz. 
Na jego widok Rybka aż pisnęła z wrażenia, bo tak wyobrażała sobie prawdziwego 
rycerza i natychmiast zapomniała o księciu, który choć sławny, był przecież 
bardzomłodyize trzyrazymniejszy, a u boku nawet miecza nie nosił i chodził 
wprzydeptanych kapciach. 
Gdy Skrzek ujrzał królewnę, gębę rozdziawił z podziwu, bo nie miał już 
najmniejszych wątpliwości, że jest prawdziwa. Gdyby miał lepszą pamięć, 
przypomniałby sobie na pewno, że jest podobna doŚmieszki jak kropla wody do 
drugiej. 
Sapiąc z wysiłku zlazł zkonia, a rumak patrzył na swego pana ze złośliwym 
zaciekawieniem, nie mając najmniejszego zamiaru niczego mu ułatwiać. 
– Ach! –krzyknęła Rybka uważając, że jako królewna powinna używać sporo „achów i 
ochów”. – Och! – westchnęła podnosząc dłoń do oczu. – Cóż to za dzielnyrycerz? 
Tosamhrabia Skrzek! – przedstawił go Robak zadowolony,że dzięki radzie małego 
księciazdołałprawie bez wysiłkuzaspokoić kolejne żądanie królewny. 
Rybka chciała zwdziękiemzbiec poschodach,ale długa suknia zaplątała się pod 
nogami i o mały włos nie fiknęła kozła na brukowanym dziedzińcu. 
Skrzek jestem! – ryknął rycerz, który cichego mówienia nie uznawał. – Wierny i 
niemizerny! 
Gdyznalazł się dwa kroki przed Rybką, zawołałdwornie: „padamdo nóżek!” i ze 
straszliwymłoskotemrunął przygniatając stopykrólewny. 
– Koń bysię uśmiał! –rzekłSkrzekowywierzchowiec i zarżałradośnie. 
– Uaaa! – piszczała Rybka całkiem nie po królewsku. – Mój palec! Boli mnie! 
Rycerz, osłabiony z powodu złego odżywiania, nie mógł się podnieść o własnych 
siłach.Zbroja ciążyła mu jak kowadło.Królewna zawołała na pomoc Robaka, aleten 
miotałsię bezradnie, nie bardzowiedząc, copocząć. 
– Podaj murękę! –sycząc z bólu krzyczała królewna zapominając, że Robak przecież 
rąk nie ma. 
– Niech hrabia złapie mnie wpół – zaproponowałusłużnie. Nic z tego jednak nie 
wyszło, ponieważ Skrzek leżał na brzuchu i bezradnie, jak wielki chrabąszcz, 
przebierał kończynami. 
Musielibygo zapewnerozebrać,apotemna powrót złożyć,gdybynie pomoc konia, który 
wprawnym chwytem, jakby już nie raz to robił, złapał rycerza zębami 
poniżejpasa,uniósł i postawił na czworaki. 
Rybka z pomocą Robaka, sapiąc i dysząc, ustawiła go na nogach. 
– Ależ to kupa żelastwa! – jęknąłRobak,ztrudemłapiącoddech. 
Skrzek począł przepraszać, że z jego powodu tyle zamieszania, i że sama królewna 
musiała się fatygować, aże chciał swój wywód elegancko zakończyć, rzekł raz 
jeszcze: 
– Padamdo nóżek! 
Zanimjednak zdołałtouczynić,Rybka uskoczyła zpiskiem,a Robak ukrył się pod 
brzuchemwierzchowca więc tylko ukłonił się skrzypiąc niemiłosiernie, bo 
ostatnimi czasy deszcze obfite padały, a oliwę do smarowania zbroi wypił przed 
tygodniemi w związku z tymnieco zardzewiał. 
– Cieszę się niemiłosiernie, że hrabia został moim wiernym rycerzem – 
powiedziała Rybka nadzwyczaj uprzejmie, choć palec u nogi jeszcze pulsował 
boleśnie izamiast uśmiechaćsię,krzywiła się zbólu. 
Spojrzała na Robaka. Chwilowo nie był jej potrzebny, więc pozwoliła mu odejść, 
byle nie na długo inie za daleko. Biedaczysko skwapliwie skorzystał z okazji i 
popędził do czarownicy, bał się bowiem,że przepadnie mukolejka, a z każdą chwilą 
czuł się coraz gorzej. Gdy Robak oddalił się, śmiesznie podrygując, Rybka 
zaprosiła rycerza na zamek, żeby mu pokazać swoją siedzibę. Zwiedzając komnaty 
rozmawiali o rycerskiej wierności, którą obok odwagi królewna ceniłasobie 
najwyżej. 
Skrzek pochwalił się, że wierny jest jak mało kto i zaraz dodał, że jeśli 
królewna rozkaże, żebystał się niewierny, to zdradzi. Taki jużjest. Rozkaz to 
rozkaz. Posłuszeństwo „doostatniej kropli tchu”. 
Powinien był powiedzieć: „do ostatniej kropli krwi”, ale zrobiło mu się 
własnejkrwi szkoda.Co innego dech,to tylko powietrze, a powietrza dokoła nie 
brakuje i nie ma powodów, aby go królewnie żałować. Rybce wcale to nie 
przeszkadzało,bo nie wiedziała dokładnie,jak się powinnomówić. 
– Każdyrozkaz wykonambez namysłu! –Skrzek widząc,zjakimpodziwem patrzyna niego 
królewna, był skłonnycoraz dalej posuwać się wobietnicach. Mówił zresztą szczerą 
prawdę, ponieważ myślenia starał się uniknąć za wszelką cenę, ze względu na bóle 
głowy. Rybka była bardzo ciekawa, jakich to niezwykłych czynów dzielny rycerz 
mógłbydla niejdokonać.Gdyzapytała, czy Skrzek byłby skłonny zabić lwa, gdyby ten 
królewnie zagrażał, rycerz aż podskoczył ze strachu i zaczął się jąkać, ale 
Rybka uznała to za gotowość do walki z bestią, bo Skrzek mówił niewyraźnie. 
Gdy znaleźli się w zbrojowni, tuż obok kufra, w którym ukrył się Wojtek, żeby w 
spokoju pracować plan dalszego działania, królewna, pełnym podniecenia 
szeptemspytała Skrzeka, czygotów byłbydla niej walczyć również z krokodylem. 
– Krokodyl by mnie zeżarł – wyznał rycerz szczerze. Wiedział co nieco o 
krokodylich zwyczajach i nie miał żadnych złudzeń. 
W oczach królewny pojawił się cień rozczarowania, więc żeby zatrzeć złe 
wrażenie, Skrzek dobył miecza i oświadczył mężnie, że z braku krokodyla, któryi 
tak bygo pożarł,porąbie kufer. 
Rybka ceniła sobie rycerską odwagę, ale meble wolała oszczędzać, bo nie miała 
pewności, ile uda się jeszcze wycisnąć z Robaka, który z godziny na godzinę 
słabł i marniał. 
– Apo corąbać kufer? –zdziwiła się,aWojtek mógł odetchnąć. Skrzek nie potrafił 
odpowiedzieć po co. To już nie jego sprawa. Każą, to rąbie. 
Rybka powiodła swojego rycerza do sali biesiadnej, postawiła przed nim wielką 
szynkę i z zapartym tchem słuchała opowieści o jego niezwykłych czynach. 
Niewiele z tego mogła zrozumieć, bo Skrzek opowiadał z pełnymi ustami, lecz 
wydawał przytymtak groźne pomruki, że nie chciałabysię znaleźć w skórze 
jegowrogów. Opowiadając owalce z jakimśpotworem,wgryzał się w szynkę z takim 
zapamiętaniem, że królewna podejrzewała, że nie mieczem potwora pokonał, lecz go 
zagryzł. 
Apetytrycerza był imponujący. Zjadł nie tylko szynkę, ale i kość, nakoniec 
połknął sznurek.Gdykrólewna toujrzała,nie wątpiłajuż ani przez chwilę, że 
maprzed sobą wielkiego męża i nie miałabynic przeciwko temu, żebypoprosił ją o 
rękę. 
Tymczasem zziajany Robak zdążył wrócić od czarownicy. Dostał na wzmocnienie 
napar z ziół ipoczuł się znacznie lepiej, ale stanjego zdrowia był tak opłakany, 
że jeszcze tego samego dnia miał się zgłosić do czarownicy na nocnydyżur do 
kontroliipo następną porcję wzmacniającegoleku. 
Gdy snuł się po korytarzach czekając na dalsze rozkazy, usłyszał ciche 
nawoływanie dobiegające z kufra. Zajrzał do zbrojowni. Wieko uchyliło się i 
Wojtek wytknął głowę. 
– Co książę robi w kufrze? – zdziwił się. 
– Nie pytaj, tylko wskakuj. Musimy się naradzić, a tu nikt nam nie będzie 
przeszkadzał –wyjaśnił szeptem. 
Robak wahał się, ale po namyśle doszedł do wniosku, że nie ma nic do stracenia. 
– O co chodzi? – zapytał, gdy usadowił się wreszcie na dnie skrzyni. 
– Musisz wypełnić jedno moje życzenie, dopóki Ryba zajęta jest tym kartoflem – 
wyjaśnił mójsiostrzeniec. 
– Nie damrady,ledwociągnę –jęknął Robak.Obawiał się, że płotka jeszcze dzisiaj 
wyznaczymu jakieś męczące zadanie.Wojtek nie miał jednak zamiaru przepuścić 
okazji. Dzięki znalezieniu
Skrzeka Robak nie musiał się specjalnie wysilać. Jeśli teraz nie zrobi tego, co 
mukaże, to następnego dnia będzie jeszcze gorzej, tłumaczył cierpliwieWojtek. 
Był przekonany,że ryba każdego dnia będzie miała dwa nowe pomysłyi jeden 
wypróbowany. 
Robak zaczął słuchać z rozsądnymzaciekawieniem. 
– Jest tylko jedno wyjście – rzekł Wojtek. 
– Jakie? 
–Żeby ryba była rybą... Taką jakna początku. 
Robak wytrzeszczył oczy w mroku, zastanowił się, a potem zachichotał. 
Zdejmowanie uroków to znacznie prostsza sprawa niż rzucanie czarów. Powinno się 
udać.Jest jednak pewien kłopot. Wmyśl regulaminu Robak będzie dłużny płotce 
jeszcze jedno życzenie. 
Wojtek uśmiechnął się chytrze. 
Jeśli płotka znowu zacznie bulgotać po swojemu, to Robakmoże udawać, że nic z 
tego nie rozumie. Ten był jednak innego zdania. Jeśli nie wypełni wszystkich 
żądań, może stracić pozwolenie na wykonywanie czarów. 
Zdrugiejstronygroziłamu utrata mocymagicznejna skutekwyczerpania i było to nawet 
bardziej prawdopodobne, bo oto z oddali dał się słyszeć zniecierpliwiony głos 
królewny: 
– Gdzie znowu podział się ten Robak!Chciała właśnie zamówić go na kolejny ranek 
i wyznaczyć mu nowe zadania.Masz rację, że niewiele mam do stracenia – westchnął 
wyłażąc z kufra. W
gruncie rzeczy książę Woj Tek wyrządzał mu przysługę. Robak nie miał żadnego 
pożytku z własnych czarów Mógł tylko spełnić wolę innych, a byłomu przecież na 
rękę, choć rąk nie miał, żeby płotka wróciła do swojej dawnej postaci i 
przestała go prześladować. 
Co ty tu robisz? – krzyknęła królewna stając w progu i już miała wypowiedzieć 
kolejne życzenie, gdy dostrzegła Wojtka. – A książę, gdzie się podziewał? 
Dzięki jej zaskoczeniu zyskali parę sekund. Robak jeszcze wahał się 
niepotrzebnie,ale kiedyWojtek dał mukuksańca,zawirował jakbąk. 
– Co to maznaczyć?! – oburzyła się królewna, lecz nimzdała sobie sprawę, co się 
dzieje, poczuła, że staje się z nią coś dziwnego. Jej skóra zaczęła się łuszczyć 
i zakrztusiła się powietrzem, jakby to była woda. 
–Słabomi... – szepnęła i osunęłasię na ziemię. 
– Co ona wyrabia? – zdziwił się Skrzek, ale gdyspojrzałna leżącą królewnę, 
zaplątaną w suknię i trzepoczącą rybim ogonem, stwierdził, że powinien był 
powiedzieć „wyrybia”. 
Rybka zmieniła się bardzona twarzy. Bezgłośnie poruszała wargami,jakby chciała 
coś powiedzieć. 
– O co jej może chodzić? – zaniepokoił się Robak, który poczuł wyrzuty sumienia. 
– Toproste – krzyknąłWojtek. – Ona chce wody.Ryba na zamku czuje się niedobrze. 
– To będzie jej ostatnie życzenie! – ucieszył się Robak. Tym sposobem wszystko 
odbędzie się w zgodzie z przepisami. – Radzę wam wyjść stąd, bo zaraz będą się 
tu działy dziwne rzeczy. 
Skrzekowi nie należało tego dwa razy powtarzać. Przerażony wypadł na 
dziedziniec,aWojtek popędził za nim. Pan Bałagan siedział na murze zacierając 
ręce. 
Nagle rozległ się gwizd. Ścianyzamku zaczęłytopnieć jak pozostawione na słońcu 
lody, a kamienny dziedziniec stał się mokry i grząski. Z każdą chwilą przybywało 
wody. Koń przezornie wygramolił się na stromy brzeg, który jeszcze do niedawna 
był zamkowym murem, i jakby nigdy nic zaczął skubać trawę. 
Przez topniejące drzwi wypełzł Robak, a w ślad za nim do góry brzuchem wypłynęła 
płotka.Po chwiliodzyskała przytomność i żwawo śmigała wpłytkiej wodzie. Robakw 
ostatniej chwiliopuściłsadzawkę. Wolał nie ryzykować. 
Skrzek stał ogłupiały w strugach ulewnego deszczu. Szczęka mu opadła, a 
przyłbica zsunęła się na oczy. 
– Chlup! Chlup! – pokrzykiwał pan Bałagan. „Chlup, chlup” brzmiało w 
takichokolicznościachlepiejniż zwykłe „hop,hop”. –Trzeba się przenieśćdo 
następnejbajki,bo robisię mokro! 
– Dał pan przecieżsłowohonoru,że zaraz wrócę dodomu – przypomniałmu 
oburzony Wojtek. Czarownik zamrugał i uśmiechnął się szeroko. 
– Słowo, owszem, dałem, niach, niach, ale nie honoru, tylko humoru! Jak może 
zauważyłeś, lubię sobie pożartować. 
Wojtek syknął przez zęby, że znowu dał się nabrać, i skacząc po kępach sitowia 
ruszyłdo brzegu. 
– Zdaje się,że znowu nas wylanozroboty –stwierdził koń widząc, co się dzieje, i 
spokojnie wrócił do skubania trawy, a ogłupiały Skrzek stał nadal w 
strugach deszczu z rozdziawioną gębą i nie wiedział, co robić, bo nie było 
rozkazu. Wreszcie zlitował się nadnim pan Bałagan: 
– Chodź tu, Skrzeku! – krzyknął machając ręką. – U mnie zawsze znajdzie się coś 
dla ciebie. 
– Rozkaz! – wrzasnął Skrzek z radością i chrzęszcząc zbroją zaczął się wspinać 
na skarpę. 
– Dziękuję za dobrą radę –odezwał się Robakdo Wojtka. Uważał,że nie ma już nic 
więcejdo roboty,więc pomachał ogonemna pożegnanie i najwyraźniej zabierał się do 
odejścia. 
– Zaczekaj! Wojtek dopieroteraz dobrnąłdo brzegu. Nogi ześlizgiwałysię 
pogliniastej skarpie. 
Może innymrazem.Spieszę się na zabieg.Mamsiódmynumerek – odrzekł Robak i 
przyspieszył.Poruszał się jednak dość wolno,więc Wojtekdopadłgo bez trudu. 
– Samjesteśnumerek! 
Robak zadygotał czując na grzbiecie nocnyuścisk rąk chłopca. Przeraził się nie 
na żarty. 
– Musisz jeszcze zrobić coś dla mnie – syknął Robakowi do ucha widząc, że pan 
Bałagan zmierza wich stronę. 
– Zrobiłemjuż,co mogłem –Robak wił się jak piskorz usiłując wyrwać się z mocnego 
uścisku. – Chyba nie masz zamiaru... – wolał nie mówić głośno o 
swoichpodejrzeniach. 
– Jeśli minie pomożesz,to wepchnę cię do wodyibędziesz miałznowu do 
czynienia z rybą. Groźba poskutkowała. Robak zesztywniał. 
– Co mamrobić? –zapytał zduszonymgłosem. 
Wojtek miał parę pomysłów, ale przede wszystkimmusiał wrócić szybko do domu. 
– Wrócić do domu?Tylko tyle? – zdziwił się Robak i zanimchłopiec zdążył wyjawić 
swoje kolejne żądania, zakręcił się w miejscu, aWojtekuczepionyjego grzbietu 
wirował jak na karuzeli, wreszcie oderwał się i poleciał długim 
ciemnymkanałem,wkońcu którego połyskiwało drobne jak główka odszpilki światełko. 
Robak uśmiechnął się pod nosem. Ryba dała muniezłą szkołę, alenauka nie 
pójdziewlas.PanBałaganprzemknął obok niego jak błyskawica. 
– Poczekaj! Nie wymkniesz się! ZBałaganemjeszcze nikt sobie nie poradził! 
– pokrzykiwał pędząc na złamanie karku, zasapał się jednak w połowie drogi, więc 
przycupnął w kanale i odpoczywał, ciężko oddychając: – Niach, niach, niach... 
Wojtek wyleciał ztelewizora jak z procyi wylądował prosto na łóżku. Teraz 
dopiero zauważył, że kapcie ma kompletnie przemoczone, więc wetknął je za 
kaloryfer i napalcach wśliznął się do łazienki. Wsamąporę,bo z korytarza dał się 
słyszeć zgrzyt klucza w zamku. Wrócili rodzice. 
O dziwnym Smakui niezwykłym Smogu
Spotkaliśmysię znowupo dwóch tygodniach. TymrazemWojtek odwiedził mnie w domu. 
Już wprogumrugnął porozumiewawczo,więc domyśliłem się od razu, że coś się stało. 
W mieszkaniu było za dużo ludzi, żeby spokojnie porozmawiać o niezwykłych 
sprawach,więc postanowiliśmypójść na spacer z psem. 
Przy moim psie można mówić wszystko. Nie zdarzyło się jeszcze, żeby komukolwiek 
powtórzył. 
W windzie zapytałem, czy był. Imienia nie musiałem wymieniać, obaj wiedzieliśmy 
znakomicie, okogo chodzi. 
– Był – odparł krótko Wojtek. Nie mógł na ten temat nic więcej powiedzieć, bo do 
windywsiadła sąsiadka. Dopiero gdydoszliśmydo parku,dowiedziałemsię reszty. Było 
tak... 
Wojtek siedział w pokoju przy blacie regału, który nie wiadomo dlaczego nazywał 
się Balbina, i rysował, a ściślej: zabierał się do rysowania. Rozsypał przed 
sobą kredki i mruczał pod nosem, naradzając się ze sobą. 
Rysowanie to jedno z lepszych zajęć na nudną pogodę. A tego dnia na podwórzu 
było wyjątkowo nieciekawie.Wiał takiwiatr,że nawet deszczowi nie chciało się 
padać.Na Stegnachbyło zimno i sucho,apomiędzyblokamilatały chmury gryzącego 
piachu. 
Początkowo chciałnaszkicować bitwę morską, bo najwięcej było niebieskiej kredki. 
Można ją było zużyć na niebo imorze. Ale rysowanie morskich fal było równie mało 
ciekawe jak morska choroba, ana prawdziwą zażartą bitwę miał za mało czerwonych 
kredek, bo zużył je wcześniej na pożary i samochody strażackie. 
Wystarczyłobyichzaledwie nakilka małychwybuchów. Zmiął więc zabazgraną w połowie 
kartkę irzucił na podłogę. 
Wpadł mu do głowy inny pomysł. Postanowił narysować smoka, ziejącego 
ogniemwczasie deszczu. Zaczął od ognia idymu, bo nie maprzecież dymubez ognia, a 
potem doczepił do tego łeb bestii i zajął się deszczem. Szybko się jednak tym 
znudził i doszedł do wniosku, że smoczy miotacz ognia powinien wspaniale 
suszyć,więc z opadówmożna zrezygnować.Byłwłaśniew połowie szponiastej 
łapy,kiedyza plecami usłyszałszelestpapieru. Nawszelki wypadek spojrzał przez 
ramię, ale nie zauważył niczego podejrzanego. Wpokoju panował 
tymrazemwzorowyporządek. 
Szpony drugiej łapy okazały się nieco dłuższe, więc i pierwszej wypadało 
przedłużyćpazury. 
Nim skończył rysunek, znowu rozległ się niepokojący i podejrzany szelest. Odgłos 
ten dochodził spod łóżka, gdzie nie było niczego poza ugniecioną w zgrabną 
kulkębitwą morską. 
Pomyślał, że najwidoczniej stał się przewrażliwiony z powodu wizyt pana 
Bałagana,po czymwrócił spokojnie doportretu smoka. 
Szelest jednak powtórzył się po chwili i dobiegł najwyraźniej od strony 
zagniecionej w kulę bitwy morskiej, więc mój siostrzeniec odłożył kredkę. Zdarza 
się od czasu do czasu, że zgnieciony papier sam z siebie rozwija się i szeleści, 
jakbychciałwrócić do dawnego wyglądu. Kulka rozwinęła się nieco i nie 
byłobywtymnic zadziwiającego, gdybynie to, że z jej środka wysunął się palec. 
Wojtek nigdy jeszcze nie widział palca, który zachowywałby się w tak przedziwny 
sposób. Nikt z jego znajomych nie pozwalał własnym paluchom poruszać się 
samodzielnie, bez reszty właściciela. Mówi się niekiedy wprawdzie, że ktoś jest 
samjak palec, ale taknaprawdę palce zawsze występują w większym towarzystwie. 
Tym razem było podobnie. W ślad za pierwszym pojawiły się cztery inne, 
przytwierdzone do dłoni w rękawiczce przypominającej krótkie spodenki, i Wojtek 
przestał się czemukolwiek dziwić. 
Był to oczywiście pan Bałagan,którysobie tylko wiadomymsposobemzdołał się 
upchnąć w tak niewielkiej przestrzeni. 
– Skądpansię tu wziął? –zdumiał się Wojtek naiwnie,bo jak wiadomo,brał się on z 
niczego, wystarczyło nic nie robić, żebysię pojawił. 
– Niach, niach... – mruknął podciągając dziurawe spodnie i rozejrzał się z 
niesmakiem po wysprzątanym pokoju. Nowe porządki najwyraźniej nie 
przypadłymudogustu. –Nocóż... –westchnął, trącając nogązmiętą kartkę – dobre i 
to. 
Wojtek milczał, patrząc na nieproszonego gościa spod oka. To, co on mógł 
powiedzieć, itak nie miało znaczenia. Każda wizyta pana Bałaganawyglądała 
przecież podobnie. 
– Wybieramysię gdzieś? – rzucił od niechcenia czarownik. 
Wojtek milczał. Nie miał ochotybrać udziału wkolejnej przekręconejbajce. 
Ostatnio cudem udało musię wrócićdodomu. 
– Boisz się? –zachichotał paskudnie pan Bałagan. –Patrzcie no! Książę Woj Tek, 
dwukrotnybohater, wybawicielŚmieszki i pogromca Rybki, boisię wyjść z domu. 
– Wcale się nie boję, ale ty nie dotrzymujesz słowa i zawsze muszę sam wracać do 
domu. Ostatnio ledwie zdążyłemw porę. 
– Widzisz?Ajednak się udało – ucieszył się czarownik, jakbysamnie bardzo wierzył 
w szczęśliwe zakończenie. – A słowa dotrzymują tylko, za przeproszeniem, 
porządni. Jeśliby mi się coś takiego zdarzyło, to przez pomyłkę. No, nie patrz 
tak na mnie, jesteśmy przecież starymi przyjaciółmi. Razemjuż niejedno 
przebałaganiliśmy. 
– Też mi przyjaciel! – żachnął się Wojtek. 
– Przyjaciół poznaje się w biedzie – wyjaśnił pan Bałagan – więc, żeby poznać, 
muszę cię najpierw w biedę wpędzić. Ale zły przecież nie jestem... i dobry też 
nie jestem. Tylko zwyczajne bajki roją się od złych czarowników i dobrych 
wróżek. Aja potrafię niemniejniż oni. 
Rzeczywiście, potrafił niejedno. Choćby wyleźć niespodziewanie ze zmiętej 
kartki, która była sto albo i więcej razymniejsza od niego. 
– Co tam jeszcze smarujesz? – zainteresował się nagle rysunkiem. – Nie mów, sam 
zgadnę... Już wiem – rzekł po chwili – to jest koza, która zjada czerwoną 
chusteczkę. 
–Koza?Ztakimi pazurami? –obruszył się mój siostrzeniec. Wszyscykrewni 
chwalilijego rysunki. 
– Niach, niach –zastanawiałsię panBałagan, wpatrując się w nieukończony portret 
potwora. – Kozy jedzą dziwne rzeczy wiem to na pewno... Właściwie dlaczego koza 
miałabynie mieć pazurów, mogą się jej przydać. 

– To nie żadna koza, tylko smok – odparł Wojtek i wyrwał rysunek z rąk 
czarownika. 
– Wedługciebie smok tak wygląda? –zdziwił się pan Bałagan. 
– Ajak ma wyglądać? 
– Napewno nie jak koza.Potrafię odróżnić smoka od wszystkiego, co nimnie 
jest,bo wiele ich wswoimżyciu widziałem. Wojtek zainteresował się, jak wygląda 
prawdziwy smok. 
– To już wielka rzadkość – pan Bałagan uśmiechnął się przebiegle, widząc 
zaciekawienie na twarzymojego siostrzeńca. –Mógłbymci oczywiście wiele o 
nichopowiedzieć, ale tostrata czasu... 
– Dlaczego? –zaprotestowałWojtek. –Ja się tyminteresuję. 
– Jeśli tak, to szkoda tracić czasuna gadanie – rzekł czarnoksiężnik zacierając 
ręce. – Mam jeszcze dwa ostatnie smoki, możesz je zaraz obejrzeć... Niach, niach 
– zmartwił się nagle. – Tutaj miałyby jednak trochę za ciasno. 
Musielibyśmy kawałek podjechać. To niedaleko... – rzekł i chytrze łypnął 
jednymokiem. 
Zobaczyćna własne oczysmoka to nie lada gratka, więc Wojtek zdecydował się 
natychmiast, pod warunkiem, że nie zostanie pożarty i wróci w porę do domu. 
Pan Bałagan bez wahania złożyłuroczystą obietnicę,bo obiecać jestznacznie 
łatwiej niż dotrzymać, i w obawie, że jego poddany rozmyśli się, jednym ruchem 
wydobył z przepastnej kieszeni poduszkowiec. Jak to uczynił, skoro kieszeń była 
znacznie mniejsza od elektrycznej poduszki, tego Wojtek nie był w stanie 
pojąć.Byćmoże polegałoto na tym,że kieszeń była dziurawa iniejedno wniejmożna 
było zmieścić. 
–Czyone niegryzą? –zapytał Wojtek, gdy już sięunieśli. 
– A czy to wiadomo? – pan Bałagan machnął ręką, jakby chodziło o jakiś drobiazg. 
–Najstarsi ludzie nie pamiętają, jak to jestnaprawdę... Jednocimogę powiedzieć z 
pewnością – rzekł przekrzykując warkot pędzącego nadmiastem poduszkowca – 
tamgdzie panuje Bałagan,wszystko jestmożliwe! 
Marna to była pociecha. Otym, że wszystko może się zdarzyć, Wojtekmiał okazję 
przekonać się już wcześniej. Była to przecież jego trzecia tajemnicza wyprawa 
wnieznane. 
Pikowali w górę jak rakieta. W powietrzu mój siostrzeniec nie odczuwał strachu, 
poduszkowiec, choć wyglądał całkiem niepozornie, był szybkim, zwrotnym i pewnym 
pojazdem. Nic się w nim nie mogło popsuć, bo popsuty był, zanim jeszcze zaczął 
latać. 
Wojtek bardzo był ciekaw smoków, bo dotąd miał do czynienia jedynie ze 
smoczkiem, ale było to dawno. Ssanie smoczka rzucił zresztą szybko. 
W czasie gdy poduszkowiec wiozący na swym pokładzie dwóch tajemniczych pasażerów 
przebył góry, lasy, rzeki i morza, i zbliżał się do piaszczystych równin, dwa 
smoki brnęłyprzez pustynię. 
Powietrze aż drgało od pustynnego palącego słońca. Skrawek cienia można było 
znaleźć tylko wpobliżu rzadkich skupisk skał,które z daleka wyglądałyjak wyspyna 
zmarszczonymwiatrem, niekończącymsię piachu. 
Jeden ze smoków był wielki jak kombajn „Bizon”, miał trzy głowy na giętkich 
długich szyjach iciężki,najeżonygroźnymikolcami ogon.Dwie z jego główwciąż 
oglądałysię do tyłu zobawy. 
Drugi sprawiał przy nim wrażenie znacznie mniejszego, choć był wielkości sporej 
ciężarówki. Miał dwie głowy, ale nie musiał się wcale oglądać, bojedna z nich 
wyrastała z miejsca, gdzie zwykle znajduje sięogon. 
Ich wielkie łapygrzęzływ sypkimpiachu. Musiaływędrować od dłuższego już czasu, 
bo były zakurzone i zmęczone. Słychać było sapanie z pięciu gardzieli i ciężkie 
stąpnięcia. 
Pustynne zwierzątka, którepodobnie jak Wojtek nigdyjeszcze nie widziały na oczy 
podobnych potworów, wyległy ze swych norek i z ciekawością przyglądały się 
wędrowcom, starając się przy tym zachować bezpieczną odległość. 
– Ooo! – krzyknął chórem trzech gardeł pierwszy smok i zatrząsł się jak wulkan 
przed wybuchem. 
– Czemu się tak trzęsiesz, Smak? –zapytał bez pośpiechu mniejszy. – Chyba nie 
jest ci zimno? 
Smak, bo takie widać imię nosił trójgłowy olbrzym, wyjaśnił, że zadrżał, 
ponieważ nad głową przeleciałomu coś dziwnego.
– Samjesteś dziwny, Smak –rzekł spokojnie mniejszy, choć znich dwóch to raczej 
on wyglądałdziwniej. –Nie powinieneś się trząść, bo jesteśrozeschnięty i możesz 
się rozsypać. Jeżeli rzeczywiście przeleciało nadnamicoś dziwnego, tonie należy 
siętym zbytnioprzejmować. Mogło tobyć UFO. 
– Uff! – sapnąłwiększy, którynie słyszał nigdyo czymśtakim. – Czy tojest bardzo 
niebezpieczne? 
– Ja wto nie wierzę, bo kieruję się rozumem – odrzekł mniejszy – ale jeśli cię 
to interesuje, mogę wyjaśnić. – Odczekał chwilę, aż jego towarzysz wykaże 
większe zainteresowanie iciągnąłbez pośpiechu: – Ogólnie rzecz biorąc jestto nie 
wiadomo co i właśnie dlatego tak się nazywa. 
– Jak? –zaciekawiłysię dwie boczne głowy,bo trzecia pamiętała. 
– UFO – tłumaczył cierpliwie dwugłowiec – czyli nie... 
– Więc tak czy nie? – Trzecia głowa nie mogła się doczekać, ale dwie pozostałe 
kazały jej się zamknąć i nie przeszkadzać. 
– Nie-nie-nie-niezidentyfikowany – dwugłowiec wyprężył się dumnie, gdy 
wreszcieudałomusię wymówić takdługie itrudne słowo –obiekt latający. To skrót. 
Rozumiesz teraz, Smak? 
Dwugłowiec uważał się za wykształconego i lubił popisywać się swoimi 
wiadomościami. 
– Aha – ucieszyła się prawa głowa Smaka – myteż idziemy na skróty. Czyli jest to 
coś w tym rodzaju. Idziemy, a nie wiadomo, o co nam chodzi. Nic dziwnego,że tego 
nie rozumiem. 
– Ajarozumiem – pochwaliła się środkowagłowa. 
– Dziwnyjesteś,Smak – rzekł dwugłowiec. 
– Dlaczego ciągle mi to powtarzasz? –zniecierpliwił się trójgłowiec. 
Mniejszy,którynosił imię Smog,żyłze sobą wcałkowitejzgodzie i ztego powodu 
uważał swego przyjaciela za niepoprawnego dziwaka, i przypominał muotymna 
każdymkroku. Dzięki swojemu wykształceniu był jednakdla niego bardzo wyrozumiały 
i wyjaśnił mucierpliwie,żeskróty sąpo to,żebyułatwić wymowę, bo UFO mówi się 
niemal tak łatwo jak zwykłe „uff” z powodu gorąca, które zalicza się, jak 
wiadomo, do sapnięć. Natomiast, żebypowiedzieć „niezidentyfikowanyobiekt 
latający”, trzeba sporo wiedzieć. 
Smak wierzył na słowo i nie miałby nawet zamiaru próbować, gdyby przyjaciel nie 
skłonił go do tego. Zwrócił mu uwagę, że trzy głowy powinny wystarczyć, 
żebywymówić trzy słowa, choćbynawet trudne. 
– Niezłapany –powiedziała lewa głowa po namyśle. 
–Obiad... – rzekłaprawa. 
– Latający... – powiedziała środkowa, która miała najłatwiejsze zadanie, bo 
przynajmniejwiedziała,co mówi. 
Widząc tak rażące braki wykształcenia, Smog postanowił je uzupełnić. 
Wytłumaczył,że „niezidentyfikowany” to taki,o którymnie wiadomo, czyjest, 
„obiekt” to właśnie to, o czym nie wiadomo, a słowo „latający” znaczy, że to 
coś,o czymnic nie wiadomo, unosi się w powietrzu. 
– Teraz rozumiem,dlaczego tego nie wiedziałem! –ucieszył się Smak, ale nie 
potrafił za nic powtórzyć, co znaczą poszczególne słowa. 
– Masz bardzo krótką pamięć – zmartwił się Smog,gdynabrał przekonania, że jego 
wiedza nie madostępu do żadnejztrzech główkolegi. 
Smak przyznał zesmutkiem,że tak jest wistocie. Na szczęście nie był wtym 
odosobniony. Wiele postaciwbajkach pana Bałaganacierpiało ztego powodu,a sampan 
Bałagan też ciągle o czymś zapominał. 
– A pamiętasz przynajmniej, dokąd idziemy i po co? – zapytał z nadzieją Smog. 
Trójgłowiec dałbygłowę,że pamiętał,ale kiedyi gdzie,żadna z jego trzech głównie 
mogła sobie przypomnieć. 
Dwugłowy smok zaniepokoił się. Zapytał, czy jego przyjaciel wie 
przynajmniej,kimjest ijak się nazywa,i na to pytanie otrzymał wyczerpującą 
odpowiedź odwszystkich głów. 
– Nie mów chórem – zwrócił mu uwagę – niepotrzebnie zdzierasz sobie gardła,Smak. 
Smog bowiem był oszczędnyi rozsądny. 
GłowySmaka zaczęłysię kłócić międzysobą, która znich jestważniejsza i 
ma więcej do powiedzenia. 
– Dajspokójkłótniom! –udało sięwreszcie Smogowi przerwać ten rejwach. 
– Powiedz mi lepiej, skąd się wzięło twoje dziwne imię. 
Trzecia głowa odrzekła, że wcale nie uważa tego imienia za dziwne. Imię Smog też 
się może wydawać dziwne. 
Dwugłowiec wyjaśnił, że to imię nadał sobie sam przed wielu laty, kiedy 
dowiedział się, że smog oznacza mieszaninę mgłyispalin. Trudno było znaleźć 
coś,co bybardziejdo niego pasowało,skoro jedna zjego główwytwarza paręw chwilach 
zagrożenia, druga potrafi zionąć dymem nie gorzej niż rura wydechowa. 
Smak powiedział natomiast, że jego imię wzięło się stąd, że tata, Tylenażarł 
Ogniomiot uważał, że nadając komuś nazwę na całe życie trzeba wykazać się 
wyjątkowo dobrym smakiem. Przerzucił wszystkie kalendarze i nie znalazł 
takiego,które bynie budziłożadnychwątpliwości. Samteż, choć główmiał aż 
dziesięć, nie potrafił wymyślić nic odpowiedniego i wreszcie doszedł do wniosku, 
że jeśli imię ma być rzeczywiście wybrane ze smakiem, to Smak będzie w sam raz. 
Tyle trójgłowiec zapamiętał ze swego dzieciństwa. Znacznie gorzej było z tym,co 
działosię przedparoma dniami,wobec tego Smog czuł się wobowiązku przypomnieć mu, 
że są prześladowani. Wymagało to jednak nie tylko przypomnienia,ale 
iwyjaśnienia. 
Smog zastanawiał się i tyłem i przodem, jak wytłumaczyć to słowo najprościej, 
nie używając uczonych słów, zktórych wyjaśnieniemmógłbymieć nowe kłopoty. 
– To znaczy –rzekł po namyśle – że zostawiamyśladyna piachu, a potych śladach 
posuwasię za namistraszliwyrycerz SmokobijSkrzek. 
Tylna głowaSmoga miała pewne zastrzeżenia.Twierdziła,żejeśli Smokobij posuwa się 
po śladach, to powinno się to nazywać pośladowanie. Lepiej więc powiedzieć, że 
rycerz przesuwa się po śladach w ich kierunku. 
Smaka te drobiazgi niewiele interesowały. Wyrwał do przodu, zanim tylna głowa 
dokończyła wywodu. 
– Dokąd pędzisz? –zdziwiłsię mniejszysmok. 
– Jak to?Nie masz chyba zamiaru spacerować po plaży?Trzeba uciekać! – krzyczał 
Smak biegnąc ciężkimtruchtem. 
Smog,choć lżejszyi szybszy,dogoniłgo nie bez trudności.Gdyzrównali się, 
wytłumaczył towarzyszowi, że jeśli chodziouciekanie, to nic innego nie robią od 
wielu dni, a to, co bierze za plażę, jest pustynią, po której oniniespacerują, 
lecz wędrują. 
Trójgłowiec uspokoiłsięnieco, ale wciąż kręciłwszystkimigłowamimrucząc pod 
nosem, że nie rozumie, z jakiego powodu rycerz ich naśladuje. 
Smog zwrócił muuwagę,że użyłniewłaściwego słowa. 
– Sammówiłeś przed chwilą,że Smokobijnas siaduje – zdziwił się Smak, a jego 
trzygłowyzaczęływykazywać ochotę do kłótni, bo jedna widziała jakąś 
różnicę,apozostałe upierałysię,że tak właśnie zostało powiedziane. 
– Naśladować,to znaczyrobić to samo. 
Prawa z trzech głów twierdziła uparcie, że jeśli Skrzekbiegnietą samądrogą z 
podobną szybkością, to przecież robi to samo, ale Smog uważał,żejest to coś 
wręcz przeciwnego, bo oni robią to, żebyuciec, a on, żebyich zatrzymać. 
Wywody Smoga, chociaż bardzo mądre i zawiłe, miały jedną zaletę odwracałyuwagę 
uciekinierów od grożącego im niebezpieczeństwa, zmęczenia i głodu. 
Trójgłowiec wciąż dowiadywał się od swego przyjaciela nowych, zadziwiających i 
krew mrożących w żyłach rzeczy. Smog wyjawił mu, że są ściganiz 
powodupodejrzeńopożeranie jakichśdurniw konserwach. 
Smak przepadał za konserwowym groszkiem i ogórkami. Jeżeli durnie dorównują im 
smakiem, to niewykluczone, że mógłby coś takiego pożreć mimochodem. 
Dwugłowiec splunął z obrzydzeniemi po raz pierwszy stracił cierpliwość. 
– Durniewkonserwach – wykrzyknął z pasją – tozakute pały! Miałemna myśli 
błędnych rycerzy zakutych w zbroje! Takich jak ten całySkrzek! 
O tych bzdurach nie był w stanie mówić spokojnie. Głupie przesądybiorące się z 
ciemnoty, bo nikt nie prowadzi badań naukowych nad życiem smoków. Krążą na ten 
temat same bajki i wyssane z palca przerażające opowieści. 
– Towszystko,co o nas opowiadają,tonieprawda? – dopytywał się Smak, którynie 
miał pojęcia,co się o nimmówi,bo nie było nikogo,ktomógłbymu to powtórzyć. 
Dwugłowiec wiedział otymzksiążek iaudycjidla smokówiosmokach. 
– Bzdury!Brednie! Głupstwa ikłamstwa! –wykrzykiwał nie szczędząctym razem obu 
gardeł. 
Smak kręcił wszystkimi naraz głowami ze zdumienia i zgrozy. Po tym, co usłyszał, 
gotów był bać się samego siebie i na dobrą sprawę nie było już na świecie 
niczego,co nie wprawiałobygo wprzerażenie. 
GdySmogstwierdził,że smokisą roślinożercami,trójgłówekwzdrygnął się. To słowo 
brzmiało złowrogo i groźnie. Zapytał więc przyjaciela, czy zamiast rosłymi 
żercami, nie lepiej nazywać ich sporymi jadakami. 
– To znaczy tylko tyle, że jemy rośliny – wytłumaczył Smog. 
Trójgłowiec spojrzał na przyjaciela z szacunkiem. Smak przez całe swoje życie 
jadł wyłącznie roślinyi dopiero teraz dowiedział się, żejest roślinożercą. 
Wzwiązku z tymzaczął odczuwać głód. Wyciągnął szyję i rozejrzałsię wokół. Przed 
nimi wyrastałyz piachu niejadalne skały, za nimiaż po horyzont ciągnęła się 
piaszczysta płaszczyzna, ale po lewej stronie czujne oczy głodomora 
wypatrzyłysmakowitą kępę ostów. 
Radość jegonie trwała jednakdługo. 
Smog pokręcił smutnie obiema głowami patrząc we wskazanym kierunku. Nie były to 
osty, lecz fatamorgana. 
Wystarczy jej dla nas obu – nie zrażał się trójgłówek. W ich sytuacji nie 
powinni wybrzydzać. Smak mógłbynie odróżnić dziewicyod rycerza, ale oset 
rozpozna,choćbynazywał się nie wiadomo jak.GdySmog uświadomił mu,że fatamorgana 
to tylko pustynne przywidzenie, posmutniał. Po raz pierwszy w życiu widział 
oset,którynie nadawał siędo spożycia. 
Nagle po raz drugi tego dnia coś przemknęło nad ich głowami z wielką szybkością 
i zanim zdążyli się przyjrzeć, znikło za horyzontem. 
Poduszkowiec ponowniezatoczył wielkie kołonadgłowamismoków, zniżył lot, 
przemknął na niewielkiej wysokości i wylądował kilkaset metrów dalej wśród 
zjeżonych skał. 
Wojtek miał okazję dokładniej przyjrzeć się potworom i uznał, że są 
przerażające. Całe szczęście, że poduszkowiec był poza zasięgiemichwielkich 
paszczy. Nie miał najmniejszej ochotylądować w bliskości tych bestii. 
Pan Bałagan uznał jednak lądowanie za konieczne. Przypomniał sobie 
niespodziewanie, że ma do załatwienia bardzo pilną sprawę. Chodziło o 
nieletniego wilka porwanego przez jakąś sierotkę, gdyoddalił się od rodzinnego 
legowiska. Czarownik rzekomo umówił się z borsukiem, który cierpiał na 
bezsenność i był świadkiem zajścia. Musiał zdążyć, zanim borsuk połknie środki 
nasenne przed snemzimowym. 
Wojtek słyszał, że borsuki przesypiają zimę, ale przecież był dopiero początek 
wiosny. Czarownik nie dopuszczał go jednakdo słowa. Gestykulował z ożywieniem, 
rozczulał się nad losem pozbawionego rodzicielskiej opieki wilczego szczenięcia 
i obiecywał, że wróci za kilka chwil. 
Wojtek znał już dobrze chwilki pana Bałagana, ciągnące się jak guma do 
żucia,inie miał zamiaru zostawać na pustyni wśródpotworów. 
– Niach, niach –mruknął panBałagan sadowiąc się na poduszkowcu. – Tylko dwa 
smoki, a zobacz, ile tu miejsca – zatoczył ręką szeroki łuk. – Zrozum matkę, to 
zasłużona wadera, jakże ona musi się martwić o małego. Bałagan bałaganem,ale 
żebysierotkiporywaływilki,to już przesada. 
Wojtek zauważył nie bez racji, że niepokoi się także jego własna matka, która 
zostanie sierotą, jeśli gopożrą smoki, a wilkowiprawdopodobnie nic takiego nie 
grozi. 
Czarownik pocieszał go, że na śniadanie jest już za późno, a na obiad za 
wcześnie, więc ze stronypotworów nic muprawdopodobnie nie zagraża. Zanim się 
Wojtek spostrzegł, machnął mu ręką na pożegnanie i wystartował jak rajdowy 
samochód. W ciągu kilku sekund stał się małą kropeczką na bezchmurnymniebie. 
Pustynne słońce przypiekało jak żelazko, więc chłopiec schronił się między 
skały. Byłzły,że dał się znowu wyciągnąć z domu. Smokówmu się zachciało! Żeby 
tylko smokom nie zachciało się jego. Na samą myśl zadygotał, a po plecach 
przebiegł mu zimnydreszcz, choć dokoła panował straszliwyskwar. 
Siedział minutę, może dwie, zastanawiając się, co robić, gdy nagle skaliste 
podłoże zaczęło drżeć, jakby dostało gorączki. Wyjrzał ostrożnie z ukrycia i 
stwierdził z przerażeniem, że potwory zmierzają prosto wjego stronę. Cofnął się 
gwałtownie i uderzył plecami w skałę. Nie było gdzie uciekać, bo na bezkresnym 
piachu byłby widoczny jak na dłoni. Przypomniał sobie, że u podnóża skałjest 
trochę sypkiego piasku. Wsamraz tyle, żebysię zagrzebać po szyję. Tak też 
uczynił. 
Wsamą porę, bopowietrze wypełniło sięstraszliwymrykiem,apotem ziemia zadudniła 
od trzech potężnych uderzeń. 
Coś, co lata nad głową i znika, nie jest tak przerażające jak coś, co spada 
niespodziewanie na głowę,więc gdypoduszkowiec zniknął,smoki ochłonęłyze strachu 
i już pokilkuminutach wróciłydo normalnejrozmowy. 
– Tak to jest,Smak – rzekł dwugłowiectonemosoby,która niejednowieo życiu – los 
smoka to bajka, która źle się kończy. Tylna głowa kiwała się smętnie. 
– Kto wie – dodał pochwili – czynie jesteśmyostatnimi smokami,które żyją na tym 
padole? 
Smak nie wiedział, co to jest padół, ale brzmiało to tak smutno, że nie 
potrzebowałwyjaśnień. Nigdydotądniezastanawiałsięnadtakimisprawami. Jadł osty, 
pokrzywy, łopuchy. Spał czujnie i unikał wszelkich stworzeń, ponieważ jednych 
samsię obawiał, a inne bały się jego. 
Dwugłowiec uważał, że Smak się marnuje. Ma przecieżaż trzygłowy, a co trzy 
głowy, to nie jedna. Gdyby choć jedną poświęcił na rozmyślanie mógłby dojść do 
własnych przemyśleń na różne tematy. Smak powinien brać z niego przykład. Jedna 
z głów jest wciąż zajęta myśleniem.
Smakowi nie przyszło to dotychczas do głowy.Gdy jadł, anawetgdyspał, co najmniej 
jedna czuwała rozglądając się na wszystkie strony. Dzięki temu udawało mu się 
uniknąć niebezpieczeństwa. Nie dość jednak, że był bardzo ostrożnym smokiem, to 
jeszcze miewał przeczucia, które go ostrzegały przed zagrożeniem. 
I właśnie teraz ogarnęło go jedno z takich przeczuć. Czuł, że ktoś jest w 
pobliżu, niewidoczny, zaczajony wśród skał. Zadrżał. 
– To jeszcze nie powód, żeby zaraz trząść się jak barani ogon – szepnął Smog, 
żeby dodać mu otuchy, ale sam także zaczął odczuwać lęk i mógł się jedynie 
pocieszyć, że nie maogona, któryby trząsł się ze strachu. – Jesteśmyw końcu 
straszliwymi smokami – rzekł półgłosem bez przekonania i dodał: – Ludzie 
uważają, że połykamy barany... 
– Ja też o tymsłyszałem – szepnął Smak ledwie dosłyszalnym głosem. 
– Co za baran rozpuszcza takie pogłoski! – żachnął się Smog.Stali 
niezdecydowani.
– A może rzeczywiście choć raz powinniśmystać się straszliwymismokami? 
–zaproponowałpo namyśle dwugłowiec. 
Smak wyjawił szeptem, że jeśli o niego chodzi, to jest raczej strachliwym 
smokiem, a to przecież nie to samo. 
– Nie przejmujsię – pocieszał goSmog – poza namidwomanikt o tymnie wie... Czy 
masz pewność, że ktoś siedzi w tych skałach? – zapytał szeptem, zerkając 
niespokojnie na przyjaciela. 
Smok miał taką pewność, choć nie potrafił powiedzieć dlaczego. Żywił też obawę, 
że może to być jakiś rycerz. Nieszczęścia chodzą przecież parami. 
Dwugłowiec powiedział, że należy odpukać, a ponieważ na pustyni drzewa nie było, 
odpukali łapami w ziemię. Gdyby grunt był bardziej żyzny, jakieś drzewo mogłoby 
tam wyrosnąć, a że na pustyni rzadko ktoś przebywa, mało prawdopodobne, żeby 
drzewo było pomalowane. Smog nie uważał się za przesądnego, ale na wszelki 
wypadek pluł przez lewe ramię, gdy czarny kot przebiegł mudrogę,i nigdynie 
przechodził pod drabiną.Robił to tylko tak,na wszelki wypadek, bo gdyby,nie daj 
Boże, coś mu się stało, to dopierowtedy mógłby zacząć wierzyć w zabobony. 
Gdyodpukali,Smog kazał przyjacielowi ryknąć,jak na smoka przystało. 
Trójgłówek nadął się, że aż jego brzuch dotknął rozgrzanego piachu, i zaryczał 
na całe trzygardła. Poczuł się nieswojo. Wiódł dotąd spokojnyicichy 
żywot.Nigdynie robił wiele hałasu. 
Smogpochwaliłgo. O towłaśnie chodziło. Jeślijestktośw pobliżu,to musiał to 
słyszeć,ajeśli usłyszał,to na pewno trzęsie się terazzprzerażenia. 
Smak samzadrżał ze strachu na myśl, że ktoś ukryty i niewidocznymoże ich 
obserwować. 
Stali nadal niezdecydowani, więc Smog uznał, że lepiej będzie zatrzymać się 
wjakimśokreślonymcelu.Na przykładpo to,żebysię naradzić,co robić dalej. Smakowi 
było wszystko jedno,skoro itakmieli stać wtymsamym miejscu. 
Dwugłowiec stwierdził, żepo pierwsze powinni zachować zimną krew mimo upału, apo 
drugie wcale nie wiadomo, czyrzeczywiście coś imgrozi. Możew skałach siedzi nie 
rycerz, a tylko dziewica przeznaczona na pożarcie. 
Smak przestraszył się jeszcze bardziej. Dziewic bał się bowiemnie mniejniż 
rycerzy. Sam żadnej nigdy nie zjadł, a ponieważ w każdej plotce jest trochę 
prawdy, doszedłdowniosku, że todziewice żywią się smokami. 
Smog długo musiał mu tłumaczyć,że to bzduryi przesądy. Smoki oczywiście nie mają 
ztymnic wspólnego, aże dziewice nie wracają do domu,to już inna sprawa. Ktoś, 
kogo krewni i znajomi pozostawiają na pustkowiu na pastwę jakiegoś potwora, nie 
musi mieć ochoty wracać do rodziny. Smog miał na tę sprawęwłasnypogląd. 
Smokomprzypisuje się niecne zamiaryzpowodu ciemnotyi nieznajomości ich 
zwyczajów. Co prawda nie wyrządzają one dziewicom żadnej szkody i mogłyby one 
świadczyć na ich korzyść, ale dzieje się inaczej z następującego powodu: 
Zdarza się niekiedy, że smok, widząc bezbronną dziewicę, uwalnia ją z więzów, 
ale gdyprzegryza sznur, dziewica mdleje! Gdywraca do przytomności, smoka już nie 
ma. Dziewica zaczyna wówczas wierzyć, że uwolnił ją rycerz, bo smoki mają 
przecież złą opinię, natomiast rycerzy uważa się powszechnie za wybawicieli. 
Ponieważ nikogoniema, wszystkojedno,kogonie ma. Liczysię tylko 
opinia.Uwolnionaopowiada wszystkimoswoimcudownymocaleniu, za każdym razem coś od 
siebie dodając. Tak powstają bajki. 
Wywody Smoga brzmiały bardzo mądrze, ale nadal nie było wiadomo, co robić. 
Trójgłówek był zdania, że należy uciekać. I to jak najszybciej. Ale przecież od 
paru dni nie robili nic innego, tylko uciekali. A jak uciekać, jeśli ktoś stanął 
imna drodze, aza plecami mają straszliwego Skrzeka Smokobija? I do tego nie 
wiadomo,czyten,kogomają przed sobą,niejest jeszcze bardziej przerażający. 
Biedzili się, co robić. Nie mogli ani iść do przodu w dalszą drogę, ani tym 
bardziej cofnąć się, a skoro już musieli tkwić w miejscu, najlepiej było 
zużytkować ten czas na zastanawianie się. Może tajemniczy, ukrytywśród skał 
osobnikniewytrzyma nerwowo iucieknie? Osiągnęliby w ten sposób pożytek z 
myślenia, nawet gdyby nie udało imsię nic szczególnego wymyślić. 
– To może być zasadzka – szepnęła tylna głowa Smoga mając na myśli wyskakiwanie 
na kogoś w najmniej spodziewanym momencie. Wpadnięcie w taką zasadzkę mogło się 
okazać bardzo niebezpieczne. 
– To straszne! – jęknął Smak, a przyjaciel pocieszał go, że niektóre rzeczy 
udają bardziej przerażające niż są w rzeczywistości. 
Smak wcale nie był tym pocieszony. Rzeczy udawanej można się przestraszyć równie 
mocno jak prawdziwej. Ta uwaga dała dwugłowcowi do myślenia.Wkrótce wjego 
przedniejgłowie zrodził się pomysł. 
– My także możemy udawać – rzekł drapiąc się łapą za uchem. 
Smak umiał udawać kurę. Nie o to jednak chodziło. Jego towarzysz zauważył nie 
bez słuszności, że gdakanie kuryprzestraszyjedynie robaka. Chodziłomuo coś 
znacznie większego, oudawanie całą gębą, anawetpięcioma paszczami. I nie o 
kurytu szło,lecz o potwory. 
Smak rozejrzał się niepewnie, jakby spodziewał się dojrzeć przyczajone bestie, 
więc Smog wyjaśnił, że to oni sami mają przeobrazić się w potwory. Jeśli będą 
dobrze udawali, to może się uda. 
– Co ma się udać?– dopytywała się środkowa głowa Smaka. 
– Przestraszenie. 
Lewa głowa zauważyła, że są już wystarczająco przestraszeni i wcale nie muszą 
udawać. 
– Ktokolwiek tam siedzi – tłumaczył cierpliwie dwugłowiec – powinien utracić 
morale. 
Trójgłówek przepadał za morelami, o morale natomiast dotąd nie słyszał, więc 
gdySmog powtórzyłzprzekonaniem,że trzeba je odebrać przeciwnikowi, lewa głowa 
poprawiła morale na morele. Smog nie zwrócił na to uwagi, bo zajętybył 
tłumaczeniemswojego planu. Według niego przeciwnik, który utracił to, comają 
zamiar mu odebrać, zaczyna uciekać i po pewnymczasie ze względu na 
wzrastającąodległość przestajebyćwogóle przeciwnikiem,ponieważ znika z oczu i 
więcej się nie pokazuje, a więc robi dokładnie to, o co imchodzi. 
Smak zgodził się, że nie chodzi muonic innego, ale zaznaczył,że wolałby jednak 
uciekać bez udawania iodbierania komukolwiek śliwek. 
– Jakich znowu śliwek? – Dwugłowiec zdziwił się z tyłu i z przodu. 
– Przecież samprzed chwilą mówiłeś o morelach –przypomniał mu Smak. 
– Przesłyszałeś się! – wykrzyknął Smog. – Mówiłem wprawdzie, ale nie o morelach, 
choć nazwa brzmi podobnie, ale o morale. A to zupełnie co innego. Nie wszystko, 
cobrzmipodobnie, jestdo siebie podobne. 
Smak zapytał uprzejmie, czy mógłby mu wyjaśnić, co znaczą te morele niepodobne w 
smaku do moreli, i Smog wytłumaczył, że morale to odwaga i chęć do walki. 
Trzeba było mówić tak od razu – mruknął Smak i pomyślał, że za dużo mądrości też 
może stać się przyczyną zamieszania. 
Dwugłowiec przejął dowodzenie, bo czas upływał nieubłagalnie, a z tyłu 
nadchodziło, a właściwie nadjeżdżało konno niebezpieczeństwo w postaci Skrzeka 
Smokobija, podczas gdy niebezpieczeństwo z przodu wcale się nie oddalało. 
Smoki stanęłyna tylnych łapach,żebywyglądać na większeistraszniejsze, oraz ujęły 
się za przednie łapy, bo nie były takie pewne swego wyglądu, a zawsze raźniej, 
jeśli trzyma się kogoś za rękę, nawet jeśli jest to zwykła smocza łapa. 
Zaryczały tak głośno, że przestraszone echo dostało czkawki. Smak sypnął iskrami 
jak uszkodzony tramwaj, a Smog wydmuchnął wielką chmurę mgły i spalin. Wkoło 
zapanowała przeraźliwa ciemność i smoki zrobiłypięć krokówdo przodu, a potemna 
wszelki wypadekczterydo tyłu. Potemtrzydo przodu i dwa do tyłu. Chodziło im o 
to, żeby znaleźć się na miejscu dopiero wtedy, gdy przeciwnika tamnie będzie. 
Wojtek zagrzebanyw piachu słyszał początkowojakieś dziwne szeptyi licząc 
głosydoszedłdo wniosku,że smokówjest conajmniejpięć.Gdybynie bał się tak bardzo, 
zacząłby pewnie krzyczeć ze strachu. 
Potem ziemia zadudniła od potężnych uderzeń i skały zaczęły dzwonić jak 
filiżankiw kuchennej szafce. Zapanowała krótka chwilaciszy, po czymrozległo się 
gdakanie przerażonej kury. Trwało krótko, widocznie któryś z potworów połknął ją 
razem z piórami i Wojtek obawiał się, że czeka go podobny los. Nagle 
szeptyucichłyismoki ryknęłyjak startujące odrzutowce, a nad pustynią uniosła się 
czarna, roziskrzona chmura. 
Tego Wojteknie byłjuż wstanie znieść. Zaczął krzyczeć, ale głosutonął w 
smoczymryku. 
Po kilku minutach bestie zamilkły,a pustynny wiatr pogonił chmurę spalin po 
piachu. Ze swego miejsca Wojtek słyszał ciężkie oddechy potworów. Chwilę 
naradzałysię szeptem, po czymjeden z nich odezwał się głośno: 
– Spotkałemparę dni temu znajomego,którypochodzi z siedmiogłowców,i mówię, żeby 
wpadł do mnie wieczorem na kolację, bo spodziewam się dziesięciuciężkozbrojnych 
rycerzy,a on mina to: dziękuję ci,drogiSmogu,ale mamostatniokłopotyz żołądkiemi 
konserwy mi szkodzą... 
– Chy, chy, chy – zarechotał drugi paskudnie. – Konserwy! A to dobre! Że 
nibywzbroitojakw puszce! Ho, ho, ho!... –idodałpochwili: –Ja tamlubię rycerzy, 
naprawdę. Oszczepów używam po jedzeniu jako wykałaczek. A najlepszyjest rycerz 
na koniu. Dwa dania. Pełnowartościowyobiad. 
– Konina jest za mało ostra – tonem smakosza wtrącił pierwszy. 
– Trzeba ją przyprawiać toporami i mieczami. Miecze są ostre – rzekłdrugi. 
Potempierwszyzwierzył się, że pożarł kiedyś całą wyprawę z przyprawami i nabawił 
się niestrawności,bo była to wyprawa ciężkozbrojna i ciężkostrawna,a drugi zaraz 
sobie przypomniał, że kiedy był mały, zeżarł pałac królewski myśląc, żema 
doczynienia z tortem, i nie chciałjeść obiadu,więc jegomama wyrwała z 
korzeniamistuletnidąbispuściła mu lanie. 
– Ratunku! – wrzasnąłWojtek. – Pomocy! Potwory! 
Zamknął oczyizatkał sobie uszy, żebynie widzieć i nie słyszeć tego,co się 
stanie. Nie mógł więc widzieć, jak smoki – które były prawie przekonane, że 
morale przeciwnika zniknęło, a on samudał się w ślad za nim – usłyszawszyo 
nadciągających potworach rzuciły się w panice do ucieczki krzycząc wniebogłosy. 
Zderzyły się jednak ze sobą, aż plasnęło, i poprzewracały się. Teraz 
wszyscywołali o pomoc jeden przez drugiego. 
Ponieważ jednak nikt nie spieszył na ratunek, zmęczyli się i zamilkli. 
Wojtekotworzyłostrożnie oczy. Przednimsiedziałydwie bestie tuląc się do siebie i 
spoglądały na niego niepewnie. 
– Nie bój się, Smog – drżącymgłosemszepnął trójgłówek –to tylko czyjaś głowa 
leżysobie na piachu. 
Boję się, że pod spodem jest reszta – rzekł Smog spoglądając na zagrzebanego w 
piachu Wojtka. 
– Najważniejsze, że potwory pouciekały – stwierdził Smak, choć we 
wszystkichgłowachmu się pokiełbasiłoiniewiedział,czyudawanie sięudało, kto 
uciekł, i czyktoś jeszcze nie udaje potwora albo iodwrotnie,pocieszałsię jednak, 
że chyba nie mają przed sobą rycerza, bo wystająca z piachugłowanie miała przy 
sobie żadnych niebezpiecznych narzędzi. 
– I chyba nie dziewica – szepnął Smog z nadzieją. – To jakieś niewiadomo co. 
Może nic namnie zrobi... 
– Nie zjadajcie mnie! – błagalnie pisnąłWojtek. –Nawet moja mamamówi, że jestem 
niedobry! 
Smoki stropiły się, naradzały chwilę, po czym dwugłowiec oznajmił uroczyście, że 
on i jego przyjaciel nie mają najmniejszego zamiaru nikogo zjadać. 
Wojtek wygrzebał się z piachu, a smoki przezornie odsunęły się na bezpieczną 
odległość. Siostrzeniec przyglądał się z niedowierzaniem. Co to wszystko 
znaczy?Przecieżjeszcze przed chwilą słyszałmrożące krew wżyłach historie. Skąd 
ta zmiana? Czyżbynie miałyapetytu? 
– Nie jesteś chyba człowiekiem, który prześladuje bezbronne smoki? – zapytał 
dwugłowiec. 
Wojtek zauważył, że głos drżałmu lekko. Zaprzeczył z przekonaniem,ajego 
odpowiedź wyraźnie przypadła do gustu obusmokom. 
– Skąd wziąłeś się na tym pustkowiu i co tu robisz, młody człowieku? – zapytał 
Smak życzliwie. 
Wojtek wyznał, że zdecydował się na podróż poduszkowcem, żebychoć raz w życiu 
zobaczyć prawdziwego smoka. Jego odpowiedź wywołała niezwykłe poruszenie. Smoki 
naradzały się z ożywieniemi co chwila spoglądałyna Wojtka z podziwem i nadzieją. 
Ktoś, kto nigdy nie widział prawdziwego smoka, nie mógł mu wyrządzić żadnej 
krzywdy. 
– Interesujesz sięsmokami? – zapytał Smog. 
– Tak trochę. Rysuję i czytam na ten temat. Ale to same bajki – wyznał skromnie 
mójsiostrzeniec. 
– Jeśli to prawda, to udało namsię wreszcie znaleźć właściwegoczłowieka – 
szepnął Smog doprzyjaciela tak,żebyWojtek nie mógł go słyszeć. –Musimy jednak 
zachować ostrożność. Masz dłuższą szyję, więc wyciągnij ją i przyjrzyj się 
nogomnaszego znajomego. 
Smok posłusznie wykonał polecenie. 
– Co widziałeś? – chciałwiedzieć Smog. 
–Dwie nogi. Lewa iprawa –odrzekłtrójgłówek.Smog stwierdził, że chodzi mu o co 
innego. Muszą się upewnić, czy
tajemniczy przybysz ma na nogach buty. Smak wyciągnąłszyjępo raz 
drugi.Stopyprzybysza była obute. 
– Uff – odetchnął dwugłowiec tak głęboko, że podniósł chmurę piasku,i rzekł 
głośno uroczystymtonem: –Teraz wierzę, że naprawdę jesteś tym,za kogo się 
podajesz. 
– Skąd o tym wiesz? – spytał Smak szeptem, a dwugłowiec odrzekł, że jeszcze 
przed chwilą obawiał się, że przybysz, który na rycerza nie wyglądał, może 
okazać się szewcem. Szewcy, podobnie jak rycerze, stanowiądla smoków śmiertelne 
niebezpieczeństwo. Równie powszechnie jednakwiadomo, że szewc bez butów chodzi, 
jeśli więc ktoś nosi obuwie, nie jest szewcem. 
Smak spojrzał na przyjaciela z niekłamanympodziwem. Tymczasem Smog skłonił przed 
chłopcem obie głowy i rzekł uroczystym tonem: 
– Cieszę się wraz z moim towarzyszem, że na swej trudnej, najeżonej 
niebezpieczeństwami drodze udało nam się wreszcie spotkać człowieka, który 
wykazuje naukowe zainteresowanie naszymgodnympożałowania losem. 
Po czymdokonał prezentacji,czyli inaczejmówiąc przedstawił przyjaciela i 
wymieniłswoje imię, więc Wojtkowiniepozostawałonicinnegoniż uścisnąć oburącz 
smocze łapy. Wtowarzystwie dwóchogromnych gadzin czuł się wciąż niepewnie. 
Imię chłopca zrobiłona Smogu duże wrażenie. Okazało się, słyszało nim i 
bardzochciał gopoznać. 
Wojtek skromnie spuścił oczy. Nie dość, że uznano go za naukowca, to jeszcze 
uchodził zasławnego. Smoki nie wydawałymusię już takie groźne jak przed chwilą. 
Jako człowiek sławnynabrał nagle pewności siebie. Zapytał więc wprost, skąd ta 
nagła zmiana w ich zachowaniu. Przed kilkoma minutami sprawiali wrażenie 
krwiożerczych i przerażających. 
Smog wyjaśnił uprzejmie, że nieprzyjemny wygląd i hałaśliwe zachowanie okazały 
się jedynym sposobem, żeby uniknąć prześladowania. Jego trójgłowy przyjaciel 
może jeszcze używać od biedy ogona do opędzania się przed napastnikami,ale 
umiejscowienie tego organuwskazuje na to,żemoże być on używanytylko wodwrocie. 
Wojtkowi, który w oczach smoków uchodził za naukowca, nie wypadało pytać, czy 
organ znaczy to samo, co ogon, i czy umiejscowienie oznacza, że ogon jest 
dokładnie w tymmiejscu, w którymsię znajduje. 
– Myśleliśmy, że jesteś może z jakiejś zasadzki – powiedział Smak. 
– Ktośna was poluje –domyślił się Wojtek. 
Smogpokrótce opowiedziałmu o kłopotach, które ich spotykają. Odkilkudni ściga 
ich konno rycerz z mieczem, łukiem, toporem i sztyletem. Wszystko wskazuje na 
to, że ma zamiar użyć przeciwko nim tych niebezpiecznych dla zdrowia narzędzi. 
– Jeśli tak to wygląda, to możecie go pożreć w obronie własnej –podsunąłim 
Wojtek. 
Smoki wzdrygnęłysię. 
– Pokrzywy, oset – to co innego. Żaden z nas nie żywi się rycerzami – wyjaśnił 
Smak, aSmog dodał, że nie żywią także do rycerzyżadnych wrogich zamiarów. 
– A miotacz ognia?– zapytał Wojtek z niedowierzaniem. 
– Ach, to... – mruknął Smak iwypuścił snop iskier, które nie robiływięcej 
szkodyniż sztuczne ognie na choince. 
– Totylkostraszak – westchnął trójgłowiec. – Trochę dymuiognia.Wygląda na to, że 
wyginiemy, zanim nauka zajmie się poważnie naszymlosem. 
– Powinni wziąć was pod ochronę – stwierdziłWojtek współczująco. 
Smoki zdumiałysię. Oto pojawił się przed nimiczłowiek,któryproponował właściwe 
rozwiązanie. 
– A może ty mógłbyś wziąć nas pod ochronę? – zapytał Smak z nadzieją. Jego trzy 
głowy zwinęły sięwstruclę. 
Wojtek podrapał się wgłowę i z jegoczuprynywysypało siętyle piachu, że można 
byzniego ulepić sporą babkę. Babki lepił jeszcze nie tak dawno.Na to, żebybrać 
pod ochronę zwierzęta, będzie musiał czekać dość długo. 
Nadziejędostrzegłjednak także woczach mądrego i rozsądnego Smoga. 
– Nasz wróg i prześladowca jest potężny i okrutny – wyjaśnił dwugłowiec patrząc 
na Wojtka dziwnie. – Jeśli się nie mylę, to miałeś już z nim do czynienia. 
Nazywa się Smokobij Skrzek. 
Wojtekdrgnął. 
– Kto? Skrzek? Ten wąsaty grubas chce was pokonać? – pytał z niedowierzaniem. 
Smoki wymieniły porozumiewawcze spojrzenie. Skrzek był potężny i miał wąsy, ale 
nie było się zczego cieszyć, bo wyglądał znimi jeszcze groźniej. Jeśli szybko 
nie wyruszą wdalszą drogę, niechybnie wpadną mu wręce. 
– Posłuchajcie, smoki – rzekł Wojtek. – Jeśli to rzeczywiście Skrzek...Obie 
gadziny nie miały co do tego nawet najmniejszych wątpliwości.
– ...tomoże uda namsię cośwymyślić... 
– Hura! – wrzasnęłysmoki izaczęłypodskakiwać z radości, a Wojtekcofnął się pod 
ścianę,żebyprzypadkiemnie rozdeptałyswego wybawcy. 
Na radość było jeszcze za wcześnie. Na horyzoncie pojawiła się chmura 
piasku.Ktośnadjeżdżał wich stronę. 
Skrzek, zwany też Smokobijem, choć jak dotąd żadnego smoka jeszcze nie ubił i 
przybrał to imię samozwańczo,żebybrzmiało groźniejipoważniej,brnął przez 
pustynię na swymdzielnymrumaku, któryprychał imruczałpod nosem, żejestkoniem 
drogowym, a nie pustynnym, i jeślijegopanma zamiar włóczyć się bez końca po 
piachu, to powinien sobie wynająć wielbłąda. 
Skrzekudawał,nie słyszykońskiego zrzędzenia.Spoglądał groźnie dokoła i od czasu 
do czasu ruszał wąsami, a wtedy pustynne zwierzątka, które rzadko widywałykogoś 
obcegoiłatwodawałysię zabawić,biłybrawoipodskakiwały. 
Co kilkaset metrów Skrzek zatrzymywał konia, żeby stwierdzić, czy nadal 
poruszają się właściwym tropem, i za każdym razem rozpoznawał ślady smoczych 
łap, bo innych w pobliżu nie było. 
Były cztery rzędy tropów, co według rycerza mogło wskazywać, że mają przed sobą 
dwa smoki dwuśladowe albo cztery jednośladowe. Pytał wówczas swojego 
wiernegorumaka,co o tymsądzi. 
Koń nic nie sądził, bo uważał, że nie jest tu od sądzenia. Każą wieźć, to 
wiezie. Nie mówiąc już o tym,że smoki widzieli z bliska, więcwiadomo,co za 
jedne. 
Natomiast Skrzek Smokobijuważał,że prawdziwytropiciel musi opierać się na samych 
śladach i na ich podstawie domyślać się wszystkiego. 
Nagle rycerz zauważył, że dzieje się coś dziwnego. Tropy skręcały w lewą stronę, 
a koń mimowszystko jechał na wprost. 
– Prrr! – krzyknął rycerz ściągając wodze, agdykoń zahamował,zapytał go, 
dlaczego zbacza z trasymarszu. 
Rumak wypluł wędzidło, które przeszkadzało mu w mówieniu, i odrzekł spokojnie, 
że natymodcinkuobowiązuje zakaz skręcania w lewo, a onniema zamiaru łamać 
przepisówdrogowych zpowodujakichśtamsmoków. Jeździ od urodzenia i kodeksdrogowy 
ma w tylnymkopycie. 
Skrzek zaklął szpetnie pod nosem. Żadnego zakazu nie dostrzegł i nie miał 
pojęcia,jak coś takiego wygląda,ale to jużkońska sprawa. Najgorsze jestto,że 
tropią już kilka dni i nocy, trzymając się przepisów, a smoków jak nie widać, 
tak nie widać. 
Rumakowi wcale się donich nie spieszyło. 
– Że też ci rycerze nie mają nic lepszego do roboty, tylko awantury i uganianie 
się za smokami – mruczał pod nosemgrzebiąc kopytemwpiachu. 
– Milcz, szkapo! – wrzasnął zniecierpliwiony Skrzek. – Nie znasz się na 
rycerskich sprawach! Nie awantury, tylko pojedynki. Honorubronimy... A teraz, 
wio! 
Koń stał jednak jak wryty i nie miał zamiaru ruszyć się z miejsca, choć 
Skrzektłukłgo piętami po bokach.Kręcił dotąd,jak umiał.Zbaczał, opóźniał marsz, 
licząc chytrze, że bestie zdołają umknąć i nareszcie będzie mógł zażyć spokoju 
na zielonych, porośniętych soczystą trawą pastwiskach, a jednak miał wrażenie, 
że mimowoli, przypadkiemzbliżyli się do nich na skróty.Byćmoże gady ukryłysię 
wśródskał... Podzielił się swoimiwątpliwościami z rycerzem. 
– Naprzód! Hajda! – wrzasnąłSkrzek. –Życie albo śmierć! Nasmoka! 
Koń, nie dość, że nic przeciwko gadom nie miał, to jeszcze wolał żyć niż umierać 
i nie miał zamiaru bez potrzeby narażać się na śmiertelne niebezpieczeństwo. 
–Dalej nie jadę –oznajmiłstanowczo. 
– Zdrajca! Tchórz! Pętak! – wściekałsię Skrzek waląc wierzchowca piętami po 
bokach. 
Rumak nie znałsię może zbytdobrze na rycerskich sprawach ihonorze,ale znał się 
na końskichi uważał, że konie ze smokami nie walczą. 
– Nie pojedziesz? – zapytał Skrzek pieniąc się ze złości. 
– Nie – odrzekł koń i nagle stanąłdęba. 
Skrzek spadłby niechybnie z końskiego grzbietu, bo ręce miał zajęte. W jednej 
dzierżyłmiecz, awdrugiej topór. Na szczęście w ostatniej chwiliudało mu się 
przytrzymać zębami grzywy. 
– Co ty wyprawiasz, chabeto?!– warknął przez zęby, bo gdyby rozwarł szczęki, 
zsunąłbysię z grzbietu. 
– Podnoszę kopyta do góry. Poddaję się! – odrzekł koń przebierając w powietrzu 
przednimi nogami. 
Zdrada! Hańba!– wrzasnął rycerz i rozchylił szczęki. Ani spostrzegł, jak znalazł 
się na ziemi. Pustynia wymierzyła musiarczystego klapsa okutyblachą tyłek. 
– Rycerzowi nie wypada walczyć na piechotę – mruczał, gramoląc się z piachu. 
Zapiaszczona zbroją zacinała się i skrzypiała przeraźliwie. 
– Ciekawe, dlaczego? – zapytał rumak,ztrudempowstrzymując rżenie. „Koń by się 
uśmiał”, pomyślał, patrząc na swojego pana. 
– Honor mi nie pozwala – odrzekł Skrzekiskrzypiąc zbroją wyprostowałsię dumnie. 
– Czyżby honor rycerski opierał się na końskich kopytach? – zdziwił się 
wierzchowiec nieszczerze. Rycerz twierdził, że pieszowalczyć nie uchodzi i nie 
przystoi, boto prawie tak jak boso. 
Rumak zauważył, że zwycięzców nikt nie sądzi i jeśli Skrzekowi uda się 
rzeczywiście pokonać oba smoki, to nikt nie będzie zwracał uwagi na takie 
drobiazgi. Chociaż on sam przewiduje raczej wynik dwa do jednego dla smoków, co 
wynika z prostego wyliczenia. 
Skrzek machnął mieczem energicznie i w tej samej chwili przyłbica z 
trzaskiemspadła mu na nos. Pustynne zwierzątka, sądząc, że była to jedna ze 
sztuczek dziwnego przybysza służąca rozweseleniu, zaczęły bić brawo i 
podskakiwać. 
– Bij,zabij! – dudniłSkrzek z głębi hełmu jak z beczki,a głosjegobrzmiał 
niesamowicie i groźnie. – Wal! Pal! Kłuj! Szyj! Młóć! Grzej! Naparzaj! Tłucz! – 
wrzeszczał wymachując na oślepmieczemitoporemztakimzapałem,że nawet jego 
własnykoń, którywżyciu jeszcze żadnego Skrzekowego zwycięstwanie 
oglądał,pomyślał,że gdybyktoś znalazłsię teraz wzasięguoręża,to mogłaby mu się 
stać jakaś krzywda. 
– Więc nie wyruszysz ze mną do boju, zdradliwa szkapo? – odezwał się rycerz 
unosząc przyłbicę. Sapał przy tym i chwiał się na nogach, tak go ta rozgrzewka 
przed walką wyczerpała. 
– Ktośpowinien zawiadomić rodzinę i przyjaciół,gdybywynik walki okazał się taki, 
jak przewiduję – rzekł koń przezornie. 
Wówczas dopieroSkrzek wyznał, że obserwował smoki przezdłuższyczas i upewnił 
się, że jedzą one jedynie chwasty. W związku z tymnabrał przekonania, że jest 
wstanie bestie pokonać.To coś jakbykrowy,tylko trochę większe. We dwóch 
rozniosąje na strzępy. 
Teraz już koń wiedział, skąd w rycerza wstąpiła taka odwaga. Im słabszy był 
przeciwnik, tymodważniejszystawał się Skrzek. Nawet z krową nie poczynałby sobie 
tak dzielnie, bo krowa ma przecież rogi i niekiedy potrafi z nich robić użytek. 
– Jeśli one nie mają się czymbronić, to nieuczciwe! –wykrzyknął oburzony 
wierzchowiec. 
Na to odrzekł Skrzek, że zwycięzców się nie sądzi, a martwe smoki nie powiedzą 
przecież nikomu, czymsię żywią i bronią, a wtedyhonor i sława staną się udziałem 
rycerza. 
Koński honor nie pozwala jednak rumakowi na udział w takim przedsięwzięciu. 
Ztego, co mówił rycerz, wynikało, że olbrzymie gadyniewiele różniły się 
obyczajami od koni, tyle że miały gorszą opinię, do tego niezasłużenie. Pokręcił 
łbem stanowczo. 
GdySmokobijstracił wszelką nadziejęna pomoc rumaka,postanowił stoczyć bój 
samotrzeć i pieszo. 
Wydał bojowy okrzyk i ruszył jak czołg, wymachując mieczem i toporem, 
zdecydowanypokonać bestie, gdyprzerażone jego odwagą zaczną zmykać. Na tymmiał 
polegać podstępSkrzeka. Był przekonany, że smoka najłatwiej dopaść od tyłu. 
Przeciwna strona też przygotowała się do decydującej walki. Uzbrojenie wprawdzie 
było liche,ale smoki wierzyły,że dzięki pomocyWojtka uda imsię rycerza 
przechytrzyć. 
Skrzek wymachiwał bronią jak wiatrak, ale i poruszał sięniewiele szybciejod 
zwykłego wiatraka, który choć macha skrzydłami, to przecież nie fruwa. 
Wojtek tymczasemdosiadł Smaka, żebylepiej widzieć, co się dzieje na polu bitwy. 
Obok nichstanął zwróconybokiemdo wroga Smog. 
Smoki dawnojuż bypouciekały,gdybynie Wojtek, który je podtrzymywał na duchu i 
sprawiał przy tym wrażenie, jakby wcale się Smokobija nie obawiał. 
Przestępowaływięc tylko z nogina nogę,gotowewkażdejchwilirzucić się do 
panicznejucieczki,azdaleka mogło to wyglądać,że paląsię doboju. 
–Wybiłanasza ostatnia godzina! Koniec z nami! –jęknął Smog. 
– Spokój! Wyrównać i nie ruszaćsię zmiejsca – rozkazał Wojtek, którynie wiedział 
jeszcze, co znaczy panika, ale podejrzewał, że smoki gotowe są, uciekając na 
oślep, połamać sobie łapy na skałach. – Nikt na nas nie pędzi. 
Rzeczywiście. Skrzek przebiegł kilka kroków, po czymprzeszedł dobiegu w 
miejscu,co stanowiło część jego chytregoplanu. 
– Chce was przestraszyć –rzekłWojtek. 
– Jesteśmyprzestraszone –odparłychóremsmoki, a Wojtek zbeształ je,że zachowują 
się jak dziecięce smoczki. 
– Przygotować się do obrony i czekać na rozkazy! – rzekł chłopiec 
stanowczymgłosem.Smoki zdołałyniecoochłonąć i tylko łypałyokrągłymiz przerażenia 
oczami. 
Wojtek zauważył, że koń nie bierze udziału w walce, co stanowiło pomyślną 
okoliczność. Zakuty w ciężką zbroję Skrzek był nieruchawy i powolny. 
Podskakiwał, nie przestając wrzeszczeć, i po kilku minutach wyczerpał wszystkie 
bojowe okrzyki iopadł z sił. 
Doprzodu nie posunął się ani o krok,bo z daleka wcale nie było widać po smokach 
strachu. Wyglądały bardzo solidnie i groźnie jak skały. 
Tymczasem Skrzek już ledwo zipał. 
Bystrooki rumak zauważył, że na jednej z bestii ktoś jedzie wierzchem. Był 
wierzchowcem,więc na takie rzeczy zwracał uwagę. Także i rycerz zauważył wkrótce 
niezwykłego jeźdźca. Zmarszczył brwi. Zdawałomu się, że gdzieś już spotkał 
tegoczłowieka. 
– Hej, tam na smoku! – krzyknął zwijając dłonie w trąbkę. 
– Hej, tam na piachu! – odkrzyknął jeździec. – Co to za hałasy? 
– Złaź z gadziny,albowiemmamzamiar porąbać ją na kawałki! –wrzasnął Smokobij 
potrząsając toporem nad głową. 
Smak zadygotał. 
– Mojegowierzchowca? Jakimprawem?! –oburzyłsię Wojtek. 
– A takim,że na smokach się nie jeździe, tylko się je tłucze! –odparłSkrzek i 
zaczął groźnie ruszać wąsami. 
– Nie wiem, czymasz rację wtrącił niespodziewanie koń.Rycerz wytrzeszczył na 
niego oczy.
– Oile mi wiadomo – ciągnął rumak – jest to pojazd o napędzie roślinnym i 
jakotakinieróżnisię zasadniczoodkonia, osłaczywielbłądaiztegopowodu nie ma 
żadnych przeciwwskazań, byużywać go na drogach publicznych. 
– Milcz, chabeto! To nie pojazd, tylko zwyczajny podstęp! Smoki są moje! Sam je 
wytropiłem! – pokrzykiwał Skrzek. Był bardzo podenerwowany, że ofiary – 
zamiastuciekaćzgodniez przewidywaniami – stoją jakwmurowane i nie wiadomo,co 
imdo tych pięciu łbówstrzeli.Gdyujrzał niezwykłego jeźdźca, ogarnęły go złe 
przeczucia. 
Smokobij był dzielny, gdy widział plecy przeciwnika, a jeśli już trafiał się 
taki, co nie miał zamiaru przed nim zmykać, to samjego tył oglądał. „Jak zaczną 
gonić, to będę uciekał”, pomyślał Skrzek, „a póki nie gonią, to zdarzyć się 
może, że sami pouciekają”. 
– Co mi tam prawo! – ryknął potrząsając mieczem. – Ja tam mogę walić mieczemi w 
prawo, i w lewo! Nic mnie nie powstrzyma! Nie tylko nic go nie mogło 
powstrzymać, ale iruszyć z miejsca. Zagrzał się do walki,aż się spocił i 
zachrypł. 
Jego koń strzygł uszami i spokojnie polerował sobie kopyta. Nawet smoki 
przestałysię trząść. 
– A właśnie, że usiekę! – odgrażał się rycerz. 
– Spróbujtylko! – odparł Wojtek. 
– A właśnie, że spróbuję! – wrzasnął Skrzek, ale jakoś nie próbował, bo jeździec 
pogroził mu pięścią. 
– Abo jawprawie jestem –sierdził się Smokobij. – Rozkazbył królewski, żebysmoki 
katrupić! Bo szkodzą! 
I nagle taka go naszła odwaga,że dwa kroki doprzodu zrobiłismoki okrok do tyłu 
postąpiły. Znowu strachna nie padłidygotać zaczęły. 
– Uważaj, żebytobie nie zaszkodziło! – wykrzyknął Wojtek w samą porę. Rycerz 
stracił pewność siebie. Zatrzymał się i przestępował z nogina nogę. 
–A boco? –zapytałbiorąc się podboki. 
– Jestem czarownikiem – odparł chłopiec. 
– Nie wyglądasz na czarownika – stwierdził rycerz, ale zaklął pod nosem. 
Diabliwiedzą, dokogo czarownikjestpodobny, skorozmieniać się może. 
Wojtek szybko dostrzegł, że jego słowa zrobiły na przeciwniku wrażenie, dodał 
więc zaraz, że Skrzek też do siebie nie będzie podobny, jak już go w koguta 
zamieni. 
– Dlaczego niby akurat w koguta? – zaniepokoił się Skrzek i wybałuszył oczy. 
– Bo lubię rosół – powiedziałWojtek spokojnie i oblizał się. 
Skrzekpoczuł,że mimoupałurobi musię zimno.Poprosiłoczas dlasiebiei swojej 
drużyny, żebysię z koniem naradzić. 
– Diabli wiedzą, co to za jeden – zwierzył się czworonogowi ze swych 
wątpliwości. – Nasmoku jeździ, tomoże i czarownik, boktoś zwyklejszybałby się 
potwora dosiadać... 
Spojrzał na konia z nadzieją. Łeb miał duży, to może i rozumu więcej tam było, 
niż pod Skrzekową przyłbicą. 
Koń stwierdził, że łatwo się będzie o tym przekonać. Jeśli nieznajomy zamieni 
rycerza w koguta, to będzie znaczyło, że jest czarownikiem, bo 
ugotowanierosołu,to już całkiemprosta sprawa. 
Skrzekzasępiłsię.Nie miał ochotybyć kogutem,atymbardziej rosołem. Bo jak wtedy 
walczyć? Widział kto kiedy koguta z mieczem w ręku? A już jako rosółnie 
nadawałbysię napewno anidowalki, anidoucieczki. 
Zwrócił się więc do nieznajomego pojednawczymtonem: 
– Ładnie to tak łakomić się na biednego rycerza? To już czarownik nic 
lepszego do jedzenia przyrządzić sobie nie potrafi? Poklepałsię przytympo zbroi 
i dodał,że rosół z puszkinie jest smaczny. Wojtek był już prawie przekonany, że 
udało mu się całkiem zniechęcić 
rycerza, ale gdy zaczęli zbierać się do odejścia, Skrzek zaproponował, że 
jeźdźcowi wspaniałomyślnie pozwala odjechać, lecz żąda, żebymudrugą bestię 
zostawić. 
–Usiekę gadzinę i odjadę w pokoju – oznajmił. 
– Rusz się tylko z miejsca, to każę moim smokom dać ognia – zagroził Wojtek, a 
oba zwierzaki nadęłysię. A bo one potrafią? – uśmiechnął się chytrze Skrzek, 
który całkiem już 
przestał wierzyć w bajki osmokach. Koń na wszelki wypadekodsunąłsię na 
bezpieczną odległość. 
– Po co cidwasmoki? – zapytał Skrzek,a Wojtek wyjaśnił przytomnie, że w dalekiej 
podróży potrzebnymu jest zapasowywierzchowiec. 
– A ja go i tak ukatrupię! – wrzasnął Skrzek zauważywszy, że smoki odwróciłysię 
do niegotyłem. 
– Ognia! – zakomenderował Wojtek widząc za plecami nacierającego nieprzyjaciela. 
Zgardeł Smaka jak z trzech luf armatnich buchnęły snopy iskier, a Smog 
wydmuchnął chmurę paryi spalin. Ciemnytuman spowiłplac boju. 
Gdywiatr rozproszyłdym, Skrzeka nie było. Na miejscu, gdzie stałjeszcze przed 
chwilą,wyrósł kopczyk piachu.Dokoła leżała porozrzucana broń. 
– Hura! – krzyknął Smak chórem. –Zwycięstwo!Wojtek uszczypnął go w szyję i kazał 
mu siedzieć cicho.Kopczyk drgnął, osypał się i na piachu wyrosła głowa rycerza. 
Płomienie
ostudziły jego zapał. Oczy miał pełne łez, bo piachu mu się nasypało i dym 
wgryzł się pod powieki. Zauważył z przerażeniem, że jego głowa znalazła się tuż 
nad ziemią. 
– Zamienił mnie wkoguta! – jęknął zmienionymgłosem,któryuwiązł muw 
gardleirzeczywiściestałsię podobnydokoguciego. Nie mógłruszyć ani ręką, ani 
nogą,było mu gorąco i czułswąd spalenizny,więc nabrał przekonania, że znalazł 
się już w garnku. Wydał okrzykzgrozy,którytymrazemprzypominał dozłudzeniapianie 
koguta. Przyłbica podskakiwała jak pokrywka. 
– Tymrazemci daruję – oznajmił Wojtek. – Możesz odejść. 
– W tym stanie? Jestem kompletnie wygotowany, nie mam sił, żeby się 
ruszyć – jęczał Skrzek. Wreszcie koń zlitował się nad nim i pomógł wygrzebać z 
piachu. 
– Masz szczęście, że na rosół jest za gorąco – zarżał koń nie bez złośliwości. 
Gdyjednak rycerz zauważył, że nic munie zagraża, zaraz zaczął żałować,że zdobycz 
wymyka mu się z rąk. 
– Jakże to, czarowniku? – sapał gramoląc się. –Mamteraz odejść z pustymi rękami? 
Honor rycerski mi nie pozwala. Muszę pokonać smoka, bo taki był rozkaz. Hańbadla 
mnie, dopóki choć jedenprzebywa w królestwie! 
– Właśnie opuszczamy tę niegościnną ziemię i nigdy tu nie powrócimy – rzekł 
półgłosem Smog zbliżając jedną ze swych głów do ucha Wojtka. 
Chłopiec powtórzył te słowa uroczyście, ale zapewnienie, że żaden ze smoków nie 
postawi swojej łapy w granicach królestwa, Skrzekowi nie wystarczało. 
Brnął wich stronę pokrzykując jakieś prośbyi groźby. Najwyraźniejnie miał 
zamiaru się odczepić. Za nimbez pośpiechu człapał koń. 
– O co ci jeszcze chodzi? – zapytał Wojtek odwracając się przez ramię. 
Skrzekzaśoświadczył,że wyjątkowo przyjmuje propozycję,ponieważ jako rycerz nie 
może występować pod postacią rosołu, ale w zamian żąda spełnienia pewnych 
warunków. 
Wojtek miał już dość nachała, smoki jednak chciały załatwić sprawę polubownie, 
więc zgodził się wysłuchać rycerza. 
– Potrzebnymiłeb albo ogonbestii – wydusiłSkrzek jąkając się. 
– Nigdyw życiu! –krzyknęłychóremoba smoki. Zaraz też zaczęłydygotać jak 
galareta,tak że Wojtkowi trudnosię było utrzymać na grzbiecie. 
Skrzekzaświdząc, że je strach obleciał, poczuł się pewniej ihardymgłosem 
zapowiedział,że jeśli tegonie otrzyma, to nie ruszysię zmiejsca, boniktmunie 
uwierzy. 
– Masz przecież świadka – zdziwił się Wojtek wskazując rumaka. 
Rycerz wyjaśnił, że koń nie może być jego świadkiem, bo łże na każdym kroku. 
Wygadywał o nimtakie rzeczy, że przykażdej okazji Skrzekmusiał je prostować. 
Wszystkim opowiadał,że koń kłamie jak najętywięc teraz honor mu nie pozwala 
odwoływać. 
Rumak spojrzał na niego spode łba i parsknął pogardliwie. Oświadczył, że prędzej 
się potknie, choć ma czterynogi, niż skłamie. 
– Łże, łże jak pies! – wrzeszczał Skrzek. Twarz mu poczerwieniała ze złości. 
– Opowiada,że jestemtchórzem! 
– Nie użyłem takiego słowa – odparł koń z godnością. – Opowiadałem wprawdzie, 
jak uciekaliśmy przed młynarzem... 
– To był duch nasłanyprzez złe moce! – przerwał mu Skrzek. 
Na szczęście Wojtek przypomniał sobie, że wyjeżdżając z domu zabrał kawałek 
papieru i kredkę.Podsunęłomu to pewien pomysł. 
– Dosyć tego! Wyjaśnicie to sobie wracając przez pustynię! Nie dostaniesz 
żadnych łbów ani ogonów! – krzyknął. 
Skrzek i jego wierzchowiec ucichli, a smoki odetchnęły z ulgą. Wojtek 
rozprostował kartkę na grzbiecie Smaka. 
– Mojesmoki podpiszą zobowiązanie ina tymkoniec. 
Skrzek zastanawiał się. Pisać umiał tylko drukowanymi literami, a pisane czytał 
słabo, przypomniał sobie jednak, że jego koń jest w tej sztuce biegły. 
– Przyjmępapier, jeśli podpiszą go własną krwią – oznajmił po namyśle.Smog 
zbladł. Na widok krwi, szczególnie własnej, padał zemdlony.
– Podpiszą smoczymjadem– oświadczył mój siostrzeniec. 
Skrzek zgodził się natychmiast, natomiast smoki zaczęły szeptać Wojtkowi do 
ucha, że nie należą do jadowitych. 
– Otymniktsię nie dowie.Wystarczyzielonakredka – mruknął Wojtek. Pisanie 
trwałodługo, bokażdymiałcośdopowiedzenia. Wreszcie dokument został ukończony. 
Skrzekwziął go do ręki ostrożnie izaczął mozolnie sylabizować, to zbliżając, to 
znów oddalając papier odoczu. I z bliska, iz daleka literki wyglądałydziwnie i 
tajemniczo. 
–Obie czują?... – zdziwił się rycerz. 
– Obiecują – poprawił koń spoglądając mu przez ramię. 
– Tak właśnie mówię – rzekł rycerz i czytał powoli dalej: – że nie zjedzą 
sieni... 
– Że nie zjawią się nigdy– poprawił wierzchowiec. 
– Tak właśnie myślałem –odparłSkrzek skubiąc wąsy. I czytał głośnodalej: 
– Sprawdzono przyświatłach... 
– Sporządzono przyświadkach –podpowiedziałkoń. Zakończenie przeczytał osobiście: 
– Własnoręcznie podpisali smoczym... 
– Zręczniej będzie: własnołapnie – podpowiedział Smog i wszyscy obecni przystali 
na takie sformułowanie. 
– Podpisali smoczym jadem... – ciągnął koń, gdy poprawka została wprowadzona – 
Smak Trójgłowy i Smog Dwugłowy. Świadkowie: książę Wojtek, zawód: podróżnik i 
czarownik Kasztan, zawód: koń wierzchowy. 
– Teraz jesteśjuż zadowolony? –zwrócił się Wojtekdo Skrzeka. 
– Jednak nie walczyłem – westchnął Skrzek chowając oświadczenie za pazuchę. 
– Powiesz,że walczyłeś o pokój – podsunął mu Wojtek iporozumiewawczo 
mrugnął do konia, który wyszczerzył zębyi odpowiedział w podobnysposób. Wreszcie 
Skrzek wgramolił się na siodło. 
– No to do widzenia – rzekł i zaraz się poprawił. – Raczej do niewidzenia. Bo 
jaktu zobaczę jakiegoś smoka, togoukatrupię, jakem Skrzek Smokobij! 
– Nie do widzenia –powiedział Wojtek. 
– Doniezobaczenia –rzekł Smog. 
– Nie do zobaczenia! – krzyknął wesoło Smak. Akoń tylko zarżał napożegnanie.Po 
kilkuchwilach jeździec i koń byli już tylko małą chmurką pyłu na horyzoncie. 
Teraz dopiero, pewne, że nic im nie zagraża, smoki ze łzami w oczach zaczęły 
dziękować Wojtkowi za ocalenie, aż się nieswojo poczuł, bo przecież 
niczegotakiegonie dokonał. Przechytrzyć Skrzeka już musięnieraz udawało, a 
czekając na pustyni nic lepszego przecież nie miał do roboty. Szczęście, że 
smoki nie zaczęły płakać ze szczęścia, bo wychlapałyby pewnie dobre kilka 
wiader. 
Smog zapytał nieśmiało, czy mogą od tej chwili nazywać się Wojtkowymi smokami, a 
mój siostrzeniec chętnie na to przystał. Dwugłowiec był przekonany, że 
powoływanie się na znajomość z Wojtkiem ułatwi im nowe życie. Oba ocalone 
czworonogi koniecznie chciały coś dla swojego wybawcy zrobić, oczywiście wmiarę 
swoich smoczych możliwości, a ponieważ po panu Bałaganie nie było ani śladu, 
ustaliły, że przeniosą chłopca przez granicę ostatniejbajki,bo stamtąd do domu 
będzie miał tylko parę kroków. 
Pan Bałagan, któryjak zwykle zabałaganił, zastał pustynię najzupełniejpustą, bo 
nawet zwierzątka, napatrzywszy się do woli na niezwykłe w tej okolicy 
przedstawienie, wyczerpane owacjami i podskakiwaniem udały się na spoczynek. 
Koniec ostatniejbajki wypadł akurat na parterze domu przyEgejskiej. Wojtek 
wjechał windą na ósme piętroinacisnął dzwonek, po czymprzycupnął tuż przy 
drzwiach. Mamawyjrzała na korytarz, ale nie dostrzegła nikogo, boWojtekna 
czworakach wśliznął się do środka. 
W domu czas płynął o wiele wolniej, ponieważ nikt nie zauważył jego 
nieobecności. Po chwiliwybawca smokównajspokojniejwświecie zjadł obiad i wypił 
ogromną ilość kompotu. 
– Nie rozumiem, skąd ty masz tyle piachu we włosach – dziwiła się mama myjąc 
głowę bohaterowi. – Przecież nie wychodziłeś dzisiaj na podwórko. Wojtek nabrał 
wodywusta.To prawda,żenie wychodził,ale przecież wrócił z miejsca, gdzie piachu 
nie brakuje. 
Na wszelki wypadek mama zmierzyła mu przed snem temperaturę, jakby piasekwgłowie 
był objawemjakiejśchoroby,i kiedyprzekonałasię, że nic mu nie jest,szybko 
zapomniała otejdziwnejprzypadłości. 
GdyWojtek skończył swoją niezwykłą opowieść, zauważyłem,że mój pies, zamiast 
ganiać za innymi psami, których w parku nie brakowało, siedzi naprzeciwławki 
iwpatruje się wnas okrągłymi orzechowymi oczami. 
– Podsłuchiwał –syknął Wojtek,a piesodwrócił pysk iudawał,że przygląda się z 
zainteresowaniempewnej pani w brązowym kapeluszu. 
– Nie przejmuj się. Nikomu nie powtórzy – powiedziałem, a pies machnął ogonem i 
podniósł łapę dając do zrozumienia, że będzie trzymał język za zębami. 
Brzydkie kociątko 
Tymrazemodbyło się to zupełnie inaczej. Mamakazała Wojtkowizamknąć okno. Miał to 
zaraz zrobić, ale zapomniał. Przypomniał sobie, kiedy przez niedomknięte okno 
wleciał dopokoju kłąb kurzu iopadł na dywan. 
Kurz zebrał się w sobie i utworzyłsporywałek. Najpierw ukazała się mglista, choć 
prawdę mówiąc niezbyt czysta dłoń, która zaczęła krążyć po pokoju wygarniając z 
kątów przeróżne drobne nieczystości, uklepywać je i ugniatać. Wojtek biegł za tą 
ręką, usiłując ją złapać, ale okazała się wyjątkowo szybka i zręczna. 
Najwidoczniej wiedziała, co robi. Zrobiła nogę w starymbucie.Noga należała 
wiadomo do kogo. Podskakiwała i przytupywała. Ręka zawiązała sznurowadło 
nasupeł.Po upływie kilku minut ukazał siępanBałagan, jeszcze niekompletny,bez 
plecówizpołową brzucha. 
–Niach,niach... –mruczał podnosemzafrasowany, obmacując całeciało, po 
czymskłonił głowę, ale nie całkiem, tylko troszeczkę, i powiedział: –Dzie do! 
Wojtek domyślił się,że miało to byćpowitanie. 
– Je mnie za ma – wyjaśnił pan Bałagan,co miało oczywiście znaczyć, że jest go 
za mało, żebymówić całymi wyrazami. Mójsiostrzeniecwydobył spod 
tapczanuzakurzoną kulkę plastelinyiwręczył ją swojemu dziwacznemu przyjacielowi. 
Bałagan rozwałkowałplastelinę na podłodze,uformował niewielki brzuszeki dolepił 
z niej brakującą resztę. 
– Jak teraz wyglądam?– zapytał obracając się na pięcie jak modelka.Wojtek 
skinąłgłową na znak, że jego zdaniem wszystkojest w porządku.Pan Bałagan wydawał 
się bardzo zadowolony ze swego dzieła. Opracował
właśnie nową metodę poruszania się w przestrzeni. 
Metoda nosiła nazwę NR. Był to skrót od słów: na rozkurz. Bałaganrozkurzał się i 
rozdrabniał wjednymmiejscu, apotemscalał winnym. Po świecie nosił go zwykły 
wiatr oraz wstępujące i zstępujące masy powietrza. Metoda nie była jeszcze 
opracowana do końca, więc często brakowało tego czy tamtego. Raz wylądował na 
biegunie południowym bez spodni. Ulepił sobie wprawdzie spodnie ze śniegu, ale 
okazałysię za zimne, więc musiałzwiewać do ciepłych krajów. Mimo braków uważał 
swoją nową metodę za rewelację wszechświatową. Przybył do Wojtka, żebysię 
pochwalić. 
– Chciałbyś spróbować? –zapytał. 
Chłopiec wahał się. Musiał mieć pewność, że wyjdzie cało z tego eksperymentu. 
– Na cztery ręce na pewno sobie poradzimy, niach! – zapewniał go stary 
czarownik. 
Wojtek chciał mieć trochę czasu do namysłu.Co powie mamie,jeśli się nie 
uda?Czyporadzisobie wszkole na przykładbez głowy?Amoże zwolnią go ze 
szkoły?Gdybymiał konia, mógłbystraszyć dzieciaki z podwórka jakojeździec bez 
głowy. Ale z drugiej strony co z oglądaniem telewizji i chodzeniem do kina?... 
Postanowiłjednak zaryzykować. 
Wakacje się kończyły, nie było nic ciekawego do roboty. 
– Dokąd zwiejemy? – zapytał. 
– Polecimy,gdzie tylko zechcesz – zapewnił go czarownik. –Spełniamkażde 
życzenie! Wojtek miał ochotę na krótkie wakacje w prawdziwej puszczy. 
– Tylko tyle? – ucieszyłsię panBałagan. 
Zdjął dziurawy cylinder. Na czubku głowy miał, jak się okazało, futrzaną 
nakrapianą czapkę,która wyglądaładosyćdziwnie.Gdypodrapałsię w głowę, Wojtkowi 
wydawało się, że czapka nieznacznie poruszyła ogonem. Nie miał okazji przyjrzeć 
się jej dokładnie, bo Bałagan przykrył ją cylindrem. 
– Zbałaganimy parę tygodni bez trudu, niach! – rzekł po krótkim namyśle. Okazało 
się, że ma dobrego znajomego, który jest prawdziwym leśniczym mieszkającym w 
samym środku wielkiego lasu. Leśniczówka nosiła nazwę „Krzakówka” czycoś 
wtymrodzaju.Leśniczybędziegościł Wojtka z wielką ochotą, bo mieszka samotnie i 
nie ma komu opowiadać o niezwykłych polowaniach i przygodach ze zwierzętami. 
Wojtek będzie mógł tam robić, co zechce. Mój siostrzeniec o niczyminnymnie 
marzył. Do szkołyi tak zdąży,bo czasu jest wiele, pod warunkiem, że odpowiednio 
się z niego korzysta. Przy okazjinauczy się przyrodyito nieksiążkowej, ale 
prawdziwej. 
Zrobili małyprzeciąg, rozsypali się po podłodze i wywiali przez okno. Zanim 
zdążyli się pozbierać, byli już na miejscu. Wojtek doleciał cały, ale Bałagana 
znowutrzeba byłodorabiać, bosię trochę pogubił. 
Wleśniczówce nie zastalinikogo,alegospodarz musiałbyć w pobliżu,bo na kuchennym 
piecu grzał się wielki gar myśliwskiego bigosu. W kuchni było gorąco,więc pan 
Bałagan zdjął cylinder i futrzaną czapę ipołożył ją wkącie, koło pieca, a sam 
zabrał się do pisania listu polecającego, nie mógł bowiem dłużej czekać na 
gospodarza. Jakzwykle gdzieśsię spieszył. Wszystkie zaległe sprawy załatwiał 
naraz, a że było to nie do zrobienia, nawet dla czarownika, nigdyżadnej nie 
udawało musię załatwić do końca. Wciąż przybywało nowych, a że starych nie 
ubywało, pan Bałagan miał coraz mniej czasu i wciąż gdzieś pędził. 
Nie chciało musię szukać papieru w leśniczówce, apoza tymi tak nie miał 
przysobie nic do pisania, więc wydrapał list zardzewiałymgwoździemna stole, 
włożyłcylinder,rozsypał się wproch i wykorzystując cug zwiał przez komin. 
Wojtek wyszedł przed domirozejrzał się po obejściu. Poznałsukę wabiącą się Nora, 
która początkowo warknęła na niego, ale zaraz obwąchała go i stwierdziła, że z 
całą pewnością mado czynienia zwłaściwą osobą. Pracowała tu jako stróż i 
tropiciel. Suka zaprowadziła go do chlewaiprzedstawiła pewnej świni.Poznał także 
sympatyczną krowę o pięknych dużych oczach. 
Gdy opuszczał oborę, usłyszał znajomy głos wyśpiewujący piosenkę, której refren 
brzmiał: „Leśniczy nie liczy, choć przyszedł, nie pisze, gdy świta, nie czyta”. 
Ujrzał grubasa wzielonymkapelusikuzpiórkiemi strzelbą na ramieniu. 
– Ato co za jeden?– zdziwił się leśniczy. 
Wojtek nie musiał pytać. Poznał Skrzeka od razu. A więc była to nie „Krzakówka”, 
lecz „Skrzekówka”. Powinien się wcześniej domyślić. 
– Jest list odpana Bałagana –powiedział.Zaszlido kuchni.
– Nie widzę żadnego listu – zdziwił się Skrzek.Siostrzeniec wskazał 
palcemporytygwoździemblat.
– To chyba rzeczywiście list od Bałagana. Poznaję jego charakter – zamruczał 
leśniczy pod nosem,drapiąc się za uchem. 
– Niech pan przeczyta... Nie czyta pan? – zdziwił się chłopiec widząc, że 
gospodarz sięga po gar z bigosem. 
– Jak tonie czytam? – oburzył się leśniczywalącgaremwfajerki, aż się iskry 
posypały. – Bez okularów nie widzę, awokularach się wstydzę. Leśniczynie może 
chodzić w okularach, bo zające by się z niego śmiały. 
Wojtek wzruszył ramionami. Marcin z jego klasy nosił okulary, a mimo to nikt się 
zniego nie śmiał,bo był najsilniejszywklasie. Wojtkowi przypomniał sięrefren 
piosenkiSkrzeka. 
– Trzeba będzie zanieśćtenlist do nauczyciela – drapiąc się w głowę rzekł 
leśniczy. – A to kawał drogi i do tego przez las. 
– Może ja przeczytam? – zaproponował chłopiec. 
– A niech to! – ucieszył się Skrzek. – Jeśli umiesz czytać, to z pewnością 
chętnie cię tu będę widział, bo listów naprzychodziło, aja nie wiem, cownich 
jest! 
– „Drogi Skrzeku” – zaczął czytać Wojtek. 
– Zgadza się! To do mnie! – ucieszył się leśniczy. 
– „...przywiozłem mojego przyjaciela, Wojtka, żeby sobie przebałaganił 
trochę.Nareszcie masz kogoś,kto wysłucha twoich opowieści myśliwskich,bo 
nawettwoja suka odnich wyleniała...” 
– Racja – smętnie przyznałSkrzek – nibyposłuszna,a słuchać nie chce, tylko wyje 
i sierść gubi. 
–„Zjawię się poniegopunktualnie w najmniej spodziewanej chwili. Życzę Wambyle 
czego. Twój Bałagan”. 
– Ładnylist – westchnął Skrzek, gładząc wielką łapą zniszczony stół. – Sam 
takiego nie potrafiłbym napisać. – Może jesteś głodny? – zaniepokoił się, 
ściągając z paleniska gar z bigosem. 
Gdy dowiedział się, że gość jest po obiedzie, twarz jego rozjaśnił ciepły 
uśmiech. 
– Kiedy tak jem – rzekł Skrzek żując kapustę – przypomina mi się, jak pewnej 
zimywilki mnie chciałypożreć,awłaśnie byłembez broni,bo pochrust do lasu 
szedłem. Idę lasem,idę,atu wilki do mnie,każdywielki jakstodoła! 
– Trzeba było uciekać na drzewo – wtrącił Wojtek. 
– Wkoło nie było ani jednego drzewa! – zaklinał się Skrzek, choć przed chwilą 
mówił, że szedł przez las. –Cobyłorobić... Wyszczerzyłemzębyjak i one, i 
zacząłem walczyć... Wszystkie zagryzłem! – wrzasnął, aż pokrywki podskoczyły. – 
Innym znowu razem wracam do domu, a w mojej kuchni niedźwiedź łasuje. Nieduży 
nawet, mniej więcej jak ta szafa. Tak się zezłościłem,że złapałemgo za futro i 
tak nimza drzwi majtnąłem, że leciałtak długo, aż się w powietrzu zestarzał i ze 
starości umarł. 
– A co on jadł w powietrzu, kiedy tak długo leciał? – zapytał Wojtek, a 
Skrzekodrzekł bez zająknięcia, że pewnie ptaki, bo niedźwiedzie jakgłodne, to 
wszystko jedzą. 
Siedział tak jedząc bigos i opowiadał niestworzone historie, aż Wojtek zmęczony 
zasnął i w nocy przez sen słyszał chrapanie gospodarza. 
Oświcieobudziło go zimno.Skrzek zniknął poszukać czegośdo zjedzenia. Dzień był 
nie tylko pochmurny, ale i chłodny. Wojtek wyjrzał przez okno i zaczął rozglądać 
się za swetrem. Na chodzenie z krótkim rękawem było za zimno. Wieczoremmiał 
sweter na sobie, potem zdjął go i położyłpodgłowę. Na łóżku jednak swetra nie 
było. Nie było go także w korytarzu i w pokojach. Wrócił do kuchni irozejrzałsię 
po kątach.Sweter leżał podstołem. 
Kiedyjednak Wojtek wyciągnął po niego rękę,ten wstał i zataczając się jak 
zaspana ośmiornica uciekł pod krzesło. Chłopiec złapał go w korytarzu.Wydał się 
dziwnie ciężki. Rękaw pogrubiał pod pachą, grubienie przesunęło się do 
łokcia.Wotworze rękawapojawiła się głowa. Nie wiadomo,do kogo należała, bo kogoś 
takiego Wojtek nigdyprzedtemnie widział. 
Stworzenie uwolniło się od swetra ispoglądałona Wojtka wielkimize strachu 
oczami. Miało okrągły łepek i długi, wijący się ogon. Najbardziej podobne było 
do czapki, którą Bałagan nosił ostatnio pod cylindrem. „To na pewno ta czapka, 
która ruszała ogonem”, pomyślał chłopiec. 
– Czyty jesteś moją mamą? – zapytało piskliwym głosikiem stworzonko. 
Wojtek obejrzał się sądząc, że może ktoś stoi za jego plecami. Samprzecież 
niczyją matką nie był i nie miał zamiaru zostawać. Stworzonko spoglądałona niego 
wyczekująco, a w jego oczach tliła się nadzieja. 
–Cośty za jeden? – odpowiedziałpytaniemWojtek.Stworzonkostropiłosię.
–Ja?... Nie wiem –odpowiedziało cicho. – Niktmi nie mówił. 
Wojtekpodrapałsię w głowę. Stworzakpodobnybyłtrochędomałego kota, ale jak na 
małego kota był o wiele za duży. Koty bywają różne: pręgowane, łaciate, czarne i 
białe. Ten natomiast był w ciapki. Do tego na szyi, karku i grzbiecie miał 
dłuższą sierść, która sterczała jak sitowie. 
– Skądsię tu wziąłeś? –zapytał Wojtek. 
Tego także nie wiedział. Obudził się przed chwilą. Co było przedtem, nie 
pamięta. 
–Ładna historia –mruknąłchłopiec iposadziłpiegusa oboksiebie na krześle. 
–Pewnie jesteśgłodny? – zapytałprzysuwając talerz z kanapkami. Był głodny. Wypił 
kakao ze spodeczka. Smakowało mu. Nic z tego nie wynika. Niewiele jest dzieci, 
które niepiją kakao, a i tooniczymnie świadczy. Potemzjadł kiełbasę, czyli 
okazał się mięsożerny. Nie pogardził też bułką z 
masłem i pomidorem. Wszystko było smaczne. Maływiedział tylko,jak sięnazywa – 
Gepcio. Tylko tyle,ale dobre ito. 
– Jak wygląda twoja mama? – wypytywał cierpliwie Wojtek,mając nadzieję, że uda 
mu się trafić na jakiś ślad. 
– Jest bardzo ładna i bardzo dobra – rzekł wyrośnięty malec z głębokim 
przekonaniem. 
Wojtek westchnął. Taki rysopis mógł pasować niemal do każdej matki. Żadnych 
bliższych szczegółów. 
– Przypomnijsobie jak się nazywa –rzekł ostrożnie,wpatrując się w malca z uwagą. 
– Pamiętasz chyba, jak na nią wołałeś?... 
– Mamooo! –pisnął dziwnystworekpłaczliwymgłosikiem. 
– Nodobrze,już dobrze,może coś wymyślę – powiedział poklepując małego 
uspokajająco. Podszedł do stojącej w kącie kociej sypialni i pochylił się 
nadśpiącą rodziną. 
– Proszę nie przeszkadzać! – prychnęła Cizia niezbyt uprzejmie. 
Zawsze miała trudnycharakter, a odkąd została matką, zrobiła się szczególnie 
drażliwa ipopędliwa. Wojtkowijednakwdrodze wyjątkupozwalała bawić się z 
kociętami. 
– Jestem zajęta. Właśnie karmię małe – wyjaśniła. 
Cztery tłuste wałeczki przylgnęły do jej boku. Od czasu do czasu poszturchiwały 
się pyszczkami i rozpychały łapkami. 
– Są wszystkie? Może je przeliczyć? – zaproponował ostrożnie, żeby nie urazić 
młodejmatki. Nie musiała liczyć, żebywidzieć, że żadnego nie brakuje. 
Ciziażachnęłasięi spojrzała na Wojtka karcącymwzrokiem. 
Chłopiec nie miał zaufania do kocich rachunków, więc zapytał, czy przypadkiem 
któryś z jej synów nie nazywa się Gepcio. Kocica oburzyła się. Żaden z 
jejsynównie nosił tak dziwacznegoiniestosownegoimienia.Nigdyby na to nie 
pozwoliła. Najstarszynazywał się Pimcio, drugi Łatek, jegomłodszy brat – Kitek, 
a maleństwo – Mitek. 
Wojtek nie miał pojęcia, dlaczego Pimcio czy Łatek brzmi prześlicznie, a Gepcio 
szkaradnie. 
Wyjawił czym przyszedł. Dziwne stworzenie, które znalazł przed chwilą, wydaje mu 
się podobne do kota. 
Cizia najpierw się rozczuliła nad losem pozostawionego bez opieki maleństwa, ale 
gdy je ujrzała, prychnęła ze złością, że żadna kocia matka nie pozwoliłaby 
zgubić się własnemu dziecku, po czym zaczęła wydziwiać nad malcem. A to, że 
caływ cętki iwygląda jakpiegowaty,ato, że ona jakomatka nie pozwoliłabydziecku 
na taką niewydarzoną nowomodną fryzurę,że zdarzają się wprawdzie długowłose 
koty,ale to coinnego,bo ten tudziwakanigładki, anidługowłosy, poprostu nipies, 
niwydra. 
– Ten twójcałyGapcio... 
–Gepcio –poprawiłWojtek. 
– Ten Gapcio –powtórzyła kocica – z tymsitowiemna grzbiecie wygląda jak jakiś 
pank albo jeszcze co gorszego. 
– Czyto jest twoja mama, mały?! – spytał Wojtek szeptem. 
–Moja mamanigdy nie mówiła,żejestem brzydki – chlipnął malec,sporo większyod 
Cizi, która nie chciała być jego matką. – Mama była dla mnie dobra. 
– Nie przejmujsię – pocieszył go Wojtek –wedługmnie wyglądasz całkiem dobrze. 
Kocica zawstydziła się nieco. W końcu dzieciak nie jest winien, że ma wyrodnych 
rodziców, którzy zostawiają go bez opieki. Zbliżyła się więc do zapłakanego 
Gepcia i znacznie łagodniejszymgłosemstwierdziła,że jak na coś takiegoczymjest, 
wygląda pewniecałkiemznośnie, ale dokociejurodywiele mu brakuje i to tylko miała 
na myśli, ponieważ szanujący się kot nosi futro prążkowane,łaciate lub 
gładkie,ale nie piegowate. 
Wojtek wtrącił, że lamparty, które też są kotami, mają przecież cętki. 
– Lamparty to zupełnie co innego – odparła kotka z wyższością. – Apoza tym nie 
myślisz chyba, że ten Gepcio jest lampartem?Unas na wsi zcałą pewnością nie 
występują lampartyani tygrysy. 
– Może uciekłzcyrku? – wyraził przypuszczenie mójsiostrzeniec, akocica 
prychnęła,że ktoś tak niewydarzonynie mógłby na pewno zostać artystą, apoza 
tymgdybyuciekł,to bypamiętał. 
– Zaraz zresztą sprawdzimy – rzekła tonem znawcy i kazała Gepciowi pokazać łapę. 
Mały posłusznie wyciągnął przed siebie łapkę, a Cizia obejrzałają dokładnie i 
westchnęła, jak ktoś, kto w takich sprawach zawsze ma rację. Stwierdziła 
stanowczo, że Gepcio nie jest kotem. Koty,jak powszechnie wiadomo,potrafią 
wysuwać i chować pazury. Robi to jejmąż,kocur Heniek,ona sama ijej dzieci, a 
także tygrysyi pantery. Łapytakie jak Gepcio może mieć tylko pies. 
– Uważasz, że małyjest psem?– zdziwił się Wojtek.Cizia była otymprawie 
przekonana.
– Psy... – zabrzmiało to jak syknięcie pełne obrzydzenia i pogardy. Kocie 
przysłowiepowiada, że psysąpodstępne ifałszywe. Wszystkiegosięmożna po nich 
spodziewać. Samych ras nie sposób spamiętać. Kot, choćby nawet najbardziej 
rasowy, wyglądem przypomina kota. Z psami natomiast bywa różnie. Przypominają 
szczotkidopodłogi,są podobne docielątalbodługie jak sznurowadła. Bywają charty 
tak płaskie, że wyglądają jak wycięte z papieru. Istnieją 
krótkołapebuldogipodobne doropuchyipsy,októrychniewiadomo, gdzie się kończą a 
gdzie zaczynają, dlaczego więc nie mogłabyistnieć rasana pierwszy rzut oka 
przypominająca koty? Oczywiście chodzi o rzut oka kogoś, kto się na tymnie zna. 
Wojtek przyznał w duchu rację kocicy. Sam nieraz brał pekińczyka za kota. 
Cizia tymczasem z wielką swadą i znawstwem rozwodziła się nad psimi dziwactwami. 
Zwróciła uwagę, że psy upodabniają się do swoich właścicieli, czego żaden 
przyzwoity jej krewniak za żadne skarby nie zrobi. Małpowanie ludzi jest poniżej 
godności prawdziwego kota. Niewykluczone, że ten cały Gepcionależydo 
rodzinytakichwłaśnie dziwolągów. 
Chodźmy do Nory. Może to się nareszcie wyjaśni i wrócisz do domu. – Wojtek 
pogładził małegopo głowie.
Malec przestał pociągać nosem i zapytał rzeczowo, czy to znaczy, że zamieszka w 
norze. – Raczej w budzie – odpowiedział Wojtekbez przekonania i wyjaśnił, że 
Nora toimię suki. 
– Najgorsze, że wcale nie ma pewności, czy to ona jest twoją matką. 
– Jeśli jest dobra i ładna, to na pewno moja mama! – wykrzyknął Gepcio radośnie 
i podskakując na swoich długich sztywnych łapach podążył za Wojtkiem. 
Spacerujące po podwórku stado gęsi rozgęgało się z oburzenia i długie syczące 
szyje wyciągnęłysię wstronę przerażonego malca, któryszukał ratunku pod nogami 
chłopca. 
Wojtek miał już do czynienia ze smokami, więc wiejskie gęsi nie były mu 
straszne. 
– Zdrogi,bo porobię z was poduchy! –krzyknął groźnie i natarł na gęgające 
złośnice, którerozpierzchłysię na wszystkie strony. Gepcio biegłobok, prawie 
przyklejonydoWojtkowej nogi. Długie strzępiaste włosynajegokarku zjeżyły się i 
wyglądał jak mały, śmiesznyIndianin. 
Noryniebyłow pobliżubudy, ale gdyWojtekgwizdnął,zciemnego wnętrza wyłonił się 
lśniącynos. 
Suka posłusznie podbiegła merdając ogonem, ale kątem oka dostrzegła połyskujące 
w okrągłymwejściu ślepka szczeniąt, które usiłowaływydostać się na zewnątrz. 
Znalazła się przy budzie w dwóch skokach i porozstawiała po kątachrozbrykane 
dziecistanowczo,ale zwyraźną czułością. 
Rozmawiając z Wojtkiem co chwila zerkała w ich stronę i warczała 
ostrzegawczo,gdyktóryśzłebkówwysunął się za daleko; starała się zachować 
uprzejmie, ale słuchała niezbyt uważnie. To, codziało się za jej plecami, było 
stokroć ważniejsze. 
– Chcesz przywitać się z dziećmi? – zapytała ożywiona. Wojtek lubił bawić się ze 
szczeniakami, ale tym razem miał ważniejszą sprawę. 
Nagle Nora nastawiła uszy i podejrzliwie wciągnęła obcy zapach. Dopiero teraz, 
gdywiatr powiał w jej stronę, zauważyła, że chłopiec jestwtowarzystwie dziwnego 
stworzenia,które przywarowało zajego nogami. 
Sierść na grzbiecie suki zjeżyła się aż do ogona. Warknęła ostrzegawczo i 
cofnęła się o krok. Stworzenie położyło uszypo sobie i całkiemrozpłaszczyło się 
na ziemi. 
– Nie chowajsię,Nora nic ci nie zrobi – powiedział Wojtek biorąc małego na ręce. 
Gepcio przylgnął do piersi chłopca drżąc lekko. 
– Czyto kot? – zapytała nieufnie suka. 
– Żebymto ja wiedział –Wojtek wzruszyłramionami. 
Nos Nory poruszył się węsząc ostrożnie. 
–O to właśnie chodzi, że nie wiem, coto za jedeniskąd siętu wziął – wyznał 
Wojtek. – Cizia uważa, że to pies. Nora pokręciła głową. Mało ją obchodziło 
kocie zdanie. Cizi nie znosiła z wzajemnością i często dochodziło między nimi do 
awantur. 
Suka miała powody, żeby polegać przede wszystkim na własnym niezawodnym węchu, a 
ten podpowiadał jej, że ma przed sobą jakiś nieznany rodzaj kota, z którym 
zetknęła się po raz pierwszy w życiu. Dziwiło ją, że Wojtek odważył się 
przyprowadzić go prawie pod sam próg budy. Miała wprawdzie zbyt dobre maniery, 
by obszczekać go z tego powodu, a jednak z trudnością panowała nad nerwami. 
Dopiero gdy Wojtek powiedział, że stworzenie w niewiadomy sposób zostało 
pozbawione matczynej opieki, jej wrażliwe psie serce zaczęło mięknąć. W końcu 
nie jest winne, że nie urodziło się wprzyzwoitejpsiejrodzinie. 
Wystarczyło, że Nora na moment straciła zoczu budę, ajuż trzyszczeniaki 
zdążyłysię zniej wydostać. Zataczałysię na miękkich, niewprawnych łapach, 
podskakiwały, ledwo odrywając się od ziemi, i wykazywały wielką ochotę do 
zabawy. W ich wieku nie ma się żadnych uprzedzeń do innych stworzeń. 
W ten sposób powoli uczyły się rozumu. Jedno z nich zostało boleśnie dziobnięte 
w nos przez kurę, drugie uszczypnięte w zadek przez złośliwego gąsiora, a na 
trzecie rzucił się worek z sieczką. Malcy nie zrażali się jednak. Było jeszcze 
na świecie sporo stworzeń bez dziobów, które mogłynadawać się do wesołej zabawy. 
Widząc, że Gepcio nie ma piór, ani skrzydeł, radośnie popiskując rzuciłysię 
wjego stronę.Zanim jednak zdążyły przebiecdzielące ich metry,matka wyłapała je i 
zaniosła do budyjak małe woreczki. 
Gepcio patrzył na to ze smutkiem. Po raz pierwszy poczuł, jak to jest, gdy 
zostanie się uznanymza nieodpowiednie towarzystwodla cudzych dzieci. Było mu 
przykro. 
GdyNora wróciła, Wojtek powtórzyłjej to, czego dowiedział sięodkotkina temat łap 
Gepcia. Że nie wysuwa pazurów i z tego powodu nie może być uważanyza kota.Nora 
mruknęła lekceważąco: 
– Co tamłapy!Kotomnie można ufać bez względu na to,jakie mają łapy. Są podstępne 
izłośliwe. Dlategowolałabym, żebymoje dziecinie bawiłysię ztym stworzeniem. 
– A jeżeli Cizia ma rację? – zapytał Wojtek. 
– Jeżeli Gepcio, czyjak mu tam,byłbyrzeczywiście psem,wco wątpię,to 
potrafiłbymachać ogonemiszczekać – odparła suka przyglądając się małemu 
niechętnie. 
Malec starałsiębardzo,alejegodługi, giętkiogon,zamiastmerdać radośnie, wił się 
jak wąż. Wojtek podrapał się w głowę nie po raz pierwszy tego dnia, a Nora 
stwierdziła tonemosobydobrze poinformowanej: 
–No iproszę. Żaden szanujący się piesniebędziewyprawiałczegośtakiego z własnym 
ogonem. Ogon to bardzo ważna część psa. Służy do wyrażania uczuć, do wymiany 
uprzejmości i ostrzegania przed niebezpieczeństwem. Gdybybył psem, 
wiedziałbydobrze,co robić z własnymogonem. 
– Jest zdenerwowany – bronił swojego podopiecznego Wojtek – nie zapominaj, że 
zgubił matkę. 
Suka zgodziła się niechętnie na jeszcze jedną próbę, która wypadła równie słabo. 
– Spróbuj zaszczekać – rzekła wzdychając. 
Gepcio nawet nie wiedział, co znaczy to słowo, i było to dla Nory 
wystarczającymdowodem, że z rodziną psów nie ma on nic wspólnego. Wojtek bronił 
Gepcia, twierdząc, że jestjeszcze za mały,żebywszystkowiedzieć,iże trzeba mu 
pokazać, jak to się robi. Nora upierała się natomiast, że prawdziwy pies potrafi 
szczekać, zanim mu ktoś wyjaśni, co to znaczy, ale jeśli Wojtek uważa, że to 
konieczne, to ona nie ma nic przeciwko temu. Jej donośny głos przepłoszył z sadu 
gromadę szpaków, które pałaszowały resztki wiśni. 
Gepcio nie mógł z siebie nic wykrztusić. Wojtek uspokoił go nie bez trudu. 
Wreszcie udało mu się wydać chrapliwyodgłos, któryze szczekaniemniewiele miał 
wspólnego. 
– Samwidzisz, że miałamrację – stwierdziła Nora zabierając się doodejścia. 
– Chętnie bymsię nimzajęła do czasu odnalezienia jego matki, ale myślę, że w 
psiej budzieczułbysię nie najlepiej. Wojtekskinąłgłową. Jeżelimają żyć tam jak 
pieszkotem, tolepiej małemu poszukać innej rodziny zastępczej. 
Liczył, że Nora, która okoliczne lasy i ich mieszkańców znała jak własną budę, 
pomoże mu odnaleźć jakiś ślad. Często towarzyszyła leśniczemu, brała 
udziałwwielupolowaniach,niezetknęła się jednakz podobnymstworzeniem. Nie był on 
dzikiem, jeleniem, borsukiem, wiewiórką ani nawet rysiem. To pewne. 
Zanim się jednak okaże, kim jest i kim są jego rodzice, potrzebna jest 
odpowiednia opieka,bo dzieci wymagają opieki. 
Wojtek przyglądał się z rosnącymzakłopotaniemsmutnemuczworonogowi, nie wiedząc, 
co z nimpocząć. Jeżeli Norauważa, że jest kotem,akocica uznała go zapsa,to może 
nie jestani jednym,ani drugim? 
Gdy powtórzył to suce, ta, choć swoje wiedziała, przyznała przecież ostrożnie, 
że nie można czegoś takiego wykluczyć. Dodała, że wobec tegonie zaszkodzi 
porozmawiać z maciorą, która wychowuje właśnie gromadę małych prosiąt.Gepcio nie 
wygląda wprawdzie na warchlaka,ale dzieci nie zawsze są podobne do rodziców. 
Maciora nazywała się Blondyna. Była oczywiście świńską blondyną. 
Wchlewie panował półmrok.Blondyna chrząknęła uprzejmie na powitanie, a czeredka 
prosiąt, kwicząc i przepychając się, wtykała zaciekawione ryjki w szpary 
ogrodzenia. 
Maciora rzadko miała okazję gościć kogoś obcego i bardzo była wizytą przejęta. 
Wojtek czuł się w chlewie nieswojo. Spojrzał na podopiecznego, który 
przycupnąłostrożniej istrząsałzłapy jakąśsłomkę. 
Blondyna, jak na dobrą gospodynię przystało, starała się być serdeczna i 
gościnna. Gorąco zapraszała do koryta wyjaśniając, że co prawda zabrali się 
przed chwilą do śniadania,ale miejsca wystarczydla wszystkich. 
– Nie, nie, dziękuję, przed chwilą jadłem – Wojtek wymawiał się z pośpiechem od 
poczęstunku, bo nie miał najmniejszej ochoty na jedzenie ze wspólnegokoryta. 
Blondyna, która wzrok miała słaby, dopiero teraz zauważyła, że chłopiec kogoś 
zesobą przyprowadził. 
– A cóż to za miła dziewczynka? – zaciekawiła się Gepciemżyczliwie,choć z trudem 
odróżniała go od worka z plewami. 
Wojtek przedstawił malca i opowiedział o jego smutnej przygodzie. Przypomniał 
sobie też czytaną kiedyś z pomocą mamy książkę o doktorze Dolittle, w której 
występowało prosię Geb-Geb. Imię Gepcia brzmiało podobnie. 
Blondyna była osobą otyłą i jak większość grubasów – wrażliwą na cudze 
nieszczęście. Uznała malca za „biedną sierotkę”, przynajmniej do czasu 
odnalezienia mamusi,iskwapliwie zgodziła się roztoczyć nad nimopiekę. 
Dziwny wygląd stworzenia nie budził w niej żadnych zastrzeżeń, po prostu niczego 
nie zauważyła, a jeden ryjek więcej do wspólnego koryta to przecież żadna 
różnica. W gromadzie za to weselej. 
Gepcio byłzachwycony, że nareszcie będzie miał rodzinę, ale gdywchodził do 
zagrodydla świń,wysoko unosił łapki i otrząsał je bardzo starannie. Wojtka 
zaczęty ogarniać nowe wątpliwości. 
– Będzie ci u nas jak w domu! – chrząknęła z zadowoleniem Blondyna i przyjaźnie 
trąciłamalca wbok ryjem. Gepcio zatoczył się i z trudemzachował równowagę. 

– A to co? –zdziwiła się maciora. Dopieroteraz bowiemzauważyła futerko. 
Poradziła Gepciowi, żebysię rozebrał, bo wchlewie będzie muniewygodnie, a poza 
tymjest lato, więc może się spocić. 
Wojtek wyjaśnił pospiesznie, że futerko Gepcia jest prawdziwe, więc zdjąć się 
nie da. Blondyna najpierw zdziwiła się, ale szybko o tym drobiazgu zapomniała. Z 
pewnej odległości Gepcio niewiele różnił się od jej dzieci. Z 
roztkliwieniemprzyglądała sięrozbrykanymmalcomi nawet nie zauważyła, że Wojtek 
wymknął się z chlewa. 
Chłopiec był początkowo zadowolony, że udało mu się pozbyć kłopotliwej zguby. 
Wolałby wprawdzie umieścić Gepcia w nieco czystszym domu, ale pocieszał się, że 
przyjazny, wesoły nastrój jest równie ważny, a może nawet ważniejszy od 
czystości. 
Teraz mógł się zająć poszukiwaniemmatki. TymczasemBlondyna zajęła się troskliwie 
przybranymsynkiem, którywciąż był onieśmielonynowymotoczeniem. 
– Pewnie jesteś głodny – i pod nosemdodała –biedactwo... 
Przybrany prosiak wydawał się chudy w porównaniu z jej okrągłym, 
różowympotomstwem. Kazała muwstawić nogi do koryta, co Gepciowykonał po 
chwiliwahania. Nie miał jednak pojęcia,co robić dalej. 
– Śmiało –zachęcała go dobrotliwie Blondyna. –Teraz masz się rozpychać. Dobrze 
wychowane świnki tak właśnie zachowują się przy jedzeniu. 
Gepcio stał bezradnie, popychany i poszturchiwany przez przybrane rodzeństwo. 
Minę miał nieszczęśliwą, ale Blondyna nie mogła tego widzieć. 
– A teraz ryj w pomyje! – poradziła przybrana matka i trąciła go lekko. 
Wylądował nosem w gęstej i nieapetycznej mazi. Krztusił się i prychał, 
przecierając łapkami oblepiony pyszczek. 
– Co to? – zmartwiła się Blondyna. – Nie smakuje ci? Jedzenie było, jej zdaniem, 
wyjątkowo smaczne i pożywne, ale Gepciowi mimo wysiłków nie chciało przejść 
przez gardło. 
– To nic – pocieszała opiekunka wyrozumiale. – Przyzwyczaisz się. 
Małynie potrafił się jednak przyzwyczaić ani do obiadu, ani dokolacji. Dość miał 
zupy z koryta, zanim jej spróbował, a gdy już zmusił się i przełknął odrobinę, 
musiał potem długo doprowadzać futerko do porządku. 
Między posiłkami prosięta chodziły na niewielki wybieg, gdzie mogły do 
woliryćwziemi. Była to ich ulubiona zabawa. Gepciospróbowałjej także, ale 
zupełnie mu nie odpowiadała. Rozbolała go szyja i kark oraz podrapał sobie 
pyszczek o kamienie. 
Potembyłakąpielbłotna ileżakowanie. Spróbowałidoszedłdoprzekonania, że w jego 
rodzinie takich rzeczysię nie robi. Wolałjednak nie wspominać o tym głośno, żeby 
nie sprawiać przykrości nowej opiekunce, która traktowała go z większą troską 
niż własne dzieci. Mogła mu poświęcić więcej uwagi,bo prosięta znakomicie 
radziłysobiesame. Wystarczyło mieć na nie oko. 
Blondyna, choć wzrok miała słaby, zauważyła wkrótce, że powierzony jej opiece 
malec nie czuje się dobrze. 
– Powiedz mi,Gepciu,coci dolega? – zwróciła się do niego serdecznie,gdy dzieci 
poszłyspać, zmęczone całodzienną zabawą. –Zaczynamsięmartwić, czy nie 
jesteśchory. Nie masz apetytu inie chcesz się bawić z innymi. Czyżbyś nie lubił 
ryć? 
– Boli mnie pyszczek – wyznał malec płaczliwie i wjego oczach zakręciły się dwie 
duże i niezbyt przejrzyste łzy. Spłynęłypo futerku żłobiąc wnimgłębokie i nieco 
jaśniejsze ślady. 
Blondyna zdziwiła się, że Gepcio wspomniał opyszczku, anie oryjku.Dało jej to 
dużodo myślenia. 
– Jestem brudny– szepnął mały i dwie nowe łzy pacnęły na ściółkę. 
Maciora zdziwiła się po raz kolejny. Dlaczego brudny? Przecież wszyscy brali 
kąpielprzedkolacją! 
Gepciopowiedział,pociągając nosem,że na jego pyszczkuifuterku,od nosa do końca 
ogona, jest pełno piachu i błota. To także było zastanawiające. Blondyna była 
święcie przekonana, że nic tak dokładnie nie szoruje skóryjak piasek. 
Malec, zwiniętyw kłębekna garstce suchej słomy, zasnął wreszcie wkąciku po 
długim dniu pełnym niezwykłych i niezbytprzyjemnych wrażeń. 
Blondyna natomiast nie mogła zasnąć. Przewracała się z boku na bok, coprzy jej 
tuszy było bardzo męczące, wzdychała i zastanawiała się, czy właściwie postępuje 
z przybranym dzieckiem. Prosięta ufnie pochrząkiwałyprzez sen. 
Wojtek przystąpił do poszukiwań z samego rana, ale chociaż szukał matki Gepcia 
aż do kolacji, wrócił z niczym. 
Wróble ćwierkały na dachu obory, że w chlewie pojawił się nowy, dziwnie 
wyglądający lokator, ale najbardziej oblatany z nich nie wiedział, skąd tu 
przybył. 
Wlesie było mnóstwo przeróżnych śladów,lecz żaden z nichnie należał do matki 
Gepcia, co pomagająca w poszukiwaniach Nora stwierdziła z całą pewnością. 
Wieczorem Wojtek zajrzał do chlewa i znalazł swojego podopiecznego w opłakanym 
stanie. Gepcio płakał z tęsknoty za mamą, a wystarczyło na niego spojrzeć i 
samemumiało się ochotę do płaczu. Jego futerko byłozmierzwione i 
nieprawdopodobnie brudne. Na grzbiecie powstała skorupa z błota i słomy. 
Pyszczek byłzapuchniętyod płaczu irycia wziemi, a łapywyglądałyjak obute w 
kalosze. Nawet świnie wyglądały przy nim czysto i schludnie. Blondyna chrząkała 
zakłopotanai powitała Wojtkasłowami: 
–Musimy sięoboje zastanowićdobrze nadjegodalszym losem, mójdrogi. Nie wiem, 
doprawdy, co robić. Pomyjemu nie smakują... Ryjek powiększyłsię wprawdzie od 
poprzedniego dnia prawie dwukrotnie, a jednak, jak widzisz, mały nie ma 
szczęśliwej miny. Nie wygląda na zadowolone z życia prosię. Bardzo tym 
jestemzmartwiona. 
Wojtek skinął głową ze smutkiem. Mały był brudny jak prosię, a nawet o wiele 
bardziej. Świnie myją się przecież po swojemu, ale tego rodzaju kąpiele nie 
służyłyGepciowi. Nie cieszyło go rycie w ziemi ani tarzanie się w błocie. 
Trudnobyłobywychować go na prawdziwą,porządną świnie. 
– Być może to moja wina –ciągnęła Blondyna ze smutkiem –ale nie potrafię, 
mimonajlepszych chęci,zapewnić muodpowiednich warunków. Musisz go od nas zabrać. 
Chłopiec stał ze zwieszoną głową. Maciora miała dość kłopotów z wychowaniem 
ośmiorga własnych prosiąt. Ale co on ma zrobić, jeśli doświadczone matki nie 
mogą sobie poradzić? Znał się wprawdzie trochę na samochodach i strażypożarnej, 
nie miał jednak pojęcia, jak wychowywać cudze dzieci. 
Tymczasem ukrył malca w sadzie pod krzakami agrestu, a sam pobiegł do stajni po 
końskie zgrzebło. Czyścił Gepcia aż do zmierzchu i dopiero kiedy ściemniłosię na 
dobre, a na trawiepojawiłasię kupkabłota duża jak kretowisko, mały zaczął 
odzyskiwać poprzedni wygląd. 
– Prześpisz się tu do rana, a ja pomyślę przez noc, co robić z tobą dalej – 
szepnął chłopiec gładząc okrągłyłepek. 
Oczy malca zrobiły się równie okrągłe jak jego głowa. Sam w ciemnym ogrodzie 
przez całą noc?To straszne! 
Wojtek przyznał muwduchurację.Gdybyprzyszło munocowaćpod gołym niebem z dala od 
domu, czułbysię nieswojo. Nie namyślając się dłużej przeniósł Gepciapod 
werandę,którejdrzwi wychodziłyna ogród,wśliznął się chyłkiem do leśniczówki i 
wepchnął go pod łóżko ostrzegając,że jeśli wytknie choć na chwilę noszciemnego 
kąta,to będzie sobie musiał dalejradzić sam. Czworonóg zaszył się głęboko pod 
łóżkiemi prawie natychmiast zasnął. 
Wojtek tymczasem udał się do kuchni, żeby zdać Skrzekowi sprawę, co działo się w 
lesie w czasie jego nieobecności. Odkąd bowiem zamieszkał w leśniczówce, 
leśniczyprzestał zajmować się lasemi całymi dniamiprzesiadywał w pobliskiej 
karczmie przejadając oszczędności. 
– Drzewa nie uciekną – mawiał niefrasobliwie – a wilka czy inne zwierzę ciągnie 
do lasu. 
Gdy Wojtek powiedział, że jelenie potrzebują soli do lizania, a dziki dopominają 
sięo kartofle, Skrzekoburzyłsię: 
– Tylko by żarły! A skąd ja na to wszystko wezmę?! I ze złości połknął ogromną 
porcję bigosu. 
– We łbach im się poprzewracało! Dawniej dziki i jelenie jadło się i tak 
powinnobyć. Słyszał to kto,żebypotrawa objadałaczłowieka?! 
Wojtek przypomniałmu, że zwierzęta napisałylist ze skargą do nadleśnictwa. Było 
tam o tym, że Skrzek sam zeżarł wszystkie poziomki, że złapał cztery 
dziki,ostrzygł jedo gołejskóryi sprzedałjako wieprzaki. 
– A to świnie! – oburzył się Skrzek. – Naskarżyły na swojego leśniczego! 
Powystrzelamje! 
Pewnie by to zrobił, ale przypomniał sobie, że strzelbę i naboje sprzedał 
myśliwym, a w nocy bez broni bał się iść do lasu, żeby go któreś ze 
skrzywdzonych zwierząt nie napadło. 
Najważniejszą wiadomość chłopiec zostawił na koniec. 
Gołąb pocztowy przyniósł list od nadleśniczego. W liście stwierdzono, że 
leśniczy Skrzek z dniem takim to a takim przestaje być leśniczym, a w jego 
sprawie toczysię dochodzenie. 
Pierwszą wiadomością Skrzek się nie przejął. Wiedział, że wcześniej czy później 
musi to nastąpić, a praca znudziła mu się, zanim ją podjął. Druga wiadomość 
napełniła go natomiast przerażeniem. 
Otworzyłokno izaczął nasłuchiwać, czyabyowo straszne dochodzenie już się nie 
przytoczyło. Zbladł przytymi nawet schudł trochę. Spakował do worka wszystko, co 
nadawało się jeszcze do jedzenia, i nasłuchując, z trwogą wyczekiwał świtu, żeby 
w porę opuścić stanowisko. Gdy pierwsze promienie słońca rozproszyłyciemność, 
Skrzek przebranyza choinkę pomknąłdrogą jak strzała. 
– Patrz pan,panie kolego – rzekł zdumionydzik dodzika –co się w naszym lesie 
wyprawia. Drzewa już zaczynają zwiewać. 
WtensposóbWojtek,poraz pierwszywżyciu, zostałleśniczym. Co prawda w 
nadleśnictwie nic o tymnie wiedziano, ale dla każdego mieszkańcalasubyło to 
oczywiste. 
Nie musiał już wysłuchiwać przechwałek Skrzeka o niezwykłych polowaniach ani 
ukrywać Gepcia pod łóżkiem. Chodził po lesie w zielonej czapce, nosił sól dla 
jeleni i kartofle dla dzików i z uwagą wysłuchiwał wszystkich zwierząt. 
Gepciowi podobało się mieszkanie pod wspólnym dachem z Wojtkiem. Pewnego dnia 
stwierdził zupełniepoważnie,że towłaśnie Wojtekjestnajlepszą przebraną mamą. 
Wcale mu nie przeszkadzało, że mama jest chłopcem. Jeśli przebrana, to czemu nie 
za chłopca? 
Wojtek zgodził się na to dla świętego spokoju,ale niepozwalałnazywać się 
mamusią. Dni upływały i martwił się o małego coraz bardziej. Mały stał się 
sporyi z dnia na dzień robił się coraz większy. 
Jeśli miał się usamodzielnić, to powinien ukończyć jakiś kurs i zdobyć potrzebne 
w życiu umiejętności. Oczywiście nie kurs mechaników czy krawców, bo nikt nie 
przyjąłby do pracy piegowatego czworonoga,nawet gdyby zdobył prawdziwy dyplom, 
ale jakąś szkołę dla zwierząt. Sam nie miał czasu, żebysię tymzająć, więc 
poprosił o pomoc Norę, która zdążyła przekonać się do Gepcia i pozwalała własnym 
dzieciombawić się z nim. 
– Chciałbym – wyznał Wojtek – żeby mały ukończył kurs dla psów. Mogłabyśmu dawać 
lekcje. Uczysz przecież własne szczeniaki. 
Nora oniemiała ze zdumienia.Kot miałbykończyć psią szkołę?Zgroza!Nie wyraziła 
jednak głośnoswoich wątpliwości.Popierwsze,odkąd Skrzek umknął wtak 
haniebnysposób,Wojtek był tu panem,po drugie,zawsze marzyła otym, żebyzostać 
nauczycielką, po trzecie zaś, dziecirosłyirósł także ich apetyt, a Wojtek 
obiecał zapłatę w postaci resztek z posiłków. Zgodziła się więc po 
chwiliwahania. 
Odtąd Gepciodnie spędzał na psimkursie,awieczorami zmęczonyzasypiał natychmiast 
pod łóżkiem Wojtka. Po tygodniu odbyła się pierwsza wywiadówka. 
Nora kręciła nosem jak prawdziwa wymagająca nauczycielka. W jej szkole 
obowiązywało kilka przedmiotów. Najważniejsze było tropienie. Tropienie wymagało 
starannego węszenia, a nowy uczeń nie przejawiał w tym kierunku zdolności. 
Zamiast trzymać nos przy tropie, wciąż zadzierał głowę i wypatrywał. Wzrok miał 
wyraźnie lepszy od węchu, a węch, zdaniem suki, był najważniejszy. 
Równieważnabyła nauka czujności. Polegałana ostrzegawczymwarczeniu i szczekaniu 
w odpowiednim momencie. Także z tego przedmiotu Gepcio był ostatni 
wklasie.Coztego,że słuch miał nie gorszyod innych, skorojegogłos przypominał nie 
tyle warczenie, co usypiające mruczenie i wszyscy zaczynali ziewać. 
Nora przyznała niechętnie, że jeśli chodzi o biegi, nowy jest najlepszy w 
klasie. Ale zaraz dodała, że nie wystarczybiegać jak chart, żebyzostać dobrym 
psem. 
JednymsłowemGepcioniewykazuje zdolnościinierokuje postępów. Wciąż popełnia te 
samebłędy. To, czego się zdołał nauczyć, zostanie mu w głowie, ale dalsze 
studia, zdaniem nauczycielki, były bezcelowe. 
Wojtek zmartwił się. Jeżeli Gepcio zostanie sam w lesie, to będzie musiał radzić 
sobie ze zdobywaniempożywienia, ana razie nic nie wskazywało na to, żebypotrafił 
żyć samodzielnie. 
– To dziwne stworzenie – stwierdziła na koniec Nora – ni pies, ni wydra. 
Najprędzej kot. Mój nos mi to mówi, a nos nigdy mnie nie zawiódł. Moim 
zdaniempowiniensię przenieść na kursdla kotów. 
I tak się stało. Początkowo Cizia robiła trudności. Dawała do zrozumienia, że 
sytuacja rodzinna wpsiej budzie obchodzi ją tyle, co pies z kulawąnogą.Gdy 
jednak Wojtek przypomniał, że chodzi wyłącznie o dobro dziecka, zmiękła 
nieco.Sama była matką. 
O psim kursie wyrażała się z najwyższą pogardą. 
– Wyobrażam sobie, czego go tam uczyli! – parsknęła ze złością i oburzeniem, 
zanim nieszczęsny uczeń zdołał wykrztusić kilka słów. – Jak zagonić biednego 
kota na drzewo i podobnych bezeceństw. Psu na budę taka nauka! Tfu,na psa urok! 
–prychnęła. 
Wojtek przeczekał cierpliwie zgorszenie i oburzenie, a potem jeszcze raz 
zapytał, czymoże liczyć na przyjęcie ucznia. Cizia wygięła grzbietipodługim 
namyśle skinęła głową. 
Na pierwszej lekcji zażądała surowym tonem: 
– Musisz zapomnieć wszystko,czego nauczyłeś się u tejsuki.Zgodziłsię, bo cóż 
innego mógł zrobić, a poza tym zapominanie wydawało się znacznie łatwiejszeod 
zapamiętywania. 
Musiała dostrzec zdumienie w jego oczach, bo spytała cierpko: 
– Nie chcesz chyba zejść na psy? 
Gepcio otworzył pyszczek zamiast odpowiedzieć zamrugał szybko oczami. Był 
przestraszonyiotumaniony,gdynowa instruktorka wymachując nerwowo 
giętkimogonemoznajmiła,że odtejchwili każdypies to wróg i należy się go 
bezwzględnie wystrzegać. 
Nagle lekcja została przerwana, bow pobliżustodołypojawiłsię szczur. 
– Przerwa do końca szczura! – miauknęła kotka i w trzech susach dopadła bramy 
stodoły. 
Kotyna przerwie nie chciałysię bawić zGepciem,bo był nowyi większy od nich, co 
wydawało im się równie komiczne jak niewydarzony deseń jego 
futerka.Zaśmiewałysię do rozpuku wytykając go pazurami. 
Wyszydzony i wyśmiany przez kocie grono udał się w okolice psiej budy, gdzie 
opowiedział kolegom z poprzedniej szkoły o pierwszej godzinie wychowawczej, 
która nie trwała dłużej niż trzyminuty. Krótka lekcja bardzo się psiakom 
podobała. Żałowały, że nie są kotami. 
Żaden z nich nie wiedział, co znaczy „wróg” i „wystrzeganie się”. Ustalili 
wspólnie, że chodzi o „wystrzyganie”, i zaczęli się bawić wesoło w „wystrzyganie 
wroga”, co polegało na warczeniu i tarmoszeniu futerek. Na koniec doszli do 
wniosku,że słowo „wróg” pochodzi pewnie odwarczenia, tak jak kruk od krakania, a 
puchacz od puchania. 
Przybiegły koty i przyglądały się tej zabawie z zawiścią, bo mama nie pozwalała 
imsię bawić zpsami. Trzymały się na przyzwoitą odległość itylko od czasu do 
czasu wykrzykiwały złośliwie pod adresem Gepcia: 
– Piegus-biegus! Piegus-biegus!Albo:
– Ej, ty, poplamiony! Uważaj, bo łaty pogubisz! Udawały,że jest to bardzo 
śmieszne, chociażwgruncie rzeczywcale imnie było do śmiechu. 
Tymczasem koniec szczura wraz z jego początkiem i środkiem zginął nieodwołalnie 
w jakiejś norze i trzeba było wracać do lekcji. Kotynaskarżyły, że Gepcio bawił 
się zpsami. Cizia zapowiedziała, że jeśli się to powtórzy,nowy będziemiał 
zmniejszonystopień ze sprawowania. 
Rozpoczęła się pierwsza kocia lekcja: spadanie na cztery łapy. Należało wykonać 
trzy rzeczy. Wdrapać się na kurnik, skoczyć i spaść na łapy. To ostatnie 
nazywano spadaniemwłaściwym. 
Gepciowi wychodziły tylko skoki, spadanie wykonywał niewłaściwie. Kociaki 
spadałymiękkojak kłębki wełny,aon na swoich długich, sztywnych łapach robił za 
wiele hałasu. 
– Mrau – miauknęła nauczycielka z przyganą. – Robisz to zupełnie jak brytan. I 
kotynatychmiast przezwałygo brykanem. Nie wiedziałybowiem, coto jest brytan, 
wiedziały natomiast, że nowybryka jak źrebak. 
Po każdej lekcji wystawiano stopnie. Cizia była bardzo surowa. Koty 
dostawałytrzyzplusem,anowy trójkę zczterema minusami. Trójkę nazachętę, bo był 
to jego pierwszydzieńwszkole, apo minusie za każdą łapę, która nie potrafiła 
prawidłowo wykonać ćwiczenia. 
Na kolejnej lekcji szło mu jednak znacznie lepiej. Przerabiano biegi. Choć łapy 
miał obtłuczone od spadania właściwego, czy raczej niewłaściwego, to jednak za 
każdym razembył pierwszy na mecie. 
Chociaż biegał szybciejnawet od samejnauczycielki,dostał jedynie czwórkę, bo 
biega się na czterech łapach. 
Dość łatwo radził sobie z kolejnym przedmiotem. Było to podkradanie się. 
Należało przycisnąć brzuchdo ziemi i pełznąć powoli, ledwie zauważalnie, co 
chwila zastygając w bezruchu. 
Nie wystarczało mu jednak cierpliwości do końca. Zamiast podpełznąć jak 
najbliżej i jednym skokiem dopaść sunącego po trawie kłębka wełny, robił to 
znacznie wcześniej i choć zdobycz ani razu nie wymknęła mu się z pazurów, kotka 
kręciła nosem. 
– To nie po naszemu, nie po kociemu – mruczała kręcąc nosem.A kociaki 
piszczałyzłośliwie:
– Piegus-biegus! 
Starałsię ze wszystkichsił zasłużyćna pochwałę nauczycielki, ale ciąglecoś nie 
wychodziło. Szczególnie łażenie po drzewach. Z wdrapywaniem się kotynie 
miałyżadnych trudności. Wspinałysię szybko wczepiając w korę ostre pazury. 
Kłopotyzaczynały się przyzłażeniu. 
Gepcioodwrotnie: właził z trudnością,natomiast drogę powrotną przebywał bardzo 
szybko – spadał, zanim znalazł się w jednej trzeciej wymaganej wysokości. 
– Patrzcie na piegucha! Spada jak grucha! – darły się koty radośnie, obserwując 
nieudane próbynowego kolegi. 
– Spokój, dzieciaki! – syczała kotka. – Aty – zwracała się do Gepcia – wysuń 
wreszcie pazuryi wczep się mocno! Łatwo powiedzieć. Nie potrafił wysuwać 
pazurówtak jak kot. 
– Spróbuj jeszcze raz! –nalegała nauczycielka. Próbowałispadał,takjak poprzednio 
i jeszcze wcześniej,akotyzaśmiewały się do rozpuku. 
Po powrocie ze szkołyczęsto popłakiwałze złościiupokorzenia. Dośćmiał już 
tegowszystkiego. Nie nadawał się nina psa, nina kota. Śmieszył wszystkich swoim 
wyglądem i zachowaniem, prosiąt nie wyłączając. Ale co było robić, zaciskał 
zębyi próbował na nowo. 
Najlepiej czuł się z Wojtkiem. Chłopiec nie kazał mu taplać się w błocie, czego 
nie znosił, iwdrapywać się na drzewa, czego nie potrafił. Pozwalałmu biegać do 
woli i wtedyGepcio czuł się naprawdę szczęśliwy. 
– Wcale nie jesteś piegus –mawiał Wojtek. – Masz bardzo ładnywzorek, a głupie 
koty wcale się na tym nie znają. Za to biegus jesteś na pewno. Nawet 
najszybszasarna niewygrałabyztobą. 
Gepcio cenił to sobie wyżej niż czwórki na kocimkursie. Wiedziałjednak,że 
opiekun martwi się brakiem postępów w nauce, więc uczył się pilnie. Skakał 
dzielnie mimo opuchniętych łap, właził na drzewa, choć najczęściej z nich 
spadał. A nocami długo wylizywał guzy i zadrapania, marząc, że kiedyś się to 
skończy. 
Pewnego dnia Wojtek wszedł do pokoju. Gepcio siedząc na szafie zapytał radośnie: 
– Czyrobię tojak prawdziwykot?! 
Po czymskoczył z szafyna stół, a ze stołu na łóżko. 
Chłopiec rozejrzał się po wnętrzu i złapał za głowę. 
– Nie jak kot,tylkojak pies z kotem! –jęknął przerażony. 
Pokój wyglądałjakbyzostał napadniętyprzez oddział rozbójników. Krzesła 
poprzewracane. Pod stołem podeptany i zmierzwiony koc, obok poduszka 
rozwałkowana jak naleśnik. Stary dywan, któregonie trzepano od lat ze względu na 
podeszływiek,wyglądemprzypominał wzburzone morze. 
Sprawca rozgardiaszu miał skruszoną minę. Rzeczywiście, trochę się 
poprzewracało,kiedyodrabiał lekcje. Trenował skoki i węszeniazzamkniętymi 
oczami, żebynie zapomnieć, czego nauczył się od psów, i dorównać kotom. 
Wojtek drapiąc się w głowę doszedł do wniosku, że lepiej być wychowywanymniż 
samemu kogoś wychowywać. 
Mieli się właśnie zabrać do robienia porządków, gdy w głębi szafy coś zadudniło 
gwałtownie. Gepcio na wszelki wypadek dał natychmiast nura pod łóżko i zaszył 
się w kącie. Wojtek tymczasem ostrożnie uchylił drzwi starego mebla. Zgodnie z 
przewidywaniami, ze sterty starych ubrań wynurzył się dziurawycylinder, 
długinos, a następnie resztapana Bałagana,uśmiechniętego od ucha do ucha. 
–Cześć –powitałgoWojtek dość oschle. 
– Byłbym wcześniej, ale czekałem na okazję, niach, niach – odrzekł 
niespeszonyczarownik gramoląc się z szafy. –Ładnie tu uwas! – ucieszyłsię 
szczerze. 
Nieładpanującywpokoju wprawił good razuwdobryhumor.Zatarł ręce. 
– Agdzie nasz drogi Skrzek?Wojtek opowiedział krótko o sromotnej ucieczce byłego 
leśniczego.Bałagan sprawiał wrażenie ubawionego.
– Uciekł, powiadasz, póki jeszcze trochę lasu zostało, niach? To do niego 
podobne. Wszystko przeżre. Moją czapkę też pewnie przejadł? – mruczał 
rozglądając się po kątach. 
–Czapkę? –Wojtkowipowolirozjaśniałosię w głowie. 
– O, jest tutaj! Niach! Całe szczęście! Niedługo jesień – rzekł czarownik 
sięgając ręką pod łóżko. Rzekoma czapka wyskoczyła jak zprocy, potrącając 
Bałagana, i schowała się za Wojtkiem. Spróbuj go tylko ruszyć! –warknąłWojtek 
zasłaniając wychowanka własnym 
ciałem. Pan Bałagan wytrzeszczył zdumione oczy. 
– Aten skąd siętu wziął? 
– Mnie pytasz? – żachnął się chłopiec. 
– Abo,niach,tu niby futrzana czapka na głowę, a tu, tego, urosła i nie bardzo 
rozumiem – wybąkał szczerze zdziwionyczarownik. 
– Porwałeśgo od matki! Jesteśporywacz! –oskarżycielskimtonem stwierdził Wojtek. 
– Zaraz porywacz, niach –obrażonymgłosemodrzekł czarownik, na wszelki wypadek 
wycofując się w stronę szafy. – Czy on wygląda na porwanego? Popatrz na niego! 
Jest cały i zdrowy. Wcale po nim nie widać, żeby był porwany... Tylkoskądonsię 
tu wziął? 
Przysiadł na poduszce i obiema dłońmi zaczął drapać się w głowę. Pod wpływemtego 
masażu jego pamięć rozjaśniła się nagle. 
– Już wiem! Niach! – wykrzyknął z triumfem. – On jest z Afryki! Byłem w Afryce 
niedawno... Tylko niach, niach... Musiałem go wziąć... za czapkę. Był cały 
futrzany, okrągły i cieplutki. Gdyby powiedział, że nie jest czapką, nie 
nosiłbym goprzecież. Nie ma nawetnauszników –stwierdził zafrasowany. 
Wojtek uwierzył. Bałagan nie miał powodów, żeby ściągać sobie na głowę 
kłopotliwegomalca. 
– Narozrabiałeś – rzekł wzdychając.Czarownik ze wstydemskinąłgłową.
– I co teraz? 
– Ano,niach,zawiozę go do Afryki. 
– Ja się go boję, ja z nim nigdzie nie pojadę! – pisnął Gepcio, który miał 
widocznie uraz na tle czarownika i trudno mu się było dziwić. Chcący czy 
niechcący był dla niego Bałagan prawdziwymporywaczem. 
– I co teraz? –zmartwił się z kolei Bałagan, któryprawdę powiedziawszy bał się 
trochę dzikiego stworzenia. – Może tyznami polecisz?Zajmowałeś się nim dotej 
pory, więc... 
Wojtek miał wielką ochotę na Afrykę, ale obawiał się, że straci za wiele czasu, 
a w domu czeka na niego matka. 
– Co tam czas – Bałagan machnął ręką w dziurawej rękawiczce. – Mam trochę czasu 
od ludzi,którzynie wiedzą,co z nimrobić – wydobył z kieszeni popsuty zegarek i 
zaczął przy nim majstrować kawałkiem patyka. – Zdążysz wrócićna obiad! 
Wyciągnął z szafypoduszkowiec i przygotował godo podróży. 
Nie przewidzieliwszakże jednego. Na poduszkowcu było za mało miejsca, bo i 
chłopiec, i Gepcio urośli przez wakacje, a poza tym nie mieli najmniejszej 
ochoty siedzieć jeden obok drugiego. Gepcio szczerzył kły, a Bałaganowi dymiło 
się z kapelusza. Wreszcie udało się zaradzić kłopotom. Wojtek zrobił przyczepę 
ze zwykłej poduszki i przywiązał ją kawałkiem sznurka do czarodziejskiego 
poduszkowca. Bałagan wzmocnił ją odpowiednio swoim zaklęciem i mogli ruszać w 
drogę. 
Wzbilisię wniebozogromną szybkością,boczasubyło niewiele. Wkilka minut minęli 
Europę i przed ich oczami zza morza wyłonił się brzeg Afryki. Jednym skokiem 
pokonali góry Atlas, po czym pojazd zniżył lot i zwolnił. Poduszkowiec z 
przyczepą nie mógł na tej wysokości lecieć zbytszybko. 
Pod nimirozpościerała sięzielona równina. 
– Topustynia czypuszcza? –krzyknął Wojtek. 
– Sawanna – wyjaśnił krótko Bałagan. 
Wojtek widział dotąd jedynie wannę. Sawanna w niczym jej nie przypominała. 
Przechadzałysię tamstada zwierząt. Wojtek rozpoznał pasące się antylopy i zebry. 
Pod drzewem wylegiwała się rodzina lwów. Dotąd widywał takie sceny tylko na 
filmach. Poczuł się jak prawdziwy podróżnik i zaczynał żałować, że nie ma więcej 
czasu na zwiedzanie Afryki. 
Wreszcie dotarli na miejsce. Poduszkowiec wylądował miękko wśród drzew 
akacjowych. Gepcio zeskoczył z przyczepy, uniósł wysoko głowę i długo węszył 
wpatrując się w horyzont. Drżał lekko. 
– Chyba się nie boisz? – zapytał chłopiec nasłuchując porykiwania dzikich 
zwierząt. Zastanawiał się, czyma przed sobą lwyczy bawoły,iktóre z nich są 
groźniejsze dla podróżnika. 
– Byli tuniedawno – szepnął Gepcio. 
–Kto? – zdziwił się Wojtek. 
– Mojamama i brat. 
A więc nauczył się jednak czegoś na psim kursie. Dotąd nie wspominał 
słowemorodzeństwie. 
– Trzeba goodprowadzić do matki – stwierdziłWojtek. 
Pan Bałagan nie chciałjednak nawet słyszeć o jakimkolwiekodprowadzaniu. Wlazł na 
drzewo i udawał, że nie słyszy. Najwidoczniej nie miał najmniejszej ochoty na 
spotkanie z matką uprowadzonego przez pomyłkę stworzenia. Bał się, że nie zdąży 
wyjaśnić, że nastąpiło jedynie drobne nieporozumienie. 
Wojtek zdecydował, że zrobi to sam. 
Gdyminęli kępę kolczastych zarośli, Gepcio nagle przyspieszył. Wojtek biegł 
coraz prędzej, ale nie mógł nadążyć za mknącym jak rajdowy samochód stworzeniem. 
– Nie biegnij tak szybko! – krzyknął dysząc ciężko, ale czworonóg zdawałsię go 
nie słyszeć. Wyciągnął się jak struna i pruł wśród wysokich traw, ledwo 
dotykając łapamiziemi. 
Nagle chłopiec zamarł z przerażenia. Chciał krzyknąć, ale głos uwiązłmu w 
gardle. 
W stronę biednego malca pełznął ogromny lampart, a ten pędził na łeb na szyję, 
jakby tego zupełnie nie zauważył. Po chwili było już za późno. Drapieżnik dopadł 
Gepcia. Wojtek zasłonił oczy, żeby nie widzieć, co się za chwilę stanie. 
Nie musiał czekać długo, żebyusłyszeć krzyk: 
– Mamo! Mamo! Chłopiec wyjrzał przez szparę między palcami i dojrzał kłębiące 
się ciała, które utonęływ chmurze pyłu. 
Nagle zapomniał o niebezpieczeństwie. Wydał dziki okrzyk kosmicznego wojownika i 
rzucił się na pomoc zgołymi rękami.Nimjednak zdołałdobiec, osadził go w miejscu 
dziwny widok. Gepcio i straszliwe zwierzę trącały się czule pyskami. Dopiero 
teraz zauważył, jak są do siebie podobni. Mieli sobie tyle do powiedzenia,żena 
Wojtkanie zwracali najmniejszejuwagi. Zrobiłomu się trochę przykro, ale cóż. 
Wiadomo przecież, że nikt nie jest ważniejszy od mamy. 
Nagle matka Gepciaodwróciła kształtnypysk i spojrzała przeciągle żółtymi dużymi 
oczami. Synek tłumaczył jej coś gorączkowo. Spojrzenie zimnych jak dwa kawałki 
żółtego lodu oczu zaczęło powoli topnieć. Chłopiec mógł odetchnąć. Po chwili 
Gepcio był już przy nim i otarł się o jego nogi pieszczotliwie jak kot. 
Cętkowana bestia również stąpała powoli w ich stronę. Syn zdążył jejopowiedzieć 
o wszystkimo tym,jak Wojtek otoczył go opieką,o bezskutecznych poszukiwaniach, 
psich i kocich kursach i o tym, jak spadli z nieba na afrykańską sawannę. 
–Moja mama jest dzika, ale mówi, że nasza rodzina oswaja się bardzo szybko 
– wypaplałradośnie. 
Była to rzeczywiście prawda. Gdyminęło pierwsze skrępowanie, rozmawiali jak 
starzy znajomi. 
– Na wsi nazywali go brzydkie kociątko – przypomniał sobie Wojtek, głaszcząc 
nastroszoną sierść na grzbiecie przyjaciela. 
– Tutaj nazywają nas książętami sawanny – odparła z dumą matka.Roześmieli się 
wszyscytroje.
– Lamparty w naszymzoo wyglądają inaczej – wyznał Wojtek. 
– Ależ my nie jesteśmy lampartami! Jesteśmy gepardami! – oburzyła się matka. 
Nie tylko Wojtek, ale i Gepcio dowiedział się po raz pierwszy, kim jest. 
Gepardysą szczuplejsze i wyższe od swoich pobratymców, mają dłuższe łapyi są 
najszybciej biegającymi ze wszystkich stworzeń, mistrzami świata na krótkich 
dystansach. 
– Niach,niach! – dobiegłozoddali.To pan Bałagan ponaglał doodjazdu. Wojtek po 
raz ostatni uściskał przyjaciela i jego matkę. 
– Więcej się nie zobaczymy?– Gepcio nagle posmutniał. 
– Nie możemy go zatrzymać – rzekła łagodnie gepardzica – na niego też czeka 
matka. 
– Może się jeszcze zobaczymy – powiedział Wojtek pocieszającymtonem. 
–Jak? – zdziwiłsię małygepard. 
– W telewizji. Będę oglądał wszystkie filmy o zwierzętach. Na pewno cię poznam – 
przesunął dłonią po futerku przyjaciela, ukłonił się matce i pędem ruszył w 
stonę poduszkowca. 
Gdy wzbili się ponad wierzchołki drzew, do pary dołączył trzeci gepard. 
Uniósłszywysoko głowyśledziłyzuwagą lot niezwykłegopojazdu. Pan Bałagan, choć 
pokłuty kolcami akacji, której na wszelki wypadek nie opuścił ani na 
chwilę,pogwizdywał wesoło. 
– Niach! Najważniejsze, że dobrze się skończyło. 
Wojtek nie odpowiedział. Najważniejsze było, żebymama nie musiała się o niego 
martwić, że nie wrócił w porę do domu. Teraz wiedziałnaprawdę, co to znaczy. 
Nieprzemakalny kapturek 
Ciepłe lato zawsze wydaje się krótkie, nawet gdy trwa całe trzy miesiące. Potem, 
jak to się mówi dzieciom, przychodzi złota polska jesieńwsukniutkanej z pięknych 
żółtych iczerwieniejących liści, która wygląda rzeczywiście bardzo ładnie, 
dopókisię nie upaprze w deszczuibłocie. 
Takiego późnojesiennego dnia, który wyglądał jak skarpeta wygrzebana ze 
śmietnika,wybrałemsię doWojtka.Ucieszył się namójwidok,boz powodu wiatru, 
deszczu i katarunie wypuszczano go na podwórko od niedzieli.Kiedy katar 
przeszedł, Wojtek zaczął namawiać wszystkichdomowników na spacer do 
ogroduzoologicznego, chętnychjednakbrakowało. 
– W taką pogodę nawet orzeł przedni wygląda jak zmoknięta kura – próbowałem go 
zniechęcić, bo nie miałem ochoty pokazywać się zwierzętom zziębniętyi 
przemoczony. 
Wojtek wyjaśnił półgłosem, że ma tam sprawę do załatwienia. Sprawa do 
załatwienia – to brzmi poważnie. Chciałem poznać szczegóły. Siostrzeniec, 
krzywiąc się i mrugając, dał mi do zrozumienia, że wolałby nie wtajemniczać 
rodziny. 
Mojaciekawośćokazała się silniejsza od lenistwa i wygody.Zgodziłemsię zabrać 
Wojtka do zoo.Pozostawałotylko przekonać babcię imatkę, że deszcz pada tylko na 
Stegnach, wiatr kończysię tuż za Wisłą, anadPragą zrobiła się dziura wniebie, 
przez którą grzeje słońce. Uwierzono mi, odziwo, a raczej nie wierzono, żebym 
kłamałtylkopo to, żebyzmoknąć. 
Czarnym parasolem przestraszyliśmy bileterkę, która czytała właśnie sensacyjną 
powieść o ciemnymtypie napastującymsamotne kobiety. 
Sądziłem, że będzie to zwykłe zwiedzanie ogrodu, tymczasem mój siostrzeniec 
popędził prosto do wybiegu dla wilków. 
– Awięc tojest ta sprawa– domyśliłemsię. 
– Potem ci powiem – odparł Wojtek i wpatrywał się uważnie w stado stłoczonych 
pod dachemzwierząt. 
Nagle zaczął machać ręką. Od gromadki oderwał się potężnybasior i ruszyłw naszą 
stronę. Spojrzał na mnie tak, że po plecach biegi midreszcz. Wspiął się na 
tylnych łapach,przednimi opierając się o prętyklatki,i wymachiwał ogonem. 
– Nie przechylajsię przez barierkę! – krzyknąłemostrzegawczo. 
Wojtek rzucił mi niechętne spojrzenie, wyciągnął szyję i szeptał coś do 
wilczyska, które potrząsało łbem, jakby coś z tego rozumiało. Nagle wilk zwrócił 
pysk w moją stronę i najwyraźniej mrugnął jednym okiem porozumiewawczo. 
Początkowo sądziłem, że mi się przywidziało, ale basior mrugnął po raz drugi, 
więc nie pozostawało mi nic innego, jak odpowiedzieć tym samym. 
Stali tak z kilkanaście minut, dopiero gdydeszcz rozpadał się na dobre po raz 
dwudziestytego dnia,Wojtek schował się podparasol. 
– Co to maznaczyć? –zapytałempełen niepokoju. Nie podejrzewałemgo o takie 
znajomości. 
– Opowiemci wszystko pokolei –odparł mójsiostrzeniec – tylko trzeba się gdzieś 
schować. Zaproponowałem słoniarnię, która była najbliżej, ale Wojtek wolał się 
udać do małpiarni. 
Pawiany,makaki i rezusyożywiłysię na naszwidok.Widocznie od dawna nie pojawiali 
się zwiedzającyimałpynie miałykogo oglądać.Mizdrzyłysię i wygłupiały,bynas 
zabawić, więc także i myzrobiliśmyparę małpichmin, żeby nie być im dłużnym. 
Byliśmy w małpiarni sami, więc mogliśmy sobie na to pozwolić. 
GdyWojtek zaczął opowiadać swoją kolejną przygodę, małpyuspokoiłysię i 
porozwieszałyuszy. Nie wiem, ile ztego rozumiały,ale kto wie?Większość z 
nichbyła w Polsce wystarczająco długo, żebysię nauczyć języka. 
Było tak: 
Pewnego deszczowego popołudnia przed paroma dniami, bodaj we wtorek, Wojtek 
siedział w swoim pokoju znudzony, pociągał zakatarzonym nosem i nasłuchiwał 
kropel deszczu bębniących o parapet. Z kuchni dobiegało szczękanie naczyń. To 
mamawróciła zapteki i zabrała się za przygotowywanie obiadu. 
Poza katarem i deszczem był jeszcze trzeci powód, dla którego matka nie chciała 
wypuścić go na podwórko. 
– Chodziło o to – rzekł Wojtek trącając palcami kaptur przypiętydokurtki. 
Deszcz był mały. Nie robił nawet bąbli w kałużach. Wojtek wetknął głowę do 
kuchni iskładając usta wryjek zaczął nudzić proszalnymgłosem, jakzwykle, gdy nie 
ma widoków, że matka łatwo się zgodzi: 
– Mamo,wyjdę na dwór,co? 
Spojrzała na syna spokojnie, ale nie odpowiedziała ani słowa, co nie wróżyło nic 
dobrego. 
–Wyjdę, co?Już przestaje padać... No,mamo... 
Matka gotowa byłasięzgodzić, gdybytegosamegodnia nie zapodziałgdzieś 
kaptura.TymrazemWojtek nie poczuwał się do winy. Kaptur byłprzytroczony do 
kurtki inagle wniewytłumaczalnysposób zniknął jak czapka niewidka. To prawda, że 
go nielubił, bowydawało musię, że wygląda w nimjak dziewczyna, ale przecież nie 
miał zamiaru go gubić. Kiedywisiał sobie z tyłu, nie musiał w nimwyglądać ani 
musię przyglądać. 
– Szukałem wszędzie tego głupiego kaptura – mruczał ze złości, pocierając palcem 
framugę i grzebiąc lewą nogą w podłodze, jakby chciał w niej zrobić dziurę. – 
Nigdzie go nie ma. Znalazłem nawet starego prosiaka. Zobacz, jak zakurzony. 
Wyjął z kieszeni plastykowe zwierzątko, które zdążyło się już oczyścić.Matka 
milczała.
– Tonie moja wina,że jakiś głupi kaptur się zgubił! –krzyknąłitupnąłnogą. 
Popatrzyła na niego uważnie po raz pierwszy, ale w taki sposób, że wolał zniknąć 
jej z oczu, zanim z tego patrzenia porobi się coś gorszego. 
– Nodobrze – mruknął naburmuszonywycofując,sięzkuchni – jeszcze go poszukam. 
Pobiegłdo swojego pokojui ze złością zatrzasnąłdrzwi. 
Nie miał wcale pewności, że kaptur zginął w pokoju, ale wśród znajomych 
zabawek przyjemniej było szukać. 
– Zimno, zimno – powtarzał znudzony głosem, spacerujące w kółko po dywanie. 
Wyjrzał przez okno. Tam też było zimno i do tego siąpił deszcz. 
– Ciepło, ciepło – powtarzał Wojtek wtykając rękę pod kaloryfer – coraz 
cieplej,gorąco – mówił przesuwając palce porozgrzanych żeberkach. Kaptura jednak 
jak nie było,tak nie było.Nie ukrył się wśród samochodów,nie było go pod 
klockami ani na półce z książkami. 
Chłopiec snuł się pod ścianami pozwalając chodzić swoimnogom,jakmają ochotę. 
Majtały swobodnie, potrącając meble izabawki. 
Powtórnie zajrzał pod łóżko i do wszystkichciemnych kątów. Wsadziłnos za regał, 
ale niczego nie dostrzegł w ciemności. Sapiąc z wysiłku wsunął rękę w szparę 
międzyregał a ścianę.Końce palcówdotknęłymateriału. 
– Gorąco! – wykrzyknął Wojtek.Wepchnął ramię głęboko.Za trzecimrazem udałomu 
się. – Mam go! 
– To ciągnij! Niach, niach! – ozwał się zza regału znajomy głos. Wojtek 
odruchowocofnął rękę,alepanBałagan przytrzymał go za rękaw. 
– Puszczaj! Przestańsię mnie czepiać! –syczał chłopiec ze złością, usiłując 
uwolnić rękę. 
– Ciągnij! Mocniej! No, jeszcze kawałek! – zachęcał go czarownik. 
Wojtek szarpnął z całych sił i czarownik wystrzelił z kąta jak korek od 
szampana. Poleciałpodsufit, odbiłsięnogamiodścianyizawisł jak małpana 
żyrandolu,którywirował na podobieństwokaruzeli. 
– Przecież sprzątałem! – wycedził chłopiec przez zęby i palnął pięścią w 
materac. 
Pan Bałagan na wzmiankę o sprzątaniu dostał uczulenia i zarazzaczął kichać i 
prychać. Z dziury w kapeluszu wyjrzał umorusany wróbel, zaćwierkał i zniknął. 
Wojtek wcale się temunie dziwił. Jeśli ktoś ma kiełbie we łbie, to może mieć 
równie dobrze wróbla wkapeluszu. Przecież w zwykłych cyrkach wyciąga się króliki 
z cylindra. 
– Kapturek się zabałaganił? Niach, niach? – zapytał pan Bałagan, kichnął i 
potarłswójdługi nos rękawem. 
–Kaptur sięnieliczy! –protestowałWojtek. –Toniemoja wina! Samsię zgubił! Nie 
miał zamiaru zpowodu takiego głupstwa pakować się w nową awanturę. Dosyć miał 
już tych niewydarzonych bajekichciał od nich odpocząć. 
Pan Bałagan zachwiał się, stracił równowagę i zdawało się, że runie na ziemię z 
żyrandola.Wostatniejchwili zdołałjednak zaczepić się nogamiizawisł głową wdół. 
–Czyja mówię, że to twoja wina? 
Jego głos wyrażał szczere zdziwienie. GdybyWojtek nie znał go takdobrze, to może 
dałbysię nabrać. 
– Dowiedziałemsię, że mój staryprzyjaciel ma kłopoty,więc jestem. Niach, niach – 
ciągnął huśtając się dogórynogamina żyrandolu. – Przybyłem, żeby ci pomóc. I oto 
comnie spotyka? Niewdzięczność. 
– Myślałem, że to twoja sprawka – wyznał chłopiec. 
Przyszło mu do głowy, że gdyby pan Bałagan rzeczywiście schował gdzieś zgubę, to 
nie pomagałby jej szukać. 
– Nigdzie nie ma tego kaptura, a bez niego nie wypuszczą mnie zdomu. 
Czarownik udobruchałsię natychmiast. Zeskoczył zręcznie na dywan ikazał opisać 
zagubionyprzedmiot. Jeśli się czegoś szuka, to dobrze jest wiedzieć, jak to 
wygląda. Co innego z gubieniem. Żeby gubić, nie trzeba nic robić. Samo ginie. 
Wojtek przyniósł swoją ortalionową kurtkę. Pokazał guziki, którymi kaptur był do 
niejprzypięty. 
– Coś takiego! Niach, niach zdumiał się pan Bałagan. – Zdaje się, że mam 
zupełnie podobny. Wojtek zaczynał coś podejrzewać. 
– Przysobie? – zapytał nieufnie. 
– Oczywiście –stwierdził pan Bałagan i wsadził dłońwprzepastną kieszeń spodni aż 
pod pachę. – O, jest! – ucieszył się i po chwili wydobył poduszkowiec. –Zaraz, 
zaraz... –mruczał grzebiąc w drugiej kieszeni.Wydobył z niej zwój sznurka, 
puszkę po konserwach i dwa naleśniki. – Już wiem! – przypomniał sobie. –
Jadłemśniadanie w lesie i położyłemgo na pieńku, żeby nie przemoczyć 
spodni.Musiał tamzostać.To niedaleko.Wyskoczysz ze mną? 
– Lepiej zrób to sam – powiedział chłopiec patrząc na czarownika spod oka. 
– Jak sobie życzysz. Niach, niach – zgodził się natychmiast czarownik.Wojtek 
wahał się.
– Jeśli toniedaleko... 
– Pięćminut –odparł pan Bałagan. 
– Ale tylko na pięć minut – odparłmójsiostrzeniec,któremunie chciało się 
przesiadywać w domu. 
Pan Bałagan obliczył szybko w pamięci, że pięć minut w jedną stronę i pięćw 
drugą, to będzie razem dwadzieścia. 
– Nie dwadzieścia, tylko dziesięć – zaprotestował Wojtek, który liczył już 
nieźle. 
– Nie zapominaj, że jest nas dwóch – odparł czarownik. Po targach zgodzili się 
obaj na piętnaście minut. Zresztą, piętnaście czy dwadzieścia,co toza 
różnica,gdywdomu i tak nie manic do roboty. 
Poduszkowiec wzniósł się w powietrze i wyleciał przez zamknięte okno. Zachybotał 
się na wietrze i przemknął ponad dachami domów. Pochyleni przechodnie pochowani 
pod parasolami nie zwracali na lecący obiekt uwagi. Deszcz był drobny, ale 
dokuczliwy i Wojtek żałował, że kaptur będzie mógł naciągnąć na głowędopiero 
wpowrotnejdrodze. 
Latająca poduszka wzbiła się pionowo w górę, po czymzaczęła gwałtownie spadać. 
– Widzisz ten las? – rzucił przez ramię pan Bałagan.Wojtek wypatrzył zieloną 
plamę.
– Ten,do którego lecimy,wygląda podobnie! Niach,niach. 
Chłopiec jęknął głucho, ale nim zdążył zaprotestować, poduszkowiec wykonał 
gwałtowną śrubę. Lecieli przez moment do góry nogami. 
– Widzisz tę polanę? – zapytał pan Bałagan. 
–Tamta jest podobna? 
–Jaka znowu tamta?To właśnieta! – zaśmiał się czarownik.Zatoczyli 
kołoiwylądowali na miękkimwilgotnymmchu.
– Mówiłem, że niedaleko – stwierdził pan Bałagan, przyglądając się z 
rozbawieniemnieufnejminie swojego pasażera. 
Wojtek nie chciał wierzyć. Uwierzy,jak zobaczy kaptur. 
Dłoń w czarnej rękawiczce skierowała się na skraj lasu. Na pieńku coś się 
czerwieniło. Wojtek ruszył biegiem i wrócił po chwili, potrząsając trzymanymw 
ręku przedmiotem. 
– To przecież mój kaptur! Skąd się tutaj wziął? Podetknął zgubę pod nos 
czarownika, a ten obejrzałją uważnie, zupełnie jakbyzobaczył tenprzedmiot po raz 
pierwszy w życiu. 
–Podobny. Niach, niach –stwierdziłspokojnie. Wojtek upierał się jednak, że jest 
to właśnie jego własnykapturek, zaginiony w tajemniczych okolicznościach. 
Rozpoznałnawet plamę pojagodach. 
Pan Bałagan był jednak zdania, że także plamy po jagodach są do siebie niezwykle 
podobne. Znalazł to kiedyś przypadkiem, wepchnął do kieszeni i zapomniał. 
Dopiero dzisiejszego ranka, gdychciał zjeść śniadanie,przypomniał sobie, że ma w 
kieszeni coś, co może się przydać jako nieprzemakalny pokrowiec na 
mokrypieniek.Wojtek,zamiast wydziwiać,mógłbyprzynajmniej podziękować za pomoc. 
– Dziękuję –mruknął chłopiec niezbyt uprzejmymtonem. 
– To ma być podziękowanie za przysługę? – skrzywił się pan Bałagan. 
– Bo to mój kaptur... – wymamrotał chłopiec ledwie słyszalnym głosem, a głośniej 
powiedział, żebyjuż wracali. 
– Jest jeszcze pewien drobiazg – drapiąc się w brodę wszystkimidziesięcioma 
palcami czarownik. 
– Jaki znowu drobiazg? – szczerze zaniepokoił się Wojtek. 
Drobiazg, zdaniem pan Bałagana, był zupełnie drobniutki. Miała to być maleńka 
przysługa w zamian za pomoc przyposzukiwaniu zguby. Stracił sporo czasu 
pomagając Wojtkowi, a drugie tyle straci wioząc go z powrotem. 
Tymczasemprzypomniał sobie oniezmiernie ważnej sprawie, której nie zdążył 
tegodnia załatwić, io drugiej sprawie, równieważnej, którą musi wyjaśnić bez 
zwłoki. Wtej pierwszej Wojtek go może zastąpić, awtymczasieon samupora się z 
drugą. 
ZanimWojtek zdołał otworzyćusta, żebykrzyknąć, że się nie zgadza i chce 
natychmiast wracać do domu, było już za późno. Bałagan wskoczył na poduszkowiec 
iwzbiłsięwpowietrze. Nieodleciałjednakodrazu, lecz krążył nad głową chłopca.Nie 
było wyboru,trzeba się było zgodzić. 
– Powiesz, o co chodzi? – zapytał Wojtek z rezygnacją. 
Poduszkowiec zawisł nad jego głową. Czarownik sięgnął do kieszeni i wydobył 
sporych rozmiarówkoszykwypchanypo brzegi. Wojtek wspiął się na palce i wziął 
gozrąkpana Bałagana. 
–Co mam z tym zrobić? 
Czarownik wyjaśnił, że w pobliżu, na skraju lasu mieszka jego stara znajoma, na 
tyle stara i niedołężna, że trzeba jej czasami robić zakupy. Ma daleko do 
sklepu. 
– Gdzie pracuje ta znajoma? – dopytywał się Wojtek. Jeśli znajomi pana Bałagana 
są choć trochę podobni do niego, to wolałby nie zawierać z nimi znajomości. 
–Od stu lat jestna emeryturze. Zbiera ziółka, parzyje, opiekuje się kotem... 
– Czyten kot jest czarny?– zapytał chłopiec marszcząc brwi. 
– Dlaczego czarny? –zdziwił się panBałagan. – I co to zaróżnica? W nocyi 
takwszystkie kotysą czarne... Podrzuć jej tenkoszyczek. Zanimwrócisz, będę tu 
czekał na ciebie. 
–Jeślitoblisko, toniechpanmnie podrzuci. 
Bałagan nie chciał się zgodzić. Twierdził, że po drodze musi jeszcze wpaść na 
łąkę iposłuchać, co w trawie piszczy, a poza tymwłaśnie zaczyna padać i woda 
leje mu się na głowę dziurami w kapeluszu. Wskazał kierunekmarszu,ścisnął 
poduszkowieckolanami,aten pomknął jak strzała nad wierzchołkami drzew. 
Wojtek naciągnął kaptur na głowę i westchnął. Znowu dał się wpuścić w maliny. 
Obiecał sobie, że to już ostatni raz. Radził sobie z bajkami, to i na Bałagana 
znajdzie jakiś sposób. Zresztą, pomóc staruszce to ifatyga niewielka, i 
dobryuczynek.Zarzucił więckoszyk naramię iruszył wdrogę. 
Szedłiszedł, a końca lasunie byłojakoś widać. Końca deszczu też. 
Nagle krzaki po prawej stronie drogi zaszeleściły. Wojtek nie przestraszyłsię, 
bo sądził,że to wiatr potrząsnął gałęziami. 
Alejaki wiatr wieje tylko w krzakach, w samym środkulasu?Stanął i zaczął 
wpatrywać się uważnie w kępę krzewów. Coś się tam poruszyło i 
znieruchomiało.Może to tylko przywidzenie? Postałchwilę,a ponieważ nic się nie 
działo,postanowiłwyruszyć wdalszą drogę.Nie uszedłdwóch kroków,gdy w krzakach 
coś zabeczało. 
Wojtek aż podskoczył. 
– Kto to? 
– Beee! Beee! – odpowiedziało mu baranimgłosemto coś ukryte w krzakach. Beczenie 
brzmiało dość dziwnie, obok beczenia słychać było jakby ciche warczenie. Głos 
chrząknął i zabeczał po raz kolejny, a potem jeszcze raz warknął i chrząknął. 
Wojtek podniósł ze ścieżki kij pozostawiony najprawdopodobniej przez jakiegoś 
grzybiarza. 
– Pst,pst! – odezwał się głosnieśmiało. – Dziewczynko,poczekajchwilkę. Jeśli 
wracasz tak wcześnie ze szkoły, to pewnie masz jeszcze jakieś stare, zakurzone, 
nikomu niepotrzebne drugie śniadanie... Dziewczynki w twoim wieku powinnysię 
odchudzać, bo inaczej staną się tłuste –tu tajemniczygłos mlasnął ze smakiem – 
jak gęsi i nic modnego nie będzie na nie pasowało. Zastanów się, dziewczynko! – 
Iz krzaków wyjrzał barani łeb. 
– Nie jestem żadną dziewczynką, baranie! – oburzył się Wojtek i jednym ruchem 
zdarł z głowy kaptur, 
– No,no,tylko nie baranie – zaprotestował baran,ale zaraz się poprawił,że 
oczywiście, że w samej rzeczy i że w ogóle barani łeb z niego, bo jeśli ktoś 
urodził się jako syn owcy, to, pozostaje baranem przez całe swoje życie, 
Przeprosił Wojtka, że wziął go za dziewczynkę, tłumacząc się, że wkapturku 
trudno rozpoznać, z kimma się do czynienia, wreszcie rzekł przymilnie: 
–A teraz poszukaj, mały, tegośniadanka. 
Wojtek warknął, że nie jest wcale mały, a dziwnybaran przyznał natychmiast, że 
chłopiec jestwistocie spory, ale że nigdygo przedtemnie widział,więc skąd nibyma 
wiedzieć, że ostatnio podrósł?... 
Codośniadania, tomoże nawetpodzielić się nimz Wojtkiem, jeśli ten jest także 
głodny. 
Wojtek przyglądał się nieznajomemu z rosnącym zainteresowaniem. Czarna skóra 
wisiała na podejrzanym baranie jak źle skrojona marynarka. 
– Co takna mnie patrzysz? –zaniepokoił się baran przysiadającna tylnych łapach, 
co się owcomraczej nie zdarza. 
– Dziwnie wyglądasz – stwierdził Wojtek, nie spuszczając oka z nieznajomego. 
– Dziwnie?... Zawsze uważałem, że barany wyglądają dziwnie – odparł nieznajomy 
poprawiając skórę na łbie. Spod czarnego runa wystawało jedno spiczaste ucho. 
– Ciekawe, odkąd owce noszą takie uszy?– zauważył chłopiec.Baran złapałsię za 
głowę i wepchnął ucho podspód.
– Ucho? – udawał zdziwionego. – Zdawało ci się. Ciemno jest w tych 
krzakach,że samsiebienie poznaję. Apod nosemmruknął, tak że Wojtek nie mógł go 
słyszeć: 
– Co to za klej?! W ogóle nie trzyma! Chciałbym dostać w swoje łapy partacza, 
który produkuje takie świństwo. I zazgrzytał zębami. 
– Masz duże zęby – zauważył Wojtek. 
Baran natychmiast zasłonił pysk łapą, która, o dziwo, zakończona była nie parą 
kopytek, lecz pazurami. 
– Mam krzywy zgryz – wyjaśnił pospiesznie. – Wiem, że to nieładnie wygląda, ale 
moja mamusia zaniedbała chodzenia do ortodonty, a ostatnio bardzo długo trzeba 
czekać w kolejce. 
Wojtek kiwał głową z politowaniem. Nie miał już wątpliwości, że ma do czynienia 
z przebierańcem w owczej skórze i że jedynie kolejki do ortodonty byłyprawdą. 
Fałszywy baran z zakłopotaniem podrapał się pazurami za uchem. Skóra zsunęła się 
odsłaniając duży błyszczący nos. 
– Po raz pierwszy widzę barana z takim błyszczącym nosem – powiedział Wojtek. 
Baran natychmiast kichnął raz i drugi i zaczął mówić przez nos. 
Tłumaczył, że to rzekomo z powodu kataru. Właśnie zabrakło mu chusteczek 
higienicznych. 
– Może to dlatego, że się za ciepło ubierasz? – pełnymwspółczucia głosem 
zauważył mój siostrzeniec. – Wiesz co? – zaproponował. – Zdejmij ten 
kożuszek,pomogę ci. 
– Aj! Aj! Beeee! Beeee! –wrzasnął przebieraniec. –Chcą mnie obedrzeć ze skóry! 
Beee! Ratunku! Pomocy! Beee! 
– Przestań się wygłupiać! Fałszujesz! – zauważył cierpko Wojtek. 
– Jakimprawemmnie pouczasz! – oburzyłsię przebieraniec. –Jestembaran i wiem,co 
beczę! – Beee... Wrrr... 
Chrząknął speszony, po czym dla odwrócenia uwagi wrzasnął, żeby go nie dotykać, 
że nie pozwoli się obedrzeć ze skóry. 
– Upierasz się dalej, że jesteśprawdziwy? – zapytał Wojtek surowo,kierując na 
nieznajomego wskazujący palec. 
– Żeby ze mnie szaszłyki i rękawiczki zrobili, jeśli jest inaczej! Żebym do 
końca moich dni trawynie spróbował, jeżeli nie jestemprawdziwy! – zaklinał się 
przebieraniec. 
–Aha –powiedział Wojtek, któremu przyszedłdo głowy pewienpomysł. 
– Co,aha? – obruszyłsię nieznajomy. 
– Twierdzisz, że jesz trawę – zauważył Wojtek. 
– Trawę? – w głowie nieznajomego pojawił się lekki niepokój, jego podejrzanie 
błyszczący nos wyraźnie wietrzył jakiś chytry podstęp. 
– Trawę,trawę –powtórzyłWojtek. 
– Masz na myśli trawę, którarośnie w miejscach takich jak łąki, pastwiska, 
polany i tak i tak dalej? – dopytywał się osobnik w czarnym kożuchu, żeby zyskać 
na czasie. 
– Mamna myśli trawę. Taką jak ta – odparł Wojtek wskazując zieloną kępę. 
Nieznajomyspojrzał na nią z wyraźnym obrzydzeniem. 
– Oczywiście, że to jest trawa! Rzekł tonemznawcy. –Nie sądzisz chyba,że nie 
znam się na trawie! – Jadłemją, kiedy jeszcze nie chodziłeś do szkoły. Znam się 
na niej, jak mało kto! 
Zerwał pazurzastą łapągarść trawyi oglądał jązuwagą.Mruczał przytym pod nosem, 
co miało znaczyć, że mógłby na ten temat mówić całymi godzinami. 
– Chętnie bymsobie popatrzył, jak to zjadasz. Podobno jesteśgłodny –rzekł 
Wojtek uśmiechając się złośliwie. Przebieraniec cicho zaklął pod nosem. 
– Nie rozumiem, co tu jest do oglądania? –odparł po chwilinamysłu. –Czy ja 
patrzyłem, jakzjadasz drugie śniadanie?... A może gojeszcze nie zjadłeś? – 
mówiąc to oblizałsię łakomie. 
– Uwierzę, że jesteś baranem, jak zobaczę, że się pasiesz – odparł twardo 
chłopiec. Założył ręce na piersi i nie spuszczał z nieznajomegowzroku. 
– Cały czas się pasę! – zawołał tamten głosem pełnym oburzenia. – A myślisz, że 
co ja tu robię, samw lesie?Popasać przyszedłem! 
Ale Wojtek nie miał zamiaru ustąpić. Stał w wyczekującej pozycji i czekał 
cierpliwie. 
– Jeśli tak bardzoci na tymzależy, to proszę bardzo! Popatrz, jak prawdziwy 
baran je trawę! – warcząc rzucił się na zieloną kępkę i zaczął ją szarpać 
zębiskami, tarmosić, aż ziemia pryskała na boki. Napchał trawy do pyska i począł 
ją żuć, nie potrafiąc ukryć obrzydzenia. 
– Co mnie podkusiło! –mruczał połykając trawę z ziemią ikorzeniami. –Co 
za obrzydlistwo! Zielone, powtykane do ziemi i do tego chrzęści w zębach! Tfu! 
Agłośno mówił: 
– Dobra trawka. Mniam, mniam. Soczysta, świeżutka, tfu – przerwał na moment 
iwygrzebałkorzeń spomiędzyzębów. – Powiadamci,że nie mato jak leśne polany. Tfu! 
Poczuł nagle, że zielony kłębek utknął mu w gardle i nie jest w stanie go 
połknąć.Mamlał gochwilę wpysku,po czymwypluł. 
– Chyba straciłemapetyt –wyznał trzymając się łapamiza brzuch – baranom się to 
czasami zdarza. 
– Wilkomteż – dodał Wojtek. 
Nieznajomy znieruchomiał. Stał z otwartym pyskiem i wpatrywał się w chłopca 
okrągłymi oczami. Nagle poderwał się i podskakując w miejscu zaczął wymachiwać 
łapami. 
– Wilki! Boję się! Ratunku! Beee, bee, bue, bue... Ep, ep! – beczenie przerwała 
mu czkawka. Widocznie smaczna, zielona trawa nie służyłamu. –Już nie mogę –
jęknął łapiącsię za brzuch. – Toprawda – wyznał cichymgłosem – jestem wilkiem. 
Pociągnął nosem,chlipnął i załkał. 
– Nic na to nie poradzę – ciągnął ocierając łzy – urodziłem się wilkiem, 
patrzyłemwilkiemi umrę wilkiem... 
Wojtek kiwał głową. 
Wilk szarpnął czarny kożuch, rozdarł go na piersiach i głosem pełnym 
rozpaczy wykrzyknął: 
– Strzelaj! Na co czekasz? Weź nagrodę za moje wilcze życie! 
Mrużył oczy, jakby spodziewał się za chwilę usłyszeć huk wystrzału. Gdy Wojtek 
trącił go lekko palcem, podskoczył do góry jak oparzony i padł na ziemię. 
– Nic ci nie jest? – zapytał chłopiec tarmosząc wilka za baranie kudły. 
Wilk nie otwierając oczudopytywał się,czyjest już wpiekle. 
– Co ci strzeliło dogłowy? – zdziwił się Wojtek. 
– Więc nic nie strzeliło? – zapytał wilk otwierając jedno oko. 
Chłopiec wyjaśnił, że nikt nie strzelał,apoza tymon samjestbez broni.Wilk 
zastanawiałsię dłuższą chwilę, a potemrzekł, że to itak wszystkojedno. Nie rzuci 
się na człowieka,więc jeśli chcego brać żywcem,to niech bierze. 
– Przestań się mnie czepiać – odparł chłopiec. – Ja nie poluję na 
wilki.Przebieraniec poderwał się z ziemi.
–Maszzamiar puścićmnie wolno? –dopytywałsię gorączkowo. –Nie jesteś 
myśliwym? Wojtek pokręcił głową. 
– Toco innego! – Wtakimrazie bór zapłać,chłopczyku!Złapał Wojtka za rękę obiema 
łapami i potrząsał nią gwałtownie.– Nie maza co –rzekł chłopiec skromnie. – 
Wniczymci nie pomogłem. – Pożegnał nieznajomego, który okazał się przebranym 
wilkiem, ujął koszyk i ruszyłwswojądrogę.Pochwili usłyszał jednak za sobą 
tupotłap.Wilkpędził za nimprzytrzymując zębami zsuwającą się z grzbietu skórę. 
– Ej, ty!Zaczekaj!Wojtek postawił koszyk na ścieżce.
– Oco chodzi? 
Zdyszane wilczysko, wachlując się długim jęzorem, podeszło nieśmiało i 
zakłopotanym głosem wyjawiło, że nie ma się gdzie podziać, a ponieważ Wojtek 
powiedział, że w niczym mu nie pomógł, to pomyślał sobie, że może mógłby mu 
jakoś pomóc. Jeżeli człowiek człowiekowi bywa wilkiem, to dlaczego nie 
mógłbybyćwilkowi człowiekiem? 
– Mógłbymci pomóc, ale jak?Miejsce wilka jest wlesie. Masz tuwszystko, czego ci 
potrzeba – wyznał Wojtek. 
Okazało się, że w lesie nie ma już dla niego miejsca, odkąd pojawił się myśliwyi 
wyznaczono nagrodę za jego skórę. 
– Kiedyś udało mi się ocalić dwa ścigane smoki... – przypomniał sobie chłopiec. 
– Słuchaj!Wtakimrazie jeden ściganywilk to dla ciebie zupełnydrobiazg! – 
ucieszył się przebieraniec. Wojtek wahał się. 
– Jeśli nie chcesz zająć się moją sprawą, to przynajmniej podziel się śniadaniem 
– zaproponował wilk. Doświadczenie nauczyło go, że tacy jak on rzadko budzą 
przyjazne uczucia. 
– Trzeba się zastanowić – rzekł Wojtek drapiąc się w głowę. – Marnie wyglądasz 
wtymkożuchu. 
Wilk wyjawił, że skóra z czarnego barana jest pamiątką po mamusi.Liczył, że uda 
musię przetrzymać ciężkie czasywprzebraniu, ale zjawiłsięstraszliwy łowca 
wilków, Skrzek... 
– Ten grubasznowu tujest? –zdziwiłsię chłopiec.– Nie przezywaj go, chłopcze, bo 
ściągniesz nam na głowę nieszczęście – szepnąłwilk rozglądając się trwożliwie. – 
Nie wymawiaj nawettego imienia. Wojtek pociągnął za sobą czworonoga w gęste 
zarośla. 
– Chodź, powiedz mi o wszystkim,może razemcoś wymyślimy.Wilk podreptałza 
nimposłusznie.Zaszyli się w gąszczu, gdzie ścigany szczerze opowiedział o swoich
niezwykłych i niewesołych losach. 
Jego matka, wadera, zginęła na polowaniu, gdybyłjeszcze zupełnie mały. Od tej 
chwili radził sobie w życiu sam. Opowiadając o swojej sierocej niedoli wzruszył 
się bardzo, wspominając chłodne zimy i głodne jesienie, gdy łatwiej byłozostać 
upolowanym, niżsamemucośupolować. Chadzałnocamido wsi,w nadziei, że znajdzie coś 
dojedzenia. Pewnego razuzostał napadniętyprzez stado gęsi. Bronił się dzielnie. 
Uszedł z życiem, unosząc jedną gąskę. Dzięki temu przez parędni nie musiał się 
martwić o obiady. Tak to się zaczęło.Słabość do drobiu o mało go nie zgubiła. 
Czyhali na niego chłopi z widłami i wiejskie kundle, ale radziłsobie, dopókinie 
pojawiłsię w lesie myśliwy. Wówczas wilk przestraszył się nie na żartyinawet 
postanowił się zmienić. Na jakiś czas musiał zniknąć. Ukryć się tam, gdzie 
nikomu do głowy nie przyjdzie go szukać. Wytrzepał więc starą baranią skórę, 
przylepił do własnego grzbietu klejem biurowym i udał się do owczarni. Chciał 
pilnować stada, zmienić zawód. 
– Chciałem się przekwa-kwa-kwa – oblizał się, bo przypomniał sobie o 
kaczuszkach. – Chciałem się przekwalifikować – udało mu się wreszcie wymówić to 
trudne słowo. –Nic ztego jednak niewyszło. 
Wojtek sądził, że owce odkryły, z kim mają do czynienia. Było jednak inaczej. 
Uznano go za czarną owcę.: 
– Mnie, wilka! –westchnąłbasior kręcąc łbem. – Domyślasz się chyba, jak to mnie 
ubodło. 
Okazało się, że nie tylko to go ubodło. Ubódł go bowiem także baran – przewodnik 
stada – i jego zastępca. Musiał uciekać jak niepyszny, zanim pozostałe owce 
pójdą w ich ślady, czego można się było spodziewać, jako że owce ulegają często 
owczemu pędowi. Jeśli jedna podskoczy, bo wydałojej się, że ma przed sobą jakąś 
przeszkodę, to pozostałe robią to samo. 
Wojtek nie chciał wierzyć, że wilk w owczarni nie tknął żadnej owcy. 
– Ależ skąd! Nawet nie próbowałem! – odparł wilk walącsię łapą w piersi. 
Gdy przybył, okazało się, że jest o jedną za dużo. Potem wszystko się zgadzało, 
a pojegoodejściu... Rachunekbyłdość zawiły. 
– Niech sobie liczą baranyprzed snem – żachnął się wilk –to już niemoja sprawa. 
Przez dwa tygodnie jadłemwyłącznie siano. Tyle poświęceńna nic... – 
westchnął.Uważał,że spotkała go wielka niesprawiedliwość. 
Wojtek wierzyłwjego dobre chęci,trudniejmujednak przyszłouwierzyć,że przez dwa 
tygodnie wytrwał na diecie zsuszonej trawy. Łatwiej zmienić skórę niż charakter. 
– Spróbuję sobie jakoś poradzić ze Skrzekiem – rzekł,gdyopowieść dobiegła do 
końca. 
– Znasz osobiście straszliwego łowcę? – zapytałbasior szeptem,rozglądając się 
przy tym na wszystkie strony. 
–Ostatniobył łowcą smoków – odparłchłopiec. 
Wilczysko złapało się za głowę. Łowca smoków! To straszne! Jego los wydawał 
musię przesądzony. Czymże jest zwykłyczworonóg, choćby miałkły, pazuryiszybkie 
nogi, wobec smoka?A nawet, jak się okazało, wobec dwóch smoków. Błagał 
Wojtka,żeby wstawił się za nim, przysięgał, że się poprawi i że gotów jest 
podjąć każdą pracę. Może przeprowadzać dzieci przez jezdnię. 
Wojtek wątpił, czy rodzice zgodzilibysię na taką opiekę. 
– Tomoże nadamsię do straszenia niejadków? –zaproponował wilk.Gotów też był 
dawać przykład własnymapetytem. Chłopiec pokręcił głową przecząco. 
– Mogę pracować jakobagażowy.Był rzeczywiście gotów podjąć się każdego zajęcia.
– Bagażowy? – zdziwił się Wojtek. –Chyba niemówisz tegopoważnie?
– Czemu nie? – odparł ścigany. – Jest przecież nawet takieprzysłowie – nosiłwilk 
razy kilka...
– Ponieśli i wilka – dokończył chłopiec. Basior ciężko westchnął i otarł łapą 
łzy. Wojtek wiedział, że rozmowa ze Skrzekiem do niczego dobrego nie 
doprowadzi. Skrzek jest uparty, ale i głupi. Mój siostrzeniec miał już trochę 
wprawy w radzeniu sobie z głupotątegoosobnika. 
– Niech mnie bór chroni przed tym wilkożercą – szepnął basior.Nagle dał się 
słyszeć niezbyt odległyodgłos strzału z dubeltówki.Wilk zerwał się na równe 
łapy,błyskawicznie naciągnął na łebbaranikożuch
i zaczął beczeć: 
– Beee, bee, beee! Nie strzelać, poddaję się. Jestembaran! Podniósłłapydo góryi 
trzymał jewysoko nad głową. 
– Przestań beczeć,bo nas usłyszy! –syknął Wojtek idałwilkowikuksańca. 
– Tuchodzi o mojąskórę – odparł basior szeptem,rozcierając bolące miejsce. 
Chłopiec radził mu, żebyswoją zostawił na grzbiecie, abaraniąwyrzucił, bo nawet 
Skrzek się na to nie da nabrać. Wilk jednak nawet nie chciał o tym słyszeć. 
Wczepił się pazurami w baranie kudły i pobekiwał cicho. 
– Mamlepszypomysł – rzekł Wojtek.Basior wytknął ucho spodkożucha.
– Przestań wreszcie beczeć! –zniecierpliwił się mój siostrzeniec.–Będziesz 
udawał psa. 
–Psa? Jakiego psa? 
–Mojego.
Basior zaczął poszczekiwać i warczeć.
– Zamknijpysk! – rozkazał Wojtek itymrazemwilk uspokoił się. Wojtek wyjaśnił na 
czymmapolegać udawanie psa. Wilk weźmie koszykw zębyi będzie go niósł idąc przy 
nodze jak tresowanyowczarek. 
Zgodził się natychmiast. Gotów był udawać nie tylko psa, ale nawet 
dżdżownicę,byle tylko wymknąć się myśliwemu. 
–Chodźmyszybciej, onjesttuż, tuż –ponaglałWojtka trzymając koszyk w 
pysku. Chłopiec oglądałgokrytycznie. Kręciłnosem. 
– Podnieś ogon dogóry – rozkazał. 
– Mamtrzymać ogon zadarty? –wymamrotał wilk nie wypuszczając koszyka z zębów. 
– Rób,co każę!Nie było czasu na wyjaśnienia. Wilkposłusznie podniósłogon.
– Staraj się wymachiwać nim przez całą drogę – udzielił mu ostatniej 
wskazówkichłopiec. 
Przedarli się przez gąszcz i wyszli na ścieżkę. Basior uważał wprawdzie,że 
bezpieczniej byłoby przekradać się lasem, ale nie on był tu szefem. 
– Mamtrzymać ogon w górze i wymachiwać przez całyczas? – mruczał wilk. 
– Toniepoważne. Wyglądamjak jakiś kundel. 
– O to przecież chodzi – uciął Wojtek.Wilk spojrzał na niego z 
niekłamanympodziwem.Po raz pierwszyod wielu
dni zaczynał mieć nadzieję, że jego smutnylos nie skończy się przedwcześnie. 
Kilkaset metrów za nimi posuwał się myśliwySkrzek. Przed paroma minutami wypalił 
z dubeltówki,bo wydawało mu się,że widzi 
wilka przebranego za drzewo. Okazało się, że drzewo jest zwykłymdrzewem, a wilka 
nie ma. Udało mu się znaleźć świeże wilcze tropy. Obwąchał je, pomierzył i 
nabrał przekonania, że poszukiwany przestępca jest w pobliżu. Wepchnął do lufy 
dwa naboje i zaczął się skradać. Rozglądał się przy tym na wszystkie strony, bo 
poszukiwany uchodził za chytrą sztukę. Jakiś czas temu zbaraniał dla niepoznaki 
izdołał się wymknąć z obławyprzez pastwisko. Skrzek postanowił, że po raz drugi 
nie da się na to nabrać. 
– A to co?! – zdziwił się, bo obok wilczych łappojawiłysię niespodziewanie ślady 
ludzkich stóp, niewielkie, ale wyraźne. Skąd się wzięły nagle w środku lasu? 
Zaczęły się na polanie, ale skąd przyszły? Nikt przecież nie zaczyna spaceru od 
środka lasu. Przecież najpierw trzeba wyjść z domu! Nagle włosy zjeżyłymu się na 
głowie. 
–Może to wilkołak... –szepnął ze zgrozą i splunął trzyrazy przez lewe ramię. 
– Na psa urok! – mruknął patrząc na dwa rzędy świeżych tropów. Gdyby nie miał 
pewności, to dałbygłowę, że to jakieś dziecko spaceruje sobie zpsempo lesie.Ale 
cóż to zadziwne dziecko,któreznalazło się wlesienie wiadomo skąd i łazi z 
wilkiem przy nodze? Trzeba to zobaczyć na własne oczy. Sapiąc i stękając 
wgramolił się Skrzekna wysoką sosnę iusadowił nagałęzi.Wyciągnął szyję i 
przysłonił dłonią oczy. Nagle gałąź zaczęła trzeszczeć. 
–Stać! –wrzasnął myśliwy. – Nie pękać! 
Gałąź nie usłuchała go jednak i Skrzek, zanimcokolwiekzauważył,zwalił się na 
ziemię z łoskotem, wprost na kupę liści, które pozamiatałjesiennywiatr. 
Kiedypo chwili otworzyłoczy,wokół panowałanieprzenikniona ciemność. 
Czućbyłozapach zgniliznyimokrej ziemi. 
– Co to?Gdzie ja jestem? – szepnął myśliwy. Wydawało musię,że jegogłos brzmi 
dziwnie,głucho i niesamowicie.Próbowałporuszyć nogą,ale nie było jej na 
zwykłymmiejscu. Nogiznalazły się w górze, a głowa wprostprzeciwnie. 
– Jestem w kawałkach i pewnie nie żyję – wyszeptał ze strachem. Nic nie było 
widać.Oblepiało go cos śliskiego. 
– Napewno nie żyję –jęknął. –Ooo! Umrę ze strachu! 
„Zaraz, zaraz”, pomyślał. „Jeśli mam umierać, to znaczy że jeszcze żyję!” 
Poruszyłsięgwałtownie raz idrugi. Nogiuwolniłysięze stosuliściimajtaływ 
powietrzu. Odepchnął się z całych sił rękami i wydobył na powierzchnię. Wydostał 
się na leśną drogę i zaczął szukać czegoś, co mogłobynaprowadzić go na 
właściwyślad.Nie trwałoto długo. Wypatrzył odcisk wilczejłapyi prawie wszystko 
sobie przypomniał. Teraz nie miał już wątpliwości, że jestmyśliwym 
o nazwiskuSkrzek,polującymna wilka.Raźnymkrokiemruszyłprzed siebie. 
Gdybynie wypadek, dawno dopadłbyjuż zbiega. Spadanie, wygrzebywanie się i 
dochodzenie do przytomnościopóźniło pościg. Biegnące po ścieżce tropy 
prowadziływstronę małego domuna skrajulasu.Było toco najmniej dziwne. 
Wilki zadnia nie chadzają wodwiedzinyi unikają dróg,po których spacerują ludzie. 
Padającybez przerwydeszcz rozmyłślady. Skrzek zaczynał mieć coraz więcej 
wątpliwości. Gdy ujrzał przed sobą sporą górkę, wdrapał się na nią i rozejrzałpo 
okolicy. Woddali na drodze dostrzegł poszukiwanego. Natychmiast wymierzył 
strzelbę. Lecz coto?Wilk z koszykiemw pysku?Dziwne. Może to nie wilk,lecz pies? 
Obok niego jakaś dziewczynka wkapturku.Jakwiadomo, wilki nie pomagają 
dziewczynkom. I nie noszą ogona do góry. Wszystko to wydało się Skrzekowi 
niezwykle zastanawiające, więc przysiadł na pieńku i począł się zastanawiać. 
Przypomniał sobie, że o mało nie strzelił byka strzelając do krowy. Myśliwemu 
nie wolno się mylić. Myśliwy musi myśleć. A Skrzek tegonie lubił. 
Tymczasem para uciekinierów posuwała się coraz wolniej. Wojtka bolały 
nogi,bodroga okazała sięznacznie dłuższa niż przewidywał,ajegotowarzysz ruszał 
bez przerwynosem. 
Chłopiec sądził, że to z powodu ciężkiegokoszyka. 
– Wytrzymasz? – zapytał klepiąc burego basiora po karku. Wilk odpowiedział przez 
zęby, że wytrzyma, bo wilki są bardzo wytrzymałe. 
– Nie zapominaj, że teraz jesteś psem. Ogon do góry. Pamiętasz, jak się wabisz? 
– Bary – wycedził z trudnością czworonóg. – Dlaczego właściwie Bary? 
– To od barana. Żebyłatwiej zapamiętać.Bary kiwnął łbem. Koszyk uderzył o ziemię 
i zachrzęścił.
– Niewygodnie? – zapytał Wojtek patrząc z troską na swojego towarzysza. Chętnie 
by mu pomógł, ale wiedział, że nie powinien tego robić. Koszyk był niezbędnydla 
odwrócenia uwagi. 
Wilk pokręcił przecząco łbem. Tym razemzrobił to ostrożnie. 
– Przez cały czas ruszasz nosem – zauważył chłopiec. 
– Tozpowodutego,co jest wśrodku – odparł wilk. 
–Samnie wiem, cotamjest – odrzekł Wojtekzgodnie z prawdą. 
– Międzyinnymi pieczona kura –powiedział basior iwestchnął.Wojtek spojrzałna 
niego zdziwiony. Nie miał o tympojęcia.
– Nawet nie zajrzałem do środka – odrzekł chłopiec. – Niosę to dla jakiejś 
starszejpani. 
Bary był ciekaw, czy starsza pani wie, że jest to wyjątkowo duża kura, 
przypieczona na złoto, ze skrzydełkami, szyjką i do tego nadziewana. 
– Skądma wiedzieć, przecież jej jeszcze nie dostała – odparł Wojtek. –Aty skądo 
tym wiesz? 
Wilk wyjaśnił, że to za sprawą doskonałego węchu. Przymykając z lubością żółte 
ślepia wyliczył zawartość koszyka. Były tam, jego zdaniem, chrupiące rumiane 
bułeczki, ser, szynka w plastrach, jaja na twardo oraz z mniej ważnych rzeczy 
sól i pomidory. 
Wojtek patrzył na uciekiniera z niedowierzaniem. Ten skromnie spuścił oczy. 
– Wiesz to wszystko bezzaglądania? –zapytał chłopiec, chociażpamiętał,że basior 
nie miał okazji, bypoznać zawartość. 
– Możemyzatrzymać się i sprawdzić – zaproponował chytrze wilk. Wojtek obejrzał 
się i zawahał. Nie powinni zapominać, że są tropieni. – Na razie nic nam nie 
grozi – rzekł basior wciągając nosem powietrze. – Skrzeksiedzi na 
pieńkupalifajkę. Czuł bowiem zapach dymu i żywicy. Postawił koszyk na trawie i 
kłapnął szczęką parę razy. Wojtek tymczasem zajrzał do środka. Rzeczywiście, 
wszystko się zgadzało, wilk niczego nie pominął. To się nazywa mieć nosa. 
– Czy mógłbym przynajmniej popatrzeć? Zapytał wilk nieśmiało, a gdy Wojtek 
spojrzałmu głębokowwilcześlepia,dodałcichymgłosem: – Może to ostatnia kura,jaką 
oglądamw życiu. 
Mój siostrzeniec niemiałjuż wątpliwości,że jegopodopiecznynie zaspokoił głodu 
trawą. Nie sprawił wrażenia przejedzonego, boki miał zapadnięte, sierść 
zmierzwioną ipozlepianą klejembiurowym. 
Miałtylko nadzieję, że staruszka jest lepiej odżywiona. Zresztą starsze panie na 
pewnonie mają takiego apetytu jak wilkwsile wieku. 
– Właściwie też bymcoś zjadł – rzekł sięgając po kurę.Wilcze ślepia 
zaokrągliłysię z zadowolenia.Kura została podzielona na dwie równe części. Jedna 
połowa została
przeznaczona na pożarcie, druga miała dotrzeć w nienaruszonym stanie do 
osoby,dlaktórej została przeznaczona. PanBałagannie powinien mieć imtego za złe. 
Jeśli droga nie była tak krótka, jak obiecywał, to i kura może się okazać nie 
taka. 
Wilk dwa razy kłapnął paszczą i ćwiartka ptaka zniknęła, z nadzieniem i kośćmi. 
Gdyprzyszło do jedzenia,kura okazałasię znacznie mniejsza, niż to się wydawało 
na pierwszyrzut oka. 
Wojtek podsunął wygłodzonemu towarzyszowi ogryzione udko. Ten wzbraniał się, ale 
gdy chłopiec wyjaśnił, że kości nie jada, zgruchotał je błyskawicznie potężnymi 
zębiskamiipołknął. 
– Ateraz,wdrogę –zakomenderował Wojtek. 
Wilk posłusznie ujął koszyk wzębyi jak dobrze ułożonypies dreptał tuż przy nodze 
chłopca, wymachując uniesionym ogonem na wszystkie strony. Patrząc na nich można 
było raczej Wojtka wziąć za dziewczynkę niż jego towarzysza za dzikiego 
mieszkańca leśnych ostępów. 
Gdyuszli kilkadziesiąt kroków, las zaczął rzednąć. 
–To chyba już niedaleko – rzekł Wojtek. 
– Jesteśmy na miejscu. Czuję ludzką siedzibę – odezwał się jego towarzysz. 
Rzeczywiście. Po chwili dojrzeli niewielki domek o pomalowanych na zielono 
okiennicach. Basiorowi sierść zjeżyła się na grzbiecie. 
– Dalejnie pójdę –oświadczył. Nie czuł się na siłach, żeby nadal grać rolę 
dobrze ułożonego psa. Dopiero gdyWojtek przypomniałmu o Skrzeku,wilk ochłonął. 
Chłopiec wytłumaczył mu szczegółowo, co ma robić, żeby wypaść jak najlepiej. 
Miną furtkę, przejdą spokojnie przez podwórze, potem Wojtek wejdzie do środka,a 
wilk poczeka na progu.Gdychłopiec gwizdnie, wbiegnie z koszykiem w pysku i 
przywaruje. Powinno to zrobić jak najlepsze wrażenie. Starsze panie na ogół mają 
słaby wzrok i nie znają się tak dobrze na zwierzętach. Odróżniają natomiast 
dobrze wychowane zwierzęta od źle wychowanych. 
– Ajeśli mnie rozpozna? –wyjąkał buryuciekinier. 
Wojtek pocieszał go, że to mało prawdopodobne. Prababka Krzyśka ma 
dziewięćdziesiąt lat i do tej pory uważa, że wilki są czarne. Skrzekowi nie 
przyjdzie natomiast do głowy,że ściganyukrył się w domu staruszki.Zgubi trop i 
odejdzie z niczym. Na wszelki wypadek zatarli za sobą ślady na podwórku. 
– Siadaj, Bary! – rozkazał Wojtek głośno, gdy stanęli przed drzwiami chałupki,i 
zapukał. Ponieważ niktnie odpowiadał, zastukałporaz drugi i trzeci. Wewnątrz 
panowała cisza. Ostrożnie nacisnął klamkę. Drzwi ustąpiłyz cichym skrzypnięciem. 
– Czekaj, Bary, grzecznie na swojego pana! – rzucił głośno, puszczając oko do 
wilka, i wszedł do ciemnej sieni. Starsza pani miała chyba nie tylko słaby 
wzrok, ale inie najlepszysłuch. Po omacku znalazł jakieśdrzwi. Także i tym razem 
na pukanie nikt nie odpowiadał. Wszedł więc do środka i rozejrzał się. 
W małym domku były tylko trzy pomieszczenia. Kuchnia, staroświecka i starannie 
wysprzątana, mały pokoik i komórka. W żadnym z nich nie było nikogo. 
Najwidoczniej gospodyni wyszła gdzieś na chwilę. Gdyby jej nieobecność miała 
potrwać dłużej, zamknęłaby zapewne drzwi na klucz. 
Nie pozostawało więc nic innego, jak czekać cierpliwie na jej powrót.Nim jednak 
mój siostrzeniec zdołał uzbroić się w cierpliwość, w sieni rozległ się łomot i 
znajomyburykształt wpadł do kuchnijak pocisk. 
– Idzie tu! Idzie prosto na nas! –wykrzyknął wilk zduszonymszeptem. 
Wojtek spojrzałna niego z przyganą. Postrachlasu zmyka na widok staruszki jak 
mysz przed kotem! 
– To nie staruszka! Myśliwyz fuzją idzie po naszych śladach! Jest już przy 
furtce! 
Nimzdążył powiedzieć wilkowi, że Skrzeknajprawdopodobniej niezajrzydo domku, 
rozległo się energiczne pukanie. Nie namyślając się dłużej, złapałwilka za 
karkiszybko wciągnął dopokoju. 
– Jest tamkto? Otwierać! – wykrzykiwał Skrzektubalnymgłosem,łomocząc pięścią w 
drzwi, które wilk zdążył zatrzasnąć, nimuciekł. Chociaż Skrzekwalił coraz 
mocniej, nie zjawił się ani ten, kto zamknął, ani ten, kto miał otworzyć. 
Myśliwemu nie pozostawało więc nic innego, niż walić coraz mocniej i krzyczeć 
coraz głośniej. Wreszcie odezwał się cienki dziecięcygłosik: 
– Kto tam? 
– Kto mabyć,jak nie ja! – wrzasnąłSkrzek i zachrypł. 
– Ja to jestemtutaj –odpowiedział głosik. 
–A ja tutaj – odpowiedziałSkrzek ze złością. 
– Tomoże lepiej,żebytak zostało,bo babcianie pozwalawpuszczać obcych –odparłgłos 
za drzwiami. 
– Ja niejestemobcy. Jestemmyśliwyna służbie! – wrzasnął Skrzek. 
– U nas się nie poluje, to prywatne mieszkanie – odpowiedział głos za drzwiami. 
Skrzek zdenerwował się. Gdyby jeszcze ktoś dorosły, ale to jakiś malec zabrania 
mu wstępu! 
– Słuchaj ty, jakiś tam czy jak ci tam – rzekł myśliwy groźnym tonem – 
otwieraj,pókimdobry,bo takmnie zezłościłeś,że zaraz zacznę strzelać! 
– Nie mogę otworzyć,bo jest otwarte –odparł głos. 
Teraz Skrzek naprawdę nie wiedział, co ma począć. Ten za drzwiami miał 
niewątpliwie rację. Na szczęście przypadkiem oparł się o klamkę. Drzwi 
otworzyłysię gwałtownieiwpadłzłoskotemdo ciemnejsieni. 
Gdyotworzyłoczy, ujrzał nad sobą twarz jasnowłosego chłopcao ciemnych oczach. 
– Dzień dobry,panieSkrzek – rzekł chłopiec uprzejmie. 
Myśliwy popatrzył na niego podejrzliwie. Jeżeli dzień, to dlaczego jest tak 
ciemno?„To pewnie jakiś podstęp”, pomyślał i stękając podniósł się z podłogi. 
– Coś ty za jeden i skąd wiesz, jak się nazywam? – przyglądał się chłopcu 
marszcząc groźnie brwi. – Zdaje się, że już cię gdzieś widziałem... 
– Nie,to pan jest taki sławny! – rzekł Wojtek przymilnie. 
Skrzek mając do wyboru sławę i to, że widział gdzieś jakiegoś tam malca, wolał 
oczywiście to pierwsze. 
– Można prosić oautograf? –zapytał chłopiec wyciągając kredkęipomiętą kartkę. 
Skrzekwziął ją od niego mrucząc z zadowolenia. Nigdyjeszcze nie rozdawał 
autografów. Ale że i pisał nieczęsto, i to tylko drukowane, więc skrobiąc się 
kredką w czoło zaproponował: 
– Wiesz co, chłopcze, tu jest ciemno, to może postawię ci krzyżyk. 
– Możemywyjść na dwór – chytrze odparłWojtek,którychciał się pozbyć Skrzeka jak 
najszybciej. 
–E, niechjuż lepiej będzie krzyżyk –rzekłmyśliwy gryzmoląc na papierze. – 
Przecież i tak nie umiesz czytać. 
–Umiem –stwierdził chłopiec z naciskiem. 
– Astrzelbę prawdziwąwidziałeś? – powiedział myśliwy,żebyskończyć jak 
najszybciejze sprawąpisania. – Tylko uważaj,bo nabita i możewypalić. 
I popychając chłopca brzuchem przed sobą, wlazł do kuchni. Na stole dostrzegł 
natychmiast koszyk, prawie po brzegi wypełniony smakowitym jadłem. 
BrzuchSkrzeka zaczął się poruszać szybko, zupełnie jakbychciałuwolnić się od 
właściciela i rzucić na jedzenie. Opanował się nie beztrudności. Przypomniał 
sobie, że sprowadziła go tusprawa wilka. 
– Nie widziałeś, chłopcze, dziewczynki, wyglądającej podejrzanie, która 
spacerował w pobliżu z rzekomym psem? – zapytał surowo. To długie zdanie Skrzek 
wymyślił w chwili wolnej od tropienia, brzmiało poważnie i robiło wrażenie. 
Mójsiostrzeniecuniósł brwiiskrzywił się; niepodglądał dziewczynek,ao rasie 
psówrzekomych nigdywżyciu nie słyszał. 
– Rzekomy,to znaczy, że pies to nie pies –wyjaśnił Skrzek, którysamnie bardzo 
wiedział, co to słowo znaczy. 
–A kto? – zdziwiłsię Wojtek. 
– Wilk! – krzyknął myśliwyszczerząc zęby. 
–Aha... –powiedziałWojtekdomyślnie –ata dziewczynkapewnie była w 
czerwonymkapturku? 
–Widziałeśich? – zainteresowałsię Skrzek. 
– Pan mitu jakieśbajki opowiada! – obruszyłsięWojtek. 
Skrzekzaklinał się, że to nie żadna bajka, bo jestna służbie i odsamego rana nie 
miał nic wustach. Spojrzał przytymłakomie na koszyk. Chciał udowodnić chłopcu, 
że mówi szczerą prawdę. 
– Zaraz możesz się przekonać, jaki jestem głodny, i wtedy na pewno uwierzysz, że 
jestem na służbie i ścigam niejakiego wilka – rzekł sięgając po jedzenie. 
– Nie trzeba, już panu wierzę – odparł chłopiec odsuwając koszyk.Skrzek 
chrząknąłi przełknął ślinę.
– Ślady prowadzą do samej furtki – burknął ze złością. – To bardzo 
podejrzane! Wojtek przygryzł wargę. 
– Wilk jest przebiegły, ale na pewno nie tak przebiegłyjak pan –powiedział po 
namyśle, aSkrzek mruknął, że owszem, jeszcze się takinie znalazł,cobygo 
przechytrzył. 
– Czasami taki wilk wycofuje się po własnych śladach, skacze w pole i... – nie 
dokończył,bo Skrzekzłapał strzelbę iwypadł na dwór. 
Wojtek odetchnął głęboko. Wyjrzał przez okno. Myśliwy w strugach ulewnego 
deszczu oddalał się oddomu z nosemprzyziemi. 
Po chwili jednakznowu rozległosię łomotaniedo drzwi.Skrzek nie dałsię 
wyprowadzić w pole. Nie dlatego, żebycoś podejrzewał. Doszedł poprostudo 
wniosku,że wilkniezając, awdomujestsucho, ciepłoi, conajważniejsze, na stole 
czeka na niego solidna przekąska. 
To, że wilk jest chytry, nie znaczywcale, że Skrzek musi być głodny. Wdarł się 
do kuchni i wycelował strzelbę w koszyk. 
– Bardzopodejrzane,bardzo podejrzane – mruczał pod nosem. 
Wojtek przestraszył się, że Skrzek rozpoznał przedmiot, ale myśliwy co innego 
miał wgłowie. 
– Trzeba sprawdzić, czy nie ma odcisków łap poszukiwanego – powiedział 
zaglądając do środka. Na śladyzębów pozostawione na wiklinowejrączce nie zwrócił 
najmniejszej uwagi. Sięgnął po największe zawiniątko, odwinął je z papieru i 
przełknął ślinę. W jego brzuchu rozpaczliwie zaburczało. Nie wypadało jednak 
zeżreć kuryod razu. 
– Wygląda to na pieczoną kurę – stwierdził marszcząc brwi surowo. 
– Bo to kura –odparł chłopiec.Myśliwyspojrzał na niego karcąco.
– Teraz to jest dowód rzeczowy– oznajmił obwąchując pieczoną skórkę. 
–A co tojest dowód rzeczowy? – spytałniewinnie chłopiec. 
Skrzek stropił się. Stękając wyjaśnił zawile, że dowód rzeczowy to jest dowód 
rzeczowy, to znaczyrzecz, która jest dowodem,albo jak ktowolidowód, któryjest 
rzeczą. Gdygo nie ma, to mówi się, że brakuje dowodu rzeczowego. Wsprawie wilka 
rzekoma kura może mieć znaczenie. Zapowiedział,że postara się to rozgryźć. Po 
tym wstępie, nie zwlekając dłużej, wbił zęby w mięso i oderwał potężnykawał. 
– Wygląd to nie wszystko, mój chłopcze – tłumaczył ze znawstwem, przełykając 
kolejne kęsy. – Wilk na przykładwyglądał na barana, ale nie ze mną takie 
sztuczki! 
Ważny dowód rzeczowy zniknął błyskawicznie w brzuchu myśliwego. Sprawa kury 
została ostatecznie rozgryziona. Pozostała po niej kupka kości. Skrzekotarł 
włosy wierzchem dłoni. 
Zajrzał do wnętrza koszyka i westchnął. Służba nie drużba. Jeśli zacznie 
szukaćirozgryzać dowodyrzeczowe, może to wyglądać na zwykłe obżarstwo. 
Postanowił więc,że zanimwróci dostołu,przeszuka dom. 
– Wilki nie przebierają w środkach! – rzekł wygrażając chłopcu palcem. – 
Natomiast potrafią przebierać się z wierzchu. Najczęściej w owczą skórę i po 
tymmożna je rozpoznać. Muszę się rozejrzeć. 
– Zajrzał do komórki, obwąchał słoiki, zjadł kiszonego ogórka, wetknął głowę do 
szafy i wiadra. Gdy usiłował wejść do pokoju, Wojtek zastąpił mu drogę. 
– Babciaśpi –powiedział kładąc palec na ustach. 
– Babcia? – zaniepokoiłsię myśliwy. Spojrzał niepewnie na resztki kury. 
– Jest chora –wyjaśnił szeptemWojtek. 
– Muszę sprawdzić.Wilk mógł się ukryćpodłóżkiem –upierał się myśliwy. 
OdepchnąłWojtka i ująłdłonią za klamkę. 
– Może się pan zarazić. Babcia ma grypę. 
Skrzek zawahał się. Grypa to nie przelewki. Bał się chorób bardziej niż wilków. 
Nie wypadało się jednak wycofywać. Uchylił drzwi i na palcach wszedł do środka. 
Pod łóżkiemwilka nie było. 
Leżał pod pierzyną przebrany w staroświecki czepek, nocną koszulę i 
przeciwsłoneczne okulary. Dzwonił ze strachu zębami, aż szyby trzęsły się w 
oknie. 
Wojtek stał w progu bezradnie iwytrzeszczał oczy. Był przekonany,że jego 
przyjaciel zostanie za chwilę rozpoznany. Skrzek wycofał się jednak na palcach i 
cicho zamknął za sobą drzwi. 
– Musimieć wysoką gorączkę,bo strasznie się trzęsie – szepnął. 
– Uhu – odparł Wojtek, który wciąż jeszcze nie mógł uwierzyć, że podstępsię 
udał. 
Myśliwypodszedł tymczasemdo stołu i stwierdził, że grypa jestszczególnie 
zaraźliwa, kiedy człowiek jest głodny. Nie może sobie pozwolić na zwykłe 
jedzenie, bo jest na służbie. Mógłby natomiast próbować zbadać pozostałe 
dowodyzwiązane ze sprawą wilka. Na wstępie zajmie się szynką ibułeczkami. 
Przydałby się natomiast ogórek kiszony, który nie ma wprawdzie bezpośredniego 
związku ze sprawą, ale może mieć pewne znaczenie. Wojtek pospiesznie spełnił 
polecenie. 
– Wiesz, co ci powiem,chłopcze – rzekł myśliwypałaszując bułkę z serem. – Nie 
chciałbymsię wtrącać do spraw rodzinnych, ale ta twoja babcia... 
– Wiem,wiem –domyślił się Wojtek. – Wszyscymówią,że babcianie jest do mnie 
podobna,bo jajestempodobnydo dziadka od tejdrugiej babci... 
Skrzek przerwał mu lekceważącym machnięciem ręki i sięgnął po ostatnią bułkę. 
– Nie o to chodzi – rzekł zagryzając bułkę ogórkiem. – Mógłbyś babci zwrócić 
delikatnie uwagę, że choroba chorobą, araz natrzydnito bysię mogła ogolić. 
Nagle drzwi pokoju uchyliły się. W szparze pojawiło się oko przesłonięte 
ciemnymszkłem. 
– Pst, pst! – szepnął wilk stukając pazurami we framugę. 
– Idź, chłopcze, twoja babcia czegoś potrzebuje – odezwałsię Skrzek soląc jajko. 
– W zasadzie nie powinno cię tu być. To, co robię, jest tajemnicą służbową – 
powiedział odgryzając ze smakiempół jajka na twardo. 
Wojtek wymknął się z kuchni i zatrzasnął za sobą drzwi. 
– Zwariowałeś! Po co wylazłeś z łóżka? Mógł cię rozpoznać! – zasyczał stukając 
się w czoło. 
Wilk wodpowiedzipociągnął go do okna iuchyliłfirankę. 
Wojtek ujrzał starszą panią zamykającą starannie furtkę. Do jej nóg łasił się 
wielki czarnykocur. 
Nie było na co czekać. Szykowała się nielicha awantura. Odczekali, aż staruszka 
wejdzie do sieni, i wymknęli się cichcem przez okno. Przeskoczyli żywopłot i 
pobiegli na przełaj w stronę lasu. Potem chwilę odpoczywali pod osłoną krzaków. 
–Chciałbyśto zobaczyć? – zachichotał chłopiec zacierając ręce. 
Wilk nie był ciekaw, jak wygląda Skrzek z głupią miną. Chciał jak najszybciej 
znaleźć się z dala od tego miejsca. Z otwartego okna dobiegały podniesione 
głosy. Wreszcie przez okno wyleciał kapelusz Skrzeka, potemsam myśliwy,ana 
koniec rozległ się huk wystrzału. 
– To do mnie! – wrzasnął wilk łapiąc się za głowę i choć prawie był przekonany, 
że już nie żyje, zaczął zmykać jak zając. Chłopiec ruszył za nim biegiem. 
Skrzek wepchnął właśnie do ust drugie jajko na twardo, gdy drzwi za jego plecami 
uchyliły się ze skrzypnięciem. Myśliwy odwrócił głowę i spojrzał zdziwiony przez 
ramię. 
Na progu stała starsza pani i wpatrywała się w niego pełnym oburzenia wzrokiem. 
Najpierw pomyślał, że to babcia chłopca zdążyła się ogolić i wyzdrowieć, ale 
przecież zwykłe babcie nie dochodzą do zdrowia w parę minut i nie wylatują 
oknem, bypotem niespodziewanie wpaść drzwiami. 
– Co to ma znaczyć?! – krzyknęła starsza pani stukając kijemw podłogę. 
Skrzekowi jajko utknęło w gardle i nie dawało się ani połknąć, ani cofnąć, 
wskazał więc najpierw na strzelbę, żebydać do zrozumienia, że jestmyśliwym, a 
potemna ogołoconykoszyk, skąd brał dowodyrzeczowe przeciwko wilkowi. 
– Aha! –wykrzyknęła starsza pani. – Teraz wszystkorozumiem.Myśliwyskwapliwie 
pokiwałgłową.
– Więc to jest napad na starą kobietę! – powiedziała staruszka wygrażając 
Skrzekowi sękatympalcem. Myśliwyprzecząc pokręcił głową i zaczął machać rękami. 
– Niech pan nie kręci! Poznajęswójkoszyk! – stwierdziła stanowczostarsza pani. 
– Uefłemfłuwowo – wybełkotałSkrzek,co miało znaczyć,że jest służbowo. 
– Jeszcze migrozi,łobuzjeden! – krzyknęła staruszka,złapała strzelbę za lufę i 
pchnęła myśliwego w brzuch. Kura, plastry szynki, bułki, ser i jajka, czyli 
wszystko, co Skrzek zebrałprzeciwko wilkowi do własnego żołądka,podeszło 
mu do gardła, które na szczęście było zakorkowane jajkiem. Zatoczył się i wpadł 
do pokoju. Dzielna staruszka nie wypuszczając fuzji z rąkruszyła za nim i 
przyparła godo parapetu. 
Skrzek, widząc wycelowaną prosto wswój przepełnionybrzuch lufę, połknął ze 
strachu jajko i zaczął krzyczeć: 
–Ostrożnie, brońjestnabita!Odchyliłsię do tyłu ijego zielonymyśliwski 
kapelusikwyleciał za okno.Gdybabuleńka podniosłabroń mrużąc jedno oko, Skrzek 
podniósłnajpierw
ręce, a potem, kiedy to nie wystarczyło, także nogi i przetoczył się przez 
parapet. Staruszka widząc, że w oknie nikogo już nie ma, palnęła sobie na wiwat, 
bo rzadko miała okazję strzelać z dubeltówki. 
Przesłaniając dłonią oczy od słońca popatrzyła za intruzem, który zmykał przez 
pole wymachując rękami i wrzeszcząc, jakby goniło go stado rozwścieczonych 
pszczół, a kiedynabrała pewności, że nie będzie miał ochoty wracać na miejsce 
przestępstwa, zamknęła okno i rzekła do czarnegokota: 
–Popatrz, kotku, doczegotodoszło!... Zbóje nie mają jużzupełnie wstydu i 
napadajązbronią wręku na stare,bezbronne kobiety. 
Skrzektymczasemuciekałcałydzień i całą noc iwciążmu się wydawało, że słyszy za 
swoimi plecami staruszkę z dubeltówką. 
Wilk natomiast nie uciekł daleko,wyrżnął łbemwdrzewo i fiknął kozła. Nie 
wiedział, co się stało. Był przekonany, że go zastrzelono, jęczał cicho i 
zupełnie nie zwracał uwagi na Wojtka, który usiłował postawić go na cztery łapy. 
Dopiero gdy chłopiec wytarmosił go za uszy, wilk odzyskał przytomność. Ucieszył 
się, że ocalił skórę, nie chciał jednak słyszeć o pozostaniuwlesie,choć Wojtek 
przekonywał go, że zna Skrzeka i jest pewny, że nieprędkopojawisięw tej okolicy. 
– Rób, co chcesz –powiedział wreszcie Wojtek. – Jamuszę już wracać do domu. 
– Chcesz zostać w biedzie starego przyjaciela? –jęknął zrozpaczonywilk. – Po 
tym, co razemprzeszliśmy? 
Chłopiec przekonywał, że nie może zabrać go ze sobą, bo mieszka w mieście, a 
tamnie mamiejsca dla wilków, nie licząc oczywiście ogrodu zoologicznego. 
Basior bardzo zainteresował się ogrodemzoologicznym. 
– Napewno byci się tamnie podobało – stwierdził chłopiec. –Siedzisięw klatce i 
nie można wychodzić. I nie ma nic do roboty poza tym, że ludzie przychodzą cię 
oglądać. 
– Strzela się do wilków w klatkach? To przecież nieludzkie! – zgorszył się 
basior. 
Mój siostrzeniec musiał mu więc dokładnie wyjaśnić, na czym całe to 
przedsięwzięcie polega. Nikt do zwierząt nie strzela, bo jest to całkowicie 
zabronione. 
Ten punkt bardzo przypadł basiorowi do gustu. Nie mógł natomiast zrozumieć,po 
cosiedzi się wklatkach. 
– Żebyludzie mogli cię oglądać – odpowiedziałWojtek. 
– To tak jak wteatrze – ucieszyłsię wilk, któryzawsze marzył o tym,żeby 
występować przed publicznością, choćbynawet w przebraniu barana. 
– Tamjest ciasno – zniechęciłgo chłopiec. 
Basior zauważył jednak, że w lesie już od dawna zrobiło się dla niego za ciasno. 
Wolałbyprzeżyć coś nowego, niż niedożyćjutra. Interesowało go,jak się poluje 
siedząc w klatkach. 
Wojtek odparł,że o polowaniu nie ma mowy. Po prostu przynoszą jedzenie. Wilkowi 
bardzo się to spodobało. Dość już miał uganiania się za drobiem i rogacizną i od 
dawna marzył o emeryturze. 
– Idę z tobą – zdecydował. 
– Tonie takie proste – odparł Wojtek. –Tu jestbajka,a tamwszystko jest naprawdę. 
A poza tymsamnie wiem, jak trafić do domu. 
– Tymsię nie przejmuj. Już jamamnosa.Czuję,że toniedaleko – zapewnił go wilk. 
Wojtek zastanawiał się chwilę. Przylecieli stąd – wskazał na południe. Podróż 
trwała krótko. Rzeczywiście do zoo nie powinno być daleko, ale jak tam się 
dostać bez pomocy pana Bałagana? 
Wilk zatarł łapy i uśmiechnął się chytrze. – Mamswoje sposobyi znamtu wszystkie 
przejścia – zapewniłchłopca. – Trzeba się wziąć do roboty. Zrobimy podkop. 
– Chcesz podkopać się pod bajkę? – zdziwił się Wojtek. Po raz pierwszy słyszał o 
takim sposobie. 
– Najdalej za godzinę będziemy na miejscu – oświadczył basior i zagłębił silne 
łapywmiękkimgruncie.Wojtek pomagał mu odgarniając nogami zwały piachu. Po 
kilkunastu minutach jama była na tyle głęboka, że zmieścili się w niej obaj. 
Wilk odpoczął chwilę iznowu zaczął zapamiętale grzebać w ziemi. Po godzinie 
wyszli na powierzchnię. 
Wojtek usłyszał dźwięczny, jękliwy głos pawia. Znaczyło to, że trafili 
bezbłędnie. Bez trudu znalazł odpowiednią klatkę. Lokatorzy powitali kolegę 
cichym wyciem. 
Następnego dnia dwie popołudniowe gazety podały, że do ogrodu zoologicznego 
chłopiec o nieustalonym nazwisku przyprowadził bezpańskiego wilka. Ponieważ wilk 
palił się, żebyzamieszkać w klatce, dozorca na wszelki wypadek wezwał straż 
pożarną. 
Kiedyzjawili się strażacy, chłopca już nie było, stado wilkówzwiększyłosię 
o jedną dorodną sztukę, a dozorca opowiadał tak dziwne rzeczy, że strażacy 
wezwali pogotowie. Poszkodowany twierdził, że widział na własne oczy, jak 
chłopiec w towarzystwie dziwnie wyglądającego człeczka uniósł się w powietrze i 
poszybował nad Wisłę. Dostał trzy dni zwolnienia i dużą porcję 
środkówuspokajających. 
Od historii z wilkiemupłynęło kilka miesięcy, a pan Bałagan nie pojawiałsię. 
Wojtek był początkowo zadowolony, że nareszcie ma spokój, potem jednak zaczęło 
mu trochę brakować niezwykłych przygód, bajek, wktórych wszystko może się 
zdarzyć, i nowych przyjaciół. 
Coraz częściej wspominał czarownika. Mawiał onim, że jest brudnyale nie nudnyi 
ma w zanadrzu niespodzianki, których sam się nawet nie spodziewa. 
Niekiedywydawało musię, że słyszyszelest w kącie albo wkuble na śmieci, a raz 
nawet zupełnie wyraźnie rozpoznał w radiu znajome„niach, niach”. 
Może się obraził, kiedyWojtek powiedział muna pożegnanie, że w gruncie rzeczy 
uważa go za porządnego faceta? Ale przecież nie jest pamiętliwy. Nie wierzę też, 
żebycoś musię stało. Łatwo sprzątnąć się nie da. Może więc jeszcze wróci? Kto 
wie? 
KONIEC 
Korekta: Joanna Bednarek