KRONIKI CHEYSULI tom 4
Jennifer Roberson
TROP BIAŁEGO WILKA
Przekład: Piotr Lewiński
        
        
        
PROLOG
        W parującym chłodzie wydech wydobył się z mego nosa i ust niczym dym z gardzieli smoka. Górski kot.
        Pojąłem to od razu, kiedy ciężar zwierzęcia zelżał, pozwalając mi się poruszyć. Koty roztaczają wokół siebie szczególny zapach; wcale nie taki przykry. Wrażenie obecności. Atmosferę, jaka powstaje, kiedy pojawia się osobnik tego gatunku. Przetoczyłem się, unosząc na kolana i wyszarpując nóż z pochwy u pasa...
        ...i zamarłem.
        Samica. Dobrze odkarmiona i w świetnej formie. Gęste rude futro poznaczone było na barkach i zadzie orzechowymi cętkami. Przysiadła, jej ogon drgał krótkimi łukami. Położyła po sobie uszy o ciemnych koniuszkach i warknęła, ukazując straszny garnitur zakrzywionych zębów.
        Syknęła, jak robi to zaskoczony znienacka kot domowy.
        A potem zamruczała.
        Zakląłem. Wsunąłem z trzaskiem nóż do pochwy. Wyplułem błoto z ust i zgarnąłem z twarzy i włosów butwiejące liście. I zakląłem raz jeszcze, widząc śmiech w jej bursztynowych, skośnych ślepiach.
        I nagle zrozumiałem...
        Obejrzałem się natychmiast. Na polanie, nieopodal miejsca,. gdzie czekałem tak cierpliwie, leżał martwy rudy jeleń, królewski jeleń, z najwspanialszym porożem, jakie kiedykolwiek widziałem. A z jego żeber sterczała niczym sztandar strzała o czerwonych lotkach.
        — Ianie! — krzyknąłem. — Ianie... wychodź! To nie było fair! Kot przysiadł na polanie, zaczął lizać wielką łapę, nie przestając hałaśliwie mruczeć.
        — Ian? — przez chwilę przypatrywałem się podejrzliwie kotu. Nie... Tasha. — Nadal nie było żadnej odpowiedzi. Tylko tyle mogłem zrobić, by nie zmącić ciszy moim krzykiem. — Ianie, ten jeleń był mój, słyszysz? — Czekałem. Poruszyłem stopą w bucie, skurcz mijał, dzięki bogom. — Ianie — rzekłem groźnie. W końcu dałem za wygraną i ryknąłem. — Ten jeleń był mój, nie twój!
        — Ale byłeś zbyt powolny. — Głos, który odpowiedział, był ludzki, nie koci. — Bardzo powolny. Czyżbyś mniemał, że król będzie czekał na księcia w nieskończoność?
        Obróciłem się na pięcie. Jak zwykle, gdy dotyczyło to mego brata, źle oceniłem jego pozycję. Czasami gotów byłem przysiąc, że potrafił sprawić, aby jego głos wydobywał się ze skały czy drzewa, każąc mi szukać nadaremnie.
        Ian wysunął się spomiędzy drzew, zarośli i mglistych cieni na polanę i stanął obok zabitego jelenia. Widząc go teraz wyraźnie, zastanawiałem się, dlaczego nie dostrzegłem go wcześniej. Był bezpośrednio przede mną. Obserwując. Czekając. I śmiejąc się, bez wątpienia, ze swego głupiego młodszego brata.
        Ale bezgłośnie, aby się nie zdradzić.
        Zakląłem. Na głos, niestety, co tylko jeszcze bardziej go rozbawiło. Ale on nie roześmiał się na głos, wyszczerzył jedynie białe zęby i czekał z pełną rozbawienia wyrozumiałością, aż zakończę swoją królewską tyradę.
        Toteż umilkłem, nie chcąc dostarczać mu dalszych powodów do śmiechu albo, co gorsza, do wygłoszenia jeszcze jednego z kazań, które zawsze miał na podorędziu, a dotyczących zachowania stosownego dla księcia.
        Wpatrywałem się weń przez chwilę, niezdolny powstrzymać się przynajmniej od tego. Widziałem łuk w jego rękach i strzały o czerwonych lotkach wystające z kołczana za plecami. I znów spojrzałem na taką samą strzałę, tkwiącą między żebrami królewskiego rudego jelenia.
        — Reguły gry nie dopuszczały użycia twego lira, aby powalił mnie na ziemię — zauważyłem tonem swobodnej rozmowy.
        — Nie było żadnych reguł — odparował natychmiast. — Tasha zrobiła to z własnej woli, bez żadnych sugestii z mojej strony... choć, istotnie, broniła moich interesów. — Znów ujrzałem ten doprowadzający do szału szeroki uśmiech, krzaczaste czarne brwi uniosły się znikając pod równie kruczoczarnymi włosami. — I swoje własne, naturalnie, jako że dzieli ze mną zdobycz.
        — Rzecz jasna — zgodziłem się kwaśno. — Nigdy byś jej nie poszczuł na mnie z rozmysłem...
        — Wasal nie powinien tego czynić — zgodził się pogodnie. Mój starszy brat może doprowadzić człowieka do szału.
        — Powinieneś nauczyć ją lepszych manier. — Spojrzałem na górskiego kota, nie na brata. — Ale przecież cechuje ją arogancja mogąca dorównać twojej, toteż pewien jestem, że wolisz, by była taka.
        Ian roześmiał się — głośno tym razem — ale nie odpowiedział. Zamiast tego przykląkł przy jeleniu, aby obejrzeć zdobycz. Odziany w skóry o spłowiałych barwach, z łatwością wtapiał się w zieleń i opadłe liście. Ktoś inny, nie posiadający nabytych przeze mnie umiejętności, w ogóle nie dostrzegłby Iana, póki ten by się nie poruszył. „Nawet wtedy — pomyślałem — zdradziłby go tylko błysk złota na nagich ramionach”.
        Powinienem był wiedzieć. Powinienem był się tego spodziewać. Wystarczy na niego spojrzeć, aby zrozumieć, że jest lepszym myśliwym. Albowiem patrząc na mego brata, widzi się wojownika Cheysuli.
        Patrząc zaś na mnie, widzi się jedynie homańskiego chłopaka. Albo Carillona, póki nie spojrzy się raz jeszcze.
        Bo choć mamy wspólnego ojca Cheysuli, poza tym nie mamy z Ianem nic wspólnego. Z pewnością nie, jeśli chodzi o wygląd. Ian to Cheysuli w każdym calu: czarne włosy, śniada skóra, żółte oczy. Ja zaś jestem czystym Homaninem: brunatne włosy, jasna karnacja, niebieskie oczy.
        Być może daje się dostrzec w nas podobieństwo jakichś gestów, ruchów czy powiedzeń. Lecz nawet to wydaje się mało prawdopodobne. Ian wzrastał w Obozie, wychowywany w klanie. Ja urodziłem się w królewskim pałacu Homana-Mujhar, dorastałem pośród arystokratów. Nawet nasze akcenty różnią się nieco: on mówi po homańsku z przyśpiewem Dawnej Mowy Cheysuli, często zupełnie przechodząc na ten język, kiedy zapomina o swoim otoczeniu. Ja zawsze posługuję się homańskim, przetykanym idiomami Mujhary, i niemal nigdy nie używam Dawnej Mowy moich przodków.
        Co wcale nie znaczy, że tego nie chcę. Jestem Cheysuli w równej mierze co Ian — no cóż, w prawie równej, on jest półkrwi, ja ćwierć — a jednak nikt by mnie tak nie nazwał. Nikt, patrząc mi w twarz, nie nazwałby mnie, z gniewem czy czcią, zmiennokształtnym, nie mam bowiem żółtych oczu. Zupełnie nie wyglądam jak Cheysuli; nie mam ich złota, nawet nie znam ich języka.
        Nie. Zmiennokształtnym nie, lecz księciem Homany z rodu Cheysuli.
        Ponieważ nie mając wyglądu Cheysuli, nie mam także lira.
        

        
KSIĘGA I
       
       
        
ROZDZIAŁ 1
        Nikt, jak sądzę, nie jest zdolny w pełni zrozumieć, czym jest ból, poczucie jałowości i pustki. Nie tak jak rozumiem to ja, człowiek bez swego lira. A moje zrozumienie pochodzi nie z ciała, lecz z ducha. Z duszy. Wiedzieć bowiem, że jest się Cheysuli pozbawionym lira, to wyszukana tortura, której nie życzyłbym nikomu, nawet dla uratowania siebie.
        Ojciec mój był młody, zbyt młody, kiedy otrzymał swego lira. Związał się z dwoma: z Tajem i Lornem, sokołem i wilkiem. Ian miał lat piętnaście, kiedy nawiązał więź z Tashą. Ja mając dziesięć lat liczyłem na to, że podobnie jak ojciec wcześnie otrzymam swego lira. Ukończywszy trzynaście i czternaście, miałem nadzieję, że przynajmniej będę młodszy niż Ian, skoro nie potrafię pójść w ślady ojca. Mając piętnaście i szesnaście, błagałem wszystkich możliwych bogów, aby jak najszybciej zesłali mi mego lira, kropka. Abym ujrzał w sobie mężczyznę i wojownika klanu. Dobiegłszy siedemnastu, począłem się dręczyć, że nigdy to nie nastąpi, nie jest mi
        dane. Przeżyję życie jako Cheysuli pozbawiony lira; tylko pólczłowiek, któremu odmówiono wszystkich mocy magicznych jego rasy.
        Teraz zaś, mając lat osiemnaście, zrozumiałem, że moje obawy się ziszczą.
        Ian wciąż klęczał przy zabitym królewskim jeleniu. Tasha — szczupła, piękna, gibka Tasha — pomknęła przez polanę do swego lira i pocierała głową o jego nagie ramię. Ian odruchowo objął ją i gładząc jej szczupły koci łeb, szarpnął pieszczotliwie zakończone pędzelkami uszy. Tasha pomrukiwała głośniej niż zwykle, a ja dojrzałem roztargniony uśmiech na twarzy Iana, kiedy odpowiadał na czułości górskiego kota. Wojownik, zjednoczony ze swoim lirem, bardzo przypomina mężczyznę doskonale zespolonego ze swą kobietą; inny mężczyzna, wykluczony z któregoś z tych związków, jest podwójnie wyklęty... i podwójnie samotny.
        Odwróciłem się gwałtownie, doświadczając znów przypływu znanego bólu, i pochyliłem, aby podnieść łuk. Strzała złamała się, gdyż pozorowany atak Tashy rzucił mnie na bełt. Ból w biodrze mówił mi, że upadłem też na hak. Dolegliwość ta pozwoliła mi oderwać myśli od brata i jego lira. Nigdy nie byłem człowiekiem posępnym ani nawet poddającym się zbytnio melancholii. Dorastanie w roli księcia i dziedzica tronu Homany dla każdego innego starczyłoby aż nadto. Dla mnie również, gdybym nie pochodził z rodu Cheysuli. Ale brak lira — i wiedza o tym, że tak pozostanie — odmieniły moje życie. Teraz nie mam już szans, żaden wojownik w którymkolwiek z klanów nie dożył nigdy osiemnastych urodzin, nie otrzymawszy swego lira. Ani, skoro o tym mowa, siedemnastych. Tak więc próbowałem zadowolić się swoją pozycją i tytułem — niebagatelnymi wedle standardów homańskich — i wiedzą o tym, że choć brak mi lira, jestem jednak Cheysuli. Nikt nie mógł zaprzeczyć, że w moich żyłach płynie Dawna Krew. Nikt. Nawet shar tahl, który doprawdy bardzo starannie omawiał ze mną rytuały i tradycje, albowiem — chociaż nie posiadałem lira — należałem jednak do właściwej linii. A dzięki temu pochodzeniu znajdę się na Lwim Tronie Homany, kiedy umrze mój ojciec.
        Do tego przynajmniej mój brat nie mógł rościć sobie pretensji — zresztą wcale nie pragnął. To, że urodził się jako nieślubny syn mei jhy mego ojca — nałożnicy, mówiąc po homańsku — nie piętnowało go w najmniejszym stopniu w oczach członków klanów. Cheysuli nie przykładają takiej wagi do prawowitego pochodzenia. W klanach liczą się tylko narodziny jeszcze jednego Cheysuli. U Homanów było inaczej ich arystokracja tolerowała najstarszego syna Donala jedynie dlatego, że był synem Mujhara.
        Tak więc Ian, podobnie jak ja, rozumiał, co znaczy brak całkowitej akceptacji. Był to, jak przypuszczam, fałszywy akord w jego skądinąd przyjemnie brzmiącej melodii. Objawiał się tylko z innego powodu.
        — Niallu... — Ian podniósł się ze zwykłą gracją, którą bezskutecznie usiłowałem naśladować. Jestem zbyt wysoki, zbyt ciężki. Brak mi lekkości i płynności ruchów, z którą większość Cheysuli przychodzi na świat. — ...o co chodzi?
        Sądziłem, że nauczyłem się skrywać uczucia, nawet przed Ianem. Nie miało sensu mówienie mu, jaka to tortura widzieć go z lirem czy ojca z jego lirami. Zwykle był to tylko tępy ból, do zniesienia, tak jak znieść można bolący ząb, póki nie zgnije w szczęce. Ale czasem ząb zaczyna pulsować, przeszywając umysł bólem o nieznośnej intensywności. Moja maska zsunęła się i Ian zobaczył ukrytą za nią twarz.
        — Rujho... — jakże szybko przeszedł na Dawną Mowę — jesteś chory?
        — Nie. — Szybka odpowiedź, zbyt szybka. Znów obejrzałem łuk, chcąc jakimś zajęciem zamaskować krótką chwilę słabości. — Nie, tylko... — szukałem jakiegoś kłamstwa, aby ukryć ból. — ...tylko zawiedziony. Ale powinienem był wiedzieć, że nie należy mierzyć się z tobą w czymś tak... — Urwałem. — ...tak bardzo bliskim Cheysuli jak polowanie na jelenia. Wystarczy tylko, że przybierzesz postać lira i zawody skończone.
        Ian wskazał strzałę.
        — Nie postać lira, rujho. Tylko ludzką. — Uśmiechnął się, jakby wiedział, że to żarty, ale coś mi podpowiadało, że wie równie dobrze, co wywołało moje zmieszanie. — Jeśli sprawi ci to przyjemność, Niallu, ustąpię. Gdyby nie wmieszała się Tasha, może ty byś zdobył jelenia.
        Roześmiałem mu się prosto w twarz.
        — Och, owszem, może. Co za ustępstwo, rujho! Prawie mnie przekonałeś, że wiem, co robię.
        — Wiesz, czego cię uczyłem, panie. — Ian wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Teraz, jeśli sobie życzysz, jak przystało na wasala, przyprowadzę konia, abyśmy mogli z honorami od prowadzić zmarłego króla do domu.
        — Do Homana-Mujhar? — Pałac był odległy przynajmniej o dwie godziny drogi, a znów zanosiło się na deszcz.
        Nie, miałem na myśli Obóz. Możemy tam przygotować jelenia do właściwej prezentacji. Stary Newlyn zna wszystkie sposoby. — Ian pochylił się i szybkim skrętem wyszarpnął nie uszkodzoną strzałę spomiędzy żeber jelenia. — Poza tym Obóz jest bliżej.
        Zamknąłem usta, nie mówiąc tego, co chciałem: że o wiele bardziej wolałbym pałac. Obóz to siedziba Cheysuli; nie posiadając lira, czuję się tam bardzo niezręcznie. Unikam go, kiedy tylko mogę.
        Ian uniósł wzrok.
        — Niallu, to twój dom, w tym samym stopniu co Mujhara. — Tak łatwo mnie przejrzał, mimo mego milczenia.
        Potrząsnąłem głową.
        — Homana-Mujhar jest moim miejscem, Obóz twoim. — Odwróciłem się, nim zdążył się odezwać. — Przyprowadzę konie. Mam młodsze nogi od twoich.
        To taki nasz stary dowcip; aluzja do pięciu lat, które nas dzielą, ale raz przynajmniej nie poszedł na to, byśmy ominęli problem. Przestąpił zabitego królewskiego jelenia i chwycił mnie za ramię.
        — Niallu. — Płochy wyraz zniknął z jego twarzy. — Rujho, nie mogę twierdzić, że wiem, co znaczy nie mieć lira, ale nie mogę też udawać, że nie dotyka mnie to, że go nie masz.
        — Czyżby? — Uraza natychmiast odżyła, z intensywnością, która zaskoczyła nawet mnie samego. Była to jednak ingerencja w sferę mego życia, której zapewne nie mógłby zrozumieć. — Dotyka cię to, Ianie? Czy przeszkadza ci, że wojownicy klanu uważają mnie za Homanina, a nie za Cheysuli? Czy dotyka cię to, że gdyby mogli, poprosiliby shar tahlów, aby wyskrobali mój run z odwiecznych genealogii? — Jego ciemna twarz poszarzała; nie był więc świadom, iż wiem, co mówi kilku najbardziej śmiałych wojowników. — Och, rujho, zdaję sobie sprawę, że nie jestem osamotniony w tych odczuciach. Wiem, że musi to przeszkadzać tobie, pełnoprawnemu wojownikowi Cheysuli i członkowi Rady Klanu... przede wszystkim dlatego, że człowiekowi, który ma panować po Donalu, brak darów Cheysuli. To oczywiste. Służysz proroctwu jak każdy inny wojownik, patrzysz więc na mnie i widzisz człowieka, który nie pasuje. Ogniwo, które nie zostało wykute. — Zranił mnie wyraz bólu w jego żółtych oczach; tych, które niektórzy wciąż nazywali zwierzęcymi. — To dotyka ciebie, twoją siostrę, naszego ojca. Nawet moją matkę.
        Ręka Iana osunęła się z mego ramienia. — Aislinn? Jak to?
        Na chwilę stracił panowanie nad sobą — w jego głosie usłyszałem nutę zdziwienia. Tak: nie sądził, iż moją matkę boli, że nie mam lira. Dlaczegóż by królową Homany miało to obchodzić, skoro nie miała ani jednej kropli krwi Cheysuli?
        Skąd mógłby wiedzieć o tej bolączce; między nimi było tak niewiele uczucia? Nie mówiąc o nienawiści; nic takiego. Nie było między nimi nawet prawdziwej niechęci. Jedynie — tolerancja. Wzajemna obojętność.
        Albowiem moja matka, królowa, aż zbyt dobrze pamiętała, że mój ojciec całą swą miłość ofiarował swej mei jsze z rodu Cheysuli, matce Iana, a nie homańskiej księżniczce, którą poślubił.
        Przynajmniej nie wtedy.
        Uśmiechnąłem się... kwaśno i z rezygnacją.
        — W jaki sposób dotyka to moją matkę? Dla niej bowiem to, że nie mam lira, jest znakiem pewnej innej linii krwi we mnie. Przypomina, że nie tylko wyglądam niemal kubek w kubek jak jej ojciec, lecz odzwierciedlam wszystkie jego homańskie cechy. Nie ma we mnie nic z Cheysuli... o nie, jestem Homaninem do szpiku kości. Jestem zmartwychwstałym Carillonem.
        Ostatnie słowa wypowiedziałem z pewną goryczą. Przywykłem, że tak bardzo przypominam wszystkim swego dziada, ale trudno mi było się z tym pogodzić. Wołałbym żyć bez tego.
        Ian westchnął.
        — Owszem. Powinienem był to dostrzec. Bogowie wiedzą, że ona wciąż opowiada o Carillonie, łącząc swego syna z własnym ojcem. Czasem mi się wydaje, że was myli.
        Natychmiast odrzuciłem tę myśl. Łączyła się bowiem z chorobą, była zwiastunem obsesji. Żaden syn nie chce wiedzieć, że jego matka jest opętana, nawet jeśli jest.
        A ona nie była. Nie była.
        — Obóz — rzekłem szorstko. — Cóż, chodźmy zatem. Temu monarsze należy się coś więcej niż łoże z liści i zakrwawionej darni.
        Muskuł drgnął na policzku Iana.
        — Owszem — rzekł. Tylko tyle. Poszedłem po konie.
        Niegdyś Obozy rozrzucone były po całej Homanie, wyrastały w całym kraju niczym grzyby po deszczu. Kiedy zaś prowadzono qu’mahlin Shaine’a, pojawiły się na terenie sąsiedniego Ellasu. Czystka zaowocowała zniszczeniem nie tylko siedzib Cheysuli, ale przede wszystkim przetrzebieniem rasy. Później Bellam, król solindyjski zawładnął Tronem Lwa i spustoszył Homanę w imieniu Tynstara, czarownika Ihlini i czciciela boga podziemnego świata. Kiedy Carillon przebywał na wygnaniu, a na Cheysuli polowali tak Solindyjczycy z Ihlini, jak i Homanowie, prawie całkowicie zniszczono ducha tych, którzy pozostali. Obozy zmieniono w sterty potrzaskanych kamieni i strzępów malowanych tkanin.
        Mój legendarny dziad wrócił, dzięki bogom, do domu, aby znów objąć odebrany mu tron. Jego powrót zakończył dominację Solindyjczyków i Ihlini oraz czystkę Shaine’a. Uwolnieni od groźby wytępienia, Cheysuli także powrócili z tajemnych Obozów i odbudowali homańskie. Obóz, rozciągający się wzdłuż granicy między lasami a łąkami, rozrósł się, gdy Donal objął Tron Lwa po śmierci Carillona. I choć Cheysuli pozwolono po dziesięcioleciach wyjęcia spod prawa mieszkać tam, gdzie zechcieli, wracali do odwiecznych siedzib w bliskości lasów. Otoczony nie otynkowanymi murami z nie dekorowanego, szarozielonego kamienia ten obóz najbardziej spośród wszystkich siedzib Cheysuli przypominał miasto.
        Kiedy wkroczyliśmy do zajmującego rozległą połać lasu Obozu, poczułem jak zawsze, że ogarniają mnie sprzeczne emocje: smutek, ślady niepokoju, przelotny gniew, cień dumy. Ów konglomerat zasupłał się w mojej duszy... Jednak przede wszystkim doznałem ogromnego pragnienia, by tu przynależeć... jak Ian.
        Obóz to serce Cheysuli. To, że mój ojciec włada Homaną, było niemal nieistotne. Obóz karmi ducha każdego z Cheysuli, tu shar tahlowie chronią przed skażeniem historię, tradycje i rytuały. Strzegą relikwii proroctwa Pierworodnych, pilnując fragmentów zapisów z całą mocą, jaką są w stanie przywołać. I to tu, w Obozie, Niall z Homany pragnął spędzać swoje dni, chociaż był księciem tej ziemi. Albowiem wtedy byłby Cheysuli.
        Znów zaczęło padać, choć deszcz był rzadszy niż poprzednio. Stanowił niemal mgłę, zawiesinę unoszącą się na wietrze. Jej płachty falowały przed moim koniem, rozrywane podmuchami wiatru. Tłumiła odgłosy Obozu. Zagnała Cheysuli do ich malowanych namiotów.
        Z wyjątkiem Izoldy. Powinienem był to wiedzieć: Zolda uwielbia deszcz, najchętniej z mnóstwem grzmotów i błyskawie. Ale wiedziałem, że ta mżawka wystarczy; bodaj to, byle nie nużące słońce.
        — Ianie! Niallu! Obaj moi rujholli naraz? — Ubrana była na karmazynowo; było to w jej stylu. Jej strój wyróżniał się na tle wilgotnej szarości dnia tak samo jak jej z dobroci płynąca zapalczywość. Ujrzałem, jak unosząc wełniane spódnice i ukazując buty z ciemnej, gładkiej skóry wydry pędzi poprzez tańczące mokre zasłony, jakby ich prawie nie czuła. Gdy biegła, podzwaniały srebrne dzwoneczki zawieszone wokół zakładek butów. Takie same ozdoby wplotła w gęste, czarne włosy; podobnie jak Ian, była Cheysuli w każdym calu. Miała nawet w żyłach Dawną Krew.
        — Co to jest? — zapytała, odpychając ręką od twarzy wścibski, mokry pysk. Szary ogier Iana był ciekawski z natury i dziwnie czuły w stosunku do naszej siostry. Może zresztą powodowała nim magia jej wyglądu. — Królewski jeleń! — Żółte oczy rozszerzyły się, kiedy spojrzała na nas. — Jak żeście na niego trafili? Zolda zdawała się nie przejmować deszczem, który padał teraz mocniej, przylepiając jej włosy do czaszki i przyćmiewając blask jej dzwoneczków. Trzymając wciąż jedną rękę na pysku ogiera, czekała na wyjaśnienia. Zdmuchnąłem kroplę wody z czubka nosa.
        Zoldo, masz przecież oczy. To królewski jeleń, owszem, zabity ręką Iana... — Urwałem. — ...można by rzec. Ian spojrzał na mnie.
        — Co to za bzdury? „Można by rzec”. Powaliłem go jedną strzałą! Byłeś przy tym.
        — Jak miło, że o tym pamiętasz. — Uśmiechnąłem się do Zoldy: — Wypuścił na mnie Tashę w chwili, gdy miałem zwolnić cięciwę i kot zepsuł mi strzał.
        Zolda roześmiała się, pogładziła jelenia ręką i spróbowała, bez powodzenia, posłać Ianowi surowe, pełne protestu spojrzenie. Trzy lata młodsza od Iana i dwa lata starsza ode mnie, robiła, co mogła, żeby matkować nam obu. Ja mam matkę. Zolda i Ian nie. — Sorcha nie żyła już od dawna.
        Deszcz padał coraz mocniej. Mój kasztanowy wałach parsknął i otrząsnął się, co niemal wywołało klekot moich kości, Już po pozorowanym ataku Tashy byłem odrobinę sztywny, nie potrzebowałem dalszych dowodów, iż istota ludzka kruchą jest.
        — Zoldo, nie moglibyśmy wejść do namiotu Iana? Ty lubisz deszcz, ale my byliśmy nań wystawieni dłużej, niż bym sobie tego życzył.
        Jej smukłe, brązowe palce pieściły wieńce królewskiego jelenia.
        — Jaki wspaniały, jaki wspaniały... to dar dla naszego jehana! — Zapytała o to Iana, gdyż to jego ogier niósł przerzuconego przed siodłem jelenia.
        — Będzie rad, jak sądzę — potwierdził Ian. — Zoldo, Niall ma rację. Skurczę się jak stara wełniana tunika, jeśli pozostanę na tej ulewie chwilę dłużej.
        Zolda odstąpiła na bok, potrząsając głową z rozczarowaniem i wszystkie jej jasne dzwoneczki zadzwoniły.
        — Jesteście dzieciaki, wy obaj, skoro tak się przejmujecie pogodą. Wojownicy muszą być gotowi na wszystko. Wojownicy nigdy nie narzekają na pogodę. Wojownicy...
        — Zoldo, bądź cicho — zaproponował Ian, prowadząc spokojnie swego ogiera w stronę najbliższego namiotu. — Całą twoją wiedzę o wojownikach można by zmieścić w skorupce żołędzia.
        — Nie — powiedziała — przynajmniej orzecha włoskiego. Tak mi w każdym razie mówi Ceinn.
        Ogier zatrzymał się nagle, tak nagle, że mój wierzchowiec prawie zderzył się z cętkowanym zadem. Tego zaś, znając drażliwość ogiera Iana, zawsze starałem się unikać. Raz przynajmniej jabłkowity koń nie zareagował.
        Zrobił to Ian.
        — Ceinn? — Wykręcił się w siodle i obejrzał się na siostrę, której mina wyrażała samozadowolenie. — A cóż ma Ceinn do powiedzenia o tym, ile wiesz o wojownikach?
        — Całkiem sporo — odparła bezceremonialnie. — Poprosił mnie, bym została jego cheysulą.
        — Ceinn? — Ponieważ Ian znał wojowników, jego ton wyrażał wiele niuansów zaskoczenia. Ja tylko wytrzeszczyłem oczy. — Pewna jesteś, że powiedział cheysula a nie mei jha?
        — Słowa te brzmią całkiem odmiennie — odpowiedziała mu ostro Zolda, co nie mogło sprawić Ianowi przyjemności. Ale przecież nie chciała go urazić. — A ja wiem, czym się to różni.
        Ian skrzywił się.
        — Izoldo, on nic mi o tym nie mówił.
        — Byłeś w Mujharze — przypomniała mu. — Całymi tygo dniami. Miesiącami. A poza tym, nie musi ci niczego mówić. To mnie zamierza prosić o rękę.
        Ian, wciąż skrzywiony, spojrzał w moją stronę.
        — No i? Nic jej nie powiesz?
        — Być może powinienem życzyć jej szczęścia — odparłem poważnie. — Zresztą, czy nasze uwagi miały kiedykolwiek wpływ na jej postępowanie?
        — Och, tak — rzekła Izolda. — Po prostu nie zwracaliście na to uwagi.
        Ian zamknął oczy.
        — Jej umysł, choć tak ciasny, zadziwia mnie swoim uporem, kiedy podejmie już jakąś decyzję. — Otworzywszy znów oczy, wykrzywił usta w grymasie rezygnacji. — Niall ma rację, cokolwiek powiemy, niczego to nie zmieni. Ale... dlaczego Ceinn?
        — Podoba mi się — odrzekła po prostu. Czy musi być inny powód?
        Ian spojrzał na mnie i zrozumiałem, że nasze myśli podążają tym samym torem. Dla takiej kobiety, jak nasza siostra, wolnej kobiety Cheysuli, będącej tylko nieślubnym dzieckiem członka linii królewskiej, niepotrzebne były jakiekolwiek inne powody.
        Jednakże dla księcia Homany istniały rozliczne inne powody. To dlatego zaręczono mnie już w kołysce z cioteczną siostrą, której nigdy nie widziałem.
        Na imię miała Gisella. Gisella z Atvii. Była córką samego Alaryka i siostry mego ojca, Bronwyn.
        Uśmiechnąłem się do mojej przyrodniej siostry, Cheysuli.
        — Nie, Zoldo. Żadnych innych powodów. Ianowi i mnie wystarczy, że on ci się podoba.
        — Owszem — zgodził się chmurnie Ian. — A teraz, kiedy już zaatakowałaś nas znienacka, jak zaplanowałaś, czy możemy już skryć się przed deszczem?
        Zolda wyszczerzyła zęby w uśmiechu, jaki zwykle gościł na twarzy Iana.
        — W twoim namiocie pali się ogień, rujho, jest też gorący miód, świeży chleb, ser i odrobina dziczyzny.
        Ian westchnął.
        — Wiedziałaś, że przyjeżdżamy? Zolda się roześmiała.
        — Oczywiście, że tak. Tasha mi powiedziała.
        A te niewinne słowa mojej siostry znów mi przypomniały, że nawet ona posiadała dary, których ja byłem pozbawiony.
ROZDZIAŁ 2
        Deszcz zaczął padać trochę mocniej. Izolda machnęła nam ręką.
        — Wchodźcie, wchodźcie, zanim jadło i napitki wystygną. Ja muszę rozpalić ogień u siebie, potem wrócę.
        Odeszła. Jej karmazynowe spódnice pociemniały od deszczu. Usłyszałem dźwięk dzwoneczków, kiedy biegła do swego namiotu (czy dzieliła go teraz z Ceinnem?) i uświadomiłem sobie, że ten dźwięk pasuje do mojej siostry. Ponure milczenie było sprzeczne z charakterem Izoldy.
        — Wejdź — powiedział mi Ian. — Stary Newlyn będzie chciał teraz zobaczyć jelenia, aby ocenić, co należy przygotować. Nie ma potrzeby, żebyś mókł jeszcze bardziej. Tasha dotrzyma ci towarzystwa.
        Ian nie zechciał zaczekać na odpowiedź. Choć przyznaję to z przykrością, przywykł, że robię, co mi każe. Książę Homany — jego wasal. Można by pomyśleć, że to Ian wykonywać będzie moje rozkazy, a przecież czyni tak tylko z rzadka. Jedynie wtedy, kiedy odpowiada to temu, co uważa za zachowanie właściwe dla wasala.
        Patrzyłem, jak odchodzi tak jak Zolda, wtapiając się w deszcz i wiatr, niczym istota zrodzona z nich obu. I miała rację moja rujholla; wojownicy nie narzekają na pogodę. Wojownicy przygotowani są na wszystko.
        A może po prostu wiedzieli, co robić, aby wyglądać na przygotowanych, oszukując w ten sposób nas wszystkich.
        Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu i odciągnąłem na bok wałacha, zaczepiając cugle o drewniany palik, wbity przed wejściem do namiotu. Kiedy odciągnąłem klapę, Tasha przeszła obok mnie do środka. Przycisnęła się na krótko do mojej nogi, przygładzając o nią wilgotne futro. Ciekaw byłem, czy jak większość kotów domowych, nie znosi deszczu. Wątpię, czy byłaby mi wdzięczna za porównanie jej do pospolitego stworzenia, znającego oswojoną wolność zaułków Mujhary i korytarzy Homana-Mujhar.
        Namiot Iana zabarwiony był na bladoszafranowo. Na zewnątrz widniał stylizowany rysunek cynobrowego górskiego kota, mający uhonorować lira. Rozpalone przez Zoldę małe ognisko oświetlało wnętrze, ponieważ jednak dzień był szary, wokół ognia legły głębokie, mroczne cienie. Kufry zlewały się ze ścianami i gobelinami, dzielące namiot zasłony z lekką srebrzystą mgiełką dymu płonących drew. Wszystko prócz ognia na palenisku wydawało się nierzeczywiste.
        Tasha nie traciła czasu. Wyciągnęła swe wilgotne, długie ciało na srebrzystoniebieskiej skórze śnieżnego niedźwiedzia i zaczęła wylizywać się do sucha. Niestety, nie mając odpowiedniego języka, nie mogłem uczynić tego samego z moją przemoczoną skórą.
        Mokre skóry pachną. Podobnie mokre górskie koty. I mój zapach, i zapach lira Iana raziły moje powonienie. A ponieważ wcale nie mieliśmy z bratem tych samych wymiarów, byłem odeń o dłoń wyższy i o przynajmniej trzydzieści funtów cięższy, nie mogłem pożyczyć suchego odzienia z którejś z jego skrzyń na ubrania. Toteż zawinąłem się w inną skórę niedźwiedzia, kasztanowobrunatną, i skuliłem się przy ogniu tyłem do wejścia. Nalałem sobie kielich gorącego miodu i wdychałem aromatyczną parę.
        — Ianie! — Słysząc dochodzący z zewnątrz głos, wzdrygnąłem się tak, że nieomal rozlałem trunek. — Ianie, musimy pomówić. O przyszłości twego rujholli i przyszłości Lwiego... — Nie czekając na przyzwolenie, mówiący to mężczyzna odrzucił klapę i pochylając się, wszedł do środka. — Nie możemy długo czekać na twoją decyzję...
        Urwał natychmiast, kiedy obróciłem się na kolanach, by na niego spojrzeć. Nie znałem go, ale najwyraźniej on znał mnie. Nie do mnie kierował swoje słowa, choć mnie dotyczyły.
        Odrzucając niedźwiedzią skórę, podniosłem się i odwróciłem do niego. Był młody, ale parę lat starszy ode mnie. Był Cheysuli i to wojownikiem. Miał na sobie skóry, wilgotne na ramionach, barwione na kolor bukowych liści. Na jego złocie wyryto postacie skalnego niedźwiedzia, mniejszego niż spotykane zwykle w Homanie, ale dwakroć groźniejszego. Od lat nie słyszałem, aby jakiś wojownik związał się ze skalnym niedźwiedziem.
        Osądziłem go według jego lira. Nie wyglądał na kogoś, kto pozwoliłby innemu mówić, kiedy on sam ma coś do powiedzenia. Mimo że był młody, twarz miał twardą, o rysach ostrzejszych niż u większości ludzi. Jego nos był niczym ostrze przecinające twarz na pół. W kąciku oka miał nieznaczną starą bliznę. Zrozumiałem, że choć niewiele jest ode mnie starszy, to o całe dziesięciolecia przewyższa mnie pewnością siebie.
        Ale nauczyłem się już, jak wysoki mężczyzna może czasem zastraszyć niższego. Wyciągnąłem rękę i podniosłem broń.
        — Tak? — zapytałem. — Mówiłeś o mnie?
        Czekałem. Jego smagła twarz pociemniała jeszcze bardziej od lekkiego rumieńca, lecz tylko na chwilę. Natychmiast przesłonił powiekami żółte oczy. Nie był to człowiek, którego mógłbym zastraszyć wzrostem albo tytułem. Ale nie powinienem był próbować. Nikt nie może zastraszyć Cheysuli.
        — Zolda powiedziała, że jest tu jej rujholli. — Jego słowa ani zachowanie niczego nie wyjaśniały.
        — Jest — zgodziłem się. — Czy nie powiedziała... obaj? Oceniał mnie. Widziałem to. Oceniał mnie, jakby szukał czegoś w mojej twarzy, głosie, oczach. A potem zobaczyłem, jak rzuca okiem na moje lewe ucho, nie ozdobione złotem, i zrozumiałem, że osądził.
        A może jedynie odświeżył sobie ocenę, jakby nic się nie zmieniło.
        — Nie — rzekł gładko. — Wspominała tylko o Ianie.
        Moje palce zacisnęły się na krótko na kielichu. Ostrożnie rozwarłem zesztywniałe stawy. Przemogłem się na tyle, by mój głos nie odzwierciedlał bólu, jaki wywołały jego zdawkowe słowa. Nauczyłem się od ojca przynajmniej tego: sprawowanie władzy królewskiej wymaga przebiegłości, ale i delikatności w mowie. Spotkanie to dawało mi okazję praktykowania obu.
        — Mój rujholli jest u Newlyna. Jeśli sobie życzysz, możesz tu zaczekać, aż wróci. — Urwałem. — Albo przekazać wiadomość przeze mnie.
        Wiedziałem, że tego nie zrobi. Wyczuwałem to w nim: wielką potrzebę konfidencji, tajności, spisku; jego sposób bycia mówił o powstrzymywanym wyczekiwaniu. To, co miał do przekazania Ianowi, było ważne dla nich obu. Pomyślałem więc, odrobinę zaintrygowany, że na pewno jest równie ważne dla mnie. Znów zaciekawiła mnie postawa nieznajomego.
        — Przez ciebie? — Niemal się uśmiechnął. A potem zrobił to rzeczywiście i stwierdziłem, że w końcu nie jest ode mnie tak wiele starszy. — Dziękuję, ale nie. Nie sądzę, panie. Lepiej to zrobić poufnie.
        Przemawiał uprzejmie, ale wiedziałem doskonale, co to oznacza. Wojownicy Cheysuli tylko z rzadka używają tytułów, i to tylko w stosunku do Homanów takich jak mój dziad. Nigdy w stosunku do innego wojownika, Cheysuli bowiem rodzą się i pozostają do śmierci równi. Tak więc przypomniał mi, być może świadomie, że uważa mnie jedynie za Homanina.
        Człowieka pozbawionego błogosławieństwa, jak mówi się o nie mających lirów Homanach. No cóż, być może nie tak bardzo się myli.
        Skłonił uprzejmie głowę, oddając subtelnie honory mojej randze. Zgrzytnąłem w duchu zębami na takie honory. Zamieniłbym wszystkie na świecie rangi Homanów za zaakceptowanie mnie w klanach.
        — Powiedz bratu, że Ceinn ma dla niego wiadomość — rzekł cicho po homańsku, jakbym ni w ząb nie rozumiał języka Cheysuli. — I wybacz, że przeszkodziłem.
        Odszedł, zanim zdołałem go powstrzymać, nim zdołałem coś powiedzieć o małżeństwie siostry. Nie do mnie należało wyrażanie czy niewyrażanie zgody na ich związek. Kobiety Cheysuli mogą wybrać sobie wojownika wedle woli, ale lepiej było spróbować polubić mężczyznę, którego jej przeznaczono.
        Cóż, musiałem z tym poczekać.
        Kielich, który trzymałem w ręku, wystygł. Z łatwością mógłbym wylać zimny trunek i napełnić naczynie gorącym, nagle przestałem mieć ochotę na napój, jadło czy namiot lirem mego brata. Po spotkaniu z Ceinnem, po jego ostroż-i słowach nie chciałem już mieć do czynienia z nikim. Tasha wciąż leżała na futrze. Przerwała rytualne czesanie, by spojrzeć na mnie nieruchomym, dzikim wzrokiem górskiego kota, jakby usiłowała poznać moje myśli. Wiedziałem, że potrafi czytać w myślach Iana, lecz moje były dla niej niedostępne. Tak samo jak jej dla mnie, i miało tak pozostać już na zawsze.
        Odstawiłem nagle kielich i wyszedłem z powrotem na deszcz. Wzdrygnąłem się, lecz nie pozwoliłem, by odwiodło mnie to od postanowienia. Zerwałem cugle z palika i wskoczyłem na mokre homańskie siodło.
        Homańskie to, homańskie tamto — nic dziwnego, że Cheysuli patrzą na mnie podejrzliwie!
        — Niallu! — Ian szedł przez deszcz, bez ogiera i jelenia.
        Rujho...
        Przerwałem mu.
        — Wyjadę jednak do Mujhary. Jakoś nie mam dziś ochoty na Obóz. — Zatoczyłem moim krnąbrnym kasztanem. — Ceinn cię szukał.
        Czarne brwi uniosły się nieco; jednak na twarzy brata nie było tego, czego szukałem. Nie było poczucia winy ani zakłopotania, że za moimi plecami dyskutował o mnie z innymi.
        Ale ciekaw jestem... co on mówi?
        Ian wzruszył ramionami, zbywając wiadomość o narzeczonym Izoldy.
        — Niallu, zostań przynajmniej na noc. Po co wracać w taki deszcz?
        — Przestało padać. — Rzeczywiście, kiedy rozmawialiśmy, przestało, ale ciężkie powietrze zapowiadało, że nie na długo. — Ianie, zostaw mnie. — Wypadło to raczej kulawo, co zirytowało mnie jeszcze bardziej. — Rujho... zostaw mnie.
        Zrobił tak. Dostrzegłem konsternację na jego twarzy i krótki skurcz wokół ust, ale nie powiedział nic więcej. Brązową dłonią klepnął pociemniały od deszczu zad mego kasztana i nareszcie odjechałem.
        Odjechałem. Znowu odjechałem. Bogowie, jak ja nie cierpię uciekania...
        ...a jednak, jak zwykle, wydawało się to jedynym wyjściem.
        Przestałem galopować o zachodzie, bo mój koń okulał. Niezbyt daleko od Mujhary — widziałem tuż przed sobą światła pochodni — zsunąłem się z wysiłkiem z mokrego siodła (mokra skóra ocierająca się o mokrą skórę znacznie hamuje ruchy) i wpadłem we wciągające mnie błoto. Zakląłem, wyszarpnąłem buty i ślizgając się, obszedłem konia, by podejść do jego przedniej prawej nogi i obejrzeć zranione kopyto. Wałach potarł mnie nosem i parsknął, kiedy nakłaniałem go, by uniósł nogę. Zdrapując oblepiające kopyto błoto, starałem się ignorować wilgotne nozdrza obwąchujące mój kark.
        Jakiś kamyk wklinował się w delikatną strzałkę kopyta. Niewiele mogłem zdziałać zimnymi, zesztywniałymi palcami. Wyjąłem nóż i ryłem nim ostrożnie wokół kamienia, aż go wydobyłem. Strzałka była stłuczona. Wygoiłaby się w ciągu paru dni, ale chwilowo dalsza jazda pogorszyłaby tylko sytuację i opóźniła wyzdrowienie. Tak więc ująłem cugle i poprowadziłem konia przez obrzeża Mujhary.
        Miasto było o stulecia starsze ode mnie. Ojciec powiedział mi niegdyś, że to Cheysuli zbudowali Mujharę, zanim zrezygnowali z zamków i domów, wybierając wolność lasów. Ale Homanowie utrzymywali, iż zbudowali ją ich przodkowie, mimo iż wśród starych fundamentów znajdowano przedmioty wykonane przez Cheysuli. Nie mogłem powiedzieć, kto ma rację, jako że obie rasy zamieszkiwały Homanę przez setki lat, ale wydaje mi się prawdopodobne, że Cheysuli zbudowali przynajmniej Homana-Mujhar, pałac bowiem pełen był postaci lirów, wyrzeźbionych w różowym kamieniu i wspaniałym ciemnym drewnie.
        Sama Mujhara jednakże niezbyt przypomina miasto, z którego niegdyś władano krajem. Pierwotnie otaczały je mury obronne, chroniące przed nieprzyjacielem. Lecz Mujhara była niczym mały chłopiec, który nagle, bez ostrzeżenia, wyrósł na mężczyznę. Wyrwała się z dziecięcych kości i ścięgien z nową miarą i siłą dojrzałości, jak ja sam przed dwoma laty. Teraz mury miejskie i barbakany z bramami leżały prawie pół mili przed obrzeżami miasta, pozostawiając setki mieszkańców poza oficjalną ochroną Mujhara.
        Ale wojny nie było od prawie dwudziestu lat i dotrzymywano wszystkich traktatów. W Homanie panował pokój.
        Wałach kuśtykał za mną, kiedy prowadziłem go przez wąskie, zabłocone uliczki. Wewnątrz murów ulice były brukowane. Na zewnątrz nie, gdyż nikt nie mógł przewidzieć, gdzie z dnia na dzień pojawią się budynki, tworząc nowe ulice.
        Ziemia była zwykle sucha i ubita, a w zimie zamarznięta na kamień. Lecz teraz była dopiero jesień, zbyt wcześnie na prawdziwą zimę. Toteż brnąłem przez błoto, prowadząc za sobą chromego konia.
        Zmierzałem prosto ku najbliższej bramie wiodącej do wewnętrznego miasta, ale w Mujharze nic nie jest proste. Uliczki, zaułki i opłotki wiją się niczym wzór eryńskiej koronki, nie mając początku ani końca. Tak więc książę Homany i jego książęcy wierzchowiec również kluczyli.
        Jesienią ciemności zapadają szybko. Po zachodzie słońca pogłębiające się cienie spowijają uliczki mrokiem. Zmarszczyłem brwi, patrząc na kilka pochodni, które rzucały skąpe światło z budynków na ulicę, gdyż myliły wzrok, skrywając rzeczywiste przeszkody i pozorując jednocześnie
        inne.
        „To twoja wina”. — Napomniałem się. — „Ian proponował ci ciepły namiot, suche futra, dobre jedzenie, towarzystwo i trunki”.
        Cóż, to samo znalazłbym w Homana-Mujhar, gdyby koń pozwolił mi dotrzeć tam przed zapadnięciem nocy.
        Narastający wrzask rozgniewanego kota wyrwał mnie z rozmyślań. Dźwięk przybliżał się coraz bardziej, stając się głośniejszy i wyższy. Odwróciłem się, szukając jego źródła, i dostrzegłem ciemną smugę, pędzącą ku mnie z mrocznego zaułka. Za kotem pojawił się pies, zaślepiony pragnieniem pochwycenia swej ofiary. Żadne ze zwierząt nie zwróciło uwagi ani na mnie, ani na konia; oba pochłonięte były bieżącą chwilą. Kot przemknął koło mnie, tuż za nim podążał pies, a kiedy odwróciłem się, aby spojrzeć za nimi, stanąłem twarzą w twarz z jakimś zakapturzonym człowiekiem.
        Stanąłem jak wryty. Tak samo mój koń; omal nie wpadł na mnie. Poczułem na pięcie jego kopyto i ledwie zdążyłem się odsunąć.
        Postać w płaszczu nie próbowała zejść mi z drogi ani też się usprawiedliwiać. Dotrzymała mi pola. Sądziłem, że wzięto mnie za kogoś innego. Jednak kiedy usiłowałem go wyminąć, ów człowiek powstrzymał mnie wyciągniętą ręką, więc zrozumiałem, że się myliłem. Zacisnąłem wolną rękę na rękojeści noża.
        — Chwileczkę — cicho odezwała się zakapturzona postać.
        Postępujący tuż za mną wałach parsknął głośno w moje lewe ucho i obryzgał mnie śliną, więc odskoczyłem klnąc. Nieznajomy zsunął kaptur z głowy. W rozproszonym świetle pochodni dojrzałem zarysy jego twarzy. Uśmiechał się; rozbawiła go reakcja mego konia.
        Tylko nieznacznie wysunąłem z pochwy ostrze noża, żywiąc nadzieję, że mój głos brzmi pewniej, niż sam się czułem. Złodziei i rzezimieszków pełno było w każdym mieście, nawet w Mujharze, a byłem w nie znanym mi rejonie. Rzadko zresztą samotnie wychodzę z pałacu. Prawie zawsze jest ze mną Ian albo dworacy.
        — Nie mam żadnych bogactw — rzekłem wyzywająco, starając się wydać starszym i pewniejszym siebie, niż byłem w istocie. — Mam tylko tego konia, którego w obecnej chwili trudno nazwać cennym. W przeciwnym wypadku jechałbym na nim.
        Uśmiechnął się szerzej:
        — Gdybym chciał twego konia albo twych bogactw, młody panie, zabrałbym i jedno, i drugie. W istocie, pragnę jedynie zająć ci chwilę czasu. Najpierw jednak znajdźmy więcej światła. Chcę, byś widział, z kim mówisz.
        Otworzyłem usta, aby skarcić go za arogancję i żądanie, bym poświęcił mu chwilę czasu. Nic nie powiedziałem. Nic nie powiedziałem, ponieważ nie mogłem. Odebrało mi mowę na widok iluminacji, jaką wyczarował z powietrza.
        Ręka. Zwykłe pstryknięcie giętkich palców, szkicujących run, który rozjarzył się w powietrzu. Najgłębsza, intensywna purpura pochłaniająca mrok i kreująca światło równie jasne co za dnia.
        Wyrzuciłem ramię, aby osłonić się przed wybuchem ognia, i odskoczyłem dwa kroki do tyłu. Przez krótką chwilę czułem za plecami masywną pierś mego konia. Lecz on także się spłoszył, więc odskoczył tak energicznie, że wyszarpnął mi cugle z ręki. Zakręciłem się na pięcie, starając się go pochwycić, ale na chwilę zapomniał o okaleczonym kopycie. Zatoczył koło i wrócił drogą, którą przybyliśmy, wyrzucając w powietrze pecyny błota i hojnie obryzgując tak moje ubranie, jak i nie osłoniętą twarz.
        Ale koń był najmniejszym z moich zmartwień. Obróciłem się tak jak on, ale nie uciekłem. Jeszcze nie. Zamiast tego stanąłem twarzą w twarz z owym mężczyzną, choć gwoli ścisłości przyczyną tego było kompletne zdumienie, a nie wielka odwaga. Ledwo jednak mogłem go dojrzeć poprzez blask jego runu.
        Dłoń opadła mu do boku i skryła wśród fałdów ciemnoniebieskiej wełny. Run pozostał: syczący, rozsiewający nici lśniącego płomienia... a jednak nie czuło się ciepła. Panował mróz surowej zimy.
        — Proszę. — Rad był ze swego dzieła. — Światło, mój panie. Być może nie takie, do jakiegoś przywykł, lecz mimo to światło. Co kazałoby mi wierzyć, że w moich czarach nie ma Ciemności, skoro mogę wywołać Światło.
        Blask pozwolił poznać szczegóły jego rysów. Był atrakcyjnym mężczyzną. Właściwie nie pięknym, lecz więcej niż po prostu ładnym. Gdyby był dzieckiem, mówiono by o nim, że jest śliczny. Jednak nie był już dzieckiem, i to od wielu lat.
        Oślepiające i nieprzeparte podejrzenie zapłonęło we mnie wraz z runem. Od razu spojrzałem w jego wiele mówiące oczy i przekonałem się, że opowieści były prawdziwe. Jedno niebieskie. Jedno brązowe. Oczy demona — mówiono o ludziach z różnobarwnymi oczami. W tym przypadku było to właściwe określenie, bo jego imię wiązano z taką istotą. Z samym Asar-Suti, bogiem podziemi, który uczynił ciemności i przebywa w nich.
        Czarne włosy, rozpuszczone luźno i bardzo długie, obejmowała wąska srebrna obręcz. Był dokładnie ogolony, jakby pragnął, by wszyscy widzieli jego twarz i zdumiewali się czystością rysów. Strahan nie był skromnym Ihlini; duma i moc spowijały go niczym drugi płaszcz, piękniejszy niż najlepszy jedwab. Dostrzegłem błysk srebra w uchu. W lewym, jakby udawał, że nosi złoto lira Cheysuli.
        Ale być może nie naśladował nikogo. Nie mógł nosić kolczyka w prawym uchu, ponieważ go nie miał.
        Cofnąłem się o krok. Zatrzymałem. I znów, nie dlatego, że poczułem nagły przypływ odwagi; po prostu stwierdziłem, że nie mogę się ruszać. Stojąc przed nim, widząc samemu, jakim jest człowiekiem, nie mogłem wyjść poza krąg obecności maga.
        Czar? Być może. Wolę twierdzić, że nie mogłem oprzeć się fascynacji.
        Oblizałem wargi. Oddech zachrypiał mi w gardle. Z trudem przełykałem ślinę. Jakiś ciężar napierał na moje żebra. Zawartość żołądka groziła, że przestanie zadowalać się swoim miejscem pobytu.
        Jego dwubarwne oczy obserwowały mnie. Strahan osądzał, tak jak robił to Ceinn. I tak jak Ceinn, Ihlini zobaczył, że nie mam własnego złota. Lecz Strahan wiedział już bez wątpienia całkiem sporo o moim szczęściu.
        Uśmiechnął się. Zastanawiałem się, ile w nim jest z Tynstara, jego ojca, którego uważano za przystojnego mężczyznę. A ile z solindyjskiej matki, Electry, która była żoną Carillona i królową, zanim ten ją zabił. Och tak, zastanawiałem się, ile w nim jest z Electry, we mnie bowiem też coś z niej się ostało.
        — Krewniacy. — Chłodno uznał istnienie między nami więzi pokrewieństwa. — Musisz przekazać ode mnie pozdrowienia swemu ojcu, kiedy z tobą skończę.
        Nie przejmowałem się implikacjami tego stwierdzenia. A jednak wiedziałem, że niewielkie mam wobec niego szanse, bez względu na to, co zechce zrobić. Bez lira nie dysponowałem mocą magiczną mojej rasy. Nic by nie odwróciło siły Ihlini, gdyby zdecydował się użyć jej przeciwko mnie.
        Strahan znów się uśmiechnął. Kobiety od razu uległyby jego urokowi. Mężczyźni także. Z innych powodów, być może, ale rezultat byłby ten sam. Gdyby Strahan potrzebował lojalnych sług, znalazłby je wszędzie. Wziąłby. I wykorzystał do cna, zanim pozwoliłby odejść.
        — Słyszałem opowieści o tobie, Niallu. — To wcale mnie nie uspokoiło. — Opowieści o tym, że książę Homany, choć taki młody, jest tak uderzająco podobny do Carillona. Masz to we krwi, rzecz jasna, będąc jego wnukiem, lecz zastanawiam się... — Uśmiech znów rozkwitł. W jego nie pasujących do siebie oczach pojawił się wyraz namysłu. — Kiedy go poznałem, był starym człowiekiem, chorym i postarzonym dzięki sztuce mego ojca. Chorym i umierającym powoli, w miarę, jak trawiła go choroba. Lecz wciąż był bardzo silny. — Czarne brwi opadły nieco spod srebrnej obręczy; znów mnie osądzał, porównując z moim dziadem. Tak jak moja matka. Jak tak wielu Homanów. — Był, rzecz jasna, wrogiem; człowiekiem, którego pragnąłem zgładzić; zwłaszcza kiedy zabił mego oj ca. — Jego chłodny głos stał się twardszy. — W końcu zrobił to dla mnie Osryc z Atvii. — Kącik jego pięknych ust wykrzywił się przelotnie w wyrazie irytacji. — A teraz, jakimś dziwnym sposobem, widzę, że znów muszę stawić czoło Carillonowi.
        — Nie. — Wciągnąłem jak najgłębiej powietrze. Nie stłumiło to strachu, lecz wypełniło pustkę mego brzucha czymś innym niż całkowita panika.
        Wygięte brwi Strahana uniosły się.
        — Nie?
        Chciałem odchrząknąć przed odezwaniem się znowu. Nie zrobiłem tego wiedząc, że weźmie to za oznakę strachu. A potem, patrząc w twarz czarownika, nie przejmowałem się już tym, co myśli czy wie.
        Ten człowiek to mój krewny... to Ihlini, być może, i to potężny... lecz mimo to człowiek jak ja.
        — Stawisz czoło mnie, Strahanie — powiedziałem jak mogłem najspokojniej.- Nie memu dziadowi. Nie memu ojcu. To mnie stawisz czoło.
        Ihlini uśmiechnął się lekko.
        — Tobie, w takim razie. — Powiedział to zdawkowo, jakbym się prawie nie liczył. Tak łatwo zlekceważył mnie syn Tynstara. — Powtarzam, prześlesz ode mnie pozdrowienia twemu ojcu, Mujharowi.
        Uśmiechnąłem się. Poczułem, że rozluźnia to nieco moje wargi, a głos mój staje się pewniejszy. Tak beznamiętny, jakbym sobie tego życzył.
        — Bądź pewien, że tak uczynię, Strahanie. I wiedz, że ucieszy go to, iż pokazałeś się w Mujharze. Szukał cię przez wiele lat.
        — I będzie mnie szukał jeszcze wiele. — Najwyraźniej nie zrobiła na nim wrażenia moja brawura. — To, co jest między mną a Donalem, zostanie załatwione pewnego dnia, lecz nie dziś w nocy. Dziś szukałem ciebie.
        — A jeśli powiem, że nie mam ani czasu, ani ochoty na przerzucanie się z tobą groźbami bez pokrycia?
        Strahan się roześmiał. Run znowu zasyczał, buchnął światłem i powtórzył tę sekwencję, jakby także się śmiał.
        — Wilcze szczenię jeży się warcząc; pisklę sokoła rozpościera skrzydła, usiłując latać. — Śmiech zamarł równie nagle, jak się rozpoczął. Strahan powiedział łagodnie: — Mam pewną radę, mości książę: nie trać sił na popisywanie się wyższością, skoro nie masz lira do naśladowania.
        Obelgi Homanów czy Cheysuli były dość bolesne. Ale ze strony czarownika Ihlini...
        Wściekłość zaryczała mi w głowie. Usłyszałem głos krzyczący na Strahana, wyzywający go po homańsku i w Dawnej Mowie. Na tyle nauczyłem się tego języka. Poczułem, jak moje ciało robi dwa kroki naprzód, ujrzałem, jak moje ręce unoszą się, jakby chciały chwycić Ihlini za gardło. A wtedy przebiły się przez płonący run, a kości wypełnił mi ból.
        Zimny. Nie gorący. Zimny.
        Krzyknąłem. Poczułem, jak ciśnięto mnie na kolana w błoto ulicy. Run przegryzł się przez skóry ubrania i ciało aż do kości i zmienił krew w lód.
        Poprzez mgiełkę bólu i blask żywego płomienia ujrzałem nieludzko piękną twarz Ihlini. Widziałem niewyraźnie, jak mnie obserwuje, zwęziwszy lśniące oczy, ściągnąwszy w dół czarne brwi, jakbym był jakimś rzadkim okazem. Czekając. Obserwując. Analizując rezultaty głupoty okazu.
        Patrzyłem, jak mnie obserwuje, i przypomniałem sobie, kim jest.
        Jak również, czym jest.
        Wreszcie przemówił.
        — Nie teraz. Jeszcze nie. Później.
        Tylko tyle. Jeden płynny gest ręki i run oddalił się od mego ciała, wylewając się z niego niczym krew z otwartej żyły. Spłynął po moich udach, pluskając w błoto, tworząc kałużę niby stęchła woda. Zabulgotał. Wybrzuszył się. I wyskoczył w górę, aby odzyskać dawną formę w mroku nocy.
        Strahan patrzył na mnie z góry, gdy klęczałem w błocie ulicy. Raz jeszcze się uśmiechnął. Dostrzegłem w jego oczach niekłamane rozbawienie i ślad przyjemności, jakby kontemplował jakieś radosne wspomnienie.
        — Twój ojciec klęczał niegdyś przede mną — rzekł z zadowoleniem. Nie napawał się tym. Sądzę, że nie musiał. — Nigdy ci nie mówił? — Skinął głową, kiedy zachowałem milczenie. Przy najmniej tyle winien byłem ojcu. — Nie, nigdy by tego nie powiedział, nie tobie, ale to prawda. A teraz także jego syn. — Strahan urwał. — Jego homański syn, Cheysuli nigdy by tego nie zrobił.
        Tak łatwo sięgnął w głąb mojej duszy i dotknął tego aspektu mego charakteru, którego tak nienawidziłem. Nie mego brata. Iana — nigdy. Siebie, za to, że czuję urazę z powodu braku darów, które Ian — i inni — posiadali. Darów, które ja sam powinienem mieć.
        Szarpnąłem się, podrywając z przybranej bezwiednie postawy poddania. Mała rzecz, stawić czoło czarownikowi na stojąco, ale początek buntu. Przynajmniej tyle mogłem mu przeciwstawić.
        — Mów, czego chcesz — rzekłem beznamiętnie. Przyswoiłem sobie nieco z królewskiej niecierpliwości mego ojca, który nie znosił wymogów dyplomacji. Zbyt często osaczają go nie zliczeni interesanci.
        Oczy Strahana zwęziły się nieco.
        — Jesteś zaręczony ze swoją cioteczną siostrą, Gisellą z Atvii: nie poślubiaj tej dziewczyny.
        Oszołomiony czekałem na więcej. A kiedy nie powiedział więcej, roześmiałem się. Było to niezamierzone. Sytuacja bynajmniej nie uzasadniała płochego zachowania, ale tak mnie zaskoczył, że nie mogłem zrobić nic innego.
        Śmiałem się z niego. A to nie spodobało się Strahanowi.
        — Ty głupcze — warknął. — Nim zdołałbyś powiedzieć słowo, mógłbym wbić cię w błoto i nie zajmować się tobą więcej.
        Nagle przestał wzbudzać podziw i lęk. Dotknąłem czułego miejsca.
        — Zrób to — rzekłem wyzywająco, ośmielony jego nieoczekiwaną wrażliwością. — Czy jest lepszy sposób powstrzymania mnie przed poślubieniem mojej atwijskiej kuzynki?
        Coś cisnęło mną, przypłaszczając do ziemi, przygważdżając mi plecy. Leżałem tam, na wpół pogrążony w błocie, wpatrując się w rozgniewanego czarownika.
        — Toń — rzekł przez zaciśnięte zęby. — Toń w tym błocie!
        Nie mogłem się poruszyć. Czułem, jak ziemia przesuwa się pod moim rozpłaszczonym ciałem. Usunęła się spode mnie, spowiła moje członki i poczęła ogarniać tułów. Czułem ją w uszach, w kącikach oczu.
        Ale nawet tonąc, świadom byłem pewnego dręczącego pytania. Dlaczego miało jakieś znaczenie dla Strahana to, czy poślubię Gisellę czy nie?
        Błoto sięgało mi niemal ust. Już prawie całe moje ciało się pogrążyło. Poczułem pierwszy palec dotykający mych nozdrzy. Krzyknąłem, lecz usta napełniły się błotem.
        Tonąłem...
        Jak obłąkany, nie myślałem o samym umieraniu. Zamiast tego trapiłem się tym, że zawiodę innych bezradnością mego umierania. Och bogowie, nie w ten sposób — Carillon nigdy nie umarłby w ten sposób — tak bezsensownie.
        Nagle run zamrugał. Głowę wypełniła mi ciemność.
        Sądziłem, że to błoto. Myślałem, że to może śmierć. A wtedy uświadomiłem sobie, że choć leżę płasko na plecach na ulicy, wolny już jestem od pochłaniającego mnie błota.
        Leżałem tam. Wokół panowała cisza, w której słychać było tylko mój chrapliwy oddech. Nagłe zniknięcie lśniącego runu niemal mnie oślepiło. Nic nie widziałem, nawet świateł z pobliskich ludzkich siedzib. Tylko ciemność.
        Wykręciłem się. Wbiłem w muł drżącą rękę i uniosłem powoli. Byłem od stóp do głów oblepiony błotem, ale nie groziło mi już utopienie. Czułem śmiertelne zmęczenie, jakby wyssano ze mnie wszystkie siły. Trząsłem się z zimna, byłem mokry, brudny, cuchnący strachem... i wściekły, że okazałem się tak nic nie znaczącym przeciwnikiem dla tego Ihlini.
        — Dlaczego ja miałbym to robić? — zapytał Strahan. — Dla czego miałbym kłopotać się tobą?
        Zadygotałem. Obróciłem się znowu, żeby spojrzeć mu w twarz. Sądziłem, że zostałem sam, że Strahan odszedł w mrok. I wtedy zobaczyłem w świetle cienkiego księżyca upiorny blask jego twarzy i uświadomiłem sobie, że chmury wreszcie się rozeszły.
        Wyplułem błoto. Odroczenie wyroku uczyniło mnie chwilowo odważnym.
        — Chyba rozumiem, Ihlini. Gdybym poślubił Gisellę i miał z nią synów, dołączyłbym jeszcze jedno ogniwo łańcucha. Kolejną nić do gobelinu Pierworodnych. — Drgnął mu mięsień na policzku. — Owszem, to o to idzie! Krew atwijska zmieszana z homańską, solindyjską i Cheysuli zbliżała nas zdecydowanie do wypełnienia proroctwa. — Roześmiałem się nagle. W końcu to pojąłem. — Powstrzymując mnie przed poślubieniem Giselli, łamiesz ogniwo, zanim zostanie rzeczywiście wykute.
        — Poślub ją — rzekł ostro, zmieniając nagle front.
        — Poślubtę atwijską dziewczynę, nie martwi mnie to. Pewnego dnia przyjdziesz do mnie. Zapraszam cię teraz, zrób to. — Jego dwubarwne oczy zwęziły się nieco. — Jeśli będziesz miał synów, uczynię ich swoimi. Zabiorę ich... ale sądzę, że nigdy nie będziesz mieć synów z Gisellą, gdyż inni dopilnują, byś zginął.
        — Inni? — wyrzuciłem to pytanie, nie mogąc się powstrzymać. — Któż prócz ciebie miałby pragnąć mojej śmierci?
        Teraz była jego kolej na śmiech.
        — Czy twój ojciec niczego cię nie nauczył? Czy trzymają cię w niewiedzy, chcąc ochronić twoją dumę? Niełatwo się dowiedzieć, nieprawdaż, że jest się w samym centrum burzy. — Srebro błysnęło w jego jedynym uchu. — Lepiej zapytaj: kto nie chciałby widzieć cię martwym.
        — Nie...? — wyszeptałem głucho, jakbym był marionetką, a on lalkarzem.
        Strahan wydął z namysłem wargi. Czarne brwi uniosły się pod obręczą.
        — Albo, jeśli nie martwym... to przynajmniej zastąpionym przez innego.
        Zastąpionym. Ja? Ależ to niemożliwe. Byłem księciem Homany, prawowitym synem Mujhara Donala i królowej Aislinn, córki Carillona. W moich żyłach płynęła odpowiednia krew. Nie było innych ślubnych dzieci, lekarze twierdzili, że królowa jest bezpłodna. Jestem i zawsze będę jedyny. Jak mogli myśleć o zastąpieniu mnie i — na bogów! — kim?
        Jego ręka rozdzieliła ciemności i znów napełniła je światłem.
        — Czy mam przepowiedzieć ci przyszłość, książę panie? — zapytał natarczywym tonem. — Czy mam ci pokazać, co nastąpi, bez względu na to, jak bardzo byś próbował zmienić to, co zapisali sami bogowie?
        Nie czekał na moją odpowiedź. Ponownie uniósł dłoń i użyczył jej płynnego, wymownego języka pędzla, sunącego po żywym płótnie. Zobaczyłem, jak palce poruszają się, formując kształty pośród ciemności.
        Barwy wylały się z czubków palców Strahana: srebrzysta purpura, najgłębsza lawenda, najbledszy srebrzysty lila. I gorejąca czerwień świeżo rozlanej krwi.
        Namalował obraz z żywych płomieni: wznoszącego się na tylne łapy lwa Homany i krótki wojenny łuk Cheysuli. Obraz bogaty w szczegóły, nie wyłączając falującego języka w rozwartej paszczy lwa i ornamentów na łuku. Wisiały w powietrzu, jakby w oczekiwaniu. Jakbym miał tylko wyjąć łuk z ciemności i wypuścić strzałę w stronę lwa.
        Patrzyłem. Z trudem przełknąłem ślinę. Nie wiedziałem, co powiedzieć. Pełen czci i przerażenia zrozumiałem tylko jedno: obraz, który namalował, jest prawdziwy, bez względu na to, że artysta był wrogiem.
        — Homanowie nie chcą na tronie zmiennokształtnego Cheysuli — odezwał się Strahan poprzez syk płomienia. — Cheysuli nie chcą na tronie pozbawionego błogosławieństwa Homani na. Lecz syn Donala jest jednym i drugim, nie będąc żadnym. Jak sądzisz, co się stanie? — Dwubarwne oczy wyglądały niesamowicie w świetle jarzących się obrazów. — Bacz na swoich ludzi, Niallu — rzekł. Mówił łagodnie, jego ton był delikatny. — Bacz na swoich przyjaciół... swoich wrogów... swoich krewniaków... bo zawiążą przeciw tobie przymierze.
        Gładko zlał w jedno obrazy łuku i lwa. I ujrzałem, jak z płomienia rodzi się twarz mego brata — i twarz, którą znałem jako własną.
        — Sądzę, że nie muszę się tobą kłopotać — rzekł Strahan z cichą satysfakcją. — Pozwolę, aby inni zrobili to za mnie.
ROZDZIAŁ 3
       — Powinieneś był przyjść najpierw do mnie. — Zarówno jej usposobienie, jak i mowa dopełniały czerwonozłoty blask włosów. — Wiesz, jak się martwiłam, kiedy koń wrócił bez ciebie?
        Koń rzeczywiście powrócił (beze mnie, rzecz jasna), a moja nieobecność postawiła pałac na nogi. A raczej zrobiła to moja dostojna matka. Większość strażników Mujhary oderwano od ważniejszych obowiązków i wysłano, by mnie szukali, jakbym był głupim, rozpieszczonym dzieckiem, które wyszło powałęsać się po ulicach. I kilku z nich znalazło mnie, kiedy zbliżałem się do bram Homana-Mujhar. Próba tłumaczenia, dlaczego rozdzielono mnie i mego konia, była bardzo upokarzającym przeżyciem. Zwłaszcza że nie mogłem powiedzieć, iż Strahan przebywa w mieście. Nie im. Nie od razu. Nie, zanim spotkam się z ojcem.
        Lecz teraz, patrząc na bladą twarz mojej matki, zrozumiałem, że dla niej było to gorsze od poniżenia. Zawsze się martwiła. Wciąż się gryzła mówiąc, że sam Ian nie wystarczy, aby ustrzec mnie przed nieszczęściem. To wydarzenie stało się tylko wodą na jej młyn.
        W głębi duszy wzruszało mnie, że tak się przejmuje. Wiedziałem, że wyrasta to z poczucia niepewności, ponieważ urodziła tylko jednego syna. Przede wszystkim jednak czułem urazę. Och, tak, chciała jak najlepiej, lecz czasem brzemię, jakim mnie obciążała, było niemal nie do zniesienia.
        „Nie jesteś może jego synem” — powtarzała często — „ale jesteś krwią z jego krwi, kością z jego kości, nawet ciałem z jego ciała. Czyś nie patrzył w zwierciadło?”
        Och, owszem, patrzyłem, wielokrotnie. I za każdym razem widziałem to samo: surowe niepolerowane naczynie pozbawione blasku. Lecz nikt nie widział skaz, pokrywała je bowiem w nadmiarze lśniąca patyna Carillona.
        Nawet teraz nie dała mi czasu na wyjaśnienia, na powiedzenie paru słów ojcu, który wszedł właśnie do mojej komnaty i zamknął ciężkie drzwi.
        Toteż pozwoliłem, by przemówiła przeze mnie uraza.
        — Zatem chciałabyś, abym pozostał w takim plugawym stanie? Spójrz na mnie! — Zrzuciłem już zabłocone buty, przemoczony kaftan. Stałem przed nią w brudnych skórzanych spodniach i wilgotnej lnianej koszuli. Cienkie strużki błotnistej wody spływały w dół, plamiąc pokrywający podłogę kobierzec.
        — Niallu — powiedział ojciec. Tylko tyle. Ale było to więcej niż dosyć.
        Odwróciłem się i spojrzałem na napiętą twarz matki.
        — Przepraszam — powiedziałem jej ze skruchą, którą rzeczywiście czułem. — Ale chciałem przed zajściem do ciebie wykąpać się i przebrać.
        — To mogło poczekać. Widziałam mężczyzn w gorszym stanie, a nie byli oni moimi synami. — W kącikach jej oczu i ust pojawiło się napięcie. Wciąż była piękna urodą, którą przez całe lata próbowali opiewać harfiarze i poeci, lecz była to piękność krucha i niepewna, jakby mogła pęknąć pod ciężarem tego kim była. Aislinn z Homany, córka Carillona, niegdyś księżniczka, obecnie królowa i matka wnuka swego ukochanego ojca.
        Sądzę, że oceniała się jedynie według tego, że urodziła Carillonowi dziedzica. To jest prawdziwego dziedzica, mężczyznę, w którego żyłach płynęła głównie krew króla i który nie był wojownikiem Cheysuli wybranym, gdyż Carillon nie miał innego wyjścia. Nie, moja matka nie uważała się za kobietę, żonę, matkę czy królową, lecz jedynie za narzędzie mające uwiecznić rosnącą legendę swego ojca.
        Uraza minęła, kiedy na nią spojrzałem. Nie mógłbym określić, co zajęło jej miejsce, nie było to bowiem jednorodne uczucie, lecz po prostu ich mieszanka, zawikłana niczym splot gobelinu. Ten na odwrocie, nie z przodu, nie pokazujący żadnego obrazu.
        Wypuściłem nagle powietrze.
        — Nic mi się nie stało. Jestem tylko mokry i brudny. I porządnie wygłodzony. — Spojrzałem na ojca, pragnąc opowiedzieć mu od razu o mojej konfrontacji ze Strahanem. Ale nie chciałem tego robić, póki matka była w pokoju. Nie miałem ochoty dawać jej kolejny powód do zmartwień.
        — A Ian? — zapytał ojciec.
        Wzruszyłem ramionami, odwracając się, aby ściągnąć z siebie lepką koszulę.
        — Jest w Obozie. Myślę, że zostanie na noc. — Usłyszałem, jak w przedsionku służący napełniają balię gorącą, perfumowaną wodą. Olejkiem z goździków, sądząc po zapachu.
        — Niallu... — Moja matka znów przysunęła się do mnie, ale nie skończyła. Ojciec położył jej dłonie na ramionach i odwrócił ode mnie. Zrobił to dostatecznie delikatnie, ale zauważyłem subtelny nacisk.
        — Zostaw go mnie, Aislinn. Ktoś musi zabawiać gości. Typowo kobiecym gestem dotknęła natychmiast węzła czerwonozłotych włosów, aby sprawdzić, czy jest w porządku. Nie było potrzeby. Wyglądała nieskazitelnie, jak zwykle. Lśniące włosy, które nie straciły jeszcze blasku mimo jej trzydziestu sześciu lat, obejmowała usiana perłami siatka ze złotej nici. Matka ubrana była w prostą suknię z białego aksamitu, ozdobioną jedynie pasem ze złotych paciorków i ciasnym, złotym naszyjnikiem. Ślubny dar mego ojca sprzed jakichś dwudziestu lat.
        — Rzeczywiście. — Jej głos był obojętny, niemal bezbarwny. — Ale zastanawiałam się, czy w ogóle zechcesz ich przyjąć.
        — Królowie robią, co do nich należy. — Także w głosie ojca wyczułem zdenerwowanie. — Między nami a Atvią panuje pokój, Aislinn. Nie zrywajmy sojuszu przez brak uprzejmości.
        Znów obrzuciła mnie spojrzeniem. Miała wielkie, szare oczy, senne, o długich rzęsach. Oczy Electry, jak mówiono, wspominając urodę jej matki. Ale przywołując to imię, wywoływali też widmo Tynstara.
        — To dotyczy również ciebie, Niallu — rzekła nagle. — Bardziej niż nas, skoro o tym mowa. A jeśli ojciec nie powie wszystkiego, przyjdź do mnie. Ja ci wyjaśnię.
        Napięcie między nimi było wyczuwalne. Przeniosłem spojrzenie z matki na ojca, lecz jego twarz była dla mnie nie przenikniona. Cóż, mogłem zaczekać całą noc. Jedną z cech, jakie po niej odziedziczyłem, był nadmierny upór.
        Matka podeszła do drzwi i otworzyła je szarpnięciem, nim ojciec czy ja zdążyliśmy jej pomóc. Uniosła ciężkie spódnice i natychmiast wyszła, pozwalając mi pozostać wreszcie sam na sam z ojcem.
        Ojciec. Był Mujharem Homany, ale dla mnie kimś mniej i kimś więcej. Był wojownikiem Cheysuli.
        Syn, patrzący na swego ojca, rzadko widzi człowieka, widzi rodzica. Kogoś, kto go spłodził, a nie konkretną osobę. Ze mną nie było inaczej. Widywałem go dzień w dzień, a jednak go nie widziałem. Dostrzegałem to, co przywykłem widzieć, co syn zauważał w ojcu, królu, wojowniku. Jakże często nie dostrzegałem człowieka. Nie znałem go też, tak naprawdę.
        Teraz spojrzałem. Ujrzałem twarz, która pomogła ukształtować moją własną, a jednak nie miała nic z tej formy. Jej kości były charakterystycznie kanciaste, twarde, prawie ostre; nawet Cheysuli o jasnej karnacji można łatwo rozpoznać po kształcie kości pod skórą. Obowiązki Mujhara i wojownika oddanego swojej tahlmorrze wyżłobiły bruzdy pomiędzy jego czarnymi brwiami, rozpostarły wachlarze zmarszczek w kącikach jego żółtych oczu, pogłębiły linie obok prostego jak ostrze nosa. Włosy przyprószone były bladą jak zimowy szron siwizną, lecz nieznacznie. Tylko w tym wcześnie się starzejemy i to z niezmiernym wdziękiem. Po raz pierwszy od bardzo dawna patrzyłem na blizny na jego gardle i przypomniałem sobie, jak Strahan próbował niegdyś zabić go, puszczając nań jastrzębicę-demona. Nazywała się Sakti i zaciskała szpony nawet umierając. Ojciec jednak nie zginął, dzięki Finnowi, memu krewniakowi, i bogom, którzy dali nam magię ziemi.
        Magia ziemi. Jeszcze jedna rzecz, której mi brakowało. Ojciec był wysoki, lecz nie tak wysoki jak ja, który odziedziczyłem po Carillonie ogromną postać. Nie miał mojej wagi, choć nikt nie nazwałby go małym mężczyzną. Mężczyźni Cheysuli rzadko mierzą mniej niż sześć stóp, a on miał nawet trzy palce więcej. Z pewnością wyglądał wdzięczniej ode mnie, mając subtelniejsze ruchy. Ciekaw byłem, czy ta całkowita lekkość ruchów była znamieniem rasy czy wieku. Bogowie wiedzieli, że musiałem to jeszcze odkryć.
        Zacząwszy się rozbierać, obserwowałem ojca spod przymkniętych powiek i zastanawiałem się, jak się czuł, kiedy Carillon przekazał mu Tron Lwa. Zastanawiałem się, co myślał wiedząc, że tak wiele tradycji Cheysuli trzeba będzie zmienić, aby dostosować je do proroctwa. Dostosować do niego: pierwszego od czterystu lat Mujhara z rodu Cheysuli.
        Ja miałem być drugim.
        Nic mi nie powiedział o matce. Był skryty, choć w pewnych sprawach dość otwarty. Tyle że nie w tych, o których chciałem usłyszeć.
        — No i? — Rzuciwszy to, czekał.
        Ściągnąłem z siebie spodnie i przeszedłem nago do przedsionka. Para unosiła się znad balii. Zapach goździków unosił się w powietrzu. Odesłałem gestem służących, żebyśmy mogli z ojcem omówić wszystko bez świadków.
        Zastanawiałem się, czy nie opowiedzieć mu wszystkiego, od polowania do mego przybycia, pieszo, do Homana-Mujhar. Lecz byłoby to z mojej strony niepotrzebnie przewrotne, a uważałem, że okoliczności wymagają więcej powagi. Toteż przeszedłem od razu do kwestii najważniejszej dla nas obu.
        — Spotkałem dziś wieczorem pewnego człowieka — zacząłem. — Nieznajomego, przynajmniej dla mnie. Ale miał wiadomość przeznaczoną dla księcia Homany. — Wziąłem mydło i począłem mydlić zabłoconą skórę. — Powiedział, że nie powinienem zaślubiać mojej atwijskiej kuzynki.
        Noga ojca, którą zamierzał przysunąć sobie stołek, zatrzymała się w pół ruchu. Nie usiadł wcale, lecz spojrzał prosto na mnie, na jego twarzy wyraz zaskoczenia mieszał się z niekłamanym zakłopotaniem.
        Po chwili pełnego zaskoczenia namysłu zmarszczył brwi.
        — Dziwne, że coś takiego powiedziano dzisiaj. Zanurzyłem się w wodzie, aby zamoczyć włosy; kiedy się uniosłem, woda spływała mi po twarzy.
        — Dlaczego dziwne tylko dzisiaj? — Wyplułem mydliny i skrzywiłem się, czując ich smak.
        Albowiem Atwijczycy, których dzisiaj gościmy, przybyli tu w sprawie dotyczącej twoich zaręczyn. — Tym razem przyciągnął stołek stopą i usiadł. — Jak się wydaje, Alaryc zdecydował, że czas, by zaręczyny skończyły się zaślubinami.
        Spojrzałem na niego. Moje nozdrza wypełniła woń goździków. Woda wciąż spływała mi po twarzy. Nie próbowałem jednak jej zetrzeć.
        — Teraz?
        — Jak najszybciej. — Westchnął, wyciągając długie nogi. — Alaryc i ja zawarliśmy umowę prawie dwadzieścia lat temu. Ma wszelkie prawa spodziewać się, że zostanie dotrzymana.
        Mówił tonem nieco suchym. Ojciec niezbyt lubił At-wijczyków, z którymi prowadził niegdyś wojnę. Jeszcze mniej sympatii miał dla samego Alaryka, pana Atvii. Po pierwsze, brat Alaryka zabił Carillona, czyniąc mego ojca Mujharem. A sam Alaryc, złożywszy przysięgę wasalną Donalowi z Homany, zażądał jego siostry za żonę dla przypieczętowania przymierza. Mimo iż ojcu się to nie podobało, zgodził się wreszcie, dla proroctwa Pierworodnych, nie widział bowiem innego sposobu połączenia odpowiednich linii rodowych.
        I aby łączyć je dalej, oświadczył, że jego pierworodny syn poślubi pierworodną córkę Bronwyn i Alaryka.
        I owszem, Alaryc otrzymał małżonkę, którą chciał. Miał nawet córkę imieniem Gisella. Ale żadnej innej. Bronwyn bowiem umarła, rodząc moją kuzynkę półkrwi Cheysuli.
        Spojrzałem na twarz ojca. Mujhar jest uroczystym człowiekiem, nie ulegającym impulsom czy przypływom dobrego humoru. Może kiedyś był inny, ale powinności, mówiono mi, mogą często zmienić najbardziej zapalczywego człowieka. Bogowie wiedzą, że mój ojciec miał ich więcej niż inni. W imię proroctwa odebrano mu matkę, ojca, wuja i Mujhara. W imię zdrady Ihlini.
        Złoto lirów lśniło na jego nagich ramionach. Był Mujharem Homany, ale nie porzucił obyczajów Cheysuli, nawet na pokaz. Pewne okazje wymagały, aby założył strój homański, zwykle jednak nosił skóry swojej rasy.
        Naszej rasy.
        Ześlizgnąłem się po wygiętym drewnie balii i spłukałem mydło wodą.
        — Cóż, spodziewałem się, że dojdzie pewnego dnia do tego małżeństwa. Nigdy tego przede mną nie ukrywałeś, mojej tahlmorry. — Wyszczerzyłem zęby, był to taki nasz stary dowcip. — Tyle że... jeszcze nie teraz.
        Ojciec się uśmiechnął. Nikt nie nazwałby go starym, nie doszedł jeszcze do czterdziestki, ale też kobieta nie powiedziałaby o nim, że jest młody. Jednak uśmiech wyzwolił go z powagi tytułu i znów uczynił wolnym.
        — Nie, jeszcze nie teraz. Ale wkrótce. — W jego żółtych oczach błysnęło rozbawienie. — Masz trochę czasu. Obyczaj atwijski wymaga, by przed rzeczywistym ślubem przeprowadzono zaślubiny zastępcze.
        Zmarszczyłem z roztargnieniem brwi, patrząc na purpurowy siniak na moim prawym kolanie.
        — Kiedy odbędą się te zaślubiny zastępcze?
        — Och, sądzę, że rano... Powiedziałem, że masz trochę czasu. — Błysk w jego oczach stał się bardziej wyraźny.
        — Rano! — wpatrywałem się w niego z przestrachem. — Bez uprzedzenia?
        Westchnął.
        — Owszem. Sam bym wolał, żeby było inaczej. To dlatego twoja jehana jest taka wzburzona. Przysięga, że to rozmyślna obraza i że powinniśmy odesłać ich do domu, gdy tylko złożą odpowiednie hołdy, wraz z pełną szacunku prośbą, jako że Alaryc winien jest hołdy mnie, a nie odwrotnie. — Uśmiechał się kwaśno. Moja matka, od dziecka przywykła do takich rzeczy, jak królewskie prawa i oczekiwania, była znacznie bardziej świadoma szczegółów protokołu, które ojcu wydawały się mniej istotne. — Ale poseł Alaryka utrzymuje, że wiadomość wysłano parę miesięcy temu, mimo iż nigdy jej nie otrzymaliśmy. Może i tak było. — Wzruszył ramionami, z wyraźnym zwątpieniem. — Bez względu na to oraz brak stosownego hołdu, zaręczyn dokonano w dobrej wierze. Alaryc ma prawo prosić o przeprowadzenie zaślubin. Mając siedemnaście lat, Gisella jest dość dorosła. Kiedy zakończy się ceremonia zastępcza, pojedziesz do Atvii, aby przywieźć do domu swoją cheysulę na homańskie wesele.
        Cheysulę. Użył słowa Dawnej Mowy oznaczającego żonę. Lecz jego usta wymawiały je inaczej niż moje; tak jak Iana, wychowano go w Obozie. Byli bardzo do siebie podobni, mój ojciec i brat. Nie przypominałem żadnego z nich.
        Jak starał się to wykazać Strahan nie szczędząc fatygi.
        Prawie natychmiast zapomniałem o cheysulach i zastępczych zaślubinach.
        — Jehanie — słowo Cheysuli przeszło przez moje wargi łatwiej niż zwykle. — Człowiek, który powiedział mi, żebym nie poślubiał Giselli... — Urwałem na moment, nie wiedząc, jak to powiedzieć. — To był Ihlini. Jehanie... ten człowiek to Strahan.
        Ojciec wstał natychmiast. Tak szybko, tak gwałtownie, że przewrócił stołek. Usłyszałem łomot drewna o kamień. Syk wciąganego powietrza.
        Ale powiedział jedynie: „Strahan”.
        W cieple perfumowanej, parującej wody, zrobiło mi się zimno. Widzieć ten wyraz w oczach ojca...
        — Tak. — Był to prawie szept. — Jehanie...
        — Jesteś pewien. — Było to jak smagnięcie dźwiękiem. Nie patrzyłem już w twarz ojca. Ani Mujhara. Widziałem wojownika pełnego jadowitej nienawiści, oddanego zemście.
        — Pewien — zawtórowałem. — Widziałem jego oczy: jedno niebieskie, jedno brązowe. I nie miał ucha.
        — Tak, nie ma ucha! Finn osiągnął choć tyle, zanim umarł!
        Urwał. Zobaczyłem, jak skurcz boleści wykrzywia mu twarz. Niemal równie szybko maska powróciła na miejsce. Ale nie zamknął oczu. Może nie mógł. A to, co zobaczyłem, sprawiło, że poczułem się, jakby przejechano mi lodowatym palcem po kręgosłupie.
        — Jehanie...
        — Na bogów, modliłem się, żeby ten ku’reshtin znalazł się w zasięgu mojej ręki. — Wyciągnął obie dłonie. Zacisnął pięści. Zobaczyłem, jak ścięgna występują pod skórą, jak paznokcie wbijają się w dłonie. — Na bogów, modliłem się o to!
        Nie wiedziałem, że ojciec może odczuwać taką nienawiść. Okazywał gniew, owszem, i irytację, i sporo braku tolerancji dla rzeczy, które wydawały mu się głupie, ale widząc w jego oczach taką zapiekłą nienawiść, słysząc ją w jego głosie, poczułem się znowu dzieckiem. Odebrało’ mi to mój wzrost i pewność siebie, uczyniło na powrót małym.
        Siedziałem w balii po pierś w wodzie i wpatrywałem się w wojownika, który mnie spłodził. I zastanawiałem się, jakim człowiekiem ja mógłbym się stać, gdyby Ihlini zaserwował mnie tyle bólu i zgryzoty.
        — Nie zranił cię? Pokręciłem powoli głową.
        — Dał mi... zakosztować swojej mocy. Ale nie uczynił mi żadnej trwałej krzywdy. — Znów pomyślałem o słowach, jakie wypowiedział na pożegnanie, i wyrazistości obrazu, który stworzył. Prawda? Czy fałsz? Wybieg mający podkopać moje zaufanie do Homanów i Cheysuli? Bardziej niż prawdopodobne. Byłoby to w stylu Ihlini.
        A ja wiedziałem, że może się to ziścić.
        Odwróciłem od ojca spojrzenie. Zastąpić mnie, powiedział Strahan. Innym. Przyjaciele, wrogowie, krewniacy. Przymierze jednoczące ich wszystkich.
        — Niallu. — Ujął moją lewą rękę, ściskając mnie za nadgarstek. — Nie zranił cię?
        — Nie — powiedziałem najspokojniej jak mogłem. — Powiedział, że mam przekazać ci pozdrowienia.
        Po chwili ojciec puścił moje ramię. Zaklął pod nosem.
        — Tak, taki jest Strahan. Zawsze uprzejmy. Nawet kiedy zabija.
        — Ale dlaczego pozostawił mnie przy życiu? Czyż nie bardziej by mu odpowiadało, gdybym nie stał na drodze do tronu?
        — Nie stoisz mu na drodze, tak naprawdę. — Ojciec, wyglądający nieskończenie starzej, potrząsnął głową i westchnął. — Bogowie wiedzą, dlaczego tak jest, ale Ihlini bawią się z przeciwnikiem, nim zabiją. Wypaczają umysł, zanim wypaczą ciało, jakby czyniło to ostateczne uderzenie bardziej satysfakcjonującym. Tynstar robił to z Carillonem przez całe lata, choć w końcu, jak wiesz, Carilllon go zabił. — Oczywiście, że wiedziałem. Wszystko to było częścią legendy. — Może to być jakąś przewrotną manifestacją mocy. — Znów wzruszył ramionami. — Któż to może wiedzieć? Strahan nie zostawił cię przy życiu z życzliwości. Nie. Raczej... dla przyjemności oczekiwania. — Wyraz twarzy miał bardzo ponury. — Znaczy to, że ma w stosunku do ciebie inne plany. Znaczy to, że jesteś częścią jego gry. A kiedy znudzi go zabawa z tobą, skończy ją. Tak jak skończył ją dla Finna.
        A kiedy znudzi go zabawa z tobą, skończy ją. Wzdrygnąłem się. Ton ojca był tak rzeczowy, tak pewny zamiarów Strahana. Nie krzyczał, nie wybuchnął, nie twierdził, że położy kres planom Strahana. Podkreślało to moc Ihlini.
        Przypomniałem sobie, jak Strahan zaprosił mnie, abym przybył doń pewnego dnia. Jak powiedział, że zamierza zabrać moich synów. I zastanawiałem się, dlaczego był pewien, że będą jacyś synowie, i że ich zabierze.
        Ale przede wszystkim patrzyłem na ojca. Kim był dla niego Strahan?
        Twarz miał posępną. Ten człowiek wydawał mi się nieznajomym.
        — Jehanie. — Wyprostowałem się w balii. — Gdybym... gdybym wiedział, że tak bardzo go nienawidzisz... spróbowałbym go zabić.
        Z początku zupełnie nic nie zrobił. Patrzył tylko na mnie, jakby nie usłyszał, co powiedziałem. Doskonale nieporuszony, w całkowitym milczeniu, niby statua wyrzeźbiona w ludzkim ciele.
        A potem powiedział coś w Dawnej Mowie; coś, co wypłynęło z jego ust niczym szum oddechu, i dostrzegłem, jak łzy pojawiają się w jego oczach, kiedy przykląkł na jedno kolano, ujmując moją dłoń w swoje.
        — Nigdy — rzekł ochryple. — Nigdy, nigdy, Niallu. Zabiłby cię. Zabiłby cię. Zabrałby mi ciebie, jak zabrał wszystkich innych, i zostałbym sam.
        Spojrzałem na niego. Ręce miał zimne, tak lodowate, że uświadomiłem sobie, iż się boi. Chciałem go pocieszyć, okazać mu lojalność. Zamiast tego rozjątrzyłem tylko sprawę.
        Na bogów, mój ojciec się boi...
        — Jak? — zapytałem, odzyskawszy głos. — Jak mógłbyś być sam, skoro masz tylu innych?
        — Wymień ich — rzekł nierównym głosem. — Powiedz mi ich imiona.
        — Moja matka? — Byłem zdumiony, że nie może tego zrobić sam. — Taj i Lorn. Generał Rowan. Ian i Izolda. — Spojrzałem na niego. — Jehanie, jak mógłbyś być sam?
        Oddychał chrapliwie.
        — Owszem, mam ich, mam ich wszystkich: cheysulę, liry, dzieci, zaufanego generała. Ale... to nie to samo. — Wstał nagle, odwracając się do mnie tyłem. Jego kręgosłup pod skórzanym kaftanem i ciałem był sztywny. Potem, równie szybko, odwrócił się do mnie. — Spójrz, co zrobiłem twojej jehanie. Gdybym mógł, dałbym jej taką miłość, jakiej pragnie, ale tyle się we mnie wypaliło, kiedy Sorcha... umarła. — Nawet teraz nie mógł powiedzieć prawdy: że jego mei jha Cheysuli, matka Iana i Izoldy, zabiła się, ponieważ nie mogła ścierpieć tego, że dzieli się nim z Homanką. — Jest wiele uczuć między mną a Aislinn, to jasne, i szacunek, poważanie, respekt... ale ona nie tego chce. I nie tego potrzebuje. — Udręka w jego głosie była wyraźna. — Nie mogę jej jednak ofiarować fałszywej miłości, kiedy zasługuje na coś znacznie lepszego.
        Słuchałem wstrząśnięty, w milczeniu, wdzięczny, że wreszcie poznałem prawdę, ale zmieszany tym, co usłyszałem. Mówił jak dorosły do dorosłego, jak mężczyzna do mężczyzny, a przecież wciąż czułem się taki młody.
        Ojciec westchnął i odsunął z oczu lok czarnych włosów.
        — Co do Taja i Lorna, zgoda; dzielę z mymi lirami wszystko, co winien dzielić wojownik. Ale to są liry, a nie ludzie. Nie krewniacy. Co do Rowana... — Skrzywił się. — Rowan i ja współpracujemy w sprawach królestwa, ale nigdy nie będziemy czuć się swobodnie na gruncie prywatnym. Nie jestem Carillonem, którego wielbił. — Pochylił się i postawił stołek. — Ian i Izolda dają mi wszystko, czego jehan mógłby się spodziewać po swoich dzieciach. Lecz ja jestem Mujharem Homany, a Homanowie uważają ich za bastardów. To wiele zmienia. W oczach Homanów stają się nieczyści, a to mnie dotyka. Toteż zostajesz mi tylko ty, Niallu. — Uśmiechnął się lekko, ale nie bez goryczy. — Żadne z nich nie jest tobą. Żadne z nich nie zrodziło się dla proroctwa. — Zobaczyłem w jego oczach ślad udręki. — Żadne z nich nie pozna rzeczy, które ja poznałem. Nie tak, jak ty je poznasz.
        Przez długą chwilę w ogóle się nie odzywałem; nie byłem w stanie mówić. Lecz kiedy odzyskałem głos, zapytałem o coś, o co chyba wszyscy chcieliby zapytać wojowników i Mujarów.
        — Chciałbyś, aby było inaczej?
        Ojciec roześmiał się, ale w jego śmiechu nie było radości; tylko ból.
        — Któryż wojownik, widząc jasno swoją tahlmorrę, nie chciałby? — Jego uśmiech był krzywy, kwaśny i pełen żalu. — Zmieniłbym wszystko. Nie zmieniłbym niczego. To paradoks, Niallu, który poznali tylko nieliczni. Tylko nielicznym będzie dane. — Westchnął. — Carillon mógłby ci coś o tym powiedzieć. Tak samo Duncan i Finn. Ale ich wszystkich już nie ma, a mnie brak właściwych słów.
        — Jehanie...
        Ale kiedy zacząłem, odwrócił się i wyszedł z pokoju.
ROZDZIAŁ 4
        We śnie byłem drapieżnikiem kołującym po niebie. Czułem pod skrzydłami lekki prąd ciepłego powietrza, unoszący mnie ku niebiosom, niosący jeszcze wyżej. Ale ja nie pragnąłem lecieć wyżej. Toteż ugiąłem rozpostarte skrzydła, przechylając się ku ziemi i spłynąłem w dół, i jeszcze, zacieśniającą się spiralą, aż unosiłem się leniwie ponad murami pałacowego ogrodu i zobaczyłem wyraźnie dwie dziewczyny.
        Młode. Bardzo młode, prawie w tym samym wieku. Klęczały na świeżej i bujnej wiosennej trawie, otoczone obfitością lśniących kwiatów i grały w wymyśloną przez siebie grę. Słyszałem ich słodkie soprany, niesione syczącym wietrzykiem. A jednak słodycz tę zakłócała nuta dziwnej zachłanności.
        Bliżej. Mój cień wyglądał jak uskrzydlona plama na ziemi, sama ciemność sunąca przez trawę, aby połknąć obie dziewczynki. „Dosyć tego — pomyślałem — by nawet mężczyzna wzdrygnął się, widząc taki omen”. Ale dziewczęta nie zwracały uwagi na mój cień, ani na mnie. Zamiast tego mierzyły się nawzajem dzikimi, gniewnymi spojrzeniami i ciągnęły ku sobie coś, co trzymały między sobą.
        Mój cień przesunął się naprzód, powrócił, potem znów pospieszył w przód. Unosiłem się jeszcze bliżej; spojrzenie drapieżnika przykuł jakiś błysk na trzymanym przez obie dziewczynki przedmiocie. Jeszcze bliżej. Zobaczyłem, że była to tylko szmaciana lalka, nic więcej, z tanią pozłacaną broszką umocowaną na czole w dziecięcym naśladownictwie korony. Lecz lalka byłatylko jedna, a dziewczynki dwie, nic dobrego nie mogło z tego wyniknąć. Nie zawsze można się czym dzielić.
        Błysk broszki. Iskra, jasna jak szkło. Niczym kruk zapragnąłem przywłaszczyć sobie tę jasność. Lecz byłem drapieżnikiem, nie krukiem. Gdybym poniżył się do tego, żeby czegoś pragnąć, nie mógłby to być kawałek cyny czy szkła. Nie. Coś dalece bardziej wartościowego.
        Gniewne, oskarżycielskie głosy, pełne nienawiści i pogardy. Słyszałem podobne w dzieciństwie; raz czy dwa mówiliśmy tym samym tonem z Ianem i Izoldą. Lecz tamte czasy dawno minęły, a dziewczęta pode mną były nieznajomymi.
        Nie widziałem ich twarzy, jedynie kolor włosów, kiedy klęczały sztywno na trawie, ściskając lalkę w rękach. Każda z nich była antytezą drugiej: granatowoczarne włosy i włosy złociste. Młoda skóra barwy miedzianobrązowej i młoda skóra koloru śmietany.
        Antytezy, owszem. Tak jak ja z Ianem
        — Moja, moja! — krzyczała czarnowłosa.
        — Moja, moja! — krzyczała złotowłosa.
        Bliżej. Bliżej. Zobaczyłem, jak ramiona i nogi lalki rozpostarły się i napięły, ciągnięte tak, że omal szwy nie puściły. Pod złotą broszką-koroną ktoś wyhaftował kolorowymi nićmi twarz. Czerwone usta się uśmiechały. Niebieskie oczy spoglądały obojętnie w niebo, nie dostrzegając na szczęście losu, który tak wyraźnie przeczuwałem. I kiedy otworzyłem dziób, żeby wykrzyknąć ostrzeżenie, torturowana zabawka rozdarła się i wysypała z siebie na trawę wnętrzności z suszonej fasoli. Usłyszałem szum i grzechotanie rozsypywanych ziaren i krzyk obu dziewczynek.
        Mój cień zawisł nad nimi. Teraz mnie zobaczyły. Zauważyły moją bliskość. Rzuciły na ziemię puste połówki zniszczonej lalki i zwróciły twarze ku niebu.
        I ujrzałem wyraźnie to, czego nie widziałem na początku, że żadna z dziewcząt nie ma twarzy. Tylko pustkę, nieskończoną otchłań pośród czarnych albo złotych włosów, pozbawioną jakichkolwiek rysów.
        Przytłoczył mnie jakiś ciężar. Ogarnięty paniką, usiłowałem usiąść i nie mogłem, zbyt mocno byłem przygwożdżony do łóżka. Kiedy otworzyłem usta, żeby krzyknąć, ciepły, ostry oddech górskiego kota wpadł do nich, zastępując dźwięk, który usiłowałem wydać.
        Tasha zamajaczyła nade mną. Usłyszałem głębokie, grzechoczące staccato jej dudniącego pomruku. Chłodny nos dotknął na krótko mego, potem wyciągnęła język i poczęła mnie lizać.
        — Ianie! — Język Tashy stłumił mój zduszony krzyk. Nie śmiałem się ruszyć. Jej oparte na moich ramionach przednie łapy przygważdżały górną połowę ciała, tylne wypchnięte były między moje nagie uda. Nie, nie warto było ryzykować. — Tasha... dosyć!
        Poczułem uderzenia ogona o kolana. Lizanie ustało na moment, lecz język pozostał zdecydowanie na mojej brodzie i policzku. Otarta skóra szczypała; golenie będzie bolesne.
        Znów zostałem polizany, ale tylko raz. Tasha zeskoczyła bez wahania na podłogę przez letnie zasłony łóżkowe z gazy i uwolniła mnie raz jeszcze.
        Usiadłem natychmiast, naciągając prześcieradło na nagie ciało.
        — Ianie! Co...?
        — Potrzebowałeś budzenia — wtrącił gładko. Przez kremową gazę widziałem, jak stoi samotnie przy nogach mego łóżka, przesłonięty tkaniną zasłony. — Torvald chciał oczywiście przyjść. Powiedziałem mu, że dopilnuję przygotowań do twoich zaślubin. — Ian wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Nie jestem, rzecz jasna, odpowiednim kamerdynerem, ale wiem, w co włożyć ręce i nogi. Powinienem dać sobie radę.
        Nagłe obudzenie po nieprzyjemnym śnie wywołało u mnie ból głowy. Wpatrywałem się w Iana i rozcierałem czoło, starając się odegnać ból.
        — Wolę pójść na zaślubiny nago, niż pozwolić się ubierać tobie.
        — Twoja wola — Ian wzruszył ramionami, wciąż się uśmiechając. — Pannie młodej, zastępczej czy nie, bez wątpienia może to się bardziej podobać.
        Chrząknąłem.
        — Tylko jeśli Alaryc przysyła mi na miejsce Giselli doświadczoną dziewczynę... — Zmarszczyłem brwi, patrząc nań przez draperie. — Co ty tu robisz? Sądziłem, że zostaniesz w Obozie.
        Ian potrząsnął głową. W wątłym różowym świetle świtu kolczyk w kształcie kota błyszczał na tle jego czarnych włosów.
        — Jehan przesłał wczoraj późno wieczorem wiadomość przez aja. Wyruszyłem przed świtem. — Zmarszczył przelotnie brwi. — Czyś sądził, że opuszczę twoje zaślubiny?
        — Zastępcze zaślubiny. — Przebiłem się przez warstwy cieniutkiej gazy i stanąłem obok łóżka. Mimo wiosny było zimno. Nieobecność Torvalda równoznaczna też była z brakiem ogrzewania, jako że Ian nie rozpalił piecyków na węgiel drzewny ani kominka. Mrużąc oczy spojrzałem w stronę najbliższego z wąskich okien. — Dopiero świt. Dość czasu, aby coś zjeść i ubrać się przed tą ceremonią.
        — Będziesz jadł w czasie śniadania ślubnego, nie wcześniej — Ian roześmiał się, kiedy zakląłem pod nosem. — Post poprawi ci może humor.
        — Tak jak Tasha poprawiła moją cerę. — Spojrzałem kwaśno na górskiego kota, siedzącego w milczeniu obok drzwi. Zmrużyła bursztynowe ślepia, poruszyła lekko końcem ogona. — To twój pomysł, rujho?
        — Tasha cię lubi. — Uznawszy to wyjaśnienie za wystarczające, Ian usiadł na najbliższym z moich kufrów, oparłszy się o pokrytą gobelinem ścianę i starł jakąś plamkę z nieskazitelnego skądinąd obcasa buta. Miał na sobie kaftan z miękkiej skóry jelenia i spodnie ufarbowane na łagodny miodowy kolor; strój weselny. Odpowiednio dobrane buty obszyte były nicią barwy miedzi. Kutasiki zadygotały, kiedy wycierał plamę. Na nagich ramionach lśniło złoto lira.
        Patrząc nań, widziałem to, czym nie byłem, czym nie mogłem nigdy się stać. Och, bogowie, jakże pragnąłbym, abyście dali mi prawo do posiadania swego lira i noszenia na ramionach i w uchu złota. Lecz nie powiedziałem tego na głos. Zamiast tego odpowiedziałem na uwagę Iana.
        — Lubi mnie — zawtórowałem sucho. — Czy gdyby mnie kochała, użyłaby zamiast tego zębów?
        — Hojnie szafowałaby też pazurami. — Ian spojrzał w zamyśleniu na starą bliznę po wewnętrznej stronie nadgarstka.
        Ruszyłem w stronę skrzyni z ubraniami, ale zatrzymałem się i odwróciłem.
        — Zapytaj jej — rzekłem zwięźle. — Zapytaj Tashy, dlaczego nie mam lira.
        Nigdy dotąd go o to nie prosiłem. Więź łącząca go z Tashą była czymś głęboko prywatnym. Każdy wojownik wie, że nie należy pytać o sprawy intymne, które powinny raczej pozostać między ludzkim lirem i zwierzęciem. A jednak nie mogłem odłożyć tej prośby nawet na chwilę. Coś mnie ku temu pchało.
        Nawet jeśli Ian był zaskoczony, nie dał tego po sobie poznać. Zrazu dostrzegłem jedynie większą sztywność w linii jego ramion. Siedział wyprostowany na kufrze, nie opierając się już o gobelin. A kiedy rozpostarł palce na drewnianej powierzchni kufra, w milczącej i delikatnej prośbie o siłę skierowanej nie do mnie (być może do bogów?), dostrzegłem napięcie jego rąk.
        — Robiłem to — rzekł beznamiętnie. — Wiele razy. Sądziłeś, że nie próbowałem?
        — A jej odpowiedź? — Trawiony pragnieniem poznania odpowiedzi Tashy, zignorowałem nieznaczną nutę bólu w głosie Iana. Zraniłem go w jakiś sposób, lecz sądziłem, że jego rana nie jest tak zaogniona jak moja.
        Ian odwrócił wzrok. Wyraźnie zakłopotany, wpatrywał się w podłogę. Goły kamień pod jego butami był czerwony, różowoczerwony, tak jak mury Homana-Mujhar. Słup światła, wpadający przez zabarwioną na niebiesko szybę okienną, nadawał różowej barwie głębszy czerwony odcień, tak że cienie były prawie purpurowe.
        Stałem boso na caledońskim dywanie przy łóżku i czekałem, nagi, na odpowiedź..
        — Pytałem — powtórzył Ian. Dostrzegłem, jak mięsień drgnął pod mocną skórą jego pozbawionej zarostu szczęki. Kość pod skórą była ostra jak klinga. Skóra zaś, pozbawiona była zarostu. Albowiem Cheysuli go nie mają.
        Lecz ja musiałem się golić co rano, bo jeszcze bardziej przypominałbym Carillona.
        — A odpowiedź?
        W końcu spojrzał mi w oczy i potrząsnął głową.
        — Nie mam dla ciebie odpowiedzi.
        — Nie chcę jej od ciebie — rzekłem szorstko — lecz od niej. — Wskazałem głową Tashę. — Ona jest lirem. Liry znają wszystkie odpowiedzi. Wiedzą znacznie więcej, niż może wiedzieć którykolwiek wojownik. Jeszcze raz poproś ją o odpowiedź!
        Ian wziął głęboki oddech.
        — Nie. — Powiedział to stanowczo, nie pozostawiając miejsca na nalegania czy przekonywanie.
        Otworzyłem usta, aby napierać, przekonywać, błagać. I znów je zamknąłem, zobaczyłem bowiem, że to bezcelowe. Cały gniew wyciekł ze mnie, kiedy spojrzałem na starszego brata. Owszem, on pytał. I to nie raz. Ale nic mi dotąd nie mówił, bo powiedziawszy, musiałby mnie zranić.
        Wasal. Rujholli. I nie tylko. O bogowie, dziękuję wam za mego brata.
        — Niallu. — Wstał i spojrzał na mnie. Byłem wyższy, cięższy, miałem jaśniejszą karnację; dwa szczeniaki z różnych matek, lecz złączone więzami pokrewieństwa silniejszymi niż rodzeni bracia. — Rujho, przysięgam, że uwolniłbym cię od tego bólu, gdybym tylko mógł.
        — Wiem. — Nie mogłem na niego patrzeć. Jego cierpienie odzwierciedlało moje własne, a tego nie mogłem znieść. — Nie zamierzam winić ciebie.
        — Nie powinieneś też winić siebie. — Nie uśmiechnął się. — Czy sądzisz, że tego nie widzę? Wiem, kiedy nie możesz w nocy spać, nie możesz jeść. Wiem, kiedy pijesz zbyt wiele. Wiem, kiedy szukasz kobiety, żeby złagodzić ból. Jestem twoim rujholli, to prawda, a także wasalem, ale nie zawsze jestem z tobą. A jednak... wiem to. Widzę ślady na twoim grzbiecie, choć bicz jest niewidzialny. — Chwycił mnie za ramiona powyżej łokci, tam gdzie winny się znajdować obręcze lira. — Nie jesteś przez to mniej mężczyzną niż ja.
        Ta emfaza była wiele mówiąca, chociaż nie chciał, żeby tak było. Dla niego byłem mężczyzną. Ale dla wojowników z klanu byłem jedynie Homaninem.
        Spojrzałem mu prosto w oczy.
        — Co Ceinn chciał ci powiedzieć?
        Nie spodziewał się tego. Jego palce zacisnęły się odruchowo, zanim puścił moje ramiona.
        — Ceinn? — W jego oczach pojawił się na krótko wyraz obrzydzenia. — Ceinn to... głupiec. — Chciał coś dodać, ale nie zrobił tego.
        — To wiązało się ze mną.
        — Raczej ze mną. — Potrząsnął głową. — Nic dobrego z tego nie wyniknie. Rujho, zostaw to.
        — A jeśli tego nie zrobię?
        Usiłował się uśmiechnąć, lecz nie wydał się rozbawiony.
        — Czy byłeś kiedykolwiek w stanie zmusić mnie do mówienia, kiedy tego nie chciałem?
        To prawda. Ze skwaszoną miną wskazałem jedną z okutych mosiądzem skrzyń na ubrania, które stały wzdłuż dwu ścian mojej komnaty.
        — W co mam się ubrać, rujho? Jakie stroje mam założyć?
        Ian wydawał się obojętny.
        — To zależy — rzekł spokojnie — jakim człowiekiem zechcesz być.
        Spojrzałem nań.
        — Jakim człowiekiem?
        — Cheysuli — rzekł — czy Homaninem.
        Skierowano nas z Ianem do jednej z mniejszych komnat audiencyjnych. Spodziewałem się, że ceremonia będzie się odbywać w Wielkiej Sali, mającej specyficzną atmosferę i pełnej historycznych pamiątek. Ale Mujhar, jak nam powiedziano, wybrał mniejszą salę, aby panowała raczej atmosfera intymności, a nie zastraszenia.
        — Może to błąd — rzekł niskim głosem Ian, kiedy weszliśmy do komnaty audiencyjnej. — Nie za wiele wiem o sztuce rządzenia państwem, ale sądzę, że Atwijczyków trzeba zastraszyć, jak tylko się da.
        — Staną twarzą w twarz z Cheysuli — rzekłem lekko. — To powinno im wystarczyć.
        Ian się roześmiał.
        — Dobry znak: mój rujho opowiada dowcipy w dzień swego ślubu.
        — Zastępczego — przypomniałem mu, kiedy sługa zamknął za nami drzwi. Mimo iż znacznie mniejsza od Wielkiej Sali z jej Lwim Tronem, ta kameralna komnata robiła na swój sposób wrażenie. Tutaj różowoczerwone ściany zostały pobielone. Barwione szyby, przedstawiające obrazy z historii Homany, zakrywały wąskie okna w grubych murach, nadając białym ścianom subtelny nalot niezliczonych barw. Kamienne podłogi nie były pokryte kobiercami, ich powierzchnię o naturalnie różowej barwie pozostawiono nie pomalowaną. Promienie słoneczne i barwione szkło napełniały pomieszczenie pastelowoperłowym blaskiem.
        — Zastępczego — zgodził się ojciec. — I równie wiążącego, co właściwe homańskie zaślubiny. — Mujhar podniósł się z wyścielanego krzesła, stojącego na niskim podwyższeniu w przeciwległym końcu komnaty. Lorn siedział oparty o drewnianą nogę, jakby jedynym zadaniem jego życia było podpieranie tego mebla. Na oparciu przysiadł złoty sokół, Taj, a obok stało drugie dla królowej Homany. Chwilowo jednak było puste.
        Rozejrzałem się szybko, szukając Atwijczyków, lecz nie dostrzegłem nikogo. Tylko matkę, przy jednym z wąskich okien, wyglądającą na wewnętrzny dziedziniec.
        Odwróciła się gwałtownie. Żółte spódnice zawirowały wokół jej stóp. Dostrzegłem blask jedwabiu, usłyszałem syk fałdy ocierającej się o fałdę.
        — Wiążącego! — rzekła gorzko. — To, co nas teraz wiąże, to idiotyzm. Niall zrobiłby lepiej, poślubiając inną.
        — Aislinn, mówiliśmy już o tym — rzekł ojciec z pełnym znużenia rozgoryczeniem. — A co do tego, że można lepiej, to jak zrobić lepiej? Gisella jest jego cioteczną siostrą, a dla ciebie, dzięki małżeństwu ze mną, haraną. Rzuć kamieniem w Gisellę, Aislinn, a obryzgasz błotem samą siebie.
        Złoto zamigotało na szyi mojej dostojnej matki. Zaciśnięte pięści ukryła w fałdach jedwabnych spódnic. Na jej rękach także było złoto, ciągnęło się od ciężkiego pasa poprzez jej sztywne palce i ocierało o tkaninę. Bujne rude włosy upięte były na głowie, a na jej czole spoczywała obręcz spleciona ze złotego drutu.
        — Nie chodzi o Gisellę — rzekła z napięciem. — Chodzi o jej ojca. O niego. O samego pana Atvii. Czy zapominasz, że to brat Alaryka zabił mego ojca?
        — Nie zapominam — powiedział po prostu. — Nie pozwalasz mi zapomnieć.
        Chciała odpowiedzieć mu gwałtownie. Widziałem to na jej twarzy, w wielkich szarych oczach, które opiewali harfiarze, czyniąc z jej urody legendę. Ale nie zrobiła tego. Stała tylko przy oknie i patrzyła na niego, dumna jak sam Mujhar i równie nieugięta.
        Spojrzałem przelotnie na stojącego wciąż obok mnie Iana. Na twarzy miał uprzejmą maskę, jaką zawsze nosił w obecności królowej Homany i Solinde. Zastanawiałem się, o czym myśli. Zastanawiałem się, co duma mojej matki z własnego dziedzictwa uczyniła z człowiekiem, który nie był jej synem. Westchnąłem. Groził mi powrót bólu głowy.
        — Czy w takim razie ceremonia się odbędzie? Czy też mam wrócić do moich komnat i zdjąć ten strój?
        Matka nadal patrzyła na ojca, tak jak on patrzył na nią. Zastanawiałem się, czy w ogóle mnie słyszą. Czy pamiętają o tym, że Ian i ja jesteśmy w komnacie. Prowadzili jakąś prywatną walkę, a ja nie mogłem nawet stwierdzić, o co.
        — Nie — odezwała się wreszcie matka, patrząc wciąż na ojca, chociaż odpowiedź przeznaczona była dla mnie. — Nie, zostań.
        Na twarzy ojca nie odmalował się ani tryumf, ani ulga. Wydało mi się, że było to uznanie poddania się matki. I być może ślad współczucia, wiedział bowiem, dlaczego walczy ona tak zaciekle.
        — Dobrze wyglądasz — zwrócił się do mnie ojciec. — Pochwalam wybór skór Cheysuli.
        Wzruszyłem lekko ramionami.
        — Nie było wyboru. Ale mógłbym sobie życzyć, żeby moje ramiona nie były takie nagie.
        — I życz sobie — rzekł ojciec. — Wiem, Niallu. Lepiej niż sądzisz.
        Ból powrócił. Uczyniłem wybór, ale nie wydawał się słuszny. Poczułem ucisk w żołądku i ukłucie znanego palącego bólu. Nie zasłużyłem na skóry.
        — Jesteś również Homaninem — zaczęła, jak zwykle, matka. Była to jej litania. — Nie przykładaj takiej wagi do ozdób; pomyśl o krwi, jaka płynie w twoich żyłach.
        — Krwi Carillona? — Z powodu bólu nie mogłem się uśmiechnąć. — Tak, pani, zawsze. Tak, jak byś tego chciała.
        Jej nieskazitelna twarz oblała się rumieńcem. Błysnęła szarymi oczami w stronę Iana.
        — Czy to była twoja sugestia?
        — Nie, pani — rzekł łagodnie. — Pozwoliłem mu tylko dokonać wyboru.
        Zamknęła na chwilę oczy, jakby chciała zasłonić się przed jego słowami. Ale otworzyła je prawie natychmiast i spojrzała nań, niewzruszona. W jej tonie nie było już tej goryczy, co przed chwilą. — Nie, nie, nie wmusiłbyś mu ani jednego, ani drugiego. Znam cię lepiej, niż sądzisz, Ianie. To ja sama...
        Ale nie dokończyła, ponieważ sługa w liberii, który wprowadził nas do komnaty, znowu otwierał drzwi. I tym razem do pokoju weszli Atwijczycy.
        Mężczyzna i kobieta. On był wysoki, elegancki, ubrany w skromny niebieski aksamit, jego postawa była zbyt opanowana, by wyrażać coś poza szacunkiem i uprzejmością. Mimo to wyczuwałem w nim moc, trzymaną na wodzy, jakby był jastrzębiem myśliwskim wyczekującym, aż opadną krępujące go pęta. Jego włosy były bardzo ciemne, niemal czarne, oczy zaś miały dziwną, bladobrązową barwę. Jedyną ozdobę stanowił srebrny pierścień na lewej ręce i takież kolczyki w uszach. Lewą rękę wyciągnął w stronę kobiety. Jednak chociaż jej prawa ręka napotkała jego dłoń, prawie się nie dotykali. Dziwny taniec dwojga wspaniałych zwierząt. Niezwykłe rytualne zaloty, skoro kobieta przeznaczona była dla mnie.
        Patrząc na nią, przypomniałem sobie natychmiast, że miała to być jedynie ceremonia zastępcza. Wiedziałem o tym obrzędzie tyle, co wszyscy inni: miałem poślubić tę kobietę w miejsce Giselli, aby zapewnić, że przymierze między Homaną a Atvią przypieczętowane jest krwią naszych rodów, ale nie miałem spać z tą kobietą. To miało przypaść Giselli. A jednak stwierdziłem, że tego żałuję. Przywodziła na myśl strunę harfy, pełną przenikliwej, subtelnej mocy. Szarpnięta tak czy inaczej, wydawałaby ton, który wiązałby każdego mężczyznę z jej siłą, rezonując w jego duszy. Niemal natychmiast pomyślałem o matce mojej matki, Electrze z Solinde, która, jak głosiła legenda, mogła oczarować mężczyznę jednym spojrzeniem lekko błyszczących oczu. A jednak to, co wiedziałem o tamtej kobiecie, nie stosowało się do tej. Zamiast białoblond włosów miała czarne. Zamiast lodowatoszarych oczu także czarne. Aksamitna suknia była jaskrawokarmazynowa.
        Uśmiechając się nieznacznie, pozwoliła mężczyźnie prowadzić się naprzód. Rąbki jej spódnic omiatały podłogę. Słyszałem tę subtelną melodię. Ten dźwięk był pieśnią kobiety, niewiarygodnie potężną. Lecz to nie na jej spódnice patrzyłem.
        Pochylona głowa wyrażała całkowitą pokorę, lecz w jej postawie była też duma i świadomość własnej siły. Owszem, była piękna i uważała swą urodę za rzecz oczywistą, lecz było w niej coś więcej. Pewność siebie. Akceptacja własnego miejsca w świecie królów i książąt.
        Matka przesunęła się płynnie, zajmując miejsce u boku ojca. Stanęli razem na podwyższeniu, przed wyściełanymi krzesłami, zjednoczeni pozycją i dążeniami i czekali na atwijskiego posła i zastępującej Gisellę narzeczoną.
        Srebro migotało. Kobieta nosiła je na biodrach i czole. Łańcuch splecionych srebrnych piór tworzył pas z wisiorami. Prosta srebrna obręcz dotykała jej czoła, odchylała się na skroniach, tworząc delikatne, opuszczone ku dołowi skrzydła, i wyginała się na powrót, otaczając jej głowę. Czarne włosy, ujęte jedynie w uskrzydloną srebrną obręcz, opadały jedwabistą zasłoną na spięte pasem karmazynowe biodra.
        — Na bogów — szepnąłem Ianowi — czy nie ma sposobu, bym mógł poślubić zastępczą narzeczoną zamiast rzeczywistej?
        Uśmiechnął się krzywo w odpowiedzi.
        — Mogłoby to zaniepokoić Gisellę.
        — I zerwać przymierze — westchnąłem dramatycznie. — Ach, cóż... należy być posłusznym swej tahlmorrze.
        — Takie poświęcenie — szydził Ian. — Ja, jednakże, nie mam jeszcze w tej kwestii związanych rąk.
        Otworzyłem usta, aby odparować, lecz poseł przemawiał już, toteż zamknąłem je nie odpowiadając.
        — Jestem Varien, ambasador dworu atwijskiego — rzekł spokojnie Atwianin. — Mujharze, panie mój, Aislinn, królowo Homany i Solinde, Niallu, książę Homany... czy wolno mi przedstawić panią Lillith, wysłaną przez samego Alaryka, pana Wysp Idriańskich.
        Shea z Erynu spierałby się o ten tytuł. I robił to, jak wiedziałem, nawet teraz. Nieistotna sprawa, spór o błahe tytuły, lecz nie był to problem Homany.
        Varien przemawiał gładkim, kulturalnym barytonem. Wypowiadał się płynnie i pedantycznie uprzejmie, w nieskazitelnym, pozbawionym obcego akcentu homańskim. Od posłów wymaga się znajomości wielu języków, lecz przez chwilę, rzecz dziwna, ciekaw byłem, jak by sobie radził z Dawną Mową Cheysuli, którą z trudem przyswajają sobie ci, którzy nie stykali się od urodzenia z jej rytmem i lirycznością.
        Lillith. Dziwne imię, całkiem miłe dla ucha. Smakowałem je, powtarzając bezgłośnie, i stwierdziłem, że trudno je wymówić.
        Karmazynowe spódnice rozszerzyły się na zewnątrz i opadły, kiedy dygnęła przed podwyższeniem. Zauważyłem, że końce paznokci ma pociągnięte srebrzystą barwą, a usta umalowane na czerwono.
        Ian, stojący obok, wciągnął nagle powietrze, sycząc ze zdumienia. Spojrzałem na niego ostro i stwierdziłem, że wpatruje się w tamtą kobietę, kiedy podnosiła się po wymownym ukłonie. Nie było to jednak spojrzenie mężczyzny uderzonego urodą kobiety, lecz nagłym olśnieniem.
        I wtedy usłyszałem warczenie Tashy.
        Niemal natychmiast w pokoju zapanowało napięcie. Tasha wciąż warczała, smagając ogonem prawą nogę Iana. Lorn podniósł się, stając przed krzesłami, zjeżony od karku do ogona. A Taj, tkwiący wciąż na fotelu, zamrugał z podnieceniem oczami.
        Ręka mego brata spoczęła na nożu. Ojciec zszedł z podwyższenia i stanął przed kobietą.
        — Ośmielasz się przychodzić do mojej sali audiencyjnej? — Jego gniew i zaskoczenie były wyraźne. — Ośmielasz się przychodzić do mego miasta?
        — Wysłał mnie mój pan, Alaryc. — Jej głos był niski i ochrypły. W homańskich słowach pobrzmiewała jakaś obca nuta.
        — A czy on wie, kim jesteś?
        Po chwili Lillith się uśmiechnęła. Lecz tylko nieznacznie.
        — Mój pan, Alaryc, wie o mnie wszystko.
        Nie mogłem zachować takiego spokoju, jaki odczuwała kobieta, lecz nie doświadczałem też wstrząsu w takim stopniu, jak wszyscy obecni, z wyjątkiem mojej matki.
        — Ianie... kim ona jest?
        — Ihlini — syknął półgłosem. A potem dodał głośniej: — Na bogów, ona jest Ihlini!
        — Co to ma znaczyć? — krzyknęła moja matka. — Alaryc przysyła nieprzyjaciela, żeby pokazać, co sądzi o zaręczynach?
        — Żadną miarą — rzekł gładko Varien. — Przysyła damę, którą wielce poważa.
        — Jestem Ihlini — rzekła spokojnie Lillith. — Nie przeczę. Lecz to, co jest pomiędzy naszymi rasami, nie ma nic wspólnego z zaręczynami. Bądźcie pewni, iż Alaryc pragnie tego małżeństwa.
        — Ihlini i Cheysuli nie pertraktują ze sobą. — Ojciec mówił grobowym tonem. — Czy to jakaś sztuczka Strahana?
        Wygięte czarne brwi uniosły się pod srebrną obręczą.
        — Mujharze, panie mój, powtarzam raz jeszcze: Alaryc pragnie tego małżeństwa. Strahan nie przykładał do tego ręki. Czy to nie ty sam zgodziłeś się na sojusz przypieczętowany małżeństwem twego syna i córki twojej siostry?
        — Zostało to uzgodnione między Homaną a Atvią — rzekł Mujhar. — Nie było tam wzmianki o Ihlini.
        — On nie znał mnie wtedy.
        Była śmiertelnie poważna. Ale zastanawiałam się, czy jest tak spokojna, jak się wydawało. Ihlini w salach Homana-Mujhar? „Nie może być bardziej spokojna — pomyślałem — niż ja byłbym w salach Valgaardu, miasta Ihlini”.
        — Czy on wiedział, wysyłając cię, że daje nam pretekst do zerwania zaręczyn? — zapytał mój ojciec.
        Oczy Lillith pozostały nieruchome. Wyraz jej twarzy nie zmienił się.
        — Wrogość między Ihlini i Cheysuli znana jest wszystkim, panie. Lecz Alaryc nie zamierzał nikomu wyrządzić zniewagi. Wysłał mnie, ponieważ tego pragnął. Nie ze względu na moją krew. — Zmrużyła na chwilę czarne oczy. — Czy Cheysuli są tak nieprzyjaźni, że nie mogą zapomnieć o swej nienawiści dla dobra królestw i dzieci?
        — Zapytaj, skąd się bierze nasza wrogość — polecił ojciec. — Zapytaj, dlaczego byliśmy tak blisko unicestwienia z ręki naszych homańskich sprzymierzeńców. Z powodu Ihlini, pani Lillith z Atvii. Bo to Ihlini podsycali strach i nienawiść, czerpiąc zyski z wysiłków szalonego króla, chcącego wykorzenić moją rasę.
        Lillith nie odpowiedziała od razu. Tylko parę razy widziałem mojego ojca tak rozgniewanego i tym razem także mi się to nie podobało. To bolesne widzieć, jak człowiek o żelaznej samokontroli traci nad sobą panowanie.
        Varien uczynił ruch, jakby chciał coś dodać, lecz Lillith dotknęła dłonią jego nadgarstka i nic w końcu nie powiedział. Zamiast tego ona postąpiła krok w stronę mego ojca. Byli blisko. Bardzo blisko. Mogłaby go dotknąć, wyciągając rękę. Pomyślałem z niepokojem o Strahanie i jego zimnym ogniu Ihlini.
        Usłyszałem metaliczny zgrzyt wyciąganego z pochwy noża. Kiedy Ian zacisnął dłoń na rękojeści, jego wargi poruszały się w bezgłośnej modlitwie albo przekleństwie, nie mogłem tego określić. Ale dostrzegłem, jak źrenice mojego brata rozszerzyły się do tego stopnia, że niemal zakryły żółte tęczówki. Widziałem, jak patrzy na kobietę Ihlini, i zrozumiałem, że nie przeżyłaby dłużej, niż może przeżyć człowiek, gdyby usiłowała zabić ojca.
        — Mujharze, panie mój — rzekła cicho swym słodkim, chropawym głosem. — Nie widzę żadnego Ihlini w salach Homana Mujhar. Powiedziałabym, że my przegraliśmy walkę o Lwa.
        Donal z Homany tylko się roześmiał.
        — Och tak, przegraliście walkę o Lwa. Ale nigdy, nigdy nie obrażajcie nas myśląc, że jesteśmy tak głupi, by lekceważyć Ihlini, jak długo służą bogowi ciemności.
        Lillith napotkała jego pewne spojrzenie. Nawet nie mrugnęła.
        — A czy sądzisz, Mujharze, panie mój, że ja służę Asar-Suti? Po chwili ojciec się uśmiechnął.
        — Pani, poszedłbym o zakład, że sypiasz z samym mrocznym bogiem.
        Teraz roześmiała się Lillith. Chrapliwy dźwięk wypełnił komnatę.
        — Och, nie, Mujharze, panie mój... Sypiam tylko z Alarykiem.
ROZDZIAŁ 5
        Moja matka cofnęła się o krok, potem pohamowała się, jakby wolała nie pokazywać kobiecie Ihlini, że można ją zaskoczyć.
        — Jesteś dziwką Alaryka?
        Lillith spojrzała na nią spokojnie.
        — Dziwką? W Dawnej Mowie Cheysuli kobiety takie jak ja nazywa się mei jhami i otacza szacunkiem. W języku homańskim właściwe słowo brzmi konkubina. A jednak sama królowa odwołuje się do prostackiej mowy ulicy?
        — Jeśli to jest prawda — odparła matka — obrażasz Mujhara, pani Lillith. Czy zapominasz, że jego siostra była żoną Alaryka?
        — Bronwyn nie żyje od niemal osiemnastu lat — powiedziała spokojnie Lillith. — A zanim umarła, niezbyt chętnie widziała mego pana w swoim łożu. Kiedy już poczęła, odmówiła mu całkowicie. Czy oczekujesz od Alaryka wierności, kiedy poślubił taką kobietę?
        Ręka ojca mignęła tylko, kiedy chwycił Lillith za jeden z okrytych aksamitem nadgarstków.
        — Dosyć już tego, Ihlini! Nie waż się wymieniać imienia mojej rujholli!
        Byłem nieco zaskoczony gwałtownością ojca. On i ciotka rozstali się w niezgodzie, kiedy Alaryc przybył z Atvii ubiegać się o jej rękę. Matka mówiła mi, że Bronwyn nie chciała mieć nic wspólnego z tym małżeństwem, ale przez wzgląd na politykę i proroctwo ojciec dopilnował, żeby poślubiła Alaryka wbrew swej woli. Potem nie spotykali się już ani nie pisywali do siebie, choć wiedziałem, że ojciec oddałby wszystko, żeby pogodzić się z siostrą.
        Podbródek Lillith uniósł się nieco. Promienie słoneczne rozjarzyły uskrzydloną obręcz na jej kruczych włosach.
        — Mówiłam bez ogródek, przyznaję. Chciałam, by tak to zabrzmiało, po tym jak królowa postawiła swoje pytanie. Ale odpowiedz mi, panie, skoro Cheysuli są tak oddani sprawie tolerancji dla wszystkich ras, jak twierdzi się w proroctwie Pierworodnych, dlaczego odrzuca się mnie z powodu mojej?
        — Dziwka Alaryka — powtórzyła dobitnie matka. — Och, tak, posłużyłam się prostackim językiem ulicy. Boś nie warta lepszego. — Zstąpiła z podwyższenia i stanęła obok swego męża, twarzą w twarz z Lillith. Pierwszy wstrząs przeminął, stała przed tą kobietą pełna spokojnej godności i równie wymownie władcza. — Możesz powrócić do Arvii, pani Lillith, i powiedzieć Alarykowi, że będzie musiał poszukać męża dla swej córki gdzie indziej.
        — Puść mnie — Lillith jakby nie słyszała słów matki, patrząc śmiało na ojca. — Puść mnie.
        Po chwili ojciec zrobił to, jakby nie mógł znieść jej dotyku.
        — Panie — Varien uśmiechał się, wciąż wypowiadając się w sposób nienagannie uprzejmy. — Mujharze, panie mój, dobrze rozumiem uczucia królowej w tej materii. Ale sądzę, że może będzie chciała przemyśleć powtórnie to, co powiedziała. — Skłonił głowę przed matką. — To prawda, że pani Lillith jest Ihlini. Lecz, jak powiedziałem, mój pan, Alaryc, ceni ją wysoko.
        — W łóżku. — Odezwał się Ian, szokując nas wszystkich swą zjadliwością. Spojrzałem nań zaskoczony.
        Lillith odwróciła głowę na tyle, by rzucić mu z ukosa pytające spojrzenie swych wymownych oczu. Delikatne srebrne skrzydełko zamigotało na tle jej włosów.
        — W łóżku jak również poza nim. A co? Chciałbyś dzielić je także?
        Ian zaśmiał się i zabrzmiała w tym siła niedowierzania.
        — Wolałbym położyć się z trędowatą!
        Powieki Lillith opadły, jakby zasięgała rady wewnętrznego głosu. Wytworzyło to wokół niej aurę niewiarygodnie szczelnej, tajemnej izolacji. Widząc to, zapragnąłem spytać na głos, o czym myśli, co zamierza powiedzieć. Ale nie zrobiłem tego. Który Ihlini powie prawdę Cheysuli?
        Zamknięta ze swymi myślami, roztaczała wokół siebie niestosowne dla niej pozory dziewiczości. Wiedziałem, jak jest naprawdę. Była to Ihlini, a ja stałem już twarzą w twarz ze Strahanem. A co do dziewiczych pozorów, oznajmiła już, że jest konkubiną Alaryka. Dawało jej to możność odwoływania się do wulgarności, gdyby miała ochotę to uczynić.
        Ale wyraźnie nie miała. Kiedy uczernione powieki uniosły się znowu, odsłaniając jej oczy, dojrzałem jedynie wyraz rezolutnej niewinności.
        Jej głowa uniosła się nieznacznie. Podbródek i szczękę miała wyraźnie zarysowane, tak że przechylenie głowy w jedną czy drugą stronę oznajmiało o mnogości rzeczy, które w innym razie pozostałyby nie wypowiedziane. Ktoś dobrze ją nauczył posługiwania się własnym ciałem.
        A może wiedźmy takie jak Lillith i Electra z natury zdolne są manipulować ludźmi za pomocą uśmiechów, spojrzeń i westchnień.
        Blade dłonie zgarnęły ciężki aksamit. Spokojnie pokazała plecy Mujharowi i królowej Homany, i zwróciła się ku Ianowi i mnie, kołysząc włosami, wirując spódnicami i pobłyskując srebrzystymi paznokciami na tle bogatej aksamitnej tkaniny.
        Spojrzała na mnie, lecz tylko przelotnie, swą uwagę wyraźnie skupiała na Ianie.
        — Czy jesteś krewniakiem księcia Homany?
        Nie wiedzieć czemu nie tegośmy się obaj spodziewali. Zmarszczyłem brwi. Ian odpowiedział z wrodzonego mu poczucia grzeczności, chociaż ton tego nie odzwierciedlał.
        — Mamy tego samego jehana.
        Jasne było, że zna to słowo. Rozchyliła umalowane usta, wciąż się uśmiechając, w wyrazie milczącego zrozumienia.
        — A zatem jesteś bastardzim synem.
        Zaskoczyła nas wszystkich jej uszczypliwie zdawkowa uwaga, lecz sądzę, że Iana bardziej niż kogokolwiek. Zobaczyłem, jak krew odpływa z jego twarzy, aż stała się kredowoszara. Zwykle nie przejmował się obelgami — będąc tak wyraźnie Cheysuli, przywykł do okazjonalnych homańskich przekleństw — a nieprawe pochodzenie nie przynosi ujmy w kla nach. Lecz ta uwaga pochodziła od kobiety, wyraźnie nie sprowokowanej, a do tego kobiety Ihlini.
        Jej otwartość uczyniła te słowa jeszcze ostrzejszymi. Raniły go bez wątpienia bardziej niż kiedykolwiek przedtem.
        Zamachnąłem się gniewnie na odlew, zamierzając uderzyć prosto w jej piękną twarz. Lecz Ian powstrzymał mnie, chwytając za nadgarstek.
        — Nie.
        — Rujho...
        — Nie — rzekł spokojnie. — Nie brudź sobie rąk.
        — Lillith. — Głos mojej matki, spokojny, chłodny, odzwierciedlał panowanie nad sytuacją. Była teraz w każdym calu królową, wyniosłą w swych żółtych jedwabiach i królewskim złocie. Miałem przed oczyma dziedzictwo Carillona.
        Zobaczyłem instynktowną reakcję kobiety Ihlini, która odwróciła się niemal natychmiast. Ujrzałem też, jak zdziwiła ją samą skwapliwość tej reakcji. I jak bardzo to do niej nie pasowało.
        — Lillith. — Matka uśmiechnęła się swym pięknym, zabójczym uśmiechem. — Nie pozwolę ci obrażać syna mego męża, tak jak nie pozwolę obrażać mego. — Twarz miała spokojną i opanowaną. Dostrzegłem błysk satysfakcji w jej oczach. — Jeśli nie przestaniesz, każę cię wyrzucić z tego pałacu, bez względu na to, w czyim łożu sypiasz.
        Niemal rozdziawiłem usta z zaskoczenia. Słyszeć, jak stanowczo broni Iana, było równie wstrząsające jak mile widziane. Rzadko się do siebie odzywali, czując się w swoim towarzystwie co najmniej nieswojo, a z pewnością żadne zdarzenie z przeszłości nie usprawiedliwiało takiej lojalności ze strony mojej matki. A jednak wydawała się tak zawzięta, jakby broniła mnie.
        Uśmiechając się w duchu, rzuciłem zadowolone spojrzenie na Iana. Powrócił mu rumieniec, chociaż nieco bardziej intensywny niż zwykle. Szok zastąpiony został gniewem na Ihlini. Obrona ze strony mojej matki zaskoczyła go bez wątpienia tak samo jak mnie, lecz nie dał tego po sobie poznać. Pokazywał tylko maskę.
        Lillith skłoniła głowę.
        — Jak sobie życzysz, pani. Już żadnych obelg. Zamiast tego przedstawię wam inną możliwość.
        Maska zsunęła się.
        — Możliwość? — zapytał szorstko Ian. — Jaką może nam przedstawić Ihlini?.
        Lillith spojrzała na Mujhara.
        — Masz do wyboru, panie: odesłać Variena i mnie z powrotem do Atvii, zrywając zaręczyny. — Lekko przechyliła głowę na bok. — Dałam ci po temu wystarczające powody.
        — Z rozmysłem — rzekł lekko. — Owszem, zauważyłem to wyraźnie. — Wszystko to przygotowane jest z rozmysłem. — Uśmiechnął się. Lecz nie pokazał jej uśmiechu człowieka, lecz drapieżnika skupiającego uwagę na tropie pięknej zdobyczy. — A teraz, pani Lillith, dopowiedz resztę, abym wiedział, jaki mam wybór.
        Lecz to nie Lillith odpowiedziała. Varien rozłożył ręce.
        — To proste, panie: nie zważaj na dziedzictwo tej damy i zgódź się na kontynuowanie ceremonii.
        Matka roześmiała się głośno.
        — Czy spodziewasz się, że przymkniemy oczy na to, co powiedziała, nie wspominając już o tym, kim jest?
        Nie. Moja instynktowna odpowiedź były natychmiastowa. Jeśli nie z innych powodów, to ze względu na ból, jaki sprawiła memu bratu, odesłałbym ją Alarykowi.
        — Twój wybór — rzekł Varien. — Panie?
        Ojciec nie od razu odpowiedział. Dostrzegłem subtelne napięcie matki i sam je poczułem. Nie dlatego, bym szczególnie pragnął poślubić Gisellę — może i siostra cioteczna, ale nie znałem tej dziewczyny — lecz ponieważ jakiś głęboko zakorzeniony instynkt mówił mi, że wybór, przed jakim stanął ojciec, ma większą wagę niż dotychczasowe.
        Rozumiał to równie dobrze co ja, a może i lepiej, będąc tym, kim jest. Zobaczyłem, jak znów się uśmiechnął, głównie do siebie, po czym zwrócił się z pełnym uśmiechem do atwijskiego posła.
        — Alaryc i Shea zawarli rozejm.
        Zmarszczyłem brwi. To nie miało sensu. Żadnego. Co rozejm między Alarykiem z Atvii a Sheą z Erynu miał wspólnego z moim małżeństwem?
        Usta Variena się zacisnęły. Przez moment, och jedynie przez krótki moment dostrzegłem w jego oczach gniew, potem go skrył. Był znowu sobą, wytwornym dyplomatą, a jednak wiedziałem, że odpowiedź ojca nie była taka, jakiej się spodziewał.
        Spojrzałem natychmiast na kobietę, rozumiejąc instynktownie, że łatwiej mi będzie ocenić jej emocje. Lecz nawet jeśli Lillith była rozgniewana, dobrze się z tym kryła. Zamiast tego uśmiechnęła się i kiwnęła do siebie głową. Jakby wygrała zakład.
        Albo zrozumiała nas lepiej, niż chcielibyśmy wierzyć.
        — Rozejm — powtórzył ojciec. Wciąż się uśmiechając, usiadł wreszcie na wyściełanym krześle i nakazał gestem, aby matka uczyniła to samo. Zrobiła to po chwili wahania. Ale wiedziałem, że kiedy ojciec się roześmiał, nie rozumiała go lepiej niż ja. — Pozwól mi, posłańcu, przez chwilę głośno pospekulować. Popraw mnie, proszę, jeżeli się mylę. — Wyprostował się nieco i zabębnił palcami o drewnianą poręcz. — Alaryc i Shea, nie zważając na swoje racje, zawarli rozejm. Nie wydaje mi się prawdopodobne, aby Shea sprzymierzył się z jakiegoś powodu z Alarykiem, sądząc po burzliwej historii wysp. Niemniej jednak ustanie waśni po raz pierwszy od dziesięcioleci oddało w ręce Alaryka zjednoczoną armię. — Urwał i zobaczyłem, że już się nie uśmiecha. — Czy mam, jak dotąd, rację?
        Wyćwiczona twarz Variena nie zdradzała ani urazy, ani żalu, uznał tylko rekapitulację ojca krótkim skinieniem głowy.
        — Co on robi? — szepnąłem Ianowi. — Co rozejm między Alarykiem a Sheą ma wspólnego z tym wszystkim?
        Dostrzegłem, jak jego wargi wyginają się ironicznie; obelga Lillith nie pozbawiła go poczucia humoru.
        — Gdybyś zamknął usta i otworzył uszy, może sam byś się dowiedział.
        Lecz ojciec odezwał się znowu, nim zdołałem odpowiedzieć.
        — Jeśli nie zezwolę na zaślubiny z powodów dobrze znanych wszystkim obecnym w tej komnacie, Alaryc miałby prawo uznać, że przymierze zostało zerwane i wszcząć wojnę. — Na twarzy Mujhara nie widać było napięcia, tylko spokój. Miał rację. Wojny rozpoczynano już z bardziej błahych powodów. — Przeszłość pokazała, że Atvia nie jest w stanie pokonać Homany, ponieważ jej armie były podzielone. Mieszanie się Shei nakazywało pozostawić część wojsk w domu dla ochrony Atvii, co ułatwiało Homanie pokonanie przeciwnika. A teraz, rzecz jasna, kiedy między Erynem a Atvią zapanował pokój, bez względu na to, na jak krótko, Alaryc może wystawić dwakroć więcej ludzi przeciw Homanie.
        — Panie. — Varien nie powiedział nic więcej; nie było takiej potrzeby. Nawet ja zaczynałem rozumieć.
        — A zatem, jeśli zaręczyny zostaną zerwane i Alaryc wystąpi przeciwko mnie, mając prawo, być może Homana zostanie pokonana... a Alaryc stanie się Mujharem. — Ojciec zamilkł. Wyraźnie skończył omawianie tej kwestii.
        Varien nic nie powiedział. Nie śmiał, wypełniając swoją rzekomo neutralną misję. Ale zrobiła to Lillith.
        — Dość tych eryńskich węzłów, Mujharze. Pomówmy otwarcie. — Nawet nie spojrzała na Variena występując, by stanąć przed ojcem. — Możesz tłumaczyć sobie moją obecność tutaj, jak sobie życzysz. Może nawet masz słuszność. Lecz miej na uwadze, że gdyby z zerwania zaręczyn wynikła wojna, Atvia mogłaby też wszystko stracić. Na wojnie zawsze jest taka możliwość. Sądzę, że zdajesz sobie sprawę, Mujharze, że Alaryc może więcej zyskać dopilnowując, aby twój syn i jego córka pobrali się, niż zrywając zaręczyny.
        — Po cóż zatem ta wyszukana farsa? — zapytała matka. — Na bogów, kobieto, czy jesteś Ihlini czy nie... masz jakieś wyjaśnienie?
        Lillith uśmiechnęła się.
        — Oczywiście. Ale pozwalam wam je odgadnąć.
        — Obraza — mruknął do mnie Ian. — Nic poza tym. Drobna próba marnego człowieczka, aby zirytować swego pana.
        Zmarszczyłem brwi.
        — Wszystko to tylko w tym celu?
        — Bez względu na to, czy ma zjednoczoną armię, czy nie, Alaryc byłby głupcem, gdyby wierzył, że Atvia może pokonać Homanę. Lecz nie może bez protestów akceptować ciągłego poddaństwa. Jest chytry i pełen niechęci. Doskwiera mu urażona duma, toteż prezentuje nam cały ten idiotyzm tylko po to, aby nam dopiec. — Ian wzruszył ramionami. — Wątpię, czy Alaryc jest na tyle głupi, by wierzyć, że nabierzemy się na tę bzdurę.
        Ojciec spojrzał na mnie.
        — Pozwolę, aby książę Homany sam dokonał wyboru. To on musi poślubić córkę Alaryka, a nie ja.
        Varien nie spodziewał się tego. Ani też, pomyślałem sobie, Lillith. Wykluczyli mnie wcześniej z gry jako osobę zbyt młodą, zbyt mało istotną, by brać ją pod uwagę. To na Mujhara zastawili pułapkę.
        No cóż, ja także się tego nie spodziewałem.
        Nic nie sprawiłoby mi większej przyjemności, niż wysłanie konkubiny Alaryka w niełasce z powrotem do Atvii. Ale nie sądzę, aby warte to było wojny.
        Skłoniłem głowę, dziękując ojcu za zaufanie. A potem przemierzyłem komnatę, by podejść do ubranej na karmazynowo kobiety i ująłem ją za rękę.
        Srebrzyste paznokcie rozjarzyły się. Umalowane usta uśmiechnęły się lekko, oczekując na moją odpowiedź. Z bliska wydawała się jeszcze piękniejsza. Lecz było to twarde piękno pozbawione jakiejkolwiek łagodności.
        Nie, ona nigdy nie będzie ofiarą. Będzie nosić barwy myśliwego, będzie gonić swój lup... i podąży za nim do nory.
        — Pani Lillith — rzekłem spokojnie — nic nie sprawi mi większej przyjemności niż dopełnienie tych zaślubin.
        Uczernione powieki lekko zadrgały. Dostrzegłem przelotne, szacujące spojrzenie, jakie rzuciły mi z ukosa jej wymowne oczy, tak samo czarne jak rozpuszczone włosy. Uśmiech poszerzył się. A potem roześmiała się chrapliwie.
        — A jednak znasz zasady gry.
        — Nie — odparłem, uśmiechając się. — Ale jestem nie najgorszym uczniem.
        Ojciec spojrzał na mego brata.
        — Mógłbyś posłać po kapłana?
        Ian uczynił to, a Lillith śmiała się nadal. Śmiała się, jakby odniosła zwycięstwo.
ROZDZIAŁ 6
       — „Czy ty, książę Homany, przyrzekasz dostarczyć wszelkich dóbr niezbędnych do życia i dobrego samopoczucia księżniczce Atvii” — cytował mój brat. — „Czy ty, Niallu, zrodzony w klanie Cheysuli, przyrzekasz darzyć pomocą, szanować, respektować i mieć względy dla Giselli z Atvii?” I tak dalej, i tak dalej. — Roześmiał się. — Zauważ, że pominął słowo miłość. Jak na homańskiego kapłana, ma niezwykłe wyczucie.
        — Zastępczo czy nie, trudno było wypowiedzieć te słowa. — Przełknąłem cierpkie czerwone wino, aby spłukać smak ślubów, jakie złożyłem. — Wciąż powtarzałem sobie, że obietnice te czynię dla Giselli, lecz patrzeć musiałem na Lillith.
        — A teraz jesteś z nią związany na zawsze — rozmyślał Ian. — Homańskie prawo jest nieugięte, nie daje żadnemu mężczyźnie... ani kobiecie... możliwości zakończenia małżeństwa, choćby żadnemu z nich nie przynosiło nic dobrego. — Pokręcił głową. — To głupota. Weźmy takiego Carillona. Z pewnością bardziej niż ktokolwiek inny miał prawo zakończyć swoje małżeństwo. Gdyby mógł na stałe odsunąć Electrę i poślubić inną kobietę, mógłby spłodzić syna. A ty nie byłbyś księciem Homany, spadkobiercą linii Tronu Lwa.
        Nie, nie byłbym... i bez wątpienia nie byłbym na wieki związany z Gisellą.
        Odwróciłem się od okna z barwionego szkła i spojrzałem na brata. Byliśmy sami w komnacie audiencyjnej. Ceremonia zakończyła się przed godziną czy wcześniej. Nie wyszedłem, ponieważ sługa przyniósł nam wszystkim wino, przeznaczone na ceremonię. Ale nikt z mojej rodziny nie chciał pić wina z Varienem czy Lillith poza zwyczajowym kielichem weselnym. Wszyscy, nie wyłączając Tashy, wyszli, a teraz ja i Ian dotrzymywaliśmy sobie towarzystwa w pustym pomieszczeniu.
        Siedział w wyściełanym krześle ojca. Nie wypiłem aż tyle wina, aby snuć fantazje, lecz nie mogłem nie zauważyć, że bardzo pasuje do tego miejsca. Z każdym rokiem coraz bardziej przypominał ojca, jakby jego ciało czuło się coraz lepiej na jego kościach. Sorcha, jego matka, odebrała sobie życie, zanim się urodziłem. Mogłem porównywać go tylko z Mujharem. A teraz, patrząc nań, dostrzegłem, że Ian ma ten sam wykrój ust co ojciec. Bardzo rzadko widziałem, by ojciec był tak rozluźniony.-
        Łyknąłem jeszcze wina. Wchodziło łatwo, zbyt łatwo. Powinienem wkrótce przestać albo odcierpię to rano.
        — Zastanawiałeś się kiedyś, jakie byłoby twoje życie, gdybyś to ty był dziedzicem Lwa?
        Tak jak ja trzymał kielich wina. W przeciwieństwie do mnie, nie pił. Spojrzał na mnie nieruchomo sponad brzegu naczynia.
        — Dlaczego pytasz? Wzruszyłem ramionami.
        — Bez powodu, tylko z ciekawości. Jesteśmy tak różni. Ciekaw byłem tylko, jak byś się czuł, będąc na moim miejscu.
        — Jak umarły — rzekł zwięźle.
        — Dlaczego? — Byłem przerażony. — Dlaczego czułbyś się martwy?
        — Ponieważ prawdopodobnie byłbym martwy. — Ian wyprostował się nieco. — Czy sądzisz, że Homanowie pozwoliliby mnie zasiąść na tronie?
        — Dlaczego nie?
        — Bo jestem bastardem, po pierwsze. A Cheysuli, po drugie. — Przerwał. — Zbyt rażącym Cheysuli.
        Machnąłem ręką.
        — Pomińmy to pierwsze i powiedzmy, że nie jesteś bastardem. Jak byś się czuł wtedy?
        Uśmiechnął się lekko.
        — Tak łatwo to pomijasz... no dobrze, jestem prawowitym synem. Jestem księciem Homany. Mimo to byłbym martwy, ponieważ Homanowie dopilnowaliby, żebym został zgładzony.
        — Zamordowany? Wzruszył ramionami.
        — O ile nie byłby to wypadek.
        Poczułem, jakby mi przeciągnięto zimnym palcem po kręgosłupie.
        — Ponieważ jesteś Cheysuli.
        — Tak.
        — Nasz ojciec jest Cheysuli.
        — Naszego jehana wybrał Carillon. Z jego polecenia przyjęliby każdego. — Nie odwrócił ode mnie wzroku. — Niallu, ty nie jesteś w niebezpieczeństwie. Jesteś synem Aislinn. Masz krew Carillona.
        — Tak jak i jego ciało. — Zakląłem, wpatrując się w krwistoczerwone wino. — To też od biedy przeżyję.
        — Nie zrozum mnie źle, nie oskarżam Homanów o to, że woleliby widzieć wszystkich Cheysuli martwymi — rzekł dobitnie. — Coraz liczniejsi godzą się z przywróceniem do łask naszego ludu, nawet z przejęciem sukcesji. Ale niektórzy woleliby, żeby było inaczej.
        — Och. Ci. — Skrzywiłem się. — Fanatycy.
        — A ‘saii — mruknął do kielicha brat. — Jak Ceinn.
        — Co?
        Zamrugał i spojrzał na mnie.
        — To słowo z Dawnej Mowy, a’saii. Po homańsku oznacza to fanatyka albo coś podobnego.
        — A co to ma wspólnego z Ceinnem?
        — Nic. — Jego usta były napięte jak drut. Zaczął pić swoje wino.
        Odstawiłem kielich na parapet okna i podszedłem do brata. Nim zdołał się odezwać, chwyciłem go za nadgarstek, odciągając mu puchar od ust.
        — Nie jestem głuchy, rujho. Ani też głupi. W Obozie Ceinn przyszedł do twego namiotu, chcąc z tobą pomówić. Zrobił błąd: zaczął mówić, zanim zobaczył, że tam jestem. Sam powiedziałeś, że to głupiec. Teraz nazywasz go a’saii. Chcę wiedzieć, co to znaczy.
        — Znaczy to, co powiedziałem: Ceinn jest głupcem. — Ian wywinął mi się i wstał, zostawiając mi swój kielich. — Jest bardziej oddany dawnym obyczajom, dawnym czasom, niż inni w klanie.
        — Czasom Pierworodnych?
        — Tuż po tym, kiedy po raz pierwszy odkryto proroctwo. — Ian zwrócił się ku mnie. — W tamtych czasach Cheysuli obcowali tylko z Cheysuli, aby nie dopuścić do skalania krwi. Ostatecznie, to właśnie niemal nas zniszczyło; potrzebujemy nowej krwi, przyrzeczonej przez proroctwo.
        Skinąłem głową.
        — Wiem o tym. Ianie...
        — Już odpowiadam! — rzekł ostro. — O bogowie, Niallu, czy trzeba ci to wyryć na kamieniu? Ceinn hołduje wierzeniom dawnych czasów, kiedy nasze kobiety spały tylko z naszymi mężczyznami. Żeby zachować czystą krew.
        — A moja, rzecz jasna, nie jest. — Uśmiechnąłem się z napięciem, chociaż rewelacje o poglądach Ceinna niespecjalnie mną wstrząsnęły. — Uważa, że nie powinienem być dziedzicem linii.
        — Tak — rzekł krótko. Był zły na siebie, że pozwolił mi dowiedzieć się prawdy.
        — Pozwól mi zgadnąć: Ceinn uważa, że to on powinien przejąć tron.
        — Nie — rzekł Ian. — Mówi, że Lew powinien być mój. Zamknąłem usta, żeby nie przypominać przygłupa.
        — Ty — powiedziałem. — Ty? Ale... sądziłem, że on chciałby tego dla siebie. Czy to nie dlatego stara się o Izoldę? Żeby uprawomocnić swoje pretensje?
        — Nie. — Ian wciągnął powietrze i wypuścił je przez napięte wargi.- A’saii... — urwał nagle.- Ceinn uważa, że mam większe prawa od ciebie. Że moja krew jest czystsza.
        — Zapomina, że Sorcha była półkrwi Homanką — rzekłem z goryczą. — Nie jesteś bardziej czysty niż ja!
        — Mamy jehana, w którego żyłach płynie Dawna Krew Alix, naszej babki. To potwierdza moje prawa. Lecz ty masz też krew solindyjską po jehanie. Electra była twoją babką, a nie moją. — Twarz Iana wyglądała jak maska. — Proszę. Wyryłem ci to. Możesz odstawić kamień na miejsce?
        — Electra, matka mojej matki, była też mei jhą Tynstara — rzekłem beznamiętnie. — Tak, mogę odstawić kamień na miejsce. A zatem krew, którą tak cenią we mnie Homanowie, to że królowa jest córką Carillona i dlatego przymkną nawet oczy na solindyjską Electrę, obniża moją wartość w oczach Cheysuli. — Wzmagający się ból wypełniał mi trzewia. Krzywiąc się, splunąłem i rzuciłem kielich Iana na ścianę obok. Uderzył jednak w najbliższe okno, tłukąc szybę.
        Kolorowe szkło posypało się na podłogę, wpatrywałem się osłupiały w odłamki osypujące się po kamieniu jak ściekająca krew. Przez ołowianą ramę zajrzało słońce: nie osłonięte światło napełniło mi oczy, aż popłynęły łzy.
        Mój klan mnie nie zaakceptuje. Moja własna rasa mi urąga.
        — Niallu — ręce Iana spoczęły na moich ramionach. — Usiądź... usiądź! — Podprowadził mnie do jednego z krzeseł i popchnął na siedzenie. — Shansu, rujho, shansu. Taki gniew może zranić duszę.
        Jak również przyprawić o skurcz żołądka. Przygarbiony, oparłem się o jedną z wyściełanych poręczy.
        — Jak wielu, Ianie? Jak wielu jest a’saii?
        — Zbyt mało, daję słowo. A wrzód jest bardzo niewielki.
        — Wrzody rosną. Mogą zaskoczyć najzdrowszego człowieka.
        — I można je wyciąć. — Ukląkł przede mną. — Czy sądzisz, że pozwoliłbym Ceinnowi czy komukolwiek innemu skrzywdzić mego rujholla? Jakim byłbym wasalem? Jakim byłbym dla ciebie bratem?
        Bratem. Homańskie słowo było zaakcentowane. Ian bardziej przywykł do języka Cheysuli. Ja natomiast tylko z rzadka uciekam się do Dawnej Mowy.
        — Chciałbyś go? — zapytałem. — Lwa?
        Ku memu zaskoczeniu Ian się uśmiechnął.
        — Gdybym kiedykolwiek wysunął takie roszczenia, Homanowie wzięliby moją głowę. Czy wyglądam, według ciebie, na męczennika?
        Mój śmiech przypominał dyszenie.
        — Nie, ani też na człowieka szczególnie ambitnego. Oparłem się na krześle, kiedy ból w brzuchu zaczął ustępować. — Potrzebuję cię, Ianie. Wasala, rujholla, towarzysza... Chce cię mieć ze sobą, Ianie.. Tutaj czy w Atvii.
        — W Atvii — powiedział. — Sądziłem, że może do tego dojść.
        — Nawet teraz Rada Homańska wypracowuje umowę handlową z Varienem jako część ustaleń ślubnych. Za tydzień odpływa statek. I będę musiał pojechać z Varienem i Lillith po moją atwijską narzeczoną. — Uśmiechnąłem się z przymu sem. — Nie mam zamiaru jechać tam samotnie z tą wiedźmą Ihlini.
        Westchnął.
        — Podejrzewam, że nie mam wyboru.
        Tym razem łatwiej zdobyłem się na uśmiech.
        — Nigdy nie miałeś. Twoja tahlmorra łączy cię ze mną. Ian siadł na drugim krześle.
        — To długa podróż — przepowiedział. — Tasha nie cierpi wody.
        Tydzień przed wypłynięciem był zarazem najdłuższym i najkrótszym w moim życiu. Sama myśl o podróży była ekscytująca, bez względu na to, że u jej celu czekała moja przyszła żona. Nigdy dotąd nie opuszczałem Homany i myśl o podróży morskiej była niemal odurzająca. Początkowo wynikły pewne nieporozumienia co do tego, czy powinienem jechać. Alaryc mógł z łatwością wysłać córkę do Homany, ale uzgodniono w końcu, że pojadę po nią na znak szacunku.
        Lecz teraz miałem inne rzeczy do przemyślenia. Inne rzeczy, które dręczyły mnie na granicy świadomości, mimo iż starałem się skupić uwagę na sprawach istotniejszych.
        A’saii, tak nazywał ich Ian. Wojownicy zbytnio oddani sprawie oczyszczenia Dawnej Krwi.
        I była też Lillith. Łatwo było zbyć przyjacielskie propozycje Variena: był posłem, a nie księciem; nie odpowiadał mi rangą i złapałem się na tym, że traktuję go z protekcjonalnością, o którą sam się nie podejrzewałem. Lecz z Lillith było inaczej. Będąc piękną kobietą, wiedziała, jak manipulować mężczyznami. Będąc wiedźmą Ihlini dysponowała większymi możliwościami niż inni. Tak więc złapałem się na tym, że zgadzam się dotrzymać jej towarzystwa przy zwiedzaniu Mujhary.
        —’ Sami? — zapytałem, kiedy szliśmy korytarzem. — Ty i ja?
        Poprawiła wplecioną w warkocz wstążkę w kolorze czerwonego wina.
        — Jesteśmy sobie poślubieni. Żadne prawo nam tego nie broni.
        — Kiedy zbliżaliśmy się do głównej bramy, miała uroczystą minę, lecz dostrzegłem w jej oczach błysk rozbawienia. Zirytowało mnie to właśnie tak, jak tego chciała.
        — My nie jesteśmy poślubieni — zauważyłem. — Związek nie został skonsumowany.
        Lillith uśmiechnęła się.
        — Moglibyśmy postarać się, aby został.
        — Nie — rzekłem chłodno, nie starając się nawet zachować pozorów uprzejmości czy dyplomacji.
        Rozległ się chrapliwy śmiech Lillith.
        — Skoro boisz się mnie, panie, dlaczego nie każesz swemu bratu wojownikowi towarzyszyć nam? Jego moc magiczna nie pozwoli mi skorzystać z mojej.
        Ktoś inny odmówiłby może natychmiast skorzystania z okazji zyskania sojusznika, będąc zbyt dumnym i zbyt egocentrycznym. Ja nie byłem głupcem. Strahan zrobił już na mnie wrażenie pokazując, jak łatwo jest Ihlini użyć przeciwko mnie czarów, nie zamierzałem dawać Lillith takiej okazji. Oderwałem Iana od konwersacji z jedną z dworek mojej matki i ignorując jego stłumioną groźbę wyjaśniłem, o co chodzi. Przestał narzekać, przywołał ze swoich komnat Tashę i wyszedł ze mną i Lillith na ulice miasta.
        W ciągu trzydziestu pięciu lat, odkąd Carillon powrócił z wygnania i zachęcił Cheysuli do powrotu na ziemię rodzinną, większość Homanów nauczyła się współistnieć z wojownikami i lirami. Obecność Tashy nie alarmowała już obywateli Mujhary do tego stopnia, by podejmowali przeciw niej działania, jakie przedsięwzięliby niegdyś przeciw górskiemu kotu, który by się zabłąkał w mieście. Chociaż Tasha nie była właściwie mile widziana — jest wielka, groźna i niewiarygodnie silna — nikt nie szukał broni, aby ją zabić.
        Stanęliśmy z Ianem po obu stronach Lillith, jedynie przez wzgląd na dobre wychowanie. Tasha poprzedzała nas, torując nam przejście na zatłoczonych ulicach, jako że przechodnie rozstępowali się przed nią natychmiast. Mimo iż ulice były brukowane, cienka warstewka pyłu unosiła się w powietrze pokrywając czerwone spódnice Lillith i nadając im spłowiały żółtoczerwony odcień. Wydawało się, że nie zwraca na to uwagi. Obserwowała wszystko spokojnymi, bystrymi oczami, jakby chciała uporządkować wszystko po swojemu. Wydawała się nieświadoma spojrzeń, jakimi obrzucali ją mężczyźni, ani szeptów, jakimi witały ją kobiety. Mieszczanie nie mogli wiedzieć, że to Ihlini, lecz jej jaskrawe wyobcowanie sprawiało, że widoczna była na ulicach niczym latarnia morska.
        Zabraliśmy ją z Ianem na rynek, stanowiący ośrodek każdego miasta czy wiejskiego osiedla. W Mujharze rynek jest ogromny, otoczony ze wszystkich stron budynkami. To tutaj wszyscy przywozili towary na sprzedaż i przyjeżdżali kupować. Płócienne stragany wypełniały plac, zwężając ulice i zaułki do krętych pasaży, ledwie na tyle szerokich, by mogły się nimi przecisnąć trzy idące obok siebie osoby. Nawet Tashy trudniej było posuwać się naprzód.
        — Czy zawsze tak jest? — zapytała Lillith.
        Ian szedł przodem, ja z tyłu. Popchnięty, potknąłem się, przybliżając do niej o krok.
        — Dzisiaj jest dzień targowy. Kiedy indziej nie jest tak źle, choć rynek zawsze jest zatłoczony. — Rozgniotłem stopą upuszczonego przez kogoś zgniłego arbuza. Krzywiąc się otrząsnąłem resztki z podeszwy buta. — Gorzej jest w czasie letniego jarmarku.
        Lillith uniosła obiema rękami spódnice, kiedy Ian torował drogę wśród ludzkiej ciżby.
        — Rondule nie jest takie wielkie. Ale też Atvia nie jest tak rozległa jak Homana.
        — Nie pochodzisz z Solinde? — Prawie musiałem krzyczeć, żeby nie zagłuszył mnie szum rozmów.
        — Zasadniczo, tak. — Rzuciła mi spojrzenie przez ramię. — Moim domem jest teraz Atvia..
        — Z powodu Alaryka.
        — Ponieważ wybrałam ją na swój dom.
        Ian zatrzymał się przed jakimś mężczyzną na koniu, co nie było przychylnie witane na rynku. Lillith, wciąż patrząca na mnie, wpadła na mego brata. Ten odwrócił się, zamierzając ją podtrzymać, ale się pohamował. Przez moment patrzyli tylko na siebie, jakby rzucali sobie wzajemnie wyzwanie.
        Naraz Lillith się roześmiała. Ian odwrócił wzrok.
        — Rujho — rzekł ostro — spójrz.
        Ian się odwrócił. Zatrzymano nas przed straganem futrzarza, skąd czuć było przenikliwy zapach świeżo wyprawionych skór. Leżały tam futra wszelkich rodzajów: królików, lisów, bobrów, niedźwiedzi, wilków i górskich kotów, i niezliczonych innych gatunków. Największe skóry były przymo cowane do kawałków drewna i rozwieszone w tyle straganu. Ogony wisiały na gwoździach. Okazalsze, delikatniejsze futra ułożono w stosach na ławach i na samym kontuarze.
        Automatycznie wyciągnąłem rękę w dół, żeby podeprzeć się i nie potknąć. Zagłębiła się w śliskiej miękkości. Od jednego spojrzenia poznałem, że skóra ta okrywała niegdyś żywego kota.
        Cofnąłem się gwałtownie. Futro było intensywnie rude z kasztanowobrązowymi plamkami, jak u Tashy. Choć w klanach nie ma zakazu łowienia czy zabijania zwierząt, które nie są lirami, podobieństwo z Tashą sprawiło, że przez plecy przebiegł mi dreszcz niesmaku i zabobonnej obawy.
        Ian miał ponurą minę. Widzieliśmy tu setki futer, co oznaczało tyleż martwych zwierząt.
        — Śliczna — rzekła Lillith, pieszcząc dłońmi pozostałość po górskim kocie.
        Jakiś mężczyzna wyszedł zza wieszaków z futrami. Był niski, autorytatywny, miał szybkie ruchy.
        — Bystre oko — stwierdził, uśmiechając się do Lillith ciepło, lecz nie nazbyt poufale. Chytre spojrzenie rzucone na Iana i na mnie powiedziało mu, że stać nas na każdą z setek skór, więc jego uśmiech stał się służalczy. — Może pelerynę podszytą futrem? Kawałek królika na kołnierz? — Złapał czarną jak noc skórę górskiego kota i otoczył nią ramiona Lillith. — Czarne do czarnego — powiedział — Pani, wyglądasz ślicznie.
        Lecz Lillith spojrzała obok niego i uniosła szczupłą dłoń.
        — Nie — powiedziała — tamtą białą.
        Futrzarz obejrzał się przez ramię. Jego brązowe włosy ściągnięte były z tyłu kawałkiem barwionej na niebiesko skóry. Ubrany był także w skóry, z kawałkami futra na kołnierzu, mankietach i obramowaniu kubraka. Czerwony lis. Uznałem, że pasuje do jego sposobu bycia.
        — Pani, to jeszcze nie jest gotowe do sprzedaży. — Uśmiechając się nadal, zdjął z Lillith czarną skórę i pokazał zamiast niej srebrzystą. — Ta pasuje do ciebie.
        — Tamta — rzekła Lillith jednoznacznym tonem.
        Futrzarz przycisnął dłonie do skórzanego ubrania.
        — Dopiero co ją przywieźli. Muszę ją uzdatnić, przeprowadzić pewne zabiegi. — Kiwnął głową w stronę Iana i mnie. — Może coś innego dla pani?
        — Nic tu dla niej nie ma — rzekł krótko Ian. — Kiedy trzeba, poluję na zwierzęta i zdzieram z nich skóry, dla zdobycia pożywienia i okryć, ale nie zabijam i nie sprzedaję aż tylu, aby z tego żyć.
        Futrzarz rzucił z ukosa nerwowe spojrzenie w stronę Tashy. Jej bursztynowe kocie ślepia utkwione były w jego twarzy, jakby lada chwila zamierzała na niego skoczyć.
        — Chciałabym ją zobaczyć — rzekła Lillith i rzuciła srebrzys te futro.
        Futrzarz spełnił jej życzenie. Rozłożył białe futro przed Lillith i założył ręce na piersi.
        — To wilk — stwierdziła i wydało mi się, że wyczułem nutkę satysfakcji w jej głosie.
        — Tak — przyznał futrzarz. — Przywiezione dziś rano. Traper oczyścił je tylko powierzchownie. — Zręczne palce odchyliły brzeg futra, ukazując skórę pod spodem. — Wymaga zmiękczenia, wyszczotkowania, ufarbowania; wszystkiego, co robię ze skórami, aby były dość piękne dla damy tak urodziwej jak pani. — Nie była to już paplanina kupca. Mówił naprawdę to, co myślał.
        Lillith wskazała futro palcem.
        — Czy będzie znowu białe? Naprawdę białe?
        — Wymaga czyszczenia — Poruszył głową.
        Uśmiechnęła się.
        — Ten wilk musiał być za życia pięknym zwierzęciem.
        — Trzeba go było zabić — rzekł futrzarz. — Był dotknięty zarazą. — Spojrzał na mnie niespokojnie. — Już nie jest, oczywiście. Nigdy bym nie sprzedawał zarażonych skór.
        — Jaką zarazą? — zmarszczyłem brwi. — W Homanie nie ma zarazy.
        — Na północy, za Rzeką Błękitnego Kła — wyjaśnił. — Pasterze zachorowali po tym, jak biały wilk wszedł między ich owce.
        — Ten wilk? — zapytał Ian.
        Futrzarz wzruszył ramionami.
        — Traperzy dla pieniędzy łapią każdą białą sztukę, na jaką trafią. Pasterze płacą dobrym srebrem.
        — A czym ty płacisz? — zapytałem.
        Nie odwrócił ode mnie wzroku.
        — Miedzią — powiedział i się uśmiechnął. — W Mujharze nie ma zarazy.
        — A za co ją sprzedasz? — zapytał Ian.
        — Za złoto — odpowiedział futrzarz. — Białe wilki to rzad kość. Niektórzy ludzie pragną niezwykłości.
        — Śliczna — mruknęła Lillith, zanurzając palce w futrze.
        — Dość — rzekłem ostro — jest jeszcze wiele rzeczy do zobaczenia. — Położyłem rękę na jej ramieniu i odwróciłem od straganu.
        — Nic dla pani? — zapytał mężczyzna. — Nic dla obu panów?
        — Nie pragniemy niezwykłości — odparł Ian — nabytej za cenę zwierzęcego życia.
        — Przenosił zarazę! — upierał się mężczyzna, po czym zamknął usta, jakby zdał sobie sprawę, że może to obniżyć cenę.
        — Zarazę — rzekł z obrzydzeniem Ian, kiedy ruszyliśmy dalej przez ciżbę. — Bardziej prawdopodobne, że to owczarki przenosiły chorobę.
        — Albo sami pasterze — uśmiechnęła się Lillith. — Zobaczyłam już dosyć. Chciałabym wrócić do pałacu.
        — Nic nie widziałaś — stwierdziłem zaskoczony. — Rzuciłaś tylko okiem na Mujharę...
        — Zobaczyłam już dosyć — powtórzyła dobitnie. Szczupła dłoń wsunęła się pod zgięcie mego ramienia. — Odprowadzisz mnie do domu, panie?
        Emfaza, z jaką mnie wyróżniła, była tylko nieznaczna, jednak wyraźna, szczególnie dla Iana. Dostrzegłem lekki skurcz w kąciku jego ust: rozbawienia albo irytacji, a może jednego i drugiego. Spojrzał na mnie, uśmiechnął się i ustąpił z wdziękiem. Ale wydało mi się, że on i Tasha z nadmierną skwapliwością zostali parę kroków z tyłu.
        Lillith niewiele mówiła, kiedy odprowadzałem ją z powrotem do Homana-Mujhar. Ian i Tasha podążali za nami, lecz ignorowała ich oboje. Jej ręka wciąż wspierała się na moim łokciu. Nie mogłem jej oderwać, choć bardzo tego pragnąłem. Wymogi zwykłej uprzejmości nie pozwalały mi na tę przyjemność.
        Ihlini czy nie, jest przedstawicielką Alaryka — w łożu czy poza nim, jak mówi. Ta odrobina wiedzy o zarządzaniu państwem, jaką zdobyłem od ojca, nie pozwala na otwartą niegrzeczność, chyba że nie ma innego wyboru. A jak na razie, wybór jest.
        A jednak zastanawiałem się, czy Lillith naprawdę zobaczyła dosyć. Czy też, co bardziej prawdopodobne, zobaczyła dokładnie to, co przyszła zobaczyć.
ROZDZIAŁ 7
        Wypłynęliśmy z Hondarth w stronę Atvii. Można było podróżować lądem przez Solinde do zachodniego portu Andemir, a potem pożeglować na wyspę, lecz najszybsza droga prowadziła bezpośrednio przez morze. A poza tym nie mieliśmy ochoty wkraczać w towarzystwie Lillith na teren przyległy do ziem Ihlini.
        Oprócz Variena, Lillith, Iana, Tashy i mnie, była z nami eskorta szesnastu Homanów, wybranych spośród osobistych gwardzistów mego ojca. Ian, mniej skłonny aprobować takie sprawy jak królewskie eskorty i należyte formy, był tym wszystkim ubawiony. Ja sam czułem mieszaninę dumy i rezygnacji. Byłem dosyć rad, przyjmując rolę dziedzica Homany ze wszystkimi towarzyszącymi jej tradycjami, lecz zdałem sobie, z niejakim opóźnieniem, sprawę, że nigdy już nie będę dysponował wolnością, aby uciekać przed swoimi książęcymi obowiązkami. Małżeństwo, zastępcze czy nie, nałożyło mi obręcz na głowę.
        Kiedy wypływaliśmy z Hondarth, pogoda była dobra. Deszczowe chmury rozwiały się, pozostawiając czyste niebo i łagodniejszą aurę. Tylko słaba, chłodna bryza szarpała niebieskimi żaglami naszego statku i łopotała szkarłatnymi chorągiewkami.
        Za nami leżało miasto o bielonych murach i porosłe liliowym wrzosem wzgórza. Przed nami unosiła się Kryształowa Wyspa, otoczona wieńcem srebrzystych mgieł. Ian, stojący ze mną przy relingu rufowym, wskazał głową ląd.
        — To cała historia, rujho. Myślisz czasem o tym?
        — Myślałem o tym dosyć, kiedy shar tahlowie kazali mi nauczyć się na pamięć wszystkich opowieści. — Ostrożnie spoglądałem na białe baranki plaskające o dziób. Nie zdecydowałem się jeszcze, czy moim żywiołem jest morze, czy też ograniczę się do stałego lądu.
        Ian się roześmiał.
        — Ja również... lecz teraz te opowieści wydają się bardziej żywe. Myślę, że wtedy powinniśmy byli tu przypłynąć. Zwiedzanie czyni lekcje bardziej zrozumiałymi.
        — Nie mam zamiaru recytować tych nauk teraz — oświadczyłem. — A jednak... masz rację. Może powinniśmy tu przy płynąć.
        — Dlaczego nie miałbyś wyrecytować tego dla mnie? — zapytał chrapliwy głos za naszymi plecami. — Wiesz na pewno, że ja uczyłam się odmiennej historii.
        Odwróciłem się do Lillith. Ian — nie. Obok niego rozpostarły się szerokie łapy, Tasha warknęła i przycisnęła się do jego nogi.
        Ihlini miała na sobie pelerynę w kolorze indygo. Jej brzegi, obszyte złotą nicią, łopotały na wzmagającym się wietrze. Rozpuszczone włosy powiewały luźno wokół ramion. Przypominały mi całun. Czarny. Jedwabny. I wszechobejmujący.
        — Czy mam wam zatem powiedzieć, co ja wiem o tej wyspie? — Wsunęła się pomiędzy Iana i mnie, nie dotykając żadnego z nas, jednak świadom byłem jej obecności, jakby była winem zbyt ciężkim dla mojej głowy. Co do Iana, nie mogłem powiedzieć, jak reagował, dostrzegłem tylko sztywność jego postawy. — To kolebka Cheysuli — powiedziała nam Lillith. — Serce Homany, jeśli wolicie.
        Spodziewałem się po niej wszystkiego, tylko nie tego. Nie prawdy. Spojrzałem na nią z ukosa i dostrzegłem powściągliwy uśmieszek.
        — Ihlini wyrośli w Solinde — powiedziałem. Była to sprawa powszechnie znana.
        Cienkie pasemko włosów smagnęło ją po twarzy. Ujęła je smukłymi palcami i wyrwała z ciekawskiego uchwytu wiatru. Błysnęły srebrzyste paznokcie.
        — Ihlini wyrośli w Homanie. — Uśmiech zniknął, lecz w jej głosie nie było wrogości, a tylko rzeczowość. — Pewna jestem, że Tynstar powiedział to Carillonowi, może nawet twemu ojcu. To prawda, Niallu, niegdyś Ihlini i Cheysuli byli sobie równie bliscy... bliżsi niż ty i Ian.
        Nigdy przedtem nie wymówiła mego imienia. Sylaby te, zaakcentowane inaczej, zabrzmiały odmiennie. Poufale, co wcale mi się nie spodobało.
        — Pani — z rozmysłem zrezygnowałem z poufałości. — Sądzę, że wypowiadasz kłamstwa, których wolelibyśmy nie słyszeć.
        — Zatem powiedzcie mi wasze prawdy — poprosiła. — Wy obaj: powiedzcie mi to, co mówi się wszystkim dzieciom Cheysuli, kiedy shar tahlowie przekazują im wiedzę zawartą w historiach.
        Ian odwrócił się gwałtownie.
        — Co wiesz o Tynstarze?
        Zaskoczył ją. Wygięte brwi uniosły się nieznacznie. Potem uśmiechnęła się, a w kącikach jej oczu pojawiły się zmarszczki. Wiatr zaróżowił jej policzki. Lecz zanim zdążyła odpowiedzieć Ianowi, zadałem własne pytanie.
        — Ile masz lat, Lillith? — Byłem tak przejęty, że niemal nie spostrzegłem, iż użyłem jej imienia. — Słyszałem opowieści o powstrzymywaniu starzenia się.
        Lillith roześmiała się.
        — Oprócz innych sztuk. — Spojrzała po kolei na każdego z nas, a jej uśmiech poszerzył się jeszcze bardziej. — Odpowiem wam obu: mam ponad sto lat, a Tynstar był moim ojcem.
        Ian dosłownie odskoczył. Za nim, warknęła Tasha.
        — Tynstar! — wybuchnąłem. — Jak to możliwe?
        — Dlaczego nie miałoby być możliwe? — odparowała. — Och, wiem, myślisz o Electrze, kochance Tynstara. Była twoją babką, nieprawdaż? — Lillith skinęła głową, zanim zdążyłem odpowiedzieć. — No cóż, mogę tylko powiedzieć, że kiedy człowiek taki jak Tynstar żyje przez ponad trzysta lat, weźmie sobie więcej niż jedną kobietę. Electra była ostatnią, być może, lecz przecież nie pierwszą. — Uniosła głowę do wiatru, pozwalając mu pieścić swą twarz. — Moja matka była Ihlini. Nie oceniamy ludzi według tytułów, lecz według mocy... w waszych kategoriach byłaby królową. Gdyż mój ojciec był królem. — Rozchyliła wargi z wyrazem zmysłowej przyjemności. Zamknąwszy oczy, wystawiła swą nieskazitelną twarz na podmuchy wzmagającego się wiatru.
        — Strahan jest twoim przyrodnim bratem. — Znów pomyślałem o człowieku spotkanym w Mujharze, który omal nie utopił mnie w błocie.
        — Moim młodszym bratem — zgodziła się Lillith. — Taki młody... i taki nowicjusz w swoich sztukach. — Otworzyła czarne oczy i spojrzała na mnie. — Jeszcze wiele się musi nauczyć.
        — Lecz ty nie tak wiele — rzekł szorstko Ian. — Czy to chcesz powiedzieć? Żeby ostrzec nas przed swą mocą? Nie kłopocz się, pani. Nie mam zamiaru lekceważyć tego, kim czy czym jesteś.
        — Nie — powiedziała — to oczywiste. Lecz dlaczego musisz przyjmować, że mam złe zamiary wobec ciebie czy twojego brata?
        — Jesteś Ihlini. — Samo w sobie było to wyjaśnieniem.
        — I waszą krewniaczką, gdzieś sprzed wielu wieków. — Lillith zgarnęła rozwiane włosy i przytrzymała w smukłej dłoni. — Jestem niekoronowaną królową Atvii. Dobrze mi z Alarykiem. Co bym zrobiła z Homaną? Dlaczego przyjmujecie, że jej chcę?
        — Jesteś Ihlini. — Tym razem powiedziałem to ja i równie nieugięcie.
        — Ihlini — powtórzyła. — Młodsze dzieci Pierworodnych, a zatem zagrożenie dla was. — Lillith potrząsnęła głową. — Nie wszyscy z nas starają się zapobiec spełnieniu proroctwa.
        Ian otworzył usta, zamknął je i zobaczyłem, że wyraźnie mobilizuje resztki tolerancji.
        — Pani — rzekł nareszcie z nieskończoną cierpliwością człowieka, który gardzi swoim oponentem — masz rację mówiąc, że Tynstar musiał o tym mówić Carillonowi i mojemu jehanowi. Owszem, wiem, gdzie tkwi diabeł: wypełnienie proroctwa oznacza koniec Ihlini. Jakże moglibyście nie działać przeciwko nam?
        Lillith stała całkiem nieruchomo. Zwrócona teraz była raczej w stronę Iana, jednak patrząc na jej profil dostrzegłem wyraz podniosłego tryumfu.
        — Owszem — rzekła tonem człowieka, który osiągnął swój cel. — Myślę, że zaczynacie rozumieć.
        Ian potrząsnął głową.
        — Rozumieć Ihlini? Nie sądzę.
        Odsunęła się od nas obu; wydała się naraz podobna smaganemu wiatrem granatowo-czarnemu widmu. Była wspaniała w swej dumie.
        — Dlaczego mielibyśmy się różnić? — zapytała. — Dlaczego mamy być ścigani przez upiory waszej prawości, aż nikt w świecie nie będzie już widział sensu w tym, co robimy... dlaczego walczymy o przetrwanie! Rozumiecie? Czy w ogóle to rozumiecie? — Poszukała spojrzeniem naszych twarzy. — Twierdzicie, że jesteśmy źli; nazywacie nas demonami, nasieniem samego mrocznego boga. A dlaczego? Ponieważ robimy to, co trzeba, żeby przeżyć. Przeżyć! Czy wy zachowywalibyście się inaczej, gdyby obiecano wam zagładę wraz z wypełnieniem proroctwa? — Peleryna załopotała na wietrze. — Słowa — rzekła gorzko. — Słowa. A przy okazji niszczycie całą rasę. Chociaż wy sami byliście prawie zniszczeni. Czy zrobicie to samo z nami? Rozpętacie qu’mahlin Cheysuli?
        — Dosyć — rzekł Ian ze zbielałą twarzą. — Powiedziałaś już dosyć.
        — Czyżby? — zapytała Lillith. Spojrzała na mnie, potem spotkała wzrokiem złowrogie spojrzenie żółtych oczu Iana. — Patrząc na was, powiedziałabym, że nie. Lecz ty jesteś dość fanatyczny, aby być a’saii.
        Ostatnie słowo zabrzmiało gorzko. Lecz nim ją zdążyłem zapytać, skąd zna Dawną Mowę, Lillith odwróciła się plecami do nas obu i usunęła się poza zasięg naszych spojrzeń.
        A’saii. Ian? Sądziłem, że to niemożliwe. Póki nie spojrzałem mu w twarz.
        — Rujho... — zacząłem.
        Ian miał na twarzy maskę, którą znałem tak dobrze. Ale nie jej popielaty kolor.
        — Ona ma język węża.
        — Czy wąż mówi może prawdę?
        Odwrócił gwałtownie głowę i spojrzał na mnie wstrząśnięty.
        — Wierzysz jej?
        — Nie — powiedziałem zakłopotany. — Sądzę, że wszyscy Ihlini żywią w stosunku do nas wyłącznie złą wolę. Ale jeśli ona mówi prawdę na temat tego, dlaczego oni tak nas nienawidzą?
        — Prawda, kłamstwa, jakież to ma znaczenie? Ich noże są tak samo ostre. — Ian potrząsnął głową. — Czy byłbyś mniej martwy, gdyby człowiek, który cię zabił, wierzył, że służy swojej rasie?
        Poczułem w ustach smak soli. Był gorzkosłodki.
        — Nie, rujho, nie.
        — Postaraj się to zapamiętać — powiedział dobitnie Ian. Postaraj się nigdy nie zapomnieć.
        Patrzyłem, jak przeszedł wraz z Tashą na drugą stronę pokładu. Samotny, niewiarygodnie samotny, stałem przy relingu rufowym i zastanawiałem się, czy jest, poza tym co powierzchowne, jakaś rzeczywista różnica między Ihlini a Cheysuli.
        Kochamy, nienawidzimy i walczymy z równą pewnością. Ale przecież mogą tak robić brat z bratem, siostra z siostrą.
        Wzdrygnąłem się. Wiatr był zdecydowanie zimny.
        Ocean Idriański to niesforna bestia, łagodna jednego dnia, dzika następnego. Kiedyśmy mijali pokruszone przylądki południowo-zachodniego Solinde, zbliżając się do dwóch wysp znanych jako Eryn i Atvia, bestia stanowczo stała się niesympatyczna. Odkryłem, że jestem dobrym żeglarzem przy dobrej pogodzie, a kiepskim przy złej.
        Większość czasu spędzałem pod pokładem, starannie ignorując, na ile się dało, kołysanie się statku, lecz kiedy falowanie się pogłębiło, a drewno zaczęło jęczeć alarmująco, wciągnąłem się po śliskiej drabince na ochlapywany wodą pokład.
        Chmury pochłonęły słońce. Nie mogłem stwierdzić, czy to wieczór, czy popołudnie. Szarpany wiatrem, omywany przez fale, nie mogłem nawet powiedzieć, czy pada deszcz, czy też woda ta pochodzi z oceanu. Wiedziałem jedynie, że w mgnieniu oka przemokłem do suchej nitki, a pokład jest niewiarygodnie śliski.
        — Ianie? — Wiedziałem, że jest gdzieś na pokładzie, spędzał tyle samo czasu na górze, co ja na dole. — Ianie! — Ślizgając się, suwając i klnąc, przeszedłem do relingu rufowego i uchwyciłem się go z całej siły. Prawie tonąłem w pyle wodnym, wiatr starał się mnie odepchnąć.
        Wyplułem słoną wodę. Światło wokół mnie miało niesamowity, nieziemski ochrowo-zielony odcień. Żołądek zaczął szarpać mi się w ciele.
        — O bogowie — wymruczałem na głos — jeśli to mają być łagodne powiewy, wolałbym nie oglądać sztormu.
        Wiatr wcisnął mi te słowa z powrotem do ust wraz ze słoną od wody morskiej plwociną. Oczy mnie kłuły, usta protes towały; plunąłem jeszcze raz, upewniając się, że robię to z wiatrem, a nie pod wiatr.
        Ian podszedł do mnie z tyłu, jego sylwetka majaczyła na tle ponurego nieba.
        — Kapitan sugeruje, byśmy zeszli na dół.
        — Nie — wyrzuciłem natychmiast. — Tutaj przynajmniej mogę oddychać.
        Ian uśmiechnął się, kiedy znów się odwróciłem, by splunąć.
        — A możesz? — Jego humor przygasł, kiedy mrużąc oczy spojrzał obok mnie pod wiatr. — Niallu, może powinniśmy zrobić tak, jak mówi. Fale z pewnością nas zaleją.
        Spojrzałem na rozgniewany ocean. Fale przypominały wodne góry, zagłębienia między nimi wspólny grób.
        Obejrzałem się na Iana. Mokre, czarne włosy przylepione miał do głowy. Woda dodała blasku złotu na jego nagich ramionach. Skóry miał przemoczone, nie bardziej jednak niż moje wełniane spodnie do kolan i pikowany kubrak.
        — Gdzie jest Tasha? — zapytałem.
        — Wysłałem ją na dół. Tak nienawidzi wody, że nie mógłbym trzymać jej przy sobie. — Ian zmrużył oczy w zacinającym deszczu. — O bogowie, Niallu... spójrz na to!
        Spojrzałem. Z cynowo-zielonego nieba wybiegła liliowa smuga. Delikatne palce dotykały to tu, to tam, wsuwając się pomiędzy płaty ciężkich chmur. Rozpościerała się; a rozpościerając, poczęła pochłaniać tak fale, jak i niebiosa.
        — Nigdy dotąd nie widziałem czegoś takiego — oświadczyłem.
        — Ani ja — zgodził się ponuro — lecz żaden z nas nie jest marynarzem.
        Nie, żaden z nas nie był marynarzem. Lecz nie trzeba nim być, żeby zrozumieć, kiedy sztorm jest paskudny lub kiedy fale są czymś więcej niż wodą.
        O bogowie, jak one rosną, jak się gotują, by pochłonąć nas wszystkich...
        A wtedy zapomniałem o falach i wpatrywałem się tylko w niebo.
        — Na bogów, to niebo żyje!
        Statek opadł dziobem w dół w głęboką bruzdę między falami. Wydawało się, że niemal stoi pionowo. Chwyciłem za reling, podtrzymując się na śliskim pokładzie.
        — Niallu... fala... trzymaj się...
        Spadł na mnie przytłaczający ciężar. Powalił na pokład, obijając ciało i kości, aż ześlizgnąłem się po zalanych wodą deskach i zatrzymałem, choć tylko na krótko, na stercie masywnych lin. Chwyciłem się najbliższego zwoju, zaciskając zesztywniałe palce, kiedy ogromna fala przewalała się ponad pokładem. Drewno jęczało i dygotało. Statek skoczył pode mną, niczym znarowiony ogier.
        Woda ożyła. Usiłowała mnie połknąć gardzielą morskiego smoka, wsysając, wsysając, grożąc zmiażdżeniem zębami, aż oparłem się stopą o owrzodzony kieł i kopałem, kopałem, wciąż ściskając mój zwój liny. Dysząc ciężko, smok morski wypluł mnie, wyrzucając z siebie krwawiące, krzyczące szczątki, jak i milczące worki połamanych kości i poszarpanego ciała.
        Usta pełne miałem smaku krwi i soli. W uszach, ogłuszonych ciśnieniem i dźwiękiem, czułem bolesne pulsowanie. Z nosa ciekła mi woda i krew.
        — Ianie — wymamrotałem słabo. — Ianie... gdzie jesteś, rujho?
        Trzasnął maszt. Reje pękły i wyleciały w powietrze, nadziewając na siebie płótno i ciała. Ciągi i postrzępiony żagiel opadły na pokład, zaplątując ludzi w ciężkich fałdach i śmiertelnym hafcie węzłów i zwojów.
        — Niallu! — Usłyszałem go z oddali. — Niallu... gdzie jesteś...?
        — Tutaj! — Lecz w sercu burzy ledwo słyszałem sam siebie. Coś przebiło mi nogę. Mimo kołysania statku, starałem się dźwignąć na czworaka, lecz śliski pokład nie dawał odpowiedniego oparcia. Twarzą w dół ześlizgnąłem się z mojego zwoju ku przypominającemu szkielet zarysowi relingu rufowego, obiecującemu kruche oparcie w obliczu gwałtownego sztormu.
        I usłyszałem krzyk górskiego kota.
        Ian? Nie. Raczej Tasha, szukająca swego lira.
        Kołysanie się, przetoczenie, uniesienie... Ześlizgnąłem się bliżej burty wiedząc, że niedbałe machnięcie smoczego ogona może przełamać drewno i zmieść mnie do morza.
        Tasha. Krzyczy. Ian?
        Rzuciłem się naprzód, szukając jakiegoś nieruchomego kawałka drewna. Znalazłem go, nie mógłbym powiedzieć, co to było, tak niewiele wiedząc o okrętach. Zatrzeszczał. Zajęczał. Ale wytrzymał.
        Ponura błyskawica rozlała się jak krew po poczerniałych chmurach i rozświetliła tonący okręt. W jej blasku dostrzegłem Tashę, skuloną przy ciężkiej skrzyni okrętowej. Zaklinowana skrzynia wyraźnie nie poddawała się sztormowi. Wyczekawszy odpowiedniej chwili, puściłem się i pobiegłem.
        Statek zakołysał się, tarzając się niczym pijak w kałuży moczu i wymiocin. Opadłem na kolana, poślizgnąłem się, wpadłem na przerażonego kota, przeprosiłem go bez słów i oderwałem się od pokładu. Skrzynia miała mosiężne uchwyty. Chwyciłem za jeden z nich.
        W sinym świetle bursztynowe ślepia Tashy zabarwiły się na żółtozielono. Zakończone pęczkami sierści uszy położyła po sobie. Mocno, jakże mocno zacisnęła ogon wokół drżących bioder. Przytłoczona burzą, wyglądała nieledwie jak przerażony kot domowy.
        Rozgniewało mnie to straszliwie, że bogowie — albo demony — igrają tak z tym drapieżnikiem.
        — Tasha, Tasha... shansu. Spokojnie, ślicznotko... burza się skończy. — Położywszy rękę na jej przemoczonym barku na trafiłem na zesztywniałe mięśnie i stwardniałe ścięgna. Dygotała, tak samo jak ja, od deszczu, z zimna, ze strachu.
        — Tasha, gdzie jest twój lir? — Wiedziałem, że nie może mi odpowiedzieć, lecz nie mogłem powstrzymać tego pytania.
        Kot warknął, obnażając groźne zęby z wściekłości i bólu. W świetle błyskawicy dostrzegłem ziejącą dziurę w jej boku.
        — Och Tasha... nie!
        Rana była głęboka. Poszarpana. Krwawiła obficie, lecz deszcz spłukał krew, odsłaniając ją znowu. I znowu; patrzyłem, jak życie wycieka z niej na pokład.
        — Nie! — Okrzyk wyrwał mi się z piersi. — Na bogów, Tasha, nie ty. Jeśli ty umrzesz, umrze Ian...
        Ciężka lina chlasnęła mnie po twarzy, rzucając mną o pokład. Oszołomiony poczułem palenie policzka i narastający ból oka. Macając palcami natrafiłem na nabrzmiałą pręgę i nacięcie ponad brwią. Nie mogłem już otworzyć spuchniętej powieki.
        — Tasha... — Zobaczyłem, jak unosi się trzecia powieka kota. Dyszała, ospała i słaba, wywieszając wiotki, różowy język. Usłyszałem wypływające z głębi jej piersi zawodzenie bólu i zmęczenia. Wznoszące się, opadające; pieśń śmierci, żalu i czczości.
        Jeżeli Ian jeszcze nie zginął, śmierć Tashy zniszczy go całkowicie. Wpędzi go w szaleństwo. Zmusi do wypełnienia rytuału śmierci.
        Pomyślałem przelotnie o moim dziadzie, Duncanie. Tynstar zabił jego lira, jastrzębia Caia. A zatem zabił też Duncana.
        O bogowie, jeśli mój brat musi umrzeć, błagam was — niech umrze inaczej... Nie była to prośba, z której mógłbym być dumny, lecz nie zniósłbym tracenia go dwukrotnie.
        Podpełzłem do Tashy. Ściągnąłem z siebie pikowany kaftan, przemoczony i ociekający wodą, złożyłem go i przycisnąłem do rany w boku Tashy. Lniana koszula przylgnęła do mego obitego ciała. Dygotałem. Bolał mnie policzek i oko, mogłem patrzeć tylko lewym.
        Statek zakołysał się. Zahaczył o coś. Zadygotał jak mężczyzna spełniający się w kobiecie. Znieruchomiał.
        Rzuciło mną o pokład, odleciałem zupełnie od Tashy i zobaczyłem, jak reling rufowy niesamowicie się przechyla. Za nim leżał horyzont, podświetlony szafranowo i srebrzyście. Księżyc, uświadomiłem sobie, balansował na ostrzu widnokręgu.
        Wolny od kufra, uchwytu, Tashy, zsuwałem się ku żołądkowi smoka. Zesztywniałe palce i czubki butów drapały o mokre drewno.
        Zadygotawszy powtórnie, statek przechylił się jeszcze bardziej i ześlizgnął głębiej w morze. Kolejna fala pogrążyła go jeszcze głębiej, oczyszczając pokład ze szczątków. Uczepionego złamanego relingu, zahaczyło mnie ożaglowanie, podciągnąłem się znowu w górę, kiedy statek się zakołysał, osunąłem, spróbowałem wydobyć się z morza. Chwytając linę i reję, zobaczyłem, jak Tasha przesuwa się obok mnie do paszczy smoka.
        Wstrząśnięty, nie czułem bólu. Mogłem tylko wymawiać imiona mego brata i jego lira.
        Statek znów zadygotał jęcząc, kiedy kadłub rozłupywał się o poszarpane skały. Poczułem wibracje w całym ciele i zdałem sobie sprawę, co to oznacza.
        — Ląd? — wykrakałem głośno. — Ależ... skąd tu wziął się ląd?
        Wymachiwałem ramionami wśród szczątków olinowania, starając się odzyskać równowagę. Statek, który osiadł na dobre na mieliźnie, nie kołysał się już i nie chybotał. Lecz przechylił się w sposób alarmujący; nie było już pokładu, na którym mógłbym stanąć. Kolanami drapałem o olinowanie, zanurzony w wodzie, i ślizgałem się pod uderzeniami fal.
        — Niallu.
        Wykręciłem gwałtownie głowę i dojrzałem tę kobietę, przytrzymującą się fragmentu masztu, który wycinał ukośną ranę na tkaninie nieba. Sztorm ustał, księżyc sączył srebrzyste światło.
        — Lillith — ledwo dosłyszalnie wymówiłem jej imię.
        Przemoczone włosy plątały jej się wokół ust. Zrzuciła pelerynę barwy indygo. Miała na sobie suknię w kolorze najgłębszej czerni, tak że poza twarzą i dłońmi, zdawała się częścią samej ciemności.
        Zobaczyłem, jak wyciąga rękę. Dostrzegłem srebrzysty błysk jej malowanych paznokci. Ale nade wszystko widziałem jej czarowny uśmiech, obiecujący życie i przetrwanie.
        — Twoja decyzja — powiedziała. — Nie podejmę jej za ciebie.
        Zaczerpnąłem, dygocząc, powietrza.
        — A cena pomocy Ihlini?
        — Tyle, ile warte jest twoje życie.
        Spróbowałem przełknąć ślinę, okazało się to zbyt bolesne.
        — Mój brat — wykrakałem — i jego lir.
        Lillith uśmiechnęła się. A potem roześmiała.
        — Przykro mi — rzekła wreszcie. — W sprawie jego losu decyzja została już podjęta.
        Splunąłem. A potem przekląłem ją.
        Blada ręka uniosła się. Zobaczyłem, jak linia purpurowego płomienia wynurza się z sykiem z ciemności, by zatańczyć na jej dłoni. W tym posępnym świetle jej twarz wyglądała jak głęboki relief, krucha maska śmierci.
        Lillith uniosła ogień do ust, wydęła wargi i dmuchnęła. Zniknęła w eksplozji dymu i ognia.
        Samotny, przeklinałem tę kobietę. A potem odrzuciłem do tyłu głowę.
        — Jeśli mnie chcesz, jeśli mnie chcesz... to, na bogów, musisz mnie wziąć!
        Przez moment nad statkiem zaległa martwa cisza. Dreszcz strachu i nabożnej czci przebiegł mi przez ciało.
        Fragment masztu, którego trzymała się Lillith, złamał się. Padając, zaplątał mnie w liny. Jego ciężar przygniótł mi piersi.
        Zwaliłem się bezradnie do morza.
ROZDZIAŁ 8
        Odzyskawszy przytomność, poczułem smak soli na ustach, zębach, na zaskorupiałych pęknięciach warg. Palił mnie. Usiłowałem go wypluć, ale usta nie chciały przybrać właściwego kształtu.
        Ciało także paliło mnie i swędziało. Piekący dotyk soli czułem w każdym zagłębieniu skóry, w każdym fałdzie łachmanów, które pozostały z moich ubrań. Ręka mi zadrgała. Poruszałem nią słabo, usunąłem skurcz, pocierając grzbietem dłoni o wilgotną, wygładzoną skałę. Kiedy osiągnąłem cel, ręka opadła mi luźno do wody.
        Woda.
        Kiedy uprzytomniłem to sobie, w moim ociężałym umyśle odżyły wspomnienia. Woda. Wszędzie wokół. Moczyła moje ubranie i chlupotała mi pod policzkiem.
        Nie prosząc już o nic mego obitego ciała, spróbowałem otworzyć oczy i stwierdziłem, że tylko jedno mnie usłuchało.
        Piasek i kamyki grzechotały pod moją twarzą. Dotknąłem językiem warg i poczułem smak soli, wszechobecnej soli, oraz obrzmiałą suchość pękniętej skóry i zaskorupiałych ran.
        Porusz się, ramię. Ramię poruszyło się. Uniosło, zbliżając wilgotne palce do mej twarzy. Palce strzepnęły niezdarnie piasek z mego zdrowego oka i zdrapały zeskorupiałą sól.
        Dostrzegłem zwalone skały i zaokrąglone głazy. I morze. Fale chlupotały delikatnie wokół leżącego tuż obok mnie kamienia i uświadomiłem sobie, że zbliża się przypływ.
        Muszę się stąd ruszyć.
        Ból był dotkliwy. Nigdy jeszcze takiego nie czułem, nawet kiedy golibroda wyrywał mi przegniły ząb. Zaskoczyła mnie intensywność cierpienia. Obmacując się delikatnie dłonią, wyczułem mokre ubranie na piersi i poszarpaną skórę pod nim. Lniana koszula była paskudnie podarta. Kości w posiniaczonym ciele bolały okrutnie.
        Wzdrygnąłem się cały. Ten mimowolny ruch sprawił, że tępy ogień przebiegł mi przez wszystkie członki, przywracając pełną świadomość. Przypomniałem sobie wszystko. Ian...
        Usiadłem ostrożnie, przyciskając ramię do obolałej piersi. Drugim wsparłem się o piasek. Oszołomiony spojrzałem w morze i spostrzegłem, że nasz statek zniknął. Rujho...?
        Krzyk morskich ptaków przeszył moje ogłuszone uszy i przyciągnął spojrzenie moich palących oczu. Gromady mew nurkowały i kołowały w powietrzu, krzycząc przenikliwie. Zobaczyłem, że wcale nie jestem na lądzie, lecz na poszarpanym skalistym cyplu. Niektóre zagłębienia wypełniał piasek, w innych gromadziła się woda. Miejsce mego ocalenia było ledwie trzydzieści kroków od brzegu, a jednak czułem się zbyt słaby, aby podjąć wysiłek dotarcia doń. Ian.
        Fale chlupotały u moich stóp. Brakowało mi jednego buta, ściągnął mi go rozzłoszczony smok. Wzdrygnąłem się. Morze było dla mnie wrogiem, tak jak dla mego brata. O bogowie, zabraliście mi brata... Lecz czułem się zbyt otumaniony, aby płakać. Dotknąwszy talii, stwierdziłem, że pas jest cały, tak samo zdobiona srebrem pochwa; samego noża nie było. Lecz sygnet z rubinem na mojej prawej ręce jarzył się świetliście w słońcu i zdałem sobie sprawę, że zdołałem zachować środek wybawienia. Za tyle, ile wart był ten sygnet, ktoś na pewno mi pomoże. Dźwignąłem się na kolana, potem wstałem i zachwiałem się niebezpiecznie. Miałem wrażenie, że moje kości są kruche i puste; bałem się, że mogą strzaskać się lada moment. Prawe oko rwało i paliło. Ból w klatce piersiowej zmusił mnie do przygarbienia się, aby zmniejszyć napięcie żeber.
        Przypływ się zbliża. Jeśli się nie ruszysz, morze dokończy tego, co rozpoczęła wiedźma Ihlini.
        Powoli, najostrożniej, pobrnąłem przez płytką zatoczkę na brzeg. Nim do niego dotarłem, morze pochłonęło skalną grzędę. Toteż spojrzałem w stronę lądu wiedząc, że tam leży moje ocalenie, i zastanawiałem się, czy przybyłem wreszcie, choć w sposób tak tragiczny, do Atvii.
        Mapy.
        Pomyślałem o mapach, jakie widywałem w salach narad mego ojca. Przypomniałem sobie poszarpany brzeg zachodniego Solinde, a nawet kanał dzielący Eryn od Atvii. Lecz choć wysilałem pamięć, nie mogłem sobie przypomnieć, czy Rondule leży na północy czy na południu, na wschodzie czy na zachodzie. Nie mogłem nawet stwierdzić, z której strony miasta się znajduję.
        Ian powiedziałby, że zasłużyłem na to, unikając lekcji geografii. Och, Ianie, oddałbym wszystko, żeby mieć cię tu ze sobą. Chętnie wysłuchałbym twojej reprymendy.
        Usłyszałem uderzenia kopyt, zanim jeszcze spostrzegłem jeźdźców. Odwróciłem się natychmiast na południe, skąd dochodziły odgłosy. Pędzili ku mnie jacyś mężczyźni na koniach, ubrani w proste, pozbawione oznak stroje, które nie były z pewnością dworskimi liberiami. Na głowach mieli czapki. Na ukos przez klatkę piersiową wisiały im barwione na jaskrawozielony kolor pasy.
        Być może jest to jednak jakaś oznaka służby.
        Czekałem, sztywno wyprostowany, starając się wymyślić, co mam powiedzieć.
        Dwunastu ludzi. Otoczyli mnie prawie natychmiast, wymierzając we mnie włócznie. Zdziwiony cokolwiek takim przyjęciem — byłem sam jeden, obszarpany i przemoczony — spojrzałem najpierw na lśniące ostrza, a potem na dzierżących je ludzi.
        Same silne chłopy, zobaczyłem to od razu. Przy moim wysokim i potężnym ciele młodego Carillona, trudno by było nazwać mnie małym. Lecz choć siedzieli w siodle, oceniłem, że gdyby zsiedli, tylko paru z nich musiałoby unieść głowę, żeby na mnie spojrzeć. Byli to brodaci, twardzi żołnierze, doświadczeni, jak sądziłem, w eryńsko-atwijskiej wojnie. Patrząc na nich, zrozumiałem, że nawet czysty, najedzony i nietknięty, nie stanowiłbym dla nich wielkiego zagrożenia.
        Przywołałem całą godność własną, na jaką mogłem się zdobyć.
        — Czy to Atvia? — Krakanie, jakie wydałem, trudno było nazwać ludzkim głosem; druga próba zaowocowała ochrypłym, lecz zrozumiałym pytaniem.
        Jedenastu ludzi tkwiło całkowicie nieruchomo na swych bojowych rumakach, dwunasty podjechał powoli naprzód, aż ostrze jego włóczni oparło się o moje odsłonięte, opalone gardło. Miał na sobie lśniącą ze starości skórzaną czapkę, umocowaną rzemieniem pod porośniętą gęstą blond brodą szczęką. Jego zielone oczy spoglądały przebiegle. Miał nieugięty wyraz twarzy.
        — Atvia — rzekł miękko. — To Atvia ci potrzebna? Przełykanie śliny sprawiało mi ból. Potrzebna mi była woda, ale nie chciałem prosić go o nią.
        — Mój statek zmierzał do Atvii. Zatonął w czasie sztormu. Nie wiem, gdzie jestem.
        Pozbawiony radości uśmiech wyżłobił głębkie bruzdy w kącikach jego oczu.
        — To nie Atvia, chłopcze. To Eryn, którym włada sam Shea, pan Wysp Idriańskich. Eryn, chłopcze, nie Atvia. Atvia jest naszym wrogiem.
        — Zawarliście rozejm — wyrzuciłem zaskoczony.
        Zmrużył z namysłem zielone oczy.
        — A cóż ty możesz wiedzieć o rozejmie między lepszymi od ciebie?
        — Lepszymi — mruknąłem. Poczułem ból. Nie potrzebowałem tego przesłuchania. — Zabierz mnie do swego pana, jeśli łaska. To, co mam do powiedzenia, przeznaczone jest dla niego.
        Włócznia wgniotła mi się w szyję, nie raniąc mnie jednak wcale.
        — A cóż ty masz do powiedzenia Shei, ty zmokłe szczenię? Chciałem się roześmiać, lecz nie miałem ani dość siły, ani głosu. Toteż spróbowałem ściągnąć sygnet z palca, aby dowieść mego prawa do królewskiej audiencji, lecz stwierdziłem, że stawy mam zbyt obrzmiałe. W końcu wyciągnąłem ramię w stronę mężczyzny.
        — Jeśli spojrzysz na ten kamień, zobaczysz lwa wznoszącego się na tylne łapy. Jestem Niall z Homany.
        — Niall z Homany — zaszydził Eryńczyk. — A czego Homa na mogłaby chcieć od Erynu?
        Zachwiałem się.
        — Niczego szczególnego, jedynie pomocy dla zmokłego szczenięcia z królewskiego rodu. — Spróbowałem uśmiechnąć się rozbrajająco. — Nie zamierzałem tu przybywać. To z powodu sztormu.
        — Tak, sztorm — przerwał tamten. — Był gwałtowny, prawda? — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Przywykliśmy tu, w Erynie, do niepogody od czasu do czasu. Jak tam jest u was w Homanie?
        Spojrzałem na niego, zbyt zmęczony, by przejmować się zachowaniem pozorów.
        — W Homanie jestem traktowany lepiej, będąc następcą Mujhara.
        Mężczyzna wymienił uśmiechy z towarzyszącymi mu jeźdźcami.
        — Mówisz, żeś jest następcą Mujhara? Masz na myśli Donala? I mówisz, żeś jest jego synem?
        — Tak. — Tylko tyle zdołałem powiedzieć.
        — I do tego ślubnym, czy też spodziewam się zbyt wiele?
        — Ku’reshtin — zakląłem słabo. — Powiedziałem, że jestem jego następcą... — Chciałem powiedzieć więcej, lecz nie zdołałem, doznawszy ataku bolesnego, szarpiącego kaszlu. Od razu zgiąłem się wpół, część wypitej przeze mnie słonej wody wypłynęła ze mnie, przepłukując mi zęby i gardło.
        Dostrzegłem blask słońca na ostrzu włóczni, kiedy mężczyzna obniżył w końcu broń.
        — Ciężko ci było, szczeniaczku? — zapytał z udaną troską. — Cóż, dopilnuję, aby traktowano cię w sposób stosowny do twej rangi... — kiedy urwał, uniosłem wzrok i dostrzegłem, że jego zielone oczy znów się zwęziły. — ...kiedy zostanie dowiedzione, że ją posiadasz.
        — Ku’reshtin — mruknąłem ponownie. — Spójrz na pierścień, ty głupcze.
        Żołnierz zmarszczył brwi, patrząc na mnie z góry.
        — Co takiego? Tamto słowo? Jak mnie nazwałeś? Przywołałem na usta ironiczny uśmiech.
        — Ku’reshtin? To słowo Cheysuli, rzecz jasna. Ród Homany to Cheysuli... czy może nie jesteś tego świadom?
        Spodziewałem się dalszych pytań albo przynajmniej kpiącego komentarza. Zamiast tego żołnierz odwrócił się i wydał cichy rozkaz jednemu ze swych towarzyszy. Znużony i zaskoczony, patrzyłem, jak mężczyzna zsiada z konia i podprowadza go do mnie. Zapraszającym gestem podał mi cugle.
        — Weź tego konia — rzekł dowódca. — Odprowadzę cię do Kilore.
        — Do Kilore — zmarszczyłem brwi. — Do zamku Shei?
        — To dom mego ojca.
        Zmartwiałem, sięgając po cugle. Spojrzałem ostro na mężczyznę z blond brodą.
        — Tak — powiedział, kiedy nie zadałem sobie trudu, aby o to zapytać. — Czyście nie słyszeli, nawet tam, w Homanie, że Shea ma syna? Nie jest to aż tak daleko! — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Jestem Liam. Książę Erynu. Dziedzic samego Shei.
        — Nie — rzekłem dobitnie. Roześmiał się.
        — Och, przyznaję, że nie za bardzo wyglądam chwilowo na księcia. A jednak jestem nim. Pod tym żołnierskim strojem jest książęce ciało, daję słowo. Lecz wystarczy to, aby zmylić Atwijczyków, kiedy spróbują przybić tu swymi okrętami. — Ruchem głowy wskazał konia. — Twój wierzchowiec, szczeniaczku. Jedźmy do domu.
        Wezbrało we mnie leniwie poczucie urazy.
        — Szczeniaczku — bąknąłem słabo. — Kiedy nie będę już taki obolały, wybiję ci to słowo z ust.
        Liam z Erynu roześmiał się i ściągnął skórzaną czapkę z głowy. Blond pukle opadły, otaczając jego twarz. Wydał się młodszy. W czapce, brodaty, o ogorzałych, osmaganych wiatrem policzkach, wyglądał na przynajmniej czterdzieści lat. Ale teraz pozbył się ich z łatwością. Był co najwyżej dziesięć lat starszy ode mnie.
        Zachwiałem się i śmiech Liama zamarł.
        — Morze potraktowało cię paskudnie, chłopcze, a ja nie lepiej, prawda? Wsiadaj na konia, dziedzicu Homany, a ja dopilnuję, aby opatrzono cię z honorami należnymi księciu.
        W milczeniu odwróciłem się do konia i chwyciłem za łęki siodła, podciągając się do góry. Lecz gdyby eryński książę nie chwycił mnie za ramię, upadłbym znowu.
        Opadłszy na siodło, pochyliłem się do przodu.
        — Ianie — wymamrotałem — gdzie jesteś?
        — Tutaj, chłopcze — powiedział Liam sądząc, że wypowiedziałem jego imię.
        — Nie... — zamierzałem, oczywiście, wyjaśnić, lecz dzień utracił światło.
        Sznury opadły z moich nadgarstków. Z opóźnieniem zdałem sobie sprawę, że twarz mam zanurzoną w splecionej końskiej grzywie. Splunąłem, by pozbyć się gryzącego posmaku końskiego włosia i wyprostowałem się ostrożnie, pragnąc przestać oddychać, dopóki nie wygoją się moje żebra.
        Liam stał obok konia, trzymając w ręku dyndające kawałki sznura.
        — Związałem cię w obawie, że możesz spaść.
        Stałoby się tak, bez wątpienia. Zamrugałem i rozejrzałem się po brukowanym dziedzińcu zamkowym. Jedenastu żołnierzy — gwardzistów książęcych, jak sobie uświadomiłem, ustawiło się wokół mnie.
        — To Kilore? — wykrakałem.
        — Kilore. Orle Gniazdo Erynu, panie. — Liam wyszczerzył zęby w uśmiechu i machnął czapką na skórzanym rzemieniu. — Zanim zapytasz: spojrzałem na ten pyszny pierścień. Znam tego lwa, wznoszącego się na tylne łapy, tak jak znam moje psy. — Zmierzwił rozczochrane pukle w kolorze mosiądzu. — A zatem jesteś naprawdę Cheysuli? Nie masz żółtych oczu.
        Oblała mnie fala zimna. Nawet tu wiedzą, o co chodzi.
        — Jestem Cheysuli — bąknąłem — lecz wyglądam jak Carillon.
        Gęste brwi Liama skoczyły do góry, kryjąc się pod wymagającymi przystrzyżenia włosami.
        — Carillon, mówisz? Słyszałem o nim. Czy nie był jednym z waszych bohaterów?
        — Był człowiekiem — rzekłem gniewnie, nie bardziej życząc sobie rozprawiać o zaletach mego dziada w Erynie niż w Homanie. — Niczym więcej, człowiekiem.
        Liam spojrzał na mnie oczami bez wyrazu.
        — Człowiek, który lekceważy legendy, nie stworzy swojej własnej.
        — Nie mam zamiaru tworzyć legendy — rzekłem z pełną znużenia odrazą. — Chcę tylko lira. — Niemal natychmiast zamknąłem usta. Czy Liam był czarownikiem, że wydobył ze mnie takie wyznanie?
        — Lira? — zapytał. Nie był zatem czarownikiem, gdyż wtedy z pewnością by wiedział. — Czy to czar? Zaklęcie?
        — Zwierzę — odparłem. — Dar od samych bogów. Bez niego nie możemy zmieniać postaci.
        Członkowie eskorty Liama zaszeptali coś między sobą. Sam Liam spojrzał na mnie uważnie.
        — A ty nie posiadasz lira.
        — Owszem.
        — Zatem nie władasz magią Cheysuli.
        — Nie — rzekłem przez zęby. Pokręcił ponuro głową.
        — Niemądre wyznanie, chłopcze. Niektórzy mogliby chcieć wykorzystać cię do własnych celów. — Byłoby lepiej, gdybyś przekonał ich, że władasz magią.
        — Byłoby lepiej, gdybyś pozwolił mu zsiąść z tego konia — odezwał się jakiś głęboki, wibrujący i mrukliwy głos — zanim spadnie na głowę.
        Spojrzałem w stronę zamku i zobaczyłem wysokiego, pieczystego męża w pięknej wełnianej szacie, schodzącego po stopniach od strony przypominającego pieczarę wejścia. Był znacznie starszy od Liama, lecz miał ruchy i maniery młodego mężczyzny. Jego blond włosy i broda znacznie posiwiały, lecz nadal były bujne. Zielone oczy lśniły pod szerokimi brwiami.
        — Shea — mruknąłem — nareszcie.
        — Zdejmijcie go — nakazał starzec. — O ile nie jest Atwijczykiem, ma prawo do mnie przemówić.
        — To Homanin — wyjaśnił Liam podchodząc, aby mi pomóc. Zsiadanie okazało się bolesne. Zacisnąłem usta, aby nie zakląć. — Mówi, że jego statek poszedł na dno w czasie burzy.
        — Burzy przeklętej Ihlini — warknął Shea. — To znowu ta wiedźma Alaryka. — Spojrzał na mnie baczniej. — Jesteś Homaninem? Co masz mi do powiedzenia?
        — Niczego nie przygotowałem, panie. Pierwotnie nie tu miałem przybyć. — Zdobyłem się na zmęczony uśmiech. — A jednak nie wątpię, że mój ojciec życzyłby ci dobrze.
        Shea spojrzał na mnie.
        — Dlaczego twój ojciec miałby życzyć mi dobrze i kimże jest, by mi tego życzyć?
        — To Donal — wyjaśnił mu Liam. — Mujhar Donal. Gęste brwi Shei skoczyły do góry. Mając czterdzieści lat mniej, wyglądałby jak jego syn.
        — To prawda?
        — Prawda. — Liam wskazał mój pierścień. — Ten lew, panie. Ten sam, co na gobelinie mojej babki.
        — Wprowadzić go! — ryknął Shea. — Dopilnuj, aby podano mu jadło i napoje!
        Uśmiechnąłem się bezmyślnie. Liam tylko wyszczerzył zęby.
        — Królewskie przyjęcie, szczeniaczku. Przemówił sam Shea!
        Zjadłem tyle, ile mógł utrzymać mój wymęczony żołądek, i wypiłem zbyt wiele trunku.
        Shea siedział na obitym żelazem krześle w środku sali audiencyjnej. Liam przechadzał się w milczeniu, z pochyloną głową, obracając czapkę w zrogowaciałych palcach. Patrzyłem nań uważnie, zastanawiając się, dlaczego książę Erynu nie czuje się w sali audiencyjnej swego ojca jak u siebie w domu.
        — Nasyciłeś się? — zagrzmiał Shea. — Zabiłeś już głód i ugasiłeś pragnienie?
        Jego mowa brzmiała niekiedy wręcz archaicznie. Mając zmącony umysł, z trudem mogłem zrozumieć ten dialekt.
        — Chwilowo — odparłem wreszcie. — Panie...
        — Mówisz, żeś jest rozbitkiem? W to wierzę, jakiż statek wyszedłby cało z manipulacji tej przeklętej wiedźmy? — Zaklął w języku, którego nie znałem. — Skoro nie płynąłeś tutaj, to dokąd zmierzałeś, chłopcze?
        — Byłem w drodze do Atvii. — Spojrzałem z ukosa na Liama.
        Shea zasępił się, dotykając palcami rękojeści wetkniętego za pas masywnego noża.
        — Jaką sprawę masz do mego wroga? Znów to powiedziałem.
        — Sądziłem, że zawarto rozejm.
        Liam przerwał na krótko swą przechadzkę. Spojrzał bacznie na ojca.
        Shea ukrył zarośnięty podbródek w zgięciu nadgarstka, wsparłszy się na łokciu. Obserwował mnie w milczeniu, prawie ukrywszy oczy pod opuszczonymi brwiami. Czekałem na jego odpowiedź.
        — Dlaczego zmierzałeś do Atvii? — zapytał pan Erynu i zdałem sobie sprawę, że to jest moja odpowiedź.
        — Mam poślubić córkę Alaryka. Brwi Shei znów skoczyły do góry.
        — Tę dziewczynę Cheysuli?
        . Obserwowałem go ostrożnie.
        — Jest moją cioteczną siostrą, panie. Jej matka była moją ciotką. Shea poprawił się w fotelu.
        — Widziałem raz Bronwyn, zanim umarła. Dziewczyna, jak mi mówiono, podobna jest do matki, nie do ojca. Ty jednak nie przypominasz żadnego z nich.
        Liam znów jął się przechadzać.
        — Nie — zgodziłem się. Dziedziczymy po różnych liniach. Skoro Gisella przypomina matkę, znać po niej krew Cheysuli. Po mnie — nie.
        — Dlaczego masz poślubić tę dziewczynę?
        Trunek, dodany do całego tego jadła, uczynił mnie sennym.
        — Przymierze — rzekłem zwięźle, gdyż nie mogłem się zdobyć na więcej.
        Liam wszedł zamaszyście pomiędzy ojca i mnie i spojrzał mi prosto w oczy.
        — Alaryc z Atvii nazywa mego ojca uzurpatorem i banitą. Utrzymuje, że jemu należy się tytuł Pana Wysp, choć nie ma do niego żadnych praw. Dlaczego Homana pragnie sojuszu z tym atwijskim szakalem?
        Po chwili skinąłem głową.
        — Jednak nie ma rozejmu, jak widzę.
        — Alaryc wierzy, że jest. — Shea odsłonił pożółkłe zęby. — Czasami parę kłamstw pomaga wygrać wojnę.
        Patrzyłem na Sheę przez dłuższą chwilę. Potem spojrzałem na Liama. Żaden z nich nie był głupcem. Żaden nie był przyjacielem.
        Zdrętwiały mi palce rąk i nóg. Starłem z roztargnieniem osiadłą na włosach sól. Zmęczenie uczyniło mnie niebezpiecznie szczerym.
        — Jest rozejm czy nie, to nie jest ważne. Dla Homany nie ma znaczenia, kto posiada tytuł do tych wysp. Mamy własne zmartwienia.
        Shea wyprostował się na krześle.
        — Drobne utarczki między drobnymi królestwami. Czy to chcesz powiedzieć?
        — Nie. — Tylko tyle mogłem na to odrzec.
        — Co zatem chcesz powiedzieć, szczeniaczku?
        Liam ma to po ojcu. Oblizałem wargi i poczułem smak przydymionego trunku.
        — Mój ojciec pokonał Alaryka w walce przed prawie dwudziestu laty. Od tego czasu Alaryc dwa razy w roku płaci Homanie trybut. Atvia jest naszym wasalem. — Usiłowałem mówić z sensem. — Panie, poza tym, że przyjmujemy trybut, prawie nic nie wiemy o tym, co się dzieje w Atvii. Wasze walki to wasza sprawa.
        — Widziałem statki z trybutem — rozważał Shea. — Dwa razy w roku, jak mówisz. — Oczy zalśniły mu chytrze. — Jako wasal Homany, Alaryc ma prawo żądać od Homany pomocy.
        — Nigdy by jej nie otrzymał. — Starałem się siedzieć prosto na krześle. — Panie, mój ojciec brzydzi się tym człowiekiem. To brat Alaryka, Osryc, zabił Carillona, mego dziada, czyniąc w ten sposób mego ojca Mujharem.
        — Nie chciał tego tytułu?
        — Nie za cenę życia Carillona.
        Shea skinął dobrotliwie głową.
        — Dlaczego zatem każe synowi poślubić córkę Alaryka?
        Moje zdrowe oko wyraźnie miało ochotę się zamknąć. Zbyt szybko traciłem panowanie nad swoim umysłem.
        — Panie...?
        — Dlaczego Donal każe Niallowi poślubić Gisellę z Atvii? Ten zwodniczo łagodny ton rozbudził mnie tak, jak nie
        mogłoby nic innego. Spojrzałem bystrzej na Sheę.
        — Przez wzgląd na przymierze — powiedziałem. — Nie potrzeba nam kłopotów z Atvią. Dość ich mamy z Solinde i Strahanem.
        — To Ihlini — wyjaśnił Liam. — Krewniak wiedźmy Alaryka. Shea potarł brodę.
        — Alaryc pragnie tego małżeństwa?
        — Sądzę, że tak, panie. Poślubiłem zastępczo... — Urwałem. Nie zniósłbym dźwięku jej imienia: morderczyni mego brata.
        — Alaryc pragnie tego małżeństwa — skinął głową Shea. — To dobrze.
        Zaczerpnąłem tchu, próbując rozjaśnić sobie w głowie.
        — Co ze mną uczynisz, panie? Wyślesz mnie do Atvii?
        Opryskliwy pan Erynu powstał i podszedł do mnie. Zatrzymał się. Uśmiechnął się do mnie ciepło, życzliwie, z nieskończoną sympatią.
        — Jesteś zmęczony, chłopcze, i poraniony. Potrzebujesz odpoczynku. Poproszę syna, by cię odprowadził do twego pokoju.
        Shea zafalował mi przed oczyma.
        — Nie odpowiedziałeś mi na pytanie. — Czekałem. — Panie — dodałem słabo.
        Shea i Liam wymienili zadowolone uśmiechy. Ale przemówił starszy z nich.
        — Jeśli Alaryc tak bardzo pragnie tego małżeństwa, w takim razie zapłaci za nie, nieprawdaż?
        — Zapłaci za nie? — zapytałem apatycznie.
        — Owszem — rzekł z zadowoleniem Shea. — Tak czy inaczej, uzyskam od niego pożądane ustępstwa. W zamian za narzeczonego jego córki.
        Przypływ zrozumienia spłukał ze mnie zmęczenie.
        — A jeśli nie będzie skłonny do ustępstw? Shea uczynił wiele mówiący gest.
        — Jesteś dziedzicem tronu Homany, chłopcze. Będziemy traktować cię, jak na to zasługujesz. Nie musisz obawiać się o swoje życie. — Uśmiechnął się. — Będziesz naszym gościem honorowym... tak długo, jak Alaryc będzie się opierał.
        
        
ROZDZIAŁ 9
        
        Kilore zwane jest Orlim Gniazdem Erynu. „Z pewnością Shea hoduje orły w miejsce synów i córek” — pomyślałem sobie, tak na marginesie.
        Kilore przysiadło na szczycie kredowobiałego, skalistego przylądka na skraju wyspy Eryn. Każdy człowiek o dobrym wzroku mógł stamtąd dojrzeć Atvię, leżącą na północ od kanału, który Eryńczycy nazywają Smoczym Ogonem. Był to tylko przymglony widok, zniekształcony pyłem wodnym i odległością; zamazany też łzami boleści i goryczą frustracji.
        Stałem na wietrznych blankach i wpatrywałem się w burzliwy kanał, przeklinając smoka, którego kaprysy pozbawiły mnie brata. W uszy wiał mi eryński wiatr, napełniając je lamentem, który znałem aż za dobrze. Noc w noc nie pozwalał mi zasnąć. Noc w noc kazał mi marzyć; marzyć o moim bracie.
        Zgryzota tłumi ból ran fizycznych i innych dolegliwości. Żebra mi się zrosły, oko otworzyło, zadrapania i potłuczenia wygoiły się. Dzięki opiece byłem znowu cały, ale stwierdziłem, że tego żałuję. Dało mi to czas, by myśleć znowu o Ianie.
        — Tęsknisz za atwijską narzeczoną?
        Odwróciłem się. Wiatr osuszył resztki moich łez. Zobaczyłem, że Liam zamienił zwykłe ubranie żołnierskie na świetniejszy strój z niebieskiej wełny, spinany klamerkami z kutego złota. Jego lśniące loki były gładko uczesane, lecz wiatr już je rozrzucił.
        — Nie — rzekłem krótko. — Trudno tęsknić za kobietą, kiedy nigdy jej się nie widziało.
        Tak jak ja, Liam przycisnął brzuch do ściany i oparł łokcie o krawędź strzelnicy, obrzeżonej z obu stron wyższymi blankami.
        — Frapująca dziewczyna. Widziałem ją raz, kiedy prze płynęła Smoczy Ogon, aby przyjrzeć się lepiej niesfornym dzieciom Shei. — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Atvia jest tak blisko, że równie dobrze mogła krzyknąć.
        Nie miałem ochoty z nim rozmawiać, nie bardziej niż kiedykolwiek przedtem. Lecz Liam zdawał się nie zauważać mego posępnego milczenia... albo chciał złagodzić mój nastrój.
        — Chcesz jej dla siebie? — Było to coś, co można było powiedzieć; powiedziałem to.
        Liam śmiał się długo i głośno.
        — Łatwe wyjaśnienie, co? Kolejny powód, aby czuć do mnie urazę? Ha! Mam już żonę, chłopcze. Nie chcę wcale tamtej dziewczyny. Możesz ją wziąć. — Przyjrzał mi się bacznie swymi zamyślonymi zielonymi oczyma. — Ale nie powinieneś pokładać takiego zaufania w przymierzach zawartych w łożu nowożeńców, chłopcze. Nie zawsze są trwałe.
        — A cóż ty o tym wiesz?
        Liam kiwnął lekko głową, wpatrując się w odległą wyspę.
        — Więcej niż mógłbyś sądzić. Moja matka była Atwijką. Gwałtownie obróciłem głowę.
        — Twoja matka?
        Liam dłubał palcem w tynku. Paznokieć poczerniał już, teraz bliski był oderwania.
        — Tak, była Atwijką. Shea poślubił ją, aby zakończyć ten przeklęty spór między naszymi królestwami. Udało się to na krótko. Wtedy ja się urodziłem i Shea zapragnął tytułu dla swego syna. Tak więc znów wysunął roszczenia do miana pana Wysp Idriańskich. — Spojrzał na mnie spokojnie. — Alaryc jest moim wujem.
        Odwróciłem wzrok z odrazą.
        — Moje małżeństwo uczyni nas krewniakami, ciebie i mnie.
        — Jeśli poślubisz tę dziewczynę.
        — A cóż miałoby mnie przed tym powstrzymać? — Odwróciłem się, spoglądając wprost na niego. — Zamierzasz to zrobić?
        Liam uśmiechnął się. A potem się roześmiał.
        — Szczenię warczy. Więc warcz tak głośno, jak ci się podoba. Nie sądzę psów po ich głosie.
        Zakląłem w duchu. Na zewnątrz ukazałem mu twarz bez wyrazu.
        — Wziąłem zastępczy ślub z Gisellą. Małżeństwo dojdzie do skutku.
        — Zastępczy ślub z tą wiedźmą. — Liam zaklął, splunął za mur i uczynił znak chroniący przed złem Ihlini. — Ale przynajmniej nie spałeś z nią, bo twoje lędźwie byłyby przeklęte.
        Chrząknąłem.
        — Gdybym z nią spał, tamto małżeństwo stałoby się rzeczywiste.
        Liam znów wziął się za dłubanie w tynku.
        — Chłopcze, musisz to zrozumieć. Mało jest prawdopodobne, aby Alaryc dostosował się do ostatniej nawały żądań Shei. Nigdy przedtem tego nie robił. Są jak dwa stare psy, szczerzące na siebie przegniłe zęby o sukę, która o nich nie dba. — Promienie słoneczne ozłociły jego brodę i pukle. — Bez obrazy, chłopcze, lecz on wszędzie może dostać mężczyznę dla swojej córki. Homana nie jest jedynym królestwem na świecie ani ty jedynym księciem.
        Sięgnąłem bezsilnie po nóż, którego nie było w pochwie. Nie po to, by ranić Liama, którego uważałem za lepszego wojownika, lecz kierowany niemal chorobliwym pragnieniem, aby ciąć kogokolwiek, tylko po to, by złagodzić gorycz frustracji.
        — Żadnych wiadomości od Alaryka?
        — Jeszcze żadnych, z wyjątkiem tej pierwszej wyrażającej wyrachowane oburzenie. — Uśmiech Liama się wykrzywił. — Coś mi się zdaje, że wartość księcia dla jego córki spada.
        Szczęknąłem zębami. I dodałem z przymusem.
        — Więc pozwól mi wysłać wiadomość do mego ojca, a zobaczysz, jaka jest moja wartość.
        Śmiejąc się, Liam oparł się niedbale o ścianę.
        — Nie wątpię, że Donal ceni swego dziedzica. Lecz to sprowadziłoby nam na głowy całą armię homańską, podczas gdy Eryn i Atvia toczą tylko drobne potyczki.
        Z wielkim trudem powstrzymywałem się przed kopnięciem czubem buta w ścianę.
        — Skąd wiesz, że Alaryc nie wysłał wiadomości do mego ojca? Niczego nie pragnąłby bardziej niż tego, by Donal z Homany chciał czegoś od niego.
        — Ponieważ znam dumę Alaryka — odparł Liam. — Mierzę ją własną miarą, chłopcze, nie zapominaj o tym. — Potarł z roztargnieniem sprzączkę. — Alaryc poczeka. Rozegra tę grę do końca. Jak na razie, Homana nie jest zaangażowana. Nie ma takiej potrzeby.
        — Jak to nie ma potrzeby?! — krzyknąłem. — Mój ojciec nie wie nawet, że jego drugi syn nie żyje!
        Liam z miejsca puścił sprzączkę i spojrzał na mnie wstrząśnięty.
        — Miałeś brata na tym statku?
        — Miałem — powtórzyłem drętwo. Bogowie, dlaczego to musiał być Ian? — Owszem. Utonął, jak wszyscy inni, połknięty przez smoka.
        Płochy wyraz zniknął bez śladu z twarzy Liama.
        — Jesteś pewien, że on nie żyje?
        Wzruszyłem obojętnie ramionami i odwróciłem się. Odwróciłem, aby spojrzeć na pokryty białymi barankami Smoczy Ogon.
        — Jak mógłby przeżyć?
        — Ty przeżyłeś, chłopcze. Możliwe, że wyrzuciło go na brzeg tak jak ciebie.
        — Martwego — powiedziałem. — Bez Tashy... Liam odgarnął włosy z oczu.
        — Utrata kobiety to dla mężczyzny ciężka sprawa, ale nie zawsze go to zabija, Niallu. Jest jeszcze szansa... — Urwał, kiedy spojrzałem nań z niedowierzaniem. — Czego się na mnie gapisz, chłopcze? Przecież nie mówię głupstw, tylko prawdę!
        Pokręciłem powoli głową.
        — Tasha nie była jego żoną, Liamie, ani nawet nałożnicą. Tasha była jego lirem. Bez niej jest martwym człowiekiem.
        — Dlaczego jesteś tego taki pewien? Czy on był cherlakiem? Słabeuszem? — Wiatr szarpał jego brodą i włosami. — Patrząc na ciebie, Niallu, sądzę, że może być z niego twardszy człek, niż myślisz.
        — To nie ma nic wspólnego z twardością. — Ale polega na niej całkowicie. Chwyciłem Liama za nadgarstek obracając go żylastym wnętrzem ku górze. — Gdybym wziął nóż i ciął cię na tyle głęboko, by wylać całą twą krew na kamień, przeżyłbyś?
        — Czyś ty zbzikował, chłopcze? Oczywiście, że wykrwawiłbym się na. śmierć!
        — Krew bowiem potrzebna ci jest do życia. — Puściłem jego nadgarstek. — Lir to coś takiego jak krew. Bez Tashy Ian umiera.
        Liam patrzył z góry na swój nadgarstek. Ściągnąwszy gęste blond brwi, bardziej niż zwykle przypominał ojca. Lecz kiedy spojrzał na mnie, dostrzegłem w jego oczach współczucie.
        — A więc to to? Ta cena? Cena bycia Cheysuli? Otwarcie spojrzałem mu w oczy.
        — Dla każdego wojownika... poza mną, rzecz jasna. Przymknął powieki i przyglądał mi się.
        — Czyżbyś tego chciał? Tej ceny? Skoro wiesz, że odebranie ci tego zwierzęcia spowodowałoby twoją śmierć, mimo iż jesteś zdrowy... chcesz tego?
        — Tak — powiedziałem. — Gdyby bóg przyszedł do mnie i ofiarował mi lira w zamian za oko, oddałbym mu oba.
        — Przykro mi — rzekł nagle. — Czy jesteś księciem czy nie, jesteś prawym człowiekiem i zasługujesz na lepsze traktowanie.
        Obudziło to moje nadzieje.
        — Zatem pozwolisz mi wysłać wiadomość do mego ojca?
        — Nie.
        Sięgnąłem do jego gardła, zacisnąłem pięści w powietrzu i potrząsnąłem nimi przed jego twarzą.
        — O bogowie, Eryńczyku, czy robisz to, żeby mnie dręczyć? Jesteś gorszy niż Ihlini!
        — Nie służyłoby to sprawie mego ojca — oświadczył Liam, lecz w jego oczach dostrzegłem błysk gniewu.
        — Twego ojca! — wyrzuciłem. — Tego starego durnia? Ty sam nazywasz go starym psem o przegniłych zębach.
        Liam ścisnął moje ramię tak mocno, że zahamował całkowicie przepływ krwi.
        — A na moim miejscu pozwoliłbyś mi powiadomić mego? Ryzykowałbyś sprowadzenie na twoją ziemię armii zmiennokształtnych? Sądzę że nie, szczeniaczku... sądzę, że wcale nie! — Liam potrząsnął mną. Dało mi to miarę jego siły. Miarę jego gniewu. — Shea nie może powiadomić Donala, bo wystawi nas na działanie sił, które wy, zmiennokształtni, posiadacie!
        — Bogowie, chciałbym je mieć! — odkrzyknąłem.- Złamałbym cię jak kawał przegniłej kości!
        Włączył się jakiś cichy głos. Lecz nie był to znany mi pomruk Shei.
        — Czasem i ja pragnę, by ktoś złamał mego brata. Jego buta nie zna granic.
        Liam puścił moje ramię i rzucił mną o ścianę. Wzdrygnąłem się, uderzywszy plecami o kamień, lecz wyprostowałem się prawie natychmiast. Usiłowałem nie zważać na odrętwienie ramienia.
        Liam roześmiał się głośno, odwracając się z powrotem do mnie i oparł się o ścianę; cały jego gniew się ulotnił.
        — Wróciła, chłopcze. Nie zaznamy już spokoju. — Śmiech zamarł. — To Deirdre z Erynu, Niallu. Moja siostra.
        Była kobiecym odpowiednikiem Liama, jednak pozbawionym jego szorstkości. Wysoka jak on, lecz smuklejsza. Włosy miała tak samo lśniące, brązowozłote, nie związane, tak że wiatr zwiewał je z jej twarzy. Ubrana w strój barwy zielonej, takiej jak oczy, nie nosiła żadnej biżuterii. Nie potrzebowała jej.
        — Deirdre przychodzi i odchodzi, kiedy zechce — rzekł zdawkowo Liam. — Shea daje jej nadmierną swobodę.
        — Jak dla niewiasty? — zapytała. — Ty masz jej więcej, boś jest mężczyzną. — Rysy miała raczej męskie niż kobiece, nosząc na sobie ojcowskie piętno, lecz nie zmniejszało to jej uderzającej urody. Nadawało tylko odmienny charakter. — Dlaczego miałabym pozostawać w tej stercie cegieł i zaprawy, skoro jest cały świat do zobaczenia?
        — Ten świat to Eryn — odparował Liam. — Daj spokój, dziewczyno, póki trwa wojna, nie opuścisz wyspy.
        — Ta wojna będzie trwała zawsze. — Zgarnęła włosy z oczu i chwyciła je, tworząc jeden gruby pęk. Na nosie widniały dwa złociste piegi. Kości policzkowe miała ostre — tak jak Liam, lecz jego twarz skrywała prawie całkowicie broda — a wiatr przywoływał rumieniec na jej oblicze o jasnokremowej eryńskiej karnacji. Uśmiechała się ciepłym, konspiratorskim uśmiechem, jakbyśmy byli wesołymi kompanami, prowadzącymi lekkomyślną, dziecinną grę. — Czy naprawdę mógłbyś złamać dla mnie Liama? — zapytała. — Jak kawał przegniłej kości?
        — Gdybym miał okazję. — A jednak wiedziałem, że nie mógłbym.
        Wyraźnie zarysowane brwi uniosły się z namysłem.
        — Dopilnuję zatem, abyś ją miał. — Spojrzała na Liama. — To jest ten książęcy zakładnik?
        Liam drgnął.
        — Gość, Deirdre... Niall jest naszym gościem. Wzruszyła ramionami.
        — Zakładnik, gość, jeniec... — Spojrzała na mnie. — Tyś Niall z Homany. Ojciec powiedział mi, że tu jesteś.
        — Owszem, wbrew woli.
        Skrzyżowała ramiona poniżej piersi, wyszarpując włosy z upartych palców wiatru.
        — Nie powiedział mi, dlaczego. A ty mi powiesz?
        Liam wyciągnął nogę i delikatnie postukał czubkiem buta jej pantofelek.
        — Jeśli ci nie powiedział, dziewczyno, musi być jakiś powód.
        — Jestem kobietą. Shea zapomina, że jestem jego córką i mam tyleż rozumu co ty. — Jej drażniący uśmiech był płytki i słaby, przeznaczała go głównie dla mnie. — Dlaczego tu jesteś, Niallu z Homany?
        Chciałem odpowiedzieć ostro; uderzyć w drugiego z dumnych orłów Shei. Lecz nie zrobiłem tego. Ten na to nie zasługiwał.
        — Mój statek się rozbił. Shea zatrzymuje mnie wiedząc, ile jestem wart dla jego wroga.
        Jej brwi się wygięły.
        — Dla Alaryka? A ileż ty możesz być dla niego wart?
        U niej śpiewny rytm głosu brzmiał bardziej miękko, pociągająco, choć nie wątpiłem, że kobiety pragnęły słuchać Liama.
        — Mam poślubić jego córkę.
        — Aha — rzekła miękko, jakby coś odgadła. A potem roześmiała się głośno, obracając się ku ścianie, by spojrzeć w stronę Atvii. — Tak więc moja krewniaczka znajdzie się jednak w swym małżeńskim łożu wcześniej ode mnie.
        — Spodziewałaś się, że będzie inaczej? — zapytał Liam z udaną irytacją. — Odesłałaś wszystkich konkurentów.
        — Czy jesteś formalnie zaręczony? — zapytała mnie Deirdre, najwyraźniej ignorując brata.
        — Uczestniczyłem w zastępczych zaślubinach. Skinęła w zamyśleniu.
        — Byłam niegdyś zaręczona. Kiedy byłam bardzo młoda. Z głębi gardła Liama dobyło się warczenie.
        — Powinnaś mi pozwolić go zabić, dziewczyno, za zerwanie zaręczyn.
        — Chciałam, żeby je zerwał. Oddał swoje serce innej. — Wzruszyła ramionami. — Wrócił do Ellasu całkowicie uszczęśliwiony, że może być jak najdalej ode mnie.
        — Do Ellasu! — Spojrzałem na nią ostro. — Był Ellazjańczykiem?
        — To Evan — powiedziała. — Brat króla Lachlana. Przybył tu, bo wysłał go jego brat, mając nadzieję na zawarcie przymierza. Ale Evan miał inną kobietę. Wcale mnie nie chciał.
        — Evan poślubił moją krewniaczkę! — powiedziałem jej. — Meghan. Córkę Finna, wuja mego ojca.
        Deirdre obserwowała mnie ponad kanciastym ramieniem. Zasępiła się nieco, potem wzruszyła ramionami.
        — Nie znam tych imion. Będziesz mi kiedyś musiał opowiedzieć co nieco o historii Homany.
        Roześmiałem się.
        — Pani, nie będzie żadnego „kiedyś”, jeśli chodzi o moje zdanie. Zamierzam udać się do Atvii.
        Deirdre uśmiechnęła ze współczuciem.
        — Próżne zamiary, jak sądzę. Shea nigdy na to nie pozwoli.
        — Jest pewna alternatywa — Liam zwrócił się bezpośrednio ku mnie, mając ścianę za plecami. — Zawrzyj nowy sojusz, chłopcze. Tym razem z Erynem.
        Westchnąłem.
        — Wziąłem ślub zastępczy, Liamie. Wedle prawa homańskiego to to samo, co ślub prawdziwy... a u nas nie zrywa się małżeństw. Gdybym nie poślubił teraz Giselli, zawarłszy już związek zastępczy z jej przedstawicielką, dałoby to Alarykowi prawo, by wypowiedzieć wojnę i popłynąć na Homanę z całym wojskiem, jakie zdoła zebrać. — Potrząsnąłem głową. — Nie jestem głupcem, Eryńczyku.
        A poza tym, jest jeszcze proroctwo... gdybym nie miał poślubić Giselli, cóż by się stało z moją tahlmorrą? Czy wyrzekłbym się przyszłego życia?
        Liam zmrużył z namysłem oczy i podrapał się po mosiężnozłocistej brodzie.
        — Ani Alaryc. Dwa razy by się zastanowił, zanim popłynąłby na Homanę, mając na karku Eryn. — Uśmiechnął się, kiwając lekko głową. — Jeśli pójdzie na Homanę, chłopcze, zrobi to co najwyżej z połową swej armii. Resztę musiałby pozostawić na miejscu. Gdyby bowiem był na tyle głupi, by zabrać całą, Atvia byłaby moja.
        Potrząsnąłem głową.
        — Z połową wojsk czy nie, nie ma powodu znowu pogrążać Homany w wojnie. Nawet mając gwarancję zwycięstwa.
        Liam wzruszył ramionami.
        — To tylko propozycja, chłopcze, i to warta rozważenia. Chciałem powiedzieć, że są na świecie inne księżniczki poza Gisellą z Atvii.
        Spojrzałem natychmiast na Deirdre. Stała tyłem do mnie. Lecz obróciła się na pięcie, by popatrzeć na nas obu.
        — Nie jestem pionkiem w jednej z twoich głupich gierek! — krzyknęła. — Czy sądzisz, że nie wyszłam dotąd za mąż, bo czekałam na niego?
        — Deirdre, wolałbym, żebyś nie robiła tyle hałasu. — Uśmiechnął się ujmująco. — To była tylko propozycja.
        — Wsadź ją na powrót do swego kurzego móżdżku — rzekła mu gniewnie. — Moje małżeństwo zostaw mnie.
        — Wtedy wcale nie wyjdziesz za mąż.
        — Być może to właśnie wolę. — Uśmiechnęła się, dygnęła, uniosła spódnice. — Pozostawię cię teraz, panie, jeśli nie masz nic przeciw temu.
        Westchnął.
        — Idź, Deirdre. Uszczęśliw swoją paplaniną ojca. — Odeszła, kołysząc zielonymi spódnicami, a Liam pokręcił głową. — Dzika, zbyt dzika, ta dziewczyna mego ojca. Lecz nasza matka zmarła przed dziesięciu laty, kiedy Deirdre miała tylko osiem lat. Shea wziął sobie drugą żonę. To dobra kobieta, lecz zbyt pobłażliwa przy wychowywaniu dzieci. Nawet ja nie daję sobie rady, jakkolwiek bym próbował.
        Pomyślałem o Izoldzie, dzikiej na swój sposób. Ian zna — zna ł — ją lepiej niż ja, będąc jej bratem rodzonym, a nie przyrodnim, lecz nawet on przebąkiwał coś o jej lekkomyślności. Lecz Zolda, wiedziałem o tym, była nieszkodliwa. Pomyślałem, że Deirdre również.
        — Nie jest piękna — rzekł bez ogródek Liam — lecz ma coś w sobie. Pobyt u nas upływać ci będzie przyjemniej, kiedy Deirdre jest w domu.
        — Dlaczego? — Mój ton był równie bezceremonialny. — Czy będzie dzielić ze mną łoże?
        Szybko, jakże szybko, chwycił mnie za ramiona i uniósł do góry przechylając przez strzelnicę. Zasłona jego brody rozsunęła się ukazując napięte wargi i zaciśnięte zęby.
        — Powtórz to raz jeszcze — zaproponował cicho — a obiecuję ci, że te skały poniżej staną się twoim łożem.
        Nie musiałem patrzeć. Nie musiałem mówić. Skinąłem mu tylko głową.
        Liam puścił mnie. Opadłem na strzelnicę, chwytając się sąsiedniej blanki.
        — Jesteś rozjątrzony — powiedział. — Wiem o tym. Mnie też by to rozwścieczyło. Lecz nie czyń z mojej siostry obiektu swego gniewu.
        Poprawiłem powoli ubranie. Nie wiedziałem, co powiedzieć. Liam pokręcił głową.
        — Rób, jak chcesz. Jeśli pragniesz mieć w mojej siostrze wroga, będziesz go też miał w moim ojcu. Co do mnie, niewiele mnie obchodzi, co się stanie z ujadającym szczenięciem Donala.
        Pozostawił mnie samego na wietrznych blankach Kilore. Kiedy odchodził, odczułem niekłamany żal. Tak z jego strony, jak i z mojej.
ROZDZIAŁ 10
        Gniew Liama nie trwał długo. Był zbyt prawym człowiekiem, zbyt zadowolonym z życia, aby pozwolić ciemnościom zapanować nad swą duszą na długi czas. Jego współczucie dla mego położenia zaskoczyło mnie swoją głębią; wydawało się, że rozumie to, co czuję, lepiej niż ja sam. Toteż pogodziliśmy się bez słowa i życie stało się nieskończenie łatwiejsze.
        W miarę upływu dni pęta stawały się coraz luźniejsze. Dano mi konia z królewskich stajni Erynu, jasnosiwego wałacha, i powiedziano, że mogę jeździć, dokąd zechcę. Robiłem to często, galopując poprzez ciągnące się w nieskończoność wzgórza i przylądki. Liam przydzielił mi eskortę sześciu ludzi, która jeździła ze mną, kiedy on sam nie mógł, tak więc nauczyłem się, co znaczy być zakładnikiem. Jednocześnie będąc uhonorowanym jak książę — nie miałem podstaw, by narzekać na złe traktowanie — nie mogłem próbować uciec.
        Często szukałem samotności na wietrznych przylądkach leżących nad Smoczym Ogonem. Tego ranka obserwowałem to, co zawsze: rybaków, atwijskich i eryńskich, wyruszających z odpływem na wody idriańskie, aby łowić, póki przypływ nie sprowadzi ich z powrotem.
        Poranne mgły opadły, lecz słońce barwy mosiądzu nie do końca mogło rozproszyć chłód zbliżającej się jesieni. Naciągnąłem podszytą futrem pelerynę mocniej na ramiona i zatrzymałem konia, wpatrując się posępnie w plaże.
        Już prawie jesień. Minęły miesiące, odkąd wypłynąłem z Hondarth. Trzy, jak mówią, płynie się z Homany do Atvii. Daję słowo, że było już dwa razy tyle, a mój ojciec nic nie wie.
        Odległe brzęczenie czapraka zdradziło zbliżanie się jeźdźca. Zirytowany uniosłem wzrok, gotów nakazać moim cerberom, żeby się oddalili; wiedzieli, że nie powinni naprzykrzać mi się zbyt ścisłym nadzorem. Lecz słowa zamarły mi na ustach, gdy ujrzałem Deirdre; karmazynowa peleryna łopotała, kiedy mknęła ku mnie przez przylądek. Warkocz uderzał ją po plecach, kiedy jechała pochylona w siodle, pozwalając ciemnosiwemu wałachowi galopować swobodnie.
        Podjechała prosto do mnie, na kraniec przylądka, na sam skraj Erynu. Śmiała się. Zobaczyłem buty z barwionego na karmazynowo zamszu, wsunięte w żelazne strzemiona i łopoczącą pelerynę, łopoczącą, kiedy galopowała, śmiejąc się w szaleńczej radości. Sam zaznałem tego uczucia, zanim mnie uwięziono.
        Zanim zginął Ian.
        Wyprostowała się w siodle i ściągnęła cugle, krzycząc coś na konia. Patrzyłem, jak zwierzę kuli ciemne biodra i ślizga się, ryjąc w wilgotnej darni, tak że wylatywała za nim w powietrze niczym deszcz błota. Ale zatrzymał się. Zatrzymał się na skraju świata.
        Deirdre śmiała się do utraty tchu. Wiatr i jazda wyrwały z jej warkocza pasemka włosów, które w złocistym nieładzie wiły się wokół zarumienionej twarzy. Zielone oczy jaśniały, kiedy zatoczyła koniem, by stanął obok mego. Wierzchowce, ciemno — i jasnosiwy, obwąchały się, rozdymając nozdrza, po czym w całkowitej zgodzie zaczęły szczypać pożądliwie soczystą trawę. Wędzidła i uzdy pobrzękiwały do wtóru krzyczącym mewom.
        — A zatem — rzekła — znalazłeś spokój wśród burzy. Odwróciłem się od niej, spoglądając na chłostany wiatrami
        Smoczy Ogon.
        — Czyż nie są one wzajemnie wrogami?
        Zamszowe rękawiczki pasowały do karmazynowych butów. Wykonała kolisty gest.
        — Widzisz pod nami wzburzone, dzikie morze i czujesz zimny oddech gwiżdżącego przez zęby smoka. Wiatr i woda emanują jakimś spokojem, są balsamem dla zatroskanej duszy. — Jej oczy, kiedy patrzyła na mnie, były bardzo zielone i bardzo przenikliwe.
        — A czyż nie szukasz spokoju?
        — Dlaczego ty miałabyś go szukać? — odparłem. — Ty nie jesteś więźniem.
        Pod karmazynową peleryną miała na sobie piękną białą szatę o kroju tuniki, spiętą skórzanym pasem ze złotą klamrą. Pasowały do niej te kolory, podobnie jak dziki wiatr wyrywający jej włosy z warkocza i smagający ją nimi po twarzy.
        — Czyż kobieta nie jest więźniem najpierw swego ojca, a potem męża?
        Uśmiechnąłem się.
        — Jeśli ty jesteś więźniem swego ojca, jest to najbardziej niezwykła niewola, jaką kiedykolwiek widziałem. A co do męża... musisz tylko okiełzać swój język, a bez wątpienia zostaniesz poślubiona w ciągu pół roku.
        Deirdre roześmiała się głośno, bynajmniej nie urażona.
        — Ale cóż zrobiłby beze mnie mój ojciec? — Jej śmiech zamarł raptem. — Oddał dwie córki za żony w obce kraje i stracił trzecią z powodu gorączki połogowej. Ja jestem jego najmłodszą, ulubioną... ze wszystkich jego dziewczyn. Wolałby raczej zatrzymać mnie przy sobie, gdybym chciała zostać.
        — A chcesz zostać?
        Wzruszyła bez przekonania jednym ramieniem.
        — Chciałabym zobaczyć świat. Lecz nie za cenę wzięcia męża, którego nie chcę.
        — Shea nigdy nie zmusiłby cię do politycznego małżeństwa.
        — Nie — zgodziła się. — Mój ojciec to kochany człowiek, mimo wszystkich tych szorstkich słów i manier. Nie jest surowym władcą, choć może ty sądzisz inaczej.
        — Trzyma mnie tu wbrew mej woli. Nie uśmiechnęła się.
        — Mógłbyś uciec. Tam w dół. — Nawet nie spojrzała. — Mógłbyś.
        Oczywiście. Ściana kredowego klifu była tu zwietrzała, opadała ku morzu niczym łagodny brzeg rzeki. Nie było to niemożliwe.
        A jednak było.
        — Dałem słowo twemu ojcu. Złamanie go oznaczałoby splamienie honoru mego Rodu. Tego nigdy bym nie uczynił. — Mewa krzyknęła ponad naszymi głowami. — Mam jednak trochę dumy, Deirdre.
        — Niemal tyle co Liam — rzekła miękko. — I równie nieustępliwej, jak sądzę. — Spuściła wzrok na karmazynową skórę, przeplatając grzywę swego wałacha. — Mówił, że twój brat zatonął wraz ze statkiem.
        — Owszem.
        Spojrzała prosto na mnie, nie kryjąc współczucia.
        — Przykro mi, Niallu. Straciłam brata, kiedy byłam bardzo mała. Z powodu gorączki, lecz śmierć jest przecież zawsze jednym i tym samym, bez względu na to, jakie ma oblicze. — Patrzyła na mnie jeszcze przez moment, potem wykręciła szyję, by utkwić spojrzenie w morzu. Patrzyła ku zachodowi. — Co byś robił, gdybyś był teraz w Homanie?
        Omal jej nie powiedziałem, że prawdopodobnie spałbym z moją atwijską żoną, ale się pohamowałem. W obliczu złotowłosej, zielonookiej córy Shei, nie mogłem mówić o Giselli.
        — Przebywałbym w Homana-Mujhar, w pałacu mego ojca, ucząc się od jego doradców sztuki zarządzania państwem. Bogowie wiedzą, że potrzeba mi takiej zaprawy. — Tak jak Deirdre, patrzyłem na zachód, ku Homanie. — Albo byłbym w Obozie... pragnąc stać się pełnym.
        Obejrzała się na mnie szybko.
        — Pełnym? Czy zatem brakuje ci jakiejś części? Uśmiechnąłem się, lecz uśmiech zbladł szybko.
        — Nie. Nie, jeśli chodzi o ciało i kości. Mówię o duchu, o duszy... o tym, co czyni człowieka wartym tego świata. To sprawa Cheysuli. — Zaczekałem, aż w trzewiach odezwie się dobrze znany gryzący ból. Kiedy się pojawił, brakło mu normalnej intensywności. Odczuwałem żal, jak zawsze — tęsknotę człowieka potrzebującego bezpieczeństwa, lecz brak nie był tak dotkliwy. — Wojownika bez lira nie uważa się za istotę pełną — wyjaśniłem jej. — Ludzie tacy nie pozostają z klanem, lecz szukają śmierci wśród lasów, jak osoby pozbawione duszy.
        Spodziewałem się, iż cofnie się ze zgrozą, czyniąc jakąś uwagę na temat barbarzyńskich wierzeń dzikich Cheysuli, lecz nie uczyniła tego. Obserwowała mnie w milczeniu, jakby rozważała implikacje wynikające z moich słów.
        — Jesteś tu przede mną, żywy — powiedziała wreszcie. — Dlaczego nadal żyjesz?
        Odwróciłem od niej wzrok.
        — Albowiem nigdy nie posiadając lira, nie utraciłem go. Nie oczekuje się ode mnie wypełnienia rytuału. Lecz również dlatego, że jest we mnie dwu ludzi. — Określiłem ich z goryczą. — Książę i wojownik. Homanin i Cheysuli. Nie jestem całkowicie ani jednym, ani drugim.
        — I ani jedni, ani drudzy nie akceptują cię w pełni.
        — Właśnie. — Zagwizdał oddech smoka. Poczułem dotknięcie jego lodowatych zębów.
        — Kim jesteś, Niallu? — zapytała. — Powiedz mi, kim jesteś.
        — Kim jestem... — Spojrzałem w niebo. — Jestem naczyniem, którym bogowie posłużą się dla ukształtowania proroctwa.
        — Taki jest los wszystkich ludzi. Być częścią ich własnego proroctwa, bez względu na pochodzenie.
        Po chwili dotknąłem ręką jej okrytej rękawiczką dłoni.
        — Rozumiem, dlaczego twój ojciec nie chce cię stracić. Gdybym był Sheą, nigdy bym cię nie wypuścił.
        Wiatr smagnął ją włosami po oczach i wycisnął z nich łzy. Uśmiechając się smutno, cofnęła swoją rękę i zwróciła konia w drugą stronę.
        Patrzyłem, jak puszcza konia w galop. Potem odwróciłem się, by poszukać spokoju w burzy.
        I aby przeklinać w milczeniu swoją tahlmorrę.
        Śniłem. We śnie byłem drapieżnym ptakiem, kołującym po niebie. Pode mną, w zamkowym ogrodzie dwie dziewczynki bawiły się lalką przystrojoną złotą broszką-koroną. Każda z nich była antytezą drugiej: granatowoczarne włosy i włosy złociste. Młoda skóra barwy miedzianobrązowej i młoda skóra koloru kremowego.
        A kiedy szwy się rozeszły, wysypując na ziemię wnętrzności z suszonej fasoli, ujrzałem zlaną łzami twarz Deirdre, obramowaną złocistymi włosami.
        Lecz twarzy drugiej dziewczynki nie znałem.
        Obudził mnie jakiś dźwięk. Nie mogłem go określić, wiedziałem tylko, że wdarł się brutalnie w moje sny, pozostawiając mnie siedzącego na łóżku z cokolwiek zamroczonym umysłem. Jedno spojrzenie na świecę z zaznaczonymi godzinami powiedziało mi, że prawie wcale nie spałem, może pół godziny albo nieco dłużej. Tylko tyle, by móc zatracić się tak całkowicie, iż trudno mi było odzyskać w pełni świadomość.
        Teraz. Znowu. Jakiś głos. Stłumiony przez ciężkie drewniane drzwi mego pokoju, lecz dość wyraźny, abym go zidentyfikował.
        Głos Deirdre.
        Jego ton był naglący, błagalny i rozgoryczony zarazem. Usłyszałem, jak woła po imieniu swego brata, a potem w ogóle już nie mogłem zrozumieć słów.
        Zamierzałem spróbować znowu zasnąć. Nie była to moja sprawa. Lecz obudziło to moją ciekawość. Wyślizgnąłem się z łóżka, naciągnąłem spodnie, koszulę oraz buty i otworzyłem drzwi.
        Skrzypnęły zawiasy. Wysunąłem głowę na korytarz i zobaczyłem strażnika stojącego, jak zwykle, na jednym z jego końców, przy spiralnych schodach. Umieszczono go tam, aby miał na mnie oko. Odwróciwszy się, ujrzałem na drugim końcu Deirdre, ubraną od pasa w górę w nocną koszulę, od pasa w dół w wełniane spodnie. Wetknęła koniec koszuli za pasek spodni, lecz częściowo wystawał jej z tyłu, zwisając aż do kolan. A ponad płótnem wiły się lśniące jak brąz włosy, nie związane, nie uczesane, niesamowicie prowokujące.
        — Ty skilfin — mówiła zamkniętym drzwiom, przed którymi stała. — Cóż to, kiedy cię potrzebuję, zapijasz się do nie przytomności?
        Drzwi się otworzyły. W szparze między nimi a framugą dostrzegłem tylko część twarzy, lecz z pewnością nie było to brodate oblicze Liama.
        To Ierne. Żona Liama.
        — Tak, jest pijany — rzekła do Deirdre. — Miej litość dla jego biednej głowy, Deirdre, i nie krzycz tak głośno.
        — Ale ja go potrzebuję!
        — Czy ktoś nas atakuje? — zapytała spokojnie Ierne. — Czy Alaryc znów najechał nas przez Smoczy Ogon?
        — Nie, ale...
        — Więc pozwól biedakowi spać, Deirdre. Nie robi tego często, prawda?
        — Nie, ale...
        Ierne rzekła stanowczo.
        — To przywilej żony trzymać męża w łożu, Deirdre. Pewnego dnia też zostaniesz nim obdarzona. — I równie stanowczo Ierne zamknęła Deirdre drzwi przed nosem.
        — Skilfin — mruknęła Deirdre, zamierzając się pięścią na drzwi. Potem odwróciła się, westchnąwszy, i zobaczyła mnie. Uniosła głowę. Twarz jej pojaśniała. — Cóż, chodź więc. Ty wystarczysz.
        — Ja wystarczę? Do czego?
        Odrzuciła w tył ciężkie włosy. Przemierzyła w ubłoconych butach korytarz i chwyciła mnie za nadgarstek.
        — Ty wystarczysz, bo nie mam nikogo lepszego, Liam upił się do nieprzytomności. — Widzisz, chodzi o Brennę. Chodźmy.
        Nie czekała, aż zamknę drzwi.
        — Brennę? — zapytałem podążając za nią, z nadgarstkiem wciąż uwięzionym w jej dłoni.
        — Brennę — rzekła pewnie. — Potrzebuje męskiej pomocy.
        — Męskiej?
        — Tak. Zawsze proszę o pomoc Liama, ale tej nocy jest nieprzytomny. Brenna nie zna cię, lecz kiedy cię przedstawię, nie będzie się niepokoić. Nie lubi obcych.
        Deirdre przeprowadziła mnie obok strażnika i puściła mój nadgarstek, ruszając w dół kręconymi schodami. Idąc za nią widziałem jej włosy, które nabrały w świetle pochodni odcienia stopionego złota; szczupłą dłoń przesuwającą się po szorstkim kamieniu, kiedy schodziła w dół i w dół, nie wahając się nigdy. Zniknęła książęca siostra, którą widziałem na blankach Kilore, odzianą w zieleń na szarym tle nieba i murów Orlego Gniazda. Zniknęła elegancka księżniczka Erynu w białej wełnie, karmazynie i kutym złocie, jadąca grzbietem kredowych klifów na wierzchowcu w kolorze burzowych chmur. Widziałem teraz inną kobietę: rozczochraną, na wpół ubraną, pochłoniętą tylko jednym. A kiedy dotarłszy do końca schodów odwróciła głowę, aby spojrzeć na mnie przez ramię, złapałem się na tym, że chcę — raptownie i irracjonalnie — pocałować ją.
        — Znasz się na koniach? — zapytała Deirdre.
        Bardzo ostrożnie cofnąłem się dwa stopnie, aby uniknąć jej bezpośredniej obecności.
        — Koniach? — Konie były ostatnią rzeczą, która przyszłaby mi na myśl.
        — Owszem. A co... sądziłeś, że Brenna to kobieta? — Jej umysł był najwyraźniej tylko połowicznie pochłonięty moją osobą. Zasępiła się, potem roześmiała. — Nie, nie, to klacz. I ma się właśnie oźrebić. Chodźmy zatem, bo skończy, zanim tam dotrzemy.
        — Czy to byłoby tak źle? — Sądziłem, że klacz na pewno sama wie najlepiej, jak wydać na świat swoje młode.
        — Zatem nic nie wiesz o koniach? — zapytała niecierpliwie. — Aach, wracaj do łóżka. Sama to zrobię.
        Brenna była wyraźnie ulubionym koniem. Sam takie miałem. Wcale nie zamierzałem odchodzić.
        — Pójdę.
        Deirdre wyprowadziła mnie z właściwego zamku do stajni leżącej w obrębie murów obronnych. Księżyca prawie nie było, toteż potykałem się o nierówne kamienie niczym dziecko, które dopiero uczy się chodzić. Deirdre, znająca dziedziniec, rzuciła mi niespokojne spojrzenie i pospieszyła naprzód tylko przy świetle trzymanej w ręku pochodni, która dymiła i błyskała za nią.
        Jakiś mężczyzna spotkał nas przy stajniach. Spojrzał na mnie z lekkim zaskoczeniem, po czym całą uwagę zwrócił na Deirdre. Nie wydawał się stropiony faktem, że córka jego pana zjawia się w stajni w środku nocy w koszuli, butach i męskich spodniach. Wziął po prostu pochodnię z jej ręki i kazał iść za sobą.
        — Nie pozwoli mi się do siebie zbliżyć — rzekł cicho. — Przynajmniej dopóki się nie oźrebi. Z Brenną tak zawsze.
        — Tak. — Zaaferowana Deirdre weszła mimo niego do stajni, a ja podążyłem za nią.
        — Och, breagha, breagha — rzekła miękko Deirdre, wślizgując się do stajni. — Och, moja Brenna breagha, dasz nam wspaniałego źrebaka.
        W stajni panował gęsty półmrok, rozświetlony jedynie kilkoma latarniami. Patrząc na boks, do którego weszła Deirdre, widziałem tylko ciemność, i naraz ciemność się poruszyła.
        Dostrzegłem błysk oczu. Usłyszałem parsknięcie aksamitnych nozdrzy. Poczułem słaby, gryzący zapach konia będącego w krytycznej sytuacji.
        Klacz leżała na boku. Uniosła głowę, miękko dotknęła, pyskiem rąk Deirdre, zesztywniała z wysiłku. Zobaczyłem, jak skurcze przesuwają się po wzniesieniu jej lśniącego brzucha.
        — Deirdre odsunęła się natychmiast, przystępując do mnie, aby zrobić klaczy więcej miejsca. Czarna Brenna chrząknęła, napięła się i znów położyła.
        — Już — szepnęła Deirdre. — Widzisz kopyta tuż pod ogonem Brenny? To pęcherz płodowy. Zaraz potem wyjdzie źrebię.
        Przemawiała do klaczy łagodnie, jakże łagodnie, uspokajając ją z nieskończoną troską i uczuciem. Brenna wydawała się spokojniejsza, kiedy Deirdre przemawiała do niej w czasie porodu. Sapnęła potężnie i źrebak wysunął się na czystą słomę podścieloną na podłodze stajni.
        — Teraz — szepnęła Deirdre i uklękła, aby zedrzeć mokry pęcherz płodowy z nowo narodzonego. Brenna pomogła jej, chwytając w miarę możności zębami, a potem zaczęła wylizywanie.
        Po czym zatrzymała się, niemal równie nagle.
        — Brenna breagha — uspokajała Deirdre. — Za ciężki źrebak dla nas, co?
        Była zmoczona wodami płodowymi, końce jej lśniących włosów zesztywniały w lepkie loki. Dostrzegłem wilgotny połysk przedramion, kiedy zawinęła powyżej łokci rękawy nocnej koszuli, wyciągając ręce, by otrzeć nos źrebaka.
        — Och, nie — rzekła naraz. — Och, nie. — Śmignęła włosami, odwracając gwałtownie głowę. — Seamus? Seamusie... jesteś tam? Szybko, człowieku. Ten źrebak nie oddycha!
        Znalazł się przy nas w jednej chwili, zawiesił latarnię na gwoździu. Widziałem teraz wyraźnie, jak nieruchomy był źrebak, jak wiotki na rękach Deirdre i na zbrukanej słomie.
        Mężczyzna pochylił się, kiedy klacz skoczyła na nogi. Brenna odwróciła się tyłem do źrebaka. Jej wyczerpanie było wyraźne, podobnie jak to, że odrzuca martwo narodzonego potomka.
        — Przytrzymaj ją — polecił mi Seamus. Zrobiłem, o co prosił, chwytając ją za rzemień i przytrzymując w kącie stajni, kiedy oni zajmowali się źrebakiem.
        Klacz była zbyt zmęczona, aby uzewnętrzniać swą niechęć w stosunku do mnie. Zamknęła oczy, kiedy gładziłem ją po pysku, podziwiając czystość jej maści. Była czarna, zupełnie czarna, bez jednej białej plamki. Bezcenna.
        — Breagha — rzekł Seamus; pojąłem, że nie mówi do kla czy — breagha, nic się nie da zrobić. On odszedł od nas.
        — Ty skilfin, nie dosyć się starałeś.
        Starałem się — rzekł uroczyście — nie pozostało nam nic innego, jak oddać go cileannom.
        — Nic — zawtórowała Deirdre. — Jedenaście miesięcy oczekiwania na ten poród, a teraz nie ma nic...
        — Masz klacz, breagha.
        — Tak — rzekła wreszcie i wstała. Podeszła do mnie, do Brenny i objęła ramionami jej szyję. — Och, Brenna, Brenna, taki piękny źrebaczek, taki piękny... odpowiedni, jak sądzę, dla cileannów. Oddadzą mu cześć i całą wolność jego dni.
        — Wezmę go, w takim razie — rzekł Seamus.
        — Nie — Deirdre obróciła się, lecz zdążyłem spostrzec nagły żar w jej oczach. — Nie, Niall to zrobi, jeśli zechce.
        Nie trzeba było mnie prosić. I sądzę, że wiedziała to równie dobrze co ja, choć nie ośmieliliśmy się spojrzeć na siebie wzajemnie.
        Twarz Seamusa zastygła.
        — Homanin — rzekł tylko. A potem dodał: — Zmiennokształtny.
        — Cileannowie nie poskąpią mu z pewnością jego porcji magicznej mocy — złajała go Deirdre. — To prawe istoty i hojne. Powitają go, Seamusie, tak jak sam Shea.
        „Subtelna reprymenda — pomyślałem — przypominająca wiernemu słudze, że kobieta, której służy, jest córką królewską”. Przypominająca mu też, że szacunek, jakim obdarzał mnie król, należy mi się także od niego.
        — A zatem zajmę się klaczą. Teraz pozwoli mi się do siebie zbliżyć.
        Deirdre spojrzała na mnie.
        — Możesz go podnieść?
        Zrobiłem to w milczeniu, biorąc na ręce wilgotne, nieruchome ciało. Ważyło znacznie mniej niż któryś z wilczurów Liama.
        Skinęła głową.
        — Weź go zatem. Musimy coś załatwić.
        Deirdre wyprowadziła mnie z Kilore na wzgórza Erynu. Księżyca prawie nie było, toteż trudno było coś zobaczyć, jednak Deirdre znała, jak się wydawało, drogę. Podążałem za bladym blaskiem jej lnianej koszuli nocnej i słabym lśnieniem połyskliwych włosów. Nie zatrzymywała się, nie odzywała, nie odwracała nawet, żeby zobaczyć, jak sobie radzę z moim ciężarem. Szła po prostu przed siebie, pochłonięta myślami, a ja pozostawiłem ją jej milczeniu.
        Wreszcie zatrzymała się na wierzchołku pokrytego okruchami skalnymi wzgórza. Ponad ciałem źrebaka dojrzałem piramidę z kamieni i wzniesiony obok niski ołtarz, także z kamieni, pokrytych obcymi runami. Wiedziałem bez pouczeń Deirdre, co mam robić, toteż położyłem źrebaka na ołtarzu. Potem Deirdre dała mi znak, bym się cofnął, i zobaczyłem wyrżnięty w darni cienki krąg. Kredowobiały, jarzył się słabo w ciemnościach.
        — Ten skalisty szczyt — wyjaśniła — należy do cileannów, dawnego ludu. Byli w Erynie na długo przed nami. Wielu zapomniało o nich, lecz nie wszyscy. I nikt z Rodu Orłów. — Jej oczy zdawały się czarne w ciemności, choć wiedziałem, że za dnia są zielone. — Przeczekamy noc aż do świtu, by upewnić się, że został szczęśliwie zabrany.
        — Zabrany...? — Spojrzałem na piramidkę i ołtarz. — Nie chciałbym okazać braku szacunku, ale co dawni ludzie uczynią z martwo narodzonym źrebakiem Brenny?
        — To, co czynią ze wszystkimi istotami urodzonymi bez tchnienia w ciele... przywitają go, dadzą mu życie, dadzą wolność cileannów. — Westchnęła lekko. — Widziałam, jak kobiety zostawiały tu martwo narodzone niemowlęta, a dzieci zabite kocięta, wszyscy z takim samym żalem. Lecz również z taką samą pewnością, że to tylko śmierć ziemska, a nie rzeczywista w krainie dawnego ludu.
        Wydawała się taka pewna, tak zupełnie przekonana.
        — A ty czekałaś tu już przedtem? — zapytałem.
        — Dwukrotnie — odparła spokojnie. — Z Callumem, moim bratem. I z Orną, siostrą, która zmarła w połogu.
        — A czy dawni ludzie zabrali ich?
        — Na to pytanie najlepiej odpowiedzieć o świcie — rzekła mi cicho. — I robią to sami cileannowie.
        Na skalistym szczycie było zimno i wietrznie, atmosfera ciężka od pradawnej magii. Choć nie miałem lira, nie byłem ślepy ani głuchy na moc, kiedy jest tak potężna. Starałem się zasnąć i nie mogłem. Deirdre nie próbowała nawet zamykać oczu. Leżeliśmy na plecach na chłodnej darni, mając za sobą piramidkę i ołtarz. Wpatrywaliśmy się w gwiazdy, rozmawiając o marzeniach i aspiracjach, dzieląc się tymi cząstkami siebie, którymi nie zamierzaliśmy się nigdy dzielić, uważając je za zbyt drogocenne, i czekaliśmy na nadejście świtu.
        A kiedy nadszedł, właśnie w chwili, gdy wyciągnąłem rękę, aby dotknąć Deirdre, dziewczyna podniosła się i obróciła, żeby spojrzeć na ołtarz.
        Zapomniała o mnie. Zatraciła się w rytuale powitania nowego dnia.
        Promienie słoneczne ozłociły piramidę z kamieni. Świat narodził się na nowo. A ołtarz był zupełnie pusty.
        Ruszyłem z wolna w stronę piramidy. Dostrzegłem teraz twarz dziewczyny, tam gdzie dotknęło jej słońce, kiedy ja zapragnąłem jej dotknąć; kiedy światło rozpaliło jej włosy. Ujrzałem uśmiech błogiej satysfakcji. Wymamrotała coś w nie znanym mi języku, a potem spojrzała na mnie.
        Ubrana była w brudną, poplamioną nocną koszulę i parę męskich spodni z szorstkiej wełny. Spędziła noc na świętym szczycie z mężczyzną, którego prawie nie znała, a jednak wiedziała teraz o nim więcej niż on sam. Otworzyliśmy przed sobą zakamarki naszych serc, które mężczyźni i kobiety ukrywają przed sobą wzajemnie, nie śmiąc rozświetlić tych zakątków duszy w obawie, że zostaną wyśmiani albo, co gorsza, sekrety uznane zostaną za niewarte skrywania.
        Czekałem, aż zacznie się użalać, mówiąc o źrebaku. Lecz nie uczyniła tego. Tak jak Cheysuli, zamknęła to w sobie. Ale pomyślałem, że na coś czeka.
        Spojrzałem na nią. Na jej poplamioną, dumną twarz, przywodzącą na myśl orlątko czekające na chwilę opuszczenia skalnego gniazda. Wiedzące, że nadejdzie dzień, kiedy posiądzie przestworza i zawładnie całym światem.
        Deirdre spojrzała na pusty ołtarz. Westchnęła lekko i odwróciła ku mnie twarz.
        — Teraz — rzekła. — Teraz mogę płakać.
        I kiedy łzy popłynęły jej po twarzy, zamknąłem ją w swych ramionach.
        Moja niewola trwała nadal. Traktowano mnie dobrze, stosownie do mojej pozycji, przydzielono ciepłe, wygodne komnaty. Pozwalano mi polować z Liamem, jego psami i jastrzębiami. Shea uczył mnie o okrętach i prowadzeniu wojny.
        Lecz to Deirdre nauczyła mnie, co znaczy kochać kobietę. Wieczory spędzaliśmy w gronie rodzinnym: Shea, jego żona, syn i córka, żona Liama i ich dwuletni synek. Sean był jedynym, jak dotąd, dzieckiem Liama, lecz Ierne znów była przy nadziei, a rozwiązanie miało nastąpić za siedem miesięcy. Chłopak był brązowooki jak matka, lecz włosy miał złocistobrązowe jak Liam. Wszyscy nosili na sobie piętno Shei. Kilore, Orle Gniazdo Erynu, było siedzibą wspaniałych orląt. No i Deirdre. Zawsze obecna, służąca mi, tak jak jej macocha służyła Shei, jak Ierne służyła Liamowi. Nie czyniąc obietnic, których nie mogła dotrzymać, nie mówiąc niczego o przyszłości. Lecz pragnąc równie mocno jak ja.
        Siedziałem po kolacji przed przypominającym pieczarę kominkiem i wpatrywałem się w milczeniu w płomienie. Służący poruszali się płynnie, zbierając półmiski i puste dzbany po winie. Shea i jego pisklęta zebrali się w pewnym oddaleniu, traktowano mnie jako członka rodziny, dopóki w grę nie wchodziła polityka. Wtedy stawałem się zakładnikiem, którego należy utrzymywać w nieświadomości, co do jego przyszłych losów.
        Sean, nie zważając na starszych, podbiegł do mnie i wpadł na moje nogi. Objął jedno kolano i wyszczerzył do mnie zęby w uśmiechu, mówiąc coś do mnie, jak mniemałem, w pradawnej mowie Erynu, póki nie zdałem sobie sprawy, że to tylko jego dziecinne gaworzenie. Uprzejmie posadziłem go sobie na kolanach. Kręcił się, aż znalazł się przodem do mnie, oparłszy głowę o mój obojczyk i wetknąwszy mi piąstkę za wełniany kaftan. Tak jak ja wpatrywał się w płomienie w głębokim, pełnym namysłu milczeniu.
        Zdałem sobie sprawę, że jeszcze nigdy dotąd nie trzymałem dziecka. Poczułem się wyraźnie zakłopotany — czy siedziałem w sposób dla niego wygodny? Sean zdawał się nie dostrzegać mego zatroskania, toteż uznałem, że nie jest mu najgorzej. Nie byłem jednak pewien, czy podoba mi się to zajęcie. Zawsze sądziłem, że dzieci to stworzenia, które płaczą i niecierpliwią się, o ile nie krzyczą i nie wrzeszczą właśnie zajęte zabawą, a jednak Sean był dość spokojny. Moje zakłopotanie rozwiało się, przez chwilę poczułem się zadowolony.
        Jak zawsze wyczułem jej obecność, zanim się odezwała. — Dobrze sobie z nim radzisz. — Deirdre stanęła za mną. — Nie zawsze daje się tak łatwo uspokoić.
        Nie chcąc niepokoić chłopca, nie starałem się odwrócić.
        — Jestem obcy. Wkrótce przestanie się mną interesować.
        — Sean nie traci zainteresowań. Jest niezależny, jak jego ojciec.
        — Jak ty.
        Śmiejąc się cicho, obeszła fotel i siadła na stołku u mych stóp. Bladożółte spódnice z najmiększej wełny rozpostarły się wokół niej niczym chmura.
        — Pewnego dnia będziesz dobrym ojcem. — Przyglądała mi się w skupieniu czekając. Szczupła dłoń dotknęła z roztargnieniem moich spodni.
        Odpowiedziałem z wyrachowaniem:
        — O ile kiedykolwiek zostanę zwolniony, by poślubić moją narzeczoną.
        Jej oczy błysnęły w odpowiedzi na kwaśne wyzwanie zawarte w moim tonie. Zabrała rękę.
        — Zatem wciąż pragniesz Giselli.
        — Nie pragnę jej, Deirdre... tylko wolności, by móc ją poślubić. To pewna różnica.
        Blask płonącej za nią pochodni rozjarzył jej lśniące włosy. Twarz pozostawała w cieniu, lecz widziałem ją wyraźnie. Znałem Deirdre już za dobrze.
        — A co ze mną? — zapytała. Odwróciłem wzrok. Musiałem.
        — Co z tobą?
        Jej ton stał się twardszy.
        — Wiec to dla ciebie takie proste; to, co jest między nami? To, co wiąże nas oboje?
        Wciągnąłem ostrożnie powietrze. O, bogowie, wybaczcie mi, że ją ranię...
        — Jest jeszcze proroctwo, Deirdre, które wiąże mnie mocniej niż jakakolwiek kobieta.
        — Nawet Gisella? — Ukłucie było bolesne. — Czyż ona nie jest częścią owego proroctwa?
        — Ona stanowi część mojej tahlmorry, mego przeznaczenia, jak byś to nazwała. Jest półkrwi Atwijką. To jej krew jest nam potrzebna, dla proroctwa Pierworodnych.
        — A więc zapominasz? Ja również jestem półkrwi Atwijką.
        Ona i Gisella są spokrewnione tak jak ja i Gisella. O bogowie, co za zaplątany gobelin...
        Sean zaczął się wiercić, wyczuwając napięcie między mną i Deirdre. Postawiłem go na podłodze i patrzyłem, jak zmierza w stronę ojca, rozmawiającego wciąż z Sheą w pobliżu drzwi.
        — Lecz ty nie masz krwi Cheysuli — rzekłem wreszcie. — Deirdre, powiedziałem ci, czego mi brak. Nie mam lira ani darów, ani siły, jaką znają wojownicy. Nie mam nawet ich oczu i włosów... — Zatrzymałem się. Ujawnianie własnych obaw i resentymentów nie służyło niczemu. — „Pewnego dnia człowiek pełnej krwi zjednoczy w pokoju cztery wojujące królestwa i dwie magiczne rasy” — zacytowałem. — „Pełnej krwi”, Deirdre. Jeśli nie będę w stanie przekazać mym dzieciom właściwych darów, proroctwo nie zostanie należycie wypełnione. — Wciągnąłem powietrze przez zaciśnięte boleśnie gardło. — Gisella jest półkrwi Cheysuli. Posiada to, czego mnie brakuje. Dlatego jej potrzebuję.
        Siadła przede mną, sztywno wyprostowana, nieugięcie dumna.
        — A ja potrzebuję ciebie.
        Dotknąłem ręką jej włosów. Pod moim dotknięciem drżała z siłą swego przekonania, z siłą swego pragnienia. Tak samo jak ja.
        Czując suchość w ustach odparłem:
        — Nic nie mogę zrobić.
        I znienawidziłem człowieka, który to powiedział.
        Parę tygodni później stary władca zawezwał mnie do swych prywatnych komnat. Poszedłem pełen złowróżbnych przeczuć, nadziei pozbyłem się bowiem już przed miesiącami. Okazało się, że Liam także jest obecny.
        Shea machnięciem ręki wskazał mi krzesło.
        — Siadaj, siadaj chłopcze... tego, co mam do powiedzenia, lepiej wysłuchać bez świadków.
        Obserwowałem twarz Liama, poszukując jakichś wskazówek dotyczących tego, co miało nadejść. Niczego nie zdradził, zupełnie niczego, poza powagą sprawy.
        Shea również usiadł.
        — To wiadomość od Donala, twego ojca. — Jego usta, przesłonięte brodą, wykrzywiły się w grymasie. — Alaryc przesłał wreszcie wieści o twojej u mnie bytności mówiąc, że poprzedni posłańcy musieli pobłądzić. — Chrząknął. — Sądzę, chłopcze, że Donal nie jest głupcem. W coś takiego nie uwierzy. Doznana ulga odurzyła mnie lekko.
        — Co mówi mój ojciec?
        — Pyta o twoje zdrowie. Powiedziałem homańskiemu posłańcowi, że jest wyśmienite. Zaniesie tę wiadomość Mujharowi.
        Cała ulga uleciała.
        — Odesłałeś go z powrotem?
        — Posłańca? Tak. Nie widziałem powodów, abyś miał z nim rozmawiać, chłopcze. Nie chciałem cię niepokoić.
        — Niepokoić? — Poderwałem się, przewracając krzesło. — Na bogów, trzymasz mnie w niewoli przez pięć miesięcy, a potem odsyłasz człowieka, który przyniósł wieści od mego ojca?
        Gęstwina brwi Shei skoczyła ku górze, między włosy.
        — Czy to było aż tak długo? Powiedziałbym, że to trzy miesiące, a nie pięć. — Marszcząc brew zwrócił się do Liama. — Mówi, że pięć miesięcy. To prawda?
        — Prawda — odrzekł Liam. Shea znowu spojrzał na mnie.
        — Siadaj! — ryknął. Poprawiłem krzesło i usiadłem. Uspokojony pogładził się w zamyśleniu po brodzie. — Pozwoliłem mu zobaczyć cię, chłopcze, by wiedział, jak się miewasz. — Jego wyblakłe zielone oczy były dziwnie czujne. — Byłeś z moją córką, chłopcze... Liam twierdzi, żeś wyglądał na zadowolonego.
        Poczułem, jak fala gorąca i rumieniec zalewa mi twarz. Stłumiłem przekleństwo, lecz posłałem Liamowi gniewne spojrzenie. Uśmiechnął się krzywo i wzruszył ramionami.
        — Twój ojciec pragnie wysłać do Kilore osobistego posłańca — rzekł Shea. — Żeby negocjować warunki twego uwolnienia.
        Zacisnąłem dłonie na poręczach krzesła. — No i?
        — Zgodziłem się.
        — Na uwolnienie mnie?
        — Na jego przybycie. Na nic więcej, chłopcze... to wszystko co mogę ci ofiarować, jak na razie.
        Zerwałem się z krzesła i spojrzałem starcowi prosto w twarz. — Panie...
        — Zostaniesz tu, póki nie uznam za stosowne cię wypuścić. Wciągnąłem ostrożnie powietrze.
        — A jeśli Mujhar wyśle z posłańcem wojska?
        — Nie sądzę, by tak uczynił — zauważył Shea. — Chwilowo jest dosyć zajęty Solinde.
        — Solinde — powtórzyłem bezmyślnie.
        — Ihlini powstali, chłopcze. O bogowie — to Strahan.
        — Panie — poprosiłem — pozwól mi wrócić do ojca.
        — Póki Alaryc nie ustąpi, nigdzie nie pojedziesz. — Shea spojrzał na mnie i poprawił się na krześle. — Muszę cię o coś zapytać, chłopcze. Odpowiesz mi szczerze?
        — Zapytaj. — Byłem zbyt przytłoczony, by się maskować.
        — Czy zgodziłbyś się złamać słowo dane Giselli? Spojrzałem na niego wstrząśnięty.
        — Nie mógłbym.
        — A gdybym podarował ci wolność?
        Spojrzałem na Liama. Zobaczyłem współczucie w jego oczach. Rozumiał, ile kosztuje mnie ta odpowiedź.
        — Nie — powtórzyłem. — N-nie mogę. — Ale nie zamierzałem podawać powodów. Sądziłem, że Shea nie zrozumiałby. Uważałem też, że ja również bym ich nie zrozumiał, nawet gdybym wymienił je głośno.
        Starzec kiwnął powoli głową, jakby spodziewał się dokładnie takiej odpowiedzi.
        — No cóż — rzekł — Deirdre mówiła mi, że tak odpowiesz. Szkoda, że nie możesz być moim synem.
        Zaniemówiłem. Wytrącony z równowagi, mogłem tylko patrzeć na niego.
        Liam wzruszył szerokimi ramionami.
        — Zrobisz, co powinieneś. Dlatego, że jesteś taki, jaki jesteś.
        Odwróciłem się, zamierzając wyjść z pokoju. A potem znowu się odwróciłem, by na nich spojrzeć.
        — Czekajcie. Czekajcie... może coś się da zrobić. — Zaczerpnąłem tchu. — Nie mogę być synem ani bratem, ale mogę być krewniakiem.
        Shea spojrzał na mnie. Postukał w oparcie krzesła.
        — Przedstaw to tak, chłopcze, by dojrzali mężowie mogli to jasno pojąć..
        — Poślubię Gisellę — oświadczyłem — a kiedy będziemy mieć córkę, oddam ją Seanowi. Pewnego dnia stanie się panem tej wyspy i Panem Wysp, bez wątpienia, lecz moja córka będzie księżniczką Homany. Czy to by ci wystarczyło?
        Shea chrząknął.
        — Mnie, owszem, tak. Ale nie będzie mnie tu, bym mógł to zobaczyć. To Liam zadecyduje, kogo weźmie za żonę jego syn.
        Spojrzałem wyczekująco na księcia Erynu. Jego uśmiech był krzywy, przesłonięty złocistą brodą.
        — Sądzę, że Sean jest jeszcze zbyt młody, aby ustalać dla niego małżeństwo, ale rozważę to. — Skinął głową. — Jeśli będziesz miał córkę z tą dziewczyną.
        — Gisella i ja zostaliśmy zaręczeni w kołysce — zauważyłem. — Sean przynajmniej już chodzi.
        Liam roześmiał się.
        — Lecz związek z Gisellą nie został nawet skonsumowany.
        — Zostanie. Kiedy uwolnicie mnie stąd.
        Shea chrząknął. Zobaczyłem w jego oczach wzruszenie i rozbawienie.
        — Zabieraj się stąd, chłopcze, i zostaw mnie z moim synem. Wyszedłem, czując się dziwnie swobodnie.
ROZDZIAŁ 11
        Liam przesłał mi wiadomość, bym się z nim spotkał w jednej z komnat audiencyjnych Kilore, lecz kiedy tam poszedłem, stwierdziłem, iż jestem sam. Bez wątpienie zatrzymała go jakaś ważna sprawa: któraś z jego wilczurzyc miała się oszczenić albo klacz oźrebić, albo być może Sean wymagał jego uwagi. Stwierdziłem z przekąsem, że priorytety księcia Erynu są odmienne niż większości ludzi.
        W komnacie było zimno. Pozwolono, by ogień wygasł lub służący zapomniał go rozpalić. Promienie słoneczne, wpadające przez jedno z wyrżniętych prymitywnie w grubym murze okien, ledwo sięgały środka pomieszczenia. Kilore nie było luksusowym gniazdem eryńskich orłów, stanowiło raczej warownię niż pałac, lecz wystarczająco dobrze spełniało swoją rolę. Nie przeszkadzało mi, że wysłane sitowiem podłogi były nierówne, gobeliny wyblakłe i przetarte, a meble wykonane prymitywnie z sękatego zielonkawego drewna. To tutaj wychowała się Deirdre; tylko to się liczyło.
        Oparłem się o parapet okna i wyjrzałem na zewnątrz. Nie mogłem zobaczyć ani Smoczego Ogona, ani Atvii. Widziałem tylko zieloną murawę Erynu, rozciągającą się bez końca aż po kraniec świata, gdzie koło życia obracało się nadal dla wszystkich z wyjątkiem mnie.
        Drzwi otworzyły się ze skrzypieniem (w Kilore żadne z ciężkich drzwi o skórzanych zawiasach nie poruszały się bezgłośnie) i usłyszałem kroki Liama.
        — Niallu.
        To nie Liam... Odwróciłem się, potem odskoczyłem od ściany. Stał przede mną jakiś człowiek, tyle że nie był to wcale nieznajomy. Stanowił część mego życia od urodzenia. — Rowan!
        Najbliższy towarzysz mego ojca — i generał z rodu Cheysuli, dowodzący wszystkimi wojskami Homany — wpatrywał się we mnie, jakby nie dowierzał własnym oczom. Nie wątpiłem, że tak właśnie było; upłynął już prawie rok. A potem uśmiechnął się tak, że przestraszyłem się, iż pęknie mu skóra od tego uśmiechu, tak był szeroki i przejrzysty w wyrazie ulgi. Powitałem go pośrodku komnaty niedźwiedzim uściskiem, który nie wymagał ani usprawiedliwień, ani wyjaśnień.
        Wznoszący się na tylne łapy czarny lew na karmazynowej tunice Rowana drapał bezsilnie jedwab, kiedy odstąpiłem, zwalniając uścisk. W ciągu miesięcy mojej nieobecności generał się postarzał. Po Cheysuli nie widać tego tak bardzo jak po Homanach, lecz Rowan nie był już młody. Nie mógłbym powiedzieć, ile dokładnie ma lat, lecz wiedziałem, że nieco ponad pięćdziesiąt. I zaczęło to być widoczne.
        — Bogowie okazali się łaskawsi, niż się spodziewaliśmy — rzekł Rowan z westchnieniem ulgi. — Sądziłem, że znajdę cię słabym i bladym jak cielak albinos.
        — Nie. — Emocje wezbrały w mej piersi z taką intensywnością, iż obawiałem się, że mogę się ośmieszyć. Rzadko się zdarza, by Cheysuli okazywał to, co czuje. Rzecz dziwna, to samo zmaganie dostrzegłem na udręczonej twarzy Rowana.
        Dlaczego nie? On i ja mamy tych samych kapryśnych bogów.
        Obaj nie mieliśmy lira. Byliśmy urodzeni jako Cheysuli, u jednak żaden z nas nie posiadał ich darów. Wytłumaczenie Rowana było dość proste: osierocony jakieś czterdzieści pięć lat temu, w czasie urządzonych przez Shaine’a polowań na zmiennokształtnych, został przyjęty jako przybrany syn przez rodzinę drobnych rolników, emigrantów z Ellasu, którzy nie wiedzieli, że jest on Cheysuli. W owych niebezpiecznych czasach żaden zmiennokształtny nie był bezpieczny; nie ośmieli! się rozpowiadać o swoim pochodzeniu, gdyż skazałby się w ten sposób na pewną śmierć. Tak więc wychowany został na Homanina, przyswoił sobie homańskie obyczaje i tradycje. Kiedy nadszedł jego czas, by opuścić dom i nawiązać więź z przeznaczonym dlań lirem, nie zrobił tego. Nie posiadał lira i tak miało pozostać, aż do dnia jego śmierci.
        A ja? Może już czas, bym nauczył się z tym żyć, tak jak Rowan. Dałem mu znak głową.
        — To, co widzisz, było moim więzieniem. Kilore nie jest takie nieprzyjemne.
        Chociaż czarne włosy siwiały, przybierając wyraźną barwę srebra, spojrzenie jego żółtych oczu było równie ostre i pewne, co mego brata czy ojca. Sieć zmarszczek i srebrzystych blizn na jego twarzy podkreślała tylko lata, jakie spędził u boku Mujharów Homany, dbając o zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i kraju.
        Zmarszczył brew tylko nieznacznie; wystarczająco jednak, by zmarszczyły mu się powieki, a zniszczona od wiatru i słońca skóra naciągnęła na kanciastych kościach policzkowych. Pomyślałem, że bardziej wsłuchuje się w ton mego głosu niż w moje słowa.
        — Przekupili cię tym? — W jego tonie wyczułem ogromną powściągliwość, lecz także mnogość emocji. Zaledwie ślady, dostateczne jednak, aby podkreślić, co moje zniknięcie oznaczało dla ojca i matki. A, być może, i dla Rowana.
        Chciałem roześmiać się doń, chwycić go za ramię i posadzić na krześle, nalać eryńskiej wódki o smaku dymu i śmiać się wraz z nim, że mógł mnie pytać o coś takiego. Ale nie uczyniłem nic takiego. Spojrzałem nań pewnie, jak nie patrzyłem jeszcze na nikogo przedtem, i powiedziałem mu prawdę.
        — Nie. Lecz nie skłamię i nie powiem, że Shea był szorstkim czy nieludzkim panem, skoro darzył mnie szacunkiem i troskliwością.
        — Przez osiem miesięcy? Przyjmując, rzecz jasna, że podróż zajęła tobie te same trzy miesiące, co mnie. — Rowan przyjął swobodną postawę wieloletniego żołnierza i oficera, co znaczy, że nie był właściwie swobodny. A jego wyszukanie zdawkowy ton był równie nieugięty co jego plecy. — Sądzę, że być może źle oceniliśmy twoją reakcję na moje przybycie; Aislinn powiedziała, że wnuk Carillona znajdzie sposób, by wyruszyć natychmiast. Donal stwierdził, iż jest bardziej prawdopodobne, że zostawisz to mnie. — Generał nie uśmiechnął się. — A jednak ty nic nie mówisz o wyjeździe.
        Wnuk Carillona. Nawet teraz nie mówi o mnie jak o swoim synu, lecz tylko jak o dziedzicu jej legendarnego ojca, z pominięciem jednego pokolenia.
        — Nie ma potrzeby mówienia czegokolwiek — rzekłem mu krótko. — Shea nie wypuści mnie. Dopóki Alaryc nie poczyni żądanych ustępstw.
        — A jakie to są ustępstwa? Wzruszyłem ramionami.
        — Nie mówi mi takich rzeczy.
        Rowan spojrzał przelotnie w stronę okna. Potem odwrócił się i podszedł do niego, wyglądając na zewnątrz, tak jak ja przed jego wejściem.
        — Jest mało prawdopodobne, by Alaryc przyznał Shei cokolwiek. Zbyt jest zajęty zbieraniem ludzi, by wesprzeć Strahana przeciw Homanie.
        Utkwiłem w nim spojrzenie. — Ale... przymierze...?
        — Zależy od tego, czy uczynisz jego córkę księżną Homany. — Rowan mówił powściągliwym tonem. — Och, owszem, ceremonia zastępcza czyni was małżonkami wedle prawa homańskiego, lecz póki nie zostanie należycie poślubiona i obwołana księżną Homany, przymierze nie istnieje. A teraz wydaje się niemożliwe, by kiedykolwiek miało do tego dojść, prawda? Przynajmniej, kiedy Shea przetrzymuje cię tutaj. — Odwrócił się ku mnie, a lew zafalował, szarpiąc jego prawe ramię. — Przed jedenastoma miesiącami opuściłeś Homanę, aby przywieźć, do domu Gisellę na homańskie zaślubiny. Pominąwszy okoliczności, Alaryc ma wszelkie prawa twierdzić, że zaślubiny zastępcze są nieważne, a dziecięce zaręczyny zostały zerwane. — Jego twarz była niczym maska, ton nie był tak wyćwiczony. — Zerwane zaręczyny i nieważne zaślubiny zastępcze kalają tak samo kobietę jak i mężczyznę, Niallu. Ojciec miałby prawo wszcząć wojnę z powodu skalania dobrego imienia córki. A co do ciebie, kogo byś pojął za żonę? Kto by cię chciał?
        Deirdre zechciałaby...
        — Kto wniósłby właściwą krew dla proroctwa?
        . Deirdre nie mogłaby... Spojrzałem nań gniewnie.
        — To nie ja się tu umieściłem!
        — Nie. — Rowan spojrzał zasępiony na czubki butów. — Nie, to nie ty. Alaryc jest tego świadom. Bez wątpienia bardziej świadom od nas, będąc tak blisko Erynu, lecz... bez względu na to... — Znów na mnie spojrzał, a ja dostrzegłem w nim znużenie ducha tak mu obce, iż rzuciłem się w jego stronę przez pokój.
        — Rowanie...
        Powstrzymał mnie, unosząc rękę. Będąc bardziej wrażliwym na niego i jego uczucia niż kiedykolwiek przedtem, zauważyłem zrogowaciałe dłonie i obite knykcie, zniszczone paznokcie i wygięte palce, oznaki jego profesji. Jego życia. I zobaczyłem ponury wyraz jego oczu.
        — Niallu, mamy w domu kłopoty. Poważne kłopoty.
        Odżyły obawy.
        — Mój ojciec? Matka? Rowanie...
        — Oboje czują się dobrze — rzekł od razu. — Nie, to nie ma nic wspólnego z ich samopoczuciem. To...
        — Strahan — dokończyłem — nieprawdaż?
        — Niezupełnie. — Wyprostował się i odsunął od ściany, odchodząc ode mnie w stronę wygasłego kominka. Po raz pierwszy zauważyłem, że kuleje, choć tylko nieznacznie, jakby starzejące kości i mięśnie przypominały mu, iż walczył w zbyt wielu bitwach. W większości z nich z Carillonem, któremu służył przez niemal dwadzieścia pięć lat. Przez ostatnie dwadzieścia był z moim ojcem, lecz wiedziałem, że łącząca ich więź nie mogła się równać z tamtą.
        A teraz musi wziąć udział w jeszcze jednej wojnie.
        Odwrócił się. Zobaczyłem, jak się skupia, by być rzeczowym, co było niezbędne u kompetentnego, efektywnego generała. Niezbędne władcy, skoro o tym mowa. Pewnego dnia będę musiał odnaleźć podobną w sobie.
        — Dotyczy to ciebie — rzekł obojętnie. — I... Carillona.
        — Carillona! — Utkwiłem w nim tępe spojrzenie. — Jaki może to mieć związek z człowiekiem, który nie żyje od dwudziestu lat?
        — Ponieważ kiedy żył, spłodził dzieci — odparł Rowan tym samym beznamiętnym tonem.
        Zaskoczony, skinąłem głową, zgadzając się z oczywistym.
        — Jakże inaczej mógłbym być jego wnukiem?
        — Nie powiedziałem dziecko, Niallu.
        Nie. Rzeczywiście. Powiedział dzieci.
        Nagle ogarnął mnie chłód. Komnata wokół mnie pociemniała.
        — Jakiś syn — powiedziałem powściągliwie. — Jakiś syn.
        — Bastard. — Głos Rowana był bardzo spokojny. — Bardzo niewiele wiemy. Jego wiek: trzydzieści pięć lat. Jego matka: kobieta homańska, która podążyła za buntowniczą armią Carillona, kiedy udawał się z Ellasu do Mujhary. — Wzruszył ramionami. — Pamiętam ją. Carillon nie był typem mężczyzny, który chce albo potrzebuje kobiety do każdego posiłku. Kiedy brał jakąś, zatrzymywał przy sobie. Sarne była... warta zatrzymania.
        — Ale jej nie zatrzymał, prawda? — Nie czułem związku z człowiekiem, który zadawał te pytania. — Nie. Kiedy poczęła bastarda...
        — Nie. — Słowo to przebiło się przez narastającą we mnie gorycz. — Kiedy przybyła Electra.
        Oczywiście, Electra. Wiedźma, która nawet Carillona Wielkiego oplotła siecią podstępów i czarów, tak że nieomal stał się ofiarą samego Tynstara. Ta wiedźma, Electra.
        Electra: matka mojej matki.
        Poszukałem wzrokiem krzesła. Znalazłem jedno i opadłem na nie. Potarłem z roztargnieniem głowę, zaswędziała od nagłego mrowienia niepokoju.
        — Cóż — rzekłem wreszcie — musiał ją odesłać.
        — Poprosiła, by pozwolił jej odjechać. Przyszła do mnie i powiedziała, że spodziewa się dziecka. Nie chciała dłużej pozostawać z armią, chciała wrócić do domu.
        — Z bastardem Carillona w łonie?
        — Dałem jej pieniądze. Konia. Pojechał z nią pewien żołnierz. — Rowan uśmiechnął się nieznacznie. — Rolnik zmieniony w żołnierza, który stwierdził, że znacznie lepiej włada sierpem niż mieczem. Poślubił ją.
        Spojrzałem nań ostro, marszcząc brwi.
        — Skąd zatem wiesz, że to syn Carillona? Skoro poślubiła tego rolnika...
        — Wygląda kubek w kubek jak nieco starszy ty, Niallu. Albo Carillon, zanim postarzyła go choroba. Poświadczyli to: homański kapłan i shar tahl Cheysuli.
        Tak jak Shea odciska piętno na swoim potomstwie...
        — Widzieli go? Czy ma śmiałość wysuwać żądania oparte na nieprawym pochodzeniu, kiedy ja jestem prawowitym dziedzicem?
        Rowan nie unikał mego spojrzenia.
        — Są na świecie Homanowie, którzy woleliby mieć na tronie potomka Carillona, nie będącego Cheysuli.
        Mój śmiech zabrzmiał jak szczeknięcie.
        — Jak mogą nazywać mnie Cheysuli? Nie mam lira, mocy magicznej, nie zmieniam postaci... Jestem przede wszystkim Homaninem.
        — Mówi się, że ukrywasz swe moce magiczne, aby skłonić Homanów do uwierzenia, żeś jest całkowicie homański, nie będąc tak groźnym, jak ktoś, kto przyjmuje postać dzikiego zwierzęcia czy ptaka. — Zadrgał mu mięsień na szczęce. — Powtarzam to, co mówią fanatycy.
        Zakląłem pod nosem.
        — Chciałbym mieć jakieś moce do ukrycia.
        — Wiem o tym, Niallu. — Jego ton się zmienił; po raz pierwszy wyczułem w nim życzliwość i zrozumienie. — Twierdzą, że ujawnisz swoją pradziwą osobowość, kiedy zasiądziesz na tronie.
        — Tak więc chcą zastąpić mnie bastardem Carillona, który jest w pełni Homaninem.
        — Tak.
        — Jestem skażony krwią solindyjskiej wiedźmy.
        — Tak.
        Pochyliłem się naprzód i przetarłem oczy sztywnymi palcami.
        — Co by powiedzieli, dowiedziawszy się, że są Cheysuli, którzy czują to samo? — zapytałem ze znużeniem. — Bogowie, chyba nie zostałem stworzony po to, by odziedziczyć Lwa.
        — Zostałeś. I tak się stanie.
        — Czy ty go widziałeś? — Uniosłem głowę. — Widziałeś ten poroniony obraz mnie samego?
        — Nie. Jest strzeżony przez Homanów oddanych jego sprawie. Twierdzą, że gdyby wyszło na jaw, gdzie przebywa, Donal kazałby go zgładzić. Czekają, aż zgromadzi się wokół niego dosyć ludzi. — Rozłożył ręce w bezradnym geście. — Pozwolili, by zobaczyli go: kapłan i shar tahl, aby udowodnić, że istnieje. To wszystko. Żaden z nich z nim nie rozmawiał.
        Znów opadłem na krzesło.
        — Niezła plątanina, Rowanie. Jak się z niej wydostaniemy?
        — Sprawiając, że wyjedziesz z Erynu do Atvii, gdzie załatwisz sprawy z Alarykiem, po czym przywieziesz Gisellę do Homany — rzekł Rowan. — Twoja nieobecność umocniła sprawę tego bastarda. Kiedy obawialiśmy się, że nie żyjesz... — Wzruszył ramionami. — Potrzebujemy cię w domu. Jak najszybciej. Z Gisellą i Ianem... Sądzę, że tylko Ian mógłby załatwić sprawy z a’saii, jako że jest jedynym, którego oni chcą osadzić na tronie.
        — Wiedziałeś — powiedziałem, myśląc o a’saii. Potem zerwałem się z miejsca. — Ty nie wiesz! Na bogów, Rowanie, nie ma Iana! Zginął w czasie burzy.
        Cała krew odpłynęła z jego twarzy, pozostała na niej tylko posępna, pusta maska psychicznego wstrząsu, którą dopiero z czasem zastąpił wyraz zrozumienia i udręki tak intensywnej, że zapragnąłem uciec od tego człowieka, z tego pokoju i zamku.
        Aby znaleźć brata w trzewiach smoka.
        — Rujho — powiedziałem, tylko tyle. Ból odżył na nowo. Po chwili Rowan odchrząknął:
        — Muszę wysłać wiadomość do Donala.
        — Zanieś mu ją — rzekłem wreszcie. — Sądzę, że byłoby lepiej, gdybyś ty mu to powiedział.
        — A co mu powiem o tobie?
        — Że żyję. — Zaczerpnąłem tchu, po którym rozjaśniło mi się w głowie. — Że wrócę do domu z Gisellą, jak tylko będzie to możliwe.
        — A jeśli Shea cię nie wypuści?
        — Wtedy będę musiał złamać słowo.
        Patrząc na mnie pewnym wzrokiem, Rowan pokręcił głową. Tylko nieznacznie.
        — Bez względu na to, czego jeszcze dokonała ta niewola, zahartowała też miecz.
        — Czego jeszcze trzeba, żeby naostrzyć klingę? — zapytałem. — Wojny?
        — Z pewnością — rzekł cicho, po czym podszedł, by przytulić mnie raz jeszcze. — Oby bogowie byli z tobą, Niallu.
        — Z nimi czy bez nich... jakież to ma znaczenie? — zapytałem. — To oni nadali kształt mojej tahlmorrze.
        Nie mogłem spać. W ciemnościach mego pokoju, mego łóżka, mego ducha, wpatrywałem się nie widzącymi oczyma w tkaninę zasłon tworzących moje eryńskie łono i starałem się myśleć o czymś innym niż wojna, a’saii, bastardzi. Starałem się myśleć o wszystkim i nic nie miało sensu.
        Póki nie przyszła do mnie Deirdre.
        W ciemnościach, nieświadom niczego, pomyślałem o wrogach. Przetoczyłem się, sięgnąłem przez szparę w zasłonach po nóż i przypomniałem sobie, że go nie mam.
        — Przeciwko mnie nie będzie ci potrzebna broń, Niallu.
        — Deirdre...
        — Słyszałam, jak rozmawiałeś z człowiekiem twego ojca. Czy tak wygląda prawdziwy Cheysuli? Taki srogi, taki namaszczony... taki groźny. Chyba bardziej cię wolę jako Homanina.
        — Deirdre... ty słyszałaś?
        — Kilore ma sekrety, których nie zna nawet Shea albo też zapomniał już o nich. Nie martw się. Nie było tam nikogo więcej, kiedy mówiłeś o złamaniu słowa.
        — Deirdre...
        — Czy odstręczyliśmy cię od nas, Niallu? Czy nie dawaliśmy ci dość swobody, jak któremuś z psów Liama?
        Ciemności panujące w pokoju nie wydawały się już tak wszechogarniające, kiedy moje oczy do nich przywykły. Zobaczyłem Deirdre przy moim łożu i wyciągnąłem rękę, aby przyciągnąć ją do siebie. Kiedy podeszła, ściągnęła lnianą koszulę i zdałem sobie sprawę, iż jest naga.
        — O bogowie, ty mnie doprowadzisz do szaleństwa... — Jęknąłem przy jej gardle. — Deirdre...
        Jej dłoń zakryła moje usta, kiedy się poruszyłem.
        — Nic nie mów. Nie przyszłam tu na rozmowę. Jest coś więcej, jak sądzę, między nami; między tobą a mną.
        Zacisnąłem palce na jej włosach. Ciemności gasiły ich barwę, lecz rozkoszowałem się ich dotykiem.
        — Nie będę cię do tego zniechęcać, bogowie wiedzą... — rzekłem żarliwie — ... ale czy wiesz, do czego zmierzasz?
        Przytuliła się do mnie, owijając moją szyję ciężkimi puklami, jakby starała się zakuć ją w żelaza.
        — Tylko z rzadka nie wiem, do czego zmierzam, mój panie. -. Czułem na uchu jej ciepły oddech. Powiedziała niskim głosem: — Nie kłopocz się tym, co dzisiaj usłyszałam. Nie mam zamiaru powtarzać tego ojcu czy bratu. Zostanie to między nami.
        Pociągnąłem ją za sobą, dygocząc z rozkoszy, jaką dawało zmysłowe dotknięcie jej włosów i skóry.
        — Mei jho... — Potem dodałem z rozmysłem po eryńsku. — ... każesz mi sądzić, że nie jesteś zazdrosna o Gisellę... a ja wiem lepiej.
        Śmiejąc się cicho, gładziła mój nagi bark, kreśląc na nim ospałym, zmysłowym ruchem sobie tylko znane znaki, po czym przyłożyła doń wargi i język.
        — Jestem zazdrosną kobietą, ale wiem, kiedy przegrywam. Jakim to słowem mnie nazwałeś?
        — Mei jha — szepnąłem. — To Cheysuli...
        — Tyle sama się domyśliłam. — Drżącym palcem wskazującym przeciągnęła po linii moich ust. — Co to znaczy?
        Pocałowałem czubek jej palca, ramię, pierś.
        — Nie sądź zbyt pochopnie ludu, którego nie możesz znać — szepnąłem. — W klanach wojownicy mogą mieć i żonę, i nałożnicę; cheysulę i mei jhę. Żadną miarą nie uwłacza to godności kobiety, która nie jest żoną. Przysięgam na wszystkich bogów Erynu i Homany...
        — Nie przysięgaj na bogów, o których nic nie wiesz. — Jej oddech stał się jeszcze szybszy. — Kiedy to spostrzegą, może to mieć katastrofalne skutki.
        — Gisella jest Cheysuli. Sądzę, że zrozumie ten obyczaj, kiedy jej go wyjaśnię.
        Cofnęła się nieco.
        — Czy chcesz mi powiedzieć, że ja mam nią zostać? Twoją... mei jhą?
        Jej akcent zniekształcił słowo. Nie poprawiałem jej.
        — Jeśli tego pragniesz, Deirdre. — Bo ja tak, ja tak. W ciemnościach nie widziałem wyrazu jej twarzy.
        — Wolałabym być żoną.
        Oparłem czoło o jej ramię, pokonany.
        — Deirdre...
        — Lecz jeśli nie mogę wziąć cię w ten sposób, wezmę cię w inny. A teraz dość tej paplaniny, Niallu, i zawrzyjmy nasze własne przymierze między Erynem a Homaną.
        Śmiejąc się tryumfalnie w jej niesforne włosy, przykryłem jej ciało swoim.
ROZDZIAŁ 12
        Dopiero trzy dni później mogłem zrealizować swój zamysł ucieczki, a nawet wtedy dał mi po temu sposobność czysty zbieg okoliczności. Liam, który wyjechał wraz ze mną zapolować z jastrzębiem przy klifach, został odwołany przez wysłanego z zamku sługę. A ponieważ pojechał ze mną sam Liam, szóstka strzegących mnie ludzkich ogarów została wcześniej zwolniona.
        Nie wahałem się. Pognałem na siwym wałachu w stronę zwalonego klifu i zjechałem za krawędź świata.
        Siwek skoczył w dół kredowym zboczem, wytrząsając mój kręgosłup tak, że poczułem się przynajmniej o dłoń niższy. Kląłem siarczyście, nie śmiejąc wykrzyczeć na głos mego dyskomfortu, i podciągałem ku przodowi strzemiona, by oprzeć się rzucającemu mnie w dół pędowi.
        Pode mną łodzie rybackie rozrzucone były wzdłuż brzegu niczym kamyki, większość z nich nie strzeżona, jako że rybacy ciągnęli wypchane sieci na piaszczystą plażę. Musiałem ukraść szybko jedną z nich i, wykorzystując wiadomości, jakie przekazał mi przy rozmaitych okazjach Shea, przepłynąć jakoś przez Smoczy Ogon na skaliste wybrzeże Atvii.
        Już prawie dół...
        Koń potknął się pode mną i padł do przodu na kolana. Nie mogłem czekać, by się przekonać, czy ranił się i czy ma odwagę pędzić dalej. Rzuciłem cugle i wygramoliłem się z siodła...
        ...ślizgając się, ślizgając i drapiąc o kredową skarpę zwalonej podstawy klifu...
        O bogowie, sprowadźcie mnie stąd na dół z całymi nogami i rękami...
        ...ślizgając się, wzbijając chmury białego kredowego pyłu, który pokrywał moją twarz i ubranie; osiadał mi na języku, aż krzywiłem się z niesmaku. Chciało mi się splunąć, musiałem z tym zaczekać, aż znajdę się na dole.
        Zjeżdżałem na pośladkach coraz niżej i niżej, podpierając się ręką. Kreda kruszyła się, pchając mnie dalej niby okrągły kamień w wezbranym po burzy strumieniu. Upadłem; padając, potoczyłem się...
        ...podniosłem się na czworaki u stóp klifu, wypluwając pył, poderwałem się do góry i pobiegłem.
        Usłyszałem okrzyk na szczycie klifu i poznałem głos Liama. Nie mogłem zrozumieć, co krzyczy, słyszałem tylko gniewny ton i wyzwiska. Nie rozglądałem się, myśląc tylko o tym, by dotrzeć do łodzi, zanim Liam zdąży zorganizować właściwy pościg. Nie miałem mu za złe jego wściekłości, tak jak nie winiłem siebie za jej wywołanie.
        A jednak czułem się źle; złamanie przysięgi nie jest rzeczą błahą. Przypomniało mi się, jak stwierdziłem, że nie jestem w stanie zerwać zaręczyn z Gisellą, bo nie mogę złamać przysięgi. A teraz łamałem przyrzeczenie równie ważne.
        Dla Homany... Wiedziałem, że tak jest. Tak jak zaślubiny z Gisellą były dla proroctwa.
        Kredowy pył wypełniał mi płuca. Kaszlałem, plułem, sapałem, wciąż biegnąc ku łodziom. To prawie już. Prawie.
        Przewróciłem się o sieci, upadłem na mokry piach. Dźwignąłem się, starając biec dalej, lecz sieć zaczepiła o moje ostrogi. Klnąc głośno, jąłem zdzierać jak oszalały jej pasma, potem przestałem szarpać, bluźniąc w dalszym ciągu, i zdjąłem je ostrożnie. Pobiegłem dalej.
        Pierwsza łódź była zbyt oddalona, podskakiwała na falach na długiej cumie. Podszedłem do następnej, sięgając po linę, którą przycumowano do brzegu. Fale plaskały mi o buty, kiedy schyliłem się, by ją pociągnąć.
        Usłyszałem dudnienie kopyt, odbijające się echem o ściany klifów. Bliżej, coraz bliżej.
        O, bogowie, to Liam!
        Dostrzegłem jego wściekłą twarz, kiedy ponaglał konia, pędząc prosto na mnie. Na mnie, jakby chciał mnie rozjechać.
        Dając sobie spokój z łodzią, rzuciłem linę i pobiegłem.
        Końska pierś uderzyła mnie w lewe biodro. Kopyto oderwało mi obcas buta, przycięło kawałek pięty i rzuciło mnie głową naprzód na ziemię. Zwinąłem się, wciągając z sykiem powietrze, kiedy drugie kopyto spadło mi z boku na udo. Koń zakwiczał, młócąc desperacko grubymi nogami i starając się uniknąć mnie, kiedy usiłowałem odtoczyć się na bok. Czułem smak piasku, soli i wody morskiej. I krwi z przygryzionej wargi.
        Kopyta zniknęły. Spróbowałem wstać, biec dalej, lecz Liam wychylił się z siodła i trzasnął mnie w skroń potężną pięścią w rękawicy.
        — Fałszywy książę! — krzyknął. — Fałszywy przyjaciel!
        Upadłem. Splunąłem krwią. Zobaczyłem wszystko podwójnie. Spróbowałem wyostrzyć spojrzenie. Nim mi się to udało, Liam zeskoczył z konia i poderwał mnie na nogi.
        — Powinienem cię tu zabić, mimo iż jesteś bez broni!
        Jestem wysoki, jestem ciężki, lecz Liam też nie jest ułomkiem. A w przystępie wściekłości wydawał się większy niż ktokolwiek inny. Chwytając za tunikę prawie że podniósł mnie z piasku.
        — Liamie...
        — Powinienem cię zabić! Słyszysz, ty wiarołomny kundlu wiarołomnej suki? Na bogów, przysięgam, że to uczynię!
        Ale nie zrobił tego. Odepchnął mnie, jakby nie mógł dłużej znieść mego dotknięcia, i stał patrząc na mnie ze złocistą brodą powalaną kredą i plwociną. Pierś unosiła mu się ciężko; dyszał tak jak ja.
        — Liamie... — nie byłem w stanie wypowiedzieć słowa. — Liamie... musiałem... musiałem... ze względu na wojnę, na królestwo. — Starałem się złapać oddech. — Alaryc... Alaryc zamierza przyłączyć się do Strahana... w kraju grozi wojna domowa!
        — Nic zgoła mnie nie obchodzą wasze kazirodcze wojny domowe! — ryknął Liam. — Nie wtedy, gdy ty jesteś w Erynie, uwodząc moją siostrę!
        Gotów bronić naszych kazirodczych wojen domowych, odkryłem, że poróżniło nas coś innego. Coś, czego w ogóle nie mogłem bronić. Toteż zamknąłem usta.
        — Fałszywy książę — rzekł ochryple Liam — zawiodłeś zaufanie mego ojca i moje. Kiedy uhonorowaliśmy cię naszą życzliwością!
        — Liamie...
        — Gdybyś był uzbrojony...
        — Zatem daj mi nóż! — krzyknąłem. — Nie uchylam się przed walką!
        Liam splunął krwią i kredą. Jego zielone oczy były twarde jak szkło.
        — Nie uhonoruję prawem do pojedynku ciebie! Dam ci zakosztować gościnności, jakiej powinieneś zaznać przedtem.
        Żadnych protestów. Nie mogłem. Albowiem nim zdołałem rzec słowo, Liam wymierzył mi uderzenie, które powaliło mnie na ziemię z taką łatwością, jakbym był snopkiem zboża.
        Lochy Kilore były wilgotne i cuchnące. Obolały i bardzo ponury siedziałem, nie mając innego wyboru, oparty o lepką ścianę. Ktoś — Liam bez wątpienia — rozkazał, by przykuto mnie do niej, choć i tak nie mogłem nigdzie pójść.
        Kamień pod moimi pośladkami był zimny i wilgotny. Słoma, która się tam znajdowała, była spleśniała, zatęchła i niewątpliwie pełna robactwa. Woda morska kapała z sufitu. Byłem zziębnięty, samotny i przestraszony. I pełen poczucia winy.
        Deirdre przyszła do mnie z własnej woli, lecz jakże mam to powiedzieć jej ojcu i bratu? Jaki sens miałoby szarganie jej dobrego imienia?
        Żadnego. Ta resztka honoru, jaka mi pozostała (niewiele zaprawdę po tym, jak złamałem słowo) powstrzymywała mnie przed uczynieniem tego wyznania, bez względu na to, jaka była prawda.
        Dzwoniło mi w uszach. Bolała głowa. Uderzenie Liama trafiło mnie w szczękę, obluzowując kilka zębów. Dotykałem ich ostrożnie językiem, w obawie, że nacisnąwszy zbyt mocno wypchnę je zupełnie. Bolała mnie nawet kość policzkowa.
        Kroki. Zwróciłem twarz ku drzwiom i nasłuchiwałem, starając się określić, czy kroki sprowadzały kogoś do mnie, czy do innego więźnia, jeśli był taki. Nie miałem świecy, żeby coś zobaczyć. W celi nie było światła, z wyjątkiem tego, które wpadało przez szparę pod drewnianymi drzwiami. I bogowie wiedzieli, że było tego niewiele.
        Kroki zatrzymały się. Zabrzęczało żelazo: klucze. W końcu jeden pasował do zamka. Czekałem i wreszcie pchnięto drzwi. Zazgrzytały o oślizgłą podłogę.
        Shea we własnej osobie. To nie Liam przyszedł napawać się moim widokiem. To stary władca, trzymający w ręku grubą świecę. Kapała, płomień tańczył: przygasał i rozbłyskał na nowo, pod ożywczymi powiewami z korytarza.
        Skóra napięta była zbyt mocno na uwydatnionych z wiekiem kościach policzkowych Shei. Jego szczęka poruszała się pod rzednącą brodą. Dostrzegłem błysk hamowanego gniewu w zielonych jak u kota, zasmuconych oczach.
        Bogowie, wybaczcie mi to, co zrobiłem temu człowiekowi.
        — To tak Donal wychowuje syna na Mujhara, co? Żeby łamać słowo i zobowiązania, kiedy przyjęto go z honorami? — Łzy błysnęły na krótko w jego oczach. — Żeby pozbawiać dziewczynę cnoty pod dachem jej ojca?
        Odwróciłem wzrok i spojrzałem tępo na moje skute ręce. — Nie.
        — Nie? Nie? To wszystko, co masz do powiedzenia?
        Przełknąłem ślinę.
        — Nie sądź ojca podług syna.
        Płomień świecy zakołysał się gwałtownie. Nie patrzyłem na Sheę.
        — No cóż — rzekł ochryple — wstań. Na górze powiem, co mam do powiedzenia. — Wyjrzał na korytarz, wskazując mnie ruchem głowy. — Zdejmij żelaza i wprowadź go na górę. Przyjmę go w sali audiencyjnej.
        Stary władca stał w progu, kiedy strażnik wsunął się do środka i przykląkł, aby rozkuć kajdany. Utykając z powodu poważnego potłuczenia uda, w które uderzył mnie koń, podążyłem krętymi schodami za Sheą do sali audiencyjnej. Spodziewałem się, że zastanę tam Liama. Nie było go. Ani Deirdre. To sam Shea miał wydać wyrok.
        Dał znak strażnikowi, by zostawił nas samych. Usłyszałem, jak drzwi zamknęły się z hukiem. Potem odwróciłem się w stronę starca.
        Nozdrza mu się rozdęły.
        — Cuchniesz — powiedział, wyraźnie urażony moim więziennym odorem.
        Poczułem się niezmiernie zawstydzony.
        — Masz jakieś usprawiedliwienie?
        — Nie.
        — Połakomiłeś się na to, bo ci to ofiarowano, czy też naprawę tego chciałeś... tak jak umierający człowiek pragnie wody?
        Sądziłem, że zmalał po tym, co zrobiłem jego córce. Teraz zdałem sobie sprawę, że nie; po prostu miałem przed sobą mężczyznę, a nie króla. Ojca, a nie mężczyznę.
        Zaczerpnąłem powietrza i wypuściłem je bardzo powoli.
        — Potrzebowałem tego — powiedziałem wyraźnie. — Byłem takim umierającym człowiekiem.
        Shea zahaczył kciuki o swój szeroki pas i przyglądał mi się. A potem przemówił, a w jego tonie była cała szorstka czułość, do jakiej u niego przywykłem.
        — Nie zamierzała cię zdradzić, chłopcze. Wydała cię jej nieszczęśliwa mina. Brak dzikości i wesołości.
        — Panie?
        — Och, była całkiem szczęśliwa, zapomniawszy się z tobą. Powiedziała mi to. Nie, to świadomość, że musisz wyjechać. Lecz zanim uzmysłowiłem sobie, o co jej chodzi, wyjechałeś z Liamem. — Urwał. — Powiedziała, że tego chce, chłopcze.
        Milczałem. Nawet teraz nie chciałem powiedzieć niczego, co rzucałoby złe światło na jego córkę, która była księżniczką. Tyle na temat rang wiedziałem aż za dobrze.
        — Wedle prawa eryńskiego, mógłbym kazać cię zabić.
        — Wedle każdego prawa, panie.
        — A jednak jesteś synem Mujhara Homany. Jego dziedzicem. Tak jak Liam jest moim.
        — Tak, panie.
        Shea westchnął.
        — Chłopcze, chłopcze, wszystko to takie zawikłane. Gdyby nie ta umowa z Alarykiem, widziałbym was dwoje poślubionych. Tego przyrzeczenia nie możesz złamać, choć złamałeś to, które dałeś mnie. — W jego tonie nie było goryczy. — Deirdre powtórzyła mi to, co ci powiedział generał Cheysuli. O wojnie, bastardach i zagrożonym tronie. Wszystko rozumiem. Toteż nie będę cię winił za złamanie słowa. Pewne zobowiązania mają pierwszeństwo przed innymi. — Przez zasłonę brody dostrzegłem wątły, zmęczony uśmiech. — Nie będę cię tu trzymał, kiedy tak potrzebny jesteś ojcu. Dopilnuję, byś wyjechał do Atvii jeszcze przed zachodem.
        — Panie? — Utkwiłem w nim spojrzenie.
        — Homana nie jest moim wrogiem. Nie chciałbym, by złamał twego ojca ten demon Ihlini czy nawet Alaryc. Jedź poślubić twoją atwijską kuzynkę i wracaj do domu ojca.
        Zakiełkowała nadzieja. — A... Deirdre?
        — Zostanie — rzekł zdecydowanie. — Moja córka nie będzie niczyją kochanką, bez względu na to, jakim honorem byłoby to w oczach Cheysuli. — Westchnął. — Ale poproszę cię o coś, chłopcze. O przyrzeczenie. Tego nie złamiesz, bo Liam tego dopilnuje.
        Dotknąłem obolałej twarzy.
        — Tak, panie. Złożę je chętnie.
        — Ierne ma niebawem urodzić dziecko. Jeśli będzie to dziewczynka, niech poślubi twego pierworodnego syna. Albo jej następne dziecko twoje następne, jeśli nie będzie to dziewczynka, a tamto chłopiec. Ale chcę tego, chłopcze. Chcę, by wnuczka Shei z Erynu została pewnego dnia królową Homany.
        Uśmiechnąłem się.
        — To uczciwa wymiana, panie. Moja córka dla Seana, twoja wnuczka dla mego dziedzica. Sądzę, że spodoba się to bogom.
        — Mnie się spodoba — mruknął Shea. — I to wystarczy, jak sądzę.
        Wyciągnąłem doń rękę. Była brudna, lecz nie przejął się tym, ujmując ją.
        — Deirdre — zacząłem.
        — Nie — powiedział. — Pożegnam ją za ciebie.
        Po chwili kiwnąłem głową. Ale wiedziałem, że nie będzie to to samo.
        Zostałem wykąpany, ogolony, odziany w świeże ubranie. Nie cuchnąłem już. Lecz nie zmyto ze mnie smutku, jaki czułem zostawiając Deirdre.
        Sam Liam przyszedł odprowadzić mnie na statek. Z twardą, ponurą twarzą wyglądał jak wcielenie surowości. Nic nie mówił, schodząc przede mną kręconymi schodami do wyjścia. Czekało tam jedenastu ludzi, którzy towarzyszyli mu w dniu, kiedy mnie uratowano. Uratowano i uwięziono.
        Tego dnia niewiele było słońca. Kędziory Liama barwy mosiądzu zmatowiały od szarości dnia, jak też od jego niezwykłej surowości. Przesłonięte brodą usta poruszyły się lekko, wreszcie wydobyły się z nich jakieś słowa.
        — Dokąd chciałbyś pójść, chłopcze, zanim odeślemy cię do twojej narzeczonej?
        Dokąd chciałbym pójść? Do Deirdre, rzecz jasna... a jednak wiedziałem, że gdybym o to poprosił, odmówiłby mi. Spojrzałem na przyćmione słońce.
        — Na skaliste wzgórze — powiedziałem. — Do ołtarza cileannów.
        Zielone oczy Liama błysnęły. A jednak nie uśmiechnął się. Kiwnął głową, tylko raz, i kazał nam dosiąść koni. Jedenastu książęcych ludzi, jeden dziedzic dzikiego orlego gniazda Shei, jeden cudzoziemski zakładnik. Razem pojechaliśmy na skaliste wzgórze.
        W świetle dnia, gdy słońce stało już wysoko, miejsce to wyglądało inaczej. Zupełnie inaczej. Nie doświadczałem magicznych mocy, nie czułem śladów pradawnej siły. I widziałem jedynie ołtarz pełen wspomnień.
        Deirdre. Deirdre i jej źrebak. I człowiek pozbawiony lira, który ją kochał.
        Jedenastu ludzi Liama pozostało na koniach w pewnej odległości. Liam podszedł bliżej, lecz nawet on pozwolił mi odejść. Dość samotności, jak na razie. Toteż skorzystałem z niej. Stanąłem na wzgórzu poza starym kredowym kręgiem i pożegnałem Deirdre.
        — Czas jechać — rzekł Liam, kiedy zobaczył, że unoszę rękę, by otrzeć twarz.
        Tak... czas jechać. Odwróciłem się. Książę Erynu trzymał cugle mego konia. Zszedłem ze szczytu, wziąłem je z jego osłoniętej rękawicą ręki i wsiadłem na jasnosiwego wałacha. Pomyślałem o dzikim śmiechu Deirdre, pędzącej na złamanie karku brzegiem kredowego przylądka, z którego widać było Smoczy Ogon.
        — Chłopcze — rzekł Liam; mogłem tylko skinąć głową.
        Eskorta zatrzymała się przy przystani. Powoli, jakże powoli, wszedłem na pokład, po czym obróciłem się, chwytając za reling. Liam stał na molu. Wiatr smagał jego kędziorami barwy mosiądzu i zaczerwienił wysokie, ostre kości policzkowe, szarpiąc go za brodę. Jego zielone, kocie oczy były zimne.
        — Tak więc, szczeniaczku, opuszczasz Eryn jako człowiek bogaty.
        — Bogaty?
        — Zyskałeś zaufanie mego ojca, zdobyłeś miłość mej siostry i związałeś zobowiązaniami dzieci, których, poza Seanem, nie ma jeszcze na świecie. Wyjeżdżasz, zabierając odrobinę więcej, niż przywiozłeś.
        Wiatr odgarnął świeżo umyte włosy z mojej twarzy.
        — Może powinieneś był wrzucić mnie z powrotem do morza w dniu, kiedy mnie znalazłeś... — Zmrużyłem oczy od wiatru. — Może powinieneś był zostawić mnie smokowi.
        — Nie — powiedział. — Byłeś zbyt chory, zbyt obity. Niewart tego, by karmić tobą eryńskiego smoka. Niewiele, jak sądzę, miałby z tego przyjemności.
        — Co do przyrzeczenia, które złożyliśmy wspólnie, i tego, które złożyłem twemu ojcu... — Wzruszyłem ramionami. — Będziesz królem po Shei. Możesz go nie dotrzymać, jeśli naprawdę tego pragniesz.
        Liam pochylił się i splunął przez molo do Smoczego Ogona. Założył ramiona na szerokiej piersi.
        — Nie sądzę. Nie sądzę, bym był człowiekiem, który łamie przyrzeczenie. W przeciwieństwie do ciebie.
        Chwyciłem za reling.
        — Mogę popłynąć do Atvii później. Możemy to teraz załatwić. Nożami, mieczami albo pięściami. — Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu. — Pozostawiam to tobie, panie.
        Liam odpowiedział niechętnie uśmiechem. Zielona peleryna spięta na jego szerokich ramionach zwijała się i łopotała na wietrze.
        — Sądzę, chłopcze, że nasze siły są podobne. Ja spędziłem piętnaście z dwudziestu dziewięciu lat mego życia walcząc z Atwijczykami, a ty jesteś Cheysuli... nawet bez własnego lira. Sądzę, że nie byłoby takie mądre pozbawianie Donala i Shei ich synów w głupiej, chłopięcej walce, która mogłaby spowodować śmierć którego albo obydwu z nas. — Wzruszył ramionami. — Poza tym moja siostra cię kocha. Jaki miałoby sens bicie się z kimś z tego powodu?
        Roześmiałem się.
        — Ale warte by to było obejrzenia. Liam westchnął, kiwając głową.
        — Owszem, tak. Cóż... może innym razem, szczeniaczku. Teraz zabieraj się do Atvii.
        Przechyliłem się przez reling, kiedy dał znak, by statek odbił.
        — Liamie... wiadomość dla Deirdre? Zmrużył oczy na wietrze.
        — A cóż chciałbyś jej teraz powiedzieć?
        — Że gdyby mnie chciała... gdyby mnie potrzebowała, niech się nie waha przesłać wiadomość. Nawet do Homany! Przyjadę, daję słowo.
        — Będę się nią tu opiekować.
        — Liamie...
        — Nie, chłopcze. Ona cię już nie potrzebuje. — Spojrzał na mnie twardo. Potem jego brodate oblicze złagodniało. — Ale powtórzę jej, coś powiedział.
        Przywarłem do relingu, kiedy statek wypłynął na wody kanału. Smagane wiatrem fale uderzały o dziób. Ale prawie tego nie zauważałem. Obserwowałem mroczny bastion Orlego Gniazda, rysujący się na tle nieba, a potem eryński brzeg. Aż w końcu dostrzec mogłem jedynie zieloną plamkę peleryny Liama. A potem zwróciłem się twarzą ku Atvii.
        I mojej narzeczonej Cheysuli.
        

        
        
KSIĘGA II
       
       
ROZDZIAŁ 1
        Rondule, podobnie jak Kilore, miasto Shei, było portem rybackim. Poza drobnymi szczegółami architektury, nie dostrzegłem żadnych istotnych różnic między Rondule a Kilore, czy też między Rondule i Hondarth w Homanie, skoro o tym mowa. Przepłynąłem setki mil na zachód, a jednak nie ujrzałem zbyt wielu rzeczy, które czyniłyby tę część świata pod jakimkolwiek względem odmienną od moich stron.
        Dopóki nie usłyszałem języka. W ciągu ośmiu miesięcy spędzonych z Sheą i jego ludem, przywykłem do lirycznego zaśpiewu mowy Erynu, która niewiele różniła się od homańskiej, poza niuansami i paroma słowami zachowanymi z dawnych czasów tej krainy. Nie miałem wątpliwości, że po tylu miesiącach przyswoiłem sobie w znacznym stopniu jej wymowę. Lecz zrozumiałem, że nigdy nie nauczę się dźwięków Atvii, bez względu na to, jak długo przebywałbym na tej wyspie.
        Atwijski wydał mi się brzydkim językiem; pełen był raczej spółgłosek niż samogłosek, i to wymawianych chrapliwie. Jego brzmienie przywodziło mi na myśl węża syczącego w ciemnościach. Nie podobało mi się to podobieństwo. Bardziej niż kiedykolwiek zapragnąłem uniknąć Atvii.
        Statek przybił do przystani. Przybrany w strojne eryńskie szaty, pożyczone od Liama (choć obaj byliśmy słusznego wzrostu, ubranie niezbyt na mnie pasowało, bogowie ukształtowali nas odmiennie), zszedłem z pokładu, wkraczając w wir aktywności. Zaczynał się przypływ, czas kiedy rybacy wracali do domów z dziennym połowem. A ja wśród nich.
        Słyszałem syczące pogwarki mężczyzn, ciągnących sieci, i kobiet spieszących, by im pomóc. Wszędzie czuć było woń ryb. Zapach ten zatykał mi nos, wciskał się w usta, przesycał ubranie i włosy. Przez głowę przemknęła mi myśl, że nie inaczej było w Kilore, lecz w Rondule oceniałem wszystko surowiej.
        — Panie. — Chłopięcy głos, mówiący po homańsku z obcym akcentem. Dobrze mi znane słowo zostało niemal zduszone w jego gardle, ale zdołałem je rozpoznać. Ledwo.
        Sięgający mi do talii, miał na sobie jaskrawoniebieską tunikę. Moje spojrzenie przyciągnął skomplikowany wzór z białej przędzy, zdobiący jej obrzeże; wyglądał prawie jak eryńskie koronki. Lecz była pewna różnica. Podobnie jak w stosunku chłopaka do mnie. Nie, żeby był nieuprzejmy, ale nie był też serdeczny jak Eryńczycy.
        — Tak — rzekłem krótko. — Czy Alaryc wysłał cię po mnie?
        Nie uśmiechnął się. Wyglądał na dziesięć, dwanaście lat, choć jego brązowe oczy były starsze.
        — Jeśli jesteś Niallem z Homany.
        — Och, tak sądzę. A ty, chłopcze?
        — Jestem Belen — odrzekł. Wskazał dwójkę przywiązanych nieopodal koni, czekających cierpliwie. — Chodź.
        Poszedłem. Chłopiec poprowadził mnie krętymi, brukowanymi uliczkami w stronę centrum miasta. A kiedy tam doszliśmy, złapałem się na tym, że musiałem zamknąć usta, żeby nie okazać chłopcu mojego podziwu.
        Twierdza Alaryka wznosiła się, tak jak Kilore, na szczycie skalistego klifu. Lecz nie było tu przylądków i wrzosowisk, rozciągających się we wszystkich kierunkach. Zamiast tego, zamek wieńczył palisadę, która wyrastała w samym centrum miasta. Przylądek miał kształt stożkowaty, lecz nie cechowała go gładka, jednolita krągłość. Jego poszarpane boki pełne były szczelin i zdradzieckich uskoków, powstałych w samym kamieniu. Nie dostrzegłem żadnej drogi czy ścieżki wijącej się w górę do zamku na szczycie świata. I począłem rozumieć, dlaczego Shea powtarzał mi raz po raz, że frontalny atak na zamek Alaryka to strategia szaleńca — albo głupca.
        Nie będąc ani jednym, ani drugim, nigdy nie próbował. Swoje walki staczał na morzach i wybrzeżach.
        — Chodź. — Belen spiął piętami swego nakrapianego konia.
        Była jednak jakaś ścieżka. Biegła wzdłuż naturalnych warstw skały, wznosząc się, wijąc, kręcąc zygzakiem wśród uskoków i kanciastych występów. Tu i ówdzie zagłębienia w powierzchni tarasów pokrywały kobierce trawy, lecz przeważnie była tylko skała. Twarda, zimna skała.
        Wiatr uderzył mnie, przeciskając drobne palce przez tkaninę pożyczonej szaty. Wzdrygnąłem się. Belen, jadący przodem, zdawał się nie zważać na chłodne tchnienie smoka. Posuwał się miarowo naprzód, zawsze do góry, nigdy się nie oglądając. Usłyszałem dobrze mi znaną zawodzącą pieśń smoka, kiedy jego wyziewy krążyły pośród skał, uderzając mnie z przodu i z tyłu. Pomyślałem o Deirdre. Pomyślałem o kredowych, smaganych wichrami wzgórzach Erynu, tak bliskich, że nieomal mogłem ich dotknąć. Wystarczyło wyciągnąć rękę i sięgnąć poprzez Smoczy Ogon, a Deirdre byłaby moja.
        — Smocze Zęby. — Chłopak obrócił się w siodle. Szarpnął lekko głową, wskazując skaliste szańce klifów. — Zamek jest dalej.
        Jeszcze wyżej i na wierzchołek przylądka. Wiatr wiał mi w twarz.
        — Zamek — oznajmił Belen.
        Małomówny chłopak. Ale nie zaprzątałem sobie nim uwagi. Patrzyłem za to na warownię Alaryka.
        Nie do zdobycia, owszem. Nawet człowiek na tyle głupi, by wystawiać się na pewną śmierć, nie próbowałby brać szturmem tego zamku. Rondule, być może, albo inne miasta. Ale nigdy właściwą warownię. Tak jak Homana-Mujhar, była nie do zdobycia.
        Ale niegdyś Homana-Mujhar upadło.
        Belen przeprowadził mnie na zewnętrzny dziedziniec przez barbakan z bramami chronionymi przez sześć masywnych opuszczanych krat. Strażnicy krążyli po blankach wzdłuż murów. Kolorowe proporczyki łopotały na wietrze. Kiedy wjeżdżaliśmy na wewnętrzny dziedziniec, usłyszałem echo stukotu żelaza o kamienie bruku.
        Chłopcy podbiegli przejąć konie. Zeskoczyłem z siodła, syknąłem lekko, uraziwszy przy lądowaniu obite udo i skinąłem z irytacją głową, kiedy Belen dał mi znak, bym poszedł za nim. Można by pomyśleć, że jestem tu więźniem, a nie narzeczonym Giselli.
        Chłopak poprowadził mnie przez oświetlone świecami korytarze do prywatnej komnaty. Tutaj kamienną podłogę pokrywały kobierce pochodzące, jak poznałem, z Caledonu. Podobne mieliśmy w Homana-Mujhar, także w mojej sypialni. Kosze z płonącym węglem drzewnym ogrzewały pokój. Okien nie było, więc nie mogłem wyjrzeć i poszukać Erynu z wierzchołka smoczej głowy.
        — Ktoś przyjdzie — oznajmił chłopak, po czym zamknął drzwi.
        Gdy pozostałem sam, rozejrzałem się po pokoju. Krzesła, stół, skrzynia, dzban wina i srebrne pucharki. Nie mając nic lepszego do roboty, nalałem sobie nieco.
        Nie było to wino, lecz czysta, ostra wódka. Uniosłem pucharek, ro2poznałem wypełniający go mocny trunek i odstawiłem z powrotem.
        — Usca — stwierdziłem ze zdziwieniem.
        — Szlakami handlowymi — zauważył ktoś zrównoważonym głosem. — Przez całą drogę ze Stepów do Atvii. — Kiedy się odwróciłem, mężczyzna uśmiechnął się i zamknął drzwi. — Ja nie jestem Ihlini, Niallu. Czyżbyś pomyślał, że ją zaczarowałem?
        To Alaryc. Poznałem go natychmiast, choć nigdy go nie widziałem. Kiedyś opisała mi go matka opowiadając, jak przybył do Homany, chcąc otrzymać siostrę Mujhara za żonę. Wtedy, mówiła, był wysoki, szczupły, miał brązowe włosy i oczy. „Przystojny, dodała, jeśli lubi się ludzi o ujmujących manierach i wdzięcznej mowie”. Bronwyn nie lubiła, ale i tak za niego wyszła. Mój ojciec nie dał jej wyboru.
        Od tego czasu minęło dziewiętnaście lat. Sądziłem, że jest o rok czy dwa starszy od mego ojca. Nie wyglądał na swoje lata, choć upływ czasu i wojny pogrubiły zbyt gładkie rysy. Nie przytył, zachowując smukłośc i poruszał się ze świadomością subtelnej, lecz realnej siły. Tak ciała, jak i ducha.
        Jego skromny, czarny strój przywodził mi na myśl Strahana. Przypominał też Lillith. Uśmiechnął się. Jego homański był całkiem dobry. Mówił z nieznacznym akcentem.
        — Witamy w Atvii. Aczkolwiek przez chwilę pomyślałem, że stoi przede mną nieboszczyk.
        — Carillon — Jak zwykle uśmiechnąłem się z przymusem. — Nie.
        Alaryc podszedł do stołu i nalał uscy dla nas obu. Przez uprzejmość przyjąłem kielich; nie gustuję w tym trunku.
        — Spotkałem niegdyś Carillona — rzekł, jakby budziły się w nim wspomnienia. — Byłem tylko chłopcem, nie starszym niż Belen, lecz rozumiałem dosyć, żeby pozostawać pod wrażeniem. Było to niedługo po tym, jak Tynstar pozbawił go dwudziestu lat życia. Choroba już trawiła jego kości. — Wypił łyk, wciąż się uśmiechając. Ja — nie.
        — Panie... — zacząłem.
        — Nigdy więcej go nie widziałem. — Alaryc jeszcze nie skończył. A do tego czasu nie zamierzał dopuszczać mnie do głosu. — Kiedy mój brat go zabił, byłem tutaj. Odpędzałem eryńskie wilczury od moich brzegów. — Nie przestał się uśmiechać.
        Odstawiłem z hukiem pucharek. Usca chlapnęła ponad brzegiem naczynia.
        — Do ciebie należało skrócenie mojej niewoli.
        Nawet jeśli moja zwięzłość zaskoczyła Alaryka, nie dał tego po sobie poznać. Odstawił z uprzejmości własny kielich — nie będzie pił, kiedy ja nie chcę — i wciąż spokojny dał mi znak, bym usiadł. Zastanawiałem się, czy nie odmówić. Ale bolało mnie sztywniejące udo, a w głowie wciąż dzwoniło od uderzenia Liama. Usiadłem.
        — Do mnie należało skrócenie twojej niewoli. — Alaryc siadł i skrzyżował nogi. Przy butach, jak zauważyłem, miał masywne ostrogi z pokrytego runami złota. — A czy przeklinałeś mnie za to, że tego nie robię, kiedy spałeś z Deirdre z Erynu?
        Zatkało mnie zupełnie. Nie mogłem znaleźć słów, poronionych tłumaczeń. Nie wobec tego człowieka; był ojcem Giselli.
        Alaryc potarł z roztargnieniem gładko wygolony podbródek. Zachowywał się spokojnie, zbyt spokojnie. Przypominał mi kota czekającego, aż mysz wyskoczy.
        — No więc?
        — Sprzymierzyłeś się ze Strahanem i Ihlini. Przeciw memu ojcu.
        Kącik ust drgnął mu z rozbawienia. Doskonale wiedział, czemu zmieniam temat.
        — To, co robię, to moja sprawa. — Poprawił się lekko na krześle. Błysnęły złote ostrogi. Rzecz dziwna, przypomniały mi obręcze lirów. — Nie mam zamiaru napychać ci głowy atwijską historią, Niallu. Wystarczy, że powiem, iż nigdy nie pragnąłem składać hołdu wasalnego Donalowi. — Dostrzegłem lekkie, zbywające wzruszenie ramion. — Jesteśmy w najlepszym razie nie przepadającymi za sobą towarzyszami łoża. On bierze — ja daję. I już mnie to męczy. Wstałem.
        — Panie, jeśli nie masz zamiaru honorować przymierza, ja nie mam zamiaru cię słuchać.
        — Siadaj — rzekł chłodno. — Jeśli cię uraziłem, przyjmij moje przeprosiny. Lecz jestem z tobą szczery, Niallu. Nie jesteś już chłopcem.
        Nie, nie byłem. Przypływ gniewu i urazy ustąpił niemal natychmiast. Usiadłem. Nic nie zaszkodzi wysłuchać tego człowieka.
        — Pomyśl, co bym zyskał, gdyby przymierze zostało zerwane — zasugerował.
        — Wojnę — odrzekłem bez namysłu. — A mój ojciec już raz cię pobił.
        Brązowe oczy zwęziły się nieco. Obserwował mnie przez moment. A potem się uśmiechnął.
        — Wojnę. Lecz nawet Homana słabnie, gdy wojny ciągną się przez dziesięciolecia. — Dawszy spokój uprzejmości, sięgnął po swój pucharek i łyknął znowu uscy. — Ty jesteś tutaj — rzekł. — Nieco spóźniony, być może, lecz to nie twoja wina. Nie widzę powodów, by unieważniać zastępcze zaślubiny. Gisella byłaby... poruszona.
        Mówił spokojnie o swojej córce i zaślubinach, choć wiedział o mnie i Deirdre. Zastanawiałem się z niepokojem, skąd uzyskał tę informację. Jeśli miał gdzieś w Kilore lojalnego atwijskiego sługę — albo też, nielojalnego eryńskiego — Shea i wszyscy inni mogli być w niebezpieczeństwie.
        — Panie, jeśli istotnie pragniesz, aby to małżeństwo doszło do skutku, dlaczego nie uległeś żądaniom Shei?
        — Ponieważ nie ulegam nikomu. Teraz przyszła kolej na mój uśmiech.
        — Ale uległeś memu ojcu. Wiem wszystko. Ukląkłeś na posadzce, pocałowałeś miecz i zaprzysiągłeś mu wierność.
        — W zamian za co otrzymałem za żonę jego siostrę. A Gisella jest moją córką. — Uniósł ciemne brwi. — Kto zyskał, a kto stracił? Z pewnością ja skorzystałem bardziej niż Donal.
        Z pewnością tak było. I wiedział, że ja to wiem.
        — Czy jakiś tytuł jest aż tak ważny? Wart aż tylu wojen?
        — Ten, tak. — Na dłoni Alaryka błysnął sygnet. Dżet osadzony w srebrze. — Należał do władcy Atvii jeszcze przed moimi narodzinami. Mój dziad, Keough, zdobył go od Ryana z Erynu. Shea nie wysuwał do niego pretensji, póki nie narodził mu się następca.
        — Twoja siostra wyszła za Sheę. Czy to dla ciebie nic nie znaczy?
        Rozplótł nogi i pochylił się naprzód, opierając łokcie o kolana.
        — Chłopcze, musisz zdobyć praktyczną wiedzę o przymierzach i wojnach. Kiedy jedno zostaje zerwane, niezmiennie następuje drugie. — Czy to ma być ostrzeżenie? Podniósł się. — Od z górą dwóch stuleci Eryn i Atvia są w stanie wojny. Z przerwami, rzecz jasna; nie możemy zawsze walczyć. Lecz stanowi to część sposobu życia Atwijczyków i Eryńczyków w tym samym stopniu, co zmiana postaci część waszego. — Znieruchomiał. — Ach, ależ oczywiście... ty tego daru nie masz. Słyszałem, że nie posiadasz lira.
        Zerwałem się z krzesła. Wezbrała we mnie bezsilna wściekłość na widok wciąż uśmiechającego się Alaryka.
        Bogowie, gdybym tylko mógł zamknąć te usta na wieki...
        — Niallu — rzekł delikatnie. — Czy spodziewasz się, że będziemy przyjaciółmi?
        Odrzekłem z wysiłkiem:
        — Spodziewam się, że będziemy w stosunku do siebie uprzejmi.
        Postawił swój opróżniony kielich na stole.
        — To jest uprzejme, chłopcze. Nie jestem Sheą z Erynu.
        — Shea z Erynu posiada więcej prawości, honoru i dobrych manier niż mógłbyś o tym marzyć!
        — Bez wątpienia — rzekł swobodnie. — Niemniej jest głupcem. — Spojrzał mi przez ramię i uśmiechnął się, wykonując zapraszający gest. — Niallu, jest ktoś, kto pragnie cię zobaczyć.
        Gisella. Odwróciłem się starając się przywołać na twarz maskę uprzejmości — należało się to Giselli, nawet jeśli jej ojcu nie — i zamiast Giselli ujrzałem Lillith.
        Znów odziana była na karmazynowo. Okrywała ją peleryna włosów.
        — Przedstawiłam ci wybór — rzekła spokojnie. — Odmówiłeś przyjęcia mojej pomocy. Ale widzę, że miałeś inne możliwości.
        Już nigdy nie ugnę się pod spojrzeniem kobiety. Wytrzymałem jej spojrzenie.
        — Bogowie troszczą się o swoich.
        Po chwili znieruchomienia Lillith zaczęła się uśmiechać.
        — Te miesiące wyszły ci na dobre — orzekła wieloznacznie.
        A potem się roześmiała.
        Patrzyłem, jak podchodzi do Alaryka i całuje go poufale, nie zważając zgoła na moją obecność. Otoczył ramieniem zasłonę jej włosów. Drugim przytulił ją do swych bioder. Ponieważ chcieli, bym poczuł się niezręcznie, nie odwróciłem wzroku.
        Lillith oderwała się od Alaryka i zwróciła ku mnie. Jej czarne oczy wydały się jeszcze czarniejsze.
        — Przyszłam, by odprowadzić cię do stosownych komnat. Dziś wieczór urządzamy ucztę na twoją cześć. Do tego czasu będziesz mógł odpocząć.
        Jej dłoń spoczęła na moim ramieniu. Czekała. Lecz zanim wyszedłem, obejrzałem się przez ramię na Alaryka. Pan Atvii się uśmiechał.
        Kiedy zamknąłem drzwi za piękną Lillith, przydzielone mi komnaty pogrążyły się w głębokim cieniu. I tu nie było okien wpuszczających promienie słoneczne. Tylko świece, większość których nie zapalono. Chociaż było dopiero popołudnie, w pokoju panował posępny nastrój. Nie chciałem mieć z nim nic wspólnego.
        Lillith zwróciła uwagę na to, że brak mi ubrań. Powiedziała, że te, które utraciłem wraz ze statkiem, zostaną zastąpione innymi. Teraz, uprzytomniwszy sobie, że nie posiadam nic własnego z wyjątkiem sygnetu z rubinem i pasa ze srebrną klamrą, zatęskniłem za skórami Cheysuli.
        — Niallu. — Jakaś postać wynurzyła się z ciemności pokoju. Obróciłem się, sięgając po nóż, którego nadal nie miałem, a potem znieruchomiałem zupełnie.
        Ujrzałem twarz tak szczupłą, zbyt szczupłą, wychudzoną, o tak napiętej skórze, że nieomal pękała na wydatnych kościach czaszki. Dostrzegłem płytkie zagłębienia pod wysokimi, kanciastymi kośćmi policzkowymi, kręgi pod żółtymi oczyma, przypominające siniaki, oczyma pełnymi dziesiątek męczących wspomnień tego, co znaczy stracić brata. Co znaczy stracić duszę. Był dla mnie jak nieznajomy, mój brat, a jednak znałem go tak dobrze.
        — Ianie! — I prawie natychmiast: Och, bogowie, co oni zrobili z moim bratem?
        Był chudy. Miał strój atwijskiego kroju, żadnych skór Cheysuli. A przecież Ian nie nosił niczego innego. Jego gęste włosy, choć czyste, były matowe, przycięto je krócej niż zwykle. Nie zasłaniały całkowicie uszu. Dostrzegłem, że płatek lewego ucha jest pusty i uśmiadomiłem sobie, co zrobił. Lub co kazali mu zrobić.
        Co oni zrobili z mego brata?
        — Rujho? — zapytał niepewnie. Dostrzegłem wyraz zrozumienia w jego oczach.
        Postąpiłem krok ku niemu.
        — Dla bogów! Ianie, sądziłem, żeś zginął! Sądziłem, żeś utonął w czasie burzy! — Zatrzymałem się. Chciałem do niego podejść, objąć go tak, jak objęliśmy się z Rowanem, przywitać go jak nikogo innego na świecie. Ale nie zrobiłem tego. Powstrzymało mnie coś w jego sposobie bycia.
        — Niallu — powiedział. — Och... na bogów... sądziłem, że ona kłamie. Sądziłem, że opowiada mi kłamstwa... — Zamknął oczy, żebym nie widział jego łez. — Ale ty jesteś tutaj...
        — Tutaj — powtórzyłem bezmyślnie. O rujho, co oni ci zrobili? — Ianie... — Wreszcie wyciągnąłem rękę, by dotknąć jego ramienia. Ale kiedy to zrobiłem, odsunął się sztywno. Niczym pies bojący się swego pana.
        — Powiedziała, że przyjeżdżasz — oznajmił. — Powiedziała tak, ale jej nie wierzyłem. Mówi mi tyle rzeczy. — Mimo ciemności widziałem, jak ciężko przełyka ślinę. — Kiedy pośród dwudziestu kłamstw jest jedna prawda, nie zawsze mogę wybrać, w co wierzyć.
        — Ianie, co jest nie w porządku? Co jest z tobą nie tak?
        Uchylił się. Wyraźnie. Jakby pan uderzył psa.
        — Rozumiem teraz. Rozumiem teraz, jak to jest. Ból. Czczość. Pustka w sercu. — Zaczerpnął niepewnie tchu. — Zobaczyłem, jak to jest, jak to było z tobą przez wszystkie te lata.
        — Ianie.
        — ...a teraz sam wiem...
        — Ianie...
        — ...przez co przechodzi człowiek pozbawiony lira.
        — Ianie!
        — ...kiedy odebrano mu jego lira. — Ścięgna napięły mu się razem z mięśniami szczęki. — Wiem, co powinienem zrobić. Ale ona nie pozwoli mi tego zrobić!
        Nie powstrzymywałem się już. Podszedłem doń jednym krokiem i objąłem ramionami. Pomyślałem, jakie to dziwne, że ja, młodszy, pozbawiony darów książę Homany, pocieszam teraz pozbawionego lira wojownika, który zawsze pocieszał mnie.
        Słowami i bez nich.
        Pod wełnianym atwijskim kaftanem i lnianą koszulą wyczułem nagość jego ramion. Cofnąłem się wstrząśnięty.
        — Gdzie jest twoje złoto lira?
        — Nie ma. Zdjąłem je. — Odsunął się i odwrócił plecami do mnie.
        Jakby nie mógł spojrzeć mi w twarz.
        — Ianie...
        — Wojownik pozbawiony lira nie ma prawa nosić złota. — I wtedy rzucił na mnie spojrzenie. — Ty powinieneś to wiedzieć, Niallu.
        Niallu. Już nie rujho. Czy utrata Tashy kazała mu też zapomnieć o innych więziach?
        Czy też była to sprawka Ihlini?
        Chciałem na niego krzyknąć. Nie zrobiłem tego.. Zaczerpnąłem tchu, aby się uspokoić, i powiedziałem:
        — Masz większe prawo nosić złoto lira niż jakikolwiek inny znany mi wojownik.
        Ian się roześmiał. Nie było w tym śmiechu radości. Tylko bezmierna czczość człowieka, który zatracił siebie.
        — Tak czyni wojownik — rzekł do mnie z goryczą. — Zdejmuje złoto. Prawdziwy wojownik. Taki, który postępuje zgodnie z tradycjami Cheysuli...
        — ...i dąży do rytuału śmierci? — dokończyłem. — W Homanie nigdy bym tego nie kwestionował. Ale jesteśmy w Atvii i...
        Przerywając mi szorstko (kolejny znak, że nie był sobą) wyrzucił przekleństwo w Dawnej Mowie.
        — Czy sądzisz, że to ma znaczenie? W jakim jestem królestwie? Och, Niallu, naszych obyczajów nie określa to gdzie, lecz kim jesteśmy. Jestem Cheysuli. Straciłem swego lira. Pozostaje mi tylko jedno do zrobienia.
        — Dlaczego więc tu jesteś? — Chciałem to krzyknąć wiedząc, że zadanie tego pytania to jedyny sposób wydobycia wyjaśnienia od człowieka, który tak wyraźnie nie życzył sobie mi go udzielić. — Skoro stoisz tu przede mną i gadasz o tradycji Cheysuli i braku lira, to dlaczego nie dopełnisz rytuału? Dorośnij do swego dziedzictwa, zmiennokształtny. Wyjdź i poszukaj śmierci.
        Wzdrygnął się. Nagle, stojąc przede mną nie był już Ianem, nie był moim bratem, chłopcem, u którego szukałem rady, ani mężczyzną, którego towarzystwa i opieki szukałem na dworze Lwiego Tronu. Z jakiegoś powodu stał się pomniejszony.
        — Och, rujho — rzekłem z desperacją — co oni ci zrobili?
        — Nie oni — odezwał się wyraźnie jakiś kobiecy głos. — Co ona mu zrobiła.
        Tym razem to była Gisella. Wystarczyło mi tylko spojrzeć na nią, kiedy zamykała barkiem drzwi.
        — Więc nie zaprzeczasz temu?
        Nie odpowiedziała. Weszła w krąg światła świec i zobaczyłem jej oczy: żółte jak u mego brata. Nie, Alaryc nie odcisnął swego piętna na Giselli, tak jak Shea na Liamie i Deirdre. Albo jak Carillon, który poprzez swą córkę powrócił do życia w moim ciele. Z ciała, z kości i z ducha Gisella była bardziej Cheysuli ode mnie.
        Ian nie odezwał się. Ani ja. Nie potrafiłem wyrazić w krótkich słowach tego, co czułem.
        Miała na sobie krwistoczerwoną suknię. Nie jaskrawokarmazynową jak aksamitne spódnice Lillith, lecz barwy zakrzepniętej krwi. Ponurej, mógłby powiedzieć mężczyzna; brzydkiej, powiedziałaby kobieta, lecz na Giselli wyglądała dobrze.
        Uśmiechnęła się. Ignorując Iana, uśmiechnęła się do mnie.
        — Miałam ci się nie pokazywać przed dzisiejszą ucztą. Ale nie mogłam czekać. — Czarne włosy nosiła na modłę Cheysuli: zaplecione w warkocze, zwinięte w pętlę, skręcone i przymocowane złotymi grzebykami, które migotały od białych jak lód diamentów. Na środku czoła pozostawiła trójkącik włosów. Przydawało to jej wyglądowi elegancji i dojrzałości, a jednak zrozumiałem, że brak jej jednego i drugiego. Robiła dziwnie dziecinne wrażenie. A może była dziecięco niewinna? — Ojciec chciał, żebyś był ze mnie zadowolony. Czy jesteś ze mnie zadowolony?
        Zupełnie jakby Iana nie było nawet w pokoju.
        — Sądzę, że byłbym może bardziej zadowolony, gdybym wiedział, co Lillith zrobiła memu bratu.
        Gisella wzruszyła ramionami. Suknia była szeroko wycięta na ramionach, odsłaniała gładką, ciemną skórę, kształtną szyję, sznur złota i diamentów.
        — Tylko to, co robiła przedtem. Chociaż oni nie byli Cheysuli. — Spojrzała na Iana i uśmiechnęła się. Oczy jej pojaśniały i się roześmiała. — Bo chciała to zrobić. Bo on jej nienawidził. Bo nie miał lira.
        — Ja nie mam lira. Rozchyliła wargi zaskoczona.
        — Lillith nigdy nie zaczarowałaby ciebie! Odwróciłem się do Iana.
        — Odkryjemy, co ona zrobiła, rujho, przyrzekam. A wtedy...
        — ...zrobimy co? — Gisella podeszła bliżej, kołysząc spódnicami. — On nie ma lira, Niallu. Bez lira oszaleje. Lecz Lillith uchroni go przed tym. Tak powiedziała... powiedziała, że go chce.
        Spojrzałem na nią. Przemawiała zupełnie obojętnym tonem, jakby nic dla niej nie znaczyło to, że ta wiedźma zaczarowała mego brata.
        — Gisello...
        Kręciła się nieustannie w miejscu, unosząc ku górze spódnice w kolorze krwi.
        — Czyż Lillith nie uczyniła mnie piękną?
        — Gisello! — krzyknąłem. — Na bogów, dziewczyno, czy jesteś ślepa? Ta kobieta to Ihlini!
        Przestała się obracać. Spódnice opadły. Diamenty przestały mnie oślepiać jaskrawym blaskiem.
        — Ta kobieta to moja matka.
        — Twoja matka! — Rozdziawiłem usta, osłupiały. — Czy ona odebrała ci rozum? Lillith nie jest twoją matką. Twoja matka to Bronwyn, siostra Donala z Homany. Moja ciotka, su’fala w Dawnej Mowie. Jesteś moją krewniaczką, Gisello... moją siostrą cioteczną. Bez względu na to, co ci mówiła, Lillith nie jest twoją matką.
        Gisella się zasępiła. Uniosła dłoń. Jej paznokcie, tak jak Lillith, były srebrzyste. I wydarły dziurę w przestrzeni, napełniając ją żywym płomieniem.
        Zimnym, zimnym płomieniem... i krwawą purpurą Ihlini.
ROZDZIAŁ 2
        Bogowie!
        Rozdarła powietrze ledwie dłoń od mojej twarzy. Odskoczyłem niezgrabnie, starając się uniknąć płomienia. Straciwszy równowagę, chwyciłem się krzesła, przewróciłem je, sam poleciałem na nie, przetoczyłem się, usiłując wstać, zanim zdąży ponownie błysnąć lodowatym płomieniem.
        — Gisello... nie! — Usłyszałem krzyk mego brata.
        — Ale ja chcę — rzekła po prostu, a ja szarpnąłem się w bok, osłaniając ramieniem oślepione oczy.
        Wyskoczył języczek płomienia, popieścił kurczącą się skórę, zwęglił wełnę i płótno... opalił rudawe włoski na moim przedramieniu. Cofnąłem się po omacku, łapiąc haustami powietrze, natknąłem się na kamienną ścianę i zatrzymałem.
        — Gisello — sapnąłem — nie!
        Iskry prysnęły z sykiem ze srebrzystych paznokci, gasnąc, kiedy na coś upadły. Trzaskająca aureola lawendowosinej barwy otoczyła jej szczupłe palce..
        — Boski ogień — powiedziała — widzisz?
        Ian zrobił krok w jej stronę. Zatrzymał się. Nie winiłem go za to. Żaden człowiek, stojąc w obliczu dziewczyny tak szalonej jak Gisella, nie chciałby się do niej zbliżyć.
        Co Lillith jej zrobiła? Co ta wiedźma zrobiła im obojgu?
        — Ianie — zacząłem — zaczekaj... Uciszył mnie ruchem ręki.
        Gisella utkwiła we mnie spojrzenie zmętniałych oczu o nieruchomych powiekach. Zalśniły diamenty.
        — Lillith powiedziała, że będziesz mój.
        Bogowie... czy oni spodziewają się, że poślubię tę dziewczynę? Czy naprawdę oczekują, że będę z nią spał?
        Ian dał mi znak ręką, bym został dokładnie tam, gdzie jestem. Zdecydowanie był znowu sobą. I po raz pierwszy od chwili ataku Giselli spojrzałem na mego brata, a nie na kuzynkę.
        Stał przed nią sztywno, zwrócony w trzech czwartych profilem do mnie. Skupiony był wyłącznie na Giselli, szacując jej pozycję, jej położenie w stosunku do mnie, reszty pokoju i do niego. Tak jak ja był nie uzbrojony, ale patrząc nań zrozumiałem, że nawet bez noża i łuku był równie groźny jak z nimi.
        Dziwne zestawienie. Ian i Gisella byli do siebie bardzo podobni, odzwierciedlało to ich pokrewieństwo, jak i wspólne dziedzictwo rasy. I znów to ja byłem tak inny. Nie miałem lira, tak jak Ian, lecz mimo to byłem tak bardzo odmienny.
        Ian wyciągnął powoli rękę w stronę Giselli. Czubki ich palców prawie się dotknęły. Gisella wbiła w niego spojrzenie, jakby starała się ocenić jego zamiary. Boski ogień wciąż lgnął do jej dłoni.
        A potem do jego, kiedy dotknął jej palcami. Ian?
        — Nie — powiedział jej łagodnie. — Nie zużywaj na niego sił magicznych, bo na pewno rozgniewasz bogów.
        — Bogów? — szepnęła. — Bogów? — Jej dłoń wystrzeliła do przodu niczym atakująca żmija, sięgając paznokciami ku jego twarzy. Tuż za nią dojrzałem łunę płomienia rozcinającego powietrze z lekkością stali.
        Ian chwycił jej uderzającą rękę. Drugą także. Trzymał ją za nadgarstki, prawie unosząc do góry. Wykrzykiwała gniewne przekleństwa, których nie rozumiałem. Obawiałem się, że to inwektywy atwijskie lub, co gorsza, Ihlini. Takie przekleństwa mogły przywołać demony.
        Ze sztywnych koniuszków palców popłynęła krew, rodzynkowoczarna. Albo ogień, nie mogłem tego stwierdzić. Spływała po palcach na nadgarstki i lała się na ręce Iana. Gisella roześmiała się, klnąc jednocześnie.
        Zerwałem się z podłogi. Nam obu nie mogłaby z pewnością stawić czoła. Ruszyłem ku nim, zamierzając w miarę możliwości pomóc Ianowi.
        Gisella zobaczyła mnie. Jej czarne źrenice, rozszerzone w blasku świec, stały się nagle małe jak główki od szpilek. Żółte oczy, tak żółte, jak pełne okrucieństwa ślepia dzikiej bestii.
        I stała się nią. W chwili, gdy Ian krzyknął na ten widok, zobaczyłem zwiastuny zmiany postaci. Falę. Smugę. Wrażenie zaburzonej równowagi. A potem pustkę, jakże wszechogarniającą, która pochłonęła kobietę i wyrzuciła górskiego kota.
        Uderzyła pazurami, rozdzierając powietrze w miejscu, gdzie jeszcze przed chwilą stał Ian. Była czarna, czarna jak noc; zakończone kępkami włosia uszy przywarły do trójkątnej głowy. Żółte oczy jarzyły się w dzikim skupieniu.
        Widziałem rozwścieczone, skulone jakby ze strachu koty domowe. Widziałem delikatne boczne skręty ich głowy, słyszałem niesamowite zawodzenie ich pieśni, czułem budzącą lęk wspaniałość ich wściekłości. U Giselli wściekłość ta była równie widoczna, co jej szaleństwo.
        Uderzyła jeszcze dwukrotnie, śmigając zakrzywionymi pazurami. Gdyby Ian nie był od niej szybszy, rozerwałaby wełnę i ciało. Nie przymierzała się do mnie. Jej celem był Ian.
        Poruszał się tak, jak może to robić tylko Cheysuli, z gracją i płynnością ruchów odzwierciedlających ruchy kota. Zastanawiałem się, czy było to wrodzone, czy przychodziło wraz z więzią z lirem. Pewnie to drugie. Nie miałem gracji mego brata. Ale przecież on nie miał moich wymiarów.
        Krzyknęła. Zjeżyło mi to włosy na karku. Był to krzyk polującego górskiego kota, który ma rzucić się na swoją ofiarę.
        Mogę ją zabić — pomyślałem oszołomiony, skacząc za przewrócone krzesło, podczas gdy Ian rzucił się pod ścianę. — Mogę ją zabić i położyć kres temu szaleństwu.
        Lecz oznaczałoby to zakończenie proroctwa przed jego całkowitym wypełnieniem.
        Jeden człowiek pełnej krwi zjednoczy w pokoju cztery wojujące królestwa i dwie magiczne rasy.
        Lecz jakże można mieć dzieci z kobietą taką jak Gisella?
        — Gisello! — krzyknął od drzwi Alaryc.
        Niemal natychmiast powróciła do ludzkiej postaci. Chwyciła kurczowo ciężkie spódnice, cofając się przed zbliżającym się ojcem.
        — Nie — powiedziała — nie. Proszę. Nie. — W żółtych oczach, przedtem tak pełnych jadowitego gniewu, malował się teraz strach dziecka, które złapano na nieposłuszeństwie. — To tak trudno nie...
        Alaryc chwycił szczupłe ramiona szczupłymi rękami. Gisella przyłożyła rozpostarte dłonie do twarzy, starając się odwrócić wzrok od zagniewanej twarzy ojca.
        — Znowu — rzekł krótko — znowu. Czy nigdy się nie nauczysz, Gisello? Zabraniam ci tego nie bez przyczyny.
        — Nauczę się — obiecała. — Na pewno. Ale... czasem muszę to zrobić!
        — Nawet wbrew woli ojca?
        Odrzuciła w tył głowę i się roześmiała. Roześmiała. A potem wykręciła się z jego rąk i stanęła przed nim równie wyzywająco, co przed nami.
        — Jesteś rozgniewany tylko dlatego, że ty nie możesz zmieniać postaci! Och, nie. Nawet Lillith nie może. — Gisella rozpostarła ramiona, głowa opadła jej aż na plecy. Zawirowała w miejscu. Jakże wirowała, moja biedna, szalona cioteczna siostra. — Ja mogę — śpiewała. — Ja mogę... i nikt inny poza mną! — Wirując przemierzała pokój. Złoto i diamenty tańczyły wraz z nią, rozjarzone w blasku świec. A potem zatrzymała się nagle, jakże nagle, tak blisko Iana, że jej spódnice zahaczyły o jego buty. — Nawet ty nie możesz — wytknęła mu okrutnie. — Odkąd Lillith zabrała ci lira.
        Spojrzałem na pana Atvii.
        — Ona jest szalona — powiedziałem. — Zupełnie szalona. Uśmiechnął się spokojnie.
        — Lecz i tak ją poślubisz.
        — Poślubi mnie! — krzyknęła jego córka. — Niall ma mnie poślubić! — Zostawiła Iana i podeszła natychmiast do mnie, chwytając mnie za kaftan. — Powiedzieli mi, że mam cię poślubić i być królową Homany. Uczynisz mnie królową Homany?
        Bogowie. Pewnego dnia będę musiał.
        — Gisello. — Spróbowałem delikatnie rozluźnić jej palce. — Gisello, sądzę, że musimy omówić coś z twoim ojcem.
        Dlaczego?! — krzyknęła. — Powie tylko, że ty także nie powinieneś zmieniać postaci. Zawsze mi to mówi. — Wyszarp nęła ręce z mojego uchwytu i zarzuciła mi je na szyję. — Niallu — powiedziała — kiedy będziemy poślubieni?
        — Jak tylko zabierze cię do Homany — wyjaśnił jej gładko Alaryc. — Kiedy skończą się wszystkie tutejsze uroczystości.
        Oderwałem od siebie Gisellę i odsunąwszy ją na bok spojrzałem wprost na Alaryka.
        — Nie będzie żadnych — rzekłem krótko. — Na bogów, ty głupcze, dlaczego nam nigdy nie powiedziano? Dlaczego pozwolono, by ta parodia trwała nadal? Czy sądzisz, że zechcę poślubić taką?
        — Czyż to ma znaczenie? — zapytał. — Zrobisz to. Ponieważ wasze proroctwo tego wymaga. — Kiedy zacząłem mówić, uciszył mnie ruchem ręki. — Odwróć się od mojej córki, dziecka proroctwa, a wypaczysz samo proroctwo. Może nawet zakończysz je gwałtownie. — Uśmiechnął się. — A na dodatek twój ojciec zastanie mnie na swoim progu. Uzbrojonego. Z przynajmniej pięcioma tysiącami wojska. Czy tego chciałbyś doczekać?
        — Dwa i pół tysiąca — odparowałem zawzięcie. — Tyle obiecał mi Liam.
        Alaryc uniósł brwi.
        — Rozejm już zerwany? No cóż, mam inne plany. Wątpię, czy Liam będzie skłonny wszcząć wojnę przeciw Atvii, kiedy cała jego rodzina zostanie zabita... nie wyłączając jego swawolnej siostrzyczki. — Uśmiechnął się. — Sądziłem, że to może zwrócić twoją uwagę.
        — Więc masz jednak informatora w Kilore...
        — Informatorów — poprawił. — A może raczej zabójców. Jedno słówko ode mnie albo ogień sygnałowy na klifie i królewskie orły Erynu roztrzaskają się o skały. — Alaryc się uśmiechnął. — Mógłbym nawet dziś wieczorem wydać stosowny rozkaz.
        Bogowie... Obnażyłem zęby.. — Czemu nie? — zapytałem. — Jaki pożytek przynoszą ci żywi?
        — Doradzono mi, że najlepiej będzie rozegrać to ostrożnie. — Alaryc wzruszył ramionami. — Nie jestem tak dumny, by nie przyjąć wsparcia kogoś bardziej cierpliwego ode mnie.
        — Lillith? — zapytałem. — Zaiste, jest cierpliwa! A czym jeszcze jest, panie?
        — Moją matką — rzekła bez namysłu Gisella. Niemal natychmiast zakrył jej usta dłonią. Spojrzała bojaźliwie na ojca. — Ale to nie jest naprawdę prawda... no nie? Ty mi mówiłeś...
        — Mówiłem ci prawdę — odparł spokojnie Alaryc. — Bronwyn cię urodziła, a Lillith wychowała. — Uśmiechnął się. — Jakże inaczej mogłabyś połączyć iluzję Ihlini ze zmiennokształtnością Cheysuli?
        — Iluzję — powtórzyłem zaskoczony. — To nie było prawdziwe?
        Gisella wyciągnęła dłoń. Rozwarła palce. Nawet Alaryc zmrużył oczy od oślepiającego blasku płomieni.
        — Prawdziwe — rzekła bezbarwnie. — Prawdziwe!
        — Prawdziwe — zgodził się cierpliwie. — Oczywiście, Gisello. — Spojrzał na mego brata i się uśmiechnął. — Lillith cię chce, Ianie. Czy nie lepiej, żebyś poszedł?
        Odniosłem wrażenie, jakby brat na moich oczach zmalał. Nic nie rzekł, niczego nie okazał postawą czy gestem, lecz nie mógł ukryć malującej się w oczach odrazy.
        Dla siebie. Nie dla Lillith.
        — Rujho... — zacząłem.
        Ian nawet na mnie nie spojrzał. Minął mnie i wyszedł z pokoju.
        Alaryc się roześmiał.
        — Interesujące, nieprawdaż? Widzieć upokorzonego Cheysuli?
        — Nie Iana. — Lecz nawet w moich uszach oświadczenie to zabrzmiało pusto. — Czy zamierzasz upokorzyć mnie?
        Alaryc spojrzał na córkę.
        — Gisello. Gra.
        Uśmiechnęła się z zachwytem. Z pojaśniałymi oczyma wyciągnęła zaciśnięte pięści. Do mnie.
        — Wybierz.
        — Nie za szybko — uprzedził Alaryc. — Zaczekaj chwilę. Stanął za nią, opierając dłonie o jej obnażone ramiona. Potem uśmiechnął się do mnie i zobaczyłem, że gra się rozpoczęła. — Czy mamy cię upokorzyć, Niallu, tak jak Lillith upokorzyła Iana? Czy możemy? Bardzo się różnicie. Jesteście przyrodnimi braćmi, być może, lecz bardzo odmiennymi. Niby dwie perły z tej samej ostrygi: jedna czarna... — Gisella otworzyła prawą dłoń, pokazując perłę, doskonałą perłę, czarnogranatową na tle skóry o miedzianym odcieniu. — ...druga biała. Widzisz? -
        Widziałem. Na drugiej dłoni była druga perła. Biała. Rozjarzona na tle skóry.
        — Bardzo piękne. — Przyznałem to, wiedziałem bowiem, że o to spytają.
        Alaryc obszedł córkę i wyjął jej perły z rąk. Przyjrzał im się.
        — Tak — przyznał — bardzo piękne. Ale najpiękniejsze, kiedy oddane zostaną pod opiekę kobiecie. — Spojrzał na mnie nieruchomymi oczyma. — Rozumiesz?
        — Czego ona od niego chce? — Zignorowałem implikacje wynikające z gry w perły i mężczyzn. — Co ona mu robi?
        Alaryc uśmiechnął się i wzruszył ramionami.
        — Niektórzy mężczyźni trzymają psy, niektóre kobiety koty. Lillith trzyma mężczyzn.
        — Ciebie? — Wydało mi się to dziwnym układem: nałożnica króla, a jednocześnie kolekcjonerka innych mężczyzn.
        Oczy Alaryka błysnęły.
        — Dwadzieścia lat temu przyjechała do Atvii z Solinde. Znudziły ją, jak mówiła, machinacje jej młodszego brata przyrodniego; chciała spróbować własnych. Zobaczyłem ją. Zapragnąłem. A kiedy dowiedziałem się dokładnie, kim jest, uległem z wdziękiem. — Uśmiechnął się szerzej. — Powiedziała, że zawsze chciała oswojonego Cheysuli.
        — On umrze — stwierdziłem ochryple — albo podda się śmierci.
        — Ponieważ brak mu lira? — zaśmiał się Alaryc. — Nie sądzę. — Upuścił perły na podłogę. Kiedy upadły, rozprysły się. I zobaczyłem, że to tylko łzy.
        — Muszę iść — rzekł szorstko Alaryc. — Trzeba dopilnować przygotowań do uczty... na twoją cześć, mój książę Homany. Zobaczymy cię tam?
        — A mam wybór?
        — Oczywiście — rzekł uprzejmie. — Możesz przyjść albo nie, wedle życzenia. — Kładąc dłoń na klamce, spojrzał na córkę. — Gisello... wiesz, co robić.
        — Wiem, co robić — powiedziała żywo. — Wiem, co robić!
        Alaryc zamknął drzwi.
        Stałem nieruchomo pośrodku pokoju. A potem powoli, jakże powoli, ledwo zdając sobie sprawę z tego, co robię, postawiłem przewrócone krzesło i usiadłem niezgrabnie, jak człowiek niewyspany. Oczy paliły mnie, kiedy patrzyłem na Gisellę.
        Rozpostarłszy ramiona, zaczęła wirować w miejscu.
        — Czyż Lillith nie uczyniła mnie piękną? Zamknąłem oczy. O bogowie...
        — Niallu!
        O bogowie...
        — Ni-allu!
        — Piękną — bąknąłem. — Tak.
        — Ale ty na mnie nie patrzysz! — Jej ręce znalazły się nagle na mojej twarzy, odwijając mi powieki. — Jak możesz widzieć, mając zamknięte oczy?
        Chwyciłem ją za nadgarstki i odepchnąłem od siebie jej ręce. Wstałem, kiedy zaprotestowała.
        — Jesteś córką Bronwyn, prawda? Na wszystkich bogów Homany, dziewczyno, dlaczego stałaś się taka? Dzięki Lillith? Dzięki Alarykowi? Bo nie potrafisz inaczej?
        Usiłowała wykręcić się z mego uchwytu, ale trzymałem zbyt mocno. A jednak nie mogłem zapomnieć, jak zareagowała na dotknięcie Iana, że przyjęła postać górskiego kota, jakby kpiąc z tego, że stracił Tashę.
        — Córko Bronwyn — powtórzyłem. — Posiadasz Dawną Krew, prawda? I przyjmujesz każdą postać wedle woli?
        — Kiedy on mi pozwala — odrzekła nadąsana. — Nie za często to robi.
        — Czemu nie? Czy wtedy Lillith traci nad tobą kontrolę?
        — Z powodu tego, co stało się mojej matce. Mojej prawdziwej matce. — Znów spróbowała się uwolnić. Tym razem ją puściłem.
        — Co się stało twojej matce? — Powziąłem nagle pewne podejrzenie, poczułem obawę. — Co się stało Bronwyn, Gisello?
        — Umarła. — Córka Bronwyn rozcierała obolałe nadgarstki i spoglądała na mnie spod opuszczonych brwi. — Zmieniła postać i umarła.
        — Zmieniła postać! Czemu? I jak umarła? — Podejrzenia się umocniły. — Czy to była Lillith?
        — Nie. Mój ojciec. — Gisella wzruszyła ramionami. — Nie chciał tego. Powiedział mi, że tego nie chciał. Bo nie chciał mnie zabić.
        — Gisello! — Chwyciłem ją za ramiona. — Powiedz mi, jak ona umarła!
        — Zastrzelił ją! — krzyknęła. — Strzałą! Sądził, że to był kruk!
        — Kruk?
        — W Atvii są symbolem śmierci — wyjaśniła. — Kruki są zwiastunami śmierci. — Wzruszyła ramionami. — Wszyscy do nich strzelają.
        A zatem Bronwyn usiłowała porzucić atwijskiego małżonka.
        — Gisello! — Zacieśniłem uchwyt. — Jak on ci to opisał?
        Wykręcała się na boki, protestując bezskutecznie, lecz już odpowiadając:
        — Powiedział... powiedział, że chciał tylko zabić kruka. Ale to była ona... to była ona... — Znieruchomiała. Oczy miała bardzo przejrzyste. — Zabił moją matkę, Niallu. Kiedy mnie nosiła.
        — I upadła...
        — Urodziłam się tego dnia — wyjaśniła Gisella — a potem ona umarła.
        Spojrzałem jej w oczy i nie dostrzegłem w nich bólu ani cierpienia. Tylko chłodną rzeczowość, tylko niewinność dziecka powtarzającego to, co mu powiedziano. To, co Alaryc wolałby, żeby nigdy nie powtarzała.
        — Gisello — powiedziałem łagodnie. — Przykro mi. Jej gładkie czoło się zmarszczyło.
        — Myślisz, że to bolało? — zapytała. — Upadek? Nie pamiętam bólu.
        — Żadnego bólu — powiedziałem — nie teraz. — Puściłem jej ramiona. Ale Gisella przysunęła się do mnie, jak dziecko szukające pocieszenia, toteż wziąłem ją w ramiona i dałem dziecku pocieszenie, jakiego pragnęło. — Już żadnego bólu.
        Twarz miała przy mojej szyi.
        — Czasami się boję.
        — Uwolnię cię od strachu.
        Wymruczała coś. A potem odsunęła się ze śmiechem i chwyciła moją szczękę obydwoma rękami.
        — Gisello...
        — Powiedziała, że będziesz mój...
        ...i opadałem, opadałem, choć stałem tam, choć próbowałem mówić i nie mogłem, próbowałem wyciągnąć ręce, wykręcić się, uwolnić od kobiety, która pochwyciła mnie w swoje ręce.
        Coś jest we mnie, coś we mnie — coś...
        ...coś nieokreślonego — coś sięgającego w głąb mego umysłu, mojej duszy, mojej jaźni...
        ...aż nic już nie pozostało...
        ...nic nie pozostało...
        ...z Nialla...
        — Niallu — szepnęła — musimy iść do łóżka.
ROZDZIAŁ 3
        Włożono mi w rękę pochodnię.
        — Zapal ogień sygnałowy, Niallu. Musimy ostrzec statki o obecności smoka.
        Smok. Owszem, smok, z jego zimnym oddechem i bezgranicznym apetytem, połykający bezbronne statki.
        — Zapal ogień, Niallu.
        Wiatr zadął gwałtownie. Pochodnia błysnęła, zahuczała; oderwane od przesyconych smołą pakuł wstęgi płomieni poleciały w powietrze, zimne powietrze; oddech smoka Alaryka.
        A może był to smok Lillith?
        — Zapal ogień, Niallu.
        Wyciągnąłem rękę ku stożkowatej stercie chrustu. Płomień trzasnął, strzelił; żółty płomień, czysty, jednolicie żółty, bez najmniejszego śladu purpury.
        Płomienie przyciągnęły moje spojrzenie. Wpatrywałem się w nie jak urzeczony. Nie mogłem odwrócić spojrzenia.
        — ...albo ogień sygnałowy na klifie... — rzekł Alaryc. Ale nie pamiętałem, dlaczego.
        Staliśmy na kopule smoczej czaszki, spowici oddechem bestii. Widoczny, choć nieuchwytny, wznosił się, by okryć nas niczym peleryną, całą piątkę: Iana, Gisellę, Lillith, Alaryka i mnie. O zachodzie, gdy światło dnia spływało z nieba, ustępując miejsca promieniom księżyca. Już teraz widać było platynowy talerz, szybujący ponad poszarpanymi kredowymi przylądkami wyspy po drugiej stronie Ogona.
        To Eryn. Tak bliski. Tak daleki. Gniazdo Orłów.
        — Zapal ogień, Niallu — polecił mi łagodnie Alaryc.
        Wzdrygnąłem się. Zamrugałem. Oczy miałem pełne ognia.
        Nie widziałem nic prócz ognia.
        Jakieś ręce spoczęły na moim prawym ramieniu, ciągnąc mnie w stronę stosu. Szczupłe, kobiece ręce, lecz żądające prawie po męsku.
        — Zrób to — powiedziała żałośnie. — Chcę zobaczyć ogień.
        A dla niej zrobiłbym wszystko.
        Zanurzyłem pochodnię głęboko w środku sterty. Podpałka strzeliła, zajęła się ogniem, błysnęła płomieniem. Odskoczyłem w tył, osłaniając przed nim twarz.
        — Ogień — szepnęła. — Jaki piękny...
        Alaryc wyjął mi pochodnię z ręki. Uśmiechał się, lecz był to dziwny, zamyślony uśmiech, pełen sekretnej wiedzy. Podszedł do skraju przylądka, jego sylwetka zarysowała się na tle wschodzącego księżyca. Śmiejąc się, cisnął pochodnię jak najdalej w ciemność.
        Patrzyłem, jak ona opada, wirując, wirując, rozsiewając strzępy światła, dym i płomienie.
        — To dla Shei z Erynu. — Słowa jego pełne były radosnej satysfakcji.
        — I dla Deirdre — rzekła ostro Gisella. — Dla Deirdre także.
        Alaryc się odwrócił. Przez pełną napięcia chwilę patrzył tylko na córkę, widząc jedynie nieruchome, dzikie spojrzenie jej żółtych oczu, a potem odszedł z brzegu skały, by wziąć dziewczynę w ramiona. Objął ją mocno, tuląc jej głowę do ramienia. W blasku płonącego ognia sygnałowego dostrzegłem błysk łez w jego oczach.
        — Już nie ma — rzekł jej miękko, kołysząc ją w ramionach. — Już nie ma Deirdre, moja piękna dziewczynko, mój śliczny, kruchy wróbelku. Już nic nie grozi twemu szczęściu. To ci przyrzekam.
        — Kiedy urodzi się dziecko? — zapytała. — Kiedy urodzi się moje dziecko?
        — Za sześć miesięcy — powiedział jej łagodnie. — Za sześć miesięcy będziesz mieć swoje dziecko.
        Przesunęła dłonie ku dołowi, by dotknąć brzucha, rozczapierzając palce na ciężkich spódnicach. A potem oderwała się od ojca i rozpostarła ramiona. Wirując, wirując, przechyliła w tył głowę rozpuszczając na wiatr czarne włosy, które trzepotały, trzepotały, kiedy wirowała na szczycie kopuły smoczej czaszki.
        — Dziecko! — krzyknęła. — Moje własne dziecko...
        — Niallu. — Na tle wycia wichru usłyszałem inną kobietę. — Czas już, byś poszedł do domu.
        W jasnym świetle huczących płomieni dostrzegłem Lillith z moim bratem. Nie dotykała go, nie musiała. Wystarczyło tylko, że była blisko niego i był stracony.
        Stracony.
        Lecz w jego zasmuconych oczach dostrzegłem odbicie samego siebie.
        Mężczyzna ten podszedł do mnie, kiedy stałem na molo, gotów wejść na pokład statku. Wydawał się znajomy, lecz nie poznałem go od razu.
        — Panie — rzekł gładkim, kulturalnym barytonem. — Mam z tobą popłynąć. Jako poseł na dwór twego ojca i jako towarzysz księżniczki. — Kiedy nic nie odrzekłem, uśmiechnął się. — Nazywam się Varien. Nie pamiętasz mnie?
        Wtedy, rzecz jasna, przypomniałem sobie.
        — Sądziłem, żeś utonął — powiedziałem. — Sądziłem, że połknął cię smok.
        — Nie, panie. — Taki uprzejmy, taki autentyczny, tak panujący nad emocjami; zazdrościłem mu. — Pani Lillith dopilnowała, abym przeżył.
        — Jest wielkoduszna — rzekłem po prostu. — Mego brata również uchroniła przed utonięciem.
        — A ciebie?
        — Nie. — Potrząsnąłem głową. — Nie. Wyrzuciło mnie na brzeg... Sądzę, że gdzieś w pobliżu Rondule. Tam mnie odnaleziono.
        — Oczywiście, panie. Przypominam sobie. — Wskazał pełnym wdzięku gestem rampę. — Wejdziesz na pokład? Wszystko przygotowane. Nawet twój brat czeka.
        — Ian? — Spojrzałem ostro na Variena. — Myślałem, że Lillith go zatrzymuje.
        — Nie, panie. Dostała od twego brata, czego chciała. Ian wraca do domu wraz z tobą.
        Alaryc stał na molo i tulił zasmuconą córkę.
        — Nie płacz — powiedział do niej. — Nie dręcz się, Gisello. Jedziesz, by stać się królową.
        — Ale ja chcę zostać z tobą!
        Wiem. Lecz teraz twoje miejsce jest przy mężu, nie przy ojcu.
        — Ale tak mi cię będzie brakowało!
        — Mnie ciebie także.
        Przywarła doń jeszcze na moment, jakby nie miała go nigdy wypuścić, po czym nagle cofnęła się, by spojrzeć nań wyczekująco.
        — Czy on da mi inne dzieci?
        Alaryc uśmiechnął się i pogładził ją po rozwianych na wietrze kruczych włosach.
        — Da ci wszystko, czego zechcesz.
        Wspięła się na pałce, by go pocałować. A potem weszła na pokład statku.
        — To podarunek — powiedziała do mnie Lillith — żebyś dotarł bezpiecznie do domu. — I włożyła mi coś w ręce.
        Spojrzałem. Ząb. Gładki, biały ząb gruby na jednym końcu, wąski i zakrzywiony na drugim. Ząb psa albo wilka. Osadzony był w złotej nasadce z haczykiem, do którego przyczepiony był rzemyk.
        — Noś to — rzekła uśmiechając się. — Noś to i myśl o mnie.
        Założyłem rzemyk na szyję.
        Morze to miejsce bez granic, takie miejsce na świecie, gdzie czas prawie się zatrzymuje, a człowiek doświadcza tylko cierpliwości. Odnalazłem w sobie tę niewielką jej ilość, jaką dysponowałem, racjonowałem ją dobrze i udawało mi się zachować pełnię władz umysłowych. Jednak o Ianie nie mógłbym powiedzieć tego samego.
        Stał przy relingu koło dziobu, patrząc na wschód, zawsze na wschód, w stronę Homany. Widziałem, jak przez dwa miesiące skurczył się tak, że bardziej podobny był teraz do cienia niż do człowieka. Fizycznie był obecny, lecz duchem nie.
        Dla mnie Homana jest domem. Dla Iana oznacza śmierć.
        Fale chlupotały o boki statku. Drewno trzeszczało. Napięte żagle wydymały się, trzaskając. Słyszałem pieśń płynącego pod żaglami statku.
        Był niemal środek lata. Lecz do domu mieliśmy dotrzeć dopiero za miesiąc. Pomyślałem, że nie będziemy na letnim jarmarku w Mujharze. Po raz pierwszy, odkąd sięgałem pamięcią. Po raz pierwszy dla każdego z nas.
        Nas.
        Przemierzyłem powoli pokład. Wiedziałem, że mnie usłyszał, jednak nie obejrzał się. Stał przy relingu, zacisnąwszy na nim ciemne dłonie. Wyruszyliśmy przed dwoma miesiącami.
        Włosy podrosły mu, zakrywając uszy; zakrywając znamię hańby. Ukrywając nagie ucho. Nawet teraz, uwolniony od Lillith, porzucił skóry Cheysuli i nosił zamiast nich strój atwijski, podobnie jak ja: niskie buty, wygodne spodnie i lnianą koszulę, wydymającą się na morskim wietrze. Położyłem mu dłoń na ramieniu.
        — Ianie...
        — Nie.
        — Rujho...
        — Nie.
        — Pozwól mi przynajmniej przebywać w twoim towarzystwie, póki żyjesz — warknąłem. — Na bogów, rujho, już niedługo odejdziesz ode mnie. Dlaczego chcesz to zrobić już teraz?
        Odwrócił się tak gwałtownie, że odstąpiłem o krok.
        — To nie ja odszedłem, tylko ty! — Zacisnął dłoń na moim ramieniu. Oczy jego pełne były rozpaczy. — Na bogów, Niallu, czy chociaż wiesz, coś zrobił? Co oni ci zrobili? Czy może powinienem powiedzieć: co ona ci zrobiła, potrzeba bowiem Cheysuli, żeby zrobić to, co zrobiła ta dziewczyna.
        — Tobie. — Byłem ścisły mimo zaskoczenia. — To była Lillith...
        — Owszem — rzekł szorstko. — Lillith. A kto to zrobił tobie?
        — Ja — powiedziała. — To byłam ja. Odwróciłem się.
        — Gisello!
        — Tak właśnie — powiedziała. — Lillith powiedziała mi, że mogę to zrobić. Powiedziała, że powinnam. W przeciwnym razie nigdy byś ze mną nie spał. — Osłoniła dłońmi brzuch. — I nie byłoby dziecka.
        Widać już było po niej jej stan. Gisella była szczupła, zbyt szczupła, źle znosiła ciążę. Choć był to dopiero piąty miesiąc, była ogromna. Niezgrabna. Zmęczona swym brzemieniem. Letnie gorąco było dla niej okrutniejsze niż dla innych. Choć miała na sobie suknię z cienkiego płótna z obciętymi rękawami, widziałem, jak pot plami tkaninę. Lśniąca warstewka pokrywała jej twarz i ramiona, pociemniałe już od słońca. Związała z tyłu gęste włosy, lecz pasemka wyślizgnęły się i okalały jej twarz.
        Spojrzała na Iana.
        — Jestem Cheysuli. Znam parę obyczajów Cheysuli; te, o których pozwolili mi się uczyć. — Jej skupienie prawie zniknęło, zastąpione znużoną obojętnością. Wydawała się zmęczona tym, co jak jej powiedzieli, powinna mówić i robić. — Bez lira, umrzesz.
        — Związany jest z tym pewien rytuał — powiedział, było to potwierdzenie, choć wypowiedziane nie wprost.
        — Ale ty umrzesz. — Jedna para żółtych oczu napotkała drugą. — Myślę, że Niallowi by się to nie podobało. Myślę, że dam ci twego lira.
        Ian się roześmiał. Ja nie mogłem. Oczy Giselli zaszły szybko łzami.
        — Sądzisz, że kłamię? Sądzisz, że okłamałabym cię?
        Otworzył usta, by odpowiedzieć jej z miejsca. Wiedziałem, co by jej powiedział. „Tak, Gisello, kłamiesz. Sądzę, że okłamałabyś mnie”. Ale zamknął usta i nic nie powiedział, bo obaj wiedzieliśmy, że ona nic nie mogła na to poradzić. Nie była zdolna dostrzec różnicy.
        Trysnęły łzy. Z jej drżących ust wydobył się niski jęk, a potem obróciła się i odbiegła. Podążyłem za nią, myśląc o dziecku; Ian zatrzymał mnie szarpnięciem.
        — Puść ją. Chce się wypłakać, jak dziecko. Potem zaśnie, a kiedy się zbudzi, wszystko będzie w porządku.
        Uwolniłem się z jego uchwytu.
        — Jak możesz być tak zimny? Były czasy, kiedy to ty byś ją pocieszał.
        — Gisellę? — zapytał. — Nie. Ma w sobie jakieś skalanie. Czuć ją Ihlini.
        — To sztuczki — powiedziałem. — Lillith nauczyła ją tylko sztuczek. Nie włada mocami Ihlini.
        — Sztuczki — szydził Ian. — Owszem. Sztuczki, jakich Tynstar nauczył Electrę. — Spojrzał na mnie w skupieniu i pokręcił głową. — Ale jakie to ma znaczenie, czy zna parę sztuczek Ihlini? Dość ci zaszkodziła przy pomocy sił, które bogowie dali nam.
        Wtedy wróciła Gisella, wciąż płacząc. W jej rękach błysnęło złoto.
        — Czy ja kłamię? — zapytała. — Czy ja kłamię?
        Rzuciła złoto. Brzęknęło i huknęło o pokład: kolczyk w kształcie kota i dwie masywne ostrogi. Ozdobione runami złote ostrogi Alaryka.
        Ian się nie poruszył. Ja — tak. Ukląkłem. Podniosłem kolczyk, a potem ciężkie ostrogi na rzemieniach z farbowanej na czarno skóry. Spojrzałem zdumiony na Gisellę.
        Otarła pokryte potem czoło grzbietem dłoni.
        — Stopił je — wyjaśniła. — Te bransolety. Chciał ich dla siebie.
        — Nie bransolety — poprawiłem odrętwiały. — Obręcze lira. Świadectwa tego, że chłopak stał się mężczyzną. — Bogowie, czego bym nie oddał, by mieć własne złoto... — Wstałem, zwracając się do Iana. Wyciągnąłem je trzęsącymi się rękoma. — Rujho...?
        Nie poruszył się.
        — To jest złoto. To nie jest mój lir.
        — Nie mogłam jej przynieść — rzekła płaczliwie Gisella. — Przecież noszę moje dziecko.
        Ian poderwał gwałtownie głowę.
        — Jej?
        Starła łzy z opalonych policzków.
        — Na dole — powiedziała. — Na dole.
        Zahaczyłem paski o nadgarstek i złapałem ją za ramię, zanim zdołał to zrobić Ian.
        — Gdzie? — zapytałem. — Pokaż nam, gdzie.
        Gisella pokazała nam. Zabrała nas do ładowni, gdzie wieziono ładunek, gdzie nie poszlibyśmy sami, bo i po co. W tyle, przy zęzach.
        — Czekajcie — powiedziała ostro, przepychając się między kuframi i innym bagażem. Na koniec pochyliła się nad przykrytą płótnem skrzynią. Podniosła z niej coś i odwróciła się, kryjąc to za plecami. — Teraz możecie przyjść.
        Podzwaniając ostrogami złapałem Gisellę i przyciągnąłem do siebie jej rękę.
        — Gisello, pokaż mi.
        Opierała się. Po chwili uległa. Otworzyła rękę tak, jak jej kazałem. Na dłoni trzymała wyschniętą łapę drapieżnego ptaka, zakrzywione szpony rozpostarte były jak do uderzenia.
        Gisella wzruszyła ramionami, wykręcając je w obronnym geście.
        — Powiedziała mi, że to z lira. Mówiła, że z jastrzębia. Powiedziała, że potrzebuje jej do zaklęcia. — Spojrzała z ukosa na Iana. — Żebyś nie wiedział, że kot jest w Rondule.
        — W Rondule! — krzyknąłem. — Przez cały ten czas Tasha była w Rondule?
        — Lillith chciała ją zachować. Żeby zatrzymać jego. — Znowu spojrzała na Iana. — Ale potem... powiedziała, że nie zależy jej już na tym, by go mieć; że dał jej to, czego chciała. Powiedziała, że teraz milej będzie wiedzieć, że on oddaje się śmierci, kiedy jego lir jest tuż pod ręką.
        Spojrzałem na przedmiot, który trzymała w dłoni. Lecz jeszcze kiedy mówiła, wyschnięta łapa i zakrzywione szpony rozpadły się w szarawy proch.
        Gisella wciągnęła z sykiem powietrze.
        — Już nie ma zaklęcia! — krzyknęła z rozpaczą. A potem zaśpiewała cicho. — Wszystko odeszło... — Odwróciła rękę dłonią w dół i wysypała szarawy pył. — Wszystko odeszło...
        Ian oderwał wieko skrzyni, kiedy ja wpatrywałem się w dziewczynę, która była moją żoną. Moją biedną żoną, słabą na umyśle.
        Szepczącą:
        — Wszystko odeszło...
        — Gisello...
        — Bogowie, to jest Tasha. To jest ona! — Ian niemal bełkotał. — Rujho, pomóż mi...
        Nie prosił o to od tak dawna. Odwróciłem się od Giselli w stronę Iana i pomogłem mu unieść wiotkie ciało z dna skrzyni. Wyciągnęliśmy Tashę ze skrzyni i położyliśmy na podłodze. Była żywa, ale ledwo ledwo. Jednak jej oczy poznały nas obu. Jedna łapa wyciągnęła się słabo i poklepała nogę Iana.
        Siadł niezgrabnie, jakby nie mógł dłużej stać, i położył sobie kocicę, ile się zmieściło, na kolanach. Poznałem po wyrazie jego oczu, że rozmawia z nią poprzez więź. Raz jeszcze zostałem wykluczony. Lecz tym razem nie przejąłem się tym.
        — Pełny — wyszeptał. — Nie jestem już człowiekiem bez lira... Tym razem — tylko tym razem — wydało mi się, że nie ma dla mnie znaczenia to, że ja wciąż nim jestem.
        Kiedy upewnił się albo został upewniony przez Tashę, że ona przeżyje, Ian spojrzał na Gisellę.
        — W jego oczach dostrzegłem łzy. — Leijhana tu’sai — rzekł łamiącym się głosem. — Leijhana tu’sai, Gisello.
        .Wstałem. Ująłem ją za ramiona.
        — Te słowa to podziękowanie Cheysuli — powiedziałem jej. — Uczyniłaś go znowu pełnym.
        — Ale nie ciebie — rzekła wieloznacznie.
        A potem usiadła i wyrysowała w pyle wizerunek zabitego lira.
       ROZDZIAŁ 4
        Śpiewała piosenkę, której nie znałem i którą ledwo słyszałem. Nie była przeznaczona dla mnie, lecz tylko dla niej samej. I, być może, dla dziecka.
        — Gisello — rzekłem — nic ci tutaj nie grozi. To jest Homana-Mujhar.
        Stała w kącie przedsionka, obejmując się ramionami. Obejmując się, kołysząc i śpiewając do siebie. Cicho, jakże cicho; nie chciała nikomu przeszkadzać. Chciała jedynie odgrodzić się od strachu przed tym, co miało nadejść.
        Odgarnąłem jej włosy z oczu. Odeszła ode mnie w to bardzo prywatne miejsce, którego szukała coraz częściej w miarę, jak zbliżaliśmy się do Mujhary. Straciłem ją gdzieś w drodze z Hondarth. Fizycznie była ze mną, ale poza tym już nie.
        Śpiewała. Obejmowała się. Kołysała.
        Objąłem ją, starając się opanować kołysanie. Jej nabrzmiały brzuch wciskał się w mój, obcesowo i nieustępliwie. Była jeszcze grubsza niż przedtem, dwa miesiące mniej musiała czekać na narodziny dziecka. Już za dwa stanę się ojcem.
        — Niallu? Jesteś tutaj? Powiedziano mi, że będziesz tutaj. — To moja matka spieszyła do przyległego pokoju. Poczułem, jak Gisella sztywnieje w moich ramionach.
        Zaczekaj — zawołałem, być może nieco zbyt lakonicznie. Bez wątpienia było to ostatnie słowo, jakie spodziewałaby się ode mnie usłyszeć. — Gisello — powiedziałem łagodnie — Gisello, daję słowo. Nikt cię tu nie skrzywdzi.
        Śpiewała dalej, kołysząc się w moich ramionach. Toteż zostawiłem ją samej sobie i przeszedłem do pokoju powitać matkę.
        Nic nie powiedziałem. To, co czuła, malowało się na jej twarzy. Podszedłem do niej, pozwalając się objąć, uświadamiając sobie wyraźnie, jak wielki jestem w porównaniu z nią.
        — Matko...
        — Nic nie mów. — Jej słowa były stłumione, prawie całą twarz przytuliła do mej piersi. — Tylko pozwól mi cię objąć.
        Tak więc pozwoliłem jej się objąć, również ją obejmując. Dziwnie było myśleć o niej, jako o kobiecie, która mnie urodziła dziewiętnaście lat temu, tak jak Gisella miała urodzić moje dziecko. Z jakiegoś powodu wydawało się nie do pomyślenia, by królowa Homany była kiedykolwiek tylko rodzącą kobietą, usiłującą dać Homanie dziedzica Tronu Lwa.
        — Czternaście miesięcy — szepnęła. — Och, Niallu, bałam się, że już nigdy cię nie zobaczę! Nawet po tym, jak Alaryc przesłał wiadomość, że przetrzymuje cię Shea z Erynu. Nawet po tym, jak Rowan wrócił i obwieścił, że wiedzie ci się nie najgorzej w eryńskiej niewoli. — Odsunęła się i spojrzała mi w twarz. — Ile z tego było prawdą?
        — Wszystko — powiedziałem jej. — Ani razu nie potraktowano mnie gorzej, niż na to zasługiwałem z racji mojego tytułu.
        Westchnęła z ulgą.
        — Dzięki bogom! — Przytuliła mnie znowu, po czym odstąpiła o krok. — No. Dosyć. Nie chciałabym wprawiać cię w zakłopotanie łzami czy natarczywym przytulaniem. — Śmiejąc się lekko przycisnęła dłoń do ust. — Widzisz? Znowu płaczę.
        Uśmiechnąłem się.
        — Wprawiać mnie w zakłopotanie? Równie dobrze ja mógłbym wprawiać w zakłopotanie ciebie. Bogowie, jak to dobrze być znowu w domu! — Przyciągnąłem ją ponownie do siebie i przytuliłem raz jeszcze.
        — Zatem posłaniec miał rację, mówiąc o twoim przybyciu — rzekł ojciec, wchodząc do mojej komnaty. — Jego słowa warte były złota, które otrzymał.
        Puściłem matkę i podszedłem natychmiast do niego, by ścisnąć mu ramiona na modłę Cheysuli, a następnie przyciągnąć do siebie w uścisku. Przez wszystkie lata mego życia
        pragnąłem to zrobić, a jednak jakoś nigdy do tego nie doszło. Wydawało mi się, że tym razem czuł to, co ja i był skłonny uzewnętrznić swój nastrój.
        — Leijhana tu’sai — mruknął żarliwie. — Przez wszystkie te miesiące musiałem wspierać twoją jehanę... a jednak nie było nikogo, kto wspierałby jehana.
        Nie mogłem sobie wyobrazić, by ojciec kogoś do tego potrzebował. A jednak niegdyś to samo mógłbym powiedzieć o moim bracie.
        — Wiesz o Ianie? — odstąpiłem w tył, uwalniając się z uścisku. — Posłaniec powiedział ci, że żyje?
        — Owszem — rzekła sucho matka. — Ojciec kazał mu to powtórzyć cztery razy, żeby się upewnić.
        Usiłowałem doszukać się w jej tonie urazy, ale nie znalazłem jej, czuła niekłamaną ulgę. Ale nie byłem pewien, w jakim stopniu przez wzgląd na ojca, a nie na mego brata.
        — Gdzie on jest? — zapytał ojciec. — Spodziewałem się, że będzie z tobą.
        — Ian jest w Obozie. — Dostrzegłem na jego twarzy nieznaczny skurcz zaskoczenia. — Powiedział, że wymaga oczyszczenia... i że zrozumiesz.
        — I’toshaa-ni. — Ojciec odwrócił się ode mnie, jakby chciał ukryć swe myśli i uczucia. Lecz kiedy odwrócił się znowu, dostrzegłem resztkę strachu, którego nie rozumiałem. — Czuje się dobrze?
        — Dosyć dobrze — odrzekłem. — Tasha prawie wyzdrowiała, więc i Ian jest bardziej sobą, ale... — Nie mogłem dłużej unikać prawdy, więc nie zrobiłem tego. — ...nie jest już wojownikiem, którego znałem, zanim wyruszyliśmy do Atvii.
        — Nie. Nie jest, skoro potrzebuje i’toshaa-ni. — Zmartwiony, ojciec wyglądał bardziej ponuro, niż można się było spodziewać po człowieku, który wie, że obaj synowie, których uważał za utraconych, żyją.
        — Co to jest? — zapytała matka. — Tak niewiele wiem o obyczajach Cheysuli... ale cóż mogłoby zatrzymać Iana z dala od ojca, kiedy dopiero co wrócił?
        — Rytuał oczyszczenia — rzekł ojciec z wyraźną niechęcią. — To sprawa prywatna... kiedy wojownik czuje, że jego duch został zbrukany czymś, co zrobił albo co inni jemu zrobili, stara oczyścić się poprzez i’toshaa-ni. — Wykonał subtelny gest i zrozumiałem, że sprawa jest zamknięta.
        Jasne było, że matka zrozumiała to także. Chciała jeszcze coś powiedzieć, ale nie zrobiła tego; doskonale wyczuwała jego nastroje. Zastanawiałem się, czy Gisella zrozumie kiedykolwiek moje.
        Albo czy ktokolwiek może zrozumieć jej nastroje.
        — Niallu — rzekła matka. — Niallu, czy to jest Gisella?
        Odwróciłem się gwałtownie. To była ona. Stała w progu drzwi prowadzących do przedsionka. Zasłona zaczepiła jej się o ramię, tak że zasłaniała połowę postaci. Ale nie dosyć. Wyraźnie było widać, że jest zmęczona, zbyt zmęczona, przytłoczona brzemieniem dziecka. Zamierzałem dać jej czas na odpoczynek, kąpiel, przebranie się... lecz teraz czas ten zabrano nam obojgu.
        Podszedłem do niej natychmiast. Była spokojna, bardzo spokojna, już nie śpiewała, nie obejmowała się, nie kołysała. Drżała pod moimi dłońmi.
        — Gisello, daję ci słowo, nie musisz się bać. — Odsunąłem zasłonę z jej ramienia i wprowadziłem żonę do pokoju.
        — Na bogów! — Ton matki wyrażał, zupełnie bezwiednie, niekłamany wstrząs. — Ta dziewczyna jest już w ciąży!
        Ojciec zareagował mniej gwałtownie, lecz jego zaskoczenie było nie mniej oczywiste.
        — Niallu...
        — Ona jest bardzo zmęczona — powiedziałem im cicho. — Ciężko zniosła podróż morską, a przejazd z Hondarth jeszcze ciężej. Kiedy odpocznie, zobaczycie inną Gisellę.
        — Niallu — rzekła bezradnie matka — co mam powiedzieć?
        — Powiedz, że jest mile widziana — doradziłem. — A może... nie jest?
        — Niallu. — W głosie ojca nie było wahania, ostrożnej dyplomacji. — Jest tak mile widziana, jak mogłaby być twoja cheysula... ale twoja jehana chce powiedzieć, że Homanowie twierdzić będą, iż dziecko nie jest twoje.
        — Czy to ma znaczenie, co oni twierdzą? — Gisella drżała pod moimi dłońmi. — Czy ty przejmowałeś się tym kiedykolwiek?
        Ojciec nie uśmiechnął się, gdyż nie był ze mnie zadowolony.
        — W dniu, kiedy pojąłem wreszcie, co tak naprawdę pociąga za sobą moja tahlmorra, musiałem zacząć się przejmować. Lecz ty możesz nie mieć tej szansy. — Nawet nie spojrzał na Gisellę, gdyż wpatrywał się we mnie. — Nawet teraz rosnące rzesze Homanów gromadzą się wokół bastarda, którego twarzy i imienia nie znają, słyszeli jedynie, że jest synem Carillona. Nie jego wnukiem, Niallu, jego synem. A w miarę, jak rośnie ich liczba, wzrasta zagrożenie dla ciebie. I zagrożenie dla Lwa. I, na bogów!, zagrożenie dla proroctwa Pierworodnych!
        — Donalu! — Matka, jak zawsze, starała się odwrócić jego gniew od ukochanego syna.
        — Nie, Aislinn. Musi poznać prawdę. — Nadal ignorując Gisellę przysunął się do mnie, patrząc mi prosto w twarz. — Czy w dniu, kiedy nasi krewniacy zabiją cię w imię homańskiej racji stanu, zapytasz, jakie ma znaczenie, co twierdzą Homanowie? — Jego twarz i głos były napięte od tłumionej emocji. — Teraz wreszcie spojrzał na Gisellę. — Czy zapytasz o to, kiedy ją także zabiją, bo nosi dziecko mogące stanowić dla nich zagrożenie? Pomyśl o tym, Niallu, jeśli nie myślisz o sobie. — Uśmiechnął się, ale w jego uśmiechu nie było radości. — Może chcesz mnie zapytać znowu?
        — Nie. — Zostałem utemperowany, lecz nie odwróciłem wzroku. — Nie, nie ma potrzeby. Wypowiedziałem się zbyt pochopnie. — Wziąłem głęboki oddech i zacząłem jeszcze raz od początku. — To jest Gisella. I rzeczywiście, spodziewa się mego dziecka. — Zerknąłem przelotnie na matkę, wciąż milczącą po doznanym wstrząsie, potem spojrzałem znowu na ojca. — Nie wątpię, że zaślubiny powinny się odbyć już niebawem. Nie tylko z powodu dziecka, lecz ze względu na bastarda Carillona. — Wzruszyłem ramionami. — Czy jest lepszy sposób zapewnienia Tronu Lwa naszej linii, zamiast jego?
        Matka się odwróciła. Plecy miała usztywnione, bez wątpienia martwiło ją bardzo, że Carillon spłodził bastarda. Bez wątpienia martwiło ją jeszcze bardziej to, że ten bękart stanowił dla mnie nader realne zagrożenie.
        — Niallu. — Odwróciła się, kołysząc spódnicami. — Niallu, czy mu przebaczysz?
        Bogowie, jak bardzo chciała, bym to powiedział, że „owszem, oczywiście, przebaczam mu”. Jakby mogło to uwolnić ją od poczucia winy, że tak bardzo w niego wierzyła. Żeby znowu mogła weń uwierzyć.
        — Carillon nie był bogiem — powiedziałem dobitnie. — Był człowiekiem. Człowiekiem. Podobnie jak jego nieprawy syn. Jak syn jego córki.
        — Niallu? — Gisella przerwała swoje milczenie. — Niallu, czy on jest Mujharem?
        Roześmiałem się głośno, z ulgą słysząc jej głos po tak długim milczeniu.
        — Więcej jeszcze — powiedziałem. — Jest bratem twojej matki. Twoim su’fali, według Dawnej Mowy.
        Rumieniec pojawił się na jej woskowej twarzy. Zmęczenie częściowo ustąpiło.
        — Donal z Homany! Mój ojciec mówi o tobie. Mujhar uśmiechnął się kwaśno.
        — Tak, bez wątpienia. A czy mówi o mnie z życzliwością?
        Nie oczekiwał, że dziewczyna odpowie szczerze. Spodziewał się pełnego zakłopotania krętactwa, gdyż nie znał Giselli.
        — Nie — odrzekła z całą szczerością dziecka. — Mówi, żeś jest pijawką skarbu Atvii i że pewnego dnia cię rozgniecie.
        Zanim matka zdążyła wyrazić swoje wzburzenie i zaskoczenie, ojciec roześmiał się rozgłośnie.
        — Tak, cóż, wyobrażam sobie, że tak właśnie może mówić. Na jego miejscu mówiłbym może to samo. Ale przecież sam Alaryc postawił się w takiej sytuacji. — Jak ona nie był taktowny. — Kiedy znów go ujrzysz, Gisello, możesz mu to powiedzieć ode mnie.
        — Ale ja już nigdy go nie ujrzę — powiedziała mu poważnie. — Muszę zostać z Niallem. Niall będzie Mujharem. Niall będzie mnie tutaj potrzebował.
        — Z pewnością zezwoli ci odwiedzić ojca. — Matka skrywała rosnącą niechęć, lecz wyczułem ją wyraźnie w jej tonie. — Nie przykuje cię łańcuchami do Homany.
        — Ale on mnie będzie potrzebował — upierała się Gisella. — Mówili, że zawsze mnie będzie potrzebował.
        Zobaczyłem, jak matka zaczyna się zasępiać.
        — Gisello — rzekłem pospiesznie — to jest moja dostojna matka, Aislinn, królowa Homany.
        Gisella jednak nie zainteresowała się matką. Jej uwaga skupiona była na ojcu.
        — Zapomniałam — rzekła mu. — Mam coś zrobić. — Chichocząc, spróbowała wykonać głębokie dygnięcie, składając mu ten niezgrabny hołd, na jaki było ją stać.
        Postąpił natychmiast do przodu.
        — Gisello, nie ma potrzeby takiego...
        ...a ona uniosła się, lewą dłonią wydzierając z przestrzeni boski ogień, a palcami prawej sięgając do jego twarzy. Nie. Nie palcami. W dłoni trzymała nóż.
        — Gisello, nie! — Złapałem ją z tyłu, kiedy rzuciła się na ojca. Przycisnąłem jej ramiona do ciała, ściskając z całej siły, kiedy usiłowała bezskutecznie uwolnić się ode mnie, by uderzyć go raz jeszcze.
        — Martwy, martwy, martwy — intonowała. — Martwy, martwy, martwy...
        — Gisello, nie...
        W powietrzu pełno było liliowego dymu. Boski ogień zniknął, lecz jego następstwa, nie. Matka kaszlała, przyciskając ramię do nosa i ust. Ojciec, uskoczywszy przed atakiem Giselli, sięgnął teraz po nóż, który dziewczyna trzymała w ręku.
        — Martwy, martwy, martwy...
        — Nie — powiedziałem mu — zostaw ją.
        — Niallu...
        — Zostaw ją! — krzyknąłem. — Jest zmęczona, bardzo zmęczona ciążą. Ona nie jest sobą... nie jest Gisellą... zupełnie nie jest. — Wciąż ją trzymałem, przyciskając jej ramiona do boków. — Nie rozumiesz jej.
        — Rozumiem to, że właśnie zamierzała mnie zamordować — rzekł gniewnie ojciec. — Czy nie powinienem tego wyjaśnić?
        — Ja to wyjaśnię! — krzyknęła matka. — Na bogów, zrobię to!
        — Nie — rzekłem stanowczo. — Zostawcie Gisellę. Będzie się miała lepiej, kiedy odpocznie.
        — Lepiej! — Matka stała teraz przy ojcu, osłaniając jego bok, jakby była gwardzistą. — Mówisz, Niallu, jakby było to chwilowe załamanie.
        — Ona jest zmęczona.
        — Ona jest szalona! — przerwała zimno matka. — Chcesz poślubić to stworzenie?
        — Takie są właśnie moje zamiary.
        — Szalona? — zapytał ojciec. — Czy jest to może jakaś sprawka Lillith?
        Gisella przestała się szarpać.
        — Lillith — powiedziała. — Lillith jest moją matką.
        — Nie, nie... — Widziałem już szok malujący się na ich twarzach. — Nie, Lillith nie jest twoją matką, Gisello. Twoją matką była Bronwyn.
        — Ona umarła — wyjaśniła im żarliwie Gisella. — Zestrzelił ją z nieba.
        Ojciec uskoczył w tył, jakby znów go zaatakowała, lecz tym razem ostrze trafiło w cel.
        — Z nieba — powtórzyła Gisella. — I ona upadła... i ona upadła... i rozbiła się o ziemię... — Westchnęła. — Po tym, jak się urodziłam, umarła. Umarła, bo była połamana...
        — Dość już — powiedziałem jej cicho. — Gisello, już nic nie mów. — Bo nie mogłem znieść wyrazu, jaki malował się w oczach ojca.
        — Mój ojciec zabił moją matkę — powiedziała żywo i zaczęła ssać kosmyk włosów.
        — Bogowie — dławił się ojciec. — Ten ku’reshtin zamordował Bronwyn, ale to ja ją tam posłałem.
        — Donalu, nie czyń sobie wyrzutów! — Ręce matki spoczęły na jego ramieniu. — Proszę cię, nie rób sobie tego...
        — To ja oddałem ją za żonę temu człowiekowi... ja kazałem Bronwyn go poślubić, kiedy wcale tego nie chciała!
        — Donalu, nie miałeś wyboru — powiedziała doń mocnym głosem. — Sam mi mówiłeś... trzeba było myśleć o proroctwie.
        — Proroctwo. — Wymówił to jak przekleństwo. — Na bogów, Aislinn, kiedy pomyślę o rzeczach, które zrobiłem w imię tego... o wszystkich ludziach, których losy zmieniłem...
        — Donalu...
        — Nawet twoje — powiedział — nawet twoje.
        W jej głosie pobrzmiewał ton gorzkosłodkiego potwierdzenia.
        — Owszem — rzekła — nawet moje. Ale czy przeklinam cię za to?
        — Nie — rzekł wreszcie — chociaż bogowie wiedzą, że na to zasługuję.
        — Ona umarła — powiedziała Gisella. — Zestrzelił ją z nieba.
        — Ćśśś. — Wyciągnąłem jej włosy z ust. — Ćśśś, Gisello... proszę.
        Matka spojrzała na Gisellę.
        — Nie możesz poślubić tego stworzenia.
        — Musi — rzekł ze znużeniem ojciec. — Wymaga tego proroctwo.
        — Właśnie próbowała cię zabić!
        — Niegdyś ty próbowałaś tego samego.
        Jasne było, że starała się zapomnieć o tym, iż kiedyś sama była narzędziem mordu jak teraz Gisella. Tynstar, za pośrednictwem Electry, umieścił w jej umyśle nakaz: zabić mężczyznę, którego miała poślubić. Znałem tę historię. Ojciec opowiedział mi ją.
        — O bogowie — powiedziała urywanym głosem i próbowała się odwrócić.
        Ale ojciec nie pozwolił.
        — Shansu — powiedział — to już skończone. Dawno temu skończone.
        Spojrzała na nas znowu. Nie starała się otrzeć łez. One — i jej udręka — pozostały.
        — A jeśli Gisella spróbuje raz jeszcze?
        — Ty tego nie zrobiłaś — powiedział jej.
        — Bo poprosiłeś Finna, by wszedł i znalazł potrzask — rzekła niecierpliwie. — Donalu, miej rozum! Gisella spędziła życie z wiedźmą Ihlini oraz ojcem, który tobą gardzi. Sądzisz, że nie spróbuje raz jeszcze?
        — Nie, jeśli usunę potrzask... jeśli jest jakiś potrzask. — Spojrzał na mnie. — Niallu, wiesz, co muszę zrobić.
        Potrząsnąłem głową.
        — Widzisz, jaka jest zmęczona.
        — Tym lepiej. Opór będzie mniejszy. — Spojrzał na Gisellę, wciąż trzymającą lśniący nóż. — Nie będę ryzykował życiem swego syna ani swoim, kiedy możliwe jest, że włada nią jakiś Ihlini.
        — Panie...
        — Przygotuj ją, Niallu. Wezwałem już swoje liry.
        Zrobiłem, co mogłem, żeby przygotować Gisellę, opowiadając jej, czego ma się spodziewać, chociaż sam prawie nic nie wiedziałem. Mówiono mi, że istnieją magiczne moce Cheysuli, dary od samych bogów, lecz nigdy nie widziałem, by mój ojciec się nimi posługiwał, wyłączywszy przybieranie postaci wilka czy sokoła. Nawet Ian, dysponujący takimi samymi mocami, co każdy wojownik, nie pokazywał mi niczego poza zmianą postaci. Chociaż ojciec i brat posiadali zdolność leczenia, to kiedy byłem dzieckiem, pozwalano moim skaleczeniom goić się naturalnie, bez odwoływania się do magii. Co prawda żadne nie było na tyle poważne, by zachodziła taka potrzeba.
        Teraz było inaczej. Lecz nie chciałem brać w tym udziału.
        Położyłem Gisellę do łóżka. Kiedy oparła się o wałki, przykryłem wzniesienie jej brzucha jedwabną kapą. Potrzebowała jadła, odpoczynku, snu. Potrzebowała ulgi od ciężaru dziecka.
        — Jeszcze dwa miesiące — powiedziałem głośno, rozpościerając ręce na jej brzuchu. — Jeszcze dwa, Gisello, i będziesz wolna od tego brzemienia.
        Przykryła moją dłoń swoją.
        — Dziecko, Niallu. Coś, co nie utonie jak moje szczeniaki, ani nie skręci karku jak mój kotek.
        Ktoś dotknął zimnym palcem podstawy mego kręgosłupa. Ale w pokoju nie było nikogo.
        — Gisello, dziecko to nie zwierzę. To nie zabawka. — Odgarnąłem jej czarne włosy ze zmęczonej twarzy. — Dziecko jest ważniejsze niż cokolwiek innego na świecie.
        — Ważniejsze niż Lew?
        W jej głosie brzmiała szczerość. Malowała się też na twarzy. Lecz oczy miała zmętniałe, jakby ukrywała przede mną drugą część tego pytania.
        Zaczerpnąłem ostrożnie tchu.
        — Gisello, jeśli to dziecko będzie chłopcem, stanie się Lwem.
        Zachichotała.
        — Jak człowiek może stać się lwem? Nie ma lwów, Niallu. Odeszły wszystkie z tego świata. Nawet ja nie mogę stać się lwem!
        — Będzie Lwem Homany — powiedziałem jej. — Mujharem. — Wyciągnąłem rękę, pokazując jej pierścień z rubinem. — Widzisz ten kamień, Gisello? Widzisz lwa wznoszącego się na tylne łapy?
        Jednym palcem dotknęła kamienia. Widziałem, jak się zamyśliła, obrysowując drobną figurę wyrytą na płaskim rubinie sygnetu.
        — Lew — mruknęła. — Lew Homany... — Naraz spojrzała mi w oczy. — Czy ty jesteś lwem, Niallu?
        Potrząsnąłem głową.
        — Jeszcze nie. Jeszcze długo nie.
        Westchnęła.
        — Ale ja chcę być królową.
        Czyjeś kroki rozległy się w pokoju.
        — Aislinn nie ma zamiaru wyrzekać się swego tytułu jeszcze przez długi czas — odezwał się do niej bezceremonialnie mój ojciec. — Będziesz musiała zaspokoić swą dumę jakimś niższym tytułem.
        — Ojcze — napomniałem go — ona prawie nie rozumie, o czym mówi.
        — A ty?
        — A ja? Oczywiście!
        — Czyżby? — zapytał powtórnie. — Czy to dlatego prawie nigdy nie nazywasz mnie jehanem? — Nie uśmiechał się. — Czy tak ci ciężko używać mowy Cheysuli?
        Zabolało. Poczułem skurcz w dołku.
        — Ian może rozmawiać z tobą w Dawnej Mowie.
        — A ty nie musisz? — Pokręcił głową, podchodząc do łóżka Giselli. Taj przysiadł na parapecie okna, a Lorn ułożył się na podłodze u stóp łóżka. — Nie, nie pora teraz na to, liry mi o tym przypominają. Wróciłeś właśnie do domu po ponad rocznej nieobecności i reprymendy mogą poczekać. Przepraszam.
        Przeprosiny od mego ojca. Patrzyłem, jak usiadł naprzeciw mnie na brzegu łóżka Giselli. Nie przypominałem sobie, by kiedykolwiek przedtem przepraszał mnie za coś.
        Albo by mi się to kiedykolwiek należało.
        Czy należało mi się to teraz?
        — Nie skrzywdzę cię — powiedział jej łagodnie. — Daję słowo, Gisello. Sama jesteś Cheysuli, znasz wszystkie dary.
        — Znam — Była opryskliwym, zniecierpliwionym dzieckiem, przyznającym się nagle do posiadania najwyższego wtajemniczenia. — Znam wiele rzeczy.
        Ojciec się nie uśmiechnął.
        — Tak. Wyobrażam sobie. Dowiem się, jak wiele.
        Nie dotykał jej. Patrzył tylko na nią, tak jak ja. A wtedy spojrzałem na niego.
        Jego oczy przybrały ten sam wyraz i kolor co jej: zwężone, zmętniałe źrenice, wyraz całkowitego oderwania. Chociaż ojciec siedział na łóżku przy boku Giselli, wiedziałem, że odszedł gdzie indziej, szukając jej. I wyczułem, że Gisella się cofnęła.
        Wciąż trzymałem ją za rękę. Czułem jej napięcie, sztywność mięśni i ścięgien. Nie starała się trzymać mojej. Sądzę, że nie była w stanie. Sądzę, że pogrążona była w zmaganiach woli z moim ojcem i nie miała czasu dla mnie.
        Naraz zostałem sam w pokoju. Gisella była w łóżku, ojciec na jego brzegu, towarzyszyły nam też jego liry. A jednak byłem samotny. Tak samotny... gdyż byłem człowiekiem-cieniem, skorupą nicości. Bez lira nie dysponowałem nawet odrobiną mocy, jaka objawiała się w moim ojcu. Objawiała się w Giselli.
        Czy to ironia losu — pytałem bogów — że niektórzy Homanowie chcą mnie zgładzić, ponieważ wierzą, że ukrywam magiczne moce, natomiast niektórzy Cheysuli pragną tego samego, gdyż nie posiadam ich wcale?
        Ironia losu, owszem. Albo moja klęska.
        Dłoń Giselli zacisnęła się na mojej. Poczułem, jak kruche, krągłe knykcie unoszą się, napinając skórę, jakby miały się przez nią przebić. I usłyszałem jęk bólu.
        Na twarzy ojca pojawił się wyraz ponurej determinacji, chociaż oczy wciąż patrzyły tępo i beznamiętnie. Zupełnie jakby był głodnym myśliwym, pędzącym za przerażoną ofiarą: wytrwała ucieczka i nieustępliwy pościg.
        Gisella wiła się na łóżku, chociaż nikt poza mną jej nie dotykał. Krzyknęła.
        — Czekaj... — wyrzuciłem. — Ojcze. Jehanie. Ale nie mogłem wypowiedzieć tego słowa. — Czekaj no...
        Ale jego palce zacisnęły się na nadgarstku jej drugiej ręki — wrzasnęła...
        ...Bogowie, jak wrzasnęła...
        — Jehanie, nie! — Teraz łatwo wypowiedziałem to słowo, starając się rozerwać jego uchwyt. Starałem się go rozerwać — lecz nagły wybuch ognia pod czaszką rzucił mnie do tyłu, z dala od łóżka, aż grzmotnąłem o przykrytą gobelinem ścianę.
        Świat wywrócił się do góry nogami. A może to ja? Nie mogłem tego stwierdzić. Dopełzłem na czworakach do łóżka, zostawiając za sobą smugę krwi. Nos mi zdrętwiał, nie czułem strumyka krwi, tylko jej smak. W uszach buczało mi, dzwoniło, dudniło. Zmącony wzrok postrzegał rozbite obrazy.
        ...mój ojciec — Gisella — Taj i Lorn...
        Położyłem się twarzą w dół na łóżku i starałem się dotknąć ojca, powiedzieć mu: Nie, nie — przeciwstawić się jakoś sile, jakiej używał. Obrazy rozmywały się, skręcały, obracały. Ruch wywołał u mnie mdłości.
        — Niallu? Niallu!
        Głos mego ojca? Moje imię? Nie byłem pewien ani jednego, ani drugiego; w uszach miałem hałas.
        — Niallu... och bogowie, żeby tylko nic mu nie było! — Chwyciły mnie czyjeś ręce, ściągnęły z łóżka i posadziły na podłodze z plecami opartymi o łóżko. — Niallu?
        Jego twarz rozszczepiona była na sześć części. Nie byłem w stanie ich uporządkować.
        — Niallu, słyszysz mnie?
        Krew ciekła mi po brodzie.
        — Dlaczego? Dlaczego... krzywdzisz... ją...?
        Jedna z jego rąk wsunęła się pod moją szyję i podtrzymała chwiejącą się głowę.
        — Nigdy, nigdy nie dotykaj Cheysuli będącego w więzi z kimś, Niallu. Nie ostrzegano cię przed tym?
        Jego twarz była teraz w trzech częściach. To postęp. I słyszałem go lepiej.
        — Coś ty zrobił Giselli?
        — Nic — powiedział mocnym głosem. — Lepiej zapytaj: co ona zrobiła mnie?
        — Tobie? — Moje oczy zamknęły się same z siebie. Przyłożyłem do twarzy grzbiet dłoni, starając się zetrzeć krew.
        — To, co czułeś, nie pochodziło ode mnie, Niallu. To wszystko była sprawka Giselli. — Jego ton był ponury. — Później pomówimy o tym. Nie teraz. Nie w jej obecności.
        — Ona będzie moją żoną — zaprotestowałem słabo. — To wszystko powinno odbywać się w jej obecności.
        — Spójrz na mnie. — Zrobiłem, co mi kazał. — Dobrze, już ci lepiej. Możesz wstać?
        Tylko z jego pomocą i mimo to omal nie upadłem. Chwyciłem drżącą dłonią najbliższy słupek baldachimu, drugą wetknąłem pod nos. Ale rzeka zwolniła do strumyka. — Co się stało?
        — Przerwałeś więź — powiedział. Teraz, patrząc nań normalnym wzrokiem, dostrzegłem ślady krwi także na jego nozdrzach. — Ale to nic nie szkodzi. Gisella przygotowywała się, by mnie wyrzucić, co byłoby jeszcze bardziej bolesne. — Uśmiechnął się lekko i przetarł przekrwione oczy. — Bo chociaż wychowana była z dala od klanów i do tego przez Ihlini, zna wiele naszych sztuczek. I posiada wiele z naszych mocy. — Uśmiech przygasł. — Ale nie ma naszego rozumu, obawiam się. Kiedy Alaryc zabił Bronwyn, zabił też rozum dziewczynki. — Pokręcił głową. — Tego, co się jej stało, nikt nie może uleczyć, nawet Cheysuli... nawet kilku Cheysuli. Szkody są zbyt poważne.
        Uciszyłem go, unosząc dłoń i odwróciłem się, by zobaczyć, czy Gisella słyszała. Spała. Głęboko, uśmiechając się, jakby zadowolona z tego, co zrobiła.
        Wzdrygnąłem się. A potem spojrzałem na ojca.
        — Nie było zatem potrzasku?
        — Nie. Nie było śladu manipulacji Ihlini... przynajmniej nie wewnątrz jej umysłu. — Jego ton był mocny, nieustępliwy, wykluczał jakiekolwiek gierki. — Być może tylko z jej umysłem, na skutek tego, co mówili jej inni.
        Inni. Lillith, bez wątpienia. I Alaryc. Skinąłem głową.
        — Jak prędko możemy się pobrać?
        Sądziłem, że zamierza zaprotestować, poczynić jakąś uwagę dotyczącą mojego niezrozumienia sytuacji. Ale nie zrobił tego. Powiedział tylko ponuro:
        — Jak tylko poczyni się przygotowania. Znowu skinąłem głową.
        — Potem sprawy się ułożą.
        Ojciec spojrzał na Gisellę. Ale nic nie powiedział.
ROZDZIAŁ 5
        Przygotowania przeprowadzono w nieomal nieprzyzwoitym pośpiechu. Wiedziałem, że należało do homańskich obyczajów, zwłaszcza zaś do królewskich obyczajów, zapraszanie arystokratów oraz członków rodzin panujących z państw ościennych gwoli uświetnienia ceremonii. Dzięki temu nikt nie mógł twierdzić, że tron nie jest zabezpieczony, i planować najazdu na Homanę. Nie wątpiłem, że Rada Homańska jak również moja matka — a być może nawet i ojciec — woleliby, żeby zastosowano się do tego obyczaju, aby pokazać sukcesora Tronu Lwa i jego narzeczoną z rodu Cheysuli jak największej liczbie ludzi. Jednak z powodu zaawansowania ciąży Giselli i groźby rozłamu wewnętrznego ze strony bastarda Carillona, jak również Strahana, nie mogliśmy pozwolić sobie na zwłokę.
        Założyłem na zaślubiny najlepsze ubranie z tych, które miałem, jako że nie mogliśmy nawet poczekać, aż wykonane zostaną nowe. Tak więc Torvald dopilnował, bym wyglądał odpowiednio, pojawiając się przed gośćmi. Przygotował jedwabie oraz aksamity preferowane przez Homanów i wybrał jednocześnie z mojej szkatułki na biżuterię ozdoby Cheysuli. Miałem na sobie ubrania w kolorach: bursztynu, sjeny i czerwonobrązowym, ozdobione złotem i granatami, to znaczy plecionym naszyjnikiem wyklepanym na płasko, do tego odpowiednimi platerowanymi bransoletami i pasem nabijanym nie szlifowanymi, jarzącymi się w słońcu granatami.
        Kiedy Torvald skończył, do komnaty weszła moja matka. Skinęła głową, a on ukłonił się i oddalił. Wtedy do mnie podeszła.
        — Dobrze wyglądasz. Bardzo dobrze. — Ale nie uśmiechnęła się. — Niallu, masz jeszcze trochę czasu.
        Skinąłem z roztargnieniem głową, pochylając się, by poprawić cholewki moich barwionych na bursztynowo butów.
        — Niallu, czy ty rozumiesz, co mówię? Nie musisz brać w tym udziału.
        Wyprostowałem się wzdychając. Pięknie wyglądała w żółtym. Jej ujęte w złotą siatkę włosy wyglądały przy tym jeszcze żywiej niż zwykle.
        — Powiedziałem już przedtem: mam zamiar poślubić Gisellę.
        — Dlaczego? — zapytała. — Ta nieobliczalna, szalona dziewczyna to kiepska partia dla dziedzica Donala!
        — I dla wnuka Carillona? — Odwróciłem się od niej i podszedłem do szkatułki, lustrując leniwie jej zawartość. Aprobowałem wybór Torvalda, lecz potrzebowałem jakiegoś zajęcia. — Zostaliśmy zaręczeni w kołysce, matko. Nie można tego zerwać tak beztrosko, nawet gdybym tego pragnął. A tak nie jest. Pogrzebałem w broszach, bransoletach, pierścieniach, potem odwróciłem się do niej. — Ona jest szalona. Owszem. Nie przeczę temu. Ale to nie znaczy, że nie może zostać moją żoną.
        — Ona będzie królową.
        — Pewnego dnia — zgodziłem się. — Do tego czasu może jej się polepszy.
        Patrzyła na mnie z wyraźnym zakłopotaniem. Powoli pokręciła głową.
        — Nie rozumiem. Nie jesteś... taki sam. Odkąd wróciłeś.
        — W ciągu czternastu miesięcy musiałem stać się innym człowiekiem. — Wzruszyłem ramionami. — Może dorosłem.
        Znów pokręciła głową.
        — Jest coś... — Ale przerwała. — Niallu, czy ty naprawdę ją kochasz?
        — Tak sądzę, na ile jestem w stanie. — Wzruszyłem ramionami. — Mówię, bo pytasz. Ojciec zrozumiałby to, będąc Cheysuli. Tak więc być może moja homańska część kocha ją, a ta niewielka cząstka Cheysuli, jaka we mnie tkwi, nie chce tego przyznać.
        — Zatem masz jakieś zastrzeżenia. — Podeszła bliżej, kładąc mi dłoń na ramieniu. — Niallu, jeśli nie jesteś całkowicie przekonany do tego związku, każę go zerwać.
        — I dasz Alarykowi powód, by ruszył przeciw Homanie? — Potrząsnąłem głową. — Jesteś królową i bez wątpienia władna jesteś rozkazywać większości, jeśli nie wszystkim członkom Rady Homańskiej... ale wątpię, czy możesz rozkazywać memu ojcu. Wątpię, czy możesz rozkazywać Cheysuli. Uścisk jej dłoni wzmógł się.
        — Wiem, że istnieje proroctwo! Jakże mogłabym nie wiedzieć, będąc żoną i matką ludzi w pełni stosujących się do jego wymagań? Ale ono nie wymienia Giselli! Nie mówi, że to ją musisz poślubić, a tylko, że musisz poślubić kogoś, kto wzbogaci krew twojej linii. A co z Erynem, Niallu? Sam Shaine poślubił eryńską księżniczkę, zanim wziął ślub z Lorsillą. Zostaw atwijską linię na później... eryńską może być równie dobra. Moglibyśmy porozmawiać z Sheą.
        — Nie. — Zupełnie nieoczekiwanie poczułem mdłości. Pospieszne przełknięcie uspokoiło mój żołądek, ale czułem, że zagrożenie nie minęło.
        Ogień sygnałowy na klifie. A ja zapaliłem ten ogień.
        — Niallu? — Jakaś ręka szarpnęła delikatnie moje ramię. — Niallu?
        Widziałem jedynie ogień przed oczami i ciemność nocy, kiedy stałem na szczycie smoczej czaszki.
        — Niallu!
        Wizja rozwiała się, lecz pozostał gorzki posmak poczucia winy. Ogromnej, nieusuwalnej winy, tym większej, że nie mogłem powiedzieć, dlaczego czuję się winny.
        — Nie — powiedziałem. — Pragnę poślubić Gisellę.
        — I tak zrobisz — rzekł Ian. Stanął w progu, lśniący złotem Cheysuli: jego obręcze lira były znowu całe, nieskalane ręką Alaryka. Jego nieskazitelnie białe skóry obszyte były szkarłatnym jedwabiem. — Wszyscy czekają na dole.
        — Pójdźmy więc. — Podałem ramię matce. Ujęła je nie chętnie.
        Podobnie jak przygotowania, sama ceremonia była niezwykle krótka. Homański kapłan wypowiedział te same słowa co przed ponad rokiem, kiedy celebrował zaślubiny zastępcze. Wezwany z Obozu shar tahl powtórzył te same formuły, ale w Dawnej Mowie. Rozumiałem wszystko dość dobrze, nauczywszy się w dzieciństwie tego języka, lecz słuchająca uważnie Gisella nic nie rozumiała. Pomyślałem, że umacnia to jeszcze łączącą nas więź; ja byłem pozbawiony wszelkich mocy magicznych, ona zaś nie znała języka.
        Kiedy ślub się skończył i zostaliśmy z Gisellą naprawdę małżeństwem, ojciec obwieścił, że celebracje rozpoczną się w przyległej sali audiencyjnej. Lecz ci, którzy mieli powody, by oficjalnie złożyć życzenia książęcej parze, mogli zostać i uczynić to. Tak więc byłem w stanie zaobserwować i zapamiętać sobie tych Homanów, którzy nie pragnęli złożyć mi formalnych życzeń. Zdałem sobie sprawę, że właśnie dlatego ojciec zorganizował to w ten sposób.
        Gisellę posadzono na podwyższeniu na krześle, w pobliżu samego Lwa. Ja stałem obok niej, zauważając z niepokojem zmęczenie malujące się na jej twarzy. Nie można było ukryć jej ciąży i nikt nie zadawał sobie trudu, by tego próbować. Miała na sobie luźne, spowijające prawie całe ciało, obszerne suknie, sterczące ponad wzniesieniem, którego powodem było moje dziecko.
        Rodzice wyszli do przyległej komnaty, aby pozostawić nas samych. Wiedziałem, dlaczego. Są na świecie ludzie, którzy robią pewne rzeczy bez względu na to, co naprawdę myślą, kiedy spoczywa na nich oko ich pana, gdyż zabiegają o łaski. Tak więc odchodząc, Mujhar zyskał pewność, że ci, którzy zostaną, by mi złożyć życzenia, robią to z innych powodów, niż wymienione. Bez wątpienia spodziewał się, że zanotuję w pamięci, kto co powiedział, i doniosę mu o tym później.
        Podeszło na tyle dużo Homanów z paroma słowami gratulacji, że niebawem nie mógłbym już ich wszystkich wymienić. Nie zadawałem sobie trudu, żeby śledzić wszystkich, podobnie jak w wypadku Cheysuli. Lecz kiedy na końcu podeszli Izolda i Ceinn, zupełnie zapomniałem o swej obojętności.
        — Jaki przystojny! — Ale lśniące oczy mojej rujholli kpiły ze mnie, jak zawsze w dzieciństwie. — Z radością przywitałabym cię na moim ślubie, rujho, ale byłeś tak długo nieobecny.
        — Wzięliście już ślub? — Spojrzałem ostro na Ceinna, którego mina była znowu łagodna, serdeczna i całkowicie dla mnie nieprzenikniona.
        — Tak — odparła. — Jakieś pół roku po tym, jak wypłynęliście z Ianem do Atvii. — Wysunęła rękę, by dotknąć przelotnie dłoni Ceinna. Jak na Cheysuli, było to bardzo wyraźne okazanie uczucia. Lecz w jego oczach nie zauważyłem niczego, co by wskazywało, że nie życzy sobie, by tak postępowała.
        Czy jemu naprawdę na niej zależy? Czy też ma taką wartość dla jego sprawy, że pozwoli jej robić to, co zechce?
        Zolda zerknęła z ukosa na Giselłę, która wpatrywała się beznamiętnie w opustoszałą salę.
        — Czy ona... dobrze się czuje?
        Odwróciłem się.
        — Gisello — powiedziałem. Potem nieco mocniej: — Gisello!
        Jej czarne włosy zaplecione zostały na modłę Cheysuli w warkocz, który owinięto wokół głowy i przypięto srebrnymi grzebykami z drobnymi srebrnymi dzwoneczkami. Kiedy wymieniłem jej imię, wzdrygnęła się i wszystkie dzwoneczki zadzwoniły.
        Zolda, która nie ociągała się w takich sprawach, wyciągnęła rękę i ujęła dłoń Giselli.
        — Jestem rujhollą Nialla — powiedziała — więc teraz także twoją.
        — Rujhollą? — powtórzyła jak echo Gisella.
        Zolda zasępiła się tylko przelotnie. A potem się roześmiała.
        — Zapomniałam. Wychowałaś się w Atvii, dlaczego więc miałabyś znać nasz język? Ponieważ wyglądasz na Cheysuli, spodziewałam się, że znasz nasze obyczaje i język. — Spojrzała na mnie i się roześmiała. — Niall nauczy cię wszystkiego, jestem pewna.
        — Izolda to moja siostra — powiedziałem Giselli. — Rujholla w Dawnej Mowie.
        — Siostra Nialla? — Gisella spojrzała na nią. — Och, oczywiście, ojciec mi mówił. Jesteś bękarcią córką Mujhara.
        Cała wesołość Izoldy zniknęła. Z pobladłą twarzą wpatrywała się tępo w Gisellę. Potem nagle puściła jej rękę i odwróciła się, by wyjść z prawie opustoszałej sali.
        — Zoldo! Zoldo... czekaj! — Dogoniłem ją, lekceważąc należne mi dziś miejsce i moją mówiącą bez ogródek małżonkę. — Zoldo, ona nie rozumie naszych zwyczajów. I jest zmęczona, bardzo zmęczona ciążą. Proszę cię, postaraj się zrozumieć.
        Czułem pod palcami sztywność ramienia Zoldy.
        — Rozumiem — rzekła dobitnie. — Rozumiem bardzo dobrze, Niallu. Powinnam była tego oczekiwać. — Spodziewałem się jej gniewu i szorstkich słów, gdyż Zolda nie potrafi znosić pewnych rzeczy w milczeniu... ale nie ogromu jej bólu. — Wzruszyła ramionami. — Wychowali ją wrogowie.
        — Na bogów, Zoldo, nie osądzaj jej tak pospiesznie. Nie rozumiesz tego.
        Nagle przy moim boku zjawił się Ceinn.
        — Rozumie równie dobrze jak ja, panie. — Jego źrenice skurczyły się tak, że widziałem tylko ich żółte tęczówki. — Wybacz mi szczerość, panie, ale pogorszyłeś swoją pozycję w klanach, biorąc Gisellę za swą cheysulę.
        — Ona jest półkrwi Cheysuli — stwierdziłem spokojnie, starając się nie wpaść w złość. — Jest siostrzenicą Mujhara.
        — Może i jest jego haraną... — Położył nacisk na słowo Cheysuli, jakby dla podkreślenia, że użyłem w jego miejsce homańskiego słowa. — ...lecz jest również Atwijką. Córką Alaryka, który nie jest naszym przyjacielem.
        — Jest Atwijką, owszem. — Skończyłem z dyplomacją. — I jest niezbędna dla proroctwa. — Chwyciłem go za ramię, kiedy wyciągnął rękę, żeby odwrócić Izoldę, jakby zamierzał odejść i zabrać ze sobą moją siostrę. — Nie — powiedziałem bez ogródek — nie skończyłem jeszcze z tobą.
        Jego nagie ramię wyślizgnęło się z uchwytu moich palców, gdyż ostro je wyszarpnął. Paznokcie zgrzytnęły mi o wizerunek niedźwiedzia, wyryty na złocie jego obręczy lira.
        — Nie skończyłeś ze mną? — powtórzył, chociaż wiedział dokładnie, co powiedziałem. — Och, nie, panie. Sądzę, że my skończyliśmy z tobą.
        — Ceinnie! — Zolda była wyraźnie wstrząśnięta zjadliwością jego tonu.
        — Myślę, że nadszedł już czas na szczerość. — Jakoś zdołałem przywołać spokojny ton, chociaż miałem ochotę krzyczeć na niego. — Dobrze więc, wysłuchaj, co mam do powiedzenia. — Postąpiłem krok ku niemu i z przyjemnością spostrzegłem, że tym razem się odsunął. — Jestem w pełni świadom istnienia a’saii i ich zamiarów zastąpienia mnie innym sukcesorem. Lecz powiedz mi teraz, jak to miałoby służyć proroctwu, które jak utrzymujesz, znasz lepiej niż inni wojownicy? — Skinąłem na niego ręką. — No więc? Czekam.
        — Niallu. — Izolda znów starała się złagodzić mój gniew, zanim przerwie tamy. — Jak możesz to mówić Ceinnowi? Oczywiście, że on służy proroctwu.
        — Namawiając, by mnie zgładzono? — Chociaż patrzyłem na Ceinna, dostrzegłem skurcz szoku na jej twarzy. — Jak sądzisz, Izoldo, czego on chciał ode mnie... spokojnego wycofania się na wieś?
        — Niallu...
        — Zoldo, dosyć — odezwał się Ceinn, jakby nie miał już ochoty na gierki słowne nawet ze swoją żoną. — Szczerość, zgoda. I owszem, służę proroctwu! Tak samo jak reszta z nas. — Zbliżył się do mnie, odsuwając zupełnie Izoldę. Patrzyliśmy sobie prosto w twarz. — Masz trochę Dawnej Krwi, to prawda, ale masz też inną...
        — Podobnie jak Ian — rzekłem dobitnie. — Jeśli to prawda, że a’saii pragną powrotu dni klanów czystej krwi, jak ma to służyć proroctwu? Proroctwo wymaga mieszanki... zwraca naszą uwagę na inne królestwa.
        — Inne królestwa, owszem — zgodził się. — Nie kwestionuję potrzeby krwi z innych królestw. Może nas tylko wzmocnić. Ale kwestionuję twoją krew Cheysuli ze względu na brak lira, brak darów, nieprzestrzeganie naszych obyczajów. — Zrobił wdech, który zabrzmiał staccato, przerywany siłą jego gniewu i fanatyczną wiarą. — Tak niewielu nas teraz zostało, tych z nieskalaną krwią, i gdyby to było możliwe, wołałbym, żeby jeden z a’saii przejął Lwa po śmierci Donala. Lecz nie jesteśmy tak zaślepieni, by odwracać się od wojownika, który ma większe prawa niż inni...
        — ...a wojownikiem tym jest Ian — dokończyłem. Wskazałem ręką Gisellę, wciąż wtuloną w krzesło. — W jej ciele spoczywa nasienie tego proroctwa, Ceinnie; dziecko zrodzone z krwi Homany, Solinde, Atvii i Cheysuli. Jak możesz mówić, że to dziecko powinno być zastąpione?
        — Bo powinno. I będzie. — Chwycił Izoldę za łokieć. — Chodź, Zoldo. Skończyłem. Chodźmy do innej sali.
        — Ceinnie, zaczekaj. — Uwolniła się od niego, tak jak on ode mnie. — Czy to prawda? Chcesz, żeby Ian zajął miejsce Nialla? — Uciszyła go gwałtownym gestem, kiedy zaczął odpowiadać na jej pytanie. — Wiesz, że Ian nigdy tego nie zrobi. Jest wasalem Nialla i jego rujholli. Czy sądzisz, że rzuci tę służbę, by przyjąć twoją?
        Usta Ceinna zacisnęły się, tworząc wąską linię.
        — Jeśli tego nie zrobi, znajdziemy po prostu innego, który ma podobne dziedzictwo.
        — Podobne dziedzictwo... — Izolda odstąpiła o krok. Potem znieruchomiała. — A czy identyczne nie byłoby lepsze? — zapytała z goryczą. — Wzmocnione przez twoje, bez wątpienia... czy sądzisz, że nasze dziecko by wystarczyło? — Izolda uśmiechnęła się, lecz był to uśmiech drapieżcy. — Mój jehan pożyje jeszcze ze dwadzieścia lat, może więcej. Do tego czasu nasz syn będzie niewątpliwie dość dorosły, aby przejąć Tron Lwa. Czy to tak? Czy to tak, Ceinnie?
        — Zoldo...
        — Odpowiedz tylko! — krzyknęła. — Odpowiedzi Nie chcę tłumaczeń. Powiedz mi „tak” albo „nie”!
        Kimkolwiek był jeszcze Ceinn, nie był kłamcą.
        — Tak — rzekł spokojnie. — Chcę, aby nasz syn zasiadł na Tronie Lwa.
        Izolda trzęsła się wyraźnie. Była rozgniewana, wstrząśnięta, spięta tym, czego się dowiedziała. Widziałem, jak jej oczy zachodzą łzami, lecz nie były to jedynie łzy smutku, choć tych także nie brakło. Były to łzy wściekłości i zrozumienia, zrozumienia tak miażdżącego, że rozbijało świat na kawałki.
        Przynajmniej świat Zoldy. Pokazałem jej, jakiego człowieka poślubiła.
        — Cóż — powiedziała; zaskoczyło mnie jej opanowanie. — Sądzę, że nie będzie syna.
        — Zoldo!
        — Nie. — Bez podnoszenia głosu, krzyku, wrzasku, po prostu powiedziała „nie”. Dostrzegłem w siostrze mego ojca. — Nie. — Ściągnęła z szyi naszyjnik z niedźwiedziem i rzuciła go pod stopy Ceinna. — Nie.
        Odwróciła się, wirując karmazynowymi spódnicami. Ceinn wyciągnął rękę, by ją powstrzymać, lecz ja chwyciłem go i szarpnąłem w tył.
        — Słyszałeś, co powiedziała moja siostra.
        — Ku’reshtin! — zaklął. — Czy sądzisz, że chciałem jej tylko dla tego dziecka? Chciałem jej... wciąż jej chcę... dla niej samej!
        Roześmiałem się rozgłośnie.
        — Więc powiedz mi, że ją kochasz, Cheysuli. Użyj słów homańskich, gdyż nie ma takich w Dawnej Mowie.
        Kiedy puściłem jego ramię, Ceinn schylił się i podniósł lśniący naszyjnik z lirem, znak małżeństwa Cheysuli. Kiedy znów na mnie spojrzał, zobaczyłem, jak mocno ściska naszyjnik, jak mocno zaciska szczękę. Ale powiedział mi, w wyraźnym, płynnym homańskim, bez akcentu Cheysuli i bez wahania, że kocha moją siostrę.
        Nie miałem mu już nic do powiedzenia. Ani on mnie.
        Patrzyłem, jak dumny, gniewny wojownik odchodzi ode mnie, podążając za Izoldą. I zacząłem podejrzewać, że jest silniejszym wrogiem niż początkowo sądziłem. Gdyż człowiek tak oddany sprawie, że nie ma w jego życiu miejsca na nic poza fanatyzmem, nie zastanawia się, jak i dlaczego zabija. Ale ten, który kocha i zdolny jest wyrazić miłość, robiąc coś, będzie miał do tego przekonanie, będzie bowiem sądził, że robi to dla ukochanej osoby. Ona zaś warta jest nawet tego, by dla niej popełnić morderstwo.
        — Niallu? — odezwała się siedząca obok mnie Gisella. — Niallu... pójdziemy zobaczyć tańce?
        Nie chciałem iść.
        — Wydajesz się zmęczona — powiedziałem jej szczerze. — Może lepiej by było, gdybyś poszła zamiast tego do łóżka.
        — Chcę zobaczyć tańce.
        Tak więc poszedłem z nią popatrzeć na tańce.
ROZDZIAŁ 6
        Dopilnowałem, by Gisellę usadowiono wygodnie na wyściełanym krześle, stojącym na podwyższeniu obok trzech innych. Dwa przeznaczone były dla Mujhara i jego małżonki, trzecie dla mnie. Ale wszystkie trzy pozostawały puste.
        Kiedy stanąłem obok Giselli, ujęła mnie za rękę. Ruch ten przypomniał mi Zoldę i to, jak sięgnęła po dłoń Ceinna. Przypomniał mi o sprzecznych uczuciach malujących się na jej twarzy, kiedy zdjęła z szyi naszyjnik z lirem i powiedziała Ceinnowi, że nie będzie dziecka.
        Trzymając moją żonę za rękę, spojrzałem na nią oraz dziecko rosnące w jej łonie. Owoc męskich wysiłków i znak płodności, tak niezbędny Rodowi Homany. Nie bardzo mogłem sobie przypomnieć, kiedy spałem z nią pierwszy raz. Tylko mgliste przebłyski wspomnienia mówiły mi, że niegdyś znałem kogoś innego niż Gisella.
        Skrzywiłem się w duchu. Trudno by było powiedzieć, że przed wypłynięciem do Atvii żyłem w celibacie. Bez wątpienia te niejasne wspomnienia to kobiety, które się nie liczyły, jako że interesowały się raczej tym, kim jestem, niż przyjemnościami, jakich mogłem im dostarczyć.
        Pomyślałem nagle o dzieciach zrodzonych z takich związków, owocach męskiej pracy na dobrze już uprawionych polach. Pomyślałem, że najprawdopodobniej nie mam bastardów, gdyż z pewnością kobieta, która poczęła z księcia, powiedziałaby mu o tym w nadziei zyskania pieniędzy, klejnotu czy innych łask. Lecz wiedziałem też, że jest zupełnie możliwe, iż spłodziłem dziecko lub parę przed tym, które rosło w łonie Giselli. A to przypomniało mi Carillona, który dał kobiecie dziecko, zagrażające teraz mojemu istnieniu, nie wspominając już o prawie do dziedziczenia Tronu Lwa.
        Lew Homany. Gisella pytała mnie, czy sam jestem Lwem. A teraz patrzyłem na człowieka, który nim był.
        Miał na sobie skóry Cheysuli barwione na soczysty, głęboki karmazynowy kolor, których rąbek i kołnierz ozdobione były wąskimi, wszytymi w skórę złotymi płytkami. Na czole nosił prostą obręcz z kutego złota z nie rżniętymi rubinami. A przy jego lewym boku, w pokrytej runami pochwie, wisiał miecz, o którym mówiono, że jest zaczarowany.
        Ojciec nie krążył po pokoju; pozwalał, by pokój przychodził do niego. Stał spokojnie w pobliżu jednego z krzyżowych łuków i przyjmował tych, którzy chcieli zamienić z nim słowo. Mógłby to robić, siedząc obok mnie na podwyższeniu. Lecz taką miał naturę, że tego nie zrobił, gdyż wolał unikać takich paradnych elementów jak trony i fanfary, obwieszczające jego przybycie. Zdziwiło mnie, że nosi miecz, ponieważ tylko z rzadka opinał biodra pasem. Sporadycznie kładł dłoń na rękojeści tej broni, jakby wzdragając się przed okazywaniem, że nad nią panuje.
        Rzecz jasna, nigdy nie przyznałby, że jest jej panem, przeciwnie, już raczej sługą. Opowiadał mi, jak niegdyś lśniący rubin, Oko Mujhara zmieniony został siłą magii Ihlini w brzydki, martwy czarny kamień. Matowy i bez połysku tkwił osadzony w złotych zębach rękojeści. Przez prawie wszystkie lata panowania Carillona kamień pozostał matowoczarny.
        Aż do dnia, kiedy Donal położył na nim rękę. Wtedy rozbłysnął, powracając do życia.
        „Wśród klanów znana jest legenda, że miecz wykonany kunsztem Cheysuli kryje ich moce i zna rękę swego pana, nawet gdy on sam nie wie o tym, że nim jest” — powiedział mi. — „Na bogów, wiedziałem, że to mój dziad wykonał ten miecz, sądziłem jednak, iż dla Shaine’a, Mujhara, który rozpoczął ąu’mahlin, która niemal zniszczyła naszą rasę. Shaine dał tę broń Carillonowi, a ten nosił miecz przez wszystkie lata wygnania i wszystkie lata rządów. Dopiero, kiedy zginął, przeszła w moje ręce”.
        I tylko za cenę życia pewnego wojownika: Finna, wuja mego ojca. Strahan zanurzył miecz w jego ciele, a czyniąc to, przypadkiem przekazał moc magiczną su’fali memu ojcu.
        Moc, która zabiła Osryka z Atvii, wuja Giselli, i osadziła Alaryka na tronie. Spojrzałem na dziewczynę zamyślony. Tak wielu ludzi zginęło... i wszyscy w imię proroctwa.
        Zobaczyłem matkę krążącą wśród gości, rozmawiającą cicho z niezliczonymi arystokratami, homańskimi i nie tylko. Złota siatka obejmująca soczystorude włosy lśniła w promieniach zachodzącego słońca, które wpadały ukosem przez okna z barwionego szkła. Różowoczerwona podłoga skąpana była w jaskrawych barwach.
        A potem dostrzegłem Izoldę.
        Zwróciłem się ku Giselli.
        — Wybacz, że cię opuszczam, lecz muszę pomówić z moją siostrą.
        Jej palce zacisnęły się na moich.
        — Niallu?
        — Nic ci nie będzie, daję słowo. — Uwolniłem się od niej ostrożnie i zstąpiłem z podwyższenia, przeciskając się przez ciżbę otaczającą tańczących w środku sali. Z roztargnieniem odpowiadałem na pozdrowienia, zbyt pochłonięty próbą dotarcia do Zoldy. Kiedy mi się to wreszcie udało, zauważyłem jej smutek. Stała przy jednym z okien, tyłem do sali, jakby nie zważając na ludzi mogła jednocześnie nie zważać na swoją stratę.
        Odwróciła się, kiedy położyłem jej rękę na ramieniu, a potem znów usiłowała się odwrócić, tym razem tyłem do mnie.
        — Zoldo...
        — Zostaw mnie w spokoju.
        — Zoldo, proszę.
        — Niallu... — Urwała na początku prośby i obróciła się, by spojrzeć mi w oczy. Na jej twarzy dostrzegłem gorzki wyraz boleści. — Byłabym ostatnią osobą na świecie, która pragnęła by, byś znalazł się w niebezpieczeństwie, Niallu... lecz na pewno nie będziesz miał mi za złe, że chwilowo nie chcę też mieć z tobą do czynienia.
        Przebłysk bólu, lecz i próba obrony.
        — Nie prosiłem cię, byś się go wyrzekła.
        — A cóż innego mogłam zrobić? — Otarła niecierpliwie łzy, jakby ich istnienie było obłożone klątwą. I w pewnym sensie było, gdyż Cheysuli nie okazują publicznie boleści. — Czy mam wyrzec się ciebie?
        Wzdychając głęboko, objąłem ją i przygarnąłem do piersi. Była sztywna i nie przyjęła pocieszenia, póki nie oparłem policzka o jej włosy mówiąc, że wybaczyłbym jej, gdyby wróciła do Ceinna.
        — Wrócić! — Odsunęła się, by na mnie spojrzeć. — Jak możesz tak mówić po tym, co on powiedział?
        — Bo wiem, co jeszcze powiedział. — Powtórzyłem jej. Sądziłem, że to pomoże. Miałem nadzieję, że uszczęśliwi ją, iż jej cheysulowi naprawdę na niej zależy, a nie tylko na jej pochodzeniu. Ale źle ją oceniłem. Myliłem się zupełnie.
        — Tak nisko cenisz swoje życie? — zapytała gniewnie. — Tak nisko cenisz mnie? Jak możesz się spodziewać, że wrócę do mężczyzny, który pragnie, by odebrano ci tytuł, pozycję, wreszcie życie?
        — Sądzę, że nie dojdzie do tego — powiedziałem jej. — Istnienie a’saii nie jest już tajemnicą, a ja nie mam zamiaru pozwolić im na przejęcie władzy. To tylko niewielka część Cheysuli; wątpię, czy są aż tak silni.
        Potrząsnęła głową.
        — Nie ryzykowałabym.
        — Zoldo...
        — Nie. — Prawie dławiła się tym słowem. — Jakże bym mogła, rujho? Ja już spodziewam się jego dziecka!
        Poczułem w trzewiach narastający ból, znany ból, który łączyłem z brakiem lira. Lecz teraz pojawił się, gdy pomyślałem o tym, czemu musi stawić czoło Zolda, nosząc samotnie dziecko mężczyzny, którego kocha.
        — Bogowie — powiedziałem — czy on wie?
        — Nie. Zamierzałam powiedzieć mu to po twoim ślubie. Ale teraz... — Potrząsnęła głową. — Teraz nic nie powiem.
        — Zoldo, on jest ojcem dziecka. — Pomyślałem o Giselli. Wyobraziłem sobie, że to ja nie wiem, iż żona nosi w łonie moje dziecko. Bo chociaż nienawidziłem go za jego fanatyzm, nie mogłem go potępiać za to, że pragnie dziecka.
        Nawet takiego, które wykorzysta przeciwko mnie. Zolda zrobiła głęboki wdech.
        — Owszem. I właśnie teraz, nic nie wiedząc, knuje intrygi, by osadzić Iana na tronie. Jesteś bezpieczny, rujho, tak długo, jak on i inni koncentrują się na tym celu, bo Ian nigdy się nie zgodzi. Ale gdy Ceinn się dowie, że jestem przy nadziei, będą mieli nowego kandydata. Kandydata, którego mogliby kontrolować. — Uśmiechnęła się przez łzy. — Jestem dzieckiem proroctwa tak samo jak ty, czy sądzisz, że pozwolę memu cheysulowi zniszczyć je?
        Wzruszająca była jej stanowczość i mocno mną wstrząsnęła, lecz nie mogłem ignorować brutalnej prawdy, że jest ona niezaprzeczalnie sprawą przemijającą. — Zoldo, za miesiąc, dwa, trzy ciąża stanie się widoczna. Co mu wtedy powiesz?
        Stała przede mną wyprostowana.
        — Za miesiąc, dwa lub trzy, być może wytniesz już spośród nas ten wrzód.
        Chciałem powiedzieć coś, co złagodzi jej ból, choćby trochę. Lecz duma i stanowczość Zoldy sprawiły, że zabrakło mi słów. Nadwerężona została też moja pewność siebie, ta dziewczyna bowiem miała więcej siły niż ja mógłbym kiedykolwiek posiąść.
        Wydaje swego męża na śmierć.
        Świadoma tego, co robi.
        Spróbowałem przełknąć ślinę, by pozbyć się dławiącego mnie bólu.
        — Cheysuli i’halla shansu — powiedziałem stłumionym głosem. Nie mogłem wymyślić nic stosowniejszego niż życzenie mej siostrze Cheysuli pokoju rasy, której służyła tak wiernie.
        Zolda uśmiechnęła się lekko. A potem wyciągnęła rękę — dłonią do góry, z rozpostartymi palcami — wykonując wymowny gest, wyrażający prawdę, która kierowała losami całej rasy.
        — Tahlmorra — rzekła cicho, a potem wyszła z sali.
        Patrzyłem, jak odchodzi, po czym odwróciłem się gwałtownie, żeby powrócić do Giselli. I równie gwałtownie zatrzymałem się, gdyż na mojej drodze stał Varien.
        Atwijski poseł uśmiechnął się i skłonił głowę.
        — Panie, zechciej przyjąć moje gratulacje z okazji zaślubin z księżniczką Atvii. — Jego zbyt gładki uśmiech był nie dosyć szeroki, by mógł stanowić obrazę. — A obecnie księżną Homany.
        — Dziękuję. — Zabrzmiało to szorstko, lecz trudno mi było okazać uprzejmość po tym, jak patrzyłem na cierpienie Zoldy.
        — Panie. — Zatrzymał mnie bez trudu samym tonem głosu. — Proszę, panie. Przyniosłem ci wino.
        W obu dłoniach trzymał po srebrnym kielichu. Przyjąłem ofiarowany puchar, gdyż rzeczywiście miałem ochotę na wino... na cokolwiek, co złagodziłoby ból mojej duszy. Po wysłuchaniu decyzji Zoldy czułem się jak obolały. Nie mógłbym twierdzić, że jest niewłaściwa, ale nie byłem też człowiekiem, któremu sprawiałoby przyjemność oglądanie takiego cierpienia własnej siostry.
        Varien uniósł lekko swój kielich ze zwykłym namaszczeniem.
        — Za twoją pomyślność, panie.
        Przechyliłem mocno kielich. Osuszyłem go więc zbyt szybko. Varien z miejsca dał znak służącemu, by go napełnił powtórnie. A wtedy, gdy znów się napiłem, Atwijczyk przystąpił do mnie bliżej. Tak blisko, że jego okryte aksamitem ramię otarło się o moje.
        — Czy wolno mi mówić otwarcie, panie? Nie myślałem zupełnie o Varienie.
        — Oczywiście. — Spojrzałem mimo niego w stronę podwyższenia i zobaczyłem, jak Gisella skubie mimo woli swe jedwabne suknie.
        — Panie, będę z tobą szczery: twoja małżonka jest niezupełnie taka jak inne kobiety.
        Patrząc na nią, przypomniałem sobie, jak zmienne były jej nastroje, jak gwałtowne ich zmiany.
        — Istotnie — przyznałem.
        — To delikatna kwestia, panie, lecz pewien jestem, że wolałbyś ją omówić. Ma ona wpływ na twoją przyszłość.
        Zmarszczyłem nieco brew, spoglądając nań uważniej.
        — Skoro dotyczy to mojej żony, ma oczywiście wpływ na moją przyszłość.
        Odsłonił zęby na moment, śmiejąc się bezgłośnie. A potem śmiech minął, pozostawiając chłodne, spokojne rozbawienie.
        — Panie, zgódźmy się, że jest to dama o... zmiennych humorach. Jest całkiem możliwe, że ze względu na nie nie zawsze będzie chętną partnerką. — Urwał taktownie i uniósł kielich do ust. Ale nie napił się. — Partnerką w łożu, panie.
        Spojrzałem na żonę.
        — To są sprawy między Gisellą a mną, pośle.
        — Naturalnie, panie. — Skłonił się na tyle, by podkreślić swoje podporządkowanie. — Ale czuję, że z tobą powinienem być zupełnie szczery. — Uśmiechając się, dodał: — Jeśli Gisella przestanie cię zadowalać, mogę ci wskazać inny sposób.
        Spojrzałem nań z niesmakiem, marszcząc brwi.
        — Czy ja dobrze słyszę? W dniu moich zaślubin proponujesz mi inne kobiety?
        — Nie... zupełnie. — Uśmiech nie znikał. — Panie, powiedzmy, że wielce cię podziwiałem, odkąd spotkaliśmy się po raz pierwszy. Podziwiałem, szanowałem... i pożądałem, panie.
        Kielich wyślizgnął mi się z palców, omal go nie upuściłem. Ale schwyciłem go i zacisnąłem mocno, tak że zatrzęsła mi się ręka, a wino przelało się przez brzeg, chlapiąc na podłogę.
        — Coś powiedział?
        — Powiedziałem, że cię pożądam, panie. — Nie zdradzał oznak zawstydzenia, żalu, zakłopotania. Przemawiał tonem doskonale opanowanym, jakby codziennie mówił to mężczyznom.
        I być może to robi. Patrzyłem nań z niedowierzaniem. Byłem zbyt wstrząśnięty, żeby czuć gniew.
        Varien sączył wino i uśmiechał się, nieskończenie cierpliwy.
        Uświadomiłem sobie, że jakaś ręka wyciągnęła się i ścisnęła nadgarstek Variena w miażdżącym uchwycie. Ręka ta odciągnęła srebrny kielich od jego śmiejących się ust. Gwałtownie. Tak że kielich upadł i zadzwonił srebrem po kamieniu, wylewając krwistoczerwone wino na różowoczerwoną posadzkę.
        A ja zdałem sobie sprawę, że była to moja ręka.
        Wokół nas zapanowała cisza. Padający kielich, nawet jeśli wylewa się z niego wino, nie jest czymś do tego stopnia niezwykłym, by uciszyć tak wielu ludzi. Lecz widok księcia Homany mierzącego się z posłem atwijskim — jest. Wpatrywano się w nas chciwie.
        Na górnej wardze Variena ukazały się kropelki potu. Twarz miał bladą z bólu. Lecz mimo to zachował uśmiech.
        Chciałem krzyknąć mu, że jego propozycja warta jest egzekucji, lecz nie zrobiłem tego. Nie w przytomności tylu osób; Giselli, mego ojca, matki. Chciałem mu powiedzieć, że za swoją propozycję zasłużył na ostracyzm, że w najlepszym wypadku mogę go odesłać do domu. Lecz coś mnie powstrzymało. Coś zamknęło mi usta i wepchnęło moje słowa przez gardło z powrotem do brzucha, gdzie wykręcały, plątały i oblepiały żółcią moje trzewia.
        A Varien wciąż się uśmiechał.
        Wypuściłem jego nadgarstek.
        — Jesteś tu z polecenia Alaryka.
        — Alaryka... i Lillith.
        Zmarszczyłem nieco brew. Dotknąłem kielicha czubkiem buta. Potoczył się.
        — Lillith?
        — Oczywiście, panie. — Varien rozluźnił kołnierz swego kaftana w kolorze indygo. Dostrzegłem błysk srebra: łańcuch.
        Wyciągnął go, na ogniwach dyndał zakrzywiony ząb, osadzo ny w lśniącym srebrze. — Lillith.
        Dar Lillith. Moja ręka powędrowała natychmiast do kołnierza. Pod ślubnym strojem miałem podobny ząb, zawieszony na rzemyku. Prawie o nim zapomniałem.
        Varien skłonił się.
        — Wybacz, panie. Nie zamierzałem cię obrazić. Spojrzałem za nim, zadziwiony nagłym przypływem uczuć.
        Smutku, niepokoju, czczośd... straszliwej czczośd, jakby ktoś wykradł mi rzecz, której zawsze pożądałem, pragnąłem, potrzebowałem — zanim mogłem stwierdzić, co to jest.
        Byłem zgubiony. Wśród ciżby gości, którzy byli świadkami moich zaślubin z Gisellą, byłem zgubiony: jak oko pustki pośród wiru.
        Cień człowieka.
        A kiedy służący napełnił mój kielich, piłem.
        Piłem.
        Piłem...
        ...a kiedy nie mogłem już znieść tego ograniczenia, wyszedłem z sali i z pałacu, wspinając się po wąskich schodach na pomost dla straży na murze obronnym. Słońce zaszło, noc już zapadła, lecz Homana-Mujhar nigdy nie jest pogrążone w całkowitych ciemnościach. Wzdłuż murów świecą pochodnie, a na dziedzińcach trójnogi z węglem drzewnym. Zawsze spowija je całun żółtego światła, drgający przy zmiennym wietrze. Czyhający na ciemności.
        Teraz szukałem ciemności, chcąc uciec od światła, hałasu, pustki. Lecz nawet tu, na ciągnącym się wzdłuż muru wąskim przejściu dla straży, nie znalazłem pocieszenia ani wypełnienia pustki. Tylko zdwojony smutek i jakiś nieokreślony niepokój.
        W ręku trzymałem kielich wina. Głęboki kielich, wypełniony po brzegi. Przechyliwszy go lekko, choć nieświadomie, usłyszałem, jak wino wylewa się, pryskając na kamień. Poprawiłem uchwyt, nie przejmując się. Wypiłem już tyle, że powstrzymanie się teraz od trunku niczemu by nie służyło.
        Chwyciłem się muru i wychyliłem pomiędzy blankami, by zwiesić się nad strzelnicą, przyciskając do niej brzuch. Światła miasta błyskały, tańczyły i stapiały w jedno, póki nie pozbyłem się, mrugając, mgiełki przesłaniającej mi oczy. Ryłem palcami w kamieniu. Orząc, czułem sprzeciw ścieranego dała. Ale ryłem dalej, jakby ból mógł dać mi wytchnienie od demona mojej duszy.
        — Łatwy cel dla wroga.
        Dźwignąłem się niedbale, wciąż trzymając się blanki. Jego złoto lśniło w blasku świecącej w dole pochodni. Całe jego złoto; stwierdziłem nagle, że nienawidzę go za nie.
        — Przyszedłem tu, żeby być sam.
        — Wiem. — Ian mówił tonem spokojnym, nieporuszony moją wojowniczością. — Dlatego za tobą poszedłem.
        — Dlaczego? Sądziłeś, że rzucę się z murów?
        — Wyglądasz, jakby ta myśl nie była d obca. — Tak jak ja, trzymał kielich wina. Ale nie pił z niego. — Niallu, co ci powiedział Varien?
        Poczułem w ustach smak, który sprawił, że miałem ochotę splunąć. Zamiast tego łyknąłem jeszcze wina.
        — Powiedział, że mnie pożąda — rzekłem obojętnie, kiedy trunek się skończył. — Być może sądzi, że będę dzielił z nim łoże, kiedy nie będę mógł dzielić go z Gisellą.
        Kanciasta twarz Iana lśniła w świetle pochodni. Tak bardzo przypominał Izoldę. I naszego ojca.
        — Mogłem ci kiedyś powiedzieć prawdę o Varienie. Dobrze poznałem go w Atvii, bo nie mogłem tego uniknąć. — Przerwał. — Nie tak, jak on chciałby poznać ciebie, lecz dlatego, że spędzaliśmy wspólnie wiele czasu. Ale nie powiedziałem, gdyż nie byłem pewien, czy zechcesz słuchać. Obawiałem się, że nie możesz. — Spojrzał prosto na mnie. — To jak, rujho? Możesz wysłuchać prawdy?
        — Jakiej prawdy? — zapytałem. — Myślę, że słyszałem już całą.
        Wyjął mi z ręki pusty kielich.
        — Nie. Niczego nie słyszałeś. — Płynnym ruchem wyrzucił kielich przez strzelnicę. Dostrzegłem błysk srebra w świetle pochodni i naczynie zniknęło. — Słyszysz to? — zapytał Ian, i usłyszałem tępe dzwonienie kielicha uderzającego o kamienie.
        — Ianie...
        — Gisella pomieszała twój umysł w ten sam sposób, w jaki jej jest pomieszany — rzekł otwarcie. — Wiem, że tego nie widzisz, ale ja widzę. Wiem, co z tobą zrobiła, i nie podoba mi się to. Czas już, by coś zrobić, żeby usunąć to skalanie.
        — 1’toshaa-ni? — zapytałem szorstko. — Czy też leży to wyłącznie w granicach twoich kompetencji?
        — Leży to w granicach kompetencji każdego wojownika Cheysuli — odparł cicho. — Nawet Cheysuli nie posiadającego lira.
        Równie dobrze mógłby wyjąć nóż i pchnąć mnie nim w brzuch. Poczułem, jak niewidzialne ostrze zagłębia się, wkręcając, wbijając, aż nieomal krzyczałem z bólu. Ale chwyciłem się tylko blanki. Pot zrosił moją twarz.
        — Ku’reshtin... — przekląłem go chrapliwie. — Spójrz na siebie, kiedy mówisz o skalaniu. To ciebie trzymała Lillith.
        — Owszem. Ciebie sobie darowała. — Srebrny kielich w jego ręku zalśnił w ciemności. — Ciebie oddała Giselli.
        Znów zakląłem, bardzo cicho. Byłem prawie zgięty wpół z bólu.
        — Gisella jest moją żoną.
        — Gisella jest twoją zgubą... i będzie nią, póki nie zrobimy czegoś, by temu zapobiec.
        — My? — zapytałem z goryczą, opierając się o blankę. — Czy mówisz o a’saii? — Roześmiałem się, widząc wyraz szoku, jaki odmalował się nagle na jego twarzy. — Może jednak pragniesz Lwa, może Ceinn i inni znaleźli chętnego zastępcę dla mnie.
        — Niech ci to bogowie wybaczą — wyszeptał. — Jak możesz tak o mnie myśleć? Jestem twoim wasalem...
        — Nie dodałeś, że także bratem — rzekłem szorstko. — Czy wyrzekasz się pokrewieństwa dlatego, że mamy tylko wspólnego ojca? Czy dlatego, że jestem Homaninem i Solindyjczykiem, pomijasz łączące nas więzy krwi? — Roześmiałem się. — Dlaczego nie? Ceinn chciałby to uznać za dostateczny powód, by ściągnąć mnie z tronu, który nie jest jeszcze moim. Czy zachęcasz go do tego? Podburzasz a’saii?
        — Nie — rzekł cicho, kiedy już był w stanie mówić. — Zachęcam tylko bogów.
        — Do czego? Do tego, byś mógł zająć tron? — Sztywnym ramieniem wskazałem masywną bryłę pałacu. — On czeka, Ianie. W Wielkiej Sali. Przysiadł na swym drewnianym zadzie z błyszczącymi drewnianymi oczami i drewnianym językiem wywieszonym z paszczy. Lew czeka, Ianie... dlaczego nie miałbyś wziąć go dla siebie?
        Stał tak sztywno, iż obawiałem się, że wybuchnie.
        — Ponieważ... go... nie... chcę. — Wyrzucił te słowa przez zaciśnięte zęby. — I pewnego dnia zrozumiesz, dlaczego. Sądzę, że przyjdzie taka chwila, iż będziesz mnie błagał, żebym przejął od ciebie Lwa. — Włożył mi swój kielich w rękę. — Ale nawet gdybyś błagał, nie wezmę go. Bo jestem cieniem Lwa... a nie samym Lwem. Ten tytuł pozostawiam tobie.
        — Ianie... — Ale odwrócił się już, wchodząc znowu w mrok. Widziałem już tylko migotanie jego złota. Całego jego złota Cheysuli.
        Bogowie, dlaczego nie mogę mieć własnego...
        — Ianie! Ianie, zaczekaj! — Pobiegłem niepewnie wąskim przejściem, wciąż ściskając w ręku kielich. Wino chlapało z niego, obryzgując moje udo, but i kamienie. — Ianie, wracaj! Potrzebuję cię, rujho. Potrzebuję cię... Potrzebuję cię, byś zdjął ze mnie ból...
        Ale nie było go już. Nie słyszał albo nie chciał odpowiedzieć.
        Przestałem biec. Oparłem się o mur, z trudem łapiąc oddech i starając się uspokoić wzburzony żołądek. Chciałem zwymiotować całe wino przez strzelnicę. Marzyłem, by zacząć od początku, podrzeć zachlapany pergamin i zacząć raz jeszcze na nowym. Dławił mnie krzyk i wrzask, gdyż byłem pusty, tak przeraźliwie pusty.
        Człowiek nie może żyć, kiedy składa się z pustki.
        Kielich w moim ręku także był pusty. Toteż wyrzuciłem go przez strzelnicę, posyłając daleko w dół za poprzednim i żałując, że nie mogę równie łatwo pozbyć się samego siebie.
        Jak człowiek może pozbyć się samego siebie, kiedy nie pragnie umrzeć?
        Odchodzi. Odchodzi.
ROZDZIAŁ 7
        Umknąłem z Homana-Mujhar na chyżym koniu, gnany potrzebą ucieczki przed mrokiem mojej duszy. Nie wątpiłem, że tkwi we mnie demon. Czułem go w sobie, szarpiącego, gryzącego, rozdzierającego mi trzewia. Krzyknąłem rozkaz straży i popędziłem, stukając podkowami o bruk zewnętrznego dziedzińca, dalej przez szerokie główne wrota, nim je jeszcze do końca otwarto. Wydostawszy się poza zewnętrzny mur obronny, pognałem krętymi zaułkami i uliczkami, nie zważając na okrzyki przechodniów. Nigdy nie byłem obojętny wobec sztuki jeździeckiej, więc i teraz uważałem od niechcenia, by nikogo nie stratować, stąd też nikt nie padł pod okutymi żelazem kopytami mego ogiera.
        Posypały się iskry. Pochyliłem się nisko w siodle i przynagliłem konia do szybszej jazdy, minąłem wartę i masywną bramę barbakanu z uniesionymi kratami: Wschodnią Bramę Mujhary. Dalej naprzód przez rozlewisko skupisk zewnętrznych budynków. Przypomniałem sobie noc, kiedy spotkałem Strahana. Tak dawno temu — czyż rzeczywiście nie ostrzegał mnie przed poślubieniem Giselli?
        Owszem, ostrzegał. Obiecywał też zabrać moich synów. Teraz ta obietnica brzmiała groźniej niż kiedykolwiek, gdyż już niebawem Gisella mogła urodzić mi pierwszego syna i umożliwić plany Strahana.
        Gnałem poprzez kręte ścieżki przedmieść, przez pył na wrzosowiska, wydzierając kopytami kawałki ubitej darni i grudki ziemi. Zamknąłem oczy ufając, że moje umiejętności pozwolą mi utrzymać się w siodle, kiedy zmagać się będę z pustką.
        Trudno opisać, jak przytłaczająca może być nicość, jak całkowicie pochłaniająca, tak że nawet myśl o śmierci staje się mniej ważna niż porywająca potrzeba, żeby stać się wypełnionym. Jest to gorsze niż melancholia i rozpacz. Jest to całkowite ustanie funkcjonowania. Człowiek po prostu przestaje być, a jednak wie, że fizycznie istnieje. To tylko jego duch został rozerwany na kawałki.
        Ta potrzeba wypaliła trunek w mojej krwi. Nie byłem pijany, choć jakaś cząstka mojej osoby tęskniła za tym. Nie byłem też chory od trucizny, którą napoiłem tak hojnie swoje ciało. Byłem po prostu pusty.
        Pędziliśmy pod cienkim księżycem, ja i koń, galopując przez otwarte równiny, aż nie mogliśmy już więcej i wtedy zwolniliśmy. Dosłyszałem gwizd w oddechu ogiera i zrozumiałem, że omal go nie zajeździłem na śmierć, a być może wyrządziłem mu trwałą szkodę. Trzymał głowę bardzo nisko, zwiesiwszy ją na wygolonej szyi. Uszy opadły mu luźno, trzepocząc, kiedy szedł. Chwiał się na nogach, potykając raz po raz, wreszcie zsiadłem i poprowadziłem go. Ale nie zawróciłem. Prowadziłem go ciągle na wschód, do puszczy, która pochłaniała wschodnie równiny.
        Końska ślina poplamiła mój aksamitny kaftan. Minął już środek lata, zbliżała się jesień, lecz noc nie była zimna tylko chłodna.
        Przede mną, ukryty o całe mile w głębi puszczy, leżał Obóz. Ale nie zamierzałem tam iść, nie mogłem zwrócić się tam w potrzebie. Wiedziałem, że Ceinn i inni a’saii kpiliby ze mnie, oczerniając przed klanem, wykorzystując pustkę i brak lira, żeby podburzyć przeciwko mnie innych wojowników. A wtedy byłoby ich więcej niż tylko paru, dwudziestu czy trzydziestu. Byłoby ich dość, by odciągnąć mnie od Lwa i umieścić tam Iana.
        Wreszcie, zmęczony jak mój. rumak, przestałem wlec się na wschód i rozejrzałem za schronieniem. W gęstym lasku bukowym rozsiodłałem konia, rozpakowałem te kilka rzeczy, które ze sobą wziąłem — łuk, pełny kołczan, skórzany bukłak z wodą, woreczek suszonego mięsa, jeszcze jeden z ziarnem, pelerynę — i wymościłem sobie posłanie z liści. Uwiązawszy i nakarmiwszy ziarnem konia, rzuciłem się na nie i zawinąłem w pelerynę. Wiedziałem, że nie będzie się starał zerwać cugli i oddalić. Tak jak ja nie pragnął niczego więcej poza zapomnieniem, jakie przynosi sen.
        Zagrzebałem się w liściach, uzmysławiając sobie, że Homanowie nie spodziewaliby się tego po swoim księciu, i pozwoliłem ogarnąć się ciemności. Słyszałem odgłosy nocy, czułem zapach soków roślinnych, ziemi, miłą woń lasu. Wpatrywałem się w widoczny na tle gwiazd ażurowy łuk konarów i rozmyślałem o bogach, którzy postanowili, że pewien lud osadzony zostanie na ziemi, i umieścili Pierworodnych na Kryształowej Wyspie. Myślałem o Pierworodnych, którzy patrzyli, jak ich dzieci żenią się między sobą, degenerując się tak, że samo ich istnienie było zagrożone, aż w końcu nawet Pierworodni zrozumieli, że oni sami nie mogą temu zaradzić. I myślałem o proroctwie, które tak bardzo wiązało Cheysuli, które tak bardzo pętało mnie, niby pręgierz wiążący złodzieja i kłamcę.
        Ogier chrząknął. Odwróciwszy się zobaczyłem, jak obsunął się i przechylił, aż położył się na boku, potem na plecach, wykręcał się, garbił, wymachując długimi nogami i przetaczając po ziemi i zeschłych liściach. Ścierał z siebie zeschły pot i zmęczenie w odwiecznym końskim rytuale. Pożałowałem, że nie mogę zrobić tego samego.
        Leżał przez chwilę nieruchomo, mrugając. Promienie cienkiego księżyca rozpaliły jego oczy. A potem podniósł się, niezgrabnie jak wszystkie konie, stanął, otrząsnął się gwałtownie — zrzucając z siebie sierść i kawałki roślin, po czym usztywnił kolana i zamknął oczy. Będzie spać na stojąco, w pełnym komforcie, podczas gdy ja usiłowałem zasnąć, leżąc na przykrytej liśćmi ziemi, która do rana będzie mokra.
        Noc była zimniejsza, niż się spodziewałem. Kiedy świt przegnał poranne mgły, zbudziłem się dygocząc, przemarznięty do szpiku kości. Spróbowałem owinąć się ściślej płaszczem, lecz była to tylko letnia peleryna z pięknie wyczesanej wełny, a nie cięższa, zimowa, podszyta futrem. Tak więc zrezygnowałem zupełnie ze snu i wstałem, czując w gardle kwas świadczący o tym, że zepsułem sobie żołądek nadmiarem wina. Sądziłem, że skutki tego ustąpią w czasie ucieczki z Mujhary, ale było inaczej. Mówił mi o tym stan mojej głowy.
        Wypiłem nieco wody, zjadłem suszonego mięsa, siadłem przygarbiony na zimnej kłodzie żałując, że jestem człowiekiem, który nadużywa trunków, i wiedząc, że pewnego dnia, zapewne już niedługo, zrobię jeszcze raz to samo.
        Wreszcie wstałem i podszedłem do konia. Obiema rękami zgarnąłem mu z pleców resztki roślin pozostałe po poprzednim wieczorze, narzuciłem mu na plecy derkę i zabrałem się do mocowania siodła. Byłem zdecydowany powrócić do Homana-Mujhar. Stanowczo zdecydowany: niewątpliwie brat i ojciec martwili się — matka martwiła się na pewno — zostawiłem także Gisellę. Biedną, smutną Gisellę, pozbawioną porządkującej siły rozumu, która uczyniłaby ją godną każdego mężczyzny.
        A jednak sądziłem, że godna jest mnie.
        Sięgnąłem ponuro po homańskie siodło. Lecz kiedy je ująłem i podniosłem do góry, zdałem sobie sprawę, że uczucie pustki nie minęło. Zwlekało tylko nieco z odnowieniem się w mojej duszy.
        Bogowie, cóż mam czynić? Powiedzcie mi, cóż mam czynić!
        Lecz jedyną odpowiedzią było parsknięcie kasztanowego ogiera i szczebiot sójki na drzewie.
        Czy mam wracać? Czy cokolwiek zmieniło się od ostatniej nocy, poza stanem mojej głowy i żołądka? Nie. Wciąż jestem pusty, wciąż nagi, wciąż związany pragnieniem rzeczy, której tak bardzo potrzebuję.
        Tak więc nie wróciłem. Zająłem się ogierem staranniej niż poprzedniego wieczoru, ściągnąłem mu raz jeszcze derkę z grzbietu i stwierdziłem, że prawie wydobrzał po moim nieodpowiedzialnym traktowaniu. Nakarmiłem go ziarnem i napoiłem najlepiej jak mogłem, wtykając bukłak pod pachę i wyciskając wodę na złożone dłonie. Pił, ale nie miałem wątpliwości, że wolałby strumień albo rzekę.
        — Później. Najpierw potrzeba nam... mnie świeżego mięsa. Zapas w woreczku nie na długo wystarczy. — Poklepałem go, uwiązałem luźno, by mógł poskubać trawę wokół drzewa, zabrałem łuk oraz kołczan i wyruszyłem pieszo zapolować.
        Po półdniowej wędrówce zabiłem sarnę i zarzuciwszy na ramię przydźwigałem do obozowiska. Tam powiesiłem ją i oporządziłem, wykonując tę paskudną robotę z ochotą, nie dlatego że sprawiała mi przyjemność, lecz po prostu dawało mi satysfakcję robienie tego samemu. Jakże często robili to za mnie inni. Nawet Ian. Przypomniał mi się rudy jeleń królewski.
        Rozpaliłem ognisko i upiekłem mięso wiedząc, że większa część zepsuje się, zanim zdążę je zjeść. Ogier pogryzał z zadowoleniem leśne trawy i ziarno, które mu dałem, bynajmniej nie zmartwiony pobytem w głębi mrocznych lasów, z dala od luksusów. I chociaż wciąż byłem pusty, zaznałem nieco spokoju.
        Wyruszyliśmy dalej, koń i ja, dwa dni później. Wierzchowiec ogołocił lasek z trawy, a ja chciałem znaleźć jakiś przyzwoity strumień. Toteż osiodłałem go, spakowałem rzeczy i wskoczyłem na siodło, zamierzając ruszyć z powrotem.
        Lecz zamiast tego zagłębiliśmy się w lasy. Dni mijały, a my wjeżdżaliśmy jeszcze głębiej, aż zostawiłem za sobą wszelkie myśli o Homana-Mujhar i cieszyłem się, że robię wszystko sam, jak jeszcze nigdy dotąd.
        Broda mi urosła, gdyż golić mógłbym się tylko nożem, a zwierciadła nie miałem wcale. Zabiłem jelenia i sporządziłem sobie parę butów, gdyż moje stare — przeznaczone tylko na ceremonialne okazje — były prawie całkiem zniszczone. Dotyk futra był rozkoszą dla nóg. Z reszty skóry skroiłem sobie prymitywny kaftan — włosie do środka, skóra na zewnątrz, bez rękawów — i spiąłem go skórzanym rzemieniem. Pod nim nadal nosiłem brudne jedwabie i aksamity mego stroju weselnego, jak również granaty i złoto.
        Koń zaczął porastać zimową sierścią, tracąc letni połysk na rzecz matowej mechatości, typowej dla zimniejszych miesięcy. Jego nie golona teraz grzywa, zanim zaczęła wypadać, wyrosła na długość mojej dłoni. W Homana-Mujhar mieszkał w stajni, troskliwie pielęgnowany, zaznając ochrony przed zmianami pór roku. Tutaj miał jedynie surową szczerość lasów.
        Ruszaliśmy naprzód jeszcze dwukrotnie, uczucie pustki bowiem wzrastało. Każdego dnia budziłem się gotów do powrotu, powrotu do domu, a jednak z każdym dniem czułem się bardziej czczy. Jedyną ulgę przynosiło mi prowadzenie życia, jakiego nigdy jeszcze nie pędziłem, poznawanie lasu, jakiego nigdy nie znałem. Pamiętałem o Giselli, w której rosło moje dziecko; myślałem o Ianie, którego odtrąciłem w przypływie rozgoryczenia i rozpaczy. Wspominałem ojca, raz jeszcze pozbawionego prawowitego syna i dziedzica tak rychło po tym, gdy wreszcie go odzyskał; potrzebowałem go bardziej niż kiedykolwiek. I, rzecz jasna, moją matkę, która zamartwiała się bez wątpienia o każdej godzinie dnia i nocy. Lecz był to mój czas, czas mojej wolności... ostatniej szansy, by dowiedzieć się, kim dokładnie jestem, zanim będę musiał stać się człowiekiem, jakim życzyli sobie, żebym był, nie zaś takim, jakim mógłbym się stać z własnej woli.
        Nie wracałem. Bo nie mogłem. Jeszcze nie.
        I wtedy pewnego ranka, tuż przed świtem, niedźwiedź przyszedł do obozu. Poznałem to od razu po zapachu, kiedy tylko ogier zbudził mnie odgłosami swego strachu — usiłował zerwać cugle uwiązane do młodego drzewka. Zrobił to, lecz kiedy odwrócił się, by uciec, niedźwiedź był już na nim, i w jasnym świetle pełnego księżyca wyraźnie dojrzałem myśliwego: był to skalny niedźwiedź cynamonowej maści.
        Dla konia nie mogłem już nic zrobić. Zanim chwyciłem łuk, niedźwiedź go zabił. Toteż złapałem w milczeniu co się dało z. moich rzeczy i odszedłem natychmiast, nie chcąc walczyć o obozowisko czy ekwipunek i zadzierać z istotą tak niebezpieczną jak skalny niedźwiedź.
        Oddaliłem się jak najszybciej i zawinięty w letni płaszcz przespałem resztę nocy pod rozłożystymi konarami ogromnego starego dębu. A kiedy zbudziłem się o świcie, stwierdziłem, że niedźwiedź skalny siedzi obok mnie.
        Wstałem, nim zdążyłem krzyknąć, zacząłem uciekać, nim zdołałem stanąć na nogi, zostałem schwytany, nim zdążyłem poprosić bogów o pomoc. Poczułem, jak rozczapierzona łapa uderza moją kostkę, chwyta, szarpie. Znalazłem się na ziemi, tocząc się i starając się wyszarpnąć nóż z pochwy, ale nie dźwiedź uderzył mnie w rękę. Ostrze wyleciało z niej. Z niespodziewaną precyzją niedźwiedź uderzył grzbiet mojej ręki tylko jednym pazurem. Ślad po uderzeniu stał się biały, różowy, czerwony, otworzył się, trysnął mi krwią na palce.
        Upadłem na siedzenie, wsparłem się na sztywnym łokciu, a moja obuta stopa drapała zbutwiałe liście, szukając oparcia wśród luźnej próchnicy. Niedźwiedź przysiadł na zadzie. Zobaczyłem jego żółte oczy, oczy Cheysuli.
        I wtedy, naturalnie, zrozumiałem.
        — Ku’reshtin! — krzyknąłem ochrypłe. — Czy w ten sposób zamierzasz to zrobić?
        Niedźwiedź rozpłynął się. Zmrużyłem oczy, kiedy próżnia wchłonęła zwierzę i wyrzuciła człowieka, Cheysuli, Ceinna. Wciąż siedział przykucnięty przede mną. Nie poruszyłem się. Wiedziałem, że tak będzie lepiej.
        — Panie — rzekł spokojnie — musimy przedyskutować pewną sprawę.
        — My dwaj nie mamy ze sobą o czym dyskutować!
        — Och, tak... my wszyscy mamy o czym, panie.
        Kiedy to mówił, inni wynurzyli się z rzednących ciemności, wyślizgując się spomiędzy drzew i mrocznych zagłębień, wszyscy, z wyjątkiem lirów, w ludzkiej postaci. To zabolało najbardziej, bardziej niż wszystko, czego mógłbym się spodziewać. To, że są na świecie liry, które dołączyły do a’saii, aby pomóc zastąpić mnie kimś innym.
        Nie mogłem policzyć ich wszystkich, wojowników i lirów. Zrozumiałem tylko, że jest ich więcej, niż się spodziewałem. Nawet nie śniłem, że może być ich aż tylu.
        Ceinn się uśmiechnął. Zmarszczyła się przy tym blizna przy jego oku. Wyglądał jak ktoś, kto mógłby być dobrym przyjacielem. Człowiek, którego towarzystwo mogło stać się rzeczą cenną.
        I bez wątpienia a’saii cenili go.
        — Zadziwia mnie moje szczęście — powiedział. — Byliśmy tak cierpliwi, spodziewając się, że trzeba będzie długo czekać. Przygotowani na bardzo długie oczekiwanie. A jednak jesteś teraz tutaj, i my również, więc można to wreszcie załatwić.
        Wciąż leżałem na plecach, z uniesionym kolanem. Ślad po pazurze wciąż krwawił.
        — Ilu? — zapytałem.
        — A’saii? — Ceinn wzruszył ramionami. — Dosyć. Nie liczyłem ostatnio. Przynajmniej po dwóch lub trzech z każdego klanu.
        — Z każdego klanu?
        — Nawet z tych z Północnych Pustkowi, za Rzeką Błękitnego Kła.
        Starałem się nie okazywać otwarcie przestrachu. Ale oszołomiła mnie skala rebelii Cheysuli. Wedle ostatnich obliczeń było w Homanie przynajmniej trzydzieści klanów; duże, małe i jeszcze mniejsze, lecz wszystkie bezcenne dla wypełnienia proroctwa. A teraz, w swym źle ukierunkowanym fanatyzmie, zapragnęli zniszczyć przepowiednię.
        Nie spojrzałem nawet na innych, chociaż do nich także się zwracałem. Patrzyłem tylko na Ceinna.
        — W jakim stopniu ma to podłoże osobiste?
        — W żadnym — odrzekł z miejsca, tak szczerze, że uwierzyłem mu, chociaż tego nie chciałem. — A’saii byli w Homanie jeszcze zanim Izolda i ja legliśmy ze sobą po raz pierwszy.
        Było to wstrząsem i nieprzyjemnym otrzeźwieniem.
        — A teraz?
        — Teraz? — Skinął zamyślony głową. — Przyznaję, że podoba mi się to jeszcze bardziej.
        Ścisnęło mnie ze strachu w żołądku. Nie mogłem temu zaradzić. Wzdrygnąłem się, czując dobrze znany ból.
        — Czy to pomoże, jeśli powiem wam, że są Homanowie, którzy czują to co wy? Że oni również pragną zastąpić mnie innym?
        — Tym bastardem — przytaknął Ceinn. — Wiemy. Miałem nadzieję, że się wykpię tanim kosztem. Nie powinienem był na to liczyć.
        — Ian nigdy się nie zgodzi — powiedziałem mu. — A Zolda wyrzekła się ciebie... komu oddacie teraz Lwa? Tobie? — Myślałem, że może uda mi się zasiać wśród nich niezgodę. Osobiste ambicje Ceinna mogłyby ich zaniepokoić na tyle, by opóźnić wykonanie planów.
        — Ian mógłby się nie zgodzić, póki żyjesz — powiedział mi Ceinn — lecz co się stanie, kiedy zginiesz? Królowa jest bezpłodna. Donal nie ma innych synów. Któż inny przejmie po nim sukcesję?
        — Bastard Carillona.
        Coś błysnęło w jego oczach.
        Uśmiechnąłem się, choć nie było mi do śmiechu.
        — Moja śmierć daje homańskim a’saii większe niż kiedykolwiek szanse na osadzenie na tronie bastarda. Są oni równie lojalni i fanatyczni co wy. Czy sądzicie, że zniosą, by Ian posiadł Lwa? Jesteś głupcem, Ceinn... ty i inni. Znów sprowadzisz na Homanę wojnę domową i pogrzebiesz wszelką nadzieję na wypełnienie proroctwa.
        — Wymowny jesteś — powiedział — ale podjęliśmy już decyzję.
        Usiadłem powoli, zmieniając przyjętą dotąd nieświadomie pozycję poddania. W stłumionym świetle wczesnego świtu spojrzałem w twarz jak największej ich liczbie.
        — Jak to się odbędzie? Czy to będą liry? A może wy wszyscy w postaci lira, tak że pozostaną tylko strzępy ubrania i połamane kości... i być może pierścień na palcu, by mieć pewność, że moja tożsamość zostanie potwierdzona?
        — Może taki będzie twój los — zgodził się — lecz nie my to zrobimy. Zrobisz to sam.
        — Ja sam... — roześmiałem się. — Nie sądzę...
        — Ja, tak. — Przerwał gładko. — Jesteś człowiekiem bez lira, Niallu. Jesteś Cheysuli, chociaż kryjesz to pod homańskim wyglądem i obyczajem. — Spojrzał z niesmakiem na moją gęstniejącą brodę. — A pozbawiony lira Cheysuli poddaje się rytuałowi śmierci.
        — Nigdy nie miałem lira. — Musiałem przywołać całą swą determinację, żeby nie okazać strachu. — Nie jestem zobowiązany tego robić.
        — Nie — zgodził się — ale kiedy skończymy z tobą, będziesz wierzył, że miałeś lira... i że go straciłeś.
        Bogowie, oni mogą to zrobić. Usiłowałem podźwignąć się, odskoczyć od Ceinna, lecz nie miało to znaczenia. Kiedy wstał i otrzepał swoje skóry, pozostali zacieśnili krąg.
        — Rujho... — Jakże ze mnie szydził swym niewypowiedzianie delikatnym tonem. — ...przez wzgląd na Izoldę, przyrzekam, że nie będzie cię to boleć.
        Bogowie...
        Spróbowałem to krzyknąć. Lecz zanim otworzyłem usta, straciłem możliwość wypowiedzenia się. A nawet pragnienie.
ROZDZIAŁ 8
        Och, bogowie — mój lir...
        ...mój lir nie żyje...
        ...mój lir...
        Klęczałem na ziemi przykucnąwszy, tak że obcasy wbijały mi się w pośladki. Czoło przycisnąłem do warstwy kruchych, wyschniętych liści. Zamknąłem oczy tak mocno, że widziałem tylko blade barwy mojej śmierci: brudnoniebieski, błotnistoczarny, ostrą biel czerwi w popielatej ciemności mego cierpienia.
        ...mój lir — mój lir nie żyje...
        Ryłem pięściami w rozpadających się liściach, orałem, aż dotknęły chłodnej wilgotnej ziemi pod spodem; mokrej, zapoconej gleby, o konsystencji gliny, używanej do pieczętowania oczu ludzi zmarłych.
        ...mój lir...
        Zaznałem w życiu cierpienia, wiele cierpienia. Przypomniałem sobie, jak to było, kiedy wierzyłem, że mój brat nie żyje, ale nigdy nie wiedziałem, nigdy nie wyobrażałem sobie, jak to jest, kiedy straci się lira. To tak, jakby ktoś wbił mi rękę w ciało, chrząstki i kości, żeby chwycić moje serce, a chwyciwszy je, wyrywał je z piersi i odrzucał na bok, pozostawiając mnie jednocześnie żywym i martwym. Żywym, gdyż nie umieram; martwym, gdyż wszystko w kruchej skorupie ludzkiego ciała jest martwe, tak nieskończenie martwe. Jak można żyć w ten sposób?
        Jak można to przeżyć?
        Nie można.
        I wtedy zrozumiałem, co muszę zrobić.
        Poderwałem się z ziemi i biegłem, czując jak ból narasta w moich trzewiach, zalepiając mi pierś, gardło, usta, aż usłyszałem, jak unosi się z moich warg, by szybować na wietrze mego własnego przemijania; zawodząca pieśń śmierci, żałosny pean bólu; elegia ułożona z całego cierpienia mego serca, duszy i umysłu: mój lir nie żyje, mój lir nie żyje, dlaczego ja także nie miałbym umrzeć?
        Biegłem. Gnałem.
        Tak ciężko. Nie do wytrzymania.
        ...bogowie — jak możecie obdarzyć człowieka takim cudem jak lir, a potem odebrać mu go...?
        Pędziłem.
        Pnącza smagały mnie po twarzy. Jakiś konar zadrapał mój policzek, szarpiąc skórę i brodę. Ciernista gałązka zahaczyła o gardło, pociągnęła, rozdarła.
        Uciekałem.
        Paprocie zaczepiały o moje nogi, uderzały po udach. Wyschłe konary trzaskały i chybotały pod stopami. Potknąłem się, złapałem równowagę i goniłem dalej.
        Bogowie — jak ja biegłem...
        Czuję ból w brzuchu, w piersi, w gardle. Słyszę, jak mój oddech sapie, syczy, gwiżdże niczym u zajeżdżonego konia. W gardle mam sucho, tak że pali mnie, piecze... Czuję, że spali mnie żywcem...
        Bogowie — dlaczego zabraliście mi mego lira?
        Potykam się. Padam. Podnoszę.
        ...biegnę...
        Ktoś mnie goni. Słyszę to. Zbliża się, prześlizguje przebitą przeze mnie ścieżką; ścigając szybciej, niż mogę uciekać, kiedy staram się pozostawić to za sobą.
        Słyszę to. Przedziera się przez gałązki, pnącza i paprocie, nie powstrzymywane przez ciernie i korzenie — pułapki, jakie rośliny zastawiają na człowieka, starając się go powalić.
        Słyszę to. Oddycha, dyszy, słyszę jego ciężki oddech.
        Słyszę to...
        ...i wtedy uświadamiam sobie, że słyszę samego siebie, nic za mną nie ma, poza smutkiem, bólem i strasznym brzemieniem wiedzy: mój lir nie żyje, mój lir — mój lir odszedł ode mnie...
        O, bogowie. Czy nie uwolnicie mojej duszy od tego brzemienia
        Tak — mówią mi. — Tak. Musisz nam tylko zaufać, powierzyć nam siebie, oddać się nam.
        . Tak. Tak jest najlepiej. Tak będzie najlepiej. To nie może być takie trudne.
        ...Oddaję się wam...
        Nie! Nowy głos, którego nie rozpoznaję. Nie ja. Bogowie?
        ...Oddaję się...
        Nie!
        ...Oddaję...
        I jeszcze bardziej naglące: Nie!
        Nie? Kto — albo co — mówi mi nie?
        Zwalniam. Zatrzymuję się. Odwracam. Ale widzę tylko szarość ostateczności, przechodzącą w czerń, która obiecuje ulgę. Przynosi koniec bólu, cierpienia i nieszczęsnej pustki...
        Nie — mówi mi nowy głos. Stanowczo, jakbym był dzieckiem.
        A ja myślę: być może nim jestem.
        Nie dzieckiem. Nie. Ale mężczyzną. Wojownikiem. Cheysuli.
        I śmieję się. Krzyczę głośno:
        — Jak mogę być Cheysuli, skoro nie mam lira?!
        A wtedy uświadamiam sobie, co oni mi zrobili, Ceinn i inni; co usiłowali zrobić.
        I co im się nie udało.
        Upadłem. Boleśnie. Poczułem, jak ciernie drapią mi twarz, zahaczają kącik oka, rozdzierają. Pod skronią miałem kamień, cisnący nieznośnie. Przesunąłem się nieco, szukając ulgi. Znalazłem ją.
        Bogowie — oddałbym się śmierci.
        Leżę twarzą na ziemi, liściach i paprociach, prawie oślepły z przemęczenia. Tak bardzo starałem się biec od i do mego końca, oddać się dzikiej bestii, która zabrałaby moje życie, ulżyć bólowi mojej straty.
        Tyle że nie było żadnej straty. Zupełnie żadnej: nie miałem lira.
        Masz teraz.
        Mój oddech poruszył trzaskające szkielety liści, które nie były już liśćmi. Pyłki uniosły się, zatańczyły, wcisnęły mi się pod powieki. Czułem, jak pot spływa mi po nosie, czole, szczęce; łzy płynęły po policzkach. Lirze, lepiej wstań.
        Czułem kamienie pod biodrami. Ale nie miałem siły się poruszyć.
        Lirze.
        Coś chłodnego, wilgotnego; coś, czego nie sposób ignorować. Wsunęło się pod moją szyję i trąciło mnie, dotknęło jeszcze raz, popchnęło...
        Nie mogę cię podnieść, lirze... jestem wilkiem, a nie człowiekiem, nie wojownikiem.
        A ja jestem?
        Pchało. Wsuwało się.
        Przetoczyłem się. Otworzyłem oczy. Dostrzegłem czarny nos, srebrzysty pysk, zielonozłote ślepia.
        I zęby.
        Zerwałem się, rzuciłem dalej; a potem klęcząc, pochyliłem się, by zwrócić na ziemię zawartość żołądka.
        Biegłeś za szybko. Lirze, nie powinieneś biegać w ten sposób.
        Mój żołądek był pusty, lecz wciąż się kurczył. Zawęźlał się niczym przędza z wrzeciona, które upadło na ziemię.
        Ja zaczekam.
        Sięgnąłem po nóż i stwierdziłem, że pochwa jest pusta. Stałem przed wilkiem z gołymi rękami.
        Zabij mnie, a zabijesz siebie. Jego ton, nie wiedzieć czemu, złagodniał. Lirze, nie bądź tak bezrozumny. Czyżby uczynili cię nie tylko ślepym, ale i głuchym?
        Wilk. Samiec. Srebrzystoszary, z zielonozłotymi ślepiami i maską głębokiej barwy węgla drzewnego.
        Siedział. Siedział. A język wisiał mu z pyska.
        — Jesteś... lirem? — wykrakałem na głos.
        Jestem Serri. Jestem twój. Byłem pusty tak długo, tak długo... Nagle podniósł się, zbliżył, trącił mnie głową w ramię, zanim zdążyłem się odsunąć. Jestem napełniony... mój duch i dusza są całkowite...
        Omal się nie przewróciłem. Ramiona miałem pełne wilka, kolana miałem pełne wilka. Tak... wiele... wilka.
        Jestem Serri, powiedział. Jestem twój. I nie jestem już pusty...
        I zdałem sobie sprawę, że ja także nie.
        — Serri? — szepnąłem. — Serri?
        Nie ma potrzeby mówić na glos, chyba że sobie tego życzysz. Łączy nas więź, lirze.
        Roześmiałem się. Tylko raz, byłem zbyt wstrząśnięty, zbyt przytłoczony, by wyrzucić coś innego. Serri? Widzisz? Możesz mówić albo nie — to nie ma już znaczenia,
        — Serri? — odezwałem się tym razem na głos; było to kraknięcie, a nie słowo, ale na ten dźwięk oczy zaszły mi łzami radości, niedowierzania, ulgi i egzaltacji. Lecz także łzami absolutnego spełnienia, którego zaznałem dotąd jedynie w kobiecie.
        To sul’harai, rzekł Serri. Tak to nazywają Cheysuli. Lecz nie osądzaj tego przedwcześnie.
        Ze strachu zjeżyły mi się włosy na karku.
        — Przedwcześnie?
        Przedwcześnie. Sam zobaczysz. Często jest jeszcze lepiej niż teraz.
        — Lepiej niż teraz?
        Lepiej. Kiedy zamieniasz swoją postać na moją.
        Zaśmiałem się. A potem rozpłakałem. A potem przyciągnąłem wilka do siebie i przytuliłem go, jak nie tuliłem nikogo przedtem.
        Serri! płakałem. Och bogowie — dlaczego to trwało tak długo?
        Ponieważ taka była twoja tahlmorra.
        Przytuliłem go mocniej. Tuliłem go, aż kichnął. Śmiałem się, aż chrząknął.
        — Mam dziewiętnaście lat, Serri — czy nie jestem odrobinę za stary?
        Mówiono, że twój jehan był zbyt młody. Ty mówisz, że jesteś zbyt stary. Lecz wiek nie ma z tym nic wspólnego, lirze. Trzeba być do tego gotowym.
        — A czy ja jestem gotowy?
        Dla mnie i dla twojej tahlmorry.
        Osunąłem się z powrotem na ziemię, wciąż tuląc wilka do piersi. Czułem łapy i pazury wbijające mi się w ciało, kiedy Serri usiłował się uwolnić, odzyskać jakieś pozory godności. Ale nie pozwoliłem mu. Jeszcze mocniej objąłem go ramionami i zagłębiłem twarz w gęstym kołnierzu chroniącym gardło i szyję przed napastnikami.
        — Serri...
        Ihlini! Słowo to podniosło alarm w mojej głowie. Lirze... na tobie... Ihlini...
        — Na... mnie? Serri...
        Ihlini, Ihlini! A potem rzucił mi się do gardła, odsłaniając zęby.
        Odskoczyłem natychmiast, usiłując osłonić gardło drżącą ręką.
        — Czy przysłał cię Ceinn? — zapytałem. — Czy to kolejna sztuczka?
        Ihlini... lirze... Ihlini... Próbowałem się odsunąć, lecz wilk skakał mi do gardła.
        Moje palce natrafiły na skórzany rzemień i nagle zrozumiałem.
        Dar Lillith... ząb Lillith...
        Wyciągnąłem dyndający ząb spod ubrania.
        — To?
        Pozbądź się tego... pozbądź się tego... lirze, pozbądź się tego natychmiast!
        Ściągnąłem rzemień przez głowę. Na mojej dłoni leżał zakrzywiony ząb; gruby na jednym końcu, oprawionym w złoto, zaostrzony na drugim. Ząb psa albo wilka.
        Wilka.
        — Taki drobiazg... — powiedziałem na głos.
        Pozbądź się tego, lirze... natychmiast...
        Spojrzałem na ząb.
        — Lillith — rzekłem głośno. — Lillith, Alaryc... Gisella... — I zrozumiałem, co zrobili.
        Co kazali mi zrobić.
        Ręka mi zadrżała. Palce zacisnęły się na zębie. Mocno, z taką siłą, że ząb wbił się w ciało.
        — Och bogowie... Deirdre... kazali mi zabić ich wszystkich!
        Lirze, pozbądź się tego uroku!
        Oparłem rękę o ziemię i dźwignąłem się, wstając niepewnie. A potem cisnąłem dar Lillith jak najdalej mogłem w głąb lasów.
        Kazali mi zabić ich wszystkich. Deirdre, Liama, Sheę — nawet Ierne i nie narodzone dziecko...
        Och, bogowie.
        Znów zacząłem biec.
        Lirze! Serri pobiegł za mną, biegł razem ze mną. — Lirze... zaczekaj...
        Nie żyją. Wszyscy oni nie żyją.
        Wszystkie dumne orły Erynu, dumnego, gorącego Erynu z jego orlim gniazdem na białych kredowych klifach górujących nad Smoczym Ogonem.
        Deirdre.
        Och — bogowie — Deirdre...
        Przestałem biec. Stanąłem na ozłoconej słońcem polanie i poczułem na twarzy ciepło, kiedy zwróciłem ją w stronę słońca. „Bogowie — powiedziałem — dlaczego w chwili, gdy obdarzyliście mnie największym darem, zabieracie inny? Dajecie mi wiedzę o tym, co mogę zrobić... i o tym, co zrobiłem”.
        Stojący obok Serri uniósł głowę i polizał mnie po ręku.
        Lirze, nie bądź taki rozgoryczony. Co się stało, to się nie odstanie. Nie wiń się za to, co nie zależało od ciebie.
        Nie zależało ode mnie...
        — Gisella? — zapytałem na głos. — Nie. To Alaryc włożył mi pochodnię do ręki. Lillith stała obok, gdy to robił.
        Przypominałem sobie tak dobrze tę noc na kopule smoczej czaszki. I światło w moich oczach, kiedy przykładałem pochodnię do ognia sygnałowego.
        Bogowie. Wszyscy nie żyją.
        Gisella: która utkała sieć w moim umyśle i poddała mnie swej woli.
        Z własnej inicjatywy? Być może nie. Być może tak samo jak ja była marionetką, której sznurki pociągali Lillith i Alaryc. Sądziłem, że brakło jej rozumu i siły koncentracji, by wymyślić czy przeprowadzić takie plany.
        A jednak to Gisella zaczarowała człowieka pozbawionego lira.
        Człowieka, który nie był go już pozbawiony.
        — Serri — powiedziałem na głos — muszę nauczyć się pewnych rzeczy i to nauczyć się dobrze. Przybierania postaci lira.Leczenia. — Przerwałem. — I daru zmuszania kogoś, by zrobił to, czego od niego chcę.
        Lirze...
        — A potem pojedziemy do Obozu. Później do Homana-Mujhar.
        Lirze...
        Spojrzałem na wilka, mego lira, i zrozumiałem, że jestem pełny, nawet czując pustkę bólu i rozpaczy.
        — Serri — błagałem — naucz mnie tego, co muszę umieć. Serri chyba westchnął.
        Zaczyna się to, powiedział, od zmiany postaci...
ROZDZIAŁ 9
        Bogowie — nie mogę nawet próbować opowiedzieć, cóż to znaczy zmieniać ludzką postać na zwierzęcą. Żadne słowa nie zdołają wyrazić topnienia serca, umysłu i ducha, doskonałego połączenia człowieka i stworzenia. Wiedziałem tylko, że nie mogę pojąć, jak żyłem dotąd, taki pusty, nierzeczywisty, niepełny; cień tego, czym może być mężczyzna, kiedy jest wojownikiem Cheysuli.
        Jest to wymiana, zdolność zrzucania jednej postaci i przybierania innej. Przejściowość nie ograniczona początkiem ani końcem, czas prostego bycia. Kiedy byłem lirem, byłem wilkiem, nie człowiekiem, nie Niallem, nawet nie księciem Homany. Nawet nie Cheysuli. Tylko — wilkiem, obdarzonym taką wolnością, jakiej człowiek nie posiadający błogosławieństwa nie może zapewne nawet zrozumieć. Nawet nie Cheysuli. Gdyż nawet wojownikowi, w ludzkiej postaci, brak doskonałości zwierzęcia, którym się staje, kiedy zmienia jedną postać na inną. Nawet Cheysuli nie jest w pełni tym, czym może być.
        Zaczynałem rozumieć. I zaczynałem pojmować, dlaczego moja rasa jest tak arogancka, tak zasklepiona w sobie, tak pewna swego miejsca na gobelinie bogów. Nasze barwy są jaśniejsze. Jesteśmy osnową i wątkiem Homany, i wszystkimi innymi wzorami. Zabierzcie nas z tego wzoru, a postać marzenia się rozpadnie. Postać życia się rozpadnie.
        Tak jak rozpadnie się sama Homana.
        Bogowie, ale cóż to za odpowiedzialność. I zaczynałem rozumieć, czemu stawił czoło mój ojciec, starając się połączyć Homanę i Cheysuli. Usiłując spleść oporne przędze w harmonijny gobelin.
        Nauczyłem się myśleć jak wilk, czuć i działać jak on. Pojąłem, na ile wrażliwe jest nagie ludzkie dało, jak wiele mocniejsze są skóra i futro. Zapamiętałem dźwięki, jakich nigdy nie słyszałem, zapachy, jakich nigdy nie czułem, smaki, jakich nigdy nie kosztowałem. Zrozumiałem, co znaczy być żywym, tak jak nie może być nikt, kto nie posiadł lira.
        Wiedziałem już, że nie mieć lira i być na zawsze zamkniętym w ludzkiej postaci, to tortura, jakiej żaden Cheysuli nie powinien nigdy doświadczyć.
        Pomyślałem o sobie, jakim niegdyś byłem: pozbawionym lira i błogosławieństwa — cień człowieka, nie posiadający duszy.
        I pomyślałem o Rowanie. Począłem go szanować, jak nigdy dotąd, wiedząc tylko, że czułem do niego niechęć tak samo jak do siebie, ponieważ żaden z nas nie miał lira.
        O bogowie, dziękuję wam za lira.
        Serri nauczył mnie zmiany postaci i wyjaśnił, jaka odpowiedzialność wiąże się z tą umiejętnością. Istnieje, mówił, kwestia równowagi, zachowania zrozumienia samego siebie. Ucz tego, człowiek w postaci lira, który będzie zbyt rozgniewany, może też stać się zbyt nieuważny i zaburzyć subtelną równowagę. Wtedy gubi siebie i przekraczając granicę, ześlizguje się w szaleństwo niezmiennej postaci lira.
        Albowiem człowiek, mówił, należy do ludzkiej rasy; zamknięty na wieki w postaci lira, traci człowieczeństwo i staje się zamiast tego dzikim zwierzęciem.
        Zastanawiałem się na głos: czy byłoby tak źle pozostać na zawsze drapieżnym zwierzęciem?
        A Serri odrzekł, że człowiek, urodzony jako taki, uczyniony został nim. Bogowie, widząc, jak nie zrównoważone są szale, wiedząc dlaczego, wzięliby odwet.
        A ja powiedziałem: Nasi bogowie nie biorą odwetu, to jest sprawa Asar-Suti, Sekera, boga ciemności. A on odparł: Jest to sprawa wszystkich bogów, wysokich niskich, kiedy ich dzieci schodzą na manowce.
        Owszem, jest to wymiana. Odrzucenie ludzkiej postaci i zastąpienie jej zwierzęcym ciałem, krwią i kośćmi. Lecz co się dzieje z ludzką postacią, kiedy człowiek pragnie przybrać zwierzęcą? Odchodzi do ziemi. Powierzamy nasze ludzkie postacie mocy ziemi, której magia daje nam zdolność pożyczania zwierzęcej formy na tak długo, jak potrzeba. Jesteśmy zakorzenieni w ziemi, my, Cheysuli, w tak złożony sposób.
        I zastanawiałem się, jak to jest być Pierworodnym, wiedzieć, że jest się najpierwszym ze wszystkich narodzonych potomków. Posiadać moc sił, więcej niż Ihlini czy Cheysuli, a jednocześnie nosić w sobie ziarno samozagłady.
        Pomyślałem o Ceinnie i innych a’saii, zwracających się ku czasom Pierworodnych i pragnących znów mocy. Ich pragnienie nie było właściwie złe — proroctwo, wypełnione, znów dałoby nam tę moc, wraz z dodatkową stabilizacją zyskaną dzięki złączeniu się linii krwi — lecz ich metoda zdobycia mocy była zła. Czyż nie widzieli, że zbytnio cenią Dawną Krew?
        Lecz fanatycy są zbyt często zaślepieni wspaniałością swojej wizji, podczas gdy oddanie sprawie może być rzeczą godną podziwu, może też być niewiarygodnie niebezpieczne. Tak jak mogłoby być dla mnie.
        Dosyć. Czas kontemplacji minął.
        — Uczyłeś mnie — rzekłem Serri — i nauczyłem się. Teraz czas już iść.
        Uczyłem cię niewiele, lirze, a tyś nauczył się jeszcze mniej. Nie upajaj się tak winem osiągnięć.
        Roześmiałem się.
        — Czyżbym był upojony? Nie, nie sądzę. Myślę, że się boję... i jestem także rozgniewany. Lecz nie aż tak, by zapomnieć, jak niewiele się nauczyłem. Nie mam zamiaru rzucać wyzwania wszystkim a’saii. Chcę tylko poprosić o to, co mi się należy.
        Człowiekowi nic się nie należy, lirze. Chyba że służba, jaką winien jest bogom i proroctwu.
        — Serri, jesteś pompatyczny. A co do rzeczy, które się należą... owszem, człowiek winien jest służbę bogom, lecz winien również darzyć szacunkiem innego człowieka, kiedy ten na to zapracował.
        Tak jak tyś zasłużył?
        — Tak. Zasłużyłem na swego lira.
        Serri westchnął.
        Nie tak bardzo, jak sądzę, przez większość czasu. Ale czasami myślę, że owszem.
        — I czasami się zgadzamy. — Pochyliłem się, pociągnąłem za ucho o czubku czarnym jak węgiel drzewny, sugerując bez słów, żebyśmy ruszyli. Czas było iść do Obozu.
        To długi marsz.
        — Któż mówi o marszu, skoro mogę biec? — zapytałem i przeszedłem w postać lira.
        Cóż to za radość wyślizgnąć się z więzów ludzkiego ciała i przyjąć zamiast tego postać wilka. Bogowie, jak biegliśmy!
        Strażnicy wyskoczyli z zarośli w czarno-karmazynowym błysku. Konie przebijały się przez gałęzie i opadłe liście, deptały je, przynaglane przez jeźdźców. Dostrzegłem odblask nagiej stali, kiedy mujharscy strażnicy przerąbywali sobie drogę przez las.
        Serri?
        Zaskoczony — reagując instynktownie niczym wilk — przeskoczyłem zwalone drzewo, by skryć się za parawanem konarów, a Serri był obok mnie.
        Serri...
        Jestem tutaj. Zawsze jestem przy tobie.
        — Tam! — krzyknął jeden ze strażników. — Widzieliście go? Tam... biały wilk...
        — Był też drugi — stwierdził inny.
        — Ale nie biały — rzekł trzeci. — Szary albo srebrny... nie zauważyłem.
        A potem spomiędzy drzew wyjechał Ian z Tashą, skaczącą obok i dołączył do nich.
        — Nie tropimy wilków, kapitanie. Tropimy księcia Homany. Osłonięty zasłoną liści i paproci, zobaczyłem, jak Ian podjeżdża do żołnierza, który pierwszy się odezwał, starszego mężczyzny o brązowych włosach i głowie prawie całkiem osłoniętej misiurką.
        — Owszem — zgodził się ponuro tamten — ale czy mamy ignorować białego wilka, kiedy spotykamy go na drodze? Ta zaraza...
        Nie mamy pewności, czy zarazę powodują wilki — rzekł łagodnie mój brat. — W końcu, ile może być białych wilków?
        Białych wilków? Ja sam byłem biały w postaci lira, początkowo bardzo mnie to zmartwiło, gdyż ubarwienie albinosa jest źle widziane, symbolizując słabość. Albinotyczne zwierzęta zawsze się zabija. Kiedy byłem dzieckiem, widziałem, jak zrobiono to z całym miotem szczeniaków, urodzonych przez sukę myśliwską jednego z kapitanów. Lecz Serri zapewnił mnie, że jestem biały, a nie albinotyczny. Oczy miałem niebieskie, nie czerwone, mój słuch nie był upośledzony. Nie nosiłem żadnych oznak słabości.
        Ale — zaraza?
        Usłyszałem, jak jeden z ludzi mamrocze:
        — Za białe wilki dają nagrodę.
        — I zaryzykujesz zarazę, aby przywieźć jednego dla paru miedzianych monet? — zapytał najbliższy jeździec.
        — Srebrnych — odparował pierwszy. — Za srebro może bym to zrobił.
        — Jedźcie dalej — polecił brat. — Polujemy na człowieka, nie na wilka. Sądzę, że Mujhar zapłaci więcej niż parę srebrnych monet człowiekowi, który odnajdzie jego dziedzica.
        Usłyszałem, jak ktoś mamrocze coś o ciele, i uprzytomniłem sobie, że uważali, iż zginąłem. Nie jestem miłośnikiem dowcipów o śmierci, prawdziwej czy nie, z miejsca przyjąłem ludzką postać i wystąpiłem naprzeciw im wszystkim.
        — Jakie monety otrzyma dziedzic, jeśli sam się odnajdzie?
        Ręce powędrowały do mieczy i noży, potem opadły. Usłyszałem pełne zaskoczenia okrzyki, przekleństwa, pomruki ulgi.
        — Rujho! Na bogów, rujho, ty żyjesz? — Ian przerzucił nogę ponad końskim grzbietem i zeskoczył z siodła, przebijając się przez paprocie i wiszące pnącza.
        Podszedłem i chwyciłem jego nagie ramiona, wyszczerzywszy zęby w uśmiechu, kiedy poczułem pod palcami złoto.
        — Żyję — przyznałem. — Ianie, doprawdy nie zamierzałem nikogo zmartwić. Ale...
        — Wystarczy, że żyjesz — przerwał. — Nie jestem naszym jehanem... niech on udzieli ci reprymendy.
        Skrzywiłem się. Bez wątpienia miał dla mnie niejedną.
        — Ianie...
        — Bogowie, sądziliśmy, że nie żyjesz! Znaleźliśmy resztki twego konia, ekwipunek... — Pokręcił głową. — Rujho.
        — Był pewien powód — powiedziałem Ianowi. — Daję słowo, że za moment zrozumiesz... — Podszedłem do kapitana, siedzącego wciąż w siodle, i chwyciłem jego konia za cugle. — Kapitanie, zanieś natychmiast Mujharowi i jego małżonce wiadomość, że mam się dobrze... całkiem dobrze i powiedz im, że będę w domu za parę dni. Przedtem muszę jeszcze coś zrobić.
        — Panie. — Wpatrywał się we mnie. Jakbym był powstałym z martwych. Może, w pewnym sensie, nim byłem. Lecz nie było czasu na takie spekulacje, kiedy moi rodzice sądzili, że zginąłem.
        Zmarszczyłem brew.
        — Jedź natychmiast, kapitanie. Nie zwlekaj ni chwili dłużej.
        Ściągnął cugle, by zatoczyć koniem, dając znak pozostałym.
        Lecz kiedy oni poszli w jego ślady, zatrzymał się i zaczerpnął głęboko tchu.
        — Panie, wybacz mi, lecz... przez moment sądziłem, żeś jest Carillonem.
        Był śmiertelnie poważny. Miał dosyć lat, by pamiętać.
        — Służyłeś mu, nieprawdaż? — Odepchnąłem nos jego konia od twarzy. — Znałeś go zatem.
        — Nie znalem go... nie tak jak generał Rowan czy inni wysocy rangą. Nie byłem wtedy kapitanem. Lecz tak, służyłem mu. — Uśmiechnął się. Był starszy niż myślałem, lecz zawodowi żołnierze często nie mają wieku, starzejąc się, zanim upłynie ich młodość. — Panie, zawsze mówiono o tobie, że przypominasz zmarłego Mujhara. Lecz teraz jest to podwójnie uderzające. Teraz, gdy nosisz brodę.
        Zupełnie o niej zapomniałem. Będę musiał ją zgolić. Lecz — jeszcze nie teraz. Stwierdziłem, że chwilowo nie przeszkadza mi to porównanie.
        Carillon nigdy nie miał lira. Uśmiechnąłem się.
        — Wracaj, kapitanie, i zanieś wiadomość, że następca tronu żyje. Wkrótce będę w domu.
        — Panie. — Zatoczył koniem i odjechał, pozostawiając za sobą połamane pnącza i paprocie.
        Odwróciłem się do Iana.
        — Daję słowo, nie zamierzałem nikogo martwić.
        — Ale martwili się. My wszyscy. Na bogów, rujho, czego się spodziewasz? Widziałem, w jakim byłeś nastroju, zanim zniknąłeś. Wysnułem stąd wniosek, że poszukałeś rytualnej śmierci.
        Wzruszyłem ramionami.
        — Tak było.
        Twarz Iana była napięta.
        — Kiedy znaleźliśmy konia, pomyślałem, że porwał cię jakiś drapieżnik.
        — Owszem — rzekłem ponuro. — Drapieżnik Cheysuli zwany Ceinnem.
        — Ceinn! — Ian wbił we mnie wzrok. — Co Ceinn ma z tym wspólnego?
        — A cóż Ceinn ma wspólnego z czymkolwiek? — zapytałem z goryczą. — Prawie spełniło się jego serdeczne pragnienie, rujho... że Niall nie żyje i tylko Ian pozostał, by objąć Lwi Tron.
        — Rujho...
        — To prawda — powiedziałem łagodnie. — A kiedy go zobaczymy, możesz go spytać.
        Pierwszy wstrząs wywołany moim pojawieniem minął. Teraz Ian przyjrzał mi się uważniej niż przedtem. Zauważyłem, że zaczyna marszczyć brwi.
        — To broda — powiedziałem.
        — Nie... cóż, tak, lecz nie tylko broda. Jest coś jeszcze. Jesteś... twardszy.
        — Dojrzały — powiedziałem. — Owszem, trochę. — Przykląkłem na jedno kolano, by przywitać się z Tashą, która wyślizgnęła się spomiędzy stratowanych paproci. Parsknęła, wpychając mi głowę pod brodę w typowym dla siebie pozdrowieniu. — Ciągle taka ślicznotka — powiedziałem do niej ciepło. — Jeśli Ian zmęczy się tobą kiedykolwiek, możesz przyjść do mnie.
        Ian chrząknął wymownie na znak sprzeciwu.
        — Och, tak, wiem. Nie zmęczysz się nią, tak jak ja nie zmęczę się Serri. — Wyszczerzyłem się w uśmiechu. — Zechciałbyś poznać mego lira?
        Nim zdążył odpowiedzieć, wezwałem Serri poprzez więź. A kiedy wilk nadszedł, z oczami zmrużonymi od słońca, odwróciłem się, by zobaczyć reakcję brata.
        Przez długi moment stał niewiarygodnie nieruchomo. A potem klęknął powoli wśród plątaniny opadłych liści, paproci i gałązek.
        — O, wilku — szepnął — leijhana tu’sai... leijhana tu’sai za to, żeś uczynił mego rujholla pełnym... — I położył drżącą rękę na pięknej głowie Serri.
        Chwilę później wstał, prawie niezgrabnie, i zwrócił się ku mnie.
        — Jak mogłem tego nie zobaczyć? Jak mogłem nie wiedzieć?
        — Jak mogłeś wiedzieć, Ianie? Sam tego nie wiedziałem.
        Pokręcił głową.
        — Sam przechodziłem chorobę braku lira. Wiem, czym jest pragnienie, pustka, która gna chłopca do lasu, by poszukał sobie lira. Widziałem to już wcześniej, czułem to wcześniej... rujho, powinienem był wiedzieć.
        — Dosyć, przeklinam cię za to. — Wypowiedziałem najsłabsze przekleństwo, jakie mi przyszło do głowy. — A teraz możemy jechać do Obozu? Mam tam sprawę do Ceinna i innych a’saii.
        Wydawał się zakłopotany.
        — Może a’saii mogliby poczekać.
        — Może nie — zasugerowałem. — Chciałbym raz na zawsze rozstrzygnąć kwestię mojej wartości. Sądzę, że teraz klany zaakceptują mnie chętnie.
        — Oni może tak — zgodził się ponuro Ian — ale co z homańskimi fanatykami? Twoja krew odezwała się w końcu, twoja moc magiczna nie jest już „ukryta”. Da im to jeszcze jeden powód do wszczynania alarmu.
        — Lecz nie da im to Lwa.
        Chwycił mnie za ramię, kiedy się odwróciłem, by odejść.
        — Może im dać — powiedział. — Niallu, czy nie potrafisz już liczyć? Byłeś w Erynie i Atvii przez ponad rok. A potem, ledwo wróciwszy do domu, znikasz na kolejny miesiąc. Dałeś homańskim rebeliantom wszelką sposobność dla zdobycia oparcia w walce o Lwa.
        — Bastard Carillona — rzekłem ponuro.
        — Tak, bastard Carillona. — Utkwił we mnie spojrzenie. — Niallu, on zaczął gromadzić armię.
        — Ten bastard? — Teraz ja spojrzałem na niego z niedowierzaniem. — Jak może to robić?
        Ian wzruszył ramionami.
        — Dlaczego nie? Chce przejąć tron.
        — Ale... Mujharem jest nasz ojciec.
        Brat westchnął lekko.
        — Widzę, że ceną dorastania w królestwie, gdzie panuje pokój, jest samozadowolenie... albo może ignorancja. Czy nie rozumiesz polityki?
        — A ty?
        — Trochę — rzekł krótko. — Choć jestem Cheysuli, rozumiem, co to znaczy. Tak jak ty powinieneś... — Pokręcił głową. — Nawet teraz zbiera wojsko i przychylne sobie opinie...
        — ...a mając wystarczającą liczbę jednego i drugiego, będzie mógł złożyć petycję do Rady Homańskiej o zmianę sukcesji. — Skinąłem głową, rad z zaskoczenia, jakie dostrzegłem w oczach Iana, nie spodziewał się, że zrozumiem z tego cokolwiek. — I, oczywiście, Rada, której przewodniczy nasz ojciec, odmówi...
        — ...co wywoła wojnę domową. — dokończył Ian. — To nie jest pusta groźba, Niallu, ani mało prawdopodobny przypadek. I zapominasz jeszcze o czymś: Rada składa się z Homanów. Wszyscy oni służyli pod rozkazami Carillona, nasz jehan nie mianował nikogo, z wyjątkiem Rowana, a nawet on mógłby woleć syna Carillona niż jego wnuka.
        — Rowan?
        Ian wzruszył ramionami.
        — Być może. Któż to może stwierdzić na pewno. Kiedy przyjrzysz się bliżej petycji, zobaczysz, że zaakceptowanie jej nie jest niemożliwe. On jest synem Carillona, a zatem częścią proroctwa.
        — Lecz nie jest Cheysuli.
        Ian się nie uśmiechnął.
        — Powiedzmy sobie, Niallu, że na Homanach potrzeba wypełnienia proroctwa czyni mniejsze wrażenie niż na Cheysuli. No i trzeba pamiętać, że w Radzie są tacy, którzy pragną, by proroctwo zostało wypełnione... czyż jest lepszy sposób uprawomocnienia roszczeń do Lwa niż zaślubienie przez pretendenta kobiety o odpowiednim pochodzeniu?
        — Cheysuli — wyrzuciłem. — Lecz któż by się na to zgodził? Ja jestem prawowitym dziedzicem!
        — Gisella mogłaby — rzekł obojętnie. — Gdybyś ty nie żył, dlaczego miałaby rezygnować z okazji zostania królową Homany? Tytuł ten przyrzeczono jej w chwili narodzin, gdy tylko określono jej płeć.
        Wstrząsnęło to mną; osiągnął, co zamierzał. Owszem, Gisella mogłaby. Bogowie wiedzieli, że miała odpowiednią krew. To dlatego ja musiałem ją poślubić.
        — Gisella! — rzekłem z goryczą. — Na bogów, żałuję, że nie zginęła w czasie upadku matki!
        — Niallu! — Ian znowu chwycił mnie za ramię. — Niallu, ty wiesz...
        — Że mnie zaczarowała? Tak, wiem... zrozumiałem to z chwilą, gdy otrzymałem lira. Zaklęcie, jakiego użyła, musiało pochodzić od Ihlini, nie od Cheysuli. Przypomniałem to sobie wszystko naraz, kiedy nawiązałem więź z Serri. — I wtedy cały ból i żal wezbrały znowu. — O, na bogów, Ianie... dlaczego oni kazali mi...
        — Wiem. — Przygarnął mnie w pełnym współczucia uścisku. — Och rujho, wiem... kazali mi patrzeć, jak zapalasz ogień.
        — Oni wszyscy! — krzyknąłem. — Wszystkie orły z gniazda... — objąłem go jak nigdy przedtem, tak bardzo bowiem tego nie potrzebowałem. — Bogowie, oni kazali mi wydać rozkaz zabicia Liama... Shei... Deirdre...
        Wyczuł zmianę mego tonu, kiedy wymawiałem jej imię; ból, udrękę i żal.
        — Deirdre — powtórzył jak echo, głównie dla siebie, a to, że wymówił jej imię, zwiększyło tylko rozpacz.
        Och — bogowie — Deirdre...
        Osunąłem się na kolana w stratowanej trawie i paprociach.
        — Kazali mi zamordować Deirdre.
        Przykląkł w milczeniu na jedno kolano i ujął mnie ręką za kark zmuszając, bym mu spojrzał w twarz.
        — Rujho — powiedział — jeśli kochałeś ją tak bardzo, naprawdę mi przykro.
        Wstrząsnęło to mną, mimo bólu.
        — Ty mówisz o miłości?
        — Dlaczego nie? Ona istnieje, bez względu na to, co mówią obyczaje. Sądzisz, że nie ma miłości między naszym jehanem i jego cheysulą?
        — A jest?
        — Oczywiście. Widzę ich inaczej, rujho, bo pozwalają mi na to. Albo może... — wzruszył ramionami, uśmiechając się lekko — może mi nie pozwalają, a jednak ta widzę. Lecz bądź pewien, że ona istnieje.
        — Najpierw była Sorcha. Twoja matka.
        — Owszem. Ale ona zmarła wiele lat temu, a żadne prawo nie zabrania, by wojownik pokochał inną kobietę.
        Dostrzegłem w myślach Deirdre.
        — Nie ja — rzekłem powściągliwie. — Na bogów, nie ja... nigdy nie pokocham Giselli.
        Westchnął po chwili.
        — Nie — zgodził się. — Sądzę, że nie. Myślę, że żaden mężczyzna nie będzie nigdy kochać Giselli... z wyjątkiem, być może, jej jehana.
        — Alaryka?
        — Tak. Byłeś zbyt zaślepiony przez to, co zrobiła ci ta dziewczyna... ale Alaryc rzeczywiście ją kocha. I myślę, że nie może sobie wybaczyć, że to właśnie on uczynił ją taką, jaka jest.
        — Współczucie dla wroga?
        — Współczucie dla jehana. — Ścisnął mi przelotnie kark i przyciągnął moją głowę do swego ramienia w braterskim geście, po czym zmierzwił mi włosy, podnosząc się. — Być może masz rację, rujho. Myślę, że powinniśmy pojechać do Obozu.
        Wstałem.
        — Po tym, jak powiedziałeś mi, że nie powinniśmy?
        — Pozostało ci coś do zrobienia. — Wyszczerzył zęby w uśmiechu, a potem roześmiał na głos. — Czy po wszystkich tych latach zapomniałeś o złocie lira? Teraz masz prawo je nosić.
        Mam prawo. Spojrzałem na Serri, czekającego przy mojej lewej nodze.. Złoto lira, Serri! Masz prawo je nosić. Roześmiałem się.
        — Tak! Mam! — Chwyciłem Iana za szyję i przytuliłem niezgrabnie, prawie zwalając go z nóg. — Tak, rujho, jedźmy po moje złoto!
        Marszcząc lekko brwi, dotknął ucha, gdzie tkwił kolczyk w kształcie kota.
        — Mamy tylko jednego wierzchowca, a jesteś zbyt ciężki, by mógł nieść nas obu. Czasami już mnie ma dosyć.
        — Kto mówi o jeździe konnej, rujho? — I kiedy patrzył oszołomiony, przyjąłem postać lira.
        Biegnąc usłyszałem, jak klnie, ponieważ miał konia. Chciał bowiem jak ja pobiec w postaci lira.
        Roześmiałem się; nie ma takiego Cheysuli, który wybrałby konia, mogąc posłużyć się inną postacią.
        Bogowie — jaka wolność jest w postaci lira...
ROZDZIAŁ 10
        U wrót Obozu przybrałem z powrotem ludzką formę i odwróciłem się, by spojrzeć, jak Ian podjeżdża na swym ogierze. Obok niego biegła Tasha, smukła i prężna w blasku słońca; kasztanowe futro połyskiwało brązowo. Serri strzegł mej lewej nogi, przyciskając bark do mego kolana, poprzez więź wyczułem jego niepewność.
        Jakiś lir? zapytałem z zaskoczeniem.
        A jak byś się czuł na moim miejscu? odparował. Obóz to siedziba wielu ludzi, wielu lirów... a nie poznałem żadnego z nich.
        Dawało to zadziwiający wgląd w to, jak liry odczuwają świat. Aż nazbyt często łatwiej było wierzyć, że górują nad nami, będąc bliżej bogów, a jednak defensywny ton Serri przypominał mi mnie samego, kiedy stawiłem czoło czemuś, co nie do końca rozumiałem.
        Czy z Tashą było tak samo?
        Serri obejrzał się, kiedy górski kot zbliżył się, by do nas dołączyć.
        Tak samo jest ze wszystkimi, kiedy więź zostaje nawiązana po raz pierwszy. Nie różnimy się tak bardzo od ludzi.
        Chciałem zaoponować, słownie czy inaczej, lecz Ian zeskoczył z konia i zawołał w Dawnej Mowie na wojowników strzegących wejścia, by otworzyli nam wrota.
        Rozgoniłem ręką unoszący się pył, potem cofnąłem, kiedy drewniane wrota się rozsunęły. Niegdyś, jak mi mówiono, Cheysuli nie potrzebowali bram, żeby zamykać się w obozie, ale nadeszły czasy, kiedy trzeba było zamknąć wrogom dostęp do niego i wrota stały się częścią tradycji. Obóz coraz bardziej przypominał mi Mujharę.
        Ian, prowadzący swego niesfornego ogiera, zrównał się ze mną. — Pójdziemy do shar tahla. To do niego należy poczynienie przygotowań do Ceremonii Inicjacji.
        Poczułem dreszcz dumy i podniecenia. Ceremonia Inicjacji... i wreszcie będę nosił złoto.
        Lecz kiedy odchodziliśmy od bramy, jeden z wojowników zawołał do nas.
        — Shar tahl nie jest w swoim namiocie, Ianie. Jest u Rylana, jest też z nimi Mujhar.
        — Jehan? — Ian spojrzał na mnie ostro, marszcząc brwi. — Coś poważnego, jak sądzę... cóż innego wygnałoby go teraz z Mujhary?
        Podkreślenie to wydało mi się dziwne i powiedziałem mu o tym. Ale Ian, idący tak szybko, że puścił konia kłusem, potrząsnął tylko głową.
        — Niech on to wyjaśni... bez wątpienia ma ci wiele do powiedzenia. Rujho... pospieszmy się.
        Toteż wyciągając moje długie nogi wysforowałem się całkowicie przed niego, co dało mi okazję powiedzenia jemu, żeby się pospieszył. Lecz Ian był zbyt zajęty, żeby go to ubawiło.
        Serri?
        Nic nie mogę powiedzieć, lirze. Polityka Homany to dla mnie coś nowego.
        A co mówi ci Tasha?
        Tylko tyle, że jej lir jest bardzo zatroskany. Ma to coś wspólnego z Ihlini, z zarazą, bastardem... niepokoi go wiele rzeczy. Wiele.
        Zgodziłem się ponuro. Ian bardziej pasuje do polityki ode mnie. Lepiej ją rozumie.
        Przebijaliśmy się pomiędzy skupiskami namiotów, lawirując pomiędzy czarnowłosymi dziećmi, które bawiły się pomiędzy drzewami, wśród wysokich po kolana paproci, czasem wysypując się na ubitą ziemię ścieżek. Dymy ognisk zasnuwały horyzont, poznawałem zapach dębów, jesionów, świeżo ściętych cedrów. Ale przede wszystkim czułem mięso. Niedźwiedzia, zdaje się... ktoś piekł niedźwiedzia. Przypomniało mi to Ceinna.
        — Ianie. — Chciałem poruszyć kwestię a’saii, ale on zawołał jedno z biegających dzieci, chłopca, który oderwał się od gry i przykłusował do nas.
        — Blainie, zaprowadzisz mi konia do namiotu? Mam sprawę do przywódcy klanu.
        — Tak. — Blaine sięgnął po cugle. — Czy wiedziałeś, że Mujhar jest tutaj?
        — Tak. Leijhana tu’sai. — Uwolniony od konia, Ian prawie biegł.
        Zmartwiony, powiedział mi Serri. Sam to widzę.
        — Tutaj — Ian zatrzymał się przed zielonym namiotem, spomiędzy fałd którego wyzierał do połowy wizerunek srebrnego lisa. Prawie nie zwrócił uwagi na to, że Tasha rzuciła się na kobierzec leżący przed wejściem. Lorn był tam również, mrużąc sennie oczy w blasku słońca. Złocisty Taj przysiadł na maszcie namiotu. A brązowy lis, zwinięty obok Lorna, przesunął się, by zrobić miejsce Tashy. Nie znałem jego imienia, wiedziałem tylko, że to lir Rylana.
        Spędziłem tu tak niewiele czasu, że zbyt mało wiem o moim klanie — uzmysłowiłem sobie nie bez poczucia winy. — Nic dziwnego, że są wojownicy, którzy woleliby widzieć na moim miejscu Iana. On zna pewnie wszystkich.
        Brat poskrobał palcem o klapę wejściową i przedstawił się. Chwilę potem sam przywódca klanu odsłonił wejście. Gdy mnie zobaczył, otworzył usta, by coś powiedzieć, po czym zamknął je szybko. Dostrzegłem błysk zdziwienia w jego oczach. Byłem ostatnim człowiekiem, którego się spodziewał, i to w takim przebraniu.
        A potem się uśmiechnął.
        — Lepiej idź prosto do Mujhara, Niallu. Jest z Izoldą, spacerują drogą wzdłuż muru.
        — Idź — powiedział mi Ian. — Ważne jest, by wiedział, że żyjesz. Ja zostanę tu z Rylanem i shar tahlem, aby omówić przygotowania.
        — Czekaj! — Zrzuciłem sakwę z pleców i rozsunąłem szeroko ściskany rzemieniem wylot. Chwyciłem ciężki pas, który nosiłem na zaślubinach i wydobyłem go prawie w całości. — To złoto — powiedziałem przywódcy klanu. — Złoto Cheysuli, wykonane rękami mistrza. Znów je będę nosił, ale we właściwej postaci.
        Rylan spojrzał na wilka, który stał tuż przy moim boku. Zobaczyłem, że zaczyna się uśmiechać. Ian wziął sakwę i wepchnął pas z powrotem.
        — Rujho, idź. Zajmę się złotem. — Ale kiedy się odwracałem, chwycił mnie za ramię. — Jest jeszcze i’toshaa-ni — rzekł poważnie. — Wszystko zostanie ci wyjaśnione, ale musisz się przygotować.
        — Czy ty mi to wyjaśnisz?
        Wyszczerzył zęby w uśmiechu, znów tak młodzieńczy jak w czasach, zanim nauczył się tyle o odpowiedzialności, a zatroskanie zniknęło z jego twarzy.
        — Jeśli tego sobie życzysz.
        — Życzę sobie. — A potem odszedłem, podążając za ojcem, z Serri biegnącym u mego boku.
        Droga wzdłuż muru... Rylan miał na myśli ścieżkę wiodącą wzdłuż zielonoszarego muru, otaczającego Obóz. Przypominała przejścia dla strażników, obrzeżające na blankach zamkowych murów, lecz Obóz Cheysuli nie miał w sobie nic z zamku. Był tu tylko mur, wijący się pomiędzy drzewami niby granitowy wąż. Nie było strzelnic ani blank, tylko falująca linia spiętrzonego kamienia, nie tynkowanego, ale uszczelnionego mchem i bluszczem. Pnącza pięły się po okrytych liszajem bokach muru, czepiając się go i zapuszczając korzenie i odrośla w szczeliny i szpary. Drzewa z przeciwnej strony wysyłały ponad murem patrole rekonesansowe, naruszając bezpieczeństwo Cheysuli. Jemioła rosła kępami w rozgałęzieniach drzew. Orlik oplatał konary i okrywał szczyt muru.
        Zobaczyłem ich przed sobą. Izolda siedziała na pniu strzaskanego drzewa ze zwieszoną głową i gęstymi włosami opadającymi wokół niej. Nie widziałem wyrazu jej twarzy. Potem zrozumiałem, że płacze; przyciskała jedną rękę do policzka; widziałem, jak dygoczą jej ramiona.
        Ojciec stał nad nią, trzymając rękę na jej głowie. Potem położył drugą. Przykucnął tak, by móc jej patrzeć w twarz, i zobaczyłem, jak łagodnie odgarnął jej włosy za uszy.
        Nie słyszałem, co powiedział. Lecz zobaczyłem, jak Zolda pochyla się do przodu, obejmuje go niezgrabnie, potem wstaje i odchodzi pospiesznie. Ojciec pozostał przez chwilę przy pniu, z pochyloną głową, jakby czuł brzemię bólu córki. Potem, kiedy zwolniłem bieg do marszu, podniósł się i odwrócił ku mnie. I odskoczył.
        Carillon... — wyrzucił.
        Zatrzymałem się. Stałem zupełnie sam na środku ścieżki, Serri zatrzymał się po drodze, aby zapoznać się z królikiem, który oddalił się zbytnio od swej nory. W pierwszym odruchu chciałem poczuć się urażony z powodu mylnej identyfikacji. Kiedyś tak bym zrobił, lecz teraz nie mogłem. Byłem zbyt wstrząśnięty. Choć inni często zwracali uwagę na to podobieństwo, ojciec nigdy tego nie robił. Nigdy nawet nie porównywał mnie z moim dziadem. Z całą pewnością nigdy nie spojrzał na mnie i nie nazwał mnie imieniem Carillona. Nawet przez pomyłkę.
        A teraz to nie była pomyłka. W tym bowiem momencie wierzył, że nim jestem.
        To minęło. Minęło szybko. Zobaczyłem, że szok zmienia się w pełne zaskoczenia zrozumienie i rumieniec wrócił na jego twarz. Ale nie od razu się poruszył. Staliśmy naprzeciw siebie, mój ojciec i ja, oddzieleni połacią ziemi długą ledwie na wzrost człowieka.
        — Nie — rzekłem wreszcie. — Niall.
        — Wiem. — Jego ton brzmiał dziwnie. — Wiem. Wybacz.
        Wzruszyłem ramionami.
        — To nic.
        — To nie jest nic. Czy sądzisz, że tego nie wiem?
        Już chciałem odpowiedzieć, zbyć jakże częstą pomyłkę, lecz uciszył mnie podnosząc rękę.
        — Jest wiele rzeczy do powiedzenia, z których nie najmniej ważne jest stwierdzenie, że żyjesz, kiedy wszyscy sądzą, że zginąłeś, lecz nawet to może poczekać. Jest coś jeszcze. Coś, o czym powinienem był powiedzieć ci dawno temu.
        Westchnął. A potem siadł na pniu, zwolnionym przez Izoldę i znów westchnął, jakby poszukiwał właściwych słów.
        — On był niewiarygodnie dzielnym człowiekiem. Tak silnym człowiekiem, i nie mówię o sile fizycznej, choć tej także mu nie brakowało. Nie. Mówię o sile ducha, oddaniu, gotowości dźwigania brzemienia dalece przekraczającego miarę większości ludzi. — Wyciągnął rękę i zerwał z ziemi wieloczłonowe źdźbło trawy i zaczął je dzielić na części. — Po tym, jak Tynstar ograbił go z młodości i obarczył chorobą, utracił większość swej niezwykłej siły. Ale nie stracił oddania. Ani gotowości brania na siebie ciężarów. Bo taki był jego obowiązek. Taka była jego tahlmorra.
        Podniósł na mnie wzrok. Skinąłem głową, więc ciągnął dalej.
        — Patrzyłem na niego dzień w dzień i widziałem, jak się wysila, żeby zjednoczyć Homanę, żeby służyć proroctwu, nie swego zresztą ludu. Wówczas zastanawiałem się. Myślałem: czy będę kiedykolwiek w stanie przejąć Lwa od tego człowieka? Czy zdołam dokończyć to, co on zapoczątkował?
        Spojrzałem na jego ręce. Patrzyłem, jak rozdziela łodygę trawy, a potem przepuszcza kawałki między palcami równie łatwo, jak przepuszczał teraz zwątpienia swej młodości.
        — Powiedział mi: „bądź Donalem”. Powiedział mi: „nie powinieneś sądzić siebie wedle innych”. Lecz oczywiście robiłem tak. Tak jak ty teraz.
        — Nienawidzę go — rzekłem głucho. — Nienawidzę zmarłego, jehanie.
        — Ale przede wszystkim nienawidzisz siebie.
        Siadłem niezgrabnie na środku ścieżki, gdyż nie mogłem dłużej stać, uświadomiwszy to sobie.
        — Tak — rzekłem oddychając szybko. — Och, jehanie... to prawda.
        — Bądź Niallem — powiedział łagodnie. — Nie sądź siebie wedle innych.
        Roześmiałem się. Usłyszałem, jak dźwięk przebija się przez sklepienie konarów niczym sierp przez letnią trawę.
        — A kiedy Carillon powiedział ci to, jehanie, czy miało to dla ciebie jakieś znaczenie?
        Ojciec nie uśmiechnął się.
        — Miało znaczenie to, że tak powiedział.
        Zawstydzony, spojrzałem na ziemię między moimi butami ze skóry jelenia.
        — Tak. Tak, jehanie, to prawda.
        — Pozostawił mi dziedzictwo. Pozostawił mi świadomość, że nie mam się czego wstydzić; że zrobię najlepsze, co będę mógł, bez względu na okoliczności. I tak było. — Uśmiechnął się nieco. — Och, tak. Są tacy, którzy nie zgodzą się z tym; ludzie twierdzący, że służę tylko własnym interesom, ale ja staram się służyć Homanie. Homanie i Cheysuli. — Zobaczyłem, że uśmiech zaczyna się rozszerzać. — Dopiero, kiedy patrzę, jak moje dzieci zmagają się ze swą dorosłością, zaczynam rozumieć, że nie jestem nieudacznikiem. Że nie jestem złym Mujharem. I zaświta kiedyś dzień, kiedy ty zrozumiesz to samo o Mujharze, który nastąpi po Donalu.
        — Lew Homany. — Potrząsnąłem głową. — Myślę, że teraz, kiedy zaczynam to widzieć jaśniej, najbardziej niepokoi mnie to, że byli oni tak niesprawiedliwi wobec ciebie. Zawsze mówią tylko o Carillonie. Nawet jehana. Tak łatwo im widzieć jego, kiedy patrzą na mnie. A jednak... zapominają, że to ty mnie spłodziłeś. To myśli o tobie i wspomnienia ciebie powinienem przywoływać.
        Roześmiał się lekko, ukazując twarz, która przypominała mi raczej Iana, chociaż starszą niż brata.
        — Tak. Mężczyzna promienieje dumą, słysząc jak porównuje się go z własnym synem... kiedy porównanie jest na jego korzyść. — Kiwnął głową. — Ale sądzę, że role zostały podzielone. To Ian przypomina im mnie, a ty przypominasz im Carillona.
        Zrobiłem kwaśną minę.
        — Myślę, że nie ma to już znaczenia. Myślę...
        — ...a ja myślę, że czas pomówić o ważnych sprawach i odłożyć na bok autoanalizy. — Podniósł się, podszedł do mnie i chwycił moje uniesione ramię. — Nie będę tego wałkować, Niallu. Nigdy nie powinieneś wyjeżdżać w ten sposób.
        Wstałem, otrzepując spodnie.
        — Nie, ale...
        — Nie chcę usprawiedliwień; co było, to było. Ale spodziewam się po tobie większej odpowiedzialności w przyszłości.
        — Jehanie...
        — Mamy wojnę, Niallu — rzekł otwarcie, jakbym mógł go nie zrozumieć. — Strahan gromadzi wojsko w Solinde. A bastard robi to samo tutaj. — Westchnął i odgarnął włosy, odsłaniając bladą twarz. — Wszyscy sądzili, żeś zginął. Toteż musiałem stawić czoło Radzie Homańskiej, która zebrała się, aby rozważyć możliwość mianowania bastarda na twoje miejsce. Wolą mieć bastarda Carillona niż mego. Przeciwstawiłem się też Radzie Klanu Cheysuli, która wymieniała Iana jako twego następcę, cytując proroctwo. — Zamknął na chwilę oczy. — Bogowie, czuję się, jakbym żonglował nie wyważonymi nożami... Aislinn zamartwia się na śmierć... Zaczyna się szerzyć zaraza... Staram się ułagodzić niechętne rady... i jest też, rzecz jasna, Strahan. Bogowie, zawsze jest ten Strahan.
        Odwrócił się nagle, pokazując mi plecy. Dłonie oparł na biodrach, pochylił głowę. Wyglądał, jakby to wszystko budziło w nim przede wszystkim obrzydzenie, ale pomyślałem, że może jest tylko zmęczony. Zmęczony wszystkimi ciężarami, jakie nałożył nań Carillon.
        I które on nałoży na mnie.
        — Niallu. — Odwrócił się. — Jest jeszcze jedna sprawa. Być może najważniejsza. Bogowie wiedzą, że zupełnie pomieszało to Radzie szyki. — Uśmiechnął się. — Nagle nie mogli już mówić o tym, który bastard przejmie tron, a musieli o tym, kogo mianować regentem dziedzica księcia Homany.
        — Dziedzica... księcia Homany? — Spojrzałem na niego. — Gisella urodziła dziecko? Syna?
        — Dwóch — odrzekł zwięźle.
        — Dwóch?
        — Dwóch chłopców. — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — I tak zostałem dziadkiem.
        — Dwóch chłopców — zawtórowałem szeptem. — Na bogów, mam dziedzica. — A potem spojrzałem nań ostrzej. — A Gisella?
        Jego uśmiech zbladł.
        — Czuje się dobrze... ale nie inaczej niż przedtem.
        — Nie. — zgodziłem się ponuro. — To trwała przypadłość. — A potem, nie mogąc zajmować się Gisellą wobec takich nowin, znów się uśmiechnąłem.
        — Dwu chłopaków! Jak ich kiedykolwiek rozróżnię?
        — Można to zrobić nawet teraz. Ale sam zobaczysz. — Ścisnął mnie za ramię. — Nie zwlekajmy już, Niallu. Musimy wracać do Homana-Mujhar.
        — Nie, jehanie... — Pomyślałem o dwu chłopcach w Homana-Mujhar i wybór stał się nagle o wiele trudniejszy. Bogowie, co mam robić?
        — Nie? — zapytał zaskoczony ojciec. — Nie?
        Targany sprzecznymi uczuciami, starałem się odsunąć wyjaśnienia.
        — Ja... nie mogę. Jeszcze nie.
        — Nie możesz. — Obrócił mnie twarzą do siebie. — Niallu, moja cierpliwość się wyczerpuje.
        — I moja także! — krzyknąłem. — Jak sądzisz, dlaczego opuściłem Mujharę? Bo nie mogłem już dłużej czekać!
        — Niallu, nie potrafię wyrazić, na jak niebezpiecznych stoimy teraz pozycjach... ani mego zaskoczenia, że możesz tak łatwo zapomnieć o dwóch nowo narodzonych synach.
        — Nie zapominam o nich — rzekłem krótko. — Na bogów, jehanie, nie mógłbym. Ale... muszę zostać. Muszę. Muszę coś zrobić...
        — Cóż może być ważniejszego niż zabezpieczenie twoich praw do Tronu Lwa? — Był rozgniewany, bardzo rozgniewany. Chciałem odwrócić wzrok i nie mogłem. — Czy rozumiesz, co ci powiedziałem, Niallu? W czasie, gdy Strahan gromadzi armię w Solinde, bastard zbiera swoją tutaj. Wszędzie na północy panuje zaraza, szerząc się już teraz z Pustkowi na resztę Homany. A ty masz czelność mówić mi, że nie możesz jechać do Homana-Mujhar?
        W odpowiedzi wezwałem do siebie Serri. Usłyszałem go przez więź i gdy tylko się odwróciłem, wilk przybiegł, przybiegł mi na spotkanie. Uszy położył po sobie, rozwarł pysk, wywieszając jęzor. Czarnoplamiasty ogon ciągnął się za nim jak chorągiewka. Jak on biegł, mój wspaniały lir, jak biegł na moje wezwanie!
        Opadłem na kolano i chwyciłem go w ramiona. Wetknął mi pysk pod szyję i mruczał mi w brodę, omijając więź, by wyrazić na głos swoje uczucia. A potem wykręciłem głowę, żeby spojrzeć na zaskoczonego ojca..
        — Odszedłem, bo musiałem. Musiałem znaleźć mego lira. A teraz zostaję, bo muszę przejść Inicjację, aby zostać uznanym za pełnowartościowego wojownika Cheysuli w obliczu mego klanu.
        Nic nie powiedział. Nie musiał. Jego oczy wyrażały wszystko.
        — Jehanie...
        — Trzy dni — rzekł cicho. — I’toshaa-ni, dla oczyszczenia, a potem Ceremonia Inicjacji. — Przełknął ciężko ślinę. — Na to mogę ci dać trzy dni. Chciałbym ci dać trzy lata.
        A potem odszedł.
        Lecz przedtem dostrzegłem w jego oczach łzy dumy i wdzięczności.
ROZDZIAŁ 11
        I’toshaa-ni.
        Dla większości ludzi pozostaje ono tajemnicą, gdyż Cheysuli chcą, by tak było, nie życząc sobie profanacji. Dla mnie zawsze było to tajemnicą, nie dlatego, bym nie był Cheysuli, lecz ponieważ jest to sprawa osobista, wyrażenie intensywnej potrzeby oczyszczenia ciała, ducha, umysłu, serca i duszy.
        Iana potrzeba taka nawiedziła dwukrotnie: raz, w czasie rytuałów związanych z Ceremonią Inicjacji, drugi raz, kiedy był splamiony praktykowaną przez Lillith magią Ihlini. Nie opowiadał mi o swoich doświadczeniach, powiedział tylko, że odrodzę się z dymu, potu i bólu, aby być znowu nowym człowiekiem, jakim nie może być nikt inny. Z pewnością żaden Homanin.
        O świcie wyszedłem z Obozu do lasu. Tam zbudowałem starannie szałas z młodych drzewek, wiążąc je pnączami i uszczelniając szpary liśćmi, aż zaczął przypominać odcięte od świata wzniesienie terenu, wyjąwszy niewielkie wejście.
        Zebrałem parę kamieni i zbudowałem wewnątrz szałasu palenisko. Kiedy było gotowe, rozpaliłem ogień, zasilając go ziołami, które dał mi shar tahl. Zacząłem kaszleć od dymu. Od jego odoru zaczęły mi łzawić oczy.
        Ogoliłem się. Potem rozebrałem. Ubranie zostawiłem złożone przed wejściem; nagi, bez lira, samotny, siadłem przy ogniu i pozwoliłem, by dym spowił moje ciało.
        Czekałem.
        Kiedy wreszcie pot spłynął mi po ciele, a łzy popłynęły z oczu, zacząłem rozumieć potrzebę rytuału oczyszczenia. Miałem pościć przez trzy dni, aż nic nie zostanie w moim ciele, aż pot usunie z niego nieczystości, aż stanę się nowym człowiekiem, pozbawionym skalań dawnego życia.
        Śnił mi się Carillon. Chociaż pozostawałem w zbudowanym przez siebie szałasie, część mnie samego uwolniła się. Pozostawiła szałas, post i dym, i odeszła gdzie indziej, do Homana-Mujhar, do Wielkiej Sali, gdzie siadłem na Tronie Lwa. Spojrzałem w głąb pustej sali i zobaczyłem, że wcale nie jest pusta, że zbliża się jakiś człowiek. Znałem go.
        Carillon.
        Wiedziałem, że to on, chociaż nigdy go nie widziałem. Wyglądał tak jak ja.
        Był — stary. Chociaż stał sztywno wyprostowany, widziałem, że jego ramiona są lekko pochylone, że chyba boli go kręgosłup. Zobaczyłem też jego ręce, powykręcane, zniszczone. Lecz przede wszystkim widziałem ducha tego człowieka, gdyż jego natężenie rozświetliło salę.
        — Dziadku — rzekłem. — Ty nie żyjesz. Jak mogłeś przyjść do mnie?
        — Przychodzę do ciebie, gdyż jestem częścią ciebie, tak jak jestem częścią twojej matki, twoich synów, dzieci jeszcze nienarodzonych. Jestem w nich tak samo jak w tobie, i tak będzie zawsze. Nie możesz się mnie pozbyć, tak jak nie możesz zedrzeć z siebie ciała i stać się innym człowiekiem.
        — Nie innym człowiekiem — zgodziłem się — lecz zwierzęciem. Jestem Cheysuli, dziadku.
        — A w zwierzęcej postaci możesz stać się kimś innym niż Niallem?
        Zmarszczyłem brwi, patrząc nań.
        — Nie, dziadku. Oczywiście, nie. Wciąż pozostaję sobą. Uśmiechnął się. A wtedy ciemności wchłonęły go, a ja znalazłem się na powrót w moim zadymionym szałasie.
        Drugiego dnia, nagi, bez lira, samotnie, tylko z sidłami i własnym nożem, chwyciłem i zabiłem rudawego wilczka. Walczył ze śmiercią. Walczył ze mną. Pozostawił szramy na moim ciele i udrękę w sercu, kiedy myślałem o Serri, ale zabiłem go. A potem wykąpałem się w jego krwi i zjadłem ciepłe jeszcze serce, aby pokonać tę cząstkę siebie samego, która mogłaby być przekupiona wolnością postaci lira.
        Śnił mi się Ceinn. Stanął przede mną, gdy siedziałem na Lwim Tronie Homany, i kazał mi z niego zejść. Powiedział, że nie jestem go godzien, nie posiadając darów lira, nie będąc pełnym Cheysuli. Stwierdził, że zostałem zapomniany przez bogów, zatem nie stanowię części proroctwa, moja abdykacja będzie błogosławieństwem dla całego ludu Homany; tak dla Cheysuli, jak i dla Homanów.
        Słuchałem. Czekałem. A kiedy skończył opowiadać rzeczy, które przekazywali mu od urodzenia shar tahlowie, tak samo jak przekazywali je mnie, podniosłem się i odstąpiłem od Lwa, wyrzekając się tronu. Dobrowolnie oddałem go Ceinnowi. A kiedy postąpił naprzód, zamierzając go zająć, zobaczyłem, że drewniana głowa lwa się porusza.
        Paszcza rozwarła się w oczekiwaniu. Usiłowałem krzyknąć, powiedzieć mu „nie”, ostrzec, że Lew go połknie — ale nie słuchał, wolał nie słyszeć. Toteż kiedy Ceinn zasiadł na Lwim Tronie Homany, rozwarte szczęki zamknęły się na jego czaszce, miażdżąc ją.
        Trzeciego dnia wykąpałem się w jeziorku i zmyłem krew z ciała. Garściami piasku starłem z siebie brud i zapach dymu, rozdrapując do krwi rany zadane mi przez wilka, a potem zmyłem je czystą, chłodną wodą. I wreszcie, czysty ciałem i duchem, założyłem świeże skóry, które ktoś zostawił przed szałasem, i wróciłem do Obozu jako nowy człowiek, odrodzony przez i’toshaa-ni.
        Pośrodku namiotu przywódcy klanu ukląkłem na skórze nakrapianego górskiego kota. Wokół mnie siedzieli rzędami wojownicy i ich kobiety — nie wszyscy, gdyż namiot nie mieścił już wszystkich — lecz tylko członkowie Rady Klanu, która władała Cheysuli.
        Niegdyś wierzono, że z powodu ąu’mahlin Shaine’a w całej Homanie pozostał tylko jeden klan. Mój królewski homański przodek zrobił, co mógł, by oczyścić królestwo z Cheysuli nakazując, by wybito ich wszystkich. Qu’mahlin zakończyło się, dzięki bogom, lecz dopiero po trzydziestu latach metody cznej eliminacji. I to głównie dlatego, że Carillon zakończył je, odzyskawszy Tron Lwa z rąk Bellama z Solinde. W owych dniach cały klan wypełniłby tylko połowę namiotu, obecnie większość ludzi musiała pozostać na zewnątrz.
        Był wieczór. Namiot oświetlał tylko ogień z paleniska przede mną, rzucając dziwny blask na twarze wojowników i kobiet. Patrząc na nich, pomyślałem o czasach Pierworodnych, kiedy wszyscy mężczyźni i kobiety klanów mieli zdolność przybierania postaci lira. Ponieważ jednak żeniliśmy się tylko między sobą, tak wyizolowani w naszym poczuciu odrębności i bucie, dary poczęły słabnąć. Tylko dzięki wypełnieniu proroctwa odzyskalibyśmy moc, którą niegdyś uważaliśmy za daną raz na zawsze.
        Tak wiele twarzy. Prawie wszystkie charakterystycznie ciemne, kanciaste, lśniące brązem w słońcu Homany. Czarne włosy, żółte oczy, tyle złota w uszach, na szyjach, na ramionach, biodrach i nadgarstkach. Tyle siły; dlaczego ludzie z innych królestw pragnęli złamać tę siłę?
        Dlaczego Homanowie tego pragnęli?
        Nie wszyscy, rzekł Serri. Ale jeszcze wielu, gdyż naturalne jest, iż magia ziemi przeraża tych, którzy nią nie władają, nie znają jej... Ale nie wszyscy. Carillon zaczął zmieniać powszechnie panujące opinie. Donal kontynuuje to. A ty posuniesz to jeszcze dalej.
        Leżał obok mnie na brzegu skóry. Zdjąłem rękę z kolan i zanurzyłem w gęstym futrze Serri. W jakże krótkim czasie stał się moim światem, moim drugim ja; zastanawiałem się, jak mogłem żyć, zanim się odnaleźliśmy. Jak funkcjonowałem bez mego lira.
        Ceremonia była już prawie zakończona. Pozostała jeszcze tylko część najważniejsza: ofiarowanie złota lira, świadczącego o tym, że jestem wojownikiem klanu, dojrzałym mężczyzną, Cheysuli, a nie chłopcem bez lira i bez duszy.
        Sam Rylan siedział przede mną po drugiej stronie paleniska. W blasku ognia jego twarz przypominała czarno-brązową maskę, ponurą w półmroku, lecz uśmiechniętą. A uśmiechając się, mówił:
        — W obliczu wszystkich starych bogów Cheysuli, jako przywódca klanu zaświadczam, że szukałeś i znalazłeś lira wedle obyczajów naszego ludu. Że ty i lir nawiązaliście więź, jaką nawiązać muszą lir i wojownik, aby uczynić magiczną moc pełną. I zaświadczam, że poprzez tę więź lir zaakceptował cię sercem, duszą i umysłem, jak również duchem, tak jak ty jego.
        Zaczekał. Skłoniłem twierdząco głowę.
        — Więź z lirem jest na cale życie. Kiedy ty żyjesz, żyje lir. Lecz jeśli życie zostanie ci odebrane w naturalnym okresie życia lira, bez względu na to, w jaki sposób, lir powinien być zwolniony z więzów, by wrócić do wolności lasów, nie przywiązany już do ciała, które niegdyś było wojownikiem Cheysuli.
        Znów skinąłem głową.
        — Gdyby lir zginął w walce, od choroby bądź z innych nieznanych przyczyn, staniesz się bez duszy, pusty, niepełny i zrzeczesz się swego imienia wojownika Cheysuli, żeby po szukać końca w rytuale śmierci klanu, nie uzbrojony i samotny wśród dzikich zwierząt w lasach.
        Już raz zakosztowałem braku lira. Nie zawahałem się przyjąć tych konsekwencji.
        Rylan przytrzymał wzrokiem moje spojrzenie.
        — Dla ciebie muszę postawić sprawę jasno: więź z lirem ma swoją cenę, nawet dla tych, którzy panują. Będziesz pełnił jednocześnie dwie role, wojownika i Mujhara, lecz więź nadal będzie cię ograniczać. Gdyby Serri umarł, panie, będziesz musiał zrzec się Lwa i pójść samotnie między dzikie zwierzęta.
        Pomyślałem nagle o Duncanie, moim drugim dziadku, który nie panował, gdyż pomagał Carillonowi zdobyć Lwa. Był przywódcą klanu, tak jak Rylan, wymagano od niego przeprowadzania Ceremonii Inicjacji, jaką Rylan przeprowadzał teraz dla mnie. Tak, pomyślałem o Duncanie, moim dawno zmarłym dziadku, który stracił lira i stracił życie, zrzekając się go dobrowolnie, choć musiał zrzec się również przywództwa klanu.
        I pomyślałem o moim ojcu, który zbyt młodo przyjął obowiązki związane z więzią z lirem, zanim dowiedział się, że zostanie Mujharem.
        I pomyślałem: Nie jest to coś, co robi się z lekkim sercem.
        Nie, przyznał Serri, i nikt cię nie będzie do tego zmuszał.
        Wciągnąłem głęboko powietrze i skinąłem Rylanowi.
        — Ja’hai, przywódco klanu. Ja’hai~ kiwnąłem głową raz jeszcze. — Przyjmuję. Dobrowolnie przyjmuję tę cenę.
        — Ru’shalla-tu — rzekł cicho. Niech tak będzie. Odsunął się cicho na bok, dając miejsce shar tahlowi, dźwigającemu na rękach zwój wybielonej jeleniej skóry. Był to Arlen; ani stary, ani młody, ale najwyższy z wszystkich członków klanu, jako człowiek całkowicie oddany służbie proroctwu i historiom Cheysuli.
        Arlen ukląkł przed paleniskiem i ostrożnie rozwinął skórę jelenia, upewniając się, że nie zmarszczyła się i nie splątała. Wygładził ją sprawnie, musiał to robić już wiele razy, zbyt wiele, a jednak nie zdradzał oznak znużenia tym zadaniem. Zrobił to po prostu. I dał mi miejsce w moim klanie.
        — „Pewnego dnia człowiek pełnej krwi zjednoczy w pokoju cztery wojujące królestwa i dwie magiczne rasy”. — Palec dotknął runów wymalowanych na giętkiej skórze. — Zaczynamy już przybliżać się do zakończenia, do wypełnienia proroctwa Pierworodnych, i tak: — Wskazał wyblakły zielony run. — Oto jest Hale, wasal Mujhara Shaine’a i jehan homańskiej córki Shaine’a.
        Arlen spojrzał na mnie przelotnie, jakby chciał się upewnić, że za nim nadążam. Było tak; nie mogłem oderwać oczu od palca, który tak starannie pokazywał mi moje dziedzictwo.
        Wskazał inny run, tym razem czerwony, innego kształtu.
        — Oto jest Duncan, zrodzony z linii Dawnych Mujharów z czasów, zanim oddaliśmy Lwa Homanom. Oto jest Carillon, zrodzony z brata Shaine’a, będącego haraną Mujhara, on to odebrał Lwa nieprzyjacielowi. — Palec znów się przesunął. — A oto jest Alix, córka Hale’a i Lindir, która urodziła Duncanowi syna: Donala, a ten przyjął Lwa od Carillona i spłodził syna z półkrwi solindyjską córką Carillona.
        Palec zatrzymał się na jaskrawoniebieskim runie. Pod nim nie było już żadnego, tylko pusta przestrzeń, oczekująca na imiona moich nowo narodzonych synów.
        Lecz Arlen spojrzał na mnie.
        — A oto jest Niall, syn Aislinn i Donala, który odziedziczy Lwa od swego jehana i nada imię synowi, który odziedziczy go po nim.
        Uśmiechnąłem się.
        — Brennan — powiedziałem shar tahlowi. — Syn już się narodził, nazwę go Brennan. A po nim Hart. Jego wasal, jeśli zechce, rujholli, towarzysz, pokrewny duch. Urodzili się za jednym razem z Giselli z Atvii, córki Alaryka i rujholli Donala, Bronwyn.
        Arlen skłonił na chwilę głowę, aby uznać przedłużenie sukcesji, po czym zwinął ponownie skórę jelenia i wrócił na swoje miejsce w pierwszym rzędzie wojowników i kobiet.
        Teraz znów przyszła kolej na Rylana.
        — Teraz odbędzie się ofiarowanie nowo narodzonemu wojownikowi złota lira. Zwyczajowo wojownik wybiera sobie shu’maii, patrona, spośród wojowników. Zadaniem shu’maii jest przekłucie ucha i umieszczenie w nim kolczyka, jak również nałożenie obręczy na ramiona. Poproszenie kogoś, by został shu’maii jest oznaką szacunku dla niego, a zgoda proszonego wojownika, wyrażona w obliczu Rady Klanu i innych jego członków, oznacza przyjęcie obowiązków związku niemal tak zobowiązującego, jak ten z lirem czy wasalem. Oznacza, że honoruje on nowego wojownika w świetle całego swego dziedzictwa Cheysuli, narodzonego w klanie, i wszystkich jego tradycji.
        Nie powiedział nic więcej, wyjaśniwszy ostatnie zadanie, jakie stało przede mną. Wraz z innymi czekał na moją decyzję. Spojrzałem na puste miejsce w otaczających mnie szeregach. Puste, ponieważ mój ojciec powrócił do Homana-Mujhar, nie mogąc pozostać nawet na moją Ceremonię Inicjacji. Wymieniłbym jego jako mego shu’maii, wymawiając jego imię z wielką dumą, lecz on odjechał. Nie mogłem rzec imienia człowieka, którego nie było jeszcze na świecie w chwili moich narodzin. Spojrzałem na mego brata, siedzącego obok pustego miejsca, i zobaczyłem, jak czeka ze spuszczonymi oczami. Wiedziałem, że wybór jego byłby najbardziej naturalny i z pewnością najwłaściwszy. Ale Ian był mi już zaprzysiężony. Toteż spojrzałem na Rylana.
        — Wymieniam imię: Ceinn.
        Usłyszałem kobiece westchnienie: to Izolda. I usłyszałem niskie szepty mężczyzn.
        Najpierw spojrzałem na brata, żeby sprawdzić, czy go uraziłem. Być może tak, lecz nie okazał tego po sobie. Uśmiechnął się tylko nieznacznie, jakbym zrobił coś, co go zaskoczyło przebiegłością, lecz także spotkało się ze spóźnionym zrozumieniem. Brat uśmiechnął się, więc zrozumiałem, że wybrałem dobrze.
        — Ceinnie — rzekł Rylan. — Czy przyjmujesz ofiarowany ci zaszczyt?
        Jego twarz przypominała maskę, ale nie oczy. Patrzyły spod maski, twarde, zimne i żółte, a w ich głębi płonął ogień fanatyzmu. Och, tak, przyjmie go. Przy jego oddaniu klanowi i obyczajom nie mógł zrobić inaczej.
        — Ja’hai-na — rzekł tylko i wstał, by podejść do paleniska.
        Usiadł po mojej prawej stronie, Serri spoczywał po lewej.
        Rylan przyjął skórzany woreczek, jaki podał mu inny wojownik. Wydobył zeń srebrne szydło i wręczył je Ceinnowi.
        Srebro zamigotało w blasku ognia. Koniec był dobrze naostrzony, ale wiedziałem, że i tak będzie to bolesne.
        Zgarnąłem włosy za ucho i zwróciłem się, klęcząc, w stronę Ceinna. Bez słowa ujął palcami i pociągnął ku dołowi płatek mego lewego ucha, naciągając go tak, że stał się cienki, po czym wcisnął szydło w skórę. Zacisnąłem zęby, ostrze wbiło się... poczułem, jak Ceinn wkręca je w ciało, aż usłyszałem końcowe pafnięcie. Cofnął szydło i wyciągnął rękę. Rylan położył mu na dłoni złoty kolczyk.
        Naturalnie, miał kształt wilka, małego wilka wykonanego z niewiarygodnym kunsztem. Widać było głowę, łapy i ogon. Z jego grzbietu wyrastał zakrzywiony ząb. Ceinn ujął wilka palcami, wepchnął ząb w wykonany przez siebie otwór i zahaczył koniec o uszko mocnym skrętem palców. Usłyszałem cichy trzask i zrozumiałem, że to koniec.
        Ucho mnie piekło. Ciężar kolczyka wywoływał ból irytujący, lecz do wytrzymania: już prawie byłem wojownikiem.
        Rylan włożył czekającemu Ceinnowi w ręce ciężkie obręcze. Znów ujrzałem maskę; twardą, zimną, ponurą maskę, wyrażającą przyjęcie przysięgi, której nie można złamać. Nie mógł już być z a’saii, nawet gdyby wolał inaczej. Nie zerwie, nie będzie mógł zerwać tej więzi, bo sprzeniewierzyłby się tradycjom łączącym go tak ściśle ze wszystkimi Cheysuli.
        Obręcze brzęknęły o siebie, kiedy Ceinn zbliżył się z nimi do mnie. Były takie masywne i wspaniałe, pełne obrzeżających górne i dolne brzegi runów, wplecionych jeden w drugi. A pośrodku każdej z obręczy płynął wokół ich wygiętej powierzchni kształt biegnącego wilka, tak płynny na metalu, jakby miał wyskoczyć ze złota i wpaść pomiędzy nas wszystkich.
        Bogowie — jak piękny jest mój lir.
        Ceinn włożył jedną obręcz na mój lewy nadgarstek i wsunął ją do góry powyżej łokcia, wciskając na muskuły. Potem wsunął drugą na prawe, przytrzymując mi nadgarstek. Znów dosunął ją i dostrzegłem jaskrawy błysk jego złota w świetle ognia, kiedy czynił mnie mężczyzną w przytomności innych.
        — Leijhana tu’sai — rzekłem cicho. Mówiłem to szczerze.
        Jego wargi zacisnęły się.
        — Cheysuli i’halla shansu. — Ale wiedziałem, że pokój Cheysuli był ostatnią rzeczą, jakiej mi życzył.
        A jednak nic nie mógł na to poradzić.
        Z trudem przełknąłem ślinę. Nie zamierzałem okazywać innym, co czuję. A jednak nie mogłem nie pokazać tego Ceinnowi; stał zbyt blisko, był zbyt uważny. Nie mógł nie dostrzec, jak bardzo jestem poruszony. I zobaczyłem, że zaczyna marszczyć brwi.
        Głos Rylana przerwał napięcie, a potem uczynił je jeszcze bardziej przejmującym.
        — Ja’hai-na — rzekł po prostu. — Przez klan, przez bogów, przez lira, wojownik ten został przyjęty.
        Do Ceinna, shu’maii, należało rozpoczęcie powitania. Zaczekałem, a on wstając, podciągnął mnie do góry, chwytając za ramiona poniżej obręczy lira, by powitać mnie wśród Cheysuli.
        Stanął na prawo ode mnie, zachowując milczenie, kiedy inni ustawili się w rzędzie. Rylan. Arlen. Inni, których imion nie znałem. I Izolda, wspinająca się na palce, by pocałować mnie w policzek, kiedy pochyliłem się, by przytulić ją w obcym tu geście uczucia. Spojrzawszy z ukosa na Ceinna, dojrzałem sztywną, nieustępliwą twarz, kiedy siostra przeszła obok niego bez słowa, a potem błysk żalu i bólu w jego oczach.
        Na koniec Ian, który zapomniał o zasadach przyzwoitości równie szybko co nasza siostra; objął mnie dwukrotnie i powiedział bardzo niewiele, na więcej nie mógł się zdobyć:
        — Rujho — rzekł tylko — jesteś mężczyzną, z którego Cheysuli mogą być dumni.
        A potem on i inni odeszli, pozostali tylko: Serri, Ceinn i garstka a’saii.
        Oni do mnie nie podeszli. Wiedziałem, że wybiłem im broń z ręki, gdyż stracili argument, że nie mam lira, a jednak nie podeszli do mnie. Jak jeden mąż spojrzeli na Ceinna i równocześnie odwrócili się doń plecami i wyszli tylnym wejściem. Ich milczenie było bardzo wymowne.
        A on zrobił krok naprzód, jakby zamierzał pójść za nimi, by powiedzieć im parę słów, zapytać, o co im chodzi. Ale doskonale wiedział, o co. Lepiej niż ktokolwiek inny.
        Zatrzymał się. Nie poszedł za nimi. Nie zapytał. Wpatrywał się nie widzącymi oczyma w puste wnętrze namiotu.
        — Shu’maii — rzekłem cicho — kiedy nie można uczynić z wroga przyjaciela, odbiera się wroga jego przyjaciołom.
        Po chwili wzruszył ramionami.
        — Czemu nie? — zapytał głucho. — Zabrałeś mu już cheysulę.
        — Zolda robi to, co chce. Z pewnością ty rozumiesz to lepiej niż inni. Ale nie powiedziałbym, że nie może zmienić zdania.
        Spojrzał na mnie ostro.
        — A chciałaby?
        Wzruszyłem ramionami.
        — Nie mogę mówić za nią... nie teraz, nie bardziej niż wtedy, kiedy wyrzekła się ciebie publicznie. Ale zrobiła to, gdyż byłeś a’saii... a teraz jesteś shu’maii.
        Zrobił urywany wydech.
        — Bogowie... czy sądzisz...? — Ale nie dokończył. Wpatrywał się we mnie w milczeniu, niezdolny wypowiedzieć swych nadziei przy takim natężeniu uczuć, bojąc się, że nadzieja, raz ubrana w słowa, zostanie mu odebrana.
        — Sądzę, że odebrałem wroga jego przyjaciołom i oddałem przyjaciela jego cheysuli.
        Jak również ocaliłem go przed Lwem. Mięśnień drgnął mu na policzku.
        — Czy sądzisz, że tak łatwo jest zrobić sobie przyjaciół z wrogów? Wierzyłem w to, co robiłem. A gdybyś nadal nie miał lira, zrobiłbym to jeszcze raz!
        — Wiem o tym — powiedziałem łagodnie. — Człowieka można też mierzyć oddaniem ducha. Owszem, wierzyłeś... za bardzo, być może... w dawne tradycje, lecz była to prawdziwa wiara. Nie mogę ci tego darować; usiłowałeś mnie zabić. Mogę to jednak zrozumieć. Nie pojmujesz tego, Ceinnie? Potrzeba takich ludzi jak ty, aby odtworzyć zmarniałą rasę. Ludzi jak ty... Carillon... mój jehan. A będę potrzebował każdego, jakiego znajdę.
        — Do czego? — zapytał ostro. — Co zamierzasz zrobić?
        — Rządzić Homaną — powiedziałem mu. — Dzierżyć Lwa po śmierci mego jehana.
        Spojrzał na Serri. Spojrzał na złoto, które on sam dał mi w czasie Ceremonii Inicjacji. A potem odwrócił się szybko, jakby zamierzał odejść, zostawić mnie w namiocie samego z moim lirem i moimi wspomnieniami.
        Jednak stanął.
        — Ru’shalla-tu — rzekł bezbarwnym tonem, a potem wyszedł z namiotu.
        Uśmiechnąłem się. A potem roześmiałem głośno. Oby tak było? Ton Serri powiedział mi, że nie rozumie, co w tych słowach jest zabawnego.
        — Oby tak było — powtórzyłem i dodałem: — Ale tak jak chce Ceinn.
ROZDZIAŁ 12
        To moi synowie, powiedziałem do Serri ze zdumieniem. Pokręciłem powoli głową. Z tego niedoskonałego naczynia zrodziły się wspaniałe dzieci.
        Będą takie, zgodził się Serri, oparty o moje kolano, zwyczajowo zaczął przybierać tę postawę, ilekroć stałem nieruchomo. W tym wieku nie ma w nich nic wspaniałego, z wyjątkiem zapachu. Rozchylił wargi, odsłaniając zęby; kichnął. A potem odszedł ode mnie, by opaść na kobierzec koło kominka.
        Śmiejąc się cicho, oparłem dłonie o krawędź wielkiej kołyski z dębu i kości słoniowej i pochyliłem, by przyjrzeć się bliżej jej zawartości. Dwoje dzieci, spowitych w kosztowną bieliznę i przykrytych białą jedwabną kołderką z wyhaftowanymi karmazynowymi lwami, wznoszącymi się na tylne łapy. To, że byłem ojcem jednego samo w sobie stanowiło cud, dwójka była dla mnie zupełnie niepojęta.
        Ostrożnie przygładziłem kołderkę i poczułem pulchne ciałka.
        — Będziecie wojownikami klanu — powiedziałem im cicho — oraz książętami Homany. I jeden z was będzie Mujharem.
        Ten, powiedział do mnie Serri ze swojego dywanu. Czuję to w nim, kiedy go dotykasz... jest pierworodny — to on będzie Mujharem.
        — A drugi? Księciem Solinde?
        Chrząknąłem. — Solinde znów się gotuje do wojny... Zaczynam sądzić, że żaden Mujhar Homany nie będzie tam nigdy panował w pokoju. Przynajmniej jeszcze przez długi czas.
        Księciem Atvii?
        Skinąłem w zamyśleniu. — Możliwe. Nie mając męskich potomków, Alryc tylko po synu Giselli może się spodziewać, że przejmie po nim tytuł pana Atvii.
        Jest przecież jeszcze Eryn.
        Poczułem, jak dawny ból znów wybucha mi w trzewiach. Odżył żal.
        — Nie, lirze... nie Erynu. Myślę, że Eryn, jaki znałem, odszedł na zawsze.
        Znów przygładziłem jedwabną kołderkę, starając się nie przypominać sobie, jak podpaliłem ogień sygnałowy, dając znak siepaczom Alaryka, by przystąpili do dzieła. Dotknąłem dwu małych główek, leżących tuż obok siebie. Obie były miękkie od porastającego je czarnego meszku; czarnowłosi byli moi synkowie, moi półkrwi Cheysuli synkowie.
        Jeden z nich poruszył się pod moją ręką. I prawie natychmiast drugi zrobił to samo. Jakaś forma porozumiewania się? Urodzili się jednocześnie... któż mógł stwierdzić, jaka jest siła łączącej ich więzi?
        — Mujharze — szepnąłem do tego, którego Serri nazwał pierworodnym. — Taki ciężki tytuł dla takiego małego chłopca.
        Leżąc twarzą w dół, odwrócił głowę tak samo jak jego brat. Otworzyli oczy i niepewnie spoglądali na siebie wzajemnie, jakby się chcieli upewnić, że drugi jest obecny. A patrząc na ich oczy, zrozumiałem, dlaczego mój ojciec powiedział, że już teraz można ich rozróżnić. Starszy, Brennan, miał brązowe oczy, które z biegiem czasu miały stać się żółte jak u Cheysuli. Hart, młodszy, miał oczy koloru letniego nieba. Zupełnie jak moje.
        Uśmiechnąłem się i przykryłem dłońmi pokryte czarnym meszkiem główki.
        — Cheysuli i’halla shansu, mali wojownicy. Oby wasze życia były długie i bogate.
        Lirze... rzekł ostro Serri, więc obróciłem się szybko z ręką na pożyczonym nożu.
        Lecz była to tylko Gisella — nie, nie tylko. Już nigdy więcej nie połączę tego słowa z jej imieniem.
        Stała w otwartych drzwiach i patrzyła na mnie smutno.
        — Odszedłeś ode mnie — powiedziała oskarżycielsko. — W naszą noc poślubną.
        Doznałem niejasnego poczucia winy. Owszem, zostawiłem ją w naszą noc poślubną, kiedy mężczyzna i kobieta winni spędzać czas razem. Nawet będąc w zaawansowanej ciąży, zasługiwała na zwykłą grzeczność ze strony męża.
        A potem poczucie winy rozwiało się, czułem tylko gniew. Gniew i bezradność, ponieważ nie bardziej była odpowiedzialna za swoje działania niż dwu naszych małych synów, brudzących przez sen pieluszki.
        — Odszedłem — powiedziałem — bo musiałem.
        Kiedy wchodziła do komnaty, ciągnął się za nią po podłodze długi szlafrok w kolorze czerwonego wina. Pod nim, wiszącym luźno na ramionach, miała lnianą koszulę nocną. Stąpała boso po zimnej kamiennej posadzce.
        — Odszedłeś ode mnie. — Była jak dziecko ze złamanym sercem, powtarzające wciąż, co je zraniło. — Zostawiłeś mnie zupełnie samą.
        — Gisello...
        Lecz jej twarz rozjaśniła się nagle.
        — Widziałeś moje dzieci? Widziałeś moich synów?
        — Naszych synów, Gisello — rzekłem łagodnie, kiedy pospieszyła przez pokój, by pochylić się nad kołyską. — Są tak samo moi jak twoi.
        — Dzieci — szepnęła i wyciągnęła rękę, by otulić je kołderką.
        — Gisello — Chwyciłem ją za ramię i obróciłem, przyciągając do siebie. — Gisello, czy pamiętasz noc na klifach, kiedy twój ojciec kazał mi zapalić ogień sygnałowy?
        Spojrzała na mnie beznamiętnie. Włosy miała splecione luźno w pojedynczy warkocz. Przewieszony przez ramię, dyndał jej koło bioder. Jej ciało nie było już obrzmiałe od ciąży. Pomyślałem, że z twarzy przypomina Izoldę, lecz to nie było niczym niezwykłym, jako że wielu Cheysuli jest do siebie podobnych. Odzyskała swoją grację i powab. W cienkim kremowym płótnie i aksamicie barwy czerwonego wina była kobietą, na której widok inny mężczyzna poczułby pożądanie, ale ja nie mogłem myśleć o spaniu z nią, nie myśląc jedocześnie o Deirdre.
        — Gisello, pamiętasz?
        — Myślisz o tym... w Atvii?
        — Tak. W Atvii.
        Odwróciła się nagle ode mnie, uchylając od mojej ręki. Stała do mnie tyłem, lecz zobaczyłem, jak podciąga szlafrok, żeby okryć ramiona. Bardzo ściśle owinęła się aksamitem, skrobiąc paznokciami po meszku tkaniny; dostrzegłem ich srebrne końce. Przypominały mi Lillith.
        — Gisello...
        — Myślisz o niej zamiast o mnie. — Zobaczyłem, jak paznokcie wpijają się w aksamit, jakby zamierzała się skaleczyć. — Myślisz o niej zamiast o mnie.
        Zamknąłem na moment oczy, a kiedy je otworzyłem, Gisella stała twarzą do mnie. Zobaczyłem w jej oczach łzy. Jej smukłe palce wbijały się pomiędzy pasemka warkocza, szarpiąc, jakby miała zamiar wydrzeć włosy ze skóry.
        — Czy wiedziałaś? — zapytałem. — Czy wiedziałaś, czemu da początek zapalenie tego ognia?
        — Chciałam ciebie dla siebie!
        — Na bogów, Gisello, czy wiedziałaś, czemu da to początek?
        Przycisnęła warkocz do ust i zobaczyłem, jak białe zęby wgryzają się w niego. Bogowie, jak ona drżała.
        — To było takie piękne — szepnęła ponad lśniącymi włosami. — Ogień był tak jasny... oświecał uśmiech smoka i mogłam zobaczyć wszystkie jego zęby.
        — Czy ty wiesz, co zrobiłaś?
        — Ale to było piękne, Niallu! — Rozgniewała się nagle. Wyszarpnęła warkocz z ust. — Lubię oglądać piękne rzeczy. Chcę oglądać piękne rzeczy..
        Chwyciłem ją za ramiona, nim zdążyła skończyć.
        — Czy ty wiesz, co zrobiłaś?
        — Tak! — odkrzyknęła. — Urodziłam ci chłopców... Lew jest zabezpieczony!
        Usłyszałem coraz głośniejszy płacz dobywający się z kołyski. W chwilę potem dołączył doń drugi, zakłóciliśmy im sen.
        Urodziłam ci chłopców — Lew jest zabezpieczony.
        Tyle rozumiała dostatecznie dobrze. Zapewniła sobie własne miejsce, jak również przyszłość Homany. Jakim byłbym człowiekiem, odsuwając od siebie kobietę, która urodziła mi za jednym razem dwóch zdrowych synów?
        W tym momencie, patrząc na nią, doznałem jałowego gniewu, który mógłby mnie skłonić do popełnienia morderstwa. Ile mi trzeba, by położyć jej ręce na gardle i ścisnąć, pozbawiając ją tchu na wieki? Była odpowiedzialna za zmianę mojej świadomości, za uczynienie mnie człowiekiem bez rozu mu i woli... zdolnym oddać ukochaną kobietę w ręce siepacza. A jednak wiedziałem, że Giselli nie można czynić za to odpowiedzialną. Nie całkowicie.
        Cały gniew wyparował ze mnie. W jego miejsce pojawiła się głęboka rozpacz.
        — Och, na bogów, Gisello... czy nigdy nie zrozumiesz? — Odwróciłem się od niej i zacisnąłem dłonie na brzegu kołyski, wpatrując się tępo w synów. — Nigdy nie zrozumiesz.
        — Dzieci płaczą, Niallu. Przez nas dzieci płaczą... — Natychmiast znalazła się przy moim boku, pochylając się nad kołyską, aby upewnić się, że wszystko z nimi w porządku.
        Zaśpiewała. Jakąś atonalną melodyjkę, której nigdy nie słyszałem i która wydała mi się zupełnie nie do zniesienia. Z jaką ostrożnością opiekowała się dziećmi. Jaka była zatroskana. Jak zaniepokojona ich stanem, mimo iż nie wiedziała — lub zapomniała — że umożliwiła zgładzenie Deirdre.
        Śpiewała. Zacząłem się wycofywać. Kiedy dotarłem do drzwi, odwróciłem się i wyskoczyłem z komnaty, a Serri poderwał się za mną z kobierca.
        Nie uciekłem daleko. Zamknąwszy drzwi z niezłym trzaskiem, oparłem się o ścianę, przyciskając do niej czoło. O, bogowie, gdybym tylko mógł odciąć się od wspomnień i poczucia winy równie łatwo, jak odcinam się od płaczu moich dzieci i widoku ich na pół obłąkanej matki. Gdybym tylko...
        Gdybym tylko mógł wrócić do Erynu i powtórzyć swą niewolę, bo wtedy wszystkie orły by żyły.
        — Niallu.
        Obróciłem się w miejscu, czując przy nodze ciepło wtulonego w nią Serri. Dostrzegłem matkę, wychodzącą zza zakrętu korytarza.
        — Och, Niallu — rzekła z nagłym niepokojem — co sprawiło ci taki ból?
        — Czy musisz pytać? Kobieta, którą poślubiłem. — Potrząsnąłem głową. — Żałuję, że nie posłuchałem cię, kiedy dałaś mi szansę uniknięcia tego małżeństwa.
        — Cóż, nie zrobiłeś tego, lecz nie było to w twojej mocy. — Jej oczy spoczęły na wilku. — Donal powiedział mi o twoim lirze... i o tym, jak czary Giselli nie pozwoliły ci dojrzeć prawdy.
        — Jehano — Dostrzegłem drobny skurcz zaskoczenia, kiedy zwróciłem się do niej w Dawnej Mowie. — Jehano, jest coś, o czym musimy pomówić, ty i ja... poświęcisz mi trochę czasu?
        — Chętnie — powiedziała. — Tak niewiele spędziliśmy go wspólnie w zeszłym roku. — Położyła mi chłodną dłoń na nadgarstku. — Wiesz, że dałabym ci wszystko, czego zapragniesz.
        Skrzywiłem się w duchu, ale czy dasz mi wolność, kiedy o nią teraz poproszę?
        Poprowadziłem matkę do jej ulubionej komnaty, okrągłego pokoju w jednej z narożnych wież pałacu, o szerokich oszklonych oknach i bielonych ścianach. Na każde życzenie miała sześć kobiet służebnych; trzy były teraz w komnacie, lecz zanim poprosiłem o rozmowę w cztery oczy, matka je odprawiła. Tak więc zostaliśmy sami, nie licząc Serri, i nagle stwierdziłem, że wcale nie mam ochoty o tym mówić.
        Matka się uśmiechnęła. Odwróciła się ode mnie, podeszła do jednego z okien i wyjrzała przez nie, jakby chciała dać mi czas na przygotowanie słów, które chciałem powiedzieć. Spojrzałem na jej plecy i zobaczyłem mocny łuk kręgosłupa pod dopasowaną suknią z barwionego na zielono lnu. Rękawy były także bardzo ciasne, opinały jej ramiona od barków do łokci. Wspaniałe rudozłote włosy miała splecione w owinięty zieloną tasiemką warkocz, spoczywający na jej smukłym karku.
        Wciąż taka szczupła była moja matka i wyglądała tak młodo.
        Zaczerpnąłem głęboko powietrza, przytrzymałem je przez moment, po czym wypuściłem ostrożnie.
        — Nie jestem Carillonem.
        Jej kręgosłup zesztywniał. Odwróciła się, opierając się rękoma o parapet okna. — Co?
        — Nie jestem Carillonem.
        Dostrzegłem na jej twarzy mieszane. uczucia: zdumienie, zmieszanie, ślad obawy. Jakby zaczynała rozumieć, co właściwie zamierzałem powiedzieć.
        — Niallu...
        — I jeśli zamierzasz mi powiedzieć z emfazą, że oczywiście nie jestem nim, wołałbym, żebyś się od tego powstrzymała.
        Matko... — Urwałem. — Jehano, zbyt wiele razy w przeszłości sprawiałaś, że czułem się gorszy. Nie zamierzałaś tego robić, wiem o tym. Chciałaś jedynie pobudzić moją męskość, porównując mnie do niego, ale zawsze wywierało to przeciwny skutek. Czułem się nic niewartym nieudacznikiem. Cieniem człowieka, który był twoim ojcem. — Rozłożyłem ręce. — Mam jego wzrost, jego wagę, jego włosy i oczy... to z pewnością dziedzictwo, które mógłbym szanować... gdyby mi pozwolono szanować samego siebie.
        Wciąż opierała się o parapet, trzymając głowę sztywno na smukłej szyi. Granaty błyszczały w jej uszach, dostrzegłem błysk złotego łańcucha na szyi. Jego ogniwa opadały głęboko pod stanik sukni, ściśnięte między tkaniną a skórą. Sądziłem, że coś powie, ale nie zrobiła tego. Nawet się nie poruszyła.
        — Nie był doskonały — ciągnąłem. — Miał wady jak każdy człowiek. Nie staje się przez to niegodny legendy, która go otacza. Czyni go tylko człowiekiem... tak jak człowiekiem jest jego wnuk. — Poczułem ciężar złota na ramionach. Ból w lewym uchu. Wreszcie jestem Cheysuli. — Muszę być sobą. Muszę poznać własne imię. Muszę chodzić nie skrępowany brzemieniem legendy mego dziada. — Przerwałem. — Chcę, żeby mi pozwolono szanować wspomnienie tego człowieka, zamiast go nie cierpieć.
        Dostrzegłem ból w jej oczach.
        — Czy ja ci to zrobiłam?
        — Nie miałaś takiego zamiaru.
        — Czy ja ci to zrobiłam?
        Przełknąłem z trudem ślinę, nie chcąc ranić jej bardziej.
        — Sądzę, że... być może. — Zatrzymałem się; dlaczego unikać prawdy w imię taktu, kiedy już zadałem jej ból? — Tak.
        Wzdrygnęła się. Tylko odrobinę, ale nie było wątpliwości, że ostrze trafiło w cel.
        — Och, bogowie... — powiedziała i ukryła twarz w dłoniach.
        Podszedłem do niej od razu, obejmując ją ramionami. Nie szlochała na głos, płakała bezgłośnie, wtulona w moje skóry. Jaką godność ma moja matka... jak doskonałą świadomość samej siebie.
        Kiedy nie stało jej łez, uniosła głowę i spojrzała mi w twarz.
        — Tak bardzo go kochałam. Był dla mnie wszystkim. Przez większość życia nie miałam matki... skazał ją na wygnanie. A kiedy wreszcie poznałam matkę, zrozumiałam też, że zamierza wykorzystać mnie jako narzędzie przeciwko niemu. — Udręka obnażyła jej duszę, sama dźwigała własne brzemię winy. — Przez tyle lat był dla mnie wszystkim... a potem zabrano mi go.
        — Ludzie umierają, Jehano.
        — Nie Carillon z Homany. — Jej ton był bardzo ponury. — Ludzie tacy jak on żyją w pieśniach i sagach. Możemy dziękować za to harfiarzom.
        — Niechaj więc żyje — zgodziłem się. — Niech prawda o jego dokonaniach żyje dzięki magii muzyki.
        — Ale nie w życiu jego wnuka? — Kiwnęła lekko głową, głównie sama do siebie. — Wiem... stał się tym, kim był, ponieważ musiał, aby zjednoczyć Homanę. Nie mogę... nie powinnam... spodziewać się, że będziesz go naśladował. Czasy są teraz inne... inne też wymagania. To nie w porządku wymagać od ciebie, byś był inny, niż jesteś. — Westchnęła. Przesunęła palcami po wizerunkach na noszonej przeze mnie na ramieniu obręczy. — Tak długo byłeś homańskim księciem Homany, choć jesteś jednocześnie Cheysuli. Lecz było o wiele łatwiej mierzyć cię dawną miarą, niż trudzić się stworzeniem nowej.
        Wzruszyłem ramionami.
        — Jestem tym, kim jestem: Cheysuli, Homaninem, Solindyjczykiem. Reszta zależy ode mnie.
        — Reszta zależy od bogów. — Uśmiechnęła się, kiedy się pochyliłem, aby pocałować ją w czoło. — Niełatwo jest kobiecie, mającej tylko jedno dziecko, nie starać się kształtować gliny dokładnie tak, jakby tego chciała. A jeszcze trudniej zdać sobie sprawę, że glina może woleć kształtować się sama.
        — Cóż, sądzę, że glina jest nie wypalona. — Uśmiechnąłem się, wzruszając ramionami. — Któż może stwierdzić, kim się stanę?
        — Oni wszyscy — rzekła poważnie. — Oni wszyscy stwierdzą. Rady i rasy... lojaliści i rebelianci. A na pewno nieprzyjaciel. — Przygładziła w zamyśleniu lśniące, jedwabiste włosy. — Strzeż się, Niallu... strzeż się wszystkich. Wrogów i przyjaciół.
        A z jej słowami wpadło do pokoju echo głosu Strahana. — Uważaj na swych przyjaciół... swych wrogów... swych krewniaków — bo zawrą przeciw tobie przymierze.
ROZDZIAŁ 13
        Straciłem swą wolność niemal tak szybko, jak ją zyskałem. Nie była to wina mojej matki, ojca, Cheysuli czy nawet Homanów. Wynikło to na skutek kombinacji czynników: zbliżającej się wojny, zarazy i niepokojów w kraju. Mimo iż a’saii zostali, jak na razie, rozbrojeni, wiedziałem, iż fanatycy Cheysuli mogą poszukać innych sposobów, aby mnie zastąpić. Nikt nie mógł powiedzieć, że brak mi darów mojej rasy, kiedy istnienie Serri i łączącej nas więzi było tak oczywiste, lecz mogli powiedzieć, że wolą kogoś mającego nieco inne pochodzenie w ramach tej samej rasy. I być może to zrobią.
        Zaraza wybuchła w Homanie na dobre. To, co początkowo zaczęło się jako bliżej nieokreślona choroba homańskich pasterzy i rolników, objawiająca się przede wszystkim gorączką, rozprzestrzeniło się z północy, obejmując centralną Homanę, a Mujhara leżała na tym szlaku. Do Mujhara docierały raporty o zgonach i, aż nazbyt szybko, nieokreślona choroba została rozpoznana jako coś dalece poważniejszego. Z homańskich rolników i pasterzy, odizolowanych na Północnych Pustkowiach lub w rejonach oddalonych od miast i osiedli, choroba przeniosła się na innych, dotykając nawet Obozów. Nadeszły wieści o zgonach Cheysuli.
        Nagroda za białe wilki została podniesiona. Wybrawszy się do futrzarza na rynku, zobaczyłem człowieka, którego sakiewka pęczniała nieomal z dnia na dzień dzięki traperom przybywającym z futrami. Jedne były rude, inne srebrzyste, jeszcze inne czarno-szare, jakby łowcy zabijali, nie przebierając, wszystkie wilki, jakie mogli złapać. Lecz były również białe futra... tak białe jak moje własne, kiedy przybierałem postać lira.
        Tak więc wychodząc do miasta, czyniłem największą możliwą ofiarę: zostawiałem Serri w Homana-Mujhar. Nie chciałem ryzykować utraty mego lira z ręki nadgorliwego obywatela, pragnącego uwolnić Homanę od plagi albo — co bardziej prawdopodobne — ujrzeć trochę srebra na swej skrwawionej dłoni.
        Nie lubiłem zostawiać Serri. Ale z pewnością ani mniej, ani bardziej niż mój ojciec nie lubił zostawiać Lorna, kiedy on wyjeżdżał do miasta.
        Czy nawet do Obozu.
        Moi synowie kwitli, choć nauczyłem się aż nazbyt szybko, że sprawy związane z rządzeniem państwem pozbawiają mnie czasu, jaki zamierzałem spędzać z nimi. Widywałem ich, w najlepszym razie, nieczęsto, zwykle mozoliłem się z ojcem na sesjach poświęconych strategii i hipotetycznym sytuacjom, ucząc się, jak mężczyźni planują przebieg wojny. Na lekcjach, na które uczęszczałem w dzieciństwie, nauczono mnie historii wojen i niepokojów wewnętrznych Homany. Zaczynałem rozumieć, dlaczego wymagano ode mnie tej wiedzy. Aż nazbyt często któryś z członków rady rzucał w trakcie dyskusji nazwę takiej czy innej bitwy jako przykład właściwej procedury, przemyślanej inicjatywy, czy nawet przygnębiającej porażki. Do znudzenia wręcz powoływano się na imię Carillona... i wreszcie pewnego dnia, przysłuchując się kolejnej dyspucie o tym, co i dlaczego zrobił zmarły Mujhar, zacząłem rozumieć przyczyny owych inwokacji. Mój dziad, acz był człowiekiem nie pozbawionym wad, jak nie omieszkałem zauważyć w rozmowie z moją matką, wiedział instynktownie, co pomoże wygrać bitwę, a zatem również wojnę.
        Czy rzeczywiście był to instynkt? Być może po prostu doświadczenie, zdobyte w trakcie morderczych walk i wykorzystane w późniejszych konfrontacjach.
        Jeśli był to instynkt, może odziedziczyłem jakąś jego cząstkę. A jeśli doświadczenie, nie miałem wątpliwości, że także wkrótce stanie się mym udziałem.
        Stosunki z Gisellą układały się przeważnie tak jak dotąd. Była pogrążona w fantazjach, niepewna, nieprzewidywalna. Służący nie lubili jej usługiwać i spierali się między sobą, kto ma zanieść jej tace, gdyż tylko z rzadka schodziła na posiłki do jadalni, woląc, jak mówiła, jadać z dziećmi. Po cichu dopilnowałem, aby zawsze były z nią i dziećmi dwie czy trzy kobiety, nie chciałem oddawać synów na łaskę kaprysów i niesamowitych fantazji kobiety takiej jak Gisella.
        Spędzaliśmy razem niewiele czasu, gdyż pochłaniały mnie sesje przygotowań wojennych. Coraz częściej ojciec pytał mnie o zdanie usiłując, jak mniemałem, oswoić mnie z myślą, że będę prowadził wojnę, jak również przyzwyczaić innych do mnie. Ian, także obecny, odzywał się mniej i rzadziej go o to proszono, ojciec także; jego miejsce było przy moim boku, a nie w linii sukcesji Lwa czy nawet przy aranżowaniu wojen. Ale nie wątpiłem, że kiedy nadejdzie czas, jego obowiązki będą równie ważkie jak moje. Tyle że w zupełnie innej sferze działań.
        Nie wyglądało na to, by brak mego towarzystwa doskwierał Giselli, choć zawsze rada była mnie widzieć. Sądziłem, że nudzi ją ciągłe przebywanie w granicach Homana-Mujhar, lecz powiedziała, że nie. Nie chciała jechać do Obozu, do Mujhary czy choćby poza mury Homana-Mujhar. Pragnęła tylko przebywać z dziećmi.
        Nie mogłem jej tego zakazać ani też zmusić do opuszczenia pałacu. I nie byłem pewien, czy sam chcę, aby opuszczała Homana-Mujhar; trudno było stwierdzić, co może zrobić czy powiedzieć w mieście czy Obozie. Bogowie wiedzieli, że ja nie mogłem tego nigdy przewidzieć.
        Tak samo jak nie mogłem domyślić się jej pragnień.
        Nie odwiedzałem jej w łożu od urodzin Brennana i Harta, choć upłynęło dość czasu, by była do tego fizycznie zdolna. Wydawało mi się to odrażające. Ona sama — nie. Po prostu tak niewiele pamiętałem z okresu, zanim Serri wyzwolił mnie spod czaru Giselli. Myśl o tym, że byłem dla niej niewiele więcej niż zabawką, zachowującą się wedle jej kaprysów, głęboko mnie niepokoiła. Nie pragnąłem wcale dowiedzieć się, jak uległym byłem w jej łożu.
        A jednak wyglądało na to, że nie dane mi będzie od tej wiedzy uciec.
        Weszła do mojej sypialni w chwili, gdy miałem zdmuchnąć świeczkę. Nagi, uniosłem wzrok, kiedy podniosła się zasuwka (nie blokowałem jej na noc) i spoglądałem ze zdziwieniem, jak Gisella wślizguje się do środka i zamyka ją nieledwie bez szmeru. Miała na sobie jedynie nocną koszulę i czarną pelerynę lśniących włosów. Kiedy zwróciła się w stronę łoża, szukając mnie, usłyszałem szelest płótna; ujrzałem, jak koszula kołysze się na piersiach i udach.
        Dostrzegła mnie przez cienką zasłonę zwiewnej materii. Zatrzymała się. Stanęła nieruchomo. Potem, powolutku, dłoń o rozsuniętych palcach popieściła jej piersi, przesuwając się ukośnie od lewego ramienia, zatrzymując się wreszcie na dołeczku jej pępka. Uchwyciła lnianą koszulę i naciągnęła mocno tkaninę na biodrach.
        Poczułem, że reaguję na to, wbrew swej woli.
        Nie odezwała się. Przemierzyła pokój, podeszła do mnie, położyła mi ręce na barkach. Jej dłonie, masujące moje rozgrzewające się ciało, były ciepłe.
        Uśmiechnęła się. Nie było wątpliwości, że jej chcę, nawet kiedy myślałem, że mogę powiedzieć „nie”. Jej paznokcie ześlizgnęły się na dół i zaczepiły o złoto na moich ramionach, usłyszałem metaliczne skrobanie, kiedy przeciągała ich czubkami po falistych wizerunkach.
        — Wilk — szepnęła. — Ja również mogę być wilkiem...
        Przytuliła się do mnie. Chwyciłem garściami jej włosy.
        Pomyślałem nagle o Serri, zwiniętym w nogach łóżka. Serri, który dzielił ze mną życie dzięki więzi. A potem przestałem się nim przejmować.
        — Wilki — szepnęła. — Zrobimy to jako wilki.
        — Niallu? Rujho, Rada zwołała posiedzenie nadzwyczajne. — Ian otworzył zasuwkę i pchnął drzwi, mówiąc jednocześnie. A potem stanął jak wryty, milknąc nagle; nie spodziewał się znaleźć Giselli w moim łożu.
        Cóż, ja też się tego nie spodziewałem — przynajmniej na początku.
        Światło wpadało przez okna. Był wczesny poranek, zbyt wczesny; potarłem ręką twarz, próbując zetrzeć ospałość umysłu.
        — Nadzwyczajne?
        Ian się wahał, czy dać przy świadku odpowiedź, czy też wyjść natychmiast. Obok mnie Gisella okrywała swą nagość kołdrą.
        — Ianie... — zacząłem, marszcząc brwi.
        — Tylko... się ubierz. Zaczekam na zewnątrz. — Wycofał się, trzasnąwszy drzwiami.
        Wstałem i nałożyłem spodnie i kaftan, zapiąłem pas. Na koniec naciągnąłem buty i pochyliłem się, by pocałować przelotnie Gisellę, ale przelotność przeszła w staranność. Dziewczyna uśmiechnęła się, przeciągając ociężale, obiecując mi cały świat na wpół otwartymi, sennymi oczyma.
        Bogowie — któż wie, czym jest zaczarowanie albo pożądanie? — zastanowiłem się niejasno i wyszedłem z pokoju, z Serri kroczącym za mną krok w krok.
        Twarz Iana, kiedy dołączyłem doń na korytarzu, była aż nazbyt obojętna. Tasha siedziała obok niego, myjąc nieskazitelną łapę. Uśmiechnąłem się kwaśno. Brat powiedziałby, że nie do niego należy komentowanie tej sprawy, ale nie było potrzeby mówienia czegokolwiek. Widząc jego pozbawioną wyrazu minę, zrozumiałem, co myśli.
        Wskazał gestem korytarz i poszliśmy równo obok siebie, a za nami podążały nasze liry.
        — Wiem niewiele więcej od ciebie — powiedział Ian. — Jakieś wieści o bastardzie.
        Zakląłem.
        — Przy coraz większym zagrożeniu wojną kłopoty z bastardem są ostatnią rzeczą, jakiej potrzebujemy.
        — Będzie ich przysparzał, póki nie umrze. — Ian potrząsnął głową, kiedy spojrzałem nań ostro. — Nie, nie mówię o morderstwie, ale są tacy, którzy to robią.
        Morderstwo. Takie były realia polityki, była to broń, z której korzystali królowie i inni, aby usuwać tak potencjalnych, jak i nader realnych rywali. Sam Alaryc posłużył się nią przeciw Rodowi Erynu.
        I właśnie z tego powodu nie mogłem sobie wyobrazić, bym darował wykorzystanie jej przeciw bastardowi. Nawet w celu zmniejszenia grożącego mi niebezpieczeństwa. Z pewnością żyje gdzieś ktoś, kogo to zasmuci. Jego matka. Jego przybrany ojciec. Może nawet żona.
        Zeszliśmy jeden za drugim spiralnymi schodami; stopnie były zbyt wąskie, by mogła się na nich zmieścić więcej niż jedna osoba na raz. Na dół i na dół, w koło i w koło, kierując się tylko liną wiszącą przy wewnętrznej kolumnie. Kręte, ciasne schody miały ułatwiać obronę: łatwiej było bronić pałacu przed pojedynczymi wrogami niż samotnie przeciw wielu.
        Na dole minęliśmy strażników stojących w korytarzu i skinęliśmy na powitanie tym stojącym przed drewnianymi drzwiami. Jeden z nich otworzył zasuwę i pchnął przed nami drzwi; weszliśmy do środka, drzwi za nami zamknęły się niemal natychmiast...
        ... i znaleźliśmy się w samym środku burzy.
        Nikt nie zwrócił na nas uwagi. Kiedy w normalnych warunkach mówiący milkli, by powitać mnie ukłonem, mrucząc słowa pozdrowienia, teraz nikt nawet nie wiedział, że jestem obecny. Rzędy ław były zajęte przez siedzących, reszta obecnych stała pod ścianami i wypełniała boczne nawy. Siedzieli i stali ramię przy ramieniu, zasłaniając nam podwyższenie ze stołem, przy którym siadywał zwykle nasz ojciec. Słyszałem, jak ktoś wygłasza tyradę do Mujhara.
        Wymieniliśmy z Ianem zaskoczone spojrzenia. Potem brat wzruszył ramionami i zaczął przepychać się przez stojących mężczyzn, mrucząc przeprosiny, gdy tamci klęli, usuwali się, wytrzeszczali nań oczy. Wielu mężczyzn, których mijałem idąc za bratem, nie znałem; byli bez wątpienia zirytowani zuchwałością dwóch znacznie młodszych ludzi.
        Nastąpiłem jednemu na palce, przeprosiłem, prawie potknąłem się o innego. Irytacja była wzajemna, wymieniliśmy z właścicielem palców groźne spojrzenia. Za mną Serri pomrukiwał głośno, poprzez więź wyczuwałem jego zdegustowanie wykazywanym przez Homanów brakiem manier. Ale usłyszałem też narastający za naszymi plecami pomruk. Znajomi wymieniali nasze imiona i kiedy dotarliśmy do środka sali, gdzie pozostawiono wolną przestrzeń dla mówców i wnoszących prośby, mężczyźni odsuwali się dobrowolnie. Ale wtedy nie potrzebowaliśmy już ich uprzejmości; ojciec podniósł się i wezwał nas na podwyższenie.
        Weszliśmy natychmiast, przemierzając wolną przestrzeń na środku sali. Przed podwyższeniem stał jakiś mężczyzna w pozie niemal wyzywającej. Odwrócił się, kiedy zbliżyliśmy się z Ianem. Ujrzałem na jego twarzy wyraz oburzenia, jakby czuł głęboką urazę, że mu. przeszkodzono. Lecz kiedy dostrzegł mnie, idącego za Ianem, jego mina się zmieniła. Wbił we mnie spojrzenie. I zobaczyłem, że mruczy coś do siebie bezgłośnie. Modlitwę. Albo przekleństwo.
        Mężczyźni na ławach powstali. Na krótko zapanowała cisza, lecz pomruki ozwały się niemal od razu. W większości przyciszonych komentarzy pobrzmiewał ton wyczekiwania. W innych obawa.
        A nawet wrogość.
        Ian zawahał się tylko przez moment, zanim wstąpił na podwyższenie i stanął za stołem. Tasha podążała za nim jak cień. Kroczyła cicho po podwyższeniu, chłoszcząc ogonem boki. Tak jak Serri wyczuwała napięcie na sali.
        Na podwyższeniu stały trzy krzesła. Środkowe przeznaczone było wyraźnie dla mego ojca: Taj przysiadł na oparciu. Lorn leżał obok, ze zmrużonymi oczyma. Ian przeszedł na lewo i zaczekał za krzesłem, aż zająłem miejsce po prawej stronie. Ojciec przemówił cicho, przedstawiając nas zgromadzonym. Widziałem twarze znane mi i obce. Członkowie Rady stali kręgiem w pierwszym rzędzie wokół podwyższenia. Żadnego z nich nie znałem dobrze, poza Rowanem. Spojrzałem na jego twarz w poszukiwaniu jakichś wskazówek świadczących o powadze sesji, lecz miałem przed sobą tylko maskę.
        Ojciec usiadł, my także. Wciąż panowała cisza. Stojący na środku wolnej przestrzeni mężczyzna nie przestawał na mnie patrzeć.
        — Usiądźcie — polecił ojciec i ciszę zmąciły odgłosy szurania ławami, dzwonienie ostróg, pobrzękiwanie pochew uderzają¬cych o drzewo.
        Stojący pośrodku nieznajomy czekał w pełnym napięcia milczeniu.
        — To jest Elek — rzekł mój ojciec. — Z północy, zza Rzeki Błękitnego Kła. Reprezentuje frakcję Homanów popierającą prawo syna Carillona do dziedziczenia tronu po mojej śmierci. Wszyscy obecni na sali spojrzeli na mnie, aby ocenić moją reakcję. Bez wątpienia spodziewali się szoku, gniewu... być może nawet wrogości. A kilku, prawdopodobnie strachu. Ale nie okazałem nic takiego. Zamiast tego, spojrzałem na Eleka. Nie wyglądał jak buntownik, fanatyk czy szaleniec. Wyglądał jak mężczyzna, i to niewiele starszy ode mnie. Miał brązowe oczy i włosy, i gładko wygoloną, otwartą, poważną twarz. Ubrany był w proste, samodziałowe ubranie: tunikę i spodnie do kolan. Jego wysokie po kolana buty były zabłocone, ale z dobrej skóry. Elek nie był szlachcicem, ale nie był też biedakiem. O jego bogactwie stanowiły bez wątpienia jego przekonania.
        Podniosłem się, szurając krzesłem o podwyższenie. Bez słów nakazałem Serri zostać przy krześle; powoli zstąpiłem z pod wyższenia i przemierzyłem pustą część sali. W milczeniu zatrzymałem się przed Elekiem zauważając, jak zwilża wargi i musi unieść wzrok, by spojrzeć mi w oczy. Poczułem również słaby zapach potu. Elek był zdenerwowany; teraz, kiedy stanąłem przed nim. A wiedziałem, że był niezmiernie wymowny, broniąc praw bastarda do uzurpowania sobie mego miejsca w linii sukcesji.
        — Dlaczego? — zapytałem. Tylko tyle.
        Przełknął ślinę. Jego spojrzenie przebiegło między mną a Mujharem. Wyraźnie nie wiedział, jak odpowiedzieć. Czekałem. Tak samo wszyscy inni. Po chwili Elek chrząknął.
        — Jest synem Carillona.
        — Jest bastardem Carillona.
        Jego broda uniosła się nieznacznie.
        — Zwyczajowo, to syn dziedziczy po ojcu.
        — A nie wnuk? — Kiwnąłem głową. — Owszem, zgadzam się z tobą. Ale okoliczności były szczególne.
        — Utrzymujemy, że gdyby Carillon wiedział, wyznaczyłby na swego następcę syna, a nie Donala z rodu Cheysuli.
        — Jestem synem jego córki — rzekłem cicho. — Gdyby w Homanie kobiety mogły samodzielnie panować, Aislinn, moja matka, odziedziczyłaby Tron Lwa. A tak otrzymał go jej mąż. Czy rzeczywiście sądzisz, że Carillon wydziedziczyłby córkę na rzecz syna z nieprawego łoża?
        — Gdyby wiedział...
        — A skąd wiesz, że nie wiedział? — Spojrzałem mimo Eleka na Rowana. — Mości generale, jesteś najwłaściwszym człowiekiem, by odpowiedzieć na moje pytanie. Czy Carillon wiedział, że ta kobieta poczęła?
        Elek odwrócił gwałtownie głowę, wpatrując się z niedowierzaniem w Rowana; czyżby sądził, że nikt nie poda w wątpliwość jego racji?
        Rowan uśmiechnął się bardzo nieznacznie. Jak zawsze, miał na sobie karmazynową, jedwabną tunikę z czarnym, wznoszącym się na tylne łapy lwem, rozpostartym w jej fałdach. Barwy te pasowały do jego urody Cheysuli.
        — Tak, panie. Wiedział, że poczęła.
        Elek odwrócił się szybko, by zaprzeczyć twierdzeniu Rowana, ale powstrzymała go moja uniesiona dłoń.
        — Zanim zadasz to pytanie, Eleku, pozwól, że ci odpowiem: to jest sam generał Rowan, który służył Carillonowi przez niemal dwadzieścia pięć lat. Czy zamierzasz podawać w wątpliwość jego prawdomówność?
        — Podaję w wątpliwość jego uprzedzenia — odrzekł krótko Elek. — To Cheysuli. Czy sądzisz, że wolałby, żeby Homanin zastąpił w sukcesji jego ziomka, Cheysuli?
        — Przemawia przez ciebie ignorancja — odparowałem. — Czy nigdy nie uczono cię historii? Czy w swojej gorliwości, by bronić syna Carillona, nigdyś się nie nauczył imion tych, którzy tak wiernie służyli jego ojcu? — Pokręciłem głową. — Nie, nie nauczyłeś się. W przeciwnym razie wiedziałbyś, że generał Rowan jest Cheysuli nie obdarzonym lirem. Wychowano go na Homanina, Eleku... nie ma darów lira, nie jest winien lojalności swojej rasie, nie należy do klanu. Cóż by zyskał, okłamując ciebie?
        Elek nie odpowiedział. Znów spojrzałem na Rowana.
        — Wiedział, że poczęła, a jednak pozwolił jej odejść.
        — Ona o to poprosiła, panie. — Rowan był tak spokojny, a jednak wyczuwałem nutę rozbawienia w jego tonie. Czy wierzył we mnie tak bardzo?
        — Poprosiła, by pozwolił jej odejść.
        — Tak, panie. Pragnęła urodzić dziecko gdzie indziej, z dala od okropności wojny. Mujhar nie czynił wysiłków, by odwieść ją od tego.
        Nie spostrzegł swego przejęzyczenia. Mujhar. Dla niego bez wątpienia Mujharem będzie zawsze Carillon. Ale pomyślałem, iż dobrze się stało, że popełnił tę pomyłkę właśnie teraz. Elek, obróciwszy się znowu, by spojrzeć na Rowana, zmarszczył nieco brew, jakby zaniepokoiło go to określenie. Człowiek tak oddany Carillonowi, że wciąż określał go mianem Mujhara, podkreślił bezwiednie, komu winien był swoją lojalność.
        — Czy byłeś obecny, kiedy pozwalał jej odejść?
        — Tak, panie. Dał jej pieniądze i życzył, by urodziła zdrowe dziecko.
        — I nie mówił nic, by przyniesiono mu to dziecko? Że gdyby to był syn, chciałby, żeby oddano mu go pod opiekę?
        — Nic takiego nie mówił, panie.
        — Jak sądzisz, dlaczego nie? Syn to syn.
        — Bastard to bastard. — Rowan się nie uśmiechnął. — Zamierzał poślubić Electrę z Solinde.
        — I spodziewał się, że z nią będzie miał syna?
        — Miał... taką nadzieję. Z pewnością..- Wątły uśmiech Rowana zniknął. Wypytywanie obudziło bez wątpienia dawne wspomnienia. Bolesne wspomnienia dawnych dni, kiedy młodość Carillona nie dopuszczała myśli o chorobie czy przyspieszonym starzeniu się.
        — Tak! — krzyknął tryumfalnie Elek. — Ale z nią nie miał syna, tylko córkę. — Znowu zwrócił się do mnie. — Tylko córkę, panie... która nie mogła odziedziczyć tronu.
        Nadal patrzyłem na Rowana.
        — Znałeś go lepiej niż inni, generale. Czy przypominasz sobie, by Carillon kiedykolwiek zastanawiał się albo chciał się zastanowić, czy nie wezwać swego bastarda?
        — Nie, panie. Nic o tym nie mówił.
        — Jemu! — krzyknął Elek. — Ale czy mężczyzna, Mujhar, zawierza wszystko innemu, nawet generałowi? Twierdzę, że nie, nie robi tego. Sądzę, że opowiada o tym, o czym chce, a pewne rzeczy zatrzymuje dla siebie, jak to czyni każdy. Nawet Mujhar.
        Roześmiałem się.
        — A czy starasz się teraz opowiedzieć mi osobiste myśli mego dziada?
        — Nie. Nie muszę tego robić. Pozwolę to zrobić tej kobiecie. — Teraz Elek z kolei się roześmiał, kiedy spojrzałem na niego. — Tak, panie, tej kobiecie. Matce bastarda. Dlaczego nie zadać tych pytań jej? Jest tuż za drzwiami.
        Nie ośmieliłem się okazać mu zatroskania. Stało się całkiem oczywiste, że wielu obecnych na sali nieznajomych to towarzysze Eleka, poplecznicy bastarda. A nie mogłem być pewien, jak wielu ludzi rzekomo lojalnych w stosunku do mego ojca zamierzało nimi pozostać. Możliwe było, że Elek i inni mieli nadzieję zgromadzić więcej zwolenników nawet w obrębie murów Homana-Mujhar.
        — Oczywiście — powiedziałem cicho. — Każcie wprowadzić tę kobietę.
        Nie było sensu dokonywać z nią konfrontacji takiej jak z Elekiem. Toteż kiedy wysłano po nią jakiegoś mężczyznę, powróciłem na swoje miejsce na podwyższeniu.
        Twarz mego ojca była ponura.
        — Nie powiedział, że ta kobieta jest tutaj.
        Spojrzałem nań ostro.
        — Czy sądzisz, że to coś zmieni?
        — On składa formalną petycję przed Radą Homany — odparł ojciec. — Możliwe, że większość jej członków zgodzi się z wysuwanymi przezeń w imieniu bastarda Carillona roszczeniami.
        — Ale mógłbyś się im sprzeciwić.
        — I zrobiłbym to od razu. Ale miałoby to poważne reperkusje. Mogłoby spowodować rozłam w Radzie, co podzieliłoby w pewnej mierze Homanę. A bogowie wiedzą, że idąc na wojnę nie potrzebuję wrogiej mi, skłóconej Rady.
        — A co z Cheysuli? Czy oni nie są tym zainteresowani?
        Ojcu nie spodobał się mój ton.
        — A czy ty będziesz mówić o a’saii? Albo Elek?
        Nie odpowiedziałem, ponieważ przybyła owa kobieta. Patrzyłem w zamyśleniu, jak mężczyźni rozstępują się przed nią, choć nie robili tego przed Ianem i mną.
        Początkowo byłem zaskoczony. Była niska, zbyt ciężka, przynajmniej dziesięć lat starsza od mego ojca. Jej siwiejące brązowe włosy, zgarnięte z bladożółtej, obrzękłej twarzy, upięte były w węzeł na tyle głowy. Ubrana była, jak Elek, w prosty samodział, lecz nie tak dobrej jakości.
        Szara kobieta, pomyślałem. Szary strój, szare włosy, szary duch. Nic w jej wyglądzie i sposobie bycia nie świadczyło o tym, że jako młoda kobieta mogła obudzić zainteresowanie Mujhara.
        Zatrzymała się przed Elekiem. Dygnęła niezgrabnie, jakby zapomniała, jak to robić. Oczy miała spuszczone, a jednak kiedy uniosła powieki i spojrzała na mego ojca, zobaczyłem, że są również szare. Szare, lecz wielkie i piękne, przejrzyste jak szkło i lśniące. Jakakolwiek była ta kobieta, nie cechowała ją głupota.
        Carillon spał z tą kobietą i miał z nią syna. Rowan podniósł się.
        — Panie?
        Ojciec skinął głową.
        Kobieta zwróciła się ku niemu, kiedy się zbliżył. Dostrzegłem spojrzenie, jakie wymienili; zgodzili się, że się nie zgadzają. Znał ją, ona jego, a jednak lojalni byli w stosunku do różnych ludzi.
        Skinął głową. Wrócił w milczeniu na swoją ławę.
        — Panie. — Rowan znów spojrzał na mego ojca. — To ta kobieta, panie. Nazywa się Sarne.
        — Sarne. — Ojciec pochylił się do przodu na krześle. — Urodziłaś Carillonowi syna.
        — Prawie trzydzieści sześć lat temu, panie. Kiedy miałam dwadzieścia lat. — Jej głos był równie chłodny co jej oczy.
        Może i była dziwką, ale kochała człowieka, którego nazywano bastardem.
        — A teraz przychodzisz do nas twierdząc, że to on winien być księciem Homany w miejsce mego syna.
        — Panie, on jest synem Carillona.
        — Synem z nieprawego łoża. — Wiedziałem, ile kosztuje mego ojca ta emfaza, kiedy Ian siedział obok niego. Nie leży w obyczajach Cheysuli wyklinanie bękarta z powodu jego urodzenia, a jednak przez wzgląd na mnie ojciec musiał to zrobić.
        — Urodzony jako bastard, owszem — odparła otwarcie. — Ale uznany przez swego ojca.
        Mujhar kiwnął głową.
        — Przez jego ojca. Którego? Carillona czy rolnika, któregoś poślubiła?
        Jej ponura twarz zalała się gniewnym rumieńcem. Oczy jej zabłyszczały. Rzecz dziwna, przywodziła mi na myśl moją matkę, kiedy ta była rozgniewana. Oczy miała podobne.
        I zastanowiłem się nagle, czy nie to stanowiło o jej atrakcyjności. Moja matka miała oczy swojej matki, a Electra znana była z siły swego spojrzenia. Jeśli Carillon miał słabość do tego koloru, stawało się bardziej zrozumiałe, co go pociągało w Sarne.
        — Uznał go jego ojciec, panie, kiedy przywiozłam go do Homana-Mujhar.
        Usłyszałem westchnienia rozlegające się wśród zgromadzonych. Nikt się tego nie spodziewał; no, może tylko niektórzy. Nie wszyscy wydawali się zaskoczeni.
        Spojrzawszy ukosem na twarz ojca, dostrzegłem na niej słaby ślad konsternacji. Siedzący za nim Ian spoglądał zasępiony spode łba na blat stołu. Niemal leniwie skrobał paznokciem kciuka jakąś skazę. Ale zbyt dobrze znałem brata; on także był głęboko zatroskany.
        — A kiedy przyjechałaś do Homana-Mujhar? — zapytał spokojnie ojciec.
        Sarne skinęła lekko głową, jakby spodziewała się tego pytania.
        — Nie było cię tu, panie. Pojechałeś na Kryształową Wyspę, by przywieźć do domu księżniczkę Homany. — Znów skinęła głową. — To było zanim ją poślubiłeś. Kiedy miałeś tylko jednego syna, będącego bastardem jak i mój.
        Zerwałem się natychmiast na nogi.
        — Posuwasz się za daleko — powiedziałem jej bez ogródek na tle pomruków ciżby. — Nie obrażaj tutaj mego brata.
        Jej godność objawiała się w sposób bardzo subtelny, a jednak świadom byłem jej istnienia.
        — Więc nie obrażaj tutaj mego syna, panie. — Postąpiła dwa kroki naprzód; była niska i ciężka, a jednak potężna w swej dumie. — Czy sądzisz, że nie znam obyczajów Cheysuli? Czy sądzisz, że wysuwamy mego syna w jakimś perwersyjnym pragnieniu, by ukraść ci tron? Nie, panie, chcemy jedynie tego, co jest jego prawem, ponieważ jest synem Carillona! Że jest bastardem? Owszem, jest! Tak samo jak tamten człowiek! — Wskazała ręką Iana. — Tak samo jak tamten człowiek siedzący obok Mujhara jest bastardem, a nie cierpi z tego powodu. To Cheysuli, a zatem nie jest odsunięty na bok, mimo że ojciec nigdy nie poślubił jego matki. Więc pytam: jakie macie prawo odsuwać na bok mego syna? Jakie macie prawo odmawiać należnego mu miejsca? Carillon nigdy tego nie robił!
        — Jakie miejsce dał mu Carillon? — zapytał ojciec. — Na bogów, kobieto, nic o tym nie mówił! Ani mnie, ani Rowanowi... nawet jeśli Carillon przyrzekł twemu synowi jakieś miejsce... tytuł czy coś innego... nikt nic o tym nie wiedział!
        — Dlaczego miałby to powiedzieć tobie? — odparowała. — Obiecał ci już tron. Wszyscy w Homanie wiedzą, jak zmiennokształtni służą swemu proroctwu. Być może sądził, że ty albo inni Cheysuli spróbują skrzywdzić mego syna.
        Ojciec prawie rozdziawił usta.
        — Ty jesteś szalona — powiedział jej, kręcąc powoli głową. — Ty jesteś szalona.
        — Czyżby? — odparowała. — Równie szalona co księżna Gisella?
        — Dosyć! — zawołałem. — Kobieto, posuwasz się za daleko!
        — Wszyscy o tym wiedzą!- krzyknęła. — Poślubiłeś obłąkaną, panie. Któż może stwierdzić, jakie będą twoje dzieci?
        Nawet mój ojciec zerwał się na nogi.
        — Ani słowa więcej — powiedział. — Na bogów, kobieto, ani słowa!
        — Dlaczego? Bo mówię prawdę? Bo ośmielam się mówić prawdę przed wszystkimi innymi? — Odwróciła się i stanęła twarzą do zgromadzonych mężczyzn. — To prawda! Wszystko! Mój syn został uznany przez Carillona, który zamierzał dać mu miejsce. A teraz, kiedy prosimy o to miejsce, Mujhar odmawia go nam. — Jej ciało dygotało z emocji. — On się boi mego syna. Boi się tego, co to oznacza dla proroctwa. Ale mówię wam, jesteśmy Homanami. Nie potrzeba nam proroctwa. Dlaczego nie uczynić znowu Homany homańską?
        Mężczyźni zerwali się na nogi, starając się ją zakrzyczeć. Inni krzyczeli, oznajmiając poparcie dla jej syna. Przez cały czas patrzyłem na to ze zdumieniem.
        Ian odsunął w tył krzesło.
        — Sprowadzę straż.
        — Nie. — Ojciec chwycił go za ramię, kiedy zamierzał wstać. — Zostań tu. Nie chcę, byś się zbliżał do tego tłumu.
        — Jehanie...
        — Powiedziałem, nie.
        — Ona jest szalona — stwierdziłem oszołomiony. — Bardziej szalona niż Gisella.
        — Jakiego człowieka chcecie na Tronie Lwa? — krzyczała kobieta. — Cheysuli? Homanina? Dziecka syna Carillona? Czy dziecka szalonej Giselli?
        Spojrzałem na Eleka. Uśmiechał się. Patrzył na kobietę i uśmiechał się, jakby na coś czekał.
        Stojący za nim Rowan zwrócił się do mężczyzn. Widziałem, że jego usta poruszają się, lecz krzyk gubił się w tumulcie. Tak jak Ian chciałem sprowadzić straż. Ale nie poruszyłem się, by tego spróbować.
        — To Cheysuli zabił Carillona! — Usłyszałem krzyk kobie ty. — Zmiennokształtny zabił Mujhara. Dawał mu truciznę zmiennokształtnych!
        — Och, bogowie! — zakrzyknął ojciec. — Skąd ona wie o korzeniu tetsu, którego chciał dla złagodzenia bólu?
        — Syn Carillona powinien być Mujharem... homański syn Carillona... niechaj Lew pozostanie homański.
        Zobaczyłem, jak mężczyźni dobywają broni pośród rozgorączkowanego tłumu. Usłyszałem krzyki, przekleństwa, groźby; usłyszałem głos tej kobiety wznoszący się na tle tego wszystkiego niczym krzyk polującego jastrzębia.
        — Niechaj Lew pozostanie homański!
        A potem nagle jakiś człowiek wyrwał się z ciżby. Rzucił się naprzód, a ja skoczyłem przez stół na podłogę, starając się go odsunąć. Ale spóźniłem się, kulejąc na skutek niefortunnego lądowania. Pchnął, pozostawił nóż w ciele kobiety i spojrzał prosto na mego ojca.
        — Panie, to było dla ciebie... aby dowieść mojej lojalności.
        I niemal natychmiast padł martwy. Elek, podnoszący się znad skulonego ciała Sarne, dźgnął własnym nożem powalając tamtego na podłogę.
        Usłyszałem brzęk i syk stali ponad setki mieczy i noży. Dojrzałem Rowana odbijającego ciosy jakiegoś napastnika. Bogowie — oni chyba nie zabiją Rowana...
        A jednak wiedziałem, że mogą to zrobić.
        Posuwali się naprzód: ściana ludzkich ciał. Ich celem był Elek. Ja także, pomyślałem.
        — Niallu, wracaj! — To głos mego ojca, krzyczącego przez innych.
        — Elek obrócił się, obrzucając mnie sprośnościami. Inni przytrzymali go, wybijając mu zakrwawiony nóż z ręki. Nie sądziłem, by chciał mnie zabić, raczej przekląć za zabójstwo Sarne. A jednak inni wyraźnie uważali inaczej. W sumie chyba ze dwunastu przytrzymywało go na podłodze.
        — Nie zabijajcie go! — krzyknąłem. — Na bogów, nie zabijajcie go!
        — Rujho... wracaj!
        A potem poczułem, jak Serri mija mnie, skacząc w tłum, rzucając się do jakiegoś gardła. — Serri! Serri nie... — Bogowie... powiedzą, że on oszalał... powiedzą, że trzeba go zabić... a potem ja także zostanę zabity... — Serri, nie!
        Dałem nura za wilkiem, starając się chwycić go na ręce. Złapałem tylko koniec jego zjeżonego ogona, a potem zwaliłem się na podłogę, mając czyjeś depczące buty aż nazbyt blisko twarzy.
        Serri...
        — Panie, podnieś się. — Ktoś chwycił mnie z tyłu za kaftan, szarpnął stawiając na nogi i podtrzymując, kiedy się zatoczyłem. Poczułem nóż wciskany mi w rękę. — Panie, uzbrój się!
        Serri...
        Przez więź nie dotarła do mnie żadna odpowiedź. Poczułem na sobie czyjeś ręce. Jakieś ostrze rozcięło mi kaftan. Zaszczypało mnie w brzuchu.. Ktoś stara się wypatroszyć mnie jak rybę...
        — Panie! — Obrócono mnie, pchnięto; nóż, który trzymałem w ręku zagłębił się w czyimś ciele.
        — Nie! — krzyknąłem ze zgrozą.
        Twarz Eleka, usta rozwarte ze zgrozy i zdumienia. Krew popłynęła mi na rękę. A potem on osunął się powoli na kolana, aż zginął w tłumie.
        Bogowie — powiedzcie, że tego nie zrobiłem.
        A jednak wiedziałem, że zrobiłem.
        — Serri! — krzyknąłem. — Serri!
        — Książę go zabił! — krzyknął ktoś. — Książę zamordował Eleka!
        Poczułem na sobie jakieś ręce, odciągające mnie od ciżby. Wykręcałem się szaleńczo, starając się uwolnić, aż usłyszałem głos mego brata.
        — Przestań ze mną walczyć, rujho, i pozwól ocalić ci życie.
        — Serri — powiedziałem oszołomiony. — Och, bogowie... gdzie jest Serri?
        Tutaj, odezwał się znajomy głos. Lirze, nic mi nie jest. Nie musisz się o mnie bać. Ian szarpnął mnie pod stół, waląc moją głową w krzesło.
        — Zostań na dole — powiedział. — Niech straż zrobi, co do niej należy.
        — Straż...? — Usiadłem, choć Ian starał się wepchnąć mnie z powrotem pod stół. A potem Serri znalazł się przy mojej twarzy. — Na bogów, lirze...
        Nic mi nie jest. Nic mi nie jest. Lirze, nie obawiaj się o mnie.
        Wtulił mi nos pod brodę. Objąłem go ramieniem za szyję i przytuliłem jak najmocniej. Lirze, dokąd pobiegłeś?
        Pewien mężczyzna usiłował cię zabić. Musiałem go zatrzymać, lirze.
        Usłyszałem brzęk i szczęk stali o stal, i krzyki gwardii mujharskiej. Przewracano ławki, mężczyźni krzyczeli, klęli, błagali bogów o wybawienie jak ja sam.
        Spróbowałem dźwignąć się do góry, by zerknąć ponad stołem, ale Ian znowu szarpnął mnie w dół.
        — Ty głupcze — rzekł, wlepiając we mnie wzrok. — Zrobiłeś dokładnie to, co chcieli, aby móc twierdzić, żeś zamordował Eleka. Nie dawaj im więcej satysfakcji. Zostań na dole!
        — Gdzie jest jehan?
        — Tutaj — odezwał się za mną. — Wyciągałem Rowana z tego zamętu. — Ukląkł, a ja przekręciłem głowę, aby spojrzeć. — Jesteś ranny?
        Spojrzałem po sobie. Skóry miałem poplamione krwią, ale nie moją.
        — Nie. To wszystko Eleka, obawiam się.
        Za Mujharem stał generał. Jego piękna jedwabna tunika była porwana. Ale kolczuga pod spodem, cała.
        — Prawie czysto — zaraportował. — Myślę, że szaleństwo minęło.
        — Ale na jak długo? — zapytałem z odrazą. — Bogowie, co za paskudna sprawa.
        — Taka miała być — zgodził się Rowan. — Została starannie zaplanowana.
        — Zaplanowana? — Utkwiłem w nim spojrzenie, wyciągając jednocześnie rękę ku Serri dla uspokojenia. — Część z tego, owszem, widzę to bez trudu. Ale... zamordowanie Sarne? Eleka?
        — Czy jest lepszy sposób podzielenia niepewnych jeszcze ludzi, niż rozjuszenie ich morderstwem? — Rowan pokręcił ponuro głową. — Panie, ona została zamordowana przez człowieka twierdzącego, że jest lojalny wobec Mujhara... zrobiono to tak, by wyglądało, że Donal tego pragnął. Ale Elek był nie dość ostrożny. Widziałem, jak rozmawiał z tym człowiekiem na korytarzu tuż przed rozpoczęciem audiencji.
        Przypomniałem sobie, jak patrzył, jakby na coś czekał.
        — Tak więc poświęcono ją.
        — Tak — rzekł ponuro ojciec. — Podobnie Eleka, choć nie spodziewał się tego. Co czyni tych ludzi podwójnie niebezpiecznymi. Zabiją swoich ludzi, żeby nas obarczyć winą.
        — Bogowie! Czy to się uda?
        — Może — odparł Rowan. — Wieści o tym wydostaną się na zewnątrz: Niall zabił Eleka, to przeciągnie więcej ludzi na stronę bastarda. Rebelianci wykorzystają to przeciwko nam wszystkim.
        — Jak mamy to zatrzymać?
        — Nie zrobimy tego — rzekł ojciec. — Nie fizycznie. Nie ośmielimy się, po tym co się dzisiaj stało. Możemy tylko zaprzeczać.
        Pokręciłem głową.
        — Niezbyt potężna broń.
        — Ale jedyna, jaką dysponujemy. Nie wolno nam użyć innej. Wszystko, co możemy zrobić, to pozwolić, by ta rywalizacja wygasła... w miarę możności pomagając w tym subtelnie, aż Homanowie zaczną słuchać głosu rozsądku. — Podał mi rękę i podciągnął mnie do góry.
        Sapnąłem zszokowany, choć Serri przytulił mi się do kolana. Podłoga usłana była ludźmi. Niektórzy byli martwi. Niektórzy byli bliscy śmierci. Inni tylko ranni. Większość strażników mujharskich wypełniała jeszcze salę, chociaż inni pozostawali w korytarzu, wymuszając mujharski pokój.
        — Bogowie — powiedziałem z rozpaczą. — Co za szaleństwo dotknęło to królestwo?
        — To nie szaleństwo — rzekł Rowan. — To raczej ambicja. Pragnienie tronu.
        — A stoi za tym bastard Carillona.
        Wyraz twarzy Rowana był straszliwie ponury.
        — Jakże ojciec nienawidziłby syna...
        — Czyżby? Czy mógłby rzeczywiście?
        — Za to? — Rowan skinął głową. — Gdyby mógł wstać z grobu, skończyłby z tym. Skończyłby ze swoim synem. Ale nie może... więc musimy to zrobić za niego.
        — Zrobiłbyś to? — zapytałem. — Mógłbyś zabić syna Carillona?
        Rowan uśmiechnął się lekko.
        — Jestem zaprzysiężony Mujharowi Homany, a potem jego synowi. Czas Carillona dobiegł końca, Donal jest Mujharem. A synem, któremu będę służył, jesteś ty.
        Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu.
        — Będziesz starym, bardzo leciwym człowiekiem.
        Ojciec się skrzywił.
        — A ja będę martwym. Pomówmy o czymś innym. — Od wrócił się, jakby chciał wyjść zza stołu i zejść z podwyższenia, ale zbliżył się jeden ze strażników.
        — Panie, przyszedł list. — Wyciągnął zapieczętowany pergamin. — Ma być przekazany od razu.
        — Dziękuję. — Przełamał wosk i rozwinął pomarszczony pergamin. A potem spojrzał na Rowana. — Okręty — powiedział. — Okręty solindyjskie. Wypatrzono je z Kryształowej Wyspy. Hondarth jest zagrożone.
        — I wszystko zaczyna się od początku. — Rowan otarł i schował do pochwy swój zakrwawiony miecz. — Panie, jak nas rozmieścisz?
        — Zrobię to jak niegdyś Carillon, kiedy był zagrożony na dwu frontach. Ty i ja pojedziemy do Hondarth. Moich synów wyślę do Solinde.
        Rowan uśmiechnął się lekko.
        — A ja powiem o nich, to co niegdyś powiedziałem o tobie: są niewyszkoleni w sztuce wojennej i kierowaniu ludźmi.
        — Tak, ale nauczą się tego. Wyślę z nimi Cheysuli.
        Bogowie — pomyślałem — Solinde.
        Ojciec spojrzał na swych synów.
        — Nie mogę ująć tego prościej: rano idziecie na wojnę.
        Bogowie — pomyślałem — Solinde.
        
        

        
        
KSIĘGA III
       
       
ROZDZIAŁ 1
       — Rujho, na dół!
        Skacząc z siodła poczułem na ramieniu uszczypnięcie strzały, szarpiącej mój skórzany kaftan. Zahaczyłem stopą o strzemię. Koń, który cofnął się o krok, spłoszony zawodzeniem i gwizdem strzał, wytrącił mnie z równowagi. Upadłem, wykręcając się niezgrabnie i starając uwolnić stopę, zanim skręcę sobie kolano. Usłyszałem buczenie i syk następnych upierzonych strzał, szarpnąłem głową na bok, kiedy lotki zaczepiły za lok moich brunatnych włosów.
        — Na dół — powtórzył Ian.
        — Jestem na dole. — Wyrwałem gniewnie but ze strzemiona i przetoczyłem się, rozpłaszczając na brzuchu i spoglądając groźnie na brata. Podobnie jak ja leżał w rzadkiej, suchej trawie równiny solindyjskiej, nagiej w pierwszych szarych dniach zimy. — Gdzie oni są? Ilu ich?
        Ian, patrzący na zachód przez zasłonę trawy, pokręcił głową. Wyciągnął spod biodra łuk wojenny, przetoczył się na bok, by wyjąć strzałę z kołczana i nałożył ją. Wstał niespiesznie, pochylając się w wysokiej po uda trawie. Zlewał się doskonale z tłem karłowatej roślinności o barwach bursztynu, kości słoniowej i sjeny; żadnej zieleni, żadnego brązu, żadnych soczystych kolorów, tylko stłumiony szafran wygnanej jesieni. Promienie słoneczne w kolorze mosiądzu łagodziły krajobraz, płonący w matowym świetle zimowego dnia.
        Tuż za Ianem, na lewo od niego, przysiadła Tasha; niewyraźny zarys jej kasztanowej sylwetki przecinały ukośnie łodygi traw. Żadnym poruszeniem, nawet koniuszka ogona, nie dawała znaku życia. Była wcielonym bezruchem. Rzecz dziwna, przypominała mi przykucniętego na podwyższeniu drewnianego lwa z Homana-Mujhar. Serri?
        Kiedy o nim pomyślałem, podszedł niedbałym krokiem, przypadnięty do ziemi jak wilk, który czai się, unikając kontaktu z przeciwnikiem. Ogon, wciśnięty między nogi i wygięty do wewnątrz, dotykał koniuszkiem lędźwi, chroniąc genitalia. Szpiczaste uszy położył po sobie. Zjeżony był od karku do zadu.
        Przycupnął za mną, zupełnie jak Tasha. Wpatrywał się w dal.
        Ihlini, lirze. Przed nami.
        Spojrzałem od razu na Iana, chcąc mu o tym powiedzieć; zobaczyłem ponuro zaciśnięte usta i zdałem sobie sprawę, że nie muszę. Tasha już mu przekazała tę wiadomość.
        Ihlini. Nareszcie. Po dwóch miesiącach pobytu w Solinde, uwikłani w potyczki, w których traciliśmy tylko czas — i życie naszych ludzi — mieliśmy spotkać prawdziwego nieprzyjaciela w tej wojnie. Nie byli nim Solindyjczycy, chociaż walczyli z determinacją. Nie. Byli to Ihlini. Słudzy Strahana, czczący Asar-Suti.
        Ihlini. Znaczyło to, że Ian i ja byliśmy całkowicie pozbawieni naszych darów Cheysuli.
        Nawet teraz czułem zakłócenia w więzi z Serri. Odrętwiające, mrowiące doznanie, słabe, lecz zdecydowanie obecne, od którego jeżyły mi się włosy na ramionach, karku i nogach. Rozdrażnienie: coś wciskało się do więzi, jaką miałem z Serri, oddalając moc. Zupełnie, jakby ktoś rozszczepił na dwoje płomień świecy, zdmuchując całkowicie jedną połowę... rozmywając drugą w ciemności tak głębokiej, że pochłaniała nawet światło. Czułem, jak moc wycieka do ziemi, zostawiając mnie, wracając do swej matki. I nie byłem pewien, czy powróci.
        Wzdrygnąłem się. Jakie to niesamowite, że bogowie obdarzają nas darami magii ziemi, po czym zabierają je nam, kiedy stajemy w obliczu Ihlini...
        Jakie to niepokojące, że jesteśmy pozbawiani najlepszej broni, kiedy stajemy w obliczu naszego największego wroga.
        — To nie tylko Ihlini — mruknął Ian. — Oni nie używają łuków. Pozostawiają to innym.
        — Atwijczycy?
        — Atwijscy łucznicy są, być może, najniebezpieczniejsi ze wszystkich.
        — Z wyjątkiem Cheysuli.
        Ian spojrzał na mnie.
        — Zapomniałeś? Jest nas tylko dwóch. Jestem ostatnią osobą, rujho, która pomniejszałaby nasze umiejętności wojenne, ale jestem też pierwszą, kiedy trzeba spojrzeć prawdzie w oczy. Sądząc po liczbie wypuszczanych strzał, mają przytłaczającą przewagę liczebną.
        — Tylko chwilowo. Obóz jest niedaleko stąd. Wyślę Serri po posiłki.
        Ian skinął ponuro głową. Więź nie funkcjonowała już normalnie, ale bardziej ufałem instynktom Serri niż swoim własnym. Kiedy położyłem mu rękę na barku, wilk wstał, odwrócił się i popędził susami na wschód. Ku obozowi homańskiemu.
        Byliśmy w Solinde przez dwa niewiarygodnie długie miesiące; przekroczywszy granicę, posuwaliśmy się stale, aż znaleźliśmy się dobre trzy tygodnie marszu od homańskiej granicy. I jeszcze dalej od Mujhary. A od Hondarth, gdzie przebywał nasz ojciec, dzieliło nas przynajmniej dwa miesiące jazdy konnej.
        Wyruszyliśmy głównie z Cheysuli, lecz oddziały homańskie podążały tuż za nami. Nie była to taka wojna, jakiej się spodziewałem; polegała przede wszystkim na utarczkach przygranicznych i błyskawicznych rajdach solindyjskich rebeliantów. Wkrótce jednak nauczyłem się, że śmierć to śmierć, bez względu na okoliczności.
        „To metody Carillona” — powiedział mi jeden z kapitanów. — „W ten sposób pokonany został Bellam, kiedy Carillon powrócił z wygnania. Przynajmniej tego nauczyli się Solindyjczycy w ciągu następnych lat”.
        Och, tak, nauczyli się. Wiedzieli, że kiedy nie można wystawić tysięcznych zastępów, wystawia się setki tego, co się ma. I wykorzystuje je ostrożnie.
        Ile razy? — zastanawiałem się. — Ile to jeszcze razy Solinde wszczynać będzie wojnę przeciw Homanie?
        — Podchodzą — szepnął Ian.
        Tak, podchodzili. Skulony w rzadkiej, solindyjskiej trawie, obserwowałem, jak zbliżają się Solindyjczycy. Ostrożnie. Bardzo ostrożnie; niczym szarańcza pochłaniająca metodycznie życie każdego źdźbła, tratowali trawę, której używali jako osłony. Nie widziałem żadnych ludzi, żadnych postaci; nie słyszałem rozmów ani odgłosów broni. Tylko cichy, subtelny szmer zbliżający się poprzez zimową trawę.
        Nie było wątpliwości, że wiedzą, gdzie jesteśmy. Chociaż osłaniała nas trawa, tak samo jak ich, konie zdradzały naszą obecność. Spojrzałem na nie ponuro: szary ogier Iana i mój gniady deresz skubały leniwie trawę. Szczękały wędzidła, brzęczały czapraki; ogier Iana parsknął.
        A potem nagle konie przestały się paść. Patrzyły uważnie. Na zachód. W stronę wroga.
        Serri, powiedziałem, pospiesz się. Wiedziałem jednak, że mnie nie słyszy.
        Ian poderwał się w górę, wypuścił strzałę i przysiadł prawie natychmiast. Usłyszałem okrzyk od strony nieprzyjaciela — zrozumienia, nie bólu — i zdałem sobie sprawę, co Ian zamierzał zrobić. Bardzo dokładnie potrafili teraz określić naszą pozycję... czas było ją opuścić.
        Ian pochwycił moje spojrzenie, wskazał w stronę koni. Było mało prawdopodobne, byśmy mogli wskoczyć w siodła i umknąć nie zauważeni, ale mogliśmy wykorzystać ogiery dla odwrócenia uwagi. Także jako żywą tarczę. Chociaż nie podobała mi się idea poświęcenia własnego konia, jeszcze mniej podobało mi się poświęcenie samego siebie.
        Skinąłem głową. Przypadłem do ziemi. Spróbowałem podczołgać się na brzuchu do koni, nie poruszając trawą na tyle, by zdradzić nasze zamiary.
        Ale nie dotarliśmy do żadnego z koni. Bez ostrzeżenia trawa przed nami buchnęła dymem i płomieniem.
        Gryzący, tłusty dym oblepiał nasze twarze i oczy, usiłował przedostać się do ust i gardła. Kaszlnąłem, poczułem mdłości, splunąłem. Oczy mnie paliły. Łzawiły. Widziałem tylko dym i płomień.
        Konie parsknęły, kwiknęły, puściły się biegiem. Na zachód, dalej od wroga.
        Bogowie, jakże pragnąłem, byśmy mogli z Ianem zrobić to samo. Ale nie widzieliśmy nawet na tyle, by to zrobić. Nie mogliśmy nawet oddychać.
        Z dymu wyszedł jakiś człowiek, potem następny. Solindyjczycy, z mieczami w dłoni i determinacją w oczach.
        Następny. I jeszcze następny. Ale nie widząc, nie mogłem ich policzyć.
        Obok mnie Ian zerwał się na nogi. Chciałem szarpnąć go na dół, chwycić za ramię i szarpnąć, ale nie zrobiłem tego. Mogłem tylko kaszleć, charczeć, pluć — i patrzeć, jak wypuszcza strzały z łuku, któremu udzielało się drżenie trzymającej go ręki. Nie widział, a jednak walczył.
        Dwóch Solindyjczyków padło od razu. Ian posiadł takie umiejętności, że nawet na wpół oślepiony, nawet dławiony gryzącym dymem, trafiał w cel. W tym wypadku, w dwa. W milczeniu nałożył jeszcze jedną strzałę.
        Następni mężczyźni wyszli z kłębiącego się dymu. A za nimi pojawił się Ihlini.
        Poznałem go od razu. Znałem go, nie wiedzieć czemu, chociaż nigdy go nie widziałem.
        Zew własnej krwi? Nie. To była broń Strahana, skłonić mnie do myślenia, że łączy nas wspólna krew i dziedzictwo.
        A jednak pobudziło mnie to do myślenia.
        Tak jak brat zerwałem się na nogi. Wyszarpnąłem miecz z pochwy na biodrze. Pierwszy mężczyzna natarł zardzewiałą klingą — zardzewiałą klingą — robiąc zamach w stronę mojej głowy. Zaskoczyło mnie to; nie to, że chciał uderzyć, lecz to, że tak się odsłonił. Nie był to szermierz. Zwykły człowiek. Ze starym mieczem. Ten, który miał umrzeć.
        Postąpiłem krok naprzód, nurkując pod jego ostrzem. Pchnąłem raz własnym mieczem. Poczułem jak broń przecina skórę jego pasa, drapie przez chwilę o miękką mosiężną klamrę, zagłębia się w jego brzuchu, rozdzielając skórę, mięśnie, spęczniałe od krwi tętnice. I jak krew się rozlewa. Wypływa z przeciwnika, plamiąc tkaninę jego tuniki, srebro mojego miecza, bryzgając, kapiąc czerwonymi kroplami na spragnione łodygi szafranowej sołindyjskiej trawy i barwi je na płomiennokarmazynowy kolor.
        Jeszcze raz dobyłem oręża, wyciągając go z tej ludzkiej osłony i zwróciłem się, by znów stawić czoło nieprzyjacielowi.
        Tym razem był to Ihlini.
        Dym unosił się z jego ramion, kiedy ku mnie kroczył. Strój miał szary, bladoliliowoszary, podobnie jak kłębiący się z jego rozkazu dym. Miał czarne włosy, niebieskie oczy; pomyślałem natychmiast o Harcie, moim drugim synu.
        — Panie — rzekł — wiadomość od Strahana. — Ihlini był spokojny, mówił cicho. I uśmiechał się. Wydał mi się najwyżej rok czy dwa starszy ode mnie. Młody, silny, potężny. Dufny z powodu swojej misji. Trawiony oddaniem. — Rzecze on: „Powiedz wilczkowi Donala, że nie powinien był poślubiać Giselli. Powiedz wilczkowi Donala, że pewnego dnia przyjdzie do mnie”.
        Miecz zwisał mi w ręku. Wystarczyło tylko podnieść go...
        Lecz nie uczyniłem tego. Odwiódł mnie od tego zamiaru.
        — Bez wątpienia — odparłem. — Bez wątpienia nie powinienem był, gdyż będzie to na zgubę Strahana. Mam z tą kobietą dzieci, Ihlini... synów. Synów. Tak więc wykute zostały nowe ogniwa.
        Otaczała go aureola dymu, który przywierał do jego ramion, dłoni, butów niby sól morska do drewna rei. Unosił się, kłębił, tworzył ścianę, pochłaniając otaczających nas ludzi, aż zostaliśmy sami, stawiając sobie czoło poprzez dzielące nas pokolenia nienawiści, nieufności... strachu?
        Czy to możliwe, że Ihlini boją się nas?
        Szczerość podkopuje fałszywą butę: zrozumiałem, że boję się tego Ihlini. I nie obawiałem się do tego przyznać.
        Wokół nas zaległa cisza. Wewnątrz ścian dymu nie rozlegał się żaden dźwięk. Świat pewnie się zatrzymał. A na zewnątrz? Być może koło się wypaczyło; pomyślałem, że Ihlini zupełnie zatrzymał czas.
        Spojrzałem na niego.
        — Strahan powiedział, że Cheysuli i Ihlini to krewniacy. Dzieci Pierworodnych.
        Uśmiechnął się nieco.
        — Powiedziano, że nimi jesteśmy.
        — Wierzysz w to?
        — Wiem, że nie powinno się wątpić w coś, co może być prawdą. — Wzruszył ramionami, popiół osypał mu się z barków.
        — Czy jest to dla ciebie odrażające?
        Jego czarne brwi uniosły się lekko.
        — Ze te rasy mogą być spokrewnione? Nie. Nie odrażające. Być może... niedoceniane. — Znów się uśmiechnął. — Dlaczego pytasz, panie?
        Tytułował mnie tak samo jak Strahan. I to bez ironii; było to zwykłe stwierdzenie faktu. Z każdą chwilą rozwiewał uprze dzenia, jakie powziąłem na podstawie różnych paskudnych opowieści.
        Uprzedzenia? Bez wątpienia. Ale nie byłem pewien, czy Ihlini nie zasługują na nie.
        — Pytam, bo jeśli prawdą jest, że nasze rasy są powiązane, jesteśmy krewniakami.
        Roześmiał się.
        — Początek prośby o wyrozumiałość? Prosisz mnie o łaskę, panie? Cóż, nie trać na darmo słów. Zamierzam zrobić z tobą to, co ty pragniesz zrobić ze mną. — Przechylił nieco głowę, jakby nasłuchiwał czegoś, czego nie mogłem dosłyszeć. — Nawet gdybyśmy byli braćmi, nie zmieniłoby to melodii. — Zaczął się uśmiechać, kiedy ja zacząłem marszczyć brwi. — Nie słyszysz tego? Grają to dla nas, panie, gdyż zatańczymy taniec śmierci.
        Uniósł rękę pełnym gracji, wymownym gestem. Między jego palcami dostrzegłem błysk srebra, wypolerowanego do gładkości. Lśniące, oślepiające srebro. Ale, jak zobaczyłem, nie był to nóż.
        Skłonił głowę w geście wyrażającym subtelny szacunek. A może było to pożegnanie?
        — Panie.
        Wyrzucił rękę ku niebu. Zobaczyłem, jak dym rozstępuje się przed tym, co trzymał w dłoni. Mignęło to, błysnęło, strzeliło ku niebu.
        Obserwowałem ową rzecz. Odrzuciłem w tył głowę, śledząc jego srebrzysty lot. Widziałem, jak posuwa się łukiem ku górze, przecinając się przez liliowy dym, a potem zrozumiałem, co zamierzał mój przeciwnik.
        Szarpnąłem głową w dół.
        — O, nie — powiedziałem — nie zmylisz mnie, odwracając moją uwagę dziecinnymi sztuczkami.
        Nawet nie usiłował uniknąć mojej klingi. Nadziałem go jak na rożen, przebijając na wylot, usłyszałem chrzęst kości pod ostrzem. A kiedy leżał w rozlewającej się kałuży mdlącej, poczerniałej krwi, śmiał się.
        Śmiał się.
        — Panie — mówił, nie przestając się uśmiechać — powiedz mi, która sztuczka odwróciła twoją uwa...
        ...i skonał. Patrzyłem na martwą, zwiotczałą nagle twarz, na nagłe ustanie życia, które pozostawiło go pustym, zużytym...
        pozbawionym tego, co czyniło go człowiekiem. Ihlini, Solindyjczyk, nawet Homanin czy Cheysuli. Był człowiekiem. I był martwy.
        A wtedy srebro przebiło niebo i zagłębiło się z góry w moim barku. W końcu zrozumiałem jego słowa.
        Odwrócenie uwagi, owszem. A teraz mogło się okazać śmiertelne.
        Ból powalił mnie na kolano. Moja prawa dłoń wypuściła odruchowo rękojeść miecza i chwyciła za bark. Poczułem stal, ostrą, cienką jak opłatek, zabójczą stal, która utkwiła głęboko w ciele. Tylko płaskie, zakrzywione ostrze wystawało ponad kaftan, reszta mocno utkwiła w mięśniu i kości. Lewe ramię zwisło bezwładnie wzdłuż boku.
        Chwyciłem je za łokieć, pociągnąłem przedramię, aby móc przycisnąć kończynę do brzucha.
        — ...och... bogowie... ten ból...
        — Serri... — westchnąłem. — Ianie...?
        Dym zniknął. Zobaczyłem, jak ostatnie jego smużki wsiąkały w ciało Ihlini, jakby stanowiły cząstkę jego duszy. Teraz kiedy był martwy, martwa była jego moc. Zgnieciona trawa stała się jego całunem, zakrwawiona ziemia jego marami.
        Palce mi zadrgały. I jeszcze raz. Wszystkie mięśnie ramienia napięły się, od barku do czubków palców. Palce zwinęły mi się, wsuwając pod przygięty kciuk. Były zupełnie sztywne.
        — Ianie...
        Zwymiotowałem. Wzdrygnąłem się. Poczułem skurcze żołądka. Pod ubraniem pot lał mi się po ciele. Zadygotałem. Poczułem zapach strachu. Odór bezradności.
        Och — bogowie — Ianie...
        Wyciągnąłem rękę i napotkałem oblicze śmierci.
ROZDZIAŁ 2
        Usłyszałem czyjś krzyk. Dźwięk ten podrażnił boleśnie moje uszy, wywołując pulsowanie w głowie. Przekląłem w duchu człowieka, który tak hałasował... i wtedy zdałem sobie sprawę, że byłem to ja sam.
        — Bogowie! — wybuchnąłem. — Co mi robicie?
        Lirze, bądź cicho. Był to Serri, siedzący obok leżanki.
        — Wyrywamy ząb — usłyszałem z bardzo bliska głos Iana.
        — Ząb? — Byłem może oszołomiony bólem, lecz wiedziałem doskonale, że to, co tkwiło w moim barku, w niczym nie przypominało zęba.
        — Ząb czarownika — odparł Ian. — Broń Ihlini... nazwa, jak sądzę, całkiem odpowiednia.
        Rzuciłem się, prawie wstając, kiedy ból powrócił. Jakieś ręce przycisnęły mnie znowu do leżanki. Ręce Iana. Kogoś innego. A trzecia para grzebała przy zębie, tkwiącym w moim ramieniu.
        — Na bogów, Ianie... nie możesz zrobić tego sam? Oszczędź mi bólu... użyj magii ziemi do tej rany!
        Lirze, spokojnie. Nie ruszaj się.
        — Nie mogę. Ten ząb to sprawka Ihlini. Będzie musiało samo się zagoić.
        — Daj mu wina — zaproponował ktoś. — Niech się upije do. otępienia.
        — Nie. — Trzeci głos, także nie znany mi. — Niewiele wiem o Ihlini, ale wiem, że zwykle korzystają z trucizny. Sądzę, że nie majstrowano przy tym zębie... ale bym nie ryzykował. Nie dawajcie mu wina, bo możemy pobudzić działanie trucizny.
        Zacisnąłem zęby tak mocno, że miałem wrażenie, iż mogą mi się rozpaść w ustach w pył.
        — Tylko... wyciągnijcie to. Wytnijcie to... Uwolnicie mnie od tego?
        — Próbujemy, panie.
        — Próbujcie mocniej. — Pot lał mi się po twarzy i moczył poduszkę pod głową. Zatruty czy nie, ząb rozogniał mi ciało.
        — Rujho... — Znowu Ian. — ...jeszcze moment...
        Ręce zacisnęły się na mnie. Poczułem, jak ostry ból przecina mi ciało, a potem nagle wyrwano to ze mnie.
        — Jest — powiedział ktoś; bezmyślna satysfakcja.
        — Niech rana się wykrwawi — zasugerował ktoś inny. — Jeśli była trucizna, wypłynie z krwią.
        — A jeśli nie było, z krwią wypłynie jego życie. — Ian nigdy nie był pod wrażeniem wątpliwych niekiedy umiejętności homańskich lekarzy. Będąc Cheysuli, dysponował innymi możliwościami. Ale ja... chwilowo nie. — Owińcie i przewiążcie ranę — rzekł spokojnie, ale wyczułem w jego głosie ton rozkazu. — A potem niech śpi.
        Zrobili, co im kazał, ja również. Zasnąłem.
        Coś wylądowało na mojej piersi. Ważyło niewiele, ale zbudziło mnie. Otworzyłem oczy, zobaczyłem stojącego nade mną Iana, zamknąłem je znowu,
        — To ząb — powiedział. — Miałeś szczęście, nie był zatruty. Przeżyjesz, rujho.
        Nie miałem takiego wrażenia. Czułem się marnie. Miałem kwaśny smak w ustach; oblizałem wargi, miałem ochotę splunąć. Chciałem łyknąć wina albo wody, w nadziei, że spłuczę gorzki posmak.
        Otworzyłem oczy i spojrzałem na Iana. Namiot polowy był skąpo oświetlony, ledwo było widać wnętrze, ale tkanina barwy nie bielonej kości słoniowej wzmacniała nieco mdłe zimowe światło. Mimo to Ian pozostawał w cieniu, jego oczy o opuszczonych powiekach były czarne, a nie żółte.
        — Ząb — mruknąłem. Przesunąłem zdrową ręką po szorstkim wojskowym kocu i natrafiłem na rzucony przez brata przedmiot. Podniosłem go, poczułem chłodny pocałunek lśniącej stali. Trzymam w ręku lód, pomyślałem. A jednak rana w barku mnie paliła.
        Był to cieniutki, okrągły płatek stali, doskonale płaski, obrzeżony zakrzywionymi ostrzami, wyostrzonymi do niewidzialnych punkcików. W pewnym stopniu przypominał gwiazdę, tyle że kształt był zbyt wyrafinowany, zbyt płynny; ostrza wypływały ze stali, tworząc subtelną przednią straż brzegu płatka. Na metalu wyryto jakieś runy.
        Skrzywiłem się. Przedmiot ten, ciśnięty ręką czarownika, wyskoczył z nieba, żeby utkwić w moim ciele i kości. Jakby posiadał własne życie. Jakby znał swój cel.
        Wyciągnąłem go nagle w stronę brata.
        — Weź to. Ząb został wyrwany ze szczęki; możesz z nim teraz zrobić, co zechcesz.
        Ian uśmiechnął się lekko, przyjmując stal Ihlini. Wetknął ją do woreczka przy pasie.
        Serri?
        Tutaj, lirze. Poczułem, jak chłodny i wilgotny nos wtula mi się w rękę. Wyprostowałem palce i pogładziłem go między oczami, pośrodku czarnej maski. Wilcze oczy obserwowały mnie chciwie. Wyzdrowiejesz, lirze.
        Wcale w to nie wątpiłem. Spojrzałem znowu na Iana.
        — Ilu zabitych?
        — Dziesięciu Solindyjczyków, było ich tylko dwunastu. Posiłki przybyły bezpośrednio po twoim upadku.
        Skinąłem głową.
        — Ilu naszych zginęło?
        — Dwóch Homanów. Dwóch zostało rannych.
        Zmarszczyłem brwi.
        — Co oni zamierzają zrobić? Jesteśmy tu w Solinde już od dwóch miesięcy, a jednak prawie nie walczymy. Owszem, okazjonalnie; nie lekceważę życia ludzi, których już straciliśmy... ale niepokoją mnie intencje przeciwnika. Są z nami Cheysuli jak również Homanowie, a jednak prawie nigdy nie spotykamy więcej niż dwudziestu Solindyjczyków na raz.
        — Muszki kąsają konie — przytaknął Ian. — Jak mówi Sayre, to metoda Carillona. Ale sądzę, że może to mieć swoje wyjaśnienie. — Wzruszył lekko ramionami. — To tylko przypuszczenie, ale mogło tak być, że siły nieprzyjaciół zostały znacznie przecenione. Może rebelia jest o wiele mniejsza, niż nam powiedziano?
        — Ale informacje pochodzą z Lestry, od regenta. — Zasępiłem się. — Nie chcesz chyba powiedzieć, że Wycliff jest zdrajcą...
        — Nie. Jest lojalnym Homaninem, służącym naszemu jehanowi najlepiej, jak może. Nie. Sądzę, że wiadomości są zniekształcane, zanim dotrą do Wycliffa. Uważam, że otrzymuje raporty o zawyżonych liczbach; kiedy jest dziesięciu ludzi, donosi się o czterdziestu. Zanim wieści dotrą do Lestry, a później do Mujhary, liczby dziesięciokrotnie przewyższają rzeczywiste.
        — Zatem Ihlini wykorzystują nas... odciągają od swego prawdziwego celu. — Zmarszczyłem brwi. — Hondarth? Jest tam jehan i Rowan. Były tam solindyjskie okręty...
        Ian pokręcił głową.
        — Wieści wolno rozchodzą się w czasie wojny, a w zimie jeszcze wolniej... któż może powiedzieć, jak teraz stoją sprawy w Hondarth? A z każdym dniem pogoda się pogarsza. Seyre powiada, że przed wieczorem będzie padać śnieg.
        Zimowa wojna. Wzdrygnąłem się na tę myśl.
        — Czy nie jest możliwe, że Ihlini manipulują Solindyjczykami? Że tak naprawdę nie jest to żadna rebelia, tylko niewiele więcej niż pogłoski o niej?
        — Jestem całkiem pewien, że Ihlini manipulują Solindyjczykami. Natomiast nie mogę stwierdzić z całą pewnością, czy to królestwo rzeczywiście pragnie zaatakować Homanę. — Miał ponurą minę. — Nie wątpię, że wielu tu pragnie niezależności od Homany. Zanim Carillon pokonał Bellama, Solinde nigdy nie miało nad sobą obcego suzerena. Czy jednak buntownicy są tak niebezpieczni, jak się obawiamy? Och, tak, istnieją rebelianci, zagończycy... fanatycy... — Nie uśmiechnął się — ...ale przecież zawsze są tacy, którzy starają się obalić władzę i zagarnąć ją dla siebie. Bez względu na kompetencje króla.
        — Powinno się powiadomić jehana.
        — Pewien jestem, że wie. Walczył przedtem z Solinde.
        — Ale u boku Carillona.
        Nie od razu odpowiedział. A kiedy to zrobił, mówił tonem pełnym zrozumienia. — Człowiek się uczy, Niallu. Jak walczyć, dowodzić, panować. — Twarz miał dziwnie pogodną; dostrzegłem w jego oczach współczucie. — Teraz ty. się uczysz.
        Zamknąłem oczy pod pretekstem osłabienia po odniesieniu rany. Wiedziałem, co miał na myśli: że wkrótce będę dowodzić armią tak rzeczywiście, jak nominalnie. Bo teraz nie dowodziłem. Ojciec roztropnie nie spodziewał się po mnie, że będę wiedział to, co trzeba wiedzieć, aby prowadzić wojnę. Oczekiwał, że się tego nauczę — toteż wysłał doświadczonych homańskich kapitanów, aby przeprowadzili nas przez tę wojnę.
        — Niallu. Otworzyłem oczy.
        — Bogowie wybierają tylko ludzi tego godnych.
        Skrzywiłem się.
        — Bogowie mogą robić błędy.
        Uśmiechnął się lekko, powiedziałem to bowiem tonem nader zdecydowanym.
        — To bluźnierstwo?
        — Bogowie stworzyli Ihlini.
        Jego uśmiech zniknął.
        — Tak. Istotnie. I często zastanawiam się, dlaczego.
        Nie inaczej jak ja. Nie inaczej jak każdy Cheysuli, który zaczyna się zastanawiać, czy rzeczywiście bogowie nie zasiali drugiego plonu.
        To zimowy plon, pomyślałem. Żniwa w pełni zimy. Nie było ciepła w powietrzu. Nie było wiosny. Nie było lata. Nie było światła.
        Tylko Mrok.
        Sayre przechylił kielich grzanego wina i osuszył go. Odjął go od ust, otarł je przedramieniem, skinął ze zrozumieniem głową.
        — Możesz mieć rację, panie.
        Było to ustępstwo. Stosunki z Sayre układały mi się równie dobrze albo i lepiej niż z innymi kapitanami, i polubiłem dysputy o strategii z tym weteranem. Walczył przy boku mego ojca i Carillona. Nie był stary, lecz młodość spędził na polach bitew. Brakowało mu połowy prawego ucha, co przywodziło mi na myśl Strahana, który nie miał go zupełnie.
        Podrapał się leniwie po rudawej brwi. Dzieliła ją na pół cienka blada blizna. Jego rude włosy były obficie przyprószone bielą.
        — Samozadowolenie byłoby zabójcze, ale sądzę, że ludzie są przygotowani. Sprawni. Kiedy nadejdą Solindyjczycy, przyjmiemy ich.
        Poprawiłem się na stołku.
        — Ten obóz stał bezpiecznie przez pięć tygodni, kapitanie. Przez cały ten czas nie walczyliśmy z nikim. Skąd masz pewność, że Solindyjczycy w ogóle przyjdą? — Położyłem dłoń na głowie Serri, zagłębiając palce w jego gęstym futrze. — Jeśli tego nie zrobią, tracimy tylko czas. Lecz jeśli zamiast nich przyjdą Ihlini... — Potarłem się po lewym barku. Rana pozostawiona przez ząb goiła się dość dobrze, lecz blizna była nadal wrażliwą. Na ostrym mrozie bolała niemal bezustannie. Sayre wstał, odsuwając swój stołek od stołu. Sięgnął po skórzany bukłak, napełnił z niego swój kielich i mój, chociaż wypiłem jedynie połowę. Skrzywił ponuro osmaganą wiatrami, zaczerwienioną twarz, łykając znowu wina. Rozpaliło ono jego wodnistoniebieskie oczy.
        — Niechaj przyjdą — rzekł bezbarwnym tonem. — Niechaj przyjdą. Moi Homanowie będą gotowi.
        Nic nie powiedziałem. Zbyt dobrze znałem kapitana. Już za chwilę zrobił to, czego się spodziewałem: zaklął i siadł znowu.
        — Tak, tak... możesz mieć rację. Czy jest lepszy sposób odebrania ludziom woli walki niż wystraszenie ich? — Znowu zaklął i odstawił kielich tak mocno, że wino przelało się przez brzeg. Chlapnęło na drewniany stół, wypełniając wyrąbane stalą wręby, zadrapania i dziury. Bez słowa odsunąłem się od kałuży trunku, unosząc ramiona i odchylając od stołu. — Moi Homanowie to weterani, ale walczyli tylko z ludźmi — powiedział. — Skąd można wiedzieć, co zrobią, mając przed sobą czarowników Ihlini?
        — Kapitanie... — Ale zatrzymałem się. W jego oczach pojawił się szklisty wyraz, pogrążył się we wspomnieniach, przeżywał na nowo dawno minione bitwy.
        — Pamiętam noc, kiedy Tynstar zaszedł nas niespodziewanie — powiedział z niemal niesamowitą obojętnością.
        Spojrzałem nań uważniej.
        — Tynstar zaszedł nas i zabrał księżyc. Napełnił go krwią. — Jego usta zacisnęły się w słabym grymasie odrazy. — Zesłał na kraj mgłę, miazmaty... Zamierzał pochłonąć nas wszystkich. I cała armia wpadła w panikę, tak jak zamierzał, z wyjątkiem Rowana, Carillona, Donala... i jeszcze ellazjańskiego księcia, Evana, kompana twego ojca. — Zasępił się nieco, zatopiony we wspomnieniach. — Chciał nas wtedy zabić, pokonać nas przed bitwą, a jednak nie był w stanie. Donal cisnął w Tynstara magicznym mieczem i czar został przełamany.
        Pomyślałem o magii, której ja stawiłem czoło w kręgu liliowego dymu.
        — Czar został złamany — powtórzył Sayre. — Ale przez Cheysuli... Homanowie byli zbyt przestraszeni.
        — Więc może powinniśmy poszukać rebeliantów — zasugerowałem. — Może uda się zakończyć tę wojnę na dobre.
        — Może powinniśmy pozwolić im przyjść do nas. — Sayre się nie uśmiechał. — Oni znają ten kraj, my nie.
        Wstałem gwałtownie, podszedłem do klapy zasłaniającej wejście do namiotu i odciągnąłem ją. Przede mną rozpościerał się horyzont. Dzień był mroźny, wietrzny, przygnębiający. Chmury stłoczyły się nad oszronionymi niebiesko równinami.
        — Niewiele przemawia za prowadzeniem wojny zimą — powiedziałem cicho, znów pocierając bark. — Sądzę, że Solindyjczycy nie przyjdą. I sądzę, że powinniśmy iść na Lestrę.
        — Za pozwoleniem, panie, uważam, że muszę zaoponować.
        Uśmiechnąłem się.
        — Twoja opozycja jest mile widziana. Ale ja twierdzę równie otwarcie: nie sądzę, by Solindyjczycy zechcieli prowadzić wojnę przeciw nam oraz pogodzie.
        — Chcesz zatem, byśmy przezimowali w mieście zamiast tutaj, na równinie. — Ton Sayre’a był wymowny w swej ostrożnej intonacji. — Jeśli tak zrobimy, panie, odsłonimy tereny pomiędzy Lestrą a granicą homańską. Odsłonimy dla wroga... — Urwał. — Otworzymy dla wroga oraz dla ludzi służących bastardowi.
        Zacisnąłem zęby. Tak, ten bastard. Jego fama rosła z każdym dniem, i z każdym dniem traciliśmy kilku Homanów, którzy decydowali się zmienić front w nadziei na lepszą strawę, cieplejsze łóżko, wyższy żołd. Nie mogłem otwarcie przeklinać bastarda za to, że wyprowadził swą rosnącą armię na potyczki z mieszkańcami pograniczy solindyjskich — z ostentacyjnym zamiarem wspomożenia mnie — ale prywatnie złorzeczyłem mu przynajmniej raz na godzinę. Potyczki te pomagały jemu ugruntować własną reputację; wieści o zamordowaniu Eleka splamiły moje dobre imię i wybieliły bastardowego syna Carillona.
        — Co da zajęcie pogranicza w środku zimy? — zapytałem krótko, zwracając twarz ku niemu. — Sądzę, że oni trzymają nas tutaj dla swoich własnych celów.
        Z dworu dobiegło jakieś zawołanie. Głos Iana. Znów się odwróciłem. Był z nim jakiś młody człowiek, cały spowity w zimowe futra i skórę.
        — Rujho, wiadomości z Mujhary. — Ian dał nura przez klapę wejściową do namiotu Sayre’a, kiwając mu głową na przywitanie. Dla ochrony przed zimnem nosił ciężkie futra i rękawice. Nie widać było złota, nawet w uchu. Podobnie jak ja, włosy nosił dłuższe niż zwykle, by osłonić się przed wiatrem.
        Młody człowiek wszedł również. Był w kapturze, owinięty wełnianymi szalami. W ręku trzymał zapieczętowany pergamin.
        — Panie. — Odsunął wełnę z twarzy. — Panie, dla ciebie.
        Wziąłem list, złamałem kruchą pieczęć, pergamin był wilgotny, więc otworzyłem go z trudem — kleił się, rozdzierał, niemal rozłaził mi w rękach — potem spojrzałem z konsternacją na posłańca.
        — Nie mogę nic z tego przeczytać. Karta jest w większości zniszczona, a atrament się porozlewał.
        — Przykro mi, panie. — Ze zmęczenia mówił bardzo zwięźle. — Trudno było... dotrzeć do ciebie. Ihlini spalili kraj.
        — Spalili? — Zmarszczyłem brwi. — Mów jaśniej.
        — Spalili — powtórzył. — Stąd aż do granicy homańskiej wszystko zostało podpalone. Ludzie wybici, zwierzyna rozproszona, wszystkie zapasy zimowe zniszczone. Rozumiesz, panie, co uczynili? Odcięli cię od Homany. Żeby przeżyć, musisz pójść w głąb kraju.
        — W głąb. — Spojrzałem na Iana. — Zatem teraz znamy ich plan.
        Sayre zaklął siarczyście.
        — Stara sztuczka — rzekł. — Przepędzić przeciwnika w stronę domu, żeby zginął z głodu albo w głąb kraju, żeby znalazł śmierć w bitwie. Powinienem był to przewidzieć. Powinienem był to wiedzieć! — Pokręcił rudą głową. — Na bogów, dlaczego cię nie usłuchałem!
        Spojrzałem na posłańca. W posępnym świetle dnia jego mina wydawała się równie ponura.
        — Ty przeszedłeś.
        — Tak, panie. Ale byłem sam jeden. Wiozłem ze sobą trochę zimowego prowiantu i ziarno. Ale cała armia... — Niezręcznie mu było mówić słowa prawdy, pokręcił głową i wzruszył ramionami. — Nieliczne zwierzęta, jakie pozostały, pomrą wkrótce z głodu. Nie ma trawy dla koni, nie ma zapasów paszy czy ziarna. Wszystko zostało zniszczone.
        Odwróciłem się gwałtownie i zażądałem gestem wina. Sayre posłuchał natychmiast, wręczając mi świeżo napełniony kielich parującego trunku. Włożyłem go w ręce posłańca.
        — Zostaniesz nakarmiony. Będziesz miał czas na odpoczynek. Ale najpierw powiedz, czy poza wiadomością pisemną polecono ci też przekazać ustną?
        Łyknął wina. Skinął głową. Westchnął.
        — Tak, panie. Generał Rowan powiedział, że pergaminy mogą przepaść, przekazał mi też wiadomość ustną.
        — Przybywasz z Hondarth? — zapytałem ze zdziwieniem. — Ale to jest pieczęć królowej.
        — Generał jest w Homana-Mujhar razem z królową. — Znów łyknął wina, kolory poczęły wracać na jego bladą twarz. — Dwie wiadomości, panie: od generała i od królowej.
        — Najpierw od Rowana — rzekłem natychmiast. A potem, pomyślawszy o swych synach, pożałowałem, że nie wybrałem inaczej.
        Młody człowiek skinął głową. Jego brązowe oczy przybrały lekko nieobecny wyraz, kiedy starał się przypomnieć sobie słowa dokładnie tak, jak je powiedziano.
        — W Mujharze panuje zaraza — powiedział. — Szerzy się na całą Homanę.
        — Zaraza!
        — Zabija kogoś z każdej rodziny, czasem parę osób — ciągnął. — Homanowie zapadają na gorączkę, ale większość zdrowieje, chyba że są bardzo młodzi albo bardzo starzy. Ale... to Cheysuli...
        Zatrzymał się. Spojrzał na Iana, na jego lira. Wreszcie spojrzał na mnie.
        — Tak? — zapytałem z rosnącym przestrachem.
        Zwilżył wargi.
        — Z każdych pięciu zarażonych Cheysuli, czterech umrze. I... tak samo z lirami, panie.
        — Lirami... — Ian zbliżył się sztywno. — To dotyka również liry?
        — Panie. — Utkwił spojrzenie w swoim winie. — Często wojownik wraca do zdrowia. Lecz jeśli jego lir nie... — Ze zbielałą twarzą spojrzał na mnie. — Jeśli lir nie, wojownik i tak umiera.
        — Podwójnie — szepnął Ian. — Zabijając jednego, zaraza zabija obu.
        Położyłem dłoń na ramieniu Iana, bardziej przez wzgląd na siebie niż na niego.
        — — Ta zaraza jest w Mujharze?
        — Tak, panie... i w Obozie. Szerzy się w całej Homanie.
        — Moi synowie — powiedziałem beznamiętnie. — Moi synowie są w Mujharze.
        — A nasza rujholla jest w Obozie, razem z innymi. — Twarz Iana była posępna. — Na bogów, rujho, jak możemy tu zostać?
        — Panie. — Posłaniec mówił podniesionym tonem, jakbywiedział, że zamierzamy go zostawić, zanim wypełni do końca swe zadanie. — Panie, jest jeszcze druga wiadomość. Od królowej Homany.
        Skinąłem głową, wciąż zbyt odrętwiały, by zrobić wiele więcej. Moi synowie są w Mujharze.
        — Panie, kazała mi powiedzieć, że księżna poczęła.
        Rozdziawiłem usta. — Gisella...?
        — Za pięć miesięcy, panie... teraz, już mniej, będziesz miał następne dziecko. — Przerwał. — Ru’shalla-tu.
        Spojrzałem nań ostrzej.
        — Ty jesteś Cheysuli?
        — Nie, panie. Homaninem. Ale wydaje się rozsądnym nauczyć języka panujących.
        — Podziękuj bogom za tę odrobinę mądrości. — Spojrzałem na Iana. — Wiesz, że musimy jechać.
        — Ja wiem. Ale słyszałeś, co powiedział. Nie ma zwierząt,nie ma ludzi, nie ma zapasów... — Wzruszył ramionami. — Nie będzie to łatwe, rujho.
        — A jeśli nie spróbujemy, już nigdy nie zaznamy spokoju.
        — Nie — zgodził się posępnie. — Ale sądzę, że ja i tak go nie zaznam, póki się nie dowiem, że nasi krewniacy są bezpieczni.
        Skinąłem głową. Dziecko. Och bogowie, kolejne dziecko. Teraz cała trójka będzie zagrożona...
        Zwróciłem się w stronę Sayre’a.
        — Rankiem wyruszamy. Tylko Ian i ja, nie ma potrzeby zabierać więcej ludzi. Kapitanie... — urwałem — ...zrób, co możesz, żeby wygrać tę wojnę. Wszelako musisz ją wygrać.
        — Tak, panie. Oczywiście.
        O bogowie — pomyślałem — moje dzieci. Dziedzice proroctwa.
ROZDZIAŁ 3
        Kraj był zrujnowany. Chociaż na solindyjskich równinach nie było gęstych lasów Homany, znany był ze swych karłowatych drzewek, splątanych żywopłotów, grubej darni i soczystych traw. Teraz nie było niczego, zupełnie niczego — tylko zwęglona darń, poczerniałe szkielety drzew, popiół i żwir. Kraj w pogrzebowej szacie ciągnął się w nieskończoność, na wschód, ku Homanie.
        Nasze konie brnęły przez żwir i popioły, wzniecając kłęby jasnoszarego pyłu, który jak całun pokrywał nasze liry, wierzchowce, ubrania. Lód i szron skuwały kamienie, sterty zrytej podkowami ziemi, nawet nagie, powykręcane drzewa. Kryształki lodu migotały niczym klejnoty. Pod ich bogatą powłoką osmolona powierzchnia przydawała zniszczonym drzewom fałszywej chwały. Rozbłyskiwały i migotały niczym diamenty, niczym dżety w skąpym niebieskawym świetle wczesnego zimowego poranka.
        Choć prawie całą twarz schowaną miałem za wełnianym okryciem, para oddechu skraplała się na mrozie. Przytłaczał mnie ciężar kaptura, futer, skór, wełny, lecz mimo to było mi zimno. Nie mogłem jednak powiedzieć, czy chłód, jakiego doświadczałem, wywołany był mrozem czy mdlącym niedowierzaniem.
        Mrużyłem oczy przy przenikliwym szczypiącym mrozie. Nie galopowaliśmy, nie kłusowaliśmy, szliśmy stępa, za nami biegły jak cienie nasze liry, jednak mimo to ruch podrażniał nasze oczy. Zachodziły łzami, które spływały na twarz. Ocierałem czasem policzki ręką w rękawicy, nie chcąc, by łzy zamarzły w zagłębieniach pomarszczonej od mrozu delikatnej skóry. Dla ochrony przed zimnem zapuściłem znowu brodę, która upodobniała mnie do Carillona, ale zwykle przejmował mnie ziąb.
        — Jak oni mogli to zrobić? — zapytałem, chociaż wełna tłumiła prawie całkiem moje słowa. — Jak mogli zniszczyć tak bardzo własny kraj?
        — Desperacja? — Ian, także w kapturze, pokręcił lekko głową. — Oddanie, determinacja... być może to i coś jeszcze. Nie wątpię, że była to trudna decyzja.
        — Ale żeby zabijać ludzi? Własnych ludzi?
        Jego wzruszenie ramion prawie zginęło pod masą ciężkich skór.
        — Jeśli bierzesz udział w wojnie, w której jesteś w pełni zaangażowany, a część twoich własnych ludzi odmawia współudziału albo udzielenia pomocy, może łatwiej ich wtedy skazać na śmierć.
        — Mordowanie bez wyboru? — Wpatrywałem się w niego ze zdumieniem. — Jak?
        Ian zsunął szal z ust.
        — Nie powiedziałem, Niallu, że to rozumiem... podaję tylko możliwe wyjaśnienie.
        — Bogowie. — Mdło mi się zrobiło na tę myśl. — Nie mógłbym nigdy podjąć takiej decyzji. Rozstrzygać o losie niewinnych ludzi? Nigdy. To nie leży w mocy człowieka.
        — Pewnego dnia będzie w twojej.
        — Nie.
        — Rujho, oczywiście, że będzie. Jak sądzisz, na czym polega sprawowanie władzy królewskiej? Uczestniczyłeś w spotkaniach Rady, słuchałeś, jak nasz jehan wydawał wyroki. On podejmuje decyzje, rujho. Ty też będziesz.
        — Nasz jehan nie nakazałby nigdy zrobienia czegoś tak upiornego jak to — oświadczyłem. — Morderstwo, zniszczenie... rujho, rozejrzyj się! Zbiory zrujnowane, budynki spalone... nawet trzoda i dzika zwierzyna pozbawione pokarmu i schronienia. Jak ten kraj ma powrócić do życia?
        — Powróci. To potrwa, ale roślinność odrośnie, odnowi się zasiewy, odbuduje chaty i zabudowania gospodarcze, nawet zwierzyna zacznie powracać. — Rozejrzał się ponuro. — To marnotrawstwo, straszne, bezsensowne marnotrawstwo, ale nie całkowite zniszczenie. Ten kraj kiedyś odżyje. Wzdrygnąłem się.
        — Idiotyzm — mruknąłem. — Jeśli wygramy wojnę, Solindyjczycy dopilnują, aby ich ludzie nie odnieśli z tego żadnych korzyści.
        — Nie, żadnych korzyści — zgodził się Ian. — Lecz jeśli masz przegrać wojnę, odwołujesz się do rozpaczliwych środków. A jeśli wojna jest przegrana bez względu na środki, przynajmniej nie zostawiłeś niczego, co przyniosłoby korzyści zwycięzcy.
        Spojrzałem na brata. Prawie go nie widziałem, mając przed sobą tylko bezkształtną masę na wysokim siwym porosłym zimową sierścią ogierze. Ale kiedy odciągał okrycie, widziałem niemal całą jego twarz. Bez brody wydawał się młodszy ode mnie. A jednak był o tyle mądrzejszy.
        — Ty powinieneś być następcą — rzekłem wreszcie. — Ty powinieneś nim być, Ianie. Bardziej się do tego nadajesz. Myślę, że a’saii mieli co do tego słuszność.
        Z miejsca potrząsnął głową.
        — Nieprawda, że bardziej się do tego nadaję, Niallu. Nie siedzisz w mojej skórze, nie wiesz, jak myślę, jak odczuwam świat. Nie pasuję do Lwa. To zadanie przeznaczone dla ciebie.
        — A gdybym umarł? Gdyby zabrała mnie zaraza albo solindyjski miecz, albo nawet ząb czarownika... — Spojrzałem nań ze spokojnym wyczekiwaniem, które było równie zaskakujące dla mnie, jak dla niego. — Gdybym umarł, rujho, mógłbyś przyjąć Lwa?
        Wstrząs sprawił, że jego twarz wyglądała jak maska; patrzył bez ruchu. A w jego oczach pojawiła się obawa.
        — Niallu...
        — Mógłbyś?
        Po chwili zrobił gwałtowny wydech, który spowił jego oblicze we mgle.
        — Masz dwóch synów, rujho, a może jeszcze trzeciego w drodze. Dzięki bogom to nie ja będę musiał dokonywać wyboru.
        Nie. To by się nie mogło zdarzyć. Chyba, żeby zabito nas wszystkich. A to wydało mi się niezwykle mało prawdopodobne.
        Spojrzałem na Serri, kłusującego obok mego deresza. Chyba żeby zaraza zabrała nas wszystkich.
        — Dlaczegoś o to pytał, Niallu? Dlaczego tak bardzo zależało ci na mojej odpowiedzi?
        Wzruszyłem ramionami.
        — Gdyby nie wzgląd na urodzenie, to ty mógłbyś być przeznaczony dla Lwa. W klanach nie byłoby co do tego wątpliwości. Byłeś pierworodnym. A jednak, według prawa homańskiego, dziedziczyć może tylko syn Aislinn. To wydaje się niesprawiedliwe.
        — Ale nie jest. — Ian owinął cugle wokół zamarzłego wzgórka zwęglonej darni, rozglądając się machinalnie za Tashą. Na tle poczerniałej, oszronionej ziemi, jej rude futro jarzyło się niczym rozpalony brąz. — Takie były zamiary bogów, w przeciwnym razie zamieniliby nas miejscami. — Uśmiechnął się. — To ja jestem szczęściarzem, rujho. Moje wybory będą łatwiejsze niż twoje.
        — Nie. — zaprzeczyłem z uszczypliwą uprzejmością. — Ponieważ każę ci pomagać w moich.
        Brat się roześmiał.
        Poiliśmy nasze wierzchowce, liry i siebie samych przy każdej rzeczce i strumieniu, na jakie natrafiliśmy, chociaż wiele z nich było zamarzniętych na kość. Między nimi popijaliśmy oszczędnie z naszych bukłaków, napełniając je powtórnie przy pierwszej okazji. Jedzenie racjonowaliśmy ostrożnie, podobnie jak ziarno; nie mogliśmy sobie pozwolić na zmarnotrawienie ani odrobiny, gdyż było mało prawdopodobne, by udało nam się uzupełnić zapasy. Nie było zwierzyny, zbiorów, zapasów zimowych. Musieliśmy się zadowolić tym, co wieźliśmy ze sobą.
        Chciałem unikać zwęglonych pozostałości chat, poczuwszy się słabo na widok dwóch pierwszych, jakie odwiedziliśmy w poszukiwaniu życia i strawy. Ale Ian nalegał, byśmy zatrzymywali się przy każdej, gdyż, jak mówił, nie można było sobie pozwolić na ignorowanie jakiejkolwiek okazji. Brat miał słuszność, ale nie sprawiało mi przyjemności odkrywanie pogrzebanych wśród zgliszczy ciał, popalonych, zmiażdżonych, połamanych jakby były jedynie zabawkami.
        Ale nieprzyjaciel był sumienny. Nie było żadnego jedzenia, wody ani zapasów, które nie zostałyby złupione bądź zniszczone.
        Tak więc przemierzaliśmy trupiarnię Solinde, modląc się, byśmy dotarli do Homany, zanim nasze zapasy — albo odwaga — się wyczerpią.
        Często myślałem o zarazie. Tak wyraźnie przypominałem sobie, jak ponad rok temu — prawie dwa łata — futrzarz na rynku Mujhary mówił o zarazie na północy, którą jak uważano, przenoszą białe wilki. Przypomniałem też sobie, jak ledwo pól roku temu szukający mnie strażnicy także mówili o białych wilkach, chcąc zabić dla nagrody mnie. Zaczęło się to tak dawno temu, a jednak nie zważaliśmy na to, uważając to za sprawę przejściową, zwykły nonsens upiększony kłamstwami; historię, którą opowiadali przy ogniskach pasterze, aby nie usnąć, podczas gdy psy strzegły stad przed wilkami wszelkiej maści.
        Lecz teraz opowieść okazała się prawdą. Bestia znalazła się na wolności.
        Przekroczyliśmy wreszcie granicę i zobaczyliśmy, jak ostrożni byli Solindyjczycy, by nie spustoszyć żadnego skrawka Homany. Gołym okiem można było zobaczyć poszarpaną linię demarkacyjną, ostrze miecza, dzielące Homanę od Solinde. Była tu trawa, choć oszroniona, było życie, choć leniwe od mrozu, była nadzieja przetrwania. W Solinde została tylko nadzieja na koniec.
        Ale byli też ludzie, którzy stanęli nam na drodze, jadąc konno, kiedy przekroczyliśmy granicę.
        Tak jak my, byli okutani w futra, skóry, wełnę. Czapy i kaptury skrywały ich głowy i większą część twarzy, więc nie rozpoznałem żadnego z nich. Byli Homanami, ale nie mogłem powiedzieć niczego więcej.
        Ian i ja wjechaliśmy z naszymi lirami do Homany i Homanowie niemal od razu kazali nam się zatrzymać. Stłumione światło ospale przebiegało po ostrzach ich obnażonych mieczy, słońce tylko czasem prześwitywało przez sieć ząbkowanych chmur śniegowych, które wisiały nisko nad równiną.
        Jeden z mężczyzn wysforował się nieco przed innych (naliczyłem ich razem czternastu) i zatrzymał. Spojrzał na liry, potem na Iana, zwracając uwagę na jego żółte oczy. Na koniec spojrzał na mnie i zmarszczył brwi.
        — Cheysuli — powiedział. — Obaj?
        — Tak — powiedziałem czekając.
        Spojrzał na mnie nieco surowiej. Ale moja twarz, tak jak jego, była prawie zakryta, niełatwo rozpoznać człowieka dobrze osłoniętego przed mrozem.
        — Panuje zaraza — rzekł nagle. — Słyszeliście? W całej Homanie.
        — A wy jesteście patrolem wysłanym, by nas zawrócić z kraju?
        Pozostali mężczyźni zaszeptali coś między sobą. Nasz rozmówca nie odpowiedział od razu. Zmrużył lekko oczy, patrząc mimo mnie na zniszczoną równinę Solinde.
        — Jesteście z homańskiej armii?
        — Nie — odparł kwaśno Ian. — Jesteśmy z armii solindyjskiej.
        Spojrzenie brązowych oczu mężczyzny przeniosło się znowu na Iana. Błysnęła w nich dezaprobata. Nie za wiele poczucia humoru.
        — Zmiennokształtny — rzekł — nie czas na żarty. A już najmniej dla was. — Szarpnięciem głowy wskazał czekających za nim ludzi. — My służymy synowi Carillona.
        Zakląłem w duchu. Cieleśnie nie zrobiłem nic. Ian skinął powoli głową.
        — Długo byliśmy poza Homaną. Jakie są losy petycji?
        Tamten wzruszył ramionami.
        — Mujhar jest w Hondarth, Rada Homany podzielona na skutek wojny. Petycja została, jak na razie, oddalona, ale tylko chwilowo. Kiedy wojna się skończy i nadejdzie wiosna, osadzimy naszego pana w miejsce Nialla.
        — Morderca — zauważył jeden z pozostałych. — Zabił Eleka.
        Nie, nie zabił — przynajmniej nie z rozmysłem. Ale nie ośmieliłem się powiedzieć tego na głos.
        Ian przygładził leniwie bladą grzywę swego ciemnosiwego konia.
        — A ta zaraza... to jakaś poważna sprawa?
        — Poważna dla Cheysuli. Lepiej zrobicie zostając w Solinde.
        — Nie — odrzekliśmy jednocześnie.
        Spojrzał na nas uważniej.
        — Nie będziemy was zawracać. Cheysuli czy Homanowie, nie ma znaczenia. Służymy tylko naszemu panu.
        — Werbujecie ludzi? — zapytał Ian.
        Brązowe oczy się zwęziły.
        — A wy należycie do a’saii?
        Więc nawet Homanowie wiedzieli o fanatykach.
        — A co takiego? — zapytałem głośno. Czy a’saii dołączyli do was?
        — Prosiliśmy o to. Odmówili twierdząc, że nasze cele zbyt się różnią. Toteż pakt nie został zawarty. — Wzruszył ramionami, poprawiając granatową chustę na szyi. — Ale sądzę, że z a’saii już koniec, zbyt wielu z nich nie żyje.
        A’saii byli moimi wrogami. Lecz należeli do mojej rasy, mego klanu, mojej rodziny; żałowałem, że zmarli. Żałowałem, że zmarły ich liry.
        — A co z wami? — zapytał Ian. — Zaraza nie jest aż tak selektywna. Homanowie także umierają.
        Znów usłyszałem szepty. Spojrzawszy na pozostałych, dostrzegłem, że wymienili ukradkowe spojrzenia, ponure miny potwierdzały moje słowa. Bez względu na to, co powiedziano, poplecznicy bastarda także mieli straty. Wiele strat, więc podobnie jak w wypadku a’saii mogli przegrać swoją sprawę raczej dzięki pechowi niż jakimkolwiek moim działaniom.
        — Zwyciężymy. Mamy bogów po naszej stronie.
        — Tahlmorra lujhala mei wiccan, cheysu — zacytował Ian. — Los człowieka spoczywa zawsze w rękach bogów.
        Homanin zjechał na bok. Nareszcie byliśmy w domu.
        W Homanie przyjęto nas nieco lepiej niż w Solinde. Tutaj kraj nie był zniszczony, a siedziby ludzkie popalone; chłopi żyli, trzody i zwierzyna łowna cieszyły się dobrym zdrowiem, lecz szerzył się też strach i podejrzliwość. Byliśmy Cheysuli, a Cheysuli przenosili zarazę.
        Nauczyliśmy się szybko, że najlepiej jest, kiedy to ja wchodzę do domostw i proszę o strawę i wodę, ofiarując w zamian pieniądze; raz przynajmniej mój homański wygląd dawał mi przewagę. Lecz mimo to, w miarę jak zbliżaliśmy się do Mujhary, ostrożne, choć życzliwe przywitania zmieniały się w niegrzeczne odmowy.
        A wtedy, kiedy do Mujhary pozostało nam jeszcze tydzień jazdy, zatrzymaliśmy się przy zasypanej śniegiem chacie i zostaliśmy ciepło przyjęci, obaj, i zaproszeni na posiłek. Staruszka mieszkała samotnie, ale nie zdawała się obawiać ani nas, ani zarazy. Wpuściła nas do środka z naszymi lirami i poczęstowała gorącą strawą i cierpkim jabłecznikiem, przyprawionym odrobiną cynamonu. A kiedy wreszcie zdjęliśmy futra w nagrzanym wnętrzu małego domku, nasze odsłonięte teraz złoto lirów powitane zostało bezzębnym wprawdzie, ale uśmiechem.
        — Tak — powiedziała. — Wiedziałam, że jesteście Cheysuli. Nawet okutani w futra i skóry. Ty masz te oczy... — spojrzała na Iana, a wasze zwierzęta to coś więcej niż maskotki. To liry, prawda? Tak. Piękne zwierzęta.
        Jej białe włosy były całkiem cienkie, rzednące; wystawały z koku ciasno zawiązanego na szczycie głowy. Na jej twarzy odznaczyły się wszystkie dni tego świata. Wyblakłe niebieskie oczy były wilgotne i zmętniałe, lecz wiedziałem, że nawet kiedy nie będzie już mogła nimi patrzeć, będzie widzieć sercem.
        — Pani — powiedziałem. — Leijhana tu’sai.
        Siedziała w fotelu i kiwała się lekko, uśmiechając do moich słów.
        — Dawna Mowa. — Skinęła głową, kryjąc ręce w końcach zblakłego brązowego szala. — Już tak dawno jej nie słyszałam. Ale nawet wtedy wydawała mi się dziwna. Moje usta nie chciały formować tych słów.
        Spojrzałem na nią pytająco.
        — Nie jesteś Cheysuli?
        — Nie, nie, ja nie. Nie Cheysuli, nie. — Uśmiechnęła się szeroko. Pokiwała się. Roześmiała.
        — Pani — rzekł Ian. — Wiesz, że w kraju panuje zaraza, a jednak zaprosiłaś nas do środka. Zaprosiłaś do środka Cheysuli.
        — Jestem stara. Mam tylko siebie i mego kota. — Szary kocur, w obliczu o wiele większego krewniaka w postaci Tashy, wycofał się na gzyms kominka. — Kiedy nadejdzie mój czas, powitam go godnie. Ale sądzę, że ta złośliwość Ihlini nie wyśle mnie do krainy bogów. — Kiwnęła głową. Pokiwała się. Uśmiechnęła.
        — Ihlini. — Wymieniliśmy spojrzenia z Ianem. — Mówisz, że ta zaraza to sprawa Ihlini?
        — Zrodzona przez Strahana, owszem — Znów kiwnęła głową. Oczy miała zamknięte. Kołysała się. — To dawne, dawne sprawy. Pamiętam czasy Tynstara, w Solinde, kiedy pierwszy raz powiedział Bellamowi, że może sobie wziąć Homanę. Toteż wzięli ją wspólnie, kiedy zabito Shaine’a w Wielkiej Sali w Homana-Mujhar. Tynstar przegnał Carillona z jego kraju na tułaczkę w obce królestwa... — Ciągnęła swą opowieść. Ian i ja patrzyliśmy na nią w milczeniu, wstrząśnięci tym, że powtarza tyle z historii naszego Rodu. — Lecz on powrócił znów do domu, tak, tak, i odebrał Homanę, a potem Tynstar skradł jego młodość. Tynstar był silny, lecz Carillon także. I na koniec Carillon wziął górę. — Na jej twarzy pojawił się przelotny uśmiech, ale ustąpił szybko. — Lecz Tynstar spłodził syna z królewską małżonką Carillona i teraz syn ten wypuszczony został na ten kraj. Niczym zaraza Asar-Suti.
        Nie powiedziała nic więcej. W ciszy małej izdebki czekaliśmy z Ianem aż skończy. Ale nie powiedziała nic więcej.
        — Pani — rzekłem wreszcie — skąd wiesz tyle o Tynstarze? Tyle o Shaine’ie?
        — Albowiem żyłam, kiedy Shaine był Mujharem. — Jej wilgotne oczy zmarszczyły się w dobrodusznym wyrazie. — A Tynstar był mym panem.
        — Twoim panem? — Natychmiast zerwałem się na nogi, zaciskając dłoń na rękojeści miecza. — Pani...
        — Tak — rzekła — był. Tak, jestem Ihlini. Ale nie zabijaj mnie: nie jestem wrogiem. Oszczędź swój gniew dla syna Tynstara.
        Przestała się kołysać. Siedziała w fotelu zupełnie nieruchomo, drobna, stara, krucha kobieta, wykarmiona solindyjską piersią.
        — Dlaczego jesteś w Homanie? — zapytał Ian autentycznie zaciekawiony, choć także mający się na baczności.
        — Bo tak mi się podoba — odparła. — Bo teraz tu jest mój dom. — Roześmiała się nagle. Wydobyła ukryty pod szalem błyszczący przedmiot. Wyciągnęła go, pokazując w blasku świec, i zobaczyliśmy kamień. Kryształ o wielu ściankach, blady, doskonale różowy. — Weźcie to — powiedziała. — Weźcie mój kamień życia. Jeśli sądzicie, że chcę wam wyrządzić krzywdę, wystarczy, że go zmiażdżycie albo wrzucicie w ogień. I na świecie będzie o jedną wiedźmę Ihlini mniej.
        Po chwili wyciągnąłem rękę i wziąłem kamień z jej zwiędłej dłoni. Byłem bez rękawic; kryształ przybrał barwę mojej skóry, zmieniając strukturę i odcień, aż stał się niewidoczny na tle mojej ręki. Doskonały kamuflaż. Wydawał się pozbawiony wagi, choć nie był taki. Wydawał się nie mieć temperatury, choć kiedy dotknąłem go po raz pierwszy, był bezsprzecznie chłodny.
        — Kamień życia — powtórzyłem jak echo. — Do czego on służy?
        My nie mamy lirów — odpowiedziała mi. — Mamy zamiast tego kamień. Jest to siedlisko naszej mocy. — Jej spojrzenie spoczęło na kamieniu. — Mam jej teraz tak niewiele, jestem zbyt stara. I wyrzekłam się Asar-Suti.
        — Wyrzekłaś się go! — Ian utkwił w niej spojrzenie. — I pozostawiono cię przy życiu?
        Staruszka przechyliła lekko głowę.
        — Czasem sądzę, że nie. Ale to tylko dlatego, że jestem tak stara. Straciłam młodość, kiedy złamałam przysięgę daną Sekerowi. Taka była cena. A teraz czekam na dzień, kiedy umrę.
        Zmarszczyłem lekko brew.
        — Jak stara jesteś, pani? Ile masz lat?
        Liczyła coś przez chwilę na kruchych palcach. A potem znów pokazała nam swój bezzębny uśmiech.
        — Tylko dwa — rzekła. — Dwa stulecia. Nie wydaję się taka stara, gdy pomyśleć jak stary był Tynstar. Albo jak stary będzie Strahan, jeśli nikt go nie odnajdzie i nie zabije. — Spojrzała na nas obu. — Wy moglibyście — powiedziała. — Idźcie do niego, odszukajcie go, zakończcie plagę Sekera. Tylko w ten sposób ocalicie swój lud. Tylko w ten sposób przeżyje świat.
        Wyciągnęła rękę. Zwróciłem jej kamień. Zapłonął na moich oczach, wysłał w przestrzeń pojedynczą smużkę liliowego dymu, a potem jego chwilowy blask zgasł.
        — Gdybyście mogli zabrać jego kamień życia, byłby to koniec jego mocy — powiedziała. — Jeśli nie będziecie mogli, zniszczcie przynajmniej białego wilka.
        — Bogowie — wybuchnąłem — chcesz, żebym zabił samego siebie?
        Jej dłoń zadrżała spazmatycznie, zamykając się na bladoróżowym kamieniu.
        — Ty? — powiedziała. — Ty jesteś księciem Homany?
        — Tak, pani, to ja.
        — Zatem musisz iść. To zadanie, które musisz wykonać. — Z roztargnieniem odgarnęła opadające jej na twarz kosmyki lśniących perłowo włosów. — Jedź do domu, panie Homany. A potem do Valgaard, warowni Strahana w górach Solinde. Będzie to wybawieniem dla Homany.
        — I tego pragniesz? — zapytał łagodnie Ian. — Wybacz, ale jesteś Ihlini. Jakie nam podasz powody, byśmy uwierzyli w to, co nam powiedziałaś?
        — Powody? — Była wyraźnie wstrząśnięta. — Powiedziałam wam prawdę. To powinno wystarczyć.
        To Ihlini, szepnęło moje sumienie, kiedy wymieniliśmy z Ianem pełne wątpliwości spojrzenia.
        — Powody. — Szepnęła do siebie. — Jestem zbyt stara. Zapomniałam, jaka nienawiść dzieli dzieci Pierworodnych... jakie istnieją uprzedzenia...
        — Pani. — Ian mówił wyraźnie niezadowolonym tonem; pamiętałem, jak zareagował, kiedy Lillith omawiała nasze domniemane pokrewieństwo w czasie podróży do Atvii. — Nie łączą nas więzy krwi, pani. Nie Ihlini i Cheysuli.
        — Nie? — Uśmiechnęła się, wzruszyła ramionami, poprawiła zblakły szal. — No, to nie. Jak sobie życzysz.
        Spojrzałem na Serri. Lirze?
        Pozostał wyraźnie milczący. Kobieta była może stara i nie posiadała już mocy magicznej, lecz jej bliskość działała na łączącą nas więź.
        Pochwyciłem spojrzenie Iana i wskazałem głową drzwi w milczącej sugestii. Skinął raz głową, także w milczeniu, i wstał. Znów założyliśmy funty skór i futer, zawinęliśmy twarze wełną i naciągnęliśmy kaptury na głowy.
        — Pani — powiedziałem — winniśmy ci wdzięczność. Leijhana tu’sai.
        Spojrzała na nas bez uśmiechu. — Dam wam dowód.
        — Dowód?
        — Tak, byście uwierzyli. — Dźwignęła się z fotela. Była drobna, krucha, przygięta pod brzemieniem lat. — Dowód — mruknęła. — Mój dar dla was... mój dar dla Homany... — I ze zdumiewającą precyzją wrzuciła kryształ do ognia.
        — Nie!- Podskoczyłem do niej, starając się chwycić ją w ramiona, kiedy kamień życia padł w płomienie, lecz zanim dotknąłem kobiety, pozostał z niej tylko pył. Tylko pył w formie kobiety, a potem nawet on zniknął.
        Otworzyłem powoli ręce. Na moich zrogowaciałych dłoniach migotały drobne kryształki. Wypuściłem je powoli, pył zsunął się z dłoni, uniósł w powietrze, osiadł na klepisku.
        Spojrzałem w milczeniu na brata.
        — Bogowie... — Ale zatrzymałem się. Nie było na to słów.
        Odwrócił się i wyszedł z chaty.
ROZDZIAŁ 4
        Na drzwiach w Mujharze były jakieś znaki. Początkowo patrzyliśmy na nie z Ianem bezradnie, nie rozumiejąc o co chodzi, a potem odpowiedź stała się całkiem jasna. Czerwony ukośny pas mówił, że w obejściu była zaraza. Czarny oznaczał śmierć.
        Wszędzie wokół nas panowała cisza, słychać było tylko nasze konie. Od drzwi do drzwi ciągnęły się szarawe zaspy śnieżne, pokryte brudem i popiołem. Na środku każdej ulicy w brudnym, topniejącym śniegu pokrywającym zmrożone, zabłocone kamienie bruku, ubito wąską dróżkę. Nasze konie ślizgały się i obsuwały, wbijając śniegową bryję w pozostawione na lodzie ślady podków. Za nami szły liry.
        Choć był to środek dnia, przechodnie byli nieliczni. Widząc nas, wciskali się głębiej w swoje okrycia i pospiesznie schodzili nam z drogi. Dostrzegłem, jak czynią znaki chroniące ich przed naszymi lirami, naszymi końmi, przed nami samymi, i zdałem sobie sprawę, że zrodził się jeszcze jeden znaczący powód, by nie ufać Cheysuli. Teraz obawiano się nas ze względu na zarazę.
        Niebo w kolorze cyny obrzucało nas śniegiem, ale w miarę. Płatki, nie większe niż koniec mego małego palca, szybowały, przecinając ukośnie moje pole widzenia, przywierając do skóry, wełny, końskiej sierści. Zmrużyłem oczy, chowając głębiej zarośnięty podbródek w wełnę. Droga przed moim dereszem szybko zmieniała się z szarej w białą.
        Po tylu tygodniach jazdy wierzchem stwierdziłem, że nie wiedząc, co zastanę na miejscu, mam ochotę powtórzyć ją, aby opóźnić nadejście odpowiedzi. Nie chciałem zatrzymywać się przed brązowo-drewnianymi wrotami Homana-Mujhar i zobaczyć karmazynowy pas domu dotkniętego zarazą ani czarny, domu śmierci. Wcale nie chciałem patrzeć; nawet kiedy Ian zatrzymał się przede mną, wbijałem wzrok w ziemię.
        — Panie! — krzyknął ktoś.
        — Książę panie! — zawołał ktoś inny i szerokie wrota otworzyły się przed nami.
        Podniosłem wzrok. Zobaczyłem, jak skrzydła bramy przesuwają się powoli przede mną. I dostrzegłem na nich czerwony znak.
        — Rujho? — Ian czekał. I zdałem sobie sprawę, że nie ruszyłem się, aby wjechać na zewnętrzny dziedziniec.
        — Panie. — Ktoś ujął wilgotne cugle mego deresza. — Panie?
        Poruszyłem się, by spojrzeć na mówiącego. Nie znałem jego
        imienia, lecz widywałem go często w pobliżu pałacu. Jeden z gwardzistów mujharskich, mający za zadanie pilnować wrót.
        — Nie ma sadzy — powiedziałem. — Nie ma sadzy na bramie.
        — Nie, panie... jeszcze nie.
        — Niallu. — To znów Ian. — Tu się rozdzielimy.
        Spojrzałem nań ze zdziwieniem.
        — Nie wjedziesz ze mną?
        — Pojadę do Obozu. Jest tam Izolda i inni. — Ściągnął cugle siwkowi, który chciał wracać do dobrze sobie znanych stajni. — Wrócę jak najszybciej się da, w zależności od... — urwał, spojrzał na wschód, odciągnął od twarzy wełnę. — Na bogów, rujho, boję się tego, co tam zastanę.
        Śnieg zbierał mu się na ramionach i brzegu kaptura. Nie było słońca, tylko mdłe światło zimowego dnia, tak że większa część jego twarzy ukryta była w niebieskawym cieniu. Miał zaciśnięte usta i szczęki, napiętą skórę wokół oczu. Wydychane przezeń powietrze, nie tamowane wełnianym okryciem, dymiło na mrozie.
        — Nie bardziej niż ja. — Spojrzałem mimo niego w stronę wewnętrznego dziedzińca. Strażnicy czekali cierpliwie z zamknięciem bramy. — Jedź — rzekłem nagle. — Idź. Wróć, kiedy będziesz mógł. — I przejechałem obok niego z Serri kłusującym przy prawym boku deresza.
        Nie obejrzałem się już. A kiedy przejechałem przez zewnętrzny dziedziniec na wewnętrzny, usłyszałem łomot zamykanych wrót.
        Chłopcy podbiegli, ślizgając się i potykając w śniegu, aby wziąć mego konia. Rzuciłem im cugle i zeskoczyłem z deresza, dziękując mu klepnięciem we włochatą łopatkę. A potem wbiegłem po schodach do pałacu z Serri skaczącym obok mnie.
        Na bogów, lirze — a jeśli zaraza dotknęła moich synów?
        Nie prowokuj nieszczęścia, lirze. Zobacz najpierw, czy to prawda.
        Lecz nawet zwykła zgryźliwość Serri nie poprawiła mi humoru.
        Moi synowie... i kto jeszcze? Matka?
        Wspinając się po stopniach wewnątrz pałacu myślałem o wszystkich, ale poszedłem zobaczyć synów.
        W pokoju dziecięcym były jakieś kobiety; siedziały rozmawiając cicho i wyszywając. Lecz kiedy wszedłem, wszelkie rozmowy zamilkły; pięć kobiet podniosło się jednocześnie i skłoniło w pełnych zaskoczenia dygnięciach.
        — Moi synowie? — zapytałem. Tylko tyle.
        — Zdrowi — odparła natychmiast jedna z kobiet, kiedy pozostałe tylko wpatrywały się we mnie. — Sam ich zobacz, panie.
        Już byłem przy kołysce z dębu i kości słoniowej, wiszącej na inkrustowanej obręczy. Spali obaj, Hart i Brennan, spowici w miękko wyczesaną wełnę. Nie nosili na sobie oznak choroby.
        — Cieszą się kwitnącym zdrowiem, panie — powiedziała kobieta. — Nie musisz się o nich lękać.
        — A Gisella? Moja matka? — nie mogłem odwrócić wzroku od śpiących synów.
        — Obie zdrowe, panie.
        — Widziałem znak na wrotach. Czerwony znak. — Teraz spojrzałem na nią. — W Homana-Mujhar jest zaraza.
        — Owszem. — Spojrzała na swoje ręce. Ściskała w nich zapomnianą robótkę. — Panie, to generał. Królowa jest teraz przy nim.
        — Rowan? — Och bogowie, nie... — Nie masz na myśli generała Rowana?
        — Tak, panie, to on.
        W trzewiach poczułem ostrze noża.
        — Gdzie?
        — W jego komnatach. Królowa kazała zostawić go tam, gdzie będzie mu najwygodniej, choć inni chcieli usunąć go z pałacu. — Twarz Calli była blada. — Panie. — Postąpiła tuż za mną, kiedy odwróciłem się gwałtownie, by wyjść z pokoju dziecięcego. — Panie, najlepiej, żebyś tam nie chodził.
        — Żebym sam nie ryzykował? — Pokręciłem ponuro głową. — Dla Rowana, warto by było.
        Lecz kiedy się odwróciłem, zdecydowany iść do niego, stanąłem twarzą w twarz z Gisellą.
        Znów była nabrzmiała brzemieniem nie narodzonego jeszcze dziecka. A może dwojga? Tym razem nie mogłem być pewien.
        Jej dłonie ściskały na rozdętym brzuchu miękki wełniany szal.
        — Nie wchodziłeś chyba — powiedziała. — Nie do pokoju dziecięcego!
        — Gisello!
        — Nie naraziłeś moich synów na zetknięcie z zarazą? — Była zdumiona, zagniewana, autentycznie przestraszona. — Niallu?
        — Widziałem ich — powiedziałem łagodnie. — Czy sądziłaś, że się do nich nie zbliżę?
        — Naraziłeś ich! — Przecisnęła się obok mnie i podbiegła do kołyski, kiedy odwróciłem się od drzwi. — Och, moi chłopcy, moi chłopaczkowie, odwiedził was z zarazą? — Jej ręce odciągnęły miękkie wełniane okrycia, odsłaniając śpiące twarzyczki. A potem zwróciła się nagle do pozostałych kobiet. — Powiedziałam, że ma nie wchodzić. Powiedziałam, że ma nie być wpuszczony. Powiedziałam, że chcę, aby trzymał się z dala od moich chłopaczków.
        — Gisello. — Wtrąciłem się w pół zdania, zanim zdążyła schłostać językiem pobladłą kobietę. — Gisello, nikt w tym pałacu nie ma prawa pozbawiać mnie możliwości oglądania moich dzieci.
        — Ja mam! — krzyknęła. — Ja, ich matka! Nie chcę, byś ich dotykał. Powiedziałam tym kobietom, że masz nie dotykać dzieci.
        Stała między mną i kołyską, chroniąc ją swoim ciałem. Stała sztywno, rzucając dzikie wyzwanie. I tak naprawdę nie mogłem jej winić.
        — Nie przynoszę zarazy — powiedziałem jej. — Daję słowo, Gisello, nie ma na mnie zarazy. Czy sądzisz, że chciałbym narazić je na niebezpieczeństwo?
        — Biały wilk — powiedziała. — Biały wilk. Jak możesz mówić, że ty nie przenosisz zarazy? To ty jesteś białym wilkiem, kiedy przyjmujesz postać swego lira!
        — Gisello...
        — Nie! — Spojrzała wyzywająco na Serri, potem przeniosła spojrzenie na mnie. — Mówię, nie!
        Lirze, odezwał się Serri, nie możesz zwalczyć strachu tak dzikiego jak jej. Daj jej czas. Niech zobaczy, że nie chorujesz. Wtedy cię zaakceptuje.
        To moi synowie, Serri.
        A ona jest ich jehaną. Czy sądzisz, że jej strach jest źle ukierunkowany? Czy sądzisz, że nie ma racji, broniąc ich za cenę własnego życia?
        Westchnąłem w duchu. Nie. Nie — chyba nie. Ale wolałbym, żeby kto inny był jej celem.
        Bez wątpienia. Ale przejeżdżałeś akurat przez królestwo nawiedzone zarazą i wszyscy wiedzą, jaka jest twoja postać lira.
        — W porządku — rzekłem na głos. — W porządku, Gisello, rozumiem. Ale kiedy zobaczysz, że nic mi nie jest, nie będzie już tych demonstracji przeciwko mnie w obecności moich synów.
        Odsłoniła nieco zęby.
        — Panuje zaraza — powiedziała. — Wszędzie w Homanie. Sądzisz, że zaryzykuję życiem moich synów? Sądzisz, że zaryzykuję życiem dziedzica Lwa?
        Nie, sądziłem, że nie. Uważałem, że zaryzykuje tylko swoim życiem, aby osłonić dziedzica tronu i jego brata. Nawet przed ich ojcem.
        Choć może była szalona, nie mogłem podawać w wątpliwość’ jej pragnienia ocalenia synów. Ani lekceważyć jej lojalności w stosunku do Lwa.
        Westchnąłem.
        — Dość już, Gisello. Poddaję się. — Poprzez więź poleciłem Serri pozostać z moimi synami, nie do końca bowiem ufałem usposobieniu Giselli.
        Kiedy zaśpiewała mym synom kołysankę, wyszedłem z pokoju dziecinnego, by poszukać chorego.
        Komnata Rowana była pełna cieni. Legły ciężko na sprzętach i falowały po kątach. Wyczułem zapach pszczelego wosku i nadchodzącej śmierci.
        Gdy wszedłem bezgłośnie, matka siedziała tyłem do mnie. Zobaczyłem tylko krzesło i wierzchołek jej głowy ponad nim, czerwonozłote włosy połyskiwały matowo w mdłym blasku świec. Zbliżywszy się, zobaczyłem, że siedzi bardzo spokojnie z rękami na kolanach. A kiedy do niej doszedłem, zobaczyłem, że palce ma sztywne i splecione razem. Usłyszałem, jak do niego przemawia. — ...tak wiernie — mówiła. — Nie miał tak wiernego sługi jak ty. Och, wiem, spierałbyś się, że był też Finn, lojalny jak tylko może być wasal, ale ta lojalność nie wytrzymała próby czasu. Nie tak, jak powinna była. Nie tak, jak wytrzymała twoja lojalność. — Skubała z roztargnieniem miękki meszek wełnianej tkaniny swoich nefrytowozielonych spódnic. — Znam tę historię, Rowanie: jak jako chłopiec przysiągłeś służyć Carillonowi, nawet kiedy wygnał go z Homany Bellam z Solinde. Nigdy nie uchybiłeś obowiązkom względem prawowitego księcia Homany. A kiedy znowu powrócił do domu, jako prawowity Mujhar Homany, pomagałeś mu jak mogłeś. Pomogłeś mu zostać królem.
        Spojrzałem na leżącego na łożu mężczyznę. Przykryty był warstwami ciężkich pledów, nie widziałem jego twarzy. Nie widziałem, jak oddycha.
        — A kiedy mój ojciec został zabity przez Osryka, a Donal stał się Mujharem, też mu pomagałeś. Pomagałeś zachować Lwa. — Usłyszałem w jej głosie nieznaczne drżenie. — Pewnego dnia mój syn będzie cię potrzebować, tak jak inni cię potrzebowali. Jak możesz nas teraz opuszczać? Jak możesz zawieść Donala?
        — Matko — powiedziałem, a ona zerwała się z krzesła.
        — Niallu! Och, bogowie... — Przycisnęła rękę do piersi. A potem pokręciła głową. — Och nie, nie podchodź tutaj. Nie ty!
        — Ty jesteś tu — powiedziałem.
        — Ale ja nie będę Mujharem. Niallu, wracaj, proszę.
        Winien jestem temu człowiekowi swoją obecność. Tak samo jak ty. — Zatrzymałem się obok krzesła i spojrzałem na leżącego. — Służył Rodowi Homany dłużej niż którakolwiek ze znanych mi osób. To minimum tego, co mogę dlań zrobić. -
        Nic nie powiedziała. Przeszedłem obok niej do brzegu łóżka. — Czy jehan wie?
        — Wysłałam wiadomość. Ale wątpię, czy Donalowi uda się przyjechać. Na czas. Zaraza nie czeka na nikogo.
        Rzeczywiście nie czekała. Twarz Rowana była szara i bardzo wychudzona. Nawet wargi miał szare, ale były też obrzmiałe i spękane. Oddychał z wyraźnym wysiłkiem.
        Spojrzałem ostro na matkę.
        — Czy nie możemy nikogo wezwać?
        — Już nic się nie da zrobić — powiedziała łagodnie. — To, co można było zrobić, zrobiono już dwa razy.
        — Czy nie ma żadnych krewnych, którzy mogliby być przy nim w ostatniej godzinie?
        — Jest samotny — powiedziała matka. — My byliśmy jego rodziną.
        Pokręciłem posępnie głową.
        — Bogowie — jęknąłem — co za jałowość. Ani żony, ani dzieci, ani klanu... nawet lira, który by się smucił jego odejściem.
        Rowan zaczął kaszleć. Był to chrapliwy, suchy kaszel, dobywający się z głębi płuc. Plwocina powalała mu brodę, spękane wargi znów pękały i krwawiły.
        Pochyliłem się nad nim natychmiast, przygładzając mu kołdrę w próżnym wysiłku złagodzenia jego bólu, chociaż wiedziałem, że nie było nań rady. Jego siwiejące włosy były matowe i bez życia. Odgarnięte od twarzy, odsłaniały kruchość jego czaszki, ukazując kości pod wysychającą skórą. Tak niewiele pozostało z Rowana.
        A wtedy otworzył oczy; pozostało w nim więcej życia, niż się spodziewałem.
        — Panie — powiedział i uśmiechnął się. — Panie mój, nie było cię tak długo. Kaszel zniszczył mu głos. Brzmiał jak głos kogoś innego.
        — Tak — powiedziałem — lecz teraz jestem w domu. I zostanę tu przez pewien czas.
        Powieki chorego opadły, po czym znów się otworzyły.
        — Panie... — Zarzęził, wciągając powietrze. — Carillonie...
        Zmartwiałem.
        — Carillonie, proszę cię, weź Finna z powrotem na służbę...
        Zamknąłem oczy.
        — Rowanie.
        — Wiem, na czym polega przysięga... wiem, że przysięgaliście sobie, złamaliście przysięgę, według tradycji Cheysuli... ale stwórzcie nową tradycję. Potrzebujecie się wzajemnie.
        Patrząc nań, zrozumiałem, jak trudno mu było wypowiedzieć te słowa. A jednak starał się mówić dalej.
        — Rowanie, nie kłopocz się... — Ale ostatecznie nie dokończyłem. Nie do mnie należało mówienie temu człowiekowi, co ma robić.
        Jego dłoń spoczęła na moim nadgarstku. Palce miał suche, gorące, dziwnie kruche. Nawet odciski traciły zwykłą twardość.
        — Och, panie — wyszeptał. — Och mój panie, to była lekka służba. Nie mógłbym prosić o lepszego pana...
        Zamknąłem jego wilgotną dłoń w obu moich.
        — I nie mógłbym prosić o lepszego przyjaciela.
        Uśmiech Rowana był oślepiający. Łzy stanęły mu w oczach.
        — Pamiętasz, panie? Pamiętasz dzień, kiedyśmy się spotkali?
        Otworzyłem usta, by nakazać mu milczenie. Nie powiedziałem nic. Pozwoliłem mu opowiedzieć, jak spotkał się z moim dziadem.
        — Byłeś w łańcuchach — powiedział. — Thorne z Atvii zabił twego ojca i wziął cię do niewoli... i mnie, tego samego dnia, lecz ja się nie liczyłem. Byłem niczym... ty byłeś księciem Homany. — Uśmiechnął się lekko, na spękanych wargach pojawiła się krew. — I przemówiłeś do mnie — do chłopca zgnębionego niewolą... nazwałeś nas pokrewnymi duchami. — Łza stoczyła mu się po skroni, plamiąc poduszkę, na której spoczywała jego głowa. — Lecz Thorne zabrał cię do swego ojca, Keougha, i pomyślałem, że cię zabiją. A potem, kiedy mnie zabrali, myślałem, że chcą zabić mnie...
        Zakaszlał. Jego dłoń zacisnęła się na mojej. Poczułem, że matka stanęła obok mnie.
        — Rowanie — zaczęła, ale kiedy minął spazm, ciągnął dalej i nie próbowała go od tego odwodzić.
        — To Keough... to Keough kazałby mnie zabić... kiedy rozlałem wino... Thorne zabiłby mnie, ale błagałeś o darowanie mi życia. Błagałeś o to, panie... ofiarowałeś się zająć moje miejsce... — Znów zakaszlał. Jego ręka chwyciła moją. — Ale... oni nie słuchali. Zostałem osmagany... za rozlanie wina. A kiedy wyratowała mnie Alix, zaprzysiągłem, że będę ci służyć przez całe życie... nawet kiedy poszedłeś na wygnanie. — Uśmiech sprowadził świeżą krew na jego obrzmiałe wargi. — Jakże żałowałem, że nie jestem Finnem... kiedy usłyszałem, że jakiś Cheysuli poszedł z tobą, żałowałem, że to nie mogłem być ja...
        Oddech zarzęził mu w gardle. Sądziłem, że nie zdoła mówić dalej.
        Ale zdołał.
        — Przez wszystkie te lata... przez wszystkie te lata zazdrościłem mu jego pozycji wasala Carillona... a jednak wyrzekając się mojej rasy w wieku chłopięcym... wyrzekając się lira — wyrzekłem się też szansy na to, że ja mógłbym być wojownikiem, któremu zaufasz tak chętnie. A kiedy on odszedł... kiedy odesłałeś go ze swojej służby... sądziłem, że będę się cieszyć... ale było inaczej. Nie byłem Finnem... a ty go potrzebowałeś. Potrzebowałeś nas obu... — Westchnął. — Och, panie, weź go z powrotem na służbę. Homana potrzebuje wszystkich swoich dzieci.
        Jego głos umilkł. Przełknąłem ciężko ślinę.
        — Rowanie, Cheysuli i’halla Shansu.
        Roześmiał się tylko trochę, jego głosu już prawie nie było słychać.
        — Pokój Cheysuli, dla mnie? Ależ ja jestem człowiekiem bez lira...
        — Cheysuli i’halla shansu.
        Uniósł głowę z poduszki.
        — Carillonie... — A potem głowa mu opadła i zrozumiałem, że już nie przemówi.
        Siedziałem tam długo, bardzo długo, usiłując się opanować. Kiedy mi się to udało, oderwałem jego rękę od mojej i położyłem ją ostrożnie na kołdrze. Trudno było uwierzyć, że nie żyje. Trudno było uwierzyć, że ta ręka już nigdy nie podniesie miecza w imię Mujharów Homany.
        To było nie do uwierzenia.
        — Przykro mi. — Matka dotknęła mego ramienia. — Ale z pewnością rozumiesz.
        Dlaczego wziął mnie za kogoś innego? Och, tak... to nie ma znaczenia. Jeśli wiara w to, że jestem Carillonem, dała mu spokój, jest to dar, który chętnie bym mu ofiarował. — Pod niosłem się. Zobaczyłem łzy na jej twarzy. — Dopilnuję przygotowań do pogrzebu.
        — Niallu. — Jej dłoń zamknęła się na moim nadgarstku i powstrzymała mnie. — To należy do innych.
        Wyszarpnąłem rękę z jej dłoni.
        — Jeśli sądzisz, że złożę odpowiedzialność za pochówek tego człowieka na kogoś innego tylko z powodu mojej rangi...
        — Nie — rzekła wyraźnie. — To nie ma nic wspólnego z rangą. Gdybym myślała, że przyniesie mi to spokój, sama wykopałabym mu grób. Ale oni nigdy by mi nie pozwolili na ten zaszczyt.
        — Oni? — zmarszczyłem brwi. — Kto taki?
        Spojrzała mimo mnie na leżącego zmarłego.
        — Nie ma wyboru. To czas zarazy... czas nowych... i paskudnych... tradycji. Czas wymagający środków, na które w normalnych warunkach moglibyśmy się nie zgodzić. Lecz nawet członkowie Rodu Homany nie mogą być od nich zwolnieni.
        — Jehano...
        — Zabiorą go — powiedziała otwarcie — do wspólnego grobu poza obrębem murów. A tam on i inni zostaną spaleni, aby wytrawić zarazę.
        — Nie Rowan. Zasługuje na wiele więcej niż to...
        — Gdybyś to był ty — rzekła do mnie matka — zrobiliby dokładnie to samo. W obliczu śmierci nie ma tytułów.
        Nie. Nie ma tytułów. Tylko obrzydliwe opuszczenie tego świata.
        Spojrzałem po raz ostatni na Rowana. A potem przyciągnąłem matkę do siebie, a ona otoczyła mnie ramionami. Razem boleliśmy w milczeniu. Ofiarowaliśmy sobie pocieszenie, kiedy go potrzebowaliśmy.
        Ja’hai — powiedziałem bogom. — Przyjmijcie tego wojownika Cheysuli.
ROZDZIAŁ 5
        Jak nigdy dotąd mozoliłem się nad tym listem, starając się znaleźć właściwe słowa. Łatwo byłoby napisać po prostu: „Jehanie, Rowan nie żyje”, ale człowiek ten godzien był czegoś więcej. Podobnie, pomyślałem, mój ojciec.
        Myślałem o tym, by kazać wykonać to skrybie, opowiadając mu na głos, co się zdarzyło, i pozwalając mu to zapisać, ale wyrzekłbym się tym samym prywatności. Nie dałoby mi to sposobności powiedzenia tego, co naprawdę czułem. Tak więc siadłem przy stole ojca i napisałem to sam.
        A kiedy podpisałem się, do pokoju wszedł mój brat.
        — Ianie. — Posypałem szybko pergamin piaskiem, otrząsnąłem go i odłożyłem starannie na bok. — Jak się miewa Zolda? Jak zła jest sytuacja w Obozie?
        — Zapomniałem — powiedział. — Zapomniałem, że ona ma urodzić dziecko.
        Oparłem się na krześle.
        — Na bogów, ja również!
        — Cóż, to był chłopak. Cztery miesiące temu. Zolda na zwała go Tiernan.
        Miałem się uśmiechnąć, ale musiałem zadać jeszcze jedno pytanie, przed okazaniem radości.
        — Zdrowe dziecko? A Zolda?
        — Zdrowe dziecko? Tak. — Skinął głową. Wzruszył ramionami. — Ceinn mówił, że poród był łatwy. Ale zaraza zabrała Zoldę.
        Nie poruszyłem się. Nie mogłem. Siedziałem na krześle i wpatrywałem się w nieznajomego, który stał przede mną.
        — Ostatniej nocy — rzekł apatycznie. — Ostatniej nocy, kiedy Tiernan płakał o mleko, którego nie mogła mu dać... zaraza wysuszyła jej pokarm.
        Szok tworzył barierę między zrozumieniem a boleścią.
        — Nie Zolda... — powiedziałem, błagałem. — Ianie, nie Izolda.
        Czekałem. Patrzyłem. Wiedziałem, że zaprzeczy. Musiał temu zaprzeczyć. Wszystko to było częścią tego samego obrzydliwego żartu, jaki zgotował nam Strahan. Czekałem. Czekałem, aż Ian to przyzna, aż powie, że Izolda żyje.
        Ale nie zrobił tego. Wszedł bez celu do prywatnego pokoju ojca. Tasha podążająca za nim, opadła na podłogę obok kufra, kiedy Ian siadł na jego wieku.
        — Patrzyłem na to, rujho. Patrzyłem tylko. Nie mogłem nic zrobić.
        Nie, nie Izolda...
        — Myślałem, że może magia ziemi pomoże przegnać zarazę. Ale nie było żadnej odpowiedzi. Nie odpowiadano na moje wezwanie. — Wydawał się zmęczony, zmieszany, odległy, jak by śmierć zabrała coś więcej niż tylko Izoldę. — Patrzyłem... i wiedziałem, że nic nie mogę zrobić.
        — Nie. — Zobaczyłem oczami duszy twarz Rowana, jego wychudłą szarą twarz, obciągniętą ponurą skórą śmierci. — Nie, nic nie można zrobić.
        — Dziecko płakało. Ceinn płakał. Lecz Izolda odeszła. — A potem nagle jego obojętność zniknęła i zobaczyłem, jak rozkwita jego boleść. — Nie, nie odeszła! Została zabrana spośród nas! Niby owca chwycona w niedźwiedzi potrzask.
        Odsunąłem krzesło do tyłu i przeszedłem do niego przez pokój. Ale kiedy podszedłem doń, chcąc ująć go za ramię, Ian wstał i odtrącił moją rękę. Odsunął mnie niemal szorstko; patrzyłem, jak podchodzi do kominka i wpatruje się w płomienie. Linia jego ramion była niewiarygodnie sztywna.
        Otwarte okazywanie boleści nie leży w obyczajach Cheysuli.
        Ale widziałem, jak bez skrupułów przyznawał się do innych rzeczy, kpiąc z obyczajów Cheysuli.
        On i Izolda zawsze byli ze sobą blisko. Bliżej niż Izolda i ja; mieli wspólnego jehana i jehanę. I pomyślałem, może to świadczy o tym, jak głęboko przeżywa swą boleść; to że nie może dzielić jej ze mną.
        — Ceinn jest niepocieszony.
        Oczyma ducha ujrzałem przed sobą Izoldę, w deszczu, odzianą w karmazynową wełnę i jasność swego ducha. Jak kochała deszcz. Jak kochała dzieci. Jak kochała Ceinna.
        Stał wciąż plecami do mnie. Ale wiedziałem, że nie powinienem doń podchodzić.
        — A ty?
        Odwrócił się wolno, lecz przedtem dostrzegłem wymowny gest ocierania łez z twarzy. — Wybacz mi. Nie mam prawa być egoistą, rujho... była również twoją rujhollą.
        — Tak. — Zaczerpnąłem dla uspokojenia tchu. — Rowan także nie żyje.
        — Och...- powiedział po chwili- ...och, bogowie, jakże dotkliwie uderza Strahan! — Tak jak ja wciągnął powietrze. — Niallu, jest gorzej. Znacznie gorzej, niż sobie wyobrażaliśmy. Zaraza wybiła połowę naszych.
        — Połowę? — Dostałem gęsiej skórki na całym ciele. — Połowa naszych nie żyje?
        — Przynajmniej. Nie liczyli dokładnie, lecz notowali, co się dało. Dzień w dzień są przynajmniej trzy nowe zgony. I to nie licząc lirów.
        Teraz ja musiałem przysiąść na wieku kufra. Połowa. Połowa tylko naszego klanu? Czy też połowa wszystkich Cheysuli? Zapytałem go. Oczy miał ponure.
        — Nasz klan stracił połowę. Ale inni przysłali wiadomości o dodatkowych zgonach. Można chyba powiedzieć, że połowa członków wszystkich klanów nie żyje. Strahan zaczyna własną qu’mahlin.
        Połowa wszystkich Cheysuli.
        Pomyślałem o Shaine’ie, naszym przodku, który omal nie zniszczył rasy. Wspomniałem Carillona, który powrócił do domu z wygnania, aby zakończyć panowanie tyrana i położyć kres ąu’mahlin. Dumałem o tym, jak klany wzrastały w liczbę, aż się podzieliły, żyjąc znów swobodnie, zakładając Obozy, gdzie chciały je zakładać, wychowując dzieci w spokoju.
        Polowa wszystkich Cheysuli.
        Zabrani przez zarazę Strahana.
        Bogowie, uwolnijcie nas od Ihlini.
        — Ta staruszka — powiedziałem nagle. — Staruszka Ihlini. Miała rację. To sprawa zrodzona ze zła. Zrodzona z Asar-Suti.
        — Powiedziała coś jeszcze. — Jego ton był twardy jak żelazo. — Powiedziała, co musimy zrobić.
        Spojrzałem nań.
        — Pójdziemy do warowni Strahana.
        Ian skinął w milczeniu głową.
        — Jego kamień życia — powiedział w skupieniu. — To albo zabicie białego wilka. — Spojrzałem na stół. Na pergaminie nie było mojej pieczęci. Ale wiedziałem już, że go nie wyślę. Będę musiał wysłać inny. — Ianie, jest późno, wiem... ale możesz poprosić o zwołanie Rady. Tych członków, którzy tu są. Jeśli mamy jechać rano, muszę wyznaczyć swego następcę.
        — Bez jehana? Potrząsnąłem głową.
        — Nie możemy na niego czekać. A gdyby przybył, nie pozwoliłby nam jechać. — Wzruszyłem ramionami. — To zapewne nieformalne posiedzenie i jeszcze bardziej nieformalna aklamacja, ale musi się to odbyć. Lew musi pozostać bezpieczny.
        — Tak. — Odwrócił się, by odejść. A potem się zatrzymał. — Co powiesz królowej?
        Co powiem mojej matce? Westchnąłem. — Coś wymyślę.
        W końcu powiedziałem po prostu, że wyjeżdżam. Powiedziałem jej, kiedy. I dlaczego. Wyjaśniłem, co trzeba zrobić. I czekałem. Na namawianie, gniew, łzy. Ale nie odpowiedziała mi niczym takim.
        — Jedź — powiedziała. — Zrób, co musisz.
        Czekałem. Ale nie powiedziała już nic więcej. Ostatecznie, zależało to ode mnie.
        — Jehano? — Wzruszyłem lekko ramionami pod spokojnym spojrzeniem jej szarych oczu. — Sądziłem, że będziesz przeciwna.
        Siedziała na wyściełanym krześle, w sukni w kolorze brązu. Przygotowana była do nocnego spoczynku; wspaniałe włosy, nie związane, rozsypane były na ramionach i zwijały się na kolanach.
        — Nie — powiedziała. — Królestwo jest bliskie ruiny. Nic nie zostanie dla Donala... nic dla ciebie. Trzeba coś zrobić. Trzeba powstrzymać Strahana.
        Wciąż czekałem. Spodziewając się wszelkiego rodzaju protestów, przyszedłem przygotowany. Kołczan moich słów pełen był strzał. Ale ona odebrała mi łuk.
        — Ian także? — zapytała.
        — Oczywiście.
        — I liry. — Skinęła głową. — Nie mogłabym wskazać dwóch wojowników lepiej przygotowanych do tej konfrontacji.
        Uśmiechnąłem się lekko.
        — Aż tak w nas wierzysz.
        — Jesteście obaj synami Donala. Sądzę, że nie bez powodu.
        Po chwili zaczerpnąłem spokojnie tchu.
        — Ian zwołał Radę. Zanim pojadę, muszę wyznaczyć Brennana na swojego następcę. A Harta na następcę Brennana.
        Matka kiwnęła głową. Twarz miała dziwnie pogodną,
        — Jesteś bogatym człowiekiem. Dwóch synów, aby strzec Lwa.
        Wiedziałem, iż zawsze żałowała, że nie może mieć więcej dzieci. Jeden syn. To nie dosyć. Stanowczo zbyt mało, kiedy wojna czeka na progu. Lecz Ród Homany prawie zawsze cierpiał na niedostatek synów. Właściwie nie mogła siebie winić.
        Dwóch synów. Tak, byłem bogatym człowiekiem. Może teraz tradycja ulegnie zmianie. Posiadałem dwóch następców, a Gisella miała niebawem urodzić kolejne dziecko.
        Podszedłem do matki. Pochyliłem się, ująłem w dłonie jej głowę, pocałowałem gładkie, piękne czoło.
        — Tahlmorra — powiedziałem łagodnie.
        Uśmiechnęła się. Ścisnęła moje ręce, potem puściła.
        — Cheysuli i’halla shansu.
        Uśmiechnąłem się. Miałem ochotę roześmiać się głośno, powiedzieć jej, jak akcentuje słowa Dawnej Mowy, ale nie zrobiłem tego. Pomyślałem, że sama wie. Tak więc w milczeniu przeszedłem do drzwi. A w progu odwróciłem się na chwilę, by ją ostatecznie pożegnać, podziękować za jej siłę.
        Ale nic zupełnie nie powiedziałem patrząc, jak łzy płyną jej po twarzy. Potem wyszedłem z pokoju.
        Gisella spojrzała na mnie.
        — Strahana? — powiedziała. — Jedziesz znaleźć tego Ihlini?
        — Znaleźć go. Zabić go, jeśli będę mógł. Musi zostać zniszczony.
        Jej żółte oczy były szeroko rozwarte i pełne zaskoczenia. Pomyślałem, że jest jak dziecko, które obawia się coś stracić.
        — Zostawiasz mnie.
        Westchnąłem.
        — Nie — powiedziałem jej. — Nie. Nie na zawsze. Wrócę, jeśli bogowie zechcą.
        Siedziała na środku swego wielkiego łoża z baldachimem, mnąc niemiłosiernie kołdrę sztywnymi, szponiastymi palcami.
        — Zostawiasz mnie. Bo nie jestem jak Deirdre z Erynu.
        Bogowie, jak ona potrafi zadać ból.
        — Jadę powstrzymać zarazę — rzekłem do niej szorstko. — To nie ma nic wspólnego z tobą. Nic wspólnego z Deirdre. Jakże mogłoby mieć, Gisello? Deirdre z Erynu nie żyje!
        — A jeśli pojedziesz, ty nie będziesz żył. — Podsunęła się niezgrabnie, żeby ująć mnie za rękę. Przycisnęła ją do wzniesienia swego nabrzmiałego brzucha. — Zostań tutaj. Zostań tutaj. Zostań tutaj.
        — Gisello, nie mogę. Przysiągłem, że to zrobię.
        — Zostań tutaj. Zostań tutaj. Zostań tutaj.
        Spróbowałem uwolnić rękę, ale dziewczyna trzymała z całej siły.
        — ...zostań tutaj — zostań tutaj — zostań tutaj...
        — Nie — powiedziałem. — Nie.
        Ale wiedziałem, że mnie nie słyszy. Jej śpiew stał się zbyt głośny.
        Dziecko poruszyło się pod moją ręką.
        — zostań tutaj — zostań tutaj — zostań tutaj...
        Bogowie, moje dziecko się porusza...
        — ...zostań tutaj — zostań tutaj...
        Dziecko czy nie, rozerwałem jej uchwyt. Bo musiałem.
        Wstałem. Odsunąłem się od łóżka.
        Śpiew urwał się nagle.
        Gisella zaczęła się kołysać. Zaczęła śpiewać.
        Zamknąłem drzwi, by odciąć się od jej śpiewu.
        Tych, którzy pozostali z Rady, spotkałem w jednej z komnat audiencyjnych ojca. Nie była to ta sama sala, w której zamordowano Sarne i Eleka, lecz dostatecznie ją przypominała, aby natychmiast pojawiły mi się przed oczyma wspomnienia. Zobaczyłem wymieniane przez Homanów spojrzenia, kiedy siadałem na krześle na podwyższeniu, i zrozumiałem dokładnie, co sobie przypominali. I wiedziałem, co myślą.
        Ian stanął przy mnie. Nie usiadł, choć miał do tego prawo, a obok stało drugie, puste krzesło. Stał. Chciał chyba zobrazować realność mojej rangi i mego prawa do zwoływania tego zgromadzenia pod nieobecność Mujhara.
        Przeważnie byli to starcy albo mężczyźni niesprawni z powodu choroby czy dawnych ran. Ci, którzy byli wystarczająco młodzi i silni, zajęli swoje miejsca w armii. Ale wiedziałem, że ci ludzie wystarczą dla potwierdzenia prawdziwości mego oświadczenia.
        Pochyliłem się nieco do przodu. Czułem przy nodze ciepło i ciężar Serri, który leżał obok krzesła.
        — Zaraza ta nie jest wydarzeniem przypadkowym — rzekłem do nich. — Ani okrutną próbą wymyśloną i nałożoną na nas przez bogów. To zdrada Ihlini, mająca ogołocić Homanę z Cheysuli.
        Raz jeszcze wymieniono spojrzenia kątem oka. I zrozumiałem, co niektórzy z nich mieli na myśli: „ogołoćcie Homanę z Cheysuli i kraj będzie znowu homański”.
        — Rano — powiedziałem — opuszczę Mujharę. Pojadę z Ianem do Solinde przez Rzekę Błękitnego Kła, przez Północne Pustkowia. Poszukamy Valgaard, warowni Strahana. Tam jest korzeń tej demonicznej zarazy.
        — Panie. — Powstał jeden z członków Rady. — Co mówi na to Mujhar?
        — Nie ma czasu, by powiadomić go o tym, zanim wyruszymy. Dowie się, rzecz jasna, ale Iana i mnie już nie będzie.
        Usłyszałem szepty. Usłyszałem wypowiadane cicho komentarze. Wiedziałem, co wielu z nich myśli. Byłem pewien, że będę się musiał temu przeciwstawić.
        — Dobrze służyliście Mujharowi — powiedziałem im. — I, jeśli bogowie zechcą, będziecie równie dobrze służyć mnie, kiedy nadejdzie czas. Lecz w tej chwili musimy spojrzeć dalej i zobaczyć człowieka, któremu przeznaczony będzie Tron Lwa.
        Teraz znów zamilkli, wpatrując się we mnie z uwagą.
        — Carillon — powiedziałem. — Carillon zaręczył swoją homańsko-solindyjską córkę z wojownikiem Cheysuli. Uczynił tak, ponieważ nie mógł inaczej. Uczynił tak, ponieważ miał tak uczynić, aby upewnić się, że tron będzie zabezpieczony. I kiedy nadszedł czas, księciu i księżniczce Homany urodził się syn i Lew był zabezpieczony. — Zaczerpnąłem dla uspokojenia tchu. — Synowi urodził się syn; chłopiec przeznaczony dla Lwa. I nie opuszczę tego miejsca, póki nie zaprzysięgniecie lojalności. Powstał inny członek Rady.
        — To nie jest konieczne, panie!
        — Czyżby? — Pokręciłem głową. — Jeśli ja zginę, mój ojciec musi mieć następcę. Na moim miejscu stawiam mego syna. Przejmie mój tytuł, jeśli mnie Strahan go odbierze.
        — Panie...
        — Domagam się tego — rzekłem spokojnie. — Nie zamykam oczu na fakt, że mogę zginąć ani na zagrożenie, jakie stanowi bastard Carillona. Mam obowiązki po pierwsze wobec ojca, po drugie wobec tronu. Po trzecie wobec proroctwa. — Wiedziałem, że to jedno i to samo, i że wszystkie są równie ważne, ale pomyślałem, że sprawię Homanom przyjemność, jeśli je wyszczególnię. — To nie tak wiele — rzekłem do nich. — I tak pewnego dnia musielibyście zobowiązać się do wierności. Dlaczego nie uczynić tego teraz?
        Kiedy nikt nie wysunął żadnych argumentów, uznałem to za zgodę. Toteż dałem znak strażnikowi przy drzwiach, który wyszedł na moment, po czym drzwi zostały otwarte. Weszły dwie kobiety z moimi synami.
        Zaniosły ich do podwyższenia, gdzie nakazałem kobietom stanąć twarzą do zgromadzenia. Dwa zawiniątka, ledwo tyle, by mogły nosić tytuły, które zamierzałem im nadać. Ale wiedziałem, że można to zrobić. Sam to zrobiłem.
        Wstałem, obszedłem stół, zająłem miejsce pomiędzy kobietami. Jedną rękę położyłem na głowie Brennana. Drugą umieściłem na głowie Harta.
        — Przed obliczem bogów Homany i Cheysuli, zaprzysięgam życia moich synów służbie Lwu, służbie Homany. Pierworodnego, Brennana, uznaję swoim dziedzicem. Będzie księciem Homany. Mego drugiego syna, Harta, uznaję dziedzicem Brennana, póki Brennan nie poślubi niewiasty i nie spłodzi swego. On będzie księciem Solinde.
        Zobaczyłem zaskoczenie na twarzach, usłyszałem zaskoczone okrzyki. Lecz czyż był lepszy sposób zademonstrowania mojego zaufania dla armii niż uczynienie Harta księciem królestwa, z którym walczyliśmy?
        Czułem pod dłońmi gładkie, miękkie i chłodne czoła. — Domagam się, aby ta decyzja została formalnie zaakceptowana przez Radę Homany. Domagam się przysięgi wasalnej.
        Mogli mi odmówić; każdy z nich. Nie miałem nad nimi władzy, nie byłem Mujharem. Takie żądania wysuwa zwykle król, lecz mój ojciec nie był obecny. Żądanie to było przynajmniej próbą ich lojalności w stosunku do mnie. I sądzę, że każdy z nich o tym wiedział.
        To Ian pierwszy złożył przysięgę. Opuścił miejsce obok mego pustego krzesła i obszedł stół z Tashą u boku. Zatrzymał się naprzeciw podwyższenia, gdzie stałem pomiędzy trzymającymi moich synów kobietami. Wydobył z pokrytej runami pochwy swój nóż Cheysuli, pocałował rękojeść i ostrze, po czym pochylił się, by pocałować każdego z moich synów. Był moim wasalem, ale im również ofiarowywał swoją służbę. Ofiarowywał im swoje życie.
        Odstąpił na bok. Niespiesznie, jeden po drugim, podchodzili ci, którzy pozostali z Rady. Moich synów uznano za moich dziedziców, Lew został zabezpieczony.
        Jeśli bogowie raczą mnie zabrać, moja śmierć nie będzie daremna.
ROZDZIAŁ 6
        Po dwunastu dniach od wyruszenia z Mujhary ogier Iana złamał przednią nogę. Przebijając kopytem zeskorupiały śnieg, siwek zapadł się w zdradliwe zeschłe liście, złamał nogę, a padając zrzucił mego brata. Ian wygrzebał się ze śniegu dosyć szybko, lecz ogier nie miał tyle szczęścia.
        Nic nie powiedziałem. Skulony w siodle, obserwowałem, jak Ian klęka i przecina swemu wierzchowcowi tętnicę szyjną. A potem, kiedy jaskrawy płyn wylał się na śnieg, Ian gładził poplamioną szczękę siwka i przemawiał doń cicho, póki życie z niego nie uszło.
        Wstał. Buty miał nasiąknięte krwią. Odpiął juki i wyszarpnął je spod padłego konia, potem przebił się do mnie przez śnieg.
        Sięgnąłem po juki, kiedy podniósł je w górę.
        — Przykro mi.
        — Lepiej, że to koń, a nie ja. — Jednak pod brutalną szczerością wyczułem niekłamaną boleść.
        Przewiesiłem juki przez przedni łęk i wysunąłem stopę z lewego strzemienia. Ian stanął na nim, przerzucił nogę przez szeroki zad deresza i siadł za mną.
        — Kupimy innego — powiedziałem mu.
        — Będziemy musieli — zgodził się. — Albo ryzykujemy, że zabijemy i tego zbyt wielkim obciążeniem przy ciężkim marszu.
        Patrzyłem, jak Tasha i Serri biegną naprzód, aby przetrzeć szlak.
        — Będzie inny — powiedziałem mu z przekonaniem.
        Nie było. Przeszło mi przez myśl, że powinniśmy cofnąć się, wrócić do domu po drugiego konia. Ale byliśmy o dwa tygodnie drogi od Mujhary i nie miałem wyboru. Było mało prawdopodobne, by mój własny koń przeżył choćby podróż z powrotem do domu.
        Osiemnaście dni po wyruszeniu z Mujhary deresz padł w chwili, kiedyśmy z niego zsiedli. Mimo iż w czasie zmiany postaci możemy przechowywać w ziemi takie rzeczy jak ubranie, broń czy juki — przedmioty nietrwałe uległyby zniszczeniu. Toteż nie zabraliśmy juków. Szliśmy dalej w postaci lirów.
        Pięć dni później Ian zaczął kaszleć. Kiedy zbliżyliśmy się do Błękitnego Kła, wyraźnie pozostawał w tyle. Zatrzymałem się, odwróciłem, szukając dwóch kotów, i dostrzegłem tylko jednego; brat stał na czworakach.
        Podbiegłem doń w wilczej postaci, ale przykląkłem przy nim jako człowiek.
        — Ianie!
        Zerwał wełnę z twarzy i zakaszlał, plując w śnieg. Oddychał głośno, z trudem, rzęziło mu w piersi. Usłyszałem dźwięk, który poznałem już wcześniej. Zobaczyłem twarz, jaką widziałem już wcześniej.
        Rowana, zanim umarł.
        — O, bogowie... — powiedziałem — ...och nie...
        Kaszląc, klęczał w śniegu; w obrzydliwym hołdzie oddanym zarazie. Twarz miał śmiertelnie szarą, pokrytą warstewką potu, wargi zaczęły mu puchnąć. Oczy miał prawie czarne.
        — Nie, nie... — krzyknąłem — ...nie Ian...
        Zakaszlał. Oczy błyszczały mu z gorączki. Pot moczył mu włosy i skapywał na śnieg.
        Pomyślałem o Rowanie. Pomyślałem o Izoldzie. Tamte śmierci były dostatecznie bolesne. Aż nadto smutne. Ale nie mogłem nawet zacząć rozważać,.jakie byłoby życie bez Iana.
        Tylko nie znowu — bogowie, tylko nie znowu — już przez to przechodziłem. Nie zniósłbym tego znowu...
        — Serri! — Wilk był przy moim boku. — Serri, znajdź schronienie! Jakiekolwiek, to nie ma znaczenia. Byle ciepłe i osłonięte od wiatru.
        Kiedy wilk pospieszył przez śnieg, Ian usiłował przywołać go z powrotem.
        — Nie — zakrakał. — Niallu, nie kłopocz się.
        — Żaden kłopot — powiedziałem mu. — Ty zrobiłbyś to samo dla mnie.
        Zakaszlał. Charkot dobywał się z samego dna jego piersi i cuchnął zgnilizną. Palce zacisnęły się na jego gardle, po zdjęciu wełnianego okrycia widać było wyraźnie dymienicze obrzmienie.
        Jak oszalały poderwałem go z ziemi. Mimo jego protestów, na poły zaniosłem go do najbliższego drzewa. Tam go posadziłem, opierając plecami o pień i znowu owinąłem mu gardło.
        Kaszlał. Bogowie, co to był za kaszel; rozrywał mu piersi. Wargi mu pękały, krwawiły, zasychały, pękały i krwawiły znowu. Jego twarz była maską bólu.
        Nie zabierajcie go — błagałem bogów. — Nie zabierajcie mego brata. Już kiedyś bałem się, że zginął, nie każcie mi przechodzić przez to powtórnie...
        Oczy miał zamknięte, nie spał jednak. Oddychał tylko, tak jak Rowan. A ilekroć ustawało rzężenie, modliłem się, by rozległo się znowu.
        O bogowie — nie Ian — już lepiej ja zamiast niego...
        Pomyślałem, że może być mu zimno, nawet z Tashą wtuloną w jego bok. Toteż przyjąłem postać wilka i strzegłem go z drugiej strony. Czekałem, aż przyjdzie Serri.
        Nastąpiło to później, dużo później.
        Miejsce, lirze. Domostwo przy rzece.
        Zabrało nam to godziny. Potykałem się, chwiałem, zataczałem pod ciężarem brata. Ian robił, co mógł, by mi pomóc, lecz był tak chory i słaby, że tylko pogarszał sytuację. Tasha i Serri znów pobiegły naprzód, przecierając szlak najlepiej jak mogły, i wreszcie dostrzegłem między gęsto rosnącymi drzewami blask latarni.
        — Tam — powiedziałem Ianowi. — Widzisz? Przyprowadziłem cię w bezpieczne miejsce.
        — Któż pomógłby człowiekowi dotkniętemu zarazą? — zapytał zniszczonym głosem.
        — Ktoś na pewno. Daję słowo. — O bogowie, proszę was — wybawcie mego brata od tego...
        Zatoczyliśmy się naprzód. I nareszcie wydostaliśmy się spomiędzy drzew. Było to bardzo małe domostwo, kamienna chata kryta strzechą, wtulona w przysypane śniegiem odnóże góry. Za nią ciągnęła się Rzeka Błękitnego Kła.
        — To przewoźnik — wydyszałem.
        Ian zwisł mi na rękach. Opadłem wraz z nim, wytrącony z równowagi, pogrążyłem się w śniegu. Byłem tak zmęczony, zbyt zmęczony. Wydobyłem się z trudem.
        Brat był nieprzytomny. Serri i Tasha natychmiast otoczyły go swoimi ciałami, jak to czyniły, kiedy tylko zatrzymywaliśmy się po drodze do domostwa. Wstałem niepewnie i podszedłem chwiejnym krokiem do drzwi.
        — Przewoźniku! — zawołałem. — Przewoźniku, potrzebuję twojej pomocy! — Opadłem na drzwi, walnąłem pięścią w drewno. — Przewoźniku...
        Drzwi otworzyły się, a ja uskoczyłem na bok. Dostrzegłem plamę siwiejących, myszatobrązowych włosów, brązowe oczy, twarz pomarszczoną od rozcierania dla ochrony przed zimnem.
        — Ni, ni, ni poczebujecie mnie — powiedział z grubym północnym akcentem. — Tamto bydle zamarzło. Człek może przejść. Nie poczebo promu.
        — Nie — rzekłem. — Nie, nie potrzebuję promu. Potrzebuję twojej pomocy...
        — Mojej pomocy? — Zasępił się.
        — Mój brat... — Opierając się o zimną, kamienną ścianę chaty, wskazałem osłanianą przez liry postać brata. — On jest chory.
        — Cheysuli — odezwał się ostro przewoźnik. — To zarazo, co?
        — Potrzebuję twojej pomocy — błagałem. — Ciepła, schronienia, strawy, napojów... czy proszę o tak wiele? Mogę ci nawet zapłacić...
        — Pewnikiem umrze od tego — powiedział bezceremonialnie przewoźnik.
        Sam ledwo trzymałem się na nogach.
        — Więc niech umiera na łóżku, pod dachem! — krzyknąłem. — Niech umiera jak człowiek!
        Brązowe oczy lustrowały mnie groźnie przez moment. Potem spojrzał mimo mnie na Iana. Wreszcie odchrząknął, splunął za drzwi, otarł usta i kiwnął głową.
        — Dobro, dobro. Słusznie prowisz... ni moge wyrzucić chorego. Chodźmy, chłopcze, wniesiemy go pod un doch.
        Wnieśliśmy go pod „un doch” i ułożyliśmy na pryczy przewoźnika. Trząsłem się ze zmęczenia tak bardzo, że byłem prawie bezradny. W tej sytuacji to raczej przewoźnik zajmował się Ianem niż ja sam. Ściągnął zeń futra, przyłożył mu do ciała rozgrzane, owinięte w tkaninę kamienie i okrył znowu.
        Kiedy pochyliłem się, by spojrzeć na Iana, przewoźnik szarpnął głową.
        — Siodoj, chłopcze, zonim podniesz i rozwolisz głowe. Przyniose strawy i uscy.
        Lirze, rób, co mówi, powiedział mi Serri, tuląc mi się do nogi. Podprowadził mnie do krzesła stojącego obok pryczy.
        Kiwnąwszy słabo głową, opadłem na siedzenie. Było prymitywnie wykonane, niewygodne, ale dawało oparcie memu zmęczonemu ciału.
        — Usca — powiedziałem. — Masz tu uscę?
        Przewoźnik podszedł do przymocowanej kołkami do ściany półki. Wziął gliniany dzban i dwa poszczerbione cynowe kubki.
        — Tok. Tyn prom tylko jedyny na drodze z Mujharowego grodu. Jest tyż gościniec z Ellos i trokt handlowy z Solinde. Zwykle kiedy widze ludzi, widze tyż ich dobro. — Nalał i podał mi jeden kubek. — Mom inne nopitki, ale tyn szybcij grzeje dusze. Trzymom usce na ziąb.
        Istotnie, ogrzała mi duszę i wszystko inne. Opadłem na krzesło i popijałem, czerpiąc siły z ostrego trunku. Palił mi cały przełyk, ale przywracał życie.
        Podciągnąłem się na krześle i przechyliłem, by spojrzeć uważniej na Iana. Tasha leżała tuż przy pryczy, z oczami utkwionymi w jego twarzy. Oddychał, lecz poza tym nie poruszał się; słyszałem rzężenie w jego piersi.
        O bogowie — błagam was...
        — Źle z nim — powiedział przewoźnik. — Widziołem, jok ludziska no to umiroli.
        — Ja też. — Zanużyłem dłoń w futrze Serri, starając się czerpać z niego nadzieję. — Przewoźniku...
        — Nozywom sie Padgett — rzekł mi przewoźnik. — Po prostu Padgett.
        — Padgett. — Uśmiechnąłem się lekko i znów rozparłem się na krześle. — Muszę ci powierzyć jego życie. Nie mogę tu zostać, żeby go pielęgnować.
        Ciemnobrązowe oczy zmrużyły się chytrze.
        — Żyjem tu już czydzieści roków. Widziołem to i owo, no jeszcze nie widziołem, by człek podróżowoł w tako pogode. Po co to robicie?
        Groziło mi zaśnięcie od uscy.
        — Zaraza — rzekłem słabo. — Strahan. Muszę go powstrzymać, zanim zabije więcej ludzi mojej rasy... zanim zniszczy Homanę.
        Zaskoczenie Padgetta było oczywiste.
        — To zarozo to sprowka Hlinich, co? A ni koro bosko?
        — Strahana — powiedziałem zwięźle.
        — To dzieło Asar-Suti.
        Brwi Padgetta uniosły się, potem ściągnęły, kiedy się zasępił. Siadł na stołku i skubał z konsternacją poczerniały paznokieć kciuka.
        — Nic mi nigdy nie zrobili — rzekł cicho. — O tok, można pedzieć, że poczebujo mego promu, ale to czorownicy. Nie mogo lotoć, ale so inne sposoby. — Westchnął i spojrzał na Iana.- Ludziska mówio, że Hlini są złe, zwykle kiwom głowo i ide dalij, bo nigdy nie zrobili nic złego mnie. Ale, zarozo... — Pokręcił głową. — Zarozo bordzo zło. Jeśli Strahan przykłodo renke, by krzywdzić lud Homony... Cheysuli, Homonów, kogokolwiek, nie chce mieć z nim do czynienio. Zrobie co moge dla onego chłopoka.
        Chłopoka. Ian miał prawie dwadzieścia pięć lat. Uśmiechnąłem się, słysząc to, ale potem uśmiech zamarł mi na ustach. Nie chciałem, żeby brat pozostał na zawsze w tym wieku, stając się jedynie wspomnieniem.
        — Skończyły nam się pieniądze — powiedziałem zdejmując sygnet z palca — ale masz to zamiast złota. — Rzuciłem mu pierścień. — Jeśli go uratujesz, przewoźniku, bądź pewien, że dam ci więcej niż zwykłe świecidełka.
        Padgett obrócił pierścień w blasku ognia, mrużąc oczy, by przyjrzeć się wyrytemu na nim lwu. A potem zaklął głośno.
        — Zwykłe świecidełko? To?. Wim, co to jest, chłopcze... skądyś to wziął?
        Uśmiechnąłem się.
        — Ojciec mi to dał.
        — A czy on okroda somego Mujhora?
        — Nie — potrząsnąłem głową.
        Padgett wpatrywał się w pierścień.
        — Widziołem toki na ręce inego człowieka. Ale wtedy nie znołem tego... sądziłem, że to tylko pierścień. Pewien człek, żołnirz w borwoch królewskich, pedzioł mi, co to jest. — Obrócił go, rubin rozjarzył się w świetle. — Downo temu... — Urwał. Spojrzał na Iana i zmarszczył brwi. Wstał, podszedł bliżej, znów zmarszczył brwi, a potem zaklął ze zdumieniem. — Czyś ty zowrócił lata, chłopcze? Czyś ty zochowoł Mujhora w młodości, jak robio to ze sobą Hlini? — Spojrzał na mnie. — Widziołem roz Mujhora, prowie dwodzieścia lot temu. Ten pierścień był na jego ręce, a to tworz na jego tworzy.
        — Cóż — rzekłem. — Ian jest jego synem. Podobieństwo nie jest niczym zaskakującym.
        Padgett zmarszczył brwi.
        — Nozwołeś tego chłopoka brotem.
        — Tak.
        — A ten pierścień jest od twego ojca.
        — Tak.
        Padgett otworzył usta, zamknął je. Następnie potrząsnął głową.
        — Nie moge tego wzioć, chłopcze. Nie od księcia Homony.
        Pierścień leżał na jego dłoni. Ale nie zabrałem go.
        — Jeśli zachowasz brata przy życiu, nawet to nie będzie dostateczną zapłatą!
        — Ponie...
        Poderwałem się z krzesła i ukląkłem przy Ianie. Nie patrzyłem na Padgetta.
        — Jeśli ty nie chcesz go zachować, daj go komuś innemu. Ale to jest moja zapłata dla ciebie.
        Po chwili milczenia obejrzałem się. Ręka Padgetta drżała lekko. Pierścień przekręcił mu się na dłoni. Potem przewoźnik zacisnął na nim palce i odwrócił się ode mnie.
        Pieściłem smukłą głowę Tashy, starając się ją pocieszyć. Wiedziałem, że się boi. Widziałem to w jej oczach.
        Jeśli ten przewoźnik utrzyma brata przy życiu, przysięgam, gdybym mógł, ofiarowałbym mu połowę Homany.
        Serri wetknął mi głowę pod łokieć i przytulił do mego boku.
        Będziesz jej potrzebował, lirze. Jako dziedzictwa dla twoich synów.
        A jeśli Strahan zniszczy Homanę? Cóż to za dziedzictwo?
        Ty musisz to rozstrzygnąć, lirze. Problem zostanie rozwiązany. Westchnąłem. Wstałem. Odwróciłem się od Iana.
        — Rankiem idę dalej.
        Usłyszałem, jak Padgett robi gwałtowny wdech.
        — Tok rychło zostowiasz brota?
        — Nie mam wyboru! — broniłem się. Poczucie winy gniotło mi trzewia. — Sam Ian powiedziałby mi pierwszy, że Homana jest ważniejsza. Że warta jest poświęcenia. — W duchu nie zgadzałem się z tym. Pomyślałem, że nie ma rzeczy wartej życia mego brata. Ale on powiedziałby, że jest inaczej, toteż zamierzałem uszanować jego życzenia.
        — To co im powim? — zapytał Padgett. — Co jo im powim, jeśli ten człowiek umrze, a książę Homony nie wróci?
        Spojrzałem na Tashę. Leżała spokojnie koło pryczy, czuwając w milczeniu. Pomyślałem o Ianie, umarłym i jego lirze, także skazanym na śmierć. Pomyślałem o ojcu, pozbawionym obojga dzieci Sorchy. I pomyślałem o sobie, nie mającym już brata...
        Natychmiast odsunąłem od siebie tę myśl.
        — Powiedz im prawdę — rzekłem. — Wiedzą, gdzieśmy poszli. Wiedzą, jakie pociąga to za sobą ryzyko.
        — A ty wisz?
        Och, tak, sądziłem, że tak. I gotów byłem je podjąć. Wiedziałem, że muszę je podjąć. Dla Iana i dla Homany.
ROZDZIAŁ 7
       — Wiedziałbyś? — Stałem z Serri na południowym brzegu Błękitnego Kła. — Wiedziałbyś, gdyby mój brat umarł?
        Mój lir patrzył na bezmiar skutej lodem rzeki. Zmrużył zielono-złote ślepia. Pomyślałem, że unika odpowiedzi.
        — Serri...
        Nie gdyby on umarł. Ale gdyby tak się stało, Tasha również by umarła — o tym wiedziałbym od razu.
        Obejrzałem się i spojrzałem na drzewa kryjące chatynkę Padgetta. Widziałem tylko smugę niebieskawego dymu, unoszącą się ponad nagimi członkami konarów.
        O bogowie — jeśli go zostawię — jeśli go zostawię i on umrze...
        Odwróciłem się zdecydowanie i spojrzałem nie widzącymi oczyma na drugą stronę rzeki.
        — Chodź — rzekłem — musimy iść. — I przybrałem postać wilka.
        Szliśmy na północ, walcząc z wiatrem i śniegiem. Za nami rozciągał się Błękitny Kieł, przekraczaliśmy Północne Pustkowia. Wokół nas wznosiły się posępne ściany, szaroniebieskie i w kolorze indygo; szkielet świata. Nie było tu drzew, tylko omiatane wichrami krzaki i zarośla. Żadnej trawy, żadnej ziemi, żadnej darni, tylko warstwy niebieskobiałego lodu pod zrytymi wiatrem warstwami zeskorupiałego śniegu.
        Wspinaliśmy się. Gdzie człowiek nie mógł dotrzeć, my mogliśmy, wybierając drogę poprzez siatkę wąskich pęknięć w wysokich turniach i wyostrzonych wichrem skałach. Nasze futra zgęstniały, łapy stwardniały, oczy pozostawały wiecznie zmrużone. Ale wiedzieliśmy, że nie zawrócimy.
        Lasy zrzedły, pozostały daleko pod nami. Góry stały się już tylko pionowymi wypiętrzeniami nagiej skały, gołymi i niebieskimi wśród wyjących wichrów.
        Wyżej. Wciąż wyżej. A potem przebyliśmy przełęcz Molon, wchodząc w inne królestwo, schodząc w dół z Pustkowi Homany w kaniony Solinde.
        Serri? — powiedziałem — mój brat?
        Jesteśmy zbyt daleko, bym mógł o to zapytać.
        Ale wiedziałbyś, gdyby Tasha umarła.
        Wiedziałbym, gdyby Tasha umarła.
        Niewielkie pocieszenie. Ale zawsze coś; nie zlekceważyłem tego.
        Góry poczęły przybierać inne kształty. Szaroniebieskie cienie homańskich skał przybrały ciemniejszy, bardziej groźny charakter. Znów pojawiły się drzewa, ale powykręcane, zdeformowane okrutnym wiatrem. Korzenie wystrzeliwały z ziemi. Nagie, poczerniałe, kręcące się wokół kamieni niby gmatwanina przędzy gobelinu. A na skałach zacząłem dostrzegać jakieś kształty. Chciwe twarze, rozwarte paszcze, wytrzeszczone ze zgrozy oczy.
        Zjeżyły mi się włosy na karku.
        Lirze...
        To Ihlini, wyjaśnił lir. Szydzą z nas swoją kamienną menażerią.
        Bestie. Ohydne, straszliwe bestie, wszystkie uwięzione w poczerniałym kamieniu. Poczułem, jak włos mi się jeży, wargi mi się odchyliły, odsłaniając zęby w pierwotnym, wilczym grymasie.
        Serri...
        Naprzód, lirze. Valgaard leży przed nami.
        Przez wąski wąwóz do kanionu poniżej. A tam ukazało się nagle Valgaard, wyrastające z ziemi szklistoczarnym kamieniem. Mury obronne, wieże, parapety, wszystko tworzyło jedną ze ścian kanionu. Przywodziło mi to na myśl masywnego ptaka, rozpościerającego skrzydła, aby objąć świat.
        Jak się rozsiadło. Jak usadowiło w kanionie.
        Pionowe ściany wystrzelały w górę ponad naszymi głowami. Byliśmy mali, tak nieznaczący w porządku świata. Valgaard przysiadło przed nami, spowite w unoszący się dym.
        Wykrzywiłem wargi. Bogowie — jak to cuchnie.
        — Oddech boga, powiedział mi Serri. Smród Asar-Suti.
        Było to pole pofałdowanych skał, rozciągające się we wszystkich kierunkach. Rozróżniałem fale, wiry, bąble, ale wszystko z kamienia. Ocean parującego kamienia.
        Serri, coś jest nie w porządku...
        A cóż jest w porządku u Ihlini?
        Wzdrygnąłem się. Nie było mi zimno, zima odeszła. Za nami leżał wąwóz, a za nim zerodowane ściany bazaltu. Lecz tutaj czuło się tylko ciepło. Lepkie, zgniłe ciepło, od którego dostawałem mdłości.
        Serri... Powiedziałem. Serri, więź słabnie...
        Zbyt blisko, wyjaśnił. Zbyt blisko Ihlini.
        Tak było. Czułem słabnięcie więzi, rozmywanie się mocy, która dawała mi zdolność zmiany postaci. Mimo iż koncentrowałem się, starając zachować pełnię, czułem słabnięcie magii. Czułem się schwytany.
        Serri!
        Poczułem, jak moc wypływa ze mnie niczym rozlane wino. Pryskała na ziemię, zmieniając się w syczącą parę. A potem rozpływała się w powietrzu i rozwiewała po dziedzińcu Val-gaard.
        Nagle, zbyt nagle, wyrwany zostałem z postaci lira i wciśnięty na powrót w ludzką formę. Ale przejście było dla mnie zbyt nagłe, zbyt przytłaczające, bym je spokojnie wytrzymał.
        Krzyknąłem. Odgłos rozpoczął się jako wycie, zakończył lako krzyk.
        Kamień ukłuł mnie w twarz. Poczułem smak siarki, soli, żelaza. Smak śliny boga. Zmusiło mnie to do wyplucia swojej.
        Dźwignąłem się z ziemi. Znowu byłem człowiekiem, w butach, futrze, zbrojnym w miecz, łuk i nóż. Ale wiedziałem — bogowie, jak dobrze wiedziałem — że nie potrzeba mi żadnej broni. Była to domena Strahana, Brama samego boga. Nic poza rozumem nie mogło mnie ochronić przed ich mocą.
        Kamień pod podeszwami butów był ciepły. Rozciągające się przede mną pole podziurawione było otworami, które wyrzucały w powietrze parę. Valgaard spowite było dymem.
        O bogowie — sapnąłem — patrz na to. Patrz na psy, które strzegą tych leży.
        Psy? Nie byłem pewien. Były to bestie, ale żadnej nie mógłbym obdarzyć nazwą. Tylko cienie. Tylko istoty. Niedookreślone krańcowości, wypełniona bezforemność.
        Pogrążone w bezruchu, czekały niczym figury z czarnego szkła na czarnej szachownicy Asar-Suti. Zamknąłem oczy. Bogowie — tak się boję. Ale wiedziałem, co muszę zrobić.
        — Serri — spojrzałem na niego, potem przykląkłem i przygarnąłem go ramionami. — Lirze, muszę cię poprosić, byś tu został.
        Tutaj? — Głos Serri był tylko wątłym pasemkiem w moim umyśle, ledwo wyczuwalnym cieniem więzi. Słabnącym w trakcie rozmowy. Moim zadaniem jest pójść z tobą.
        — Nie tym razem. Tym razem twoim zadaniem jest pozostać. Nie mogę wciąć cię ze sobą.
        Lirze...
        — Nie odważę się wystawić na niebezpieczeństwo nas obu. Ja to muszę zrobić.
        Przycisnął mi nos do szyi. Lirze...
        — Serri, powiedz, że zostaniesz. Powiedz, że na mnie zaczekasz.
        Ale jeśli wszystko pójdzie ile...
        — Jeśli wszystko pójdzie źle, ty przynajmniej zachowasz wolność. Jesteś jeszcze młody, nawet wedle ludzkich standardów. Nie zostaniesz oddany śmierci.
        To nie jest częścią twojej tahlmorry.
        — Ja czynię to jej częścią. — Objąłem go mocno. — Mam pewne szanse, choć niewielkie. Ale może to wystarczy. Może go to zadowoli. — Wypuściłem go z uścisku. — Powiedz, że zostaniesz, Serri. Powiedz, że zaczekasz tu na mnie.
        Ogon Serri obwisł. Wilk położył uszy po sobie. Jego głos był ledwie szeptem.
        Zaczekam. Co jeszcze mam zrobić?
        Serri... Ale więź została zerwana.
        Zostawiłem go. Wyszedłem z wąwozu na pole pary i kamienia i nie obejrzałem się na swego lira. Więź została całkowicie unicestwiona; teraz nic już nas nie łączyło. Tylko wiedza o tym, kim jesteśmy.
        O tym, co było między nami.
        Strahan się uśmiechnął.
        — Przyjmujesz moje zaproszenie z niejakim opóźnieniem.
        — Nie sądziłem, że w ogóle je przyjmę.
        Skinął głową.
        — Ludzie się zmieniają. Nawet książęta. — Łyknął wina. — Wszyscy w końcu dorastają.
        — Ty też?
        Do konfrontacji między nami doszło w pokoju w jednej z wież Valgaard. Czarne ściany były wygięte cylindrycznie, wygładzone do szklistego blasku. Gobeliny chroniły przed zimnem, jeden rzut oka wystarczył, bym się przekonał, że nie mam ochoty oglądać, jakie sceny przedstawiają. Były to sceny krzyczące o demonach i bogu zaświatów.
        Strahan siedział. Ja stałem. Odzwierciedlało to okoliczności.
        — Czy ja też? — powtórzył jak echo Ihlini. — Cóż, zapewne... zależy od tego, jak się czuję. — Znów łyknął wina. Mnie także zaproponował kielich, ale odmówiłem. — Droga ta nie jest przed tobą zamknięta, Niallu; droga do zdobycia zdolności odwracania biegu lat. Tak samo, jak przed każ dym innym; zauważ, że nie popełniam błędu i nie zapraszam, byś poszedł w moje ślady. — Wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Wiem, że to bezcelowe. Wiem, że nigdy byś tego nie zrobił. Ale istnieje taka możliwość dla tych, którzy pragną mocy.
        — I ilu z niej skorzystało?
        — W tym roku? Czy w zeszłym? Czy przez wszystkie minione lata? — Odstawił kielich na stół i wstał, dźwigając się z krzesła. Ubrany był w skóry myśliwskie, brązowe i porządnie wytarte. Jego opadające na ramiona, długie, czarne włosy, były lśniące i piękne jak u kobiety. Przytrzymywała je obręcz z klepanego brązu. Na metalu były jakieś kształty; dziwne, podobne do wykonanych w kamieniu na polu oddechu boga. — Tak więc, Niallu, przychodzisz do mnie w nadziei, że położę kres mojej zarazie.
        Obserwowałem go. Grzebał w pokrytej runami skrzyni o wybrzuszonym walcowato wieku. Wyglądał nie tyle na czarownika, co na roztargnionego studenta, który zawieruszył ulubioną książkę.
        To Strahan — napomniałem się — najpotężniejszy z Ihlini. Nie daj się zwieść jego minie czy banałom, jakie opowiada.
        — A ja cię pytam: dlaczego? Dlaczego miałbym pragnąć zakończyć moją zarazę?
        Moją zarazę. Czy sprawiało mu to zatem taką przyjemność? Czy uważał, że jest to coś, z czego może być dumny? Tak. Prawdopodobnie tak.
        — Gdybyś kończąc ją, mógł coś zdobyć w zamian, może warto by było.
        — Lecz tylko wtedy, gdyby to było coś wartościowego. — Wciąż grzebał w skrzyni, z niejakim roztargnieniem słuchając tego, co mówiłem.
        Zbijało to z tropu. Zachowywał się jak człowiek, a nie czarownik; raczej jak istota ludzka niż jak demon.
        — Sądzę, że może być — rzekłem do niego. — Chciałeś tego niegdyś, chociaż... przez przewrotność?... nie wziąłeś wtedy.
        Przestał grzebać. Wyprostował się. Odwrócił. Spojrzał na mnie z namysłem.
        — Przyszedłeś tu dobrowolnie.
        — Nie zostałem zmuszony... nie fizycznie. Ale to tyś mnie tu sprowadził. Powiedziałeś mi, że przyjdę; teraz przyszedłem.
        — Dobrowolnie. — Nie uśmiechał się teraz. — I... dobrowolnie mi się ofiarujesz?
        Zapomniałem, jak niezwykle są jego oczy, jak niesamowite w swoich niedopasowanych barwach — brązie i błękicie. Patrzył na mnie Strahan, czekał. A ja nie wiedziałem, co powiedzieć.
        Odwrócił się do kufra. Znów sięgnął do niego, wydobył coś. Nie mogłem tego dostrzec. Zamknął to w dłoni.
        — Strahanie...
        — Słuchałem — powiedział. — Usłyszałem. Ale sądzę, że jesteś w błędzie. — Zamknął wieko skrzyni. Usłyszałem zatrzaskiwanie się zamka.
        Chciałem Serri. Pragnąłem Iana. Marzyłem, by się stamtąd wydostać.
        Zwilżyłem suche jak papier wargi.
        — Pewnej nocy przybyłeś do Mujhary. Po mnie, jak powiedziałeś. I to wtedy sugerowałeś, bym nie poślubiał Giselli.
        — Owszem. — Wzruszył ramionami. — Powiedziałem, że nie powinieneś tego czynić, ale utrzymywałeś, że to zrobisz. — Podszedł do pulpitu, na którym spoczywała otwarta, ciężka księga. — Wiesz, oczywiście, że mogłem cię wtedy zabić — rzeki obojętnie.- Byłoby to dosyć proste. Ale wiedziałem, że przyjdziesz. Wolę nagiąć ludzi do swej woli, zanim zakończę ich życie.
        Spojrzałem na książkę. Czy to czarodziejska księga? — zastanawiałem się. — Źródło tak wielkiej mocy magicznej Ihlini?
        Marszcząc z roztargnieniem brwi, przewertował foliał. A ilekroć przewracał stronę, widziałem słabe płomyki, błyskające z zapisanych na czerwono kart.
        — Strahanie...
        — Poślubiłeś ją, Niallu. Poślubiłeś pomieszaną córkę Alaryka.
        — Tak — Znów miałem suche wargi. — Proponuję ci pewną transakcję.
        Wydawało się, że nie słucha. Przestał przewracać stronice, przeczytał coś w wielką uwagą, potem skinął głową i zamknął księgę.
        — Tak sądziłem. Nie tak ciężko, jak sądzę. — Uśmiechnął się do mnie i roztargnienie minęło. Był wyraźnie skupiony. — Tak więc przybyłeś tutaj ofiarować mi się w zamian za powstrzymanie zarazy. Oferować mi coś wartościowego.
        — Jestem taki — powiedziałem z całą godnością, na jaką mogłem się zdobyć. — Jestem częścią proroctwa.
        Skinął głową.
        — Częścią proroctwa. Zmatowiałym ogniwem, być może? Albo tombakiem zamiast złota?
        Zamierzał mnie rozgniewać. I niemal mu się to udało. Zawrzałem w duchu, ale nie okazałem mu tego.
        — Tombak, złoto... jakież to ma znaczenie? Jestem księciem Homany.
        — Synem Donala — zastanawiał się — a także Aislinn, co czyni cię moim krewniakiem a jednocześnie wrogiem. — Spojrzał przelotnie na trzymany w ręku przedmiot. — Cóż, kiedyś może bym się zgodził, kiedy dobra transakcja była dobrą transakcją, ale teraz to nic ciekawego. Ani dla ciebie, ani dla mnie.
        — Daję ci proroctwo! — zawołałem. — Jego przyszłość jest w twoich rękach!
        — No cóż, niezupełnie. — Wzruszył lekko ramionami, uniósł brwi i pokręcił głową. — Istotnie, to pewne poświęcenie, że ofiarujesz mi się, lecz nie ma to wielkiej wartości. Ty masz niewielką wartość, poślubiłeś córkę Alaryka. A ona dała ci synów.
        Otworzyłem usta. Zamknąłem je. I naraz zrozumiałem.
        Nie ja. Zupełnie nie ja. Niegdyś, owszem, zanim urodzili się moi synowie — lecz teraz ziarno zostało posiane. Moje ogniwo nie jest już ostatnim.
        Strahan rozłożył ręce.
        — Przybyłeś zbyt późno, Niallu. Koło obróciło się bez ciebie.
        Chciałem usiąść. Upaść. Pragnąłem odwrócić się plecami do tego człowieka. Ale nie mogłem nic z tego zrobić.
        — Oczywiście — powiedział — gdybyś ofiarował mi swoich synów...
        — Nie... — wyrzuciłem. — Oddać moich synów tobie?
        — Taką transakcję warto by było zawrzeć. — Wzruszył ramionami. — Albo ty ich dasz, albo sam ich wezmę. Wybór należy do ciebie.
        Zatem tego chciał przez cały czas, dlatego nie zabił mnie, zdecydowawszy o mojej wartości — jako samca rozpłodowego przynajmniej — niczym konia cenionego za rodowód. Chciał synów, których mieć będę z Gisellą.
        Uśmiechnąłem się.
        — Nie — powiedziałem bez ogródek.
        — W porządku — rzekł spokojnie — w porządku. Zatem wezmę ich po prostu... kiedy Gisella przyniesie mi ich.
        — Gisella! — Wbiłem w niego wzrok. — Gisella nigdy ci ich nie przyniesie!
        — Ależ zrobi to — rzekł łagodnie — kiedy Varien jej każe.
        Pokręciłem powoli głową.
        — Jesteś szalony.
        — Nie — powiedział.- Gisella jest szalona...- Przerwał z rozmysłem, uśmiechając się. — Chyba, naturalnie, że nie jest... i robi to z innych powodów.
        Zmusił mnie wreszcie do milczenia. W obliczu zdrady i podstępu Giselli mogłem tylko wpatrywać się w Ihlini. — Nie szalona? Wszystko to obmyślane — odegrane?
        Strahan obserwował grę uczuć malującą się na mojej twarzy. I roześmiał się.
        — Coś wartego przemyślenia, nieprawdaż? — Był naprawdę ubawiony. — Och tak, Lillith to posłuszna siostra, służy mi doskonale. A kiedy Alaryc poślubił kobietę Cheysuli, to Lillith zasugerowała, by dzieci... albo dziecko, przysposobić do służenia mi równie dobrze.
        — Nie Gisellę. Gisella jest Cheysuli!
        Zbył mnie ruchem ręki.
        — Cheysuli, Ihlini... czy sądzisz, że to ma rzeczywiście znaczenie? Zrodzeni jesteśmy z tych samych rodziców, bogów, którzy stworzyli Homanę. — Uniósł dłoń, nakazując mi milczenie. — Owszem, jest Cheysuli, stąd jest w znacznej mierze odporna na naszą moc, ale można nauczyć człowieka pewnych sztuczek. Można mu wpoić pewne przekonania. Za pewnić sobie jego lojalność. Ostrzegałem cię, Niallu. Owej nocy w Mujharze, kiedy twój koń okulał... Ostrzegałem cię, byś jej nie poślubiał. — Patrzył na mnie, napawając się w milczeniu swoim triumfem. — Ale zrobiłeś to, toteż obmyśliłem inny plan.
        — Nie skrzywdzisz moich synów!
        — Nie, Niallu. Oczywiście, że nie... nie mam zamiaru ich krzywdzić, pragnę ich tylko wykorzystać. — Uśmiechnął się. — I zrobię to. Jeden syn na Lwie, drugi na tronie Solinde. Odpowiedzialni przede mną.
        Alaryc. Lillith. Varien. A nawet, jak już wiedziałem, Gisella. Wszyscy służą interesom Strahana? Bogowie, jakże ściśle byłem opleciony. Jak bezradnym mnie uczynił.
        — Gisella — rzekłem na głos. — Bogowie, oni są jej synami!
        — Ale ona była moja od urodzenia. Moja siostra uczyniła ją taką.
        Na nic — wszystko na nic...
        — Na nic! — krzyknąłem głośno, pokonany.
        Strahan uśmiechnął się, kiedy krzyknąłem.
        — Nie. Nie na nic. Wierzyłeś w to, co robiłeś. Niektórzy nie mają niczego, w co mogliby wierzyć. — Wskazał gestem drzwi. — Teraz chodź ze mną. Muszę ci coś pokazać.
        Wyprowadził mnie z wieży na dziedziniec, po czym kazał otworzyć wrota. Przed nami leżało pole cuchnącego dymu. Oddech Asar-Suti.
        — Tam — powiedział — leży twoja wolność. Sądzę, że dam ci ją.
        — Nie jestem głupcem — zacząłem. — Jeśli sądzisz, że w ta uwierzę...
        — Zatem uwierz w to. — Wyciągnął przed siebie coś, co dyndało na łańcuszku. Ząb, osadzony w złocie, zawieszony na cienkim złotym łańcuszku. Miałem jeden taki, zanim go wyrzuciłem na rozkaz Serri.
        — Weź to — powiedział i włożył mi to w rękę.
        Nie chciałem tego. Nie chciałem mieć z tym nic wspólnego. A kiedy Strahan cofnął dłoń, wrzuciłem to w dym.
        Strahan roześmiał się.
        — Tak sądziłem. A teraz bestia jest wolna.
        Z dymu i smrodu narodził się wilk Ihlini. Futro miał białe, oczy niebieskie, bardzo był do mnie podobny.
        — Iluzja — rzekłem krótko.
        — Czy iluzją było to, że zabiłem Finna na Kryształowej Wyspie? — zapytał Strahan. — Tak, znasz tę historię... jak zabiłem wuja Donala. Tak, widzę, że ją znasz. — Uśmiechnął się. — A przypominasz sobie, co się stało z tym wilkiem?
        — Storr umarł. Był zbyt stary, by żyć bez swego lira.
        — On... umarł. — Jakże ze mnie szydził. — Owszem, jak umiera lir... przypuszczalnie nic nie zostaje, kiedy umiera stary lir. Ale ze Storra zostało trochę. Tylko trochę; cztery zęby, a te zabrałem sobie, kiedy twój ojciec i Ellazjańczyk odeszli. A z tych czterech zębów uzyskałem, z pomocą Asar-Suti, potężną moc magiczną. Potężną moc, Niallu... wystarczającą, rzecz jasna, by ukryć tożsamość Variena. To da się łatwo zrobić... Lecz także wystarczającą, by zrównać z ziemią Homanę. Wystarczającą, by oczyścić Homanę ze wszystkich Cheysuli. — Spojrzał na spowitego w oddech boga białego wilka. — Iluzja, mówisz? Czyżby? Nie sądzę. Myślę, że jest wybawieniem Homany. — Ihlini uśmiechnął się, gdym spojrzał nań ostro. — Ta zaraza rodzi się z wilków, Niallu. Białych wilków; zwierząt, z którymi wiążą się legendy i przesądy. Wszystkie z jednym wyjątkiem już nie żyją, zabito je dla oferowanej nagrody, lecz teraz nie ma to znaczenia. Wykonały swoją pracę. — Skinął głową na wilka, który czekał spowity w syczącą parę. — Zabij go, Niallu, a położysz kres zarazie.
        — Dlaczego? — zapytałem. — Dlaczego dajesz mi odpowiedź? Dlaczego dajesz mi szansę?
        Wzruszył ramionami.
        — Już dosyć umarło. Wolę rządzić żywymi poddanymi, kiedy zawładnę Homaną.
        — Nie wierzę ci — powiedziałem.
        Strahan spojrzał na wilka.
        — Idź — nakazał. — Twoje zadanie nie zostało zakończone. Na świecie są Cheysuli; usuń ich z Homany.
        Wilk odwrócił się, pobiegł, zniknął, a ja krzyknąłem.
        — Idź — powiedział mi Strahan. — Masz nóż, łuk, miecz. Od ciebie zależy, czy go powstrzymasz.
        Przemknęła mi myśli, by spróbować zamiast tego zabić Strahana. Ale wtedy straciłbym z oczu wilka.
        Uśmiech Strahana promieniował subtelnym tryumfem, lecz w jego oczach dostrzegłem wyraz namysłu.
        — Twój wybór, Niallu. Uratuj swoich synów albo uratuj Cheysuli. — Uśmiech rozszerzył się. Ale co wybierzesz, ciekaw jestem. Gisellę... czy wilka?
        Otchłań rozwarła mi się pod stopami.
        — Twoich synów... czy twoją rasę?
        Przemówiłem głosem tak opanowanym i zimnym, jak tylko mogłem.
        — Mogę spłodzić innych synów.
        Strahan roześmiał się.
        — Lecz ilu z Gisellą? Ilu mających właściwą krew; krew, jakiej wymaga proroctwo?
        Spojrzałem za biegnącym wilkiem. Bez Cheysuli, bez Homany... moi synowie nie są potrzebni... Pobiegłem.
        Najpierw wilk — potem Gisella... Bogowie, jak ja biegłem.
        Ten smród wypełniał mi nozdrza. Unosząca się para przesłaniała mi widok. Czułem smak siarki i żółci.
        Biegłem, przesuwając się między syczącymi otworami i kałużami parującej wody, starając się nie tracić z oczu wilka. Ale ten zniknął, pochłonięty przez dym i parę.
        Serri! Zawołałem o pomoc poprzez ogniwo, ale moje wezwania pozostały bez odpowiedzi. Ja sam musiałem wykonać to zadanie.
        Ziemia huczała. Wibracje drażniły mi stopy. Języki ognia lizały kamienne wargi, buchały z rozwartych paszcz.
        Potknąłem się, opadłem na jedno kolano, dźwignąłem się znowu. Gorąca woda obryzgała mi twarz.
        Pobiegłem.
        Jakiś kształt zamajaczył wśród pary. Zignorowałem go — póki kształt nie wyciągnął się ku mnie, usiłując przypłaszczyć mnie do ziemi, niczym człowiek muchę. Pochyliłem się, uskoczyłem, omal znów nie upadłem, spojrzawszy nań; była to postać z kamienia. Poruszającego się, ścigającego mnie kamienia.
        Biegłem. A biegnąc kaszlałem.
        ...oddech boga jest cuchnący...
        Potem coś zaszurało; zazgrzytał kamień o kamień. Usłyszałem gulgotanie i huk siarki, syk i ryk wypluwanej pary.
        A poprzez zasnutą parą przestrzeń usłyszałem wycie wilka, śpiewającego pieśń miłości do niej. Radości bycia żywym. Lecz nie była to pieśń Serri. Zbyt dobrze znam jego głos. Był to biały wilk Ihlini, demon w futrze, śpiewający swą pieśń śmierci.
        Pieśń śmierci dla mojej rasy.
        Bogowie, jak ja biegłem...
        Byłem w wąwozie: z gorąca wpadłem w chłód. Zadygotałem. I jeszcze raz. Śnieg wciąż wypełniał kaniony. Wydychana para skraplała się w powietrzu. Mój pot zmieniał się w lód.
        — Serri?
        Lirze, jestem tutaj. I ukazał się nagle, tutaj, wyskakując ku mnie ze śniegu.
        Zatrzymałem się na chwilę, dysząc, przygotowując się do dalszej drogi. Ale pomyślałem, że teraz mam szansę. Pomyślałem, Teraz można to zrobić.
        Ale nie liczyłem się z przeszkodami, z ironią Ihlini.
        Serri zobaczył go pierwszy.
        Lirze — uważaj na jastrzębia...
        Jak głupiec spojrzałem w niebo. A jastrząb runął na mnie.
        Runął...
        ...i chwycił moje oko.
ROZDZIAŁ 8
        ...ręce...
        ...ręce dotykające...
        ...dotykające mnie...
        O bogowie — ten ból...
        Serri — Serri — Serri...
        Ręce dotykające mnie. Poruszające mnie. Podnoszące mnie.
        NieNieNieNie — nie kosztem takiego bólu...
        Serri — Serri — SERRI...
        O bogowie, co się stało?
        Coście mi zrobili?
        — Coście mi zrobili?
        Pytanie to przywróciło mnie do przytomności; uświadomiłem sobie, że to ja je zadałem. Własny głos wciąż jeszcze rozbrzmiewał mi w uszach.
        — Cicho. Spokojnie. Nie ruszaj się. Najgorsze już minęło.
        Zadygotałem w szoku. Ból przeszył moje obandażowane oczy.
        Wzdrygnąłem się, sapnąłem, syknąłem, ból był wszechogarniający.
        — Spokojnie. Nie ruszaj się. Ból jest jak wilk zimą u drzwi: zbądź go paroma kęsami, a może powrócić dopiero z nadejściem wiosny.
        Ten głos malował obrazy intonacją, subtelnymi zmianami emfazy. Taki wspaniały głos.
        — Wilk... — Mój głos przypominał raczej krakanie niż cokolwiek innego. — O bogowie, biały wilk...
        — Poszedł — powiedział jakiś czysty głos. — A jak na razie, musisz pozwolić mu odejść. Tak, trzeba go pochwycić, zabić, ale na razie nic nie możesz zrobić. Jeszcze nie. Zaczekaj trochę, wypełnisz swoją tahlmorrę, obiecuję.
        Wszystko było ciemnością. Oczy miałem szczelnie owinięte bandażami. Czułem zapach ziół, ciepły nacisk kataplazmu na prawym oku.
        O bogowie — nie mam oka...
        — Nie ruszaj się — przestrzegł mnie spokojny głos. Jakaś dłoń opadła mi na ramię, przyciskając, kiedy usiłowałem usiąść.
        ... ból — ból ~ ból...
        — Serri? Serri?
        — Jest tutaj — powiedział głos. Poczułem, jak zimny nos wtula mi się w szyję.
        Lirze, rób, co ci każe Taliesin. Posiada umiejętności, które cię uleczą.
        — Taliesin?
        — Tak — odparł głos. — Ale jesteś zbyt młody, by mnie znać. A mojego imienia już się od dawna nie słyszy.
        — Gdzie mnie przyniosłeś?
        — Do mojej chaty. Nie obawiaj się, że ktoś cię odkryje, Strahan tu nie zachodzi.
        — Ty znasz Strahana? Wiesz, że on mi to zrobił?
        — Owszem, znam Strahana. I wiem, co ci zrobił. — Głos zawahał się na chwilę. — Niezbyt się to różni od tego, co zrobił mnie.
        Zagryzłem dolną wargę. W oku pulsował mi coraz gwałtowniejszy ból. Miałem wrażenie, że zaraz od niego zemdleję.
        Serri — Serri...
        Jestem tutaj. Jestem tutaj. Nie bój się, że odejdę. Nie opuszczę cię, lirze.
        — Tutaj. — Jakaś ręka wsunęła mi się pod głowę, unosząc ją. Mocna, szeroka dłoń, tak delikatnie trzymająca moją czaszkę. Inna przycisnęła mi kielich do ust; wypiłem gorzką miksturę. — To złagodzi ból. — To znowu Taliesin. — Śpij, panie, pozwól ziołom zadziałać.
        „Panie”...
        — Znasz mnie?
        — Nie znam cię, skądżeby? Lecz, tak, wiem, kim jesteś. Spokojnie, panie. Chociaż jestem z Solinde, nie mam nic przeciw Homanie. A na pewno nic przeciw tobie.
        — Twój głos... — Ogarniała mnie senność. — Przepraszam. Nie mógłbym powiedzieć, czyś jest mężczyzną czy kobietą.
        Taliesin się roześmiał.
        — Cóż, prawdziwy bard może być jednym z nich albo obydwojgiem, kiedy śpiewa swe pieśni i sagi. Ale kiedy twoje oko znów będzie wolne od bandaża, zobaczysz, że jestem mężczyzną.
        „Kiedy twoje oko znów będzie wolne...” Jak dziwnie było wiedzieć, że mam tylko jedno.
        Jak mi to wwiercało ostrze w trzewia!
        Jastrząb wykradł mi oko...
        Spokojnie, powiedział mi Serri. Odpoczywaj. Pozbaw Strahana jego tryumfu. Chciał cię zabić, lirze.
        Jastrząb? Serri — Serri — ten jastrząb...
        Nie żyje. Czyżbyś sądził, że pozostawiłem go przy życiu?
        Zacisnąłem dłoń na karku Serri. Chciałem go objąć, wziąć go w ramiona i przytulić do piersi, zagłębić twarz w jego futrze.
        A nade wszystko chciałem płakać.
        Lecz kiedy ciągnąłem go za futro, szukając siły i pokrzepienia, poczułem, jak odpływam.
        Serri, nie odchodź — nie zostawiaj mnie...
        Nigdy cię nie zostawię, lirze.
        Zasnąłem.
        — Powiedziałeś, że wypełnię moją tahlmorrę.
        — Owszem. Tak się stanie.
        — Lecz jesteś Solindyjczykiem. Cóż wiesz o tahlmorrach?
        — Zapytaj lepiej: co wiesz o Cheysuli?
        Leżałem na barłogu pod ciepłymi skórami. Jak na razie byłem ślepcem, Taliesin powiedział, że jastrząb wyrwał mi skórę koło lewego oka, jak również zniszczył prawe. Aż do zagojenia się ran, miałem być pogrążony w ciemności.
        Serri, wyciągnięty obok mnie, ogrzewał mnie dodatkowo. Spał, dygocząc we śnie. Ciekaw byłem, co ścigał.
        — A co wiesz o Cheysuli? — zapytałem uprzejmie. Ale byłem autentycznie zaciekawiony.
        — Wiem o tahlmorrach, lirach i obowiązkach. Wiem o oddaniu, którym kieruje się wasza rasa, o wierności fanatyka, arogancji człowieka uważającego się za dziecko bogów.
        — Uważającego się! — Nie podobała mi się jego postawa, bez względu na to, jak spokojnie ją wyrażał. — My jesteśmy dziećmi bogów.
        — Och tak, wiem. Słowo Cheysuli ma dokładnie takie znaczenie. Ale oznacza też inne rzeczy: fanatyzm i brak tolerancji, jednostronną determinację, chęć poświęcenia wielu na rzecz jednego człowieka: Pierworodnego. Dziecka proroctwa. Lwa Homany.
        — Na bogów, mówisz jak Ihlini.
        — Powinienem. Jestem nim. — Jakaś ręka przycisnęła mnie do łóżka. — Spokojnie, panie. Nie jestem jednym z pachołków Strahana. Daję ci na to słowo.
        — Zastawiasz na mnie pułapkę?
        — Czy tak? Sprawdź mnie. Sprawdź mnie, panie. — Ręka zwolniła mnie. — Wstań z łóżka i wyjdź na zawsze z mojej chaty. Nie będę cię zatrzymywać. Nie zawołam cię z powrotem. Nie powiem nikomu, że tu byłeś.
        Moje ciało zlało się potem.
        — Wiesz, że nie mogę. Wiesz, że ledwo mogę się podnieść, gdyż ból rzuca mnie z powrotem.
        — Zatem zapytaj swego lira — powiedział. — Zapytaj Serri. Pomyśl, Niallu, czy więź między wami została zerwana?
        Nie. Rozmawialiśmy z Serri jak zawsze. Więź nie była osłabiona, żadne zakłócenia nie odciągały mocy.
        — Skoro jesteś Ihlini, to jest niemożliwe.
        — Jest możliwe. Nie jestem jednym z Ihlini Strahana ani Tynstara, chociaż niegdyś był moim panem. Nie. Jestem Ihlini, owszem, lecz nie bardziej twoim wrogiem niż twój lir. Są pewne różnice, panie, rozbieżność sądów. Strahan nie rządzi nami wszystkimi, lecz jedynie tymi, którzy tego pragną. Tylko tymi, którzy służą Asar-Suti.
        — A ty nie. — Moje niedowierzanie było wyraźne, lecz Taliesin był cierpliwy.
        — Asar-Suti jest bogiem ciemności, Sekerem, który stworzył mrok i przebywa w nim. Ale przestrzegam cię, panie: nie wsadzaj nas tak pochopnie do jednego worka. Nie bądź gotowy oddać mnie ciemności, kiedy wolę światło.
        Pomyślałem nagle o staruszce z Homany, staruszce Ihlini, która poświęciła życie, aby mieć pewność, że uwierzymy z Ianem w jej słowa. Nie uczyniła tego dla nas. Uczyniła to dla Homany.
        — Jak to może być? — zapytałem osłupiały. — Jak to możliwe?
        — To możliwe, gdyż bogowie dali nam wolność wyboru. Nawet tobie. Tak, przyznaję, wydaje się, iż nie ma wyboru, kiedy wiesz, że wyrzekając się proroctwa, wyrzekasz się życia przyszłego, ale wybór nadal istnieje. Możesz wyrzec się tytułu, urodzenia, krwi. Możesz wyrzec się swojej tahlmorry.
        — Umarłbym!
        — Wszyscy ludzie w końcu umierają.
        — Nie mam zamiaru tego przyspieszać!
        Usłyszałem, jak się poruszył. Nie klęczał już przy mnie. Usłyszałem kroki, przesuwanie krzesła; słyszałem, jak siada. Lecz jego głos wciąż dobiegał do mnie tak, jakby klęczał obok.
        — Nie mam zamiaru zachwiać twoją wiarą, podawać w wątpliwość twego oddania. Kiedyś i ja się nimi cechowałem, choć obdarzałem nimi mego pana i Asar-Suti. Wierzyłem, gdyż sprawił tak Tynstar. I służyłem najlepiej jak mogłem, póki nie zacząłem kwestionować słuszności intencji Tynstara. Dlaczego, zastanawiałem się, takie ważne było dlań zawładnięcie Homaną? Dlaczego tak konieczne było zniszczenie naszej bratniej rasy dla zajęcia kraju? Tak więc pewnego dnia zapytałem go.
        Palce zacisnąłem na futrze Serri.
        — Co powiedział? — zapytałem z napięciem. — Jaka była odpowiedź Tynstara?
        — Powiedział, że jeśli Ihlini nie zniszczą Cheysuli, nadejdzie koniec świata.
        — On kłamał!
        — Czyżby? — Przez chwilę panowała cisza. — Nie bądź taki pewny, Niallu.
        — Tynstar kłamał! Jakże świat mógłby przestać istnieć? Sądzisz, że bogowie pozwoliliby na to?
        — Mówię o subiektywnych postrzeżeniach, panie, nie o wartościach absolutnych. Wiesz, jaka wrogość panuje między naszymi rasami. Ty sam jesteś jej ofiarą; czyż nie jest tak, że nie ufasz Ihlini i nienawidzisz ich? Czy nie zabijasz ich, kiedy nadarza się sposobność?
        — Taliesinie...
        — To subiektywne postrzeżenia, Niallu: jeśli pozostawi się przy życiu Cheysuli i proroctwo się dopełni, linie krwi zostaną połączone. Pojawi się Pierworodny. A w odpowiednim czasie... jak to się dzieje z końmi, psami, owcami, pierwotne linie krwi zostaną wyparte przez nowe. — Zatrzymał się. — Tynstar mówił prawdę: jeśli Ihlini nie zniszczą Cheysuli, nastąpi koniec świata. Świata takiego, jaki postrzegają Ihlini.
        — Ale... gdyby to było prawdą...
        — To wszystko, co mamy, Niallu... nasze jedyne dziedzictwo. A proroctwo to zniszczy.
        Lillith nazwała to przetrwaniem. To nic innego, jak walka o utrzymanie rasy całkowitej, nie podzielonej, nie umniejszonej przez to, co zniszczy Ihlini: proroctwo Pierworodnych.
        Jak mogę ich za to winić? Jak mogę ich za to nienawidzić? Robią to, co ja bym zrobił, co zrobiłby każdy, starając się zachować rasę.
        — O bogowie — rzekłem na głos — wywróciłeś mnie na nice.
        — Nie proszę cię, byś podawał w wątpliwość własne przekonania, Niallu. Nie twierdzę, że nie masz racji albo nie mają jej Cheysuli. Mówię tylko, że kiedy uzmysłowiłem sobie, jaka jest cena zamierzeń Tynstara, zrozumiałem, że nie stać mnie na to.
        — Lecz gdybyśmy nie służyli proroctwu... — Urwałem. To było nie do pomyślenia. Nie sposób było brać to pod uwagę.
        Gdyby odebrano nam proroctwo, po co byśmy żyli? Zanurzyłem zesztywniałe palce głębiej w futrze Serri.
        — Czy jest lepszy sposób pokonania wroga, niż odebranie mu sensu życia? — zapytałem gorzko. — Czy to usiłujesz zrobić?
        — Nie proszę cię, byś wydawał sądy. Nie zamierzam zachwiać twoją wiarą. Wyjaśniam tylko, jak to było, że pewien Ihlini postanowił wyrzec się swego boga, swego pana... i odrzucić dary, jakie ofiarowali nam Pierworodni.
        — Ofiarowali wam?
        — Tak — rzekł łagodnie. — Nie wszyscy z nas są źli. Nie wszyscy służą Asar-Suti. A kiedy nie robimy tego, kiedy nie pijemy krwi Sekera, pozostajemy tylko mężczyznami i kobietami posiadającymi nieco mocy magicznych. Nieco mocy, Niallu... tyle, ile ty byś posiadał, gdyby Serri cię opuścił.
        Serri? Serri? Lecz mój lir nie odpowiadał. Przestraszyło mnie to.
        — Umarłbym, gdyby Serri mnie opuścił!
        — Nie. Gdyby Serri opuścił cię z własnej woli, nie umarłbyś od tego. Nie posiadałbyś mocy zmiany postaci, leczenia... tego, co daje ci więź z lirem. Ale nie umarłbyś.
        — Istnieje rytuał śmierci.
        — Ponieważ samobójstwo stanowi tabu. To nie ma znaczenia, Niallu. Rytuał jest konieczny tylko wtedy, kiedy lir został zabity, a nie kiedy od ciebie odchodzi.
        — Serri nigdy by ode mnie nie odszedł! Żaden lir nie odszedłby od wojownika!
        Spodziewałem się natychmiastowego potwierdzenia ze strony Serri, ale pozostał on dziwnie milczący. Serri — obiecałeś, że nigdy mnie nie opuścisz!
        — Nie za twego życia — rzekł spokojnie Taliesin. — Być może nie zdarzy się to nawet, kiedy twoi synowie władać będą królestwami, które im powierzysz. Ale pewnego dnia, kiedy narodzi się dziecko proroctwa... liry poznają nowego pana.
        Nie.
        — „Pewnego dnia człowiek pełnej krwi zjednoczy w pokoju cztery wojujące królestwa i dwie magiczne rasy” — zacytował Taliesin. — Co się wtedy stanie, Niallu? Co się stanie z Ihlini? Co się stanie z Cheysuli?
        Nie.
        — Rasy połączą się, stworzą nową. Tę, która żyła przedtem. Posiadającą całą moc.
        Seri, powiedz, że to nieprawda.
        — Takie są zamiary bogów. To muszą powstrzymać Ihlini... ci, którzy służą Asar-Suti. Bo gdy Pierworodny znów się pojawi, Seker zostanie pokonany. Bramy zostaną zapieczętowane, zaświaty odcięte. Pierworodny rządzić będzie światem w imieniu innych bogów.
        — I dlatego wyrzekłeś się Tynstara? — zapytałem. — Bo popierasz połączenie się ras?
        — Oznacza to życie, panie, dla nas wszystkich. Nie chcę zniszczenia ani Cheysuli, ani Ihlini. A jedynym sposobem zażegnania naszej walki na zawsze jest zmiana oblicza nienawiści.
        W ciemności nie mogłem tego zobaczyć. Ale wątpiłem, czy ktokolwiek mógł.
        Serri? Serri?
        Nic.
        — Bogowie — pomyślałem — boję się — boję się, że on kłamie. Ale jeszcze bardziej tego, że może mówić prawdę.
ROZDZIAŁ 9
       — Ktoś tu jest! — odezwałem się ostro. Podniosłem się na łokciu, ból był teraz przeważnie do zniesienia. — Taliesinie.
        — Masz wrażliwy słuch — powiedział mi Ihlini. — Tak, ktoś tu jest, lecz Caro zawsze tu był.
        — Caro?
        — Mój gość. Przyjaciel. Moje ręce.
        — Ręce? — Przycisnąłem palce do bandaży i delikatnie podrapałem swędzące ciało pod nimi. — Na bogów, mógłbyś użyć swoich rąk, aby uwolnić mnie od tych więzów? Oszaleję chyba.
        — Tak, sądzę, że czas na to. Ale Caro odwinie ci bandaże.
        Chwilę potem poczułem dłonie na węzłach bandaży, rozwiązały je, rozluźniły, odwinęły. Światło wpadło przez szczelinę, potem rozbłysło, kiedy moje lewe oko zostało uwolnione. Prawym nic nie widziałem.
        Zamknąłem lewe oko. — To boli... światło mnie boli...
        — Bo zbyt długo znało tylko ciemności. Bądź cierpliwy. Oko nie jest uszkodzone. Znowu będziesz widział wyraźnie.
        Łzy popłynęły mi spod zamkniętej powieki. Nie mogłem tego powstrzymać.
        — A moje prawe oko?
        — Nie ma go — powiedział łagodnie Taliesin. — Będzie ci potrzebna opaska. Powiem Caro, by ją zrobił. Ja też mógłbym, ale on zrobi to lepiej.
        Wielkie ręce Caro były delikatne i swojskie. Przez cały czas to on mnie doglądał, nie Taliesin. Nie fizycznie. Ale swoim głosem, och, tak — swoim czarownym, pięknym głosem.
        Caro otarł mi łzy szmatką, potem wtarł we wrażliwą skórę maść ziołową. Teraz, kiedy wiedziałem, że tu jest, dziwiłem się, jak mogłem nie wiedzieć o tym przez cały czas.
        — Leijhana tu’sai — powiedziałem mu. Dziękuję, Caro.
        — On cię nie słyszy — wyjaśnił cicho Taliesin. — Caro jest głuchoniemy.
        Otworzyłem gwałtownie oko. Zmrużyłem je, kiedy łzy znowu popłynęły. Czułem pulsowanie w pustym oczodole. Ale nie zważałem na to. Spojrzałem na Caro. Z szeroko rozwartymi oczyma wpatrywałem się weń, usiłując dojrzeć go wyraźnie. A kiedy mi się to udało, wybuchnąłem śmiechem.
        Zabolało. Ale śmiałem się. Płakałem. Nie mogłem się powstrzymać.
        Bowiem Caro był mną samym.
        Bogowie, jakże się śmiałem.
        — Wiedziałeś? — zapytałem Taliesina, kiedy minął śmiech i łzy. — Wiedziałeś?
        Nie od razu odpowiedział. Spojrzałem nań po raz pierwszy, siedział na koślawym krześle. Jego włosy były białe, ujęte w cienką srebrną obręcz, lecz twarz miał gładką, nie postarzałą, twarz wiecznie młodego mężczyzny. Bystre oczy były bardzo niebieskie.
        Spojrzałem na jego ręce. Powykręcane i sękate, niegdyś całe, teraz już nie, ktoś zniszczył je z rozmysłem, gdyż nic innego nie mogłoby okaleczyć ich tak strasznie.
        Bogowie — któż by to zrobił takiemu człowiekowi jak Taliesin?
        Znów spojrzałem na Caro, klęczącego w milczeniu obok mego barłogu.
        — Wiedziałeś? — zapytałem powtórnie Taliesina.
        Wiedziałeś? zapytałem lira.
        Byłeś chory, cierpiący — po cóż było ci mówić, zanim musiałeś się dowiedzieć?
        — Powiedzieli mi, jak ma na imię — rzekł Taliesin. — Carollan. Prosili, bym go przechował.
        Carollan/Carillon. Niedokładnie to samo, ale bardzo podobne. Jak ojciec, tak i syn — tyle że syn był głuchoniemy.
        — Przechował — powtórzyłem jak echo, spoglądając na mego krewniaka, na bastarda Carillona. — Sądzili, że mój ojciec go zabije?
        — Byli o tym przekonani. Powiedzieli, że nigdzie w Homanie nie byłby bezpieczny, toteż przed prawie dwu laty przywieźli go do Solinde. Do barda Taliesina, który niegdyś śpiewał w salach królów solindyjskich, w salach warowni Ihlini. Wiedzieli. Wiedzieli, że nie mógłbym go skrzywdzić. Wiedzieli też, że nikt nie będzie go tu szukał. Kiedy jest im potrzebny, pożyczają go. Ale zawsze przywożą z powrotem. — Zatrzymał się. — To dlatego poznałem cię, Niallu. Tak blisko granicy nawet do mnie docierają słuchy o tym, jak książę Homany przypomina swego dziada, jak bastard przypomina swego ojca.
        Patrzyłem zafascynowany na Caro. On był mną. Ale nie, niezupełnie. Miał trzydzieści sześć lat, prawie o szesnaście więcej niż ja. Jego twarz była starsza, jak można by się spodziewać; osmagana wiatrami, z siateczką drobnych zmarszczek w zewnętrznych kącikach oczu. Brodę miał bardziej męską. Lecz reszta była taka sama: brązowe, miejscami spłowiałe od słońca włosy, ciemniejsza broda, niebieskie oczy, niemal identyczny wykrój kości twarzy. Carillon rzeczywiście odciskał wyraźne piętno na swoim potomstwie.
        Roześmiałem się. Lecz tym razem było to niewiele więcej niż gwałtowny i pełen ironii wyraz zrozumienia.
        — Zatem Homanowie, pragnący zastąpić Nialla bastardem Carillona, chcą jedynie marionetki. Pustego naczynia na Tronie Lwa, tak by oni mogli rządzić Homaną.
        — Tak, sądzę, że tak.
        Pomyślałem o Eleku. Pomyślałem o Sarne, która tak elokwentnie agitowała na rzecz upośledzonego syna. Bogowie, jak uparcie utrzymywała, że Carillon obiecał synowi miejsce w sukcesji. I pomyślałem o ludziach, którzy skupiali się pod sztandarem Caro. Bogowie, jak śmiesznie wszystko to teraz wyglądało.
        Pokręciłem głową.
        — Rozumieją z pewnością, że kiedy prawda wyjdzie na jaw, ich petycja zostanie odrzucona.
        — Z pewnością tak — zgodził się Taliesin. — Ale pewien jestem, że czują, iż prawda nigdy nie zostanie odkryta albo... jeśli zostanie, będzie za późno, Lew będzie już do nich należał. Spójrz, co już osiągnęli, nawet ukrywając go. — Pokręcił białowłosą głową. — Nie zapominaj, Niallu, że wielu ludzi nigdy nie widzi swego króla. Wielu zna tylko jego imię, nie wiedząc, jaki jest. Trudzą się, by zapłacić mu podatki, giną w jego armiach, świętują jego imieniny i urodziny jego synów i następców...lecz tylko z rzadka go widzą. Jest dla nich imieniem. I możliwe jest, że przez całe lata królestwem rządzić będzie tylko imię. Marszcząc brwi, pokręciłem głową, z namysłem, ostrożnie.
        — Lecz jak chętnie oni wszyscy za nim podążyli, by osadzić go na tronie. Jacy byli chętni do zabicia wnuka Carillona, aby zrobić miejsce bastardowi.
        Taliesin skinął głową.
        — On jest teraz legendą, sam pewnie o tym wiesz. Jak najłatwiej zagarnąć go znów dla siebie? Wynosząc jego syna. Syn to syn, bliższy jest niż wnuk. A są tacy, którzy pragną, by tron pozostał homański, żeby wykorzystać to do własnych celów. Ale przede wszystkim sądzę, że są tacy, którzy pragną jedynie służyć człowiekowi, którego uważają za prawowitego dziedzica. Nie trudno uwierzyć, że Caro jest takim człowiekiem. On jest synem Carillona. Czy możesz ich winić? Wiedzą tylko to, nic więcej: że on jest synem, a nie wnukiem. Homaninem, nie Cheysuli. — Mówił bardzo cichym głosem. — Wierzą w to, co robią.
        Pogładziłem futro Serri. Jak wierzy wielu z nas... Cheysuli, Ihlini, Homanowie.
        I jak wielu z was musi wierzyć.
        Tak — musi. Pomyślałem o Strahanie i Lillith, służącym swojemu ohydnemu bogu, służąc jednocześnie samym sobie, pragnąc ocalić swoją rasę. Pomyślałem o Alaryku z Atvii, oportuniście, który bez wątpienia zdawał sobie sprawę, że sam nie może pokonać Homany, lecz mógłby okazać się zwycięzcą, jeśli pomoże Ihlini, oddając swą córkę Lillith. I pomyślałem o a’saii, szukających najczystszej krwi i skłonnych rozlać moją, aby osiągnąć swój cel.
        Och, tak, my wszyscy, robiący to, co musieliśmy, aby mieć pewność, że przetrwamy, aby zapewnić sobie najlepsze miejsca na tym świecie i następnym.
        Ton Serri był ciepły i mądry. Ponieważ, słusznie czy nie, wierzycie w to, co robicie.
        Tak. Każdy z nas.
        Na głos powiedziałem:
        — Nic nie usprawiedliwia rozlewu krwi. Nic nie usprawiedliwia unicestwienia rasy.
        Uśmiech Taliesina był niewiarygodnie słodki. Tym razem także pełen współczucia.
        — A czy odnosi się to do Ihlini? Czy też mówisz o Cheysuli? Spojrzałem nań z goryczą moim jedynym okiem.
        — Do jednych i drugich. W co jeszcze mogę wierzyć?
        Westchnął. Jego zniszczone ręce zadrgały na kolanach
        okrytych niebieską szatą, jakby pragnął zacisnąć je w poczuciu zwycięstwa, wiedząc, że nie może.
        Caro pochylił się, aby wetrzeć mi jeszcze trochę maści w skórę. Ale powstrzymałem go. Chwyciłem go za nadgarstek, siadłem powoli, patrząc mu prosto w twarz.
        Szukałem jakiejś wskazówki, jakiegoś znaku, że wie, kim jest i kim mógłby się stać. Ale dostrzegłem tylko cierpliwą ciekawość, kiedy czekał na wyjaśnienie.
        Puściłem go.
        — Nic mu nie powiedzieli.
        — Nie. Myślę, że uważają go za przygłupiego, niezdolnego zrozumieć. Nie jest tak, rzecz jasna. Ale nie nadaje się też na Mujhara.
        Pokręciłem powoli głową.
        — Tak więc wielki plan się nie powiódł. Wystarczy, że obwieszczę o jego upośledzeniu i homańska rebelia się zakończy.
        — Tak, właśnie.
        Powiedział to zbyt smutno. Spojrzałem na Ihlini z nagłą konsternacją.
        — Czy oni go zabiją? Homanowie? Czy zniszczą bezużyteczną marionetkę?
        — Wydaje mi się bardziej prawdopodobne, że po prostu przetną sznurki. Ale przejmę je. — Uniósł zniszczone ręce. — Mogę się jeszcze trochę ruszać, sądzę, że jestem w stanie operować tymi sznurkami. A jeszcze lepiej, odetnę je zupełnie i puszczę go bez nich.
        Spojrzałem na Caro. Nie byłbym w stanie powiedzieć, o czym myśli. Ale wiedziałem, że nie jest wrogiem, umyślnie czy nie. Ująłem go za ramię, kiwnąłem mu lekko głową.
        — Dzięki Caro — powiedziałem wyraźnie. — W Dawnej Mowie, leijhana tu’sai.
        Jego oczy obserwowały ruch moich ust, emocje malujące się na mojej twarzy. Nie miałem pewności, czy rozumie. Ale uśmiechnął się. Uśmiechnął się moim uśmiechem, odwzajemnił uściskiem i poszedł siąść na swoim stołku.
        Spojrzałem na Taliesina.
        — Kto ci to zrobił z rękami?
        — Nie Tynstar. — Niebieskie oczy zmętniały od wspomnień. — Nie, przez wiele lat radowałem go moim kunsztem. Zamiast pozostać wędrownym bardem Ihlini, zyskałem stałego patrona... dopóki nie zapytałem go, dlaczego chce zniszczyć Cheysuli, dlaczego chce zagarnąć Homanę. — Jego usta zacisnęły się lekko. — Ale nie zniszczył moich rąk. Nie. Jego kara była zupełnie odmiennego rodzaju. Ofiarował mi „dar” wiecznego życia. Powiedział, że jeśli rzeczywiście jestem człowiekiem, który nie wierzy w to, co on i inni starają się osiągnąć, sprawi, że absolutnie na pewno żyć będę na tyle długo, by zobaczyć, jak to osiągną. Abym mógł stworzyć pieśni o upadku Homany i wyniesieniu Ihlini.
        — Kto zatem zniszczył ci ręce?
        — Strahan to zrobił. Uważał, że zasługuję na surowszą karę. Kiedy Carillon zabił jego ojca, Strahan okazał boleść, karząc tych, którzy nie chcieli mu służyć. Toteż zniszczył moje ręce, abym żył na wieki bez magii mojej harfy.
        Strahan to zrobił. Tak, Strahan robił wiele, by zniszczyć ciała innych. Zemsta za ucho, którego pozbawił go Finn?
        — Muszę iść — rzekłem wreszcie. — Nie mogę pozostać tu dłużej. Niepokoję się o bezpieczeństwo moich synów, a muszę też zabić pewnego wilka.
        Taliesin wstał. Podszedł do kufra, uniósł wieko, wydobył kawałek polerowanego srebra. Przyniósł je i włożył mi w ręce.
        — Abyś wiedział — rzekł.
        Zdobywszy się na odwagę, spojrzałem. I zobaczyłem, jaką cenę płaci się za kaprysy Strahana.
        Starałem się pozostać obojętny, studiować moją twarz bez emocji. Ale nie mogłem. Widziałem tylko pusty oczodół bez powieki i sinopurpurowe szramy.
        Widziałem tylko oszpecenie, zniszczenie człowieka. Wypuściłem zwierciadło z ręki.
        Taliesin podniósł je sękatymi szponami.
        — Caro zrobi ci przepaskę.
        — Przepaskę — powtórzyłem bezmyślnie. O na bogów, lirze, co pomyślą inni? Co zobaczą?
        To, co zawsze widzieli; ci, którzy potrafią patrzeć. Dotknąłem ostrożnie nabrzmiałych blizn po szponach. Dzieliły moją prawą powiekę na pół, ciągnąc się ukośnie poprzez grzbiet nosa, dotykając powieki drugiego oka i opadając poniżej pustego oczodołu, by przeciąć kość policzkową. Nie było wątpliwości, że jastrząb dokładnie wiedział, co miał zrobić. Gdyby nie Serri, mogłoby mu się to udać.
        — Zblakną, zmiękną... z czasem przestaną być takie grube. — powiedział Taliesin. Łagodnie, litościwie. Z nieskończonym współczuciem. Lirze, wygoją się.
        Bard i mój lir tak troskliwie mnie uspokajali. Ale przecież wiedziałem, że blizny się wygoją. Oczywiście. Wiedziałem o tym. Pewnego dnia przywyknę do tego, że jestem oszpecony, przestanę zwracać uwagę na blizny.
        Lecz to, jak będą wyglądać za pięć czy dziesięć lat nie miało nic wspólnego z chwilą obecną.
        — Okaleczony — rzekłem głucho.
        — Niallu, masz drugie oko. Kiedy przywykniesz, stwierdzisz, że brak jednego prawie ci nie przeszkadza — rzekł cicho Taliesin. — Nawet kiedy ja...
        — Okaleczony — powtórzyłem. — Czy wiesz, co to znaczy być Cheysuli?
        Zmarszczył lekko brwi.
        — Czy to... czy to znaczy być czymś innym niż inne rasy? — Wzruszył lekko ramionami. — Wybacz mi, ale obawiam się, że nie pojmuję twego strachu.
        — Okaleczony wojownik jest bezużyteczny — powiedziałem mu zrównoważonym głosem, broniąc się przed załamaniem. — Nie może zdobywać pożywienia polując, bronić swego klanu, rodu.
        Taliesin powstrzymał mnie, unosząc rękę.
        — Ani słowa — powiedział. — Ani słowa. Wybacz, że mówię otwarcie, ale twierdzę, że to głupota. Cóż ci przeszkadza podnieść miecz? Wypuścić strzałę? Zabić jelenia czy inną zwierzynę dla zdobycia pożywienia? Co, Niallu? Czy chcesz mi powiedzieć, że poddasz się, ponieważ straciłeś oko?
        Usiłowałem zmarszczyć brwi i stwierdziłem, że to zbyt bolesne.
        — Nie rozumiesz. W klanach...
        — Nie żyjesz wyłącznie w klanie — powiedział cicho. — Pewnego dnia będziesz Mujharem Homany. Czy zrezygnujesz ze służby dla swego królestwa i swej rasy, gdyż brak ci jednego oka? — Uniósł wykręcone ręce. — Nie mogę już grać na harfie. Ale mogę robić inne rzeczy. Nie za dobrze zapewne, ale wystarczająco, by utrzymać się przy życiu. Z Caro jest mi łatwiej. Ale co do ciebie... — pokręcił głową — ...jesteś młody, silny, pełen oddania... nie ma powodu, byś nie mógł przezwyciężyć tak drobnej ułomności jak utrata oka.
        — Drobnej ułomności? — utkwiłem w nim spojrzenie. — Straciłem oko!
        — I masz drugie. — Taliesin spojrzał na Caro. — On nie ma głosu. Nic nie słyszy. A jednak się nie poddaje. Dlaczego ty miałbyś?
        Straciłem oko. Lecz nie powiedziałem tego na głos. Opadłem z powrotem na barłóg i leżałem płasko, wpatrując się jednym okiem w nierówny dach małej chatki. Ale nic nie zobaczyłem.
        — To będzie trudne — powiedział Taliesin. — Potrzebujesz czasu, Niallu, więcej czasu, niż sam sobie dałeś. Utrata oka wymaga przystosowania się. Twoje widzenie świata będzie odmienne.
        Tego nauczyłem się już, chodząc po chacie. Ale nie miałem już więcej czasu na zajmowanie się sobą, nawet na konieczne ozdrowienie. Musiałem dotrzeć do moich synów. Musiałem zabić wilka.
        Staliśmy tuż za wypaczonymi drzwiami. Promienie słońca przebijały się przez konary i liście, tworząc na tającym śniegu mozaikę cieni. Caro i ja podtrzymywaliśmy znajdującego się między nami Taliesina. Serri stał nieco z boku, wykręcając się, by wylizać sobie bark.
        — Muszę iść. Czekają na mnie... obowiązki. — Uśmiechnąłem się nieco, zbyt dobrze pamiętałem delikatną diatrybę o bezkompromisowości Cheysuli i ich niewzruszonym oddaniu.
        — Bogowie pójdą z tobą, Niallu. Cheysuli i’halla shansu.
        — Ru’shalla-tu. — Poprawiłem na ramieniu torbę, którą dał mi bard, pełną prowiantu na czas, kiedy nie będę w postaci lira. Położyłem rękę na ramieniu Taliesina. — Leijhana tu’sai. To niewiele, wiem... ale na razie słowa muszą wystarczyć. — Spojrzałem na Caro. — Będziesz go chronić, Taliesinie? Niech nikt nie wykorzystuje go dla fałszywych celów.
        — To ci przyrzekam.
        Caro i ja ścisnęliśmy się krótko za ramiona. Otworzył usta, jakby zamierzał coś powiedzieć, zamknął je niechętnie. Z żalu obnażył zęby na moment, wielce wymowny moment, póki nie wziąłem go w ramiona.
        — To nie ma znaczenia — powiedziałem mu wyraźnie, kiedy znów mógł widzieć moją twarz. — Wiem, co chcesz powiedzieć.
        Uśmiechnął się. Moim uśmiechem.
        Serri?
        Tutaj, odparł. Czas ruszać, lirze. Biały wilk nie będzie czekał.
        Chodźmy zatem od razu. Przybrałem postać lira. Bark w bark pędziliśmy przez solindyjskie lasy ku przełęczy Molon i granicy Homany.
       
ROZDZIAŁ 10
        
        Utraciłem postać lira, kiedy zbliżyliśmy się do północnego brzegu Błękitnego Kła. Odżył ból pod czaszką, ześrodkowany na pustym oczodole i nie mogłem przywołać siły koncentracji, niezbędnej dla utrzymania zmienionej postaci. Czułem, jak się wyślizguje i choć starałem się przywołać moc, potknąłem się będąc w wilczej postaci, po czym utraciłem ją zupełnie. Klęczałem na śniegu na jednym kolanie, wspierając się zesztywniałym ramieniem i czekałem, aż ból ustąpi.
        . Lirze. Serri przytulił się do mnie delikatnie, opierając mi brodę na ramieniu. Lirze, musimy iść dalej. Ten wilk...
        — Wiem — sapnąłem głośno. — Wiem Serri, ale... — Usiadłem niezgrabnie, opierając biodro o ziemię i przycisnąłem palce do czaszki. O bogowie, zabierzcie ten ból...
        Lirze, musimy iść. Czuję go — jest niedaleko chaty przewoźnika.
        Opaska Caro chroniła mój pusty oczodół przed ukąszeniami mrozu i blaskiem słońca. Dotknąłem jej delikatnie palcami, poprawiając; uwierała mnie, gdyż była zbyt nowa. Przecinała ukośnie czoło ponad prawym uchem. I choć Caro zawiązał ją luźno, w tym momencie odczuwałem ją jak żelazne kajdany, wciskające się we wrażliwe ciało.
        Lirze — to znowu Serri.
        — Wiem... moment. — Wciągnąłem pod siebie kolana, zaczekałem, ostrożnie dźwignąłem się na nogi. Tylko tyle mogłem zrobić, by nie zwymiotować.
        Lirze, wilk przebył Błękitny Kieł.
        — Zatem my też tak zrobimy... ale sądzę, że będę musiał iść.
        Lirze, on szuka twego rujholla.
        — Iana! — Utkwiłem spojrzenie w moim lirze. — Masz wreszcie kontakt z Tashą? Czy Ian żyje?
        Żyje. Ale jest w niebezpieczeństwie. Ten wilk go szuka. O — bogowie...
        — Serri, chodźmy!
        Rzeka była wciąż zamarznięta, lecz pojawiły się pierwsze oznaki odwilży. Słyszałem szemranie lodu, a od czasu do czasu trzaski pękającej kry. Serri biegał tam i z powrotem wzdłuż brzegu, starając się znaleźć najbezpieczniejsze przejście, wreszcie skoczył naprzód. Poślizgnął się, przejechał po lodzie, upadł, wstał i znów pobiegł. Lecz on miał cztery łapy, a nie dwie nogi jak ja, i nie krępował go brak oka. Podążyłem ostrożnie jego śladem, lecz niepewny krok i ból głowy spowalniały mój marsz.
        Ślisko — jak ślisko... bez względu na to, z jaką ostrożnością i rozwagą się poruszałem, podeszwy ślizgały mi się po lodzie. Wymachiwałem ramionami, usiłując zachować równowagę; zagryzłem wargę klnąc.
        Lirze... chodź...
        Ślizgałem się, suwałem po lodzie, miotałem chaotycznie. Łaty zeskorupiałego śniegu pozwalały mi przyspieszyć marsz, lecz pod spodem leżał często zdradziecki lód.
        Lirze... wilk...
        Pół drogi. Pól drogi. Zacisnąłem zęby i powstrzymałem się od patrzenia na południowy brzeg w obawie, że stracę chwiejną równowagę. Krok po kroku...
        I wtedy usłyszałem wycie ścigającego zwierzynę wilka.
        Poderwałem głowę w górę. Zobaczyłem brzeg — smugę dymu wzdłuż linii drzew — i Serri po drugiej stronie. A potem straciłem równowagę. ‘
        Upadłem. Wylądowałem na barku i biodrze, uderzając czołem o lód. Zwiotczałem cały i jęknąłem, kiedy ból eksplodował mi pod czaszką.
        Lirze — musisz tu przyjść!
        Policzkiem dotykałem pokrytego zeskorupiałym śniegiem lodu. Oddychałem chrapliwie, wydychając w powietrze parę. Łaskotała moje jedyne oko.
        Lirze...
        Jęknąłem. Zwinąłem się w kłębek. Pokiwałem lekko, obejmując ramionami brzuch.
        Lirze...
        Znów usłyszałem ten dźwięk: pieśń wilka tropiącego swą zdobycz.
        Ian. Lód i niebo zmieniły się miejscami, kiedy usiłowałem wrócić do siebie. Ten wilk szuka Iana.
        Do góry. Dźwignąłem się do góry, jeszcze do góry, aż znalazłem się na czworakach. Czułem pulsowanie w pustym oczodole; miałem wrażenie, że głowa mi pęknie.
        Lirze... Tam i z powrotem wzdłuż brzegu: srebrzystoszary wilk o zielono-złotych ślepiach.
        Ian. Do góry. Jeszcze do góry. Stoję. Chwieję się. Patrzę tępo na mego oszalałego lira.
        Ian.
        Usłyszałem wycie wilka.
        Zamknąłem oko. Odciąłem się od wszelkich dźwięków, obrazów, zimna, bólu i słabości. Wszystko odeszło, pochłonięte siłą koncentracji. Świadom byłem wielkiej pustki, czekającej, by mnie zabrać, przycisnąć do piersi. Powitałem ją spokojnie, tak jak sam byłem witany.
        Postać lira — powiedziałem jej. — Potrzebuję jej.
        Przebadała mnie. Posmakowała. I wypluła znowu.
        Poszedłem dalej w wilczym przebraniu.
        Serri prawie nie czekał. Kiedy wdrapałem się na oblodzony brzeg, ruszył naprzód, przemykając się między drzewami. Podążyłem za nim, tropem wilka Strahana.
        Chata. Biegnąc widziałem przeważnie rozmazaną plamę: smugę szarego kamienia i sploty starannie wykonanej strzechy. I Iana, stojącego przed drzwiami.
        Odwrócił się. Zmarszczył brwi, usłyszawszy wilka. Wilk wystrzelił spomiędzy drzew: pas najczystszej bieli. Zmierzający w stronę mego brata.
        Serri — ostrzeż Tashę...
        Już zrobione... Przede mną biegł Serri.
        Ian zobaczył nas wszystkich: dwa białe wilki i jeden srebrzystoszary, wszystkie biegły prosto na niego. Odstąpił o krok w stronę chaty. Zatrzymał się. Wydobył do połowy nóż, ale nie dokończył ruchu. Jego zmieszanie było oczywiste.
        — Niall? — Usłyszałem, jak pyta. Bogowie, nie może poznać, który z nas jest mną! Z jednym okiem, nawet w wilczej postaci, trudno mi było rozróżnić cienie, kąty, bryzgi światła słonecznego wśród oślepiającego blasku śniegu. Nie nauczyłem się jeszcze odcyfrowywać wszystkich sygnałów. Wymagało to czasu, zbyt wiele czasu — a nie miałem go teraz zupełnie. Toteż biegłem.
        Zmieniłem kierunek, chcąc przeciąć drogę białemu wilkowi. Kiedy on gotował się do skoku, Serri uderzył Iana, zbijając go z nóg, i odwrócił, by go chronić. Ale ja byłem już na wilku.
        Szczęki zamknęły się na futrze i mięśniach, zaciskając się na jego gardle. Upadliśmy, przetoczyliśmy się i podnieśli...
        Tak jak ja szukał mojej tętnicy szyjnej, starając się rozedrzeć mi gardło. Był to ohydny taniec śmierci, rytualne zaloty. Darliśmy, potrząsaliśmy się, warczeliśmy, staraliśmy rzucić się wzajemnie na ziemię. Mając jedno oko, byłem skrępowany, on — mając dwoje — nie był.
        Ian wstał, odszedł, wrócił. W rękach trzymał łuk, strzała była już nałożona na cięciwę i gotowa.
        Ale widziałem jego niezdecydowanie. Nie potrafił powiedzieć, który z wilków jest jego bratem, a który nie.
        Tylne łapy przeorały mi brzuch — zęby zagłębiły się, w moim ciele — czułem smród gnijącego mięsa — odór kostnicy — nieczystości zaświatów.
        Szczęki zacisnęły się, poruszyły, starając się szarpnąć. Uskoczyłem do tyłu, potem w bok, starając się rzucić nim o ziemię. Pazury drapały ziemię, drąc stwardniałą zimą darń... warknął, sapnął i zadławił się.
        Znowu w tył, i jeszcze, jeszcze — potem skoczyłem w przód i jeszcze głębiej złapałem go szczękami za gardło.
        Potrząsnąłem nim, szarpnąłem, zwarłem szczęki. Poczułem, jak rozdziera się jego ciało. Usłyszałem, jak rzęzi mu w piersi i zakosztowałem słono-miedzianej krwi.
        Wyrwał się. Zatoczył w tył. Zachwiał, krwawiąc obficie. Język zwisł mu, zadyndał. Wilk upadł. Rozdarł ziemię pazurami. Zdechł.
        Głowa zwisła mi nisko. Krew na moim pysku przypominała maskę, barwiąc mnie aż po oko. Ogon mi opadł. Odwróciłem się, zobaczyłem wymierzoną w siebie strzałę Iana, zdałem sobie sprawę, że nie może poznać, który wilk wygrał. I wtedy straciłem postać lira.
        — Niallu! O, na bogów, rujho... — Rzucił łuk i skoczył, chwytając mnie za ramiona, kiedy zachwiałem się na nogach. — Niallu!
        Urwał nagle, spoglądając na mnie z taką zgrozą, że z początku nie mogłem pojąć, cóż takiego mogło ją wywołać. I wtedy przypomniałem sobie o swojej twarzy.
        Zwisłem mu w ramionach.
        — Żyjesz — wydyszałem. — Dzięki bogom, ty żyjesz...
        — Niallu, co się stało? Na bogów, rujho, co się z tobą stało? Nie byłem w stanie uwierzyć, że mogę go dotknąć i wiem, że żyje.
        — Bogowie, ależ ja sądziłem, że nie żyjesz! Serri nie mógł już dosięgnąć Tashy poprzez więź.
        Kot stał obok Iana, opierając się o jego kolano.
        — Nie byłem tak chory jak inni. Ale, Niallu...
        Położyłem sobie drżącą dłoń na głowie. Bolało. Tak bardzo bolało.
        — Strahan — rzekłem krótko przez zaciśnięte zęby. — Strahan wysłał jastrzębia.
        — Niallu, wejdź i siadaj. Natychmiast.
        — Nie. Nie, muszę najpierw... — Odsunąłem się od niego i zwróciłem w stronę wilka. Nie było wątpliwości, że nie żyje, gardło miał całkowicie rozdarte. Wciąż czułem w ustach smak jego krwi. — Spal to — powiedziałem ochryple. — To ostatni z wilków zarazy, Homana będzie wolna.
        — Zrobię to — powiedział po chwili. — Zrobię. Ale wejdź do środka. Wyglądasz, jakbyś miał upaść.
        Prawie tak było. Głowa ciążyła mi niemiłosiernie. Sądziłem, że jeśli będę trzymał ją sztywno na ramionach, nie sprowokuje to dalszego bólu. Ian zabrał mnie do domostwa Padgetta i posadził na jednym z koślawych krzeseł. Chata była pusta.
        — Poszedł po zapasy — powiedział Ian, idąc nalać mi coś dla pokrzepienia. Znowu usca, wziąłem od niego kubek, wypiłem, zamknąłem oczy. — Powinien wkrótce wrócić. Zamierzałem wyruszyć dzisiaj.
        — Wyruszyć? — Otworzyłem oczy, kiedy Serri siadł mi między kolanami. — Do Mujhary?
        — Nie. — Ian zmarszczył brwi. — Nie, Niallu, oczywiście, że nie. Zamierzałem pójść po ciebie.
        Nie chciałem więcej napoju Stepów, oddałem go Ianowi.
        — Sądziłem, że na pewno nie żyjesz. I mogłoby już tak być.
        — Strahan wysłał tego wilka, by zaniósł zarazę do tych Cheysuli, którzy jeszcze zostali.
        Ian przykucnął przed moim krzesłem. Wydawał się nieco starszy; zaraza starła jego młodość. Niallu...
        — Musimy natychmiast wracać do domu. Wróg znalazł dostęp do sal Homana-Mujhar. — Potarłem prawą skroń, starając się rozmasować ból. — Gisella służy Strahanowi. A Varien jest Ihlini. Zamierzają wykraść moich synów.
        — Twoich synów?
        — Zamierza ich wykorzystać. Wypaczyć ich umysły, potem osadzić na tronach Homany i Solinde. I może mu się to udać, jeśli Gisella zabierze ich do niego. — Skrzywiłem się, potem zacisnąłem zęby, tłumiąc jęk. — Musimy ruszyć już teraz.
        — Nie. Może rankiem. Teraz nigdzie nie pójdziesz. — Wstał, odstawił kubki i uscę. Zapytał, czy nie jestem głodny.
        — Jeśli zjem coś teraz, zwrócę to od razu. — Pochyliłem się i zamknąłem oko. — Ianie, pamiętasz, co powiedziała nam tamta staruszka? Staruszka Ihlini?
        — Tak. — Obszedł pomieszczenie i znalazł się za moimi plecami. Nie widziałem, co robi.
        — Cóż, zaczynam myśleć, że to, co powiedziała, to prawda. O tym że Ihlini i Cheysuli to bratnie rasy... dzieci Pierworodnych. Taliesin też tak mówił.
        — Taliesin?
        — To Ihlini — odrzekłem. — Niegdyś bard samego Tynstara. Teraz już nie. — Opowiedziałem mu, jak Taliesin troszczył się o mnie. Ale nic nie mówiłem o Caro, jeszcze nie; innym razem, być może.
        Ian słuchał, potem obszedł mnie i siadł na stołku naprzeciw mnie.
        — To herezja, Niallu. Wiesz o tym. Przeciwne jest to wszelkim naukom; temu co shar tahlowie mówią każdemu dziecku.
        — Być może mają powody, żeby cenzurować nauki... żeby nie wyjawiać prawdy.
        — Dlaczego mieliby to robić, Niallu? Nie ma ku temu powodu!
        — Jest — odpowiedziałem ze zmęczeniem. — Jak ty byś zareagował, gdyby ci powiedziano, że jesteś krewniakiem Ihlini. Że niegdyś sypiano z kobietami Ihlini?
        Nie odpowiedział.
        — Gdybyś był shar tahlem i twoim obowiązkiem... punktem honoru, było bronienie proroctwa, czy wstrząsnąłbyś podstawami tego, co daje ci ten zaszczyt, kalając je całkowitą prawdą, jeśli część tej prawdy mówi coś o pokrewieństwie między Ihlini a Cheysuli? — Westchnąłem. — Zastanów się nad tym, rujho. Czy sądzisz, że wojownik Cheysuli trzymałby się z dala od kobiety Ihlini tylko z powodu jej rasy, gdyby chciał jej dostatecznie mocno?
        W chacie zapanowała cisza. A potem przerwał ją Ian.
        — Jestem ostatnim, który może na to odpowiedzieć... po tym, co kazała mi robić Lillith.
        Otworzyłem oko. Wyprostowałem się. Powoli pochyliłem się naprzód.
        Miał zniszczoną twarz. Był na niej wstyd, poczucie winy, obrzydzenie, spora doza nienawiści do samego siebie.
        — Nie czyń sobie wyrzutów — powiedziałem mu. — Wierzyłeś, że nie masz lira... nie miałeś go, jako że Lillith posłużyła się zaklęciem, aby przeciąć więź między tobą a Tashą. Czy sądzisz, że tego nie rozumiem?
        Jego twarz była szara.
        — Sądziłem, że i’toshaa-ni pomoże. Sądziłem, że mnie to rozgrzeszy. Ale wciąż jestem skalany. Pozostaję nieczysty.
        — Ianie, przestań. — Dotknąłem jego ramienia. — Lillith miała w tym swój cel. Teraz staje się to jeszcze bardziej jasne. Rozumiesz? Zmieszaj krew a zmieszasz moce... Cheysuli i Ihlini.
        Spojrzał na mnie ze zgrozą.
        — Chciała mieć ze mną dziecko...
        I wydało mi się prawdopodobne, że je miała. Nawet Varien to powiedział: „ma to, czego chce od twego brata”.
        — Ale... to nie byłby Pierworodny, nie prawdziwy — zastanawiałem się. — Potrzeba jeszcze innej krwi. Jednak jeśli Ihlini będą mieć dziecko obu naszych ras, staną się niebezpiecznie bliżsi wypełnieniu proroctwa.
        — Lecz to oznacza ich śmierć! — krzyknął Ian. — Dlaczego robiliby coś takiego?
        Westchnąłem ze zrozumieniem.
        — Gdyby wyhodowali własnego... gdyby kontrolowali linie krwi, mogliby kontrolować proroctwo. Mogliby zawładnąć Pierworodnym. Mogliby wypaczyć proroctwo. — Wpatrywałem się w niego. — Dziecko Pierworodne w rękach Ihlini stałoby się zagładą Cheysuli. Taliesin mówił nawet coś o tym. — Zmarszczyłem brwi, starając się sobie przypomnieć. — Powiedział... powiedział, że kiedy narodzi się dziecko proroctwa, liry poznają nowego pana.
        — Bogowie, nie... — Patrzył na mnie ze zgrozą. — Liry nigdy nas nie opuszczą!
        — Ale jeśli tak... — Spojrzałem na Tashę, będącą tak blisko nogi Iana. A potem na Serri. Lirze — spytałem — odszedłbyś?
        Serri nie odpowiedział. I pomyślałem, że Tasha również nie, kiedy Ian zapytał ją o to samo.
        Brat zsunął się ze stołka. Przykląkł. Otoczył ramionami aksamitne futro Tashy. Widziałem, jak zesztywniał, jak mocno przywarł do swego lira. — One odejdą? — zapytał. — Liry odejdą od nas?
        — On chce moich synów — rzekłem beznamiętnie. — Strahan chce moich synów. Tak jak Lillith chciała twego dziecka...
        Ian spojrzał na mnie.
        — Zatem będę musiał je zabić.
ROZDZIAŁ 11
       — Myślę, że to koniec zarazy — rzekł Ian. — Ludzie znowu są na ulicach.
        — I nie plują, nie uciekają, nie czynią znaków chroniących przed nami — zgodziłem się. — Bogowie, sądziłem, że to zabije nas wszystkich.
        Szliśmy ulicami Mujhary w ludzkiej formie, z lirami po obu stronach. Ciepło nam było w naszych ciężkich zimowych skórach; pierwsze nieśmiałe płatki rozwijały się z kwiatu zwanego wiosną, topiąc śnieg, błoto i zmieniając ulice w rozchlapane trzęsawisko. Nawet kamienie bruku nie pomagały.
        — Jeśli chcesz odpocząć, rujho, powiedz.
        Uśmiechnąłem się lekko. Ian wiedział już, kiedy nachodziły mnie bóle głowy. Szarpiące, oślepiające bóle głowy, niekiedy tak intensywne, że musiałem przystanąć, położyć się, zamrzeć w bezruchu, póki nie minęły. Czasem tak intensywne, że nie mogłem utrzymać w żołądku spożytej strawy czy wody. Potrząsnąłem głową.
        — Jesteśmy już zbyt blisko. — I rzeczywiście byliśmy. Chociaż zmęczony i czułem zbliżanie się bólu głowy, nie zamierzałem się zatrzymywać. — Jeszcze jeden zakręt i będziemy u bram. — I Gisella zostanie zdemaskowana. — Czy wiesz, iż istnieje szansa, że ona wcale nie jest szalona? Że udawała na przekazane przez Lillith polecenie Strahana?
        — Nie jest szalona? — Ian spojrzał na mnie z zaskoczeniem. — Jeśli to prawda, jeśli zwiodła nas wszystkich, jest najlepszą aktorką, jaką kiedykolwiek widziałem.
        — Tak. I znaczy to, że nie mam wyboru.
        — Wyboru?
        — Co z nią zrobić — powiedziałem ponuro. — Czy sądzisz, że zatrzymam ją przy sobie? Zamierza oddać moje dzieci Strahanowi. Nie mogę pozwolić, by przebywała w ich pobliżu. Któż może stwierdzić, czy nie spróbuje tego raz jeszcze?
        Ian kiwnął głową. Zmarszczył z namysłem brwi.
        — Jaki masz wybór, rujho? Co z nią zrobisz?
        — Albo umieszczę na Kryształowej Wyspie, jak to uczynił Carillon z Electrą... albo wyślę do domu, do Atvii... albo każę ją stracić.
        — To ostatnie to... poważna sprawa.
        — Ale zbrodnia na to zasługuje. Wydanie moich synów wrogowi?
        — Rada może się nie zgodzić.
        — Rada nie będzie mieć wyboru. Kiedy powiem im o bastardzie, nie będą mieli wyboru. Zobaczą, że to ja jestem prawowitym dziedzicem.
        — Co im powiesz o bastardzie?
        — To, co zamierzam powiedzieć tobie. — I powiedziałem mu, cichym głosem, prawdę. A kiedy skończyłem, stanęliśmy przed wykonanymi z drewna i brązu bramami Homana-Mujhar. Na obu skrzydłach widniał czarny pas oznaczający dom śmierci. Pomyślałem na ten widok o Rowanie.
        Ian pokręcił głową, kiedy dałem znak, by otwarto bramę. — Po tym wszystkim... tych intrygach i planach... wszystko na próżno. Wszystko na nic.
        — Dzięki bogom. A kiedy Rada dowie się o tym, petycja zostanie oddalona.
        Pospieszyliśmy przez dziedzińce, zewnętrzny i wewnętrzny, odpowiadając krótko na okrzyki powitalne i życzenia mężczyzn i chłopców, i wspięliśmy się na schody wiodące do archiwoltowego wejścia. Iana zatrzymał jeden ze służących, ja poszedłem dalej. Wspiąłem się po schodach do pokoju dziecinnego i wszedłem tam, by zobaczyć synów, zanim stawię czoło żonie.
        Ale ona również tam była.
        Mrużąc lekko oczy z powodu wzmagającego się bólu głowy, dobyłem miecza.
        — Odstąp od moich synów, Gisello. Odstąp zaraz.
        Odwróciła się, cofnęła o krok, przytuliła do kołyski z drzewa dębowego i kości słoniowej. Miała na sobie pelerynę z kapturem, wyraźnie przygotowana była do odjazdu. W ramionach trzymała zawinięte dziecko.
        — Co się stało z twoją twarzą? — zapytała wstrząśnięta.
        — Połóż go — poleciłem dobitnie. — Połóż go, Gisello, i odstąp od kołyski.
        Wpatrywała się jak skamieniała w moją twarz, póki jej uwagi nie przyciągnął czubek mego miecza, kiedy jąłem się do niej zbliżać. — Rozdziawiła nieelegancko buzię; czyżby sądziła, że zostanę zabity, a jej plany nie wyjdą na jaw?
        — Połóż go — powtórzyłem.
        Zamrugała. Zamknęła usta.
        — Ją — oświadczyła z oburzeniem. — Nie mów o swojej córce „go”.
        — Córka! — Dłoń zadrgała mi na rękojeści, ostrze miecza się zakołysało. Spojrzałem uważniej na Gisellę i zobaczyłem, że pod peleryną znów jest smukła jak dawniej. — Na bogów, urodziłaś to dziecko!
        Nie powinno mnie to dziwić. Nie mógłbym powiedzieć, jak długo mnie nie było, lecz z pewnością dosyć długo; kiedy przyjechałem z Solinde, miała tylko dwa miesiące do porodu.
        Przycisnęła dziecko mocniej do piersi. Ale spoglądała z ukosa na drugą kołyskę. Dobiegł z niej wrzask dziecka, któremu zakłócono sen.
        Ostrze zakołysało się raz jeszcze, opuściłem miecz. Skłoniła mnie do zmiany zamiaru.
        — Znowu? — zapytałem słabo.
        Gisella skinęła powoli, wciąż wpatrując się w moją twarz, w blizny i skórzaną opaskę. — Dziewczynka. Chłopak. Jest teraz trzech synów i córka.
        — I wszyscy przeznaczeni dla Strahana? — Ostrze znów się uniosło, rozcinając powietrze przed jej twarzą. — Wszyscy, Gisello?
        Jej oczy zaszły nagle łzami.
        — Ale... ja muszę... muszę... Lillith powiedziała, że muszę. Varien mówi, że muszę... muszę to zrobić, bo wszyscy oni tak mi kazali.
        — Przestań. — Koniec z dyplomacją. — Połóż dziecko, Gisello. Połóż ją obok brata.
        Odwróciła się gwałtownie i zrobiła, co kazałem. Z ulgą zaczerpnąłem znowu tchu.
        — Ja musiałam — powiedziała. — Oni powiedzieli mi, że muszę to zrobić.
        — Gisello, spójrz na mnie.
        Polały się łzy. Przyłożyła dłoń do policzków, starając się je otrzeć. Drżała. Zaciskała dłonie na pelerynie i czekała, aż zagłębię miecz w jej ciele.
        Na imiona wszystkich bogów, jak zapytać kogoś, czy jest przy zdrowych zmysłach, czy nie? Jak się dowiedzieć, czy mówi prawdę?
        Czy w ogóle musisz ją pytać? zapytał Serri. Spójrz na nią, lirze. Jaką kobietę widzisz?
        — Gisello — rzekłem bezradnie — czy rozumiesz, co kazali ci zrobić? Jaki byłby tego rezultat?
        — Powiedzieli mi, że muszę to zrobić.
        — Dlaczego?
        — Bo Strahan tego chciał.
        — Czy wiesz, dlaczego? Czy powiedzieli ci, co to oznacza?
        — Powiedzieli, że muszę.
        — Gisello!
        Drżała jeszcze mocniej.
        — Ja tylko... ja tylko... robiłam, co mi kazali. Był taki nakrapiany szczeniak... dwa szczeniaki... był szary kotek... powiedzieli, że muszę to zrobić. Strahan chciał, żebym to zrobiła.
        Wpatrywałem się w nią z rosnącym przerażeniem.
        — Chciał, żebyś co zrobiła, Gisello? Szczeniaki... kotek...?
        Zanurzała rękę we włosach, przepuściła je między palcami. — Powiedzieli... powiedzieli, że muszę... więc to zrobiłam... zrobiłam!
        — Co zrobiłaś, Gisello?
        Otworzyła usta, zamknęła. Znów otworzyła. Zaczęła oddychać szybciej.
        — Ja... włożyłam szczeniaki do studni... bo oni mi kazali!
        Zaczerpnąłem nerwowo tchu.
        — A... ten kotek? Wzruszyła lekko ramieniem.
        — Klif... wierzchołek smoczej głowy. — Znów wzruszyła ramionami. — Upuściłam go.
        — Dlaczego? — zapytałem ze zgrozą. — Bo ci kazali?
        Szlochała teraz.
        — Powiedzieli, że muszę przywyknąć do tracenia rzeczy... tracenia żywych rzeczy... ponieważ pewnego dnia będę musiała wyrzec się swoich dzieci...
        — O, bogowie... — Schowałem miecz do pochwy. Podszedłem do dziewczyny. Wziąłem ją w ramiona. — Och, Gisello, o bogowie... co oni ci zrobili?
        — Było nam to potrzebne — odezwał się Varien, głosem gładkim i jedwabistym, wchodząc do pokoju. — Czy sądzisz, że to prosta sprawa prosić kobietę, nawet szaloną, aby dobrowolnie oddała własne dzieci? Gisella musiała zostać wyćwiczona.
        — Ty padlino — powiedziałem mu, kiedy odzyskałem mowę. — Ty wyklęta przez bogów padlino! Jak mogłeś jej to zrobić? Jak w imię wszystkich bogów mogłeś to zrobić kobiecie?
        — Nie — rzekł wytwornie. — Nie w imię wszystkich bogów, w imię tylko jednego. Mego pana Asar-Suti.
        — Gisello, odsuń się. — Odepchnąłem ją, łagodnie, lecz stanowczo. A kiedy odeszła, dobyłem miecza.
        Varien zmarszczył lekko brew. W skupieniu obejrzał mój miecz. Wtedy przybrał spokojniejszą minę.
        — Homański miecz — powiedział.
        — Ale zawsze miecz — odrzekłem. Rzuciłem się naprzód.
        — Homański miecz — powtórzył i uniósł rękę wymownym gestem. Łatwo, jakże łatwo, chwycił ostrze dłonią.
        Dobrze więc, przetnij dłoń, potem przetnij szyję.
        Lecz on unieruchomił klingę w dłoni. Zobaczyłem, jak ogień bucha z jego palców, pokrywa ostrze, przebiegając od czubka do jelców. Stal sczerniała natychmiast.
        Puściłem rękojeść, tak jak chciał. I tylko rękojeść uderzyła o posadzkę, klingi już nie było.
        Cóż masz do stracenia — i tak zabierze dzieci...
        Skoczyłem. Z pustymi rękami rzuciłem się przez pokój chwyciłem Variena za kaftan, powalając go na ziemię. Poszło mi to dosyć łatwo, lecz był gibki jak wąż, wykręcał się tak, że omal mi się nie wywinął.
        Zmagaliśmy się na podłodze pokoju dziecinnego. Pomyślałem o moich dzieciach, tak bliskich dostania się w obce ręce. Pomyślałem o tym, na jakie ryzyko je wystawiam. Pomyślałem nawet o Giselli.
        — Serri — krzyknąłem. — dzieci!
        Przez więź nie dotarła do mnie żadna odpowiedź. Nie mogła, skoro Varien był tak blisko. Ale wiedziałem, że mój lir ochroni dzieci. Oddałby za nie swoje życie.
        Moje, naturalnie, także.
        Varien sięgnął palcami do mojej twarzy i zahaczył o brzeg opaski. Zdarł ją, rozrywając rzemień, starał się rozdrapać wrażliwą skórę. Ból był dotkliwy, lecz dodało mi to tylko bodźca do walki.
        Przetoczyliśmy się. Uderzyłem głową o kamienną posadzkę. Krzyknąłem; ból głowy zwielokrotnił się natychmiast, wypełniając mi czaszkę roziskrzonym światłem. Poczułem, jak żołądek podchodzi mi do gardła.
        Znów sięgnął palcami do mojego pustego oczodołu. Zrewanżowałem się jak dziecko, chwytając kamienie tkwiące w płatkach jego uszu i wyrywając je z nich.
        Varien wrzasnął. Wydało mi się to dziwne. Rozerwanie płatków usznych jest bolesne, mogłem to sobie wyobrazić, ale chyba nie aż tak, by skłonić mężczyznę do wrzasku.
        Chyba że, oczywiście, to nie ból sprawił, że wrzasnął, lecz strata samych kamieni.
        Zacisnąłem oba w dłoni. Przypomniała mi się staruszka Ihlini z bladoróżowym kryształem zwanym kamieniem życia.
        Varien krzyczał na mnie, chcąc mi je odebrać. Nie śmiąc ryzykować utraty zaciskanych w dłoni trofeów, dysponowałem teraz nie tylko jednym okiem, lecz także jedną ręką. Varien był na dole, przygwożdżony wcale niemałym ciężarem mego ciała, lecz teraz poderwał się, wykręcił i prawie udało mu się mnie zrzucić.
        Znów się przetoczyliśmy. Poczułem jakiś opór pod plecami; trójnóg z węglem drzewnym. Zachybotał się, przechylił, przewrócił, bryzgając olejem na posadzkę. Płachta ognia zapaliła kamienne płyty.
        Roześmiałem się głośno.
        — Płoń, Varienie, płoń!
        Cisnąłem kamienie w ogień.
        Varien wrzasnął. Bogowie, jak on wrzeszczał... Potem kamienie spłonęły, a mnie pokrył pył, który niegdyś był człowiekiem.
        Podniosłem się, nie zważając na ból głowy.
        — Gisello, twoja peleryna.
        Stała, wpatrując się we mnie. Więc sam zerwałem ją z niej i zdusiłem ogień.
        W pokoju pojawili się ludzie. Kobiety biegły zająć się płaczącymi dziećmi, mężczyźni dobyli łakomych krwi mieczy. Ale nie było wroga, którego mogliby zabić.
        — Niallu? — zapytała Gisella. — Niallu, Varien odszedł.
        — Varien odszedł. — Spojrzałem na jednego ze strażników. — Odprowadź księżnę do jej komnat. Bądź delikatny, lecz stanowczy. Dopilnuj, by tam pozostała.
        — Panie... — Urwał, skinął głową, nie kwestionował mego dziwnego rozkazu. Być może wszyscy znali Gisellę.
        — Panie. — To inny mężczyzna. — Mujhar jest w Wielkiej Sali.
        Rozdziawiłem usta.
        — Mój ojciec? — Spojrzałem na Serri. Lirze, natychmiast.
        Pobiegliśmy.
        Otworzyłem gwałtownie jedne z kutych drzwi, przestąpiłem próg, zamknąłem je za sobą.
        — Jehanie? — Dostrzegłem go w końcu sali, na podwyższeniu koło Lwa. — Jehanie!
        Ian także był obecny i Tasha. Także moja matka, trzymana przez ojca w ramionach. Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu, przemierzyłem salę, otworzyłem usta, by go powitać... i zatrzymałem się.
        Matka płakała. Płakała, ale nie ze szczęścia. Był to płacz kobiety trawionej straszną boleścią.
        — Nie — mówiła mu — nie. Powiedz, że tego nie uczynisz; powiedz, że wyrzekniesz się tego!
        Twarz Iana była posępna. Jego żółte oczy puste. Stał sztywno przy tronie.
        — Powiedz, że nie — błagała matka. — Powiedz, że nie pójdziesz!
        Otaczał ją ramionami, lecz nie przynosiło jej to pocieszenia. Powstrzymywało tylko przed uczynieniem sobie krzywdy. Spojrzałem na jego oczy. Były gniewne, oszołomione, zagubione. Były to oczy człowieka pozbawionego lira.
        Nagłe zrozumienie oddaliło ból głowy.
        — Jak? — zapytałem. Tylko tyle, tylko to jedno słowo zdołałem wypowiedzieć.
        — Zaraza — odparł ojciec. — Taj w Hondarth. Lorn tutaj, dwa dni temu. Powinienem był pójść wtedy, ale... — Przestał mówić. W jego pustych oczach dostrzegłem boleść. — Och, Niallu, co on ci zrobił?
        Zapomniałem, że straciłem opaskę. Przyłożyłem dłoń do twarzy, potem odjąłem ją.
        — Wypuścił na mnie jastrzębia.
        — Bogowie — rzekł ochryple — on nie zmienia swoich metod. — Dotknął dawnych blizn na karku i przypomniałem sobie tę opowieść. Strahan wypuścił jastrzębia na mego ojca, jakieś dwadzieścia lat temu, wtedy prawie go zabił.
        Lecz teraz udało mu się.
        Matka wpatrywała się ze zgrozą w moją twarz.
        — O, bogowie, Niallu...
        — Straciłem oko, ale nie życie. — Patrzyłem tylko na ojca. — Jehanie... — Wiedziałem jednak, że byłoby to bezużyteczne wezwanie.
        — Wojna skończona — rzekł spokojnie. — Solinde poddało się. Nigdy nie była to ich rebelia. Teraz dość mają śmierci. Ich królestwo jest znowu nasze.
        — Jak możesz mówić o wojnie? — krzyknął Ian. — Na bogów, jehanie, co z tobą?
        — Wiesz, co muszę zrobić. — Wciąż tulił w ramionach matkę. — Co musi zrobić każdy wojownik
        — Lecz ty jesteś Mujharem! — powiedziała matka. — Czy choćby raz nie możesz zignorować obyczajów Cheysuli?
        — Nie — odrzekłem za niego. — Nie, jehano, nie może. Taka jest cena przyjęcia więzi z lirem.
        Wykręciła głowę, spoglądając na mnie.
        — I czy mam się spodziewać, że ty uczynisz to samo, jeśli stracisz swego lira?
        — Tak — powiedziałem łagodnie. — Jestem wojownikiem Cheysuli.
        — O, bogowie, oni obaj... — Odwróciła twarz.
        — Mam coś — rzekł ojciec.- Coś dla każdego z was. To dlatego nie poszedłem od razu, mając nadzieję, że powrócicie. — Odsunął matkę. — Aislinn, proszę cię...
        Zamknęła oczy. Ale nie dotknęła go już. Zwrócił się do Lwa. Na wyściełanym siedzeniu zobaczyłem jakieś zawiniątka. Wziął jedno: woreczek z niebieskiego zamszu.
        — Aislinn.
        Z trudem powstrzymywała łzy. Zobaczyłem, jak napina ze strasznym wysiłkiem ścięgna szyi. Stała cicho przed ojcem.
        Uniósł jej ręce, włożył w nie woreczek, zaciskając na nim jej palce.
        — Duncan zrobił dla Alix wiele rzeczy. Teraz daję je tobie.
        Jej palce chwyciły skórę. Wpatrywała się w ręce trzymające woreczek: jego były mocne i ogorzałe, jej gładkie i jasne.
        — Czy wiesz — powiedziała. — Dopiero teraz zdałam sobie z tego sprawę. Że nawet kiedy kochałeś Sorchę i pragnąłeś jej a nie mnie, nie miało to znaczenia. Sądziłam, że ma, wtedy... lecz teraz wiem, że się myliłam. — Uśmiechnęła się nieco, smutnym gorzkosłodkim uśmiechem. — Lepiej było dzielić się tobą, niż nie mieć cię wcale.
        Jego ręce zacisnęły się na jej dłoniach.
        — Przedmioty w tym woreczku to symbole miłości mego ojca do mojej matki. — Z rozmysłem używał homańskich określeń. — Nigdy nie posiadałem takich umiejętności. Mogę ci dać tylko to, co wykonał ktoś inny... i przysiąc, że moje uczucia są takie same.
        Wziął ją w ramiona, uniósł do góry, pocałował. Nigdy jeszcze nie widziałem, by w ten sposób całował matkę. Dla Cheysuli takie uczucia to sprawa prywatna, skrywana przed oczyma innych, lecz teraz nie było ku temu powodów. Nie przejmowali się tym, że ktoś to widzi.
        Postawił ją znowu.
        — Przykro mi... cheysulo, przykro mi
        Matka kiwnęła głową. Odstąpiła od niego, przyciskając woreczek do piersi, i pozwoliła, by łzy płynęły jej po twarzy.
        — Ianie. — Ojciec pochylił się i podniósł z Lwa inne zawiniątko. Odwinął je ostrożnie i wydobył z fałd tkaniny czarny, wysadzany tygrysim oczkiem łuk wojenny Cheysuli, którego używał, odkąd sięgałem pamięcią. — To był łuk wojenny Duncana. Dał go Carillonowi, który przywiózł go tu z powrotem i dał go mnie po śmierci twego dziada. Teraz daję go tobie.
        Ian wbił wzrok w podłogę.
        — Powinien mieć go Niall.
        — Nie. — Ale ojciec uciszył mnie spojrzeniem.
        Niall powinien mieć coś innego — pouczył Iana. — To jest dla ciebie. To jest dla mego pierworodnego syna. Pierworodnego spośród wszystkich moich dzieci.
        Nie mogłem nie pomyśleć o Izoldzie. I wiedziałem, że ojciec cierpi, choć sam czynił przygotowania, by oddać się śmierci.
        Ian przyjął łuk i spojrzał błagalnie na ojca. Nic nie powiedział; nie musiał. Wszystkie słowa były w jego oczach.
        — Niallu. — Ojciec wziął z Lwa ostatnie zawiniątko. Odsunął aksamit. Spojrzałem na tkwiący w pochwie miecz. — To było... moje — powiedział mi. — Służyło innym, jak winien służyć miecz; także Shaine’owi i Carillonowi. Służyło mnie zgodnie z pierwotną intencją mego dziada, który wykuł tę broń z użyciem magii gwiazd i innych rytów Cheysuli. Wraz ze mną zginie jego moc magiczna, lecz miecz to zawsze miecz.
        — Miecz Hale’a — powiedziałem.
        Włożył mi go w ręce. Pochwa była z gładkiej, naoliwionej skóry, pokrytej runami Cheysuli. Wiedziałem, że umieścił je tam Rowan.
        Spojrzałem na miecz. Usłyszałem, jak ojciec zdejmuje złoto z ucha i ramion. Dał je swojej cheysuli.
        — Nie patrz, jak odchodzę.
        — Donalu!
        — Nie patrz, jak odchodzę.
        Zamknęła oczy i odwróciła się, ściskając złoto ojca.
        Ian wpatrywał się w podłogę. Spojrzałem na kształt zdobiący rękojeść miecza: homańskiego lwa wznoszącego się na tylne łapy. Rubin zwany Okiem Mujhara.
        Uśmiechnąłem się lekko. Obaj jesteśmy jednoocy.
        Kiedy uniosłem wzrok, ojca już nie było.
        Nie mogłem zasnąć. Leżałem na łóżku i wpatrywałem się tępo w ciemność wiedząc, że nie dorównuje ona mrokowi mojej boleści. A kiedy nie mogłem już dłużej wytrzymać, wstałem.
        Miałem coś do zrobienia.
        Naciągnąłem spodnie, domowe buty, zimowy kaftan. Poprosiłem Serri, by został w moich komnatach. Musiałem to zrobić sam. Wziąłem świecę i miecz, który zostawił mi ojciec, poszedłem samotnie do Wielkiej Sali z jej milczącym, majaczącym groźnie w ciemności Lwem.
        Zapaliłem od świeczki pochodnię, lecz nie zabrałem jej jeszcze. Położyłem miecz na brzegu paleniska, odkopałem na bok wystygłe polana i popiół, odsłaniając żelazny pierścień. Chwyciłem go oburącz, naprężyłem się, wyszarpnąłem go z kamiennej podłogi paleniska. Pokrywa odsunęła się, szczękając o brzeg.
        Syknąłem i wstrzymałem oddech; wysiłek wywołał ból w oczodole. Z czasem częste ataki bólu miną. Na razie musiałem je znosić.
        Odczekałem chwilę, potem wziąłem pochodnię i podniosłem miecz z podłogi. Zszedłem w dół wąskimi schodami.
        Pochodnia huczała w ciemności, rzucając na ściany dziwaczne cienie. Czułem się ograniczony wąską przestrzenią, a jednak zszedłem na dół. Wszystkie sto dwa stopnie.
        Na dole było niewielkie pomieszczenie. Uniosłem pochodnię, poszukałem runów i właściwego kamienia. Pchnąłem, zaczekałem, aż ściana się otworzy. Krypta wessała płomień pochodni.
        Zaczerpnąłem tchu i wszedłem do środka. Dawno już nie byłem w krypcie, zbyt dawno. Prawie zupełnie o niej zapomniałem. Niegdyś ojciec przyprowadził tu mnie i Iana, aby pokazać nam Łono Ziemi; nawet teraz wzdrygnąłem się na to wspomnienie.
        Ściany były barwy kremowej kości słoniowej, żyłkowanej złotem. Wyryto na nich postacie lirów. Nie mógłbym nazwać ich wszystkich. Nie chciałem tego teraz robić.
        Wysunąłem przed siebie pochodnię, wszedłem do środka, następnie wsunąłem ją do umieszczonego w ścianie uchwytu. Przede mną, skryta w ciemności, znajdowała się studnia. Samo Łono Ziemi.
        Postąpiłem cztery kroki do krypty. Stanąłem na brzegu otworu. Nie mógłbym powiedzieć, czy miał dno; nikt — żywy — nie wiedział tego. Lecz legenda mówiła, że go nie ma.
        Wyjąłem miecz z pochwy. W blasku pochodni runy rozlewały się po stali niczym woda. Przeczytałem je na głos wśród panującej ciszy.
        — Ja’hai, bulasa. Homana, tahlmorra ru’maii.
        Usłyszałem echa wpadające do otworu.
        — Przyjmij, wnuku. W imię tahlmorry Homany.
        Czekałem. Nie usłyszałem niczego. Tylko pieśń ciszy. Uśmiechnąłem się.
        Ja’hai. O bogowie. Homana mujhar ru’maii.
        Rubin rozbłysł w blasku pochodni. Głęboką, ciepłą karmazynową barwą. Oko Mujhara było krwawe, zupełnie jak moje.
        — To nie mój miecz — rzekłem cicho. — Nie może być mój. On będzie potrzebował go tam, gdzie idzie. — Wyciągnąłem miecz ponad lochem. — Przyjmijcie, o bogowie. W imię Mujhara Homany.
        Puściłem go. Spadł. Na dół, na dół, w głuchy mrok Łona...
        ...i został przyjęty.
        Stałem samotnie na pomoście muru obronnego, pozwalając wiatrowi smagać mi twarz. Pode mną rozpościerała się Mujhara, przystrojona w barwy prawdziwej wiosny: nowe kwiaty, nowe dzieci, nowe ubrania ludzi.
        I nagle przestałem być sam; usłyszałem dobrze mi znane kroki brata.
        Podszedł aż do sąsiedniej strzelnicy, tak że dzieliła nas tylko jedna blanka. Tak jak ja oparł się o ścianę i spoglądał w dół, na miasto.
        — Żałujesz swojej decyzji?
        Potrząsnąłem głową.
        — Nie. Lepiej jej będzie w Atvii. Nie ma tu dla niej miejsca. Niech Alaryc zajmuje się córką. To on uczynił ją taką, jaka jest.
        — Niektórzy powiedzieliby, że jesteś zbyt okrutny, odłączając jehanę od jej dzieci.
        — Jestem okrutny... ale byłbym jeszcze bardziej okrutny, gdybym pozwolił jej oddać je Strahanowi. — Spojrzałem nań w zamyśleniu. — Wiesz, zrobiłaby to, gdyby przytrafiła się okazja. Bo oni jej kazali.
        Ian westchnął.
        — Biedna, szalona Gisella... — Wtem wyprostował się. — Masz. Przyniosłem ci to. Nie znam tej pieczęci.
        Wziąłem od niego pergamin. Spojrzałem na pieczęć: w zielonym wosku odciśniętym była sylwetka wilczura.
        — Z Erynu! — rzekłem zaskoczony. — Liam używał tej pieczęci! — Przełamałem ją, otworzyłem pergamin, przeczytałem chciwie niewyraźne pismo. A potem spojrzałem na Iana. — Na bogów, oni żyją! Liam i Deirdre żyją...
        Wyrwał mi pergamin i sam przeczytał. A potem spojrzał na mnie.
        — Tylko Shea został zabity, i pociągnął napastnika za sobą w zaświaty. Liam jest panem Erynu.
        Westchnąłem.
        — Przykro mi z powodu Shei. Był dobrym władcą; człowiekiem, którego podziwiałem i szanowałem. — Boleść przyćmiła radość chwili, potem ustąpiła wobec weselszych nowin. — Ale Deirdre żyje!
        — I jest w drodze do Homany — Ian wyszczerzył zęby w uśmiechu. — Tak więc stracę swego rujho.
        — Nie stracisz mnie! Zyskasz pokrewnego ducha. — Nie mogłem stłumić uśmiechu. — Deirdre nie jest jak inne kobiety.
        — Nie — zgodził się z udawaną powagą. — Skoro jest w tobie zakochana, nie mogłaby być.
        Żart był celny, ale pochłonięty byłem czym innym. Dotknąłem skórzanej opaski z nagłą konsternacją.
        — Na bogów, rujho, co ona powie, kiedy zobaczy to? A jeśli nie zniesie mojego widoku?
        — Powiedziałeś właśnie, że nie jest jak inne kobiety. Wątpię, czy odwróci się od ciebie. — Ian oddał mi list. — Czy zgodzisz się na proponowane przez Liama zaręczyny?
        — Ponieważ to ja pierwszy je zasugerowałem. Tak, sądzę, że tak — odparłem sucho. — Moja córka dla jego syna: Keely poślubi Seana. A jego dziewczynka dla mego następcy: Aileen będzie królową Homany, kiedy Brennan odziedziczy Lwa.
        Ian westchnął.
        — Zatem, to ustalone. Ale co pozostanie dla Harta i Corina?
        Podrapałem się leniwie po prawym policzku.
        — Cóż, Brennan będzie miał Homanę, a Keely pojedzie do Erynu. Pozostaje Solinde i, ostatecznie, Atvia. — Skinąłem głową. — Solinde należy teraz do Homany; obwołam Harta jego władcą. Mianuję go formalnie księciem królestwa, aby przejął tron, kiedy uznam, że jest gotów. Co do Corina, sądzę, że Alaryc z Atvii pozostawi swą wyspę wnukowi. Corin nie zostanie pominięty.
        Ian skinął głową.
        — Sprawiedliwy podział, rujho. A co z eryńską dziewczynką? Co z córką, którą urodziła ci Deirdre?
        Spojrzałem na niego.
        — Córką? Deirdre urodziła mi córkę? — Jeszcze raz otworzyłem list. — Na bogów, nie skończyłem!
        — Tak sądziłem — zgodził się Ian. — Cóż, rujho, sądzę, że spokojnie możemy uznać, że Lew jest zabezpieczony; podobnie jak proroctwo. Łącznie cztery królestwa. Mam ci je wyliczyć?
        Spojrzałem nań nie rozumiejąc. — Co?
        — Homana, Solinde, Eryn i Atvia. — Uśmiechnął się. — Cztery wojujące królestwa. Gdyby udało nam się skłonić Eryn i Atvię do zaprzestania wojny o tytuł do jakiejś wysepki, bylibyśmy o tyle bliżej.
        — Och, tak, ale wyobrażam sobie, że kiedy Keely stanie się panią Erynu, a Corin władcą Atvii, waśnie same ustaną.
        Uśmiech Iana poszerzył się.
        — Albo stworzą oni nowe przez rodzinną przekorę. Jeszcze raz przeczytałem list.
        — Deirdre urodziła mi córkę...
        Brat westchnął.
        — Tak, rujho. A pięć to liczba nieparzysta. Sądzę, że walki będą częste.
        Uśmiechnąłem się błogo.
        — Deirdre urodziła mi córkę...
        Ian się roześmiał.
        ...Deirdre przyjeżdża do mnie.