C C MacCapp

Świat bez słońca

1
Major Vince Cullow zachował się prawie niegrzecznie, sta-
nowczym ruchem odsunął wyciągniętą ku niemu rękę pie-
lęgniarki.
- Dziękuję pani - mruknął. - Nie jestem jeszcze na tyle
ślepy, żebym nie mógł bez pomocy zejść po schodach.
Ani na tyle stary, pomyślał z irytacją, żeby ładna młoda
dziewczyna musiała mnie traktować jak niedołężnego dziadka.
Jednakże pokonanie kamiennych stopni okazało się dlań
zadaniem naprawdę trudnym. Uznał, że odrętwienie stóp może
być kolejnym skutkiem działania owego wirusa pozaziem-
skiego.
Zeszli na niższe piętro i skręcili w długi korytarz, przesy-
cony wonią eteru, izopropanolu i jakichś innych, bardziej wy-
szukanych medykamentów. Wstydząc się, że przed chwilą był
tak szorstki wobec pielęgniarki, Cullow powiedział do niej:
- Myślałem, że w tym szpitalu przestrzega się bardziej
rygorystycznie godzin wizyt.
- To generał, proszę pana - odparła konspiracyjnym to-
nem. - Nakazali mi, żebym nie wspominała o tym nikomu
oprócz pana.
- Aha - mruknął Cullow. Zaczął się zastanawiać. Czy
czekają mnie teraz odwiedziny innych wysokich rangą woj-
skowych, którzy będą chcieli mi się przyjrzeć, zanim zostanę
odesłany do któregoś z położonych na peryferiach szpitali,
abym tam wyzionął ducha? Domyślał się, że stanowi cenny
swojego rodzaju eksponat - był pierwszym Ziemianinem, któ-
ry zaraził się pozaziemską chorobą.
- Tutaj, proszę pana. - Pielęgniarka otworzyła jakieś drzwi
i usunęła się na bok, żeby zrobić przejście, po czym bezsze-
lestnie zamknęła drzwi za jego plecami.
Cullow spojrzał na mężczyznę siedzącego na krześle obok
starannie zaścielonego pustego łóżka.
- Tom! - wykrzyknął. - Myślałem, że jesteś na Plutonie!
Tom Fieser wstał z krzesła, wyciągnął rękę i podszedł do
Cullowa.
- Jeszcze niedawno byłem - przyznał - ale Nessanie po-
mogli mi wrócić na Ziemię na pokładzie jednego ze swoich
statków. Drogę z Plutona na Ziemię przebyłem w ciągu zale-
dwie dwudziestu minut!
Vince zamrugał mimo woli. Poczuł ukłucie zazdrości.
-A więc w końcu wpuścili na pokład jakiegoś Ziemiani-
na - powiedział. - Dowiedziałeś się czegoś ciekawego? Czy
nie zamierzają...
Fieser pokręcił głową.
- Byli bardzo uprzejmi, ale zadbali o to, żebym nie zoba-
czył niczego, co ma istotne znaczenie - odparł. - Nie sądzę,
by w najbliższej przyszłości zechcieli nam zdradzić tajemni-
ce napędu nadświetlnego. - Przyglądał się Cullowowi z dziw-
nym wyrazem twarzy. - Czy twoja katarakta się pogarsza?
- Tak. - Vince przesłonił ręką prawe oko i popatrzył na
przyjaciela. - Z trudem cię rozpoznaję, a drugie oko pogor-
szyło się z 20/40 na 20/60. Ale nie to doprowadza mnie do
szału. Lekarze nie chcą nawet rozmawiać o ewentualnej ope-
racji!
- A twoja skóra? Pojawiło się na niej coś nowego?
Vince utkwił wzrok w twarzy Fiesera.
- Sądziłem, że to miała być ścisła tajemnica - odezwał
się w końcu. - Ale skoro już wiesz... Tak. Czuję, jak skóra
uciska moją twarz i szyję. A poza tym podsłuchałem, co
mówili w laboratorium medycznym dwaj technicy. Podob-
no w błękitnym świetle zaczynają być widoczne pierwsze
plamy.
- Z czasem staną się coraz większe i wyraźniejsze - po-
wiedział Fieser.
Vince uważnie przyglądał się generałowi przez jakąś mi-
nutę, a potem powoli podszedł do łóżka i usiadł na nim.
- Rozumiem - mruknął. - Twoja wizyta ma jakiś zwią-
zek z moją chorobą? Czyżby zaraził się jeszcze ktoś inny?
- Nie - odparł Fieser. - Nikt spośród ludzi poza tobą. -
Przeszedł powoli przed siedzącym przyjacielem. - A zresztą,
Nessanie nie chcieli mówić o niczym innym oprócz twojej
kuracji. Mój dyżurny lekarz na Plutonie wysłuchał doniesień
o stanie twojego zdrowia, o gorączce i nudnościach, o po-
czątkach katarakt i o tym, co dzieje się z paznokciami...
Vince odruchowo wyciągnął ręce i zaczął się im przyglą-
dać. Jego paznokcie były nieprzezroczyste i miały mleczno-
białą barwę.
-Nessanie znajątę chorobę - ciągnął Fieser. - Wywołuje
jąwirus, który atakuje większość żywych białek. Stan twoich
oczu będzie się stopniowo pogarszał, aż w końcu zupełnie
oślepniesz. Twoja skóra straci elastyczność i przybierze białą
barwę. Jeżeli wirus się zadomowi w czyimś organizmie, szu-
ka światła. Właśnie dlatego skupia się przede wszystkim w so-
czewkach oczu. Cierpisz na coś, co nie jest zwyczajną kata-
raktą, lecz tylko wygląda tak samo. - Przerwał i przez chwilę
wpatrywał się w twarz Vince'a. - Jeżeli pozwolimy chorobie
się rozwijać, doprowadzi do twojej śmierci. W ciągu roku
twoje organy wewnętrzne przestaną pracować. Nessanie
uprzedzają, że ostatnie stadia choroby są najgorsze.
Cullow siedział nieruchomo i milczał. Nie usłyszał ni-
czego, co by go zdziwiło. Od dawna to przeczuwał, był tego
niemal pewien. A jednak, tak zupełnie oślepnąć...
Raptem coś sobie skojarzył i w nagłym przypływie nadziei
poderwał się na nogi. Podbiegł do Fiesera i chwycił go za ramię.
- Powiedziałeś: Jeżeli"! - wykrzyknął. - Czy Nessanie
mogą mnie wyleczyć? Czy zechcą?
Tom zwlekał dość długo z odpowiedzią.
-Nie, Vinsie - odezwał się w końcu. -Nessanie nie umieją
cię wyleczyć. Znają jednak kogoś, kto może to potrafi. -
Uwolnił ramię, podszedł do jedynego okna w pomieszczeniu
i przez blisko minutę wpatrywał się we wręcz zbyt starannie
utrzymane trawniki i żywopłoty, po czym odwrócił się w stronę
Cullowa. - Nie wiem, jaką podejmiesz decyzję, ale gdybym
się znalazł na twoim miejscu, nie wahałbym się nawet przez
ułamek sekundy. Nessanie mogą na pewien czas powstrzy-
mać rozwój twojej choroby. Co więcej, złożyli mi pewną pro-
pozycję. Oberwę za to, że pominąłem Najwyższe Dowódz-
two i przyszedłem z nią od razu do ciebie, ale mam nadzieję,
że jakoś sobie z tym poradzę. Ta propozycja brzmi następują-
co: jeżeli się zgodzisz wykonać dla nich pewne zadanie, prze-
wiozą cię do miejsca, gdzie możesz zostać wyleczony. Obie-
cali, że wszystko zorganizują i pokryją wszelkie koszty.
Oszołomiony Vince wpatrywał się w Fiesera, jakby nie
mógł uwierzyć własnym uszom. ,
- To znaczy... gdzieś, uhm, gdzieś... Tam? - wyjąkał
w końcu.
Tom Fieser wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu.
- Zgadza się. Tam! - Uderzył Vince'a dłonią po ramie-
niu. - Co za ironia, nie uważasz? Ciebie, mnie i wszystkich
pozostałych poddano tylu testom i starannie wybrano spośród
tysięcy kandydatów, a teraz się okazuje, że to właśnie ty -
ponieważ jesteś chory- staniesz się pierwszym Ziemianinem,
który opuści nasz system słoneczny!
Vince poczuł, że kręci mu się w głowie. Kilka sekund się
zastanawiał, czy nie jest znowu w swoim pokoju i nie śni.
Żeby to sprawdzić, złożył dłoń w pięść i trzepnął się w udo.
- Do diabła! - wykrzyknął. - Oczywiście, że się zga-
dzam... Co to znaczy, iż nie wiesz, jaką podejmę decyzję? To
jasne, że zrobię wszystko, czego Nessanie ode mnie zażądają.
Cokolwiek... - Urwał nagle, odetchnął głęboko i znów usiadł
na szpitalnym łóżku. -No, tak, jeżeli się nad tym głębiej za-
stanowić, jest jednak kilka rzeczy, których byśmy dla nich
nie zrobili, prawda? Jeśli się spodziewają...
Tom przerwał mu, energicznie kręcąc głową.
-Nessanie nie mają żadnych planów dotyczących nasze-
go systemu słonecznego lub ludzkości. Mogę się założyć o całą
emeryturę. Tak naprawdę nie liczymy się dla nich, to nie ta
skala. Co więcej, zapewnili mnie, że nie zamierzają skłaniać
cię do żadnych kroków, które byłyby w najmniejszym choć-
by stopniu czymś nielojalnym wobec rasy ludzkiej. To, czego
chcą od ciebie, nie wiąże się w ogóle z nami. Po prostu tak się
składa, że jesteśmy obdarzeni odpowiednimi fizycznymi
i umysłowymi cechami, a do tego nie zna nas nikt oprócz nich.
- Przerwał na moment. - Przyznają, że interesuje ich także
medyczny aspekt całej sprawy, ale nie on jest dla nich naj-
ważniejszy. - Zaczął przechadzać się po pokoju. - Możliwe
jednak, Vinsie, że nawet jeśli odzyskasz zdrowie, nie zoba-
czysz już nigdy Ziemi. Nessanie oznajmili mi to wprost, bez
ogródek. Powiedzieli, że jeżeli zdobędziesz wiedzę o pew-
nych istotnych sprawach, może nie będą chcieli odwieźć cię
z powrotem do domu. Może także przydarzyć ci się coś inne-
go. Nessanie nie ukrywali, że zagraża ci wiele niebezpie-
czeństw. - Spojrzał Cullowowi prosto w oczy. - Ile czasu po-
trzebujesz, żeby sobie przemyśleć to wszystko?
- Przemyśleć? - Vince wybuchnął chrapliwym śmiechem.
-Nie bądź durniem, Tomie! Kiedy mogę wystartować?

2
Leoor, kapitan nessańskiego statku, był wysoki jak na istotę
swojej rasy; niemal tak wysoki jak Vince, który miał pra-
wie metr osiemdziesiąt wzrostu. Trudno jednak byłoby okre-
ślić jego wiek, ponieważ wszyscy Nessanie mieli białe włosy.
Na widok tych włosów - zobaczył je po raz pierwszy - Vince'
doznał czegoś w rodzaju lekkiego szoku. Były krótkie, może
należałoby je właściwie nazwać sierścią, i tak poskręcane, że
wyglądały jak plecionka albo dzianina. Porastały głowę, twarz
Leoora i wszystkie inne odsłonięte części ciała, jakie Cullow
zdołał dostrzec. Kręcone włoski wyrastały nawet z niewiel-
kich zaokrąglonych uszu. Te na twarzy, chociaż gęste, spra-
wiały wrażenie niezwykle delikatnych. Nessanin miał bardzo
blade jasnoniebieskie oczy, Vince'a zaskoczyło jednak przede
wszystkim to, że były o wiele dłuższe niż oczy ludzkie - za-
czynały się tuż obok wąskiej nasady nosa (długiego i cienkie-
go), a kończyły przy brzegach szerokich policzków. Usta miał
małe i gdyby nie te policzki, jego twarz sprawiałaby wrażenie
delikatnej. Czoło było chyba wysokie, choć porastające je
włosy uniemożliwiały określenie, gdzie przebiega jego gra-
nica.
Nessanie nie zaliczali się do istot potężnie zbudowanych.
W porównaniu z Vince'em (który, pomimo swojej choroby,
wciąż jeszcze ważył tyle, co w czasach kiedy studiował w Aka-
demii i grywał w studenckiej drużynie piłkarskiej na pozycji
pomocnika) Leoor sprawiał wrażenie drobnego i wątłego. Pod
białą sierścią rysowały się jednak wyraźnie ścięgna i mięśnie,
a szczupłe palce sprawiały wrażenie silnych i chwytnych.
W sumie, kiedy już Vince przyzwyczaił się do jego wido-
ku, wręcz polubił nessańskiego kapitana.
Leoor miał bezpretensjonalny sposób bycia; bezpreten-
sjonalny był również jego jednoczęściowy, zapinany na bły-
skawiczny zamek, elastyczny biały kombinezon. Dość często
wykrzywiał lekko usta i mrugał długimi oczami - Vince do-
myślił się szybko, że jest to odpowiednik ludzkiego uśmie-
chu. Mówił po ziemsku całkiem nieźle, prawie bez obcego
akcentu, i tylko ton głosu zdradzał, że nie jest Ziemianinem.
- Opuścimy wasz system słoneczny mniej więcej za dwie
godziny - odezwał się w pewnej chwili. - Muszę cię popro-
sić, żebyś do tego czasu nie odwiedzał niektórych części stat-
ku. Później będziesz mógł chodzić, gdzie tylko zechcesz.
- Naturalnie - bąknął Vince.
Teraz, kiedy mógł przestać udawać, że wpatruje się tylko
w Nessanina, zaczął się z zainteresowaniem rozglądać po przy-
dzielonym pomieszczeniu. Stały w nim dwa fotele, łóżko, nie-
wielka szafa z szufladami i małym lustrem i jakiś sprzęt -
w tej chwili zamknięty - prawdopodobnie magnetofon lub
magnetowid, a może i oba urządzenia. Dwoje drzwi w ścia-
nie naprzeciwko wejścia mogło prowadzić do niewielkiej
kuchni i łazienki.
- Uhm, nie wyczuwam żadnej różnicy w składzie powie-
trza - dodał po chwili. -Nessa musi być bardzo podobna do
Ziemi.
Usta Leoora wykrzywiły się w lekkim uśmiechu.
-Nasze powietrze jest trochę gęściejsze niż wasze i za-
wiera nieco więcej tlenu - odezwała się obca istota. - Jednakże
my, którzy odwiedzamy wasz system słoneczny i cieszymy się
przywilejem lądowania na powierzchni waszej planety, przy-
stosowaliśmy się do waszego. Regulatory temperatury powie-
trza i wilgotności w tym pokoju znajdziesz w kuchence. Mo-
żesz je ustawiać tak, jak chcesz. Możesz też zmieniać
intensywność i barwę oświetlenia.
Cullow zdążył już wcześniej zwrócić uwagę na świecący
sufit. Czuł się teraz trochę niezręcznie, przez jakiś czas stał
w milczeniu; potem jednak, widząc że jego gospodarz wcale
nie spieszy się z odejściem, po prostu usiadł na jednym z fo-
teli.
- Chyba powinienem teraz poprosić cię, żebyś spoczął -
zaczął niepewnie. - Ja, uhm, obawiam się, że nieprędko na-
uczę się waszych zwyczajów.
Leoor usiadł na drugim fotelu.
- Sądzę, że niewiele naszych zwyczajów wyda ci się dziw-
nymi - powiedział. - Wasze obyczaje, poglądy i wrażenia są
bardzo podobne do naszych. Tym właśnie różnicie się od więk-
szości innych ras zamieszkujących tę komórkę galaktyki, i to
także między innymi było powodem, dla którego postanowi-
liśmy nawiązać z wami kontakt.
Vince usiłował się domyślić, co w tym wypadku oznacza-
ło słowo: „komórka", ale nie zapytał o to Leoora.
- Tak - odezwał się w końcu. - Tom Fieser wyjaśnił mi,
że nasze rasy mają ze sobą wiele wspólnego. Powiedział mi
też, że właśnie ten fakt zdecydował o tym, iż postanowiliście
wynająć mnie do tego... co chcecie, bym zrobił...
Leoor dwukrotnie zamrugał, co chyba stanowiło odpo-
wiednik potwierdzającego kiwnięcia głową.
- W pewnym stopniu tak - powiedział. - Jednakże, jeśli
chodzi konkretnie o ciebie, wzięliśmy pod uwagę jeszcze coś
innego. Gdy już przedyskutowaliśmy pomysł wynajęcia isto-
ty ludzkiej i podjęliśmy decyzję, zaczęliśmy się zastanawiać,
co mogłoby stanowić odpowiednią zapłatę. Kiedy usłyszeli-
śmy o twojej chorobie, doszliśmy do przekonania, że może-
my zaproponować ci coś, co będzie miało dla ciebie wielką
wartość, a czego zapewnienie nie sprawi nam większych kło-
potów. - Małe usta istoty znów wykrzywiły się w uśmiechu.
-Jak widzisz, podobnie jak wy, ludzie, umiemy i lubimy ko-
rzystać z nadarzających się okazji.
Vince uśmiechnął się także. Zanim poznał Leoora, nie
potrafił pojąć, jak Tom Fieser może tak bardzo ufać Nessa-
nom. Ten Nessanin nie sprawiał jednak wrażenia istoty fał-
szywej czy podstępnej.
- Chcemy cię prosić, żebyś nam pomógł w bardzo deli-
katnej sprawie związanej z osobą pewnego przestępcy, nale-
żącego do naszej rasy... - podjął Leoor - a także istotami
innych ras, które zamieszkujątę komórkę galaktyki. Nie zna-
ją one ludzi, co w znacznym stopniu ułatwia nasze zadanie.
Leoor przerwał na chwilę. Vince, wykorzystując ten mo-
ment, zapytał:
- Przepraszam, ale co masz na myśli, mówiąc „komórka"
galaktyki?
Nessanin wykonał dziwny gest przypominający pstryk-
nięcie palcami.
- To problem natury fizycznej - odparł. - Omówimy to
podczas podróży. Nie da się tej kwestii wyjaśnić w prosty
sposób od razu, ale z grubsza chodzi o to, że wszystkie obsza-
ry galaktyki, a także całego wszechświata są oddzielone od
siebie czymś w rodzaju przegród. Komórka, w której znajdu-
ją się słońca wasze i nasze jest, generalnie biorąc, dosyć do-
brze zbadana i poznana, ale nikt nie wie, jak przedostać się do
innych komórek. Przepraszam, ale nie mogę poświęcić teraz
więcej czasu na dodatkowe wyjaśnienia.
- Oczywiście - powiedział Vince, ale ton jego głosu zdra-
dzał, że nie został do końca przekonany.
- Ponieważ istoty waszej rasy w tak małym stopniu róż-
nią się od nas - ciągnął Leoor - doszliśmy do wniosku, ze-
chciej wybaczyć nam to przypuszczenie, że wasze nastawie-
nie wobec nas będzie dość przyjazne, bardziej przyjazne niż
to, jakim by było, gdyby obie rasy dzieliły większe różnice.
Vince kiwnął głową.
- To chyba rozsądne przypuszczenie - ocenił.
Leoor znów lekko się uśmiechnął.
- Dziękuję - powiedział. - Mieliśmy nadzieję pozyskać
twoją przychylność z jeszcze jednego powodu. Wasze Słońce
znajduje się w tej części komórki galaktyki, gdzie, i to już
wkrótce, mogą się pojawić istoty pewnej rasy o zaborczych
zamiarach. Istoty te nie sączłekopodobne i nie dysponujątech-
niką bardziej zaawansowaną niż nasza, ale ich imperium jest
na tyle potężne, że może się stać i dla nas, i dla was poważ-
nym zagrożeniem. Te istoty to Chullwejowie. Kiedy się na-
tkną na wasz system, z pewnością zechcą go opanować, sku-
szeni dogodnym położeniem i zasobami rud cennych
minerałów. - Leoor jeszcze raz się uśmiechnął. - Widzisz więc,
majorze Cullow, że usiłując cię zwerbować, odwołujemy się
zarówno do argumentów osobistych, jak i uczuć patriotycz-
nych. Jeżeli zgodzisz się nam pomóc, pomożesz jednocze-
śnie udaremnić próbę opanowania twojego systemu przez na-
jeźdźców.
Spoglądając na obcą istotę, Vince poczuł, że się rumieni.
- Doceniam twoją szczerość, ale już wcześniej się zgo-
dziłem uczynić wszystko, czego ode mnie zażądacie - powie-
dział. - Rzecz jasna, są pewne oczywiste granice. W tej chwi-
li interesuje mnie najbardziej, czy pozostanę przy życiu
wystarczająco długo, by móc wywiązać się z naszej umowy.
I czy zachowam wzrok, bez tego bowiem trudno mi będzie to
zrobić.
Leoor uniósł rękę i wykonał w powietrzu nieokreślony gest.
- Gdybym ci mógł dać pełną gwarancję w tej sprawie,
uczyniłbym to bez wahania. Mogę ci tylko powiedzieć, że na
chorobę, którą się zaraziłeś, cierpiały także istoty mojej rasy
i udawało się ją całkowicie uleczyć. Niestety, nasi lekarze tego
nie potrafią. Mogą na pewien czas spowolnić tempo jej roz-
woju i powiedzieli mi - zastrzegając się, jak to czynią zwy-
kle, iż nie mają co do tego stuprocentowej pewności - że two-
ja przemiana materii właściwie nie różni się od naszej. Powiem
ci więc, co możemy zrobić. Obierzemy bardzo nietypowy kurs
i przewieziemy cię w pewne miejsce, gdzie ktoś będzie umiał
dokonać operacji twoich oczu i przywrócić ci zdrowie. To nie
przypadek, że w tym samym miejscu będziesz mógł wykonać
dla nas to zadanie. A przynajmniej będziesz mógł tam za-
cząć. - Westchnął zupełnie jak człowiek. - Nie jest to z pew-
nością przyjemne miejsce, chociaż mieszkańcy dysponują
zaawansowaną techniką. Prawdę mówiąc, stanowi ono bazę
zaopatrzeniową wszelkiego rodzaju przestępców i banitów,
a także teren, na którym agenci pewnych mocarstw prowadzą
nielegalne albo podejrzane interesy, a od czasu do czasu to-
czą między sobą zaciekłe walki. - Znowu się uśmiechnął po
swojemu. - Tak, tak, majorze Cullow, we wszechświecie,
a przynajmniej w naszej komórce galaktyki, pełno jest prze-
różnych intryg i knowań. Są imperia, rywalizacje i zdrady,
a czasami nawet toczone na niewielką skalę wojny, których
zasięg staramy się ograniczać. Są także przestępcy, piraci
i przemytnicy. Są istoty dziwnych ras o zdumiewających oby-
czajach i dysponujące trudnymi do zrozumienia technologia-
mi. I właśnie w takim miejscu chcemy cię zostawić.
Przez jakiś czas Vince milczał oszołomiony.
- Wspaniale - powiedział w końcu nieco kwaśnym to-
nem. - Tajny agent. Jak długo muszę tam siedzieć, zanim za-
cznę walczyć z innymi tajnymi agentami?
Leoor znów się uśmiechnął.
- Mamy nadzieję, że do tego nie dojdzie. Nie wkroczysz
zresztą do akcji, dopóki nie poznasz wszystkich szczegółów.
Dotarcie na miejsce zajmie nam co najmniej kilka ziemskich
miesięcy, więc będzie na to sporo czasu. Na razie przedstawię
ci tylko kilka najważniejszych faktów. Skradziono nam pe-
wien przedmiot, wytwór wspaniałej, od dawna już nieistnie-
jącej cywilizacji. Przedmiot ten może stanowić klucz do osiąg-
nięcia zdumiewającej wiedzy i ogromnej władzy. Porwano
także jedną z najbardziej utalentowanych i cenionych nes-
sańskich badaczek, specjalizującą się w archeologii okresu
największej świetności tamtego imperium. Dowiedzieliśmy
się, że porwania tego dokonał pewien osobnik należący do
naszej rasy, który już dawno temu został wyjęty spod prawa.
W przeszłości ten przestępca już nieraz współpracował
z Chullwejami, toteż obawiamy się, że i teraz zechce zawrzeć
z nimi porozumienie. Oczywiście, do spotkania dojdzie
w miejscu, do którego podążamy.
Vince westchnął.
- A gdzie się właściwie ono znajduje? - zapytał ponurym
tonem. - Czy mogę się tego dowiedzieć?
- Cóż, prawda jest taka, że ja sam tego nie wiem - odparł
Leoor. - To miejsce nosi nazwę Port Shanny. Shanna jest pla-
netą pozbawioną słońca, wytwarza jednak własne ciepło. Jej
usytuowanie we wszechświecie stanowi pieczołowicie strze-
żoną tajemnicę. Władająnią, choć nie sąjej rodowitymi miesz-
kańcami, Vredanie. Nie należą oni do istot człekopodobnych.
-Nessanin raz jeszcze wykrzywił usta w dziwacznym uśmie-
chu. - Poszukiwany przez nas przestępca nazywa się Zarpi,
a porwana nessańska badaczka - Akorra. Na Shannę pomoże
ci się dostać inny osobnik wyjęty spod prawa, niejaki Gon-
dal. Istoty jego rasy z całą pewnością nie są człekopodobne,
a zwą się Onsjanami. -Leoor umilkł i przez chwilę nie spusz-
czał swoich długich oczu z twarzy Cullowa. - A te istoty,
które stworzyły ową wspaniałą, prastarą cywilizację, to Lenia-
nie - podjął w końcu. - Jak ważne znaczenie miała ta cywiliza-
cja, zrozumiesz dopiero wtedy, kiedy poznasz wszystkie istot-
ne fakty. Język Lenian, leniański, którym porozumiewają się
istoty mojej rasy, a którego i ty się nauczysz, jest właściwie
powszechnie używany w naszej komórce galaktyki.
Nessanin podniósł się z fotela.
- Pozwolę ci teraz odpocząć - powiedział. - Wkrótce zja-
wi się tu lekarz, aby zbadać, na ile uda mu się spowolnić roz-
wój twojej choroby.

3
Vince przygotował i zjadł obiad w niedużej kuchni, wrócił
do „swego" pomieszczenia i z prawdziwym obrzydzeniem
spojrzał na fotel, w którym przesiedział do tej pory co naj-
mniej czterysta kilkadziesiąt godzin. Usiadł ostrożnie, mru-
cząc coś pod nosem, bo jego biodro po ostatnim zastrzyku
było wciąż jeszcze zupełnie odrętwiałe. Musiał jednak przy-
znać, że choroba przestała czynić tak szybkie postępy, jak
dotychczas.
Nauczył się już języka swoich gospodarzy (powiedzieli
mu, że to czysty leniański) na tyle dobrze, że mógł zacząć
korzystać z zarejestrowanych na taśmach wykładów. Dziś
zamierzał wysłuchać wykładu z archeologii. Przycisnął gu-
zik umieszczony pod prawą poręczą fotela i urządzenie, które
dotąd uważał za magnetowid, wydało cichy stek. Otwarły się
drzwiczki, sprzęt powoli potoczył się ku niemu po podłodze
i znieruchomiał na wprost fotela. Po sekundzie pojawił się
obraz.
Z ekranu spoglądał na niego dość niemłody nessański
naukowiec. Vince pomyślał z rozbawieniem, ze wyglądem
bardzo przypomina typowego ziemsieigo
2 Świat bez słońca
uczonego. Brakowało
mu tylko charakterystycznej brody, której - będąc Nessani-
nem mieć nie mógł.
Głos dobiegający z urządzenia miał wyraźnie mentor-
skie brzmienie, ale wyczuwało się w nim nutkę sztucznego
humoru.
- Niektórzy z was zapewne wiedzą, że jestem profesorem
i nazywam się Nookore. Wykład, który zamierzam wygłosić
- mam nadzieję, iż nie będzie dla was tak nudny, jak dla mnie;
wygłosiłem go już co najmniej dwieście razy - jest wykła-
dem obowiązkowym dla studentów trzeciego semestru wszyst-
kich wyższych uczelni. Nie musicie jednak sporządzać nota-
tek. Możecie skorzystać z wydrukowanego streszczenia.
Profesor Nookore przerwał i przymknął długie oczy, da-
jąc w ten sposób słuchaczom do zrozumienia, że to był żart,
a potem udał, że przekłada jakieś kartki.
- Lenianie... -Na ekranie pojawiła się w zbliżeniu po-
marszczona twarz naukowca. - Wszyscy znamy to słowo od
dzieciństwa, słyszeliśmy je wielokrotnie, oswoiliśmy się z nim
jak z dobrym znajomym, nie możemy jednak pozwolić, żeby
to „oswojenie" przytępiło naszą świadomość tego, jak ważną
rolę w dziejach odegrały owe istoty. - Prelegent uniósł ostrze-
gawczym gestem wskazujący palec prawej ręki. - Faktem jest,
że żadna z obecnie istniejących rozwiniętych cywilizacji nie
może się wyprzeć dziedzictwa Lenian. Najlepszy tego dowód
stanowi choćby język. Ileż tysięcy lat by upłynęło, zanim stwo-
rzylibyśmy własną mowę, tak bogatą i precyzyjną jednocze-
śnie, jak leniański. Bardzo często, moi drodzy, nie docenia
się tego spadku. Język mówiony i pisany jest czymś o wiele
ważniejszym niż wytwory leniańskiej techniki, które udaje
się nam od czasu do czasu wykopywać!
Wykładowca przerwał i przez dłuższą chwilę mierzył
swych potencjalnych słuchaczy surowym spojrzeniem.
Vince zaczął się nerwowo wiercić w fotelu. Z niecierpli-
wością czekał, aż stary pajac zakończy ten pompatyczny wstęp <
i przejdzie do konkretów.
Naukowiec z ekranu westchnął znacząco.
- Jakże szczodrze obdarzyli nas Lenianie, zostawiając tu
i ówdzie wytwory swojej technologii! Jakże starannie zadba-
li o to, żeby ich język przetrwał w niezmienionej postaci, z za-
chowaną prawidłową wymową, jakby kiedyś, w nieokreślo-
nej przyszłości, zamierzali powrócić! Zwróćcie także uwagę,
jak skrupulatnie wybrali owe „prezenty technologiczne", zu-
pełnie jakby im bardzo zależało, żebyśmy nie dowiedzieli się
czegoś, czego się dowiedzieć nie powinniśmy. Tak, z całą
pewnością był to w pełni świadomy wybór.
Wiemy, że opuścili nas w pośpiechu, ponieważ zdołali-
śmy odnaleźć wiele rzeczy, których na pewno nie zamierzali
nam zostawić. Wiemy, że stoczyli zacięte bitwy - czyż nie
słyszeliście o Prastarych Wrogach niemal równie wiele, jak
0 samych Lenianach? Z pewnością gdzieś bardzo głęboko pod
powierzchnią naszej planety i innych planet kryją się dotąd
nieodkopane wraki.
A jednak, chociaż się tak spieszyli, poświęcili dużo cza-
su, żeby pozostały tajemnicą dwie sprawy: dokąd odlecieli
1 jakim sposobem zdołali opuścić naszą komórkę galaktyki.
Chociaż Prastarzy Wrogowie zniknęli w równie tajemniczych
okolicznościach jak oni, wydaje się niemal pewne, że Lenia-
nie obawiali się pościgu.
Wielu spośród was widziało zapewne choć jeden ze stan-
dardowych odtwarzaczy dźwięków, jakie Lenianie pozosta-
wili w wielu miejscach na planetach znajdujących się wów-
czas na bardzo niskim szczeblu rozwoju. Ponieważ jednak są
być może i tacy, którzy nie widzieli nigdy żadnego, pokażę,
jak wygląda takie urządzenie.
Profesor Nookore wyciągnął rękę i na ekranie ukazał się
niewielki cylindryczny przedmiot, który skojarzył się Vin-
ce'owi z pojemnikiem zawierającym piankę do golenia.
- Jeżeli chce się je uruchomić - ciągnął naukowiec - na-
leży obrócić denko, o tak, a wtedy rozlega się głos. Te odtwa-
rzacze wykonano z takich materiałów i skonstruowano w taki
sposób, że przetrwały wiele tysiącleci mimo powodzi, trzę-
sień gruntu i wybuchów wulkanów, jakie zdarzają się często
na większości planet. Za chwilę usłyszycie głos Lenianina,
który umarł, jak szacujemy, jakieś jedenaście tysięcy nessań-
skich lat temu.
Wykładowca obrócił denko pojemnika.
Rozległ się dźwięczny niski głos, znacznie silniejszy
i pewniejszy niż trochę drżący głos profesora. Lenianin od-
czytał tabliczkę mnożenia i wymienił kierunki stron świata-
zapewne chodziło nie tylko o przekazanie porcji elementar-
nej wiedzy, ale i o małą lekcję wymowy leniańskiego.
Nookore odłożył cylinder na bok.
- Oczywiście, wszyscy wiemy, że Lenianie nie byli
rdzennymi mieszkańcami naszej komórki galaktyki. Wiele
przemawia za tym, że nie byli nimi także ich wrogowie, nie
znaleziono żadnych śladów, które wskazywałyby na to, że
mieszkali długo w tej komórce. Jak wiecie, Lenianie żyli tu
przez wiele pokoleń, dostatecznie długo, by móc stworzyć
potężne imperium. Wiemy przy tym, że obca im była tyra-
nia i przemoc, nie dokonywali podbojów. Nauczali, handlo-
wali i pomagali.
A teraz zastanówmy się nad odpowiedzią na pytanie, któ-
re wielu już sobie zadawało i zadaje: czy kiedykolwiek po-
wrócą? Poważni badacze ich cywilizacji są zgodni w opinii-
ich odpowiedź jest negatywna. Upłynęło przecież tyle cza-
su... Wydaje się niemal pewne, że od dawna nie ma ich w tej
galaktyce. Zagłady ich dokonali może wrogowie, a może spo-
wodował jąjakiś kataklizm?
Żadna rasa śmiertelników nie może istnieć nieskończenie
długo, a Lenianie byli przecież śmiertelnikami, a nie istotami
nadprzyrodzonymi. Istnieje zbyt wiele przesłanek, pozwala-
jących żywić pewność, że nie byli nieśmiertelni. Weźmy choć-
by, na przykład, sprawę mitologii. Chociaż Lenianie byli wy-
bitnymi naukowcami, wierzyli w mity i przesądy. Najlepszym
dowodem jest jeden z odkrytych ostatnio fragmentów leniań-
skiej mitologii. Czytamy w nim: „Wolamia wygrzewa się le-
niwie pod swoją lampą. Kiedy lampa zostanie zgaszona, Wo-
lamia przypasze broń i przysposobi się do walki".
Imię tej legendarnej bogini albo wojowniczki wymienia
się także, chociaż przelotnie, w innych dokumentach. Nie-
mniej, Nessanie...
Zirytowany Vince burknął coś pod nosem, wcisnął guzik
pod poręczą fotela i przerwał wykład. Nie znosił siedzieć nie-
ruchomo i wysłuchiwać jakichkolwiek wykładów, a kiedy
w dodatku profesor Nookore zaczął się rozwodzić nad zawi-
łościami leniańskiej mitologii... Wstał i przeklął odrętwiałe
biodro. Postanowił, że przespaceruje się trochę po pomiesz-
czeniach nessańskiego statku. Może później spróbuje posłu-
chać innego zarejestrowanego na taśmie wykładu.
- Komórkowa natura wszechświata.
Ten wykładowca był młodszy, mówił beznamiętnym, spo-
kojnym tonem i wcale nie starał się rozbawić słuchaczy. Vince
pochylił się w stronę ekranu. Tym razem zamierzał wysłuchać
wykładu do końca, nawet gdyby okazał się koszmarnie nudny.
-Nie należy sądzić - ciągnął monotonnym głosem prele-
gent - że komórkowa natura przestworzy wywiera jakikol-
wiek wpływ na zwyczajny ruch, którego prędkość jest mniej-
sza od prędkości światła, lub na samą prędkość światła. Tak
więc światło nawet najbardziej odległych gwiazd naszej ga-
laktyki i innych galaktyk dociera do naszego oka po linii pro-
stej, a Droga Mleczna bez jakichkolwiek zakłóceń wiruje po-
woli wokół środka ciężkości galaktyki. Komórkowa natura
przestworzy uwidacznia się dopiero wówczas, kiedy podró-
żujemy z prędkościami większymi niż prędkość światła.
Naukowiec przerwał na chwilę, by dostarczyć płucom
nową porcję powietrza.
- Istnieje teoria, zgodnie z którą to zjawisko wiąże się z nie
do końca wyjaśnioną istotą przemieszczania się z jednego
punktu przestworzy do innego z prędkościami nadświetlny-
mi, a nie z jakimiś właściwościami samej przestrzeni kosmicz-
nej. Jak chyba wszyscy dobrze wiecie, podróżowanie z pręd-
kościami nadświetlnymi oznacza konieczność rozwiązywania
wyjątkowo skomplikowanych problemów natury nawigacyj-
nej i jest techniką powoli i z wielkim mozołem opracowywa-
ną od nowa przez Nessan, a także przez istoty kilku innych
ras. Nie wiemy, czy Lenianie życzyli sobie, byśmy ją opano-
wali, czy tego nie chcieli, ale nie uczynili nic, żeby ułatwić
nasze zadanie. Nie otrzymaliśmy także z ich strony żadnej
zachęty ani pomocy, które ułatwiłyby nam odkrycie znanej
im tajemnicy podróżowania między komórkami.
Wielokrotnie i w sposób dramatyczny uwidaczniały się
różne ograniczenia związane ze zwykłym przemieszczaniem
się z prędkościami nadświetlnymi. Zdarzało się, że kapitano-
wie gwiezdnych statków, którzy ugrzęźli w nieznanym miej-
scu, próbowali stosować nowe, czasami bardzo wymyślne teo-
rie nawigacji. Niektórzy, dokonawszy wielu niezrozumiałych
zmian kursu, powracali do któregoś z dobrze znanych rejo-
nów naszej komórki galaktyki. Po niektórych natomiast wszel-
ki świat zaginął. Możliwe, że przydarzyła się im jakaś kata-
strofa w naszej komórce. Niewykluczone, że kilka statków
zdołało opuścić tę komórkę i przesłało za pomocą radia lub •
fal elektromagnetycznych innego rodzaju wiadomość, która
dotrze do nas po upływie wielu stuleci! Wydaje się, że jedy- t
nym sposobem, aby taka wiadomość mogła szybko dotrzeć {
do nas, jest zawrócenie statku do punktu startowego albo prze-
słanie jej na pokładzie zdalnie sterowanej bezzałogowej kap-
suły informacyjnej, która pokona tę samą trasę także z pręd-
kością nadświetlną, ale w przeciwnym kierunku.
Starając się słuchać wykładu, Vince przyłapał się w pew-
nej chwili na tym, że zaczyna rozmyślać o swojej przyszłości.
Gdyby podczas pobytu na Shannie odzyskał zdrowie na tyle,
że mógłby kontynuować powierzone zadanie, miał poinfor-
mować o tym Leoora, którego zwolniono tymczasowo ze służ-
by w Wojskach Obrony Systemu Słonecznego i przydzielono
do współpracy z Vince'em. Jeśliby na Shannie pojawili się
banita Zarpi albo badaczka Akorra, miał o tym także powia-
domić Nessanina. Nie bardzo jednak wiedział, w jaki sposób
prześle taki meldunek. Zdalnie sterowana bezzałogowa kap-
suła była miniaturowym statkiem wyposażonym we własną
jednostkę napędu nadświetlnego i pełen zestaw nawigacyj-
nych komputerów. Kapsuły, które Vince kiedyś widział, mia-
ły co najmniej metr dwadzieścia długości każda. Z pewno-
ścią nie zdołałby przemycić żadnej na powierzchnię Shanny
w saszetce z przyborami do golenia! Postanowił, że kiedy
wykład dobiegnie końca, zagadnie o to Leoora.
Nessański kapitan uśmiechnął się, to znaczy zamrugał
i wykrzywił usta.
- Czekałem na to pytanie — powiedział. - Widzisz, Vin-
sie, od czasu do czasu udaje się nam odnaleźć dziwne wytwo-
ry leniańskiej techniki. Znalezienie niektórych staramy się
trzymać w tajemnicy.
Porośnięta białą sierścią obca istota wstała od biurka i po-
deszła do czegoś, co wyglądało jak najzwyczajniejszy sejf
w ścianie. Wyciągnęła obie ręce, zaczęła kręcić tarczą i po
chwili z cichym szczękiem okrągłe drzwi się otworzyły. Leoor
wrócił do biurka, niosąc kilka przedmiotów. Położył je tak,
żeby Vince mógł się im przyjrzeć. Otworzył nawet szufladę
biurka i wyjął sporą lupę.
- Myślę, że będzie ci potrzebna - powiedział.
Vince spojrzał przez lupę na ścięty z jednej strony krążek
wielkości monety dolarowej.
-Jest to jedna z odmian leniańskiego ogniwa energetycz-
nego - wyjaśnił Nessanin. - Mamy więcej takich drobiazgów.
Nazywamy je leniańskimi monetami. Zwróć uwagę na cien-
ką krawędź boczną i wyraźne wgłębienie pośrodku krążka.
Gdybym miał drugi taki sam i przyłożył do tego, zobaczyłbyś
coś fascynującego. Musiałbyś obie mocno ścisnąć, bo inaczej
by się tak obróciły, że ich ścięte krawędzie ustawiłyby się pod
kątem dwudziestu stopni jedna względem drugiej. Jest to
szczególna odmiana magnetyzmu; leniańskie monety zacho-
wują takie właściwości nawet wówczas, kiedy nie są nałado-
wane.
Leoor sięgnął po monetę i z czułością zważył ją na dłoni.
-Żeby ją aktywować, musisz zanurzyć ją w wodorze o ci-
śnieniu dwóch atmosfer i trzymać tam przez kilkaset godzin.
Dopiero wtedy będziesz dysponował potężnym źródłem ener-
gii, pod warunkiem, że połączysz jąz inną monetą albo nawet
kilkoma naraz. Krążek został wykonany ze stopu palladu z in-
nymi metalami. Pochłania duże ilości wodoru, żeby w jakiś
sposób przekształcić większość w czynne izotopy - deuter
i tryt. Jeżeli przyłożysz taką monetę do drugiej tak, że ścięte
krawędzie będą się dokładnie pokrywały i ściśniesz, masz
wtedy niewielki stos jądrowy, całkiem niegroźny. Jeżeli jed-
nak połączysz i ściśniesz szybko sześć monet - na przykład,
wpychając je w głąb tuby o odpowiednich rozmiarach, mo-
żesz rozerwać ten statek na atomy!
Vince mimo woli odsunął dłoń od krążka. Leoor się
uśmiechnął.
- W tej chwili nie zawiera wodoru - powiedział.
Vince też się uśmiechnął, ale z zażenowaniem.
-No dobrze, a więc jest to coś w rodzaju nienaładowane-
go akumulatora. W jaki sposób umożliwi mi komunikowanie
się z tobą, kiedy już wyląduję na Shannie?
- Nie umożliwi ci tego - odparł Nessanin. - O komuniko-
waniu się pomówimy za chwilę. Najpierw jeszcze kilka słów
o tych monetach. Zanim odlecisz, wręczę ci dziesięć. Spoty-
ka się je bardzo rzadko, ale nie na tyle rzadko, żeby wysta-
wienie ich na sprzedaż wzbudziło na Shannie sensację albo
podejrzenia. Prawdę mówiąc, przez Port Shanny przepływają
ogromne bogactwa albo też pozostajątam. Spodziewamy się,
że Zarpi zainteresuje się tymi monetami z pewnego innego
powodu i dzięki temu uda ci się zawrzeć z nim bliższą znajo-
mość.
Vince wzruszył ramionami i przeniósł spojrzenie na inny,
podobny do portfela przedmiot, który Leoor także wyjął z sejfu
w ścianie.
- A to, cóż to jest? - zapytał. - Paszport, czy coś w tym
rodzaju?
Leoor znów się uśmiechnął.
- Zgadłeś. To paszport, identyfikator i karta kredytowa.
Z pozoru. - Otworzył przedmiot. - Oto twoje zdjęcie. Czy
potrafisz przeczytać napis pod nim?
Vince spojrzał na dziwne litery i zmarszczył brwi.
- To po onsjańsku, a nie po leniańsku. Vinz... Kul... Lo —
odczytał z trudem. - To moje imię i nazwisko, a przynajmniej
coś bardzo podobnego!
- Masz rację. Chcemy, żebyś udawał pirata z pewnego mało
znanego rejonu naszej komórki galaktyki. Będziesz porozumie-
wał się z nami za pośrednictwem Onsji, planety usytuowanej
w odległym zakątku tej komórki. Ale ten przedmiot jest czymś
więcej niż dokumentem, to komunikator, o który zapytałeś.
-Uhm?
Nessanin uśmiechnął się i podważył paznokciem krawędź
zdjęcia.
- Odrywa się, widzisz? - zapytał. - Utrzymuje je tylko
słabe pole półmagnetyczne. Proszę. Oderwij tę fotografię i ob-
róć ją o dziewięćdziesiąt stopni, a później znów ją przyłóż,
zamknij portfel i czymś go przyciśnij. Możesz na przykład na
nim usiąść. Portfel ma własne źródło zasilania, a ono prześle
wiadomość tym samym nadświetlnym szlakiem, którym prze-
leciałby zwyczajny statek albo informacyjna kapsuła. Odbie-
rzemy wiadomość i dowiemy się, co chciałeś nam powiedzieć.
Jeżeli obrócisz zdjęcie o dziewięćdziesiąt stopni zgodnie z kie-
runkiem ruchu wskazówek waszego zegara, będzie to ozna-
czało: „Zdrowy i wolny". Jeżeli je obrócisz w tym samym
kierunku o kolejne dziewięćdziesiąt stopni, wiadomość bę-
dzie brzmiała: „Zarpi jest tutaj". Trzeci taki sam obrót będzie
oznaczał: „Jest tu Akorra". Rozumiesz?
Vince kiwnął głową.
- Domyślam się, że to jeden z tych okrytych tajemnicą
wytworów leniańskiej techniki, o których wspominałeś - po-
wiedział. - Oznacza to, że nie będzie mi potrzebna informa-
cyjna kapsuła.
- Nie będzie ci potrzebna, chyba że zechcesz przesłać
bardziej szczegółowe informacje. Ten problem rozwiążesz
jednak we własnym zakresie, być może z pomocą Gondala,
jeśli będzie on jeszcze wtedy na Shannie i jeżeli znajdziesz
jakiś sposób ukrycia przed nim prawdziwego sensu przesyła-
nej informacji. Nie chcielibyśmy i nie możemy mu zbytnio
ufać. Mimo wszystko to przecież pirat.
Vince wzruszył ramionami.
- Myślę, że nie ma sensu, bym się teraz martwił tą sprawą
- powiedział. - A to co?
Sięgnął po przedmiot wyglądający jak sześciokrotnie
większy od oryginału plastikowy model leniańskiej monety.
- To jest - odparł Leoor z ledwo uchwytnym napięciem
w głosie - kopia przedmiotu, który ukradł nam Zarpi. Jak wi-
dzisz, ma identyczny kształt jak mała moneta, jeżeli nie liczyć
tej szczeliny w ściętej krawędzi. Może się tam zmieścić sama
moneta. - Nessanin umieścił monetę w szczelinie. - Gdyby
moneta była naładowana, zasiliłaby coś, co znajduje się we-
wnątrz tego przedmiotu. Niestety, nie wiemy, do czego służy
sam przedmiot. Jego właściciele nie przejawiali w ogóle chęci
do współpracy, a mój rząd był na tyle delikatny, że nie zarekwi-
rował go i nie zbadał. Podejrzewamy, że to coś w rodzaju klu-
cza; w starych traktatach wspomina się o istnieniu takich rze-
czy. Nie jest to jednak jakiś zwyczajny klucz do otwierania
zwyczajnych zamków. Zapewne może otwierać albo zamykać
jakieś drzwi lub wrota, ale stanowi również coś w rodzaju pro-
gramatora leniańskiego komputera czy skomputeryzowanego
mechanizmu. Możemy najwyżej domyślać się lub zgadywać.
Akorra jest znakomitym fizykiem, a zarazem specjalistką
w dziedzinie wytworów leniańskiej techniki. Może właśnie dla-
tego Zarpi, który ukradł ten przedmiot, porwał ją. I oczywiście
cała sprawa wiąże się w jakiś sposób z Shanną.
Urwał i spojrzał Vince'owi prosto w oczy.
- Teraz już wiesz naprawdę wszystko - powiedział po-
ważnym tonem. - Podobnie jak my, możesz wyciągać własne
wnioski.
Czując lekki ucisk w żołądku, Vince przez chwilę porząd-
kował w myślach wszystko, czego się dowiedział.
- Rozumiem - odezwał się w końcu. - Kiedy i gdzie mamy
się spotkać z tym Gondalem?
- Będziemy na miejscu spotkania za jakieś osiemdziesiąt
godzin - odparł Leoor. - Dotarła do nas jego informacyjna
kapsuła. Zawiadamia, że już tam przybył. Czeka na nas.

4
Trochę poirytowany tym, że odczuwa spore napięcie, Vince
wyciągnął dłonie i uścisnął obie dłonie Leoora, pamięta-
jąc, że właśnie w ten sposób witają się i żegnają Nessanie.
Podniósł swoje dwa małe nesesery i ruszył za pilotem do bur-
towej śluzy. Pochylił się, wszedł do wahadłowca, wcisnął ne-
sesery pod ławkę i usiadł na niej. Wahadłowiec nie miał ani
kubełkowych foteli, ani nawet pasów bezpieczeństwa. Podob-
nie jak we wszystkich nessańskich gwiezdnych statkach, pa-
nowało w nim kompensujące wszelkie zmiany przyspiesze-
nia sztuczne ciążenie.
Światła ściemniały.
Kiedy wahadłowiec odłączał się od burty nessańskiego
statku, Vince poczuł lekki wstrząs. Potem nie działo się nic aż
do chwili, kiedy przesłaniające dziobowy iluminator metalo-
we żaluzje rozsunęły się, aby ukazać usiane punkcikami
gwiazd przestworza.
Vince spojrzał na widoczne po obu stronach głowy pilota
nieznane gwiazdozbiory. Uczestnicząc w pierwszych wypra-
wach, jakie zaczynały odbywać istoty ludzkie w obrębie włas-
nego systemu słonecznego, utrwalił w pamięci obraz kosmicz-
nych przestworzy. Tych gwiazd, jakie widział teraz za ilumi-
natorem, z całą pewnością jednak nigdy dotąd nie oglądał.
Kiedy uświadomił sobie, jak daleko od domu się znalazł, po-
czuł niepokojący ucisk w żołądku.
Wydawało się, że wahadłowiec zawisł nieruchomo w pu-
stce przestworzy. Minęło mniej więcej piętnaście minut. Pi-
lot mruknął coś do mikrofonu i natychmiast zabrzmiał cichy
kurant. Pilot odwrócił się do pasażera i skinieniem głowy
pokazał mu coś, co znajdowało się przed nimi. Przeklinając
swój kiepski wzrok, Vince spojrzał w tamtą stronę.
Z początku zobaczył tylko skupisko świetlistych punk-
tów, dopiero po chwili spostrzegł, że tworzą one coś w rodza-
ju krzyża - regularny krąg, od którego odchodziły na boki
cztery promienie. Ów krzyż szybko stawał się coraz większy,
a zatem wahadłowiec zmierzał jednak ku jakiemuś celowi (lub,
oczywiście, coś zmierzało ku wahadłowcowi).
W pewnej chwili pilot włączył reflektory i na zakrzywio-
nej plastmetalowej powierzchni dziobowego iluminatora po-
jawiły się świetliste plamy. Kiedy potężny strumień światła
trysnął w przestworza, Vince zorientował się, że dziwny obiekt
przed nimi to gwiezdny statek.
Wyglądał inaczej niż jednokadłubowe statki Nessan. Ze
środkowego cylindrycznego kadłuba przypominającego gigan-
tyczną puszkę mleka sterczały na boki cztery wąskie ramio-
na. Na końcu każdego znajdował się o wiele mniejszy ka-
dłub. W pewnej chwili Vince dostrzegł pierścień odbijających
światło wklęśnięć, które biegły po obwodzie płaskiego końca
ogromnego cylindra. Zrozumiał, że spogląda na typowe pro-
mienniki napędu nadświetlnego. Słuchając wykładów na ten
temat, dowiedział się, jak wyglądają. Dopiero po chwili za-
uważył, że w podobne promienniki wyposażono każdy
z mniejszych kadłubów.
Każdy zatem był odrębnym gwiezdnym statkiem, malut-
kim w porównaniu z centralnie usytuowanym gwiazdolotem,
a jednak o wiele większym niż wszystko, co do tej pory zdo-
łali skonstruować Ziemianie.
Pod jednym z mniejszych kadłubów osadzonych na koń-
cach długich ramion (to były z pewnością kolumny cumow-
nicze) Vince zauważył jeszcze mniejszy obiekt, który przy-
pominał niewielki konwencjonalny gwiezdny statek. Był
długi, smukły i miał opływowe kształty. Na kadłubie tu i ów-
dzie widać było jakieś wypukłości i wybrzuszenia, a z jedne-
go jego końca wystawały trzy łapy ładownicze.
Nagle, chociaż Vince tego nie poczuł, wahadłowiec za-
czął wyraźnie zmniejszać szybkość i kiedy znalazł się w koń-
cu blisko smukłego statku, sunął już bardzo powoli. Teraz
Vince mógł teraz ocenić wielkość gwiazdolotu - miał chyba
jakieś sześćdziesiąt metrów długości. Porównując jego wy-
miary ze środkowym kadłubem, doszedł do przekonania, że
ogromny cylinder musi mieć co najmniej trzysta metrów śred-
nicy.
W następnym momencie zauważył umieszczoną pośrod-
ku smukłego walca klapę śluzy cumowniczej. Sposób, w jaki
była oświetlona, wskazywał jednoznacznie, że właśnie tam
ma się skierować pilot wahadłowca. Kilka minut później roz-
legł się cichy zgrzyt i metalowe żaluzje ponownie przysłoniły
iluminator dziobowy. Kiedy oba statki się połączyły, Vince
poczuł lekki wstrząs i usłyszał stłumiony syk - wyrównały
się ciśnienia powietrza. W końcu klapa śluzy wahadłowca
zaczęła się otwierać.
Vince spojrzał w głąb słabo oświetlonego korytarza, który
prowadził chyba do samego środka nieznanego statku. Dostrze-
głszy rozbawione spojrzenie pilota, uśmiechnął się do niego,
po czym skinął głową na znak podziękowania i pożegnania.
Wyciągnął nesesery spod ławki i ruszył w stronę śluzy.
- Uważaj na ciążenie! - usłyszał nagle za plecami głos
pilota.
Vince zrozumiał sens ostrzeżenia i tytułem próby popchnął
do przodu jeden z neseserów. Gdy tylko wajizeczka przekro-
czyła granicę wahadłowca, frunęła w powietrze. Vince puścił
oba bagaże i przeszedł przez tunel cumowniczy, trzymając
się przytwierdzonych do ścian metalowych uchwytów.
Kiedy znalazł się wewnątrz obcego statku, klapy obu wła-
zów się zamknęły. Z początku pomyślał, że jest tu sam, ale po
kilkunastu sekundach usłyszał czyjś świszczący głos, powoli
wymawiający poszczególne słowa. Zrozumiał je bez trudu,
bo witająca go istota mówiła płynnie po leniańsku.
- Widzę, że całkiem sprawnie się poruszasz. Powiedzia-
no mi, że jesteś na wpół ślepy. - W następnej chwili rozległa
się krótka seria następujących szybko po sobie głośnych sy-
ków. - Obawiałem się, że może jesteś słaby albo że tunel cu-
mowniczy okaże się nieszczelny i nie zdołasz się przedostać
na pokład mojego statku. Nie chciałbym na samym początku
stracić tak cennego ładunku. Sss-sss-sss! - Głos umilkł na
moment. - Skieruj się do centralnego korytarza, a potem idź
prosto. Siedzę w głównej sterowni, gdzie nastawiłem umiar-
kowane ciążenie.
Vince poczuł, że lekki dreszcz przebiegł mu po plecach.
- Kim jesteś? - zapytał.
Usłyszał ponownie krótką serię urywanych syków i po-
myślał, że być może stanowią odpowiednik śmiechu.
- To chyba oczywiste. Jestem Gondal - zabrzmiała odpo-
wiedź. - Nie sądzisz chyba, że powierzyłbym tak delikatną
sprawę któremuś z moich podwładnych. Każdy z nich mógł-
by próbować cię wykorzystać jako narzędzie własnych pla-
nów.
Kiedy Vince przystanął na progu głównej sterowni, zdrę-
twiał z przerażenia. W pierwszej sekundzie wydało mu się,
że z pękatego korpusu co najmniej półtorametrowej średnicy
wyrastają ogromne giętkie węże. Dopiero po chwili, trzyma-
jąc się uchwytu w ścianie i wytężywszy oczy, które jakoś
musiały poradzić sobie z brakiem ciążenia, zobaczył, że były
to tylko dwie podobne do wężowych łbów głowy. Ujrzał tak-
że wyrastające z górnej części cielska cztery macki; każda
z nich kończyła się parą spiczastych palców. Mniej więcej po-
środku między dwiema szyjami dostrzegłjeszcze jedną giętką
mackę. Miała dwa metry długości, ale tylko pięć centyme-
trów średnicy. Wyglądała jak grubościenna rura, a na jej koń-
cu znajdowało się coś w rodzaju ust, które stykały się z meta*<
lowym pojemnikiem, przypiętym do potężnych pleców. < i
Z dolnej części torsu wyrastały kolejne cztery macki, tS
były grube i krótkie. Każda kończyła się dwoma silnymi i gięt-j
kimi palcami. Jedna z nóg-macek owinęła się wokół kolum-
ny fotela pilota, dzięki czemu istota nie odrywała się od sie-
dzenia. Pozostałe trzy macki spoczywały swobodnie na
podłodze w różnych miejscach.
Z każdą chwilą Vince dostrzegał nowe szczegóły.
Zielona skóra istoty była pokryta wyraźnymi jasnymi
i ciemnymi plamami, tu i ówdzie widniały na niej blizny i szra-
my. Każda z wężowych głów miała parę oczu, ale w żadnej
nie było wiele miejsca na mózg. Zęby przypominały bardziej
kły wilka niż węża.
Vince zauważył, że miejsce pomiędzy wyrastającymi
z górnej części cielska mackami powoli pęcznieje, i zdał so-
bie sprawę, że przez podobną do rury długą mackę istota za-
sysa z cylindra porcje gazu. Przyglądała się Cullowowi wszyst-
kimi czterema oczami. Jedną parę utkwiła w jego twarzy,
a drugą lustrowała go od stóp do głów i z powrotem. Vince
odnosił jednak wrażenie, że główny mózg istoty musi znaj-
dować się gdzieś w środkowej części ciała.
Oddechowa macka oderwała się od pojemnika z gazem,
zwinęła i zwróciła usta w stronę Ziemianina. Spomiędzy pra-
wie zaciśniętych warg wydobyła się seria syków. Vince był
już teraz całkiem pewien, że jest to śmiech. Zdał sobie naraz
sprawę, że w sterowni unosi się ledwo wyczuwalna woń amo-
niaku. Potem ponownie usłyszał powoli wypowiadane sło-
wa:
-No cóż, wejdź do środka! Nie pożeram tak cennych ła-
dunków, przynajmniej dopóki nie umieram z głodu. A teraz
nie umieram.
Mimo protestu wszystkich zmysłów Vince przestąpił jed-
ną nogą próg śluzy. Poczuł szarpnięcie siły ciążenia równego
mniej więcej połowie ziemskiego. Postawił na płytach pokła-
du drugą nogę i zamarł, uparcie próbując się uwolnić od wra-
żenia, że to wszystko jest sennym koszmarem.
Istota zasyczała.
- Muszę cię jak najszybciej nauczyć latać tym dziwnym
statkiem i wrócić na pokład swojego kosmolotu. Mogę oddy-
chać twoim powietrzem, ale drażni moje płuca, mam także
dość oddychania tą mieszaniną z pojemnika, którym, jak są-
dzę po zapachu, nieumiejętnie posługiwał się jeden z człon-
ków mojej przeklętej załogi. Sss-sss! A zatem, jak się nazy-
wasz?
- Uhm... Vince Cullow.
- Vinz Kul Lo - powtórzyła istota. -Niezbyt dziwacznie.
Ręka-macka rozwinęła się, spiczaste palce nacisnęły ja-
kiś przełącznik umieszczony na naszpikowanym przyrząda-
mi pulpicie. Z głębi statku zaczęły dobiegać pomruki i świsty.
- To włącznik głównego napędu - wyjaśniła istota.
Jej cztery nogi-macki poruszały się pewnie i płynnie.
Ogromne ciało obróciło się dookoła, a potem spoczęło w fo-
telu pilota. Palce wyrastających z górnej części torsu macek
nie przestawały jednak tańczyć po kontrolnym pulpicie.
- To główny włącznik napędu grawitacyjnego, a to prze-
łączniki wszystkich trzech silników w płetwach. To prymi-
tywny rodzaj napędu, ale umożliwia manewrowanie bez oba-
wy wykrycia za pomocą przyrządów elektronicznych. A przy
okazji, nie masz żyroskopów, żeby zawrócić ten statek. Ten
rząd guzików i przełączników - co za piekielne rozmieszcze-
nie! -umożliwi ci uruchamianie urządzeń pokładowych w ro-
dzaju klimatyzatora, klap śluz, generatora sztucznego ciąże-
nia, oświetlenia, dźwigów towarowych, systemów uzbrojenia
i tak dalej. - Końcówka jednej z macek powędrowała do in-
nego panelu, pośrodku którego widniał wielki przełącznik. -
A to główny włącznik napędu nadświetlnego, zainstalowane-
go prowizorycznie na twoim statku wiele dni po jego skon-
struowaniu. Twój napęd nadświetlny jest uszkodzony. Stano-
wi to dobry pretekst -jeden z kilku - lecisz na Shannę, żeby
go naprawić. - Wężowa głowa pochyliła się nad klawiaturą.
- A to umożliwi ci posługiwanie się głównym komputerem.
Poprzedni właściciel statku dokonał kilku ulepszeń i przeró-
bek; dzięki temu możesz sterować pracą wszystkich urządzeń
pokładowych. Twój statek nie jest marną starą i zdezelowaną
balią, na jaką wygląda, a raczej nie będzie nią, kiedy twój
napęd nadświetlny zostanie naprawiony. Powinno to nastą-
pić, zanim chirurdzy zoperują twoje oczy.
Gondal obrócił się na fotelu pilota jak nieprawdopodob-
nie wielka gumowa lalka.
- Chodź, usiądź obok mnie - powiedział. - Powinieneś
jak najszybciej nabrać wprawy. Możesz zacząć ćwiczenia
od ulokowania nas za środkowym kadłubem mojego gwiaz-
do lotu.
Służąca do oddychania długa macka rozwinęła się i usta
znów przywarły do metalowego pojemnika.
Oszołomiony Vince spojrzał niepewnie na fotel drugiego
pilota.
- Uhm... - mruknął. - Czy mam rozumieć, że to ma być
mój statek?
Jedna z wężowych głów Gondala pochyliła się na znak
potwierdzenia.
- Oczywiście - powiedział. — Jakiż byłby z ciebie pirat,
gdybyś nie miał własnego statku? Ten nadaje się wprost ide-
alnie. Jest bardzo stary i pochodzi z tak odległej planety, że
nikt nie będzie w stanie sprawdzić z jakiej.
Vince podszedł powoli do wolnego fotela, usiadł i spoj-
rzał bezradnie na rzędy przełączników i wskaźników. W na-
stępnym momencie przecisnęła się obok niego macka i po-
czuł słabą woń amoniaku. Spiczaste palce coś przełączyły i na
kwadratowym ekranie o trzydziestocentymetrowych bokach
pojawił się niewyraźny obraz.
- Och, zupełnie zapomniałem. Twoje oczy - zreflektował
się Gondal.
Spiczaste palce pokręciły czymś i obraz na ekranie szyb-
ko się rozjaśnił. Widać było teraz ogromny środkowy kadłub
z fragmentem biegnącej ukośnie i skróconej kolumny cumow-
niczej.
- Chwytaki grawitacyjne są wyłączone - oznajmił Gon-
dal. - Wykonasz teraz pierwszy manewr. Oddalisz się na od-
ległość stu kilkudziesięciu metrów od mojego gwiazdolotu,
włączysz silniki i przyspieszysz, a potem zwolnisz, żeby dziób
twojego statku prawie stykał się z rufą głównego kadłuba
mojego gwiazdolotu. Kiedy tam dotrzesz, twój statek zosta-
nie przechwycony przez moją załogę.
Vince z wysiłkiem przełknął ślinę. Niech mnie diabli, je-
żeli pozwolę mu uważać ludzi za półgłówków, pomyślał. Sta-
rał się usilnie zapamiętać wszystko, o czym przed chwilą
mówił mu Gondal.
Wkrótce się okazało, że system sterowania statku był w za-
sadzie bardzo prosty w obsłudze. Na pulpicie znajdowały się
guziki z leniańskimi symbolami oznaczającymi „naprzód"
i „do tyłu", a także przełączniki o dźwigniach na tyle dużych,
że mógł chwytać je palcami. Parę z tych przełączników ozna-
czono zwykfymi cyframi: jedynką, dwójką i trójką; musiały
pozwalać na włączanie i wyłączanie mechanizmów łap ła-
downiczych. Usiłując rozpaczliwie zachować maksymalną
jasność umysłu, Vince dostrzegł w końcu symbol oznaczają-
cy „w bok".
Odetchnął głęboko, odszukał odpowiednie przełączniki
i bardzo łagodnie pchnął w kierunku, który wydał mu się wła-
ściwy. Zanim zdążyły zareagować kompensatory zmiany przy-
spieszenia statku, poczuł lekkie szarpnięcie i zakołysał się na
fotelu. Gondal zasyczał, najwyraźniej bardzo rozbawiony.
- Powiedziałem, sto kilkadziesiąt metrów, a nie sto kilka-
dziesiąt kilometrów! -zadrwił.
Czując, że się rumieni ze wstydu, Vince przeprowadził
kilka prób i w końcu opanował w pewnym stopniu sztukę
pilotażu. Ostrożnie manewrując, przeprowadził statek za rufę
centralnego kadłuba gwiazdolotu Gondala, po czym powoli
zaczął się ku niej zbliżać, starając się kierować ku środkowi
cylindra, między promienniki napędu nadświetlnego. Jego puls
bił szybko. To było coś wspaniałego! Pomyślał, że kiedy na-
bierze trochę większej wprawy, zdoła wykonać każdy, choć-
by najbardziej skomplikowany manewr!
Kiedy odległość między nimi a ogromnym kadłubem
gwiazdolotu Gondala zmalała do kilku metrów, jego statek
coś nagle zatrzymało, tak raptownie, jakby zderzył się z litą
ścianą. Siła inercji szarpnęła nim do przodu. Gondal gniew-
nie zasyczał.
- To jak zawsze bojaźliwi członkowie mojej załogi -
wyjaśnił. - Podsłuchiwali, co mówiłem, i zlękli się, że mo-
żesz się wbić w rufę gwiazdolotu.
Nacisnął jakiś przełącznik i wrzasnął coś ostro do mikro-
fonu.
Z głośnika dała się słyszeć równie nieuprzejma odpowiedź.
Mimo to statek Cullowa został przyciągnięty tak delikatnie,
że niemal bez wstrząsu zetknął się z płaszczyzną kadłuba.
Kilka minut później Vince poczuł, że coś uderzyło o bur-
tę jego statku. Domyślił się, że to wahadłowiec, którego pilot'
przyleciał, żeby zabrać kapitana. Onsjanin potwierdził jego
domysł, wstał z fotela i ruszył w stronę śluzy.
- Poćwicz jeszcze, żebyś nabrał wprawy - powiedział. -
Wszystkie czynności zaprogramowano w pamięci głównego
komputera. Powinieneś tylko postępować ściśle według wska-
zówek. Udamy się teraz na Shannę, ale okrężną trasą. Zanim
tam dolecimy, musisz oswoić się z tym statkiem i rolą, którą
masz odgrywać. Osobiście uważam, że nie jesteś przekonują-
cym piratem - masz zbyt uczciwą twarz. Sss-sss-sss! Musi-
my jednak spróbować. Skontaktuj się ze mną, gdybyś miał
jakieś pytania albo kłopoty.
-LJhm... Dobrze.
Vince wstał z fotela drugiego pilota, odprowadził Gonda-
la do progu śluzy i obserwował, jak Onsjanin, zręcznie sta-
wiając giętkie nogi-macki, znika w półmroku długiego kory-
tarza.
Kiedy Vince pozostał sam na pokładzie statku, zaczął
myszkować po różnych pomieszczeniach. Przekonał się wkrót-
ce, że dysponuje wystarczającą ilością pożywienia. Wygląda-
ło dość dziwnie, ale nadawało się do jedzenia. Znalazł mięso
jakiegoś zwierzęcia, opakowany w folię chleb o anyżowym
smaku i różne kuliste owoce, coś co przypominało kawę, kil-
ka plastikowych pojemników z płynem podobnym do piwa
i zestaw przypraw, które musieli wcześniej przysłać Nessa-
nie: sól, pieprz, sproszkowaną cebulę i cukier.
Kiedy usiadł do komputera, okazało się, że rzeczywiście
może się wiele nauczyć. Dowiedział się, że Shanna jest pla-
netą trochę większą niż Ziemia, ale obdarzoną prawie taką
samąsiłąciążenia; że zawartość dwutlenku węgla w atmosfe-
rze jest tam nieco wyższa, a ponadto występują w niej różne
rzadkie gazy. Na planecie panował znośny klimat. Była rze-
czywiście pozbawiona słońca, ogrzewało ją nagromadzone
w jej głębi ciepło, co stanowiło źródło różnych dziwnych zja-
wisk. Gdzieniegdzie woda w morzu wrzała. Niektóre zwie-
rzęta same wytwarzały słabe światło (podobnie zresztą nie-
które rośliny), inne gromadziły się wokół czynnych wulkanów,
jeszcze inne wykazywały zdolność widzenia w absolutnym
mroku, a prawie wszystkie miały doskonały węch i słuch.
Najdziwniejsze jednak, że warunki klimatyczne prawie wca-
le nie odbiegały od tych, jakie panowały na Ziemi. Być może
przyczyną powstawania wiatrów i deszczów były różnice tem-
peratury w różnych regionach Shanny, spowodowane różni-
cami grubości skorupy planety.
Z opisu vredańskich władców wynikało, że wyglądająoni
jak coś pośredniego między istotami człekopodobnymi a du-
żymi psami. W każdym razie poruszali się w pozycji wypro-
stowanej. Rządzili planetą, trzymając się nielicznych, ale kon-
sekwentnie przestrzeganych reguł. Wyjęci spod prawa
zbiegowie, awanturnicy i banici wszelkiej maści byli mile wi-
dziani, pod warunkiem, że mieli czym zapłacić i zachowywa-
li się, jak należy. Na Shannie znajdowały się liczne gospody i ka-
barety, a także punkty usług wyspecjalizowane w zaspokajaniu
najróżniejszych potrzeb. Z myślą o gościach, którzy nie mo-
gli oddychać shannańskim powietrzem, w wielu firmach, skle-
pach i hotelach utworzono swoiste enklawy, gdzie mieli oni
odpowiednie dla siebie, specyficzne warunki życia.
Istniały także wyspecjalizowane warsztaty remontowe,
w których można było naprawić każdy gwiezdny statek.
I banki! Nikt nie próbował nawet oszacować łącznej war-
tości wszystkich łupów, jakie przechowywali w skarbcach
i sejfach Shanny piraci, przestępcy i przemytnicy. Rejestru-
jąc tę informację, Gondal nie zdołał ukryć w głosie nutki chci-
wości.
Mijały dni, aż w końcu czas zaczął się Vince'owi dłużyć.
Wreszcie jednak doczekał się chwili, kiedy na ekranie ukaza-
ły się dwie wężowe głowy Onsjanina.
- Skasuj zawartość wszystkich pamięci komputerów —
polecił Gondal. - Ja i kilku członków mojej załogi pojawimy
się wkrótce na pokładzie twojego statku. Zaczekamy tu na
przybycie vredańskich inspektorów.
- Znajdujemy się zatem blisko Shanny? - zapytał Vince.
- Jeżeli sądzić po tym, jak długo lecimy, bardzo blisko.
Musimy jednak trzymać się w pewnej odległości od niej i za-
czekać, aż uzyskamy zgodę na lądowanie. Zaraz przyjdzie-
my.
Towarzyszący Gondalowi członkowie załogi niewiele róż-
nili się wyglądem od swojego kapitana. Byli tylko trochę młod-
si i mieli mniej blizn na mackach i torsie. Każdy z nich był
uzbrojony w dwa pistolety: jeden był zapewne promiennikiem,
a drugi umożliwiał chyba rażenie jakimiś pociskami. Rękoje-
ści obu miały kształt cylindra i były ustawione pod dziwnym
kątem względem lufy. Piraci obrzucili Cullowa zaciekawio-
nymi spojrzeniami, a potem, sycząc i pomrukując coś po on-
sjańsku, opuścili sterownię i zajęli stanowiska w różnych
miejscach niewielkiego statku. Gondal pozostał i od czasu do
czasu zasysał porcję gazu z pojemnika.
- No cóż, czy uważasz, że dowiedziałeś się wystarczają-
co dużo, aby wywieść Vredan w pole? - zapytał w pewnej
chwili.
Vince wzruszył ramionami.
-Nauczyłem się wszystkiego, co dla mnie zarejestrowa-
łeś - odparł.
- Mam nadzieję - mruknął Gondal. - Sss-sss-sss! Musisz
wiedzieć, że niełatwo przechytrzyć Vredan. Próbowało tego
już wielu innych, zwabionych legendarnymi bogactwami, ja-
kie podobno kryją się w skarbcach i sejfach banków Shanny.
Pozwól, żebym to ja z nimi porozmawiał. Udawaj, że nie znasz
dobrze leniańskiego. Znasz onsjański na tyle, że możesz co
jakiś czas zadawać mi pytania, jakbyś szukał mojej rady. Je-
żeli Vredanie zechcą posłuchać twojej ojczystej mowy, speł-
nij ich życzenie. Nessanie zapewniali mnie, że i tak nikt nie
zrozumie ani słowa. I udawaj, że stan twojego zdrowia jest
gorszy niż w rzeczywistości. To będzie wyjaśniało, dlaczego
jesteś trochę otępiały. Sss-sss-sss!
Vince mimo woli wyszczerzył także zęby w uśmiechu.
Gondal był niewątpliwie istotą obdarzoną dużym zmysłem
praktycznym.
Czterej Vredanie, którzy weszli na pokład jego statku, byli
znacznie bardziej podobni do istot ludzkich, niż Vince ocze-
kiwał, choć ich wygląd zdradzał wyraźnie, że ich przodkami
były czworonogi. Nieobute stopy przypominały trochę łapy,
czteropalczaste, pozbawione kciuków dłonie sprawiały wra-
żenie całkiem sprawnych. Mieli spore głowy z krótkimi i gru-
bymi pyskami, pełnymi ostrych zębów, które świadczyły
o tym, że są istotami mięsożernymi. Z obu stron głów wyra-
stały średniej wielkości sterczące uszy. Ciała Vredan były po-
rośnięte gęstą, lśniącą brązową sierścią; jedynie środkiem ple-
ców biegło pasmo ciemniejszych włosów. Mieli na sobie
krótkie, zapinane na zamek błyskawiczny, jednoczęściowe
kombinezony z jakiejś elastycznej tkaniny. Wszyscy czterej
nosili pasy z kaburami, w których tkwiły jakieś pistolety oraz
naszyjniki, które, jak domyślał się Vince, były rejestratorami
i komunikatorami. Wszyscy mogli się porozumiewać ze swo-
im patrolowcem znajdującym się gdzieś w pobliżu, prawdo-
podobnie gotowym do otwarcia ognia w każdej chwili.
Większość krótkich pytań Vredanie kierowali pod adre-
sem Gondala, który najwyraźniej często gościł na Shannie.
Jeden z nich podszedł do Vince'a i spojrzał mu w oczy, po
czym powiedział coś do pozostałych w języku pełnym ury-
wanych dźwięków i świstów.
W pewnym momencie Vince zdecydował się dokonać
bardzo ważnej operacji. Jak wcześniej mu poradzono, prze-
kazał inspektorom wszystkie (z wyjątkiem jednej) leniańskie
monety, które otrzymał od Leoora. Wywołało to sporą sensa-
cję. Inspektorzy, wyraźnie poruszeni (świadczył o tym wyraz
ich oczu i ton, jakim wymieniali między sobą uwagi), przeka-
zali informacje o niecodziennym wydarzeniu na swój statek.
Wyglądało na to, że Vince jest osobą bardzo zamożną. Tak
czy owak, dysponował teraz na Shannie ogromnym saldem
kredytowym.
W końcu dowódca inspektorów spojrzał na Gondala.
- Zastopuj w odległości miliona kilometrów od planety
i zaczekaj na instrukcje - rozkazał.
Chwilę potem cała czwórka opuściła statek.
Gondal, odprowadziwszy ich bacznym spojrzeniem, skie-
rował końcówkę macki oddechowej w stronę Vince'a.
- Sss-sss-sss! - zachichotał. - Teraz opasałeś własnymi
mackami tors swoich nieprzyjaciół. Czy chcesz, czy nie, mu-
sisz poddać się operacji oczu w jednym z tutejszych szpitali.
Miejscowi specjaliści dobrze wiedzą, jak się usuwa takie ka-
tarakty.
Vince przełknął ślinę. Wciąż nie mógł się oswoić z my-
ślą, że będzie go operowała obca istota, uznał jednak, że lep-
sze to, mimo wszystko, od całkowitej utraty wzroku.

5
Gondal pozostawił swój ogromny wielokadłubowy gwiaz-
dolot na orbicie i wraz z kilkoma członkami swojej pirac-
kiej załogi zaczął się przygotowywać do wylądowania na po-
wierzchni Shanny dziwacznym statkiem, który rzekomo
stanowił własność Cullowa.
Vince był szczęśliwy, że nie musi siedzieć za sterami.
Kiedy statek pokonał górne warstwy atmosfery, wpadł w ob-
szar straszliwej burzy. Podmuchy wichury uderzały w smu-
kły kadłub niczym gigantyczne młoty i obracały statek wokół
osi; zachodziła nawet obawa, że gwiazdolot wpadnie w kor-
kociąg. Jeżeli Ziemianin miał dotąd jakiekolwiek wątpliwo-
ści, czy na pozbawionej słońca planecie pogoda może być
kapryśna, teraz przekonał się o tym na własnej skórze.
Gondal owinął wszystkie cztery nogi-macki wokół kilku
różnych przedmiotów, co zapewniło mu niezbędną stabilność.
Od czasu do czasu spoglądał na Cullowa i radośnie posykiwał.
Zmagał się z huraganem i w końcu sprowadził statek na niższy
pułap. Podmuchy nie były tu już tak silne, ale o kadłub zabęb-
niły krople ulewnego deszczu. Kierując się ku źródłu sygnału
namiarowego, raz po raz niknącego w szumach i trzaskach
zakłóceń, znaleźli się w końcu na wysokości tysiąca kilkuset
metrów. Dopiero wtedy Vince ujrzał w dole pierwsze światła
kosmoportu.
Najjaśniejsze skupiska tworzyły sześciokąt o średnicy co
najmniej trzech kilometrów. Wewnątrz sześciokąta jaśniały
porozrzucane nieregularnie światełka; większość skupiała się
wzdłuż boków. Od każdego boku biegły proste linie. Dopiero
po pewnym czasie Vince dostrzegł też przylegające do bo-
ków sześciokąta wielkie prostopadłościenne budynki, które
wyglądały na hangary.
Cullow uzmysłowił sobie, że pojedyncze świetliste punk-
ty oznaczają zaparkowane gwiezdne statki. Tu i ówdzie do-
strzegał już także ruchome snopy światła. Niektóre strzelały
z reflektorów zainstalowanych na kadłubach gwiazdolotów,
inne były wysyłane przez pojazdy naziemne.
Uświadomił sobie, że jego puls zaczyna bić przyspieszo-
nym rytmem. Kosmoport sprawiał wrażenie bardzo ruchli-
wego!
- Te proste linie odchodzące od boków sześciokąta to
bulwary - zaczął wyjaśniać Gondal. - Tam jest właśnie sie-
dlisko wszelkiego zła i grzechu. Sss-sss-sss! Tam również
zawiera się większość legalnych i nielegalnych transakcji. Czy
widzisz te kopuły przy najjaskrawiej oświetlonym bulwarze?
Są wypełnione egzotycznym powietrzem - korzystają z nich
goście nie mogący oddychać tlenem. - Gondal włączył ka-
merę, powiększył obraz i skierował obiektyw na masywną
kamienną budowlę, otoczoną wianuszkiem mniejszych gma-
chów. - Spójrz tam, na wschód od kosmoportu. Mimo że Shan-
na nie ma słońca, które wschodziłoby i zachodziło, nazywa-
my ten kierunek wschodnim z uwagi na obrót planety wokół
osi - wyjaśnił. - To banki. Najokazalszy nazywa się Głów-
nym Skarbcem. To właśnie tam kryją się największe bogac-
twa, przynajmniej oficjalnie.
- Ach, tak - mruknął Vince.
Jakąś minutę przyglądał się budynkowi, po czym prze-
niósł spojrzenie na ekran kamery z szerokokątnym obiekty-
wem. Kosmoport i bulwary zajmowały obszar długości około
piętnastu i szerokości około dwudziestu kilometrów. Z trzech
stron graniczyły z nim jaśniejsze nieregularne pasy. Vince do-
myślił się, że są to nadmorskie plaże. Wszystkie były jaskra-
wo oświetlone i należało przypuszczać, że korzystało z nich
wielu gości. No tak, wiedział przecież od Gondala, że kosmo-
port znajdował się na wyspie!
Czwarty brzeg owego obszaru, niegraniczący z plażą,
wyglądał jak prosta linia i miał mniej więcej osiemnaście ki-
lometrów długości. Wzdłuż całego brzegu biegł oświetlony
parkan. Po jego drugiej stronie Vince dostrzegł tylko kilka
pojedynczych słabych świateł. Domyślił się, że to farmy, o któ-
rych istnieniu poinformował go Gondal. Za farmami wyspa
rozszerzała się i ciągnęła jakieś trzysta kilometrów mniej wię-
cej równolegle do linii brzegowej kontynentu. O tym także
wiedział od Onsjanina.
Tymczasem Gondal cicho przeklinał, usiłując wyłowić spo-
śród szumów i trzasków przekazywane przez radio instrukcje.
W końcu zwolnił i korzystając z grawitorów, skierował statek
w stronę najciemniejszego zakątka kosmoportu. Odszukał wolne
miejsce między zaparkowanymi transportowcami i zręcznie
wylądował. Przebierając palcami rąk-macek po pulpitach kon-
trolnych, zaczął wyłączać, jeden po drugim, pokładowe syste-
my i podzespoły. Odgłosy pracy urządzeń statku stopniowo ci-
chły i milkły. Vince słyszał już teraz tylko pomruk klimatyzatora
i cichy szmer uderzających o płyty kadłuba kropel deszczu.
Kiedy do wnętrza statku wpadło powietrze Shanny, Ziemianin
poczuł ledwo uchwytną woń ozonu. Nie było w tym nic dziw-
nego; na zewnątrz wciąż jeszcze szalała gwałtowna burza.
Gondal rozwinął nogi-macki i wstał z fotela pilota.
- Zostaniesz teraz przewieziony do szpitala - powiedział.
- Moja rola właściwie na tym się kończy. Muszę jeszcze tylko
odwieźć ten statek do warsztatu należącego do pewnego osob-
nika o nazwisku Narret. Kiedy naprawi wszystko, co powinien,
Vredanie zwrócą ci gwiazdolot. Zważywszy na twój ogromny
kredyt, nie będziesz potrzebował gotówki. - Skierował obie
pary oczu na Cullowa i zaczął lekko kołysać wężowymi gło-
wami. -Nessanie nie powiedzieli mi, jakie mająplany wobec
ciebie, ale myślę, że jakieś jednak mają.
Vince uśmiechnął się mimo woli.
- Ja też tak przypuszczam - powiedział. -No cóż, bardzo
dziękuję. Czy jeszcze się zobaczymy?
Nie ukrywając rozbawienia, onsjański pirat wydał serię
urywanych syków, po czym zaczerpnął następną porcję gazu
z pojemnika.
- A zatem, nawet nie wiesz, czy mają jakieś zadania dla
mnie! Nie mają. Ponieważ jednak chcę tu przeprowadzić kil-
ka transakcji, co zajmie mi trochę czasu, możliwe, że znów
się zobaczymy. Rzecz jasna, pod warunkiem, że twoja kura-
cja nie potrwa bardzo długo. Życzę ci powodzenia.
Tym razem Vince powstrzymał się od uśmiechu. Nie za-
mierzał mu zdradzać jakichkolwiek szczegółów swojej umo-
wy z Nessanami.
- Ja także życzę ci powodzenia - odparł.
Odwrócił się i czując już większe ciążenie Shanny, ruszył
w stronę zewnętrznej śluzy.
Nie musiał korzystać z klamr ani poręczy, żeby znaleźć
się na płycie lądowiska. Na zewnątrz, na wysokości otworu
włazu, unosił się niewielki pojazd, który wyglądał jak pozba-
wiony kół jeep. Siedzieli w nim dwaj Vredanie, kierowca
i strażnik, uzbrojeni i ubrani podobnie jak ci czterej inni przed-
stawiciele miejscowej władzy, którzy jakiś czas temu wkro-
czyli na pokład jego statku. Przez chwilę w milczeniu przy-
glądali się Vince'owi, po czym strażnik zapytał:
- Ty jesteś Vinz Kul Lo?
Usłyszawszy potwierdzającą odpowiedź, wyciągnął za-
kończoną czterema palcami rękę i pomógł Vince'owi wejść
do kabiny pojazdu.
- Polecono nam przewieźć cię do szpitala Thooda Hiwi-
sa - oznajmił obojętnym tonem. - Chirurg już cię oczekuje.
Podróż na skraj kosmoportu trwała tak krótko, że Vince
nawet nie zdążył się dobrze przyjrzeć zaparkowanym w po-
bliżu rozmaitym statkom. Większość wyglądała jak krótsze
lub dłuższe pękate cylindry, z różnie rozmieszczonymi otwo-
rami i wypukłościami kadłuba - niektóre zapewne stanowiły
furty armatnie. Kilka miało własne dźwigi z wnękami, w któ-
rych można je było chować, kiedy były niepotrzebne. Niektó-
re wyposażono (tak jak jego statek) w zwyczajne poręcze
i klamry do schodzenia i wchodzenia.
Jedynymi statkami, które nie miały kształtu cylindra, były
trzy jednostki podobne do ogromnych hantli. Kadłub każdej
wyglądał jak dwie dwudziestometrowej średnicy kule, wsparte
na wciąganych łapach ładowniczych i połączone krótkim, gru-
bym korytarzem.
Vince nie zauważył ani jednego smukłego statku o opły-
wowym kadłubie. Żaden nie był podobny do tego, którym
wylądował na powierzchni Shanny. Zaczynał czuć coś w ro-
dzaju zażenowania, że przyleciał na pokładzie tak nietypo-
wego pojazdu.
Zobaczył natomiast w ciągu zaledwie kilku minut wiele
obcych istot różnych ras - załogi statków. Oszołomiło go to
trochę i obudziło w nim instynktowny, pierwotny niepokój.
Niektórzy Ziemianie wyobrażali sobie, że obce istoty są
ogromne jak góry albo maleńkie jak mrówki; te, które Vince
widział, wcale takie nie były. Największe kojarzyły mu się tro-
chę z ziemskimi niedźwiedziami grizzli, nie przewyższały jed-
nak wzrostem Gondala. Najmniejsze dorównywały wielkością
sporym owczarkom, ale w niczym nie przypominały psów. Vin-
ce zobaczył także istotę, która w pierwszej chwili skojarzyła
mu się ze strusiem. Istota ta zeskoczyła z czerniejącego dość
nisko nad płytą lądowiska otworu włazu. Miała szczątkowe
skrzydła ze stawami umożliwiającymi zginanie ich w łokciu
i barku. Skrzydła kończyły się palcami bardzo przypominają-
cymi ludzkie, nogi wyglądały jednak jak ptasie łapy.
Vredanie pozostawili go przed długim i niskim drewnia-
nym budynkiem. Vince zwalczył charakteryzującą chyba
wszystkich Ziemian atawistycznąchęć ukrycia się w najciem-
niejszym kącie. Stał nieruchomo minutę czy dwie i czekał, aż
się uspokoi, a jego oddech i puls powrócą do normy. Uświa-
domił sobie, że oddycha mu się trudniej niż na Ziemi; przy-
czyną tego była niewątpliwie większa zawartość dwutlenku
węgla w shannańskiej atmosferze.
Pochylnia, przeznaczona zapewne dla pacjentów na wóz-
kach inwalidzkich, biegła wzdłuż drewnianego budynku do
drzwi znajdujących się na samym końcu szpitala. Vince od-
wrócił się i spojrzał na dwóch Vredan, którzy siedzieli nieru-
chomo w podobnym do jeepa pojeździe i cały czas mu się
przyglądali, po czym podniósł oba nesesery i przybrawszy
obojętną minę, ruszył powoli w stronę wejścia. Kiedy dotarł
do drzwi, otworzyły się same.
Wszedł do dosyć jaskrawo oświetlonej poczekalni, wzdryg-
nął się lekko, kiedy drzwi zamknęły się za jego plecami, i za-
czął się rozglądać wokoło. Zobaczył kilkoro innych drzwi;
wszystkie były zamknięte. Zainstalowane w wielu miejscach
na ścianach przyrządy i obiektywy służyły bez wątpienia do
obserwowania przybywających pacjentów.
- Tędy, proszę - dobiegł go nagle skądś oschły, zbliżony
do szeptu głos.
W następnym momencie otwarły się jakieś drzwi. Vince
przełknął ślinę, przestąpił próg i znalazł się w korytarzu, któ-
ry z pewnością ciągnął się wzdłuż całego budynku. Po obu
stronach zobaczył rzędy innych drzwi. Któreś z nich, znajdu-
jące się mniej więcej pośrodku korytarza, otwarły się bezsze-
lestnie. Vince ruszył ku nim, wszedł do raczej sporego poko-
ju... i zesztywniał z wrażenia.

6
Na pierwszy rzut oka stworzenie, które przycupnęło obok
wąskiego łóżka, wyglądało jak monstrualnej wielkości pę-
katy pająk.
Vince wzdrygnął się z obrzydzenia, ale po chwili zapano-
wał nad sobą. Jestem Ziemianinem, więc skojarzenie z pają-
kiem było naturalne, ale to oczywiście nie jest pająk, pomy-
ślał. Istota miała dwanaście, a nie osiem kończyn, a ich wygląd
świadczył, że - podobnie jak kończyny ciepłokrwistych stwo-
rzeń - składały się z ciała i krwi. Każda kończyła się nie pa-
zurami, lecz trójpalczastymi dłońmi, przy czym wszystkie
palce miały po trzy albo cztery człony. Wyrastały w jednako-
wych odległościach jedna od drugiej z brzegów tułowia, któ-
ry miał kształt grubego kręgu o średnicy pięćdziesięciu cen-
tymetrów, i wyginały się na boki, zapewne dla zapewnienia
lepszej równowagi. Gdyby te kończyny się wyprostowały,
mogłyby mieć długość prawie pół metra. W tej chwili jednak
były zgięte pod takim kątem, że spód tułowia niemal dotykał
podłogi. Vince'owi przeleciało przez głowę, że pozwalały
zapewne tej istocie na błyskawiczny atak.
Ale usta nie wyglądały wcale groźnie. Głowa kształtem
przypominała łeb owczarka i łączyła się ze spłaszczonym tu-
łowiem za pomocą grubej szyi. Para świdrujących czarnych
oczu przywodziła Vince'owi na myśl oczy wydry.
Nagle szyja wyciągnęła się tak raptownie, że Vince za-
drżał mimo woli. Zbliżony do szeptu głos wydobył się spo-
między warg podobnych do warg wydry.
- Vinsie Kul Lo, czuj się jak u siebie w domu. Nazywam
się Thood Hiwis. Chciałem zobaczyć cię jak najszybciej,
gdyż... - Istota zamrugała, jakby rozbawiona. - Muszę zgro-
madzić sprzęt niezbędny do operacji, a nie byłem pewien, jaki
kształt ma twoje ciało. Widzę teraz, że wyglądasz zupełnie
jakNessanie. Znasz ich może? Jesteś chyba tylko trochę grub-
szy niż oni.
Kończyny zaczęły się poruszać niczym żywy łańcuch
i istota przemieściła się ku krańcowi pokoju.
- Proszę, rozgość się - powiedziała. - Jeżeli chcesz, usiądź
na tym łóżku. Dopóki będziesz przebywał w moim szpitalu,
to będzie twój pokój.
Dopiero teraz Vince uświadomił sobie, że się kuli. Wy-
prostował się, podszedł do łóżka i usiadł. Kiedy usłyszał głos
istoty, trochę się uspokoił... ale tylko trochę.
- Ja... uhm, dziękuję - wyjąkał. - Ty jesteś właścicielem
tego szpitala?
Thood Hiwis przekrzywił głowę.
- Właścicielem i głównym chirurgiem w jednej osobie
- powiedział. - Chirurgia to specjalność mojej rasy. Jak sam
widzisz, predestynowała nas do tego sama natura. - Jakby
na potwierdzenie tych słów Hiwis uniósł wysoko kilka od-
nóży. -Nie martw się, że ten szpital ma raczej skromne roz-
miary. Są tu pielęgniarki i technicy, jest także kilku chirur-
gów praktykantów, którzy pomagają mi podczas bardziej
skomplikowanych operacji. Zawsze też mogę liczyć na po-
moc konsultantów. Shanna szczyci się tym, że ma znakomi-
tych lekarzy.
Vince westchnął.
- Powiedziano mi, że jesteś doskonałym specjalistą. Czy
rzeczywiście znasz prawdziwe źródło mojej choroby i sposoby
skutecznej terapii? Niewiele wiem o medycynie, ale orientuję
się, że sama operacja oczu od tej choroby mnie nie uwolni.
Thood Hiwis pokiwał głową.
- To prawda — przyznał. - Wirus musi zostać unieszko-
dliwiony. To skomplikowany i żmudny proces, ale dysponu-
jemy tu odpowiednimi lekarstwami. Kiedy już zlikwidujemy
wirusa, twoje ciało powróci do normalnego stanu. Ale oczy...
Nie zdołamy przywrócić im przejrzystości. Musimy zastąpić
je innymi. Znasz może ich budowę?
- No cóż... trochę - bąknął Cullow.
Hiwis wpatrywał się uważnie w jego twarz.
- Denerwujesz się nieco, prawda? - powiedział łagod-
niejszym tonem. - Możesz zaufać mojej wiedzy i moim umie-
jętnościom. Badałem i operowałem oczy istot tylu ras, że nie
byłbym w stanie ich wyliczyć w ciągu paru minut. Jestem
autorem licznych prac naukowych, z których korzystają chi-
rurdzy wielu ras znajdujących się na najwyższym szczeblu
rozwoju. Zanim pojawiły się pewne problemy natury praw-
nej, byłem... To zresztą nieistotne w tej chwili. Zechciej wy-
baczyć porównanie, ale znam się na optyce tak dobrze, jak
Gondal na rabowaniu ładowni gwiezdnych statków.
Vince z uczuciem dziwnego niepokoju obserwował nie-
zwykłą istotę. Dopiero teraz zauważył, że ciało Hiwisa było
porośnięte bardzo delikatnym ciemnobrązowym meszkiem i że
nie miał on na sobie nic, jeżeli nie liczyć naszyjnika, w któ-
rym mógł się kryć komunikator.
- Nie wątpię, że masz właściwe kwalifikacje - powie-
dział. - Chodzi o to, że po prostu...
- Twoje oczy - przerwał mu Hiwis. - Martwisz się o swo-
je oczy. Ja czułbym się tak samo, będąc na twoim miejscu.
Pozostawię cię teraz na pewien czas samego. Te drzwi pro-
wadzą do łazienki. Wkrótce otrzymasz posiłek; odpowiednie
białka i warzywa. Przez kilka następnych godzin będziesz
mógł odpoczywać i oswajać się z otoczeniem.
Thood uniósł, a potem pochylił głowę - był to zapewne
gest pożegnalny - po czym odwrócił się i wyszedł przez drzwi,
które same się za nim zamknęły.
Czując, że żołądek podchodzi mu do gardła, Vince zdjął
buty i wyciągnął się na łóżku. W suficie dostrzegł otwory,
w których musiały się kryć obiektywy kamer. Należało są-
dzić, że znajduje się pod obserwacją.
Nie mógł przestać myśleć o czekającej go operacji. O ile
dobrze rozumiał, gdyby usunięciem katarakty zajmowali się
ziemscy chirurdzy, ścięliby część rogówki i zeszlifowali zma-
towiałą warstwę kryształowo przejrzystej soczewki oka, a po- <
tem uzupełniliby rogówkę. Eksperymentowano wprawdzie
z zastępowaniem jej elastycznym plastikiem albo innymi ma- |
teriałami, ale te próby nie zakończyły się powodzeniem. Po
dokonaniu operacji katarakty istoty ludzkie, jeśli w ogóle od-
zyskiwały zdolność widzenia, musiały przez resztę życia no-
sić okulary z grubymi soczewkami. Lekarze twierdzili, że ta->
kie operacje były rutynowymi zabiegami. ,
A jednak ziemscy chirurdzy nie ośmielili się nawet
jąć próby operacji jego oczu.
Tak czy owak, pomyślał Vince, przez wiele dni po tej
racji pacjent nie powinien w ogóle poruszać oczami, aby i
gły się zrosnąć. Jakim cudem, u diabła, człowiek może wy-*
trzymać coś takiego, nawet jeżeli będą go systematycznie'
szpikować środkami uspokajającymi?
Wzdrygnął się, jakby poczuł nagły chłód. Czy potrafi sic-J
pogodzić z tym, że Thood Hiwis będzie mu kroił oczy? Co-*!
kolwiek by się sądziło o poziomie jego inteligencji, wyglądaj
jak koszmarny pająk. 1 cóż, w trakcie operacji ktoś taki - czy
może coś takiego - przycupnie mu okrakiem na piersi? :
Jedzenie okazało się podobne do tego, jakie jadł w drodze'
na Shannę. Warzywa miały różny kolor, konsystencję i za-
pach, ale wszystkie zawierały mniejsze lub większe ilości skro-
bi. Owoce wyglądały... no cóż, jak owoce.
Vince zdrzemnął się dwa razy i kilkakrotnie skorzystał
z natrysku. Zauważył, że chociaż w pokoju panuje przyjemna
temperatura, trochę się poci.
Poczuł ogromną ulgę, kiedy jedna z pielęgniarek (istota
człekopodobna o brązowej skórze, której nie porastała żadna
sierść) przyniosła mu kubek z mlecznobiałym płynem.
- Proszę to wypić - poleciła. - Uznaliśmy, że jesteś już
gotów do operacji.
Vince głęboko odetchnął, wypił zawartość naczynia do
dna i zwrócił je pielęgniarce. Płyn miał kwaśnawo-gorzki
smak, jakby domieszano do niego chininy. Zawierał również
sporą dawkę alkoholu, który poparzył przełyk Vince'a i roz-
gościł się miłym ciepłem w jego żołądku.
Ciemnoskóra pielęgniarka wyszła z pokoju, a Vince wy-
ciągnął się znów na łóżku. Leżał minutę czy dwie, usiłując
nie zaciskać pięści ani nie wpatrywać się zbyt usilnie
w drzwi, przez które miał wejść Thood Hiwis. Potem zaś,
jak przypomniał sobie po operacji, zaczął zasypiać. Pamię-
tał jednak, że chirurg przyszedł w towarzystwie kilku asy-
stentów. Pod jego nadzorem rozstawili oni różne przyrządy
i coś w rodzaju przerzuconego nad jego piersią pomostu.
Vince domyślił się, że to właśnie na nim chirurg miał przy-
kucnąć do operacji.
Potem zapadł w głęboki letarg i utracił świadomość. Za-
nim się to stało, poczuł jeszcze, że zrobiono coś z jego powie-
kami, żeby się nie zamykały. Odniósł też wrażenie, że w jakiś
sposób unieruchomiono jego gałki oczne, aby przypadkiem
się nie poruszyły. Później nastąpiło coś, co przypominało długi
koszmar; czuł, że coś dzieje się z jego oczami, i chyba kręcił
się i jęczał, w końcu jednak przestał na szczęście czuć cokol-
wiek.
Spożył właśnie przed chwilą siódmy lub ósmy posiłek od
operacji. Po omacku dotarł z łazienki do łóżka, przejechał
palcami po prześcieradle, żeby sprawdzić, czy pielęgniarki je
zmieniły (stwierdził, że tak), po czym położył się na plecach.
Zaczynał mieć serdecznie dosyć i tego pokoju, i bandaża, który
przesłaniał mu oczy. Tylko od czasu do czasu pozwalano mu
po omacku wychodzić na korytarz. Spacerował tam, żeby jego
mięśnie nie zwiotczały.
Uniósł rękę i przyłożył dłoń do bandaża. Przekonał się,
że -jak zawsze - brzeg ściśle przylega do twarzy. Bandaż
sprawiał wrażenie czegoś w rodzaju narośli na skórze gło-
wy. Usiłował podważyć go paznokciem, ale tylko upewnił
się raz jeszcze, że nie oderwie go bez skóry. Właściwie, praw-
dę mówiąc, ten bandaż ani nie uciskał, ani nie uwierał, ale
mimo to zaczynał doprowadzać Vince'a do szału.
Jeżeli zaś chodzi o poruszanie gałkami oczu, to było coś
w rodzaju koszmarnego żartu! Ilekroć delikatnie przykładał
dłoń do bandaża, wyczuwał je wyraźnie, odnosił jednak wra-
żenie, że ma dwie twarde gumowe kulki zamiast oczu. Chwi-
lami w ogóle nie był pewien, czy ma oczy!
No cóż, wcześniej czy później coś mi powiedzą, pomy-
ślał ponuro. Thood Hiwis, nienagannie uprzejmy jak więk-
szość lekarzy, oznajmi przepraszającym tonem, że coś poszło
nie tak i że do końca życia pozostanę ślepcem.
Och, pielęgniarki uparcie twierdziły, że z jego oczami nie
dzieje się nic złego, wyjaśniały, że nie widzi ani nie wyczuwa
światła w pokoju, ponieważ bandaż zupełnie nie przepuszcza
światła; że mięśnie jego oczu zostały na pewien czas unieru-
chomione, ale że nie ma w tym niczego niezwykłego. Vince
po prostu im nie wierzył. Jakiż materiał, niewiele grubszy niż
skórka jabłka, zdołałby całkowicie zatrzymać wszelkie świa-
tło?
Mimo to co pewien czas powtarzał sobie, że może jednak
się myli. Przecież arkusz metalowej folii, cieńszej nawet niż
bandaż, który przesłaniał jego oczy, byłby w stanie zabloko-
wać szczelnie światło. Czyż nie wymyślono, tworzy w o tak
dużej zawartości czarnego barwnika, że były absolutnie świa-
tłoszczelne? No a mieszki staroświeckich aparatów fotogra-
ficznych? Też miały bardzo cienkie ściany.
Zaraz, zaraz, nawet gdyby ktoś znalazł się wewnątrz ta-
kiego ogromnego mieszka, powinien dostrzec choć odrobinę
światła.
Powtarzał też sobie, że może jego oczy po prostu nie są
teraz tak czułe, jak były. Mógłby się z tym pogodzić, gdyby
tylko widział cokolwiek, choćby nawet niewyraźnie i wyłącz-
nie przy silnym oświetleniu...
Wściekły na siebie za to, że użala się nad swym losem,
wyciągnął rękę w stronę stojącego obok łóżka niewielkiego
stolika, odnalazł kubek, ostrożnie podniósł do ust i wypił całą
zawartość. Odstawił naczynie i odwrócił się na bok. Przez
kilka minut starał się nie myśleć o niczym i wreszcie zasnął.
- VinsieKulLo!
Wyrwany nagle z drzemki, obrócił się niezdarnie na ple-
cy. Starając się otworzyć oczy, zamrugał, jak zawsze, ilekroć
się budził, i w pierwszej chwili nie pamiętał o bandażu. Po
chwili jednak usiadł na łóżku tak raptownie, że zakręciło mu
się w głowie. Przyłożył palce do twarzy, po czym, zaskoczo-
ny, wydał z siebie jakiś pomruk. Bandaż zniknął, a jego po-
wieki otwierały się i zamykały, kiedy poruszał odpowiednimi
mięśniami!
Z jego gardła wydobył się chrapliwy rechot. A jednak miał
rację! Oślepł! Chociaż obracał głowę na wszystkie strony i wy-
tężał wzrok, żeby zobaczyć choć cokolwiek, zewsząd otacza-
ła go nieprzenikniona ciemność. Przerażony i wściekły, ze-
skoczył z łóżka.
W następnym momencie wydał stłumiony okrzyk.
Nagle zachłysnął się powietrzem. W pokoju zaczęło się
rozwidniać!
Blask stawał się coraz intensywniejszy, a przynajmniej
tak mu się wydawało. Vince kilkoma susami przebiegł przez
pokój i wyciągnął drżącą rękę w kierunku gałki drzwi, którą
zaczynał chyba niewyraźnie widzieć. Kiedy ją chwycił, po-
czuł, że jest okrągła, twarda i zimna. Szarpnął, ale drzwi się
nie otworzyły. Próbował bezskutecznie otworzyć je jeszcze
kilka razy, a potem obrócił się szybko w stronę łóżka. Widział
je coraz wyraźniej, coraz lepiej.
Podbiegł do łóżka, rzucił się na posłanie i wybuchnął gło-
śnym śmiechem. Widział! Co prawda, jego nie nawykłe do
zmiany ogniskowej oczy męczyły się i drżały, ale widział! To
nic, że wszystko wydawało się jakby przyciemnione. Wie-
dział, że jego wzrok ulegnie poprawie i rzeczywiście z każdą
sekundą widział coraz lepiej! Śmiał się, aż zabrakło mu tchu,
po czym omal się nie rozpłakał. Dopiero po kilku minutach
uspokoił się powoli.
I uświadomił sobie, że w pokoju było teraz zupełnie ja-
sno.
-KulLo!
Obrócił głowę w kierunku głośnika interkomu.
- Tak! - wykrzyknął radośnie. - Już nie śpię, Thood!
Widzę! Czy...
- Co widzisz? - przerwał chirurg.
- No cóż, wszystko. Pokój i drzwi, łóżko i stolik, kratkę
głośnika interkomu, otwory obiektywów kamer w suficie...
- Czy widzisz kawałek czarnej nitki w kącie pokoju obok
drzwi? - zapytał Hiwis.
Vince uniósł się na łokciu i spojrzał w tamtą stronę.
- Oczywiście - powiedział.
-Opisz go, proszę.
Vince utkwił w kratce głośnika gniewne spojrzenie.
- O co chodzi? Nie wierzycie mi? Na podłodze przy
drzwiach leży kawałek czarnej nitki. To wszystko. Aha, gdy-
by ją rozprostować, miałaby ze trzydzieści centymetrów dłu-
gości. W tej chwili tworzy jakby spiralę... - Westchnął, jak-
by doprowadzony do rozpaczy. - Albo raczej wygląda jak
symbol oznaczający nieskończoność.
- Czy widzisz jakieś szpary między drzwiami a framugą?
- zainteresował się Hiwis.
- Nie - odparł Vince - ale nie widziałem ich, nawet wte-
dy gdy światła w pokoju były zgaszone. Drzwi przylegają ści-
śle do framugi, a na zewnątrz czymś je uszczelniono. Dlacze-
go mnie tak wypytujecie? Czy uważacie, że zwariowałem i tyl-
ko wydaje mi się, że coś widzę?
- Nie, Vinsie Kul Lo - odparł chirurg. - Chodzi jednak
0 coś, co stanowi dla mnie zupełnie nowe, niesamowite do-
świadczenie. Uwierz mi, dołożyliśmy wszelkich starań, żeby
na korytarzu panowała absolutna ciemność. A poza tym,
uszczelniliśmy drzwi twojego pokoju dodatkową warstwą izo-
lacji. Kul Lo, przypuszczam, że wpadniesz w furię, kiedy
wyjawię ci całą prawdę. To dlatego siedzisz teraz zamknięty
1 dlatego pozwoliłem ci przypuszczać, że jesteś ślepy, kiedy
się obudziłeś bez bandaża, bo chciałem, żebyś docenił swój
wzrok, chociaż wzbogaciłem twoje oczy o coś, co chyba ci
się nie spodoba.
- O co, na pustkę przestworzy...
- Pozwól mi skończyć, Kul Lo. Uczyniłem ci to, co uczy-
niłem, pod groźbą czegoś o wiele straszniejszego niż zwy-
czajna śmierć. Nie będę udawał, że nie odczuwałem przy tym
satysfakcji z możliwości przeprowadzenia niezwykłego eks-
perymentu. Gdybym jednak miał wolny wybór, nigdy bym
tego nie zrobił... Kul Lo, nie wiem, jak układają się twoje
stosunki z Gondalem, ale sądzę, że nie masz co do niego żad-
nych złudzeń. Jest piratem, a poza tym istotą niesłychanie
sprytną, zmyślną i przebiegłą. Z pewnością od dawna snuł
pewne plany, a twoja choroba wydała mu się czymś tak wspa-
niale pasującym do tych planów, że uznał ją za cudowny dar
losu, który musi wykorzystać. W każdym razie zaszantażo-
wał mnie w taki sposób, że nie mogłem, nie mogę odrzucić
niezwykłej propozycji, którąmi złożył. Zdobył przy tym gdzieś
potrzebne urządzenie i medyczną wiedzę, którą uważałem
dotąd za fantastyczne mrzonki. Byłem zupełnie oszołomiony.
Oświadczył mi, że dysponuje gotowym do operacji oczu pa-
cjentem o idealnie odpowiedniej przemianie materii. Wręczył
mi przedmioty, w których istnienie nigdy bym nie uwierzył,
gdybym ich nie zobaczył na własne oczy.
Vince wydał gniewny pomruk.
- No dobrze, bez względu na to... - zaczął.
-Zaczekaj jeszcze, Kul Lo. Chcę opowiedzieć ci o wszyst-
kim do końca. Otrzymałeś fantastyczny dar, ale za określoną,
wysokącenę - stałeś się w jakimś sensie niewolnikiem. Twój
wzrok albo w ogóle twoja zdolność widzenia zależą teraz od
systematycznego podawania pewnego leku, który może ci
dostarczać tylko Gondal. Uwierz mi, długo myślałem, stara-
jąc się znaleźć jakiś sposób pokrzyżowania jego planów, ale
nie wymyśliłem żadnego. Jesteś jego niewolnikiem, Vinsie
Kul Lo. Jeżeli nie będziesz mu posłuszny, pozbawi cię tego
specyfiku, a wówczas zupełnie oślepniesz.
Vince zdrętwiał. Położył się na łóżku i wlepił spojrzenie
w niewielką kratkę, zza której dobiegał głos chirurga. Kipiała
w nim wściekłość, a jednocześnie nie mógł uwierzyć, że to,
co usłyszał, jest prawdą. Usiadł, drżąc na całym ciele, zaczął
coś mówić, ale się zakrztusił.
- Czy przypadkiem... Nie żartujesz? - wychrypiał. i
- Chciałbym, żeby tak było - odparł Hiwis. - Jestem pe+
wien, że w tej chwili najchętniej byś mnie zamordował. Nie
mam ci tego za złe, ale przedsięwziąłem niezbędne środki
ostrożności. Choć bardzo się wstydzę tego, co zrobiłem, wciąż
jeszcze pragnę żyć.
Vince nieporadnie ześliznął się z łóżka i zaczął przecha-
dzać się po pokoju. Czyżby to była rzeczywiście prawda?
Znów wydał z siebie głuchy pomruk. Tak, z pewnością Gon-
dal musiał wyczuć, że kontakty Vince'a z Nessanami wiążą
się z czymś niezwykle ważnym. Przeklęty wężogłowy pirat!
Pomału zaczął jednak odzyskiwać spokój.
- No dobrze - powiedział, spoglądając w stronę kratki. -
Naprawdę mam chęć cię zabić! A jeśli chodzi o Gondala...
- Jeżeli zamierzasz się z nim policzyć, jestem całkowicie
po twojej stronie i życzę ci powodzenia. Ale nie zmarnuj szan-
sy zachowania wzroku. Kuracja musi być kontynuowana przez
kilkaset godzin, a jajuż wykorzystałem pierwszą dawkę, któ-
rą dał mi Gondal. Cwaniak z niego! Jest sprytny jak diabeł
i nie boi się nikogo...
Vince zdał sobie sprawę, że ma zaciśnięte pięści, i z nieja-
kim wysiłkiem rozprostował palce.
- To dobrze, że jest taki sprytny - powiedział. - Będę
teraz miał tylko jeden cel w życiu. A przy okazji, jakiż to
fantastyczny dar mi ofiarował?
- Właśnie z niego korzystasz, Kul Lo - odparł Hiwis. -
Powiedz mi, jak intensywne jest w tej chwili, twoim zdaniem,
oświetlenie tego pokoju?
-No cóż, nie odbiega od normalnego - odparł Cullow. -
Z początku niewiele widziałem, ale moje oczy chyba się przy-
zwyczaiły. Uważam, że są równie sprawne jak kiedyś, zanim
poraził je ten wirus.
- Widzisz więc wszystko dostatecznie ostro?
- Tak, od chwili gdy się obudziłem.
- Dobrze rozróżniasz wszystkie barwy?
- Naturalnie. Czemu pytasz? - Vince zesztywniał nagle.
- Och! Muszę przyznać, że o tym nie pomyślałem. Słysza-
łem, że powinienem nosić okulary z grubymi soczewkami,
ale nie mam ich przecież na nosie. Czy... wszczepiłeś mi coś?
Thood wydał kilka dźwięków przypominających bulgo-
tanie, które z pewnością były odgłosami śmiechu.
- Istotnie, wszczepiłem właśnie to coś, co dostałem od
Gondala. Cieszę się, że widzisz dostatecznie ostro. Starałem
się o to bardzo usilnie. Prawdziwy cud kryje się wszakże w na-
tężeniu oświetlenia. Czy nie wydaje ci się, że pokój nie jest
zbyt dobrze oświetlony?
Zniecierpliwiony Vince zaklął ostro.
- Już powiedziałem, że oświetlenie nie odbiega od nor-
my.
Thood westchnął.
- W twoim pokoju nie ma w ogóle światła, Kul Lo. To
znaczy światła, które ja albo jakakolwiek zwykła istota byli-
byśmy w stanie zauważyć. Nie zobaczyłyby tu żadnego świa-
tła nawet żyjące na powierzchni Shanny zwierzęta. A prze-
cież ich oczy od urodzenia przyzwyczajały się do ciemności.
Zadaliśmy sobie niemało trudu, żeby wyeliminować z twojego
pokoju najmniejsze ślady fosforescencji. Usunęliśmy także
wszystkie przyrządy, które mogłyby przejawiać najlżejszą
radioaktywność. Kiedy się obudziłeś przed kilkunastoma mi-
nutami, w twoim pokoju panowała absolutna ciemność. Po-
tem poddaliśmy go działaniu słabego pola elektromagnetycz-
nego. Widzisz teraz poświatę, ale jej źródłem jest pigment
zawarty w farbie, którą pokryto powierzchnię ścian i sufitu.
Farba wydziela tak niewielkie ilości światła, że nie zdołałby
go zarejestrować nawet najczulszy przyrząd, jakim możemy
dysponować. Jest to szczątkowa energia, wzbudzona przez
pole elektromagnetyczne.
Vince spojrzał z niesmakiem na kratkę głośnika.
- Czym mnie obdarzyliście? - zapytał w końcu. - Nie
jestem wprawdzie optykiem ani fizykiem, ale wiem, że aby
światło mogły wykryć organy naturalne lub przyrządy, musi
ono mieć pewne minimalne natężenie.
- Czy widzisz tę poświatę, która cię otacza?
- Tak, niech to diabli, widzę tę poświatę! - wybuchnął
Vince.
- Cóż, Vinsie Kul Lo, podaję ci wyjaśnienie. Zastąpiłem
soczewki twoich oczu nie zwyczajnymi płatkami plastiku, ale
nieprawdopodobnie zminiaturyzowanymi i skomplikowany-
mi urządzeniami dysponującymi własnymi źródłami zasila-
nia, które się samoczynnie ładują, ilekroć spoglądasz na coś,
co jest chociażby umiarkowanie oświetlone. Wszczepiliśmy
ci także system intensyfikacji wzroku. Pozwól, że wyjaśnię ci
to bliżej. W odcinku czasu, jaki upływa między momentem,
kiedy światło dociera do czołowej powierzchni twojego oka,
a momentem, kiedy pada na ciecz szklistą, czyli przebywa
odległość mniejszą niż trzy milimetry, jest ono wzmacniane
aż dwa miliony razy. Ale jedynie wtedy, gdy jest bardzo sła-
be. Silniejsze światło zostaje albo przepuszczone bez wzmoc-
nienia, albo -jeżeli jest bardzo silne - częściowo pochłonię-
te. Dzięki temu systemowi możesz widzieć bez względu na
to, jak słabe czy jak silne jest światło. Ilekroć zechcesz prze-
chadzać się po powierzchni Shanny z daleka od źródeł świa-
tła sztucznego, zdołasz zobaczyć wszystko w blasku gwiazd
tak wyraźnie, jakby to było oświetlone promieniami słońca
ojczystej planety. -Thood przerwał na chwilę. - Rzecz jasna,
nie będziesz widział równocześnie przedmiotów bardzo sil-
nie i bardzo słabo oświetlonych, gdyż to wymagałoby zasto-
sowania urządzenia zdolnego do reagowania na zbyt wielkie
różnice intensywności oświetlenia. -Thood westchnął. - Ileż
bym dał, żeby móc się znaleźć na twoim miejscu!
-No więc, dlaczego, do diabła, się nie znalazłeś? - zapy-
tał cierpkim tonem Cullow.
- To było niemożliwe, nawet gdyby Gondal się na to zgo-
dził - odparł Hiwis. - Nie wszystkie istoty mają przemianę
materii, która umożliwia przyjęcie się takiego urządzenia.
A poza tym, Gondal doskonale wiedział, czego szuka. Oprócz
specyfiki zachodzących w twoim organizmie procesów che-
micznych wziął także pod uwagę kształt i rozmiary twojego
ciała, a nawet temperament. Wygląda na to, że wy, istoty ludz-
kie, stanowicie doskonały materiał na piratów!
Vince roześmiał się głośno. Zabrzmiało to jak szczeknię-
cie.
- Podobnie jak Onsjanie - powiedział. - A przy okazji,
jeżeli wolno zapytać, do czego, u diabła, Gondalowi potrzeb-
ny niewolnik, który widzi w świetle gwiazd?
- Oczywiście tego mi nie zdradził - odparł chirurg. - Ale
zastanów się, Vinsie Kul Lo. Tu, na Shannie, zgromadzono
skarby, za które można by kupić całe gwiezdne systemy.
A Shanna jest pogrążona w wiecznej ciemności. Do wielu
miejsc nie dociera sztuczne światło. Czy rzeczywiście nie do-
myślasz się, czego Gondal może chcieć od ciebie?

7
Zanim Vince znów spotkał się z Gondalem, ochłonął trochę
i odzyskał panowanie nad sobą. Zobaczył go ponownie
w sterowni swojego naprawionego statku. Mieli się obaj wy-
prawić na orbitę Shanny, rzekomo po to, by sprawdzić, czy
usunięto wszystkie usterki. Kiedy wystartowali, Gondal sta-
rannie przeszukał pomieszczenia, chcąc się upewnić, że Vre-
danie nie zainstalowali nigdzie urządzeń podsłuchowych.
W końcu powrócił do sterowni i zaczerpnął głęboki haust
mieszanki gazowej z pojemnika.
- Nie wyglądasz na tak rozgniewanego, jak się spodzie-
wałem - zauważył.
Starając się nie okazywać złości, Vince skierował spoj-
rzenie na Onsjanina. Zastanawiał się, czy gdyby doszło mię-
dzy nimi do walki, zdołałby pokonać pirata gołymi pięściami.
- Jestem wściekły - powiedział. -Nie zamierzam jednak
popełniać samobójstwa. - Spojrzał Gondalowi prosto w oczy
— najpierw w jedną, a potem w drugą ich paFę. - Zadałeś so-
bie sporo trudu, żeby nakłonić mnie do współpracy. Chcę
wiedzieć, dlaczego.
Zniecierpliwiony Gondal machnął górną macką.
- Przestańmy się bawić w dziecinne gierki. Thood Hiwis *
bywa istotą całkiem szlachetną, jeśli mu się na to pozwoli.
Z pewnością powiedział ci tyle, ile mógł. Jednego aspektu całej
sprawy nie rozumie, ponieważ nie zna do końca twojej sytu-
acji. Znalazłeś się tu sam jak palec, z daleka od innych istot
swojej rasy, nie możesz liczyć na pomoc nawet swoich nes-
sańskich sponsorów, co sprawia, że właściwie jestem panem
twojego losu. Mogłem wybrać istotę innej rasy i Thood Hiv-
i vis dokonałby podobnej operacji jej oczu, ale na pewno rozu-
miesz korzyści, jakie mi daje wybór partnera... jakby to po-
wiedzieć... najbardziej bezradnego.
Vince umilkł i przez dłuższą chwilę jego umysł pracował
niezwykle intensywnie. Wciąż nie był pewien, czy Gondal
nie podejrzewa, jaką rolę on, Vince Cullow, może odgrywać
w planach Nessan.
- Inaczej mówiąc, im bardziej jest bezradny twój niewol-
nik, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że znajdzie sposób,
aby cię oszukać albo pokrzyżować twoje plany - powiedział
w końcu. - Oczywiście, doskonale to rozumiem. Jeżeli jednak
nie potrafisz nikomu ufać, żyjesz chyba w ciągłym napięciu?
- Sss-sss-sss! To prawda - przyznał Onsjanin. - Wiodę
rzeczywiście bardzo niespokojne życie. Bywa ono czasem
pełne niebezpieczeństw, ale jest też pełne przygód, rozma-
itych wrażeń, a często przynosi mi całkiem niezłe zyski. Ale
skoro mowa o zyskach, nie wysłuchałeś jeszcze mojej propo-
zycji.
- Chyba wiem, o co ci chodzi - odparł Vince. - Zacho-
wam wzrok, jeżeli będę wykonywać bez szemrania wszyst-
kie twoje rozkazy.
Gondal wykonał parą górnych macek gest, który zapew-
ne oznaczał niesmak.
- Och, daj spokój - powiedział. -Nie jestem przesadnie
zachłannym głupcem, który ucieka się tylko do kija, a zapo-
mina o marchewce. Oto moja propozycja: jeżeli mój plan się
powiedzie, otrzymasz jedną dziesiątą wszystkich łupów -
rzecz jasna, pod warunkiem, że koszty realizacji nie okażąsię
zbyt wysokie. Myślę jednak, że nawet wtedy uda się nam
osiągnąć jakiś kompromis. Muszę ci powiedzieć, że jesteś
strasznie naiwny, Vinsie Kuł Lo. Nie znasz zupełnie zwycza-
jów panujących wśród piratów, wyrzutków i banitów. Ogól-
nie szanowani biznesmeni mogą sobie pozwolić na oszuki-
wanie partnerów, ilekroć uznają, że nadarza się odpowiednia
okazja. My, piraci, kierujemy się surowszymi regułami. Za-
nim zechcemy kogoś oszukać, musimy się dobrze zastano-
wić, czy się to nam opłaci. Przede wszystkim, musimy brać
pod uwagę możliwość odwetu ze strony oszukanego kompa-
na. Och, bardzo często się zdarza, że skuszeni odpowiednio
wysokimi łapówkami podwładni zdradzają albo sprzedają
swoich chlebodawców. Na ogół nie uważa się takiego postę-
powania za naganne, ale tacy szanujący się piraci, jak ja, do-
trzymują słowa. Wielu innych kapitanów pirackich statków
dysponuje wystarczająco dużą siłą ognia, żeby rozpylić mój
gwiazdo lot na atomy, jeszcze inni zaś mają znajomości albo
wiedzę, które mogłyby się okazać dla mnie nie mniej zabój-
cze. Nie, Vinsie Kul Lo. Szanujący się piraci nie oszukują
jedni drugich. Skoro masz grać rolę jednego z nas, musisz to
dobrze zapamiętać.
Vince nie mógł się powstrzymać od uśmiechu.
-Niepotrzebnie starasz się mi osłodzić gorzką pigułkę -
powiedział. - Wiem, jaka ma być moja pozycja. Mam zostać
jednym z tych podwładnych, o których wspomniałeś.
Wężowe głowy Gondala znieruchomiały, ale obiema pa-
rami oczu Onsjanin wpatrywał się nadal w Cullowa. W koń-
cu zaczerpnął kolejny haust mieszanki gazów.
- Wnioskuję z twoich słów, Vinsie Kul Lo, że nie pojmu-
jesz ogromu tego, czym cię obdarzyłem - odezwał się w koń-
cu. - Wspomniałem o pewnym przedsięwzięciu i możesz mi
wierzyć, że poniosłem spore koszty, przygotowując się do nie-
go. Pieniądze to jednak tylko jedna strona całej sprawy. Two-
je zmienione oczy stanowią ogromny skarb i nasz największy
atut, choć wyglądają tak niewinnie! Zastanów się. Jeżeli nie
liczyć śmiesznie nikłych iskierek gwiazd albo miejsc rozjaś-
nionych promieniami sztucznych źródeł światła, cały wszech-
świat jest pogrążony w nieprzeniknionym mroku. Nieprze-
niknionym, ale nie dla ciebie. Pomyśl tylko, jak potężnym
narzędziem dysponujesz!
- A jednak, trzymasz nad moją głową grubą pałkę - od-
parł Vince szyderczym tonem.
- Nie możesz mi mieć za złe, że staram się zachowywać
konieczne środki ostrożności - powiedział Gondal, wyraźnie
urażony. - Włożyłem w twoje ręce potężną broń. Czy to, że
zdaję sobie sprawę, iż możesz jej użyć przeciwko mnie, uwa-
żasz za coś nienaturalnego?
Vince uśmiechnął się kwaśno.
- Serdeczne dzięki, ze zwróciłeś mi na to uwagę - odparł.
- Mogę, z tego, co powiedziałeś, wyciągnąć wniosek, że kie-
dy przestanę ci być potrzebny, uznasz, że jestem zbyt niebez-
pieczny, żebyś mógł mnie pozostawić przy życiu. Widzisz
więc, że nie jestem wcale taki naiwny, za jakiego mnie uwa-
żałeś. No cóż, to wszystko jednak kwestia przyszłości. Lepiej
porozmawiajmy o teraźniejszości. Przyparłeś mnie do muru.
Nie mogę się nie zgodzić na tę współpracę. A przechodząc do
konkretów, na czym ma ona polegać?
- Sss-sss-sss! Pokazujesz kły! Ale ja kły już nieraz wi-
działem. Na razie nie mogę cię zapoznać ze wszystkimi szcze-
gółami. Chciałbym jednak, żebyś poznał jak najlepiej Port
Shanny i tyle pozostałych rejonów planety, ile zdołasz, zanim
władze wydadzą ci zakaz opuszczania wyspy. Poznaj zwy-
czaje właścicieli i gości. Obserwuj wszystko, co tylko ty mo-
żesz obserwować. Później zaś, kiedy będziemy wiedzieć wię-
cej - bo i ja postaram się zebrać jak najwięcej informacji -
zaczniemy układać szczegółowe plany. - Gondal zaczerpnął
następny haust mieszaniny gazów. - A teraz, zanim powróci-
my na Shannę, powinniśmy omówić jeszcze jedną sprawę.
Jestem pewien, ze Nessanie nie przysłali cię tu z dobroci ser-
ca. Z pewnością chcą, żebyś w zamian coś dla nich zrobił.
Cokolwiek by to było, niełatwo ci będzie samemu wykonać
to zadanie, zwłaszcza ze nie znasz terenu i nie nawykłeś do
używania podstępów. Dlaczego więc nie mielibyśmy rozsze-
rzyć naszej współpracy także na to, co obiecałeś Nessanom?
Być może potrafiłbym udzielić ci nieocenionej pomocy.
Vince wstał i przeciągnął się leniwie, żeby rozprostować
mięśnie.
- Zastanowię się nad tym - oświadczył.
Gondal westchnął.
- Wciąż jeszcze mi nie ufasz - powiedział. -No dobrze.
Nie będę cię nakłaniał do wyjawienia tej tajemnicy. Nie mogę
mieć ci za złe, ze nie chcesz jej zdradzić. Bezpieczniej jednak
byłoby dla nas obu, gdybyśmy połączyli siły. No cóż, chyba
powinniśmy juz wracać. Czy Thood Hiwis zwrócił ci pasz-
port, żebyś mógł korzystać ze swojego kredytu?
Vince poklepał się po kieszeni bluzy.
- Tak - odpowiedział.
Zauważył, że obie pary oczu Onsjanina powędrowały śla-
dem jego dłoni. Czyżby kapitan piratów zwrócił uwagę na
niezwykły kształt jego portfela? A może tylko chciał go obej-
rzeć, licząc na to, ze pozwoli mu to dowiedzieć się czegoś
nowego na temat jego właściciela?
Wylądowali. Gondal zszedł z pokładu. Vince odczekał,
aż Onsjanin zniknie w mroku kosmoportu, a potem starannie
pozamykał klapy zewnętrznych włazów, wyłączył wszystkie
światła (włącznie z miniaturowymi lampkami na kontrolnych
pulpitach) i wyciągnął portfel z kieszeni bluzy. Jego nowe
oczy dostrzegły, że przedmiot jarzy się słabym purpurowo-
-niebieskim blaskiem. Pomyślał, że to z pewnością szczątko-
wa poświata, którą wydziela źródło zasilania. Podszedł do
włazu sterowni, wyjrzał na korytarz i zwrócił głowę w kie-
runku rufy. Było ciemno, ale dla niego nie całkowicie ciem-
no. Od strony rufy, w której pobliżu znajdował się zbiornik
rozszczepialnego paliwa, dostrzegał rozproszonąpoświatę.
Zaczynał sobie uświadamiać, że Gondal,wcale nie prze-
sadzał, mówiąc o ogromnej przydatności swojego daru.

8
Vince wycofał się jeszcze głębiej w mrok między dwoma
hangarami.
Żaden z dwóch Onsjan, którzy wypożyczali mały waha-
dłowiec, nie był Gondalem, ale Vince'a bardzo interesowało,
dokąd mogą się wybierać członkowie załogi pirackiego gwiaz-
dolotu. Samego kapitana nie widział od dobrych kilku go-
dzin.
Obaj Onsjanie wcisnęli się do kabiny niewielkiego statku
(turystycznego modelu z przezroczystym dachem i panora-
micznymi iluminatorami), a potem zatrzasnęli właz i wystar-
towali. Vince zrobił parę kroków i stanął w miejscu, z które-
go mógł się przyglądać, jak startują i kierują się na wschód.
Gdyby nie zmienili kierunku lotu, przelecieliby nad farmami
i znaleźliby się nad brzegiem wyspy biegnącym równolegle
do brzegu kontynentu. Bez względu na to, jakie mieli zamia-
ry, nie powinni zwrócić na siebie uwagi operatorów radaru.
Lecieli kursem, którym podążali wszyscy turyści, pragnący
lepiej poznać dzikie tereny wyspy.
Vince rozejrzał się, żeby sprawdzić, czy nikt go nie obser-
wuje, a potem przeszedł szybko do tej samej wypożyczalni
wahadłowców. Na jego widok vredański urzędnik pochylił
z szacunkiem głowę.
Vince wyciągnął portfel. Patrząc nań, czuł się trochę nie-
swojo, chociaż w dość silnym sztucznym oświetleniu nie mógł
widzieć słabej poświaty, jaka się zeń sączyła.
- Spędzę tu jakiś czas, żeby przyjść do siebie po przebytej
operacji oczu -zaczął. - Sądzę, że mogę wypożyczyć wahadło-
wiec, pokręcić się trochę nad wyspą i obejrzeć ją z lotu ptaka.
- Tak, proszę pana - odparł Vredanin. Sięgnął po portfel,
wcisnął kilka klawiszy i zapoznał się z symbolami, jakie uka-
zały się na miniaturowym ekranie. - Naturalnie, panie Vinsie
Kul Lo. Jeżeli leci pan sam, powinien panu odpowiadać nasz
najmniejszy model. Mapę wyspy i wszystkie potrzebne infor-
macje zdobędzie pan, łącząc się z centralną bazą danych za
pośrednictwem pokładowej aparatury wideofonicznej. Jeżeli
w pokładowej bazie danych nie znajdzie pan tego, czego pan
szuka, proszę po prostu zapytać o to kogoś z Centrali za po-
średnicwem fonii. Standardowa mapa, która ukaże się na ekra-
nie pokładowego monitora, pozwala zapoznać się z trasą lotu,
ukazuje także oznaczone kolorowymi punktami ciekawe miej-
sca. Ruchoma niebieska kropka będzie oznaczała pański waha*
dłowiec. Jeżeli zmieni się w pomarańczową, będzie to oznat»
czało, że przypadkiem zboczył pan z kursu. Po drugiej stronie)
wyspy znajdująsię dobrze oświetlane plaże i kąpieliska. Sąogro-1
dzone ze wszystkich stron wysokim parkanem. Generalnie bio-**
rąc, może pan bez obaw latać nad całą wyspą, ale niech pan nie^
próbuje lądować poza odgrodzonymi obszarami, bardzo pro*'
szę, bo tam można natknąć się na niebezpieczne drapieżne zwie-
rzęta. Jeżeli miałby pan ochotę łowić ryby w morzu, niech pan
poprosi o zezwolenie na przelot nad wodą, będzie pan mógł
wówczas oddalić się od brzegu na odległość siedemdziesięciu
kilometrów. Pogodę mamy teraz całkiem niezłą.
Vince'owi udało się nie okazać zniecierpliwienia.
- Dziękuję - wtrącił pospiesznie, korzystając z pierwszej
chwili przerwy w „wykładzie". - Na razie chciałbym tylko
trochę się rozejrzeć.
- Oczywiście, proszę pana - odparł urzędnik i wskazał
niewielki wahadłowiec, który właśnie kierował się w stronę
miejsca startu.
Vince wspiął się do kabiny i zatrzasnął właz. Siedział przez
chwilę nieruchomo, przyglądając się urządzeniom sterowni-
czym. Wyrzucał sobie, że był takim głupcem. Od momentu,
w którym rozstał się z Gondalem, upłynęło kilka godzin i spę-
dził je bezczynnie, zamiast poświęcić na naukę pilotowania
wahadłowca. Wkrótce przekonał się jednak, że wszystkie
dźwignie i przełączniki są bardzo starannie opisane i ozna-
czone. Przestawił dźwigienkę przełącznika z napisem GŁÓW-
NY GRAWITOR, odszukał drążek z zaznaczonymi czterema
podstawowymi kierunkami, odnalazł regulator pułapu lotu
i starając się panować nad nerwami, wystartował. Wykonał
kilka próbnych manewrów, po czym skierował się na wschód
i przeleciał nad pierwszymi farmami.
Mapa, o której wspominał Vredanin, płonęła na ekranie
głównego monitora. Była tak różnobarwna, jaskrawa i wy-
raźna, że wyglądała jak prześwietlona na wskroś fotografia.
Vince trącił drążek, by wyrównać lot, a potem spojrzał na górną
część ekranu, żeby sprawdzić, czy nie zobaczy gdzieś waha-
dłowca z dwójką Onsjan na pokładzie.
Obserwując w blasku gwiazd teren w dole, czuł się jed-
nak bardzo nieswojo. Chociaż zainstalowane w jego gałkach
ocznych sztuczne obiektywy tłumiły blask jaśniejszych
gwiazd, żeby nie oślepiał jego źrenic, wiele innych widział
bardzo wyraźnie. Świeciły tak jaskrawo, że musiał mrużyć
oczy. Dobrze chociaż, ze nie rozróżniał niewielkich przed-
miotów znajdujących się na kursie wiele kilometrów przed
dziobem wahadłowca. Rozglądał się minutę czy dwie po oko-
licy. Podziwiał piękno usianego miliardami świetlistych iskie-
rek nieba, które wyglądało jak fotografia sporządzona za po-
mocą potężnego teleskopu. W pewnej chwili zwrócił uwagę
na widoczną po prawej stronie wahadłowca ciemną mgławi-
cę. Czy już kiedyś nie widział takiego kształtu? Cóż za non-
sens! Oczywiście, że nie! Znajdował się przecież wiele setek
lat świetlnych od wszystkiego, co mógł dostrzec z powierzchni
Ziemi.
Nagle drgnął. Tamten jaskrawy kulisty kształt, który nie-
spodziewanie ujrzał na niebie prosto na kursie... Czyżby to
był nadlatujący statek? Uśmiechnął się i odprężył, stwier-
dziwszy, że widzi jeden z księżyców Shanny. Oświetlony
blaskiem gwiazd, sprawiał wrażenie większego niż Księżyc,
ale krążył dalej od macierzystej planety. Vince oderwał oczy
od tarczy satelity i przeniósł wzrok na ekran pokładowego
radaru, żeby nie doszło do kolizji. Urządzenie powinno peł-
nić między innymi funkcję ostrzegawczą, umożliwiać unik-
nięcie zderzenia, ukazując każdy statek znajdujący się na
tyle blisko, że...
Tak, to musieli być ci dwaj Onsjanie, którzy wypożyczyli
wahadłowiec przed nim. Podobnie jak on, lecieli bardzo powo-
li, nie chcąc z pewnością wzbudzać podejrzeń obsługi naziem-
nego radaru, który musiał znajdować się gdzieś tam w dole.
Może zresztą wcale nie mieli żadnych ukrytych zamia-
rów i rzeczywiście wylecieli po prostu po to, by obejrzeć wy-
spę z lotu ptaka? Nawet piratów mogło interesować, jak wy-
gląda planeta w rodzaju Shanny.
Vince nadal leciał nad farmami. Widział w dole wszystko
bardzo wyraźnie: sady owocowe, szerokie, zadbane pola
uprawne, na których rosło coś, co przypominało pomidory
albo trzcinę cukrową, łany zbóż w różnych stadiach dojrze-
wania. Były to z pewnością tutejsze rośliny, którym wystar-
czyło do życia światło gwiazd. Wyglądało na to, że mająznacz-
nie więcej liści niż ich ziemskie odpowiedniki. Nie dostrzegł
jednak nigdzie żadnych farm hodowlanych. Widocznie miesz-
kańcy tej planety jadali mięso wyłącznie dzikich zwierząt.
W końcu zobaczył parkan odgraniczający zachodnią część
od reszty wyspy. Miał co najmniej siedem metrów wysokości
i został wykonany z mocnego drutu kolczastego. Górna część
wyginała się na zewnątrz, a sądząc po obecności potężnych
izolatorów, całość z pewnością znajdowała się pod wysokim
napięciem. Wzdłuż parkanu, po bezpiecznym terenie, biegła
niezbyt szeroka jezdnia albo droga. Po lewej stronie, w odle-
głości nie większej niż trzy kilometry, Vince dostrzegł grupę
budynków, a w pobliżu nich kilka zaparkowanych wahadłow-
ców i pojazdów naziemnych. To właśnie tam płot docierał do
nadmorskiej plaży. W pewnej chwili Vince zauważył, że je-
den z takich pojazdów skierował się na biegnącą wzdłuż pło-
tu wąską drogę i domyślił się, że to patrol wyruszył na objazd
terenu. Skierował spojrzenie na ekran radaru i zobaczył kilka
maszyn latających, również patrolujących okolicę.
Przeleciał nad parkanem i skręcił trochę w lewo, żeby się
znaleźć nad przeciwną stroną wyspy. Pilot śledzonego wahadłow-
ca nie wykonał podobnego manewru, ale Vince się tym nie przej-
mował. Nie chciał sprawiać wrażenia, że go obserwuje.
Przelatując nad plażą, dostrzegł na niej dziesiątki gości,
istoty dwunożne i czworonożne, a także kilkunastu przedsta-
wicieli innych ras, których wygląd był tak dziwny, że ciarki
przeszły mu po plecach na ich widok. Niektórzy łowili ryby.
W pewnej chwili Vince zobaczył, że podobna do niedźwie-
dzia istota wyciąga z wody smukłą zdobycz metrowej długo-
ści. Ryba miała przynajmniej sześć płetw, wąsy dłuższe i grub-
sze niż sum i ostre, chroniące całe ciało, kolce.
Lecąc dalej, Vince przekonał się, że inne plaże są opusto-
szałe. Być może większość gości obawiała się niebezpieczeń-
stwa, jakie mogły stwarzać zwieszające się ponad parkanem
gałęzie wysokich drzew, rosnących gęsto po jego drugiej stro-
nie.
Spojrzał na ekran pokładowego radaru. Zorientował się,
że Onsjanie także skręcili. Lecieli teraz nad plażą, ale znacz-
nie wolniej. Czując, że jego serce zaczyna bić przyspieszo-
nym rytmem, wzniósł się na wysokość czterdziestu metrów.
Lecąc zakosami nad falami przyboju, obrał kurs, który miał
mu pozwolić znaleźć się nad Onsjanami. Wyłączył wszystkie
światła, ale oczywiście nie mógł uczynić nic, co by mu po-
zwoliło stać się niewidzialnym dla ich radaru.
W końcu odnalazł Onsjan; piraci wylądowali na niewiel-
kiej i opustoszałej plaży - ostatniej przed ochronnym płotem
- i wysiedli z kabiny.
Nie odważył się zatrzymać nad nimi na dłużej niż kilka
sekund, nie chcąc zaś lecieć dalej, skręcił w głąb wyspy. Za-
wisnął nieruchomo nad koronami drzew, jakby przyglądał się
dżungli. Rozproszony blask gwiazd docierał wszędzie i dzię-
ki temu widział wszystko w dole wyraźnie jak na dłoni.
W pewnej chwili zauważył podobne do lemura niewielkie
zwierzę o ogromnych oczach, które przeskakiwało z gałęzi
na gałąź i co pewien czas nieruchomiało, rozglądało się i na-
słuchiwało czujnie. Wszędzie roiło się od różnych ptaków;
chociaż klapa włazu była zariknięta, Vince słyszał ich piski
i świergoty. Wszystkie ptaki także miały wielkie oczy.
Zauważył również podobne do salamandry duże zwierzę,
które nie miało w ogóle oczu. Poruszało się bardzo powoli,
raz po raz obracając łeb to w prawo, to w lewo, kierując się!
prawdopodobnie słuchem. Możliwe, że, podobnie jak niektó-
re ziemskie gady, było wyposażone w czujniki promieniowa*,
nia podczerwonego. W którymś momencie Vince spostrzegł [
z przerażeniem, że stworzenie natrafiło na gniazdo ptaka*'
zmusiło wystraszonego gospodarza do odlotu i leniwie owi-
nęło się wokół gniazda.
W końcu zawrócił swój pojazd w stronę plaży. Obaj On-
sjanie, nie zdjąwszy pojemników z gazem do oddychania,
nurzali się niczym dziwaczne ośmiornice w przybrzeżnych <
falach.
1 co teraz? Z pewnością operator naziemnego radaru miał '
jego wahadłowiec na ekranie. Możliwe jednak, że nie widział
statku wynajętego przez piratów, gdyż skrywały go wzgórza
i gęsta dżungla. Prawdopodobnie jednak na pokładzie znaj-'
dował się nadajnik sygnału namiarowego, który pozwalał na '
odnalezienie statku i jego pasażerów. Tak czy owak, operator !
wiedział, że Onsjanie i Vince znajdują się w tym samym miej- >
scu, i prędzej czy później powinno to wzbudzić jego zaintere^',
sowanie.
Choć wcale nie miał ochoty, zawrócił swój pojazd i zaczął
lecieć powoli w stronę wyspy, wciąż oglądając się do tyłu.
A ponieważ miał obecnie niezwykły wzrok, zdołał do-
strzec, że jeden ze śledzonych Onsjan prawie znika w głębo-
kiej wodzie.
Sekundę później zauważył, że w stronę tego pirata kieru-
je się dziwny przedmiot, który musiał wyłonić się z jeszcze
większej głębi. Był długi, cienki i czarny i wyglądał jak rurka
do oddychania pod powierzchnią wody. Dopiero w następnej
chwili Vince uświadomił sobie, że widzi koniec onsjańskiej
macki do oddychania!
Ryzykując, iż zostanie dostrzeżony, obrócił wahadłowiec
i unieruchomił go w powietrzu. Widział, jak sunący powoli
ku brzegowi plaży trzeci Onsjanin spotkał się z idącym mu
naprzeciw członkiem załogi pirackiego gwiazdolotu. Przez
chwilę obaj chyba rozmawiali, stojąc nieruchomo w głębo-
kiej wodzie, potem każdy ruszył w swoją stronę.
Vince zauważył, że ów trzeci Onsjanin, który wynurzył
się z morza, wygina mackę służącą do oddychania. Kiedy jej
koniec zniknął pod powierzchnią wody, domyślił się, że isto-
ta zasysa nową porcję gazu z pojemnika. Gdy podjęła swój
marsz ku brzegowi, Vince rozpoznał Gondala.
Coraz bardziej zaintrygowany, zmniejszył odległość dzie-
lącągo od kapitana piratów. Czuł, że w skroniach wali mu jak
młotem. Onsjanie sprawiali wrażenie nawykłych do przeby-
wania pod powierzchnią wody... Oczywiście! Musieli być
istotami ziemnowodnymi! Szczerząc zęby w bezgłośnym
uśmiechu, Vince przyglądał się spokojnie, jak Gondal wy-
chodzi z morza i kieruje ku czekającemu na plaży jednemu
z członków załogi.
A zatem, drugi pirat poszedł zająć miejsce kapitana w taj-
nej kryjówce, która musiała się mieścić pod wodą. A może...
Vince skierował wzrok ku północy. W odległości mniej wię-
cej trzydziestu kilometrów od tego miejsca majaczył górzy-
sty brzeg kontynentu. Czy możliwe, że Onsjanie zdołaliby
pokonać tak duży dystans, sunąc po dnie albo płynąc? A czy
on sam ośmieliłby się podjąć podobną próbę? Jeżeli wierzyć
różnym opowieściom, w głębinach shannańskiego oceanu
czyhało na nieostrożnych gości wiele groźnych drapieżników.
Ale Gondal z pewnością nie należał do bojaźliwych.
Vince odwrócił głowę i zobaczył, że kapitan i jego pod-
władny wsiadają do kabiny wypożyczonego wahadłowca.
Widział, jak wystartowali i skierowali się do kolonii. Zasta-
nawiał się przez chwilę, czy vredański urzędnik zauważy róż-
nicę w wyglądzie jednego z pasażerów, szybko jednak do-
szedł do wniosku, że Gondal zaplanował wszystko tak, by
móc wykorzystać fakt, że w określonym czasie urzędnicy się
zmieniali, i zwrócić wynajęty statek nie temu samemu urzęd-
nikowi, który go wypożyczył. Kiedy w końcu Vince stracił
z oczu wahadłowiec, przeniósł spojrzenie na mapę. Znajdo-
wał się prawie na samym skraju strefy, gdzie wolno było la-
tać, nie ośmielił się więc ruszyć za oddalającym się coraz bar-
dziej od pustej plaży piratem, lecz jeszcze przez jakiś czas
uważnie go obserwował. Przynajmniej zapisał sobie w pa-k
mięci kierunek, w którym tamten zmierzał. |
Nagle dostrzegł kątem oka w dole jakiś ruch. Natychmiast
skierował wzrok w tamtą stronę. Na skraju graniczącej z pla-
żą dżungli, ale poza ochronnym płotem, znów coś się poru-
szyło.
Vince ujrzał podobne do małpy duże szare zwierzę. Do-
piero po chwili zorientował się, że to inteligentna dwunożna
istota człekopodobna. W pewnej chwili dała trzy albo cztery
długie susy i zaczęła się wspinać po pniu grubego drzewa.
Kiedy dotarła na wysokość mniej więcej pięciu metrów, znie-
ruchomiała i wpatrzyła się w morze. Bez wątpienia usiłowała
śledzić Onsjanina, który już dawno zniknął w dali!
Ziemianin poczuł, że jego serce bije przyspieszonym ryt-
mem. Z tego, co słyszał, rdzenni mieszkańcy^Shanny byli isto-
tami prymitywnymi, ale obdarzonymi znaczną inteligencją.
Zgodnie z umową zawartą między nimi a władającymi plane-
tą Yredanami nie wolno im było zapuszczać się na teren wy-
spy. Czyżby właśnie mimo woli przyłapał jednego z nich na
łamaniu tej umowy?
Obserwował, jak istota wspina się jeszcze wyżej. Miała
chyba dwa i pół metra wzrostu, sprawiała wrażenie silnie
umięśnionej, i przypominała wyglądem ziemskiego zapaśni-
ka wagi ciężkiej. Miała długie i wąskie oczy, trochę podobne
do oczu Nessan, ale Vince dostrzegł pewną różnicę... tak,
owalne źrenice istoty były pionowe, a nie poziome. Możliwe,
że przy silniejszym oświetleniu zwężały się jak u wielkiego
kota. Twarz znacznie się z kolei różniła od twarzy ziemskiej
małpy, szczęka nie była tak wydatna, choć nos sprawiał wra-
żenie płaskiego i szerokiego.
Z boków głowy sterczała w górę para zakrzywionych ro-
gów. Nie, to nie były rogi! Vince zauważył w pewnej chwili,
że jeden „róg" się skręca. A zatem, musiały to być jakieś
macki! Chwilę później dostrzegł drugą parę macek. Wyrasta-
ła ze zmierzwionej sierści głowy nieco ponad poprzednią. Ze
sposobu, w jaki się poruszały, wywnioskował, że ta para sta-
nowi organy słuchu, a nie dotyku.
Uświadomił sobie nagle, że oczy istoty nie są przesadnie
duże jak oczy ptaków i podobnych do lemurów zwierząt, któ-
rym się wcześniej przyglądał.
Zerknął w stronę morza, ale podwładny Gondala zniknął
już całkowicie. Istota, którą przed chwilą wypatrzył, zaczęła
się powoli ześlizgiwać po pniu drzewa.
Naraz Vince dostrzegł, że parę metrów dalej od niej, w gę-
stym listowiu dżungli poruszyło się coś innego.
Przerażony, zaczął się wpatrywać w tamto miejsce. Do
tubylca podkradało się jakieś drapieżne zwierzę! Wyglądało
jak ogromny kot, miało oczy wielkości pięści Cullowa, a po
obu stronach paszczęki wyrastały długie, sztywne wąsy albo
czułki. Drapieżnik był co najmniej dwukrotnie większy niż
jego ewentualna ofiara.
Vince nie umiałby powiedzieć, co skłoniło go do działa-
nia. Być może to, że dwunożna istota śledziła członka załogi
Gondala, wzbudziło jego sympatię do niej. W każdym razie
wyciągnął szybko rękę i wcisnął guzik z napisem REFLEK-
TOR DZIOBOWY. Natychmiast z zagłębienia w przedniej
części wahadłowca wystrzelił snop oślepiająco jaskrawego
światła. Vince chwycił drążek i skierował strumień w dół,
gdzie czaiło się drapieżne zwierzę.
Gotowa do skoku bestia uniosła instynktownie łeb w kie-
runku źródła światła, ale oślepiona, równie szybko zamknęła
ślepia i odskoczyła. Vince usłyszał przerażony skowyt, po czym
zobaczył, że zwierzę umyka w głąb dżungli. Poruszające się
gałęzie krzewów znaczyły drogę jej panicznej ucieczki.
Spojrzał na grube drzewo, ale nie dostrzegł nigdzie dwu-
nożnej człekopodobnej istoty.
Drżąc z podniecenia, pozwalał, żeby jego wahadłowiec
nadal unosił się nieruchomo nad ochronnym parkanem i do-
piero kiedy się upewnił, że nic więcej nie dostrzeże w dole,
pchnął dźwignię drążka sterowniczego i zawrócił.
Jego umysł pracował na pełnych obrotach, usiłował upar-
cie odgadnąć sens zagadkowych poczynań Gondala i jego
korsarzy. Gdyby nie to, ta wycieczka dookoła wyspy mogła-
by mu dostarczyć fascynujących wrażeń. Ponieważ jednak
był teraz w stanie myśleć tylko o jednym, prawie nie zwracał
uwagi na skaliste cyple i półwyspy ani na ustronne zatoczki
zdobiące wschodnie wybrzeże. Chyba nawet nie widział licz-
nych stad wyłupiastookich morskich ptaków, skrzeczących
i nurkujących niczym dziwacznie zniekształcone ziemskie
mewy. Po wylądowaniu zwrócił wypożyczony wahadłowiec
i pomaszerował skrajem lądowiska w stronę miejsca, gdzie
pozostawił swój gwiezdny statek.

9
Ginganibren (dla przyjaciół i znajomych Geegee, bo tak było
krócej) kulił się nieruchomo w podobnym do małej jamy
zagłębieniu, które wypatrzył między pniami dwóch wielkich
starych wenniweeblowców. Starał się zachowywać absolutną
ciszę. Drzewa, napierając na siebie wzajemnie, walczyły o ten
sam kawałek gruntu od dawien dawna, jeszcze przed naro-
dzinami ojca ojca mego ojca, a nawet zanim na Shannie poja-
wili się Vredanie, pomyślał. Wszystkie formy życia, nawet
drzewa, mają obowiązek wykorzystywać całą ich moc, żeby
zachować miejsce, jakie w swojej wielkiej mądrości uznali
za słuszne przydzielić im Władcy Losu.
W jednej dłoni zaciskał rękojeść noża o długim, łagodnie
zakrzywionym i idealnie wypolerowanym ostrzu z nierdzew-
nej stali. Nie pamiętał już, co wręczył w zamian Vredanino-
wi, od którego go wycyganił. Trzymał nóż między biodrem
a pniem drzewa, żeby od ostrza nie odbił się blask żadnej
gwiazdy. Wiedział, że kantabeleeny mają bardzo bystre śle-
pia, domyślał się także, że drapieżna bestia nie odbiegła zbyt
daleko. Przypuszczał, że oślepiona strumieniem światła, jaki
niespodziewanie wystrzelił z dziwacznej latającej skrzynki,
tylko na chwilę wpadła w panikę i gdzieś się ukryła.
Geegee był bardzo zły na siebie. Tak bardzo pochłonęło
go śledzenie onsjańskiego pirata, który nazywał się Gondal,
że zapomniał, o przestrzeganiu elementarnych zasad ostroż-
ności, a co więcej, umykając w popłochu, nie zabrał włóczni.
Zapewne broń nadal stała, oparta o pień tokonkowca, tam,
gdzie ją zostawił, zanim zaczął wspinać się na drzewo.
Z pewnością nie zachował się, jak przystało na syna zna-
komitego wodza! Bardzo powoli obrócił jedno z podobnych
do anten uszu i skierował je w stronę dżungli. Dobiegały stam-
tąd normalne odgłosy zajętych własnymi sprawami ptaków
i zwierząt, ale Geegee pomyślał, że jednak lepiej będzie jeśli
jeszcze jakiś czas pozostanie w ukryciu, chociaż jedna czą-
steczka jego umysłu wołała doń, że powinien pospiesznie
wrócić do swojego oddziału. Wszyscy musieli opuścić wy-
spę, zanim pojawią się Vredanie, których z całą pewnością
zaalarmowała pilotująca dziwaczną latającą skrzynkę obca
istota. Dobrze wiedział, że Vredanie nie patyczkują się z po-
chwyconymi na terenie wyspy ipsisumoedanami. Co więcej,
gdyby przyłapali syna wodza Hakoora, mogłoby to mieć fa-
talne konsekwencje dla całego plemienia. Zwłaszcza teraz,
kiedy jego plemię wymieniało szpiegowskie informacje z pi-
ratem Gondalem, sprawy mogłyby przyjąć zdecydowanie nie-
korzystny obrót.
Z drugiej strony jednak, nie postąpiłby dobrze, gdyby spie-
sząc się zbytnio, wpadł w łapy bestii; jego szczątki stanowiły-
by dla Vredan dostateczny dowód przestępstwa. Skoro zaś
musiał przeczekać w kryjówce jeszcze kilka chwil, uznał, że
będzie najlepiej, jeśli poświęci ten czas na przemyślenie pew-
nych spraw.
Na przykład, nieznana latająca skrzynka. Nie miał poję-
cia, że unosiła się nieruchomo niemal nad jego głową, dopóki
niespodziewanie wystrzelony snop światła nie spłoszył cza-
jącego się kantabeleena. Z pewnościąjednak obca istota, uno-
sząc się nieruchomo bez żadnych świateł, także musiała śle-
dzić onsjańskiego pirata. Geegee uśmiechnął się z satysfak-
cją. Brał udział w naprawdę rozkosznej grze! Za wiedzą i zgo-
dą swojego plemienia przyjmował zapłatę od Gondala, dla
którego szpiegował na terenie kontynentu w okolicy wzno-
szącej się tam góry, zwanej Płaczącą Kobietą. Z własnej ini-
cjatywy szpiegował jednak Gondala, licząc na to, że dowie
się czegoś więcej o planach, które mógł knuć kapitan onsjań-
skiego gwiazdolotu. Niespodziewanie jednak do zabawy przy-
łączyła się nieznana obca istota, która z pewnością także szpie-
gowała Gondala. A do tego wszystkiego Vredanie z całą
pewnością prowadzili sami intensywną działalność kontrwy-
wiadowczą.
Najbardziej intrygowała Geegee obca istota. Widział ją
tylko przez krótką chwilę, i to niewyraźnie, w świetle reflek-
tora latającej skrzynki. Nie była ani Vredaninem, ani istotą
żadnej innej znajomej rasy. Czyżby sprzymierzyła się z Vre-
danami? Tego nie mógł się od nikogo dowiedzieć. Nie wie-
dział także, czy obca istota go dostrzegła. Jeżeli nie, to dla-
czego, ryzykując, że ktoś może jązauważyć, włączyła źródło
tak jaskrawego sztucznego światła? Możliwe, że robiła foto-
grafie i pragnęła lepiej oświetlić skradającego się kantabele-
ena. Geegee widywał aparaty fotograficzne i rozumiał zasadę
ich działania. Naturalnie, żadnego nigdy nawet nie dotknął.
Zbyt wiele tych wątpliwości! Należało chyba przyjąć
wstępnie, że z jakiegoś powodu obca istota powiadomiła Vre-
dan, iż widziała na terenie wyspy ipsisumoedanina albo inną
chodzącą w pozycji wyprostowanej dwunożną istotę. Geegee
poczuł, że w tej samej chwili poruszyła się cząstka jego umy-
słu odpowiedzialna za niepokój. Gdyby jego obawy okazały
się uzasadnione, już wkrótce vredańscy policjanci mogli się
pojawić w pobliżu jego kryjówki.
Pozostał w niej znacznie dłużej, niż zamierzał. Kantabe-
leen musiałby być wyjątkowo cierpliwy, gdyby wciąż jeszcze
czekał na zdobycz, która mu się wymknęła. Geegee ścisnął
mocniej rękojeść noża i powoli i cicho się wyprostował. Zasta-
nawiał się przez chwilę, czy nie powinien zapalić pochodni
i pozostawić jej tutaj, żeby odwrócić uwagę groźnego dra-
pieżnika, uznał jednak, że to nie najlepszy pomysł. Światło
mogliby zobaczyć Wedanie.
Czy nie powinien wrócić na miejsce w głębi wyspy, gdzie
czekał nań jego oddział? Wszyscy musieli jak najszybciej
wsiąść do czółna i przeprawić się na stały ląd. Geegee tylko
przez moment wahał się - ryzykowaliby, że ktoś ich zauważy
na powierzchni wody, ale przecież zawsze podejmowali to
samo ryzyko. Czy jednak nie powinien wrócić po pozosta-
wioną przy drzewie włócznię? Ten, kto by stracił swoją włócz-
nię bez żadnej walki, okryłby się hańbą. Najgorsze jednak
było to, że broń mogliby odnaleźć Vredanie!
Westchnął ciężko. Nikt by mu nie wybaczył, gdyby zosta-
wił włócznię w miejscu, gdzie każdy mógłby ją zauważyć.
Musiał zaryzykować i wrócić. Wyśliznął się z kryjówki mię-
dzy pniami drzew i pobiegł w kierunku parkanu. Cząstka jego
umysłu odpowiedzialna za strach zaczęła co prawda inten-
sywnie pracować, ale Geegee prychnął pogardliwie i zigno-
rował niemęskie uczucie.

10
Spędziwszy kilkadziesiąt godzin na przyglądaniu się przy-
bywającym i znikającym gościom, Vince doszedł do wnio-
sku, że jeśli pragnie odnaleźć Zarpiego albo Akorrę, nie po-
winien ograniczać się do obserwacji kosmoportu i lądujących
w nim gwiezdnych statków - musi podjąć poszukiwania w in-
nym miejscu, na jednym z ruchliwych bulwarów z hotelami
przeznaczonymi specjalnie dla istot człekopodobnych. Posta-
nowił wynająć pokój w którymś z nich i spędzić trochę czasu
w rozmaitych lokalach rozrywkowych, żeby ich obsługa i inni
goście przywykli do jego widoku.
Wybrał hotel stojący w odległości kilkuset metrów od
skraju kosmoportu, droższy niż większość pozostałych, ale
też bardziej komfortowy. Nie ów komfort przesądził jednak
o decyzji Vince'a. Wybrał ten właśnie hotel, ponieważ więk-
szość jego pomieszczeń była słabo oświetlona; znalazł tu wiele
mrocznych kątów, w których - gdyby okazało się to koniecz-
ne - mógł się ukryć i obserwować bulwar, sam nie będąc wi-
dzianym.
Gdy minął czas równy jednemu ziemskiemu dniowi, do-
szedł do wniosku, że widział dotąd tylko niewielki procent istot
człekopodobnych albo prawie człekopodobnych, jakie odwie-
dzały Shannę. Bulwar musiał być chyba przystankiem dla
wszystkich przestępców i banitów z tej komórki galaktyki!
Najliczniej reprezentowany był pewien gatunek krępych
i brązowoskórych istot, które widziane z dużej odległości,
wyglądały jak ludzie. Dopiero patrząc z bliska, nie miało się
wątpliwości, że należą do innej rasy. Istoty te miały podwój-
ne stawy łokciowe i kolanowe, a ich dłonie kończyły się trze-
ma palcami. Od ludzi odróżniały je również szerokie twarze,
ukryte między luźnymi fałdami skóry małe oczy oraz płaskie
nosy. Narządy węchu były właściwie pozbawionymi kości
i chrząstek naroślami, a widoczne w nich otwory mogły się
szczelnie zamykać. Vince zastanawiał się, czy przypadkiem
istoty te nie pochodzą z pustynnej planety, której powierzch-
nię smagają piaskowe burze.
Mówiły po leniańsku, jakby sepleniąc, słowa wydobywały
się spomiędzy cienkich warg, od czasu do czasu odsłaniających
wyszczerbione zęby. Vince kilka razy nawiązał z nimi swobodną
rozmowę i dowiedział się, że istoty nie sąpiratami ani banitami,
ale członkami załóg czterech gwiezdnych okrętów i pochodzą z
planety, która wypowiedziała posłuszeństwo jakiemuś imperium.
Podobne do niedźwiedzi grizzly istoty Vince uznał za bar-
dzo interesujące, kiedy tylko przezwyciężył lęk, jaki w nim
budził ich wzrost. Uprzytomnił sobie, że widział je jeszcze
przed operacjąna płycie kosmoportu, obok przypominających
hantle gwiezdnych statków. Mówiły świetnie po leniańsku
i miały trochę chrapliwe, ale melodyjne niskie głosy. Miały
prymitywne maniery i przejawiały dość dziwny cynizm. Za-
czął ich unikać dopiero wtedy, gdy się dowiedział, jakiej są
rasy. To byli Chullwejowie!
Od czasu do czasu spotykał także pulchne niebieskoskóre
istoty o rękach podobnych do ludzkich, ale zdumiewająco wy-
dłużonych głowach. Płaskie twarze przecinały otwory ust bie-
gnące w poprzek całej ich szerokości. Istoty te miały małe okrą-
głe otwory zamiast uszu i podwójne nosy (w każdym widniał
pojedynczy szeroki otwór znajdujący się w dużej odległości od
drugiego). Vince doznał prawdziwego wstrząsu, spostrzegłszy,
że gałki ich szeroko rozstawionych bursztynowych oczu mogą
się poruszać niezależnie od siebie albo razem, jeśli istota chcia-
ła coś oglądać obydwoma jednocześnie. Pośrodku błyszczą-
cych głów rosły kępki szorstkich krótkich włosów. Włosy ro-
sły także na karkach. Vince nie potrafiłby jednak powiedzieć,
gdzie się kończyły, bo istoty skrywały niemal całe ciało pod
fałdzistym długim płaszczem. Niektóre nosiły coś w rodzaju
monoklu lub okularów na tylko jedno oko przytrzymywanych
przez opasujące głowę elastyczne taśmy.
Istoty należące do jeszcze innego gatunku były szczupłe
i gibkie. Miały wiele wdzięku, tyle że ich kolana odstawały
prawie dziesięć centymetrów na boki. Ilekroć Vince je spoty-
kał, zawsze zadawał sobie pytanie, jak, u licha, mógł przebie-
gać na ich planecie proces ewolucji. Istoty miały jasnozieloną
skórę, były bezwłose i nieśmiałe. Na ogół trzymały się dyskret-
nie na uboczu, rozglądając się dookoła wielkimi wilgotnymi
oczami. Ich delikatne twarze zdradzały różne reakcje, które
Vince brał za rozbawienie, niesmak, zaciekawienie i - co do tej
ostatniej nie miał najmniejszej wątpliwości-zachłanność. Przy-
łapał kilka, jak się w niego natrętnie wpatrywały, ale ilekroć na
nie spoglądał, zawsze kierowały spojrzenie w inną stronę.
Widywał także istoty co najmniej kilkunastu innych ga-
tunków, czasami trudno mu było odróżnić jedne od drugich.
Wszystkie mówiły po leniańsku.
Vredanie świadczyli usługi całej tej rzeszy gości, regulo-
wali wszelkie sprawy i błyskawicznie tłumili w zarodku
wszystkie kłótnie i spory. Byli uprzejmi, ale nieugięci, dys-
kretni, ale wszechobecni. Gdziekolwiek gość się pojawiał,
w restauracji czy tawernie, kasynie czy lokalu rozrywkowym
- w którym w rytm egzotycznej muzyki wirowały równie eg-
zotyczne pary - wszędzie mógł się spodziewać tego samego:
Vredanie bardzo szybko wyświetlali jego wizerunek na ekra-
nie monitora i zwracali się do niego po nazwisku.
Nie mniejszy ruch panował w samym kosmoporcie. W cią-
gu zaledwie trzydziestu minut Vince dostrzegł co najmniej
kilkanaście ogromnych ciężarówek, toczących się mozolnie
z portowych magazynów do zaparkowanych w różnych miej-
scach lądowiska gwiezdnych statków. Każda przewoziła ciężki
ładunek, do którego załadowania konieczne były potężne
dźwigi. Większość przedmiotów starannie opakowano i owi-
nięto brezentem. W kilku przypadkach, gdy do załadunku trze-
ba było posłużyć się grawitacyjnymi poduszkowcami, z ich
towarowych platform zwieszały się zasłony uniemożliwiają-
ce podglądanie wścibskim oczom.
Mniejsze pojazdy kołowe służyły do transportu lżejszych
towarów - worków zboża, opakowanych w plastik wielkich
kawałów mięsa oraz kartonów puszek z różną żywnością.
Wszystkie wyglądały bardzo podobnie jak te na Ziemi, jeżeli
nie liczyć dziwacznie brzmiących nazw, wydrukowanych albo
odręcznie wypisanych na opakowaniach. Vince wypatrzył tak-
że coś, co wyglądało jak pojemniki z olejem napędowym albo
benzyną. Prawdopodobnie zamierzano je sprzedać na plane-
tach zacofanych pod względem rozwoju technicznego. Roz-
poznał nawet kilka rodzajów materiałów rozszczepialnych,
przewożono je w opancerzonych i odpowiednio izolowanych
pojemnikach, z których każdy mógł pomieścić mniej więcej
sześćdziesiąt litrów. Zawsze, jeśli tylko w pobliżu nie znajdo-
wały się silne źródła sztucznego światła, otaczała je dziwacz-
na purpurowo-niebieska poświata, którą on jeden spośród
wszystkich istot na powierzchni Shanny był w stanie dostrzec.
Stałem się, pomyślał w pewnym momencie, krzywiąc war-
gi w sarkastycznym uśmiechu, chodzącym licznikiem Geige-
ra. Tyle tylko, że nie tykam.
W miarę jak czas upływał, Vince dowiadywał się coraz
więcej o funkcjonowaniu całej kolonii. W mięso rozmaitych
gatunków - asortyment był znacznie bogatszy, niż myślał po-
czątkowo - zaopatrywały ją grupy vredańskich myśliwych.
Ich siedziba i przetwórnie mięsa mieściły się nieopodal ma-
gazynów towarów znikających w ładowniach transportow-
ców. Towarowe wahadłowce, strumieniami wlatujące do prze-
twórni i wylatujące stamtąd, wyglądały jak mrówki spieszące
do mrowiska i wychodzące stamtąd jedna po drugiej. Z regu-
ły w każdym siedziało czterech vredańskich myśliwych, a na
platformie znajdowało się zazwyczaj około dziesięciu sztuk
upolowanych zwierząt wielkości ziemskich owiec.
Niektóre wahadłowce przystosowano do połowu ryb.
W dolnej części znajdowały się osłonięte klapami otwory, słu-
żące zapewne do wypuszczania sieci. Połowy ryb odbywały
się najwyraźniej z dala od wyspy, a polowania na stałym lą-
dzie - być może Vredanie chcieli zachować na wyspie jak
najbogatszą faunę, by goście mieli co podziwiać.
Nie wszystkie polowania kończyły się sukcesem, często
pojazdy wracały do bazy z pustymi albo tylko częściowo za-
pełnionymi platformami. Bez względu jednak na wynik po-
lowania, grupy myśliwych powracały zawsze o ściśle okre-
ślonej porze.
Vince poświęcił także sporo czasu na obserwację maga-
zynów i składów przywożonych towarów. Bardzo szybko się
zorientował, że znajdują się w nich także lombardy, punkty
zawierania transakcji handlowych i banki. Najcenniejsze
przedmioty gromadzono w największym budynku o rozmia-
rach boiska do gry w piłkę nożną. Przy dwojgu potężnych
drzwiach prowadzących na główny bulwar czuwali nieustan-
nie uzbrojeni strażnicy. Jeśli w budynku były jakieś inne otwo-
ry, na przykład wentylacyjne, musiały znajdować się na da-
chu. Vince z płyty lądowiska nie mógł ich zobaczyć.
W ciągu godziny, kiedy obserwował gmach, w pobliżu
wylądowały cztery obce gwiezdne statki. Dwa identyczne
spoczęły równocześnie na płycie kosmoportu blisko siebie.
Wyładowane z nich towary przewieziono natychmiast do
ogromnego banku. Vince przyglądał się całemu procesowi
przeładunku z odległości niespełna trzydziestu metrów. Wi-
dział, jak wielkie ciężarówki z łoskotem przejeżdżają przez
otwartą na chwilę główną bramę, nie miał jednak pojęcia, ja-
kiego rodzaju towar przywiozły.
W ciągu tej godziny co najmniej kilkanaście innych prze-
syłek wwieziono do wielkiego gmachu. Na jednej z ciężaró-
wek przyjechały pozwijane w bele futra zwierząt o czarnej
sierści upstrzonej srebrzystymi pasmami. Inne towary umiesz-
czono w metalowych klatkach zabezpieczonych ze wszyst-
kich stron solidnymi kłódkami. Kiedy wnoszono klatki do
banku, coś w środku dźwięcznie szczękało. Do budynku wno-
szono także coś, co wyglądało jak naukowe instrumenty.
W pewnej chwili Vince ze zdumieniem uzmysłowił so-
bie, że chociaż do gmachu trafia mnóstwo towarów, bardzo
niewiele go opuszcza i natychmiast przypomniało mu się to,
co powiedział Gondal. Onsjanin uważał, że budynek stanowi
tylko przykrywkę, a prawdziwe skarbce ukryto w jakimś in-
nym miejscu na Shannie. A może cała wyspa była pusta
w środku i służyła Vredanom za wielki skarbiec?
Jak zatem przewożono do owego skarbca albo magazynu
wszystkie towary? Czyżby istniał gdzieś tunel wiodący do
pewnego tajemnego miejsca? Czy miały z tym jakiś związek
potajemne poczynania Gondala w cieśninie? Tunel łączący
wyspę z kontynentem musiałby mieć długość co najmniej trzy-
dziestu kilometrów. Może więc skarbiec mieścił się gdzieś
pod wodą w tej oddzielającej wyspę od stałego lądu cieśni-
nie? Nie wydawało się to zbyt prawdopodobne.
A może drogocenne towary transportowano ukradkiem
z wyspy na ląd drogą morską? Wpatrując się w ogromną bu-
dowlę, Vince nagle burknął coś pod nosem i cicho zaklął. Na
własne oczy widział przecież grupy vredańskich myśliwych,
które w regularnych odstępach czasu opuszczały wąską wy-
spę, leciały nad ląd stały i powracały!
Odwrócił się i przezwyciężywszy instynktowną chęć, by
ruszyć biegiem ku brzegowi kosmoportu pomaszerował w tam-
tym kierunku. Przystanął w najgłębszym cieniu i czekał kilka
chwil, aż oczy przystosują się do ciemności. Dopiero kiedy mógł
widzieć wszystko ostro i wyraźnie, skierował spojrzenie na stru-
mień wahadłowców z myśliwymi, którzy wyruszali na polo-
wanie. Przyglądał się, jak pojazdy wznoszą się nad przetwór-
nię mięsa (najwyraźniej startowały z dachu), a potem kierują
niemal dokładnie na północ, w stronę stałego lądu.
Czy te wahadłowce były na tyle duże, żeby się dało nimi
przewozić najcięższe spośród przedmiotów, które na jego
oczach trafiły do wielkiego banku? Zapewne nie, ale czy dużo
takich przedmiotów widział dotąd? Prawdę mówiąc, niewie-
le. Dziewięćdziesiąt pięć procent spośród tych, których przy-
wóz obserwował, myśliwskie wahadłowce mogły przewieźć
bez trudu.
Ostrożnie wysunął się z cienia i ruszył w stronę swojego
statku. Może i nie był to najnowocześniejszy ani najładniej-
szy gwiazdolot w kosmoporcie Shanny, może też wydawał
się zabawny wszystkim przechodzącym obok niego obcym
istotom, miał jednak pewną cenną zaletę, której Vince dotąd
nie zauważył. Był wysoki! A z jego sterowni miałby znacznie
lepszy widok na okolicę.
Uparcie starał się odgadnąć, którędy mógł biec tunel łą-
czący wielki bank z przetwórnią mięsa. Zanim minęło pół
godziny, wpadł na pewien pomysł. Gdyby to on miał go bu-
dować, tunel pobiegłby w dół od budynku banku na skraj lą-
dowiska. Kiedy znalazłby się na tyle daleko i głęboko, że nie
dałoby się wykryć go za pomocą zwyczajnych urządzeń na-
słuchowych, zmieniłby kierunek i poprowadzony łukiem
w kierunku przetwórni mięsa dotarłby do niej od tyłu. Nie
byłby nawet zbyt długi. Musiałby co prawda przebiec pod jed-
nym z bulwarów, ale w pobliżu nie było ani jednego hotelu,
stały tu tylko magazyny.
No dobrze. Jego teoria miała ręce i nogi. Dokąd to jednak
prowadziło? Bez wątpienia Gondal doszedł do takich samych
wniosków, a może nawet opracował lepszą teorię. Vince na-
dal nie wiedział, do czego Onsjanin go potrzebuje. A tymcza-
sem...
Jeszcze przez godzinę siedział w sterowni swojego stat-
ku, rozważając różne kwestie. Nagle obudził się i cicho za-
piszczał jeden z przyrządów, którego zadaniem było infor-
mowanie o przylotach i odlotach innych statków. Odruchowo,
myśląc o czymś innym, Vince wyciągnął rękę i włączył mo-
nitor skierowanej w tamto miejsce kamery. Chwilę później
zeskoczył z fotela i podbiegł do ekranu monitora. Ujrzał na
nim, że lądują aż cztery gwiezdne statki. Nie mógł mieć cie-
nia wątpliwości. Wszystkie zaprojektowali i zbudowali Nes-
sanie.

11
Vince zmienił pozycję ciała, żeby rozprostować zgięte nogi,
po czym znów wcisnął się między wspornik a kadłub swo-
jego statku. Dotarcie tam kosztowało go sporo wysiłku, ale
mógł teraz spoglądać bezpośrednio przez otwór małego wen-
tylatora. Wprawdzie kamery statku ukazałyby mu powiększo-
ny obraz każdego miejsca, na które by je skierował, ale w po-
równaniu z jego oczami były beznadziejnie nieczułe.
Po kilkunastu minutach obserwacji wiedział, że w mrocz-
nych otworach włazów przybyłych statków czają się uzbro-
jeni Nessanie, uważnie i w napięciu śledząc zaparkowane
w pobliżu gwiezdne statki. Gdy w pewnej chwili na płycie
lądowiska pojawiła się jakaś obca istota i przechodząc w po-
bliżu spojrzała mimochodem na najbliższy statek, nessań-
scy strażnicy zesztywnieli. Nagle jeden z nich powiedział
coś do ukrytego pod kołnierzem mikrofonu. Obca istota po-
szła dalej i zniknęła, a ukryci w mroku strażnicy wyraźnie
się odprężyli.
W końcu jednak jeden z nich wychylił głowę i jakby od
niechcenia zaczął się rozglądać po kosmoporcie. W pewnym
momencie skierował długie oczy na statek Vince'a. Przyglądał
mu się przez jakiś czas i Vince miał wrażenie, że Nessanin
wpatruje się w niego. Oczywiście było to tylko złudzenie.
Ukrył się za małym wentylatorem i to w tak głębokim mroku,
że nikt nie mógłby go dostrzec. Domyślił się jednak, że czuj-
ne oczy nessańskiego strażnika zlustrowały dokładnie cały
dziwaczny statek.
Upłynęło następnych kilkanaście minut. Od strony vre-
dańskiego magazynu nadleciał mały wahadłowiec. Ku roz-
czarowaniu Vince'a nie skierował się w stronę najbliższego
nessańskiego statku, ale ku temu, który stał nieco dalej. Ze
swojego miejsca Vince nie widział otworu włazu towarowe-
go. Uzbroił się w cierpliwość i czekał. Minęło niespełna dzie-
sięć minut, zanim znów dostrzegł wahadłowiec. Przez jakiś
czas biegło za nim światło reflektora, ale potem ktoś je wyłą-
czył i zapadły ciemności. Vince spojrzał na mały statek...
i zdrętwiał.
Od lecącego powoli wahadłowca promieniowała znajo-
ma purpurowo-niebieska poświata!
Zamrugał. Zastanawiał się, czy zmienione oczy nie płata-
ją mu jakiegoś figla. Z pewnością nie widział poświaty, kiedy
wahadłowiec podlatywał do nessańskiego statku. Wniosek był
oczywisty: wahadłowiec zabrał z tego statku coś, co wydzie-
lało znaczne ilości specyficznej energii.
Vince obrócił się i spojrzał w bok, przez otwór wentylato-
ra. Obserwował, jak wahadłowiec dociera do ogromnego gma-
chu magazynu i banku i znika w mrocznym otworze bramy,
która otwarła się przed nim. Odczekał jeszcze kilka minut, ale
nie widząc w pobliżu nessańskich statków niczego, co by się
poruszało, ostrożnie wyśliznął się z niewygodnej kryjówki.
Przeczołgał się do klapy małego włazu, przez który się
wydostał. Wciąż jeszcze otaczała go niemal absolutna ciem-
ność przestrzeni między dwiema grodziami. Wyciągnął z kie-
szeni otrzymany od Leoora portfel. Wpatrując się weń, my-
ślał intensywnie. Promieniująca z portfela poświata miała
chyba tę samą barwę jak ta, która otaczała niewielki waha-
dłowiec.
Leoor powiedział mu, że portfel jest odnalezionym nie-
dawno wytworem leniańskiej cywilizacji. Skoro Zarpiemu
udało się porwać jedną z najwybitniejszych nessańskich ba-
daczek ieniańskiej techniki, możliwe, że z jej pomocą zdołał
także odkryć tę tajemnicę.
Portfel stanowił narzędzie komunikacji. Vince przypomniał
sobie, że kiedy wyzwoli jego niezwykłą energię, niemożliwą
do wykrycia w zwyczajnym paśmie promieniowania elektro-
magnetycznego, Leoor zdoła go „usłyszeć" pomimo ogromu
dzielącej ich odległości. A co z podobną, ale o wiele silniejszą
poświatąwydobywającąsię z czegoś, co kilka minut wcześniej
opuściło pokład jednego ze statków Zarpiego? Czyżby był to
również jakiś komunikator? A może urządzenie szpiegowskie,
które miało umożliwić wykrycie tajnego skarbca Vredan?
Gdy Vince wkładał portfel z powrotem do kieszeni, dło-
nie lekko mu drżały. Leoor i jego rząd podejrzewali, że Zarpi
stara się odkryć zdumiewającą tajemnicę Lenian. Może bani-
ta chciał osiągnąć ten sam cel co Gondal?
Oczywiście, to mogło nie być urządzenie szpiegowskie.
Może Zarpi przekazał tylko Vredanom pewną ilość dziwnego
paliwa. A może było to coś w rodzaju bomby, która miałaby
zniszczyć drzwi do tajnego skarbca? Ale czy istniała szansa,
że zawartość skarbca mogłaby ocaleć po takiej eksplozji?
Vince przeszedł do sterowni i zaprogramował kamery na
rejestrowanie wszystkiego, co działoby się wokół czterech
statków Zarpiego. Potem opuścił swój gwiazdolot i wrócił do
hotelu.
Zaciągnął szczelnie zasłony w oknach sypialni, aby było
w niej jak najciemniej, po czym usiadł na brzegu łóżka, trzy-
mając portfel w dłoniach. Wahał się, czy powinien się nim
posłużyć.
Leoor uprzedzał go, aby nie wysyłał wiadomości, że jest na
Shannie, żywy i zdrowy, dopóki jego oczy nie zagojąsię całko-
wicie. Vince zwlekał z użyciem komunikatora, ponieważ wciąż
jeszcze nie był pewien, czy tak się stało - od operacji upłynę-
ło zbyt mało czasu. Teraz jednak powinien się zdecydować.
Czy naprawdę mógł uważać się za uzdrowionego, skoro jego
wzrok zależał od dobrej woli Gondala? Co się stanie, kiedy
odklei fotografię, obróci o dziewięćdziesiąt stopni, zamknie
portfel i usiądzie na nim? Jeżeli Nessanie odbiorą umówiony
sygnał, nie dowiedzą się, w jak trudnej sytuacji się znajduje.
Gdyby zaś obrócił zdjęcie od razu o sto osiemdziesiąt stopni
i przesłał wiadomość: „Zarpi jest tutaj", nie informując Nes-
san o stanie swojego zdrowia, mogliby pomyśleć, że wcale
nie jest zdrowy.
Innym rozwiązaniem byłoby poproszenie Gondala o po-
moc w wysłaniu wiadomości tak, by nie dowiedzieli się o tym
Vredanie. W obecnej sytuacji należało jednak od razu wyklu-
czyć tę możliwość. Onsjanin zapoznałby się z treścią przesy-
łanej informacji i dowiedział się albo domyślił wszystkiego,
czego Vince nie chciał mu wyjawić.
Wstał i zaczął przechadzać się po sypialni. W końcu do-
szedł do wniosku, że jednak powinien poinformować Nes-
san, iż wciąż jeszcze usiłuje wykonać powierzone zadanie.
Był im to winien i musiał jakoś ich powiadomić. Nie miał
jednak możliwości, by to uczynić i zarazem wspomnieć o trud-
nościach, jakie stwarzał mu Gondal.
W końcu uświadomił sobie jasno swoją sytuację: był zdany
wyłącznie na własne siły.
Burknął coś ze złością. No cóż, niech tak będzie! Skorzy-
stał z propozycji Nessan i zamierzał wywiązać się z danej
obietnicy najlepiej, jak potrafi. Mimo wszystko nie znał pla-
nów Leoora. Być może Nessanie otoczyli już Shannę lub szy-
kowali się do inwazji. Powinien więc postępować zgodnie
z otrzymanymi wskazówkami.
Otworzył portfel, oderwał fotografię i obrócił ją o dzie-
więćdziesiąt stopni w kierunku zgodnym z ruchem wskazó-
wek zegara, a potem znów przyłożył. Zamknął portfel i poło-
żył na jedynym krześle, jakie stało w sypialni. Czując się
nieprawdopodobnie głupio, usiadł na krześle.
- Niby cholerna kura na jajkach - mruknął do siebie. Ile
czasu powinien na nim siedzieć?
Odczekał pięć minut. Gdyby powinien siedzieć dłużej,
Leoor powiedziałby mu o tym.
Potem wyciągnął i rozłożył portfel, oderwał fotografię i ob-
rócił jąo następne dziewięćdziesiąt stopni w tym samym kie-
runku. Potem przesłał wiadomość: „Zarpi jest tutaj".
W końcu umieścił zdjęcie w pierwotnym położeniu, wsu-
nął portfel do kieszeni i opuścił apartament. Pomyślał, że po-
winien pokręcić się po kasynach. Może udałoby mu się po-
rozmawiać z którymś z członków załogi statku Zarpiego albo
zobaczyć chociaż jednego z nich.
Wywiedział się, że kilkunastu Nessan wynajęło pokoje
w pewnym hotelu stojącym siedem albo osiem budynków bli-
żej kosmoportu niż jego hotel. Już kiedyś odwiedził tamtej-
sze kasyno, uznał więc, że Vredanie nie powinni powziąć żad-
nych podejrzeń, jeśli spędzi tam znowu sporo czasu.
Wszedłszy do dużej sali, dyskretnie rozejrzał się wokoło,
po czym wmieszał się w tłum gości otaczających stół, przy
którym oddawał się hazardowi jeden z porośniętych jasną s ier-
ściąNessan. Gra przypominała ziemskie kości. Na ściankach
sześcianików nie widniały jednak różne liczby kropek, ale
leniańskie cyfry od jedynki do piątki. Na szóstej ściance ja-
śniał sporych rozmiarów krążek ze srebrzystego metalu. Li-
czył się tylko wówczas, kiedy gracz wyrzucił dwa albo wię-
cej takich krążków równocześnie. Gracze rzucali trzema
kośćmi, a nie dwoma. Obserwując poprzednio przebieg gry,
Vince zdał sobie sprawę, że istnieje wiele sposobów osiągnię-
cia pożądanego wyniku. Teraz, kiedy spędził przy stole wię-
cej czasu, dowiedział się, że wyrzucenie dwóch srebrzystych
krążków upoważnia gracza do dodatkowego rzutu, a wyrzu-
cenie trzech oznaczało najwyższą wygraną.
W pewnej chwili uczestniczący w grze Nessanin, który
wyglądał - na ile Vince mógł się zorientować - całkiem
normalnie, uniósł w dłoni sześcianiki i potoczył je po blacie
stołu. Wyrzucił dwójkę, czwórkę i srebrzysty krążek.
- Sześć - oznajmił vredański krupier, zręcznie przyciska-
jąc odpowiedni guzik na klawiaturze. Vince domyślił się, że
oznacza to odjęcie pewnej sumy z salda kredytowego nessań-
skiego gracza w centralnym banku danych.
Nessanin sposępniał.
- Ile wynosi teraz stan mojego konta? - zapytał.
Vredanin przycisnął inny guzik i skierował spojrzenie na
cyfry, które ukazały się na ekranie monitora.
- Cztery tysiące durów, proszę pana - oznajmił bezna-
miętnym tonem.
Nessanin rozłożył ręce i popatrzył na kompanów.
-Nie mogę sobie pozwolić na stratę chociażby jednego
więcej - powiedział ponuro. - Może któryś z was chce spró-
bować szczęścia?
Widząc, że porośnięte jasną sierścią istoty wahająsię z de-
cyzją, Vince przecisnął się do stołu.
- Ja chciałbym - oznajmił stanowczym tonem, po czym
pokazał krupierowi kartę identyfikacyjną. -Czy mogę?
Vredanin spojrzał na niego i wystukał coś na klawiaturze,
żeby uzyskać potrzebną informację. Zerknął na ekran, zamru-
gał i z wyraźnym szacunkiem przeniósł spojrzenie znów na
Vince'a.
- Oczywiście, panie Kul Lo - powiedział. Zgarnął sze-
ścianiki i podał Vince'owi na polakierowanej na niebiesko
długiej łopatce.
Vince sięgnął po kostki lewą ręką, a prawą rozpiął zamek
kombinezonu. Wyjął z wewnętrznej kieszeni leniańską mo-
netę, której nie przekazał inspektorom, i pchnął ją niedbale
w stronę krupiera.
- Ile jest warta? - zapytał. - Wiedziałem to kiedyś, ale
zapomniałem.
Nie usłyszał żadnych okrzyków, znajdował się w gronie
istot o doskonałych manierach. Jednakże rozległo się kilka ci-
chych szmerów i pomruków, po czym zapadła martwa cisza.
Vredanin wpatrywał się w monetę może przez sekundę,
a potem powoli uniósł głowę, spojrzał na Vince'a i odetchnął
głęboko.
- Stan pańskiego konta, szanowny gościu, w zupełności
mnie satysfakcjonuje - powiedział. - Jeśli, oczywiście, nie
zamierza pan grać o bardzo wysokie stawki. Dopuszczalny
limit w naszym kasynie wynosi...
Vince wzruszył ramionami.
- Zamierzam kupić nowy statek i nie chciałbym uszczu-
plać zbytnio mego konta - oświadczył. - Czy mógłby pan dać
mi za tę monetę sztony o wartości, powiedzmy, pięćdziesię-
ciu tysięcy durów, a resztę należności przelać na moje konto?
Krupier znowu głęboko odetchnął.
- Oczywiście, panie Kul Lo - odparł. - Proszę wybaczyć
moją reakcję. Nieczęsto widuje się u nas takie przedmioty!
Teraz Vince wzruszył ramionami w sposób, który, jego
zdaniem, powinien dać wszystkim obecnym do zrozumienia,
że ma jeszcze sporo podobnych monet. Odebrał wysoki stos
brązowych plastikowych krążków, a potem potoczył kostki
po blacie stołu.
Nie znał wszystkich zasad gry i prawdę mówiąc, nie przy-
wiązywał do jej przebiegu większej wagi, stracił więc wszyst-
kie sztony raczej szybko. Zanim to jednak nastąpiło, wygrywał
i przegrywał sumy, których wysokość z pewnością przykuwała
uwagę wszystkich gości. Musiał także przyznać, że gra pasjo-
nuje go bardziej, niż mógłby się spodziewać. Kiedy wreszcie
przegrał ostatnie dury, westchnął i spojrzał na krupiera.
- Chyba nie jestem w tym najlepszy - oznajmił zrezyg-
nowanym tonem.
Odwrócił się i ruszył do wyjścia. Nawet nie zerknął na żad-
nego Nessanina. Obawiał się, że już sam sposób, w jaki starał
się zwrócić na siebie uwagę, wykorzystując leniańskąmonetę,
mógł swoją obcesowością wzbudzić ich podejrzenia.

12
Dwie ziemskie noce później skontaktował się z nim Zarpi.
Vince przebywał wtedy w kasynie hotelu, w którym wy-
najął apartament. Dla zabicia czasu przegrywał i wygrywał
niewielkie sumy, grając w kości (była to oczywiście tutejsza
wersja tej rozrywki). W pewnej chwili usłyszał za plecami
czyjś głos.
- Bardzo przepraszam, ale jeszcze nigdy nie widziałem
żadnej istoty twojej rasy. Wyglądasz zupełnie jak my, tylko
że twoje ciało prawie nie jest porośnięte sierścią.
Vince odwrócił się i przybrał swobodną beztroską minę.
- Jak się masz? Jesteś Nessaninem, prawda?
- Tak nas nazywają - odparła obca istota. - Rzeczywi-
ście, pochodzimy z Nessy.
Vince lekko się skłonił i pochylił głowę w powszechnie
znanym geście powitania.
- Pierwotnie ojczyzną istot mojej rasy była Carca, nazy-
wają więc nas Carcanami - zaczął. - Nasza planeta znajduje
się na samym skraju komórki, jeszcze dalej niż Onsja. Znasz
może trochę ten rejon?
- Nigdy nie zapuszczałem się dalej niż na Onsję - przy-
znał tonem ubolewania Nessanin. - Przepraszam, że cię zagad-
nąłem w taki sposób, ale jakiś czas temu, gdy przebywałem
w innym kasynie, słyszałem, jak powiedziałeś, że chciałbyś
kupić nowy statek. Nasza grupa ma cztery statki, ale brakuje
nam wykwalifikowanych pilotów i może wystawimy jeden
na sprzedaż. Czy nie zechciałbyś odwiedzić nas i porozma-
wiać o tym z naszym kapitanem?
Vince pozwolił sobie spojrzeć prosto w twarz porośniętej
jasną sierścią istocie.
- No cóż... Prawdę mówiąc, jeszcze się nie zdecydowa-
łem. Nie przyszedłem w pełni do siebie po przebytej chorobie
i moja rekonwalescencja może potrwać jeszcze jakiś czas.
Sądzę jednak, że moglibyśmy o tym porozmawiać. Czy jeste-
ście oficjalnymi przedstawicielami swojego rządu?
Nessanin zamrugał, co u istot tej rasy oznaczało zazwy-
czaj rozbawienie.
-Nie jesteśmy oficjalnymi przedstawicielami ani nasze-
go rządu, ani jakiegokolwiek innego - odparł. -Nasz kapitan
nazywa się Zarpi. Może o nim już kiedyś słyszałeś?
- Nie przebywam w tej części komórki zbyt długo - od-
parł Vince przepraszającym tonem.
Nessanin znów się uśmiechnął.
- Możesz być pewien, że nie jesteśmy oszustami ani ama-
torami - powiedział. - Proponujemy ci kupno statku, który
znajduje się w naszym posiadaniu od dosyć dawna. Nabyli-
śmy go legalnie, a poprzedni właściciel otrzymał stosowne
wynagrodzenie. Więc cóż, czy zechcesz nas odwiedzić?
- To będzie dla mnie wielki zaszczyt - odparł Vince.
Nikt oczywiście go nie zachęcał do zwiedzania pomiesz-
czeń flagowego statku Zarpiego, ale kiedy wprowadzono go
na pokład, Vince to i owo zobaczył. Podobnie jak inne jed-
nostki, którymi przylecieli Nessanie, był to średniej wielko-
ści frachtowiec. Przynajmniej tak wyglądał z zewnątrz,
uszczelniony i gotowy do podróży. Vince odgadł, że klapy
większości otworów kryją wyrzutnie rakiet i promienników
energii, a także rozry wacze. Te ostatnie były potężną bronią
emitującą fale sztucznej grawitacji, które można było dowol-
nie programować, zmieniać i dostosowywać, i które potrafiły
szybko rozrywać na strzępy nawet najwytrzymalsze budynki
lub kadłuby gwiezdnych statków. Vince spostrzegł także
uzbrojone wahadłowce, prawdopodobnie wykorzystywane do
abordaży.
Zarpi oczekiwał go w zwyczajnym, ale luksusowo ume-
blowanym pokoju.
Przywódca piratów, choć żylasty i chudy, był najpotęż-
niej umięśnionym Nessaninem, jakiego Vince kiedykolwiek
widział. Jeden jego policzek przecinała długa blizna (praw-
dopodobnie ślad po dawnym oparzeniu) unieruchamiająca go
częściowo.
Zarpi sprawiał wrażenie bardzo skoncentrowanego, nie
zareagował uśmiechem na powitanie gościa.
- Przejdźmy od razu do rzeczy - powiedział. - Kilku
członków mojej załogi widziało całkiem niedawno w pew-
nym kasynie, że płaciłeś leniańską monetą. Jeżeli masz ich
więcej, chciałbym je odkupić od ciebie albo zaproponować ci
coś w zamian, na przykład statek. Jak z pewnością wiesz, le-
niańskie monety są uniwersalnym środkiem płatności, przyj-
mowane są absolutnie wszędzie, pod tym względem nie mogą
się równać z nimi żadne inne pieniądze ani przedmioty. Nie
ukrywam, że bardzo mi zależy na odkupieniu tych monet.
Vince zaczął udawać, że się waha.
-No cóż, sam nie wiem... - powiedział niepewnym to-
nem. - W przyszłości mogę sam ich potrzebować. Widzisz...
Niedawno nabawiłem się pewnej choroby, która groziła mi
szybką utratą wzroku, a w dalszej perspektywie niechybną
śmiercią. Ja, uhm... straciłem kontakt z większością moich
znajomych, a przyleciawszy tu, poniekąd także kontakt z rze-
czywistością. Dopóki się nie upewnię, że wyzdrowieję całko-
wicie - co wydaje się w tej chwili zupełnie możliwe - nie
mogę budować żadnych planów. Jedynym statkiem, jaki mam
w tej chwili, jest ta archaiczna opływowa balia stojąca w od-
ległości mniej więcej siedemdziesięciu metrów od twojego
gwiazdolotu. Oczywiście rozglądam się więc za czymś in-
nym, ale...
- Mam nadzieję, że odzyskasz w pełni zdrowie - oznaj-
mił chłodnym tonem Zarpi. - Czy masz więcej takich monet?
- Zdeponowałem kilka w miejscowym banku - odparł
Vince. - Mam ich jeszcze siedem, jak sądzę. Nie chciałbym
jednak rozstawać się ze wszystkimi.
Zarpi spojrzał Vince'owi prosto w oczy. Jego twarz nie
zdradzała żadnych uczuć.
- To zrozumiałe - odparł. - Za pięć takich monet sprze-
dałbym ci jeden ze swoich statków, w pełni uzbrojony i przy-
gotowany do dalekiej podróży. Przekażę także na twoje konto
na Shannie sumę równą połowie rynkowej ceny tego statku.
- Zarpi przerwał i przez chwilę, milcząc, patrzał na Vince'a.
Nagle po raz pierwszy przez jego twarz przemknął cień uśmie-
chu. - Co więcej, odkupię twój obecny statek za sumę, którą
Vredanie uznają za uczciwą. Chyba wymyślę coś, żeby zro-
bić użytek nawet z tak prymitywnie wyglądającej jednostki.
Na przykład, wykorzystam ją jako przynętę albo nie rzucają-
cy się w oczy patrolowiec, na którego pokładzie moi pod-
władni będą dyskretnie dokonywali zwiadu.
Vince siedział przez niemal minutę w milczeniu, marsz-
cząc brwi.
- Sądzę, że to zupełnie uczciwe warunki - powiedział
w końcu i spojrzał na gospodarza. - Zastanawiam się jednak...
jak wspominałem, straciłem kontakty i nie bardzo się orien-
tuję w sytuacji. Czy nie zechciałbyś, uhm, rozważyć możli-
wości przyjęcia mnie na wspólnika? Mógłbym, bo cóż...
Znam rejony, do których nie zapuszczają się nawet Onsjanie.
Znajdzie się tam kilka bogatych, ale słabych pod względem
militarnym planet i imperiów. Mógłbym...
- Mam pewne zobowiązania i plany na najbliższe kilka
tysięcy godzin, więc nie mogę przyjąć twojej propozycji -
przerwał mu Zarpi. - Potem, może... kto wie... Ale co po-
wiesz na moją propozycję? Zgadzasz się? Sprzedasz mi te
monety?
Vince poczuł nagle rozczarowanie i zniechęcenie. Mógł
teraz tylko grać na zwłokę, ale należało to robić bardzo ostroż-
nie, żeby Zarpi się nie zorientował w sytuacji.
- Ja, uhm... sądzę, że tak - bąknął niepewnie. - Zanim
jednak podejmę decyzję, chciałbym raz jeszcze odwiedzić
lekarza. Czy zgodzisz się na kilka godzin zwłoki? Tak czy
owak, chyba mogę ci sprzedać trzy monety, jeśli dokonasz
przelewu na moje konto albo zapłacisz w innej, uzgodnionej
formie.
Po raz pierwszy od początku rozmowy Zarpi okazał lekką
irytację. Potem jednak wykonał uprzejmy gest.
- To brzmi rozsądnie - powiedział. - A zatem, do zoba-
czenia za kilka godzin.
Kilkanaście ziemskich godzin później, kiedy Vince znów
odwiedził swój statek, aby sprawdzić, co zarejestrowały ka-
mery, wyczuł ledwo uchwytną woń amoniaku. Poczuł, że
wzbiera w nim gniew, zatrzymał się więc na korytarzu kilka
kroków przed drzwiami sterowni, przybrał obojętny wyraz
twarzy i dopiero wtedy wszedł do pomieszczenia.
Wszystkie światła były wyłączone, ale dzięki swym no-
wym oczom, Vince bez trudu dostrzegł niedbale opartego
o przegrodę Gondala.
- Jak, u diabła, się tu dostałeś? - warknął.
Onsjanin wyciągnął w kierunku Vince'a mackę oddechową.
- Sss-sss-sss - zachichotał. - Wygląda na to, że widzisz
w ciemności tak dobrze, jak się spodziewałem. Czy mogę za-
palić jakieś światło?
- Ależ proszę! - odparł suchym tonem Yince. - Gość po-
winien się czuć na moim statku jak u siebie w domu. - Obser-
wował, jak Gondal wyciągnął rękę-mackę w kierunku pulpitu
kontrolnej konsolety, kilka chwil szukał po omacku, przyci-
snął wreszcie jakiś guzik i zamrugał, oślepiony jaskrawym
blaskiem. -No więc, po co tu przyszedłeś?
Gondal wykonał zamaszysty gest macką-ręką.
- Przede wszystkim chciałem zapytać, jak twoje zdrowie -
odparł. - A potem porozmawiać o kilku innych sprawach. Ale
najpierw odpowiem na pierwsze pytanie. Zresztą, sam zapewne
się tego domyśliłeś. Kiedy jeszcze dysponowałem tym statkiem,
urządziłem wszystko tak, żebym mógł się dostawać na jego po-
kład, kiedy zechcę. A teraz, proponuję, żebyś odtworzył sceny
zarejestrowane przez kamerę. Zobaczysz pewien fragment, któ-
ry powinien cię zainteresować, tak jak zainteresował mnie.
Vince nie starał się nawet ukryć niezadowolenia.
- Widzę, że wtykasz nos w nie swoje sprawy - burknął. -
Mam nadzieję, że spodobało ci się to, co obejrzałeś. Zwłasz-
cza widok siebie samego podkradającego się do statku.
- Sss-sss-sss! —roześmiał się Onsjanin. - Podleciałem do
niego wahadłowcem, żeby nikt mnie nie zobaczył. Proponu-
ję, żebyś jednak obejrzał to nagranie.
Vince podszedł demonstracyjnie powoli do konsolety.
Mijając Gondala, z trudem przezwyciężył chęć, żeby go kop-
nąć w mackę-nogę.
- Czy pozwolisz, że zmniejszę natężenie blasku, żebym
mógł lepiej widzieć? - zapytał.
- Ależ proszę! - odparł Onsjanin. - Gospodarz powinien
czuć się na pokładzie swojego statku jak u siebie w domu.
Sss-sss-sss.
Vince zmniejszył intensywność światła, cofnął nagranie
i zaczął się wpatrywać w ekran monitora. Ujrzał na nim statki
Zarpiego, wokół których początkowo nic się nie działo. Na-
gle jego oczy rozwarły się szeroko.
We włazie jednego ze statków pojawili się trzej Nessanie
i zaczęli się rozglądać dookoła. Wyglądało na to, że dwaj sto-
jący po bokach pilnują tego trzeciego, który stał pośrodku,
a jednocześnie go wspierają.
W następnym momencie Vince zorientował się, że stoją-
ca w środku istota jest Nessanką.
Nie oswoił się jeszcze z wyglądem Nessan na tyle, by mieć
pewność, że rozpoznał trafnie któregoś przedstawiciela tej rasy.
Od razu jednak się domyślił, że stojącą pośrodku istotą jest
Akorra. Sądząc po wyglądzie, mogła mieć mniej więcej trzy-
dzieści lat w ziemskiej skali; wzrost i smukła budowa ciała
także odpowiadały opisowi, który pamiętał.
Nessanka sprawiała wrażenie oszołomionej i zobojętnia-
łej. Bardzo powoli obracała głowę, żeby omieść spojrzeniem
płytę lotniska. Kilka chwil wszyscy troje stali w otworze wła-
zu, a potem jeden ze strażników powiedział coś do drugiego.
Obaj obrócili niestawiającą w ogóle oporu żeńską istotę
i wszyscy troje zniknęli w głębi statku.
Vince, który dopiero w tej chwili uświadomił sobie zna-
czenie uwagi Gondala na temat fragmentu nagrania, wyciąg-
nął rękę i wyłączył monitor kamery. Postanowił na razie nie
zwiększać intensywności blasku. Odwrócił się i spojrzał na
Onsjanina.
- Czy to wszystko, co chciałeś mi pokazać? - zapytał obo-
jętnym tonem. - Ta Nessanka w środku, sądząc z wyglądu,
jest prawdopodobnie poważnie chora. Może sprowadzili ją
tu, żeby ją wyleczyć?
- Sss-sss-sss - zachichotał kapitan piratów. - Okazałeś
się nieostrożny, Vinsie Kul Lo. Popełniłeś błąd. Powinieneś
dla niepoznaki zaprogramować kamerę tak, żeby omiatała całą
płytę lądowiska, zamiast kierować ją tylko na statki Zarpiego.
A poza tym, poinformowano mnie oczywiście, że kilka go-
dzin temu złożyłeś wizytę na pokładzie flagowego statku tego
banity. Doniesiono mi także, że spieniężyłeś ostatnią leniańską
monetę w kasynie, w którym obserwowało cię kilku członków
jego załogi. Dobrze wiem, że dysponujesz wystarczająco dużą
sumą na koncie w banku, doszedłem więc do oczywistego
wniosku, że celowo wyciągnąłeś tę monetę, aby dowiedział
się o niej Zarpi. Mam rację?
Vince poczuł jednocześnie niepokój i wściekłość.
-Nie widziałem w pobliżu żadnej z twoich ośmiornic! -
wybuchnął.
- Ośmiornica? - powtórzył uprzejmym tonem Gondal. -
Mie znam tego słowa, ale w twoich ustach zabrzmiało jak dobre
przekleństwo. Postaram sieje kiedyś wykorzystać, musisz mi
tylko wyjaśnić, co oznacza. Sss-sss-sss. Jako informatorów
i szpiegów zatrudniam istoty człekopodobne. To elementarna
zasada taktyczna. Dlaczego tak cię interesuje Zarpi?
Vince z posępną miną starał się gorączkowo wymyślić
jakieś kłamstwo, które brzmiałoby wiarygodnie.
- Czy naprawdę sądziłeś, że nie będę się starał znaleźć
czegoś, co pozwoliłoby mi uwolnić się od ciebie? - zapytał
w końcu. -Zarpi jest gotów sprzedać mi jeden ze swoich stat-
ków. A poza tym, miałem... mam inne plany.
Gondal westchnął.
- Obawiam się, że na ich realizację nie pozwolą ci moje
plany - powiedział. - Wciąż jeszcze jesteś ode mnie uzależ-
niony, bo tylko ja dysponuję lekarstwem, które pozwoli ci
widzieć w przyszłości.
- To ty tak twierdzisz - warknął Vince.
- Sss. Mam nadzieję, że nie będziesz próbował spraw-
dzić tego na własnej skórze! Lubię cię, Vinsie Kul Lo, ale
zainwestowałem w twoje oczy zbyt dużą sumę i nie mogę
pozwolić sobie na jej utratę. A jeżeli chodzi o Zarpiego, po-
staram się myśleć logicznie. Przypuszczam, że istnieje ścisły
związek między nim a twoją przydatnością dla nessańskiego
rządu. To rozsądne przypuszczenie. Domyślam się także, że
coś im obiecałeś. Z czysto egoistycznych powodów bardzo
chciałbym ci pomóc wywiązać się z tej obietnicy. Pragnę utrzy-
mywać z Nessanami jak najlepsze stosunki, dlaczego więc
nie miałbyś mi zaufać i przyjąć mojej pomocy? Może ci się
bardzo przydać, kto wie czy bez niej będziesz w stanie osiąg-
nąć swój cel. Kim jest oszołomiona narkotykami Nessanka?
Jestem pewien, że nie pospolitą ladacznicą ani towarzyszką
życia któregoś z członków załogi.
Vince poczuł, że zbiera mu się na mdłości. Mimo to po-
stanowił grać na zwłokę.
- Oszołomiona narkotykami? - powtórzył.
Zniecierpliwiony Gondal machnął niedbale macką-ręką.
- Proszę, nie baw się ze mną w takie gierki. Czy muszę
wypowiadać za ciebie wszystkie słowa? Dobrze wiem -po-
winno cię to przekonać o sprawności moich szpiegów - że
całkiem niedawno została porwana nessańska badaczka. Jej
rysopis zgadza się z wyglądem oszołomionej Nessanki, któ-
rą przed chwilą oglądałeś. Badaczka zajmowała się arche-
ologią i była wybitną znawczynią leniańskich artefaktów.
Wiem także - a wcale nie mam pewności, czy ty także to
wiesz - że badaczka była również znakomitą fizyczką. Jeże-
li dodam do tego to, jak gorliwie starałeś się poinformować
Zarpiego, że dysponujesz co najmniej kilkoma leniańskimi
monetami, wszystko zaczyna się układać w naprawdę cie-
kawą całość!
Vince siedział w milczeniu przez jakąś minutę. Był zado-
wolony, że panujący w sterowni półmrok nie pozwala Gon-
dalowi widzieć jego twarzy. W końcu westchnął.
- No dobrze. Okazałem się nieostrożny. Rzeczywiście
obiecałem Nessanom coś, co ma związek z Zarpim i Akorrą.
— Przerwał na moment. - Powiedziano mi także, że w pew-
nych okolicznościach mogę nawet starać się pozyskać twoją
pomoc. Naturalnie, po tym, co mi zrobiłeś, nie chciałem i na-
dal nie chcę mieć z tobą nic wspólnego!
Gondal przemieścił ciężar ciała na innąmackę-nogę, jak-
by chciał rozprostować mięśnie.
- Zaczynasz darzyć mnie większym zaufaniem, a w każ-
dym razie, mówisz logiczniej. Na czym właściwie miałaby
polegać pomoc, o którą chciałbyś u mnie zabiegać?
Umysł Vince'a pracował teraz na najwyższych obrotach.
- No cóż... - powiedział. - Chodziło po prostu o pomoc
w przesłaniu pewnej wiadomości. Nessanie sądzili, że mógł-
byś wysłać zdalnie sterowaną bezzałogową kapsułę informa-
cyjną tak dyskretnie, aby nie dowiedzieli się o tym Wedanie.
- Sss-sss-sss - zachichotał Onsjanin. - Z pewnością mie-
li nadzieję, podobnie jak ty, że nie zechcę zapoznać się z tre-
ścią informacji?
Vince zdał sobie sprawę, że pozostał mu już tylko jeden
atut. Onsjański pirat nie wiedział, że on wysłał już dwie in-
formacje. Z pewnością nie podejrzewał, że Vince dysponuje
jakimś sposobem porozumiewania się z Nessanami.
- Obawiam się, mój wielomacki przyjacielu, że starasz
się być zbyt sprytny - powiedział. - Miałem wysłać bardzo
prostą wiadomość: „Poszukiwania zakończyły się powodze-
niem". Nie było powodu, żeby ukrywać jej treść przed tobą.
Gondal zwinął oddechową mackę, przytknął koniec do
pojemnika na plecach i zastanawiając się nad czymś, zaczerp-
nął porcję mieszaniny gazów. Po pewnym czasie oderwał
mackę i przeniósł spojrzenie na Vince'a.
- Potrafię wyobrazić sobie powody, dla których mógłbyś
chcieć zataić przede mną treść tej wiadomości - zaczął. —
Rzecz jasna, że teraz, kiedy znam jej znaczenie, nie musisz
tego robić, prawda? Nessanie sądzą więc, że uda im się po-
chwycić Zarpiego i uwolnić porwaną Akorrę. Można wyciąg-
nąć z tego pewne wnioski. Albo się spodziewają, że kiedy
stąd odleci, będą w stanie nadal go obserwować, albo też za-
mierzają otoczyć kordonem Shannę, żeby pochwycić go, kie-
dy wystartuje. A może tu wylądują i pochwycą go jeszcze na
Shannie?
Praktyczne aspekty nawigacji i właściwości napędu nad-
świetlnego nakładająjednak i na nich, i na niego, pewne ogra-
niczenia. Nie wątpię, że ci o tym powiedzieli. Zarpi nie może
osiągnąć prędkości większej niż prędkość światła, dopóki nie
oddali się na pewną odległość od Shanny, a jeżeli nie będzie
leciał szybciej niż światło, nie zdoła pokonać dużej odległo-
ści.
Z drugiej strony, Nessanie nie mogą się wyłonić w zasię-
gu radaru, aby zaczekać, aż Zarpi wystartuje. A poza tym,
otoczenie planety byłoby operacją skomplikowaną i wyma-
gałoby użycia potężnej floty. Przypuszczam więc, Vinsie Kul
Lo, że miałeś przyłączyć się do Zarpiego i towarzysząc mu,
pełnić funkcję szpiega. Na tym właśnie polegało twoje zada-
nie.
Vince znów westchnął.
- Jesteś tak szczwany i przebiegły, że naprawdę nic nie
zdoła się ukryć przed tobą- powiedział. - Tak, miałem na-
dzieję przyłączyć się do Zarpiego. Jak dotąd, nie okazał zain-
teresowania moją propozycją. Leniańskie monety miały tyl-
ko posłużyć za przynętę. Możesz być naprawdę dumny
z siebie. A teraz, czy możesz i zechcesz mi pomóc? Wyślesz
informacyjną kapsułę?
- Sss-sss-sss! - roześmiał się Onsjanin. - Nie mógłbym
odmówić udziału w tak rozkosznie przewrotnej grze, nawet
gdybym nie przeczuwał możliwości zysku. Nie jestem jed-
nak na tyle naiwny, żeby pozwalać ci na wysyłanie wiadomo-
ści o nieznanej mi treści. Mogę wszystko zorganizować, ale
ty musisz wyjawić mi tę wiadomość i powiedzieć, dokąd
chcesz ją przesłać. Rzecz jasna, ja ci nie zdradzę, jak ją prze-
każę.
Twarz Vince'a przybrała gniewny wyraz, ale to była tylko
gra. W gruncie rzeczy miał powód do umiarkowanego trium-
fu. Udało mu się wywieść Gondala w pole co do jednego:
Nessanie już wiedzieli, że Zarpi jest na Shannie. Możliwe, że
zdoła raz jeszcze przechytrzyć Onsjanina i przesłać nawet za
jego pośrednictwem wiadomość, której prawdziwego znacze-
nia Gondal nie będzie w stanie rozszyfrować.
Chirurg Thood Hiwis zalecił, żeby Vince pojawiał się
u niego na kontrolę co sto godzin. Pierwsza taka wizyta prze-
biegła tak, jak można było tego oczekiwać. Wielokończyno-
wa istota oznajmiła, że nie znajduje w procesie gojenia się
oczu niczego niepokojącego i że Vince ma wszelkie szansę
zachować dobry wzrok, jeśli oczywiście będzie otrzymywał
systematycznie lekarstwo, które dostarczać mu mógł tylko
Gondal.
Pierwszy zastrzyk powinien otrzymać jednak dopiero po
upływie pięćdziesięciu albo sześćdziesięciu godzin. Vince nie
odczuwał wcale radości, myśląc o tym. Przychodziło mu już
nieraz do głowy, że może najlepiej byłoby, gdyby obezwład-
nił rosłego Onsjanina i zabrał mu ów lek. No tak, ale przecież
z Gondal pewnością przedsięwziął niezbędne środki ostroż-
ności, by mu to uniemożliwić...
Do terminu następnej wizyty u Thooda Hiwisa pozostało
jeszcze kilka godzin, ale Vince postanowił wybrać się do nie-
go trochę wcześniej. Domyślał się, że któryś z podwładnych
Zarpiego stale go obserwuje. Podobny do ogromnego pająka
chirurg powitał go bardzo uprzejmie.
- Sądząc po twoim wyglądzie, Vinsie Kul Lo, kuracja
przebiega prawidłowo - powiedział. - Wstrzyknąłem ci daw-
kę hormonów, które jeszcze nie zdążyły opuścić twojego or-
ganizmu i wciąż działają. Brak nowych objawów należy uznać
za pomyślną okoliczność. Mimo to chciałbym sprawdzić twoje
oczy.
Thood nie znalazł w nich niczego złego. Ponownie zachwy-
cił się zdolnością widzenia w ciemności, jaką posiadł Vince,
oświadczył, że mu jej zazdrości, i jeszcze raz przeprosił go za
zło, jakie musiał (tak powiedział) mu wyrządzić. Vince opuścił
szpital rozczarowany i pełen bezsilnego gniewu.
Skoro jednak złożył wizytę lekarzowi i był niemal pewien,
że Zarpi wkrótce się o tym dowie, nie miał wyboru. Musiał
odwiedzić jeszcze raz nessańskiego banitę.
Wpuszczono go na pokład statku Zarpiego, ale powitano
bez nadmiernego entuzjazmu. Usiadł w tym samym pokoju
co poprzednio i poczuł się dość nieswojo, napotkawszy lodo-
wate spojrzenie gospodarza.
- Wygląda na to, że jestem zupełnie zdrowy - powiedział.
- Musi jednak upłynąć trochę czasu, zanim się o tym upew-
nię. Obiecałem, że sprzedam ci trzy leniańskie monety. Mo-
żemy załatwić to teraz, jeżeli nadal jesteś zainteresowany ich
kupnem.
Twarz Zarpiego nie zdradzała żadnych emocji.
- Jak wspominałem, przydadzą mi się w przyszłych trans-
akcjach, ale nie tu, na Shannie, gdzie nie ma kłopotów z wy-
mianą walut - odparł. - Czy już je odzyskałeś?
- Jeszcze nie. Nadal znajdują się w jakimś skarbcu - po-
wiedział Vince. - Sądzę, że zostaną mi zwrócone mniej wię-
cej za godzinę. Znasz może Ośrodek Kredytowy? To niewiel-
ki budynek stojący na lewo od głównego skarbca. Możemy
tam teraz pójść obaj albo spotkam się z tobą w tym miejscu,
kiedy zechcesz. Dokonamy wymiany, ale najpierw Vredanie
muszą ustalić naszą tożsamość.
Na twarzy Zarpiego pojawił się lekceważący uśmieszek.
- Wiem, jak się zawiera takie transakcje na Shannie -
oznajmił. -Nie widzę jednak powodu, byśmy nie mieli wy-
brać się tam teraz. Może nie będziemy musieli czekać aż go-
dzinę, jak sugerowałeś. Możliwe, że te monety są przecho-
wywane całkiem blisko.
Ostatnie zdanie wypowiedział tak niedbałym tonem, że
zwróciło to uwagę Vince'a. W pierwszej chwili Cullow po-
myślał, że Nessanin usiłuje wyciągnąć z niego jakąś informa-
cję albo chociaż chce poznać plotkę, którą mógł usłyszeć pod-
czas swojego pobytu na Shannie. W następnym ułamku
sekundy błysnęła mu w głowie inna myśl. Gdyby w jakiś spo-
sób udało mu się obudzić w Zarpim podejrzenia, że on, Vin-
ce, być może dobrze wie, gdzie się znajduje tajny skarbiec
Vredan...
- To mało prawdopodobne - powiedział. - Monety mają
bardzo dużą wartość i z pewnością zostały przetransportowa-
ne tam daleko, aby były zupełnie bezpieczne.
Poruszył głową, wskazując kierunek, w którym, o ile do-
brze zapamiętał, znajdował się kontynent.
Zarpi nie w pełni zdołał ukryć zdumienie.
- To możliwe - powiedział. - Tak czy owak, możemy
dokonać tej transakcji, a Vredanie przekazami te monety tro-
chę później. Wciąż jeszcze myślisz o zakupie statku?
- W tej chwili nie - przyznał Cullow. - Istnieje pewne,
choć niewielkie prawdopodobieństwo, że stan mojego zdro-
wia się pogorszy. A poza tym...
Urwał i umilkł, jakby nagle zdał sobie sprawę, że powie-
dział za dużo.
Zarpi wyciągnął rękę, przycisnął guzik na kołnierzu i we-
zwał przez radio wahadłowiec. Obaj wstali i przeszli do ze-
wnętrznej śluzy. Zanim maszyna nadleciała, Zarpi powiedział:
- Teraz, kiedy finalizujemy transakcję, może będziemy
się częściej widywali? - zapytał. - Istoty naszych ras są bar-
dzo podobne, co zawsze ułatwia nawiązywanie bliższych sto-
sunków. Co prawda, jak już mówiłem, mam określone plany
na najbliższą przyszłość, ale istnieje przecież przyszłość bar-
dziej odległa. - Zamrugał, co było, o czym Vince już wie-
dział, nessańskim odpowiednikiem uśmiechu. - A przynaj-
mniej osoby takie jak my żywią taką nadzieję, hmm?
W odpowiedzi Vince także się uśmiechnął.
- To prawda - przyznał. - A jeżeli mam przed sobą wy-
starczająco długą przyszłość, przypomnę sobie kilka spraw,
o których choroba kazała mi na pewien czas zapomnieć.
Przylecieli do Ośrodka Kredytowego, wysiedli z waha-
dłowca, weszli do budynku i odszukali vredańskiego urzędni-
ka, który miał sfinalizować transakcję. Vredanin poprosił ich,
żeby stanęli przed skanerem, zbadał odciski palców, zarejestro-
wał głosy i za pomocą miniaturowego instrumentu pobrał nie-
wielkie próbki krwi i skóry. Potem zgiął ciało w uprzejmym
ukłonie.
- Transakcja została zawarta, panie Zarpi i panie Kul Lo
- oznajmił. Spojrzał naNessanina i jeszcze raz się ukłonił. -
Monety zostaną wkrótce dostarczone, proszę pana.
Zarpi odwrócił się do Vince'a i -jak było w zwyczaju
Nessan - oburącz uścisnął jego dłoń.
- Jesteśmy teraz przyjaciółmi, a w przyszłości, kto wie,
może zostaniemy partnerami - powiedział. - Czy nie zechciał-
byś spożyć w moim towarzystwie jakiegoś posiłku? Niestety,
nie w ciągu najbliższych kilku godzin - dodał szybko prze-
praszającym tonem. - Muszę załatwić pewien niezwykle pil-
ny interes. Może trochę później. Jak mógłbym się z tobą skon-
taktować?
- To proste - odparł Vince, śmiejąc się w duchu. - Na
pokładzie mojego statku zainstalowano nowoczesne środki
łączności, możesz więc połączyć się ze mną, korzystając ze
standardowego kanału.
Pożegnał się z Zarpim w doskonałym nastroju. Mimo
wszystko udało mu się być może nawiązać z nim bliższą zna-
jomość, na której tak mu zależało!
Stwarzało to jednak kolejny problem. Zdradził się jakby
mimo woli, że wie, gdzie znajduje się tajny skarbiec Vredan.
Musiał się teraz dowiedzieć albo domyślić czegoś więcej, żeby
móc przekazać Zarpiemu jakąś konkretną informację.

13
Dyżurującemu w wypożyczalni wahadłowców vredańskie-
mu urzędnikowi czynności kontrolne zajęły tym razem
trochę więcej czasu niż poprzednio. Zapewne porównywał
Vince'a z fotografiami i zapoznawał się z informacjami na
jego temat, które ukazały się na ekranie niewielkiego moni-
tora.
- A więc chciałby pan łowić ryby, panie Kul Lo? - zapy-
tał w pewnej chwili. - Dysponujemy wahadłowcami wypo-
sażonymi w niezbędny sprzęt. Czy potrzebuje pan przewod-
nika?
-Nie - odparł Vince, starając się, żeby zabrzmiało to jak
najbardziej beztrosko. - Przewodnicy pozbawiają wędkowa-
nie smaku przygody. W zupełności wystarczy mi mały waha-
dłowiec i niezbędny sprzęt wędkarski.
- Rozumiem, proszę pana — powiedział Vredanin. — W ta-
kim razie, czy mogę zaproponować którąś z otoczonych pło-
tami ustronnych zatoczek na wschodnim wybrzeżu naszej
wyspy? Dwie czy trzy powinny być w tej chwili wolne, przy-
bój nie jest zbyt silny, a łowi się tam znakomicie.
Umysł Vince'a zaczął pracować szybciej.
- No cóż... Może... Widziałem jednak, jak grupa tury-
stów łowiła całkiem duże ryby na jednej z plaż po stronie
cieśniny. To były smukłe ryby, miały kilka par płetw i wyglą-
dały jak morskie jeże. Czy uzyskałbym zgodę na wędkowa-
nie po tamtej stronie?
Urzędnik wahał się tylko chwilę.
-Naturalnie, proszę pana. Jeżeli jednak chce pan wędko-
wać po stronie cieśniny, nie powinien pan oddalać się od brze-
gu. Od strony otwartego morza mógłby pan łowić ryby na
błyszczkę albo zapuścić żyłkę w głębszą wodę.
- No cóż, może właśnie tak zrobię - odparł Vince. -
Chciałbym jednak najpierw spróbować, jak się łowi po stro-
nie cieśniny. Zauważyłem, że i tam przybój nie jest zbyt silny,
a wiatr dosyć słaby. Czy mogę zacząć od tamtej strony? Gdy-
bym postanowił łowić na błyszczkę, przelecę na wschodnią
stronę wyspy i odszukam jedną z tych zatoczek, o których
pan wspominał. Powiadomię wtedy pana o tym przez radio,
to chyba wystarczy, prawda?
Urzędnik się ukłonił.
- Oczywiście, proszę pana — powiedział i przycisnął gu-
zik, żeby wezwać wahadłowiec. -Zanim jednak wyląduje pan
na brzegu po stronie cieśniny, proszę dokładnie obejrzeć pla-
żę z lotu ptaka i upewnić się, że nikt tam nie przebywa. Posta-
ramy się kierować następnych klientów w inne miejsca, żeby
nikt panu nie przeszkadzał.
- Bardzo dziękuję. - Vince zerknął kątem oka na waha-
dłowiec, który właśnie lądował nieopodal wypożyczalni. -
Więc mówi pan, że na pokładzie znajdę wszystko, co potrze-
ba?
- Wszystko. Włącznie z przynętą i drugim śniadaniem.
Jest naprawdę smaczne i pożywne. Z informacji wynika, że
kiedyś już wypożyczał pan u nas wahadłowiec, zapewne więc
pamięta pan o zaprogramowanych mapach i pozostałych wy-
maganiach?
- Pamiętam.
Vince skinął głowę na znak podziękowania i pożegnania,
po czym ruszył w kierunku wahadłowca. Wspiął się do kabi-
ny i wystartował.
Tym razem zobaczył więcej pojazdów naziemnych. Sie-
dzący w nich strażnicy jeździli powoli wzdłuż płotu ochron-
nego i patrolowali okoliczne farmy. Vince przeciął mroczną
dżunglę na ukos względem linii graniczących z cieśniną plaż
i przeleciał nad nimi na tyle wysoko, że mógł widzieć wszyst-
ko w promieniu wielu kilometrów. Od czasu do czasu unieru-
chamiał mały pojazd w locie, aby stwarzać wrażenie, że przy-
gląda się tej czy innej plaży.
Kiedy w końcu dotarł do zatoczki, w której wypatrzył
Gondala i dwóch członków jego załogi (i gdzie spłoszył skra-
dającego się groźnego drapieżnika, dzięki czemu zapewne
ocalił życie porośniętej sierścią człekopodobnej istocie), ku
swemu zaskoczeniu zauważył grupę sześciu czy siedmiu po-
dobnych do niedźwiedzi Chullwejów. Wszyscy łowili ryby.
Vince nawet nie zwolnił i poleciał dalej. No i co teraz? - za-
pytał sam siebie.
Jeśli dobrze zapamiętał, następna zatoczka po tej stronie
wyspy znajdowała się półtora kilometra dalej. Czy mogę roz-
począć swoją operację z tamtego miejsca? - pomyślał.
Zatoczka była pusta. Vince zawisł nad nią nieruchomo
mniej więcej na minutę, aby operatorzy radaru pomyśleli, że
się waha, ale potem powoli osiadł na piaszczystej plaży.
Zanim wysiadł z kabiny, raz jeszcze rzucił okiem na pul-
pit kontrolny. Światełko, które dotąd wskazywało, że maszy-
na znajduje się w zasięgu radaru, teraz się nie świeciło. Z pew-
nością drzewa i wzgórza uniemożliwiały zauważenie
wahadłowca na ekranie, zapewne jednak na pokładzie zain-
stalowano inne urządzenia umożliwiające lokalizację pojaz-
du. Możliwe także, że nawet gdzieś na skraju plaży ukryto
czujniki, aby upewnić się, że maszyna pozostanie w miejscu,
w którym pilot wylądował.
Powoli, z trudem opanowując niepokój, Vince sięgnął po
wędkę, ciężarki i haczyki. Złożył wędzisko i odwinął kawa-
łek żyłki mniej więcej pięćdziesięciometrowej długości. Na-
dział przynętę na haczyk i wyskoczył z kabiny.
Gdyby mógł zbudować jakąś tratwę albo przynajmniej
znaleźć jakiś niezbyt ciężki pień drzewa, na którym dałoby
się płynąć. Z całą pewnością nie zamierzał przebyć całej dro-
gi wpław! Pomijając już ryzyko spotkania z morskimi dra-
pieżnikami, od kryjówki Gondala mogła go dzielić naprawdę
duża odległość.
Starając się mierzyć poza załamujące się fale przyboju, za-
rzucił wędkę. Wiedział wprawdzie, że gdyby ktoś zainstalował
na skraju plaży szpiegowskie czujniki, starannie ukryłby je i za-
maskował, ale dyskretnie rozejrzał się w prawo i w lewo.
Miał szczęście, że zadał sobie trud udawania wędkarza,
gdyż kilka minut później pojawił się mały patrolowiec. Le-
ciał w odległości kilkuset metrów od brzegu bardzo nisko nad
powierzchnią wody i chociaż nie miał zapalonych żadnych
świateł, Vince dojrzał w kabinie czterech Vredan.
Starał się wyglądać tak niewinnie i beztrosko, jakby na-
prawdę oddawał się wędkowaniu. Ściągnął żyłkę i zobaczył na
haczyku jednąze smukłych kolczastych ryb z wieloma płetwa-
mi, zdjął zdobycz z haczyka i umieścił w plastikowym koszy-
ku wędkarskim. Odciął kawałek sznurka i przywiązał koszyk
do metalowego płotu w miejscu, w którym zagłębiał się w wo-
dzie, pchnął koszyk tak, że zanurzył się do połowy, a potem
nadział na haczyk nową przynętę i znowu zarzucił wędkę.
Usiłował zachowywać się naturalnie, ale przychodziło mu
to z coraz większym trudem. Vredański patrolowiec wciąż
unosił się nisko nad powierzchnią wody, czterej strażnicy przy-
patrywali się mu bardzo uważnie. Z pewnością sądzili, że ich
nie dostrzega, on jednak widział ich doskonale i z każdą chwilą
czuł się coraz bardziej nieswojo. Domyślił się, że urzędnik,
od którego wynajął wahadłowiec, powziął pewne podejrze-
nia i powiadomił funkcjonariuszy miejscowych sił bezpieczeń-
stwa. Tylko dlaczego? Czyżby działo się coś innego, co za-
niepokoiło Vredan? Coś, co mogłoby udaremnić realizację
jego planu?
Czując przypływ adrenaliny, oddychał z coraz większym
trudem. Ściągnął żyłkę, ale tym razem haczyk był pusty. Na-
dział kolejną przynętę i ponownie zarzucił wędkę. Jeżeli za-
mierzali go tu śledzić tak długo jak on...
Ale nagle odlecieli dalej. Przestali mu się przyglądać, spra-
wiali wrażenie uspokojonych, a nawet jakby zadowolonych.
A może po prostu udawali? Może wkrótce pojawi się tu-
taj kolejny patrolowiec?
Vince nabrał do płuc wielką porcję powietrza i odetchnął
głęboko. Jeżeli miał przystąpić do realizacji planu, nie mógł
zwlekać. Pospiesznie ściągnął i zwinął żyłkę, złożył wędkę
i wrzucił wszystko do kabiny wahadłowca. Odwiązał węd-
karski koszyk, cisnął do morza wciąż jeszcze żywą rybę i za-
niósł koszyk z powrotem do kabiny. Wsiadł i uruchomił sil-
nik, ale wstrzymał się ze startem minutę lub dwie. Uważnie
obserwował morze i niebo, wypatrując kolejnego patrolow-
ca. Nie dostrzegł żadnego, wyłączył więc wszystkie światła
(z wyjątkiem umieszczonych na pulpicie kontrolnym maleń-
kich lampek kontrolnych, których, ku jego zmartwieniu, wy-
łączyć się nie dało), a potem uniósł wahadłowiec na niewiel-
ką wysokość i powoli skierował nad wodę.
Światełko informujące go, że znajduje się w zasięgu ra-
daru, nadal się nie paliło. Nie było w tym nic dziwnego; wciąż
jeszcze zasłaniały go dżungla i wzgórza. Pozostawał więc nie-
widoczny dla operatora radaru, ale przecież ci czterej siedzą-
cy w patrolowcu strażnicy, którzy dopiero przed chwilą prze-
stali go obserwować, z pewnościąmieli własny radar. Czyżby
znajdowali się tak daleko, że nie widzieli go na ekranie po-
kładowego monitora? A może jego wahadłowiec znajdował
się zbyt nisko nad powierzchnią wody? Zaniepokojony Vince
spojrzał w stronę wschodu.
Nie zauważył nigdzie patrolowca. Pomyślał, że strażnicy
albo zniknęli za cyplem wyspy, albo naprawdę byli już zbyt
daleko.
Przyspieszył, ale wciąż jeszcze starał się lecieć jak najni-
żej, chociaż czuł, że od czasu do czasu o spód wahadłowca
rozbijają się fale. Leciał nad cieśniną właściwie na wyczucie.
Wiedział tylko, jaką odległość pokonał do tej pory. Pamiętał,
że kiedy Gondal zmierzał w stronę wyspy, szedł raczej uko-
śnie, a nie prostopadle względem linii brzegowej. Możliwe,
że podążał w tym samym kierunku cały czas, jeszcze zanim
wynurzył się z wody. Wcześniej czy później powinienem za-
tem przeciąć szlak, którym wtedy podążał - pomyślał Vince.
Kiedy od brzegu dzieliło go kilkaset metrów, zawisnął
nieruchomo i zaczął się rozglądać. W różnych miejscach nad
plażami unosiło się kilka wahadłowców. Widać było także
kilka innych, lecących niżej albo wyżej nad dżunglą, i jesz-
cze dwa albo trzy spoczywające na piasku. Vince nie dostrzegł
jednak niczego, co mogłoby budzić niepokój -jeżeli nie li-
czyć samotnej nieoświetlonej i czteromiejscowej maszyny,
która w dość dużej odległości od niego leciała powoli nad
falami przyboju. Domyślił się, że to inny patrolowiec. Kręcąc
się nerwowo na fotelu pilota, obserwował go, dopóki nieoświe-
tlony statek nie zniknął daleko ponad wyspą.
Powoli zaczynał się czuć jak idiota. Pamiętał tylko kieru-
nek, w którym podążał Gondal, nie wiedział jednak, czy On-
sjanin nie zmienił go, zanim wynurzył się z wody. A poza
tym, czego właściwie wypatrywał? Mógł tylko przypuszczać,
że kapitan piratów ukrył niewielki przedmiot na dnie cieśni-
ny. Możliwe, że miał tam jakiś sprzęt, ale z pewnością dobrze
go zamaskował. Vince zdał sobie teraz sprawę, że wyprawia-
jąc się na poszukiwanie wiatru w polu, nie tylko utrudniał
sobie wywiązanie się z obietnicy, ale także ryzykował wol-
ność, a może nawet życie. Zamruczał z niesmakiem. No cóż,
działanie pod wpływem impulsu było zawsze jego piętą achil-
lesową. Widocznie mimo upływu lat niczego się nie nauczył.
Pomyślał jednak, że skoro już wyruszył na tę głupią wypra-
wę, powinien sprawę doprowadzić do końca.
Wyglądało na to, że głębokość cieśniny nie przekracza
w żadnym miejscu dziesięciu metrów. Woda była czysta, Vince
widział dno bardzo wyraźnie. I właśnie dzięki temu odnalazł
to, czego szukał.
Latając zakosami tuż nad powierzchnią wody, oddalił się
od wyspy na odległość siedmiu czy ośmiu kilometrów. Od
czasu do czasu zerkał niespokojnie na południowy zachód,
gdzie od ciemnego nieba wyraźnie odcinała się łuna kolonii.
Z pewnością znajdował się teraz w zasięgu centralnego rada-
ru - co zresztą potwierdzała lampka płonąca na pulpicie kon-
solety kontrolnej - ale liczył na to, że jeśli będzie miał odro-
binę szczęścia, operatorzy radaru nie dostrzegą świetlistej
plamki jego wahadłowca na tle wody i majaczącego w oddali
kontynentu. Pomyślał jednak, że gdyby Vredanie go nie za-
uważyli, musieliby być naprawdę niezdarami. Na wszelki
wypadek obniżył więc pułap lotu jeszcze o metr czy dwa i je-
go wahadłowiec niemal spoczął na powierzchni wody.
Uwagę Vince'a przyciągnął trójkątny kształt czegoś, co
majaczyło na dnie morza - gdyby nie ów kształt, nie dostrzegł-
by niczego. Czując, że jego serce zaczyna bić szybciej, za-
wrócił maszynę. Uważnie omiótł spojrzeniem okolicę, by się
upewnić, że nie zbliża się w jego stronę żaden vredański pa-
trolowiec. Kiedy się znalazł we właściwym miejscu, spojrzał
w dół.
Musiał co prawda wstać z fotela pilota, żeby obejrzeć to
dokładnie, ale kiedy się lepiej przyjrzał, pozbył się resztek
wątpliwości. Widział teraz wyraźnie przytwierdzone jakoś do
dna - być może wbite w litą skałę przykrytą warstwą piasku -
trzy metalowe paliki z pętlami na końcach. Z pewnością słu-
żyły do mocowania czegoś.
Posadził wahadłowiec na powierzchni wody i spojrzał
w stronę wyspy. Jeżeli dobrze zapamiętał kierunek, znajdo-
wał się pod właściwym kątem względem plaży, na której szpie-
gował Onsjan i wynurzającego się Gondala.
Uznał, że trafił we właściwe miejsce. Ale co Gondal mo-
cował do tych palików? I dlaczego w ogóle musiał coś moco-
wać? Czyżby ukrywał tam łódź albo mały statek? Raczej nie;
tego rodzaju jednostkę pływającą mogliby łatwo wypatrzyć
strażnicy albo przypadkiem przepływający Vredanie. Czyżby
zatem chodziło o łódź podwodną? Jeżeli tak, czemu ją tam
cumował? Czy taka łódź nie mogła po prostu spoczywać na
dnie morza?
Vince przypomniał sobie, że na Shannie zdarzały się gwał-'
towne sztormy.
A zatem, najprawdopodobniej onsjański pirat zakotwiczył
tam, dziesięć metrów pod powierzchnią wody, jakiś pojazd.
Gdzie się teraz ów pojazd znajdował? Vince wytężył wzrok
i w końcu zauważył na piasku ledwo widoczne ślady. Wska-
zywały na to, że na dnie spoczywało coś prostokątnego albo
podłużnego, nie zauważył jednak śladów ciągnięcia tego
przedmiotu po dnie morza. A zatem, cokolwiek to było, zo-
stało najpierw podniesione w górę, a dopiero potem ruszyło
w bok.
Wydawało się bardzo prawdopodobne, że ktoś tak odważ-
ny i posiadający takie znajomości jak Gondal, zdołał przemy-
cić na powierzchnię Shanny mały wahadłowiec. Możliwe też,
że przekupił albo zastraszył, kogo musiał, i zdobył taką ma-
szynę już po wylądowaniu na planecie. Wyglądało na to, że
Onsjanin chciał się móc poruszać po planecie bez zgody i wie-
dzy Vredan. Ów plan wydawał się ryzykowny, ale biorąc pod
uwagę fakt, że Gondal dysponował wieloma elektronicznymi
przyrządami i sprzętem kontrwywiadowczym, można było
uznać, że nie ryzykował bardziej niż on sam, wyruszając na
tę wyprawę. Vince spojrzał znowu w kierunku wyspy. Wyda-
wało mu się, że nad plażą, z której wystartował, przeleciał
jeszcze jeden patrolowiec. Tak czy owak, z pewnością Cen-
trala wiedziała już, że stamtąd odleciał.
Obiecał, że powiadomi przez radio operatorów radaru, ale
nie przekazał Vredanom żadnej wiadomości. Do jakiego mo-
gli dojść wniosku, skoro chyba nie widzieli go na radarze?
Czy pomyśleli, że zapomniał o swoim przyrzeczeniu i przele-
ciał na drugą stronę wyspy tak nisko, że go nie zauważyli?
Być może, ale... Jeśli nawet brali pod uwagę taką ewentual-
ność, musieli szukać także innych, o wiele bardziej prawdo-
podobnych wyjaśnień. Z pewnościąbędzie lepiej, jeśli się wy-
niesie z tego miejsca.
Może powinien wrócić na plażę i powiedzieć, jeśli za-
czną zadawać mu pytania, że po prostu unosił się kilka minut
nad powierzchnią morza, bo miał nadzieję, że wypatrzy lep-
sze miejsce do wędkowania? Vredanie chyba zaakceptowali-
by to wyjaśnienie...
Ale czego właściwie się dowiedział o zamiarach Gonda-
la? Z pewnością Onsjanin ukrywał w tym miejscu jakiś mały
statek. W tej chwili kryjówka była jednak pusta, co mogło
oznaczać, że...
Obrócił głowę i skierował spojrzenie na brzeg kontynen-
tu. Kiedy jego oczy przyzwyczaiły się do ciemności, wpa-
trzył się w pewien punkt: wierzchołek wysokiej, chociaż nie
najwyższej góry. Spoglądał nań dobrą minutę. Wyraźnie wi-
dział, że cały szczyt jest otoczony słabą, ale znajomą purpu-
rowo-niebieską poświatą!
Czując ucisk w żołądku, wzniósł wahadłowiec jakiś metr
nad powierzchnię wody i skierował się w tamtą stronę. Nie
myślał o tym, co robi i ile ryzykuje, postępując w ten sposób.
Dopiero kiedy od lądu dzieliły go dwa albo trzy kilometry,
wzruszył ramionami.
- No cóż, mleko już i tak wykipiało - mruknął do siebie.
Tak długo mówił i myślał po leniańsku, że słowa ziemskiej
mowy zabrzmiały w jego uszach dziwnie obco.
Otaczająca górski szczyt poświata z każdą minutą stawa-
ła się coraz wyraźniejsza. Może wydzielałjątajemniczy przed-
miot, który umieścił tam Zarpi? Gdyby to była rzecz wyjątko-
wo cenna, zapewne Vredanie przetransportowaliby ją do
swojego skarbca.
Vince doszedł jednak do wniosku, że to niemożliwe. Z tak
dużej odległości nawet jego niezwykle oczy nie zdołałyby
dostrzec tak słabej poświaty. A poza tym, rozproszone świa-
tło płynęło z całej powierzchni góry. Coś, z czego promienio-
wało, musiało być o wiele większe niż przedmiot zabrany z po-
kładu nessańskiego statku.
Wydawało się więc bardzo prawdopodobne, że tam właś-
nie znajduje się tajny skarbiec Vredan. Bez względu na to, co
wydzielało tę poświatę (Vince był pewien, że Vredanie nie
zdają sobie z tego sprawy), podobne światło nie biło od żad-
nej innej góry.
Zawisnął wahadłowcem nieruchomo nad samą powierzch-
nią wody i przez kilka minut obserwował sąsiedztwo góry.
Na zachód od niej ujrzał parów, zupełnie jakby znajdował się
tam fiord albo ujście rzeki. Na ile mógł się zorientować, są-
siadujące z nim zbocze góry sprawiało wrażenie bardzo stro-
mego. Nie wiedział, co znajduje się dalej, gdyż parów nie
biegł prosto, dostrzegał jednak w oddali zarysy innych szczy-
tów.
No cóż, zapewne właśnie tam powinien skierować swój
wahadłowiec! Pomyślał, że chyba znajdzie miejsce, w któ-
rym będzie mógł ukryć go przed radarem albo oczami Vre-
dan. Myśl, że znajdzie się na nieznanym, dzikim kontynen-
cie, nie była zbyt przyjemna, ale wierzył, że uda mu się
wymknąć stamtąd i że zanim wróci na wyspę, wymyśli prze-
konującą historyjkę. Liczył na to, że Gondal znajduje się gdzieś
w pobliżu góry. Szukanie go będzie szukaniem igły w stogu
siana, ale przecież miał teraz niezwykłe oczy. Gdyby go w koń-
cu odnalazł i zaczął śledzić, może w końcu poznałby jego
zamiary.
Pchnął drążek i powoli skierował wahadłowiec w stronę
wydzielającej słabą poświatę góry.
Zachowując jak najdalej posuniętą ostrożność, wylądo-
wał pod rozłożystymi gałęziami drzewa podobnego do ziem-
skiego dębu, wyjątkowo gęsto obsypanego liśćmi. Czuł się
jak samotny żołnierz, pozostawiony daleko poza linią frontu.
Ale przecież wiedział, że jest sam sobie winien!
Nie miał żadnych wątpliwości, że gdzieś niedaleko, może
nawet całkiem blisko, znajduje się ukryty skarbiec Vredan.
Wahadłowce podobne do tych, które widział w pobliżu prze-
twórni mięsa, pojawiały się co pewien czas nad cieśniną, kie-
rowały w górę fiordu i znikały za zachodnim zboczem góry.
Vince nie miał pojęcia, jak daleko jeszcze lecą ani gdzie lądu-
ją. Nie zamierzał oczywiście polecieć śladem któregoś z nich
— plamka jego wahadłowca świeciłaby na ekranach ich po-
kładowych radarów niczym supernowa. Nie ośmielił się na-
wet oblecieć góry dookoła i poszukać innego miejsca, skąd
miałby lepszy widok na przelatujące maszyny, był bowiem
przekonany, że Vredanie mają tu wszędzie swoje posterunki.
Odwrócił głowę i spojrzał w stronę wyspy. W powietrzu
unosiła się lekka mgła, ale mimo to widział bijącą od kolonii
łunę światła. Dotarł w to miejsce pod wielkim niby-dębem,
niemal ocierając spodem wahadłowca o korony drzew dżun-
gli, ponieważ jakiś kilometr czy dwa przed dziobem dostrzegł
prześwit. Pomiędzy rzadko rosnącymi drzewami widniały tam
trawiaste łaty. Dopiero kiedy wylądował, uświadomił sobie,
że nie zdołałby oblecieć góry ani prześliznąć się nad jej szczy-
tem, tak aby nikt go nie zauważył. Kolejny przykład jego
umiejętności przewidywania i planowania! Jeżeli więc nie
zamierzał zrezygnować z dalszych poszukiwań, powinien
zostawić gdzieś maszynę i w dalszą drogę ruszyć pieszo.
Siedział w kabinie jeszcze kilka minut. W pewnej chwili
nad cieśniną pojawił się kolejny vredański wahadłowiec (ja-
kieś kilometr niżej, niż Vince wylądował) i po pewnym cza-
sie zniknął w czeluści fiordu. Nigdzie na tej wysokości nie
było widać zwierząt, z wyjątkiem podobnych do królików
stworzeń o wielkich jak spodki oczach, które były chyba na
Shannie czymś typowym. Vince zauważył jednak, że nawet
te małe zwierzęta przemykają między drzewami bardzo ostroż-
nie, co wskazywałoby na obecność groźnych drapieżników.
A on nie miał żadnej broni z wyjątkiem noża, mógł tylko
ewentualnie zrobić sobie jakąś sam, wykorzystując sprzęt
wędkarski.
Przeklinając siebie w duchu, że wyruszył na wyprawę bez
przygotowania, obrócił się na fotelu pilota i zaczął oglądać
to, czym dysponował. W końcu zdecydował się na dość grubą
końcówkę wędki. Ujął ją i zważył w dłoni; nie była tak ciężka
jak kij do baseballa, ale w razie potrzeby mógł posługiwać się
nią jak włócznią.
Już miał otworzyć właz i wyskoczyć z kabiny, gdy nagle
kątem oka spostrzegł, że coś się porusza w pobliżu. Spojrzał
w tamtym kierunku i zobaczył długie stworzenie o czterech
krótkich łapach. Było trochę większe niż ziemski jamnik, prze-
biegło przez wolną przestrzeń między drzewami, a potem przy*
cupnęło w niebiesko-czarnej trawie i dopiero po jakiejś mi+
nucie skryło się za pniem pobliskiego drzewa.
Vince zastanawiał się jeszcze chwilę, ale w końcu wzrur
szył ramionami, otworzył właz i zeskoczył na dół. Prawie mit
nutę stał nieruchomo, rozglądając się i nasłuchując. Starał się
zapamiętać wygląd otoczenia, żeby później odnaleźć wahadło-
wiec (nie miał jednak pojęcia, co zrobi, jeżeli już uda mu się
powrócić). Potem, starając się stąpać najciszej jak umiał, pod-
biegł do pnia najbliższego drzewa. Odczekał pewien czas
i uznawszy, że chyba nic mu nie zagraża, ruszył w drogę.
Gdy tylko mógł, posuwał się naprzód, przebiegając od jed-
nego samotnego drzewa do drugiego. Omijał kępy krzewów,
przystawał na skraju każdej polany i omiatał wzrokiem oto*
czenie nasłuchując jednocześnie. W pewnej chwili usłyszał,
że na gałęzi drzewa nad jego głową coś zaskrzeczało. Reagu-
jąc instynktownie, uskoczył w bok i uniósł kawałek wędki
jak maczugę, przekonał się jednak, że stworzenie nie wyglą-
da groźniej niż domowy kot. Miało uszy wielkości jego dłoni
i wpatrywało się w niego wielkimi okrągłymi oczami, nie mru-
żąc ich wcale.
Zanim przeszedł pierwszy kilometr, spłoszył co najmniej
kilkanaście zwierząt podobnych do królików i dwa krótkono-
gie wyglądające jak jamniki. Dostrzegł także pięć czy sześć
stworzeń podobnych do ziemskich kotów. Każdy miał ciemno-
szarą sierść z jaśniejszymi plamami, które być może ułatwiały
im maskowanie. Jeżeli nie liczyć samotnego ptaka (przeleciał
przed nim w odległości kilkunastu metrów), żaden inny okaz
tutejszej fauny nie miał jaskrawego ubarwienia.
Stopniowo zaczynał się czuć coraz pewniej. Szedł teraz
nieco szybciej wschodnim zboczem góry. Co prawda, od cza-
su do czasu słyszał dobiegające gdzieś z dołu, od strony skra-
ju dżungli, skrzeczenia albo ryki zwierząt, żadnego drapież-
nika jednak nie zobaczył. Zaczynał dochodzić do przekonania,
że miał szczęście i wylądował w stosunkowo bezpiecznej
okolicy.
W końcu dostrzegł, prawie kilometr w dole, wąski fiord.
W czarnej wodzie odbijały się gwiazdy. Domyślił się, że mo-
rze wpływa w tym miejscu zapewne wiele kilometrów w głąb
lądu. Zauważył, że opływa górę także od północnej strony.
Widząc strome zbocza, odgadł, że fiord musi stanowić ujście
jakiejś rzeki. Naprzeciwległym brzegu zobaczył szczyty wy-
sokich, ale trochę niższych gór. Wystawały ponad dżunglę,
tworząc coś, co wyglądało w ciemności jak wyszczerbione
blanki.
Nagle w prześwicie między dwoma szczytami ujrzał ko-
lejny wahadłowiec. W pewnej chwili z dziobu maszyny wy-
strzelił szeroki stożek światła. Vince zamarł i obserwował,
jak pilot obniża pułap lotu i zawisa nieruchomo w powietrzu
na wysokości jakichś stu metrów nad powierzchnią wody,
a potem powoli obraca maszynę w stronę wylotu fiordu i leci
tą samą trasą, którą obierały poprzednie. Grupa autentycznych
myśliwych powracających z łupem, pomyślał. Siedział tutaj
ukryty w gąszczu krzewów mniej więcej od pół godziny i nie
zauważył ani jednego wahadłowca, który leciałby w głąb fior-
du albo stamtąd powracał. Piloci wszystkich maszyn (nali-
czył ich dotąd dziewięć) wcześniej czy później skręcali, prze-
latywali nad zachodnią ścianą urwiska i znikali za nią w głębi
lądu.
Zaczął znów przeklinać siebie w duchu. Czyżby to miało
oznaczać, że - mimo wszystko - się pomylił? Zaszedł jednak
zbyt daleko i ryzykował zbyt wiele, żeby tak szybko rezygno-
wać.
Dopiero dwadzieścia minut później zobaczył to, czego
wypatrywał.
Kolejny wahadłowiec, który nadleciał od strony kolonii,
nagle zwolnił i zawisnął nieruchomo, a potem skierował się
powoli na zachód w poprzek fiordu. Coraz bardziej obniżał
pułap lotu. W pewnej chwili oświetlił wodę przed dziobem,
jakby ścigał ławicę ryb albo samotnego morskiego drapieżni-
ka. W końcu jednak wylądował na powierzchni wody i wyłą-
czył wszystkie światła. Chociaż Vince'a dzieliła od wahadłow-
ca duża odległość, wydało mu się, że dostrzegł, iż jeden
z członków załogi wyciągnął sprzęt do wędkowania.
Mijały minuty. Naraz Vince zobaczył, że mały statek uniósł
się w górę ze wszystkimi członkami załogi na pokładzie. Le-
ciał teraz powoli, tak nisko nad powierzchnią wody, że mo-
głoby się wydawać, iż płynie, gdyż nie było widać fali przed
dziobem ani kilwateru za rufą. W pewnej chwili statek skrę-
cił jeszcze bardziej w stronę bliższego brzegu fiordu i w koń-
cu zniknął pod nawisem stromego zbocza góry. Cały czas nie
włączał żadnych świateł.
Vince'owi serce waliło jak młotem. Nie można wyklu-
czyć, pomyślał, że ci, co siedzieli w wahadłowcu przylecieli
tu po prostu na ryby, ale okrążę górę i sprawdzę to.
Ruszył w drogę, ale kilka chwil później natknął się na
nieoczekiwaną przeszkodę. Wyglądało na to, że na północ-
nym zboczu góry panują korzystniejsze warunki wegetacji,
gdyż drzewa i krzewy rosły tam gęściej niż gdzie indziej. Vince
starał się wspiąć jeszcze wyżej, ponad górną granicę dżungli,
ale i tam podobne do dębów drzewa rosły bardzo blisko sie-
bie, a wolną przestrzeń między nimi wypełniały gęste krzaki.
Vince nie przypuszczał, że powietrze po zwróconej w stronę
lądu stronie góry będzie tak wilgotne, ale przecież nie znaj-
dował się na Ziemi.
Ścisnął mocniej swą prowizoryczną broń i poszedł dalej.
Nagle poczuł, że na jego ramiona spadła gruba lina.
Chwycił ją palcami, ale pętla szybko się zacisnęła. Nagle
ktoś szarpnął linę z całej siły. Vince upadł i potoczył się w dół
po stoku. Usiłował się uwolnić, ale zderzył się z pniem drze-
wa i poczuł dotkliwy ból. W tej samej chwili rzuciła się na
niego gromada rosłych i porośniętych szarą sierścią dwunoż-
nych istot. Cullow zaczął z nimi walczyć, lecz opór okazał się
daremny. Były zbyt ciężkie i miały zbyt silne ręce.
W końcu zrezygnował. Łapczywie chwytając powietrze,
dygotał z wściekłości i zmęczenia. Nie mógł nic zrobić, kiedy
istoty go krępowały - widać było, że mają w tym dużą wprawę.
Szybko się zorientował, że napastnicy są ipsisumoedanami. No
tak, zachował się jak ostatni głupiec! Martwił się, czy nie zagra-
ża mu niebezpieczeństwo ze strony mięsożernych drapieżników
i żałował, że nie ma grubszej pałki, a zupełnie zapomniał, że na
powierzchni Shanny żyją także inne istoty inteligentne.
Wstał, przynaglony niezbyt silnymi, ale wymierzanymi
bardzo stanowczo kuksańcami. Wciąż nie mógł się nadziwić,
że dał się tak podejść. Nie stawiał już oporu, pozwolił, żeby
tubylcy sprowadzili go po zboczu góry w stronę mrocznego
i groźnego skraju dżungli.
Słyszał, jak przyciszonymi głosami rozmawiali ze sobą.
Posługiwali się dziwacznie brzmiącym, ale chyba skompli-
kowanym językiem, pełnym długich słów i oszałamiająco
różnorodnych dźwięków. Od czasu do czasu wymieniali uwagi
z ukrytymi w gąszczu zarośli strażnikami. Zagłębili się w dżun-
glę, ale kiedy pokonali może dwieście metrów, Vince dostrzegł
przed sobą rozproszoną poświatę. Była bardziej intensywna
niż światło gwiazd, które z trudem przedzierało się przez
gąszcz liści.
W pewnej chwili jeden z jego prześladowców szturchnął
go pod żebro i obojętnie pchnął na niewielką polanę.
Vince zrobił parę kroków, przystanął i przez długą chwi-
lę, zafascynowany, przyglądał się jak dziecko scenie, która
rozgrywała się przed jego oczami.
Blask wydzielały cztery, podobne do kotów, małe zwie-
rzęta, które widział po drodze, te były jednak z pewnością
oswojone. Wyglądało na to, że światło promieniuje z przed-
niej części uszu, przednich łap i frontu tułowia. Niezwykłe
zwierzęta trzymali na rękach czterej tubylcy stojący na pola-
nie dokładnie w miejscach odpowiadającym czterem stronom
świata. Vince'owi przeleciało przez głowę, że Shanna jest pla-
netą pozbawioną słońca i ipsisumoedanie nie mogą znać stron
świata, ale po chwili przypomniał sobie, że planeta obraca się
wokół osi. Nawet tak prymitywne istoty musiały umieć wy-
ciągać wnioski z ruchu gwiazd po niebie.
Cztery rosłe człekopodobne istoty głaskały niewielkie zwie-
rzęta zadziwiająco łagodnie i ostrożnie, a od czasu do czasu
coś im cicho nuciły. Vince pomyślał, że lada moment zwierzęta
zaczną mruczeć, nie usłyszał jednak żadnego dźwięku.
Pozostali ipsisumoedanie siedzieli półkolem, oparci ple-
cami o pnie drzew porastających skraj polany. Ich macki-uszy
skręcały się i zwijały. Vince wzdrygnął się odruchowo. Poro-
śnięci sierścią rośli wojownicy wpatrywali się w niego. Sie-
dzieli zupełnie nieruchomo, jeżeli nie liczyć ruchów macek-
-uszu i sporadycznego mrugania długich wąskich oczu.
Wpatrując się w nie, Vince tym razem upewnił się, że tu-
bylcy naprawdę nie mająźrenic przeciętych szczelinami. W tej
chwili ich oczy były szeroko otwarte i miały owalny kształt.
Sposób, w jaki nań patrzyli, świadczył o tym, że blask, wy-
dzielany przez zwierzęta, nie był dla nich wystarczającym
światłem.
W pewnej chwili jedno z czterech głaskanych stworzeń
wydało dźwięk podobny do tego, jaki wydaje śpiąca ziemska
wiewiórka. Trzymający zwierzę ipsisumoedanin delikatnie
postawił je na ziemi, poklepał po grzbiecie i obserwował, jak
znika w ciemności dżungli. Zdumiony Vince zauważył, że
w tej samej chwili zniknęła poświata, która emanowała
z przedniej części ciała zwierzęcia.
Ipsisumoedanin krzyknął coś gardłowym głosem. Z ciem-
ności odpowiedział mu jakiś zwierzęcy głos. Kilka sekund
później na polanie pojawiło się inne podobne do kota zwie-
rzę. Przednia część jego ciała zaczęła wydzielać słabą poświa-
tę. Chwilę potem zwierzę skoczyło i wylądowało w ramio-
nach wojownika. Ten wyjął z wiszącej u pasa torby kawałek
mięsa i podał „kotu", który natychmiast, choć niezbyt łapczy-
wie zaczął jeść. Skończywszy posiłek, ułożył się w objęciach
rosłego wojownika, jakby czekając na głaskanie. Z każdą
chwilą wydzielał coraz więcej światła.
A więc tubylcy oswoili zwierzęta obdarzone własnościa-
mi podobnymi do tych, jakie mają ziemskie robaczki święto-
jańskie. Pomysł wydawał się bardzo dobry, zwłaszcza że żywe
lampy przychodziły na zawołanie i potrafiły w razie potrzeby
same zatroszczyć się o pożywienie.
Nagle jeden z tubylców odziany podobnie jak inni, tylko
w przepaskę biodrową i pas, ale trzymający w ręku włócznię
0 fantazyjnie rzeźbionym drzewcu odezwał się płynnie po le-
niańsku:
- Widziałem już ciebie, jak sądzę! Jak nazywająsię istoty
twojej rasy?
Vince drgnął i starając się odzyskać jasność myśli, przez
dłuższą chwilę wpatrywał się w tubylca.
- Ja... - zaczął niepewnie. - Nazywają nas Carcanami,
od nazwy macierzystej planety. Jestem gościem na tej wy-
spie. Dlaczego ty... dlaczego twoi podwładni pochwycili mnie
1 związali?
Wojownik otworzył niezbyt duże usta i wyszczerzył zęby
w uśmiechu. Patrząc na nie, Vince doszedł do wniosku, że
ma do czynienia z istotą wszystkożerną, a nie mięsożerną.
- Jesteś gościem na tej wyspie, Carcaninie? - powtórzył
ipsisumoedanin. - To zabawne stwierdzenie. Wybacz, jeżeli
moi wojownicy trochę cię poturbowali. Jest mi naprawdę bar-
dzo przykro, zwłaszcza dlatego, że mam wobec ciebie wielki
dług wdzięczności. Całkiem niedawno ocaliłeś mi życie.
Vince otworzył usta i zaniemówił ze zdumienia. Pomy-
ślał, że to jednak brzmi nieprawdopodobnie. Taki zbieg oko-
liczności? Czyżby to był senny koszmar?
- Ty... - wyjąkał w końcu. - To właśnie ciebie wtedy
ocaliłem?
Macki-uszy wojownika zwinęły się i rozwinęły, co mo-
gło oznaczać potwierdzenie.
-Nazywam się Ginganibren i jestem drugim synem wo-
dza Hakoora. Ja dowodzę szpiegowskimi wyprawami, które
w tej części planety organizuje się głównie przeciwko Vreda-
nom. Miałem ogromne szczęście, że unosiłeś się nad moją
głową, kiedy jak głupiec zapomniałem o elementarnych zasa-
dach ostrożności. Przypuszczam jednak, że to nie był przypa-
dek, ponieważ i ty, i ja, szpiegowaliśmy wówczas tę samą
osobę. A jeżeli się dziwisz naszemu ponownemu spotkaniu
na zboczu Płaczącej Kobiety, muszę powiedzieć, że nie ma
w nim niczego niezwykłego. Spędzam tu bardzo dużo czasu.
Usiadł i utkwił spojrzenie w Vinsie, który pomyślał, że
takim wzrokiem mógłby spoglądać dobrze wypasiony kot na
nieznany rodzaj myszy.
- Wygląda na to, że przy dosyć kiepskim oświetleniu, na
jakie możemy pozwolić sobie w tym miejscu, widzisz cał-
kiem dobrze - powiedział po chwili. - A jednak twoje oczy
nie są większe niż oczy Vredan. Co więcej, zdołałeś wypa-
trzyć mnie i kantabeleena, chociaż zasłaniały nas wówczas
liście drzew i krzewów. A zatem, czy posiadasz niezwykły
dar widzenia w ciemności?
Vince zesztywniał i poczuł, że po plecach wędrują mu
zimne dreszcze. Ta prymitywna istota miała umysł szalenie
bystry!
- Ja, uhm... rzeczywiście dobrze widzę w ciemności -
odparł. - A poza tym, istnieją przyrządy umożliwiające wi-
dzenie. .. w świetle, które zazwyczaj jest niewidoczne.
Wojownik lekko zwinął macki-uszy.
- Słyszałem o tym - odparł. - Może ty właśnie takim
dysponujesz? Zresztą, to nieważne. Zaczynam dochodzić do
przekonania, Carcaninie, że nie jesteśmy nieprzyjaciółmi.
Mimo wszystko wtedy także ukradkiem szpiegowałeś Gon-
dala.
Ujrzawszy zdumienie na twarzy Cullowa, porośnięta sza-
rą sierścią człekopodobna istota uśmiechnęła się szeroko.
- Tak, dobrze go znam - oznajmiła po chwili. - A teraz
zjawiłeś się tu - powiodła ci się ryzykowna próba wyprowa-
dzenia w pole Vredan - i szpiegujesz ich. Nie wątpię, że gdy-
byś zechciał, mógłbyś nam przekazać wiele cennych infor-
macji. Rozumiesz chyba, że wprawdzie nie toczymy wojny
z Vredanami, ale też nie jesteśmy ich sojusznikami. Mamy
swoje powody, żeby szpiegować także pirata Gondala. Wy-
daje się nam, że i ty masz swoje powody, żeby śledzić i Vre-
dan, i Onsjanina. Może jednak warto byłoby dokonać wymia-
ny informacji? Czy nie sądzisz, że powinniśmy się nad tym
zastanowić?
Vince zaczynał się czuć coraz bardziej nieswojo. Milczał
dość długo. Miał takie wrażenie, jakby w jego żołądku nara-
stała ciężka i niestrawna kula. Wiedział doskonale, że nie po-
winien tubylców ani drażnić, ani lekceważyć. W końcu wes-
tchnął.
- Szpiegowałem Gondala z powodów czysto osobistych
- wyznał. - A jeżeli chodzi o Vredan...
Ginganibren się uśmiechnął.
-Nie widzę potrzeby, żeby w tej chwili torturami wycią-
gać z ciebie tę informację. Myślę jednak, że możemy się po-
rozumieć w jednej sprawie: żaden z nas nie wyda drugiego
Vredanom. A co do Gondala, jeżeli nie powiesz mu, że go
szpiegowałem, ja również mu nie powiem, że go śledziłeś.
Czy zgadzasz się, że to uczciwe postawienie sprawy?
Vince popatrzył przez chwilę na porośniętą sierścią isto-
tę. Potem, chyba trochę wbrew sobie, także się uśmiechnął.
- Zgadzam się. Niechaj tak będzie — powiedział. - A je-
żeli chodzi o Gondala - dodał, poważniejąc - nie sądzę, że-
bym go jeszcze kiedykolwiek zobaczył.
Ginganibren uśmiechnął się, wyraźnie czymś bardzo roz-
bawiony.
- Stanie się, jak zechcą Władcy Losu - orzekł. -No cóż,
nie możemy pozostać dłużej w tym miejscu. Rozwiążemy cię,
Carcaninie, ale moi wojownicy będą trzymali broń w pogoto-
wiu. Mamy przed sobą co najmniej godzinę marszu.
Vince już miał zapytać, dokąd pójdą, i powiedzieć, że po-
zostawił bez opieki swój wahadłowiec, ale ugryzł się w język.
Postanowił nic nie mówić. Wahadłowiec mógł jeszcze stać
się jego atutem w grze.
Obrali drogę wiodącą trochę w dół zbocza góry i zaczęli
wędrować na północ. Korzystali ze szlaków wydeptanych
przez dzikie zwierzęta, a może nawet samych tubylców. Na
ile Vince zdołał się zorientować, w okolicy nie było raczej
groźnych drapieżników. Możliwe, że ipsisumoedanie albo Vre-
danie nie pozwalali, żeby zapuszczały się one w te rejony kon-
tynentu.
Od czasu do czasu mijali strażników.
Droga nie była łatwa. Czasami musieli się wdrapywać po
wyszczerbionych skałach, czasem znów przedzierali się przez
kaniony i parowy. Raz nawet wspinali się po pędach porasta-
jących zbocze wąwozu dzikich winorośli, zwisających z ga-
łęzi i konarów niczym naturalne girlandy. W końcu jednak
dotarli do otoczonej ze wszystkich stron gąszczem krzewów
polany, po której obrzeżach przechadzali się wartownicy. Jak
poprzednio, Vince ujrzał także kilku wojowników głaszczą-
cych podobne do kotów świecące zwierzęta.
Nagle zamarł, oszołomiony i przerażony.
Na skraju polany spostrzegł średniej wielkości wahadło-
wiec. Zauważył od razu, że jest to model umożliwiający za-
równo loty w przestworzach, jak i pływanie pod powierzch-
nią wody. Nieopodal wahadłowca, niedbale rozciągnięta na
zaśmieconej liśćmi trawie, spoczywała jakaś istota. Ogryzała
od niechcenia pieczonąnogę małego zwierzęcia i od czasu do
czasu sięgała oddechową macką do pojemnika na plecach.
Vince rozpoznał Gondala. !

14
Starając się nie okazywać przerażenia, podszedł powoli
i stanął przed wielomackim Onsjaninem. W milczeniu,
wpatrywał się weń dobrą minutę.
- A więc udało ci się przekupić także tubylców - odezwał
się w końcu pogardliwym tonem. - Masz na swoje usługi
doprawdy niezwykłą zbieraninę! Thooda Hiwisa, vredańskie-
go funkcjonariusza, który załatwił ci ten wahadłowiec, szpie-
gów w obrębie kolonii i nawet ipsisumoedan.
Gondal niedbałym ruchem oderwał mackę oddechową od
pojemnika na plecach.
- Sss-sss-sss. Zapomniałeś wymienić szpiegów, których
mam pośród Nessan - powiedział. - Przyznaję jednak, że nie
udało mi się ich wielu zwerbować. W porównaniu z innymi
jestem raczej drobnym przedsiębiorcą. Niezupełnie powio-
dło mi się także na samej Shannie. Nie zdołałem przekupić
kilku najważniejszych osób i właśnie to spędza mi sen z po-
wiek. Tym bardziej że - jak powiadają istoty mojej rasy -
wyczuwam dziwaczny smak w tutejszych prądach.
Vince spojrzał na Ginganibrena. Barczysta człekopodob-
na istota uważnie mu się przyglądała. Wyprężyła słuchowe
macki i nawet pochyliła się lekko w jego stronę. Na porośnię-
tej sierścią twarzy tubylca malowało się rozbawienie, ale tak-
że coś jakby niepokój. Vince z goryczą pomyślał o zawartym
na poprzedniej polanie przymierzu. Obiecali sobie, że żaden
nie sprzymierzy się przeciw temu drugiemu z Gondalem...
Nie. Vince przypomniał sobie, że gdy chodziło o Onsjanina,
umowa sprowadziła się do jednego tylko, specyficznego punk-
tu. Vince uśmiechnął się w duchu z podziwem. Ginganibren
był obdarzony nieprawdopodobnie bystrym umysłem! Co wię-
cej, jak z pewnością ipsisumoedanin przewidział, zawarcie
umowy było koniecznością, a sam układ nadal obowiązywał.
Vince odwrócił się znów do Gondala.
- Czy to znaczy, że wciąż jeszcze nie udało ci się osiąg-
nąć wszystkiego, co zamierzałeś? - zapytał kpiącym tonem. -
Z pewnością istota tak uzdolniona jak ty...
Zniecierpliwiony Onsjanin machnął górną macką.
- To nieodpowiedni temat do żartów - oznajmił suro-
wo. - Gdyby cię kiedyś przyłapano bezbronnego na plane-
cie, na którą właśnie napadłeś, byłbyś... Ale skoro już tu
jesteśmy, lepiej nie szukajmy zwady. Czy nie możemy w koń-
cu zaufać sobie trochę nawzajem? Jakim cudem udało ci się
odnaleźć tę górę? Jak zdołałeś wywieść w pole Vredan i tu
przylecieć?
Vince pozwolił sobie na lekki uśmieszek.
- Odczekałem, aż spojrzą w inną stronę, a później po pro-
stu przepłynąłem cieśninę - zakpił. - A jak ty się tu znala-
złeś?
Gondal ponownie machnął macką-ręką.
- Nie wygłupiaj się - burknął. - Tracisz swój i mój czas.
Domyślam się, że wynająłeś wahadłowiec i poleciałeś nim
nad jakąś plażę, a potem pokonałeś cieśninę, lecąc nisko nad
powierzchnią wody. Nie wiem tylko, jak udało ci się odna-
leźć tę górę.
Umysł Vince'a zaczął pracować na zwiększonych obro-
tach. Nie chciał wyjawić Gondalowi, że dostrzegł otaczającą
górę słabą poświatę.
- Odnalezienie jej nie było wcale takie trudne - powie-
dział. - Tylko w tę stronę lecą ciągle wahadłowce. Vredanie
starają się stwarzać wrażenie, że to jedynie grupki zaopatru-
jących kolonię w mięso myśliwych. Ale jeżeli ktoś zada so-
bie trud i spróbuje uważnie obserwować ten niekończący się
sznur maszyn, zauważy, że jest ich po prostu zbyt wiele.
Gondal westchnął.
- Musiałem spędzić setki godzin na analizie zarejestro-
wanych obrazów radarowych, zanim doszedłem do tego. Wi-
dzisz teraz, ile warte są twoje nowe oczy?
Ginganibren zachichotał. Gondal popatrzył na ipsisumo-
edanina i wzruszył ramionami.
- Myślę, że mogę ci to wyjawić - powiedział. - Ta istota
- Vinz Kul Lo, jeżeli jeszcze się sobie nie przedstawiliście -
ma parę zmodyfikowanych w bardzo specyficzny sposób
oczu. To mnie zawdzięcza tę modyfikację, choć prawdę
mówiąc, nie pytałem go o zgodę. I tylko ode mnie zależy
obecnie, czy będzie nadal widział. Może najlepiej będzie,
jeżeli teraz powiem, co każdego z nas interesuje najbardziej.
Geegee i inni ipsisumoedanie chcieliby, żeby Vredanie opu-
ścili Shannę. Vinz Kul Lo chce zachować wzrok i może tak-
że - chociaż na razie się do tego nie przyznaje - kieruje się
chciwością, która stanowi główny motyw mojego działania.
Gdybyśmy zdołali dotrzeć i włamać się do skarbca Vredan,
wszyscy osiągnęlibyśmy przynajmniej częściowo nasze cele.
Czy nie powinniśmy więc zawrzeć ugody i połączyć naszych
sił i środków?
Geegee, który nadal sprawiał wrażenie rozbawionego,
spojrzał na Gondala.
- Onsjaninie - przypomniał - zawarłeś już porozumienie
z moim ojcem. Nie podejmiemy beznadziejnej walki z niepo-
równanie lepiej od nas uzbrojonymi Vredanami, chyba że
będziemy musieli bronić swego życia. Zgodziliśmy się być
twoimi oczami i uszami i gwarantujemy ci taką pomoc, jakiej
jesteśmy w stanie udzielić, nie narażając się na zagrożenia.
Gondal uniósł mackę-rękę.
- To rozsądna umowa. Nie widzę powodu, żeby ją zmie-
niać. Vinsie, teraz twoja kolej.
Ziemianin westchnął.
- Przecież to ty zadecydowałeś o wszystkich aspektach
naszej umowy - odparł z wyrzutem.
Zniecierpliwiony Onsjanin podźwignął się z trawy.
- Nadal nie chcesz wyjawić mi tego, co wiesz o Zarpim
i Nessanach - powiedział. -No cóż, niech tak będzie. Możli-
we, że narażasz nas wszystkich na niebezpieczeństwo, ale
skoro się upierasz... Nie przyleciałbyś jednak na tę górę i nie
rozpoczął poszukiwań, gdybyś nie miał jakiegoś pomysłu albo
teorii. Gdzie, twoim zdaniem, powinniśmy zacząć szukać
skarbca Vredan?
-Na razie moje teorie tak daleko nie sięgają-odparł Vin-
ce. - Wiem tylko, że piloci niektórych wahadłowców gaszą
wszystkie światła i lądują w fiordzie na powierzchni wody.
Przez pewien czas spoczy wajątam nieruchomo, a potem, bar-
dzo powoli, lecą dalej chyba w głąb fiordu, ale przy samym
brzegu. Przypuszczam jednak, że tobie udało się dowiedzieć
o wiele więcej niż mnie, prawda?
Gondal zesztywniał lekko i syknął coś we własnym ję-
zyku.
- Prawdę mówiąc, nie - mruknął. - Chyba sam rozumiesz,
że to było niemożliwe. Nie mogłem posłużyć się radarem, bo
zostałbym schwytany. Oblatujątę górę i lecą dalej?
- Tyle zdołałem zobaczyć, zanim pochwycili mnie twoi
kosmaci partnerzy - przyznał Cullow.
Gondal oparł ciężar ciała na wszystkich czterech nogach-
-mackach i zaczął się przechadzać po polanie.
- A zatem, nasze poszukiwania dopiero się zaczynają-
odezwał się w końcu. - Przybyłem tu kilka godzin temu tylko
po to, żeby się spotkać z Geegee i wysłuchać jego raportu.
Kiedy cię zobaczyłem, pomyślałem, że może się dowiedzia-
łeś czegoś więcej. Nie mamy wiele czasu. Z pewnością Vre-
danie już wiedzą o twoim zniknięciu. Szkoda, że mi nie za-
ufałeś. Mógłbym wymyślić jakiś sposób... Ale teraz to tylko
puste muszle. Przypuszczam, że musimy ruszyć pieszo w dal-
szą drogę. Geegee, będziesz naszym przewodnikiem.
Obrali szlak łatwiejszy niż poprzedni. W pewnej chwili
wyszli z dżungli, aby obejść nieprzebyty gąszcz drzew i krze-
wów, potem jednak znów się w nią zagłębili. Kilkakrotnie
pokonywali wąwozy i obchodzili miejsca, w których, zda-
niem Geegee, znajdowały się posterunki obserwacyjne Vre-
dan. Od czasu do czasu Vince dostrzegał nisko w dole fiord.
Tylko raz jednak zauważył lecący w jego głąb i bardzo blisko
podnóża góry wahadłowiec. Powiedział o tym swoim towa-
rzyszom i obserwował małą maszynę, dopóki nie przesłoniły
jej zarośla.
Kilka minut później ujrzał na tle czarnego nieba coś, co
poruszało się powoli. Zauważył, że dziwny obiekt przesłania
kolejne gwiazdy. Stanął jak wryty. Geegee, który cały czas
uważnie go obserwował, odwrócił się i mruknął coś do Gon-
dala.
Vince przykucnął obok pnia najbliższego drzewa i zaczął
się wpatrywać w niebo przez gąszcz liści. Dopiero po jakimś
czasie się wyprostował.
- Co to było? - zapytał cicho Gondal.
- Wahadłowiec - odparł Cullow. - Podobny do tego, ja-
kim tu przyleciałeś. Jego pilot obniżał pułap lotu, ale wszyst-
ko wskazuje, że przedtem przeleciał nad wierzchołkiem góry.
Może to naprawdę myśliwi?
- Traktat zabrania im polować po tej stronie fiordu - wtrą-
cił się prawie szeptem Geegee. - Musimy się zachowywać
jak najciszej. Ilekroć przelatują nad górą w taki sposób, za-
wsze włączają urządzenia nasłuchowe. Z pewnością szukają
intruzów, którzy mogliby się zapuścić w te strony. - Chociaż
było zbyt ciemno, żeby mógł cokolwiek widzieć, odwrócił
się w stronę Vince'a. - Jesteś pewien, że nie śledzili cię, kie-
dy oddalałeś się od wyspy? - zapytał.
Vince wzruszył ramionami.
- Mogę cię zapewnić, że widzę w blasku gwiazd lepiej
niż ty w świetle pochodni, jeżeli w ogóle ich używacie. Nie
podążało za mną nic, co zdołałbym zauważyć. Od czasu do
czasu namierzano mój wahadłowiec wiązką radaru, ale na tle
kontynentu operatorzy chyba mnie nie widzieli.
Gondal przykucnął z drugiej strony pnia drzewa. Pogrą-
żony w zadumie, wsparł na rękach-mackach obie głowy.
-Geegee, jak daleko mamy jeszcze do tego urwiska, o któ-
rym kiedyś wspominałeś?
- Mniej więcej pół godziny - odparł ipsisumoedanin. -
Sądzę jednak, że nie powinniśmy podchodzić do samego skra-
ju klifu. Jeżeli Vredanie usłyszą ciche szmery, a ich czujniki
wykryją źródła ciepła, zapewne nie uznają tego za coś nie-
zwykłego. Dosyć często zapuszczamy się tam na polowania,
a poza tym, w dżungli nie brakuje dzikich zwierząt. Gdyby
jednak na szczycie urwiska pojawiła się jakaś grupa...
Gondal zaklął po onsjańsku.
-No cóż, ale chyba znasz inne miejsce, z którego mogli-
byśmy obserwować przynajmniej odcinek fiordu? - zapytał.
-Znam jedno, ale dotarcie tam zajmie nam następną go-
dzinę - odparł Ginganibren. - Może jednak warto tam pójść,
jeżeli oczy Vinza Kul Lo są naprawdę tak wrażliwe, że zdo-
ła dostrzec wszystko, co może się znajdować na powierzch-
ni wody. Widywaliśmy często vredańskie latające skrzynki,
ale ich załogi po prostu łowiły ryby w różnych miejscach
fiordu. Zauważyliśmy, że czasami gasiły wszystkie światła,
nigdy jednak nie pojawiało się wiele takich skrzynek rów-
nocześnie.
- Możliwe, że zapuszczali się w głąb fiordu, płynąc pod
powierzchnią wody - mruknął Onsjanin. - A te kilka, które
leciały nisko nad wodą, zapewne stanowiły tylko przykryw-
kę. No cóż...
Ruszyli ponownie w drogę. Mniej więcej dwadzieścia
minut szli skrajem dżungli.
Nagle Vince'owi wydało się, że cały wszechświat zatonął
w oślepiająco jasnym blasku.
Uchwycił się pnia najbliższego drzewa i przez kilka se-
kund nie był pewien, czy nie oślepł, potem jednak jego nie-
zwykłe oczy zaczęły się znów przyzwyczajać do ciemności.
Dopiero wtedy zdał sobie sprawę, że światło, które tak nie-
spodziewanie zapłonęło, nie było w rzeczywistości bardzo
intensywne - to tylko on odniósł takie wrażenie, później zaś
jego cudowne sztuczne soczewki zareagowały odpowiednio
i ograniczyły czułość oczu.
W następnej chwili uświadomił sobie, że nagły błysk na-
wet na krótko nie oślepił pozostałych uczestników wyprawy,
choć przykucnęli za pniami drzew i z zadartymi głowami
wpatrywali się w czarne niebo. Im ten raptowny blask musiał
się wydać dosyć słaby!
Najszybciej przyszedł do siebie Ginganibren.
- Czyżby to miał być meteor? - zapytał. - Pionowo w dół?
To bardzo niezwykłe. Nie zauważyłem jednak żadnej smugi...
Szukając lepszej kryjówki, Gondal przemieszczał się szyb-
ko w kierunku kępy gęstych krzewów.
- To nie był meteor- burknął oschle. - To gwiezdny statek,
rozpylony siłąeksplozji na atomy, zapewne gdzieś wysoko, nad
górnymi warstwami atmosfery. - Obrócił obie głowy w kie-
runku Vince'a. - Skończ wreszcie z tajemnicami, żółtodzio-
bie! Mów! Czy Nessanie wspomnieli ci o czymś, co wskazy-
wałoby, że zamierzają dokonać inwazji Shanny? Vredanie nie
mają takiej broni! A nawet gdyby mieli, nie ośmieliliby się nią
posłużyć, żeby rozszczepić statek na atomy. Obawialiby się, że
taki błysk będzie dostrzeżony z olbrzymiej odległości i zdradzi
miejsce, w którym znajduje się Shanna! Gadaj, co wiesz!
Vince utkwił gniewne spojrzenie w Onsjaninie.
- Nessan ie nic takiego mi nie powiedzieli. - Ja... niech to
diabli, miałem tylko poinformować ich, kiedy na Shannie
pojawią się Zarpi i Akorra. Gdyby to okazało się możliwe,
miałem także zostać jednym z członków załogi Zarpiego.
W tym wszystkim chodziło o jakiś niesłychanie cenny przed-
miot, na którego odzyskaniu Nessanom chyba ogromnie zale-
żało. Jestem pewien, że nie przypuściliby na planetę szturmu,
ryzykując, że ten artefakt może ulec zniszczeniu. A poza tym,
nie ryzykowaliby życia Akorry!
Gondal nie spuszczał z niego czterech czarnych jak pa-
ciorki oczu.
-Ach! Artefakt! -powiedział jakby do siebie. - Bez wąt-
pienia leniański. Powoli tajemnica zaczyna się wyjaśniać...
Nessanie chcieliby odzyskać ten przedmiot i uwolnić swoją
badaczkę. Powiedz mi, Vinsie Kul Lo, prawdopodobnie zdo-
łałeś powiadomić Nessan, że na Shannie pojawił się Zarpi,
prawda? Czyżby więc, mimo wszystko, dali ci coś, dzięki cze-
mu możesz im przesyłać wiadomości, nawet nie mając infor-
macyjnej kapsuły?
Vince się zawahał. Nie wiedział, czy powinien ujawniać
Gondalowi wszystko, co wie. Nagle zobaczył na niebie kolej-
ny błysk, tym razem jednak o wiele mniej intensywny niż
poprzedni. Odgadł, że do kolejnej straszliwej eksplozji mu-
siało dojść po przeciwnej stronie planety, a on zobaczył tylko
to, co zdołało się przedostać przez warstwy atmosfery. To rze-
czywiście musiała być inwazja!
- Ja... tak... - wyjąkał w końcu. - Mam takie urządze-
nie. Posługując się nim, przekazałem Nessanom informację
0 pojawieniu się Zarpiego, a kiedy zobaczyłem Akorrę, po-
wiadomiłem ich o tym także. Nie mogę jednak za pomocą
tego urządzenia przesyłać żadnych bardziej złożonych infor-
macji. Właśnie dlatego...
Umilkł nagle, uniósł głowę i wpatrzył się znów przez
gąszcz liści w mroczne niebo.
- Co to było? - syknął zniecierpliwiony Gondal.
- Nie jestem pewien - odparł Cullow. - Światło gwiazd
przesłonił nagle jakiś cień, zupełnie jakby bardzo nisko prze-
śliznął się wahadłowiec. Jego pilot musiał przelecieć nad
wierzchołkiem góry. Przypuszczam, że to był jeden ze stat-
ków Zarpiego.
Gondal gniewnie zasyczał.
- A zatem i on zlokalizował to miejsce -.powiedział. -
1 podobnie jak my, znajduje się w rozpaczliwej sytuacji. Do-
brze wie, że nie ma nic do stracenia. - Zwrócił obie głowy
w kierunku Ginganibrena. - Szybko! -rozkazał. -Zaprowadź
nas w miejsce, skąd moglibyśmy zobaczyć chociaż część fior-
du!
Wpatrując się w czarne niebo, Vince ujrzał jednak kolej-
ne przesuwające się nisko cienie.
- Chyba w tej chwili to nam nic nie da - odezwał się
półgłosem. - Widzę na niebie dziesiątki przelatujących wa-
hadłowców! Przypuszczam, że to Vredanie zamierzają zabrać
ze skarbca wszystko, co zdołają, i przewieźć to w bezpiecz-
niejsze miejsce. Jak sądzicie? Ta inwazja... kimkolwiek są
ci, cojej... jak szybko mogą wylądować na Shannie? Ile po-
zostało nam czasu? Może zdążylibyśmy wrócić na wyspę i...
Urwał, ujrzawszy nagle kierującą się ku niemu mackę
oddechową Gondala.
- Ty głupcze! - wybuchnął Onsjanin. - Czy sądzisz, że
mógłbym zrezygnować z największego skarbu, jaki kiedykol-
wiek zgromadzono, kiedy dzielą mnie może od niego tylko
setki metrów? Nie mówiąc już o leniańskim artefakcie, który,
jeśli w końcu powiedziałeś prawdę, jest chyba wart więcej
niż wszystkie pozostałe skarby razem wzięte? Prawdopodob-
nie siły inwazyjne otoczą tę planetę szczelnym kordonem, ale
kto wie, może przy odrobinie szczęścia ja i moja załoga prze-
dostaniemy się poza orbitę i uciekniemy z całym łupem? Je-
stem pewien, że Vredanie nie zdecydują się tak szybko na
ucieczkę, spróbują najwyżej wysłać na orbitę kilka gwiezd-
nych statków, aby odwrócić uwagę wrogów. Z pewnością jed-
nak załadują na pokłady pozostałych tyle najcenniejszych
skarbów, ile im się uda, a potem będą czekać na odpowiednią
chwilę. Jestem gotów się o to założyć, Vinsie Kul Lo. Być
może już przetransportowali skarby na gwiazdolot. Możliwe
też, że pomyśleli również o kilku innych, równie sprytnych
sztuczkach. Nie wątpię...
Nagle w pobliżu rozległ się donośny huk eksplozji i całe
zbocze góry aż się zatrzęsło.
- To pokładowy rozrywacz - zasyczał rozwścieczony
Gondal. - Zarpi, jesteś idiotą! Przyciągniesz siły inwazyjne
prosto w to miejsce. Niech to diabli! A ja siedzę na zboczu tej
góry i nie mogę nic poradzić! - Obrzucił Ginganibrena gniew-
nym spojrzeniem. - Czy wreszcie zaprowadzisz nas do tam-
tego miejsca? - zapytał.
Ipsisumoedanin jednak nadal stał nieruchomo. Zaplótł
ręce na torsie i zachowywał absolutny spokój. Vince nie
wątpił, że obdarzona tak bystrym umysłem obca istota oce-
nia w tej chwili niebezpieczeństwa, układa plany albo na-
wet rozważa możliwe konsekwencje przyszłych akcji. Jeże-
li nie liczyć lekkiego drżenia uszu-macek, nie zwracała uwagi
na Gondala.
Onsjanin zaczął przesuwać swoje ciało w stronę Ginga-
nibrena i w pewnej chwili wyciągnął skądś pistolet. Może
doszłoby do bezsensownej walki między nimi, gdyby nie Vin-
ce, który, wciąż wpatrując się przez gąszcz liści w ciemne
niebo, nagle uniósł rękę, żeby ich powstrzymać.
- Słuchajcie, te statki już lądują- powiedział.
Gondal odwrócił się ku niemu jak użądlony.
- Co to za statki? — zapytał. - Potrafisz je rozpoznać?
- Tak, rozpoznaję je - odparł Vince i poczuł, że zbiera mu
się na mdłości. - Mają kształt hantli. To Chullwejowie.
-Jeżeli przecinają warstwy atmosfery, kierują się w stro-
nę tej góry - powiedział naraz Geegee. - Ich uwagę zwrócił
błysk tamtej eksplozji. Możliwe zresztą, że właśnie po to jej
dokonano. Moi partnerzy w nieszczęściu, jest jednak jeszcze
coś, o czym wam nie powiedziałem. Powiem to teraz nie dla-
tego, że tak nakazuje mi logika, ale ponieważ nie daje mi spo-
koju pewne przeczucie. Musicie wiedzieć, że ta góra jest na-
prawdę w środku, przynajmniej w niektórych miejscach,
wydrążona. Istnieje wiele dobrze ukrytych prastarych wejść,
o których my, mieszkańcy tej planety, wiemy od wielu poko-
leń, a z pewnością istnieją również inne, których nie udało się
odnaleźć. Nie staraliśmy się badać wnętrza góry, ponieważ
Shanna jest pod okupacją i ponieważ mieliśmy.pewność, że
Vredanie dostają się tam - i to całkiem często - innymi wej-
ściami. Chyba jednak nie wiedzą o tych, które znajdują się
w pobliżu wierzchołka góry, i chadzajątylko przejściami bieg-
nącymi bardzo głęboko, niżej. Pomyślcie tylko, moi partne-
rzy! Oto zostaliśmy wciągnięci w wielki, wspaniały dramat,
czyż więc każdy z nas nie powinien jak najlepiej odegrać
swojej roli? I czy te role nie narzucają nam obowiązku zbada-
nia jednego z tych prastarych wejść? A może uważacie, że
powinniśmy czekać tu jak robaki, aż spali nas broń najeźdź-
ców albo Vredan?
- Oczywiście, że odegramy swoje role -zasyczał gorącz-
kowo Gondal. - Prowadź nas! Prowadź!
Kwadrans później, po wspinaczce, która przyprawiła
wszystkich o zadyszkę, Geegee przecisnął się przez gąszcz
krzaków, powiódł pozostałych do zarośniętej trawą sterty
odłamków skalnych i zaczął pospiesznie odrzucać je na bok.
- Przykrywają metalową kratę - powiedział. - Wydoby-
wa się przez nią ciepłe powietrze. Krata, chociaż zardzewia-
ła, jest jednak wciąż jeszcze bardzo mocna. Gondalu, ta two-
ja ręczna broń...
Onsjanin i pozostali wojownicy już od paru chwil odrzu-
cali na boki skalne bryły wraz z Geegee. Vince odwalił kilka
głazów i zauważył pierwsze pręty kraty.
- Posłuchajcie, ustawiono ją pionowo, zupełnie jakby
miała bronić dostępu do tunelu albo pieczary - powiedział. -
Z pewnością w środku musiało się zebrać sporo wody. Kto
wie, może nawet utworzyło się tam małe jezioro?
Geegee przerwał na moment pracę i odwrócił się do nie-
go.
- Wcale nie, przybyszu z obcej planety. Nieco niżej zoba-
czysz wylot sprytnego systemu odwadniającego. To właśnie
on odprowadza wodę z wnętrza góry... A tam, widzisz? To
górne zawiasy kraty.
Vince przecisnął się między wojownikami.
- Na przestworza wszechświata, jaka stara! - zawołał. -
Musimy ją wyciąć. — Pochwycił jeszcze kilka głazów i odrzu-
cił na bok. — A gdzie zamek... Nie, chyba nigdy nie było tu
żadnego zamka. Po prostu przyspawano kratę po zamknięciu
otworu.
Zajrzał do środka i przekonał się, że wnętrze jamy jest
całkiem suche. Suche i puste. W końcu i Gondal przecisnął
się niecierpliwie przez grupę ipsisumoedańskich wojowników,
żeby spojrzeć na prastarą kratę.
- Kul Lo, pokaż mi najsłabsze miejsca, żebym wiedział,
gdzie ciąć - polecił. -Nie chcemy przecież zostawiać tu wy-
raźnych śladów.
Osłaniając oczy przed jaskrawymi iskrami, Vince stanął
trochę z boku, przy Geegee.
- I tak pozostawimy oczywiste ślady - odezwał się po
chwili.
Geegee zachichotał.
- Kiedy wejdziemy do środka, pozostali moi wojownicy
ponownie zamaskują otwór odłamkami skał i kamieniami i za-
trą ślady, żeby wszystko wyglądało, jak poprzednio. Czy nie
boisz się, Vinsie Kul Lo, wchodzić do czarnej dziury, która
prowadzi nie wiadomo dokąd?
Vince uśmiechnął się szeroko.
- Czy się nie boję? Trzęsę się ze strachu - powiedział
ironicznym tonem. - Przeraża mnie inwazja Chullwejów.
W porównaniu ze spotkaniem z nimi zapuszczenie się w głąb
tej jamy nie wydaje się wcale takie straszne.
Po kilku następnych minutach Gondal nadciął i osłabił
zawiasy i miejsca przy spawania kraty. Skończywszy te przy-
gotowania, owinął końce rąk-macek wokół kraty, szarpnął
z całej siły i stęknął.
- Mogłem się tego spodziewać - burknął. - Zaklinowała
się na mur. Nic dziwnego, po tylu stuleciach...
- Rozgrzej może obrzeże kraty i zaczekaj, aż ostygnie -
doradził łagodnym tonem Geegee.
Onsjanin odwrócił głowę do syna wodza i groźnie zasy-
czał, ale po chwili poszedł za jego radą.
W końcu krata ustąpiła z przeraźliwym trzaskiem. Vince
podszedł do otworu i zajrzał w głąb czarnej jamy.
- Chcę wam coś powiedzieć - oznajmił cicho. - Cała ta
góra promieniuje światłem. Jest ono bardzo słabe, ale ja je
widzę. Wygląda na to, że podobny blask wydobywa się z głę-
bi tego tunelu. Przypuszczam, że wydziela go źródło niezna-
nej energii, ukryte gdzieś we wnętrzu góry. Chyba lepiej bę-
dzie, jeżeli to ja was poprowadzę.
Wydrążony przed wieloma wiekami, a może nawet tysiąc-
leciami tunel miał prawie trzy metry wysokości i mniej więcej
dwukrotnie mniejszą szerokość. Przy samym wejściu był tro-
chę zniszczony, w wielu miejscach sącząca się woda utworzyła
stalaktyty i stalagmity. Już jednak nieco dalej ściany i sklepie-
nie tunelu były idealnie gładkie i pozbawione jakichkolwiek
nacieków. Vince pomyślał, że wnętrze wyłożono jakimś mate-
riałem całkowicie odpornym na działanie wilgoci i pleśni.
W odległości dwudziestu pięciu metrów od wejścia tunel
raptownie skręcał pod kątem dziewięćdziesięciu stopni; ruty-
nowe rozwiązanie zapobiegające skutkom ewentualnej eks-
plozji ładunku wybuchowego, który mógłby tu ktoś wrzucić.
Po kilkunastu następnych metrach tunel znów skręcił, równie
ostro, w przeciwną stronę, ale dalej biegł już prosto. (Przez
cały czas z głębi wydobywała się rozproszona purpurowo-
-niebieska poświata). Potem zaczął opadać.
Vince słyszał dobiegające zza pleców odgłosy kroków
pozostałych uczestników wyprawy. Kiedy jego oczy oswoiły
się z ciemnością, przekonał się, że widzi wszystko całkiem
dobrze. W pewnej chwili przystanął.
- Uważam, że jeden z was powinien położyć dłoń na moim
ramieniu, a następny na jego ramieniu i tak dalej - powie-
dział. - Może wtedy będziemy mogli iść trochę szybciej.
Usłyszał pomruki wyrażające skwapliwą zgodę - ten marsz
w ciemnościach musiał być bardzo uciążliwy dla jego partne-
rów. Po chwili poczuł, że coś uderzyło go lekko w plecy, a po-
tem owinęło się wokół ramienia. Czyżby to jedna z rąk-macek
Gondala? Vince stłumił uczucie obrzydzenia i szedł dalej.
Kilka minut później tunel zadrżał, a potem z oddali na-
płynęły stłumione odgłosy silnych eksplozji. Wyglądało na
to, że ich źródło znajduje się dosyć głęboko. Vince skulił się
odruchowo, jakby w obawie, że sklepienie tunelu zawali się
mu na głowę.
Ale Gondal, od którego płynęła ciągle ledwo uchwytna
woń amoniaku, gniewnie zasyczał:
- To znów ten idiota Zarpi! Jeśli się nie mylę, odnalazł
używane przez Vredan wejście do wnętrza góry. Z pewnością
teraz, walcząc zacięcie, usiłuje się wedrzeć do środka. No cóż,
przedstawienie staje się coraz ciekawsze, hmm. Proszę, my
schodzimy w dół prawie nie uzbrojeni, ale wykorzystamy ele-
ment zaskoczenia, a Zarpi usiłuje dostać się na scenę od dołu.
Między nami a nim są uzbrojeni Vredanie, którzy muszą tu
czekać, ze swymi skarbami lub bez nich. A tymczasem Chull-
wejowie, mający przytłaczającą przewagę nad pozostałymi
bohaterami dramatu, może właśnie w tej chwili lądują na Shan-
nie.
Vince odwrócił głowę i popatrzył na swoich partnerów.
Tuż za Gondalem szedł Geegee, a za nim kroczyło jego sze-
ściu uzbrojonych w noże i włócznie wojowników. Zaśmiał
się nerwowo i ruszył znowu naprzód.
Od biegnącego wciąż w dół tunelu zaczęły odbiegać
w obie strony odgałęzienia. Niektóre z pewnością musiały być
tylko szybami wentylacyjnymi. Od czasu do czasu spostrze-
gał szczeliny i szpary w ścianach, ale tylko raz znaleźli się
w miejscu, gdzie trzęsienie planety spowodowało zawalenie
się sklepienia tunelu i gdzie wszyscy musieli się przeciskać
pomiędzy zwałami głazów i gruzu. Na odcinku następnych
kilkudziesięciu metrów dno tunelu było oczywiście pokryte
odłamkami skał i kamieniami, ale nawet tam w powietrzu nie
czuło się wilgoci. Vince domyślił się, że gdzieś we wnętrzu
góry musiały nadal pracować prastare skraplacze.
Z dołu, z głębi tunelu, wciąż jeszcze dobiegały stłumione
odgłosy bitwy, na razie jednak nie było słychać grzmotu na-
stępnych eksplozji. Gdzieś daleko rozlegały się jednak głu-
che pomruki wybuchów. Zdaniem Gondala, oznaczały one,
że Chullwejowie łamią symboliczny opór sił powietrznych
Vredan. Vredanie musieli chyba doznać prawdziwego szoku.
Nieznani sprawcy odkryli i zaatakowali ich tajny skarbiec
z dwóch stron równocześnie, a kolonia na wyspie została opa-
nowana przez innego wroga.
Vince martwił się sytuacją na samej wyspie. Nie wiedział,
w jakim stanie znajduje się płyta kosmoportu. Niepokoił się, że
- podobnie jak setki innych -jego śmieszny statek mógł zostać
uszkodzony albo nawet zniszczony. A jeśli coś się stało z lekar-
stwem do jego nowych oczu? Gdzie Gondal mógł je ukryć i czy
na pewno znajdowało się w bezpiecznym miejscu?
Oczywiście, pomyślał, może wcale nie muszę się mar-
twić tym, co się wydarzy w odległej przyszłości. Być może
nie pożyję już długo.
Jego myśli pobiegły w inną stronę i w końcu doszedł do
przekonania, że może obdarzyć Gondala nieco większym za-
ufaniem.
-Zastanawia mnie jeszcze coś innego-powiedział.-O ile
mi wiadomo, Zarpi zamierzał prowadzić handel wymienny
z Chullwejami. Jak można to pogodzić z tym, co się dzieje
w tej chwili?
- Sss-sss-sss! - roześmiał się Onsjanin. - Mnie to wcale
nie dziwi. Chullwejowie go przechytrzyli i oszukali. A zresz-
tą, nie obchodzi mnie, co się stanie z jego porośniętym jasną
sierścią tyłkiem. Znacznie bardziej martwię się o własny.
Widzisz, Vinsie Kul Lo, czuję się na Shannie - podobnie jak
ty -jak rozbitek, rzecz jasna, jeżeli nie liczyć kilku niewiele
znaczących drobiazgów, które udało mi się tu i ówdzie ukryć
na planecie. A zresztą, w tej chwili i tak na nic mi się nie
przydadzą. Czy te dobiegające do nas przez ostatnie kilka
minut z dołu odgłosy coś ci mówią?
- Nic oprócz tego, że teraz brzmią tak, jakby Zarpi albo
Vredanie zabierali z pola walki trupy poległych w boju.
- Ja sądzę, że podwładni Zarpiego już się z tym uporali -
mruknął Gondal. - Z pewnością wszyscy obrońcy polegli,
może z wyjątkiem kilku grupek, które się skryły w zakamar-
kach skarbca. Od jakichś dziesięciu minut dobiega stamtąd
jakiś pisk przerywany od czasu do czasu dziwacznymi po-
mrukami, stęknięciami i grzechotami. Jeżeli interpretuję te
dźwięki prawidłowo, w użyciu jest ciężki promiennik i kilka
rozrywających karabinów, które pozwalają kruszyć skały.
Domyślam się, że Zarpi usiłuje się wedrzeć do czegoś, co prag-
nie posiąść jeszcze mocniej niż same skarby Vredan. Przy-
puszczam również, że do tej pory zdążył to już zdobyć. Natu-
ralnie, nie może teraz tak po prostu przedrzeć się z głębin
góry z powrotem na jej powierzchnię. Już wie, że Chullwejo-
wie wylądowali na planecie. Jak sądzisz, Kul Lo, co teraz
zrobi? Nie zapominaj, że od jakiegoś czasu ma w swoich rę-
kach Akorrę. Czy zmusił ją do wyjawienia tego, co ona wie
o pozostawionych przez Lenian urządzeniach i przedmiotach,
które mogą znajdować się gdzieś w głębinach góry?
Onsjanin umilkł naraz i przez pewien czas słychać było
tylko cichy syk jego oddechu.
- A co z tym tunelem, Vinsie Kul Lo? - zapytał po chwili.
- Wydaje się, że przetrwał w pierwotnym stanie. Czy widzisz
gdzieś może jakieś leniańskie artefakty?
- Nie - odparł Vince. - Dlaczego właściwie nie użyjesz
jakiegoś źródła światła? Wystarczyłby ten ręczny promien-
nik, który masz przy sobie.
- Oczywiście. Obawiam się jednak, że wówczas ktoś
mógłby wykryć jego energię. Nie ma potrzeby tak ryzyko-
wać, dopóki ty nas prowadzisz.
-Och, niech ci będzie. No cóż, nic się nie zmieniło. Wciąż
nie widzę żadnych wejść ani otworów oprócz tych, za który-
mi biegną szyby wentylacyjne w ścianach tunelu. A czego
właściwie się spodziewasz?
- Jak się zapewne domyślasz, ten tunel wydrążyli Lenia-
nie - powiedział Gondal. - Naturalnie, nie posługiwali się
żadnymi znanymi nam urządzeniami. Zwróć uwagę, że na-
wet sklepienie i ściany wyłożyli niezwykłym materiałem, który
przetrwał tyle wieków w niezmienionym stanie. Miałem ci-
chą nadzieję, że może znajdziemy ich broń, pozostawioną
kiedy odlatywali stąd w wielkim pośpiechu. A może nawet
gwiezdny statek albo inny pojazd? Sss-sss-sss! Zachowuję się
trochę jak dziecko, które znalazło się w tarapatach. Liczę na
jakiś cud, który nas uratuje. Geegee, a może ty wiesz jeszcze
coś, czym zechciałbyś się podzielić z nami? Zapewne twój
lud zna legendy o zamierzchłych czasach, kiedy planetę oku-
powały inne istoty.
- Nie ma takich legend, Onsjaninie - odparł ipsisumo-
edanin. - Są jednak w różnych miejscach planety ruiny pra-
starych budowli. Nieopodal łańcucha wznoszących się w pół-
nocnej części tego kontynentu wygasłych wulkanów znajduje
się instalacja, z której prawie nic nie zostało. Możemy się
tylko domyślać, że z zalegającej na powierzchni magmy wy-
dobywano tam coś, co ty nazywasz „rozszczepialnym mate-
riałem". Ale od czasów, kiedy go wydobywano, upłynęło wie-
le, wiele tysięcy cykli. Dopiero kiedy na powierzchni Shanny
wylądowali Vredanie, nauczyliśmy się od nich mowy Lenian
i poznaliśmy trochę niektóre gałęzie wiedzy, a wśród nich ar-
cheologię. Przedtem byliśmy istotami prymitywnymi i zaco-
fanymi. - Geegee zachichotał. - Jeszcze bardziej niż teraz.
- Wielka szkoda - mruknął zawiedziony Gondal. - No
cóż, jestem pewien, że byli tu kiedyś Lenianie, zaczynam się
jednak obawiać, że w tych tunelach niczego ciekawego dla
nas nie znajdziemy! Pokonaliśmy do tej pory co najmniej kil-
ka kilometrów, ale nie natknęliśmy się na nic, co zachęcałoby
do dalszej wędrówki. Jeżeli wewnątrz tej góry naprawdę znaj-
duje się coś ciekawego, do tej pory powinniśmy byli...
Cichy okrzyk Vince'a przerwał mu nagle tę tyradę.
- Może tracisz nadzieję zbyt wcześnie - powiedział Cul-
low. - Widzę, że tunel biegnie teraz przez mniej więcej sto
metrów prosto jak strzelił. Dostrzegam też inne, które odcho-
dzą na boki. Prosto przed nami znajduje się jakaś komnata,
a w niej... są chyba różne dziwne przedmioty. To właśnie
stamtąd promieniuje najbardziej intensywna poświata. Czy
naprawdę niczego nie widzicie?
Zapadła absolutna cisza, jeżeli nie liczyć szmerów odde-
chów uczestników wyprawy.
- Teraz, kiedy wiem, gdzie patrzeć - odezwał się w końcu
cicho Gondal - chyba naprawdę widzę, a może tylko wyobra-
żam sobie zarysy jakichś przedmiotów.
Chwilę później rozległ się cichy stuk i syczenie, jakby
Onsjanin pospiesznie zaczerpnął z pojemnika na plecach haust
mieszanki oddechowej.
- Od tego momentu zatem zachowujemy pełne milczenie
- powiedział. - Vinsie Kul Lo, doprowadź nas do wejścia tej
sali, ale zanim tam wejdziesz, zajrzyj ostrożnie do środka.

15
Przekonani, że na razie nie zagraża im żadne niebezpieczeń-
stwo, uczestnicy wyprawy weszli do komnaty i przystanę-
li zaraz za progiem. Vince zastanawiał się, czyjego partnerzy,
nie widząc w ciemnościach niemal niczego i czekając, aż on
im opisze to, co się tu znajduje, odczuli podobny zachwyt
i lęk, jakie go ogarnęły.
W wyglądzie stojących pod jedną ścianą urządzeń nie było
właściwie niczego, co mogło wywoływać takie emocje. Vin-
ce zdał sobie po chwili sprawę, że największy podziw budzi
w nim ogrom czasu, jaki upłynął, odkąd to pomieszczenie
opuścili jego budowniczowie. Możliwe też, że niepokój był
reakcją na przedmioty zupełnie mu nieznane; nie miał naj-
mniejszego pojęcia, czym było to, na co spoglądał.
Do czego mogło służyć, na przykład, dziwaczne skupisko
złączonych ściankami półprzeźroczystych sześcianów wiel-
kości piłki do gry w koszykówkę? Było ich co najmniej sto.
Tworzyły wydłużoną bryłę o nieregularnych kształtach wy-
glądającą jak olbrzymi robak. Wrażenie potęgowała klatka,
w której spoczywała. Sporządzono ją ze splecionych luźno
i krzyżujących się pod różnymi kątami cienkich drutów.
Jaką funkcję mogła pełnić zawieszona poziomo pod samym
sklepieniem płaska tarcza o prawie dwumetrowej średnicy z roz-
mieszczonymi w nieregularnych odstępach otworami? Wokół
jej krawędzi owijało się coś podobnego do skomplikowanej
zwojnicy z grubego drutu albo rurki.
Do czego służyła szara kula o średnicy trzech metrów, na
której powierzchni wyryto w różnych miejscach jakieś linie
albo znaki, wspierająca się na trzech prowadnicach tocznych,
przytwierdzonych do górnej powierzchni prostopadłościen-
nej konstrukcji? A te dwadzieścia kilka usytuowanych na koń-
cach skręconych rurek elektrod, które kierowały się w stronę
szarej kuli?
Vince uświadomił sobie nagle, że kula mogła symbolizo-
wać jakąś planetę w rodzaju Shanny, a elektrody służyły do
oświetlania różnych punktów-oczywiście, pod warunkiem,
że kula mogłaby się obracać. Elektrody mogły też napromie-
niowywać kulę nieznanym rodzajem energii, a może służyły
i do odczytywania informacji. Wyryte na powierzchni linie
zapewne oznaczały brzegi mórz lub kontynentów...
Jeszcze bardziej tajemniczo wyglądała tablica z podłużnymi
otworami, które wyglądały jak szczeliny do wrzucania żetonów.
Nad i pod szczelinami widniały dźwigienki zwyczajnych prze-
łączników. A może... Czyżby otwory służyły do wsuwania le-
niańskich monet? Vince doszedł do wniosku, że to możliwe,
znajdował się jednak zbyt daleko, żeby odczytać wyrazy le-
niańskiego pisma widniejące pod wszystkimi szczelinami.
Nad otworami i górnymi przełącznikami biegły dwa rzę-
dy podobnych do zegarów okrągłych wskaźników, które
w przeciwieństwie do reszty urządzeń wyglądały zupełnie
swojsko. Co jednak mogły pokazywać albo rejestrować?
W pewnej chwili Vince usłyszał pełen niepokoju syk
Gondala.
-Na przestworza wszechświata, Kul Lo! -wybuchnął
Onsjanin. - Opowiedz nam, co widzisz!
Ziemianin odetchnął głęboko.
- No cóż... - zaczął niepewnie.
W tej samej chwili Geegee zachichotał, sięgnął do wiszą-
cej na pasie torby i wyciągnął z niej coś, co wyglądało jak
bardzo duża zapałka. Obrócił się i przejechał końcem przed-
miotu po ścianie. Musiał jednak powtórzyć zabieg, gdyż ścia-
na okazała się zbyt gładka i śliska. Dopiero kiedy mocniej
przycisnął do niej „zapałkę", rozbłysnął jaskrawy płomień.
-Nie przypuszczam, Gondalu, żeby światło tej pochodni
zdołały zarejestrować elektroniczne czujniki, których tak się
obawiasz - powiedział.
- Sss! - ucieszył się Onsjanin. - Bardzo dobrze! Macie
może ich więcej?
Dwaj ipsisumoedańscy wojownicy wyjęli takie same po-
chodnie i także je zapalili. Cała grupa ruszyła w głąb sali niby
płynąca wyspa światła. W pewnej chwili Gondal przykucnął
i zaczął głośno oddychać.
- Na niebiosa! - wykrzyknął. - To musiała być kiedyś
sterownia. To stąd kierowano pracą niewiarygodnie wielu
urządzeń i przyrządów. Popatrzcie tylko na te przełączniki
i wskaźniki. - Onsjanin wziął z rąk Geegee pochodnię, a po-
tem odwrócił się i ruszył w stronę szarej kuli. - Spójrzcie, to
globus-mapa! - wykrzyknął podniecony. - Kto wie, co na nim
wyświetlano i jakie obrazy obserwowano z tego miejsca?
W końcu Vince powiódł wszystkich ku dziwnemu skupi-
sku sześcianów.
- Jak myślicie, do czego służyły? - zapytał.
Gondal syczał niepewnie jakąś minutę, a potem wydał
nagle ciężkie westchnienie.
- Na przestworza! - wykrzyknął - To może być... Tak,
jestem gotów przysiąc... Założę się o wszystko, że to model
leniańskiego imperium! Nie tylko w naszej komórce, ale w ca-
łej galaktyce. Z pewnością każdy sześcian - czy naprawdę
upadliśmy na głowy, przypuszczając, że komórki mają kształt
kuli? - reprezentuje jedną komórkę. Każdy mógł być oświe-
tlony; może nawet dawało się oświetlać wiele równocześnie,
by wskazywać określone miejsca, kiedy docierały przesyłane
głosem wiadomości...
- A dlaczego umieszczono ją w tak delikatnej klatce? -
zapytał Vince. - Czyżby te druty miały oznaczać otaczające
galaktykę pole energetyczne albo coś w tym rodzaju?
- Hm? Ach, chodzi ci o te cewki - domyślił się Gondal. -
Zwróć uwagę, że widzimy trzy zestawy, a każdy jest usytu-
owany w przestrzeni pod kątem dziewięćdziesięciu stopni
względem pozostałych. Przepuszczając przez jedną, dwie albo
trzy takie cewki prąd o odpowiednim natężeniu, można było
oświetlać dowolny róg każdego sześcianu. A może chodziło
tylko o możliwość odczytywania z oświetlonych miejsc po-
trzebnych informacji? Rozejrzyj się. Czy widzisz coś, co wy-
gląda jak broń albo zbrojownia?
-Nie, ale widzę otwór następnego tunelu. Wychodzi z tej
sali, tam, po twojej lewej stronie.
Onsjanin spojrzał w przeciwległy kraniec sali, ale pano-
wały tam nieprzeniknione ciemności i niczego nie zauwa-
żył.
- Chodźmy tam! - powiedział. - Zgaście jednak pochod-
nie. A ty, Vinsie Kul Lo, prowadź nas znowu.
Vince wysunął się na czoło grupy. Po kilku sekundach
przebywania w następnym odcinku mrocznego tunelu jego
oczy ponownie przywykły do ciemności. W słabej poświa-
cie, jaka nadal sączyła się z głębi, znów widział wszystko
ostro i wyraźnie. Także i ten tunel zakręcał na początku
dwukrotnie pod kątem dziewięćdziesięciu stopni. Zapewne
i w tym wypadku chodziło o ochronę przed podmuchami
możliwych eksplozji. A potem Vince ujrzał w oddali drugą
komnatę.
- Zaczekajcie - odezwał się do pozostałych. - Sam ją
zbadam.
Minutę później stał na progu owej sali, tak ogromnej, że
w porównaniu z nią poprzednia wydawała się wręcz mała.
Uświadomił sobie, że drży z podniecenia. Jeżeli pierwsza sala
mogła być czymś w rodzaju ośrodka łączności, ta z pewno-
ścią pełniła funkcję ogromnego lądowiska! A pośród wielu
innych przedmiotów - był tu także następny model leniań-
skiego imperium - Vince zobaczył zapomniany, a może celo-
wo pozostawiony gwiezdny statek.
Płonące pochodnie tworzyły oazę światła. Stojący pośrod-
ku niej Gondal i Geegee wpatrywali się jak urzeczeni w wiel-
ką, podobną do klatki konstrukcję, z której różnych punktów
kierowały się ku leniańskiemu statkowi ogromne elektrody.
Sam statek, niewyraźnie oświetlony migotliwym blaskiem
pochodni, spoczywał w zagłębieniu podobnym do płytkiej
kołyski. To chyba właśnie tam skupiały się kiedyś strumienie
energii ze wszystkich elektrod (jeśli elektrodami były te wy-
stające grube pręty).
Vince, odsunąwszy się trochę na bok w obawie, że zbyt
jaskrawy blask może zaszkodzić jego zmodyfikowanym
oczom, stanął w zagłębieniu między ścianą a grubąkamienną
kolumną, która wznosiła się do samego sklepienia. W podsta-
wie kolumny zauważył drzwi, ale przekonał się, że sązamknię-
te. Czyżby w kolumnie mógł się mieścić szyb dźwigu albo
windy? Taka możliwość zaniepokoiła go, głównie dlatego, że
z dołu wciąż docierały dziwne odgłosy. Zaraz po wejściu do
tej ogromnej sali usłyszał donośny trzask, a po nim głuchy
łomot.
Pięciu wojowników Geegee podeszło cicho do wylotu
tunelu. Zgasili pochodnie i zajęli miejsca po obu jego stro-
nach. Vince widział, że rozglądali się po pogrążonej w mroku
sali, widział też, że gdy docierali wzrokiem do miejsca, w któ-
rym stał, nie byli w stanie go dostrzec, i od razu poczuł się
bezpieczniej.
Nagle z dołu doleciał jeszcze jeden trzask i gruba kolum-
na, o którą się opierał, wyraźnie zadrżała. Instynktownie od-
skoczył w bok, ale w następnej chwili pochylił się, przyłożył
do niej ucho i zaczął nasłuchiwać.
Usłyszał kilka zgrzytów i cichy odgłos osypujących się
odłamków skał albo kamieni. Być może, pomyślał, w ko-
lumnie naprawdę mieści się szyb windy, a członkowie załóg
statków Zarpiego, usiłując się dostać do środka, w tej chwili
wiercą otwory w ścianach, usuwają odłamki skał albo celowo
zalewają szyb płynnym betonem. Jeśliby tak było, mogli
wkrótce pojawić się w tej ogromnej komnacie!
Vince spojrzał na Gondala. Onsjanin powoli obchodził
wielką klatkę, potykając się co krok o zwoje grubych kabli
i wpatrywał się w spoczywający w niej gwiazdolot. Statek
składał się z czterech, nie, z pięciu segmentów. Każdy miał
kształt pękatego cylindra o długości trzech i średnicy dzie-
sięciu metrów. Cylindry łączyły się płaskimi powierzchnia-
mi, a cały statek spoczywał na boku niemal zupełnie pozio-
mo.
Na bliższym końcu statku, który było widać całkiem wy-
raźnie, znajdowały się przesuwane drzwi albo klapa włazu
o wielkości i kształcie poprzecznego przekroju tunelu. Z miej-
sca, w którym stał, Vince widział, że mniej więcej na wyso-
kości jego głowy widniała w tej klapie pozioma szczelina.
Nie dostrzegł jednak żadnych klamek ani uchwytów.
Gondal obchodził wokoło na czterech giętkich nogach-
-mackach wielką klatkę, trzymając w górze pochodnie i sy-
czał bardzo podniecony. Vince pomyślał, że Onsjanin bez trudu
zdołałby się przecisnąć między prętami klatki, ale zapewne
powstrzymywała go od tego przezorność.
Poza tym dostrzegł coś w rodzaju otworu wejściowego,
a umieszczony obok panel sprawiał wrażenie stanowiska kon-
trolnego. Na pulpicie widział tarcze wielu wskaźników i dźwi-
gienki przełączników.
Z pewnością było jednak zbyt ciemno, żeby Onsjanin zdo-
łał dostrzec pięć innych, ustawionych rzędem, nieco dalej,
identycznych klatek z płytkimi kołyskami. Wszystkie były
jednak puste.
Vince poczuł się trochę zawstydzony, że kryje się jak
szczur w ciemnym kącie, więc gdy zobaczył, że .Gondal zmie-
rza w stronę stanowiska kontrolnego pierwszej klatki, ode-
rwał plecy od kamiennej ściany, podszedł do Onsjanina i sta-
nął obok niego.
-No dobrze - powiedział, wpatrując się w pradawny sta-
tek - więc uważasz, że kiedy odlatywali, ten właśnie pozo-
stał. Ale dlaczego? Możliwe, że Lenianie zostawili go tu ce-
lowo. W takim razie, klatka i elektrody wciąż jeszcze mogą
przesłać go gdzie indziej. Przypuśćmy, że nasza sytuacja sta-
nie się tak rozpaczliwa, iż zdecydujemy się wejść na pokład
i odlecieć. Tylko dokąd? Jak zamierzasz go pilotować?
Gondal przykucnął na chwilę i chyba wsłuchiwał się w do-
biegające z dołu dźwięki.
- Wydaje mi się, że jednak zdołałem odgadnąć to i owo -
odezwał się w końcu. - Chodź, przyjrzyj się temu pulpitowi.
Zwróć uwagę na podobną do okienka szczelinę. Jeżeli pokręcisz
gałką, pojawiają się w niej różne napisy. Czy nie sądzisz, że są to
nazwy miejsc, do których mógł kiedyś polecieć ten statek?
Starając się nie okazywać podniecenia, Vince wzruszył
ramionami.
- Jasne, tak to wygląda - przyznał niechętnie. - Przecho-
dziłem kilkakrotnie obok wyposażonych w podobne panele
innych klatek i w takich samych szczelinach pojawiały się
identyczne nazwy. Nie sądzę jednak, że to nazwy możliwych
celów podróży. A nawet, gdyby nimi były, co mogłyby ozna-
czać? Inne miasta, które już dawno zniknęły z powierzchni
tej planety? Inne planety tej komórki galaktyki? A może...
nawet inne komórki, może Lenianie mieli odrębne nazwy dla
wszystkich komórek. Tak czy owak, czy naprawdę uważasz,
że pokręcenie tą gałką i wybranie jakiejś nazwy mogłoby okre-
ślić, dokąd statek poleci?
- Sss! Dlaczego nie? Tym bardziej że kiedy kręcę tą gał-
ką, czuję lekki opór, słyszę także dobiegające z wnętrza pane-
lu ciche trzaski, jakby wciąż jeszcze działały tam prastare prze-
kaźniki. -Gondal obrócił obie wężowe głowy w stronę Vince'a.
- Nie rozumiem, dlaczego wątpisz w to, że nazwy w tych
okienkach mogą oznaczać cele podróży?
Vince zmarszczył brwi i popatrzył na Onsjanina.
- No cóż, czy nie słyszałeś takiego cytatu: „Wolamia wy-
grzewa się leniwie pod swoją lampą. Kiedy lampa zostanie
zgaszona, Wolamia przypasze broń i przysposobi się do wal-
ki"? Czy „Wolamia" brzmi tu jak nazwa jakiegokolwiek miej-
sca? Nie sądzę.
Gondal pokręcił niepewnie obiema głowami.
- To chyba nie jest zbyt przekonujący argument. Czy na
twojej planecie nie istnieją słowa, które oznaczają zarówno
miejsca, jak i imiona osób? A może nawet mitycznych boha-
terów? O ile dobrze pamiętam, na mojej Onsji istnieje nawet
wyspa o nazwie Gondal. Niewielka, ale na tyle duża, że figu-
ruje prawie na wszystkich mapach.
-No cóż, może masz rację. Ale... Istnieje jeszcze pro-
blem energii. Jak myślisz, od jak dawna ten statek spoczywa
tutaj? Czy rzeczywiście przypuszczasz, że...
-Na niebiosa! -przerwałmu zniecierpliwiony Gondal.
- Wiele wykopanych leniańskich urządzeń miało prawie nie-
uszczuplone zapasy energii. Do dziś ich sposób magazyno-
wania energii stanowi wyzwanie i nierozwiązywalną zagad-
kę dla naukowców. Ta góra - sam nam to powiedziałeś -
promieniuje słabą poświatą, co oznacza, że gdzieś w jej środ-
ku znajduje się źródło jakiejś nieznanej energii. Według
mnie, wszystko jest jasne. Kiedy Lenianie opuszczali Shan-
nę, pozostawili jeden w pełni wyposażony i przygotowany
do lotu gwiezdny statek dla ewentualnych maruderów.
Z pewnością zaopatrzyli go we wszystko, co potrzebne. Okre-
ślili także, dokąd ma polecieć. Owi maruderzy nigdy się tu
nie zjawili. Pomyśl tylko, Vinsie Kul Lo! Czy Zarpi, pory-
wając Akorrę i przywożąc ją na Shannę, nie miał przypad-
kiem na uwadze pewnego szczególnego celu? Co kilka se-
kund z dołu napływają odgłosy, które wprawiają nas w coraz
większy niepokój. Sądząc po nich, Zarpi stawia wszystko
na jedną kartę. Zauważ, że nawet nie starał się złupić skarb-
ca Vredan i umknąć. Czyżby więc się domyślał, na co może
się natknąć w tej pieczarze?
Vince westchnął ciężko.
- No dobrze, zgadzam się, że istnieje taka możliwość.
A więc my go wyprzedziliśmy i pierwsi dotarliśmy tutaj, mo-
żemy zatem zabrać ten statek. Ty jesteś piratem, nie ja. Weź
ten statek, a ja bez słowa protestu przyłączę się do ciebie. Za-
cznij od otwarcia włazu.
Gondal ponuro zwiesił obie głowy.
- Z tym, muszę przyznać, może być pewien problem -
mruknął. - Jeżeli jednak będziemy mieli trochę czasu, żeby
obejrzeć i zbadać...
- Jasne, jasne - przerwał mu obcesowo Vince. - Zbadaj-
my wszystko, co konieczne. Dobrze widzę w zupełnej ciem-
ności, mogę więc rozejrzeć się trochę po tej sali. Możliwe, że
znajdę coś ciekawego, na przykład zapomnianą broń. Ty tym-
czasem postaraj się zorientować, jak można to wszystko uru-
chomić. Zgoda?
- Mówisz całkiem logicznie, Vinsie Kul Lo - powie-
dział Onsjanin. - Trochę jednak rozczarowuje mnie twój
pesymizm.
Vince wzruszył ramionami, odwrócił się i bez słowa od-
szedł. W ciągu następnych trzydziestu minut znalazł wiele
ciekawych przedmiotów, ale domyślał się przeznaczenia tyl-
ko kilku, a żaden nie wydawał się mu użyteczny w obecnej
sytuacji. Nagle usłyszał wyjątkowo głośny huk i poczuł, że
posadzka komnaty wyraźnie zadrżała. Gondal głośno zasy-
czał.
- Są chyba całkiem blisko - oznajmił. - Słyszysz ten chro-
bot? Musieli przedostać się do szybu windy. - Wyciągnął rękę-
-mackę w stronę Ziemianina. -Nie masz żadnej broni, Vinsie
Kul Lo. Stań lepiej za mną!
Vince odsunął się od Onsjanina.
- Mam moje oczy - powiedział. - Ukryj się gdzieś. Z po-
czątku będąmieli zapewne tylko jedno albo dwa źródła świa-
tła, więc spróbuję...
Gdzieś w dole, ale całkiem blisko, rozległ się dziwny
dźwięk, jakby skrzypnięcie prastarych zawiasów. Chwilę póź-
niej dał się słyszeć trzask, a po nim cichy chrobot i pomruk,
zupełnie jakby...
Tak, jakby w górę szybu zaczęła sunąć kabina windy!
Vince podbiegł do najbliższej masywnej konstrukcji -
prostopadłościanu, na którym wspierała się szara kula. Wcis-
nął się w kąt za nią, przykucnął i zamarł w oczekiwaniu.
Ogromna sala tonęła w ciemnościach, ale Vince wyczuł
nagle, że w powietrzu unosi się jeszcze zapach pochodni.
Niech to licho! Było już jednak za późno, żeby się tym przej-
mować. Jeżeli będą mieli szczęście, może nikt z podwładnych
Zarpiego nie zwróci na to uwagi. A może nessańscy piraci doj-
dą do wniosku, że jest to woń przegrzanych pradawnych sma-
rów?
Rozejrzał się szybko wokoło. Nigdzie nie dostrzegł żad-
nego ipsisumoedanina, ale zobaczył wychylającą się zza ja-
kiejś osłony jedną z wężowych głów Gondala; pirat wodził
oczami to w tę, to w tamtą stronę, usiłując coś dostrzec
w mroku. Na widok tego Vince poczuł, że wzbiera w nim
gniew na Onsjanina. Powiódł wszystkich prosto w taką pu-
łapkę...
Dobiegające z wnętrza kamiennej kolumny dźwięki uci-
chły nagle. Po chwili Vince usłyszał jakieś dziwne odgłosy
i szepty. Rozległ się cichy skrzyp i oba skrzydła drzwi zaczę-
ły się rozsuwać. Vince usłyszał nessańskie przekleństwo, a po-
tem inny głos - rozpoznał głos Zarpiego — uciszył ten po-
przedni.
W końcu drzwi windy się rozsunęły i z kabiny wyszedł
jakiś Nessanin. Trzymał gruby i krótki karabin rozrywający.
Odszedł na bok i przywarł plecami do kamiennej kolumny,
czekając, aż z kabiny wyjdzie drugi pirat. Obaj znierucho-
mieli na kilka sekund i wodzili dookoła niewidzącymi oczy-
ma.
Nagle z kabiny doleciał stłumiony głos Zarpiego. Nessa-
nin mówił coś do mikrofonu komunikatora.
- Znajdujemy się na wyższym poziomie, chyba w jakiejś
komnacie. W powietrzu unosi się dziwna woń, być może to
zapach maszyn, a może napłynęła ze świeżym powietrzem
z góry. Z pewnością ci przeklęci Chullwejowie wpuścili do
tunelu ładunki zapalające. Niech kilku się rozejrzy, może uda
się wam przedostać do nas w inny sposób, ale reszta niech się
nie oddala od szybu windy.
Vince drgnął. A więc kabina windy była zbyt mała, by
mogło się w niej pomieścić więcej niż kilku piratów naraz!
Widziałjednak w rękach nessańczyków dwa karabiny rozry-
wające i wiedział, jak potrafi działać ta broń. Użyta w za-
mkniętej przestrzeni mogłaby...
Naraz drzwi windy otworzyły się jeszcze szerzej i z kabi-
ny wyszła oszołomiona Akorra. Potknęła się na progu, ale nie
upadła. Tuż za nią pojawił się Zarpi. Jedną ręką przytrzymy-
wał badaczkę za ramię, a w drugiej ściskał jakiś pistolet.
-Nie ruszaj się - rzucił ostrym głosem.
Nessanka usłuchała. Znieruchomiała i lekko się chwie-
jąc, wodziła niewidzącymi oczami po pogrążonej w ciemno-
ści sali.
Zarpi schował pistolet do kabury i wyjął z kieszeni la-
tarkę.
- Uważajcie! - warknął do strażników.
Drzwi za jego plecami zaczęły się zasuwać, co mogłoby
oznaczać, że windą nie przyjechał nikt więcej. Gdyby tak było
naprawdę, czwórka Nessan zostałaby na jakiś czas odcięta od
pozostałych! Jednakże, w każdej chwili piraci mogli otwo-
rzyć drzwi, wskoczyć do kabiny i zjechać z powrotem na niż-
szy poziom.
Zarpi zapalił nagle latarkę. Jej blask o mało nie oślepił
Vince'a; odruchowo odwrócił głowę, mimo to dostrzegł ką-
tem oka, że strumień światła wędruje powoli w górę po prze-
ciwległej ścianie komnaty. Po chwili spoczął na sklepieniu,
które znajdowało się o wiele wyżej, niż można by się spo-
dziewać, zatrzymał się na chwilę, po czym powędrował da-
lej-
Kiedy w końcu padł na pierwszą ogromną klatkę, wszy-
scy trzej nessańscy korsarze zamarli z wrażenia z rozdzia-
wionymi ustami. Akorra wydała niezrozumiały okrzyk. Z jej
dłoni wypadł krążek o piętnastocentymetrowej średnicy i z ci-
chym brzękiem potoczył się po posadzce.
W tej samej chwili, w świetle latarki zabłysły groty ipsi-
sumoedańskich włóczni.
W następnym ułamku sekundy rozpętało się prawdziwe
piekło. Kilka włóczni odbiło się od kamiennej kolumny, dźwię-
cząc przeraźliwie. Nessańscy piraci krzyknęli zaskoczeni
i skierowali lufy rozrywających karabinów w stronę, z której
nadleciały włócznie. Zarpi zaklął po nessańsku i odrzucił za-
paloną latarkę tak daleko, jak potrafił, a potem skoczył w tym
samym kierunku, w którym potoczył się upuszczony krążek.
Latarka zatoczyła łuk, upadła na posadzkę, ale nie zgasła,
potoczyła się po niej, a strumień jej światła przesunął się po
fragmentach jakiejś maszynerii.
Obaj strażnicy padli obok półprzymkniętych drzwi win-
dy. Grot włóczni przeszył jednemu pierś, ale drugi, mamro-
cząc coś z wściekłości i bólu, obrócił się na bok, wsparł na
łokciu, przycisnął spust broni i zatoczył lufą spory łuk. Struga
ognia przetoczyła się po jednej z pustych klatek. Metal za-
piszczał i rozjarzył się wiśniowym blaskiem. Ogień musiał
także trafić w trójwymiarowąmapę komórek galaktyki, gdyż
pewna część konstrukcji raptownie zmieniła kształt, kilka jej
fragmentów spadło na posadzkę. Z lufy pistoletu Gondala
wystrzelił cienki jak ołówek strumień energii, który przeszył
tors rannego Nessanina. Pirat wrzasnął, upadł na plecy i znie-
ruchomiał.
Vince ruszył w stronę Zarpiego, który - macając na oślep
po posadzce - usiłował odnaleźć upuszczony przez Akorrę
krążek. Cullow starał się poruszać cicho, Zarpi musiał jednak
usłyszeć jego kroki, gdyż obrócił się i wyciągnął broń z kabu-
ry. Vince zdał sobie sprawę, że w sali zrobiło się na tyle jasno,
iżNessanin widzi go całkiem dobrze. Ujrzał, że pirat kieruje
lufę broni w jego stronę. W ostatniej chwili uskoczył w bok
i kule wbiły się w coś za jego plecami.
Na chwilę ogłuszony i oślepiony, rzucił się szczupakiem
na leżący krążek. Chwycił go jak piłkę obiema dłońmi i przeto-
czył się po posadzce. Obrócił głowę i zauważył, że ipsisumo-
edańscy wojownicy wyłaniają się z kryjówek. Strzygąc usza-
mi-mackami, wszyscy starali się zachowywać jak najciszej.
Zarpi zdążył już wstać i z wyciągniętymi przed siebie rę-
koma zaczął biec po omacku w stronę windy. Vince rzucił się,
żeby zastąpić mu drogę, ale Nessanin namacał uchwyty drzwi,
rozepchnął je i przecisnął się do ciemnej kabiny.
W następnej chwili w skrzydło zamykających się drzwi
trafił cienki strumień energii z pistoletu Gondala. Pozostawił
ognistą linię, ale było już za późno. Vince usłyszał, że kabina
windy zaczyna zjeżdżać na niższy poziom. Ktoś - Vince do-
myślił się, że Geegee - podniósł latarkę i skierował strumień
światła na drzwi windy. Cullow usiłował rozsunąć drzwi na
boki, ale na próżno. Usłyszał, że Zarpi coś krzyczy do mikro-
fonu komunikatora.
Rozległ się cichy trzask i pochodnie zapłonęły znowu.
Vince odwrócił się i zobaczył, że ipsisumoedanie kierują
się ku kamiennej kolumnie, aby odzyskać włócznie. Koły-
sząc ostrożnie wężowymi głowami, Gondal stał obok Akorry,
która oszołomiona, zastygła na posadzce w pozycji na czwo-
rakach.
Vince podszedł do Nessanki.
- Pozwól, że ci pomożemy - odezwał się po leniańsku.
Akorra zgodziła się apatycznie. Dotknąwszy jej porośnię-
tej sierścią ręki, Vince poczuł jednocześnie odrazę i dziwny,
zaskakująco przyjemny dreszcz. Nessanka stała teraz, dość
niepewna, obok niego i jakby rozglądała się po komnacie.
W pewnym momencie jej oczy spoczęły na trójwymiarowej
mapie i rozszerzyły się nagle.
- Komórki! - zawołała. - Mapa komórek!
Gondal szarpnął Vince'a za rękę.
- Czy go trafiliśmy? - zapytał podniecony. - Jest ranny?
Vince wzruszył ramionami.
- Może drasnęła go jakaś włócznia. Nie mam pewności,
wydaje mi się jednak, że nic więcej mu się nie stało - odparł
i odwrócił się do Akorry.
Nessanka spojrzała na niego, ale nadal sprawiała wraże-
nie oszołomionej i jakby zdziwionej.
- Kto... co... - zaczęła.
Vince pokazał jej krążek, który upuściła.
- Postaraj się skupić, Akorro - powiedział. - Czy ta
X7&Z2.... czy to klucz do włazu tego statku?
- Statku? - Nessanka zamrugała, jakby nie rozumiejąc,
o czym Vince mówi.
Gdy Vince delikatnie obrócił ją w stronę pełnej klatki,
Akorra spojrzała na nią i jej oczy znów rozszerzyły się ze
zdumienia.
-A zatem... awięcjednaktoprawda! Pozostawili jeden,
zanim odlecieli...
Chwiejąc się, ruszyła w tamtą stronę. Vince objął ją ra-
mieniem, żeby nie upadła. Raz jeszcze niemal zadrżał, kiedy
poczuł porośniętą sierścią skórę istoty.
W końcu wszyscy uczestnicy wyprawy zgromadzili się
obok zamkniętego włazu i w napięciu zaczęli się wpatrywać
w klapę. Vince uniósł krążek na wysokość twarzy i zbliżył do
szczeliny w klapie. Upewnił się już, że w małym otworze krąż-
ka tkwi leniańska moneta. Zapewne była to jedna z tych trzech,
które sprzedał Zarpiemu.
- Pasuje do otworu, prawda? - zapytał. - Czy kiedy ją
tam umieszczę, klapa się otworzy?
Nessanka westchnęła ciężko.
- Tak sądzę - powiedziała. - Chyba tak, ale...
- A to jest coś w rodzaju programu - ciągnął Vince, uno-
sząc krążek jeszcze wyżej. - Programu, który ma umożliwić
dotarcie do określonego miejsca. Mam rację?
- Ja... to nie jest takie pewne - wyjąkała Akorra.
Gondal szturchnął Cullowa w bok.
- Czas ucieka - syknął niecierpliwie.
Ziemianin bez słowa wsunął brzeg krążka do,szczeliny w kla-
pie włazu i popchnął. Dopóki krążek nie pogrążył się do połowy,
stawiał lekki opór, potem jednak, zapewne pochwycony przez
jakieś pole siłowe, obrócił się mniej więcej o dwadzieścia stopni
i zniknął w otworze. Spłaszczony brzeg, w którym nadal tkwiła
leniańska moneta, wciąż było jednak widać w szczelinie.
Minęła sekunda, potem druga. Potem rozległ się cichy
brzęk i jęk prastarego urządzenia. Klapa włazu zaczęła się
otwierać. Z wnętrza trysnęła struga światła, które w pierw-
szym momencie zupełnie oślepiło Vince'a.
Gondal zaczął tańczyć z radości.
-Sss! Wchodzimy tam! Wchodzimy! -zawołał.
Geegee, którego ciało tylko z trudem zmieściło się we
włazie, wziął na ręce Akorrę i przeniósł przez próg śluzy. Tuż
za nim wszedł Vince, po nim Gondal, mrucząc coś i sycząc,
ostatni wkroczyli, jeden po drugim, wojownicy Geegee.
W środku Vince dostrzegł wewnętrzny właz. W tej chwili
klapa była otwarta. Vince zrozumiał, że weszli do śluzy. Po-
mieszczenie miało wymiary nieco mniejsze niż zewnętrzna
średnica segmentu statku, a w przeciwległej ścianie znajdo-
wał się właz podobny do tego, który właśnie otworzyli. Po
sekundzie i ten zaczął się otwierać.
Vince spojrzał w głąb statku i zobaczył identyczne seg-
menty, połączone takimi samymi śluzami. Przeszedł do na-
stępnego. Podobnie jak w wejściowym, stały w nim szerokie
ławy albo kanapy. Wszystkie miały zaokrąglone krawędzie
i sprawiały wrażenie wyściełanych czymś miękkim.
Nagle z sufitu, choć nie było w nim widać żadnych otwo-
rów głośnikowych, wydobył się niski głos. Ów ktoś, kto mó-
wił, trochę się zacinał i miał dziwny akcent, niepodobny do
żadnego, jakie Vince kiedykolwiek słyszał.
- Proszę o uwagę. Śluza zamknie się i automatycznie
uszczelni za dwie minuty, jeżeli nikt temu nie zapobiegnie.
Transfer rozpocznie się minutę po uszczelnieniu śluzy.
Gondal raptownie uniósł obie wężowe głowy i wszystki-
mi czterema oczami wpatrzył się w sufit.
- Głos zdaje się dobiegać nie z jednego, lecz z wielu miejsc
- zauważył.
- Tu tak samo - powiedział Vince, który znajdował się
teraz w sąsiednim segmencie.
Odwrócił się i czując dziwny ciężar w żołądku, w milcze-
niu obserwował, jak powoli zamknęła się najpierw klapa ze-
wnętrznego włazu, a potem wewnętrznego. Mimo to włazy
między segmentami statku pozostały otwarte.
Gondal nerwowo zasyczał.
- Mam nadzieję, że po tylu tysiącleciach uszczelnienie
nie zawiedzie - powiedział. - Potrafię wyobrazić sobie kilka
bardziej romantycznych sposobów umierania niż ten, jaki
byśmy musieli poznać w przeciwnym razie!

16
Lenianie wszystko zaplanowali i skonstruowali zdumiewa-
jąco starannie.
Fakt ten okazał się niezwykle istotny dla Vince'a i jego
partnerów. Na przykład zaraz po tym, kiedy włazy się uszczel-
niły, a tajemniczy głos z sufitu oznajmił, że znajdują się w dro-
dze do celu - co zresztą potwierdziły napisy w okienkach
pod rozmaitymi przyrządami - Vince z przerażeniem uświa-
domił sobie, że zapomnieli w ogóle o tym, iż muszą prze-
cież coś jeść! Na niebiosa! Gdyby pomyślał o tym choćby
trochę wcześniej, z pewnością uznałby, że po tylu stuleciach
wszelka żywność pozostawiona na pokładzie leniańskiego
statku musiała się stać niejadalna, jeśli w ogóle dałoby się
ją rozpoznać.
Okazało się jednak, że wszystkie części statku miały za-
mrażarki, a w nich - zachowane w idealnym stanie - rzeczy
zdatne do jedzenia. Każdy segment wyposażono także w urzą-
dzenia do automatycznego podawania i rozmrażania. Co wię-
cej, na pokładzie było wszystko, czego mogliby potrzebować
uczestnicy wyprawy. Vince znalazł ubrania, narzędzia, broń
ręczną, środki chemiczne i przyrządy, a nawet rozmaite
surowce. Pomyślał, że Lenianie wszystko przewidzieli -na-
wet to, że pasażerowie statku mogą nie znać celu podróży.
Akorra wciąż spała; postanowił więc porozmawiać na ten
temat z Gondalem. Podszedł do niego i spiorunował wzro-
kiem obie poruszające się niespokojnie wężowe głowy.
- Musiałeś mnie zahipnotyzować - zaczął z wyrzutem.
- Inaczej nigdy byś mnie nie namówił do wejścia na po-
kład tej... przemyślnej trumny. Z tego, co dotąd znaleźli-
śmy na pokładzie, mogę wnioskować, że mieli nią kiedyś
lecieć osadnicy z zamiarem skolonizowania nieznanej pla-
nety. Ten statek w niczym nie przypomina międzygwiezd-
nego ekspresu!
Onsjanin wsparł jedną głowę na ręce-macce i w zadumie
spojrzał na Ziemianina.
- Nie zamierzam się z tobą sprzeczać - powiedział. - Przy-
pomnij sobie jednak, że mogliśmy wybrać jeden z wielu
uprzednio zaprogramowanych celów podróży. Wybraliśmy
ten, który -jak nam się wydawało - obrali odlatujący z Shan-
ny Lenianie. - Urwał na moment i najwyraźniej myślał
o czymś intensywnie. - Wciąż jeszcze nie daje mi to spokoju
- podjął po chwili. - Nadal się zastanawiam, czy to naprawdę
możliwe, by sam obrót gałki podobnej do tej, jaka znajduje
się na płycie czołowej prawie każdego radioodbiornika, po-
wodował wybranie przez pokładowy komputer jednego spo-
śród wielu ustalonych zawczasu punktów docelowych.
- Zanim weszliśmy na pokład, wydawało mi się, że nie
masz co do tego żadnych wątpliwości - wybuchnął Vince.
Gondal zwinął mackę oddechową, przytknął koniec do
otworu pojemnika na plecach i zanim odpowiedział, zaczerp-
nął spory haust mieszanki gazów.
- To prawda - przyznał po chwili. - Pamiętaj jednak, że
nie miałem wtedy wystarczająco dużo czasu, żeby się nad
tym głębiej zastanowić. Pozostaje jeszcze sprawa tego krąż-
ka, który miała Akorra. Na jego widok zareagowałeś, jak-
byś był pewien, że to klucz pozwalający dostać się na pokład
statku. Zapewne wiedziałeś, że zawiera program z polecenia-
mi dla pokładowego komputera. O ile dobrze pamiętam,
Akorra to potwierdziła, chyba więc jeszcze nie powiedzia-
łeś mi wszystkiego, czego się dowiedziałeś odNessan, Vin-
sie Kul Lo.
Vince wstał z miękkiej ławy (może była to kanapa) wy-
raźnie nietkniętej zębem czasu i zaczął niespokojnie spacero-
wać po segmencie statku. Wciąż jeszcze nie mógł przywyk-
nąć do siły ciążenia, mniejszej niż panowała na Ziemi.
- Nie powiedzieli mi niczego więcej - oznajmił ponuro.
- Pozwolili mi tylko wziąć do ręki kopię takiego krążka i może
dlatego domyśliłem się, do czego służy. Uważam jednak, że
potrzebny był zarówno zaprogramowany krążek, jak i ze-
wnętrzny selektor wyboru celu podróży.
- To możliwe - zgodził się Onsjanin. - Może jednak se-
lektor i otwór czytnika pełnią odmienne funkcje, niż się nam
wydaje? Na wielu innych planetach, gdzie zdarzyło mi się
lądować, podobne urządzenia służą do wysyłania informa-
cyjnych kapsuł albo informowania personelu kosmoportów
o zbliżaniu się gwiezdnych statków.
- Aha - mruknął z goryczą Cullow. - A zatem, jeżeli kie-
dykolwiek wylądujemy na Wolamii -jeżeli to naprawdę na-
zwa planety, a nie osoby - możemy się spodziewać zasadzki.
- Sss-sss-sss -zachichotał Gondal. - Po tylu tysiącach lat
Wolamia może znajdować się w zupełnie innym miejscu.
Może się okazać, że trzeba będzie poszukać innej planety, na
której moglibyśmy żyć - bez względu na to, czy życzliwie,
czy wrogo przyjęci przez jej mieszkańców - i próbować tam
wylądować bez pomocy komputera. Mam jednak nadzieję,
że nie zostaniemy do tego zmuszeni. W ciągu ostatnich kilku
godzin wiele o tym myślałem i doszedłem do wniosku, że
najlepiej byłoby, gdybyśmy wpadli w ręce samych Lenian.
Przykro mi o tym mówić, Vinsie Kul Lo, ale lekarstwo dla
twoich oczu -jeśli nie uległo zniszczeniu podczas inwazji
Chullwejów - wciąż jeszcze znajduje się na Shannie. Liczę
na to, że uda się nam odnaleźć Lenian i że oni będą mieli to
lekarstwo, które jest dla ciebie niezbędne.
Vince usiadł znów na kanapie. Miał chęć zacisnąć pięści,
ale opanował ten odruch. Zmierzył jednak Onsjanina gniew-
nym spojrzeniem.
-No tak, coś fantastycznego - burknął. - Kiedy oślepnę,
zostaniesz moim przewodnikiem. Po prostu chwycę twoją
mackę oddechową, a ty...
- Nie pogrążaj się tak łapczywie w czarnych myślach -
odparł Gondal. - Przypuszczam, że w ciągu kilkuset następ-
nych godzin stan twoich oczu nie ulegnie pogorszeniu, a nie
sądzę, żeby nasza podróż miała potrwać tak długo. Jeżeli na-
prawdę Lenianie umieli przemieszczać się między komórka-
mi galaktyki, musieli podróżować z prędkościami o wiele,
wiele większymi niż te, jakich osiąganie umożliwiają nasze
jednostki napędu nadświetlnego. Jestem zupełnie pewien, że
w ciągu kilku najbliższych godzin...
Vince wstał i odwrócił się plecami do Onsjanina.
- No dobrze, może masz rację - powiedział. - Daj mi
znać, kiedy stracisz przynajmniej część swojej pewności.
Skierował się do przedniej śluzy i przeszedł do sąsiednie-
go segmentu. Za sobą usłyszał jeszcze syczący śmiech Gon-
dala.
Gdy Akorra obudziła się w końcu i odzyskała jasność
umysłu, okazało się, że niewiele może powiedzieć na temat
leniańskiego statku.
- Wiemy tylko - zaczęła, popijając ze szklanki sok,
ogrzany po tysiącach lat spoczywania w leniańskiej zamra-
żarce - że to najmniejszy spośród trzech typów cywilnych
transportowców służących do przewozu żywych istot. Pa-
sażerowie podróżowali nimi z komórki do komórki, zapew-
ne w celach handlowych, turystycznych albo dyplomatycz-
nych.
- A w jakiej części leniańskiego imperium znajdowała
się nasza komórka? - zainteresował się Gondal.
Akorra spojrzała na Onsjanina swymi bladymi oczami.
- Nie mam najmniejszego pojęcia - wyznała szczerze. -
Lenianie zadali sobie niemało trudu, żeby ukryć przed nami
tę informację. Nie wiemy nawet, dokąd odlecieli.
Zniecierpliwiony Gondal wykonał zamaszysty gest górną
macką.
-No dobrze, może sami dowiemy się czegoś więcej. Czy
wiesz, jaki jest napęd tego statku? O ile dobrze usłyszałem,
jesteś fizyczką, prawda?
Akorra zamrugała, co u Nessan oznaczało rozbawienie.
- Tylko z zamiłowania. Wiemy, że ich źródła energii były
niewyobrażalnie bardziej wydajne niż źródła monet, które
wykorzystują energię rozszczepiania jąder atomów wodoru.
Nikt nawet nie próbował dociekać na jakiej zasadzie funkcjo-
nowały tamte źródła. Wiadomo tylko, że umożliwiały wyko-
rzystywanie - w kontrolowany sposób - najbardziej podsta-
wowej energii materii.
- No cóż - mruknął Gondal, spoglądając z ukosa na Vin-
ce'a. - Ale z pewnością umieli podróżować bardzo szybko,
prawda?
Na twarzy Nessanki odmalowało się zdumienie.
- Oczywiście - odparła, po czym odwróciła się w stronę
Vince'a. - Muszę przyznać, że jeszcze nigdy nie widziałam
istoty twojej rasy. Czy jesteście bardziej zaawansowani pod
względem technicznym niż Nessanie?
Vince spojrzał z niechęcią na Gondala.
-Nie - przyznał szczerze. - Prawdę mówiąc... Myślę, że
nie ma sensu ukrywać przed wami prawdy. Kiedy natknęli się
na nas Nessanie, istoty mojej rasy nie umiały skonstruować
nawet prymitywnej jednostki napędu nadświetlnego. Nasza
planeta znajduje się na samym skraju obszaru opanowanego
przez Chullwejów, a Nessanie obawiali się... w każdym razie
dlatego między innymi podróżuję teraz z wami na pokładzie
tego statku. Postarajcie się mnie dobrze zrozumieć. Możliwe,
że dla was jesteśmy istotami... hm... prymitywnymi, ale po-
trafimy szybko się uczyć. Jest nas wielu i jesteśmy zaradni,
mamy także wiele cennych bogactw naturalnych.
Gondal zasyczał, wyraźnie rozbawiony.
- Nic dziwnego, że kiedy Nessanie przywieźli cię na po-
kład mojego statku, zachowywałeś się jak żółtodziób. No cóż,
musisz przyznać, Kul Lo, że wprawdzie się z tobą nie cacka-
łem, ale widziałeś i przeżyłeś naprawdę dużo jak na prymi-
tywną istotę.
Vince poczuł, że się czerwieni.
- Widziałem także rzeczy i osoby, o których wolałbym
jak najszybciej zapomnieć -odparł. -Najednąz nich spoglą-
dam właśnie w tej chwili. - Przeniósł spojrzenie na Akorrę. -
Co sądzisz o tej Wolamii, ku której teraz podążamy? Czy to
jakiś ośrodek leniańskiej cywilizacji? A może wojskowa baza
albo jeszcze coś innego?
Nessanka spojrzała na niego wyraźnie zaciekawiona.
- Nie wiem - przyznała. - Wprawdzie słyszałam ten cy-
tat o Wolamii, która ma przysposobić się do walki, ale zawsze
sądziłam, że to tylko legenda. Wiesz chyba, że Lenianie mieli
wiele legend i mitów? - Spojrzała na Gondala. - Zdążyłeś
przeszukać wszystkie pomieszczenia statku, prawda? - zapy-
tała.
- Tylko pobieżnie - odparł Onsjanin. - Wygląda na to,
że w razie konieczności każdy segment może kierować się
do innego celu. Komputery i źródła energii umieszczono głę-
boko w przestrzeniach między pomieszczeniami dla pasa-
żerów a zewnętrznym kadłubem, przy czym nie ma dostępu
do nich, co bardzo dobrze świadczy o niezawodności wy-
tworów leniańskiej techniki. Wydaje się, że w tej chwili
komputery wszystkich segmentów są połączone, a przynaj-
mniej połączone są ich klawiatury. - Przerwał na chwilę. -
W schowkach w ścianach znajdują się także kombinezony
i części strojów - podjął po chwili. - Może zdołamy złożyć
z nich coś, czym mógłbym okryć całe ciało. Gdyby nasza
wyprawa miała się przeciągnąć, mógłbym wyjść na zewnątrz
i przekonać się, w jakiego rodzaju nie-czasie i nie-przestrzeni
przebywamy. Nie sądzę jednak, żeby nasza podróż miała
potrwać zbyt długo.
Okazało się, że miał rację. Kiedy minęło zaledwie kilka
następnych godzin - Akorra dopiero zaczęła się zapoznawać
z pomieszczeniami leniańskiego statku - z sufitu znów roz-
legł się ten sam generowany przez komputer monotonny głos.
- Proszę o uwagę. Wolamia znalazła się w zasięgu na-
szych czujników. Zasobniki energii stacji docelowej są wpraw-
dzie niemal zupełnie wyczerpane, ale ten statek zdoła wylą-
dować, korzystając z pokładowych źródeł zasilania. Nic nie
wskazuje, żeby na powierzchni Wolamii coś było zniszczone
albo uszkodzone, lądowanie rozpocznie się więc za chwilę,
jeśli tylko nie zostaną wydane inne rozkazy.
Wpatrując się bezradnie w sufit, skąd dobiegał głos, Vin-
ce usłyszał, że przebywający w sąsiednim segmencie Gondal
wyrzuca z siebie przekleństwa. Chociaż klawiatury sprawiały
wrażenie całkiem standardowych, na razie jednak ani on, ani
Akorra nie zdołali zapoznać się z leniańskimi urządzeniami
na tyle dobrze, żeby mogli wydawać „rozkazy" pokładowe-
mu komputerowi.
Vince stanął na progu śluzy i spojrzał na Gondala. Onsja-
nin zachęcił go do wejścia zamaszystym gestem macki-ręki.
-Jeżeli wierzysz w jakichś bogów, Vinsie Kul Lo, lepiej
się do nich pomódl - powiedział.
- Ta-a - mruknął sceptycznie Cullow. - Jeżeli jeszcze nade
mną jacyś czuwają. Zwłaszcza w tym miejscu.
Kiedy wydobywający się z sufitu głos oznajmił, że gwiezd-
ny statek wylądował bezpiecznie w klatce na Wolamii, w seg-
mencie wejściowym zapadła głucha cisza. Vince, Gondal
i Akorra siedzieli w milczeniu i spoglądali na siebie wzajem-
nie. Geegee stał pod ścianą i szczerzył zęby w niepewnym
uśmiechu.
Gondal odezwał się pierwszy.
- Bez wątpienia zainstalowano na zewnątrz czujniki, które
powiedzą nam, czy atmosfera nadaje się do oddychania. Kto
wie, może zawiera agresywne gazy, a może jest szkodliwa albo
wręcz zabójcza? Ponieważ nie opanowaliśmy dotąd diabel-
skich programów, w jakie Lenianie wyposażyli pokładowe
komputery, i nic nie wskazuje, że zdołamy je rozgryźć w cią-
gu najbliższych kilku minut, proponuję wykonanie najprost-
szego ze wszystkich możliwych testów. Uchylmy na bardzo
krótko klapę jakiegoś włazu i zobaczmy, co się stanie. Dobrze
chociaż, że potrafimy otwierać klapy bez pomocy komputera.
- Zwrócił obie wężowe głowy w stronę Vince'a. - Więc po-
wiadasz, że nawet ty nie widzisz niczego przez iluminatory?
- zapytał.
Vince pokręcił głową.
-Nawet gdybyśmy się znaleźli w komnacie promieniują-
cej taką samą poświatą, jak ta, którą opuściliśmy, pokładów©
czujniki są zbyt mało wrażliwe, aby zdołały cokolwiek zare4
jestrować - powiedział. - To znaczy, byłyby zbyt mało wraż«
liwe, żeby...
Onsjanin westchnął.
- No dobrze, zgłaszam się na ochotnika do przeprowa-
dzenia tego testu - oznajmił. - Tylko ja dysponuję pojemni-
kiem, który umożliwia mi oddychanie. A zresztą, jeżeli gdzieś
na pokładzie znajdują się właściwe gazy, i tak trzeba będzie
niedługo napełnić go na nowo. Jeżeli chcecie, możecie za-
mknąć za mną klapę wewnętrznego włazu. Mam nadzieję, że
zmieszczę się w komorze śluzy, wątpię jednak, czy będę tam
miał swobodę ruchów.
Vince spojrzał na pozostałych.
- Lepiej będzie, jeżeli Akorra przejdzie do sąsiedniego
segmentu - powiedział. - Ja pozostanę w tym, na wypadek,
gdybyś potrzebował pomocy.
Przeniósł spojrzenie na Geegee, który zwinął organ słu-
chu na znak zgody.
Otworzyli klapę wewnętrznego włazu i odsunęli się na
bok, żeby rosły Onsjanin mógł się przecisnąć de komory ślu-
zy. Ani Vince, ani Geegee nie chcieli skorzystać z propozycji
kapitana piratów i postanowili pozostawić klapę otwartą. Cul-
low nie mógł się jednak powstrzymać i uśmiechnął się na
widok prób Gondala owinięcia się macką oddechową w taki
sposób, żeby koniec stykał się z otworem pojemnika z mie-
szaniną gazów.
Przyglądał się, jak Onsjanin, nieporadnie posługując się
rękami-mackami, manipuluje mechanizmami kontrolnymi
umożliwiającymi otwarcie klapy zewnętrznego włazu. W pew-
nej chwili zapaliła się bursztynowa lampka, rozległ się cichy
szczęk i w końcu klapa zaczęła się otwierać. Vince usłyszał
cichy syk uchodzącego powietrza i zesztywniał na chwilę,
odgłos jednak szybko ucichł. Zastąpił go podobny dźwięk,
wydobywający się z płuc Gondala.
- Ciśnienie na zewnątrz jest trochę mniejsze, ale chyba
nie więcej niż o dziesięć procent - odezwał się Onsjanin. -
Postaram się sprawdzić, jak się tu oddycha.
Rozwinął mackę oddechową i wysunął koniec przez szcze-
linę między klapą a kadłubem. Zaczerpnął haust powietrza,
wyciągnął ręce-macki do urządzeń kontrolnych i otworzył na
oścież klapę włazu.
- W atmosferze na zewnątrz nie ma niczego aż tak złego,
by tego nie zneutralizowała niewielka porcja amoniaku - po-
wiedział, wyraźnie odprężony.
Vince spojrzał w lukę pomiędzy potężnym ciałem Onsja-
nina a krawędzią włazu i poczuł naraz cudowny smak nie-
zwykłej ulgi.
- Teraz widzę! To... jakaś sala, podobna do tamtej na Shan-
nie! - wykrzyknął. - Dostrzegam gładką powierzchnię prze-
ciwległej ściany. Promieniuje od niej taka sama poświata!
Vince wyruszył na zwiady. Wszedł do wielkiej komnaty,
zatrzymał się w progu i stał tu przez kilka minut. Dopiero
wtedy przekonał się, że poświata nie jest tak intensywna jak
ta, jaką widział na Shannie.
W sali panowała absolutna cisza, tak idealna, że instynk-
townie czuł - choć oczywiście mógł się mylić - że od tysięcy
lat nikt w niej nie przebywał.
Znajdowało się tu pięć pustych klatek transferowych, iden-
tycznych jak ta, w której spoczywał teraz gwiezdny statek.
Vince powiódł spojrzeniem po komnacie, ale oprócz klatek
nie zauważył niczego niezwykłego. Nie dostrzegł ani trójwy-
miarowej mapy komórek galaktyki, ani kuli przedstawiającej
planetę, ani nawet urządzeń z rzędami zegarowych wskaźni-
ków i przełączników. Nie wypatrzył żadnego dziwacznego
przedmiotu, na którego widok po jego plecach przebiegałyby
nerwowe dreszcze, jak na Shannie. Jeżeli nie liczyć indywi-
dualnych paneli kontrolnych, w które zaopatrzono wszystkie
klatki transferowe, znajdowały się tu jeszcze tylko wielkie,
podobne do kabin zbiorniki, ustawione starannie pod jedną
ze ścian pieczary w wielu rzędach i przedzielone wąskimi
przejściami. Vince pomyślał, że zapewne służyły kiedyś jako
pojemniki do przechowywania żywności, narzędzi albo cze-
goś w tym rodzaju.
Z miejsca, w którym stał, obok panelu kontrolnego zaję-
tej klatki dostrzegał otwory trzech tuneli. Z ich rozmieszcze-
nia i odstępów między nimi wywnioskował, że wylot czwar-
tego znajduje się zapewne gdzieś za rzędami zbiorników.
Odwrócił się w stronę statku, z którego włazu wychylały
się niecierpliwie dwie wężowe głowy Gondala.
- Jeżeli chcecie, możecie wyjść, ale nie zapomnijcie o la-
tarkach - powiedział.
W ciągu następnych trzydziestu minut zbadali dokładnie
otoczenie klatki z gwiezdnym statkiem.
Przekonali się, że wykuty w przeciwległej ścianie tunel
ma mniej więcej pięćdziesiąt metrów długości i prowadzi do
znajdującej się na tym samym poziomie mniejszej komnaty.
Podobnie jak na Shannie, i tu były dwa zakręty. Drugi tunel,
ten, który -jak się Vince od razu domyślił - zaczynał się za
rzędami zbiorników, miał taką samą długość i kończył się
w następnej mniejszej sali. Te dwa mniejsze pomieszczenia
pełniły chyba kiedyś funkcje sypialni albo magazynów, bo
nie prowadziły od nich inne tunele. W ich ścianach widniały
otwory wentylacyjnych szybów o prawie trzydziestocentyme-
trowych średnicach. Teraz były puste. Kilka niewyraźnych
smug na posadzce i ścianach pozwalało się domyślać, że stały
w nich kiedyś prycze albo przepierzenia.
Trzeci tunel, którego otwór znajdował się w długiej bocz-
nej ścianie wielkiej sali, rozgałęział się i kończył wylotami
szybów wentylacyjnych. Dopiero czwarty, kiedy już człon-
kowie wyprawy pokonali oba zakręty, obudził w nich nadzie-
ję. Wykuty w litej skale nie obniżał się ani nie wznosił; wiódł
poziomo. Vince, Geegee i dwaj jego ipsisumoedańscy wo-
jownicy postanowili zbadać tunel dokładniej.
Vince ruszył pierwszy z zapaloną latarką w prawej dłoni.
Dopiero jednak kiedy przeszedł pół kilometra, idący tuż za
nim Geegee chrząknął.
- Z przodu napływa świeże powietrze, Vinsie Kul Lo -
oznajmił. - Ty też je wyczuwasz?
- Nie, jeszcze nie - odparł Vince. - Jest cieplejsze czy
chłodniejsze niż w tunelu?
-Cieplejsze -orzekł ipsisumoedanin. -Czy to może mieć
jakieś znaczenie?
Vince westchnął.
-Nie wiem. Mogłoby, gdyby powietrze było radioaktyw-
ne. Pozwól, że coś zaproponuję. Zgaśmy latarki i idźmy teraz
powoli i ostrożnie. Jeżeli powietrze jest skażone, zdołam to
zauważyć. Jeśli ściany zostały napromieniowane, dostrzegę
to także. Przyszło mi do głowy, ze ten tunel może prowadzić
nas do źródła zasilania, mam jednak nadzieję, że się mylę.
Wydaje mi się, że przynajmniej jeden tunel powinien prowa-
dzić na zewnątrz!
- Ale to tylko naszym zdaniem powinien - odparł Ge-
egee. - Ani ty, ani ja nie czujemy się najlepiej w zamkniętym
pomieszczeniu. Przypuśćmy jednak, że Lenianie nie chcieli,
a może nie musieli, przebywać na świeżym powietrzu, cho-
ciaż z całą pewnością potrzebne im było do oddychania. Może
tylko tu przylatywali i odlatywali stąd... - Urwał nagle. -
Właśnie przyszła mi do głowy dziwna myśl - podjął po chwi-
li. - Może naprawdę kierujemy się na zewnątrz, ale tempera-
tura na powierzchni jest wyższa niż w tunelu. Kto wie, może
jest nawet nieznośnie wysoka?
Vince nic nie odpowiedział i szedł dalej, ale zaczął się
zastanawiać się nad tym, co usłyszał. W końcu przystanął i od-
wrócił głowę.
- No cóż - powiedział. - Tak czy owak poświata nie staje
się ani trochę bardziej intensywna.
- To dobrze, przyjacielu Vinsie - odparł Geegee. - Bę-
dziemy szli dalej bez żadnego światła?
Cullow zawahał się.
- A masz coś przeciwko temu? Ja... Mam szczególny dar
widzenia w ciemności. Sądzę nawet, że zdołałbym dostrzec
niebezpieczną bestię wcześniej, zanim ona wyczułaby nas
w tym tunelu.
Geegee zachichotał.
- Masz rację - powiedział, wyraźnie rozbawiony. - Już
raz mi to zresztą udowodniłeś. Prowadź.
Vince odwrócił się i ruszył w dalszą drogę. Tunel wiódł
prosto jak strzelił, a na jego sklepieniu i ścianach nie było
widać ani jednego zacieku ani choćby najmniejszej szczeli-
ny. Tu i ówdzie widniały niewielkie otwory szybów wentyla-
cyjnych, ale zapewne i ich ściany wyłożono ochronnym ma-
teriałem.
W końcu Vince zobaczył coś, co mogłoby oznaczać kres
wędrówki.
- Niedaleko przed nami tunel zakręca pod kątem dzie-
więćdziesięciu stopni - obwieścił. - Uważam, że powinni-
ście tu zaczekać, a ja pójdę na zwiady.
Nie czekając na zgodę partnerów, odwrócił się i czując
narastające podniecenie, ruszył naprzód. Spodziewał się, że
za zakrętem zobaczy kolejną salę, właściwie był tego niemal
pewien, tym bardziej że i on zaczął wyczuwać napływ cie-
plejszego powietrza. Kiedy pokonał zakręt, ujrzał następny
krótki odcinek tunelu. Odwrócił się szybko.
-Chodźcie! -zawołał. -Geegee, widzę przed sobą świa-
tło dnia!
Dopóki sam nie zaczął biec, nie uświadamiał sobie, że nie
postępuje zbyt ostrożnie. Nie stało się jednak nic niedobrego.
Widok naturalnego światła sprawił mu niewiarygodną
ulgę, choć niezwykły wygląd obcej planety budził w nim dziw-
ny niepokój. Widziana w blasku gwiazd powierzchnia Shan-
ny nie sprawiała wrażenia strasznej ani dziwnej. Mimo wszyst-
ko, podobnie jak na Ziemi, były na niej morza, góry i gęsta
dżungla. Vince czuł się tam prawie jak u siebie w domu. Tym-
czasem teraz, jakiś wewnętrzny głos mówił mu, że chyba ni-
gdzie na powierzchni tej planety nie będzie się czuł jak na
Ziemi.
Otwór tunelu kończył się w jaskini wykutej, a może sa-
moistnie powstałej w stromym, choć nie pionowym zboczu
sporej góry. Wyprażona promieniami słońca skalista po-
wierzchnia miała niezwykłą zielonkawoszarą barwę, która
wzmacniała dodatkowo wrażenie obcości, jakie budziło w Vin-
sie otoczenie. Zbocze biegło mniej więcej półtora kilometra
w dół. U podnóża znajdował się jasnożółty piasek, który cią-
gnął się po sam horyzont. W tej chwili zbocze było zacienio-
ne, a długi ukośny cień ciągnął się co najmniej kilka kilome-
trów po wyprażonej promieniami słońca powierzchni planety.
Z pewnością nadciągał zachód słońca, a mimo to powietrze
było tak gorące, że Vince zaczął się obficie pocić. Stwierdził
jednak, że krople potu bardzo szybko wysychają. Poczuł tak-
że, że oddychanie upalnym, suchym powietrzem szybko wy-
suszyło jego usta i nozdrza. Pomyślał, że podróżując po po-
wierzchni tej planety, wędrowcy powinni zabierać w drogę
spory zapas wody!
- Ta bezkresna przestrzeń przypomina mi trochę piasek
na plażach rodzinnej planety - mruknął cicho stojący tuż za
jego plecami Geegee.
Vince skinął głową.
- Tak, to piasek - powiedział. - Piasek i może sól. Kiedyś
było to dno ogromnego oceanu.
Na usianej wzgórkami niewysokich wydm powierzchni
widniały jasnooliwkowozielonkawe plamy, które wywarły na
Vinsie jakieś dziwne i przykre wrażenie. Zaczął się zastana-
wiać, czy powszechnie spotykanych na Ziemi związków że-
laza, które zawsze uważał za coś normalnego, nie zastąpiły
na tej planecie związki innego pierwiastka, na przykład chro-
mu.
Ze zdumieniem stwierdził także, że prawie nigdzie nie
widzi żadnej roślinności. Jednakże dostrzegł nieregularną
oliwkową linię biegnącą w głąb pustyni i uznał, że muszą to
być kępy drzew rosnących wzdłuż jakiegoś parowu. W pobli-
żu miejsca, w którym stał, tam, gdzie gleba wypełniała wszyst-
kie szczeliny spękanej skały, rosły gdzieniegdzie kępki po-
dobnej do kolców trawy. Miały tę samąbarwę jak linia drzew
na pustyni.
Vince wychylił się, żeby zobaczyć początek parowu. Za-
pewne zaczynał się blisko samego urwiska, mniej więcej pół-
tora kilometra w lewo od niego, za skalnym występem. Cul-
low doszedł do przekonania, że w dawnych czasach płynął
w parowie strumień albo rzeka. To zbocze poznało kiedyś
szorstkie pieszczoty fal. Vince dostrzegł w nim otwory in-
nych jaskiń, mniej więcej na wysokości tej, w której się znaj-
dował. Wiedział tez, że zawsze tam, gdzie są morza, padają
obfite deszcze. Co prawda, teraz z trudem mógł wyobrazić
sobie deszcz padający tutaj, może jednak niesione z wia-
trem wilgotne powietrze skraplało się gdzieś w głębi lądu
na zboczu innej góry. Być może zresztą, za horyzontem za-
chowały się przynajmniej resztki innego morza albo oce-
anu.
Rozmyślając o wodzie, poczuł rosnące pragnienie, sięg-
nął więc po manierkę, którą przezornie zabrał z pokładu le-
niańskiego statku. Odkręcił korek i wypił spory łyk.
- Przypuszczam, że jeżeli kiedykolwiek okaże się to ko-
nieczne, zdołamy zejść po zboczu tej góry - powiedział. -
Wciąż jednak mamy na pokładzie statku mnóstwo żywności.
A zresztą, chyba się nie spodziewasz, że na tej planecie żyje
wiele dzikich zwierząt?
Geegee cicho zachichotał.
- Nie, nie spodziewam się - przyznał pogodnie. - Spójrz
jednak, trochę na lewo od nas, u stóp góry widać coś, co wy-
gląda jak odciśnięte w piasku ślady. Czy nie uważasz, że tę
ścieżkę mogły wydeptać dzikie zwierzęta?
Vince zerknął we wskazanym kierunku. Biegnąca w głę-
bokim cieniu ścieżyna była tak niewyraźna, ze z trudem ją
wypatrzył. Wyglądała jednak rzeczywiście, jakby wydeptały
ją dzikie zwierzęta! Musiały z niej często korzystać, gdyż ina-
czej z pewnością zasypałby ją pustynny piasek.
Poczuł, że po plecach zaczynają mu znowu przebiegać
ciarki. Ostatnio zdarzało się mu to dosyć często.
- Wydaje mi się, że powinniśmy powiedzieć o tym innym
- orzekł.
Geegee odwrócił się i mruknął coś do jednego ze swych
wojowników, a ten bez słowa zniknął w czeluści tunelu.
Vince znalazł jakieś płaskie miejsce, ciężko usiadł i oparł
się wygodnie plecami o ścianę. Poświęcił trochę czasu, zęby
rozejrzeć się po jaskini, do której doprowadził ich najdłuższy
tunel. Miała nie więcej niż sześć metrów długości i była do-
syć wysoka, dzięki czemu do środka mogło przedostać się
sporo światła, jednakże otworu tunelu nie mógł dostrzec nikt,
kto znajdował się na pustyni lub w którejś z sąsiednich ja-
skiń.
- Zastanawiam się, czy przypadkiem Lenianie nie mieli
tu swojej kryjówki - powiedział. - Nie sądzę, żeby schodzili
po zboczu tej góry i zapuszczali się na pustynię.
Geegee skręcił jedno ucho-mackę.
- Ja także tak nie sądzę. Powiedz mi jednak, przyjacielu
Vinsie, jakim cudem mogło stąd zniknąć całe morze.
Vince wzruszył ramionami.
- Myślę, że po prostu klimat się ocieplił, a może wodę zu-
żyli Lenianie. Być może od tego zaczęli produkowanie energii.
Nagle zerwał się na równe nogi.
- Tam! - krzyknął. - Przeleciał jakiś ptak! Widziałeś?
Geegee zamrugał, wyraźnie zdumiony.
- Czy to znaczy, że wcześniej żadnego nie dostrzegłeś? -
zapytał. - A zatem, twoje oczy nie są tak znakomite w dzien-
nym świetle. W ciągu ostatnich paru minut zauważyłem co
najmniej kilkanaście ptaków. Gnieżdżą się w zagłębieniach
tamtego występu skalnego, który zasłania początek parowu.
Latają bardziej ociężale niż na Shannie - powietrze jest tu
trochę rzadsze. Widziałem przynajmniej dwa, które trzymały
w szponach małe zwierzęta. Nurkowały w pobliżu tamtego
parowu, chwytały zdobycz i wracały do gniazda. Kiedy je
zobaczyłem, doznałem uczucia, że nie jestem zbyt daleko od
domu.
- Ja chyba też się tak czuję - powiedział Vince. Nabrał do
ust kolejną porcję wody, przepłukał je i przełknął płyn. - Za-
uważyłeś, że skrzydła tych ptaków mają rozpiętość dwóch
metrów albo większą? - zapytał. - Muszą być takie długie,
żeby ptaki mogły latać. A co z twoimi oczami, Geegee? Czy
ten blask cię nie oślepia?
-Nie. Prawdę mówiąc, sam się temu dziwię - odparł ip-
sisumoedanin. - Domyślam się jednak, że moje źrenice wy-
glądają w tej chwili jak wąskie szparki. Mam rację?
- Tak - potwierdził Vince.
- Mimo to nie czuję się nieswojo, przynajmniej jesz-
cze nie w tej chwili. Zapewne sam wiesz, że i na Shannie
nie panują absolutne ciemności, możliwe więc, że oczy istot
mojej rasy przystosowały się do światła. Jakimże jednak
skarbem byłaby twoja umiejętność widzenia w ciemności,
gdybyś zamieszkał pośród nas, przyjacielu Vinsie! - Ge-
egee umilkł na chwilę. - A jak wygląda twoja planeta? -
zapytał w końcu. - Czy jest równie piękna jak Shanna?
Albo jak... Tak, ta Wolamia ma także w sobie sporo pięk-
na. Piękna i majestatu. Nie sądzisz? Widać wszystko wy-
raźnie z tak dużej odległości... Opowiedz mi o swojej pla-
necie.
Vince poczuł nagły ucisk w gardle. Odwrócił głowę, żeby
ipsisumoedanin nie widział jego twarzy.
- Jeżeli nie liczyć słońca, nie bardzo różni się od Shanny -
odezwał się w końcu. -Na powierzchni mamy także drzewa,
góry i oceany. Żyje też sporo dzikich zwierząt. W niektórych
miejscach przypomina tutejszy krajobraz. Nazywamy takie
miejsca pustyniami. Piasek ma tam inny odcień, brązowawy,
a nie, jak tu, zielonkawy. Ostatnio skorupa mojej planety bar-
dzo się zmieniła i miejsca zajmowane kiedyś przez oceany są
obecnie suche. - Urwał i nie odzywał się przez dłuższą chwi-
lę. - Są także inne miejsca, w których woda pod wpływem
zimna się zestala, zamarza, jak to nazywamy, na lód - podjął
w końcu. - Domyślam się, że nigdy czegoś takiego nie wi-
działeś.
-Nie - przyznał zafascynowany Geegee. - Jak wygląda?
- Czasami jak szkło - odparł Cullow. - To znaczy, jak
materiał używany przez Vredan do wypełniania otworów ilu-
minatorów wahadłowców. Jest jednak bardzo kruchy. Czasa-
mi też woda pada z chmur w postaci... no cóż, czegoś w ro-
dzaju idealnie czystego i białego pierza, choć to nie jest
najlepsze porównanie.
Geegee westchnął cicho.
- Czy słońce, jak mi opowiadano, to naprawdę gwiazda,
wokół której obraca się planeta?
- Tak - przyznał Ziemianin. - Zdarzają się nawet gwiaz-
dy z krążącymi wokół nich wieloma planetami, przy czym
każda krąży w innej odległości. Prawdę mówiąc, takich gwiazd
jest całkiem sporo. Zapewne właśnie dlatego tyle inteligent-
nych istot opanowało trudną sztukę międzygwiezdnych lo-
tów.
- To coś niesamowitego - przyznał Geegee. - Powiedz
mi jednak, Vinsie Kuł Lo, skoro twoja planeta, podobnie jak
Wolamia, także obraca się wokół słońca, czy twoje niebo ma
równie wspaniałą błękitną barwę jak ta?
Vince musiał chwilę odczekać, nim odzyskał panowanie
nad głosem.
- Tak. Nasze niebo jest tak samo błękitne. Jeśli nie przesła-
niają go chmury, ma równie piękną barwę jak niebo Wolamii.
Kiedy niewidoczne słońce skryło się głębiej za horyzon-
tem na zachodzie (tak musiał teraz określić tę stronę), błękit-
ne niebo Wolamii przybrało purpurową barwę. Cień wynio-
słej góry wydłużył się jeszcze bardziej i zajął prawie całą
pustynię, poza wąskim pasmem wciąż jeszcze oślepiająco ja-
snego piasku pod samym horyzontem. Powietrze wyraźnie
ostygło i gnieżdżące się na zboczu góry ptaki zaczęły wypra-
wiać się na polowanie o wiele częściej niż poprzednio, zupeł-
nie jakby się spieszyły, żeby pochwycić jak najwięcej ofiar
przed zachodem słońca. Możliwe jednak, że po prostu żyjące
na pustyni małe gryzonie dopiero teraz stały się bardziej ak-
tywne. Vince z radością powitał to ochłodzenie. Pomyślał, że
zapewne atmosfera planety jest znacznie rzadsza niż ziem-
ska, skoro ciepło upalnego dnia rozprasza się tak szybko.
Zanim zapadła noc, ujrzał tylko jedno sadzące dziwnymi
susami przez pustynię większe zwierzę. Było wielkości
owczarka, ale znajdowało się tak daleko, że nie widział go
wyraźnie. Miało dwie krótkie tylne łapy i dwie dłuższe przed-
nie - skacząc po pustyni, odbijało się wszystkimi czterema
równocześnie. Możliwe, że było to dla niego koniecznością,
gdyż zginało pośrodku długi tułów podczas każdego skoku,
ale wyglądało zarazem śmiesznie i dziwacznie. Vince nie zdo-
łał zauważyć, czy miało uszy, ogon albo pysk. Wyskoczyło
tak niespodziewanie spomiędzy kęp jasnożółtych drzew po-
rastających brzegi płynącego tamtędy strumienia, jakby coś
je spłoszyło. Z początku skakało brzegiem parowu, ale potem
znów skryło się między drzewami.
Dopiero jakiś kwadrans później Cullow ujrzał pierwszych
tubylców. Na biegnącej u podnóża góry ścieżcerpojawiło się
niespodziewanie sześć sunących truchtem, jedna za drugą,
dwunożnych istot.
Wyglądały jak karykatury ludzi albo istot człekopodob-
nych, a ich twarze przywodziły na myśl maski pawianów. Ciała
porastała szarobrązowa sierść; krótka i rzadka, co wydawało
się naturalne u mieszkańców planety nękanej przez takie upały.
Istoty miały długie torsy i ręce, nieprzypominające jednak
małpich, nogi zaś wręcz niedorzecznie krótkie. Poruszały się
miarowym truchtem i Vince pomyślał, że mógł to być ich
normalny sposób chodzenia.
Wszyscy tubylcy byli ubrani w sięgające kolan wielobarw-
ne fałdziste płaszcze. Cullow wytężył oczy, żeby zobaczyć,
dlaczego ich stroje tak dziwnie się wydymają. W końcu do-
szedł do wniosku, że sporządzono je z jaskrawozielonych,
białych i brązowych pasków zszytych na wysokości ramion,
bioder i na samym dole. Wszyscy w rękach trzymali krótkie
włócznie i nieśli na plecach niewielkie tobołki. Geegee do-
strzegł także, że mieli noże w pochwach przyczepionych do
płaszczy na wysokości bioder, a gdy o tym powiedział Vin-
ce'owi, ten zauważył, że tubylcy nie nosili pasów.
Chociaż widział wyraźnie włócznie, nie odniósł wraże-
nia, że ta szóstka idących jedna za drugą istot stanowi jakieś
zagrożenie. Ich ruchy były łagodne, spokojne i nie wyglądało
na to, by zachowywały nadmierną czujność.
- Myśliwi? - zagadnął ipsisumoedanina.
Geegee machnął uchem-macką, co u istot jego rasy było
odpowiednikiem wzruszenia ramionami.
- Być może - powiedział. - Jeśli tak, to dopiero wyrusza-
ją na łowy. Nie widzę ani jednego upolowanego zwierzęcia.
Czy nie wydaje ci się jednak dziwne, że oddalają się od poro-
śniętego drzewami parowu? W najbliższej okolicy nie widzę
innego miejsca, gdzie mogłoby się znajdować źródło wody,
sądzę więc, że chyba tam mieszkają. Może to jednak raczej
zwiadowcy.
Odwrócił się i uśmiechnął się szeroko do Cullowa.
Ciekawe, co go tak rozbawiło, pomyślał Vince.
- Zapewne znasz się na tym lepiej niż ja, ale dlaczego
właściwie tak uważasz? - zapytał.
- No cóż - odparł Geegee. - Spróbuj przesunąć wzrok
wzdłuż linii drzew, jakiś kilometr w stronę horyzontu... mniej
więcej do miejsca, z którego przed chwilą wyskoczyło tamto
czworonogie zwierzę. Czy nie widzisz tam podobnej grupy?
Vince zmrużył oczy, wytężył wzrok, powiódł spojrzeniem
po linii drzew i udało mu się wypatrzyć jeszcze jedną grupę
tubylców-tak daleko, że wydawali się zupełnie maleńcy. Mie-
li na sobie identyczne płaszcze jak tamta szóstka, która zdą-
żyła tymczasem zniknąć za występem zbocza. Zauważył jed-
nak, że widoczni w oddali wojownicy nie biegną truchtem,
ale stoją nieruchomo. Było w ich wyglądzie coś, co sprawiło,
że jego puls zaczął bić szybciej.
- Czy nie odnosisz wrażenia... że wpatrują się w nas? -
zapytał Geegee.
- Owszem - odparł ipsisumoedanin. - Mógłbym się na-
wet o to założyć. Oczywiście, nie wiemy, jak dobry mają
wzrok. Nie wiemy również, czy na zboczu góry w pobliżu
naszej jaskini nie znajduje się coś innego, co mogłoby przy-
ciągnąć ich uwagę. Zachowują się jednak podobnie, jak za-
chowałyby się wszystkie inne prymitywne istoty w tej sytu-
acji. Myślę, że naprawdę nas wypatrzyły, sprawiają wrażenie
zdumionych, a może nawet przerażonych.
Czując zimny dreszcz przebiegający mu po plecach, Vince
zdał sobie naraz sprawę, że jego ręka powędrowała w stronę
przypiętego do pasa leniańskiego pistoletu energetycznego.
- Niech to licho! - zaklął. - Od tej pory nie zaznam spo-
koju. Z tej odległości nie widzę, czy mają włócznie jak tamta
szóstka, czy nie. A ty widzisz?
- Mają- odparł Geegee. - Wydaje mi się jednak, że nie
trzymają ich w sposób, który świadczyłby, że żywią wobec
nas wrogie zamiary. Zastanawiam się, czy nie sądzą przypad-
kiem, że jesteśmy bogami. Być może przetrwały jakieś legen-
dy z okresu, kiedy przebywali tu Lenianie.
Vince zaczął rozważać taką ewentualność.
- Nie uważasz zatem, że są to zdegenerowani potomko-
wie Lenian? - zapytał w końcu.
- To chyba bardzo mało prawdopodobne, przyjacielu Vin-
sie - odrzekł Geegee. - Są niżsi i szczuplejsi nawet od Akor-
ry. Tymczasem sądząc po wyglądzie leniańskich statków, ich
konstruktorzy byli istotami dwunożnymi, ale wyższymi i sil-
niej zbudowanymi.
Vince westchnął.
- To prawda - przyznał z niejaką rezygnacją i zaczął roz-
myślać o swoich oczach. Zastanawiał się, czy Lenianie mo-
gliby mu jakoś pomóc. -No cóż, wygląda na to, że powinni-
śmy się mieć na baczności, zwłaszcza w nocy.
Geegee zachichotał.
- Założę się, Vinsie, że w nocy będę widział wszystko
lepiej niż oni... rzecz jasna, jeżeli tutejsze gwiazdy nie dają
mniej blasku niż na Shannie. O twoich oczach już nie mówię.
Vince wzruszył ramionami.
- Może powinniśmy pozostać tu jakiś czas i poobserwo-
wać ich - zaproponował.
- Dobry pomysł.
Geegee odwrócił się do jedynego wojownika, który do-
trzymywał im towarzystwa, i wydał mu kilka poleceń w języ-
ku ipsisumoedan. Wojownik odwrócił się i zniknął w tunelu.
Vince spojrzał znów na szóstkę tubylców stojących w oddali
w pobliżu łożyska strumienia.
Przez kilka minut stali nadal, w tym samym miejscu co
dotychczas, potem zaś, rzucając co chwila spojrzenia w stro-
nę jaskini (tak się przynajmniej Cullowowi wydawało), od-
wrócili się i potruchtali jeden za drugim jak ci, którzy zniknę-
li za występem zbocza. Vince doszedł do wniosku, że ponieważ
mrok gęstniał coraz bardziej, przestali go widzieć. W końcu,
posuwając się coraz szybciej, i oni zniknęli za występem góry.
Jeszcze co najmniej kilkanaście minut Vince wpatrywał
się niespokojnie w miejsce, w którym stracił ich z oczu. Do-
piero kiedy się upewnił, że nie usiłują w ciemności podkraść
się do podnóża góry, uspokoił się i przeniósł spojrzenie na
niebo i gwiazdy. Odniósł wrażenie, że jest ich bardzo mało
i świecą bardzo słabo.
Usiadł i zaczął się zastanawiać, czy naprawdę ich blask
jest tak skąpy, czy też może zaczynajązawodzić go już jego
oczy. Ale czas płynął, a gwiazdy nie świeciły ani odrobinę
jaśniej. Kiedy jednak zapadła czarna noc i z nieba zniknęły
ostatnie purpurowe pasma, zauważył naraz, tuż nad północ-
no-wschodnim horyzontem, słabe źródło rozproszonej po-
światy.
Wytężył wzrok i wpatrując się w tamto miejsce, poczuł,
że ciężar w jego żołądku staje się trudny do zniesienia. Wi-
dział teraz plamy światła, ciemniejsze miejsca i... Tak, nie
mógłjuż teraz żywić jakichkolwiek wątpliwości! To było coś,
co wyglądało jak spiralnie zakręcone ramiona! Głęboko ode-
tchnął chłodnym już powietrzem.
- Geegee, o ile się nie mylę, spoglądam na kraniec galak-
tyki! - powiedział. - Czy dostrzegasz tamtą poświatę?
- Z trudem, ale ją widzę - odparł ipsisumoedanin.
- To chyba... Nie podoba mi się ta myśl, ale uważam, że
to nasza galaktyka! Jeżeli tak, pokonaliśmy odległość, której
nawet nie ośmieliłbym się oszacować!
Geegee zachichotał.
- Rozumiem, co chcesz przez to powiedzieć, przyjacielu
Vinsie - odparł. - Ale jeśli o mnie chodzi, nie widzę wielkiej
różnicy. Bez względu na to, czy odbyliśmy podróż z Shanny
do najbliższej gwiazdy, czy może do najdalszej, nigdy nie
zdołałbym odbyć drogi powrotnej pieszo!
Vince zastanawiał się nad tym wszystkim przez chwilę,
ale w końcu i on się roześmiał.
- Nie - potwierdził. - Ja także bym nie zdołał. '
Odkąd wyprawili się pierwszy raz do wylotu tunelu, upły-
nęło co najmniej sto godzin. W tym czasie odbyli drogę do
wyjścia i z powrotem tyle razy, że chyba potrafiliby jąprzejść
z zawiązanymi oczami. Obecnie w jaskini zawsze pełniło straż
co najmniej dwóch ipsisumoedańskich wojowników, a Vince
i Gondal przeciągnęli linię telefoniczną wzdłuż tunelu, by
można było utrzymywać stałą łączność ze strażnikami. Przy-
jęto regułę, że przebywający w ciągu dnia w jaskini nie po-
winni się zbliżać do jej wylotu, by nie mogli ich dostrzec prze-
chodzący przez pustynię tubylcy. W ciągu tego okresu wszyscy
uczestnicy wyprawy mieli jednak możność przynajmniej raz
zobaczyć na własne oczy, jak wygląda powierzchnia Wola-
mii.
Vince siedział właśnie w komnacie transferowej i nad
czymś się zastanawiał. W pewnej chwili spojrzał na Gondala,
który cierpliwie badał jakiś skomplikowany element leniań-
skiego urządzenia, po czym sięgnął po słuchawkę zainstalo-
wanego niedawno telefonu.
- Geegee? — zapytał.
- Tak, przyjacielu Vinsie? - odparł czuwający w jaskini
ipsisumoedanin.
- Czy na zewnątrz jest zupełnie ciemno?
- Tak mi się wydaje. Z nieba zniknęły ostatnie purpurowe
zorze.
- Czy nadal widzisz nad horyzontem tę słabą poświatę,
którą uznałem za galaktykę?
- Widzę.
- To dobrze. Zaczynałem się już zastanawiać, czy może
postradałem zmysły i tylko sobie ubrdałem coś takiego. Czy
znajduje się w tym samym miejscu?
- Dokładnie w tym samym, Vinsie.
Ziemianin westchnął.
-A gwiazdy? Zdołałeś się zorientować, czy tworzą gwiaz-
dozbiory?
- Jest ich tak mało, Vinsie, że wolałbym nie nazywać po-
szczególnych skupisk gwiazdozbiorami. Niektóre pozostają
jednak cały czas w tych samych miejscach. Czy właśnie tego
chciałeś się dowiedzieć?
- Tak. Dziękuję ci, Geegee.
Vince uniósł głowę i napotkał pytające spojrzenie obu par
czarnych jak paciorki oczu Gondala, który przerwał badanie
urządzenia, żeby przysłuchiwać się rozmowie.
- Czegoś w tym wszystkim nie rozumiem - zaczął nie-
pewnie. -Za każdym razem, kiedy przebywałem nocą w tam-
tej jaskini, gwiazdy i spiralnie zakręcona mgławica znajdo-
wały się w tych samych miejscach. A jednak pozorny ruch
słońca we dnie po niebie dowodzi, że Wolamia obraca się
wokół osi!
W słuchawce telefonu rozległ się basowy śmiech ipsisu-
moedanina.
- Może zbyt długo myślałeś o swojej planecie, Vinsie,
i o warunkach, które tam panują. Mnie osobiście sytuacja na
Wolamii wydaje się dosyć prosta. Shanna obraca się wokół
osi, więc pozornie gwiazdy także przemieszczają się po nie-
bie. Wolamia natomiast się nie obraca, a to, co nazywasz słoń-
cem, nie jest gwiazdą, wokół której się kręci. Jest, moim zda-
niem, bardziej podobne do jednego z księżyców Shanny, ale
krąży w stosunkowo niewielkiej odległości od Wolamii.
Vince zaczerpnął gwałtownie tchu, odsunął od ucha słu-
chawkę i spojrzał na Gondala. Poczuł, że na jego policzkach
pojawiły się rumieńce. Po chwili zbliżył usta z powrotem do
mikrofonu.
-Ja... Za chwilę się z tobą znów połączę. Wygląda jed-
nak na to, że masz rację!
Odłożył słuchawkę i podszedł jeszcze bliżej do zdumio-
nego Onsjanina.
- Słońce wirujące wokół planety... - zaczął niepewnie. -
Czy podróżując po naszej komórce galaktyki, natknąłeś się
kiedykolwiek na... księżyc, który emitowałby światło? Inten-
sywne światło?
Gondal machnął niedbale macką-ręką.
- Jeżeli nie będziesz nadal się upierał, żeby nazywać źró-
dło światła księżycem... Oczywiście. Przypominam sobie co
najmniej kilkanaście planet, których władcy umieszczali na
orbitach źródła światła, aby wspomagały słońca. Znam jedną
nawet całkiem nieźle, chociaż wątpię, czy gdybym na niej
znów wylądował, spotkałbym się z ciepłym powitaniem. Pla-
neta nie ma słońca, ale kwitnie dzięki zainstalowaniu potęż-
nych źródeł światła na powierzchni krążącego najbliżej po-
wierzchni księżyca. Cóż w tym takiego niezwykłego?
Vince wpatrywał się jeszcze jakiś czas w rozmówcę, a po-
tem przeniósł spojrzenie na Akorrę, która właśnie zeszła z po-
kładu leniańskiego statku.
- Pamiętacie tę legendę o Wolamii „wygrzewającej się
leniwie pod swoją lampą"? - zapytał. - Na niebiosa! Tutej-
sze... hmm, słońce wschodzi raz na trochę więcej niż trzy-
dzieści godzin. A zatem, to nie słońce, to sztuczny satelita!
A tamta spiralnie skręcona mgławica to rzeczywiście nasza
galaktyka!
Nessanka podeszła trochę bliżej. Na jej porośniętej deli-
katnymi włoskami twarzy malowało się podniecenie.
- A więc naprawdę opuściliśmy naszą komórkę galakty-
ki! - wykrzyknęła. - Och, jak żałuję, że przed odlotem z Shan-
ny nie miałam dość czasu na zbadanie leniańskiej mapy ko-
mórek galaktyki!
- Sss-sss-sss - zachichotał Gondal. - Nie wątpię, że właś-
nie do tego zamierzał cię wykorzystać Zarpi. Musiał usłyszeć
gdzieś fragment tej legendy... Sądzę jednak, że tę samą in-
formację zapisano z pewnością w pamięciach komputerów,
z którymi się właśnie zmagamy. Gdybyśmy tylko zdołali opa-
nować zasady tej zwariowanej matematyki...
- Wciąż nie tracę nadziei, że kiedyś wrócimy na Shannę
- powiedział Vince, spoglądając na Akorrę. - Wydaje mi się
również, że pomoże nam w tym twój zaprogramowany krą-
żek, dzięki któremu przylecieliśmy na Wolamię. Poczyniłaś
jakieś postępy?
Nessanka spojrzała na niego. Na jej delikatnej twarzy
pojawiło się coś w rodzaju współczucia.
- Prawdę mówiąc, niewielkie, Vinsie - odparła. - Zrozu-
mienie zasady działania tego krążka także wymaga opanowa-
nia podstaw niezrozumiałej matematyki. Na razie mogę po-
wiedzieć tylko, że krążek rzeczywiście zawiera jakiś program
i ów program zapisano także w pamięciach pokładowych kom-
puterów. Kiedy zdołamy zrozumieć podstawy leniańskiej
matematyki, powinniśmy poradzić sobie z uruchomieniem
tych programów i wydać statkowi rozkaz powrotu.
- No cóż, z pewnością nie jestem matematykiem i oba-
wiam się, że niewiele wam pomogę - powiedział Vince. -
Pójdę teraz chyba do jaskini i raz jeszcze popatrzę na niebo.

17
Starannie skrywając kipiącą w nim wściekłość, Zarpi stał
cierpliwie i czekał, co powie Shkzak, dowódca floty inwa-
zyjnej Chullwejów. Nie mógł pozwolić, żeby niegdysiejszy
sprzymierzeniec domyślił się, że w ogromnej sali stoczono
niedawno zaciętą bitwę.
Shkzak wodził małymi oczami po długich rzędach kon-
trolnych instrumentów, uważnie się przyglądając każdej bliź-
nie będącej skutkiem użycia rozrywającego karabinu.
- Czyżbyś okazał się na tyle niezdarny, że stoczyłeś tu
bitwę? - zapytał w końcu. -Nie potrafiłeś zdobyć tej komna-
ty za pomocą bardziej subtelnych środków?
Zarpi zachował nieruchomą twarz, choć kosztowało go to
wiele wysiłku.
- Możliwe, że daleko mi do twojej chytrości i przewrot-
ności - zaczął półgłosem. - Uciekając przed nami, Vredanie
postanowili stworzyć tu ostatni bastion oporu. Z początku
negocjacje z nimi przebiegały bardzo pomyślnie; wyglądało
na to, że niczego nie podejrzewają. Kiedy jednak wpuścili-
śmy tu gaz, kilku z nich chyba nie udało się nam uśpić i ci
dokonali tych zniszczeń z czystej złośliwości.
Porośnięty śzorstkąsierściąChullwej rozchylił usta. Może
zamierzał się uśmiechnąć, ale wyglądało to jak demonstracja
groźnych kłów.
- Rozbawiła mnie twoja uwaga o chytrości i przewrotno-
ści — powiedział. -Naprawdę się spodziewałeś, że okażemy
się tacy naiwni i damy się wywieść w pole? Po prostu przed-
sięwziąłem konieczne środki ostrożności. A jeżeli chodzi
o skarbiec Vredan, dotrzymam naszej umowy. Możesz zabrać
połowę skarbów i nie zawracaj mi głowy drobiazgami. Nasi
zwiadowcy donieśli jednak, że na Shannie znajdują się pozo-
stawione przez Lenian tajemnicze urządzenia. Pozwoliłem,
byś sądził, że jesteśmy sojusznikami, bo chciałem, żebyś nam
dopomógł w odnalezieniu tej planety.
Shkzak odwrócił się i poczłapał w stronę smukłej kon-
strukcji z półprzeźroczystych sześcianów. Promień karabinu
rozrywającego, który przeorał ją mniej więcej w połowie
wysokości, stopił lub przerwał kable i zdeformował kilka sze-
ścianów.
- Myślę, że to nie są poważne uszkodzenia - ciągnął Chull-
wej. - A cała tajemnica kryje się w pamięciach komputerów
współpracujących z tą makietą. Prawdopodobnie to tylko
mapa, na której wskazywano miejsca albo wyświetlano ra-
porty. - Wykonał półobrót i skierował spojrzenie na rząd trans-
ferowych klatek. - Tam kryje się prawdziwy skarb! - wy-
krzyknął. - Tam trzeba szukać rozwiązania zagadki sposobu
pokonywania międzyplanetarnych przestworzy przez wład-
ców prastarego imperium! Masz pewność, że Vredanie nie
zdołali dociec, jakie było przeznaczenie tych klatek?
Zarpi zastanawiał się przez chwilę nad odpowiedzią. Po-
myślał, że nie może dać się zwieść pozornej życzliwości Chull-
weja. Wiedział, że dowódca floty wychwyci skwapliwie
wszystkie niespójności.
- Jestem całkowicie pewien, że Vredanie nawet nie wie-
dzieli o istnieniu tej sali - odparł w końcu. - Dopiero kiedy
moi podwładni wywiercili otwór w ścianie, schroniła się tam
garstka vredańskich obrońców. Zacząłem ci to tłumaczyć,
ale... Mój oddział nie był zbyt liczny i obawiałem się, że ukryci
Vredanie bez trudu nas pokonają, postanowiłem więc uciec
się do bardziej subtelnego sposobu. Ale oni po prostu poje-
chali windą do góry - czy to nie fantastyczne, że wciąż jesz-
cze funkcjonowała po tylu tysiącleciach? - i ukryli się w tej
sali.
Shkzak łypnął na niego jednym okiem.
- A więc jedynie się domyślałeś, co może się w niej znaj-
dować? - zapytał. - No cóż, chociaż, jak się tego spodziewa-
łem, próbowałeś mnie przechytrzyć i działałeś dosyć nieudol-
nie, bo nie zdołałeś zapobiec zniszczeniu niektórych urządzeń,
na szczęście wszystko dobrze się skończyło! Chyba wkrótce
wyślę do domu statek z wiadomościami, które z pewnością
wprawią w wielkie osłupienie moich przełożonych - niech
ich sceptyczne wyniosłe gęby skamienieją ze zdumienia!
Dokąd wiodą te tunele?
Zarpi uśmiechnął się tak rozbrajająco, jak umiał, chcąc
ukryć swoją niepewność. Po zaskakującym ataku i niewiary-
godnym odbiciu Akorry nie miał dość czasu, by to zbadać -
z trudem zdążył nawet przyjść do siebie po przeżytym wstrzą-
sie - zanim do wnętrza góry wdarły się hordy Chullwejów.
- Nie mam pojęcia - przyznał szczerze. - Straciliśmy
godzinę na wpompowanie do tej sali wystarczającej ilości
świeżego powietrza, żeby wypchnęło na zewnątrz resztki ga-
zów, i obawiam się, że w tunelach wciąż jeszcze ich stężenie
jest zbyt duże, aby się można było tam zapuścić. Niestety,
przydarzył się nam nieszczęśliwy wypadek i nie mogliśmy
skorzystać z masek przeciwgazowych... Przypuszczam jed-
nak, że przynajmniej jeden tunel powinien prowadzić na po-
wierzchnię, ponieważ nie zdołaliśmy się doliczyć co najmniej
kilku ciał vredańskich wojowników. Nie sądzę wszakże, żeby
wszyscy fanatyczni obrońcy wydostali się na powierzchnię.
Obawiam się, że kilku wciąż jeszcze ukrywa się w tych tune-
lach.
Dowódca Chullwejów machnął lekceważąco podobną do
niedźwiedziej łapy potężną ręką.
- Jeżeli naprawdę się w nich kryją, możesz być pewien,
że ich stamtąd wykurzymy - powiedział. - A teraz, Zarpi,
najlepiej będzie, jeżeli pozostali przy życiu członkowie two-
jej załogi zajmą się przenoszeniem wszystkich skarbów, któ-
re chcieliście stąd zabrać. Zamierzam uczynić z tej góry po-
tężną fortecę, pozakładam też w wielu miejscach silne ładunki
wybuchowe i gdyby skądkolwiek pojawiło się jakieś zagro-
żenie, wysadzę ją w powietrze z bezpiecznej odległości.
A tymczasem nasi naukowcy zajmą się badaniami tych przy-
rządów. Nie chcę widzieć tu nikogo, kto nie byłby Chullwe-
jem... rzecz jasna, z wyjątkiem ciebie. Życzę sobie, żebyś
jeszcze jakiś czas tu pozostał. Zechciej powiedzieć członkom
swojej załogi, żeby nie oddalali się od kolonii.
Nessanin miał nadzieję, że jego twarz nie zdradziła fru-
stracji i szalonej wściekłości, jakie ogarnęły go po tych sło-
wach.
-No cóż... miałem większe ambicje - powiedział. - Ale
ostatecznie jestem tylko drobnym przedsiębiorcą. I tak się cie-
szę, że ta operacja w ogóle przyniosła mi jakiś zysk. Ja...
uhm... jeszcze mi nie powiedziałeś, jakie ograniczenia na-
kładasz na pozostałych gości naszej kolonii.
Shkzak obnażył kły, jakby zrozumiał, co mógł mieć na
myśli jego rozmówca.
- Jeszcze jakiś czas pozwolimy Vredanom wszystkim za-
rządzać - powiedział. - Rzecz jasna, będziemy ich mieli na
oku. Kiedy zabezpieczymy dostatecznie najbliższą okolicę
Shanny, może się zgodzimy na odlot gości. Nie zamierzamy
zabijać żadnego pirata, złoczyńcy ani przemytnika. Prawdę
mówiąc, niektórzy mogą się nam jeszcze przydać. Pozwoli-
my nawet Vredanom zachować resztę skarbów, których nie
zabierzesz. Nie są co prawda żadną potęgą, ale po cóż pogłę-
biać ich wrogość?
Tym razem Zarpi zdobył się na uśmiech, w pewnym stop-
niu nawet szczery. Mimo wszystko jego pierwsze starcie z do-
wódcą potężnej floty inwazyjnej nie zakończyło się wcale
najgorzej. Nie wyjawił niczego na temat Akorry ani zagubio-
nego leniańskiego krążka. Gdyby go zdołał odzyskać, wciąż
jeszcze mógł odkryć tajemnicę o niewyobrażalnym wręcz
znaczeniu. Co więcej, nie zdradził, że żyjący na powierzchni
Shanny ipsisumoedanie także zdołali jakimś cudem przedo-
stać się do wnętrza góry. Na szczęście, w ostatniej chwili zdołał
zatrzeć ślady ich obecności w wielkiej grocie transferowej.
Dręczyły go teraz pytania, na które, na razie, nie potrafił
odpowiedzieć. Kto jeszcze oprócz tubylców uczestniczył
w niespodziewanej bitwie? Był absolutnie pewien, że widział
promień energii z lufy ręcznej broni, jakiej nie miał żaden
z jego korsarzy. Zapamiętał również, co się stało, kiedy w gro-
cie rozpętało się prawdziwe piekło. Zanim odrzucona latarka
znieruchomiała, promień światła musnął rufę czegoś, co wy-
glądało jak spoczywający nieruchomo w klatce gwiezdny sta-
tek. Co się z nim stało?
Zarpi uznał, że z czasem może uda mu się rozwiązać
wszystkie zagadki, a z jedną upora się dosyć szybko i całkiem
łatwo. Jeżeli w komnacie zaatakowali go, korzystając z po-
mocy tubylców, jacyś przybysze, po czym odlecieli na pokła-
dzie leniańskiego statku, dowie się, kim byli, sprawdzając,
kogo spośród znajdujących się na liście mieszkańców kolonii
obecnie brakuje. W tej sytuacji ucieszył się, że Chullwejowie
zarządzili kwarantannę i że on sam nie musi stąd odlecieć.
Obawiał się jednak, że zniknięcie leniańskiego statku (miał
nadzieję, że Chullwejowie nie dowiedzą się nigdy o jego ist-
nieniu) mogło oznaczać poważne kłopoty. Jeżeli Akorra od-
leciała w towarzystwie innego pirata oraz grupy tubylców,
w każdej chwili mogła powrócić na Shannę dobrowolnie albo
zostać do tego przez kogoś zmuszona. Z pewnością Chullwe-
jowie poddaliby ją przesłuchaniu, a może nawet zniszczyliby
statek Lenian, zaledwie zdążyłby osiąść w transferowej klat-
ce. Pomyślał, że chociaż dowódca Chullwejów będzie uważ-
nie śledziłjego każdy krok, musi wymyślić jakiś sposób i wy-
wieść go w pole.
Żartobliwie zasalutował podobnej do niedźwiedzia rosłej
istocie, odwrócił się i ruszył w stronę kamiennej kolumny
z szybem windy. Stojący obok drzwi z ciężkim karabinem
w dłoniach chullwejski żołnierz obrzucił go pogardliwym
spojrzeniem, ale usunął się na bok. Zarpi pomyślał, że kiedy
jego podwładni przeniosą do ładowni zrabowane skarby, bę-
dzie musiał najpierw coś zjeść i wypić szklaneczkę whisky.
Dopiero potem położy się, odpocznie i zacznie intensywnie
myśleć. Wydarzenia mogą potoczyć się bardzo szybko i w spo-
sób zaskakujący, ale zamierzał się przygotować najlepiej, jak
będzie potrafił, na wszystkie ewentualne warianty.

18
Niebo Wolamii nie zmieniło się wcale w ciągu kilku na-
stępnych nocy.
Wyglądało na to, że Geegee stara się nie przeszkadzać
Vince'owi w jego rozmyślaniach. Któregoś dnia jednak za-
pytał cicho:
- Czy zechcesz mi coś wyjaśnić, przyjacielu Vinsie? Moi
ziomkowie nie dowiedzieli się od Vredan tak dużo, żebym
teraz zdołał zrozumieć wszystko, co się tu dzieje.
- Naturalnie - odparł Cullow. - Co chciałbyś wiedzieć?
-Na przykład to, dlaczego ogromne sztuczne światło ob-
raca się wokół Wolamii - odparł ipsisumoedanin. - Orientuję
się mniej więcej, dlaczego księżyce Shanny krążą powoli
wokół mojej planety. Wiem, że siła grawitacji równoważy ich
tendencję do oddalenia się, choć nie mogę pojąć, jakim cu-
dem taka równowaga może być stale zachowywana. Sztucz-
ny satelita Wolamii porusza się jednak o wiele szybciej. Dla-
czego?
- Ponieważ krąży o wiele bliżej powierzchni planety -
odparł Vince.
Geegee umilkł i kilka minut zastanawiał się nad tym, co
usłyszał.
- Jeżeli przywiążę do sznurka kamień i zacznę obracać
go nad głową, zdołam wykazać istnienie siły odśrodkowej -
odezwał się w końcu. - Jednak im szybciej będę nim obracał,
tym bardziej będzie się starał zerwać z uwięzi. Jak to się dzie-
je, że satelita planety może krążyć bliżej powierzchni, poru-
szając się z większą prędkością?
Vince westchnął. Bardzo chciałby, żeby teoria obrotów
ciał niebieskich dawała się przedstawić w sposób równie
prosty, jak wówczas, kiedy pierwszy raz ją usłyszał, bez
komplikacji związanych z możliwością istnienia sztuczne-
go ciążenia, liniowego ruchu macierzystej planety i tak
dalej.
- No cóż... - zaczął niepewnie. - Im dalej od jakiegoś
ciała niebieskiego, tym siła ciążenia staje się coraz słabsza.
Satelity w rodzaju księżyców Shanny, które krążąw większej
odległości od powierzchni planety, są przyciągane tylko z nie-
wielką siłą. Oznacza to, że siła odśrodkowa ich ruchu obroto-
wego nie musi być bardzo duża. W rzeczywistości, odległość
satelity od powierzchni planety zależy od jego prędkości na
orbicie i siły przyciągania macierzystej planety. Jeżeli siła
przyciągania jest niewielka, księżyc może mieć małą pręd-
kość i krążyć w dużej odległości od powierzchni planety. To
znaczy... no cóż, chyba rozumiesz zależność między odle-
głością od powierzchni planety, prędkością krążenia po orbi-
cie i siłą przyciągania?
Geegee cicho zachichotał.
- Mniej więcej, chociaż logiczne rozumowanie przypra-
wia mnie o ból głowy. Czy chcesz przez to powiedzieć, że
każdy satelita jest na zawsze skazany na krążenie po określo-
nej orbicie, zależnej od jego prędkości i utrzymującej go na
uwięzi siły przyciągania macierzystej planety?
- No cóż, uhm, niezupełnie - rzekł Vince. - Domyślam
się, że tak byłoby naprawdę, przynajmniej w teorii, gdyby
satelita krążył po idealnie kolistej orbicie i nie istniałoby nic,
co spowalniałoby jego ruch, przyspieszało albo ściągało z tej
orbity. Musisz jednak wiedzieć, że większość orbit nie ma
idealnie kolistego kształtu. Niektóre są do tego stopnia roz-
ciągnięte, że krążące po nich satelity zapuszczają się bardzo
daleko od macierzystych planet i wracają dopiero po upływie
długiego czasu. Kiedy zaś znajdują się tak daleko, poruszają
się powoli i są przyciągane tylko z niewielką siłą. Może się
wówczas wydarzyć coś, co spowoduje zmianę kształtu ich
orbit. Satelita może zostać przyciągnięty przez inne ciało nie-
bieskie albo nawet odległą gwiazdę.
Istnięjątakże inne komplikacje. Ilekroć taki satelita znaj-
dzie się blisko powierzchni macierzystej planety, może prze-
lecieć przez warstwy gęstej atmosfery, które zmniejszą pręd-
kość jego lotu. Ja... prawdę mówiąc, Geegee, sam chyba nigdy
się w pełni nie przekonałem do tej teorii! Przypuśćmy, na przy-
kład, że macierzysta planeta porusza się bardzo szybko po
własnej orbicie, która niekoniecznie musi być linią prostą,
może nawet krążyć wokół innego ciała niebieskiego. Kiedy
zatem satelita planety krążącej po rozciągniętej eliptycznej
orbicie znajduje się bardzo daleko od tej planety, czemu się
zachowuje tak, jakby był przyciągany nie do miejsca, w któ-
rym macierzysta planeta znajduje się w danej chwili, ale do
innego miejsca, w którym planeta znajdzie się dopiero wtedy,
gdy satelita się do niej zbliży?
- Mnie o to pytasz, przyjacielu Vinsie? - zdziwił się Gee-
gee.
Ziemianin wybuchnął śmiechem.
- Zadaję pytania, których nie ośmieliłem się zadawać,
kiedy się tego uczyłem - przyznał. - Och, teoria głosi, że
satelita i macierzysta planeta mają wspólną liniową składo-
wą prędkości, dzięki czemu zachowują się, jakby planeta
w ogóle się nie przemieszczała. Podejrzewam jednak, że
prawda wygląda zupełnie inaczej. Nie ma czegoś takiego
jak stabilna orbita. Niektóre orbity tylko wydają się stabilne
w ciągu odcinka czasu odpowiadającego długości życia prze-
|* ciętnej istoty.
- A co z naszym światłodajnym satelitą? - zapytał Ge-
egee. - Wszystko wskazuje, że krąży po tej orbicie od bardzo
dawna.
- Masz rację, ale tylko w porównaniu z długością mojego
albo twojego życia - oznajmił Cullow. - W ciągu tysięcy lat
jednak i ta orbita musiała ulec jakiejś zmianie. Tak czy owak,
jeżeli na orbicie pozostawili go Lenianie, musieli przewidzieć
jakiś system korekty jej parametrów.
- To kolejna rzecz, przyjacielu Vinsie, która nie daje mi
spokoju. Czy nasz satelita jest po prostu tak długowieczny,
czy też może zawiera układy samoczynnej korekty? A może
Lenianie wracają od czasu do czasu na Wolamię, żeby doko-
nywać poprawek tej orbity? Nie cieszę się na myśl o tym, że
cierpliwie czekając na śmierć, spędzę resztę życia w tej jaski-
ni. Nie uśmiecha mi się także powrót na Shannę za pomocą
tego samego środka transportu, którym tu dotarliśmy -zakła-
dając, rzecz jasna, że Gondal i Akorra dowiedzą się, jak tego
dokonać. Pocieszam się nadzieją, że Lenianie nie wymarli
i wciąż jeszcze pamiętają o istnieniu Wolamii. I jeszcze jed-
no pytanie, jeżeli mogę je zadać. Z twoich wywodów wynika,
że sztuczne słońce tej planety krąży nad najwyższymi war-
stwami atmosfery. Jak wysoko?
- Hm... - zamyślił się Ziemianin. - To dobre pytanie.
Musiałbym wiedzieć coś więcej, żeby to obliczyć. Sądzę jed-
nak, że krąży po orbicie oddalonej mniej więcej czterdzieści
kilometrów od powierzchni Wolamii. - Urwał, zadumał się
i milczał przez chwilę. Jeśli, oczywiście, założymy, że jego
orbity nic nie wymusza.
Geegee chrząknął.
- To całkiem niedaleko - zauważył. - Może udałoby się
nam skonstruować statek, który wyniósłby nas ponad atmo-
sferę?
- To prawda, że niedaleko - przyznał Vince. - Wyobraź
sobie jednak żar, jaki panowałby na tej wysokości, z pewno-
ścią byłby trudny do zniesienia... chyba że całe ciepło jest
kierowane w dół, a przeciwna strona sztucznego słońca Wo-
lamii jest pogrążona w wiecznym mroku. Dlaczego cię to in-
teresuje? Co by to nam dało, gdybyśmy tam polecieli?
- Zastanawiałem się nad tą legendą, którą cytowałeś:
„Kiedy lampa zostanie zgaszona, Wolamia przypasze broń
i przysposobi się do walki". Nie trzeba mieć szczególnie buj-
nej wyobraźni, żeby rozszyfrować właściwe znaczenie tych
słów. Jeżeli sztuczne słońce zgaśnie, jego konstruktorzy po-
wrócą, żeby przekonać się, co się stało.
- Och! - Vince poczuł, że się rumieni. Dlaczego, u dia-
bła, sam wcześniej do tego nie doszedł?
-1 jeszcze coś - powiedział Geegee. - Jeśli Wolamia jest
kulą, satelita krąży wokół niej po orbicie niewiele odbiegają-
cej od okręgu, a znajdująca się w środku tego okręgu planeta
się nie obraca, dwa usytuowane dokładnie naprzeciwko sie-
bie punkty na jej powierzchni pozostają niemal zupełnie nie-
oświetlone!
Vince westchnął.
- Oczywiście, masz rację. Punkty te odpowiadają biegu-
nom każdej normalnej planety. Jeśli jednak Lenianie umie-
ścili celowo na orbicie sztucznego satelitę, aby dawał światło
i ciepło Wolamii, możliwe, że wyposażyli go - o ile ma wła-
sny napęd -w mechanizm, dzięki któremu jego oś ulega pre-
cesji. Oznaczałoby to istnienie pór roku. Ale nawet gdyby
Wolamia miała „bieguny", południowy i północny, jakie to
mogłoby mieć dla nas znaczenie?
- Jeszcze nie umiem sobie tego wyobrazić, przyjacielu
Vinsie. Ale takie rzeczy moglibyśmy jakoś wykorzystać, choć-
by do zwabienia Lenian, jeżeli jeszcze żyją. Dopóki tu sie-
dzę, mogę rozmyślać o różnych sprawach, na przykład przy-
szło mi do głowy coś jeszcze innego.
- Co mianowicie?
- Dotychczas widzieliśmy tylko niewielki skrawek Wola-
mii. Czy nie warto by obejrzeć trochę większy obszar? Mo-
glibyśmy przynajmniej wspiąć się na szczyt tego urwiska,
zobaczylibyśmy, jaka kraina nas otacza, widzielibyśmy tak-
że znacznie większy obszar tej pustyni. Może gdzieś nie tak
daleko są ruiny leniańskich budowli, a w nich znajdziemy
coś, co poszerzy naszą wiedzę i okaże się pomocne... Jeżeli
uzyskam zgodę wszystkich, jutro rano zabiorę dwóch wojow-
ników i wejdę na górę.
Vince zerwał się na równe nogi.
- Chyba potrafisz czytać w moich myślach, Geegee! -
zawołał. - Moją zgodę już masz! Pójdę z tobą, chyba że ktoś
mnie zwiąże, by mi to uniemożliwić!
Poranne słońce Wolamii mocno grzało kark Cullowa, cho-
ciaż Ziemianin nosił naprędce zrobiony kapelusz z szerokim
rondem i miał na sobie najbardziej przewiewne ubranie, jakie
zdołał znaleźć. Z wyraźnym trudem pokonał ostatnie sześć
metrów stromego zbocza i stanął obok Geegee na samej kra-
wędzi urwiska. Ciężko oddychając, zastanawiał się, czy ośle-
piający blask nie zaszkodzi jego oczom. Na razie Gondal
i Akorra nie zdołali skonstruować choćby prymitywnego czuj-
nika promieniowania.
Dwaj ipsisumoedańscy wojownicy wspięli się także na
szczyt góry. Mrużąc oczy, wszyscy czterej spoglądali na nie-
wysoki i niemal zupełnie nagi grzbiet ciągnącego się przed
nimi długiego wzgórza, które zasłaniało teren znajdujący się
za nim. Vince odwrócił się i spojrzał na pustynię. Linia drzew
porastających brzegi parowu, a może łożyska strumienia,
wyglądała z tej wysokości jak ciemniejsza kreska. Ziemianin
przeniósł spojrzenie na horyzont, nie wypatrzył tam jednak
niczego z wyjątkiem tańczących fal żaru. Żadnych chmur,
żadnej mgły... tylko błękitne niebo w oddali zaczynała jakby
przesłaniać nadciągająca od południowego-wschodu burza
piaskowa.
Odwrócił się do Geegee.
- Chyba powinniśmy zejść na tamten grz<biet, a potem
iść wzdłuż niego i próbować znaleźć źródło wody - powie-
dział.
Geegee potrząsnął uchem-mackąi ruszył przodem.
Dotarcie na grzbiet wzgórza zajęło im pół godziny. Vince
spojrzał na zachód i poczuł falę nagłej ulgi. Zobaczył coś, co
zwiastowało obecność wody!
W odległości niespełna trzydziestu kilometrów wyrastały
wysokie góry. Od skalnego grzbietu dzieliła je dolina, równie
płaska i wyprażona słońcem jak pustynia. Szczyty gór sprawia-
ły wrażenie bardzo starych; Vince widział wyraźnie zmiękczo-
ne przez erozję ślady rzeźby lodowcowej. Niektóre zbocza po-
rośnięte były trawą o spłowiałej oliwkowozielonej barwie.
Na wierzchołkach najwyższych gór jaśniały oślepiająco
białe plamy, i to właśnie na ich widok poczuł tę ogromną ulgę.
Szczerząc zęby w radosnym uśmiechu, powiódł spojrzeniem
po twarzach ipsisumoedan.
- Właśnie o tym ci opowiadałem - powiedział do Ge-
egee. - To śnieg.
Geegee spoglądał na białe plamy przez jakiś czas, po czym
powiedział:
- Mówiłeś, że jest zamarznięty. Jak to możliwe, skoro
z nieba leje się taki żar?
- Z pewnością stopniowo topnieje - przyznał Cullow. -
Znajduje się jednak tak wysoko, że jeszcze jakiś czas tam
pozostanie. Możliwe, że spadł kilka miesięcy temu. A zatem,
na Wolamii istnieją pory roku, a to oznacza, że oś obrotu na-
szego sztucznego słońca rzeczywiście odchyla się od położe-
nia spoczynkowego. Czuję się teraz, jakbym się znalazł kilka
tysięcy lat świetlnych bliżej domu!
Geegee zachichotał.
- Miejmy nadzieję, że tubylcy nie popsują twojego na-
stroju - powiedział. - Czy zauważyłeś wydeptany szlak, któ-
ry ciągnie się wzdłuż tego grzbietu?
Vince spojrzał w dół i odruchowo sięgnął po leniański
pistolet, który przezornie zabrał ze sobą. Szlak był zatarty, ale
dość widoczny, uwagę zwracał przede wszystkim brak kamie-
ni. Vince rozejrzał się wokoło i doszedł do przekonania, że
gdyby ktoś zobaczył ich na grzbiecie wzgórza, musiałby się
wspinać do nich po nagich skałach.
Geegee odwrócił się i powiódł wszystkich w dół, na pół-
nocny zachód.
Kiedy znaleźli się na tyle blisko, że mogli wyraźnie wi-
dzieć głęboki parów, na ich spotkanie wyszła grupa tubylców.
Z daleka włócznie były prawie niedostrzegalne, z bliska
natomiast prezentowały się znakomicie. Miały drzewca obite
metalem i metalowe groty, na których nie dałoby się dostrzec
nawet plamki rdzy. Oprócz włóczni każdy tubylec nosił nóż
w pochwie przypiętej na wysokości pasa do fałdzistego płasz-
cza zszytego z pasków barwnego materiału.
Jeśli nawet zamierzali posłużyć się bronią, starannie to
ukrywali. Podeszli blisko tym swoim nieco śmiesznym truch-
tem, jak zwykle jeden za drugim, z powagą i w milczeniu.
Vince przekonał się, że jego pierwsze wrażenie, jakie odniósł,
kiedy ich oglądał z daleka, było trafne. Byli szczupli i mieli
szarą skórę, tu i ówdzie porośniętą kępkami ciemniejszej sier-
ści, a twarze rzeczywiście nadawały im wygląd pawianów.
Ale czaszki niewiele się różniły od ludzkich, a małe oczy spra-
wiały wrażenie inteligentnych. Tubylcy mieli najwyżej pół-
tora metra wzrostu, ale byliby z pewnością wyżsi, gdyby nie
krótkie nogi.
Gdy znaleźli się w odległości dwudziestu metrów od nie-
go i jego towarzyszy, Vince dostrzegł, że na ich twarzach po-
jawiło się przerażenie. Podeszli jeszcze parę metrów bliżej,
przystanęli i nagle, rozejrzawszy się na boki, wszyscy rzucili
włócznie na spieczony piasek.
Ich przywódca miał mocno pomarszczoną skórę na twa-
rzy i brakowało mu dużego kawałka ucha. Powoli podszedł
do czwórki nieznajomych i nisko się skłonił, wyglądało na
to, że odczuwa raczej szacunek niż strach. Po chwili ode-
zwał się płynnie po leniańsku i Vince aż otworzył usta ze
zdumienia.
-Nazywam się Shontemur i jestem wodzem dwudziestu
dwudziestek - powiedział. - Czy jesteście Wielkimi?
Cullow stał jak skamieniały, dopóki nie uświadomił so-
bie z nagłym zaskoczeniem, że został uznany za najbardziej
cywilizowaną istotę w swej małej grupie. Przełknął ślinę
i chrząknął, by odzyskać głos.
- Nie jesteśmy, uhm, Lenianami - odparł. - Czy właśnie
tego chciałeś się dowiedzieć?
Natychmiast uświadomił sobie, że palnął głupstwo. Za-
czerwienił się, ale było już za późno.
Shontemur jakby zapadł się w sobie, wyraźnie rozczaro-
wany.
- Nie byliśmy tego pewni - oznajmił cicho. - Wielcy nie
odwiedzają nas od wielu tysięcy cykli pór roku, ale kiedy je-
den z moich wojowników wypatrzył was kilka dni temu
w otworze jaskini na zboczu góry, obudziła się w nas nadzie-
ja. .. Jesteście jednak na pewno przybyszami z innego świata.
Jak dostaliście się do tamtej jaskini? Przyszliście tunelem
z głębi góry, przylecieliście własnym gwiezdnym statkiem,
czy też może sprowadzili was tu Wielcy?
Na twarzy wodza malował się strach i smutek, to drugie
uczucie raczej dominowało.
Umysł Vince'a pracował teraz gorączkowo. Nie powinien
ujawniać, że są tak nieliczni i bezradni.
- Przylecieliśmy tu z innej planety na pokładzie leniań-
skiego statku, w nadziei, że spotkamy tu jego konstruktorów
- odezwał się w końcu. - Nie jesteśmy wcale ich wrogami,
szukamy ich pomocy. Więc powiadasz, że nie odwiedzają was
od dawna?
Wyraźnie zmartwiony Shontemur spoglądał na niego swy-
mi małymi oczami. Vince usłyszał ciche pomruki pięciu in-
nych wojowników, nie wyczuł w nich jednak złości ani wro-
gości.
- A zatem, jesteście uchodźcami - wódz tubylców
uśmiechnął się smutnie. - Czegoś się obawiacie albo przed
czymś uciekacie. Jest was wielu?
- Wystarczająco wielu - odparł Vince.
Tym razem Shontemur uśmiechnął się szeroko.
- To elastyczne słowo - powiedział. - Bądź pewny, przy-
byszu, że z naszej strony nie musicie się niczego obawiać.
Żyjemy tu, na Wolamii, w pokoju i chcemy nadal tak żyć. To
dla nas wielkie rozczarowanie, że nie jesteście Wielkimi, to
znaczy Lenianami. Sąwśród nas tacy, którzy obawiają się, że
Lenianie wymarli albo przebywają tak daleko, że nigdy nie
powrócą. Czy ktoś was ściga?
Vince był zupełnie oszołomiony. Spojrzał na Geegee, który
sprawiał wrażenie zaintrygowanego tą rozmową, i ciężko wes-
tchnął.
- W najbliższej przyszłości nie musimy się raczej oba-
wiać żadnego pościgu - powiedział. - Jeżeli jednak nie na-
tkniemy się na Lenian, w końcu może dojść do inwazji. Jak
brzmi, uhm... domyślam się, że kiedyś Wolamia stanowiła
część leniańskiego imperium?
Shontemur wykonał ledwo zauważalny ruch ręką.
- Naturalnie - odparł. - Ale to jedyna planeta, jaką znają
moi podwładni. Skąd przybyliście? Z najbliższego nieba czy
z tamtej ogromnej wyspy gwiazd, którąwidać w nocy na pół-
nocnym niebie?
- Przybyliśmy z tamtej wyspy gwiazd - powiedział po-
woli Vince, przytłoczony uczuciem ogromnego zawodu. - Czy
nie wiecie, dokąd odlecieli stąd Lenianie? A może pozostały
tu po nich jakieś miasta, urządzenia albo inne przedmioty?
Shontemur znów wyszczerzył zęby w uśmiechu.
- Domyślam się, że wiecie o tych urządzeniach więcej
niż my - powiedział. - Dopóki nie zobaczyliśmy was w otwo-
rze jaskini, nie wiedzieliśmy, ze w tej części Wolamii znajduje
się ich stacja transferowa, i teraz musimy włączyć tę wiado-
mość do zbioru naszej wiedzy. Czy uważacie się za właścicie-
li tej stacji? Czy możemy tam wejść i ją obejrzeć?
Vince powiódł spojrzeniem po twarzach swoich towarzy-
szy i, widząc, że się uśmiechają, zdecydował sięudzielić wy-
mijającej odpowiedzi.
-Nie jestem przywódcą naszej grupy, ale sądzę, że chyba
nikt nie będzie się temu sprzeciwiał-odparł. - Mimo wszystko
to wasza planeta. Proszę, uwierzcie mi, że nie żywimy wobec
Wolamii żadnych złych zamiarów. Pragniemy tylko się spo-
tkać z Lenianami. - Urwał, próbując pospiesznie uporządko-
wać myśli. - Czy znacie całą historię leniańskiej okupacji
Wolamii?
Shontemur był wyraźnie zaszokowany.
- Okupacji? Ależ... Lenianie zbudowali Wolamię, a ra-
czej ją przekształcili, a potem powierzyli jąnam wraz z Zada-
niem. Pozostawili nam wszystko, co potrzebne: mówiące
skrzynki, żebyśmy dbali o czystość języka, metal do sporzą-
dzania włóczni i innych narzędzi, a także sposoby wytwarza-
nia papieru i zapisywania na nim wiedzy. Tymczasem ty, przy-
byszu z innej planety, mówisz o Wielkich tak, jakby byli
najeźdźcami i ciemiężycielami. Czyżbyś naprawdę wiedział
o nich tak niewiele?
Vince westchnął.
- Nie zamierzałem niczego takiego sugerować - powie-
dział. - Dobrze wiemy, że byli sprawiedliwi i szlachetni.
Wspomniałeś jednak coś o Zadaniu. Czy mogę zapytać, na
czym polega?
Shontemur zdumiał się.
- Nawet tego nie wiesz? No cóż, jesteśmy przecież Ob-
serwatorami.
Ziemianin poczuł, że w jego sercu znowu wzbiera na-
dzieja.
- Obserwatorami? - powtórzył. - To znaczy, że jesteście
tu kimś w rodzaju strażników? A zatem musicie mieć jakiś
sposób porozumiewania się z Lenianami, a przynajmniej w ja-
kiś sposób składacie im raporty!
Shontemur przypatrywał mu się przez dłuższą chwilę,
zanim odpowiedział.
-Nie znamy żadnego sposobu, przybyszu z obcej planety
- odparł w końcu. - Jeżeli legendy mówią prawdę, Wielcy
odwiedzali nas kiedyś bardzo często, żeby sprawdzić to, co zo-
stało zapisane. Doszło jednak do wielkiej zawieruchy, o której
powiedzieli moim prapraprzodkom bardzo niewiele, a potem
w ogóle przestali do nas przylatywać. Obiecali tylko, że pew-
nego dnia powrócą.
Vince odwrócił głowę, spojrzał na pustynię, nad którą tań-
czyły fale intensywnego żaru, po czym przeniósł wzrok na
tubylca.
-1 od tamtej pory czekacie na ich powrót? - zapytał.
- A cóż innego moglibyśmy robić? - odrzekł Shontemur.
- Czekamy, obserwujemy i zapisujemy.
- Zapisujecie? Czy to znaczy, że prowadzicie notatki, czy
też rejestry? Czego one dotyczą?
- Ależ wszystkiego!
-Na przestworza wszechświata! - wybuchnął Ziemianin.
-A więc dysponujecie niewiarygodnie bogatym zasobem in-
formacji. A może po jakimś czasie niszczycie swoje zapiski?
Shontemur sposępniał.
- O tym, co ma być zachowane w całości, a co tylko w skró-
cie, decydują nasi Patriarchowie - oznajmił. - Jeżeli ktokol-
wiek inny zniszczy zapiski, popełni poważne przestępstwo.
Vince westchnął ciężko.
- Ciekaw jestem... - zaczął niepewnie. - Zastanawiam
się, czy moglibyśmy się zapoznać z niektórymi rejestrami,
mam na myśli te najstarsze.
- Tej kwestii nawet nie będę próbował rozważać - odparł
Shontemur powściągliwym tonem, w głosie jego zabrzmiała
jednak wyraźna nuta dezaprobaty. -Jestem jedynie wodzem
lokalnej społeczności, dwudziestu dwudziestek Obserwato-
rów, ich rodzin i kilkorga sierot.
. - No cóż, kto w takim razie mógłby ją rozpatrzyć? - za-
pytał Cullow. - Patriarchowie? Gdzie mogę ich znaleźć?
Shontemur uśmiechnął się słabo.
- Nie mógłbym ci tego wyjawić, przybyszu z obcej pla-
nety, nawet gdybym wiedział-oznajmił. -Kiedy się pojawi-
liście, z pewnością się ukryli.
Vince zapanował nad narastającą w nim irytacją.
- Posłuchaj - powiedział. - Nie zamierzamy w żadnym
wypadku wyrządzić im jakiejś krzywdy, nie chcemy także
przeszkadzać wam w dalszym prowadzeniu zapisków i nota-
tek. Po prostu utknęliśmy tu, na Wolamii, i chcielibyśmy się
stąd wydostać tak szybko, jak to będzie możliwe. Mam na-
dzieję, że w waszych najstarszych zapiskach sporządzonych
wkrótce po odlocie Lenian znajdzie się coś, co mogłoby nam
w tym pomóc. Ty także na pewno chciałbyś, żebyśmy stąd
odlecieli, prawda?
-Nawet bardzo, gdybyśmy tylko mogli być pewni, że nie
sprowadzicie tu Złych.
-Nie jesteśmy źli, do diabła, tylko zagubieni! Powiedzia-
łeś, że kiedy tu przylecieliśmy, wasi Patriarchowie się ukryli.
A zatem musieli jakoś się o nas dowiedzieć, prawda?
- Oczywiście. Kiedy zobaczyliśmy was po raz pierwszy,
natychmiast zawiadomiłem ich o tym.
-Wjaki sposób?
- Jak zawsze, przez posłańca. Nie mamy latających łodzi,
jakimi posługiwali się Wielcy.
- No cóż, czy nie mógłbyś więc w ten sam sposób prze-
słać mojej prośby?
- Tak, tak właśnie zrobię. Nie wiem jednak, gdzie prze-
bywają w tej chwili Patriarchowie, nie mogę ci więc powie-
dzieć, kiedy otrzymają twoją prośbę.
Vince westchnął.
- Mimo to, bardzo proszę, przekaż ją- powiedział. -1 po-
zwól, że zwrócę na coś twoją uwagę. Im szybciej stąd odleci-
my, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że ktoś będzie nas
tutaj szukał i ścigał. Najważniejsze jednak, że się nas pozbę-
dziecie!
Shontemur posmutniał.
- Tak czy owak, obawiam się, że wasze przybycie naru-
szy w poważnym stopniu spokój, jakim się dotąd cieszyli-
- śmy. Uczynię jednak wszystko, co w mojej mocy, żeby dopo-
móc wam w opuszczeniu Wolamii. Pokażę ci także ostatnie
zapiski, które jeszcze przechowuję. - Wykonał półobrót i spoj-
rzał na północ. - Czy zamierzaliście zbadać tamten kanion? -
zapytał. - Jeżeli tak, pozwól, że będę waszym przewodnikiem.
A tymczasem, dopóki to możliwe, przynajmniej udawajmy,
że jesteśmy przyjaciółmi.
Widok kanionu wprawił Cullowa w osłupienie. Jar miał
co najmniej siedemset metrów głębokości i wyglądał jak sze-
roka skalna rozpadlina. Usiane zębatymi skałami strome ściany
opadały ku płaskiemu dnu. Było ono pokryte glebą, która
musiała się tam gromadzić przez wiele stuleci, spoczywało
na nim trochę częściowo zagrzebanych w ziemi spękanych
i pokruszonych głazów.
Strumień płynący dnem kanionu widziany z wysoka przy-
pominał srebrzystą wijącą się nitkę. Tam w dole rosły bujnie
różne rośliny-całe dno parowu było pokryte spłowiałąoliw-
kowozieloną trawą. Na brzegach strumienia, częściowo go
przesłaniając, krzewiły się gęste zarośla.
W wielu miejscach nad kanionem przelatywały długo-
skrzydłe ptaki, prawdopodobnie takie same jak te, które gnieź-
dziły się na zboczu góry, gdzie znajdowała się jaskinia. Vince
dostrzegł także co najmniej kilka gatunków mniejszych pta-
ków, było tu też na pewno wiele innych gatunków, ale z miej-
sca, w którym stał na krawędzi kanionu, nie mógł ich wypa-
trzyć. Vince zaczął się zastanawiać, jakim cudem - skoro
kanion wiódł w kierunku niewidocznego kontynentu - z po-
wierzchni planety mogło zniknąć całe morze.
Odwrócił się do wodza tubylców.
- Wiesz może, czy Wolamia miała wciąż jeszcze głębo-
kie oceany, kiedy Lenianie sprowadzili tu twoich prapraprzod-
ków? - zapytał.
Krótkonoga istota człekopodobna wykonała ten sam, co
poprzednio, ledwo zauważalny ruch ręką.
- To zostało zarejestrowane. Wolamia wyglądała wów-
czas jak teraz. Domyślamy się, że wszystkie żywe istoty, nie
wyłączając ryb, zwierząt i ptaków, przybyły tu z tej samej
planety, ponieważ istniejąwyraźne podobieństwa w budowie
ich szkieletów.
Vince spojrzał zdumiony na Shontemura.
- A zatem, znacie podstawy nauk przyrodniczych, a przy-
najmniej biologii! - zawołał. - Jak to możliwe... To znaczy,
wydaje mi się dziwne, że wasze kolejne pokolenia żyją wciąż
tak samo, nie zachodzą u was żadne, uhm... zmiany. Czy
wasze społeczeństwo się nie rozwija? Nigdy nie odczuwali-
ście pragnienia, żeby zacząć żyć inaczej niz wasi prapraprzod-
kowie?
Shontemur uśmiechnął się.
- Dlaczego mielibyśmy chcieć coś zmieniać? - zapytał. -
Jest nas tu wciąż tylu, ilu przyleciało, gdyż tak stanowi nasze
prawo. Żyjemy w zgodzie ze środowiskiem, które wciąż od-
radza się na nowo. Trudnimy się rolnictwem, ale tylko w ta-
kim stopniu, jak jest to konieczne, żebyśmy mogli wywiązy-
wać się z naszego Zadania. Dbamy o glebę, żeby była cały
czas żyzna. Mamy taki przemysł, jaki jest nam potrzebny.
Każda dziedzina naszej gospodarki jest samowystarczalna.
Kiedy zejdziemy do kanionu, pokażę ci naszą papiernię, a także
odlewnię, w której wykonujemy włócznie i inne metalowe
przedmioty. Do wyrobu atramentu wykorzystujemy wyciąg
z pewnych krzewów, a materiał na ubrania - pociągnął za fałd
płaszcza, aby pokazać wstążki wszyte w celu umożliwienia
obiegu powietrza - tkamy z włókien naturalnych. Pokażę ci
także młyn.
Vince poczuł, że ogarnia go frustracja.
- A co robicie, jeżeli coś się zepsuje albo czegoś zabrak-
nie? Na przykład, powiedziałeś, że Lenianie pozostawili wam
metal. Co będzie, jeżeli zużyjecie go całkowicie?
- Mamy zapasy, które jeszcze na pewien czas nam wy-
starczą.
- Ale... no cóż, co zrobicie, kiedy i tamte się wyczer-
pią? Czy nie powinniście się nauczyć, jak go wytapiać sa-
modzielnie? - Vince spostrzegł, że na twarzy rozmówcy
pojawił się niepokój. - Co się stanie, jeżeli w wyniku natu-
ralnego kataklizmu wszystko tu ulegnie zniszczeniu? Jak
wtedy przetrwacie? A poza tym, czy teraz, kiedy wszystko
wskazuje, że Lenianie nie powrócą, nie chcielibyście się
rozwijać jako rasa?
Shontemur sprawiał wrażenie jakby zakłopotanego.
- Zakładamy, że Wielcy powrócą, zanim zapasy naszego
metalu się wyczerpią. Ostatecznie, zawsze możemy sporzą-
dzać włócznie z drewna. I tak wykorzystujemy je tylko pod-
czas polowań albo w celu obrony przed groźnymi drapieżni-
kami. Nie wiem, co masz na myśli, mówiąc o rozwijaniu się
jako rasa. Mamy swoje Zadanie i wiedziemy dobre życie.
Vince westchnął.
- Rozumiem. Powiedziałeś, że obserwujecie i rejestruje-
cie. Co zapisujecie, jeżeli nic na tej planecie nie ulega żadnej
zmianie?
Na twarzy wodza tubylców odmalowało się zaskoczenie.
- Jak to? Oczywiście, są zmiany! Zwierzęta nie zawsze
chadzają tymi samymi ścieżkami, nie zawsze też wiodą do-
kładnie taki sam tryb życia jak ich przodkowie. Ptaki nie za-
wsze gnieżdżą się w tych samych miejscach, a ryby nie gro-
madzą się w tych samych stawach.
Vince zdał sobie sprawę, że wpatruje się w tubylca z roz-
dziawionymi ustami.
- Czy to znaczy, że... obserwujecie i zapisujecie każde
nowo wybudowane gniazdo? Każde pisklę, które się wyklu-
je?
-Naturalnie - odparł nieco urażony Shontemur. - Jeste-
śmy przecież Obserwatorami.
- No dobrze, ale co takie drobiazgi mogą obchodzić Le-
nian? - żachnął się Cullow.
Wódz tubylców zmarszczył gniewnie brwi. Podobnie za-
reagowało pięciu jego wojowników.
-Nie powinieneś zadawać takich pytań, przybyszu z ob-
cej planety - powiedział." - Zapisujemy to wszystko. Kiedy
Wielcy powrócą, może zechcą wprowadzić te informacje do
pamięci swojego komputera i wówczas dowiedzą się czegoś,
co może mieć dla nich ogromne znaczenie. Mamy nasze Za-
danie, żyjemy jak należy, jesteśmy szczęśliwi!
Vince stał w milczeniu jak skamieniały. Dopiero po chwi-
li odparł powoli i spokojnie:
-Nie zamierzamy wtrącać się do waszego życia i próbo-
wać zmieniać wasze zwyczaje ani profanować waszych świę-
tości. Zechciej wybaczyć moje niestosowne pytania.
- Jesteś przybyszem z obcej planety - powiedział łagod-
nym tonem Shontemur. - Widzę wyraźnie, że wyznajesz inne
wartości niż my.

19
Zejście na dno kanionu zajęło im całą godzinę. Po przeby-
ciu mniej więcej jednej trzeciej drogi Vince i trzej ipsisu-
moedanie mieli okazję zobaczyć, jak pracują Obserwatorzy.
W zielonkawej litej skale wykuto niezbyt głęboką niszę,
na tyle jednak pojemną, żeby mogli w niej siedzieć ze skrzy-
żowanymi nogami dwaj tubylcy. Skalny nawis nad ich gło-
wami chronił obu przed spadającymi kamieniami albo odłam-
kami skał. Wąska ścieżka biegła w pewnej odległości od
niszy Obserwatorów. Obaj, choć wyraźnie zdumieni niezwy-
kłym widokiem, przyglądali się uważnie dziwnej grupie tylko
przez chwilę, a potem rzucali na nią okiem jedynie od czasu
do czasu.
Wyglądało na to, że obu tubylców posadzono w tym miej-
scu, żeby nieustannie wodzili spojrzeniem w górę, w dół
i w poprzek parowu. Ich oczy ciągle się poruszały, z wyjąt-
kiem krótkich chwil, kiedy akurat na coś spoglądali. Każdy
Obserwator trzymał na kolanach podobny do pudełka dziwacz-
ny przedmiot, sporządzony z pięknie zdobionej skóry. Prze-
chodząc obok tubylców, Vince przekonał się, że są to pojemni-
ki z rolkami papieru. Na górnej płaskiej powierzchni pudełka,
służącej zapewne jako podkładka do sporządzania notatek,
znajdowała się taśma papieru szerokości około piętnastu cen-
tymetrów. Mniej więcej co pół minuty każdy Obserwator -
ale nigdy obaj równocześnie - przestawał omiatać spojrze-
niem ściany i dno parowu i bardzo szybko notował coś na
papierze. Kiedy zapełnił całą wolną przestrzeń, obracał
umieszczonąz boku pudełka małą korbką, a wtedy w miejsce
zapisanego wysuwał się nowy odcinek papieru.
Shontemur wyjaśnił, że pisaki wykonuje się z prętów
wysuszonego porowatego drewna nasączonych półpłynnym
atramentem. Vince zauważył dziesięć czy dwanaście takich
pisaków wystających z pojemnika, który musiał pełnić funk-
cję kałamarza.
- Jak szybko wysycha ten atrament? - zapytał.
- W ciągu zaledwie kilku minut - odrzekł tubylec. - Ro-
zumiesz chyba, że to tylko robocze zapiski. Pełny opis wszyst-
kiego, co widzi, Obserwator musi sporządzić później, kiedy
skończy pełnić czynną służbę. Dopiero wtedy trzeci Obser-
wator, należący zazwyczaj, ale niekoniecznie, do tego same-
go zespołu, zapoznaje się z oboma raportami. Jeżeli wykryje
jakiekolwiek różnice między nimi, odbywa z autorami roz-
mowę, która musi doprowadzić do osiągnięcia kompromisu.
Vince rozejrzał się dookoła.
- Gdzie znajdują się pozostali czterej członkowie zespo-
łu? - zapytał.
- Niedługo ich zobaczymy - odparł Shontemur.
I rzeczywiście, mniej więcej sto metrów dalej, na skalnej
półce Vince zobaczył czterech tubylców, którzy jednak wcale
nie prowadzili obserwacji. Dwaj z nich najwyraźniej spali,
a dwaj pozostali czuwali i prawdopodobnie mieli bronić tam-
tych przed atakiem dzikich zwierząt, gdyż trzymali włócznie
w pogotowiu. Patrzyli ze zdumieniem na Vince'a i trzech ip-
sisumoedan, z ich ust nie wydobył się jednak żaden dźwięk
i nie obudzili swoich towarzyszy.
Widząc zdziwienie w oczach Cullowa, Shontemur lekko
się uśmiechnął.
- W czasie czynnej służby każdy członek zespołu prowa-
dzi obserwację przez dwie godziny - oznajmił. - Dwaj inni
muszą wtedy spać, żeby mogli zachować pełną czujność, kie-
dy nadejdzie ich pora. Zespoły Obserwatorów zmieniają się
o świcie, w południe, o zachodzie słońca i o północy.
- Chcesz przez to powiedzieć, że obserwują wszystko tak-
że w nocy? - zapytał zdziwiony Ziemianin.
- Oczywiście - odparł Shontemur. - Życie nie zamiera
przecież wraz z zachodem słońca.
Kilka godzin po południu Vince i trzej ipsisumoedanie
podziękowali wodzowi tubylców, który odprowadził ich z po-
wrotem na szczyt kanionu, a potem obrali najkrótszą drogę
do punktu, skąd mogli się wspiąć na urwisko. Teraz, kiedy
Vince już wiedział, czego szukać, bez trudu wypatrzył co naj-
mniej sześć punktów obserwacyjnych, zawsze ukrytych pod
skalnymi nawisami albo wielkimi głazami. Shontemur oświad-
czył nawet, że kilka innych posterunków znajduje się w róż-
nych miejscach na urwistym zboczu góry.
Wyglądało jednak na to, że odkąd istniała tradycja, sama
jaskinia była uważana za tabu.
-No cóż, zobaczyliśmy przynajmniej, jak wygląda okoli-
ca - powiedział ponurym głosem Cullow. - Jeśli tylko Shon-
temur i jego towarzysze nie są znakomitymi aktorami, chyba
nie musimy się obawiać niczego z ich strony.
Zanim zaczął schodzić w stronę wylotu jaskini, Geegee
przystanął, jakby chciał się nad czymś zastanowić.
-Nie sądzę, żeby w ogóle mogli żywić względem nas wro-
gie zamiary - powiedział. - Mimo wszystko nie wiedzą, czy
Lenianie pochwaliliby ich, gdyby rozpoczęli walkę z obcymi
przybyszami takimi jak my. Z pewnością nas nie napadną,
a przynajmniej nie zrobią tego, dopóki nje uczynimy czegoś,
co by im utrudniało wykonywanie ich Zadania. Zastanawiam
się jednak ciągle, przyjacielu Vinsie, dlaczego Lenianie po-
wierzyli tym tubylcom takiego rodzaju zadanie. Z pewnością
nie obchodziło ich zbytnio, ile ptaków zakłada gniazda na wio-
snę każdego roku.
-No cóż, Lenianie odlecieli stąd bardzo, bardzo dawno -
odparł Vince. - Być może początkowo naprawdę interesowa-
li się ekosystemem tej planety. A może prapraprzodkowie
Shontemura niewłaściwie zrozumieli wydane instrukcje? Kto
wie, czy w ogóle wszystko się nie zaczęło od snu jakiegoś
wodza tubylców. Lenianie mogli sprowadzić ich tu po prostu
po to, by utrzymywali planetę w częściowo cywilizowanym
stanie... na wszelki wypadek, żeby mieli dokąd powrócić,
gdyby zaistniała taka potrzeba. A może w grę wchodziło zwy-
czajne współczucie? Shontemur wspominał, że jego macie-
rzysta planeta przeżyła katastrofę, coś w rodzaju gwiezdnej
wojny. ¦
Geegee skręcił oba organy słuchowe na znak zgody.
- To możliwe - powiedział. - Tak czy owak, jeżeli Pa-
triarchowie pozwolą nam zapoznać się ze starymi zapisami,
może dowiemy się czegoś więcej.
-Sss-sss-sss!
Kiedy Vince opowiedział o spotkaniu z tubylcami i ich
Obserwatorami, Gondal nie ukrywał rozbawienia.
- A więc twierdzisz, że Lenianie powierzyli im zadanie
liczenia ptasich gniazd? No cóż, nie widzę powodu, żeby kilku
z nas ich nie odwiedziło. Możliwe, że to odświeży ich pamięć.
Vince wzruszył ramionami.
- Obawiam się, że nie będziemy mieli z nich żadnej po-
ciechy. A czy tobie i Akorrze udało się coś osiągnąć? Poczy-
niliście jakieś postępy, jeżeli chodzi o znajomość leniańskiej
matematyki?
Gondal natychmiast spoważniał.
-Na razie wiemy tylko, że to nie jest zwyczajna mate-
matyka - powiedział. - To coś w rodzaju języka numeryczne-
go opartego na jakiejś podstawowej, szczególnej i dziwacz-
nej właściwości ich komputerów. Postanowiliśmy zwrócić
większą uwagę na same komputery. Oznacza to konieczność
powycinania otworów w wewnętrznych ścianach statku, któ-
rym tu przylecieliśmy. Musimy także się zapoznać z bankami \
danych. Aha, i jeszcze jedno... Akorra poczyniła pewne po+ j
stępy - wprawdzie niewielkie, ale obiecujące - z wyciąganiem i
z tamtego klucza-krążka pewnych szczegółów w języku zwy- \
czajnej matematyki. Opracowaliśmy nawet prowizoryczny?
plan, żeby nauczyć jeden z leniańskich komputerów tłuma-*
czenia naszej matematyki na leniańską. Spodziewamy się /
odnaleźć dzięki temu program, który pozwoli nam wrócić na \
Shannę.
Vince obrzucił go niecierpliwym spojrzeniem.
- Ile czasu to potrwa? - zapytał.
- Tego nie mogę przewidzieć - oznajmił Onsjanin. - Wi-
dzisz, problem polega nie tylko na określeniu współrzędnych
punktu w naszej galaktyce, który - rzecz jasna - przemieścił}
się, i to znacznie, odkąd Lenianie odlecieli z Shanny, ale tak-,
że na określeniu warunków transferu między dwiema leniań-;
skimi stacjami. Jesteśmy pewni, że to jedyny sposób. Nawet i
jeżeli pominąć czas, jaki zajęłaby podróż gwiezdnym statkiem >
o zwyczajnym napędzie nadświetlnym, mogłoby się okazać,
że obie transferowe stacje nie mają współrzędnych przestrzeń- ^
nych, które pozostawałyby w jakimkolwiek możliwym do i
wykorzystania związku między sobą. l
Cullow wzruszył ramionami. i\
- To całkiem możliwe - burknął. - Sądzę, że lepiej bę-
dzie, jeżeli Geegee i ja skorzystamy mimo wszystko z porno- (
cy Shontemura. Wygląda na to, że mamy co najmniej takie ,r
same szansę powodzenia, jak ty i Akorra. s
- Sss! - zachichotał Onsjanin. - Żałuję, ale nie mogę ci
obiecać nic więcej, uważam więc, że powinieneś koniecznie *
nadal utrzymywać kontakty z miejscowymi Obserwatorami. ,
Minęło sześć dni, nadszedł wyznaczony przez Shontemura
termin ich następnego spotkania.
Vince, Geegee i dwaj ipsisumoedańscy wojownicy wspięli
się znów na szczyt góry. Tym razem wiedzieli, dokąd idą, i ob-
rali dłuższą, ale wiodącą mniej stromo drogę. Na wierzchoł-
ku już czekał na nich Shontemur. Jak zwykle, towarzyszyło
mu pięciu ziomków. Vince uniósł rękę na powitanie.
- Cześć - powiedział. - Przynosisz jakieś wieści od swo-
ich Patriarchów?
Shontemur ukłonił się z pewną rezerwą.
- Przynoszę, przybyszu z obcej planety - odparł. - Zasta-
nawiali się nad waszą sytuacją. Niedługo pojawi się dwudzie-
stu biegaczy z kopiami prastarych zapisów, które mogą oka-
zać się pomocne w rozwiązaniu twojego problemu. - Wódz
tubylców urwał, jakby się zawahał. - Zdecydowali się jesz-
cze na coś, co oni sami i ja także uważamy za rzecz bardzo
ryzykowną. Polecili mi, żebym powiódł cię do znajdującego
się niedaleko stąd wejścia tunelu, który zawsze stanowił dla
nas tabu, podobnie jak jaskinia, w której ujrzeliśmy cię po raz
pierwszy. Musisz wiedzieć, że kiedy Patriarchowie zostają
wybrani, poznają tajemnice o wiele cenniejsze niż te, które
mogę znać ja, wódz lokalnej społeczności. Otóż powiedzieli
mi oni, że -jeżeli wierzyć prastarym zapiskom i raportom -
stanowiący tabu tunel wiedzie do miejsca, które miało dla
Wielkich ogromne znaczenie. Nie wiem jednak, czy znajdziesz
tam ogromne klatki, podobne do tych, które oglądałem pod-
czas wizyty w waszej komnacie, albo inne urządzenia. Kie-
dyś stałem u wejścia do tego tunelu, ale zdołałem jakoś po-
wściągnąć ciekawość.
Shontemur znów urwał i przez chwilę z wyraźnym nie-
pokojem spoglądał na Vince'a.
- Wasze przybycie było dla nas wielkim szokiem - podjął
po chwili. - Wprawdzie twierdzicie, że istnieje niewielkie
prawdopodobieństwo, iż ktoś będzie was ścigał, jest jednak
czymś oczywistym, że jeżeli może przylecieć tu grupa ob-
cych istot z innej planety, mogą przybyć także inne, większe
grupy, które wcale nie będą wobec nas przyjaźnie nastawio-
ne. Nasze obawy są tym bardziej uzasadnione, że być może
naprawdę Wielcy nigdy nie powrócą. W takim wypadku chy-
ba nie powinniśmy nadal wykonywać naszego Zadania.
Krótkonoga człekopodobna istota westchnęła.
- Moi przodkowie zostali ostrzeżeni przed Złymi, z któ-
rymi zmagali się Wielcy w trudnych do wyobrażenia świa-
tach. Przybyszu z obcej planety, rozumiem dylemat, z jakim
musieli się uporać Patriarchowie. Stanęli przed wyborem: albo
odmówić ci pomocy, ryzykując, że na Wolamii mogą się po-
jawić twoi nieprzyjaciele, albo odwrotnie, udzielić ci wszel-
kiej możliwej pomocy, ryzykując, że możesz podjąć wobec
nas wrogie działania.
Wódz dwudziestu dwudziestek wykonał bezradny, ledwo
zauważalny gest.
- Byłeś wobec nas na tyle szczery i uczciwy -jeśli to nie
okaże się sprytnym wybiegiem - że przyznałeś, iż jesteście
uchodźcami - oznajmił z powagą. - Doszliśmy więc do prze-
konania, że wolimy złożyć naszą przyszłość w wasze ręce niż
w ręce waszych prześladowców. Możliwe, że postępujemy
naiwnie, ale wiemy przynajmniej, że nie jesteście Złymi, przed
którymi przestrzegali nas Lenianie.
Umilkł i utkwił w Ziemianinie błagalne spojrzenie.
Głęboko wzruszony Vince przez dłuższą chwilę zastana-
wiał się nad tym, co usłyszał.
- No cóż... - zaczął niepewnie. - Gdzie znajduje się wlot
tunelu, o którym mówiłeś?
- Niedaleko stąd, w kanionie - odparł Shontemur. - Naj- ,
pierw jednak, tak postanowili Patriarchowie, musisz się za-¦
poznać z prastarymi rejestrami. Chodź ze mną, jeśli łaska.;
Wkrótce przybędą biegacze, a zapoznanie się z zapiskami
może ci zająć bardzo dużo czasu.
„Dwieście siedemdziesiąty trzeci cykl pór roku" - brzmiał
zapis. - „Odkąd ostatni raz odwiedzili nas Wielcy, zabrali
wszystkie poprzednie notatki i polecili nam rozpocząć nowy
kalendarz, upłynął okres dłuższy niż trzy długości życia. Dla-
tego też niewierni z wielkim sceptycyzmem przyjęli pojawie-
nie się na niebie gwiezdnego statku Wielkich. Odłączył się
od niego mały fragment, który wylądował na powierzchni
planety. Chociaż nie wysiadł zeń żaden Wielki, segment po-
wiedział bardzo głośno, co następuje: »W przestworzach to-
czy się wielka wojna i nasza sytuacja jest niezwykle trudna.
Musimy opuścić niektóre komórki przestworzy, a klucz do
kilku stanowi Wolamia. Powrócimy, gdy tylko będziemy
mogli. Staraliśmy się zrobić wszystko, co w naszej mocy, żeby
nieprzyjaciele nie natknęli się na Wolamię, gdyby jednak i tak
ją odnaleźli, poznacie ich dzięki temu opisowi. Są wyżsi
i roślejsi niż wy, i o wiele potężniej zbudowani. Ich ciała są
porośnięte ciemnobrązową gęstą sierścią, a krótkie pyski kryją
kły charakteryzujące istoty mięsożerne. Chociaż ich ręce mogą
chwytać, wcale nie są delikatne. Mają ostre pazury i niemal
niewidoczne pod krzaczastymi brwiami małe oczy. Ich uszy są
małe i okrągłe, i wyrastają po bokach w tylnej części głowy«..."
Oszołomiony Vince spojrzał na Geegee.
-Chullwejowie! - wykrzyknął. - To Chullwejowie! Czy
ty... czy kiedykolwiek ich widziałeś?
- Istotnie, widziałem, przyjacielu Vinsie - przyznał ipsi-
sumoedanin. - Na plażach wyspy, na którą nie powinienem
był się wyprawiać. Pamiętasz te gwiezdne statki, które zniża-
ły się nad wierzchołkiem Płaczącej Kobiety? Sam powiedzia-
łeś, że lecą nimi Chullwejowie. Co to wszystko może ozna-
czać? Istoty te przecież z pewnością nie mogły wystąpić
przeciwko Lenianom?
Vince pokręcił głową.
- Ja... sam nie wiem - odparł ponuro. - Słyszałem, że
Chullwejowie byli znani w tej komórce galaktyki, przynaj-
mniej od początku ery międzygwiezdnych podróży. Nie osiąg-
nęli jednak bynajmniej wysokiego szczebla i dopiero stosun-
kowo niedawno utworzyli coś w rodzaju imperium, które może
stanowić większe zagrożenie.
- Możliwe, Vinsie, że stanowili potęgę w odległej prze-
szłości - powiedział Geegee. — Dzieje się tak nawet pośród
moich ziomków. Niektóre plemiona rosną w siłę, ale potem
zaczynają się kłócić albo walczyć między sobą i w rezultacie
tracą całą moc i znaczenie.
- No cóż, pewnie masz rację - odrzekł Cullow, po czym
powrócił do lektury zapisków.
„Segment statku oznajmił nam, że już niedługo nasze słoń-
ce na krótko przestanie dawać światło i ciepło, ale że nie mu-
simy się niczego obawiać. Potem wzniósł się w powietrze i po-
łączył z gwiezdnym statkiem Wielkich.
Kilka godzin później nasze słońce rzeczywiście zgasło.
Chociaż ostrzeżono mieszkańców planety, wielu ogarnęła pa-
nika. Tarzali się w piasku i lamentowali, inni zaś układali ogrom-
ne ogniska. Wielu przysięgało, że statek nie należał do Wiel-
kich, ale do istot Złych, o których wspominały dawne zapisy.
Minęły jednak niespełna dwie godziny i słońce na nowo
zajaśniało na naszym niebie, krótko przedtem jednak grunt
Wolamii w wielu miejscach się zatrząsł. Wielu mieszkańców
wpadło znów w panikę, odnotowano także liczne akty gwałtu
i przemocy.
Od tamtej pory Wielcy nie przekazali żadnej innej informa-
cji, nikt też nigdy nie widział żadnego ich gwiezdnego statku".
Vince skończył czytać i dłuższy czas w milczeniu wpa-
trywał się w manuskrypt. Potem, machinalnie, sięgnął po na-
stępny leżący na szczycie sporego stosu i w milczeniu zaczął
go studiować. Nie znalazł tam jednak niczego, co mogłoby
mieć dla niego jakiekolwiek znaczenie.
- Musimy wracać do Akorry i Gondaia - mruknął w koń-
cu. Uniósł głowę i popatrzył na Shontemura. - Czy mogliby-
ście się spotkać tu z nami jutro, żeby pokazać nam wejście do
tego tunelu?
- Stanie się, jak sobie życzysz, przybyszu z obcej planety
— odparł przywódca lokalnej społeczności.
Gondal przechadzał się niespokojnie po pieczarze. Obie
wężowe głowy trzymał blisko potężnego tułowia, małe oczy
zdawały się nie widzieć niczego. W końcu jednak spojrzał na
Vince'a.
- To mogło być po prostu przedstawienie - powiedział. -
Sss! Gdyby ktoś chciał przekonać zacofanych tubylców, że
jest bogiem, czy mógłby znaleźć lepszy sposób niż zgaszenie
na pewien czas ich słońca?
- To nie ma żadnego sensu - sprzeciwił się zirytowany
Cullow. - Przede wszystkim, Lenianie nigdy nie podejmo-
wali nawet najmniejszych prób, by sprawiać wrażenie, że są
istotami nadprzyrodzonymi... czy tu, czy gdziekolwiek in-
dziej. Po drugie, gdybyś starał się udawać boga, czy oznaj-
miłbyś swojemu ludowi, że uciekasz przed jakimś wrogiem?
Nie, samotny statek, który ostrzegł tubylców - zwróćcie uwa-
gę, że pojawił się na niebie, a nie wylądował w tej komnacie
- wyłączył na pewien czas słońce Wolamii z jakiegoś innego
powodu. Kto wie, może chodziło o uzupełnienie zasobów
energii, paliwa albo czegoś w tym rodzaju? W każdym razie
Lenianie zawiadomili tubylców wprost, bez ogródek, że nie
spodziewają się szybko wrócić.
- Czy na pokładzie jednego statku mogłoby się znajdo-
wać wystarczająco dużo paliwa albo energii jakiegokolwiek
rodzaju, żeby sztuczne słońce świeciło jeszcze wiele tysiącle-
ci? - zapytał sceptycznym tonem Geegee.
Vince spojrzał na Akorrę. Nessanka wykonała prawie nie-
dostrzegalny gest.
- O ile wiemy, to możliwe - przyznała. - Pomyślcie, ile
energii potrzeba było, żeby przetransportować nas... kto wie,
jak daleko? Pół miliona lat świetlnych? A poza tym, dobrze
wiemy, że Lenianie umieli przechowywać fantastyczne ilości
energii w bardzo małych przedmiotach.
Zniecierpliwiony Gondal machnął rękami-mackami.
- Oboje jesteście beznadziejnymi romantykami - powie-
dział. - Ale niech będzie. Na chwilę przyjmijmy waszą teo-
rię. Wiedząc, że muszą opuścić Wolamię na bardzo długo,
Lenianie wysłali statek, aby się upewnić, że ich żałosne słoń-
ce zostanie odpowiednio zaprogramowane i wyposażone
w wystarczające zasoby energii. Dlaczego jednak pojawili się
nad Wolamią, a nie w transferowej komnacie? Wiemy, że to
lądowisko działało, ponieważ działa nadal.
- Może Lenianie o tym nie wiedzieli? - zasugerował Gee-
gee. - Zwróćcie uwagę, że tamten gwiezdny statek pojawił
się dwieście siedemdziesiąt trzy lata po poprzedniej wizycie.
Może właśnie tyle czasu zajęło im dostanie się na Wolamię
innym sposobem albo szlakiem?
- Dwieście siedemdziesiąt trzy lata - powtórzył w zadu-
mie Vince. - Nie zapominajcie, że chodzi o lata tej planety,
a przynajmniej o cykle jej pór roku. Czyżby Lenianie byli aż
tak długowieczni?
Ipsisumoedanin zachichotał.
- Z manuskryptu, który czytałeś, nie wynika, że na pokła-
dzie tamtego statku podróżowały jakiekolwiek żywe istoty -
zauważył. - Wręcz przeciwnie, zapisano w nim wyraźnie, że
ani jeden Wielki się nie pokazał. Możliwe więc, że to był zdal-
nie sterowany albo zawczasu zaprogramowany gwiezdny sta-
tek, podobnie jak krążek, którym Akorra tak szczodrze po-
zwoliła się nam posłużyć na Shannie.
Nessanka się uśmiechnęła, a Vince, ujrzawszy to, uniósł
ręce na wysokość głowy.
- No dobrze, niech wam będzie - powiedział. - Tylko
dokąd to wszystko nas prowadzi?
Gondal odłączył mackę oddechową od wylotu noszonego
na plecach pojemnika.
- Sss-sss-sss! - roześmiał się głośno. - To prowadzi nas
znów na Wolamię. Niecierpliwie czekamy na nadejście po-
ranka, żebyśmy się mogli dowiedzieć, co się znajduje w tune-
lu, do którego obiecał nas zaprowadzić Shontemur.

20
Wódz tubylców powiódł ich do oddalonej zaledwie o kil-
kaset metrów od jego wioski odnogi kanionu, której dnem
nie płynął żaden strumień. Wlot tunelu nie był niczym za-
maskowany, ale osłaniał go skalny nawis. Po drugiej stronie
tego węższego jaru Vince ujrzał dwóch Obserwatorów. Je-
den wpatrywał się w nich jak urzeczony, a drugi pisał coś
gorączkowo.
Cullow zamierzałjuż ruszyć w głąb tunelu, ale nagle zawa-
hał się i popatrzył na Shontemura.
- Czy nie pozwoliłbyś mi najpierw wejść samemu? - za-
pytał. - Chciałbym się przekonać, czy zobaczę w środku po-
światę podobną do tej, jaką widziałem w innych tunelach.
Tylko ja zdołam ją dostrzec.
Shontemur zgodził się z ponurą miną.
- Nie weźmiesz nawet pochodni?
- Nie, dziękuję - odrzekł Cullow. -1 tak dam sobie radę.
Stał jeszcze przez chwilę, nasłuchując, a potem zniknął
w mrocznym otworze.
Tunel miał te same wymiary jak wszystkie inne tunele,
które już poznał, ale początkowo wznosił się nieco w górę
przez mniej więcej dwadzieścia pięć metrów przed pierwszym
zakrętem i przez jakiś kilometr za nim, a potem zaczął biec
poziomo.
Cullow szedł bardzo ostrożnie, obawiał się bowiem, że
nawet dyżurujący całą dobę Obserwatorzy mogli przeoczyć
jakiegoś wiodącego nocny tryb życia drapieżnika, który urzą-
dził sobie legowisko w głębi tunelu. Co prawda, nie usłyszał
ani nie wyczuł niczego podejrzanego, ale wciąż zachowywał
maksymalną czujność. W końcu jego oczy przyzwyczaiły się
do ciemności i zaczął znów dobrze widzieć w znajomej po-
świacie sączącej się z głębi tunelu.
Czuł jednakże, że oczy same mu się przymykają. Starał się
przezwyciężyć ten odruch, raz po raz mrugając powiekami,
i próbował przekonać sam siebie, że to tylko efekt zbyt długie-
go wczorajszego ślęczenia nad starymi manuskryptami.
W końcu upewniwszy się, że w dalszej części tunel nadal
wiedzie prosto i poziomo, zawrócił do wyjścia. Jaskrawe świa-
tło spowodowało dziwne pieczenie w oczach, powieki znów
nie chciały się rozchylić i z niejakim trudem zapanował nad
wzbierającym niepokojem. Co się działo z jego oczyma?
- Sss - odezwał się Onsjanin. - Mogę bez trudu trzymać
kilka latarek naraz, czemu więc nie miałbym pójść na czele
grupy? - zapytał. - Shontemur może podążać za mną, za nim
Vince, a potem Akorra. Ty, Geegee, będziesz miał zaszczyt
pełnić funkcję naszej tylnej straży. Sss-sss-sss. Spodziewam
się jednak, że szybko przybiegniesz do mnie, gdyby zagraża-
ło mi jakiekolwiek niebezpieczeństwo! Ruszamy!
Vince nie zaprotestował i mała procesja minęła oba za-
kręty, po czym skierowała się w głąb tunelu. Po mniej więcej
dziesięciu minutach marszu, na końcu grupy dał się słyszeć
basowy, ale cichy głos Geegee:
- Mam takie wrażenie, że kierujemy się w stronę naszej
pieczary! Czy możliwe, że kiedy ją przeszukiwaliśmy, prze-
oczyliśmy jakieś wyjście?
- Pomyślałem o tym samym - powiedział Vince. - Może
rzeczywiście znajdował się w niej kiedyś wylot tego tunelu,
ale z niewiadomego powodu Lenianie go zablokowali? Shon-
temurze, czy to się zgadza z informacjami, jakie udało się
wam zgromadzić do tej pory?
- Prawie wszystko, na co się tu natkniemy, powinno się
zgadzać z tymi informacjami - odparł Shontemur.
-Jeżeli będziemy tu tak stali i debatowali, nigdy się nie
dowiemy, co znajduje się na drugim końcu - powiedział znie-
cierpliwiony Gondal. - Ruszajmy w dalszą drogę!
Pięć minut później snopy światła latarek odbiły się od
czegoś, co niewyraźnie majaczyło w oddali. Gondal przysta-
nął.
- To chyba kolejny zakręt - powiedział - mający chronić
użytkowników tunelu przed skutkami ewentualnych eksplo-
zji, tak jak poprzednie. Myślę, że powinniśmy...
Nie kończąc zdania, odwrócił się i przebierając szybko
nogami-mackami, ruszył dalej.
Kiedy wszyscy pokonali ten i następny zakręt, światło la-
tarek wydobyło z ciemności mroczną salę. Gondal pierwszy
wszedł do niej, odsunął się na bok, żeby zrobić miejsce pozo-
stałym i zaczął omiatać pomieszczenie snopami światła.
- Sss! - powiedział. - Widzę zupełnie inne urządzenia
niż w naszej komnacie. Nie matu ani jednej klatki transfero-
wej. Zamiast tego są ekrany, przełączniki, wskaźniki zegaro-
we i komputerowe klawiatury, podobne do tych, jakie już zna-
my. Nic, co by... Na niebiosa! - wykrzyknął nagle, wyraźnie
wzburzony. - Akorro, spójrz tylko na te kable, które znikają
w sklepieniu pieczary. Wygląda na to, że mają prawie metr
grubości! Trzy, cztery... osiem, o ile się nie pomyliłem!
Vince także wyszedł z tunelu i stanął obok pozostałych.
Sala była mniejsza niż ta, w której znajdowały się klatki trans-
ferowe i sprawiała wrażenie ośrodka łączności, ale chyba nie
tak dużego ani skomplikowanego jak ten, który zapamiętał
z Shanny. Nigdzie nie widział przedstawiającej świat wiel-
kiej kuli ani zbiorowiska półprzeźroczystych sześcianów.
Oprócz wskaźników, ekranów i klawiatur, znajdowały się tu
właściwie tylko gigantyczne kable. Wyglądały, jakby były
zdolne przekazywać moc wyjściową niewielkiej gwieździe.
Vince poczuł się zawiedziony, zniechęcony i jakby trochę bar-
dziej zmęczony. Domyślił się, że podświadomie niepokoi się
stanem swoich oczu bardziej, niż gotów był to przyznać przed
samym sobą.
Akorra z latarką w dłoni podeszła do panelu z zegarowy-
mi wskaźnikami.
- Coś takiego! - wykrzyknęła. - Niektóre wskazówki
wciąż jeszcze pokazująjakieś wartości!
- Prawdopodobnie zamarły w tych miejscach, gdzie ostat-
nio się zatrzymały - mruknął Cullow zgryźliwie.
- Nie - odparła Nessanka. - Spójrzcie! Jedna nawet tro-
chę się porusza.
Gondal odwrócił się jak użądlony i przysunął do niej.
- Sss - powiedział, wyraźnie zaskoczony. - Masz rację.
Jak myślisz, co to może oznaczać? Przepływ energii? Shonte-
murze, czy wasze zapiski mówią coś o istnieniu innych po-
dobnych urządzeń?
Wódz Obserwatorów westchnął ciężko.
- Jeżeli nawet istnieją tajne informacje na temat innych
miejsc, nasi Patriarchowie nie powierzyli mi tej tajemnicy - :
powiedział, po czym odwrócił się do Cullowa. -Nie wyglą-
dasz na zachwyconego - zauważył. - Czy to znaczy, że to
miejsce cię rozczarowało?
Vince zrobił ruch głową w kierunku Akorry i Gondala.
- To oni są tu specjalistami i badaczami - powiedział. -
Ja tylko wybrałem się z nimi na przejażdżkę.
Upłynęły następne dwa dni. Vince siedział w jaskini i spo-
glądał na pustynię - stan jego oczu jakby się nieco poprawił.
Towarzyszyła mu Akorra i dwaj ipsisumoedańscy wojownicy.
W pewnej chwili zdał sobie sprawę, że Nessanka coś do
niego powiedziała.
- Słucham? - zapytał. - Bardzo przepraszam, ale akurat
myślałem o czymś innym.
- Gondal opowiedział mi o wszystkim, co się tyczy twoich
oczu - powtórzyła cicho Akorra. - Nie ukrywał także roli, jaką
odegrał, żeby nakłonić cię do udziału w naszej wyprawie. Mó-
wił, że dręczą go wyrzuty sumienia. Martwi się, że zawiódł
twoje zaufanie. Powiedziałam mu, że chyba już nie jesteś na
niego tak zły, jak byłeś jeszcze przed kilkoma dniami.
Vince miał chęć unieść rękę i potrzeć oczy, ale ją prze-
zwyciężył.
- Zły? - powtórzył. -Nie. Już mi to chyba przeszło. Gdy-
by tego nie zrobił, czułbym się pewnie równie paskudnie albo
nawet jeszcze gorzej. Myślę, że mimo wszystko warto było. -
Wyszczerzył zęby w uśmiechu, ale sam czuł, że ten uśmiech
wyglądał raczej sztucznie.
Akorra milczała przez chwilę.
- Jesteś jeszcze dosyć młody - odezwała się w końcu. -
O wiele młodszy, jak sądzę, niż ja albo Gondal. Może po pro-
stu podchodzisz do wszystkiego zbyt pesymistycznie? Cie-
szysz się dobrym zdrowiem i nawet gdybyś nie dostał tego
lekarstwa, może zachowasz dobry wzrok i będziesz wszystko
dobrze widział.
- To chyba mało prawdopodobne - odrzekł Vince. Od-
wrócił głowę i wbił spojrzenie w jakiś punkt na pustyni. Czyż-
by tylko mu się wydawało, że znajomy krajobraz był w tej
chwili jakby trochę zniekształcony i zamazany? - Ale zapo-
mnijmy na chwilę o mnie - podjął po chwili. - Czy od czasu
naszej ostatniej rozmowy ty i Gondal zdołaliście się dowie-
dzieć czegoś więcej o tych urządzeniach?
- Prawdę mówiąc, niczego, co mogłoby mieć jakieś zna-
czenie - przyznała ponuro nessańska badaczka. - Wygląda
na to, że Gondal chyba przestał się nimi interesować. Wydaje
mi się, że zaczyna odczuwać przygnębienie. Wiesz przecież,
że jest istotą ziemnowodną, a tu nie ma za wiele wody. Mam
jednak pewną teorię.
- Jaką? - zainteresował się Cullow.
-Jest niemal pewien, że te urządzenia mająjakiś związek
ze sztucznym słońcem - zaczęła Akorra. - We dnie, kiedy
słońce wisi na niebie prawie dokładnie nad wierzchołkiem
góry, wskazówki na tarczach mierników zegarowych wychy-
lają się najdalej. Gondalowi wydaje się wówczas, że słyszy,
jak cicho zamykają się albo otwierają styki ukrytych gdzieś
w tych skalnych ścianach przekaźników. Chce wrócić tu z kil-
koma przyrządami, które jeszcze buduje, i sprawdzić to. Ma
nadzieję, że dowie się czegoś więcej. Wygląda na istotę bar-
dzo przedsiębiorczą i pomysłową.
Vince uśmiechnął się smutnie.
- Zgadza się, on taki jest- powiedział. Milczał przez chwi-
lę, zastanawiając się nad czymś. - Pamiętasz, jak kilka dni
temu rozmawialiśmy na temat ostatniej wizyty Lenian na
Wolamii? - zapytał w końcu. - O tym, jak na niebie pojawił
się ich prawdopodobnie bezzałogowy gwiezdny statek i jak
na kilka godzin zgasło tutejsze sztuczne słońce?
- Tak, pamiętam - odrzekła Akorra.
- Dużo o tym rozmyślałem - ciągnął Vince. - Doszliśmy
wtedy do wniosku, że automaty leniańskiego statku wyko-
rzystały ten czas na zaprogramowanie sztucznego słońca albo
na przekazanie mu dodatkowej porcji energii. Nie bardzo jed-
nak potrafiłem pogodzić z tą hipotezą wstrząsy gruntu, które
później nastąpiły, chyba że podczas tego uzupełniania energii
doszło do nieszczęśliwego wypadku spowodowanego sztucz-
nym ciążeniem albo czymś w tym rodzaju. Wiesz chyba, że
Geegee przemierzył drugi tunel w tę i z powrotem przynaj-
mniej kilka razy i doszedł do przekonania, że mniejsza kom-
nata znajduje się dokładnie nad naszą? Jeżeli w tej mniejszej
mieści się rzeczywiście ośrodek łączności, zgromadzone w niej
urządzenia są chyba zbyt prymitywne, żeby wyjaśnić zwią-
zek, jaki może istnieć między wstrząsami gruntu a wyłącze-
niem i późniejszym włączeniem sztucznego słońca Wolamii.
Jeżeli więc urządzenia umieszczono w niej naprawdę, żeby
regulować stamtąd funkcjonowanie sztucznego słońca...
Akorra wyprostowała się i utkwiła spojrzenie w jego twa-
rzy.
- Mów dalej - przynagliła go.
- No cóż... - podjął niepewnie Cullow. - Tych ośmiu
grubych kabli z pewnością nie umieszczono tylko po to, by
przewodziły prądy sterownicze o niewielkim natężeniu. Za-
projektowano je z myślą o przekazywaniu ogromnych ilości
energii, chociaż wydaje mi się możliwe, że energii elektrycz-
nej natury. Nie zapominaj także, że kiedy tu przylecieliśmy,
zasoby energii lądowiska były niemal wyczerpane... do tego
stopnia, że nasz statek, żeby wylądować, musiał skorzystać
z własnych.
- To prawda, Vinsie - przyznała Akorra. - Co chcesz przez
to powiedzieć?
- Może tamten gwiezdny statek nie przyleciał tu po to,
żeby uzupełnić zasoby energii sztucznego słońca albo spraw-
dzić jego oprogramowanie. Wydaje mi się całkiem możliwe,
że to był statek załogowy, a kapitan potrzebował paliwa albo
nieznanego rodzaju energii. Może zabrał wtedy prawie wszyst-
ko, czym dysponowało sztuczne słońce, a automatyczne urzą-
dzenia na powierzchni Wolamii uzupełniły braki z zapasów,
które znajdują się gdzieś w głębi tej góry. To mogłoby wyjaś-
niać, dlaczego wkrótce potem miało miejsce tamto trzęsienie
gruntu. Jeżeli ktoś nagle chce przesłać tak wielką ilość ener-
gii...
Urwał i milczał jakiś czas, jakby myślał o czymś inten-
sywnie.
-No cóż, sam nie wiem - przyznał w końcu. - Wydaje mi
się, że powinnaś umieć szybciej rozwiązać tę zagadkę.
Akorra natychmiast zaczęła się podnosić z podłogi.
- Ależ, tak! - wykrzyknęła. Jej głos drżał z podniecenia.
-Tak, naturalnie! Przesyłanie tak wielkich ilości energii jest
równoznaczne z przemieszczeniem ogromnej masy. Vinsie,
możliwe, że to pomogłoby nam znaleźć rozwiązanie innego
problemu, z jakim się borykamy!
Cullow spojrzał na nią trochę zawstydzony, że nie potrafi
podzielać jej entuzjazmu.
- Tak, Vinsie - ciągnęła coraz bardziej ożywiona Akorra.
- Zastanawialiśmy się, gdzie na tej planecie szukać źródła
energii. Nie uciekając się do pomocy leniańskiej matematyki,
Gondal i ja zdołaliśmy obliczyć, ze nawet gdybyśmy znaleźli
w pamięciach komputerów odpowiedni program, na pokła-
dzie naszego statku po prostu nie pozostało dość energii, żeby
powrócić nim na Shannę. Wspomniałeś jednak, że zasoby
energii na Wolamii mogły zostać wyczerpane długo przed
naszym lądowaniem. Gdyby twoje podejrzenia miały okazać
się słuszne i gdyby się okazało, że urządzenia w górnej sali
naprawdę mogą przesyłać energię sztucznemu słońcu, zapew-
ne mogłyby mu ją również odbierać! My zaś moglibyśmy
z niej skorzystać... Możliwe, że wystarczyłoby na drogę po-
wrotną na Shannę!
Vince spoglądał na drżącą z podniecenia twarz Akorry.
Wiedział, że Nessanie nie wyrażają emocji dokładnie tak samo,
jak ludzie, ale różnica nie była na tyle wielka, żeby mógł się
pomylić. Zaczął się zastanawiać nad jej słowami. W pierw-
szej chwili także poczuł podniecenie, a w jego serce wstąpiła
nowa nadzieja, ale w następnym momencie znowu sposęp-
niał.
- Musielibyśmy się liczyć z pewnymi konsekwencjami,
które zapewne ci się nie spodobają- powiedział. - Mnie zresz-
tą też się nie podobają.
- Tak? - zapytała Nessanka, utkwiwszy wzrok w jego
twarzy.
- Wolamia - odparł krótko Cullow. - Przypuśćmy, że w ja-
kiś sposób zdołalibyśmy pozbawić części energii sztuczne
słońce Wolamii. Jak myślisz, co by to oznaczało dla życia na
planecie? Nawet gdybyśmy, pobierając zaledwie ułamek ener-
gii, tylko częściowo zmniejszyli ilości światła i ciepła...
Na jej twarzy odbiło się zrozumienie i rozczarowanie.
- Och, rozumiem - powiedziała. - Chodzi ci o tubylców.
O Shontemura i jego...
Cullow także wstał.
- Chodzi mi o całą Wolamię - powiedział. - O wszystkie
formy życia, zarówno rozumne, jak i nie. To dziwne... Jesz-
cze niedawno nic mnie nie obchodziły owady i małe zwierzę-
ta, ale teraz nie zgodziłbym się ich zabić, nawet gdyby od
tego zależało, czy będę dalej żył. Przypuszczam, że... jakiś
czas żyłem niejako z wyrokiem śmierci i może właśnie to
wpłynęło na zmianę mojego punktu widzenia. Wiem tylko,
że w żadnym razie nie chciałbym unicestwić życia na Wola-
mii. - Odwrócił się i spojrzał na Nessankę. - Czy zdołałabyś
to obliczyć? - zapytał. - Wiesz może, ile energii potrzeba,
żebyśmy mogli wrócić na Shannę albo do jakiegokolwiek in-
nego miejsca w naszej komórce galaktyki bez pobierania zbyt
dużej ilości energii z zasobnika sztucznego słońca tej plane-
ty?
Akorra wyglądała, jakby za chwilę miała się rozpłakać.
- Tego nie wiem - powiedziała. - Przede wszystkim, nie
wiemy, ile energii jest zmagazynowane w zasobnikach. Mi-
nęło tysiące lat i spora jej część musiała zostać zużyta. A je-
żeli chodzi o przemieszczenie na taką odległość naszego
gwiezdnego statku... Nie, nawet nie próbowałam zgadywać...
Wydaje mi się jednak, ze masz rację. Gdybyśmy to zrobili,
zniszczylibyśmy całe życie na Wolamii!
- Może właśnie na tym polega prawdziwe znaczenie tej
legendy - powiedział Vince. - Gdybyśmy zgasili sztuczne
słońce na Wolamii - na tak długo, dopóki by wciąż istniała -
zapanowałaby niekończąca się potworna noc.
Akorra podeszła do wylotu jaskini. Przez jakiś czas spo-
glądała na pustynię i wciąż wydłużający się cień góry. Potem
odwróciła się w stronę tunelu.
- Nie mogę tracić tu ani chwili - oznajmiła. - Muszę
w końcu uporać się z zagadkami leniańskiej matematyki. Może
wówczas uda się nam znaleźć inne rozwiązanie.
Któregoś dnia w dolnej komnacie pojawił się znów Shon-
temur. Tym razem towarzyszyło mu kilku pisarzy, którzy mieli
opisać dokładnie wszystko, co się w niej znajdowało.
Vince przyglądał się im ze współczuciem. Prymitywny pa-
pier i atrament nie mogły przecież zapobiec nieuchronnemu
zniszczeniu ich planety. Shontemur, napotkawszy jego wzrok,
powiedział, jakby się usprawiedliwiając:
- Musimy przekazać Patriarchom jak najwięcej danych!
Vince rozejrzał się po pieczarze. Tubylcy wciąż jeszcze
sporządzali notatki i prowizoryczne rysunki.
- Dlaczego właściwie Patriarchowie nie przyjdą tu sami,
żeby wszystko zobaczyć? - zapytał.
Shontemur sprawiał wrażenie zakłopotanego i dłuższy
czas zwlekał z odpowiedzią.
- To nie byłoby przezorne - odezwał się w końcu. - Tak
wiele rztczy może się tu wydarzyć...
Vince skinął głową, a potem, jakby pod wpływem nagłe-
go impulsu, zapytał:
- Powiedz mi, z pewnością pamiętasz, jak któregoś dnia
przypominałem ten cytat o „Wolamii, która przypasze broń
i przysposobi się do walki"? Czy kiedykolwiek przedtem już
go słyszałeś?
-Nie słyszałem, przybyszu z obcej planety - odparł Shon-
temur.
-No cóż, jak ci się wydaje, co to może oznaczać? - nale-
gał Vince. - Czy w twoich zapiskach jest coś, co pozwoliłoby
ci zrozumieć, o co tu chodzi?
- Nie sądzę - odparł wódz tubylców. - Trochę się nad tym
zastanawiałem. Czy to nie mogłoby oznaczać, że kiedy nasze
słońce kiedyś znów zgaśnie, na Wolamię powrócą Lenianie?
- Geegee doszedł do takiego samego wniosku - powie-
dział Vince. - Rzeczywiście, kiedyś należało to może tak ro-
zumieć, pomyśl jednak o tym: na Wolamii znajdowała się
komnata z urządzeniami, o których prawie nic nie wiedzieli-
ście. Czy nie wydaje ci się możliwe, że istnieją także inne
podobne komnaty? Czy w jednej albo kilku nie mogą się znaj-
dować wojenne machiny - automaty, które gdy tylko słońce
zgaśnie, same się uruchomią?
Shontemur zamrugał i obrócił na niego małe oczy.
- Czy chcesz przez to powiedzieć, że coś mogłoby wyło-
nić się spod powierzchni gruntu i stoczyć walkę z najeźdźca-
mi? - zapytał. - Czy machiny byłyby naprawdę zdolne do
czegoś takiego?
- Ja tylko głośno myślę - uspokoił go Cullow. - Wydaje
mi się jednak, że to możliwe. A zresztą, wasze słońce musi
być także niewiarygodnie skomplikowanym mechanizmem.
Czy nie sądzisz, że gdzieś głęboko, czekając na odpowiedni
sygnał, mogą spoczywać inne, podobne machiny?
Shontemur miał teraz bardzo nieszczęśliwą minę.
- Nie jestem odpowiednią osobą, żeby zastanawiać się
nad takimi pomysłami -powiedział, rozglądając się po sali. -
Jaka szkoda, że Wielcy nie przekazali nam więcej informa-
cji... Pozostajemy lojalni względem nich i z pewnością nie
zawiedlibyśmy ich zaufania...
- Tak uważacie w tej chwili - przyznał Vince. - Uwierz
mi jednak, że czasami cywilizacje zbaczają z rozsądnego
kursu.
- Zapewne masz rację - odparł pojednawczo Shontemur.
- Powiedz mi jednak, przybyszu z obcej planety, dlaczego tak
bardzo interesuje cię właśnie ten fragment prastarej legendy?
Chyba nie wymyśliłeś sposobu wyłączenia naszego słońca?
Vince zdumiał się, a jednocześnie przytłoczyło go na mo-
ment bolesne poczucie winy. Tylko z trudem wytrzymał spoj-
rzenie Shontemura.
- Nie - powiedział. - Nie znamy sposobu wyłączenia
waszego słońca. Zastanawialiśmy się wprawdzie nad taką
możliwością, ale na rozważaniach się skończyło. Rozumiesz
chyba, że gdybyśmy znaleźli tu inne leniańskie urządzenia
w rodzaju wojennych machin, może zdołalibyśmy rozwiązać
nasz problem i w końcu odlecielibyśmy z Wolamii. Uwierz
mi też, że nie wyłączyłbym słońca, nawet gdybym wiedział,
jak to zrobić. Nie zamierzamy pozostawić Wolamii pogrążo-
nej w ciemności. Akorra i ja zgodziliśmy się co do tego i spo-
dziewam się, że pozostali członkowie grupy przyznają nam
słuszność.
Mówiąc to, Vince nie zdawał sobie sprawy, że Geegee
stał wystarczająco blisko, aby podsłuchać ich rozmowę. W ja-
kiś czas potem ipsisumoedanin podszedł do niego z poważną
miną.
- Słyszałem, co obiecywałeś Shontemurowi, przyjacielu
Vinsie - powiedział. - Pomyślałem, że może cię ucieszy, iż
nie pomyliłeś się co do mnie i moich wojowników. Przekaza-
li mi treść twojej rozmowy z Akorrąw jaskini, po czym odby-
liśmy rozmowę na ten temat. Postanowiliśmy, że w żadnym
wypadku nie zamordujemy Wolamii.
Vince spojrzał na niego, myśląc w zasadzie o czymś in-
nym.
- Wygląda na to, że jesteśmy prawie jednomyślni, praw-
da?
- Prawie - powiedział z naciskiem Geegee.
- Co chcesz przez to powiedzieć? - zapytał Vince dość
ostrym tonem. - Czy sądzisz, że Gondal...
- Gondal wciąż jeszcze pozostaje dla mnie zagadką- przy-
znał ipsisumoedanin. - Chociaż to pirat, czasami sprawia
wrażenie szlachetnego, czasami jednak nie powierzyłbym mu
opieki nad opuszczonym ptasim gniazdem. I jeszcze jedno,
przyjacielu Vinsie. Chcę, żebyś wiedział, że on także wpadł
na pomysł wyciągnięcia energii ze słońca Wolamii. Przy ja-
kiejś okazji oznajmił mi, że nie widzi w okolicy żadnego in-
nego źródła energii, dzięki której moglibyśmy powrócić na
Shannę. Uważa, że zdoła tego dokonać, posługując się urzą-
dzeniami z górnej komnaty. Kiedy to mówił, zapewne żarto-
wał, ale nie mam całkowitej pewności co do tego.
Zastanawiając się nad tym, co usłyszał, Vince poczuł na-
gle, że na nowo wzbiera w nim gniew na Onsjanina.
- W takim razie powinniśmy zrobić coś, co da nam pew-
ność, że nie zdoła - powiedział.
Geegee uśmiechnął się.
- Jeżeli o to chodzi, przyłączę się do ciebie, przyjacielu
Vinsie - oznajmił. - Nie zapominaj jednak, że Gondal jest
podstępny i przebiegły.
- Możliwe - odparł Cullow. - Tym razem jednak może-
my go uprzedzić. Chodźmy.
Odwrócił się i podszedł do miejsca, w którym Shontemur
wciąż jeszcze się oddawał jakiemuś zajęciu.
- Chcemy ci coś poradzić - zaczął bez żadnego wstępu.
Shontemur spojrzał lękliwie najpierw na niego, a potem
na ipsisumoedanina.
- Słucham, przybyszu z obcej planety - powiedział.
- Jestem pewien, że Akorra i Gondal zechcą dokładniej
zbadać urządzenia znajdujące się w górnej sali. Pozwól im,
ale nie na wszystko. Nie dopuść, żeby Onsjanin dotykał ja-
kiejś klawiatury. Nie zgadzaj się także, gdyby chciał wywier-
cić otwór w ścianie komnaty albo zajrzeć do środka któregoś
z urządzeń. Rozumiesz? Powiedz mu, że to tabu; że zabronili
tego Patriarchowie lub cokolwiek w tym rodzaju. Upewnij
się, że będzie trzymał macki przy sobie. 1 niech w pobliżu
czuwa zawsze kilku twoich wojowników, żeby powstrzymać
go, gdyby nie zechciał cię usłuchać.
Shontemur westchnął.
- Czy to ma coś wspólnego z naszym słońcem, przybyszu
z obcej planety? - zapytał.
- Tak - odparł Cullow.
Przepełniony emocjami, których nie do końca rozumiał
(może dlatego, że miały coś wspólnego z wyrzutami sumie-
nia), odwrócił się i powoli odszedł. W pewnej chwili spo-
strzegł, że obok niego kroczy ipsisumoedanin.
- Co o tym sądzisz, Geegee? - zapytał. - Czy postąpiłem
dobrze?
- Myślę, że tak, przyjacielu Vinsie -odrzekł wojownik. -
Możliwe, że nie do końca, ale nie widzę w twoim postępowa-
niu niczego niewłaściwego.

21
Następnego dnia Vince siedział sam w jaskini i spoglądał
na pustynię. Jego zmodyfikowane oczy nie spisywały się
najlepiej i coraz częściej czuł teraz dziwne pieczenie i odrę-
twienie. Wciąż jeszcze się zastanawiał, czy powinien uważać
się za zdrajcę, czy za bohatera, kiedy nagle usłyszał za sobą
podniecony głos Akorry.
- Vinsie! Vinsie!
Błyskawicznie zerwał się na nogi, bojąc się, że Nessance
zagraża jakieś niebezpieczeństwo, zanim jednak zrobił dwa
kroki, młoda badaczka pojawiła się w mrocznym otworze.
Mrużyła porażone blaskiem słońca oczy, ale sądząc po jej
wyglądzie, nie przydarzyło się jej nic złego.
Vince poczuł, że wzbiera w nim gniew.
- Nie powinnaś po ciemku chodzić sama tunelem - po-
wiedział. - Mogłaś się potknąć albo...
Akorra uśmiechnęła się, to znaczy zamrugała.
- Och, daj spokój - powiedziała. - Tyle razy go pokony-
wałam, że mogłabym chodzić nim, nawet śpiąc. Udało się,
Vinsie! W końcu zdołaliśmy rozszyfrować tajemnicę leniań-
skiej matematyki! Och, wciąż jeszcze nie możemy prowadzić
obliczeń, ale przynajmniej ich komputery chcąteraz nam od-
powiadać!
Vince wpatrywał się w nią, czując pulsowanie krwi
w skroniach, stopniowo jednak jego radosne podniecenie ga-
sło.
- O, to świetnie - powiedział. - Wspaniale. Naprawdę
wspaniale! Jak się wam to udało?
Nessanka zaczerpnęła łyk świeżego powietrza.
- Sami byliśmy tym zdumieni. Postanowiliśmy przepro-
wadzić doświadczenie polegające na rozdzieleniu trzech
komputerów ukrytych po jednym w każdym segmencie le-
niańskiego statku. Wycięliśmy w grodziach otwory, żeby
dostać się do przewodów, i kazaliśmy każdemu komputero-
wi rozwiązywać równania kwadratowe zapisane językiem
konwencjonalnej matematyki. Polecenia wydawaliśmy jed-
nak nie wszystkim maszynom równocześnie, najpierw jed-
nemu, a potem kolejno dwóm następnym. Staraliśmy się usta-
lić raz na zawsze (to był pomysł Gondala), czy leniańskie
komputery umieją porozumiewać się z innymi bez pomocy
żadnych przewodów. Musieliśmy mieć kogoś, kto obsługi-
wałby trzecią klawiaturę, i w tym celu zapoznaliśmy Geegee
z podstawami konwencjonalnej algebry, żeby umiał sobie
z tym poradzić. W którymś momencie, kiedy wpisaliśmy pew-
ne równanie, ale nie uzyskaliśmy odpowiedzi, Geegee powie-
dział: „Pozwólcie, proszę, że coś wam zaproponuję'1. Kiedy
się zgodziliśmy, wpisał równanie o prostych czynnikach, ale
odmiennych pierwiastkach. Czy nadążasz za tokiem moich
myśli?
-Mniej więcej.
- No cóż, oznaczało to, że każdemu komputerowi dali-
śmy do rozwiązania równanie o innych pierwiastkach. Nie-
mal natychmiast usłyszeliśmy dobiegający z sufitu głos le-
niańskiego statku:
- Czego sobie życzycie?
Vince zmusił się do skoncentrowania całej uwagi na jej
słowach.
- Teoria równań kwadratowych? - zapytał. - Wydawało
mi się, że już dawno próbowaliście czegoś o wiele bardziej
skomplikowanego!
- Próbowaliśmy, próbowaliśmy! - przyznała Akorra. —
Ale... podejrzewam, że to właśnie Geegee wpadł na pomysł
z trzema równaniami o różnych zestawach pierwiastków.
Musiało to coś odblokować w samych komputerach... a przy
okazji stwierdziliśmy, że rzeczywiście umieją się porozumie-
wać między sobą bez połączeń elektrycznych. Musimy jesz-
cze tylko... - Umilkła nagle, iskierki ożywienia zgasły w jej
oczach. — Nie wyglądasz wcale na uradowanego...
Vince uśmiechnął się z przymusem.
- Cieszę się razem z tobą - powiedział. - Chodzi tylko
o to, że... niech to diabli! Bardzo się cieszę. To coś wspania-
łego!
Nie miał serca przypominać Nessance, że jej odkrycie jesz-
cze nie rozwiązuje ich problemu. Nadal nie mieli dostatecz-
nej ilości energii i byli uwięzieni na Wolamii. Nie chciał psuć
jej chwil triumfu w żadnym wypadku.
Akorra ujęła go za rękę i delikatnie pociągnęła w stronę
tunelu.
- Proszę, chodź ze mną - powiedziała. - Martwimy się,
że cały czas siedzisz sam w tej jaskini.
Vince roześmiał się może odrobinę zbyt szorstko i nie-
szczerze.
- Nie martw się, nie rzucę się z tego urwiska - odparł. -
Jeszcze jakiś czas nie pozwoli mi na to choćby po prostu zwy-
kła ciekawość. Chodźmy więc, ale ja poprowadzę. Chociaż
poświata jest bardzo słaba, wciąż widzę w niej wszystko cał-
kiem nieźle.
Wyglądało na to, że Gondal zatrudnił Geegee jako pełno-
etatowego pomocnika. Obaj siedzieli przy klawiaturach i wy-
dawali komputerom różne polecenia. Czasami też wypowia-
dali na głos te same pytania, a otrzymywane odpowiedzi
wpisywali do pamięci innych komputerów. Segmenty leniań-
skiego statku wyglądały jak pajęcza sieć, z której sterczały
we wszystkie strony przewody i wiązki kabli.
Kiedy Vince podszedł bliżej, Gondal powitał go zdawko-
wym machnięciem ręki-macki. Potem uniósł głowę i jakby
zwracając się do kogoś niewidzialnego, zapytał:
- Jak to możliwe, że twój gwiezdny statek wylądował
właśnie w tej klatce, skoro po upływie tylu tysiącleci zmianie
uległo położenie w kosmosie i Wolamii, i Shanny?
Niemal natychmiast usłyszał w odpowiedzi głos statku:
- Muszę usłyszeć, jak to samo pytanie zadają na głos dwie
osoby.
Machając gniewnie mackami, Gondal obrócił obie głowy
do Geegee, który siedział i szczerzył zęby w szerokim uśmiechu.
- Spełnij zachciankę tego przeklętego komputera! - roz-
kazał.
Geegee powtórzył pytanie Onsjanina. Zaledwie skończył,
znów rozległ się generowany przez komputer głos:
- Na powierzchni każdej planety znajdują się znaczniki
służące jako cele w infrakontinuum. Każdy komputer statku
ma wbudowany chronometr, który pozwala na ocenę upływu
czasu. Ruchy wybranych ciał niebieskich w każdej komórce
galaktyki mogą zostać wpisane do programu z bazy danych,
jaka znajduje się w każdym ośrodku transferowym. Interesu-
jące was dane zostały wpisane przez ośrodek Shanny. Okre-
ślenie przybliżonego położenia celu podróży nie wymaga prze-
prowadzenia skomplikowanych obliczeń, a ostatecznych
poprawek trajektorii dokonały automatyczne urządzenia pod-
czas ostatniej fazy lotu na Wolamię.
Gondal skierował obie głowy w stronę Akorry.
- Ach! - wykrzyknął. - A zatem, tamten krążek-klucz nie
zawierał programu umożliwiającego przelot z Shanny na
Wolamię?
- Muszę usłyszeć, jak to samo pytanie...
Onsjanin uniósł macki wysoko nad głowy w geście roz-
paczy, ale Geegee już powtarzał jego pytanie.
- Krążek zawierał program ograniczający, żebyście nie
mogli polecieć na planetę innąniż Wolamia - odparł statek. -
Podobny do tego krążek mógł zawierać zgodę na lot na inną
planetę albo nawet na kilka równocześnie; mógł także nie mieć
żadnych ograniczeń. W tym ostatnim przypadku umożliwiał-
by tylko otwarcie włazu statku i start z powierzchni Shanny.
Gondal znów kiwnął głowami w stronę Akorry.
- Czy pojmujesz, o co w tym wszystkim chodzi? - zapy-
tał. - Założę się, że nie musimy rozumieć do końca nawet
podstaw leniańskiej matematyki! Program umożliwiający
powrót na Shannę opracują same komputery, jeżeli tylko za-
damy im odpowiednie pytania we właściwy sposób. Nawia-
sem mówiąc, wygląda na to, że rozbudziliśmy te idiotyczne
komputery do tego stopnia, iż zgadzają się przyjmować wy-
powiadane na głos pytania, bez potrzeby posługiwania się kla-
wiaturami! - Uniósł głowę i krzyknął w stronę sufitu statku:
- Czy to prawda?
- Muszę usłyszeć, jak...
W końcu jednak, po mozolnym wypytywaniu przez Gon-
dala i Geegee - i jednej krótkiej przerwie, która nastąpiła,
kiedy doprowadzony do rozpaczy Onsjanin zerwał się na
wszystkie cztery nogi-macki i zaczął się kręcić w kółko, jakby
postradał zmysły - udało się ustalić kilka rzeczy. Okazało
się, że rzeczywiście komputery ośrodka transferowego Wo-
lamii mogą przeprogramować krążek, żeby umożliwił po-
wrót na Shannę. Statek był zdolny do lotu, ale ani na nim,
ani w grocie transferowej nie było tak wielkiej ilości ener-
gii, jakiej wymagało odbycie tej podróży. Komputery oznaj-
miły także, że ze sztucznego słońca Wolamii da się z powo-
dzeniem ściągnąć dostateczną ilość energii, aby uzupełnić
ów niedobór.
Vince wysłuchał tej ostatniej wiadomości z ponurą miną.
Najwyraźniej spełniające wszelkie życzenia komputery gór-
nej komnaty mogły dostarczyć potrzebną energię, jeśli tylko
poproszono by je o to we właściwy sposób! Popatrzył na Akor-
rę, a potem na Geegee.
Nagle uświadomił sobie, że Gondal zadaje następne pyta-
nie:
- Jakie znaczenie może mieć legenda o Wolamii, która
przypasze broń i przysposobi się do walki?
Geegee powtórzył i to pytanie.
- Tej informacji nie ma w mojej pamięci - odparł tajem-
niczy głos z sufitu statku.
Gondal zrobił wściekłą minę, zastanawiał się przez chwi-
lę, po czym zapytał:
- Czy znasz treść całego cytatu?
Tym razem jednak, chociaż ipsisumoedanin powtórzył
jego słowa, odpowiedź nie padła natychmiast. Dopiero po
chwili głos powiedział coś, co wprawiło wszystkich w zdu-
mienie:
- Członkowie waszej grupy powtarzali ją kilka razy i fakt
ten został zapisany w mojej bazie danych. Zanim jednak przy-
lecieliście, nic na ten temat nie było mi wiadomo.
Na leniańskim statku zapadła głucha cisza. W końcu oszo-
łomiony Gondal, wciągnąwszy dwukrotnie do płuc porcje
mieszanki z pojemnika na plecach, zapytał:
- Czy to znaczy, że słyszysz wszystko, o czym mówi się
w tej sali? 1 czy... dysponujesz innymi czujnikami, pozwala-
jącymi ci wiedzieć, co się w niej dzieje?
Geegee powtórzył pytanie poważnym tonem, ale z tru-
dem hamował uśmiech.
- Komputery tego statku automatycznie łączą się z kom-
puterami każdego ośrodka transferowego - odparł głos. - A za-
tem mają dostęp do wszystkich czujników danego ośrodka.
Jeżeli chodzi o ten, w którym właśnie się znajduję, umiesz-
czono w nim czujniki optyczne, dźwiękowe, zapachowe i ma-
gnetyczne, a także wykrywacze masy i detektory promienio-
wania elektromagnetycznego. O każdym członku waszej grupy
zebrano więc wiele informacji pozwalających na skonstru-
owanie czegoś w rodzaju elektronicznej makiety. Czujniki
rejestrowały wszystko, co robiliście i mówiliście, nie tylko
w ich zasięgu, ale także w zasięgu czujników samego statku.
Gondal wstał z wysiłkiem, po czym, wymachując nad gło-
wą rękami-mackami niczym podniecona ośmiornica, wybiegł
ze statku i zaczął krążyć po sali. W końcu kucnął.
- Sss! Dlaczego sami wcześniej na to nie wpadliśmy? -
wykrzyknął.
-Na co nie wpadliśmy? - zapytał trochę rozbawiony Vince.
- Że znajdujemy się w trzewiach potwora! - wybuchnął
Onsjanin. - Nie, raczej w jego legowisku, w którym może
nas nieustannie obserwować.
Zwinął mackę oddechową i zassał porcję mieszanki, po
czym zwrócił głowy ku sklepieniu komnaty.
- Zabierz nas do domu, słyszysz! - rozkazał. - Zrób, co
chcesz, tylko sprowadź nas z powrotem na Shannę! Aha, i za-
nim wylądujemy, wyrzuć stamtąd tych zapchlonych Chull-
wejów!
Nie otrzymawszy odpowiedzi, odwrócił się w stronę Gee-
gee, który stał obok otwartej klapy włazu.
- Na co czekasz? - burknął groźnie. - Powtórz, co powie-
działem, ty posługujący się włócznią barbarzyńco!
Geegee zachichotał.
-Odmawiam, partnerze i przyjacielu. Pociągnęłoby to za
sobą zbyt wiele konsekwencji, których nie potrafię ocenić,
i przynajmniej jedną, którą uświadamiam sobie aż za dobrze.
Nie, musimy wymyślić inny sposób niż okradanie słońca
Wolamii. Proponuję, żebyśmy nadal przesłuchiwali ten kom-
puter. Być może, kiedy ostatnio zawitali tu Lenianie, któryś
wygadał się niechcący, iż gdzieś na planecie kryją się złoża
rozszczepialnego materiału.
Vince odwrócił się i z mieszanymi uczuciami wyszedł
z komnaty.
Przesiedział blisko godzinę samotnie w jaskini, wpatru-
jąc się w pustynię. W pewnym momencie przyłączył się do
niego Gondal. Wyglądało na to, że limit tego, co mogły znieść
nerwy onsjańskiego pirata już się wyczerpał.
- Sss! Chyba nie powinno mnie dziwić, że czasami kom-
putery zachowują się jak idioci - powiedział. - Mimo to, kie-
dy pierwszy raz wyciągnęliśmy odpowiedź z czegoś, co -jak
uświadamiam sobie dopiero teraz - jest monstrualną siecią
wywiadowczą, miałem nadzieję...
Vince spojrzał apatycznie na Onsjanina.
- Chyba nie sądzisz, że komputery tamtej komnaty zdoła-
łyby wskazać drogę na Shannę? - zapytał w końcu. - Praw-
da? - Cofnął się nieco, kiedy Gondal wysunął nagle obie gło-
wy w jego stronę. - Uhm... mam nadzieję, że już wiesz, iż
wszyscy pozostali postanowili, że nie będą usiłowali ocalić
życia za cenę śmierci Wolamii.
Zniecierpliwiony Gondal zamachał wszystkimi rękami-
-mackami.
- Och, wcale nie to jest powodem mojej złości. Chociaż
jestem piratem, ja także nie poświęciłbym całej planety dla
egoistycznego celu. Nie mogę tylko znieść tego nonsensu,
który tak bardzo upodobały sobie tutejsze komputery!
Vince uśmiechnął się mimo woli.
- Chodzi ci o to, że nie zgadzają się udzielać odpowiedzi,
dopóki tego samego pytania nie zadadządwie osoby? -zapy-
tał. - Czy nie uważasz, że to po prostu elementarny środek
bezpieczeństwa, przewidziany przez ich konstruktorów?
Gondal zassał z pojemnika na plecach następną porcję
mieszanki do oddychania.
- Nie o to mi chodzi - burknął. - Najbardziej złości mnie
rola, jaką w tym wszystkim odgrywa nasz przyjaciel Geegee.
Ponieważ brał udział w absurdalnie prostym pierwszym do-
świadczeniu, które zakończyło się powodzeniem, komputer
przyzwyczaił się do niego, podobnie jak małe węgorze uzna-
ją za zastępczą matkę pierwszy obiekt, jaki zobaczą. Teraz
więc, ilekroć chcę się poradzić tego elektronicznego matołka,
muszę szukać naszego dzikusa, żeby powtarzał każde moje
pytanie. Pewnego razu poprosiłem Akorrę, żeby go zastąpiła,
ale komputer zupełnie ją zignorował!
Vince wybuchnął głośnym śmiechem.
- Cóż w tym złego? Jeżeli będziesz rozsądny, Geegee nie
odmówi ci swojej pomocy. Skoro potrzebne jest tylko brzmie-
nie jego głosu...
Gondal zasyczał gniewnie.
- A także masa i kształt jego ciała i chyba tylko niebiosa
wiedzą, co jeszcze!
-Nawet jeżeli tak jest, nie stanowi to chyba żadnego pro-
blemu, prawda?
- Może i nie. Irytuje mnie jednak, że jestem uzależniony
od prymitywnej istoty, którą musiano najpierw nauczyć nie
tylko elementarnych podstaw zwykłej algebry, ale także po-
sługiwania się ręczną bronią. Załóżmy, że Akorra i ja chcieli-
byśmy przeprowadzić jakieś doświadczenie, aby wydobyć coś
więcej z czujnie strzeżonej skarbnicy wiedzy tego kompute-
ra. Czy naprawdę za każdym razem musielibyśmy poświęcać
ileś tam czasu, żeby wyjaśniać wszystko Geegee, a potem na-
kłaniać go do współpracy? Sss! - Gondal urwał i z posępną
miną spojrzał na Vince'a. - Wygląda na to, że te przeklęte
komputery mają więcej ograniczeń i zabezpieczeń niż infor-
macji zgromadzonych w bazach danych! Jedno z nich, na przy-
kład, nie zezwala im na udzielanie niektórych informacji,
dopóki pytająca osoba nie udowodni, że wie coś na ten temat.
Na niebiosa! Gdybyśmy więcej wiedzieli, w ogóle nie zada-
walibyśmy żadnych pytań!
Vince westchnął.
- Czego właściwie chcecie się teraz od nich dowiedzieć?
- zapytał.
- Sss! - parsknął Onsjanin. - Przede wszystkim, gdzie są
ukryte zasoby energii i paliwa. Chcemy też wiedzieć, co ozna-
cza powiedzenie z tej legendy, że Wolamia przy pasze broń
i przysposobi się do walki. Przypuszczam, że odpowiedź na to
pytanie, Vinsie Kul Lo, może pomóc nam w rozwiązaniu na-
szego problemu. Gdybyśmy zdołali, na przykład, pobudzić na
nowo do życia wojenne machiny, które mogą się kryć głęboko
pod powierzchnią tej planety, może znaleźlibyśmy w ich za-
sobnikach dostateczne ilości energii i paliwa, żeby odlecieć stąd
i powrócić na Shannę. Kto wie, może nawet zdołalibyśmy po-
wrócić tam uzbrojeni i rozprawilibyśmy się z zawszonymi
Chullwejami? - Przerwał na moment. -Na razie wydobyliśmy
z komputerów tylko jedną pożyteczną informację. Oznajmiły
nam, że gdybyśmy tylko dysponowali odpowiednim sprzętem,
istnieją środki, które pozwolą na przetransportowanie go do
klatek przygotowanych do takiego transferu. I odwrotnie, gdy-
byśmy bardzo tego chcieli, można byłoby wydać statkowi roz-
kaz wylądowania na otwartej przestrzeni.
Zaczerpnął porcję gazu.
-Niech diabli porwątę przeklętą mieszaninę! - wybuch-
nął. - Wygląda na to, że dodałem do niej zbyt mało amonia-
ku... Powiedz mi, jak miewają się twoje oczy?
Vince odwrócił głowę, żeby nie patrzeć na Onsjanina.
- Nie najlepiej - odparł. - Bolą mnie. Nie bardzo, ale
nieustannie, a kiedy nimi szybko poruszam, tracę ostrość spoj-
rzenia i jakiś czas nie mogę jej odzyskać. Ale cieszyłbym się,
gdyby mogły pozostać w takim stanie, jak są obecnie i... Po-
słuchaj! Ktoś nadchodzi tunelem!
Kilka sekund później z mrocznego otworu wyłonił się
Geegee w towarzystwie jednego wojownika.
Podszedł do Vince'a i Gondala, stanął przed nimi i przez
chwilę patrzył na obu w milczeniu.
- Wpadłem na pewien pomysł, partnerzy i przyjaciele -
oznajmił w końcu z dumą. - Najpierw jednak pragnąłbym
omówić go z Shontemurem. Mam nadzieję, że uda się nam
powrócić, nim zapadnie noc.
Gondal ponuro machnął mackami. Vince przyglądał się,
jak obaj ipsisumoedanie wychodzą z jaskini i znikają.
Onsjanin wstał niezgrabnie i zaczął się nerwowo prze-
chadzać po jaskini.
- Masz teraz najlepszy przykład tego, o czym ci mówiłem
- burknął ze złością. - Co by się stało, gdybym właśnie teraz
wpadł na jakiś pomysł? Żeby cokolwiek wyciągnąć z tych
komputerów, musiałbym najpierw zaczekać na jego powrót.
- Obrócił niepewnie obie wężowe głowy w stronę wylotu
tunelu, ale po chwili znów skierował spojrzenie na Cullowa.
- Prawdę mówiąc, nie bardzo lubię przebywać w tamtej kom-
nacie - wyznał cicho. - Czy zamierzałeś pozostać jeszcze ja-
kiś czas w jaskini? Jeżeli tak, chyba nie będziesz miał nic
przeciwko temu, że dotrzymam ci towarzystwa?
Vince pokręcił głową.
- Chciałbym zaczekać tu, aż zapadnie noc, żeby przeko-
nać się, czy nie osłabła moja zdolność widzenia w ciemności \
— powiedział. - Nie, żeby to robiło jakąś różnicę, ale...
Gondal zwrócił ku niemu obie głowy.
- Jest mi naprawdę bardzo przykro, Vinsie Kul Lo, że i
postawiłem cię w tak kłopotliwej sytuacji. Rozumiesz jed-
nak, że stawka w tej grze, jak to rozumiałem, była niewiary-
godnie wysoka, a ja...
Zniecierpliwiony Vince wzruszył ramionami.
- Kiedy cię pierwszy raz zobaczyłem, czułem się o wiele \
gorzej niż teraz - powiedział. - Nie mam więc powodów do \
narzekania.
- Sss! To szlachetnie z twojej strony. Nie chciałbym jed- \
nak, żebyś tak szybko stracił nadzieję. - Przebierając rękami- r
-mackami, Gondal zaczął odpinać przytroczoną do torsu \
ogromną manierkę. -Zastanawiam się, czy nie mógłbym cię
prosić o drobną przysługę. Może zechciałbyś polać wodątyl- ;
ną część moich pleców? Jest tam pewne miejsce, którego nie
mogę dosięgnąć...
Vince wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu.
- Jasne - odparł.
Podniósł się i sięgnął po manierkę. Kiedy zmoczył plecy
Gondala, Onsjanin sięgnął ręką-macką po słuchawkę telefo- \
nu i gniewnie zasyczał. Odpowiedział mu jeden z ipsisumo- ,
edańskich wojowników.
- Czy u was wszystko w porządku? - zapytał Gondal.
- Tak, o wielomacki. Akorra pewien czas drzemała, ale
teraz bada jakiś leniański artefakt.
- Dziękuję. - Gondal odłożył słuchawkę i spoglądając na
Cullowa, wykonał gest podobny do wzruszenia ramionami.
Czas dłużył się coraz bardziej. Gondal i Vince siedzieli
w milczeniu w jaskini, z rzadka tylko wymieniając jakieś uwa-
gi. Wyglądało na to, że żaden nie spieszy się z powrotem do
komnaty transferowej. Zapadł zmierzch, a potem zaczęło się
ściemniać. W pewnej chwili pirat, jakby czymś zaniepokojo-
ny, poruszył się nierwowo.
- Mam nadzieję, że Geegee nie wplątał się w żadną awan-
turę - odezwał się półgłosem. - Nie tylko nie mogę się teraz
bez niego obejść, ale nawet polubiłem naszego glistouchego
towarzysza. Myślę, że jeszcze jakiś czas zaczekam tu na niego.
Obaj więc byli w jaskini w momencie, kiedy nagle wyda-
rzyło się coś niepojętego.

22
Sztuczne słońce Wolamii zdążyło dawno zniknąć za linią
horyzontu, ale na niebie wciąż jeszcze widać było purpu-
rowe zorze na tyle jasne, że rzucały sporo blasku na pustynię
i pozwalały dostrzec nieliczne gwiazdy na mroczniejącym nie-
bie.
Naraz jednak, tak niespodziewanie, jakby zatrzasnęły się
kosmiczne wrota, zapadła nieprzenikniona ciemność.
Nie zdając sobie sprawy z tego, co robi, Vince zerwał się
na równe nogi i chyba odruchowo namacał ścianę jaskini.
Usłyszał pełen zdumienia syk Gondala, a kilka sekund póź-
niej przerażony pisk zapóźnionego ptaka, który zapewne szu-
kał gniazda na stromym zboczu góry. W niesamowitej ciszy,
jak zapadła potem, rozległy się tysiące ledwo słyszalnych
trwożnych pisków drobnych stworzeń. Być może jednak Vin-
ce'owi wydawało się tylko, że je słyszy.
Stopniowo jego oczy przyzwyczaiły się do ciemności. Do-
piero wtedy Vince spojrzał na gwiazdy. Wydały mu się rozma-
zane. Wcale się tym nie zdziwił. Zamrugał, żeby pozbyć się
wilgoci z oczu, i w końcu odzyskał przynajmniej częściowo
ostrość spojrzenia, zobaczył pustynię oświetloną znajomym,
chociaż słabym srebrzystym blaskiem.
W oddali ujrzał jednak coś, czego przedtem nigdy tam
nie widział.
Zachłysnął się powietrzem i wytężył wzrok. To coś, po-
dobne do kopulaste wypiętrzonego płaskowyżu musiało się
znajdować mniej więcej dziesięć kilometrów od podnóża góry.
Miało średnicę około siedmiuset metrów, Vince widział jed-
nak, że ciągle się powiększało, nie stawało się jednak coraz
wyższe (podobne do kopuły wypiętrzenie miało ciągle tę samą
wysokość i pozostawało mniej więcej w tym samym miej-
scu), ale... rozszerzało się na boki! Zauważył także, że bocz-
ne krawędzie kłębią się, jakby się wahając, by w następnej
sekundzie ruszyć jeszcze dalej, zupełnie jakby...
Dopiero wtedy uświadomił sobie, że pełny niedowierza-
nia i trwogi szept, jaki słyszy od pewnego czasu, wydobywa
się spomiędzy jego warg. Poruszając się jak pijany, wyszedł
z jaskini i spojrzał w górę, gotów wspiąć się na szczyt góry
niczym przerażony robak.
W końcu jednak opanował się i spojrzał w głąb jaskini.
-Gondalu! -krzyknął.-Telefon! Gdzie jest...
Macając po omacku, potknął się o którąś mackę-nogę prze-
rażonego Onsjanina. Usłyszał pełen trwogi syk, ale w końcu
odnalazł słuchawkę.
- Akorro! - zawołał. - Czy ktoś mnie słyszy? Wzywam
wszystkich, którzy sąw grocie! Wynoście się stamtąd, i to jak
najszybciej! Wydarzyło się coś... nieprawdopodobnego. Pu-
stynię zaczyna zalewać ocean! Wody wracają na swoje miej-
sce! Widzę coś, co wyglądajak gigantyczny strumień. Nigdy
nie uwierzylibyście...
W następnej sekundzie, równie niespodziewanie jak
przedtem zniknęły, wieczorne zorze znów się pojawiły na
purpurowym niebie. Vince poczuł, że wokół jego ramienia
owija się macka Gondala.
-Nawszystkie przestworza, Vinsie Kul Lo! -wykrzyk-
nął Onsjanin. - Czy widzisz... na wszystkie niebiosa!
Spójrz tylko! - Macka cofnęła się. - Muszę powrócić do
komnaty, i...
Vince przełknął ślinę i dopiero wtedy odzyskał głos.
- Uspokój się - powiedział. -Nawet tak wielki strumień
nie zdoła natychmiast zatopić całej powierzchni planety. Znaj-
dujemy się całkiem wysoko i może nic nam się nie stanie,
musimy jednak jak najszybciej sprowadzić tu pozostałych.
Nie wiemy, czy ocean nie zatopi wylotu tej jaskini.
Spoglądając przez czerwonawą błonkę pulsującej krwi,
oszołomiony Vince wpatrywał się w monstrualny potok. Usły-
szał, że Gondal coś krzyczy do telefonu, i ledwo dosłyszalną
odpowiedź: Akorra i ipsisumoedanie obiecali się pospieszyć.
Dopiero w tej chwili do zbocza góry dotarło czoło fali
dźwiękowej. Rozległ się łoskot jakby tysięcy wodospadów
albo silników tysięcy odrzutowych bombowców. Vince uzmy-
słowił sobie, że spływa potem, i grzbietem dłoni otarł czoło
nad oczami. Stał bez ruchu obok Gondala i jak zahipnotyzo-
wany spoglądał na to, co się działo w oddali.
Na jego oczach zmieniał się znajomy krajobraz pustyni.
Spienione czoło oceanu zbliżało się niewiarygodnie szybko.
Z każdą chwilą zalany obszar się powiększał, co mogłoby
świadczyć, że głębokość właściwie się nie zmienia. Mimo to
woda zatopiła głęboki kanion i niczym mokra gąbka zmazała
z powierzchni pustyni podobną do kredowej linii kreskę drzew
i zarośli.
Tymczasem fontanna tryskająca pośrodku zalewu wcale
się nie zmniejszała.
Nie bardzo wiedząc, co robić, Gondal wpatrywał się jak
urzeczony w to, co dzieje się na pustyni. Wyciągnął obie gło-
wy w taki sposób, że każda znajdowała się po innej stronie
głowy Vince'a.
- Spójrz tam - odezwał się w pewnej chwili, pokazując
kierunek wyciągniętą macką-ręką. - Fala niesie chyba jakiś
przedmiot. Czy to... na wszystkie niebiosa! To jakiś gwiezd-
ny statek, miotany na falach niczym zabawka. A tam... i tam...
widzę inne! Na przestworza, Kul Lo! Chcieliśmy, żeby z łona
Wolamii wyłoniły się wojenne machiny, pojawiły się jednak
gwiezdne statki... całe flotylle gwiezdnych statków! Wszyst-
kie opuszczone, wszystkie stare jak sam wszechświat! Vin-
sie! Tamta legenda... Lampa Wolamii naprawdę na kilka mi-
nut zgasła, a my oglądamy tego rezultaty. Jakim cudem...
Kto...
Vince zmełł w ustach jakieś przekleństwo.
- Czy jeszcze tego nie pojmujesz? - zapytał. - To spraw-
ka Geegee. Właśnie na ten temat pragnął porozmawiać z Shon-
temurem. Nie wiem tylko, czy w ogóle zadał sobie trud, żeby
z nim porozmawiać. Geegee wyłączył sztuczne słońce Wola-
mii. To wszystko jego dzieło!
Gondal cofnął raptownie obie głowy.
- Sss! - wykrzyknął. - To znaczy... Sss! Vinsie Kul Lo,
prawdopodobnie pomogły mu w tym komputery z górnej ko-
naty. Geegee z pewnością odkrył, jak zmusić je do posłuszeń-
stwa! Co za niewdzięcznik! Co za zdradziecki, podstępny
dzikus!
Vince roześmiał się chrapliwie.
- Och, daj spokój, Gondalu - powiedział. - Czy nie zro-
bił dokładnie tego, o czym wszyscy marzyliśmy? Czyż nie
trafił od razu w sedno naszego problemu? Zakładam, że nie
wydarzyło się żadne nieszczęście -prawdopodobieństwo oce-
niam na jeden do tysiąca- i jestem pewien, że daleko na za-
chodzie lampa Wolamii świeci równie jaskrawym blaskiem
jak poprzednio. Geegee nie poważyłby się na żadne ryzyko,
upewnił się wcześniej, że nie grożą żadne poważne skutki.
Jeżeli nakłonił komputery do współpracy...
Przez chwilę słuchał, jak Gondal zasysa porcję mieszanki
do oddychania. W końcu Onsjanin oderwał z donośnym cmok-
nięciem koniec macki oddechowej od otworu pojemnika.
- Sss-sss-sss! Och, sss-sss-sss! Masz rację, Vinsie Kul Lo!
- wykrzyknął. - Jacyż z nas durnie o móżdżkach jak u węgo-
rzy! Oczywiście! W legendzie nie było mowy o tym, że lam-
pa Wolamii musi pozostać zgaszona. Och, sss-sss-sss!
Uspokoił się dopiero po dłuższej chwili.
- Ale co teraz, dwunożna istoto? - zapytał. - Czy niedługo
wylądujątu Lenianie? Może wypłynąz tego diabelskiego otwo-
ru, przez który wciąż jeszcze tryska woda? A może przyleci tu
ktoś inny albo coś innego, nie Lenianie, żeby przekonać się,
kto ośmiela się bawić lampą Wolamii?
Vince prawie go nie słyszał. Wpatrywał się w czoło bar-
dzo szybko zbliżającej się fali powodzi. Musiał przekrzyki-
wać jej głośny szum zmieszany z dobiegającym z oddali
grzmotem tryskającego strumienia.
-Gondalu! Gondalu! Niektóre z tych wraków to gwiezd-
ne statki Chullwejów! A raczej... nie, dostrzegam drobne róż-
nice, ale zasadnicza konstrukcja jest prawie taka sama.
- Sss! - żachnął się Onsjanin. - Czy to cię dziwi, Vinsie
Kul Lo? Z pewnością Lenianie zmagali się z prapraprzodka-
mi współczesnych Chullwejów. Jestem pewien, że te zapchlo-
ne wory, które wylądowały na powierzchni Shanny, są ich
zdegenerowanymi potomkami... Widzimy teraz, dwunożna
istoto, szczątki pozostałe po stoczonej kiedyś w przestwo-
rzach tytanicznej bitwie. Nie mam jednak pojęcia, jakim cu-
dem te szczątki przeleżały tyle tysiącleci pod dnem skra-
dzionego oceanu Wolamii, bo czyż to nie prastare morze wraca
teraz na swoje miejsce? Na samąmyśl o tym zaczynam tracić
zmysły!
W końcu najniższe trzysta metrów urwiska zniknęło pod
powierzchnią spienionych mętnych fal. Ocean stał się na tyle
głęboki, że trochę ucichł grzmot odległego strumienia, cho-
ciaż woda wciąż jeszcze tryskała z niewidocznego otworu.
Wciąż jeszcze widniało w tamtym miejscu kopulaste wybrzu-
szenie o wysokości dwustu metrów, ale ciśnienie musiało być
mniejsze, gdyż teraz woda wypływała o wiele wolniej. Słoń-
ce Wolamii, jak zawsze oślepiająco jaskrawe i gorące, nie prze-
stawało prażyć powierzchni planety, jakby podjęło bezsen-
sowny wysiłek wysuszenia nieproszonych mas wodnych. Na
wschodzie zaczynały się tworzyć pierwsze kłębiaste chmury.
Wszyscy uczestnicy wyprawy, z wyjątkiem Geegee i jed-
nego ipsisumoedańskiego wojownika, którzy wciąż jeszcze
nie wrócili, stłoczyli się w jaskini. W pewnej chwili Gondal
obrócił obie wężowe głowy w stronę Akorry.
- Czy przypadkiem nie mamy, proszę pani, żadnych przy-
rządów, z których dałoby się sklecić coś do pomiaru natęże-
nia promieniowania?-zapytał. -Nie mogę się doczekać, kiedy
zbadam wnętrza choćby niektórych wraków tych gwiezdnych
statków, nie chciałbym jednak, przynajmniej na tym etapie
naszej wyprawy, zanurzyć się ani pływać w śmiercionośnej
wodzie!
Oszołomiona Nessanka wymruczała coś, co można było-
by uznać za potwierdzenie.
- Czy przypadkiem nie jesteś zbytnim optymistą? - zapy-
tał Vince Gondala. -Nawet jeżeli na pokładzie jakiegoś wra-
ku pozostało paliwo, rozszczepialne materiały albo coś w tym
rodzaju, najprawdopodobniej i tak nie zdołamy ich wydobyć.
Wraki spoczywają na dnie oceanu, a jego głębokość w naj-
płytszym miejscu sięga co najmniej sześciuset metrów. Nie
zapominaj, że nie zabraliśmy ani jednej łodzi podwodnej.
- Sss! - zachichotał Onsjanin. - To ty chyba o czymś za-
pominasz, przyjacielu Vinsie. W przeciwieństwie do pozo-
stałych uczestników wyprawy, którzy mogą czuć lęk przed
wodą, jestem stworzeniem ziemnowodnym i czuję się w niej
jak przysłowiowa ryba. Możliwe, że Geegee okazał się spo-
śród nas najmądrzejszy, i mam nadzieję, że zasługuje na mia-
no prawdziwego bohatera, a nie męczennika, jednak tylko ja
zdołam się dostać na pokład zatopionego wraku. Oczywiście,
nie mogę zanurkować od razu na głębokość sześciuset me-
trów, ale po pewnym czasie będę w stanie dotrzeć jeszcze głę-
biej. Może nawet zdołam zaczopować otwór, przez który na-
dal tryska woda, jeśli nie znajduje się głębiej niż tysiąc
metrów!
Vince'a zaczęła naraz ogarniać apatia. Ból w oczach, któ-
ry odczuwał teraz ciągle, mimo że nie był zbyt silny, doku-
czał mu nieznośnie.
-1 co z tego, nawet gdyby udało się nam znaleźć zasoby
paliwa albo rozszczepialnych materiałów? - zapytał. - Praw-
dopodobnie Chullwejowie nadal roją się w tamtej komnacie
na Shannie jak mrówki. Jak myślisz, co powinniśmy zrobić,
kiedy tam wylądujemy? Kazać się wynieść wszystkim dra-
niom, tylko dlatego, że powrócili dobrzy goście?
- Sss! - zachichotał Onsjanin. - Zastanawiam się, czy nie
moglibyśmy się uciec do podstępu. A przede wszystkim my-
ślę o tym, jak sprawić, by Chullwejowie uwierzyli, że na Shan-
nie naprawdę wylądowali dobrzy goście, jak ich określiłeś.
Sam powiedziałeś, że wiele podobnych do hantli statków wy-
gląda, jakby zaprojektowali je Chullwejowie. Uważam za
prawdopodobne, że przynajmniej niektóre dałoby się wyre-
montować. Czy nie wydaje ci się możliwe, że gdyby w tamtej
komnacie pojawił się niezwykły przedmiot wyglądający po-
dobnie, ale trochę inaczej niż współczesny gwiezdny statek
Chullwejów, te worki pcheł mogłyby przynajmniej na chwilę
skamienieć z osłupienia?

23
Dopiero znacznie później Cullow uświadomił sobie, że przez
Ir następne kilka godzin znajdował się w swojego rodzaju
transie. Wydarzenia następowały jedno po drugim tak szyb-
ko, że tylko z trudem nadążał je rejestrować.
Wszyscy oniemieli, kiedy się okazało, że Geegee może
teraz wydawać rozkazy komputerom sam, nie korzystając z po-
mocy Gondala ani kogokolwiek innego. Onsjanin doszedł do
wniosku, że Geegee jest jedyną osobą, która umiała poradzić
sobie z komputerami zarówno dolnej, jak i górnej komnaty.
Akorra, która najwyraźniej ufała ipsisumoedaninowi bez za-
strzeżeń, była raczej rozbawiona niż rozdrażniona. Sam Ge-
egee zachowywał się wyjątkowo taktownie. Był chyba bar-
dziej niż kiedykolwiek potulny, a nawet skłonny do
współpracy. Sprawiał wrażenie trochę speszonego wszystkim,
co udało mu się osiągnąć.
Pewnego dnia dolną komnatę ponownie odwiedził Shon-
temur. Oznajmił, że w wyniku niespodziewanego potopu nie
ucierpiał ani jeden Obserwator, żaden spośród mieszkańców
jego wioski i w ogóle żaden tubylec. Kiedy zgodził się na
krótkotrwałe wyłączenie sztucznego słońca Wolamii (po
zapoznaniu się z wynikami komputerowych symulacji), po-
lecił zespołom Obserwatorów opuścić posterunki i wrócić do
domów, mimo że na miejsce zwolnionych nie przysłał zmien-
ników.
Następny przełom osiągnięto, kiedy Akorra, Gondal i Gee-
gee nakłonili komputery do przetransportowania leniańskie-
go statku na otwartą przestrzeń, żeby mógł służyć jako dźwig
do podnoszenia wszystkiego, co Onsjanin zdołałby odnaleźć
na dnie oceanu. Okazało się, że otwór, przez który nie prze-
stawał przepływać strumień wody, jest tylko czymś w rodza-
ju wrót i wcale nie wiedzie do głęboko ukrytych trzewi Wola-
mii. Zaledwie kilkanaście metrów pod czymś, co kiedyś było
powierzchnią pustyni, znajdowała się niepojęta płaszczyzna
transferowa, która musiała się łączyć z jakąś niewiarygodnie
odległą planetą. Kiedy leniański statek unosił się nocą nad
strumieniem, Vince widział dobrze znaną purpurowo-niebie-
ską poświatę.
Zastanawiał się, czy tamta inna planeta, w tak dziwaczny
sposób sprzężona z Wolamią, może być zamieszkana. Upew-
nił się, że z wodą nie wypływają ryby, morskie zwierzęta ani
nawet szkielety czy organiczne odpadki. Wszystko wskazy-
wało, że przez otwór wydostają się tylko poznaczone śladami
strzałów szczątki, pozostałe po zakończeniu tytanicznej
gwiezdnej bitwy. W niektórych wrakach wciąż jeszcze tkwi-
ły szkielety członków załóg. Vince zastanawiał się, jak to było
możliwe. Czyżby wypływały przez podobny otwór, który
z pewnością pojawił się nagle na innej planecie w dnie tam-
tejszego morza albo oceanu?
Skądkolwiek się pojawiały, było ich całkiem sporo. Naj-
ważniejsze jednak, że nie wszystkie wraki wyglądały na po-
ważnie uszkodzone!
Pracując przez kilka dni z rzędu, Gondal posłał na po-
wierzchnię prawie dwadzieścia niewielkich kadłubów. Oka-
zało się, że wszystkie sąpróżnioszczelne, więc wystarczyło,
że Onsjanin umieścił w każdym butle ze sprężonym powie-
trzem i posługując się zdalnym sterownikiem, otworzył za-
wory. Dzięki temu nie musiał nakłaniać tubylców do ścinania
wielu drzew i wykorzystywania ich pni w charakterze ponto-
nów.
Wyglądało na to, że Gondalowi nie zaszkodziło długie
przebywanie pod wodą. Na docieranie do dna poświęcał za-
zwyczaj mniej więcej godzinę. Pozostawał tam cały dzień,
wydając polecenia wojownikom Geegee, którzy spuszczali
na linach wszystko, co było mu potrzebne, i dopiero pod ko-
niec dnia wynurzał się - tym razem trochę szybciej - na po-
wierzchnię. Najwyraźniej istoty jego rasy nie cierpiały na do-
legliwość, zwaną chorobą kesonową, która powodowała
kalectwo, a nierzadko i śmierć wielu ludzi.
Stan oczu Vince'a pogarszał się powoli, ale nieustannie, na
tym etapie odczuwał onjednak nie ból, ale odrętwienie. Wciąż
jeszcze pogrążony był w apatii, kiedy na powierzchnię wynu-
rzył się niewielki statek o kształcie hantli, podobny do jedno-
stek Chullwejów, które widział w kosmoporcie Shanny.
Zanim jednak zdołał odzyskać ostrość spojrzenia, jednost-
ka wzniosła się w powietrze! Wszyscy otworzyli usta ze zdu-
mienia. Statek osiągnął wysokość trzystu metrów, zatoczył
koło i wylądował na powierzchni wody.
Vince zdał sobie naraz sprawę, że obok niego stoi Gee-
gee. Ipsisumoedanin bez słowa wcisnął mu leniański odpo-
wiednik karabinu rozrywającego. Czując w żołądku nieznoś-
ny ciężar, Cullow spojrzał na nieprzyjacielski statek i mocniej
ścisnął karabin. Zastanawiał się, czy na pokładzie mogą znaj-
dować się żywe istoty, czy też może ruchami przybysza kie-
rują sędziwe komputery.
W następnej sekundzie zaczął się powoli otwierać właz
gwiezdnego statku, z pewnością sterowany przez prastary ser-
womechanizm. Po jakiejś minucie z wnętrza wygramolił się
podobny do ogromnej ośmiornicy Gondal.
- Sss-sss-sss! - zasyczał radośnie. Vince usłyszał jego
śmiech z głośnika radioodbiornika. - Jak wam się to podoba,
przyjaciele? Czy nie uważacie, że w dostatecznym stopniu
opanowałem trudną sztukę pilotowania nieznanego statku?
Vince westchnął z wyraźną ulgą i rozluźnił napięte mięś-
nie. Usłyszał dobiegający zza pleców basowy chichot Gee-
gee.
Nastąpił teraz okres gorączkowej pracy. Przede wszyst-
kim należało nakłonić leniańskie komputery, żeby dokonały
transferu do wielkiej komnaty niektórych prastarych arte-
faktów. Jeden z nich - podobny do hantli gwiezdny statek -
spoczął najpierw w transferowej klatce, a później zmateria-
lizował się jakby dzięki czarom w płytkiej kołysce, która
czekała tysiące lat na ponowne użycie. Akorra, otoczona
przez więcej przedmiotów, niż mogłaby spisać, nie mówiąc
już o ich zbadaniu, sprawiała wrażenie nie mniej oszoło-
mionej niż Vince.
Kiedy Gondal doszedł do przekonania, że nie wydobę-
dzie już z dna oceanu niczego ciekawego, przeniósł się znów
do dolnej sali. Nerwowo zasysając raz po raz porcje mieszan-
ki oddechowej, wspinał się na kadłuby odzyskanych wraków
statków i wciskał wężowe głowy w otwory, z których wciąż
jeszcze wypływała morska woda. Nieustannie rzucał nowe
pomysły, a czasami dźwigał albo ciągnął różne urządzenia.
W końcu skoncentrował swoją uwagę na podobnym do han-
tli gwiezdnym statku, spoczywającym nieruchomo w transfe-
rowej klatce.
Mrok komnaty rozjaśniały raz po raz to słabszym, to sil-
niejszym blaskiem błyski palników, spawarek i zgrzewarek.
Posługiwali się nimi przynaglani niecierpliwie przez Gonda-
la ipsisumoedanie, którzy uważali je chyba za coś w rodzaju
egzotycznych zabawek. Kiedy Vince nie musiał pomagać,
wolał przebywać w jaskini - zmienne natężenie światła draż-
niło jego oczy.
Akorra nie miała tyle pracy, co Gondal i co pewien czas
informowała Ziemianina o bieżących postępach.
- Komputery powiedziały, że leniański statek, który spro-
wadził nas na Wolamię, potrafi wykorzystać rozszczepialne
materiały znalezione przez nas w zasobnikach wraków
gwiezdnych statków - oznajmiła któregoś dnia. - Zdoła tak-
że przekształcić je w rodzaj energii wykorzystywany przez
jego konstruktorów. Jeśli jednak chcemy przetransportować
na gwiazdolot te materiały, musimy zaprojektować i wyko-
nać specjalne automaty. A jeżeli pragniemy powrócić na Shan-
nę na pokładzie podobnego do hantli statku, musimy go pod-
dać gruntownym przeróbkom. Jestem gotowa przysiąc, że
Gondal jest genialnym mechanikiem, uważam jednak, że kie-
rując pracą Geegee i jego wojowników, powinien im okazy-
wać więcej wyrozumiałości i cierpliwości.
Nie chcąc sprawiać zawodu swoim towarzyszom, Vince
próbował okazywać przynajmniej trochę zainteresowania tym,
co robili.
- Zastanawiam się, jakim cudem taki prastary wrak zdoła
odnaleźć Shannę, nie uciekając się do pomocy leniańskich
komputerów - powiedział. — Nie wiem także, czy zdołamy
umieścić w jego zasobnikach wystarczająco dużo energii, żeby
wystarczyło na całą drogę powrotną.
- To jeden z naszych największych problemów - przy-
znała Nessanka. - Gdybyśmy chcieli umieścić tam zasobniki
energii podobne do tych, jakie instalowali na pokładach swo-
ich statków Lenianie, musielibyśmy przekształcić energię
w coś podobnego do sztucznego metalu. Obawiam się, że to
przekracza możliwości urządzeń, jakimi w tej chwili dyspo-
nujemy. Na razie Gondal instaluje zbiorniki paliwa wewnątrz
chullwejskiego statku. Potem umieścimy na pokładzie zabra-
ne z pokładu leniańskiego statku urządzenia, zdolne do prze-
kształcenia paliwa w rodzaj energii, którą dałoby się wyko-
rzystać. Naturalnie, musimy także wyciąć jeden leniański
komputer i przenieść go na pokład statku w kształcie hantli. -
Zamrugała, co oznaczało, że się uśmiecha. -Nie wiem tylko,
czy kiedy wszystko już tam umieścimy, pozostanie choćby
trochę miejsca dla pasażerów.
Vince westchnął. Z największym trudem starał się ukryć,
że uważa cały ten plan za absurdalny i nierealny.
- Czy Gondal i ty sama -jesteście przecież fizykami -
naprawdę uważacie, że leniańskie komputery i urządzenia
mogą wydawać polecenia zupełnie innemu systemowi napę-
dowemu? - zapytał. - Samo namierzenie docelowego ośrod-
ka transferowego z takiej odległości jest równie prawdopo-
dobne, jak trafienie owada w locie kulą, która musi przelecieć
wiele setek kilometrów.
- Prawdę mówiąc, nasze zadanie jest o wiele trudniejsze
- oznajmiła Akorra, jeszcze szybciej mrugając powiekami. -
Tyle że system napędowy statku Chullwejów wcale nie tak
bardzo różni się od tego, jaki zainstalowali Lenianie na po-
kładzie swojego statku. Porównując oba, uznałabym chull-
wejski za wcześniejszy i przestarzały. Podejrzewam, że przed
tysiącami lat wrogowie Lenian i prapraprzodkowie współcze-
snych Chullwejów stanowili rasę, która osiągnęła niezbyt
wysoki stopień rozwoju technicznego, a która utrzymywała
jakiś kontakt z Lenianami. Zapewne potajemnie korzystali
z osiągnięć ich techniki, co pozwoliło im przygotować się do
późniejszej wojny. Z niektórych fragmentów leniańskiej hi-
storii, które zachowały się do dziś, wynika zresztą, że podob-
no rzeczywiście tak było.
Vince odruchowo potarł odrętwiałe oczy.
- Rozumiem - powiedział. Wpatrzył się w szarą i wzbu-
rzoną tego dnia powierzchnię oceanu. Wszystko wskazywa-
ło, że Wolamia wciąż jeszcze nie może się dostosować do
zmiany klimatu. -Gondal powiedział mi, że bardzo chciałby,
abyś pozostała tu w towarzystwie przynajmniej kilku ipsisu-
moedan - podjął po chwili. - Czy rozmawiałaś już z nim na
ten temat, a jeżeli tak, co postanowiłaś?
Akorra zwlekała chwilę z odpowiedzią.
- Zgodziłam się, chociaż nie jestem tym zachwycona -
powiedziała wreszcie. - A co ty o tym sądzisz, Vinsie?
- Chyba byłoby lepiej, gdybyś tu pozostała--odrzekł Cul-
low. - Jeżeli polecisz z nami i przydarzy się jakieś nieszczę-
ście, wszyscy zginiemy; jeżeli natomiast tu zostaniesz, mo-
żesz nadal badać leniańskie artefakty. Ipsisumoedanie zostaną
dobrymi mechanikami, jeżeli tylko trochę się poduczą. Z pew-
nością pomogą ci także ziomkowie Shontemura.
Nessanka zamrugała dwukrotnie na znak potwierdzenia.
- Gondal odwołał się do takich samych argumentów. Są-
dzę jednak, że jeżeli tu zostanę, oszaleję.
-Naturalnie, przylecimy po ciebie. A jeżeli nie my, z pew-
nością uczyni to ktoś inny.
Akorra zamrugała, jakby znów się uśmiechała.
- Jeżeli nikt was nie zabije ani na zawsze nie zaginiecie
w pustce przestworzy.
- Nawet wówczas - powiedział Vince.
Nessanka westchnęła.
- Tak, trudno się nie zgodzić z tą logiką - stwierdziła.
Spojrzała smutnie na Cullowa. - Czy jesteś pewien, że stan
twoich oczu nie poprawi się samoistnie? Ty także mógłbyś tu
pozostać. Ja... Może uznasz mnie za egoistkę, ale z pewno-
ścią byłbyś o wiele odpowiedniejszym współpracownikiem
niż ipsisumoedanie, chociaż i ich pomoc może okazać się nie-
oceniona. Chodzi o to, że istoty twojej i mojej rasy są bardzo
podobne do siebie.
Vince powoli pokręcił głową.
- Stan moich oczu nie poprawi się samoistnie - powie-
dział ponuro. - Co więcej, odgrywam bardzo ważną rolę w pla-
nach Gondala, pod warunkiem, że kiedy już wylądujemy na
Shannie, wciąż jeszcze będę widział w ciemności równie do-
brze, jak w tej chwili. A poza tym, ja... no cóż, jeżeli wywią-
że się jakaś walka, chyba po prostu także chciałbym wziąć
w niej udział.
Akorra ciężko westchnęła.
- Przypuszczam, że istoty płci męskiej mojej rasy zare-
agowałyby tak samo - powiedziała z rezygnacją. - No cóż,
zostanę tu i będę nadal prowadziła swoje badania. Jeżeli Gee-
gee odleci, może komputery nie zechcą słuchać moich rozka-
zów, ale i tak nauczyłam się już od nich bardzo dużo. Aha,
i jeszcze jedno - dodała po chwili. - Możliwe, że Gondal o tym
nie wspominał, ale jestem pewna, że nie umknęło to jego
uwagi: ktoś musi tu zostać, żeby bronić tej komnaty. Sam ro-
zumiesz, że nie możemy wykluczyć, iż przebywający na Shan-
nie Chullwejowie mogą także odkryć tajemnicę leniańskicj
techniki podróżowania w międzygwiezdnych przestworzach,
a wówczas z pewnością zechcą przylecieć na Wolamię. Ci,
którzy nie pozostąjąna usługach wojskowej dyktatury, są cał-
kiem niezłymi naukowcami i badaczami.
Vince spojrzał na nią - jego oczy były teraz chyba bar-
dziej wilgotne niż zazwyczaj. Zastanawiał się, jak taka wraż-
liwa istota poradzi sobie z obroną komnaty.
- Obiecuję ci, że uczynię wszystko, co będzie w mojej
mocy i powrócę tu sam albo kogoś przyślę - powiedział, czu-
jąc lekki niepokój, a może także wyrzuty sumienia.
Oczywiście, żywił tylko niewielką nadzieję, że ich przed-
sięwzięcie zakończy się powodzeniem. Nie chodziło mu jed-
nak o stan oczu - prawdę mówiąc, zdążył się pogodzić z lo-
sem. Martwił się o to, jak poradzi sobie Akorra.

24
Transfer na Shannę się rozpoczął.
Wyglądało na to, że generowany przez komputer głos, który
rozlegał się chyba ze wszystkich miejsc sufitu równocześnie,
nie zmienił się mimo dokonanej transplantacji. Vince siedział
i -wciąż jeszcze się zastanawiając, czy to nie sen - wsłuchi-
wał się w monotonnie wypowiadane słowa. Czy rzeczywi-
ście zdołali wystartować z Wolamii i lecieli z powrotem na
Shannę? Prawdę mówiąc, sklecony byle jak i pospiesznie
wyremontowany prastary gwiezdny statek, pełen trudnych do
opisania zbiorników, rur, silników i pomp, przyspawanych
naprędce we wszystkich możliwych wolnych miejscach, wy-
glądałjak dzieło pijanej osy. Czy możliwe, że naprawdę mknął
przez infrakontinuum i do tej pory zdołał się oddalić dziesiąt-
ki lat świetlnych od miejsca startu? A może jednak był to sen
albo obłęd?
Chcąc się upewnić, że to rzeczywistość, Vince odwrócił
się do Gondala.
-Nessanka nauczyła mnie tylko kilku słów języka Chull-
wejów - powiedział. - Twierdzisz, że znasz o wiele więcej, ale
nie masz odpowiedniej barwy głosu. Kto więc będzie z nimi
rozmawiał, jeżeli rzeczywiście wylądujemy w komnacie trans-
ferowej na Shannie?
- Sss. - Onsjanin skierował jedną głowę w stronę Gee-
gee. -Nasz serdeczny przyjaciel i zaklinacz leniańskich kom-
puterów - powiedział. - Ma odpowiednio głębokie brzmie-
nie głosu i nadaje się wręcz idealnie. Co więcej, jeżeli spędzi
cały czas podróży, ucząc się mowy Chullwejów, może nie
będzie miał głowy do figlów i sztuczek.
Ipsisumoedanin zachichotał.
-Nie spodziewam się, że opanuję obcą mowę na tyle do-
brze, aby nią płynnie władać. Jeżeli, jak mówicie, najeźdźcy
niewiele wiedzą o swoich przodkach, zapewne zdołam ich
przekonać, wypowiadając tylko kilka zniekształconych wy-
razów. Przypuszczam, że to będzie lepsze, niż gdyby ktoś prze-
mówił do nich płynnie po chullwejsku. - Uniósł głowę i prze-
niósł spojrzenie na Cullowa. - Jak miewają się twoje oczy? -
zapytał.
Vince wzruszył ramionami.
- Podczas tej podróży mogę tylko odpoczywać i nie tra-
cić nadziei - odparł z rezygnacją. - Obawiam się jednak, że
nie zastanowiliśmy się nad rozwiązaniem pewnego proble-
mu. Przypuśćmy, że, jak się tego spodziewamy, w transfero-
wej komnacie na Shannie będą rzeczywiście panowały zu-
pełne ciemności, jeżeli nie liczyć poświaty, w której może
nadal będę wszystko dobrze widział. Co prawda, będziemy
dysponowali kamerami połączonymi z pokładowymi moni-
torami, ale jak zdołam na ekranach cokolwiek zauważyć? Sami
wiecie, że kamery nie są na tyle czułe, aby mogły zarejestro-
wać jakiekolwiek obrazy. Jeżeli zaś zejdę z pokładu tego stat-
ku, cały plan wyprowadzenia Chullwejów w pole spali na pa-
newce. Nie wyglądam przecież jak ociężały niedźwiedź.
- Sss-sss-sss - zachichotał Gondal. Wstał z fotela i pod-
szedł do stojącej w kącie szafki, wciśniętej między dwa zbior-
niki na paliwo. - Pomyślałem o tym, zanim wystartowaliśmy
z Wolamii. - Otworzył drzwiczki, wsunął do środka dwie ręce-
-macki i wyciągnął coś, co przypominało wielki skafander,
taki jak te, które zakładają nurkowie. - Czy jeszcze to pamię-
tasz? - zapytał. - Znalazłem ten strój na pokładzie wraku stat-
ku, jednego z tych statków, które wypłynęły z oceanem na
powierzchnię planety. Z pewnością należał kiedyś do Chull-
weja. Może okazać się, Vinsie, że jest dla ciebie zbyt duży,
ale przynajmniej będziesz mógł się w nim poruszać. Jeżeli
poczernisz twarz, żeby najeźdźcy nie zobaczyli jej przez szy-
bę hełmu...
- Wolnego! - wykrzyknął Vince, zerwał się na równe nogi
i obrzucił Onsjanina gniewnym spojrzeniem. - O czym ty
właściwie mówisz? Czy to znaczy, że mam zejść z pokładu
statku w tym koszmarnym stroju, zakładając, rzecz jasna, że
w ogóle dolecimy na Shannę? Miałem nadzieję, że to Geegee
będzie rozmawiał z Chullwejami.
- Ach, sss! - odparł Onsjanin. - Będzie z nimi rozma-
wiał, ale przez radio. Nie zapominaj, Vinsie, że jeżeli w sali
będzie panowała zupełna ciemność, jedynie ty zdołasz tam
cokolwiek zauważyć. Przydzielimy ci indywidualną często-
tliwość, żebyś mógł składać nam raporty...
- Hm - mruknął wciąż jeszcze nie do końca przekonany
Cullow. - O wszystkim pomyślałeś, prawda? A co się stanie,
jeżeli w komnacie nie będzie ciemno? Być może Chullwejo-
wie zainstalowali tam sztuczne oświetlenie, a w środku bę-
dzie się roiło od naukowców albo żołnierzy. - Vince odwrócił
głowę i spojrzał na uśmiechniętą twarz Geegee. - Och, niech
wam będzie - burknął w końcu. - Myślę, że to rozsądne roz-
wiązanie. I tak jestem jedyną osobą, którą można poświęcić
dla dobra ogółu. Prawdę mówiąc, niewiele życia już mi pozo-
stało.
- Sss! - syknął groźnie Onsjanin. -Na pewno jesteś naj-
większym pesymistą, jakiego zdarzyło mi się widzieć. Nie
wiemy, co zastaniemy wewnątrz góry. Musimy się jak najle-
piej przygotować na wszystko, z czym możemy się spotkać,
i reagować w zależności od tego, jak potoczą się wypadki.
Czyżbyśmy już nie mieli kłów ani pazurów? - Gondal mach-
nął macką-ręką w kierunku naprędce skleconego panelu
kontrolnego leniańskiej broni, którązainstalował na zewnątrz
prastarego kadłuba. - Jeżeli w ciągu tych kilku pierwszych
sekund, kiedy może uda się nam zaskoczyć Chullwejów, wy-
korzystamy ją odpowiednio. ..
Vince wzruszył obojętnie ramionami.
- Niech będzie - powtórzył z rezygnacją. - Wygrzebię
się ze środka i rozejrzę, podejrzewam jednak, że jeśli dojdzie
do konfrontacji, stanę się pierwszym widocznym celem. Wów-
czas to wy będziecie się wykazywali sprytem i przebiegło-
ścią!
Jeżeli mierzyć liczbą godzin, podróż powrotna trwała pra-
wie tyle samo, ile lot na Wolamię, Vince'owi wydawało się
jednak, że ciągnie się tysiąc razy dłużej.
Nie mogąc znieść napięcia, niespokojnie przemierzał po-
mieszczenia prastarego statku. Czując ciężar w żołądku, ciągle
się objadał i przestał dopiero wtedy, gdy zaczęło mu się zbie-
rać na wymioty. Z ponurą skrupulatnością przestrzegał pory
kładzenia się spać i wstawania, chociaż zazwyczaj „spanie"
oznaczało niespokojne obracanie się z boku na bok. Martwił
się trochę tym, iż stracił wszelką nadzieję, kiedy jednak mi-
nęło kilka pierwszych godzin lotu, postanowił się nie podda-
wać. Starał się nie być zgryźliwy wobec pozostałych uczest-
ników wyprawy, musiał jednak przyznać, że nie bardzo mu
się to udaje. Nie próbował wykrzesać z siebie choćby odrobi-
ny wesołości.
Jakoś jednak zdołał dotrwać do końca podróży. Poczuł
nawet coś w rodzaju lekkiego ożywienia, kiedy generowany
przez komputer monotonny głos oznajmił:
-Nasz lot dobiega końca. Kierujemy się do ośrodka trans-
ferowego Shanny.
Zawczasu zgaszono wewnątrz statku wszystkie światła,
żeby oczy Cullowa mogły przywyknąć do ciemności.
Absurdalnie wielki skafander, który w końcu zgodził się
założyć, zapewniał mu swobodę ruchów, ale grzał straszli-
wie. Vince bardzo szybko poczuł, że się poci. Czekał cierpli-
wie w pobliżu jedynej śluzy, jaką udało się uruchomić Gon-
dalowi, mdliło go trochę i czuł zwyczajny strach. Strach? Cóż
miał właściwie do stracenia? A jednak musiał przyznać w głębi
ducha, że się boi. Bardzo pragnąłby się znaleźć gdziekolwiek
indziej, byle nie na Shannie. Czuł się tak osłabiony, że zasta-
nawiał się, czy zdoła choćby zrobić krok, kiedy klapa włazu
się otworzy.
W końcu generowany przez komputer głos oznajmił:
- Transfer zakończony.
Vince zacisnął ukryte w rękawicach skafandra palce tak
silnie, że poczuł w nich ból. W następnej chwili Geegee wy-
powiedział basowym tonem jakieś chullwejskie słowa. Na
kilka sekund zapadła głucha cisza, ipsisumoedanin powtórzył
wezwanie. Zawierało jedynie nazwisko kapitana i numer iden-
tyfikacyjny gwiezdnego statku, a także prośbę o odpowiedź,
gdyby ktokolwiek je usłyszał.
Geegee powtórzył je jeszcze raz, po czym umilkł na do-
bre. Vince usłyszał ostrzegawcze syczenie Gondala i we-
wnętrzna klapa włazu śluzy zaczęła się odsuwać. Rozległ się
głuchy pomruk, a nie, jak spodziewał się Vince, głośny chro-
bot. Widocznie Gondal nie zapomniał o nasmarowaniu pro-
wadnicy, pod wpływem mechanicznej siły cały pokład jed-
nak zadygotał.
W następnej chwili Vince poczuł nagłą, chociaż niewiel-
ką zmianę siły ciążenia i zrozumiał, że po wyłączeniu pokła-
dowego generatora sztucznej grawitacji na jego ciało działa
teraz siła ciążenia Shanny. Ruszył z wysiłkiem naprzód, po-
konał śluzę i uzbroiwszy się w cierpliwość, czekał całąwiecz-
ność, aż klapa wewnętrznego włazu zasunie się za jego pleca-
mi. Mniej więcej minutę później zgrzytnęła i uchyliła się klapa
włazu zewnętrznego...
Oczy zaczęły go piec i wypełniły się łzami, mimo to po-
wiódł spojrzeniem po wnętrzu znajomej komnaty. Widział
wszystko rozmyte, jak przez mgłę, dostrzegł jednak, że nie-
które przyrządy zostały usunięte. Świeże ślady wskazywały
miejsca, w których przecięto laserowymi palnikami kable
i podpory. Ze ściany usunięto mniej więcej połowę aparatów.
Puste miejsca świeciły jaśniejszym blaskiem niż pozostałe,
co mogło oznaczać, że podczas wycinania urządzeń miał miej-
sce niewielki wyciek energii. Vince zaczął się zastanawiać,
czy przypadkiem nie wydarzył się jakiś wypadek, nie sądził
jednak, żeby miało to być coś poważnego.
Urządzenia wycięli być może Chullwejowie, a może
i ktoś inny, w tej chwili jednakże nie było chyba w komna-
cie nikogo. Czyżby najeźdźcy przezornie odlecieli, zabiera-
jąc najcenniejsze łupy? A może czaili się w kryjówkach,
mierząc z ciężkiej broni w kadłub statku, który przed chwilą
wylądował?
W końcu zewnętrzna klapa włazu zupełnie się otworzyła.
Zacisnąwszy zęby, Cullow ruszył naprzód i pochwycił umiesz-
czone na zewnątrz uchwyty. Mimo grubych rękawic poczuł
lodowaty chłód, co oznaczało, że jeszcze się nie zdążyły ogrzać
po długim przebywaniu w idealnej próżni. Zeskoczył z wyso-
kości metra na posadzkę komnaty i stał przez chwilę, rozglą-
dając się w prawo i w lewo i starając się sprawiać wrażenie
zaskoczonego i oszołomionego.
W komnacie jednak nikt się nie poruszał.
Vince zbliżył usta do mikrofonu i chrząknął.
- Nie widzę żadnego światła z wyjątkiem znajomej po-
światy - zameldował cicho. - Z komnaty zniknęło sporo urzą-
dzeń. Sądzę, że... tak, zniknęła także ostatnia klatka transfe-
rowa! Chullwejowie musieli ją pociąć na tysiące kawałków,
żeby stąd wynieść.
- Albo nauczyli się, jak przekazywać za jej pośrednic-
twem duże przedmioty - odparł równie cicho Gondal.
- To możliwe - powiedział Vince. - Ze ścian i posadzki
komnaty wycięto duże fragmenty leniańskiej instalacji. Drzwi
szybu windy w kamiennej kolumnie są zamknięte. Całe po-
mieszczenie sprawia zresztą wrażenie opuszczonego.

To spokojne stwierdzenie nie oddawało wcale wizji pod-
suwanych mu przez wyobraźnię. Na przykład tam, za kamien-
ną kolumną z szybem windy... albo w otworze któregoś tu-
nelu... czy rzeczywiście nic się nie poruszało?
- Przespaceruję się trochę po komnacie - zaproponował
w pewnej chwili. - Czy uważacie, że powinienem włączyć
latarkę?
- Sss! Oczywiście! - parsknął Gondal. - Musisz przecież
zachowywać się, jakbyś nie widział w ciemności. W żadnym
wypadku nie kieruj jednak strumienia światła na szybę heł-
mu, dobrze?
- Jasne - powiedział Vince.
Udając, że nieporadnie gmera palcami, sięgnął po przy-
piętą do skafandra latarkę i przycisnął guzik na obudowie.
Nagły błysk światła poraził boleśnie jego oczy. Zamrugał i po-
woli się obracając, przesunął snopem światła po ścianach kom-
naty. Od czasu do czasu nieruchomiał, udając, że przygląda
się fragmentowi leniańskiej instalacji.
- No cóż, ani żywej duszy - zameldował. -1 co teraz?
Geegee zachichotał, a Gondal zasyczał niepewnie.
-To dobre pytanie. Wszystkiego mogłem się spodziewać,
ale nie odlotu Chullwejów. Sądzę jednak, że postąpili rozsąd-
nie. Gdyby tu pozostali, groziłoby im o wiele więcej niebez-
pieczeństw. No cóż... jeżeli jednak tu są i knują jakiś pod-
stęp, mogą czekać dłużej niż my. A zatem, jeżeli nic nie blokuje
otworu tunelu wiodącego na powierzchnię, chyba powinni-
śmy opuścić pokład statku. Jeżeli zdołamy się skontaktować
z ziomkami Geegee, z pewnością pomogą nam dostać się na
wyspę...
- Gdzie z pewnością czekają już na nas Vredanie albo
Chullwejowie - dokończył wyraźnie zirytowany Vince.
- Sss! Czy znasz sposób uniknięcia tego ryzyka? - odciął
się Gondal. - Pod powierzchnią wody, w niewielkiej odległo-
ści od brzegu wyspy, Vinsie Kul Lo, zostało ukryte lekarstwo
dla twoich oczu. Odnalezienie go uważam za sprawę pierw-
szorzędnej wagi!
Vince uświadomił sobie, jak niewiele brakowało, żeby je
kiedyś odnalazł i ogarnęła go chyba jeszcze większa irytacja.
- No dobrze, zapuszczę się w głąb tego tunelu i pokonam
dwa pierwsze zakręty, żeby przekonać się, czy nie kryją się
tam wrogowie, ale potem powrócę - oznajmił. - Czy mogę
już zdjąć ten piekielny skafander?
— Jeszcze nie, Vinsie - odparł Onsjanin. - Możemy prze-
stać udawać Chullwejów, dopiero kiedy pozostali zejdąz po-
kładu statku.
Starając się panować nad strachem najlepiej, jak potrafił,
Vince odwrócił się i poczłapał w kierunku wylotu tunelu. Pa-
miętał, że kierując się do wyjścia, musi przejść przez mniej-
szą komnatę i dopiero potem tunel zacznie się wznosić. Za-
stanawiał się, co zrobi z odłamkami skał i kamieniami, którymi
ziomkowie Geegee zamaskowali kratę, ale kiedy uświadomił
sobie całą ironię sytuacji, omal nie wybuchnął histerycznym
śmiechem. Mimo wszystko pokonali tyle przeszkód i rozwią-
zali wiele trudnych problemów, dlaczego więc nie mieliby
sobie poradzić także teraz? Miał nadzieję, że i tym razem ktoś
wymyśli jakieś rozwiązanie.
Pokonał oba zakręty i znieruchomiał w miejscu, z które-
go mógł zajrzeć do mniejszej sali. Przekonał się, że i z niej
usunięto urządzenia i fragmenty leniańskiej instalacji. Znik-
nęła także makieta przedstawiająca imperium dawnych Le-
nian. Wytężywszy wzrok, Vince spojrzał na widniejący w prze-
ciwległej ścianie otwór dalszej części tunelu, nie ujrzał w nim
jednak niczego, co by się poruszało. Stał nieruchomo przez
jakiś czas, zastanawiając się, czy nie powinien pójść dalej,
doszedł jednak do wniosku, że lepiej będzie zawrócić. Jego
towarzysze z pewnością niecierpliwili się już i niepokoili.
Dziesięć minut później z wdzięcznością i ulgą pozwolił,
żeby Geegee pomógł mu wydobyć się ze skafandra.
- Fiu! - westchnął. - Jestem rad, że już się go pozbyłem.
Idziemy?
Zniecierpliwiony Gondal machnął macką-ręką.
- Dopiero kiedy twoje oczy znów przyzwyczają się do
ciemności - powiedział. - A może chcesz, żebym ja prowa-
dził i macając po omacku, wskazywał drogę?
-Nie. Ja pójdę pierwszy! - burknął Vince. Zgasił latarkę
i podążając na oślep, skierował się do wylotu tunelu. Odna-
lazł otwór i wszedł, ale po przejściu kilku kroków usłyszał, że
idący za nim Gondal pośliznął się i omal nie upadł. - Tu je-
stem - powiedział. - Wyciągnij mackę. Nic ci się nie stało?
Czy wszyscy weszli do tunelu?
Poczuł, że Onsjanin wciska mu pistolet z energetycznym
promiennikiem.
Puls Vince'a uderzał niezwykle szybko. Lekarstwo dla
jego oczu... znajdowało się gdzieś na dnie cieśniny! Tak bli-
sko! Odwrócił się i delikatnie ciągnąc Gondala za rękę-mac-
kę, ruszył w dalszą drogę. W jego sercu odżyła nadzieja. A tak
dawno już pogodził się z własnym losem...
Idąc jeden za drugim, przeszli przez mniejszą komnatę, po-
konali oba końcowe zakręty i zaczęli się zbliżać do wyjścia.
Vince słyszał, jak jego przyjaciele głośno oddychają, może z wy-
siłku, a może z podniecenia. Musiał przyznać, że i on jest tro-
chę podniecony. Wszystko wskazywało, że jednak...
Niespodziewanie w tunelu rozbłysło jaskrawe światło.
Vince odruchowo przesłonił dłonią bolące oczy. Usłyszał
dobiegający zza pleców gniewny syk Gondala.
-Na ziemię! - rozkazał Onsjanin. - Rozpłaszczyć się i le-
żeć nieruchomo! Pełzniemy do tyłu, ale z bronią gotową do
strzału! Gdyby udało się nam dostać na pokład statku...
Wyglądało jednak na to, że góra nagle ożyła. Dało się sły-
szeć coś jakby skrzypienie kół ciężkiego powozu i głośny tu-
pot podkutych butów. Vince uniósł głowę i jak przez świetli-
stąmgłę ujrzał całkowicie przesłaniającą wylot tunelu stalową
płytę. Z małych otworów sterczały lufy ciężkich karabinów.
Zaczął się czołgać do tyłu.
Ale to właśnie z tamtej strony dobiegł wzmocniony przez
elektroniczną aparaturę głos... Zarpiego:
-Na razie pozostańcie tam, gdzie leżycie! Jeżeli nas nie
zmusicie, żebyśmy was zabili, wolimy wziąć was żywych.
Chcę tylko wydobyć od was pewne informacje. Jeżeli mi je
przekażecie, nie będę miał powodu, żeby robić wam jakąkol-
wiek krzywdę, ale zabiję was, jeśli będziecie stawiać opór.
Vince usłyszał dobiegający zza pleców świszczący szept
Gondala:
- Przypuszcza, że możemy nie wiedzieć o odlocie Chullwe-
jów. Lepiej będzie udawać, że daliśmy się wywieść w pole...
- Vinsie Kul Lo! - rozległ się znowu grzmiący głos nessań-
skiego pirata. - Domyśliłem się, że nie jesteś tym, za kogo się
podawałeś. Jestem pewien, że miałeś coś wspólnego ze zniknię-
ciem Akorry. A co do ciebie, Gondalu... podejrzewałbym cie-
bie, nawet gdybym nie dysponował bezpośrednimi dowodami!
W tej chwili jednak nie widzę powodu, żeby żywić bezsensow-
ne urazy. Rzućcie broń i powróćcie do mniejszej komnaty!
Czując, że żołądek podchodzi mu do gardła, Vince wy-
prostował się bardzo powoli.
- Co się stało? - zapytał nerwowym szeptem, zwracając
się do Gondala. - Może jednak, mimo wszystko, Chullwe-
jom nie udało się zdobyć wnętrza góry?
-Na twoim miejscu pozbyłbym się idiotycznych złudzeń
- syknął nerwowo Onsjanin. - Chullwejowie od lat słynąz te-
go, że torturują więźniów, aby wyciągać z nich informacje,
a kiedy już wszystkiego się dowiadują, natychmiast ich zabi-
jają. Zarpi musiał zawrzeć z nimi ugodę, obiecując, że posta-
ra się nakłonić nas do poddania!
Vince był bardzo zmęczony i obawiał się, że za chwilę
może zemdleć. Ogarnęła go znowu apatia, obojętnym wzro-
kiem spoglądał to na Gondala, to na leżących za nim ipsisu-
moedan.
- Nie wiem, jak się czujecie, ale jeżeli chodzi o mnie,
mam wszystkiego serdecznie dosyć - powiedział. - Idę do tej
komnaty, ale nie zamierzam się poddawać.
Gondal energicznie pokręcił obiema wężowymi głowa-
mi.
- Zgadzam się z tobą, mój nieszczęsny wspólniku - mruk-
nął cicho. - Pozostawmy tu najcięższą broń, ale dobrze ukryj-
my najlżejszą. Geegee, wiesz chyba, że nie mogę niczego roz-
kazać ani tobie, ani twoim wojownikom?
Na wielkiej twarzy ipsisumoedanina malował się niezwy-
kły spokój.
- Wojownicy się nie poddają, a tym bardziej nie przystoi
to synowi wodza - powiedział. - Chodźmy tam i przekonaj-
my się, kto z naszych wrogów zechce nam towarzyszyć
w Ostatecznej Podróży.
Nagle wnętrze tunelu wypełnił gniewny ryk, który musiał
się wydrzeć z gardła ogromnej i zniecierpliwionej istoty.
- Dość tego! Zarpi, ty idiotcf! Mogłem się tego spodzie-
wać, znów mnie zawiodłeś! A wy, nędzne robaki, czy napraw-
dę uważaliście, że jestem takim głupcem, że nie zainstalowa-
łem w tunelu urządzeń słyszących i widzących? Rzućcie te
wszystkie żałosne pistolety i wracajcie do komnaty! W prze-
ciwnym razie usmażę was na wolnym ogniu tam, gdzie się
znajdujecie!
Zarpi jednak nie zamierzał dać za wygraną.
- Wciąż jeszcze mogę ich wziąć żywych - powiedział,
drżącym z gniewu i frustracji głosem. - W ciągu niespełna
pięciu minut wrzucę do tego tunelu pojemniki z gazem...
-Zamilknij, kretynie!
Ściskając kolbę broni jakby to był ostatni przedmiot, któ-
ry trzymał w życiu - co zresztą chyba nie odbiegało zbytnio
od prawdy - Vince zmusił zmęczone nogi, żeby poniosły go
z powrotem do mniejszej komnaty. Usłyszałjeszcze jeden ryk
rozgniewanego Chullweja, który z pewnością był głównodo-
wodzącym inwazyjnej floty, ale zignorował i ten, i wszystkie
inne gniewne okrzyki.
Kiedy stanął na progu komnaty, od razu zauważył, ze wi-
doczny w przeciwległej ścianie wlot dalszej części tunelu także
przesłonięto metalową płytą, podobną do tej, jaka blokowała
wyjście na powierzchnię. Znieruchomiał na chwilę i poczuł,
że ogarnia go bezsilna wściekłość. Nie widział ani jednego
przeciwnika, którego mógłby zastrzelić. Usłyszał dobiegają-
cy zza pleców pomruk sfrustrowanego ipsisumoedanina
i gniewny syk Gondala. Wszedł do komnaty, uniósł broń i po-
słał energetyczny promień w kierunku metalowej płyty. Zo-
baczył tylko fontannę iskier i rozżarzoną linię, która pojawiła
się na litym metalu.
Nagle lufa jakiejś broni - z pewnościązdalnie sterowanej
— uniosła się o centymetr czy dwa i skierowała w jego stronę.
Vince zamarł bez ruchu, czekając, aż coś uderzy go i powali
na posadzkę...
W następnej sekundzie jednak, chociaż nic go nie ude-
rzyło, przydarzyło mu się coś dziwnego. Poczuł jakby zawrót
głowy, a jego mięśnie zesztywniały, jak gdyby zmieniły się
w drewno. Uświadomił sobie, że pada, ale nie zdołał wycią-
gnąć rąk, aby złagodziły upadek. W ostatniej sekundzie po-
czuł, że może poruszać głową, i odchylił ją do tyłu, żeby nie
zderzyła się zbyt mocno ze skalnym podłożem. Usłyszał do-
biegające zza pleców podobne głuche odgłosy, i domyślił się,
że taki sam los spotkał idących za nim Geegee i jego wojow-
ników. Na końcu rozległ się zduszony syk, jaki z pewnością
wydarł się z gardła równie zaskoczonego Gondala...
A potem zapadł w sen, który chyba wcale nie był snem.
Od czasu do czasu walczył, żeby poruszyć tym lub innym
mięśniem, ale wszystkie jego wysiłki okazywały się darem-
ne. Nie mógł także wykrztusić choćby słowa. Oddychał po-
woli, miarowo, ale przychodziło mu to z wyraźnym trudem,
bo niezupełnie panował nad mięśniami płuc. Czasami także
udawało mu się coś zobaczyć.
Zdawał sobie sprawę, że po grocie krzątają się szare rosłe
i krzepkie istoty, nie od razu jednak domyślił się, że to ipsisu-
moedanie. Coś w ich wyglądzie się nie zgadzało. Miały sta-
rannie przystrzyżoną, a może ogoloną sierść i w przeciwień-
stwie do żyjących na Shannie tubylców, ubrane były tak, jak
przystało na istoty cywilizowane. U ich pasów dostrzegał
przedmioty wyglądające jak niezwykle skomplikowane na-
rzędzia albo wymyślna broń. Mówiły po leniańsku z dziw-
nym akcentem i poruszały się inaczej niż Geegee i pozostali
ipsisumoedanie, choć trudno było uchwycić tę różnicę.
Vince był przytomny na tyle, że zdawał sobie sprawę, iż
obce istoty unoszą go za ręce i nogi, ostrożnie układają na
noszach i wynoszą z komnaty. Jedna z nich widocznie za-
uważyła, że nie śpi, gdyż wyjaśniła mu, iż znajduje się tylko
w stanie odrętwienia, które niedługo powinno ustąpić.
Vince spostrzegł, że szare istoty wynoszą z komnaty tak-
że Gondala. Onsjanin wyglądał dosyć zabawnie. Miał za-
mknięte oczy, a jego macki starannie ułożono na ciele i wężo-
wych głowach. Nieznane istoty złożyły na noszach także
Geegee i jego wojowników.
A zanim Vince zapadł w głęboki sen i przestał się czemu-
kolwiek dziwić, domyślił się wszystkiego. Podobne do ipsi-
sumoedan niezwykłe istoty były Lenianami! Widocznie do
działania skłoniło ich krótkotrwałe wyłączenie sztucznego
słońca Wolamii, a może także zniknięcie oceanu z powierzchni
innej, odległej planety.
To, że to byli Lenianie wyjaśniało także ten dziwny fakt
na Wolamii: komputery w obu komnatach słuchały wydawa-
nych przez Geegee rozkazów. Gondal nie odgadł rzeczywi-
stej przyczyny. Czyż nie chodziło o to, że komputery, poznaw-
szy rozmiary ciała, masę, ton głosu i niebiosa wiedzą, jakie
jeszcze cechy Geegee, uznały je za... właściwe?
W końcu Vince zasnął...

25
Fort Shanny był rzęsiście oświetlony. Wszelkie wyrządzo-
ne podczas inwazji Chullwejów zniszczenia i uszkodze-
nia zostały naprawione. Większość poprzednich gości kolo-
nii dawno odleciała. Wynieśli się również Vredanie i Chull-
wejowie.
Geegee i Vince stali na skraju kosmoportu i przyglądali
się, jak Akorra wchodzi na pokład nessańskiego statku, który
miał ją zabrać do domu. W pewnej chwili Geegee położył
wielką dłoń na ramieniu Ziemianina.
- Intuicja podpowiada mi, przyjacielu, że ta czarująca isto-
ta płci żeńskiej budzi w nas obu mniej więcej takie same myśli
i uczucia, prawda?
Vince zarumienił się, ale wyszczerzył zęby w szerokim
uśmiechu.
-No cóż... to prawda. Nie sądzę jednak, żeby z tych myśli
albo uczuć miało coś wyniknąć.
Geegee zachichotał.
- Ja także nie - przyznał wesoło. - Jako synowi wodza
nie przystoi mi zresztą nawet myśleć o dokonywaniu podob-
nych doświadczeń. Dokąd się teraz wybierasz, Yinsie?
- Chyba do domu - odrzekł Cullow. - Przynajmniej na
pewien czas. A ty, co zamierzasz?
- Czeka mnie tu mnóstwo pracy - oznajmił Geegee, tro-
chę poważniejąc. - Muszę nauczyć ziomków wszystkiego,
czego się sam nauczyłem. Lenianie zamierzają pozostawić
w naszych rękach prawie całą Shannę, z wyjątkiem kosmo-
portu i ukrytej wewnątrz Płaczącej Kobiety stacji transfero-
wej. Możliwe, że będą nadal uważali jązajedyny portal wio-
dący do tej komórki galaktyki. W każdym razie nie zamierzają
zajmować Shanny ani stać się jej władcami. Czy wiesz, że
ojej istnieniu nic nie wiedzieli, a może dawno zapomnieli?
Kiedy zobaczyli mnie i moich wojowników, wydało im się,
że to prastara legenda obudziła się do życia. Podobnie zare-
agowali na widok Chullwejów, których prapraprzodków
w końcu pokonali przed tysiącami lat ich prapraprzodkowie.
Wolamia także istniała dla nich tylko jako legenda.
Vince zastanawiał się przez chwilę nad tym, co usłyszał.
-Twoi prapraprzodkowie musieli przeżyć prawdziwy dra-
mat - powiedział w końcu. - Wiedzieli, że czeka na nich go-
towy do lotu gwiezdny statek, ale nie zdołali się dostać na
jego pokład. Znasz może więcej szczegółów na temat tego,
co się wówczas wydarzyło?
- Nie, Vinsie Kul Lo - odparł Geegee. - Wiadomo tylko,
że jakoś przeżyli. A przy okazji... widziałeś się może albo
rozmawiałeś z Gondalem w ciągu ostatnich stu godzin?
-Nie - przyznał Ziemianin. - Przed odlotem nie miał na
to czasu. Był zbyt zajęty prowadzeniem pertraktacj i z Nessa-
nami. Upewniał się, że zapłacą mu za rozmaite usługi wystar-
czająco dużo, aby jego wyprawa mogła przynieść naprawdę
wielki zysk.
- Aha - mruknął ipsisumoedanin. - A zatem, widziałem
go później niż ty. Pozostawił dla ciebie wiadomość. Prosił,
bym ci przekazał, że chociaż wszystko może ulec zmianie,
jeszcze długo pozostaną niezbadane zakątki w tej komórce
galaktyki. Gondal uważa, że osoby odważne i zdolne mogą
tam zbić prawdziwą fortunę. Wspomniał także, że Lenianie
zezwoląmoże na ograniczone przemieszczanie się między ko-
mórkami. Przypomniał mi, że twoje zmodyfikowane oczy
wciąż pozwalająci widzieć w ciemności. Nie potrafi tego nikt
inny w całej galaktyce. Gondal uważa, że może ci to przy-
nieść krociowe zyski. Oznajmił, że jeśli będziesz kiedyś go-
tów wyruszyć z nim na następną wyprawę w międzygwiezd-
ne przestworza, powinieneś skontaktować się z Nessanami,
a oni pomogą ci go odnaleźć.
Geegee wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu.
- Jeżeli się na to zdecydujesz, wpadnij po drodze na Shan-
nę - zaproponował. - Kto wie, może polecę z wami? - Urwał,
jakby się nad czymś zastanawiał. - Wracasz teraz do domu,
żeby złożyć raport? - podjął po chwili. - Czy opowiesz
o wszystkim, co cię spotkało?
Vince przyglądał się, jak nessański pilot włącza grawito-
ry, a jego gwiezdny statek powoli wznosi się w powietrze.
- Akorra odlatuje... - powiedział w zadumie. - Czy mia-
łeś na myśli moją zdolność widzenia w ciemności? Chyba
powinienem. Z drugiej strony jednak, nie powiedziałem o niej
Nessanom, a Akorra obiecała, że ona także im nie powie. Co
o tym sądzisz, Geegee? Czy mam prawo zachowywać coś ta-
kiego wyłącznie dla siebie? Czy uważasz, że sumienie po-
zwoli mi być tak samolubnym?
Ipsisumoedanin zachichotał.
- To delikatna sprawa, Vinsie - odparł. - Ale czyż sumie-
nie nie jest kwestią osobistą? Naturalnie, chodzi mi o sytu-
acje, w których bezpośrednio nie jest zagrożone dobro innych.
A poza tym, czyż nie zasłużyłeś na tę umiejętność?
Vince także się uśmiechnął.
- Chyba masz rację - przyznał. - Co więcej, był taki czas,
kiedy uważałem, że zapłacę za nią wysoką cenę.
Geegee zwinął macki-uszy na znak zgody i obdarzył Zie-
mianina promiennym uśmiechem.
- Muszę teraz iść, przyjacielu z gwiazd - powiedział. -
Mój ojciec się niecierpliwi. Mam nadzieję, że to nie jest na-
sze ostatnie spotkanie, Vinsie Kul Lo.
Wyciągnął prawą rękę w używanym na Ziemi podczas
powitania i pożegnania geście, którego nauczył go Cullow.
Vince uścisnął ją, czując, że coś go drapie w gardle.
A potem stał i przyglądał się, jak porośnięta szarą sierścią
wielka istota człekopodobna odchodzi. Odwrócił się i zaczął
się przechadzać skrajem kosmoportu. Wiedział, że kiedy w ła-
downiach jego statku znajdą się wszystkie zapasy, on także
wejdzie na pokład i odleci na Ziemię. Jego statek, chociaż
prymitywny, został jednak wyposażony w napęd nadświetlny
- w ten sposób Nessanie spłacili dług wdzięczności, który
zaciągnęli wobec niego i całej Ziemi.
Miał nadzieję, że ziemscy naukowcy nie będą go zbyt dłu-
go badać przed stworzeniem własnej wersji. Miał taką na-
dzieję, gdyż zamierzał w niezbyt odległej przyszłości znów
wejść na pokład tego samego statku i jeszcze raz opuścić ro-
dzimy system słoneczny bez oficjalnego towarzystwa.

Skanowanie
Skartaris
Wrocław 2004