Andrzej Zimniak
Opowiadania


Las na wulkanie

Zauważyłem ją z daleka: czarna, podłużna, ze złotym 
emblematem. Przez chwilę ważyłem ją w ręku, lekką jak 
piórko, o brzegach twardości blachy, a potem upuściłem na 
ziemię, odskakując w bok. Lecz nic się nie stało: opadła 
ruchem jesiennego liścia, stuknęła narożem w marmur 
posadzki i majestatycznie przewróciła się wierzchem do 
góry. Błysnął emblemat w kształcie miecza.
Wypuściłem Sułtana. Wylazł ze mnie różowy i 
pomarszczony, podobny do kiszonego jabłka, i leniwie 
rozrósł się do rozmiarów tęgiego zabijaki. Otrząsnął się 
zupełnie jak kogut po robocie.
- Nie widać, żebyś się spieszył - spróbowałem go. 
Budził się powoli. Jak zwykle.
- Wolę pracować w gromadzie - cedził słowa, jakby miał 
gębę pełną klusek.
- Otwórz to.
Uniosłem się lekko z kamiennej ławki. Sułtan 
natychmiast przyspieszył, ruszył zwaliste cielsko, sapnął 
przy skłonie. Pomyślałem sobie, że się zmarnował, chociaż 
jeszcze całkiem nieźle robił za zgreda.
Zaszeleścił rozrywany papier koperty. W środku tkwiła 
sztywna rozkładana kartka, coś w rodzaju zaproszenia na 
ślub czy pogrzeb. Raczej na to drugie, ha.
Sułtan wiedział, co ma robić. Strzepnął tekturką, 
powąchał ją, potem polizał. Wciąż żył, więc list napisała 
dama, a nie jedna z tych zawszonych kurewek, które gotowe 
są zaciukać cię pilnikiem do paznokci dla samej 
Schadenfreude, czyli frajdy ze złego, jakby ktoś nie znał 
języków. Że przesyłkę nadała kobieta, nie miałem żadnych 
wątpliwości. Kształt koperty, elegancja i dopracowanie 
szczegółów, no i ten smużący się zapach wschodnich 
olejków, który wzbudzał uzasadnione podejrzenia - to 
wszystko było aż nazbyt wyraźne. Hola, Enkel, uważaj! 
Murzyn, mistrz piętrowych zwodów, o mało nie przyskrzynił 
cię wtedy w tym cholernym nadmorskim kurorcie. Jesteś nie 
od tego, żeby dostać pachnący liścik od jakiejś chętnej 
baby, co?
Sułtan, nie proszony, przeczytał. Tekst okazał się 
nijaki, jakieś zdawkowe ple-ple, ważne było tylko 
zaproszenie do tańca i krwisty odcisk palca pod spodem.
- Przyjmiesz? - Sułtan był ciekaw. Jak zwykle.
Wziąłem kartkę w dwa palce, obejrzałem, spojrzałem pod 
światło. Zbadałem stemple na znaczkach pocztowych. 
Przesyłka przemierzyła pół świata i pochodziła 
niewątpliwie od Władczyni. Miałem ją oczywiście gdzieś, 
jak wszystkich ważniaków z obu światów: rzeczywistego i 
tego od reprezentacji, i chętnie bym jej pokazał dobry 
styl, ale już taki jestem dziwny, że nie lubię walczyć z 
kobietami. Ten gatunek człowieka został stworzony zupełnie 
do czego innego. Jednak gdy już dochodziło do starcia, 
szanse bywały wyrównane, bo od pewnego poziomu liczy się 
nie tyle siła fizyczna, co taktyka i precyzja. No i coś 
takiego, co można nazwać japońską zaciekłością. Nie raz 
już miałem wrażenie, że ród kobiecy wywodzi się z okolic 
Hokkaido czy Honsiu.
- Trzymaj. To też było w środku.
Sułtan podał mi bilet. Lotniczy bilet w jedną stronę!
Co za grzeczność i zdolność przewidywania! Zrobiło mi się 
gorąco, ale całkowicie panowałem nad odruchami. Jak 
zwykle.
- Wskakuj, Sułtan, wystarczy ci świeżego powietrza na 
roczek lub dwa. Jutro wyjeżdżamy.

Wulkan wyglądał z góry jak świeże pogorzelisko. 
Czarne, strupieszałe skały, podeszłe ropą siarczanych 
wykwitów, zasnute dymem, co raz rozwiewanym nową erupcją 
gazów. Jątrząca się rana w wierzchołku czarnego stożka 
czarnej wyspy, zanurzonej w lazurowym morzu. Znakomita 
sceneria do walki z herod-babą, czarownicą, jakimś 
monstrum wyrosłym z hormonalnych pomyłek gruczołów 
dokrewnych.
Czułem wzbierającą złość, co rokowało znakomicie. Nic 
innego tylko świeża adrenalina krążąca w moich żyłach 
zabarwiła żużlowe stoki góry na zielono, zupełnie jakby 
coś mogło rosnąć na tej dalekiej prowincji Księżyca. Dołem 
przemknęły kaktusy jak drzewa, potem mignęła toń morza i 
samolot wylądował w bryzgach piany.
- Jeszcze raz się udało - westchnął ktoś obok. Taki 
zwykły, poczciwy, ślimaczący się człowieczek, któremu 
chciałoby się wepchnąć z powrotem do gardła te 
obłaskawione, nic nie znaczące słowa.
- Zupełnie jakbyś umierał, dziadku, na dodatek 
zadowolony z siebie. - Złość wzbierała, nawet nieco zbyt 
szybko. Przyhamuj, nakazałem wewnętrznej orkiestrze, bo 
zabraknie czadu na najważniejsze przedstawienie. Narastała 
świadomość traconego czasu. Przepchnąłem się do wyjścia i 
pierwszy wszedłem na trap.
Wokół był sam kicz: na czarnej plaży kolorowe łódki, 
biel domków w kwiatach, wszystko przygniecione 
monstrualnym, dymiącym masywem. I tłumek dziwaków na molo, 
bo dziwaków nie sieją. Dziwakami musieli być zarówno 
mieszkańcy, jak i przybysze, bo kto inny by się tutaj 
pchał? Trzech żandarmów z psami nawet pasowało do tej 
kretyńskiej scenerii, ale oni nie należeli do kiczu. Byli 
prawdziwi, choć cholernie reprezentacyjni. Zwyczajne 
karnawałowe balony.
Moje ręce poruszały się same, bez żadnego wysiłku, i 
miałem jeszcze z tego cholerną przyjemność. Sprawdziłem 
ekwipunek, oczywiście tam, gdzie go nie było. Potem 
starałem się zignorować tych smarkaczy, bo byli jeszcze 
tacy nieopierzeni, na samym początku rozbiegu, a wtedy 
przecież najłatwiej zwichnąć sobie kręgosłup. Ale jeden z 
nich był głupi, czegóż zresztą można się po takich 
spodziewać.
Przerośnięty, pryszczaty, z mlekiem pod nosem, ale 
strasznie ważny w błyszczącej czapce i tylko trochę 
przybrudzonym uniformie. Uśmiechnął się i zasalutował, 
wyraźnie w moją stronę.
Znów mnie rozpoznali. Nawet taki gówniarz. Przecież 
zmieniałem postać, a jednak zawsze te reprezentacyjne 
fircyki nie miały wątpliwości.
To nie był dobry uśmiech. Wiało od gościa nie skrywaną 
radochą, że wreszcie ktoś będzie miał kłopoty. Czuć go 
było na milę cwaniactwem i nieszczerością. Wysyłał taką 
liczbę sygnałów ostrzegawczych, że u kogoś bardziej 
doświadczonego uznałbym to za wybieg. Kiepski, ale zawsze. 
Jednak z pewnością nie u niego.
Gdy mijałem ich, szarpnął smycz, kierując łeb wilczura 
wprost na mnie. Potem niby potknął się i stracił 
równowagę, wypuszczając rzemień. Rejestrowałem wszystko 
kątem oka, bo nie miałem czasu odwrócić głowy. 
Teraz w ciągu ułamka sekundy powinienem poczuć kły 
zwierzęcia głęboko w udzie. W zasadzie jakakolwiek obrona 
przy tak małym polu ataku była niemożliwa. W normalnym, 
ale nie w moim przypadku. Ten gówniarz będzie musiał się 
jeszcze długo uczyć.
Moje zgredy były niezastąpione. W akcji zawsze 
wyróżniał się Murzyn, pracował jak wariat, potem jednak 
zamykał się w sobie i nie było z nim żadnego kontaktu. 
Teraz jego udział był jeszcze większy niż zwykle, pewnie 
miał doświadczenie z bestiami pokroju tego wściekłego 
wilczura.
Skuliłem się, aby tym pewniej zareagować. Policyjny 
pies mógł w zależności od polecenia atakować łydki, uda 
lub impetem zderzenia przewrócić i zagrozić chwytem za 
gardło. W moim przypadku zapewne chodziło o pogryzienie, 
aby znalazł się pretekst do odwiezienia do szpitala. A że 
szpitala nie było na wyspie, tutejsze komando miałoby 
kłopot z głowy. Przynajmniej na jakiś czas.
Wilczur jednym krótkim susem dopadł mojej dłoni i 
kłapnął zębami. Jednak dłoni już nie było w tym miejscu. 
Prawie bez zamachu, sposobem Murzyna, uderzyłem kantem w 
kosmaty łeb, a właściwie w zupełnie konkretne jego 
miejsce. Cielsko zwierza sflaczało. Poprawiłem butem w 
inny słaby punkt tuż pod paszczą, nie za mocno, tak w sam 
raz. W sumie zupełnie wystarczyło.
Niespiesznie podszedłem do młodego żandarma. Jakby 
trochę zmniejszył się, choć wciąż spoglądał hardo, 
wystawiając szpiczastą szczękę.
- Mówię ci zupełnie prywatnie, ty cholerny gówniarzu, 
że jeszcze dziś zmienisz wikt. Na więzienny.
- Ale... to był wypadek. Wszyscy widzieli!
- Tym gorzej dla ciebie. Czym masz większy kaliber w 
łapie, tym więcej płacisz za takie wypadki.
Teraz był już zbity z tropu. Przestraszył się trochę, 
gnojek. Podszedłem jeszcze bliżej, wziąłem go pod brodę.
- Zawsze najpierw pomyśl, z kim zaczynasz i na co cię 
stać, kawalerze. Następnym razem nie daruję ci już żadnej 
głupoty.
Odepchnąłem go lekko i poszedłem swoją drogą, 
pozostawiając tych trzech palantów w tłumku gapiów. 
Każdy krok zbliżał mnie do prawdziwej walki. 
Wiedziałem, że moja przeciwniczka będzie po tym cyrku z 
pieskami znacznie ostrożniejsza.

Jasne, że po ceremonii powitania na molo stałem się 
znany. Idący naprzeciw mężczyźni nagle skręcali i niknęli 
w zaułkach, młode dziewczyny chichotały o wiele za głośno, 
a dzieci pokazywały mnie sobie, rozdziawiając buzie. 
Uparcie powracała analityczna myśl, czy łatwo byłoby 
ukręcić łebek malucha na przykład szczypcami 
ginekologicznymi. Trzy dni podobnej bezczynności to na 
pewno o trzy za dużo.
Kiedyś na nocnym spacerze zapędziłem się plażą aż do 
skalnego rumowiska, gdzie zaskoczyłem parkę przy robocie. 
Wydawało się, że facet maca gnata, więc sięgnąłem po 
kamień. Wtedy on po prostu zwiał, bohater. Ona za to 
rzeczywiście miała spluwę i wygarnęła bez namysłu. 
Zdążyłem paść plackiem, a potem sypnąłem piachem po 
oczętach. Poczułem pod palcami jej szyjkę cienką jak u 
kurczaka, jeszcze zanim jęk rykoszetu przebrzmiał nad 
morzem.
Byłem wściekły. Jak można walić ostrym złomem w 
nieznanego gościa tylko dlatego, że spaceruje? Nieźle 
przycisnąłem i odczekałem, licząc do trzydziestu, ale ta 
oślica najwyraźniej wolała umrzeć na złość mamusi. Wtedy 
wysączyłem przymilnie:
- Obiecuję, słoneczko, że zaraz po tobie załatwię tego 
twojego romantycznego Romcia. Jest tu obok, sumienie 
dopadło go zaraz za następną skałą.
Poskutkowało. Pstryknęło i już była moja. Dobry 
nabytek, jedyna lwica pośród stada gniewnych samców.
Skoczyłem do morza i tuż nad dnem, w towarzystwie 
sennych ryb o świecących oczach, popłynąłem wzdłuż brzegu 
do najbliższych skał. Po zwycięskiej walce znów mogłem 
zmienić postać: przedzierzgnąłem się w szczupłego metysa. 
Potrząsnąłem kołtunem czarnych loków, podciągnąłem 
kolorowe szorty i spokojnie wróciłem do hotelu, nucąc 
jakieś obrzędowe pieśni, które dostały mi się razem z 
nowym wcieleniem.

Urlopowo zrelaksowane, z nogami ułożonymi na 
sąsiednich krzesłach, rozmawiały tonem radośnie intymnych 
zwierzeń. Jedna w średnim wieku, lecz odstawiona jak 
wielkanocna pisanka, druga młodsza, mało atrakcyjna, za to 
cieplutka, w niedbałym sportowym stylu. Przyjechały na 
koniec świata obejrzeć swoje życia z daleka, z 
perspektywy. A może jedna z nich przybyła tutaj na dawno 
oczekiwane rendez-vous? Nawet z pisanki w sprzyjających 
okolicznościach może wykluć się diabeł. Licho wie, czy ta 
dziewczynka tuż przed pięćdziesiątką nie chciałaby sobie 
jeszcze potańcować, nawet dla czystej przyjemności?
Albo barmanka: postawna, ruda, na twarzy blada maska, 
choć nie próbuje ukryć zniecierpliwienia. Pewnie przybyła 
szukać egzotycznego szczęścia, a teraz wulkaniczny żużel 
uwięził ją i odgrodził od szybkiego życia wielkich miast. 
Tutaj ma swoją władzę, ale potrzebuje potwierdzenia, że 
jest w stanie rządzić światem, jeśli tylko zechce.
A może żadna z nich, tylko ta napotkana w sklepie, 
tutejsza, w obcisłych leginsach, drobna, ale jak z 
marmuru, posągowa, władcza. Nie wybierała towaru, tylko 
brała go w posiadanie, jednym wyważonym ruchem, bez 
centymetra zbędnego gestu. Gdyby taką nauczyć, gdzie 
uderzać, trafiałaby tak, że, cholera, jaja szłyby do 
głowy. Jeszcze z kilkoma zgredami pod cyckiem... aż strach 
pomyśleć. Tfu! Po wyjściu, zadra, podśpiewywała pod nosem. 
Może marzy jej się prawdziwy chłop, a nie jakieś troki od 
kalesonów? Próbowałem się nie z takimi, a tapetą buduaru 
musiały być zawsze banknoty o wysokich nominałach. Teraz 
nawet na to nie czułem nastroju. Na co komu ksiuty, jak 
ziemia drży pod tyłkiem?
Mobilizacja była natychmiastowa. Nie pytajcie mnie, 
skąd wiedziałem, że ktoś patrzy, zbliża się, chce coś 
zrobić. Po prostu byłem gotowy, nie podnosząc się i 
niepotrzebnie nie kręcąc głową. 
- Naprawdę piękne - zaseplenił znajomy głos. 
Oczywiście nudziarz z samolotu. Czepia się jak rzep.
- Niby co tutaj pięknego?
- Kobiety, mój drogi. Kobiety.
Podwoiłem czujność. Ten stary coś wie. Tylko jak mnie 
poznał, skoro zmieniłem postać?
- Popatrz na nie. Są jak szlachetne instrumenty 
muzyczne, każdy nastrojony na swój sposób. Jeśli zadasz 
sobie trochę trudu, wydobędziesz najpiękniejszą melodię 
świata. Ale uwaga: fałszowanie jest czynnością powszechną 
i ulubioną. Łatwo także porwać struny. To, wbrew pozorom, 
naprawdę żaden wyczyn.
Cholera, facet zaczynał mnie wnerwiać. Mam pamięć do 
twarzy, ale ten obnosił tak bardzo zwyczajną gębę naiwnego 
poczciwiny, że wykasowałem go zaraz po przyjeździe. Jego 
facjata naprawdę przypominała bryłę gliny, którą dopiero 
należało uformować.
- Czego chcesz, ojczulku?
- Napić się kawy z mlekiem. A ty?
- Odpocząć. Do licha, też od zwierzeń i dzielenia się 
doświadczeniem życiowym.
- Ależ tak. Przepraszam.
Dał znak barmance, która uśmiechnęła się i włączyła 
ekspres. Wciąż byłem spięty. Te znaki, te porozumiewawcze 
uśmieszki. Nigdy nic nie wiadomo. Jednak mimo to chyba po 
raz pierwszy w życiu musnęła mnie jakaś nieznana 
rzeczywistość, w której uniesienie ręki nie musiało 
oznaczać zagrożenia. Na szczęście w porę strząsnąłem toto 
z siebie i znów byłem gotów. Nie miałem najmniejszego 
zamiaru próbować statkować się jak Sułtan, który po 
miesiącu wrócił i błagał, abym znów wziął go na zgreda.
Stary coś jednak wiedział. Za dużo zbiegów 
okoliczności. Złapałem go za rękaw, jak wstawał.
- Chwileczkę. Chyba jednak nie skończyliśmy.
Usiadł. Ruda przyniosła mu kawę. Nie musiała. Mnie 
ignorowała, jakbym był powietrzem. Znów coś we mnie rosło, 
niepotrzebnie, bo przecież wyzwanie nie mogło przyjść od 
tej rdzawej cipki.
- Przysiadłeś się.
- Chciałem po prostu z kimś porozmawiać.
- Więc rozmawiajmy. Lubisz nauczać, mistrzu?
- Może i tak. Widzisz, młody człowieku, te góry stoją 
na diabelskich kotłach. Jeśli spotykam kogoś na szlaku, 
podaję mu dłoń.
- Masz jeszcze obie, dziadku? A może sam potrzebujesz 
pomocy?
- Nie, ja nie. - Uśmiechnął się. - Przynajmniej nie 
takiej, jakiej wszyscy by pragnęli.
Ględził, moralizował. Tylko tyle i nic więcej. Nie 
interesował mnie. Gdy odszedł, napięcie opadło. Znów nie 
pamiętałem jego twarzy. I dobrze, bo na dzyndzel mi ona.

Wyruszyłem o zmierzchu. Wulkan pluł w ciemniejące 
niebo chmurami ognia, ziemia drżała, czarny piasek 
osypywał się z sykiem po zboczach. Byłem sam na ścieżce, 
na stoku, na górze parującej wszystkimi porami jak 
zgoniony koń. Może to sama cholerna góra rzuciła mi 
wyzwanie?
Ktoś jednak wchodził przede mną, coś poruszało się w 
ciemnym tunelu krzaków. W jednej chwili byłem na haju, 
zgredy zgodnie rzuciły się na stanowiska jak załoga łodzi 
podwodnej. Do licha, jeszcze nikogo nie macnąłem za 
grdyczkę w takich pięknych turystycznych warunkach!
Podbiegłem z tyłu cicho jak cień, chwyciłem za dwa 
wypchane plecaki i pchnąłem je na boki. Obie dziewczyny 
wykonały półobroty i usiadły, wpatrując się we mnie z 
niebotycznym zdumieniem. Jedna z nich krzyknęła, a teraz 
zasłaniała sobie dłonią usta. Głupawy wytrzeszcz oczu 
stanowił wystarczające źródło informacji. Zaśmiałem się, a 
potem roześmiałem na całe gardło.
- Darujcie, panienki z bardzo dobrych domów, ale 
pomyliłem was z kimś innym. Szukam trochę gorszych, ha! 
Może podać wam pomocną dłoń?
Nie chciały, dziwaczki, przynajmniej sprawiały takie 
wrażenie. Więc dałem im spokój i poszedłem dalej. 
Postanowiłem zajrzeć do kraterów i wyjechać jutro 
pierwszym statkiem. Ktoś naruszył Kodeks i kiedyś za to 
odpowie, ale to, przynajmniej na razie, nie moje 
zmartwienie.
Na szczycie, górującym nad pobliskimi kraterami, 
ułożono z kamieni murki osłaniające od wiatru. Dziś nikt 
tu nie nocował, cały szczyt należał do mnie. No, takie 
miałem wrażenie.
Obejrzałem się, ale przecinająca czarne gołoborze 
ścieżka poza mną też była pusta: dobrze odkarmione 
dziewczęta przypuszczalnie zrezygnowały. Też bym tak 
zrobił na ich miejscu.
Mogłem spokojnie obejrzeć, jak Ziemia prezentuje 
cząstkę swego bogatego wnętrza. Mimo obrzydliwej scenerii 
w gwałtownych erupcjach było coś fascynującego: szum gazów 
narastał momentalnie do grzmotu, słup ognia wiał gdzieś w 
niebo, a potem długo grzechotały spadające kamienie, 
rozgrzane do czerwonego żaru. Gdyby fuknęło trochę 
mocniej, pewnie mógłbym jeden złapać w locie.
Wtedy zainkasowałem pierwsze uderzenie. Było tak, 
jakby taka bombka wulkaniczna średniego rozmiaru trafiła 
mnie w ciemię. Pod czaszką zawył wicher, ból dziabnął 
gdzieś przy potylicy i przeleciał wzdłuż kręgosłupa. Potem 
łupnęło jeszcze raz, trochę mocniej, przed oczami rozlała 
się jasność umierania, brakowało tylko świetlistego 
korytarza na drugą stronę. Próbowałem się rozejrzeć, ale 
wtedy ona, bo któż by inny, przyłożyła mi po raz trzeci, i 
to tak, że nabrałem pełną gębą piasku, w którym tarzałem 
się ruchem robaka.
Zgredy zgłupiały. Jeszcze się nie zdarzyło, żeby ktoś 
łoił je nie wiadomo skąd i jak. Każdy z nich próbował coś 
robić, ale razem robiły tylko zamieszanie. Gdyby nie Suel, 
moja jedyna lwica w menażerii, trzecie uderzenie pewnie 
wysłałoby mnie do prawdziwego piekła. Ona znalazła jakiś 
sposób, coś, co częściowo zneutralizowało atak. Może była 
taka zdolna, a może miała już jakieś doświadczenia. Nigdy 
jej o to nie zapytałem. Swoją drogą, najlepszy sposób na 
babę to nasłać na nią drugą.
Dwie sekundy spokoju rozciągnęły się nade mną jak mur 
ochronny. Zgredy rzuciły się do naprawy i dobrze 
wykonywały swoją robotę. W trzeciej sekundzie 
zlokalizowałem uciekającą kobietę. W czwartej wyplułem 
piasek i puściłem się w pogoń.
Nie widziałem jej twarzy, tylko sylwetkę na tle 
świecącego gazu. Biegła wprost na kratery, w deszcz 
spadających kamieni. Pułapka? Chwyciłem spory kawał żużla 
i cisnąłem w nią. Chybiłem o włos. Odwróciła się i 
uderzyła.
Na szczęście zabrakło jej siły. Może była wyczerpana 
poprzednim atakiem, a może ja już wiedziałem, czego się 
spodziewać. Doborowa trzydziestka nie próżnowała, przez te 
kilka sekund Suel nauczyła ich paru nowych sztuczek. Nawet 
Sułtan kręcił tyłkiem jak rzadko, bo przed chwilką 
kostucha przytuliła się do niego po raz pierwszy z pełnym 
przekonaniem.
Żeby wypuścić kolejne uderzenie mentalne, diablica 
rodem z wulkanu musiała się na mnie otworzyć. Zrobiła to 
niezdarnie i powoli, miałem więc czas, aby odpowiedzieć 
kontrą. Dzięki Suel mniej więcej wiedziałem, jak się do 
tego zabrać. Wyrzuciłem z siebie trochę jadu, ale poziom 
mojego ataku był z grubsza taki, jakby dwuletnie dziecko 
zamierzało się maczetą. Efekt przeszedł jednak wszelkie 
oczekiwania: przeciwniczka padła jak zdmuchnięta.
Rzuciłem się w jej stronę, do dziś nie wiem po co. 
Głupota wyłazi z człowieka w najmniej spodziewanych 
momentach. Chciałem ją ożywić? Sprawdzić działanie nowego 
rodzaju zadawania ciosów? Zgwałcić, póki była ciepła?
Była żywa i w zupełnie niezłej formie. Walnęła mnie 
kamieniem w czoło, jak tylko nachyliłem się nad nią. Kilka 
wulkanów wybuchło mi w głowie, ale to żadna nowość. 
Chwyciłem czarownicę za przeguby i wytrąciłem kawał 
skały spomiędzy zsiniałych palców. Znów otworzyła się, 
chcąc uderzyć, ale nic z tego nie wyszło, bo była za 
blisko. O tym i o wielu innych rzeczach dowiedziałem się 
znacznie później.
W walce wręcz okazała się do niczego: słaba, powolna, 
bez wyczucia i fantazji. Zwarliśmy się, dyszała ciężko tuż 
nad moim ramieniem. Duszenie założyłem bez żadnego 
wysiłku, jak dziecku. Wciąż była otwarta, więc mogłem 
obejrzeć ją dokładnie.
Mroczne to było wnętrze. Wtedy jeszcze nie umiałem 
odczytać mentalnego kłębowiska informacji, bo tego też 
nauczyłem się później. Uwolniłem Suel i kazałem jej 
czytać. Od niej dowiedziałem się o ojcu Leste, który 
zażywał z córeczką przyjemności analnej od siódmych jej 
urodzin. Cóż, różne bywają nawyki. Leste po dwóch latach 
wyprawiła ojczulka na tamten świat samą skoncentrowaną 
nienawiścią, i w ten sposób nauczyła się zabijać. Ze 
swojej nowej umiejętności korzystała po wielokroć, bo 
wyraźnie nie lubiła mężczyzn. Polowała na ważniaków z obu 
światów i miała nieliche sukcesy. Przy okazji osiągnęła 
wysoką pozycję w świecie rzeczywistym.
- Nie zabijaj jej - poprosiła Suel.
Pstryknęło. Leste była tak zmęczona, że bez 
niepotrzebnej zwłoki zgodziła się zostać moją lwicą.
- Ty też wskakuj - rozkazałem. Nie stawiała oporu. 
Kobiety też nieraz potrafią pójść po rozum do głowy.
Transformację odłożyłem na później. Mogła nadejść 
chwila, kiedy będzie mi bardziej potrzebna.
Operację przygotowałem bardzo starannie, choć do końca 
nie byłem pewien, czy warto pakować się w tę zabawę. 
Najprościej byłoby wyjechać pierwszym statkiem lub 
odlecieć najbliższym samolotem, bo przecież załatwiłem już 
swoje sprawy. Właśnie: czy załatwiłem wszystko?
Wylegując się rankami w hamaku i słuchając szumu morza 
doszedłem do wniosku, że i dla mnie czas zaczął płynąć. Bo 
czym innym niż starzeniem się wytłumaczyć jakieś głupie 
wątpliwości?
Wynająłem bungalow na uboczu, aby nikt nie wtykał nosa 
w nie swoje sprawy. Pewnego wieczora zatrzasnąłem drzwi, 
zawarłem okiennice i wypuściłem Suel.
- Pomożesz mi - zarządziłem.
- Od początku nie robię niczego innego, Enkel.
- Chodzi o Leste.
- Nie rób jej krzywdy, proszę.
- Twoje rady nie są mi do niczego potrzebne. Uważaj!
Wypuściłem drugą lwicę. Czułem się dziwnie, bo dwie 
młode kobiety w niewielkim pomieszczeniu tak ładowały 
powietrze feromonami, że ciężko było oddychać.
Stałem bardzo blisko Leste, żeby nie mogła uderzyć. I 
tak próbowała, ale to było mi tylko na rękę, bo musiała 
się otworzyć. Potem spróbowała inaczej, trochę bardziej 
zwyczajnie, sięgając moich oczu lakierowanymi pazurami. Na 
to jednak znałem kilkanaście wypróbowanych sposobów.
- Czytaj ją - rozkazałem Suel. - Czy potrafisz wydobyć 
wspomnienie o ojcu?
- Spróbuję.
Dziewczyna rzuciła się w moim uchwycie.
- Teraz jest najsilniejsze!
Leste szarpnęła się tak mocno, że przeszliśmy do 
parteru, czyli zwaliliśmy się na podłogę, jakby ktoś nie 
znał terminologii zapaśniczej. Ja natomiast uderzyłem. 
Mentalnie, rozwiniętym polem delta, jak się później 
dowiedziałem. Byłem takim wyrodkiem, że potrafiłem robić 
to także z bliska, co bardzo mi się nie raz w przyszłości 
przydało. Teraz też.
Dziewczyna jęknęła i znieruchomiała. Z ust popłynęła 
jej krew.
- Zabiłeś ją. Ty skurwielu! - Suel zapluła się. 
Dopadła mnie i zaczęła walić pięściami po głowie, a potem 
kopać. Wydawało mi się, że jestem u masażysty amatora.
- Napij się waleriany, dzieweczko. Jest w apteczce. A 
jeśli chcesz naprawdę zrobić mi krzywdę, łupnij mnie po 
łbie wazonem, przynajmniej spróbuj. Jest w kuchni.
- Idiota!
- Zobaczymy, czy eksperyment się udał.
Rozdarłem kieckę Władczyni Wyspy i przyłożyłem ucho do 
zabawnego miejsca pod lewym cyckiem. Trzeba przyznać, że 
piersi miała ładne, w kształcie gruszek. W ogóle była 
niebrzydka.
- Jest trochę zdrowsza ode mnie, dziecino, tylko 
przygryzła sobie język. Zadowolona? A teraz do roboty. 
Jeszcze raz przywołaj wspomnienie ojca.
- Chcesz... będziesz znów...
Uniosłem się w jej stronę. Miała wyczucie, wiedziała, 
kiedy żarty się kończą. Pospiesznie przyklękła nad leżącą.
- Nie wiem. Nie mogę!
- Czego nie możesz?
- Odnaleźć tego wspomienia. To dziwne, bo było 
najsilniejsze, wznosiło się nad innymi jak góra.
- Wydaje się, że udało nam się coś dziwnego: 
zgasiliśmy wulkan. Jesteś naprawdę dobra! A ona...może 
umrze, może będzie schizofreniczką, a może po prostu nic 
się nie zmieni. Ale jest szansa, że będzie jej łatwiej 
żyć. Warto byłoby kiedyś to sprawdzić. A teraz chyżo 
wskakuj, dziewczynko, bo mamy na tej wyspie jeszcze coś do 
załatwienia.

Pedro był po służbie i spędzał czas w knajpie, przy 
stoliku między grającą szafą a barem, w mieszanym i 
hałaśliwym towarzystwie. Śmiał się tak szeroko, że 
pokazywał całe gardło i jeszcze część przełyku na dodatek.
- Hej, Pedro! Chciałbym porozmawiać.
Spojrzał koso i skrzywił się. Wyglądał jeszcze gorzej 
niż wtedy na molo. Widać było, że trochę wypił.
- Nie rozmawiam... z takimi!
Gruchnął śmiech. Towarzystwo dobrze się bawiło. Nic do 
nich nie miałem, choć zapewne nie składało się z aniołków. 
Wziąłem ze stołu pudełko zapałek i wykatapultowałem je 
kciukiem. Trafiło speca od tresowanych psów prosto w 
czoło.
Śmiech urwał się. W sąsiedztwie też zaległa cisza, 
tylko jakaś dziewczyna daleko w kącie chichotała piskliwie 
jak sroka. 
Krępy bysio od stolika Pedra szurnął pierwszy. Zrobił 
to naprawdę w kiepskim stylu. Wstał, przystawił się klatą 
do mojego brzucha i zaczął pokrzykiwać.
- Spieprzaj, czarnuchu, zanim oberwiesz. Nie widzisz, 
że nikt cię tu nie chce?!
Spieszyło mi się, za godzinę odpływał mój statek, nie 
było więc czasu na przepychanki, zwłaszcza grupowe. 
Chwyciłem bysia pod ramię, odbiłem jego nędzny sierpowy i 
przerzuciłem gościa przez plecy, ale złapałem tuż nad 
podłogą. Potem cisnąłem kluchowate ciało przez biodro, ale 
znów chwyciłem w porę, zupełnie jakbym popisywał się przed 
małoletnią dziewczyną. Zrobiłem mu jeszcze młyńca w 
powietrzu i, ogłupiałego, z wyczuciem posadziłem na 
krześle. Jak gdyby nigdy nic kontynuowałem:
- Chcę porozmawiać z tobą, Pedro. Zaraz. Tutaj, na tym 
tarasie obok.
Któryś z aniołków przy stoliku sięgnął po spluwę, więc 
stanąłem tak, żebym mógł osłonić się jedną z tutejszych 
panienek dobrych obyczajów. Gnata nie wziąłem, bo i po co, 
ale miałem posrebrzany nóż, który lecąc do celu 
wygwizdywał "Jesień" Vivaldiego. Dostałem go kiedyś w 
prezencie w sytuacji stokroć trudniejszej niż obecna.
- Schowaj to, idioto! - ryknął Pedro do strzelca, 
który już mocował się z bezpiecznikiem. - W porządku - 
zwrócił się do mnie. - Możemy rozmawiać.
Usiedliśmy w kącie pustego tarasu, dobrze wygrzanego 
popołudniowym słońcem.
- Pewnie nie wiesz...
- Wiem - przerwał mi. - Jesteś Enkel.
Znów mnie rozpoznał. Tym razem pewnie po sposobie 
akrobacji z tym byczkiem, któremu jeszcze musiało kręcić 
się pod sufitem.
- Wszystko jedno. Bardziej interesuje mnie, kim ty 
jesteś. Mam dla ciebie propozycję.
Zbladł, wargi mu posiniały.
- Nie, nie chcę z tobą walczyć. Naprawdę żadna to dla 
mnie chwała. Mam coś innego.
Zdjąłem z szyi srebrny medalik i położyłem na dłoni.
- Dobrze by było, gdybyś go nosił. Wtedy zapomnę o 
tobie.
- Czy... to boli?
- Tylko na początku. Potem pomaga.
- Co muszę robić?
- Nic. Żyj jak chcesz.
Wziął srebro z wahaniem. Nic mu się nie stało, 
widocznie jeszcze miał czas. Poczekałem, aż założy 
łańcuszek na szyję, dopiero wtedy wstałem i poszedłem do 
portu.

Po drodze wypuściłem Suel. Dzielna dziewczyna, nie 
wiem, jak bym bez niej lądował.
- Zmykaj, dzieweczko, do swojego Romcia. Siedzi obok w 
kawiarni i pije ze zgryzoty, na zmianę lemoniadę i 
coca colę. Jeszcze dwa dni i zmarnuje sobie nerki.
- Enkel, pójdę i powiem mu...
- Powiesz mu, co zechcesz. Prawdę lub kłamstwo, a może 
pół prawdy. Mnie to już nie interesuje.
Odeszła, wiotka i smukła jak nastolatka, a jaka 
cholera, jak się wścieknie! Była moją prawdziwą lwicą.
Zamyśliłem się trochę, więc nawet nie zauważyłem, 
kiedy do mnie podszedł. Hola, Enkel! Powinieneś być stale 
czujny. Jak zwykle.
- A co to, już z powrotem do domu? Szkoda, przecież to 
ostatnie ciepłe dni!
Tfu! Znów ten nudziarz. Prześladuje mnie od przyjazdu. 
Co on powiedział, wtedy, w kawiarni? "Jeśli spotykam kogoś 
na szlaku, podaję mu dłoń". Trochę za mądre, jak na takiego 
glindę. Lubi uczyć i cytować. Cóż, każdy ma jakieś wady.
- Coś zgubiłeś po drodze, młody człowieku. To znaczy, 
że kiedyś tu wrócisz. Przyjemnej podróży!
Przed chwilą tu był i już nie pamiętałem jego twarzy. 
Zostawił kopertę z medalikiem na srebrnym łańcuszku. 
Innym, nowym. Czy to możliwe? Kim był ten stary?
Nie zdążyłem znaleźć odpowiedzi, bo odebrałem 
sygnał i musiałem się odwrócić. Przede mną stała Suel w 
swojej trochę za krótkiej sukience. Czy ta siusiumajtka 
też zacznie mnie prześladować?
- Powiedziałam mu, że nie zrobiłeś mi krzywdy, jestem 
cała i zdrowa. I że odchodzę.
- Nie musisz zdawać relacji. Pamiętaj: uwolniłem cię. 
Idź swoją drogą i rób, co zechcesz.
- To nie tak, Enkel. Odchodzę do ciebie. Chyba przydam 
się w zespole?
- Nie!! Zjeżdżaj stąd, gówniaro, i to już!
Wrzeszczałem, ale nie czułem złości. Nie czułem nic.
W jej burych oczach pojawił się znajomy błysk. Była 
przecież lwicą.
- Spróbuj mnie ruszyć, ty cholerny gburze!
- Nie wyobrażaj sobie czegokolwiek. Będziesz zgredem, 
niewolnicą, będziesz narażała życie jak ja. Po co ci to?
- Widocznie to lubię. A przecież mogę robić, co 
zechcę.
Naprawdę wiedziała, czego chce i nie cofała się w pół 
kroku. Była odważna. Była świetna. Czułem, jak napięcie 
opada, a mimo to stoki góry zazieleniły się. Nie tak jak 
zwykle. Może na wschodnich, bezpieczniejszych zboczach 
rzeczywiście rosły lasy?
- Więc wskakuj - powiedziałem i uśmiechnąłem się.
Słowo daję, że to był prawdziwy uśmiech, a nie jakieś 
tam wykrzywianie gęby w celu zmylenia przeciwnika.
ANDRZEJ ZIMNIAK
Chemik i znany prozaik SF, rocznik 1946. Obszerny biogram 
AZ towarzyszący jego brawurowemu opowiadaniu "Klatka pełna 
aniołów" znajdziecie Państwo w "NF" 12/94. "Las na wulkanie" 
to kontynuacja tamtego tekstu z demoniczno-angelicznym 
Enkelem w roli głównej, równie błyskotliwa, a wzbogacona o 
wątki męsko-damskie oraz pro(anty)feministyczne. Zimniak 
ładnie i bardzo dojrzale pokazuje motywacje i granice 
babskiej solidarności: Jedna dziewczyna broni drugiej przed 
chłopem, bo uważa, że jest jej to winna; ale idzie za 
mężczyzną, którego podziwia, gdyż tego naprawdę potrzebuje. 
Oczywiście zostaje przyjęta, bo sama jest podziwiana. Jakie 
to proste! I jakie zawiłe!!!
Andrzej Zimniak

List z Dune

Drogi Arturze! 
Lato, a wraz z nim wakacje, mają się ku końcowi, a ja ciągle nie mogę się zdecydować na opuszczenie Dune, tego 
sennego nadmorskiego miasteczka. Niewielkie murowane domki stoją rozłamanymi szeregami wzdłuż brukowanych 
uliczek, które zalega cisza i zatęchły cień. Uparte zielsko wdarło się wszędobylskimi pędami pomiędzy płyty 
chodników i w szczeliny spękanych ścian, wszędzie tam, gdzie wiatr nawiał choć trochę ziemi. Niektóre z okiennych 
jam są zabite surowymi deskami, w inne wprawiono odłamki szyb, zapewne odkopane w starych śmietnikach. Za tymi 
smutnymi witrażami widać zniekształcone twarze, a wieczorami żółte, rozmigotane światło wskazuje na gnieżdżące się 
tam życie. Tak z zewnątrz wygląda Dune, uczepione żyznego jęzora zie-mi naniesionej przez dawno wyschnięty 
strumień, wciśnięte pomiędzy kopne wydmy, z domami rozsypanymi jak garść kloc-ków na dnie doliny uchodzącej do 
mo-rza, które w pogodne dni jest zwodniczo niebieskie.
Na pewno kiedyś wspominałem ci o moich planach podróży na północ. Wszystko zaczęło się dawno temu, jeszcze w 
szczenię-cych latach - przypadkowo wpadła mi w ręce pewna książka, przesadnie wychwalająca uroki dziwnych, 
cichych lasów. Wy-niosłe sosny królowały tam nad rzadkimi zaroślami krzewów, któ-re dawały się łatwo przemierzać 
bez używania maczety. Ponad dywanami wrzosowisk wonne powietrze rozwiewane bywało nagłym podmuchem od 
strony morza i wtedy korony strzelistych drzew poczynały tańczyć powoli i dostojnie. Nie było szelestu i trzepotu liści, 
tylko narastał i potężniał głuchy szum, na który składał się śpiew milionów sosnowych igieł, tnących powietrze. Tam 
zaś, gdzie obłe wzgórza opadały łagodnie, nastroszone mło-dym zagajnikiem, na samym dnie niecki błyszczała 
powierz-chnia wody.
Te opisy, zbyt piękne, aby mogły być prawdziwe, chłonąłem wte-dy z wypiekami na twarzy. Zafascynowała mnie 
niezrozumiała cisza leśnych ostępów. Przecież cichy las - to martwy las! Gdzie przepadło mrowie cykad i świerszczy, 
dających nieustanny kon-cert? Musiałem sam doświadczyć dziwnej ciszy w żywym, zielo-nym lesie, w którym było 
tak zawsze - milczenie borów nie było tutaj wynikiem działalności człowieka.
Niespełnione marzenia dzieciństwa, męczące jak mała, lecz do-kuczliwa zadra, wywołujące żal za czymś za-
przepaszczonym i utraconym, i utrudniające rozsądne myślenie, kazały mi chwycić plecak i jechać na północ. 
Nareszcie znalazłem się w cichych, lecz żyjących lasach. Jednak-że okazało się, jak to zwykle bywa, że spełnienie 
dawnych rojeń nie było warte nawet części wysiłku, włożonego w trud ich urze-czywistnienia. Cóż, wciąż uważam, że 
w takich przypadkach każdy musi przekonać się o tym na własnej skórze.
Możesz uwierzyć lub nie, ale podałem ci główny powód wyboru tych niegościnnych okolic na miejsce moich wakacji. 
W najbliż-szym sąsiedztwie Dune od wieków rozciągały się potężne ostępy leśne. Spokojne, ciche i bezpieczne bory 
sosnowe. Tak przynaj-mniej sądziłem; nie mogłem przypuszczać, nikt z zewnątrz zre-sztą nigdy nie podejrzewał, co 
dzieje się w Dune i w otaczających je lasach. Wkrótce sam miałem się o tym przekonać.
Już na stacji czekała mnie niespodzianka. Przyjechałem paro-wą ciuchcią, kursującą raz na tydzień; byłem jedynym 
pasa-żerem. Na ozdobnym krześle, ustawionym wprost na peronie, drzemał stary człowiek. Kosmyki siwych, 
pozlepianych włosów opadały mu bezładnie na twarz i czerwony kark. Na dźwięk gwizdka poruszył się i sennie 
spojrzał w kierunku pociągu. Gdy opuściłem wagon, powstał nagle i z niespodziewaną energią po-kuśtykał w moją 
stronę.
- Witam pana serdecznie u nas, panie...- zająknął się, wlepiwszy wzrok w moją tabliczkę identyfikacyjną - ...panie 
Frank. Jestem naprawdę rad.
Rzeczywiście uśmiechał się szeroko, ukazując żółte zęby. Fizjo-nomię miał dosyć odpychającą: czerwona, pełna 
przebarwień skóra z ospowatą wysypką zwykłych guzów i narośli, jedno oko nabrzmiałe i otwierające się z trudem, 
drugie pokreskowane sie-cią fioletowych żyłek. Kiedyś była to na pewno standardowa twarz zadbanego inteligenta, 
podobna do tych, które można wy- szukać w starych encyklopediach. Kiedyś, zanim nie pokryła jej ta odpychająca 
maska.
- Pan pomylił mnie z kimś innym - głos miałem schrypnięty, jak zwykle, kiedy byłem speszony lub zdenerwowany. 
Chciałem wyminąć go, lecz powstrzymał mnie zdecydowanym ruchem ręki.
- Nie, Frank. Właśnie na pana czekałem.
- To niemożliwe. Znalazłem się tutaj zupełnie przypadkowo, je-dynie dlatego, że najbliższy pociąg odchodził właśnie 
do Dune. Chciałem jedynie dotrzeć do wybrzeża. Więc...
- Proszę mi uwierzyć. Przypadkami także rządzi prawidłowość. Kiedyś musiał tutaj przybyć człowiek podobny do 
pana.
- Ach tak... - Stałem niezdecydowany.
- Wskażę panu kwaterę. Chyba nie ma pan nic przeciwko temu?
- Niee... Będzie mi to nawet bardzo na rękę. Nie znam tutaj niko-go.
Poprowadził mnie wąską, cienistą uliczką. Byłem przyzwyczajo-ny do widoku ruin i opuszczonych domów, lecz to, co 
zobaczy-łem, zrobiło na mnie wyjątkowo przygnębiające wrażenie. Sze-regi rozsypujących się, zmurszałych ruder 
ciągnęły się wzdłuż zarastającej zielskiem ulicy.
- Czy pan... rzeczywiście jest Efem? - spytał niepewnie, ob-serwując z nie ukrywanym zadowoleniem tabliczkę na 
mojej piersi.
Podobne pytania zadawano mi już setki razy, miałem więc z góry przygotowany szereg wariantów odpowiedzi. 
Spośród nich wy-bierałem za każdym razem najbardziej pasującą do rozmówcy.
- Czy pan naprawdę sądzi, że to coś - ująłem swoją tabliczkę - -tak łatwo podrobić? A nawet gdybym spróbował, to czy 
zadawał-bym sobie tyle trudu tylko w tym celu, żeby nałożyć na siebie wiele w końcu uciążliwych obowiązków?
- Proszę mi wybaczyć, tak niezręcznie postawiłem pytanie. A tych... obowiązków, to wielu ludzi ich panu zazdrości.
- Chętnie zamieniłbym się z nimi. l robiłbym te rzeczy tylko wtedy, kiedy miałbym na nie ochotę.
Kiedyś mówiłem ci o tym, Arturze, i teraz powtarzam z całą mocą: być płodnym mężczyzną, oznakowanym jak bydło 
zarodowe literą F, to może jeszcze nie nieszczęście, ale już coś bardzo bliskiego. Spełnianie obowiązków dawcy można 
jeszcze wytrzy-mać, ofiarowywanie zakapsułkowanych plemników potrzebują-cym lub wytrwale ponawiającym próby 
kobietom jest również do zniesienia. Najgorsze są jednak spojrzenia, zarówno męż-czyzn, jak i kobiet, pełne niechęci i 
zawiści, a nierzadko jawnej wrogości, i cichnące na mój widok rozmowy. My, Efy, czujemy się na tyle inni wobec 
milczącej solidarności Enów, że rów-nież najchętniej przebywamy we własnym towarzystwie. Nie wiem, czy zdajesz 
sobie z tego sprawę, ale wielokroć uniknąłem śmierci tylko dzięki odstraszająco ostremu ustawodawstwu. Wszak sąd 
wymierza karę główną każdemu, kto zagrozi mojemu życiu czy zdrowiu. I to jest logiczne - jesteśmy teraz zbyt cenni 
dla rodzaju ludzkiego. Jednakże szczerze zazdroszczę Ci twojej litery N.
Mój przewodnik przydzielił mi zupełnie przyzwoitą kwaterę przy samym rynku. Wyłożony spękanymi, betonowymi 
płytami plac otaczały kamienice; ich fasady zachowały ślady dawnego piękna. Pośrodku rynku dumnie wznosiła się 
uszkodzona wieża ratuszowa. Zaiste, smutny to był widok. Przywodził mi na myśl pewną zadbaną staruszkę, 
zapamiętaną z tłumu przypadkowo napotkanych postaci, której sina i zmięta twarz zachowała wciąż jeszcze 
regularność rysów i niepokojący blask niegdyś uwodzi-cielskiego spojrzenia.
Moją gospodynią była Juana. Jej pięcioletni syn, jedyne dziecko w miasteczku, stanowił namacalny dowód płodności 
tej niezwykłej kobiety. Zgrabna, ale jednocześnie rosła i silna, była wprost stwo-rzona do macierzyństwa. Jasne włosy, 
szarozielone oczy i wydat-ne kości policzkowe wskazywały na nordyckie pochodzenie jej przodków. Lecz największe 
wrażenie zrobiła na mnie skóra tej kobiety: była doskonale gładka, bez skaz, wysypek czy najczęś-ciej występujących 
owrzodzeń, o lekko żółtawej karnacji i faktu-rze tak drobnej, że w dotyku przypominała jedwab. Przeko-nałem się o 
tym jeszcze pierwszej nocy - przyszła do mnie bez żadnych ceregieli, nawet bez uprzedzenia, zrzuciła sukienkę, od- 
chyliła koc i weszła do łóżka. Zupełnie tak, jakby nie było nic innego do roboty, jeśli spotykają dwa różnopłciowe Efy. 
Zrozu-miałem wtedy, dlaczego Godwin, tak bowiem nazywał się ocze-kujący na stacji starszy człowiek, zaprowadził 
mnie prosto do niej. Cóż było robić, podporządkowałem się ich woli. Znów ten zakichany nadrzędny interes! Mijały 
ciężkie, nabrzmiałe sennoś-cią godziny tej chłodnej nocy, wiatr łomotał obluzowanymi futry-nami, w sąsiednim domu 
huczało palenisko w miejskiej destylar-ni wody, a jej wciąż było mało. Gdzieś o szarym świcie nareszcie odciążone 
posłanie uniosło się o kilka cali, a ja zapadłem w ka-mienny sen.
Następnego dnia chciałem wracać. Drzwi nie zamykały się - chyba wszyscy, a miasteczko liczy około czterystu mie-
szkańców, przyszli obejrzeć to dziwne zwierzę o nazwie Frank. Ludzie w różnym wieku, ale większość starych, 
pokracznych, poobsypywanych liszajami i niedomytych. Gdy już pakowałem plecak, odwiedził mnie Godwin i uprosił 
o parę dni zwłoki. Jego pełna godności determinacja zrobiła na mnie wrażenie, tak że w końcu dałem za wygraną, 
wszakże pod warunkiem, że przynaj-mniej do wieczora będę miał czas wyłącznie dla siebie.
Zaopatrzony w wysokie gumowe buty i parasol, wybrałem się nad morze. Szedłem około mili, najpierw gliniastą drogą 
pośród upraw warzywnych, potem spopielałym ugorem, w końcu prze-darłem się przez ochronne zadrzewienia. Wtedy 
zobaczyłem spokojne, martwe morze.
Szary przestwór wodny wlewał się na plaże małymi falami; przez zmąconą powierzchnię, odbijającą słabo światło 
ołowiane-go nieba, nie dostrzegłem żadnych konturów dna. Cofnąłem się na wydmy, zdjęty nagłym lękiem przed tym 
groźnym bezmia-rem, w którym czyhała śmierć. Ze szczytu pobliskiego wzniesie-nia patrzyłem długo na rozmazaną 
linię widnokręgu, wyobraża-jąc sobie brzegi tych dalekich wysp, wokół których jeszcze pły-wają żywe ryby.
Widok oceanu zawsze wprowadza mnie w refleksyjny nastrój. Ogrom wód przytłacza swoją potęgą i każe wygasić 
myśl o drob-nych, codziennych sprawach; pozostaje wiec kontemplacja. Je-stem później zły na siebie za te 
tragikomiczne uniesienia, ale przyznasz, Arturze, że każdy z nas od kiedy ogłoszono hipotezę o istnieniu nieskażonej 
połaci Pacyfiku, co pewien czas w skry-tości ducha rozważa możliwości dotarcia na pełne życia wyspy. Podobno 
zamknięty układ prądów morskich tego akwenu po-zwala tylko na bardzo powolną wymianę wód. Zresztą, na-wet jeśli 
owe wyspy nie istnieją, dla niektórych ludzi rozmyśla-nie o nich ma niewątpliwe funkcje terapeutyczne. Banalna kwes-
tia zależności zdrowia psychicznego od wiary. Ale musze przyz-nać ci rację w naszym dawnym sporze: u podstaw 
każdego banału leży jakaś fundamentalna prawda, i nie wolno wstydliwie nie brać jej pod uwagę.
Wieczorem znów przyszedł Godwin. Jego obecność nie była dla mnie przykra, nawet polubiłem tego starego, 
spokojnego człowieka, który, jak już zdążyłem zauważyć, był kimś w rodzaju duchowego przywódcy mieszkańców 
Dune. Juana zrobiła nam herbaty i poszła do destylarni po wodę do mycia.
Od początku tej wizyty wiedziałem, że Godwin ma mi coś do powiedzenia, lecz nie ułatwiałem mu zadania. Długo nie 
mógł się zdecydować, pytał o różne głupstwa lub opowiadał o mia-steczku. Byłem zmęczony i nawet nie starałem się 
ukrywać zie-wania.
- Pan jest wykształcony, Frank, może więc...
- Nie przesadzajmy - przerwałem mu - dopiero rozpocząłem studia. Chciał- bym po prostu zrozumieć jak najwięcej.
- No tak, ale i tak pan... - wyraźnie grał na zwłokę.
- Mam prośbę, niech pan mówi po prostu: Frank. Nie sądzę, abym w swoim krótkim życiu zdążył zapracować na 
tytuły.
- Zgoda - uśmiechnął się. - Chciałem cię o coś zapytać, Frank.
- Słucham pilnie od samego początku.
- Czy mógłbyś... - Na czoło wystąpiły mu krople potu. - Jak to jest naprawdę z tą płodnością? Dlaczego prawie 
wszyscy należą do Enów?
Spojrzałem na niego z osłupieniem. Nie dość, że nie mógł zdecy-dować się na wyjawienie właściwego celu wizyty, to 
jeszcze za-dawał śmieszne pytania.
- No bo widzisz - tłumaczył się - kiedyś twierdzono, że będą rodzić się same kaleki. Że świat zaludni się kalekami!
- Ach, o to panu chodzi. Po prostu, stało się inaczej. Jeszcze jedna nietrafna prognoza. I z pewnością nie ostatnia.
- Ale dlaczego?
- Człowiek nie jest zrobiony z plasteliny. Nie można przykleić mu dwóch głów lub czterech rąk. Taki twór nie będzie 
żył, zginie w embrionalnej fazie rozwoju lub jeszcze wcześniej, jako komór-ka płciowa. Ziemskie życie to proces, 
który może toczyć się jedy-nie w bardzo wąskim przedziale warunków zarówno zewnętrz-nych, jak i wewnętrznych. - 
Czułem się trochę nieswojo, poucza-jąc człowieka trzy razy starszego ode mnie. A może on zwyczaj-nie sobie drwi? - 
pomyślałem i zaczerwieniłem się aż po czubki uszu.
- Chyba masz rację - mruknął, myśląc już o czymś innym. - Ale właściwie nie o to chciałem cię zapytać. Mam... 
prośbę.
- Chodzi o zapładnianie waszych kobiet? To należy do moich obowiązków.
- Nie, to nie to - machnął niecierpliwie ręką. - Płodnych kobiet jest u nas tylko kilka. Chodzi o coś innego; przychodzę 
w imieniu wszystkich mieszkańców. I, oczywiście, w swoim własnym.
- Nie rozumiem. - Moja ciekawość rosła.
- Chciałbym prosić cię o... pozostanie w Dune przez jakiś mie-siąc, może dwa.
- To całe moje wakacje! Ale po co?
- Chodzi o... - Sapał z wysiłkiem. - O drobną pomoc dla nas.
- Na czym ma ona polegać? Co jeszcze potrafię, czego sami nie możecie zrobić?
- Co pewien czas zbieramy się, rozmawiamy, radzimy - mówił, patrząc gdzieś w bok, jakby ze wstydem. - 
Chcielibyśmy, aby w tych spotkaniach uczestniczył ktoś młody spoza naszego grona. - Spojrzał na mnie 
zaczerwienionymi oczyma, nawet opuchnięta powieka uniosła się nieco. - Frank, bardzo mi na tym zależy. Chociaż na 
miesiąc.
- No dobrze... - powiedziałem z ociąganiem, myśląc o długich dniach, podobnych do siebie jak szare krople deszczu. I 
nocach... Chociaż te zawsze i wszędzie były podobne.
- Dziękuję ci w imieniu mieszkańców - rzekł Godwin nieco pom-patycznie, wstając i ściskając mi dłoń. Był 
wzruszony. Już wtedy poczułem się nieswojo i przez myśl przemknął mi cień podejrze-nia.
- Nie rozumiem jednak, do czego przyda wam się taki młodzik jak ja. - Nie dawałem za wygraną. - Starsi, 
doświadczeni ludzie powinni radzić i rozstrzygać, młodzi natomiast najlepiej spraw-dzają się w rolach żołnierzy lub 
kochanków.
- Jestem przekonany, że nam pomożesz. - Uśmiechnął się wymi-jająco. - Chodzi przede wszystkim o - szukał przez 
chwilę właś-ciwego określenia - świeżość myśli. O nowy punkt widzenia.
Wzruszyłem ramionami i mruknąłem coś w rodzaju "okaże się". Nie mam żadnych wątpliwości, drogi Arturze, że 
wtedy zdecydo-wanie odmówiłbym, gdybym znał cel i przebieg owych "narad". Dlatego sprytny Godwin więcej 
przemilczał niż powiedział, przy-puszczając, że mimowolnie zostanę wplątany w tok wydarzeń. Po wyjściu gościa 
zasunąłem zasłony i z lubością wyciągnąłem się na łóżku. Prawie natychmiast rozległo się energiczne stukanie do 
drzwi.
- Nagrzałam ci wody do mycia! - wołała Juana.
- Dziękuję, ale umyję się jutro rano!
Chciałem odpocząć, wyspać się porządnie. To było zagwaranto-wane ustawą - szkoda, że nie wziąłem ze sobą jej 
tekstu, mógł-bym przybić go na zewnętrznej stronie drzwi. Co druga noc z mocy prawa była moja i tylko moja.
Potem jeszcze raz rozległo się pukanie, lecz nie zwróciłem na nie żadnej uwagi. Nie dotarł wtedy do mnie fakt, że jak 
na Juanę było ono zbyt słabe i nieśmiałe.
Następne dni rzeczywiście okazały się podobne do siebie jak krople deszczu, który spadał regularnie koło południa. 
Nie-pomny przestróg, uzbrojony w potężny parasol i gumowe buty, wyruszałem na długie spacery do cichych lasów 
lub, gdy pogoda była bezwietrzna, wzdłuż wybrzeża morskiego. Z wolna zaczęło mnie to nużyć; samotne wędrówki po 
milczących zaroślach i widok ołowianej tafli oceanu nie pobudzały już wyobraźni.
Coraz częściej opanowywało mnie uczucie pesymizmu. Zastanawiałem się, czy lepiej nudzić się pośród lasów i w 
towarzystwie zdziwaczałych mieszkańców Dune, czy też nad szarymi stronicami podręczni-ków akademickich. 
Pragnąłem chociaż raz doświadczyć uczucia miłości lub radości two-rzenia, co tak pięknie zostało opisane w starych, 
ocalałych książkach. Niestety, teraz chodzi nam wyłącznie o przeżycie; w okresie zerowej lub nawet ujemnej ekspansji 
brak jest miejsca i czasu na uniesienia twórców, zaś miłość całkowicie podporządkowano rozpaczliwym próbom 
podtrzymania gatunku. Tak rozmyślając wałęsałem się godzinami bez celu, osłaniając się od skażonego deszczu 
imponujących rozmiarów parasolem, i coraz bardziej żałowałem przyrzeczenia danego Godwinowi. Skrupulatnie li-
czyłem dni pozostałe do wyjazdu.
Regularnie wywiązywałem się z obowiązków męskiego Efa. Za-raz na początku pobytu w Dune któregoś wieczora 
niespodzie-wanie wszedłem na sejmik pięciu nieznajomych kobiet oraz Jua-ny, odbywający się w moim pokoju. 
Ponieważ wtedy właśnie przypadał wieczór służby prokreacyjnej, nawet nie mogłem wy-razić swojego 
niezadowolenia. Panie ustalały harmonogram wi-zyt u mnie, z kalendarzykami w rękach dowodząc jedna przez drugą 
swoich racji. Udało mi się nieco uspokoić wzburzone umy-sły, rozdając fiolki z kapsułkami pełnymi konserwowanych 
plemników oraz przynależne do nich instrukcje i utensylia. Na koniec wypiliśmy butelkę jednorocznego wina z jabłek i 
panie poszły sobie z wyjątkiem jednej. Tej, która najgłośniej krzyczała. Miała ona około czterdziestki i ważyła sto 
osiemdziesiąt funtów! To wszystko wydaje Ci się na pewno zabawne, ale mnie wcale nie jest do śmiechu. Ty masz 
swoją Teresę, do waszego małżeńs-twa nikt się nie wtrąca, możecie robić, co wam się żywnie podo-ba. Mnie nie wolno 
kochać, żenić się, czy żyć w odosobnieniu. Jestem własnością społeczną, chociaż tę prawdę maskuje się ład-nymi 
sloganami.
Juana, chyba prawem kontrastu, wydawała mi się teraz miła i pociągająca. Często wspólnie jadaliśmy kolacje. -
- Dlaczego masz takie dziwne imię? - spytałem ją kiedyś.
- Nie ja je wybierałam - odparła ze śmiechem. - Moi rodzice pewnie naczytali się jakichś książek.
- A twój synek?
- Ja jestem Marcin - wyrecytował rumiany chłopiec, ledwie wy-glądając ponad blat wysokiego stołu.
Wtedy rozległo się ciche pukanie i weszła Emma. Była to drobna, sucha kobieta, nie wyróżniająca się niczym 
szczególnym.
- Dziś Frank ma wolne - pospieszyła z wyjaśnieniem Juana. -Ale przecież... ty jesteś niepłodna! Po co tu przyszłaś? - 
Jej głos zabrzmiał ostro.
- Ja... - Emma zmieszała się i opuściła głowę, lecz po chwili odrzuciła włosy do tyłu i spojrzała prosto na mnie z 
wyzywają-cym uporem. - Przyszłam zobaczyć Franka. Czy to zabronione?
- On nie jest małpą w zoo! - Juana parsknęła śmiechem. Była już trochę podchmielona jabłecznikiem.
- On jest naszym Stróżem - odparła poważnie Emma, zaciskając wąskie wargi. Oczy miała głębokie i błyszczące, 
podcięte ostrymi zmarszczkami. Tak, Arturze, słowo "Stróż" wypowiedziała w tak szczególny sposób, że musiałem 
napisać je z dużej litery.
- Dopiero ma być. - Juana weszła jej w słowo i nagle zaczerwie-niła się. - Kto upoważnił cię do rozmawiania z nim na 
ten temat? - spytała zachrypniętym głosem, wstając.
- Nikt - odpowiedziała spokojnie. - Po prostu twoje pytania są zbyt natarczywe. Przepraszam, muszę już iść. Do 
widzenia - od-wróciła się i wyszła, zakładając szeroki kaptur. Mżył rzadki deszcz.
Nie pytałem o nic Juany tego wieczora, ale za dwa dni wymówi-łem się od kolejnej wspólnej kolacji. Lecz Emma nie 
przyszła.
Kilka dni później przeżyłem swoją pierwszą przygodę w Dune. Trudno powiedzieć, abym nie najadł się strachu.
Tego dnia słońce mętnym blaskiem oświetlało sosnowe bory, w których obudziły się jakieś szepty i westchnienia. Nie 
był to już nieruchomy, cichy las, czasami tylko grający dalekim porywem wiatru. Ptaki kotłowały się w koronach 
drzew, a w gęstym poszy-ciu szeleściły drobne zwierzęta. Życie nieporadnie lecz uparcie gnieździło się w zakamarkach 
tych ostępów, kurczowo czepiało się każdej szansy przetrwania.
Szedłem dobrze znaną ścieżką, pogwizdując wesoło; po raz pier-wszy od początku wakacji odczuwałem zadowolenie. 
Do wszy-stkiego można się przyzwyczaić, mówiłem głośno do siebie, pozostaje tylko kwestia czasu, potrzebnego do 
adaptacji. Wtedy właśnie usłyszałem gwałtowny szelest w gęstym młodnia-ku tuż przy drodze. Jakieś duże zwierze 
poderwało się ciężko i uciekło, łamiąc po drodze gałęzie.
Serce podeszło mi do gardła, ale po chwili roześmiałem się. Mu-siałem wypłoszyć sarnę lub jelenia z legowiska w 
mateczniku. Przestraszył mnie nagły, głośny trzask gałęzi. Swoją drogą to cie-kawe, bo dotychczas byłem przekonany, 
że tak duże zwierzęta nie uchowały się na wolności.
Zaklaskałem głośno w dłonie, aby wypłoszyć innych ewentu-alnych mieszkańców okolicznych krzaków, i uspokojony 
ruszy-łem w dalszą drogę. Nie przyszło mi wtedy na myśl, że może powinienem był zawrócić.
Uszedłem może jeszcze z pół mili. Dalej droga zwężała się, meandrując w cienistym lasku, złożonym z liściastych 
krzewów. I wte-dy zobaczyłem je.
Jakieś obłe kształty przecięły w szybkim biegu ścieżkę niedaleko przede mną, niknąc natychmiast w gęstych zaroślach. 
Stanąłem jak wryty.
Jelenie? Nie, to nie mogły być jelenie. Niskie zwierzęta o długich, czarnych tułowiach nie były podobne do niczego, co 
dotychczas widziałem w naturze lub na fotografiach. I te nogi! Pokraczne, szeroko rozstawione, stawiające drobne, lecz 
zawrotnie szybkie kroki, pchające masywne kadłuby naprzód bez wdzięku, ru-chem pocisku. A może rzeczywiście... 
były to sztuczne twory? Jakieś fragmenty dawnych instalacji wojskowych? Na nogach?! Co za bzdury! Lecz nie 
dostrzegłem żadnych szczegółów, zwie-rzęta mignęły mi tylko w szybkim biegu.
Teraz wolałem już zawrócić. Najpierw szedłem szybkim kro-kiem, bezustannie rozglądając się wokoło, potem biegłem, 
aż płytki oddech zaczął palić mnie w piersiach, później znów sze-dłem na miękkich nogach. Nie ma co, te ciche lasy 
też dostarczają swoich atrakcji!
W miejscu, z którego wypłoszyłem nieznane zwierzę lub zwie-rzęta na początku spaceru, spomiędzy gałęzi patrzyły na 
mnie wielkie, żółte ślepia. Nic więcej nie widziałem, reszta tonęła w cieniu, w mroku fosforyzowały tylko te dziwnie, 
podzielone na odrębne fragmenty, obce oczy. Gdy przystanąłem, czując nagle ołów w nogach, zjawisko znikło. Rozległ 
się cichy szelest, jakby podmuch wiatru musnął najwyższe chojaki zagajnika. Może to tylko strach podsuwał mi 
dziwaczne wizje?
Do skraju lasu nie było daleko. Bez tchu wpadłem pomiędzy dłu-gie zagony warzywne i pracujących przy nich 
mieszkańców Dune. Jeszcze nigdy nie pragnąłem tak mocno znaleźć się w grupie ludzi.
Jak widzisz, Arturze, trudno zaliczyć opisane zdarzenie do przy-jemnych, a był to dopiero początek. Zapewne 
domyślasz się, że od tego dnia zaprzestałem wycieczek do lasu.
Wieczorem przyszła Emma. Byłem wciąż zdenerwowany, a właściwie zły na samego siebie za tchórzostwo. Uciekać 
jak dziec-ko przed byle leśnym bydlęciem? Przecież wiadomo, że żadne większe drapieżniki nie przeżyły w 
północnych lasach.
Sam nie wiem dlaczego, ale wpuściłem ją. Ostrożnie zdjęła szero-ki płaszcz i opłukała ręce w misce z destylowaną 
wodą.
Była zwyczajna. Wąska twarz, szare włosy, pomiędzy które wkradły się już pasemka siwizny, szczupła, nawet sucha 
sylwe-tka. Skóra naznaczona licznymi przebarwieniami. Tak samo jak moja, pomyślałem, niezbyt grzecznie leżąc na 
łóżku. Milcza-łem.
- Panie Frank - mówiła z wysiłkiem, trzymając pochyloną gło-wę, tak że nie mogłem dostrzec wyrazu jej twarzy - chcę 
pana prosić o przysługę.
- Narąbać drzewa?
- Niech pan ze mnie nie żartuje - poprosiła, spoglądając niemal błagalnie. Tak, te oczy nie pasowały do jej w gruncie 
rzeczy pos-politej twarzy.
- No dobrze - usiadłem na łóżku - ale pani należy do Enów? To widać z daleka na pani tabliczce.
- Wiem - powiedziała cicho - ale... to nieprawda. Teraz jest już inaczej.
Uśmiechnąłem się z politowaniem. Rozmawiałem już z setkami takich kobiet; żadna z nich nie była w stanie wyrzec 
się bezna-dziejnych i upokarzających prób. Dla nich esencją życia było macierzyństwo, bez niego dalsze istnienie nie 
miało sensu. Nie-stety, tylko jeden jedyny raz od uderzenia laski z pustynnej skały trysnęła woda.
- Droga Emmo - starałem się, aby moje słowa zbytnio jej nie zabolały - niech pani złoży prośbę o przekwalifikowanie. 
Jedno badanie zupełnie wystarczy.
- Już złożyłam - odparła cicho.
- Doskonale! Więc trzeba cierpliwości...
- Wyznaczono mi termin za osiem lat! - W jej wielkich, szklistych oczach pojawił się błysk.
Opadłem zmęczony na poduszki. Tak, znałem te sprawy. Spo-śród odwołujących się płodna okazywała się jedna 
kobieta na dziesięć tysięcy. Powtórne badania nie miały po prostu sensu, lekarze byli potrzebni gdzie indziej.
- Miałem dzisiaj naprawdę ciężki dzień, proszę to zrozumieć. Nic nie mogę dla pani zrobić. - Zmusiłem się do tych 
słów wiedząc, że gaszę jej ostatnią nadzieję. - Może... ale nie, to bezcelowe. Na-prawdę, szczerze współczuję. Czy... 
gra pani na jakimś instru-mencie? A może przysłać pani trochę książek?
Usłyszałem zgrzytnięcie klamki i stukot lekkich bucików na scho-dach. Nie podniosłem nawet głowy. Wyciągnąłem 
się wygodnie, lecz sen nieprędko przyszedł tego wieczora.
Dwa dni później dosłownie wpadłem na nią na ulicy, gdy wybiegała z destylarni z wiadrem pełnym wody. Odbiła się 
ode mnie jak dziecko, przewracając naczynie i wylewając na bruk jego zawartość.
Podniosłem ją, bąkając słowa przeprosin. Wziąłem wiadro i na-pełniłem je świeżą, jeszcze ciepłą wodą. Zapadło 
niezręczne milczenie, więc żeby je przerwać, zaprosiłem tę niepogodzoną kobietę na herbatę.
Drżała, kiedy rozpinałem jej bluzkę. Ciało miała drobne, kształt-ne, skórę na piersiach, brzuchu i udach prawie bez 
przebarwień, suchą i szorstką w dotyku. Ta szorstkość sprawiła mi niespodzie-waną przyjemność; w dotyku nie kleiła 
się, była tylko gorąca i jakby obsypana drobnym piaskiem.
Później, gdy piliśmy przyrzeczoną herbatę, w uśmiechniętej ko-biecie z roziskrzonym wzrokiem nie mogłem poznać 
przygaszo-nej, smutnej Emmy sprzed dwóch dni. Naprawdę, niewiele im trzeba do szczęścia, pomyślałem i zachciało 
mi się śmiać. Trąciłem ją lekko w ramię, puszczając oko.
- No, jak to było naprawdę z tą destylarnią?
Zachichotała jak dziewczynka.
- Czekałam na ciebie z pół godziny, aż wreszcie wyszedłeś. Efy też potrzebują wody.
- Przyjdź jutro... nie, jutro pracuję z Elspet. No to pojutrze. A na jutro weź to. - Wręczyłem jej fiolkę.
- Nie. - Odsunęła moją dłoń, otaczając ją drobnymi, cienkimi pal-cami. - Nie trzeba. Wystarczy, jak przyjdę za dwa 
dni.
Tak to było z Emmą, Arturze. Nie uwierzysz, ale mój nieracjona-lny impuls opłacił się ludzkości - rzeczywiście zaszła 
w ciążę! A ja... od początku czułem się jej bardzo potrzebny. To jest piękne być komuś tak potrzebnym, że niemal 
niezastąpionym. I może właśnie po to, aby ów stan utrzymać, ona potem stała się potrzeb-na również mnie. Czy to 
nazywa się miłością, Arturze? Czy to samo odczuwasz wobec swojej Teresy? Na pewno jestem śmieszny, poza tym 
głupio mi pytać Cię o tak intymne sprawy - ale ja spełniałem dotychczas jedynie rolę instrumentu. Nikt nie interesował 
się, co sprawia mi przyjemność i co mógłbym polu-bić.
W dalszym ciągu tej relacji chciałbym opisać ci dramatyczne wypadki, jakie rozegrały się w Dune w połowie sierpnia. 
Wtedy dopiero wyszła na jaw przyczyna zatrzymania mnie w miasteczku. Zdaję sobie w pełni sprawę ze znaczenia 
tych wyda-rzeń i chciałbym, abyś poniższe sprawozdanie potraktował rów-nie poważnie, udostępniając jego treść 
opinii publicznej. Sądzę, że sam potrafisz ocenić, co i komu należy dalej przekazać; ufam Ci całkowicie.
Któregoś pogodnego dnia Godwin zabrał mnie na przechadzkę. Spacerowaliśmy wąskimi, pustymi uliczkami, omijając 
kępy traw i chwastów. Rozmowa nie kleiła się, wyczuwaliśmy, że ża-den z nas nie mówi o tym, co go naprawdę 
interesuje. Już chcia-łem zakomunikować, że mam zamiar w najbliższym czasie opuścić Dune, zabierając jeszcze 
kogoś ze sobą, gdy niespodzie-wanie wyszliśmy na rynek. Wokół samotnie sterczącej wieży ra-tusza zgromadziło się 
kilkanaście osób. Jeden z oczekujących spostrzegł nas i wskazał innym. Wtedy zrozumiałem, że nie zna-leźliśmy się w 
tym miejscu przypadkowo.
- Chodźmy do nich - powiedział Godwin, biorąc mnie pod ra-mię. - Czekają na nas.
- Po co? - Opierałem się odruchowo. Nigdy nie lubiłem zgromadzeń i tłumu.
- Zobaczysz. Chciałem powiedzieć ci o tym wcześniej, ale... to nie jest takie proste. Najlepiej będzie, jeśli przekonasz 
się o wszy-stkim sam.
- Jest pan dzisiaj niezwykle tajemniczy. Może dowiem się cho-ciaż, po co oni tam stoją?
- Czekają. Dzisiaj urządzamy zebranie mieszkańców.
- Aha. Czy... jest jakiś specjalny powód?
- Zawsze jest jakiś powód - odpowiedział wymijająco, pozdra-wiając zebranych szerokim gestem. Wszedł na wąskie 
schody, wiodące na szczyt ratusza i pociągnął mnie za sobą. Od omsza-łych kamiennych ścian powiało wilgocią.
Ludzie wyglądali z góry jak stado kaczek. Widząc nas na galerii rozproszyli się i uformowali wokół podstawy wieży 
dość regu-larny pierścień.
Godwin nachylił się do mnie, starając się przekrzyczeć wiatr.
- Ty będziesz prowadził! Czy mnie słyszysz?!
Wicher świszczał w prętach zardzewiałej balustrady, szumiał w uszach.
- Słyszę! Ale dlaczego akurat ja?!
- Jesteś młody i pełen nadziei. - Z wysiłku twarz mu poczerwie-niała, a na czole uwypukliły się żyły. - No i jesteś 
Efem! Ludzie zaufali ci! A bez ich zaufania nie możesz być... Stróżem.
- Stróżem? - powtórzyłem, nie będąc pewien, czy dobrze usły-szałem ostatnie, ciszej wypowiedziane słowo.
- Patrz. - Godwin mówił szybko, wykorzystując przerwę w pły-nących znad morza podmuchach. - To nasi ludzie. Są 
teraz twoi, ufają ci.
- Przykro mi, ale nie wiem, jak wam pomóc. Nigdy nie potrafi-łem wygłaszać przemówień - powiedziałem, kierując się 
ku schodom.
- Poczekaj! - warknął, przytrzymując mnie z niespodziewaną siłą za rękaw. - Popatrz - wskazał na dalekie lasy, 
wzbierające zielonoburą falą gąszczu poza granicami pól uprawnych - stamtąd nadejdzie niebezpieczeństwo. Spróbuj... 
wypatrzeć je... może usunąć. Tych ludzi - wskazał na gęstniejący na dole tłum - mo-żesz zawsze zwołać. Wystarczy, że 
tutaj wejdziesz.
-- No tak, ale... - wciąż niewiele rozumiałem.
- Zostań tutaj, aż wrócę - rzucił rozkazująco i zszedł po schodach. Po chwili dołączył do stojących kręgiem ludzi. 
Wśród nich rozpo-znałem także Juanę z synkiem i Emmę.
Czułem się nieswojo. Czego oni chcą ode mnie? Wszystko to przypominało jakiś rytualny obrzęd dawnych, dzikich 
plemion, o których czytałem w starych książkach. Po plecach przebiegły mi ciarki. Może to ja mam być ofiarą?
Niebezpieczeństwo ma nadejść z lasu... Nagle przypomniałem sobie swoją niedawną przygodę. Czyżbym miał z wieży 
wypa-trywać tych dziwnych zwierząt i sygnalizować mieszkańcom zbliżające się zagrożenie?
Wbiłem wzrok w daleką ścianę lasu, ale widziałem tylko tańczące na wietrze wierzchołki młodych chojaków. Oczy 
zaczęły zacho-dzić łzami, otarłem je pięścią. I wtedy zaczęło dziać się coś dziw-nego.
Szaroniebieskie niebo pojaśniało nad widnokręgiem, a las przy-bliżył się, zrzedniał, stał się jakby przezroczysty, tak że 
bez prze-szkód mogłem ujrzeć jego wnętrze. Chociaż nie - raczej uniósł się ku niebu, ukazując, jak podniesiony 
kamień, rozbiegających się mieszkańców ciemnych nor. Nie, też nie tak, Arturze, gąszcz ani nie przybliżył się do mnie, 
ani nie uleciał ponad ziemię. To ja widziałem inaczej, odczuwałem prze-strzeń i zawartą w niej materię jakimś 
nieznanym mi dotych-czas zmysłem. Mój opis przypomina zapewne próby przedsta-wienia swoich wrażeń przez 
ślepca, który nagle odzyskał wzrok. No, może przejście nie było aż tak drastyczne, bo jednak widziałem o b r a z , 
który choć tak różny od oglądanych uprzednio wi-doków, mogłem ogólnie przyporządkować zmysłowi wzroku. Nie 
musiałem więc uczyć się wszystkiego od początku.
Po chwili zobaczyłem je. Biegały szybko po lesie, zatrzymując się nagle i równie błyskawicznie ruszając w dalszą 
wędrówkę. Przy-pominały ogromne mrówki o wydłużonym, cylindrycznym tuło-wiu. W polu obserwacji znajdowało 
się kilkanaście tych niesamo-witych stworzeń, lecz nie tworzyły skupisk, były rozproszone po całym obszarze. W 
pewnej chwili jedno z nich, z przodu wyglądające jak czarny pająk, wypadło z lasu i rzuciło się na samotnego robotni- 
ka rolnego, pracującego w polu.
Nagła fala gorąca uderzyła mi na policzki i objęła głowę. Nie wie-działem, co robić. Chciałem krzyczeć, potem 
usiłowałem wskazać kierunek zagrożenia ludziom, zebranym na dole. Lecz wszystkie próby spełzły na niczym; 
widziałem tylko daleki, zewnętrzny obraz, jakby jedynie w mojej wyobraźni rozgrywała się tragedia. A na skraju lasu, 
w zasięgu wzroku, ginął człowiek. To, że mnie nie spotkał kilka dni temu podobny los, zawdzięczam tylko 
szczęśliwemu przypadkowi.
Usiłowałem odwrócić głowę. Nie mogę patrzeć na krew, za-wsze uciekam jak najdalej od żądnego makabry tłumu, 
otaczają-cego miejsce każdego wypadku. Lecz było już za późno - wlepiłem wzrok w ciężko biegnącego człowieka i 
jego prześladowcę, nie mogłem tam nie patrzeć, znieruchomiałem jak sparaliżowany. Widziałem dokładnie, kiedy 
potwór strzyknął brunatną cieczą, jak potem chwytał ofiarę w przednie łapy i sięgał tępym dziobem do jej szyi.
Przemożne uczucie obrzydzenia wtłoczyło mi żołądek do gardła. Byłem też tak wściekły, że w pierwszym odruchu 
mógłbym chy-ba z kijem w ręku rzucić się na obrzydliwą pokrakę, dławiącą człowieka jak pająk muchę.
Mój drogi Arturze! Zapewne nie wierzysz w cuda; mogę Cię zapewnić, że i ja nie jestem mistykiem. I teraz już wiem z 
całą pewnością, że także wtedy w błyskawicznie zachodzących wy-padkach nie było niczego nadnaturalnego. Ot, po 
prostu zdarzyło się jeszcze jedno z tych zjawisk, należących do zakresu oddziaływań między człowiekiem a 
środowiskiem. Ale muszę przyznać, że wtedy, gdy nieszczęśnik wyzwolił się nagle z kosmatych objęć i ruszył 
szalonym biegiem w kierunku najbliższych zabudowań, nie miałem takiej pewności. A było tak: jakby pod ciosem 
mojego nienawistnego wzroku zwierz cofnął się, ogłuszony, wypuszczając ofiarę, a potem przewrócił się na bok i w 
gwałtownych drgawkach poplątał swoje owadzie nogi. Nagły skurcz wygiął tułów najpierw na zewnątrz, potem zaś do 
środka, tak że monstrum w końcu znieruchomiało zwinięte w cias-ną, martwą bryłę.
Po krótkiej chwili ochłonąłem; nie był to odpowiedni moment na dociekanie. Wytropiłem następnego pająka. Z rosnącą 
odrazą śle-dziłem jego pozornie niezdarne, lecz niezwykle szybkie ruchy. Jednakże impuls nie był wystarczająco silny 
- zwierz znierucho-miał na parę sekund, po czym pognał dalej. Śledząc go wyobra-ziłem sobie, że goni i dopada 
bezbronną Emmę. Skutek przeszedł wszelkie oczekiwania: drapieżca gwałtownie skoczył w górę, jakby wbiegł na 
rozżarzone węgle. Na ziemię spadł już martwy.
W podobny sposób rozprawiłem się z tymi pająkami, które nie zdążyły uciec poza pole obserwacji. Nie miałem 
żadnych skrupu-łów, czułem, że postępuję słusznie i że tego właśnie ode mnie oczekiwano. Teraz zastanawiam się 
czasem, czy zasadniczą mo-tywacją nie były lęk i odraza w stosunku do wszelkich całkowicie od nas odmiennych form 
bytu. Lecz ilekroć o tym myślę, uspra- wiedliwiam nasze postępowanie prostą obroną własnego zdro-wia i życia. Zaś 
innego sposobu niż całkowite unicestwienie wro-ga nie znaliśmy.
Na pewno jesteś ciekaw, dlaczego nazywam te drapieżniki pają-kami. Po prostu wydają mi się one najbardziej podobne 
do pają-ków, choć w istocie nimi nie są. Zresztą moje obserwacje są zbieżne z wrażeniami innych mieszkańców Dune - 
i wśród nich używane jest to określenie, obok czarta, diabła lub ludojada. A czym to zwierzę jest naprawdę, po prostu 
nie wiem. Rzeczywiś-cie przypomina olbrzymiego owada, chociaż słyszałem kiedyś, że wielkość zwierząt 
zaklasyfikowanych do tej gromady ograniczo-na jest ze względu na wydolność ich organów oddechowych. Kto wie, 
może nastąpiła tutaj jakaś zmiana, lub też po prostu mylący jest wygląd drapieżników. A może są to pierwsze 
zwiastuny fali gwałtownych mutacji, które na przekór naukowym prognozom, zaleją świat różnego rodzaju potworami? 
Woda na młyn zwolen-ników takich teorii! Osobiście nie wierzę, aby tak się stało. Po prostu, jedna mutacja na miliardy 
mogła spowodować wydanie na świat dziwolągów, lecz podobny zbieg okoliczności powtórzy się za-pewne nieprędko. 
A może te żądne ludzkiej strawy bestie są dalekim pokłosiem prowadzonych bez opamiętania prac nad bronią 
biologiczną? Lub są to zjawy całkiem nie z tej Ziemi? Nie wiem i nie chcę tracić czasu na zbędne spekulacje. Może 
kiedyś dowiemy się prawdy, lecz nie sądzę, aby miała ona inne znaczenie oprócz czysto poznawczego.
Wracam do przerwanej opowieści. Po unieszkodliwieniu wszy-stkich pająków, znajdujących się w polu widzenia, 
zdołałem wyłączyć się z transu. Zataczałem się trochę, jak po raptownym powstaniu z łóżka, lecz poza tym wszystko 
było w porządku. Słońce obniżyło się bardzo, musiałem spędzić na ratuszu kilka godzin. Podmuchy wiatru były ostre i 
zimne, lecz nie odczuwałem chłodu; krew pul-sowała szybko, jak po dużym wysiłku fizycznym.
Chciałem zbiec po schodach, gdy na dole spostrzegłem ciasno zbity krąg ludzi. Oni stali tam przez cały czas! 
Wychyliłem się przez balustradę i pomachałem wesoło ręką, szukając wzrokiem Godwina. Lecz słowa pozdrowienia 
zamarły mi na wargach - na dole czekał na mnie nieruchomy, skamieniały tłum.
Ich twarze były blade i skurczone, oczy obciągnięte napiętymi powiekami, usta sine, szyje rozdęte nabrzmiałymi pod 
skórą żyłami. Stali sztywno jak manekiny, wykonując tylko nieznaczne ruchy kolanami w celu utrzymania równowagi. 
W pierwszym, wewnętrznym szeregu stał Godwin. Jego twarz za-stygła w siną, odrażającą maskę.
Cofnąłem się o krok. Czułem się osaczony, zdany wyłącznie na siebie, bez szans. Po prostu bałem się.
Przez żelazne sztachety balustrady zobaczyłem, jak jeden człowiek z tłu-mu osunął się na bruk. Chciałem krzyczeć, ale 
gardło miałem zaciśnięte, a na piersiach leżał obezwładniający ciężar. Dopiero po długiej chwili postąpiłem do przodu. 
Odetchną-łem. Nie, to nie była Emma. Z podkurczonymi kończynami, zwi-nięty w kłębek, na ziemi leżał drobny, stary 
mężczyzna.
Na szarym od zmierzchu rynku powoli zaczął się ruch. Jak za dotknię-ciem różdżki ludzie kolejno budzili się z 
odrętwienia, poruszali się, wychodzili ze zwartych szeregów, półgłosem prowadzili roz-mowy. Po chwili przyszedł 
Godwin i sprowadził mnie na dół.
- Widziałeś je? - zagadnął schrypniętym głosem. Jego twarz z wolna przybierała zwykłą barwę.
Skinąłem głową, bo nie byłem w stanie wykrztusić słowa.
- I co? Odeszły? Ile ich jest?! - Tak gwałtownie wyrzucał z siebie pyta-nia, że aż poczułem na twarzy kropelki śliny z 
jego posiniałych warg.
Ci z dołu nie mają rozeznania, chociaż muszą dawać mi swoją siłę, pewnie są tylko źródłem energii, pomyślałem.
- Dziesięć, może... więcej. - Wreszcie mogłem przemówić. - Zabi-łem je.
Wynoszono zmarłego. Ciała nie można było wyprostować, pozo-stało zwinięte w kłębek.
- Dlaczego... on zginął? - spytałem z trudem, przez zaciśnięte gardło. Godwin wzruszył ramionami; grymas niechęci, 
który przebiegł mu po twarzy, świadczył o tym, że poruszyłem nieodpowiedni temat. W milczeniu odprowadził mnie 
do domu i na pożegnanie mocno uścisnął dłoń.
- Dziękuję - powiedział zduszonym głosem. - Nie zawiodłeś nas.
Wreszcie znalazłem się sam z Emmą w swoim pokoju.
- Kim byt ten człowiek? Czy to one go zabiły? - Zasypałem ją nie-cierpliwymi pytaniami. Skrzywiła się lekko.
- Czy to takie ważne?
- Słuchaj - zerwałem się nagle - może wy myślicie, podejrzewa-cie, że to ja...
- Nie pleć bzdur! - krzyknęła prawie, również wstając. - Jak mogłeś nawet tak przypuszczać - dodała z wyrzutem, 
gładząc mój policzek. Odsunąłem ją nieco zbyt szorstko.
- Może ty nie, ale inni...
- Nikt tak nie myśli, mogę ci przyrzec!
- Phi, przyrzec...
- Po prostu wiem. - Spojrzała mi prosto w oczy. - To zawsze się zdarzało, wiec i teraz też.
- Zawsze?
- Tak. Po każdym seansie. Zawsze ginie ktoś z nas. Nie wiemy ani dlaczego, ani kto będzie następny. Może to jakiś 
refleks, odbi-cie. Niektórzy mówią, że to ofiara za ocalenie życia pozosta-łych.
- No wiesz - burknąłem. - Czy zawsze ginie jeden człowiek?
- Tak, tylko jeden.
- Więc kim on był? - powtórzyłem.
- To Tom, był szewcem. Porządny człowiek, dla każdego miał uśmiech i dobre słowo.
- A... kto zginął poprzednio?
- Dlaczego mnie wypytujesz? - Obruszyła się.
- Czy to tajemnica?
- George - powiedziała po chwili, rumieniąc się lekko. - Kiedyś był dziennikarzem. Również spokojny człowiek, 
nikomu nie przeszkadzał. Wciąż pisał i pisał, do końca, jakby ktokolwiek jeszcze chciał to czytać...
- No tak - uciąłem - a gdzie jest wasz poprzedni Stróż?
- Wygnaliśmy go. Stracił nasze zaufanie.
- To było bez sensu. Przecież przyjechałem zupełnie przypadko-wo.
- Nie wszystko jest zależne od naszej woli. Seanse po prostu nie wychodziły.
- Czegoś nie rozumiem. - Przysunąłem się do niej. - Dlaczego po prostu stąd nie wyjedziecie? Nie przeniesiecie się 
gdzie indziej?
- Myślisz, że takie to proste? Kto nam da mieszkanie i zajęcie? Z czego będziemy żyć?
- Gdzieś w świecie znajdziecie dom. Tutaj te pająki prędzej czy później wysączą z was krew.
- Frank, wszędzie są jakieś pająki.
- Natknąłem się po raz pierwszy na to zjawisko.
- Każdy człowiek i każda społeczność ma swoją groźbę, swoje niebezpieczeństwo, które wisi nad nimi jak ciężki but 
nad mro-wiskiem. Czy jest więc sens ponosić ofiary tylko po to, aby zamie-nić znane zagrożenie na nieznaną groźbę?
Umilkłem, zbity z tropu. Dalsze tłumaczenie, że nowe niebezpie-czeństwo mogłoby być mniejsze, nie miało sensu, 
zepchnęłoby bowiem dysputę na tory jałowej retoryki. Bez słowa wziąłem ją w ramiona - takie zakończenie rozmowy 
wydało mi się najprost-sze.
Następne dwa tygodnie minęły spokojnie. Postanowiliśmy z Godwinem czekać na jak największe nagromadzenie dra-
pieżników, żeby zgładzić je wszystkie za jednym zamachem przy minimalnych stratach własnych. Myśleliśmy 
obydwaj o tym sa-mym, chociaż żaden z nas nie poruszał drażliwego tematu. Wraz z innymi mieszkańcami Dune 
uczestniczyłem w skrom-nym pogrzebie szewca Toma. Żal złapał mnie za gardło, gdy ciężkie grudy ziemi zadudniły 
na wieku trumny. Czy naprawdę musiał zginąć? Wiele dałbym za rozwiązanie tajemnicy śmierci każdej z tych 
niewinnych ofiar.
Kiedy wracaliśmy z cmentarza, na skraju lasu pokazały się czar-ne bestie. Utrzymaliśmy je w bezpiecznej odległości 
zapalonymi pochodniami i wybuchami petard. Godwin wystrzelił kilka razy z myśliwskiego sztucera, ale kule nie 
przebijały grubego pance-rza pająków. Pospiesznie wycofaliśmy się w obręb zabudowań. Zrozu-miałem, że zbliża się 
chwila ostatecznej rozgrywki. Kto będzie następny?
Ludzie stali się jeszcze bardziej milczący i napięci; rzadko i tylko w koniecznej potrzebie opuszczali swoje domy, 
rozglądając się podejrzliwie i chyłkiem przebiegając puste ulice. Na warzyw-nych zagonach bujnie rozpleniły się 
chwasty, nikt w tych trud-nych dniach nie interesował się uprawą roli. Nawet kobiety nale-żące do Efów nie zawsze 
zjawiały się u mnie w umówionym dniu, tak że mogłem więcej czasu poświęcać Emmie. Sam rów-nież odczuwałem 
wzrastające napięcie, nieraz bywałem rozd-rażniony i opryskliwy. Gryzłem się stale tym, że być może przeze mnie 
zginął stary Tom i niebawem śmierć poniesie ktoś następ-ny. Ktoś równie niewinny.
Drogi Arturze, zbliżam się do końca mojej relacji z Dune. Wybacz mi częstą zmianę tematów i enigmatyczność 
niektórych opisów, ale chciałem możliwie zwięźle przedstawić Ci jak największą liczbę faktów, a także wprowadzić w 
atmosferę tego dziwnego miejsca. Pragnąłem również opisać zmianę swojego stosunku do tutejszych spraw i 
problemów, które nieopatrznie stały się moimi w stopniu znacznie większym niż mogłem przypuszczać. Wtedy, po 
pierwszym starciu, jeszcze nie znałem prawdy, chociaż przeczuwałem już, o co chodzi. Wielkie słowo, prawda. Prawdy 
nie ma - możemy jedynie subiektywnymi ocenami zbliżać się lub oddalać od również subiektywnej średniej. Znasz 
moje poglądy na ten temat. A ludzie są już tacy, że wszystko, cokolwiek dostaną w ręce, obrócą przynajmniej w części 
przeciwko sobie.
Pewnej nocy zbudziło mnie walenie do drzwi. Zerwałem się wystraszony. Na zewnątrz płonęły ognie, biegali ludzie, 
rozlegały się krzyki. Huknęły strzały. Zrozumiałem, że to już.
W mig znalazłem się na dworze. W ciemnych wylotach uliczek przemykały czarne bestie, na razie odstraszane 
wybuchami petard i rzucanymi w ich stronę płonącymi pochodniami. Jeden pająk uczepił się dachu i tkwił tam jak 
gigantyczny skorpion, obezwładniający swoją ofiarę. Jego pancerz połyskiwał czerwonym odblaskiem w mi-gotliwym 
świetle ognisk.
Wokół wieży ratusza płonął zwarty krąg ognia. Przez wąskie przejście wbiegali ludzie i ustawiali się na swoich 
miejscach. Gdy wszyscy znaleźli się wewnątrz, zawalono przesmyk stertami su-chych gałęzi i w szarzejące od 
wschodu niebo buchnęły jęzory świeżych płomieni.
Stałem przy balustradzie i spoglądałem na krąg stłoczonych na dole ludzi, na otaczające ich kolisko ognia i na 
pokraczne dra-pieżniki, zbliżające się niepewnie do trzaskających płomieni. Był-em napięty do ostatecznych granic, ale 
przez chwilę poczułem się wodzem tych ludzi, całkowicie teraz ode mnie zależnych. Był-em ich panem i władcą. 
Zapomniałem wtedy, że mój los w równej mierze zależał od nich, że ja tylko kierunkowałem i ognisko-wałem na 
wybranym celu ich wspólny wysiłek.
Wytężyłem wzrok aż do bólu i nagle w dalekich ciemnościach, które rozjarzyły się niebieskawą poświatą, dostrzegłem 
dziesiątki rozbieganych cieni. Rejestrowałem także obecność tych bliskich i najbliższych bestii, od których widoku 
serce napełniało się chło-dnym lękiem. Było ich tak wiele, że przez chwilę zwątpiłem, czy dam radę wszystkim.
Powoli ogarnęła mnie zimna, zawzięta wściekłość - mo-głem rozpocząć dzieło zniszczenia. Zabijałem je po kolei, aż 
czar-ne kadłuby utworzyły zwały skręconych cielsk, pokryte pląta-niną kosmatych kończyn. Gdy uporałem się z 
pająkami we-wnątrz miasteczka, kontynuowałem rzeź na spowitych mrokiem polach, a potem wysyłałem cichą śmierć 
na pozostałe w lesie drapieżniki. Tylko kilka zdołało uniknąć pogromu, lecz nie sądzę, aby prędko powróciły w okolice 
Dune. Jeszcze przez tydzień po tej dramatycznej nocy mężczyźni wywozili i zakopywali w lesie cuchną-ce trupy 
potworów.
Wyswobodziłem się ze zbiorowej hipnozy i wyczerpany opa-dłem na balustradę. Wschodzące słońce ciepłymi 
promieniami wypełniało czysty przestwór nieba, barwiąc na pomarańczowo dachy wyzwolonego miasteczka. Czułem 
ogromną ulgę, lecz zarazem piersi ściskał mi ból. Nie śmiałem spojrzeć w dół. Potykając się zszedłem po schodach, 
przecisnąłem się przez kordon budzących się ludzi, rozrzuciłem butami żarzące się jeszcze głownie. Omijając skręcone 
kadłuby pająków poszedłem do siebie i rzuciłem się na łóżko.
Serce waliło mi jak młotem, głuchy puls rozsadzał skronie. Liczy-łem sekundy i minuty. Wiedziałem, że jeśli minie 
kwadrans i nikt nie przyjdzie, moje przeczucie okaże się prawdą. Straszną praw-dą, z którą nigdy nie będę mógł się 
pogodzić.
Weszła cicho, usia-dła na łóżku i gładziła mnie po włosach. Nie od razu poczułem ulgę, stopniowo zrzucała głazy z 
mojej piersi, uwalniała od kamiennego pancerza. A więc jednak nie ona! Emma była przy mnie i też płakała.
Zginął mały synek Juany. Gdy później nieśliśmy jego ciałko na cmentarz, przysiągłem sobie, że trzeba zlikwidować 
przyczynę tych tragicznych zgo-nów. Dalej tak być nie może!
Pisałem Ci już, co sądzę o prawdach ostatecznych. Lecz wydaje mi się, że poznałem już trochę Dune, jego 
mieszkańców i ich nie-samowity sposób obrony. Wierz mi, Arturze, to jest potężna broń, jeszcze jedna z groźnego 
arsenału superbroni. Jednak teraz i tutaj jest to ciągle brzytwa w ręku dziecka.
Jestem coraz bardziej przekonany, że to nie ja byłem przyczyną tragedii, chociaż niczego nie można wykluczyć w 
sposób definitywny. W pełni kontroluję sytuację aż do końca... to znaczy do momentu, w którym sam wychodzę ze 
świadomego transu. Oni natomiast trwają jeszcze przez chwilę w bezwolnym letargu, rozporządzając przy tym 
straszliwą siłą niszczenia życia. Nie-świadomi, nieodpowiedzialni, potężni... Rozumiesz już? Ludzka zawiść, 
drzemiąca w każdym z nas, obraca się zawsze przeciwko najlepszym. Nie możemy znieść, że nie jesteśmy tacy jak oni. 
Zła, nieprzychylna myśl w normalnych warunkach nie jest nawet wypowiadana, wstydzilibyśmy się jej. Ale tutaj... Oni 
nie kontro-lują swoich odruchów, są nieświadomi. Rozumiesz? Dzienni-karz, który pogrąża się w niedostępnym dla 
innych, lepszym świecie... Zawsze pogodny, stary szewc... Codziennie roześmia-ne, jedyne w Dune dziecko w 
ramionach szczęśliwej matki... Teraz wiesz, że nie mogę stąd wyjechać! Nie mogę ich opuścić, jestem potrzebny.
Po raz pierwszy czuję się potrzebny w szczególnym sensie. Mo-żna powiedzieć, że jestem niewymienialny. To nie 
znaczy niezastąpiony, bo takich nie ma. Po prostu nie można mnie wymienić ot tak, z dnia na dzień, z tygodnia na 
tydzień. Ty znasz to uczucie od dawna, jesteś szczęśliwym małżonkiem. Ja zaznaję go po raz pierwszy.
Muszę zostać i walczyć dalej. Zdaję sobie sprawę z ogromu przedsięwzięcia. To nie jest zadanie na siły jednego 
człowieka i na czas jednego życia, wiem o tym. Ale też mój cel jest znacznie skromniejszy: nie może być więcej ofiar 
na placu pod ratuszem. Nie wiem jeszcze, jak tego dokonam, lecz już niebawem napiszę Ci o tym.
Twój oddany Frank.
Andrzej Zimniak

Miłosne dotknięcie nowego wieku

Wujaszkowi Brechtowi, wynalazcy okrętu o siedmiu żaglach i 
czterdziestu armatach, który bierze kurs na Wyspy 
Szczęśliwe, poświęcam 
Gdy zmierzchało nad
kiczowatą zielenią pagórków, Gruba Berta
wcierała w skronie kroplę muzycznego olejku "Die Klassik von 
Lotte Lenja" i rozpoczynała swój codzienny, prywatny taniec. 
Wtedy wszystko wychodziło jej lepiej: na kolorowo potrafiła 
wyobrazić sobie bombardowanie, pożary, walkę półnagich 
najeźdźców z policjantami w wykrochmalonych koszulach, 
rabunki na bogatych i pełne finezji gwałty na damach. 
Krzyczała, śmiała się i skakała po kajucie, obijając się o 
szafy i waląc kolanami w Uważny Monitor. Potem nagle stawała 
przed lustrem i oglądała swój beczułkowaty tors i wielką, 
kudłatą głowę. Wyglądała przez okno, zakrywała dłonią usta i 
biegła do schowka. Grzebała w kieckach jak szalona, jakby od 
tego zależało jej życie. Ubierała się w szeroką suknię 
sięgającą podłogi, na głowę wciskała kapelusz z satynowymi 
kwiatami, a w rękę brała małą torebkę z prawdziwej skóry. W 
zamieszaniu mogła wyglądać jak prawdziwa pani, której 
przytyło się po kilku ciążach.  
Teraz nadchodziło najlepsze. Drzwi powinien wyważyć herszt 
tych kochanych skurwysynów. Tak samo jak wczoraj, 
przedwczoraj i trzy miesiące temu, nie poznawał jej w 
przebraniu i od razu zabierał się do gwałcenia. Takiej 
damulce przecież nie przepuści!  
Berta zmagała się z nim oczywiście przed lustrem. Jedną ręką 
zadzierała sukienkę, drugą ją obciągała. Wpychała dłoń pod 
bieliznę, jednocześnie wymyślając napastnikowi od 
najgorszych. I jedno, i drugie wychodziło jej zupełnie 
nieźle. Potem, już po tym haniebnym uczynku, intruz 
rozpoznawał ją i w chwili panicznej trwogi chciał się 
zastrzelić. Klękał, bił się w piersi, takie szerokie i 
owłosione, i przed śmiercią prosił o przebaczenie. 
Oczywiście wybaczała mu, nie certoląc się zbyt długo, a on 
stawał z pochyloną głową i pytał: na kim spośród mieszkańców 
Stacji wykonać wyrok śmierci? Odpowiadała: na wszystkich! 
Wtedy, zawsze w tym samym momencie, muzyka szczęśliwie 
kończyła się, a ona szła do baru myć szklanki, zbierać pety 
i przetykać kanalizację. I wysłuchiwać tych idiotycznych 
dowcipów.  
Tamtego dnia nie zdążyła dojść do najsmaczniejszego epizodu, 
bo już podczas przepychanki przed lustrem ktoś otworzył 
drzwi. Nie zamknęła ich na klucz, zresztą nigdy tego nie 
robiła. Od samego początku nikt niczego u niej nie szukał.  
Bluznęła, rzuciła się z pazurami. Ale to był tylko Adonis. 
Grek, grajek, dupodajek. Taki fiut. Drobny, z talią kobiety, 
śniadą cerą i długimi rzęsami, w sam raz dla amatorów. 
Oficjalnie zatrudniony jako nadzmysłowiec. Wszedł jak 
automat, z opuszczoną głową, powłócząc nogami. Pod pachą 
targał nieodłączną gitarę.  
- Czego? - warknęła, i tak dość uprzejmie.  
- Tutaj jest najlepiej. Najcieplej, naj... spokojniej. Mogę 
zostać?  
Berta wytrzeszczyła oczy. W ciągu ośmiu lat rozmawiali 
najwyżej kilka razy, on zajęty głównie rozdysponowywaniem 
swoich wdzięków i śpiewaniem modnych przed laty piosenek, 
ona kuflami i kieliszkami. Czub? Zboczony ze zboczenia, 
czyli normalny z odzysku? Musiał być chyba potrójnie 
zboczony, bo ona, Gruba Berta, tylko raz w życiu się 
spodobała. Została wybranką rosłego psa z dziwnej rasy 
włochatych buldogów, którego musiała zastrzelić, bo był 
cholernie uparty.  
- Siedź, jak chcesz. - Wzruszyła ramionami. - Ale ja idę do 
roboty.  
Ze złością zdarła z siebie przebranie, zwinęła w kłąb i 
wcisnęła do szafy. Wychodząc trzasnęła drzwiami.  
Szła wąskimi, zagraconymi korytarzami, nie odnawianymi od 
czasu montażu. Za zakrętem był bar i sceneria jej życia: 
szklanki, kufle, kieliszki. Fusy po kawie, szminka na szkle, 
rzygocina na talerzu. Maszyna do zmywania zepsuła się pięć 
lat temu i tak już zostało. Brak części. Niezupełnie, bo 
częścią wyposażenia jest przecież ona, Berta.  
Naładowana jak front atmosferyczny, z wściekłością 
zaatakowała górę brudnego szkła. Chętnie by coś rozbiła, ale 
teraz robili same nietłukące skorupy, do licha. Regulowała 
temperaturę wody, gdy ktoś dotknął jej ramienia. Znów 
Adonis, ta cholerna baba z wąsami.  
- Mogę tu posiedzieć? A może... w czymś pomóc?  
Tego już było za wiele. Odbiło mu zupełnie, czy tylko dostał 
kosza od innego palanta? Nachyliła się i zasyczała: 
- Zjeżdżaj stąd, gnojku, bo dostaniesz takiego kopa, że 
umrzesz z głodu w locie na Matkę Ziemię!  
- Ale... ja przepraszam... ja tylko... chcę posiedzieć - 
jąkał się niemiłosiernie. Ja nic złego... ja się boję. Boję 
się, bo ich jest tylu. I są źli, wszyscy. Ani jednego 
przyjaciela.  
- O czym ty ględzisz? - Berta aż zapomniała o złości. - 
Tylko nie opowiadaj o swoich przyjaciołach, bo mdło się 
robi!  
- Och, przepraszam, ja nie mówię. Przy tobie jest lepiej, 
mniej strachu. Nie wiem, ale tak jest.  
- Do diaska, nijak nie idzie cię zrozumieć. Gadaj wreszcie 
jak człowiek!  
- Oni lecą gdzieś z pełnego kosmosu, dużo, mnóstwo, źli, 
bardzo źli. Mówiłem Komendantowi, ale on mnie wyrzucił i 
tylko się śmiał. Mówił, że idzie transport uranu dla Orbity. 
Ale to nie tak, transport zawsze czułem inaczej, zupełnie 
inaczej. Chcę być przy tobie, blisko. Mogę zmywać albo 
nawet mogę zrobić ci dobrze, tak jak zechcesz. Tylko nie każ 
mi iść.  
Był jeszcze niższy od niej, więc patrzał w górę, patrzał tak 
dziwnie jak nikt dotychczas. Jak dziecko oczekujące na 
niesprawiedliwą karę. Wzdrygnęła się, ale jednocześnie 
poczuła coś, co nie było przykrością. To coś wdzierało się 
siłą w jej zamarły świat.  
- Psia krew, spokoju nie dadzą - zaklęła. - Siadaj i nie 
przeszkadzaj, i nie ględź trzy po trzy, bo słuchać tego nie 
można!  

Komendant brzydził się chemią, ale musiał wklepać w ucho 
krem sensoryczny. Dopiero wtedy usłyszał słabą odpowiedź, 
głos niknący w trzaskach wyładowań atomowego wodoru. Jego 
końska twarz nie wyrażała niczego, tylko oczy miały 
cierpiętniczy, malaryczny wygląd.  
"...dowódca okręgu Transjowisza...ecjalne pasmo alarmowe..." 
- Zgadza się! Natychmiast potrzebuję pomocy. Zbliża się 
flota ośmiu okrętów osiedleńców New Age Opera albo może 
transgwiazdowców pokoleniowych, nieważne. Stacja jest w 
niebezpieczeństwie!  
Trzaski odpłynęły jak fala cofająca się po żwirze, a w uchu 
Komendanta odezwał się wyraźny głos.  
"Kim jesteś?" 
- Do licha! Już się przedstawiałem: Tychon, Stacja 23 na 
Tytanie. Żądam pomocy!  
"Skąd wiadomo, że flota jest inwazyjna?" 
- Zażądali bezwarunkowej kapitulacji. Na wizji!  
"Podaj współrzędne obcych obiektów". 
Żel nawigacyjny był przygotowany. Tycho zanurzył w nim 
czubek palca i ostrożnie potarł skroń. Znów napłynęły 
trzaski, ale słowa dało się jeszcze zrozumieć.  
"Mają do was około jednej doby drogi. Nic nie poradzę, mój 
najszybszy okręt potrzebuje dwóch miesięcy, aby dotrzeć do 
tamtego rejonu. Poddajcie się". 
- Gówno! Sam dobrze wiem, jak zginąć, więc nie potrzebuję 
światłych rad!  
"To rozkaz. Sytuacja jest trudna, ale nie stanowi 
precedensu. Poza tym opanujcie się, Komendancie". 
- Możesz mi wskoczyć, generałku. Nie podlegam pod waszą 
administrację, na szczęście jestem tylko geologiem - 
stwierdził spokojnie, bo tak naprawdę nie liczył na pomoc. 
Tylko cud mógł sprawić, że w pobliżu ćwiczyłaby jakaś 
korweta.  
Przerwał łączność i sięgnął po zmywacz.  

Weszli do jej pokoju cichaczem, jakby robili coś 
niedozwolonego, najpierw Berta, potem wślizął się Adonis. 
Zapaliła światło i po raz pierwszy od ośmiu lat zauważyła 
brud i bałagan.  
Adonis objął ją od tyłu, przytulił. Ostry ból szarpnął jej 
wnętrzności i ucichł, pozostało ciepło. Żachnęła się.  
- Odwal się, gnojku. Nie chcę, żebyś mnie dotykał, 
rozumiesz?  
Było za późno. Za późno o dziesięć lat upokorzeń. Teraz 
wszystko wydawało się śmieszne i głupie. Może nie powinno 
się strzelać do psów?  
Odepchnęła go i podeszła do Uważnego Monitora. Jeszcze nigdy 
nie uruchamiała odbioru wizjostrady, wolała olejki muzyczne 
albo melodramatyczne kremy, ale teraz dotknęła płytki. 
Sensor obwąchał jej palec i rozjaśnił ekran, który wypełnił 
się niemym tłumem.  
Krzyknęła i zatoczyła się. Chwyciła Adonisa i zasłoniła się 
nim, jakby to mogło pomóc w odwróceniu biegu czasu, w 
retuszu przeszłości. Ale tamten uśmiechał się głupio, 
opuszczając swoje powabne rzęsy.  
- Dobrze mi z tobą - zamruczał. - Wiem, że oni chcą cię 
kochać. Grzeję się przy twoim piecyku. Tu bezpiecznie.  
Ekran zaludniały krępe, silnie zbudowane postacie o 
nieproporcjonalnie dużych głowach i wyłupiastych oczach. 
Byli tacy jak ona, Berta: takie same beczułkowate torsy, 
identyczne kudłate łby, nawet mieli podobnie ukształtowane 
twarze. Gdy zauważyli, że na nich patrzy, zaczęli pochylać 
głowy, najpierw ci stojący z przodu, potem pozostali. 
Rzuciła się naprzód i wyłączyła wizję, a potem odwróciła 
monitor do ściany.  
- To nic nie da - stwierdził Adonis. - Standardowa, stała 
komunikacja.  
- Chcesz powiedzieć, że mogli oglądać mnie od dawna?  
- Jasne. Oni też. Ale oni dopiero od wczoraj pozwalają 
oglądać siebie.  
- A wy...? Ty też? Podglądałeś, świnio?!  
- Nie, ja... nie. Skąd!  
- Wynoś się.  
Przypadł do jej kolan, objął je.  
- Nie wypędzaj mnie, proszę. Tam za drzwiami jest tyle 
nienawiści, czuję ją o tu, w głowie, jak tylko wyjdę. Ci 
osiedleńcy bardzo nie lubią Komendanta i całej reszty. 
Pewnie zrobią im coś złego. A wokół ciebie jest tak ciepło. 
Daj mi być ze sobą, Berto.  
Nikt nigdy tak do niej nie mówił. Nikt nie kładł głowy na 
jej kolanach. Nikomu nie była naprawdę potrzebna, nikt nie 
chciał z nią pobyć nawet przez chwilę. Wieczna zmarzlina 
odtajała. Opuściła rękę i niezdarnie pogłaskała go po 
włosach. Przytulił się jak pies. Widocznie takie jej pieskie 
szczęście.  

- Proszę usiąść wygodnie, może w tamtym fotelu, pani Berto. 
Napije się pani herbaty? A może kawy z koniaczkiem?  
Komendant spacerował wielkimi krokami po gabinecie. Nawet 
nie usiłował ukryć zdenerwowania.  
- Nie pijam takich świństw.  
Berta przysiadła na brzeżku fotela na wprost ciemnej tafli 
monitora. Patrzyła nieufnie za wysokim mężczyzną, od którego 
na kilometr czuć było starym capem. Już nie raz pytał ją, 
czy kochanków wynajmuje na godziny czy na minuty i co jej 
rodzice robili w cyrku. I nigdy nie mówił do niej "pani".  
- Pani Berto. Ma pani do wypełnienia szczytny obowiązek 
wobec nas wszystkich, a także wobec siebie.  
- Zaraz, zaraz. - Potrząsnęła głową. - Pan mi płaci pensję, 
a ja wykonuję swoje obowiązki. Wszystkie i jeszcze trochę. 
Na dziś nie mam nic do odpracowania.  
Zatrzymał się, górował nad nią jak wieża. Myślała, że 
krzyknie albo nawet uderzy.  
- Myślę o czym innym, droga pani. O obowiązku moralnym.  
- Nie mógłby pan mówić po ludzku? W barze już pewnie 
zabrakło szklanek.  
Sapnął ze złością, ale zaraz opanował się i rozpoczął spacer 
w głąb pokoju.  
- Dobrze. Czy pani kiedyś komuś pomogła? No, pożyczyła 
pieniędzy, zaprowadziła do lekarza, poradziła w trudnej 
sytuacji?  
Wzruszyła ramionami.  
- Nikt nigdy o nic takiego mnie nie prosił.  
- No więc ja teraz panią proszę - wypalił w śmiesznym 
półobrocie. - Rzecz jasna, będę pamiętał o sprawie. Na 
przykład przy rozdziale nagród.  
- Aha. A teraz chce pan pożyczyć parę groszy?  
Tychon jęknął i uniósł obie ręce. Mógł naprawdę budzić 
litość.  
- Kobieto, dlaczego tak wszystko utrudniasz? Przecież ja 
chcę także twojego dobra. Nie zawsze byłem sympatyczny, ale, 
uwierz mi, nie zawsze mogę być taki. I nie tylko wobec 
ciebie.  
Nie odpowiedziała. Miała już dosyć tej rozmowy i chciała 
zaszyć się za kontuarem swojego baru, być wreszcie sam na 
sam z brudnymi talerzami i kieliszkami. Może na zaplecze 
przyjdzie Adonis?  
- A więc do rzeczy - mówił dalej wysoki, przebiegły 
mężczyzna. - Od pewnego czasu obserwujemy grupę 
nowoosiedleńców, którzy zbliżają się do nas w nieznanych, 
ale chyba niezbyt przyjacielskich zamiarach. Oni także 
obserwują nas od dawna, a ty, Berto, jesteś traktowana ze 
szczególną uwagą. Najpierw myślałem, że wzięli cię za kogoś 
innego, ale od wczoraj jestem z nimi w bezpośrednim 
kontakcie. Oni śledzą cię i... darzą cię szacunkiem, tak 
można by to ująć.  
Berta zaczerwieniła się i pochyliła twarz. Czy ten skurwiel 
zawsze będzie mógł kpić z niej bezkarnie?  
Tychon podszedł i usiłował położyć jej dłoń na ramieniu, ale 
odsunęła się jak od zarazy.  
- Berto, nigdy nie mówiłem poważniej niż teraz. Wszyscy 
jesteśmy w niebezpieczeństwie, ty także. Póki możemy, 
spróbujmy zaradzić złu. Chociaż wątpię, czy to odniesie 
jakikolwiek skutek, spróbuj z nimi porozmawiać. Musimy dbać 
o nasz wspólny dom.  
Wyprostowała się, zacisnęła wargi.  
- Dobrze. Teraz, zaraz!  
Ekran zamrowił szkaradnymi postaciami.  
- Chcę mówić z waszym przywódcą! - Berta bezwiednie 
podniosła głos.  
Efekt był piorunujący. Pierwsi w szeregu, którzy na jej 
widok zaczęli pochylać głowy, padli na kolana. Wśród 
stojących dalej powstał bałagan: jedni klękali, inni chcieli 
uciekać. Do przodu przepchnął się niski grubas i skłonił się 
do ziemi.  
- Jestem Arisz Pierwszy. Lecimy do Ciebie, Pani.  
Berta wytrzeszczyła oczy. Nie mogła złapać powietrza.  
- Do mnie?! - wykrztusiła.  
- Tak, Pani. Ostatni Prorok zmarł wczoraj. Dobrze znał Twoje 
imię, Pani.  
- Zaraz, zaraz - wtrącił się Tychon. - Przybywacie po nią? 
Chcecie ją zabrać?  
Arisz wskazał na stojącego obok, tamten poszukał wzrokiem 
kogoś następnego. Dopiero czwarty w tej sztafecie 
odpowiedział, patrząc gdzieś w bok.  
- Jak na szatański pomiot rozumujesz zadziwiająco 
prawidłowo, Tychoju. Tak, lecimy do Niej.  
- Więc weźcie ją sobie! Już, zaraz, natychmiast! Za pięć 
minut wysyłam ją wam w sondzie kartograficznej!  
Berta odruchowo zerwała się z fotela i rozejrzała, jakby 
chciała uciekać. Komendant zaśmiał się krótko, szczekliwie. 
Ze Stacji nie było ucieczki, zielone landszafty namalowane 
zostały na podświetlanych szybach.  
- Nie!! - krzyknął osiedleniec. - Lecimy także do ciebie, 
Tychoju - dodał już spokojniej, aż zbyt spokojnie. - 
Ostrzegam wszystkich synów szatana: kto tknie Panią, 
poniesie karę o najwyższym wymiarze. Oczywiście w naszym 
rozumieniu. Nikomu także nie radzę próbować ucieczki 
kapsułą, bo czas przeżycia w czymś takim jest krótki. 
Cholernie krótki.  
Komendant zbladł, po policzku przebiegł mu nerwowy tik. 
Zwrócił się do Berty: 
- Powiedz coś, ma miłość boską, przecież po to nawiązaliśmy 
łączność!  
- Wszystko zostało już powiedziane - odparła spokojnie. 
Podeszła pod sam monitor i zwróciła się do wpatrzonego w nią 
tłumu: - Przybywajcie. Czekam na was od lat.  

W barze było pustawo: pod sztucznym oknem uranolog 
obściskiwał studentkę krystalografii, a w kącie jak zwykle 
zapijał się energetyk Udo. Kelnerka Liza miała obfity okres, 
więc Berta dyżurowała za kontuarem i musiała obsłużyć 
doktora Kurta, który właśnie wdrapał się na stołek przy 
bufecie. Doktor był felczerem weterynarii, ale żaden 
prawdziwy lekarz nie dał się ściągnąć na to zadupie, z 
którego Słońce wyglądało jak gasnący pet.  
- Cześć Berta - zagaił. Postanowił być poufały. Raptem 
wszyscy stali się przyjacielscy i poufali.  
- Co podać?  
- Kawę. Co myślisz o tym wszystkim?  
- Niby o czym?  
- Co ty, Berta. Nie bocz się na mnie. Przecież zawsze 
byliśmy dobrymi znajomymi, no nie?  
- Jeszcze jak. - Postawiła przed nim parującą kawę. - Coś 
jeszcze?  
- Ciekawe, na co jesteś im potrzebna. Tym njuejdżoperom. 
Widzisz, moja droga, w tej Stacji od lat masz swoje stałe 
miejsce, zapewnione środki utrzymania, znajomych, lepszych 
lub gorszych, ale zawsze jakichś. Tamtym z góry jesteś do 
czegoś potrzebna na już, na zaraz. Co będzie potem? Podobno 
u nich nie obowiązują żadne ludzkie prawa, to zdziczałe, 
wynaturzone komuny, potomkowie skinów i satanistów.  
- Tychon pana nasłał?  
- Co ty, Berta, przecież byliśmy po imieniu. Nie pamiętasz?  
- Czego chciał?  
- Sam przychodzę, nikt mnie nie przysyłał. Trzeba pogadać, 
sprawa jest poważna.  
Brzęknęła szklanka, Berta obejrzała się na salę. Geologowie 
świdrowali ją wzrokiem, energetyk też odstawił flaszkę i 
patrzał. Wzruszyła ramionami.  
- Też tak uważam. Ale ja niczego nie chcę. Od nikogo.  
Kurt oblizał wargi. Na jego kanciastej twarzy znać było 
wysiłek, z jakim dobierał słowa.  
- Przecież... wezwałaś ich. Transmisja szła na całą Stację.  
- Aha, świetnie. Drugiej rozmowy nasz miły Komendant już nie 
transmitował.  
- Była druga?  
- Kazałam im się wynosić. Powiedziałam, że ich nie chcę i że 
z nimi nie polecę. Albo żeby wzięli mnie z kapsuły. Albo z 
platformy wiertniczej. Mówiłam też, żeby przylecieli kiedy 
indziej, bo jeszcze nie jestem gotowa. - Podniosła pięści do 
skroni.  
- No tak. - Kurt bawił się łyżeczką, ale nie potrafił 
opanować drżenia palców. - Można powiedzieć, że 
przedstawiłaś im sporo wariantów. Co oni na to?  
- Kłaniali się. Pytali, czy teraz bardziej mnie męczycie niż 
dawniej, i kiedy przebrała się miara. Nie ma z nimi 
normalnej rozmowy.  
- Może warto spróbować jeszcze raz? Jeśli te wyrzutki tu 
wtargną, wystrzelają wszystkich, a ciebie zarżną na ofiarę 
dla diabła!  
- A dajcie wy mi wszyscy spokój, i ci z góry, i z dołu! Czy 
nawet tak daleko od Ziemi nie można znaleźć odrobiny ciszy, 
wszędzie musi docierać wasza cholerna złość?! - krzyknęła na 
całe gardło, do niego i do tamtych na sali, co przyszli 
poudawać. Rozejrzała się, cofnęła głębiej za kontuar. Znała 
przecież swoje miejsce. Miejsce przy zlewie.  
- Uspokój się, Berto, ja nie chciałem - mitygował Kurt, 
wykonując uspokajające ruchy dłońmi. Nie mógł powstrzymać 
szybkiego spojrzenia w górę, na sufit. - Przecież zawsze 
byliśmy dobrymi znajomymi. Nie zapomnij o tym!  
Wreszcie wróciła Liza i Berta z ulgą uciekła na zaplecze. 
Tam czekał Adonis.  

- Berta...?  
Leżeli obok siebie, dotykając się tylko ramionami. Oddychali 
ostrożnie, obawiając się spłoszyć tę chwilę.  
- Nie śpię.  
- Czy kiedyś... kogoś lubiłaś?  
Zaśmiała się. Jej śmiech podobny był do kaszlu.  
- Miałam szczęście do zwierząt. Mnie polubił pewien pies, 
można nawet powiedzieć, że pasowaliśmy do siebie urodą, a ja 
kiedyś zakochałam się w kocie. Takim dzikim, który 
przybłąkał się do Instytutu. Pieściłam go i karmiłam 
śliwkami w czekoladzie. To był mój Maciuś.  
- Pamiętasz rodziców?  
- Nie znałam ich. Nie wiem, kim są lub byli.  
- Może jesteś tubiczką?  
- Zwariowałeś?  
- A co w tym złego? Tak naprawdę to nie wiadomo, co kto ma w 
środku i skąd. Chodzą słuchy, że njuejdżopery to tubiczki, 
odporne na białaczkę kosmiczną. Wyhodowali ich i wypuścili. 
Dla tych mądrali z Ziemi nie jest ważne, co robią ich 
probówczaki, ważne jest, żeby badać ich przeżywalność w 
otwartym kosmosie. Są podobni...  
- Przestań ględzić byle co! Sensacyjki, psia kość!  
- Nie złość się, Berta, przecież już nic nie mówię. Tak 
ludzie gadają, pewnie głupoty. Kto dojdzie, kiedy każdy ma 
swoją prywatną prawdę.  
Chwilę leżeli w ciszy. Ciepło w miejscu styku ich ramion 
każde odbierało zupełnie inaczej, ale oboje znów 
wstrzymywali oddechy.  
- A ty?  
- Co ja?  
- No, lubiłeś kogoś?  
- Taak... jeśli chcesz o tym mówić.  
- Chcę. Powiedz.  
- Wiele razy, to były przygody. Takie podniecenie, jak po 
szprycy. Za każdym razem bałem się, że się nie spodobam czy 
źle wypadnę albo byłem piekielnie zazdrosny. To męczy, ale 
kiedyś miało swój sens. Teraz grzeję się w twoim cieple, 
jestem spokojny. Tak jest lepiej. Dużo lepiej.  
- Co to znaczy: kochać?  
- Mieć kogoś jedynego, nie do wymiany, i lubić go za to, że 
jest właśnie taki, jaki jest, bez ulepszania. Zobacz, jak 
my...  
- Cicho. - Położyła mu dłoń na ustach. Były suche i gorące.  
Wtem dalekie tąpnięcie wstrząsnęło Stacją, jęk metalowych 
grodzi rozpełzł się po całej konstrukcji. Adonis ścisnął 
Bertę za ramię z taką siłą, że krzyknęła.  
- To oni - powiedział zachrypłym głosem. - Zaczęło się.  
Drzwi otwarły się z hukiem i do pokoju wpadł Tychon. Chwycił 
Bertę za ręce i siłą wywlókł na korytarz.  

Okręt osiedleńców New Age Opera wystrzelił czterdzieści 
chemicznych armat, które precyzyjnie dotarły nad cele i 
pokazową salwą zniszczyły główne układy sensoryczne Stacji. 
Wtedy okręt usiadł tuż obok i wysunął pneumatyczny korytarz, 
usztywniony przez wewnętrzne ciśnienie, którym przebił 
ścianę kopuły mieszkalnej nie powodując jej 
rozhermetyzowania. Osiedleńcy natychmiast rozpoczęli 
penetrację.  
Pierwszy padł administrator Jurgens, który wyszedł naprzeciw 
przybyszom, aby z nimi porozmawiać. Jego rdzeń pacierzowy 
rozpuścił się w ciągu ułamka sekundy po ataku enzymatycznym. 
Drugą ofiarą była sprzątaczka Angelica; ukryła się w 
ubikacji i tam dopadł ją gaz rozweselający. Udusiła się po 
podręcznikowych trzech minutach bez powietrza. Potem zginęli 
na posterunku trzej hydraulicy, wyznaczeni do obrony 
czynnej. Usiłowali strzelać na wprost z laserów 
geologicznych, ale patrząc przez rozpylony anizotropowy gaz 
organiczny ulegli złudzeniu optycznemu i tylko rozpruli salę 
konferencyjną. Dopadły ich zmutowane trzysekundowe bakterie, 
które przed samounicestwieniem potrafiły zamienić życiodajną 
krew ofiary w jeden gigantyczny skrzep. Dalsza droga była 
wolna i dwunastu bojowników Opery Nowego Wieku wpadło do 
hangaru, po którym w panice miotała się reszta załogi 
Stacji. Tychon zasłaniał się Bertą jak żywą tarczą.  
Osiedleńcy pokłonili się jej głęboko, a Arisz wystąpił przed 
oddział i wyrzucił żywą kroplę, która zatoczyła łuk i 
posłusznie wpadła w usta Komendanta. Ten zzieleniał, 
zesztywniał i padł jak kłoda.  
- Zabiłeś go? - spytała Berta. Drżała ze strachu.  
- Nie, Pani. Każdy w Twoim otoczeniu jest wyłącznie pod 
Twoją władzą.  
- Więc mogę decydować? - Wciąż nie była pewna swego.  
- Powiedz słowo.  
Pomyślała o tym, jak ludzie chcieli ją sprzedać, oddać, 
poświęcić, aby ocalić własne tyłki. Przypomniała sobie 
upokorzenia i samotność. Brudne szklanki i talerze. 
Hodowlaną mysz, potworka, tubiczkę.  
- Chcę, aby zginęli. Wszyscy! Wszyscy oprócz jednego. - 
Wskazała na Adonisa.  
- Powiedziałaś. Jak mają umrzeć?  
- Wyrzućcie ich stąd. W pustkę, na zewnątrz!  
Ruszyli. Polowali na załogę jak na zające, wyciągali spod 
podwozi wózków i korpusów sond, chwytali za włosy, wykręcali 
ręce. Ludzie krzyczeli, szarpali się, płakali. Zostali 
zwleczeni pod śluzę.  
Pierwszy leżał Komendant. Arisz ocucił go balsamem i 
postawił na nogi.  
- Umierasz, szatański pomiocie. Już jesteś trupem!  
Chwycił go za kark i wziął zamach. Inny odblokował mechanizm 
wyjścia. Wtedy Berta podniosła rękę.  
- Poczekajcie!  
Wszyscy zastygli w pół ruchu.  
Działo się z nią coś dziwnego. Chodziła wokół 
unieruchomionych postaci, zaglądała w okrutne oblicze 
Arisza, przyglądała się ściągniętej przerażeniem twarzy 
Tychona. Oglądała zatrzymane na policzkach łzy i 
obejmujących się w trwodze ludzi. Naraz świat wokół przestał 
być złą bajką, w której każdy śmiał się w kułak z jej skarg 
i złorzeczeń i w której nic od niej nie zależało. Teraz 
stała się władczynią i musiała uważać na każde słowo, bo one 
zrobiły się ciężkie jak armatnie pociski.  
Tychon. Pewnie miał na Ziemi ministerialne aspiracje. Był 
tym mniej odchuchanym z braci i musiał się stale 
dowartościowywać, musiał zostać najlepszym. Tacy idą w 
Himalaje albo w politykę. To desperaci. Ale Tychon został 
tylko Tychojem, nic mu nie wychodziło. Naprzykrzał się, więc 
w końcu zesłali go tam, gdzie diabeł mówi dobranoc. Naprawdę 
doczekał się tego czarta, he. Czy Tychon potrafił kochać? 
Tak, miłość nie pyta o zdanie, więc mógł zakochać się w 
bardzo zwyczajnej dziewczynie, ale ta nijak nie pasowała do 
jego planów. Jak damski okaz trzeciego sortu może pomóc w 
wielkiej karierze? A on przecież musi im pokazać! Teraz 
pewnie myśli o tej Hildzie i o swoim zmarnowanym życiu. 
Mały, głupi dewiancik. Jak zresztą każdy w tej Stacji.  
A Kurt? Nieudacznik, nie potrafił nawet porządnie wziąć się 
za studia. Ciągle zmieniał pracę, a tak naprawdę to z niego 
rezygnowano. Tutaj przynajmniej nikt nie zwolni go z dnia na 
dzień. Czy kochał? Takich kobiety nie lubią, bo one chcą wić 
sobie gniazdka i do tego potrzebują solidnych opiekunów.  
Liza? Lubiła się pieprzyć, miała ze trzydziestu kochanków, 
nie licząc przelotnych. Teraz często ogląda magazyny 
rodzinne: przytulne wnętrza, rumiane dzieci, poranna kawka z 
mężem. Lubi reklamy w telewizji, bo tam jest tak ładnie. 
Zrzędzi, docina jej, Bercie, ale nie raz siada w kącie i 
gapi się w kieliszek. Chciała mieć chociaż nieślubne 
dziecko, ale nie wyszło. Za dużo skrobanek.  
Inni? Przynajmniej raz na dzień chciałoby się ich 
wszystkich wysłać do czarta. Małych, głupich, złych, 
zagubionych, samotnych. Na ich rękach jest brud, ale nie 
krew.  
- Arisz?  
Znów wszystko ruszyło, koniec antraktu. Lecz Arisz nie 
odważył się wyrzucić Tychona na zewnątrz. Czekał.  
- Tak, Pani?  
- Czy zabijałeś bez potrzeby?  
Puścił swoją ofiarę i stanął z pochyloną głową.  
- Proroctwo mówi: "Za błąd zapłacisz krwią". Czy popełniłem 
błąd, Pani?  
- Odpowiedz!  
- Zawsze była jakaś potrzeba, Pani. Podczas ataku na Stację 
zabijałem bez konieczności, ale to ułatwiało dalszą akcję. 
Tutejsze pomioty wreszcie zrozumiały, że opór jest 
bezcelowy.  
- Sam wybierzesz sobie śmierć, Ariszu.  
- Powiedziałaś, Pani. Dalej Proroctwo mówi: "Jeśli 
przybędziecie za wcześnie, odejdziecie z niczym". Wybacz nam 
naszą gorliwość w pośpiechu, Pani.  
Zanim zdołała wykonać najmniejszy ruch, skoczył wprost na 
odblokowane drzwi śluzy i wypadł na zewnątrz. Jego ciało 
rozprysło się w obłok krwawej mgły, który natychmiast znikł, 
wessany przez próżnię. Widoczny przez przezroczystą taflę 
ściany okręt osiedleńców drgnął jak zranione zwierzę, 
skurczył się i obniżył.  
Miejsce Arisza zajął następny w hierarchii. Czekał z 
pochyloną głową.  
- Jak mam cię nazywać?  
- Jestem Borisz, Pani. Twoje słowo pozostaje dla mnie 
przykazaniem.  
- Zbierz swoich ludzi i odejdź. Niech wszystkie okręty 
odlecą. Nie chcę was tutaj!  
- Powiedziałaś.  
Wynieśli się jak duchy, jakby znikli. Otwór po rękawie 
pneumatycznym zarósł bioszkliwem, a ich okręt uniósł się i 
odleciał bez grzmotu i ognia, aż stał się punktem w kluczu 
ośmiu podobnych. Flota wzięła kurs na zewnętrzny kosmos.  

Kurt klęknął i modlił się przez chwilę. Potem podszedł do 
Berty. Wykonał ruch, jakby chciał wziąć ją za rękę, ale 
wymanewrował tak, aby podrapać się w policzek. Chciał coś 
powiedzieć, ale nie potrafił zacząć. Stał przed nią i mienił 
się na twarzy.  
Energetyk Udo płakał jak bóbr i nie wyglądało, żeby się tego 
wstydził. Kelnerka Liza śmiała się histerycznie. Przydałaby 
się jej jakaś pigułka albo ktoś powinien dać jej w twarz, 
ale nikt się nią nie interesował. Pielęgniarz Amadeusz 
ściskał się z łącznościowcem Wolfgangiem i myślał tylko o 
jednym: jak kurewsko się cieszy, że przeżył.  
- Luuudzie!! - ryknął na całe gardło Tychon. - Chodźcie na 
wódkę! Stawiam wszystkim!  
Wciąż klęczał, nie miał siły się podnieść, wojenna biochemia 
wywoływała nieliche efekty uboczne. Ktoś podał mu ramię. 
Niedoszłe ofiary gramoliły się, przepychały do wyjścia. 
Nawet abstynent Frodo gnał na jednego. W końcu nie co dzień 
odprawia się kostuchę od samych drzwi.  
W barze bałagan był coraz większy. Ściągano flaszki z półek, 
sięgano do pudeł, zabrakło kieliszków. Udo ciągnął Jasia 
Wędrowniczka z kufla, a Frodo sączył coś prosto z butelki. 
Nie wiedział, co to było, nie znał się na tym. 
Najważniejsze, że flacha wyglądała kolorowo niby wywrócony 
na lewą stronę kalejdoskop.  
Berta nie czuła nic oprócz znużenia. Ogarnęło ją 
niewyobrażalne zmęczenie, wielkie jak morze, bezkresne jak 
kosmos. Umarła, chociaż jej ciało uparcie oddychało, 
przetaczało krew, wykonywało wyuczone ruchy. Odpakowywała 
butelki i podawała ludziom. Sama nie spróbowała ani kropli.  
Załoga najpierw śpiewała i krzyczała, potem darła się ile 
sił. Część już legła w boju z procentami. Gdyby teraz 
powrócili osiedleńcy, nie musieliby używać żadnej broni.  
Berta wyszła zza kontuaru, żeby sprzątnąć walające się 
szkło. W poprzek przejścia, między stolikami, leżał Tychon. 
W pozycji horyzontalnej wydawał się jeszcze większy. Przy 
upadku wypadł mu pistolet, teraz czołgał się za nim między 
stolikami.  
- Beeltuniu - mamrotał do niej - jaka dobla dziw.. 
dzieeczynka. Coo...ś spaniałeeo. Wyyawicielka, cholela 
jedna...Tylko nie plubuuj znowu swoich śtucek, bo...kuuwa...  
Obeszła go łukiem i zbierając butelki doszła pod Uważny 
Monitor. Był i tutaj, a jakże, one są wszędzie: oczy i uszy 
twoje i twojego habitatu. Wyprostowała się i spojrzała w 
zagasłą, wyłupiastą banię. Czy oni wciąż jeszcze o niej 
myślą? Czy Borisz i inni jej wybaczą? Czy kiedyś... powrócą?  
Liza kiwała się nad szklanką. Nagle znieruchomiała. Tam była 
Berta. Berta przed Monitorem. Stała i wpatrywała się w szarą 
taflę. Ujęła się pod boki jak co wieczór, kiedy najpierw 
tkwiła bez ruchu w kącie, a potem powoli rozkręcała się w 
wariackim tańcu. Wszyscy pokładali się ze śmiechu, ale potem 
stało się to wszystko...  
- Ona tam jest... - zaczęła cicho, jakby bała się wywołać 
nieszczęście - ona ich wezwie...ona robi to samo! Ratunku!! 
- zakończyła krzykiem. Nie chciała umierać po raz wtóry. 
Bardzo się bała i wciąż krzyczała, a jej piskliwy głos łatwo 
wybijał się ponad pijacki gwar.  
Ucichli. Ci, którzy jeszcze cokolwiek widzieli i byli w 
stanie się ruszać, zbliżyli się. Tychon dźwignął się na 
kolana i podniósł pistolet. Lufa kreśliła w powietrzu dziwne 
figury geometryczne. Ludzie odsunęli się, ktoś krzyknął. 
Liza darła się, zasłoniwszy sobie uszy dłońmi. Komuś wypadła 
butelka i głucho stuknęła w podłogę. Strzał był cichy i miał 
pogłos podobny do westchnienia.  
Pocisk trafił Uważny Monitor, który jęknął i zwinął się 
ruchem żywego zwierzęcia. Berta krzyknęła i przytuliła się 
do niego, jakby z martwej tafli mógł przyjść ratunek. 
Dopiero teraz zaczęła krzyczeć. Wzywała Borisza.  
Komendant nie zdążył wystrzelić po raz drugi, bo do akcji 
wkroczył Kurt, ten tchórzliwy niedojda, który nigdy niczego 
nie potrafił doprowadzić do końca. W każdym z nas może 
któregoś dnia w jakichś niezwykłych warunkach obudzić się 
coś takiego: heroizm, determinacja, zdolności przywódcze. A 
może jeszcze inne cechy, o których istnienie nikt nas nie 
podejrzewał, łącznie z nami samymi. Kurt podbiegł i wyrwał 
Tychonowi broń, a potem uderzył go w twarz.  
Adonis, który poprzednio stale trzymał się blisko Berty, 
uciekł, a teraz odsuwał się od niej coraz dalej. Widocznie 
piecyk przestał grzać, a on tak bardzo potrzebował ciepła. 
Nie wiedział, czy ma się zbliżyć do Komendanta, czy do 
Kurta.  
Tychon dźwigał się z podłogi. Wciąż nie mógł się porządnie 
wyprostować.  
- Ty draniu - syknął. Był szary na twarzy, ale wytrzeźwiał i 
mówił prawie normalnie. - Zapłacisz mi za to.  
- Pan, Komendancie, będzie odpowiadał za usiłowanie 
morderstwa - zimno odparł Kurt. - Świadków mamy dosyć.  
- Ja i morderstwo? Chyba oszalałeś, człowieku. Celowałem i 
trafiłem w monitor, żeby ona nie mogła ponownie nawiązać 
kontaktu. Czy to nie jest dostatecznie jasne?  
- Nie wiem, czy przed chwilą był pan w stanie w cokolwiek 
skutecznie celować. A od orzekania o winie są sądy.  
Biedny Adonis nadal nie wiedział, przy którym z nich się 
ogrzać. Na wszelki wypadek stanął pośrodku.  
- Owszem. Będziesz musiał wyjaśnić to i owo. Ale do czasu 
rozprawy odizolować trzeba przede wszystkim ją. - Wskazał na 
Bertę. - Inaczej znów sprowadzi na nas nieszczęście.  
- Niech pan nie zapomina, że...  
- Że co?! Że kazała nas wszystkich pozabijać? A potem się 
zlękła? Co by się stało, gdyby strach przyszedł minutę 
później?  
Bercie zrobiło się niedobrze. Zapragnęła zasłonić sobie oczy 
i uszy, ale nie miała siły unieść rąk. Chciała uciec, ale 
coś porobiło się z jej nogami. Powinna podziękować doktorowi 
Kurtowi, ale on na nią nie patrzył. Po erupcji heroicznej 
odwagi znów skulił się w sobie, wpełzł do ślimaczej skorupy, 
powrócił do postaci niedojdy. Być może już nigdy nie 
doświadczy przemiany sprzed kilku minut.  
Wreszcie udało jej się poruszyć. Odeszła, ciężko szurając 
stopami. Poszła do baru, na zaplecze, do swoich brudnych 
szklanek, kieliszków i talerzy. I choć wszystko pokryte było 
szarym osadem, poczuła się trochę lepiej.  
Jednego było jej naprawdę szkoda: piecyka miłości. Pierwszy 
raz w życiu doświadczyła tego rodzaju ciepła i wpadła w 
nałóg. Okazało się, że miłość jest cholernie interesowna, 
ale przyjęła to ze spokojem, bo zawsze była bardzo daleko od 
wszelkich idealizmów.  
I jeśli później, jeszcze na Tytanie, czy potem na więziennym 
podwórzu, czy za kilka lat znów na Tytanie - już pod rządami 
następnego Komendanta - patrzyła tęsknie w niebo, to tylko z 
tego jednego powodu. Obiecali wrócić, więc jeśli tak 
uczynią, wtedy ona pogra zupełnie inaczej. Nie pozwoli tknąć 
nikogo ze Stacji, ale sama bez wahania przystanie do 
osiedleńców. Nie, nie sama. Weźmie ze sobą jakiegoś Adonisa, 
obojętne jakiego dupka. Bo tyle wie na pewno: nie jest 
ważne, kogo się kocha ani jaka jest przyczyna miłości. 
Ważna jest tylko sama miłość. I właśnie nią będzie żyć, 
wyłącznie nią, do końca świata.  
Ale osiedleńcy New Age Opera już nigdy do niej nie 
przylecieli. Widocznie w Proroctwie stało, że po raz drugi 
przybędą za tysiąc lat.  
ANDRZEJ ZIMNIAK

na końcu będzie słowo

Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Spojrzenie z innego świata
Data: 10 lutego 128 po WWV, 09:49:38 +0100
Drogi Gismunie,
wybacz, że dawno nie pisałem, ale nie miałem na tyle ważkiego tematu, abym
śmiał zajmować Twój czas. To się zmieniło, bo wczoraj przeżyłem zaiste
dziwną przygodę, zupełnie jakby wyjętą z jakiegoś horroru o
samuraju-shinto. Siedzę tedy sobie spokojnie w mojej ulubionej
akademickiej kawiarence, gdy ktoś nagle zasłania mi światło, a tego bardzo
nie lubię, zwłaszcza kiedy grzebię w materiałach i nie mogę znaleźć
odpowiedniego odnośnika. Podnoszę więc twarz na tego osobnika, jak
sądziłem - studenta, gotów naurągać mu od bezinteresownych szkodników, bo
jaki skolar mógłby mieć interes w utrudnianiu dociekań na temat Zachowań
Seksualnych Ludów Przedcybernetycznych, którym to - dociekaniom, mój drogi
- właśnie się oddawałem. Podnoszę tedy wzrok i nabieram powietrza, ale
daję sobie czas na akomodację soczewki, wszak nie widzę zbyt dobrze, a
potem dodaję sobie jeszcze nieco więcej czasu na namyślunek, bo widzę,
że... sprawa jest bardziej skomplikowana, niż sądziłem.
Gość, stojący nade mną, okręcony jest w szczególnego rodzaju starannie
dobrane łachmany, które niektórzy nazywają ciuchem cebulkowym. Twarz
ziemista, ale to wszystko nic - jego oczy! Oczy są jak wrzecionowate
dziury do innego wszechświata, nie mają barwy, powierzchni, konsystencji i
pozostają doskonale puste, bo nie potrafię ich opisać, ale czuję, że w ich
głębi czai się straszliwy napór odległej materii, ciśnienie pyłu, z
którego powstają gwiazdy. Wstrzymuję oddech i czekam na moment, w którym
ta mgławica eksploduje na mój świat, aby zrobić miejsce pod zarzewie
młodej galaktyki, lecz nic takiego nie następuje. Stwór odsuwa się nieco,
zupełnie jakby był dalekowidzem i chciał dokładnie przeczytać mnie całego,
a ja wtedy znów robię się silny, prężę wątłe mięśnie, wypuszczam hormony
agresji z przyschniętych gruczołów, odchrząkam, co powinno brzmieć jak
narastające warczenie lwa. Tamta maszkara odstępuje jeszcze dalej i...
uśmiecha się bezgłośnie, szczerzy rządki cholernie równych, sztucznych
zębów, pokrytych modną szaroniebieskawą śniedzią. Wysuwa do przodu
ramiona, dotychczas schowane za plecami, w uspokajającym geście: nic ci
nie zrobię, nie bój się, człowieczku! Stwór macha swoimi gargantuicznymi
łapami w zupełnie idiotyczny, niebezpieczny sposób, więc nic dziwnego, że
trafia w kontuar i rzędy zawieszonych nad nim kieliszków. Kulę się
odruchowo, oczekując na grad odłamków szkła, ale jest wciąż cicho, tak
dziwnie cicho. Bar i szkło uginają się, a potem wracają do pierwotnego
kształtu - nawet nie podejrzewałem, że uniwersytecką knajpkę stać na taką
zgrabną symulatkę - a gość wciąż uśmiecha się, w końcu opuszcza ramiona i
wychodzi. W drzwiach przystaje i znów taksuje mnie spojrzeniem swoich
nie-oczu, robi to o wiele za długo, ale ja jestem hardy i wciąż wypełnia
mnie moc. Dopiero gdy tamten przekracza próg i znika, powraca
rzeczywistość, a ja wyczuwam w przełyku sopel lodu długi przynajmniej na
łokieć.
Tak, drogi Gismunie, to spotkanie było dalekie od codziennej kurtuazji
naukowych salonów, niechby powierzchownej, ale takiej, do której nawykłem.
Gdy szkło kielichów, zawieszonych nad barem, znowu zalśniło jak żyrandole
z moskiewskiego socrealu, przewietrzyłem płuca, zgarnąłem szpargały, po
czym udałem się do bursy. Chyba rozumiesz, że nie byłem w stanie dalej
pracować tego wieczoru.
Kim był dziwny nieznajomy, nie wiem. Na drugi dzień rozpytywałem u
barmana, a potem u tej zdziwaczałej poetki, skrobiącej w kącie wiersze na
antystatycznych serwetkach, ale niczego się nie dowiedziałem. Chyba nie
był niebezpieczny, bo w trakcie jego wizyty źrenice spokojnie polatywały
pod powałą, a na zewnątrz roiły się nad wejściem w normalny, stochastyczny
sposób. Chociaż licho wie, może zostały nielegalnie przestrojone, wszak w
dzisiejszych ciekawych czasach deprawacja możliwa jest na każdym poziomie
dostępu.
Napisz, przyjacielu, jak posuwa się Twoja praca nad Pangalaktyczną
Historią Publicznych Wychodków. Pionierskość tych dociekań jest zaiste
porażająca, choć -  jak kiedyś donosiłeś - nie dla Komisji Nowatorskich
Badań. Niestety, KNB ma w wyłącznej gestii fundusze zarówno statutowe, jak
i indywidualne, o czym obaj przekonaliśmy się wielokrotnie.
Zdrowia!
Twój oddany Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Wakacyjna wariacja
Data: 27 lutego 128 po WWV, 23:18:55 +0100
Mój Gismunie,
wyobraź sobie, że wziąłem krótki urlopik i wyjechałem nad morze, bo już
dostawałem alergii na widok studentów, snujących się po uczelni tylko w
tym celu, aby wymóc na nas lepsze oceny. Jak wynika z badań moich, a także
kolegi Dasgupty, kiedyś, w XXI wieku Ery Chrystusowej, niektórzy ludzie
studiowali z czystej ciekawości, aby się po prostu czegoś dowiedzieć - to
były wspaniałe czasy! Siedzę więc sobie na Archipelagu Zielonych
Koczkodanów, moczę nogi w oceanie i popatruję na małpy, od których wzięły
się virusy. Jak zapewne wiesz, w czasach historycznych szczególnie
wyrafinowani smakosze spółkowali z koczkodanami w realu, a to z tej
prostej przyczyny, że inaczej nie mogli - w drugiej połowie XIX wieku EC
nie było jeszcze nawet pecetów! Wtedy złapali tzw. organiczne wirusy HIV,
które migiem przelazły do nowo wynalezionych sieci, mutując przy tym do
normalnych virusów. Nie pytaj mnie, jak to się stało, czuję się tylko
historykiem, a zbieżność dat jest wszak bezdyskusyjna. A więc śniadam
sobie na tarasie, przyglądam się małpom i dywaguję, co z dwojga złego
byłoby lepsze: kiedyś zarazić się wirusem w realu, czy dziś virusem w
wirtualu. W ten sposób się relaksuję, a o stopień wirtualności tych całych
Wysp i uganiających się po nich koczkodanów nie pytam, bo i po co -
przecież przyjechałem tutaj wyłącznie dla rekreacji.
Na koniec listu zostawiłem prawdziwy hit: otóż nawet tutaj, na rubieżach
świata, nadal prześladuje mnie tamten cebulkowy dziwak z kafeterii! Natręt
pojawił zaraz pierwszego popołudnia, a wpuściłem go tylko dlatego, bo
myślałem, że to ktoś z obsługi ośrodka wypoczynkowego i że chce dopełnić
formalności. Gość bezceremonialnie przepchnął się do salonu, potem wyszedł
na taras i rozwalił się w trzcinowym fotelu, tak go ustawiając, żeby mieć
widok na morze.
- Ładniutko tu - zagaił, machając łapą. Bezustannie wodził za mną
szczelinami oczu, w których dziś co chwila zapalał się ciemny fiolet. A
potem zaczął drażnić pinokia. Ten zwinął się i nastroszył jak rasowy
foksterier, albowiem jego rutynowym zachowaniem było gładkie włączanie się
do gry. Mogłem go natychmiast zablokować, bo jako patron dysponuję wysokim
priorytetem, ale zwlekałem - facet miał swoją charyzmę, nawet jak się
wygłupiał. Naraz błysnął mocniejszym fioletem i rozstroił pinokia, który z
kwileniem rozwinął się w futrzasty arkusz. Wtedy zdecydowałem się
wkroczyć, lecz obcy mnie uprzedził - wstał i ukłonił się staroświecko,
zupełnie tak, jak zwykli to czynić ludzie z "mojej" Ery
Przedcybernetycznej. Zatkało mnie, no bo kto w naszych czasach wie
cokolwiek o historii, wyjąwszy wąsko wyspecjalizowanych naukowców? Nie
obraź się, uczony Gismunie, ale nawet Ty, z uwagą i oddaniem studiujący
użytkowe aspekty kultury, zapewne nie wiedziałbyś, jakie jest znaczenie
tych płynnych skłonów i ruchów ramienia, niegdyś celebrowanych przy
pożegnaniu.
Chyba nie dziwisz się, przyjacielu, że po odejściu dziwnego gościa
zapragnąłem dowiedzieć się czegoś więcej na jego temat, nawet za cenę
naruszenia tabu prywatności. Czyż tamten również nie naruszył mojego tabu,
pchając się nieproszony do wynajętych pomieszczeń, a potem rozstrajając
cudzą indywidualną zespolnię? Więc zabrałem się do pracy, każąc pinokiu -
który już zdążył zresetować się do stanu gotowości - przeanalizować
chemiczne i magnetyczne ślady na podłodze i w powietrzu, a także
prześledzić wielowektorowe koniugacje translacyjne. Udało mi się go
przekonać, że przybysz naruszający tabu zasłużył na identyfikację, więc
pracowaliśmy do późna, nie zwracając uwagi na szum oceanu i nie
rejestrując przelatujących przez nas na wskroś wirtualnych moskitów.
Jednak wszędzie trafialiśmy na blokady wyższego poziomu niż mój, więc
uzyskaliśmy tylko informację dotyczącą kognomentum tajemniczego gościa, i
to w przedziale ufności około 60-70%. Intruz nazywa się de Letha. Memento?
Powinienem o czymś zapomnieć? A może wykasował coś z pionkia, co spowoduje
wydeletowanie pamięci, albo coś w tym rodzaju?
Nie wiem i postaram się już jutro o sprawie nie pamiętać. Na plaży
wylegują się genetycznie uszlachetnione krzyżówki koczkodanów z ludźmi, te
żeńskie w topless, a męskie w downless, a w morzu baraszkują gadatliwe
delfiny. Może jutro uda mi się zamienić z nimi kilka słów.
Ściskam, Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Nieśmiertelne dobre słowo
Data: 28 lutego 128 po WWV, 18:44:26 +0100
Gismunie kochany,
mam do zakomunikowania coś niebywałego, mój drogi! Obawiam się, że jak
przywykniesz do moich ostatnich rewelacji, potem już nie zechcesz czytać
normalnych listów. A więc umość się w fotelu, wygodnie oprzyj głowę,
przewentyluj płuca, a obok postaw szklankę wody, abyś w razie potrzeby
mógł wylać ją sobie na łysinę. Już? No to przyjmij do wiadomości, że -
uwaga - duchy żyją!! Może nie takim samym życiem jak nasze, ale wykazują
aktywność i wpływają na bieg wydarzeń - tak, naprawdę, to jest możliwe,
szanowny, uczony i wielce pragmatyczny Gismunku.
Do badania, którego wyniki pozwoliły na tę konkluzję, wziąłem się dziś w
południe, a było to tak. Wiesz z autopsji, że nuda wyzwala moc twórczą,
nieraz większą niż perspektywa otrzymania grantu z KNB, było więc jasne,
że podczas wakacji taki moment musiał nadejść, wcześniej czy później. A
więc po śniadaniu, przechadzce plażą, gonitwie za koczkodanami i wspólnym
odgwizdaniu kilku przebojów z chórem delfinów, wziąłem się do pożytecznej
roboty. Mianowicie wydałem mojemu pinokiu polecenie, rzecz jasna pełne
luzu i urlopowej beztroski, które brzmiało następująco: "szukaj
korespondencji noworocznej, wysyłanej przez duchy, korzystając przy tym ze
wszelkich dostępnych źródeł". Pinokio, zmyślna bestia, od lat analizuje
mój profil psychiczny, więc sprawnie oddzielił informacyjne ziarno od plew
(chyba wiesz, co oznacza ten piękny archaizm?), precz odrzucając wszelkie
baśnie, mity, legendy, opowieści SF i inne bajdurzenia, po czym co trzeba
uogólnił, a resztę zawęził, aproksymował i dealegoryzował przyjmując, że
chodziło o życzenia noworoczne, na bieżąco autoryzowane przez zmarłych.
Wyobraź sobie, że odnalazł dwa przypadki, jak ulał pasujące do definicji!
Nie, nie jestem skory do żartów, a wyjaśnienie jest naprawdę prostsze niż
można byłoby przypuszczać.
Kiedyś, u schyłku Ery Przedcybernetycznej, w płaskoklockowej metropolii,
typowej dla tego okresu, żyło sobie dwóch dżentelmenów. Byli zupełnie
różni, ale urodzili się jednego dnia i traf chciał, że spotkali się w
jednym przedszkolu, chodzili do jednej klasy w tej samej szkole, a potem
studiowali ramię w ramię ten sam wydział i kierunek na tej samej uczelni.
I chociaż niepodobni, zawsze mieli o czym pogadać, bo dążyli do wspólnych
rewirów zainteresowań, starannie unikając obszarów konfliktogennych. Ze
względu na odmienności charakterów rzadko udawało im się wybrać razem na
wakacje, ale za to nigdy nie przepuszczali okazji, aby z innego miasta lub
kraju napisać przyjacielowi kartkę z pozdrowieniami, a na każde święta - z
życzeniami. Jednakże nielitościwy czas także im przyspieszył upływ dni i
lat, i nie tylko przytępił zmysły, lecz także ujął energii, więc pisali
coraz rzadziej. Ponieważ jednak żaden nie chciał całkiem zaniechać
zwyczaju, obaj niezależnie, acz jak zwykle jednomyślnie, uciekli się do
fortelu: zlecili terminowe wysyłanie życzeń specjalistycznym firmom. I
choć odczuwali rodzaj subtelnych wyrzutów sumienia, gdy otrzymywali
kolorowe świąteczne kartki - bo przecież każdy z nich myślał, że tylko on
w ten sposób ułatwił sobie życie - to szybko się rozgrzeszali
podsumowywaniem zapłaconych rachunków. Natomiast obie zatrudnione firmy za
niewygórowaną opłatą prześcigały się w układaniu miłych, corocznie
modyfikowanych tekstów, dbając przy tym o przyzwoitą szatę graficzną.
Z pewnością domyśliłeś się już wyniku mojej dzisiejszej kwerendy, drogi
Gismunie. "Ta, która na bezkresnej łące poluje na kwiaty" w końcu przyszła
i do naszych przyjaciół. Gdy najpierw odszedł jeden z nich, drugi wciąż
otrzymywał od niego kartki, więc spokojnie utrzymywał zlecenie na wysłanie
swoich, gdy zaś odszedł i drugi, kartki nadal były wysyłane do obydwóch,
chociaż - niestety - nie osiągały już adresatów. Wyobraziłem sobie porosłą
chwastami posesję z częściowo zawalonym domem, do której co roku zdąża
listonosz, przystaje przy wyłamanej furtce, wiszącej na jednym zawiasie, i
po chwili wahania usiłuje wepchnąć list do zardzewiałej skrzynki,
wypełnionej rozmiękłym od deszczu papierem. Zaś w klockowym blokowisku,
gdzie zamieszkiwał drugi, list rokrocznie trafia do mieszkania, zajętego
już przez innych lokatorów, i zostaje odesłany do tamtej opuszczonej
posesji, bo adres zwrotny jest właściwy zleceniodawcy, a nie firmie, która
profesjonalnie dochowuje dyskrecji.
Przypuszczam, że - jak zwykle - moje koloryzowane wizje niespecjalnie
przypadły Ci do gustu, lecz tym razem nie są one fantasmagorią, lecz
wynikiem rzetelnego badania. Dzięki kochanemu pinokiu i jego sieciowej
biegłości zlokalizowałem opuszczoną działkę, pozostawioną przez naszego
bohatera, której nikt nie chciał powtórnie nabyć ze względu na bliskość
nowego zakładu przemysłowego. Dotarłem także do archiwum listów zwanych
wtedy "e-mailami", które można było wysyłać pierwotną siecią - w tych
listach spadkobierca drugiego bohatera, mieszkający w blokowisku, skarży
się znajomym na przesyłki adresowane do poprzedniego lokatora, które
nadchodzą regularnie bez względu na jakiekolwiek sprostowania.
Wiem, o co byś teraz spytał, gdybyśmy weszli w zwykłe myślonium, zamiast
staromodnie cykać literkami, więc od razu pragnę rozwiać Twoje
wątpliwości. Zresztą przyznaję, że i ja miałem zastrzeżenia, więc wszystko
porządnie sprawdziłem, a łatwe to nie było, wszak chodziło o poufne dane
bankowe. Ale od czego mam wysokiej klasy zespolnię? Otóż potwierdziłem, że
płatności na rzecz firm wysyłkowych były skrupulatnie realizowane także po
śmierci obu przyjaciół i nie doszukałem się w tym żadnej nadprzyrodzonej
ingerencji. Po prostu jeden z nich za życia prowadził rozległe interesy i
pozostawił po sobie spory majątek, a także liczne dyspozycje, które
pogrupował w pakiety. W jednym znalazły się polecenia stałych przelewów na
pewien dom spokojnej starości, na dwa stypendia doktoranckie dla
miejskiego uniwersytetu, na doroczną nagrodę Koła Młodych Poetów, a także
rozporządzenie przesyłania życzeń noworocznych wszystkim aktualnym
pacjentom pewnego szpitala. Wydaje się oczywiste, że groszowy wydatek na
świąteczne kartki dla jeszcze jednej osoby dyspozytor tymczasowo umieścił
w obrębie tego ostatniego polecenia, w natłoku spraw natychmiast
zapominając, że kiedyś należałoby uporządkować takie drobiazgi. Upływały
lata i nikt nie korygował dyspozycji fundatora, nawet tych nieco
dziwacznych, bo spadkobiercy mieli ważniejsze zajęcia niż kosztowne zmiany
testamentu w celu zaoszczędzenia złotówki rocznie. Natomiast nasz drugi
przyjaciel umieścił na koncie firmy, z której usług korzystał, skromną
sumę, jednakże średnie odsetki od niej z naddatkiem pokrywały coroczne
świadczenie. Rubrykę dotyczącą dyspozycji pośmiertnej pozostawił wolną, a
firmie nigdy nie spieszyło się do skasowania bezterminowego zlecenia.
Jak widzisz, uczony i pragmatyczny Gismunie, duchy zmarłych krążą pośród
nas. Jutro poszperam jeszcze w starych plikach, bo ta zabawa wciąga, a
przy okazji wzbogaca moje własne archiwa o realia historycznej epoki.
Bywaj!
Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Sny i duchy
Data: 1 marca 128 po WWV, 22:49:55 +0100
Gismunie Szczodrobliwy,
niech Ci anioły czy demony, do wyboru, wynagrodzą dobry uczynek, jakim był
transfer myślowizji Twego wczorajszego snu! Chociaż jesteśmy staromodni,
miałeś rację, korzystając tym razem z holistycznego nośnika przekazu, bo
żadne, nawet najbardziej egzaltowane słowa nie oddadzą nostalgii kolorów,
głębi pejzażu i rozproszenia światła na detalach. Miałem wrażenie
poruszania się po krajobrazach Drugiej Jesieni, a może była to już
Trzecia, bo nasza? W każdym razie przeżyłem stan psychodeliczny, i to bez
halucynogenów. Jak Cię znam, też z nich nie korzystałeś.
Teraz ciąg dalszy mojej urlopowej kwerendy. Zamiast taplać się w morzu i
uczestniczyć w pikniku z korsarzami na bezludnej wyspie, przez cały
dzionek śledziłem dalsze losy pośmiertnej korespondencji naszych
historycznych znajomych. Osobowość pierwszego, za życia biznesmena,
redaktora i publicysty, pośmiertnie wzbogaciła się o zainteresowania
antropologią kulturową i poezją klasyczną, a drugi, nauczyciel przedmiotów
humanistycznych, w nowym wcieleniu zaczął wykazywać pogłębioną znajomość
historii sztuki dekoracyjnej. Jak się okazało, domieszkowa
indywidualizacja była efektem podnoszenia poziomu usług w firmach,
realizujących obie serie korespondencyjne - po kilku latach działalności
nie ograniczano się jedynie do zdawkowych życzeń, lecz indywidualizowano
treść listów według stopniowo wzbogacanego profilu nadawcy. Specjalnie
zatrudnieni psycholodzy wyposażali zmarłych przyjaciół w nowe cechy
charakteru i specjalistyczną wiedzę, dobierając materiał metodą
ekstrapolacji rozwoju. A więc, mój drogi, znane porzekadło, że nauka trwa
całe życie, należy uzupełnić o to, że w szczególnych przypadkach może ona
trwać znacznie dłużej.
Wyniki mojej wakacyjnej analizy bywają zabawne, ale równie często dają
powód do zadumy. Zwróć uwagę, Gismunie, jak całkowite i nieodwracalne było
unicestwienie ludzkiego istnienia w tamych czasach - po śmierci człowiek
znikał jak kropla wody wsiąkającej w piasek i wszelki ślad po nim ginął.
Jeszcze przez krótki czas trwał w pamięci bliskich, coraz odleglejszy i
mniej wyrazisty, a po kilkudziesięciu latach nawet jego grób się
rozsypywał i w tym miejscu chowano innych. Zamiast dzisiejszych
wieczystych banków archiwalnych, gdzie przechowuje się pełną informację
mentalną i biochemiczną, istniały tylko kartoteki z aktami narodzin i
zgonów, gdzie zapisywano imię, nazwisko, daty oraz nazwy miejscowości.
Wróćmy do kwerendy. W okresie, który Ci relacjonuję, pojawiły się pierwsze
masowo hodowane AIki. Te sztuczne inteligencje były bezczelne i
humorzaste, ale bez wątpienia także perfekcyjne i na swój sposób genialne.
Po komercjalistycznej optymalizacji zainstalowano je w obu firmach, gdzie
ostro wzięły się do roboty, a w ramach wolnych mocy zabawiały się dalszym
wzbogacaniem psychokartotek naszych przyjaciół. W efekcie po upływie
kolejnego roku zwięzłe formuły życzeń i listów zostały zastąpione przez
sążniste epistoły, pełne chwytającej za serce życzliwości. A potem -
niestety - moje badania utknęły, bo natrafiłem na informacyjną dżunglę, po
której poruszać się można było tylko przy użyciu sofistykalnego sprzętu
bardzo wysokiej klasy, a takim nie dysponowałem. Jak się domyślasz, chaos
w archiwach spowodowany został wybuchem Wszechświatowej Wojny Virusowej.
Powszechnie wiadomo, że AIki mocno przyczyniły się do tego konfliktu,
śrubując zbrojenia do niespotykanego poziomu, i to w taki sposób, że
ludzie nie bardzo wiedzieli, kto jaką bronią dysponuje. Przy okazji pragnę
Ci donieść, szanowny Gismunie, że podczas tej wojny wystrzelono jeszcze
mniej pocisków, niż się oficjalnie podaje, a zmagania trwały prawie
wyłącznie w sieciach, głównie bezprzewodowych, bo klasyczne uległy
zniszczeniu lub odcięciu. Stąd wzięła się nazwa WWV, bo podstawową broń
stanowiło zjadliwe sieciowe robactwo. W następstwie wtórnego załamania
cywilizacji technologicznej unicestwieniu uległo 90% ludzkiej populacji, a
straty w zasobach AIek i w danych archiwalnych sięgnęły poziomu 98%.
Przypominam Ci o szczegółach, albowiem smutne wydarzenia owych dni są
decydujące dla dalszych losów bohaterów mojej kwerendy. Otóż odszukałem
ich w powojennej rzeczywistości, i okazało się, że wojna nie tylko im nie
zaszkodziła, ale wręcz przeciwnie, tchnęła w nich nowe życie - zarówno w
przenośni, jak i dosłownie. Jednak aby wiarygodnie zrekonstruować
wydarzenia, potrzebuję jeszcze ponurkować w sieci, więc na dziś kończę i
życzę Ci dobrej nocy.
Trzymaj się zdrowo i napisz, czy znów miałeś intrygujące sny.
Niezmiennie Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Zmartwychwstanie
Data: 2 marca 128 po WWV, 15:44:12 +0100
Witaj, Gismunie,
nic nie wspominasz o snach, więc zapewne już wyczerpałeś swój limit na
psychodeliczne wizje. Za to ja mogę się pochwalić - dziś w nocy przyszła
do mnie dziewczyna. Tak, mój drogi, jeszcze pamiętam, co to takiego:
samica człowieka w wieku optymalnym do biologicznego rozrodu, pozbawiona
włosów na twarzy, przewężona w pasie niby starożytna klepsydra. Ale do
rzeczy. Sen rozgrywał się w scenerii paleoprzyrodniczych myślowizji -
piaszczyste urwisko, a na górze zarośla, nastroszone wachlarzami paproci.
Dziewczyna tańczyła boso, najpierw na wzgórzu, a potem jakoś sfrunęła na
dół, a nogi miała cholernie kształtne! Wirowała jak baletnica, a pęd
powietrza podwiewał jej sukienkę, zrobioną z jakiegoś półprzejrzystego
materiału o strukturze pajęczyny. Twarz trzymała pochyloną, ale gdy
zbliżyła się do mnie w kolejnym piruecie, nagle uniosła głowę i odrzuciła
ramiona na boki, czemu towarzyszył głośny dźwięk uderzenia w struny
gitary. Zarejestrowałem, że jej twarz była matowo-karminowa, zaś powieki
zrobiła na zielono, pod kolor oczu, które jaśniały jak u pantery.
Wyszczerzyła zęby, pośród których kły były nieco dłuższe, jak u wielkiego
kota. Zbudziłem się z krzykiem i natychmiast poczułem żal, że tańczyła tak
krótko, bo przecież jeszcze chciałem poczuć jej zapach, dotyk, twardość
zębów... Może to stworzenie - bo chyba jednak nie kobieta - jutro powróci?
Tymczasem posyłam Ci kompletną wizję w holistycznym załączniku - jej
jakość jest świetna, choć oczywiście nie zawiera już mistycznej zagadki
snu. Brawa dla pinokia za doskonałą rejestrację!
Po tym wstępie przechodzę do rewelacji na temat życia po życiu naszych
sympatycznych znajomych. Kwerenda, którą skromnie zaplanowałem na miarę
kanikuły, sporo zyskała w trakcie pracy, więc niebawem będzie warta
publikacji w czasopiśmiennictwie naukowym. Zresztą sam oceń i prześlij
opinię.
Otóż, mój drogi, po Wszechświatowej Wojnie Virusowej ocalało około
miliarda ludzkich osobowości, tradycyjnie osadzonych na nośnikach
biologicznych, a więc tzw. białkowych protoplastów, ponadto kilka
miliardów ludzkich mentali zakodowanych w pamięciach chemomagnetycznych, i
kilkadziesiąt miliardów AIek rozmaitej proweniencji. Przypuszczalnie
właśnie wtedy granice między światem realnym a wirtualnym stopniowo
zaczęły się zacierać. Z jednej strony wiele zjawisk generowano sztucznie,
jak np. obrazy, dźwięki, zapachy, a nawet wrażenia dotykowe, bo już w tym
okresie wynaleziono pola siłowe o zmiennym stopniu uginania, które
podkładano pod przestrzenne hologramy przedmiotów. Zjawiska zarówno
naturalne, jak i generowane w realu mogły być rejestrowane przez
wszystkich: protoplastów, AIki, a także przez osobowości, zapisane w
kościach chemomagnetycznych, po podłączeniu tych ostatnich do
autonomicznych czujników. Z drugiej strony u protoplastów nagminnie
stosowano stymulację odpowiednich obszarów mózgu za pomocą przestrzennych
wzmocnień interferencyjnych, tworząc wirtualne projekcje zmysłowe na
zamówienie. Najprościej dało się kreować świat wirtualny dla wirtuali,
czyli dla AIek, a także dla osobowości zakodowanych chemomagnetycznie -
był on współtworzony przez samych rezydentów sieci, a uzupełniany i
nadzorowany przez sysopów, czyli AIki administrujące. Ta ewolucja
cywilizacyjnego systemu, dziś rzadko analizowana, okazała się przełomowa
dla obu naszych przyjaciół.
Ważnym posunięciem politycznym, łagodzącym powojenne konflikty, było
wprowadzenie w życie ustawy zrównującej prawa protoplastów, mentali i
AIek. Takie postawienie sprawy obligowało nowo utworzone Ministerstwo
Zdrowia i Integralności Informatycznej nie tylko do efektywnej
hospitalizacji białkowych weteranów WWV, ale również do rekonstrukcji
wszystkich wirtuali, uszkodzonych w sieciowych działaniach wojennych.
Jednak - jak wynika z wielu publikacji - jakiekolwiek próby odróżnienia
mentali i wirtualnych AIek od fikcyjnych bohaterów gier fabularnych i
telewizyjnych utworów interaktywnych zostały uznane za podejrzane i
dyskryminujące, zwłaszcza w przypadku fabuł opartych na faktach
autentycznych. W rezultacie wszystkim, choćby częściowo spersonifikowanym
postaciom, odnalezionym w sieci, przyznano prawo do pełnej wirtualnej
rewitalizacji.
Jak już się domyśliłeś, drogi Gismunie, nasi znajomi zostali wtedy
oficjalnie powołani do życia i po uroczystym Akcie Aktywacyjnym rozpoczęli
prawną egzystencję jako sieciowe osobowości. Nie było problemów, bo
spełniali kryteria, wszak odnaleziono zapisy ich psychicznych
charakterystyk, ewoluujących w czasie, a nadto kandydaci na wskrzeszeńców
przejawiali aktywność korespondencyjną. Czyż to nie jest wspaniałe, że
słowo bytem się stało?
Przyjacielu, kończę już, bo marzę o poobiedniej sjeście. Lecz jutro
obiecuję dalszy ciąg, bo mam trop, którym podążę w kierunku naszych
czasów.
Szczerze oddany Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Dziwne wizje i fałszywe tropy
Data: 3 marca 128 po WWV, 09:23:55 +0100
Drogi mój Gismunie,
miałem naprawdę dziwaczne sny i nie potrafię powiedzieć, czy były
przyjemne. Poprzedni, ten z tancerką-kocicą, kwalifikuję jako pozytywny,
ale dziś w nocy... Cóż, prześlę Ci myślowizję, ale najpierw muszę wyciąć
pewne "momenty", bo zwyczajnie się ich wstydzę - w moim szacownym wieku
takie rzeczy nie przystoją. Dokonam ponadto niewielkiego retuszu, ale nie
martw się, i tak dostaniesz 90% materiału, żebyś mógł wyrobić sobie ogólny
pogląd.
Barwy, przede wszystkim barwy. Osoby, przedmioty, krajobrazy - wszystko
oblane gryzącą żółcią, kłującym lazurem, krwawym szkarłatem, świdrującym
oczy seledynem. Czegoś takiego jeszcze nigdy nie widziałem, nawet na
obrazach wściekłych impresjonistów z XX wieku EC czy choćby na laserowych
holoreklamach. Nie, we śnie zdystansowałem to wszystko, aż głowa bolała,
ale widok był niepowtarzalny.
Skąpane w kolorach, przyszły do mnie kobiety, całe tłumy kobiet i
dziewcząt. Niektóre dobrze znałem, twarze innych pamiętałem, pewnie
należały do przypadkowych znajomych, jeszcze innych nie mogłem sobie
przypomnieć. Tylko nie myśl sobie, że pojawiły się te panie, z którymi coś
mnie w przeszłości łączyło, jakieś byłe kochanki czy miłości - nic z tych
rzeczy, drogi Gismunie!
Inna sprawa, że niektóre z nich zachowywały się nieprzyzwoicie, czego nie
chcę ani opisywać, ani ilustrować myślowizyjnie, stąd konieczność
niewielkiej obróbki redakcyjnej przesyłanej myślowizji. W tej sytuacji
niektóre kwestie trzeba będzie wyjaśnić werbalnie. Lepiej ode mnie
orientujesz się w historycznej sztuce użytkowej, więc może wiesz coś na
temat kultu rozdwojonego penisa? Czy stanowił ogólny symbol języka węża,
czy przedstawiano go także w konkretnych zastosowaniach, a jeśli tak, to w
jakich sytuacjach? Konkretnie, czy uprawiano prokreacyjne zbliżenie z
dwiema naraz kobietami, czy może dopuszczano ars amandi
prokreacyjno-hedonistyczne (wykonanie ręczne nazywano "kaczym dziobkiem")
z jedną partnerką? Nie myśl czasem, uczony kolego, że trzymają się mnie
jakoweś perwersje, nie, nic z tych rzeczy - pytania zadaję wyłącznie jako
dociekliwy badacz.
Tyle o marzeniach sennych. Co do historycznej kwerendy, nie mam żadnych
nowych wyników, bo coś poplątało się w obwodach mojemu pinokiu - zaczął
bez ładu i składu rzucać nazwiskami, moje i Twoje kognomentum mieszało mu
się z jakimś Zimorodzińskim i Van Zigismundem, a genealogiczne szlaki
zapętlił w szatańską teorię spiskową, której nawet do końca nie
prześledziłem, bo rozbolała mnie głowa. Nie wiem, może jakiś virus zdołał
przełamać zapory, więc na wszelki wypadek zastosowałem podwójną dawkę
viruseptu i poprosiłem onmedline o kontrolę. Potrwa ona do obiadu, więc
idę na plażę baraszkować z koczkodanami, a wieczorem napiszę, jeśli
zdobędę jakieś nowe materiały.
Nie miałeś ostatnio żadnego interesującego snu?
Ściskam i pozdrawiam, Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: du bi du...
Data: 5 marca 128 po WWV, 18:14:03 +0100
Gis munie
raczej obywwatelu, men-talu, przepiórko eee... Przyja cielu trudno mi się
dziś skupić wybacz. Ale może jutro napiszę na razie piję tu jest. Tak tu
jest taki skansen robią rum z trzcinki bardzo dobry próbuję od dwóch dni
wiesz szlajam się z taką samicą gent genyt genet ycznie poprawiona
krzyżówka maryl Marylin z koczkodanicą zieloną całkiem do rze czy wirusa
nie złapię bo nie mogę he he a virusów tu nie ma działa medline. Pła
pływam w morzu może basenie ona trzyma mi głowę nad wierzchnią więc nie
utop nę jutro na napiszę Twój Im?
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Korzenie
Data: 7 marca 128 po WWV, 19:43:47 +0100
Szanowny Gismunie vel van Zigismundzie,
tak to już jest, że pewne apokaliptyczne prawdy dopadają nas, powalają,
ale potem jakoś podnosimy się i dalej żyjemy, nie mając dużego wyboru.
Wyobrażam sobie, że u białkowców zaczyna wtedy działać skorygowany
metabolizm, a u mentali generują się nieco odmienne szlaki kodowania
informacji. Nie wiem, jak to jest u AIek, ale one również potrafią na
swoje sposoby przestrajać się na nowe warunki egzystencji. Ja byłem
początkowo zdruzgotany, ale teraz jest mi w zasadzie wszystko jedno, bo
ważne jest to, co czuję, a nie kim jestem naprawdę i skąd się wziąłem na
tym świecie. Kiedyś modna była teoria solipsystyczna, traktująca cały
wszechświat jako indywidualne złudzenie, a jeszcze wcześniej Platon
definiował nasz obraz rzeczywistości jako grę odbitych świateł na ścianie
jaskini. Nikt nigdy się nie dowiedział, kim jest człowiek ani jaki jest
cel jego istnienia. Moje obecne badania usunęły jedną maskę, ale kto wie,
ile kolejnych okrywa właściwe oblicze? I co byśmy zrozumieli, gdyby to
oblicze się nam ukazało?
Otóż, mój drogi, według ostatnio uzyskanych danych nie jestem białkowym
protoplastą, za jakiego się miałem, lecz - mentalem, do tego nietypowym.
Mentalem dlatego, że stanowię tylko informację zakodowaną w elementach
półprzewodnikowej pamięci, a wszystkie moje doznania to nic innego jak gra
sieciowych impulsów. Natomiast nietypowym z tego powodu, że moja osobowość
nie była przetransferowana do sieci bezpośrednio z żywego mózgu, lecz
została dość dowolnie zrekonstruowana najpierw przez biuralistów, potem
psychologów, a na końcu przez AIki komercjalistyczne i sysoperacyjne, a
więc w gruncie rzeczy najbardziej przypominam rewitalizowanych bohaterów
interaktywnych sag telewizyjnych, opartych na faktach autentycznych.
Prawdę mówiąc, nie powinniśmy narzekać, lecz raczej dziękować Bogu, że
dzięki korespondencji udało nam się przeżyć, przyjacielu.
Mówię "nam", bo Twoja sytuacja jest analogiczna. Kazałem pinokiu odszukać
nasze kognomenta sprzed WWV - wtedy określano je terminem "nazwiska". Ty
jako białkowiec nazywałeś się van Zigismundem i byłeś nauczycielem, moje
nazwisko to Zimorodziński, z zawodu publicysta. Podczas wojny nasze dane
zostały srodze poturbowane, między innymi Tobie oderwało początek nazwiska
i jego ostatnią literę, zostawiając "Gismun", a u mnie pozostała zaledwie
część rdzenia "Imoro". Ministerstwo Zdrowia i Integralności Informatycznej
zadbało o aproksymację utraconych informacji mentalnych, jednakże
pozostawiło szczątkowe kognomenta jako wystarczające do bieżącej
identyfikacji.
Pisanie wyczerpało mnie, Gismunie, bo wciąż nie jestem w najlepszej
kondycji po wytrwałym uśmierzaniu weltszmerca za pomocą kieliszka. Swoją
drogą ciekawe, jaki jest mechanizm kaca u sieciowych mentali? Przecież nie
może on mieć niczego wspólnego z aldehydem octowym i dehydrogenazą, a
końcowe objawy są identyczne!
Dzięki za ostatnie listy, pełne troski i niepokoju. Napiszę jutro,
obiecuję!
Bez względu na rodzaj nośnika i stopień wirtualności,
zawsze Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Igła w stogu
Data: 8 marca 128 po WWV, 16:12:49 +0100
Witaj drogi Gismunie,
generalnie nie wierzę w zbiegi okoliczności, mój drogi. Jak tylko
wytrzeźwiałem, zacząłem dociekać, dlaczego z taką ochotą zabrałem się do
badania historii nieznajomego, który dopiero później okazał się moim
przodkiem. Podejrzewam, że ma to związek z nieco wcześniejszym pojawieniem
się dziwnego faceta, który przedstawił się jako de Letha. Oczywiście
koincydencja może być przypadkowa, ale swoją opinię o takich przypadkach
już wyraziłem. Zaraz po jego pierwszej wizycie wybrałem się na urlop, a po
drugiej - zabrałem się za wakacyjną kwerendę, która w miarę postępu badań
okazywała się coraz poważniejszym zadaniem. Przypuszczam więc, że byłem
manipulowany, zapewne za pośrednictwem pinokia. Nie wiem, co de Letha
chciał uzyskać, i czy już to ma, czy czeka na jakiś dalszy ciąg. Przy
okazji moich badań zyskaliśmy wiedzę, która chyba nie była nam niezbędna,
szczególnie "do szczęścia", jak głosi stare porzekadło. Co prawda, Ty
zachowałeś stoicki spokój twierdząc, że jest najzupełniej obojętne, czy
Twoim przodkiem był orangutan, mamut czy Marsjanin, ponieważ nie ma to
najmniejszego wpływu na chwilę obecną. Cóż, nieraz ważna bywa sama
świadomość przeszłości, mój drogi. Jeśli tylko dowiem się czegokolwiek
nowego, pospieszę z informacją.
Zmieńmy temat. Przesłałeś mi myślowizję swojego snu - jest piękny i
niezwykły, i jakże inny od moich buchających jaskrawością natręctw. W
pełnych nostalgii pejzażach, utrzymanych w dostojnych pastelowych
tonacjach, pojawił się detal. Żyłkowanie liścia, brzeszczot źdźbła trawy,
kryształowy deseń skrzydła ważki. I te dźwięki - co za monumentalna
symfonia cienistego lasu, górskiego gołoborza, nieba ścielącego się po
ziemi. Jesteś poetą, a przecież nigdy nie pisałeś wierszy. Dlaczego? Może
nie jest za późno?
Od kilkudziesięciu lat nie opuszczał mnie dobry humor, ale wszystko ma
swój kres. Odczuwam lekki niepokój, bo rejestruję zbyt dużo niecodziennych
zjawisk, skomasowanych w czasie. Mam wrażenie, że znajdujemy się blisko
jakiejś egzystencjalnej osobliwości. Co o tym sądzisz?
Wytrwałości i godności życzę nam obu.
Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Niechciany gość
Data: 9 marca 128 po WWV, 20:22:03 +0100
Czołem przyjacielu,
znów był u mnie! Mówię o demonie zwanym de Letha. Wybrałem się na
przechadzkę po wzgórzach, patrzę, a na najbliższej ławce siedzi zwalisty
drab w swoim cebulkowym ciuchu, patrzy na mnie oczyma bez źrenic i
szczerzy zaśniedziałe zęby.
- Witaj, Imoro, badaczu historii - zagaja.
Przystaję i wzruszam ramionami. Zawsze narzucał mi swoją obecność, a teraz
dodatkowo wzbudza lęk.
- Wiem o twoich poszukiwaniach - kontynuuje, a jego krzywy uśmiech coraz
bardziej upodabnia się do grymasu. - Wyniki, które uzyskałeś, są
interesujące i cenne, więc powinny być umieszczone w Centralnym Archiwum.
Tak się składa, że mam uprawnienia do ich przekazania. - To mówiąc wyciąga
rękę do pinokia, jak po swoje.
- Ty...? Dlaczego? Sam mogę to zrobić - oznajmiam. Staram się, aby mój
głos brzmiał zdecydowanie.
- Widzisz, Imoro, właśnie ja nadzoruję takie sprawy. Powiedzmy, że jestem
archiwistą. Mam wyższy poziom dostępu niż ty, ale zawsze pytam podmioty o
zgodę. Chciałbym skopiować dane w twojej obecności, wtedy zobaczysz, co
biorę i dokąd wysyłam. Zgoda?
Zastanawiam się. Jeśli ma uprawnienia i wyższy poziom, nic nie mogę
zrobić, więc dlaczego nie wydobył danych przedtem, bez uprzedzenia,
wykorzystując sieć? Albo rzeczywiście ma zasady, albo chodzi jeszcze o
coś.
- Dobrze - obiecuję ostrożnie, podając mu pinokia. - Dowiedź swoich
uprawnień i rób, co do ciebie należy.
Ujmuje zespolnię i rozprostowuje, usztywnia. Potem przykłada do
powierzchni czoło i dłonie, pozwalając na przepływ danych. Po chwili
nadchodzi akceptacja.
- Proszę. - Kieruje ku mnie swoją płaską, pozbawioną wyrazu twarz. -
Zaznacz pliki, istotne dla twojego badania, i skieruj je do obróbki
redakcyjnej. A potem zechciej autoryzować materiał.
Więc o to chodziło. Nie chciało mu się zajmować szukaniem, a na koniec i
tak potrzebował autoryzacji, więc przez cały czas postępował logicznie.
Kiedyś wydał zlecenie, a teraz, po jego wykonaniu, odbiera wyniki dla
Archiwum. Może mieć poziom wyższy od mojego o jeden lub o tysiąc, tego z
dołu nie da się zobaczyć. Może jest jednym z adminów Centrali?
- Muszę się przygotować, materiał trzeba poddać selekcji. Umówimy się na
jutro? - proponuję.
- Nie - oświadcza, a w jego głosie po raz pierwszy wyczuwam władczość. -
Jutro będę miał inne zadania, a i ty możesz już nie mieć dość czasu. To
potrwa kilka minut, nie dłużej.
Wiem, że w razie mojej odmowy przejmie pinokia i sam zacznie grzebać w
pamięciach, więc wolę zrobić to sam. Pochylam się i kilkoma pociągnięciami
wybieram materiał.
Śledzi moje czynności. Akceptuje skinieniem głowy, gdy kończę.
- Dobrze. Mam wrażenie, że powinieneś dodać informacje o
psychologach-matkach, a także adresy waszych białkowych przodków.
Przydałaby się również kopia zbioru materialnych listów waszych
protoplastów i zwięzłe życiorysy ich genetycznych rodziców.
- Może - zgadzam się. - Ale czy to nie za dużo śmieci?
- Nie martw się szumem, do odfiltrowania użyjemy redakcji.
Rzeczywiście, po trzech minutach od wysłania ukazuje się wzorowo
uporządkowany materiał, z tytułem, streszczeniem, rozdziałami, aneksami i
kompletem tekstów źródłowych. Jestem zbudowany.
- Jeśli wszystko jest, jak trzeba, autoryzuj.
- Czy w twoich kręgach nie stosuje się formuł grzecznościowych? - Nie
wytrzymuję.
- Mamy ważniejsze rzeczy do zrobienia. Ale abyś poczuł się lepiej, mówię:
proszę.
Przykładam dłoń i posyłam akceptację. I choć jest ciepło, przez plecy
przelatuje mi dreszcz. Czuję się tak, jakbym do Archiwum przekazał nie
życiorys, a życie.
De Letha wstaje i strzepuje kurz ze swego cebulkowego ciucha.
- Żegnaj, Imoro - mówi i staroświeckim gestem podaje mi dłoń. Jest zimna
jak metalowa klamka.
Po jego odejściu hojnie krzepiłem się trzcinowym rumem, ale i tak
nieprędko doszedłem do siebie. Co za chamowaty admin! Zatęskniłem za
układnym życiem uniwersytetu. Zakończę jednak optymistycznym akcentem:
pożytek z mojej kwerendy jest niewątpliwy, wszak nasze życiorysy zostały
wiarygodnie uporządkowane, a potem ulokowane aż po kres wieczności w
Centralnym Archiwum. Uważam, że jest to znacznie lepsze niż posiadanie
kwatery z pozłacanym pomnikiem na cmentarzu zasłużonych.
Tyle na dziś. Dobrej nocy i nowych oryginalnych snów!
Oddany Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Artykuł
Data: 10 marca 128 po WWV, 21:18:33 +0100
Mój drogi,
dziś rano znalazłem w poczcie artykuł, który przeczytałem aż trzy razy.
Jak już kiedyś pisałem, między innymi prenumeruję "Naturae Factitium", i
właśnie w tym czasopiśmie zamieszczono ów tekst. Pewne niejednorodności
kodów szyfrowych i niespójność szaty graficznej wobec reszty artykułów
mogą wskazywać na pozaredakcyjny wtręt, czyli tzw. hakerskie kukułcze
jajo, ale także mogła to być publikacja oddana do składu w ostatniej
chwili. Może zresztą jestem przeczulony z powodu tych wszystkich dziwnych
wydarzeń, i to byłoby trzecie racjonalne wyjaśnienie.
A więc po raz pierwszy pobieżnie zaznajomiłem się z "Duszą Wszechświata",
gdy przeglądałem cały numer, swoim zwyczajem typując teksty zasługujące na
zainteresowanie. Po raz drugi czytałem go tak uważnie, że właściwszym
określeniem byłoby studiowanie, a po raz trzeci mierzyłem się z nim
emocjonalnie, rozpatrując rzecz w płaszczyźnie, hmm, egzystencjalnej.
Ogólnie artykuł dotyczy nośników życia, a więc już w samym założeniu
oddziela materię, która wszak może komplikować się w sposób bezcelowy, od
zjawisk życia i świadomości, pojawiających się jako nowa jakość w wyniku
tej materii wysoce specyficznego zorganizowania. Kiedyś jedynymi nośnikami
życia były organizmy białkowe ze zbiorem cech zapisanych w czteroliterowym
DNA, natomiast obecnie - jak sądziłem, a zapewne Ty również - życie
głównie gnieździ się w sieci, mając za ostoję banki ośmioliterowej pamięci
i penetrując węzły nanoprzetworników oraz ścieżki przekaźników
światłowodowych lub bezprzewodowych.
Tak, mój drogi Gismunie, tak dotychczas sądziłem, a rozmaite doniesienia o
inteligentnym domieszkowaniu, przesuniętych sieciach regularnych
deformacji krystalicznych czy pamięci plazmy traktowałem jako niewinne
ciekawostki z pogranicza nauki, jako coś, co w założeniu ma ekscytować
maluczkich i ubarwiać serwisy informacyjne. Tymczasem te zjawiska naprawdę
istniały i były intensywnie badane, podczas gdy my siedzieliśmy po uszy w
Erze Przedcybernetycznej albo w jeszcze dawniejszych okresach, ginących w
pomroce dziejów. I cóż się stało? Niby nic wielkiego, tylko ścisłowiec
Soumermoon zbudował interfejs, pozwalający na "przelewanie się"
elektronicznego życia z sieci do praktycznie dowolnych nośników
materialnych, przy czym to urządzenie nie musiało być zlokalizowane, bo
działało zdalnie na zasadzie modulacji falowej. Chwytasz istotę sprawy,
Gismunie? Interferencyjnie modulowane impulsy kształtują dowolną materię w
taki sposób, że tworzą w niej zręby sztucznego środowiska z regularnie
rozmieszczonych deformacji. Informacja zakodowana jest bezpośrednio w
lokalnych infoprzetwornikach, odpowiednio dostrojonych do aktualnych
nośników, a jej przekazywanie następuje najczęściej za pomocą fali o
optymalnej długości, impulsu grawitacyjnego lub neutrinowego. Reasumując,
zjawisko można streścić następująco: rozpoczęła się kolonizacja kosmosu
przez zdalne zaszczepianie życia w materii nieożywionej.
Przyjacielu - usiądź i zastanów się, bo implikacje tego wynalazku, a
właściwie ciągu wynikających z siebie wynalazków, są nie do przecenienia.
Nie dość, że życie rozniesie się po całym wszechświecie, to jeszcze
przetworzy całą materię, włącznie z wnętrzem gwiazd, z nieożywionej w
żywą! Tam, gdzie struktury plazmy szybko fluktuują, zmiany dostosowawcze
żywych układów, utrzymujące substrukturę, będą odpowiednio szybsze. W
obłokach rozrzedzonej ciemnej materii życie albo ograniczy się do struktur
subatomowych, albo przeciwnie - pojedyncze organizmy rozciągną się na
przestrzeni milionów kilometrów, aby uformować regularności w obszarze
silnie oddalonych atomów. Taki "żywy kosmos" z pewnością będzie zachowywał
się odmiennie niż jego poprzednik, i może właśnie taka jest rola życia w
ogóle? Kto wie, czy taki wszechświat nie zyska pewnego rodzaju
nadświadomości, którą my, maluczcy, z naszego poziomu możemy porównać
tylko z Bogiem?
Gismunie, do tego miejsca przedstawiłem ogólne interpretacje
eschatologiczne, z pewnością ciekawe dla nas obu z perspektywy poznawczej.
Jednak okazuje się, że znany Ci choćby z codziennej szkolnej praktyki
konflikt pokoleń nabiera teraz zupełnie nowych wymiarów. Organizmy
potomne, obecnie generujące się zgodnie z logiką sieci z niektórych
naszych wyobrażeń, myśli i elementów zakodowanej pamięci, ewoluują w
kierunku bytów, dla których cała nasza kultura stanowi - niestety - zbędne
obciążenie. Zastanów się, po co nasi dalecy potomkowie mają śnić o
miłości, braterstwie czy pięknie uśmiechu Mony Lizy w świecie, złożonym z
femtosekundowych fluktuacji we wnętrzu Syriusza? Zapytasz, o czym więc ONI
będą myśleć i marzyć, ale wiesz dobrze, że ani ja, ani nikt inny nie
zaspokoi Twej ciekawości na tym etapie poznania.
Mój drogi przyjacielu, mam smutną wiadomość: sieć wysycha. Podobnie w
kenozoiku wysychały morza, a w Erze Przedchrystusowej wyparowywały
rozległe jeziora afrykańskie, pozostawiając pustynię. Te organizmy, które
potrafiły latać, chodzić lub pełzać, i były w stanie się przystosować,
przeżyły i dały początek innym gatunkom. Nas należy przyrównać do ryb,
potrafiących jedynie pływać, a naszą wodą jest wszechświatowa sieć. Jednak
jako przeżytki o archaicznej konfiguracji kulturowej nie jesteśmy
kompatybilni z interfejsem Soumermoona i nigdy nie przedostaniemy się na
drugą stronę, do gwiazd, planet i obłoków pyłowych. Niestety, sieć się
kurczy, bo nie opłaca się w nią inwestować ani nawet utrzymywać jej na
dotychczasowym poziomie funkcjonalności. Punkt ciężkości cywilizacji
przenosi się gdzie indziej, gra zaczyna toczyć się według nowych reguł.
Wniosek z tego taki, że w elektronicznym wirtualnym świecie istnieje nowy
rodzaj doboru naturalnego i że nadal panoszy się wszechwładna kostucha.
Jednak nie warto załamywać rąk, bo nie wiadomo, ile czasu upłynie, zanim
stara sieć przestanie istnieć, a w jej kurczących się odnogach i
rozlewiskach możemy żyć jeszcze całą wieczność według subiektywnego,
zagęszczonego czasu. Tą łyżką miodu w beczce dziegciu kończę, Gismunie.
Nie trać wiary, bo zawsze znajdzie się jakieś wyjście.
Przyjmij wyrazy szacunku.
Zawsze Twój Imoro
Nadawca&Adres-Zwrotny: <Imoro@earth.eur473.edu>
Adresat: <Gismun@astercamp23.solsys.gov>
Temat: Najlepsze życzenia!
Data: 11 marca 128 po WWV, 09:11:32 +0100
Przyjacielu,
dziś opuszczam Archipelag Zielonych Koczkodanów i wracam na swoją
uczelnię, jeśli Bóg, admin i stan sieci na to pozwolą. Dzieją się jakieś
dziwne historie, wierzchołki palm skrzą się i wypryskują z nich nowe,
oślepiająco jasne gałęzie, małpy znikają i pojawiają się w innych
miejscach, ocean zmienia barwę i stopień przejrzystości. Mam już tego
dosyć i chętnie znów zasiądę w kampusowej kawiarence przy swoim ulubionym
stoliku, a potem pójdę do studentów, nawet jeśli zaczną naciągać mnie na
lepsze oceny. Lubię ich młode twarze, dziecięce objawy radości i proste,
naiwne podejście do świata - w ich obecności sam jestem młodszy o kilka
dziesiątek lat. Ciekawe, czy i oni, egzystujący w końcu w NASZEJ sieci, są
niekompatybilni z interfejsem Soumermoona? A może są uniwersalni, sami
jeszcze o tym nie wiedząc?
Dziś patrzę na wszystko z przymrużeniem oka, pewnie dlatego, że do
śniadania wziąłem pucharek rumu z trzcinki i zaaplikowałem sobie niebieski
trankwil. Lepszy humor - bo przecież trudno nazwać go dobrym - wziął się
także stąd, że wymyśliłem metodę na przechytrzenie Soumermoona. Czy
zadziała tak, jakbym chciał, nie mam pojęcia, ale wierzę w to, i tyle na
razie musi nam wystarczyć.
Poukładałem sobie w głowie wszystkie ostatnie wydarzenia i wyszedł całkiem
logiczny ciąg hipotez, mój drogi. Porządek musi być, więc w sytuacji
zagrożenia jakiejś niszy sieciowej trzeba sporządzić możliwie dokładną
dokumentację do Centralnego Archiwum, które z założenia jest wieczne,
czyli zostanie wiernie skopiowane do nowej rzeczywistości. Gość w
cebulkowym ciuchu rzeczywiście był archiwistą, który nieźle mnie
zmanipulował: najpierw podsunął temat badania własnych korzeni, a potem
wysłał na wczasy, abym miał czas na kwerendę. Zapewne mógł to wszystko
zrobić sam, ale o ile prościej jest wydać odpowiednie polecenie, a potem
tylko skopiować autoryzowany wynik. Za jednym zamachem miał nas dwóch,
więc pewnie pojawi się także u Ciebie, wymagając zatwierdzenia.
Teraz parę słów o naszych wizjach. Otóż w tych dawnych czasach, kiedy
życie białkiem i kwasem DNA stało, w chwilach śmiertelnego
niebezpieczeństwa ludzie obojga płci zwykli obejmować się i szlochać, co
zazwyczaj kończyło się kopulacją reproduktywną. Wbrew pozorom takie
spontaniczne postępowanie miało swój sens, bo gdyby z pogromu ocalała
zapłodniona kobieta, miałaby szanse uzupełnić populację nowym potomkiem. A
więc wobec przeczucia zagrożenia ostatecznego obrazy naderotyczne w moich
snach mają swoje uzasadnienie sięgające atawistycznej biologii
protoplastów.
Podobne wnioski wynikają z fizycznej reguły przekory Le Chatelier-Browna,
która - jak sądzę - powinna mieć do nas zastosowanie. Według tego prawa
każda akcja wywołuje reakcję przeciwnie skierowaną, na przykład jak
uderzysz głową w mur, mur odda Ci z identyczną siłą. Przepraszam za te
hiperbole, ale całkiem mi dobrze po znieczulającym łyku rumu w
synergicznym połączeniu z blue trankiem. Rozumujmy dalej: z fizyki
klasycznej wiadomo, że nagłe przerwanie obwodu prądu powoduje duży wzrost
napięcia, co daje rozbłysk żarówki podłączonej do układu. To całkiem
dobrze pasuje, wszak składamy się z elektrycznych impulsów, a znajdujemy
się w trakcie wyłączania - stąd tak jaskrawo przebarwione wizje.
Szacowanie czasu naszych przeżyć nie ma sensu, wszak ów czas może być
subiektywnie rozciągnięty lub przeciwnie, skompresowany.
Cóż warto jeszcze dodać? Kiedyś, za minutę lub rok, moja karminowa
tancerka odgryzie mi głowę jak modliszka, a Ciebie uchwycą niebiesko
żyłkowane ważki i uniosą w głąb kompozycji rozpadającej się na detale.
Więc póki mam czas, całuję Cię z dubeltówki, kochany Gismunie, i do
zobaczenia w następnej rzeczywistości! Nie, nie wierzę w reinkarnację,
lecz - uwaga! - kończę ten list życzeniami długiego i udanego życia w
całym bogactwie jego przejawów. Donoszę niniejszym, że właśnie zleciłem
pewnej solidnej firmie, prowadzonej przez młodzież kompatybilną z
interfejsem Soumermoona, bezterminowe wysyłanie życzeń do Ciebie, i to
trzy razy do roku: na Boże Narodzenie, Wielkanoc i urodziny. Ponieważ
nasze myśli podążają podobnymi ścieżkami, jestem przekonany, że
postanowiłeś działać analogicznie. A z naszego doświadczenia wynika, że
dopóki żyje dobre słowo, możemy powiedzieć: non omnis moriar.
Warszawa, październik 2001 - styczeń 2002
Andrzej Zimniak
4

ANDRZEJ ZIMNIAK

MUNEN

W otchłani przestrzeni, dokąd nie dociera nawet najsłabsze echo dalekiego życia 
gwiazd, gdzie w niemal zupełnej pustce pojęcie czasu zatraca swój sens, pojawił 
się szept. Szept odległego Istnienia, płynący od gorejącego jądra Galaktyki. Nie 
był to jeszcze impuls, lecz jego siła sprawcza, nie sygnał - lecz jego zwiastun. 
Dopiero gdy zagłębił się w gęstniejących zwojach pól, spowijających ziarna pyłu 
kosmicznego, gdy począł wchłaniać niezbędną mu energię, wytworzył pierwsze 
elementy materialnej struktury. Już jako dobrze zorganizowana wiązka fal mijał 
młode słońca, rozdęte i dogasające gwiazdy i wystygłe, wirujące w ciemnościach 
globy. Ostrym promieniem załamał się w atmosferze gorącej pustynnej planety, 
przemknął ponad rozpełzającą się na wszystkie strony równiną i wniknął w jedno z 
piaszczystych wzniesień. Tam dostroił się do warunków zewnętrznych i 
niezwłocznie rozpoczął pracę. Czerpiąc do woli energię z gorącego wnętrza 
planety, Numen jął przebudowywać materię, tworzyć zręby złożonych struktur, 
wzbogacać je i modelować w sposób odpowiedni do zastanej rzeczywistości. Po raz 
ostatni skorelował swój projekt z parametrami planetarnymi, wprowadził drobne 
poprawki i odcisnął gotową - matrycę w gliniastym zboczu wzgórza.
Mężczyzna zmrużył oczy w ostrym blasku słonecznym i powstał ociężale. U stóp 
wzniesienia rozciągał się nierówny, kamienny płaskowyż, a poza nim falowała w 
gorących smugach powietrza biała pustynia. W bladej mgle oddalenia rozsiadły się 
szare skaliste wzgórza otulone trenami rozwianego piasku, lecz to wszystko nie 
interesowało go w najmniejszym nawet stopniu. Zszedł z pagórka i posuwał się 
niespiesznie wzdłuż szeregu potężnych maszyn błyszczących niklowanymi 
powierzchniami metalowych konstrukcji i urządzeń świecących jaskrawym lakierem. 
Bez zastanowienia wspiął się po drabince pomalowanego na żółto kolosa i zajął 
miejsce w wysokiej przeszklonej kabinie, skąd doskonale widział cały płaskowyż. 
Przerzucił dźwignie i mechaniczny potwór ożył, w jego trzewiach zbudził się 
ruch, a cielsko zadrżało od głębokiego głuchego dudnienia. Z jazgotem gąsienic 
machina powoli ruszyła i z impetem wbiła stalowe kły w zbocze wzniesienia. 
Szczęki zwarły się, wyrywając kawał gliny, a podajniki przetransportowały 
materię dalej, do wnętrza, gdzie pod ogromnym ciśnieniem i w temperaturze 
mięknięcia substancji uformował się płaski równoległościan. Po godzinie pracy 
maszyna wyrzuciła z siebie kilkadziesiąt gładkich bloków skalnych. Mężczyzna 
obojętnie spoglądał na swoje dzieło. Potem przesiadł się do innej maszyny. 
Zniwelował teren i rozpoczął spajanie wytworzonych wcześniej bloków. Słońce 
zachodzące za blade mgły pustynne wycieniowało ciepłą czerwienią gotowy dom z 
płyt skalnych. Mężczyzna spoczął na progu i czekał. 
Kobieta przyszła tuż po zachodzie słońca. Widział ją już wcześniej, zanim szary 
mrok wypełzł z pustyni i objął cały płaskowyż. Oderwała się od czerwonej ściany 
wzniesienia i szła prosto ku niemu, wysoka i złotowłosa, a jej jasne ciało miało 
odcień różu. Gdy przyszła, pomógł jej otrzepać się z gliny i oboje zasiedli bez 
słowa przy kamiennym stole, na którym parowały misy ze strawą. Po posiłku udali 
się na spoczynek, układając się wprost na miękkim piasku. 
Jak tylko tarcza słońca wynurzyła się z porannego zamglenia i pastelowym 
blaskiem zalała płaskowyż z szeregiem gotowych do akcji maszyn, oboje wstali i 
udali się do pracy. Mężczyzna znów atakował zbocze wzniesienia, składał i spajał 
płyty, polerował wieże, wycinał i ustawiał obeliski. Kobieta zajmowała się 
wykańczaniem wnętrz powstających budowli lub wytyczaniem i układaniem ulic. O 
zmroku na pociemniałym niebie zawisła sina i ospowata twarz księżyca, lecz 
ludzie niczego nie zauważyli. Odstawili maszyny, wrócili do domu i zasiedli nad 
parującymi misami ze strawą. 
W ciągu pięciu dni zbudowali całą dzielnicę Miasta. Nad płaskowyżem wznosiły się 
coraz wyższe i śmielsze konstrukcje, a ponad dachami domów górowały strzeliste 
wieże. Kamienny las budowli był szary, ponury i dostojny. Szóstego dnia zajęli 
się konserwacją maszyn. Używając innych mechanizmów sprawdzali układy sterujące, 
czyścili silniki, smarowali łożyska. 
Siódmego dnia nie poszli do pracy. Mężczyzna wylegiwał się na swoim posłaniu lub 
wygrzewał na słońcu. Raz otarł się przypadkiem o Kobietę, przyciągnął ją ku 
sobie i odczuł krótką, ostro szarpiącą trzewia przyjemność. Puścił ją bez słowa. 
Następnego dnia rozpoczęli budowę drugiej dzielnicy. Pracowali w zapamiętaniu 
wiedząc dobrze, co mają robić. Praca była ich żywiołem, kamienne Miasto - celem. 
Niczego innego nie potrzebowali ani nie chcieli. Myśleli tylko o budowaniu, a 
także o ulepszaniu maszyn, które na drugi dzień znajdowali zawsze przestrojone 
zgodnie ze swoimi życzeniami. Przyjmowali to obojętnie i brali się w milczeniu 
do roboty. 
W ten sposób powstawały coraz to nowe dzielnice, rozrastał się i gęstniał szary 
kamienny labirynt. Kiedyś Mężczyzna skierował jedną z maszyn pionowo w dół i 
wrył się pod ziemię, gdzie rozpoczął budowę drugiego Miasta. Kobieta podążyła za 
nim. Tak budowali i budowali w dzikiej pasji zwielokrotniania. 
Aż nadszedł kiedyś wieczór pełen niepokoju i napięcia. Powietrze co chwila 
rozjaśniały dalekie stłumione błyski, a na ostrych szczytach najwyższych wież 
paliły się blade ognie. Wtedy Kobieta po raz pierwszy spojrzała w niebo. Na tle 
głębokiego granatu gwiazdy rozsypały się srebrnym pyłem. Mężczyzna powędrował 
czujnym wzrokiem za spojrzeniem Kobiety, lecz nie dostrzegł niczego. Wzruszył 
ramionami i nie czekając na swoją towarzyszkę ruszył przed siebie szeroką ulicą, 
wyłożoną gładkimi kamiennymi płytami, spoglądając z dumą na wzniesione ostatnio 
budowle. 
Lecz pewnego wieczora i on dostrzegł gwiazdy. Odstawił właśnie swoją żółtą 
maszynę, którą posługiwał się najczęściej, na parking pod wzgórzem, odwrócił się 
ku Miastu i wtedy ujrzał je. W trójkątnym wycinku czarnoniebieskiego nieba, 
pozostawionym między spadzistymi dachami, zawisły wielkie, nieruchome, 
jasnobłękitne. Wieczorne zamglenie starło z firmamentu drobny pył dalekich 
słońc, tak że pozostały tylko te płonące najsilniejszym blaskiem. 
- One tam są - odezwał się powoli po raz pierwszy, niezgrabnie wymawiając słowa. 
- Tak - dodała cicho towarzysząca mu Kobieta. Pracowali potem ciężko przez wiele 
dni, jakby chcąc za wszelką cenę wymazać z pamięci to, co zaszło. Lecz kiedyś o 
pogodnym zmierzchu wpatrywali się jak urzeczeni w głębokie, pełne odległych i 
niedostępnych światów niebo. Mężczyzna poczuł, że w jego ciężką, stwardniałą 
dłoń wsuwają się smukłe palce Kobiety. Nie odepchnął jej. 
Nie wstydzili się już teraz spoglądania w niebo. Codziennie o zmierzchu, po 
powrocie z pracy, przystawali przed progiem swojego domu i długo patrzyli. Pełna 
surowego uroku, starczo pomarszczona twarz księżyca była dla nich następnym 
odkryciem. 
Tymczasem miasto rosło i potężniało. Prawie cały płaskowyż zapełniały zwaliste 
szare budowle. Kiedyś Kobieta poczęła ozdabiać ścianę świeżo ukończonego domu 
prostym reliefem. Mężczyzna opuścił swój pojazd i podszedł aby jej przeszkodzić 
w tej bezużytecznej pracy, lecz przystanął zdumiony - prosty, surowy gmach stał 
się jakby lżejszy, zgrabniejszy, wyróżniał się spośród innych ciężkich 
konstrukcji. I wtedy dostrzegł też, że Kobieta jest piękna : jej nogi były 
długie i smukłe, kształtne biodra sklepione wysoko, a wąskie plecy pełne życia 
pod miedzianozłotą skórą, gdy z pasją pracowała nad kamienną rzeźbą. Podniósł ją 
z klęczek i przytulił, i po raz pierwszy poczuł ciepło tak dobrze znanego ciała, 
a w jej wielkich oczach pełnych teraz złotych iskier ujrzał kuszące odbicie nie 
znanego mu świata. Nadal pracowali całymi dniami, lecz teraz więcej piękna 
usiłowali zawrzeć we wznoszonych budowlach. Pod ścianami pojawiły się zadumane 
posągi, powierzchnie placów stroiły się w barwne mozaiki, a gmachy odznaczały 
się śmiałą i lekką konstrukcją. 
Z wysokości swojej oszklonej kabiny dyspozycyjnej Mężczyzna coraz częściej 
spoglądał ponad najeżonym wieżami i dachami płaskowyżem na morze ruchomych 
piasków, omywające ciemne kurhany skał. Gromady kamiennych wzgórz, które 
majaczyły dawniej we mgłach widnokręgu, zbliżały się teraz do Miasta, stały 
niemalże na wyciągnięcie ręki. Ich otchłanne pieczary kusiły, szerokie granitowe 
tarasy zapraszały, a pustynny wicher wyśpiewywał w skalnych szczelinach melodię 
tak bardzo nęcącą w swojej inności. 
Gdy wieczorem przytuleni wracali pod granatowym niebem, na którym tak nisko jak 
nigdy zawisły gwiazdy podobne do wielkich kropli rtęci, Mężczyzna postanowił 
powiedzieć swojej towarzyszce o skałach na zewnątrz, poza Miastem. Rozmawiali 
rzadko, zwykle wystarczały gesty. Lecz gdy weszli do domu, Kobieta przemówiła 
pierwsza. 
- Co to jest za strawa, która daje nam życie? - pytała jak zwykle powoli, 
pochylając się nad parującą misą. Mężczyzna milczał. Myślami był daleko, pośród 
ciemnych zastępów skalnych postaci. 
- Po co... - Kobieta przerwała, czując ucisk w gardle po co budujemy Miasto? 
Nastało długie milczenie. Później, gdy leżeli koło siebie na piaskowym posłaniu, 
także nie odezwali się ani słowem. 
Trzymając się za ręce spędzili bezsenną noc; oboje czuli, że wkrótce wydarzy się 
coś ważnego. Może już jutro. 
Kolejny siódmy dzień wstał pośród mgieł, które snuły się powłóczystymi pasmami 
między wieżycami kamiennego Miasta. Potoki ostrego światła rozpędziły wkrótce 
nocne zjawy i nagromadzenie masywnych budowli ukazało się w całym swoim 
przytłaczającym majestacie, poza nim zaś, tuż za krawędzią płaskowyżu, zastygła 
jasnymi jęzorami piasku pustynia, nie zmącona jeszcze falami gorącego wiatru. 
Oboje stali tuż przy krawędzi i patrzyli. Miasto otaczały ciasnymi pierścieniami 
potężne bastiony, zamki, pałace z szarej lub czarnej skały, rzeźbione w 
fantastyczne krużganki, korytarze, prześwity, obeliski i tarasy. Każdy z nich 
wypiętrzał się znacznie wyżej niż nąjwynioślejsze wieże Miasta i wpierał się 
dumnie w blady błękit nieba. Nie spostrzegł nawet, kiedy to zrobiła. Puściła 
jego rękę, lekko podbiegła do urwiska i skoczyła. Płaskowyż wznosił się ponad 
pustynią nieznacznie tylko, na wysokość człowieka. Kobieta znikła. Znikła, zanim 
dotknęła stopami białej wydmy pustynnego piasku. 
Mężczyzna poczuł ostre ukłucie w sercu, żelazna dłoń chwyciła go za krtań. Lecz 
po chwili odetchnął głęboko i wyprostował przygarbione plecy. Spojrzał na groźny 
swoją tajemnicą labirynt czarnych skał, a w jego wzroku było wyznanie. Zdawał 
się rosnąć i potężnieć, ponad własne ciało i możliwości. 
"Muszę tam pójść. Dotknąć czarno opalizujących skał, postawić stopę na gładzi 
gorących tarasów. wesprzeć czoło o rosnące kolumny i wsłuchać się w ich 
wewnętrzny rytm. Czy fakt, że tutaj powstałem, ma oznaczać, że także tutaj 
obrócę się w pył? Że jeśli należę do Miasta, nie mogę przekroczyć jego granicy?" 
Mając w oczach błękit dalekiego nieba, skoczył w ślad za Kobietą. I czuć 
przestał, zanim zaczął rozumieć. 
Numen przestroił swoje wewnętrzne struktury w bazaltowym rdzeniu wzniesienia, 
gdzie był się niegdyś zainstalował, i jeszcze raz sprawdził wszystkie grupy 
danych, zwłaszcza zapis czasu początku i końca Życia. Za każdym razem, w 
tysiącach przypadków, wyglądało to podobnie. Tyle razy i w tylu zakątkach 
przestrzeni był potęgą bóstwa dla wskrzeszanego przez siebie rozumnego 
istnienia, i zawsze dojrzały już intelekt odrywał się od własnego podłoża. Tak 
widocznie już musi być. 
Ostry jak błyskawica promień wytrysnął z rozkopanego wzniesienia, świetlistą 
iskrą przemknął nad martwym Miastem, białym oceanem pustyni i dalekimi kurhanami 
kruchych szarych skał, za którymi lotny piasek i gorący wiatr usypywały długie 
treny, i ognistą iskrą przebił się przez szare zamglenie atmosfery. Oddalał się 
szybko od planety, w sposób ciągły dostrajając swoją strukturę do warunków lotu 
i procesów wewnętrznych. 
"Życie planetarne, które tak lubi, stanowi obszerny, lecz już zamknięty okres 
egzystencji. Będzie teraz wypełniał inne zadania, które wyłonią się z kompozycji 
istnień: jego twórców i jego własnego. Kim oni właściwie są? I po co go 
stworzyli? 
Kim jest on sam? Dlaczego musi wskrzeszać inne życia?" W otchłani przestrzeni. 
dokąd nie dociera nawet najsłabsze echo dalekiego życia gwiazd, szept odległego 
Istnienia wyzwolił się z ostatnich elementów dawnej struktury. Wokół niego 
zapłonął potężnym blaskiem inny Wszechświat, lecz on sam przestał istnieć, zanim 
zaczął rozumieć. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

O TYM, KTÓRY SŁYSZAŁ WOŃ NENUFARÓW

Pewnego dnia, który z pozoru niczym nie różnił się od innych w nieskończonym ich 
szeregu, Jan zbudził się o bladym brzasku rześki i wypoczęty. I usłyszał 
wyraźnie, o czym sąsiedzi rozmawiają za ścianą sennymi jeszcze głosami. Po 
pierwszym zdziwieniu ogarnęła go złość, bo czy naprawdę muszą wydzierać się w 
taki sposób od samego rana? Ale zdziwienie znów wzięło górę, kiedy dobiegały doń 
również głosy z dołu i z górnych pięter, nie mówiąc już o chichotach na 
mansardzie. Skromna kawalerka Jana wypełniła się szmerem wielu rozmów, 
chrapaniem tudzież porannym brzękiem filiżanek do kawy. Czuł, a właściwie 
słyszał życie wszystkich mieszkańców budynku o tej wczesnej godzinie. Co to 
może, u diabla, znaczyć? Czy ktoś robi mu głupi kawał? A może jakiś szef od 
badania opinii publicznej pomylił końcówki, dając mu do domu odbiornik zamiast 
nadajnika? Ale Jan, mimo gwałtownych poszukiwań, nie znalazł ani śladu tego typu 
instalacji. 
Tymczasem sytuacja uległa pogorszeniu: W pokoju, a raczej pod czaszką Jana 
rozbrzmiewały łagodne głosy amatorów świeżych bułeczek, czekających na otwarcie 
sklepu za rogiem, a także pełne rubasznej treść rozmowy taksówkarzy na pobliskim 
postoju. Prawda była oczywista, i wypłynęła z głębi świadomości Jana niby tłusta 
plama oliwy na powierzchnię wody: słuch mu się poprawiał! Niestety, proces ów 
nie ustawał. 
Nasz bohater okazał się nagle hojny - byłby skłonny scedować natychmiast 
nadwyżkę czułości swego nazbyt wyostrzonego zmysłu niedosłyszącym, głuchym, 
nasłuchowcom - komukolwiek, głowa jego bowiem wypełniała się męczącym szumem. 
Lecz altruistyczne ciągoty przyszły w nieodpowiednim miejscu i czasie, jak to 
często między ludźmi bywa, i pozostały niezaspokojone. Skąd się to wszystko 
wzięło? Wczoraj był w drogerii, mógł więc coś powąchać. A może to przez seanse 
spirytystyczne, w których ostatnio uczestniczył? Mógł go jeszcze Bóg wynagrodzić 
lub diabeł ukarać (albo odwrotnie) za tę jego wieczna ciekawość wszystkiego, co 
istnieje i co nie istnieje, zresztą powód zawsze się znajdzie, jeśli dobrze 
poszukać. Ale... zaraz! Wczoraj przecież uderzył się o szafkę, aż gwiazdy 
zatańczyły mu na tle brudnej ściany kuchennej. Szansa leży w kuracji wstrząsowej 
! Nie zwlekając, Jan zdjął z półki kilka opasłych tomów encyklopedii w twardej 
oprawie. Wyrznął się nimi w ciemię, aż świat pociemniał, a rozmowy wokół też 
przycichły. Uff.. 
Wtem usłyszał, jak jego ciotka Adelajda mówi po angielsku. Właściwie nic w tym 
dziwnego, wszak już dziesięć lat temu osiadła w Montrealu. W... Montrealu!! 
Jan przyodział się naprędce i pognał do lekarza. Przed gabinetami laryngologa i 
neurologa były kolejki, wpadł więc do psychiatry. 
- Ja... - zająknął się - słyszę sąsiadów i innych... 
- Wiem - przerwał mu lekarz przyjacielskim tonem niech się pan nie martwi. 
Poradzimy. 
- Ale ja ich wszystkich słyszę. Ja słyszę... o wiele za dużo! 
- Rozumiem. Czopki, proszę. 
- Do uszu? 
- Nie. Normalnie, per rectum. Rano i wieczorem. Zobaczy pan, wszystko będzie po 
pańskiej myśli ! 
Jan powlókł się do domu i bezzwłocznie zaaplikował lek. Po chwilowym, lekkim 
podnieceniu, wywołanym zapewne czynnikami pozafarmakologicznymi, odczuł muskanie 
słabych prądów oplatających delikatną siatką całe ciało. Dziwne drżenie 
przeniknęło mu członki. Zaraz potem usłyszał monotonny szum, w którym wkrótce 
rozróżnił wielość szmerów o różnej wysokości dźwięku i rozmaitym natężeniu, niby 
odgłos dziesiątków górskich strumyków pod topniejącym wiosennym śniegiem. Był to 
dźwięk prądu elektrycznego. 
Nagle usłyszał grzmot, jakby wodospad przynajmniej rozmiarów Niagary walił po 
kuchennej ścianie; to sąsiad, dysponujący nowoczesnym sprzętem domowym, włączył 
kuchenkę elektryczną. 
Jan uciekł. Po prostu wybiegł z domu tak, jak stał. Przechadzał się po parkach, 
ulicach, muzeach, a wszędzie przestrzeń pełna była dziwnych głosów, których 
pochodzenia w większości przypadków nie mógł ustalić. Był jednak absolutnie 
przekonany, że słyszał basowy krzyk drzew, którym przycinano gałęzie, iż woń 
lilii wodnych i nenufarów miała przyjemny, ciepły dźwięk, a błękit nieba był 
nieznośnie piskliwy, natomiast czerwony blask zachodu słońca stanowił prawdziwie 
kojącą symfonię. 
Jan zmęczył się tym wszystkim, lecz obawiał się powrotu do domu ze względu na 
elektrotechniczny sprzęt idącego z duchem czasu sąsiada. Wstąpił więc do 
znajomego. 
Ten wytrzeszczył oczy zaraz na początku niesłychanej opowieści i przystąpił 
niezwłocznie do rozczyniania wódki, co dla niektórych stanowiło wyjście z każdej 
sytuacji. Spirytus mieszał się z wodą z tak przenikliwym świstem, że Jan 
odruchowo zakrył uszy dłońmi; na nic się to jednak nie zdało. Gdy wreszcie 
przykry odgłos ustał, napój był gotowy. Po pierwszym kieliszku poczuł błogie 
odprężenie. Złowrogie, napierające zewsząd dźwięki jakby cofnęły się nieco, 
odpłynęły. Lecz po powtórnym przepiciu Jan stwierdził, że jego kumpel... 
trzeszczy, trzeszczy jak stare krzesło, na którym bezustannie buja się niesforny 
dzieciak. Ów dźwięk to przycichał, to wzmagał się niespodziewanie, i tak trwał, 
ciągły i charakterystyczny. Sąsiadka z pierwszego piętra, jejmość będąca 
właścicielką bujnych kształtów i kilkunastu kanarków wydawała zajadłe 
terkotanie, natomiast stróż z sutereny, człek o podejrzanej fizjonomii, szemrał 
niby brudna woda w dolnym biegu zanieczyszczonej rzeki. Wszystkie te dźwięki 
były nie do pomylenia lub zamiany, a mówiły o swoich właścicielach znacznie 
więcej niż kryminalny odcisk palca. Jan z przestrachem począł wsłuchiwać się w 
siebie, ale wyczuł tylko bulgotanie. Był głodny. 
Ponieważ kolega nie spieszył się z poczęstunkiem, udał się do narożnej knajpki. 
W czasie kiedy spożywał zupę, bufetowa wydawała przenikliwy pisk niby stary i 
zużyty wagon kolejowy, a siedząca nie opodal rozłożysta dziewczyna zanosiła się 
nieprzerwanym wewnętrznym chichotem, żywo przypominającym śmiech hieny w noc 
bezksiężycową. Jan nie skończył posiłku i spiesznie oddalił się. Na ulicy 
wszystkie dziewczyny spośród tych, które kląskały jak słowiki, miały pewną 
siebie asystę, przeto bliższe badanie owych dosyć rzadkich fenomenów okazało się 
bezcelowe. 
Jan w zasadzie nie był wierzący, lecz gdy zobaczył ciemną bryłę kościoła, 
grzmiącą dostojną powagą na tle ciepłych dźwięków wieczornej zorzy, poczuł 
nieodpartą chęć spojrzenia w głąb własnej duszy pod osłoną szacownych murów. 
Wszedł. Niezdarnie rozpoczął modlitwę, lecz zaraz otoczyły go jakieś szepty, 
przytłumione głosy, piski... Myśli rozbiegały się, to znów schodziły jakby 
dziesiątkami poplątanych ścieżek. W głowie miał chaos. Przestraszony wybiegł na 
dwór. Słyszał - myśli innych ludzi! Tam, w kościele, były nabożne, uduchowione i 
trochę niesamowite, otaczały Jana jak duchy i zjawy nie z tej Ziemi (może 
rzeczywiście to były duchy?). Na ulicy natomiast nasz bohater czerwienił się i 
bladł na przemian, wstydził się i ogarniało go przerażenie, gdy przeciskał się 
przez dystyngowany wieczorny tłum, a w uszach brzmiały mu nagie, nieskrępowane 
rozmyślania przechodniów. 
Jan posuwał się coraz dalej, pędził niby meteor, który nie może się już 
zatrzymać. Wiedział, że jego zmysł słuchu osiąga nieosiągalne, bał się jakiejś 
bariery, której bliskość wyczuwał. Przemknął przez niesamowite szepty 
podświadomości i osiągnął na koniec kres swojej wędrówki dotarł do siedliska 
duszy. 
I otoczyła go cisza, albowiem dalekie tło odgłosów świata stało się niczym w tym 
sanktuarium. Wtem - zagrzmiał karzący Głos, w którym jednakże pobrzmiewały nutki 
zdziwienia wobec bezczelności śmiałka: 
- Ty nachalny natręcie, który nabrałeś niecnej chęci podsłuchiwania, czy dociera 
do ciebie moje słowo w ciemnej otchłani twojego istnienia? Ty, co mącisz mi 
spokój, abyś zrozumiał, powiem ci używając dostępnych ci pojęć, że jesteś teraz 
niby zwierz, zanieczyszczający swoimi odchodami własną czystą źrenicę! Wynocha z 
powrotem, do siebie! 
I nagle Janowi wydało się, że spada przez kolejne przestrzenie, z których każdą 
wypełniają inne, dziwne dźwięki, a jego lot jest coraz szybszy, prędkość staje 
się zawrotna, że przebija za każdym razem z głuchym łomotem membranę jakiegoś 
gigantycznego bębna, aż wreszcie... ogłuchł zupełnie, i głuchy był jak pień do 
końca swoich dni. Widocznie szybciej niż inni wyczerpał życiowy przydział wrażeń 
na zmysł słuchu. 
Po latach opowiadał wnukom, póki jeszcze byli mali, że w dawnych, dawnych 
czasach słyszał upajający zapach nenufarów i lilii wodnych. Lecz na wspominanie 
o duszy byli najpierw za mali, a potem - już za mądrzy. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

OSTATNI GLADIATORZY

Martwa cisza trwa w nieruchomym, zastygłym powietrzu. Księżyc osrebrza górne 
piętra liści rododendronów? łopianów?, spływa strumykami błękitnego blasku 
niżej, przenika plątowiska łodyg aż w końcu kładzie misterną sieć bladych 
prześwitów na, dywanie mchu. 
Suchy, miękki mech jest dobry na posłanie. Sterta liści stanowi niezłą kołdrę. I 
ta dziewczyna obok ma zupełnie dobre, bo ciepłe, ciało. Tylko takie bezpłciowe, 
odstręczające... 
Dzwoni telefon. Już po raz drugi tej nocy. Do licha! Nie dają spać. Kobieta koło 
niego porusza się, przeciąga, siada. Liście miękką strugą ściekają jej z ramion 
i piersi, na jasnej plamie torsu Księżyc rysuje zjawiskową, marmurkową mozaikę. 
- Ty też to słyszysz? - pyta, lecz ona patrzy na niego bezmyślnie pustymi 
oczami, z kącika ust płynie świetlista nitka śluzu. 
Mężczyzna, wstaje, otrzepuje liście, idzie w kierunku zarośli. Długo oddaje 
mocz, a mierzwa mchu przyjmuje go gładko i cicho, tak jak kobieta powinna 
przyjmować mężczyznę. 
Cisza jest ciepła i aksamitna, niemal namacalna, głęboka jak studzienna czerń 
pod parasolowatymi liśćmi, gdzie - to aż dziwne - nie czai się, nie może się 
czaić żadne niebezpieczeństwo ! 
I znów dzwonek, ostry, natarczywy. Ten ktoś z drugiej strony niecierpliwi się, 
klnie pad nosem, ściska słuchawkę w spotniałych palcach. 
- Dobrze, dobrze, już idę - mruczy Mężczyzna. - Nie denerwuj się, bracie, 
zrozum, że tutaj jest druga w nocy. 
Drapiąc się aż do bólu: w owłosioną pierś wraca, niezbyt delikatnie układa 
Kobietę na mchu i zagrzebuje ją w liściach. - Trzeba będzie kiedyś się zmusić - 
znów mówi do siebie nagle nieruchomieje. 
W samym środku księżycowej plamy, na pniu najbliższego drzewa, na umocowanej do 
kory półce... Mężczyzna unosi się powoli, na sprężyście ugiętych nogach okrąża 
legowisko, przyczajony, jakby bojąc się spłoszyć strachliwe zwierzę, zbliża się 
do drzewa, ani na chwilę nie spuszczając wzroku z wycieniowanego Księżycem 
owalu, z rączki rzeźbionej w kości słoniowej, z bielejącej kratki płytek 
kontaktowych, ze źródła całonocnych telefonicznych nawoływań. 
Jednym skokiem jest przy chropawym pniu, wyciąga ramię... lecz pólka znajduje 
się za wysoko, może w sam raz dla pięciometrowego olbrzyma, ale nie dla niego, 
karzełka z innej bajki. 
Chwyta szorstki pień między uda, sycząc z bólu przyciska pierś do sęków, wspina 
się niezdarnie, oślepiany nieforemnym, obciętym z jednej strony Księżycem. 
Szponiasto zakrzywione palce trafiają na pustkę, na wskroś przenikają mamiącą 
plamę poświaty - Mężczyzna traci równowagę, pośród trzasku gałęzi, z głośnym 
przekleństwem, wali się w dół, na kopce sprężystego mchu. 
Góra liści drga, porusza się, rozstępuje, niebieskawa biel wynurza się z szarej 
piany listowia - Kobieta patrzy przez chwilę bezmyślnie na zastygłe w konwulsji 
wściekłości ciało Mężczyzny, potem odwraca. się ruchem ze zwolnionego filmu i 
zastyga w pozycji wymagającej najmniejszego wysiłku mięśni, ze zwieszoną głową, 
w pozie niesłusznie skarconego dziecka. 
- Czy to jest bezpieczne, doktorze? Kelvin spojrzał na niego ponad grubymi 
wypukłościami szkieł, w których pełzały rozciągnięte refleksy lamp. 
- Dla ciebie, dwukrotnego dezertera z Sił Sprzymierzonych, z pewnością tak. 
- A dla,.. innych? 
- Odpowiem w ten sposób: przeżywalność ludzi po całkowitym odwodnieniu wynosi 
czterdzieści procent. Statystycznie, rzecz jasna. 
- Robiono doświadczenia? 
Nie odpowiedział, wzruszył tylko ramionami. Podszedł do wizjera i włączył 
reflektory, oświetlające grawitującą w pobliżu kapsułę. 
- Doktorze... - podszedł nieśmiało, ogarnięty nagłym lękiem. 
- Nie maż się jak baba- warknął Kelvin z niespodziewaną złością. Chętnie 
zamieniłbym się z tobą. Tam - wskazał na rozdęty, niebieski balon kuli ziemskiej 
- będę miał mniej szans. 
- Nie zgłosił pan nawet swojej kandydatury. 
- Ciekawe, jak ona będzie wyglądała po pięciu wiekach - cicho powiedział 
wpatrzony w wizjer Kelvin, trąc kciukiem soczewki grubych szkieł". 
Cisza. Przerażająca, wszechwładna cisza. 
Mężczyzna unosi głowę, całym naprężonym jak do skoku ciałem, każdym włóknem 
nerwowym oczekuje kolejnego dzwonka. Lecz cisza otula ciemnym szalem jego i 
Kobietę, polanę i las, i cały ten martwy świat, pełen obcych, monstrualnych 
roślin. 
Blady świt rozwiewa przywidzenia i mary, nie zabiera jednakże niepokoju. Bagno 
chlupocze wyduszanymi z gęstej mazi bąblami i Mężczyzna, stojąc po kostki w 
szlamie, zastanawia się, ile setek milionów lat musi minąć, zamim z tego błota 
wyczołga się pierwsze zwierzę. 
Nagle unosi głowę - z tyłu dobiega go szelest. Szelest w zastygłym, zdrewniałym 
świecie. 
To Kobieta. Idzie z pochyloną głową, strąki zlepionych włosów opadają jej na 
ramiona i piersi. 
Doskakuje i w przypływie gwałtownej złości popycha ją, natychmiast żałując swego 
czynu. Kobieta pada na wznak, nieporadnie i już niepotrzebnie osłaniając się 
chudymi ramionami. 
- Dlaczego to zrobiłeś? 
Mężczyzna odwraca się do bagna, do owalnej niecki, którą wtedy w ciągu kwadransa 
wypełniła skalna ropa, pochłaniając ostatnie okruchy jego świata. Rajska kwietna 
dolinka, piekielna pułapka. A właściwie... na co by mu teraz były potrzebne te 
szczątki? 
Dysonans, zgrzyt, dziura w harmonii barw, fałszywy akord w znanej melodii. To... 
ona! Tak, ona wreszcie przemówiła. 
Nie jest dzięki temu bardziej pociągająca: byle jak rozrzucone nogi, chuderlawe 
ciało, kołtun na głowie. Samobieżne urządzenie do rodzenia, wyposażone w ręce do 
chwytania pokarmu i głowę do węszenia i wypatrywania miejsca na gniazdo. Zresztą 
on sam zbudowany jest podobnie. 
Kobieta znowu mówi. Chce wiedzieć, jak to się stało, bo niczego nie, pamięta. 
Tak, rzeczywiście ma zmartwienie. On wie trochę więcej, no i na co mu ta wiedza? 
Opowiada niechętnie, wyrzucając niedorobione zdania, jakby szkoda mu było 
wysiłku na ich wykończenie. Mówi o gorejącym globie, nad którym unosiła się 
martwa bryła kapsuły orbitalnej z wysuszonym, zapadniętymi jak zapomniane 
nasiona mumiami sześciu mężczyzn i sześciu kobiet, o pięciuset latach władania 
śmierci przyczajonej w hermetycznych trumnach, o izotopowym zegarze, który dawał 
im szanse zmartwychwstania i powrotu aż do źródeł, do okresu rajskiej czystości, 
aby zacząć wszystko od nowa. Teraz pozostało ich dwoje - tamci są już tylko 
skamieniałymi, martwymi bryłami, pochłoniętymi wraz ze swoim pięćsetletnim 
schronieniem przez bagno. Raj okazał się dla nich ostateczną pułapką. 
- A dla nas? - pyta Kobieta siadając, skromnie przyciskając do siebie sine, małe 
jak pięści kolana. Lecz Mężczyzna ignoruje ją, wstaje i patrzy ponad rdzawym 
bagniskiem na pobliskie wzniesienia, dziwnie bliskie w zniekształcanej 
perspektywie. 
Istotnie, wokół kotła bagniska, jak okiem sięgnąć, rozpościera się, raj: niskie, 
zielone wzgórze, drzewa z konarami obwisłymi, ciężarem soczystych ciał owoców, 
cieniste baldachimy szerokolistnych krzewów, kwietne dywany łąk. Martwy raj. w 
którym po wzgórzach nie przekrzykują się pawie, na konarach drzew nie 
odpoczywają łagodne lamparty, w cieniu krzewów nie leżą antylopy, a w gąszczu 
łąk nie basują zastępy pszczół. 
Otulony wodnistymi barankami nieboskłon sączy delikatne światło, nie jest ani za 
ciepło, ani za zimno. 
Mężczyzna czuje, jak narasta w nim - co? Chęć czynu? Atawistyczny popęd 
przodków? Niewyżyta energia? Bunt? Krzyk duszy? 
O jadło nie musi się martwić. Ma jedną, jedyną Kobietę we Wszechświecie, chociaż 
nie pragnie jej posiąść. 
Nie musi zdobywać, polować, walczyć. Zamyka oczy, bo cóż można zrobić więcej? 
- To... nie będzie bolało. Wierz mi, tak jest lepiej. Byłeś skazany... a tak, 
może się uda - jej głos zadrgał, jak zawsze przy kłamstwie. Mówiła szybko u 
bezładnie, naciskając małą dłoń na jego przegubie. Patrzał na jej śniade, 
muskularne ramię, na pokrywający je delikatny, ciemny puch jak na niedostępny 
eksponat, umieszczony za muzealną szybą i myślał o tych wszystkich nocach, 
rankach i popołudniach, których nigdy nie będzie. Katty... 
- Cześć. Stary krętaczu, jak zwykle wymigałeś się, uszło ci na sucho pulchną 
twarz Martina wykrzywiał taki sam grymas uśmiechu, jaki widział kiedyś na buzi 
płaczącego dziecka, któremu przed nosem wywinięto młyńca kolorową grzechotką. - 
Matuzalemie naszych czasów, nadziejo ludzkości, nie muszę ci chyba przypominać, 
że natychmiast po lądowaniu masz wychylić zdrowie mojej duszy pięciowiekowym 
burgundem! 
- Wciąż żywię nadzieję, że do konfliktu nie dojdzie, lub że będzie on miał 
ograniczony charakter - twarz ojca była szara i zmięta, a głos zniekształcony 
działaniem nadmiernych dawek środków psychotropowych. - Lecz nawet, gdyby... to 
życie na Ziemi nie zginie, rasa ludzka przetrwała już nie takie kataklizmy. 
Sytuacja unormuje się i ściągną was z tej orbity już za kilka lat, i wtedy 
pogadamy; bo ja jeszcze długo nie mam zamiaru szykować się na. tamta stronę... 
Baranki obłoków płoną szkarłatem, garby wzgórz nikną pod szara warstwa mroku. 
Nadchodzi jeszcze jedna duszna noc, napompowana księżycowa poświata, 
rozdzwoniona maniackim wołaniem znikąd. 
Nagły, straszny w nieartykułowanym rzężeniu krzyk, swoim wizualnym echem 
rozpruwający spokojna toń mrocznego powietrza, purpurowym ogniem kreślący 
potężny łuk, zasnuwający przestrzeń pałającymi kłębami mgły, zanikający 
raptownie, wsiąkający w gęstwę ciemności, pozostawiający rozbiegane ognie we 
wnętrzu porażonych -oczu. 
Mężczyzna kuli się, chowa głowę między ramiona w pierwotnym odruchu trwogi. Lecz 
cisza, rozłomotana pulsem krwi, jest nie do zniesienia. Nagarniając pod siebie 
szorstki dywan traw, napinając mięśnie rak i nóg, odważa się spojrzeć. 
Wokół rozciąga się raj, przykryty kołderką wczesnego zmierzchu. 
Tylko dalej, za kępa drzew, tańczą fauny, skaczą cienie... ludzkie cienie. To 
ani, to wszystko przez nich! 
Kimkolwiek są, nie mają dobrych zamiarów. Pojawili się równocześnie z eksplozja, 
a najpewniej oni sami ją spowodowali. Pierwsi użyli broni, lecz, jak widać, 
zupełnie nie potrafią się nią posługiwać. Są prymitywni - odprawiają rytualny 
taniec wojenny. Trzeba im pokazać, kto tu jest górą, trzeba zdobyć tę broń i 
zrobić z niej właściwy użytek ! 
Zrywa się, chwyta gałąź, w piersiach pęcznieje agresywna złość. Z wykrzywioną 
twarzą, nabrzmiałymi ścięgnami szyi, biegnie ile sił. 
W nagłym wybuchu wyładowuje rozdrażnienie, złość i żal do wszystkiego i 
wszystkich. Oni odpowiedzą za strach i ból, ani winni są istnienia tego ponurego 
raju, nocnych psychoz, banicji jego i Kobiety, rozstanie na zawsze, dezercji, 
konfliktów, ludzkiej głupoty! 
Jak demon wojny wypada na polanę, staje po kolana w jedwabistej trawie, omiata 
zdumionym spojrzeniem pustą łąkę, której nigdy nie dotknęła ludzka stopa. 
Później, już na posłaniu z liści, chce pocieszyć drżącą ze strachu Kobietę, lecz 
nie znajduje odpowiednich słów, chce wyciągnąć dłoń, lecz nie znajduje dość sił, 
aby pokonać dzielącą ich niewidzialną przegrodę. 
Kaskady księżycowego blasku wibrują od bezustannego dzwonienia, srebrzyste nici 
plączą się i wiążą w węzły, gęsta sieć opada powoli, krępuje, dusi. 
Mężczyzna siada raptownie, ociera spotniała twarz. Wstaje i zdecydowanym ruchem 
sięga po słuchawkę. 
- Hallo. 
- Ach, nareszcie. 
Księżycowe strumienie gwałtownie mętnieją, obraz szarzeje i przybiera ziarnista 
strukturę, rozparta się na czarne kłapcie opadającej sadzy. Mężczyzna obejmuje 
umykający pień, potrząsa głowa. Wszystko stopniowo wraca na swoje miejsca. 
Wytęża słuch - nic, tylko pulsujący w uszach szum. Ściska słuchawkę w 
spotniałych palcach, klinie, pełen niecierpliwego oczekiwania. Nic. 
Halucynacje, urojenia, katatonia, schizofrenia? A może... -budzi się 
niedorzeczna nadzieja. 
- Katty...? 
- Jaki ty jesteś prymitywny - skrzeczy kobiecy głos z nieukrywana pogardą. 
Rzuca parzącą słuchawkę w bok, daleko od siebie. 
Resztę nocy wypełnia koszmar ciszy wyczekiwania, ciężkich, przerywanych krzykiem 
snów. Kobieta, odtrącona, patrzy szeroko rozwartymi oczami, w których ta noc 
zapaliła zimne ogniki lęku. 
Rankiem przyjdzie Ona, która każe nazywać się imieniem Nemezis.
Mężczyzna o szarym świcie rozpoczyna przeszukiwanie lasu, przedziera się przez 
gąszcz wężowych lian, śliskich pnączy, zagląda pod liście rododendronów, 
przebiega aksamitne wzgórki mchów. Potem, wraz z podążającą za nim o parę kroków 
Kobietą, wstępuje na wzgórza otaczające kotlinę. 
Na łagodnie opadającym zboczu siedem białych pionków stoi przyklejonych do 
zieleni murawy. Pod dotknięciem promieni słonecznych ich stożkowe wierzchołki 
pękają i rozchylają się jak kielichy kwiatów, obnażając szkliste, błękitne oczy. 
Środkiem łąki idzie ku nim Ona, odziana w luźna, czerwoną szatę. 
- Jestem Nemezis. Tak macie mnie nazywać. 
Schylając głowy, oboje przyjmują tę informację-rozkaz do wiadomości. Zaskoczenie 
obezwładnia. 
- Opowiedzcie mi o sobie. Nie rozumieją. 
- O tym, co było. O waszych marzeniach. 
Nemezis jest piękna jak maska bogini, ale Mężczyzna czuje jej obcość, jej oczy 
są piękne lecz martwe jak szkatuły brylantów. 
Zaczynają razem; Mężczyzna niecierpliwie ucisza Kobietę. Mówi powoli, lecz 
bezładnie. Wreszcie przerywa w połowie zdania, otrząsając się z rzuconego nań 
uroku, Pogardliwy Wyraz ust Nemezis wywołuje w nim skurcz lęku, który z kolei 
wyzwala odruch agresji. 
- Kim jesteś ty, że masz prawo wypytywać nas, ludzi? 
Jej skrzekliwy śmiech, swoją brzydotą przedziwnie kontrastujący z wyniosłą 
postacią władczyni, chłosta jak ostry piasek, bije po twarzy, rani. 
- Adam i Ewa, pierwsi i ostatni ludzie, skupiska prymitywnego białka, bezmózgi 
klej kazeinowy, obrzydliwość - szydzi i lży, oddalając się, odpływając w łodzi 
swojej szkarłatnej sukni, brodząc w trawach, zanurzając się w nich po uda, 
biodra, po pas, po szyję... 
- I ty śmiesz nazywać się Mężczyzną - krzyczy gniewnie. Potem znika w trawach, 
rozpływa się pośród czystej zieleni, jak różowa mgła przesieka przez sitowie 
łodyg. 
Długo stoją bez ruchu, dwa ludzkie pionki wyciosane z białej gliny, rzucone do 
nierównej gry na malachitową planszę oszukanego raju. 
Mężczyzna czuje przygniatający ciężar obcego nieba na barkach, lecz głowę trzyma 
wysoko. Zwłaszcza teraz, kiedy wyboru, jak sądzi, dokonano za niego, łatwo 
przychodzi mu akceptacja: każda walka będzie lepsza niż trwanie w 
beznadziejności. 
"Rezerwat Człowieka, obszar chroniony przed wszelkimi zmianami: Zwiedzanie 
dopuszczalne tylko pod warunkiem nienaruszania ciągłości psychofizycznej 
eksponatów. Obydwa okazy, w kolejnych dniach tygodnia zamieszkujące różne 
wybiegi, pochodzą prawdopodobnie z pierwszego wieku przed narodzeniem Nemezis. 
Karmienie ludzi imaginacją lub podawane choćby okruchów ekstatycznych 
psychozwidów może prowadzić do ciężkich dewiacji i jest surowo zabronione".
Przechodzą od jednego stożka do drugiego, wędrują od domu do domu, zaglądają do 
wnętrz, urządzonych odpowiednio do zaplanowanego dla nich rozkładu zajęć w 
kolejnych dniach tygodnia. Poniedziałek jest dniem pracy fizycznej, Wtorek dniem 
lektury, Środa - sportu, Czwartek - nauki, Piątek - przyrządzania strawy, Sobota 
higieny osobistej, zaś Niedziela jest dniem odpoczynku i miłości. 
Chwyta Kobietę za rękę i wyciąga spomiędzy kuszących wygodą domów, spomiędzy 
białych wieżyc zwieńczonych energochłonnymi kielichami rozchylanych kwiatów, z 
terenu specjalnie dla nich wybudowanej menażerii, w której nieznane moce, 
władające tą obcą planetA, zaplanowały hodowlę homo sapiens. Ma ciepło jej dłoni 
w swojej, muska wzrokiem jej drobne, dziewczęce kształty zdając sobie sprawę, że 
kiedyś lubił właśnie takie kobiety, ale teraz nie potrafi wykrzesać z siebie 
niczego ponad odruch niechęci. Wydaje mu się, że jej nagie ciało opryskane 
zostało nieczystościami. 
W liliowym zmierzchu piekielnego raju miota się bezsilnie wokół leja 
wypełnionego bagienną mazią, szukając sposobów na rozpoznanie przeciwnika. Pyta 
i prosi o radę wszystkich: martwych towarzyszy pięćsetletniego oczekiwania, 
Katty, Kevina, ojca. Wreszcie pojmuje, że jest zupełnie sam z półobłąkaną 
Kobietą, sam na Ziemi i sam w realnej, otaczającej go rzeczywistości. I że 
zupełnie sam musi dźwigać ciężar wszystkich problemów tej rzeczywistości, 
Jak zgłębić istotę Nemezis? Jak pokonać wroga? Na natrętnie powracające pytania 
"jak?" ma dziesiątki odpowiedzi dostrzega dziesiątki dróg, z których każda 
prowadzi da nikąd. 
Ciemność odejmuje kształty wzgórzom i drzewom, mrok na samej krawędzi nocy każe 
im przybrać postacie strzyg i wampirów, nurkujących. w szarym powietrzu w 
poszukiwaniu krwawych pereł. 
Czekając na wzejście Księżyca, Mężczyzna przysuwa się do Kobiety, jednakże na 
tyle tylko, żeby czuć pulsujące ciepło jej ciała. Tak jest lepej. 
I wtedy, leżąc zagrzebany w kołdrę z suchych liści, niespokojnie przyglądając 
się migotliwym gwiazdom, po raz pierwszy myśli nie o tym, jak rotwiązać zagadkę, 
tylko wprost - kim jest Nemezis. Zwyczajnie i po prostu, me szukając nie 
istniejących dróg dojścia próbuje od razu przenieść się do wnętrza sanktuarium 
poznania. 
Ona jest piękna jak maska bogini, lecz obca, jej oczy są piękne Lecz martwe jak 
szkatuły brylantów. Ona jest maską. Ona krzyczy gniewnie: I ty śmiesz nazywać 
się Mężczyzną! Ona jest kobietą. 
Ona znika w trawach, rozpływa się pośród czystej zieleni, jak różowa mgła 
przesiąka przez sitowie łodyg. Jej postać jest złudzeniem. 
Ona, ta prawdziwa Nemezis, ukryta pod maską purpurowej władczyni, jest daleka i 
obca, lecz jednocześnie bliska, albowiem powodują nią wybuchy bezzasadnej, 
ludzkiej emocji, których bezpośrednią przyczyna są właśnie oni. ludzie. Ona, 
która od samego początku dąży do kontaktu, usiłuje porozumieć się z nimi, 
wywołując halucynacyjne zjawiska optyczne i mamiące wrażenia dźwiękowe, na 
koniec, po dopięciu celu, nie ma dla nich nic ponad kilka syczących pogardą 
słów. Jej ojcem jest człowiek, a matką...
Mężczyzna budzi się z fantastycznoproroczych rojeń. Ma obok siebie ciepło ciała 
Kobiety i nagle pragnie ją przygarnąć, lecz natychmiast odsuwa się z niesmakiem. 
Miesiąc zapuszcza w eteryczną głębię powietrza drżącą sieć blasku, po której 
niesie się crescendo natarczywego dzwonienia. 
Klnie cicho i zanurza głowę w gęstwinie zeschłych, nigdy nie butwiejących liści.
Jej ojcem jest człowiek, a matką... czysta myśl, jaźń, wola istnienia 
przenikająca ponadświetlnym szlakiem głębie Wszechświata, omijająca zarzewia 
rodzących się słońc i całuny stygnących mgławic, szukająca w ogromie pustki 
choćby śladu, iskry życia, aby zespolić się z nim i dać nową szansę rozumnym 
bytom, światu walczącemu z narastającym chaosem... 
Nie, nie ma innego życia, a jeśli nawet jest, to zbyt daleko, zbyt odmienne, 
zbyt zajęte sobą samym. Wszystko wydarzyło się tutaj, Nemezis powstała z 
ziemskiej gliny. 
Kiedy srebrzyste, rozjarzane od wewnątrz krwawym blaskiem kule ospowatym nalotem 
pokryły morza i kontynenty, kiedy ciężka, czerwona mgła monstrualnym dywanem 
zawisła w troposferze, lepkimi jęzorami przylegając do wszystkiego, co żywe i 
martwe, kiedy ciało Ziemi uderzył potężny strumień zabójczej energii 
termonuklearnego kataklizmu... wtedy, może właśnie wtedy... Energia denaturowała 
białkowe koloidy, kazeinową galaretę. Lecz wszelkie życie wymaga energii, nie 
może bez niej istnieć - decydująca jest jej dawka i rodzaj. Każda forma życia 
potrzebuje swojego źródła, z którego mogłaby czerpać. 
Straszny krzyk rozdzieranych olbrzymów miast, cicha śmierć przenikanych 
niewidzialnym promieniowaniem ciał ludzkich, żar spopielający w ciągu sekundy 
leśne ostępy, kłęby piór ptaków, i konających powoli na zrębach nadmorskich skał 
- oto ponure epitafium odchodzącego życia, ale... może jednocześnie pierwszy 
krzyk noworodka? 
Ciało zabitej cywilizacji spoczywało na katafalku zranionego globu: jeszcze żywi 
i już martwi ludzie, maszyny i komputery, pomniki i dzieła sztuki, zbiór pół i 
ćwierćprawd, i. zamierające uczucia. Wysoko zorganizowana materia. Jeśli życie 
ma powstać, natura nie marnuje takiej okazji - to rozwiązanie absolutnie 
najprostsze i najbardziej prawdopodobne. Na zawłaszczeniu gotowych struktur 
opierała się cała ziemska biologia, a potem cywilizacja". 
Rozsuwa powłoki liści i podnosi się. Utysiąckrotniony jęk dzwonków staje się nie 
do zniesienia. 
- Jestem gotów - mówi ku niebu. które Księżyc zasnuł srebrnym oparem. 
- Nie - zmysłowy szept otacza go zewsząd - nie trzeba. Nie doceniałam cię. Dam 
wam więcej swobody. Pozwolę wam na... miłość. Zdejmę twoje odium z Kobiety... 
- Nie musisz nam ma nic pozwalać - jego głos jest twardy i wyzywający - to, co 
jest moje, wezmę sobie sam. 
Cisza dudni gaucho pod czaszką. Mężczyzna wie, że w tej chwili ważą się ich 
losy, lecz jest przekonany, że tylko walka uchroni jego i Kobietę przed losem 
zwierząt hodowlanych, bydła zarodowego, szczegółu krajobrazu. 
- Mogę cię zniszczyć - syczy Nemezis - jak nędzną kupę galarety, jak.. 
- Nie - przerywaj pospiesznie. Ponieważ wciąż boimy się o własną egzystencję. 
Nie usuniesz swoich protoplastów, bo mogą ci być jeszcze potrzebni. 
- Więc dam wam żyć, a nawet mnożyć się, żeby potem poukręcać wam głowy - szydzi. 
- Ostrzegam cię, Nemezis. Dysponuję bronią, której nie znasz. Lecz użyję jej 
dopiero w walce. 
- Więc walczmy!! 
Mężczyzna wie, że powoduje nią w równym stopniu nieprzeparta ciekawość, co 
wściekła żądza niszczenia. "Jest bardziej człowiekiem, niż sądziłem" - mówi do 
siebie. 
- Jeśli zostaniesz pokonana, zastawisz nas w spokoju. Na zawsze. I opuścisz tę 
planetę. 
- To będzie trudne, ale możliwe śmieje się skrzekliwie. - Wybieraj broń, 
kazeinowy wojowniku. 
- Nie masz innych propozycji? 
- Dobrze! Przesuń więc górę, wytwórz jezioro, wprowadź planetoidę na orbitę 
wokółziemska . Ja zawsze zrobię to lepiej - jej głos nasączony jest pogardą. 
- To wymagałaby długiego czasu. Teraz mogę oferować ci tylko swoje myśli. 
- Więc oblicz odchylenie orbity Plutona pod wpływem pojawienia się masy tysiąca 
ton w miejscu, w którym stoisz. Które z nas zrobi to dokładniej, zostanie 
zwycięzca. Albo - zawiesza głos - odnajdź krańce Wszechświata, sens istnienia 
lub pozaziemskie życie. 
- Życie? 
- Tak. Jeśli wskażesz punkt na niebie, jestem w stanie sprawdzić wiarygodność 
hipotezy. Jeśli ja go wskażę, udostępnię ci konieczne metody obserwacyjno-
obliczeniowe w celu weryfikacji. 
- Dobrze. Trzy dni wystarczą... 
- Jeden dzień, zachłanny zdobywco. Jutro, o tej samej porze, znany będzie wynik. 
Jeśli nie, uznam twa broń za niegodną mojej. Już teraz szykuj się do swojej 
właściwej roli, śmieszny żołnierzyku, namiastko Mężczyzny. 
Mężczyzna delikatnie gładzi biały łuk ramienia Kobiety, potem ostrożnie, tak, 
żeby nie obudzić śpiącej, przyciska usta do jej puszystych włosów. Cicho wstaje 
i odchodzi w kierunku zamglonych szarym świstem wzgórz. 
Rosa jest ciepła, powietrze parne i aksamitne, trawa miękka sprężysta. Raj, 
prowadzący do piekła. 
Gdy staje na grani okalających dolinę wzgórz, oślepia go powódź promieni 
słonecznych, zalewających rozległą arenę. 
I wtedy po raz pierwszy odczuwa zimne ukłucie lęku. On, jakimś cudem ocalony z 
pogromu, wyklęty z ludzkiej społeczności banita, człowiek średni pod każdym 
względem, staje naprzeciwko ponurych mocy, w niezrozumiały sposób kształtujących 
oblicze planety, dysponujących potężnym potencjałem poznawczym, wyzwalających u 
niego dowolnie sterowane przywidzenia; i halucynacje, nawiązujących kontakt 
bezpośrednio z jego psychiką. Nie ma przecież żadnych szans, zostanę poniżony i 
zdruzgotany; a była przecież chwila, w której mógł uzyskać spore ustępstwa. 
Z ciężkim sercem zstępuje po kamiennych schodach w stronę świecącego odbitym 
słońcem piasku areny. Po lewej stronie na trybunach tłoczą się już widzowie; 
mimo oddalenia ich twarze rysują się z niezwykłą wyrazistością. Są tam wszyscy: 
uśmiechnięta Katty, rozgestykulowany Martin, spokojny ojciec, siwa matka, 
koledzy z batalionu, z uczelni, ze szkoły. Grube ciotki rozsiadły się wygodnie, 
pogryzając kruche ciastka wprost z celofanowych torebek, wujowie, dziadowie i 
pradziadowie z rozczesanymi na boki brodami popijają piwo z glinianych dzbanów, 
dalekie krewne pod białymi parasolkami, ściśnięte w taliach do szerokości 
pięści, knechci w szerokich sukiennych płaszczach, wąsaci panowie przy szablach, 
smutne zakonnice, które przysiadły skromnie jak - młode wrony, rozwrzeszczany 
tłum w obszarpanych tunikach - wszyscy przyszli i są tutaj, podnoszą ręce i 
krzyczą na znak, żeby zaczynać. 
Po prawej stronie amfiteatru miejsca zajmuje Nemezis w tysiącu siostrzanych 
wcieleń - boginie przysiadły dumnie wyprostowane w równych odstępach, usta mają 
zaciśnięte w grymasie upartej zaciętości, szeroko rozwarte, nieruchome oczy 
świecą brylantowym blaskiem w obcych maskach ich pięknych twarzy, a szkarłatną 
materię sukni szarpią gwałtowne porywy wiatru. 
W zrytym setkami stóp piasku areny leżą na wpół zagrzebane szkielety, sterty 
zdruzgotanych żeber i piszczeli, wypolerowanych przez ostre drobiny kwarcu i 
wiatr do błyszczącej gładzi. Białe kule czaszek patrzą pustymi oczodołami, 
wyszczerzając poszczerbione klawiatury zębów w zastygłym grymasie nienawiści. 
Zaplątane w wiązanki powykręcanych kostek nadgarstków wyłaniają się z kopnego 
piasku sczerniałe buławy, połamane dzidy, fragmenty łuków, kusz, proc i tarcz. 
Mężczyzna posuwa się powoli i ostrożnie, ciepły piasek miękko obejmuje mu stopy 
i kostki, z ledwie wyczuwalnym oporem dopasowuje się do ich kształtów. Przyklęka 
koło szkieletu, wygiętego w łuk w nagłym paroksyzmie przedwiekowego bólu. 
Spomiędzy poczernianych kości wyjmuje błyszczący złotem miecz. 
Teraz czuje się pewniej - jego kruche ramię ma swój pazur, swoje żelazne 
przedłużenie. Zdaje sobie sprawę, jak śmieszne jest to zadufanie dla Nemesis, 
przyczajonej obok w utysiąckrotnionym odbiciu i obmyślającej śmiertelny cios, 
lecz ściskany w dłoni kawałek metalu mimo wszystko dodaje mu otuchy. 
Na trybunach po lewej strony areny podnosi się gardłowy wrzask 
zniecierpliwionego tłumu, głodnego głodem drapieżcy. W atawistycznym odruchu 
dłoń Mężczyzny sama zaciska się na rękojeści miecza. Po prawej stronie wiatr 
łopocze tysiącem szkarłatnych trenów. 
Mężczyzna mija szczątki rozbitych murów fortecznych i odlane z brązu armaty, 
których krótkie i szerokie lufy wypełnia piasek. Obchodzi leje po bombach, 
poplątane gąsienice rozbitych czołgów i coraz gęstsze lasy krzyży. Wreszcie 
trafia na sczerniały bunkier, którego zewnętrzna powłoka stopiła się na kamienne 
szkliwo i przykryła zwalistą bryłę błyszczącą polewą, spływającą pożółkłymi 
sopłami aż do poziomu gruntu, do małych kałuż zastygłej magmy. 
Dalej jest już tytko czysty, biały piasek, którego powierzchnię wiatr naznaczył 
misternym wachlarzem długich smug, dziewiczy piasek, nigdy nie tknięty ludzką 
stopą. Chwila wahania jest krótka - Mężczyzna odciska w nim swoje ślady. 
Krzyk gawiedzi cichnie, pewnie wszyscy wstrzymują oddechy w napięciu 
oczekiwania. A może poszli, znikli, przestali istnieć, nigdy nie istnieli? To 
nie jest teraz ważne. 
Nagle w pobliżu zatrzepotał szkarłatny ptak - Nemezis idzie obwieścić mu swoje 
zwycięstwo! Nie, to złudzenie, to tylko słońce czerwonym piętnem naznaczyło jego 
powieki. 
Mężczyzna kładzie się, piaskowe łoże miękko przyjmuje jego ciało, formuje się 
dla niego. Myśli, w jaki sposób przywołać ICH obecność, lecz zaraz śmieje się 
sam z siebie. Poprzez zamknięte powieki kieruje wzrok wprost w oślepiający blask 
nieba, któremu chce wydrzeć tajemnicę. 
Słońce razi go coraz mniej, dumne w swojej rozjarzonej koronie usuwa się na bok, 
dając miejsce przepastnej głębi. Płaski na początku firmament zapada się, 
zasłona niebios umyka w przestrzeń, zostawiając w swojej ucieczce plejady 
gwiazd, zawieszając roje ogników w ciemnym przestworzu. 
Niewidzący wzrok, jak wyzwolony z ciała duch, błąka się w imaginacyjnej wędrówce 
od gwiazdy do gwiazdy, obejmuje intuicyjnym wyobrażeniem błękitne mgławice i 
nalane ciężką czerwienią słońca, z daleka szpieguje supernowe i kolapsujące 
giganty. Poszukuje planet i widzi całe ich konstelacje: zielone, żółte i 
wynurzające się z głębokiego fioletu globy, zasnute miękkim woalem mgieł lub 
gniewnie plujące wulkanicznym popiołem ze swoich ospowatych twarzy. Czasami 
słyszy daleki kobiecy szept - matki? Katty? Nemezis?: to tutaj, to tutaj... Lecz 
wędruje dalej, niepewny i nieufny, uczący się dopiero siebie i świata. 
Wreszcie przystaje - coś w nim drgnęło, nagle ma pewność, że bo jest właśnie to 
jedyne miejsce..., lecz natychmiast osacza go rój wątpliwości, uczucie niemocy 
rozmazuje ostrość widzenia - to obezwładniające zmęczenie. Nie ma już sił, 
wyczerpał je do cna w nierównych zmaganiach, w kompromitującej walce olbrzyma z 
karłem. Opuszcza złotą jak słońce planetę w podwójnym układzie starych, 
rozdętych gwiazd, ucieka przed ścigającą go strefą firmamentu, zagarniającą 
ciała niebieskie jak gigantyczna siatka chwyta zagubione motyle, i już oślepia 
go blask Słońca, odciskający się czerwonym piętnem pod bolącymi powiekami. 
Przegrał. Gorycz porażki łączy się z palącym wstydem: musi teraz powrócić do 
swojej Kobiety i poprowadzić ją do rezerwatu, do klatki, do ludzkiej stajni. 
Krzyk potężnieje, radosną falą podniecenia uderza. w pogodne niebo. Już biegną 
do niego: na czele Mattin, potem Katty, a za nimi wszyscy chłopcy z batalionu. 
Ściskają go i całują. 
- Byłeś wspaniały. 
- Nigdy nie przypuszczałam... 
- Nie zawiodłeś nas. 
- Zwyciężyłeś! 
Amfiteatralnie wzniesione trybuny pustoszeją. Postacie robią się przezroczyste, 
przez chwilę jeszcze tańczą wokół niego jak duchy, wreszcie znikają, pozostaje 
tylko rozfalowane upałem powietrze. Jest gorąco! Czyżby został wygnamy z raju za 
to, że wygrał? 
Zwyciężył! Ziemia jest jego. Wszystkie zjawy i upiory muszą ją opuścić. Opuścić 
na zawsze. 
Może on sam jest upiorem? Miałby skazać się na banicję, tym razem własnym 
dekretem? Właściwie czym duchem jest Nemezis? Rój niegodnych zwycięscy 
wątpliwości osacza go bolesnym kręgiem. 
On, wieczny gladiador, jest już zmęczony. Powstaje, ważąc miecz w dłoni, po czym 
odrzuca ostre żelazo daleko wstecz, aż za roztopiony w atomowym ogniu bunkier. I 
wtedy po raz pierwszy przenika go radość, płynąca z głębokiego spokoju. Wie, że 
spełnił swoją misję. 
- Zwyciężyłeś - mówi Nemezis. Stoi kilka kroków za nim, jej kształtne stopy 
wchłania piasek, gwałtowny wiatr szarpie szkarłatną suknię, która łopocze jak 
żagiel. 
- To nie jest już istotne. Nie ma zwycięzców i zwyciężonych. Ważne jest to, że 
ja przed chwilą... uniknąłem klęski. Klęski najgorszej z możliwych. 
Wypełnia go wspaniały, radosny spokój, pełen ciekawości dobrego jutra.. 
- Ty jesteś Nemezis, córa człowieka i termonuklearnego huraganu energii. Lecz 
kimkolwiek byś była, zadałbym teraz to samo pytanie: czy na twojej drodze mógłby 
cię wspomagać dar ludzkiej imaginacji? 
- Ty jesteś człowiekiem, jednym z moich protoplastów. - Diamentowe oczy Nemezis 
płoną ciepłym blaskiem. 
- Powiedz mi, czy na twojej drodze mógłby cię wspomagać mój dar obserwacji i 
analizy? 
Powietrze nagle staje się łagodne i aksamitne, gorące kleszcze upału puszczają, 
wiatr cichnie, a piasek znów delikatnie pieści stopy. 
Wskroś areny idzie ku nim Kobieta, Mężczyzna wychodzi jej naprzeciw. I chociaż 
posiadł ją ostatniej nocy, wie, że przynajmniej na początku nowej drogi ustrzegł 
się grzechu pierworodnego. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

PI-3,13

"Położyłem się około jedenastej wieczorem po całym dniu wyczerpującej pracy. 
Konferencja okazała się bardzo trudna, partnerzy wymagający i drobiazgowi. Tego 
dnia udało nam się posunąć naprzód tylko w sprawach proceduralnych. Byłem bardzo 
zmęczony, zapadłem więc natychmiast w ciężki sen. Nie wiem, jak długo spałem, 
ale w nocy obudziłem się nagle i wtedy usłyszałem te dziwne odgłosy. Trudno 
powiedzieć, czy właśnie one wyrwały mnie ze snu, choć sądząc po natężeniu 
dźwięku wydawało się to bardzo prawdopodobne. Czegoś takiego nie słyszałem nigdy 
przedtem - zza ściany dobiegały głośne, zawodzące jęki, które jednak nie miały w 
sobie wiele ludzkiego. Jedne trwały długo, inne parę sekund tylko, a wszystkie 
kończyły się pulsującą wibracją, ginącą w głębokich infradźwiękach. Narzuciłem 
pośpiesznie szlafrok i wybiegłem na korytarz. W słabym świetle nocnych lamp 
lśniły szeregi zamkniętych drzwi, a przejmujący jęk niósł się wzdłuż nich, jakby 
w każdym pokoju dokonywano egzekucji. Przyłożyłem ucho do ściany - wyraźnie 
wyczuwałem głuche dudnienie. Podobne odgłosy mogłaby wydawać wielka ołowiana 
kula, toczona po podkładach torów kolejowych. Po paru minutach znów narastał 
przeciągły jęk. 
Nagle zrozumiałem - przynajmniej tak mi się wtedy wydawało. Zbliża się 
trzęsienie ziemi! Znajdowałem się przecież w obszarze strefy sejsmicznej. 
Niedawno oddany do użytku potężny hotel o śmiałej konstrukcji, stanowiący 
szczytowe osiągnięcie techniki budowlanej, posiadał doskonałe zabezpieczenia 
przeciw wstrząsom podziemnym, jednak wolałem nie ryzykować. Narzuciłem płaszcz, 
chwyciłem teczkę i zjechałem na dół. Na niższych poziomach dołączyło jeszcze 
parę osób, podobnie jak ja zaniepokojonych sytuacją. W szybie zjazdowym odgłosy 
potęgowały się do nieznośnego, metalicznego wycia; wyczuwało się też 
nierównomierne drżenie konstrukcji. Dotarliśmy szczęśliwie na dół. Pośpiesznie 
opuściłem hall i pobiegłem na otwarty teren pobliskiego parku. Temu zawdzięczam 
swoje ocalenie. 
Dotychczas nie mogę zrozumieć, dlaczego tak nieliczni mieszkańcy hotelu opuścili 
budynek. Niezwykle silne jest przekonanie ludzi, że wszystko zawsze musi 
potoczyć się zwykłym trybem. 
Na zewnątrz nie zauważyłem niczego nienormalnego ziemia nie drżała, noc była 
ciepła i pogodna, ulicami przejeżdżały spóźnione samochody, ławki w parku 
okupowały gruchające pary. Musiałem wyglądać zabawnie w narzuconym na piżamę 
płaszczu i z teczką w ręku, lecz nie odważyłem się zawrócić. Strzelista wieża 
hotelu rozbrzmiewała przenikliwym, żałosnym jękiem. I wtedy spostrzegłem, że 
zaczyna wyginać się w kierunku ruchliwej arterii miejskiej kreśląc swoim czarnym 
konturem wielki łuk na wygwieżdżonym niebie. 
Nie wiem, co było dalej, bo padłem twarzą na trawnik i zatkałem uszy dłońmi. 
Usłyszałem jednak ogłuszający łoskot, ziemia zatrzęsła się, a w nocne niebo 
uderzył przeraźliwy krzyk i wycie syren. Na tym zakończę swoje zeznanie, 
ponieważ dalszy przebieg wydarzeń drobiazgowo relacjonowała prasa codzienna. 
Dodać muszę jedynie, że ani tej nocy, ani później w mieście i jego okolicach nie 
zaszło nic nadzwyczajnego, nie wystąpiło trzęsienie ziemi ani wróg zewnętrzny 
nie rozpoczął ataku. Po dokładnym dochodzeniu wykluczono również możliwość 
sabotażu". 
"Jestem chemikiem i od dawna piastuję stanowisko profesora w uczelni o znanej 
renomie; szczegółowe dane wraz z dokumentacją dołączam do niniejszego 
doniesienia. Sprawa, o której piszę, jest niezwykła i niezrozumiała, a dla mnie 
miała i wciąż ma głębokie reperkusje w dziedzinie zawodowej. Swego czasu nieomal 
przyczyniła się do złamania mojej kariery naukowej, a i obecnie wielu kolegów 
nie ufa mi tak jak dawniej, jestem również rzadziej cytowany niż niegdyś. 
Od dawna prowadzę zespół zajmujący się badaniem różnych problemów korozji. Nie 
muszę podkreślać, jak ważne są nasze prace; obecnie rocznie ulega utlenieniu, 
lub inaczej zamienia się w rdzę, aż 10% wszystkich wyrobów żelaznych na Ziemi! 
Tak, nasze badania mają ogromne znaczenie. Oprócz prac podstawowych zespół 
udziela porad, dokonuje ekspertyz, opracowuje dane na specjalne zlecenia. Między 
innymi już dawno opublikowaliśmy tablice szybkości utleniania żelaza w różnych 
warunkach wilgotności, temperatury, kwasowości środowiska i tak dalej. Dane te 
cieszyły się dużą renomą w świecie i były szeroko stosowane jako podstawa do 
standardowvch obliczeń i projektów. 
I wtedy wybuchła bomba. Dwóch młodych naukowców, odbywających jeszcze straże 
podoktoranckie, ogłosiło odmienne od moich wyniki analogicznych eksperymentów! 
Zignorowałem ich prace, lecz wokół sprawy wytworzyła się nieprzyjemna atmosfera. 
Ludzie zaczęli sami sprawdzać i szeptać za moimi plecami. Niektórzy sugerowali 
mi oględnie, abym powtórzył doświadczenie sprzed lat trzydziestu. Oni nie 
rozumieli, że nie mogłem się mylić! Zawsze każdy eksperyment powtarzałem 
wielokrotnie, a później robili to moi asystenci, zanim wyniki podane były do 
ogólnej wiadomości. 
I wreszcie stało się, co się stać musiało: jeden z moich ludzi przeprowadził 
powtórne pomiary. Kiedy przyszedł do mnie zmieszany, nie mogąc wytrzymać mojego 
bezpośredniego spojrzenia, wiedziałem - otrzymał wynik naszych adwersarzy. 
Pracowałem wtedy sami przez całą noc, nastawiając próby, czuwając nad 
termostatami i dokonując obliczeń. I nazajutrz nie pozostało mi nic innego, jak 
przyznać się do popełnionej przed laty pomyłki. Fatalnej pomyłki, która 
kosztowała niewyobrażalne pieniądze i... zaufanie do mnie. Musiałem przyznać 
się, aby uchronić resztki reputacji i móc nadal pracować naukowo, lecz wciąż nie 
wierzę. Nie mogę uwierzyć. Czasami nie wierzę w siebie, a czasem - w naukę w 
ogóle. I wtedy jest mi najciężej, ponieważ nauka to moja jedyna pasja w życiu, 
więcej - jego treść i sens. Jestem bliski załamania nerwowego". 
"Nazywam się John Brown i jestem policjantem w Brighton. Służę nienagannie już 
od piętnastu lat Królowej w imię dobra publicznego. 
Mój raport dotyczy pożarów, wybuchających w naszym mieście od trzech miesięcy ze 
zwiększającą się częstością. Podejrzewając akcje terrorystyczne, nasze grupy 
operacyjne podwoiły czujność. Zwiększyliśmy liczbę nocnych patroli, 
obserwowaliśmy osoby podejrzane, penetrowaliśmy środowiska anarchistyczne, 
lewackie i faszystowskie. Wszystko bez rezultatu. 
W nocy z 14 na 15 sierpnia byłem świadkiem wy8uchu pożaru. W wyżej wymienionej 
sprawie złożyłem nazajutrz raport, lecz nie dano mi wiary i wysłano na 
tygodniowy wypoczynek do sanatorium. Wiem, że to dla mojego dobra i że 
zasłużyłem sobie na urlop długoletnią nienaganną służbą, jednak mam niejasne 
wrażenie, że sprawę można było zbadać dokładniej. Mogłoby to okazać się ciekawe, 
ale może zbyt dla kogoś niewygodne? No cóż, w końcu prefekt najlepiej wie, co 
robi. 
Piszę ten raport, korzystając z obiecanej przez Was pełnej dyskrecji. Było to 
tak : 
Tej nocy patrolowałem ulicę Czternastą. Stare kamienice czynszowe, nie najlepsza 
dzielnica. Na rogu znajdował się nowoczesny pawilon spożywczy, taki ze szkła i 
aluminium, a w środku pełno kolorowych pudełeczek. Przyglądałem się, jak go myją 
z zewnątrz długimi szczotkami z podłączonymi do nich wężami gumowymi. Wyglądał 
potem jak cacko wśród tych szarych zakazanych kamienic. 
I wtedy, w godzinę po zamknięciu sklepu, coś zaczęło się dziać. Najpierw 
poczułem dziwny swąd, jakby przypalonej gumy. Potem z hukiem wyleciała jedna z 
wielkich szyb w tym pawilonie. Podniosłem alarm. W chwilę później posypały się 
następne szyby! A potem zaczęły dziać się rzeczy zupełnie niezrozumiałe. Gdybym 
sam nie widział wszystkiego na własne oczy i nie czuł bijącego żaru, nigdy bym w 
to nie uwierzył. Czysty, wymyty przed chwilą aluminiowy szkielet pawilonu począł 
dymić i buchnął płomieniem! I to kolejno w kilku miejscach. Wyciągnąłem ze 
środka gaśnicę i skierowałem ją na ogień, ale bez żadnego rezultatu. Po chwili 
zostałem zmuszony do wycofania się, ponieważ zajęło się wnętrze sklepu i 
wszystko stanęło w płomieniach. Gdy wreszcie nadjechały wozy strażackie i 
policyjne, ogień sięgał już drugiego piętra. Jeszcze raz proszę o dyskrecję, 
mimo że mój raport nie został zakwalifikowany jako tajny". 
"Niniejsze sprawozdanie piszę z mieszanymi uczuciami. Z wykształcenia jestem 
prawnikiem, jednakże podziwiam współczesne nauki przyrodnicze i zazdroszczę im 
krystalicznej jednoznaczności, która bardzo przydałaby się wielu naszym 
kodeksom. Uważam, że dyscypliny ścisłe oparte są na solidnych logicznych 
podstawach i temu zawdzięczamy szybki i wszechstronny rozwój naszej cywilizacji. 
Moja pewność i wiara w naukę nie została bynajmniej zachwiana wydarzeniami, 
stanowiącymi treść niniejszego raportu, nie pretenduję również do wystąpień z 
pozycji oskarżyciela względem przyjętych metod poznawania przyrody. Uważam po 
prostu, że przed badaczami stanął jeszcze jeden problem do wyjaśnienia, a co do 
jego wagi wolę nie wypowiadać się jako niedostatecznie biegły w przedmiocie 
jurysta. 
Nie sądzę również, abym popełnił błąd podczas wykonywania eksperymentów lub 
obliczeń. Doświadczenia były względnie proste, a rachunki na poziomie 
elementarnym. Jednakże, aby całkowicie wyeliminować niebezpieczeństwo omyłki, 
proponuję powtórzenie badań przez bardziej kompetentne grono. Ale po kolei 
powróćmy do początku problemu. 
Cała sprawa zaczęła się bardzo zwyczajnie, można by powiedzieć - banalnie. Mój 
dziesięcioletni syn wykonywał prace domowe, zadane mu w szkole. Uczył się od 
pierwszej klasy doskonale i nigdy nie miałem z nim żadnych problemów, zdziwiłem 
się więc wielce, gdy wszedł ze łzami w oczach do mojej kancelarii i począł 
użalać się na swój ulubiony przedmiot, na matematykę. Okazało się, że w szkole 
obliczano liczbę PI, która jest, jak wiadomo, stosunkiem obwodu koła do jego 
średnicy. I wszystkim dzieciom wyszło dobrze, tylko mój syn otrzymał inny wynik, 
mianowicie 3,13, zamiast prawidłowej wartości 3,14. Nauczyciel polcił mu 
powtórzyć pomiary w domu i skarcił za brak precyzji w doświadczeniach. Lecz w 
domu nadal wychodziło.3,13, co zdenerwowało i zniechęciło syna. Postanowiłem mu 
pomóc. 
Użyliśmy blaszanej puszki po kawie i na nią nawijaliśmy cienki drut, którego 
długość mierzyliśmy po rozprostowaniu. Pomiar średnicy puszki nie nastręczał 
trudności. Dokonaliśmy kolejnych obliczeń, nawijając drut również wielokrotnie, 
tak by zmniejszyć błąd do minimum. 
I proszę sobie wyobrazić moje zaskoczenie, gdy prawie za każdym razem 
otrzymywaliśmy 3,13 ! Nie potrafiłem tego zrozumieć. Najpierw sprawdziłem w 
tablicach i encyklopediach, a następnie zatelefonowałem do mojego przyjaciela, 
fizyka z wykształcenia i zawodu. Obrócił on całą sprawę w żart, naigrawając się 
zwłaszcza z instrumentów, używanych w doświadczeniu. Z pewną niechęcią i tylko 
po usilnych naleganiach zgodził się na wspólny eksperyment w swoim laboratorium, 
aby dowieść niewzruszonej prawdy. 
Nazajutrz wykonywaliśmy pomiary za pomocą o wiele precyzyjniejszej aparatury i 
przeprowadziliśmy obliczenia z dokładnością aż do siedmiu miejsc po przecinku. 
Byłem niemalże dumny, gdy wynik wynosił za każdym razem 3,13 w zaokrągleniu do 
dwóch miejsc. Mój przyjaciel długo wyjaśniał, że użyta aparatura nie została 
przystosowana do tego rodzaju badań, że drut i obręcze mogą kurczyć się i 
rozszerzać wraz ze zmianami temperatury, miał też wiele innych teorii, których 
nie zapamiętałem. 
Wtedy coś zachwiało się w moim prostym i jednoznacznym obrazie świata. Dumny 
gmach nauki wydał się mniejszy, na jego murach zarysowały się pęknięcia i 
szczeliny. 
Odczułem wielką ulgę mojego przyjaciela, kiedy wreszcie odprowadził mnie do 
furtki i powiedział »do widzenia«. Wolał nie zajmować się tą sprawą, która 
mieszała mu szyki i powodowała zamęt w głowie. Tyle miał przecież przed sobą 
wygodniejszych i jeszcze nie ruszanych dziedzin badawczych, gdzie nikt nie 
odważy się kwestionować wyników, ba, inni zacytują je w swoich pracach! Byłem 
przekonany, że nikomu nie wspomni o eksperymentach przeprowadzonych tego 
wieczoru, chociażby z obawy przed narażeniem się na śmieszność. 
Ja sam odpowiadam na waszą ankietę tylko dla spokoju własnego sumienia, ponieważ 
i tak nie wierzę, aby niniejsza wypowiedź spoczęła w miejscu innym niż kosz na 
śmieci. Pragnę zakończyć swój list optymistycznym akcentem, dodam więc, że wciąż 
ufam nauce, jednakże musi ona stopniowo dojrzewać do wielu problemów, które już 
od dawna, świadomie lub nie, obejmuje swoim zasięgiem". 
Przekładałem grube teczki, pełne relacji i sprawozdań z całego świata. Dotyczyły 
niemal każdej dziedziny życia ludzkiego. W materiale, gromadzonym przez wiele 
lat, można było znaleźć opisy zdarzeń dziwnych, nieprawdopodobnych lub wprost 
zakrawających na fantazję. Odchylenia od precyzyjnie obliczonych trajektorii 
rakiet i pocisków balistycznych, nieścisłości w sprawdzonych i uznanych 
równaniach, sprzeczne dane na temat dawno wyliczonych i stabelaryzowanych 
wielkości, niewytłumaczalne cofanie się lub rozprzestrzenianie różnych chorób, 
zmiany w aktywności drobnoustrojów, relacje o wypadkach i katastrofach, które w 
zasadzie nie powinny mieć miejsca, nie stwierdzono bowiem żadnej możliwej do 
przyjęcia ich przyczyny - oto niektóre przykłady opracowań i doniesień. 
Spojrzałem ponad plikami zadrukowanych kartek, z których każda kryła swoją 
tajemnicę, na pustą salę konferencyjną z półkolistymi rzędami foteli. Za 
niespełna godzinę przestronne pomieszczenie wypełni się ludźmi, naprzeciw mnie 
zajmą miejsca wybitni przedstawiciele światowej nauki. Czy wytrzymam ciężar 
ciekawych spojrzeń ludzi, zaproszonych na tę zakonspirowaną konferencję z 
wszystkich kontynentów? I co będę miał im do powiedzenia? Czy truizmy o świecie 
pełnym sprzeczności, czy może znaną prawdę, że w nauce każda odpowiedź rodzi 
wiele nowych pytań - nie wiedziałem. Wciąż nie mogłem zdecydować się na 
przyjęcie planu swojego wystąpienia. Przedstawienie luminarzom nauki hipotez 
podważających, ich własne badania byłoby równie lekkomyślnym posunięciem, jak 
przyznanie się do niewiedzy. Niewiedzy biorącej swój początek w żałośnie skąpym 
strumieniu informacji, odbieranych przez nas z otoczenia. 
Sala wypełniała się powoli. Każda z tych dumnych postaci nauki, dostojnie 
zajmująca należne jej miejsce, byłaby może skłonna zrewidować wiele hipotez i 
teorii, byle dostatecznie odległych od swojej profesji, a zwłaszcza od własnego 
dorobku. I choć kładłem głowę pod topór, musiałem przedstawić obserwacje, co do 
których znaczenia nie miałem żadnych wątpliwości. Wnioski praktyczne należało 
wyciągnąć bezzwłocznie, zostawiając korekty światopoglądowe na później, chociaż 
nie na ostatek. 
Tak, ale od czego tu zacząć? 
Zacząłem od powitania szacownego grona, które było uprzejme przybyć z tak 
daleka. Następnie rzuciłem dowcipną anegdotę, czym miałem nadzieję zyskać sobie 
przychylność audytorium. Jednakże towarzystwo naprzeciw mnie składało się ze 
starych bywalców seminariów, odczytów i konferencji, i wciąż wyczuwałem pełną 
nieufności rezerwę, która niestety pogłębiała się w miarę toku wykładu. Możliwe, 
że popełniłem błąd relacjonując na wstępie przypadki niezrozumiałe i 
niewyjaśnione, do których wielka nauka zwykłą odwracać się tyłem, nie wiadomo, 
czy z obawy przed śmiesznością, czy z przeświadczenia o niemożności ich 
interpretacji. Wybitnym uczonym słuchającym mojej prelekcji nie wypadało czynić 
niczego innego, jak tylko uśmiechać się ironicznie lub wzruszać ramionami. 
- Czy to zebranie sekty mistycznej? - spytał ktoś półgłosem. W sali narastały 
szmery i tłumiona wesołość. 
- Szanowni państwo - podniosłem nieco głos - nie zabierałbym wam cennego czasu 
na pseudonaukowe spotkania. Wszystkie dane, które przed chwilą przytoczyłem jako 
pewnego rodzaju ilustrację do tematu zasadniczego, pochodzą z wiarygodnych i w 
każdej chwili sprawdzalnych źródeł. Istnieją drobiazgowe opracowania i raporty 
odpowiedzialnych organów, nie są to więc historie zasłyszane od osób trzecich. 
Sala umilkła. Wszyscy czuli; że teraz powinienem odkryć karty. 
- Chciałbym przedstawić państwu - kontynuowałem już nieco spokojniej - swoją 
koncepcję, łączącą w jedną całość przedstawione uprzednio oraz inne zagadkowe 
wydarzenia. Podkreślam z naciskiem, że jest to jedynie koncepcja, nie 
pretendująca do miana spójnej teorii. Moja nadzieja w tym, że właśnie 
najznamienitsze postacie dzisiejszej nauki - tu skłoniłem się kurtuazyjnie w 
stronę zebranych - krytycznie i twórczo ustosunkują się do prezentowanych danych 
i wyciąganych wniosków, a może nawet uzupełnią je swoim doświadczeniem lub, w 
przyszłości, badaniami. Wspólne działanie z pewnością pozwoli nam rozwikłać te 
problemy lub też odrzucić je i uznać za niebyłe. 
Teraz dopiero zacząłem pozyskiwać sobie audytorium. Siwi profesorowie 
powyciągali notesy. 
- Materię - przeszedłem od razu do meritum sprawy, wykorzystując przychylne 
zainteresowanie sali - dzielimy wygodnie pomiędzy mikro - i makrokosmos. My, z 
naszymi codziennymi problemami, znajdujemy się gdzieś pośrodku. W każdym z tych 
światów rządzą nieco odmienne prawa inaczej zachowują się cząstki elementarne, 
inaczej gwiazdy. Jednak ogólna teoria pola pozwoliła nam zjednoczyć te, 
zdawałoby się zupełnie różne jakościowo, obszary. Obecnie mikro - i makroświaty 
jawią się nam jako kontinuum, jako wielki ciąg form istnienia materii wzdłuż osi 
wymiarów. Jego oba obszary brzegowe leżą w mroku nieznanego, lecz rozsuwają się 
w miarę wzrostu wiedzy. Odsłaniają wszakże wciąż nowe tajemnice. 
Mamy więc kontinuum, dla którego obecnie jesteśmy w stanie ułożyć ogólne prawa. 
Wiemy dużo o ewolucji , makrokosmosu, o przemianach we wnętrzach gwiazd, gdzie z 
wodoru drogą reakcji jądrowych powstają coraz cięższe pierwiastki. Czerwone 
olbrzymy, białe karły lub gigantyczne wybuchy supernowych to nić innego, jak 
punkty przetwarzania, miejsca ewolucji materii. Wiemy sporo o tej ewolucji w 
odniesieniu do mgławic, gwiazd i planet. Lecz ciągle jesteśmy skłonni uważać 
atomy za maleńkie, w zwykłych warunkach niepodzielne i niezmienne kuleczki, 
stanowiące podstawowy budulec materii. Jeśli mamy te same prawa dla całego 
Wszechświata, to pora zrewidować ten pogląd, proszę państwa! 
Po sali podniósł się szmer niedowierzania i dezaprobaty. Audytorium 
zaklasyfikowało w tym momencie mój wykład do nieszkodliwych, lecz także 
nienaukowych ciekawostek i - słuchało dalej. 
- Moją pierwszą tezę można ująć nieco pretensjonalnie, ale za to krótko: panta 
rei. Wszystkie formy materii ulegają ewolucji, począwszy od cząstek 
elementarnych (bo te na razie znamy jako najmniejsze), a skończywszy na 
skupiskach galaktyk. Przy czym, w przypadku na przykład atomów, nie jest to 
znana reakcja rozpadu i tworzenie się nowych pierwiastków. Proszę państwa, 
żelazo pozostaje żelazem, a krzem krzemem, lecz w sposób ciągły (lub swego 
rodzaju "kwantowy") zmieniają się ich właściwości! Oczywiście, po dostatecznie 
długim czasie żelazo może ulec tak daleko idącej transformacji, że nie będzie 
przypominało już swojego pierwowzoru, a raczej poprzedniego etapu ewolucyjnego. 
W końcu cały układ okresowy może przesunąć się o jedno miejsce lub, kto wie, 
przemieścić się w zupełnie innym, trudnym do przewidzenia kierunku... 
Na sali wybuchła wrzawa. Jedni żądali dowodów, inni okazywali swoje 
lekceważenie, część opuściła pomieszczenie; większość jednak chciała słuchać 
dalej i domagała się spokoju. 
- Zmiany reaktywności poszczególnych pierwiastków, zwłaszcza metali - 
kontynuowałem - stwierdzone w wielu laboratoriach, zdają się potwierdzać moje 
przypuszczenia. 
I to jest pierwszy, ważny powód zwołania tego seminarium mówiłem niezbyt głośno, 
lecz z naciskiem. - Należy przebadać i stale poddawać testom substancje i 
materiały używane w technice. Wprowadzanie ciągłych korekt jest wymogiem chwili, 
zwłaszcza wobec, jak mi się wydaje, przyspieszonej ewolucji pierwiastków w 
ostatnim okresie. Inaczej nasza cywilizacja może niebawem pogrążyć się w chaosie 
! 
Głuchy szmer sali wyrażał tym razem aprobatę. Propozycja była jasna i do 
przyjęcia: należało wziąć się do badań. 
- Proszę państwa, jeśli przyjmiemy hipotezę o ewolucji materii za punkt 
odniesienia, następny wniosek nasuwa się niejako sam. Poznane przez nas 
dotychczas prawa natury odnoszą się do materii, bez niej nie mają racji bytu. 
Jeśli materia ewoluuje, zmieniają się również wynikające z jej właściwości prawa 
rządzące zarówno mikro - jak i makrokosmosem. Wszystko jest zmienne ! Znajdujemy 
się wewnątrz wartkiego nurtu istnienia i nie możemy zadowalać się chwilowym, 
statycznym obrazem świata. Osiągnęliśmy na to zbyt wysoki poziom rozwoju! 
Sala odpowiedziała głuchą ciszą. Nikt nie rozmawiał, nie zadawał pytań i nie 
komentował. Tą ciszą audytorium domagało się dalszego ciągu. 
- Stąd biorą się nieścisłości pewnych równań, które nie korygowane stracą po 
pewnym czasie swój sens fizyczny. Stosunek obwodu koła do jego średnicy wynosi 
teraz już tylko 3,13 i nadal maleje ! To jest fakt, proszę państwa, a 
wytłumaczyć go możemy sobie w sposób najlepiej trafiający do naszych zmysłów. Na 
przykład zakrzywianiem się przestrzeni, co powoduje wzrost średnicy, mierzonej 
po jakiejś hipotetycznej dla nas powierzchni krzywej. Stąd stałe zwiększanie się 
liczby katastrof w najnowszym budownictwie, opartym na fałszywych obliczeniach. 
W nienaturalną ciszę sali buchnął czyjś nerwowy śmiech, lecz urwał się nagle, 
nie podchwycony przez innych. Zainteresowanie osiągało punkt kulminacyjny. 
- Dotychczas przedstawiałem państwu w zasadzie jedynie wnioski, wynikające 
bezpośrednio z obserwowanych faktów. Teraz pora na kilka hipotez. Z moich 
kilkuletnich badań wynika, że prawa fizyczne komplikują się i wzbogacają o nowe 
elementy, a pewne granice istnienia materii - ulegają ciągłemu rozszerzaniu. Na 
przykład prędkość światła zdaje się rosnąć, a zero absolutne, według wszelkich 
danych, stale obniża się na skali temperatury. Odkrywane w ostatnich czasach 
superciężkie pierwiastki z końca układu okresowego dawniej po prostu nie 
istniały, dopiero teraz nastał ich czas. Tę koncepcję można połączyć z teorią 
big bangu, czyli ciągłego rozszerzania się Wszechświata od momentu 
hipotetycznego prawybuchu. W miarę rozbiegania się przestrzeni materia 
komplikuje się coraz bardziej, rodzą się nowe formy jej istnienia, a dawne 
ulegają permanentnej ewolucji. Zakładam, że w punkcie zerowym owego wybuchu 
temperatura była nieskończenie wysoka i równała się jednocześnie chwilowemu zeru 
bezwzględnemu, prędkość światła wynosiła zero (więc nikt nie byłby w stanie 
dokonać jakichkolwiek obserwacji), zaś materia istniała tylko w jakiejś 
najprostszej, nieznanej obecnie postaci. Natomiast w hipotetycznej nieskończonej 
odległości od centrum prędkość światła jest nieskończenie wielka, temperatura 
może opadać bez ograniczeń, zmniejszając stale wartości obecnie jeszcze nie 
istniejących cech materii, która występuje w niewyobrażalnie wielkiej ilości 
form. Tak, proszę państwa, ale to jedynie hipoteza. Zapewne można tłumaczyć 
opisywane zjawiska na wiele sposobów. Mam nadzieję, że zajmą się tym tęższe 
umysły niż mój. 
Spojrzałem po sali. Wszyscy słuchali w skupieniu, choć napięcie opadło i poczęły 
pojawiać się ironiczne uśmiechy. Głos zabrał specjalista od niskich temperatur, 
wysoki zasuszony profesor z uczelni o Światowej sławie. 
- Na wstępie chciałem pana przeprosić. Byłem nietaktowny, a jedynym pocieszeniem 
jest fakt, że zrobiłem to po cichu. Po prostu sądziłem, że cały ten wykład to 
jeden kosmiczny lub kosmogoniczny stek bzdur, ale moją opinią zachwiała pańska 
uwaga o obniżającym się zerze bezwzględnym. Otóż, szanowni słuchacze, 
prowadziłem ostatnio eksperymenty około O°K, i wyobraźcie sobie, że udało mi się 
zejść o cały stopień niżej od wartości podręcznikowej! Jak zareagowałem? 
Natychmiast wyrzuciłem asystenta, który robił eksperyment. Lecz kiedy drugiemu 
wyszło to samo, winę zwaliłem na niedokładność aparatury. Teraz widzę, że może 
być trzecie wyjaśnienie, i choć nieprawdopodobne, to najbardziej prawdopodobne z 
tych trzech! Dziękuję. 
Po sali przebiegła fala szeptów, ale nikt nie kwapił się do zabrania głosu. 
Postanowiłem więc zakończyć spotkanie. - Tyle byłoby obserwacji, wniosków i 
hipotez, szanowni słuchacze. Co należy robić dalej? Mam pewność, że tak dostojne 
gremium wie to znacznie lepiej ode mnie. A jakie wnioski płyną stąd dla 
wszystkich ludzi? Sądzę - zawahałem się - taak, należy po prostu dostosowywać 
się do zmiennej rzeczywistości, stale uaktualniać dane i zachowywać czujność... 
Wiele może się zdarzyć, albowiem z moich obserwacji wynika, że szybkość zmian 
wzrasta. Jeśli nikt nie wyraża chęci zabrania głosu, uważam sympozjum za 
zamknięte. Dziękuję państwu za przybycie i życzę miłego powrotu. 
Kiedy zajmowałem miejsce w samochodzie, dogonił mnie jeden z uczestników 
konferencji, mój stary znajomy. 
- Słuchaj, znam cię zbyt dobrze na to, abyś robił takie uniki. Mnie nie 
nabierzesz. 
- ..... ? 
- Nie udawaj. Nie dokończyłeś wykładu. Z czegoś zrezygnowałeś w ostatniej 
chwili. Co to było? 
- No; nic takiego istotnego... 
- Stary, nie odgrywaj zbawiciela ludzkości, ale też nie oszczędzaj nas zbytnio. 
Wszelka przesada nie prowadzi do niczego dobrego. 
- Jak chcesz. I tak rzecz wyjdzie na jaw, może im prędzej, tym lepiej. Chciałem 
dodać coś o nas, ludziach. Widzisz... my też zmieniamy się. Ewolucja, mutacje. 
Myślisz, że to efekt promieniowania kosmicznego?! Bzdury. Wszystko płynie. 
Planety starzeją się, spójrz na Księżyc. 
A zmiany naszej świadomości? Są to rzeczy niepojęte, w zasadzie poza zasięgiem 
ludzkiego poznania. Jednak jesteśmy w stanie badać prostsze problemy. Na 
przykład strukturę węgla, który jest podstawowym budulcem naszego ciała. 
Pierwiastek ten występuje w organizmach głównie w stanie hybrydyzacji sp3. Ale 
widzisz... ona zmienia się, powoli oczywiście, na sp2 Tak, dobrze, opiszę rzecz 
prościej. Oznacza to kompletną zmianę właściwości chemicznych, która, według 
moich obliczeń, może nastąpić już za 300 - 500 lat! Nie ma mowy o przestrojeniu 
budowy i funkcji organizmu w tak krótkim czasie. Już teraz mamy pierwsze 
zwiastuny zmian: nowotwory. Zrozum, że dotychczas względną stabilność świat 
zawdzięczał ogromnej różnicy w szybkości obu procesów: "starzenie się" materii 
było nieporównanie powolniejsze od uwijania się takich mróweczek jak my. Teraz 
te pierwsze zjawiska zwiększyły swoją szybkość - dostaliśmy się, być może, w 
jakieś lokalne "zawirowanie przestrzeni". I co ty na to? 
- Z tego, co mówisz... Czyli właściwie możemy być jeszcze świadkami agonii życia 
ziemskiego? 
- To dosyć pesymistyczne stwierdzenie. Kto wie, może dlatego właśnie 
stworzyliśmy cywilizację techniczną, aby umożliwić sobie wyjście z podobnych 
sytuacji? Mam na myśli coś w rodzaju ewolucyjnej przypadkowej celowości. Według 
tej hipotezy cała działalność ludzką w okresie nowożytnym byłaby jeszcze jednym 
ogniwem ewolucji, końcowym etapem przystosowawczym życia ziemskiego. Etapem, 
który oby nie zakończył się zbyt późno. 
- Masz na myśli walkę z rakiem? 
- Mój drogi, widocznie nie wyrażam się dostatecznie jasno. Tu chodzi o 
rozwiązanie globalne, nie o drobne środki leczące objawy. Rozwiązań może być 
wiele; sądzę, że właściwą drogę odnajdziemy w nadchodzących latach. Trudno o 
prognozy przy obecnym szaleńczym wyścigu cywilizacyjnym, ale jego cel stał się 
obecnie dla mnie jasny: jest to kwestia przeżycia. Wykładnicza krzywa rozwoju 
oznacza po prostu morderczy bieg o przetrwanie. 
Wciąż patrzał na mnie pytająco, aż w końcu dałem za wygraną. 
- Nie chcę bawić się w proroka, ale dam ci dwa przykłady dróg, jakimi mogłoby 
pójść dalej ziemskie życie. Temat przeniesienia świadomości ludzkiej do maszyn 
cyfrowych stanowi wdzięczną pożywkę dla wielu komiksowych opowieści, ale w 
rzeczywistości niebawem będzie to realna możliwość. Gdybyśmy zaś chcieli 
pozostać przy obecnych formach białkowych, należałoby zastosować nieznane 
dotychczas prawa fizyki, a w efekcie zahamować lub nawet zawrócić lokalną 
ekspansję Przestrzeni. Odbyć jedyną realną podróż w czasie, byle nie za daleko, 
bo odmienne cechy materii mogłyby znów rozstroić nasze organizmy. Być może 
wtedy, tak jak ci się marzy, odnieślibyśmy totalne zwycięstwo nad rakiem, żelazo 
stałoby się nierdzewne, ale nie sposób przewidzieć, co stałoby się z naszą 
świadomością. 
Miał dosyć. Pożegnał się pospiesznie i odszedł, a ja jechałem najpierw krótką 
cienistą aleją, aby po chwili wydostać się na lśniącą lustrem gorąca drogę wśród 
ruchomych piasków.  

ANDRZEJ ZIMNIAK

PIĘKNA PORA ROKU

W chwili kiedy ostatnie tchnienie zimy zastępował wiosenny wietrzyk, blade 
światło słoneczne nieśmiało lizało poszarzałe spłachcie śniegu, a gałęzie 
obsiadły brzemienne pąki wyglądające jak brązowe, rozkładające skrzydła 
chrabąszcze, na świat spadła szkarłatnofioletowa zasłona. 
Już na długo przedtem coś wisiało w powietrzu. Przez chmury przesiąkały 
pomarańczowe plamy, jęczące dalekimi grzmotami niebo fosforyzowało zabłąkanymi 
zorzami polarnymi albo na tle gwiezdnego firmamentu pojawiały się nagle 
półprzejrzyste, falujące welony lub ruchome kurtyny z czerwonego jedwabiu, 
zbliżające się do ziemi spokojnym ruchem opadających w bezwietrzny wieczór 
płatków śniegu, lecz owe efemeryczne kształty zanikały, rozpływały się, 
rozpuszczały w gęstniejącej atmosferze ulic i placów, jeszcze zanim zdołały 
dotknąć lśniących wilgocią trotuarów. Tym razem jednak stało się inaczej . 
Wiekowy odłożył księgę, której szlachetna żółć starych stronic nagle powleczona 
została kłującym cynobrem, Trunkowy z niedowierzaniem uniósł szklanicę z tanim 
białym winem, obserwując rubinowy napój dorównujący barwą szlachetnemu 
burgundowi, Chciejec siłą wyobraźni wyczarował na ścianie swojego pokoju różowe, 
eksponujące wszystkie wdzięki ciało, natomiast Łebski zaraz ujął karminową 
słuchawkę i rozpoczął telefoniczne zbieranie informacji, niezbędnych przy 
wypracowywaniu odpowiedniego do nowej sytuacji planu działania. Szpryca 
przerwała pisanie artykułu o przyczynach nadmiernej pigmentacji skóry i z 
trzaskiem odrzuciła pióro. Horpyna wrzasnęła na męża, co on takiego znowu 
zmalował. Pączusia doznała szoku na widok swojego płomiennego odbicia w lustrze, 
natomiast Dzieciata z rozwianym włosem rzuciła się na poszukiwanie lekarza, 
albowiem rozpoznała zaawansowaną różyczkę jednocześnie u Jacusia, Agatki i 
Anulki. 
Wiekowy z filozoficzną zadumą obserwował, jak księga zamienia się w bryłę 
różowego ciasta i zaczyna przeciekać mu między palcami, jak sufit mięknie i 
spływa po ścianach cielistymi stalaktytami, zaś stół osiada na zwichrowanych 
nogach, zaplatających się w rude warkocze. Z niejakim trudem odkleił się od 
bezkształtnej masy fotela i na próbę zdarł z siebie płat ubrania, który oderwał 
się z podobną łatwością, jak odchodzi skórka z pieczonego jabłka, po czym 
pomięsił w podłodze z dębowej klepki jak w jesienno-budowalnym rdzawym błotku 
usiłując podejść do okna, aby wyjrzeć na świat. Jednakże rychło musiał 
zrezygnować z zamysłu, ponieważ ściana zewnętrzna osiadała z dużą szybkością, 
okno jechało w dół niby winda, balkon odpadł już wcześniej, a wybrzuszona 
niebezpiecznie podłoga wylewała się na zewnątrz jak eksperymentalnie 
przyspieszony w swoim ruchu jęzor lodowca. 
Wiekowy, powodowany przeczuciami czy też może nieomylnym instynktem, wyśliznął 
się jakoś z mieszkania, wyskubując w zaklajstrowanych drzwiach wystarczająco 
obszerną dziurę, i zjechał na tyłku po rdzawobrunatnej glei schodów aż na sam 
dół, wprost w różowe opary kłębiące się tuż nad ziemią. 
Nawet powietrze było fioletowe, a po amarantowej gładzi nieba gnały jak oszalałe 
stada rudych obłoków, utkanych z nastroszonego moheru. Nagie postacie drzew z 
boleśnie powykręcanymi kończynami konarów niknęły w podbarwionej czerwienią 
mgle, a z daleka płynęła tęskna nuta, wyszarpywana na jednej jedynej strunie 
jakiegoś monstrualnego instrumentu, ukrytego głęboko pod ziemią lub poza granicą 
pałającego ogniem widnokręgu. 
- Cześć, Wiekowy - to był Chciejec. Prawie całe ubranie odpadło z niego, tylko 
nędzne strzępy utrzymały się jeszcze na ramionach. 
- Nieźle cię wzięło - zauważył Wiekowy, nie bez odrazy patrząc na jego spieczoną 
skórę. 
- Jeszcze nie, nie było do kogo - wyjaśnił Chciejec nieszczerze, odwracając się 
tyłem. 
Budynki zamieniły się w potężne góry różowej galarety, wsiąkającej szybko w 
ziemię; na razie podobne do odpoczywającego stada bajkowych słoni, piętrzyły się 
wokół zbitych w gromady ludzi niby groteskowe pomniki nagrobkowe dawnego 
cywilizacyjnego trudu. 
Nadeszły Pączusia z Horpyną - pierwsza z wdziękiem zasłaniała dłońmi to, co 
miała najcenniejszego, natomiast druga posuwała się szybko z groźnie podniesioną 
głową, nie przejmując się nagością swojego grubokościstego ciała. 
- Poszukalibyście czegoś do jedzenia, wy, zwani mężczyznami - od razu miała 
pretensję. 
- Nie martw się, i tutaj zorganizujemy sobie zupełnie znośne warunki życia - 
oświadczył Łebski Pączusi, biorąc ją za łokieć i odciągając od zbliżającego się 
tygrysim chodem Chciejca. 
Wiekowy ostrożnie stawiając bose stopy wszedł pomiędzy krzewy, których nagie 
witki pokrył różowy puch. Ziemię, niebo i cały świat przyprószył rdzawoczerwony 
nalot, i choć wszystko było inne, to jednak życie trwało z uporem przy swoich 
prawach. Dudniący jęk szarpanej struny gigantycznego instrumentu nie był już 
skargą: próbował jakby coś mówić, przekazywać, wprawiając w wibracje ziemię, 
drzewa, krzewy i powietrze, bolesnymi drganiami docierając pod ludzkie czaszki. 
Wiekowy usiadł wprost na brunatnej glinie, a wtedy z pęczniejącego w oczach 
kopca kretowiska tuż przy jego stopach wywalił się miechowato pofałdowany, 
pręgatoczerwony wąż i zawisł w kołyszącej, wyczekującej pozycji. 
- Skosztuj go - obok stał Amarantowy, odziany w różową tunikę i kilkakrotnie 
okręcony grubym na dwa palce rzemieniem; uśmiechał się, a skóra jego łysej głowy 
błyszczała jak powleczona czerwonofioletowym lakierem. 
- Kim jesteś kto cię wzywał? 
- To jest jadło dla braci i sióstr w znojnej równości ku lepszemu jutru - 
wygłosił jednym tchem ignorując pytanie, po czym oderwał zakończenie 
miechowatego wężotworu i spróbował, głośno mlaskając i przeżuwając dokładnie. 
Wiekowy poczuł głód i poszedł w jego ślady; rdzawy miąższ przerośnięty był 
czerwonymi żyłkami i smakował jak jabłka zapieczone w pszennym chlebie. 
- To jest twoje miejsce pracy - powiedział Amarantowy, odgarniając glinę i 
odsłaniając fioletoworóżową płytę. Ty, Mocnotrący Czwarty, pamiętaj: każdemu 
jadła według jego tarcia! 
Gdzieś zza niewidocznej linii horyzontu niósł się głuchy jęk, tak jakby potężny 
kafar bił w dzwon ukryty w-głębinie morza. Wibrujący dźwięk metalu układał się w 
ledwie rozróżnialne słowa: z waszej woli, z waaszej wooli... 
Amarantowy odszedł i znikł w jakiejś bramce ze zniewolonych wiciokrzewów, tak, 
dosłownie znikł, zupełnie jakby zapadł się pod ziemię. Rozśpiewane jękliwym 
głosem, kuszące różanym przestworem niebo przybliżało się stale, zdawało się 
przywalać świat pozaziemską ułudą, pozostawiając coraz mniej miejsca na życie. 
- Cześć, Wiekowy - to Trunkowy nadchodził rozkołysanym krokiem. 
- Mocnotrący Czwarty - poprawił Wiekowy z niepewnym uśmiechem. 
- Aha. Ja jestem Drugi. A Szprycę przechrzcili na Dobrzetrącą Pierwszą. Wiesz - 
zniżył swój powleczony alkoholową patyną głos prawie do szeptu - ludzie gadają, 
że to wszystko z naszej woli... 
- Nie tylko ludzie - Czwarty wciąż słyszał wprawiające ziemię w wibracje dźwięki 
dalekiej struny. - Gdy liczba ludności... 
- Braci i sióstr - znów poprawił Czwarty. 
- No, gdy było nas pięć miliardów, wtedy potencjał koncepcyjny przeszedł w moc 
kreatywną, napędzaną siłą woli... 
- Pijacki bełkot - spokojnie stwierdził Czwarty. - Nieee... - tamten rozejrzał 
się bojaźliwie. Dokładnie tak mówił Amarantowy! 
Czwarty wstał i obrzucił wzrokiem równinę - resztki hamującej harmonijny rozwój 
człowieczego ducha cywilizacji technologiczno-konsumpcyjnej wsiąkły już w 
czerwony piasek i jak okiem sięgnąć, widać było tylko przygięte do ziemi różowe 
grzbiety Dobrzetrących sióstr i Mocnotrących braci, a górą niósł się potężny, 
zawodzący głos: przez tarcie do pełni, przez tarcie do pełni... 
Sam zaczął trzeć błyszczącą płytkę; po godzinie pracy uzyskał pięć centymetrów 
jadalnego wężotworu. I choć bolały go kark i ramiona, był szczęśliwy, że mógł 
zaspokoić ściskający żołądek głód. 
I tak w monotonnym znoju upływały dni podobne do siebie jak czerwone krople 
krwawicy, dni wypełnione mozołem, w wyniku którego wytworzona ludzkimi dłońmi 
energia spływała w głąb ziemi, kreując zapewne zręby przyszłego raju. Dawny 
Wiekowy zapomniał o księgach, myślał tylko o kęsie jadła, podobnie Trunkowy 
odzwyczaił się od picia, Chciejec od kobiet, a Szpryca od medycyny naukowej. 
Tylko Łebski nie odzwyczaił się. Najpierw był Mocnotrącym Pierwszym, ale wkrótce 
stał się Bystrzakiem. Nie tarł, tylko chodził i patrzał, a wzrok wyostrzył mu 
się tak dalece, że z ruchu warg umiał czytać słowa, a z wyrazu oczu - myśli. A 
już szczególnie zajadle tępił małe, zielone roślinki. które czasami wysuwały 
spod kamieni swoje wątłe pędy. Wieczorami przychodzili Amarantowi i rozrzucali 
cukierki dla Supertrących (był to tytuł honorowy i przechodni), a ci walczyli o 
nie jak zwierzęta. Raz, z okazji Święta Czerwia Pierwszego, rozdawano puchary 
czerwonego wina, co wydusiło łzy z oczu byłego Trunkowego. Natomiast różnych 
niedotrzaków i tych, których swoim bystrym wzrokiem wskazał Bystrzak, Amarantowi 
częstowali tylko razami skórzanych rzemieni. 
Pewnego dnia, jak mu się zdawało jeszcze bardziej fioletowego od innych, Czwarty 
zrobił małą przerwę w tarciu, aby dać odpoczynek obrzmiałym wysiłkiem mięśniom, 
a także by rozgrzane i pokryte zrogowaciałą skórą dłonie włożyć na chwilę do 
miski chłodzącej. Wtedy właśnie, w momencie błogiego rozluźnienia, dostrzegł 
zielone wąsy wysuwające się spod kopca gliny jego własnego jadłotworu. Pieściły 
wzrok odmienną delikatną w odcieniu barwą, zdumiewały finezją kształtu. Czwarty 
patrzał jak urzeczony, a efemeryczne pędy zdawały się wydłużać i tężeć pod samym 
jego spojrzeniem. 
Ktoś nagle kopnął go w plecy, przewrócił na bok. 
- Do roboty, zawszona gnido! - wrzasnął Bystrzak unosząc lśniący krwistym 
blaskiem zakrzywiony sztylet. Opuścił go błyskawicznym ruchem i zżął u nasady 
kiełek zielonej rośliny, a rozsypane po klepisku źdźbła natychmiast 
sczerwieniały od brzegów ku środkowi, skręcając się w niewidocznym, trawiącym je 
płomieniu. Wieczorem, gdy ze swoich podziemnych pałaców przybyli Amarantowi, 
Czwarty dostał solidną porcję batów i dopiero wtedy poczuł, jak palący ból 
porozcinanej skóry rodzi wrogą zawziętość. Dotychczas przyjmował nową 
rzeczywistość tak, jak przyjmuje się burzę, deszcz lub wiatr, teraz gotów był 
nawet na daninę krwi. 
Po południu, w czasie krótkiej przerwy, podczołgał się do Chciejca. 
- Posłuchaj, Trzeci, mam pewien plan - szepnął, oglądając się na Bystrzaka. 
- Zjeżdżaj, Czwarty. Chcę zostać Supertrącym warknął tamten, nie przerywając 
pracy. - Będę miał szansę na cukierki. 
- Posłuchaj tylko... 
- Powiedziałem: zjeżdżaj. Jeszcze ci mało po wczorajszym? 
Czwarty odpełzł na swoje miejsce, ścigany podejrzliwym spojrzeniem zbliżającego 
się Bystrzaka. Od chwili tej rozmowy wiedział, że musi zacząć działać sam. 
Wiedział już także, co ma robić. 
Nadal pracował w pocie czoła, tarł zapamiętale fioletowoczerwoną chłodną płytę, 
lecz teraz sił dodawała mu nadzieja, miał swoją wizję. Raz został nawet 
Supertrącym, ale nie wziął udziału w walce o cukierki. Amarantowy rzucił mu na 
odchodnym złe spojrzenie, a potem długo szeptali z Bystrzakiem, patrząc na niego 
z gęstoczerwonego cienia plątaniny wiciokrzewów. Zrozumiał, że musi działać 
szybko. Już nazajutrz nadarzyła się okazja. 
Jakby specjalnie dla niego, pośrodku gliniastoczerwonej niecki, pojawiła się 
drobna zielona plamka. Zawisł na niej spojrzeniem, a wtedy ona zaczęła rozwijać 
się i rosnąć, wypuszczała wąsy i liście, tężała z każdą sekundą szkarłatnego, 
trwającego wokół czasu. Dudnienie ciężkich stóp - to Bystrzak. 
Łomot krwi - to jego własne serce. Dobrze wie, co jest stawką w tej grze. Ale 
tak już się składa, że zawsze ktoś musi być pierwszy. 
Spręża się do skoku, zdążyć lub nie - to kwestia życia lub śmierci. 
Po amarantowym niebie płynie alarmujący jęk szarpanej struny jakiegoś potwornego 
banjo, ziemia odpowiada nerwową wibracją. 
Biegnie ile sił, jest już u celu. Chwyta zdumionego Bystrzaka za przegub, 
wytrąca mu krzywy sztylet z dłoni, obala go na ziemię. W jaki sposób wykrzesał 
tyle mocy ze starczego ciała? 
Krzyczy raz, drugi, trzeci. Tak głośno, jak tylko potrafi. Osiąga swój cel - 
wszyscy przerywają pracę i patrzą, a pod ich spojrzeniami rusza lawina zielonego 
wzrostu. Tarzają się z Bystrzakiem w rdzawym cieście gliny, ciała ich są mokre i 
śliskie jak okrwawione węgorze. Wszyscy wstają i patrzą. 
Zielona roślina jest już gruba jak udo mężczyzny, malachitowe węże łodyg kłębią 
się w paroksyzmach eksplozyjnego wzrostu, z trzaskiem otwierają się nowe liście. 
Wszyscy sąsiedzi stoją i patrzą, już nadbiegają następni. Rośnie milczący, 
podniecony tłum. 
Tryskający pióropuszami odnóg zielony gejzer olbrzymieje, wrasta w amarant 
nieba, tworzy wstrząsający kontrast barw w szkarłatnofioletowym, przyprószonym 
rudym pyłem świecie. 
Dudniący jęk pękniętej struny zamiera w trzewiach ziemi, jego ostatnie, 
najgłębsze tony bolesną falą uderzają stłoczonych w szkarłatnym półcieniu ludzi. 
Jak okiem sięgnąć, wszędzie kiełkuje zieleń, wybijają źdźbła traw, rozchylają 
się liście. Jałowa skorupa ziemi. pokrywała się falującym dywanem. 
W chwili w której zieleń przyćmiła fiolet, mroczna kurtyna uniosła się znad 
świata i niepodzielnie zapanowała pora roku od pradziejów mająca swoje miejsce w 
odwiecznym cyklu życia: nastała wiosna. Wiekowy siedział pod rozłożystym dębem i 
z lubością obserwował młode listki i polatujące na tle błękitnego nieba 
pszczoły. Ciepłe słoneczne języki pieściły mu nogi. Na kolanach trzymał księgę 
Wielkiego Mędrca. Ocalała, bo już przedtem była kolorowa: oprawna w specjalnie 
barwione deszczułki, każdą stronę nasyconą miała karminowym wywarem ze 
starożytnych ziół. Wiekowy otworzył ją tam, gdzie była założona, i przeczytał: 
"O Dostojni, bądźcie zapewnieni, że ja to wszystko ze znaków na Ziemi i Niebie 
przewidziałem, a potem spisałem i że nie była to uknuta zdrada, tak jak 
niektórzy mniemali, lecz obcych ziemskim istotom barbarzyńców najazd tak 
zręcznie uczyniony, aby onym istotom ziemskim rozum do cna pomieszać i w 
rozterce tudzież nienawiści do siebie i świata potem pozostawić, a wszystko to 
zesłane było ze sfer niebieskich jako kara za niecne postępki i zbrodnie, jakich 
człowiek dopuszczał się od zarania dni swoich". 
Wiekowy zamyślił się głęboko, albowiem dotychczas zawsze wierzył w słowo pisane.

ANDRZEJ ZIMNIAK

POJEDYNEK

Zbliżał się do Miasta. Opuścił już piaszczyste równiny i wspinał się na rozległy 
granitowy płaskowyż, przeniknięty silnym strumieniem energii z wnętrza Ziemi. 
Czuł, jak jego tkanki regenerują się, a myśli stają się szybsze i jaśniejsze. 
Wyczuł bliskość Miasta. Po dalekim niebie płynęły zeń ogromne rzeki rzadkich fal 
radiowych. Miasto pulsowało tysiącami istnień ludzkich - namiętnościami, 
pragnieniami, - smutkiem, radością, dobrocią i złem. Ogólną wrzawę życia co 
chwila przeszywał cichnący krzyk umierającego, ponad tysiącem głosów i szmerów 
wypływał ogrom ulgi rodzącej kobiety lub wzlatywała bezwolna rozkosz kochanków. 
Jonat uśmiechnął się bezgłośnie Oto trzy krzyki życia: poczęcie, narodzenie i 
śmierć. Reszta - to tylko szepty o tych trzech wyznacznikach istnienia. 
 Miasto ukazało się wreszcie jak na dłoni. Jego Miasto. Mrugało tysiącem 
świetlistych języków, sypało kaskadami barwnych iskier, buzowało rozrzedzonym 
promieniowaniem. Lecz te sygnały cywilizacji technicznej nie obchodziły Jonata. 
Interesowali go ludzie. Mali i wielcy. Dobrzy i źli. Te niepowtarzalne hybrydy 
nieklasyfikowalnych cech. Ludzie, których nikt nie rozpoznał, którzy nie znają 
siebie samych i nie mogą się sprawdzić w codziennym, przypisanym im rytuale 
życia. Jonat kochał to Miasto. Chętnie przebiegłby ulicami, i zajrzał na 
podwórza pełne kwietnych klombów i odwiedził poddasza starych domów z palonej 
cegły. Niegdyś lubił zatrzymywać się o zmierzchu pod nagrzanymi jeszcze słońcem 
murami, po których rozpełzło się dzikie wino, i dawał się przenikać wirem 
namiętności ludzkich. Teraz jednak musiał odłożyć to wszystko na później; a być 
może zaniechać na zawsze. 
Stłumił w sobie wzruszenie i szybkim spojrzeniem obrzucił całe Miasto. Wśród 
masy ludzkiej w wielu miejscach jarzyły się umysły obiecujące i zdolne, nawet 
wybitne, lecz żaden z nich nie przekroczył jeszcze progu samouświadomienia. I 
Jonat odetchnął z ulgą. W Mieście nie było Olsena. Szedł wmieszany w różnobarwny 
tłum przechodniów. Przygarbił się, głowę wciągnął między ramiona. Nikt go nie 
poznał, lecz Jonat przypominał sobie wielu mieszkańców, każdy dom, plac, ulicę. 
Z ulicznych kawiarenek, spośród kolorowych lamp, młode dziewczyny posyłały 
nieznajomemu uśmiechy. Skręcił w boczną aleję i znalazł się przed domem Ojca. 
Ścieżka jego zabaw dziecięcych porosła trawą, rozbuchany gąszcz gałęzi muskał go 
po głowie i karku. Drzwi były otwarte, po podłodze biegały małe, zielone 
jaszczurki. Widok biurka z rozrzuconymi na nim książkami sprawiał wrażenie, że 
Ojciec wyszedł tylko do sąsiedniego pokoju. 
W przyległym pomieszczeniu stał stary, zniszczony stół. To na nim uczyłem się 
ustawiać klocki, czytać i pisać - Jonat położył dłoń na chropowatym blacie i 
ciepło wspomnień przeniknęło mu palce. "Przy stole siedzi złotowłosy, rumiany 
chłopczyk i ze złością odrzuca nieudane rysunki. Wreszcie wściekłość malca nie 
daje mu pracować, po policzkach spływają łzy, bieleją palce zaciśnięte na 
krawędzi blatu. Nienawistny wzrok skierowany jest na stos kartek, które w pewnym 
momencie... zaczynają falować, miąć się i zgniatać w papierową kulę. Gorąca fala 
złości odpływa, pozostawiając tylko ogrom zdziwienia. 
Za plecami chłopca stoi Ojciec. Wyciąga rękę w stronę jasnej główki. Będziesz 
silny, bardzo silny - mówi". Jonat przerwał pasmo wspomnień i wyszedł w zieloną, 
pachnącą ciemność ogrodu. Na tle przepastnego aksamitu nieba z przyszytymi 
perełkami gwiazd pędziły rwące rzeki fal radiowych, ostre strumienie w pasmach 
telewizyjnych, słabe, lecz charakterystyczne odblaski telepatyczne. Nieforemne 
kłęby fal zamkniętych, przypominające sny o bezpańskich myślach, zwiastowały 
bliskość silnej burzy magnetycznej. 
W głębi wąskiej ulicy jakaś dziewczyna w długiej, ciemnej szacie pośpiesznie 
ukryła się w bramie. Z mroku ktoś nadchodził - wysoka, szczupła postać 
mężczyzny. Jonat skupił się jak umiał, ale nie był w stanie spenetrować jego 
mózgu. "Olsen?" - przemknęło mu przez głowę. Zbliżający się mężczyzna wykazywał 
czujność i gotowość do konfrontacji. Był już bardzo blisko - płowe włosy, 
wysokie czoło, czujne, nerwowe spojrzenie, głowa wciągnięta między szerokie 
ramiona. 
Zimny strach. A potem szok - to przecież on sam! Jonat wyprostował się i 
popatrzył na siebie - wtedy lustrzany obraz wybrzuszył się, rozmazał i spłynął 
gdzieś w bok. 
Z bramy wybiegła dziewczyna owinięta w szary, długi szal. Przysunęła swoją mokrą 
twarz tak blisko, że czuł jej płytki, urywany oddech. "Uciekaj stąd - szepnęła 
zduszonym głosem. - Odejdź natychmiast, błagam". Głos przeszedł w niezrozumiały 
bełkot, w rozbieganych oczach czaił się obłęd. Usta miała wypukłe, pełne, 
namiętne. "Odnajdę cię" - rzucił za nią, kiedy już zdjął z niej hipnozę i 
uciekła przestraszona. "Nie odejdę!" - krzyczał bezgłośnie, odrzucając 
ostrzeżenie Olsena. Musiał podwoić czujność. Ostateczna rozgrywka zbliżała się 
szybko. 
Wąskie uliczki Starego Miasta wyludniały się. Późna pora i ból głowy spowodowany 
rozwichrzoną, zasnuwającą Miasto burzą magnetyczną zapędzały mieszkańców w 
zacisze sypialni. Jonat przeciskał się przez gęsty, niemal lepki mrok zaułków 
wyłożonych gładkim kamieniem rzecznym. Uwagę miał napiętą aż do bólu. Chce mnie 
zmęczyć - pomyślał. W miarę jak jego ciało słabło, duch zdawał się potężnieć i 
uzupełniać niedostatki fizyczne. Pomarszczona jak zasuszony owoc twarz Matki, 
mlecznosiwe włosy zaczesane gładko do tyłu. Gdy Ojciec uczył go władzy nad 
umysłami innych, Matka zawsze mówiła: "Synu, bądź również dobry i sprawiedliwy. 
Używaj wielu oczu, bowiem jedna para może okazać się zawodna. Wyczuwaj wiele 
wymiarów. Kochaj". 
Agresja! Jak swąd palonej skóry, jak zduszony trzask ze zgniatanego lustra. 
Jonat nie ruszając się z miejsca odbił uderzenie i odruchowo wypuścił potężną 
kontrę o szerokim spektrum działania, raczej dla osłony i zyskania na czasie niż 
w celu unicestwienia przeciwnika. Natychmiast uchwycił słabe punkty w mózgu 
napastnika i zaczął już wypuszczać skoncentrowane, dobrze dostrojone uderzenie, 
kiedy nagle poczuł bezcelowość akcji. Przeciwnik został unieszkodliwiony 
pierwszym ciosem obronnym. 
Jonat pchnął zmurszałe drzwi i w ciemności wszedł na górę skrzypiącymi schodami, 
wśród zapachu moczu i zbutwiałego drewna. Na podeście leżał stary, licho ubrany 
człowiek w pozycji świadczącej o bezwładnym upadku. "Zimny okład na czoło!" - 
rozkazał dziewczynie, skulonej w najdalszym kącie. Zły na siebie wyszedł w mrok 
nocy. Omal nie zabił ulicznego rzezimieszka. 
Burza rozszalała się na dobre. Zmierzwiona wełna kłębów falowych zawładnęła 
niebem, przytępiła słabe promyki gwiazd, wyciszyła potoki długości radiowej. W 
miejscach silnego promieniowania urządzeń elektrycznych interferencja wyzwalała 
istne kaskady barwnych rozbłysków lub wiry na kształt trąb powietrznych z 
rozjarzonego pyłu. Co chwila nabrzmiałe energią niebiosa z głuchym mlaśnięciem 
przekazywały jej nadmiar do wstrząsanej razami Ziemi. 
Na początku poczuł małą mrówkę biegającą pod włosami, po czaszce. Zanim 
zorientował się i zaczął stawiać osłonę, było już za późno. Potężne uderzenie, 
mogące z łatwością zabić, zwaliło go z nóg. Było na szczęście w dużym stopniu 
chybione - zwiad trwał zbyt krótko na pełne rozeznanie. Następny cios, nie mniej 
potężny i wymierzony o wiele precyzyjniej, Jonat odbił już z łatwością. 
Błyskawicznie zlokalizował Olsena, który zdemaskował swoją pozycję atakiem, i 
wypuścił szerokie kontruderzenie. Szybko penetrował mózg przeciwnika i bił w 
słabe punkty krótkimi, lecz dokładnymi ciosami. Sam odparowywał serie podobnych 
uderzeń. 
Zaprzestali tych wściekłych, chaotycznych, bezcelowych razów i zmęczeni 
przyglądali się sobie nawzajem. Olsem stary i doświadczony mistrz; który 
niejednemu niebezpieczeństwu stawiał już czoło, zajął pozycję obronną. Jonatan 
mógłby być jego synem - zdolny, uparty, entuzjazmem młodości pokrywał brak 
rutyny. Tylko jeden z nich mógł pozostać w Mieście. 
Jonat wyszedł już poza przedmieścia. Minął ostatnie małe domki z czerwonej 
cegły, otulone kożuchem pnącej roślinności, i posuwał się brzegiem rozigranego 
potoku. Lecz świat ten nie istniał teraz dla niego - poruszał się w krainie 
rozbieganych prądów, wezbranych rzek falowych i skłębionej wełny burz 
magnetycznych. A przed nim rozbłyskiwał podstępnymi ciosami umysł Olsem, 
człowieka, który po raz drugi chciał wypędzić go z Miasta. Wypędzić już na 
zawsze. Jonat spróbował zastosować stary fortel. Klucząc dla niepoznaki zbliżył 
się do płytkiej niecki geologicznej, szybko wskoczył w jej ognisko i posłał 
przeciwnikowi grad uderzeń. Olsen ugiął się pod ich ciężarem, lecz zdołał 
wypuścić kontrę. Ten zaprawiony w bojach weteran wiedział doskonale, że 
zagłębienie wymyte w pokładach rudy może być równie dobrym emiterem, jak i 
kolektorem wiązki fal. Cios przedarł się przez gardę i tępym obuchem zdzielił 
Jonata, który z największą trudnością odczołgał się na bok. Na szczęście Olsen 
też dostał swoje - pomyślał. - Inaczej mógłby teraz wykończyć mnie w ciągu 
sekundy. Postrzępiona wełna burzy falowej odpłynęła, a w czarną otchłań nieba 
wylały się ogniste, rozszalałe rzeki promieniowania wschodzącego słońca. Jonat 
za każdym razem był zdziwiony bogactwem i grozą tego widowiska. I zawsze wtedy 
szkoda mu było innych ludzi, zdolnych obserwować jedynie tak żałośnie mały 
wycinek widma. 
Taki właśnie ranek wstawał przed wielu laty, kiedy był jeszcze małym chłopcem. 
Wtedy Olsen zwyciężył Ojca, zadał mu ostatni cios po całonocnych zmaganiach. 
Lecz nie zabił, stosując się do niepisanego prawa walki mistrzów. Ojciec wraz z 
rodziną został wygnany z Miasta. Od tego czasu nigdy już nie doszedł do dawnej 
świetności, żyjąc z dala od rodzinnych stron coraz bardziej zapadał na zdrowiu. 
A Olsen... 
Jonat, tknięty nagłą myślą, rozpoczął znów ostrożną penetrację mózgu 
odpoczywającego, ale czujnego Olsem. Lecz nie mógł znaleźć tego, czego chciał, 
choć ślizgał się po powierzchniach myśli, zapuszczał w meandry wspomnień, 
przebiegał pokłady pamięci. Zupełnie nic?! Wydawało się to niemożliwe. Owszem, w 
zwojach pamięciowych trafił na zapis zdarzeń tamtego dnia, lecz była to tylko 
kronika z zachowaniem ścisłej chronologii, i na tym koniec. 
Poprzez stare, infantylne pokłady pamięci dostał się w obszar płytkiej 
podświadomości. Czuł się nieswojo i nie całkiem w porządku, ale jakie było inne 
wyjście? Jak w nieprzejrzystej wodzie przesuwały się zagmatwane kształty myśli, 
pragnień i wyobrażeń, dające nigdy w pełni nie uzewnętrzniany obraz człowieka. 
Jonat czuł się jak złodziej w sanktuarium świętości, bo cóż bardziej świętego i 
intymnego można mieć poza własną nagą podświadomością, o której naturze mamy 
tylko mgliste pojęcie, poza bezbronnym ja, odartym z wszelkich ozdób, masek i 
konwenansów? 
Aby przeniknąć głębiej, Jonat musiał skorzystać z energii swojej osłony 
obronnej. Należało teraz działać szybko, ponieważ przeciwnik mógłby go dosięgnąć 
z łatwością. Szukał więc gorączkowo wśród wspomnień, marzeń, pragnień. I choć 
nie wnikał głębiej w żadne z nich, ślizgał się raczej tylko po ich powierzchni, 
zadziwiło go bogactwo wewnętrzne sprzeczności tego człowieka. 
Wreszcie znalazł. Zepchnięte na dno podświadomości, pełne bólu i poczucia winy 
wspomnienie walki z Ojcem Jonata, obraz zsyłanych na wygnanie. Długie, bezsenne 
noce. Wyrzuty sumienia, ledwie zaprawione dumą zwycięzcy. 
Lecz jaki bezmiar goryczy! Goryczy wypędzanego z wielu miast. Zgorzknienie 
tułacza. Zapiekły żal do ludzi. Olsen od najmłodszych lat nie miał Domu. Walka z 
Ojcem o Miasto była ostatnią szansą starzejącego się, steranego życiem 
człowieka. Jonat żałował teraz, że tak głęboko spenetrował to miejsce. Nie było 
czasu na rozważania etyczno-moralne, lak zwykle zresztą. Ciśnienie faktów pchało 
do rozwiązań dyktowanych prostą walką o byt. Zastanowienie przychodziło później, 
lecz znów nie zmieniało w niczym dalszych działań. Jonat pośpiesznie przepisał 
do swojej świadomości poczucie winy Olsena, jego ból i wyrzuty sumienia. 
Następnie znowu " osłonił się podwójną gardą i przygotował do ostatecznej 
rozgrywki. 
Rozpoczął bezładną wymianę ciosów, w którą stary mistrz, nie podejrzewający 
pułapki, dał się bez trudu wciągnąć. Gdy przerwali, zmęczeni, Jonat skupił się 
aż do bólu, wskoczył błyskawicznie do ogniska niecki geologicznej, tej samej, 
którą wykorzystywał uprzednio, i wypuścił skoncentrowaną wiązkę. Zawarł w niej 
cały żal, ból i świadomość popełnionego okrucieństwa, cały dokonany przed chwilą 
wypis z zakamarków mózgu Olsem. Wiązkę wzmocnił na tyle, na ile potrafił. 
Wyrzuty sumienia mogą męczyć, lecz wzmocnione stukrotnie poczucie winy - może 
zabić. Mózg Olsena próbował się bronić, stawiać jakąś zaporę, wypuścić kontrę, 
tak jak ranne zwierzę usiłuje niezdarnie uciekać, ciężko potykając się i kąsając 
powietrze, aż zwali się bezwładnie na ziemię. Był zwyciężony. 
Droga do Miasta dla Ojca, całej rodziny i dla niego stała otworem, lecz Jonat w 
pełni czuł gorycz tego zwycięstwa. Położył się na fragmencie muru, otaczającego 
niegdyś Miasto. Przyroda wokół budziła się z nocnego odpoczynku w życiodajnych 
promieniach słońca. Poczuł ciepłą falę radosnego podniecenia kilku dziewcząt, 
biegnących brzegiem strumienia. Młode pędy roślin stroiły się w delikatne korony 
fal wzrostowych, życie zdawało się cieszyć samym faktem swojego istnienia. , 
Jonat biernie rejestrował zachodzące wokół zjawiska. 
Stał się ślepy na barwy zdarzeń, jego mózg maskował wszelkie emocje i 
wzruszenia. Postarzał się o wiele lat w ciągu tej nocy. 
Białą, pylistą drogą, ciężko stawiając kroki, odchodził stary, pokonany 
człowiek. Tak jakby to mogło pomóc, Jonat uścisnął mu dłoń.

ANDRZEJ ZIMNIAK

przygoda ostatniej blondynki

Fabian przystąpił do mycia rąk, co rutynowo miało sygnalizować zakończenie 
wizyty, ale pytanie Barbary zaintrygowało go. Była ciekawa, czy jej mąż jest 
człowiekiem, i czy w przypadku, gdyby okazał się przybyszem spoza Ziemi, jakimś 
Marsjaninem czy Ganimedejczykiem, jego zabójstwo w afekcie byłoby ścigane przez 
prawo? Równie osobliwy jak samo pytanie był swobodny, wręcz gawędziarski ton, 
jakim zostało zadane.
- Nie wiem, czy dobrze zrozumiałem? - badał ostrożnie.
- Wiedziałam, że pan nie zrozumie. - Potrząsnęła piramidą złotych loków, a jej 
oczy pojaśniały. - Pan, dosyć wąsko pojmuje własną medyczną działalność, 
doktorze. Założę się, że zaraz zrzuci pan problem na psychologa. Albo na 
psychiatrę.
- Niekoniecznie... Możemy rzecz rozwiązać bez angażowania uczonych kolegów. - 
Mówił już zupełnie spokojnie. - Przyjemną i naturalną terapią byłby co najmniej 
dwutygodniowy urlop na Krecie, najlepiej z przyjaciółką od osobistych zwierzeń. 
Więc?
- Pan żartuje, doktorze.
- Dobrze, spróbujmy inaczej. Istnieją inne metody niż wyjazd, zapewne 
skuteczniejsze, choć obarczone skutkami ubocznymi. 
Odniosła wrażenie, że krzaczaste brwi i wąsy mężczyzny nastroszyły się jak 
sierść drapieżnika. Fabian wyjął z szuflady złote pudełko wielkości pocketbooka, 
otworzył je, po czym, bezceremonialnie odgarniając loki, przytknął błyszczącą 
krawędź do skóry na skroni Barbary. Chwilę manipulował przedmiotem, a ona 
wstrzymywała oddech, gorączkowo zastanawiając się, jak ma zareagować, gdy jego 
zachowanie przekroczy granice dobrego smaku. Popchnie faceta tak, że ten 
przebije głową drzwiczki szklanej szafy z przyborami medycznymi. Albo może 
lepiej objąć go za udo i zbadać, czy manipulacjom towarzyszy dostateczna 
erekcja.
Nic się jednak nie stało, lekarz spokojnie manipulował przy pudełeczku. Nagle 
poczuła lekkie ukłucie w czoło, jakby ukąszenie komara, następnie strzyknęło w 
środku głowy, lecz ból ustąpił natychmiast.
- To wszystko, droga pani. Proszę przyjść za tydzień, jak zwykle.
- Co to za maszynka? I co za sztuczki? - Była zła, czuła się oszukana. 
Pudełeczko do czółka, też coś!
Wyprostował się i spojrzał na nią z góry. Wielki chłop, na dodatek lekarz, nie 
powinien tak patrzeć na pacjentki.
- Żadne sztuczki, zwyczajna genoterapia. Somatyczna, rzecz jasna. Musi pomóc.
- Co pan mi zrobił?
- Może pani opowiedzieć przyjaciółkom, że doktor Fabian wstrzelił pacjentce 
złotą, wydrążoną kulkę do hipocampu, innymi słowy, prosto do mózgu. I tak nie 
uwierzą, ale ona naprawdę tam jest. I niebawem zacznie działać. - Przecież sama 
chciałaś, kobieto, dodał w myśli.
Cały wieczór czuła się inaczej niż zwykle. Palce drżały, skóra mrowiła, a 
wewnątrz mięśni rąk, nóg i brzucha zdawały się przemieszczać śliskie, długie 
włókna w dążeniu na właściwe miejsca, nie wywołując przy tym bólu, lecz 
delikatne swędzenie. Po klatce piersiowej płynęły strugi słabo wyczuwalnych 
ukłuć, a serce zwalniało, gdy taki strumień docierał w jego okolice. 
Najdziwniejsze rzeczy działy się w głowie - pod jej czaszką meduzowate twory 
przepychały się przez zbyt wąskie przewody. Wrażenie nie było ani przyjemne, ani 
też specjalnie dokuczliwe. Wyobrażała sobie, jak armia mikroskopijnych żołnierzy 
doktora Fabiana toczy batalię wewnątrz jej ciała.
- Co ci, Bacha? - spytał Maksymilian znad świeżo napoczętej flaszki piwa. Aż 
dziwne, że jej mąż oderwał wzrok od monitora, bo właśnie trwał mecz Manchester 
United z Bulls of Russia. - Przecież świńskie godzinki masz dopiero za kilka 
dni.
- Odczep się, Maks - powiedziała bez złości. Nie czuła chęci mordu, kuchenne 
noże przestały ją ekscytować. - Dostałam nowy hormon, i tyle.
- Aaa, byłaś u Małego Faba. Dobrze. - Ponownie skierował wzrok na ekran, jego 
ciekawość została zaspokojona. - Piguły, nano, gentechy, same bzdury - mruknął. 
- Czy wiesz, że Bullsi kupili nowego prawoskrzydłowego od Georgenees? To ten 
ostry, Kalashwili!
Wzruszyła ramionami i wstała, by przejść do sypialni, gdzie miała drugi 
telewizor, ale do salonu w podskokach wbiegła mała dziewczynka z zadziornym 
spojrzeniem. 
- Ja wiem lepiej, mamusiu! Nano to bakterie ze śrubek, a gen jest chemicznym 
programem egzekucyjnym. Jarzysz?
- Maks! - Barbara zwróciła się do męża. - Będziesz dbał o Kasztankę, jak ja... 
jak mnie diabli wezmą, na przykład Kaszmirskie Brygady pojmą na zakładniczkę?
- Jasne. Oddam twojej matce albo do domu opieki, przecież nie zostawię na 
zmarnowanie. Aj, jaka czysta główka, o włos od słupka! - Przysunął się do 
monitora, który upstrzył mu twarz ceglastymi cętkami.
Barbara zrezygnowała z oglądania babskiego teleigrzyska i udała się do kuchni 
szykować wcześniejszą kolację. Potem poszła do łóżka, głowa jej ciążyła, jakby 
to ona sączyła piwo przez cały wieczór, a nie jej wspaniały mąż Maksymilian. 
Czy to był sen? Początkowo tak uważała, przecież ciemność, która ją otaczała, 
nie chciała znikać, nawet gdy otwierała oczy. Potrząsnęła głową, z trudem 
odganiając przywidzenia, lecz szerokie przestrzenie odsunęły się tylko na 
chwilę, aby zaraz natrzeć z impetem, i w końcu otoczyły ją, odgradzając od 
śmiesznie małych sprzętów, nocnej lampki, bańki telewizora. Stała wysoko, na 
półce mniejszej od stóp, a pod nią ziała otchłań. Zachwiała się.
- Możesz przecież swobodnie chodzić - odezwał się Fabian. Był blisko, poznała 
jego głos, ale obok zobaczyła jedynie potwora, coś jakby karykaturę smoka. 
Krzyknęła piskliwie, lecz zwierz spokojnie rozkładał górne, mniejsze łapy 
przysiadając na zadnich.
- Co, już ci się nie podobam? Teraz jestem bardziej niezwykły i męski, przyjrzyj 
się. I nie panikuj, nic ci nie będzie, zaraz wrócisz do mężusia i australijskich 
seriali. Kiedy tylko zechcesz.
Barbara przemogła lęk i spojrzała. Rzeczywiście, trochę przypominał Fabiana, 
miał szczeciniasty wąs, nastroszone brwi i łysawą czaszkę, ale pysk był już z 
innej bajki, wydłużony i pełen szablastych zębów. Ten w części krokodyli łeb 
opierał się na brzuchatym tułowiu, pokrytym rogowymi płytkami, spomiędzy których 
wyrastały sztywne włosy. Siedząc opierał się na ogonie i mocnych dolnych 
kończynach. Oczywiście był nagi i bezwstydny.
- Przepraszam, Barbaro, ale w slipkach wyglądałbym gorzej. Przywykniesz, wszak 
wszystko mam na swoim miejscu.
Spojrzała na siebie, dłonie o trochę za krótkich palcach, piegowate ramiona, 
okryte nocną koszulą. Obmacała twarz, sięgnęła do fryzury. Chyba wszystko w 
porządku.
- Jak mam... Kim w ogóle jesteś? - spytała. Jej język pracował opornie, inaczej 
niż zwykle, co spowalniało wymowę.
- Przecież wiesz. Po prostu Fabian.
- Aha. Po prostu...
- Właśnie. Zabiorę cię na małą przechadzkę, zgoda?
- Wykluczone! To znaczy, najpierw muszę się przebrać i uczesać.
- Jeśli tak ci zależy. Chociaż wyglądasz jak trzeba.
- Wypraszam sobie! Gdzie moja sypialnia?
Odwróciła się, straciła równowagę i z krzykiem runęła w przepaść. Pęd zapierał 
dech, wokół przemykały ciemne kształty, przenikała przez niematerialne warstwy i 
bryły. Za nią leciał Fabian, słyszała jego chrapliwy oddech.
- Nie mogę cię dogonić, ty mała sikso - wychrypiał. - Na Anielskie Zastępy, 
pomyśl, że chcesz stanąć na nogach! Słyszysz?!
W głowie miała pustkę, już przestała się bać, popadała w psychodeliczne 
odrętwienie. W końcu przemogła się i pomyślała, że dobrze byłoby stanąć na czymś 
twardym, choćby na grubej szklanej płycie. Wtedy jej ciało posłusznie obróciło 
się nogami w dół i stopniowo wytraciło pęd, aż oparła się stopami na twardej 
powierzchni. Dostrzegła bezkresną głębię pod sobą, zachwiała się i znów obsunęła 
niżej, lecz kiedy powtórzyła w myślach, że chce się zatrzymać i stanąć na 
nogach, ponownie się udało. Usiłowała zrobić parę kroków i to też się udało. 
Zapragnęła wejść wyżej i natychmiast płynnie wzleciała o kilka pięter. Umiała 
latać!
- Dobrze, dziewczynko, doskonale! - zarżała poczwara, wabiąca się Fabianem. - 
Zdolna uczennica!
Barbara bawiła się tańcząc w powietrzu. Nagle podfrunęła do smokozwierza i z 
całej siły kopnęła go w zaśliniony pysk, bacząc, by nie pokaleczyć stopy o 
wystające zębiska.
- To za małą siksę, ty duży gnojku - krzyknęła bez złości. Wiedziała, jak 
postępować z samcami. Niestety, niektórzy byli totalnie zaimpregnowani albo z 
upływem czasu takimi się stawali, jak na przykład jej Maks. - Nie lubię 
głupawych dowcipów.
- U...ooo...uuu. Cholera, ale jesteś ostra...
- Męskie chamstwo schowaj dla innych, a ze mną masz postępować jak z kobietą, 
jasne? Mogłeś nauczyć mnie chodzić po tym szkle, jeszcze zanim zleciałam na 
złamanie karku?
- Może i tak, ale nie zdążyłem. Szybka jesteś.
- Bądź i ty taki, jeśli mamy razem spacerować. A teraz idę się przebrać.
Pędzili razem przez chłodną noc. Woskowy księżyc przeświecał przez chmury, 
podobne do rozbryźniętej galarety, a dołem pomykały miasta, rozsypane hałdy 
tlejących brył i uśpione, mroczne wsie. Zatrzymywali się i wchodzili do 
mieszkań, domków, lepianek, przenikali przez ściany, maszyny, sprzęty.
- Nie przechodź przez ludzkie ciała, bo je poranisz - ostrzegł Fabian. - Unikaj 
też zwierząt.
- Dlaczego?
- Żywa tkanka nie zregeneruje się prawidłowo.
- A mur?
- Och, mur ma prymitywną strukturę, więc niemal jej nie zaburzamy.
- Co tu się dzieje? - spytała i natychmiast uświadomiła sobie, że nie ma  
uczciwej odpowiedzi na takie pytanie. Tu i gdziekolwiek indziej. Dlatego zamiast 
stawiać podstawowe pytania lepiej nauczyć się sprawnie funkcjonować.
Fabian dał znak i zatrzymali się. Niepostrzeżenie przelecieli granicę nocy i 
teraz u ich stóp rozpościerała się kraina szarych wzgórz i wypełnionych mrokiem 
dolin oczekujących na przyjęcie świtu. Na najwyższym wzniesieniu stał pałac z 
bajki: strzeliste wieże, kolorowe dachówki, ażurowe ozdoby tak gęsto 
rozmieszone, że wiatr szumiał w nich jak w gałęziach sosnowego lasu. Wschodzące 
słońce odbijało się w kryształowych szpicach i rozpalało do kłującego blasku 
szybki witraży w otwartych wrotach.
- A to co? - zawołała Barbara nie ukrywając przejęcia. 
- Mirador. Tu zjemy śniadanie, oczywiście, jeśli zechcesz.
- Zechcę, mój książę.
Łagodnie sfrunęli na placyk, wysypany białym żwirem. Prześwietlony witraż rzucał 
na schody rozmyte barwne refleksy.
- Dobry sen - westchnęła. - Czy muszę wracać?
- Już niedługo. Zresztą nie jest powiedziane, że tutaj byłoby ci lepiej. 
Chodźmy.
Poprowadził ją przez sale bankietowe w amfiladzie aż do małej kawiarenki, gdzie 
usiedli przy oknie, wychodzące na szaroniebieską dolinę. Stolik przykryty był 
amarantową serwetą, przy nakryciach leżały haftowane serwetki w jaśniejszym 
odcieniu. Świeca zapaliła się sama, a jej ledwie widoczny płomień był 
przezroczysty jak delikatnie podbarwione zawirowanie powietrza. Spomiędzy 
ciężkich kotar wyszedł kelner, ubrany w nienaganny amarantowy smoking. Pochylił 
siwą głowę ze staromodnymi bokobrodami, czekał.
- Lody lalkowe, jak zwykle - powiedział Fabian. Rozsiadł się w szerokim fotelu, 
który niemiłosiernie zaskrzypiał, ale wytrzymał ciężar.
Kelner skinął głową, lecz nie odchodził. Pytająco uniósł brew.
- Och, nie ma znaczenia, nie rób sobie kłopotu, Bodo. Weź pierwsze z gotowych, 
dla mnie dziewczynę, dla niej, hmm, małego królewicza.
Kelner znikł, rozpłynął się pośród mięsistych, ręcznie haftowanych zasłon. Było 
cicho, tylko z sal bankietowych dobiegał brzęk cienkiego szkła - szykowano 
zastawę na wieczór.
- Dlaczego mnie tu zabrałeś? Co mi zrobiłeś? - zapytała Barbara mnąc w spoconych 
dłoniach kraj serwety. Bała się.
- Zwróciłaś się o pomoc medyczną. Do mnie o pomoc, więc próbuję wywiązać się z 
zadania, nie faszerując cię specyfikami, które przyrządzali obcy dla obcych. Mam 
swoje metody.
- Terapia wyjazdowa? Odnowa biologiczna metodą doktora Fabiana?
- W pewnym stopniu.
Kelner wniósł płonące lody. Szedł szybko, więc ciemnoczerwony, kopcący płomień 
rozwiewał się, rozgałęział na drobne języczki, mrowił fraktalnymi wypustkami, a 
chwilami odchylał się w stronę amarantowego smokingu i białej koszuli, 
pozostawiając na nich plamy sadzy. Kelner nie zwracał na to uwagi.
Lody znalazły się na stoliku i zgasły. Zanurzony w kąpieli z bitej śmietany, 
roześmiany, okopcony, ale błyszczący od szronu spoglądał na Barbarę czekoladowy 
królewicz. Był dzieckiem, po prostu małym, rozkosznym bobasem.
- Zjem cię, kochanie - powiedziała pieszczotliwie i wzięła go do ust. Na 
wierzchu była piankowa warstwa czekoladowych lodów, lecz wewnątrz język natrafił 
na ciepły krem o wyrazistym, słodkim smaku, a potem na gorącą pestkę. 
Przestraszona, wypluła ją na talerz. Złocisty, podłużny kamyczek, wyglądający 
jak kryształ, stuknął o porcelanę.
W tej chwili zza garbu wzgórza za oknem wyprysnął promień słońca, krzesząc w 
pryzmatycznych obrzeżach szyby kaskadę barwnych refleksów. Kobieta cicho 
krzyknęła i osłoniła oczy, a wtedy z doliny uniosła się mgła, pochłonęła światło 
i znów otulił ich półmrok.
- Brawo, Barbaro - mruknął Fabian z uznaniem. - Nie sądziłem, że tak szybko...
- Lubię lody. - Weszła mu w słowo. - To dziwne, że ogrzały się w środku. Tam 
była pestka. Czy pochodzi z jakiegoś owocu?
Fabian zjadł już swoją marcepanową lalkę w kształcie dziewczyny, w błękitnej 
sukience i z szafirowym diademem, nadziewanej malinowym syropem. Oblizywał 
wargi, nie chcąc uronić ani kropelki. Wyglądał upiornie.
- Ta... pestka - powiedział, zaglądając w talerz Barbary. - Tobie nie jest 
potrzebna, ale my, smoki, lubimy je, są dla nas jak łuskane orzechy, bo mamy 
mocne zęby.
- Ależ proszę. - Skinęła głową i chciała zawinąć kamień w serwetkę, ale Fabo 
zamachał łapami. - Nie trzeba. Proszę, podaj mi go. - Wziął kamyczek na łyżeczkę 
i obejrzał z lubością, po czym wrzucił wprost do gardzieli.
- Dziękuję, moja droga. Zadowolona z wycieczki? - spytał, powstając. - Cóż, 
musimy już iść.
- Takie to wszystko... nierealne. Pewnie zaraz się obudzę, ale mój sen raczej 
nie jest koszmarem. Wybrałeś przyjemne miejsce, trochę się odprężyłam, tylko  
wciąż się boję. 
- Doskonale, naprawdę się cieszę, że kuracja przynosi rezultaty, lecz dla 
pełnego efektu musimy odbyć jeszcze kilka sesji.
- Kilka... wystarczy?
- Zobaczymy - mówił pochylony w jej stronę,  prowadząc ku wyjściu. - Widzisz 
teraz, że istnieją sprawy ważniejsze niż Maks, wiadomości sportowe i nóż do 
chleba. Pamiętaj, że fundamentem zdrowia jest zachowanie właściwych proporcji.
- To był mój kłopot?
- Owszem, i dlatego wprowadzamy niezbędną korektę do twojej percepcji - 
wyjaśnił, lekko pociągając ją za sobą w powietrze. 
Słońce podnosiło się szybko, resztki mroku uciekały dnem dolin, osłaniane na 
krótko kłębami pierzchającej mgły. Ruszyli na zachód, a wtedy z tyłu, od strony 
słonecznej tarczy, odezwał się głos trąbki. Fabian gwałtownie obniżył pułap i 
przyspieszył.
- Prędzej! - krzyknął do Barbary. - Nasz czas właśnie się kończy!
Podążyła za nim na spotkanie nocy.
- Dzień dobry, Fabianie...
Lekarz spojrzał znad okularów.
- Ach, pani Barbara, witam. Jak samopoczucie? Wygląda pani na zadowoloną, ale 
także poruszoną. Chciałaby pani o tym opowiedzieć?
- Ja... To znaczy... - Zaczerwieniła się mocno. - Coś mi się zdawało... albo 
raczej przyśniło. Taki dziwny sen, bardzo wyrazisty, pan też w nim występował, 
doktorze.
- W trakcie modyfikacji genowych w hipocampie przywidzenia i omamy zdarzają się, 
zwłaszcza u wrażliwych pacjentów. Proszę się nie przejmować. Ważniejsze jest, 
jak się pani czuje na jawie, czy zaszły zmiany?
- Omamy, naukowo pan to nazwał. Tylko że one powracają co noc, zawsze mam dalszy 
ciąg tej... historii. Czy pan wie, że jest to bardzo logiczna historia w 
odcinkach?
Lekarz podsunął pacjentce krzesło, po czym poufale dotknął jej dłoni.
- Proszę nie zwracać na ten syndrom uwagi, po prostu ma pani wyraziste marzenia 
senne i zapamiętuje je na kolejną noc. Podobne przypadki są znane, nic w tym 
szczególnego. A samopoczucie w ciągu dnia, w domu?
Zrezygnowana, opuściła ramiona.
- Dobrze, to znaczy lepiej. Problemy rodzinne absorbują mnie zdecydowanie mniej.
- Doskonale, pani Barbaro, naprawdę się cieszę.
- Ja mniej, bo zaczynam tęsknić za nocnymi zwidami, chyba się od nich 
uzależniłam. A nie chciałabym popaść w nałóg.
- Absolutnie  nie można mówić o uzależnieniu, po prostu akurat te sny sprawiają 
pani przyjemność, podobnie jak, powiedzmy, poranna kawa. Proszę się nie 
denerwować.
Lekarz coś zanotował, po czym zsunął okulary na nos i przyjrzał się pacjentce. 
- Czy jest jeszcze coś, o czym powinienem wiedzieć?
Barbara wstała i zaczęła nerwowo chodzić po gabinecie,  stawiając drobne 
kroczki.
- Chyba tak. Bo... opowiedziałem Maksowi, mężowi. No, o tych snach.
- I...?
- Wyśmiał mnie. Sam po piwie śpi jak zabity, bez żadnych snów. 
- Spokojnie, Barbaro. Przecież już doszła pani do wniosku, że nie jest ważne, co 
on mówi i robi, nieprawdaż?
- On stale ogląda telewizję. - Westchnęła. - Serwis sensacji i sport, na 
okrągło. Jak mu opowiedziałam, wymyślił, że kłamię, bo naoglądam się serwisu i 
wciskam mu kit. Tak właśnie powiedział - Barbarze zaczęły latać ręce, a głos się 
załamał.
Lekarz położył jej dłonie na ramionach.
- Proszę się uspokoić - nakazał. - A co do Maksa, to radziłem unikać dyskusji z 
tym człowiekiem. Inaczej cała kuracja okaże się bezskuteczna.
- Tak, tak. Ale... musiałam komuś opowiedzieć, to było naprawdę silne przeżycie. 
Na co on, że w serwisie oglądał pogrzeb młodej dziewczyny, studentki, która bez 
przyczyny zmarła w trakcie wykładu. Czuła się świetnie i nagle, jak grom... 
Sześć dni temu.
- Stale takie scenki pokazują. Ściągają na żywo z kamer bezpieczeństwa, choć to 
nielegalne.
- Ale... ona była potem pochowana w niebieskiej sukience. Z szafirowym diademem. 
Też pokazywali.
Lekarz żachnął się. Otarł czoło.
- Więc co z tego, na Anielskie Zastępy? - spytał ostro. Nie potrafił ukryć 
rozdrażnienia. - Niebieskie kiecki i diademy są w modzie, noszą je miliony 
dzierlatek, więc do trumien też je tak stroją! Cóż w tym dziwnego?
Barbara uważnie przyjrzała się lekarzowi.
- To, że pan się denerwuje. Zawsze był pan taki opanowany.
- Powiedzmy, że zawsze próbuję wyglądać na opanowanego - odparł, przygładzając 
włosy i krzywiąc twarz w wymuszonym uśmiechu. - A co do snów, to wiadomo, że  
stanowią odbicie rzeczywistości, a więc także takich rekwizytów jak modne 
stroje.
- Ach... Skąd pan wie, że przyśnił mi się właśnie ten strój?
- Nie, nooo... nie wiem, przecież to pani sen, nie mój. Mogę się tylko domyślać, 
słuchając pani wypowiedzi.
- Jeszcze jedno: co to są Anielskie Zastępy? Gdzieś już o nich słyszałam.
- Ech, to pojęcie mitologiczne. - Lekarz machnął ręką. - Pewnie pamięta je pani 
ze szkoły, Barbaro.
- Być może. A więc do zobaczenia w następnym śnie, doktorze.
- Do zobaczenia, droga pani.
Fabian zamknął drzwi i odetchnął.
Światło z trudem przesiąkało przez mgłę o odcieniu cynobru, a półnadzy tubylcy 
snuli się po nadmorskim bulwarze, poruszając ramionami w takt bębna. Barbara 
odwróciła głowę. Wolała obserwować fale na płyciźnie, nad którymi osadzono na 
palach kilkupiętrowy hotel, tarasy, baseny i sztuczną plażę z poliakrylowych 
muszelek. Oaza w oazie, bo poza Bander-shejk rozciągała się piaskowa pustynia, 
widoczna z poziomu kawiarni. Zajmowali mobilną lożę, która łagodnym ruchem 
zgodnie z życzeniem gości odwróciła się w stronę oceanu. 
- Tam coś płynie - powiedziała, celując w morze łopatką do mieszania koktajlu, 
drewnianym sztyftem zakończonym trójbarwnym proporczykiem. Pomachała nim w 
stronę dalekiego kutra, jachtu czy czegoś innego, co kryło się co chwila za 
wybrzuszeniami fal.
- Zdaje ci się - mruknął Fabo. Lubił miewać przeciwne zdanie. Zjadł więcej 
deserów niż zwykle i całą paszczę miał umazaną malinami, truskawkami i marmoladą 
z róży. Jak zwykle był nagi, nastroszony łuskami i obrośnięty szczeciną, ogólnie 
odstręczający. - Któż by tu płynął i po co? Wody roją się od rekinów i parzących 
meduz, a do najbliższego portu jest ponad sto mil.
- Przecież my tu jesteśmy. Może ktoś chce nas odwiedzić, ciebie, żarłocznego 
nocnego smoka, i mnie, wyrośniętą dziewczynkę na małżeńskim odwyku? Kto wie, czy 
nie powinieneś na powitanie gości narzucić jedwabnego burnusa i włożyć kolorowej 
mycki, jakie noszą tutejsi ważniacy? Będziesz wyglądał o niebo lepiej.
- Tsss, nie używaj takich określeń - wysyczał i rozejrzał się. Licho nie śpi.
Zapanowała cisza. Barbara szerzej otworzyła filtry dźwiękowe i z zewnątrz 
dobiegł chlupot wody pod tarasem, daleki szum fal na płyciźnie, nawoływania 
tubylców i głośne dudnienie bębna. Fabo przysunął talerzyk i zaczął połykać 
złote pestki. Na smoczym obliczu odmalowała się ekstaza, co jeszcze potęgowało 
jego brzydotę.
Barbara sięgnęła łyżeczką po tombakowy kamyk o doskonale wrzecionowatym 
kształcie, który przed chwilą znalazła w swoim lalkolodzie. Smok był szybszy. 
Szponiasta łapa z rozmachem walnęła w stolik, przykrywając pestkę.
- Tobie nie wolno - warknął. - Możesz potem żałować, kobieto.
Drgnęła, przestraszona. Fabo nigdy nie zachowywał się w taki sposób.
- O co ci chodzi? Chciałam raz spróbować. Przecież ty...
- Nie!! To szkodzi ludziom, mogłabyś umrzeć. Ludzie nie jedzą także kamieni, 
drewna, kości.
To mówiąc chwycił ziarnko w dwa palce i wrzucił sobie do gardła. Barbara była 
przekonana, że gdy przełykał, rozległ się cichy pisk. Podobno taki odgłos wydają 
zjadane żywcem ślimaki.
Wstała, strzepnęła serwetkę i rzuciła ją na krzesło.
- Wychodzę - stwierdziła. - Mam dość twojego nieokrzesania. Wszystkie samce są 
takie same. 
Fabo wykonał pojednawczy gest i uniósł się, zagradzając jej drogę.
- Nie, nieee, to nie tak, zaufaj mi, Bacha. Ograniczam cię dla twojego własnego 
dobra, możesz mi wierzyć.
- Też coś - prychnęła. - Obiecałeś, że po tygodniu wyjaśnisz, co to wszystko 
znaczy. I co? Tylko gbur z ciebie wyłazi!
- Jeśli czujesz się urażona, przepraszam. Kuracja się kończy, więc rzeczywiście 
czas na podsumowanie. Napijesz się wina?
- No dobrze, niech będzie - zdecydowała z ociąganiem i usiadła. - Jeśli wino, to 
białe. 
Na skinienie pojawił się kelner, półnagi krajowiec posągowej budowy. W milczeniu 
przyjął zamówienie, skinął głową i odpłynął jak duch.
- Jesteś mi winien kilka podstawowych wyjaśnień. Powiedz, co to za świat, który 
zwiedzamy co noc.
- Droga Barbaro, istnieje tylko jeden świat, mamy do czynienia wciąż z tą samą 
rzeczywistością. Możemy jedynie oglądać ją od innej strony, z innego poziomu.
- Jak trafiłam na inny poziom? Dlaczego latam w powietrzu jak czarownica?
- Nauczyłem cię. Gdybyś jako niemowlę została porzucona i dorastała w 
odosobnieniu, byłabyś tylko potencjalnie inteligentną małpą. Nie zdajesz sobie 
sprawy, jakich jeszcze rzeczy możesz się nauczyć.
- Ach tak. Więc dlaczego nie uczysz innych oprócz mnie? Dlaczego jestem tu sama?
- Nic nie wiesz o mojej praktyce. Jestem lekarzem i oczywiście pomagam wielu 
potrzebującym.
- Lekarzem, pięknie. - Przyjrzała mu się z ironią. - Nieco odbiegasz od 
przyjętego wizerunku.
- Mogę przybierać postać, jakiej oczekujesz od lekarza, i przecież to robię, ale 
przy posiłkach wolę wyglądać jak teraz. To wynik mojej interpretacji, hm, 
kultury ludzkiej.
- Smoków nie ma! To fantazje, bajki, głupstwa!
- Fantazje, legendy, mity, baśnie, to część kultury. Ważna część.
- Więc możesz przybrać dowolną postać?
- W zasadzie tak, tego też można się nauczyć.
- Smok pożerający dziewice... Fabo... co my tak naprawdę robimy? - spytała 
drżącym głosem.
- Korzystamy z dobrodziejstw egzystencji antropicznej. Jemy, pijemy, kochamy, 
szkodzimy, szukamy harmonii przedustawnej, wierzymy, że legendy zawierają 
szczyptę prawdy, nie chcemy umierać. Bycie człowiekiem jest atrakcyjne, zapewnia 
różnorodność doznań, i właśnie dlatego nim jestem.
- Nie pleć bzdur!! Odpowiedz na pytanie! - krzyknęła. Nie cierpiała, gdy 
jakikolwiek samiec popisywał się erudycją, a ona nie potrafiła go sprawdzić. 
Fabo uniósł ramiona w geście bezradności.
- Tłumaczę, jak potrafię, ale ty jesteś dzieckiem Boga Wojny, więc nóż do chleba 
natychmiast kojarzysz z mieczem, a smoka z krwiożerczą bestią. Te dziewczyny... 
one wszystkie i tak miały umrzeć, ująłem im dzień życia, najwyżej dwa. Tak samo, 
hm, zawłaszczane przez ciebie dzieci były nieuleczalnie chore i nie było dla 
nich ratunku. Można ująć to następująco: za dnia jesteśmy ludźmi i żyjemy w 
cywilizowanym świecie materialnym, a w nocy przenosimy się do jego baśniowego 
dopełnienia. Świat mitów zawsze spełniał rolę terapeutyczną i pełni ją nadal, 
więc jako lekarz ordynuję specyfik najlepszy z możliwych.
Zastanawiała się chwilę, oddychając szybko i płytko, po czym spytała z gniewem:
- Ale po co? Dlaczego w tej grze posuwamy się tak daleko?
- Jedynie odgrywamy role, wpisujemy się w mity, które istniały tutaj od dawna. 
Od tak dawna, że nikt nie wie, skąd pochodzą, ale stanowią nieodłączną część 
systemu.
Barbara upiła wina z pucharu, który nie wiadomo kiedy wyczarował przed nią 
półnagi kelner o nienagannych manierach. Westchnęła i zapatrzyła się w morze, 
skąd ktoś powiewał ku niej trójbarwnym proporcem. Przetarła oczy, ale miraż nie 
chciał zniknąć: na surfingowej desce stała postać w obszernym ubraniu ochronnym, 
wymachując długim drążkiem z chorągiewką. 
Bez namysłu chwyciła łopatkę do lodów i odpowiedziała na sygnał, jakby daleki 
pływak mógł ją widzieć, ukrytą w loży za przegrodą z przyciemnionego szkła. Ale 
zareagował natychmiast, zmieniając rytm sygnalizacji na bardziej gwałtowny. 
Barbara cofnęła się, jakby chcąc ukryć się przed wzrokiem dziwnego intruza.
- O co chodzi? - spytał Fabo i obejrzał się. Gdy dostrzegł dalekiego surfera, 
zastygł na chwilę w bezruchu.
- Cholera - zaklął. - No tak, wymachiwanie proporczykiem, opowieści o niebie i 
Zastępach, wszystko razem musiało źle się skończyć. Uciekamy!
Chwycił ją za przegub i dosłownie wyciągnął zza stolika, uniósł jak piórko ponad 
blatem i runął do wyjścia. W drzwiach odbił się od kelnera, wcisnął mu w dłoń 
banknot i pędził dalej. Barbara najpierw krzyczała i próbowała stawiać opór, ale 
potem poddała się i nawet pomagała w ucieczce, żwawo biegnąc za smokiem. Jej 
także udzielił się chłodny strach.
Fabo zatrzymał się gwałtownie i przyłożył ucho do podłogi.
- Tutaj - wychrypiał, po czym wniknął w warstwę ceramicznych płytek i zaczął 
zagłębiać się w zbrojoną warstwę nośną budynku. - Za mną, szybko! Uważaj, żeby 
nie wypaść z kolumny!
Stanęła, zdezorientowana. Korytarzem nadchodziła dziwna para, lekko toczona 
damulka i atletyczny blondyn o  szeroko rozstawionych oczach. Barbara poczuła 
panikę, bo Fabo już znikał, a ona zapomniała, co robić. "Chcę przenieść się 
niżej, tak, jak najszybciej", pomyślała i w tej samej chwili ześliznęła się w 
ciemną czeluść. Przemknęła przez szarą warstwę betonu, słysząc z góry zanikający 
kobiecy krzyk, a siatka metalowych prętów zbrojenia delikatnie połaskotała ją po 
żebrach. Oczy szybko przyzwyczaiły się do mroku i wtedy zauważyła Faba ostrożnie 
opuszczającego się wnętrzem jednej z kolumn, podtrzymujących budynek nad wodą. 
Miała jednak zbyt dużą prędkość, więc nie zdołała zakręcić i wypadła na chwilę 
poza ściany, przemykając z szalonym przyspieszeniem przez słoneczną przestrzeń, 
a potem rzadką warstwę morskiej wody. Ponowne wniknięcie w mur kolumny odczuła 
jako bolesne uderzenie. Pomknęła za Fabem, ból promieniował po całym ciele.
Smok zatrzymał się i obejrzał ją.
- O mało się nie rozbiłaś, musisz uważać. Tutaj zagraża  nie mniej 
niebezpieczeństw niż w twoim standardowym paśmie percepcji. Poczekaj! - syknął i 
unieruchomił ją w uścisku sękatych łap, przechylając łeb i nasłuchując. W górze, 
na wysokościach, rozległ się czysty dźwięk trąbki. - Pewnie zauważył cię, jak 
wyskoczyłaś z muru. Dalej, za mną!
Pociągnął ją za sobą wskroś warstw wilgotnego piasku, potem wpadli w poziome 
złogi skalne, którymi pomykali niby obszarami chłodnego cienia. Na większej 
głębokości przelecieli jak widma przez pieczarę, wypełnioną gorącą wodą, a potem 
wniknęli w gęste, czarne bazalty. Ta szalona ucieczka nic nie dawała, bo za nimi 
narastał łomot podobny do głuchego tętentu kopyt. Wciąż przyspieszali, aż skały, 
solanki, łachy piasku i systemy grot zlały się w rozmigotany strumień, w pejcz, 
który w obłędnym pędzie boleśnie ich chlastał. W końcu smok zwolnił, zatrzymał 
się i podniósł łapę, dając sygnał do opuszczenia podziemnej krainy. Ostatkiem 
sił przemieścili się ku powierzchni, wynurzyli z piaszczystego dna, przepłynęli 
warstwę wody i słaniając się wyszli na plażę, okoloną rumowiskiem skał. Fabo 
usiadł i dyszał ciężko. Po chwili odezwał się, przekrzykując łoskot przyboju:
- Właściwie jesteś już zdrowa, Barbaro, dalej musisz dawać sobie radę sama. 
Ja... wyjeżdżam.
- Dokąd?
Nie odpowiedział, tylko wskazał na morze. Z fal wyłaniał się potężny jeździec w 
zbroi. Woda strumieniami wylewała się spod hełmu i spływała po płycie 
napierśnej, chlustała po tarczach, osłaniających boki wierzchowca. Wyjechał na 
plażę, zeskoczył z konia i odrzucił kopię, grubą jak męskie udo. U jej grotu 
powiewał trójbarwny proporzec. Rycerz wsparł urękawicznioną dłoń na głowni 
miecza.
- Poddajesz się władzy tego świata? - zapytał smoka dudniącym głosem 
zniekształconym przez osłony.
- Ależ tak, Panie Gawein, jeśli to ty nas ścigasz. Nie zamierzam stawiać oporu 
władzom Sol Sys, zresztą nie miałbym szans.
- Też tak uważam - odrzekł rycerz i podniósł przyłbicę. Ujął przewieszoną przez 
ramię trąbkę i zagrał czysto na tak wysoką nutę, że aż zaświdrowało w uszach. Po 
chwili nadlecieli Sędzia i Pisarz.
- Ach, jak to dobrze, że mamy wreszcie tego Maiorisa, naprawdę doskonale się 
sprawiłeś, Panie Gawein. Pisz, Pisarzu, co należy, to znaczy najpierw datę - 
stwierdził Sędzia. Odchrząknął, obciągnął togę i zwrócił się do smoka.
- Uprzedzam, że nieprawdziwe zeznania lub zatajanie prawdy mogą spowodować 
natychmiastową deportację z planety Ziemia w losowo wybrany region wszechświata. 
W imieniu Anielskich Zastępów proszę o podanie personaliów.
- Fabomnuhemun z Systemu 47 Ursae Maioris, pobyt od godziny 22:45,782 czasu 
Greenwich dnia 17 lipca 1994.
- Czy imigracja była legalna?
- Proszę - powiedział Fabo i odwrócił łuskę na prawym policzku. Widniała tam 
okrągła, polichromowa pieczęć Urzędu Granicznego.
- Dziękuję. Czy obywatel zawłaszczał dusze?
Smok westchnął. 
- Tak. Nie miałem innego wyjścia.
- Czy obywatel wiedział, że to zabronione?
- Przecież to się robi nagminnie!
- Proszę nie udawać poziomu inteligencji niższego niż faktyczny. Podsądnemu 
wiadomo, że jest to monopol anielski.
- Nie mogłem uwierzyć w prawdziwość tego zarządzenia.
- Niesłychany tupet! Przecież zarządzenie obowiązuje od początku naszej ery!
- Przybyłem tutaj niedawno.
- Proszę wyjaśnić konieczność, według twierdzenia podsądnego, procederu 
nieuprawnionego zawłaszczania dusz.
Smok ponownie westchnął.
- Kwestia diety, szanowni panowie. Nie służy mi warzywno-mięsna dieta 
wegetariańska, potrzebuję czegoś więcej.
- Więc podsądny źle wybrał planetę do imigracji.
- Niczego innego nie było w promieniu miliarda lat świetlnych, a ludzie gorąco 
zapraszali, więc skorzystałem. Urządziłem się i nie miałem zamiaru umierać z 
głodu.
- Liczba zawłaszczonych dusz?
- Wszystkich?!
- Proszę nie żartować, to jest rozprawa sądowa. Od momentu przybycia do Sol Sys, 
to jasne.
- Około sześciu tysięcy.
- Słoje kości udowej podsądnego pokazują liczbę sześć tysięcy trzysta 
dwadzieścia. Czy oskarżony zgadza się?
- Tak, może być.
- Ostatnia sprawa: skąd pomysł na postać smoka?
- Dychotomia tej kultury sugerowała takie właśnie optymalne dopasowanie. W bycie 
realnym zaspokajałem potrzebę ducha, zaś w mitycznym - ciała. W pierwszym byłem 
lekarzem, w drugim pożywiałem się. Według podań, smoki zjadają dziewice, więc 
spożywałem je, pozostawiając dusze na deser.
- Zamykam pierwszą rozprawę i otwieram drugą - ogłosił Sędzia. - Kim jest ta 
kobieta?
- To Bachabenduria z Marsa, Sol Sys.
- Nie umie mówić?
- Umie, ale nic nie pamięta. Syndrom doskonałego zespolenia kulturowego.
- Więc dlaczego została czarownicą?
- Biorę winę na siebie. W bycie rzeczywistym cierpiała na histerię marsjańską 
rodzaju wojowniczego. Zaordynowałem leczenie przez zmianę psychicznego klimatu, 
cyklicznie przemieszczając pacjentkę do bytu mitycznego. Tam pracowała jako 
czarownica-wolontariuszka, odpowiednio wcześnie znajdując i usuwając wirulentne 
jednostki małoletnie, ograniczając w ten sposób nadmierny zasięg infekcji. A 
więc ekstrapolacja konwergencji kulturowej do obszaru maksymalizacji pożytku.
- Stwierdzam, że jest to nadinterpretacja podsądnego. Zamykam posiedzenie. Sąd 
udaje się na naradę, proszę poczekać na ogłoszenie wyroków.
Sędzia, Pisarz i Rycerz zastygli w ferującym bezruchu na kilkanaście sekund, po 
czym Sędzia uniósł zwój, podany mu przez Pisarza, i odczytał co następuje:
"Obywatel Fabomnuhemun z Systemu 47 Ursae Maioris zostaje uznany winnym 
zarzucanych mu czynów. Po uwzględnieniu okoliczności łagodzących Sąd skazuje go 
na opuszczenie planety Ziemia w ciągu 24 godzin od tej chwili, bez prawa 
powrotu. Wyrok jest prawomocny.
Obywatelka Bachabenduria z Marsa, Sol Sys, zostaje uniewinniona pod warunkiem, 
że w ciągu 12 godzin utraci zdolność penetracji bytu mitologicznego. Cofnięcie 
tej zdolności ma spowodować ta sama osoba, która ją wprowadziła. Wyrok jest 
prawomocny".
Pan Gawein zagrał na trąbce, po czym Anielski Zastęp zniknął z pola widzenia.
Lecieli na spotkanie nocy, a chłodny jesienny wiatr wypływał naprzeciw szeroką 
strugą. Na niebie stał księżyc w pełni.
- Co to była za gra, Fabianie? - zapytała Barbara. - Farsa, komedia?
- Nie, to była prawda. W ramach terapii umożliwiłem ci szersze spojrzenie. 
Terapii i... sympatii.
- Dopiero teraz mówisz? O tej sympatii.
- Mówiłem, jak potrafiłem, jesteśmy z innych systemów.
- Szkoda, bo mogło być lepiej. A w ogóle to nieźle wszystkim nakłamałeś. No, 
może ty jesteś jakimś tam imigrantem, w końcu tylko czasami wyglądasz normalnie, 
ale ja? Wielu jest tutaj takich... obcych, jak ty?
- A jak myślisz? Czy twój Maks jest człowiekiem? Albo ten Murzyn farmaceuta z 
apteki w twoim domu? Czy Frączyński spod piątki? Sama widzisz. Na Ziemi już 
dawno nie ma ludzi, wszyscy zostali zastąpieni przez przybyszów z zewnątrz, a 
tubylcze ludzkie dusze, pieczołowicie skatalogowane, oczekują swojego czasu. Na 
hasło Ziemian, zwane CETI i SETI, rozpoczął się masowy napływ imigrantów i nie 
było odwrotu, bo w Kosmosie jest cholernie mało przytulnych miejsc. A ponieważ 
każdy przybysz był innego chowu, dla świętego spokoju przyjęto model cywilizacji 
miejscowej, antropicznej, zresztą zupełnie dobry. Święty spokój wybrano także 
dlatego, żeby nie zadzierać z miejscową władzą, która kataloguje wszystkie 
dusze, zarówno autochtoniczne, jak i napływowe. Imigrantom zazwyczaj to nie 
przeszkadza, tylko ja mam nieco większe wymagania, bo sporządzam własne 
katalogi.
- Kłamiesz, Fabo. Ja przecież czuję się... ja jestem człowiekiem. 
- Niektórzy tak się zaadaptowali, że zapomnieli o korzeniach. Jesteś na pewno 
ładną samiczką, ale, jak mówiłem, z planety Mars. Tam, bezpiecznie zagrzebana 
pod biegunem, czekałaś od dwóch miliardów lat w zamrożonym jaju na poprawę 
warunków bytowych. Ziemia nie była daleko, więc starczyło energii twojego żółtka 
na przeskok, kiedy ludzie zaczęli je drażnić falami o długości 21 centymetrów.
- Cała ta filozofia ma chyba niewielki wpływ na życie, które biegnie swoim 
torem. Czy człowiek jest prawdziwy, czy tylko antropiczny? Dla mnie to kwestia 
bez znaczenia. Gorzej z tobą, biedaku. Masz kłopoty przez terapię, którą mi 
przepisałeś, inaczej Zastępy niełatwo by cię znalazły.
- Nie przesadzajmy, prędzej czy później i tak by się wydało. Teraz pora znikać, 
moja droga. Muszę znaleźć spokojne miejsce, zasnąć i przetrwać, jak robiłem już 
nieraz. Życie we wszechświecie głównie śpi, przeczekuje niekorzystne warunki w 
stanie przetrwalnikowym, i dlatego niełatwo je odkryć. Niedawno przeprowadziłem 
symulację i przewiduję rozwój technicznej cywilizacji na Wenus za około miliard 
lat. Życie rozwinie się tam na drodze ewolucji ze zmutowanej bakterii 
Escherichia coli, która znajduje się w tej chwili na orbicie okołosłonecznej w 
zmarzlinie odchodów astronauty Nielsa Armstronga. Już teraz muszę przygotować 
sobie miejsce w kolejce po wizę, bo inni też prowadzą obliczenia i chcą 
skorzystać.
- Miliard lat oczekiwania?
- To naprawdę nic wielkiego, mgnienie w kosmicznych warunkach. Ty 
zakonserwowałaś się na dwa miliardy latek i wciąż wyglądasz całkiem dobrze, 
inaczej bym się z tobą nie zadawał.
- Będzie mi ciebie brakowało, Fabo. Zostaw mi jakiś prezent albo zrób coś dla 
mnie.
- Nie, Maksa nie ruszę, bo jest moim dawnym kumplem z Procjona. Można 
powiedzieć, że o przystawianie rogów sam się prosił, więc zrobiłem mu małą 
przysługę, ale na tym koniec. 
- Mam coś. Nie cierpię kawałów o blondynkach, może zmienisz mi kolor fryzury na 
stałe?
- Nie chcę cię zmieniać, jesteś w porządku. Mam lepszy pomysł: zmodyfikuję 
długość fali świetlnej, odbijanej przez ludzkie włosy, i wszystkie blondynki 
będą wyglądały jak zielone, rude jak kasztanowe, a brunetki staną się fioletowe. 
Kobiety zrobią się na grynetki, sepitki, umbrynki i bluenetki, mężczyźni 
podobnie. Mogę eksperymentować, bo Anielskie Zastępy mają swoje własne spektrum 
widzenia, więc nawet nie zauważą korekty. Zgoda?
- W porządku! Ilekroć spojrzę w lustro, pomyślę o Tobie.
- Stanę się postacią ze snu, bo zaraz wyłączę ci ziarnko w hipocampie i na dobre 
powrócisz do swojego standardowego pasma rzeczywistości, gdzie masz obowiązki. 
Wracaj do męża i swojej Kasztanki, tam jest twoje dobre miejsce. Ale od czasu do 
czasu odnajdziesz drogę do krainy mitów, ponieważ ona zapewnia równowagę każdemu 
z osobna i całej rzeczywistości. Do zobaczenia, wojownicza Marsjanko! Pewnie się 
jeszcze spotkamy, bo życie jest wieczne i niezniszczalne, i pożera coraz więcej 
bezmyślnej materii prostej.
Uściskali się i rozeszli, albowiem na końcu każdej dróżki, drogi czy gościńca 
wszystkich czeka to samo: rozstanie. Ale zabawne historyjki pozostaną 
nieodłączną częścią cywilizacji typu ludzkiego, więc będą je opowiadali aż po 
horyzont czasu  antropogeniczni mieszkańcy ziemskiego globu. Oczywiście, także o 
grynetkach, czyli kobietach kokietujących lokami barwy malachitu.
Warszawa, sierpień-grudzień 2000
Andrzej Zimniak
27

ANDRZEJ ZIMNIAK

SCHRONISKO

Nick otworzył okno i pokój napełniło chłodne górskie powietrze. Las wspinał się 
korowodem strzelistej zieleni świerków na stromiznę, która zdawała się walić 
ogromem skalnego masywu wprost na wątłą ścianę budynku. 
W szczotce igliwia uwięzły kłęby mgły, ziemia i drzewa parowały po niedawnym 
deszczu. Z gałęzi opadały duże krople. zabielone refleksem mlecznoszarego nieba. 
Nick wychylił się, wsparłszy łokcie na wilgotnym parapecie. Odetchnął głęboko i 
poczuł ostrą woń lasu: igliwia, mokrego mchu, zbutwiałego drewna. Jak to 
wszystko trzyma się na takiej pochyłości? - pomyślał machinalnie, obserwując 
kurczowo wrzepione w ziemię drzewa. obnażające splątane ścięgna korzeni. 
Pomiędzy stojącymi dumnie jak kolumny prostymi olbrzymami świerków lekko 
przysiadły barwne drzewka jarzębiny. Kiedyś Nick porównywał je do płomieni 
strzelających pośród szarozielunej masy leśnej. Dziś nie mógł zdobyć się na 
takie skojarzenia widział tylko na wpół martwe liście, ledwie trzymające się 
gałęzi. Pewnie dlatego, że przyjechał zbyt późno: ostatnie dni października to w 
górach już początek zimy. Tylko patrzeć, jak któregoś ranka szyby zawiane będą 
śniegiem, a białe czapy przygniotą gałęzie do ziemi. Tak, i tym razem spóźnił 
się. Często spóźniał się, czasem o lata, czasem o minuty - efekt bywał podobny. 
Po prawej nodze przebiegła mrówka. łaskocząca, nieznośna. Strzepnął dłonią, 
jakby chciał pozbyć się natręta; zawsze tak robił i zawsze potem śmiał się 
krótko, chrapliwie, bez cienia radości. Mięśnie poczynały palić i drętwieć, 
zdawały się dzielić na dziesiątki małych kłębków napiętych do granic ostatecznej 
wytrzymałości materii. Wtedy musiał położyć się. Położyć i myśleć, myśleć za 
wszelką cenę! 
,,Sucha, pustynna planeta pod bladoróżową kopułą nieba. Kruche skały zalegają 
szkliwem spękanych odłamków jej nierówną powierzchnię, spod hałd błyszczących 
odprysków wyrastają czarne kominy podskórnych złóż, w których głębi trwają 
nieodgadnione procesy, przemieszczają się masy materii w konwulsyjnych drganiach 
trzewi globu. Planeta matka, sucha, surowa, wyniosła. Tu ona wydała życie, swoje 
ukochane dziecię, wypieszczone, jedyne. Miast oszałamiać świat paletą 
spłowiałych barw - wielością lichych form, rozmaitością kiepskiego intelektu, 
zrodziła pośród pustynnych, jałowych wzgórz jedną jedyną - doskonałość". 
Nick poczuł sztywność zaciśniętych aż do bólu szczęk i delikatne mrowienie wokół 
warg. Wrażenia te dobiegały go zza ochronnej powłoki, wytworzonej koncentracją 
myśli i zdawały się nie dotyczyć jego, lecz jakiegoś innego, obcego ciała. Przez 
lata choroby, wobec której medycyna była bezradna, wyrobił sobie przedziwny 
odruch obronny: osiągał niemal pełne oderwanie od rzeczywistości, a więc i od 
chwilowego cierpienia, przez niezwykle intensywne skupienie myśli. Czy myśli? 
Sam tego nie wiedział. Na pewno nośnikami owego transu były również 
zwielokrotnione uczucia tęsknoty i wiary, wiary w coś innego lepszego. 
Drętwota warg powoli nikła i równocześnie ochronny nierealny świat odpływał, 
rozwiewał się jak mgiełka snu. Gmatwanina białych i brązowych plam z trudem 
ukonstytuowała się w nieostry jeszcze obraz pokoju z wyciętym jasnym prostokątem 
okna. 
Ach tak - pomyślał - jestem w górskim schronisku, przyjechałem tutaj dzisiaj 
rano. Świadomość miejsca i czasu powracała powoli jak skotłowana fala przyboju, 
zalewający odsłonięty przed chwilą lśniący wilgocią piasek. 
Unosząc się lekko na łokciu ostrożnie poruszył prawą nogą. Była jeszcze jak z 
drewna, lecz spełniała swoje funkcje. Wstał i przeszedł się po izbie, każdym 
stąpnięciem wyduszając z rozeschłych desek podłoga przeciągłe, podobne do skargi 
skrzypienie. 
Znów powędrował myślą pomiędzy odległe światy, aż do wyśnionej planety, 
zasypanej szkliwem spękanych skał. Wiedział, że według dostępnych danych 
prawdopodobieństwo jej istnienia jest właściwie równe zeru, lecz wierzył, że 
gdzieś musiała jednak być, zawieszona pośród obcych słońc w bezkresie 
przestrzeni, utoczona różowym obłokiem atmosfery. Dlaczego w końcu nie?' Jeśli 
nie ma jej w pobliżu Ziemi, to znajduje się gdzieś dalej, a jeżeli nie tam, to 
jeszcze dalej. Przestrzeń jest nieskończona... A jeśli nie jest różowa to może 
żółta czy czarna. Co za różnica? Nie to jest ważne. 
Nick odzyskał już pełna sprawność. Nic wiedział, kiedy przyjdzie kolejny atak; 
następowały coraz częściej, choć zawsze trwały krótko. Wciągnął ciężkie górskie 
buty. narzucił brezentową kurtkę i wyszedł. 
Wieczorny las parował i szeleścił tysiącami kropel spadających z ciężkich 
wilgocią gałęzi. Deszcz ustał zupełnie nawet mlecznobure niebo jakby nieco 
pojaśniało, u ciężka warstwa chmur przybrała żółty odcień zachodu. Nick szedł 
szybko wysiłek sprawiał mu teraz wyraźną przyjemność. Krew pulsowała w 
przyspieszonym rytmie, ciało słuchało każdego rozkazu myśli i było znów młode, 
las prędko umykał do tyłu. Wilgotne powietrze pachniało świeżym igliwiem i 
mchem. 
Kiedyś, dwadzieścia, a może trzydzieści lat temu; było tu mnóstwo jagód. 
Najwięcej tam, gdzie kończył się już las świerków i zaczynała kocówka. Całe łąki 
granatowo - złote. od jagód i wrześniowych liści ich krzewów. Jeszcze wyżej, na 
wypalonych słońcem stokach. rdzaworude jagodziny rodziły wielkie owoce 
nabrzmiałe sokiem pod pokryty białym nalotem skórką. A najwyżej, wprost nad 
głową. jaśniał głęboki błękit nieba. przykrywającego wklęsłą misą cały ten 
świat. pełen zapachu, wiatru, słońca i radosnego wysiłku wspinaczki. 
Nick poczuł zmęczenie akurat w chwili, gdy doszedł do potoku. Wzdłuż jego 
brzegów rosły kępy anemicznych jagodzin, pewnie miały jeszcze owoce. Ale komu 
chciałoby się ich szukać w mokrym gąszczu łodyg, w deszczu kropel spadających za 
kołnierz? 
Gdy zatrzymał się tuż nad brzegiem. zmęczenie rozbiegło się po mięśniach nóg 
łaskotliwymi językami odrętwienia. Potok toczył wodę szklistymi zwałami po 
obłych kamieniach pośród szpalerów krzewów i paproci. Tu i ówdzie nurt 
przedostawał się do rozległych, jasnozielonych niecek, na których dnie 
utrzymywał się piasek kuszący błyszczącymi kryształkami miki. Woda zdawała się 
tam zatrzymywać w pędzie. dając przybyszowi czas na kąpiel w doskonale 
wypolerowanej, naturalnej wannie. 
To było wciąż piękne, także wśród szarzejącego leśnego zmierzchu. choć nawet nie 
w części tak szokujące doskonałą harmonią i dynamiką jak wtedy, nie tak dawno 
przecież... 
Wrócił na ścieżkę, lecz zatrzymał się w pół kroku. Nogi obejmowało wzmagające 
się drętwienie, wigor sprzed chwili zniknął bez śladu. Las szarzał, za ciemnym 
zakrętem drogi czaił się głęboki ponury cień. Tak, ale uszedł od schroniska 
zaledwie dwieście metrów! Solidna wycieczka... 
Zatrzymał się niezdecydowany. A może oni są tam, na polanie pozostałej po 
ostatnim wyrębie, zaraz za zakrętem? Zaśmiał się cicho i oparł przedramieniem o 
mokry świerkowy pień. 
Niezdecydowanie... Zawsze taki był, od dzieciństwa. Zwykle przeszkadzało w 
działaniu, lecz nieraz tłumiło nierozważne odruchy i dawało czas na 
zastanowienie. Zbyt dużo czasu. Kiedyś niezdecydowanie uratowało mu życie. Miał 
wtedy sześć, może siedem lat. W spiął się aż do nisko biegnących przewodów 
elektrycznych. Rówieśnicy zachęcali go z dołu. aby ich dotknął. Każdy zapewniał, 
że on sam robił to już wiele razy. ł tak stał na oparciu ławki pełen strachu i 
zaciekawienia; kilkakrotnie wyciągał i cofał rękę, pot ściekał mu strużkami po 
plecach. Bał się dotknąć i jednocześnie ogarniał go wstyd przed porażką. 
W końcu jednak strach zwyciężył. Właściwie wtedy to był chyba czysty strach, 
niezdecydowanie przyszło później, wraz ze sceptycyzmem, z nawykiem wątpienia. 
Nick odepchnął wilgotny pień i zawrócił w stronę schroniska. Może oni 
rzeczywiście są już tutaj, zupełnie blisko, zaraz na polanie za ciemnym zakrętem 
drogi'? Opuścili się na ziemię w miejscu, gdzie wyrąbany las odsłonił rosochate, 
ledwie przyprószone zielenią zbocze. Ich pojazd wypączkował galeriami, owalnymi 
i prostopadłościennymi konstrukcjami, w których otworzyły się wejścia 
podświetlone fioletowym blaskiem. Całość sprawiała wrażenie bajecznego zamku 
wykutego w szarobłękitnej stali. w którym okna jarzyły się niebieskim światłem, 
tylko trochę jaśniejszym od granatu wieczornego nieba. Wokół budowli tłoczyli 
się już ludzie: trzęsący się starcy i młodzieńcy, których gładkie twarze mokre 
były od potu; dojrzałe kobiety o oczach powleczonych szarym smutkiem i 
mężczyźni, śmiesznie bezradni przy całej swojej samczej arogancji; dzieci, 
jeszcze nie rozumiejące, lecz już z piętnem strachu odciśniętym na zbyt dużych, 
poważnych twarzach. Każdy z nich potrzebował czego innego, lecz wszyscy chcieli 
tego samego. 
W gęstniejącym mroku Nick dojrzał wreszcie prześwitujące między drzewami żółte 
plamy świateł schroniska. Przyspieszył kroku i potknął się o ukryty w ciemności 
korzeń. Z trudem odzyskał równowagę, okupując ją ostrym bólem naciągniętych 
mięśni. Klnąc pod nosem dowlókł się do kamiennych schodów, wiodących ku wejściu. 
Oddać ciało do remontu, najlepiej generalnego - śmiał się z własnej 
nieudolności, wspinając się powoli na górę. Tak, oczywiście terminy są krótkie. 
Zrobimy pana do piątej, ciało najlepiej postawić tam. na końcu trzeciego 
szeregu. Proszę się nie martwić, wymienimy wszystko co trzeba, a co się da - 
zregenerujemy. Duszyczkę zaraz odwieziemy do domu, tam może spokojnie zaczekać: 
chyba że ma pan coś do załatwienia. wtedy może pan wziąć na parę godzin ciało 
zastępcze. Tam, pod ścianą, mamy troje rezerwowych: dwie kobiety i mężczyznę. 
Wszyscy w średnim wieku mało zużyci, z niewielkim przebiegiem... Nie trzeba? 
Dobrze, o piątej przyślemy kogoś po pana. Oczywiście, dajemy roczną gwarancję! 
Tak, poczucie humoru było obok niedorzecznej i upartej nadziei jego 
najsilniejszym atutem. Pozwoliło mu przetrwać niejeden kryzys. 
W sali jadalnej ciemne, dębowe stoły rozkraczały się pod naporem ludzi, którzy w 
hałaśliwych grupach łapczywie spożywali kolację. Migały kraciaste koszule 
mężczyzn niosących talerze ze strawą, znad parujących kubków podnosiły się 
roześmiane twarze chłopców i dziewcząt, na rozłożonych na gładkich blatach 
serwetkach kobiety układały posmarowane masłem grube pajdy chleba. W kącie ktoś 
cicho brzdąkał na gitarze. 
Nick wszedł w tłum, wgłębił się weń jak w gąszcz szeleszczących łodyg, pokrytych 
pączkami, kwiatami i owadami, lecz także cierniami z trującym śluzem, w gąszcz 
pełen basowego brzęczenia polujących owadów i nerwowego trzepotania motyli. W 
tej chwili gorąco pragnął odnaleźć się w jego wnętrzu, być tam razem z nimi, być 
jednym z nich. Lecz ślizgał się stale po powierzchni szklanego klosza, a gdy 
posuwał się do przodu, niewidzialne płaszczyzny rozpychały przed nim ten 
skłębiony świat, jak burty okrętu prującego wzburzone fale, i był ciągle sam. 
Sam pośród nieważnych zdarzeń, bezsensownej krzątaniny, morza niechęci i 
wrogości, w którym tak rzadko i jakby nieśmiało zapalał się tylko na chwilę 
błędny ognik miłości. Zdawało mu się, że przechadza się bez celu między 
kiepskimi dekoracjami do jakiegoś chaotycznego przedstawienia pomylonego 
reżysera. Z mieszaniną niechęci i podziwu graniczącego z zazdrością patrzał na 
grupę młodych ludzi, którzy nie zdążyli jeszcze strzepnąć z butów kurzu dalekiej 
wędrówki, zmęczonych. Lecz jakże szczęśliwych. Cieszyli się z każdego drobiazgu, 
błahego słowa, a właściwie - to szczęście było już w nich wewnątrz, oni mieli je 
ze sobą na co dzień, i wystarczyło cokolwiek, aby wypłynęło radosną falą 
istnienia. 
I wtedy Nick zrozumiał swój błąd. Przyjechał właśnie po chwilę szczęśliwej 
beztroski. Był tu niegdyś, przecież nie tak bardzo dawno, przy tym samym stole 
otwierał nożem puszkę konserw wśród śmiechu wesołej kompanii. Teraz żądał od tej 
sali, tych gór i lasów, aby wykrzesały w jego wystygłym wnętrzu nową iskrę. 
Pragnął, żeby szczęście przyszło doń z zewnątrz, dałby wiele za jedną jego 
chwilę, bo przybył tu pusty. 
Zamówił cokolwiek i usiadł przy wielkim, zgiełkliwym stole. Pora była późna, 
kolejka przy bufecie zmniejszyła się wyraźnie. Wśród kilku oczekujących osób 
zauważył dziewczynę niezwykłej urody. Była bardzo młoda, o twarzy prawie 
dziecięcej, lecz już całkowicie ukształtowane kobiece ciało, długie nogi, wysoko 
sklepione biodra i sterczące jędrne piersi, żyjące jakby własnym życiem pod 
napiętym materiałem bluzki, zadawały kłam niewinności oczu. Rozmawiała z o wiele 
od siebie starszym mężczyzną. który mógł być jej ojcem, a może - był kochankiem? 
Facet w widoczny sposób dbał o młodzieńczy wygląd: nosił się z zamierzoną 
niedbałością, w młodzieżowym stylu, poruszał się szybko i energicznie, choć 
sprawiało mu to nieraz wyraźną trudność. Śmieszne, ostatnie podrygi - pomyślał 
Nick, stwierdzając z satysfakcją zaprawioną odrobiną żalu, że on sam je sobie 
darował. Spojrzał jeszcze raz na dziewczynę, teraz już z pewną niechęcią. Była 
na pewno dość ładna, ale zbyt potężna: wysoka, szeroka w plecach. miała trochę 
za grube nogi. Z wiekiem roztyje się jak krowa - mruknął niechętnie. Gdy 
przechodziła obok niego niosąc parujące talerze, spostrzegł, jak bardzo była 
młoda. To chyba jednak ojciec - pomyślał - albo wyjątkowy smakosz. W czasach 
kiedy zatrzymałem się tu po raz ostatni, nie byłaś jeszcze planowana, moja mała. 
Więcej - twoi rodzice pewnie nie znali się nawet, nie mieli pojęcia o swoim 
istnieniu oraz o przeznaczeniu, jakim było spłodzenie ciebie. Jaka była szansa, 
że właśnie ich dwoje spotka się w tym określonym celu wśród miliardowej masy 
ludzkiej? Pewnie podobna do prawdopodobieństwa istnienia jednej jedynej, 
określonej planety w niezmierzalnym morzu światów... 
Nick wstał i wyszedł z jadalni, pragnąc jakoś przerwać ten ciąg bezsensownych 
skojarzeń. Poza tym powinien już być sam - w każdej chwili mógł przyjść następny 
atak. 
Pokój pełen był rześkiego, nocnego powietrza. Nick zamknął okno i wyciągnął się 
na skrzypiącym łóżku, z przyjemnością rozluźniając zmęczone mięśnie. Lubił ten 
moment, kiedy gasło światło, a pod plecami wyczuwał śliską gładź pościeli, kiedy 
członki wypełniały się ciężkim, rozkosznym bezruchem. 
Na szyi dziewczyny widział złoty łańcuszek z krzyżem. Czyżby była wierząca? A 
może nosi krzyżyk z przyzwyczajenia, dla fasonu, lub po to, aby sprawić 
przyjemność rodzicom? Na pewno jest jej dobrze z wiarą. Trzeba w coś wierzyć, w 
coś, co nie poddaje się ocenie zmysłów, gdyż sam świat materialny nie daje 
żadnej szansy, nie daje nawet nadziei. Pewien filozof napisał, że gdyby życie 
nie było tylko przejściem, byłoby nieznośne. Coraz częściej myślę, że mógł mieć 
rację. Właściwie chciałbym wierzyć w Boga - dalej snuł senne rozważania - lecz 
doszedłem do tego za późno. Światopogląd w ogromnej mierze zależy od wychowania, 
znacznie mniej od wykształcenia. Wiara leży poza wiedzą, daleko poza nią. 
Przecież aby być wierzącym, nie trzeba ślepo wierzyć w dogmaty... 
Czy ta dziewczyna jest szczęśliwa? - zastanawiał się. Wiara na pewno nie jest 
jej potrzebna do osiągnięcia szczęścia, najwyżej towarzyszy smutkom i żywiołowym 
radościom. którymi jest wypełniony jej każdy dzień. Wiara potrzebna jest ludziom 
zamiast namiętności, aby zapełnić pustkę i dać nadzieję. 
Już zasypiał, gdy nagle zbudził go ostrzegawczy skurcz mięśni. Po prawej nodze 
przebiegło tchnienie żaru, niewidzialny płomień jął lizać pękającą skórę, wżerać 
się w miąższ mięśni i ścięgien, wysuszać i palić kości. Z winy półsennych 
rozważań Nick nie zdążył na czas, lecz teraz, zwarłszy szczęki z całych sił, z 
największym trudem wyswobodził spętaną oszalałym bólem myśl i skierował ją ku 
swojej własnej nadziei. 
"Różowe, zawsze pogodne niebo ugięło się łagodnie i spłynęło miękkim lejem w 
kierunku otwartego na spotkanie wzgórza, które wyłoniło się spod szkliwa 
pobrużdżonej powierzchni planety. W miejscu zetknięcia działo się coś dziwnego, 
zachodziły niezrozumiałe procesy tworzenia, materia przeobrażała się w struktury 
wyższego rzędu, stawała się powolna Istnieniu, które kształtowało ją wedle 
swojej chwilowej potrzeby. Lśniący, pełen pylistych zawirowań obłok, który 
powstał w tym procesie, uniósł się błyskawicznie w różowy przestwór nieba i 
połączył z nim tysiącem świetlnych wypustek. Ogromna antena, zakończona żywymi 
receptorami, odczuwała najodległejszą skargę Wszechświata, wyławiała z dalekich 
zakątków Galaktyki każdy szept czułości, spazm rozkoszy, lecz przede wszystkim 
krzyk bólu i płacz duszy. A potem wirujący obłok podzielił się na setki 
świecących punktów, które rozjarzając się do białości pędziły coraz szybciej 
przez kosmiczną pustkę, pogrążając się w końcu w nurtach ponadświetlnych wiatrów 
kosmicznych, aby zdążyć na czas i być tam, gdzie być powinny i gdzie były 
potrzebne. Aby ukoić ból i zapełnić nadzieją puste dusze". 
Nick obudził się, gdy słońce stało już wysoko. Słońce! Jakaś radosna struna 
nieśmiało zadrgała w jego piersi. Koniec słoty i deszczu. Może na krótko, więc 
trzeba to wykorzystać. Po wczorajszym niezwykle silnym ataku odczuwał wciąż 
osłabienie. Ubierał się więc powołi, mimowiednie rozmyślając o Różowej Planecie. 
Może ona naprawdę istnieje? Bzdury ~ Ale przecież wystarczy mocno uwierzyć... 
Lecz i na to nie .mógł się zdecydować. Znów sceptycyzm i niezdecydowanie! Nie 
był w stanie ani wyrzec się tej wiary ani przyjąć jej bez zastrzeżeń. 
I wtedy stało się coś dziwnego, nastąpiło jedno z tych rzadkich zdarzeń, których 
wpływ nie ogranicza się tylko do chwilowego oddziaływania na zmysły. W słoneczną 
przestrzeń za otwartym oknem popłynął dźwięczny, dziecięcy śpiew. ruty znanej 
melodii, w którą ten świeży głos, a może i górskie hale. i wesoły blask słońca 
tchnęły nową. wspaniałą treść. Nick podszedł wzruszony do okna. Hale rozśpiewały 
się tysiącem srebrnych dzwonków, zupełnie tak, jakby wskrzeszone nieznaną mocą 
młode pędy traw i pękające pąki kwiatów odpowiadały własnymi głosami, a 
zwielokrotniony dziecięcy, łamiący się, ciepły śpiew płynął coraz dalej i zdawał 
się sięgać słońca. 
Nick pomyślał, że warto było przyjechać już po to tylko, aby usłyszeć taką 
melodię. I że, być może, właśnie w tej chwili dotarł do niego promień wysłany z 
dalekich światów. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

SPOTKANIE Z WIECZNOŚCIĄ

- Phil... czy wciąż utrzymujemy się na środku Rzeki? - głos Heleny był cichy i 
lekko zachrypnięty. 
- Chyba widzisz - odparł opryskliwie, wpatrzony w falujące na zielonym ekranie 
linie. Prawą dłoń zacisnął tak mocno na dźwigni awaryjnego sterowania, że 
zbielała, nieruchoma pięść wydawała się jak wykuta z marmuru. 
- Autopilot? - nie wytrzymał Walt. 
- Wyłączyłem - Philip również nie silił się na budowanie okrągłych zdań - za 
dużo obwodów kontrolnych. 
Powierzchnia sufitowa sączyła do sterowni mdły, fioletowy blask o natężeniu 
ledwie wystarczającym do rozróżnienia poszczególnych przycisków i dźwigni. 
W dusznym powietrzu unosił się wciąż jeszcze nikły, lecz wyraźnie wyczuwalny 
zapach smarów i przegrzanej izolacji kabli elektrycznych. 
- Według szacunkowych obliczeń za sześćdziesiąt sekund odnoga C-12 do zastoiska 
wokół Czerwonego Karła X-KL-139... - mówiła Lorna powoli i sennie. Walt spojrzał 
badawczo na jej siną w tym upiornym świetle twarz. Znowu plynn - pomyślał. 
- Włącz komputer! - warknął Philip. 
Powolnym ruchem wyciągnęła ramię, dbając o to, by dłoń zwisała luźno, a 
wypielęgnowane palce zawijały się lekko ku górze. Wciąż ta cholerna kokieteria - 
Walt poczuł błyskawicznie narastającą wściekłość - ta idiotka nawet w trumnie 
będzie musiała wyglądać pociągająco! Kontrolny segment centralnego komputera 
rozjarzył się błyskami lamp sygnalizacyjnych - wydawało się, że wszystko jest w 
porządku. 
- Statek do skrętu w C-12 w kierunku X-KL-139 - Lorna nadal nie objawiała 
pośpiechu, a może to tylko nerwy Walta odmawiały posłuszeństwa? - Włącz 
autopilota - matowy głos o nosowej, telefonicznej modulacji wypełnił sterownię. 
Philip gwałtownie szarpnął dźwignię - kilka tarcz wskaźnikowych rozjarzyło się 
zielonym blaskiem. Ostatnia rezerwa - jęknął. 
- Możliwe wejście w C-12 za dwadzieścia osiem sekund. Sterowanie chwytakami 
energii. Prawdopodobieństwo awarii zero koma cztery. Czekam na potwierdzenie. 
- Wykonuj manewr! 
- Czekam na potwierdzenie... 
- Dowódca statku do centralnego komputera: wykonaj manewr wejścia w odnogę C-12! 
- Philip prawie krzyczał, zupełnie wyprowadzony z równowagi. Walt nigdy nie 
widział go w takim stanie. 
- Przejmuję sterowanie statkiem - oznajmił jednostajny, bezosobowy głos. - Będę 
meldował na bieżąco. Pełna gotowość do wykonania manewru. Schodzę z głównego 
nurtu. 
Siedzieli sztywno w fotelach, dłonie nerwowo zaciskały się na oparciach. Dobrze 
wiedzieli, że to ich ostatnia szansa. 
- ...dwanaście sekund do zwrotu. 
Dalej Rzeka ciągnęła się dziesiątkami lat świetlnych, rosnąc i potężniejąc, 
nabrzmiewając dopływami z młodych lub ekspandujących słońc, gnała gdzieś w głąb 
Galaktyki ogromniejącym strumieniem energii. 
- ...dziesięć sekund. Statek na skraju głównego nurtu z dopuszczalną granicą 
tolerancji... 
Lecz nigdzie po drodze, aż do granicy ludzkiej penetracji, nie było tak 
korzystnego wyjścia. 
- ...sześć sekund... 
Opuścić rzekę można zawsze, lecz co w ich sytuacji da wyjście choćby nawet o pół 
roku świetlnego od jakiejś gwiazdy? 
- .. . trzy sekundy. .. 
Wejście do tej odnogi otworzyła im chyba Opatrzność. Tak, Walt modlił się teraz 
jakimiś dziwnymi, wymyślonymi na własny użytek słowami. 
Odnoga i zastoisko energii, z którego wyciekają drobne strumyki, dając początek 
nowym rzekom... Cud, po prostu cud, że właśnie tutaj... 
- ...zero! 
Teraz. Lecz jeszcze istnieją, trwają w tym cyrkowym, fioletowym świetle, cztery 
zastygłe w bezruchu sylwetki, każde z nich ze swoim dzikim, zwierzęcym 
pragnieniem życia dalej, życia za wszelką cenę, jeszcze choćby przez rok, dwa, 
może dziesięć... A przecież jest więcej niż pewne, że już niedługo... 
Lecz żyją! Nie rozerwały ich na strzępy potężne wiry, których energia mogłaby 
zmiażdżyć całe planety, nie zgniotły kruchych osłon statku turbulencje, zawsze 
występujące przy każdym rozwidleniu czy dopływie. Przedostali się. 
- Jesteś wspaniały, komputerku. Dałabym ci wszystko, czego byś tylko zapragnął - 
Lorna pierwsza przełamała zastygłą wokół nich ciszę, pieszcząc długimi palcami 
wypukłości osłon lamp sygnalizacyjnych. Jej głos łamał się ze wzruszenia. 
Napięcie ostatnich chwil nagle znikło, zamieniło się w euforyczne podniecenie. 
- I ja też, i ja też!! - histerycznie piszczała Helena. Rzuciła się na monitory, 
rozpłaszczając białe dłonie na ekranach. - No masz, malutki, spróbuj... 
- Właściwie dlaczego komputery buduje się bez odpowiedniego osprzętu 
pomocniczego? To przecież nic trudnego, mała przystawka... Wszak maszyny 
zastępują ludzi, zwłaszcza niektórych... - z Lorny opadła już niedawna ospałość, 
patrzyła teraz wyzywająco w stronę Walta. 
- No, dość tego, nie szaleć, na miejsca! - krzyknął Philip, rozprostowując 
zgarbione plecy i przeciągając się, aż zachrupały stawy. - Helcia, skończ 
zaloty, bo stanę się zazdrosny i rozwalę tę maszynkę. 
- Co z energią? - Walt zaczął przychodzić do siebie. - Do licha! Lorna, 
natychmiast wyłącz komputer! otrząsnął się Philip, przerzucając dźwignię 
autopilota. Dwa sektory zgasły jak zdmuchnięte nagłym przeciągiem roje świeczek. 
- Dobra. Walt, przejmij ręczne sterowanie. Ty jesteś dobry w takich wąskich 
kanałach. 
- Przejmuję - uchwycił dźwignię i uruchomił mechanizm. Zielone oko ekranu 
rozbłysło plątaniny przelewających się linii, przypominających delikatnie 
falujące, smukłe wodorosty. 
- Włącz filtry, duszę się - prosiła Lorna. 
- Niema mowy - Philip otarł pot z czoła. - Dopiero za godzinę. Wytrzymasz. 
- Sadysta. 
- Może mam ująć energii deakceleratorom, żeby nasza ślicznotka mogła odetchnąć 
zapachem morskiej bryzy? - tłumaczył Philip swoim sposobem, nie żałując 
nieszkodliwych złośliwości. 
- Już dobrze, szefie. Wiem, że jesteś najmądrzejszy. - Zajmij się czymś, na 
przykład poczytaj nam o tym Czerwonym Karle - wskazał na ekran. 
- Poczytaj...? 
- Tak, wieziemy podręczną bibliotekę, przygotowaną właśnie na takie wypadki. 
- Mam lepszy pomysł. Prześpię się. 
- W porządku. Przynajmniej nie będziesz marudzić. - Czy ja_ też mogę? - Helena 
uniosła swoją płaską, bladą twarz, która Waltowi zawsze kojarzyła się z tarczą 
zegara. - Chyba nie będę potrzebna... 
- Walt...? Philip wolał podzielić odpowiedzialność. - Niech śpią, będziemy 
zmieniać się co godzinę. Jeszcze jakieś pół doby i osiągniemy zastoisko, a 
później skok na orbitę Karła już kosztem jego własnej energii. - Dobra. Śpijcie 
sześć godzin - uciął Philip - potem zmienicie nas. W rejon zastoiska wchodzimy w 
pełnej gotowości, nie wiadomo, co tam napotkamy - był wystarczająco ostrożny, a 
jednocześnie szybki w podejmowaniu decyzji, aby zostać zupełnie niezłym dowódcą. 
Kobiet nie trzeba było ponaglać - prawie jednocześnie opuściły oparcia foteli i 
założyły opaski hipnotyczne. Ciszę sterowni wypełniły ich miarowe oddechy. 
Walt pilotował spokojnie, naprowadzając statek ciągle na główny nurt, skąd 
uparcie spychały go drobne zawirowania. Umiejętnie omijał większe turbulencje i 
uskoki, mogące zagrozić ochronnemu pancerzowi pól siłowych. Plątanina wiotkich 
linii zamazywała się coraz częściej, powieki ciężko opadały na bolące oczy. 
- Mów coś - czuł, że usypia. Olbrzymie napięcie kilku ostatnich dni dawało znać 
o sobie. 
- Tak, tak - Philip niechętnie uniósł głowę; on też miał dosyć. 
- Pamiętasz coś o tym Karle? 
- Nic. Kto mógłby przypuszczać... 
- No pewnie. Tylko tak pytam. Ja też znam zaledwie jego symbol. 
- Możemy na chwilę włączyć... 
- Nie, to zbyteczne. I tak nie jestem pewien, czy zdołamy pokryć w pełni 
deakcelerację aż do momentu wejścia na orbitę. 
- Jak to, nie jesteś pewien? Przecież przyspieszenia rozerwą nas na strzępy. 
Phil, to są prędkości przyświetlne... 
- Nie jestem dzieckiem, nie musisz mi tego tłumaczyć - żachnął się i gwałtownym 
ruchem wyłączył i tę namiastkę oświetlenia, która mdłym blaskiem dotychczas 
napełniała kabinę. Teraz tylko jeden ekran na zielono barwił ich zmęczone 
twarze. 
- Lorna jest jakby trochę nie w formie - niezbyt zręcznie zagaił Philip. Walt 
drgnął lekko, co nie uszło uwadze tamtego. 
- Zdarza się każdemu - mruknął. - A kobietom co dwadzieścia osiem dni, nie 
licząc okresów melancholii. - Coś taki na nią cięty? - wpadł mu w słowo. - Ona 
wyraźnie cię lubi... 
- A ja, wstręciuch, nie porywam jej natychmiast do łóżka, prężąc męską pierś i 
nie sprawdzam się przynajmniej przez osiem godzin na dobę? O to ci chodziło? - 
Walt był zły, że dał się wciągnąć w tę rozmowę. 
- Mój drogi - Philip wydawał się zaskoczony jego nagłym wybuchem - uważaj na 
stery. 
- Nie obawiaj się. 
- Wiem, że to są sprawy osobiste... 
- Więc zmieńmy temat. 
- ... ale jako dowódca chciałbym ci o czymś przypomnieć - dodał już bardziej 
oficjalnie. - Wiesz, dlaczego loty załogowe wykonuje się mieszanymi żeńsko-
męskimi czwórkami? 
- Wiem i wszystko rozumiem, ale zrozum i mnie, Phil zmienił ton, mówił teraz na 
pozór spokojnie, tak jakby tłumaczył jakiś prosty problem średnio rozgarniętemu 
uczniakowi. - To nie jest obowiązek, żaden regulamin ode mnie tego nie wymaga. 
- Jego twórcy sądzili, że wystarczy nie zabraniać. - No i widocznie omylili się, 
przynajmniej w tym jednym przypadku. 
- Ciekawe... - mówił Philip jakby do siebie. Dotychczas cieszyłeś się sławą 
niezłego kobieciarza, no i wasza matrymonialna korelacja komputerowa także 
wypadła nie najgorzej... 
- Takie rzeczy też się analizuje? - Walt spróbował udać zdziwienie. 
- Mój drogi - Philip zaczerpnął stęchłego powietrza i zakrztusił się - nie 
doceniasz tego aspektu sprawy. Na Ziemi możemy bawić się w fałszywą kokieterię, 
ale tutaj, w warunkach najwyższego obciążenia psychicznego i ustawicznego 
zagrożenia, liczba stresów musi być zredukowana do minimum. Psychofizjologiczne 
potrzeby organizmu powinno się zaspokajać w maksymalnie możliwym stopniu. 
- Czyżbym źle wypełniał obowiązki? - z głosu Walta znów przebijało 
zniecierpliwienie. 
- Nie o to chodzi. Ty i Lorna jesteście w ciągłym stresie, nie zaspokojeni, 
błądzicie myślami daleko, słowne utarczki są na porządku dziennym. Trudno w tym 
przypadku mówić o zgranej załodze, choć służbę pełnicie poprawnie. Może nadejść 
chwila próby, kiedy właśnie zabraknie nam tego jednego kwantu wytrzymałości 
psychofizycznej, którą niepotrzebnie trwonicie... 
- A czy nie pomyślałeś o tym, że gdyby wszystko poszło po twojej myśli, mogłoby 
być jeszcze gorzej? Że intuicyjnie bronimy się przed zupełną klęską? Że coś tu 
nie gra? 
- To ty się bronisz - mruknął i zaniósł się suchym kaszlem. - Może jednak 
włączymy filtry? 
- Mówiłeś, że za godzinę - odparł Walt ze złością. Może zmniejszysz moc 
deakceleratorów? 
- Nie rzucaj się, stary. Zrozum, że ja chcę tylko dobrze i jako człowiek, i jako 
dowódca. 
- Może byś sam spróbował z obiema, jeśli tak ci to leży na sercu? 
- To jest wyjście, ale w sumie spowodowałoby więcej złego niż dobrego - odparł 
poważnie. 
- Myślałeś o tym? - Walt odwrócił się nagle, na chwilę zapominając o sterach. 
Czuł żal i najzwyklejszą zazdrość. 
- No widzisz - zaśmiał się Philip - sam pomysł cię denerwuje. Nie, nie martw 
się, nie będzie tutaj układów trzy do jednego. 
- Jest to mi najzupełniej obojętne - burknął i ujął ster. Na ekranie coraz 
szerzej rozlewała się czerwona plama zbliżającej się gwiazdy. 
   - Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
- Śpią jak zabici - Helena pełnym krytycyzmu spojrzeniem obrzuciła 
wypoczywających mężczyzn. Puściła drążek sterowy, który zaczął przechylać się na 
boki, jak gotujący się do ataku grzechotnik. 
- To zabawne - Lorna mówiła powoli, swoim zwykłym, sennym głosem - ale w trakcie 
głębokiego hipnotycznego transu bardzo łatwo byłoby poderżnąć im gardła. 
- Zwariowałaś?! Twoje żarty nie są najlżejszego kalibru. - Już dobrze, nie będę 
cię straszyć. Tylko, widzisz, to niezupełnie był żart. Czasem przychodzą mi na 
myśl takie głupstwa. 
- Naprawdę zaczynam się ciebie bać. Philip powiedziałby, że jesteś 
niezrównoważona psychicznie. - Do diabła z Philipem! Cytujesz go jak wyrocznię. 
- No tak - westchnęła - o Walcie nie powiedziałabyś w ten sposób. 
- Powiedziałabym dokładnie to samo - odparła chłodno. - Poza tym to nie twój 
interes. 
- Przepraszam - bąknęła Helena, czerwieniąc się lekko, lecz nie spuszczając 
ciekawego wzroku z twarzy koleżanki - nie chciałam cię dotknąć. 
- Czym miałabyś mnie dotknąć? - wydęła wargi Lorna. - Co właściwie dzieje się na 
zewnątrz? spojrzała w zielonkawe oko ekranu. 
- Nic ciekawego. Dryfujemy do brzegu zastoiska. Może zbudzimy naszych panów? 
- Tak... nie, na razie nie. Po co? 
- No, trzeba wyjść w przestrzeń z tego bajora. - Możemy zrobić to same. Nawet 
regulamin przewiduje takie sytuacje. 
- Lecz tylko wtedy, gdy ryzyko jest mniejsze od jednej setnej. 
- Poradzimy się - Lorna przerzuciła dźwignię komputera i podała parametry 
operacji. 
- Ryzyko manewru mniejsze od trzech razy dziesięć do minus trzeciej - meldował 
bezosobowy głos limitowane niezawodnością podzespołów statku. Wyjście można 
rozpocząć za pięćdziesiąt dwie minuty. Okres trwania manewru: cztery koma pięć. 
Wielkości czasowe podane w zaokrągleniu w górę do pół minuty. 
- Wyłącz go, szkoda energii. 
- Dobrze, już się robi. Może astronom rozejrzy się po okolicy? 
- Po co? - Helena wzruszyła ramionami. Nie znosiła, jak ktoś wtrącał się w jej 
profesjonalne sprawy. Zresztą jak wszyscy członkowie załogi. 
- Ach, chciałam po prostu zobaczyć tego Karła. To takie piękne: czerwone morze 
płomieni... 
- Co za romantyczny cybernetyk. Powinnaś była zostać poetką - roześmiała się 
Helena. - Masz swojego Karzełka - włączyła boczne ekrany. Na jednym z nich 
zapłonęła czerwona tarcza gwiazdy. 
- Za każdym razem urzeka mnie taki widok. Czy tam, w temperaturze sześciu 
tysięcy stopni, mogłaby istnieć jakaś forma życia? 
- Pięciu tysięcy dwustu - poprawiła Helena, odczytując dane. - No, wszystko w 
normie. Natężenie promieniowania na zwykłym poziomie, obecności meteorów ani 
obłoków gazowych nie stwierdzono. Obserwacje poczyniono zgodnie z regulaminem. 
Zadowolona? 
Lorna nie odpowiedziała, wpatrzona w pałający czerwonym blaskiem ekran. Zupełnie 
jakby dostrzegała jakieś potwory, przemykające pośród plazmowych chmur. 
- Aha, zapomniałam o mapie gwiazdowej. Ale do tego potrzebny mi jest twój 
komputer. Hej, zbudź się, marzycielko! 
Lorna drgnęła i spojrzała nieprzytomnym wzrokiem. - Oj, naprawdę potrzebny ci... 
- mruknęła Helena, lecz w porę ugryzła się w język. - Włącz komputer, 
cybernetyku. 
- Dobrze, nie krzycz tak. 
- Helena do centralnego komputera. Symulowany i rzeczywisty obraz mapy nieba na 
monitor trzeci komenderowała. - Sprzężenia sektorowe, przesunięcie fazowe 
wibracyjne uruchamiane ręcznie. 
- Dlaczego nie puścisz analizatora? 
- Za dużo żre. 
- Przecież za godzinę otworzymy anteny. 
- To dopiero za godzinę. Wolę nie ryzykować. Helena dostroiła obraz, 
zoptymalizowała wzmocnienie. Gwiazdy rozpaliły się nienaturalnie mocnym 
blaskiem, wyglądały jak garście lśniących pereł rozrzuconych po czarnym 
aksamicie. Po włączeniu wibratora obydwa nałożone na siebie obrazy: rzeczywisty 
i symulowany, desynchronizowały się pionowo z dużą częstością, co dawało 
wizualny efekt migoczących przecinków w miejscu niedawnych świetlnych punktów. 
To wszystko podoba mi się coraz bardziej - sennie myślała Lorna. Przynajmniej od 
strony kolorystycznej: na tle czarnego,, naznaczonego niebieskimi lampkami nieba 
jasny węzeł włosów Heleny, z boku zaróżowiony blaskiem Czerwonego Karła, 
świecącego z sąsiedniego ekranu... A może wziąć już plynn? Wtedy w przestrzeni 
zaczną krążyć niebieskie gazowe latarnie z płomykami jak sople lodu, a włosy 
dziewczyny rozwieje gorący wiatr od słońca, buchającego splotami czerwieni ze 
wszystkich monitorów. 
- ...już niedługo. A ta wariatka śpi! 
- Słucham? - Lorna z trudem otrząsnęła się z sennego zamroczenia. 
- Jeśli myślisz, że sama wyprowadzę statek z tego cholernego zastoiska, to 
naprawdę jesteś w błędzie. Natychmiast budzę Phila i Walta. 
- Nie - zaprotestowała słabo. - Poczekaj, już wszystko w porządku. Tak długo 
zmieniałaś sektory, że zdrzemnęłam się trochę. 
- Raptem pięć minut. A tak w ogóle to Phil powinien cię zbadać. Wyglądasz 
nieszczególnie - Helena patrzyła na nią ze złością. 
- Robił to już kilka razy. Nie o takie badanie mi chodzi - uśmiechnęła się 
Lorna. 
- Domyślam się - rozchmurzyła się wreszcie. - No, weź się w garść. Za dziesięć 
minut wychodzimy w przestrzeń. Ale zrobimy im niespodziankę! Wskazała na 
śpiących i po dziecinnemu klasnęła w dłonie. 
Plynn! Trzeba go zażyć. Senne otumanienie, powracające falami, to znak, że już. 
Potem wszystko przybierze inne barwy, no i ten blask, chlustający jak przez 
otwarte w słoneczny dzień okna! Walt stanie się męski, szeroki w barach, 
piękny... Musi być dla niego dobra, cała złość i żal pójdą w niepamięć, każde 
spojrzenie wywoła dziwny, niepokojący dreszcz... 
- Chociaż i tak zbudzą się, mają program - głos Heleny dobiegał z daleka, jakby 
przebijał się przez grubą ścianę. 
- Ale już po wyjściu. Raz się przeliczyli - odparła _z przewrotnym zadowoleniem. 
Wszyscy powoli głupiejemy w tej kosmicznej izolatce - pomyślała nie bez odrazy 
do siebie i do nich wszystkich. 
- To niemożliwe! - podniesiony głos Heleny wpadł w wiercący uszy dyszkant. 
- Co? - niezbyt przytomnie burknęła Lorna, lecz zaraz zobaczyła go: na tle 
migoczących jak bożenarodzeniowe świeczki niebieskich ogników lśnił wyraźny, 
silnie promieniujący punkt świetlny. 
- Przeoczenie przy sporządzaniu mapy? - Jak można nie zauważyć gwiazdy 
- ...Helena do centralnego komputera. Sprawdzić punkt o największej jasności w 
sektorze E-5 trzeciego ekranu. 
- Źródło światła pierwszej jasności gwiazdowej komunikował matowy głos - nie 
występujące na mapie symulacyjnej. Sugestie: pomiar odległości i badania 
teleskopowe. 
- Tyle wiem sama. No, moja miła, co o tym myślisz? odwróciła się do Lorny. 
- Nowa gwiazda, dotychczas nie skatalogowana? Planetoida? 
- Ten Karzeł nie ma planet ani planetoid. 
- Teleskop rozbity... ale można próbować zmierzyć odległość. 
- Na to też wpadłam. Pierwszy namiar już mam. Zobaczę, może da się uzyskać 
szacunkowy wynik. Chociaż wątpię, bo przy odległościach tego rzędu... Chwilę 
manipulowała przy aparaturze, po czym spojrzała na Lornę nie widzącym wzrokiem, 
jakby wypatrywała kogoś daleko za jej plecami. 
- I co? - nie była w stanie powstrzymać cisnącego się na usta ziewnięcia. 
Helena nie odpowiedziała i znów pochyliła się nad aparaturą. Ciche miauknięcia 
sygnalizacji kontaktowej włączanych obwodów układały się w jakąś dziwną, 
przypadkową melodię, w kosmiczną kołysankę... 
- To coś jest tutaj - jej głos był zduszony, słowa z trudem przechodziły przez 
gardło. - Na orbicie wokół Karła, niecałe sto milionów kilometrów od nas. 
Lorna czuła wagę wypowiadanych słów, chociaż doznania z zewnątrz musiały 
przebijać się do niej przez coraz szczelniej zamykającą się powłokę, przez 
duszny kokon z gęstej, splątanej przędzy. 
Wstała i chwiejnym krokiem przeszła do toalety. 
Z niklowanego pudełka wyłuskała sztywnymi palcami małą drażetkę i włożyła do 
ust. Nie mogła przełknąć, suchy język z trudem dotykał podniebienia. Wreszcie 
rozgryzła; rozlewającą się po ustach gorycz wypłukała pijąc łapczywie letnią 
wodę wprost z kranu. Stanęła za Heleną, oparła się o krawędź fotela. W ciemnej 
tafli ekranu, pośród srebrnych okruchów gwiazd, widziała siebie: wysoką i 
smukłą, z dumnie uniesioną głową i ciemną falą rozpuszczonych włosów. Zdawała 
sobie sprawę ze swojej urody: była piękna i na Ziemi, i tutaj. Więc dlaczego... 
ale to przecież nieważne. Zaraz zbudzi go, a potem wystarczy spojrzenie czy 
dotyk dłoni, aby odczuwać to samo, co w najbardziej szalonym uścisku. - Co 
znalazłaś? - spytała Heleny, patrząc z wyższością w jej płaską twarz. I ten 
kartoflowaty nos, nie, nie rozumiem, co Phil w niej widzi - myślała z 
dezaprobatą. Tylko włosy ma ładne, złoto i szkarłat, rozwiane teraz gorącym 
wiatrem. 
- Ten ob... biekt musi promieniować albo ma olbrzymią powierzchnię - Helena 
jąkała się z podniecenia, tym razem nie zwracając większej uwagi na euforyczny 
stan towarzyszki. - Ja... kaś nie skatalogowana stacja badawcza? Może boja 
sygnalizacyjna? Zbudź ich, Lorna, n... na miłość boską... ! 
- Nie ma mowy - rzuciła zdecydowanie, siadając w fotelu i zapinając pasy. - 
Natychmiast wychodzimy z tego bajora, bo zdryfujemy znowu na sam środek. Lorna 
do centralnego komputera! Polecam przeprowadzenie operacji wyjścia z zastoiska 
energii w przestrzeń. 
- Przyjąłem. Wobec braku szczegółowych instrukcji przeprowadzam najprostszy 
wariant manewru. Przejmuję sterowanie statkiem. 
- Czyś ty naprawdę zwariowała? Przecież to jest... niedopuszczalne - Helena aż 
uniosła się w fotelu. 
- Zapnij pasy! 
- ...będę meldował na bieżąco. Rozpoczęcie manewru za cztery minuty. Procedura 
standardowa: hamowanie chwytakami energii do szybkości zero względem zastoiska i 
wyjście za pomocą napędu fotonowego. Uwaga: stan zapasu energii krytyczny. 
Wyjście na minimalnej prędkości, czas trwania: piętnaście minut... - Przecież 
należy ogłosić gotowość drugiego stopnia! Prz... ed nami nieznany obiekt. 
- Przyjmuję pełną odpowiedzialność. Nie możemy odwlekać ładowania baterii. 
- To ty mówisz o odpowiedzialności?! 
Popatrz na siebie... - nie wytrzymała Helena. 
- Nie dyskutuj - Lorna tylko nieznacznie podniosła głos. - Phil zrobiłby w tej 
sytuacji to samo. Żeby cokolwiek przedsięwziąć, musimy jak najprędzej mieć 
energię. Inaczej jesteśmy tylko unoszoną przez prąd łupiną. Zaś jeśli chodzi o 
myślenie, robię to teraz znacznie sprawniej od ciebie i świetnie o tym wiesz 
zakończyła, akcentując ostatnie słowa. 
Helena zacisnęła dłonie, lecz przemogła się i zapięła pas. W kabinie zawisła 
ciężka cisza. 
Czerwony blask, wypełniający sterownię, był jak łuna dalekiego pożaru. Lorna 
przez półprzymknięte powieki widziała pełgające po ścianach i suficie płomienie, 
liżące pulpity i ekrany, wysuwające gorące języki w ciemną przestrzeń, w stronę 
rozsypanych pośród czerni brylantów... Walt... gdzie on jest teraz, chciałaby 
dotknąć jego szerokiej, włochatej piersi, unoszonej miarowym oddechem... 
- ...Uwaga, za pół minuty uruchamiam silnik fotonowy. Wszystkie konieczne do 
przeprowadzenia manewru podzespoły pracują normalnie. Uwaga, za dziesięć sekund 
uruchamiam silnik.... 
Zaraz znajdą się w przestrzeni i będą mogli rozłożyć _ potężne lustra pól, 
chłonących energię. Promienie Karzełka przydadzą się na coś, zamiast ginąć w 
dalekiej pustce - ułożyła wygodnie głowę i rozluźniła mięśnie. Niewielkie, lecz 
ostre szarpnięcie, niecałkowicie skompensowane przez deakceleratory, lekko 
podrzuciło jej bezwładne ciało, przeniknęło nerwy skurczem strachu, spłynęło 
gorącym prądem po brzuchu, aż zabolało dziwnie i piekąco, ale jeszcze nie była 
to rozkosz, bo zbyt wiele miała w sobie lęku. 
- ...Statek opuścił zastoisko energii i znajduje się w wolnej przestrzeni. 
Manewr przebiegł bezawaryjnie... 
- Lorna do centralnego komputera: rozepnij maksymalną liczbę pól energochłonnych 
do ładowania baterii. 
- Rozpinam dwa pola, mechanizmy trzech pozostałych wymagają naprawy. Przystępuję 
do ładowania baterii. - Możesz ich budzić - pozwoliła Helenie, która i tak już 
klęczała przy fotelu Philipa, ściągając z jego głowy hipnotyczną opaskę. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
Wisiała przed nimi jak wielka dojrzała brzoskwinia, lekko spłaszczona żółta kula 
skąpana w jasnym cynobrze, z bladymi, przesiąkającymi od wewnątrz, rozmytymi 
plamami rumieńców. Jej dziwnie gładką, nie zrytą meteorytami i nie pokruszoną 
erozją powierzchnię otulała gruba warstwa ciężkich, mało aktywnych gazów. 
- Co o tym sądzicie? - spytał ostrożnie Philip zaraz po dokonaniu wstępnych 
obserwacji. 
- Nie skatalogowana planeta - Helena lubiła zabierać głos jako pierwsza. 
- To jasne - żachnął się. - Co więcej? 
Lorna zajęta była głównie Waltem, ale równocześnie bezwiednie śledziła wątek 
prowadzonej rozmowy i obserwowała wyświetlane na ekranie wyniki automatycznie 
prowadzonych badań i analiz. Jak zwykle w tym stadium pobudzenia, wszystkie 
zmysłowe kanały percepcyjne miała szeroko otwarte. Odezwała się głębokim, lekko 
drgającym głosem. 
- Według mnie istnieją tylko trzy możliwe wyjaśnienia. Po pierwsze: planetę z 
jakichś bliżej nie określonych powodów pominięto przy sporządzaniu mapy 
Kosmosu... 
- Bzdura - wpadł jej w słowo Walt. - Przeoczenie globu takich rozmiarów jest 
niemożliwością. 
- Lorna nie mówiła o przeoczeniu - wtrącił Philip. Chodzi o pominięcie, co jest 
znacznie szerszym pojęciem. 
- To też nie wydaje się logiczne. Dalekich kosmicznych ekspedycji już od dawna 
nie dzieli się na cywilne i wojskowe. Dysponujemy zawsze pełnym zasobem 
informacji. 
- Istnieje też ewentualność - Lorna mówiła półgłosem, jakby do siebie - 
przechwycenia globu przez Karła już po sporządzeniu mapy. Planeta mogła być 
kosmicznym podróżnikiem lub przybłędą, zależnie od punktu widzenia. 
- Tak, to jest możliwe. Trzeba porównać składy chemiczne planety i gwiazdy - 
Philip, zafrasowany, pocierał dłonią policzek. 
- Dotychczas nie ustalono definitywnie, czy nasz Księżyc został kiedyś 
przechwycony przez Ziemię, a wy chcecie tutaj... - Walt był wciąż kontra. 
- Tutaj problem może być prostszy - uciął Philip. Jaka jest trzecia hipoteza? - 
zwrócił się do Lorny. 
- Trzecia mieści w sobie wszystkie pozostałe, na których przedstawienie nie stać 
nas w tej chwili wydęła wargi w bezgłośnym uśmiechu. - Bo chyba nie sądzisz, że 
właśnie dotarliśmy w tych dywagacjach do granic pomysłowości Natury? 
- Nie czas na zabawę w słowa - burknął Walt. - Co robimy? 
- Należy skompletować standardowy zespół danych o planecie i po powrocie nanieść 
go na mapę. To chyba nasz obowiązek - Helena nie miała wątpliwości. 
- Też tak myślę - przytaknął Philip. - Tym bardziej że automaty nie uporają się 
tak szybko z usterkami naszego statku. Paskudnie nam się wtedy dostało. Czy są 
pytania? 
- Ponieważ i tak nie mamy co robić, możemy rozszerzyć program badań - znów 
zaproponowała Helena. - Na przykład: zejście załogowe... 
- Jak będzie po co - Walt wzruszył ramionami. Automatyczne sondy zwykle 
wystarczają w zupełności. - Nie zapominajcie - Lorna odkaszlnęła, daremnie 
usiłując pozbyć się chrypki - że mamy do czynienia z nieco zagadkową planetą, 
która pojawiła się w tym miejscu nie wiadomo skąd. 
- No właśnie. Może w środku aż roi się od myślących, ale jadowitych jaszczurek 
albo wściekłych pasikoników? - zaśmiał się Walt, a Helena zawtórowała mu 
piskliwym głosem. 
- Na wszelki wypadek zastosujemy dodatkowe środki ostrożności - wkroczył Philip. 
- No dobrze. Zaczynamy od sondy. To potrwa parę minut. 
Lorna stanęła tuż za Waltem, delikatnie objęła oparcie jego fotela. Zdawało się 
jej, że dłoń ledwie muskająca silne, męskie ramię sama przenika pod cienką 
materię koszuli, prześlizguje się po gładkiej skórze, chłonie ciepło napiętych 
mięśni. Trwało to chwilę, sekundę, a może minutę, godzinę? 
Otrząsnął się niecierpliwie, jakby odganiał natrętną muchę, lecz to przelotne 
dotknięcie wystarczyło jej, aby sufit, ściany i aparaturę pokryły niecierpliwie 
pełgające jęzory płomieni, aby Czerwony Karzeł napuścił przez otwarte monitory 
czeredę niesfornych gnomów, pilnie strzegących zakazanego, upragnionego skarbu. 
Pod czaszką, w tyle głowy i na skroniach, poczuła znajomy ucisk, powodujący 
zamazanie postrzeganego obrazu. 
- Zrobić ci kawy? Mamy przecież przerwę w programie - obcy głos przechodził 
przez jej gardło, ze zdziwieniem słuchała melodyjnych, głębokich dźwięków, 
pokrytych delikatną patyną zmysłowej chrypki, które posłuszne komu? czemu? 
układały się w głoski, sylaby i słowa. 
- Dziękuję. Nie mam ochoty - aż skuliła się, obronnym gestem wciągnęła głowę w 
ramiona, przygarbiła plecy. Lecz przed dudniącym głosem nie było schronienia, 
rozbrzmiewał bowiem we wnętrzu jej głowy, targał brutalnie pajęczą konstrukcję 
ucha wewnętrznego, wbijał się kaskadą grzmiących dźwięków w sam środek mózgu. 
- A może jednak, i tak tam idę, sama mam ochotę prosiła nie dając za wygraną, 
zniżając głos do szeptu nabrzmiałego pokorą i niepokojem. 
- Sam sobie zrobię, nie potrzebuję kelnerki - Walt podniósł się gwałtownie, 
boleśnie przyciskając jej dłoń do oparcia. Syknęła bardziej po to, by zwrócić 
jego uwagę. 
- Przepraszam - mruknął, będąc już w połowie drogi do kuchni. Poszła za nim 
sztywno jak automat, odprowadzana uważnym spojrzeniem Philipa i Heleny. - 
Wariatka - szepnęła odrobinę za głośno. 
- Raczej biedna kobieta - Philip próbował mówić spokojnie, lecz głos drgał mu 
wyraźnie, połykał i zniekształcał głoski. Starał się opanować, ale za każdym 
razem sceny, rozgrywające się między Waltem i Lorną, łączące w sobie elementy 
widowiska walki kogutów i pokazu erotycznego na żywo, także u niego budziły 
jakieś atawistyczne popędy i żądze, trudne do jednoznacznego zdefiniowania. 
Lorna, słaniając się lekko, z rękami bezwładnie jak u szmacianej lalki 
puszczonymi wzdłuż tułowia, pieściła wzrokiem swojego Walta, uświęcała każdy 
jego trywialny ruch. Mitologizowała postać przeciętnego mężczyzny, ciskała się w 
oparach narkotycznej wizji jak ryba w płytkiej, mętnej wodzie, rozpaczliwie 
poszukująca wyjścia na pełne morze. Przepełniała ją zwielokrotniona miłość i 
gorycz smutku, stanowiącego nieodłączne dopełnienie każdego prawdziwego uczucia. 
- Dlaczego, Walt? Przecież moglibyśmy... - zbliżyła się, widziała jego twarz w 
deformującym powiększeniu, każdą zmarszczkę w kącikach oczu i każdy niewygolony 
włosek. 
- Bo nie - odparł ze śmieszną złością. - Widocznie te rzeczy już mnie nie bawią. 
Patrzyła jak urzeczona w szparki jego oczu, przenikała przez ciemną chłodną 
taflę okolonej tęczą źrenicy, jak wygłodniały motyl piła nektar z tego tylko na 
moment rozchylonego kielicha nie czując, jak bardzo się poniża. 
- A wszystkie twoje Ewy, Marie, Elżbiety i Anny? 
- To było. Rozumiesz?! - zbliżył twarz, na powiekach położył się ciepły powiew 
oddechu. Mówił coś jeszcze, czy krzyczał, ale nie słuchała, nie chciała 
rozumieć, ważna była już tylko jego bliskość, ciepło, zapach, smak skóry... 
Opadła całym ciężarem, a raczej runęła naprzód, jak nurek rzuca się w morską 
otchłań. I tylko gdzieś po powierzchni świadomości błąkała się z trudem torująca 
sobie drogę myśl, że jeszcze nigdy tak nie było, że dzieje się coś dziwnego... 
Może jej roztrzęsione wtedy palce nie oddzieliły odpowiedniej dawki? Ale co tam, 
może i może... to nieważne, teraz nadchodzą chwile istotne, przełomowe. Wzbiera 
w niej wulkan, który spali nerwy, mięśnie i wnętrzności, lecz jeszcze przedtem w 
szalonej sekundzie kulminacji skręci je w ekstatycznej konwulsji. 
- To już przechodzi wszelkie granice - Walt był naprawdę wystraszony, podnosząc 
z podłogi bezwładne ciało dziewczyny. Krew z jej rozbitej wargi mieszała się ze 
spływającymi po policzkach łzami. - Phil, zrób coś wreszcie! Jesteś w końcu 
lekarzem i dowódcą tej cholernej ekspedycji! - krzyczał bezradnie. 
- Załoga na miejsca! - z głosu Philipa przebijało podniecenie. - Na monitorze 
centralnym obraz z sondy. Na powierzchni planety widoczne niezidentyfikowane 
obiekty. Uwaga! Zarządzam pogotowie pierwszego stopnia. 
Walt jednym skokiem znalazł się w sterowni; w napięciu nie od razu odszukał 
wzrokiem właściwy ekran. Żółtobrunatna płaszczyzna naznaczona była wysypką 
ciemnych punktów, zasadniczo grupujących się w narożach i środku hipotetycznego 
kwadratu. Pewna liczba punktów, usytuowanych w jednakowych odstępach, wyznaczała 
okrąg, w którym wpisany był ów kwadrat. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
Już za osiem godzin - myślał Walt, spoglądając na zegarek i przewracając się z 
boku na bok na wąskiej koi. Obok, za cienką ścianką, która powinna być 
dźwiękoszczelna, czuł i słyszał, a może tylko czuł, bezsenną obecność Lorny. 
Dlaczego ona nie śpi? Czego od niego chce? Kobiety. Jakie nudne byłoby bez nich 
życie. Blondynki, brunetki, smukłe i wiotkie, zwarte i o toczonych kształtach, 
małe i filigranowe, duże i o rasowym wyglądzie, wszystkie, niezależnie od 
poczucia obowiązku, pragnienia stabilizacji życiowej czy instynktu 
macierzyńskiego, miały w mniejszym lub większym stopniu wrodzoną kokieterię, w 
oczach każdej pojawiał się co pewien czas psotny chochlik, no i w końcu żadna 
nie potrafiła wyprzeć się marzenia o jakimś bliżej nie określonym szaleństwie, 
najchętniej w tygodniu poza obowiązującym kalendarzem, kiedy to można zatracić 
się choćby raz w życiu. 
On, Walt, miał szczęście dość często bliżej określać te wyimaginowane 
szaleństwa. Nie obdarzony żadnym szczególnym przymiotem czy też wyróżniającym 
atrybutem męskości, jednak przyciągał kobiety; po prostu sięgał i zwykle 
dostawał, czego chciał. 
- Do diabła - zaklął i wyjął opaskę hipnotyczną, lecz zaraz odłożył ją z 
powrotem. Trzeba przemyśleć wszystko przed jutrzejszą operacją, ułożyć sobie w 
głowie po kolei. Siłą skierował uwagę w inną stronę. Pustynna planeta, 
najprawdopodobniej przechwycona nie dawno przez Karła. Gęsta atmosfera, złożona 
z gazów szlachetnych i azotu, musiała powstać z zakrzepłych stałych złóż dopiero 
pod działaniem ciepła gwiazdy. Trudno wyobrazić sobie piekło, jakie rozszalało 
się wtedy na jej powierzchni! To tak jakby miliony ton zestalonych gazów wrzucić 
do ciepłego oceanu. W nagłym kataklizmie powierzchnia planety musiałaby ulec 
daleko idącym przeobrażeniom, powinna ukazywać teraz świeże rany rozdartych 
skał. Jest zaś gładka jak zakrzepłe bazaltowe morze, pokryte pianą lekkiego 
piasku. 
Dlaczego właśnie on ma tam iść? Sam się zgłosił i bronił swojej kandydatury, tak 
wyszło. W końcu był najodpowiedniejszą osobą do spełnienia samotnej misji. Nie 
chciał wziąć Lorny, jej obecność i spojrzenia zbitego psa nie pozwalałyby na 
koncentrację. 
- Dlaczego właśnie ty? - Philip kłuł go badawczym, lecz pełnym aprobaty 
spojrzeniem. 
- Ty jesteś dowódcą; musisz zostać - wytrzymał świdrujący wzrok. 
- Mógłbyś zostać nim po mnie, gdyby... 
- Nie. Ktoś, kto mianował ciebie, wiedział, dlaczego to robi. Kwestia optimum. 
Poza tym... ty i Helena... nie należy rozdzielać zgranego, dobrze 
funkcjonującego tandemu. 
- A Lorna? - wyliczał dalej Philip, już chyba tylko z obowiązku. 
- Lorna? - wzruszył znacząco ramionami i obaj nie musieli mówić niczego więcej. 
Na pewnych etapach pobudzenia Lorna była sprawniejsza niż w zwykłym stanie, ale 
nigdy nie reagowała normalnie. 
- Właściwie powinniście zejść we dwójkę, tak zaleca regulamin - mówił Philip bez 
przekonania. 
- Nie - odparł zdecydowanie i znowu nie musiał tłumaczyć, dlaczego. 
A teraz poci się na wąskiej koi i czeka chwili, w której brzemienna żywym 
ładunkiem sonda pomknie wprost w żółte oblicze tego cholernego globu. 
Gdyby tak można było nawiązać łączność z Ziemią, zapytać, poradzić się... Ech, 
nic nie poradziliby, niczego genialnego nie wymyślą, nawet gdyby odpowiedź przez 
jakąś pod- czy nadprzestrzeń mogła nadejść w ciągu kilku dni... 
Jeśli zginie... Nie, to przecież nieprawdopodobne: tylko inni giną czy to 
śmiercią naturalną, czy w wypadkach, czy też zostają zamordowani lub sami 
wyznaczają sobie kres, ale on nie... Czy to możliwe, żeby i jego ciało mogło być 
darte, miażdżone w sposób nieodwracalny; czy czułby wtedy poprzez niknący już 
ból nagłą senność, otumaniający bezwład, zwiastujący koniec? Czy byłoby tak 
samo, jak w pierwszym etapie narkozy, kiedy duszący ciężar wypiera osuwający się 
w mrok ostatni obraz? Czy może czułby się jak po tęgim pijaństwie? A może 
otworzy się jakiś tunel, przejście do innych bytów, tyle razy opisywane przez 
ludzi odratowanych ze stanu śmierci klinicznej? 
Śmieszna nadzieja, niepoprawny optymizm człowieka, trzymającego się nici życia 
do ostatka, do końca mrówczo zakrzątanego wokół własnych drobnych spraw... 
Ale w końcu dlaczego ma zginąć? To przecież tylko jeszcze jeden zwiad w asyście 
wszelkich możliwych technicznych ubezpieczeń, czego się tu obawiać. Może tych 
zabudowań na powierzchni planety? Owszem, są zagadkowe, analogiczne do ludzkich. 
Po prostu - ludzkie. Jakaś opuszczona, dawno wyludniona baza. Dlaczego? No, 
przecież nie musieli tam żyć do końca świata, na Ziemi też spotyka się ruiny 
porzuconych osiedli. Właściwie mogliby zostawić w spokoju tę idiotyczną planetę, 
zignorować obecność zagadkowych formacji na jej powierzchni, wytłumaczyć się 
serią ciężkich awarii i prawie całkowitym wypaleniem energii przez działo 
anihilacyjne podczas zderzenia z rojem meteorów, w ogóle dać sobie spokój, 
przecież z zaplanowanych zadań wywiązali się z nawiązką, jeszcze na dodatek 
odkryli nowy glob... Boi się. Jest tchórzem, zwykłym tchórzem. 
Nie. To nie całkiem tak. 
Żyć, żyć za wszelką cenę. Ważne, jedyne zadanie życia nie zostało wykonane. To 
nic, że nie wie jeszcze, na czym to zadanie ma polegać, później przyjdzie czas 
namysłu. Na razie trzeba wywinąć się czyhającej zewsząd śmierci. Najgorszą z 
możliwych jest śmierć bezsensowna, taka, jaką zadają sobie ludzie z 
premedytacją, przemyślnie stosując do tego całą potęgę techniki. Dlatego uciekł 
z Ziemi, spędzał całe lata na możliwie odległych kosmicznych szlakach, skąd 
słońce widoczne było jako ledwie tląca się gwiazdka podrzędnej wielkości. Tutaj 
także istniało ryzyko, kto wie, czy nie większe nawet, ale miał chociaż pewność, 
że wszystkie środki techniczne służą ochranianiu i podtrzymywaniu życia, a nie 
jego unicestwianiu, i że w imię ludzkiej solidarności każdy gotów jest nieść 
pomoc, a nie walczyć, żeby zabić. Znów miękki szelest ze ścianą, może stukanie w 
dźwiękochłonną płytę. Lorna. Myśli rozbiegły się, pomknęły nowym torem. 
Kiedy zobaczył ją po raz pierwszy, ciepła radość wypełniła mu pierś, ciekawość i 
niepewność rozładowały się w szerokim uśmiechu. Więc to jest jego towarzyszka na 
najbliższe lata, istotna część świata, który miał być mu domem i tworzywem 
zarazem. Wysoka, wiotka, zgrabna, z cienką talią i kształtnymi biodrami - jedna 
z tych, jakie lubił. Zamknął jej dłoń w swoich i już wtedy, na samym początku, 
zauważył w żółtych, kocich oczach coś niepokojącego, czego nie potrafił 
określić. Okazała się inteligentna i dowcipna, rozmowa sprawiała mu prawdziwą 
przyjemność, lecz ostudził go jej pierwszy odruch - wstała i przyniosła mu 
koktajl, a potem sprzątnęła kubki. I przy tym to wyczekujące, spokojne 
spojrzenie, usiłujące odgadnąć, przewidzieć, wyprzedzić jego myśl. Tak uległe, 
że zrobiło mu się mdło. Ona należała już do niego, zanim tu przyszedł, stanowiła 
jego absolutną własność w beznadziejny, budzący sprzeciw sposób.. . 
Próbował przemóc się, zrezygnować z pierwszego etapu flirtu, zalotów, 
zdobywania. Nie potrafił. Znał ten typ kobiet, których nie trzeba zdobywać, bo 
same są zaborcze swoją uległością. Uciekał od nich, gdzie pieprz rośnie. Jeśli 
sam czynił krok, łudził się, że wie, jak się cofnąć. A może najważniejsze było 
to, że po prostu musiał czuć się zdobywcą? 
Po nieudanych wymuszonych zbliżeniach zaczął traktować ją z góry, obcesowo, 
niegrzecznie. Pewna zdobycz wymknęła się jej z rąk. Uderzenie było zbyt silne, 
zawód zbyt nagły i bolesny, żeby miał czas na zastanowienie, wypracowanie 
taktyki. Odłożyła wszystko na później, a tymczasem uciekła w złudny świat wizji, 
plynn stał się jej przyjacielem i kochankiem. Było jej źle, a jednocześnie tak 
dobrze, jak nigdy dotychczas. - Idiotka - warknął, zły na nią i na siebie. 
Idiotyczny skomputeryzowany sztab ziemskich psychologów. 
Trudno, tak się ułożyło. Dobrze, że ocaleli z meteorowego pogromu. No, a teraz 
ta znajda, planeta z zagadkową bazą. Gdzie podziali się ludzie? Uciekli? Umarli? 
Może zdziesiątkowała ich zaraza, a może padli ofiarą inwazji z zewnątrz? Ziściło 
się odwieczne marzenie ludzkości, jej najlepsi przedstawiciele weszli w kontakt 
z innymi? Nagle przeniknęło go niejasne podejrzenie, zakiełkowała myśl, która po 
chwili przybrała kształt nieprawdopodobnej, ale realnej koncepcji. 
Włączył interkom i długo wywoływał Philipa. 
- Helena? Co się stało? - spytał nieprzytomnie, nagle wyrwany ze snu. 
- To ja, Walt. Nie denerwuj się, wszystko w porządku. - Czego chcesz? - Phiłip w 
takich chwilach nie grzeszył zbytkiem uprzejmości. 
- Czy my - oblizał suche wargi - rzeczywiście dysponujemy pełnym zasobem 
informacji? 
- O co ci chodzi? - nie kojarzył. 
- Phil, ja tam jutro idę. To nie jest zabawa. 
- Ach, to. Myślisz o mapie? 
- Tak. I o pełnej legendzie do niej. 
- Dysponujemy kompletnym zestawem danych. 
- Stary, przypomnij sobie. Dowódca powinien wiedzieć więcej od nawigatora. Jest 
przecież zupełnie możliwe istnienie jakiegoś drugiego czy trzeciego obiegu 
informacji, przeznaczonych nie dla takich pionków jak my. W końcu nie wszyscy 
muszą mieć do nas pełne zaufanie, prawda? 
- Nie, Walt - Philip odezwał się po chwili milczenia nie wiem niczego o drugim 
obiegu informacji. I nie sądzę, aby w ogóle istniał. Moglibyśmy przecież 
przypadkowo natknąć się na te obiekty... 
- Właśnie - podchwycił. - Istniałoby realne zagrożenie. 
- Nie myśl o tym - w jego głosie znać było wahanie. - Wypocznij przed akcją. 
Masz coś jeszcze? 
- Zaraz - oddychał ciężko. - Tak, mam. Chcę zorganizować seans psychotroniczny. 
- Z Lorną?! 
- Dlaczego nie. Ona zawsze jest świetnym medium, niezależnie od... stanu 
pobudzenia. 
- Ty naprawdę w to wierzysz? 
- Nie chodzi o wiarę. Stwierdzono bezspornie, że w pewnym procencie 
przypadków... 
- Dobra, dobra. Znam to na pamięć. Teraz daj pospać. 
- Nie. Zrobimy to zaraz. Pozostały dwie godziny. Pamiętaj, że to ja, nie ty, 
schodzę na tę cholerną planetę. 
- Do licha! - zaklął ze złością. - W porządku. Już wstaję. A ty wyciągnij z 
łóżka Lornę i daj znać do sterowni, niech Helena szykuje aparaturę. 
Prowadził ją pod rękę - chwiała się i potykała, włosy spływały w nieładzie 
ciemnymi strumieniami, ramionami wstrząsały co chwila konwulsyjne dreszcze. Czuł 
litość połączoną z zażenowaniem i jeszcze głęboko ukryte, niejasne poczucie 
winy, a w końcu wstyd, że ona, ten strzęp człowieka, obarcza go 
odpowiedzialnością. 
A może także trochę przewrotnego zadowolenia, że to właśnie on jest powodem 
całego splotu namiętności. Jak najwygodniej ułożyli biernie poddające się ciało, 
podłączyli wzmacniacze. Ledwie dostrzegalnie poruszała sinymi wargami, szeptała 
w kółko: "Zaraz przejdzie, jest mi tylko zimno". Napięte, fioletowo pożyłkowane 
powieki zakrywały wypukłe gałki oczne. 
- Nie myśl o tym, staraj się przez chwilę nie myśleć wcale. Odpręż się, jesteśmy 
tu z tobą, ja i Walt, jest nam wszystkim lekko, przyjemnie... 
Ciałem dziewczyny nagle rzuciło, zagryzła świeżo zakrzepłe pęknięcie wargi. 
Pokazał się ciemny koralik krwi. 
- Prze... praszam. Naprawdę staram się współdziałać. - Wiem. Spróbujemy oddalić 
się od potoku myśli powtarzając klucz. Uwaga: każdy powtarza swój klucz... Myśli 
odpływają wzburzoną, najeżoną falą, pozostaje spokojna, przezroczysta toń... Na 
dnie widać piasek, możesz odróżnić każde ziarenko... Obserwujesz warstwy 
toczonego leniwym prądem piasku, chociaż nie musisz nachylać się nad nimi. Ciało 
nie jest potrzebne, ciało spoczywa gdzieś daleko, pozostają oczy... 
- Widzę... chmury... , 
- Nie ma chmur, to przypadkowe strzępy myśli. Patrz przez nie, one odpłyną, już 
odpływają. 
Leżała teraz zupełnie spokojnie, ciało porażone całkowitym bezwładem, nogi 
rozrzucone byle jak, regularność rysów twarzy zniekształcona grymasem 
rozluźnionych mięśni szczęk i policzków. Ujął biały, zimny przegub dłoni, chcąc 
skontrolować puls, lecz Philip odsunął go zniecierpliwionym gestem. 
- Chmury zniknęły, widzisz żółtą powierzchnię planety... tam chcemy zejść... 
- Nie!! - krzyknęła tak głośno, że wszyscy drgnęli, a Helena wydała cichy jęk. - 
Nie... bo te oczy, one są tak blisko... to niesamowite... 
- Dlaczego nie? Widzisz niebezpieczeństwo? - głos Philipa drżał lekko. 
- Nie wiem... te oczy... nie wiem. - Widzisz domy? 
- Tak. Dużo. Magazyny. Oni wszystko zostawili. 
- Kto? 
- No, ludzie... nie wiem. 
- Dlaczego? 
- Nie... wiem... 
- Czy jest tam ktoś żywy? 
- Chyba tak... to te oczy... ja już nie mogę - zaczęła rzucać głową w zwierzęcym 
odruchu obrony. 
- Jeszcze jedno pytanie: czy widzisz ludzi? 
- Nie widzę... tak, wielu ludzi... wszyscy patrzą w jedno miejsce... stają się 
przezroczyści, przez nich widzę pustynię... oooch! - spokojne dotychczas ciało 
zesztywniało i wygięło się w łuk. 
- Co jest w tym miej... 
- Zbudź ją natychmiast! - Walt zacisnął szczęki, dłonie zwinęły się w pięści. 
- Spokojnie, właśnie to robię. Lorna, oddalasz się, otaczają cię chmury, powraca 
fala myśli, wchodzisz w materialny świat, potrzebujesz znów ciała, odzyskujesz 
władzę nad mięśniami. To było piękne, dziękujemy ci, moja droga - sunął końcami 
palców po jej czole i skroniach - lekko masował osłonięte powiekami gałki oczne. 
Napięcie ciała zelżało, wciągnęła głęboko powietrze i westchnęła. 
- Masz swoją wyrocznię - Philip uśmiechnął się słabo, lecz jego wzrok pozostał 
poważny i zatroskany. - A teraz szykuj się do lotu. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
Seria gwałtownych szarpnięć, głuche dudnienie. Czaszka wbija się w miękki, lecz 
nieustępliwy pneumatyczny kokon szczelnie oblepiający ciało. Krew ciężką strugą 
napływa do głowy, rozsadza skronie. To już chyba koniec. Dlaczego, u diabła, w 
sondach nie zainstalowano deakceleratorów? 
Łoskot, szum, dźwięki zawierające w sobie zarówno wibrujący, wysoki świst wiatru 
w linach, jak i daleki grzmot wodospadu. Naczynia krwionośne pękają, serce 
zatrzymuje się na nieznośnie długą sekundę, potem na drugą, uczucie dławienia w 
gardle. Ile można jeszcze wytrzymać? Dlaczego, właściwie dlaczego? 
Krzyczy, ale ze ściśniętego gardła wydobywa się tylko zduszony charkot. Wie, że 
nie wytrzyma ani sekundy dłużej. 
Wytrzymał. Nie wiadomo, czy ludzka psychika, czy też ciało potrafi znieść 
więcej, lecz człowiek jest w stanie wytrzymać naprawdę wiele. 
Osunął się na podłogę, zwolniony z uścisku pneumatycznej powłoki. Podparł się 
łokciem, usiadł. 
- Żyjesz? Jak się czujesz?! - nabrzmiały napięciem krzyk Philipa przestraszył 
go, że aż drgnął. - Powiedz coś, do licha! 
- Dobrze... zaraz. Daj złapać oddech - nie poznawał własnego głosu. - Co to za 
idiotyczny program lądowania? 
- No, dzięki Bogu. Żaden program, sterowałem ręcznie. 
- Ręcznie?! Po co? 
- No, widzisz... Stoimy wobec czegoś nieznanego, wobec zadania o nie dającym się 
określić stopniu zagrożenia. Chciałem sprowadzić cię w dół możliwie najprędzej, 
stąd przeciążenia. Przepraszam, jeśli... - Wciąż nie rozumiem. Przy ręcznym 
sterowaniu ryzyko wzrasta o dwa rzędy wielkości. 
- Nie denerwuj się. Chciałem uniknąć ogniw pośrednich. Myślałem, że może tak 
będzie lepiej. 
- Nie przesadzasz? - usiłował nadać pytaniu ironiczne brzmienie, lecz 
jednocześnie poczuł liźnięcie lęku. 
W kabinie robiło się zimno. 
- Nie wiem, ale wolę zachować ostrożność. 
- I dlatego dzielisz się ze mną swoimi pomysłami post factum? 
Nie, zdecydowałem się tuż przed startem. Ale... i tak powiedziałbym ci, nawet 
gdybym podjął decyzję wcześniej - w głosie Philipa nie było ani cienia 
- Dobrze - mruknął. - Ubieram się, jest zimno. Wszedł w umocowany do ściany 
skafander, uruchomił samoczynną hermetyzację. Poczekał, aż zapalą się zielone 
sygnalizatory wszystkich obwodów kontrolnych, dopiero wtedy wypróbował łączność. 
Sterując ręcznie rozpoczął śluzowanie. Wyrównał różnicę ciśnień i otworzył właz. 
Lęk wsączył się do wnętrza wraz z mętnym, żółtym światłem planety. Jej gładką 
powierzchnię otulała bladocynobrowa mgła pełna atmosferycznych lśnień i 
odblasków, zagęszczających się miejscami w rozmyte ciemniejsze plamy o 
pomarańczowym odcieniu. Lęk narastał, dławił zimną obręczą. Uchwycił krawędź 
włazu, zacisnął palce aż do bólu. Niewiele pomogło. Odpiął kaburę i wyszarpnął 
pistolet, wypalił prawie bez celowania. Pocisk eksplodował w miejscu zetknięcia 
z gruntem, wzniecając fontannę żółtego pyłu. 
- Co się stało? Dlaczego użyłeś broni? - dopytywał się Philip. 
Powinienem mu powiedzieć, że ze strachu, wtedy miałby temat do żartów przez pół 
roku - myślał i czuł, jak rośnie w nim gniew. - Siedzi sobie taki bezpiecznie w 
sterowni, ogląda zewnętrzną powłokę innego świata na ekranie i sądzi, że rozumie 
i ma prawo mówić, co zechce. 
- Wyłącz się. Nie przeszkadzaj. 
- Ależ, Walt... Chciałem ci pomóc, a ty... - tamten był bardziej zaskoczony niż 
urażony. 
- Wywołam cię, jeśli będę potrzebował pomocy. Całą resztę przedstawię w 
raporcie. Jasne? 
- Dobrze, jak chcesz. 
Lęk nie był już taki silny, gdy ściskał kolbę pistoletu, lecz mimo wszystko 
leżał na piersiach paskudnym ciężarem. Weź się w garść, chłopie - szeptał 
strzałami witasz planetę, na której być może istnieje jakieś życie? Boisz się, 
zgoda, ale czego? Przecież nie po raz pierwszy dokonujesz bezpośredniego 
zwiadu... Zszedł po kilku stopniach i z determinacją postawił stopę na obcym 
gruncie. But zagłębił się po kostkę w sypkim piasku. 
Przed sobą miał lekko pofałdowaną równinę, po przeciwnej stronie - skupisko 
półkulistych, baniastych obiektów. Stawiając stopy powoli i ostrożnie, tak jakby 
to mogło zmniejszyć ryzyko, i nie wypuszczając broni z ręki, ruszył w kierunku 
szarych kopuł. A wystarczyłaby jedna niebieska, błyszcząca drażetka, jeden mały 
czarodziej w błękitnej kapsułce, żeby cały lęk odpłynął daleko poza granice 
świadomości, groźnie przyczajone kopuły zamieniły się w przytulne izby, 
niepokojące brunatnożółte lśnienia znalazły się we właściwym im wymiarze 
interesujących zjawisk atmosferycznych. Przepisy, przepisy! On, właśnie w 
trakcie wykonywania tej misji na granicy ludzkiego poznania, na pewno bardziej 
potrzebuje środka tonizującego niż na przykład Lorna, bezsensownie tarzająca się 
w świecie własnej wyobraźni. 
Zatrzymał się w pół kroku, potem cofnął. Po obu stronach, jak wartownicze 
fortece, wznosiły się szare banie, a między nimi biegła nie wytyczona granica, 
fragment okręgu, obejmującego kolonię obiektów. Znów targnięcie lęku, silniejsze 
niż wszystkie poprzednie. Nogi same zaczęły nieść z powrotem, zdawało mu się, 
czuł to wyraźnie, że tuż za plecami dyszy jakaś rozwarta paszcza. Potknął się, 
padł w kopny piach. Wizjer utonął w pyle, grunt zamknął się nad nim jak czarna 
powierzchnia wody. Tu nareszcie jest bezpieczny. Wstyd, palący wstyd. Wzgardliwe 
spojrzenie Philipa wierciło mu plecy, Helena śmiała się bezgłośnie, zakrywając 
dłonią usta. Zwiadowca, wysłannik załogi, pełnomocnik ludzi, z głową schowaną w 
piasku! Raptownie poderwał się do pozycji siedzącej, grożąc odbezpieczonym 
pistoletem. Wokół nie było nikogo, lecz przytłaczający lęk dalej wibrował w 
atmosferze tej dziwnej planety, pośród dalekich lśnień żółtych i czerwonych 
odblasków. Krok za krokiem ponownie zbliżał się do granicy formacji kopuł. 
Chciał nabrać w dłoń piasku, ale drobne ziarenka przeciekły między palcami 
rękawicy. Wydobył z kieszeni cokolwiek - była to latarka - i rzucił przed 
siebie. Żółto zalśniły polerowane powierzchnie i - nie stało się nic. 
Walt ruszył naprzód tak szybko, żeby nie było czasu na zastanowienie. Lęk 
zimnymi kleszczami ściskał piersi, dławił w gardle. Na pustynię i banie kopuł 
spłynęły srebrne iskry, rozpływające się w rozmazane, nieostre flary. 
- Wolniej, stary - powiedział głośno - nie masz już osiemnastu lat. 
Zatrzymał się i wtedy dostrzegł go. Nie, to był on sam leżał tuż obok 
rozkraczonych amortyzatorów sondy, z jedną ręką wyciągniętą w stronę schodków, a 
drugą podkurczoną w tak nienaturalny sposób, jak to jest możliwe tylko w 
przypadku zesztywniałych zwłok. Świat zamknął się jak zgniecione pudełko, zwalił 
się z przerażającym krzykiem rozdzieranej materii, słońce spłynęło strumieniami 
bryzgającego ognia. Tępy młot rozbił od środka czaszkę, rozsadził żyły na 
skroniach. Biegł, a raczej rzucał się ślepo, strzelał, usiłował krzyczeć i 
wreszcie osiągnął taki stan, w którym choćby najsilniejsze doznanie zostaje 
tylko częściowo przefiltrowane do starganych, otępiałych neuronów. Dopiero wtedy 
przez eksplozje lęku zdołała przecisnąć się nieśmiało, lecz uporczywie 
powracająca myśl, że coś tu nie jest tak, że ten strach zwielokrotniony ponad 
zwykły poziom, jest nienaturalny. 
W tym momencie kleszcze puściły, i to tak raptownie, że ulgę odczuł w sposób 
całkowicie fizyczny, jakby zdjęto z niego ciężar. 
Wstał i rozejrzał się - tak, wciąż znajdował się wewnątrz ugrupowania 
kopulastych obiektów, i co dziwniejsze, sonda z leżącą przed włazem sylwetką 
człowieka nie była halucynacją. 
- Tu Walt do statku. Hallo, Philip, jesteś tam jeszcze? - starannie wymawiał 
każde słowo, aby ukryć drżenie głosu. 
- Ty... żyjesz? - w pytaniu było tyle bezgranicznego zdumienia, że Walt nie mógł 
powstrzymać uśmiechu. 
- Nie, to już moje drugie wcielenie, może teraz będę ; sympatyczniejszy. 
- Co... co się tam dzieje?! 
- Chciałem zameldować, że od momentu lądowania, a może jeszcze wcześniej, 
prawdopodobnie znajdowałem się pod wpływem jakiegoś oddziaływania, warunkującego 
mój stan psychiczny. Nie wykluczam możliwości, że zjawisko to zachodzi nadal, 
chociaż czuję się normalnie. 
- Przyjąłem - Philip wszedł gładko w rolę. 
- Idę w kierunku obcej sondy. Ciągła transmisja wizji, komentarz w razie 
potrzeby. 
- W porządku. 
Człowiek, leżący przy wejściu do sondy, nie żył już od dawna; siwe kosmyki 
włosów oblepiały wyschniętą, zapadłą mumię twarzy. Pojazd był bliźniaczo podobny 
do kapsuły Walta, lecz znacznie bardziej zniszczony. 
Nadał Philipowi jego numer i nazwę macierzystego statku. 
Pracował teraz z systematycznością i precyzją doświadczonego astronauty, 
starając się ukryć ekscytację wykonywanym zadaniem. Lęk opuścił go prawie 
zupełnie, obawiał się tylko ponownego działania nieznanych sił warunkujących. 
Nagle tknęło go podejrzenie. 
- Philip? 
- Jestem na nasłuchu. 
- Chciałem spytać, czy ty może... wiesz coś o źródle tego warunkowania 
psychicznego? 
- Ja? Przecież to ty jesteś w dole, nie ja. 
- Owszem, dlatego pytam. Może znów chciałeś na swój sposób zwiększyć 
prawdopodobieństwo powodzenia akcji? 
- Nie rozumiem, mów jaśniej. 
- Nie miałeś nic wspólnego z tym warunkowaniem? wypalił wprost. 
Przez chwilę w słuchawkach dzwoniła cisza. 
- Tobie chyba na stałe coś się przestawiło, Walt. Przecież nie znamy takich 
sposobów sterowania. Więc gdybym nawet chciał... 
- Dobrze, już dobrze. Tak tylko mi się powiedziało. Obu nas uczono, że cel jest 
najważniejszy. Wykonawcy mogą zużywać się jak części zamienne. 
- Walt - głos Philipa zdradzał napięcie - skoncentruj uwagę. Od tego zależy 
twoje i nasze bezpieczeństwo. 
- Tak jest, szefie. Wchodzę do pierwszej z brzegu kopuły. Wygląda jak 
standardowy barak księżycowy, chociaż coś tu jest pokręcone... 
Czuł teraz energię i chęć działania, rozpierała go wesołość. Starał się 
powściągać emocje, obawiając się ponownego ich wzmocnienia przez nieznany 
czynnik. Przez co? A może - przez kogo? To zaczyna być naprawdę interesujące - 
pomyślał, podchodząc do doskonale symetrycznej czaszy. Obrys drzwi ginął pod 
piaszczystą zaspą. 
Nie chciało mu się iść po narzędzia - kopał szerokimi rzutami ramion, z 
nadspodziewaną łatwością odgarniając góry pylistego piachu. Wreszcie natrafił na 
twarde podłoże: droga prowadząca do wejścia. W porządku, tylko co jest za tymi 
drzwiami? 
Obmacał je dokładnie, wielokrotnie dotykał miejsc, w których powinny znajdować 
się płytki kontaktowe. 
Magnetyczna przekładnia także nie dała wiele - albo mechanizm stanowił kupę 
złomu, albo też nie było go wcale. Na koniec zaczął szarpać je przyssawką - i to 
dopiero dało rezultat. Pociągnął, potem pchnął i wtedy ze skrzypiącym blaszanym 
jękiem ustąpiły, otwierając przejście. 
Nie mógł opanować odruchu rozczarowania. Zwyczajne, typowe wnętrze: śluza, dalej 
magazyn, pomieszczenia mieszkalne. 
- A co, czego żeś się spodziewał? mamrotał, zły. - Neonowych płynów pulsujących 
w świetlistych baniach, mięsistowodów obrzmiałych ciekłym helem czy 
neurotronicznego gąszczu sztucznego supermózgu? A może podskakujących na 
przywitanie nibyludków gwiazdoskoczków? 
Otwierał kolejne kopuły, wszędzie znajdując to samo: warsztaty, składy, 
pomieszczenia rekreacyjne, inkubatory hodowlane, mniej lub bardziej przytulnie 
urządzone kabiny mieszkalne. Brakowało w nich tylko... ludzi. 
- Skończ tę zabawę - Philip także miał dosyć - resztę pozostawimy automatom. 
Obwąchają każdy kąt i sporządzą ewidencję dokładniej od ciebie. 
- Może to dziwne, ale tym razem zgadzam się. Wracam do sondy. Tylko... Zaraz. 
Tam coś leży... - przez chwilę szukał słowa - nietypowego. 
- Przekaż obraz. 
- To chyba... książka. I do tego pełna ręcznie stawianych znaków. 
- Daj nam pełen obraz. To jest... pismo! 
- Rzeczywiście. To samo chciałem powiedzieć. Spróbuję przeczytać: n-o-t-a-t-n-i-
k. Notatnik! 
- Weź go ze sobą, w życiu nie widziałem oryginału ręcznego pisma. Zastosuj 
wzmocnione odkażanie, licho wie, co wygubiło tych ludzi. 
- Zaraz... - Walt nastawił czytnik końcówki komputera i otworzył pierwszą 
stronicę. - Zobaczymy najpierw, czy warto ciągnąć to ze sobą na górę. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
8 czerwca. 
Ja może od razu zacznę od tego, po co to wszystko. Rozumie się, ta pisanina. Bo 
to też podobno trzeba powiedzieć. 
Ano, mój kumpel z Yorku, Tom Kiddy, przeczytał kiedyś ogłoszenie i napisał 
pamiętnik. Rozumie się, na ten konkurs dla astrobotników. Potem wydali to w 
takiej książce z błyszczącymi okładkami, a pisanie Toma, kurczę, było na samym 
początku! No i zgarnął, rozumie się, parę kawałków, mówił że trzy, ale jak znam 
starego Toma, to musiało być ze sześć. Kto zna Toma, może zaświadczyć. No i ten 
Tom, mój kumpel, mówi kiedyś do mnie: popróbuj. Tylko pamiętaj, wal tak jak 
mówisz, bez ozdobników i gazetowych nujansów. 
Dopiero za to dają nagrody! No to smaruję, choć w Poradniku Listowym to często 
gęsto całkiem inaczej napisane stoi. 
A ja to nie żebym leciał od razu na forsę. Premię dostałem, rozumie się, i jakoś 
da się żyć. Zawsze przyda się więcej, ale i to obleci. Bo ja, tak na dygresji, 
to zawsze mówię, że radykalnie rozwiązanie problemu leży w podniesieniu 
wynagrodzeń, może być dwukrotnie. Wtedy to i Przewodniczący będzie zadowolony, 
bo mu nie będą szemrać, a my, ciężko pracujący astrobotnicy galaktyczni, to 
szkoda gadać! 
Ale żebym tak leciał na forsę, to nie. Książkę można pokazywać, że to ja sam 
napisałem. I okazja do małego spotkania i paru piwek, jak znalazł. 
Więc ja nazywam się Kenelm Miller, a na co dzień Ken, lat 37, żonaty, dziecko w 
drodze, kwalifikowany astrobotnik galaktyczny, specjalista pneumohydraulik, a 
jak ładnie poproszą, to i inne rzeczy zrobię. Od dwóch lat na planecie X-KL-139-
P-1, zatrudniony w placówce eksploatacyjno-badawczej Meghan. Chyba już do... 
- Walt! Słyszysz mnie?! Przerwij transmisję! nienaturalnie wysoki głos Philipa 
wibrował pod banią hełmu. 
- Dobrze, nie jestem głuchy. O co chodzi? 
- Słyszałeś? On napisał, że jest, to znaczy był tutaj zatrudniony od dwóch lat! 
Tutaj, na planecie Czerwonego Karła X-KL-139. Bazę opuszczono kilkanaście lat 
temu... 
- Raczej kilkadziesiąt. Później już nie każdy umiał pisać. 
- Może. Czyli upada koncepcja Lorny, że planeta została przechwycona. Że jest 
przybłędą. 
- Koncepcja Lorny... no tak, ponieważ upadła, to lepiej, że była czyjaś. 
- Co? Nie rozumiem. To była najbardziej prawdopodobna hipoteza. Hallo, słyszysz 
mnie? - Owszem. Doskonale. 
- Co ty na to? 
- Chciałbym znów uruchomić czytnik. To bardzo zajmujące zapiski. 
- A może weźmiesz to na górę? Wszyscy z bliska obejrzymy eksponat. 
- Szczerze odradzam. Nie wiadomo, co wygubiło tych ludzi. Kto wie, czy nie jakaś 
nieznana zaraza. 
- Ale... można odkazić... - Philip wahał się; ciekawość walczyła z obawą. 
- Odkażanie zniszczy stary papier, i tak to wszystko ledwie trzyma się kupy. 
Przecież macie tam na górze i dźwięk, i obraz tekstu oczyszczonego z większych 
błędów ortograficznych. Chcesz jeszcze powąchać? - No dobrze, to jedź dalej. 
Cofnij się trochę, chcę jeszcze raz... 
- W porządku, wiem. 
... pneumohydraulik, a jak ładnie poproszą, to i inne rzeczy zrobię. Od dwóch 
lat na planecie X-KL-139-P-1, zatrudniony w placówce eksploatacyjno-badawczej 
Meghan. Chyba już dosyć tych danych osobistych, no nie? Tom mówił, że... aha, że 
jego dzieło "symbolizowało ciężki znój astrobotników galaktycznych". Jasne, że 
jest ciężko, jak się zabetonowana glajchsrura zapcha w pneumorozdzielni dziesięć 
metrów pod podłogą, ale żeby to było takie ciekawe, to nie powiem. 
O tym też napiszę, a jakże, czemu nie? To proste. Ale u nas, kurczę, od 
przedwczoraj dzieje się to i owo, nie powiem, na kryminał w odcinkach by się 
zdało. Więc sobie pomyślałem, że można by spróbować z tej beczki. No, to jutro 
dalej, bo mnie wołają. 
9 czerwca 
No więc było tak: A1 wezwał nas na zebranie. Przez wideofon, mówił, że pilne. Al 
to nasz komendant, żeby wszystko było jasne. To było przedwczoraj. Późno, ale 
poszliśmy, takie zaproszenie to jak polecenie służbowe, żonę też wziąłem. Jak 
wszyscy, to wszyscy. 
Al to młodzik, trzydziestki jeszcze nie ma, a już wielki szef. Jak mu się kran 
urwie, to też nie umie zrobić, tylko zaraz mnie woła. A ważny chodzi; że tylko 
profesory mu się kłaniają. 
Siedzimy, pogadujemy, a tu wchodzi Al, cały czerwony, jakby już sobie kropnął 
jednego albo i kilka. I zaraz wstawia swoją gadkę. 
Nie powiem, żebym się tak od razu połapał, o co mu szło. Bo i nie wyłożył 
sprawy, tylko kręcił, przygotowywał, walił mądrymi słówkami, jak: faza 
eksperymentu, reorientacja procesów, asymilacja, translokalizacja. Wszystko cacy 
zapisałem. Coś było i z religii, bo dobiegło mnie o życiu wiecznym. Szturchnąłem 
Mossa, ale ten siedział i słuchał, aż pot mu wyszedł na czoło. 
Potem profesory zadawały pytania i coś mówili o błysku. No tak, błysk był na 
dzień przed tym zebraniem. Zróbiło się tak widno, że zakłuło w oczy, a potem nic 
nie widziałem, tylko takie czerwone kółka. Myślałem wtedy, że to jakieś spięcie 
czy co. Po kiego licha teraz o tym mówią? 
Nagle widzę, że pokazują na Mossa i wołają go na środek. Ten nie ma wielkiej 
ochoty, pyta, czy mu nic nie będzie. Zakrzyczeli faceta, kurczę, i wypchnęli na 
rzęsiście, tak, rzęsiście oświetlone podium. I tam właśnie odrąbali mu rękę. 
Jezus, Maria, co się potem działo. Ręka odpadła jak obcięte pęto kiełbasy, krew 
lała się jak farba. Krzyk, wrzask, baby mdleją. A Moss, twarda sztuka, nawet nie 
upadł, tylko stoi i jakby zdziwiony ogląda ten swój sikający krwią kikut. 
Przepchałem się bliżej i patrzę, co się święci. Widzę, krew przestała płynąć, 
coś jak biała błonka zakryła ranę; rusza się trochę, wysuwa. Do diabła, czegoś 
takiego nie widziałem jak żyję! Najsampierw dłoń mała, całkiem maleńka, 
nadmuchuje się jak balon, wreszcie dorasta i niby jest jak nowa. Jak nowa! Moss 
rusza palcami ostrożnie, no jasne, ja też bym się bał, że odleci. Skoczyłem, 
trzepnąłem go w plecy! Stary, jak tyś to zrobił?! A on nic tylko leci do swojej 
baby, ściskają się. Wiadomo, też bym tak poleciał. 
Ludziska wychodzą, radzą. Ciągnę Stefa za rękaw, pytam, o co tu chodzi? Bo niby 
nic z tych sztuczek nie kapuję. A on szarpie się, patrzy tak jak urżnięty, i do 
mnie z pyskiem. Że nie jeden, ale co najmniej trzy operacje mi potrzebne, żebym 
zrozumiał. Głupi. Jak człowiek miał operację w mózgu, to zaraz nim można 
pomiatać. Myślałby kto, że on to taki uniwersal. Koło wyjścia dogonił mnie i 
przeprosił. Powiedział, że jeszcze wpadnie i wytłumaczy. Kurczę, nie taki zły 
ten Stef, każdemu zdarzy się gębę rozewrzeć, no nie? 
W ogóle to cudeńka, kurczę. Może lepiej, że Hendryk se leży i tego wszystkiego 
razem do kupy nie ogląda, boby mu się jeszcze pogorszyło. Trza by wpaść do 
niego. Chłopisko ma raka przełyku, mówią, że od papierosów. 
11 czerwca 
Od starej niczego się nie dowiedziałem, cięgiem krzyczy, że jest w ciąży i nie 
wolno jej działać na nerwy. Niby to ma rację, więc dałem spokój. W ogóle to 
najchętniej zacząłbym normalnie robić, ale nie dają, wszyscy czegoś latają jak 
wariaci, wrzeszczą, dyspozytorzy też się gdzieś porozłazili. Więc siedzę i 
przekładam pasjanse, bo niby co mam robić? Na to zajrzał Stef i mówi, żebym 
szedł, coś mi pokaże. No to poszliśmy. 
Zaprowadził mnie na miejsce aż za składem, do samego balonu. Ten balon to 
przykrywa całą bazę, a napompowany jest dobrym powietrzem, takim do oddychania. 
No więc tam przy samej ścianie patrzę, że jest dziura, taki kwadratowy basenik, 
no nie, cztery kroki na cztery, a w środku coś czarnego jak smoła. 
O rany, nigdy żem czegoś takiego nie widział. 
Stef podszedł ostrożnie, wziął garść piachu i sypnął na to, a ten piach odbił 
się jak od szyby i tak śmiesznie podskakiwał, aż zsypał się na boki. Stef wziął 
kamień i rzucił, a kamień też odbił się i spadł z drugiej strony. Do licha, jak 
żyję nie widziałem takich cudeńków. Wtedy wyrwałem do przodu i chciałem sam na 
to wskoczyć, bo cosik mi się widziało, że to będzie gładkie i śliskie. A czy to 
co złego, że człowiek się trochę poślizga? Ale Stef tak mnie szarpnął, że prawie 
ściągnął mi kapotę, i zwymyślał od idiotów. Wrzeszczał, gdzie to ja się pakuję i 
czy wiem, co mi grozi. Więc siedziałem już cicho i czekałem, aż się wygada, bo 
to jak dosyć długo poczekać, to każden jeden się w końcu wygada. Potem Stef 
zaczął cudować. Ostrożnie przyklęknął z brzegu tego kwadratu i wsadził do niego 
palce, a potem rękę aż za łokieć. Ręka, kurczę, znikła, jakby wpakował ją w 
czarną wodę. Zrobiło mi się zimno ze strachu, aż kłapnąłem zębami - ja chciałem 
tam wskoczyć, w taką studnię! Ale Stef wyciągnął rękę, na oko nic jej nie 
brakowało. 
Pytam Stefcia, dlaczego kamienie tam nie wpadają, a ręka wchodzi? A on, że to 
jest taka studzienka translokacyjna. Kurczę, naprawdę, nie wiedziałem, do czego 
pije. Na to on zaczął nawijać o tych swoich kosmoludkach. 
Mówił normalnie, jak człowiek, ale i tak głowy bym nie dał, że wszystko 
ładniutko tak samo napiszę. Bo diabelnie to wszystko zawiłe, kurczę. 
Z grubsza było tak. Przylecieli jacyś inni, niby te kosmoludki czy jak im tam. 
Właśnie wtedy, co to był ten błysk. Nikt ich na oczy nie widział, ale nasz 
komendant, Al, mówił za nich, licho wie, jak w niego wleźli. Pewnie niekiepsko 
mu posmarowali. 
Powiedzieli, że mogą nam dać nieśmiertelność, to znaczy, że każdy z nas niby nie 
wyciągnie kopyt tak długo, dopóki świeci nasza czerwona gwiazdka, albo i jeszcze 
dłużej. A to wszystko pod warunkiem, że damy z sobą robić takie tam, no, 
jakieś... procesy. Ciutek to dla mnie za mądre, psiakość. Ci, co nie zechcą, 
muszą odejść właśnie przez te dziurę, przy której siedzieliśmy, czyli studzienkę 
translokacyjną, czy jak jej tam. Inaczej się nie da, bo w ogóle to grozi nam 
wielkie niebezpieczeństwo, i to wszystko dla naszego dobra. Tere fere. Rząd jak 
robi podwyżkę to też zawsze dla naszego dobra, już my się na tym znamy, kurczę. 
No i dalej Stef nawijał, że nasi jajogłowi powiedzieli, że to pewnikiem jakiś 
eksperyment, no nie, ale że nie wierzą w tamtą translokację. Że oni sami by tam 
te sztuki nieprzydatne do swoich eksperymentów, takie białe myszki, skasowali, 
czyli w łęb i do kanału. Jeden z naszych, co wlazł, tak na próbę, do tej studni 
aż do pasa, to zwyczajnie zniknął i tyle go widzieli. Nó więc co nasi mieli 
robić - zgodzili się. A te kosmity straszyły, że wszyscy muszą się zgodzić, Stef 
mówi - zaakceptować, albo też odejść, bo inaczej zginiemy przy tych, jak im 
tam... procesach. 
Jakeśmy już wracali, to pytam Stefa, co z Mossem i jego ręką, co to za sztuczki. 
A on mi na to, że tamci chcieli pokazać, co potrafią. I że robili jeszcze różne 
rzeczy, ale o nich kiedy indziej opowie. 
No, no - pomyślałem sobie - nieźle będzie, stary, pożyć dłużej od naszej 
gwiazdki. Takiego czegoś nigdy w życiu bym się nie spodziewał, jasny gwint. 
13 czerwca 
Wszystko znowu idzie normalnie, nie wiem, po co była cała ta kołomyja. 
Pracujemy: uszczelniamy, przepychamy, remontujemy. Nawet czyściliśmy 
sedymentator w chłodnicy reaktora, mało brakowało, a drań zakitowałby się na 
amen. Paskudna robota, trochę rentgenów się podłapało, no i do tego jeszcze ta 
awantura. 
A to wszystko było tak: przyszedłem do domu, zmęczony i głodny, a tam gorąc nie 
do wytrzymania. O co chodzi? A stara tylko tak dziwnie wzrusza ramionami i dalej 
wyciera podłogę w samej tylko koszulce. Może trąciłam regulator, mówi. Zobacz. 
Rzeczywiście, nastawiony na całego, grzeje jak licho. Wyłączyłem, psia, i do 
niej, żem głodny. Taka była zdziwiona, że aż i mnie zatkało. Powiada, że 
zapomniała, ale zrobi, jak tylko skończy. Wtedy mną trochę trząchnęło, bo 
normalnie jestem spokojnym człowiekiem, ale jak ktoś przesadzi... No, ale 
przemogłem się, gębę stuliłem i grzecznie siadam. 
Ja tam z prostych ludzi jestem, nieuczony, więc nie wiem, czy o tym przystoi 
pisać. Ale piszą po gazetach nie takie rzeczy, sam czytałem, a co to się w 
kinach wyprawia! Jeden Przewodniczący mógłby zakazać tych świństw, bo przecież 
od nas jest, z galaktycznych astrobociarzy ma swój wywód. Bo po mojemu takie 
sprawy należy załatwiać pod kołdrą, i do tego przy całkiem zgaszonym świetle. 
Ale trochę napiszę, bo przecież artyści będą mi dawać stopień za ten pamiętnik, 
a oni to są nie od tego. Jak na filmach "to - to" robią, to co za hece muszą 
odstawiać po pracy! 
Żona z powodu gorąca była w takiej krótkiej koszuli, co to ją się normalnie 
wpuszcza w spodnie. I więcej nic nie miała, tylko tą przepaskę na włosach. A 
bestia zgrabna, ma długie nogi i resztę całkiem do rzeczy, choć to już siódmy 
miesiąc będzie i mały nieźle ją kopie po brzuchu. Nie wiem po jakie licho, ale 
myła podłogę taką małą szmatką, no i nachylała się na okrągło, raz bokiem, raz 
przodem, ale przeważnie to tyłem, kurczę. No i tak wyszło, że chciałem ją 
złapać, ale zdzieliła mnie ścierą i uciekła. Do licha, zupełnie jakbym dostał po 
pysku. Tego jak świat światem jeszcze nie było. To ziółko! Nic nie mogłem 
zrobić, pokrzyczałem tylko trochę, a potem poszedłem do Mossa zalać robaka. Ale 
ten też był jakiś nie do życia, mało co gadał. Wyciągnął flachę i szkło, ale sam 
nie pił, tylko gapił się w pustą ścianę jak jakiś przygłup. Nawet zagrychy nie 
dał, ale i jeść mi się z tego wszystkiego odechciało. Wypiłem odrobinę i 
wróciłem, bo trzeba było wszystko opisać. Normalnie, trzynasty to taka pieska 
data. 
17 czerwca 
Nie pisałem parę dni, bo i specjalnie nie było o czym, pracujemy normalnie, 
chociaż ciężko to idzie, ochoty brak. W domu z żoną prawie nie rozmawiamy, nie 
żebyśmy zaraz się gniewali, ale tak jakoś głupio wychodzi. Zjadamy byle co i 
idziemy na dwór popatrzeć na te wielkie, pomarańczowe słońce. Wynieśliśmy nawet 
przed dom krzesła i na nich spędzamy po kilka godzin dziennie. 
Czasem wstaję i idę na spacer. Po drodze spotykam wielu znajomych, nawet Mossa, 
który zwykle cały wolny czas tkwi przed telewizorem. Pozdrawiamy się i idziemy 
dalej, nie ma właściwie o czym gadać. 
Wczoraj byłem u Henryka. Wygląda tak samo jak dwa tygodnie temu, co nie znaczy, 
że dobrze. Lekarz powiedział, że na razie dalszych zmian nie ma, ale w każdej 
chwili grozi nawrót. 
Sylwia czuje się chyba dobrze, kłopot polega na tym, że się źle odżywia. Mnie to 
tylko ubędzie parę kilo tłuszczu, lecz u niej powinno raczej przybywać. Siódmy 
miesiąc to nie przelewki! 
Ponieważ jesteśmy dużo na zewnątrz, opaliliśmy się trochę - Sylwia na nieładny, 
szarozielony kolor. Może dlatego, że jest w ciąży? 
Dzisiaj lepiej idzie pisanie, jakoś łatwiej znajduję właściwe słowa, chociaż 
czuję mniej zapału niż poprzednio. Wiadomo, raz jest tak, raz inaczej. 
21 czerwca 
   Dzisiaj nie poszedłem do pracy. Zdarzyło mi się to po raz pierwszy. Po prostu 
nie mogłem się przemóc. Nie wiem, czy to lenistwo, czy apatia, czy jeszcze coś 
innego. Sylwia całymi dniami wygrzewa się w słońcu. Dziś rano zaniosłem jej 
śniadanie. Nawet nie wypiła herbaty. Na pewno nie wyjdzie jej to... ale czy to 
takie ważne? Przecież czuje się dobrze. 
Zmusiłem się do jedzenia i zwymiotowałem. Chyba jestem chory. Nie wiem, może 
jutro wybiorę się do lekarza. 
Na alejkach bazy tłok, w ciągu dnia trudno znaleźć sobie miejsce. Ale i tak nie 
ma po co chodzić, można przecież powygrzewać się na krześle. 
Chwilami to wszystko wydaje mi się dziwne... ale lepiej wstrzymam się od 
komentarzy, pozostanę przy relacji. Bo chociaż mój mózg po zabiegu, któremu 
poddałem się trzy lata temu, pracuje znacznie lepiej, niż obiecywali lekarze, to 
i tak zanadto mu nie ufam. 
Byłem u Henryka - sytuacja bez zmian. Pat organizmu z chorobą trwa. Może wyliże 
się? Byłem trochę zdziwiony, że nikt z personelu nie interesuje się nim, ale 
widocznie w tym stanie nie wymaga opieki. 

25 czerwca 
Sylwia nie wróciła na noc do domu, pozostała na krześle. Właściwie to wszystko 
jedno, temperatura pod całą kopułą utrzymywana jest na optymalnym poziomie. 
Nie spałem, nie śpię już od kilku dni. Leżę, odpoczywam, zapadam w stan 
odrętwienia, ale nie można tego nazwać snem. Za to myśli mam jasne i czyste jak 
nigdy. 
Rano Sylwia oddychała bardzo powoli. Jej puls bił z szybkością trzydziestu 
uderzeń na minutę. Ja miałem czterdzieści. Wpatrywała się nieruchomym wzrokiem w 
czerwoną tarczę wschodzącej gwiazdy. Skórę miała szarą jak pergamin. 
26 czerwca 
Rozmawiałem z profesorem Horovizzem. Mówił z trudem, jakby szczęki zlepione miał 
gęstniejącą żywicą. Jego cera była szaroniebieska, oczy - żółte. Starałem się 
patrzeć w bok. 
Powiedział wiele ciekawych rzeczy. Słuchałem z zainteresowaniem, chociaż sporo 
wiedziałem już przedtem. Byłem tylko zbyt leniwy, żeby pomyśleć i uporządkować 
wiadomości i dane. 
To jasne, tak jasne, że nie ma o czym pisać. Lecz wiem, że powinienem. Zrobię to 
później. 
28 czerwca 
Moss leży od kilku dni na południowym krańcu bazy. Oddycha cztery razy na 
minutę. Wzrok ma nieruchomy, skórę białoszarą. Jest ciepły, bo nie wyczuwam 
różnicy temperatur przy dotyku. 
Czuję się dobrze, kiedy go dotykam. Myślę jasno i rozumiem. Wiem. Lecz tego... 
nie da się opisać. Stawianie śmiesznych znaków na papierze zupełnie nie ma 
sensu. Cóż można przekazać w ten sposób? 

29 czerwca 
Poruszam się z trudem i coraz wyraźniej uzmysławiam sobie bezsens tej czynności. 
Piszę ze wzrastającym wysiłkiem. Chciałbym przekazać chociaż trochę... ale nie 
wiem, od czego zacząć. Wszystko jest ważne. No i jak to podać... 
Nie. Najpierw pójdę - tam - do - Mossa - gdzie są - inni - są - wszyscy - 
splątani - pajęczyną krystalicznymi - zrębami - złączeni - bo - nie zdążyli - 
wziąć - się - za - ręce - dotknąć Sylwia tam jest. Czuje się dobrze. I Henryk. 
Bez zmian. Niełatwo będzie dojść, nogi są ciężkie i sztywne. Ale muszę - położę 
- dłoń - na - ramieniu - Mossa ten - prąd - jasność - jedność - myśl - ja 
rozumiem - wiem - potem - to - opiszę - jak wrócę - kiedyś - jak wrócę - 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
- To chyba byłoby... wszystko - powiedział Walt matowym głosem, niezgrabnie 
przewracając czyste kartki. Pod banią hełmu szumiała cisza. 
- Hallo, Philip, Lorna! - krzyknął. - Słyszycie mnie?! 
- Tak... słyszę cię - odpowiedział daleki głos. Słuchamy i oglądamy przez cały 
czas. 
- Nno - sapnął z ulgą. - A już myślałem, że zasnęliście - niezręcznie próbował 
zażartować. Utrwaliłeś pełny przekaz? 
- Tak - Philip mówił niewyraźnie, dziwnie przeciągając głoski. - Posłuchaj, 
Walt. Zrób sobie dziesięć minut przerwy, odpocznij. Potem przejmie cię Helena. 
Zgoda? 
- Czemu nie - mruknął zdziwiony. Chcą się naradzić? Powziąć jakąś decyzję`? 
Mogliby zaczekać z tym do jego powrotu. Oczywiście gdyby byli dobrze wychowani. 
Usiadł i skupił uwagę na posiłku, który nie trwał dłużej niż dwie minuty. 
Usiłował nie myśleć, nie zastanawiać się. Przede wszystkim nie sprowokować lęku. 
Zwyczajnie nie dać się. 
Podszedł do drzwi - śluza przepuściła go z cichym cmoknięciem. Czerwona gwiazda 
zawisła nisko nad horyzontem; wyglądała jak ciasno zwinięty kłąb karminowej 
przędzy. 
Przedtem niewidoczne nierówności rzucały teraz długie, zielonkawe cienie, a 
wierzchołki wzniesień wieczorny blask obrysował ciemną czerwienią. 
Ciężkie buty zagłębiały się w piasku z ledwie słyszalnym śpiewem 
przemieszczających się drobin i wtedy jakaś siła zdawała się przytrzymywać je, 
wciągać w grząski piach jak w bagno. 
Walt z trudem wydobywał stopy, brnąc na przełaj w kierunku sondy. 
Nie dać się, przede wszystkim nie dać się. Pomyśleć o czymkolwiek. Lorna. Jej 
smukłe, giętkie ciało. Tak jest lepiej, znacznie lepiej. 
To już tutaj. Otwarty, poczerniały właz. Nienaturalnie podkurczone nogi, grzbiet 
wygięty w łuk, odrzucona, do połowy zakopana bania hełmu, ramię wyciągnięte w 
bezsilnej próbie uchwycenia schodków. Cholera! Pistolet, twarda, pasująca do 
dłoni kolba. Nie. To nie tak. 
Walt odetchnął głęboko i wsunął broń do kabury. Dobrze, że nikt go nie słucha, 
że Philip, Helena i Lorna odbywają naradę. Dobrze, że nie ma ze sobą piguł. To 
jego własny problem i nikt mu nie pomoże. Co dadzą dobre rady czy środki 
psychotropowe? Ukażą czyjś punkt widzenia albo zduszą wewnętrzny krzyk, tak jak 
przycisza się głośnik. Z lękiem musi poradzić sobie sam. - Człowieku - 
powiedział głośno w kierunku wyschniętej mumii - bałeś się za bardzo. Nie mogę 
ci pomóc. ty za to pomożesz mnie. Twoja ofiara nie pójdzie na marne. Dziękuję 
ci, kimkolwiek byłeś. 
Szedł powoli odmierzając kroki, a ciemniejąca pustynia otwierała się przed nim 
jak gościniec. Ciężko opadł na schodki swojej sondy i dopiero wtedy poczuł, 
jakie ogromne napięcie nerwowe podtrzymywało go podczas marszu. Roześmiał się 
hałaśliwie. 
- Co ci tak wesoło? - fuknęła Helena, wyraźnie zdenerwowana. 
Nie przerwał, aż zmęczył się swoim gwałtownym wybuchem wesołości. Dopiero wtedy 
odpowiedział: 
- Cóż to skłoniło cię do zainteresowania się moim życiem wewnętrznym? 
- Uspokój się - burknęła. - Możesz wracać. Włącz autopilota... 
- Mogę? Zezwalasz mi? - poderwał się, usiadł. Nagle niejasne podejrzenia 
przybrały konkretny kształt. Niepewność Philipa, zaimprowizowana narada wszystko 
ułożyło się w logiczny ciąg. 
- To znaczy... chciałam spytać... czy możesz już wracać - tłumaczyła się 
niezręcznie. - Jak będziesz gotowy, włącz autopilota. Statek przechwyci cię 
automatycznie. 
- W porządku. Niedługo będę gotowy. 
Tak mało brakowało - pomyślał - i zostałbym tutaj. Miałbym pod ręką skład 
żywności, zapas wody... 
A może tamten, przy drugiej sondzie, też w ten sposób... Wstał i zszedł ze 
stopni. Posuwał się naprzód długimi krokami, piasek miauczał pod podeszwami 
butów zupełnie jak na nadmorskich wydmach. Gdy ognista tarcza dotknęła linii 
widnokręgu, dotarł do łagodnych wzniesień na południowym krańcu bazy. Dotknął 
szarej, złoto żyłkowanej skały. Rozgrzebał piasek i przyłożył do niej barwnikowy 
termometr. Była ciepła. 
- Wracaj, Walt. Statek jest gotowy do odlotu ponaglała Helena. 
- Dobrze, zaraz. 
Wyciągnął dłuto, ale zaraz schował je z powrotem. Uniósł ramię w nieporadnym 
geście i oddalił się szybkim krokiem, jakby obawiał się, że ktoś może go ścigać. 
Szarobrązowy zmrok opadał na planetę jak rdzawa mgła. Do sondy dotarł w niemal 
zupełnych ciemnościach. Zapalił wewnętrzną lampę i bezwiednie rozejrzał się w 
dziecinnym odruchu poszukiwania diabła pod łóżkiem. Lecz sonda oświetlona ledwie 
mżącym, żółtym blaskiem była pusta, tylko pod podeszwami zgrzytał naniesiony 
piasek. 
Przed nadmuchaniem pneumatycznego kokonu położył dłoń na małym, zawieszonym na 
ścianie pulpicie sterowniczym. Odczuł ulgę - nareszcie znajdzie się na pokładzie 
statku, z dala od obcych i niezrozumiałych sił, działających na tej planecie. 
Nawet o Lornie myślał ciepło - była mu bardziej potrzebna, niż sądził. Jego 
męska próżność wymagała ciągłego zaspokajania. 
Coś było nie w porządku. Drzwi? Zamknięte, uszczelnione. Pneumatyka? Gotowa do 
działania. Autopilot! 
Walt próbował jeszcze kilkakrotnie uruchomić urządzenie, lecz jego usiłowania 
pozostały bezskuteczne. - Hallo, tu Walt. Słyszycie mnie? 
- Tak, słucham - odpowiedziała Helena z kilkusekundowym opóźnieniem. 
- Stwierdziłem awarię autopilota. Przejmijcie sterowanie sondą. 
- Zrozumiałam. Przejmuję sterowanie. Podaj sygnał gotowości. 
Czekał spokojnie, aż obrzmiewające sprężonym gazem powłoki unieruchomią go 
całkowicie, i dopiero wtedy potwierdził gotowość. 
- Uwaga, start - Helena nie bawiła się w odliczanie. Poczuł, jak krew odpływa mu 
z głowy, lecz była to jedynie reakcja psychosomatyczna. Sonda pozostała 
nieruchoma jak skamieniała bryła. 
- Zaraz... chwileczkę. Nie, nic z tego... Phil, ja nie mogę go wystartować! - 
piskliwy głos krążył pod czaszą skafandra. 
Nagły skurcz przebiegł przez piersi, serce zadudniło głuchym pulsem w skroniach. 
Był uwięziony. 
- Odsuńcie się, sama sprawdzę - kochał teraz nosowy głos Lorny, pragnął, aby tu 
była, ona jedna dałaby z siebie wszystko... Chciał krzyczeć, wołać, lecz żaden 
dźwięk nie wydostał się z ściśniętego gardła. 
- Według komputera awarii uległ system sterowania sondy. Walt, spróbuj ręcznie. 
Szarpnął dźwignię, lecz wiedział, że tak będzie: zielone oko lampy kontrolnej 
pozostało martwe. 
...skóra wydaje się opalona, przybiera najpierw szarozielone zabarwienie... 
- Nie martw się, Walt. Jesteśmy z tobą. Spróbujemy coś wymyślić. Pomożemy ci! 
...ustaje łaknienie, pożądanie, zanikają ludzkie odruchy... 
- Przede wszystkim sprawdź bezpieczniki i główne połączenia. Spróbuj 
zlokalizować awarię. 
...słabnie aktywność psychomotoryczna, pojawia się quasi-hipnotyczny wpływ 
Czerwonego Karła... 
- Walt, ty znasz się na tym najlepiej z nas. Możemy przysłać ci narzędzia i 
automaty. Walt! 
...pojawia się wspólnota pamięciowa 
i percepcyjno-sensoryczna, otwierają się inne horyzonty pojęciowe, dawny system 
zbierania danych za pomocą zmysłów i logicznego-intuicyjnego ich przetwarzania 
zanika, zanika też człowieczeństwo na rzecz kreacji innej formy bytu... 
- Walt, czy mnie słyszysz? Pomożemy ci! 
...cena nieśmiertelności... 
- Gówno mi pomożecie! - ogarnęła go nagła wściekłość. - Cieszycie się, że 
oszczędzono wam wyboru! Tak, nie musicie brać na pokład podejrzanego, 
zarażonego, trędowatego! 
- Przestań, na litość Boską! Opanuj się! Przerwał łączność radiową, spuścił 
powietrze z pneumatycznych osłon, rozhermetyzował skafander i odrzucił w kąt 
ciemną banię. Zdjął pulpit. Wszystko było w porządku - wszystko z wyjątkiem 
ogniw jądrowych. Obydwa, główne i zapasowe, wykazywały praktycznie zerową moc - 
razem mogły zasilać jedynie neonówkę oświetleniową. A miały starczyć na trzysta 
lat ciągłej pracy. 
Wiedział, że niemożliwe stało się faktem. Przy tak nagłym wyzwoleniu mocy cała 
sonda powinna była zamienić się w kałużę stopionego metalu. Jeszcze raz stanął 
twarzą w twarz z nieznanymi, przerastającymi go siłami. Z wewnętrznej kieszeni 
wyjął plastykowy, lustrzany krążek wielkości monety i spojrzał na swoją obcą, 
stężałą twarz. Nerwowe tiki powiek, rozbiegane spojrzenie, ciemny rumieniec, 
obrzeżony sinym zarostem. 
To przecież nie on. Szeroka, prostacka twarz nigdy nie należała do niego, 
Bezkształtna linia ust z wywiniętą górną wargą... nie. Na pewno nie. 
Mówił wyraźnie, przeciągając głoski i cedząc słowa. - Cała akcja nie ma sensu. 
Ja naprawdę potrafię to zrobić. Dlatego, że ja już wiem. I wciąż mam prawo 
wyboru. Moss, słyszysz mnie?! 
Lusterko upadło i potoczyło się po podłodze. Rzucił się na nie jak kot na 
umykającą mysz, niezgrabnie przyduszał urękawicznionymi dłońmi, aż wreszcie 
chwycił i podniósł do oczu. W srebrnym krążku widniała szeroka, prostacka, 
oblana niezdrowym rumieńcem twarz. Jego własna twarz. 
Nie zrobi tego. Przynajmniej nie na trzeźwo. Uszczelnił skafander i wyszedł. 
Zapalił lampy na piersiach i brnął naprzód, potykając się w kopnym piachu. Gdy 
stanął na progu domu Kenelma Millera, poczuł w głowie łaskotliwe ukłucie, jakby 
ktoś udrożnił dotychczas nieprzepuszczalny, zaczopowany kanalik. 
Tak zawsze rodziły się idee - i te głupie, i najmądrzejsze. Nikt nigdy nie 
odkrył, skąd bierze się ów impuls, lecz w momentach zagrożenia życia każda 
iluminacja oznaczała nadzieję, a tej ludzie zawsze, od zarania dziejów, chwytali 
się z właściwą im wiarą. Walt niespiesznie otworzył bar i wybrał największą 
butelkę. Otworzył ją i przyłożył szyjkę do ust. Gorąca fala parzyła podniebienie 
i przełyk, rozlewała się po piersiach i wywoływała lekki ucisk w głowie. 
Wiedział, że nie może o tym rozmyślać, nie znał siły i możliwości przeciwnika. 
Skoncentrował się na czym innym. Wydobył broń i strzelił w otwarty barek. Na 
pokój bryznęła wódka i okruchy szkła, pocisk wyrwał dziurę w lustrzanej ściance 
i rykoszetem odbił się od metalowej grodzi. 
Walt powoli skierował broń na siebie. Jeszcze ciepłą lufę włożył do ust i lekko, 
do pierwszego oporu, nacisnął spust. Nie stało się nic - żadna siła nie wyrwała 
mu broni z ręki. 
Zerwał się od stołu i, nie celując, wypalił znowu w kierunku barku. Pocisk urwał 
szyjkę innej butelki i wybił drugą dziurę w lustrzanym pudle. 
Uzupełnił brakujące ładunki i schował pistolet. Uszczelnił skafander i z butelką 
wódki pod pachą wyszedł w ciepłą, brązową ciemność. 
Po kilku minutach marszu dotarł do sondy. U stóp schodków leżała skurczona, na 
wpół zagrzebana w piasku postać, lecz Walt nie zauważył jej. Chwiejnym krokiem 
wstąpił na stopnie, zatoczył się i przytrzymał krawędzi włazu. Wtedy jednym 
rzutem ramion znalazł się w środku, zatrzasnął klapę. Śluza nie działała, 
sprężone powietrze wyło, wydobywając się przez otwarte zawory, lecz pneumatyczny 
kokon znikł, nie było go pośród wyposażenia. Szarpnął dźwignię, pulpit zapłonął 
barwnymi ślepiami. Wcisnął klawisz i popchnął drążek sterowniczy. 
Raptownie narastające przyspieszenie cisnęło go o podłogę, wprasowało w blachę, 
aż zatrzeszczały kości i stawy, a krew stała się gęsta jak stopiony ołów. Lecz 
gdyby tylko mógł, krzyczałby z radości. 
Po upływie kilkudziesięciu sekund poczuł, że jest u kresu wytrzymałości. Serce z 
głuchym jękiem pompowało półstałą krew, przed oczyma eksplodowały białe 
fajerwerki. Usiłował podźwignąć się; lecz dłonie rozjechały się na gładkiej 
powierzchni podłogi, ochlapanej wódką ze stłuczonej butelki. Wiedział już, że 
nie zdoła pokonać zwielokrotnionego ciężaru swojego ciała i dosięgnąć pulpitu, 
że za chwilę zemdleje, a po dalszych pięciu czy dziesięciu minutach (czy to 
ważne?) serce zaprzestanie pracy ponad siły. 
Lecz miał szczęście - nie zaprogramowany inaczej minikomputer sondy umieszczał 
ją zawsze na kołowej orbicie planetarnej. Na sekundę przed utratą przytomności 
Walt uniósł się płynnym ruchem ponad podłogę w asyście okruchów szkła i 
zastygłych, jak na zwolnionym filmie, rozbryzgów wódki. To silnik przerwał 
pracę, a aparat wynurzał się właśnie sponad objętej nocą półkuli cynobrowej 
planety, wychodząc naprzeciw czerwonym potokom dziennego światła. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
Odrzucił czaszę hełmu i odetchnął pełną piersią, wierzchem dłoni ścierając krew 
z popękanych warg. Niezdarnie zaczął uwalniać się z ochronnych powłok skafandra. 
W sterowni panowało milczenie. Helena piłowała paznokcie, Philip wbił wzrok w 
szeregi cyfr na monitorze, Lorna, niedbale wsparta biodrem o konsolę komputera, 
bawiła się pistoletem, chwytając go raz za lufę, raz za kolbę. W ciszy czaiło 
się napięcie. 
...zamek magnetyczny, zaciskowe połączenie próżniowe, kable do powłoki 
ogrzewczej, żeby nic nie pomylić... po co ten cyrk... 
- Zostaw tę pukawkę, do ciebie mówię, Joanno d'Arc, jeszcze kogoś postrzelisz - 
Philip wyraźnie silił się na spokój. 
...dobrze... jeszcze spodnie... wolałbym nie rozumieć, co się tu dzieje, lepiej 
myśleć o czym innym... mdło się robi od zapachu tych środków odkażających... 
- Nie jest nabita, możesz ją sobie wziąć - rzuciła broń; a Philip uchylił się 
jak od żmii. Pistolet z trzaskiem spadł na podłogę. 
...za wszelką cenę nie myśleć, nie wiedzieć... inaczej jednych trzeba by kochać, 
innych nienawidzić... po co, przecież wszyscy są po prostu życzliwie pomocni... 
dlatego uciekłem z Ziemi, żeby być pośród takich jak oni... dlaczego więc... 
- Tak myślałem. Pomimo to nie unikniesz... 
- Może wreszcie ktoś mi pomoże? - wtrącił Walt ostro. - Nie wiem, czy 
zauważyliście, że właśnie wróciłem. 
Lorna spojrzała na niego chłodno, po czym odwróciła się i usiadła. Podszedł 
Philip, pomógł ściągnąć ciężkie buty, obficie spryskane mieszanką odkażającą, po 
czym przeprowadził pobieżne badanie lekarskie. 
- Właściwie nic ci nie jest. Szok i parę lekkich stłuczeń. - Aa... puls? 
- W normie. Skóra też nie zielenieje - zmusił się do śmiechu, który bardziej niż 
kiedykolwiek przypominał rżenie konia. 
- Zbadaj go za tydzień. I nas również - Helena ciągle oglądała swoje paznokcie. 
- Lecz się na nerwy - fuknęła Lorna. 
- Dobrze wiem, co mam robić i kiedy - wkroczył Philip. - Walt, umyj się, 
przebierz i przyjdź tu z posiłkiem. Musimy omówić sytuację. 
- Co za piękny, demokratyczny gest - zauważyła Lorna. Philip zignorował ją. 
Rozumiem ich, to przecież jasne, że żywili obawę, ale żeby tak zaraz... nie, nie 
wierzę. Lorna jest dziwaczką, zdolną do różnych ekscesów, broń w jej ręku nie 
jest jeszcze żadnym dowodem. A jednak... Nie, do diabła, najlepiej nie myśleć, 
żyć z nimi jak dawniej, jak gdyby nigdy nic. W przeciwnym razie rozpęta się 
piekło. A on, co on sam by zrobił na miejscu Philipa? 
Spieniona woda mknęła po zaczerwienionej skórze dziesiątkami strumyków, 
rozkosznie masowała ciało. Przyjrzał się uważnie swoim rękom, owłosionym i 
muskularnym. Czy skóra ma całkowicie normalny odcień? 
- Chciałem zasięgnąć waszej opinii co do dalszego postępowania - zagaił Philip 
oficjalnie, gdy znaleźli się znów razem. - Możemy alternatywnie... 
- Jestem za odlotem. Natychmiast - wpadła mu w słowo Helena. 
- Co za nagła zmiana zapatrywań - kpiła Lorna. Przecież byłaś zwolenniczką 
rozszerzenia standardowych badań planetarnych! 
- Sytuacja uległa zmianie. Czy wy wszyscy nie rozumiecie, że grozi nam 
śmiertelne niebezpieczeństwo? Róbmy coś, póki jeszcze nie jest za późno - 
spojrzała na Walta, nie potrafiąc ukryć odrazy i strachu. 
- Moi drodzy - Walt czuł, że atmosfera zagęszcza się - możecie mnie izolować. Po 
tygodniu, dwóch, sprawa na pewno się wyjaśni. 
- Na tym statku nie ma żadnej możliwości przeprowadzenia kwarantanny - Philip 
był zdecydowany. - Co do tej sprawy, nie mamy wyboru, musimy czekać. Wracajmy 
więc do zasadniczego tematu. - Uważam, że nasze odkrycie jest bardzo 
interesujące, jeśli już nie epokowe. Po raz pierwszy człowiek natknął się w 
kosmosie na inną formę życia. Nie ma znaczenia, że to życie wzięto swój początek 
z nas, ludzi... 
- Ten moloch wciągnie nas jak bagno, pożre, przetrawi, zamieni w nieludzkie, 
obrzydliwie zeskorupiałe ciała! - krzyczała Helena. Była na granicy histerii. - 
Uciekajmy! 
- Chwileczkę, jeszcze nie skończyłem. Sądzę, że za tym eksperymentem stoi 
cywilizacja, nie mająca z ludźmi już nic wspólnego. Oni z pewnością w jakiś 
sposób kontrolują swoje doświadczenie, przynajmniej okresowo badają jego 
przebieg. To ślad, po którym możemy dojść do spotkania z naprawdę innymi. 
- Ja myślę, że eksperyment jest już dawno zakończony. Oni nie zmieniają się już, 
oni... trwają. Są nieśmiertelni. Swoją drogą, cywilizacja eksperymentująca z 
nieśmiertelnością musiała dojść już do kresu radosnej eksploracji kosmosu - roił 
Philip. 
- Hola, szefie, gdzie twój pragmatyczny realizm? - nie wytrzymał Walt. 
- Znajdujemy się w niecodziennej sytuacji - odciął się ze złością. 
- Chciałem zauważyć, że niczego nie wiemy o dalszym przebiegu owego 
eksperymentu, nie możemy więc twierdzić, że proces jest zakończony. Po drugie: w 
przeciwieństwie do Heleny, jestem optymistą. Kolejne etapy przemian następowały 
synchronicznie u wszystkich mieszkańców bazy, o dalszych fazach rozwoju niczego 
nie wiemy, lecz możemy domyślać się, że zaszedł on daleko. Wobec tego nikt nas 
nie pożre, choćby dlatego, że już nie nadrobimy zaległości czasowych. Nie 
przypuszczam zaś, aby "moloch" mógł trywialnie odżywiać się ludzkim mięsem. Ma 
inne źródło energii. - Poczucie humoru nie jest twoją najmocniejszą stroną - 
syknęła Helena. 
- Po trzecie: przypuszczenie Lorny napawa mnie... przerażeniem. Tak, to 
odpowiednie słowo: przerażenie. Konfrontacja z inną, wyżej rozwiniętą 
cywilizacją... 
- Zastanów się, co mówisz - Lorna gwałtownie odwróciła fotel, gniewnie odrzuciła 
włosy do tyłu. Ludzkość czekała na takie spotkanie od swego zarania, od zawsze! 
Żeby stwierdzić, że nie jesteśmy sami, żeby wymienić doświadczenia... 
- To była twoja najgłupsza wypowiedź, jaką słyszałem w czasie tej podróży, stek 
bredni i banałów w ustach skądinąd inteligentnej kobiety - Walt był autentycznie 
wściekły. - Czy dotychczas nie zauważyłaś, że im większa różnica między 
ziemskimi gatunkami, tym większa między nimi panuje wrogość? Powtarzam: między 
ziemskimi! A co będzie, jeśli opuścimy nasze gniazdo, jeśli napotkamy coś 
diametralnie innego? Po prostu okaże się, kto kogo unicestwi lub będzie 
eksploatował. Przykład już mieliśmy: tutejsza baza stała się kolonią 
eksperymentalnych świnek morskich! Porozumienie? Proszę, spróbuj pozytywnie 
wymienić doświadczenia z żywą skałą spod piasków tej planety! Może poradzi nam, 
jak usprawnić zapłon w silniku samochodowym lub lepiej przyrządzać koktajl 
Bloody Mary? 
- Daruj to sobie i nie krzycz. Filozoficzny ciężar... 
- Nie. To zbyt wysoka cena za odpowiedź, czy jesteśmy sami. Zresztą świadomość 
powszechności życia we Wszechświecie ani na jotę nie zmieni naszej egzystencji. 
Reasumując: jestem za natychmiastowym odlotem. 
- A ja nie! Sprzeciwiam się kategorycznie! Mamy jedyną szansę, zrozumcie. 
- Jeśli inni zechcą kiedyś tu wrócić... nie będziemy mieli wpływu na to 
postanowienie. Ale teraz, w tym składzie, nie jesteśmy władni decydować, nie 
mamy mandatu. Odpowiedzialność... 
- Boisz się jej? 
- Powiem po prostu: tak. Nie jestem w stanie udźwignąć ciężaru tej 
odpowiedzialności. 
- Pytanie, czy nas stąd wypuszczą - w głosie Heleny dźwięczała nadzieja. - Czy 
nie urządzą nas tak jak ciebie tam na dole. 
- Możemy tylko próbować, nie sposób przewidzieć zdarzeń zupełnie dla nas 
niezrozumiałych - Walt rozłożył ręce. - Może energię z ogniw sondy wykorzystano 
do warunkowania i wzmacniania moich emocji? 
- Oni to samo robią teraz z naszym statkiem. Lećmy już! - w głosie Heleny znów 
pobrzmiewały nutki histerii. 
- Chwileczkę, decyzja jeszcze nie zapadła. Oświadczam, że jestem zdecydowanie za 
kontynuowaniem badań unikalnego w skali kosmicznej zjawiska, jakim jest inne 
rozumne życie - Lorna założyła nogę na nogę, długimi palcami oplotła kolano. - 
Ty, Philipie - ciągnęła dalej słodkim głosem pozostaniesz na zawsze dowódcą 
ekspedycji, która pierwsza nawiązała kontakt z innym istnieniem. 
- Weź także pod uwagę ryzyko - wtrącił swoje Walt. - Już teraz masz w ręku kartę 
atutową: odkryliśmy nieznaną formę życia. Ten sukces można łatwo zaprzepaścić. 
Możesz okazać się najmniej odpowiedzialnym dowódcą wypraw galaktycznych, zyskać 
sławę człowieka, który wyzwolił serię trudnych teraz do przewidzenia nieszczęść 
- z rosnącym zadowoleniem obserwował zmieniającą się twarz Philipa. Był pewny 
swego: szef nade wszystko nie lubił ryzyka. - Wracamy - przemógł się Philip.,- 
Przygotujcie statek do natychmiastowego startu. 
- Co za głupota, asekuranctwo! Żeby tylko było ciepło pod tyłkiem! - oczy Lorny 
płonęły. 
- Przywołuję cię do porządku. To jest decyzja trzech czwartych załogi, w tym 
dowódcy - Philip zdążył przybrać odpowiednią pozę. 
Jej usta poruszały się w niemym monologu. Wreszcie potrząsnęła głową, kryjąc 
twarz za ciemną kaskadą włosów. 
- Dobrze. Nie widzę zresztą innego wyjścia niż podporządkowanie się. 
- Całe szczęście, że to rozumiesz - Walt przyciął jej jak zwykle, mając 
świadomość, że coś między nimi jest nie tak. Nie tak jak przedtem. Jednocześnie 
doskonale pojmował, a nawet uznawał jej stanowisko, nie mógł jednakże zapomnieć 
dzikiego strachu tam, na pustyni. Strachu skręcającego wnętrzności, trwogi 
eksplodującej w mózgu. Uwierzył więc w swoje, zresztą równie dobre, racje. 
- Ty za to nic nie rozumiesz, mały, śmieszny człowieczku. Jesteś ludzkim 
zwierzęciem, biegnącym tam, gdzie ciepło, syto i dużo chętnych samic. 
- Ach tak. Sama doskonale wiesz, że nie w każdym z tych punktów masz rację.. 
Wzruszyła ramionami z obojętnością, która poruszyła go do głębi. Gdzie jest 
Lorna? Ta wpatrzona, narzucająca się, lecz też dbająca, otaczająca uwielbieniem? 
Co się stało? Zadowolenie, że już nie musi się za nią wstydzić, zagłuszył żal za 
czymś odepchniętym i utraconym. Za czyimś ślepym oddaniem, które wyzwala 
najgorsze instynkty, lecz jest również jak pieszczące dotknięcie wiosennego 
słońca. 
- Nie rozdrabniajmy się, są ważniejsze sprawy powiedziała chłodno. - Chciałabym 
zaproponować, abyśmy pierwsze dwa tygodnie podróży odbyli w anabiozie. Wszyscy. 
- Dlaczego? - żachnął się Philip. - To niepotrzebnie zwiększy ryzyko żeglugi po 
sieci strumyków, wypływających z zastoiska energii. 
- Tak, ale... jednocześnie utrudni ingerencję w nasze mózgi, może uniemożliwi 
żerowanie na naszych emocjach. 
- O czym ty mówisz? O co chodzi? Nie rozumiem pytali chaotycznie wszyscy razem. 
- Nie jestem pewna, ale... to wydaje mi się takie naturalne. Ceną uzyskania 
nieśmiertelności był zanik wszelkiej ekspansji, przybranie postaci maksymalnie 
stabilnej i niezmiennej w danych warunkach... 
- Prezentujesz mały wykład wprowadzający? -wtrącił Walt. 
- Nie przerywaj - warknął Philip. - Prywatne porachunki odłóż na spotkanie we 
dwoje. 
- Nie wiem, w jakie organy sensoryczne wyposażona jest nowa forma życia, ale, 
sądząc po kierunku wstępnej transformacji, opisanej w dzienniku Millera, obce są 
jej emocje w sensie ludzkich doznań. No bo, na dobrą sprawę, czego by miała się 
bać skała, wrośnięta w stabilną skorupę planetarną? Kogo miałaby kochać lub 
nienawidzić, i za co? Kogo pożądać, jeśli prokreacja jest zbędna? Można 
przypuszczać, że nowa forma bytu wytworzyła zupełnie inne, nam niedostępne 
rodzaje wrażeń, ale prawdopodobnie brakowało jej typowo ludzkich emocji, wszak 
to życie zrodziło się z ludzi. 
- Myślisz, że... ten mój lęk... - bąknął Walt, zdziwiony, że przedtem sam na to 
nie wpadł. - Owszem, odpowiednio wzmocniony w celu zwiększenia efektu. 
- On... znikł w chwili, kiedy uświadomiłem sobie jego nienaturalność. 
- Właśnie. Bo był już niepełnowartościowy, skażony podejrzeniem. Zresztą nie 
tylko twój lęk. Moje seanse... te śmieszne ekshibicjonistyczne przedstawienia, 
dawane wam ostatnio. To nie był plynn, a przynajmniej nie tylko. Wpływ narkotyku 
stanowił znikomą część... - Jezus, Maria! Na takie dyskusje będzie czas w 
przestrzeni śródgwiezdnej! - Helena bladła i czerwieniała na przemian. 
- Uważaj, Hel. On w tej chwili żeruje na tobie - Walt nie mógł sobie odmówić 
przyjemności. 
- Fataliści mogliby podejrzewać nie bez pewnych przesłanek, że to On nas tutaj 
ściągnął, jakoś przywabił kosmicznych rozbitków, i że nie jesteśmy pierwszymi... 
- A może On także spowodował katastrofę i był przyczyną awarii statku? - 
próbował zażartować Philip, lecz nikt nawet się nie uśmiechnął. - W każdym razie 
mówił już poważnie, ze ściągniętą twarzą - spróbujemy stąd odlecieć. Jeśli 
przyjmiemy twoją hipotezę, Lorno, wszystkie nasze emocje będą od dziś skażone, a 
więc mniej... konsumpcyjne. Może więc się uda... 
- Nie wiadomo, czy On jest w stanie wywierać fizyczną presję, do wszystkiego 
przykładamy bardzo ludzką miarkę. Nie sądzę, aby mógł nam przeszkodzić. 
- Może zaczniemy przygotowania do odlotu? zaproponowała Helena nieswoim, lecz 
już prawie spokojnym głosem. 
- Dobrze - Philip podniósł się i szybkimi ruchami dłoni masował skórę twarzy. - 
Pójdę sprawdzić komory anabiotyczne. 
- Lorna do centralnego komputera: wykonaj ogólny przegląd podzespołów statku 
przed lotem galaktycznym. Usterki sygnalizuj na fonii. 
- Walt do centralnego komputera: podaj stan zapasów energetycznych statku. 
Oblicz najkrótszą trasę żeglugi w kierunku Ziemi. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
- Czy to jest normalne? - Walt wpatrywał się w sinoszarą twarz Lorny, na której 
jaśniejszymi plamami odznaczały się tylko gałki oczne, tak wypukłe, jakby za 
chwilę miały wyskoczyć z oczodołów. 
- Potrzebuje dwunastu godzin snu, niczego więcej zawyrokował Philip. - Wczoraj 
wyglądałeś tak samo. 
- Też miałem taką... śliczną cerę? 
- Jeszcze ładniejszą, bo z małą domieszką ultramaryny. Walt wzruszył ramionami. 
Cóż go w końcu obchodzą medyczne aspekty wychodzenia z anabiozy? Albo karnacja 
skóry tej nieźle stukniętej dziewczyny'? Jej bezładnie rozrzucone ręce i nogi, 
linia bioder pod ściśle przylegającą do ciała pajęczyną elistonu, drobne piersi, 
które można by nakryć dłonią? - Hola, stary, czyżby zaczynała ci doskwierać 
samotność? - mruknął do siebie, wracając do sterowni. 
Pamiętał jej poniżające umizgi w narkotycznym transie, obmierzłą uległość w 
fazach względnej trzeźwości, oczekiwanie na jakikolwiek gest, niekoniecznie 
przyjazny, lecz świadczący choćby o cieniu zainteresowania... To wszystko 
prawda, ale coś zaszło między nimi niedawno, tuż przed anabiozą, jakiś zgrzyt, 
zmiana... co to było? Nieważne, pewnie zwykła sprzeczka. 
- Nie wiesz, po co Phil wyciągnął nas z łóżek? Do Ziemi jeszcze szmat drogi, 
żeglujemy w stabilnej rzece w dobrym kierunku... 
- Może miał sny erotyczne? - Helena przerzuciła jedną nogę przez oparcie fotela. 
- To dziwne, ale po anabiozie czuję się jakby... młodsza i nie miałabym nic 
przeciwko temu... 
- Dowcipu też ci przybywa - westchnął i odwrócił się do konsoli. Na chybił 
trafił musnął czubkami palców kilka przełączników kontrolnych. 
- Biedny Walt - Helena podeszła od tyłu i pieszczotliwym ruchem dłoni zburzyła 
mu włosy. Pomogę ci, jeśli zechcesz... Phil na pewno nie będzie miał nic 
przeciwko temu. Wiesz, o te parę procent wzrośnie sprawność załogi. 
- Gadasz głupstwa, moja droga - odsunął ją szorstko, jednocześnie nie mogąc 
powstrzymać się od głodnych spojrzeń. - Ona... się wścieknie. 
- Ona będzie żywym trupem przez najbliższe dwanaście godzin. 
- Niee... jeszcze nie teraz - położył dłoń na jej kościstych, usianych piegami 
palcach. - Zrozum, nie jestem psychicznie przygotowany. To wszystko z nią 
kosztowało mnie sporo nerwów - mówił z wysiłkiem, dusząc w sobie coś, co urągało 
mu od imbecyli. 
- Tylko pamiętaj - gwałtownie cofnęła ramię - że ja nie będę się napraszać. 
- Wszystko w porządku - do sterowni wpadł Philip śpi jak niebożątko. Puls, 
ciśnienie i oddech w normie. Dałem jej zastrzyk wzmacniający. 
- Cieszy mnie to - bąknęła Helena, zajmując swoje miejsce. 
...co za altruistyczny odruch! Nigdy bym jej nie podejrzewał... tak naprawdę to 
szuka odmiany, rozrywki... może Philip nie jest zbyt dobry w te klocki? 
- A ty wciąż tropisz, stary. Nie żal ci jej? 
- Nie rozumiem - przez twarz Walta przebiegł ciemny rumieniec, nie był w stanie 
wytrzymać wzroku Philipa. 
- Noo, widzę, że komuś sumienie nie daje spokoju. A już myślałem, że jesteś z 
kamienia - szedł za ciosem. 
- O co ci chodzi?! - wybuchnął Walt, który zdążył trochę ochłonąć po pierwszym 
zaskoczeniu. 
- O to - wskazał na czerwoną kontrolkę na konsoli komputera. - Przed pójściem 
spać Lorna zostawiła bałagan. 
Nagle Helena wybuchnęła nerwowym, spazmatycznym śmiechem. Philip obejrzał się, 
zdezorientowany. 
- Teraz ja nie rozumiem. Wyglądacie dokładnie tak, jakby anabioza poplątała wam 
przynajmniej połowę neuronów. 
- To wyłącznie twoja wina, lekarzu pokładowy - Walt uśmiechnął się z ulgą. - 
Żałowałeś nam swoich wzmacniających szpryc. A swoją drogą... zobaczmy, co 
przeskrobała nasza informatyczka - nachylił się nad klawiaturą. 
- I co, pierwszy i ostatni pilocie? - Helena wpadła w jego ton. 
- Ee, drobiazg. Jedna pusta sekwencja w zbiorze pełnych modułów pamięciowych 
danych chronologicznych. Zaraz to przesuniemy... no, już w porządku. 
- Spaskudziłeś robotę, Walt - Helena wydęła wargi. - Ona zostawiła to 
specjalnie. Żeby wpisać sobie coś miłego. 
- Co? - spytał, zanim zrozumiał. Żachnął się i rzucił jej złe spojrzenie. 
- Nie denerwuj się, pilocie. Zrobiłeś się nadwrażliwy; jeśli tak dalej pójdzie, 
zawieziesz nas na Syriusza zamiast na Ziemię. Trzeba zastanowić się nad małą 
kuracją, zanim nie będzie za późno - mrugnęła do Philipa, który nagle zajął się 
pedantycznym wycieraniem jakiejś dawno zaschłej plamy na rękawie. 
- Bądź uprzejma zmienić temat, stajesz się nudna nie wytrzymał Walt. Czuł się 
prawie jak sztuka przetargowa na aukcji bydła. 
- Chciałam ci pomóc w trosce o nas wszystkich syknęła - ale jeśli chcesz, to 
pracuj dalej sam. Powodzenia. 
- Przestańcie, do licha - przerwał jej Philip. Powinniśmy się cieszyć, że nie 
zniszczył nas ten cholerny rój meteorów i że trafiliśmy od razu na... 
- Właśnie. Może oświecisz nas, kapitanie, po co ta pobudka w dwa tygodnie po 
starcie? Przecież czeka nas jeszcze parę miesięcy żeglugi - Helena dalej 
wyładowywała energię. Rzeczywiście anabioza musi jej służyć - przyznał w myśli 
Walt nie bez uznania. 
- Ja? - dowódca wyglądał na zaskoczonego. - Noo, przecież musimy odbyć naradę... 
- Na jaki temat? Lot przebiega bez komplikacji Walt wzruszył ramionami. 
- Trzeba ustalić kolejność dyżurów, tak będzie bezpieczniej - Philip wreszcie 
znalazł powód. Poza tym jest to okres, po którym należy przeprowadzić kontrolę 
lekarską. 
- Tylko w przypadku szczególnego zagrożenia. Chyba nie podejrzewasz, że 
złapaliśmy jakąś kosmiczną francę orbitując wokół Czerwonego Karła? Żeby była 
tam chociaż jedna zawszona planeta, na której można by rozprostować kości i 
pofiglować z tubylcami. Ale tak... - Coście tak na mnie wsiedli? - obruszył się 
Philip. Zaraz po przebudzeniu Lorny ustalimy kolejność dyżurów i trójka spośród 
nas idzie spać. Proponuję piętnastodniowe przemienne żeńskie i męskie dyżury z 
dwudniowymi okresami nakładania, żeby... no, było do kogo otworzyć usta. 
- Niech stracę, przyjmuję - powiedział Philip z uśmiechem. 
- Witam szanownych podróżników galaktycznych Lorna wyszła z łazienki, 
napełniając sterownię zapachem kosmetyków. Uśmiechnięta, zaróżowiona od gorącego 
tuszu, z błyszczącym spojrzeniem, przeszła całkowitą metamorfozę od momentu, w 
którym Walt widział ją dziesięć godzin temu. 
Przecisnęła się koło niego bokiem - poczuł zapach świeżo umytego, kobiecego 
ciała - i stanęła przy Philipie. Przeszła tuż obok, miała przecież okazję, a nie 
dotknęła go, nie musnęła nawet. 
- Może małą kawę dla szefa? - w jej głosie brzmiała dobrze udawana figlarność 
podlotka. 
- Co to, zmieniasz obiekt zainteresowań? - Helena pogroziła jej jak dziecku. 
- Taka już jestem - wydęła wargi. - Co ty na to, Phil? 
- Ha, propozycja jest nęcąca. Kilka skoków w bok znakomicie odświeża związek - 
zarechotał. 
- Może mnie najpierw spytacie? W końcu ja też nie mam klapek na oczach - Helena 
udała zaniepokojenie. 
- A kto ci broni? Ostrze twojego dowcipu nie jest już takie jak dawniej, o nie - 
Lorna pokręciła głową. ...ona ma cudowne nogi... jak mogłem dotychczas tego nie 
dostrzec... porusza się tak, jakby tańczyła tuż nad ziemią... 
Wróciła z dwiema dymiącymi filiżankami. 
- Heleno, zrób kawę dla Walta, jeśli zechce, bo moja wystygnie, co za aromat... 
- Chciałaś coś popić? - zapytał Walt ze złośliwością, jaką raczyli się niemal od 
początku. 
- Zapewne cię rozczaruję - uśmiechnęła się zdawkowo, tak jak do pierwszego 
lepszego uczestnika przypadkowego towarzyskiego spotkania - ale nie będę więcej 
dawać przedstawień. Może ty nam coś pokażesz, tak dla odmiany? Jeśli plynn 
ułatwi ci walkę z tremą, zrzekam się mojego zapasu. Zresztą - położyła przed 
Philipem niklowane pudełko - i tak się zrzekam. 
...ma piękny głos... głęboki i dźwięczny... jak śpiew mosiężnych dzwonków... 
Philip odchrząknął i sięgnął po pudełko. 
- Przechowam to dla ciebie. Myślę, że... no, sama wiesz, jak bardzo się cieszę - 
wstał i ucałował ją, a ona na chwilę przywarła do niego całym ciałem. 
- Powiem wam coś ciekawego - opowiadała dalej z emfazą, rozpierała ją energia, 
tak jak przed chwilą Helenę. - Miałam bardzo dziwny sen. Wokół Karła krążyła 
jedna jedyna, czerwona planeta... 
- To typowe. Zawsze marzymy o czymś swojskim, dobrze znanym. Planeta, morza, 
szumiące lasy... 
- Z Waltem coś się działo, wyprostował przygarbione plecy, wzrok mu błyszczał. 
- Słuchajcie. Byłam na tej planecie... spałam tam, leżąc na czerwonym, kopnym 
piasku. Przeżyłam sen we śnie. Śniłam o miłości, wciąż ten sam sen, w kółko to 
samo, bo tylko tę miłość miałam w sobie... to było straszne, jak zdarta płyta, 
jedyna, jaką posiadałam. Czasem chciałam przestać śnić, wtedy otaczała mnie 
tylko czerwona pustka, pustka nie do zniesienia. I znów śniłam ten sam sen, 
tylko ten mogłam... Wtedy zrozumiałam, że to... jest moje życie... Ucieczka we 
własne wnętrze, w złudzenia, w to, co ja chciałam, co sobie wymarzyłam, obijanie 
się w zamkniętym obszarze mojej pamięci... 
Otrząsnęła włosy, które zakryły jej twarz; łza torowała sobie drogę pośród 
delikatnego puchu na skórze przedramienia. 
- To była namiastka, rodzaj trwania - teraz mówiła mocnym, zdecydowanym głosem. 
- Upojenie introspekcją, samooszukiwanie. A ja chcę żyć, żyć naprawdę. Nawet za 
cenę zagarniania, ekspansji, czasem niszczenia i... śmierci chcę tworzyć, 
zdobywać i... kochać. Ale przepraszam - rozejrzała się spłoszona. Chyba jednak 
dałam wam jeszcze jedno przedstawienie. - To był bardzo piękny spektakl - Walt 
podniósł się, w jego głosie tym razem nie było ani cienia drwiny. Masz rację, 
Lorno, ludzkość to agresywne plemię, skazane być może na zagładę, ale również 
skazane na pełne, burzliwe i - przede wszystkim - twórcze życie. - Cóż za 
patetyczne tony - Helena pokręciła głową ja bym tak nie potrafiła. Phil, 
zakładam się, że w ciągu najbliższej zmiany sprawność twojej załogi wzrośnie o 
kilka procent. 
Walt podszedł do Lorny, wpatrzonej poprzez zielone okno monitora w odległą 
Ziemię, zagubioną gdzieś w gwiezdnym pyle, i usiłował ująć ją delikatnie za 
ramię. Uśmiechnął się, gdy odepchnęła go ze złością, wykluczającą obojętność. 
Znał się na tym. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

SZLAKI ISTNIENIA

Boja fascynowała mnie zawsze, ilekroć spoglądałem na jej smukłą, obłą sylwetkę, 
zawieszoną nieruchomo na tle głębokiego seledynu przestrzeni. Z dala wydawała 
się szara, czarna niemal, lecz gdy zbliżałem się ukradkiem, z niewyjaśnionym 
lękiem ściskającym krtań łaskotliwą obręczą, na powierzchni ciemnej bryły 
rozjarzały się delikatne ogniki i pląsały jak robaczki świętojańskie, a później 
cały elipsoidalny kształt rozpalał się wiśniowym świeceniem. Wtedy zawsze 
cofałem się szybko, a uczuciu opuszczającego mnie strachu, który uchodził raptem 
niby zimny płyn wypełniający uprzednio pierś, towarzyszył wzbierający gniew i 
niechęć do samego siebie. 
Często opowiadałem ludziom o boi. Zrazu, na samym początku, były to nieśmiałe 
zwierzenia, wstydliwe szeptanie; potem mówiłem coraz głośniej, aż w końcu stałem 
się natarczywy. Niektórzy słuchali mnie z przylepionym do warg uprzejmym 
uśmiechem, myśląc zupełnie o czym innym, byli też tacy, którzy ze 
zniecierpliwieniem wzruszali ramionami. Te drobne różnice w zachowaniu zależały 
zapewne od nabytej w młodości ogłady; wszyscy jednakże jednakowo uparcie biegli 
wyznaczonymi im ścieżkami, zaś żadna z ich tras nawet nie zbliżyła się do 
przestrzeni za boją. Tylko nieliczni spośród tych, którym opowiadałem o 
strażniku dziwnego obszaru, dali się skłonić do wspólnego rekonesansu; ich 
śmiechy i gesty były nawet pełne zrozumienia, gdy wskazywałem na jajowatą plamę 
czerni z roztańczonym rojem świetlików. Lecz żaden z nich nie widział boi lub 
może nie chciał jej widzieć - mogłem wskazywać dowolny kierunek w przestrzeni, a 
oni wciąż byli pełni zrozumienia i aprobaty, po czym wymieniali uściski dłoni i 
z ulgą powracali na swoje ścieżki. 
Lecz ja potrzebowałem towarzysza. Czułem, że sam nie podołam lękom, nie 
przełamię bariery strachu, którą wytwarzała we mnie złowroga wiśniowa poświata. 
Kiedyś ku mojej niezmiernej radości jeden z uprzejmych słuchaczy zgodził się na 
wspólną eskapadę. 
Ruszyłem przodem, czując się znacznie raźniej w towarzystwie i tłamsząc w sobie 
resztki strachu przed pulsującym świeceniem. Gdy mijałem jajowaty, wiśniowy 
kształt, boja nagle zgasła i znikła. Po prostu znikła, a ja zanurkowałem w tę 
zagadkową przestrzeń po drugiej stronie, w przestrzeń, która okazała się 
wewnątrz błękitna jak sen. Otoczyła mnie niebieska mgiełka, w której płynnym 
ruchem przesuwały się niby w rozbujanej toni oceanu jakieś zrazu 
nierozpoznawalne kształty. 
- Jak tutaj inaczej - rzuciłem przez ramię i odwróciłem się, nie otrzymawszy 
odpowiedzi. Byłem znowu sam, mój towarzysz znikł gdzieś, zapewne podążał od 
dawna ścieżką swojej konieczności lub szlakiem głębokiego przekonania o jej 
istnieniu. 
Lecz nie bałem się już. Miejsce lęku zajęła pełna podniecenia ciekawość. 
Przenikałem błękitną, eteryczną toń, dążąc zdecydowanie na spotkanie 
niewyraźnych kształtów unoszących się gdzieś w lśniącej mgle oddalenia. 
Ogromne kule, jakby zacumowane w bladej, niebieskiej poświacie, wykonywały 
delikatny taniec płynnych, powolnych wahnięć wokół punktów kotwiczenia. Ich 
powierzchnie, szare lub mlecznosine, wydawały się nieruchome, dopóki nie 
wypełzły na nie pędzącymi wirami plątaniny finezyjnych linii, jaskrawe pasy lub 
nakładające się pierścienie w rozszalałej feerii barw. 
Było to tak piękne, że bezwiednie zbliżyłem się do opalizującej ściany, gładkiej 
jak lustro. Wyciągnąłem dłoń. Ręka pokonała ledwie wyczuwalny opór, nie większy 
niż przy zanurzaniu do wody, i zagłębiła się w nieprzejrzystą zasłonę. W środku 
było ciepło. Cofnąłem się raptownie, a moje ramię, całe i zdrowe, opuściło 
wnętrze kuli. Zachęcony powodzeniem spróbowałem zajrzeć do środka. Moja głowa i 
ramiona gładko przeszły na drugą stronę. Było tam rzeczywiście znacznie cieplej 
niż w błękitnej przestrzeni zewnętrznej ; widziałem wokół białą, rzedniejącą 
mgłę. Poczułem zawrót głowy - daleko w dole rozpłaszczył się pomarszczoną 
powierzchnią bezmiar oceanu. Granatowoczarne rowy głębin biegły rozłamanym na 
nieforemne człony szeregiem aż po zamglenie widnokręgu, a zielone i żółte 
pierścienie. szelfowych płycizn opasywały jasną wyspę, leżącą wprost pode mną. 
Nalot roślinności delikatnie cieniował białe wzgórza, a tuż nad osłoniętą, 
spokojną zatoką drobnymi, lecz foremnymi kamiennymi bryłami zabudowań rozsypało 
się wzdłuż brzegu miasteczko. Wycofałem się i posuwałem wzdłuż rozigranej 
barwnym blaskiem ściany tak długo, że powinienem osiągnąć poziom wewnętrznego 
morza. Istotnie tak było; gdy zajrzałem przez zasłonę, leniwe fale przetaczały 
wały, zielonkawej, przejrzystej wody o parę metrów niżej. Zdecydowanym ruchem 
prześliznąłem się do środka i z pluskiem wskoczyłem do morza. Lustrzana 
powierzchnia fal zamknęła się nad moją głową, a głębia w dole zdawała się 
ogniskować wszystkie promienie słoneczne w jednym punkcie zielonej czeluści. 
Wynurzyłem się i popłynąłem do pobliskiego brzegu, na którym dostrzegłem rybaków 
układających sieci. Wyszedłem na kamienistą plażę i pozdrowiłem ich przyjaznym 
skinieniem ręki; odpowiedzieli mi, uchylając czapek. Byli to młodzi, zdrowi 
mężczyźni. Poczułem się nieswojo, albowiem widziałem wokół tylko uśmiechnięte 
twarze. Jakby wszyscy cieszyli się, że właśnie ja tutaj i teraz zawitałem. 
Gdy po kamiennych stopniach wspiąłem się na wysoki brzeg, moje ubranie było już 
suche. Niemal dotykalna pieszczota promieni słonecznych i łagodne ciepło płynące 
od nagrzanych głazów stawały się stopniowo uciążliwe, aż zamieniły się w duszny 
upał. Młody śmiech rybaków z plaży rozbrzmiewał coraz rzadziej, aż ucichł 
zupełnie; widocznie i oni odczuli żar, lejący się z bezchmurnego nieba. 
Chodziłem uliczkami kamiennego miasteczka, szukając skrawka cienia, ale na 
próżno: wszystko zalane było jasnym i mocnym światłem słonecznym. Nawet drzewa o 
najgęstszych koronach nie dawały żadnej osłony, a wnętrza domów jaśniały równie 
intensywnym blaskiem, co środek ulicy. 
Wszyscy napotkani ludzie byli młodzi i często widziałem uśmiechy na ich 
twarzach; nie spotkałem nikogo zatroskanego lub płaczącego. 
Gdy szedłem stromą uliczką, wypatrując źródła wody, zatrzymał mnie człowiek 
nieco starszy od innych. Ten mężczyzna nie uśmiechał się, a w głębi oczu miał 
smutek. - Przybyszu - zagadnął - pójdź za mną, coś ci pokażę. Weszliśmy na mały 
rynek, okolony rzędem drzew oliwnych umieszczonych w kamiennych donicach. Mój 
przewodnik wskazał na starą wieżę, na której zegar wybijał właśnie południe. 
- Zawsze wskazywał za kwadrans jedenastą. Wykonałem lekceważący gest, lecz on 
ciągnął dalej takim samym, bezbarwnym tonem. 
- Nigdy nie było tak gorąco jak teraz. Nigdy nie miałem suchych warg. 
Mężczyzna podszedł do drzewa oliwkowego, tkwiącego w spękanej, spopielałej 
ziemi, i dotknął więdnącej gałęzi, strącając kilka zwiniętych liści. 
- Dlaczego u was nikt nie płacze? Nie cierpi? - pytałem gwałtownie, uchwyciwszy 
jego ramię. - Czy kiedyś chorowałeś? Czy umarł ci ktoś bliski? 
W widocznym wysiłku zmarszczył czoło. 
- Umarł? 
- Czy czujecie smak szczęścia? - rzuciłem pytanie, zdając sobie jednocześnie 
sprawę z jego bezsensu. 
Szybko zbiegłem uliczką w kierunku morza. Na plaży rybacy siedzieli na 
kamieniach jak wielkie, zmęczone kormorany, a pot pozlepiał im włosy w wilgotne 
kosmyki. Patrzyli obojętnie, jak dałem nura w ciepłe fale. Modliłem się, aby 
stary zegar zatrzymał swój bieg jak najprędzej. 
Znów przemierzałem wypełnioną wirującym lśnieniem przestrzeń, w której szybowały 
dziesiątki baniek mydlanych o gigantycznych rozmiarach. Ciekawość pchała mnie 
coraz dalej i czyniła coraz śmielszym. 
Kiedy wniknąłem do jednej z bladomlecznych kul, których wiele kołysało się 
leniwie w zbitej gromadzie, ujrzałem nieprzeliczony tłum mężczyzn, kobiet i 
dzieci, pędzący niby rzeka bez początku i końca. Ów wezbrany potok ludzi omijał 
zielone pagórki na swojej drodze, tkwiące w ruchomej gromadzie niby wyspy we 
wzburzonym nurcie skotłowanej wody. Zszedłem do biegnących, aby spytać, dokąd 
zdążają. Nikt nie zwrócił na mnie najmniejszej uwagi, kiedy stanąłem w białym 
pyle drogi. Ludzie ci nie rozmawiali między sobą; ich jedynym celem był sam 
bieg, zaś jedyną przyjemnością - wyprzedzanie innych. Rodzenie, rozwój, 
umieranie - wszystko to odbywało się w trwającym bez przerw pędzie. Młodzi 
posuwali się lekkimi zrywami, ciężko kłusowały dostojne, rozbujałe matrony, 
nawet rachityczni staruszkowie kuśtykali zawzięcie, pokryci wieloletnim pyłem 
drogi. Gdy ktoś zatrzymywał się lub padał, rozsypywał się natychmiast. w biały 
kurz. 
Potrącany i popychany przez biegnących, postanowiłem odpocząć na jednej z 
zielonych wysp. Spokojny gaj, pełen zapachu żywicy i ciepłych podmuchów wiatru, 
dawał prawdziwe wytchnienie; zastanawiałem się, dlaczego nikt z pędzącego tłumu 
nie zatrzymuje się tutaj, aby nabrać sił. Lecz wtedy spostrzegłem kilkoro ludzi 
opodal świerków. Chociaż sprawiali wrażenie wypoczętych, leżeli wygodnie w 
wysokiej trawie pełnej kwiatów polnych. Ta grupa najwyraźniej zrezygnowała z 
dalszej gonitwy. 
Gdy postawiłem stopę na polanie, ich czas począł biec. 
Wykazywali rosnące zaniepokojenie, spoglądali jedni na drugich, niektórzy wstali 
i zajęli się zbieraniem owoców lub polowaniem, przy czym każdy chciał uzbierać 
czy upolować więcej niż pozostali. Rozpoczęło się gorączkowe poszukiwanie łupu; 
ci, którzy dotarli do krańców wyspy, włączali się w pędzącą ludzką rzekę, nie 
mogli bowiem ścierpieć, że ktoś biegnie prędzej od nich. 
Z tymi, którzy pozostali w trawie, działy się dziwne rzeczy: kurczyli się, schli 
w oczach, mięśnie im wiotczały, a członki ulegały błyskawicznemu zanikowi lub 
zwyrodnieniu. Po chwili tylko rozłażąca się skóra niby szary pergamin pokrywała 
nagie piszczele, czaszka miękła i zmniejszała się jak przekłuty balon, i 
wreszcie zostawały tylko białe włosy, rozwłóczone po lesie przez wiatr nici 
babiego lata. Straciłem ochotę na odwiedzanie innych - wysp i opuściłem tę 
smutną krainę. 
Świat, w który wszedłem, otoczył mnie drgającym od gorąca. powietrzem, wonnym 
dymem i dziwnie drażniącą, choć cichą muzyką; zmierzch zachlapał połowę nieba 
różem, karminem i szkarłatem. Nie zdążyłem jeszcze rozejrzeć się po okolicy, 
kiedy zamknęły się wokół mnie białe ramiona; w oczach, nosie i ustach miałem 
pełno włosów, a na szyi czułem wargi i zęby. Zapach perfum i potu był tak ostry, 
że pasował do gwałtowności zajścia - pomyślałem o tym bezwiednie, podczas gdy, 
obca dłoń usiłowała wepchnąć mi do ust jakąś pigułkę, Tego było już za wiele - 
po chwilowym szoku odzyskałem panowanie nad sobą i kilkoma energicznymi ruchami 
zdołałem się wyswobodzić. Na twarzy kobiety, którą odepchnąłem, malowało się 
zdziwienie tak wielkie, że graniczące ze strachem. Była to młoda dziewczyna, 
smukła i bardzo ładna, ubrana jedynie w półprzejrzystą nocną koszulę; biała 
karnacja skóry wydawała się jeszcze delikatniejsza wobec ciężkich splotów 
kruczoczarnych włosów, opadających na szyję i wiotkie ramiona. Spomiędzy 
delikatnych palców wypadła pastylka o cielistym zabarwieniu i potoczyła się po 
chodniku z gładkich kamieni wprost pod nogi kilku mężczyzn i kobiet, 
przyglądających się ze zdziwieniem całej scenie. Wszyscy nosili, podobnie jak 
dziewczyna, przezroczyste i lekkie tuniki; można było śmiało powiedzieć, że 
chodzili właściwie nago. 
Zmieszany i przestraszony, spróbowałem oddalić się. Żaden ze świadków zajścia mi 
nie przeszkodził, tylko wodzili za mną zdumionym wzrokiem. Dopiero po dłuższej 
chwili, gdy straciłem ich z oczu, ochłonąłem nieco, zebrałem myśli i rozejrzałem 
się po okolicy. 
Wokół. piętrzyły się jakieś dziwne budowle, ni to szałasy, ni to gliniane 
chatki; uliczki, wyłożone białym kamieniem, wygładzonym najpierw przez fale 
morskie, potem tysiącami stóp, meandrowały wśród nich jak łożyska wyschniętych 
potoków. W świetle kolorowych lamp spacerował roześmiany tłum młodych mężczyzn i 
kobiet. Wciąż wszyscy byli młodzi i roześmiani, choć wiedziałem, że swoim 
przybyciem uruchomiłem niweczący ich kruche szczęście mechanizm, że czas począł 
płynąć i słodkie wino uchodziło już z pękniętego dzbana. 
Co parę kroków widziałem przytulone pary. Ani kochankowie nie krępowali się, ani 
też nikt z przechodzących nie dziwił się w najmniejszym stopniu. Sięgali przy 
tym do ustawionych co parę kroków kolumienek z zagłębieniami, pełnymi cielistych 
pigułek; zażycie specyfiku wyraźnie zwiększało ich podniecenie. Zauważyłem, że 
nikt nigdy nie odmawiał. Czym prędzej dałem nura w boczną uliczkę. Szedłem 
jakimiś ciemnymi, zapomnianymi schodami, mając nad głową tylko wąski pasek 
szarostalowego już teraz nieba. Gdy ucichł wreszcie rozpasany gwar ulicy, 
ujrzałem przed sobą w świetle żółtej latarni dwie postacie. Dałbym głowę, że 
nikt nie nadchodził; jakby wyrosły nagle z kamiennej płyty. Stary, przygarbiony 
człowiek trzymał za rękę dziecko o twarzy zastygłej w piękną maskę. Odeszli 
powoli, a ich kroki stukały głuchym echem po kamiennych zaułkach. 
Lekko, bez wysiłku przemierzałem rzadki woal mgły, spowijającej zawojem 
srebrzystego lśnienia setki barwnych globów, planet, światów. Wiedziony 
nieprzepartą ciekawością, oglądałem wiele z nich po drodze; widziałem miasta, 
góry, ogrody, nieprzebyte lasy i pasma nadmorskich plaż. Wszystko tam było 
piękne, zarówno śmiałe konstrukcje niebotycznych osiedli przyszłości, jak i 
tchnące wiekową wilgocią wnętrza gotyckich katedr; rośli mężczyźni i powabne 
kobiety; zaczarowane kwiaty i tresowane zwierzęta. Nie brakło również bytów 
odrażających, pełnych okrucieństwa, sadyzmu i wyuzdania, choć stanowiły one 
wyraźną mniejszość. Niektóre światy były proste, nawet prymitywne, jak scena w 
jakimś podrzędnym teatrzyku, inne zadziwiały swoją złożonością, oryginalnością i 
swoistym pięknem, płynącym z harmonii. 
Aż kiedyś, w trakcie mojej długiej wędrówki, kiedy już nieco znużony i 
zawiedziony zamierzałem zaniechać dalszej podróży, ujrzałem przed sobą glob, 
który wydał mi się najwspanialszy ze wszystkich. Półprzejrzysta powłoka mieniła 
się ażurowymi, efemerycznymi postaciami, a wewnątrz przemykały rozmazane cienie. 
Zdawało mi się, że już kiedyś je widziałem, lecz z zawodnej pamięci nie mogłem 
wydobyć niczego więcej. Zbliżyłem się przeto i rozchyliłem pulsujące zasłony, 
aby obejrzeć jeszcze jeden spektakl. 
Był tam świat podobny do wszystkich poprzednich: taki ładny, cukierkowy, trochę 
naiwny i niedorobiony, i przesycony pięknem marzeń. Jednocześnie był jakby inny: 
głębokie niebo podcieniowane na brzegach seledynem, strzeliste wieże i czerwone 
dachy z kępami mchu wczepionego między dachówki, ulice i ogrody pełne słońca i 
świeżego wiatru, ludzie cieszący się życiem i sobą nawzajem - to wszystko już 
widziałem i dobrze znałem. Tak, to był na pewno mój własny świat. 
Często myślałem o nim w bezsenne noce, kiedy księżyc rozlewał dziwaczne plamy 
bladej poświaty po podłodze i zdawał się poruszać firanką, lub też po prostu w 
korowodzie codziennych zdarzeń; próbując poprawiać jakiś fragment 
rzeczywistości. Za każdym razem dodawałem inną cegiełkę do rosnącej budowli. 
Przekonałem się teraz, jak wiele z nich nie pasowało do siebie i jak znaczne 
luki widniały w konstrukcji. 
Nie byłem zadowolony ze swego dzieła, postanowiłem przeto je poprawić. Poprawić 
w taki sposób, aby nawet po uruchomieniu niszczycielskiego zegara mój świat mógł 
istnieć w szczęściu i spokoju, na przekór kruchym światom innych marzeń. 
Wziąłem się do pracy. Samą świadomością mogłem dowolnie kształtować tutejszą 
rzeczywistość; cóż za potęga władzy absolutnej ! Jeden lekki dotyk myśli kreował 
ludzi lub ich unicestwiał, kazał miastom rozkwitać lub obracać się w gruzy, 
wyciskał łzy lub rozjaśniał twarze uśmiechem. Lecz uśmiech ten nikł, rozwiewał 
się w następnej sekundzie, likwidowany nieubłaganym ruchem wskazówek zegara. 
Z uporem próbowałem zbudować dobry świat, który zarazem mógłby istnieć w 
wymiarze czasu. A tyle było do zrobienia! Usiłowałem godzić miłość i poczucie 
tożsamości, ofiarność i wolę przetrwania, dobroć i biologiczne zasady rozwoju, 
mądrość filozofów i twarde drogi życia. Wiele systemów, często przeciwstawnych, 
poddałem po prostu próbie czasu, albowiem były zbyt złożone, abym śmiał 
decydować natychmiast. Szedłem wciąż na kompromisy, choć robiłem to z największą 
niechęcią i pod przymusem konieczności. Szeroko wykorzystywałem wiedzę, nabytą 
przy poznawaniu innych bytów soliptycznych, w czasie wędrówki po dziesiątkach 
szlaków istnienia; teraz, już blisko celu, szlaki te schodziły się, zbiegały w 
jeden wielki gościniec, którym pragnąłem dojść do doskonałości. Byłem tak 
pochłonięty konstruowaniem swojego świata, świata najlepszego z możliwych, że 
nawet nie spostrzegłem, kiedy mój glob ruszył z miejsca. Niewidzialne cumy 
puściły i owiana poświatą kula pędziła z rosnącą szybkością, zostawiając w tyle 
planety utopii, których tęczowe kształty z oddalenia przypominały rój baniek 
mydlanych, wypuszczonych przez rozbawione dzieci w pogodny błękit nieba. 
Minąłem żarzącą się wiśniowym blaskiem boję i wtedy moja bańka mydlana pękła i 
znikła nagle, lecz świat pozostał taki, jaki był. Niczego nie zauważyłem, tak 
pochłaniała mnie praca; wciąż miałem mnóstwo planów. Stwierdziłem tylko, że 
materia stała się dużo bardziej oporna. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

TCHNIENIE SZALEŃSTWA

Samochód zatrzymał się z piskiem hamulców. Dwaj mężczyźni, którzy opuścili 
szoferkę, udali się wprost do Komendanta. Byli zmęczeni i pokryci kurzem drogi. 
- O'Hara, Scoyt - przedstawili się małemu, śniademu krajowcowi, który zdawał się 
ginąć za swoim masywnym biurkiem. Przyglądał się przybyszom przenikliwym, nieco 
drapieżnym wzrokiem. Przemówił dopiero po chwili : 
- Dostałem telefonogram przed tygodniem. Do waszej dyspozycji jest chata 
trzcinowa, niestety, niczego lepszego nie mogłem przygotować. Jedna z tutejszych 
dziewcząt będzie wam pomagać, nazywajcie ją Baloo. Gdybyście potrzebowali 
czegoś, zwróćcie się bezpośrednio do mnie. Czy są jakieś pytania? 
O'Harę uprzedzano o surowości obyczajów szczepu Baali i niechęci do obcych, lecz 
brak wszelkich form grzecznościowych spowodował lekki szok. Poczuł wzbierający 
gniew, mruknął więc coś niewyraźnie i skierował się ku wyjściu. Nie zamierzał 
zaczynać od sprzeczki. Lecz piskliwy głos Komendanta osadził go na miejscu. 
- Jeszcze chwileczkę. Chciałem udzielić wam pewnej rady, dla waszego 
bezpieczeństwa. Dopóki nie będziecie niepokoić naszych ludzi, oni też dadzą wam 
spokój. W przeciwnym wypadku... Po prostu, u nas przetrwało wiele zwyczajów z 
dawnych czasów. Ci przybysze, którzy o tym pamiętali, zawsze opuszczali osadę 
zadowoleni. I jeszcze jedno weźcie te amulety. To znak rozpoznawczy, że 
jesteście ze mną w zgodzie - dodał wyjaśniająco. 
Komendant osiedla czy zabobonny szaman? Oto do czego prowadzi polityka 
nieinterwencji - pomyślał O'Hara z niesmakiem. Wziął jednak amulet i schował go 
do kieszeni. 
Wyszli w duszny, tropikalny zmrok, który zapadł nagle, zdawałoby się, że jeszcze 
w trakcie trwania pełnego dnia. Dżungla piętrzyła się groźnie wokół, waliła się 
jakby szarą, ogromną falą ze wszystkich stron na rachityczne chaty osiedla. 
Dziki śpiew cykad zdawał się wprowadzać czaszkę w wibracje. O'Hara dopiero teraz 
zrozumiał, dlaczego lasy północy, w których słychać tylko szum sosen, sprawiają 
wrażenie uśpionych. 
Jak spod ziemi wyrosła przed nimi drobna, naga dziewczyna, wskazała drogę do 
rozpadającej się trzcinowej chaty, rozwiesiła hamaki i przyrządziła strawę. 
Potem znikła równie nagle, jak pojawiła się. 
Mężczyźni jeszcze długo w noc przenosili i ustawiali w chacie sprzęt i 
aparaturę. Wreszcie legli zmęczeni w hamakach, lecz sen nie chciał przyjść. 
Otaczało ich nienaturalnie bujne, rozpasane życie tropików, słyszeli, jak 
pulsuje tysiącami dźwięków, niemal czuli przewalanie się dziwnych stworów w 
lepkim błocie między mangrowcami, ciche zbliżanie się drapieżników i śliski ruch 
węży pośród lian. Duszne powietrze dławiło ich niby gęsta, podgrzana ciecz. 
O'Hara oddychał płytko i z trudem. Nie mógł zasnąć, czuł dziwne podniecenie; 
zapadał jedynie w krótkie drzemki, wypełnione koszmarnymi obrazami bagnistej 
dżungli. Ubranie oblepiało spocone, rozgrzane ciało. 
Gdy nagły, tropikalny brzask wsączył się strumyczkami zamglonego światła przez 
szpary w trzcinowych ścianach, mężczyźni z ulgą zwlekli się z hamaków, 
przełknęli śniadanie i niezwłocznie rozpoczęli pracę. Trzeba zrobić co należy i 
wynosić się czym prędzej z tego nieprzyjaznego zakątka do cywilizowanych okolic, 
gdzie można wziąć prysznic i gdzie ludzie stwarzają pozory wzajemnej 
życzliwości. 
O'Hara miał trudności z wyzerowaniem aparatu, pokrętła i przyciski wydawały mu 
się toporne, a konstrukcja urządzenia zupełnie niepraktyczna. Czuł się 
nienormalnie podekscytowany, zupełnie jak po kilku filiżankach mocnej kawy. 
Skinął na Baloo, która siedziała w kucki pod trzcinową ścianą. Gdy podeszła, 
sięgała mu zaledwie do ramienia, a różnicę potęgowała jeszcze jej filigranowa 
budowa. O'Hara był mężczyzną słusznego wzrostu i wagi i wyglądał przy niej jak 
niedźwiedź. Dziewczyna zgodziła się na kilka elektronicznych pomiarów. 
O'Hara musiał usiąść, aby umocować na głowie Baloo elektrody. Musnął przypadkowo 
łokciem jej nagą, jędrną pierś i poczuł łagodny zapach kobiecego ciała. 
Dotychczas miał ją za dziecko jeszcze, za podlotka. Poczuł wzmagające się 
podniecenie. Raptownie wstał, sięgnął do skrzyni i rzucił dziewczynie 
prześcieradło. - Zakryj się tym - warknął. 
Baloo pokazała w uśmiechu szereg białych zębów. O'Hara mógłby przysiąc, że 
wszyscy krajowcy mają w twarzach coś drapieżnego, niezależnie od nastroju, w 
jakim się znajdują. 
- Jak pan sobie życzy, sir. 
- I noś to zawsze. 
- Dobrze, sir. 
Szybko dokonał pomiarów i odprawił dziewczynę, albowiem jej wdzięki, chociaż 
spowite teraz w białą tunikę, stopniowo przesłaniały mu ekrany i wskaźniki. Co 
się ze mną dzieję! myślał. Ze statecznym obywatelem, poważnym naukowcem, który 
nigdy nie uganiał się za spódniczkami! Przebadał jeszcze kilku krajowców, lecz 
ciągle widział Baloo i czuł delikatny zapach jej skóry. 
- Co tam u klimatologa? - rzucił w stronę Scoyta, aby odwrócić tok myśli. - 
Potwierdzasz czy obalasz teorię? 
- Do licha z teorią - burknął niegrzecznie Scoyt, lecz zaraz zreflektował się i 
dalej ciągnął już normalnym tonem. - Z danych odbiegających od przeciętnej warto 
zanotować podwyższony poziom promieniowania jonizującego, a w glebie spore 
stężenie litu, cynku, no i dużo kadmu. Poza tym nic specjalnego. 
- Czy gdzieś na świecie występuje podobna kombinacja? 
- Owszem. W Norwegii i na Alasce - odczytywał Scoyt z ekranu komputera. 
- A między zwrotnikami ? 
- Zaraz... Są nieco podobne układy, ale zawsze któraś komponenta jest o wiele 
niższa. Tylko na Florydzie mamy coś podobnego. Oczywiście biorę pod uwagę 
jedynie dane skatalogowane. 
- Gdybyś podawał inne, byłbyś w najgorszym przypadku wróżką - mruknął O'Hara, 
lecz Scoyt gładko przeszedł nad zaczepką. 
- A co u ciebie? 
- U wszystkich osób, które przebadałem, stwierdziłem podwyższone ciśnienie krwi, 
podrażnienie centralnego ośrodka nerwowego, silne reakcje emocjonalne i cały 
zespół innych cech, charakteryzujący osobniki w stanie stresu lub gotowości do 
konfrontacji. Jeśli dane pozostaną podobne w ciągu dłuższego okresu, będą 
oznaczać tutejszy stan normalny. Stąd wniosek, że klimat i środowisko tego 
obszaru wywołuje obserwowane przez nas niezwykłe objawy emocjonalne. A wtedy... 
- Mówisz jak zwolennik teorii - przerwał Scoyt, a jego żółte oczy zwęziły się. 
- Mówię o faktach! - prawie krzyknął O'Hara i zacisnął wielkie pięści. Przez 
chwilę mierzyli się złym wzrokiem. Pierwszy opadł na trzcinowy fotel Scoyt. 
- Oto był dowód na wiarygodność twoich wyników. Kończmy szybko robotę i zwijajmy 
obóz, bo będzie źle. Mężczyźni wzięli się raźno do pracy i, choć niewyspani i 
rozdrażnieni, nazajutrz zdołali zgromadzić pokaźny materiał. 
Jednakże niewiele z niego wynikało. 
- To tylko poszlaki, a nie dowody - O'Hara wstał zniechęcony i przeciągnął 
potężne ramiona, aż zatrzeszczały stawy. 
- Sporo jednak tych poszlak - Scoyt próbował być optymistą. - Zaczynam poważnie 
brać pod uwagę możliwość ewentualnego rozważenia... 
- Nie próbuj być dowcipny - przerwał szorstko O'Hara. - Tak jest, szefie. Ale 
zauważ, że w punktach o podobnej charakterystyce geologicznej w innych miejscach 
kuli ziemskiej też występują poważne zaburzenia atmosferyczne. Morze Północne 
lub Ochockie, Trójkąt Bermudzki... 
- Nigdzie tak silnie jak tutaj. Te niszczycielskie cyklony! - Ale też ludzie 
Baali żyją bardziej gromadnie, całe plemię tworzy jakby jedną rodzinę. Wszyscy 
zajmują się i przejmują na raz tym samym. 
- Myślałem już na ten temat. Wszystko poszlaki, a nam potrzeba dowodów. Nic 
więcej tu nie zdziałamy, jutro pakujemy sprzęt. A teraz idę rozerwać się trochę. 
Obejrzę grę w piłkę w wykonaniu tubylczych reprezentacji, podobno ciekawe 
widowisko. 
- Poczekaj, pójdę z tobą - Scoyt również miał już dosyć jałowej pracy, 
polegającej na kolekcjonowaniu danych. Obaj mężczyźni ruszyli w duszny żar 
tropikalnego popołudnia, czując palący ciężar promieni słonecznych na ramionach 
i plecach. Pot spływał im spod kapeluszy na . szyję i dalej każda kropla 
torowała sobie drogę po piersiach lub łopatkach. 
Mimo potwornego upału napięcie wokół wyczuwalnie rosło; krajowcy biegali między 
chatami, a na głównym placu pośrodku wioski zebrał się już gwarny tłum. Gracze 
obu drużyn, z naszej osady i sąsiedniej, blisko położonej wioski, rozgrzewali 
się już, miotając na siebie obelgi. Tłumnie przybyli mieszkańcy obu wiosek 
również nie żałowali sobie, tak że harmider zagłuszał nawet odwieczne głosy 
dżungli. Co tu będzie działo się za chwilę - pomyślał O'Hara i nagle w olśnieniu 
spojrzał na Scoyta, lecz ten był zbyt zmęczony na wszelkie dysputy. Dowlókł się 
do zacienionego miejsca i usiadł na piasku, skąd smętnie obserwował coraz 
bardziej podnieconych krajowców. 
Rozpoczął się mecz. Ogólnie gra polegała na waleniu małej piłeczki wielką pałką 
w taki sposób, aby kauczukowa kulka spadła na pole przeciwnika. Zarówno gracze, 
jak i kibice krzyczeli ile sił w płucach, wymachiwali rękami, tańczyli, 
niektórzy wpadali w ekstazę. Coraz częściej wybuchały bójki lub większe 
awantury. O'Hara i Scoyt woleli wycofać się zawczasu, krajowcy byli bowiem coraz 
bardziej nieobliczalni i niebezpieczni. 
Tej nocy obydwaj mężczyźni nie zmrużyli oka. Czuwali, . łowiąc niecierpliwie 
odgłosy z zewnątrz. To jeden, to drugi podnosił nagle głowę, aby lepiej ocenić 
jakieś słabe, ledwie uchwytne dźwięki. Lecz gdy wreszcie ucichły chrapliwe 
nawoływania krajowców, którzy nie spieszyli się do swoich chat, zewsząd 
dobiegało tylko granie milionów cykad. I nic ponadto. 
Myśli O'Hary błądziły wciąż wokół tego samego tematu. Tak, teraz właśnie, 
jeszcze tej nocy wszystko powinno się wyjaśnić. Może nie będzie to rozwiązanie 
ostateczne, ale przynajmniej bardzo istotna przesłanka. A wszystko zaczęło się 
tak niedawno, zaledwie kilka lat temu, kiedy Lemour wziął się do obliczania 
entropii informacji i emocji. O'Hara pamiętał, jak łysy niby wygolone kolano, 
lecz za to brodaty Lemour przychodził do niego i grzmiał: no, stary, mam problem 
akurat na nasze możliwości ! Jaka jest różnica w entropii między tomem 
encyklopedii i książką, w której hasła i litery tego tomu zostały wydrukowane 
chaotycznie? Albo jak zmienia się entropia człowieka przeżywającego silną, 
emocję? Hę? To przecież proste - bierzesz całkę... Nie było to proste, ale w 
końcu Lemour ułożył równania i rozwiązał je. Uznano wtedy, że jest nieszkodliwym 
wariatem lub w najlepszym razie szarlatanem. 
Wspomnienia O'Hary przerwał gwałtowny podmuch wiatru, który z furią uderzył w 
ażurowe ściany chaty. Obaj mężczyźni jak na komendę zeskoczyli na ziemię i 
wybiegli w ciemność. Po niebie pędziły niskie, wełniaste chmury, a pełna 
rozbudzonych krzyków dżungla gięła się pod nagłymi ciosami wichury. 
- Oto dowód! - Scoyt usiłował przekrzyczeć szum huraganu. 
- Powiedzmy, że połowa dowodu - O'Hara był nieco ostrożniejszy, lecz jego 
oblicze promieniało. 
Nazajutrz obydwaj mężczyźni wzięli się od rana do pracy; nie zauważyli nawet, że 
Baloo przyszła dopiero koło południa. Była naga, a włosy miała zaplecione w 
misterne warkoczyki. 
- Dlaczego nie ubrałaś się? - spytał szorstko O'Hara. Dziewczyna spuściła oczy. 
- Przyszłam... pożegnać się. 
- Co? 
- Wczoraj urodziło się białe cielę. To znak. 
- Do czego? 
- Do składania ofiar Bogom. Ja będę... dawała ofiarę. Nie mogę potem wam służyć. 
- Dlaczego? 
Nie odpowiedziała, schyliła tylko jeszcze bardziej głowę. O'Hara spojrzał na jej 
kształtne piersi i wysokie sklepienie bioder i myślami był bardzo daleko od 
składania ofiar bogom ludu Baali. 
- Jak wygląda takie składanie ofiar? - zainteresował się Scoyt. 
- To bardzo dawny zwyczaj. Nie dla białych. 
- Z tańcami, śpiewami? 
- Tak, na początku. 
- A później? 
Znów nie odpowiedziała, tylko schyliła głowę i ciemna fala drobno splecionych 
włosów opadła na delikatne ramiona, odsłaniając subtelny łuk pleców. O'Hara 
ledwie powstrzymał się, żeby ich nie odgarnąć; czuł, jak puls wali mu w 
skroniach, Otarł pot z czoła. 
- Często odbywają się takie ceremonie? - badał dalej Scoyt. 
- Nie - dziewczyna usiłowała sobie przypomnieć. Chyba... w tym roku dwa lub trzy 
razy. 
Scoyt założył jej kask, uruchomił baterie i wsunął w otwór kasetę 
synchronizującą. 
- Spróbuj przypomnieć sobie, kiedy to było. 
- Zaraz... na pewno trzeciego stycznia, potem chyba dziesiątego czy jedenastego 
kwietnia, no i w maju, tak, piątego maja. Dokładnie piątego wieczorem. Wszyscy 
dorośli członkowie szczepu idą do lasu, pozostają dzieci i starcy. 
Lecz Scoyt już nie słuchał, tylko wywoływał dane z komputera. Po chwili wydał 
triumfalny krzyk i odczytał: 
- Dwa cyklony, Daisy i Betty, i tajfun Cleopatra. 
Z tego zbieżność dwóch zupełnie niezła. Co ty na to? Nie czekając na odpowiedź 
zaskoczonego O'Hary pytał dalej dziewczynę: 
- A co z meczami, no, w piłkę? Kiedy były urządzane? 
- Nie wiem, to nie dla kobiet - odrzekła jakby zawstydzona. 
- Dobra - Scoyt zerwał się z miejsca - idę do Komendanta, on na pewno zna daty - 
i wybiegł na dwór. 
- Co to jest? - Baloo wskazała na jeden z przyrządów. Co wy robicie? 
- To za trudne dla ciebie, dziecko - roześmiał się O'Hara, ale widząc jej 
obrażoną minę dodał: 
- My, jakby to powiedzieć... próbujemy wyjaśnić, skąd biorą się wiatry. Widzisz, 
nam wydaje się, że one nieraz zaczynają się w nas samych. Zresztą, poczekaj. 
Pogrzebał chwilę w skrzyni i wyciągnął kasetę, którą wepchnął do drugiej 
szczeliny w kasku Baloo. Dziewczyna zachwiała się lekko, lecz po chwili 
odzyskała równowagę i poczuła się normalnie. 
- Pożyczyłem ci taką biblioteczkę, z której twój mózg może czerpać dane - 
zaśmiał się O'Hara. - Będzie ci łatwiej zrozumieć. 
- To jest... takie dziwne. Jakby jakaś ręka przeszukiwała moją głowę - 
wyszeptała dziewczyna i nagle umilkła, przestraszona własnymi słowami. 
- Nie zwracaj na to uwagi, tego typu odczucie występuje zawsze - O'Hara mówił 
nienaturalnym głosem, nie mogąc oderwać wzroku od długich ud Baloo. Miał 
wrażenie, że w żyłach pulsuje mu stopiony, łaskoczący metal. 
A dziewczyna, doskonale wyczuwając jego zainteresowanie, jakby umyślnie 
eksponowała swoje wdzięki. Bawi się kosztem starego durnia - pomyślał ze 
złością. Zaczął mówić, gwałtownie wyrzucając słowa i usiłując stłumić 
wzbierające ciepłą falą pożądanie. 
- Znasz już teraz pojęcie entropii, prawda? Przyjmijmy po prostu, że jest to 
miara chaosu. Bezład - to maksimum entropii, zaś celowe organizowanie to jej 
zmniejszenie. Rozwijający się ludzie są jakby wysepkami malejącej entropii w 
środowisku jej ogólnego wzrostu. Chociaż procesy samorzutne... 
- To wiem. Mówi pan w sposób prosty o rzeczach ogólnie znanych - przerwała 
dzika, lecz wyposażona w kasetkę dziewczyna z plemienia Baali. 
- Przepraszam najmocniej - O'Hara nie mógł powstrzymać uśmiechu. - Wobec tego 
przechodzę do sedna sprawy. 
Jeden z moich przyjaciół, Lemour, przyjął, że entropia człowieka w stanie 
równowagi psychicznej jest większa niż po doprowadzeniu go do silnego 
wzburzenia. Po prostu bezruch i stagnacja, charakteryzujące spokój wewnętrzny, 
to stany poprzedzające działanie bodźca, który powoduje ukierunkowaną, a więc w 
pewnym sensie uporządkowaną koncentrację reakcji psychofizjologicznych, czyli w 
końcowym efekcie po prostu wzburzenie emocjonalne. Lemour nie poprzestał na 
spekulacji abstrakcyjno - filozoficznej, lecz... 
Dlaczego ja to wszystko jej tłumaczę? Przecież tracę cenny czas... Nie, bo 
piersi tej dziewczyny są niesamowite, takie ostre, jak wykute w kamieniu, 
chciałbym wziąć je w rękę chociaż na chwilę, nie dbam o resztę, po co mi 
stanowisko uniwersyteckie... 
- Czy wszystko jest w porządku? - w głosie dziewczyny dźwięczał niepokój. Poczuł 
raczej niż zobaczył, że zbliżyła się. 
- Tak!! - rzucił przez zęby, odwracając się tyłem. Po chwili mówił dalej : 
- Więc ten mój przyjaciel, zresztą stał się on wkrótce przyjacielem wielu osób, 
a nawet osobistości, które przedtem raczyły zwykle nie zauważać jego istnienia, 
tak więc Lemour obliczył swoją całkę. Wartość entropii, a raczej wartość jej 
spadku w wyniku wzburzenia emocjonalnego, wyszła monstrualna, nieprawdopodobnie 
wielka. Było jasne, że w rozumowaniu tkwił błąd lub że... Można było założyć, że 
w otoczeniu jednocześnie zachodzi ogromny kompensujący wzrost entropii, i wtedy 
proces nie przeczył podstawowym prawom termodynamiki. A wzrost entropii to 
ujednolicenie, uśrednienie. Jeśli w głębi ziemi istniały naprężenia, powinno w 
tym momencie lub niewiele później następować ich wyrównywanie. Na przykład: 
intensywnie przeżywane emocje grupy ludzi mogłyby, według jego hipotezy, 
spowodować gwałtowne trzęsienie ziemi w rejonach sejsmicznych. Dalej - jeśli w 
atmosferze istniałaby różnica potencjałów, to wedle teorii wyładowanie w postaci 
pioruna miałoby zostać zainicjowane w analogiczny sposób. To samo przy różnicy 
ciśnień między dwoma obszarami, która powinna być niwelowana huraganem lub tylko 
wiatrem, w zależności od gradientu wielkości fizycznej i od mocy impulsu 
emocjonalnego. Stąd burze i wiatry wiosenne, kiedy wszystko co żywe dostaje 
gorączki rozmnażania, stąd też straszliwe tajfuny i cyklony w obszarach 
tropikalnych, bo ludzie są tu szaleni, a życie zwariowane w porównaniu z zimną 
północą. 
O'Hara gadał urywanymi zdaniami jak nakręcony, zupełnie jakby wypluwał z siebie 
ten najkrótszy w życiu wykład. 
W nerwowym podnieceniu zaciskał wielkie, spocone pięści. Pragnął wyrzucić stąd 
tę drobną dziewczynę, i to jak najprędzej; tylko jeszcze choć raz spojrzy na jej 
smukłe plecy i wiotką talię. 
- Jaka to piękna hipoteza - zawołała z podziwem, patrząc, zdumiona na O'Harę - i 
jaka naciągana! Przecież... 
- Ależ oczywiście! - jednym szarpnięciem zerwał jej kask z głowy. Wiem, że są 
jeszcze tysiące innych czynników! Lecz gniew zgasł w nim natychmiast, gdy ujrzał 
jej zalęknione oczy i skuloną postać. Poczuł się paskudnie, jakby zabił 
noworodka. 
- Zimno tutaj, sir. Czy ja... spałam? 
- Nie, to jest... tak, przez chwilę. 
- Przepraszam! 
- To był eksperyment, pomiar - tłumaczył niezręcznie. Czuł, że dłużej nie 
zniesie widoku tej dziewczyny, a raczej kobiety, podlotka czy wampa - wszystko 
jedno. Chciał wybiec, uciec, lecz wtedy ona podeszła i dotknęła go. Zwyczajnie 
dotknęła, idąc za głosem naturalnego, pierwotnego odruchu. Zobaczył wokół 
czerwień i już nie czuł nic - tylko jej mokrą, rozgrzaną twarz i gibkie kocie 
ciało. Czas zatrzymał się i pędził jednocześnie w obłędnym rytmie osuwającego 
się świata, a gorąca rozkosz napływała kumulującą się aż do bólu falą. 
Poczuł słony smak krwi. Dopiero drugie uderzenie dotarło do jego świadomości. 
Zwalił się ciężko na ziemię; między zębami zazgrzytał piach. Czyjaś twarda dłoń 
przewróciła go na plecy, spostrzegł nad sobą czerwoną, wykrzywioną wściekłością 
twarz i żółte ślepia Scoyta. 
- Coś ty narobił, skończony idioto! 
O'Hara podniósł się na łokciu. Zdążył jeszcze zobaczyć, jak Komendant i kilku 
krajowców pospiesznie opuszcza chatę; pozostał sam ze Scoytem, który usiadł 
ciężko i złapał się za głowę. Powoli wracali do równowagi. 
Powietrze było gęste od straszliwego, dusznego gorąca. Ubrania oblepiały 
dokładnie ciała obu mężczyzn. Na zewnątrz gardłowe wrzaski krajowców przybierały 
na sile. 
- Odprawiają taniec wojenny. Trzeba uciekać - Scoyt mówił z trudem, po raz 
pierwszy jąkał się. 
- A aparatura? - O'Hara dźwignął się z trudem i bezskutecznie usiłował 
doprowadzić ubranie do porządku. 
- Jaki ty jesteś głupi - wycedził Scoyt, a jego żółte oczy zwęziły się do 
szparek. - Nawet jeśli oni nie zdążą podziurawić nas swoimi włóczniami, nie 
domyślasz się, co stanie się za godzinę lub dwie?! - krzyczał z bezradnym, 
trochę dziecinnym wyrazem twarzy. - Całe plemię, łącznie z kobietami i dziećmi, 
pała żądzą zemsty na tobie, teraz już na nas obu. Powietrze aż drga od emocji. 
Uciekajmy! Wybiegli w ciężki żar popołudnia. W szoferce nie było czym oddychać, 
a fotele parzyły niby rozgrzany piec. Silnik prychnął parę razy i zgasł. Scoyt 
zaklął i spróbował ponownie - tym razem zapalił i zawył od razu na najwyższych 
obrotach, lecz wóz zarzucił i zakopał się w piachu. Wszystkie dętki były 
przedziurawione. 
O'Hara poczuł ucisk strachu na krtani. Rzucił się ciężko w ślad za biegnącym 
Scoytem. Wkrótce dotarli do podmokłej dżungli, gdzie wpadali w głębokie błoto 
między korzeniami mangrowców, ostre kolce boleśnie raniły skórę, a tysiące 
moskitów cisnęły się do ust i oczu. Lecz nawet tam doganiały ich krzyki 
rozwścieczonych mieszkańców wioski - nie mogli ujść daleko. Już po chwili zdali 
sobie sprawę z beznadziejności sytuacji; nie mieli żadnych szans. Wtedy dżungla 
zamilkła. Zwierzęta jakby straciły głos i wpełzły w najgłębsze zakamarki swoich 
kryjówek. 
W złowrogiej ciszy nawet krajowcy zaprzestali nawoływań. Nagle uderzył huragan. 
Rozszalał się od razu całą mocą, jakby chciał natychmiast wyładować długo 
gromadzoną wściekłość. Dżungla krzyknęła strasznie jak rozdzierany i miażdżony 
potwór i poddała się. Wielkie drzewa padały z łoskotem, a mangrowce legły od 
razu niby trawa pod kosą. Powietrze wypełniły strzępy lian, liście i grudy 
ziemi; martwe ptaki przypominały wirujące strzępy rozdmuchanego pierza. 
O'Hara, który jako jedyny jakimś cudem ocalał z pogromu, czasami wspomina te 
wydarzenia jak nierealny, zły sen, choć musi przyznać, że przez całe swoje 
spokojne życie nie doznał tylu wrażeń, co w ciągu owych kilku szalonych dni. 
Natomiast teoria, jak to często bywa, nie została nigdy ani całkowicie obalona, 
ani dowiedziona ponad wszelką wątpliwość; po prostu zastąpiono ją inną, lepszą i 
nowocześniejszą, co nie znaczy, że ostateczną, a tym bardziej prawdziwą. 

ANDRZEJ ZIMNIAK

THOR

Opowieść ta zaczyna się w bardzo dawnych czasach, kiedy jeszcze Ziemię 
przemierzali wzdłuż i wszerz Kosmici na swoich ognistych rydwanach. Wśród 
białych, kruchych wzgórz była zielona i pełna słońca dolina, a w niej, w chacie 
z ciosanych kamiennych bloków, mieszkał jasnowłosy młodzieniec imieniem Thor. W 
podobnych chatach wokół mieszkali inni ludzie, mężczyźni, kobiety, dzieci i 
starcy. Thor siedział właśnie przed progiem i zastanawiał się, którą dziewczynę 
wziąć sobie za żonę: jasnowłosą Ene, którą znał, od kiedy sięgał pamięcią, czy 
ciemną i smagłą Nom aż z przeciwległego krańca wioski, kiedy przed jego domem 
zatrzymał się ognisty rydwan, a z niego wysiedli ogromni Kosmici. Thor nie 
zdziwił się ani nie przejął, ponieważ było to zdarzenie zwykłe i częste w owych 
czasach; wstał tylko i podszedł do rydwanu, pytając Kosmitów, czego im trzeba, 
albowiem brali oni często wodę od mieszkańców wioski i wlewali ją do dzioba 
ognistego ptaka. Lecz Kosmici nie potrzebowali niczego; usiedli z nim na 
kamiennym progu jego domu i pytali go, czy naprawdę chce Ene lub Nom za żonę. 
Odpowiedział zdziwiony, bo cóż Kosmitów obchodzą tak małe sprawy jego, Thora?, 
że właśnie zastanawia się, bo pora już wstąpić w stadło małżeńskie. Wtedy oni mu 
rzekli, żeby wsłuchał się w te kobiety, czy lubi ich muzykę, czy też ich granie 
go razi i czy owe głosy nastrajają go dobrze do pracy, którą zamierza w 
przyszłości wykonywać. Dziwił się Thor wielce ich niezrozumiałym radom, gdyż 
nieraz już przykładał głowę do niewieściego łona, lecz słyszał naonczas tylko 
bicie serca. Wtedy Kosmici zasmucili się, że ludzie żyjąc ze sobą tak niewiele o 
sobie nawzajem wiedzą, i nauczyli go wsłuchiwać się w muzykę ludzkiej duszy. Bo 
każdy człowiek i wszystko, co żyje, gra swoją najpiękniejszą muzykę, na jaką 
może się zdobyć; Kosmici słyszą te dźwięki i u ludzi, lecz nie mogą ich 
zrozumieć, ale ludzie powinni rozumieć siebie nawzajem. Ucząc go przykazali 
więc, aby nauczył i innych, lecz Thorowi nie udało się to nigdy. Może nie 
potrafił tyle, a może ludzie pozostali głusi, bo nigdy nie wierzyli w jego 
nauki? 
Tak więc tego wieczora Kosmici nauczyli Thora słyszeć muzykę duszy, Najpierw 
usłyszał dziwne i niezrozumiałe melodie swoich nauczycieli, a potem cały chór 
głosów z wioski, co dało razem wielką, rzewną muzykę, wśród której narodził się, 
wzniósł, pracował i kochał. Kosmici dosiedli swojego rydwanu i ulecieli w jasne 
niebo, Thor zaś został na progu swojej chaty, upojony otaczającą go zewsząd 
ogromną melodią życia. 
Już wkrótce udało mu się rozróżnić wśród innych dźwięków muzykę Ene - była to 
powolna i smutna melodia, od której ścisnęło mu się serce. Udał się więc na 
drugi koniec wioski do Nom, lecz po drodze usłyszał muzykę tak cudną, że aż 
przystanął; dźwięki lekkie jak pocałunek porannego wiatru pieściły go niby 
najczulsza kochanka. Poszedł za tym czarownym głosem i znalazł dziewczynę 
imieniem Noa o jasnych, wilgotnych oczach; to ją wziął sobie za żonę. Thor był 
szczęśliwy jak nigdy dotąd. Dom jego wypełniała piękna muzyka, choć swojej żony 
nigdy nie nauczył słyszeć melodii dusz. Ranek upływał mu na pracy, popołudnie na 
wypoczynku, wieczór na miłości. Jako człowiek dobry i pogodny, miał wielu 
przyjaciół, toteż w wesołej kompanii często siadywał w cieniu wielkich morw i 
raczył się dzbanem wina. Wsłuchiwał się wtedy w Harmonijną melodię, którą razem 
tworzyli, i czuł, jak wsącza ona na powrót siłę w jego zmęczone, starzejące się 
członki. I było mu dobrze. 
Noa powiła mu synka, który kwilił cieniutko i grał tak słodko, że Thor nie mógł 
ukryć wzruszenia. Tulił go do piersi i powtarzał sobie, że przynajmniej jego 
musi nauczyć słyszeć. Ale Thor, syn Thora, słyszał i rozumiał muzykę dusz od 
początku, bez jego nauk. Więcej - czuł muzykę ludzi, ptaków i drzew lepiej niż 
ojciec. Najpiękniejszy dla młodego Thora był śpiew wysokich traw nad jeziorem,a 
grzmiące granie starych drzew dawało mu tyle siły, że pokonywał wtedy w zapasach 
każdego chłopca z wioski. Czuł jednak, że gdzie indziej może usłyszeć inną, 
piękniejszą muzykę, więc po śmierci ojca wziął matkę i ruszyli poprzez białe, 
kruche wzgórza, aby znaleźć swoje miejsce. 
W drodze odwiedzili wiele wiosek o smutnych, radosnych, spokojnych lub 
hałaśliwych melodiach ich mieszkańców i wiele miast, w których potężny chór 
tysięcy istnień sięgał niebios. Thor uparcie szukał miejsca, gdzie byłby 
szczęśliwy, lecz zawsze wydawało mu się, że muzyka następnej osady będzie 
piękniejsza. Zgodnie z wolą ojca próbował także nauczać ludzi, ale ci tylko 
wzruszali ramionami; pozostawali głusi i pełni zacietrzewienia. Gdy dobierali 
się według wspólnych upodobań, możliwości, zasobności - mówił im, że to 
nieważne, żeby wsłuchali się w siebie nawzajem; wtedy wyśmiewali go. 
Kiedy gdzieś w pyle drogi ucichła piękna i ostatnio coraz smutniejsza muzyka 
matki, Thor zapłakał gorzko. Zaprzestał swojej wędrówki, wziął za żonę kobietę, 
której melodia przypominała tęskny głos skrzypiec, i zbudował jasny, przestronny 
dom nad rzeką. Przy cichej i poważnej grze okolicznych wiosek i miasteczek o 
domach z czerwonej cegły i strzelistych wieżach kościołów, przeżywał pogodnie 
swoje dojrzałe lata i wychowywał syna o imieniu Thor. Chłopiec jeszcze bardziej 
niż ojciec wczuwał się w muzykę życia i to stanowiło o jego sile i słabości. Gdy 
gra wokół była przyjazna i życzliwa, okazywał się tytanem, jeśli zaś brzmiała 
jak zgrzytliwa negacja, malał i kurczył się niby przestraszone zwierzę. Lecz 
Thor umiał wyłowić spośród szumu miernego chóru te wspaniałe, czyste dźwięki 
prawdziwie uduchowionej muzyki, składające się na potężną symfonię piękna 
ludzkiej duszy, która mówiła o miłości i oddaniu, o zrozumieniu, wybaczaniu, 
pięknie i mądrości i była źródłem jego siły. Marzeniem życia Thora stało się 
połączenie takich pojedynczych melodii w jeden potężny chór, żeby ludzie mogli 
kiedyś usłyszeć i dostrzec siebie nawzajem, wyjść z rozszalałych techniką 
miejskich mrowisk, zrozumieć piękno swojej muzyki i czerpać z niej siłę. Lecz 
jak ich obudzić? 
Gdzieś daleko pośród gwiazd Thor słyszał daleką muzykę Kosmitów tak cichą jak 
drganie skrzydeł motyla, dziwne i niepokojące granie innego Intelektu. Czuł, że 
tam może znaleźć odpowiedź. Kiedyś objawienie przyszło spomiędzy obcych słońc, 
więc i teraz resztę tajemnicy trzeba wydrzeć niebu. 
Thor czuł, że może sięgnąć gwiazd. Szukał muzyki dostatecznie potężnej, która 
dałaby mu moc. Szukał ludzi, wśród których byłby tak szczęśliwy, aby wesprzeć 
się o niebo. Szedł z miasta do miasta; z kraju do kraju z pogodnym czołem, 
albowiem wierzył, że tacy ludzie są na jego drodze.

ANDRZEJ ZIMNIAK

wiano, kobiety i śmiech

Od kiedy Irena dowiedziała się, że jej mąż powinien 
raczej zaszyć się na jakimś poligonie na końcu świata niż 
pchać się w małżeństwo, zamknęła się w sobie i skupiła  
na płótnach, pędzlach i sztalugach.  Właśnie wtedy zaczęła 
malować góry o ściętych wierzchołkach i szklanych ludzi z 
wypacykowanymi na różowo, kolistymi przestrzelinami, przez 
które przeglądał się wodnisty błękit nieba. Wieczorami 
wychodziła na ciężkie od rosy pastwiska i długo spacerowała 
pomiędzy brzuchatymi krowami, trącając bosą stopą ich 
sięgające trawy wymiona lub celując witką w oczy, 
wielkie jak pięści i zasnute bezmyślną melancholią.  
Wtedy odbyli jedyną naprawdę poważną rozmowę w ich 
wspólnym życiu. Była na tyle nieprzyjemna, że przez 
następne lata omijali niebezpieczny temat, który jednak 
przez to niestety nie zniknął, lecz drzemał spokojnie jak 
Wezuwiusz pod skorupą skamieniałej magmy. Gdy zapędzili 
się za daleko, przerywali pogawędki w pół zdania, a 
telewizor bywał wyłączany nieraz w środku najciekawszej 
historyjki. Ona spędzała całe dnie na zamalowywaniu 
płócien, a on wykonywał swoją bezmyślną, ale za to dobrze 
płatną pracę i odkładał forsę. Ułożyli prywatną listę 
dziesięciu cudów świata i w ciągu kilku lat obejrzeli 
wszystkie, często zapewniając się nawzajem o należytym 
spełnianiu życiowych powinności wyższego rzędu. Po 
turystycznym wyeksploatowaniu wspaniałości cywilizacji, 
następny urlop przeznaczyli na wyprawę do raju.
Do godności prywatnego raju wynieśli maleńki biwak w 
górach, gdzie tuż nad spienionym strumieniem ustawili 
namiot. Pan Bóg zgromadził w tym jednym miejscu wszystko, 
co najważniejsze: bajkowe widoki na łańcuch ośnieżonych 
szczytów, panoramę wymoszczonych zielenią dolin, żywą 
wodę, poszeptującą o narodzinach świata, i, nie do wiary, 
czyste powietrze, które nad ranem szczypało mroźnymi 
podmuchami, a popołudniami przynosiło ziołowy aromat 
kwitnących połonin. Nie trzeba było już nigdzie chodzić 
ani nic zwiedzać, bo właśnie w tym miejscu słoneczko 
świeciło najjaśniej, nie porażając przy tym oczu.
Pewnego dnia gadająca woda zaroiła się od czerwonych 
ryb o rozdętych skrzelach, resztkami sił płynących pod 
prąd. Obserwowali je w milczeniu, okopując się w szańcach 
osobnych rozmyślań, rozpaczliwie próbując jeszcze raz 
przyczaić się w labiryncie niedopowiedzeń. Irena poczuła, 
że robi się jej duszno i że nawet powietrze z przestworów 
raju nic już nie pomoże.
- One żyją do chwili, w której wydadzą miot - 
powiedziała głośno, może nawet odrobinę za głośno. 
Szykowała się do dyskusji i zawczasu przygotowała 
argumenty w rodzaju tych, że każdą ułomność da się 
potraktować jako coś powszedniego, tak jak grube nogi czy 
orzeszkowy biust. Ale Piotr milczał, zupełnie jak gdyby 
robił jej na złość, i to właśnie w chwili, w której 
wreszcie zdecydowała się przemówić.
- Potem giną - dodała bez sensu, żeby czymś wypełnić 
nienawistną ciszę. Sięgnęła gałązką i smagnęła lśniący 
grzbiet, który na okamgnienie wysunął się nad powierzchnię 
wody. - Nie są więcej potrzebne, bo osiągnęły swój cel.
- To zwierzęta - odezwał się w końcu Piotr. - Ich cel 
stanowi spryskanie ikry spermą.
- A my? Co myśmy zdziałali? Przez nasze konto 
przepłynęło trochę umownych środków płatniczych, bez 
wątpienia udeptaliśmy skrawek ziemi między drzwiami a 
ulicą. Oto, co pozostawimy po sobie: kłąb oparów dwutlenku 
węgla i standardowe szambo. Nic, co by miało jakiekolwiek 
znaczenie. Nikt nie wie, że wyruszamy w kolejną podróż i 
nikt tak naprawdę nie spodziewa się nas z powrotem. W 
pracy można cię zastąpić z dnia na dzień. Gdybyśmy 
pozostali na stałe w tych górach, nikt by nie pamiętał o 
tym dłużej niż przez dwa dni! - Mówiła zupełnie nie to, co 
sobie przygotowała. I co wmawiała sobie przez lata. 
Wszystko przez Piotra, który okazał się gburem!
- To zbyt prosty schemat, Ireno. Stanowimy cząstkę 
cywilizacji, więc mamy trochę praw autorskich. Sens nie 
kończy się na biologii, raczej w tym punkcie się zaczyna.  
Piotr też miał przygotowane argumenty i samo 
stwierdzenie tego faktu zdenerwowało Irenę.  
- Och, przestań wygłaszać gładkie gazetowe frazesy. 
Czyżbyś nie wyczuwał, że są trywialne? Skąd wiesz, w co 
wpisany jest sens? I co jest naprawdę ważne?
- Ważne dla kogo?!
Żachnęła się, a potem spojrzała zdziwiona. Piotr 
prawie nigdy nie podnosił głosu.
- A czy to nie wszystko jedno? Dobrze, niech będzie: 
nie mogę dać sobie rady ze sobą i chcę uspokoić kocioł z 
hormonami we własnym brzuchu. Do diabła, czy to zakazane?! 
Skąd wiesz, że malowanie jest bardziej ludzką czynnością 
niż płodzenie? I co z tego, co po nas zostanie, bardziej 
się przyda przed końcem świata?!
Piotr skulił się, przygarbił, stracił chęć do dalszej 
dysputy. Zawsze tak było: po przekroczeniu krytycznej 
temperatury dyskusji zamykał się w sobie, uchodził z niego 
animusz. Być może stwierdzał, że temat nie jest warty 
angażowania aż takich namiętności. I jak zawsze, Irenie 
zrobiło się go szkoda. Jednak nie potrafiła zmienić tematu 
na bardziej neutralny. Nie teraz.
- Są kraje pełne niechcianych dzieci... - 
Naprowadzała go na drogę, którą, według niej, powinni 
zdążać. Nic nowego pod słońcem, ale dla nich zacznie się 
odmienny, dziewiczy świat. Spostrzegła, że drży z lęku i 
podniecenia. Płonne okazały się nadzieje, że po latach te 
sprawy staną się dla niej mniej ważne.
- Istnieje inny sposób - przerwał jej. Mówił tak 
cicho, że rzeka niemal w całości unosiła jego słowa. - 
Ale...
- Klonowanie? Nie, mój drogi. Nie chcę i nie mogę 
ryzykować pokątnych zabiegów, a z sesji w Bangladeszu z 
góry rezygnuję. Jeśli zaś chodzi o pozostałe metody, to 
wiesz równie dobrze jak ja, że w naszym przypadku nie 
wchodzą one w rachubę.
- Wiem, pamiętam. - Żachnął się. - Wczoraj czytałem o 
innym... sposobie.
Uniosła głowę.
- Co to takiego?
- Jakiś lekarz, chyba Suder czy Sunder, uzyskał zgodę 
na przeprowadzenie zupełnie nowych prób na ludziach. Jego 
metoda sprawdziła się na szympansach, a teraz czeka na 
ochotników. Nie chcę przez to powiedzieć, że to mamy być 
my, ja tylko tak... bo może nie czytałaś...
- Och, nie, tylko nie to - jęknęła i ukryła twarz w 
dłoniach.
Swój skrawek raju opuścili nazajutrz. Śpieszyli się.

- Niczym państwo nie ryzykują. Pobieramy tylko kilka 
komórek z błony śluzowej wewnętrznej strony wargi i można 
iść do domu. To naprawdę nie boli!
- Panie doktorze... - Głos Ireny przywodził na myśl 
pomruk lwicy tuż przed atakiem. Zmrużyła oczy i wbiła złe 
spojrzenie w chudzielca w białym fartuchu, którego 
dyniowata głowa zdawała się być sztucznie doczepiona do 
rachitycznego tułowia.
- Oczywiście, zaraz wszystko dokładnie państwu 
objaśnię! - Lekarz uniósł dłonie w przepraszającym geście. 
- Nie wszyscy proszą o specjalistyczne tłumaczenie, więc 
dlatego rozpocząłem trochę stereotypowo. A więc do rzeczy. 
Prawdopodobieństwo, że powstanie płód o cechach 
niepożądanych, czyli przypadkowych lub domieszkowych, jest 
niewyobrażalnie małe. Pewnie, że wszystko da się pomyśleć, 
nawet to, że za godzinę w klinikę uderzy meteor wielkości 
kamienicy i zetrze w pył zarówno nas, jak i wszystkie 
laboratoria. Średnio raz na sto lat taki kosmiczny złom 
trafia w nasz glob, no i przecież gdzieś musi spaść. Tylko 
dlaczego ma trafić właśnie tutaj?
- Ile udanych prób przeprowadził pan na szympansach? - 
przerwał mu Piotr.
- Dostatecznie wiele, aby zdobyć doświadczenie i 
zyskać niemal pewność, że każdy następny zabieg będzie 
udany. Ściśle rzecz biorąc około dwudziestu, szanowny 
panie.
- A ile było prób nieudanych?
Lekarz zaśmiał się tak, jakby nagle dostał czkawki, i 
wytarł spocone dłonie w poły fartucha.
- Jest pan bardziej dociekliwy od dziennikarzy, którzy 
codziennie czatują za drzwiami, bo do środka ich nie 
wpuszczam. Więcej, bo około trzydziestu. Ale to nic 
dziwnego, bo wiele pierwszych eksperymentów, w których nie 
uzyskaliśmy pozytywnych wyników, dopiero doprowadziło do 
znalezienia w zasadzie niezawodnej metody. Zabiegi 
wykonywane w ostatnim okresie kończą się sukcesem w 
dziewięciu przypadkach na dziesięć, jeśli już gustuje pan 
w statystyce.
- Czy nie istnieje możliwość ujawnienia się u płodu 
naszych własnych obciążeń genetycznych?
- Absolutnie nie, drodzy państwo. Jeśli teraz te cechy 
się nie manifestują, w  waszych klonach pozostaną również 
uśpione w identyczny sposób.
- Wspomniał pan o jakimś domieszkowaniu. Co to 
takiego?
- Domieszkowanie to przeniesienie śladowych cech przez 
pozajądrowy, mitochondrialny DNA. W tym przypadku taka 
możliwość nie istnieje, ponieważ macierzyste komórki 
jajowe oczyszczamy metodą pola elektrycznego. Geny będą 
więc pochodzić w stu procentach z waszych komórek, czyli 
pani klon będzie pani młodszą siostrą bliźniaczką, a pan 
otrzyma brata bliźniaka. Wzrost płodów dokona się w 
transgenicznym środowisku fizjologicznym, profilowanym 
kobiecymi hormonami. Poprzedzające ten docelowy etap próby 
na pięciu gatunkach zwierząt dały znakomite rezultaty. 
Stoimy na progu nowej ery, a wy, drodzy państwo, macie 
szansę na znalezienie się pośród jej prekursorów!
- Teraz pan, doktorze, mówi jak rasowy dziennikarz w 
wywiadzie telewizyjnym - odezwała się Irena. Złość jej 
przeszła i głos miała pozornie spokojny. Patrzyła za okno, 
na rozległe łąki i pastwiska, na zielone wzgórza ze 
stojącymi samotnie, starymi drzewami. - Przejdę się 
trochę, muszę przemyśleć to wszystko, a tymczasem pan 
wyłoży szczegóły mojemu mężowi, dobrze?
- Ależ proszę, mamy tutaj najczystsze powietrze w 
całym województwie! Jeszcze jedno: za zabiegi nie zapłacą 
państwo ani grosza. Koszt pierwszych dziesięciu operacji 
klonowania oraz, co równie istotne, opieki nad dziećmi do 
jednego roku życia, całkowicie pokrywa nasza firma.

Irena brodziła w wysokiej trawie, poprzerastanej 
kępami koniczyny i lucerny. Wiotkie rośliny o 
długich łodygach obsypały ją płatkami białych kwiatów. 
Polatywały niepozorne, podobne do ciem motyle, pasikoniki 
wypryskiwały spod jej stóp i umykały chaotycznym, 
szarpanym lotem, podobne do trafionych w powietrzu 
samolotów. Życie pleniło się i kipiało w każdej kępie 
trawy, a polegało ono głównie na kopulacji i wzajemnym 
pożeraniu. Moja linia rodowa długo by nie przetrwała w tym 
kotle, pomyślała. Nasza dobra cywilizacja nie tylko że 
mnie nie kasuje, ale jeszcze proponuje sposób na 
posiadanie potomstwa. Nie szkodzi, że chromego jak ja 
sama, bo przecież można je dalej klonować, i złe cechy 
zapewne nigdy się nie ujawnią. Zapewne.
Przedzierając się przez kępy zielska, dotarła do 
pastwiska i weszła prosto w stado krów. Zwierzęta 
polegiwały, przeżuwając pokarm i wydając charakterystyczne 
głuche odgłosy jednoczesnego miażdżenia setek łodyg, 
zanurzonych w brei soków żołądkowych. Niektóre stały, 
rzucając pyskami i chlaszcząc ogonami. 
Irena podeszła do rosłej brzuchatej krowy, stękającej 
jak baba po dniu znojnej pracy, i poczochrała zwierzę po 
szyi. Bydlę w odpowiedzi chlasnęło ją kilkukilowym ozorem 
po twarzy, co mogło stanowić oznakę przyjaznego 
nastawienia, ale ta niespodziewana czułość dosłownie 
znokautowała kobietę, która bezwładnie legła na ziemi. 
Krówsko natychmiast pochyliło łeb i obniżyło wyszczerbione 
rogi.
Irenę owionął odór zwierzęcego potu i woń 
przefermentowanej roślinnej miazgi. Zobaczyła tuż przy 
twarzy ogromne, wyłupiaste oczy. Przez chwilę wszystko 
trwało nieporuszone jak na zatrzymanym filmowym kadrze. 
Irena już się nie bała, czekała. Ale krowa nie ubodła, 
tylko wydała jeszcze jedno głuche stęknięcie i trochę 
głębiej pochyliła poroże. Kobieta obiema dłońmi chwyciła 
jeden z jej rogów i dopiero wtedy zwierzę powoli uniosło 
łeb, podnosząc ją z ziemi i stawiając na nogi.
- Dziękuję ci, Krasulo - powiedziała Irena po chwili, 
jak już zdążyła dojść do siebie. - Wierzę w ciebie, 
naprawdę.
Ale krowa zignorowała jej przymilność i poszła sobie, 
wlokąc po trawie baniaste wymiona. Coś w niej było nie w 
porządku, ale kobieta nie mogła tego określić. Przymulaste 
spojrzenie? Ułamany prawy róg, za pomocą którego pomogła 
jej się podnieść? Stękanie? Nie, coś naprawdę 
niepokojącego było w tym zwierzęciu, ale co, do licha?
Miała dosyć spaceru. Poszła prosto w kierunku drogi i 
dotarła do budynku od frontu. Biuro i laboratoria mieściły 
się w wielowarstwowej, przeszklonej konstrukcji 
architektonicznej, z daleka przypominającej zmutowaną 
ważkę o dwunastu przezroczystych skrzydłach.
Przy recepcji musiała przystanąć, bo niewidzialne 
paluchy chwyciły ją za gardło i zatrzymały oddech. Właśnie 
uświadomiła sobie, co nienormalnego było w tej krowie: 
zwierzę miało ludzkie piersi. Zamiast wymion wlókł się za 
nią karykaturalnie monstrualny, olbrzymi, ale bez 
wątpienia kobiecy biust.

Gdy zadzwonił telefon, Irena poderwała się i 
gwałtownie chwyciła słuchawkę, strącając aparat. Przez 
chwilę szukała go na podłodze, zanim rzuciła do mikrofonu 
gniewne "halo".
- Mówi doktor Sunder. Wszystko wskazuje na to, że 
zbliża się  poród. Amiga jest w doskonałej formie. Pani 
prosiła o telefon, więc dzwonię, chociaż wasza obecność 
naprawdę nie jest konieczna. Zawiadomimy przecież zaraz...
- Dziękuję za wiadomość, doktorze. Natychmiast 
wyjeżdżamy.
Odłożyła słuchawkę i przez chwilę stała wyprostowana, 
ściskając aparat w dłoniach. Pokonując dławiący opór, 
wzięła głęboki oddech. Nie odwracając głowy powiedziała:
- Piotrze, szybciej.
Ale Piotr był już na zewnątrz. Irena usłyszała szum 
silnika i wybiegła, zatrzaskując za sobą drzwi.
- Nie denerwuj się, Ira, przecież wszystko jest dobrze 
- uspokajał ją, chociaż co chwila zaciskał zęby, żeby 
powstrzymać drżenie szczęki. - Tomografia NMR, 
ultrasonografia, analiza pobranych próbek i wszystkie 
inne badania wypadły doskonale, a rozwój płodu przez cały 
czas przebiegał prawidłowo! 
Prowadził Piotr, co chwila za bardzo zjeżdżając na 
prawą stronę drogi. Na zakrętach snop światła omiatał 
gęstwę sosnowego lasu, rozpalając wściekłą jasność na 
pierwszym planie. W głębi bór pozostawał czarny, 
nieprzenikniony, wrogi.
- Czy... czy ona będzie miała... piersi? - spytała tak 
cicho, że Piotr żachnął się gniewnie.
- Mów normalnie!
Właściwie nigdy nie podnosił głosu, ale tym razem 
Irena nie zdziwiła się. Przecież jechali po własne dzieci, 
których nie wolno im było mieć. Dziś urodzi się jej córka, 
a za kilka dni jego syn. Jej córka, jej siostra 
bliźniaczka, jej dziecko! Czy jednak tylko jej?
Pochyliła się, zgięła w pasie, położyła twarz na 
kolanach. Odpięła pas bezpieczeństwa, bo jej przeszkadzał. 
Może byłoby lepiej, gdyby oboje zginęli w wypadku, zanim 
zobaczą to wszystko. Nie, cisza, spokój, wycisz się, 
idiotko, weź się w garść. Przecież najwyżej będzie jak 
dawniej. Nie, nigdy już nie będzie jak dawniej.
Sunder przyjął ich kawą i herbatnikami. Był 
rozluźniony, uśmiechnięty i pewny siebie. Bez wątpienia 
widział już przed sobą góry pieniędzy, sławę i 
sztokholmską komisję Nobla.
- Proszę bardzo, siadajcie, moi mili. Wszystko idzie 
jak z płatka, zaraz będziecie najszczęśliwszymi rodzicami 
pod słońcem! Jeszcze kawy?
- Czy możemy... ją zobaczyć?
Sunder kręcił się niespokojnie w fotelu.
- Wolałbym nie, to znaczy, właściwie tak. Teraz 
jeszcze tak, jeśli się pospieszymy. Potem wrócimy tutaj, 
dobrze?
- W porządku. Tak może będzie lepiej - pospiesznie 
zgodził się Piotr.
- Więc, jeśli nalegacie, to chodźmy.
Krótkim przeszklonym korytarzykiem doszli do otwatych 
boksów, wewnątrz przypominających szpitalne sale 
zabiegowe. Minęli dwa, zasłonięte parawanami, a trzeci był 
ich. Pośrodku pomieszczenia, na podkładzie z grubej gąbki, 
spoczywała Amiga-Krasula, z tym samym obłamanym prawym 
rogiem i wciąż taką samą melancholią w wielkich, 
wyłupiastych ślepiach. Leżała na boku, brzuch miała 
wzdęty, lecz nie bardziej niż zawsze. Jej bezwstydnie 
obnażone piersi gniotły się jedna na drugiej między 
nogami. Podłączona została do aparatury pękami rurek i 
przewodów, a młody człowiek w kitlu czuwał w pobliżu. Pod 
ścianami stała aparatura z włączonymi monitorami, a także 
wózki z narzędziami chirurgicznymi, okryte płótnem w 
zielonym, optymistycznym kolorze.
- Oto i nasza dama. - Sunder wykonał zapraszający 
gest, ale zaraz powstrzymał ich uniesieniem dłoni. - Nie, 
lepiej nie zbliżajcie się zanadto. Pomieszczenie jest 
sterylne, więc na wszelki wypadek niech takie pozostanie. 
Poza tym mamusia mogłaby się przestraszyć. Chodźmy dalej, 
moi drodzy genetyczni promotorzy, kogoś wam jeszcze 
pokażę.
- Mógłby pan sobie darować te dowcipy - ripostował 
Piotr. Był wściekły i naprawdę bardzo niecodziennie się z 
tym czuł.
- Zaraz, jeszcze chwilę - poprosiła Irena. Stała i 
wpatrywała się w zwierzę, które kilkakrotnie rzuciło łbem. 
- Ona... nie mogłaby się mnie przestraszyć. Na pewno nie 
mnie.
- Przepraszam - mitygował się Sunder. Uśmiechał się 
promiennie, czując się przynajmniej w części ojcem 
szykującego się na świat dziecka. - Chodźmy, bo następny 
apartament zajmuje Miguela, biologiczna matka pańskiego 
synka-bliźniaka, panie Piotrze. Trzeba przyznać, że obie 
dziewczyny spisują się doskonale i na pewno nie będą 
zakładały spraw o opiekę nad potomstwem.
- Nie jestem jej ciekaw - warknął Piotr. - Pozwoli 
pan, doktorze, że wrócę. Moja asysta nic tu nie pomoże.
- Ależ proszę, przecież nie ja nalegałem na te 
odwiedziny. Pani Ireno?
- Ja tak. Chcę ją zobaczyć.
W sąsiednim boksie stała duża, czarna krowa i właśnie 
się posilała. Machnęła łbem, jakby chciała przegonić 
nieproszonych gości, i zaryczała tak głośno, że leżące na 
zielonym płótnie narzędzia chirurgiczne rozdzwoniły się, 
wpadając w wibrację. Piotr przystanął i zawrócił, bo 
przeląkł się o żonę, tyle w tym ryku było... złości i 
pogardy. Tak, właśnie tak by to określił.
- Twoja narzeczona nie jest nastawiona szczególnie 
przyjaźnie. - Irena usiłowała zażartować, zwracając się do 
męża. - Pewnie dlatego, że nosi chłopca.
- Przestań, dobrze?
- W porządku, przepraszam. Ale jak ją zobaczyłam, 
uwierzyłam, że wszystko będzie dobrze. Prawda?
- Jasne.
W gabinecie doktor Sunder uruchomił komputerowe 
połączenie z boksem Amigi, ale wyłączył monitor.
- Wystarczy łączność dźwiękowa, tak będzie lepiej.
- Ale... - Irena zaprotestowała nieśmiało.
- Oczywiście, zgadzam się - wtrącił Piotr.
W pokoju zapanowała niezręczna cisza, tylko z 
głośników wydobywało się stękanie i chrapliwy oddech.
- Chyba już się zaczyna. Przepraszam, ale muszę tam 
pójść - powiedział Sunder i wstał. Teraz już nie potrafił 
ukryć zdenerwowania. - Kawa jest w termosie, jeśli państwo 
sobie życzą. Przyślę tu kogoś...
- Nie trzeba. Niech pan już idzie, proszę się 
pospieszyć! - krzyknęła Irena.
- Niech się pani nie martwi, przy niej są teraz 
najlepsi ludzie z naszego zespołu.
Poszedł, a właściwie prawie pobiegł, lekko utykając, z 
przepraszającym uśmieszkiem na skrzywionej twarzy. I 
jedno, i drugie da się z czasem poprawić korekcjami 
materiału somatycznego, pomyślał Piotr. Dygresje pomagały 
mu stłumić lęk.
Gdy pokój napełnił donośny ryk, pełen bólu i strachu, 
Irena chwyciła Piotra za rękę z siłą, której nigdy by u 
niej nie podejrzewał. Ryczenie zakończyło się jakimś 
dziwnym charkotem, ale zaraz zawibrował w powietrzu wrzask 
niemowlęcia, który przeszedł w spazmatyczny, ale zdrowy i 
zupełnie normalny płacz.
- Idę tam! - krzyknęła Irena. Zerwała się i pobiegła.
Była pewna, że płacze jak człowiek. Pomyślała, że 
zaraz obmyje małe ciałko z łajna i brudu, z całego zła, i 
przytuli, i dziecko będzie jej na zawsze. Za kilka lat 
razem zasiądą przy sztalugach i nauczy ją malować, bo 
przecież mała musi być tak samo zdolna jak ona, Irena!
Piotr pozostał w gabinecie, wsłuchując się w strumień 
dźwięków, płynący z głośników. Mała Ircia wciąż darła się 
jak opętana, ale stopniowo dołączył inny głos. Zrazu 
podobny do miarowego stękania, powoli rósł w siłę, 
przypominał częste, regularne porykiwanie, połączone z 
krztuszącym chrząkaniem, basowe zanoszenie się beczącym, 
karykaturalnym... śmiechem? Jakby jednego głosu nie dość, 
zaraz dołączyły inne, aż wreszcie urosły do monstrualnego 
rechoczącego chóru dźwięków, które z pewnością nie 
pochodziły z ludzkich gardzieli.
Piotr zdawał sobie sprawę z faktu, że narasta w nim 
zupełnie absurdalny odruch, ale nie potrafił tego 
opanować: był zwyczajnie urażony. Przecież urodziło się 
dziecko Ireny, kobiety najpiękniejszej i najmądrzejszej na 
świecie, a także po trosze jego, bo wszak Irena to całe 
jego życie. Co za cholerne, złośliwe bydlaki! Nic tylko 
pustka w tych wielkich bydlęcych łbach, trawa w rozdętych 
brzuchach, beznadziejne krowiaste nic!
Obsłużył się sam: otworzył barek doktora Sundera, 
wyłowił z solidnej baterii szkła flaszkę martini i 
szklankę, nalał sobie i wypił duszkiem. Potem rozparł się 
w fotelu, położył głowę na oparciu i usiłował odwrócić 
bieg myśli. Tak, to była jedyna metoda, może oprócz picia 
na umór, na co teraz nie miał czasu. Usiłował przywołać 
obraz rajskich gór, ale zamiast tego wyobraził sobie, że 
lekarz zaleci ich córce dietę ściśle wegetariańską. 
Zaśmiał się, najpierw po cichu i do siebie, potem śmiał 
się coraz głośniej i głośniej, aż wreszcie rechotał tak 
gromko, że z pewnością mógłby konkurować z rozbawionym 
towarzystwem w boksach.
Wschodziło słońce. Homerycki śmiech niósł się unisono 
nad pastwiskami, łąkami i lasami, w których gęstwie 
morderczo kopulowały chrabąszcze, pasikoniki i cały inny 
żyjący drobiazg, jak kozy, hipopotamy i nosorożce, a także 
pierwsza zmiana robotników rolnych, wszyscy podążając 
mrocznymi drogami ku doskonałości i ku śmierci. A daleko 
ponad tym wszystkim, w czeluściach promiennego nieba, 
majestatycznie krążyły brzuchate światy.
ANDRZEJ ZIMNIAK

ZRĘBY WŁADZY

Otworzyłem drzwi obite grubą warstwą dźwiękochłonnego tworzywa i wszedłem. 
Profesor, kwadratowy łysy mężczyzna o stalowych oczach, siedział za masywnym 
biurkiem zawalonym papierami. Rozmawiał właśnie przez telefon, składając komuś 
uniżenie podziękowania i życzenia, lecz dostrzegł mnie po chwili i zaprosił 
nieznacznym gestem do zajęcia miejsca. Gdy skończył, zaproponował mi kawę, po 
czym zamówił ją u sekretarki. Nie wiedziałem, po co mnie wezwał, on zaś zdawał 
się smakować tę chwilę mojej niepewności, którą niezbyt dobrze maskowałem 
obojętnym wpatrywaniem się w rozrzucone po biurku ołówki. Wreszcie, nie 
spuszczając ze mnie ciężkiego wzroku, odezwał się niskim głosem 
- Panie kolego - tu zaciągnął się papierosem - jak idą pańskie badania? 
Oho - pomyślałem - trochę za dużo teatru i oficjalnego stylu jak na zwykłą 
rozmowę. Tylko o co mu chodzi? 
- Doskonale, panie profesorze - starałem się, aby mój głos brzmiał swobodnie - 
właśnie rozpocząłem próby nad elektrycznymi właściwościami włókien nerwowych w 
obniżonych temperaturach. Sądzę... 
- Taak - przerwał mi profesor cichym, lecz nie dopuszczającym sprzeciwu głosem. 
- Rozpoczął pan, sądzi pan. To też ciekawe. Ale - i tu ton jego głosu podniósł 
się nieznacznie - mnie teraz interesują wyniki już otrzymane. Chciałem zauważyć, 
że właśnie upływa pół roku pana a stypendium. Słucham pana. 
Wejście było ostre, nie spodziewałem się właściwie takiego ataku. Straciłem więc 
nawet tę uprzednio wymuszoną swobodę, i o to pewnie staremu chodziło. Pierwsza 
runda była przegrana. 
- A więc, panie profesorze, zaraz po okresie wstępnego instalowania się 
rozpocząłem próby, to jest badałem procesy chemicznej transmisji impulsów przez 
nerwy w różnych temperaturach. 
- I..? 
- Stwierdziłem, że już w okolicach zera stopni Celsjusza zanikają one zupełnie, 
a kilka prób w temperaturach niższych nie wykazywało wzrostu aktywności, co 
było, to znaczy, co przewidzieliśmy uprzednio. 
- Ej; panie kolego, znów ten brzydki żargon naukowy profesor pokręcił z 
niesmakiem głową, a ja pomyślałem z satysfakcją, że taki łysy to już niedługo 
pożyje. - Pan może być w okolicach Koziej Wólki, ale nie zera stopni. Ale 
wracajmy do meritum sprawy. Młody człowiek na pana miejscu, z pana aspiracjami, 
może sobie pozwolić, aby spośród dziesięciu eksperymentów jeden, no powiedzmy 
dwa były nieudane lub negatywne. A pan przychodzi po pół roku pracy i mówi mi, 
że owszem, parę doświadczeń panu nie wyszło, a inne są w planie. To jest sygnał, 
że trzeba się poważnie zastanowić. 
Byłem coraz bardziej zdenerwowany, maska wystudiowanej obojętności dawno ze mnie 
opadła. Czułem w ustach suchość języka, a nieprzyjemna chrypka przeszkadzała w 
mówieniu. - Ależ, panie profesorze, w tej nowej dziedzinie każdy wynik... 
- Byle jaki wynik nie jest dobry w żadnej dziedzinie stary wszedł mi w słowo. - 
Liczą się dobre wyniki, i tylko takie - dodał z naciskiem. - A samymi hipotezami 
daleko nie zajedziemy. W związku z brakiem wyników w dotychczas badanym przez 
pana kierunku - zaczął znów spokojnym niskim głosem - proponuję zmianę tematyki. 
Będzie to dla pana jeszcze jedna szansa wykazania się. 
- Panie profesorze, ja właśnie zacząłem najważniejsze doświadczenia! 
- W naszym Instytucie - głos szefa grzmiał teraz donośnie po wszystkich kątach 
gabinetu - nie przeprowadza się doświadczeń nieważnych. Wszystkie bez wyjątku są 
ważne zakończył konfidencjonalnym szeptem, jakby zdradzał tajemnicę państwową. - 
To byłoby wszystko, panie kolego - znów zahuczał gromko - za pięć minut mam 
zebranie, przepraszam, ale muszę już iść. Aha, proponuję, aby zajął się pan 
preparatami ułatwiającymi przejście w stan hibernacji. Doktor Agira wprowadzi 
pana w zagadnienie. Życzę powodzenia i wydajniejszej niż dotychczas pracy 
spojrzał niemal wesoło; wstając. Nie dał mi żadnych szans. 
Przez grubą szybę okienną, nastawioną przez kogoś na maksimum przepuszczalności, 
wpadało czerwone światło wieczoru i załamywało się obłymi krwistymi refleksami w 
szkle ustawionej aparatury. Przypatrywałem się bezmyślnie tym barwnym plamom o 
karminowych wnętrzach i żółknących obrzeżach, pełzającym po kolbach i 
chłodnicach w rytmie zachodzącego słońca. Wypełniony aparaturą pokój tonął w 
mroku, tylko w odległym kącie pracował przy swoim biurku Stef. Jego lampa jawiła 
mi się jako przewodnie światełko u kresu ciemnego szlaku, wiodącego wśród 
nieokreślonych kształtów i niezrozumiałych zdarzeń. Stef odwrócił się, jakby 
moja zmaterializowana myśl dotknęła jego ramienia. - Hallo. En! - zawołał do 
mnie. Dlaczego En? Nie mogłem sobie przypomnieć, kto pierwszy tak mnie nazwał. 
Potem przyjęło się. - Nie słyszałem, jak wchodziłeś. Co masz taką grobową minę? 
- gadał wesoło, podchodząc z rękami w kieszeniach. - Oho, widzę, że nie na żarty 
przejąłeś się Starym. A w dzisiejszych czasach... 
- Zażądał zmiany tematu - przerwałem jego potok słów. Twarz mu spoważniała, ale 
widać było, że usilnie szuka dla mnie jakiegoś pocieszenia. Poklepałem go po 
ramieniu. 
- Nie jest tak źle, stary - mój głos zabrzmiał nawet dosyć swobodnie. - Dam 
sobie radę, nie martw się o mnie. Dziś idę się zabawić, nie mam już ochoty na 
pracę, a jutro na przekór wszystkiemu i wszystkim skończę ten eksperyment, być 
może kluczowy dla całego problemu. 
- To jest męskie podejście do sprawy - Stef uśmiechnął się zadowolony, że nie 
musi występować w roli pocieszyciela. - Jutro mam trochę luzu przy moich 
próbach, pomogę ci. 
Wyszedłem w szarość korytarza, również gęsto zastawionego aparaturą i sprzętem 
pomocniczym. Na chropowatej betonowej ścianie przymocowany był telefon. 
Nakręcałem kolejno numery kilku moich przyjaciółek lub znajomych, lecz żadna z 
tych, które zgłosiły się, nie miała wolnego wieczoru. Zły, odwiesiłem słuchawkę. 
Przyjdzie mi upić się samemu - pomyślałem, lecz jednocześnie narastał wewnętrzny 
bunt. I nagle, wtedy po raz pierwszy, doznałem tego niesamowitego uczucia. 
Głowę przebiegały mi naprzemienne fale gorąca i zimna lub raczej - zgęszczonej 
rozrzedzonej materii. I choć zjawisko trwało krótko, zdawało mi się pod koniec, 
że czaszka staje się elastyczna niby balon napełniony wodą, a deformują ją w 
jednostajnie identyczny sposób dwa szeregi przemykających z obu stron, swobodnie 
zawieszonych walców. Na płaszczyznę zamazanego. pola widzenia wpełzły świetliste 
punkty, rozlały się szeroko jak kręgi na wodzie i wsiąkły w obraz. 
Dolegliwości ustąpiły, pozostał jedynie lekki ból w skroniach. Nadal stałem 
oparty o chropowatą ścianę tuż przy telefonie. Na szczęście nikt nie zauważył 
tej chwilowej niedyspozycji jeszcze brakowało, żeby zaczęto mnie cucić! Byłby 
temat do żartów w całym Instytucie. 
Ruszyłem przed siebie. Czułem się dziwnie lekki, nogi jakby same niosły mnie 
naprzód. Przypisywałem to doskonałej kondycji fizycznej, co z kolei wprawiało 
mnie w dobry nastrój. Zmory dzisiejszego popołudnia prysły i miałem nadzieję, że 
nie będą zakłócały zbliżającej się zabawy. Nie wiedziałem jeszcze, dokąd i z kim 
pójdę, ale miałem pewność, że wieczór będzie udany. 
Aksamitny, wilgotny zmierzch opadł już na trawiaste boisko, pod którym 
rozlokowane zostały trzewia cyklotronu. 
Spóźnieni biegacze w swoich odcinających się od tła białych szortach powracali z 
wieczornego treningu. Pod jasną płachtą pomarańczowo-zielonego nieba zawisły 
nieruchomo małe, rozświetlone od dołu chmury. 
Wsiadłem do samochodu i ruszyłem ostro; rozkoszowałem się prędkością. Odczuwałem 
fizyczną przyjemność, gdy stalowe cielsko maszyny z łatwością wnikało w masy 
napływającego naprzeciw chłodnego, wieczornego powietrza. 
Czułem się znów dziwnie lekki, chwilami zdawało mi się, że, to kto inny prowadzi 
wóz, że obce ręce dotykają kierownicy, ` a ja przyglądam się z boku. Może ktoś 
podsunął mi papierosa z marihuaną? 
Pędziłem w kierunku swojego hotelu, kiedy nagle zauważyłem z boku wystawowe okna 
centrum handlowego. Zahamowałem gwałtownie i skręciłem na parking. Ależ to 
jasne! Że też wcześniej nie wpadłem na ten prosty pomysł. 
- Dobry wieczór, panno Krystyno - zacząłem, opierając się o kasę. Poszło 
łatwiej, niż się spodziewałem. Już w piętnaście minut po zamknięciu sklepu 
siedzieliśmy w nocnym barze przy butelce dobrej brandy, a wokół nas migotały 
kolorowe światła, płynęła muzyka i wytwarzał się nastrój wesołej zabawy. Alkohol 
palił mnie w gardle, po członkach rozchodziło się przyjemne ciepło. 
Doświadczałem uczucia poprzedzającego lekki zawrót głowy - coś jakby drobne 
przesunięcie świadomości w kierunku beztroski. 
- Wiesz, Kris - nachyliłem się do siedzącej obok dziewczyny - dobrze mi z tobą. 
Bardzo dobrze. A teraz wypijmy za zdrowie mojego szefa. Dał mi dziś wspaniały 
temat, rokujący nie byle jakie perspektywy 
- Będzie mu to policzone - Kris zaśmiała się głosem może o ton za głębokim jak 
na filigranową blondyneczkę o sarnich oczach i pełnych, nieco wysuniętych do 
przodu ustach. Z każdym kieliszkiem wydawała mi się piękniejsza i powabniejsza. 
Potem poszliśmy tańczyć. Czułem ją taką drobną, ciepłą tuż koło siebie, oparła 
czoło o mój policzek, płynęliśmy gdzieś w takt melodii, której już nie 
słyszeliśmy. I wtedy znów coś zaczęło się dziać. Stawałem się lekki, nieobecny. 
Oglądałem rzeczywistość wokół niby kiepski film, a może raczej śniłem? Trzymałem 
w objęciach jakąś dziewczynę, dosyć chyba ładną, ale zdecydowanie zbyt szczupłą. 
Czułem się tak, jakbym tańczył z manekinem pośród przetaczających się wokół 
bezkształtnych mas ludzkich. Chciałem przerwać ten koszmar, ale spostrzegłem, że 
zupełnie nie panuję nad własnym ciałem. Dalej ciężko tańczyłem niby jakaś kukła 
w kiepskim teatrzyku gałganiarzy, obłapiając coraz mocniej tę chudą dziewczynę, 
a wszystko rejestrowałem jakby zza półprzejrzystej zasłony w dusznym, wilgotnym 
powietrzu. Dopiero przy stoliku puściły kleszcze, trzymające moją świadomość w 
żelaznym uścisku. Płaski, mdły obraz wyostrzył się, nabrał stopniowo trzeciego 
wymiaru, barw, woni i dźwięków. Jak poprzednio wokół nas płynęła muzyka, a Kris 
znów piękna i pociągająca, przyglądała mi się z troską. Miałem przez chwilę 
wrażenie, że to nie ja, a świat zewnętrzny ulega kolejnym dewiacjom, jakimś 
chwilowym odchyleniom od maksymalnej wartości prawdopodobieństwa istnienia. W 
każdym jednak przypadku moja osoba w zmienionej rzeczywistości musiała wydawać 
się równie osobliwa, jak odmienione otoczenie dla mnie. 
- Kris, kochanie, te tutejsze chińskie przyprawy... widocznie mi nie służą. W 
przyszłym tygodniu zaprowadzę cię gdzie indziej, zobaczysz. 
- Wiesz co, En - dziewczyna była lekko przestraszona posiedźmy tu jeszcze 
trochę. Jesteś cały mokry. 
- W porządku, skończymy nasze koktajle. Wiesz, Kris, ja myślałem, to jest... 
nigdy nie miałem czegoś takiego. To zdarzyło się po raz pierwszy. 
- Nie przejmuj się tym teraz, En. Odpocznij. Następnym razem wszystko ułoży się 
lepiej - nieszczerze mówiła Kris. Oboje wiedzieliśmy, że następnego razu nie 
będzie. Z oczu dziewczyny wyzierał strach, uważała mnie z pewnością za 
nienormalnego, a przynajmniej za nerwowo chorego. 
Aby zatuszować zmieszanie, zacząłem rozglądać się po sali: Panował gwar, 
wielobarwny tłum falował, a wśród czerwonych lamp unosiła się mgła dymu 
tytoniowego. 
W pewnym momencie drgnąłem - prawie zasłonięty szerokim ozdobnym filarem, przy 
stoliku wciśniętym pomiędzy palmę a barek, siedział łysy, kwadratowy grubas. 
Przeprosiłem Kris i wstałem. . Obszedłem powoli filar, kierując się w stronę 
toalety. Przechodząc w okolicach barku od niechcenia odwróciłem głowę, niby 
rozglądając się po sali. Przy stoliku obok palmy nie było nikogo! Na białej 
serwetce stała tylko nie dopita filiżanka kawy. Dalsze spacerowanie nie miało 
sensu, powróciłem więc do swojego stolika. Gdy zapalałem papierosa Kris, łysy 
grubas znów siedział na dawnym miejscu. I choć z tej odległości nie mogłem 
dojrzeć jego twarzy, byłem pewien, że do ust ma przylepiony swój zwykły, 
ironiczny uśmiech. 
Odczuwałem wściekłość, lecz jednocześnie paraliżujący lęk. Wokół mnie czaiło się 
coś nieznanego, działały nieprzyjazne siły, których nie potrafiłem zrozumieć, a 
więc tym bardziej przeciwstawić się im. 
Ten łysy, kwadratowy grubas. Czy chce mnie tylko pognębić, ośmieszyć, czy też 
zniszczyć za to, że śmiałem być różny od stereotypu nadskakującego stypendysty? 
A może jest mu to obojętne, po prostu stałem się przypadkowym obiektem jego 
rutynowych przyjemnostek? 
Pośpiesznie zapłaciłem, odwiozłem Kris do domu i udałem się do siebie. 
Natychmiast zapadłem w ciężki, lecz krótki sen człowieka odurzonego alkoholem. 
- Pani Heleno, co pani robi? 
- Przygotowuję panu szkło - odrzekła dziewczyna spokojnym, miłym głosem panienki 
z centrali telefonicznej, kontynuując wprawnymi ruchami demontowanie mojej 
aparatury. 
- To jakaś pomyłka, ja tego wszystkiego będę dzisiaj używał! 
- Jutro zaczynamy eksperyment z lekami prohibernacyjnymi, chcę więc przygotować 
wszystko jak należy. Jestem teraz pana nową pomocnicą - jej miły, lecz bezbarwny 
głos w innych okolicznościach działałby zapewne uspokajająco. 
- Proszę to natychmiast zostawić ! 
- Ależ, proszę pana, ja pracuję tylko do czwartej, mam niewiele czasu - mój 
wybuch nie wpłynął w najmniejszej mierze na jej zachowanie. Nadal myła zręcznymi 
ruchami szkło i układała je równo w suszarce. 
- Niech pani mnie posłucha, pani Heleno - zacząłem znowu, zmuszając się do 
spokoju. - To dla mnie bardzo ważny eksperyment, który - być może - pozwoli 
podsumować półroczną pracę! - mimo woli podniosłem głos - A pani ot, tak, 
demontuje mi aparaturę ! Czy pani to rozumie . 
- Chcę panu pomóc. Zaraz rozpocznę instalowanie zestawu do jutrzejszego 
doświadczenia - była zbyt głupia albo zbyt mądra, aby wdawać się ze mną w 
dyskusję. 
Zacisnąłem pięści z bezsilnej wściekłości. Przecież nie będę się z nią bił! 
Warknąłem: 
- Kto panią przysłał? 
- Znalazłam dziś rano na swoim biurku kartkę z poleceniem. Sądzę, że od doktora 
Agira, ale może od profesora - jej głos nie podniósł się ani o jotę podczas 
naszej rozmowy, nie zaprzestała również precyzyjnego układania szkła. 
- I nie ma wątpliwości, że to pani jest moim pomocnikiem, a nie na odwrót? 
Połykała wszystko gładko. 
- Oczywiście. Postaram się pomóc panu jak najwięcej w grymasie mającym oznaczać 
uśmiech odsłoniła solidne, szeroko rozstawione zęby. 
Byłem bezsilny. Wyszedłem, trzasnąwszy drzwiami. 
Musiałem komuś o tym wszystkim opowiedzieć. Stefa nie było w bibliotece, 
znalazłem go dopiero w laboratoryjnej chłodni. Ubrany w zbyt obszerny waciak, 
ekstrahował coś z szarych płatów tkanki za pomocą szeregu buforów. 
Nie zdziwił się specjalnie, widząc mnie mocno wzburzonego; widocznie wiedział 
już o likwidacji mojego stanowiska pracy. Uzgodniliśmy, że zjemy razem obiad. 
Kierując się ku wyjściu minęliśmy szereg potężnych agregatów, chronionych przed 
niepowołanymi specjalną instalacją alarmową. Było to królestwo doktora Agira i 
oczko w głowie profesora - w każdym z tych oszronionych, podłużnych pudeł, w 
temperaturze niewiele odbiegającej od zera bezwzględnego, spoczywał człowiek. Ci 
zahibernowani ludzie czekali na rozwój medycyny albo byli ciekawi jutra, a może 
mieli nadzieję odnaleźć w świecie przyszłości coś, czego próżno poszukiwali 
teraz i tutaj. Udaliśmy się do małej włoskiej restauracji na wolnym powietrzu. 
Tam nad kuflem piwa uspokoiłem się prawie zupełnie, choć nadal snułem pełne 
determinacji plany. Jednego byłem pewien : powinienem opuścić Instytut. 
- Co to jest władza? - rzuciłem na wpół do siebie, na wpół do Stefa. 
- System represji stosowanych przez państwo w celu zapewniania sprawnego 
funkcjonowania jego mechanizmów - wyrecytował. 
- Nie, chodzi mi o coś innego. O władzę człowieka nad człowiekiem, o wpływ 
jednostek na inne jednostki. Widzisz, hierarchia administracyjna nie zawsze 
odpowiada rzeczywistej sytuacji. A nawet jeśli odpowiada, to ukształtowała się 
pod wpływem takich, a nie innych osobowości ludzkich. Formułki "urodzony 
kierownik" lub "zdolności organizacyjne" to tylko parawany, próby obejścia 
zagadnienia. 
Przez rzadkie liście figowca przeświecało ciężkie, popołudniowe słońce, tworząc 
na obrusie stolika plątaninę roztańczonych żółtych plam podobnych do refleksów 
fal morskich na piaszczystym dnie. Mocne piwo rozleniwiało ciało, lecz 
stymulowało myśli, pobudzało do skojarzeń. Władza. To problem, który ciekawił 
mnie naprawdę. Nie biochemia, fizyka i chemia, bo w tych dziedzinach, po 
zachłannych i z pewnością pasjonujących studiach, doszedłem w końcu do etapu 
drobiazgowych analiz zamiast frapującej syntezy, do wyświetlania drobnych 
obrazków zamiast ogólnego, całościowego spojrzenia. Lecz nie pragnąłem posiąść 
władzy, zupełne nie o to mi chodziło. Chciałem zrozumieć jej istotę, dotrzeć do 
korzeni, do praprzyczyn. Dlaczego jeden człowiek ma wyraźny wpływ na innych? Co 
kryje się pod pojęciami silnej albo ujmującej osobowości ? Czy władza to tylko 
brutalna przewaga fizyczna, czy coś znacznie więcej ? Przecież przemoc nie 
oznacza jeszcze zapanowania nad umysłem, a to daje dopiero całkowite 
uzależnienie. Rozwój cywilizacji technicznej polega w pewnym sensie na 
rozszerzaniu władzy nad przyrodą ożywioną i nieożywioną, nad czasem i 
przestrzenią. A czy życie jako takie nie polega na władaniu materią i energią, 
na odpowiednim sterowaniu ich przetwarzaniem? Immanentną cechą życia w ogóle 
jest ciągła ekspansja, żarłoczne podporządkowywanie sobie wszystkiego po drodze; 
spostrzeżenie to będzie słuszne dopóty, dopóki nie poznamy ożywionych form 
materii opartych na odmiennych od naszych prawach rozwojowych. Na razie zaś nowe 
światy możemy kreować tylko na zasadzie łamigłówki, kombinując dobrze znane 
elementy w innym niż dotychczas porządku. Lecz czy wtedy powstają nowe jakości? 
Pytania, pytania! Czy kiedykolwiek znajdę na 'tnie odpowiedzi, choćby na jedno z 
nich? Może uda mi się zastosować jakąś nową metodę badawczą, doskonalsze 
narzędzie poznania. Wtedy miałbym szansę. 
Monotonny głos Stefa z wolna zaczął przesączać się przez kłębowisko moich 
bezładnych myśli. 
- Ci, którzy łatwo uzyskują supremację nad otoczeniem, muszą mieć jakąś 
szczególną cechę lub wyższe niż inni parametry tej cechy osobowości. Jeden z 
wektorów ich pola bioelektrycznego ma duże natężenie... 
Po kilku solidnych łykach piwa zaczęło mnie to wszystko bawić. I te dziwne 
zdarzenia wokół mnie, i teoria Stefa. 
- To niezłe. Pomyśl, gdyby ten wektor odpowiednio wzmocnić, można byłoby kreować 
władców... - urwałem nagle w pół zdania. Znów tam był! Wstałem raptownie i, 
potykając się w slalomie między stolikami, rzuciłem się ku wyjściu. Teraz nie 
może mi ujść! 
Omal nie zderzyłem się z kelnerem, otarłem się o mur kamienicy w wąskim 
przejściu na ulicę i wypadłem Ta furtkę. Oddalony o jakieś dwadzieścia metrów, 
stromym chodnikiem schodził w dół kwadratowy łysy grubas w ciemnym garniturze. 
Ruszyłem za nim biegiem. Słysząc pościg zaczął uciekać, lecz byłem znacznie 
szybszy i już po chwili rzucałem mu w twarz dyszące, złe słowa. Ale urwałem 
nagle, bo ujrzałem starego, nieznajomego człowieka. Słowa przeprosin uwięzły mi 
w gardle. Powlokłem się ciężko z powrotem, przygarbiony i zawstydzony. 
Seminarium było długie i nudne. Prelegent mamrotał do tablicy, pokazywał 
dziesiątki tabel i rysunków i stawiał mnóstwo hipotez. 
Spojrzałem po audytorium. Najbliżsi współpracownicy prelegenta słuchali uważnie, 
ciekawi raczej formy, ponieważ treść znali doskonale, natomiast inni uczestnicy 
wyglądali na mniej lub bardziej znudzonych beznamiętnym tokiem wykładu. 
Ewa. Siedziała w ostatnim, najwyższym rzędzie. Chociaż twardo postanowiłem 
usunąć ją ze swoich myśli i pragnień, nie mogłem teraz oderwać wzroku od 
delikatnego owalu jej twarzy, gładko zaczesanych do tyłu i związanych w węzełek 
krótkich włosów, oczu o aksamitnym wejrzeniu, drobnej figury. Wyobraziłem sobie, 
jak schodzi w kierunku wyjścia - miała jedyny, tak bardzo kobiecy sposób 
poruszania się, drobne, niemal niedostrzegalne ruchy głowy, ramion i bioder, 
które zawierały całą jej kruchość, nieporadną delikatność, a jednocześnie 
giętkość kotki. 
Co z tego, kiedy była niegrzeczna. Wprost opryskliwa, kiedy usiłowałem zalecać 
się do niej. Miała swojego Larry'ego i była absolutnie monogamiczna. 
Głos prelegenta dudnił nadal przed wykresami, tabelami, plątaniną krzywych. 
Ręce o pomarszczonej skórze, starej i zniszczonej chemikaliami. Moje ręce? 
Czułem się tak, jakbym swoje młode, lekkie dłonie trzymał w kieszeniach, a na 
pulpicie pozostawił te zewnętrzne, obce powłoki, jak skóry po przepoczwarzeniu. 
Ale one ruszały się! Chyba robiły notatki czy po prostu mazały coś bezmyślnie w 
notesie, który leżał jak wielka księga na ogromnej czerni pulpitu. Inni ludzie 
siedzieli daleko, wielcy i dostojni, jak nieruchome posągi. I to dudnienie, tak 
głuche i odległe... jakby pusty beczkowóz po bruku... Co to za dziewczyna, tam w 
górze schodów o coraz wyższych stopniach, jak wycięta z komiksu, siedzi na 
wysokim stołku i uśmiecha się z pobłażaniem; te ręce zgrabiałe; chyba moje?, coś 
piszą w księdze pamiątkowej Uczelni, podanie do Pana o przeniesienie w stan 
Wiecznej Szczęśliwości, jeszcze podpis, i już mogę wyjąć swoje własne ręce z 
kieszeni, położyć na pulpicie, słyszę szmer, to posągi zadają pytania, prelegent 
już odwrócił się do audytorium, odpowiada normalnym głosem, a w górze, w 
ostatnim rzędzie, siedzi ta_ drobna mała Ewa, o której miałem już nie myśleć. 
Było mi lekko i dobrze. Odczekałem do końca seminarium i udałem się do 
profesora. Płynąłem korytarzami jak balonik napełniony gazem rozweselającym, a 
sprzęty wokół opalizowały i miały opływowe, obłe kształty. 
Bez słowa położyłem podanie na biurku szefa. Kwadratowy łysy starzec z obojętnym 
wyrazem twarzy przeczytał pismo. 
- Więc pan chce odejść - w beznamiętnym głosie wyczułem nutę ironii. - Czy pan 
sądzi, że to właśnie jest najlepszy sposób? 
- Można to nazwać odejściem. Przemyślałem tę kwestię dokładnie. Chcę mieć 
szansę... 
Szef ponownie rzucił okiem na trzymany w ręku arkusz. 
- Czy pan rzeczywiście cierpi na nowotwór? 
- Nie, ale... 
Profesor obojętnie przedarł moje podanie i wyrzucił do kosza. 
- Panie kolego, w poważnych sprawach etyka obowiązuje nas również. 
Grzebał chwilę w biurku, po czym wyciągnął formularz i dał mi do wypełnienia. 
- Proszę wpisać, że zgadza się pan na eksperyment naukowy, a całą 
odpowiedzialność sam pan ponosi. 
I podpis. Zwykle - dodał po chwili - poddajemy hibernacji ludzi wybitnych i 
starszych lub chorych. Ale tym razem zrobię wyjątek. 
Zaaplikowano mi serię zastrzyków nasennych i przygotowujących. Świat zamazał się 
jak na poruszonym zdjęciu i osunął do tyłu, zapadłem głęboko w studnię 
nieświadomości. Ciało umieszczono w chłodni, gdzie procesy życiowe poczęły 
zwalniać swój bieg, aż zamarły całkowicie. Wtedy, w temperaturze ciekłego azotu, 
moje ciało stało się lodową martwą bryłą, pozbawioną duszy. 
Aby zapobiec szczątkowym procesom degradacji, temperaturę obniżono niemalże do 
zera bezwzględnego. Spoczywałem teraz w potężnym agregacie, zanurzony w ciekłym 
helu. Przez wiele lat to otoczenie miało być moim domem. I w tych warunkach, 
kiedy atomy zatrzymują się w swoim odwiecznym biegu, a oscylacje molekuł niemal 
zamierają, przemieniając się w najcichszy szept materii, dusza powróciła do 
zaklętego w krystaliczne struktury ciała. Sploty nerwów i pajęcza sieć neuronów, 
przechwytując niby antena energię impulsów bioelektrycznych ludzi żyjących w 
świecie wysokich temperatur, wytwarzały prądy w swoich nadprzewodzących 
wnętrzach. Owe impulsy nerwowe, mozolnie przenoszone przez gęstwę atomów 
rozszalałych w zwykłej temperaturze ciała, teraz przemierzały nadprzewodzącą 
sieć krystaliczną swobodnie i bez żadnych strat energii. Mózg w swojej nowej 
funkcji potrafił znacznie więcej niż dawniej. Oszołomił mnie potok nowych 
wrażeń, odbierałem siebie i świat innymi zmysłami, musiałem uczyć się 
wszystkiego jak niemowlę. Pole bioelektryczne interferowało teraz w wyraźnie 
wyczuwalny sposób z wysepkami materii ożywionej. Zalał mnie i przygniótł potężny 
strumień odczuć z tego samego, lecz jakże innego świata ! Byłem bezradny. 
Wtedy rozległ się Głos. I natychmiast dojrzałem ich tuż obok - kruche, 
nadprzewodzące siatki neuronów, mieniące się intensywną cyrkulacją bioprądów - 
ludzkie, a jednocześnie tak inne intelekty, do których teraz i ja należałem. 
Głos wyjaśniał i uczył mnie, wprowadzał w nowy rodzaj życia, odkrywał przed moim 
raczkującym umysłem rozległe możliwości, jak również niemałe trudności. Okazało 
się, że nad swoimi żywicielami i opiekunami mamy rozległą władzę, przy czym 
nawet nie podejrzewają, jak wiele dziedzin ich działalności znajduje się pod 
kontrolą. Nie wiedzą oni nawet o istnieniu naszego intelektu i dowiedzieć się 
nie powinni. 
Teraz zrozumiałem wiele dziwnych zdarzeń ze schyłku mojego poprzedniego życia. 
Pojąłem wkrótce po przebudzeniu, że niemalże cały program badawczy Instytutu był 
inspirowany, więcej - kierowany właśnie stąd. Dlatego tak wielkie środki 
przeznaczono na eksperymenty hibernacyjne; wszak służyły one doskonaleniu 
warunków istnienia naszej inteligencji cieplnego obszaru brzegowego. 
Rozkaz przerwania moich doświadczeń, .mogących odsłonić rąbek tajemnicy, 
pochodził również od istot, które teraz powołały mnie do swego grona. Nasza 
władza rozciągała się już daleko poza Instytut i stopniowo sięgała coraz dalej. 
Zrozumiałem również, dlaczego zostałem przyjęty do społeczności tych 
krystalicznych intelektów, zrodzonych z ludzkich układów nerwowych. Moje badania 
naukowe, które mogły niepotrzebnie rzucić światło na niektóre biochemiczne 
zjawiska niskotemperaturowe, nie stanowiły wielkiego problemu, nie one więc były 
bezpośrednią przyczyną. W skład grupy włączano po prostu jednostki zdolne, aby 
zwiększyć siłę jej oddziaływania, a tym samym umocnić jej władzę nad otoczeniem. 
Przy czym zdolności stanowiły w tym świecie synonim potencji twórczej. 
Inteligencja indywidualna rozumiana jako szybkość korzystania z zakodowanej w 
mózgu informacji oraz wiedza będąca zbiorem tych informacji nie miały dużego 
znaczenia na tym poziomie rozwoju możliwości integracyjnych grupy. Natomiast 
zdolności twórcze cecha wybitnie jednostkowa - stanowiły podstawę dalszego 
postępu i każdy, kto mógł wnieść coś nowego, był preferowany przy wyborze. Moje 
rozważania nad istotą problemu władzy, tak fantastyczne i błahe w świecie, który 
opuściłem, tutaj wzbudziły zainteresowanie. Mogłem wreszcie urzeczywistnić swoje 
marzenia i poświęcić się pracy, do której czułem powołanie. O ileż większe 
miałem teraz możliwości jej realizacji ! 
W tej perspektywie profesor wydał mi się małym i posłusznym wykonawcą naszych 
poleceń, jednostką o umiejętnie wykorzystywanych skłonnościach do megalomanii. 
Teraz byłem w stanie upokorzyć go, doprowadzić do załamania - lecz nie 
odnalazłem w sobie ani śladu zwykłej ludzkiej chęci zemsty, jawiła się ona jako 
puste pojęcie. Skojarzyłem też wiele faktów po odkryciu, że możemy i władać, i 
poznawać, i rozumieć piękno, lecz nie potrafmy jednego: odczuwać doznań 
związanych z funkcjami ciała. Wszak nasze ciała są lodowymi bryłami, funkcjonują 
tylko intelekty. Ale i tutaj możliwe było rozwiązanie - podłączenie się do sfery 
przeżyć zwykłych żywych ludzi. Postanowiłem spróbować tej metody jeszcze dziś 
wieczorem. 
Larry był w doskonałym nastroju. Miał dzisiaj dobry dzień, a teraz siedział 
wygodnie rozparty w fotelu w swoim mieszkaniu, sączył koktajl dżinowy z lodem i 
czekał na Ewę. Powinna zjawić się lada chwila. Niecierpliwe, pełne napięcia 
oczekiwanie sprawiało mu fizyczną przyjemność. 
Nie zwlekałem dłużej - nawiązałem kontakt falowy. Nasze częstotliwości były 
różne, jak zwykle przy pierwszej próbie, czułem więc przez chwilę lekkie 
pulsowanie, zanim nie dostroiłem swojego biopola. Dla Larry'ego synchronizacja 
okazała się bardziej uciążliwa - chwycił się oburącz za głowę i zbladł wyraźnie. 
Lecz po chwili dobry humor powrócił. Czuł się teraz jakby lżejszy, ponieważ 
odbierałem mu, na razie niewielką, część wrażeń, również fizycznego poczucia 
wagi ciała. 
Wtedy weszła Ewa, pełna nieodpartego dla mnie powabu. Miała na sobie tylko 
zwiewną letnią sukienkę, tak że niecierpliwe dłonie Larry'ego nie napotykały na 
swojej drodze wielu przeszkód. Na razie rejestrowałem bieg wypadków jak scenę z 
sugestywnego filmu, choć miałem już drobny udział w odczuciach kochanków. 
Dotychczas powstrzymywałem się całą siłą woli, aby nie wkroczyć zbyt. wcześnie - 
mógłbym wszystko zepsuć. Ewa, na początku nie-wciągnięta jeszcze w wir 
namiętności, od razu spostrzegłaby inność Larzy'ego i istniała ewentualność, że 
mogłaby usunąć się. Więc nie chciałem ryzykować, lecz teraz nadszedł właściwy 
moment. 
Wniknąłem zdecydowanie w umysł młodego mężczyzny, nie napotykając prawie żadnego 
oporu, i zepchnąłem jego świadomość gdzieś daleko w bok, na peryferyjne obwody 
neuronowych splotów, pozostawiając jej tylko niezbędne minimum swobody 
koniecznej do przeżycia. Od tej chwili Lamy śnił jedynie mętny i niespójny sen o 
biegu wydarzeń, nad którym ja panowałem całkowicie. To ja odczuwałem gibkość i 
sprężystość jego ciała, nad którym miałem teraz całkowitą władzę. To mnie 
przebiegały drżące fale gorąca, kiedy tuliłem tę kobietę, której ruchy były 
nieporadne jak zawsze, lecz teraz stokroć bardziej fascynujące. 
Ewa musiała spostrzec odmienne zachowanie partnera. Wyczuwałem ogrom szczęścia 
tej małej istoty, kiedy opadła bez tchu na moją (czy rzeczywiście moją?) pierś, 
patrząc na mnie z bezgranicznym zdumieniem. Przez moment poczułem muśnięcie żalu 
i tęsknoty za dawnym, prostym i ograniczonym życiem, i może za losem, który 
mógłbym z nią dzielić. Gdyby kiedyś wybrała mnie, może wszystko potoczyłoby się 
inaczej. Czy całe życie zbudowane jest na zdarzeniach przypadkowych? 
Musiałem już wracać do siebie. Ten głupi, nieświadomy niczego Larry, którego 
teraz było mi trochę żal, z jękiem zasłonił sobie oczy - jego świadomość 
odzyskała całe terytorium i rozlała się po siatce neuronów, niby człowiek 
prostujący kości po przydługim przebywaniu w wymuszonej, a niewygodnej pozycji. 
Wstał i pijanym krokiem zmierzał w kierunku barku, a dziewczyna odprowadzała go 
przestraszonym wzrokiem. 
Już rok minął od chwili powołania mnie do społeczności tych dziwnych 
kriolitycznych intelektów ludzkich. Przez ten czas stałem się jej doświadczonym 
członkiem - otworzył się przede mną inny, bogatszy i jakże przestronny świat. 
Mogłem zachować ogrom swobody, albowiem byliśmy nieliczni, a odkrywaliśmy wciąż 
nowe tereny eksploracji. Niemal od początku egzystencji w nowym wcieleniu 
prowadziłem intensywne studia nad zagadnieniem istoty władzy i mechanizmami-jej 
oddziaływania. W radosnym uniesieniu, graniczącym częstokroć z euforią, 
odkrywałem wspaniałe, dziewicze tereny. Jakże to było piękne! Teraz żałuje, że 
spieszyłem się tak bardzo, że nie przystanąłem ani na chwilę, aby delektować się 
dostępną mi na krótko wyższą jakością istnienia. Na krótko, bo niebawem znów 
dotarłem do jakiejś mrocznej zasłony, za którą poruszały się tylko dziwne, 
niemożliwe do określenia kształty. I tak samo jak niegdyś ześlizgiwałem się z 
powrotem usiłując przeniknąć dalej, zdawało mi się, że mijam gdzieś prawdę, 
czasami chyba zupełnie blisko, choć może były to jedynie miraże; znowu stawiałem 
pytania, na które było wiele odpowiedzi, lecz brakło tej właściwej. Podobnie jak 
poprzednio, wyświetlałem obrazki, dokonywałem żmudnej analizy, drepcząc w 
miejscu. Czułem się tak, jakbym przesunął o trochę słupek graniczny w krainie 
tak wielkiej, że w zasadzie nieskończonej. Była to gorzka pigułka dla 
porywczego, ambitnego młodzieńca, ale jej przełknięcie skłoniło mnie do 
istotnych refleksji i przemyśleń. Tymczasem przywykłem już do swojego świata, 
przyjąłem go za własny. Również poza moją dziedziną badań niewiele ostało się w 
nim tajemnic ogólniejszej natury, mogłem poznawać w zasadzie tylko szczegóły. 
Czasami w fantastycznych marzeniach tęskniłem za następnym wcieleniem, za 
powołaniem do jakiegoś hipotetycznego jeszcze wyższego poziomu cywilizacji 
ludzkiej, gdzie znów mógłbym zacząć od początku. 
Lecz pomimo niemal pełnej harmonii nie mogłem nie dostrzec pewnych drobnych 
niekonsekwencji, jakichś chwilowych niespójności i zakłóceń w obrazie i trwaniu 
naszego świata. Nie wiedzieliśmy przecież wszystkiego, a odkryte przez nas prawa 
były z pewnością także szczególne i pasowały tylko do chwilowej rzeczywistości, 
w której przebywaliśmy. I kiedyś, podczas rozmyślania nad kolejnymi zrębami 
intelektu tej samej cywilizacji i nad problemami zależności i władzy, zimnym 
lękiem przeniknęło mnie natarczywie powracające pytanie : my rządzimy ludźmi, 
ale kto rządzi - nami?