Radosław Orzeł 

Dalsza droga do nikąd

"...ale żył wtedy ktoś, kogo z pewnością należy określić mianem bohatera. Mimo 
wszystkich przekłamań, dwuznaczności, czy historycznego niedoszacowania zostało 
niezbicie udowodnione, iż to właśnie Zakon był głównym instygatorem nieudanego 
zamachu na życie króla Elryka drugiego. A precedens jaki powstał na kanwie 
odmowy wykonania rozkazu, czy wręcz, jak głoszą głoszą niektóre źródła, 
ocaleniem Sirno, właśnie przez Eldredda, trzeba uznać za fundamentalny, dla 
niemal wszystkich istotniejszych wydarzeń o charakterze globalnym, następnych 
trzech stuleci." 
Piet Rajko Laigle: "Upadek zachodniej cywilizacji"
"To był wariat, szaleniec, i zdrajca. Uznawanie go za pseudobohatera, czy 
apoteozowanie jego czynu do niemal zbawiennych rozmiarów, przez wszystkich tych 
nie dopieszczonych patriotów, uważam za śmieszne, głupie, i modelowe, jako 
przykład, po prostu koniunkturalnego wykorzystywania historii. Nie ma 
najmniejszych powodów, iż zakonnik Eldredd, na przekór wszystkiemu co się teraz 
głosi, działał z pobudek innych iż tylko, tkliwy altruizm albo zwykła aberracja. 
Istnieją natomiast fakty przejrzyście świadczące o niewykonaniu rozkazu, co 
wydatnie przyczyniło się ( abstrahując od sytuacji innych niż polityczna, a taką 
się zajmujemy) do osłabienia pozycji strategicznej własnego państwa, czyli de 
facto o ogólnie pojmowanej zdradzie. Więc błagam, możecie mówić wszystko, tylko 
nie każcie mi go do cholery szanować!"
Torpey Vesarkanoeay, elf - poeta. 
- Spierdalamy! Lewą, lewą!
- Co?!
- Leeeeewą!
- Beeerrryyy!
- Veg...
- Beeerrryyy!
- Rozdzielmy się!
- Stać, wyrżnąć wszystkich!
- Berry!
- Lezroooo! Oby ci flaki kiełbasą zawiązali!
- Vegart...
- Berry...
- Darthsenn, pamiętaj!
***
- Dycha, - Zaszemrał ktoś pod nosem. Cicho, ale bardzo spiesznie, strzelając w 
przody niezrozumiałą lawiną słów - tli się w nim jeszcze trochę życia Wyzdyk, 
tli. Oj tuszę ci ja, bedom problema... Nie lza nam tak przymiotnego w lesie 
ostawić! Nie lza! Najmilsza Panienka nam tego nie wybaczy!!! Komes pasa na nas 
bedzie darł... - Emocje starca zawrzały jak kiełbasa na sparzonym ruszcie. 
Kwiliły, podsycone gorącem naturalnego strachu, skraplając się parującym potem 
na jego niedomytej twarzy. 
Trawa była gęsta, soczysta stągwią porannej rosy. Mieniąca się osrebrzonymi 
kropelkami, i wypachła sianokosem bladej zieleni. Przywodziła na myśl raczej 
harmonię kwietniowej łąki, niźli chłód październikowego poranka. Harmonię 
swoistego względu. Podszytą bałaganem połamanych gałęzi, i nurzającym się weń 
młodym mężczyzną, którego szyję, i marynistycznie falowane włosy, splątane 
stryczkowym przęsłem...
- Zawrzyjcie gębę głupcze, - Burknął, równie cichy, ale jakby nieco wolniej 
klecący słowa, za to rekompensujący bezczelnością, chłopak. Z gęby młuckaż, i 
cham, o aparycji wiejskiego alfonsa. - i nie strachaj się komesem! Ten tu to nie 
rycerz, ni duchowny. Taki czort to by się na lejcach nie wieszał, koniowi by 
krygu nie wyrwał, gałęzi w lesie by nie łamał!
Stary zerknął jakoś dziwnie na kędzieżawca. Nie wiadomo, ni to ze strachem, ni 
to z malowaną na ustach odrazą. Zaciągnął do gardła, po czym charknął, 
pogardliwie spluwając pod nogi. 
- A widzisz ojciec?! Padoł ci przecie, że ten tu to pewniakiem heretnik jakiś, 
albo zgoła inny potępieniec Boski, którem Czcigodna Panienka za bluźnierstwa i 
herezje, zarzytek na ziemi spuściła. Nynie wzywa tego węża do siebie, by przed 
sąd wielki stanął!
Mężczyzna skrzywił jakoby w spazmie. 
- Nie godzi się...ej...Żyje on ci jednak! - Zaprotestował skonfundowany ojciec, 
potrząsając przecząco makówką - Wyzdyk...Chociaż posoka z nosa poszła, a oczy 
mgłą ostały, to człek taki jak ja i ty! Wszelako nie diaboł, raciczki nie 
rżnięte! A aboć ci nawet heretnik, to ja człowieka w lesie nie ostawie, a tym 
bardziej ochryniać go nie bede!
- Chędożył cię pies głupi Wardachu! - Spienił się poirytowany młokos. Czął 
krzyczeć na rodzica, zacietrzewiony ignorancją, wymachiwać opętańczo rękoma. - 
Wżdy ten niedoszły wisielec do jutrzni bedzie martwy! Z zaranka pod sosną 
pochowiem, grób kamieniem przysypiem, trawę posadzim, nikt się nie dowie ojciec! 
A te parę denarków to i tak się należy za religijny pograbek!
- Należy się, nie należy, trza nam do osady po cyrulika jechać!
- Gówno trza! Ja biorę węgrzyna i do chałupy wracam!
- Ostaw...Jam tu ojciec, a ty syn, zratujem go! 
- Skoro się żywego strachacie rabować, ja go zaraz z katuszy uwolnię! 
- Ostaw...
Wyzdyk uśmiechnął się, zaświecił chciwymi oczyma. Dłoń powędrowała mu do ukrytej 
na pasie głowni. Uśmiechnął się? Uderzenie jak świst bińczuga. Kordzik 
zamajaczył stalową ponentą śmierci. Błyskawiczne cięta klinga błysnęła zimnym 
płomieniem, i jak łaknący życia wampir wessała się w żołądek. Stary ojciec 
zatoczył się ciężko na nogach, zachwiał, wyciągnął przed siebie rękę usiłując 
jakby przyciągnąć doń zwyrodniałe dziecko. Nie wierzył, nie wierzył!!! Upadł. Na 
wznak. Stróżka ciepłej, szkarłatnej posoki spłynęła mu po policzku. Bladnący w 
oku, i coraz, coraz sztywniejszym...Usta martwe w nienaturalnym grymasie, 
ukazały czarnine połamanych zębów. 
Śmierć przyszła szybko. Jak ludziska gadają, zawsze ci ona zbiera podwójne 
wiano. Tak drzewiej, nynie, tak...W cichutkie brzmienie świerszcznych 
skrzypeczek, łagodnie wkomponował się głos zwalnianej cięciwy.
***
Płynął.
Zanurzył się i lewitował. Lodowato morska woda, wdzierała ustami. Rozgrzewała, 
jak alkohol w grudniową noc. Oczy wirowały. Arytmicznie, w młyniasty tan 
bezradnie miotającej głowy. Język zaś, napastował natarczywy, nieprzyjemnie 
słony, posmak wielkiej wody. 
Wśród migotania srebrzystych śledzich korpusów, jego nagie ciało sprawiało 
wrażenie zupełnie bezbronnego. 
Ryby były martwe. Okryte chropowatą kolczugą korpusy, istotnie tworzyły złudę 
srebrzystości. Lecz ta szlachetność topiona była w krwi. Krwi pitej przez 
zgrabnie stalowy brzeszczot mizerykordii, sączącym witalność szlacheckiego 
ciała.
- Krew. Czerwień. Krew! Szkarłat. Krew! Kreeeeww! Ludzka krew na mych rękach i 
twarzy! Oplata, zniewala... na sercu!!! 
Skowyt, wrzask, pisk, wycie zarzynanego dziecka, i jęk rozkoszy chędożonej baby. 
Najprzeróżniejsze odgłosy pukały w jego skołowaciałej czerep. Dziki rechot 
mieszał się ze skomleniem i błaganiami o litość. Cóż to, wżdy on nadal widział 
tylko krew... 
Nagle nieprzeniknione morskie odmęty, jakoby cyrkowo, poczęły mienić tumanami 
kurzu. Dymem krępości uliczki. Biegł. Uciekał. Ręce wciąż spływały posoką, 
różnica że teraz mańkę wspierał nóż...Ludzie ustępowali mu chyłkiem drogi. Mu, 
niby personifikacji ich najgorszych koszmarów. To, za nim ciągnął tupoty ciężko 
okutych obcasów. To za nim nosiło się grube, basowe ryczenie trąb. Alert, alert! 
Uciekał. Nie wiedział dlaczego ścisnęła grdyka, wczuwając tylko w narastające 
podniecenie. 
Instynkty kojarzące jeno z wiekopomną ludzkiemu jestestwu, chwilą. Pierwszym 
szabrem na przykościelnym odpuście, lubo pierwszej erotycznej przeby z 
kobietą...
- Na Boga, ile to już lat? - Znalazł czas by uciec myślą - Ile to już wieków, 
nie zliczysz, bez domu? Może by i zapłakał, szczęśliwie czy nie, nie było czasu 
na złudne reminiscencje. Kroki coraz wyraźniej dudniły o gliniany bruk, a i 
trąby, niczym omen zagłady z paszczy morskiego lewiatana.
Szyld - Najlepsze, coś tam w Avgren...Avgren, oczywiście! Teraz to imię jakby z 
innego życia...
Delikatne kryształki deszczu smagnęły mu policzek. Mleczne wdzianko pajęczynki. 
Mgła osnuła go swoją srebrną wstążką. Uliczny szkwał momentalnie zgasł. Stanął. 
Zamazał landszaft pierzchających ludzi. Wykreślając wzgląd drewnianych kramików, 
złagodził zanętę końskiego łajna. Nie zobaczył już nic, wszystko kędy znikło. 
Odeszło w niebyt, zostawiając w tyle wiano silnego podniecenia, i dalej, krwawy 
stygmat rąk...
Rodzynka w śmietanie. Wokół niej - dolina płaszcza mgły. Śniegowo biały jar, 
miękki i puszysty, niby utkany w jakiejś pozaziemskiej, delicją słodkości, 
wełnie. Powoli jego zmęczone gałki, przystosowywały do mętnego otoczenia i 
wszech stron atakującej jasności. 
Przez moment nawet pozwolił się rozsmakować przyjemnością. Ubity krem, zdołał 
unieść go falą, jak szatańska mnichom delicja - gorąca kąpiel! Wypachniony 
lawendą rezerwuar termy! Gdzieś tam śpiewały nimfy, gdzieś rogaty bożek strugał 
fujarkę...Tańczyły dziewki, struną trącona harfa, wino... bezpiecznie jak w 
łonie maciory... Niby barbarzyńska arkadia, z plugawego podania. Precz rozkoszy! 
Pamiętaj, że umrzesz! - Zagrzmiało sumienie. Oto droga, wszak czemu tylko 
biednym!
Tedy zrodzone łechtanie. Rozpusta, przedrostek ciosu w twarz. W mrugnięciu 
obruszył się nietrzeźwy. Nad nim człowiek, krąg ludzi. Smutnych niczym dzień dla 
biedaka, bo nocą choć można nie myśleć... Niewiasty, mężczyźni, czyjeś dziecko 
skażone bronchitem. Pies w cętki niby luty zwierz... 
Znał ich, nie zlał? Nie zdążył poznać. O pamięci! - oni go znali... Zbrodnia! - 
Jedna małżowina. - Tylko my umiemy rządzić! - Ostra przystawka do deseru. - 
Gdzie człowieczeństwo!? Humanitaryzm! Lud to my! - Granica aberracji, wypięła 
się w niebezpieczeństwie. Koci kark giął w łuk. Pies zawył, niewiasty zapłakały. 
- Nie, nie to niemożliwe! - Lamentował umysł. Choć sennie, ból był jak 
najbardziej realny. Do głowy waliła krew, z mocą jakoby kto zechciał nabić na 
pal, nie kloaką, raczej czaszką, przez grdykę... - Właśnie od tego chciałem 
uciec! Serce me, mamuuusiu! Od ciągłego słuchania pytań, a nie odpowiedzi! Od 
kolejnej barykady! Od nie uchodzących wyrzutów sumienia! Od gangreny, mej 
pierdolonej, mogącej kreować jeno wzgardę, osobowości! Wolności, tej mentalnej, 
najprawdziwszej... 
Od własnego ja, i od własnych zbrodni...zmienić się, to zwycięstwo.
- Wolność!!! Przebaczenie!!!! Pamiętaj że umrzesz! 
Amok z katalizował go do powstania. Choć nie widząc przed sobą drogi, znowu 
zaczął biec. Ufność instynktom, czy kres desperacji? Nie był to kazualny galop, 
nie kłus, raczej dzikie miotanie się wykończonego szaleńca. Zostawił w tyle 
morderczy krąg, zostawił nękające wspomnienia, zostawił swoją przeszłość, 
myślał...Nie wymknął się przeznaczeniu. Są takie rzeczy w nas, do których z góry 
jesteśmy zdeterminowani. I nie istnieje w marnej istocie takowa moc, która dała 
by ją zamazać. 
Upadł. Kolana potłukły się na gruzowisku, leczy czy to właśnie miał być Ten 
synonim cierpienia? Nieważne, biec! Próbując wstać, wsparł się na rękach. O 
dziwo, okazały zdrowe i gładkie oblicze. Jakby przy kontakcie czarodziejskiej 
różdżki, rany dały pola. Jednak nie zdążył jeszcze rozsupłać cudu, gdy już 
ukłuło zdecydowanym szarpnięciem energicznej dłoni. Czyjaś umyślność, tchnęła go 
mocą, akurat taką, nie większą czy mniejszą, zdatną do wyprostowania nóg. 
Uciekające skojarzenia, niczym w zaklętym kręgu, w nową, straszniejszą 
imaginację. 
Była to piękna kobieta, bez lat. Naga niby bajkowa syrenka, z tą różnicą, iż u 
niej nagość znaczyła strój. Nie przyciągała, a wręcz odwrotnie, z pewnością nie 
jego... Tuż przy jej boku, na spróchniałym pieńku, zaległ mężczyzna. Stary, 
tykwawo chudy, podobny w gniciu pniowi. Straszny... Lecz z pary, ona stokroć 
straszniejsza! 
- Witaj Vegarcie Eldredd. - Rzuciła zimo, tnąc zmowę ciszy, tajemnicza piękność 
- Bardzo ci było spieszno zobaczyć się ze mną. Prawdę powiedziawszy oczekiwałam 
cię o wiele później. Myślałam że sama po ciebie przyjdę, gdy będziesz już stary 
i niedołężny, a tu proszę niespodzianka! Taki przystojny, młody mężczyzna sam 
się do mnie fatyguje! Zaprawdę jesteś nie tyle przystojny, co wyjątkowo 
nieprzewidywalny, Vegarcie! 
- Królowa życia... - Zdobył się na wymamrotanie, nie z podziwem raczej z trwogą.
- Tak, tak o mnie właśnie zwykliście mówić. Szukałeś mnie, i oto jestem. Goniłeś 
choć ja wcale nie uciekałam. Zawsze byłam przy tobie, zawsze te dwa kroki z 
tyłu. Od kołyski, wy ludzie, uczycie się szczęścia, na kanwie pieńka, i 
zmrożonej w ciosie siekiery. Przekleństwo to, to, ale może i bardziej kręgosłup 
moralności?
Patrzył na nią, z coraz większym strachem. Antypatią, na oblicze, na dotyk niby 
pomocnej dłoni... Z pewnością wiedziała, z pewnością zadowolona...
- Obserwowałam cię, tak jak każdego obserwuje. Jednak każdy na oddech mych warg 
reaguje wstrząsem, ucieka, ty nie. Ty szalony oryginale, podniosłeś jeszcze na 
mnie wzrok. Powiedz co widzisz, warto ćwiczyć się w bezczelności? 
Mamusiu!
- Nie warto, - Sama znalazła odpowiedź - a przyczyna zdaje się prozaiczna. Teraz 
ją znasz, wiesz że nie ma to najmniejszego wpływu na los waszych mogił. Nie 
możesz przedłużyć, możesz jedynie skrócić. Gdzie tu wolność, gdzie 
sprawiedliwość Eldredzie - Zaginiony! 
- Ukarz mnie więc, podług wszelkich prawideł zbrodni.
- Ukarać? Jak? Pomóż mi?
- Jak? Kara i tak może być tylko jedna. Zakończmy wreszcie tę farsę, jestem 
bardzo, bardzo zmęczony - Odparł wolno, bez wyczuwalnej emocji. Odparł 
prawdziwie. - Kończ pani, wstydu oszczędź. 
- Tak mówisz do kochanki? Do tej w drodze, co na rękach co na rękach wybawiła, 
co krok to piętno stopy. Czy ty naprawdę myślałeś, że tak łatwo można uciec? - 
Spytała spokojnie, nie żywo, jak menisk studziennej tafli, co to wpatrując się 
weń prawdziwości szukając, dostrzec możemy jeno własne oblicze. Odbite, przez to 
fałszywe. Bezcielesny fantom - Że tak łatwo zostaną wymazane winy? Że tak łatwo 
można zapomnieć? Czy jeden prosty akt desperacji może wszystko załatwić? 
- Może, musi.
- Zgubiłeś sens i cel. Potrzeba ci przewodnika, i zbawiciela, nie mnie. Ale 
ciebie nie chcę. Zrozum, nie zasłużyłeś sobie.
- Proszę... 
- Wielu prosiło bym dała im żyć.
Vegart nie odpowiedział. Bo i co było gadać? Posmutniał, spuścił zmęczony wzrok.
Wyglądał niczym schorowany, przygniecion ciężarem juków, tragarz. Jego stłamsiła 
prawda. Prawda od której ciągle uciekał, i którą stale odrzucał. I wreszcie 
zrozumiał, że jedyną prawdą, a i na nią musimy sobie zasłużyć jest ...śmierć. 
- Tak jestem prawdą. Jestem ostatecznym spełnieniem z którego wypływa i w którym 
topi swą gorycz. Na spotkaniu ze mną odkryte zostają wszystkie atuty. To ja, 
jestem Śmierć
Blade wargi, głos, tchnienie miliona zamkniętych dusz. Znał je, aż za dobrze. 
Każdy je zna. Są wyryte w nas, tylko z niedostrzegalną różnicą. Urodzon: data, 
zmarłszy: klepsydra. Bał się, a zawsze tuszył że z nim będzie inaczej! Że on 
czymś się różni...Bał się. Zrozumiał. Wreszcie dogoniły go emocje na które 
ciągle czekała, wreszcie dogonił go strach.
- Zaiste, - Ucięła niezdrową dywagację - czekałam na strach. Czekałam na 
ujawnienie się tego pierwotnego, i jakże naturalnego uczucia. Wiedziałam, że 
tylko to może zmusić cię do refleksji i zastanowienia. Strach, jeden z ostatnich 
atawistycznych instynktów w ludzkim ciele.
Atawizm, którego Wy najbardziej chcieliście się pozbyć. W swej ignorancji nie 
zdając sobie sprawy, że śmierć jego, to jak przekleństwo dualnych dzieciątek, 
jedno serce jedna zguba. Ty się nigdy nie bałeś, i co, przepaść. Wybieraj więc.
- Czy zostały jeszcze jakiś wybory? - Zajęczał łamiącym się głosem - Czy już nie 
wszystko stracone? Po mam jeszcze wybierać? Ja nie chcę...
- Zawsze jesteśmy zmuszeni wybierać. Ty też go dokonałeś zjawiając się na 
rozmowie ze mną. Uświadom, jest jeszcze jedna szansa! Jeszcze jeden zgubiony 
korytarz, jednak jego cel nie przynależy wyłącznie do ciebie...
- Wybaczam mu, niech idzie.
Przerwał im, dotenczas wielce spolegliwy w ekspresji, On niby mężczyzna. Ona z 
pozoru kobieta. 
- Dokonane.
- Ja przecież...
- Za to ja wybrałem. Koniec, wybaczam ci. Audijęcja skończona. 
Kropnęło jak sądowy wyrok. Młotkiem w blat, i więzień był wolny! Za okiennicą 
właśnie zerwał się wichurą szkwał, i zawieja. Tedy też czął padać śnieg. To 
niebiosa, to niebiosa płakały!
- Dobrze wiec, - Powiedziała wolno z wyraźną niechęcią. Raczej kurtyną, wszak 
obce jej słowo uczucie. - Odejdź Vegarcie Eldredd. Skończone, stało się.
- Skończone, tak po prostu?
- Tak po prostu. Jesteś wolny, możesz iść.
Duch czy człowiek, nie do niego skierowane, lecz zechciał uprzedzić ją w 
odpowiedzi.
- A korytarz, dowiem się choć dokąd prowadził? 
- Przecież wiesz...
- Wiem, że jeśli prawdziwe co mówisz, to zostanę sam. Cóż zatem gorszego może 
minie jeszcze spotkać? Czy warto, tyle trudu...? - Pokiwał retorycznie głową, 
niczym znudzony już samym widokiem alkoholu pijak. Jeszcze kolejkę? Oczywiście! 
Choćbym miał zwymiotować! 
Bławatki śniegu osadzały się kożuchem na kędzierzawym nieładzie czesania. Wokół 
puch, wokół mróz, dziwne...Tylko w koło niego. 
- Wiesz dobrze, że towarzystwo wcale nie tworzy bliskości. Wiesz też, jeśli nie 
rozumową półkulą, to podświadomie, co tak naprawdę przeraża. Podejmowanie 
decyzji, dzierżyć ster we własnych dłoniach. To cechuje bohaterów, ale i boli 
najbardziej.
- Ale mój...
- Zostałeś go pozbawiony. Ciesz się tym wspomnieniem, to ostatnie z tej półki. 
Nigdy nie umiałeś wybierać, więc teraz dostaniesz szkołę wolności. Jesteś wolny. 
Wracasz z powrotem.
- Wracam z powrotem. Powinienem się radować, a nie potrafię, nie poznaję mojego 
wybawcy.
- Poznaj go więc.
Poznaj go więc? Kim, kim był? Chudy, a taki silny. Stary, czy na pewno? Twarz 
bez formy. Wizualizacja w mózgu, lecz rysy dalej okryte woalką. Czarny kir 
naprzeciw policzkom, spoglądał weń jak to się kufel zagląda. W zależności od 
napełnienia, raz tafla raz sztorm. Odbita w sadzawce biografia, dłużyła, to 
znowuż ściągała zmarszczki... Któż może dzierżyć taką władzę, wolę zdolną 
odpusty czynić? Czyżby... 
- Nie, Zaginiony. - ON przeczytał jego myśli - Mylisz się. Jam jest ten któremuś 
zawinił. Jam to jest skutek, któregoś ty przyczynkiem, ojcze mi, bracie. 
- Nie poznaje cię, - Wyszeptał, ledwo zaszeleścił, w rytm bezwiednie opadającej 
kropli... - nie poznaję. Nie potrafię już cię rozpoznać. Po prostu nie 
umiem...Wybacz mi...
- Jak mówił, zostało ci odpuszczone.
- Jak mówiłem, jestem obrazem twojego życia
- Żegnaj do zobaczenia... kiedyś. Na pewno.
Zakończyła Królowa Życia, zakończył i On. Z oddali, z próżni rozpuszczeni. 
Nicość ich zabrała, gdzieś dalej, gdzie wrota dla niego zamknięte. Wiatr, 
północny wiatr.
- A pokuta, żal, gdzie ekspiacja?
Słowa oparły się o bezkres.
- Z tobą, masz ci ją wyrytą na sercu. Gdy odnajdziesz, gdy znajdziesz, poznasz. 
Wtedy będziesz gotowy. Braciszku.
"I tedy śniegi ustąpiły,
I tedy odszedł wiatr,
I tedy bandera na nieboskłonie
I tedy nadzieja, i tedy brat,
I tedy znowuż pozostał sam"
***
- Słyszysz mnie? Powiedz coś. Czy możesz choć, otworzyć oczy?
Upominał przyjemny w wymowie, męski alt. 
- Ty człowiek udajesz. Po moim absyncie, trupa byś na nogi postawił, i jeszcze 
tańczyć zaordynował.
Słyszał, aż za głośno. Nie był jednak pewien czy będzie mógł odpowiedzieć. 
Powieki dalej były jak z ołowiu, a język wydawał się zupełnie sztywny. 
Zgorzkniała wódka przymusem, filtrowała ślinę.
- No, postaraj się, - Cucąca ręka w policzek - trochę wysiłku, stać cię na to!
Istotnie może i nie tak trudne. Uniósł powoli, z największym namaszczeniem, lewą 
powiekę. Górowała nad nim, niewyraźnie, smagła i koścista, niby kobieca, niby 
dziewczęca, z pewnością męska twarz.
Uśmiechnęła się... 
- W końcu zareagowałeś. Dobrze. - Nieznajomość, sięgnął do przepasującej ramię, 
mantyki - Bardzo dobrze! A teraz grzecznie, otwórz buzię, musisz coś wypić.
- Co...Co to jest?
Z butelki która wydobył cuchnęła waleriana. 
- Proszę, proszę piołunówka zadziałała! Sprawy kaca, nie mają dla mnie żadnych 
tajemnic. Dostałeś dożylnie, nynie trzeba coś na wzmocnienie, od razu będzie 
lepiej. No już nie mitrężmy. 
Zaginiony obruszył się nie strachem, raczej wstrętem do wywaru.
- ...A potem...potem sobie porozmawiamy, no unieś głowę.
Posłusznie, z terminatorskim oddaniem wsparł się na łokcie. Mężczyzna pomógł, 
usztywniając kark, inaczej niż butla - wręcz pachniał. Zimna ciecz nawiedziła, 
spragnione podniebienie. Wokół zrobiło się ciepło i przyjemnie, wręcz kolorowo.
- W porządku, teraz będziesz spał. Jak się obudzisz, nowonarodzony! - Zaśmiał 
się beztrosko. Przymykając torbę.
- Zaczekaj. Jak ty się...
- Viorel - Ciachnął tuż przy skórze - A ty?
- Ja? Nie wiem...nie... Veg...Vegart. Chyba tak... 
Uśmiech Viorela tylko przybrał na jowialności.
- Ładnie, choć jak na mój gust ludzie lubują się w zbyt twardej sylabizacji. Nie 
sądzisz?
Nie sądził, spał już. Po prostu usnął w nieświadomości. 
- No tak, i jak na mój gust wszyscyście jedna wielka banda ignorantów. Niegdyś 
miłowałem się z taką dwórką, to mi suczka zasnęła w ramionach! No ale kiedy to 
było...zaraz...no tak niemal dwa wieki temu. Chyba zaczynam się starzeć.
Viorel uszedł już kilka metrów, ale nie potrafił sparzyć języka. 
- Chyba przesadziłem z tym absyntem, tak szybko się rozbroiłeś...Cóż, nieważne, 
dzięki za szczerość!
***
- Hej, wstawaj nieznajomy, już czas. - Viorel bezceremonialnie ubódł czubem 
butem w tyłek. 
Wstał bez oporów. Nawet nie był specjalnie zdziwiony, pamiętał jego imię, a co 
ważniejsze nie zapomniał swojego. Sen sprawił, iż poczuł się jak świeżo wyprana 
koszula. Biała, ale bez wyrazu. Głowa go nie bolała, język giętki, bez piętna 
ścisku w gardle. Wszystko zdawało się być w porządku. Zdecydowanie lepiej niż w 
poprzedniej świadomości! Po otrzepaniu z trawiastych okruchów, kurtki spojrzał z 
zainteresowaniem na swojego wybawcę. Chociaż była noc a gwiazdy nie świeciły 
najjaśniej nie było gadki o pomyłce. Viorel elfem był. 
- Poznałeś prawda? Jak mógłbyś nie poznać! Śpiewny akcent - Elfa, mimo sarkazmu 
w ustach, cechowała chyba jeszcze wyraźniejsza duma - demaskuje znakomicie. Tak, 
Vegarcie jestem elfem, ale to ci chyba nie zbyt nie przeszkadza?
- W żadnym wypadku - Potwierdził jakoś mało przekonująco, Zaginiony. Po 
prawdzie, rzeczywiście gówniana różnica!
- Tym lepiej - Uśmiechnął się elf, co już przy pierwszy kontakcie można było 
zapisać do listy jego najulubieńszych rozrywek - Chodźmy więc!
- Dokąd, jeśli łaska? 
- Ale jesteś niecierpliwy Vegarcie! Poczekaj zaraz się wszystko objaśni. Idź 
tylko za mną, możesz iść? Możesz, możesz... a wnet wywiesz się wszystkiego!
Było ciemno. Noc, może nowium, choć trudno wnioskować bo ani gwiazd ani rogala 
pod sklepieniem. Nie widział dokładnie, ba wcale, kędy prowadził dukt. Polana na 
której zechcieli zmitrężyć, skręcała szerokim łukiem w pobliski las. Co dziwne, 
bijące zeń światełko, było tak zmyślnie otulone iż niedoświadczony łazęga, 
godzien by wleźć nań, by jeno po smrodzie spopielanego kubraka zorientować w 
obecności. Światło okazało się skromnym ogniskiem, rzucającym cień na mniejszą, 
ale siostrzaną uprzedniej porębę. Zwarte w okrąg ogniska, postacie, nie chybi 
Viorelowe konfraterstwo, nie chybi - elfy.
- Przyprowadziłem go Ellandzie!
- Bene. Widzę, dosiądźcie do ognia. - Rozporządził ten nazwany Ellandem. Bez 
wątpienia przywódca, bez wątpienia poznać po abderycko hardym profilu. 
Elfy rozluźniły pierścień robiąc im, szczególnie Vegartowi, siedzisko niemal vis 
a vi swojego wodza. Wlazł, jako kogut na grzędę. Siedząc tak, milczeli 
nieodmierzalną chwilę, przerywając skrzypienie iskier, tylko co czas głuszonym 
ziewnięciem. Wciśnięty niczym dupa miedzy drzwi Zaginiony, milczał starając się 
beznadziejnie rachować syknięcia. Patrzyli, małpa w cyrku!
- Czy ty to ty? - Przerwał wreszcie retoryczną zachętą, Viorel - To znaczy, 
naprawdę jesteś tym słynnym Vegartem z Itreen? Tym którego krasneludy wyzwali w 
swym gadaniu Eldreddem? Zaginionym, jak to pogardliwe tłumaczą?
Pogardliwie! Jak na przypadkową postać, smagłolicy wiedział aż nadto. Vegart 
mógł sobie wyrzucać zbytnie spoufalania. Głupotę, nieostrożność... Mógł także 
nic nie gadać, dalej tylko w ogień. Ciekawość jednak zatriumfowała, ponad inne 
zmysły. To nie był przypadek! 
- Nie Itreen, raczej z Newd. Choć tym mianem tytułują mnie tylko w miarę 
życzliwi. - Odparł, z pozoru obojętnie dla niesprawnego ucha - Ale ty z 
pewnością znasz jeszcze kilka poślednio nadanych mi imion. 
- Ja?! W żadnym wypadku!! - Elf nawet dość sprawnie szarżował w swej roli.
- Cóż więc, w osnowie wstępnej introdukcji, i jak nakazuje grzeczność gościa, 
muszę cię o nich poinformować. Otóż, imaginuj sobie, iż zwano mnie także Ósmym z 
Avgren, Cieniem z And Aranadt, Wysłannikiem Silvinni czy po prostu kurewskim 
pomiotem. Te popularne nazwy stosowane są zamiennie, zależnie od sytuacji. Do 
rzadziej spotykanych, acz też nierzadkich przynależą: rzeźnik, rakarz, 
potępieniec, kat...
Urwał nagle ciekawą wypowiedź odruchowo spluwając w ognisko. Przy "kacie" zawsze 
musiał sobie splunąć. Grzeczność gościa! 
Zadudniło głuszą. Żaden, a było koło dziesiątki, z elfów nawet nie drgnął 
podczas Vegartowego wyznania. Nawet Viorel, choć nosił w zwyczaju pogwizdywać 
przy ogniska różne takie, podsłuchane u ludzi "bezeceństwa", milczał. Ciekawe 
czy to atmosfera, czy znali język, czy co innego?
Oblizał usta i bajał dalej.
- Ja to właśnie ten Zaginiony, istotnie zaginiony. Ja to czas temu, nie 
wykonałem rozkazu. Nie zrobiłem tego co mi Bóg, co zakon, wiara, posłuszeństwo, 
i Lezro nadali.
Nie zabiłem króla Elryka, a przeciwnie zratowałem mu życie na łowach. Miast 
pchnąć się wtedy nożem, ja naiwny wróciłem do klasztoru. Dalej już pewnie 
znacie, bunt, rzeź, i tak wstawili się za mną, że teraz macie przed sobą banitę. 
Egzula można, ot tak dla zabawy, i nagroda przyobiecana... 
Czym dłużej gadał, tym waga treści, co połyk śliny jakby lżejsza. Nic to, 
czasami człowiekowi trzeba tak po prostu, się wyżalić. Kojące, nie tyle dla 
złagodzenia następstw psychosteni, co raczej dla kwestii... "gardlanych". Przy 
takim korku, łatwo o samo uduszenie.
- Ale po cóż tyle gadać, krótka ta moja biografia, a i jakoś niepełna. Blokadę 
mam w pamięci, i nie bardzo pamiętam co... Tak szczerze to jestem trochę 
głodny... 
Atmosfera, z początku gęsta niczym owcza śmietana, powoli, powoli, przybierała 
spolegliwszych rumieńców. Viorel zapodał kiełbasę. 
- Szczerość to teraz niebezpieczna ekstrawagancja, Vegart. - Przerwał wtórną, 
tym razem z powodu dygesti, konsternację - Jestem Elland Ingelbert. Samopan, 
tymczasowo stacjonujący w Elrykowej kurateli. Znasz mnie zapewne. 
Vegart podniósł jedno, drugie oko. Znad tłustych łap. Spojrzał weń... Aż żarzyły 
podsycone!
- Znam. - Przewrócił w zębach nie strawionym kęsem - Słyszałem, choć chyba nie 
mieliśmy okazji zapoznać. Szczęście me drogie! Ciekawe, czego sobie twój pan na 
Marrass winszuje? Chce mnie ozłocić, mianować księciem, hrabią? Może błaznem?! 
Ciekawym też czemu to takiego łotra jak ty mi przysłał. Czyżbym był przezeń tak 
ukochany, czym może chciał ekstraoradoryjnie powiększyć miano twych zbrodni? 
- Zamknij się.
- A co może się zmieniłeś? Nie, tacy jak ty, jak ja się nie zmieniają! Przyznaj, 
ilu to ludziom osobiście poderżnąłeś gardło, trzy, cztery tuziny, kopa?
- Pieprzysz jak potłuczony, lepiej posłuchaj.
- Cóż się dziwić Elland? - Wtrącił dla rozradowanej gawiedzi, najpierw po 
ichniemu, potem na prostacką mowę, Viorel. - Spadł wszak na głowę może coś się 
poprzestawiało!? 
Kiełbasa stanęła grudką w przełyku.
- Ach ty... - Warknął z zacięciem Eldredd, chciał czymś walnąć, ale nic pod 
ręką. Pochwycił co widział, najbliższe polano, podrywając z ziemi, zamachnął 
pochodnią. Nie miał innej broni, a i za chwilę stracił kontrolę nad homeostazą. 
Viorel kropnął czymś poprzez piszczel, także ten niemal nie gruchnął w ognisko. 
Może i się opanował, może i chciał wstać, lecz podnieść się już nie zdołał. 
Kilkanaście zimnych stalą, brzeszczotów kręciło już młyńce w koło twarzy. W 
jasności wynurzył się pocieszny Viorel, potem i Elland.
Viorel rżał swym zwyczajem, Ingelbert coś nie bardzo...
- Jesteś głupszy niż myślałem. Za mniejsze zbrodnie moje elfy krwi puszczali, 
durniu!
- Twoje elfy? Jako elementarz miałem powiastkę, "O elfie, złym Ellandzie, co to 
raz, ludzi popielił, i krzyżach ćwirtać kazał"... wieprzu...
- Oooo, nieładnie... - Cmoknął Śmieszek.
Soczysta wiązka flegmy wpiła w krzywo ciętą bródkę. Jak to imaginował Viorel, 
niczym łajno w trzewik. Elfy nie opuszczając głowni, w kolejności, częły to pluć 
to znów ubliżać skocznym akcentem. Siarczyście i z wyrazem, i do tego jak 
ładnie: "duipoint", "kurvin", "pierredeux"... 
- End, Bene. - Przerwał wreszcie, by nie za szybko, nie za długo ot w sam raz 
dla moresu, Elland Ingelbert. Wysforował się przed linię, gdy pozostali cofnęli 
tył. Język nie grał tu roli, to i tak nie dla ich małżowin - Zostawcie go w 
spokoju, przecież on nic nie zrobił!? Cóż to za zbrodnia, jak każdy lubi z góry, 
przed procesem forować wyroki, prawda? Człowieku nie sądź nigdy podług siebie, 
bo nie zgadniesz co za gadzina ciebie sądzić będzie! 
- Czy istnieje większe bydle niż to mamroczące przede mną?
- Istnieje, zapewniam cię zajrzyj kiedyś w lustro. Znacie chyba lustra, 
człowieku? 
Elland nie dał się wyprowadzić z równowagi. Zachował niewdzięczne opanowanie, 
nawet zważywszy na poruszenia, czy nie w pełni lingwistyczną, gramotność swych 
pobratymców.
- Pierdol się, oprawco. - Burknął intelektem Vegart, opacznie pojmujący sztukę 
opanowania.
- Oprawco, ho, ho... 
Wystarczyło by dowódca tylko ścisnął skronie, a Viorel już truchlał na dwa 
stajania.
- Liczysz, na powodzenie? Nie łudź się. Nie zginiesz tu, choćby twa żółć miała 
ci wypruć bebechy, nie zginiesz! Tedy więc słuchaj dobrze, pyszny człowieku co 
ci powiem, i rozważ prawidłowo. - Elland w bez mała każdej wypowiedzi kreślił te 
wyolbrzymione różnice. Człowiek i elf. Niby to samo kłącze, a tak odmienne 
skórwysyństwa! - Mordowałem wielu, i ludzi, i krasnali, orki, i nawet elfy, 
słusznie czy nie słusznie historia rozstrzygnie. Taka już moja rola, ktoś musi 
sprzątać brudy inaczej...co tu gadać, ciebie nie zabiję. Wiesz czemu? Nie to, że 
Elryk czy jaki inny... Ja wprost nienawidzę takich niedorobieńców, co się sami 
na miecze rzucają, azali pętle na szyi wiążą.
Gdy zabrał głowę, Vegart ujrzał gwiazdy. Dalekie, śliczniutkie jak nasze 
marzenia, w jednakim stopniu realności. Wiatr nieśmiało przyspieszył, niósł 
nowiny południową różą wiatrów. Speszony i upokorzony leżał teraz na nagiej 
ziemi. Wnętrzem zawładnęła niezdarność, a zmysłem indolencja do czegokolwiek. 
Czuł że nic nie czuje. Opluta twarz przywarła w gruntu, wpiła zęby w piasek...
- Podnieśmy go Elland. - Zaproponował odważnie, gdzieś tam z międzylasu, Viorel.
Pytany przyjął niby propozycję, gwizdnął, padły imiona Ebrell, Rivo, rozkaz i 
jakiś całkowicie im chyba tylko, przynależny akcent. Co istotne, po chwili 
Eldredd, dzięki chyżorękiemu Ebrellowi grzał się już wygodnie w ciepłe ogniska. 
Bynajmniej w horyzontalnej pozycji, z obmytą twarzą i dzbankiem nachalnie 
tłoczonego w dłoń, napitku. Pachniało to, to zdrowym fermentem... Elfy jednak 
nie przynależały do biesiady. Wystarczył jeden fałszywy akcent, niższy bas, a 
leżałby by teraz jako knurek, świecąc pustotą gdy rzeźnik filetuje wątróbkę. Sam 
sobie nie zdawał sprawy jakie miał szczęście.
- Puściła cię już nerwica? - Zagadnął, jakoby splunął wspomnieniem Ingelbert. Z 
manierą pietyzmu, napełnił cynowy kubeczek. Uniósł w pozdrowieniu. 
- To mi wystarczy za odpowiedź! - Zapiał w nutę, niby stary druh, taki co to jak 
brat, jak ojciec, jak prawica bliski sercu. Taki co w ogień skoczyłby bez żalu. 
Dziwna poufałość, elf człowiek... a jednak! Vegart odpowiedział toastem. Dobre, 
przednie wino! Mógł tylko pluć w brodę kryształami żwiru. - Chciałeś o coś 
zapytać? Pytaj więc.
Odparł bezpretensjonalnie. Nie żałując, lał równo, z calem w oku, elf 
- Jak to się stało, że się tutaj znalazłem? - Zagadnął po dłuższej chwili. 
Wystarczającej akuratnie by strawić pierwszą dawkę alkoholu.
- Nic nie pamiętasz?
Eldredd przezorny, strachając jeszcze dłuższego namyślunku 
pociągnął...dogłębnie.. "dodnie"... Regułę w jego przypadku, tworzyło raczej 
zsiadłe mleko, ale i ono, na nic. Ręce trzęsły się, z pewnością nie tylko z tego 
powodu. 
- Pamiętam. - Odparł mrużąc spojrzenie. Zabarwił kolorystycznie. - Konia, pętle 
i drzewa. I zapach. Nęcący, lipowy powiew słodkości. Jak plaster miodu dodawany 
do ciasta 
- To wszystko? - Wertował z naciskiem elf.
Zielona głębia oczu Vegarta, w ognistym świetle płomieni wydała się blada i 
płytka. 
- Wszystko.
- Cis, cis, w porządku , jak to mówią krasnale łeb nie dupa, więc nie swędzi. 
Rivo, Viorel, Kantee... - Zaśpiewał onomatopeją skowronka - End Allearia'nee, 
fial Sahra! 
Na raz, resztka z elfów skryła się ciemnością. 
Zostali sami.
Dwaj sławni mężowie mitrężący na rubieży nocy. Czerepy warte fortunę, jeden za 
upokorzenie, drugi za wspomnienie, jedne za zdradę, drugi za służalczość. 
Opijali wspomnienia, te które były i te które dopiero mają być. Viorelowy absynt 
miał dwa jednakie awersy monety, po pierwsze nie było po nim wspomnień, po 
drugie nie było po nim wspomnień. 
- Czemu ich odprawiłeś? - Zapytał nim jeszcze ostatni elf zniknął w gęstwinie. 
- To pochlebstwo, ale z myślą o tobie. Od kilku dni wszystko co czynię, czynię 
właśnie z twego powodu. Po co mają słuchać twoich "gorzkich żalów"? 
Vegart chwilowo wstrzymał się z komentarzem.
- Istotnie mogą nie rozumieć, ale sama obecność świadków, różnie wpływa, nie 
tylko na was, ludzi. Ale generalnie. Zresztą sam się przekonałeś tym wygłupem 
agresji. 
- Myślisz, że i do tego dojdzie?
- Do czego? Jeśli masz na języku to samo co ja, to odpowiedź brzmi: cis! - Elf 
uśmiechnął się zawadiacko, ukazując ognisku, drobniutką miałkość swych ząbków. - 
Masz racje! Wylfryda, najmłodsza córka komesa z Livoiin...doprawdy nie znam 
okazalszych kształtów! I klnę się do kropel krwi mej ostatniej, jak to lubicie 
mówić, bronić jej nieskalanego, prawdopodobnego, niepotwierdzonego, cudem 
opiewanego pieśnią, jestestwa! 
Nie wywiesz nigdy jaki zmarnowany talent, błazna czy domokrążcy? Kobieta zmienną 
jest, ale elf jaki?! 
- Schizofrenia, jest chyba waszym gatunkowym namaszczeniem! - Zaginionemu, nawet 
gdy się nie denerwował, wystarczył szybszy tembr głosu, a flegma już pieniła się 
w kącikach ust. Problem ten, już drzewiej był szeroko obśmiewany, tak szeroko że 
oblizywanie warg, przyległo weń w podświadomy instynkt.
- Od kiedy z wami koegzystujemy, i owszem! Ale masz rację, nie ma co. Poważnie 
mówiąc, nie masz wyjścia. Będziesz musiał się wyspowiadać. Niech i ja poczuje co 
to znaczy, przebaczenie.
Przebaczenie? 
- Mów dalej, nie przerywaj. - Vegart, odezwał się po dłuższym milczeniu.
- Chciałeś się powiesić...kojarzysz? Nie kojarzysz.. 
Mówił więc, choć teraz raczej zwlekał, wyczekująco. W antrakcie, udało mu się 
zainstalować na rosochtkach porcjowanego szaraka. 
- " Niestety" gałąź nie wytrzymała, i spadłeś na ziemię. - Ingelbert mlasnął 
słodko, zatłuszczonymi palcami. Starał się zachować konwencjonalność, acz raczej 
nie bardzo skutecznie - Pół żywego, próbowali obrobić cię szabrownicy, z 
pańskiej poręby
Jeden drugiemu, a potem my otworzyliśmy bebechy. Wolisz tuszkę czy łapy, 
zaznaczam od na wstępnie, ja rezerwuję skoczki!
- Obojętnie. - Eldredd odruchowo pogłaskał, wykręcił szyją. Rzeczywiście 
uwierała, rzeczywiście...nic nie pamiętał...mgła, jakaś mgła... 
Ingelbert przekręcił rożnem.
- Skoro tak to dostaniesz żeberka. Słuchaj Vegart, nie wiem, jak ci przyszło do 
łaba mordować się z furmanki? W dodatku z takiego folbluta! Jak go ciachłeś, 
zwierzę dostało kurwicy. Szarpnęło wozem, poszły ganosze, kielnia zaryła gdzieś 
po korzeniach. Chcieliśmy zratować biedaka ale szabrownicy pierwej ulżyli mu w 
cierpieniach...
- Mieli by na pół zimy żarcia...To prawda? To wszystko...
- Prawda.
Elf spochmurniał, na moment, jakby miał z góry przypisana pytaniu wyrazistość. 
Wyraziście, bardzo wyraziście. 
- Może czasem lepiej jest nie wiedzieć.
- Zawsze lepiej jest nie wiedzieć. Wtedy rodzimy się szczęśliwsi.
- Wżdy umieramy...
- Wżdy.
Król, poczuł pierwsze kwilenie przypiekanej skórki. Tłuszcz skraplał, tap, tap, 
niemrawo, arytmicznie... Co bardziej wpływowych, wiódł wprost ku bramą hipnozy. 
Vegart był wpływowy, ale on nie widział, jego zasklepiony, niby zaćmą wzrok. 
- Długo tak jechaliście?
Języka mu wszak nie urżnęli.
- Długo. Wystarczająco, a może i za długo? 
Tutaj Ingelbert przerwał na chwilę dyskursy. Był staranny, trochę zbyt 
pedantyczny w manierach, ale i nie wynosił głowy ponad gnój. Jak każden, dotował 
czasem przydrożne wyszynki, czy tancbudy. Lubił jak prosty żołdak, dobrze 
zabawić się, czy zjeść, a króle od zawsze należały do jego ulubionych wiktuałów. 
Najlepsze były te w rybnym aioli z tatarakiem, i roszponką, ale nie gardził też 
pieczonymi. Na półkrwisto, z majerankiem, śliwką, liśćmi babki, i kminkiem. I 
właśnie kminkiem obsypał, coraz lepiej już zrumienione kosteczki. Czort wie skąd 
wziął, czort wie jak smakował, jednakże ekstrawagancja sięgnęła tu szczytów 
wyobraźni - cynamon! 
- W co my się bawimy Vegart. - Zagadnął, doprawdy niespodziewanie, niby tak ad 
hoc. Pozornie, nie zaprzestając adorowania dziczyzny. - Skończmy w końcu z tą 
pretensjonalną gadką i porozmawiajmy jak dwaj Zilieen, hm? Co sądzisz człowieku? 
Nie, jeszcze nie...- Kwas ściskał żołądkiem - jeszcze chwilkę...
Vegart nie musiał udawać. - Zilieen...? - Do tej pory stygnąc, teraz na nowo 
rozpalony, wbił wzrok w jakże piękne i mądre, ale niestety nieludzkie oblicze. 
Niestety?
- Zilieen... Wyobraź sobie, że...że całe życie czekałem na takie słowa, a 
otrzymałem je, otrzymałem je od...elfa. Tak porozmawiajmy Zilieen, przyjacielu!
Uśmiechnął się, chociaż smutno. Chociaż, co w jego osobie, i tak znamionowało 
znaczy postęp.
- Bardzo mnie to cieszy, ale azali noc się schyla - Takie rzeczy każden elf 
wiedział, i to bez gnomona - a my ku świtowi mamy przedyskutować jeszcze kilka 
istotnych aspektów. Ale przede wszystkim, coś zjeść! Nie muszę chyba wróżyć, jak 
to absynt wzmaga apetyt? Nie, dobrze, ale obietnic trzeba dotrzymywać, i czasem 
stajemy przed ciężkim dylematem, zjeść czy bredzić. Ale nam cóż, jest żarcie, 
popitka, jest i spowiedź, prawda?
- Prawda. - Potwierdził Vegart, choć chyba sam nie był już pewien co wygaduje. 
Wszak podnieta trochę upadła, jednakże każda sposobność była bych zdatna by choć 
przez oddech, zamknąć mu gębę. 
- Bosko! - Elland rozłożył na kolanach rzeźnickie utensylia. Na osełkę, jak 
prawdziwy frontowiec dorobił się karbowego paska - Posłuchaj więc mnie 
starszego, bo mówię prawdę, rzekłem - Zilieen. Twój wspaniały zakon, jako i 
pewnie wiesz lubo umyślasz, po ostatnich rozróbach za priorytet uznał ucięcie ci 
głowy. Pół biedy jakoby tylko o twój czerep, wszyscy przewrotowcy na szafot! 
Pomagierzy, i różne przydupasy, pragnący zarobić na tej banicji, za każdego z 
ukrywanych, mają przyobiecane po ćwierć setki batów, i jednej kończynie mniej. 
Pojmujesz to, Vegart? Jaka to perspektywa, wszystkich których znasz zapędzać do 
groby?
Skończywszy beztroskim, ale i fałszywym i podłym w intencji zapytaniem, ciachnął 
umyślnie szczypcami. Z tą samą, olewacką miną kuchty na ustach, który to, po bez 
mała pięćsetnym chyba w ciągu dnia mazaniu smalcowanych kanapek, musi jeszcze 
pozmywać talerze. Ups! Nie chciałem potłuc...Ups, szklanka! Wprawiony. Ostrze 
urżnęły kawał mięsiwa.
Vegart przyjął poczęstunek, pierwej jednak musiał się napić. 
- Perspektywa? Wiesz wszystko, po co mam mówić...to ja straciłem pamięć. 
Dowiaduję się takich rzeczy...Lepiej było pozwolić mi szczęznąć.
- Dowiesz się jeszcze więcej. Tymoteusz, twój brat...
- Wiem, jako jeden z nielicznych, nie przyłączył się. Nie mam mu tego za złe.
- Tymoteusz...
- Dobrze zrobił.
- Tymoteusz... on nie żyje. - Nie pozwolił sobie trzeci raz na przerwanie - 
Lezro kazał go potajemnie zgładzić. 
Vegart zachwiał się na siedząco. Jakby w galopie, koń kropnął go w łeb. We mózgu 
zabulgotało gorączką, mieszanka śluzu z alkoholem zwymiotowała nosem, ustami... 
umysł sprawił cud, jaki do tej pory objawiał mu się tylko we śnie. Rzecz do 
której myślał, że nie jest zdolny i już nigdy nie będzie. Najnaturalniejszą z 
naturalnych form ekspresji, z nią się rodzimy, i w jej okowach najczęściej 
umieramy - zapłakał. Po nieruchomej twarzy popłynęła łzy. Jedyna łza. 
Cisza. 
W poświecie gorejącego paleniska wyraźnie, jak na awersie monety, tliły emocje 
zmęczonej twarzy. Lustrzyła spokojem, wilgocią wymowniejszą niż słowa. 
- Tymoteusz jest ode mnie starszy. Nigdy nie miałem ojca, a po śmierci matki 
zajął się mną, choć wtedy tak popularne, mógł zaprzedać w jasyr...To jest 
idealista. Nie mam siły... 
Cisza. Migotanie przeskakujących ogników. 
- Daleki jestem od pocieszania, jednak mówię ci jest wyjście z tej sytuacji - 
Elland nie po raz pierwszy wykazał się błyskotliwością w ratowaniu rozmowy.
Łza dała ulgę, jako ta najprzedniejsza z przednich driakwi. 
- Wyjście - Parsknął - jeszcze powiedz, że jest przede mną inna droga. 
- Właśnie.
- Już gdzieś to słyszałem. 
- Dejane vouri.
- Co?
- Tak to u nas się określa, ale nieważne. Nie tę drogę wskazać ci miałem, a 
taką, że od dłuższego czasu... - Zawahał się chwilę przenikliwie spoglądając na 
Eldredda. W mince nie dostrzegł nic, czego by drzewiej nie dostrzegał. Tylko 
popędliwy język, pchał się przed barykady.
- Możesz zakomunikować pryncypałowi, że mam go w dupie. 
- Dobrze zgadłeś, ale Elryk...
- Co Elryk? Jeszcze czegoś chce? Przecież odebrał mi już wszystko co miałem.
- Miałeś wybór, zrobiłeś jak uważałeś. 
- Tak, więc niech da mi teraz spokój.
- To było by za proste. Sirno chce ciebie. Chce twojej znajomości Kalandryjskich 
realiów, wiedzy na temat Athrobusa. Pragnie także spotkać swojego wybawiciela i 
wynagrodzić mu krzywdy jakie spotkały go z jego powodu - Wydeklamował bez 
zająknięcia elf, dobierając nadto spaloną łapę. Zmitrężył trochę, a zając jak 
wiadomo, to cholernie wredny zwierz. 
- Ciekawe nie powiem, i bardzo nie symptomatyczne jak na króla, żeby spłacać 
długi. Ale niestety możesz mu powiedzieć, że nie skorzystam. On nie chce mnie, 
on pragnie mojej zemsty. On chce pozyskać pozostałych. Chce zająć miejsce Lezro, 
by stać się jeszcze większą pijawką. On mnie nienawidzi, bo tak dużo mi 
zawdzięcza. Na moim karku chce zbudować sobie kapliczkę, o nie... Całe moje 
rzycie, słusznie czy nie walczyłem z takimi jak on, jak mi teraz iść z nim pod 
rękę? 
- To ty się boisz jego wdzięczności.
Zaginiony zmilczał.
- Nikt nie ma wyboru w przód, zawsze cofa się pól kroku w tył, dopóki ciągnie 
się za nim przeszłość. Debety trzeba płacić, zaciągając nowe. Przeto nikt nigdy 
nie będzie wolny Vegart. 
- Ale nie jest to żaden argument, nie przyłącze się do Elryka. Nie mogę. On 
pomylił zwierciadła. Ja nie szukam zemsty Zilieen...Już nie.
Cisza. Milczenie.
- Kiedyś poszukasz.
- Pokuty, tak.
Milczenie.
Ingelbert przeżuwał długo, z flegmą drobiąc każdy kęs. Jedno spojrzenie, to 
jedno spojrzenie odbierało cały smak.
- Kiedyś - Tu okazało się co to znaczy upór! - Sto siedemdziesiąt lat temu, jak 
cię na pewno uczono historii, w wojnie o północą Madonie, wkroczyłem z elfią 
banderą do Marrass. Spaliłem Sirno i osobiście wydałem wyrok wyrżnięcia 
pozostałych przy życiu, bądź co bądź bohaterskich obrońców. Władcę wystrugałem 
na pal, synkowi uciąłem dłonie, a żonę kazałem jako kurwę, dokoptować do 
oddziałowego zamtuzu. A teraz? Nynie mamy pokój. Czas wybielania okoliczności. 
Służę Elduajenowi, a Elduajen jest sojusznikiem Elryka. Antenata, wnuka tego co 
go tak potraktowałem. Czas jest kołem, nie ustanie się odradza. Lato, zima, 
lato, zima...
Skończył wywód, niby skończył opowiadać dobranockę.
- Czego to ma być świadectwem Elland?
- Zrozumienia.
Cisza. Milczenie.
- Uratujesz siebie, uratujesz resztę buntowników, uratujesz ich rodziny, 
uratujesz pokój! To dużo, to bardzo dużo zilieen. Zastanów się, bo może tam 
znajdziesz coś zagubił...Proszę zilieen. 
Vegart wstał leniwie, obrócił się twarzą na wschód. 
- Zaczyna świtać - Powiedział powoli, niespiesznie odgarniając opadające mu na 
usta włosy - Kocham poranki.
- Veg...
- Wiem, ja już zdecydowałem. Odejdę o brzasku. 
- Czy to...
- Tak to ostateczna decyzja. Powiedz swojemu zwierzchnikowi, że musi się 
postarać szybciej szukać moich towarzyszy. Inaczej ja ich znajdę, 
albo...Athrobus.
Elland stanął koło przyjaciela.
Cisza. Milczenie.
- Wiesz - Uśmiechał się gorzko - nigdy nie myślałem, że jestem taki ważny, że 
będą mnie szukać, że będzie mnie szukać sam Elland Ingelbert "król 
konfidentów"...Czemu nie zabierzesz mnie siłą, przyjacielu?
Stali tak syci, w milczeniu. Szarak śmierdział spalenizną. Jeszcze się do tej 
pory nie zdarzyło Ellandowi zapomnieć o jedzeniu, i pewnie długo się to nie 
powtórzy. Przepalona woń i ognisko, na kilka mil płoszyły okoliczną zwierzynę. 
Jedna tylko sowa, czy puchacz świeciła oczyma z wszech otaczanej, lecz 
zmiękczonej przemijającej czasem, ciemności. 
- Przeszłość cię dogoni.
Milczenie.
- Podjąłem coś...Postanowiłem...wiem... Przyjacielu!!! - Krzyknął wyzwolony - 
Już nigdy nikogo...nikogo nie zabije...
Milczenie. Cisza. 
*** 
- To mrzonka. Jednak warto ją uszanować. 
***
Koń parsknął. 
Szedł wolno, z trudem przedzierając się przez gęstwinę przybrzeżnych zarośli. 
Kopyta leniwie, spętane bluszczem, tatarakiem, taplały w spływającej strugami z 
wyższych partii lasu, wodzie. Lało. Od pięciu dni w tych okolicach nie pokazał 
się ani skrawek przejrzystego nieba. Jezioro znacznie wzbogaciło poziom swoich 
posiadłości. To co do niedawna zwane leśnym duktem, dziś okazywało się 
bagniskiem. Jakoby pułapką świńskiego łajna, w nie uprzątniętym od dożynek 
kojcu. 
Ulewą targał wiatr. Było zimno, tylko szaleniec mógł w taką pogodę... Samotny 
jeździec skulony, i szczelnie, jak larwa kokonem, okryty końską derką, ledwo 
trzymał się w kulbace. Raczej zastygłym mięśniem, niźli świadomością. 
Bułany stanął przed, kiedyś strumykiem, pędzącą kaskadą. Zachrapał. Ktoś 
ściągnął jeźdźca z kulbaki. Krzepkie ręce objęły go w pół, przerzuciły przez 
bark. Zapachniało koniczyną, ciętą miętą. Mężczyzna strzyknął obojczykiem, 
ułożył na sianie. Koń zarżał, po raz wtóry za swym panem.
Nieznajomy zamachnął się. Chlusnął już i tak dostatecznie wyrżniętemu 
podróżnikowi, wiadrem na łeb. Ten raptownie otworzył spuchnięte źrenice. 
- Coś ty...gdzie jestem?! - Wybełkotał odruchowo, neurotycznie macając wzrokiem 
górującą nadeń klitkę.
- Ktoś ty?! - Odpowiedział na pytaniem na pytanie krzepki mężczyzna - Ja się o 
gości nie prosił, lepiej więc pierwszy miano czyń przedstawiać, zanim ci obuchu 
tę mordę wyprostuje, he, he!
Niedawny szwoleżer spojrzał weń z odwzajemnioną ciekawością. Cóż dojrzał, raziło 
jeszcze niezdrowym wejrzeniem! Oto miał przed sobą człowieka, z facecji i stroju 
niby jakiegoś pradawnego cudaka. Siwa, po pas broda i takież same włosiska. Gębę 
miął ci stanowczo nie starczą, ale wzrok mętny. Co nie dziwota, zwarzywszy na 
okoliczności napatoczenia... W uchu i w nos, wbita ćwiekowym wzorem rybia kość. 
Gdyby to kto inny, na pierwsze widok godzien nie przeżyć takowego obrazka. 
- Szary. Berry, Berry Szary. - Powiedział otwarcie, coraz to uważniej badającemu 
gospodarzowi - A ciebie jak zwą?
Serce dudniło tak mocno jakby kto zrazu miał go szlachtować. Jakby do furtki, 
wspomnianego kojca dobijał niedożywiony biesiadnik
Nieznajomy wybuchnął rechotem
- Co się stało? Czego tak rżysz?
- Człowiek, człowiek!
- Człowiek. A coś ty umyślał, że małpa?!
- Małpa?
- Małpa, taka z futrem, wąska gęba, szeroki nos...
- Z futrem...?
- Nieistotne, pomóż mi wstać.
Zaproponował, już spokojniej. Samemu dziwiąc się własnym odruchom. Kompletnie 
nie miał pojęcia, z czego się to opanowanie wyrodziło. Gdzie instynkt 
samozachowawczy? 
- Dobra, juści dobra, dajmy temu pokuj, jestem Olszowy - Cudak wyciągnął rękę w 
przyjacielski uścisk. 
Szary tyknął głową, gest przyjmując gestem. Od dzieciaka miał wstręt do 
potrząsania dłoni. Od dziecka, zawsze gdy musiał, przed oczyma pojawiał się mu 
ten sam nawracający miraż. Sikający facet, z argumentem w prawicy! 
- Możesz li ty powstać? - Olszowy nie przejął się zbytnio teatralną ansą gościa 
- Uuuu, do kaduka, nielicho się bracie, hum...he... urżnąłeś!
Spojrzał w ropiejącą zakażeniem źrenice. Berry warknął na ten wyciągnięty 
paluch.
- Hmn, nie to nie, ino, jeśli lza spytkować, cso ty tu, na takim zadupiu 
folgujesz, ha? Uuuu, imaginuje żeś ty z widnokręgu, z tą prymuchą na bielmie, 
jako to w bajaniu, z deszczem spłynąłeś? Nie inaczej, przecie do najbliższych 
człowieczych opoli, ze tygodniowy period mordęgi trza zmitrężyć, a i to nie dla 
byle forysia! 
- Forysia?! 
- Forysia, takowy z piszczałką, flauszem, ręką na czyjeś dudki...
Teraz to Berry się zafrasował. Zły na siebie, nie za brak elokwencji, a za jak 
wół przed rują opaczny, taki i ta pułapka widoczna!
- Hmn, Jechałem z Kalandru ku Slavii... - Zełgał lekko, jakby już mniej 
pantomimiczne, udając burzę mózgu - W And Aranadt powiedzieli, że to tutaj, za 
złote wierchy, przez dolinę Aimaru prowadzi najkrótsza droga. 
- Ja może na głupiego wyglądam, azaż na tyle umny jestem bych wiedzieć, że gdzie 
jak gdzie wżdy w Kalandrze to kartografów najprzedniejszych mają! Oni już to 
pewniakiem miarkują, że najkrótsza do Slavii przeprawa wiedzie przez Marras, nie 
przez te odludzia!
Berry zmilczał. Może Olszowy nie był durniem, ale był za to kompletnie nie 
poinformowany w aktualnej sytuacji politycznej! Dziesiątkę wiosen temu, głodne 
żaki i zawsze skore do buntu terminatorskie opszczymury, solidarnie żagiew 
wywlekli. Solidarnie uniwersytet ograbili, solidarnie psorów, mistrzów 
cechowych, kartografów właśnie po szafotach gonić mieli. Solidarnie ich na 
hakach, "Ku przestrodze" pisali.
- Cichasz...ha? Tedy ci tuszę, że jednak moja racja była. Ja nie znowu taki, ja 
to wszytko miarkuję!... Powiedz ino, w skrytości, gdzieś sznapsu nakupił, i azaż 
cso ci jeszcze ostało?
- Skąd wiesz?
Gospodarz zmarszczył jednoznacznie nosem. Dumny... Nie było wyboru, trzeba 
gadać. Pojętność Olszowego mózgu, wręcz kwitła w uszach! 
- W jakiejś austerii, nazwy nie powtórzę, kupiłem achtel przypalanki i 
pojechałem. Niestety, zbłądziwszy, w nocy, trakta nie te. Potem ten deszcz....Od 
trzech dni ciągle o kulbace siedzę. Jestem wykończony.
- Dobra, dobra, nuże przyniosę cso do żarcia, i cso na wzmocnienie w karafce 
wygrzebie...
Już szedł, już szedł! 
-...Ale cso do kaduka stało się z winem! - nie dawał za wygraną Olszowy. 
- Droga była długa. Ciemno, drętwo, zimno, musiałem trochę prusaka wzmocnić... 
Godzien mi jeszcze paść gdzie na trakcie.
- Ha, ambaje mi tu opowiadasz! - Gospodarz zarzucił, jako niby wiatr falą, na 
jeden raz, brodziskiem i czupryną. Zrobił wrażenie! - Nie może ci to być!
- Może i było...
Coraz większe zakłopotanie pod drapiącymi szopę dłońmi.
- Poczkaj przyniosę jaki stołeczek, zydelek, pogadamy! - Gospodarz mamrocząc coś 
pod nosem, i wciąż skrobiąc czubek głowy, zniknął za dębowymi drzwiami.
Berry mógł nareszcie westchnąć na chwilę ulgi. Łeb bolał, oko...uuu. Uparty! 
Dostał paskudnie, ale jeszcze widział. Podniósł się, mimo woli, na rękach, 
przyglądnął pomieszczeniu. Było dziwne, niby odgórnie przypisane gospodarzowi. 
Drewniane utwierdzenie sprawiało wrażenie niesolidnego rzeszota, jednak deszczu 
nie przepuszczało. 
Domek, niemal na całej długości był przypisany plesu. Co tym dziwniejsze, że nie 
miał od frontu drzwi, tak więc woda co chwilę obmywał stojącemu na skraju 
koniowi pęciny. Zresztą całe to pomieszczenie wyglądało trochę jak swoista 
stajnia. Szary leżał na jeszcze pachnącym łąkom sianie, obok na ściółce zaległ 
wyszczerbiony kardacz, jakiś mantezlak. Nie było tu żadnych mebli ani nawet 
okien. Narzędzi oprócz połamanego rudla, wiklinowego więcierza, i wspomnianej 
już szczotki, także. Całość więczył subtelny smrodek marynowanej lepiechy, i 
suszonych pod firmamentem, ryżyków. 
- No, - Krzyknął Olszowy rozdzielając z hukiem tylną futrynę, najpewniej t z 
właściwego mieszkania - Przyniosłem najlepszą driakiew na twoją dolegliwość! Da 
- waj, prusowi wżdy nalejemy! 
- Co to?
- Pszenny zacierek! - Wyrecytował z dumą gospodarz - Kubków nie mam, ale chyba 
poradzim sobie, nie!?
Berry z podziwem popatrzał po gospodarzu, który jednym haustem opróżniał kwaterę 
buszla tej zbożowej okowitki. Poradzimy sobie...
- Jesteście pustelnikiem dobry człowieku? - Zagadał niespodziewanie, pierwszą 
myślą. Słyszał kiedyś o ich nadludzkiej potencji, którzy to erotyczne niemoce, 
wszak w insze przelewali zapatrzenie.
- Jesteśmy... - Eremita westchnął nienasyceniem, odstawił alkohol - Wżdy, przeby 
tu tak długo sam, że już i mnie roki się pokręciły. A tyś jest pierwszym do 
dłuższego...długiego... hmn...pierwszym gościem.
- I co nie straszno tak tu samemu? Obcego zgarniacie...?
- Eee, co wy mnie tam...Ludzisk tu nieobaczysz, a człeka zratować ci trza 
zawsze!
Prawda, koga bo koga, ale dla wymoczka z rozbitą gębą istotnie trudno o 
szacowniejszy traktament.
- Skoro, tak to skąd konia mieliście panie pustelnik? 
- Cso do czorta, aboć ty w myślach czytasz aboć cso innego być może! Tak miałem 
kobyłę, cso ją jeszcze ze świata zabrał. Stara była, głucha i ślepa, jednak 
dobre mleko było i przy orce pomagała. Wżdy, jeszcze przed wielkim deszczem nogę 
ochwaciła, i na mięso przerobił. Chcesz to przyniosę na spróbowanie? 
- Nie, ja...
- Cso nie?! - Upierał się Olszowy, widocznie nie zatraconą jeszcze w narodzie 
wylewnością - I tak miałem donieść cso na ząb, a tylko prymuchę doniósł. 
- Bułanego trzeba pierwej rozkulbaczyć.
- Prawda, panem się zajął a koń o kulbace stoi! Zaraz cso poradzim...cholera, 
łeb już nie ten...
Olszowy zdjął z konia juki, popuścił popręg i odstawił siodło. Wyrżnął wodę z 
kapy, którą to Szary okrywał się podczas podróży, wywiesił na powróz. Zwierzę 
wywalając w przody chrapami, prychnęło radośnie. Szafarz wygramolił zza pazuchy 
zgrzebną miseczkę. Nalał miarkowaną porcję przypalanki, poklepał z czułością 
chłepczącego prusaka. Gdy po chwili wygramolił się za furty, z naręczem boczku, 
bochnem, i teraz już całym wiadrem bittersu, konik, zdecydowanie już kraśniejszy 
na pysku!
To się nazywa wylewność, nie tyle gościa, co i zwierzaka urżnąć!
- Macie, - Powiedział jakby od niechcenia - przyniosłem cso na jelitka. 
Gość powąchał uwędzoną słoninę. 
- Ładna para cso? 
- To z tej kobyły?
- Której...aaa, gdzie durnowaty, szpek!? Toż to dziczyzna! 
- Aha...Powiedzcie mi gospodarzu, - Berry, nie tylko przez grzeczność, skusił 
się kawałkiem mięsiwa - jak daleko stąd do, niezłe, niezłe, Góry Niedźwiedzia? 
Pytanie, ot tak, niby banał.
- Nie wiem. - Zadumał się zagadnięty, rozdziawiając szeroko gębę - Będzie ze, 
powiedzmy tydzień ostrego popędzania konia. A bo cso? Wybieracie się tam? 
- Może. A to co, czemu taka dziwota? 
- Bo wżdy nynie tam czego szukać, nie ma! Tam cso prawda do Slavii już blisko, 
ale nynie tam nikt nie jeździ!
- Czemu? 
- E, pytacie jak jaki skrzywieniec! Niejedna matka syna swego ożalała cso tam 
pojechał i juści nie powrócił. Podróż tam to szaleństwo! Slaviia blisko ale do 
Alfgradu jeszcze bliżej! 
- Wiem.
- Jeśli to prawda, a wżdy tam jedziecie to po prawdzie, iście człek szalony! - 
Olszowy zaczął z przejęcia dreptać podług stajni, wymachiwać rękoma, - Alfgraad 
to kraj straszny! Ludzie, trolle, gobliny, wszytko tam uraczysz! A na stolcu 
siedzi elf! Nie jedźcie tam, zaklinam! Z tym barbarianem nawet właśni bracia ze 
Slavii, wspólnego mieć nic nie chcą. Tylko plugawe krasnoludy za Niedźwiedzim 
wierchem, frymarczą z poganami. Nie jedź, zaklinam!
- Zaklinać ci wolno... - Odparł z zaciśniętymi zębami. Nie żeby się od razu 
przejął, to powtórnie ta rana. Zawrót głowy. - Wyruszę zaraz gdy się przejaśni, 
a ja dojdę do siebie.
- Dojdziecie nie dojdziecie. Śmierć. Śmierć cię tam czeka nic więcej...stamtąd 
nikt nie wraca. Jak nie elf, to krasnal, jak nie krasnal to troll, jak nie troll 
to wyvern, wszyscy siebie warci krwiopijcy!
- Mają tam wyverny? - Zapytał, bo zapytał, Berry.
- Wszytkiego plugastwa tam pełno! Wyverny, bazyliszki, jednorożce, gryfy, 
wilkołaki aaa...a nawet smoki! 
- Smoki...? Skąd te bajania dziadku?! Tutaj te potwory nie występują! 
- Skąd, skąd... ludzie gadają. A Pewnie drzewiej i u nas były, ale nynie 
przeniosły się dalej, na północ do Alfgradu. Nynie nawet wilka trudno obaczyć, 
ino niedźwiedzi siła gdy po zimie ze swojej góry wylezą. 
- Ludzie gadają?
- A wżdy gadają! Był tu kiedy taki, w...w...był tu taki tośmy se razem... 
Koń wykręcił niespokojnie czerepem. Czął prychać, na powrót rżeć.
- Et, co tu gadać, napijmy się lepiej! Zwierzak widocznie też się rozochocił. 
- Cicho! - Szary wtargnął mu bez pardonu w koncept - Gdzie mój miecz?
Syknął
- Miecz?
- Miecz! Miałem przy sidle miecz!
- A tutaj, tutaj. - Zapodał upochwioną klingę. Berry, na widok, aż podskoczył w 
podniecie.
- Cso, cso się stało?! - Teraz to i siwego poniosły nerwy.
- Ciszej... Nie wiem. Pomórz mi wstać, wejrzyj zza węgła, i dzierzgaj jaka 
siekierę
Olszowy, lekko straciwszy głowę, kompletnie nie łapał się w sytuacji. Pomóż 
wstać, dzierzgaj siekierę, co dalej?! Potężnymi rękami, niby chochoła, posadził 
Berrego na nogach. Śmierć! - w nerwie przewrócił gąsiorek. Klnąc, podpełzał do 
drzwi i zniknął w dalszej izbie.
Koń rżał dalej. Deszcz płakał, a w powietrzu zaśmierdziało spalenizną. 
Bekniecie. Olszowy wzmocnił siłę woli. 
- Jakieś ludziska! - Wtem wpadł do siano, bełkocząc nieskładnie - Każdy dzierży 
kuszę bełtem zapalon! 
Berremu Serce stanęło w gardle. Ale szybko się opanował. 
- Ilu ich? 
- Nie mam pojęcia. Deszcz kpi z widoczności, a oni pod lasem zalegli. Znasz 
ich?! Znasz li ich do...do kokoty co dzieci rodziła, znasz!? Przednimi chciałeś 
skryć się w górach?! Ja nizacz nie chciał bych...
- Masz tu gdzieś łódkę? - Berry zbył jego rozterki - Widziałem połamane wiosło?
- A tak. Niedaleko w szuwarach... 
- Dobra, ja teraz wejdę na konia, a gdy wyjadę ty biegnij do łodzi i bez 
oglądania się płyń jak najdalej.
- A co z tobą?
- Nie wezmą mnie. Nie wezmą mnie żywcem...
Zagrzmiało. Stuknęły ostrogi. Alkohol dodawał im aplombu...
*** 
Nawet się nie obejrzał w bezpośredniej dostawie. Na pysk. Po oku, tyle że z 
drugiej strony. 
***
- ...Najjaśniejszy arcybiskup Kalandru i Liddell, pan na Newd, Smyllea, Gross 
Carboun, i ziemiach przyległych, Pierwszy po Bogu zakonu Athrobusa, jego 
eminencja Kedar Lezro! 
Dwaj przywdziani w bufoniaste liberie laufrowie, otworzyli podwójne, 
inkrustowane mahoniem dębowe drzwiska. 
Słudzy i paź pochylili głowy. Do komnaty wkroczy On. Z dawna oczekiwany, 
dostojny gość. Drzwi zatrzasnęły się za opuszczającą służbą. 
- W końcu przybyłeś. 
- Witaj królu - Lezro wycedził, zbywając protokolarną czołobitność, lakoniczne 
powitanie. Nie przywykł jeździć na takie "dywaniki", ale tu inaczej. Stolica, 
zawsze łatwiej było znaleźć zaniechany interesami, wczasunek. - Nie masz dziś 
humoru? Nie słyszałem nawet fanfar na moją część? 
- I ich nie usłyszysz. - Artjan lo Mallard był już stary, i z coraz większym 
trudem poskramiał irytację - Lepiej siadaj, i przestań się mędrkować.
Przyzwolenie to tylko czysta formalność. Biskup lekce sobie ważąc, powoli, 
dostojnie podwinął habit i usiał na rzeźbionym krześle. Wzór zaświecił odbitym w 
szybie refleksem promyka. Złoty, poniżej kaptura przypominał dziesięcioramienną 
gwiazdę z dziwnie zakończonymi promieniami. Taki wybity na lewym przedramieniu 
znak był identyfikującym herbem Athrobusa. Ciało z konstelacji psa - Nkha Tha - 
wąż dusiciel. 
- Jakie przynosisz wieści? Rebelia stłumiona? - Rzucił ostro król, darując sobie 
wstępny bismillah.
- Jeszcze, nie. - Lezro wbił palce w ozdobne, trochę przypominające uliczne 
rzygacze, krzesłowe głowy.
- Co to znaczy jeszcze nie?! - Król, o ile w ogóle ją miał, zaczynał tracić 
cierpliwość - Ilu złapaliście rebeliantów?! Mów konkretnie, stu, dwustu? 
- Siedmiu, na razie siedmiu. - Nie tracił rezonu biskup. Łgał jak z nut, bo nie 
złapali żadnego, jednak król nie mógł tego w prawie żaden sposób zweryfikować. A 
gdyby nawet, cóż z tego?
- Siedmiu, siedmiu - Lo Mallard powstał i wsparł się na pięściach - Co to ma 
znaczyć na razie siedmiu! - Wybuchnął - Kpisz sobie ze mnie! Ja tu czekam na 
niego jak na zbawienie, żeby się dowiedzieć, że powstanie stłumione, że wszystko 
w porządku, a on mi mówi siedmiu! Na ilu, na ilu buntowników?!
- Trzystu...
- Zamknij się! - Władca wpadł w szał - To było retoryczne pytanie! Przecież 
dobrze wiem ilu ich uciekło! Trzystu dwudziestu jeden! Tak na trzystu dwudziestu 
jeden bandytów złapaliście Siedmiu! To skandal indolencja, i dyletantyzm!
- Zapominasz kim jestem! 
- Dzisiaj jesteś jutro możesz nie być!
- Czy to groźba?
- Nie, logiczne rozumowanie. - Lo Mallard opadł na krzesło, nerwowo przecierając 
spocone czoło haftowaną toktuszą - Pomyśl tylko, że teraz nikt z nas nie jest 
bezpieczny! Ani ty ani nawet ja! W każdej chwili możemy zginąć! Wypuściłeś 
Lezro, największy skarb naszego państwa, dorobek pracy wielu pokoleń! To 
państwo, Kalandr budował swoją potęgę nie na sile armii czy prężnej gospodarce, 
ale na strachu. Na strachu przed zakonem, przed jego wychowankami, najlepszymi 
mordercami w znanej nam części świata! Czy ty sobie wyobrażasz co się stanie jak 
ktoś przejmie nad nimi kontrolę! Będziemy zgubieni! A zaręczam, ci iż zapewne 
wielu znajdzie się takich amatorów! 
Biskup podrapał się po łysej, nie osłoniętej birkutem głowie.
- Elryk stara się nad nimi zapanować - Powiedział z grobową miną - Nasz wywiad w 
Marras donosi, że ma ich już stu. 
Król poczerwieniał, z przerażenia. Szybko w nerwowym tiku zamrugał niebieskimi, 
tak niewinnymi jak jaki i głos, oczętami 
- Ja...nie wiem co teraz zamierzasz zrobić. Ja nie mam żadnego pomysłu.
- Zostały mi jeszcze jakieś jednostki, można by...
- Nie bredź nic ci nie zostało. Kilku poborców podatkowych i paru katów od 
wszystko. A on ma armie...
Była to tak niepodważalna prawda jak to, że słońce jest okrągłe, a reszta ziemi 
płaska jak pierś trzynastolatki. I biskup o tym doskonale wiedział. Był jednak 
przygotowany na zachowanie pozorów. Duo, polimorficzny. 
- Nie do końca jest to prawdą - Lezro niby to poprawił przydługi rękaw, z 
premedytacją ukazując trzy, znaczące godności, pierścienie. - Nie wszyscy jak na 
razie są skłonni do współpracy z Marras.
- Co masz na myśli? Chcesz ich przeciągnąć z powrotem na naszą stronę?
Biskup pokręcił na zaprzeczenie głową.
- Nie, wiem natomiast gdzie jest ich kryjówka. 
- Co wyciągnąłeś coś od tych już złapanych? A może masz prowodyra tych całych 
zajść?
Kedar ponownie zaprzeczył głową.
- Złapani nie powiedzieli nic wiec rozkazałem ich od razu powiesić. Natomiast co 
do Eldredda to sprawa jest nieco inna. Nie uciekał z główną grupą tylko jeździł 
bez celu po Flandryjskich lasach. Nasi ludzie z tejże komandorii wysłali mały 
oddział żeby go pochwycić, i zaproponować wymianę.
- Jaką wymianę? - Zaciekawił się władca - Mów jaśniej!
- To trochę zawiłe - Lezro zrobił mądrą minę wszystkowiedzącego mentora - 
postaram się to pokrótce wyjaśnić. Otóż Eldredd miał starszego brata, także 
zakonnika. Stosunki między nimi nie były najlepsze, chodziło o niezabliźnione 
szwy po kobiecie, czy coś takiego. Na dodatek jego brat nie przystąpił do 
rebelii i pozostał wierny Athrobusowi. 
- Konkluduj.
- Pojmaliśmy więc jego brata, a znacząc trop za Vegartem, wysłałem tam kilku 
moich ludzi. Chcieliśmy go mienić, życie za życie. Vegart to idealista, z 
pewnością by się zgodził. Jednakże ktoś nas raczył ubiec, wyrzynając oddział 
pertraktacyjny...
- Kto ich pozabijał?
- Nie wiem. 
- Jak już mówiłem dyletanctwo! - Artjan powstał gwałtownie, obróciwszy się 
twarzą do wychodzącego na pałacowy dziedziniec, okna - Opowiadasz mi bajki, i 
starasz się tłumaczyć. Ja chcę konkrety, konkrety i efekty!
Możesz sobie tymi konkretami kibel wymościć!
- Właśnie o tym chciałem mówić. Równolegle z poszukiwaniem Vegarta namierzyliśmy 
Berrego, najlepszego przyjaciela jego brata. Berry brał udział w przewrocie i 
prawdo...
- ...Prawdopodobnie jechał na spotkanie. - Przerwał w końcu zirytowany władca - 
Złapaliście go zmuszając do mówienia, i teraz znacie gawrę. Czyż nie tak? Nie 
masz za grosz elokwencji Kedarze!
- Może i racja, ale koncept mam na miejscu i wymyśliłem coś sprytniejszego. - 
Odparł nie zrażony, ze spolegliwością godną krasnoludzkiej przekupności, biskup. 
Ty na takiego rugasz, diaboły walisz, psy mordujesz, podczas gdy on z nieopisaną 
jowialnością na twarzy proponuje ci koleją porcję miodowych ciasteczek. Tak czy 
owak, chcesz czy nie, wszyscy zadowoleni. Ty się wyżyłeś, ty się objadłeś 
ciastkami, ty wydałeś wszystkie pieniądze i nie masz czym powłóczyć do domu, a 
krasnal, zrugany czy nie, opróżnił składy z resztek psujących indrigięcji 
- Eldredowego brata kazałem zabić w umyślny sposób. Poderżnięto mu gardło, ale 
tak, by się wykrwawił, powoli niby to po walce. Pokazaliśmy zwłoki Berremu, 
obarczając winą Vegarta, i sprzyjającą ku temu koniunkturę, i że my proponujemy 
współprace. 
- Cwanie, nawet jak na ciebie cwanie...- Tonem przeszła nuta uznania - Czy rybka 
połknęła haczyk?
- Tego jeszcze nie jestem pewien - Zaasekurował się Biskup - Wiadomość dostałem 
w drodze do ciebie Artjan, dlatego wszystko jest jeszcze możliwe, ale mało 
prawdopodobne. Niedługo się wyjaśni i dowiemy się czy mój genialny plan wypalił 
czy nie. 
- Co symptomatyczne, popadasz w samo umiłowanie. - Król ostudził zapał biskupa - 
Spieprzyłeś tak wiele, że ten mały sukces niewiele znaczy. Prawdą natomiast 
jest, że plan był dobry, i mam nadzieję dobrze został zrealizowany. Dlatego 
teraz napijemy się, i porozmawiamy na poważnie o polityce. 
Władca, wyraźnie bardziej kontent, zaklaskał dwa razy. Do komnaty, bocznymi 
drzwiami wszedł młody lokaj. Tak jak reszta sług, w bufoniastym tyle, że irchowy 
wamsie.
- Przynieś nam wino i kilka kart. - zakomenderował Artjan. 
- Których panie?
- Niech będzie Rambert Vik. 
Chłopak ukłonił się i opuścił salę. 
Była mała. Zbudowana na planie kwadratu komnata, nie prezentowała się wcale to 
okazale. W niczym nie przypominała, tych wielkich wystawnych sal gdzie 
przyjmowano koronowane głowy czy ważnych ambasadorów. Gdzie nawet zawiasy i 
podłogi przelewały się złotem. Była inna. Wyposażona tylko w parę krzeseł, stół 
i mosiężny kandelabr, wyglądała nader skromnie. Jednak to tutaj król, jak teraz, 
potrafił całymi dniami przesiadywać przy otwartym oknie, wpatrując się w 
krzątających na zamkowym dziedzińcu ludzi, albo obserwować przesuwające się po 
horyzoncie statki... 
Po krótki acz nie szemranym czekaniu, na powrót zjawił się służący. Przyniósł i 
rozłożył na stole plik pergaminowych map, a na deser karafkę czerwonego 
alikantu, cwibak, i dwa puchary. Po czym ucałował, w przerabianym już rytuale 
cholewki 
Król był gorącym orędownikiem, w propagacji konkretów. Od razu pieczołowicie 
rozwinął jedną z kart, nie rozdrabniając się nalał sobie alkoholu. 
- Częstuj się. - Zaproponował. Lezro nie dał się długo namawiać - 
Sytuacja...jest trudna. Trzeba dokładnie przeanalizować nasze położenie, i 
wyciągnąć odpowiednie wnioski.
- Jak zawsze. Zacznijmy od nas.
Przyznał rację biskup, i obydwaj mężczyźni nachyli się nad stołem. 
- Kalandr... - Władca powiódł palcem po mapie - W sumie u nas, jeśli nie liczyć 
zakonnych incydentów wszystko w porządku... Jedźmy wyżej Marras... Tutaj 
sytuacja jest niewesoła. Teoretycznie Elryk ma wszystkie atuty: silną armie 
lądową, niezłą flotę, naszych protagonistów, poparcie gildii czarodziejów, i 
katedry sztuk wyzwolonych...
- Elfy.
- Tak, jeszcze elfy. - Zgodził się władca - Całe szczęście, że popierają go 
tylko ci z pod znaku Elduajena inaczej naprawdę rozdawał by wszystkie karty. 
- I tak nic nie możemy zrobić - Kedar jednym haustem wychylił puchar Cierpkie - 
Pomyślał - ale dobre - Można tylko czekać, na jego ruch, i co najwyżej 
przeprowadzać małe akcje dywersyjne. Na dodatek, oprócz elfów popierają go 
niemal wszyscy nieludzie! 
- Wiem, ale dalej nie mam pojęcia o co mu może chodzić.
Biskup wskazał palcem północą część mapy. 
- Alfgraad!? Myślisz że chciałby...
Lezro kiwnął na potwierdzenie. 
- Racja! - Uśmiech zadowolenia na moment zagościł na twarzy Artjana - Drzewiej 
już chciał, a teraz ma doskonała okazję. Stąd tez to poparcie elfów! Oni pomogą 
mu zdobyć władze nad nami, w zamian oczekując wykończenia Alfgraadu! Na dodatek 
Elduajen sądzi, i ma rację, że tatuś Chilaveret jakby doszło do wojny o Alfgrad 
na pewno by go poparł! 
- Na pewno. Ale nie tylko on. Poparły by go kraje ościenne Flandria i malutkie 
Almo. Wolne elfy właśnie z Flandrii, a także bojący się utraty wpływów magowie! 
Natomiast jak wcześniej mówiłem poprą go nieludzie. Ale oni poprą go w zdobyciu 
władzy nad nami, a nie poprą go w walce z Alfgradem! 
- Czemu? Nie bardzo rozumiem?
- I tutaj dochodzimy do sedna sprawy. Zdobycie Alfgradu będzie korzystne także 
dla nas! I powiem więcej, jeśli Sirno naprawdę będzie dążył do zjednoczenia i 
jeśli dobrze rozszyfrowaliśmy jego plany, to w wypadku wojny trzeba będzie ich 
wspierać z całych sił!
- Znowu nie nadążam za twoim tokiem rozumowania. - Mallard zmarszczył brwi - 
Rezonujesz z dużą pewnością, i jesteś przekonany o swojej nieomylności! Gadasz 
coś o nieludziach, bredzisz o czarodziejach, następnie starasz się dowieść, że 
jeśli Marras rozkaże napaść na Alfgrad to napadniemy. Bo to w sumie nie taki zły 
pomysł, a właściwie całkiem dobry. Zrozum w końcu, że naszej koniunkturze 
podejmowanie dalekosiężnych planów jest bezsensowne i bezpodstawne! Przypomina 
dylemat rozbijanego nad patelnią kurzego jajka, które przed usmażeniem 
zastanawia się jeszcze czy kucharz użyje pomidorów czy papryki? A może nie 
przypadkiem główkę czosnku? A co będzie gdy łajdak przesoli! I co wtedy?. 
Rozumiesz to Kedar? Rozumiesz, że choćby jutro możemy zginąć! Ot tak. - Lo 
Mallard na potwierdzenie swoich tez strzelił jeszcze palcami. 
- Nie możemy! - Lezro szukał w umyśle prostych słów na wytłumaczenie królowi o 
czym była mowa. Nie był zły na władcę za strach przed śmiercią, ani z niedobór 
informacji jakimi dysponował. Czego się można spodziewać po starym człowieku, 
który całymi tygodniami, niby eremita w pustelni, przesiaduje w swej wierzy, 
mażąc tylko o dziecinnym nie spełnieniu marynarza? Jego szpiedzy już dawno 
zdemaskowani, a on polityczny ignorant, gra teraz tylko pozorandzkiej nucie. I 
tylko ten, on Kedar Lezro, wraz z zakonem przez całe lata nie tylko skutecznie 
bronił Kalandru ale także rzucał blady strach na wszystkich jego sąsiadów! 
- Chciałeś królu mapę do dokładniejszego terenu. Przynieśli ci ja więc myślałem, 
że mamy dyskutować aktualnej sytuacji na kontynencie. Myślałem, że jeśli 
będziesz mieć jakieś wątpliwości zapytasz a ja odpowiem. Czyż nie tak?! 
- Proszę odpowiadaj, mów tak pięknie jak do tej pory. Od twojej elokwencji chyba 
wszystkie wszy z mojej brody pouciekały! - Zaśmiał się Artjan, chociaż sytuacja 
wcale nie była do śmiechu, a i facecja nie przednia, co w końcu sam chyba wyczuł 
milknąc nagle pod pręgierzem ociężałych, matowych oczu, adwersarza. 
- Dziękuję. - Biskup zachował kamienną minę - Jak już sam stwierdziłeś poprą go 
elfy. To nie wymaga komentarza. Dalej nieludzie. Żadne krasnale, gnomy, niziołki 
czy inne paskudztwo nie skinie nawet palcem żeby zaszkodzić Alfgradowi! Pytasz 
czemu? Otóż odpowiadam: ponieważ nikt nie będzie krzywdził swoich pobratymców 
zamieszkujących tamte ziemie!
- Oprócz ludzi...
- ...I elfów. To się akurat zgadza, ale przejdźmy w konkret, Artjan. Alfgraad 
ciągnie do siebie wszystko. Wszystko i wszystkich! Uciekają na te tak 
znienawidzone przez Elduajena ziemie nawet wspomniane elfy, i ludzie! 
- Słyszałem o tym ale nie sądziłem, że to ma taki lawinowy oddźwięk - 
Zaniepokoił się Mallard. Po uśmiechu nie został nawet grymas ust. 
- Ma, i to ogromny! My żyjemy trochę na uboczu, ale i tak fala dociera nawet 
tutaj! W Marras, Flandrii czy Almo jest to poważny problem. Już nie tylko istoty 
myślące uciekają, także zwierzęta i dzikie stwory! Almo sto lat temu nazywano 
jeszcze smoczą pułapką, dziś ani jednej wyverny tam nie uraczysz! 
- To nie nasz problem. Ale jak dla mnie to powinni się chyba cieszyć? 
- Z jednej strony tak, z drugiej z wyvern można zrobić śmiercionośną broń. Sam 
widziałem kiedyś jak czarne elfy z Alfgradu dosiadały ich jak koni! 
- Dobra, nie strasz mnie tylko powiedz teraz krótko czemu powinniśmy poprzeć 
Elryka ? - Król rozlał szczodrym gestem, wino. Nie podług dworskich zasad, 
raczej po "chłopsku". Szczerze, do pełna przelewając krawędziami. 
- Do wojny dojdzie na pewno, - Lezro umoczył usta w szlachetnym trunku, 
zasiorpał nad powierzchnią. Od przeciągłej alokucji zaschło mu w gardle - 
problem w tym, że nie wiadomo tylko kiedy. Jeśli miało by do niej dojść teraz, 
mamy szansę na wygranie. Jeśli później, to znaczy za sto, dwieście lat Alfgrad 
będzie tak silny, że nie będziemy mieli szans w otwartej walce. Dlatego uważam, 
że musimy go poprzeć. Nie tylko dlatego że zachowamy swoje głowy na 
dotychczasowym miejscu ale także dlatego że jeśli on przegra przegramy wszyscy! 
Alfgrad wkroczy na nasze ziemie i koniec. Koniec wielkiego Kalandru. Koniec 
zakonu Athrobusa. 
- A Magowie?. 
- Oni ten problem zauważyli już dawno. Przegrana Marrasu równa się konfiskacie 
wszelakich dóbr, utracie stanowisk i przywilejów co w konsekwencji prowadzi 
prostą drogą ku żebractwu. W najlepszym razie występami w obwoźnym cyrku w roli 
kuglarzy czy kabotynów, tyle że bieglejszych w fejerworkach. 
- Hmn, w sumie masz rację, ale jeśli wygra Sirno zachowa niepodzielną władzę! 
Stanie się imperatorem! 
- Oczywiście! Dlatego musimy temu zapobiec, znaleźć jakieś remedium, wspólnie 
z... - Biskup rozstawił palce na dwu skrajnych punktach, szkicowanej na deseniu, 
a raczej brzuchu morskiej nimfy, mapy. 
Król pogładził się po siwej brodzie, po czym objął swojego rozmówcę wymownym 
spojrzeniem. 
- Liddell i Raos... - Wymówił przez zęby - Trudno będzie ich namówić do 
współpracy. Może uda nam się z Raosem, ale Liddell...W życiu nie widziałem 
bardziej twardogłowego człowieka niż Ssra'sra Eiselie! Poza tym on nienawidzi 
Elfów, i wszystkich tych nieludzi! Powypędzał ich ze swoich ziem, a tym którzy 
zostali nie umilał egzystencji. Stworzył kolonie karne dla pozostałych przy 
życiu, i teraz eksportuje ich za ocean jako "egzotycznych" niewolników, albo dla 
rozkapryszonych panienek, jako "wyszukanych" kochanków. Podobno wśród 
Liddelijskich kobiet utarło się przekonanie, że nie ma lepszego kochanka nad 
delikatnego elfa. Zawiązały nawet coś na wzór stowarzyszenie, gdzie wymieniają 
się niewolnikami! Wiadomo elf się nie starzeje. Mówią on taki wiotki, smukły, 
taki... 
- Dziękuj, dziękuje, stokrotnie dziękuję znakomitemu władcy za wspaniały wykład 
na temat Liddyjskiej sztuki kochania! - Lezro zadrwił delikatnie z króla - Ale 
nie o tym mieliśmy chyba rozmawiać, prawda? 
- To się zgadza, ale nie zwódź! - Obruszył się władca - Ty i twój zakon macie 
jakieś niejasne układy z Eiseliem, i nie ukryjesz tego, jak i tego, że w jego 
hawiarniach aż roi się od krasnoludów i gnomów przymuszanych do katorżniczej 
pracy! 
Obchodzi cię to, czy udajesz? Nie, nie udajesz ty chcesz wierzyć, że oni cię 
naprawdę kiedykolwiek obchodzili. Nie tak prosto wykiwać sumienie!
- Ależ nie mam zamiaru nic ukrywać, i uwierz mi nic mnie nie łączy z Eiseliem! 
Ponadto od kiedy to stałeś się obrońcą uciśnionych, hę? 
Król zmilczał szykując wyszukaną ripostę. Już podnosił w afekcie rękę, w jakiś 
to odpowiedni pouczeniu gest, gdy pech chciał, trącił karafkę. - Ku... 
- Miałeś rację dajmy spokój niewolnictwu. - Władca wyraźnie zdenerwował się 
uśmieszkami Kedara, mniej splamionym surdutem - Ale tak czy owak i tak Ssra'srę 
do współpracy nie namówimy. 
- Nie trzeba będzie tego robić. Niedługo utopi się przy kąpieli, lubo 
śmiertelnie rani na polowaniu. - Rzucił jakby od niechcenia, z namiętnością 
godną wygi - rzeźnika, Pater, czy jak wolał z zamorskiego Abbe. 
- Myślisz, że Elryk pragnie jego śmierci? Jeśli tak, to i nieprawdziwe będą 
twoje słowa mówiące o naszym spokoju! 
Biskup strzelił palcami, ot tak dla krotochwili.
- Nie, Elryk nie pragnie, śmierci władcy Liddellu Tej śmierci pragnie Elduajen. 
Elryk po prostu ją wykona rękami "naszego" zakonu. Nowym królem obrany zostanie 
jedyny prawowity spadkobierca korony syn Eiselie'a, Kelham. Kelhama znam od 
małego dziecka, i nie powiem mam na niego nie mały wpływ. Namówię go żeby dla 
dobra kraju ożenił się z także twardogłową i zapalczywą, ale do tego bardzo 
piękną królową Raos - Larlis. W ten sposób będziemy...
Pozytywka. 
- ...pociągać za wszystkie sznurki. Sprytne, - Pokręcił głową władca - bardzo 
sprytne. Nie tracisz formy Kedar.
To chyba oczywiste! 
-... Dojdzie do tego, że jeśli Sirno chciałby iść na wojnę będzie musiał 
najpierw nas spytać o zgodę! Gdy zdobędziemy poparcie i praktycznie władzę w 
Raos i Liddell przyjdzie do nas na kolanach. Będzie prosił, a nie żądał 
wymuszonych sojuszy przeciw Alfgradowi. Nie będzie to jednowładztwo, ale 
powiedzmy supremacja!
Powiedzmy. A ja będę wtedy niemal cesarzem. - Dokończył w myślach Lezro, 
jednocześnie uśmiechając się do króla, w sposób potwierdzający słuszność jego 
wyszukanego wywodu - Sirno będzie się ze mną liczyć, a ja odbuduję potęgę 
zakonu. 
- Ale chyba wszystkiego nie przewidziałeś.- Dokończył władca - To nie my 
będziemy rozdawać karty tylko Elryk, i nie wiem czy on zaaprobuje kandydaturę 
Kelhama. Nie wiem też jak namówisz tego babsztyla do ożenku, podobno ona nie 
gustuje...hm, w mężczyznach. Wszystkich, nawet teoretycznych epuzerów z Raos 
dawno ścięła lub wykastrowała. Nadto... 
Król przerwał na chwilę. Jakby w potrzebie przewertowania słownika pamięci, z 
odpowiednim okazji apegium. 
- ...Nadto do byłby incest. Kazirodztwo. Ta dwójka ma wspólnych pradziadków. To 
może być ponad nasze siły, lud może się zbuntować!
Tego się najbardziej boisz co? Stary hipokryto. - Pomyślał biskup - Kazirodztwa. 
Pozostał ci jeszcze ten uraz, no i nie tylko uraz. - Zaśmiał się w duszy Kedar - 
Nie musisz przed mną udawać troski o pospólstwo, nie stoi przed tobą dureń. 
- Lud zawsze się dużo krzyczy, - Podjął po chwili zadumy - ale na krzykach z 
reguły krokwieje. Nie przejmował bym się nimi zbytnio. Larlis musi się zgodzić 
na ożenek. Oczywiście będzie negocjować, ale w końcu się ustąpi. Ma silną 
opozycję w państwie, a ślub z królem zamknął by im gęby. Pozatym mój zakon 
postara się o dowody na zaprzeczenie pokrewieństwa tej dwójki. A co do Sirno... 
Nie będzie mieć wyboru, chyba, że znowuż posłuży się mordem. W tedy dopiero 
zbuntowało by się pospólstwo. 
- No! - Skwitował, z nie skrywanym zadowoleniem siwy król. Westchnął jeszcze z 
ulgą, na skończoną tyradę. Czół że, śmierdzi, że aż się spocił z wrażenia! - W 
takim wypadku wszystko mamy uzgodnione. Teraz tylko z żelazną konsekwencją 
trzeba wprowadzać nasz plan w życie! Pomódl się za jego powodzenie drogi 
biskupie, bo ty będziesz go wprowadzał. I pamiętaj, jak najszybciej wyrżnij tych 
rebeliantów. A potem zastanowimy się...Co tam się dzieje! - Krzyknął, 
poirytowany hałasem dochodzącym z sąsiedniego pomieszczenia - Służba! Służba! - 
Zaklaskał - Służba do cholery uciszcie te wrzaski! 
Nagle główne drzwi rozwarły się tąpnięciem. Ustąpiła służba, ustąpiły i zasuwy. 
Do komnaty wparował w awangardzie chudy chłopak. O dziwnym jakby przepitym i nie 
do wieku spojrzeniem. Tuż za nim forował pokurczny błazen. Prześmiewca o dwakroć 
przewyższającym go kaduceuszu. Dalej, za nimi, już w nie odkrytej kolejności 
wbiegł cały nadworny fraucymer. Służące, dwaj laufrzy którzy wcześniej 
zapowiadali biskupa, lokaje, medyk a nawet zamkowy cyrulik. W małej salce zrobił 
się nagłe tłoczno i gwarno. Damy dworu zaczęły wrzeszczeć, błazen i chłopak 
śmiać i klaskać, a król zbladł niby siniak na tyłku. Tylko jeden Lezro wydawał 
się dziwnie spokojny, ba nawet nie zwrócił głowy w stronę nieproszonych gości. 
- Cisza! - Spienił się, już nie siniak, a wrzód na dupie, lo Mallard - Co tu 
dzieje!? Kto wpuścił tu mojego syna! Co wy wszyscy robicie! Jak śmiecie 
przeszkadzać mi i mojemu znakomitemu gościowi! Co robi tu ten karzeł? Balwierz! 
Która to?! Czyż książę nie miał mieć teraz ścinanych włosów?!
- Tak, ale...- Wyjąkał mocno kędzierzawy mężczyzna - ...Mały panicz zaczął się 
bawić z Jostinem, nie mogłem ich powstrzymać wbiegli do pałacu...
- Jostinie czyż nie miałeś zabawiać Elvina tylko o określonych porach, i tak 
żeby mojemu synowi nie stała się żadna krzywda!? 
- Ja...
- Odpowiadasz głową! Co ja tu widzę?! Biegacie sobie z góry na dół mojego zamku 
czyniąc większe zamieszanie niźli cały tabun bydła?! 
Przerażony błazen padł na kolana, ustami przywierając w podłogę. 
- Panie wybacz! - Zaskomlał - Ja nie wiedziałem... Królewicz był w dobrym 
zdrowiu myślałem...
- Przebaczam, wstań z klęczek. Ale wiedz, że uczyniłem to tylko ze względu na 
mojego syna, wiem jaką cię darzy sympatią. - Król westchnął, niby to 
wielkodusznie, w rzeczywistości wysokie ciśnienie nie pozwalało nadto podniecać. 
Mańka wygięła się do ucałowania, gdy prawa mierzyła już w karminowy czepec - A 
czy ty nie miałeś razem z moją tępą służbą, dopilnować bezpieczeństwa Elvina? 
Podobno tak, a po strzyżeniu, był plan jakiś nowych wiwisekcji? Popraw jeśli się 
mylę?
- Nie panie, nie mylisz się. - Konsyliarz zdjął nakrycie głowy, i ukłonił się z 
pokorą. Szczęśliwie dlań, błazen lizał już lewice. - Tak miało być. Zważ panie, 
ale przecie mówiłem to imbecy... oligofrenia nic się nie da...
- Zamknij się! Doskonale wiem przecież co mówiłeś! Nie tacy szamani jak ty 
powtarzali te same bzdury i nie tacy dawno gryzą trawę! 
Nagle, natenczas milczący chłopak rozpłakał się. Skulił, jak dziabnięty w stopkę 
ślimak, opadł na podłogę i zaczął łkać. Artjan odessał dłoń. Zdecydowanie lecz 
opiekuńczo, po ojcowsku podniósł go, i czule ucałował.
- No cicho już cicho, nie płacz.- Powiedział ciepło do zapłakanego dziecka - 
Przepraszam, ale musiałem tak, nie byłeś grzeczny. No wstań idź się umyć i 
ostrzyc, potem dokończysz zabawę z Jostinem. Nie będzie dzisiaj, nie będzie 
żadnych badań, obiecuję. Dobrze? No powiedz?
- Do...brze... - Pociągnął zasmarkanym nosem królewicz.
- Dobrze! 
Władca mrugnął dyskretnie na gapiącą bandę poleceniem zabrania chłopaka i 
wymowniejszym: "Poszli won". Jostin ujął go pod ramię, fraucymer tyknął w 
synchronizowanym uniżeniu, wycofując się naprędce z okupowanych pozycji. Jedna z 
drugą frejlina, popatrzyła po sobie znacząco. Jedna z drugą oblały się pąsem. 
Pominięty w zamieszaniu, wyga - ochmistrz, jak zawsze, jak karp spod galarety, 
wykręcił się od atencji. O ile ostatni w zagonie milczeli jeszcze, to "przody" 
darły już wręczę od plotek i komentarzy. 
Zrobiło się zrazu cicho, ale nie nudno. Lezro wyciągnął nogi, rozłożył na 
oparciu. Gęba cieszyła mu się jowialnie, ciągnąc wzrokiem za przeskakującymi w 
igraszce palcami. 
- Czego tak rżysz? - Burknął wyraźnie zdegustowany władca.
Rżę? - Mógł się obrazić ale nie zależało mu. - Tak po prostu, jako skromny 
strażnik wiary cieszę się wizytą, i dobrym winem, Artjan. Który to rocznik? 
Pozwól mi zgadnąć... siedemdziesiąty trzeci? 
- Nie wiem, chyba tak.
- Dobry rok! Ale, ale, czy to nie wtedy właśnie urodził się twój syn? Tak? 
Niedosłyszałem?
"Kobyły są jak kapłony, tak naprawdę liczą się tylko piersi i udka" (Apokryf. 
Stara mądrość ludowa. Wycinek z: "Prawdy, przywary, bajania" C. M. de Graff)
" Różne są ludki, i różne jest świata postrzeganie. Współczesny nam profil 
kulturowy, i dążność do korygowania tego co przez wieki uznano za naturalne 
czyli doskonałe, odcisnął na nas klasyczny wzorzec kobiecego ciała. Dzisiejsza 
posągowa piękność, to kobieta chuda do przeraźliwości, z choro wynędzniałą 
piersią, o lędźwiach nie zdolnych, ba orzechów, gęsiego jajka pokruszyć! Do tego 
tak krucha, że gdy ziarenko groch pod pierzyną wyczuje, i zruga ci ona okrutnie, 
i przylać, i oszpecić nadobna. Bo baby tymczasem bardzo nerwowe, i do bińczuga 
raczej, niźli do kądzieli skłonne. 
Jednakoż nie zawsze tak bywać musiało. Etnografy, i historycy z dawna już 
wiedzieli, iż dla krasnoluda, baba żeby ją babą nazwać można było, w korpusie 
musiała ci być jak maciora, a w pośladku tak miąszna byś i podwójnie garnąc, 
dłońmi pasać nie zdołał"
(tenże, "Elfy, gnomy i inne kopalne ludy. Studium porównawcze ewolucjonizmu 
kulturowego" t.1,"Krasnal, jako odszczepienna jednostka, wprost od małpy 
wywodzona. Polemika z "Behawioryzm pierwotny" - Sieura Sharadroszuma")
Delikatnie pogładził jej zmierzwione włosy.
Z lubością przejechał po rubinowej z lekka kręconej fryzurze. Pachniała 
kwieciem, majową łąką poprzetykaną intensywną żółcią młodych mleczy. Było to 
takie piękne, tak naturalne, pospolite... A takie dalekie. 
Natrafił na zimny policzek. Zamknęła oczy. 
Księżyc i gwiazdy oświetliły ich podwójnym blaskiem. Mała buchta doskonale tliła 
melancholiczny nastrój "słońca umarłych". Klimatycznie, niby studząca dziecięce 
niepokoje kolaska. Leżeli spokojnie, wiatr kołysał, gdy nikła bryza co moment, 
co dwa, przyjemnie smagała im blade twarze. 
Byli sami, ale on nie myślał o niej. W ogóle nie myślał, wyłączył się. Jakby 
powiedzieli wszystko wiedzący uczelniani mentorzy: "eskapizm". Obojętnie, 
wsłuchiwał się w cichy szum przeskakujących fal. Chłonął ciemność. Matkę, 
wychowawcę i zdrajcę takich jak on "sprzedawczyków". 
Odetchnął głęboko.
- Nie kocham cię. - Zabrzmiało w jego ustach najzupełniej szczerze i naturalnie. 
Jakby było oczywistym następcą wcześniejszych zdarzeń - Nie mogę cię kochać. Po 
prostu nie mogę. Nie mogę pozwolić żeby... Już nie... Rozumiesz mnie? 
Rozumiała. Zawsze rozumiała, chociaż nigdy nie rozmawiali ze sobą. Musiała 
zrozumieć. 
Uniosła do góry te swoje dwa, przygasłe antracyty. Matczynie, przygarniając 
spojrzeniem, jego, oseska do piersi.
Nie odwzajemnił, nie przyssał się do sutka, mówił dalej:
- To moja wina i mój błąd nie mogę cię w niego wciągać. To było by najgorsze. 
Może kiedyś w innym czasie w innym...Och...Cleamaris, Brzasku Poranka...To takie 
trudne
- Veg...
- Clea...
- Nehre Lotim Vegart, nehre.
Wtuliła się w jego skórzany płaszcz, mocniej ściskając dużą dłoń. On dalej 
zanurzał się w ciemność. Wciąż, chociaż wiedział, że "słońce umarłych" dzisiaj 
błyszczy dla niego.
- Kochałem kiedyś...Niestety. Kochałem bez umiaru...Szkoda. Była piękna choć 
niemłoda, taka inna a zarazem tak podobna do ciebie Clea. 
Umilkł na chwilę i teraz on mocniej objął jej szyję.
- To wtedy, na mojej pierwszej kwaterze. Była mężatką. Bogatą miejską damą 
osiadłą przy starym mężu. Była...Przyszedłem do niej z wieczora, otworzyła 
drzwi. Dalej wszystko potoczyło się jak mówili w oberży... Nie, nie wszystko. 
Mówili głupi, mówili durny... Zacząłem przychodzić niemal codziennie. Co wieczór 
wyczekiwać pod oknem śniąc w jej sukiennym karo. W popielatych włosach, w 
zapachu malutkich, tak różnych, wypielęgnowanych dłoni... Byłem młody. Bardzo 
młody, ale szalenie zakochany i... nieśmiały. Przed każdą wizytą, by złagodzić 
drżenie, zaglądałem do karczmy. Nie mogłem się bez tego obyć, a drżenie 
ustępowało coraz trudniej... Kiedyś spotykając mnie nieprzytomnie pijanego, 
powiedziała, że mąż okrutnie ją skatował. Wymościł plecy nahajką, i że 
prawdopodobnie czegoś się domyśla. Dostałem szału. Od razu poszedłem do jej 
posesji. Dokładnie pamiętam, przecięcie kaletników z kościerską. Wdrapałem się 
na górę, do mansardy, pracowni męża i wyrzuciłem go przez okno. Nie spojrzawszy, 
nie zaglądając w oczy. Głowę otworzył mu kamienny bruk... Straż miejska która 
niemal natychmiast zjawiła się w miejscu zbrodni, nie dała mi nawet po pysku! 
Zobaczyli że jestem mnichem i odeszli! Zabrali zwłoki i uciekli! Facet leżał w 
kałuży krwi a mnie nawet nie bolała gęba!.. Było mi źle. Jak każdy po swoim 
"pierwszym razie" tak i ja miałem wyrzuty sumienia. Niestety krótko. Stanowczo 
za krótko, i za płytko. Nie odezwały się we mnie wyższe uczucia oprócz... 
miłości. Miłości czy może farsy tego uczucia, sam już nie wiem. Szkoda. 
Przerwał na chwilę i zwilżył wargi.
- Cóż, myślisz pewnie, że została ze mną? Skądże! Jak przystało na kokotę 
zaczęła kurwić się ze zmieniającym mnie na placówce, Tymoteuszem. Moim własnym 
bratem! Pożarliśmy się, naplułem mu w twarz, uciekłem... Wtedy to bez reszty 
pochłonął mnie zakon, a ja przez osiem długich lat byłem jego najwierniejszym 
narzędziem...
Cleamaris pocałowała go w policzek. Obrócił się i ujął ja tym swoim zawsze 
smutnym spojrzeniem. Był daleko, jakże był od niej daleko...
- Przez osiem lat z nie zamieniłem z nim nawet słowa... Po co ja cię w to 
wciągam Clea, po co? Sam się muszę z tym uporać... sam. Co cię może obchodzić, 
że to ja własnoręcznie, podpisałem wyrok na mojego jedynego brata. Co cię może 
interesować fakt, że Karin zmarła dwa lata po mężu, a skrofuły zmęczyły ją tak, 
że pod koniec życia wyglądała nie na czterdzieści tylko na siedemdziesiąt lat. 
Wybacz, wybacz mi, ja nie mogę po prostu nie mogę się już zakochać. 
Przepraszam...
Łza rozłączenia spłynęła po cudownym policzku. Bryza spotęgowała doznania. 
Vegart nagle wyrwał się z psychicznego amoku. 
- Clea...co ty? - Końcem palca starł zakłopotanie z jej lica. - Ja nie 
chciałem... Nie płacz... Przepraszam. Clea...
Ostrożnie musnął jej usta.
- Och Clea... Jestem durniem, dur...
- Nehre.
Zmysłowo odpowiedziała na pocałunek. Powoli zsunęła opończę, niespiesznie 
rozsupłując rzemyki jego płaszcza. Burza wełnianych włosów wylądowała mu na 
twarzy. Vegart prowadzony przez nią, splótł ręce na jej biodrach, a ustami 
poszukał kształtnych piersi. Powonienie świdrował odurzający, kwietny zapach.
Zamknęli powieki i odpłynęli w tę pierwotną, nigdy nie zaspokojoną rozkosz. 
Płacząc, szum fal idealnie współtworzył rytm miłosnych uniesień. 
Rzeczywiście księżyc dziś błyszczał dla niego. 
***
Mieszka warczał, to piskał, to znów wył brocząc, paskudnie raniony w bebechy. 
Umierał, bo nie mogli mu darować. Stary kacap, zarżnął najlepszego z koni. 
Ulubionego, umiłowanego... 
Umyślnie skryci w zaroślach, warując... Dali mu już wystarczająco dużo czasu na 
przemyślenia. Zwierzę wiedziało, zrozumiało, tak jak i każdy musi zrozumieć za 
co umiera. Gdzie wina, tam i musi być kara. Adekwatna, ale on jeszcze rzęził. 
Adekwatnie, koń zdychał nie więcej niż ćwierć kwadransa. 
Sprowokowała go podchodząc pod wiatr. Stary obrócił wielką mordę, zdolen jeszcze 
ustać na tylnych łapach. Naprawdę olbrzymi, naprawdę szkoda... Ryk jaki rozdarł 
jego skalistą piersią, nadobny chyba tylko do rycerskiej pieśni, przed bitwą 
śpiewanej. Bucefał runą w przód. Z nogi na nogę, swym niedźwiedzim rytmem. Nawet 
nie czół, nie wiedział że ciągnie za sobą kiszki, niczym kiełbasiane pajdy z 
żołądka cieknące. 
W dłoni spociły się lotki. Dwie największe, najcięższe. Dwie naraz., przyjęła 
cięciwę w policzek. W Gębę i w gardło...Zwierz nie tylko czół, widział ją już 
dokładnie, coraz wyraźniej i wyraźniej. To jego strach, jego przeznaczenie. Psia 
morda, kły, środek czoła, grdyka... Skoczył jak zdołał. 
Uciekła na lewo, w ostatniej chwili, opadając wyrżnęła palce. 
- Heeejjj!
Z krojczą precyzją! Kolos zastopował otępiały. Machnął na odlew, mógł trafić, 
lecz to on zasłużył na poprawkę. Siekiera rąbnęła w kark, kordelas jeszcze 
szybszy. Adekwatnie, podług przewinienia.
Smarknął, splunął, serce waliło. Spojrzał na Vegarta, tak jemu też było przykro.
***
Poranek był piękny. 
Zaczynał się pogodny, wrześniowy dzień z typowo zimnymi w tych stronach 
wschodami słońca. Przejrzyste, lazurowe niebo powoli, odsłaniało promienistą 
tarczę dnia. Nad złocistymi błoniami, srebrzyły się drobniutkie krople świeżej 
rosy. Miejsce ostatniego spoczynku już całkowicie zasłoniła biała kotara 
puszystej mgły. Nad zatoką i iglastym drzewostanem kłębiły się wspomnienia 
minionego czasu. Mgła nie była tylko ostatnim rycerzem odchodzącej nocy, ale 
także odźwiernym, otwierającym bramę nowemu panu - dniowi. 
Konie dziarsko przemierzały trawiaste łąki, podążając w kierunku górskich 
szczytów szklących się na horyzoncie. 
Opatuleni płaszczami jeźdźcy wydawali się senni i niewyspani. Przynajmniej dwóje 
z nich. 
- Za tym laskiem coś ci pokażę - rzucił jadący w awangardzie mężczyzna. - 
Rozciąga się tam niepowtarzalny widok na pobliskie jeziora i góry. Powinieneś 
się także ucieszyć. 
- Nie wiem czy cokolwiek jest mnie jeszcze wstanie ucieszyć. - Jadący na rodowym 
wałachu człowiek zdjął duży opadający na oczy kapiszon. - Ale chętnie rzucę 
okiem na tutejsze krajobrazy. 
- Darthsenn. 
- Słucham?
- Clea powiedziała: "Góra Niedźwiedzia". Zbliżamy się do kresu naszej podróży, 
Vegart. 
Eldredd stanął w strzemionach, i mocno wychylił głowę. Zupełnie jakby starał się 
przebić oczami otaczającą ich ścianę lasu. 
- Jeśli myślałeś, że ten widok mnie ucieszy toś srodze się pomylił. Podróż z 
wami uważam za całkiem przyjemną. Już dawno nie czułem się taki swobodny i 
wypoczęty. No ale nie ważne, trzeba w końcu stanąć twarzą w twarz, przestać być 
tylko pacynką. Jedźmy! - Mówiąc to ubódł konia ostrogami i wysforował się na 
czoło grupy. Smętna twarz nie zdradzała jednak optymizmu.
Las był duży i równie wilgotny jak łąka. Nie było w nim wytyczonej równej 
ścieżki, więc trzeba było kluczyć i zwodzić pomiędzy stertami zwalonych drzew, 
czy symbiozujących z otoczeniem, pni. Przeważające w lesie buki i stare, 
uginające się pod ciężarem własnych gałęzi dęby, niemal zupełnie przesłoniły 
wędrowcom widok górskiego krajobrazu. Wielkie rozłożyste paprocie miejscami 
dochodzące nawet do i dziesięciu stóp wzrostu, w półmroku otoczenia sprawiały 
wrażenie morderczych bestii, wypuszczonych na żer w osłonie lasu poszukiwaczy 
padliny. Unoszący się w powietrzu gnilny cug, momentami stawał nie do 
wytrzymania, i mdlił nawet wyjątkowo odpornych na trudy elfy. Forującemu na 
czele Vegartowi, żołądek odmówił dalszego posłuszeństwa. Widząc leżące w kupie 
bladożółtych liści rozkładające się zwłoki. Chyba ludzkie.
Eldredd przechylił się przez kulbakę i zwymiotował. 
- Do cholery, ale przygoda... Liss Du Sahra Cleamaris - zmartwił się elf. - 
Poczekaj chwilę, zaraz dostaniesz coś na ułagodzenie, ja wtenczas obejrzę trupa. 
- Mówiąc to Viorel zeskoczył z konia i szybko podbiegł do śmierdzącego odwłoku. 
Brzask Poranka podjechała do Vegarta, starannie przecierając jego ochlapane 
wargi. Po czym wygrzebała z jednego z juków czerwoną buteleczkę podając mu do 
wypicia. 
- Za kogo wy mnie bierzecie?! - wybełkotał z wyrzutem dławiąc się przy każdym z 
wyrazów. - To przecież tylko brzuch... A niech to szlag... - ponownie przewiesił 
się przez wodze. 
- Bierzemy cię za człowieka - odpowiedział spokojnie elf, bezstresowo grzebiąc 
długim patykiem w zmasakrowanym ciele. - Wprawdzie za lekko dziwnego, ale w 
końcu za człowieka. A człowiek, nawet taki jak ty, o ile mi wiadomo musi sobie 
czasem jak wy to mówicie rzygnąć. Nieprawdaż? 
Zaginiony nie odpowiedział tylko szybko wypróżnił fiolkę. 
- Allearia? - Rzuciła Clea. 
- Nar Sahra. - Viorel wypuścił kij, i przetarł nadwerężony smrodem nos. 
- Kto to? Co mówiłeś? 
- Człowiek. Na dodatek podobny do ciebie, zakonnik. Ktoś włożył mu nóż między 
żebra i biedak pożegnał się z życiem. 
- Skąd wiesz, że zakonnik? Ma tatuaż? - Zaciekawił się Eldredd, już trochę 
jakoby mniej czerstwy 
- Na lewej ręce gwiazda z dziesięcioma jęzorami. Ktoś był tutaj kilka temu. 
Dziwne. Przez całą drogę nie napotkałem żadnego śladu rozumnych istot, a nagle 
taki przypadek... - Viorel odgarnął spadające na oczy włosy. 
- Co robimy? 
- Nie mamy dużego wyboru. - Elf wskoczył w kulbakę. - Trzeba jechać ale bardzo 
ostrożnie. Nie wiem jak ułożyła się koniunktura, i czy ten co tu leży trzymał z 
tobą czy z Athrobusem więc trzeba nam się mieć na baczności. Co najbardziej 
niepokojące, nie znalazłem żadnych śladów walki czy choćby końskich podków, a to 
stało się zaledwie tydzień temu....
- Zaledwie tydzień temu? Facet wygląda jakby pół roku leżał w ziemi! 
- Istotnie, choć brak wątroby i innych części ciała tłumaczyłbym mieszkającym w 
tych okolicach ślimakach i grzybach, które w dwa tygodnie potrafią do białości 
objeść konia a co dopiero człowieka. Stąd też mniemam, że to stało się zaledwie 
przed kilkoma świtowaniami. No dobra, starczy chyba wyjaśnień, co? Jedziemy? 
- Możemy, ale teraz ty na przedzie.
- W porządku, widzę, że znudziło ci się przewodzenie. - Pierwszy raz w tym dniu 
na twarzy elfa zagościł tak częsty do niedawna uśmiech. - Jedźmy więc!
Ruszyli. Nikomu nie wpadł koncept by pogrzebać.
Las kończył się i przez zieloną kotarę można już było dostrzec prześwitujące 
promienie światła. Mimo to konie szły ostrożnie, jak po torfowisku, starannie 
mijając każdą terytorialną przeszkodę. Po chwili jednak wynurzyli się z 
wilgotnego ukrycia i wyjechali na emanujący kwieciem ług. Przed nimi, na 
nieboskłonie rozciągał się potężny masyw Niedźwiedziej Góry. W dole w cieniu 
oszronionego nawet w lecie wzniesienia, rozległe jezioro odbijało piękno tej 
dziewiczej krainy. 
- No i co?
- Zaprawdę cudowna będzie chwila naszego rozstanie!
- Ha! Byłem pewien, że się zachwycisz! Tutaj każdemu serce rośnie. - Powiedział 
nie bez dumy elf. - To niesamowite miejsce. 
Vegart z rozpromienioną twarzą zeskoczył z kulbaki. 
- Rzeczywiście. Nie sądziłem, że jeszcze dzisiaj się uśmiechnę. Hej, Clea, który 
to niedźwiedź? Gdzie płynie Aimar? 
Cleamaris wskazała przed siebie palcem.
- Darthsenn. 
- Duży... A Aimar? Nie widzę tu żadnej rzeki? 
- Już dawno zostawiliśmy go po wschodniej stronie gór - Wtrącił się Viorel - 
Tutaj płyną już tylko strumienie i potoki. Dalej na północy, jest jeszcze Ruqe. 
- Jeszcze tylko jeden dzień - powiedział nostalgiczni,e jakby do samego siebie 
Zaginiony. - Potem się rozstaniemy, i znowu zostanę sam...
- Co mówiłeś?
- Bene! - Ucięła niespodziewanie elfka. 
- Na ziemię! 
Wszyscy momentalnie przywarli do pachnącego gruntu. Elfy wyszczerzył zmysły.
- Cicho! Śpiew. Wyraźnie słychać ludzkie głosy. - Relacjonował dokładnie Viorel, 
Brzask Poranka wychyliła głowę ponad powierzchnię trawy. 
- Sahra - powiedziała spokojnie podnosząc się z klęczek. 
- Ludzie, a dokładnie wojsko. Możesz wstać i tak nas nie dostrzegą.
- Prawda. Ja zupełnie niczego nie dostrzegam ani niczego oprócz skowronków nie 
słyszę - zakomunikował zdziwieniem Vegart. 
- Masz. - Elf wygrzebał z podręcznej tajstry zawinięty w szmaty mały pakunek. - 
Przyda ci się do obserwacji. Chciałem ci to podarować na pożegnanie, ale 
przyjmij już teraz. 
- Luneta! Ładna... Widziałem kiedyś taką na lichwiarza stanie, kosztowała 
majątek. Krasnoludzka robota, co? 
- Oczywiście. Tylko krasnale i gnomy robią takie cudeńka. Wy, ludzie, 
wykorzystujecie swoje ręce przecież tylko do wyrzynania współziomków, i acz 
mniej już powszechnie, podcierania tyłka. 
- Nie staraj się być dowcipny - zirytował się Eldredd. - Elfy także nic 
znaczącego nie wymyśliły. 
- Nie denerwuj się - uśmiechnął rozbrajająco Viorel. - Mówiłem to dla przekory. 
Nie dyskutuj tylko lepiej zbliż się do Cleai i poobserwuj naszych chojraków. 
Zaginiony przyłożył oko do wielkiego szkła. Jego debiut, to też z wrażenia, aż 
dziwacznie wykrzywił gębę.
- Mieliście rację, siepacz. Ciekawe, co ich tu przypętało?
- Widzisz biało czarne orły wygrawerowane na tarczach?
- Widzę je, ale dalej nic mi to nie mówi. Nie znam się na heraldyce. Skąd, do 
cholery, tutaj jacyś ludzie?! A jakim dziwnym szlakiem idą! Południowy wschód 
sugerowałby Raos, ale to nie ich herb, Ryngraf... Może oni mają coś wspólnego z 
tym zakonnikiem znalezionym przez nas w lesie? 
- Wątpię. - Viorel zawiesił mu rękę na ramieniu. - Inklinował bym raczej ku 
twojej pierwszej teorii, że to Raosaczycy. Mi też arkana heraldyki nie są zbyt 
dobrze znane, skądinąd orzeł to znak jednego z wysokich rodów właśnie z Raos.
- Może, ale to nie tłumaczy skąd oni się tu znaleźli. W miejscu gdzie człowiek 
jest traktowany jak największy intruz. W paszczy lwa pomiędzy Slavią z jednej 
strony i Alfgradem z drugiej! 
- Tłumaczy to jednak pieśń, jaką oni właśnie śpiewają. Żałobna pieśń, o czasach 
które już przeminęły i o tych, które teraz nastaną - powiedział enigmatycznie 
Elf. 
- Znasz li ją? To zaśpiewaj, ja tam nic nie słyszę, ale wiem, że ty to lubisz. 
Lubił, i zrobił. Zaśpiewał. Zniżył głos i powoli, zwracając uwagę na każdą 
interpunkcję recytował, przydługie kuplety: 
Szukamy się w mroku, 
Lecz w mroku nie zrodzeni 
Wrót centuriami, przed sobą rozdzieleni 
Krzywd dokonanych zapomnieć się nie da
Lecz taki już los, psią duszę zaprzedać 
Krzywd dokonanych zapomnieć się nie da
Umrzemy za Raos, nadejdzie potrzeba 
Wzniesiemy swe miecze! Udzierżym sztandary! 
Za wodza, za państwo, aort dech przelany!
Poprowadź nas Boże! Przebacz, że mej duszy
Gdy przeciw bratu memu, zbrojny hufiec ruszył...
Klucznik...Sędzia! Waga! Rzemień? Knebellll! 
Dobroć... ukojenie... 
Lecz nadejdzie ten czas, skończy się tułaczka 
Na stolec powróci prawowity władca 
I spełnią się marzenia, I pieśń nowa będzie 
I znowu trubadur sirwenty uprzędzie 
Proroctwo się stanie, dopełnią się słowa 
Kat mego brata łeb w worku schowa. 
Elf skończył śpiewać. Przetarł oczy i spojrzał wymownie na Eldredda, przekonany, 
że ten nic, a nic nie zrozumiał. Nie sęk w rozumieniu, tu szła walka o popis! 
- Myślałem, że to już skończone. A oni dalej wędrują przez świat...
A jednak! Ale gdzie oklaski?!
- I dalej wędrować będą. Tak rozpoznałeś dobrze. To czarny pochód opozycji 
Raosyńskiej, tak oto ich ukochana królowa rozprawia się z wrogami politycznymi. 
Wysyła ich na wojnę, w obronie granicy, przeciw Alfgradowi... 
- Na pewną śmierć.
Viorel parsknął śmiechem, ignorancko ruszając w stronę konia. Clea zrobiła to 
samo. Jego był ciężki, cięższy, z rączością godną trzystufuntowej baby. To jemu, 
właśnie Mieszko, rozpłatał "Wiatr We Włosach", musiał tedy posiłkować się tym 
nisko osadzonym kucem.
- Co jest? 
- Nic. Miałeś racje człowieku znasz się tylko li, tylko na mordowaniu. I nic nie 
wiesz o polityce. Chodź, trzeba jechać. Zostaw tych błędnych rycerzy i posłuchaj 
co mam ci do powiedzenia.
Vegart zerwał ździebko trawy, sprawnie montując w rusztowaniu zębów. Po czym 
sam, posłusznie usadowił się w siodle. 
- Czyli oni nie zginą? - zagadnął z rezerwą, mimo że w życiu nie zależało mu na 
traktamencie. Beocki czy nie, inteligencję podobnież dziedziczymy po matce. 
- Nie. Chyba nie. To zależy tylko od nich. Widzisz, ci czekający na nowego wodza 
wojacy, jadą nie po śmierć, a po nowe życie i po nową nadzieje! Od lat panuje, 
uskuteczniany przez niektóre państwa, stereotyp strasznego Alfgraadu, gdzie to 
ludzi obdziera są ze skóry, na płody na wyporki jako to brajtszwance karbuje. 
Gdzie na każdym kroku goblin tylko czyha żeby nam wypruć serce, czy inny tam elf 
czarny, nic inszego nie ma na względzie niźli czatować z brzechwą na biednego 
człowieczka. To bzdura. Owszem zdarzają się incydenty. Utarczki, potyczki na 
granicach zginie jakiś Raosańczyk, ale na Boga to wszystko jest na wyjątkowo 
incydentalnym poziomie! 
Luneta znalazła spoczynek w jednym z juków. Vegart nie przerywał choć nie lubił 
nadto perorować w takich ważkich tematach, na których, nie miał wyrobionej 
opinii. Opinia opinią, ale co zrobić gdy ma się dwie sprzeczne? Albo gorzej, gdy 
wszytkie pasują?
-...I tak nasza droga królowa pozbywa się opozycje. Mówi: "Idźcie i brońcie 
nasze granice przed barbarzyńcami z północy! Musimy pierwsi zaatakować! 
Wyprzedzić dążenia naszych wrogów, inaczej przyjdą i w nocy wymordują nasze 
dzieci, zagrabią nasz dobytek, zgwałcą nasze żony a nas samych przytroczą do 
siodeł i jako niewolnicy na klęczkach do swojej ojczyzny powiodą!" I to kumuluje 
wyobraźnie.. Prostactwo, ciemnota i zabobon wśród prostego ludu szerzony musi 
przynieść efekty. Ludzie naprawdę myślą, że tylko troskliwa królowa wybawi ich 
od nieprzyjaciela. Prosta lekcja, jak smażyć dwa półdupce na jednym ogniu. 
Jedną, jest zdobywanie poparci zawsze butnej gawiedzi, drugą oczywiście walka z 
odśrodkową szlachtą. Pomyśl tylko ile było tych rycerzy? Dwustu? Trzystu? Nawet 
mniej. Czy taka garstka była by wstanie przeciwstawić, się w jakikolwiek sposób 
potędze, jaką prawdziwie Alfgrad jest?! Pomyśl o tym, albo zapytaj Lezro. Wio, 
koniku! 
Viorel ściągnąwszy lejce i pokazał Brzaskowi Poranka, żeby nynie ona wysforowała 
się na przód drużyny. Kuc, spokojnie acz raczej mułowato, zbiegł z piaszczystej 
skarpy. 
- Przypuśćmy, że racja, ale przecie to właśnie wy, elfy, i to najsławetniejsi, 
najbardziej oczernialiście Alfgraad. 
- A tak, tak, ambicje i zawiść wzięły górę nad rozsądkiem... Patrz, gęsi! Cały 
klucz! - wypalił niespodziewanie Viorel. Na widok zwierzyny zawsze wzbierała w 
nim energia. 
- No, tak...
- I kaczki! Lodowe, trochę szarych i dziwaczek...
- Kaczki?! Co...
- Kaczki. Lecą na południe. Do cieplejszych krajów. To znak, że zbliża się zima. 
Czas pożegnań... Chciałbyś kiedyś odwiedzić południe, Vegart? 
- Niesamowicie, ale mówiłeś...
- Porozmawiamy potem - zbył go elf. - Nie ma co teraz gadać. To, że nie widzą 
nas ludzie wcale nie oznacza, iż jesteśmy całkowicie bezpieczni. A na rozmowę 
przyjdzie jeszcze czas. Uważaj na konia tam dalej obsypuje się skarpa. O, jeleń! 
Rogacz wychodzi z lasu!
- Co? Jeleń? 
***
Ściemniało się. Konie znudzone, uwiązane lejcami do drzewa, skubały zieloną 
murawę. Rozkulbaczone karki odpoczywały po męczącym dniu. Viorel leżąc na 
plecach z zainteresowaniem przyglądał się bezchmurnemu niebu. Coraz czarniej, i 
czarniej. Siedzący w pobliżu, na zwalonym pniu Vegart, z lubością mamlał w 
zębach kawałkiem buczyny. Klimat był nienormalny, czyli nieciekawy, przejedzony 
jak serwowana z rutyną raz, po razie ta sama przekąską 
- Gdzie jest Clea? - Zapytał w końcu, przełamując nużącą ciszę - Zniknęła 
gdzieś... z pola widzenia? 
- Śmiesznie - parsknął elf, obróciwszy głowę na Vegarta.- Przez cały dzień nie 
powiedziałeś jej miłego słowa a teraz nagle przejmujesz się jej nieobecnością? 
- Ale gdzie ona jest! - Vegart zdecydował, że ma już dość odsiadki.
- Siadaj. Nic się nie stało. Elf w lesie to jak ryba w stawie. Zwykłe kobiece 
problemy. Ale mógłbyś ją w końcu przestać traktować jak powietrze. To kobieta, i 
to w dodatku bardzo uwrażliwiona. Poza tym... ona cię kocha. 
Dłonie Eldredda lekko zadrżały. Jedynie tyle, i aż tyle, zbyt lekko jednak, by 
zauważyć. 
- Wiem... Niestety. Cholera! Cały dzień robię z siebie durnia! To wszystko 
przez...
- Nie tłumacz mi się. To mnie nie interesuje. Chodzi mi tylko o jej szczęście. 
Ale musisz i zrozumieć ją. Ona jutro straci na zawsze ukochanego człowieka. 
Zależy mi tylko ażebyś jej nie skrzywdził. Nie skrzywdź jej Vegart, te łzy są 
niezasłużone.
- Na zawsze... - powtórzył odruchowo Vegart. - Tak, na zawsze. Jutro nasze drogi 
muszą się rozejść. Nie będę prowadził na śmierć mych przyjaciół.
Wykrzyczany w głębi serca bunt, na chwilę unieruchomił dalszą konwersację. 
Viorel wciąż nie odrywając oczu od delikatnej księżycowej łuny, zaczął dla 
zabawy podrzucać lśniącym drobiazgiem. 
- Co to za błystek? 
Jubilerska misteria świsnęła im nad uszami. W górę i w dół. 
- Nic. Ordynarny pierścionek. Znalazłem go przy tym... 
Eldredd błyskawicznie przeciął parabolę srebrnej błyskotki. Zaskoczony elf 
wyrżnął jak pijany w sklepienie, gwiezdną medytacją. 
- ...trupie. - Oczy zaświeciły jaśniej od złota - To Srebrny pierścień 
Athrobusa. Okradłeś nie tego zakonnika?!
- Tak, Okradłem! - Viorel zacisnął zęby. - Jeśli tak to traktujesz, to jestem 
złodziejem. Nędznym elfim łotrem rabującym umarlaków. A teraz dawaj ten 
pierścień, jest mój!
Vegart pogardliwie rzucił mu pod nogi cennym suwerenem. Elf, nim podniósł, 
splunął, wżdy odwzajemniając uczucie. Szybko nałożył go z powrotem na palec. 
- Nie spodziewałem się tego po tobie! - Wypalił, w przesadnej emfazie. - Po... 
po elfie! 
- Nie bądź śmieszny! Kto to mówi?! Niedoszły samobójca! Zamachowiec o zakonnym 
rodowodzie, który w życiu nie był głodny! Nie żarł przez miesiąc korzonków, czy 
nie gustował w rosole na wronich paskudach! Kradzież to nie nasz wynalazek, 
wyście ją wynaleźli... ludzie! 
- Prawda, nie zaznałem, ale ty też nie wyglądasz mi na kogoś, kto wpieprza tylko 
korzonki! 
- A co ty sobie myślisz, że to co przez całą podróż żresz, to niby co? Z nieba 
sfrunęło?! - Viorel nie wytrzymał i trzasnął ręką w leżący na ziemi wypchany 
suszem juk. - Nie, otóż nie, nie spadło! Na takie żarcie zwykły elf w 
królewskiej ordunku, trzy miesiące musi tyrać! Nie, patrz tak na mnie tym 
baranim wzrokiem tylko przyznaj się, że nigdy nie pracowałeś! Wielebnemu 
mnichowi, wszystko podawano na tacy. Miałeś za łatwo! Stanowczo za łatwo, nie 
dziwota, że nie potrafisz zrozumieć. Dlatego powiem ci, chociaż wątpię w skutek, 
czemu naprawdę zabrałem ten pierścień. 
Twarz Zaginionego pokraśniała zauważalnie. Jak spuchła gęba na szafocie.
- Z konieczności, ty ignorancie! Imaginuj - za to że jedziesz z nami te setki 
staj, cierpimy twoje humory, kombinujemy jak tu tylko jaśnie panu pomóc, nie 
nerwować, bo drażliwy, i jeszcze godzien ponieść. Nie mamy nic, poza twoje 
wyrzuty! Nie czerpiemy z tego żadnych prowentów. Nic! Nic, z tego nie mamy! 
Tylko niewdzięcznego człowieka na baranie, którego to na dodatek trzeba karmić 
naszym ciężko zapracowanym jedzeniem! A ten pierścionek? Tam, gdzie się teraz 
wybieramy można w zamian za tę błyskotkę przez miesiąc żyć jak król! Co gadać... 
- Viorel splunął jeszcze raz. 
- Kochasz ją?!
Dzieląca ich odległość to powiększała, to zawężała, okrutnie. Raz blisko, raz 
daleko. Blisko...
- To nie moja wina.
- A niby czyja?! Kochasz ją! - To nie było pytanie.
- Kocham.
- Nie wiedziałem... - Cicho odparł. - Ja nic nie...
- Najłatwiej jest nie wiedzieć. 
Viorel poderwał się z przykuca. Rozdrażniony, zły na siebie, na niego, na los. 
Nie tragiczna, i nie kabotyńska facecja, krzywiła frasunek. Nogi podreptały ku 
lasu. 
- Gdzie idziesz? - dopadło go za plecami.
- Spokojnie. Pęcherz mnie rozbolał. 
Vegart kombinował chwilę w najwyższym skupieniu. Przymknął powieki. W koło nynie 
noc, w koło nynie matczyne objecie... Bezpiecznie.
- Nie miałem o tym pojęcia... że ty, że wy z własnej woli z czysto 
altruistycznych pobudek... Czemu mnie jeszcze nie znienawidziłeś, Viorel? Nie 
poderżnąłeś mi w sposobności gardła. Czy po prostu nie powiedziałeś o ty 
wcześniej... Tracisz prze zemnie czas, marnujesz pieniądze i jedzenie. A ja na 
dodatek tylko marudzę i zupełnie nieświadomie zabieram kobietę...
- Kocham ją. 
- Wiem.
- Kocham ją. Jestem jej bratem, a ona moją dużą, maleńką siostrzyczką...
- Kochasz.
- Kocham.
- Dlatego?
- Tak... nie tylko. 
Pasek zaciągnął się na klamrze. Viorel załatwiwszy fizjologiczne potrzeby, 
podszedł z tyłu. Do Zaginionego. Ścisnął ramię.
- Nie mogłeś wiedzieć, to ja za bardzo się uniosłem. Naprawdę, nie potrafiłbym 
cię zabić, nawet we śnie. Masz wyjątkowo czujną markę, a po przebudzeniu od razu 
chwytasz za broń. - Uśmiechnął się całym sobą... swoim, tak dalekim, tak dawnym, 
innym uśmiechem. Przysiadł bardzo blisko rozmówcy. - Chodź, oprowadzę cię po 
gwiazdach.
Zabrzmiało jak zanęta kochanki, drogowskaz kierujący do łóżka.
- Dziękuję... Zilieen?
- Dziękuję, Zilieen.
Zamilkli. Wpatrując się w coraz gęściej rozsiane na firmamencie, złote punkciki. 
Ale ani elf ani człowiek, nie myśleli w ogóle o gwiazdach. 
- Więc przychodzi wam jechać do Alfgraadu... - Vegart nie umiejąc zapanować nad 
swędzącym jęzorem, nie umiejąc ogarnąć nudy rąk, wygrzebał zza pazuchy jeszcze 
ciepły prezent - lunetę. - Zadziwiające, jak w ciągu jednego dnia światopogląd 
człowieka może ulec zmianie... Niedawne spienione morze, staje się łagodną 
zatoką. Przyjaciele stają się wrodzy, wrogowie wyciągają pomocną dłoń... Ciekawe 
jest życie, i pełne niespodzianek - zakończył filozoficznie. 
- Myślisz o czymś konkretnym?
Zaginiony wzruszył ramionami.
- Tak tylko... ci Raosańczycy. Własny kraj ich się wyrzekł.
- To normalne, przyciągają cię w podług zasady, podobieństwa.
- Być może...
- Być może, zaniedługo ich zobaczę. Dziki jeszcze, piękny Alfgraad... Mają dwa 
złe, wyjścia Slavia, i brzechwa w kark od moich braciszków, lub Alfgraad i 
spokój, o którym nie mogli by nawet marzyć. Spójrz spadająca gwiazda...
Eldredd - Zaginiony zmilczał, patrząc tylko. Rzeczywiście żarząca smuga, niczym 
pannica na wydaniu, z welonem u stóp, przecięła niemal już nocnym widnokręgiem. 
Tak nagle, wici nadziei. Gdy spadła, dopiero, skojarzył o życzeniu.
- Czy tam naprawdę jest tak wspaniale? Czy tam naprawdę tak jest jak mówiłeś? 
Wiele ras, całkowita równość wobec prawa, nieskalana przyroda, wolność? 
- Tak. - Padło zdecydowane, pewne. - Tak to właśnie jest. Ale to co dla jednych 
może być zaletą, dla drugich okazuje się wadą. Poza tym każdy kij ma dwa końce, 
a ten jest wyjątkowo wyszczerbiony. Ceną wolności, i spokoju, odpoczynku od 
wojen i współczesnego życia jest bieda. Surowość klimatu, brak ziem pod uprawy, 
i niebezpieczeństwo samego życia. Mnogość form zwierzęcych nastręcza także 
innych problemów. 
- Bo to utopia, wiara w wczorajszy śnieg. Zbierz płatki, i schowaj, ciesz się 
nimi pod poduszką. Co zostanie... - Vegart zgryzł wargę. - Zginą wszystkie, 
walcząc o szereg jak najbliżej, malowany po szybie mróz. Elf przeciw Elfowi, 
człowiek przeciw człowiekowi. Jak w tej pieśni brat przeciw bratu... 
- Jeśli dojdzie do wojny marnie widzę przyszłość teraźniejszych Mocarstw. 
Gelfand Ehlvest ma potężna armię, może niezbyt zdyscyplinowanych ale walczących 
z całym sercem wojaków. 
- Z takim samym sercem będą dzielić łupy?
- Nie wierzysz? W waszej religii był już taki, co nie wierzył..
- I był taki, co dwakroć wybierał.
- Dwakroć źle.
- Pierwszy podług Jego woli. To było przeznaczenie, zbrodniarz ważniejszy niż 
wszyscy Mu wyświęceni. 
- To herezja, Vegart.
- Przyznaję. 
- Czujesz się mu podobny? 
Zapytanie było okrutne, jak tylko okrutne bywają nie te fundamentalne, ale 
najprzyziemniejsze, pytania. Były zakonnik długo nie odpowiedział. Szkło jego 
lunety ogarniało, niemal potok spadających życzeń. 
- Nie, czuję się gorszy - burknął wreszcie zamyślony.
Elf niespodzianie odsunął mu od twarzy optyczne utensylium. Chciał, żeby trafiło 
dogłębnie, prosto w oczy...
- Ja jednak myślę inaczej. Ty jesteś silniejszy.
- Silniejszy? Silniejszy mówisz... Skoro tak, poradź tedy silniejszemu, co 
miałby zrobić, wyrocznio. Którą chorągiew obrać? A może nie robić nic, poddając 
się wirowi wydarzeń?
- Proponowano ci już rozwiązanie. 
- Rozwiązanie... - Eldredd pokręcił głową. - A Tymoteusz? A moje długi? Mój 
drugi wybór? Wojna? Niech będzie i wojna. Ja też mam swoją prywatną wojnę.
- Nie uciekniesz przed nią. Ona cię dopadnie, zawsze w życiu dopadają nas nie 
zamknięte drzwi - zakończył, niemal szeptem, Viorel. Słowa te drżały w jego 
ustach, jakimś dziwnie profetycznym wymiarem. Samo spełniającą przepowiednią, 
skrytą głęboko w worek pamięci. 
Vegart, nie odpowiedział. Nie chciał odpowiadać. 
- Dotrzemy tam kiedyś? - przerwał w końcu przeciągłą ciszę. 
- Gdzie? 
- No tam, do góry, w gwiazdy. 
- Nie, my elfy nie, ale ludzie? Dostaną się. Na pewno będziecie kiedyś 
spacerować po nieboskłonie. 
- Myślisz? 
- Oczywiście! Dźwignią postępu jest zawsze jakiś konflikt, właśnie wojna. Chęć 
szybszej eksterminacji oponentów popycha magów i innych alchemików, do szukania 
coraz to skuteczniejszych środków zagłady. Budowania lepszych umocnień, 
potężniejszych murów, solidniejszych kolczug. A wszystko tylko po to, by 
stłamsić przeciwnika. Inne natomiast rzeczy wynajdywane, są jakoby przypadkiem. 
Dodatkową nagrodą za wkład w stworzenie, jeszcze ostrzejszego miecza. Ale nigdy 
nie są celem samym w sobie! Dlatego myślę, że gdy wy, ludzie zawłaszczycie sobie 
całą, jeszcze piękną planetę, pewnikiem zechcecie nowych wyzwań. A te z 
pewnością drzemią w tych świetlistych kulach. Co was wyróżnia, to właśnie wasze 
marzenia. To cudowne, ale ja boję się tego cudu, modląc by nie doczekać...
Zaginiony przeciągnął się jak kot, po wczasunku. Ziewnął. Mlasnął wżdy jak jeden 
z tej skurwysyńskiej prozapi. Sen go trochę nużył, a od natłoku wrażeń 
mózgownica, zakorkowała kanały percepcji. 
- Trudno mi to skomentować - walnął najzupełniej otwarcie. 
- Nie komentuj. 
- Gadasz jak filozof, a nudzisz jak stara baba - parsknął końsko Eldredd, nie 
zdając sobie sprawy, jak komicznie wygląda, w koronie włosów i z tym pijackim, 
jednakoż zmęczonym spojrzeniem. - Czy to koniec podróży, czy raczej późna pora 
skłania cię do takiego zachowania malkontencie? Dobranoc!
To powiedziawszy prasnął w improwizowaną z obroku i worka poduszkę, gotowy 
natychmiast przestać myśleć.
- Ani jedno ani drugie. - Gadka Eldredda, jak zresztą większość słów, spłynęły 
po elfie absolutnie bez usynowionego spadkobiercy. Jak łajno biegiem rzeki. 
Stanowiły tu raczej oczywisty asumpt, ku kolejnym przydługim wywodom. - Po 
prostu w chwilach przerwy pomiędzy kolejnymi salwami śmiechu lubię sobie czasem 
po narzekać!
- Ja też, tedy dobranoc... 
Niespodziewanie lawenda i maj, pocałunek, promieniście rozkwitł, lewym 
policzkiem Zaginionego. Kwiecisty zapach łąki połechtał mu nozdrza. 
- Clea...Hymn jesteś... - Eldredd w drodze za popędem, przyciągnął ją ku siebie, 
powoli osuwając na kolana. - Przepraszam... Jestem, głupcem...
Viorel ścisnął zęby. Zły, wściekły, poniżony, taki różny, taki bliski Spojrzał 
nań z wyrzutem, w oczach wyryte: "czemu"? Było mu przykro, ale był po prostu aż 
człowiekiem. Też potrzebował choć odrobiny, ciepła! Namacał rzemyk.
- Nie powinienem... Clea! Och... to, tu... tutaj mam całe popękane usta!
- Bodz cycho! 
***
- Langerak...
- Słucham? 
- Na lunecie, wygrawerowane. 
- Tak, zapomniałem. Jakbyś kiedyś, się zdecydował, to właśnie w Langerak... 
- Słucham.
- Obyś nie musiał, ale jakby co...
***
Brnęli krzaczastym ostępem. Sitowie, tatarak, wodne rzęsy, pałki, gęstą siatką 
opanowały brzegi tafli, niby wanny, jeziora. Brnęli, starając trzymać się w 
miarę najbliżej ściany, wypiętrzonego nieopodal granicy wody, lasku. Bardzo 
silny, zachodni szkwał sprawiał, że konie miały spore trudności z 
przeskakiwaniem rozsianych tu i ówdzie powyrywanych drzew, czy powstałych w 
zagłębiu wykrotów. Dzielony szlak dochodził swego kresu. Ginął wraz z taflą 
buchty jeziora. Tam miało nastąpić pożegnanie, rozłąka. Na zawsze. Viorel z 
Cleamaris myśleli skręcić na wschód, polami, prostą drogą ku Alfgraad. 
Zdezerterować. Samotny, znów sam Vegart, nieskwapliwe forował za to w kryjówkę. 
Obłok, gdzieś w oddali Niedźwiedziej Góry. Rajstry i mszory, śmierdziało 
zgnilizną.
Ostatnia fala podróży przebiegała w grobowej aurze. Konieczność rozstania i 
niewątpliwie paskudna pogoda, nie ponaglały w otwierała ust.
Siłowali się na giętkość kręgosłupów. Vegart pękł pierwszy. 
- Zimno! - wrzasnął starając się przekrzyczeć jęczącą wichurę. - Masz, zostało 
ci coś jeszcze na rozgrzanie?! - zwrócił się do jadącego bliżej, Viorela
- Mam! - odkrzyknął elf z jeszcze większym trudem dobierając słowa niż jego 
konfrater. - Ale gdzieś na dnie! Dostaniesz na drogę przy pożegnaniu!
- Dobra! - ryknął bez entuzjazmu, lokując swą atencję na Brzasku Poranka 
oddalającej się w stronę zbutwiałej zielenią kniei. Nie mówiąc nic, po chwili 
zniknęła w cieniu rozłożystego drzewa. Jednak ani Zaginiony ani Viorel nie 
wykazali, większego zdziwienia. Przez niespełna dwa tygodnie podróży, zdążyła 
ich już przyzwyczaić do takich samotnych ekskursji. 
- Co ją tak zaciekawiło w lesie?!
Od pytań się nie umiera. 
- Nie wiem! Może jaki niedźwiedź się napatoczył czy inna montikorna! 
- Gadanie! Sam mówiłeś, że tu trudno takową obaczyć! 
-Tru...
Tedy nagle dopadło ich wieszczące zgubę rżenie. Jakoby charkot jakiś, tętent 
podrywanych w karierze, nie obcującej dotąd z kowadłem rapci. Z lasu, ze 
zbutwiałej kniei. Urwane piski, złorzeczenia spłoszonych do lotu krogulczych 
pióropuszy. Zwróciwszy powieki, w rezonans, spękanych niby kra na kwietniowe 
nowium, sęków, ujrzeli pędzącą w ich stronę Cleaę. Koński włos kleił przywarte 
do spoconego karku usta. W lewej ręce trzymała łuk, prawą zaciskając na 
obryzganej szkarłatem nodze.
Tętnica... - tylko tyle, przebiegło myślą.. 
- Cleamaris! 
- Nar Zilieen! - wrzasnęła dziko, podskakując w kulbace. Vegart nie znając 
słowa, podświadomie wyczuł, że COŚ należy zrobić. - Sahra! Tart Sahra'nee! 
Dorn!!! 
- Forujeeem! Przed siebie, Vegart! Nie obracaj się! - Viorel zachował zimną krew 
i spiesznie, nie przerywając gestykulacji, sięgnął za cisowe łuczysko. - Jak 
najdalej!
Eldredd, na instynkt, choć tak go raczej nie uczono, odruchowo ścisnął zwisający 
u nogawki miecz. Nie było go. Oczywiście, że go nie było! Podkowa ubodła w zad. 
Był już przy niej, podtrzymał zsuwającą się po łęku.
- Clea...
Oplotła go. Wtuliła się, jak przerażone dziecko szukające wsparcia w wełnianej 
szmacince. Jucha, ślina, kwas, przesiąknięte i obleczone grzywą usta.
- Clea... - powtórzył, cicho, niemal w myślach. Dłoń nie zwalniała uścisku.
Spojrzała, smutno, błagalnie, tylko raz... Zrozumiał, opacznie, bardzo 
opacznie... Krótkim cięciem, chlasnął pod jego wydęty żołądek. 
Zwierzę stanęło dęba, jęknęło jak dorzynane. Nie spadła. Konik runął przed 
siebie, pieniąc i rzężąc zjednoczył się ze swą królową. Nie spadła... Podtrzymał 
ją, Viorel. 
- Vegart...
- Co jest?! Co się stało w lesie?!
Milczał wsłuchany w repetę. Mimo objuczenia łukiem, Viorel przewiązał jej lejce 
do srebrnej okowy paska. 
- Zamknij się, a orientuj co ci mówię! - W głosie Viorela nie było ani strachu, 
ani paniki. Płonęła raczej determinacja, płonęła raczej nieugiętość. Kolejna 
przygrywka, z zestawu cech, tak potrzebnych do przeżycia w ichniejszych, każdych 
czasach. - Za tym wielkim drzewem przyklejasz się do konia i spierdzielasz! 
Jedziesz prosto, potem przy końcu jeziora w prawo i dalej prosto, zrozumiałeś! 
- Nie! - wrzasnął, odpychając wskazującą kierunek ucieczki, dłoń. - Zostaję! 
Sami nie dacie rady! 
- Zabierasz Cleaę, rozumiesz? Rozumiesz?! Zaopiekuj się nią...
Nim zdążył dokończyć, elfce do reszty zwilgotniały dłonie. Oberwała. 
Zdradzieckim bełtem, niemal dokładnie między kręgi. Osunąwszy się bezdźwięcznie 
z konia, spadłaby na piasek, zawisła skręcona na rzemyku. Jak złapany arkanem, 
malowany jelonek. Sztywna twarz zbroczyła się ciepłą posoką. Oczy pozostały 
otwarte, nie zdradzające uczucia cierpienia. Koń charknął, kopnął na odlew. 
Zatrzymali się. Viorel momentalnie dopadł stosu lotek. Obróciwszy się, kątem oka 
namacał wycelowane, spomiędzy trzcin, grociska. Elf błyskawicznie spenetrował tę 
kryjówkę. Szybko, za szybko by pomyśleć o śmierci. Dwa strzały przebiły na wylot 
purpurowe płaszcze. 
- Uciekaj! Czyż czegoś ci nie powiedziałem! Spierdalaj!
Vegart tępym wzrokiem, jak zahipnotyzowany, jakby pierwszy raz... wpatrywał się 
w ciało Brzasku Poranka. Nie rzęziła. To dobrze, poszło gładko.
Zwalniana cięciwa, teraz ktoś zarzęził, a może zakwiczał. 
Vegart sprawił wrażenie głuchego na wszystkie głosy świata. Jeszcze godzinę 
temu... To była dlań całkowita abstrakcja. Zupełnie dziewiczy obraz przeżyć 
wstrząsnął jego organizmem. Dotychczas to on był myśliwym, i to on polował na 
niczego nie obawiające się owieczki! Juhas zaklaskał nań balwielczymi nożycami, 
wilki zbliżały się nieubłaganie.. 
Świst, świst, jęk.
- Ona nie żyje! Nie żyje! Spieprzaj! Spieprzaj jak najszybciej! - krzycząc to 
Viorel w ekwilibrystyczny sposób uniknął kolejnego kuszniczego grotu. Z lasu 
wyjechała kolejna para skrytobójców. Uzbrojeni w rohatyny i długie, 
szwoleżerskie siepacze runęli jak nawałnica. Na elfa. Odważnie. 
Głupio odważnie. 
I puklerze nie pomogły... Ten jakby od niechcenia wypalił w dwa forujące na 
przedzie rumaki. Te swoim przeraźliwym piskiem przestraszyły resztę 
okulbaczonych. Jeźdźcy jak mirabelki przed paździerzem, posypali się na ziemie. 
Viorel pruł bez litości. Jego długie birkuty wchodziły jak w masło w purpurowe 
stroje przeciwników. Chlup, chlup, woda w jeziorze przechodziła w pastel 
czerwieniącej breji. Wydawało się, że się uda, że ma prawo się udać...
- Żegnaj... bra... cie... - były to ostatnie słowa, jakie wymówił doń bystrooki 
elf. Strąciwszy ostatniego jeźdźca, ciągnął krótkim kordelasem. Widząc kompletny 
umysłowy i fizyczny paraliż przyjaciela, przejechał po zadzie jego ukochanego 
wałacha.
Jak on...
Zwierze dostało szajby. Stanęło na tylnych nogach i runęło naprzód. Ciągle 
oszołomiony Vegart przysiadł w siodła, mocno przywierając do wyprężonego w 
półłuk kłębu. 
Jak ona...
Uciekł. Elf wiedział, że dobry z niego jeździec.
Po raz kolejny wyrwał się ze szponów przeznaczenia. Uwolnił się od oddechu 
śmierci, która już otwierała ostatnią z dostępnych człowiekowi furtek. Drzwi w 
ostateczność. Uciekł, pozostawiając na placu boju osamotnionego Viorela. Tak 
miało być lepiej. Lepiej... Prawdziwie liczą się ideały, lecz nawet dla nich 
środek nie miał znaczenia, gdy tak namacalny staje się ten cel. Ostateczny.
Elf bronił się jeszcze, starał, śląc coraz to nowe serie strzał. Bronił się, 
atakował. Długo, aż po mieliznę sajdaka. Do końca pozostał spokojnym, kpiąco 
spokojnym.
Zaśmiał się, zabrechtał paskudny ton. Rzucona z lasu sulica pofolgowała na 
grdyce, omal nie filetując głowy od korpusu. Zawisła. Paskudnie, nie dając 
ostatecznego rozwiązania. Wykrwawił się na śmierć, do końca walcząc z uciekającą 
posoką. Czmychnęła, okrętem namaszczonym "Życie". Nie był człowiekiem, a oni nie 
byli rycerzami, mizerykordia nie napiła się płynu pokonanych...
***
- Więc twierdzisz, że to był Lezro? - Gruby, z lekka siwawy facet, pochylił się 
nad leżącymi zwłokami. Pytanie o Lezra było raczej stwierdzeniem faktu i 
własnych, wcześniejszych, przypuszczeń niż, rzeczywistą próbą retoryki nad osobą 
Biskupa. - Racja. Kto inny oprócz Alfgradu mógłby dokonać takiej zbrodni. Prawda 
Vegart?
Vegart nie odpowiedział. Nie chciało mu się w ogóle rozmawiać. Nie chciało mu 
się siedzieć, jeść, pierdzieć czy spać. Nie chciało mu się po prostu istnieć. 
Poczucie winy, zagrzebane na czas podróży z elfami, teraz wydawało się jeszcze 
bardziej przygniatające nią przedtem. No i wina była bardziej oczywista. Tak 
oczywista, że nawet wiedział iż każda próba usprawiedliwiania się czy szukania 
wytłumaczenia nie miła sensu. Ani w jego, ani w przygodnym sumieniu. Mogła 
budzić tylko gniew i większą pogardę dla samego siebie. Dobrze, że wczoraj sobie 
popił. Mimo delirium, i tak było wiele lepiej. Za mało. 
- Hej? Słyszysz co do ciebie mówię? - Gruby nie dawał za wygraną. Przykrył 
trupa, tak jak wszystkie inne na łące zwykła końską kapą. Wstał i zgrabnie 
przeskoczył w stronę rozmówcy, omijają po drodze rząd zwłok. - Nie bądź taki, 
posępny. Złapiemy jeszcze tych skurwysynów! Wiesz, że się o to postaramy! 
"Złapiemy jeszcze tych skurwysynów" było też pewnego rodzaju pocieszeniem, 
jednak trochę innego formatu i nawet do przyjęcia. Jednak wizja porozwieszanych 
na brzozach zakonników nie budziła w nim większego entuzjazmu. 
- No powiedz coś wreszcie! Nie boli cię chyba, aż tak mocno szczęka co?! Czemu 
jechałeś z tymi elfami? - Facet nie pozbywał się wojskowej wyniosłości jednak 
minę miał już z lekka z czerwonawą. Nerwowo poprawił agretę na za małej 
myśliwskiej czapeczce - Jak wiadomo elfy to wyjątkowo paskudne stworzenia. 
- Nic nie rozumiesz... - Powiedział wreszcie Eldredd. Wolno, nie odrywając oczu 
od szpicy butów. Rzeczywiście, po wczorajszym upadku z kulbaki, rwała jeszcze 
szczęka, i potłuczone, plecy. Twarz miał przeoraną zastygniętymi stróżkami krwi. 
Jednak ten ból był dla niego pewnego rodzaju pokutą. Ekspiacją. I o dziwo, dawał 
mu nawet trochę sadomasochistycznego zaspokojenia. Co do elfów to nie miał 
zamiaru tłumaczyć się z ich towarzystwa. Poza tym nigdy nie myślał o nich jako 
"stworzeniach". A na dodatek paskudnych. Cleamaris w żadnym wypadku nie była 
paskudna, a zwierzęciem też raczej nie! - I w sumie po co masz rozumieć? To na 
pewno był Lezro, i to na pewno nie były elfy. Złapanie mnie nie było ich celem. 
Raczej skłonny był bym powiedzieć, że przypadkowo zrobili sobie łowy, 
przecinając nasz tor jazdy. Jak każdy przypadek zrodzony z ludzkiej głupoty niż 
z wyroku Bożego, tak i ten różnie można interpretować, ale czy to przywróci im 
kiedy życie? Elfy, napastnicy, nasi bracia rebelianci...To nie jest absolut. I 
tym musimy się kierować, niczym więcej. Niczym więcej Filbert. 
To, co było najważniejsze dla Vegarta, nie musiało być akurat priorytetem dla 
siwoskronnego Buntownika. I wżdy, nie było. Przysłuchujący się z boku, chłopak 
otworzył z debilnym zastanowieniem usta. Nie był wyjątkiem, sam Zaginiony nie 
wiedział co mam mamrocze.
- Hymn... - zastanowił się głośno, indagowany rozmówca. - Niby racja, ale samą 
racją nie napełnimy naszej próżnej ciekawości, i nie dowiemy się, co właściwie 
zaszło. Skąd Lezro miał jeszcze tak dobrze wyćwiczonych ludzi? Skąd znał naszą 
kryjówkę? Czemu chciał zamaskować swój udział w, tej rzezi? Co go skłoniło go do 
tak desperackiego posunięcia? Forować, aż pod Alfgraad... 
- Doprawdy nie chcę mi się gadać - odparł, w końcu szczerze. - I lepiej, żebyś 
nie pytał. Obydwoje wiemy, co teraz się wydarzy. Po co jeszcze komplikować? I 
tak niedługo na kolanach przyjedziecie do Elryka, błagać o azyl. Gdy nadejdzie 
zima albo zapomnicie o honorach, albo przyjdzie wam zdechnąć, przysypani 
śniegiem, w tych przeklętych górach. Już wkrótce...
Filbert, siedział poważny, nadmuchany. Mimo ogólnej korpulencji, policzki miał 
zapadłe na kościach.
- Jesteś niesprawiedliwy. To wszystko dla ciebie... 
- Nie prosiłem się o pomoc.
- Pieprzysz Vegart, boś ciężko potłuczon.
Chłopak który słuchał, nawet, on zrozumiał ostatni watek. Mnichem nie był, 
raczej pomagał w kuchni, a "tłuczony" nieodzownie kojarzył się ze 
schaboszczakiem. 
- Może...
- Zachowujesz się jak strojąca fochy baba. Widzisz oczywistą przyszłość pragnąc 
wyrokować, a ja się pytam, skąd wiesz, że już się nie ziściła? 
- Ty i Elryk? Tak szybko? Ty też jak reszta?
Nie padło słowo komentarza, dywersja w poboczny wątek.
- Nie chce dłużej deliberować, fakt, faktem zdrajcy nie ma.
- A ty co? Myślisz, że co ja? - Vegart zatoczył się gorzkim śmiechem. 
Niedorzeczność oskarżenia podobna nadziei, że przeżyje pięćdziesiątki - Ja 
miałbym was zdradzić?! Niby co sam, siebie?! A może, poczułem skruchę, i w 
nadziei rozgrzeszenia taka sobie pokuta? Oszalałeś! Po co się tak trudziłem żeby 
tutaj dojechać! Po co zginął Viorel?! Po co skonała Clea?! Czcigodna Panienko... 
- I tak w nią nie wierzysz.
- Boże!
- Boże? Zrozum nie mnie, ich, co mieli pomyśleć?! Przyjeżdżamy tutaj, zastajemy 
zwłoki dziesięciu najprzedniejszych z nas, a nad nimi ty! Spóźniony o dwa 
tygodnie, blady jak ściana, siedzisz i opowiadasz, że napadli cię w lesie i że 
jakieś elfy oddały za ciebie życie! Postaw się w naszej sytuacji? Mamy zamiar 
sprawdzić wszystkich. Jak widzisz jest nas niedużo, ledwo dwudziestka. Więc nie 
będzie większego problemu. 
Oczy Vegarta zasnuła nicość. Nie dawały przeniknąć, skrywanych tajemnic. Były 
jak opasana klamrą księga, do której zgubiony został klucz. 
- Może to któryś z tych którzy już wcześniej przyłączyli się do Marrasu? - 
rzucił mechanicznie po dłuższej chwili, ot tak byle ochłapem. Bez przekonania w 
doraźny efekt.
- Może.
- Gdzie jest Berry? - Eldredd zmienił naprędce temat. Pluł na zdrajcę, a poza 
tym było mu źle. Wyjątkowo beznadziejnie. Chciał być sam, daleko od tego całego 
burdelu. Ale skoro nie mógł położyć, i walić bez opamiętanie głową w grunt, 
podjął chociaż zmienić rozmówcę. Berrego znał od najmłodszych lat, darzył go 
dziwnego rodzaju sympatią. Najpierw przyuczał Tymoteusza, potem jego..."Synku", 
tak wołał. 
-...Nie widzę go z resztą? Nie ma go także wśród poległych. Czyżby tak, jak tych 
dwustu postanowił szukać szczęścia w Marrasie? 
- Odeszło ich nie około dwustu tylko około trzystu. A co do Berrego to miałem 
nadzieję, że ty coś mi o nim powiesz. On tutaj, jako jedyny, żywy czy w kawałku, 
nie dotarł. 
- Jak to? Berry? Niemożliwe! Przesadzasz Filbert! Jego jestem bardziej pewien 
niż siebie! To nie mógł być on! Jak możesz go podejrzewać! To paranoja! 
- Mogę i podejrzewam wszystkich - odparł spokojnie. - Taki już jestem. I ty też 
tak powinieneś uczynić. Popatrz na Berrego z innego pryzmatu niż ten, który 
aktualnie trzymasz w rękach. T o M o ż e b y ć O n! 
- Nie! Nie, nie i jeszcze raz nie! - Vegart bardzo spontanicznie zaczął 
wymachiwać rękoma. Twarz mu poczerwieniała. Ze spranej pierzyny przeszła w 
gorącą, ledwie wypaloną cegłę. To co teraz poczuł mordowało go równie głęboko 
jak wydarzenie związane z jego bratem czy śmiercią elfów. - Przecież to Berry... 
On nie mógł! 
- Ja tylko... - Filbert nie dokończył. Nie musiał kończyć. Wszystko zostało już 
powiedziane, dalsza rozmowa nie miała większego sensu. Pociągnął nosem, nie 
wiedząc co jeszcze może powiedzieć, oddalił się w stronę reszty towarzystwa. 
Vegart nie dbał czy jest sam. Teraz już nie. Nie interesowało go śmieszność w 
oczach eks-zakonników. Wiedział, że to, co teraz zrobi da mu ulgę, i choć na 
chwilę zapomnienie. Prosty akt desperacji, a taki kojący, a o to przecież tylko 
chodzi. Precz ekspiacjo, precz pokuto! Sztuka, życia jest sztuką zapominana. 
Czym kto mniej pamięta ten jest bardziej szczęśliwy. Pamięć może doprowadzić 
tylko do depresji, lub/ i choroby głowy! 
Jak chciał tak i uczynił. Zamknąwszy powieki, położył się na ziemi i z całej 
siły rąbnął łbem w wystający w wykrocie, pniak. Odwaliło go w tył, jednak nie 
stracił przytomności. Poprawka trachnęła w policzek, łamiąc wcześniej 
nadwerężoną szczękę. Nawet nie miał czasu stęknąć. Następne uderzenie, i 
następne, i następne. Tak blisko, tak niedaleko do wybawienia. Filbert ucapił 
był go za kark. Objęty w pół, niczym worek wyniesiony nad ziemię.
- Co ty robisz?! Oszalałeś! - krzyczał, próbując zagłuszyć, jak to sobie Vegart 
imaginował, jego głośny śmiech. To nie była radość. Jęk raczej, 
zdekompletowanym, pokrzywionym właśnie zgryzem. 
- Nie... palcie ciał... Będzie... je w... widać w całej o... okolicy - 
bełkotliwie między strugami krwi.
- Niech cię szlag, skurwysynu! Niech cię szlag!
- O... oby się sprawdziło... 
***
- Więc jedziesz.
Cisza. Stwierdzenie, nie pytanie. 
- Jedź, na razie nie pytam gdzie, ale pomnij, że kiedyś padnie to pytanie.
Spojrzenie...
- Nie łudzę się, wio.
- Jedź...
Cisza. Przekleństwo, nie pożegnanie.
***
Galeryjka była mała. Na pół okrągły balkonik, ze swoją architektoniczną moderną, 
nie najlepiej korespondował z całościowym wystrojem zamku. Typowego obronnego 
grodu, położonego na górzystej granicy siedliska śmierci. Stary, jeszcze 
kamienny postument, jak orlim wzrokiem sięgnąć, siał popłoch pośród sąsiadów 
Kalandru. Okoliczni mieszkańcy wołali nań Dziura albo Paściec. Warownia, na 
modłę wilczego dołu, połykała wszystko co strawne czy niestrawne, pożerając 
prowenta okolicznych regionów. Kontrolowała handel, ustalała i ściągała podatki, 
działając zarazem jako sędzia i jako kat. Ścinała i nagradzała, paliła, budując 
na pożodze nowy fundament. Wszystko to funkcjonowało, jakby samodzielne żywcie, 
coś na wzór państwa w państwie. Król był w And Aranadt tutaj był Biskup. Kedar 
Lezro, a zamek to Newd. Główna siedziba zakonu Athrobusa. 
- No i co? - Zadane ochrypłym męskim barytonem pytanie skierowane było ku 
wychodzącej na galeryjkę postaci. Była noc, więc trudno było wiele dostrzec. Co 
prawda nad drzwiami, od wewnątrz wisiała pochodnia, ale smuga cienia padała 
tylko na pierwsze kamienie posadzki. - Co powiedział? 
Postać nie zareagowała. Pociągnęła malkontencko nosem podchodząc do, o dziwo, 
rzeźbionej balustrady. Udając, że wpatruje się w gwiazdy, zadarła wysoko głowę. 
- O co chodzi? Po co te certolenia? Skończcie ze mną i po kłopocie. Tak będzie 
chyba najprościej, czyż nie?
Srebrny pierścień zabłysnął w poświacie wschodzącego księżyca. Dziwna postać 
odwróciła się w stronę pytającego. Jeszcze raz pociągnęła nosem, wyjmując z 
głębokich kieszeni, czegoś co udawało mnisi habit, zwinięty w rulon pergamin. 
- Proszę - powiedziała zimno i oschle. Zdawało się, ze nawet bez otwierania ust. 
Zupełnie jak człowiek zmuszony do permanentnego tłumienia emocji, będących 
jednak jego naturalną busolą postępowania. - To decyzja, jaką podjął biskup 
Lezro. Zostało ci przydzielone specjalne stanowisko, panie. Rozkazuj, jestem do 
twojej dyspozycji.
- Ja otrzymałem stanowisko, panie? - W głosie tliło się zaskoczenie. Może raczej 
ironia, może nuta sarkazmu. - To takie brutalne, kpisz zamiast dobić!
- Doprawdy, nie śmiałbym.
- Doprawdy? Jakie mogłem otrzymać stanowisko? Zaraz, zaraz i tak teraz tego nie 
przeczytam, zreferujesz mi to? I tak na pewno znasz treść, a ja nie będę musiał 
marnować wzroku? Hm... - Poobracał chwilę w palcach dokument. - Skóra. To chyba 
jakieś wyjątkowo wysokie stanowisko, skoro Lezro szarpnął się na skórę! 
- Oczywiście, że tak. 
- Wystrugaliście krzyż, hak, czy może coś bardziej konwencjonalnego, żyły? 
- To znaczy - co? Zostałem obwołanym zakonnym świniopasem? Czy może raczej 
przydzielony do czyszczenia końskich koryt? 
- Ależ nie, panie. Wręcz przeciwnie. Arcybiskup Kedar Lezro mianował cię jednym 
z dowódców tak zwanych oddziałów operacyjnych północnego Kalandru. To znaczy, że 
Berry, zwany Szarym, od dziś wieczora jest jedną z najważniejszych postaci na 
zamku. Gratuluję, panie. Zakon z wielką radością wita w swoich szeregach nowego 
brata.
Tutaj nastąpił spodziewany pokłon, oczywiście uwierzytelniający. Oczywiście 
pełne oddanie, emfaza, i szacunek. 
Wiadomość zupełnie wytrąciła Berrego z równowagi. Mimo iż spodziewał uraczyć 
raczej bandę zakapturzonych morderców, bijących w mordę, zrzucających z tarasu, 
uwierzył natychmiast. "Zakon z wielką radością wita w swoich szeregach nowego 
brata"! powtórzył sobie w myślach. - "Cóż za hipokryzja! Czego ten stary 
skurwiel nie wymyśli. Myślałem, że dostał już to co chce? Przecież już dzisiaj z 
rana głoszono ludowi, radosną nowinę zadźgania zdrajcy w północnej Flandrii! 
Skoro tak to po co mu jestem jeszcze potrzebny? " 
- Dziękuję za nominację - wyrecytował niezdarnie Szary. Trochę dworując, trochę 
trącąc rozdwojeniem jaźni. - To dla mnie kompletne zaskoczenie! Przekaż słowa 
podziękowania dostojnemu biskupowi.
- Gdy wróci, sam to uczynisz, panie.
- Aha...
Przyszła kusząca ochota tak przefiknąć go, przez taras. Denerwował go brak 
jakiejkolwiek reakcji ze strony zakonnika. Denerwowała go wszechobecna ciemność, 
utrudniająca lepszy kontakt wzrokowy. Denerwował go nawet jego własny ton. Mówił 
jak jakiś dworski referendarz, który przesadnie bufoniastym głosem oznajmia, że 
przeprasza, ale król właśnie piecze ciasto z cycatą kucharką, a królowa wizytuje 
w stajni narowiste ogiery, i audijencja jest na razie niemożliwa. Proszę zgłosić 
się w przyszłym tygodniu, dziękuję. Następny!
- Tedy, cóż... trzeba mi ten list chyba przeczytać.
- Oczywiście. - Sztuczność jakby przybrała na sile wyrazu. - Zaprowadzę brata do 
jego nowej komnaty. 
"Komnaty". Nie wiedziałem, że teraz to nawet komnaty rozdają. Cóż to za pyszny 
bałwan!
- Dobra, prowadź. 
Zakonnik, już bez specjalnej uniżoności skinął lekko głową, znikając za jasnym 
promieniem frontowej pochodni. Szary, nie spiesznie, a wręcz wolno podążył w 
jego ślady. Przeszedł przez świecące drzwi, i dalej brnął w głąb wilgotnego 
korytarza. Potem przy małym strzelniczym wyrostku skręcił w lewo i zszedł jedno 
piętro w dół budynku. Co by nie powiedzieć, stanowisko dolewało oleju. Szedł 
jakby zawsze, choć to dlań pierwszyzna w Newd. Zakonnik przodem, potem i on, też 
już chyba zakonnik. Zatrzymali się dopiero przed mosiężną klamką wystającą z 
południowych drzwi.
- To tutaj panie. Pańska komnata. - Naciskając klamkę uchylił wrota. - Proszę 
się rozgościć. Pańskie, rzeczy zostały już tutaj wcześniej dostarczone. Jakieś 
specjalne życzenia? 
Tak, żebyś spieprzał mi z oczy zakapturzona wywłoko. I pocałuj w dupę swojego 
przełożonego.
- Nie, to raczej wszystko. Aha, jeszcze jedno pytanie... Kim ty właściwie 
jesteś? 
- Nazywam się Bjarte. Brat Bjarte. Jestem pańskim pomocnikiem. Jak sobie pan 
czegoś będzie życzył jestem w celi obok. Dobranoc. Niech Najświętsza Panienka 
pobłogosławi Ci dobry sen.
Pomocnik, co? Raczej konfident i tropiciel. Nasłany przez Lezra szpieg. Dla 
pewności, żebym się dobrze "sprawował" i niezbyt dużo kombinował. Skurwiel. 
Kazałbym ci zeżreć ten cały wygnieciony habit na kolację, gnoju. Potrawka w 
twych odchodach!
- Dobranoc - odpowiedział, zamykając drzwi na dostarczony mu duży, żelazny 
klucz. Jednak nie podlegało dyskusji, że w tym zamku znajduje się jeszcze parę 
takich kluczyków. - Do jutra, to znaczy Najświętsza Panienka... 
- Najświętsza.
Słysząc odchodzące z pod drzwi kroki, migiem rozwinął pergamin. Mimo wszystko 
był ciekawy, mimo wszystko, przysunął świecę na stole.
...Witam i z przyjemnością, z zaszczytem goszczę na naszym zamku Umiłowanego 
Brata Bardeindoina zwanego także Szarym. Umiłowany, przyjęty został brat, 
aklamacyjnie przez radę naszego zakonu, w poczet Pani naszej najwierniejszych 
krzewicieli. Ja, jako arcybiskup Kalandru i Liddell, a także najwyższy 
zwierzchnik świętego zakonu Athrobusa Kedar Lezro, oświadczam co następuje: w 
uznaniu pańskich zasług i satysfakcjonującego wykonania powierzonej Mu misj,i 
mianuję Cię bracie pierwszym dowódcą szturmowo - operacyjnej domeny, oddziałów 
specjalnych północnego Kalandru.
Nic, tylko posikać się z nadmiaru szczęścia!
Wraz z funkcją przyznaje się Bratu tytuł Błazara i z powierza stałą pieczę nad 
pałacową służbą Zamku. W dowód wdzięczności za okazane pomoc i prawidłowe 
rozpracowanie wrogów naszego państwa, przysyłam również do stałej ochrony 
cielesnej trzech naszych najlepszych ludzi, i jednego osobistego sługę (Wiem, że 
w swojej kapłańskiej skromności nie upomniaby się Brat o to sam) mianem Bjarte 
wołanego, co to namaszczenie od Bjarta - Pokutnika, wywodzi. Ciemne dzisiejsze 
czasy i na krzewiciel prawd, lud rękę podnosi! 
Ślę wyrazy szacunku i mam nadzieję, że pod nowymi rządami urząd nasz z wielkiej 
mocy do pracy się zabierze. I szybko złapie niepokojących nas bezbożników, i 
porządek wreszcie wprowadzi. Niech Najświętsza Panienka i Wielki Athrobus 
strzeże brata od podstępnych knowań pogaństwa i nieskażony obłudą duch niech 
czystym zachowa.
Jego Eminencja Kedar Lezro.
Szary spokojnie, niby to, bez emocji powąchał list, sprawdzając świeżość 
inkaustu. Przetarł czoło, i niespiesznie uniósł pergamin nad świecę. Spłonął 
szybko, ot tak - pstryk palcami! Po chwili po liście zostało tylko wspomnienie, 
smród spalenizny i trochę czarnego popiołu. 
- Cyrograf... świeży. Cóż za bałwan... Idiota! Tak skrewić! To oczywista, 
sfałszowaliście wiadomość! - Trysnął uśpiony wulkan energii. Kropnął w stół, 
zdało się, iż zaraz ciśnie krzesłem. - Wystawiłem wam go, jak na tacy. Jak 
królika na łowach wystawia gończy pies. Wystarczyło tylko strzelić. Dokładniej 
przymierzyć... 
Ostygł. Zgasł, niczym płomień pod szczynami piromana. Spokojny, jak po stosunku, 
gotów na wszystko, na wszystko jeżeli nazywa się sen. 
Ale, to może dobrze... Sam go wykończę. A nie ci niedołężni kalecy. Drugoplanowe 
odrzutki, robiące za bohaterów przegranej sprawy. Po to mnie przecież 
utrzymujesz przy życiu! Zgadzam się. Przysięgam...
Oczy zapłonęły snem. Mrzonką. 
Potem zginiesz ty, Eminencjo. I na twój łeb znajdzie się siekiera. Twój 
politowania godny Błazar sam wyda wyrok i sam go wykona. Nie będzie litości. Nie 
dla morderców, szuj, krętaczy czy takich właśnie błaznów. Ha, ha...
Chciał się zaśmiać, a urodził się spazm.
Ślesz mi lista, gdy ja topora oczekiwałem. Robisz mnie panem nie patrząc mi w 
oczy. Rozmawiasz przez obce usta, choć w tej katordze, niewielu nas, niemal my 
dwaj. Prowadzisz na drogi dawno krwią zalane. Na wojnę, co nie wybuchnie, i na 
tę, co już dawno przygaszona. Otaczasz szpiegami i konfidentami. Rządzisz, gdy 
armia w gruzach legła, a jeziora z brzegów wystąpiły. Ale to nic. To nic nie 
zmieni. - Szary zdmuchnął płomień ogarka. - To koniec...
Jego, twój i mój. 
Pożądał snu.
Postanowione.
" Całe moje dotychczasowe życie, cały mój byt, okazał się trwać niczym więcej 
tylko, jedną wielką pomyłką. Co smutne, zazwyczaj prawdziwe. Teraz, gdy jestem 
już starym, zniedołężniałym człowiekiem, potrafię dopiero wyłowić błędy. Te 
ludzkie nonsense, które determinowały moje przebywanie, kodeksy, prawa, 
przykazania, ascetyczny wzorzec zachowań, tak istotny, honorowy w 
młodości...Jaki cel? Zbawienie? Stworzyliśmy sobie Boga, by przestać myśleć. By 
zdać się na punkt odniesienia, nieokreślony, taki, który nigdy nie powie tak, 
nigdy nie powie nie. Taki, do którego dopiszemy własną ideologię, zawsze zgodną 
i prawdziwą. A gdy już - założymy ręce i siądziemy, lepsi niż zwierzęta! Tak ale 
co gorsza, samowola w próżni, czy drobne, ale jednak odstępstwo, od - jakich by 
nie było - zasad? 
Zwierzę jak zwierzę, gest i reakcja. Instynkt. Rozum? Reguły, wahanie, myśl, 
która jest chlubą społeczeństwa, jest jego cichym wewnętrznym fermentem. Sztuką 
deprecjacji, dzięki której niegdyś ten świat, ona sam puści z pożogą. 
Nie ma Boga, nie ma wymówek. Pierwiastek ponadrozumny nie istnieje, wszystkie 
nauki potwierdzają: stwórca to nie wola, to czystej wody racjonalizatorska 
fizyka! Nasz fetysz buja się na murowaniu kominka, boi się odrzucenia dogmatów. 
Czysta wolność dla wszystkich brudnych. Hedonizm - bałwochwalczy Panie! Jedyny, 
jedyny! Prawda, ale kto mi zwróci mój bezpowrotnie utracony wiek? Jakby tak 
można żyć choć jeszcze raz, choć raz, nawet po śmierci..." 
(Kaleb Vivien - Bouvre, wyjątek z " Sześćdziesiąt, - to za późno by mienić 
świat"; z: "Heretyk to ja. Diabeł i inni prawdożeńce") 
Langerak, Langerak...Cóż pozostało. Cóż mi jeszcze pozostało.
***
Było chłodno, jak to częstawo przynosi początek października. Tak chłodno, że 
nie okryty grubym burnusem dorosły mężczyzna, zdzierżyłby może z kwadrans na 
otwartym powietrzu. A on wytrzymał. Wytrzymał wiatr i zimno. Wytrzymał wszystko. 
Leżał na ziemi, pod lasem. Wśród traw i ostatków polnego kwiecia. Wśród 
beczących w oddali baranów i wśród szwędających się tu i tam mrówek, chrząszczy 
i zerwanych z babiego lata pająków. Leżał. Nie wiadomo ile, nie wiadomo po co... 
leżał. Patrzył z szeroko otwartymi oczyma na leniwie przesuwające się chmury. 
Właściwie wydawało się, że obłoki w ogóle się nie poruszały. Zbiły się w zwartą 
całość murując mu drogę do nieba. Oczom mieniły, że są w letargu, ogólnym 
odrętwieniu, od czasu do czasu tylko mrużąc doń, niby to w jaskrze, powiekami. 
Tak jak on. Identycznie. 
Nie on nawet nie próbował mrugać. Nie było sensu wykonywania tej czynności. Po 
co? Przecież i tak to wszystko niedługo się skończy... Po co? 
Leżał. W takiej samej pozycji od wczorajszej wieczora, gdy czas upłynął mu, co 
najwyżej kilkanaście ziaren piasku. Jak zawsze. Jemu wszystko stało. Nie robił 
nic. Nie reagował, żadne bodźce, nie było potrzeby. Leżał i myślał. Marzył i 
latał, spadał i biegł, umysł prowadził go po bezdrożach własnej aberracji. Od 
około realnie upływającej godziny próbował wstać. Próbował ruszyć ręką, czy w 
ogóle odebrać jakiś dodatkowy bodziec. Wiedział, że nie ma sensu i siły, ale 
starał się. Odnalazła się w nim jakaś cząstka. Jakiś odmieniec próbujący namówić 
go do wydobycia się z nicości. Do ożywienia. Do zaistnienia. Ta cząstka 
przypomniała mu o koniu. Biednym zwierzęciu prawdopodobnie szarpiącym się na 
powrozie gdzieś na skraju lasu. O, o... niczym... Stracił przecież wszystko. 
Został ograbiony, o ile w ogóle je posiadał z człowieczeństwa. Z normalności. 
Rzeczy tak subiektywnej i nie mającej jakiegoś pierwotnego kształtu, że aż 
nierzeczywistej. Nierealnej. Tak jak on... 
Leżał. Wiedział, że nie jest się w stanie poruszyć. Nie jest zdolny skierować 
swoich myśli do nogi i kazać jej wykonać krok. Nie jest w stanie nawet zamknąć 
ust, tak suchych i stwardniałych jak bywają tylko u pustynnych wędrowców, i u 
niego... Czekał na cud albo na... deszcz. Tak deszcz! Tylko zimny kubeł wody na 
łeb mógł pomóc! Tylko to! I zaczęło padać. Chmury jakoby empatycznie wczuwając 
się w myśli swojego kontestatora, ruszyły wreszcie odrętwiałymi powiekami. 
Deszcz nie był może zbyt silny, ale systematycznie przybierał na wyrazie. Duże 
krople spłynęły mu po nosie, i bladym policzkiem powąchały trawy. Włosy, stopy, 
pięty wszystek kromki ciała, poczęły chłeptać wodę. Wydawało się, że już. Już za 
chwilę wstanie, podeprze się na ramionach i oglądnie świat. Wydawało się... 
Deszcz ustał. Chmura po raz wtóry przetarła powieki, i odeszła... przed siebie, 
kradnąc ostatnią nadzieję. Ostatni punkt zaczepienia, ostatnią deskę ratunku. 
Zasmarkaną chusteczkę z pogrzebowej stypy. No, ale co tam. I tak nie było sensu. 
Po cóż robić cokolwiek? W takich chwilach żałował, że spotkał elfy, że spotkał 
Ellanda, że go uratowali. "Po co? -pytał wewnętrznego jestestwa. - I tak jestem 
trupem. I w sumie mała różnica czy chodzącym czy martwym. Chociaż martwy i tak 
ma lepiej. Ma spokój. Nie musi martwić się o nikogo, i nikt mu nie okazuje 
współczucia. Jest sam, a to chyba jest najlepsze" - prowadził cały czas swoisty 
dialog z alter ego swej duszy. Ustawiał się po dwóch stronach i rozmawiał. Jak 
deliryk, wznosił toast do lustra. Zadając sobie retoryczne pytania, na które 
znał odpowiedź, albo na które i tak nie było odpowiedzi. Szukał nowych dróg, 
szlaków z wieloma możliwościami wyboru lecz zawsze prowadzącymi do celu. Celu, 
jaki by nie był, ale zawsze celu. Nie dobrego nie złego, po prostu do... gdzieś. 
Tak, do gdzieś. Przypomniał sobie, że ktoś kiedyś mądry napisał: wszystkie drogi 
prowadzą do nicości. Nie ma właściwego wyboru. Bo takowy nie istnieje. Nie ma 
obiektywnego dobra ani obiektywnego zła. Wszystko zależy od warunków. Od 
sytuacji, koniunktury od człowieka. - Cóż za bzdura! Nie ma sensu...Deszcz! 
Deszcz! - Krzyczało w nim coraz więcej komórek - Uwolnij mnie! Bracie wspomóż 
potrzebującego! Wróć! Wyrwij mnie z stąd! Zdąż przed magicznym stryczkiem! 
Proszę! Jestem i tak taki mały... wróć.
Usłyszał jakiś ruch. Wyraźnie. Wreszcie wyraźnie. I nie była to jedynie 
Fantasmagoria. Ktoś cicho zbliżał się do jego ciała. Item, nie było to raczej 
zwierzę. Za duże jak na wilka za małe jak na konia. I tylko dwie nogi... 
Człowiek? 
Za chwilę chmurny widok przesłoniła mu pomarszczona twarz uważnie studiująca 
jego rysy. Twarz spracowanego mężczyzny, który całymi dniami tyra dla bandy 
dzieciaków i chorej żony. Karminowy kaptur opadał mu na rozchełstane giezło. 
Facet pomachał Vegartowi ręką przed oczyma. Wyszczerzył przednie zęby. 
Najwyraźniej ukontentowany wynikiem obdukcji, zaczął obszukiwać Zaginionego. 
Włożył mu rękę za skórzany pas, taki przy którym z reguły trzyma się kaletę i... 
nóż.
Vegart błyskawicznie złapał rękojeść korda, szarpnął zdezorientowanego 
kapturnika przyciskając mu głowę do własnych piersi, uniemożliwiając 
delikwentowi jakikolwiek ruch nie narażający na krawędź sztyletu. 
Przez moment chwilowa konsternacja. Jednostronna. Vegart napawał się swoim 
zwycięstwem nad własną niemocą, gdy kapturnik pluł sobie w brodę, przerażony 
głupotą własnego czynu. 
- Panie... - ozwał się niewyraźnie, lekko drżącym głosem, mogącym oznaczać 
wszystko, od tchórzostwa po spryt i tęgą łepetynę - Ja... nie chciał, nizacz, na 
Boga, nie chciał! 
Vegart doszedł trochę do siebie. Uwolnił z uścisku przerażonego wieśniaka. 
- Pomóż mi wstać... - powiedział bardzo cicho, niewątpliwie z wielkim trudem, 
jakby od nowa uczył się ludzkiej mowy. Zęby miał zaciśnięte, z mocno 
nachodzącymi na nie sinymi wargami. - Podnieś mnie, człowieku. 
"Człowiek" rzeczywiście najpierw sam uniósł się na rękach, a następnie 
posłusznie pomógł stanąć na nogi swojemu niedoszłemu zabójcy. Przez mgnienie 
zaświerzbiła pokusa by dać w łeb. 
- Kornie przepraszam jasnego pana. Ja, prawdę, samiuśką prawdę padoł. Ja nie 
chciał. Widziołek twarz pana, i zarzytek jak malowany widniał. Ja wżdy myślał, 
że to już ci wielmożnego pana koniec... 
- Cicho wierzę, wierzę - przerwał ledwosłyszalnym głosem Vegart. Złamana szczęka 
rwała przy każdej próbie otwarcia ust. - Powiedz mi... powiedz tylko jak cię zwą 
i czemuś to najpierw konia nie ukradł, tylko do człowieka się zacząłeś dobierać? 
- To Pan mnie nie wyda?! 
Zaprzeczenie głową. 
- Najmilsza panienko, błogosław jejmości! - Padł do rąk jakoby chcąc całować - 
Ja żem turbował się bardzo myśląc, że do kasztelana wieść dotrze, a tedy to ja 
nie mam co w Marras zmiłowania szukać! 
- Czemu? 
- Panie! Ja człek prosty i ubogi. Kaduk sakwę mą już drzewij opróżniał. A nynie 
co ja miał robić? Jam przecie ino skromny pasterz. Witak mnie wołają, a drugie 
Tryka mam miano, boć jam barany na połoninie wypasam. Biednym, a jak by to w 
grodzie wyglądał pasterz rumak napatoczył, ha? Tego ja ino z konia brzechwę z 
pod siodła wypatoczył i dwa srebrniki w jukach napytał. Proszę, zara oddam. 
Witak wyjął z kieszeni dwie srebrne monety, i spuszczoną w portki całą czerwoną 
i wyjątkowo długą strzałę. Monety były Kalandryjskie, z wyraźnie wybitymi 
runami, ale trudno się było spodziewać, po pastuchu znajomości alfabetu, a 
strzała to pamiątką. Po Cleamaris. Dostał na samym początku, po ustrzeleniu w 
locie dzikiej gęsi. 
- Zatrzymaj to. Mnie to już nie potrzebne a ty za to kupisz sobie kilka baranów. 
- Wypowiedź Vegarta nie była do końca zgodna z prawdą. Potrzebował on pieniędzy, 
jak nigdy. Jako zakonnikowi nie były zbytnio potrzebne, ale teraz oprócz tych 
właśnie srebrników, kilku narzędzi zabijania i konia nie posiadał praktycznie 
żadnych dóbr. - Bierz i nie marudź. 
- Stokrotne dzięki, Panie! Nich Najjaśniejsza gwiazda ukoi i szczęśliwie ci 
świeci, niech...
- Wróg twój szczeźnie w mękach - dokończył. - Znam tę modlitwę doskonale. Ale 
jeśli już bardzo chcesz coś dla mnie zrobić, to lepiej schwyć mnie za prawą 
rękę. 
- Co? 
- Schwyć mnie za rękę. 
Czaban zdziwiony, jednak posłusznie ścisnął mu prawicę. Vegart do tej pory, 
myślał, o własnej dłoni kategorią "jest duża". Fatalne nieporozumienie! Pasterz 
swoją grabą, zdolen był chyba drzewa z korzeniami przesadzać. 
- No i tedy co?
- Rozruszaj mi palce. 
- Palce?
- Tak, mocno poruszaj palcami. W ogóle władania w nich nie mam. 
- Lepiej? - Witak z dziwną, jakby nie należącą "takim" ludziom delikatnością 
rozruszał palce Vegarta. - Lekcaj panie?
Zrepetował pytanie. 
- Nie wiem... Może. Spróbuj jeszcze raz. 
- Tera? 
- Trochę... twe miąszne dłonie prawdzie cuda potrafią czynić - powiedział, mimo 
wszystko lubił uszczęśliwiać. 
- Co to było? Jeśli to jaka cholera, balwierza w grodzie znam. Cuda wyczynia 
lepsze niźli niejeden czarownik! Palce wyleczy i twarz ochędoży... Powiedz ino 
panie, że od Witaka...
- Nieważne, przejdzie. Ręka zupełnie czucie straciła, ale teraz już lepiej. - 
Vegart sam lewą ręką zaczął wyginać palce. - Przejdzie, dziękuje. Masz tu 
jeszcze srebrnika pasterzu. - Pieniądz wyślizgnął się palcami, ale lecąc w 
powietrzu zdążył go jeszcze pochwycić... - Witaku, powiedz ile tu stąd do grodu 
drogi trza nadłożyć.
- Stąd? - Tryk chowając monetę, obrócił się twarzą w stronę kłębiącego nad 
lasami dymu - Czy ja wiem...? Do dziesiątej gwiazdy przy szybkim konia 
popędzaniem dojedziesz panie. 
- Do dziesiątej? Późno... Jak nie zdążę to pod samborzą nocować ostanie. Nie 
masz ci może pasterzu jakiegoś szałasu na te wszystkie barany? Przenocowałbym do 
jutrzni.
- Aboć to nie lepiej dzisiaj konia wymęczyć, co? 
- A jak mi furtę straż przed nosem zatrzaśnie? 
- Wżdy azaż pan jaki złodziej, aboć inny morderca, żeby nie wpuścić, co? U nas 
knechty zrozumiałe, bram strzec nie muszą, dojdziesz wielmożny bez problemu. 
Poza tym kupce odpust nynie mają, nawet po nocach gwarno tam i śpiewno...
Vegart chrumknął badawczo. Onomatopeje jeszcze mu wychodziły.
- Ciekawe, śpiewy targi... A nie boicie wy się tutaj Alfgradu? Toć od rubieży 
tylko rzeka rozdziela. Nie boicie się wojny czy jakiej skrytej napaści? 
- A czego tu się bać! - W głosie Witaka wyraźnie piętnowała była nuta 
samozadowolenia. Dumy zarobionych w błahy sposób florenów, szacunku i poważania, 
jaki - jak tuszył - zyskał w oczach poobijanego frajera. Już zarezerwował nawet 
wizytę w karczmie, i miejsce w żołądku na bajanie, na morze złotego nektaru. 
Marzył jeno, byleby hmn... ukochana w nieświadomości ostała. - O wojnie ino 
grododzierżca z kasztelanem komerie prawią, a tu wojny nie uraczysz! Od 
trzydziestu wiosen owce tu wypasam, a goblina czy elfa może z pięć razy w tych 
stronach widział. Nie ma tu Alfgradu panie, nie ma. Jedyne co to wilki i 
niedźwiedzie przed na wiosnę z gawrów wypłozą i ot wszytko. To jest problem, a 
nie wojnę z silniejszym zaczynać!
Święte słowa. Vegart zamyślił się chwilę, potem szybko poruszał jeszcze prawą 
ręką, po czym wypalił.
- Skoro tak to ja jadę. Nie ma co mitrężyć. Żegnaj pasterzu i do konia mnie 
doprowadź. Bo nie wiem czy sam dam radę w strzemiona nogę wsadzić. 
Zeszli w dół łąki. Minęli pasterskiego lewiatana, minęli szałas, zapach haggisu 
- Vegart w tych sprawach był bezbłędny - dogłębną woń rozprowadzonego klagu. Na 
zielony stoku, pod lasem stał przywiązany do młodej, jeszcze niskiej sosny 
vegartowy wałach. Mające niewielką możliwość manewru zwierze, w promieniu około 
dwóch metrów wyżarło wszystką trawę okalającą drzewo. Witak uwolnił konia, 
podsadził Eldredda, i pomógł mu usadowić się w siodle.
- No to jadę. Pilnuj owiec, Tryku! 
- Śpiesz się panie, bo coś mi się widzi, że konik parchów od tej trawy dostać 
może. W Langerak trza go będzie zaobroczyć, i wody dobrej do kałduna wylać. 
Vegart nie powiedział nic więcej, ubódł tylko konia kierując go dalej w głąb 
doliny. Nie obrócił się już ani razu, nie skierował swego wzroku na Witaka, ale 
dopadł go jeszcze za plecami cichy dźwięk pasterskiej fletni. Nie chciał już 
patrzeć na pasterza. Zdawał sobie sprawę, że drugi raz się raczej nie zobaczą, a 
wspomnienia, jak się nauczył w zakonie "rozmiękczają" tylko charakter, i 
powodują niepotrzebne dylematy. Po cóż szkicować kolejne płótna z góry wiedząc, 
że nie stać nas na barwy?
Po zjeździe z trawiastego stoku, wjechał na mały leśny duktu. Na zbudowanej z 
typowych, grubo ciosanych głazów drodze popędził konia do większego wysiłku. 
Ciemno i wilgotne drzewa, syczące jeszcze od niedawnego deszczu odstraszyłyby 
niejednego podróżnika. Lasy takie, zwłaszcza na głównych szlakach handlowych, 
sprzyjały drobnemu zbójectwu i bandytyzmowi. Ulubione miejsce zasadzek 
przepitych grasantów. Jednak Vegart zupełnie o tym nie myślał. Nie obchodziło go 
w tej chwili jego własne życie. Nie bał się zbójców czy lasu. Cały czas targały 
nim, właśnie niezabliźnione dylematy. Wyrzuty sumienia i poczucie winy. 
Wszystkich uczuć zakon nie był w stanie wymazać. Nie mógł zrobić z niego 
bezwolnego manekina, reagującego tylko na łaskę czy nie, swojego kreatora. 
Eldredd był raczej jak ślepiec czy łotr, któremu za przewinienia wypalono oczy, 
a który w wiecznej nocy już na zawsze dostrzega gwiazd. Jak głuchy bard, ciągle 
tworzący w umyśle nowe kuplety. Jak człowiek...
Zaginiony nagle wyrwał się z kolejnej hipnozy, mocno zaciskając prawą dłoń na 
uprzęży konia. Przejechał twarzą po ramieniu, otrząsając się z deszczowej 
kąpieli, jaką urządził mu przydrożny świerk. Pojechał dalej. Dziwiło go, że 
skoro Langerak był dużym miastem, i chyba ważnym centrum handlowym wschodniego 
Marras, oprócz Witaka nie napotkał w podróży żadnych ludzi. Ale z pewnością 
spotkał ludzkie ślady bytowania. Połamane i nieprzemyślanie wycięte drzewa, 
rozrzucone po bokach drogi części kół i kawałki wozów czy wreszcie smród. 
Wyjątkowy odór, bardzo intensywny smród fekaliów mieszał się z soczysty zapach 
lasu. Podróżni srali i brudzili na każdym kroku, co w sumie nie dziwiło przy 
mieście pozbawionym jakiejkolwiek kanalizacji. To nie był Kalandr. To nie był 
Newd, stary obronny gród z całymi, obszernymi łaźniami i osobnym wychodkiem dla 
każdej kondygnacji zamku. Szczyt możliwości krasnoludzkiego rzemiosła.
*** 
Po wypłynięciu na skraj kolejnego, nieprzeliczalnego w całym ich ciągu, jaru, 
wreszcie mógł podziwiać cel swojej "wyprawy". Langerak. Warowny obronny zamek, 
piętrzył się na okolicą. Leżał na małym wzgórku, lekko wznoszącym się ponad 
gęstymi lasami. Otoczony grubym murem donżon wyznaczał obszar władzy tutejszego 
kasztelana. U jego podnóża, w cieniu ceglanych baszt rosło miasto. Zapewne i 
burdele, zapewne rosły knajpy. Spore kilkutysięczne skupisko ludzi było czymś 
zjawiskiem rzadkim przy granicach, i już zupełnie niespotykanym nawet w 
niewielkich górkach. 
Vegart ruszył w "grody". Spieszył się, nie był do końca pewien Witaka, i jego 
znajomości przezeń miejskich obyczajów. Zjeżdżając do podgrodzia drogę oświecały 
mu już tylko gwiazdy. Podjechał jak najbliżej mógł nie zauważony i zsiadł z 
konia. Ostrożnie przycupnął blisko stołpu macając wzrokiem straż. Nie obaczył 
nikogo, ale brama i spuszczana krata wydawały się mówić: "zapraszam". Z wnętrza 
Langerak dochodził dziki, dość głośny gwar, przypominający ten z ulicznych 
straganów. Zawodzenie sprzedających kobiet, stukot kowalskich młotów czy 
chrząkanie przeznaczonych na ubój świń. Eldredd nigdy nie słyszał o nocnym 
handlu i rokrocznie urządzanych w okresie jesiennym wielkich giełdach towarowych 
w miastach zachodniego Marras. Nieważne. Wgramolił na powrót w kulbakę, 
podjechał do granicy obwarowań. Ubytki w cegłach i karygodne zaniedbania 
architektoniczne widoczne były nawet dla zupełnego laika w sprawach obronności, 
a co dopiero dla wykształconego bądź co bądź mnicha. Z gzymsów odpadał budulec, 
a ze strażniczej wieżyczki czerwone dachówki, stanowiąc większe zagrożenie dla 
pysznego śmiałka, zuchwale wkraczającego do miasta niż wyimaginowana straż. 
Kiedy już jednak miał wjechać zobaczył coś, co go bynajmniej nie wzruszyło, 
nawet się nie zdziwiło. Wisielców. 
Po drugiej stronie murów ujrzał kilka bezwładnie wiszących ciał. Z perspektywy 
Vegarta trudno było rozpoznać rysy twarzy czy kontury sylwetek, ale jedno nie 
ulegało wątpliwości: przynajmniej jeden z wisielców był krasnoludem. 
Zaginiony trącił lekko butem bok konia. Wierzchowiec niechętnie, z rezerwą 
zagłębił się zamkową ciemność. Zatrzymał jakoby podświadomie wąchał wolę pana, 
przed truposzami. Było ich sześciu. Trupie oblicza, już objedzone przez pazerne 
ptaki, przeżarte zgnilizną, fragmentarycznie ukazywały brązowe czaszki. Gruby, 
uznany za krasnala wyróżnił się wyskubaną brodą i wydatnym brzuchem. Raczej 
workiem, bo i tu dobierały się jakieś paskudztwa. Obok wisiało kilka wyższych 
niż on postaci, jednak trudno było je rozpoznać. Tylko jeden zupełnie obdarty z 
szat i pozbawiony genitaliów, odsłaniał goblini tors. Masywne długie łapy i 
wyjątkowo obrośnięte włosem piersi pewnikiem należały do przybysza z Alfgraadu. 
Inność jest największą ze zbrodni! W trzech innych Vegart nie rozpoznał rasy, 
tyle że w ostatnim wisielcu dostrzegł kobiecy rys. Urżnięte piersi... 
Sprawiedliwość, psia mać! Zaginiony ścisnął pięść i wyjechał z ciemnego, 
wjazdowego zaułka na oświetloną, gwarą ulice. Czasami trudno powstrzymać się od 
wymiotów.
Minął pustą kordegardę, wciskając się w wąskie uliczki. Gwar, do którego 
tęsknił, teraz go przytłoczył, jako to sumienie winnego przytłacza. Wszędzie 
były sporo ludzi, jego szczęście nikt nie zwracał na zakapturzonego przybysza 
większej atencji. Krzątali się pomiędzy małymi kramikami, to krzycząc, to 
dokazując w straszliwym jazgocie. Rymarze zachwalali swoje uprzęże, starając się 
zagłuszyć równie zajadłych kaletników, i "wyklętych" sztukarzy. Sprzedawca osłów 
łajał się z przyłapanym na gorącym uczynku koniokradem, a nawiedzony mnich 
przeklinał zuchwałego neofitę. Rzeźnicy z rozkosznym zobojętnieniem, zarzynali 
swe ofiary wprost u stóp zamawiających. Niedbała kobieta lała pomyje 
bezpośrednio ze swego okna, akuratnie na krzątających się przy straganach ludzi, 
błądząc, ale co tam, w stosy obelg i utyskiwań. Bałagan był taki, że koń ledwo 
się poruszał. Grzązł, choć to i w bagnie chyba trudniej się utopić.
Vegart starał dobrnąć ku widocznego za straganami barbakanu. Przy rondlach 
często gęsto, stawiano karczmy, jako to zachętę dla przesiadującej w nich 
straży, więc i teraz Eldredd liczył na szczęście. Po wydostaniu się z 
"oblężenia" minął kilku żebraków, maruderów z głównego "natarcia". Chciał 
zagadnąć o gospodę "za murami", jednakoż trudno w dzisiejszych czasach o choć 
kapkę bezinteresowności, zrezygnował. A pod rondlem rzeczywiście stało coś na 
wzór oberży. Dość duży budynek ze schodami ku dołowi i ceglanym kominem zachęcał 
do odwiedzin. Nie cuchnęło, a to już coś. 
- Witam! - Niespodziewanie za drewnianej szopy wyłonił się chudy człowiek z 
głęboko posuniętym rachityzmem. - Czym mogę panu służyć? 
Zabrzmiało to trochę jak zaloty zamkowej kurwy, która zawsze zaczyna rozmowę z 
klientem od: "Czym mogę panu służyć?" Vegart pochylił się do rozmówcy i przez 
zaciśnięte zęby wymamrotał powoli: 
- Czy to jest karczma za murami? 
- Trafiliście znakomicie, panie. To wspaniała karczma, lokal klasy pierwszej 
zwący się "Za murami" właśnie. Proszę, zechciejcie sami obaczyć. 
- Taaak... A macie tu jakiś żłóbek, stajnie? Konia trza by mi zaobroczyć? 
- Oczywiście. - Panosza zagwizdał na palcach i zaraz u jego boku pojawił się 
cały oblepiony słomą kędzierzawy typek. - To stajenny, podług życzenia zaraz 
zajmie się koniem. 
- W porządku. - Vegart przytaknął, zsuwając tyłek z kulbaki - Wyczyść go napój i 
nakarm. Zwierzę jest bardzo strudzone. 
- Oczywista, mospanie!
- Dużo dzisiaj odwiedzających? - zapytał bez konkretnego celu. 
- Dzisiaj nie, większość na targu przesiaduje. 
Vegart ominął obrzyganą postać, tarasującą wejście, nie indagowany zanurzył się 
w sień. Dalsza rozmowa z garbatym sługą musiałaby się skończyć w jego sakiewce. 
Ujął zardzewiałą klamkę i po chwili wynurzył w ciemnym i zadymionym 
pomieszczeniu. Na ścianach wisiały przygasłe pochodnie oraz pełno myśliwskich 
trofeów. Fajki, poroża, wypchanego ptactwa o guzikowych oczach. Oprawionych 
skórek, przesiąkniętych molami. 
Trudno wywiedzieć co rachityk rozumiał pod pojęciem dużo, tym niemniej sala była 
pełna ludu, większości mocno już przymroczonego alkoholem. Dość powiedzieć, że 
Zaginiony dostrzegł tylko dwa wolne zydle. Jeden w koncie sali pod wydatnym 
wilczym pyskiem, i jeden przy szynkwasie. Poszedł drugim wariantem. 
- Dwiesta za jednego!
- Dwiesta pięćdziesiąt!
- Trzysta, ty paternogo!
Czwani szulerzy podpuszczali naiwnych, na sławetne "trzy kubki". Ciekawe, co się 
tu dzieje gdy akurat nie ma jarmarku?
- Piwo. 
- Jakie? 
- Jakie jest?
- Korzenne.
Racja w tych stronach było tylko korzenne. 
- Korzystając z szerokiego asortymentu wybieram więc korzenne. 
Gruby arendarz był konkretny. Nie zawracał sobie głowy dowcipnymi klientami. On 
wiedział swoje i tyle. W myśl zasady, z klientem wchodź w dyskurs tylko, gdy ten 
już maceruje gębą stół, ewentualnie osuwa się pod szynkwas. Otworzył 
klajstrowaną beczkę, nalał pienistego napoju.
- Może, co do jedzenia? Mamy świeżą sztufadę na dzikowej słoninie.
Vegart, dla krotochwili w przypływie fantazji, uniósł wymownie brwi. 
- No dobrze - wczorajsza, ale pierwszej wody! Miesiączka nie zrachujesz jak w 
magazynie, oj, eee...
Zaginiony zaśmiał się w myślach, zaprzeczył przymkniętymi powiekami. Nie, w tej 
chwili nie był zdolen przegryźć ani kawałka mokrego chleba, a co dopiero mówić o 
mięsie. Szczęka rąbała coraz dotkliwiej, a piwo wydawało się jedynym rozsądnym 
remedium, które przychodziło mu do głowy. Prawdę powiedziawszy innych nawet nie 
rozpatrywał. 
Powłóczył śpiąco po sali. Nie wiedział dokładnie kogo szukał, tym bardziej w 
tłumie pijanych rezerwistów trudno było wysondować właściwą osobę. Choć mówił " 
Przyjdź, a sami cię odnajdą", jakoś nie bardzo mógł uwierzyć.
Nagle coś klepnęło go coś silnie w ramię. Okuta sylwetka, zatoczyła się przy 
szynkwasie. Smród z nalanej tanią gorzałą gęby ewidentnie zdradzał strażnika z 
barbakanu. Zresztą w ogóle pierwszego, jakiego Vegart napotkał w Langerak, a 
który zdradzał nim jakiekolwiek zainteresowanie. 
- Ja...Janik! - Wypalił ochrypłym, choć entuzjastycznym tenorem grodowy 
śmierdziel. Cóż, gdy posługiwał się nim z jeszcze większą trudnością niż 
Eldredd. - Ano gdzie... gdzieś ty się podziewał?! Chłopie... ucałuj starego 
druha! - Żołnierz rzucił mu się na szyję, śliniąc porowaty jęzor. W ekstazie 
wylewności zleciał mu okrągły kapalin.
- O cholera... gdzie, gdzie mają przyłbica? O dobra tutaj... Co morda taka, 
smutna? Chodź napijemy się wina! Hej! - wrzasnął na całą salę. - Odnalazłem! 
Janika, Janika! Pijmy... zdrowie! 
Ktoś kichnął. 
- Trzysta pięćdziesiąt, ostatnia bitka! - Szuler już rachował w myśli prowenta.
Pozostali wojskowi, a brylowali w większości, wznieśli cały czas opróżniane 
puchary, oddając coś, co miało imitować weselny okrzyk, a przypominało raczej 
ryk stada baranów, z bekaniem i winną czkawką. 
- Ja to już myślał, że cię nigdy nie obaczę, a tu proszę... Ech, karczmarzu 
wina!
Oberżysta pokręcił głową, i spojrzał wymownie na Vegarta. Ten jednak stanowczo, 
odrzucił jego prośbę, stanowczym ruchem ręki. 
- Cso!? Nie ma?! Okowity! 
- Za dużo już dzisiaj wypiłeś, a poza tym rachunki nie zapłacone! 
- Wódki, szubrawcze, bo wypatroszę jak... psa! - Knecht podniósł w geście groźby 
lewą łapę. Ciekawe, czemu się trzęsła?
- Wódki nie dostaniesz, najwyżej co słabszego. - Szafarz nie dawał się zbić z 
tropu. Lata doświadczeń, nauczyły, w pierwszeństwie intonacji, nad argumentem.
- Dobra, cydra nalej, ino wartko! 
Oberżysta przesunął na bok gorejącą łojówkę, wyciągając spode blatu, całą butlę 
cienkusza.
- No... - Powiedział tryumfalnie, wyłuskując korek - A gdzieś ty bywał, Janik? 
Bom chyba z dwadzieścia lat twej smagłej mordy nie oglądał?! Takie spotkanie, 
choć daj pyska raz jeszcze!
Piwo było rzeczywiście dobre. Rzeczywiście korzenne, rzeczywiście mocne, 
aromatyczne. Smakując tak, Vegart pomyślał co pierwej; dać mu w mordę, czy choć 
próbować wytłumaczyć. 
- Na, ja...
- A pamiętasz jak żeśmy tę baronową eskortowali?
- Ja...
- Cha, cha, cha! - "Eskortowiec" pociągnął z gąsiora, a potem uroczyście beknął. 
- To było... Pamiętasz? Nie? Jako żywo, nie?! To wtedy, co Drigni, czy jakaś 
taka hrabina zjechała tu do... do Langerak, a my jej karetę prowadzili do zamku. 
Nie?
- Nie... tak.
- No wżdy, że pamiętasz! I ta hrabina, ona mówi, rozumiesz mnie, mówi, że 
czerwiec jaki po sukience jej pełza, a ty na to, że to nie żaden robak ino 
zwykły kleszcz. Drigni w krzyk. Ja wtedy... Cha, cha, cha... do niej, że niech 
się nie mizdrzy, bo ja takich tu kleszczów... to w rzyci masz chyba ze sto... A 
ty... Nie pamiętasz? - Cienkusz cieszył się niesplamioną sławą. Wchodził w pysk 
niczym floren do przekupnej kieszeni. - Cha, cha, do niej rozprułeś giezło i 
pokazujesz szyję mówiąc do niej, rozumiesz mnie, czy... czy szanowna panienka 
nie zechciała by może wyłupać ci choć z jednego, bo w gardło mocno zalazł, a że 
wzrok masz słaby i palce na zesztywniałe sam się nie poratujesz! Rozumiesz mnie, 
cha, cha , cha! Sam się nie poratujesz... co?! W kogo ty, czorcie, cały czas się 
gapisz? 
Vegarta rzeczywiście nie za bardzo interesowały wspomnienia natrętnego opoja, 
jednak nie przejawiał skłonności wytykać pomyłek. Wiadomo, nie znał żadnego 
Janika, i nigdy wcześniej nie był w Langerak, po prawdzie gówno mu przeszkadzały 
takie drobne komplikacje. Choć trudno nawet mieć pewność, co do słuszności 
rzeczywistej pomyłki, a nie zaplanowany kamuflaż. I czy spity żołnierz nie krył 
pod żelazną karaceną, mniszego habitu. Myśl owa jednak nie przesłoniła mu 
wyjątkowo intensywnie pracującego rozumu. Czuł, że jest niezwykle spokojny, 
opanowany, przynajmniej na tyle by podczas pijackich wynurzeń sąsiada nie 
pominąć ciekawej postaci. 
Ciekawym typkiem był siedzący samotnie, na spojrzenie blisko pięćdziesięcioletni 
mężczyzna. Starszy, bo podług północnych okolic taki wiek uchodził za niemal już 
mogilny. Rzadko zdało by tu chłop dożywał choć czterdziestu wiosen. Wyróżnik 
stanowiła jasna, mimo wieku, broda, i kaskada z opadających do włosów. 
Mężczyzna, jako i wszyscy w gospodzie, pił. Nie było by w tym nic dziwnego, 
gdybyż otoczony kilkoma innymi, grającymi w kości towarzyszami, czy przelotną 
dziwką. On jednak siedział sam. Nie wyglądał na obcego jak Vegart, a jednak nikt 
z nim nie rozmawiał. Co dziwniejsze on także nie szukał rozmowy. Katował pustą 
butelką, nie podnosząc wzroku ponad blednący w świecy, gwint. 
- Hej!
- Hej?
- Hej! - Żołnierz przerwał intensywny potok myśli w głowie Vegarta. - Coś się 
tak zapatrzył w tego odludka? 
- Odludka...? - zapytał nie odrywając wzroku od długowłosego blondyna. 
- A pewnie, że odludka! To, ten... no... artysta. Alwen, go zwą. Śpiewa czasem i 
układa takie różne no... jak on to mówi "poematy". A głupi!.. Ale zaraz, tyć tak 
w niego wpatrzony, może to on ci tak twarz przeflancował, co? Powiedz, on nie? A 
to suczysyn... przyjaciela mnie tak...
Eldredd zręcznie złapał wstającego do bitki żołnierza, ratując go od niechybnego 
spotkania z podłogą. 
- Ja, mu zaraz pokażę...
Niestety nie dokończył, co miał zamiar pokazać, gdy do gospody z impetem 
wtargnął tonsurowy mnich. Vegart rozpoznał w nim tego samego człowieka, który 
kilkanaście minut wcześniej omal nie pobił się z odważnym innowiercą. 
- Pokój temu miejscu, gdzie Silvini zgromadził swoje kolejne ofiary! - 
powiedział z wielką energią i siłą w głosie. Wszyscy, nawet ledwo przytomni 
odwrócili głowy w kierunku powitania. Samotny artysta, co nie umknęło oczom 
Zaginionego, aż podskoczył na krześle. Duchowny na pewno nie był z Athrobusa, 
ani z żadnego bardziej znanego zakonu. Zupełnie ogolona głowa i brązowy habit, 
wskazywałby raczej na jednego z grodowych klerków, lub wędrownego kaznodzieję. - 
Niech napełnione zostaną wasze serca odwagą i siłą! Wiadomość straszną 
przynoszę! - Mnich wskoczył na stojący pośrodku sali, największy a zarazem 
najlepiej oświetlony stół. Szuler chrumknął, ale tylko tyle. Wyświecony właśnie 
rozgonił misteria układany wist.
- Podstępni barbarzyńcy z Alfgradu, napadli wczoraj na naszego sojusznika, króla 
Elduajena! 
Przez tłum pijanego wojska przetoczył się cichy jęk. Bez zapachu podniecenia, 
jakiegoś zapału do podniesienia mieczy na pomoc "zaprzyjaźnionemu" władcy. Mnich 
jednak nie rezygnował.
- To musi oznaczać pogwałcenie wszelkich prawa i ustaleń, nienaruszalności 
granic naszego wielkiego państwa! To wyznawcy Silvini, i innych ciemnych bogów! 
Nie można pozwolić, żeby wdarli się do Marras! Nie można! 
- Nie można! - powtórzył teraz z większym sercem tłum. 
Jest dobry, pomyślał Vegart. Jedyna oprócz poety i karczmarza osoba nie 
wykazująca "normalnego" entuzjazmu. Wybrał odpowiednie miejsce, późna pora, 
wszyscy wstawieni... Uważa, że nikt nie będzie negował jego słów. 
- To dysydenty! Samojedze i pomazańcy! Nie pozwolimy, by na naszej ziemi, ciemne 
elfy praktyki swoje diabelskie odprawiały! Nie! 
- Nie można! Nie damy! Zabić ich! Wojna! Wojna! Na pohybel! 
- Spokój bracia, spokój! Ostudźcie swe szlachetne dusze, jeszcze nie czas! 
Elduajen wyparł wroga! Z bożą pomocą wyswobodził swoje ziemie! Szlachetna 
Panienka pobłogosławiła wojska Elduajena, a na Alfgrad klątwa! Klątwa zeszła! 
Ludzie mówią, że gdy szlachetny elfi książę trzy razy kantyczkę wskazaną 
odmówił, niebo czerwienią zarumienione zesłało swoich rycerzy! 
- Och... - Tłum z pootwieranymi gębami słuchał nawiedzonego mnicha. Alwen 
odchylony do tyłu na krześle, uśmiechał się szyderczo. Z miny równie dobrze 
można było wyczytać, ciche poparcie ukartowanej zmowy, jak i paranoidalną 
groteskę całego przedstawienia. Oczy miał zapadnięte i wydawało się, że śmiech 
pochodzi od śpiącego człowieka. Po omacku wyjął zza obszarpanego surduta, dużą 
fajkę z rzeźbionym cybuchem. Z małego pudełeczka wysypał trochę knostru i dodał 
jeszcze jakiś wysuszonych liści. Całość uwieńczył, podpalił kawałkiem papierka. 
Poeta musiał być albo bardzo bogaty, co raczej odpada, albo wyjątkowo 
ekstrawagancki. Papier był tutaj, jak większość importowanych ekstrawagancji, 
bardzo cenny, elitarny ponad stany. 
-...I wstąpili na ziemie, wielcy mężowie! Żagiew w szkarłatnych dłoniach, 
spaliła opór Alfgradzkich agresorów. I przemówił On, wielki posłaniec i 
powiedział: "Wesprzyjcie wiarę, i napełnijcie swoje dusze światłem, zjednoczcie 
się przeciw wrogowi w imię Tego, który świeci wam słońce, i gwiazdy na 
nieboskłonie nocy wydziera" 
- Och... - po raz wtóry. 
- Tak nam powiedział. - Mnich prawie już krzyczał, a podniesione ręce wznosiły 
go niemal jak proroka. - Zjednoczenie! Zjednoczenie przeciwko religii, przeciwko 
kacerstwu! 
- Najjaśniejsza Panienka! 
- Na Alfgrad!
- Za wiarę! Śmierć! 
- Nie, bracia! Na wojnę jeszcze przyjdzie czas! Teraz musimy się zbroić i 
modlić! W imię Boga! Fundusze zbierać!
A więc o to mu chodzi... Vegart mimowolnie pociągnął z cydrowej butelki, 
uśpionego alkoholem wojaka. 
On nie chce wojny... Sirno na razie boi się konfrontacji! Boi się, cholera! Boi 
się! Dobrych ma doradców! Wymyśli tę całą bzdurę z Elduajenem, żeby zjednoczyć 
ludzi! Poderwać takich jak tu, niezdecydowanych! Wytyczyć im jakiś cel i 
kształtować ich podług własnego kaprysu. Głupcy, lecz cóż mnie to obchodzi...
- Zjednoczenie! Razem...
Nagle w ogólną euforię, przebiły głośne brawa. Gwizd, niby pasterski. Poety.
- Cudownie! Wspaniale! - Alwen jak i on, wskoczył na swój stół, stając akuratnie 
na wprost mnicha. Przepite, buracze mordy, zczerniałe na brązowo. Wojaki 
spochmurnieli, ich do tej pory rozpromienione wódką i "kazaniem" twarze 
nawiedził rys nienawiści. - Wolność! Cha, cha, cha, cha! - Klaskał dalej ledwo 
trzymając się blatu. Szynkarz, czując nosem burdę dyskretnie począł rachować 
butelki. - Nie... mogę, się... Nie mogę się powstrzymać. Cha, cha, cha! 
- Precz, Szatanie, odpowiesz za bluźnierstwo! 
- Cha, cha, cha! Od... odpowiem... cha, cha, cha! - Faja tańczyła w zębach. 
- Zabić go! Czego chcesz, poeto! Boga się nie boisz! - wykrzyknął nagle ktoś z 
tłumu. 
- Precz! Precz! - podjęli inni 
- Spokój! - Uciszył utyskujących mnich, niemal od razu obłaskawiając burzę. - 
Czy masz coś do powiedzenia na temat Alfgradu, człowiecze?! Czemu to 
przeciwstawiasz się słowom Boga! - zagrzmiał. - Czy może przeciwstawiasz się 
moim słowom, Boskiego pomazańca?! 
- Nie... nie... cha, cha... - Skulił się na chwilę, z radością wypluł wprost na 
najbliższa mu gębę, resztki tytoniu. Po czym, niespodzianie podniósł wzrok na 
zgromadzonych, poczynając szybko poruszać powiekami. W oczach miał wypisaną 
paranoje, może nieokiełznane szaleństwo. - Nie... - z wybuchającego śmiechem 
skoromocha, niemal natychmiast zmienił się w opanowanego bakałarza. -... Ale mam 
co innego do powiedzenia, posłuchajcie! 
- Mów! 
- Oto jeden z moich poematów, niech on zaśpiewa umyśleniem stwórcy...
- Dobra, ino nuże, człowieku, nuże! 
Wojaki już szykowali się do wiązania sznurka, co niespodzianie przerwał im 
zakonnik, dając popis swej wspaniałomyślności. 
- Nie mitręż się tak, bo zaraz język wyrwiemy i nic już nie powiesz! - 
wrzeszczeli inni. 
Alwen nie utrącając dziwacznego ułożenia gęby, pochylił głowę przed tłumem. Tak 
jak robią wędrowni kuglarze, zbierający zasłużone brawa, gdy raczej dudki im na 
myśli, po udanym przedstawieniu. 
- Czemu złote gwiazdy nocy białej nie oświetlą - zaczął, poważnie, bez wstępu, 
od początku przesadnie gestykulując rękoma. 
Czemu wędruje, a droga krętszą, z czasem posuwania 
Nogi obolałe, na cierniu krew rozlana, 
Kielich goryczy, róża odkupienia, 
Która to próba, przez mękę do zbawienia
Nagradzasz wzgardzonych, a mnie wzgardę dajesz 
Kreujesz poddanych, a znasz rozwiązania
Dałeś mi duszę i prawo wyboru
Zawsze przegrywam, godzina honoru
To Ty, to Twoja wina, Umysłu wibracja
Twoja Imaginacja! Twoja Imaginacja! 
To ona stworzyła ten świat, ten grobowiec 
To ona kieruje, losem twoich owiec
Twoja imaginacja światu życie dała
Nie chce być podobny, to nie moja chwała 
Twoja imaginacja światu życie dała 
Twarz kata, nagroda, ból, krew, i sława 
Twoja imaginacja światu życie dała 
Twe sługi panami, kierują dziś chłopem 
Ja chodzę i piję, nie zapomnij o tym! 
Czas pożegnania, drogi życia kres 
Szczęśliwy kto idzie, z uśmiechem przez bez
Przez pola i lasy na spotkanie z Panem 
Rodzinie spłakanej, serce odebrałeś 
Króluj nam Panie, bezwładne pacynki
Narzędzia rozdarcia rzemieślniczej ręki
To my! To ja wołam, pył piasku na wietrze 
Zrób nas równymi choć w tym nowym świecie!
Piana na ustach, w głowach echo wykrzyczanych emocji. To nie był eufemizm, to 
była szczerość. 
Skończył równie głębokim ukłonem, co na zanętę, po czym bez ceregieli ułożył się 
na stole, na powrót pykając fają. Słuchający nie powiedzieli nic. Stali jak 
wryci z pootwieranymi gębami wpatrzeni w łysego. Ten z wściekłości, aż do krwi 
zagryzł dolną wargę.
- No co? Zrozumiałeś poezje panie... - Kółeczka, w kółeczku, knostrowej mgiełki 
- ...klerku? Cha, cha, cha! 
- Zamilcz... Zamilcz bluźnierco! - wybuchł mnich. I dla niego było za wiele. 
Chwytając uwieszony na plecionym rzemyku święty przedmiot: dłubanego w azaliowej 
korze ptaka, jaskółkę - Precz synu szatana! Energumenie, bluźnierczy heretyku! - 
Prawą, trzymającą relikwie dłoń ucelował w poetę, zupełnie jak na modłę 
czynionych egzorcyzmów - Wyjdź duchu nieczysty z tego potępionego ciała! Uwolnij 
nas od swojej obecności!
- Cha, cha, cha... Boże nie wytrzymam! Cha, cha, cha. La, la, lala la śpiewajcie 
ze mną bracia! Razem! Płynie woda, dmucha wiatr, la, la, la... 
Samobójca - Vegart. - Samobójca, jak ja.
Powietrze przeciął świst lecącej butelki. Na lżącego radośnika, jak na umówiony 
wcześniej asumpt runął grad glinianych gąsiorów. Szynkarz nie wyrobił się w 
czasie. Ktoś rzucił zydlem, ktoś inny płonącą pochodnią. Poeta w jednej chwili 
przywitał się z pawimentem z rozbitym czołem i połamanym krzesłem na głowie. 
- Zabić go!
- Precz z heretykiem! 
- Na stos! Podpalić! 
- Dawać wariata! Szarlatan! 
- Da... wać... - Kompan od karocy nie łapał się już w niuansach. 
Kilku najmniej jeszcze pijanych awanturników, mogących utrzymać równowagę, 
podniosło z klęczków nieprzytomnego Alwena, poczęło go okładać pięściami. 
Kaznodzieja skoczył jak szarak pod kosę, próbując interweniować. 
Zaimponował, doprawdy zaimponował, Eldreddowi. 
- Spokój! Ustąpcie! Zostawić go! - zaryczał groźnie.
- Ależ panie...
- Spokój, mówię! 
Kaznodzieja perfekcyjnie panował nad głosem. Był bardzo silny, znacznie 
silniejszy psychiką, niźli przeciętny człowiek. Spojrzenie i głos były dlań 
ważniejsze niż miecz i tarcza. Nad podziw skutecznie, łamał nimi ludzkie serca. 
- No! Ten człowiek popełnił bluźnierstwo przeciw Bogu, przeciw Najświętszej 
Panience, a nie przeciw wam! Niech Bóg go osądzi! Niech ten oto człowiek, zda 
się na Jego łaskę, a nie na waszą! 
Vegart wstał od szynkwasu, nie opuszczając kufla podszedł ku Poecie. Tuszył, iż 
ot właśnie odnalazł zaginioną siurpryzę. Znalazł kogoś bardziej szalonego od 
siebie. Kogoś, kto nie tylko może się przydać, ale też kogoś kto sam potrzebuje 
pomocy. Mądre księgi prawiły, iż we frasunku, najlepiej jest szukać kogo jeszcze 
mocniej zafrasowanego. Tedy więc i poszukał. Uniósł go na rękach, rozstępując 
wojaków położył na ławie w rogu gospody. Poeta był rozgrzany, ale to jedyny z 
widocznych objaw życia. Zapadnięta twarz zlana była krwią, a otwarte, niczym 
studnia bez cembrowania, oczy, trupie miały wejrzenie. Ledwo wyczuwane tętno 
zdało się powoli zmykać... 
- Co się stało? - głowił się Vegart. - Sama wóda i obita morda, nie 
doprowadziłyby do takiego stanu? 
- Hej ty, ze sztywną gębą, zostaw go! - ozwał się ktoś głośno, hardy w tłumie.
- Żyje?! - zakrzyknął kto inny. - Dycha? 
- Musi dychać. Jutro sąd go czeka. Ordalia wyprawimy! - Mnich nawrócił w powagę, 
i wyniosłość. 
- Te, powiedz co? 
- No dalej! Święty do ciebie przemawiał! 
Eldredd milcząco, rąbkiem koszuliny starł mu posokę z pochlapanego czoła. Był 
zawrócony do tłumu, więc nie widział reakcji. 
- Głuchyś?! Gadaj! 
Vegart gadać nie zamierzał.
- Jak nie słyszysz, to ja ci zaraz słuch poprawię! - Gruby facet, bez emblematów 
straży barbakanu, za to wyciągniętym krajalniczym, nożem począł forsować do 
Eldredda. Gapie ustąpili. Reszta, kleryk, tylko patrzyła, rozdziawiając gęby, 
podniecona spodziewanym widowiskiem. I gdy już, już miał machnąć się do ciosu, 
coś jakby utrąciło mu grunt pod nogami. Runął w tyłu nie oszczędzając zydla. 
Nieszczęśliwie. Nóż jakim cudem trzepotał już w opasłym kałdunie. 
Chrumknięcie, oczy wylazły na poliki. 
- Ty... jak, to się mogło... - zajęczał, ale już z bardzo daleka. 
Tłum cofnął się w przerażeniu. 
- Diabelska sztuczka! 
- Czary! Czarna magia! - krzyknęli jednak tylko ci najbliżej wyjścia z gospody. 
Reszta zamarła w rozpaczliwym strachu. Nawet łysy kaznodzieja powstrzymał się od 
komentarza, mocniej ściskając azaliową rzeźbę. 
Na środek teraz już ogołoconej karczmy, wkroczyła, drobna postać z głęboko 
naciągniętym na oczy kapturem. 
"Weź go pod ramię i wyjdź!" - przebiegło Vegartowi przez myśl, rozkazanie. - 
"Szybciej! Unieś go i wychodź!" - Eldredd jakby nieświadomy siebie, bez czucia 
uniósł Alwena na rękach. Nie zdolen przeciwstawić tajemniczej woli, odwrócił się 
w stronę tłumu. Rozstąpili się niemal nie włażąc po ścianach. Drobna "Tajemnica" 
odgięła się w piruecie, pewnym krokiem ku schodom. "- Nie odwracaj się! Idź cały 
czas jako mówię!" - Głos mówił dalej. "- I nie bój się mnie." 
Mnich mamrotał pacierze, grubas gmerał palcem w okolicach przebitego żołądka. 
Każden by tak chciał, tyle co z tą pamięcią! Vegart pierwej cisnął się ku górze, 
cóż po tym gdy z końcem schodów przyszedł i kres koncepcji. Po niewczasie 
wyłoniła się i zakapturzona głowa. Sprawnie zmajstrowała przy zamku, blokując 
przy tym deską drzwi.
Garbaty, ten sam co uprzednio panosza, mógł jeno krzywić głupio gębę. Jednak nie 
tak waży się fachowca. Folgujący z boku wałach przyszykowany był w pełnym 
ordynku. 
Kapturnik podszedł do sługi i położył mu dwa palce na środku czoła. Ten 
przekręcił tylko łeb, popatrzał jakoby rozsądniej, po czym ni to zaczarowany, ni 
śpiący osunął się na ziemię. 
"W głębi, pod barbakanem stoi mały wóz, idź i połóż tam Alwena. Potem wrócisz 
tu, wsiądziesz na koń i pojedziesz za nim, nie oglądając się wstecz!" - To co 
kazał wewnętrzny władca nie podlegało żadnym formą perorowania. "- Nie myśl 
tylko rób, i jeszcze raz nie bój się, nie jesteś sam! "
Łatwo powiedzieć, o to najtrudniej jest zupełnie przestać myśleć. Za to potem 
jakie korzyści...
***
Mały wóz w rzeczywistości okazał się być karetą. Po prawdzie niewielką, ale co 
by nie gadać stanowczo baaaardzo zaawansowaną w koszta. Kuszącą wzrok, tak 
wrednie, ordynarnie wystawną. Woźnica otworzył mu drzwiczki i pomógł ulokować w 
środku nieprzytomnego poetę. Następnie Vegart, podłóg wskazówki, cofnął się pod 
oberżę, i jak mu kazano dosiadł do konia. Nie dostrzegał tajemniczej postaci, 
ale nie to zaprzątało mi teraz umysłu. Powrót myśli tylko na czekającą go drogę 
i wóz, obawiając się nie strawić ich z oczu. Było już bardzo późno. Odpust 
dogorywał w zaułkach, także i ulice wyludnione. Dojechali do południowych 
obrzeży muru, do najmniejszej z wyjazdowych bram, przez miejscowych zwana 
pokutną. To właśnie przez nią, gdy brnie korowód biczowników, czy procesje tych 
z wyrokiem stryczka, mieszkańców, przechodzi główny korowód. To tutaj także, 
zakonnicy dokonują rytualnych modłów, polecając wyrzeźbionej nad głównym 
portalem Najświętszej Panience pokutnicze dusze. Straży nie obaczysz, bo wszytka 
w gospodzie. 
Zatrzymali się. O dziwo, nie jadąc za daleko, ot może ze ćwierć mili. Konik 
nawet dobrze nie nabrał wiatru, w płuca. Woźnica sfrunął z kozła, otworzył drzwi 
karocy, i razem z zachowującym się jak w transie Vegartem, wygramolili, wciąż 
mocno krwawiącego, Alwena. Naprzeciw nich stał mały, niepozorny domek, z 
buzującym na jasno, może i kopalinami, ceglanym kominem. Drzwi rozwarły się na 
oścież i uderzyło ich cudowne, bite jak wódka w łeb, ciepło miluchnego 
przypiecka. Błogość aż się rwała do swej rozkoszy, tedy weszli spiesznie, 
starannie ryglując zamek. W środku na dębowej ławie, siedziała drobna młoda 
kobieta, koronowana wpadającymi w paletę jesiennych liści długimi włosy. Ten 
kaptur ta postura... Wyglądała na bardzo młodą, nie starszą niż szesnaście lat 
dziewczynę. Młodą? Co tam, sam kiedy zaręczał siedmioletnią "nieświadomą".
"Chodź, nie troszcz się koniem." - Jeszcze raz przemówiło coś w sercu, w duchu. 
"- Nie troszcz się wozem. Niech jadą, niech go gonią, daruję im go w pamiątce". 
- Ostatni z rozkazów.
Nie, nie troszczył się.
- Połóżcie go tutaj, zaraz się nim zajmę - zakomenderowała, odrzucając do tyłu 
dziwie czerwone włosy, dziewczyna. 
Widok tych włosów przypomniał mu od razu o Cleamaris. Zmysłowej Elfce o 
węgielkach zamiast oczu i równie ubarwionych lokach. - Nie, to nieprawda, Clea 
miała ładniejsze i gęstsze. Na pewno były też bardziej jarzębinowe... - Vegart 
lubił oceniać ludzi, zwłaszcza kobiety przy pierwszym spotkaniu. A że z reguły 
wpadamy w prezencje, tak i było tym razem. - Poza tym była wyższa i miał większe 
piersi niż to dziecko. Ona przecież nie jest nawet ładna...
Myślał, choć sam się dziwił skąd takie myśli.
- Coś się tak zapatrzył? Nie wiedziałeś nigdy kobiety? Kładź go zaraz, nim co 
gorszego z nim się stanie.
"Dziecko" chociaż drobne, z gadki nadawałoby się do harówy w kopalni, albo na 
galerę na poganiacza, ale po za tym sumarycznie nie była, aż taka straszna. 
Raczej można powiedzieć, że był to zdrowy, jeszcze nie w pełni rozwinięty 
kwiatuszek - pomyślał Vegart, posłusznie kładąc Alwena.
- W porządku. Teraz idź na dół, przez te małe drzwi. Na dole czeka na ciebie 
balia z gorącą wodą. Wykąp się, bo cuchniesz jak wiejski świniopas. Ja w tym 
czasie z zajmę się z Connorem tym samobójcą.
Vegart nie rzucjąc ni słowa, obrócił się na pięcie kierując ku wskazanej 
kąpieli. Jednak stojąc już na progu prowadzących na dół schodów, jeszcze raz 
usłyszał jej władczy głos: 
- Zabiłbyś go, prawda?
Co tu gadać? Po co gadać? Większość problemów międzyludzkich, tworzy się na 
niwie złej komunikacyji. Jednak czy brak kontaktu jest lepszy, niż naiwne 
próbowanie?
- Kogo?
- Powiedz tylko - czy tak czy nie. Jeszcze jeden jego krok, a już by leżał 
martwy?
- O co ci chodzi? 
- Po co udajesz? Przecież wiesz, że mówię o oberży. O tym wariacie, który 
wyraźnie starał się ciebie zaszlachtować. 
- Nie wiem... - powiedział niezdecydowanie, starając się ze wszech miar wykręcić 
od odpowiedzi. - Nie musiałem, bo ktoś mnie wyręczył. 
- Zabiłbyś go. Jestem pewna. 
- Skoro jesteś tak pewna, to po co to pytanie? Sama widzisz, że mam problemy z 
mówieniem. 
- To akurat twój najmniejszy problem. 
- Posłuchaj, bezczelna smarkulo, nie nawykłem tego robić, ale tu uczynię 
wyjątek. Powtórzę to, co powiedziałem wcześniej: nie wiem. Równie dobrze mogłem 
go niemal wypatroszyć tam, na miejscu, w tym obskurnym wyszynku, jak i mogłem 
nie zrobić nic. Nie drgnąć nawet, nie wykonać najmniejszego ruchu i czekać aż 
ten grubas skończy ten żart, to moje... życie... Zadowolona, zadowolona jesteś 
dziewuszko? 
"Dziewuszka" zmrużyła gniewnie spojrzenie, starając się jakoby powalić 
adwersarza, samymi ino oczętami. Niestety oczy zbyt miodne, a ona zbyt zła, 
cholernie wściekła, ale i zaciekawiona. Taka gadka podniecała. Uch! - 
szczególnie dopieszczone panienki. Usta ciągnęły riposty, ale Vegart nie dał się 
wciągnąć do gry i zadowolony z siebie, jego szermiercze touche! - z wywalonymi 
na brodę zębami zszedł do piwnicy. 
"Pierdolona hembra!" - Tak go coś naszło na piątym stopniu.
"Wredny wywołaniec!" - Jako kobieta, miała trochę więcej ogłady.
W niewielkim pomieszczeniu stała duża, zajmująca niemal pół podłogi drewniana 
balia. Woda w niej musiała być niemal wrząca, bo wszechobecna para gęsto 
osadzała się drobnymi kropelkami na kamiennej posadzce. Zdjął przepocone ubranie 
i z wielką przyjemność zanurzył się w ukropie. Dopiero teraz dobitnie poczuł 
trudy wielodniowej podróży. Z dawna nie zdejmowane onuce kryły mnóstwo siniaków 
i skaleczeń na stopach i palcach obu nóg. Zapadnięty żołądek nie przypominał mu 
naturalnego. Zmniejszył się i jakby nawet wsunął nieco pod żebra. Na tyłku 
błyszczał abces wielkości gruszki, wyżłobiony przez niewygodną kulbakę. 
Jakaż przyjemność, żeby można było tak zawsze...
Vegart zanurkował, mocząc tłustą głowę. Włosy miał pozlepiane w grube strąki i 
trudno było je nawet namydlić. 
"Umyję je i wysuszę przy ogniu. Przy takim trybie życia po paru latach zapewne 
byłbym łysy - zadrwił autoironicznie Eldredd, a jego umysł popłynął, nie pytając 
o zgodę, w kierunku jego tajemniczej nieznajomej. - Ciekawe czy ona jest 
czarodziejką? W oberży, i później w drodze na pewno ktoś czarował, ale czy to 
była ona? Jak kobieta odważyłaby się wejść do męskiej, oplutej gospody, gdzie 
samo przebywanie groziło gwałtem i to najgorszym, zbiorowym? Czy to był jej 
głos? Czy ona... Przecież to był mężczyzna... Właściwie to nie wiem. Nie 
potrafię powiedzieć... - Wstał na nogi mydląc resztę ciała. - Właściwie to 
nieważne... Boże, jaki jestem zmęczony..."
Odczuł wyrzuty, że tak się odprężył. Niesmak przyszedł na myśl, że tak 
nieskutecznie próbował, że dane jest mu próbować. Ponownie zanurzył się w 
gorącej wodzie starając się wypłukać nadmiar wrażeń... Zmiękczona parą szczęka 
dała się obadać językowi. Tak, bezsprzecznie, dwie czwórki wybite jak stojec w 
mennicy.
- Kuuuuuurrrrrrwa mać! - Gruchnął wywracając banię. Niemal jak w "Księdze", lawa 
stała się lodem.
- Czary, sztuczki, wredna suka!
- Co proszę? - W drzwiach stanęła... Ona. Rubinowłosa Tajemnica, z brylującym 
uśmiechem tryumfalizmu na ustach. - Jak się czujesz? Czy udała się kąpiel? Och, 
myślę, że tak, to widzę po twojej rozpromienionej twarzy. Ale czemu jesteś taki 
siny? Coś się stało? 
- To cię bawi? 
- A czemu by nie miało?
- A może co inne, może nie widziałaś obrzezańca? Proszę niepowtarzalna okazja, 
napatrz się, tylko podaj mi potem ręcznik.
- Przyznam, nic godnego uwagi. 
- Ręcznik!
- Ręcznik? Ja? Jestem Aira. Możesz mnie tytułować panią Airą Ten Cassell, lub 
zwracając uwagę na twoje prawdopodobnie, grubiańskie pochodzenie, Jaśnie Panią 
Ten Cassell. Mam nadzieje, że docenisz ten zaszczyt, jaki ci uczyniłam, 
Vegarcie. 
- Ależ oczywiście! Chociaż na początku takich znajomości często taki prostak jak 
ja tytułuje tak wielką damę słowami typu: nadobna księżniczko czy nieskazitelna 
dziewico. Jednak w tym przypadku szlachectwo nie jest do końca wykazane, jak i 
nie jest pewne czy kto czasem nie rozprawiczył. Więc ja, jeśli łaska, pozwolę 
się tytułować panią, czymś bardziej wiarygodnym. Skoro jesteśmy pewni wieku i 
aparycji proponuję tytuł wiewiórczej dziewuszki. Co sądzisz o tym moje dziecko?
Vegart wyszczerzył zęby najszerzej jak mógł, nie powodując urazu szczęki. 
Następnie, pozornie nie zwracając uwagi na płonącą Airę, odwrócił się do niej 
nachalnym półdupkiem udając, że szuka czegoś w leżącym na podłodze ubraniu. Aira 
na pejzaż, cudownie wypiętego w jednoznacznym geście tyłka, aż się zagotowała. 
Ścięte białko zalało perspektywę. Z furią trzasnęła drzwiami, wybiegając z 
pokoju. 
Eldredd dawno nie był tak z siebie zadowolony. Beztroski. Kobiety mają w sobie 
ten sam jad, co wąż, nigdy nie wiesz czy wyleczy czy zabije. Złośliwość to nie 
jego natura, więc tym bardziej się cieszył. Jakoś zmęczył zimno, wytarł w 
portki, po czym ubrał w nowe, co by nie mówić świeżo przygotowane dlań ubrania. 
Czyste, wełniane onuce, skórzane galoty, białe giezło, i szary kubrak jako 
wierzchnie podbicie. Wszystko pachnące i wykantowane. Cymes! Próbował się także 
golić, jednak jego brzytwa okazała wyjątkowa tępotę - kosić brodę znaczyło jak 
sierpem ścinać dąb. Niemniej odświeżony wrócił na górę. 
Pokoik, pod jego nieobecność, zdążył się już jeszcze przyjemnie nagrzać i 
ocieplić. Stary woźnica, i o dziwo przytomny wreszcie poeta zachowywali się 
nader interesująco. Jakby go nie zauważyli. Siwy koniuszy, o zapadniętej szczęce 
czyścił swoje okute buciska, a Alwen siedząc nad stołem co chwila popijał coś z 
zielonej fiolki. Musiało to być strasznie niedobre, ponieważ po każdym połyku, 
zamykał oczy, roniąc kolejne przekleństwo. O dziwo nie było tej... no... Airy! 
- Nie ma jej? - zapytał Vegart. Właściwie to nie chodziło mu o nią, bo i 
odpowiedź sama się narzucała, lecz o krzesło. Indagując o diablicę, żywił 
nadzieję skupić na sobie skibkę atencji. Nie miał gdzie usiąść, a jedyny wolny 
zydel zajmował woźnica, i jego nie najbardziej przystojna kończyna. - Nie mam 
jej? - powtórzył jeszcze raz.
Nie doczekał się jednak żadnej reakcji. Woźnica dalej pucował cholewy, a Alwen 
płakał. Poirytowany ździebko Eldredd, zaległ w końcu, na jakimś turzym 
ścierwisku, niedbale ciśniętym przed buchający kominek. 
- Nazywam się Eldredd - zakomunikował, wiercąc się w niewygodzie. 
- Słyszycie? Nazywam się Eldredd! 
Woźnica sfolgował, ślimaczo zawinął butem. Wreszcie uniósł, właściwie nie 
precyzując adresata, te swoje zmętniałe oczy. 
- To dobrze, ale nie musisz wrzeszczeć - odparł nie bez problemów. - Nie tylko 
Eldredd, ale równiez Vegart. W życiu tseba być pre... precyzyjnym. - Zaginiony 
zbaraniał. Nieznajomy koniuszy łuszczył doń karcącym wyższością tonem! Dodatkowo 
podszytym, niewiadomo czy nie udawanym, sepleniącym akcentem. - Coś się stało? 
- Tak, chciałbym usiąść. 
- Wzdy siedziz? 
Prawda. CHYBA jeszcze siedział.
- Wzdy moze ci słabo?
Po tym ostatnim stwierdzeniu, Vegart definitywnie zrezygnował z dalszego 
dyskursu z siwym mądralą. Zwrócił się tedy do płaczącego, który właśnie 
uwieńczył katowanie zielonej butelczyny. 
- Słyszałem, że jesteś poetą? Może ty mi powiesz, o co tu chodzi? Czy trafiłem 
we właściwe miejsce, a jeśli tak to czemu nie chcecie ze mną gadać? 
- Ja chcę... tylko nie za bardzo mogę... - Dźwignął się z krzesła, nie ustąpił, 
pokładając się koło Vegarta. - Widzisz, trochę się... zatrułem... łeb mi pęka, i 
nie za dobrze kojarzę...
- Czy... 
- Tak, Aira ci pomoże... na pewno. Ja też, i on też... Ona zaraz wróci. Była 
zła, zdenerwowałeś ją. Ale ci pomoże. 
- Co ci się właściwe stało? Nie możliwe, żeby przez samą wódkę...
- To wszytko przez Cannabis! - wszedł w słowo, wyraźnie zbulwersowany czynem 
Alwena, siwek. - Wszystko. Cóz by innego! 
- Cannabis? 
- Tak, ciągle to pali! To swiństwo nizcy mózg! Zawse jak ma jakiś problem, to 
robi! Upija się, napali i idzie spać! Przez dwa dni potrafi być potem 
niepsytomny! 
Vegart nazwę cannabis słyszał pierwszy raz w życiu, musiało to być tutejsze 
nazewnictwo. Jednak niemal od razu zorientował się o czym mowa. Jako mnich, 
wszechstronnie wyedukowany miał li jakieś pojęcie o ziołach. Część, zakonników w 
końcu przygotowywała różnego rodzaju wywary, lekarstwa czy trucizny. 
- Nie przesadzaj...
Woźnica podniósł się z obydwu krzeseł. Coraz szybsze poruszanie ustami wykazało 
niemal zupełny brak uzębienia. Co tam jego dwie czwórki! 
- Jak to nie! Potem na dodatek zygaz i sikaz zupełnie bez cucia! Na sczęscie 
jest Aira. Tak jak dzisiaj, dała mu cos, jak zwykła robic. Patrz jak od razu 
dobrze się pocuł! 
- Dobrze?
- Ano dobze! Co to trochę łez i bólu głowy. Jednak dwa kace rozwiązane jak z 
bica stzelił Przynajmniej moze normalnie mówić i myśleć. Chociaz ja wątpię by to 
"normalnie" robił normalnie kiedykolwiek. 
- Connor...
- Co Connor, co Connor! Powiem ci prawdę, banito. Niezbyt cię lubię, poniewaz 
znowu ktos wciąga moją Airę w jakies niebezpiecne zagrywki, ale co ci powiem. 
Nie dziwię się, ze własna zona z chałupy go wypędziła!
- Zamilcz! Zamknij się! Nie miałeś prawa tego mówić! To była sprawa pomiędzy 
nami! Nic ci do tego!
W izbie zrobiło się jakby ciut za ciasno. Jeszcze przed chwilą każdy milczał 
dusząc słowa, a teraz aż za dużo zostało powiedziane. Ujarzmiony woźnica, opadł 
na swój zydel i nic nie mówiąc zagłębił się w czyszczeniu drugiego buta. Alwen 
pospiesznie wyciągnął z tej samej kieszeni co w oberży fajkę. Przypisane już 
naturze drżenie rąk, wyraźnie łagodniało na cybuchu. Po chwili wszystkich objęła 
łagodna smuga uwodzicielskiego kadzidła.
Milczeli dłuższą chwilę. Każdy pochłonięty jakąś zagadką własnego umysłu. Alwen 
spalił do końca cały tytoń, po czym zaczął czyścić cybuch. Cały czas bił się z 
myślami. Rozstanie z żoną musiało widocznie zdruzgotać go psychicznie.
- Dołożę do ognia - rzucił chyba najmniej jeszcze skrępowany koniunkturą Vegart. 
Temat paleniska wydawał się idealny do rozpoczęcia bezinteresownej i bezpiecznej 
gadki o niczym. - Gdzie jest drewno? 
- Na dwoze. - Connor, który już od ładnych kilkunastu minut nie ustawał w 
studiach nad formą entablatury sufitu, z chęcią ruszył wyrwać z zadymionego 
domeczku. - Zaraz psyniosę. Poza tym sprawdzę co u koni. 
Obydwoje zaczekali na szczęk zamykanych drzwi. 
- Lepiej już? - Eldredd zaczął pierwszy.
- Co? 
- Pytałem czy lepiej ci już. 
- Tak. Przepraszam, zamyśliłem się. Lepiej, lepiej, głowa przestała mnie boleć. 
- To dobrze. W gospodzie powiedzieli mi, jak i ja przekonałem się na własne 
uszy, że jesteś poetą. Czy umiesz także śpiewać? 
Nie zrazu skory do odpowiedzi. Chwiejnie, z pomocą Vegarta, stanął na nogach. 
Poszedł po stojący w kącie garnek z wodą, przewiesił na umyślnych hakach 
paleniska. W kolejnym posunięciu, wyjął z malutkiej szafki, wyróżniającej się w 
zgrzebnym pokoju, dwa cynowe kubki. Postawiał na stole. Wsypał do nich kolejne 
ziele z swojego puzdereczka, siadając na tym samym zydlu, na którym z początku 
grzał tyłek. Cała ta robota trwała trochę przydługo. Pretensjonalna. Alwen chyba 
migał się od odpowiedzi. 
- To herbata. Napijesz się prawda? 
- Zaryzykuję. Myślałem tylko że to kolejny, no jak on to ujął... Cabanis - 
powiedział Eldredd, jednak nie wstał z, w sumie wygodnej, może i wygodniejszej 
niż krzesło, skóry. 
- Nie, nie. Cha, cha - zaśmiał się Alwen. Jednak Vegart dałby głowę, że nie było 
w tym uśmiechu nic radosnego. - Jeśli już to Cannabis. Nie, to zwykła herbata. 
Piłeś kiedy?
- Jestem konserwatystą, ale zdarzyło się.
- Naparzymy tedy i konserwatywnej. Nie mam tylko tutaj miodu więc będzie gorzka. 
No i Connor jakby gdzieś przepadł...
- Nie odpowiedziałeś na moje pytanie. 
- Pytałeś o śpiew?
Powieki zmrużyły twierdząco. 
- Nie, bo nie ma co gadać. - Alwen, w opozycji do karczmy okazał się słabym 
aktorem. Wyraźnie dawał odczuć, że pytanie mu nie leży. Bał się mówić o sobie, 
jakby nie chciał rozdrażniać zagojonych ran. - Nie byłem nigdy Minstrelem. Zawód 
trubadura wymaga ciągłego sprzedawania się, i kurwienia się dla innych. To nie 
dla mnie. 
- Ale w końcu mówiłeś wiersz. 
- Tak, czasami piszę takie tam, składanki. Większą część życia nie robiłem nic, 
a ostatnio tylko dorabiałem jako skryba. U Kasztelana tu w Langerak, paskudna 
robota, wiesz. Trudno było znaleźć kogoś, kto umie bazgrać, a zakonnicy nie 
grzeszą lojalnością. Ale niestety... 
Alwen jakby się zapowietrzył. Nie dokończył zdania, tylko przetarł znowuż 
załzawione, przepite spojrzenie. Dla niego temat był zakończony.
Bynajmniej, "Były" z Athrobusa, nie zamierzał wcale rezygnować. Dopóki mówi 
ktoś, dopóty on może milczeć. Już onegdaj, w dziecinnych jeszcze latach, odkrył, 
niezrozumiałą dążność ludzi do zwierzeń. Do wyżalenia się. On umiał słuchać, to 
z pozoru łatwiejsze, ale jak wie nawet laicki w piecach morus, w przeładowanej 
dymarce stal kuje się lepiej, ale jak infakt, to na śmierć. 
- Wiesz... słyszałem kiedyś od jednego kuglarza, jeszcze w Kalandrze, jako mały 
chłopak, że artyści istnieją po to, żeby malować nam świat. Wydobywać jasne 
odcienie szarości, jak mówił, rozjaśniają wrodzoną czerń naszych dusz. 
Poeta uśmiechnął się bez przymusu. Pierwszy od incydentu w knajpie, pierwszy 
odkąd go znał. Słowa Eldredda były dlań, właśnie tym brakującym herbacie 
miodom.. 
- Ba, nawet i kuglarze mają swoje złote myśli. Ten jednak nie podzielił się całą 
wiedzą.
- Tak?
- Ja uważam, że wszyscy jesteśmy w pewnej części artystami - powiedział z 
zabawnym przekąsem. Z miną zimnego profesjonalisty, nie akuratną do 
wypowiadanych słów. - Każdy jest malarzem, rzeźbiarzem, trubadurem czy poetą. 
Nie ma różnicy. Jedyna jest w rodzaju używanego pędzla czy roztworu farb. Jedni 
malują swoje serca na czerwono, żółto, niebiesko, a inni na czarno, brązowo czy 
purpurowo. Jednak każdy z nich tworzy, a trzeba wiedzieć, iż żaden kolor nie 
jest jednolity i doskonały. Tak jak największy minstrel nie ustrzeże się czasami 
dysonansu, tak i największemu malarzowi zdarzy się pomieszanie barw. 
Woda skraplała się na kubraku z niedostatek wyciśniętej głowy. Garnuszek 
bulgotał, trzęsąc się niby żagiel na maszcie, oznajmiając gotowość posługi
- I ty mi pieprzysz, że nie jesteś poetą!? - żachnął się Vegart po krótkim 
zmitrężeniu.
Obaj szczerze się śmiali, gdy to do izby na powrót wlazł Connor. Dziwnie, ale 
nie był w stanie rozwalić ogólnego nastroju. Obładowany drewnem ledwo trzymał 
się na nogach. Podszedł do ognia i wysypał pocięte gałęzie. Był przemoczony 
lepkimi śnieżynkami. 
- Chodź, napijesz się. Cały jesteś mokry, herbata cię rozgrzeje. Dorzuć do 
kominka, a ja przygotuję kolejny wywar. 
Na przekór wszystkiemu to Alwen zagadnął rozluźniony. Widoczne było, że po 
udanej filozoficznej dyspucie znacznie poprawił mu się w humorze. Woźnica kiwnął 
mętnie głową, zdziwiony nagłą przychylnością poety. Zdjął mokre ubranie, i jak 
było gadane zajął się ogniem. Gdy skończył, woda już wrzała, a i stół był 
przygotowany do picia. Zalał kubeczki i usiadł za ławą. Przezorny Vegart tym 
razem pospieszył się z reakcją, pozostawiając mu jedno wolne siedzisko. 
- Na zewnątrz wszystko w porządku. Nikt nas nie szuka? - zagadnął z ochotą.
- Oczywiscie, ze w poządku. Sukają wiatru - wozu, to niech i sukają. Z Airą 
wsystko pomyslane Wyjedziemy psed jutsnią nie niepokojeni., zostawiając to 
okropne miasto jego okropnym mieskańcom. 
Wszyscy niemal w tym samym czasie zaczęli rozkoszować się herbatą. Gorący płyn 
przyjemnie rozlał się po organizmach. O dziwo mimo braku miodu smak jej był 
wyjątkowo dobry i aromatyczny. Małe kubeczki szybko opróżniły się do dna.
- Jest bardzo dobra - pochwalił poetę Vegart, dając następny pretekst do nowej 
rozmowy. - Skąd ją masz? 
- Jak pewnie zwróciłeś uwagę znam się trochę na ziołach i przyprawach. To efekt 
mojej znajomości z jednym pustelnikiem. Żył kiedyś takowy w puszczy niedaleko 
Langerak. Gdy nie stykało pieniędzy, pomagało się mu czasami w zbiorach pokrzyw 
czy chmielu. Nauczył mnie coś niecoś o tajemnicach lasu. Zdradził gdzie rośnie 
najlepsza jemioła i jak na przykład właśnie przyrządzać herbatę.
- Ale skąd ją sprowadzacie? U nas w... - U nas? U was? Czyli gdzie, gdzie są 
granice ojczyzny? - w... zakonie, suszyliśmy jarzębinę lub sprowadzaliśmy zza 
morza. 
- Nie, ta jest od pewnego kupca z Raos...
Na dźwięk tego ostatniego słowa Connor aż zzieleniał ze zdenerwowania. A już 
było tak dobrze! Było... tak to się właśnie wszystko lubi pieprzy! Po prostu, my 
ludzie, nie potrafimy ze sobą rozmawiać. 
- Musiałes! Prawda, musiałes! Nie, psepuscis nikomu! - Uniósł się 
niespodziewanie otwierając usta do granic wytrzymałości. Pusta, wyjałowiona z 
kości szczęka przykuwała, a fe! - i odtrącała wzrok.
- To... 
- Wies, o co mi chodzi! Bardzo dobze wies! Chciałes się odgrysc i ci wysło! 
Bardzo ci wysło! Delikatna aluzja o Raos, co?!
- Jesteś zbyt stary, żeby się tak podniecać, więc...
- Jestem tylko ctery lata starsy od ciebie więc daruj mi wypominać wiek! 
- W takim razie - dobrze więc, co z tym Raos? - Cwaniactwo i złośliwość Alwena, 
któżby się spodziewał.... 
Connor przewrócił gniewnie białkiem, jednym haustem opróżniając kubeczek. 
Charknął dogłębnie, spluwając na podłogę.
- Jestem śpiący, skoro jutro mamy wyruszać idę...
- Nigdzie nie idzies, wysłuchas mnie do końca.
- Chcecie się szczekać, szczekajcie...
- Zostajesz. - Stary woźnica schwycił go za przegub dłoni. "Zostajesz" było 
leniwe, ale nie naruszalne jak słonina na pańskim tyłku.
Co za wieczór! Kolejny już frustrat ze swoją historyjką!
- Niech skońcę. Skoro dosło już do tego, to mas prawo wiedzieć. - Seplenił coraz 
bardziej, ale przynajmniej zatamował uderzającą do ust ślinę. - Otós z dawna, a 
dokładnie pamiętam, dwadzieścia tsy roki temu byłem na pańskim zołdzie, słuchaj, 
bo to do ciebie! Zostałem umyślny do korpusu w Raos, jakiś bunt, jakiś wasal, 
nieistotne. Byliśmy jak najemniki i... Wynajęto nas. Dwustu dwudziestu pięciu 
nasych ludzi, trochę pospólstwa i miescuchów, zatem tsydziesto ludny oddział 
miejskiej hołoty. Ot i cała defensywa. 
Przycupnął na chwilę, wzdychając pod ciężarem wspomnień. Wyglądał jak gramolący 
się pod górę parób, któremu co sto kroków dokłada się na karb ciężaru. Odstawił 
kubek, westchnął raz jeszcze, po czym zaczął mówić szybciej i jeszcze mniej 
wyraźnie niż poprzednio. 
- Po kilku dnia folgowania w karcmie - podjął ucięty wątek - pojawił się i wróg. 
Wróg, cha, ludziska takie jak ja, do których personalnie nic nie miałem... 
Zleciało z osiem setek. Tak mnogo, iz ledwo zmieścili poustawiąć swe namioty na 
wzgórkach. Z murów wyglądali jak małe, róznokolorowe robacki. Mieli masyny 
oblęznice, katapulty, tarany, beluardy. Panienka wie, co jesce. Byli silni. - 
Chwilowa pauza, po czym jeszcze szybsze tempo. - Uzurpator zaproponował 
roztropne poddanie, które to ocywista nas dumny odzucił. Tedy nie było cego 
mitręzyć. Broniliśmy się dzielnie, i z poświęceniem. Z ganków i wiezycek leciała 
smoła, kasa, scały, włócnie, stoły... Wsystko co nawinęło się pod łapę. 
Odpieralismy atak za atakiem, dopóty dopóki stało argumentów. Po drugim nowiu, 
pozoga posła na spichleze. Na zamku wybuch bunt. Część ludzi chciała się poddać, 
ale salony feudał bardzo był uparty w postanowieniu. Mieli my bronic bastionu do 
końca. Co się i stało, gdy padło podzamcze. Niestały mury i drewniana brama. 
Byliśmy rozbici, jak psy. Z mego oddziału ostało dwudziestu. Resta wyrznięta, 
albo w łapach nasego wroga. Ja, inni najemnicy, wasal ze zbieraniną 
najwierniejsych obronców, schroniliśmy się w wysokim zamku, któren to jesce 
sybciej padł. Ostał więc ino donzon. Donzon, głód, i scury.
Słowa i spojrzenie, stałe, metalowe i puste. Gdyby zajrzał, Vegart czy Alwen, 
dostrzegliby... Nic by nie dostrzegli. Connor zagarnął w sobie rzeczywistość. 
Przeniósł, w wspomnienie wszystek swojej "ens". Trans, chciał zdusić, musiał 
krzyczeć! 
- Scury nawiedaly w nocy. Wpełzały na konających zrąc jesce ciepłe, po kolei - 
wargi, nosy, usy. Po psystawce drugie danie, ocy i do resty, pses gardło do 
wewnęcnych organów. Była to śmierć strasna, jęki dozynanych ciągle wpełzaja na 
głowę. Vir, Imre, Petofi, Snijders, zadnego nie pomne... W końcu senior wtóry 
raz zaproponował ugode. Zgodzili my się bez namysłu, a wasal psywitał bruk... 
Łaskawy był pan, ukarał tylko losowaniem kulecek. Cerwona znacyła oko, biała 
język, carna - usy i nos, i tak dalej. Wedle fortuny. Zachowywali się jak scury, 
tyle, że scury robiły to by psezyć, a nie ku niegodnej cłowieka uciese. Mnie 
psysła zielona, wybicie wsystkich zębów. Związano mnie i psytwierdzono do 
pręgieza. Głowę i nogi psytsymywali mi pachołki, gdy pal, pięć razy jako ma ręka 
spadł i rypnął w scękę. Niemal godzine się ze mną męcyli, ale w końcu dopięli 
swego... Do domu wróciłem jako zebrak, bez grosa, konia, mieca. Scęśliwy ze dali 
zyć. Scęśliwy ze dali mi zyć, Alwen...
Skończył cicho, niemal szeptem. Jakby sam z sobą popadł w jakiś ciężki 
dyskurs... 
Nikt się nie ozwał. Do końca nocy nikt już nic nie mówił. Cała trójca milczała, 
pogrążona w mroku. Letarg trwałby może nawet do i poranka, gdyby nie wygasł 
kominek, gdyby niespodziewanie, gdzieś w zenicie jutrzni, nie zjawiła się Aira, 
autorytarnie wydając polecenie wyjazdu z Langerak. Tyle to znaczy kobieca ręka!
Spakowali się, nie bardzo kontenci, już na długo przed pierwszym pianiem koguta. 
Zanurzyli się w granatowym niebie, pomni wrażenia tej pięknej, jakże 
gwieździstej nocy. Pamiętna, ostatnia z takich nocy.
"...I uważamy te zjawiska za MAGIĘ. Nie mogąc ogarnąć, przypisujemy rzeczą 
niepojętym, wykraczający szeroko poza nasze proste pojmowane świata, miano 
magii. Rzeczy wysokiej, gniewnej, strasznej samym zawołaniem. Magii - tajemnicy. 
Czego nie znamy tego się boimy. Skryta przed ludźmi natura Boga, skryta przed 
ludźmi i wiedza. Łatwiej coś potępić, niźli dokształcić. Lepiej puścić z dymem 
jedną zielache, niźli przebrnąć przez sto herbarzy. To strach i nasze lenistwo, 
są jej rodzicem, a nie szatan, diaboł, święta krowa, czy bałwochwalczy posążek. 
Tedy mówię, idźcie i nauczajcie mili bakałarze, tępcie głupotę i zabobon, bo kto 
ebes, tego i na taczce gnoju mienią. Kto umny, temu i magia... lekką będzie!" 
C.M. de Graff. Wyjątek z jego "Wykładów uniwersytecki",
Wykład numer sześć, "O wiedzy, strachu, lachu czyli czort za pazuchą"
"Król jest to zwierze z natury drapieżne"
Marcus Porcius Cato - Katon Starszy. 
Zalayeta nie lubił odwiedzin. Nie lubił u siebie nikogo gościć, a tym bardziej 
sam nie cierpiał długich wyjazdów. Wolał siedzieć w swojej starej wierzy, 
studiować swoje stare książki i gładzić swoje stare wąsy. Nad wyraz też kochał 
obserwować niebo. Tym razem jednak było inaczej. Ręcznie tkane arrasy, rzeźbione 
w kostkę utwierdzenie, wykładane marmurem posadzki i osobliwe "naturalnej" 
wielkości posągi wodnych nimf, rękę jeszcze dawnych lapicydów czujące. W niczym 
nie przypominały mu jego wilgotnych murów, a jednak był wyraźnemu 
podekscytowany. 
Wizyty na zamku były czymś wyjątkowym. Czymś dla czego warto było czasami 
porzucać swoje pustelnicze życie. Były powiewem kultury i jedyną ucieczką do 
rzeczywistości na którą sobie jeszcze pozwalał. Także tylko tutaj przypominał 
sobie, że kiedyś był kimś ważnym, i znaczącym. Nie tylko w tym państwie.
Obserwował elfa w spokoju. Nigdy nie był skory do przesadnej egzaltacji, tak i 
teraz nie wpadał w zbytnie zadowolenie. Podniecenia chował głęboko w pazuchę, 
pod płaszczem czarnych wąsów i niewzruszonych ust. Wiedział jak to robić, był 
profesjonalistą.
Nigdy nie rozróżniał ich twarzy. Byli dla niego jak bliźniaczy bracia, 
lustrzanym odbiciem jednego obrazu. Po za tym zawsze zachowywali się tak samo. 
Wyniośle, z poczuciem wyższości i godności. Traktowali ludzi jak bezmyślne 
zwierzęta stworzone do fizycznej harówy. Jak intruzów bezprawnie okupujących ich 
ziemię. 
Ach jak bym chciał mu napluć w twarz! 
Jak wybić mu te śnieżno białe ząbki! 
Oszpecić i wyszydzić! 
Nie zrobię mu tego. Jeszcze nie. Poseł jest nietykalny. Przynajmniej do póki nie 
przekaże informacji. Ale potem... Elryk dużo ryzykuje, ale to jego sprawa. Nie 
jest już młody, niech sam ponosi konsekwencje własnych czynów. 
- Witaj pośle! Mam nadzieje, że nie kazałem ci zbyt długo czekać? Mitrężyłem się 
troszeczkę z damą dworu, ale już jestem. Wyobraź sobie, podła śmiała wylać na 
mnie miskę owsianki! Lubisz owsiankę, bo szczerze mówiąc nie nienawidzę! 
Król wszedł do sali bez żadnych fanfar czy oficjalnych wiwatów. Bezceremonialnie 
zasiadł na tronie w rozchłestanej koszuli, i z jednym tylko trepem na kostce. 
Był przystojny, nawet bardzo przystojny jak na czterdziestoletniego władcę, 
którzy w tym wieku są tak grubi iż łamią pod sobą lektyki. Sirno był inny. 
Szczupły, o pociągłej kształtnej twarzy i granatowych oczach. O tych oczach 
powstały nawet w śród prostego ludu legendy, mówiące o jakieś nadprzyrodzonej 
mocy z nich płynącej. Bajano, że jeśli król zapatrzy się na jaką dziewkę, ta pod 
wpływem uroku, czarodziejską moc dostaje i z domu uciekać chce. Do króla na dwór 
się nająć. Gdy ta zamiar swój już spełni, nigdy więcej do domu nie już zawita, i 
matkę swoją w pokucie zostawia. 
- Hav'ac es quell tulos mir. - Elf podniósł się z klęczek i niewzruszenie 
wyrecytował formułę oficjalnych powitań. Miał nieugiętość wbitą w twarz, a 
własne poniżenie wzmogło w nim tylko pogardę dla ludzi, i ich "prymitywnych" 
obyczajów. Laufer nie mógł przypuszczać, jakie to i tak, ma wielkie szczęście. 
Ostatnie poselstwo Elryk przyjmował dosłownie w wychodku, jednocześnie mówiąc, 
srając i pożerając gęsie wątróbki. Co by nie gadać, poprawa dość znaczna! 
- No, i co? Tylko tyle maż mi do powiedzenia?
- Nie, nie... panie. 
- Już lepiej. Co przywozisz posłańcze?
- Mój zwierzchnik, książę...
- Wiem, wiem dalej, dalej. Znam dobrze twego pryncypała..
- Mam przekazać waszej mości odpowiedź i sam w miarę warunków układać 
odpowiedzi.
- Buueeee. - Elryk przeciągle, wątrobianie beknął. Opluwając przy tym, wszystko 
co miało nieszczęście znajdować się w pobliżu tronu. Ani elf ani czarodziej nie 
zmienili wyrazu twarzy, ale obu doprowadziło to do skrajnego obrzydzenia i 
wzgardy, nawet u Zalayety, co do grubiańskiej obyczajowości. Oprócz pięknych 
oczy Elryk posiadał również inne wady, przy którym jego nieskazitelne chamstwo 
było niczym dąb przy żołędziu. - Dobra, - Powiedział po chwili z wyraźną ulgą - 
Żywy Liście, konkrety!
- Vegart, zwany Zaginionym, mnich z Kalandru nie został jeszcze pojmany. 
Cisza jeśli porównać ją do koloru byłą czarna jak dno studni. Elryk podłubał 
chwilę w nosie, następnie wysmarkał się w palce i wyciągnął przed siebie nogi. 
Wiadomość ta z pewnością nie była dla niego zaskoczeniem, jednak lubił bawić się 
ludzką niepewnością, tym bardziej gdy człowiek okazywał się elfem. 
- Taaa, co jeszcze mi przywozisz? - Zapytał po kwadransie.
- Bunty ludu w całym państwie, gotowość bojową naszych oddziałów i sprawnie 
przeprowadzoną akcje propagandową. Współpraca z waszymi pielgrzymami układała 
się bardzo dobrze.
- Oj zawiodłeś mnie, zawiodłeś...a szkoda, szkoda. Co ty na to mistrzu Zalayeta? 
Zalayeta poskrabał się po łydkach. Sądził, że przynajmniej jemu należał się 
stołek, przekrwawione nogi mocno mu dokuczały. Przeliczył się jednak. Jak 
zwykle. 
- Bunty są nam wiadomymi, i z pewnością szybko żagiew rewolucji ugasimy w krwi 
niepokornych. - Skomentował kolorystycznie nie przerywając tarcia nóg - Powiesi, 
się dla przykładu kilku przywódców i po problemie. Reszta otrzyma obietnicę 
zmniejszenia podatków i moc przywilejów, ale dopiero po ostatecznym zwycięstwie. 
Kluczem do nagród będzie czynny udział w walce, i... 
- To właśnie niechęć do wojny pcha ich na barykady! Pragnę zauważyć, że pan 
Zalayeta nie zna chyba własnego ludu...
- Jak śmiesz tak mówić! Bacz na kogo głos podnosisz elfie! - Wzburzył się 
efekciarsko mag, i po raz wtóry podczas dzisiejszego dnia postąpił przeciw 
sobie. Niezależnie jednak od fizycznego cierpienia, on nadal wykonywał swa 
misję. Był profesjonalistą. - Nie trzeba być gnoju przerzucać by, zapach gnoju 
znać. - Stonował trochę ostrość przeznaczonej na ten moment egzaltacji - Nie 
trzeba w lepiance dzieci płodzić by znać twardość ziemi naszej znać. Ja na pewno 
wiem czego im potrzeba...
- Ciurlać im się po prostu zachciało, ciurlać, a w zamtuzach ostatnio stawki 
podwyższyli. - Przerwał w końcu znudzony władca. - Daj pokuj mistrzu, teraz ja 
coś powiem. 
Król podrapał się w miejscu pomiędzy rozpiętymi rzemykami giezła, a szyją. Mocno 
owłosiona pierś wyraźnie czerniła się na tle złotym butomów. 
- Nie mówisz mi nic czego nie wiem...
- Garaint Soll au Delangreve. - Powiedział spiesznie, lecz z niekrytą 
wyniosłością, poseł.
- Delangreve. Nic, nowego. Cały czas tylko to samo i to samo. Błądzisz, oj 
błądzisz. 
Wbrew przypuszczeniom władcy elf nie spuścił, w przepraszającym geście, głowy. 
Nie ukorzył się nie próbował tłumaczyć. Wciąż tylko patrzył. Chłodno.
- Czy...
- Hej, jesteś tu? - Dobiegło ich zza frontowej ściany słodkie pytanie - Jesteś? 
Misiu, misiu!! 
Po chwili mocowania się z wielkimi drzwiami do sali wbiegła jasnowłosa kobieta. 
Młoda dzierlatka z wyraźnie wylewającymi się spod głębokiego kara kształtnymi 
wdziękami. Odgarnęła z czoła bujną czuprynę i z niewinną miną małej dziewczynki 
podbiegła do króla. 
- Och, szukałam cię po wszystkich komnatach! Czemuś tak nagle wyszedł? Och - 
Powtórzyła po raz drugi, równocześnie przyciskając rękę króla do własnej piersi 
- Widzę, że masz gości! Mistrz Zalayeta...i ho-ho jakiś przystojny rycerz 
Garaint poczerwieniał z lekka na policzkach. Jednak nie spuścił wzroku z Sirno. 
Zalayeta przyglądał się jej z niesmakiem, i zażenowaniem.
- Wyjdź stąd. - Powiedział oschle król, wyrywając się jej dłonią. 
- Jak to, króliczku, jak...
- Wyjdź stąd, mówię.
- Elryk...
- Won! Won powiedziałem! Wszyscy dostali chyba wyraźne rozkazy! 
- Ja tylko...
- Won! 
Kobieta ukryła twarz w dłoniach i szlochając pognała do drzwi. Król pociągnął 
nosem, dodał, trochę zły na swój cięgi język.
- Przyjdź później... - Krzyknął za nią - Za trzy kantyczki... 
Nie odpowiedziała. 
Władca zmitrężył chwilę, wtykając sobie niemal cały paluch między usta. 
Zgrzytnął łamany paznokieć. 
- Kto szukał Vegarta?! - wrzasnął w końcu rozeźlony.
- Wiesz panie, że...
- Co wiem, to wiem! Ingelbert!?
- Tak. Wielki Elland...
Zalayeta w mig pochwycił o co chodził królowi, i sam zaczął utyskiwać.
- A czy Elland i Ingelbert to nie ta sama osoba! 
- Tak, to właśnie chciałem powiedzieć. 
- Nie interesuje mnie co chciałeś! Mów jasno! Kto go przekupił?! Kto wydał 
polecenie?!
- Przekupstwo? Elland to bohater narodowy, to nie wchodzi...
- Kim jest zdrajca?!
- Skąd szły pieniądze! 
- Gadaj!
- Ja...
- Nie próbuj się usprawiedliwiać! 
- Wiemy, że maczałeś w tym palce! 
- Jestem posłem! Nie przystoi...
- Mi wszystko przystoi! Jestem królem! 
- Elduajen się o wszystkim...
- Elduajen, a jednak! Zdrada w szeregach władzy! 
- Nie, nie tak...
- A jak! Nie miotaj się! Dla zdrajców i tak pal już przygotowany! 
- Gadaj, bo już możesz więcej nigdy nie przemówić! 
- Milczysz! To przyznanie się do winy! 
Garaint przestał mówić. Zawiesił na królu swój przenikliwy wzrok. Wzrok mordercy 
stojącego przed dylematem: siekierą czy młotkiem. Nieprawda! Był przygotowany na 
takie przyjęcie w Marras. Ale nie miał teraz już żadnych złudzeń. On musiał po 
prostu...
- Zginąć. - Król ochłoną trochę i wytarł kantem rękawa spoconą twarz. - 
Ingelbert zdradził i to na pewno. Znam was, elfy, i wiem, że taki specjalista, 
jak on nie mógł po prostu nie znaleźć Zaginionego. 
Poseł poczekał chwilę z udzieleniem odpowiedzi, zmuszając w końcu króla do 
opuszczenia oczu. 
- To nie możliwe. Nie mógł zdradzić. To prawdziwy bohater, i wzór dla wszystkich 
nas zamieszkujących zarówno Marras jak i Enklawę. Dla Elduajena jak i dla jego 
ojca wielkiego Chilavereta. 
- I dla ciebie?
- Tak. - Odparł bez zastanowienia. 
- Zdrajców trzeba eliminować bez względu jaką by nie cieszyli się chwała. A 
Elland jest po prostu zdrajcą. 
- Po co miałby nas zdradzać? Dla jakiegoś zakonnika? Dla człowieka? Jakby 
jeszcze miał rozkaz eksterminacji to rozumiem, ale tak? To nie mam sensu.
- Jeśli czegoś nie rozumiem, bardziej się tego obawiam. Czym więc szybciej 
wyeliminujemy go z gry tym lepiej. Ale to zrobimy my. Moi ludzie.. 
- Nie chcesz chyba panie, nowego zarzewia buntu tworzyć? Nie dość, że na 
własnych ziemiach zborze płonie, to ty chcesz tym ogniem podpalić jeszcze nasze 
zbiory? 
- Już postanowiłem. Elduajen musi to zaakceptować. 
- Ja takiej wiadomości mu nie przyniosę! 
Elryk uśmiechną się podniecony. Oczy zapłonęły mu jak w kotu w ciemnościach. 
Skrzyżował ręce na piersi i odparł przy tym trzaskając zębami: 
- Nie, ty mu tej wiadomości na pewno już nie zaniesiesz. 
Zalayeta ukrył zdenerwowanie pod opadającymi mankietami strojnej roby. Smród 
potu. Smród własnego potu i blada elfia twarz. Przestał myśleć, czekał tylko na 
sygnał, na przeciążenie. Serce wydawało się, że przebije na wylot żebra i 
eksploduje. Czuł się za stary na tego typu robotę, czół, że w tej chwili bardzo 
brakuje mu jego skostniałej wierzy. 
Elf dalej nie spuszczał wzroku z pięknej królewskiej mordy. W myślach odmówił 
litanie do Najświętszej Panienki. Szansę przynajmniej pierwszego ataku oceniał 
na równo. Pięćdziesiąt procent. Skulić się, dosięgnąć cholewy buta i wyjąć nóż, 
potem pozostaje już tylko...
- Dooorn...!
Nie zdążył. Metal brzdęknął o podłogę. Szczątki srebrnej klingi rozsypały się po 
białym marmurze. Czarodziej był szybszy. Znacznie szybszy. Przekręcony pierścień 
na jego palcu zabłysnął jasnym ogniem. Prosta sztuczka, był tylko śpiący, gdy ją 
tłumaczyli. Ostygł. Jego pan był profesjonalistą. 
Garaint Soll au Delangreve zatoczył się na nogach w bezradnym odruchu. Przeszedł 
kilka metrów po czym obrócił się w stronę drzwi i runą na nimfę. Przewrócił 
jeden z posągów i padł na wznak, obejmując za szyję. Znieruchomiał. Leżeli 
obydwoje, jak para kochanków spleciona w miłosnym uścisku, jak... kałuża krwi.
Zalayeta westchnął głęboko, i cofnął wysuniętą do przodu rękę.
- Cha, cha, cha! - ucieszył się piękny król - Ale go nie zabiłeś? - zapytał 
szybko z nadzieją w głosie.
- Wiesz, że nie mogę tego uczynić. Magia nie służy do...
Elryk uciszył go dosadnym w wymowie gestem. 
- Bardzo dobrze. Bardzo dobrze! Powiedz tylko coś mu uczynił, że tyle posoki na 
moich pięknych podłogach. 
- Rodzaj bardzo silnej psychokinezy, a krew to skutek uboczny. Coś jak przy 
czochraniu wszy. Miał słaby nos. Ujmując w skrócie, zrobiłem mu na chwilę z 
mózgu, hm, jak to powiedzieć...
- Gówno! To bardzo proste słowo! Cha, cha! 
- Racja, coś w rodzaju łajna, sieczki. Wymagało, to ode mnie dużego wysiłku więc 
przy rozbicia brzeszczotu posłużyłem się pierścieniem. 
Wykład. Powinien opowiadać na uniwersytecie, bajkopisarstwo albo sztukę ogłady, 
tak pięknie mu się udawało. 
Elryk wstał i podszedł do leżącego. Przewrócił nogą na plecy i przypatrzył się 
dokładnie rozdziawionej gębie. 
- A mówią, że elfy są takie ładne. Kobiety wzdychają i wzdychają do nich, a tu 
proszę. Nic specjalnego w nim nie dostrzegam. 
- Nie wiem czy mądrze uczyniliśmy panie.- Problem wyglądu był dla niego 
problemem całkowicie abstrakcyjny - Taka prezentacja siły może odbić się nam 
wielką czkawką. Elduajen godzien nie wytrzymać dwóch ciosów. Elland... 
- Wiem, wiem. Jutro jeszcze poślemy mu posła. Jakiegoś głupka, aby byś dobrze 
rozerwał. Poza tym zapomniałeś, że mamy dla niego niespodziankę. Z pewnością się 
bardzo ucieszy. 
- Wiesz, nigdy jeszcze nikogo nie zabiłem - Powiedział po chwili zastanowienia - 
Nigdy. Śmieszne co?
Zalayeta złożył usta do odpowiedzi, ale w końcu powstrzymał się od komentarza. 
Zresztą król tego nie wymagał. Czarodziej wiedział, że najlepiej niektórych 
pytań władcy w ogóle nie komentować. Własna ocena zawsze jest najbardziej 
sprawiedliwą. Jeśli nie dla słuchacza, to przynajmniej dla pytającego. Zalayeta 
był dobrym konformistą. Oportunizm wpojony niemal do perfekcji. Był to w końcu 
kawał solidnego profesjonalisty. 
- Masz jakiś kord czy coś takiego? 
- Chcesz tego panie teraz dokonać? 
- Dokonać! W końcu każdy musi mieć ten pierwszy raz. Pytałem o coś. 
Mag pogładził swe potężne wąsy. 
Z pewnością nabawiłem się dzisiaj kilku siwych pasków. To wszystko jakaś 
paranoja! Elf jest teraz tak słaby, że...
- Nie, nic. On coś miał, ale niestety. 
Król podrapał się po głowie. Poczym poszedł w lewy kąt sali, tam gdzie leżała 
taca z jedzeniem. Porozrzucał frukty i talerze, i wyciągnął z boku rumianego 
jagnięca potężny, stalowy rzeźnicki nóż. Mocarna gabarytura, umyślnie 
przystosowane do miażdżenia najtwardszych kości.
- No, może być. - zamachnął się kilka razy - Przytrzymaj go.
Zalayeta z trudem zdołał unieść wciąż broczącego krwią elfa. Nogi rwały go 
strasznie, ale się nie poddawał. Złapał go w pół, pilnując by ręce zbytnio mu 
nie wierzgały, odchylił do tyłu nieprzytomną głowę. 
- Dobra... ale to, to tak sztucznie. Hm, spraw może... żeby otworzył oczy, chcę 
je widzieć i niech on mnie widzi!
Mag skupił się chwilę, mocno zaciskając żuchwy. Oczy rozwarły się powoli. 
Wyglądały jak ścięte jajko. Nienaturalnie powiększone, niczego nie wyrażające 
źrenice, prawie zanikła tęczówka, i białko, bladoczerwone. Białko koloru 
śmierci. Nie ważne, że Garaint tak naprawdę nadal był ślepy, ważne, że ślepia 
były otwarte. 
- I co teraz? Gdzie proponujesz uderzyć?
- W żołądek. Zamachnąć się i ciąć poniżej żeber. 
Elryk sapnął głośno. Zamierzył się z dwa razy, po czym nabrał powietrza i 
uderzył. Na moment spotkały się pary oczu. Ale tylko na moment. Nóż wszedł jak w 
masło, rozcinając bebechy Garainta. Łatwość smarującego kromkę chleba dziecka. 
Władca odruchowo cofnął zdrętwiałą rękę. 
Elf zagulgotał, chrząknął i zwymiotował krwią. Oczy przestały przypominać 
cokolwiek "człowieczego". Zalayeta puścił go pozwalając upaść na marmurową 
posadzkę. Były poseł z pewnością nie czół bólu, jednak i tego nie należało 
mówić. Wierzgnął kilka razy korpusem, dłoń zacisnęła się w pięść. Znieruchomiał. 
Śmierć przyszła szybko, oszczędzając mu zbytnich, albo i nie, katuszy. 
- Ufff, już po wszystkiemu. Szybko poszło! Nie sądziłem, że to takie proste... - 
Król nie popatrzył już na trupa, lecz trochę chwiejnym krokiem podążył ku 
wyjściu z sali audyjęcyjnej. Zakrwawione ręce wytarł w spodnie, i koszulę. 
- Kwiatuszku! - Zawołał, jakoś bez energii - Przepraszam! Kwiatuszku, gotuj się! 
Idzie już twój niedźwiedź! Aha, - Zatrzymał się jeszcze przed samym wyjściem - 
Wiesz co robić i co gadać?
- Oczywiście panie. - Odparł po wojskowemu
Sirno machną w potwierdzającym geście czerwoną ręką. 
- Zapomniałem. Przecież, jesteś profesjonalistą. Doskonałym! 

***
Raczej wielkiemu szczęściu, niźli umiejętnościom, zawdzięcza, że zdał uchylić 
się od ciosu. Nieudana konwacja i już miał szpic na gardle. Uciekł zręcznie 
głową, jednocześnie parując, na korpus. Wyrwał, po czym trzonkiem spisy 
odepchnął na kilka metrów pierwszego z knechtów. Zyskawszy trochę gruntowej 
przewagi, odskoczył w mały pagórek.
Podeszli powoli, niespiesznie, starając wytrwać morderczy wysiłek, otoczyli go 
dookoła. Zmęczone twarze, jak wyjęty z wody karp, łapczywie łapały zawiesiste 
powietrze. Mieli dość, ale on nie chciał czekać. Mocniej ścisnął rękojeść 
miecza, gdy druga dłoń pociła się na włóczni. Odetchnął głęboko. Splunął przed 
siebie, inicjując atak.
Zamajaczył krótką fintą przed najbliższym siepaczem, forował w przody. Knecht 
cofnął był się odruchowo, zastawiając od prawej. Głupio, cały bok. Nie zdążył 
nawet poszukać błędu, gdy już drzewiec prześwidrował opozycyjne obronie, oko. 
Niemal granatowa posoka wytrysnęła gęstym strumieniem na twarz mordercy. Grot 
przeszedł przez mózg wychodząc z drugiej strony czaszki. Żołnierz z gołębiem w 
klapie, zacharczał przeraźliwie, zaświatami. Dzida wręcz przybiła go do gruntu.. 
Dwaj szczęśliwi przy życiu towarzysze, runęli na pomoc sztywniejącemu 
konfraterowi. Zajęczały ostrza. Brzeszczoty zaiskrzyły się złotym ogniem. 
Obiegli pagórek ponawiając dualnie. Byli zadziwiająco szybcy, i dokładni. 
Olbrzymi chłop mógł tylko kwintować zaciekłe uderzenia. Cofał się, cały czas się 
cofał.
I znowu, równocześnie. Niższy z knechtów po krótkim uniku, odepchnął wielkoluda 
szczytem tarczy na śnieguliczkowy żywopłot. Drugi z żołnierzy zamachnąwszy się z 
całej siły, wycelował ostrze dokładnie na środek korpusu. Wielki zorientował się 
w zagrywce. Odbił od krzaków, po czym momentalnie, sparował na dół, i 
zamaszystym ruchem zdradzieckiej manszety, użądlił po przegubie. 
Chłop zaskomlał. Kawałek dłoni stuknął głucho o zbitą ziemię.. Jucha bryzgnęła 
na białe kuleczki żywopłotu. Miecz powędrował dalej, kolejno rozchlastując 
gardło i grdykę. Nie usłyszeli już wycia. 
Ostatni z królewskich zaklął pod nosem, przystając w pół kroku. Miał dylemat, 
strach było uciekać, strach było i atakować. Świst osełki, kosa raz, kosa dwa! 
Ogromna ofiara, nynie napastnik, wykorzystując okazję zmiótł z oczu posokę. 
Zagwizdał dłonią.. Zanęcił prowokacyjnie palcami. Knecht już dawno przygasł w 
entuzjazmie. Przełknął ślinę, w głowie mamrotało epitafium. Ciach, ciach, 
okładał ostrze umyślny kamień. Nieee! Po raz kolejny naparł w skrajnej 
desperacji. Wymienili kilka uderzeń, dwie, trzy kwinty, zasłonę, cios... Strach 
jest najgorszym z doradców, a czasami trzeba spierdalać. Palce... puściły za 
ciężki brzeszczot.
Knecht zachwiał w rozkroku, pochylon, ujmując okolice pępka. Trzymając się 
gruntu wolą, niż równowagą..
- Ktoś...ktoś ty? - Słowa zakolebały się na wardze.. Zbyt ciężkie do utrzymania 
przez jednego człowieka - Czart, czy duch jaki nieczysty? 
- Lonthar zwany Mniejszym. - Odparł spokojnie, cichy, ale nie bardzo niski głos. 
Raczej nie wpasowany posturą właścicielowi. 
- I co, i co teraz? - Słaniał już się na nogach - Zabijesz mnie? Zabijesz. 
Proszę cię tylko o jedno daj mi...szansę... Lontarze, pozwól mi umrzeć z bronią 
w ręku. Z toporem, jako mi przysługuje...
Knecht spojrzał wymownie na upięty pasa towarzysza, bardziej szczęśliwego, bo 
już trupa, berdysz.
- To takie istotne?
- Istotne.
- Przykro mi. Nie jestem zbawicielem. 
- Nie ża...
Lonthar trafił czysto, po miękkim zamachu, w samą skroń. Stał jedno muśnięcie - 
krótka katusza. Trzeci gołąbek wyskoczył z gniazda.. 
- Nie żal mi. Mech! Mech! - Zawołał na psa. Ten po chwili przybiegł, łasząc się 
wdzięcznie do swojego pana. Polizał łaskawą głowie dłoń, oczekując nagrody. 
Ogromny wojownik, wskazał mu palcem sączącą w piachu, pamiątkę manszety. 
Zwierzak wywąchał bez trudności.
Mniejszy przejechał mieczem po kancie skórzanych spodni, poszukał zwisającej 
pochwy.
- Och piesku, jestem zmęczony... bardzo zmęczony. - Ziewnął, zamknął powieki, 
instynktownie kierując do wypiętrzonemu nad park, pałacykowi - Trza, mi się 
chyba najpierw porządnie wyspać. Tak, najpierw sen.
Ostatni zasnął w przedziwnej pozie. Ręka tu, ręka tam. W pół ruchu, nie wiedząc 
co ratować, bebechy czy uciekający skronią mózg...
Ciach, ciach, kostucha skończył żniwa, teraz czas na dożynki.
*** 
- Co to za jedni? 
- Nie widać?
- No tak, ale czy to był przypadek?!
- Nie wiem, Morton, ale niby jakim cudem tu trafili?
- Hmn... idę pochowiem ich tedy.
- Wrzuć ich do pieca, będzie bezpieczniej.
- Dobra.
- Morton.
- Hmn?
- Nie mów Airze co stało. To jeszcze niemal dziecko.
- Hmn.
***
Wjechali główną bramą. Tam gdzie wieńcząca bieg sosnowa alejka, a zaczyna łączyć 
z właściwym ogrodem. Minęli kamienny murek okalający całą posiadłość dookoła, 
kierując na wydeptany szlak prowadzący do stajni. Konie, stąpały wolno i bez 
pośpiechu. Drogę musiały znać bardzo dobrze, może i nawet lepiej niż jeźdźcy. W 
ogóle nie zareagowały na kroczącego ku nim smagłego krasnoluda. Tylko Vegartowy 
gniadosz poparskał trochę na brodatego karzełka, wglądającego jak skarlały 
koniuszy.
- Witam, witam panienkę Airę! - Zastukał czarnymi zębiskami. - Witam pana 
Connora, o, i pan poeta się znowuż u nas pojawił! Witam, też pan Eldredda, rad 
jestem...
Vegarta już dawno przestało dziwić, że gdzie się nie pojawi, wszędzie jest 
rozpoznawany. Tak czy inaczej, ale zawsze.
- W porządku Morton, uspokój się. W końcu to ja jestem gospodarzem a nie ty. 
Ochędoż konie, resztę dnia masz wolną. 
Krasnal uśmiechnął się jowialnie. Wyjął z kieszeni surduta nasączony słodem 
upominek, darując ciągle niespokojnemu wałachowi.
- Ech, piękne to zwierzę. - Morton pogładził łagodnie go po brązowej szyi - 
Gdzieście nabyli takiego krasawca panie? 
Miły - Pomyślał - jak na pokurcza zaskakująco wręcz potulny. Aira uprzedziła 
odpowiedź Vegarta, bystrym spojrzeniem na koniuszego. 
- Czyż nie miałeś się zająć się końmi? Gadki zostaw sobie na potem, idziemy!
Umny famulus skłonił się do pasa, nie certoląc, w mig zabrał się z szukanie 
obroku.
Connor nadał tempo i po chwili zniknął za ogromnym jałowcem. Poeta pogwizdywał 
sobie jakąś wesołą melodie rozkoszując się pięknem jeszcze zielonego parku. 
Eldredd zauważył, że z tyłu, za drewnianą stajnią stała oparta o suchy pień 
znajoma mu już kareta. 
Organizacja - Pomyślał - Wszystko perfekcyjnie zorganizowane. 
Po krótkim marszu wyszli z iglastego zagajnika na przepiękny, trawiasty 
dziedzinie, rozciągający się u stóp beżowego pałacyku. Vegart stanął, i aż 
westchnął z wrażenia.
- I co, piękny nie? 
Nie skomentował. Nie można było tego skomentować. Po prostu nie dało się. Piękno 
dworku, i jego niepospolite otoczenie zdawały się być bajką, jakimś cudownym 
snem. Iluzją w szarzyźnie rzeczywistości. Dwu piętrowy budynek wydawał się na 
podobieństwo ciasteczka, albo jeszcze lepiej kremowego tortu upstrzonego 
smakowitymi dodatkami. Górna elewacja iskrzyła się złoto beżową słodką masą, 
gęsto poprzetykaną rodzynkami, białymi okiennicami. Cały dół, razem z frontowym 
wejściem porastały gęste, szmaragdowe pnącza dzikiego bluszczu, masy zamorskiego 
kakao. Pomiędzy roślinami, co dwa, trzy metry wystawały białe rzeźbione na 
kształt oliwnych gałązek, kolumienki, świeczki na skraju ciasta. A całość 
parteru dopełniały kształtne, wysokie może i na półtorej piędzi okna. Wieńczone 
szerokim łukiem, i wycyzelowane w kratowaną szybę szkła, przywodziły na myśl 
marcepanową polewkę, dodaną przez nadgorliwego terminarza. Granatowy, kopułowaty 
dach, piękniła zgrabna wieżyczka, wysuszona figa, górująca nad lewym skrzydłem 
nierealnej budowli. 
- Gdy pierwszy raz to zobaczyłem - Podjął po chwili Alwen - Czułem to samo - 
czary. 
- Co ty bredzisz?! - Skarciła go gładko Aira - Nie wymyślaj, już, Bóg wie czego. 
Gdy pierwszy raz zjawiłeś tutaj, byłeś piany do nieprzytomności i tylko 
suplikowałeś, jak to ci niedobrze na tym paskudnym świecie. Śmiem wątpić, czy 
miałeś wtedy okazje, jak i ochotę oglądać moją - nie przeczę - piękną 
posiadłość. 
Poeta uśmiechnął się szyderczo, nie pozostając dłużny na zaczepkę czarodziejki:. 
- To prawda, nie byłem w tedy do końca trzeźwy, zgadzam się. Jednak ja nie 
mówiłem o tej wizycie, o innej, wcześniejszej. Otóż, od kiedy twoja rodzina 
przejęła tę, jak ty to mówisz "posiadłość", po przegnanych z tych ziem elfach, 
cały czas chodzą wśród prostego ludu plotki. Plotki rozbudzające wyobraźnie. 
Plotki mówiące o pełnym przepychu zamku. O niezliczonej ilości pokoi, o setkach 
okien czy wielkim ogrodzie. O zamku dla normalnego człowieka tak samo nierealnym 
jak przypuśćmy sztuka smażonego mięsa, dla pospolitego świniopasa. Zamku tyleż 
pięknym co znienawidzonym. Utożsamianym przez lud jako kolebka złą i nihilizmu, 
jako jądro cierpienia. Jako wylęgarnie szubrawych panów, i czarowników... 
Urwał nie dokańczając, uzmysławiając sobie nagle, że posunął się trochę za 
daleko. Lecz Aira miała tedy łaskawy gest.
- Wiem, wiem, Zawsze te same zarzuty. Ciekawa ja tylko, czy gdybyś ty dysponował 
takowym majątkiem, tak chętnie broniłbyś swoich poglądów! Może, spieniężył byś 
go, a uzyskane fundusze rozdał na pchlim targu pierwszym lepszemu Wagabundzie!
- To nie stanowi tematu. Ja nigdy takowego latyfundium nie posiadałem I nic nie 
zapowiada żebym w najbliższej przyszłości posiadał. 
- Tania to wymówka!
- Acz dobra jak każda inna. 
- Wiesz jaki jest twój problem? Wiesz? Jesteś marzycielem. Ciągle starasz się 
nim być, i podtrzymać swój utopijny mit o wolności. Całe swoje rzycie to ciągła 
tułaczka po rubieżach marzeń. - Skwitowała kolorystycznie, tracąca poranny 
kuraż, Aira. Drażniły ją takie rozmowy, przejadła się ich słuchaniem. Drażnił ja 
każdy kto tylko próbował mieć inne zdanie niż ona. Ale lubiła to. Bardzo. - 
Nigdy nie jesteś realny, nigdy się nawet nie starasz się nim być. W twoich 
słowach można to opisać jako właśnie mój dworek. Piękny lecz nie prawdziwy. Cud 
architektury o wartości kilkunastu dostatnich wiosek. Lecz dla kogo? No dla kogo 
przeznaczony? Dla gównianej czarownicy? Nawiedzonej magiczki? 
Urwała na chwilę zachłystując się morowym powietrzem.
- Wiesz, - Podjęła po chwili - mówiąc szczerze czasami wydaje mi się, że ty po 
prostu nie istniejesz. Nie ma cię, tak po prostu cię nie ma. Jest tylko 
złudzeniem.
Brzmiało to szczerze, nawet przesadnie szczerze. Ale tak, tak to właśnie miało 
zabrzmieć.
Otarła kilka kropel deszczu tańczących na jej zadartym nosku. 
- Czy możemy wreszcie...
Machnęła odtrącając słuszną uwagę.
- A ty? Co ty o tym sądzisz Vegart? - Alwen mówił bez najmniejszego śladu 
przejęcia, czy próby analizy słów młodej czarownicy. Bez emfazy. 
- Ja? O czym mam sądzić? Szczerze to jestem głodny i niedosłyszałem.
- O pałacu. I o mnie. Ale raczej o pałacu. 
Tutaj nastąpiła chwilowa przerwa w gadce. Chwila pomyślunku, i zastanowienia. 
Vegart zajrzał poecie przenikliwie, ciężko, w niebieskie oczy. 
- Wiesz...ja...czasami - Wycedził nieskładnie - czuję, że ja...ty, ona, 
wszyscy...Czasami wydaje mi się, że ja, a czasami, że nikt, absolutnie nikt nie 
potrafi myśleć. I odczuwać. Czasami. - Wypalił. 
- Cha, cha, cha. - Zaśmiała się gromko - Słyszałeś to Alwen?! Nasz pan zakonnik 
cholernie uduchowiony! A nie wygląda, nie wygląda.
Nie doczekawszy się komentarza, w ekwiwalencie otrzymała zwięzły przekaz myśli: 
jest zimno, głodno, wieje wiatr i nie mam ochoty dłużej gadać. 
- No tak, proponuje wejść do środka. Rozpadało się trochę, a w domku szczególnie 
tak przepysznym, jest o wiele, ale to o wiele przyjemniej!
Alwen jednak nim zdążył dorzucić, w drzwiach stanęło trzech, dziwacznych, żywcem 
z cyrku wyjętych cudaków. 
Pierwszym z nich był stary Connor, ten co odłączył się w pół drogi. Po kądzieli 
wuj Airy, i współwłaściciel majątku. Względem koniunktury, raz robiący za 
woźnice i przygłupa, a raz za statecznego konsyliarza, z mocno posuniętą 
paradontozą. Po jego lewiźnie stał Lonthar. Osobnik Alwenowi bliżej nie znany, 
jednak imaginował sobie do czego ów Lonthar mógł być zdolny. Był bardzo wysoki, 
miał dobrze ponad siedem stóp wzrostu, i durzą, osadzoną prawie na bez szyjnym 
karku głowę. Krzaczaste brwi, siwa z dawna nie przycinana broda, i nielicho 
skołtunione, fantazyjnie poskręcane włosy przywodziły na myśl raczej jakiego 
górskiego trolla czy goblina, niźli człowieka. Brzuch miał potężny, z 
zauważalnymi objawami choroby, którą to personel co niektórych zamtuzów ochrzcił 
"niewidźką", a szlachetnie urodzone, nieposzlakowanego honoru, i czci dziewice 
mówiły o nim natomiast, jako o zwykłej lustrzycy. Zaręczając zaraz, klnąc się 
przy tym na swoją nieskalaną cześć, że przypadłość jest niegroźna i przeszkadza 
tylko i wyłącznie fizjologii. Wiadomo, każda dziewica jest wybitną specjalistką 
od wszelakiego rodzaju męskich przypadłości! 
W przypadku Mniejszego, w wzgląd wchodziła jeszcze gruba, noszona bezpośrednio 
na nagiej skórze, barania szuba, znakomicie uwypuklająca ten rodzaj, 
nieszczególnie wyszukanej "przypadłości". Cóż, bez względu jednak na wszystko 
inne, całość, jako taka, prezentowała się zaprawdę imponująco! Alwenowi, chociaż 
liznął w życiu trochę sztuki, i jakiej takiej, artystycznej ogłady, postać 
Lonthara pieszczotliwie zwanego Mniejszym, przywodziła na myśl ino bardzo stary 
dąb czy inną lipę. Dąb takowy akuratnie nawet by się znalazł, jednak poeta 
zrezygnował z jego szczegółowej obdukcji na rzecz następnego, trzeciego od lewej 
mężczyzny Taluneja Nataniella. Widywał go drzewiej, bo kręcił się w koło Airy. 
Wołano nań "pan", on wołał - darmozjad i moczymorda, bo pasł na niej tyłek 
bezczelnie jak tylko się dało. Nataniell pochodził ze wschodu, z bardzo 
odległych krain, których nawet nazw spamiętać było nie sposób. Nateniell było to 
imię nadana mu już tutaj, w Marras. Natomiast Talunej pochodziło z ichniejszego 
języka, a znaczyło podobno tyle co prorok, filozof, pielgrzym, zbite w jeden 
wyraz. Alwen spotykał go kilka, razy w pałacyku, ale nie przypadli sobie zbytni 
mu do gustu. Talunej za dużo gadał, przeważnie bez sensu. A gdy dwu bredzi to 
już jest tragedia.
Vegart nie znał Lonthara, acz Tuleneja zdołał zdetaszować. Wszyscy prorocy 
wyglądali tak samo, wiec nie miał problemu z identyfikacją. Słyszał, ba - nawet 
uczył się o nich w zakonie. Fama głosiła, że to szubrawcy, krętacze, i kozie 
bobki. Nadto straszne szuje, normalnym ludziom prawa do gorzałki odmawiają. Cso 
mus to mus, ale żeby horyłki miało zabraknąć to istny skandal! Pewnikiem mający 
na celu pomieszanie ludziom w głowach, i skłócenie spolegliwej nacji. Wszyscy 
przecież znają zbawienne właściwości korzennego piwa. Zaczynając na podwyższonej 
percepcji, i umysłu lotnych stanach, a przysłowiowej potencji kończąc. 
- Ho, ho w końcuście się zjawili! - Lonthar wpadając w rubaszny uśmiech, 
zręcznie podkręcił krzaczastego wąsa - Jak droga? Nasza pani nie utrudzona?! 
Zapraszam w nasze skromne progi! Ho, Ho! Zapraszam!
- Ty Lonthar, głupie zawsze żarty stroisz. Ten twój idiotyczny kurażu nigdy ci z 
gęby nie schodzi! A ja tyle razy już powtarzałam, pałacyk jest mój i wuja, więc 
nie mów...
***
Stół był raczej wąski, ale stosunkowo długi, tak, że i szesnastu chłopa znalazło 
by miejsce. Siedzieli raczej w zwarciu, parami, na przeciw siebie. Na jednym z 
końców blatu, siedziała Aira, vis s vi niej, Vegart. Po stronie noża Connor, a 
naprzeciwko niego, po prawicy "gładki" Nataniell. Dalej Lonthar, i odpowiednio 
Alwen. 
Rozmowa zbytnio się nie kleiła, więc każdy udawał, że jest wyjątkowo głodny, i 
jeśli w przeciągu następnych kilkunastu minut niczego nie spałaszuje, niechybnie 
zejdzie z tego padołu łez, jak to plastycznie naszą planetę zwykł określać, 
jedyny poeta przy stole, uporczywie twierdzącym, że poetą to on jednak nie jest. 
Pierwszy najadł się Zaginiony. 
- Czy dane mi będzie, - Mlasnął - dowiedzieć się w reszcie po coście mnie tu 
przywlekli? - Eldredd walną bez ogródek. Nudziły go już i drażniły słowne i 
paradne utarczki, więc od razu przeszedł do meritum - Czego ode mnie 
oczekujecie? 
Mniejszy wyprostował się na krześle, zakładając sobie ręce za głowę. Poświęcając 
kawałek wędzonego łososia za chwile rozmowy. 
- Ha, bracie, myśmy już wcześniej oczekiwali ale, żeś skrewił, bracie. Skrewiłeś 
nielicho. Tedy, ja nizacz nie mogę wymiarkować, czemuś ty bracie pomógł 
wyratować tego tu obiboka, ochlajpusa, i jak to mówią uczeni w piśmie 
skończonego deliryka, ha? Wżdy ty nieszczęście nam na karb dodałeś! 
Alwen ni skomentował, udając, że sączy wino. Aira nie miała obiekcji. 
- Rzyć cię chyba swędzi, co? Jeśli tak, to idź się podrapać ino nie przy 
porządnych ludziach. Doprawdy bredzisz jak potłuczony! 
- Nynie mości komtesa w obronie takich to lanportów staje! A jakże luminan z 
niego przedni! Gębą chlapać i wódę żłopać ot jego zadanie! Ja umierać za takich 
nie będę! Panie kognat powiedźcie cso waszej siostrzance, że to nie...
Connor zachowywał stalowe, bez wyrazu oblicze. 
- Zamknij się! Przestań w końcu gadac! Aira ma racje i basta! Gdzie się nie 
zjawisz od razu kłótnie i perturbacyje jakie uządzaz! Zawze jakieś pretensje, i 
nieporozumienia twozys! I ani słowa sprzeciwu, bo jak obrazis mi Airę to jakbyś 
mnie obraził! 
Lonthar nie wyglądał na kogoś, kogo można było przestraszyć czczą pogróżką, 
jednak postanowił zakończyć ten wątek. Jak na starego chłopa przystało, lubił 
dużo gadać, ale z takiej gadki prawie nic nie wynikało, a jeszcze mniej tworzyło 
czyn. 
- Dobrze, Connor niech i tak będzie, ale ja suminować się nie będę! Nie będę się 
poniżał, nie będę robił z siebie... 
- Durnia! Tak, wiem ot tym doskonale! Ty nigdy nie robisz z siebie durnia! Skoro 
to już wiemy pozwól, ze przejdę do tematu! Vegart. 
- Tak? 
- Zanim poinformuję cię o twojej sytuacji, pozwól, że pomnę o międzynarodowej 
koniunkcji, dla uzmysłowienia. Otóż trzy dni temu, Ssra'sra Eiselie, król 
Liddellu, i ziem przyległych, został znaleziony martwym, w swojej sypialni. 
Prawdopodobnie był to zawał. Fama głosi, że król sprowadził sobie nową brankę, 
elfkę z pochodzenia, i podczas...
- Wystazy. - Przerwał ostro Connor - Kazdy, już wie o co chodzi. Sprawa jest 
wiadomą. 
- Tak. Cholera, a więc i tego starego zbereźnika kostuch prześwięcił kosą! 
Należało mu się, bo on z nikim się nie liczył. Wszystkich rżnął równo. Nie było 
różnicy czy to elf czy człowiek!
- Czy krzesło!
- Ba!
- Niech ziemia szczęśliwszą bez niego będzie. - Wycedził w wyraźnie zadowolony 
Alwen. Oczy mu zabłyszczały, a miał i smutek i radość. Dwa niezbędne atrybuty 
artysty. 
Vegart milczał chwilę, cały czas obserwując kręcącego się między ludzi, kota. 
Kot był biały, zupełnie biały, jak mleko. Chodził w kółko nie mogąc znaleźć 
sobie miejsca wśród roju krzeseł. Nie interesowały go zbytnio pies Lonthara, ani 
biegające po kątach myszy. Interesowali go ludzie, bez większego uwzględnienia 
wypowiadanych przez nich kwestii. Gdy wzięła go na ręce młoda magiczka, wcale 
nie krył swojego oburzenia zaistniała sytuacją. Wręcz przeciwnie po chwilowej 
niewoli, zaczął wymownie machać puszystym ogonem, i kąsić po palcach przy każdej 
próbie cielesnego kontaktu. 
Każde zwierze - pomyślał - a kot w wyszczególnieniu to paskudny łajdak. Żreć 
woła nieustannie, a jak za dupę złapać to od razu wrzeszczy. To trochę jak z 
babą. Cały dzień gna do roboty, a w nocy, gdy za kieckę powąchasz, leje w mordę 
lepiej niż byś obuchem oberwał. 
- Mnie droga Airo polityka nigdy nie zajmowała. - Powiedział nie spuszczając 
wzroku z siwka - I chyba zajmować nie będzie. To, że Ssra'sra za skórę komuś 
zaszedł to nie moja sprawa, i nie mój frasunek. Mnie tylko interesuje co ja tu 
robię.
- Dziwne to, w twoim fachu polityką się nie interesować. Wszelako, ty tych 
politykierów rżnąłeś bez opamiętania! A tera, gadasz, że to cię nie interesuje? 
- W trącił się nie mogący wytrzymać bez gadania Mniejszy. 
Eldredd nie zamierzał, jednak zaczął się tłumaczyć. Nie zamierzał.
- W zakonie, jak i w wojsku żołnierz nie zadaje pytań. Nie jest mu to potrzebne 
do wykonania zadania, a tylko z tego się go rozlicza. Zbyt szerokie horyzonty 
tylko pogarszają tę sprawę. 
- Ha, bracie, aboć ty nigdy pytań nie zadawałeś? Zawsze chodziłeś z wiatrem?
- Do czego tak naprawdę zmierza ta rozmowa? Nie bardzo rozumiem. Wiesz przecież 
równie dobrze jak ja, że myślałem, zacząłem myśleć. Dlatego się tutaj znalazłem, 
tylko i wyłącznie. Dlatego, że byłem...słaby.
Lonthar podniósł wysoko brwi, zachęcając go do dalszych wynurzeń.
- Wiesz... ta rozmowa, nie ukrywając, jest dla mnie trudną. Jeśli pozwolisz 
skończę ten wątek jednym porównaniem, i potem nie chcę już do tego wracać. Otóż 
z wojskiem czy z zakonem Athrobusa jest tak jak z religią. Z wiarą, z całą 
pompatycznością i dogmatyką. Jedno pytanie, jedna wątpliwość, a już pojawia się 
problem. Już zaczynasz szukać, i węszyć, a to na polu wojskowości jak i na polu 
wiary oznacza odpowiednio zdradę i śmierć, oraz zdradę i potępienie. 
- Nie mów na tematy na które nikt mówić nie może. 
Powiedział ciepło Nataniell.
Praktycznie, od prawie dwóch godzin kiedy to po raz pierwszy skrzyżowali 
spojrzenia, egzotyczny gość wymówił nie więcej niż dwa czy trzy niepełne zdania. 
Całą kolację też milczał, ściskając tylko, co jakiś czas drobniutką rękę 
czarodziejki. Aira wydawała się nie zwracać uwagi na ukradkowe spojrzenia reszty 
wieczerników, nie obchodził to ją. Pozornie. 
- Nie zbyt rozumiem o co ci chodzi? - Vegart obrzucił go przenikliwym 
łupnięciem. Żywo interesował go wiek rozmówcy, którego rysy były 
nierozczytywalne. Równie dobrze mógł liczyć trzydzieści jak i pięćdziesiąt 
wiosen. Twarz wydawała się giętka i miękka jak gąbka. Zupełnie jak w teatrze. 
Aktorzyna grał cały czas ten sam, zmieniając tylko maski i stroje. 
- Mówię o wierze, O bogu, o wszystkim. - Artykułował spokojnie, może nawet 
flegmatycznie. Namaszcząjąc każdy wyraz, krótkim, urywającym się nagle akcentem. 
- O ludziach i zwierzętach. O niebie i ziemi. Każdy ma jakiegoś Boga. Każdy, 
nawet taki, co mówi, że sprawy ducha i serca są dlań zupełnie obojętnymi. Ale 
nikt, absolutnie nikt nie może uważać, że Siła zrobi tak czy tak. Potępi, 
odrzuci. Zabije, zbawi. Nie. To nie w ten sposób. Jest to myślenie nie tle, 
głupie i aroganckie, co w ogóle pozbawione jakiejś głębszej wartości. 
- Nie wiem jak inni, ale ja zupełnie nic nie rozumiem. Co ty bredzisz? - Beknął 
Alwen, a Vegart przytaknął dzieląc pytanie?
Tulonej bezdźwięcznie odsunął na bok swój porcelanowy talerzyk. Hebanowy blat 
stołu, fantazyjnie intarsjowany, jasnym nieznanym bliżej Eldredowi gatunkiem 
drzewa, zlewał się w jedną całość z odcieniem jego bezbarwnych dłoni. Ni to 
białymi, ni to delikatnie beżowymi, ni to ciemnymi jak węgiel. Nienaturalnymi. 
Niemal tak samo jak jego, właśnie błyszczący okazałością uśmiech. 
- Masz prawo nie rozumieć. Ja też nie rozumiem wielu rzeczy. Jak każdy. 
- Nie mów do mnie jak do dziecka! 
- Wcale nie miałem zamiaru. Przepraszam, że tak mnie odebrałeś. Ale mój lud nie 
wierzy w Boga w waszym rozumieniu tego słowa. Nie wierzy w całą tą otoczkę, 
mitologię zabobonu. Odrzuca bezgraniczne poświęcenie, i wiarę w mający nadejść 
cud. My mówimy, że Bóg jest w nas. Bóg jest nami, i my jesteśmy jego obrazem. 
Nasza dusza jest jego zwierciadłem, zmiennym i niestałym. Tak samo niestałym jak 
ludzie, i tak samo zmiennym jak na przykład leżący tu pies. 
Vegart, jak wszyscy zgromadzeni w salonie starał się głowić, o czym też ten 
prorok gada. 
- My, jesteśmy Bogiem. - Podjął po chwili - Każdy z nas i wszyscy razem. Takie 
same prawo do bycia nim ma także i zwierz, jak i skała czy rzeka. Wszystko 
tworzy obraz. Barwna kompozycję, z wieloma elementami układanki. Elementami 
równymi sobie ważnością. O równych prawach, i woliźnie. Dajmy na to, że na 
sielance młyna, zabraknie naraz kota, albo szczura. Obraz jest nieskończony, 
brakuje istotnej części, trybiku w zegarze. Brak człowieka także byłby 
zauważalny, i to w takim samym stopni ja kota czy innego krokodyla. Człek nie 
jest stworzony rządzić, o nie. A jeśli już przynajmniej w takim samym stopniu 
jak każdy inny stwór. Piszecie: "Czyń sobie ziemię poddaną", ja piszę czyń nią 
sobie pokrewną. Nie, jesteśmy tu panami, czy królami. Jesteśmy gośćmi, miłymi 
gośćmi, którzy i tak wyjdą po obiedzie. Rozumiesz już o czym mówiłem? Twierdzą, 
że nie możesz tak myśleć o Bogu? Rozumiesz dla czego określanie swojego Boga 
jest tak samo bezcelowe jak dla przykładu dłubanie w nosie? Rozumiesz? 
Eldredd pokiwał ze zdumienia głową, w geście, który nie oznaczał, ani przeczenia 
ani potwierdzenia wypowiadanych tu kwestii. 
- Nie, rozumiem Nataniell, nic a nic. Poza tym nie wiem co to takiego krokodyl. 
Wiem tylko, że za mniejsze grzechy niż twój w Kalandrze na stosie palili. Kat 
nawet uszu nie mrużył na smród przypalanej do kości, skóry, Na głos 
wrzeszczących z bólu i strachu ognistych marzann. I co ty mi na to powiesz, że 
to jest Bóg? Że ja jestem Bogiem? Ja, człowiek który tylu ludzi zarąbał? Ja, 
taki rzeźnik jak ja? 
- A kto powiedział, że Bóg musi być dobry?
- Ja to kto?! Musi być dobry. Jeśli jest to musi być dobrym! 
- Dlaczego akurat musi? Czemu nikt z waszego ludu ze słowem Bóg nie kojarzy 
jakiegoś pejoratywnego odczynnika? Przecież jak mówiłem Bóg jest wszystkim i 
wszystko jest Bogiem. I nie jest on wcale dobry, nie jest on wcale zły. Takie 
pojęcia w ogóle nie występują! 
Po tych słowach Aira, w ślad za nią Connor, bezceremonialne wstali od stołu i 
wyszli z jadalni. Na koniec Aira rzuciła coś o tępych łbach, ale nikt prócz 
Nataniella, nie zaprzątnął nią uwagi. Ten popatrzał pożądliwie, smutno, tęsknie 
choć była tak niedaleko...daleko, zmitygował się jednak dość spiesznie. Vegart z 
Alwenem nie zauważyli nawet ich nieobecności, a Lonthar bezceremonialnie opychał 
się pieczoną kaczką w sosie orzechowym. Kot - szczubak, skorzystał z dopustu 
obgryzając niedojedzoną chrząstkę.
- Twierdzisz, że nie ma dobra ani zła! Toż to jakiś totalny obłęd! Ty tworzysz 
jakąś utopie! Wizje ludzkości żyjącej bez jakichkolwiek zasad czy prawideł! To 
jakieś sofistyczne tezy! 
Nataniell przesiadł się na krzesło wcześniej zajmowane przez Czarodziejkę. Teraz 
mógł już dokładnie obserwować swojego "ucznia".
- Nie, nieprawda. Nie jestem sofistą czy demagogiem. Staram się tylko podzielić 
z tobą częścią naszej filozofii. Wyrzucając, iż tworze świat bez prawideł, 
odpowiem ci tak, a jaki teraz macie świat? Z tymi wszystkimi kodeksami i 
nakazami. Z monoteistyczna religią i hegemonią kościołów? Świat w którym mój 
rozmówca, wychowany pod skrzydłami wszechwiedzącego zakonu, należy do 
najlepszych zabójców jakich ziemia nosiła na swych barkach! Świat w którym, 
każdy, kradnie, działa dla prywaty, po trupach dążąc do celu! Świat wiecznych 
nierówności i upokorzeń. Świat panów i chłopów, rycerzy i giermków. Dlatego my, 
nasz lud, nie zasłaniamy się populistycznymi hasłami. Nie wywyższamy się ponad 
stany i istnienia. Głosimy równość. Że Bóg jest nami i my jesteśmy nim. Że nie 
ma prawdy, kłamstwa, fałszu czy szczęścia. U nas wszystko jest naturalne, i 
zgodne z prawidłami życia. A wszystko to, doprawdy wszystko jest relatywne. 
Wszystko czyli nic, nic czyli wszystko... 
Vegart westchnął pęczniejąc, po czym wytchął powietrze, jak rozdarty balon. 
Tyrada Tuloneja wywarły na nim mocny, niezatarty wrzód. Trudno nie dać jawy 
sposobności, fascynacji wywodem proroka, a raczej, podniecenia jakie wywarła na 
nim ta rozmowa. 
- Czy u was, na wschodzie, nie ma więc korupcji, i tych innych grzechów którymi 
zdążyłeś nas obarczyć? - Mówił trochę spokojniej niż poprzednio Zdając sobie 
sprawę, że tak naprawdę to przez ostatnie kilkanaście minut obaj dysputanci, 
niby argumentując, wrzeszczeli na siebie z wilczą zajadłością - Inkryminujesz 
nas o wszelkie niegodziwości, a spójrz na siebie. Rozumując twoją logiką można 
wszystko obalić i wszystko wybronić. Można wybronić nawet mnie, bezwględnego 
mordercę, ot tylko twą teorią względności! Można zrobić i uczynić dokładnie 
wszystko posługując się jednym tylko jednym kanonem - relatywizmem. 
- Tak! To prawda, można to zrobić! Ale ja wcale nie twierdziłem, że u nas jest 
tak świetnie! 
Mniejszy właśnie, skończył oblizywać palce po drobiowej uczcie. Wstał i doniośle 
beknąwszy opuścił miłe towarzystwo. Także tego zdarzenia, nikt nie zauważył.
- Ja kto nie! - Zaśmiał się sarkastycznie Eldredd - Jak to nie! Przecież...
- Nie tego nie twierdziłem nigdy! 
- Zmieniasz fakty! 
- Nic nie zmieniam, ty musiałeś źle usłyszeć! - Żachnął się Nataniell - 
Skurwysyństwa nigdy do końca nie wyplewisz! 
- To twierdzenie też jest względne! Biorąc rachunek współczesnego nam...
- Teraz to ty jesteś demagogiem! Skurwysyństwo jest jakby naszym chtonicznym 
Ojcem. Wspólnym mianownikiem obu nacji. Mianownikiem któremu po ścięci 
dziesięciu głów, jak hydrze wyrastają kolejne piętnaście! U nas też to jest, i 
zawsze będzie. Sęk jest, że my zminimalizowaliśmy jego zasięg i ciągle 
minimalizujemy jego skutki. 
- Mówiąc wprost, i kierując się twoimi słowami, robicie, rzecz pozbawioną 
najmniejszego sensu! Plewicie niewyplewialny chwast! I po co?! Po co to wszystko 
jeśli w nic się nie wierzy? Jeśli nie ma się celu, światełka w ciemnym pokoju? 
Wy do niczego nie dążycie! Po co te wyeksponowane zakazy! Po co? Kto cię będzie 
z nich rozliczał!? 
Nataniell jednym haustem opróżnił stojącą na kancie stołu butelkę źródlanej, 
oczywiście, wody. Jako, że nie pił alkoholu, ani nie spożywał mięsa, raczył się 
tedy źródlanką, święty dupek!
- Nie jest tak jak mówisz! Czy ty który mordowałeś na zlecenie, zastanawiałeś 
się czemu tak czynisz? Zastanawiałeś się nad konsekwęcjami? Spytałeś choć raz 
swojego zwierzchnika Athrobusa, o ocenę moralną własnych czynów? No, no 
odpowiedz, spytałeś się czy nie? 
- Nieeee! - Wrzasnął jak zarzynany niedźwiedź - Nigdy! Nie musiałem, tego robić. 
Ja byłem żołnierzem, a żołnierz wykonuje rozkazy!
- Ale jednak zmieniłeś się dlaczego?! Dlaczego skoro jesteś niewierzący?! - 
Nataniell w końcu przełknął ugrzęzłą w gardle kość. 
- Dlatego, ze obudziło się we mnie sumienie! - Zaryczał chyba do granic 
odporności, własnych strun głosowy. Kot aż zajęczał, echo rozniosło się po całym 
pałacu. - Stwierdziłem, że dłużej nie podołam! I nie...nie...podołałem...
Momentalnie ostygł umoczony w wodzie, rozgrzany antracyt. Z sykiem i dymem. 
- A widzisz! A widzisz, sam odpowiedziałeś sobie na zadane pytanie. My też mamy 
sumienie. Takie samo jak każdy, chociaż może nie, bo miano sumienie też jest 
relatywne... No nieważne. Oprócz tego wiara nasza zakłada życie po śmierci, nie 
złotą górę, czy czeluście pieczary, ale jakby koło czasu i istnień. Przy czym, 
każdemu podług jego potrzeb i zasług, ale nic na siłę, nic na wieki. My 
twierdzimy, że życie krąży. Energia jest niezniszczalna, i nieprzemijająca. Po 
śmierci, ważą się losy każdego z nas. Jeśli zwarzono prawie. Idziemy lepsze i 
szczęśliwsze obcowanie. Możemy stać się drzewem, wodą czy roślinką. Dalej, 
dalej, droga do kresu istnienia. Jeśli nie, następuje duchowa degrengolada. 
Stajemy się pająkiem czy modliszką. Trybik w trybik, akcja reakcja. Rozumiesz, 
mechanizm? Rozumiesz teraz nasz, w waszych oczach "przesadny" szacunek dla 
przyrody i zwierząt? Rozumiesz, Vegart? Rozumiesz sens naszego perorowania? 
Vegart? Powiedz, coś? 
- My, wy, oni, antagonizujesz narody, a nie mówisz o indywidualnościach, a to 
chyba ważniejsze? - Wtrącił i Alwen, swą krztę zdrowego rozsądku. Cóż gdy prorok 
nie szukał weń, uwierzytelnienia.
- Owszem, ale nikt nie działa w próżni, czyli warunki i otoczka, jest nie mniej 
istotną, prawda Vegart? 
Zaginiony przewrócił otępiałym wzrokiem, jakby nie dosłyszał nawet tego 
wykręconego chołupca: "Prawda Vegart"? 
- Schizofrenia... - Wybełkotał z ledwością - ...Paranoja i schizofrenia...
- Co? Powtórz bo niewyraźnie powiedziałeś. Chcesz może o coś zapytać? Co ci 
przetłumaczyć?
Vegart na pewno nie miał już zamiaru pytać o cokolwiek. Długa dyskusja 
wyczerpała chyba wszystek jego witalne potencji, magazynowanej, na jeden 
wieczór. 
- Nie, nie on tylko mówił, że nie wiem co to takiego modliszka. - Odburknął za 
niego Alwen. Po czym wstał, chrząknął dwa, trzy razy, nie dbając o publikę, 
przemówił. 
- W związku z zaistniałą sytuacją, pragnę ja wypowiedzieć swoje zdanie, na temat 
poruszanych tu egzystencjalnych tematów. - Chrząknął sobie jeszcze kilka razu - 
Proszę słuchać: 
Patos, Patos, Patos ! 
Patosu, Patosu brakuje ! 
Tak zawżdy, tak zawżdy, gdy 
Gdy kretyn z kretynem sparuje. 
Tu wywalił końsko zebiska, zmieniając intonacje.
Bo Bałwan, bo Bałwan, bo Bałwan! 
A Bałwan? Gdzie Bałwan? Kto Bałwan?
Tu Bałwan! Tam Bałwan! I ja Bałwan?
Bałwanów, Bałwanów nam w bród! 
To cud! To cud! To cuuuuud!
Alwen ukłonił się po skończonym "występie" zadowolon, i siadł z powrotem na 
miejsce. 
- A oklaski? Aha, zapomniał bym powiadomić o autorze tego wielkiego utworu. Otóż 
jest to Apokryf. Czyli autor nieznany. A pochodzi on z wielce popularnej wśród 
elit kulturalnych tego państwa księgi, pod wszystko mówiącym tytułem: "Złote 
myśli i inne ukryte perwersje językowe mistrza A." 
Tulonej Nataniell, z kwaśna miną, wstał od stołu, ziewnął, sapnął, szkoda 
marnować noc. Nie mówiąc słowa również opuścił jadalnie. Poeta zaśmiał się 
krótko, ale, że nikt go nie słuchał przestał po sekundzie. Pokręcił się trochę 
po pokoju, chciał złapać kontakt ale nie wyszło, cóż także wyszedł, zamykając za 
sobą drzwi i gasząc błyszczące w mroku świece. 
Nikt nawet nie zwrócił uwagi, że niemal wszyscy się ulotnili. Nikt, bo zmęczony 
tyradą Vegart, już z dawna rozłożył się na swojej części blatu, zasypiając. Po 
prostu zasnął. Opierając głowę na zgiętych w łokciu ramionach zmrużył oczy i 
popłynął w daleki sen. 
Niewdzięczny biały kot, zręcznie wskoczył na stół dobierając się do resztek 
pozostawionego jedzenia. Wybrednie niby panienka, niby szejk staranny, w 
kompletowaniu haremu. Zamruczał i pogryzł pozostałości po kaczce. Potem, dużo 
już później, wyraźnie zadowolony, wyczyścił futerko i tyłek. Wstał i cichaczem, 
wciąż brzęcząc jak mandolina, podszedł do śpiącego człowieka. Powoli, z wrodzoną 
ostrożnością obwąchał całą twarz, na końcu oblizując mu nos. Szorstki języczek 
połechtał go z niewyrażalną przyjemnością. Ułożył się do snu. Tuż przy samym 
stosie, opadających na ramiona kędzierzawych włosów. 
*** 
W kościach już oddech zimy, strzykanie, reumatyzm, dłużyzna nocy. Zmitrężyli 
zbyt długo, on zmitrężył. Czół choć nie wiedział czemu, dla jestestwa bez celu 
każdy dzień jest to zbyt długo. Marnotrawstwo, lecz cóż czynic gdy nie idzie 
zdecydować?
Aira mówiła konkretnie i rzeczowo, starając się nie pominąć żadnych istotnych 
dla sprawy zagadnień. Starając się pominąć, co istotne, lecz może nie na każden 
słuch. W zimnym, późno jesiennym słońcu jej bursztynowy inkluz błyszczał jak 
odbity w morskiej toni księżyc. Jasnym, bladym światełkiem. Nieczułym, i 
odpychającym. 
Vegart nie przerywał. Ani razu. 
Patrzył na jej nieruchomą twarz, wsłuchując się w każdy szczegół niezbyt, na 
pozór, misternie ułożonego planu. Patrzył i słuchał. Raz jej, raz tańczącego mu 
po plecach północnego wiatru. Rozalium, w którym Aira postanowiła wygłosić swój 
monolog, nie było niczym przesłonięte od wybryków natury. Szczególnie od 
północnej jego strony. Strony od której siedział Vegart. 
-...No i, to by było na tyle. - Podsumowała na zakończenie czerwonowłosa 
czarodziejka. Eldredd głowił się, jak zdołała uniknąć kręćka w swych 
arcyciekawych wynurzeniach - Czekam na pytania, i...decyzje. Chociaż 
prawdopodobnie zdajesz sobie sprawę, iż tak naprawdę może ona być tylko jedna.
Taaaaaaaak... - Zajaśniało eureką we łbie.
- Nie, ja nic sobie nie zdaję. Poza tym, zaiste T Y zdajesz sobie sprawę, iż 
wykazuję się wybitnym, antytalentem w podejmowaniu decyzji. Doprawdy nigdy chyba 
dobrze nie wybrałem. 
- Wybrałeś! Inaczej byśmy się nie spotkali!
"Zluzowała" sobie na "popis". Wstrzymała, jakby w wyczekiwaniu na odzew 
klakierów, bicie serca. 
- Tym niemniej coś trzeba postanowić. 
Nie wyczekała! 
- Tym niemniej podsumujmy. Sprowadziłaś mnie tu w poczuciu, jak twierdzisz, 
ocalenia mej potylicy przed stryczkiem, alternatywnie, przymusową służbą u 
Elryka. Ale to nieprawda, p r a w d a? Nie dlatego mnie tu ściągnięto, nie po 
to.
Vegart zrobił krótką pauzę, której dźwięczność właściwie i tak była zbyteczna. 
Aira i bez pomocy niewerbalnych "popisów" przyglądała się jemu z niekrytym 
zaciekawieniem. Z wyściełanych rosharem krzeseł, zaordynowanych do zmarzniętego 
ogrodu specjalnie na okoliczność tej rozmowy, nad świadom bezwiednie wydłubywała 
długie, końskie włosy. Nerwy. Co chwila burzyła nią fala niepewności. 
- Dowiaduję się przed chwilą - Podjął - o planowanych wybuchach rewolucji której 
ja miałbym być organizatorem. Dowiaduje się o rzekomym, podburzaniu plebsu przez 
podstawionych ludzi. O planowanych rewoltach i zamachach. O planach wielkiego 
ludowego powstania. Międzynarodowej rewolty. Powstaniu nizin przeciw górą. Wideł 
przeciw mieczom. Drewno przeciw stali. Ale tak naprawdę to ja nie zrozumiałem o 
co chodzi. I komu to ma służyć. 
- Wiesz Aira, zdumiała mnie twoja wypowiedź. - Ciągnął dalej - Bardzo mnie 
zdumiała. Na pierwszy rzut oka wszystko wydaje się jakieś popieprzone, i 
nierealne. 
Aira wyrwała całą potężną kiść końskiego włosia. 
- Nie dziwi mnie to. Rzeczywiście, ale tylko na pierwszy strzał, plan wydawać 
się może nierealny. 
- Nierealny?! To jakaś czysta hipokryzja!
- Na pierwszy strzał!. Tak naprawdę to już większość rzeczy jest już 
przygotowana. I...
- I jakich rzeczy?! Kto coś przygotowywał? Ciekawostką jest, że taki pomysł 
powstaje w tak gorącym okresie. Niemal w przeddzień zaplanowanej wojny! 
- Żadnej wojny nie będzie! - Nie zauważyła podniesionego głosu - Nie może być! 
My do tego...
- My to znaczy Alfgrad? Alfgrad zorganizował tę cały przewrót, co? On funduję tę 
całą farsę? Bo wiesz, chociaż wyglądasz jak dziecko, to ja nie wierzę w twoje 
czysto altruistyczne asumpty! 
Zawahała się przez chwilę. Ręka jej zadrżała., przy wymuszonym układaniu włosów. 
- Tak, Alfgrad. - Położyła dłoń na kolanach. Jedną na drugą. - To nie było 
trudno zgadnąć, ale czy to czyni jakąś różnice? No masz jakieś opory, w stosunku 
do Alfgradu? Co? Może takie, że ktoś chce wreszcie nie dopuścić do przelewu 
bezsensownej krwi. Do wyniszczającej wojny którą Marras, Kalandr czy każde inne 
państwo występujące przeciw potędze Alfgradu musi, powtarzam musi przegrać!
- Nie znam się na wojnach czy przewrotach. Wiem jedno, ze jeśli Alfgrad planuje 
bunt plebsu z zasady wręcz, tak czy inaczej będzie wojna! Musi być wojna! Więc 
tak czy inaczej wszystko prowadzi do rozlewu krwi, łez i nieszczęścia. 
- Ale jest chyba jakaś różnica? Czy ty nie dostrzegasz żadnej? 
Vegart nasunął głębiej na głowę swój zemszały kapiszon. Wiatr był coraz 
silniejszy. Morda mu już przezeń, i przez gadkę, ogorzała.
- Różnice też, ale na pewno więcej analogii. Aira wysłuchaj mnie - Powiedział 
łagodnie i spolegliwe - Nie chciałbym byś pojęła opacznie. Ja generalnie 
popieram to co robicie. Naprawdę popieram. Ale ja w to po prostu nie wierzę. Nie 
wierzę w powodzenie. Nie wierzę w wieśniaków. Nie wierzę że starczy im ducha i 
zapału. Nie wierzę, ze gdy jeden królewski zagon kawalerii puści z dymem kilka 
wiosek reszta stanie na barykadach, a nie przyjdzie do królów i tamtejszych 
władyków na kolanach błagać o łaskę i przebaczenie. Nie wierzę, to się nie może 
udać. 
- Ależ wcale nie musisz wierzyć! To nie twoje zmartwienie. Ty masz tylko dotrzeć 
do Kalandru i pomóc działającym tam naszym ludziom. Wszystko. Oprócz kilku 
publicznych wystąpień, wystarczy parada w glorii tego który odważył się 
przeciwstawić zakonowi. Przekonasz lud do chwycenia za broń. Wszystko, tyle co 
splunąć, a masz szansę uruść do miana bohatera, a nawet legendy!
- Chyba martwej, bo po przegranej rewolucji wszyscy przywitamy się z katem.
- Legenda musi mieć uwierzytelnienie śmiercią.
Zawahał się, tyknął, jakoby dźgnięty nożem. Burknął chmurny, szparą spomiędzy 
zadzierzgniętych warg.
- Nie lubię gdy ktoś wie o mnie więcej, niż ja sam chciałbym wiedzieć. 
- Sugerujesz, że ja wiem?
Wiesz ruda...
- Wiesz. Znasz mój życiorys jak małpa rzyć.
- To wymuszona wulgarność, ty taki nie jesteś.
- Nie? A jaki?
- Jesteś... - Uniosła wzrok w zamyślę, po czym zmitygowała. Prychnęła jako po 
tabace - Po pierwsze nie jesteś taki ważny, drogi panie Narcyz, a jeżeli się nie 
mylę to ty miałeś mi coś odpowiedzieć.
- Pięknie to i jakoś wszystko wzniosłe, cóż gdy nie możesz mnie jakoś przekonać. 
Wiesz czemu?
Aira nie zareagowała nijakim gestem, a i on nie oczekiwał odpowiedzi. Tako i 
przestój miedzy zdaniami, zjednoczył w czystą, integralną formę.
- Ponieważ mnie to po prostu nie interesuje. Powtarzam: NIE interesuje. Oprócz 
tego, że nie wierzę w powodzenie całej zabawy, mnie to nie obchodzi. Mam do 
spraw polityki wyjątkowo indyferentny stosunek. Staram się trzymać od niej z 
daleka. Wolę mieć czyste ręce. 
- Nigdy nie będziesz ich miał! Od pewnych spraw uciec po prostu nie można! Nie 
sposób, być całe rzycie pasywistą! Nie sposób całe rzycie uciekać! 
- Znowuż każesz mi wybierać. 
- Dobra. Zagalopowaliśmy się trochę za daleko. Przyobiecam ci coś, bo tak się 
zwykle postępuje przy transakcjach. A wiedz, że to tylko transakcja. 
- Przyobiecasz? 
- Głowy Kedara Lezro i Berrego. Sam będziesz mógł je ściąć. I tak mieliśmy się 
ich pozbyć, ale w sumie, może zrobić to i ty. 
Duch zapadł na muldzie, chwilowo, chwilowo... Ale czy nie spodziewanie?
- Więc jednak...
- Tak to on. Powiem więcej ciągle awansuje w hierarchii zakonu. Lezro naprawdę 
mu zaufał. 
Vegart podrapał się, na to, w lewy polik. Może lepiej było nie pytać? Ten 
miesiąc ciemnoty był tak spokojnym... Opuszki wymacały piętno sączka. Aira 
wykonała świetną robotę, niemal idealnie składając połamane kości. Cięła rwanie, 
i powodowany cierpieniem, ferment, nudność w brzuchu. 
- Chy, szkoda, że tak się stało... Ale skąd ta pewność, że chcę ich zabić? 
- Znam takich jak ty. W gruncie... 
- Ty?
- Najemni mordercy. Bo tym właśnie jesteś. 
Kłamała, wiedział że kłamie. Oszustwo, bo czym mógł jej ten Nataniell 
zaimponować?
- Dziękuję, że wysoko mnie cenisz. Chociaż wiedz, że nie dokuczyłaś mi zbytnio. 
Codziennie na nowo uświadamiam sobie ten radosny fakt. 
- Ot i szczęśliwy pan Narcyz, wiem nawet kim jest! Chociaż w sumie takim jest 
każdy z nas. Każdy czasem szuka zemsty. To żadne nowóm, prawda? 
- A jakbym powiedział, że ja jestem inny, uwierzyła byś? 

Aira ten Cassell popatrzyła nań z jeszcze większym zębem. Intrygował, a wciąż 
nie mogła go rozgryźć! Czym dziadek mocniejszy, tym i skorupa twardsza.
- Nie. Tobie bym wiary nie dała...Zastanowiłeś się? .
- Jeśli otrzymasz odpowiedź odmowną to co? Zarżniecie mnie, zakopiecie w tej 
alejce? Będę zbędnym, tedy choć może jaką grządkę użyźnię. 
- Może. Oczywiście, zadecydowały by tu nie względy ambicjonalne, 
raczej...protekcyjne. Za dużo ci powiedziałam, panie Narcyz.
- Oczywiście. Protekcyjne.
- Oczywiście.
Banalnie wzruszył mimiką.
- Czyli jak z decyzją. Nie dziw się, że nie daje ci czasu do namysłu, wiesz, że 
jestem niecierpliwa. No dalej, albo dupa albo krzesło. Zdecyduj sosna czy 
rebelia, zaszczyty, czy...
- Kto jest tą osobą której mam pomóc?
- Najpierw zdecyduj. 
- Kto i gdzie to ma się to odbyć?
- Mówiłam, że w Kalandrze. Decyzja. 
- Kto, i gdzie?! 
- Vegart...
- Kto, i gdzie ?! - Mówił z coraz większym naciskiem. Aira nie miała 
wystarczająco dużo energii do obrony. Pozatym stała zaskoczona. Wielce 
zaskoczona. 
- Mzyt'namor. To jest blisko granicy, Stosunkowo niedaleko od Newd...
- Wiem gdzie leży Mzyt'namor. Kto?
Stłumiła pierwsze cisnące jej się usta słowa. Powiedziała. 
- Człowiek,...mężczyzna o którego pytasz zwie się...
***
- ...Cameron! 
Kilka głosów, jak grot w gardło, rozdarło zmętniałe powietrze. 
- Cameron! Cholera, gdzieś się znowuż zapodział!
Ciemna jak smoła noc, zabrała ze sobą wszystko. Wchłonęła każdy promień światła, 
każde wspomnienie dnia. 
- Do czorta, gdzie jesteś?! Kurwa mać! - Zabrzmiało sentencjonalnie.
- Pogoń idzie! Pogoń, słyszysz?!
- Cameron, ty skurwysynie!! Słyszysz?!!!
- Wracajmy do chaty. - Uspokoił ktoś. 
- Przecież była zamknięta! 
- No właśnie. Chodź. 
- Myślisz, że kolejny raz mógłby...
To było tylko dwoje ludzi. Z tembru głosu, można było wyczytać przerażenie. I 
troskę. 
- Cholera, po ciemku trudno wymacać...
- Camreoooon! Camreoooon! Pościg, pogoń!
- Ciszej troszkę ciszej, Blaz. 
Ktoś zaczął walić pięścią w drzwi. Głuche echo rozeszło się szerokim łukiem po 
okolicznych trzęsawiskach. Wybrzmiało, potem jęknęły belki. 
- Pomóż...Pomóż...Idzie, wal...
- Razem...rozwalę zamek...odsuń się...Od lewej, od lewej... 
Coś chrupnęło. Zajęczało bezsilnie. Zupełnie jak łamane z premedytacją kolano.
- Pchaj...pchaj...
- No...Camerooon!
- Cicho...zapal...ogarek...
- Krzesiwo. Dobra. Przytrzymaj. Ostrożnie...Dobra, dobra. 
- Cam... - Ugrzęzło w gardle. Rzeczywiście, na brzegu łóżka siedziała patykowata 
sylwetka. Ktoś, z fizysu może i jakiś Camerona. - Filliskirk! Do diabła, czemu 
milczałeś?! Myśleliśmy już, że...
- Że co? Kolejny raz spiłem się, i leże gdzieś nieprzytomny? Rozkosznie zdycham 
w przydrożnym rowie. Że znowu rozbiję jakąś szybę, co? 
Siedzący na łóżku mężczyzna, spojrzał na swe obwiązane przybrudzoną szmatą 
dłonie. Jego czarna twarz wydawała się nieprzenikniona. 
- Wiesz, że nie. - Głos był jeszcze bardziej zatroskany niż poprzednio. - 
Przecież, jesteś dowódcą, dyktatorem, jak mogliśmy...Czemu, nic nie mówiłeś. 
Darliśmy się z Blazem tak głośno, że chyba wszystkie niedźwiedzie z gawrów 
wypłoszone. 
Cameron przygładził długą, równie czarną jak włosy, brodę. Wyrazem twarzy 
przypominał raczej bezwględnego zabójcę, czy zdesperowanego brakiem alkoholu 
pijaka niż wielkiego dyktatora powstania. Tego który rzucił wyzwanie Bogu. Tego 
za którym ludzie gotowi byli iść aż po granice piekła. Aż, na kraniec świata. 
Żeby tylko móc być z nim. Ze swoim wodzem. I nadzieją. Ostatnią.
Jego podkrążone, wielkie, i wyłupiaste jak u żaby oczy wyglądały fatalnie. Twarz 
mordercy, przy bliższym poznaniu stawała się twarzą wariata. Szaleńca, nie 
dbającego o siebie i innych. Twarz śmierci. Przed nim, i za nim. 
- Chciałem, być sam Finnie. Sam po raz pierwszy od dłuższego czasu chciałem 
pozostać sam. Sam sobie w spokoju pomyśleć. Pomedytować... Blaz, Finn, co się 
właściwie stało? 
- Przecież jesteśmy twoimi przyjaciółmi Cameron...
- Przejechał posłaniec. - Finn, zawsze musi być ktoś kto nie popłynie emocjami - 
Zbrojnych za nami wysłali. Podobno kilka zagonów. Trza na koń i w nogi. Czym 
prędzej! - Wyjaśniła pospiesznie - Czym...
- Dobra, już dobra...Konie gotowe do drogi? W porządku...możemy ruszać. Gdzie 
teraz?
- Rangun, Ukmerge, Avgren, Mzyt'namor... 
- Mzyt'namor...Czytałem, że mają tam podobno trzy najlepsze rzeczy na świecie: 
piwo...
- ...więzienia, i szubienice. 
***
- Wiesz-li, może co to znaczy, to Mzyt'namor?
- Wiem. 
- No to powiedz! Wiesz li, jaka jestem niecierpliwa! 
- Wiem.
- No więc?
- No więc, też wiem.
- Vegart...
- To po krasnoludzku. To znaczy dokładnie "Koniec Słońca".
- Koniec Słońca... Śmieszne, nie? I takie,...takie...
- Pretensjonalne? Wiem. 
***
Starała się być cicho. Bardzo się starała. Szła powoli, stawiając koniuszki 
palców na lewym, cichszym boku niemiłosiernie skrzypiących schodów. Zgasiła 
nawet świecę, i dogorywające na korytarzach pochodnie. 
Starała się być cicho. Bardzo się starała. 
Weszła na górę, i powoli, ostrożnie nacisnęła mosiężną klamkę. Na dworze huczał 
wiatr.
Wszyscy spali. Wszyscy mieli już spać. Mięli... 
- Tutaj. - Zaświstało w ciemnościach. Aira obróciła się gwałtownie, ale nikogo 
nie dostrzegła. Nawet, majaczącego w ciemności cienia. Jednak wiedziała. Poznała 
bezbłędnie. 
- Gdzie...gdzie jesteś? 
- Już mówiłem, że tutaj. 
Aira dalej błądziła wzrokiem. Kształt był nie namacalny. Obecności obcej aury 
też nie wyczuwała. Ani teraz, ani gdy wdrapywała się po schodach. To się nie 
zdarzało. Nigdy. 
- Tutaj. - Powtórzył widząc, że czarodziejka nadal niezbyt orientuje się w jego 
położeniu. - Koło balustrady. 
Podeszła bliżej, potykając się po drodze o leniwiący zydel. Zaklęła plugawo, 
chyba najmocniej jak zdołały jej drobniutkie usteczka. Z trudem podniosła się z 
klęczek. 
- Szukałaś, mnie...Trzeba było zaświecić łojówkę. Słyszałem, że znacznie ułatwia 
poruszanie. 
Sapiąc z gniewu uchwyciła poręczy balustrady. Oprócz pozłacanego posążka 
wymacała tylko jego stopy. 
- Dobrze. To właśnie ja. - Zdjął nogi z balustrady i zaczął huśtać się na swoim 
krzesełku. - Po co właściwie przyszłaś? - Zapytał retorycznie, i bez ogródek. 
Znał przecież znał odpowiedź. Może nawet lepiej niż ona. 
- Po co pytasz? Wiesz dobrze, po co. 
- Wiem. Wiem moja czarownico, wiem. Ale to niczego nie ułatwia. Nic nie zmienia.
- Zmienia. Nic przynajmniej nie muszę mówić. Po prostu weź mnie za rękę, i... - 
Odruchowo zagarnęła dłonią powietrze, nie napotykając jednak niczego. 
- Nie. Nic z tego nie wyjdzie. Nie musimy się oszukiwać. Idź z powrotem do 
sypialni.
Mówił zimnym akademickim głosem, starając się ukrywać narastające emocje. Nie, 
to nie były emocje. Lud słów był wyrachowany, i umyślny. Nic z patosu 
literackich romansów.
- Nie podobam ci się?! - Zdziwienie było autentyczne - No powiedz mi to prosto w 
oczy, bo nie wierze! Nie podobam ci się? Za małe biust, krzywe nogi...
- Daj spokój Aira. Ja...och Aira...
- Vegart...Czemu...o co ci chodzi. Uważasz, że jestem za młoda?! Nie wiesz 
nawet...
- Wiem, wiem Aira. Na pewno jesteś dużo starsza i mądrzejsza. Ale to nie to...
- Więc co? - Z trudem powstrzymywała się od krzyku, niby wulkan przed 
samodestrukcyjną erupcją . - Ja nic od ciebie nie chcę Vegart...nic. Słuchaj, 
jutro wyjeżdżasz...zapomnisz. To,...tylko jedna noc? 
- Nie. 
- Czemu nie?! - Nie chciała się już powstrzymywać. - Vegart...nie odrzucaj...Nie 
możesz mnie odrzucić... - Załkało niemal jak błaganie. - Nie dziś. 
Proszę...Potraktujmy to jako pamiątkę! Zostawisz mi wspomnienie. Podarowany 
suwenir...Vegart!? My już nigdy, się...się...
Przestał się bujać. Wstał i podszedł do niej ujmując za szyję. Potrafił poruszać 
się w ciemności jak nikt inny. Nauczył się. Nauczyli go. Jednak nikt nie 
powiedział co zrobić gdy stoi się przed zdesperowaną kobietą. Nikt nie nauczył. 
- Niemów już nic. - Przytulił ją mocno, zamykając umęczone oczy. - Nie trzeba. 
Nie warto. Ja pojadę, zniknę z twojego życia, a pojawi się ktoś inny. Lepszy, 
młodszy, bogatszy...
- Jesteś głupcem...Vegart... nie mów tak. Veg... - Ujęła, położyła jego dłoń na 
swych biodrach. Drugą na sprzączce bawełnianej koszulki. Połączyła oddechy. 
Niespiesznie, bez spontaniczności, wbiła mu się w jego popękane usta. - 
Chodź...chodź! 
Zrobił to stanowczo. I z wielkim trudem. Rozplątał jej uścisk.
- Wystarczy. Wystarczy ci już pamiątek.
- Zamknij się...Idziemy...no odpinaj...no...
- Do widzenia. - Głos już mu się łamał - Puść...puść...Puść!
Puściła. Eldredd odepchnął ją na przed siebie. Za mocno, stanowczo za mocno. 
- Aira? Przepraszam. Naprawdę przepraszam. Aira?
Zaciskając zęby, ugryzła się z odruchowo w czubek języka .Była zaskoczona. I nie 
przygotowana na zaistniałą sytuację. 
- No tak...Można było się spodziewać! 
- Przepraszam.
- Zamknij się! - Mówiła tłumiąc łzy - Jak mogłeś!? Chciałam...chciałam...Kochasz 
ją?!
- Nigdy... - Zaprzeczył ale ona nie chciała słuchać. ' 
- Nadal nie przestałeś jej kochać?! Tą zdzirę! Tę sukę która uciekła z twoim 
bratem!
I to wiedziała?! I ośmieliła się przypomnieć!
- Z twoim własnym bratem! Zachowałeś się jak dzieciak! He, he - Śmiała się 
chociaż łzy ciekły coraz cięższym grochem - Tchórz! Tchórz! I ty mówisz, że 
jesteś mężczyzną? Ty!! Cha, cha! Który chłop zadaje się z kurwą?! No, który?! 
He, he! Kurwę się używa, a nie kocha! Rozumiesz?! Rozumiesz tępy głupcze?! Ona 
Była kurwą!! He, he. Powtarzam: kurwą...
Nie wytrzymał. Uderzył na oślep zamkniętym kułakiem. Trafił. Bezbłędnie. 
Zatoczyła się na nogach ale nie upadła. Strumyczek ciepłej krwi napłynął jej do 
ust. 
- Ty...ty...Jak mogłeś...och...
Zaryczała. Bezgłośnie zaryczała. Chwyciwszy się za rozbite usta zbiegła po 
słodach. Bezbłędnie, teraz, odnajdując kierunek, na pochyłej kaskadzie. 
Przez rozbitą twarz, przez ręce lały się łzy, i posoka. Płakała, chociaż już 
przestało boleć. 
Vegart nawet nie krzyknął. Nie zawołał za nią. Nie zatrzymał. Załamany skuliwszy 
się w kłębek, z podkulonymi nogami położył się na podłodze. 
Było mu zimno, lecz zapragnął tego zimna. Było ciemno, lecz pożądał ciemności. 
Było smutno, czyli normalnie. Było mu przykro, czyli przyjemnie. 
Zimny dreszcz emocji przebiegł po jego ciele. 
Nigdy. - Usta same kreowały słowa - Ale to już nigdy nie pozwolę żadnej kobiecie 
zapłakać. Nie. Na pewno nie z mojego powodu. Nie pozwolę...Przysięgam. 
Wargi zamarły w bezruch. 
Wdzięczny, śnieżny kot wyłonił się z ciemności. Jak biała dama cicho, i 
niespodziewanie przemknął czarnym korytarzem. Zamruczał rozkosznie oblizując 
jego zdrętwiałe z zimna policzki. Wsadził sobie między szczękę ogon , i cmokając 
jak ciągnący pierś osesek, zasnął.
Zasnął, chociaż jego pani płakała. Zasnął jak reszta pozostałych w domu 
mężczyzn. Zasnął w akompaniamencie łez i utyskiwań, żywych instrumentów. Tak 
naprawdę, pierwszy raz rozbrzmiewających w tych pięknych, ozdobnie rzeźbionych 
murach.
Ale ona płakała. Nadal. I nikt nawet nie zeszedł jej pocieszyć. 
***
- Aira...płakałaś, przez niego...
- Po co się pytasz, skoro i tak wszystko wiesz.
- Aira...
- Nie dotykaj mnie!
- Aira...
- Zostaw, wynocha! Nie, nie płacze, widzisz?! No, spójrz mówię! Płaczę?! Wczoraj 
płakałam, gdzie wtedy byłeś?
- Wiem, ale nie chciałem...
- Oczywiście, mężczyźni! Czy to trudno się wczuć?! Ty...Nataniell, Nataniell!
...lecz klamka zacisnęła w futrynie. 
***
Dyszał, rzęził, wydzierając powietrzu tylko jakieś, okrawki, nie przetrawialnych 
ochłapów. Powieki, martwiejąc układały go do snu. Stawały się ciężkie jak 
żeliwne monety. Coraz cięższe, jakby kto umyślnie formował na nich piramidkę, 
dokładając co moment kolejną warstwę zaprawy. Bok rwał bez miłosierdzia, cały 
czas, mocniej i mocniej, sącząc krew. Lewej dłoni w ogóle już nie czół. Ucięty 
na wysokości łokcia kikut, straszył obłędną ilością przelanej posoki.
Gdyby nie wypity przed chwilą zielonkawy lek, zapewne leżałby już nieprzytomny. 
Może martwy? Może...śmierć...Pomylił fiolki z trutką.
Pachniało. 
Przyszli tak jak oczekiwał. Tak jak musiało się stać. Powoli, jakby z wrodzonym 
flegmatyzmem, niespiesznie stawiając krok. Strasznie głośno. Intruzi, burzący 
wrażliwą osnowę kniei. Lecz...było to tylko złudzenie. Nie, nikt ich nie 
słyszał. 
Stanęli w kole, otaczając jego płaczącą wierzbę. Wierzbę, która miała być 
ostatnią w doczesności przyjazną przystanią Nie wyglądali na zakonników. Nie 
nosili habitów, kapturów, czy stereotypowego kostru, do podpierania się w 
długich wędrówkach. Nie byli też siwymi, pokrzywionymi w kręgosłupie dziadygami.
Nie wyglądali na zakonników. Zresztą, On też na siebie nie wyglądał.
- Powiedz...jaka jest śmierć? - Zapytał ten stojący najbliżej. Ten oszpecony, 
grawiturą wiecznej ospy twarzą. - Naturalna?
Nie odpowiedział. Wytracił całą energię, walcząc z fatalistycznie zapadającymi w 
ciemność oczyma. Z obtartym z piór romantyzmu wiatrakiem, z którymi i tak musiał 
przegrać. 
Mnich uśmiechał się delikatnie. Bez szyderstwa, wydając pozostałym lapidarny 
rozkaz, do przyklęknięcia na lewe kolano. Przyklękli, ukłuwszy sztorcem ziemię, 
oparli swe czoła o rękojeść. Oni zamykali oczy...bez przymusu. 
Zaintonowali, wszyscy naraz. Wielką żałobną litanie do ich równie wielkiego 
Athrobusa. Opiewającą o pokucie, przebaczeniu, zdradzie i bezwzględnym 
posłuszeństwie dogmatom. Kończoną słowami: "W imię jego, Przez wszystko, Do 
wszystkiego. Przebaczenia" 
Stanęli. Znowu powoli i flegmatycznie. Z tymi samym, draśnięciem smutku na 
twarzy. Broń powędrowała do pochew. 
Ostatnim możliwym wysiłkiem, ostatnim czynem rozpaczy zdołał otworzyć powieki. 
- Fial...es dorn... - Odpowiedział mnichowi w swoim rodzimym języku. - Nar 
tisif, nar tulos sahra, mias allearia...dorn...do... 
Nie dokończył. Głowa bezwładnie, opadła mu na zakrwawioną pierś. Przegrał, ale 
tylko z oczyma. Jego wygrana była... z samym sobą? Któż to doceni...
Stojący najbliżej zakonnik podszedł, zbadał tętno...To takie łatwe! Nawet nie 
musiał już zawierać powiek...
Zaskrzeczały wrony. Ktoś wsiadł na koń, ktoś inny zaklął, ktoś inny splunął na 
świeży śnieg.
Ktoś inny, zupełnie inny umarł... 
***
... Długo potem krążyła wśród ludu legenda o jednorękim elfie, który co roku, 
dnia pierwszego grudnia, nawiedzał wierzbowy zagajnik Podobno siadywał przy 
największej wierzbie, i gładził jej rozłożyste konary. Kład się u jej korzeni, 
dotykał czule i śpiewał. A głos miał tak cudowny i delikatny, jak szemrzący 
górski potoczek. Jak to tylko elfy miały. A gdy jakiś człowiek przez przypadek, 
nieostrożnie do boru zaszedł to zrazu nie mordował (Jak to przebrzydłe elfy w 
zwyczaju ponoć miały) ino tylko płakał, i powtarzał jedno słowo: "Zilieen" czy 
coś takiego. Potem chylił głowę i z powrotem do drzewa się garnął. Bo jak każde 
dziecko wie, elf z wierzby wyszedł i po śmierci wierzbą się staje.[Elf w ich 
języku to wierzbinek nic innego znaczy] Bo gdy zgon w oczy zajrzy elf do matki, 
drzewa narodzin powraca. A ono korę i sęki otwiera, i przyjmuje swe dziecko z 
powrotem. To ma się rozumieć nowe narodziny są czy coś takiego. A ten elf, jak 
głosi legenda, potępion, i pokutuje. Ponoć jakiego człowieka zratował czy cosik 
takiego. I sto lat pokutę tę na barkach swych nosić miał, i sto nocy po drzewem 
ożalować. Ale nic z tych pokut nie wyszło. Ani, ani. Podobnież w roku 
dziewięćdziesiątym trzecim, gdy do spłakania ino siedem lat ostało, bartnicy z 
boru za rzeką, przyszli i wierzbowy gaj wyrąbali. Wszystko. Do jednego drzewka. 
Wierzbowe drewno, jak wiecie na żerdzie najprzedniejszym jest, więc... 
"...każdy człowiek z przyrodzenia jest inny,
nienormalny. Ale też każdy też uczy się pokory.
Ci którzy nie mogą, lub nie chcą się korzyć 
są uważani przez ogół za wariatów...
(...) ostracyzm, śmierć pośród narodu jest tym, 
czego się obawiam znaczenie bardziej 
niż poderżnięcia żył. Dlatego też, muszę być 
od niego silniejszym, nieustannie uwierzytelniając 
swą siłę "
Kedar Lezro, z jego "Korespondencji do twarzy lustra", 
ze zbioru "Ich drugie Ja"

"Wódka, jest ci na ten czas szczytowym osiągnięciem ludzkiej cywilizacji!"
Inskrypcja, epitafium nagrobne, nie poznanego z miana, skryby z górnego Marrass. 

Recepcja na rubache - "Weź po ćwierć funta żytniego, i owsianego 
kołacza, soli naparstek, dwie kwarty słodkości z wrzesiny, i trzykroć tyle 
wszystkiego, przepalanki. Chleba namocz z czwartej części wódki, miodu i soli, 
rozpuść, resztek zagotuj, dodając potem, maceruj dwie godziny, azali zacier się 
wytrąci, i ferment zgęstnieje. Raz wszytko jeszcze zagotuj. Lej ciepłe do 
karafków, czy beczek w piwnice, pomnym by nie przeładować, boć likwor takowy, z 
mocą dziesiątą niźli zwykły, po łbie wali"


Filbert stał samotnie, bezcelowo wpatrując się w dal. Na obronnym krużganku nie 
było nikogo. Doświadczeni strażnicy albo uciekli, albo zginęli w idealizowanych 
dywersjach. Młodzi, i nie przeszkoleni, albo właśnie spali albo byli, jak to się 
mówi specjalistyczną gwarą w "terenie", lub na "akcji". Zresztą Filbert 
wiedział, że nowych rekrutów praktycznie i tak były ciągły deficyt. Po zakonnej 
rebelii, która zdążyła już zostać ochrzczona, od potocznej nazwy mnicha, "Burdą 
Światłych Moćków", nastąpił lawinowy odpływ młodzieży z zakonnych szeregów. 
Trudno, lecz któż nam powiedział, przychodząc na świat, że życie będzie prostym? 
Filbert stał samotnie. Rzadkie włosy rozwiewał mu zachodni wiatr. Zimna, choć 
bita z głębi lądu, morska bryza. Wiatr taki, podłóg podań ludowych, jeśli wiał 
przy okrągłym księżycu, zawsze przynosił jakie zmiany i nieszczęścia. Zawsze złe 
nowiny... Była pełnia. 
Po krótkiej chwili oczekiwania, ze wznoszącej się naprzeciwko niego flankującej 
wierzy, wypadł w końcu oczekiwany człowiek. Filbert już na samym początku, dał 
znak swojej wyniosłości. Gdy przybył do Newd, nie zsiadając nawet z konia od 
razu zakomunikował okrążającym go masztalerzom, żeby posłali po swego pana, bo 
to on sam Filbert na spotkanie przybył, i fatygować się doń nizacz nie umyśla. 
Słudzy rozbiegli się po zamku, a on zostawiając na majdanie konia, 
bezceremonialnie wylazł na obwarowania. Po pierwsze chciał się przyjrzeć 
dokładniej zmianą, jakie zaszły tu pod jego nie obecność. Po drugie stanąć w 
dość nietypowym miejscu. I czekać...
"Z wysoka lepiej się gadka klei" - pomyślał nie spuszczając z oka zbliżającego 
się w jego stronę zakapturzonego człowieka. - No chodź! Przyjdź do pana piesku. 
Przyjdź zaskomleć! 
Mężczyzna szedł sam, chwiejnym, szarpanym na wietrze, krokiem. Za długi habit 
wyraźnie plątał mu nogi. Był sam.
- Przyszedłeś wreszcie. - Zaczął obcesowo, dla wywołania zamyślonego efektu, 
Filbert. 
- Posiwiałeś, Filbercie. Przytyłeś... - Przyjezdny gość, nie zmrużył nawet oka, 
z dumą przełykając gorzką chrząstkę. Miał fatalne koniugacje, o czym on 
doskonale wiedział, do słowa "waga". Jego waga. Nie zamierzał zostać dłużnym. 
- Przestań pieprzyć. Nie jestem już twoim błazarem, i nie muszę wysłuchiwać 
twoich jak zwykle niecelnych docinek, i nieudanego sarkazmu. 
- Racja. Tym już nie jesteś na pewno. Więc...W takim wypadku czym jesteś teraz? 
Kto się tobą wysługuje? Po gołębiu na pelerynie wnioskuje, iż chyba sam wielki 
Sirno. Nasz pobożny krzewiciel nowej prawdy. Infantylny prostak, o mentalności 
trzyletniego dziecka. Powiedz czy on jest aż tak głupi i krótkowzroczny, czy 
jak, że akurat tobie zaufał co? 
Pulchna twarz Filberta nie wyrażała nic oprócz dzikiej, niepohamowanej radości, 
i krzywych zębów.
- Nudzisz mnie, a zarazem śmieszysz swoją arogancją Lezro. Wiesz ja tu nie 
przyjechałem z niczyjej inicjatywy czy polecenia tylko z dobrej woli. 
Biskup parskną lekceważąco. 
- Z własnego wyboru. - Kontynuował nie speszony - Chcę po prostu załatwić parę 
spraw, w których ty możesz mi dopomóc. Oczywiście - Ciągnął - mógłbym załatwić 
to inaczej, ale to trochę skomplikowane i...To dziwne ale ja ciebie lubię drogi 
Kedarze. Naprawdę. 
Wyraz twarzy Kedara Lezro był diametralnie różny od Filbertowego. Niby słowo 
ludu, a podszept przydupasa.
- Bo wiesz zdajesz sobie chyba sprawę, że nie jesteś już dla mnie partnerem do 
rozmów. - Uśmiechnął się jeszcze szerzej - Prawda? 
Obydwie twarze nawet nie drgnęły. 
- Cenię cię za odwagę. - Wiatr rozpraszał słowa, jak mleko rozmiękczając 
ukręcane w misce ciasto - Za poświęcenie dla państwa. Dla Kalandru. Dla niego 
poświęciłeś swe partykularne interesy, dla niego godziłeś się brać brzemię 
odpowiedzialności. Wyręczałeś nieudolnego króla, i prowadziłeś zagraniczną 
politykę. Wyręczałeś! To ty byłeś królem! Miałeś nieograniczoną władzę zarówno 
religijną jak i czysto polityczną czy militarną. Nieważne, że była budowana na 
strachu, nieważne że byłeś nienawidzony. Że więzienia, szafoty i pręgierze 
spływały krwią. Nieważne. Istnienie jednostki w określonym środowisku, czy 
położeniu musi być ściśle powiązane z jego interesem i dobrem...
- Ktoś ci podyktował czy sam na to wpadłeś? - Zironizował Biskup - Mądrości 
takowe najczęściej po wychodkach kolportują, wiesz? 
Filbert nawet się nie zaciął, dalej łuszcząc z bakałarskim "mesjanizmem"
 ...To ona warunkuje, żywi i zabija. Takie są prawa, i zasady. Jednostka w 
systemie jest tylko jednostką. Malutką częścią trybiku, działającą dla dobra 
całego organizmu. A jeśli jest chora, słaba, uszkodzona? Zarażoną część się 
usuwa. Jak złapany w paście lis, odgryza sobie łapę Z żalem ale, bez wyrzutów. 
Część dla ogółu! Wszystko dla ogółu! Dobro społeczne jest najważniejsze! To 
twoje słowa cytowałem, Kedar! Twoje własne słowa wpajane zakonnym adeptom 
tłuczkiem do łba! Aż do bólu, szczęki, aż do bezwładu herolda. Najgorzej że ja w 
to wierzyłem...Dalej w to wierze, ale Ty przestałeś... Przestałeś się w ten ogól 
wschłuchiwać, tusząc że tłum jest zbyt głupi, i prosty by wart był twej uwagi. 
Wywnioskowałeś, że ty tylko możesz go zbawić, stary głupcze. To jest choroba...
- Dość! - Lezro poczerwieniał, tak bardzo, że mogło się zdawać iż zrazu 
eksploduje fontanną granatowej posoki. Usta mu drgały jak poszarpana struna, a 
wzrok wydawał się ostry i odrzucający, niby spojrzenie zobojętniałego już 
rżnięciem bydląt, rzeźnika - Dość na ten! Zakończ... - Opanował się po chwili 
biskup. Zachodni wiatr szarpnął niespodziewanie, zrywając mu z czoła szary 
kaptur. Zabłyszczała łysina - Przejdź do konkretów Filbert. 
Tymczasem Filbert, nie uśmiechnął się, wyczekiwany. Być to może, że właśnie 
wyczekiwany. 
- Od dwóch dni jakbyś nie wiedział jestem tu już królewskim burgrabią. Tu, 
znaczy od Newd poprzez Avgren i Brugae, aż po Mzyt'namor. Teraz tak mnie możesz 
tytułować. 
Kedar rozkojarzony, i nieludzko wściekły próbował ukryć gdzieś blady fizys przed 
jego napastliwymi oczyma. Nic mu nie było wiadomo o jakimś pieprzonym burgrabi! 
Spuścił wzrok udając szukanie po kieszeniach, remedium na zasmarkany nos. 
Nieuważnie upuścił w kałużę swój skórzany brewiarz. Zaklął w duchu jednak się 
nie schylił. 
- Szkoda książki, a mogłeś dać mi dokończyć. - Filbert spojrzał nań z 
politowaniem i tym cholernym, niemal poczuciem wyższości. Uzmysławiając rozmówcy 
jego śmieszność, niezgrabności ruchu - Wizyta u króla była naprawdę bardzo 
owocna! 
Biskup z trudem wyprostował się do riposty. 
- Co...co ma oznaczać ten tytuł? Co obiecałeś królowi? 
- Stworzenie i koordynowanie służb, przyszłych specjalnych, oraz gwarancję 
prowadzenia interesów zgodnych z linią polityki Sirno. 
Cóż ten stary cap uczynił?! Zapomniał o naszej umowie?! - Przebiegło biskupowi 
przez myśl - Powierza taką funkcję zdrajcy Filbertowi?! Samobójca! Kalandr nas 
zje!
- Nie myśl jednak, że odstawię cię od polityki. Mam zamiar z tobą współpracować 
i, powiedzmy konsultować...pewne decyzje. To przecież główny cel mojej wizyty, 
na Newd. 
- Współpracować?! Ja raczej ciekawy jestem co takiego obiecałeś Mallardowi że 
cię posłuchał. Zastraszenie? Delikatna perswazja? 
- Ależ nie! - Filbert zaśmiał się sztucznie, przez dziwacznie ułożone usta - 
Jesteśmy przecież cywilizowanymi ludźmi, a Artjan, nie wiem czy wiesz ale uważa 
mnie teraz za przyjaciela, jest więcej niż rozsądny. Od razu zgodził się z 
argumentacją Sirno, i z moimi sugestiami Zapoznał się z nową sytuacją... Poza 
tym wyjątkowo go uradował, że mój pan posiada w swoim zamku wielkich 
uzdrowicieli. Elfy, co jak mówią o gwiezdnych rękach. Żadna choroba im nie 
straszna, i każdego poratować zdołają. Przyobiecałem mojemu przyjacielowi iż 
wkrótce podeślę, kilku najlepszych, dla młodego królewicza, oczywista. Elvin 
przecie taki słabiutki... 
Kretyn! Jeszcze większy niż ten jego pokraczny syn! Poświęcać kraj dla złudnych 
nadziei, szaleństwo! Wiedziałem, że to był błąd trzymać go tak długo przy życiu! 
Wiedziałem. 
- Jaka to jest ta nowa sytuacja? Czy znowuż o czymś nie wiem? 
- Być może, ale to jest mało prawdopodobne. Przecież szlachetny arcybiskup Kedar 
Lezro rozporządza najlepszym wywiadem na świecie. 
Lezro nie skomentował. 
- Więc?
- Wiadomym ci jest tragiczna śmierć nieodżałowanego króla Eiselie? - Filbert 
uniósł wyżej brwi, w nadziei oczekując jakiejś reakcji adwersarza. Nie doczekał 
się. Nie skonfundowany ciągnął więc dalej - Oczywiście, że wiadomo. Głupio 
pytam. Szkoda tylko, że tak szybko Liddell stracił swojego młodego następcę 
tronu...Oczywiście wiesz o wypadku zapaści księcia Kelhama. Głupio...
Lezro zamknął z przerażenia oczy. To niemożliwe... Nie posunęli by się... nie 
mogli... Nagle poczuł jakby cienka drzazga przebijała mu pierś. Niebo zamieniło 
się miejscami z ziemią. Serce odpowiedziało bez litości.
- Kedar! - Filbert podskoczył zręcznie do niego ratując przed upadkiem w kałużę 
- Co jest?! Serce? Zawał? 
Biskup zaprzeczył szybkim jeszcze, ruchem głowy. Usta jego zemdlone, jak oczy po 
dwu zmianowym górnictwie, na to przemian otwierały to zamykały, bezskutecznie 
chłepcząc powietrze.
- Ja...Jak to się stało...Ki...Ked...Kiedy...Boże...
Filbert podtrzymał go po raz kolejny. 
- Trzy dnie temu. Przejął się ojcem, i sam na chorobę zapadał. - Wyrecytował 
pośpiesznie - Ostra gorączka, żołądek, jutrzni nie doczekał. Idziemy do zamku. 
Zaraz ci wszystko powiem. Musisz się położyć... - Zabrzmiało rodzicielsko.
 Biskup sprężył nogi, przez moment zdało, że wraca z podróży.
- Zdradzili mnie... - Wybełkotał jakby już przytomniejszy Lezro - Wszyscy! 
Zdradzili... zdradzili...To błąd...błąd! Fatalny błąd. Nie...nie 
powinniście...ludzie, ludzie się zbuntują. To był młody chłopak...Sumienie 
ludu...nadzieja...Oni wszystkich nas zamordują... Wybiją...
- Doprawdy nie wiem o czym mówisz, ale proponował bym się nie przemęczać. To 
naprawdę może być zawał. 
- Ty...ty... Przestań...Mów...mów co jeszcze...Czego nie wiem... - Byli już 
blisko wejściowych drzwi. Za którymi rozciągał się stromizna schodów, i dalej 
ogrzane komnaty. Zabłądził spojrzeniem, oczywista człowieka, na mile nie 
przyuważysz. 
- Właściwie to nic... - Ciągnął gadkę, jako wisielec grunt, łudząc że jeszcze 
wyratuje. -.Aha, mam podstawy przypuszczać, iż na terenie Kalandru panoszy się 
teraz uchodźca. Niebezpieczny instygator. Taki co to ludzi do bunty podpuszcza, 
przeciw bogu i religii staje. Hołocie prawa obiecuje, Camer czy Cameron, coś 
takiego...Trza go złapać i jak najszybciej zgładzić. 
- Już jesteśmy, już, już... To Alfgradzki emisariusz. Poza tym mam sprawę do 
twojego nowego Błazara. Chodzi tu o miłego nam obu... Ale zapomniał bym o 
głównej nowinie! Elryk przecie ślub niedługo wyprawia! 
- Trzy kroki...
- Kto...jest wybranką?
- Przepiękna królowa Raos Larlis! Sirno życzył by sobie, żeby na znak wielkiego 
przymierza, Ty sam ślubu...
Tym razem Filbert był nie zdążył. Lezro uwolnił uścisk, jaki pierwej utkał na 
mankiecie nuworysza-burgrabiego, po czym jak rażony strzałą po lotkę, warchlak, 
runął gębą w flankujący wieżyczkę, mur.
- Cholera! - Filbert obrócił go w stronę nieba. - Odezwij się! - Zdzielił 
wyważenie, w poczerwieniały nie wiadomo, z zimna czy z powodu serca, buraczany 
pysk. - No wstawaj, mówię! Kurwa mać! Kurwa, po trzykroć kurwa! No wstawaj łysy 
błaźnie! No, już. Tego jeszcze brakowało, żebyś mi tu zdechł na mych rękach. 
Zagrałem, za ostro, przyznaję ale nie musisz od razu umierać... Kurwa. Straż! 
Straż do mnie! Felczera mi szukać! Straż! A miałeś się tylko przestraszyć... 
Straż, ile będę wołał!

***

- Znam lepszy sposób. Spróbuj mojej fajki. 
- Wodna? 
- Wodna, ale za to doskonała. Daje taki sam efekt jak twoja, pół razy lżejszym 
sumptem! 
- Czyli co?
- Tutaj, tutaj, od dołu...Syp całość mam zapas, i to nie jakiegoś nędznego 
bakunu, tylko prawdziwe, zielone...Teraz rozpal...dobrze.
Chmurka błękitnego uniosła w powietrze, dziwny, trochę rumiany, a może i trochę 
pomarańczowy aromat, płonących wonności.
- I jak? 
- Cholera... - Zakasłał gruźliczo, przez napływające do oczy strugi łez - 
...mo...mocne! Nieźle jak...co...co to...za kaszel...Siekiera!
- A nie mówiłem?! Podaj mi. No, już oczy mgłą zachodzą! He, he. 
- Alwen, Nat! Chodźcie trzeba rozpalić ogień! Nataniell! - Zahuczało nagle zza 
ogołoconej z liści, rozłożystej jarzębiny. 
- Już, już... - Talunej zgasił żar, czął delikatnie wygrzebać nie strawione 
resztki z wielkiego cybucha, wodnej lulki. - Chwila.
- Alwen...Tutaj jesteście. - Vegart, trochę niepewnie, podszedł do siedzącej na 
skraju lasu dwójki. Był wyraźnie zaskoczony ich wspólną obecnością. Dotychczas, 
w czasie trzech dni podróży, poeta raczej drwił i wyśmiewał filozoficzne 
wynurzenia proroka, niż starał się z nim polemizować. - Coś się stało? 
Oddaliliście się od obozu...
- Nie martw się. - Nataniell wstał i poklepując jowialnie po ramieniu. Eldredd 
zauważył już u proroka pewne problemy z zachowaniem koordynacji - 
Słuchaj...Powiem ci jedno. Życie jest jednym wielkim pasmem cierpień i 
upokorzeń. Dlatego powiem ci jedno...serce...
- Co serce?
Talunej ustawił się w całkiem typowej dlań, pozycji wiejskiego kaznodziei. 
Zadarł wysoko głowę, lewą ręką zasadził się pod bokiem, a prawą wskazał na 
horyzont. 
- Serce...Weź swe serce! - Wypalił z patosem - Zasadź zwierciadło swej duszy, na 
twej marnej dłoni.. Weź i patrzaj weń podczas podróży...przez nenufary 
przez...Meandrowe nenufary przeznaczenia!
Alwen parsknął niemym śmiechem, bezwładnie zarzucając się po wyjałowionej 
trawie. W skrzywionych narkotykami myślach, powtarzał refren ostatniej sentencji 
fajkowego przyjaciela. Nataniell tymczasem, dzielnie walcząc ze wzbierającą 
paranoją utrzymał się w dotychczasowej pozycji. Z lekka tylko wykrzywionymi 
kącikami ust. Nie stracił coraz to mniej wymuszanej emfazy.
- Wódka? - Vegart od razu ugryzł emanującą od towarzyszy nienaturalną u nich, 
niemal dziecięcą euforię - Wino? Nie... - Usta same układały mu się do uśmiechu. 
Spoglądał raz na jednego, raz na drugiego szukając w aurze, jakieś takiej... 
nieokreślonej reakcji - Cabanis! - Zaskoczył wreszcie, szarpiącą zazdrością. 
Skonfundowanie utłukł, za czapą przelotnego uśmieszku. Czół się jak mały chłopak 
schowany w szafie. Patrzący z przejęciem, okiem uchylonych drzwi, na parę 
kochających się rodziców. Z jednej strony grzała omiatająca go zazdrość, 
nieświadom wydarzeń w których uczestniczył, z drugiej bardzo dobrze wiedział, że 
szafa jest połamana i ma rozpruty zamek. Sam go rozpruł, więc kędy ten niesmak? 
Cholera znowu Cabanis!
- Ta...Tyle, że Cannabis. - Poeta uspokoił się trochę. Wystarczająco, iż sam 
zdołał się podnieść z wyleniałej trawą, ziemi. Na Eldredda bał się spojrzeć, 
pomny możliwości przesilenia śmiechem, jelit. - To taka nowo kuracja - 
medytacja. Cannabisowo okultystyczna, uskuteczniana przez tego tu wielkiego 
proroka, ascetę imć Nataniella! - Prorok miał coraz większy problem z 
utrzymaniem dotychczasowego fasonu
 - Otóż - Ciągnął dalej Alwen - ten tu obecny filozof, stwierdzający iż wszystko 
jest relatywną nicością, namawia do szerzenia kultu czysto duchowego. Otóż my 
raz, wszyscy, porządnie, wreszcie powinniśmy się napić, napalić, wymedytować, i 
tak ze tego...no serca porządnie wychędożyć, i...i...i potem na frroooooont! 
No...
Tym razem już obydwoje rozłożyli się na trawie. Wyjąc i skowycząc, w swobodnej 
pariasom ekstazie. 
Vegart, podrapał się chwilę po wtóry zatłuszczonych włosach. Popatrzył jeszcze, 
pokręcił się, podłubał ze swędzenia w odmarzniętym nosie. Po czym, nie zwracając 
uwagi na, skręcających się ze śmiechu towarzyszy, po prostu, bez zbędnych 
introdukcji, pierdnął. I odszedł, niespiesznie, spacerowym krokiem w stronę 
krążącej nad lasem, szarej smugi obozowego dymu.
- Widziałeś to?
- Pierdnął.
- Pierdnął?
- Pierdnął, ha, ha, ha! 


***

- Jedziesz już, ja na twym miejscu bym go raczej dobił. 
- Berry...
- A jakże.
- Z pewnością będziesz miał jeszcze sposobność, wio.
- Jedź, szukaj i tak będę pierwszy!
- Chcesz się założyć?
- Co stawiasz?!
- Stawiam, że nie ty, że to on cię raczej odszuka, wiśta!
- To dobrze, wręcz doskonale...


*** 


Zima przyszła nagle. Nawiedziła ich jak, pryszczatego wyrostka pierwsze 
kochanie. Gwałtownie, i wyjątkowo burzliwie. Temperatura tak drastycznie się 
obniżyła, iż nawet woda w obitych bobrowym futrem manierkach, po dwudziestu 
minutach od napełnienia stawała się tylko jednolitym blokiem lodu. W ich 
położeniu woda, najlepiej ciepła i czysta była czymś bardzo istotnym. 
Podróżowali z dala od ludzkich siedzib, pokonując dziennie nawet do 
osiemdziesięciu, dziewięćdziesięciu stajań, tak więc zarówno jeźdźcy, a w 
szczególności konie musiały być dobrze odżywione. Nie wystarczała wyjałowiona 
trawa, i brudny śnieg którego i tak niemalże nie było. Mróz przeżerał 
zezłogowane nad horyzontem komulusy, odsłaniając co fragment blade swym 
lodowatym błękitem niebo. Śnieg stracił swoje żywicielki. Trzeba było 
kombinować. Kuć przeręble, wyrywać darninę, żółtawe trzciny z zakutych krą 
bagien, czy nawet, podług pomysłu Nataniella, zbierać szyszki pospolitych na 
północy sierpowych modrzewi. Filozof je rozdrabniał, wyszukiwał resztki 
zarodników, mieszał z darniną i ostatkami zabranego jeszcze od Airy obroku. Pięć 
worków poszło w dwa dni. Pozostałe cztery zdecydowali się porcjować, i dodawać 
po trochę do każdego posiłku. 
Ale na to wszystko, potrzeba było ogromnej ilości czasu i energii, rzeczy 
deficytowych z samej ich słowotwórczej definicji. Po siedmiu katorżniczych 
dniach, nie mieli już ani jednego ani drugiego, a zimno stawało się coraz 
bardziej uciążliwe. Paradoksalnie posuwając się na południe, do przynajmniej 
teoretycznie cieplejszych stron, mróz nasilał się jeszcze bardziej, i co gorsza 
skończyły się modrzewie. W ogóle niemal skończył się jakikolwiek las. Jechali 
łysymi, gdzie niegdzie zakrzaczonymi polanami, ocierając się o zachodni cień gór 
Czerwonego Świtu. Wielkich monumentalnych pomników, umyślnie wzniesionych dla 
upamiętnienia potęgi wszechotaczającej nas natury. Góry były tak wyrośnięte, iż 
ogarniały swoim podłożem bez mała cztery sąsiadujące zeń krainy. Gównie 
zachodnią Flandrię i północny Liddell, jednakoż nie stroiły do akompaniamentu i 
Marras, i w niemałym procencie, przygrywki dzikich jeszcze rubieży wschodniego 
Kalandru. Chroniły od nieprzyjacielskich zakusów, zarówno twierdze Newd, jak i, 
daleko wysforowany ku północy Mzyt'namor. Te nieruchawe monumenty, miały i 
owszem, również spore znaczenie strategiczne. Które jeszcze nabierało swej 
rumianej twarzy, gdy krasnoludy i gnomy zarzuciły swe zagłębione w górach 
sztolnie. Karły - mistrzowie nad mistrzami, opanowawszy i to na żywym materiale, 
wszelką obróbkę rud, i kruszców, po zatraceniu opłacalności w Białym Świcie 
przeniosły się dalej. Niczym nomadzi. Kopalnia, za kopalnią. Na tereny 
dzisiejszych Alfgradu i Slavii, zostawiając po sobie ino głuche wyrobniki. 
Zbędne im bogactwo, brąz i miedź. Pozornie tylko Ludziom, przy kryzysie 
aprowizacyjnym stali, i pośledniejsze rudy tyły w oczach, stając cenniejsze i od 
złota i nawet bezużytecznie twardego diamentu. Cóż gdy, niemal wszędzie gdzie 
były pospolity, pospolite były także inne kopaliny. A każde dziecko wie, że 
gdzie skarby tam i krasnale. Lepiej wyszkolone, zorganizowane i przede wszystkim 
uzbrojone karzełki, nie dawały najmniejszych szans ludzkiej pazerności. 
Tak więc taki wyjątek jak czerwone góry, stanowił dla nich to co miód stanowi o 
wyborności piernika. Płatek słodkości, driakiew na chandrę. Wielką szansą na 
monopol tego surowca wśród ludzkich drapieżców. Stąd te ciągłe wojny, najazdy, 
podjazdy, rabunek i gwałt. Żyjący w okolicach gór autochtoni, chłopstwo, 
pasterze czy myśliwi pouciekali w głąb lasów. Przenieśli się nad morza, i na 
żyzne doliny Liddellu. 
Dla Vegarta i jego kompani, oznaczało tyle, iż napotkanie w tych ruczajach 
człowieka graniczyło niemal z cudem. To jak nadybanie karpia w miejskiej 
sadzawce. Albo chleba w święto pracy. Poczuli się wybrańcami losu. I bardzo 
dobrze. Chociaż od dawnych wojen minęło kilkanaście wieków, pamięć o starych 
dziejach tego miejsca była już symbolicznie przysłowiowa. Ludzie dalej bali się 
tych ziem. W myśl powiedzenia: Jak szukasz śmierci, to w góry jedź. 
Oni też postanowili, trzymać się trochę na uboczu. Licho nie śpi. A legenda, 
zawsze zyskuje na wiarygodności, przy bliższym rekonesansie. Góry Czerwonego 
Świtu oprócz historycznych uwarunkowań dzierżył również jarzmo mitycznej 
opowiastki. Otóż około czterech wieków wcześniej, w licznych tu jaskiniach i 
wąwozach urządziła sobie matecznik banda szalonego księcia Oyvinda. Otóż ten że 
Oyvind, wygnany ze swojego dworu, w także legendarnych już, nieistniejącym 
państwie Samea, postanowił uczynić swoisty krwawy rewanż swym sędziom. Zebrał 
grupkę najwierniejszych ludzie i uszedł w góry. Targany żądzą odwetu, szybko 
stworzył ze swoich psio przywiązanych popleczników niepokonaną watahę. Morderczy 
klan, siejący blady strach na wszystko co żyło w okręgu czterystu stajań. 
Grabił, palił mordował, bez litości i skrupułów. W pewnym momencie stał się tak 
silny, nadto bogaty iż realną stworzyła się wizja, własnego państwa! Oderwania 
gór, od skłóconych ze sobą królestw, i wyprowadzenia na zdobyte tereny własnej 
jurysdykcji. 
Ale wtedy nadeszło pojednanie. Opamiętanie. Wstrząsy i bieda, to jedyny czas, to 
moment gdy ludzie stają się ludźmi. Gdy gęba im sięgnie rynsztoku. Wrogie narody 
połączyły się, w walce z jednym wspólnym przeciwnikiem. Swoją cząstkę dołączyło 
także wielkie w owym czasie imperium Samea. I tak powstał sojusz, zwany przez 
późniejszych historyków "sojuszem bezsiły", albo "marchią antagonistów". Szybko 
stworzyły wielką, niemal piętnastotysięczną armię i ruszyły na Oyvinda. Ten 
przezorny, ze swoim pięciuset ludźmi, schronił się w górach, grając w 
partyzanckie podchody. Zjednoczone siły kurczyły się niemiłosiernie szybko, 
ponosząc bardzo dotkliwe straty. W nieznanym sobie, trudnym terenie, skłócone 
nacje, nad którymi to piecze trzymał neutralny dowódca, wielbiony później 
historycznymi eposami Roderrick Molyneux, przegrywały niemal wszystkie starcia z 
Oyvindową partyzantką. Żadna pułapka, żaden skrytobójczy atak zastawiony na 
Oyvinada nie zakończyły się powodzeniem. Pasmo sukcesów błyskotliwego przywódcy. 
Szczęście, organizacja, cud? Zaufanie. Bezgraniczne poświęcenie. W tym to 
okresie, samozwańczy władca gór, zyskał sobie sławetne miano nieśmiertelnego. 
Nieuchwytnego dla znienawidzonych oczu. Tytuł - podstawę mitu. 
Jak zawsze jednak, każda najlepsza hossa musi się kiedyś skończyć bankructwem. W 
tej rozgrywce kazualnie, najprościej, ktoś zapałał żądzą wielkiej nagrody, i 
zdradził szalonego księcia. Liczący niemal trzy tysiące ciężko zbrojnych 
knechtów oddział, napadł na śpiących grasantów. Krwawa jatka, ganianie po 
górach, trwały niemal dziesięć godzin. Legło prawie półtora tysiąca tarczowników 
i wojsk pomocniczych, oraz cały oddział Oyvindowych ludzi. Z nastaniem świtu, i 
typowej w dla tych gór białych, mglistych poranków, w powietrzu, na rękach 
zwycięzców, i na niemal wszystkich granitowych ścianach, miast białego dechu, 
bulgotała gorąca krew. Kamieniste granie, zalały się posoką, a bystre, górskie 
potoki, jeszcze przez tydzień płakały szkarłatem, po dzielnym księciu Oyvindzie. 
Wtedy też to zmieniono nazwę gór z Białego, na Czerwony Świt
Jednak według legendy sam książę nie został nigdy pojmany, a ciało jego 
odnalezione. Podobnież w profetycznej wizji, przewidując klęskę, wspiął się na 
najwyższy ze szczytów - Rabesandrant, zapłakał nad losem swoich towarzyszy, 
rzucając w czarną przepaść ukochanych gór. Według podań od tego czasu, w dniu 
piątym kwietnia, dniu pechowej eksterminacji, duch jego unosi się na górami, i 
przeraźliwie zawodzi swą nieszczęśliwą pieśń. Legenda mówi, że każdy kto, choć 
raz ją usłyszy, rzuca wszystko, i ucieka w góry. A sercem jego kołacze tęsknota, 
i nieopisany żal. Nie mogąc ułagodzić bólu nieszczęśnik, jak przed wiekami 
Oyvind zabija się samobójczym skokiem w czarną przepaść.
Nie będąc zabobonnym Vegart, mimo wszystko trzymał się z dala od posępnego 
wzroku Rabesndranta. Chociaż, przynajmniej teraz uciec zbytnio nie mógł. Góra 
była tak wysoka, że nawet pięć dni drogi jaką ich dzieliło od szczytu nie było 
wstanie przesłonić jej groźnego oblicza. Zresztą nie miało co przesłaniać skoro 
w ogóle nie było lasu .Nie był dzisiaj piąty kwietnia, i Vegart cały czas 
powtarzał, że zabobonnym nie jest ale...
 Było już bardzo ciemno gdy zdecydowali się szukać wody. Pierwszy od dwóch dni 
porośnięty teren wyraźnie ich rozradował, jak dobry omen wieszczący szczęśliwy 
koniec podróży. Chociaż sami chyba nie wierzyli, że ten koniec może być choć w 
małym stopniu radosny. Nie, on z założenia już nacechowany tragizmem.
Las był, czarny i nieprzenikniony jak oko najlepszego turmalinu. Porastające ją 
skarlałe świerki i jodły, nie były wyższe niż przeciętnie wysoki jeździec w 
kulbace. Tak więc Lonthar powinien widzieć wszystko na odległość około 
trzydziestu stóp. Powinien, ale nie widział niemal nic. Konie co chwilę potykały 
się na powalonych pniach i wykrotach. 
Jadący na czele grupy, Vegart nie bacząc na ostrożność, zapalił małą, łojową 
lampkę, zeskoczył z siodła. Po chwili namysłu, reszta zrobiła to samo. 
Marne światełko nie błyszczało najlepiej, ale przynajmniej można było się bez 
obawy o zwierzęta, orientować się w terenie. 
Szli powoli coraz bardziej zagłębiając się w dziewiczy las. Po kilkunastu 
minutach drogi zwiedli jednak całkowicie kierunek marszu. Z początku wydawało 
się, że forsują na zachód, ku trawiastej dolinie jaką spostrzegli jeszcze za 
dnia, ale ukształtowanie terenu wyraźnie temu przeczyło. Zamiast delikatnie 
opadać w dół, po krótkim równaniu, zaczęła wznosić się coraz, wyżej i wyżej. Tak 
bardzo iż po, kolejnych piętnastu minutach podróż przypominała już raczej górską 
wspinaczkę, iż romantyczną sielankę, w blasku srebrnego księżyca. Zabrnęli pod 
pionowa skarpę. Bez wyjścia.
- No to koniec. - To zasapał zdyszany Lonthar. Z jego napuchniętej twarzy, mimo 
przenikliwego zimna, i częściowej dehydracji organizmu pot lał się nieopisanymi 
strumieniami. Potężny wojownik, oprócz dźwigania własnego cielska i wielkiej, 
baraniej szuby ciągnął na dodatek jeszcze dwa konie, i asekurował tyły. Jedno 
zwierze, największe ze wszystkich było jego własne, a piąte, ostatnie w kolejce 
do obroku i popitki, juczny luzak. Mimo obładowany pakunkami, żarciem, kocami, 
czy nawet Vegartowym mieczem i tak wyglądał na najbardziej rześkiego, za 
wszystkich. Vegart przypiął mu do juków, i to po wielkich namowach darowany 
jeszcze w zakonie, miecz. Pierwotnie planował w ogóle go nie zabierać, tłumacząc 
się, że i tak nie w najbliższej okolicy, nie planuje nikogo mordować, a do 
obrony przed zwierzętami wystarczy mu zwykły kordelas. Wszyscy wybuchli 
śmiechem, biorąc niby tanią facecje, jednak Eldredd, nie wydawał się dworować. 
Nie wydawała się tego też robić, Aira, i jedyny raz w dniu wyjazdu, nawiązała z 
nim jakiekolwiek rozmowę. Najpierw dała mu w pysk, następnie rozkazała się nie 
wydurniać i przypinać miecz do pasa. Upartość Vegart trochę zmalała, 
przynajmniej na tyle, że doszło do polubownego kompromisu.
- Zabrnęli my w kałabanie - dokończył z wyraźnym trudem Mniejszy. 
Vegart nałapał jak najwięcej zdołał, przez chwilę wytchnienia, rozproszonego 
powietrza i odwrócił się w stronę rozmówcy.
- Kałabania to by się przydała, ale niestety ja żadnej nie widzę. Konie dalej 
nie pójdą, ochwacone, głodne i spragnione są jeszcze bardziej od nas. Jednak 
trzeba zawrócić, bo tutaj spać nie niepodobna. 
- Czemu nie? Ja nie mam zamiaru dłużej tarmosić się przez te gówniane lasy! - 
Wtrącił do rozmowy Alwen. 
- Zamknijcie się. - Stonował ich, Alwena i szykującego się do filozoficznego 
wsparcia, Nataniella, Vegart - Nie znacie się na tym, więc cisza. To prawda 
zabłądziliśmy, i to przeze mnie, dlatego ja was wydostanę. Chodźcie, zostać 
tutaj nie możemy. 
- Czemu kurwa nie?! Pytam się, i powtarzam kolejny raz...
- Słuchaj. 
- Czego?
- Zamilcz i słuchaj, a zaraz się dowiesz dlaczego tak po prostu nie można tutaj 
zostać.
- Zamilcz? 
- Ciiiichoooo!
- Ech...
Umilkli, wszyscy. Nawet rżące do tej pory konie. Wsłuchując w kołatanie 
zziajanych serc. Łapczywe oddechy odmarzniętych nozdrzy, oraz szumny powiew 
kołysanego wiatrem lasu. Tu w przesmyku, pomiędzy pagórkami, przynajmniej wiatr 
oszczędzał opuchnięte członki. Przynajmniej wiatr...
- No i co? Dalej jak nic nie słyszałem, tak dalej nic nie słyszę. Czy ty masz 
jakieś urojenia Vegart? Jakaś paranoja ci na mózg padła, czy co innego? 
- Teraz!
- Co ty... Coś...może i...coś...coś jakby...wilk. Wilk? Wilk! Jasna cholera 
wilki! Wilki w pobliżu. Co...Co teraz, Spieprzajmy...ogień...ogień! Rozpalmy 
ognisko... 
Vegart podszedł do poety, i nic nie mówiąc niespodziewanie złapał go oburącz, 
ciągnąc za opadające na kark włosy. Wykręcił gębę. Z jego przytępionych i 
przekrwawionych od cannabisu oczach, dęło nic, tyle czyste przerażenie. Eldredd 
wejrzał weń głęboko, tak przenikliwie jakby chciał przebić wejrzeniem dno 
studni. Alwen milcząco, osuwając się powoli na ziemie, zakrył twarz. 
Rzeczywiście gdzieś tam daleko, daleko za lasem, jodłom, świerkiem, końmi i ich 
górską wspinaczką, cichy, ale wyraźnie wyczuwalny i przerażający skowyt, 
mordował spłoszoną cisze, mroku. 
- Wyje do księżyca? - Ni to zapytał ni to stwierdził fakt milczący do ten czas, 
Tulonej. 
- Nie sądzę. Raczej namacał trop i teraz zwołuje resztę watahy. Jednak jest 
jeszcze daleko. Nie bliżej niż pięć, siedem staj za nami, co w tych warunkach 
daje jakieś piętnaście do dwudziestu minut zapasu.
Spojrzał na mówiącego. Marna pociecha.
- Może więcej... Cóż, zbieramy się! - Vegart zakomenderował po wojskowemu - 
Jeśli macie co, to powsadzajcie koniom w uszy. Zwierz, jak napatoczą w pobliżu 
wycie gotowe mi tu jeszcze spanikować, a wtedy już tylko paciorek zostanie. 
Alwen podnoś się, nie dramatyzuj! Plan jest taki, idziemy w lewo, do końca 
wąwozu, a potem się zobaczy. No już!
- A plany B? 
- Ten zaszczyt spada na ciebie. 
- Aaa, to bardzo dobrze.
- No widzisz, jazda! 
Rozkaz, zabrzmiał jak kawaleryjska szarża na wroga! Wszyscy, nawet Alwen 
momentalnie się ochędożyli, sprawnie wiążąc onuce na końskie małżowiny. Po 
kilkunastu sekundach, stali już w pełnym ordunku, gotując do chwalebnego 
odwrotu. Wilki majaczyły coraz wyraźniej, ale nikt nie odważył się, spojrzeć za 
siebie. 
Vegart zamigotał gasnącą łojówką, markując znak do wyjazdu. Tego nie musiał im 
tego dwa razy powtarzać. Ruszyli gwałtownie, nieskładnie, każdy wlekąc za sobą, 
powiązane w kluczki zdezorientowane zwierzęta. Co chwilę ktoś się potykał i 
przewracał, nie łapiąc nawet oddechu na krzyk, czy przekleństwo. Nie mieli czasu 
na ból. Jednak nadspodziewanie szybko zmamliło im pokonać granice wąwozu, 
wynurzyli tedy na krótki odcinek gołej, co najważniejsze, płaskiej polany. Przed 
nim rozciągał się las. Jeszcze głębszy i czarniejszy niż wszystkie poprzednie 
lasy, jakie w życiu widzieli. Czarny jak płacz dziecka zawodzącego w komórce. 
Las mający te najgorsze z możliwych odbić, strach. 
Wjechali weń płynnie, jedną falą. Starając się nie patrzeć, wyobcować z uczuć, z 
analizowania wydarzenia. Wzrok, był im zbędny, wręcz przeszkadzał jak 
nietoperzowi gdy lokalizuje lecące ku księżycu ćmy. Poza tym, Vegart z przejęcia 
stłukł na łysej polanie, obitą szkłem łojówkę. Następnej nie mieli, a i tak 
znalezienie krzesiwa czy hubki zajęło by zbyt dużo drogocennego czasu. 
W lesie dosiedli w końcu na zad. Zwierzęta były tak słabe i wyczerpane, iż ledwo 
dawały się prowadzić, a co dopiero mówić o jeździe. Ale...pojechały. Musiały 
pojechać. Teraz one, wszystkie razem były jednym, grupowym przewodnikiem. 
Wszyscy już dawno zrównali się, czy przegonili Eldredda, rzucając ślepe 
wyzwanie, czarnemu lasowi. To już nie był Turmalin, ni inny drogocenny kamień. 
To był strach i spojrzenie. Spojrzenie z perspektywy skazańca, w głębie bladych 
dziur, katowskiego kaptura. Spojrzenie w oczy, czystej śmierci. 
 Vegart bał się tego. Bał się że taki los im wyszykował. Wziął się za 
organizacje, obiecał, że poprowadzi, wskaże... - Nie potrafię być przywódcą, 
więc po co się pcham?! Cholera, jak zwykle coś... - Targnął nim zimny, kurczący 
dreszcz. A może on też się bał? Może ale czy wilków...
 Uleciał, hen... w myślach. Daleko, daleko stąd. W krainę od której tak bardzo 
chciał uciec. Która wyrządziła, i tak skrzywiła jego życie. W marzenia...On w 
tamtym drgnieniu, już nie jechał, nie był jeźdźcem. Był poddanym swego rasowego 
gniadosza, który jakby, na siłę na ślepo starał się uratować swego pana od 
zagłady. Pędził coraz szybciej i szybciej, wbrew logice i wbrew własnym 
mięśniom. Zdając się tylko na instynkt. Szybciej, szybciej, szybciej, 
szybciej... - Wszyscy zginą, a ja pewnie ostatni. Zmuszą mnie patrzeć jak prują 
żołądki, jak tną gardła. Jak wiją się w konwulsjach, z poprzecinanymi tętnicami, 
na próżno starając się hamować fontanny krwi. Jak krzyczą, wijąc się 
konwulsyjnie: "To twoja wina!", "Ty nas w to wciągnąłeś, ratuj, siebie i nas!" , 
Ty... Święta Panienko, choć nie wierzę przebacz...
- Vegart! Vegart! 
Eldredd dopiero po dłuższym niebycie zorientował się, że jest ciągnięty za 
ramie. Wyrywa go, głuchym krzykiem z tępego letargu. 
- Tak...tak Lonthar? Co jest?
Mniejszy miał spore trudności z utrzymaniem się w siodle. W jednej ręce trzymał 
uzdę wierzchowca, a drugiej przywiązany do szyi rzemień obładowanego luzaka. Gdy 
konie zawahały się, lub choć trochę zmieniły tor jazdy, Lontharowi groziło 
przepołowienie, lub upadek pod rozpędzone w dziki karier, podkowy. 
- Wilki ucichły! Nic nie słychać! 
- Co?!!
- Wżdy wilczego łkania nizacz nie uraczysz! Szlag ich trafił chyba, cso? Może 
się zatrzymamy? 
- Zatrzymać się...
- Lepsze to niż błądzić.
- Dobra! Wrzaśnij tam, żeby się trzymali! Hej! Stop! Hej... 
Kamień, wykrot, drzewo? - Nigdy nie dowiedziesz.
Wielki, Lontharowy ogier zawył przeraźliwie, łamiąc nagle trajektorie jazdy, 
runął na przestrzał, skręconymi kopytami. Mniejszy żachnął w kulbace, opadając 
wespół, skluczonego zwierza. Bydlątko wierzgnął instynktownie tylnym odnogiem, 
próbując dobyć coś ze ściągniętego cuglami gardła. Uzda okazała zbyt silą, 
ćwieki przeszły skórę. Skuta mrozem ziemia jęknęła z cicha, głębokim 
powtarzającym się refrenem. Flauta...
Naszła przenikliwa, złowróżbna cisza. Granatowy świat zastygł w bezruchu, jak 
zagaszony, cienki knot, na cokole wypalonej, acz jeszcze nie zastygłej woskowej 
lawy. 
Vegart, jak i jadący w awangardzie Alwen i Tulonej, zatrzymali swe zmordowane 
konie. Mogli tylko zgadywać co się stało, bo sam wypadek trwał może dwa 
mrugnięcia okiem, a smolista noc skutecznie zatarła całe wydarzenie. 
- Lonthar! Lonthaaaarrrrr! - Rozdarł się na całe gardło Alwen. Głos był 
skierowany w nicość, ponieważ adresat jego zainteresowania po prostu nie mógł 
zobaczyć. 
- Zejdźcie z koni, teraz to naprawdę koniec. - Vegart ponownie wgramolił się 
szaty szafarza - Lonthar? Lonthar czy...
- Taaa...- Zaskrzeczało coś z lewej strony nocy - Tutaj jestem...Zapalcie jakieś 
światło, nie... mogę się podnieść...
Vegart zlokalizował Mniejszego po zdawkowym urywku głosu. Podszedł doń, 
niezgrabnie, jak kot nad strumienia kładce, badał każdy krok. Najpierwej 
namacał, szorstką wilgotną od potu końską sierść. Głębiej już brzuch, kopyta, 
ogon, siodło...
Oślepiła go jasna, falująca czerwonością płomieni, flara. Jego wzrok, był już 
nieźle zaprzyjaźniony z nocą, więc niespodziewana wiązka światła sprawiła, że 
widział jeszcze mniej niż poprzednio. Wytężył wzrok, maksymalnie zwężając 
nadwrażliwe źrenice. 
- Alwen...Skąd...skąd masz jeszcze...Nie świeć mi po oczach! 
Poeta stojący tuż przed nim, szybko odsunął bezczelną żagiew. 
- Była jeszcze jedna. - Wyprzedził kolejne pytanie. - W moich jukach. 
Ja...Spójrz... 
Lonthar leżał przywalony, pod buchającym parą i czerwoną pianą z nozdrzy, 
ogierem. Koń uwięził mu jedną nogę, nieszczęśliwie upadając na prawe strzemię. 
Leżał na plecach bezskutecznie próbując chociaż wesprzeć się na obitych 
łokciach. W blasku czerwonej pochodni, na jego bladej i wręcz malującej, jak 
artysta na snach fantasmagorii, emocjami twarzy, spał strach...
Eldredd doskoczył chyżo, ściskając mocno drżącą rękę. 
- Boli cię noga? Spokojnie zaraz cię wyciągniemy! - Zabajał pocieszająco, z nutą 
jakże niewinne dziecięcej naiwności! Z nutą jakiej sam dawano już u siebie 
słyszał. Lonthar nie kiep, i łudzić się nie dał. 
- Spróbuj wyciągnąć...Kości po prawdzie pewnie...Aaaaaaaaaaaa...Ostrożnie kurwa! 
Święta panienko...na Boga jedynego! Nuże przestań... 
- Dobra, dobra już jest! Spokojnie...No wszystko...Nataniell! Nataniell! Uspokój 
że konie, przyprowadź je tutaj wszystkie razem! Potem przewieście z Alwenem 
gdzieś tę pochodnie i nazbierajcie chrustu. Ja tymczasem zajmę się...No już, no 
już! Jak najwięcej gałęzi trzeba zrobić duże ogniska! Nuże, nuże! 
- Po co ogniska? Przecie mówiłem, że wilków ni ma! - Zajęczał z nadzieją w 
głosie Lonthar. - Nic nie słychać! 
- Zegnij nogę. - Eldredd zupełnie zignorował żachnięcie - Zegnij nogę, i 
przestań się na mnie gapić! No...dobrze, nie boli? Pomogę ci wstać...
Vegart z trudem podsadził masywne cielsko, które po tych kilku chwilach, leżenia 
na ziemi wydawało się jakby, korzeniem narosłe podłożu. Lonthar wsparł się na 
jakiejś połamanej gałęzi, z trudem łapiąc równowagę. 
- Dobra teraz, trzeba się zająć koniem. Ma chyba... - Eldredd odstąpił na chwilę 
od Lonthara pochylając się nad parującym zwierzęciem. Delikatnie, z wyczuciem 
pogładził jego napuchniętą jak balon nogę. Wędrował ręką powoli, spokojnie, od 
pęcin aż po kolano. Koń zarżał, z największym wysiłkiem, przekręcając głowę w 
stronę swojego przyszłego kata. Zaginiony wzdrygnął się, ale zajrzał w jego 
wodnisty w płomieniu wzrok. Błagające spojrzenie, wyrażało tylko jedną, jedyną 
możliwą prośbę: szybko! - Tak...złamana w kolanie...Nic się nie da zrobić...
Nie starając się już patrzeć, wyciągnął z za pasa, ten swój krótki kordelas. 
Zawahał się przez chwilę, jakimś nieznanym mu niegdyś dylematem. Jednak po 
chwili zwątpienia, naszła insza fala pływów. Pociągnął nosem, poszukał tego 
jedynego, pulsującego na skroni miejsca. Stuk, stuk, nie szybciej! - stuk, stuk, 
stuk, stuk... Ogier pożegnał się z nim, liżąc ciepłym z gorączki językiem, 
skrawek jego dłoni. Tej uzbrojonej dłoni
"Szybciej" - zaszeptało mu w wyobraźni - nie ociągaj się! Robiłeś to tyle razy! 
To jedyne rozwiązanie. Przypomnij sobie, tyle razy przeżywałeś takie chwile! On 
tego potrzebuje! 
- Stój! - Powstrzymał go ktoś, stanowczym, chłodzącym głowę okrzykiem.
Ufffff...
- Ja to zrobię. - Mrugnięcie oczyma, i nikły wyzwolicielski uśmiech. 
Czy to był Filozof? Prorok? Rzeźnik? Kat? Czy to był Tulonej Nataniell? Vegart 
zaskoczony, bez sprzeciwu zdał broń. Wybawienie? 
Nawet, nie usłyszeli pisku. Wszystko poszło gładko, z łatwością ukrojenia pajdy 
chleba. Tulonej, wytarł nuż w spód kufajki, po czym sam, nie próbując nawet 
oddawać Vegartowi, schował go za własny pasek 
- Miałeś zbierać chrust. 
- Nazbierałem. - Odparł ze spokojem - Tu leżało pełno suchych gałęzi. Robiłem 
takie rzeczy Lonthar, już nie raz. Wiem jak wy ludzie z zachodu traktujecie 
śmierć. Dla nas, dla mnie jest ona czymś zupełnie innym, i traktujemy ja jago 
integralną część życia, czyli cierpienia. Dla ciebie koń był czymś ważnym, a dla 
mnie tak jak wszystko był życiem. Życiem, którego nie wolno gwałcić ale i tez 
nie wolno po nim płakać. - Przerwał na chwilę, przełykając ślinę. Tak mu się 
tylko zdawało gdyż w rzeczywistości gardło miał suche jak stary grzyb. I nie 
miał po prostu skąd ciąć flegmy - Pomyśl, może ten koń w następnej tchnieniu 
będzie człowiekiem? Może jego...
Należało by ci się: "Przestań pierdolić", stracone, może następnym razem.
- Przestań się usprawiedliwiać, bo to już nie istotne. Marnotrawisz energię. 
Gadałbyś lepiej gdzie Alwen, i co z ogniskami? 
Jeszcze zanim Vegart skończył swą wypowiedź obaczył kilka tlących się, szarym 
dymem, płomyków. Płomyki te, mieniły w płomienie dobitnie oświetlające las i 
wszystko dookoła. Pomiędzy nimi, cały lśniący, z pochodnią w ręku, a szopą na 
głowie, biegał pokrzykujący, do siebie Alwen. Wyglądał przedziwnie, można by 
nawet rzec, że cudacznie. Jak jakiś potwór, ognisty król witający gości w swoim 
gorącym królestwie. 
- Co jest? - Zakrzyknął nie odrywając się od swojej pracy - Pomóżcie mi! 
Vegart, a za nim podtrzymujący wespół Lonthara, Nataniell, bez namysłu 
przyskoczyli do "tańczącego" Poety. Tedy nagle uświadamiając, że znaleźli się w 
niemal szczelnie zamkniętym ognistym kręgu. Stanęli oto pod dość dużym, 
rozłożystym świerkiem, otoczeni zewsząd językiem złotopurpurowego, ognia. 
Ekstaza blasku, otulająca drzewo, i desperacka bieganina zdenerwowanych ludzi, 
rzucały na świerk istny festyn cieni. Kto widział, do złudzenia przypominający, 
zabobonne piromancyjne obrzędy, praktykowane drzewiej, a i teraz nierzadkie 
jeszcze, przez leśne wiedźmy, na każde kwartalne kalendy roku, i oba ekwinokcja. 
Nikt nie widział, każden czuł. Coś zaśmierdziało. 
W powietrzu kadził, nieprzyjemnie intensywny zapach, przypalanej stęchlizny. 
- Nie zamykajcie całkowicie wejścia! - Wrzasnął obładowany gałęziami Vegart. Sam 
nie wiedział dlaczego ale, wszyscy, nawet Lonthar, zrozumieli się bez słów. Bez 
słów, bez telepatii. Wszyscy byli zgodni co do realizacji celu. Wszyscy 
wiedzieli, że za kilka minut może być już za późno. Wszyscy wiedzieli, że to 
kraniec ich sił, i że ta bitwa, przesądzi, już starcie, tryumf reszty kampanii. 
Krąg musiał się zawrzeć 
 Wycie. Wycie, jakby inaczej.
- Nataniell, biegnij po konie! Biegnij! 
- Co z ogniem?! 
- Nie wiem, biegnij do cholery! Biegnij!
Wschodni prorok, który to uśmierceniem ogiera, bardziej niźli najprzedniejszym 
glejtem, uwierzytelnił przydatność do drużyny, pognał po uczepione konarów 
zwierzęta. 
Alwen z Vegartem zajęci zbieraniem drewna, nie mieli jednak czasu obserwować 
jego heroicznego boju ze struchlałym zwierzem. Nie widzieli, jak narowisty 
gniadosz, omal nie urwał się z postronku. Czy gdy, w zaślepieniu nie stratował 
własnego wybawiciela. Nie widzieli z jakim trudem przeprowadzał "szlachcica" i 
luzaka przez ścianę ognia. Jak wiązał oczy własnej klaczy, żeby odważyła się 
postąpić choć jeszcze krok dalej. Jeszcze krok przez gorące poszycie. Jeszcze...
Nagle wszyscy, jak jeden mąż, zamarli w swej robocie. Jakiś dziwny, okrutny dla 
uszu ryk współ zagrał w ciągłe rżenie przerażonych jasnością zwierząt. Konie 
zajęczały jeszcze głośniej. 
- Cisza, uspokój je! 
- Już...staram się...co to...co... 
Wszystkie one, oprócz Alwenowego, były już w kręgu. Uwiązane, ze szczelnie 
zawiniętymi oczyma, trzęsły kitą wkoło świerka.
Tulonej, mocował się jeszcze tylko z tym ostatnim. Który oprócz permanentnego 
zawodzenia, to stawał co chwilę dęba, to bił na oślep okutymi kopyciskami. 
- Uspokój go mówię! Trzepnij go czymś może się w końcu zamknie! 
Słabość ponawia na konającym, nie by dobić, raczej zwielokrotnić upodlenie.
Słowa Vegarta jakoby rozpłynęły się na wietrze. Jakoby rozpuszczany w szklance 
mleka, słód. Uniesione, gdzieś daleko, daleko, hen w nicość, wzięły rozwód ze 
świadomością. Powoli ogłuchł na rżenie zwierząt. Uodpornił na rzucany szkalun. 
Na odgłos przeskakujących iskierek, na skrzypienie łamanych gałęzi. Stał się 
drżeniem kniei. Jękiem, dudniącej pod rapciem, ziemi. Tu powiew wyleniałego 
futra, stukot czterech, ośmiu, szesnastu, trzydziestu, czterdziestu trójkątnych 
łap! Sapanie kilkunastu spragnionych krwi, a może tylko przeżycia gardeł. Para, 
wywalonych na brodę jęzorów. Do marsza falowane ogony, do tańca gastryczny skręt 
zapadłych żołądków. Ich oczy! Smutne i przygaszone zmaganiem z codziennością, 
zarazem, bystre, szybkie i zdeterminowane. Nie chciały, musiały. Oczy 
zwiastujące śmierć...
Słabość potrafi też cuci, lepiej niż po pijatyce, maślanka. 
Otaczają nas - Dopowiedział sobie w duszy - Ten głos...ten ryk, to był sygnał do 
ataku. Basior ferował wyrok...Cała wataha. Idą od lewej, od Rabesndranta. Potem 
zakręcą dwoma łukami, od południa i północy. Na przecięciu ich wypadkowych krąg 
się zamyka. Na przecięciu ich wypadkowych... Luk zamyka się...Na przecięciu...
- Tulonej! - Zakrzyknął jakoś inaczej, jakoś tak świadomej.
Na przecięciu ich wypadkowych...
- Alwen i Lonthar zamykać krąg! Rusz się kupo sadła, i pomóż w czymś w końcu! 
Na przecięciu ich wypadkowych...
- Tulonej, Tulonej! Zamykamy właz! Zamykamy wejście! Lonthar napinaj kuszę! 
Na przecięciu ich wypadkowych! 
- Nataniell! Wilkiiiiiii! Wilki!!! Zostawiaj konia! Spierdalaj! Spieprzaj 
stamtąd! Spie...
 Alwenowy koń zajęczał okropnie. Jakieś niezrozumiałe cienie zatrzepotały w 
ognistym deseniu. Coś zacharczało, coś zawyło. 
- Tuloneeejjjj! - Vegart z Poetą niemal w tym samym momencie sięgnęli po broń, 
wyskakując na skraj ognisk. Eldredd nie mając nawet swego noża, więc z ognia 
płonące, polano - Strzelaj! Strzelaj Mniejszy! Strzelaj w tych skurwysynów!
Bełt zatrzepotał na wietrze. Coś zacharczało, dziwnie, dziwacznie, inaczej od 
znanego im repertuaru. W ułamkach sekundy przeskakiwały okropne obrazy, 
nieuchwytnie dla ludzkich oczu. Coś zacharczało jeszcze raz, i jeszcze raz w 
innej tonacji. 
Wycie, wycie, wycie, wycie, wycie! One nas pożrą! Upieką żywcem na ruszcie! 
Wilki! Wilki! Wilki! Zęby, oczy, krew! Wygłodniały, śmierdzący padliną odór. 
Śmierć! Śmierć! Śmierć...
- Natanieeeeeeeel! 
Nagle błysnęło, coś zajarzyło białym blaskiem. Skomlenie zbitego psa. Prucie 
rozrywanego mięsa. Ludzka postać zamajaczyła na granicy ognia, po czym bez 
wahania postąpiła w piekło. Chude cielsko strzeliło z wielkim impetem, wysoko i 
ponad płomieniami. Lądował miękko, obalając jednak przy tym, guzdrzącego na 
krawędzi światów, Alwena.
- Tulonej! - Vegart zakrzyknął radośnie - Cały jesteś?! 
Kaznodzieja zawinął się na ziemi, zmuszony wesprzeć przy wstawaniu ostrzem 
kordelasa. Wsparł się na Vegarcie, z trudem utrzymując się na nogach. Ledwo 
łapał oddech, a głowa dygotała mu ze zdenerwowania, W promienistym oświetleniu, 
Eldredd dostrzegł i na rękawie jego kufajki i na dłoniach, wyraźnie zacieki 
breji.
- Co się stało, nic ci nie jest?!
Tulonej zaprzeczył łysą głową, przecierając kapiący, także posoką i charchami, 
nos. 
- Nic...dorwali konia...Nie mogłem ich powstrzymać. To jest cała wataha. 
Wygłodniała, - Zakasłał - i zdesperowana...Stara wadera jest chyba w ciąży, i 
stado ciągnie ją po...po jedzenie. Jeden z nich...skoczył mi do gardła. 
Zarżnąłem i uciekłem. Koń...zjedli go żywcem. Nic...naprawdę...
Mimowolnie naszło przypomnienie gatunkowej wolności. Pytanie jedno - czy warto? 
Alwen podszedł i poklepał pocieszająco w ramię. Koń był jego, i ten mały gest 
przyjaźni znaczył po prostu tyle co: Nie przejmuj się. To nie twoja wina. Lecz 
każden, najszlachetniejszy odruch współczucia ukryte ma w dali - "Jednak mogłeś 
zrobić więcej..." 
Wszyscy umilkli. Umilkli kontemplując natłok tragicznych wydarzeń. Stało ich. 
Czterech dorosłych mężczyzn załamanych, ze spuszczonymi oczy. Z pustką w głowie, 
z niewesołą perspektywą, o której nie byli w stanie myśleć. Stanęli w diabelskim 
kręgu. Niedaleko wielkiego świerku, otoczni przez sforę ujadających bestii. W 
bladej poświacie polerowanego gwiazdami księżyca... Słońce umarłych zbieraj 
swoje żniwo! 
- Vegart, Vegart! - Mniejszy postanowił w końcu przerwać tą zgubną stagnację - 
Ocknij się. 
- Co. 
- Trza działać.
- Trza. 
- Plan B.
- Tak...- Zabrzmiało to tak przekonująco, i z takim entuzjazmem powiedziane, że 
na dźwięk tych słów, oddział wojskowych zabijaków, bez solarium musztrował by w 
szyk, gotowy do kroczenia w nowe ideały. Eldredd znowuż odciął się od 
otaczającej go rzeczywistości. Znowuż zaczął marzyć i użalać się nad swoim 
losem. Po raz kolejny postawił się w sytuacji nieudacznego kretyna. Zabłąkanego 
na targu dziecka, nawołującego za matką: pomoc! - Trzeba. Masz jakiś pomysł. 
Oczy miał otwarte, ale mogło to być tylko złudzenie.
- Tuszę, że mam! 
- Mów śmiało. Nie krępuj się, nikt ci nie przerwie. 
- O co ci znowu chodzi! - Lonthar spienił się. Czemu? Bo była okazja.. 
Przypomniał wszystkim, jak bardzo jego cięki, za wysoki głos kłócił się z 
całokształtem sylwetki - Nat żyje, my żyjemy a ty jak zwykle nie kontent! Proszę 
bardzo, jak ci się nie podoba to skacz do nich! Niech cię obedrą ze skóry. Nic 
wszystko,tylko o ciebie trza się turbować, i patrzeć na głupią gębę! A proszę 
skacz sobie! 
- Przestań...
- Skacz! No skacz mówię! 
Lonthar złapał go za ramię trzęsąc w wszystkich kierunkach. Z łatwością starego 
drwala, co to brązował siekierką dębową łamał. 
- Skacz! Skacz jak mówię! Do cholery przestań mnie w końcu denerwować! 
- Puść...puszczaj drągalu...precz z łapami...
- Skacz! 
- Zostaw go Lonthar! Zostaw go powiedziałem! 
- Skacz, ty niedorobieńcu! Ty morderco z wyrzutami sumienia! Skacz! 
- Spooookóóóój! 
Alwen rozdarł się na całe gardło, zapychając się między dwójkę szeleszczących - 
teraz komediantów. Mniejszy puścił w końcu Vegarta, pokuśtykał z nieugięta 
pokora w stronę drzewa. 
- Jesteście jak dwójka starych bab wiecie! Niemal nas wilcy nie zjedli a wy tu 
sobie jakie spory urządzacie! Siadać mi wokół drzewa, tak, żeby każdy pilnował 
jednej strony świata! Bez dyskusji i przepychanek! Mniejszy nie rób mi 
skacowanego przygłupa tylko napinaj tę kuszę! Vegart nie marudź tylko siadaj! 
Nat, nie mitręż już tej kufajki tylko dorzuć do ognia! No, zgoda?!
Niemrawy gesty głową. 
- To dobrze. Ja siadam od strony góry, i twojego luzaka Lonthar. I pamiętajcie 
bez kłótni bo konie i tak już ledwo stoją. Jeszcze jeden taki wybryk to gotowe 
się spłoszyć, a wtedy jak mówiłeś, koniec! 
Usiedli na strzał treserskiego bińczuga. Tak jak było powiedziane z czterech 
stron. Każden u głowy z drzewem, każden u boku z chrustem. 
Drzewo dawało oparcie i odpoczynek dla wycieńczonych boleści. Można było chwilę 
pomyśleć i zebrać ułudę siły. Twarde konary wybijały się po szyję, tworząc coś 
na wzór, drewnianego zagłówka, a nadmierna bliskość ognia, nasuwała na myśl 
jakieś przytulne, domowe palenisko. Tylko nóg nie dane, tak jak na prawdziwym 
posłaniu wyciągnąć. Ogień strawił by zelówki, ale cóż to w obliczu pieszczoty! 
Wycie. Po raz kolejny. 
- Co się stało? - Ktoś rzucił pytanie, bez konkretnego adresata - Zeżarli je, 
czy co? 
- Chyba nie. - Odparł bez przekonania, wcale nie wywoływany do odpowiedzi 
Vegart. - To w końcu dwa spore bydlaki. Nie wiem ile ich jest ale mogą je żreć 
nawet całą noc. To dla nich prawdziwa uczta. 
Milczenie. Cisza. 
- Dorzućcie od ognia. - Nataniell, był podniecony. Wyraźnie podniecony. 
Na ukaz, jak jeden wykonali kolejne polecenie, wrzucając po klika gałązek. Nie 
było wśród nich przywódcy. Takiego który by wyraźnie dominował, i narzucał swoją 
wolę. Nikt już nie był wstanie podjąć się tego zadania. Nawet najbardziej 
doświadczeni, Vegart i Lonthar, bali się wziąć na swoje barki odpowiedzialność. 
Eldredd nawet próbował, ale bez wyraźnego skutku. Alwen po ekstazie polucji, 
przymilał, zgoła do snu niż heroizmu. W takim układzie, każda decyzja, nie 
nazbyt szalona, brana natychmiast jako dogmat. Władza ludu... 
Czy to utopia? Tak, taki system nie istnieje. 
- Widzę przed sobą wilka - Tulonej kompletnie zatracił kontakt, z instynktami. 
Nad prawidłem losu. Wszystkie te jego medytacje, te jego nadęte teorie nie 
mające nic wspólnego z prawdziwym życiem legły teraz w gruzach. Nie wytrzymały 
zderzenia z brutalną rzeczywistością. Ze światem zachodnich królestw, w 
brutalności. I on się temu poddał. Już na samym początku gdy szlachtował 
zamroczonego upadkiem konia. Teraz istotnie stał się tym czym jest, czym w 
religii, rodzi każdy człowiek: zwierzęciem. Nie lepszym i nie gorszym niż 
atakujący w nocy wilk. Takim samym. Takim samym... - Obserwuje nas. Obserwuje 
nasz strach. Nie da nam uciec. 
- Ja też widzę przed sobą wilka. - Wymówił cicho, jakby sam do siebie Alwen. 
- I ja.
- I ja także...
 Urwał. Nie dokończywszy wypowiadania smutnej prawdy Vegart. Dorzucili chrustu. 
Czerwone płomienie, zaskrzypiały nad nowo przybyłą ofiarą. 
- Otoczyli nas i czekają aż zwariujemy do reszty i ruszymy do nierównego boju. 
Chcą nasz wyciągnąć stąd i wtedy zagryźć. 
- Ta - Dodał Nataniell - albo czekają jak nam się skończy ogień, żeby same po 
nas przyjść. 
- Nie. - Vegart przerwał szaleńcze dywagacje, który naprawdę mogły doprowadzić 
tylko i wyłącznie do obłędu - Dwa konie to nawet dla nich nad to. 
- Tak?! Skąd ta pewność? Wpieprzyłeś mnie w to gówno takimi to pewnikami i teraz 
co? Dalej wróżysz z fusów? Spójrz w prawdzie w oczy, za dwie trzy godziny, góra 
do świtu zabraknie, i co? Na świerk cię nie wgramolę.
- I ty też dałeś się zwariować Alwen? - Zapytał, lecz bez wyrzutu ,Vegart. 
Wstrzymał oddech czekając na reakcję poety. Nie było żadnej, więc, sam sobie 
poszukał odpowiedzi - Wilk ma ograniczoną pojemność żołądka - Wydeklamował z 
uniwersytecka dokładnością - i jako taki dorosłą krowę je dwa miesiące. Biorąc 
to pod uwagę, jak również jego naturalny strach przed człowiekiem, wątpię żeby 
warował tu z czystej chęci zjedzenia nas. Raczej myślę, że część z nich, wedle 
hierarchii stadnej właśnie czeku na swoją kolejkę do podziału koni. Część z 
nich, to znaczy ze dwa, trzy najadły się już i patrzą sobie na nas. Obserwują z 
ukosa, z czystej ciekawości jak my ludzie obserwujemy parkę śpiewających w 
klatce słowików. Tak, po prostu. Rozkoszują się swoją przewagą, ale nie sądzę, 
że mają zamiar...Słyszycie? 
- Nie?
- Właśnie, cisza. Nie wyją. 
Rzeczywiście, nastała jakaś przedziwna, głucha cisza. Podmuchy wiatru, oddechy, 
przeskakiwanie iskier, na płonących żagwiach. Szum drzew, sapanie...Nic. 
Spokój. Cisza. Sielanka...
- Widzę jego zęby...Patrzy się na mnie z tą doskonałą perfidią. Z tym 
mianownikiem tryumfalizmu. Ten...Ma czerwone oczy. Jak wściekły pies, któremu 
zabiera się obgryzioną kość. Głowa, pysk...Jest wielki. Zapewne stary basior. 
Przywódca stada. Nażarty, i napity. Z Rozkrwawionymi wargami. Ze splamionymi 
zębami. Wielkim jęzorem, i długim niespokojnie wiercącym się ogonem. Te 
uszy...Wsłuchują się w cisze. W bicie naszych serc...Ten stary wyga wie, że się 
boimy. Wiesz co? Wiesz...Dorzućcie drewna, tylko nie za dużo...
Spokój. Sielanka. 
- Nie można zasnąć. Nie można. 
Rżenie koni. Sielanka. Cisza. 
- Tylko nie zaśnijcie. Tylko nie zaśnijcie. 
Ogień. Przeskakiwanie iskierek. Księżyc, i gwiazdy. Jest zima. Listopad...Sen...

***

Wody!... Piasek, cholera sam piasek! Ile...Ile jeszcze będę musiał iść? Boże, 
przebacz, Najświętsza Panienko zlituj się! Pali mnie! Pali! 
Usta, gardło, język...zlepione. Suche, i poskręcane. Kałuża, rynsztok, 
spluwaczka. Tak! Tak! Ślina to istny rarytasem! Marzenie smakosza... Ile jeszcze 
będę musiał brnąć? Ten żwir... To już chyba tydzień, gdzie miesiąc! Miesiąc, już 
tak się błąkam. Głodny jestem. Pić...Pić. Piiiiiiiiiićććććć! Choć mały łyk! 
Słyszysz?! Choć pozwól mi umoczyć wargi! Spojrzeć! Błagam...No słyszysz czy, 
nie?! Nie odpowiadasz?...Skurwysyny! Skurwysyn! Wszyscy, i ty, i ja bo jestem 
twoim dzieckiem, i kaktus, i kamień i ten pieprzony, pieprzony piach! Ta sypka 
pułapka, to jest popierdolony garnek, ten...Zaraz, zaraz...Przecież wy nie 
możecie mnie nawet wysłuchać...Przecież ja nie jestem w stanie nic powiedzieć. 
Ja po prostu nic nie mówię! Och, najświętszy Athrobusie tak chciałbym się teraz 
móc rozpłakać! Uronić choć małą łezkę. O, o taką maleńką! O taką...Od razu bym 
ją zlizał! Tak momentalnie. Może ktoś tu płacze! Może ktoś do...do nie wiem 
czego płacze?! Czy jest tu kto?! Jaka płaczka? Hej... Po co wołam? Przecież 
dobrze wiem, że i tak nikogo nie zobaczę, i tak nikt mi nie da wody! Zatłukł 
bym! Zamordował bym, trup na miejscu! Trzeba ryczeć i koniec! Ja ostrzegam 
lojalnie...Ale przecież tu dalej nikogo nie ma! Nawet, marnego, patykowatego 
węża! Nic! Silvini, ty...ty nie można było dać mi tu choć z jakiego psa, co? No 
powiedzmy kota, nie?! Tylko, na głodówkę, pragnienie...Barbarzyństwo! 
Kanibalizm! Perwersja, najgorszego gatunku! Nawet zabić się nie mogę, bo niby 
jak? Proponuje, najlepiej to się utopić, cha, cha, cha! Nie! Nieeeeeeeeeee, 
moooooooożna! Co, najwyżej obeżreć się tym gównianym szarym tynkiem! Czekać na 
eksplozję flaków! 
Ratuuunku! Ratunku! Ratunku. Ratunku...
Zaraz, zaraz co, co to tam w oddali szemrze? Nuci, zawodzi, pieje i dalej 
smędzi! Ale czy to aby nie, Najświętsza Panienko!...Będę pierwszy! Zabiję, 
zatłukę, zabiorę, ja byłem pierwszy! Nie pchać się! Nie podchodzić do mnie, 
jestem nerwowy! Woda! 
Tyle wody!! Jaaaaaa! Skarpa, kamienie, plaża! Jestem uratowany! Jestem 
uratowany! O jak fajnie, jak zimno, jak orzeźwiająco! Chłodno, genialnie...! 
Co to? Co to jest! Nie...o nie! Nie, możliwe! Jeszcze raz... słona! Słona! 
Słona! Słyszycie to jest słone! Słone! Pieprzone! Pieprzone, a co! Płakać mi się 
chce! Ot co! To jakiś pieprzony ocean! Pieprzone, wielkie, pieprzone morze! 
Morze! Nie, nie, nie, nie, to nie może być prawda, nie. Pieprzona pustynia, a za 
nią pieprzone morze! Pieprzone! Ja chcę się obudzić! To nieprawda tylko 
pieprzony koszmar! Nie, może być! Pieprzone, pieprzone alternatywy!
Jak, przyjemnie...Co to jest! Mokro...Smaczne, nie powiem! Więcej, więcej!
- Dalej, lej zapłacę... - Alwen przewrócił się na bok, majacząc jeszcze w sennej 
gorączce - Lej co to jest? Słodkie, miód? Miodzik, anyżówka...Nie budźcie, 
mnie...Dobre. 
Coś rzeczywiście, coś blado żółtego o dziwnie gastrycznej wonności, oblewało mu 
ramiona. Plecy, kark, szyję. Dalej, spływało mu po brodzie napływając do ust., 
nosa, oczu, nozdrzy! 
Alwen machinalnie, z lubością wyciągnął z pyska siny język, i zaczął się był 
oblizywać po podbródku, policzku, oblanych rękach i mankiecie. Zadawało my się, 
że słyszy gwizdy, coś co mogło być chrząkaniem. Jakieś pochrapywania, ślinienia 
się, podcierania, wycierania, smarkania, bekania...
- Mocniej, mocniej! - Ponaglał, równocześnie zaczynając na powrót do stanu, 
przynajmniej częściowej kontroli umysłu.- Nie zakręcaj kranu, proszę. - 
Machnąwszy się językiem, uniósł, powoli, ostrożnie, do góry jedną, a po tę drugą 
powiekę - Jak jasno. Drzewa, krowa, łąka, pola, las, droga na... A to co! Fu ja; 
śmierdzi! Coś ty za jeden!! Co tu się dzieje! 
Poeta momentalnie, jak ugodzony mieczem w rzyć, zerwał się na równe nogi. Był 
cały przemoczony, do tego okrutnie cuchnął ulicznym wychodkiem. Naprędce starł z 
oczu zaspaną mgłę, otrzeźwiał ze zdumieniem wyglądając, stojącego przedeń 
człowieka.
Rzeczywiście, tuż obok niego, guzdrał z rozdziawioną gębą, jakiś wychudły 
pokurcz. Miał spuszczone spodnie, i cienkie jakby bocianie nogi. Rozchełstane 
giezło, i drewniane sandały czynił zeń jakiegoś letniego parobka, zabłąkanego w 
zimie, na leśnym ustępie. Nie statek na sakwie, to i na umyśle pokręconego. 
Pokrzywiona, przeorana bruzdami twarz, i rozwarte w coś pomiędzy jowialnym 
uśmiechem, a spazmem debilizmu usta sunęły uzasadnione obawy, że ma się do 
czynienia z totalnym przygłupem. 
Stali tak przez chwilę, wyraźnie zaciekawieni wzajemną obecnością w tym miejscu. 
- Eeee...dzień dobry? - Alwen wyprostował się, po czym, z trudem wydeklamował 
nie pewne powitanie, nie podając jednak do uściśnięcia swojej dłoni. 
Nieznajomy, zareagował na to powitanie w dość oryginalny, i wyszukany sposób. 
Dokończył po prostu wykonywanie, swojej nagle przerwanej dehydracji Po czym 
podciągnął spodnie, wsadził mokre dłonie do ust. i głośno zamlaskał przy 
przełykaniu. W tej całej tej operacji, ani razu, nawet na moment nie spuścił z 
poety wzroku. To znaczy może nie całkiem. Ponieważ lewe spojówka rzeczywiście 
cały czas pozostawał niewzruszona. Natomiast prawa, bez przerwy, zmieniała swoje 
położenie, obijając chyba wszystkie ściany przekrwawionych białek.
- Dzień dobry. - Powtórzył już znacznie pewniej poeta. Przełamał się, ale 
zadziwienie jakby jeszcze w nim wzmogło. Zdjął rękawiczkę. Z trudem, łamiąc 
obrzydzenie, starając się naprawić swój błąd wyciągnął na powitanie, skostniałą 
na mrozie rękę. 
Nieznajomy cofnął się gwałtownie, omal nie potykając się o wystające z ziemi 
korzonki. 
- Tibor, Elwood! - Zacharczał, chrypliwym głosem. Prawe oko zaczęło tak szybko 
zmieniać położenie iż mogło by się wydać że zaraz z jakąś niesamowitą szybkością 
wyleci z oczodołu -
Do mnie! Heretnicy, trupojady, napadli! 
Alwen zamarł w bezruchu, zupełnie zdezorientowany zaistniałą sytuacją. Patrzył z 
niedowierzaniem na wrzeszczącego człowieczka który jeszcze przed chwilą 
bezceremonialnie sikał na jego plecy, a teraz klnie nań jakieś niezrozumiałe 
brednie. 
- Co...jest? Czy to już ranek...Wilki! - Vegart rozbudzony, rozchodzącym się 
wrzaskiem na wspomnienie poprzedniej nocy momentalnie oprzytomniał. 
Wilki, Boże, co teraz...Zasnąłem, cholera zasnąłem! Co robić! Co robić! 
Nóż...tak mój nóż ogień! Pochodnia, ognisko, żagiew...
Nie zdążył niczego namacać. Gdyż, zimny, ostry przedmiot ukuł go w szyje. 
Eldredd zesztywniał w bezruchu, zaciskając mocno zębiska.
Spokojnie. - Powiedział w myślach - Uspokoić się, nie denerwować. To nie wilki. 
To wiem na pewno. One nie przystawiają, żelaza do gardła. Jest ranek, 
przetrwaliśmy noc, chce mi się pić. - Ciągle nie miał odwagi podnieść wzrok - 
Żyjemy. To może...może być pogoń. Może ale nie musi. Jakiś chłop? Myśliwy? Po co 
by nas atakował. Zakręcę się i wybije mu z ręki broń. Nie! Spokojnie. Kto to 
jest!? 
Powoli otworzył powieki, przekręcając do tyłu głowę.
Rohatyna. Kurewska rohatyna. Więc to myśliwy? 
Nagle, bez ostrzeżenia łowcza broń rozjechała mu kawałek podbródka. Vegart 
syknął ale nie spuścił głowy. Poczuł silne mrowienie, i upływ wyciekającej 
posoki. Ktoś wrzasnął. Niewyraźnie. Przekleństwa, i upomnienia. Rohatyna nagle 
odstąpiła od gardzieli. Vegart z razu upadł, twarz, ale szybko się podniósł, 
nadal sprawiając wrażenie jakby nic a nic nie interesowała go jego własna 
grdyka. 
Pełen powagi, z miną przynajmniej znieważonego grododzierżcy, podniósł 
ostentacyjnie głowę, i... wstał. 
Naprzeciwko niego, z wciąż uniesioną bronią, majaczył wielki, rozrośnięty, może 
i na siedem stóp młody chłopak. Minę miał hardą, ale nie emanującą jakąś 
błyskotliwą inteligencją. Rohatyna w jego rękach, upodabniała się raczej do cepu 
niż do porządnej szponty. Vegart przeszył go pogardliwym spojrzeniem, ale nie 
zatrzymał na nim dłużej wzroku. Z flegmą, ostrożnie, żeby nie prowokować obrócił 
do tyłu swą napiętnowaną szyję. Gotował się zobaczyć najgorsze, jednak to co 
ujrzał, wcale nie było z tych "ostatnich" Nie było spodziewanego szoku, raczej 
rozczarowanie, pozytywne. 
Na ziemi, z sygnatem straceńca na gębie, leżał rozbrojony Alwen. Autentycznie 
przerażony, spięty jak w wychodku, nie mogło być mowy o niedogodzie. Ciałem 
wstrząsały przenikliwe dreszcze. Gęsia skórka, z głowy raczej niż z umysłu. 
Trząsł się cały, co kilka sekund, w miarowych odstępach, zaciskając wilgotne 
dłonie. Każden by się trząsł. 
Do skroni, przyłożon wielką, szkutniczą siekierą, do żołądka sulicę. Człowiek 
który, go obezwładnił również z fizysu na geniusz nie kandydował. Śmiesznie 
ubrany, o komicznej fryzurze. Bardzo chudy, i niski. Jego ręka wydawała się 
prawie połowę cieńsza od nasady dzidy. Z daleka wyglądało to na niemożliwe do 
utrzymania, a już tym bardziej do zadania jakiegokolwiek ciosu. Tuz przy nim, 
oparci o świerk siedzieli, nieskneblowani Lonthar i Nataniell. Milcząco, 
zwilżając tylko co jakiś czas, popękane usta. Nie mieli broni, i co gorsza nie 
wyglądało, żeby starali się ją zdobyć. Z wyrazu twarzy człek mógł antycypować, 
iż są jeszcze mniej rozbudzeni, i trzeźwo klecący niż Vegart. Za nimi, stały 
niedbale powiązane, i poustawiane w niecałych cztero stopowych odległościach, 
trzy konie. 
Najświętsza panienko - Pomyślał Eldredd - Toż one mogły się po zaduszać! Nie 
mają nawet możliwości cofnięcia się czy wysikania, bez napatoczenia któregoś z 
towarzyszy! Te więzy... Jak myśmy przeżyli tę noc to ja sam nie wiem. - 
Potrząsnął w niedowierzaniu głową.- Dobrze, choć teraz się ociepliło, i nie ma 
wiatru, bo inaczej to ja byłbym niczym innym jak soplem lodu, chociaż i tak nie 
jest dużo lepiej, ale...Może jutro spadnie śnieg? 
Nieopodal koni, tliły się jeszcze dwa, niedopalone ogniska, a po ziemi walały 
stosy nie przetrawionych, ogniem gałęzi. Nie było tylko wilków. Ani jednego. Ani 
naparstka skowytu, czy wycia. Nic. Vegart powrócił spojrzeniem na trzymającego 
przypominający rohatynę cep, chłopaka. Ten w czasie chwilowego Vegarta niebytu, 
wydłubał chyba spory tunel w swoim, opuchniętym, odmrożonym nosie.
Oni są niegroźni. Tu zaszła jakaś pomyłka! Najpierw trzeba będzie z nimi 
porozmawiać - Kombinował Vegart - O dopiero potem pomyślę o jakimś użyciu 
przemocy. Ale nie...oni nie są raczej niebezpieczni. To na szczęście nie wilki. 
- Puść go. Nic przecież ci ani on ani ja nie zrobiliśmy. - Vegart zwrócił 
bezpośrednio do chudego konusa. 
Nie mogę za bardzo naciskać bo może być nerwowy. Spokojnie, i opanowanie. 
- Cha, cha, cha! - Nieznajomy łupnął na niego rozstrzelanym wzrokiem, po czym 
zaśmiał się głupawo acz donośnie, i odstawił topór spod szyi poety - Zrobię to! 
Kruca fuks, niech mnie pokrzywi tedy ty jaki nie jesteś ten...no...Lambertus von 
Smagłus, spod Krowich Placków! No, jasne od raz poznał, towarzysza! 
Wariat. Od razu widać, że wariat. To dobrze, od teraz jestem Labertusem. Tylko 
nie popadać w przesadną egzaltację. Niech wie z kim ma do czynienia.
- A ktoś ty, co znasz moje miano i pochodzenie, a mimo to kalectwo mnie, i moim 
komilitonom ból zadajesz ha? - Eldredd wydął brzuch i poliki do przodu, jak 
najmocniej tylko mógł. Upodobniając się do butnego siebie wielmoży.
- Jak to nie poznajesz mnie? Badura jestem! Ten sam! Nie pamiętasz? Patrzaj, 
przecie ja drzewij ino tyle w Krowich Plackach chałupę ci stawiał! Bracie, to 
ja!
Badura odrzucił zupełnie berdysz, a dzidę wbił grotem do ziemi. Vegart 
odprowadził wzrokiem uwolnionego Alwena, który powoli chwiejnym krokiem, 
doczłapał do milczącej pod drzewem dwójki. 
 - A co do tego, no stężenia, to uprzejmie przepraszam! - Ciągnął dalej Badura, 
zwijając się na chwilę w nieco cudacznym ukłonie - Pomylilim, niestety...item 
ten tu...Elwood kto ci pana rohatyną okładać kazał co?! Przeprosić mi tu zaraz! 
Zad trza chyba kańczugiem opłozować, czy co innego bo już naprawdę kara Boża 
takiego na służbę darmozjada przyjąć!
Stojący naprzeciwko Vegarta, wielki Elwood otworzył usta ale nic nie 
odpowiedział! Pochylił się, jeszcze śmieszniej od swojego pana, po czym cofnął o 
dwa kroki, i usiadł ciężko na ziemi. 
Debil - Ocenił go szybko Eldredd - W niczym nie pomyliłem się w mojej diagnozie. 
Ale z drugiej strony to łapę to on ma! Jakoś nie widzę w roli wymierzającego mu 
karę Badurę. 
- To niemowa, zapomniałem. Ułomny. Pomaga mi tu z bratem, porządek na tym żaliku 
trzymać. 
- Słuchaj, nie wiem o czym prawisz, ale widzisz my tu mamy pewien problem i ty 
nam mój ty stary cieślo pomóc musisz! Otóż wilki nas tu przegnały...
Vegart w ferworze wypowiedzi, zbliżył się znacznie do opartego o szpontę Badury. 
Ten jednak niespodziewanie ponownie wyprostował broń, wyraźnie mierząc do jego 
szyi. To samo, na wizerunek zrobił Elwood. Do którego poza skruszonej owieczki 
jakoś nie za bardzo pasowała. Sto razy bardziej nadawał się na etat, rzeźnika. 
Najlepiej, świńskiego lub takiego do łosia, bo tam potrzeba dużo tępej krzepy. 
Eldredd ponownie znieruchomiał.
- A ty co? - Wrzasnął Badura - O wilkach opowiadać mie tu będzie, a sam juści 
zbliża się aby ino gardło mi poderżnąć! Ja tera dopiero wymiarkował o co tu 
chodzi! Ja tu mogiłek całe swoje życie doglądam, a oni mnie tu będą na żalikach 
nocować! Wśród grobków ognie palić! Fu, pluje na was! Pluje na ciebie panie, 
Lambertus i na twoich konfraterów wżdy! Zara powinien obrócić z kupcami Tibor, 
wtedy się porachujem! Elwood pod drzewo heretników! Pod drzewo i jak który mi 
się ruszy łeb utłuc, bez szemrania! 
Vegart nie czekał na interwencje tępego Elwooda tylko odrazu bez specjalnej 
zachęty, skoczył do drzewa. 
- No i milczeć mnie tu psubraty bo nie ręczę za siebie! Niesforny jesteś 
Labertusie, oj niesforny!
Wtem niespodziewanie zerwał się z ziemi Nataniell. Wzniósł do góry ręce, i 
zawołał. 
- A gdzież tu niby groby widzisz imć Badura co?! Gdzie?! Bo ja to jestem 
człowiek nie stąd, ale umarłych dobrze całe życie traktowałem! I nigdy bym 
żadnej nekropoli nie zbezcześcił! I ja i moi przyjaciele, choć w innych niż ja 
obyczajach wychowani, ręczę głową to samo! Tylko ty Baduro, jakiś podejrzany mi 
się wydajesz! Najpierw gadasz, żeś domy stawiał, a teraz, że mogiłek pilnujesz! 
Oj coś mi tu śmierdzi... 
Badura zbaraniał. Kilka razy otwierał gębę ale jakoś nie mógł wypowiedzieć, 
żadnego słowa. Po chwili wahania, rzucił dzidę, i podbiegł do nich upadając 
przed Tulonejem na kolana.
- Panie przebacz, że z razu nie poznał!- Zaskowytał - Toż waść jesteś przecie 
sam, Knievte! Wielki Burgrabia! Przebacz, przebacz, przebacz durnemu chłopu, 
panie! Ja tera wszytko pojął! Burgrabia rodziców ichnich odwiedzić przyjechał! 
Och, żem głupi strasznie głupi! Pewnie i księżną Arquettę, i panicza Tralfa! Och 
ja głupi, głupi! Elwood, pędź i to zara i powiedz Tiborowi, że to pomyłka i 
niech z kupcami jeszcze szybciej idzie, tylko nie ze stalą a z gorzałką! I to 
najprzedniejszą! Powiedz co się wydarzyło, i...i...nieważne no leć, że już!
Obydwaj są nienormalni. Ale to dobrze, mamy teraz spokój. Zaraz nas ugoszczą i 
napoją, i jeszcze po rękach będą całować. Cała przyjemność, tylko ciekawy jestem 
co to za Arquetta i Knievte, no i oczywiście Lambertus! 
- Przepraszam jeszcze raz...ach nie przedstawiłem się! - Badura tak się zgiął w 
plecach, iż teraz prawie całował Nataniellowi stopy - Jestem, tu grabarzem. 
Ludzi chowam, i doglądam czy kto kosztowności przypadkiem nie rozkrada! Bo to 
nie byle jaki żalik, ino to dla największych panów! Nie wiem czy wiecie ale 
księżniczka Arquetta tu leży! I ten no - Badura ściszył głos, jakby człowiek o 
którym za chwilę miał napomknąć, mógł go zaraz usłyszeć, wstać z grobu 
wytarmosić uszy - Samego...Oyvinda. Przysięgam...klnę się na własną matkę, że to 
prawda! Sam go przecie grzebałem, jak ze góry zleciał! 
W tym momencie wszyscy z obecnych, oczywiście z wyjątkiem Badura zdali sobie 
sprawę z jego wyjątkowego szaleństwa. Było ono tak posunięte, że aż śmieszne. 
Alwen z Lontharem ledwo powstrzymali się od śmiechu, zaciskając mocno zęby. 
Śmiech jednak po raz kolejny, przypomniał im o smutnej prawdzie. O prawdzie, 
która tak jak wszystkie inne najbardziej boli w chwilach pomyślunku: o 
pragnieniu. Zdeterminowany tą myślą Vegart postanowił zacząć jak najszybciej 
działać. Jak najszybciej. 
- Drogi Baduro! - Vegart dołączył powstając, do dumnie prężącego się Nataniella. 
Teraz Badura w jego oczach wydał się jeszcze bardziej skarlały i wychudły niż 
przedtem - Jak już wiesz, i także ja już wiem, nazywam się Lambertus, zwany 
Smagły. Znamy się krótko, prawie wcale, ale prawdą jest, że to ty 
Badura...Potężny, w krowich plackach chałupę gontem kryłeś. 
- Siankiem, i słomą żerdzie... 
- Gontem kryłeś! - Vegart zagrzmiał donośnie, po czym zrobił krótką, dla 
podkreślenia swojej dominacji, pauzę w wywodzie - Teraz ja w towarzystwie tak 
znakomitych ludzi przejeżdżam, robię ci łaskę rozmawiając, a ty co! Jak się 
zachowujesz! Straszysz i podjudzasz! Kłujesz, szpadlem me lico, a Burgrabiego 
Knievte niemal nie przepołowiłeś! Wiesz, że za takie rzeczy ludzi już na szafot 
wysyłali! Wiesz?! 
Eldredd po raz drugi zrobił przerwę w wypowiedzi, i tak jak przedtem nie 
oczekiwał jakiegokolwiek potwierdzenia swoich słów. Przeliczył się. 
- To znaczy...Że...chodzi o siurpryzę? O nagrodę się rozchodzi, bo jeśli tak, to 
ja...
- Nie prosiłem cię o komentarz! Ale nie, nie masz racji! Nie o siurpryzę tu 
sprawa biega, ale załóżmy dobra, żeś nieumny. Niech skończę wątek to potem 
zapytasz.
- Aaaa... - Inteligentnie rozdziawiona gęba.
- Otóż wybraliśmy się tu, z dostojnym Knievte, na ekskursję do...
- Przepraszam, że przerwę...- wtrącił się ponownie Badura, który jakoś rychło 
przestał się płozać i skomleć - ...ale, czort wie, czy nynie ja bych tera mówił 
cso o moich grobkach. Bo wiecie dostojny panie, ale tu grabiego Knievte, 
nieboszczka matka i ojciec pochowien, a no i oczywiście - Ściszenie głosu - 
Oyvind...klnę się na...
- Mówiłeś to już, mówiłeś - ubiegł pianie nabuzowanego Vegarta, Nataniell. On to 
przez cały czas od podjęcia rozmowy, a dokładniej ochrzczenia go burgrabią 
wydawał się być spokojny i opanowany. - Pozwól zatem nich pan Lambertus dokończy 
swoją wypowiedź a potem zada ci kilka pytań, dobrze? W porządku?
Eldredd popatrzył z wyrzutem na proroka. Po czym, nie tak od razu przeszedł do 
dalszej wypowiedzi. Jego oczy wyrażały tylko jedno: Czasami zgadzam się tym 
innowierczym słowem - eutanazji!
- Mówię teraz krótka nie kryjąc, że mnie zdenerwowałeś. Otóż, jechaliśmy, 
napadła nas sfora wilków, zeżarła nam dwa rumaki, wpędziła pod to cholerne 
drzewo, i przetrzymała do rana. Budzimy się, jest nam cholernie zimno, ale i tak 
mamy szczęście, że tu nie zmarzliśmy. Poza tym zdychamy z głodu i pragnienia. My 
jak i nasze konie. Otwieram oczy a tu jakiś drągal niemal mnie nie gilotynuje. 
Czyli reasumując zimno, żreć, pić, ach, opatrzyć mojego przyjaciela, i jeszcze 
powiedzieć gdzie jesteśmy. To wszystko, a może unikniesz szubienicy, i tylko 
proszę nie wyjeżdżaj mnie tu z jaką siurpryzą! 
Badura usiadł na trawie, drapiąc się po płowym czupiradle. Popatrzył, prawym 
okiem po twarzach swych interesujących gości, lewym po spowitym chmurami niebie. 
Również interesującym.
- No więc - Mówił powoli, nie ustając przeczesywać głowy - Wszytko jest jasne, 
ino tylko nie mogę wpaść na koncept co to takiego ten rumak? 
- Koń. - Wyśpiewał szczytowym fabetem Lonthar. Po raz pierwszy, od przebudzenia. 
- Aha, dobra. Nynie jeszcze ino jedno pytanie, skąd jaśnie paniczom wilki się 
napatoczyły co? Wżdy tutaj wilków ni ma! No może, jakie niedźwiedzie, rysie, 
aboć takie tam montikorny, i górskie wyverny, ale wilki? Nie, ni ma! 
- Są wilki, prędzej to twojego żaliku nie ma, a wilki są! - Zebrał się na odwagę 
Alwen. 
- Żaliku ni ma?! 
- Ano nie ma! A wilki są! 
- Ni ma wilków, a żalik wskazać mogę, a tam jest ot tam! 
- A tam ino moje wilki ślady mają! Rozebrane, do kości konie leżą, idź obaczyć! 
- A pójdę!
- To idź! 
- Idę. 
Człowiek który podawał się za grabarza, a imię swoje wymienił jako Badura 
uskoczył szybko w las. Rozeźlił się i polazł obadać.
- Dobra robota! - Mniejszy pogratulował Alwenowi wyszczekania, serdecznie 
ściskając jego zimną dłoń - Dobrze, niech się przekona, niech zobaczy! Bo mnie 
się bracie wydaje iż to wariat jaki! Szaleniec! A poza tym sytuacja nie jest 
najciekawsza. Jak to powiadał, mój tragicznie zmarły bratek, jest dobrze ale nie 
beznadziejnie.
- Nie wiem czemu wy ludzie z zachodu macie taką dziwną tendencje do tak 
powierzchownego oceniania ludzi! Mnie też się wydał trochę dziwnym, ale dajcie 
spokój nie można tak od razu wyciągać tak pochopnych wniosków. Otóż w moim 
kraju...
- Zamknij się Nataniell! - Uciszył go, strasznie spieklon, Vegart - Nikt nie ma 
ochoty słuchać o twoim cudownym kraju. Badura, albo jest pokrzywdzony przez los 
albo jest cholernie dobrym aktorem. Stawiam na to pierwsze. Ale to nie ważne. 
Trzeba teraz szybko coś uzgodnić zanim ten...ten człowiek wróci tu na kolanach 
czwarty raz przepraszając nas za to samo. Kwestia jest taka, czy ktoś wie 
cokolwiek o Lambertusie i burgrabim Knievte? Bo ja nie wiem nic! Cała moja 
wypowiedź była improwizacją!
- Ba! 
- Na jasne.
- Co tu wiedzieć, obijem mordę i tyle! - Zamlaskał butnie Lonthar któren choć 
zdawał się mieć jakiś pomysł, ale petem z równą hardością szybko się wycofał. 
Elwood chyba nie był by uradowany. 
Eldredd popatrzył z nadzieją w wzroku po swoich towarzyszach niedoli. Nie 
wydawali się jednak zbyt skorzy do, wymiany informacji. Urażony słowami krytyki 
Nataniell odszedł za drzewo, bliżej zaprzyjaźnić się z okolicą. Lonthar, nagle 
przypomniał sobie, o swoim wczorajszym kalectwie. Zaczął intensywnie, masować 
chorą nogę. Tylko Alwen, sprawiła wrażenie, myślącego, choć mógł być to świetny 
kamuflaż. W końcu, gładzenie brody, to wielki atrybut modrości, prawda?
- Mocno, jeszcze boli? - Zapytał dla zabicia, coraz bardziej dręczącej myśli o 
Wodzie, Vegart.
- Boli...- odparł z kwaśną miną. - Cóż począć. 
- Możesz trzymać broń? - Vegart jakby nagle zmienił barwę głosu. Zadrżał. 
Zwolnił. Po czym natychmiast przyśpieszył, jak skarcony szpicrutą koń - Pytałem 
czysto teoretycznie. Ja walczyć nie będę, ale może się zdarzyć sytuacja, że 
będzie trzeba. A ty...potrafisz. 
- Boisz się tych kupców, cso? I tego pnia, któren cię chlasnął po gębie?. - 
kiedy mówił o rohatynie, zauważył, iż Eldredd odruchowo schwycił się za szyję. - 
Na nich mam jeszcze tyle siły. Zresztą jak ty się wdawałeś w komerie z tym 
wariatem, ja naciągłem do kuszę. Vegart, jeśli on jeszcze raz coś 
ci...Przepraszam cię za wczoraj. Zrobiłem błąd. Poniosło mnie... Kokota jestem, 
a nie chłop...Vegart. 
Zagubiony z lekka się skonfundował. Nie był przyzwyczajony, do przeproszeń. Do 
korzenia się. Prostego okazywania uczuć. Wzruszył go.
- To była moja wina. Miałeś zupełną rację. To ja powinienem cię przeprosić, 
przecież...
- Nie, nie to ja! Wpadłem w furię. Byłem przerażony...wiesz jak to jest. - 
Lonthar uśmiechnął się radośnie, przechodząc ze skrajności w skrajność - To 
wszystko przez ten, plugawy żywot. Za miąższny jest niźli powinien, na łeb mi 
padło! Na te stare... 
- Przestań, chłopie. - Eldredd też jakby nagle poweselał czy wręcz 
rozpromieniał. A odznaczało się to tym, iż obaj mężczyźni, zaczęli się 
przyjaźnie, wręcz scenicznie poklepywać po ramionach. - Nie jesteś jeszcze 
przecie, taki stary! Wyjdziemy z tego cało, i jeszcze będziemy się śmiać. Wina i 
tak jest moja, ale wiem, że ciebie to nie przekona. 
Sam chyba nie wierze w co mówię. - Przemknęło mu po myśli - Wyjdziemy z tego 
cali i będziemy się śmiać. Ile razy to już słyszałem? Gdzie są teraz ci którzy 
tak mówili? No gdzie? W grobie!!
- Słuchaj, nieważne cso było ważne cso jest bracie! - Wczuł się - Wiesz cso ja o 
tym wszystkim myślę? Myślę, że zaraz jak ten pokraka powróci z wycieczki, 
zgadzam się, powinniśmy mu stłuc gębę i uciec! Cso o tym sądzisz? To może być 
przecie każdy! Wojsko gotów nam na łeb napatoczyć! Robimy tak? Jak z dawnych 
dobrych czasów, cso? 
- Lonthar...
- Zamknij się Alwen, z Vegartem tera rozmawiam! 
- Vegart...
- Cso znowu!?
- Przypomniałem sobie, coś o Knievte! - Zapiał poeta. 
 Vegart zaciekawiony zaświecił podnieconymi oczyma. 
- Cicho...! - Skneblował poecie nabrzmiałe usta - Jeszcze gotów co usłyszeć, 
szaleńcze. 
- I dobrze! I tak mamy już inny plan! 
Eldredd uciszył Mniejszego, tylko jednym skinięciem dłoń. Bez słowa. Ten 
spokojnie jak posłuszny baranek, po chwili, wahania znowu zainteresował się 
swoją opuchlizną.
- Mów - Zabrzmiało jak rozkaz.
- O samym Knievte nie wiem nic, ale obiła mi się o uszy ta księżniczka, i chyba 
jego ojciec. - Alwen zmarszczył czoło głęboko pochłonięty przewalaniem stosów 
nagromadzonego gruzu. Pamięci - Tak! Tak mam! Od razu wiedziałem, że pamiętam! 
Arquetta o której mówił chudy, to postać fikcyjna. Taka stara bajka dla dzieci. 
Kiedyś jeszcze jako skryba w Langerak, miałem wgląd w różne takie...bajania. 
Czytałem, tam też i o Arquette. To była jakaś, księżniczka, której pechowy 
ożenek, i fatalna miłostka zakończyła się śmiercią. Banał. Ale jest coś 
ciekawego, otóż ta księżniczka...No sam zgadnij kim była, co? 
- Elfką? 
Poeta potwierdził z nic nie znaczącym uśmiechem na twarzy. Vegart, zastanowił 
się przez chwilę, obgryzając, kraniec paznokcia. 
- I co? 
- I nic, tak myślałem, że to istotne...
- Może i dla romancu, ale nie żalikowych pędraków. Dobra, mów dalej. Tylko 
szybko, zaraz powinien wrócić. Sam nie wiem co on tak tam długo guzdra!
- To tyle, jeśli chodzi o nią. Co do Knievte, to o burgrabi nie wiem nic. 
Natomiast, jeden z Flandryjskich burżujów. Znany przede wszystkim ze skłonności 
do brutalności, i swoich pięknych córek, był włodarzem dużego zamku. 
Gdzieś...koło Tylden? Walczył kiedyś z niejakim Knievte, ubogim wieśniakiem, 
któren zakochał się w jednej z jego perełek. Młodzi, się pobrali, on ich ścigał, 
i takie tam. Dalej nie pamiętam. 
- No dobra - Vegart wytarmosił mu uznaniowo policzek - coś już wiemy. A 
Lambertus? Krowie placki, coś...Nie, w porządku. I tak dużo pamiętałeś mądralo. 
- Tylko w porywach. - Powiedział skromnie poeta - A co do Knievte, to pamiętam 
bo była kiedyś tak bardzo stara pieśń. Właściwie poemat, a ja jako, jak mnie 
kiedyś raczyłeś nazwać artysta, opowiadałem go, jako facecje do kotleta, za 
miskę żarcia i antałek miodu na popitkę. Et, to byłe czasy! Nie znałem 
jeszcze...ach nieważne.
Przez chwilę powiało nostalgią. Przez chwilę. 
- Życie jest bywa bardzo przyziemne prawda? 
- Jak wszystko, na tej pieprzonej planecie. 
- Przestańcie mi tu jakies filozole pieprzyć, bo zara druga noga gotowa mnie 
rozboleć! - Wtrącił się do dyskusji bezceremoncjalny, Lonthar - Alwen, przestań 
mi tu bałamucić Vegarta, bo i tak plan mamy już ustalony...
- Idzie! Uciszcie się, bo wraca. 
Zza drzewa wypadł, niespokojny i pod denerwowany, jak nigdy Nataniell. Gadał 
nieskładnie i widać było, że się strasznie męczy kleceniem.
- Co postanowiliście?
- Na razie z nim porozmawiamy, a potem się zobaczy co dalej...
- Ubić! - Lonthar był przynajmniej konsekwentny - Ja proponuje takie 
rozwiązanie. 
- To jest twój prywatny pogląd - Vegart stonował porywczego przyjaciela - 
Ale...co się stało? Coś zobaczył, że aż nie możesz mówić? Badura? Badura coś 
zrobił. 
Nataniell wciągnął głęboko powietrze, złożył w dziwnej pozycji palce i zamknął 
oczy. Powoli zaczął wszystko wypuszczać, i uspokajać.
Adin, dwa, tri, czetyrie... - rachunek w swoim języku.
- On... - otworzył powoli powieki - ...miał nóż. Rozkroił je, oba. Po 
czym...zjadł, zjadł ich...
- Dobry dzień! My się...ach tak to przecie wy panie! Wżdy racje mieliście panie, 
wilki was tu zagnały, a niech mnie! Konie rozszarpane, że...czy cso się stało, 
że tak...
Badura stanął przed nimi cały pokrwawiony. Dłonie, ręce, szyja, usta, wszędzie 
kapała posoka. Od czubka, nosa aż po paznokcie u nóg, był oblany czerwienią. 
Przez plecy wisiało bardziej spaskudzone siodło z Lontarowego ogiera, i 
pogryziona uzda. W lewej dłoni dzierżył, coś co mogło przypominać mięso. A 
raczej śliski, błyszczący gnatem ochłap, nie nadający się do skonsumowania, w 
żadnej ze znanych ludziom postaci
- Co to jest? - Zapytał, wskazując na mięso, z nie ukrytym obrzydzenia Alwen. 
- A to?! Wątroba! Przednia, bo końska, a takie są najlepsze.- Odparł rezolutny 
grabarz - Wasze wilki nieźle się z tymi... rumakami zabawiły! Ino kości, skóra, 
i...wątroba! Przepraszam ale zjadłem sobie jedną na miejscu, głodnym był! A tą 
przyniosłem dla pana Lambertusa, wiem, że jemu także żywot turbacje sprawia! 
Proszę!
Badura w wrodzonej szczerości do ludzi, wyciągnął swoją ubabraną w krwi łapę, 
zapodając Zaginionemu wilczy pomiot. Vegart poczuł nagły ostry skręt, dolnych 
partii żołądka. Coś mu zabulgotało, zacharczało w środku, i rzuciło się na 
twarz. Od razu zzieleniała, i nabrała wyjątkowo matowego odcienia. 
Vegart poczuł, że jeśli teraz coś powie, albo jeszcze razi spojrzy na wątrobę to 
wyrzyga całą zawartość kiszek i żołądka, na jakiegoś zezowatego pokurcza, z 
pomazaną gębą. 
- Nie...dziękujemy ci uprzejmie mości panie Badura. - Alwen wyręczył 
przyjaciela, z tej wyjątkowej przyjemności, odpowiedzi - Może potem...najpierw 
chcielibyśmy coś wypić i zaobroczyć zwierzęta. Potem ogrzać się, i odpocząć. A 
już naprawdę, potem chętnie zwiedzimy tę osławiona nekropolię. 
- Naprawdę? Cudownie! Bo wicie, wstałem z rana i pomyślałem sobie, że pójdę z 
Tiborem i Elwoodem żalika przypilnować. Opiekuje się tymi sierotami, bo cso im 
przyszło? Starszyzna pomarli to ich wziąłem pod strzechę. Ale co ja...aha, no 
więc przychodzę tutaj i widzę że trza by się było gdzie wypróżnić. Chamem nie 
jestem nie będę na grobkach sikał, więc tutaj przyszedłem. I wyobraźcie sobie 
cso się zdarzyło Oto sikam, sikam, a mnie tu zara jaki bies nie wyskoczy... Tak, 
ale o tym to ja juści chyba prawiłem. Chyba...
Lonthar zachowując cały czas radosną, trochę debilną minę, dyskretnie sięgnął po 
kuszę. Istnieją jakieś granice tolerancji! Vegart w ostatniej chwili pohamował 
jego zamiary. 
- Aha, woda przynieść miałem! Idźmy więc! 
- Dokąd? 
- A tam na żalik. Tam mam wodę i nie tylko. No chodźcie, chodźcie. Mam tam dużo, 
krasnych mogiłek. Mam tam hrabiów, panów, władców, i nawet księżniczkę jedną 
mam! Arquettę! A nawet, tylko niech to zostanie między nami, bo byli już tacy 
cso wykraść mi go chcieli! Oyvinda...jak matkę kocham, sam go chowałem, sam...
- Poczekaj chwilę - Powstrzymał go Vegart, samemu zwracając się do idącego na 
końcu Poety. Zdusił już w sobie wymiotne odruchu, ale za to ręka mu już niemal 
zdrętwiała od przytrzymywania wyrywającej się kuszy - Alwen, idź i odczep konie. 
Niech się trochę przebiegną, a potem przyprowadź je do nas. Tak, co mówiłeś 
Baduro...O księżniczce Arquette? To straszne tak młodo umarła...no cóż miłość. 
Nic nie zaradzisz. 
Badura zatrzymał na chwilę pochód, odprowadzając wzrokiem, oddalającego się w 
stronę koni Alwena. Następnie, jakoś dziwnie krzywo, z wyraźną tapiserią 
konsternacji na twarzy, przyjrzał się Vegartowi. 
- Wżdy Arquette zeszła gdy jeszcze w kołysce, mała knykcie gryzła.- Słusznie 
zauważył dręczącą go niezgodność - Gdzie kto, kiedy słyszał cso o jakim 
epuzerze? Miłość? Ech panie, niech mnie za to nawet bych wieszać mieli, ale pan 
waść to chyba...- Splunął siarczyści na ziemię - Taki...z lekka nienormalny...
Vegart zatańczył mimiką na twarzy, ale w sumie nic nie wyraził. Ni to się 
uśmiechnął nie to skrzywił. Nic się nie dowiesz. 
Cholera jaki tan świat jest popieprzony. Człowiek rozmawia, stara się, żeby tu 
nie zranić, czy co innego. A tu go spotyka taka obraza! I to od kogo? Od 
wyjątkowego wariata, nawet jak na te nasze psie czasy, poważnie zwichniętego 
psychicznie. Świnia...! Nieważne, przecież ten człowiek i tak powiedział tylko 
to co ja już od dawna wiem. 
- Oczywiście wiem o tym, ze księżniczka zaniemogła jeszcze jako małe dziecko! - 
Starał się przynajmniej udawać wściekle zeźlonego - Ale to w niczym nie zmienia 
postaci rzeczy i nie wypacza treści moich słów! 
- Jak to? Przepraszam ale znowu, nie za bardzo zrozumiałem...e aluzję! 
Niespodziewanie do rozmowy wtrącił się Nataniell. Odciążając na chwilę, zajętego 
bitwą o kusze Zaginionego.
- Oczywiście! - Zaczął, dobrze. Prawe oko Badury wylądowało na jego głowie - 
Twoja konfuzja, wynika przed wszystkim z nie zrozumienia determizmu wypowiadania 
myśli. Tudzież, wymiany informacyji. Twoje lakoniczne, spoiście nieskładne 
wypowiedzi są wynikiem nałożenia się na siebie kilku znamiennych czynników. Po 
pierwsze ostracyzmu społecznego w Marras. Po drugie zaraźliwych zozłów bydła, 
jakie nabawiły się Flandryjskie krowy w połowie apryla zeszłego roku. Po trzecie 
i najważniejsze, panoszenia się transcędencjalnej oligofrenii, i napadów 
epilepsji na szczytach naszej najwyższej magistratury wojskowej. Więc, z tego 
wszystkiego wyciągnąć można jeden słuszny wniosek. Mogę antycypować iż, 
symptomatyczny u ciebie quasi dyletantyzm i nieróbstwo, są tylko archetypami 
pradawnych atawizmów, zakonnej anatemy wydanej w roku czterysta pięćdziesiątym 
ósmym na cesarz Vlana drugiego, jak i co najgorsza, nieustannych, w tym 
pejoratywnym znaczeniu tego słowa, nocnych polucjach. - tyrada zdawał się nie 
widzieć końca - Jak widzisz udowodniłem ci iż znajdzie się jakieś remedium na 
twoje aberracje, jak i zbyt nachalny egocentryzm. Na twoje chorobliwe 
animadwersje, polecam na pierwszy ogień jakąś mocną Kartarydę. Aha, i jaka silna 
kobita, tez nie zaszkodzi. Taką co to by w gębę potrafiła dać. No to ja będę 
kończył, nie będziemy tu zbyt długo dywagowali. Źle się czuję. Dehydracja i 
długie klepania językiem, nie wpływa dobrze na moja homeostazę, uff...
Zakończył jeszcze lepiej niż zaczął. Po czym uśmiechnął się jowialnie, i nic 
więcej nie mówiąc poszedł dalej. Przed siebie w kierunku tyle razy wymienianego 
cmentarza. Po drodze mijając zahipnotyzowanego Badurę, ubódł rozkosznie w karb. 
Grabarz stał jak wryty, z otwartą, co już się stało regułą, gębą starając się 
zebrać myśli. Nie udało się. Dodawał, sklejał, liczył, przekładał, ale wszystko 
na nic. W pewnym momencie, nawet chciał coś powiedzieć, ale stanęło tylko na 
chęciach. Po prostu wszyscy już sobie poszli. Dalej na żalik. 
Po kilkunastu metrach rzeczywiście stanęli, na czymś co mogło przypominać 
cmentarz. Na małej, ukrytej, i wbijającej się w krajobraz polanie. Z pomiędzy 
szarych, okrytych zmurszałą korą sosenek, i starej, jeszcze jesiennej trawy, 
chylącej swe potargane zimnem włosy, prawie do stóp wynędzniałych drzew, 
wypływało coś w rodzaju kurhanu. Stożkowato uklepana ziemia, rzeczywiście mogła 
przypominać swoim kształtem grub. Ale czy naprawdę? Podeszli jeszcze bliżej. 
Niemal na wyciągnięcie ręki do budowli. Na odległość splunięcia. Teraz już mogli 
dostrzec. I dostrzegli. Obok, tego kurhanu wznosiły się następne. Większe 
mniejsze. Dobrze schowane, gorzej schowane. Obrośnięte mchem, i porostami, jak i 
obłożone, równo ciosanym kamieniem, mogiły. Zdarzały się też tylko same kamienie 
bez żwiru. Jak i sam duży kamień, zamiast całości budowli. Nie posmakowały 
rylca. Na mogiłach, nie wyryto żadnych transkrypcji. Żadnych znaków czy run. Nic 
co by mogło opowiedzieć przeszłą historię tego ponurego miejsca. Nic, choć może 
wszystko już po prostu przeminęło z dawnymi czasy. Wyczesał je wiatr, obmyło 
jesienny deszcz, rozgrzał letni żar, i okrył na zawsze swą puchową kołdrą blady 
śnieg. Miejsce to jednak wcale, nie dla wszystkich wydawało się być ponurym. 
Badura nie skrywanie uradował się tym przyjściem. Od razu popędził do jednej z 
mogił, z dziury w ziemi wyciągając, pokaźną beczułkę. Drewniane, przykryte 
żerdzią wiadro, w nim i malutki, jak na pierwszy rzut, antałek. Chyba gorzały, 
bo cuchnęło jak po destylacji klonu. Zaszemrał...stało jeszcze. Mina mu 
rozjaśniła, robiąc na obraz wrażenie, bajecznie szczęśliwej. Takiej która nigdy 
nie, musiała słuchać niezdrowych wynurzeń, niedoszłego proroka. 
- No, no! - Badura bez ceregieli, usiadł na najbliższym grobie - Wszystko jest! 
Poprowadził bych ja was trochę po żaliku, ale niestety najpierw się trzeba napić 
- Westchnął zmartwieniem - Obowiązek, rozumiecie... Ach głupi zmiarkowałem,, 
czyż wiecie kogo to mogiła, he? Oyvinda...tego co mówiłem, że...Tak, ach...
- Co to jest, pachnie...zachęcająco. - Zapytał czy stwierdził, uprzejmie Vegart. 
Nie zaprzestając przy tym miętolenia, w rękach kawałka rozciągliwego rzemyka. 
Podczas, wywodu Nataniella, korzystając z zaistniałej konsternacji, wyrwał 
Mniejszemu naciąg z kuszy. Ten podskoczył, zacharczał coś o kurtyzanie, ale 
kuszy już nie użył. 
- Sznaps! Okowitka, jak kto woli gorzałka. Zaraz...no już otwarłem! Proszę 
pijcie do dna, a ja mam jeszcze jedną buteleczkę to zaraz do was dołączę. 
Mówiąc to Badura zapodał im okrągłą, pachnącą, teraz jaśminem, beczułkę. Była 
ciężka, i nieporęczna, tak iż Vegart z trudem zdołał ją przyłożyć do ust i 
skosztować. Poczuł błogie, ciepłe orzeźwienie. Wyschnięte jak pieprz usta, i 
gardło ogarnęła cudowna uzdrawiająca wilgotność. Gorący strumyczek, powoli, 
niespiesznie spłynął mu do żołądka. Vegart z trudem dał się odessać od cycka, w 
końcu zmuszony skapitulować przed szarżującym Lontharem. Ogromny wojownik, nie 
odmówił, w przeciwieństwie do rygorystycznego Proroka, kropelki w końcu 
"Boskiego napoju". Nataniell zaprotestował, że on spodziewał się raczej wody. Że 
on ślubował czystość, że konie zaraz zdechną, i że tak w ogóle to picie alkoholu 
jest poniżające, i deprecjonujące człowieka, w oczach innych zwierząt. 
Eldredd, w praktyce zgadzał się ze wszystkimi wymienionymi kwestiami oprócz 
ostatniej. Osądy, i opinie pędractwa nic, a nic go nie obchodziły. Co najwyżej, 
mogły przyprawiać w uczycie radości i politowania dla lżącej gawiedzi. Z 
zwierząt, mawiał, najlepsze są kapłony, w potrawce. No i oczywista jego pies. 
Jednak mimo takiej jednomyślności w ocenach świata pomiędzy nim a kaznodzieją, 
Vegart długo zwlekał z poparciem słów "zawłaszczeniowca" prawdy. Ognista woda 
wywarła na nim piorunujące wrażenie, i odsunęła na bok bóle doczesności. Nawet 
na Badurę jakoś tak inaczej...
- A gdzie to macie swoją chatę drogi Baduro? Mości Burgrabia miał rację. Trzeba 
nam się ogrzać i napoić konie. Droga czeka. 
- Tam... niedaleko - Grabarz pociągnął z własnej buteleczki, opróżniając ją 
więcej niż w połowie. Po czym odbiło mu się na cały las, krwistą wątrobą - 
Zara...poczekamy na Tibora i kupczyków, mił...miłościwy panie. Oni taki sznaps 
nawiozą, że te przy nim to...ale kruca fuks! Obiad godzien mi zamarznąć! 
- Ja to może być? - Lonthar w końcu odrzucił od ust niemal wypróżnioną beczułkę. 
Vegart zlizał wargi - Toż ten obiad chyba na nogach jeszcze, biega a 
nie...ten...bracie...lelum polelum...na patelni siedzi! 
Na cmentarz powrócił, ale nie przerywając ciekawej konwersacji,. Alwen. Bez 
słowa, dokończył resztki beczułki, po czym w skrytości zamienił kilka słów z 
nachmurzonym Nataniellem. Vegart który po woli zaczynał tracić poczucie 
rzeczywistości, z początku pragnął go zganić za zbyt krótką przebierzkę z końmi, 
i nieprecyzyjne informacje o elfiej księżniczce, w końcu jednak i on, 
zrezygnował. Nie mogąc dłużej utrzymać oczu w pionie, po prostu je zamknął. 
Dosłyszał jeszcze jakieś marudzenie wzburzonego poety, że to może być podstęp, 
pułapka, czy jeszcze coś gorszego, ale co tam, zignorował. Zasnął, na stojąco. 
- Więc szczur...e myszy?! - Lonthar niemal wrzeszczał plując przed siebie 
strumieniami, spienionej flegmy - Łapiesz na polach myszy, znajdujesz ich 
nory... kop... piesz i pożerasz żywe?! Tak bez utłuczenia?! 
- Jak to bez utłuczenie?! - oburzył się Badura, przysuwając sobie pod nogi 
drewniane wiadro. - Zawsze je tłukę! Nie zdarzyło się, żeby nie. W sekrecie 
powiem ci, że najlepiej to tłucze się obuchem siekiery, choć tedy troszku za 
wiele posoki z myszy upływa. Albo o jaką, deskę lub kij. To wżdy najlepsza 
kooperatywa.
Mrugnął, porozumiewawczo. 
- Niemożliwe! Nikt nizacz, nawet za tuzin florenów żywej myszy by nie zeżarł!
- Nie?! Idę w zakłady, iż ja nawet za mniejsze prowenta zjem nawet i właśnie z 
tuzin myszy! Nie dla bogactwa, ino nie lubię, gdy mnie tu kuraż podważają!
- Dobra, przyjmuję! Ale niech nie będzie iż ja jaka kutwa czy inny jaki! Monet, 
ani jakich latyfundiów nie posiadam. Jeno co mogę ci dać to kuszę, i stare 
chodaki. Wchodzisz?
- Wchodzę! 
- Ręka!
- Ręka! 
 Grabarz odrzucił na bok wieko, od drewnianego wiadra, po czym wyłowił stamtąd 
kilka popiskujących myszy. Zrobił selekcję, wybierając największą pokazał 
pijanemu, jak on Lontharowi.
- Może być! Ino wartko, bo mnie spieszno z wygrywaniem.. 
Badura skinął na potwierdzenie, małą głową. Następnie ujął w lewej ręce 
przerażoną mysz, tak iż tylko uszy i kark wypływały z pod jego cienkich 
paluchów. Zamachnął, i uderzył. Mysz wierzgnęła do tyłu łepkiem i cieniutko 
zapiszczała. Na krawędzi wiadra nie było śladów krwi.
- Psia mać! Jeszcze raz...
Tym razem, zamachnął się jeszcze bardziej. Trafiając całą powierzchnią czaszki w 
wierzch piętrzącego się na grobie, kamienia.
- No, też krasnie! A teraz uwaga, połknę bez popitki.
Mniejszy przykuł gębę, a szczególnie oczy do kraniku pustej beczułki. 
- Dalej...Pamiętaj o kuszy i chodakach... 
- Alwenie! - Odezwał się niespodziewanie, pretensjonalne głośno Tulonej - Czy 
przyniosłeś to o czym myślę, że przyniosłeś? 
Alwen szybko poszukał czegoś w gramolonym przezeń, juku. 
- Tak! - Odparł równie, specjalnie głośno jak jego poprzednik - Oczywiście. W 
końcu należy się nam trochę odpoczynku od wariactw tego świata, nie sądzisz? 
Poeta trzymał w jednym ręku dużą wodną fajkę, w drugim, dla kontrastu, malutkie 
puzderko. Nataniell uśmiechnął się na potwierdzenie, i z nieskrywaną lubością 
powąchał zawartość tyciego pudełeczka.
- Cannabis...Cóż więcej można dodać...? ***
Zeżarł. Wysysając ogonek, zawiązał pętelkę. Na szczęście! - Tak przynajmniej 
ludzie gadają...

6. 
"Historia jest nauczycielką życia, ale cholera z niej, zawsze jest tworzona 
przez zwycięzców! Nie ma zjawiska prawdy obiektywnej. Wzrok, serce, wspomnienia 
to cokół subiektywności!{...) Dlatego właśnie, pomny wszystkiego, gryzę się z 
jej słowy. Obracam, i kombinuję tylko pozornie z otwartymi zamkiem. Kładę się na 
masło, by empirycznie "doznać" kanapki. Tylko wtedy gdy sam byłeś chłopem, 
zrozumiesz drobiazgowość kwestora, że choćbyś dzieciaki mordował, wieśniak 
zawsze cosik za pazuchę, zszachrani! Tylko wtedy można pokusić się o prawdziwą 
wygraną. Smacznego! 
Piet Rajko Laigle: "Upadek zachodniej cywilizacji" 
Abulia psych. chorobliwy brak albo niedostatek woli,
niemożność podejmowania decyzji i urzeczywistnienia zamierzeń.
według W. Kopaliński. "Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych" 
Monotonność setek identycznych pomieszczeń, wprawiała go w irytujące otępienie, 
i senność. Szedł z na poły otwartymi oczyma, z lunatyczną sprawnością mijając, 
napotkane przeszkody. Skrzynie, zydle, klęczniki, - szmelc. W ciemnych, 
lodowatych salach wszystko miało ten sam kolor, i kształt. Wszystko było takie 
zimne i dalekie. Obce. Obce nawet dla kogoś kto się w takich salach urodził. Dla 
siedemdziesięcioletnich mnichów, dla których zima posadzka, i pajda chleba 
dziennie, nie stanowiły już ani goryczy, ani nieprzyjemnego obowiązku. Obowiązek 
narzucały te mury. Zmurszałe, zzieleniałe od mchu. Malutkie, zakratowane oka, 
przez które nie zdolen przebić się nawet najcieplejszy z promieni lipcowego 
słońca. Wszechobecny ciąg palonych świec, i pachnących szaletem kadzidełek. 
Smród. 
To one i jeszcze więcej, wiele, wiele innych czynników miały pilnować zakonnego 
reżimu życia. Miały być strażnikiem, moralności i cnót. Czynnikiem potęgującym 
kontemplację Bożego świata. Przyśpieszającym, i apoteozującym ostateczny cel. 
Cel do którego jedynym kluczem było fizyczne i psychiczne cierpienie. Podłość, 
ułatwiająca, spojrzenie oczyma ostateczności. Gąsiorem gorzały, czy fajką 
cannabisu przezwyciężającą wszystkie możliwe problemy, czy uprzedzenia. 
Cierpienie. Śmierć... 
Jednak i ta utopia, Boski kajdan pętający wole i uczucia już dawno został 
przerwany. W nie zapamiętaniu, stracił swoją umoralniająca szatę. Miecz był nagi 
choć nie stępiony. Przez kilkaset lat istnienia zamku Newd, jak i zakonu 
Athrobusa, rządzący nimi Biskupi czy komandorzy, nigdy nie zmienili głównych 
jego zasad, ni doktryn. To oni się wyemancypowali, a nie zakon, i nie zamek, 
który dalej kwitł w swoim grobowym klimacie, tylko mnisi. Obok zimnych murów, i 
śmierdzących kadzidłem sal, kolejni prefekci tej religijnej stolicy zachodu, 
wmontowywali coraz to nowe, i nowe, "udogodnienia". Przestronną i uniwersalną 
salę tortur, kilka sporych, zawsze pełnych duszyczek lochów, własny szafot i 
własnego kata. Własnych zielarzy i alchemików, zagłębiających narybek 
religijnych adeptów, w arkanach magii, i medycyny naturalnej. Prowadzili wykłady 
z cyklu: "Jak wywołać atak serca, u trzystufuntowego drwala?" Za tercji 
arcybiskupa Benhakkera działał nawet pierwszorzędny zamtuz, ale jako szkodliwy 
moralnie, i godzący w uczucia religijne, po pięciu latach został oficjalnie 
zlikwidowany. Przeorce, a jakże, z dopustu Bożego wspaniałomyślnie cięto tylko 
uszy. Trochę było żal, bo dawała na kreskę... 
Co się teraz z nimi stało? - Głowił się pokonując kolejną, ukrytą za szalem 
ciemności kaskadę schodów - I co się teraz stało z tymi onegdaj, tętniącymi 
życiem salami? Spazmatycznym zawodzeniem, torturowanych więźniów, czy erotycznym 
wyciem mlecznych wieśniaczek? Co się stało z tym uduchowionym krzewicielstwem, 
którzy chcieli rządzić światem, wycierając sobie gębę twoim imieniem, Panie? 
Gdzie się podziali ci stojący ponad prawem ludzie? Ci którzy na Twój dar, na 
Twoje objawienie, patrzyli tylko i wyłącznie, przez pryzmat własnych 
partykularnych prowętów? Zniszczyłeś to Panie. Rękami człowieka którego, teraz 
ja muszę zabić...Zniszczyłeś to Panie, a ja dokończę twego dzieła. Zniszczę 
wszystko. Rozwalę te zimne cegły największej zamku na świecie. Spalę, niech 
dogorywa! Niech umierają z nim te nieszczęsne ludzkie niedobitki! Piedestały 
straconej sprawy! Kilkudziesięciu najwierniejszych, którzy zeszli ze słusznej 
drogi! I innych takich, to właśnie przeżartych reumatyzmem starców, takich co 
się nigdy nie spodlili, ale...Zabiję ich...Panie. 
Berry przeszedł przez długi, pusty refektarz, kierując się w stronę prowadzących 
ku najwyższych partii, nadbudówki, drzwiom. Przed wejściem na stromiznę, 
poszukał wiszącej na ścianie pochodni. Rozpalił. Żółte, jaskrawe światło 
buchnęło mu w twarz niespodziewanie oszałamiającą, jasnością. Mocniej spiął, 
wełniany kaptur, po czym rozejrzał się po, zajmującym niemal połowę piętra, 
refektarzu. Jadalnie była rzeczywiście pusta. Kilka, zakurzonych stołów, i 
przytwierdzonych do podłogi ław robiło przygnębiające wrażenie. 
Kiedyś zmieściło by się tu pewnie i stu dwudziestu chłopa, a teraz? - Szary 
mówił bez krzty przejęcia czy żalu. Raczej z przeciekającą przez słowa 
szyderstwem - Nie potrzebnie się odwracałem, przecież i tak tu nikogo bym nie 
znalazł. Przychodzę do niego, a on nie ma nawet jednego, jedynego strażnika! Są 
za to szczury, ale te nas wszystkich, nie tylko jego, kiedyś wykończą...
Obrócił się w stronę drzwi pukając trzy razy, rzeźbioną na kształt zaciśniętej 
pięści, mosiężną kołatką. Tępy pogłos rozlał się po komnacie jak piorun po 
bezchmurny niebie. I jak piorun równie szybko zgasł. Po drugiej stronie drzwi 
coś stuknęło, po czym ucichło na dłużej. Przerwa. Wahanie. Berry ponownie użył 
kołatki. Stukot na schodach znowuż się uaktywnił. Tym razem głośniej i 
dobitniej. Zniżał się, zniżał się coraz bardziej, po czym nastąpiła kolejna 
pauza. Sapanie z przemęczenia. Brzęk rozwijanych kluczy. Wahanie? Drzwi drgnęły. 
Ktoś starał się je z całej siły poruszyć. Kłódka. Pchnięcie. drzwi. Zawodzenie, 
przerdzewiałych zawiasów. Twarz... 
Wrota uchyliły się nieznaczne. Ot tak tylko, na możliwość wciśnięcia oczu. Berry 
włożył pomiędzy te oczy a ront zamka, blask swej jaskrawej latarni. Rzęsy 
zamrugały otumanione, i niemal natychmiast rozsuwając na oścież, umyślnie 
tarasowane wejście. Na krawędzi schodów, stała niska przygarbiona starczymi 
wspomnieniami sylwetka. Z długa siwą brodą, i okrągłymi jak stojec okularami, 
starzec wydał się podobny raczej do zapyziałego w kopalni krasnoluda, niźli 
zakonnego furiaża. Berry zakneblował mu dłonią usta, uniemożliwiając złożenie 
honorowego przywitania. 
- To ja Bardeindoin, Błazar - powiedział głośno wyprzedzając także, cisnące mu 
się na język pytanie. - Prowadź do niego.
Odźwierny schylił się z niższością, poczym przejmując pochodnię, urodził 
wspinaczkę ku schodom. Berry podziwiał jego wytrwałość i zaparcie. Schody były 
bardzo długie i kręte. Męczyły tak bardzo, iż nawet młodemu sokolikowi dech by 
zaparło, a co dopiero mówić o starym zakonniku. 
- Zapomniałem o tobie Zoldar - Berry mówił własnymi myślami - Ostatni strażniku. 
Ty go jeszcze strzeżesz. 
Zakonnik zatrzymał się na pół piętrze, obarczając Berrego dziwnym, 
zastanawiającym spojrzeniem. Usta otworzyły mu się do zapytania, jednak tego nie 
uczynił. Zaczął poprawiać źle ułożony szkaplerz, i kapucę. Udając że przeciera 
okulary, odwrócił się zakłopotany, powracając na swój wytyczony pierwej kurs. 
Weszli na górę. Do małej, pół okrągłej antykamery. Wkoło wiódł żywot 
nieprzyjemny odór stęchłego powietrza. Ciasny przedsionek, nie miał nawet okna 
czy małego ustępu w murze, nic. Nic co powodowało by filtracje tlenu. Zoldar 
powiesił nad drzwiami pochodnie, i usiadł ciężko na przykątny szlaban. Był 
niedaleki dorznięcia, tą górską wspinaczką. Okulary zaparowały własnym potem, a 
jego wyschnięta, naszpikowana czerwonymi plamami twarz, wydawała się teraz 
jeszcze bardziej zniszczona niż zwykle. 
Berry, otrząsnął się z chwilowej niemocy, i odważnie położył dłoń na zimnej 
klamce. Oddech miedzianego zimna, przerodził się w przejmujący dreszcz, a potem 
jakoś nagłe, w niespodziewane zdenerwowanie. 
Cholera, czemu mi tak zimno? Te zgrzybiałe głazy, potrafią wyssać z człowieka, 
nawet tę ostatnią iskierkę naturalnego ciepła. Brrrr, tylko spokojnie może w 
środku jest przytulniej? 
Szary zrachował do trzech, brutalnie natarł na "ostatnią" przeszkodę. Trzasnęło. 
Sam nie wiedział jak znalazł się w środku, jak zaciągnął za sobą drzwi. Poczuł 
tedy niby uwodzi go, przyjemny, zniewalająca oddech ciepłego przypływu. Gorące 
serce, tlącego się paleniska. Był tu już kilka razy, ale nigdy wcześniej nie 
doznał podobności. Jak za potarciem czarodziejskiego talizmanu, puściła wszelka 
obawa, krępująca nerwowość. Zmartwienia i rzeczywistość. Zastąpił błogostan 
cudownego rozleniwienia. Nie wymawialnej ekstazy radości. Zdawało mu się, że 
wszystko w myśli zaczyna wirować. Jego głowa, on sam, komnata, jakieś nieopisane 
kształty, i postacie. Duże łóżko, ubrany w szlafmycę człowiek, zioła, opary, 
wszechobecne seledyn i karmin. Wrzask, prośba, krzyk...! Nie, nieeee! Taniec, 
taniec, ekstaza, wino! Mur, zima, smród, szczury, trumna, przeżerające kości 
pędraki, modlitewnik, zapłata...Taniec! Wyraźnie odczuł, jak smoliście, bo 
bezwolnie zaczyna poruszać rękoma. Skurczać i rozkurczać mięśnie nóg. Jak grzmi 
buzująca sercem energia. Rozkręca śpiący mózg i dalej, pozostałe organy głowę, 
palce, oczy... Wir! Wir, rzućmy się w wir! W dziki i nieopisany, szybki i 
bystry! Dalej, czym dalej, i dalej! Za kres widnokręgu, i za granicę morza! Do 
gwiazd, na księżyc, przed siebie, przed siebie! Jak galopujące po lesie rumaki! 
Jak para dzikich koni. Szybciej, i szybciej. Kopyta, ziemia, trawa, stukot. 
Uderzenia, stalowych podków, wybijające oddech ludzkiego serca! Stuk, stuk, 
stuk, stuk! Bębny! Niech pękną membrany! Rytm, rytm, obcasy, i zawodzenie 
podłogi! Obcasy! Głośniej, głośniej! Rytm, rytm, rytm, ryyyyyyytm...! Kręć się, 
dookoła. Nie przestawaj, kręć się, kręć! Co się dzieje?! Uspokój się! Tańczę, 
tańczę! Zwariowałeś! Usiądź! Przestań! Przestań! Tańczę...
- Przestaaaaaań! 
Szary ocknął się, leżąc na podłodze. Chciał, nie zdołał jednak unieść, czy 
choćby uchylić kotary, zapadłych powiek. Nie mógł nawet, a bardzo chciał, 
zwymiotować. Ekstazę nużyła, jakaś niespotykana ospałość. Dławiący ochłapy 
myśli, Morfeusz. Po najkrótszej z możliwych, analiz stwierdził, że nie jest w 
stanie wykonać najmniejszego ruchu, żadną częścią swojego ciała. Od czubka 
głowy, aż po wyporki, zdartych kamaszy czół się całkowicie sparaliżowany. 
Przybity, gwoździami po podłoża. W głowie, pod skrońmi pulsował, mu tępy, 
regularny jak uderzenia wojskowego bębna, ból. Czół, że nic nie czuje. 
- Berry...Podnieś się...Berry ty żyjesz...?
Okruchy słów skaleczyły, po stokroć uwrażliwione uszy. Wyraz, za wyrazem jak 
strzała za strzałą, słowa bezczelnie dręczył jego martwe małżowiny. Nie mógł 
znaleźć drogi ucieczki. Nie mógł zasłonić za stalą tarczy. Nie mógł nawet zatkać 
je palcami. 
Czy żyje...Pytają się...Nie wiem, ale chyba tak. Po śmierci już się przecie 
nic...nic się już nie czuje. Po śmierci leży się w trumnie i powoli 
gnije...Bezboleśnie, nieświadomie... rozkłada. Boli, jak boli...nie wytrzymam. 
Nie wytrzymam...! Przestań gadać...Błagam... 
- Berry...Jesteś słaby...Jesteś jak dziecko, niezdarny i nieporadny...Błazen, 
błazen...!
Nie! Nieeee...! Błagam, przestań, przestań...Opamiętaj się...Ja...Jestem 
mężczyzną! Zaraz wstanę. Podniosę się...Muszę otworzyć oczy...Muszę! Do...Muszę!
Zbierając w sobie wszystek możliwych sił, zdolen na tyle, by złamać rozkładający 
ból. Nagiął wolę, zastygłych w bezruch mięsni. Odrzucił, kaleczące go słowa. 
I...poruszył. Powieki zadrgały. Powoli, z ogromnym trudem, jak człowiek unoszący 
nad sobą beczkę smoły, uchylił rąbek światła. Czarne, przechodzące w brąz, a 
potem w granat, nie dające się niczym określić obrazy, flegmatycznie wrzynały 
się w opadające na dół rzęsy. Z oczu, jak z otwartej rany krew, bezwiednie 
zaczęły płynąć łzy. Zamrugał. Łzy rozluźniły sklejony uścisk, chorych powiek. 
Szklisty rysunek wizualizował coraz bardziej czytelny, i zrozumiały. Berry 
zaczynał myśleć...
Krwiste, dalej unieruchomione białka zlokalizowały coś, co nasunęło mu 
skojarzenie z ścianą. Obrobionym w kostkę, nie otynkowanym kamieniem. Rozpoznał 
framugę drzwi, tlący się na wysokości jego nosa promyk kagańca. Wysuwający się 
przed lico stropu, przegniły kroksztyn. Entablaturę.
Szary zacisnął lewą pięść. Potem prawą, i dalej na przemian zaciskał obydwie. 
Szybką chwilą z niebywałym zdumieniem stwierdził, że siły, już wesprzeć się na 
łokciach, a może i stanąć na nogach! Wolno, flegmatycznie poruszył zdrętwiałą 
szyją. Ożywił ręce i skamieniały korpus. 
To wszystko zależy od nastawienia...Zara...z...wstanę. Już, już...ręce. Lepiej. 
Jestem teraz, ha, ha jak...jak krasnoludzki golem. Gliniane narzędzie, o 
posturze smoka. Ono... też... jeszcze ręka...Ono także podobno rodzi się w 
mękach. I tak samo...O Boże! 
Skronie ponownie zawyły z bólu. Głowa w przypływie bezradności z powrotem 
wylądowała na bruku. Spojówki zakręciły się w oczodołach, jak tancerz zwiewną 
podlotką. Spazm cierpienia wykrzywił mu usta w nie wykrzyczanym bólu. Wszystko 
wróciło do normy. Tylko dłonie, ciągle zaprzęgnięte w kułak. 
Nie wstanę...co się stało...Wstanę! Czy...Gdzie ja jestem?! Ja...nazywam się 
Bardeindoin Szary. Jestem...Kim ja jestem?! Bła...Błazarem. Dlatego teraz robię 
to...
Błądząc po omacku ręką po podłodze, trafił w jakiś, twardy, drewniany przedmiot. 
Opuszki palców wyczuły, okrągły, przytwierdzony do podłogi pień. Ręka 
powędrowała dalej ku górze drewnianej konstrukcji. Pień zaczął się rozszerzać, i 
rozszerzać tak, iż po chwili, był już znacznie za gruby, do objęcia w jednej 
dłoni. Dodatkowo czym wyżej, tym stawał się bardziej śliski, i nieporęczny. 
Berry nie mógł dalej wędrować ku górze. Leżał za daleko, i jego dłonie po prostu 
wyżej nie sięgały. Zaczepił się więc, obydwoma rękoma spodu pnia, i zaczął 
ciągnąć, jak worek kartofli, własne ciało. Podłoga zawyła za niego, bo on już 
nie miał nawet oddechu. Szło ciężko, ale szło. Był już w krańcowym wyczerpaniu, 
ale determinacja zwyciężyła nad skatowanymi mięśniami. Bolała go każda komórka, 
każda kosteczka. Każde drżenie powiek, było dlań jak trzęsienie ziemi, a 
zaprzątająca głowę myśl, jak łyżka soli na otwartą ranę. Nie poddał się jednak. 
Po tym nadludzkim wysiłku, odpoczął chwilę, z całej siły starając się połknąć 
choćby, jeszcze skrawek, zbawiennego powietrza. Chwila okazała się sekundą. Ręce 
poszły dalej. Nad śliskim zgrubieniem, wyczuły niby metalową sprzączkę, albo 
gwóźdź, podtrzymujący drewniany blat. Nieistotne. Odtrącił od siebie wszelkie 
wątpliwości .Uczepił się go, ścisnął, jednocześnie przysuwając się coraz bliżej 
mistycznego dlań, urządzenia. Skóra rozpłatała się jak na ostrzu noża, chleb. 
Żelazo łapczywie za siorbało przeciekającą z dziurawych rąk juchę. To go nie 
mogło zatrzymać, czuł że musi iść dalej. Podświadomość podpowiadała mu, że jeśli 
się teraz nie podniesie...Był już tak daleko od rażącego chłodem zamku, od 
Zoldara, od... Berry, zacisnął zęby, kolejny raz walcząc z ogarniającymi go 
zawrotami. Siłą woli zmusił swe kolana do zrobienia małego ruchu. Skurczając 
mięśnie, uniósł je nieznacznie nad podłogą, przenosząc ciężar ciała na górną 
partię. Uwolnił się od drążącego ręce bretnala, i w ekwilibrystyczny sposób, jak 
atakujący stromiznę grani góral, przesadził tułów nad poprzeczną deską. Uff, 
wertikal... 
Usłyszał krzyk, i krótki urwany jęk. Złorzeczenie. Coś mu wierzgnęło pod rękoma, 
wtedy twarzą zarył, w prześcieradło. Chociaż nogami bezwiednie lewitował nad 
podłogą, a nos zatkany najprawdziwszym wschodnim aksamitem, poczuł w nozdrzach 
smród. Okropny swąd, zupełnie inny i o wiele bardziej wyraźniejszy niż wszystko 
co wąchał w ostatnim czasie. Smród niesamowicie wyrazisty, znajomy. Tak bardzo, 
iż jego obrzydliwość stawała się nawet przyjemna. 
Ów zapach, jak słodka perfuma, niezgrabnej zalotnicy, wabiącej tym niewinnego 
kochanka, oczarowała, poczucie gustu. Owładnęła jego umysłem. Napełniła ciało 
końskim trzepnięciem energii. Zasmakował w dotyku jej truskawkowych ust, 
zapatrzył się w jej kuszące swą brzydotą kształty. Bogini! Bogini! - Cisnęło się 
na usta. Królowo życia! - Grały zmysły.
Magia odoru przepełniła mu nozdrza, różanym nektarem. Rozprostowała obolałe 
kości. Wierzgnęła lewitującymi nogami, pomogła mu udźwignąć żelazne powieki. 
Szary przewrócił białka. Spojówki zaświdrowały w pokrętnym ruchu, łapiąc 
rozmazane nad pożogą ogarka, kształty. Krew uderzając mu w łeb, udrożniła 
zastygłe aorty. Serce z impetem zaczęło tłoczyć weń nowe życie. Czaszka pękała 
pod naporem, tysięcy pędzących myśli. 
Pierwszą rzeczą którą namierzył wzrokiem był aksamit. Długa, granatowa, tkanina, 
uszyta na wzór prześcieradła. Drogocenny materiał, fałdował się, i mierzwił, 
tworząc pod rękoma, jakoby dwa wydłużone wzgórza, przecięte na środku głębokim 
wąwozem. Zapach poprowadził jego oczy dokładnie w miejsce, gdzie tworzyła się to 
życiodajna woń. Tuż pod jego głową, przed samiuśkim nosem, obydwie góry 
szczytowały stromymi mnichami. Berry nie mogąc powstrzymać zaciekawienia, 
rozszarpał, kurtynę. Nagle oczodoły rozszerzyły mu się do niespotykanych 
rozmiarów, twarz pobladła niczym pożółkły klon do podcierania tyłka.
Błazar skamieniał. Tylko głowa, kolebiąc na boki, pękała w poszukiwaniach 
racjonalnego wytłumaczenia niecodziennego widoku, dwóch nagich stóp. Grube, 
owłosione nogi zajechały prawidłowo. Przegniłą słomą z dziurawego posłania. 
Słodki zapach okazał niezłą iluzją. Berry bezzwłocznie, z odrazą godną 
świniopasa rzygającego na widok krowiego gówna, na powrót przykrył niecodzienną 
relikwie. Co tedy? Dalsze ruchy zniewoliło jedno spojrzenie. Po czół po sobie, 
przygniatający ciężarem, wzrok. Milczące wyzwanie właściciela niecodziennych 
nóg. Wyzwanie któremu nie można odmówić. Charakter tak silny, że aż...aż... 
Berry nie odmówił. 
- Lezro...! - Błazar jęknął zdumiony czy przerażą, i że aż odruchowo podskoczył, 
omal nie wywracając łóżka. Niezgrabnie, w pośpiechu osunął się na posadzkę 
próbując utrzymać równowagę na kamiennej powierzchni. - Panie...ekscelencjo...co 
się...Ja tylko... - Bełkotał ledwo zrozumiałe wyrazy, jednocześnie poprawiając 
przepocony habit, i omiatał rzęsami. spojrzenie, jakby ciągle nie dowierzając 
tlącym kagankom
- Jesteś pijany ?! - Biskup burknął, ale bez emfazy. Tym swym okropnym, zimnym 
wyrzutem, sprawiającym, pytanie gorszym od oskarżenia.
- Nie, nie ja tylko...Coś mi się...Jakoś się słaby, głowa, to ta komnata, te 
zioła, wonności...
- Bredzisz...ale ci zazdroszczę...uchu, uchu - zakasłał.
Otumaniony gość szybko jednak zbutwiał harda miną.
- Nie wolno ci pić.
- Tobie tym bardziej.
- Ja się nie liczę.
- Duszno mi... To na pewno wina tych ziółek... - Kedar mówił z wyraźną 
trudnością, ledwo mierzwiąc usta. Ale już dużo łagodniej i spokojniej niż na 
początku. Przez drżenie jego warg, przebijała troska. Zadziwiająco szczera 
troska. - Podaj mi coś... Słabo mi.
Berry bez słowa, chociaż dalej krzywo, nagiął się, do stającej na stoliku 
butelki. Wtarł w rękaw broczącą krew, i podał biskupowi kubek nasercowego 
kordiału. Był zbyt rozkojarzony by poczuć tę subtelną zmianę tembru głosu, ale 
nie aż tak by nie zauważyć, dalszy postępów śmiertelnej choroby. 
Kedar Lezro leżał lekko wsparty na pierzastej poduszce, okryty niezbyt ciepłym, 
startym aksamitem. Długa szlafmyca opadała mu na kark, i spojrzenie, starannie 
przykrywając pokaźną łysinę. Żółta, słonecznikowa twarz, rzucała ostry kontrast, 
z nabrzmiałą sinością ust. Pot spływał zeń jak po drwalu, dając błyszczący, 
matowy odcień. W kącikach warg zastygła była, ślina i tłuszcz z obiadu. Oddychał 
ciężko. 
Ręka drżała mu, na safianowym brewiarzu. Nie mógł już sam sięgnąć po lek, więc 
Berry wlał mu go gardła. Następnie usiadł na skraju łóżka, poprawił poduszkę, i 
starł spływające na brodę resztki. Biskup uśmiechnął się nie znacznie, ale 
szczerze, zupełnie oddając się władzy błazara. 
Szary skrył w sobie wyrzut. Smutek, i niepewność, mieszały się z odrazą, i 
nienawiścią. Nie widział już nic strasznego w tym starym, schorowanym człowieku. 
Niegdysiejszym tyranie, absolutnym hegemonie połowy znanego mu świata, szarej 
eminencji politycznych salonów. Mordercy, który zmarnował mu życie. A teraz? 
Żywym trupie, zmuszonym błagać o szklankę wody. Bezgranicznie mu oddanym 
głupcem. Opuszczonym przez zagon przyjaciół parweniuszu, gdy sakiewka sięgnęła 
dna. Berremu zrobiło się nie dobrze, na myśl, że mógłby go teraz, teraz...
Nienawidzę siebie! Nienawidzę! Rzygam tym wszystkim, tym całym gównem które mnie 
otacza. A najbardziej... najbardziej... Jestem przeklęty! Przeklętyyyy! 
- Panie, czy medyk którego przysłałem spisuje się dobrze? - Po tym pytaniu, 
odraza do siebie jeszcze wzrosła.
- Taaak. Dał masę jakiś eliksirów, i coś tam jeszcze. Piję to, i piję i nic nie 
pomaga. I nie pomoże... Zoldar, on się opiekuje.
Wcale się nie dziwię, że nic nie pomaga! Strasznie przesadził z rutą! - Berry 
przeglądał, za wąchał porozrzucane na stole flakoniki - Infuzje z rzewienia... 
dobrze, sproszkowana konwalia na serce... rumianek... Belladonna... Boże, tego 
wystarczyło by na strucie zagonu wojska, a nie na starego zawałowca! Tego, nie 
trzeba pić, wystarczy powąchać, a już zmysły pokręci! To tępak, miał go tylko 
podtruć, żeby nie stanął już na nogi, a ten go syci mandragorą! Miał 
go...przecież, ja nie chciałem...ja...To dlatego tak mnie pokręciło! Lezro leży 
już tu parę dni, to się przyzwyczaił...Urwę łeb temu cyrulikowi! Każę... nie ma 
nawet komu rozkazywać
- Berry nie trzeba... - Lezro zdegustował, na widok papki.
- Trzeba, trzeba! - pouczył ojcowsko. - Rozkażę Zoldarowi, żeby to wszystko 
wyrzucił! Pij tylko, kordiał i tę korzenną tyzanę''. Bardzo rozumu ponoć dodaje, 
i w cierpieniu duża ulga.
To mówiąc pokazał biskupowi, żółty flakonik. Plecbo, lubczyk i starta hubka. 
Panaceum na wszelkie dolegliwości. 
- Potem, proszę pić...
- Daj spokój, Berry - przerwał nie zainteresowany. - Wiem, wiem. Ale i ty wiesz, 
wiesz... Nieważne. Opowiadaj lepiej, gdzieś był, i coś się wywiedział...No nie 
patrz tak mów, uchu, uchu... 
Lezro skonfundował się lekko, odchrząknął, po czym wytarłszy ręce zaczął 
referować ostatnie nowiny.
- Od czego by tu zacząć... Może tak, mamy Vegarta! 
Błysk źrenic.
- Jak to... nareszcie! Przynieś mi jego łepetynę niech, uwierzę wątpiący! 
Biskup nie jakby, ale wyraźnie poczerwieniał. Wsparłszy się na rękach, i z 
niedowierzaniem, błagając odpowiedź szturchał go w ramię.
- Nie... nie do końca to jest tak. Otóż, podróżuje teraz gdzieś pomiędzy nami a 
Marras. Jedzie z północy w towarzystwie kilku przybłędów, siać bunt na naszych 
terenach. Jest z nim...
- Poczekaj chwilę, czyli jeszcze go nie złapałeś? Na co ta gadka, Berry?
- Jeszcze nie, ale to się stanie lada dzień. 
- Tak samo mówiłem.
Lekce sobie ważył przywarę, Berry.
- Podobnież jadą załatwiać tutaj jakieś ciche interesy Alfgradu. Nasz wywiad 
ostatnio kuleje i...No nic. Mój człowiek jest wśród nich. Podpłaciłem kogo 
trzeba, a wiedz że to niepoślednia świnia, sprzedał się i Filbertowi. Liczy się 
pierwszeństwo, wysłałem więc Bjarte... 
- Bjarte, jest łowcą, ale ten dorsz jeszcze nie na patelni... Ty teraz, jako 
jedyny... Nie opuszczasz... Powiedz, powiedz... O czort, ja, co...
Lezro zakręcił oczyma, kropnął w poduszkę. Ręce bezwładnie stuknęły o podłogę, 
ciężkością złoconej łapy. Omal nie przewracając stolika. Przez moment, wydawało 
się, że duch zeń zupełnie już uleciał. Jednak tylko przez chwilę. Nabrzmiałe 
wargi, zaczęły chłeptać łapczywie powietrze, niczym miech kowalski tłocząc je do 
płuc. Pot uderzył mu na twarz ze zdwojoną siłą, długimi wężami rzeźbiące potoki.
Berry popatrzył nań ciekawością, wyobrażając siebie sprzed kilku chwil, i jakoś 
beznamiętnie, kolejny raz napoił kordiałem. 
Minęło trochę czasu, nim Biskup odsapnął na tyle, by mógł co gadać. 
- Umieram.
Przymknął w odpowiedź powieki.
- Jeszcze nie. 
- Ech...
...I jeszcze trochę czasu.
- Czy bunt...wielki...na wioskach się podnosi? 
- Panie, - Flegma! - niezdrów jesteś, i nie będę cię męczył błahostką, z skoro 
czasu mało, wolałbym jeszcze o Vegardzie pomówić, bo ma...
- Przestań już pieprzyć o tym pędraku! - Kedar Lezro jak się denerwował to nawet 
w największej niemocy, i poplątaniu zaczynał od razu składniej mówić, i dziwnej 
witalności nabierać. - Ten człowiek nie wiem nawet jak dla nas istotny nie może 
nam swą dupą przesłonić całego okna! Tak duża to ona nie jest! Ja tu o buntach 
słyszałem, o chłopach, co widły na nas podniosły! O spalonych miastach, i 
zamkach z wszelakich dóbr ogołoconych! Co ty, na to?! Bo widzę, że jeśli mnie 
zabraknie ten cały kraj, stosami zapłonie! Posoką jak rzeka krwią popłynie!
O ty mesjaszu, wybawicielu! Ciekawe, co to znaczy na nas? - Berry zirytował się 
reprymendą, paskudnie spode łba oczy wybałuszając - Skurwiel zaczyna się nagle 
przejmować! Sam paliłeś, grabiłeś, mordowałeś, chłopów jak pomioty traktując! 
Unosi się obrońca! Obyś zdechł jak najszybciej, oby zadusił się jakimś oparem. 
Bo przysięgam, sam zaraz rozdziawię tę otłuszczoną gardziel!
- Przepraszam cię... Ja wiem, że ty... - Lezro na nowie, skomlał jak złajany 
pies, u nóg swego pryncypała. - Mów, przecież wież, że ja... Proszę.
- Dobrze, nich będzie jak chcesz. Powiem o buntach.
Biskup, mrugnął pojednawczo oczyma, wydobywając z siebie cień uśmiechu.
- Przez cały południowy Kalandr, zachodni Liddell, a także w mniejszym stopniu 
przez Marras, Raos, i Almo, chłopstwo drze z głodu pyski...
- A Flandrię? 
- Flandrię akurat nie, ale po kolei. Jak sam powiedziałeś eminencjo, palą, 
grabią i plądrują. 
- W imię czego? O co im chodzi? Wytłumacz mi Berry, bo nie rozumiem. Chcą 
mniejszych podatków, więcej ziemi , czy o co chodzi?
- Tego także, a co za tym idzie mniejszych zaciągów do wojska, i służb 
kościelnych. Ale co przede wszystkim jest najważniejsze, i najgroźniejsze ani 
chcą... wolności.
Szary, zniży na końcu głos, uśmiechając się półgębkiem. Trochę szyderczo, z 
zainteresowaniem obserwując reakcje biskupa. 
- Wolności mówisz... cha, o któż im tej wolności broni! Czy... czy nie mają tego 
co chcą? Żyją niemal jak chcą, robią co chcą, nikt im tej wolności nie odbiera. 
A cóż mogą poradzić, iż urodzili się chłopami? Iż urodzili się biedni? Nic... 
Nawet nasz Athrobus, sam pisał w piątym liście z Kard, iż:. "Kto się urodzi 
chłopem, ten chłopem umrze". Wybacz, lecz to głowy, więc niczego...
- Wybaczam.
- Co mówiłem? 
Czy to ważne?
- Anatema... chłop, uch...! - Kabotyńska onuca spadła na nos.
Berry nie zaprzestał uśmiechać. Tyle, że teraz bardziej, z pobłażaniem i z taką 
ojcowską wyrozumiałością. Bardziej współczując niż karcąc swego synka, za 
poobijane kolana.
- Tyle, że oni - podjął po chwili, klecony nie przez siebie wątek. - Wcale nie 
boją się kościoła, nie boją się niczego. Są zdeterminowani, i gotowi na 
wszystko. Ich wolność... Krzyczą, że chcą obalić królów i kościoły. Żądają 
zrównania ich praw ze szlachtą, dostępu do nauki, zabrania nadwyżki ziemi 
rycerstwu, a niektórzy wręcz otwarcie mówią o zamiarze zabicia... ciebie, panie.
Lezro przyjął to spokojnie, bo jak tu czynić wrażenie kiedy od trzydziestu lat 
nie było dnia, by ktoś mu, choć że w myśli, nie złorzeczył?
- Chcą wolności... Zrównania z prawem... Odebrania ziemi. Bzdura, uchu, uchu. 
Chcą mnie zabić... Z obietnicy skleci się ochłap i starczy. 
Uśmiech już zupełnie znikł z jego twarzy. Ależ zmęczony... 
- Ten plebs jest jak ospa, ciągnie jak trąd. Nie zdusiliśmy, go w zarodku tym 
bardziej nie zdusimy już teraz. Jaskółcze jajko, które podrzucił nam Alfgrad, 
może okazać się zabójcze. Bo nie oszukujmy się to nie jest, jedynie akcja 
wieśniactwa. W tym musi mieć ktoś interes. I ma. Gelfand Ehlvest, wykorzystał 
biedę chłopów. Niedługo dołączą do nich mieszczanie, elfy i inni nie ludzie, a w 
tedy będzie za późno.
Urwał na chwilę, korzystając, tym razem dla siebie z dzbanka kordiału. 
- Sirno ma nynie ślub z tą inszą Larlis, Mollard debila na głowie, reszta? 
Pozostajemy więc tylko my, a my... 
Co ja tu wyrabiam, co ja tak naprawdę, pieprzę? Widząc po sobie, stołek jest 
paskudnie fałszywy. Wcale nie szerzy horyzontów, góruje nań, wzbraniając patrzeć 
w dół. 
- My...? My... Taaak... oni nas wszystkich wykończą... - Lezro, wyszeptał 
straszliwą wizję, z przerażeniem w głosie. Przestraszył się własnych myśli - 
Jeszcze chłop, w naszym kraju panem będzie... 
Nic mu na to nie odpowiedział. Nie miał mu co odpowiedzieć. Kedar miał racje, i 
wszystko do tego zmierzał, że ta racja się spełni. Poza tym, nie wiedział co, a 
może bardziej nie chciał nic zrobić. Rozbicie państwa, rebelia, były mu nawet na 
rękę. Bunt chłopstwa, przy współudziale Alfgradu? Co to ma za znaczenie? Co to 
za różnica? Czyż, była by jakaś gdyby powiedział teraz o tym biskupowi? Czyż, 
była by jakaś jakby teraz napluł ma w twarz, czy rozpłatał my łeb siekierą? 
Czasami, wydawało mu się, że żadnej. Ponieważ znaczenie, czyli zależność 
istnieje tylko wtedy, kiedy jest jeszcze coś do czego dążymy. Jest jakiś punkt 
odniesienia. Oblodzony górski szczyt, nietknięty jak, dwunastoletnia dziewica. 
Szaremu zależało tylko na zabiciu Vegarta. Tylko, czy może aż? Biskupa jednak, 
nie opluł. 
Z trudem podniósł się z łóżka, przyklękną przy kominku. Wygasało, a lodowata 
posadzka przyprawiała go od dreszcze. Podsunął pod tyłek, leżący się przy 
łóżkiem wełniany pled, zaczął łamać wierzbowe gałązki. 
Ciepło, katalizowane, rozbłysło płomieniem. Iskry potoczyły po komnacie swe żywe 
igiełki, trzaskając i piłując zmurszałe drewna. Niemal natychmiast nastała 
przyjemność. Gorące powietrze roztapiało ich zmrożone ciała, a nozdrza 
podrażnił, silny, zielny aromat lasu. Żywiczna woń, zaszumiała sponiewieranymi 
aortami, oczyszczając jej z ziołowej trucizny. 
Berry, wpatrywał się z zaciekawieniem w rosnące ognie, jakby szukając w nich 
ukojenia. Wystawił przed siebie ręce, z uśmiechem na twarzy, bawił się 
przeciekającym przez nie powietrzem. Żar, podniecająco drażnił mu ranę. 
Przyjemność... 
- Wiesz...- Zagadnął nagle - Niedługo, będę musiał się spotkać... he, z 
Filbertem...
Lezro może i chciał sapać, niezauważalnie drgnął, na głos tego imienia ciarki 
przeszły mu po plecach. Wzdrygnął się ze zdenerwowania, a na ustach zastygło mu 
przekleństwo. Mocno ścisnął zęby, tak, aż chrupnęła szczęka. Pytanie wycedził, 
cyruliczna precyzja, jak chłopka cedzi masło z serwatki. 
- Z Filbertem? Po cóż miałbyś się nim spotykać? My... Myślałem, że dał nam już 
spokój. 
- Widocznie nie...
- Widocznie...Czego ten trzebieniec może od ciebie chcieć?! - Lezro niemal 
krzyknął z podniecenia. To niezdrowe, i zagłusza potencję. - Czego?!
- Muszę, już jutro wyruszyć do Avgren, tam się spotkamy. 
- Do Avgren? To blisko granicy... O co może mu chodzić? Rebelia? 
- Może rebelia, może nie.. - Lezro nie przestawał łamać gałęzi, zdawał się być 
wręcz pochłonięty tym zajęciem. Mówił wolno, z flegmą, ważąc zdawkowe 
odpowiedzi. Jakby oprócz łamania drewna, podniecało go kruszenie zdań. Powoli 
zbliżał się do upragnionego tematu - To było by prawdopodobne. Tam, zarzewie 
buntu jest największe. Tam... Masz rację panie. Na pewno o tym pomówimy. Jednak 
Avgren, dziwnie kojarzy mi się z jednym wydarzeniem... Dość odległym 
wydarzeniem. 
Kedar Lezro, umilkł speszony. Wspomnienie, nawet jego napawało wstrętem i 
obrzydzeniem. Abominacją do własnego życia...
- To było dawno...Teraz wydaje, mi się, że wieki temu...He, ledwo to już 
pamiętam... Sporo krwi wtedy upuściliśmy. Sporo ludzi wtedy padło. Tak... to 
było bardzo dawno. Wydaje mi się nawet, że wtedy...wtedy już naprawdę upadł 
zakon. Upadły jego podwaliny, morale...Ósemka z Avgren...Wszyscy zginęli...
- Wszyscy oprócz tego ostatniego. Ósmego... 
- Vegart... wtedy się załamał. Sądzisz, że Filbertowi chodzi o Vegarta? 
- Może... przede wszystkim. Avgren nie jest tylko jakimś sobie symbolem.. Avgren 
jest symbolem. To miejsce już zawsze będzie straszyło swą sławą. Spotkanie z 
Filbertem musi dotyczyć Eldredda! Musi, bo on musi go uratować! Musi zawieść go 
Elrykowi! Musi, przytaszczyć do jego kolan wybawcę - durnia. Jego wybawiciela...
Lezro z początku zamilkł. Dla opanowania drżenia zacisnął dłonie na bokach łóżka 
Śmiertelnie poważny analizował, natłok informacji. 
- Wiesz co Berry... - Zaczął niepewnie - gdy zabijesz już Vegarta, nie 
zapomnij... nie możesz zapomnieć o Fiłbercie... Ten knur musi zdechnąć...
- Tak... musi - rozdarło powietrze.
Ale gdzie w sobie znajdę tyle nienawiści? - rozdarło myśl.
Błazar, już niemal do krańca możliwości rozepchał palenisko. Drzewa, było tak 
dużo, iż ogień nie był w stanie wszystkiego strawić. Wilgotne gałązki, piszczały 
w bezlitosnym skwarze. Ogień grał swą melodię, i kołysał do snu. Czerwone złoto 
falowało mu przed oczyma, zamykając znużone powieki.
Głowa opadła na korpus. Zasnął.
Nie spał jednak chyba zbyt długo. Żar, nie zdążył bowiem strawić całego drewna. 
Ocknął się, zdenerwowany własną słabością. Przetarł sklejone oczy i z lekka, jak 
zwykle, zataczając, podniósł się z podłogi. 
Popatrzył uważnie po komnacie, zatrzymując wzrok na figurze biskupia. Chciał już 
właściwe wychodzić, ale w jego śnie dostrzegł coś dziwnego. Leżał na plecach, 
czego nigdy nie robił, miał otwarte usta, i dziwny wyjątkowo spokojny wyraz 
twarzy. Wydawało się, że śpi, ale w ogóle nie oddycha. 
- Panie... Panie, tfu! - Zakrzyknął kontrolnie, kopiąc zwisającą na podłogę rękę 
- Lezro... Wstawaj! Ja muszę już iść! Lezro!
Biskup nawet nie drgnął.
- Wstawaj, no co jest! Lezro! Kedar, no Kedar! Zoldaaard! Zoldar!
Coś zaszeleściło za drzwiami, tąpnęła klamka. Wbiegł zdyszany, choć nie dalej 
niż siedem kroków, mnich, od razy przywierając do biskupa. Na stole postawił 
tlącą się gromnice, drugą ręką poprawił spadające z nosa binokle.
- Tętno... ciśnienie ma strasznie wysokie! Trza coś panie..
- Zawał? 
- Nie wiem... Nie jestem... balwierz tu potrzebny raczej... - Odźwierny załamał 
ręce, z przerażeniem, w bezradności spoglądając na Bardeindoina.
- Ja to załatwię! 
Szary, obrócił się na pięcie, jakby uciekając od tego spojrzenia, popędził w 
kierunku drzwi. Już miał wybiegać z pokoju, już przechodził przez próg gdy 
zatrzymało go wołanie. 
- Berry...Berry...Ja umieram...
" Z pewnością będziesz miał ku temu sposobność" 
Kurwa - złota myśl, prawda - morał.
Zagryzł wargę. Zabolało. Polała się krew. Nie miał siły się nawet obrócić. 
Spojrzeć mu w oczy, może ostatni raz...Przeszedł przez próg. Zwiesił głowę, i 
spojrzał na swe dłonie... Upadł na posadzkę. Zanim ogłuchł, doszły go jeszcze 
słowa modlitwy odmawianej przez Zoldara, trzecie przykazanie brewiarza 
gradejskiego "Pamiętaj, że życie dane jest ci tylko raz..˝. 
***
- Mamy ich! Widzę, wiedzę! Bjarte! Panie Bjarte, tutaj! 
Ktoś zacharczał i splunął pod nogi. Padły przekleństwa. Uciszenie. Seria 
stalowych podków zabrzęczała kuźnią pod kamienistym zboczem pagórka. Świeża, 
cieniutka warstwa puszystej ponowy, była za słaba do utrzymania, na swych 
barkach rączego, obciążonego jeźdźcem rumaka. Metaliczne odgłos rozszedł się 
echem po łysej dolinie. 
- Zamknij się Hesp - Zasyczał Bjarte, podjeżdżając niemal pod samą grań - Echo, 
nie słyszysz? Gdzie są?
Hesp uniósł się w siodle, celując palcem w środek horyzontu. 
- Tam - Powiedział z przejęciem - Tam gdzie te dwie brzozy stykają się czubkami. 
. Bjarte, spokojnie ściągnął wodzę, i płynnym ruchem zeskoczył na biały śnieg. 
Szeroko otworzył swe podkrążone zmęczeniem oczy, uważnie przeszukując wskazany 
teren. 
- Cała gromada... - Powiedział w zamyśle, wyciągając z kieszeni płaszcza białą 
chustkę 
- Tak chyba miało być nie? Ich chyba szukaliśmy? 
Nie było mowy o żadnym wozie! - Starł się z myślami Bjarte - Wyraźnie było 
powiedziane czwórka ludzi. Wszyscy na koniach, bez żadnego problemu! I co? Co ja 
teraz mam zrobić? Nie zawiodę go! Znajdę tego...tego grabarza! Nie mogę go 
zawieść! Ślubowałem Athrobusowi, przysięgałem! Tylko on może podnieść, nas z 
zapaści. Tylko on może zastąpić Lezro, a nie ten...
- Tak to chyba on... oni. - Bjarte wysmarkał się w chustkę, staranie, z 
pietyzmem wycierając zabrudzone krawędzie nosa. Pedanteria była machinalna, 
nawet się nie zastanawiał. - To, jest to czego szukaliśmy. Pan Berry będzie 
zadowolony. 
- Co tam zadowolony - machnął lekceważąco ręką Hesp - byle by szmalcem 
zadzwonił, nie chłopaki?! Byle by posmarował he, he! 
Hesp obrócił się w siodle, przewrotnie uśmiechając się do kilku stojących za nim 
drabów. Tamci zarechotali w obrzydliwy sposób, robiąc przy tym między sobą, 
jakieś dwuznaczne uwagi. 
- Zamknąć się! - Uniósł się Bjarte - Banda osłów! Wiecie, że otrzymacie zapłatę 
więc po co te pretensje? Czy ja zakon was kiedyś zawiódł? Nie wypłacił czego czy 
ukradł? No powiedz sam Hesp, dla ciebie to nie pierwszyzna, powiedz czy kiedy 
nie dotrzymałem obietnicy? 
- Ty nie panie - Wtrącił się stojący na uboczy osiłek. Był gruby i niemal 
całkowicie łysy. Miał za to obrzydliwą, mocno zarośniętą gębę, a w prawym uchy 
dwa złote cekiny. Marynarski krzyk mody zachodniego Marras, z czasów kamienia 
łupanego. Czyli gdy nie było jeszcze Athrobusa - ale zakon tak. W trzydziestym 
ósmym, za mitrężenie pogłowia brata wtrącili mi do turmy. Wtrącili. Do tej pory 
go nie widzołek. W Czterdziestym pierwszym, żona moja za szalbierz rzekomą na 
targu, do Newd uprowadzon została. Na ordalia, mówiono. Wróciła po dwóch 
miesiącach, zwolenna. Z brzuchem... - Osiłek przerwał na chwilę z wielkim trudem 
starając się ukryć, przebijające przez gniew łzy. Przestał wydawać się 
obrzydliwy, a głos miał nawet przyjemny... nasączony goryczą. Stary chłop a 
sentymentalny jak podlotka! 
- Co się mażesz? Z gorszym od ciebie nie spłodziła, ha, ha!
- Racja! Wżdy knur tylko jedną maciorę w roku kryje, he, he!
Głupia facecja pierwej zdechnie ze zgryzoty, niż pojmie swój debilizm. Bjarte 
się nie zaśmiał. Skutecznie. 
- Zmarła przy porodzie, - Ciągnął nie zrażą - szóstkę dzieciaków osierocając, i 
tego bękarta. Do dzisiaj, po czterech bez mała rokach, z bastardem dycha 
dwójka... 
Zmitygował się po przydługiej zwłoce, przetarł oczy
- Wymieniłem tylko to co zakon, uczynił mojej najbliższej kognatą. Śmierci 
bliskich nie rachując, gachów, przyjaciół, czy też zwykłe ludziska skazywanych 
na szafot lub pręgierz za posiadanie swojego zdania. Pytasz zatem, czy nas kiedy 
zawiodłeś panie? Nie, nigdy. Na tobie, jak i na innych zakonnikach zawsze zaufać 
można.. 
Słuchać, wysłuchał... Bjarte aż zachwiał na kulbace. Wydawało się, iż zmasakruje 
spojrzeniem grubego adwersarza. Jego wzrok płonął, a szczeka ruszała się we 
wszystkich kierunkach przegryzając, do krwi, posiniałe na mrozisku, usta. 
Jak śmiesz! - Mnich drżał cały, nie starając się nawet sprawić wrażenia 
trzeźwości. - Ty skurwysynie! Jak śmiesz! Przez kilkaset lat, broniliśmy takich 
jak wy, żebyście mogli, żyć we własnym kraju, mówić własnym językiem, srać w 
własnym gównem, a wy co?! Dwieście lat nie było wojny, tylko w Kalandrze! Gdzie 
na około szalały gwałt i pożoga! Gdzie nie było rodziny która by nie straciła 
kogoś z bliskich? W wy teraz co?! Buntujecie się! Buntujecie się za pokój i 
utrzymanie religii?! Za zlikwidowanie problemów nieludzi. Za spokój i 
praworządność! 
- Jaką praworządność?
- Gównianą! Buntujecie się za to że gdzieś, kiedyś, ktoś zgwałcił jakąś kurwę. 
Że ukatrupili jakiegoś nieroba, krócąc plagę zbójectwa. Za to wszystko 
rozwalacie nasz zakon od środka. Rebelie i nieposłuszeństwa! A teraz co to ma 
być? Przewrót ludowy? Bunt uciskanego pospólstwa? Teraz? Teraz, gdy państwo stoi 
na granicy załamania? Gdy świętym zakonem Athrobusa zaczyna rządzić zdrajca?! 
Przekupiony przez Kalandr pies! Pytam się teraz?! Ale nieeee! Jednego cię 
dzisiaj skurwiela pozbędziemy. Ty nawet o tym nie wiesz, ale ty, o ironio, ty 
się go pozbędziesz. Pojmiesz, albo zabijesz nieważne! W końcu i tak obydwaj 
będziecie wisieć! Ha, ha zdechniecie razem! Pieprzeni protagoniści! W imię 
Athrobusa, w imię wielkiego Kedara Lezro, i w imię jego nowego następcy, 
odnowiciela Bardeindoina Szarego! Ha, ha. 
Jesteś szalony! - Intymny dysput myśli. - Przyznaje się bez bicia.
Pierdol się! - Z przyjemnością!
Bjarte nie wytrzymał ciężaru spojrzenia, jakim obciążył go gruby. Nie, wytrzymał 
ciężaru ich wyrachowanych, bezczelnych mord. Nienawidził ich, i oni nienawidzili 
jego. Jednak nie było innego wyboru. Uśmiechnął się tylko szyderczo, i 
odrzucając do tyłu kaptur wskoczył na konia. 
- Jedziemy! - Rozkazał władczo, rzucając wymowne spojrzenie po reszcie oddziału 
- Naprzód 
- Ależ panie, przecie teraz jest dzień, jasno jak nigdy! Dochodzi pierwsza... 
- Jedziemy zaskoczymy ich za dnia! Wtedy atak jest najmniej spodziewany! Już! 
- Panie! - Hesp prawie wył, starając się powstrzymać swojego mocodawcę - To 
kupcy, pewnikiem mają ochronę, nas jest tylko sześciu...Panie do kąt jedziesz... 
Można ściągnąć posiłki, są jeszcze dwa patrole! Panie, ale... ale my nie wiemy 
kogo przyszło nam tam szukać, panie! Panie...!
Bjarte już nic nie słyszał. Popędził konia prost na odkryty teren łysej doliny. 
Nie dbał już o echo, ani o trzaskające kopyta. Pałał już teraz tylko jednym 
uczuciem, umysłem kierowała już tylko jedna myśl: Zabić!
*** 
- Daleko jeszcze do granicy Razaq? - Vegart odezwał się po raz tego dnia. Był 
jednak jakiś, pogodny i zadowolony. Szczęśliwy? Zupełnie inny niż bywał 
ostatnio, niż przypominał sobie być. Przez trzy dni wspólnej podróży, prawie w 
ogóle nie rozmawiał. Nie pił, nie śpiewał, nie dał się namówić na cannabisową 
medytację. Wydawał się przebywać gdzieś indziej, gdzieś daleko. Oddalony. 
Dzisiaj przynajmniej się uśmiechnął, co wszyscy odebrali jako duży sukces - 
Zachodnia rubież wydaje się być już blisko.
Razaq Netzach, "stary" elfi kupiec, wyszczerzył w zadowoleniu pestkowe zęby. 
- Cha, Widzę Lambertusie, że jakiś radosny dzisiaj jesteś? A już wydawało mi 
się, że w ogóle nie zależy ci dokąd i z kim podążasz. 
- Wy, elfy nawet takie zapyziałe i sknerowate, jak ty, zawsze wszystko musicie 
wiedzieć i wszystko was interesuje. Wydaje się, uszy i oczy na około głowy, 
nieprawdaż?
Kupiec nie wiadomo czy z radości czy z zimna zarumienił się wypiekiem na 
policzkach. 
- Prawda, prawda, wścibscy jesteśmy, ale u nas mawiają tak: czym więcej wiesz 
tym lepiej rżniesz! Ha, ha, ha...! 
Zarechotał rubasznie z własnego dowcipu. A zrobił to i powiedział na tyle głośno 
żeby wszyscy, jadący w pobliżu mogli, dołączyć do jego gardłowej egzaltacji. 
- A u nas za to powiada się, że czym mniej wiesz tym dłużej będziesz żył, albo 
długie ucho krótki los - Uciął z niemałą satysfakcją Eldredd - Lambertus, trochę 
za bardzo wczuty w swoją Schizofreniczną rolę. 
- Eeee, nieładnie panie Smagły, nieładnie. Nie, trza od razu humoru psuć. Widzę, 
że nie pożartujemy sobie, nie pożartujemy, a już myślałem...
- Kurak myślał o niedzieli... - Zaginiony zrobił grobową minę, wyświetlającą 
bezczelną ignorancję swego rozmówcy. Po chwili uśmiechnął się jednak wyzywająco, 
szturchając w ramię, jadącego obok na kulbace elfa. 
- Nie znałem cię od tej strony... - Kupiec udał kokieteryjne oburzenie, 
czerwieniąc się jeszcze bardziej, i jakby wstydliwie odsuwając się od jego 
dłoni. 
- Ja też nie...he, he, he! - Vegart skopiował jego manierę, po czym obaj ryknęli 
śmiechem.
- No to może teraz się napijemy? - napomknął z nadzieją w głosie Alwen, który 
jadąc na odkrytym wozie, znudzony trasą przysłuchiwał się dyskusji - Tylko 
pamiętajcie, kto nie pije ten donosi, he, he, he! 
Poeta sprawnie rozpieczętował butelkę i bez krępowania przelał dużą ilość w 
żołądek. 
Nie było zimno, można by nawet rzec, iż jak na początek zimy to nawet ciepło. 
Nie musieli więc pić, by przepłukać bebechy. Cóż jednak, można uświęcić i 
pogodny dzień, a że zbliżało się już południe... Słońce spokojnie w swej 
constans, opalało im twarze, leniwie sunąc po bezchmurnym niebie. Poranny śnieg, 
iskrzył się, i mienił złotawym błyskiem, swą przeźroczystą studnie kropel. Wiatr 
przygrywał cichą kołysankę, trzepocząc rozpostartymi ramionami strzelistych 
sosen. Melodię dopełniało pohukiwanie, zagubionej gdzieś w konarach sowy, i 
stukot wybijających rytm końskich podków.
Nie grały jednak zbyt głośno. Koni było tylko sześć, w tym dwa nie podkute. 
Kupców, co nie dziwota, nie stać zwykle na taką ekstrawagancję, jak koń. Woleli 
powolne, za to tanie, i wytrzymałe woły. Idealne do ciągnięcia ich cztero 
kołowych wozów. 
Handlarze nie przejawiali interesu w pochodzenie, czy pobudki ich 
niespodziewanych towarzyszy wspólnej już teraz, ekskursji. Nie wypytywali się o 
nic, nie zadawali zbędnych pytań, ale też sami nie kochali się z nagabywaniem. 
Jedyną ważną rzeczą był kierunek drogi Wspólny azymut, a ten się miej więcej 
zgadzał. Reszta nie grała roli, a nadmierna wścibskość nie prowadziła do niczego 
dobrego. 
Zresztą obie strony wiedziały, iż ich towarzysz świadomie nie doży do rozgłosu. 
Kupcy, jak sami raczyli się określić, jawili w oczach jako to przemytnicy, 
kluczący po lasach, i nie dostępach, z sercem na dłoni wypatrując królewskich 
zagonów straży pograniczna. Trzy ogromne wozy, judziły chcicę, towarami i 
wonnością. Garbowane skóry, ircha, sagany Flandryjskiej okowity, suszone mięso i 
sztokfisze, trochę biżuterii, i błyskotek noszących ślady szlifu najprawdziwszej 
krasnoludzkiej ręki. Popiskujące w klatkach szynszyle i gronostaje, kuny do 
pańskich polowań, wschodnie wonności, i rozmaite olejki o których Nataniell 
mówił, iż w jego stronach kosztują fortunę. Był nawet olbrzymi orzeł, podobno, 
nie zastąpiony przy nagonkach na mobilnego zwierza. Wszystko to a nawet jeszcze 
więcej po prostu, aż wylewało się na drogę. Kłuło w oczy swym przepychem, i 
oryginalnością. Było tego tak dużo, i tak bardzo różnorodnych rzeczy, iż nie 
sposób było nie przykuć wzroku. Aż cisnęły się na usta wścibskie pytania. Dotąd 
nie wypowiedziane... 
Bogactwo, ichniejszych towarów, licowało w parze z wyglądem i zachowaniem 
właścicieli. Odzianych raczej skromnie, by nie powiedzieć biednie. W 
pocerowanych kapturach, z dziurami po rękawach, czy niewymiarowych galotach, 
wyglądali raczej na żebraków, niż grzeszących hojnością zamorskich handlowców. 
Nieogolonych, zarośniętych typów, z których każdy miał przytroczony do pasa 
miecz, lub siekierę, i to raczej nie z powodu kompleksu niższości. Nie brylowali 
znajomością odległych dialektów, nie opowiadali o urodzie zagranicznych kobiet, 
nie podziwiali orientalnych haremów. Nie chwalili się protekcją królów, 
pokrewieństwem z bogatymi władykami, czy z tym a z tym, w Sirno czy And Aranadt, 
czy licho wie gdzie. Nic z tych rzeczy. Rozpowiadali raczej przyziemne facecje, 
i plotki z przed zeszłorocznej zimy, a i to niechętnie. Napięcie za to, i 
podnieta - wsłuchiwać się w mowę lasu. Szukać nowych dróg, węszyć jak psy 
tropiące zastraszonego lisa, albo znowu uciekać jak struchlały zając. Strasznie 
ciążyła im ta kontrabanda. 
Jednak nie wszystkim, i nie zawsze. Wieczorami pili i bawili się. Spodobał się 
im cannabis Tuloneja, i komiczna fistuła Lonthara. Alwen, ze dwa razy obmyślił 
jakiś wiersz czy orżnął w kości Razaqa, elfiego szefa wyprawy. Razaq był 
naprawdę stary. Mówi się, że elfy się nie starzeją, nie widać po nich upływu 
lat. Jednak Netzach był inny, także w zachowaniu. Delikatne rysy twarzy, rozryte 
były piętnem czasu. Długie włosy, blade jak śnieg, a ani wzrok, ani słuch nie 
przypominały w niczym wyidealizowanego elfiego stereotypu. Lumbago nie pozwalało 
mu się gwałtownie schylać, i kuśtykał na lewą nogę. Znamienne, choć mógł, nie 
uskarżał się na swój los. Przeciwnie, dużo się śmiał i żartował, wydając się być 
zupełnie spokojny o powodzenie wyprawy. Nie był głupi i wiedział, że 
Badura...lekko skrzywiony. Bajania o szlachectwie Proroka, raczej go śmieszyły, 
niż brał je poważnie. Co, nie przeszkadzało w niczym podtrzymywać iluzji, która 
jako taka, również podległa, śmiechu. A co najważniejsze wygodna. Dla obu stron. 
- Ech, nie za bardzo sobie folgujesz poeto? - Zagadnął do podchmielonego Alwena, 
Hiatus. Niecierpliwy widokiem, coraz, coraz płytszej butelki. Był to młody, może 
czternastoletni chłopak, jadący podług na wozie. Hiatus, jak sam powiedział był 
synem zubożałego stelmacha, którego po śmierci ojca przygarnięto do kupieckiego 
taboru. Nie wiadomo jak naprawiał koła, jednak ze swego arbaletu potrafił ze stu 
kroków w locie gęś, ustrzelić. 
- Młody, lis starego kruka nie nabierze.
- Nie, rozumiem cię poeto... 
- Nie łechtaj mnie tym poetą po języku, bo i tak gorzały nie dostaniesz. Chyba, 
że...powiesz jak długo do granicy jeszcze ta droga prowadzić będzie? 
Hiatus, spojrzał wymownie na Razaqa. 
- No, i jak gdzie ta rubież? Pan Vegart wyraźnie się dopytywał . 
Netzachowi błysnął na twarzy dziwny grymas tryumfu. Uśmiechnął się szyderczo, 
dając znak chłopcu żeby wyłączył się z rozmowy.
- Pan... Jak, jak? Nie dosłyszałem imienia? 
Eldredd skamieniał. Zdrętwiał jakoby obaczył bazyliszka. Tylko powieki mu drżały 
starając się, niby to wzrokiem przywołać do siebie Alwena. Widząc brak reakcji z 
jego strony, i tylko debilnie rozwarte usta, rzucił ukradkowe na resztę 
rozczłonkowanego taboru. 
Pięknie, pięknie! Ciekawie co teraz! Gdzie Tulonej, gdzie Lonthar?! 
Oprócz, Hiatusa i Razaqa, było jeszcze dziewięciu innych kupców, sześciu na 
wozach i trzech 
konnych. Ales, Aidan, i Archibald Sigh, jechali za nimi z tyłu, na transporcie. 
Tobit, i Ze Szaran, ubezpieczali tyły. Liewellyn, kolejny elf, samotnie na 
przedzie znaczył szlak. Tuż za nim jechał, smutny i jakiś niemrawy Tulonej. Oni 
nie mogli słyszeć przejęzyczenia poety. Byli za daleko. Bliżej, jechał wóz z 
Amudem, i Vealbe. No i ten bezimienny woźnica, z niedźwiedzią kapuzą na 
głowie...
Oni mogli, mogli słyszeć...Co teraz... Ciekawym, jak szybki może być woźnica? 
Jak szybko dojechałby Lonthar? Jest trochę z tyłu... Gada z Aidnaem... Porwać 
Razaqa, i ukraść wóz?
- Jak? Przepraszam jestem stary, i nie najlepiej słyszę, jak? 
Alwen, dopiero teraz zmiarkował, w powadze sytuacji. Pot wstąpił mu na czoło, 
żołądek podszedł mu do gardła. Nagłe "yyyy"... Nie potrafił, sklecić zdania. 
Trzymaj się! - Vegart, powtarzał sobie w myślach - Trzymaj się! Udziel właściwej 
odpowiedzi! To proste, to bardzo proste, postaraj się! 
- Lambertus...
- Jak? - Nalegał - Powtórz staremu elfowi. 
- Lambertus z krowich placków. - Alwen wydeklamował bez zająknięcia. Jakby 
usłuchał myśli Vegarta. Jednak wcale nie poczuł się lepiej, zdawało mu się, że 
za chwilę zemdleje - Przecież nie mogło mu się po trzech dniach zmienić imię. 
Razaq zagryzł górną wargę w grymasie uśmiechu, i wyzywająco odwrócił się w 
stronę Eldredda. Spojrzał mu bezczelnie, tryumfująco w oczy, jednak Zaginiony, 
wytrzymał jego wzrok. Poczym odepchnął go, tym już dobrze poznanym, 
beznamiętnym, paskudnym pyskiem, fe! - jak żaba obrzydzająca zmanierowanej 
szlachciance widok zielonej łąki, pyskiem. 
- Nie rozumiem co ma nasz drogi Lambertus wspólnego z naszą rozmową. - Elf 
uśmiechnął się doń jeszcze raz. Tym razem jowialnie i beztrosko - O czym mówisz 
Alwenie, przecież myślałem, że powiedziałeś coś o tym znanym przestępcy, 
infamisie, i banicie. Bez krajowcu, co gniazdo swe własne kala, tym, no...na jak 
mu tam...Vegarze, nie, nie, Vegarcie. 
Poeta, zatrząsł się niezauważony. Wzdrygnął jak uczniak, na pierwszy całus. 
Zdało mu się, że cała krew wali mu do mózgu. Że, ogarnia go paraliżując zmysły 
panika. Nie ma ucieczki...Wszyscy zginiemy! Pot jak z rynny, popłynął mu po 
nosie. Wcale nie było ciepło. 
Vegart, jak mógł, szukał rozpaczliwie pomocy. Zerkał do na Alwena, do na Razaqa, 
to na woźnicę, to na Hiatusa, na którego podnieconej twarzy jak na płótnie, 
rysowały się emocje. Lewa ręka jakby od niechcenia powędrowała do kolby 
naciągniętego arbaletu. Płaski bełt potroił mu się w oczach. 
- Eeee, a co ty właściwie o nim...słyszałeś co? - Vegart umyślił grać na zwłokę 
- Bo ja, o żadnym jakimś Vegarze nic nie wiem!
- Raczysz żartować! - Razaq perfekcyjnie grał słowami, i akcentem - Hiatus, 
Frode, - Zwrócił się do woźnicy - Wyobraźcie sobie, że nasz miły Lambertus, nie 
słyszał o Vegarcie! 
Frode jakby nie do końca zrozumiał ostentacyjne zaskoczenie swego pana. Nic nie 
odpowiedział tylko z zastanowieniem i jakby kontemplacją myślącego człowieka, 
podrapał się po potarganych bakenbardach. W końcu machnął ręką, poganiając woły.
- Niemożliwe! - Chłopak był bardziej spontaniczny - Przecież o nim było głośno, 
w całym Kalandrze, w Marras, co ja mówię w całym świecie! 
Alwen wymienił z Vegartem porozumiewawcze spojrzenia. Poeta, sprawiał pozę już 
trochę bardziej spokojniejszego 
- Skoro nie słyszeliście - Netzach nie wydał się być zdziwiony tym faktem - a 
droga trochę nam się dłuży, to ja wam postaram się co nieco o nim opowiedzieć. 
- Czy to konieczne? Alwen wspominał coś o wypiciu... 
Spojrzenie Razaqa rozwiało wszelkie jego wątpliwości. Zwycięstwo! Eldredd nie 
wiedział tylko dobrze nad czym. 
Do czego dążysz? Co chcesz osiągnąć, elfia pijawko? Nie rozumiem... 
- Ależ Lamb, to naprawdę ważna sprawa! 
- No skoro...
- Ale nic nie stoi na przeszkodzie żebyśmy się napili! Poeto otwórz tą dużą 
beczkę...Tak tę największą. Vegart to temat rzeka, nie i bez wątpienia sławna 
persona, nie wypada nam tak o suchym pysku, marudzić nie? 
Nie, trzeba było pytać dwa razy. Hiatus, w rozkoszy oblizał wargi, na chwilę 
jakby zapominając o kuszy, a i nawet Frode zwolnił trochę poganianie bydła. 
Tylko jeden Alwen, nie potrafił opanować drżenia rąk. Dłonie trzęsły mu jak po 
pijackim rozpuście, Wcale nie będąc zadowolonym z realizacji swojego pierwotnego 
pomysłu. Jakoś wręcz stracił pociąg do alkoholu. Przelał, trochę do cebrzyka, 
posmakował, po czym dopełnił dna gąsiora, serwując Razaqowi. O tak, stary elf 
był doskonałym graczem, mistrzem taktyki. Nie wiadomo tylko kto tak naprawdę był 
jego przeciwnikiem?!
- Dziękuję. - Nawet uprzejmość zdała się szydercza - No to teraz...Bardzo dobre, 
wino, o nie spodziewałem się takich delicji...Chcesz trochę Lamb? 
- Nie wydaje mi się, żeby rozsądnie było ze strony kupca, tak roztrwaniać własny 
kawałek chleba. 
- Nie pieprz, do grobu tego nie zabiorę. A na stare lata, mogę sobie chyba 
pozwolić na wypicie z tak dobrymi przyjaciółmi, prawda?
Vegart mógł tylko wzruszyć ramionami. 
- Ja ci już coś Hiatus...No dobrze będę już mówił, bo skoro nie chcesz pić to 
może to cię rozgrzeje. Pamiętasz pewnie sprawę buntu zakonników, w Kalandrze. 
- Pamiętam, ale co to ma wspólnego z tym, Vegartem?
- Ba, co to ma wspólnego! To on jest wszystkiemu winien! - Razaq umyślnie 
zakręcił łapami podczas niby tej gadki, a raczej potoku retorycznych skojarzeń. 
Wyginał się, krzywił twarz, puszczał lejce, to zwalniał to przyspieszał tępo, 
pociągał z gąsiora. Grał, ekspresyjnie, i emocjonalnie. Bardzo dobrze! Choć z 
drugiej strony, patrząc z boku, autorytarnie osądzisz - paralityk - To on, będąc 
jeszcze pod skrzydłami Athrobusa, miał rozkaz zabicia Sirno! Lezro napalił się 
na koronę, a ten nie usłuchał, co prawda polecenia, ale to jeszcze można by mu 
wybaczyć, ale zrobił coś znacznie gorszego, on mu uratował życie! 
Ta facecja jakoby młodsza niż zeszłoroczny śnieg. Oj nie trzymał się, on 
chronologii!
- Niemożliwe... - Vegart także próbował być aktorem, jednak nie umiał wyzbyć się 
wrażenia, że jest tylko, nędzną marionetką, albo co najwyżej podrzędnym 
skomorochem, postawionym przed oblicze najprawdziwszego mistrza, brzuchomówcy. - 
Nigdy, o tym nie słyszałem, a ty Alwen?
- Ja, tym bardziej. W jaki sposób mógł ocalić Elryka? Wżdy, przecie król! 
- Na, polowaniu! - Hiatus, z radością wykrzyczał na całe gardło popis, swej 
wiedzy - Powalił, szarżującego nań odyńca! 
- ...I uciekł. Dlatego, teraz ustalona jest za niego ogromna nagroda. - 
Skwitował elf, po czym rozgrzał sobie jeszcze żołądek, i twarz, na której 
zagościł śliczny czerwony rumianek. Resztkę ochłapu wspaniałomyślnie był oddał, 
zniecierpliwionemu Frode - Oczywiście zarówno przez Kalandr, jak i przez Marras, 
jednak teraz to chyba wszystko jedno... 
Vegart wcale nie wzruszył się nagrodą. Zdawał sobie doskonale sprawę, że w 
sytuacji w jakiej się znajduje każdy może mu wbić nóż w plecy, bez oglądania się 
na konsekwencje. Zrozumiał jednak, że gra jaką prowadzi Netzach, jest dużo 
bardziej skomplikowana, niż myślał na początku, ale raczej nie inklinuje w 
krwawego rozstrzygnięcia. Jednak nie znał żadnej innej drogi, co gorsza nie 
wydawało mu się również żeby Razaq ją znał.
- Czemu, wszystko jedno?! Co ten jeden mały człowiek może mieć wspólnego z tak 
podniosłymi sprawami?
- Marras ustalił nagrodę za jego głowę, a Kalandr za jego rzyć, ot to i wsio. 
Ale jest, już teraz wszytko jedno gdy upadł zakon... Kalandr nie jest już 
mocarstwem, nie jest już nawet samodzielny.
- Co ty mówisz! - Wybuchnął Alwen - Przecież Kalandr był tak silny iż...iż mógł 
połknąć nas wszystkich! Zdeptać jak pluskwę!
W tym momencie usłyszeli dobiegający za nimi gromki śmiech. Odwrócili, jako na 
zawołanie. To był Lonthar. Razem z Alesem i Aidanem, kończył właśnie 
rozpracowywać, kokosową okowitkę. Białą niby mleko, a tak mocną, że jak pysk 
wykręciła to trzy dni człek bez umysłu marudził. Lonthar nie mógł o tym 
wiedzieć, tak samo o tym co to takiego ten kokos. Jednak przynajmniej on miał 
dobry humor. 
- Zamknijcie się! Co to za hałas! - Razaq nie dopuszczał dodatkowych graczy do 
swej misternej układanki. Mistrz gry, niestety tylko jeden. 
Śmiechy cichły momentalnie. Aidan, robiący za podczaszego, skłonił się kornie w 
swój niemym, suplikujący wybaczenie, gest. Vegart przyuważył iż, Netzach, miał 
tak wielki posłuch, i tak wielką władzę nad swymi towarzyszami, że nawet jakieś 
jego największe szaleństwo, brane było niemal za wyrocznie, proroctwo nie 
podlegające dyskusji. Jednak elf nie wydawał się być szaleńcem. Wszystko można 
by o nim powiedzieć, tylko nie to, że był szalony. Chyba, że za szaleństwo 
przyjmuje się tę odrobinę geniuszu jakim posiada w sobie każdy człowiek, a którą 
to, tak rzadko ujawniamy. Razaq Netzach był elfem. Bardzo szczególnym elfem... 
- No, a powracając do naszej rozmowy - Uśmiech znowu zagościł na jego starym 
licu. Poprzednie wydarzenie wydawało się być dlań zupełnie nie istniejącym. - to 
ja jestem tylko skromnym kupcem i powtarzam tylko to co ludzie gadają. A gadają, 
że zakon się rozpadł, a jego żywą spuściznę niemal w całości odziedziczył 
Marras. Ot co. 
Kłamał, tutaj nie było wątpliwości. 
- "Na miejsce jednego tyrana, stu następnych się wyrodzi, na miejscu ściętej 
głowy, hydra trzy następne spłodzi..." - Zaintonował z cicha Alwen. 
- Masz rację poeto! - Podchwycił Razaq - Pieśń mówi prawdę. Ale nie zapominaj o 
tym kto tego tyrana stworzył. Bo kreator, nawet najbardziej niewinny, krew na 
rękach nosi nie miej niż swe dziecko. A inna pieśń wieszczy, iż każdy nauczyciel 
sądzon będzie podług ucznia swego sprawunków. Przez Vegarta Eldredda, mord i 
krew niewinna przemawia. Nawet ostatnio znaleźli jedną z jego ofiar. - Zakończył 
sentencjonalnie, z wyższością niewinnego, wolnego od bagażu grzechu. 
Zaginiony zachwiał się pijacko w siodle, omal nie spadając z kulbaki. Poczuł 
tedy jakby serce w nieopisanym łomocie miało mu zaraz rozszarpać żebra. 
Duszności uderzyły mu na głowy. Nie wierzył! To było nie możliwe! 
- Filozofujesz, jak Knievte! 
- Cicho, Alwen...- Vegart wariował, wiedział, że za chwilę przekroczy tą 
nieprzekraczalną granice ludzkiej wytrzymałości - O kogo chodzi tym razem, 
Razaq? O kogo?
Jeśli kłamałeś to ja ciebie... Boże czemu tak mnie pokarał, ja nie chcę tego już 
dłużej słuchać! Przepraszam, przepraszam! Wybacz mi, wybacz mi, proszę... Albo 
zabij! Spal mnie na popiół, tylko uwolnij mnie... Uwolnij... Uciec stąd!
- Ellanda! Ellanda Ingelberta! - Wykrzyknął podniecony Hiatus, z nadzieją w 
oczach, jak młode szczenię oczekujące nagrody, wódki, za udaną sztuczkę. - Jego, 
jego...
Netzach zmierził go spojrzeniem. 
- Młodzik ma rację. Rzeczywiście Ellanda mojego porkrewieńca, utłuczono, 
zarżnięto jak psa w lesie, nie dając możliwości obrony! Tylko za to, że owego 
Vegarta na swej drodze spotkał! - Razaq obrócił się doń i cisnął mu oszczerstwem 
w twarz jak błotem. 
Alwen nie chciał już nawet domyślać się co w tej chwili poczuł Zaginiony. Za 
bardzo bolał go sam widok. Za bardzo go pokochał, by być w stanie dzielić z nim 
cierpienie. Za bardzo... 
- Dobrze, mu tak! - Włączył się niby, nie uczestniczący w dyskusji Frode - 
Jednego skurwysyna, mniej na tym świecie! 
- Dobra, dobra Frode, ty lepiej trzymaj azymut, i przyspiesz trochę, bo za 
bardzo się rozciągamy. A poza tym to oddaj już gąsiorek, bo widzę, żeś już 
zupełnie zmysły postradał! No tak, teraz dobrze... Czy nie uważacie jednak, że 
trochę za słaby aromat? Lamb? Jak sądzisz? 
Vegart o dziwo, jak rzadko której sprawie, nie miał na ten temat wyrobionej 
opinii. Nie miał dwóch, czterech, sześciu krańcowo odmiennych zdań. Jakoś nie 
interesowała go konsystencja słodkiej nalewki. Nie interesowało słońce, droga, 
kierunek, głód, pragnienie. Nie interesowało go czy pójdzie spać, czy za chwilę 
zginie. Vegart, nie miał oczu. Vegart nie miał słuchu. Vegart nie miał pragnień. 
Bo Vegart miał tylko jedno pytanie, czy aby na pewno życie kończy się tylko li z 
ustaniem pracy serca? Wątpliwość, wątpliwość... 
*** 
Słońce leniwie spływało z biegunowego zenitu, niespiesznie podążając ku swej 
południowej wylęgarni snu. Przeszła dwunasta. Promienie bezwzględnie kroiły 
chmurne ciasto, łaskawie łechcąc spragnionych ogrzania podróżnych. Halny 
rozpraszał się po dolinie. Lekkie powiewy wiatru targały, i chyliły ku ziemi, 
strzelistymi topolami, jak oddech morskiego mistralu łamiący serca 
dalekomorskich rybaków. Gęsta, iglasta, knieja kończyła się stromym podjazdem 
pod zlodowacone błonie, które przechodziły dalej w wielką, ozłoconą bielą łąkę. 
Na porannym śniegu tańczyły prawdziwe obrazy dzikiego życia. Łez szczęścia, i 
zawodzenie dożynanej zwierzyny. Droga wręcz tętniła wiadomościami, które tak 
niesamowicie potrafiły się zakonserwować. Wilcze pazury pożądania, krzyżowały 
się z łkaniem konającej łani. Pospieszne, szarpane ruchy, lisa, rosomaka i 
innych padlinożerców, jak w tanecznym wirze, oddechy partnerów rywalizujących o 
aplauz publiki, tak te oddalały, to przysuwały się do siebie, łapczywie sącząc 
stygnącą posokę. Dziki, zagubione w plątaninie drzew, rżnące przymarzłą darninę. 
Buchty rozoranej ziemi, połamane gałęzie i poprzewracane pnie. Jezioro krwi, 
iskrzący się nagością skóry szkielet, wypalone czerwonym jadem sarnie bukiety, 
puste oczodoły, zamarłe z okrzykiem na języku pyski, kruki... Mnóstwo kruków, 
wron, wieszczków, czarnych mar o skrzydlatej posturze, zwiastunów śmierci 
wyrywających ostatnie tchnienia ze sztywniejącego ciała. Wampirów wysysających 
żylastą juchę, ze strzaskanych aort. Wdzierających się czerwonymi jak serca 
dziobami, do strzaskanych czaszek, by tam dopiero poucztować. Bym dopiero 
wyżreć, zbezcześcić ostatnie zapiski życia, by przełamać ostatnią barierę jakich 
dzieliła je przed całkowitym zdominowaniem bezbronnego ścierwa. By przeżyć... 
Liewellyn widział te wszystkie ślady. Mógł z nich czytać jak z otwartej książki, 
opowiadać, ubarwiać, antycypować, zaintonować pieśń...Nikogo to nie 
interesowało. Nikogo... 
Piskorz zaśpiewał w krzakach. Wjechali w głęboki jar. 
Woły powoli, z trudem brnęły przez nawarstwione zaspy śniegu, brodząc weń niby w 
wirującej rzece, nie dającej okiełznać swego bystrego nurtu. Para biła im z 
nozdrzy, i buczały okrutnie, bo niemal w co drugi krok, Frode lub inny, 
przygodny, niemiłosiernie opłazowywali je szpicrutą, aż się pręgi zarumieniły na 
niewolnych grzbietach. Jechali teraz w kupie. Zwarci, ramię przy ramieniu, 
według rozkazów przewodzącego elfa. W forpoczcie, dalej węszył Liewellyn, z 
odesłanym do pomocy, Ze Szaran. Potem lejący zwierzęta Amud, i bystrooki Vealbe, 
wpatrzony jak w obraz, w zbocza oszronionego chmyzem jaru. Filtrował wzrokiem, 
zmęczone zimą brzozy, ostatki przebijającej zielenią kosodrzewiny, i 
szerokopienne limby. Drzewa, uważane za symbol Kalandr. Niesamowicie wytrzymałe 
i odporne, wręcz uwielbiane przez wszelkiego rodzaju drwali i rzemieślników. Nie 
tylko odporne na wadę i korniki, ale nawet na ogień. Pioruny ni powodzie ich się 
nie imały. Cudo. Cóż gdy, któryś z poprzedników Lezro, jej niespotykane 
właściwości uznał za demoniczną mistyfikacje, przekleństwo kaduka, wodzącego w 
ten sposób nieszczęsne dusze na zmarnowanie. Przez prawie dwa wieki, na równi z 
krzewami rokity, wypalane i karczowane byłe całe pałacie górskiej sosny. Nie 
dziwota więc, zostały już tylko mglistym wspomnieniem dawnej świetności. 
Zniszczonym ryngrafem, obrabowanym z symboliki dziedzictwa, herbowym sztandarem. 
Zbliżali się do granicy. Nieuchronnie... 
Przy Vealbe i Amudzie, brnęła zasępiała para odludków, Vegart i Nataniell. 
Prorok, był jakoś przygaszony. Bez życia, jak umierający na zwęglonym knocie, 
płomień. Gdyby nie roztrzęsione, na lejcach łapy, i nerw rytmicznego mrugania 
powiek, zdawać by się mogło, że nie żyje. Nie mówił nic, i nie wydawało się żeby 
chciał słuchać czyjejś rozmowy. Był niby sypiający w trumnie mnich z ciężkiej 
reguły, w każdej chwili gotów na śmierć. Wysnuty żywy trup, modlący w skrytości 
swej duszy o jak najkrótsze męki. Podobnie jak Vegart. Nienaturalnie smutny, 
oschły, o zlodowaciałej twarzy, i wielkich na pól podkrążonych, na pół 
zapadniętych powiekami oczach. Jego quasi ludzka twarz, nie zdradzała nic. 
Niedokończona rzeźba kamiennego bożka. 
Wóz wierzgnął na nierównościach terenu. Alwen - Cholera! - mienił się w 
rachunku. Upuszczony Abakus omal nie wpadł pod kolebiące płozy. Razaq krzyknął 
coś, niezrozumiale przeklną, zacharczał. Był już mocno napity. Załzawione, oczy 
kleiły mu się do snu, bezskutecznie namawiając tkanki na chwilę wytchnienia. 
Jednostajny rytm kuł, męczył go okrutnie, bezwiednie miotając ciężką jak kowadło 
głową. Ziewnął. Bezcelowo obrócił się w tył. Zamrugał. Przetarł spojówki. Inni 
także jakoś zasypiali. Aidan na poły przytomny mówił coś do siebie, bezcelowo 
obserwując wychudłe zady, zaprzęgniętych wołów. Ales spał przyklejony do 
butelki, zionąc gorzelnią z otwartego pyska. Archibald z zacięciem piłował, 
przypominającym maset bruskiem, miecz, Lonthar niedbale dłubał w odmrożonym 
nosie, a Tobit zrywał, poczym gryzł i pluwał przydrożne iglaki. Ogólnie więc 
atmosfera rodziła domową. Ot, jak poranek w poprawiny. 
Z klimatu łamał się Hiatus, wydając się być w rozkwicie, ukontentowany. Siedział 
on na stercie towarów, obłożony wędzonkami i jadłem, uśmiechnięty i diablo 
szczęśliwy. Ani Frode ani elf, ani nikt inny nie był już spragniony, więc 
wreszcie mógł pofolgować. Z radością smakował resztki winnej, przyprawianej 
miodem i lukrecją nalewki. Krztusił się, i kasłał przy każdym łyku, pospiesznie 
wszystko zagryzając, suszonym sztokfiszem. Po dokończeniu gąsiora, wysmarkał 
się, przetarł usta, i wyjął dobrze ukrytą pod krótkim serdakiem malutką 
fajeczkę. Dostał ją od Tuloneja, w pierwszym dniu podróży. Byłą zgrabna, z 
azaliowym cybuchem, i wygodną profilowaną rączką. Hiatus popalał sobie kiedyś 
wyschnięte kurze łajno, więc drobny suweren bardzo go ucieszył. Rozglądał się 
teraz tylko za jakimś tytoniem. Podniósł wyrok i ujrzał wpatrzonego weń Razaqa. 
Elf miał ściągnięte brwi, i wydawał się być zdecydowanie kategoryczny. Nie 
tolerował samowoli, i nieposłuszeństwa, nie pozwalał chłopcowi na żadne używki, 
i starał się go w miarę możliwości izolować od reszty podróżnych. Hiatus 
przygarbił się, skulił, jak gotowy do ucieczki królik. Staremu elfowi 
niespodziewanie pojaśniała twarz, uśmiechnął się pobłażliwie, wskazując palcem 
juk z najlepszym tytoniem Młodzik niemal podskoczył z radości, bezdźwięcznie 
klasnął w ręce, podziękował głębokim ukłonem swemu opiekunowi. Netzach, choć 
pijany pomny swej roli, uśmiechnął się jeszcze raz, przypominając mu grymasem, 
żeby nie zapomniał o naciągniętym żelastwie. Hiatus potwierdził rozpromieniony, 
euforycznie ugniatając fajeczkę. 
Pyknął. Zaciągnął dyletancko. Purpurowe opary rozpłynęły się w powietrze, 
spowijając swą wonią sporą partie wąwozu. Oczy zaszły mu dymem, jak starcowi 
bielmem, poliki się zarumieniły, śniadość uderzyła mu na twarz. Dziwnie...skisł. 
Nie odrywając fajki od ust chrząkną, zabulgotał, kąciki warg podniosły się 
minimalnie poczym nagle opadły. Głowa zakolebała w bok, spojówki rozszerzyły się 
gwałtownie wbijając w Razaqa szklistą biel, wynaturzonych białek. Elf tusząc iż 
to przez, nie statek umiejętność, podjechał bliżej, ojcowsko poklepać po 
plecach. 
- Hia...
Hiatus nie skoordynowanie runął w przody, obalając na zawzięcie rachującego 
Alwena. Zaskoczony poeta stracił równowagę, zachwiał się, upuszczając z rąk 
liczydło. Abak gruchnął o ziemię, pękł, dębowe koło rozgniotło mu trybiki. 
Czerwony płyn krwawo zrosił połamany mechanizm, gorącymi magmą lejąc na iskrzący 
śnieg. Fajeczka zapiskała z cicha, wygasła. Z chłopięcego kręgosłupa, 
zatrzepotało piórami. Pierzasta lotka zaświeciła elfowi śmiercią po gębie. 
- Nieeeeeeeeee!!! - Gardło zaryczało, zawyło złamanym sercem. Skowyt, jak piorun 
rozdzierający niebo, rozszarpał mu nerwy - Nieee! - Powtórzył załamany, 
zeskakując z konia. - Nieee! - Podbiegł do chłopaka, całując go w czoło. Tuląc, 
do własnej piersi. - Hiatus! - Nie odpowiedział - Hiatus... 
Nynie następne lotki, jakby czekając, zagwizdały w powietrzu.
Nie bacząc już na nic, Razaq zerwał się z klęczek, porywając do arbaletu. 
Zawrzało, zabulgotało weń od środka. Niespodziewany przypływ atakujących na 
głowę hormonów. Płomienie. Rozpierająca go żądzę mordu. Pragnienie chłeptania 
sikającej z ran juchy. Oczy zaświeciły mu pierwotnym instynktem. Zezwierzęconym 
głodem zabijania! 
Śmierć! Śmierć! - Płakało serce - Śmierć! - Wrzeszczała rozczłonkowana dusza. 
Napastnicy, jak pływowa fala, wyplusnęli zza drzew i stromizn głębokiego jaru, 
garnąc kupców w paść zasadzki. Tętent kopyt, niczym grom przetoczył się po 
dolinie. Taran i tarcza, krzyk i świstające strzały. Przerażony Alwen, nie 
bacząc na Razaqa, zeskoczył na ziemię, schował się pod wóz. Elf stał dalej, 
wyprostowany, nieugięty, z wycelowaną przed siebie kuszą, jakby z otwartymi 
rękoma witał napierających nań wrogów. JESZCZE duma czy JUŻ szaleństwo? Frode 
odrzucił szpicrutę, wyciągając zza pasa krótki puginał. Szaleństwo!! Doskoczył 
do swego przywódcy. 
Bełty utrafiły celu. Ulewa plusku... 
Tak szybko, tak szybko się umiera.
Pijany Ales, dostał paskudnie, między usta. Grot wyrąbał mu przednie siekacze, 
po rykoszecie, prując grdykę, przełyk, dochodząc niemal do kręgosłupa. Miał 
szczęście, nawet nie zarzęził. Amud, który jako pierwszy dostrzegł napastników, 
ale biedak zaniemówił, oberwał dwoma jednocześnie. W plecy i pod żołądek. Stal 
zakuła go od środka rzucając na umęczone biczowaniem woły. Zwierzęta wierzgnęły 
grzbietami, zarzuciły obładowanym wozem. Woźnica potoczył się pod kopyta - 
menchiry, jakoby samowolnie przypodobać katu. Czaszka chrupnęła łamanym kośćcem, 
rozgnieciony mózg rozbryzgnął obrzydliwością. 
Ostatni z trefnisiów, ugodził Natanielowego rumaka. Udany strzał wessał się w 
żołądek, rozdzierając okazją klamrę popręgu. Rozkulbaczone, spienione zwierzę 
stanęło dęba, wierzgnęło pęcinami, zrzucając z pleców przyklejonego do siodła 
jeźdźca. Filozof fatalnie upadł na plecy, przygnieciony rzęszącym w konwulsjach 
wałachem. 
Napastnicy dobyli mieczy, i z impetem, jak jakaś piekielna nawałnica, runęli do 
zwarcia. Starli się, zakotłowali, szczęk kling zaświdrował po uszach. Konni 
uderzyli z dwu skrajnych stron, zamierzając jak najszybciej, i jak najbardziej 
rozbić tabor na pojedyncze jednostki, po czym zaatakować środkowy wóz. 
Lonthar, zdzierżył trzy kwinty. Pewniejszy, myśląc zadać decydujący cios, dostał 
wysoko, kontrą na twarz. Stalowy pałasz, przechytrzając nawet i szybki unik, 
wykręcił błyskawicznie półokręgiem, i szpicem brzeszczotu trącił go w czoło. 
Lonthar odruchowo złapał się za głowę, jakby chciał łapać tryskającą krew. 
Sprawny rębacz nie wahał się już ani chwili, opadającym ostrzem rozrąbując mu 
szyjną tętnice. Krew Lonthara wyplusnęła mu na usta, jeszcze bardziej 
podniecając wąsatego agresora. Parzy! Przelana czarka, życia. Zaślepiony 
morderstwem, chciał wręcz zmasakrować niepozornego Tobita. Zamachnął się, i z 
całej siły chlasnął na odlew, przed siebie. Za wysoko. Nie stopując uderzenia, 
Tobit chylił na bok, po czym skontrował na korpus. Wąsacz wpakowawszy całą 
energie w decydujący cios, nie miał już siły zblokować. Dźgnięty w serce, 
wyleciał ze strzemion 
Za szybko, za szybko się umiera. Dobrze, nie ma sposobności utyskiwać.
Jednak ani Tobit, ani Archibald, ani spity jak świnia Aidan, nie zdolni 
powstrzymać dwu kolejnych napastników. Ci sprytnym łukiem ominęli przedszaniec - 
ostatni wóz, waląc prosto w Razaqa, i Frode. Vegart który całe starcie, marnował 
w kulbace, pusto, tępo, bez obaw o dech, obserwując rżnięta jatkę, rozpoznał 
jednego z nich. Musiał go rozpoznać. Przecież to był on. Ten niezapomniany, 
kolega z celi, niezapomniany... Oddany, zapatrzony, posłuszny, wierny ideowo, i 
zaangażowany emocjonalnie. Fałszywy, i bezwzględny? O wdzięczne imię... 
On...Jak on się nazywa?! Któż, któż... - Vegart nie mógł sobie przypomnieć 
spalonego na ruinach pamięci imienia - Jak?! Jak! - Krzyczała okradziona ze 
wspomnień podświadomość - Jaaaak?!!
Jeździec zakwitł w góry mieczem. Wykrzyczał z siebie jakiś dziwny dźwięk, zawył. 
Fala jego negatywnych emocji, jego nienawiści, rozbiła się o skałę vegartowego 
serca. Skrzyżowały się spojrzenia. Palący zemstą wzrok, przebijająca przez 
błękit oczu desperacja... Teraz ty! Teraz ty! Nie wymkniesz się! Nie 
unikniesz... 
Jak on się nazywał?! - Zaginiony zacięcie tarł, w wymierzony rohatyną sygnat - 
Jak on się nazywał? 
Błękitnooki napastnik, zamachnął się do uderzenia. W głowie mu zaszumiało, 
nieświadomie zacisnął powieki. Koń parsknął. Krótki trzepot świstu, spenetrował 
powietrze. 
- Bjarte... - Zamarło na ustach.
Netzach wypalił w ostatnim momencie. Po pijaku i spust staje się herosem. Grot, 
przebił ukrytą pod płaszczem kolczatkę, atakując żebra i płuco. Zaskoczony 
Bjarte, w odruchu szarpnął lejce. Koń zakręcił głową, charknąwszy. Wędzidło, 
zdusiło mu krtań. Wytrącony z rytmu, wygiął pęciny, ryjąc pyskiem w śnieg. 
Pędzący tuż za nim towarzysz, nie zdążył już wyhamować, tyle że mienił kierunek. 
Ściągnął tręzlę, przekręcając zwierze na lewy bok. Kasztanowy deresz, wpadł z 
całą impetem w Razaqa, po czym wytracając szybkość staranował załadowany 
kosztownościami wóz. Koła zakręciły się w powietrzu, omal nie przygniatając 
ukrytego podeń Alwena. Plaga bogactwa, uraczyła ziemię swą wykwintnością. 
Błyszczące złotem floreny, popłynęły morzem z porozcinanych juków. Potłuczone 
sagany, pogryzły słodkością zasolone w beczkach sztokfisze. Posypały się perłowe 
naszyjniki, jantarowe, inkrustowane szylkretem pierścionki, jedwabne sukna 
obryzgane wypluśniętą spod kuł breją. Uwięzione w klatkach łowne gronostaje i 
kuny, dusiły się, przygniecione zwałami potłuczonej porcelany, i orientalnej 
ceramiki. Zakapturzony orzeł, rozłupał sobie kręgosłup. Przestawione kości 
przebiły skórę, pióra, wytrysnęły posoką, plamiąc jego królewski oblicze. 
Szkarłat trysnął na dziób, na bezwiednie wiszącą już główkę, kolejną ofiarę 
wojennej fanaberii. 
Nazywał...
Bjarte, podźwignął się, a jednak, otumanion. Okrwawiony, i zdezorientowany, 
wcale nie stracił na animuszu. Jednym ruchem wyłowił śmiercionośną strzałę, z 
breji boku. Łamiąc, rzucił pod nogi. O dziwo, nie zgiął nawet się, nie zawył, 
jakby nie czując bólu. Buzowały od środka organiczne limfy. W głowie mu się 
zagotowało, podniósł wytrącony miecz, plując na wmurowanego w kulbakę Vegarta, 
ruszył w szlak swej nowej ofiary. Elf był pól przytomny. Klęczał na ziemi 
trzymając się za broczącą głowę. Bjarte dokuśtykał do niego, zamachnął się, i 
całej siły trzepnął go pięścią w pysk. Siwa głowa, odskoczyła do tyłu, rzygając 
juchą, i wyrżniętymi zębami. Tracąc świadomość Netzach, zamachnął się na oślep 
zdradziecką dagą, po czym upadł na plecy. Ćwiczony mnich uchylił w bok, 
przyjmując klingę na okute ramię. Ostrze zadrżało w dłoni, wybite z rytmu oparło 
się o śnieg. Rozwścieczony Bjarte, jak zaszczute zwierze w ostatnim akcie 
desperacji atakujące niezwyciężonego prześladowcę, zaświecił elfowi brzeszczotem 
pod powieki. Nie zdążył. I tym razem prześladowca był silniejszy. Tobit 
poczęstował go grotem w pierś. - Smacznego! - Bełt wessał się aż po czubek 
lotki. Bladoczerwona posoka wytrysnęła życiodajnym strumieniem, rozlewając się 
pomidorowo, na zimowym kubraku natury. Mnich zapowietrzył się. Zachwiał. Język 
zamamrotał nie mogąc, sklecić żadnej litery. 
Uniósł, do góry wzrok, w błaganiu wypatrując Boga. Nie ujrzał go. - Tchórz! 
Znowu narobił w portki, w finale swego przedstawienia. - Widok podniebnego 
lazuru, przesłoniły mu zawszone faworyty. Frode, który wcześniej przygwoździł do 
kłoni człowieka rozpoznanego przez Vegarta jako Hesp, uśmiechnął się paskudnie. 
Z rzeźnicką bezkompromisowością, ukazując wyszczerbione siekacze. Bjarte, zawarł 
przerażone śmiercią powieki. Skulił się, zasłaniając twarz, przed nadchodzącym 
katem.- Ojcze przebacz im, bo nie wiedząc co czynią - Frode, połechtał trzonek, 
pozwolił sobie sapnąć, poczym bezlitośnie trzasnął w wygięty kręgosłup. Oskard 
prysnął kruszonym kręgiem. Krzyż złamany na pół, jak spróchniała gałązka, opadł 
na śnieg. Woźnica, poprawił jeszcze raz, i jeszcze raz, i jeszcze raz, 
bezczeszcząc martwe ścierwo, które kiedyś mieniło się ciałem. Rozpruł mu szyję, 
ręce, nogi, rozbił bezwładną głowę, rozdeptał pływające w okruchach czaszki 
oczy. Wybrał i rozćwiartował zdeformowany uderzeniami mózg. Zamachnął się i... 
Tak, nazywał się.
- Zostaaaaaw! - Zawył pędzący ku niemu jak wszyscy. okrwawiony Liewellyn. Biegł 
i wrzeszczał, zostawiając w tyle, siejącego strzałami Vealbe. Starającego się 
trafić, ukrytego za tarczą puklerza, mordercę swego przyjaciela. 
Frode zawahał się w uderzeniu. Kilof zaciążył mu w dłoniach. 
- Zostaw! - Elf odepchnął go na bok, wyrywając śmiercionośną broń. 
- On nie już nie żyje! Nie żyje, rozumiesz!? 
Woźnica nie odważył się spojrzeć mu w twarz. 
- Rozumiesz?! To był człowiek! Człowiek! 
- Spokojnie, już po wszystkim. - Powiedział spolegliwym głosem Archibald. 
Łagodnie poklepując elfa po ramieniu - Nie krzycz już. Udało się... 
- Nic...się nie udało... - Zajęczał Razaq, nieudolnie starając się stanąć na 
nogi. Elf miał końską kondycję. Frode szybko schwycił go pod ramię, podźwignął, 
przetarł futrzanym rękawem rozbitą szczękę. Stary, splunął czerwienią, i 
drobizną zmiażdżonych ząbków - Powyrzynali nas jak cielaki...jak... jak... 
Zabili mi Hiatusa...- Wymamrotał, jakby nie dowierzając w sens własnych słów. 
Netzach, miał łzy w oczach. Smutne krople sączyły się przez rzęsy, powolutku 
skapując na umęczone zmarszczkami poliki. Ręce mocniej zacisnęły się na serdaku 
Frode, który podprowadził go do martwego chłopaka. 
Razaq ułożywszy sobie jego głowę na kolanach, ponownie osunął się na ziemie. 
Pogładził go po czuprynie, delikatnie przekładając w dłoniach zmierzwione włosy. 
Chłopcu szkliły się źrenice, elf bał się je jednak przykryć je powiekami. 
- To nie byli żadni grasanci. - Zaczął niespodzianie, cicho, nie podnosząc 
wzroku - Odział rezunów, ni ścigających nas ręką prawa zawodowych żołnierzy. To 
nie byli, też jacyś sobie zbuntowani górale, czy zdychający z głodu wieśniacy. - 
Przełknął ślinę - To byli... zakonnicy. Resztki zakonników, jakie jeszcze 
zostały w Kalandrze. Zakonnicy napadający na przebranych za kupców złodziei. 
Możliwe, niegłupie. Ale czy jest może jeszcze jakieś inny powód? Czy znacie może 
jakąś inną ewentualność?! 
Netzach przerwał na chwilę, uniósł głowę, i spojrzał się...Spojrzał się na 
skulonego obok Alwena, bezwiednie potrząsającego, bynajmniej nie z zimna, 
rozdygotanym ciałem. Na łakomego na srebro Tobita, bezlitośnie ucinającego 
Alesowi zesztywniałe palce. Na Nataniella, który wydostawszy się spod konia, 
starał się desperacko pozszywać Lontharowi tryskającą fontanną tętnice. Na 
Frode, Archibalda, na zapatrzonego w horyzont Liewellyna zdającego się nie 
zauważać, że ma już tylko strzępek prawego ucha. Na Eldredda... 
- Bo ja chyba znam! - Niemal krzyknął chcą skrzyżować spojrzenie z Zaginionym - 
Otóż ciż zakonnicy, szukali wśród kogoś... Osoby którą ja również wśród nas 
znalazłem! Osoby, powszechnie uznaną za martwą, osoby nad którą to się 
wspaniałomyślnie zlitowałem. Nie zabiłem, nie wydałem, chociaż powinienem tak 
uczynić! Osoby, która w walce nawet palcem nie skinęła żeby nam pomóc! Osoby 
która sama uznana za martwą jeszcze innych do grobu wprowadza! Osoby która...to 
on zabiła Hiatusa... 
Elf przerwał na chwilę. Koncentrując, i sapiąc głośno, jakby kumulował energię 
przed ostatecznym atakiem. Gniew pożarł płacz. 
- Osoby o wielu twarzach, co jak kundel ucieka przed odpowiedzialnością! 
Niejakiego Vegarta! - Spauzował dla nadania odpowiedniego patosu - Znanego dla 
nas...dla nas...
Trzeźwy. Zmysły z rzadka bywają tak trzeźwe. Mocniej nie zdolny był objąć, 
pocałunek...
- Ech...Hiatus, Hiatus mój kochany... 
Zaginiony nie zareagował. Głuchy. Flauta na środku oceanu. Siedział w kulbace 
biernie spoglądając na przerażone tętniącą wyobraźnią, twarze. Bo on Razaqa nie 
słyszał. On go po prostu, na prawdę nie słyszał... 
*** 
Konik zagrzebał kopytkiem. Szczęśliwy, wyskubał uchowan pod śniegiem szczaw. 
***
Nirmal leżał spokojnie...zesztywniały. Przymknięte oczy, spowijała mu mdła, 
wyblakła kotara porannej mgły. Rozmazany obraz, bezwiednie falował na oceanie 
zeszklonych białek jak zagubiona w sztormie drewniana łódeczka, kołysząca się 
pomiędzy dwoma nieosiągalnymi brzegami rozdartej powieki. Zasypiał. Czół że 
zasypia, że jego serce zamienia się w zimny, bezduszny soplem, błękitny lód. Że 
niedobra królowa śniegu zauroczyła go niewolniczym oddechem. Że teraz będzie 
musiał być jej posłuszny, ale tak jak w bajce, uratuje go miłość, i gorące 
serduszko troskliwej siostrzyczki. Że tak jak w bajce...
Zapomniał tylko, że wszystkie bajki zawsze mają szczęśliwe zakończenie. On nie 
miał prawa już marzyć o szczęści. Jego opowieść kończyła się inaczej. 
Niestety...?
Był przepocony, cuchnący klejącym się do ciała giezłem, skrzepami czerwonego 
krwotoku z fekaliów, które mimowolnie uszły ze zmarnowanego ciała. Upodlony, o 
ile możemy mówić o wstydzie na pustyni. Nieważne, nie najgorsze. Dręczące 
pragnienie, wręcz zarzynało inne uczucia, inne myśli, nawet ból. Nirmal był tak 
blisko wody, tak blisko ubitego śniegu...Czół go pod zdrętwiałymi palcami, pod 
burzą zmierzwionych włosów. Miał go na nagiej szyi i na bladym czole. On był tak 
blisko, a jednocześnie był tak nie osiągalny. Bezsilność jest najgorszą z 
możliwych desperacji.
Rębacz rozszerzył usta, z trudem wysuwając chropowaty język. Pot skraplał się na 
gęstej brodzie, po czym bardzo szybko zamarzał, przyklejając się do wystającej 
szczeciny. Odłamki gorzkiego lodu czasami wspaniałomyślnie, odrywały się od 
wąsów. Czasami opadały razem z nimi, leniwie spływając kaskadą, grzęznącą potem 
w bladych ciemnościach, wydawać by się mogło bezdennego krateru. Spragniony tego 
boskiego nektaru, Nirmal zdołał się przekręcić nieco na lewy bok, żeby lepiej 
móc wychwytywać spływające po wargach ochłapy. Jednak zamiast ochłapów poleciała 
krew...
Naruszony, - Nie pomny, piąty czy czwarty od żołądka? - grot, połechtał wyprute 
bebechy. Wymiotny odruch wstrząsnął nim gwałtownie, zgiął. Brunatna jucha, i 
inne rzygowiny, wyplusnęły nosem, i ustami, w ogromnej ilości wylewając się na 
śnieg. To co nie wypłynęło gardłem, osadzało się w przełyku, albo wracało do 
żołądka, pobudzając niestrawność, i kolejne wymioty. Nirmal krztusząc, i 
charcząc, przemył łzami sklejone powieki. Ucichł. Łzy tak daleko od języka... 
Otworzył oczy. Szeroko, bardzo szeroko. 
Zapominając o bólu, zapominając o pragnieniu, spojrzał na świat, 
nie...rozpoznając. Spojrzał jakiś inny, odmieniony, pełen spontanicznej dziwnej 
przepełniającej jego ciało energii. Uderzyła go jakaś niesamowita wyrazistość 
kształtów, natężenie barw, tęcza kolorów i odcieni, tragedia masakry... 
Zostawili go. Zostawili go tak jak nawet zwierzęcia się nie zostawia. Ani po 
Bożemu, ani po ludzku. Żeby zdechł, żeby konał w męce, może godzinę, może dwie, 
może dwa dni. Może rozszarpią go wygłodniałe wilki, może zemrze sam, a może też 
nie wytrzyma katuszy, i jak lis co w paście pochwycony nogę sobie użera by o 
kuśtyku do nory wracać i tam ostatka wolności zaznać, on też przytłoczony 
desperacją, wolności poszuka i gardło swe na ostatku poderżnie. Któż to 
wie...Nie, on przecież nie zdolen nawet nagiąć ręki! Zostawili go. Zostawili go 
jak wielu innych, nie tylko zakonnych ludzi. Jak wywrócony wóz, jak 
kosztowności, jak konającego wraz z nim konia. Zostawili... 
Nirmalowi znowu zaczęły kleić się oczy, i jakby wyparowała energia. Poczuł się 
niby to pozostawiony na samotnej skale, "szczęśliwy" rozbitek, wypatrujący nie 
nadpływających statków. Jak ginąca wraz z knotem iskierka. Nie bał się, był 
spokojny. Pomyślał o żonie. 
- Nie ma Boga - Zaintonował sylabizując - więc nie turbuj się jutrzejszym dniem, 
jutrzejszym dniem...
Cekiny zajaśniały słonecznym promieniem. Zasnął... 
Łaskawca.
***
Radosław Orzeł
"Dalsza droga do nikąd" rodziały 7-10.
7.
"Tak naprawdę wolność potrafią docenić tylko byli, bądź aktualni więźniowie. To 
logiczna, wręcz banalnie oczywista, prawda. Jeśli takowym w odpowiedni czas 
popuścić kolczatki, będą wdzięczni, wierni jak najwierniejszy kundel. Warunek - 
trzeba to robić z głową, po prostu inteligentnie. Ano skąd się biorą 
protagoniści? Istnieją dwa doraźne dopływy. Jedni to ci którzy zawsze mieli 
mniej, niż ich korciła, silniejsza od strachu chciwość. Ci, zrozumiałe, dążą by 
jak najwięcej nachapać. Drudzy, wyuzdani absolutnie z wszystkiego, także nie 
musza się obawiać. Niczym nie ryzykując, każdy dopust szczęścia jest, dopustem 
niebiańskim!
Dlatego więc darowujmy, ale tak by szczęśliwcowi odbiło się naszym podarkiem. 
Znienawidzi z pyszności, ale ostanie posłuszny. Człek nie podniesie ręki, 
wiedząc, że utną mu nogę! Jest wolny, niechaj będzie szczęśliwym! Drobnostka? 
Ba, ale czymże jest królestwo jeśli nie potrafisz się cieszyć!
Ja sam, z praktyki wiem, najlepiej jest nie zadawać pytań. Nie wierzyć. Wolność, 
podległość, dobro czy zło, Boga czy szatana. Po cóż? Oszczędność zbytecznych 
rozczarowań." 
Torpey Versarkanoeay, elf - poeta.
"Oczywiście że wolałbym pozostać poetą, ale życie jest prozą, i to bardzo szarą 
w odcieniu. Temu też, z premedytacją, i konformistycznie się doń dostosowałem. 
Jestem nieomal człowiekiem, i wcale nie mam wyrzutów sumienia, że dane mi jest 
żyć, kilka tchnień dłużej niż inni " 
Torpey Versarkanoeay. 
- Hej, hej! Jest tam kto! Ludzie! Luuudzieeee zraatuuujcieee!!! 
Światła do których się kierowali, nagle zgasły. Ciemność okryła ich swą 
pierzyną, tak grubą I nieprzeniknioną, że gdyby nie bielący się jeszcze gdzie 
niegdzie śnieg, nie przyszło by im nic innego, jak tylko siąść i płakać, bo z 
lasu by się nie wydostali. A tak mogli, musieli brnąć dalej. Czas deptał im po 
językach. 
- Ludzie! Zmiłujata się! - Zakrzyczał raz jeszcze Tobit, ale tak donośnie, że aż 
spuchł, i żyły mu na pysku powyskakiwały - Luuudzieeee! Konającego wieziem! 
 Gąszcz odpowiedział mu tylko zawodzącym szelestem, szarpanych na wietrze 
gałęzi. I począł się deszcz, i mokre płaty. 
- Hej, hej...
- Przestań! - Urwał ostro przycupnięty gdzieś w krzakach Liewellyn - Ciii - 
chooo! 
- Co jest?! 
- Zamknij się powiedziałem! Wyjąć broń, i czekać, aż was nie zawołam. Tylko... 
- Nie mamy czasu...
- Zamknij się!
 Syknął Liewellyn, zdecydowanym, nie uznającym sprzeciwu tonem, i bezszelestnie 
zanurzył się w ciemność. Wiedział, że tego właśnie od niego oczekują. 
Przywództwa. Więc on B y ł przywódcą. 
 Stali w kupie. Przygarbieni. Jeden koło drugiego, koń przy koniu, twarz przy 
twarzy. Opary wydychanego powietrza, i pustych, łamanych oddechów kłębiły się 
nad nimi, jak smród nad świeżym gównem. Nieważne. To nie miało teraz znaczenia, 
żadnego. Zmęczenie, strach, i zimno, determinowały ich zachowanie. Odruchy. Nie 
dało siły nawet myśleć.
 Napięta, głęboka cisza, w atmosferze dłużącego się wyczekiwania, powoli stawała 
się coraz bardziej irytującą. Nie do zniesienia. Tobit gryzł paznokcie, Vealbe 
dmuchał na zdrętwiałe palce. Denerwowali się. Wszyscy. Nawet Razaq się nie 
odzywał. 
 Śnieg sypał coraz mocniej. Lepką, wilgotną mazią. Przyklejał się do ubrań, po 
czym bardzo szybko tajał, wsiąkając całą swą wilgocią w nieodporne materiały. Po 
chwili kompletnie nie było już nic widać. Poduchy pierzu, rozdarte przez 
szalejącą wichurę, kotłowały się im na twarzach. Kręciły młyńce, różne figury, 
to opadały to znów wznosiły się w powietrze, jakby malując obrazy, na smolistym 
płótnie. Cisza nabrała nowej wymowy, choć kto wie czy była gorsza niż krzyk. 
 Mięso idzie! Mięso idzie! - Wiatr czy licho? Zmysł czy nad świadomość?
 Pierwszy złamał się Alwen. Zdrętwiał ze strachu, i mordującego ciało, mroźnego 
odrętwienia. Pękły napięte jak postronki, skołatane nerwy. Musiał się napić, 
zapalić albo... 
- Raaatunkuuu! Błagam, pomocy! Lu...
 Coś ukłuło go w brodę. Coś bardzo ostrego, i chłodnego. Chłodniejszego niż noc. 
Bał się spojrzeć. Znieruchomiał. Wiedział, że ktoś go obserwuje. Czół to 
podskórnie, intuicyjnie wiążąc, jakieś dziwne, jakby pierwotne spojrzenie. Ten 
ślepy, niewidomy wzrok, wiązał go paraliżującym strachem. Nie wiedział czemu, 
ale poczuł się jak oskubana z pierza kura, gotowa do przygwożdżenia na ruszt. 
Jak upchnięty w kojec wieprzek, co go na targu. żelastwem nakłuwają, by 
miąszność jego lędźwi wymiarkować. Ciarki jak cichą noc błyskawica, przeszły mu 
po plecach. Bał się wzdrygnąć. Bał się. 
 Zapłonęły światła. W jednej chwili, jakby na rozkaz, wystrzeliły pochodnie. Na 
około. Z każdej ze stron. Otoczyły wóz i kłębiących się konnych. Zaświeciły im 
po oczach. Śnieg padał mocniej. Ale było cicho. Śmiertelnie cicho. 
 Alwen powoli, przyzwyczajając oczy do nachalnych płomieni, zmaterializował 
swego prześladowcę. Mętny wzrok wyłowił z buchających płomieni przerażającą 
postać. Mężczyznę może. Niezbyt wysokiego, łysawego stwora. O ciemnej, 
brązowawej karnacji, z szerokim spłaszczonym nosem, wielkim łbie, i pucułowatych 
ustach. Stwora, który godził go w szyje grotem od złamanej lancy, dosztukowanym 
na odlew do drąga. Nieświadomie nasuwające się skojarzenia z Badurą, wydawały 
się całkiem bezpodstawne. Potwór uśmiechnął się szeroko. Przyjaźnie? Poecie 
ugięły się nogi. Nigdy nie widział tak wielkich, wyszczerbionych kłów! 
- Coście za jedni, czego tu po kniejach węszycie? - Odezwał się brzydal, 
jednoznacznie uwierzytelniając swoje człowieczeństwo. Jego głos, mimo 
powierzchownej obcesowości wydawał się nawet normalny. W miarę. Alwen nie kwapił 
się jednak do odpowiedzi. Miał szczęście. Jak zwykle. 
- Kupcy! - Odważny alt niespodziewanie wyłonił się z ciemności, odsuwając od 
jego grdyki kłujący widelec. To był Liewellyn. Przywódca! - Zbłądzeni. Pomocy 
szukamy, napadnięto nas, ograbiono, ledwośmy z życiem uszli... 
- Elf... - Brzydal ceremonialnie oblizał wielgachne usta, sapnął - Nie lubię ja 
ich, nie lubię...Chude to takie, i złośliwe... - Zaciągnął antypatią, i splunął 
elfowi w cholewy. . 
 Liewellyn spojrzał wymownie na zahipnotyzowanego szpiczastą glewią, poetę. 
Uśmiechnął się. Powoli, starając się nie robić zbyt gwałtownych ruchów, zerknął 
po swoich towarzyszach. Śnieg sypał na potępienie, a pochodnie raziły wzrok, ale 
to nie miało znaczenia. On i tak wiedział co zobaczy. Nawet z zamkniętymi 
powiekami. Wiedział, że ujrzy zmęczone, pobite gęby, zmarnowanych przez życie 
ludzi. Nie pieszczonych przez los wędrowców, którzy kładą się spać ze śmiercią, 
i śmierć ich porankiem budzi. Znał ich, bo sam taki był. Sam był bratającym się 
z nocą wilkiem, nienasyconym świata tułaczem, zagubionym w meandrach parszywości 
dzieckiem tego bezwzględnego świata. Był mordercą, i złodziejem. Przepełnionym 
pyszności zdobywcą, który stanął przed swym największym podbojem...
 W ten moment, po czół się jak obcy. Obcy! To takie smutne, oni się jednak 
złamali... Uśmiechnął się na powrót. Do potwora. Kucnął, i starł flegmę z 
cholewy. To było proste. dziecinnie proste. 
- Nazywam się Liewellyn, - Zaczął spokojnie, i opanowanie - i tak jak słusznie 
zauważyłeś panie, jestem elfem. Kupcem, tak jak wszyscy. Wozy nasze zostały 
napadnięte i ograbione, piętnastu ludzi naszych wyrżnięto, większość towaru 
zrabowano, a i tych którzy przeżyli, pobito i oszpecono. W lasy uchodzić na 
przyszło, i ścieżkami kluczyć. Dukt szczęśliwie, do was nas przywiódł. Zlitujcie 
się ludzie, jeśli nie nade mną, to przynajmniej nad rannym, i trupem, którego 
trza pogrzebać. Proszę cię panie, zmiłuj się... 
 Władca ich losu, trochę jakby pojaśniał na twarzy. Zmiękł. Włupił ziejącymi 
chciwością ślepiami na wóz i zmilczał. Oblizał wargi., usta...Inaczej, jakby 
straszniej. Wgapiwał się w pochylonego na derce Razaqa, w Hiatusa...
- Mądrze prawisz elfie... - Podjął po chwili, dalej ignorując go wzrokiem - 
Verbriz mi mówią, Umny... - Urwał nagle, jakby tracąc wątek. Milczał jeszcze 
chwilę, po czym z rozkoszą zadowolenia na gębie spojrzał i na elfa - Ty też 
jesteś umny, Liewellyn... 
 Płytki ukłon. Wyczekiwanie.
- Idzieta z nami... - Zakomunikował wreszcie, naganiając ich rękoma - Tędy, do 
Dziory w Zubie... 
 Verbriz, obrócił na pięcie, zagłębiając się w las. Droga była wolna, tak im się 
przynajmniej zdawało. 
 Dobra, wiadomość orzeźwiła ich serca, co nie korespondowało nijak, ani w piędź 
z raźnością kroku. Pomruk niezadowolenia, rozniósł się po lesie. Pochodnie 
zakotłowały się w ciemności. Ktoś zaczął krzyczeć, ktoś zawtórował. Zewsząd 
posypały się groźby i złorzeczenia, za, przed, obok blednącym w ciemności 
majakiem Verbriza. 
 Kupcy stanęli niezdecydowani, nie wiedząc czy iść, czy uciekać. Echo utyskiwań 
oddalało się coraz bardziej, podążając zań krok w krok, a gasnącą kolumną, 
ujarzmionego ognia. Wieśniacy zostawili ich. Sami mieli zdecydować. 
- Co robimy? - Rzucił speszony Vealbe. Cicho, jakby strachając się węszącej 
nocy.
 Chwila namysłu. Denerwującego spokoju. 
- Co robimy?! - Powtórzył
- Ja zostaje. - Szepnął ktoś zza wozu.
- I ja.
- Ja też.
- A ja idę, chociaż jestem elfem, idę. Wolę, zaryzykować niż poddać się, nie 
doczekać świtu, zdychając przysypany śniegiem. - Skarcił, strachliwych 
niedowiarków Liewellyn. Był bardzo mocny, a oni podziwiali go. Niewątpliwie go 
podziwiali. Jednak... 
- On, ma rację, musimy zaryzykować. 
- Tak, - Zawtórował Alwen, ale trochę bez przekonania - Musimy iść... 
 Liewellyn poklepał go porozumiewawczo po ramieniu, popychając w las. Poeta 
zawahał się przez chwilę spekulując alternatywami, ale elf popchnął go jeszcze 
mocniej, tak że Alwen, omal nie rozbił się na drzewie. 
- On już poszedł, I ja już idę! Verbriz jest coraz dalej! Decydujcie się albo 
zdychajcie. Frode zajeżdżaj wozem! - Komenderował - Tobit, Nataniell idziemy! A 
ty Sigh - Liewellyn chociaż nie widział jego twarzy, wyłowił głos wśród 
nieposłusznych - na co jeszcze czekasz? Spieprzaj! 
 Elf otarł ośnieżoną twarz, i tak jak mówił, nie oglądając się na boki ruszył w 
ślad za poetą. 
- Liew... - Zawołał ktoś. Powstrzymał go, na chwilę - Wiesz przecie, że ani ja, 
ani oni nie boją się nadstawiać karku, ale...Ten Verbriz...ta jego 
twarz...Zrozum, ja... 
 Liewellyn nie miał zamiaru już go dłużej słuchać.
- Dobra, dobra! Spytamy o zdanie Razaqa! - Wrzeszczał - Razaqa, przywódcę, 
słyszysz! Przywódcą!
 
 *** 
 Osada nazywała się Dziora w Zubie, i była prawdziwą dziurą. Zaszyte w kniei 
kilkanaście, małych, zasypanych białością chałupek, wyglądało nader mizernie. 
Dziko. Wspólna studnia na szerokim majdanie, drewutnia, uklepana droga 
prowadząca do nikąd. Gdzieś tam ujadający pies, i szary dym, tlący się nad 
wypukłością lepionych kominów. Nie było nawet palisady. Koniec świata. Dziora w 
Zubie. 
 Widok ten jakoś ostudził ich obawy. Nawet Archibalda. Nie zobaczyli doprawdy 
nic okropnego, nic nadprzyrodzonego czego mogli by się obawiać. Żadnych śladów 
czarnoksiężnictwa, czy innych prymitywniejszych form czarnej magii. Nie 
dostrzegli walających się po drodze bebechów, uciętych rąk, czy innych 
przeklętych utensyliów. Tylko ludzie wydawali się trochę dziwni, odpychający. 
Mogli się im dokładnie przyjrzeć, bo chyba cała wioska wyszła ich oglądać. 
Atrakcja wieczoru, jak w mieście gdy szubienice stawiają. Stało więc kilku 
starców, dzieci, trochę mężczyzn i kobiet, nawet jedna karmiąca, z oseskiem przy 
piersi. Na pierwszy rzut oka nie wydawali się brzydcy. Nie wydawali się podobni 
do Verbriza. To były pozory... Wszyscy, jak w jednej rodzinie, mieli niemal 
jednakowo talerzowate twarze, silnie zarysowane policzki, i duże zęby. Kobiety 
były nawet ładne. Raczej pulchne, z bujnymi piersiami, i trochę zahukanymi 
oczyma. Ale te spojrzenia... Ciekawe, I zazdrosne, na swój sposób inteligentne, 
i bystre, a jednocześnie zimne, odpychające, złe... 
 Tobit, po przełamaniu pierwszej bariery strachu, starał się przez chwilę grać 
bohatera. Jechał wyprostowany, z hardą miną, i zawadiackim uśmieszkiem. Myślał, 
że będą go podziwiać, że zabryluje pośród młodych dziewcząt...głupi. 
 Liewellyn, i Verbriz nie mieli czasu na dziecinadę. Lonthar konał, wszystkim 
było zimno, byli głodni i zmęczeni. Elf ukłonił się w stronę gapiów, prosząc o 
cyrulika, i jakiś suchy kąt do przenocowania. Obiecał też, że wyjadą z samego 
rana, nie zapominając o zapłacie. Wieśniakom widocznie to nie zaimponowało, 
zaczęli coś marudzić, stękać pod nosem, ale w końcu nikt się nie jednoznacznie 
nie zdeklarował. 
 Verbriz szybko coś tam pokrzyczał, powrzeszczał, powydawał jakieś rozkazy, tak 
że zbieranina porozchodziła się po domach. Zaraz znalazła się i stajnia, i 
miejsce na wozy. Szaran, z Aidanem, chcieli je rozpakowywać, albo nawet pilnować 
przez noc, ale w zaistniałej sytuacji Liewellyn doradził żeby zabrali tylko 
najcenniejsze przedmioty, żywność i broń. Jeszcze Vealbe, tylko marudził coś, że 
jeśli mają płacić, to za własne rany, i że nikt pieniędzy za Lonthara łożyć nie 
będzie, i że... nikt się nie chciał przejmować. 
 Brzydal zawołał ich do chaty. Największej chaty. Weszli za gospodarzem. Powoli, 
ostrożnie, z oczyma dookoła głowy, nie mogąc się wyzbyć towarzyszącej obu 
stronom niepewności. Elf nawet chciał się przywitać ze stojącym przy drzwiach 
chłopakiem, ale dzieciak na widok wyciągniętą dłoni, skulił się, i uciekł w głąb 
przydługiej sieni. 
 Dom był jakąś dziwną, niespotykaną budowlą. Niby drewniany, ale w sumie, to 
świerki stanowiły tylko szkielet, masywnej konstrukcji. Reszta od zewnątrz 
wypełniona była, grubym ziemnoglinianym murem, na domiar oblepiony mchem, i 
darniną. Do wnętrza prowadził długi, nieoświetlony korytarz, zaczynający się i 
wieńczony, dębowymi drzwi. Serce chałupy stanowiło, małe okrągłe, pomieszczenie. 
Zwężające się ku górze, z paleniskiem na środku, I dziurą zamiast komina. Było 
ciepło, a może i przytulnie. 
 Lonthara ułożono w kącie, koło przeciwległej sieni, prowadzących bezpośrednio 
do drugiego wyjścia. Miał rozpalone do czerwoności, brązowe czoło. Rzęził, 
majaczył w amoku dusząc się własną śliną. Gorejąca rana ciągnęła się od kąciku 
wiśniowych ust, aż po miejsce gdzie szyja zakrywa obojczyk, i tchawice. Tulonej 
zdawał się nie przejmować własnym wyłamanym piętnem - żebrami. Rozebrali go z 
mokrych łachmanów, wespół z karzełkowatym kowalem, podobnież równie wprawnym 
medykiem, począł intensywnie nacierać, śniegiem. Gorączka nie spadała. Kowal 
krępy, kostropaty, z małym wąsikiem, ale sprawnymi palcy, na przemian to klął, 
to poił go jakimś śmierdzącym paskudztwem, to znowu wyrzynał zbierającą się pod 
skórą ropę i krew. Lonthar gasł w oczach...Tonął, coraz szybciej zapadając się w 
bezdennym bagnie. 
 Uff, coraz goręcej. Parno i duszno jak w królewskiej łaźni. Siedzieli półgoli, 
przy gasnącym żarze, bezsensownie mieląc rękoma zalewną skwarami krupę. Nikt nie 
był wstanie jeść. Patrzeć, nawet na "własne" żarcie. Gdy Nataniell zaczął 
popuszczać mu krew, a kowal trepanować grdykę, ciężko zrobiło się po żołądkach. 
Elf, który jako jedyny obok twardogłowego Frode, odważył się, i był w stanie 
skosztować kaszę, wyrzygał do ogniska. Nie wytrzymał. Nie tak jak 
Verbriz...Wilgotne dłonie zaciskały się na głowniach. 
 Szpetny gospodarz, nie wydawał się niczego brzydzić. Jako jedyny stał, i powoli 
z apetytem, wyławiając pływający w zalewnie boczek, niby napawał się 
makabrycznym widokiem. Chełpił się nim, podniecał, mrużąc rozmarzone powieki. 
Flegmatycznie, powoli, jakby rozniecając w sobie, zduszone kiedyś w zarodku 
pierwotne pożądanie. Gdzieś tam ukrytą pod płaszczykiem potępienia, zakazaną 
jestestwu rozkosz. Dziką i niepohamowaną egzaltację. Libido. Gorąco! Para!
 Wpadał w trans. Rumieńce uderzyły mu polikiem. Zagotowana ślina parzyła język. 
Skronie waliły jak zdziczały koń. Nieważne! Nieważne! Rozgrzane wargi zlizywały 
spływający pomiędzy palcami tłuszcz. Jeszcze ciepły, i lepki swą spójnością. 
Pyszny... Szybciej, coraz szybciej! Miska sięgnęła dna. Siekacze wgryzły się w 
usta, w palce, zaczęły szarpać włosy i paznokcie. Żyły...Pulsowanie, pulsowanie! 
Razaq! Hiatus...leżał. Jego zimna twarz, stalowe usta, piękne bazaltowe oblicze, 
jego zapach, serce... Jucha buchnęła nosem, na usta, na wargi, 
Głowa...głowa się zakręciła...Zaczął się dławić, połykać...Jeszcze! Dalej, nie 
przestawaj! Łzy, krew...Lonthar zarzucił się konwulsyjnie. Zajęczał. Dajcie mu 
umrzeć! Zostawcie go w spokoju! Wyrywał się, kopał, zaczął wrzeszczeć. Nieee, 
nieee, nieeeeeeeeeeee...! 
- Chcia...Chciałbym pójść spać... - Zaparł się - ciach! - wydukał, roztrzęsiony 
Vealbe. 
 Sap...sap...sapanie.
- Cso?!
- Chciałem się położyć...spać. - Powtórzył nieśmiało, instynktownie zarzucając 
włosy na twarz, chroniąc zań jakoby tarczą, przed rozstrzygającym ciosem. Przed 
jego spojrzeniem... Niepotrzebnie.
- Ach tak, tak... - Miska bezdźwięcznie stłukła się na klepisku. Verbriz stał 
chwilę zamroczony mówiąc coś pod nosem, potem trąc załzawione oczy. Zamrugał, 
złapał się za głowę powoli dochodząc do równowagi. Przez chwilę znowuż wydawał 
się człowiekiem. Przez chwilę. Imre, dziewczyna która nasypała im kaszy, 
podbiegła do niego, schwyciła pod ramię. Starła krew. Ułożył się przy palenisku 
z przeciwnej strony. Otworzył oczy. 
 Nie wyglądał na speszonego. W ogóle nie wyglądał dziwnie. Po chwili znowu był 
zupełnie normalny, Verbrizowy. Tylko milczał...Co jednak, było chyba jeszcze 
gorszym. Jak można było znieść ten wzrok? To nieruchome, dogłębnie prześwitujące 
spojrzenie. Przesycone żółcią białka, sztywne powieki, ciszę... 
 Szaleństwo, i klatka. Jakby człeka w studni przetrzymać.
- Za ścianą są legowiska. Nuże Imre was poprowadzi... - Machnął niedbale na 
dziewczynę - Ułożycie się. Nie turbujcie... - Powiedział jakby trochę łagodniej, 
zaraz... - Imre! Cso się tak mitrężysz, wstawaj!
- A cso ja z bachorem wyrobie! - Oburzyła się dziewczyna - Cso bedzie gdy te 
podróżniki ochleją? Dzieciaka mi zaduszą! 
- Imre... 
- No cso... 
 Verbriz odwrócił się do niej. Spojrzał. Dziewczyna przygarbiła się, skurczyła 
wystrachana, ucichła momentalnie. Straciła swój urok, powabność, swoje 
podobieństwo do niego. Skulona odeszła do osmolonej wnęki. 
 Ktoś chrząknął. Popatrzyli po sobie zdumieni. Popatrzyli na Verbriza, na nią, 
na Liewellyna...Jakoś nagle przeszła ich ochota na spanie. Mimo Jego obecności, 
to palenisko ich integrowało. Dodawało otuchy...Przecież i tak nie zasną. 
- No co to za miny?! Idźcie że spać. - Elf starał się wydostać z ogólnej 
konsternacji. - No już, już, tylko dziecka panience nie macajcie!
 Vealbe przełknął głośno ślinę. Sapnął. Pozbierał już suche rzeczy, kołczan, 
żelastwo, wstał. Leniwie, niechętnie. Poczekał na resztę. Na Aidana, Sigha, Ze 
Szarana, Frode... Otrzepali się, zwinęli koce, ktoś podziękował za skwarki, ktoś 
ukłonił się Verbrizowi. 
 Obeszli go dookoła, szerokim łukiem ostrożnie podążając za niknącą we wnęce 
Imre. Wchodzący na ostatku Frode obejrzał się w tyły. Nie licząc Proroka, 
Razaqa, i zatkniętego w samotnym kącie Vegarta, zostali Liewellyn, Poeta, i 
Tobit. Woźnica zamrugał na pożegnanie. - Módlta się - i znikł. 
 Verbriz odczekał dłuższą chwilę, pomilczał, uśmiechnął się bez otwierania ust, 
po czym wstał jakoś sztywno, podszedł do kurzącego się przy drzwiach zamkniętego 
baniaka. Odsunął wieko, zaczął coś przelewać, i mącić. 
- Ukatrupimy go, ukatrupimy Liew tego potwora... - Wymamrotał nagle, przejęty 
Tobit. Zęby tańczyły mu po paznokciach, jak skaldowi po cytrze. 
- Zamknij się -rzucił półgębkiem elf. 
- To samojedz, kanabal, taki co żywcem ludzi pożera...On nas wytłucze, 
zobaczysz, we śnie nam gardła poprzebija!
- Cicho. - Syknął z naciskiem - Wszystko jakoś będzie. 
- Cała wiocha to kanabale! Widziałeś ich ręce, widziałeś jego twarz, widziałeś 
jak on łakomie patrzył na Hiatusa? Jak się krwią zalał?! Albo on, albo ja, 
błagam cię Liew uciekajmy stąd! Liew...
 Liewellyn złapał go szorstko za ręce, oderwał od ust wykręcając do bólu, 
przystawił niemal pod sam ogień. 
- Jeśli chcesz wyjść z tego żywy zawrzyj mordę, i nie odzywaj się już więcej. 
Rozumiemy się? No, wyjdziemy jakoś z tego, nie bądź babą. Przypomnij sobie w 
jakich byliśmy tarapatach, a co, zawsze się jakoś udawało.
 Tobit potrząsnął głową. Masował przeguby. 
 Verbriz powrócił na miejsce. Przytaszczył ze sobą trochę lipowych gałęzi, 
gliniastą stągiew, i trzy, ichnie, hmn - kubek w kubek - garnuszki. Dorzucił do 
ognia, polał i nic nie mówiąc rozdał każdemu. Oprócz Tobita. Poecie Dla nie 
niego zgotował popisową atrakcję, uśmiech!. Wystającymi zęby. 
- Białe... - Popisał się bystrością Alwen - Wodniste...Co to?
- No ba, a cso żech ty dumał? Posokę chciał dostać - Zarzucił gwarą brzydal. 
Ludzko i przyjaźnie. Jakby chcąc zmyć z siebie, ich rozpaczliwe spojrzenia. 
Zadusić tą grobową atmosferę. Udało mu się. Przynajmniej trochę. 
- No nie wiem...
- To kumys. Mleko, bardzo smakowe. 
 Alwen powąchał, zamieszał, popatrzał się po Liewellynie. Verbriz przechylił na 
zachętę swój kubek. Wyżłopał, oblizał wargi, beknął popsutą dygestią, po czym 
dolał sobie jeszcze więcej. Elf łyknął jednym haustem. Przeżył. Zmobilizowany 
poeta przymrużył ze wstrętem powieki. 
 Było dobre. Ale tego się spodziewał. Trochę cierpkie, trochę gorzkawe, ale nie 
za mocne. Bardzo przyjemne jak każda wódka. Zrobiło się trochę raźniej i 
swobodniej. Jakby chata zmieniła gabaryty. Wstrzymał się na chwilę, żeby nie 
wyjść na pijaka, poczekał aż Verbriz sam napełni kolejkę. Smakowało mu coraz 
bardziej, i bardziej. Tego też się spodziewał. 
 Ziemisty, ekstraordynaryjny posmak przywoływał na myśl dawne, bardzo dawne 
czasy. Czasy których nie mógł pamiętać, ale których powiewu, dzięki książką, 
Airze, i przede wszystkim znajomemu szafarzowi, doświadczył na własnej skórze. 
Czasy gdy to na pańskich stołach królowały właśnie korzenne wódki. Gdy podobnież 
klimat był cieplejszy, a każda kasztelania, każda wioska szczyciła się swą 
własną winnicą. Gdy kobiety były chętne, i byli jeszcze prawdziwi, błędni 
rycerze. Czasy może takich wiosek, może takich przerażających go teraz 
Verbrizów... 
 Alwen rozmarzył się okrutnie. Przestał liczyć kubki.
 Tak, ta chałupa wciąż przechowywała w sobie jeszcze ten romantyczny duch. Nie 
zatraciła go, nie zaprzedała się kataklizmowi postępu. Ona wręcz była tą 
przeszłością. Żywą i namacalną. Tak jak przeszłością były te archaiczne 
utwierdzenie, dziwaczne palenisko, darniowe ściany przygniatające człowieka 
ilością wywieszonych puklerzy. Staroświecka, wyświechtana delia, pół łokcia 
zadurza na równie staroświeckim, wręcz już baśniowym potworze. Kształtna Imre, 
tuląca do piersi swego kazirodczego dzieciaka. Nie wyemancypowana, posłuszna 
dziewczyna, zadowolona ze swego nędznego losu. Głupiutka i ciemna. 
Uszczęśliwiona swym prymitywizmem istota, nie zdająca sobie sprawy, że gdzieś 
tam może istnieć inny, może ciekawszy i bardziej kolorowy, apoteozujący podłość 
świat. Szczęśliwa... 
 Poeta rozbudził się dopiero gdy rozlane po ciele mleko, zaczęło ściekać mu po 
rozporek. Łyknął więc sobie jeszcze raz, i przysuwając się bliżej paleniska, 
złapał i wyrżnął jako starą szmatę, obwisłą w podróży brodę. Urwał sobie kawał 
kupieckiej kaszanki, rozlał i podawał miód, przegryzając go stygnącą, do czasu, 
kaszą. 
 Liewellyn opowiadał coś udając ekscytację, Verbriz kiwał na potwierdzenie 
głową, a Tobit siedział cały czas w napięciu, nerwowo przebierając nogami. Nie 
skosztował niczego, niemal się nie poruszał, wierzgając za to rozbieganym 
wzrokiem to na brzydala, to na pół nagą dziewczynę. Dobrze, iż jak niektórzy w 
fanaberii, nie nosił modnych majtek. Dobrze, bo chyba by pękł. 
- ...duży dezawętaż został nam uczyniony, i doprawdy nie wiem czy zdołamy im 
kiedyś odpłacić. - Zakończył elf rozkładając efekciarsko, ręce. 
- Nu da... - Zaznaczył z mętną miną Verbriz - Nynie to wszytko zmiarkować 
można... 
Wybacz nam umny elfie żeśmy z wami tak postąpili, aleśćie nam wielką turbację 
uczynili po lesie się skradając. Ja jużem tuszył, że to jakie tenutowe 
zakonniki, aboć inne rewizory, kontrabucję wyrywać przyszli. 
 Rzeczywiście skradali się. Każden darł mordę jakby miał płacone.
- Jak to zakon tu podatki ściąga? Co to za ziemie? Kalandr to już, czy Marras? 
 Verbriz podrapał się po obfitej łysinie, krzywiąc się, niby nie wiedząc. 
Rozpromieniony Alwen ochoczo polał kolejną ćwiartkę miodu. Brzydal nawet nań nie 
spojrzał. 
 - Ja tam nie wiem cso to za miana, bom ja jeszcze młodzikiem był gdy rewizory 
przyjechali agrawacji nam czynić, a potem to ja już ludzi nie widział...Tylko 
bydlęta, i elfy. Ech - Zamarzył - drzewiej to jak nam jaki taki kabana zadusił, 
albo prowiant szabrował, łapało się z pół tuzina i dawaj, na ruszta przypiekać! 
Ale tera to nie...Nawet na mrozy czy sprawinki, elfa nie złapiesz. Pomarły 
wszytkie, azaż cso innego... 
 Poecie kiełbasa stanęła kością w gardle. Zakrztusił się, począł pluć i kaszleć, 
rzygać jak po emetyku, samorzutnie wywołaną torsją. Momentalnie odczołgał się od 
ogniska. Tobit dyskretnie poszukał kordu. Liew milczał, z bladą miną. 
 Potruł go czy cso?
- Ociec mójci powiadał - Verbriz nawijał dalej, udając beztroskie roztargnienie 
- że elf jaki by nie był, to roztropny do konania ostaje, i za wikt ile mu 
zawinszujesz tyle wysupła. 
 Alwen ledwo przytomny, oślepiony łzami, wstał i słaniając się na nogach zaczął 
wspinaczkę do wyjścia. Duszno, gorąco!
- Rozumiem...Zapłacimy. Zapłacimy ile sobie zażyczysz. 
- Ależ nie, nie Umny! - Zaprotestował z całą gorliwością krętacza Brzydal - Tyś 
przecie innszy iż inne elfy! Tyś gość, ty nie grasant! Tyś źle mnie pojął! Ja 
ino chciałem, abyście tego tam, nam tu na pograbek zostawili! 
- Słucham?
- Na pograbek.
 Poeta upadł, wstał, poszedł dalej. Wielka, paskudna morda Verbriza, w blasku 
ognia osiągała wręcz gigantyczne rozmiary. Oblicze było ochotą, a wzrok piewcą 
pożądania. Liewellyn zmusił się do spojrzenia na Razaqa. Zmusił się. 
- Zostawię ci go... - Wycedził, przymykając jakby z bólu, oczy - Zostawię ci ich 
obu... 
- Obu...
- Obu. 
- He, he... - Tak, to był spodziany komentarz.
 Alwen dodźwigał się zziajany do drzwi. Uspokoił oddech, wytrzymał...Napierając 
czołem na ościeżnicę zobaczył noc. Świeży, wypieczony rogalik, rozdarte w 
niezrozumiałej pogoni, czarne sztandary chmur, srebrzące się w księżycowej toni 
łany śniegowego mchu, ślady... Gdzieś tam był Vegart, gdzieś tam... 
 Nataniell osunął się bezradnie na klepisko, ukrywając twarz w gorejących 
dłoniach. Nóż wypadł, sam wtarł się w koszulę. Kowal podniósł się ciężko z 
klęczek, otrzepał, westchnął przecierając ociekające potem czoło. Był smutny. 
Prawdziwie ludzko przygnębiony. Stał jeszcze chwilę nad sztywniejącym ciałem, 
obserwując eksperyment swoich zniedołężniałych rąk. Dwa palce pochyliły się nad 
wywróconymi oczyma... 
- ...i jego też ci mogę zostawić...Verbriz...
 Drzwi zakolebały się w zawiasach, zaskrzypiały wdzierającym się wiatrem. Poeta 
wybiegł rozżalony, nie potrafiąc ukierunkować, desperacji. Stanął, popatrzył, 
biegł dalej. Biegł, z rozwianymi włosy, z falującą na szyi brodą, z zastygniętym 
na wargach bólem. Pragnął krzyczeć, rwać, bić, rżnąć, rozerwać własny żołądek. 
Przebić się mieczem, napawać się widokiem spływających po bebechów, 
umrzeć...Taaak, teraz to było takie proste, takie obrzydliwie prymitywne...Więc 
czemu tego nie zrobił czemu!
 Stracił równowagę. Potknął się na czymś, koziołkując na gołe plecy. Zastękał. 
Zrobiło się źle, naprawdę paskudnie niedobrze. 
- Vegart...Vegart! Wiesz, co się stało...Wiesz co oni, co Liewellyn 
zrobił...Vegart co teraz będzie, co się teraz z nimi stanie...Vegart powiedz 
coś...Powiedz coś do cholery...Vegart, Zaginiony... 
 Cholewy zaskrzypiały pod przymarzającym śniegiem. Długi cień zbliżył się do 
niego, uklęknął, gładząc rozgrzany policzek. 
- Nie martw się. - Odparł beznamiętnie - Ja wiem jak należy postąpić. Teraz już 
wiem.
 
 ***
 
- ...no i to by było na tyle...Aha, ten twój człowiek, ten którego zratowaliśmy, 
niestety tak bez miłości oberwał, że...cholera włosy mi się źle 
ułożyły...musieliśmy biedaka dobić, gdyż cierpiał okrutnie... jakbym trochę 
przytył...nie, to tylko ten kołnierz... 
 Młody, wysoki mężczyzna, paradował przed uchylonym oknem, gładząc się, i 
mizdrząc do kryształowej szyby. Miał przypudrowane poliki, i mocno podkreślone 
farbą, oczy. 
- No, mam nadzieję, iż dobrze zrozumiałeś pana Lovellasa... - Filbert 
instynktownie wciągnął brzuch, przyczesując szpakowatą czuprynę - Wracaj do 
klasztoru, i czekaj na jego zgon. Dobrze ci radzę, bo już tutaj, zaczyna się 
robić niebezpiecznie. A Eldreddem, jak już wcześniej ci powiedziałem, masz się 
przestać interesować. 
- Nie strasz go, nie strasz...To pospólstwo nigdy nie podejdzie pod 
Avgren...Czekam tylko na obiecane od twojego króla, osławione slavijskie elfy. 
Chociaż, i bez ich pomocy rozgnieciemy tym wieśniaków w pył...Nie sądzisz, iż 
przez tą maść, jakbym wygładził sobie te paskudne kurzajki pod oczyma? 
 Filberta gówno obchodziły "paskudne kurzajki". Sam czół się na tyle strasznie, 
w swym aksamitnym kabacie, z korundowymi butonami, iż kompletnie przeszła mu 
ochota na pieprzenia o ubiorach. Marzył o chwili spokoju, i skromnym habicie na 
plecach. Nie za dużym, nie za wąskim w pasie, takim jak miał Berry. 
- Z tego co wiem, to się doczekasz. Ale baronie... 
- Tak...Masz chyba rację to tylko złudzenie...Czytano mi kiedyś, że najlepszym 
środkiem na zmarszczki, był używany w dawnych czasach przez wiedźmy i urocznice, 
krasnoludzki łój...Szkoda, że mój dziad, wszystkie je powyrzynał... 
- ...Siła ludu jest ogromna. - Nie dawał sobie przerwać Filbert - Po zakończeniu 
tej sprawy, jest to bez wątpienia priorytet. Prawda Berry?
 Mnich milczał, znudzony drapiąc się po brodzie. Wydawał się być spokojny i 
opanowany. W pewnej chwili przestał, uśmiechając się z przekąsem. 
- Nie złapiecie go. - Powiedział szczerząc zęby - Nie jesteście go w stanie 
złapać, drodzy panowie. Nie jesteście mną...
 Drodzy panowie popatrzyli się po sobie porozumiewawczo.
- Ho, ho, ho!
- ho, ho, ho!
- My może nie, - Lovellas poklepał go poufale w policzek - ale nie kłopocz się 
tym zbytnio drogi przyjacielu. Na pewno ktoś się znajdzie. Mogę ci to 
zagwarantować! 

 ***

- A ten to kto?
- Poeta z Langerak. Alwen. Umie pisać i czytać. Jego LeBon...
- Mów mi Fleury. - Przerwał starszy mężczyzna w za dużym kołpaku - Wiem, co masz 
na myśli Tulonej, tak? Nie pomyliłem się? Tak się chyba nazywasz? Chciałbyś mi 
wmówić, że z jakiś ważnych powodów powinienem go niezwłocznie ukatrupić. Prawda? 
 Prorok podrapał się w zakłopotaniu po łysej, wystrzyżonej niemal do gołej skóry 
głowie. 
- Niestety...Gdyby on przeżył to, moje szczęście...Przepraszam cię...Jest mi 
naprawdę przykro, że to wszystko musiało się tak skończyć... 
- Przykro ci... - Alwen uniósł wykręconą do granic wytrzymałości głowę - Jak 
mogłeś to zrobić Nataniell? Dlaczego...? - Słowa przebijały się przez spętaną 
powrozami szyję -Dlaczego... 
 Raniły bardziej niż nóż. 
- To przez Vegarta... - Tulonej mimowolnie skulił się, szorując po niedogolonej, 
w opozycji do łba, szczęce - Nie będzie jej więcej narażał. Przecież to jeszcze 
dziecko...
 Po chwili dodał:
- Ja ją kocham. Zdawać by się to mogło niemożliwe ale ja ją naprawdę 
kocham...Nie mogłem jej chronić na miejscu, nie mogłem pozwolić realizować tych 
chromych wizji!
 Mówił prawdę. Przynajmniej tak mu się wydawało. 
- To hipokryzja, Nat. Ty jesteś chory...Zwariowałeś... Odbiło ci od Cannabisu!
- Tak...Jestem wariatem. Jestem przeklęty...
- Powiedz mi tylko niby proroku czy to były wyrzuty sumienia? Czemu starałeś się 
uratować Lonthara? Czemu skoro i tak miał umrzeć? Tulonej... 
 Nataniell nie odpowiedział. Odwrócił głowę, wstał nie mogąc dłużej patrzeć mu w 
twarz. Odszedł już kawałek, i gdy wydawało, że to już koniec, zatrzymał się w 
pół kroku. 
- Jest mi tak przykro Alwen...Ja musiałem to zrobić...Masz rację, nie jestem już 
prorokiem -Zacisnął zęby. Chyba nie usłyszał.
 W koło szwendali się wojskowi. Trochę knechtów, jakiś rotmistrz z konnymi, i 
paru niepozornie wyglądających mężczyzn. Część grzebała w wozach, część w swoich 
nosach, a część adorowała kręcącego się między nimi LeBona. Nataniell podszedł 
do niego, stanął przy ramieniu. Frode, i Tobit leżeli martwo, z przerżniętymi 
gardłami. Byli odważni. Głupio odważni. 
- Jesteś elfem?
 Liewellyn ani drgnął. 
- Jesteś elfem... - Fleury obszedł go dookoła, utwierdzając się w swej 
diagnozie. - Wiesz lubię elfy. Są niezależne, i mądre. Są bardzo dobrymi 
żołnierzami. Ty też mi na takiego wyglądasz. Jesteś hardy, powiedział bym nawet 
śmieszny w tej swojej dumie, ale masz w sobie coś takiego...To zabawne, nie wiem 
czemu, ale cię polubiłem, wiesz? 
 LeBon skinął na jednego, ze swoich ludzi. 
- Puścić go wolno! - Zakrzyknął beztrosko kręcąc jak w piruecie - Niech idzie, 
niech brnie w te dziewicze knieje! Grzybne bory, łowne dąbrowy, ukoronowane 
granatowymi jagodami paśne zagajniki! Niech żyje wolność! Niech żyją Elfy! Niech 
żyją poeci, Nataniell! Artyści! 
 Fleury jeszcze coś krzyczał, pobiegł kawałek, machał swym 
kołpakiem...Przystanął na chwilę, śmiejąc się perfidnie. Nataniell zwiesił 
wzrok. 
- No, I co? - Zanucił śpiewnie, udając elfi akcent - Nie rozpoznałeś go?
 Młody chłopak zarzucił przecząco kapturem 
- Racje mieli panie, - Odparł spod kapiszonu - Z pewnością ten łysy mówił 
prawdę, uciekł, wymknął nam się w ostatniej chwili. 
- Ta...- Zastanowił się głośno LeBon. - szkoda, że ktoś mnie tak paskudnie 
zawiódł. Szkoda, że ktoś jest taki skory do nieuzasadnionego morderstwa. Że nie 
lubi poezji ani artyzmu. Szkoda, że napiętnuje bohatera. Szkoda, że pomylił mnie 
z kimś innym. Szkoda...
 Westchnął zamykając oczy.
- LeBon...
 Chłopak napiął kuszę.
- Cicho dziecinko, spokojnie. Zaraz pójdziesz spać, i skończą się twoje 
wszystkie problemy. Cicho, obiecuję ci...Dobranoc... 
 
 ***
- A najbardziej nie lubię łysych. Nie wiem czemu, ale tych gnoi po prostu nie 
mogę ścierpieć! 
 Chrząknął poprawiając kapuzę. 
- Nie i już!
 
 *** 
 "Właściwie to nie wiem czemu zacząłem pisać. Myślałem nad tym bardzo długo i 
nie potrafię tego jakoś racjonalnie wyjaśnić, nie potrafię sprecyzować. Jest to 
zbyt złożone, zbyt skomplikowane dla kogoś takiego jak ja. Jestem zbyt prostym 
człowiekiem by móc wznieść się na taki poziom abstrakcyjnego myślenia, na jakim 
rozumują filozofowie, czy powiedzmy artyści. Niestety moje życie, stawia przede 
mną takie zagadki, takie problemy które wymagają właśnie tej odrobiny umysłowego 
szaleństwa której ja nie posiadam. Więc może, to jest odpowiedź? Pisząc nie 
myślę, albo może myślę inaczej, prościej? Nie wiem. Doprawdy nie wiem. Jedyne co 
mi jeszcze przychodzi do głowy to, to iż ja tak naprawdę nigdy nie potrafiłem 
rozmawiać. Nie potrafiłem normalnie komunikować się z ludźmi. Wymieniać 
poglądów, śmiać się z prostych żartów, otworzyć się przed kimś. Nigdy. Chociaż 
może kiedyś gdy byłem dzieckiem, zanim zmarli rodzice, i wuj sprzedawszy nasz 
majątek wkupił mnie z bratem do zakonu. Może przedtem, może byłem inny...Nie 
pamiętam. 
 Tak więc może w pisaniu, szczególnie teraz to widzę dokładnie, znalazłem sobie 
partnera do rozmowy? Drugiego ja, a może nie drugiego, tylko tego samego, 
prawdziwszego, takiego jakim jestem naprawdę? Kolejny raz nie wiem. Będę musiał 
nad tym jeszcze pomyśleć, zastanowić się w miarę możliwości, pewnie o tym 
jeszcze coś napiszę"
 
 . ***
 "{...}Bo tak naprawdę nie zacząłem tego robić kilka dni temu. Nie, to na pewno 
nie zaczęło się z chwilą kiedy Dorone, wiedząc że jestem zakonnikiem, przyniosła 
mi rylec z prośbą, żebym jej coś wykaligrafował. To na pewno, nie stałą się z 
chwilą dłubania tego głupiego szyldu. Na pewno...Chociaż Dorone, mnie strasznie 
umotywowała...Nieprawda! To ja się tak umotywowałem. Sam! Chociaż niewątpliwie, 
ona miała w tym swój udział. Bardzo duży, ale inny niż myślałem z początku. 
Muszę to w sobie trochę przetrawić, a potem coś o tym... Napiszę" 
 
 ***
 "Zacząłem pisać dużo wcześniej. Zacząłem pisać, gdy miałem już, w miarę 
ukształtowaną świadomość. Gdy miałem, problem i zwracałem się do samego siebie z 
prośbą o radę. Albo gorzej, o dotrzymanie towarzystwa w cierpieniu. Potem mi to 
zanikło, może raczej zostało mi zabrane na długo, na bardzo długo...Myślę, że 
każdy człowiek w swoim życiu bywa pisarzem. Każdy zapisuje swój umysł setkami 
niewypowiedzianych myśli, spraw, pomysłów, nie wiedząc nawet że pisze. Ja miałem 
to szczęście, iż akurat posiadłem tą rzadką umiejętność przelewania, ich na 
papier. Szufladkowania ich w zawiasach liter. To piękne, i nie zdawałem sobie 
sprawy jak pomaga. Jak M I pomaga. Może to jest kolejna odpowiedź? To mi po 
prostu pomaga. Nie wiem jak ale...Pomaga! 
 Odblokowałem się, zacząłem na nowo bazgrać w myślach, gdzieś ze dwa tygodnie 
temu. Nie był to proces lawinowy. Spontanicznie? Sądzę raczej, że to w środku 
narastało. Kiełkowała we mnie ta roślinka, już bardzo długo. Raz zostawał się 
tylko korzeń, raz przebijały się gałązki. Jednak grad wydarzeń jaka mnie raczył 
przywitać skutecznie wbijał wszystek w ziemię. Kiedy już, już radosny, już 
rozwinie się pąk, dostałem ostatnim, ale najcięższym kamlotem prosto w łeb. 
Hiatus....Jednak o dziwo wstrząs o tyle był mocny, co przejściowy. Już wtedy w 
chacie, gdy patrzyłem na Liewellyna, gdy widziałem przerażenie w oczach Alwena, 
gdy oplatała mnie noc, a ja czułem się taki zadowolony. Samotny. Szczęśliwy... 
 W pełni ocknąłem się, obserwując chyba kipiącą w garncu wodę. To śmieszne, 
wiem. Brzmi trochę infantylnie, i szczeniacko, jednak wydaje mi się, że to 
prawda. Siedziałem sobie na trawie, obserwując syczącą wężyście parę. Nie 
chciało mi się, a raczej nie czułem potrzeby zabrania jej z nad ogniska. Było mi 
to obojętnie, tak jak z reguły wszystko jest, jednak w tamtej chwili poczułem tę 
obojętność ze zdwojoną intensywnością. Gówno obchodził mnie garnek, tak samo jak 
te zioła które dostałem od Nataniella. Herbata! Cóż gdy duchota woła pić, a nic 
innego przy sobie już nie miałem. Herbata miała mi pomóc...Brak decyzji, jest 
decyzją. Powiedziałem sobie w myślach, i kopnąłem rondel! Cały wrzątek, cała mój 
przyszły wywar wylądował na mym ubraniu. A... ja się śmiałem! Poparzyłem się 
cholernie, wyłem z bólu, z pragnienia, śmiałem! Wiedziałem, poczułem tak mocno, 
że jestem wolny. Że znów, a może wreszcie, dopiero, jestem tak naprawdę wolny... 
Waga zdecydowała się wskazać szacunek. 
 W dalszą drogę do nikąd ruszyłem jeszcze przed świtaniem. Obwiązałem bąble 
nakarmiłem kobyłę, i wyjechałem na rozorany wozami dukt. Zwykłą pustkę w głowie 
rozpychała mi jakaś dziwnie ożywcza energia. Boska iskra dodająca mi witalnej 
potencji. Rzeczy nieistotne, błahe i wcześniej pomijane, nagle, tamtego ranka 
kwitły dla mnie czymś najważniejszym pod słońcem. Obalenie z pleców garbu 
odpowiedzialności za resztę wyprawy i taki ogólny, jakby to powiedzieć... 
energiczny spokój, razem z narzuconym przez siebie samego przymusem wyboru, 
postawiły mnie pod ścianą konkretyzując cel. Skoro nie wiedziałem dokładnie 
gdzie jestem, i nie wiedziałem gdzie mam jechać, postanowiłem sobie, że podążę 
prosto, wzdłuż drogi, a przy najbliższym rozjeździe skręcą w prawo, to jest jak 
mi się zdaje na północ. Postanowiłem...dobrze zagrałem w marynarza. 
 Na północy był Avgren. Drogowskaz nie potrafił kłamać. Byłem przedtem w tym 
mieście, dawno, kiedyś... aż jak to lepiej jest nie pamiętać!. Poczułem się jak 
spuszczony z uwięzi pies, tak bardzo nienawidzący swego okrutnego właściciela, 
że mógłby mu bez skrupułów wygryźć serce. Nie wiadomo dlaczego postępuje jednak 
zupełnie inaczej. Ucieka w głuszę, w majak głodnej wolności, ścigany i 
poniewierany banita, wolny...Właściciel wierzy jednak, że on powróci. Wie iż od 
żołądka, i przeszłości nie ucieknie się nigdy, nigdzie, chyba że do grobu. 
Czeka. 
 Zwierze powraca. Patrzy wylęknionymi oczyma, skomlę, piszczy warując przy 
pustej misce. Pan wie, że on jeszcze nie raz ucieknie, i jeszcze nie raz 
powróci, aż w końcu, gdy zagryzie ostatnią kurę, gdy krew przesyci mi 
podniebienie, i na ucieczkę nie będzie już siły, On, jego pan zapłacze, ale 
rozrąbie go siekierą... Ciarki przeszły mi po plecach. Wzdrygnąłem się na samą 
myśl, że takie porównanie strzeliło do łba. Zacząłem szukać wymówek, i 
usprawiedliwień, brnąłem w głupocie i iluzji, jak zwykle, jakoby specjalnie 
komplikując sobie życie. Poranna potencja opadła mi nieznacznie, przytłumiłem 
się trochę, jednak o szczęście, nie miałem, czasu zbyt dużo kombinować. 
 Noga rwała, kobyłka, a właściwie łoszak jeszcze, którą w Dziurze w Zębie, 
mieniłem z wałachem, nie stała w wystarczającej wytrzymałości, i miała zdarte 
podbicie. Musiałem więc robić częste odpoczynki, i sowicie nagradzać startą 
marchwią i zapleśniałym obrokiem. 
 Duktem którym szedł szlak, co chwilę przejeżdżali, to w jedną, to w drugą 
stronę jacyś zagonieni w swoim strachu panikarze. Wręcz całe rodziny, z 
ciężarnymi kobietami, starcami, dzieciakami na rękach, oblegały załadowane do 
granic logiki rozklekotane, wagony. Co chwila ktoś podnosił głos, ktoś na siebie 
krzyczał, dochodziło do bójek, i częstych wypadków. Szerzyły się kradzieże, i 
niekontrolowana przez nikogo kontrabanda. Ludzie, uciekali przed katastrofą. 
Przed nieznanym zawczas niebezpieczeństwem, exodus przed najazdem nieokiełznanej 
dziczy, niepohamowanego powstania plebsu. 
 Większość uchodziła na wschód, lub południe, do Flandrii, Raos, Liddell, a 
nawet odległego Almo, tam szukać spokojniejszego przyczółka. Reszta, z reguły co 
bogatsi i bardziej herbowi, podobno, a nie dana mi była rozmowa, ostała w 
Kalandrze - Marras. Tłoczyli się po zamkach i grodziskach, otwartych na mieszek, 
suwerenów. Kto nie uciekał uważany był za rebelianta, kto zawracał, za 
skrzywionego na mózgu pomyleńca, ale mi taki ostracyzm zawsze wyjątkowo 
podpasowywał. Jednym forsa na myśli, drugim pielesze, to i trzecim droga. Byle 
by dłuższa, byle by nie myśleć. 
 Wędrowna trupa komediantów, z którą nadybałem po trasie, mówiła o strasznych 
rzeziach, od kilku dni czynionych przez zbuntowane chłopstwo. Podobnież gdzieś 
wyrżnięto królewską jazdę, gdzieś powieszono kilku wasali, a w samym Marras 
poszły z dymem przygraniczne Slavii, kasztele. Wszystkich omiótł blady strach, 
tylko Elryk, dalej uparł twardo na swoim nieprzejednanym stanowisku, a co 
gorsza, miast elfów na pomoc sprowadzić, oskarżył Elduayena o spiskowania z 
Alfgradem, i że z tego wojna rychło być może. 
 Aktorzyny mówili dużo, znacznie więcej niż mogłem spamiętać, z reguły jednak 
jeszcze mniej optymistyczne wieści niż te o których piszę. Przy czym przy każdej 
następnej zaklinali na świętości, że jest sprawdzona i stuprocentowo pewna. Nie 
wydawali się jednak nazbyt przejmować tragedią własnych słów, co chwile fundując 
mi wesołą kakofonię jęczącej basetli, bucin, lutni, i pijackiej czkawki. Tak 
więc jechało mi się nawet przyjemnie, no może raczej śmiesznie, jednak dość 
krótko. 
 Po dniu wspólnej drogi zdecydowałem się oderwać, i jechać dalej sam. Miałem 
jeszcze do Avgren ze czterdzieści stajań, co przy zakorkowanych przejazdach, 
dawało mi ze trzy dni w strzemionach. Ja nie mogłem tyle czekać. Chciałem jak 
najszybciej rozliczyć się...nie wiem z czym... Noga dokuczała coraz bardziej, 
potrzebowałem cyrulika, kończyło się żarcie dla kobyły, i byłem po prostu 
wykończony. Ciągłą, wieczną, zasraną wędrówką. I ta dziewczynka... Mała, brązowo 
oka Alvalande, przez cały czas nic nie mówiła, wpatrując się w moją twarz. To 
strasznie głupie, żeby stary facet dał się zirytować komuś niewiele większemu 
niż jego szmaciana łątka. Nieważne. Pożegnałem się, kupiłem od nich kilka liber 
paszy, trochę obroku, jakieś dziwne plastry na poparzenia, od których oczywiście 
poczułem się jeszcze gorzej, kiełbasę i zaszyłem się w las. 
 Tutaj na nowo poznałem co to cisza. We wrzosowiskach, i dąbrowach ludzi nie 
było wcale. Nikt nie krzyczał, nikt nie śpiewał czy frymarczył ciałem. Było 
spokojnie, jak na potulnym morzu. Czas płyną mi tak wolno, tak trudno 
dostrzegalnie iż gdy drzemałem w kulbace, tylko jakiś dzięcioł lub umykający 
spod kopyt szarak, informował mnie o wyciekającym przez palce dniu. Wieczorem 
rozpaliłem ognisko, zmieniłem wreszcie przepocone tygodniem onuce, zjadłszy coś 
ułożyłem się spać. 
 Przeraźliwie gwieździsta noc nie dawała wczasunku. Niebo było tak 
rozpromienione, że gwiazdy wręcz, dławiły swymi promieniami delikatną, 
księżycową poświatę. Poza tym wiatr wył jak pies, bezwzględnie atakując 
zdrętwiałe na zimnie uszy. Całe szczęście, tam i tak było znacznie lepiej niż w 
górach, gdzie mróz trzymał za mordę przez niemal bite sześć miesięcy. 
Uzależniał, władyka, od swojego nastroju życie tysięcy bezbronnych ludzi. Tutaj 
była jeszcze trawa, i porosty, gdzie niegdzie przebijał mech. Dało się 
wytrzymać. 
 Nazajutrz ocknąłem się cały roztrzęsiony. Znaczyło: musiałem spać. Zlany potem. 
Drgawki filtrowały mi organizm. Miałem temperaturę, a nie miałem sił. Cuchnąłem 
nocnymi wymiocinami które widocznie bezwiednie uszły mi z żołądka, o nodze w 
ogóle nie chciałem już myśleć. Opatuliwszy się derką, z najwyższym trudem 
wdrapałem kulbaki. Mądre zwierze jakby samo zwęszyło trop, kuśtykając w 
odpowiednim kierunku. 
 Musiałem chyba zasnąć, bo otworzywszy oczy byłem już w zupełnie innym miejscu. 
Przygnębiające gołoborze, roztaczało wokół smutny widok zdegenerowanej przez 
ogień i człowieka natury. W tamtej chwili jednak poczułem się trochę lepiej, iż 
zacząłem wąchać za tym przeklętym miastem. Zacisnąwszy zęby, popędziłem konia. 
 Po nieokreślonym dla mnie czasie walki z dezorientacją i bólem wyjechałem w 
końcu na dziwnie opustoszały., chyba główny szlak. Prosto do Avgren. Samo miasto 
dosięgłem chyba długo po północy, ponieważ było tak ciemno iż ledwo dostrzegałem 
końskie strzygi. Chociaż nie, nie wiem czy cokolwiek jeszcze widziałem. 
Wjechawszy przez niestrzeżoną bramę, skierowałem łoszaka do centrum, na rynek 
gdzie z reguły bywa gospoda. Kierowałem...
 Gruchnąwszy o ziemie straciłem orientację. Zdawało mi się, że jakaś kobieta 
wyciąg ku mnie dłoń. Że gładzi policzek, po pasku...Zacząłem wyć. Wrzeszczeć. 
Przestraszyłem się, że to żebracy, że zabiorą zakują...
 Nie wiedziałem wtedy jak bardzo się pomyliłem. Jak bardzo...szczęśliwie?"
 
 
 *** 

 "Czułem się już dobrze. Fizycznie. Co prawda, przy każdej próbie 
gwałtowniejszego ruchu, czy niekontrolowanego skurczu mięśnia, noga rwała tak 
strasznie, że niemal traciłem przytomność. Jednak to była drobnostka, i wynikała 
bardziej z mej pysznej niechęci do znieczuleń niż, z prawdziwych kłopotań. Nic w 
porównaniu z tym ci się mogło stać. I co się praktycznie już stało. Wywiązała 
podobnież zgorzel, naszło podejrzenie zapalenia kości. Nogę mieli mi urżnąć za 
kolano, a ponieważ geniusz burknął o przerzutach, to nie jedną a od razu dwie. 
Profilaktycznie. Szczęście sprzyja albo lepszym, albo głupszym. Średnia jest w 
zestawieniach, mogłem więc mieć wyróżniony!. Nie potrafię wyjaśnić jak to się 
stało, ale uleczyli mnie inaczej. To strasznie dziwne, i chyba powinienem 
radować, jednak tak nie jest, i nawet nie mam zamiaru dociekać dlaczego. Ślepy 
fuks, chociaż patrząc z dzisiaj perspektywy hmn ...nie do końca. 
 Wtedy, uraz interesował mnie raczej średnio, i tak naprawdę mało o nim 
wiedziałem. Czy może nie chciałem wiedzieć? Gdy ważył się mój los, byłem 
nieobecny. Jak główny bohater, schodzący ze sceny przy podniesionej kurtynie. 
Leżałem bez życia, na operacyjnym stole, wżdy, lazarecie przez pięć dni nie 
oczom świata dając. Leżałem i miałem się wspaniale. Cały ten czas śniło mi się, 
że spaceruję po ogrodzie. Pustym, wyludnionym, ale jakże cudownie pięknym 
ogrodzie. Pełnym konwalii i bławatków. Ukwieconym feerio barwnymi dywanami 
tulipanów, główek białych róż. Nasyconym soczystością traw, owocowych śliw i 
malinowych krzewów, które przyozdabiała złota tęcza, nigdy nie przemijająca na 
czerwonym widnokręgu.
 Ogrodzie bez drzwi. Bez furtki. Bez możliwości ucieczki. 
 Ogrodzie przypominającym luksusowe więzienie. Perełkę wśród cel świata. 
Więzienie jaśniejsze niż życie, z perspektywy konającego. Pełne kolorów i 
ciekawostek. Bez wyrzeczeń i poświęceń, takie w którym nawet piwo ma posmak 
słodyczy. Gdzie przynoszą ci śniadanie do łóżka, a strażnik czyta bajkę na 
dobranoc. Bajkę w której zając zawsze czmycha przed wilkiem, a ciasto z 
bakaliami co kęs podwaja swoją objętość.
 Jednak to było tylko więzienie. A klatka, nawet najlepiej wyściełana zawsze 
pozostanie klatką. Miałem jednak klucz. Klucz do innych, jeszcze piękniejszych 
klatek. Jeszcze, wygodniejszych, milszych, cieplejszych. O jeszcze 
zabawniejszych bajkach, milszych strażnikach i ścianach z prawdziwego marcepana! 
 Zjadłem go...klucz...był z lukru. Obudziłem się. Amnestia"

 ***
 "Dwudziesty drugi grudnia. Tak, to już bez mała dwa tygodnie. Dwa tygodnie 
minęło od mego przybycia do Avgren. Od rozstania z towarzyszami...jeszcze 
więcej. Od około połowy tego czasu, starałem się pisać. Tak starałem, to 
właściwe słowo, a raczej udawałem, że bazgrze coś na wzór nieudolnego manuaru. O 
Nich nie myśląc prawie w ogóle. Egoistycznie wszystko zapomniawszy, pogłębiałem 
się, i pogłębiam dalej w chorych myślach. Złudnym czarze nie namalowanych snem 
pejzaży. Chociaż, może...powinni już dotrzeć?! 
 Już na pewno dotarli...Podobnież do tego Mzyt'namoru, nie było daleko, a tam 
drogi bezpieczniejsze. Nie, nie mogło nim się nic stać, to dorośli mężczyźni! 
Czym ja...Czy mnie to tak naprawdę obchodzi? Teraz? W takich okolicznościach, w 
tak popieprzonej koniunkturze? 
 Nie. Muszę to sobie, jasno powiedzieć. Nie, obchodzi mnie to, i czas przestać 
szukać rozgrzeszenia! Stało się jak się stało, poza tym rozmawiałem z Dorone. 
Mówiła, że jest znacznie spokojniej, że powstania przycichły, 
że...Dorone...Rozmawiałem?...Doroneee!!!. 
 Dorone... - Wymawiając jej imię, nawet w myślach, cały drżałem. Nieświadomie, 
jak zdeprymowany gówniarz, rumieniłem się i traciłem głos. Ale przy niej... Ona 
była marzeniem. Nieosiągalnym. Zakazanym owocem którego nie można zasmakować, a 
który błyszczy, i nęci swą dojrzałością, ponad cokołem ogrodzenia. Nie zraziłem 
się, a wręcz pragnąłem go jeszcze bardziej, pożądałem tego owocu. Pożądałem jak 
niczego przedtem w swoim życiu. Pożądałem go bardziej niż zbawienia, 
niż...kochałem go...Jednak paraliżował mnie strach. Strach nie przed morderczym 
sadownikiem czy jego wielkim psem, lecz przed samym...owocem... 
 Wyleczyłaś mnie gdy byłem chory. Wyleczyłaś gdy nieprzytomny, bez tchu leżałem, 
gdy...Jestem chory! Doroneeee!!! Znam cię tak krótko, a tak przejrzyście. W 
sumie powierzchownie. W sumie cię nie znam...W sumie prawie z tobą nie 
rozmawiałem...Jestem cholernym tchórzem. Pieprzonym, cholernym tchórzem dla 
którego otwarcie gęby...och, Dorone...Czemu nikt mnie nie nauczył? Czemu jestem 
takim głupcem. Durniem, kretynem, bałwanem, ignorantem...Jestem nim...Jak cię 
ujrzałem pierwszy raz, od razu wiedziałem, że ty, że ja cię...Tak 
spontanicznie...włosy, strój... Boże! Nie wiedziałem wtedy, że jesteś z nim! Nie 
wiedziałem, że masz...Athrobusieee! Ja go nawet lubię! Tak, lubię go! Muszę go 
lubić skro Ty go kochasz. Wszystko co Ty,...kocham ja...Szczerze...Głupio...
 Gorzka łza rozpłynęła się na papierze, rozmazując po pergaminie moje czerwone, 
atramentowe litery. Nie, to tylko złudzenie." 

 *** 
 
 "Chy, pamiętam naszą rozmowę... Tą jedyną. Tą gdzie Ty mnie 
poprowadziłaś...Wzięłaś za rękę. Zaproponowałaś...Tam gdzie ja stchórzyłem. 
Zepsułem. Chyba. Dwie godziny i trochę piasku. Dwadzieścia po 
trzeciej...Gadałem, paplałem, pieprzyłem! Jak zwykle kurwa, jak zwykle! A 
ty...Bałem się. Myślałem, że jestem mrówką. Ptasim łajnem. Byłem w dyby, więzień 
splątany w kajdany, jak stary dziad grający na jedną nutę...uśmiech...To dla 
ciebie wtedy zostałem! To dla ciebie zawsze zostaję! Dla ciebie wtedy wszedłem! 
Wszystko co chcesz, chciałaś, będziesz chciała...Znaj moje myśli! Boże, jeśli 
istniejesz spraw żeby je poznała! Żebym ja nie musiał...
 Drzwi się uchyliły. Momentalnie, oprzytomniałem, zadrżałem... Weszła do sali. 
Jak zwykle śmiało, i pewnie, z rozmarzoną, cudaczną miną. Znałem to. Znałem jej 
wszystkie ruchy, grymasy i uśmieszki. Znałem prawdziwie, bo do poznania ich 
wystarczyło coś więcej niż giętki język. Wydawało mi się... Może wcale nie 
weszła pewnie i z zadowoloną miną? Może wcale jej nie znałem? Tak, nie znałem 
jej ani, ani. Z kobietami przecież nie ma pewników. Czym więcej wydaje nam się, 
że o nich wiemy, tym wiemy...mniej. Tym są ciekawsze i piękniejsze. 
Kobiety...Kobiety są fenomenalne, wspaniałe. Absolutnie doskonałe i cudowne. 
Kobiety...Dorone jest wspaniała. Ona i tylko ona. Jedyna doskonałość. Ona...
 Uśmiechnęła się jak to zwykle lubiła robić. Choć może nie...zawsze niezwykle. 
Zgięła w przyjacielskim geście dłoń i podeszła do jednego z obłożnie chorych 
"śmieci". Kaleki wyrzuconego na ulicę przez własne potomstwo. Mówili: "Ociec 
przecie w niczym nie dopomógł, a żreć chciał tak jak każden" I mieli rację.
 Prowadziła tu w Avgren, coś na wzór przyczółka. Stajni dla wyrzutków. Miejsca 
jakiego nigdzie poza tym miastem się nie spotka. Takie do którego każdy może 
zajrzeć, i każdy znajdzie pomoc. Bezdomni, żebracy, kalecy, trędowaci, wariaci, 
zakonnicy...Ja osobiście miałem problem, z zakwalifikowaniem się do któreś z 
kategorii. Nie byłem już zakonnikiem, nie byłem trędowaty, jak mi się wydawało 
nie byłem już poważnie chory...To chyba jestem wariatem? Nie, Nataniell mówił 
przecież, że wariaci nie istnieją. Ale... on mówił dużo. 
 Podała kalece kubek wody. Tą piękna dłonią. Dłonią którą trzymałem w ręku. 
Dotykałem... przez sekundę. Bałem się ucałować. 
 W końcu podeszła i do mnie, do tej zapadłej pod ścianą pryczy. Ja jak zwykle 
udałem, że jej nie dostrzegam, że jestem tak bardzo pochłonięty swą grafomanią, 
iż świata poza nią nie widzę. Dopiero gdy ściągnęła wełniany koc, usiadłszy na 
łóżku, odłożyłem pióro, i spojrzałem jej w twarz. Miała czyste, ułożone włosy.
- Jak się dzisiaj czujesz? - Zapytała z wyraźnym, niewymuszonym przyjęciem, 
nieznacznie nachylając się nade mną. Zapytała!!!
- Bardzo dobrze, dziękuję. Wiesz gdyby nie ty...
 Zająknąłem się, nie dokończyłem. Kompletnie rozbroiła mnie tym swoim, 
pobłażliwym, miękkim uśmiechem. Umiała to robić, i była w tym perfekcyjna. 
Ciekawe czy to wyrachowanie. czy wiedziała, że przy niej jestem jak 
dziecko?...chyba tak. Ale nic więcej. 
- Leż, nie podnoś się. Nie powinieneś się nadto nadwerężać. Jak już ci mówiłam, 
ból, szczególnie przy poruszaniu będzie jeszcze długo nawracał. Wieczorem 
przyślę do ciebie Myhre, rozmasuje ci nogi. Tymczasem powinieneś trochę się 
zdrzemnąć. Bazgrzesz i bazgrzesz od samego rana! 
 Przez chwilę się zawahałem, zbity z tropy tym, nie powiem oczekiwanym, 
promyczkiem troskliwości. 
- Odpocznę, nie żartuję. Ale powiedz mi prawdę, jak długo to jeszcze będzie 
trwało? Bo wiesz ja wkrótce... - Skłamałem. A jednak. Cholera! Nie. Przecież ja 
nie chciałem wyjeżdżać. Na pewno nie teraz! Przecież ona...Jak mógłbym!
- Co?! - Wzburzyła się, co tylko dodało jej urody - Wybij to sobie ze łba! Wiem, 
że ci spieszno jak każdemu niestałemu mężczyźnie, gdzieś tam se pojechać! Ale 
nie. Nie ma mowy o żadnym wyjeździe, słyszysz?! Nie Vegart, jesteś za słaby! Za 
słaby! 
Mów! Mów jeszcze! - Marzyłem z wypiekami na twarzy - Nigdzie nie wyjadę! Możesz 
być tego pewna! Moja kochana Dorone! 
- Ale, ja muszę! Naprawdę Dorone, za dwa dni musowo na koń i w drogę! 
Idioto! Idioto! Broniłem się głupio i niepewnie. Raczej siłą rozpędzonego 
języka, niż własnym rozumem. Zachowując się przy tym, nie , nie jak chłop, jak 
typowa kobieca kokietka. Chce, a nie może. Chce jego łapy na tyłku, a 
jednocześnie jak to zrobi, zdzieli go miotłą po łbie i na dodatek wezwie 
barczystego lokaja. Zupełnie tak jak ja. Kochałem. Tak, tego już byłem pewny. 
Kochałem, jednocześnie bojąc się na nią patrzeć. Bojąc się dać jej swoje 
uczucia, które tak bardzo pragnąłem żeby zostały przyjęte. Było to dla mnie 
jakieś zupełne novum, zarośnięta chmyzem ścieżka, z którą moja kosa za nic nie 
mogła sobie dać rady. Strach przed odrzuceniem i śmiesznością, przy jednoczesnej 
ciągłej i nieprzemijającej udręce! Szaleństwo, po prostu martwy szlak... 
Nie pamiętam co odpowiedziała. Jej postać zniewoliła mnie już wtedy zupełnie. 
Mogłem tylko patrzeć! 
Była stosunkowo niska. Może nawet leciutko krępawa. Może...Krępa? Cha, co z 
tego?! Wcale nie była niska! Wcale nie byłą krępa! Była idealnie wysoka! 
Idealnie wiotka i zgrabna! Czystej wody syfida! Najpiękniejsza... Twarz miała 
miłą, soczystą jak zdrowe jabłko. O regularnych, spoistych rysach. Jeśli ktoś by 
się złośliwie przyglądał, dostrzegł by może trochę zbyt wypukłe policzki, może 
trochę zbyt zadarty nos...Prawdziwy złośliwiec! Policzki były okrągłe i 
kształtne. Najpiękniejsze... Nos?! Jaki nos?! Jakie inne cudo na świecie zostało 
tak perfidnie oszkalowane? Przecież zadarty, i leciutko spłaszczony nad 
przegrodami nosek, wyglądał jak dzieło największych mistrzów! Jak jednolity 
spiżowy odlew, najlepszego z królewskich ludwisarzy! Jako srebrna kometa na 
końcu czarodziejskiej różdżki! Najpiękniejszy...
Włosy! Ach, te włosy! Gniade! Czarne jak deseń gwiazd! Zawsze fantazyjnie 
poburzone. Zawsze fantazyjnie ułożone. Zawsze...Długie? Krótkie? Nieważne! 
Włosy! Co z tego, że farba? Czy to w jakimś stopniu zmienia postać rzeczy? Kogo 
obchodzą delikatne prześwity? Może i one były rude? To już nieistotne! Żadnej 
wagi...
Oczy? Dwa diamenty! Nieoszlifowane, pierwotnie dzikie brylanty! Zwierciadła 
czystej duszy. Nie wiem. Naprawdę nie wiem. Nieważne. I tak są najpiękniejsze... 
Ona jest najpiękniejsza. Jako całość, i jako "rozłożona". Jako felczer i jako 
pacjent. Jako dziewka i jako pani. Smutna i wesoła. Zawsze najpiękniejsza...
- Vegart. Vegart. Hej, słyszysz co do ciebie mówię? Vegart. - Wdarła mi ręką 
przed oczy - Słyszałeś? - Lekkie szturchnięcie - Vegart?
- Tak...Tak słyszałem. Już dobrze, ja...Zostanę, zostanę ile chcesz... - 
Musiałem chyba, a tak raczej było, wydawać jak ktoś nieoczekiwanie wygrzebany z 
letargu. Lunatyk dotykający rozbieganymi oczyma, zatraconej gdzieś granicy 
ludzkiej świadomości. 
 Uśmiechnęła się pobłażliwie.
- Ach wy mężczyźni...Idę. Dokończ śniadanie, bo nie dostaniesz już więcej do 
łóżka. Skoro jesteś taki zdrowy jak twierdzisz, to doprawdy nie rozumiem czemu 
tak mało jesz?! Ale...
 Na ostatek, pomachała do mnie zamkniętą dłonią. I tym spojrzeniem...wyszła. 
 Patrzyłem za nią jeszcze, długo, długo po tym jak zamknęła drzwi. Po tym jak 
moja nimfa, znowu zostawiła mnie samego...w pokoju pełnym ludzi. Nie było mi 
jednak smutno, nie. Czułem się nawet trochę odprężony. Lekki. Pusty. 
Ubezwłasnowolniony. Nie potrafiłem o niej zapomnieć, ale myślałem o niczym. 
Studnia. 
 Dotknąłem pióra, nadgryzionego chleba. 
- Nie wiesz czemu nie jem...Masz rację to choroba. Dziwna choroba..."
 
 ***
 "Naprawdę polubiłem tę robotę. Dobrze, iż moja odskocznia stała się dla mnie 
miłym, i przyjemnym przyczółkiem. Zakonne skryptoria to tylko smród wosku, i 
mętnienie oczu! Może to dziwne, zważywszy na to, że nigdy przedtem nie ciągnęło 
mnie specjalnie do literatury, i dalej specjalnie nie ciągnie. To ja chcę być, 
nazwijmy to kreatywnym, i zupełnie nie interesują mnie występowanie tego problem 
u innych, a nawet biorąc pod uwagę zazdrość, wręcz wkurwia. Przy czym nieistotne 
dla mnie stało się jak to robię czy kiedy, a istotny stał się dla mnie sam 
proces, tfu, tworzenia. Technika, zwłaszcza tak marna jak moja, nie odgrywa 
tutaj większej roli, ponieważ ja nie tworzę literatury, i nikt, chyba nawet i 
ja, nie będzie tego czytał. 
 Na papier przelewam to co mnie w danej chwili męczy, albo niedawno męczyło. 
Jakieś zdarzenia, sny, tęsknoty, często gęsto przekoloryzowane, a może i 
zmyślone. Pisze o tym co myślę, o tym co czuje, co chciałbym czuć. Pisze, jak 
teraz o pisaniu, i pogodzie którą podglądam zza niedomkniętych okiennic. 
Pisałem, pisałem, i nadal piszę. Nigdy jednak nie wracam do zalepionych 
inkaustem stronic. Bo niby po co? Papierowe słowo, jest dla mnie jak przeżyta 
rozmowa. Trudna rozmowa, bez jasnej konkluzji, i prostych wniosków. Więc po co 
mam do niej powracać? Po cóż się smucić tym co było, jeśli przede mną jeszcze 
nieokreślone wiano, podobnych a może i gorszych przykrości? Wolę żyć chwilą, i 
konsumować chwilę. Tak jest prościej, wiem. Ale nie zamierzam tego zmieniać. 
 Tutaj, w tym przytułku po raz pierwszy tak naprawdę odkryłem, że ludzie, zwykli 
ludzie strasznie mnie drażnią. Nie wiem, z czego to wynika, ale taka jest 
prawda. Przeszkadzają pisać, chrapią po nocach, pierdzą tak iż trudno zdzierżyć, 
zrzędzą, a na dodatek co chwilę zaczepiają, chcąc niby nie wiem co, porozmawiać? 
Ja nie potrafię z nimi rozmawiać. Nie chcę, nie lubię tego, i nie myślę robić 
czegokolwiek na siłę. Zmuszać się. Tym bardziej, że ostatnio zaobserwowałem u 
siebie, coś co kiedyś, nawet będąc gówniarzem nie przyszło by mi do łba. Każdy 
przymus, każde nagięcie woli, przejawiane nawet, o zgrozo, z mojej inicjatywy, 
odczuwam jako coś na wzór skrytobójczego ciosu w plecy. Podcinania gałęzi na 
której stoję, synonimu mej ludzkiej odrębności. 
 I co dalej? Po takim szczerym wynurzeniu, powinienem walnąć jakiś szalenie 
mądry, odkrywczy wniosek, a nie jeszcze jedno egzystencjalne pytanie. Ale cóż... 
Kolejny raz zaczynam mieć wrażenie, że to wszystko mnie po prostu przerasta. 
Może to jest jeden z mych ukrytych kompleksów? Nie, to głupota...Sam już nie 
wiem co ja wypisuję... 
 
 ***
 
 "Mimo iż przebywam tutaj stosunkowo niedługo, i mimo iż chyba nie mam do tego 
uprawnień czy powodów, często miewam takie pieprzone wrażenie, że jestem od nich 
wszystkich dziesięciokrotnie lepszy. Naprawdę. Wiem, że to...ach... 
 Jest mi wstyd. Autentycznie się tego wstydzę, no ale cóż... Obrzydzenie do 
własnej osoby, które przychodzi wraz z zastanowieniem, i gorzką refleksją, nie 
potrafi mi już niczego zrekompensować. Stanowczo za często stosowałem ten 
radykalny środek, który po przedawkowaniu zamienia swą skuteczność na otępiające 
zmysły zobojętnienie. Nie mogę także, tłumaczyć sobie wszystkich swych problemów 
trudami codziennego życia. Każdemu z nas, w pewnych okolicznościach bywa ciężko. 
A moje przypuszczenia co do, szczątkowości występowania u mnie, nazwijmy to, 
uczuć wyższych, myślę iż także można nazwać w pewnym, sensie "masowymi". Bo czyż 
codziennie, na każdym niemal kroku nie przygaszamy w sobie następnej iskry 
człowieczeństwa? Czyż nie wycinamy z naszego ogrodu kolejnych zasłaniających 
perspektywy drzew i krzewów? Zmysłów? Uczuć? Różnica polega tylko na selekcji. 
Ja zacząłem od najdorodniejszych. 
 Idąc dalej, tropem pierwszej myśli, trzeba sobie zadać pytanie gdzież więc jest 
ta moja osławiona wyższość? Co oznacza słowo "lepszy"? Czy chodzi o stronę 
intelektualną, czy zgoła o coś przeciwnego? 
 Inteligencja, jest najprostszym, i jakby naturalnym skojarzeniem. Na dodatek, 
nawet bardzo do mnie pasującym. Od dzieciństwa miałem przecież wrażenie, iż 
góruję w tym względzie nad mymi rówieśnikami. Wiedziałem, że jestem bardziej niż 
inteligentny, ale też wiedziałem, że nie potrafię, i co najistotniejsze, nie 
chcę wykorzystywać mego naturalnego daru. To takie, naiwne, i słodkie, ale 
prawdziwe. Zakonne wychowanie, wyrobiło u mnie poczucie, jakiejś takiej, 
wszechobecnej równości. Ogólnie panująca marność i upodlenie, nie dopuszczały do 
wysunięcia nam głowy z błota. Było nawet takie obiegowe hasło: "rób co chcesz, 
tylko się nie wychylaj". W zakonie byliśmy jednacy, ale chyba tylko w zakonie... 
Klasztorne życie, wiedza, władza, prawo, graniczący z nienawiścią ostracyzm 
społeczny...Wspaniała doktryna nigdy nie zastosowana w normalnym życiu. Tak, 
teraz to dopiero potrafię dostrzec. To nieprawda że kiedyś było inaczej, nie 
chcę się oszukiwać. Niestety zawsze, chociaż mogłem tego nawet nie odczuwać i 
nie chcieć, byłem lepszy od przeciętnego, śmierdzącego gównem chłopa. Jednak, to 
nie to samo...To nie intelekt. 
 Ci wszyscy kalecy, odrzutki, upodlający się profesją żebracy, nie byli tacy jak 
ja. Na pewno nie. Byli bardziej chorzy, bardziej potrzebujący, zasługujący na 
współczucie. Współczułem im i współczuje, jednocześnie wymawiając prawa do 
współczucia innym Egoistyczna empatia?
 Denerwuje mnie troskliwość Dorone. Denerwuje mnie, jej ciągła pomoc. Drażni 
mnie, że zmienia im opatrunki, że przejmuje się, czasem może i płacze. To jest 
okropne! Takie upadlające, bezinteresowne poświęcenie. Jak ona może...Kocham ją 
za to." 
 
 *** 
 "Zazdroszczę im. Zazdroszczę! Ja, Eldredd Zaginiony, po raz pierwszy w życiu 
jestem o kogoś zazdrosny! A, już myślałem, nigdy mnie już nie spotka to wielkie 
wyróżnienie. Czy jest się jednak z czego cieszyć?! W normalnym człowieku, 
zazdrość budzi raczej bardzo negatywne, pierwotne, żeby nie powiedzieć 
atawistyczne zachowania. Uwalnia, zapomniane z dawna instynkty, wyzwala, 
szczególnie w mężczyznach, prawdziwy zew krwi, mordu. Robi z nas bestie, 
zwierzęta w pantalonach. Przybliża naturze. Sprawia, że ujarzmienie, przedmiotu 
naszego pożądania, staje się wręcz obsesją, aberracją. Z zazdrości, możemy 
popełnić najstraszniejsze ze zbrodni, byle by tylko panować, dominować, rządzić! 
Mężczyzna jako że, jest niemal od urodzenia stworzony do władzy, a co za tym 
idzie do walki, nigdy się jej dobrowolnie nie wyrzeknie. Przeciwnie, będzie 
chciał więcej, i więcej, w nieskończoność. Zazdrość, czy może zawężając, miłość 
jest tutaj tylko zadrą w oku, czynnikiem stymulującym dalsze działanie. Bardziej 
uzależnionym od typowo męskiej wyniosłości, honoru, czy dumy, niż od niewolnika 
naszej kultury, teoretycznie powodu całego wynurzenia - kobiety. 
 Ja, mimo iż poniżej pasa również dzierżę to Coś, czyli od oseska powinienem 
walczyć o zwycięstwo, już w kołysce dusząc nienażartych braci, zagradzających mi 
drogę do maminego cycka, jestem inny. Pewnie to złuda, i kolejna męska cecha, 
poczucie własnej nieomylności, jednak tym razem czuję, że mimo wszystko mam 
rację. 
 Nie zdolen jestem ścierpieć opiekuńczości Dorone. Nie zdolen ścierpieć, że 
poświęca czas komuś innemu niż mi. Że myśli, że stara się, przejmuje o kogoś 
innego. Chcę, żeby była tylko przy mnie, tylko moja. Ubezwłasnowolniona, 
prywatna królowa. Traktuję ją w mych myślach, jak przedmiot, i tutaj nie ma 
żadnej różnicy. On zasadza się na czymś innym, na czymś co nazywa się 
podejściem. 
 Ja, szaleńczo zazdrosny głupiec, doświadczam zagrożeni, ze strony kulawego 
żebraka? Śmieszne. Wiem o tym, jednak sama wiedza nie pomaga. Co najwyżej 
sprawia, że go nie nienawidzę, a nawet mogę go polubić. Tak, ja mogę go polubić! 
Basiora w wilczej hordzie! Jednak czy na pewno przeciwnika? Konkurenta? Czy on 
stanowi zagrożenie dla mego męskiego Ja? Nie. On, jest nikim, i nic tu nie 
znaczy. Żaden konkurent. Nawet jej mąż, miły człowiek, niedoszły artysta w 
którym jest szaleńczo odurzona, nawet on w pewnym względzie nie może nim być. 
Moim przeciwnikiem, jestem ja sam. Mój rozum, moje postrzegania, moja 
destrukcyjna natura, zahamowania. To, że nie umiem z nią po prostu porozmawiać, 
zainteresować...Być zwykłym człowiekiem, a nie okaleczonym mordercą, nad którym 
nawet, wstyd jest się litować. To jest prawdziwy wróg! Z tym muszę walczyć! Nie, 
z tuzinem ludzkich odpadków, nie z jej własną wolą, tylko z samym sobą! 
Niestety, człowiek majce w lustrze, najgorszy przeciwnik, ta różnica... Dla mnie 
nie do pokonania...chyba już nigdy. To straszne jak, łatwo jesteśmy w stanie się 
pogodzić z porażką." 

 ***
 
 "Dajcie mi spokój, zamknijcie mordy podłe gnojki!" 

 ***

 " Wczoraj wieczorem wynieśli Nelli, chromego elfa z pod ściany. Dorone była 
diablo odważna! Biedak najechał z północy, ze Slavii, a może i dalej. Nie nawykł 
do chorób, zgięła go zwykła ospa. Cywilizacjo, pieprzony, zakażony, zakazany 
owocu!" 

 ***
 
 "Trzydziesty pierwszy grudnia. Ostatni dzień odchodzącego w przeszłość roku. 
Data tajemnicza, przez wielu uważana za magiczną, przez wielu za przeklętą i 
straszą, a przez wszystkich za najlepszą okazję do nadwerężenia wątroby. To 
podobnież, tylko w onym dniu, spełniają się wszytkie marzenia. Dzieją się cuda i 
dziwy wszelakie. Czarownice przyjmują do swego grona nowe adeptki, zwierzęta 
mówią ludzkim głosem, a co trzy lata, w samo przesilenie, zmarlaki ze swych 
mogił wychodzą, by na no następne roki, otuchy, i wsparcia stroskanym udzielić. 
 To oczywiście, tylko ludowa legenda. Podanie, w które naturalnie ja, żywy wzór 
zakonnych cnót, i pokorności, z całego serca, z całej mej woli i chęci, nie 
wieżę! Istnieją jednak obrzędy, ludzkie i pobożne, akceptowane, czy wręcz 
popierane przez nasz umiłowany, jedyny słuszny kościół. Do nich należy między 
innymi dobry zwyczaj, przebaczania sobie uczynionych w danym roku krzywd, a 
także serdeczna zaduma nad przeżytym właśnie rokiem, a szczególnie nad ostatnim 
jego miesiącem. Jak wiadomo, po styczniu najważniejszym, z wszystkich dwunastu 
periodów. 
 Biorąc poprawkę na to co dobre, i godziwe, kornie przystosowałem się do 
wcześniej wymienionych obowiązków, a szczególnie do drugiego. Jako, że z nogą 
było coraz lepiej, i mogłem wreszcie w miarę normalnie chodzić, zapragnąłem 
długiego spaceru. Chciałem podumać w samotności. Obejrzeć się wstecz, ocenić swą 
przeszłość. Tą wczorajszą, by nie powiedzieć teraźniejszą, i tą odległą, tam 
mającą wiele imion, tą z czasów Avgren. 
 To miał być mój ostatni dzień w przytułku. Ostatni dzień, przed noworoczną 
wyprawą. Noc nocy. Dla mnie chwila, rozstania, ostatniej okazji, i tryumfu mego 
wolnościowego ducha wyboru. Postanowiłem wyjechać o świcie, na zbliżające się 
noworoczne kalędy. Wcześniej zdecydowawszy się trochę pomyśleć, pooddychać 
świeżym powietrzem, znaleźć samotność gdzieś indziej niż, tylko w pisaniu. 
 Szedłem brukowaną, pustą ulicą. Jednymi ludźmi których mijałem, byli 
rozbiegana, na wszystkie strony, grodowa straż, knechci, żołnierze...Ważne, że 
nie było żebraków, wszyscy paśli się w przyczółku, u Dorone... 
 Myślałem o niej, nie ukrywam. Myślałem o mojej szalonej miłości. O tym jak do 
tego doszło, jak było możliwe... Po raz nie wiem który, nie doszedłem do żadnej 
konkluzji. 
Miłość do Dorone, była wyjątkowo spontaniczna. Znałem ją przecież niewiele 
dłużej niż, trzy tygodnie, a uczucie zasadzało się na znaczną większość tego 
okresu. Pierwsze wejrzenie? Mityczna strzała? Na to wygląda. 
 Zauroczyła mnie praktycznie od samego początku. Od chwili gdy myła mi, spętaną 
bąblami nogę. Od chwili gdy wykonała, ten pierwszy krok. Nieświadomie, 
zdecydowanie nieświadomie, ale jednak. Instynkt. Za nieświadomość także trzeba 
płacić, tylko czemu to ja zawszę występuję, w roli tego płacącego? Przecież ja 
jej nawet nie pożądam! Ani razu nie doświadczyłem, na jej punkcie jakiś 
wybujałych, różowych fantazji. Czegoś, co my wszyscy, ludzie, przeżywamy setki, 
i tysiące razy. Czegoś co, przynajmniej na początku, jest ostoją każdego 
związku! Nie pragnę, i nie pragnąłem jej ciała, nie ma w tym za włos erotyzmu! 
To białe, czyste uczucie. Bardzo piękne, w swej czystości, ale może dlatego 
takie wyczerpujące, powierzchowne? Nie, zwiedziesz siebie Vegarcie, to co się 
stało, zdecydowanie nie było powierzchowne! No ale... Nie potrafiła mnie 
podniecić, a raczej ja nie potrafiłem się podniecić nią. Ona nawet nie 
próbowała. Nawet ta lizeska... Przypadek gdy mogłem ujrzeć wszystko... Nadeszła 
pora układać tekst pożegnania. My mężczyźni, czasami zapominamy, że kobiety 
bywają nieprzystępne, a one, że my jesteśmy tacy głupi. 
 Doszedłem do skrzyżowania. Na róg, pomiędzy zabitą dechami kuźnie, i 
wyświechtany szyld "Rymarstwo, Kuśnierstwo - Owyn Rączka". Powątpiewając w 
wykształcenie pana Rączki, a w szczególności jego klienteli, zastanowiła mnie 
celowość wystawienia tego napisu. Chyba, że chodziło o zmylenie tutejszego 
urzędu podatkowego, a zarazem przyciągnięcia do zakładu gości o bardziej 
wysublimowanym guście. Ludzie przecież, lubują się w wszelkiego rodzaju 
oryginalnościach. Owyn Rączka, brzmiało zachęcająco, na dodatek te skóry... 
 Nie skorzystałem jednak. Zresztą i tak było chyba zamknięte. Jak wszystko. 
Opustoszałe miasto straszyło głuchą, złowrogą ciszą. Zachodni wiatr niósł zimno, 
chłód, gradowe chmury. Śmierdział nieszczęściem. Jak głosiła jedna, z plotek 
horda uzbrojonych po zęby, i zdeterminowanych do walki kmiotów, było już niecałe 
cztery dni od Avgren. Idą podobnież, jak burza, siejąc na około śmierć i 
zniszczenie. Panom, i dworskiej zgniliźnie wydali wojnę. Toteż zwykłych ludzi, i 
wiosek nie gwałcą, zewsząd zbierając wiwaty, posiłki, i nowych ochotników. Na 
wojnę. Do końca... Jeśli ktoś chciał, uciekać to była właśnie najwyższa pora. Ja 
chciałem, ale nie przed chłopami. 
 Na skrzyżowaniu skręciłem, w lewo. W centralną partie miasta. Na wielki, zwany 
egzekucyjnym, brukowany plac. Tutaj to właśnie, wszystko się rozegrało. Na tym 
placu, pod pręgierzem, w czwartek osiem lat temu. W handlowe przedpołudnie, 
dwudziestego dziewiątego czerwca. Tędy uciekaliśmy, tutaj nas dopadli... 
- Hej ty! Co ty tu robisz?! Nie widzisz co się dzieje?! 
 Zamyśliłem się. Nie zwróciłem uwagi na krzątające się w okolicy banku 
żołnierzy. Ci pakowali do swych wielkich konnych powozów, jakieś skrzynki, 
worki, kosztowności. Starając się jednocześnie, asekurować stojącą na uboczu, 
wystawną karetę. Śpieszyli się, niechybnie żeby zdążyć wywieźć co najcenniejsze, 
przed spodziewanym natarciem. Publiczną tajemnicą była decyzja, o poddaniu 
miasta rebeliantom. Ważne więc, żeby wrogowi nie czynić zbyt daleko idącej 
uprzejmości, zostawiając mu na powitanie ogołocone, nawet z mosiężnych kołatek, 
miasto. 
- Coś tak gały wybałuszył?! - Wrzasnął na mnie po raz wtóry, zarośnięty jakby 
bobrową szczeciną, łysy mężczyzna - Bywaj tu, bywaj! - Zamachał.
 Podszedłem. Pod bank. Nim ukończyli wydłubywać z framug kryształowe szyby, na 
dziedzińcu piętrzyła się już pokaźna sterta połamanych mebli, strojów, i innych 
pokojowych ornamentów. Ze ślepych okien i dachów, leciały na bruk dalsze sterty 
pachnących jeszcze gliną dachówek, drzwi, szaf, nawet piecowych kafli. Bogaty i 
piękny był kiedyś ten rynek. To o co jedni dbali, i cyzelowali przez długie 
lata, dla drugich było tylko stertą drogich zbytków, mogących posłużyć, 
znienawidzonemu przeciwnikowi. To wszystko na stos, na zmarnowanie! Skoro jednak 
tak, to czyż nie łatwiej było by puścić wszystko z dymem? Całe miasto? Czyżby 
łudzili się możliwością powrotu? 
- Coś ty za jeden?! - Kolejny raz natarł na mnie łysy brodacz, bezczelnie 
starając się zajrzeć w okryte cieniem kapiszona, brwi. Mieszczanin, chyba jakiś 
podrzędny urzędas, niewyżyty zawczasu u pana Rączki - Człowieku czy ty nie 
widzisz co się tu dzieje?! Nie uciekasz?!
- Jestem z przyczółka, od pani Dorone. - Odparłem spokojnie, nie unosząc głowy. 
Mym naturalnie ochrypłym tenorem. 
- Ach od tej... Powiedz temu szalonemu babsku, że ci co zostają w mieście, będą 
traktowani jako zdrajcy, i razem z rebelią spłoną na stosie! Ona także! No a 
teraz idź precz, żebraczyno. 
 Łysy lekceważąco rzucił na ziemię miedzianego ćwiartacza. Łudził się. Nie 
podniosłem. Nie ukłoniłem. Obróciwszy się na pięcie, poszedłem w drugą stronę. 
- Stój! Zaczekaj chwileczką dobry człowieku... 
 Zatrzymało mnie wołanie, a nie spodziewana pięść. Czekałem na cios, na co 
otrzymałem? Zdziwiony, obróciłem powoli w tył. Podniosłem wzrok, ale nie wiem co 
mnie napadło do zdejmowania kaptura?! 
- Tak panie?
 W tle kipiącego złością brodacza, na kupie gruzu, siedział starszy mężczyzna. 
Nie był chyba wojskowym, nie miał żadnych odznak, czy uniformu, a jedynie wielki 
zdecydowanie za duży kołpak. Jego głos wydawał się znudzony, może senny, 
pozory... Ja znałem tego człowieka! Z pewnością widziałem gdzieś tą sylwetkę, 
niedźwiedzią czapę... Nie potrafię powiedzieć czemu, ale przestraszyłem się go. 
Struchlałem. 
 Kiedyś był taki sen
- Powiedz...- Zawahał się - Powiedz swojej pani, że jeszcze dzisiaj odwiedzi ją 
któryś z moich zaufanych... Uprzedzi jak się zachować gdy przyjdą rebelianci. 
Nie dobrze by się stało gdyby... 
 Uśmiechnął się, jakby specjalnie pauzując pomiędzy zdaniami. Wrednie. Rozpoznał 
mnie czy co? Nie wiem, tym niemniej, nie chciałem go już dalej słuchać. Nie 
chciałem patrzeć mu w twarz. Przed oczyma wkuła mi się posągowa Dorone, 
rozszczepiająca zmysły noga, przygotowania do wyjazdu! Nagle zrobiło mi się 
bardzo źle, i bardzo późno. Wymamrotałem coś, chyba jakieś zdawkowe pożegnanie, 
i czym prędzej uciekając, do swojego przyczółka. 
 Nic nie mogło mnie powstrzymać, nawet niby prośba jednego z knechtów, o pomoc 
przy reperacji karetnych kół. Naciągnąłem na oczy swój worek, i pognałem przez 
plac. Knecht, i siedzący w suwerenckiej karecie piękniś, na pewno strasznie mnie 
sklęli, ale co mi tam. W Tamtej chwili byłem psem, i jak zbity pies podkuliwszy 
ogon, uciekłem do budy. 
 W przytułku, zmieniono mi zaropiały opatrunek, i położono do łóżka. Myhre, 
chłopak robiący za służącą, podał lekarstwa, i przyniósł wszystkim po kawałku, 
kruchego, ale mało wyrośniętego kołacza. Podobno to specjalny noworoczny 
podarunek od Dorone, placek z morwą. Nie wiem co to takiego, ale było dobre. 
Potem zasnąłem. 
 Po nie pełnej godzinie, na wieczornym obchodzie zjawiła się Dorone. Była zła 
jak osa. Strasznie skarciła, za zbyt lekkomyślną przechadzkę, nie wiedząc 
pewnie, że kraje mi serce. Gdy trochę ochłonęła, i ja doszedłem do siebie, 
oczywiście przemilczawszy pochwałę dla smakowitego wypieku, powiedziałem jej o 
planowanej wizycie. Najpierw znowuż wybuchła, zaczęła wrzeszczeć, że nie da się 
zastraszyć, i takie tam, ale w pewnym momencie wyciszyła się, zadumała, i bez 
słowa wybiegła z pokoju. 
 Już od dłuższego czasu zastanawiałem się czy Ona wie kim naprawdę jestem? To 
znaczy czy słyszała o Vegarcie Eldreddzie, bo to że byłem zakonnikiem wiedzieć 
musiała na pewno. 
Tatuaż demaskował lepiej, niż wytłoczona na czole zbrodnia. Nigdy do końca nie 
nabrałem pewności, i chyba nie nabiorę. Tym niemniej jedno wiedzieć musiała na 
pewno. Mimo mojej często kabotyńskiej postawy, i nieodpowiedzialnego zachowania, 
wyczuwało się, że ja coś ukrywam, jakąś tajemnice. I to na pewno nie taką 
zwyczajną, jak każdy z ludzi. 
 Młody wojskowy który pojawił się, niemal punktualnie z tarczą księżyca, również 
nie był do końca "czysty". Chodził, szukał, obserwował, robił wszystko tylko nie 
gadał. Miał, luźne zdecydowanie nie wojskowe ruchy, i przygarbioną posturę. Nie 
wiem czy to kolejny dowód, spiskowej teorii dziejów, czy po prostu ma schorowana 
głowa, jednak... Swój swego pozna, a ja po prostu wyczuwałem zakonnika!
 Przez resztę wieczoru samotnie biłem się z myślami. Krążyła mi po głowie to 
Dorone, to człowiek z pod banku. Wyrzucałem sobie, zbliżający się wyjazd, i to 
że będę musiał się z nią rozstać, pożegnać. Po kilku godzinach głowa pękała mi 
już od rozmyślań, a język zasechł jak wiór. Chciałem pić! Nie, chciałem się 
upić, a to różnica. Szczególnie gdy niema się żadnego alkoholu. Koniec końców 
zapchałem się morwą, i gorzkim naparem do odkażania ran. Nowy rok powitałem w 
wychodku. Przymarznięty do zasmrodzonej deski, plując i rzygając na świąteczny 
kaftan. Jednak nawet wtedy nie straciłem nadziei na pozytywne zakończenie, tego 
pierwszego, najważniejszego w roku dnia." 

 *** 
 "Pisząc te słowa, jestem już praktycznie spakowany. Siedzę otępią na kraju 
łóżka, nie mogąc się przemóc do wyjazdu. To znaczy, podjąłem już decyzję, ale 
czym bliżej do jej realizacji tym jest mi trudniej. W głowie mam straszny chaos, 
i ciągle stawiam sobie, kolejne wymówki. Ciągle te same pytania, wyrzuty...Jest 
mi wstyd. Nawet się z nią nie pożegnałem. Ona o niczym nie wie... 
 Południe. Świeci słońce. Ładnie zaczyna się ten nowy rok. Od ucieczki...Kogoś 
dzisiaj straciłem. Zabawne, ale nawet nie wiem kim była..."
 Vegart zakręcił wieczko. Wstał. Zwinął kartki, popatrzył... Zmielił w rękach, 
wrzucając w paleniska. Cały manuar. Cały namiar, szczęśliwie obok.
 Jeszcze raz, z piętnem pedanterii poprawił poduszkę i koc. Przełożył przez 
ramię pustawy juk, i czystą, wypachnioną derkę. Na stolik, pod drzwiami, 
zawędrowało pióro, i fiolka aksamitnego inkaustu. Miał wątpliwości co zrobić z 
sakiewką, ale w końcu, ją też zostawił. Jałmużnę. 
- Lambertus...
 Ktoś zawołał. Z końca sali. Zont. Stary Zont Bednarz. Paskudnie okaleczony 
kadłubek. Pełen pokory, i uległości. Bezbronny jak dziecko. Ten drażnił 
najbardziej. Zdarzyło się, że i trzy wieczory potrafił przestękać. 
- Lambertus...Nie poddawaj się... 
 Zaginiony zacisnął zęby...Nie zdzierżył słuchać. Zbiegł po zawijanych schodach, 
na przyległy chałupie majdan. Było ciepło, i bezchmurnie. Idealnie do jazdy. Do 
rozstań nie bardzo. Do ucieczek...?
- Dobra robota Myhre. - Podziękował stajennemu chłopaczkowi, oprządkowującego mu 
konia, wciskając w dłoń ostatnią miedzianą monetę - Jak tam moja panienko, - 
Zwrócił się do zwierzęcia - wypoczęłaś sobie trochę? 
 Klacz prychała mu w twarz, kontenta z okruszków morwowego ciasta. Była czysta, 
i wyszczotkowana. Z plecionymi w warkocze, granatowymi konchami włosia. 
- Dobre prawda? Tak, tak za chwilę sobie pobiegasz... 
 Vegart nie tracił czasu. Zluzował popręg. Naciągnął strzemiona, i umocował 
juki. Spieszyło mu się. Nie patrzył po oknach.
 W chwili gdy już zamierzał się na kulbakę, poczuł jak jakaś silna, obca dłoń, 
gwałtownie przejeżdża mu po plecach. Ciarki. Opanowanie. Dorone? Myhre? Męska 
twarz, pobudziła wybujałą fantazję. Kto, co...Usta. Pocałunek. 
- Witaj, mistrzu.
 Kobiecy krzyk. Kołpak. Cios. Pięść. Ból, łajno, gnojówka, ciemność... 
- Spokojnie, nie szarżuj z nim za bardzo. Wiesz chyba jaka to dla nas cenna 
błyskotka? 
- Oczywiście. Przepraszam panie LeBon...
- Fleury. Tyle razy ci powtarzałem, Fleury! 









 
8.
 


"...Efekty tego są nam doskonale znane. 
 Na koniec dygresja. Jeśli zaś chodzi, o mój osobisty stosunek, i autorytarną 
ocenę,( Trzymajmy się tutaj oficjalnego nazewnictwa) tzw. "przewrotu", to jest 
on ze wszech miar ambiwalentny. Po prawdzie, nie mam jednak zamiaru, 
wykorzystywać swej opiniotwórczej pozycji, i jako poboczny komentator nie wypada 
mi szafować jednoznacznymi w sądach solucjami. Pomijając wszelkie podpory 
moralne, skupię się tylko na charakterystyce z jej czysto militarnego profilu. 
 Mówiąc rewolucja, myślę szaleństwo. Mówiąc rewolucja szkicuję hipokryzję. 
Dwuznaczną i paskudną, a wplątani w nią zostali całkowicie niewinni, i 
nieświadomi konsekwencji kmiecie, oraz inne warstwy niższego traktamentu. Teraz, 
z perspektywy lat widzimy jak perfidnie posłużono się ich naiwnością. Jak 
populistyczne hasła podbijały serca nieświadomych. Obalić królów, przycinając 
żywopłotom ich najzdrowsze pąki. Jak łatwo jest scedować swe, kłujące bolączki 
na wyimaginowanego, ale wyraźnie kontrastującego przeciwnika! Woda na młyn, i aż 
mi czasami wstyd, że należę do kręgu tych którzy przez tyle lat uwiarygodniali
oficjalną propagandę. To straszne. To budziło, i budzi obrzydzenie! Tak, i my 
tym wywrotowcom stawiamy stanowcze nie! Nie, nie, nie! 
 Mówiąc rewolucja, ja nie mogę myśleć przewrót, ja muszę myśleć szaleństwo!

P.S. Co za pyszność rozpoczynać walkę w środku zimy! Stan rycerski, i wszelako 
nobilitanci, nigdy nie dadzą rozgrzeszenia tak bez pruderyjnemu przejawu 
bezczelności. 
 
Piet Rajko Laigle "Upadek zachodniej cywilizacji"
 



 - Janos! Janooos! Questa reko serte de majo... Janos!
 Głusza. Nerwowa pustka zgrzybiałej piwnicy. Łezka tynkowego potu wreszcie 
skropliła się na rdzewnej kracie. Morusający się w okowach promienistego 
poranka...kurz? Nie, raczej mazista lepkość szadzi. Głuszej, jeszcze. Szyja 
powoli okrywała się podbródkiem.... Wzdrygnął się, otrząsając z chwilowego 
przytępienia. Jak długo jeszcze? - -Desperacko zawoła podświadomość. 
 Del Solar, wielki, czarny drągal, nie wiadomo z jakiego wyróżnienia, 
namaszczony przez współwięźniów pieszczotliwym "Słoneczkiem", już od bez mała 
tuzina pacierzy, wytyczał po raz setny wcześniej, szlak. Jak co dzień. El 
Conqvistador! Gdzie? Jak co dzień! Wzdłuż poszatkowanego metalowymi żerdziami, 
muru "Klifo", i jeszcze niezbadanych rejonach szczurzych bobków "Smalle Islle". 
Był, byli głodni. Jak co dzień. Strażnik, nawet jak na swoje możliwości, 
spóźniał się, wyjątkowo długo. Z dnia na dzień dłużej! Normalne, jak co dzień!
- Bruja, - Zachrypiał z ciemności krzyżowego kąta. Ślepy, podobnież Vazquez. - a 
nuże, wyjrzyj, że no na dziedziniec, jak daleko za świtaniem jesteśmy.
- Dobrze gadasz, - Podchwycił niespodziewanie, nie uchwyciwszy odzewu, jednouchy 
Ramirez. Jak każdy z bandy Gonzaleza, niemal zawodowy, recydywista. Jego cudowne 
szczęście, i nad wyraz zwyrodniały pociągu do brutalności, w Liddell, uchodziły 
wręcz za przysłowiowe. Co tam przy nim Baba Jaga! To był dopiero, idealny 
materiał do straszenia niesfornych dzieci. - Obadaj, że tego zegara!
 Rodriguez burknąwszy coś niezrozumiale pod nosem, leniwie przetoczył się po 
legowisku. Zamlaskał po czym ziewnął rozciągając się na słomie. Gościec, i wszy, 
nie dały w nocy należytego wytchnienia.
- Delo sonte tamaro garonne, el Bruja! Fiello esto predo de'ne! Granda persona!
 Garcia kopnął, w wyraźnie kontrastujący z mizerną posturą, tyłek. Zaskoczony 
Rodriguez, momentalnie wierzgnął po posadzce. Jak leszczyk na rozgrzanej 
patelni, podskoczył jakby go co oblazło, wyżynając kostrubatą czupryną w 
dołujący kolebką strop. Mulryńczycy zatoczyli się śmiechem. 
- Brujito! Solta morre brujito, ha, ha, ha! - Wrzeszczał Hernandez.
- Ne, ne, - Pepe Sanchez niemal nie zapowietrzył się od krzyku - Solta morre 
torrillo, ha, ha!
- Basta! 
- Chiente? Manina, maniana, wertante amigo, kestre nej el hefe...
 Słoneczko zakręcił wielką łapą. Na ślepo, nie wiedział nawet kogo, ale trafił. 
Sancheza. 
- Basta. - Powtórzył już znacznie spokojniej i...ciszej. Wszyscy go zrozumieli - 
Hombre...El Janos... 
 Głusza...Coś zaszemrało. Zachrobotało. Coś w ciemnej zawiesinie korytarza. 
Solar schylił się, nadstawił uszu na nadzieję. Zimny oddech rdzy, ostudził 
rozpromieniony policzek. Kroki? Zgrzytanie, za nieosiągalnym winklem. 
- Rathino...? Raaathinooo!!!!!
 Czerwone ślepia wyprysły buzującymjącym ciśnieniem. Oszołomiony szczur nie 
zdołał nawet pisnąć. Nie próbował się bronić. Solar niemal nie wyrwawszy mu 
kręgosłupa, cisnął furiacko gorejącym, w ścianę. - Przekleństwo! - Zaryczało 
echem.
- Przekleństwoooo! - Zwiesił głowę, westchnienie....
 Tym razem nie znalazł się amator taniej błazenady. Garcia jękliwie ugiął się w 
krzyżu, Hernandez zagrzebał się w swym rozbełtanym chochole, Sanchez w 
pogardzie, koił do tynku pulchniejącego drożdża. Vazquez usnął.
 Głusza...
 Dopiero po długiej, jak mu się zdawało, chwili, Rodriguez pomiarkował w 
skomplikowanej koniunkturze burzliwego poranka. Widziało mu się, że tak 
właściwie, to stoi już tylko on. Że wszyscy zrezygnowali, pomilkli, że mógłby 
się ponownie walnąć na klepisko... Nie. Niczego nie można być pewnym, tak do 
końca. A już na pewno, na pewno, nie po ciemku, i na pewno, na pewno nie po 
ciężkim kacu. Kto jak kto, ale Rodriguez, autopsje miał wytatuowaną na rysie 
twarzy. Był jak jedno, ale wielce, dotkliwe wspomnienie. 
 Kościec łupał wilgocią, łeb łupał guzem, żołądek głodem, a parchy naj 
sprawiedliwiej łupały wszystkim. Patykowaty Mulryńczyk, znalazł by tysiące 
wymówek, i usprawiedliwień... Stękając, powłóczył do obramowanej stalą wolności. 
Rzednące światło połechtało go po spojówkach. Zaklaskał powiekami, zmrużył 
rzęsy, knykcie zacisnęły się na gzymsie, wypierając w górę wątłe lędźwiny. 
 Horyzont jaki roztoczyła przed nim nowa perspektywa, piwnicznego okienka nie 
należał do najprzyjemniejszych, był za to szalenie naturalny. Wiejski, można by 
rzec rustykalny, cokolwiek bliski człowiekowi i jego spolegliwej duszy. 
 Na skrawku miejskiego rynku który zdołał obadać, panowała jeszcze błoga, 
poranna sielanka. Sukiennice wydawały się wyludnione, cech płatnerzy jakby 
zaryglowany, wejście do świątyni tarasowały rozbebeszone worki z mąką. 
Gdzieniegdzie kręcili się grodowi, co rusz obrzucający się niewybrednymi 
"bukietami" z przyjezdnym żołdactwem. 
 Rodriguez przekręcając szyję, przycisnął się jeszcze bliżej grodzącej go od 
wolność kraty. Tutaj dopiero dostrzegł, pięknie zaokrąglone zady, bądź co bądź 
wyleniałych kobyłek. Z których jedna jeszcze sikała, a druga już cyzelowała swój 
twórczy proces fantazyjnie zakręconym łajnem. Tym niemniej, dychająca z gówna 
para, naprowadziła spojówki na z dawna poszukiwany detalik.. Na zegar. 
 Daleko, ukryta w zalewie kamieniczek, i strzech, flankowała niepozorna 
hurdycja, lichej, ale i na swój sposób uroczo surowej prezentacyji. Okraszona 
Kalandryjską banderą i czerwonym takielunkiem szczytnicy, kręgliła się tarcza 
prymitywnego gnomonu. Ratusz. Słońce, jak to w zimie, mimo niewątpliwie wczesnej 
pory, stało już wysoko, promieniście na dziewiczym niebie. Nie dawało ciepła. 
 Nie w takim klimacie dorastał Rodriguez. Nie w takim się rodził i wychowywał. 
Nie jeździł na sankach, nie lepił bałwanów, nie rzucał się śnieżkami. Nie znał 
królowej śniegu, ani legendy o lodowych krasnoludkach. Znał za to doskonale 
upał. Żar, rozpalonego piasku, glazur błękitnego oceanu, słodycz kawonu. Znajomy 
był mu ziemisty posmak tequili, i wiedział co to znaczy konać z pragnienia. A 
tutaj jak skona? Gdzie? Umęczą i nakarmią psy...Głodny... Zzziiimnooo... 
 Jeszcze raz zerknął na słoneczne wskazówki. Dochodziła ósma. Barki zaczęły już 
boleć. Odkleił się od okienka, z powrotem lądując w piwnicy. Tej samej nie 
zmienionej. Roztarł zsiniałe knykcie, podmuchał. Na prawej dłoni ocalały już 
tylko dwa. Trzy pozostałe zdobiły oryginalny kościsty wisiorek. Pamiątkę po zbyt 
zaborczym szynkarzu. Właściwie byłym szynkarzu...
 Jako, że nikt już nie przejawiał zainteresowania aktualnym upływem czasu, przez 
chwilę Rodriguez poczuł się wręcz beztrosko. Ponownie nabrał ochotę na krótką 
drzemkę, odpoczynek. Zdecydował się nie ograniczać. Poprawił słomę, szmaciany 
wałek imitujący poduszkę, naciągnął sztylpy. Ziewnął. Błogość. Przejściowa. Gdy 
tylko zamarzył o wyciągniętych kolanach i życzeniowej wyżerce, zdradziecki 
sztych wiercił pod żołądkiem. Zakuło. Kiszki jakby zaplątały się w wyżymaczce 
ciosanych łap, stu funtowej praczki. Ochotę na drzemkę, przepędziła jeszcze 
większa, na wymioty. Ta też jeno efemerycznie. Brzuch z razu napęczniały, począł 
się momentalnie kurczyć, zasysać. Rzyganie przeszło w ssącą potrzebę jedzenia. 
Czegokolwiek. 
 Mózg zaczął analizę. Oczy chciwie rozbiegły się po piwnicy, po ścianach. - 
Jeść! - Krzyczeli biesiadnicy - Żreć! - Grzmiał gospodarz - Jeść, żreć! Jeść, 
żreć! - Intonowała marszowo orkiestra. 
 Tak, tak, taaakkk! - Paliły wrzody. Myśl, za myślą, pomysł za pomysłem. - Ja 
nie mam nic...Nawet okruszków z obiadu...
 Ramirez, Hernandez, Garcia...Nie, nie mają nic...Zupa, wczorajsza zupa! 
Pasternak, buraki! Miska...gdzie jest miska! Pusta, wylizana, przeklęta, 
przeklęta! A może tamci? Może oni coś ukrywają przede mną? Może el diabolique, 
może Kertz...Albo któryś z jego amigos, ten z brodą, biały... Del Solar? Pepe? 
Vazquez?! Vazquez! 
- Vazquez... - Wycedził drżącym podnieceniem. - Vazquez.
 "Ślepy" drgnął niezauważalnie. Znieruchomiał. Starając się jak najlepiej 
rozcieńczyć w smolistej konsystencji poranka. Nie, nie każden rodzi się pod 
szczęśliwą gwiazdą. 
 Szczur! Stary wymacał szczura! Ukrył się zdrajca! Chce go mieć tylko dla 
siebie, mojego szczura! Mojego szczura! Zabiorę mu go, zabiorę zanim wszystkiego 
nie zeżre...Nóż, jakiś nóż...łyżka! 
 Rodriguez porwał się do jedynie już dostępnego narzędzia mordu. Zacisnął 
kułaki, zęby... Chciał zabić, oszpecić, wypatroszyć, zabrać szczura. Musiał... 
Zaczął się czołgać. Węszył. Cicho, bezszelestnie, jak pies przywarł pyskiem do 
ziemi, po omacku w ciemność. Oblizał wargi. Ślina sączyła się po szyi, 
podbródku, klejące się pomiędzy rzemykami giezła włosy. Uśmiech. Znalazł... 
 Niespodziewana tedy świetlista smuga zaatakowała piwnice. Rozświetliła 
przerażone, ociekające czerwonością lico "Ślepego" Vazqueza. Rozświetliła 
tryumfującą zachłanność Rodrigueza, rozświetliła pomiot szczurzego korpusiku. 
Rozlała się po ścianach. 
- Janos! - Dobiegło go radosne, z krzyżowego rogu sali - Janos, Janos! - 
Życzeniowo nie przestawało łechtać, błysk w oku, poniechał w ostatniej chwili. 
 Szyldwach - zbawiciel, zawiesił na kołku żywiczną pochodnię. Zamajtał jak 
dzwonkiem, pękiem kluczy. 
- Janos! Bastardo se me reto... - Słoneczko w kolejnym przypływie furii, jak 
wygłodniała bestia, rzucił się na dzielące ich okratowanie. Miał rozpierającą 
ochotę ukatrupić, młokosowatego strażnika. Na szczęście, dla co poniektórych, 
nie poznał chyba jeszcze regionalnej wymowy słowa śmierć. - Desta prego merant 
se... 
- Ciiiochoo, Buenos noces drogie Słoneczko. - Rozbrajająco spokojnie przerwał mu 
Janos. - Czyżby stała się jakaś krzywda mojemu ukochanemu robaczkowi? Tak? Już 
dobrze, dobrze tatuś zaraz coś wymyśli. O popatrz, przyniósł ci trochę 
chlebka... 
- Janos...
- Co? Chlebka nie chcesz, uuuu - Nie przestawał błaznować - nieładnie jest tak 
grymasić przy jedzeniu! Wiedz iż głęboko, ranisz mą furażerską rzetelność! 
 Solar wyraźnie chciał coś jeszcze wykrzyczeć, ale w genialnym przypływie 
rozsądku, wymiarkował, iż zwinszować się to musi, tylko jeszcze większą 
kompromitacją. 
- Odchodzisz...? Nie chcesz, nie chcesz ze mną rozmawiać? Dobra, w porządku. 
Powiem wam ino, straszniście dzisiaj jacyś poważni. No, nie gniewacie się chyba 
o te parę minutek spóźnienia? 
 Janos był wzorcowym, menniczym awersem wrednego skurwysyna. Chełpiącego się swą 
przewagą, nieporadnego dupka, który w zderzeniu z szarym deseniem codzienności, 
okazywał się jeno rozlazłą, zakompleksioną plamo - łajzą. Ignorowaną gnidą czy 
korektą terminowego pędzla, żerującą na peryferiach społecznego ostracyzmu. W 
końcu, mimo wszystko i on potrafił wychylić się z nad przepaści temperamentu - 
przemógł się. Ustąpił. Powoli, z namaszczeniem, ale jednak rozsupłał blokujący 
przepasłe zawiniątko skórzany rzemień. W głąb piwnicy potoczyły się poporcjowane 
racje. Węgliste czupryny zakotłowały się na podłodze. Spady kułaki, rezonansowe 
tąpnięcia. Szyldach parsknął wzgardliwie, lecz jakoś bez wyrazu. Wstawił zza 
kraty jeszcze dwa garnce czegoś co w kucharskiej malignie miało imitować bulion, 
lub raczej cienką polewkę, i małą niepełną stągiew wodnistego napitku. 
- Czyżbyś czego nie przeoczył? - Upomniał jeden z trójki pozostających w celi, 
nie Mulrańczyków. Dziwnie nie zainteresowany poniżającą wyżerką.
- A ty, co? Nie przyłączysz się do biesiady?
- Nie.
- A gdyby...
- Nie - Uciął jednoznacznie wszelkie okruchy spekulacji. 
 Strażnik zawahał się, krzywiąc na ustach, jakiś nieokreślony grymas fizycznego 
cierpienia. Ręka leniwie wymacała, przytroczony do paska skórzany mieszek. 
- Masz... - Rzucił mu na pierś podłużne zawiniątko. Po czym jakoś, tak dziwnie 
szybko zabrał się do pakowania resztek maneli. Mężczyzna o fizjonomii ostatniego 
stadium suchotnika, łapczywie, ale ostrożnie rozsupłał dratwę. Powąchał, pomacał 
herbacianą zawartość. 
- Mało, Janos, bardzo mało. 
 Dobiegło już zdejmującego pochodnię. 
- Nie, dało się więcej Gandzia... - Tłumaczył, po raz pierwszy chyba, prawdziwie 
skonfundowany. - Jeden złoty siekacz to niewiele, a sam wiesz jak kontrabanda 
żeruje na wojnie! Przyniosłem wam za to trochę wina. 
- Aha... - Zawahał się odchodząc. Tylko przez moment. - Tuszę, że być może to 
was zainteresuje... 
 Nie oczekiwał chyba reakcji.
 Nagła transformacja postawy Janosa, wydawała się być nader intrygującą. No, 
może nie dla Gandzi, i jego woreczka. 
- Słyszałem na odprawie... - Zdecydowanie nieumiejętnie stopniował natężenie 
dramaturgii - że ponoć jutro, góra we wtorek, mają kogoś, dla gawiedzi uciechy, 
powiesić...
- " Mają"? Cóż, niezbadane są wyroki Boskie...
 Wycedził łysy mężczyzna. Cicho, sentencjonalnie, ale tak przenikliwie, że 
ciarki przechodziły po plecach. Janos, pospiesznie zwrócił się ku schodom. 
-...Nawet konający piskorz, kąsa jeszcze oko, mordującego lisa... - Zakończył 
jak zaczął, niespodziewanie. Zdawać by się mogło, iż nawet ciszej niż uprzednio, 
tajemniczy więzień. Janos zatoczył, zachwiał pionem. Cień drżał wyraźnie w 
mimice pochodni. 
- Adios...Muszę już iść na wartę... - Rzucił już ślepo, znikając w czarności 
korytarza, a tak szybko, iż niemal nie pogubił inwentarza. 
- Przyjdź wieczorem! Po następne zamówienie! Nie zapomnij, że oprócz Kertza, i 
mnie jest teraz jeszcze pan Alwen! Nie zapomnij! 
- Buenos noces...Amigo. - Zakończył cicho Kertz, ten łysy, powoli dobierając się 
do glinianej szyjki, rozbełtanego wina.

 ***

 - Nie! To powoli staje się obrzydliwe! - Wykrztusił z przesadną emfazą, 
paradujący w filcowym kapeluszu, nabuzowany brodacz - Ciągle to samo i to samo! 
Jak nie faszerowana borówkami głowizna, to podroby. Jak nie sznycle, to golonka, 
albo ta udająca rosół rura! Stopione sadło, bez krzty kulinarnego...no...jak to 
się mówi...
- Wysublimowania. - Odparł spokojnie służący, zabierając ze stołu niedojedzone 
oczka tłustawego wywaru. 
- O właśnie Kleyff! Wysublimowania!
 Na pożółkłym obrusie zagościły dorodnie ubejcowane żeberka. 
- A czego by sobie mości hrabia życzył? - Zagadał banałem, zgrzebny sługa. Jego 
palce wahały się nad podaniem sztućców. 
- No właśnie czego bym sobie życzył? Takiego pytania już dawno nie słyszałem. 
Ani no... tego...
- Filuternego?
- Filuternego, dzięki Kleyff, czego byś sobie życzył drogi Abotku, z ust mojej 
rozpuszczonej błyskotkami żony. Ani uniżonego: czego żądasz wielmożny Abbocie z 
Cloeuvoux? Nic, nic takiego, nie dochodzi do moich udręczonych małżowin, podaj 
potrawkę...i piwo, wszyscy tylko czegoś żądają i wymagają, a co gorsza 
najczęściej pieniędzy! Wiecznie niezadowolone, niewdzięczne warcholstwo! Wszyscy 
tylko chcą się przy mnie nachapać, jak wieprze! O właśnie wieprze! Wieprze, 
słyszysz co mówię Kleyff, wieprze! Wiesz czego ja, oczekuję Kleyff? Oprócz tej 
odrobiny uprzejmość, Kleyff?! 
- Wiem panie - Sztućce okazały się zbędne. Brodacz i tak zababrał połowę kaftana 
mączną zawiesiną. Sługa przygotował szmatkę - rozmawialiśmy o tym przy 
wczorajszej kolacji. Doskwiera wam bardzo brak zamorskich przypraw, panie. 
- Zgoda cwaniaczku, ale tym razem chodzi konkretnie o wieprza. Rozumiesz 
świniaka
 Kleyff podrapał się po policzku, udając zamyślenie.
- Myśl, myśl! 
- Eee...schab na dziko, zapiekany z tymiankiem... i boczek peklowany z 
gorczycą... 
- He, he, nieee! - Ryknął śmiechem i gębową zawiesino - miazgą Abbott z 
Cloeuvoux. Wprost na przeczyszczony przed momentem kaftan - Nie jesteś jednak 
taki zmyślny, jak o tobie wołają! Oj, zawodzisz mnie, zawodzisz...- Ironizował - 
Porabela meta...fryczna, jak się to, no określa... Mówiąc wieprz, miałem na 
myśli dziczyznę. Tak, to że cały czas przynosisz mi to samo mięsiwo! Ciągle 
wcinam tylko tą futrzastą hołotę, tę...Ale czy ja o tym już dzisiaj 
nie...nieważne. A spójrz co zajadają inni ludzie?! Jak tam wyglądają uczty! Tam 
się je, Ko... kontebaluje bażanty, delikatne podroby, łabędzie szyjki zapiekane 
z winem i grzybami, indycze wątróbki, ryby podwędzane na zimno ze strusimi 
jajkami, sznycelki z grasicy, marynowane łososie faszerowane krabami w 
majonezowym zagęstniku, filetowane przepióreczki, miodne pierniki... - Rozmarzył 
się, zupełnie już lekce sobie ważąc rozpływające się po blacie piwo - Czy ty 
wiesz, Kleyff jak smakuje spadziowy piernik? Albo babka na morelowej 
zaprawie...Kto, co? Co się stało? Ostrożnie, czego mnie szturchasz obwiesiu? 
- Panie, chyba mamy gości...
- Gości? Jakich gości?! Powiedz strażnikom, że mogą ich sobie zrzucić ze 
schodów...a no tak zapomniałem, że...Cóż za szczyt bezczelności składać wizytę w 
porze obiadowej! Kogo tam na zmarnowanie przyniosły, Kleyff?
 Lokaj dyskretnie odsłonił firankę, wciskając policzek pomiędzy framugę, a 
fantazyjnie ukwiecony mroźnymi malunkami okienny kryształ. Kołatka częła dławić 
się wzmagającymi na sile torsjami.. 
- Dwa konie... - Relacjonował, nie tracąc opanowania - Pomyłka, ogier i jedna 
klacz... 
- No, no, nuże! Nuże!
- Jakiś staruch w czarnym kołpaku... 
- Kołpaku? Dobra, nie pieprz tyle! Otwieraj! Proś! - Abbot w podnieceniu 
naładował do gęby niemal półfuntową porcję chrząstkowatych żeberek. Sos ściekał, 
sącząc się na brodzie, jak wytopione sadło po nie przeflancowanej szczecinie 
pieczonego odyńca. 
 Kołatka i energiczne tupanie. Lodooowatooo! Kleyff, umyślnie zmitrężył, 
nieoczekiwanego gościa. Głośniej. Jęk opłazowanych desek. Jakieś przekleństwa, 
rumor. Abbot wyszczerzył zdekompletowaną klawiaturą. Głośniej!
- Wpuść go już. - Szepnął w ton rubasznej uwertury.
 Kleyff drgnął na potwierdzenie rozkazu, po czym pompatycznie, z dworską manierą 
uwiesił się na klamce. 
 Tchnienie lodowatego wiatru, zakotłowało się na progu. Kołpak opadł na nos, 
drugi z wizytowiczów omal nie wyciągnął się na pewimencie. 
- LeBon! Najmilsza z możliwych niespodzianek! 
 Wybuchnął radośnie bajlif, i jakby ku przypieczętowaniu ekspresji uniesienia, 
entuzjastycznie wyrżnął dłonią w rogaciznę stołu. Potrawka za kipiała miską, 
wieńcząc wdzięczną sygnaturą, ekspresjonistyczne wizje haftowanego obrusu. LeBon 
nie dość, że chwilowo zaniewidział, to jeszcze w jakiejś bezwolnej mimikrze, 
zjednał się werbalnie ze swym rozradowanym fizysem: sikającego z radości odyńca. 
- Fleury, gwoli ścisłości, Fleury. Zjawiłem się, gdyż doniesiono mi, iż jakiś 
straszny sukinsyn piwożłop dochrapał się tu do koryta i kwiczy żreć reszcie 
gawiedzi nie daje...
- Koryta? 
- No tak, jakiegoś moczymordę i zbereźnika, szeryfem mianowali. Wiesz coś o tem? 
 Abbot wjechał urobionym kułakiem w koleinę czoła. 
- Moczymordę? Mianowali? - Powtórzył bełkotliwie. Sos skraplał się na 
policzkach. - To ja przecie...He, he dobry stary LeBon ciągle tak samo 
bezczelny! W końcu przyjechałeś! Wybacz, że cię nie uściskam, ale...no chyba, że 
nalegasz! Ile to już roków przeminęło?! Siadaj, napijemy się! Zabieraj te 
szczyny Kleyff, i zaordynuj że lepiej jakiś pośledniejszy traktament! Znasz 
chyba Kleyffa, co?! Nie, wiesz...no ale siadaj, co stoisz, nogi ci w tyłku 
zesztywniały, he, he?! 
 Kleyff uprzątnął gąsiora i bejce. Zlał wszystko do wspólnej misy, zagrabiając 
jeszcze ostatek potrawki, zagwizdał na grzejącego się przy palenisku, ogara. Bez 
emocji podsunął zydelek. Jeden zydelek. Mimo to, trzymający się trochę z boku 
skrępowany kapturnik, widział mu się być jakoś dużo istotniejszą częścią tej 
układanki. Płaszczyk zniewolenia jakby odwrotnie, miast maskować, intrygował. 
- A ty czemu się tak mitrężysz?! Dawaj że to wino! - Ponaglał, tonący w potoku 
nieskładnej paplaniny brodacz - Wiesz, Lovellas wspominał, że przyjedziesz, a i 
ja po ostatni twym prezencie, zresztą wyjątkowo podłym, spodziewałem się tu 
rychłych odwiedzin...
 Przystanek. Lekka zadyszka, brak koncepcji? Nieee!
- ...A co tak kurwa siedzisz?! Otwórz w końcu gębę, bom godzien miarkować żeś 
ozór, lub co gorsza rezon w rozjazdach postradał! 
- Dzięki, iż dajesz mi wreszcie...
- Coś mi chyba poszło między bebechy...Co za pomyje! Nie obrażaj mej 
gościnności, dawaj że coś porządnego! 
- Tak, porządne krzesło. Wódkę możesz sobie darować. - Urwał w pół słowa Fleury, 
wyzywając spojrzeniem swego towarzysza. Beczka smoły. Gorącej. 
 Sługa zawahał się przez moment w aksjologii poleceń. 
- No idź już, idź, Kleyff. Twój pan był chyba bardzo spragniony, prawda? 
 Abbot uciekł chwiejnym spojrzeniem w talerz. Nie wiedział dlaczego ale coś mu 
zaśmierdziało. Jakby puściło kapuścianym fermentem. - Pić czy nie pić? Oto jest 
pytanie! - Butelka zamajaczyła przed rozpromienionymi nozdrzami. Zdjął kapelusz. 
- Wypadało by zachować choć trochę kultury...A niech tam! 
 Sługa zaszurał solidnym siedzeniem, ukłonił się, wymownym gestem zachęcając 
kapturnika do wykorzystania mrugnięcia tej spontanicznej wylewności. LeBon 
rozciął mu knebel, stanowczym ruchem wciskając łopatki w szczeblowane ramy 
oparcia. W tygiel, pomiędzy pana z prawej, a plebana z lewej. A może na odwrót? 
- Czemuście tak posmutnieli szeryfie?! I tak nie płacicie z własnej kieszeni. 
Wszystko przecież finansuje Filbert. Moja rola sprowadzała się tylko do 
odnalezienia zguby, a twoja na zapewnieniu mu odpowiednich, hmn, "warunków" i 
ochrony. Ot co. 
 Cloeuvoux milczał, nerwowo żonglując agatowym pucharem. Z ręki do ręki. Drżenie 
determinowało jego żywotny utylitaryzm. Pomyśleć, że on, jeszcze przed chwilą, 
miarkował o toastach! 
- Dziś jeszcze uregulujemy stosunki z grubasem - Ciągnął dalej LeBon - Zgarnę 
zapłatę, i spieprzam z tego cholernego miasta, uwalniając cię od widoku mej 
problematycznej osoby. Rozumiemy się chyba co? Jasne. Przejdźmy więc do 
rozliczeń za poprzedni transport. Aha, wyczaruj jakiś ciepły kąt i czyste łóżko, 
ja i nasz drogi przyjaciel jesteśmy utrudzeni podróżą. Ale wieczorem...jak 
wszystko się dobrze ułoży, to ja zaserwuję jakiś trunek. Może i Kleyff się 
przyłączy? - Zakończył życzeniowy monolog, standardową uwerturą nieśmiertelnego 
uśmiechu. - Hmn? 
 Bajlif spuchł jak purchawka, bezsilnie pogrążając się w wielkich oczach, burze 
kiełkującego dylematu. Kłódka zahartowała bezcenną tajemnice książkowych 
akwareli. Trupio sczerniały zakręcił się jak w kajdanach, spętan gabaryturą 
"obcęgowego" fotelika. Wzrok nurzał się głęboko i mętnie, gdzieś tam w winnej 
malignie, wielkopańskiego kaprysu dosładzania wszystkiego co popadnie 
szmuglowanymi wyrodkami figowca i konopiny. Przechylił jednym haustem. Nie 
uronił. Sucho, nawet kropelki. 
- Nie dostaniesz ode mnie żadnych pieniędzy. - Siorbnął poniewczasie dłuższego 
cedzakowania, charakterystycznie przy tym, maskujaco wykrzywiając policzki - Nie 
ja jestem twym mocodawcą i nie zemną przyjdzie ci się rachować. 
 Wydał się ostry, lecz nie doprawiony. Raczej gorczyca niźli ciężkostrawny 
majonez. Gestia interpretacji.
- Nie? 
- Nie, nie, jeno tak, tak - Pożeglował przebojem, czołem do żywiołu - jeśli 
chcesz dostać jakieś pieniądze zgłoś cię do tych, którym się wysługiwałeś, 
chociaż szczerze, bratersko solwując... Nie tuszę azali, jednak szczerze 
promieniem, być udało się ich jeszcze w pieleszach zdybać. Współczuję ci, sercem 
i rozumem!. Sam po prawdzie nie wiem, co miał bym czynić z takim frasunkiem na 
głowie! 
 Śmieszny, prostacki, sarkastyczny, bezczelny? Kleyffa uderzyła świadomość, iż 
po raz pierwszy od momentu najęcia się na posługę, prawdziwie doświadczył 
rozpierającego próżność uczucia dumy. Z tego karykaturalnego opoja, ze swego 
mocodawcy! 
- Ciekawe... - Uśmiech, jakby zawczasu przygotowany na najgorsze, nawet przez 
moment nie poszarzał starannie wypracowanej fizjognomii. Lata praktyki. Fleury 
bez wysiłku obronił swej belferskiej inicjatywy - Zaiste pasjonujące... Upierasz 
się więc bracie, że nie dostaniemy, nawet kwater? - Wycedził, niemal wyszeptał. 
Gambit hetmański. Niby proste.. 
 Bajlif zagubił się tą niespodziewaną uległością. Mimowolnie przyspieszył w tak, 
zdawało by się misternie już utkanych kombinacjach. 
- Ja, jako taki, jestem oficjalny! Oficja... 
- ...lnym plenipotentem. 
- ...króla, od militarni i okręgowej administracji! Nie jestem tutaj po to, by 
niańczyć, za życia już pogrzebanych wywrotowców! Tym bardziej nie zamierzam za 
nich płacić, czy gościć! Od co, za dwa ranki zawisną na festynie, przynajmniej 
wojsko w morale przyodziejemy! Ty...ty... Fleury...nie wiesz...że... 
- Że jest wojna! - Palców by nie wystatkowało, by wyrachować normatywną dniówkę, 
salowości Kleyffa.
- Wojna!
- Wojna? Wojna... Nie wiedziałem, przepraszam drogiego plenipotenta, ale ja 
tutaj, w mej ułomności, tej wojny nie dostrzegam. - Kołpakowy staruch z 
permanentnym sadyzmem modelował swój głos. 
- Drwisz, drwisz... - Sługa zaraz, prewencyjnie musnął go po zgarbieniu. Syk. 
Kubeł wody na rozwęglony temperament - Drwij, drwij! Cóż, jeśli waść wojny nie 
dostrzegasz, to ja już ci w niczym pomóc nie zdolę. Szkoda, żeś się tu do nas 
kłopotał, ale wierz mi nic tu po tobie! 
 Fleury zamagiczył frontem uzębienia. Na zanęte. 
- Dajmy na to, kwatery. Niestety, dawno już przekroczyłem jakikolwiek rozsądkowy 
limit lokacji. Cóż, pieniędzmi jak, już...ee ...raczyłem wypomnieć, także nie 
dysponuję, a wystawienie awalu nie zlega... 
- Nie leży w gestii grodowego szeryfa. 
- Ot słyszysz! Poza tym...aha, dodać też trzeba, iż jedyne czym mogę cię 
wspomóc, a i to za z górą trzy dni dopiero, to przytulne gniazdko. Loch, mówiąc 
konkretnie. Najpierw, tylko trzeba będzie podsumować aktualną klientele. W tym 
onego chudzielca któregoś mi podesłał ostatnio, jak mu tam... - Kleyff 
przywołany do raportu wzruszył bezsilnie ramionami - Alwen! O przypomniałem 
sobie, Alwena, również. 
- Trzymasz go pod zamknięciem? W piwnicy? 
- A co? A gdzie ty teraz lepsze wygody napytasz? Solidne mury, palenisko, na 
nowiu ścielisko zmieniane? Sam możesz się przekonać...Kleyff może mały, - 
Dygestia - rekonesans?
 Sługa skrzywił się, w nieokreślonym kaprysie.
- Jak sobie życzysz, Alwen się pewnie ucieszy. 
 Vegart nie ździerżył. Jakby na pogłos przytaczanego imienia, zachwiał mizerną 
posturą. Jak słomka, jak targany na wietrze płomień.. Dygnął, w rezonansowym 
deseniu, zamarudziwszy strzępem kapiszona. Było to takie moce i wyraziste...aż 
niewinne. Tak szalenie złudne i zamaskowane, że gdyby nie jego wyjątkowo 
"granitowa" postawa, prezentowana do tej pory nikt by nawet nie mrugnął. Nie 
pomyślał. 
 Czyjeś wycie za oknem, jakieś burzące spokój wrzaski. Paskudny, kapralski 
ordung, a potem śmiech. Ogar zerwał się czujnie z podłogi. Zawęszył, nastawił 
szpicowate uszy. Zaczął piszczeć i skomleć, jak ślepy szczeniak oderwany od 
maminego cycka. Co gorsza, niecierpliwie przy tym maglujący pazurzastymi łapami. 
Abbot, nie oderwawszy wzroku od szyby, połechtał go uspokajająco go po pysku. 
Wąsach, po wilgotnych mchowatych nozdrzach. Zwierzę, aż zapaliło się w rozkoszy. 
Popuściło pęcherzem, nachalnie wtulając głowę w dłonie ukochanego pana. 
Spieniony ozór, wylizał nasączone tłuszczanym aromatem paluchy. 
 Wycie, jakby nawet przybrało na wyrazistości. Przykuwało uwagę. Nikt się 
jednak, nie kwapił na przejaw własnej inicjatywy. LeBon spochmurniał, straciwszy 
koncept dalszego postępowania. Vegart stonował odruchy, do poziomy jeszcze 
bardziej nagrobnego postumentu, a Kleyff, sam chyba nie wiedząc dlaczego, 
przytaszczył na stół, żeliwny garniec. Przesiąknięty spalenizną baranich 
cząbrów, skwarów, grochu i kaszy. Całość tak zimna i odpychająca, że nawet 
mchowaty pieski nos, zdawał się je ignorować. Co znamienne, wszyscy obecni 
odnotowali pojawienie się nowego "bohatera" Rzeczy zbyt często pomijanej, ale 
absolutnie nieodzownej przy poziomowaniu umysłowej równowagi egzystencjalnej, 
zdrowej psychicznie jednostki. Punktu stałości odniesienia - garnca skwarek! 
 Abbot chiknął, zaciągnął smarkiem. Katalizowana zmysłami żółć, całe szczęście, 
wiązała torsją w gardle. Zgaga i niesmak. 
- Lubisz słoninę? - Całkiem niewinnie heblowało językiem - Nie? Ja także nie 
przepadam... Może ty? Też nie... I ty też nie chcesz? Coś tak bydlaku gały 
wybałuszył? A odpierdol się ty ode mnie, Finto! Precz! 
 Bajlif, wiercił się, stękał, mamrotał sam do siebie. Drażnił go garnek, pies, 
fizys LeBona, kapiszon i jego niemy właściciel, i sporych gabarytów dziura jaką 
złowił językiem uzębieniu. 
- Zimno mi cholera...Kleyff, obacz, że tego wyjca za oknem! Szlag mnie zaraz 
trafi... - Zamieszał z dezaprobatą, tym co kiedyś Kleyff raczył określić jako 
quasi - "Tarebu san la chra'chuon", a w czym on sam znamionował tawernianego 
"sikacza" -...zwymiotuję!
 Nie zełgał! Ani chybi, nie zełgał! Ani, ani!
- Ja chyba także... Kończmy dziecinadę Cloeuvoux, mówiąc szczerze męczysz mnie - 
Fleury korespondując ze słowy, popuścił ściskające gardziel rzemyki, wyciągnął 
szyję, jakby rozsupływał śmiertelną pętle. - Zapomniałem jak potrafisz być 
śliski, i mułowaty. - Kadził - Gadaj konkretnie gdzie jest Lovellas, moja 
należność, Alwen, ciepłe łóżko, i ewentualnie jakieś gładkie lico na "dobranoc"
 Marudzenie. Bezwonny zapach wyczekiwania. Otrzeźwiający jak poranny kułak w 
twarz, od tej JEDYNEJ oblubienicy. 
- Powiedz, ale szczerze przeziębiłeś się? 
 Zgoda. Aż lepił się od śluzu, ale czy był mułowaty?
- Że jak?
- A może to, to samo co u mnie? Rozstrój? Tutaj nie ma odpowiedniej oberży, ja 
sam co prawda, mam własną kuchtę, jednak trzy dni temu... 
- Nie zabawie tu ani chwili dłużej niż to konieczne!
 Fleury szturchnął, niewzruszenie niemego Vegarta, popędzając ku drzwi. 
- Co robisz? Miałeś przecież tyle życzeń...
- I bardzo ci dziękuje, żeś wszystkie mi je rozwiał. No bo przecież, tylko 
głupiec składa swe marzenia w nadzieję, nieprawdaż? 
- He, he, powiedz...ty chyba mnie nie lubisz, co?
 Zagadnął, wcale nie infantylnie. 
- Ależ skąd! Wręcz uwielbiam! Ja tylko, nie potrafię tego okazać. 
 Zęby...pociemniały? 
- Oziębłości, oziębłość! Jak mej rodzicielce, przyrodzenie wytni, rumieńców 
dodała tylko li gdy ojciec lagą opłazowali.
- Pasjonujące.
- Zaiste, tylko padła szybko, bo bratkiem, za często tatka wyręczaliśmy.
- Do zobaczenia.
- Ach, czyli to znaczy, ostajesz jeszcze kilka dni, do festynu! Między nami 
mówiąc, chociaż ja nie ruchawy zbytnio jestem, teraz tak niebezpiecznie na tych 
traktach się porobiło... 
 "Quasi - coś tam" - Cierpkie, wyśmienite! Bajlif, rozochocony, żwawo zawitał do 
wcześniej odpychającego garnka. Sługa zamieszał chochlą, łowiąc na wierzch kaszy 
przyrumienioną słoninkę, i "zawiązane" oczka smalcu. Podziw dosięgł chyba granic 
zenitu. 
- Zwariowaliście - Fleury pokręcił z niedowierzaniem, zmiętolonym czepcem - 
Wszyscy zwariowali. Najpierw o wojnie, teraz o festynach, gdy w koło burdel i 
warcholstwo. Nie wiem co Lovellas, i ten farbowany zakonny kundel zamierzają...
 Jestem zbyt poważny! - Dopowiedział umysł - Dałem się sprowokować, obwieś!
- Ja jednakże swoje zrobiłem, zbieram...
- Poczkaj, poczkaj...No spójrz Kleyff, a ten wciąż wyje! Siadaj na dupie LeBon. 
Przepraszam, ale może doprawdy któryś z panów zgłodniał, może się kryguje? Twój 
gość zdaje się być jakiś mało rozgadany. 
- Zdaje...
- Stój, stój , stój, stóóóóójjjjj...dokąd to twoje... Patrz... Zub, chyba mi się 
charatnął - Wybrzmiało jak jedno z milionów dziewiczych zaskoczeń, jakim 
codziennie egzaltuje się, każde pokurczne "uwielbienie" mamusi.
 -...Lovellasa... - Abbot zamieszał paluchami w rozwartej gębie. Młyńskie koło 
zagrzebało w rozchlapydzonej paszy, krwi, grysu, i "gnilnego cugu" - jak mówiłem 
ni ma.
 Fleury udał niemego, dalej z determinacją szarżując ku drzwiom.
- Przecież mówiłem, nie ma! Ja jestem teraz...mocno siedzi, jak w rzyci 
drzazga... rewindkuje, tfu... 
 - Rekwiruje...
- Aresztuje twojego towarzysza...Jest! Spójrz Kleyff jakie gówno... - Odetchnął 
przez łzy, dumnie wystawiając na publiczny poklask, krwawe trofeum. 
- Nikogo nie aresztujesz, ani nie powiesisz! - Ogródek był tuż, tuż - Zabieram 
Zaginionego, i wio! Zanim się tutaj z kimś dogadam, rebelianci kamienia, na 
kamieniu... 
- Że...żeniaczka się szykuję, królewska...stąd właśnie ten festyn. 
 Kołpak już obciążył uszy. Konfrontacja? Gęsie wątróbki nieświadomie tuczyły 
się, na swym ostatnim powiewie wolności...nieeee!
- Czyj ślub? - Skusił się zanętą - Jakiego króla?
- Jak to jakiego... Trzymaj Kleyff, mam zamiar oddać go do szlifierza... Teraz 
jest tylko jedna oficjalna linia władzy, Lovellas pojechał do naszej wspaniałej 
stolicy ce...
- Celebrować.
- Słyszałeś? Celebrować, LeBon...
- Fleury! - Gęślarz przebudził się z beztroskiej maligny - Bardzo szanuje swoje 
imię! 

***

 Jak jej to powiedzieć... cholera! Słuchaj to dla twojego dobra, nie chcę cię 
ranić... ukochana. Mam cię odrzucić, nie chce cię poniżać nie chce byś 
była...nie, nie tak!!! Kurwa jego mać, jak to, och...nie wiem Tak jest 
konieczność, tego wymaga dobro państwa! Są rzeczy ważniejsze niż, ludzka chuć! C 
ja pierdole...Powiedz mi moja droga co ja pierdole...

***


 Południe było dżdżyste i spochmurniałe, zupełnie nie zimowe. Krople odwilżowego 
deszczu, sączyły miarowe uderzenia, zza zamazanej witrażem szyby. Tak bardzo 
obce, i rzadkie w Marras, iż gdy już stawał się ten cud, brane wręcz za 
wynaturzenie, wybryk natury. Zupełnie jak ta świeca, konsumująca rojne ciemności 
komnaty, w czas najjaśniejszej pory dnia. 
 Leżanka komponowała się z otoczeniem. Była twarda i niewygodna, a siennik 
śmierdział zgrzybiałą wilgocią. Cuch. Odpychał. Przyciągał surowością. Nawet on 
sam nie wiedział dlaczego, dlaczego nie potrafił z niej zejść. Nie potrafił 
wykonać żadnego ruchu. Nie mógł się przełamać. Z żywiołem... I nie wynikało to 
jedynie z lenistwa, czy powierzchownego zmęczenia, czy nawet strachu. 
 Leżał zesztywniany. Jak blady, ciosany w brązie postument. Zdając się nie 
dostrzegać jej karesów, trupim wejrzeniem obserwował, okrawek baldachimu, 
ślepiec. 
- Czemu ostatnio...hmn...jesteś...taki... smutny? 
 Cedziła karminowymi usta, ssąc i pieszczotliwie, podgryzając mu ucho. Czule 
gładząc w policzek. 
- Och... - Wahanie, i dłuuuga pauza. Westchnienie - Wiesz, czasami...czasami 
bywa tak... 
 Nie zdołał się przełamać. Zapowietrzył się. Starając się opanować emocje, 
przymknął niewywczasowane w nocy powieki. Zmęczyła go, wykręciła jak ścierkę, 
cudowna dziewczyna! Nigdy nie nasycona, zawsze chętna, zawsze oddana, głupia 
dziewczynka...Jego smutek, niezrozumiały...
- Taaak?
 Już chciał wstać, już miał zamiar uciec z tego "ciemnego w jasności: pokoju
-Elryk, proszę, nie martw się już. Tak dawno cię nie widziałam. Choć, zapomnij o 
wszystkim. Przynajmniej teraz. 
 Rozpromieniona, wcisnęła czupryną w nagi tors. Ugryzła i połechtała, 
prowokacyjnie ubodła go fiszbinowym usztywnieniem sukni. 
- Ty wiesz, prawda?
 Świetlisty cug, odkadził gorejące posłanie. Zgasł, wykrawając na obrusie 
woskową fantasmagorię. Choć nie. Może to tylko złudzenie... 
- Wiem? 
- Wiesz.
- O czym ty mówisz, daj...
- Wiesz! - Trysnął zdesperowaną żółcią, lecz jeszcze w przebłysku gniewu poczuł 
ból. Coś go zdusiło w samym jądrze emocji. - Wiesz... - Głos mu się załamywał, 
spuszczając wzrok obrócił się do jej lica. 
- To moja wina przepraszam, to ja...
 Nie mógł zaprzeczyć. Cholera, czemu nie mógł zaprzeczyć! 
-...Zawsze cię tylko zawodzę, i męczę. Ty masz takie ważne sprawy. Całe państwo 
na głowie... 
 Powiedz jej! Powiedz! Albo...
- Jesteś taka... 
 Dłoń zmroziła, przerażająca wymowa bezdusznej klingi. Duszenie. Duszenie w 
płucach. 
- Elryk? Kochany!
 Zamkną powieki.
- Kochana.
 Sztylet zachwiał się na krawędzi. Raz, dwa , trzy...Waga miarkowała swą skalą. 
- Och, gdybyś ty tylko mogła wiedzieć... 

 *** 

 Usnęła, spokojnie w jego ramionach. Wiedziała?

***
- Svindal! 
- Panie!?
- Msza już zamówiona!? Ściągaj ze mnie łachmany! Schodzę do kaplicy niech nikt 
mi nie waży się przeszkadzać! Coś tak gały wybałuszył, sztyletu w życiu nie 
widziałeś! Dawaj jakąś szmatę!
- Panie, nie goń tak...Ona, nasza, znaczy przyszła tronu oblubienica, strasznie 
migreną złożon, o zmianę daty... 
- Cisza, nie będzie żadnych opóźnień! O, nie teraz już nie...
 Zawahał się, przystopował. Halabardnik strzelisty, długi, jakby z jednej bryły 
ciosan, warował pod pilastrem. Jeden przyczynek.. 
- Co to za uniform! Co za mina! Gdzie złocone galony, pytam się?! Pomiot, gówno, 
łajno, zabije, zatłukę! Dajcie mi jakiś nóż to mu, to mu... 
- Proszę.
- ???
- Nóż, Panie. 
 Uciekł. Kaplica mroziła dla niego, w zupełnie odwrotnym kierunku.

 *** 


 Zeszliśmy ze schodów. 
 Ciekawe, ten moment uwieczniony w docieplonym budynku, mógł dać, jeśli tylko 
ktoś miał na to ochotę, dużo do myślenia w temacie "ubiór, a warunki 
atmosferyczne" Ja takowej nie miałem, ale...trzeba było chociaż rozpiąć opończę. 
Przynajmniej tak jak ten, wylegujący się na dostawczych skrzyniach furażer, 
popuścić rzemienie. Lecz czyż warzyłoby to jakiekolwiek znaczenie? Wartość? 
Jeśli tak to wyłącznie dla mnie! Więc inaczej, czy stanowiąc wspólną istotę, 
wrażliwą li wyłącznie z jedną wyizolowaną jednostką, nie zabijane są jej 
utylitarne fundamenty? Myśl. Marnotrawienie cudu pojmowania wyłącznie w imię 
partykularyzmu?! 
Moje ewentualne przeziębienie, raczej nie wpłynie w żaden sposób na koleje 
czyjegoś życia, azali nie jest tedy warte nawet funta kłaków! Mogę być chyba 
spokojny, dobrze uczyniłem, ale i dobrze uczyniłbym gdy postąpił zgoła 
odwrotnie! Coś, mi się tu kurwa, w tym wszystkim pieprzy... Te ciągłe znaki 
zapytania, te uporczywe wykrzykniki...To one tak naprawdę sprawiły, iż nie 
wytrwałem w, pięknie się to wymawia, stanie duchowieństwa. To one stanowią 
przyczynek do wszystkich moich problemów, i tak ogólnie...Nie tylko moich. 
 Wątpliwości, córy szatana! Głupota i zaślepienie, wy namiestnicy...namiestnicy 
"Najświętszej"? To raczej nie jest temat warunków atmosferycznyczch. Brrr, 
pomijając wszystko, powinienem ściągnąć to ścierwo z pleców... 
- No, rozumiem, że tutaj się żegnamy! 
 Miha, ten gówniany mniszka! Wydał mnie, a nynie co? Pewnie zapłaty wygląda, a 
tu dupa. Lovellas zajątrzył, i spieprzył. Myśl, myśl kochanku...Myśl...
- No i co, ty na to?
 Fleury, swoim zwyczajem, zignorował niewygodną interpelację. Podszedł do koni, 
z zamyśleniem rozszczepiając wzrok po rozległym dziedzińcu. 
- No i co ty na to? - Powtórzył. Do mnie. Lecz tak, jakby coś ze swym drugim 
kołpakiem, a nie ze mną ustalał. 
- Po co go pytasz? Wiadomo, że nie odpowie. 
- Nie odpowie? 
- Nie, ale ja odpowiem, muszę się teraz stawić się u Filberta. Czy Bajlif, 
panie, grzywny spłacił i mogę już do...
- Ile dał byś temu miastu? Jak długo mogło by się utrzymać? Tydzień? 
- Zależy przed kim miało by stawać opór. 
- Może i ze dwa, a dobrze bronione, przy wsparciu zawodowych łuczników, i waszym 
to i ze dwa miesiące... 
- Panie... 
- Festynów się kretynowi zachciewa! Zabaw. Cóż czynić...
 Staliśmy tak, trochę bez celu i pomysłu, rozmawiając. Raczej parodiując to co 
nominalnie rozmową Być Powinno. Widziałem, nie problemem dało dostrzec, Fleury 
zupełnie nie był w stanie podjąć jakiejkolwiek wiążącej decyzji. Zwlekał wdając 
się w teoretyczną dysputę. Cloeuvoux, ten prostaczkowaty knur, rozbił wszystkie 
jego fundamenty percepcyjnego pojmowania świata. To musiało być wstrząsające! 
Taki dumny i rezolutny... Śmieszne, pewnie teraz chciałby żebym to ja uczynił 
jakiś kolejny ruch, na ten przykład dał mu w mordę i uciekł. Kto wie może i 
właśnie, tak powinienem zrobić? 
 Konie parowały, zziajane jeszcze forsownym karierem. Były głodne, i nie 
rozkulbaczone. Biedne zwierzęta zmuszone przyglądaniu krzątającym się po placu, 
objuczonym pakunkami lawirantom. Faktorom, i furażerce. Mnóstwo stągwi, beczek, 
i garnków. Tuż pod cekhauzem, wrzeszczał piekarz, ochoczo reklamujący rumiane, 
jeszcze ciepłe obwarzanki. Doskonałe na marznące dni. Tak samo robił piwowar, 
ochoczo propagując swoją miłość do marynarskiego grogu. Dalej jeszcze jakiś 
pasjonat pieczonych combrów, ktoś z przesolonym kozim serem, i cuchnącą 
"pleśnią" egzotycznych serwatek. Szlag wie z czego tłoczonych, z południc czy 
jak niektórzy bajali z podziomek. Nie mam pojęcia, choć widzi mi się, że 
doprawdy raczej nie była to jałówka. 
- Może miodziku, spadziowy pierwsza... 
 Zanęcił na nas rezolutny bartnik. 
- Łóóójjjj! Pierwsza tłocznia!
 Dorzucił nagle, wyrosły jak z pod ziemi liczykrupa. 
- Ciastka! Lukry! Kołacze najprzedniejjjszeee! 
- Koty! Łowne...
- A skórki może masz? Gronostaj, albo szyszynka na pelisę... - Zainteresował się 
nieoczekiwanie, Miha, macając w klatce purpurowe ogony! 
- A Juści, skórek, że mam! Ale po cóż szyszynek macać, gdy mieszkowe 
garbowania...
- Garbowania?! A może trzewików, mesztów... 
- Złoto, srebro, kopaliny! 
 Nagle tłum krzykaczy, jak jaki gzi rój, rozwrzeszczanych, chciwych kramarczyków 
obłapił, wyklętego klechę. Konie zakręciły się w miejscu! LeBon odepchnięty w 
lamus, omal nie przywitał się ze śniegiem, a dalszej rozmowie nie mogło być już 
mowy! 
- Flaile, morgensterny... 
- Mikstury na przyrost...
- Relikty, artefakty, talizmany! 
 Rozbrzmiewało dookoła, a tłum tak nabrał na sile, że nawet mihowego ogiera 
trudno było wyłowić z kotłowanej ławicy czepców, włosów i kapturów. 
 Dzięki ci, panie - Pomyślałem obserwując bez pulsowania - Dzięki ty mój 
łaskawco, najhojniejszy z hojnych, za ten cud milczenia! Spójrz, ja ci hołduję, 
czyż nie odczuwasz radości? A może to przyszłe ludium ma być tą radością, hę? 
Ten FESTYN! 
 Festyn, chorągiewki na cekhauzie - Trawiłem gorzko, okiem zawodowego klakiera, 
obserwując zaprawdę pasjonujące przedstawienia - Wszyscy chcą zarobić nie bacząc 
na nadchodząc zagładę. Ryzykują gardło, nie wiem czy z brawury, niewiedzy, 
chciwości, czy tak jak ja ignorancji, i rezygnacji? 
- Nie chcę już nic, wara ode mnie! 
 Bronił się jak mógł ze wszech miar napastowany, winny swoją ciekawością Miha. 
Na szyi wisiały mu już ze trzy naszyjniki, dwie pelisy, futra, a nawet jakaś 
rozemłana peruka. 
- Popróbuj kochaneczku...
- Nie...
- Tręzle, kantary, wędzidła! 
- Figi, bakalie, winogrady! 
- Onuce! Obadaj, majty, szlafmyce wyszywane...! 
 Brrr, co za teatrum! Zimno, do czorta znowuż zrobiło się zimno. Może by tak... 
- Przez jedną krótką chwilę, miałem nawet ochotę uszczęśliwić LeBona. Wtopić się 
w ten tłum, sprać kogoś po pysku, i korzystając z okazji wydobyć od tych 
narąbanych cudzą niemocą pijawek, najgrubsze z futer, i uciec... Dokąd? Którędy? 
To przedstawienie, tak naprawdę przerażało mnie. Było jakby złym wspomnieniem z 
przeszłości, taką oklepaną przyśpiewką. Jednocześnie jakąś, jakby to ująć 
znajomą tajemnicą. Jednospółkowaną kochanką, jakich tysiące przelewają się przez 
nasze życie. Niby każda inna, każda ze swoim indywidualnymi "gabarytami", ale i 
tak z każdą jest zawsze tak samo. 
 Moje życie to nieustanny ciąg powtarzających się obrazów jednego festynu. 
Prześladuje mnie, i wyśmiewa. Ha, Dorone, Tymoteusz, Razaqu, Berry, łączy was 
tylko festyn. Ale co dzieli? Tylko festyn? Precz z mojej głowy, precz Dorone! 
- Niech wam Najświętsza Panienka błogosławi pater! 
 Zagadał specjalnie donośle, nie kryjąc przy tym szelmowskiego uśmieszku, LeBon. 
Kroczący zapewne, w swej boskiej kontemplacji ojczulek, aż podskoczył z 
przerażenia. Noga poślizgnęła się na lodzie, kręcą przezabawny w swej jakby 
pijackiej homeostazie młynek Śmieszne, takie...festynowe plac. 
- Oj, wstawaj, ojczulku! 
 LeBon wsparł go ramieniem. 
- Ot, chołopca wykręciłeś ha, ha, ha! 
 Duchowny złapał równowagę, strzepał umoczonym habitem, i nawet zamierzał 
podziękować, gdy wtem dopadła ta wygłodniała kramarska horda. 
- Łyżwy, mam ły...
- Chodaki pod cholewą! 
- Bryczki!
- Co tam bryczki! Kwadryga!
- Lektyka dla świętego! Karoca! 
 Nie wiem czy, z pół pacierza przeszło, gdy handlarze z całego placu szturmowali 
już Bogu ducha winnego abbe. Horda, padlinożerców napasłwszy się uprzednio na 
Misze, wybadała, a właściwie LeBon im wybadał kolejne niewiniątko. Biedaczek, 
nie daję mu większych szans. He, już zadźwięczał sakiewką.
 Fleury, jak miał to w swoim zwyczaju, i jak czynił gdy był zdenerwowany, bądź 
też czym euforycznie podniecony, a tak właściwe to zawsze gdy drażniły go ręce, 
poprawił kołpak. Łupnął na mnie, spod czapy, ale nijak nie skomentował. 
Ściągnąwszy tylko uzdę, podszedł do "wyzwolonego" chłopaczka. 
 Co teraz? Chyba trzeba będzie się w końcu na coś zdecydować - Pomyślałem, tak 
zwyczajnie. Nie specjalnie odkrywczo, no bo czym tu było myśleć? Czułem się tak 
jakoś dziwnie, tak nieokreślenie. Jak ugniecione ciasto. Bez konkretnej, 
jaskrawię zarysowanej formy. Indyferencja... O ile wiem, zaczyn pozostawiony do 
wyrośnięcia, w zimnym piecu, wyraża niezrozumiałe inklinacje do upadku. Co z 
tego? Nie wiem...
 LeBon i Miha, nieustannie nad czymś perorowali, usilnie starając się 
przekrzyczeć, tych czasami jeszcze skrywanych pod woalką raczej smutnego 
eufemizmu, "Zakurzonych stóp". Przez plac przetoczył się znudzony patrol, w sile 
jednego nieopierzonego rekruta. Jemu też było zimno, ale doprawdy nie pojmuję 
czemu, tak zburaczał mijając te wyzywająco wydekoltowane, acz z lekka już 
dotknięte fermentem kurewki. Brrr. Tutaj nigdy nie obowiązywały mnie eufemizmy. 
Gołe cycki w taką zawieruchę! 
 Żebrak zastękał, zarzęził kołatką. Wianek okolicznych budynków zataczających 
się łukiem na cokole placu, był dekorowany, i upiększany. O dziwo nie tyle przez 
charłactwo, ale i przy aktywnym współudziale knechtów i pospolitych żołdaków. 
Chorągiewki, dzwoneczki, różne takie "bryże". Jeden odważny starał się nawet 
bielić, a co poniektóry tynkować latami odkładane felery. Jaka skrajność w 
porównaniu do Avgren! Nikt nie uciekał, nikt nie starał się jakoś 
przeciwdziałać...Czyżby nie wiedzieli? Brawura, głupota? Fleury wie, pytanie 
tylko czy zaryzykuje dla pieniędzy? Tuszę, że... jest zbyt stereotypowy, a tu 
potrzeba by brawury, więcej charyzmy... Za moment mnie aresztują. Ten Szeryf, i 
jego sługa, to ciekawi ludzie. - Pomyślałem, ciężko opadając na karbowaniu 
siodła. Gorączka, to niewątpliwie zaczątek grypy... 
- Tutaj na środek! Psie syny, ścierwo tfu! 
- Dawać, to dawać!
- Ścierwo tfu! 
- Trzeba ustawić na podwyższeniu, Cloeuvoux chciał żeby było efekciarsko! 
- Kurwa, psie syny! Kurwa ścierwo tfu! 
 Na moment wyżej uniosłem powieki, kiedy kolejni wataszkowie, wygwizdywali na 
siebie uniwersyteckim, specjalistycznie chamskim szyfrem. Mężczyźni, z których 
przynajmniej ze dwóch, po rozmiarze łap, wyglądało na cieśli, ustawiali na 
samiuśkim środeczku toporne, beczkowate bale. Krojczy nacechowany mimiką, co 
najmniej książęcej igły, mierzył i wycinał, bezpośrednio na śniegu, kwadratowe 
sztalugi czerwonego atłasu. Trzech zakutych w jajowate szyszaki, parobów 
harowało przy rozładunku drewna. Czwarty, zdecydowanie wredny pokurcz, nie robił 
nic. No może, dyrygował z kulbaki. Raczej bezproduktywnie. Psie syny kurwa... 
 Co oni... - Zaiskrzyłem mimowolnie, lecz już w chwili formowania myśli, 
grzmotnęło mnie, nie, może raczej zaintrygowało, rozwiązanie. - Szubienica! 
Szafot, ukoronowanie ślubnych celebracji! Bajlif będzie miał jeden problem z 
głowy, dzięki siekącemu mrozu, ścierwa tak szybko nie zaśmierdną. W sprzyjającej 
aurze, podkisną i do marca. 
 Bawiąc się tak w odgadywanie uroków przyszłości, przypadkowo zawiesiłem wzrok 
na murowanym palatynacie. Budynku z którego tak "niegodziwie" nas wykwaterowano. 
Zaskoczył mnie, muszę przyznać, autentycznie mnie wzruszył. Przez lustro szyby 
otaczało, szpiliło jego skupione spojrzenie. Z pewnością wczuwał się w nas od 
znacznie dłuższego momentu, niż pospolite charknięcie smarkiem. Mnie. Przeczucie 
podpowiadało, byłem wręcz pewny, że skoncentrował się na mojej osobie. Tak, 
zapewne, lecz czemu mi to nie schlebia? Quasi sługa należał do najpaskudniejszy, 
choć najrzadszych ze znanych form ludzkiego zezwierzęcenia. Był jednym z tych 
okrytych cienistym płaszczem fidelisów, totumfanckich rzeczywiście pociągających 
za sznurki. Tacy są najgorsi. Knują, chachmęcą, wszędzie wciskają swe po 
napinane jak postronki, rysie uszy Węszą, lecz nie jak szpice raczej jak kuny 
wiją się po krzakach. Co on wie? Pewnie sporo, a resztę sobie dopowiada...No co? 
Wymyśliłeś coś panie szara eminencjo? Oszczędź nam mitrężenia, niech Fleury 
przestanie się wachać? Mi nie zależy! Już, dawno przestało mi zależeć! To jest 
moja przewaga, ale ty o tym nie wiesz! Nie wiesz! 
 Ja nie lubię tylko marznąć. To bezsensowna ofiara. Poza tym chciałbym odciążyć 
Fleurego i Mihę. Oni są lepsi - Kocham to słowo - Lepsi, ode mnie, od ciebie. 
Oni nie działają dla żadnych ideologii, czy głupich ekspiacji, lecz po ludzku, 
dla szmalcu! Zwykłego złota! Może to jest właśnie uczciwość? 
 No co tak patrzysz! - Mój mózg zdawał się wyć, trzeszczeć w konwulsjach - Zabij 
egzula! Dorone...!
 W pewnym momencie nie wiedziałem już gdzie niebo a gdzie ziemia. 
- Psie syny! 
- Ścierwo...
 Niespodzianie na plac, jak grom, burzowy laufer, wparował łoskot rozpędzonej 
kielni. Kilku zziajanych, skałkowych szwadronowców zatrzymało się na smatruzowym 
tłumie. 
- Precz! Z drogi! 
 Ujadał wysforowany wachmistrz, już zdybiały przez begarską konglemeracyję. 
- Z drogi wszarze! Z drogi bo zakatrupię! 
- O kurwa...
- O psie syny...
 Syk chlastającego batoga, miałem wrażenie iż samą swą przenikliwością szpicruta 
to mnie łoi po plecach.
- Ludzie! Dalibóg tragedia! To oni wracają, oni...

 ***


 - K...kkkka...kalu...miakowałeś już jakie będą dokładne prowęta, he? 
 Ciekawy to człowiek. Nieugięty, jak każden mnich, ale przecież taki inny. 
Wyjątkowo niepospolity. Jeśli to chociaż w ćwierci prawda co o nim mówią, gra z 
nim jest warta nie jednej świeczki, a najprzedniejszych kandelabrów. Może 
zrobiliśmy błąd, od razu go nie eliminując? Po cóż dalej przeginać tę gałąź? To 
tylko pogarsza sytuację, a on i tak oficjalnie został już pogrzebany. Czy Elryk 
naprawdę chciałby... 
- Trzeba go panie jak najszybciej aresztować i przetrzymać w piwnicy, i to tak 
żeby go nikt nie wyniuchał.
- Co ty bredzisz? Ja wiem, to lubo od głowienia, lubo z głodu tak cię zakręciło. 
No dalej zaordynuj sobie jaką potrawkę, a sporą, tać i ja, mógłbym troszkę 
nadszarpnąć! 
 Jaki płynny ruch...pełna kontrola, doskonały wojownik! Chciałbym wiedzieć o 
czym teraz myśli? Zakłada sobie pętlę na szyje czy waży ostrość topora? No, no 
jakie mam wesołe bajania. Chciało by się powiedzieć atawistyczne, zezwierzęcone, 
a to odwrotnie, najbardziej typowo ludzkie wypaczenie. 
- Hej, nie przesadzasz troszku, he? Pytałem o coś? Ssie mnie nad macicą...Hej, 
prowęta?! 
- Zastanawiam się czy nie było by najlepiej skryć by jego obecność przed 
Lovellasem i Filbertem, i jako hetmanem na planszy szachować...Ale kto by tedy 
wyrżnął tego LeBona, no i mnichów... 
- Słyszych co gadam?! Nie? No Finto, nie chcesz chyba żeby twój pan tu z 
wycię...cię...czenia niedomagał? Słyszysz mnie piesku? To urżnij tego Kleyffa w 
dupę! 
 Kto tak się drze? - Zadaje się... 
- Nie mam konceptu jak to przeprowadzić! Daj mi trochę porachować panie...
- Kleyff...
- Wrocław, a rzuć tam na ogień jakiegoś półdupca...
 Jest taki dumny i nieprzenikniony. Ma w sobie coś...coś z takiego paladyńskiego 
patosu. 
- Mordu! Chciałem potrawkę! 
 Krzyczy, ktoś autentycznie chlapie gębą. 
- I zamkijjj to przeklęte oko, Kleyff! 
 To Cloeuvoux. Tak dopiero teraz się zorientowałem. Lecz czegóż on może znowuż 
chcieć, aha, aha... 
- Wrocław! Przyrządź panu potrawkę...
 Kuchta ukłoniła się po pępek, antycypowałem iż nie specjalnie starając się 
mitygować, wręcz bezwstydnie rozciągniętym giezłem. 
- Z...
- Z kopy, nie tuzina jajek. - Dokończyłem beznamiętnie, niezmiennie śledząc JEGO 
zachowanie 
- ???
- Z tuzina, z tuzina ja nie mam apetytu. Chyba, że ty masz zamiar pofolgować na 
koszt państwa, to śmiało, raduj się dniem. 
- ...Ja raczej wolałbym gąsiora, z chrzanem i pasternakami, ale przyobiecałem ci 
decyzję, to skubniem i jajca. A skoro jużem jesteśmy na języku, powiedz ino, bo 
aż mnie skręca i dygestie wstrzymuje, ileż to myśmy zysku skalkulowali? 
 Ależ z niego głupi ignorant! Oceany zbędnej paplaniny na minutę. Gada i żre, 
sra i śpi, wieczorem chędoży, - egzystencja! To nie Zaginiony. Jakież to 
podniecające, nadzieja było mieć go za swego pana, albo...kompaniona.
- Hej...
- Średnio, ze wszystkich podatków, składów, ceł i lokacji jakieś trzynaście do 
piętnastu tysięcy marek, czyli...
- Zaraz, zaraz siedem tysięcy florenów? 
- Gdzieś tak, trzeba li tylko odliczyć koszty własne, wojsko, łapówki, kwestie 
organizacyjne, dekoracje miasta, no i procent dla bankierów i to panie, co 
Cameronowi za odstąpienie przyobiecaliśmy. Sumarycznie, o ile mnie pamięć nie 
mąci to dwa, dwa i pół tysiąca czyściutkiego złota wyimpasujemy. 
 Powiedziałem mu, niech się cieszy. Co godzinę sprawiam mu tę samą radość, a on 
co godzinę powtarza ten sam rytuał. Wstaje, nakłada filc, podchodzi do tego 
rybiego sokoła, zdejmuje kapturek, mruczy coś i gada doń, karmiąc oberżynami z 
solonego sztokfisza. Poćciwiec... 
- Dwa i pół tysiąca! 
 Nie pomyliłem i tym razem. Ryba spadła na posadzkę? Zje, idę w zakład, zjedzą 
ją w kompani. Problem, żeby tusza pozwoliła mu dosięgnąć kolan. A Vegart? Jemu 
pewnie nie braknie i dworskiej ogłady...Co jest w tym człowieku, że tak 
intryguje?
 - Ach, żeby tak, żeby tak i pięć, się dało? Co o tym sądzi moja ptaszynka, he? 
 Ukryje się go! Zaraz do lochu, pod klucz, albo nie tutaj! W palatynacie, u 
mnie! U mnie jest bezpiecznie! - Beknął...Ja chyba przestaje już zwracać uwagę. 
Eldredd nie rzęzi! 
- Popatrz Kleyff,- Żuje, zawsze mam rację! Ciekawe jak u niego z dygestią błota 
spod cholewy - a gdyby tak odesłać, na wesele lubo pod pretekstem jakiego buntu 
z pięćdziesięciu chłopa! Lubo zdać je królowi! Jako wiano godowe wnieść! Jakem 
mamy nynie pięć tuzinów żołdactwa... 
 Już pamięta? Jak widzę mylą się ci twierdzący, iż niepiśmienny, oznacza 
niezdolny do myślenia. 
- To co ostanie, hałastrę w ryzach utrzyma! A po cóż nam więcej? Cameron miasta 
nie ruszy, przyrzeczone ma po festynie pieniądze otrzymać! Za tydzień, no może 
półtora nawrócą z nowym komputem Lovellas i ten Filbert, a wtedy miasto bez 
trudu utrzymamy! Pięć tysięcy! Pięć tysięcy będzie Kleyff! Czekaj, jakby tak 
zmitrężyć? Nie zapłacić jak mi zaprzeć się! Lovellas nie będzie miał wyjścia! 
Złota z festynu nie powącha bo głupiec spieprzył, a stanąć do obrony zmuszon 
będzie! Sześć, tysięcy! Słyszysz Kleyff!? 
 Miarkował, rachował, chciwe oczka! Co tam! Vegart, spojrzał na mnie. 
Dostrzegł... Ciekawym ja, co sobie pomyślał...
- Ażem się spocił...Sam do tego doszedłem Kleyff! Sam bez twojej pomocy! 
Obrzydliwy sztokfisz...
 To metaliczne spojrzenie. Stalowe nie wyrachowane. Aż trudno oderwać wzrok! 
- Kleyff jestem genialny...Kleyff... o szlag, chyba się posrałem...
 Mierzy mnie. Ocenia. Mierzymy się!
- Kleyff połóż mnie do łóżka...Pieprzona ryba...Źle mi, sześć...tysięcy! Oj, 
chyba poszło nogawicą...
 Co teraz? Jaka cenzura, Vegart? Jaka?
- Kleyff...Odwróć się...Kl...Finto...
 Co to za hałas? Co jest...Ktoś wjeżdża, co się wyrabia? Konni? Carnack! Broge 
Hernes! To od Lovellasa! - Dostrzegłem, jak na pierwszy z rycerzy upadkiem 
błyskawicy wkręca się w dziedziniec. Krzyczy, wymachuje zakrwawioną łanią na 
ryngrafie, żebracy łupią go z dobytku...Knechci, gdzie wojsko... Co się 
dzieje...
- Kleyff...Błagam...Śliwowica, zaiste ta przeklęta flandryjska 
przepalanka...och...
 Vegart, gdzie Vegart! LeBon! Knechci rozpędzając tłum, wrzask, aresztują go! Co 
za imbecyle! 
- Nie tego! Kurwa jego, nie jego! 
 Broge wrzeszczy, Carnack ubity - Myśli pędziły kaskadami rwistej siklawy - Co 
się wyrabia co oni krzyczą! 
- Kleyff, ja śmierdzę ...
 Od gnomona, od głównej bramy, wbiegła klekocząca kareta. Zakotłowała na 
zakręcie, ześlizgnęła się po lodowej rynnie. Bigos. Konie, przewodzący ogier, 
zmiażdżony euforią tłumu dostał chyba zawału serca. Filbert, Lovellas! - Jak 
mogłem nie poznać tej lalkowatej figury! Gruchnął, biegł, Słychać wyraźnie...
- Nie żyje...Kleyff...
- Napadli!
- Złupili!
- Krew!
 Co? Co? Veg...Zaatakowali ich! Rebelianci! Cameron! Jadą tu... Opuszczać 
bramę... - Gardło wyjałowiło się niewypowiedzianymi słowy. Nynie rzeczywiście 
poczułem, że to koniec. Nie wiedziałem dokładnie czego, ale doprawdy coś się 
tedy bez powrotu urwało... 
- Pięć...Tysięcy...
- Tyś tak raczył ujadać starszy kuchciku Kleyff? 
 Weszła z wałówką, zaciskając kluczem drzwi. Wrocław... ty kurwo. 
- Niepotrzebnie, potrawka już na stole, czy odświeżyć pana, czy wystarczymy 
sobie w dwójkę kochaneczku? 
 Rozpięła rzemykiem. 
- Pięć... - Abbot wyrzygał pod łóżko.
 Spojrzałem jeszcze na dziedziniec, nie złowiłem. Cóż, ostała Wrocław. 
Wrocław...ty kurwo...

 ***
 

 Alwen, Alwen, a co ty tak leżysz? Ruszył byś się, do roboty wziął..
Uch...yyy...uch...
Ubrał byś się w co, tak bęben wystawiać? Alwen, słyszysz? Alwen, ale ty ma 
czerwony nos. Bój ty się Boga jaki czerwony! Pokaż no, pokaż...jejku, toć to 
pijacki jak to wygląda? Alwen? 
Uch...yyy...
Synku kochany za dużo ty popijasz...o Boże, o nie mogę patrzeć! Normalnie 
pijacki nos, no. Obróć...jejku, jejku, co ci koledzy z tobą zrobili. Alwen? 
Alwen?! 
Uch...
Wychodzę, idę bo nie wytrzymam, bój ty się Boga, bój ty się Boga, synku 
kochany...
- Mama...? Mamo? Mamo to ty?!
- Nie, chyba nie wyglądam.

 ***
- ...I tak, to koniec, jak żartowałeś, poematu. 
- Koniec...Koniec wszak znaczy tropy nowego początku. Wrzeciono czasu, pajęczyca 
w kopulacji, pożera konkubina. Swoim łakomstwem, pieczętując osobistą 
zwycięstwo, ale i klęskę współrodzica. Wygrana przez upadek. Jak sfinks i 
popiół, żagiew na odłogowe pole. Czyjeś życie musi się zakończyć, by dać żyć 
innym. Pisklę, jajecznym pasożytem będąc, żeruje. Po śmierci zgnijemy, a nasze 
prochy wydadzą kwiaty. Nowe, młode tulipany... 
 Umilkł. Zakończył jednostajny popis elokwencji, akuszera pięknej pani ciszy. 
Alwen ziewnął. Przeciągnął się zmęczony, nie bardzo chyba orientując się o czym 
mowa. 
- To było dobre, o ile cenić literaturę. Dobre o ile sankcjonujemy istnienie 
dobra. Dobre.... podobało mi się. 
 Alwen, sam nie wiedział czemu, jednak ta pochwała wybrzmiała w nim bardzo 
głęboko. Zdecydowanie zdecydowanie! Zdało mu się, i chyba tak było naprawdę, że 
"Te" słowa, w "Tych" ustach, stanowiły o czymś wyjątkowym. 
 Kertz, zakorkował butelczynę. Powoli, wręcz flegmatycznie. Wszystko co robił. 
Każdy najmniejszy ruch czy gest. Każde spojrzenie czy słowo tak samo...mdłe. 
Niski, trochę ochrypły tembr głosu, charakterystyczne: nienaturalnie wysunięta 
szczęka, i wygolone czoło. Zwaliste cielsko, genialnie zsynchronizowane z 
charakterem. Brzydota, na przekór czyniąca go pięknym i ciekawym. Intrygował, 
wręcz nachalnie przyciągał uwagę. Był straszny, ale nie można było wysondować 
źródła tej ciemności. Co tkwiło w tym człowieku, że bali się go nie tylko 
zwyrodnialcy, pokroju Del Solara i Vazqueza, ale nawet więzienny rakarz? 
- Dobre...- Wtrącił, a potem z trudem zakasłał, otępiony na smutno Gandzia - 
dobre... 
- Czemu sądzisz, że dobro nie istnieje?
 Alwen zasypiał, przekora nie pozwalała jednak nie zareagować. Mówił przez mgłę, 
wcale nie mając się lepiej niż Gandzia. 
- Taaaak... - Leniwa maniera chrypki - Filozof powiedział: "Niestety, jestem 
zmuszony podważyć ten fundamentalny dogmat Boskości. Toć czyż, gdyby naprawdę 
istniał, przecie nie pozwoliłby nam dłużej tak żyć"
- Merthyr Tydwill. 
- Merthyr Tydwill.
 Nie potrafił mu zaimponować, i wcale się nie starał. 
- Skazany na stos, sam wolał poderżnąć sobie żyły.
- Grał Boga, i oni odgrywali, w tym samym teatrze. Nie zdzierżył zderzenia z 
własnoręcznie postawioną ścianą. Decydenci, nieomylni wydzielacze społecznej 
sprawiedliwości... 
- Dobra?
- Może i również dobra. 
- Reglamentacja jedynej słusznej, i obowiązującej doktryny? To głupie i 
nierozsądne myśleć, iż jest się wstanie kontrolować monopol na życie. 
- Nikt tak naprawdę, tak nie uważa. To bardzo subiektywny, ale i prosty osąd. 
Czysty egoizm. 
 Jak w małżeństwie, skatowana żona ma swoją własną prawdę połamanych żeber. 
Mężczyzna ma swoją prawdę przypalonej kaszy, czy niezaspokojonej chuci. Pytanie 
kto ma teraz rozstrzygnąć o tej Jedynej Słusznej? To jak wywyższać wtorek ponad 
środę, kułak ponad język. Prawda mimo iż jest po środku, od zawsze należy do 
silniejszego. To jest to jedyne dobro i sprawiedliwość jakie znam. 
- To demagogia! Bzdura! Podłe zezwierzęcenie, tylko do prawa pięści!
 Alwen zasypiał? Kiedy?!
- Podobasz mi się.
 Parsknął.
- Rycerska szlachetność, granicząca z dziecinną naiwnością. Najgorsza z 
możliwych ułomności dzisiejszych czasów. 
- Może...może nadszedł właściwy czas, by przerwać tę komedię?
- Podobasz mi się - Kertz chyba się oblizał. 
- Podobam się?
- Dobre...dobre...
 Cherlartyk, podkurczywszy nogi siedział, z lekkimi objawami obłędu na twarzy. 
Głowa kolebała na boki. To opadając, to unosząc się nieznacznie. Jak mały 
dzieciak, bezmyślnie powtarzające niezrozumiałe sylaby. 
 Poeta, wyłuskał mu z pomiędzy palców, aromatycznie nęcącego skręta. Przysunął 
się bliżej, tak blisko, że jego długa broda omal nie zachodziła Gandzi na pierś. 
Obaczył jeno małe, ścięte spojówki. Zaciągnął się. Bez oporów. Kolejny raz 
wróciło wspomnienie, o czymś, o kimś... Zaciągnął się raz jeszcze. Lepiej...
- Po...nawii... am pytanie.
 Gasła ślina. Przyjemny dreszcz. 
- "Zastanawiam się tylko czy Niestety czy na Szczęście?"
- Wiesz nie bardzo rozumiem...
- Tydwill.
- Tyd...will?
 Płuca wyciskały łzy i drobiły sylaby. 
- Jesteś inteligentny, ale i taki słaby. 
- Nie potrafię z tobą rozmawiać. Kontestujesz istnienie dobra, w imię czego, się 
pytam? Budujesz teologię dla ludzkości tylko na bazie własnej wiary czy 
niewiary. To głupie i pyszne!
- Jesteś inteligentny. Jesteś uczciwy, sądzisz... 
- Odpowiedz mi odpowiedz! - Poeta nie zdając sobie nawet sprawy, z łagodnego 
tonu, gwałtownie przeszedł w krzyk. Darł się, nie widząc jego twarzy. Darł się w 
studnie przesuwających się obrazów. - Niewiara w Boga, daje nam prawo decydować 
kto jest właściwy, a kto nie! Kogo zabić kogo wywyższyć! Trala, lalla, dupa 
Jasiu! Za kogo ty się uważasz ty...ty...negujący dobroburco... 
 Janos postarał się, mimo wszystko. Cannabis był przedniej jakości! 
- Dobre...dobre...
- Zamknij się. 
- Jesteś inteligentny. Zanuć coś jeszcze. 
 Skręt kończył swój żywot opalając mu paznokcie. Analgezja, czy otępienie? 
- Zanuć?! Jestem prostym wieśniakiem?! Słyszysz! Jestem głupcem, 
tchórzem...Jestem zły, zły, zły...głupcem, głupcem...dupkiem... 
 Nagle jakby coś w nim pękło. Całkowicie się rozkleił. Łzy cisnęły mu na 
źrenice. Wył, parskał śliną, śluzem z nosa. Leżał teraz, jak porzucona o świcie 
kochanka, kwicząc do księżyca.
- Nie masz prawa decydować o życiu... nie mam prawa...prawa...nie mam praaawa! 
To niedobre...nie właściwe...
- Dobre...dobre...do...
 Tupnęło głucho, jak o mur.. Ułamek sekundy. Gandzia umilkł, doskonale 
przycelowany. Nieprzytomny już, wyrżnął potylicą w kamienną podmurówkę. Alwen 
zdusił w gardle, pierwszy odruch wydzierającego krzyku. 
- Quieto! El pijo montesano da rubiio! Nocturno se cini vio! 
 Mulryńczyk stał nad swą ofiarą wypluwając jakieś złorzeczenia, jak mniemał 
Kertz, coś o śnie czy ciszy. Był wysoki i kruczy. Na tle równie ciemnego 
otoczenia trudno było wychwycić charakterystyczną sylwetkę. Jak mniemał 
Kertz...nie Kertz się nie zastanawiał. 
- Le buo, elle puo. Da pikka, ce muccia, he, he! 
 Czarny powiedział chyba coś śmiesznego, bo z wyrazu, aż złapał się za żołądek. 
Co ciekawe, żaden z jego "towarzyszy" nawet nie zaszeleścił. Nie pisnął, a z 
pewnością nie mogli już spać. 
 Drewniany korek skąpał się wtłoczony, w alkoholowy przerębel. Kertz spokojnie, 
wręcz elegancko, można by nawet rzec pedantycznie, odłożył na ziemię gąsior. 
Wytarł dłonie w spód kubraka, na jeden rytm prostując się na nogach. 
- Piola, diadora signiora...
 Śmiał się jeszcze, nucił pod nosem. Coraz ciszej i ciszej, echo intonowało ten 
rechot.. Głośniej i głośniej, wyraźniej, drażniąco... Zgasł. Pepe Sanchez, 
upewnił się Kertz. Empirycznie. Upewnił się, choć wcale tego nie potrzebował. 
Stał tylko i patrzył, patrzył, patrzył...Mulryńczyk drżał. Teraz słuchał dzwonu 
swojego serca, tuk - tuk, tuk - tuk, oddech i rozkurcz żołądka. Głośniej, i 
głośniej... aż do bólu. 
- On wżeszczał amigo, mearne je jigemez, darł się. Chcieliśmy spać...
 Tłumaczył się, choć nikt go nie pytał o pobudki. Błądził. Chciał się ukryć, 
schować za barierą słów. Mięśnie targnęły się do rejterady.
 W piwnicy panował półmrok, wilgoć i cisza. Swąd przepoconego giezła, lepił się 
do skóry, jak smród gówna za ludzkim poważaniem.
- Wrzeszczał...Kertz...Kertz?
 Alwen neurotycznie, wysysał resztki pojary, co chwila zerkając to na jednego to 
na drugiego za stojących. Trzeci wciąż leżał sztywny. Poecie zwolna wracała 
świadomość, a co za tym idzie ta dziwaczna aura. Uwalniająca pierwotne 
instynkty, ratujący przed samozagładą strach. 
- Amigo...
 Choć łysy wciąż nie reagował, Mulryńczyk cofnął się w głąb sali. Spojówki 
zwarły się na dłużej, zamrugały szybko. Gdzie uciekać, gdzie uciekać! Wzrok 
jakby nie dowierzał wzrastającemu napięciu. Dwa, trzy, cztery kroki. Coś go 
złapało za ramiona. Te okaleczone ręce, odór gnijącego uzębienia...
- Rodriguez? Hernandez? Del Solar...
 To nie oni, to Kertz, zareagował. Zdawał się być jednak jeszcze bardziej 
flegmatyczny niż zawsze. Lewa dłoń zaszemrała, jakby przedłużając się u nasady o 
pół łokcia. 
- Zaintonuj coś jeszcze, proszę. 
- Kertz, que ty...
 Poeta zamarł w połyku śliny ...Nie, to nie było do niego. 
- Coś śmiesznego, proszę. Proszę. 
 Mówiąc to Kertz, nieznacznie przemieścił się do przodu. Mulryńczyk, zawinął, 
wierzgnął jak zranione zwierze... Słoneczko także miał silne dłonie. 
- Solar Bene?! Beneee?!!
- Buenos noces, amigo?
 Chciał spojrzeć w jego oczy. Jakby rozłupać bramy umysłu. Jak przebijający 
skorupkę wąż, tak i on chciał wedrzeć się do żółtka lęku. Atawizm, znany tylko 
człowiekowi, cierpienie źródło, wręcz erotycznej rozkoszy.
- Kertz nie wolno ci...
- Buenos noces... - Powtórzył na rytm płaczliwego plaktu.
 Mulryńczyk już nie walczył. Splunął mu w gębę, wyszczerzając zęby. Począł się 
śmiać, rechotać, po włóczęgowsku - brechtać. Szalenie, potępieńczo...Nie 
zaprzestając nawet gdy zima, dotkliwsza niż wszystkie znane mu dotąd mrozy, 
bebeszyła żołądek. Gdy Kertz pruł mu flaki, fachowo, po rzeźnicku wiercił 
ostrzem. Z góry na duł, i znowuż do góry. Coraz "lepiej" , coraz sprawniej jakby 
przypominając sobie uśpione wspomnienia. Bez cienia flegmatyzmu. Z zadziwiającą 
łatwością rozłupał mostek, aortę, przytrzymując wierzgające kończyny zawinął tuż 
pod pępek wyłuskując jądra. 
 Do ku temu Pepe, nie przestawał śmiać. Wymiotował krwią, obsikał się, obesrał, 
nie zacierając jednak z twarzy irytującego grymasu. Na reszcie zaskowytał, 
umilkł zamierając na chwile w bezruch. Jakby wyrzekając się cierpienia, opadła i 
głowa.. 
 Poprzez okienne kratowania, nawiedził ich księżycowy pobłysk. 
 Rzeźnik, ze starą flegmą, wyciągnął zakrwawione ostrze. Sprawnie wtarł w rękaw 
resztki posoki, wpuszczając broń w pochwę mankietu. Obryzganą twarzą, nie 
przejął się wcale. Solar milczał. On, nawet on, był naprawdę przerażony. 
 Kertz schwycił za włosy, martwy już zewłok. Uniósł głowę, zaglądając w ubite na 
sztywną pianę białka. Nie doczekał się. Nie odnalazł pożywki dla gasnącego 
atawizmu. 
- Czy ty wiesz co ty zrobiłeś...Kertz. Czy ty wiesz co ty zrobiłeś, sędzio 
sprawiedliwy?
 Alwen mówił spokojny. Bardzo spokojny...
- "Niezbadane są wyroki Boskie", amigo.
- A pytałeś się Gandzi czy tego chciał?
- Niewiadome...
- Racja, "Każdy otrzymuje dokładnie to co jest mu, pisane..."
- Tydwill.
- Nie, Kertz, to nie Tydwill, to ja.

***

- Boję się Hai. 
- Czego? 
- Hai, boję się! Hai! 
- Cichaaa...co ty gadasz? Zawrzyj pysk, jeszcze ktoś podsłucha.
- Psia jucha, deszcz, ciemność szatańska noc, Hai! 
- Co tam się dzieje! Nie gadać! Smołować! Szybciej, szybciej niedługo będzie 
świtać!
- Cooo?! 
- Smołować! Ważyć kaszę! 
- Tak jest!
- Tak jest.
- Tak jest...
 Rozeszło się po sznurku machikuł. 
- A ty?
- Co ja?
- Tu jest strasznie! Widziałeś te oczy! Te błyski! 
- Gdzie? Tam nic nie ma. 
- Hai! Rusza się, się rusza! 
- Tylko deszcz...Żadne czary. Ciemność fermentuje ci rozum! Oooo, cięciwa 
poszła, trzymaj naciągniemy.
- To są elfy, Hai! A może i co gorsza! Może, to trolle, a może inne paskudztwa?! 
- Ciągnij, ciągnij ja zamieszam oliwę! - Hai głośno rozłupał w zębach sporą 
główkę nie łuskanego czosnku - Nasmarowałeś kuszę?! 
- He? 
- Zamilcz głupcze. Widzisz tego śniadego, tego pod ścianą? No, po co nam go na 
posterunek wpakowali? Toż to mnichem zalata! Athrobus. Pewniakiem na przeszpiegi 
wysłany...umilknij boć obaj, jak Epp na gałęzi, zadyndamy. A mnie tam karierem 
nie spieszno. Na pieszo wole, jak rak, cyk, cyk, cyk. 
- He!
- Błysk ino. Zamilcz mówię ostatni! 
- Grzmią, wyją, jak trupy...Jakby im kto duszę od ciała odkrywał! Elfy, ogry, 
potępieńce! Alfgraad! Alfgraad my już! Najświętsza Panienko zratuj grzesznika, 
ulituj się nad bluźnierstwem! 
- Na cudowne blizny świetlistego Athrobusa! Panie miłosierny wybacz tym co 
zbłądzili! Co ty wygadujesz?! Robota w rękach się waży, a ty głupotami łeb 
zaprzątasz! Tyś królewski żołnierz, nie jakiś tam rębajło! 
- Hai...
- Masz napij się wódki...masz mojej. I prześpij. To dobra rada, ja skończę za 
dwu. Pętla mi nad nosem za bardzo świeżą wędzonką pachnie. 
- Grzmoty, pioruny, biją w nas, walą! Hai, braciszku gdzie ty?! Hai, chodź tu 
uciekajmy...
 Hai, pogładził wzrokiem rękojeść sztyletu. Wypukłość, główkę. Jeden widelec na 
dwa talerze...
- Biją! Bijąąą! Upieką nas w tym rondlu, osmalą! Nie, nieeee... 
 Potężne wybuchy wstrząsnęły podstawą barbakanu. Foremna budowla jakby 
zakolebała się fundamentem. Niebo zbiło się w poduszkę, połykając gorejące 
gwiazdki. Rozkwitał poranek, wilgotny i mokry... od łez... 

 *** 

- Hej ty tam. Cso to za harmidery na po nocy się wyprawia? 
 Wąsaty kupczyk nie myślał uraczyć go odpowiedzią. Nie przerywając, na przemian 
to klną to poprawiał objuczające pakunkami, woły. 
- Ba chamie gadoj, że! 
- Warre! Warre! Kattastrofeen!
- Cha?! Chiente?
- Warre! Warre...Schaizze! 
 Pędzący jak pokąsany, laufer, lub inny dworny liberyn, zahaczył ostrogą, o 
wypasione juczyska. Kupiec zakipiał, nie wiedząc co najprzód czynić, wykląć 
dworaka czy łapać rozlane po placu żółciutkie melony. 
 Rodrigueza to już nie interesowało. Harmider zawarł w dupie. Liczyły się tylko 
te dwa wyłapane owoce, i to, jak je najszybciej i niepostrzeżenie skonsumować. 

 *** 

 Alwen, jak przez te wszystkie minione poranki, tak i teraz, pozostawał jednak, 
trochę na uboczu. Wtuliwszy się między lico ściany, a szyjkę wypróżnionego 
gąsiora, siedział i obserwował ciemność. Po ostatniej nocy, miał już serdecznie 
dosyć krzykliwości, harmidru czy nawet pseudofilozoficznych dyskursów z Kertzem. 
Ta terapia, i tak nie przynosiła spodziewanego rezultatu. Poza tym wczoraj 
doszło do wyjątkowego już absurdu. Dokładnie w chwili gdy Hernandez, co najmniej 
urzeczony muzą własnego geniuszu, zaczął mu wyłuszczać, skomplikowaną budowę 
jednoręcznego flaila. Monolog był skądinąd troszeczkę zagmatwany, ponieważ 
Mulryńczyk nie potrafił sobie przypomnieć, w zrozumiałym języku, więcej ponad 
dwa słowa "Kurwa" i "Mać". Stosowane mimo to często, i co istotne, tak dla 
ubarwienia wypowiedzi, i żeby nie znudzić słuchacza, w zamiennej kolejności. A w 
ostatni wtorek...Nie, o tym już nawet nie chciał pamiętać. 
 Siorpiło. Odwilż, o zgrozo, cegły jakby jeszcze bardziej ugruntowały swą 
pozycję lodowego katalizatora. Pomimo wieczornych perturbacji wstał, obudził się 
wyjątkowo wcześnie. Tak wcześnie, iż wielce nie wywczasowany gnomon, dogadał się 
ze słońcem stawiając kategoryczne veto, zmianie ustalonego harmonogramu dnia. 
Zazwyczaj Janos roznosił żarcie dobrze po jedenastej, a dziś? Może, to i jednak 
lepiej? Lecz cóż to za różnica, tylko kilka wilgotnych poranków mniej... 
 Ten nowy więzień... Janos strasznie mu miodził. Wszyscy mu "miodzili" Bez 
wątpienia, musiała to być jakaś istotna figura. Być może jakiś wyrodny wielmoża, 
albo duchowny, albo co raczej było najbliższe prawdy, "polityczny". Cholera wie, 
wszystko możliwe... 
 Tak bardzo dbali o jego anonimowość, iż nawet dowlekli go tu w szlafmycy. 
Dostał oddzielną "kawalerkę", z widokami na południe, i chyba świeżym, 
bynajmniej jeszcze nie prześmierdłym posłaniem. Żarcie otrzymywał w zgrzebnej 
misce, z łyżką. Mięso, a nie stęchłe pomyje. Sam z siebie także, wydawał się być 
"zjawiskiem". Przez dwa dni jakie zdążyli wspólnie podzielić, ani razu nie 
doczekał się odpowiedzi na próbę jakiegoś bardziej werbalnego kontaktu. Dozując 
do gulaszu dzień, datę jego "rozpalcelowania", tajemnica urastała najmniej, do 
poziomu intrygującej zagwozdki. Dzień, w szczególe wieczór... nazwał go 
"frywolnym wtorkiem". Czemu? To upust, ze zbioru liryk i romanców, jego 
ukochanego poety Tydwilla Pięknogębego. Nazwa jak nazwa, bez znaczenia. 
 Więzień musiał, był o tym przekonany, absolutnie musiał mieć koneksje z 
wydarzeniami sprzed dwu wieczorów! Pytanie było tylko, jakie? Janos nie wydawał 
się skory do wynurzeń. Mulryńczycy, skądinąd trudno się temu dziwić, uszu 
nadstawiali szerzej jedynie gdy temat dotyczył spraw czysto fizjologicznych, i 
to na poziomie bardzo podstawowych, dopuszczeń. Snu, jedzenia, popitki, 
pochodnianego ciepła i światła, ewentualnie nowej pary kości do gry. 
Hmn...egzystencjalizm! 
 Lecz cóż to teraz miało za znaczenie? Rewolucja? Przewrót o którym marzył, a 
który w pewnym momencie stał się jego obsesją, nareszcie pukał, dobijał się 
wręcz do wrót przesilenia. "Jego" chłopi byli już, tuż, tuż. Między klasowa, jak 
miał to w swym zwyczaju mędrkować Cameron, emancypacja. Anarchistyczna u samych 
fundamentów, decydencja egzaltowanych mas. Wszyscy równi, świat bez wojen i 
konfliktów. Przyjaźń Marras i Alfgraadu, człowieka i elfa - zabójcy z 
uświadomioną ofiarą. Beztroska feeria nieustającego błogostanu. Jeszcze w 
poniedziałek, jeszcze w zeszłym tygodniu...tak wiele się wydarzyło. 
 Gliniany gąsior lustrzył opadające z lica, krople. Gapiący, tępo, tam pod 
ścianą zaległy człowiek... 
 Rąbnęło. Chyba piorun, bo flara błysku, przecisnęła się przez wszystkie 
zakratowane pajęczyny. Zwodzona konstrukcja spojówek poety, zadziałała w tym 
momencie całkowicie wbrew kalkulowanemu racjonalizmowi. Puściły sąki i zębatki, 
coraz niżej i niżej, oddalając się od brwi... 
 Jakże powszechnym jest uważanie, iż sen w tak mroźne poranki może prowadzić 
tylko do nieszczęśliwego rozwiązania: zapalenia płuc albo...może...ale 
nieszczęśliwego? 
- Bardzo dobrze, żeś w końcu wszystko zjadł. 
 Alwen zamieszał przymykającą się makówką. Energicznie, co miało oznaczać "na 
miarę aktualnych możliwości". Kwiat ruszył skostniałymi płatkami. Trochę wbrew 
swej woli, ale też z rysem nacechowanej umyślności, doszły uszu niewyraźne 
szepty z przeciwległej ciemnicy korytarza. Szept, raczej. Echolokacja 
oddziaływała monokanałowo. 
 Janos mówił naprawdę cicho i ostrożnie, a jednocześnie i za szybko, i zbyt 
bełkotliwie. Rwanymi równoważnikami. Jak człowiek który się czegoś bardzo 
obawia. Straceniec na ostatnim wyznaniu, albo neurotyk nieustannie polerujący 
paznokcie. Nocny mrok, wyraźnie tylko potęgował te nieprzyjemne doznania. 
Percepcja słyszalności, osiągała chyba szczytową wartość swych kalkulowanych 
osiągnięć. 
 Janos starał się jak cholera. Może, aż za bardzo utożsamił z archetypem swego 
bohatera? Mówił, a tam ścianą zaległ człowiek...niemy.
- Słuchaj miałem was odnaleźć... Cichasz...się zagmatwało... 
 Równoważniki okazywały się niegodnymi, nawet swej ułomnej bratni - bełkotu. 
Mogły egzystować jeno jako stygmat kraszonego obramowania, w utęsknionym, 
znienawidzonym zwierciadle. Przeklęte na zawsze. Przeklęte bo okradzione z 
nadziei podziwu swoich drogocennych inkrustacji. Na cholerę ci piękność gdy nie 
sposób jej podziwiać? To lustro, ta rama! Tak blisko, a tak daleko...
 Tedy i niespodziewanie umilkły. Chwila ciszy...dogłębna penetracja, 
spazmatyczny śmiech, po czym jeszcze, i jeszcze, i jeszcze... 
 Strażnik śmiał się, a tam, pod ścianą zaległ człowiek...gbur. 
- Nie ma różnicy...oni byli wkalkulowani w straty...Nie, nie wiem kogo umyślili 
tu przysłać... - Lunatycznie penetrował dno rynsztoka - Jeno o tobie 
wiedziałem... Nieważne!...Z jutrzni zaczną się ataki...zamek padnie dosłownie w 
try...ga! Zratuj mnie, a i ja...mogę...
 Poecie intensywniej popłynęła krew. Buchnęły ze zdwojoną energią klajstrowanymi 
żyły. Zaiskrzyło, jak dobrze ukręcony knot przy pierwszej rozpałce. Kielichy 
można by już opróżnić. Działaj percepcjo, działaj! Naginaj małżowinę, złam jej 
kręgosłup! Hmn, fajka...zapachniało. 
- Jak...Nie wiem co z nią...Filbert?...Fleury ponoć gdzieś...Piśmienny 
mówisz?...Poeta, kędzierski...wąsy...
 Vegart?
 Na czerwieniącej brodzie zeszkliły się kropelki potu. 
- Vegart...
 Nie dowierzał. Słowo tak nieprawdopodobne, aż wręcz nienaturalne. 
- Alwen! - Ziewnął z pod okna ...ktoś. Brutal! Z całą stanowczością nie 
Mulryńczyk. - Wstałeś już? Tak wcześnie? 
 Pot zrosił wymoszczony włosiem nos, opadając dalej strumyczkiem na niedomknięte 
usta. Alwen tknięty tym impulsem podciągnął się po kracie. Wyglądał się 
zdezorientowany, całkowicie wytrącon z równowagi. Frenetycznym odruchem zdołał 
utrzymać chwiejną posturę. Głos ucichł. Obydwa. Ponownie zanęcił go, ten 
fajeczny aromat. 
 Nie, chyba nie Vegart. Poeta rozpoznał Gandzię. Nie po akcencie, raczej po 
skrzypieniu. Nikt tak jak on nie potrafił strzykać żebrami. Obrzydliwy 
suchotnik!
 Żachnął się ten piśmienny skryba, o tyle wyraźnie o ile to było możliwe w takim 
mroku. Biorąc na słuch, woda waliła z gargulców, wzmagała na intensywności. Stał 
chwilę, bardzo zły tymi przeszkody, a tam, pod ścianą leżał człowiek... ten 
chciałby wstać. 
- Co Czemu tak stoisz? Siadaj. 
 Zbytek uprzejmości! - Pomyślał, galopując dalej, nie wytracając przy tym, tak 
incydentalnej u siebie fali rozsądku - To był zdecydowanie, dobry pomysł. I tak 
z trudem opierał się o ścianę, więc co? 
- Sucho? Ale ino w ustach, nie?! 
 Zarechotał, mając nawet rację, Gandzia. Ale śmiech miał cichy i szarpany, co 
gorsza zakończony popisami spazmu, i obrzydliwego rzężenia. Astenik ginął w 
oczach. Atrofia, wieczny kac, ból...jedynie momentami, coraz pomniejszymi i 
krótszymi zresztą, przerywnikami ulgi. W ostateczności i tak zawsze więczon, 
jeszcze głębszym tąpnięciem bezwładu. On wiedział i nie zależało mu. Wiedział, 
że od "frywolnego", pod ścianą zaległ człowiek...
- Żarty się ciebie trzymają, jak suchej dupy popiół. - Wtrącił Rodriguez, 
prawdziwie, jeszcze chyba cieńszy niż on czy Cherlatyk. 
- Może...ugh, ugh... - Gandzia próbował skomentować, ale zasłabł niemal 
omdlewając na klepisko. Nieodłączny ochłap skręta, zakrztusił mu tchawice. 
Mulryńczyk trzepnął go po żebrach. Tak silnie, że ten aż zachwiał się, zdał byś 
mniemać, na balustradzie swej ludzkiej egzystencji. Oniemiał łapiąc ciśnienie. 
Nie przetrawiona śruta Cannabisu skleiła mu pół twarzy. Prawą dłonią trzymał się 
za mostek, dychając ciężko...Normalka. 
- Ce Reko lare donnale noces? 
- Ce reko... - Mlaśnięcie - dorka san?
 Dorzucił Ramirez, z pietyzmem i wyjątkową starannością, obgryzający szczurzy 
ogonek. Wcześniej popróbował kiszek. Tych z drylowanego przez Kertza ścierwa. 
Pech chciał, iż utrafił na stolcowe, skwaśniałe i śmierdzące, zmitrężył więc 
eksperymenta, na cięższe czasy. 
- Garcia pyta o twoja sen. 
- S...en...
- Sen. U nas mawiają, że czym jaśniejsze noce, tym poranki ciemniejsze. U was 
odwrotnie, po dobrej nocy każden jeden, brednie wygaduje. 
 Rodriguez mimo swej pozornej nieporadności, wśród kompanionów, słusznie czy 
nie, dzierżył tabliczkę wręcz habilitanta. Fakt faktem, przynajmniej na językach 
znał się nieźle. 
- Pieprzysz...jakoś...śniło mi się...śniło...yyy...aha! Leżę se, i leżę se w 
takim to...yyy... nijakim gównie... 
- Tak?
 Gandzia przymknął rozkosznie powieki, rozsmakowując się w swej misternie tkanej 
opowiazdce. 
- Gnoju jak mawiają... - Ciśnienie weń wyrównało. Nastawał moment finalnego 
szczytowania, ostatnie natarcie przed kolejną przepaścią, i nawrotem bólu - 
kurcze...ten tego...kurze łajno...yyy...no, no i wszy mnie oblazły, 
i...i...obudziłem się i musiałem się napić... 
 Wspomnienie wódki rozbudziło w nim kuszące reministęcje. Tak, napił by się, 
zabił togo cannabisową robaka. Odruchowo złapał za potłuczoną szyjkę 
dzbanuszka...Nie było wódki! Och, nn już mdlał, na samo tylko westchnienie 
przyszłego, jak i wszystkich tych poprzednik cierpień. Myśli odskoczyły mu 
daleko, za to w sukurs poszedł język. Na próżno kalkulował, ile to mu jeszcze 
pozostało tych złoconych siekaczy? 
- To nie sen to jawa. - Wymamrotał Ślepy Vazquez, także nieźle wyedukowany. Choć 
akurat w jego ustach, synonim słowa jawa, brzmiał raczej mało...organicznie. 
- Mondo? 
- Consico padre? 
- Alverca, ill boavista da porta! Benfica, el pijo! 
- Pijo? He, he, he! Ricce, ricce, he, he, he! 
- Będziesz, jak to mówią, bogata! Weszy i gówno! Po senniku, pewniakiem, bogata! 
 Tak, w takich chwilach, gdy na próżno doliczyć choć krawędzi siekacza, choć 
cienia najmniejszej "szóstki", jedyną driakwią zostaje nadzieja. Podła ułuda, 
nie mająca równoważnika w tym co możliwe. Niezastąpiona, i nieprzemijająca, taka 
która nie rozgranicza świta na odważnych i tchórzy. Kosi równo z trawą. Wszak 
tylko ona wie "Co jest na końcu". Wszak tylko o jednym, tylko o niej można 
powiedzieć "umiera ostatnia" 
 Gandzia stracił przytomność. 
 Mulryńczycy nie przerwali egzaltacji. Przyzwyczajeni do seryjnych "omdlewań", 
poza tym co to ich mogło obchodzić? Nawrót śmiechu ponownie znaczył ścieżkę, 
opacznie zwanej normalnością. Po wypatroszeniu Sancheza, część z pośród nich 
poczuła się wyraźnie zagrożona i zdominowana, tak bardzo iż cały poprzedni 
dzień, upłynął pod znakiem zastraszonych ust. Co do Słoneczka, a w szczególe do 
Rodrigueza, chociaż wyraźnie pewniejsza, nie tyle swej co swego protektora siły, 
oni również zachowywali roztropną wstrzemięźliwość. Po pierwsze mówienie o 
Kertzu, jako o protektorze zakrawało, na wręcz bałwochwalczą wiarę w stabilny 
stan jego osobowości. Po drugie nikt, bo takowe raczej nie istniały, nie 
potrafił nakreślić horyzontów jego obłędu. Po trzecie...czy warto interesować 
się czymś tak mało istotnym jak życiem jednego Sancheza? Czymże ono, w stosunku 
do wieczności? 
 Powrót starej rutyny - normalności, głodu, zimna, i podszytej strachem uciechy. 
Hernandez który siedział najbliżej, uważnie kontrolując, rozpuch swego 
uniesienia, zdawał się nie dostrzegać "filetowanego" korpusu. Dziwne? Zważywszy 
na rzeźnicką wprawę, zapach łagodny. Możne nawet i porównywalny z cugiem 
krwistej wołowiny. Mięso nie tłuste, świeżo konserwowane piwnicznym chłodem, w 
sam raz udane do macerowania. Trochę soli, winnej marynaty, cebulka, 
piwko...doskonała uwertura z chrupiącą chrząsteczką. Zastanawiające czemu w 
takim kryzysie żywnościowym, tylko Ramirez zdecydował się na eksperymenta. Ale 
to były podroby, a to się nie liczy...
 Alwen pół - kucnął na kolanach, spojrzał raz jeszcze za kratę, raz jeszcze 
nastawił uszu. Nie dopominał się już o nic. Vegart? Mętnym wzrokiem odprowadził 
po ścianie, refleks budzącego słońca Zatrzymał się... na Kertzu. 
 Łysy oprawca zamarł samotnie, ukryty za kotarą cienia. Głowę miał wyprostowaną, 
sztywną, tylko to dało się dowieść jednoznacznie. Sprytnie okryty, mógł 
szachować spojrzeniem, każdego w obrębie kratowania lochu. Także Alwena, ale on 
jako jedyny przestał się już obawiać. To co widział, to co przeżył...wypaliły 
się w im pewne, niezbędne emocją, wrażliwości. On się go nie bał, on się go 
brzydził. Abominacja walczyła z żalem, może nawet szczerymi łzami. Cóż mógł 
poradzić? 
 Gandzia zajęczał w malignie. Zwyczajnie, normalnie, jakby wołając o dłoń. Gdzie 
tedy był Kertz? Nie wsparł go? Krasomówca ze zwyrodniałą skłonnością do sadyzmu. 
Gdzie tedy był Alwen? Gandzia, to on przecież opowiedział, mu TĘ historię. Tę 
historię, opisaną na oficerskich kartach przeszłości kapitana Kertza. O tym, że 
będąc, dowodząc jedną z grup ochrony pogranicza, bił rekordy w ilości 
przechwyconej kontrabandy. Bił rekordy w ilości wyłapanych elfów, w buszlach 
przelanej krwi. Po wyczyszczeniu jednego rejonu, zaraz pojawiał się jakiś 
następny, i następny. Bez końca. Przez trzy długie lata kolekcjonował tak 
awanse. Przez trzy długie lata jego oczy nie zaznały miejskich krajobrazów. 
Przez trzy długie lata był Bogiem, przez trzy długie lata chciał nim być... 
 Gniew Boży, tak go przezwali. Wariactwo, i późniejsza kolaboracja z 
dotychczasowymi przeciwnikami. Zdziczenie, zwrot światopoglądowy dzieliły 
wytyczone ścieżki z narastającym w im okrucieństwie. Elfy go pokochały. Z 
wielbiącą trzcią, a raczej lękiem, patrzyły nań jak surowego ojca. Nawet wtedy 
gdy szły na śmierć, i nawet gdy oskubał, dosłownie obebrał ze jednego ze swoich 
ostatnich ludzkich kompanów. Gadzia, Gandzia był tym ostatnim... 
 Odwilż leniwie ustępowała pola, pierwszym oddechom zbliżającej się wiosny. Wraz 
z uciekającymi minutami, mglisty poranek, topił się i rozrzedzał. Przestało 
padać, tylko krople męczyły obolałe uszy, rozbijając się w samobójczych skokach, 
z licznych w tym rejonie rzygaczy, czy jeszcze liczniejszych sfatygowanych 
gontowań. Kałuże taplały. Gdzieś tam pisnęła ostatnia mysz. Gdzieś tam leżał 
człowiek...niegłodny.


***
- Ty się zowiesz Alwen, czy nie tak? 
 Poeta, nie wyraził zawczasu chęci, odpowiadać na pytanie. 
- Jesteś Alwen?
 Powielił wcześniejszą myśl. 
- Tak. Czemu... - Burknął indagowany, nie zmieniając sztywnego ułożenia głowy. 
Mulryńczycy nie tracili rezonu, Kertz także się nie poruszył. 
 Janos przegryzł wargi. Obserwował ich dokładnie, wnikliwie rozcieńczając mrok. 
W tym spojrzeniu ukrywał się, specyficzny wyraz takich...niemal gardłowych 
obiekcji. Nerwy, choćbyś nie wiem jak się starał, nie jesteś w stanie ich ukryć. 
Jeśli uda się to przed bliźnimi, zawsze pozostaje ta wewnętrzna, samoświadoma 
nagość własnej ułomności. Ta najgorsza. 
- Czy ty... - Młody szyldach przerwał pytanie. Jakby coraz dotkliwiej odczuwając 
na własnej skórze, niepokój i strach. Zamieszał w worku. Czynem chcąc lepiej 
wyrazić to, co do tej pory zastępowały mętne słowa. 
- Maślanka, szpek, szmalec - Wyliczał - skwary, pieczone pasternaki, i 
kumiśniak, nie wiesz nawet jak trudno go dzisiaj dostać - Wyszczerzył głupawo 
zęby, nie wiedząc, że jeszcze bardziej się pogrąża - mam nawet wódkę... 
 Wręcz delikatnie, położył worek, tuż za samym kratowaniem. Przy ścianie, pod 
nogą skulonego poety. Bochen był smolisty, żytniak, lecz pędzon na spadzi i 
zakwasie. Z kołaczowej konsystencji uchodziły, jeszcze ziarna gorącego wypieku. 
Chociaż zanęciło, a takich frykasów Janos nie przyniósł nigdy, jakoś nikt nie 
inklinował do otwartej zagrywki. Pat. Mulryńczycy, tylko oni przestali się 
śmiać. 
- Czemu zawdzięczamy to szczególne wyróżnienie?
 Zawdzięczamy, raczej zawdzięczam! - Alwen wydawał się znać te Prawdziwe 
pobudki. Na samą myśl, to rzeczywiście mogła być prawda... 
- Ach, zapomniałbym. - Strażnik aktorsko zaglądnął do kieszeni. Wyważył, jakby 
dla potwierdzenia gabarytów - Mam coś jeszcze. Dla ciebie... 
 Podłużne zawiniątko, pakowniejsze, zdecydowanie bardziej pakowne niż za 
ostatnim razem. Sęk w tym, że nikt jego nie "zamawiał". Janos, żeby nie obgryzać 
paznokci, i ku podtrzymaniu wizji "stabilnej " kreacji, wydął żołądek 
jednocześnie, przekładając ręce za klamrę paska. 
- Nie chcesz? 
- Czego Ty chcesz? 
- Smalec, świeżo topiony z grasicy. Chleb...cudny zapach, powiedz kiedy ostatnio 
miałeś taki delikates na języku, ha? 
 Nie, nie powiedział. 
- Nabijcie fajki. No dalej częstujcie się. - Zgrabnie przeszedł w liczbę mnogą. 
Czym dłużej Janos paplał tym, sprawniej mu to wychodziło - Naprawdę jest niezły. 
Suchy, dodatkowo podwędzany nad brzozową parą. 
- Nie mam szlachetnego uzębienia. 
- Gan...
- On w ogóle stracił wszystkie zęby - Poeta uciął resztki spekulacji. 
 No dalej gadaj czego chcesz! Czy naprawdę to on? Czyżbyś...Boże, jak nie chce 
mi się myśleć. Jestem taki zmęczony... 
 Przenikliwy swąd skwarek, i nie tylko, sam widok jedzenia, skutecznie wiązał mu 
kiszki. Głód, nie znał takiego słowa! Zimno, sennie, śpiąco, ale głodno? 
Pomyślał, że zwymiotuje, lecz czy wypadało psuć komuś apetyt?
 Del Solar, obawiasz się o Pepe? Zdechniesz na skręt flaków, czy pofatygujesz 
się po wędzonkę? Jemu o Sancheza nie chodzi...Nie odrzucę ci woreczka, na 
kolana, na kolana! 
- Gutti raul, me toni marientes?
- Jak powiedziałem, chociaż o takim żarciu nie powiedziałbym pomioty. 
 Milczeli chwilę. 
- Taak...słuchaj Alwen - Młokos nie zdzierżył. Nie powstrzymał świerzbiącego 
knykcia. - Mam...nieciekawe wieści... - Bezplanowo ściszył głos - to 
dzisiaj...Dzisiaj was powieszą.
 Wybrzmiało. Raczej nie bardzo przekonująco. Rodriguez ziewnął, dobitnie. 
Vazquez, Garcia... wszyscy częli ziewać. 
- To coś nowego prawda? Powieszą "...a tedy płakały chmury, a tedy kroczyła 
śmierć" 
 Alwenowi, odbijało się gastrycznie. Stęchłym jajem, folgującymi pod grdyką 
wymiocinami. Goryczka wódki, po raz wtóry wygrała szranki na najprzedniejsze ze 
znanych ludzkości antidotów. Uniwersalne panaceum, i błogostanu i nieuchronnego 
ataku migreny. Cannabis się nie umywał. 
- Poetycko, i wymownie. 
- Racja, bo to Tydwill. Tym razem nie ja. 
- Pamiętasz zakończenie? 
- "...Ma wola pochyliła się, nad niedawnym oprawcą..."
 Sławny kapitan Kertz, oczywiście z flegmą, oczywiście powoli, wygrzebał za 
pazuchy zaostrzoną wykałaczkę. Po wojskowemu, bez zmrużenia oka, dobił się 
ostrzem do linii dziąseł. Zaczął wiercić, głośno siorbiąc nachalnie filtrował 
ślinę. Poeta był blisko, omal się nie zaśmiał. 
- Spytam, ale pamiętaj ostatni raz, czy ty na pewno nazywasz się Alwen? - Do 
szczytu śmieszności brakowało Janoszowi tylko surowej miny, i ojcowskiego 
pogrożenia palcem. Mocno skonfundowany chłopak, nie dawał się zepchnąć z 
przetartego pierwej azymutu. Prowokacja - kontrofensywa! 
- Lubisz poezje Janoszku? - Wyręczył go w odpowiedzi Kertz. 
- Alwen? Czy byłeś skrybą, i...
 Janoszka cechowała spora odwaga, a raczej upartość w dążeniu do upatrzonego 
meritum. Chociaż cały zsiniały, pomimo ogromnego, angażującego nieomal wszystkie 
partie ciała, wysiłku, brnął dalej. Nie dawał stłamsić oryginalności. Nie dał 
się zanurzyć, rozgotować swą niezależność w nie dosolonej kaszy bez smakowych 
ingrediencji. 
- Powinieneś trochę po studiować klasyków. Sztuka jest jak uzależnienie. Czy 
wiesz może czemu nasi królewicze tak się jej boją?
 Kertz był chyba jeszcze bardziej upartym. Charknął, chrząknął, wykałaczka 
strzeliła z pomiędzy palców. Pstryk!. 
- Nie musisz odpowiadać, ja to wiem... 
- Masz rację nasz Alwen jest poetą, a może być, że i skrybą. Tym groźniejszym, 
iż jest, cha! - dobrym poetą. 
 Wreszcie! Z klepsydrą na stole, dobre piętnaście minut oczekiwania!
 Tym razem Alwen zdołał się uśmiechnąć. Łyknął jeszcze, i jeszcze szerzej 
rozwarł ustach. Cannabis zsunął mu się z piersi na siano. Gandzia, nie wiedzieć 
czy to przypadek czy pewna logiczna prawidłowość, cosik zastękał, pociągnął 
nosem jak wilk - tropiciel co przywarłszy do ziemi, ofiary swe węchem odkrywa. 
Alwen zakręcił w dłoni fajeczkę. Dmuchnął, wietrząc spragnionemu przepalony 
knostr. W gruncie rzeczy, a zaprawdę wszystko jedno co to oznacza, On kochał 
ludzi. 
- Poezja ćwiczy w nas ułudę wolności. Sztuka, jako ucieczka w nieznane, nie 
odkryte jeszcze rejony człowieczeństwa. To iluzja, ale bez tej iluzji czym było 
by nasze życie? Nie sądzisz Janoszku? Czytałeś może Grafshampfa, albo tremy 
Kristena z Nihru? 
 Nie czytał, bo czytać go nie nauczono. W Nihru to nawet był Na stażu, i serii 
wykładów dla startujących w więziennej profesji rekrutantów. Jedyne. co na 
świeżo jest sobie w stanie przypomnieć, to tytularna nazwa jednej z praktycznych 
prelekcji " Lumbago, a łamanie kołem. Zbawienne skutki masarzu 
specjalistycznego". Hasło miało przyciągnąć ochotników do manualnej prezentacji, 
o dziwo, chętni się nie znaleźli. 
- Właśnie wolność... - Słowo klucz! 
- Wolność, wolność...Tak, to poważna sprawa, masz z nią jakiś problem? Czujesz 
się z kimś emocjonalnie związany, lecz miłość ta dławi w tobie jednostkowe 
poczucie swobody? Śmiało możesz mi zwierzyć, nawet nie wiesz jak to czasem 
pomaga. Ale pierwej przysiądź sobie, bo widzę "...w twym obliczu męki, ma dusza 
wielbi nadzieję w Pana" 
 "Jednostkowe poczucie swobody...", hmn... Kertz lubił mówić, lubił mówić dla 
samego aktu, werbalnego spółkowania. Nie był rozumiany, lecz cóż to za 
impedymenta? Ta ironia, zamierzona czy nie...Śmieszny był jeszcze 
straszniejszym, niż gdy flegmatycznie dławił zdawkowe półsłówka. W jednym na 
pewno miał rację, głód, chłód, wycieńczenie, nic nie potrafiło podważyć sensu 
jego retoryki. Nawet Sanchez...wpisywał się tylko w ogólny obraz beznadziejnej 
paranoi. 
- Daj mu spokój. Wystarczy już, Kertz. 
 Alwen dmuchnął raz jeszcze, postukał cybuchem, odłożył gotową do użycia. 
Zwilżył jeszcze usta, po czym zwrócił się bezpośrednio do chłopaka. 
- Tak, ja jestem Alwen. - Spokojny, jednostajny ton. Uczniowski w relacji z 
bakałarzem- Tak byłem kiedyś skrybą. Mów czego ode mnie chcesz, i spieprzaj 
stąd. 
 Przynajmniej z początku.
 Janoszowi zaświeciły źrenice. Nie wiedząc czemu milczał jednak dalej, 
umożliwiając Poecie kontynuowanie ustnych "popisów" 
- Powiedz jak to jest rozmawiać z trupem?
 Alwen niebezpiecznie lawirował na krawędzi zwanej przytomnością. Fajeczka coraz 
dotkliwiej wierciła go po łapach. Wżdy Gandzię. 
- Co, nie słyszysz? Zabieraj to reglamentowane żarcie! Jestem Alwen, i dzisiaj 
mnie powieszą...Nie, dziękuję ci za wódkę, za cannabis dla... Gandzi. Ale, ale 
chcesz...wiesz też mam coś dla ciebie...chcesz kiełbasy? 
 Wciąż milczenie, i ciche pochrupywanie zebów. 
- Zarżnęliśmy kolektywnie jednego prosiaczka, u cudnie pachnie! Powiem ci, ale 
to tajemnica, to już dwa dni, a wcale się nie zepsuł! Powiem więcej, nabrał 
aromatu! 
 Janos musiał zmienić dłoń. Na prawej skończyły się zapasy paznokci. 
- Nie interesują, mnie prosiaki. - Odparł jak mógł najspokojniej - Ale ty, wcale 
nie jesteś jeszcze pogrzebany. 
- Zabiłem Sancheza...
- Nie dosłyszałem...Sanchez? I tak by dzisiaj zadyndał, ale ty możesz się 
uratować... 
 Odparł kategorycznie, nie przejawiając żadnych oznak zdziwienia, Janos. 
Przeciwnie, gładko wtrącił swoją kwestię. 
- Kontynuuj, kontynuuj. 
- Kertz błagam... 
 Lamentował poeta, rzeczywiście dość błagalnie. 
- Kontynuuj.
- Cóżem ci tu rzec, tedy? Tym bardziej możesz li przeżyć ten dzień...
 Jeden z mulryńczyków, widząc ponownie dobierającego do kiszek Ramireza, nie 
zdzierżył dłużej zwlekać. Doskoczył po pasternaki. Wyrwał, niemal przewrócił 
Poetę. Przez chwilę słychać było krótką szamotaninę, brzdęknięcie, potem 
żarłoczne mlaskanie przełykanych kęsów. Człowiekiem, tak jak i inszą bestyją 
rządzi równo - Hetman Głód, z Marszałkową Chucią. Reszta to plebs. 
- Pewny jesteś iż, dla niego to takie ważne przeżyć do jutra? Jutro, to tak 
naprawdę nic nie znaczy. Jutro może być lepsze lub gorsze, lecz zawsze pozostaje 
nieznane. Tuszysz, że on tyle siły by stawić mu czoła? 
 Cała ta krótka, pouczająca sentencja trwała chyba ze trzy kantyczki. Kertz 
wyjął kolejną wykałaczkę. Obrócił, zgiął nie pchając nawet do ust.
- Prawisz zagwozdkami - Janos wiele razy tak, cieszył się, że jednak dzieli ich 
ta krata. - a ja mówię prosto, tam dwie cele dalej jest...wiesz chyba prawda? 
Wiesz kto tam jest. 
 Instynkt go nie zawodził. Wymów to imię! Wymów! - Pomyślał, choć zdało mu się 
że wrzeszczy. Łyknął, roztrzęsionymi palcy chciał rozerwać, a w końcu rozsypał 
zawartość zawiniątka. 
- Vegart. Vegart Eldredd. Nawet jeśli nie zależy ci na jutrzni, zważ, że jest 
jeszcze Kertz, Gandzia... 
 Vegart! Udało się! O dzikie ci, Najświętsza, tfu, Panienko! 
- Blefujesz. Kochany chłopcze, to nie jest taki prosty gambit...
- Konkrety Janos! - Alwen zbagatelizował kolejną przemądra szaradę, Kertza. 
Kładąc ją, jak wszystkie jego ostatnie wypowiedzi, na karb, teraz już wiedział, 
"sfatygowanej" osobowości. 
- Konkrety? Proszę bardzo! Twoi przyjaciele...to pewna nowina, dzisiaj, zacznie 
się szturm i dzisiaj mają was powiesić. O tak dla próżności, czy jak to się tera 
gada, dla podniesienia morale. Lecz wystarczy moje jedno słowo, wspomnienie do 
kogo trzeba...
- Bzdura! Lepiej sam powiedz, co z tego będziesz miał, iż to nie o mój czerep 
zachodzi, ale to ty się strachasz dać gardła! Pod czyją spódnice chcesz schować 
łeb? 
- To prawda stracham się, jak każden komu rozumu nie odj...
- Jeśli już mam zginąć, to przynajmniej szlag trafi wszystkich takich 
skurwysynów jak ty! My wyplewimy te chwasty! Z korzonkami, z korzonkami... 
- Szlachetnie. 
- Nie przerywaj mi! - Wrzasnął przez zaciśnięte na fajkowym gwizdku zębiska. Na 
ślepo macając kawałka krzesiwa czy hubki. Gandzia oblizał się pożądaniem.
 Wilgoć. Hubka zbutwiała, powoli niczym, wszyscy w tej pieczarze. 
- Ważne, że Vegart przeżyje, to nasz bohater...
- Wżdy wasz! Tak owóż twój jak i Gandzi, cha? Uratuję się, będą nim pogrywać, 
jak kozerą w tali. Lovellas, Abbott...Ja tylko proszę o małą przysługę, ty się 
za mną wstawisz i ja się wstawię by wam rzyci od korpusu nie odjęło. . 
- Wyrachowana świnia! 
 Zbeształ go pogardliwie, jednakoż z kamuflowanym przebłyskiem rozsądku. 
Alkohol, i faja w ustach, każdemu rozmiękczyły sumienia. 
- No i...
 Janos nagle wzdrygnął się, tak żwawo iż niemal nie upadł. Pochłonięty 
przyjacielską pogawędką, na jakiś czas zapomniał o najważniejszym. O 
najgroźniejszym... 
 On - kapitan - krata. Kertz stał przed nim, tak blisko, tak szczególnie blisko 
iż Janos mógł bezbłędnie zdetaszować najmniejszy dygnięcie, czy tik mięśnia na 
krągłej twarzy. Twarzy, zdającej się nie poruszać, jednocześnie materializującą 
wszystko co ludzkie, i co za takowe rościło uchodzić. Uśmiech, smutek, łzy, 
pogardę i skruchę... 
- Jesteś taki młody, niewinny cherubin w jaskini smoka...Myślałem, że dobre 
duszki, tak jak elfy nie posiadają zarostu. 
 Chłopak tylko patrzył, jak zaczarowany nie mogąc zrobić ruchu. Odszczekać, gdy 
Kertz, łagodnie gładził go po policzku. Szorstki, żołnierski rydel rumienił mu 
pąsowy policzek. Był taki silny i twardy...przyjemny...
- Wiesz, że jesteś pięknym chłopcem, prawda?
- Kertz...
 Alwen już to kiedyś widział. Niedawno, tę nienaturalnie przedłużoną dłoń. 
- Spójrz mi w oczy rycerzyku.
- Kertz...
 Patrzył. Wpatrywał się. 
- Głęboko, głębiej...
- Keeeeeeertz! 
 Nagle zagrały dzwony. Przez szatkowane piwniczne okna, dobyły basowe podbicia 
ludwisarskiego giganta. Biły, biły, biły na alarm. Na alarm...
 Zamrugał, wyrywając się z uścisku, uciekł od tych szatańskich rogówek. Teraz i 
upadł, zadyszały, jak kończący wachtę sztygar. 
 Bim - bom, bim - bom. Sapał. Bim - bom. Ramirez podjął tonację. Solar zaryczał, 
na fałszywą nutę. Śmiech. Bim - Bom. Bim - bom. 
- Jesteś, jesteś... Kertz! 
- Nic, się nie stało chłopczyku to tylko dzwon. Chodź...
 Sapał. Bim - bom. Mosiężne serce wtórowało pijackiej przyśpiewce. Bim - bom. 
- Janos! Janos! 
 Zahuczało z góry.
- Janooooos! Alert, walą w tarabany! Janos, Janooooos! 
 Chłopak pozbierał się po ścianie. 
- Już idę... - Wyszeptał w duchu, wciąż oszołomiony. Wciąż te uderzenia : Bim - 
bom. Bim - bom! - idę...
- Poczekaj, poczekaj Janoooos! Zgadzam się! Słyszysz? Zgadzam się! Kertz 
kurwa... - Płakał - co żeś ty kurwa zrobił...Kertz...kurwa, kurwa...kurwa...
 Gandzia w radości pochwycił upadła madonnę - Faję.
- Jak powiedziałem - jutro jest zawsze niewiadomą. Zawsze jest niewiadomą, tym 
bardziej czy ono nastąpi...
 Bim - bom. Bim - bom.
- Przepadło.
- Kurwa...


"Nie ma zwycięskich rewolucji, tym bardziej w wymiarze moralnym. Najświetniejsze 
hasła, nic to li tylko efekciarska paplanina. Jeśli nie 
programowo, to progresywnie. W miarę przybywania, bądź utraty na wadze. Gęby 
wręcz śmierdzą frazesem. Tfu, zgnilizna, ale cóż cena postępu!{...}
Nie ma zwycięskich rewolucji, jest tylko ZAWSZE - krwawa łaźnia. Zwycięzca czy
zwyciężony? Granica zaciera się szybciej, szybciej celnik wali z kuszy, niźli ty 
przebierasz nogami" przypisane: Cameron Filiskirk, z "Gdy zaciągnął szubienice" 
roz. 3. 22 -3 "Ten ich ostatni" 
"Ludzie, ludzie!...Boże, Boże czemuś mnie opuścił?!! 
Boże...? Ludzie? {...}Rżnij kat, był byś nie poprawiał"
Tenże, roz 3. 23.
Kim ty jesteś? Kim ja jestem? - oto jedno z fundamentalnych pytań filozofów.

- Tatko, tatulu! 
- Ha? 
- Tatko! Wujek...
- Czego tam drze się! Nelaj? Bladi?
- Wujek...
- Tak, wujek, wujcio wyjeżdżają! 
- Wujcio wyjeżdżają? Eeee...Ściemnia się... Do roboty durnowaty, nuże ponoście 
że do drewutni! I to na jednej nodze!
Ojciec nie obejrzał się nawet w stronę dzieci. Zarządził, samemu także 
zwiększając tępo. Spocony, zziajany, opatulon wełnianym swetrem, rąbał kolejne 
sągi szabrowanej buczyny. 
- Wżdy ojciec mówili...
- Mówilim, nie mówilim! - Żachnął się mężczyzna - Tedy ci gadam że do roboty to 
do roboty! Grode frajce, duccem smolem! 
 Zaklął, jak mu się zdało po elfiemu. Tak jak jego ojciec, i jego ojca ojciec, i 
następny w kolejności trzydziesty z rzędu ojciec, tak i on powtarzał tę 
zasłyszaną onegdaj dykteryjkę będącą tyle co transformacją zawołania cechu 
jasnowidzów: "Wódkę piję, i nie tyję"! 
- Ty co, zbiesił się!? Na dzieciaka bezeceństwa wywrzaskiwać! 
 Z chałupy wygramoliła się, tęga w kości, czerwonolica kobieta. 
- Bladi, czego twój brat tak zafrasowany?!
 Podekscytowana dziewczynka, strzeliła słowami, jak salwa szmermli w wiosenne 
ekwinokcjum. 
- Pomaleńku...,zwolnij że dziewczyno...Co? Wujek? Teraz?! Słyszałeś?! Słyszałeś 
wołowaty czy nie? Bratek wyjeżdża.
 Wióry strzeliły mu do oczu. Drwal czy szabrownik, rąbnął z taką mocą, niemal 
nie rozłupując pieńka. Zluzował na moment, przecierając spoconą twarz. Włosy 
miał tak przemoczone, że na mrozie niemal skleiły się, w konchy śluzowego lodu. 
- A niech i jedzie! Słyszałem...mówiłem ci już, na żadną pohulankę gonić nie 
będę. Dalej, co, nuże, nuże, drwa nosić! 
- Głupiś ty, jak ta deska co to ją do srania wystrugał!
- Może i tak ale rabować nie będę. 
- Rabować nie będę! - Zadrwiła tonem, pucułowata baba. - Słyszeliście go! A 
powiedz, że dziadu synkowi, co to za mądrości wygaduje! 
- A Padał ci ja, eche, eche, bierz Steffena z Sfornych Gaciów! 
 Zakasłał, mitrężący przy oborze, z fizysu - stary kacap.
- Oj dobrze prawicie dziadzie, dobrze prawicie... 
- To wojna babo, bitka. Panów rżnąć będą, a jak juści wszystkich wyrżną kolejni 
panowie agrawacje nastawią i co bedzie? Grode frajce... 
- Nie przy dzieciach! 
- Wiele wojowań w życiu widziałem, posoki, rżnięcia i gwałtu, ale... 
- Właśnie, właśnie - Drwal popluł na dłoń, wyważając siekierę - Na wojaczce w 
łeb łatwo zarobić, a głowa druga karku juści nie przyozdobi. Dalibóg, wszystko 
się kiedyś skończy, ale pewnikiem nie wszyscy z wojań powrócą... 
- Co ty...E niegłupi ten twój szwagier! 
- Mój bratek - Mężczyzna ustawił na pniu ostatniego drąga - ziemi ma sporo, 
chałupę gontem krytą, lasek pod boczkiem, cembrowinę... 
- E, racja, racja! Co mi tam Steffen z Gaciów Sfornych, co mi tam ten grodowy 
Fanfan, co cholewki do mnie rokami smolił...Gdzie im do mojego kochanego 
Maliczka! Gdzie?! 
 Siekiera spadła na pień. Baba klepnęła się z radości w tyłek.
 Maliczek promieniał. On bardzo, bardzo kochał swoją grubą małżonkę! Stanowili 
tak cudownie dobrany kuplecik...


***
Rogi, bębny, trąby, duszące przerażenie z otwartych gardzieli bestii - carnyxów. 
Wrzask, huk, podrywający do boju, wspierający morale. Na jak długo? Na ile 
jeszcze takich czy innych bitew ma wystarczyć tej reglamentowanej 
spontaniczności? Po pierwszym hauście, w końcu przychodzi i otrzeźwienie. 
Gorycz. Taki czas, że same ideały przestają już wystarczać. Wyciągną rękę po 
chleb, a my czym wtedy ich nakarmimy? Tak, tak, Wolnością... 
Cornellise zwany tytularnie, choć tam gdzie służył nie obowiązywała wojskowa 
gradacja, pułkownikiem, głodu zasmakował tylko z opowiadań. Jako syn komornika, 
cham z chamów, szpeku, i łapówkowych likworów zawsze miał pod dostatkiem Nikt 
nie zabraniał mu za to marzyć, fantazjować, upierać się, że owszem rozumie, a 
nawet współczuje. Jak teraz. Oblizał wargi, wtarł w rękaw resztek omasty 
maślanego rogala. 
 On w to wierzył. Każda utopia ma swoją cenę. Choć u niego zwała się ona 
margraf, względnie baron, lub już oficjalnie gradowany Marszałek. 
 Wysłani, na zwiad, raczej na rzeź harcownicy, spieprzali aż serce rosło. 
Spieprzali, bo chcieli żyć. Spieprzali, ale dlaczego? Czy honor, lojalność, czy 
wszystko co kryje się pod kołderką rycerstwa przestało się już liczyć? Chcieli 
żyć, i jakoś nie pomagała im krzycząca: "To Niemożliwe..." świadomość. 
 Wciąż było ciemno. Daleko po dziesiątej.
 Cornellise zamlaskał. Miał jeszcze gryczaną kaszankę. 
Gromadka "odważnych" grasancików, zatańczyła pod murami. Zaśpiewała błagalnie, 
wpijając wzrok w skurczone figurki pochowanych zza machikuły obrońców, druhów, 
przyjaciół... bastion, przetykana stalą dębowa brama. Ani drgnęła. Nie istniało 
takie hasło, nie było czarodziejskiego zaklęcia. Sezamie otwórz się! Drewniane 
serce milczało niewzruszone. 
 Bębny, Carnyxy. Śmierdziało smołą, bulgoczącym wrzątkiem, przypaloną kaszą, nie 
dosoloną i raczej nie okraszaną skwarkami. Strachem. Nieświadomością. 
 Nad rozciągającą się szerokim polem niemal nagą, pustą równiną. Wzdłuż 
okalających podgrodzie Mzyt'namóru, fortyfikacji, stała gotowa do mordu "Jego 
armia". Morze ludzi. Kilka, kilkanaście, czy kilkadziesiąt tysięcy marzycieli, 
nikt tego nie wiedział dokładnie. Nie mógł wiedzieć. Ochotnicy, wolontariusze, 
wyemancypowane chłopstwo, ich liczba zmieniała się szybciej niż profetyczne 
wizje pogody głoszone szeroko przez, jakże sowicie opłacanych czarcich 
alchemików. Uzurpatorów wiedzy, i tak nikomu do niczego nie potrzebnej. 
Szczególnie tym z "Jego Armii", znających runy jedynie z rewersu tłoczonych 
srebrników, gdzie pod królewskim profilem, widniał wykuty manuskrypt: "Pan"! 
Znaczeniowo wychodzące się z nie dającego o sobie zapomnieć eufemizmu "pannas" 
czyli "płać"! Rewers...A który z nich widział kiedy srebrniki? 
 Armia, armia, armia... - Powtórzył głęboko zamyślony, z mądrą lecz jakże 
żałosną miną. Machinalnie przegryzł cebulową dupkę 
 Jedni uciekają, drudzy przychodzą. Część dąży do tego, ażeby jak najwięcej się 
nachapać, zabrać rodzinę, spieprzyć za siedem rzek otwierając nową kartę swojego 
chamskiego życia. Albo i nie, zatracić wszystko w jakimś wystawnym burdelu. 
Zagarnąć zdewaluowane szlachectwo, nie wiedząc wszelako, że to tak jakby z 
szamba przejść w świński gnój. Większość to idealiści, lecz kto wie która z tych 
postaw okaże się uczciwsza? "Jestem tylko żołnierzem, i tylko wykonywałem 
rozkazy", a co ja mam powiedzieć? Czyje to wykonuję rozkazy? 
 Dudnienie rosło, wzmagało, odwrotnie proporcjonalnie do jasności nocy 
wyłaniającego się południa. 
 Na trzy stajania, na horyzoncie pojawiły się już pierwsze beluardy, wierze 
oblężnicze, świeży dębowy taran. Ciekawym ja tylko, kto będzie je obsługiwał?
 Dwie doby, dłużej się nie utrzymają... Ilu z "Mojej" zginie? Ilu z nich musi 
zginąć bo kochany Alfgraad, nie pofatygował się do jawnego, ba jakiegokolwiek 
militarnego oparcia. 
Masa nie wyćwiczonych, obciążonych bachorami i workiem wspomnień, kacapów. Tak, 
masa to nasza siła! Jedyna...Zapomniałbym, jest jeszcze przecież ten, 
no...Filiskirk...
 Cornellise pluł sobie w brodę. Nienawidził skrupułów. Był bardzo wymagający, 
najbardziej w stosunku do samego siebie. Przegryzł je cebulą. Jak się okazywało, 
nie tylko skuteczną odtrutką na szkorbut. 
- Co teraz panie pułkownik? - Odezwał się, kręcący ósemki narowistą klaczą, 
mężczyzna. Ze stroju dało się wysondować jedno: "ten z lepszych" !
 Pułkownik wzruszył olewacko ramionami. 
- Wiesz Finn...a, nie nic. Jedź lepiej do Camerona, powiedz mu żeby nie wychylał 
na razie dupy, to trochę jeszcze potrwa. 
- Tak jest! 
- Nie rozśmieszaj mnie.- Parsknął, choć nie była to drwina. 
 Finn ściągnął lejce.
- Kończmy? - Ni to indagacja, ni polecenie. Tak ot, rzucone na przestrzał.
 Elf mitrężąc, przy prawicy pułkownika, nie raczył odpowiedzieć. Puścił uwagę 
mimo uszu. Wyniosły, smutny. Jak każdy, bez wyjątku każdy elf. Obcy i inny 
Cornellisowi, jak styczeń podobny czerwcu. Jedno co ich łączyło, on też nigdy 
nie prosił o chleb. Nie musiał. 
 Zagwizdał na palcach. Głucho. Ultradźwiękiem. 
 Kopyta zgrabnie strzyknęły w tan. 
 Zbici w kupę harcownicy, płakali u stóp nieruchawej bramy. Wyli, darli się, 
złorzeczyli. Bezradny lament. Trudno im było przesilić, tę wciąż nabierającą 
mocy, arytmiczną katatonię. Jeden desperat nawet zeskoczył, ukląkł błagalnie, 
służalczo wznosząc ramiona. Zdało się, że ktoś wychylił szyszak. Złudzenie. 
Próżnia. Zdało się, że coś wzmaga, coś gęstnieje w tępym dudnieniu. Mocniej, i 
mocniej, jeszcze straszniej, wyraźnie...tętent...
 Lewa, lewa, lewa, prawa, w tył...Kopytka rozkręciły się w chołupcach 
 Ten który klęczał, poczuł nagle jak serce zjeżdża mu do żołądka. Język zwinął 
się nienaturalnie, zesztywniał. W ustach zrobiło się sucho, pustynnie sucho... 
Świst, świst, ciche jęknięcie. Szyszaki, szyszaki?! Gdzie one? Gdzie?!!! Konik 
zarżał, upadł ciężko. Jego konik...
 Lewa i nazad! 
 Odwrócił się, nie wytrzymał. Strach czy przekleństwo? Wszystkie harcowniki, 
najmilsi druhowie, z jednej brygady, jednego poboru...Stop muzyka! Trzy 
nieopierzone elficzki, uśmiechały się doń. Tak miło, nie wyniośle...
 Pijawki! Strzelajcie! Strzelajcie! Zabijcie je!
 Ta, wysforowana przed szereg, przeczesała dumnie aksamitne włosy. Ujrzał 
maleńkie, delikatne jak jodłowe igły, ząbki. 
 Wystrzeliło. Coś. Tak szybko, tak sprawnie, iż tylko, świstem dało się znaczyć 
jego trop. Rozdarcie powietrza. Krew? - Popatrzył niezrozumiale po czerwieniącej 
się, i coraz obszerniejszej kałuży. Nie zrozumiał. Zatoczywszy się na kolanach, 
rąbnął na wznak ryjąc nosem w białym puchu. W jednej chwili cała jucha jaką miał 
w organizmie, jak gargulcze ścieki, runęła mu do łba. Rzygnął, chrumknął jak 
warchlak, już konwulsyjnie, gorejąco. 
- Jak one...czemu...zdążyły...
 Na wylot, aż dym uszedł w powietrze. Z rozdartego worka płynęło ...życie. 
 Powieki uciekły w mgłę.
 Spełniło się jego marzenie, połowicznie ale jednak. Umierał z tak pięknym 
widokiem, z uśmiech, elfim, nie wyniosłym, szczerym...Zazdrościł samemu sobie, 
że może tylko raz. 
 Zarzęził, błogo rozwierając usta. 
 Konając przynajmniej wiedział dlaczego były takie zadowolone...

*** 

 Szybkie, sprawne i uprzejme. Czego więcej można jeszcze wymagać?
- Pierwsza krew. 
- Jak sądzisz zasłużyli na to? 
 Blaz nie skomentował. Patrzył.
- Tak, chyba masz rację...
- Cameron w namiocie? Hej, Blaz do cholery?! 
 Patrzył jeszcze chwilę na elfa, milcząco. Tyknął ostrogami.
- Wiesz Finn... Wiesz, jestem chyba na to wszystko za delikatny.
- Sentymenty, pieprzone sentymenty... 
 "Nieludź" po raz wtóry podjął ręce do ust. Zagwizdał. Bezdźwięcznie.
 
 *** 

- Smole, smole wszytko! Spieprzajta, Hai! Spieprzajta! 
- Tchórz! 
- To czarty i krwiopijce! - Zajęczał. Szpieg, wazeliniarz, konfident, boli dupa 
przysłany by knować i podżegać. Zdrajców szukać. Nie był ci on mnichem, o nie. 
- Rumcajsa moresu już wyuczyłem, wżdy na ciebie się kostur znajdzie! 
- Smole to, smole... 

 *** 

 Ktoś odważnie wychylił łeb. Za szeroki rondel, nie dopasowany nosal. Tarabany 
nie maiły szans w starciu ze zwierzęcymi trąbami. 
 Ktoś zapytał na gnomon. Za ciemno by odpowiedzieć. 
 Ktoś rozejrzał się. Poprawił szyszak nie rozumiejąc. Spieprzyli wszyscy, 
wszyscy ci dzielni obrońcy. 
 Ktoś nasikał do nogawki. Spieprzył...

 ***

- Zostawił nas, zostawił nas skurwiel!
- Myślisz o nim, o...
- Zgadłeś, o nim właśnie, skurwielu myślę... 

 *** 
 Zalayeta, skrycie, nie wypadało inaczej, podrapał się po tyłku. Podszyta robą 
ręka skrabała hemoroidy. Bolał go tyłek, bolały go nogi i żylaki. Bezczelny cham 
-Te same myśl napinały nerwy, z górą trzech kwadransów - Na własny ślub się 
spóźnia! Mitręży mój cenny czas! Dręczy me odwapnione kości, och... Pomyśleć iż 
mógłbym w tej chwili leżeć na mym wspaniałym łóżku, wertując te niedawno odkryte 
rękopisy Ruperta Tydwilla albo...testować mój nowy teleskop... 
 Czarodziej rozmarzył się zatraceńsko. Zapominając zupełnie iż dopiero co 
przeszło południe, a dzień tak jasny, bezchmurny, zbyt pogodny by sprzyjać 
obserwacji. Przynajmniej nie tym astrologicznym. 
 Atmosfera z lekka zaczęła zmierzać do rozwolnienia. Któryś z gości przenikliwie 
ziewnął, rozpoczynając ciąg nie głuszonych instynktów. Szepty wzmagały, ba 
jakieś podśmichy, prychnięcia. Etykieta! Etykieta! Smród. Czarodzieja od 
dłuższego czasu, dręczył rozchodzący się w koło niego swąd. Ktoś dawał sobie 
ulgę. Bezczelnie popierdywał, co moment popuszczając wonnego smrodku. Najgorszy 
z możliwych, taki ze starawej kapusty. 
- ...i wierz co wtedy się stanie? Zdajesz sobie chyba sprawę, że to może 
doprowadzić nas wszystkich na szubienicę! Mnie, ciebie, połowę ludzi z tej sali. 
Doprawdy Zat, masz na niego taki wpływ, powinieneś starać się go przekonać! 
 Leonhard Guin - Mein, krzywozębny, niemłody już pokurcz w nie upinającym się na 
biodrach wamsie, może i wyglądał na amatora kapustnych. Tym niemniej, trudno by 
mu było jednocześnie i popuszczać i mamrotać, bez opasywania chociaż szczątkowym 
pąsem, pucułowatej mordki. 
 Bardziej prawdopodobna była wersja o spisku, przysypiającego na gizarmie 
paradnika. Strojny strażnik, miał przymknięte powieki i co moment mamlał ustami. 
Gdyby to był jaki hrabia, lub co najmniej baron, Zalayeta godzien by mu jeszcze 
wybaczyć ale taki prostak? Nie herbowy? 
 Fantazja ludzka nie zna ograniczeń, z pewnością taka, obciążona desperacją. 
Czarodziej skupił się, skoncentrowawszy energię, strzelił palcami. Paradnikiem 
zachwiało nagle, nie utrzymał się na halabardzie, wykręcają komicznego młynka na 
mozaikowatej posadzce. Podłoga zatrzęsła się pod firmanęt, nie wiadomo czy 
bardziej od cyrkowego "zejścia" czy od zataczających się ze w rechocie 
dostojnych gości. Oklaski. Gwizdy. 
 Etykieta! Etykieta! - Zalayeta zganiał ich w myślach, jednocześnie poczuł się 
dumny, wyniosły, jak kabotyn na łasce klakierów. Tfu! Pycha szybko jednak 
ustąpiła miejsca, wstydowi. Pokuta za grzechy niepoważnych facecji. Co 
najgorsze, i dziwne zaduch wcale nie miał zamiaru ustąpić. 
- Co za głąb!
 Skomentował gburowato Guin - Mein. Jeden z niewielu którzy się nie zaśmiali. 
Zły że musiał przerwać swój uniesiony monolog.
- Masz rację Leo, ta cała sytuacja powoli staje się coraz bardziej irytująca. - 
Przytaknął czarodziej - Cóż, nie my dobieraliśmy gości, prawda? 
- Tak, tak... Prawda. Święta prawda...
 Pomruczał grubas, nie odrywając malkontenckiego spojrzenie, z posiniałej ze 
wstydu paradnej gęby. 
- Wiesz, powracając do tego co powiedziałem wcześniej... 
- Daj już spokój Leo, nie czas i nie miejsce... 
- Nie ma już czasu, i wyczerpał się limit kryjówek! 
- Leo, proszę cię! 
 Przerywali sobie nawzajem, unosząc swą dysputę niemal do pozycji krzyku. 
Zalayeta szybko jednak zrewidował ton, jak się okazało całkiem niepotrzebnie. 
Ich spór zupełnie ginął w okowach ogólnego "zluzowania" 
 Masz rację Leo, masz zupełną rację. Nie ma już czasu, lecz cóż ja mogę? Jak mam 
na niego wpłynąć, co? Pomóż mi, doradź a nie tylko zrzędzisz i zrzędzisz! 
Najłatwiej jest scedować na kogoś odpowiedzialność. Obmurować się, jednocześnie 
stawiając wymagania. To jest... niesprawiedliwe. 
 On nie jest już małym chłopcem, a je nie jestem luną i solarem. Nie jestem jego 
mentorem. Nie mogą przełożyć go przez kolano, nalać w dupę i zamknąć w ciemnej 
komórce. Więc co zostaje nam tylko siłowe rozwiązanie Leo? Mamy go zabić? 
Może...i tak...Na razie to mnie boli dupa... 
 Guin - Mein gadał coś, gadał samemu chyba rozmijając się z meritum problemu. 
Pechowiec. Gdy już miał właśnie dojść do tej jedynej, jaśniejszej konkluzji, 
rozległ się katedralny w swym wymiarze, ryk lauferskich fanfarów. Gwar umarł 
momentalnie, jak ogarek na wietrze trzymany. 
- W końcu jesteś, to ty chłopcze...Mój drogi, mój kochany...
- Co? 
 Zalayeta już nie mamrotał. Zesztywniał podniecony, z ręką, głupio, śmiesznie 
przymocowaną do hemoroidu. 
 Żenisz się, Kochany...

 ***
 
Podniecon, cały siny z przejęcia krajczy, biegał na około sali co i rusz 
pokrzykując na, warcholących się jego zdaniem pomagierów. Wszystko musiało być 
dopięte na ostatni guzik, sprawdzone i dopilnowane. Te przecież jemu polecono 
piecze nad przebiegiem uczty. To on osobiście, odpowiadał za jakość potraw, 
muzykę, czy dobrą zabawę. Nie ci leniwi parobcy, czatujący tylko na okazję, żeby 
coś podwędzić z królewskiego stołu. Okropnie, okropnie ich nienawidził! 
 Zapomniał tylko, że z górą piętnaście lat temu był zupełnie taki jak oni. 
Kariera? O tak zaszedł bardzo wysoko! 
- Andrus! Cholera, choć, pomógłbyś mi ździebko, a nie ty tylko albo się 
obżerasz, albo wylizujesz coś przed chwilą zjadł! A ty kuchto do roboty, gdzie 
bażanty, gdzie nasze truflowe marynaty?! 
- Wypraszam sobie! Jestem najlepszym w tej części...
- Zamknij się, i do garów! 
 Mimo swoich już, przeszło sześćdziesięciu wiosen na karku, krajczy wydawał się 
witalny i krzepki, jak jaki wiejski kogucik! Skakał od talerza do talerza, od 
widelca do łyżeczki, od krzesełka do zydelka. Sprawdzał błysk złoconych 
sztućców, miękkość tyłka na siedziskach. Co gorsza zawsze coś nie pasowało. Choć 
blichtr, i wyuzdanie perfekcji i tak zdawały się wysoko górować nad wszystkim co 
do tej pory kryło się pod słowem: pedantyzm. 
- A ty co? Gdzie te paluchy pchasz, kobyli synu!? Gdzie?! 
 Przez długą, szeroką jak stodoła salę, rozciągały się, ściągnięte w jedność 
biesiadne ławy. 
Specjalnie sprowadzone aż z Liddell. Buczyna, intarsjowana mahoniem i 
szlifowanym cedrem. Rzeźbione nogi, i wykończenia, jednakoż ukryte, pod 
baldachimem lnianego obrusu, tworzyły smakowitą oku feerie. 
 Stoły, choć jedynie w kwadrze zapełnione, już uginały się pod zwałami, 
przeróżnego rodzaju mięs, ciast, przystawek, zakąsek, aperitifów, wódek, 
likworów i wszelakiej maści innych wytwornych alkoholi. Były więc wina z 
Gryne'felle i Folggi, słynne krasnoludzkie jęczmienno - chmielowe piwska, 
kwaszonki z jabłek i daktyli, kraszone jajkiem i kokosowym podbiałem. Andrus, 
znany, jak sam się upierał, miłośnik "wysokich procentów", wyszukał gdzieś na 
pchlim targu egzotyczny wschodni cymesik. Grzaną ichniejszą prymuchę, z czegoś 
co oni sami nazywali "ryż". Dla upartych, i odpornych na fermenta, był i nawet 
rodzimy samogon. 
 Na samym środku ławy, leżał wielki, spadziowy tort. Specjalna niespodzianka od 
związku cukierników, obdarowanych ostatnio przez władcę, kategoryzacją cechów i 
stowarzyszeń, dodatkowo po części zdejmujący z nich, tradycyjny obowiązek 
ryczałtu podatkowego. 
 Szafranowe masło nabite rodzynkami, jak stolarska łapa drzazgą, spływało strugą 
słodkiej śmietanki i pszczelim nabiałem. Warstwami, piramidalnie stożkująca 
masa, przetykana była miazgą marcepana z makiem, szpicując na szczycie 
orzechowym malunkiem: Vivat! Dla pobudzenia efektu, całość więczył jeszcze 
trochę zbyt intensywny aromat winnego spirytusu i goździków. 
 Był piękny, bez dwu zdań. - To musiał przyznać nawet krajczy - Nienaturalnie 
perfekcyjni, jak na sklepowej wystawie. Nic, oprócz popędliwego apetytu, nie 
mogło mu zaszkodzić. Nawet głupie spojrzenie śliwkowych oczu, sąsiadującego z 
nim, misa w misę, morskiego mięczaka. Apetyczny to on wżdy nie można 
powiedzieć... 
 Choć puchowy dzień, bliski już bardzo południowego przesilenia, a promieniste 
słoneczko wbijało się klinem między prześwit okiennych kryształów, wciąż, a może 
raczej już, błyskały rozżarzone świeczniki. Tliły się więc długie jak chmielowe 
tykwy, sześcioramienne kandelabry. Kadziły woskowe świeczki, tworząc po 
walcowatej masie ukośne rzeźbienia. Elfie lampki, rumieniły pod sufitem zapach 
berberysu i bławatków, w żaden sposób nie korespondujący, z pokrzywionymi 
mordami, ciosanych w sklepieniu maszkar. W koła sama czerwień i karbunkuł. 
Płomyki, przeplatane naręczami girland, zamorskiego kwiecia, sprawiały 
patrzącemu nań widzowi, niesmaczne skojarzenie z wystrojem grodowych zamtuzów. 
To samo stylizowane wyuzdanie i rozlazłość form, tam pobudzająca tu raczej 
kalała wzrok. Mężczyźni...Brakowało po prostu kobiecego przyłożenia. 
 Krajczy wciągnął głęboko powietrze. Przymknął powieki, wypuścił z ulgą kaszankę 
zapachów. Jest nieźle, naprawdę nieźle - Pomyślał ni to wzruszony ni to dumny. W 
gruncie rzeczy, podświadomie słodząc mniemanemu geniuszowi - Gdyby jeszcze nie 
tyle zapachów, może się we łbie zakręcić. 
 Ciekawe, jakie były realne koszty całego przedsięwzięcia? 
- No i co? O której ma to się... - Cześnik - Andrus oblizał umoczone w śmietanie 
paluchy. Po czym bez krępacji zmierzwił w obrus - ...wszystko, eee...rozegrać? 
 Stary "doglądacz" zlustrował raz jeszcze wzrokiem po sali. Po strojących swe 
instrumenta artystach, po żonglującym nożami błaźnie, po parobkach, służbie, 
zamkniętym jeszcze w kojcu tresowanym miśku. Wyglądnął na promień, czytając 
godzinę. 
 Po czym poprawił z naciskiem mankiety, pretensjonalnie upiętego żabotu. Na 
waletę uśmiechnąwszy się jednak, już wyraźnie. 
- Już, już właściwie powinniśmy zaczynać. Uda się? - Zanęcił retorycznie, chyba 
tylko po to żeby usłyszeć murującą pochwałę. 
- No jasne toż to największe - Beknął - ...święto państwowe.
- Wychylmy więc za króla dobrodzieja! 
 Krajczy uchwycił skromnego pucharka, Andrus bez ceregieli, od razu przeszedł w 
dzban. 
- Święto państwowe równa się narodowej popijawie, he, he! 
- Racja! Święto nas wszystkich. Wszystkich obywalt...Hej, widziałeś bydlaka? 
Kiełbasę swołocz chciał podwędzić?! 
 Nie widział. Pił. 
- Taak. Wiesz może i ja po tej robocie, dostanę kilka dni wolnego? Trzeba się 
oszczędzać, a widząc tyle delicji, zaczynam mieć obawy co do stanu mej... 
- Potencji?
- Hmn... Nieważne...napijmy się jeszcze...

 ***

 Miasto płonęło. Biło dymem, płaczący wzrok. Miałkie obwarowania podgrodzia, 
pękły jak pod razami tarana, pęknąć powinny. Ale nikt taranów tu nie używał. Nie 
musiał. Wierze oblężnicze, wymyślne machinerie, wszelkiego rodzaju katapulty i 
miotacze pocisków okazały się zupełnie zbędne. Obrońcy, znaczy żołnierze, przy 
pierwszym ataku, pierwszej sposobności, zrejtradowali, z przydziałowych 
stanowisk. Porzuciwszy swe gankowe posterunki, uszli w miasto. W kręte zawiasy 
podgrodzia, starając się schować, ukryć, zrzucić ten niewdzięczny garb profesji. 
Nie mieli szansy, nie dano im szansy. 
 Wysoki zamek zaryglował się kratą, więc i niewielu zdołało przeciągnąć się 
przez jego wnyki. Część knechtów zamurowała się w wewnątrzgrodowym barbakanie. 
Część w jednej z flankujących wierz, jeszcze inni w wyleniałym ze 
"szlachtowania" ratuszu, gdyż ci spieprzali w awangardzie. Część poddawała się, 
padała błagalnie na kolana, by zaraz, ze zdziwieniem na twarzy lądować w co 
inne. W kałuże własnej posoki. Nikt nie miał prawa ujść z życiem spod 
sprawiedliwej ręki ludu. Nikt! 
 Carnyxy rąbały najniższymi tony. Któż zdoła przekrzyczeć łzy?
 Teraz było za późno. Najbardziej odważni?, bohaterscy?, pechowi?, ci którzy do 
końca nie stracili głowy, a nie załapali się na żaden z bastionów, ci poszli w 
tan. Nie chodziło o honor, liczyło się tylko życie. Kupczyki, mieszczanie, 
wszyscy z głową na karku ruszyli na barykady. Ci dodawali ducha, ci mieli czego 
bronić. Nie dbając o dobytek, stanęli między blanki. Zaczęli rąbać, rzucać, 
gołymi rękoma wyrywać płonące żagwie. Była walka, a nie sącząca rzeź. 
Podbudowane morale czy desperacja?
 Knechci stanęli zbrojnym ramieniem. Tarcza w tarczę, kusza w kuszę z burżujami. 
Karczmarz i żebrak, kaleka i zaplątany urzędas. Nie chcieli, lecz walczyli teraz 
już każdy walczył. Nie istniał czas by ważyć za kogo się ginie. Kostucha, taka 
już bliska celu, cofnęła się, przynajmniej zastopowała. Poszły bełty ruszyła 
smoła, ruszyła nadzieja... 
 Na krótko. 
 Dowódca uderzeniowy, pułkownik Cornellise, niczym tak naprawdę nie dyrygował. 
Plebs, jak wilczur spuszczony z łańcucha, zawinął na zamek. Krwawo, z 
wścieklizną w pysku. Bez strachu, bez zapłaty, ale z ambicjami. Kolejne miasto, 
pożoga... 
 Garota powoli, ale progresywnie cisnęła swą pętelkę.
 Cornellise, jedyne co mógł jeszcze uczynić, to ino przyglądać się bezczynnie 
rzezi, albo samemu zawirować w natarciu. Nie dzielił wszak tych dylematów. 
Wrzask, tętent na krótko sypnęły hurdycje, sypnęły z machikuły. Chłopi - 
emancypanci, bez wsparcia ze strony Alfgraadu, nie odziani, nie dozbrojeni, mimo 
wszystko budzili w obrońcach wystarczające przerażenie. Wystarczające by poczuć 
śmierć. 
 Dwie doby? - Myślał. Poszło znacznie, znacznie szybciej. 
 Kilka tysięcy ochotników rąbnęło nawałnicą. Zbite, dławione klatką Mzyt'namor 
chyba tylko przez moment zamarzyło o zwycięstwie, obronie...Brama prysnęła jak 
senny majak, co jeszcze przed świtaniem rozpływa w dolinie okrytych spojówek. 
Plebs jak zaraza, smrodek po gaciach, rozlał się w zastawionym chałupami 
dziedzińcu. Strzeliły żagwie, buchnęły płomienie, i posoka i łzy, i... 
Mieszczanie, i co odważniejsi z knechtów, mimo lepszego dozbrojenia czy 
wojskowego wprawónku padali, jeden po drugim. Regularnie, miarowo, kwadrami, co 
sekundę 
 Arbalety, i wrzątek, owszem były utrudnieniem, ale raczej prozaicznym. Miałkim, 
w porównaniu z tym jaki plebs sam sobie uwarzył. Ogrom natarcia nie mieścił się 
wręcz w granicy fortyfikacji. Chłopi częli się nawzajem tratować, rżnąć o 
zrabowane uciechy, powstał nieopisanie rozlazły burdel. Bez głowy i bez 
rozsądku. Nazprownik przeciw nazprownikowi, graca przeciw motyce, sierp, kosa... 
Tłuczony zewsząd, flankujący mór, począł się ruszać, walić, płonącymi podpory. 
Ciosane kamienie, cisnęły w chamski gulasz. Zawyło, zaskwiczało tak okropnie, że 
człekowi mimowolnie serce do gardła podchodziło. 
 Wieża, quasi donżon buchnęła czerwienią. Hukiem, nie uznającym sprzeciwu. Nawet 
skowyt dogorywających, milkł przy nim, na długaśnie wybrzmienie pogłosu. W 
powietrzu uniósł się kórz, jakby gigantyczna purchawka, ostawiając przy nóżce, 
poliskładnikową sałatkę, gruzu i ludzkich szczątek. Nic to, nic to! - Zdawał się 
wiwatować lud. Gwałcąc, rżnąc, i zdychając. I trudno doprawdy określić co było 
tym największym hedonizmem. 
 Wschodnie diabły jednakoż nadały mu swój tytuł: proch. 
 Carnyx! Carnyx!
 Cornellise patrzył z oddali. Tarł nie wywczasowane oczęta. No to przyszedł czas 
sprawiedliwych...- Trawił w myślach, układając prolog tryumfalnej wygranej - 
Nie...nie... Może: I o to rzuciliśmy ich na kolana! Głupie i sztampowe... 
 Najlepsza armio świata, o to ja wasz Marszałek! - Niezłe - Policzek puścił pąs 
zadowolenia...- Chyba utrafiłem w istotę problemu! Wasz Marszałek!
 Ratuszowa kiszka, nabita nie kaszą raczej kupczykami, prażyła "na twardo" 
stłoczoną - to takie elokwentne słowo - burżuazję. Wreszcie przebudził się i 
gnomon, akomodujący na cyferblacie sztalugi płomienistych czasów. Niestety, nie 
tych słonecznych... 
 
 *** 

 
 Lovellas siedział na skraju łóżka. Beznamiętnie przyglądał suto okraszonemu 
stołu, odnajdując we wrzątku zupy kształty, jakże młodej jeszcze, żywotności. Te 
miłe i te miej też. Spotkania, przyjaciół, ludzi, przedmioty, wydarzenia...To 
smutne, uświadomił sobie, że nie ma kogo wspominać. Nie ma i nie miał 
przyjaciół. Czas przeciekał palcami. Upłynął stereotypowo, jak czas niemal 
każdego młodzieńca ze "statecznej", dorobkiewiczowskiej szlachty. Bez fantazji i 
polotu. Bez miłosnego ciepła czy dotyku matczynej dłoni. Zimno ale rozpustnie, 
ale czy będzie komu zapłakać? 
 Lovellas siedział na skraju łóżka. Czół się niewyspany, zmęczony jakby po 
długiej, bezsennie przyprawianej alkoholem nocy. Albo łzami...Było mu źle, 
jednocześnie cudownie wspaniale. Wolność. Nie musiał się już stroić, krygować, 
udawać, okrywać dwulicowością. Nie chciało mu się przypudrowywać noska, opinać 
peruką, stroić w żaboty, mitrężyć godzinami wpatrując się w lusterku. Nie 
zależało mu. 
 Lovellas siedział na skraju łóżka. Nie wiedział gdzie jest szczotka, gdzie 
grzebień czy ta rzeźbiona w słoniowym ciosie brzytwa. Gdzie podbijane smoczą 
łuską cholewki, nabijany perlistym ćwiekiem wams. Był smutny, jednocześnie z 
oczu biło niezachwianą nadzieją. Bez stroju i makijażu, bez kolczyków i 
biżuterii, wydawał się całkiem, całkiem zwyczajny. Ludzki. Może tylko trochę za 
chudy i za blady, może jeszcze trochę zbyt sztywny. Może nocna koszulina zdawała 
się być zbytnio wyrugowaną? Może tak, może nie...
 Podobało mu się. Podobała mu się pospolitość. 
 Lovellas siedział na skraju łóżka. Te ostatnie chwile zapragnął spędzić 
nadzwyczaj naturalnie. Kucharz już jakiś czas temu zaszafował na stole świńską 
golonką, salcesonem z głowizny, gęsim rosołem i kwaskowatym razowcem. 
Wszystkiego w brud, ponad stan jego żywieniowej "normy". Ponad stan jego diet, i 
zasobności tłuszczów. Bez sztućcy, jeno łyżka. Ignorancjo, matulo rozkoszy! 
 Za zaryglowanymi jeszcze drzwiami, czekała nań zwykła kobieta. Wieśniaczka, 
typowa przedstawicielka swej "rasy". Chuda, z obwisłą piersią. Niedomyta. 
Zabronił nawet tego. Wszystko jedno, nie wybierał cedując odpowiedzialność na 
przeznaczenie. 
 Lovellas siedział na skraju łóżka. Carnyxy, ryczenia, swąd. Blisko, bardzo 
blisko. Westchnął filozoficznie, uśmiech. Konszachty z wieśniaczką, ech... Nie 
należało się spieszyć, w tę ostatnią, cudownie przeklętą noc! 
- Panie? 
- Lovellas - Po dłuższej chwili.
- Lovellas?
- Zdejmij sukienkę.
- Lovellas, hi!
- Opisz mi siebie, opisz jak wyglądasz. 
 Lovellas nie spojrzał jeszcze, pragnął wyobrazić...Nie umiała gadać, naga, ku 
skraju łóżka... 
 
*** 
- No to wpadliśmy my nielicho. Poprawdzie, jak szczudło między rzyć. 
 Wybrzmiało sentencjonalne Z pewnością rodząc się jako namacalny efekt długich i 
wnikliwych przemyśliwań. 
- Co teraz, co teraz zrobimy, ha?! 
- Zaproponuj coś, panie.
- Zaproponuj coś! Zwariowałeś, drwisz, azaż do reszty ci odbiło Kleyff?! 
- Mówiłem tobie Abbotku, po co go jeszcze trzymasz?! Niech idzie niech walczy, 
bohater... 
 Bujane siedzisko, skrzypiało pod naporem zwalistego cielska. Potęga murów, i 
zabite dechami okna, dobrze radziły sobie z tłumieniem, wzmagającej z niebywałą 
naciskiem, bitewnej prozaiczności. Byli jak lunatycy w swym transie, 
nieświadomi, oddzieleni powłoką murowań od maszkary walk. Jak dziewicza, 
zagubiona na oceanie wyspa, egzystująca w własnym izolowanym ekosystemem. 
Archaicznym, wręcz już baśniowym. 
 Filbert uporał się wreszcie z kłódką. Wywalił zamek, ukrywający zwoje 
pergaminów, pieczęci, stempli, królewski pierścień, listy, kałamarz i inkaustu i 
gęsie pióro. Była też zgrzebna, nawet nie oprawiana skórą księga. Czy raczej 
książeczka. Tego szukał. Otworzył, jeszcze delikatnie, jakby z podziwem dla 
literatury, przeciągnął Ex libris nad buchającym płomienie wiadrem. 
- Oczywiście, panie, zaraz mogę, to uczynić, jednak może mamy jeszcze jakąś 
szansę! 
- Co tym bredzisz? Słyszałeś Filbercik - Drobnili, i jeden i drugi parweniusz 
mamlali do siebie cukierkowymi epitetami - Walczyć toć on może, i pewniakiem 
jeszcze będzie, ale...No mów co tam żeś wydumał? 
- Maligna. 
 Dorzucił, dziwne, zdawać by się mogło, iż nie jest zainteresowany. Ani rozmową, 
ani tym co się wyrabiało na zewnątrz. Przekartkował kilka pierwszych stron, 
jednak bez tej pierwotnej podniety, nieodzownie kojarzącej się ze świeżą lekturą 
dla solidnego żaka. 
- Maligna... - Zrepetytował zaczepnie. 
- Ależ ty mnie nerwójesz...Nie widzisz co się wyrabia? Ty sobie siedzisz, i 
czytasz! Bezczelnie, w takiej chwili! Abstrakt pierdolony! Czytnik! 
- Przepraszam, ale odważę się zakłócić ciekawy wywód, jednakoż każdy ma jakieś 
swe indywidualne pryncypium. 
 Z której strony by zachodzić, racja zawsze była jego. Gadał ignorancko, jakby 
od niechcenia zerkając ino, to do książki to do płonącego wiadra. To doprawdy 
musiało nerwować. 
- Pryn...pryn...tfu! 
- Pryncypium, to znaczy...
- Zawrzyj jadaczkę! Smalcem mi tu będzie dosładzał, łachudra! Już taki jeden 
piękniś mamlał, to teraz gnieździ gdzieś po strychach , szaleństwem się... 
- Delektuje. 
- Raczy! Nie wtrącaj mnie tu warchole, bo jak ci wtrącę...! 
 Siekacze Kleyffa, wbiły piętno w szczęce, jak paść na otwartym złamaniu. 
- Cicho Cleuvoux, niczego już nie wtrącisz. Paniał? Spokój, bez nerw, nynie ja 
będę mówił co mam do powiedzenia. 
 Grzmot, ale opanowany. Wywarzony, jak słoń na kolanach.
- Proszę, proszę... - Nie bez podziwu, wyrwało się zza kartek. 
- Co? 
 Bajlif zwątpił w swe małżowiny. Jego gruba, niezgrabna sylwetka jakby jeszcze 
bardziej skrzywiła się w zydelku. Jakby jeszcze intensywniej skręciło w nim 
reumatyzm. Pokraczniał do śmieszności. Poziomu cyrkowej iluzji. Ubabrana w sosie 
obiadów, z ostatnich przynajmniej trzech tygodni, broda, wręcz lała się 
ściekającym potem. Już wcześniej był blady, jak przed atakiem apopleksji. Nynie 
oblał się niewyraźnym pąsem, ale zgasł równie szybko, przechodząc w jeszcze 
głębszą szarzyznę spranego prześcieradła. Chciał coś odwarknąć, sam nie wiedząc 
czy to z braku inwencji czy to przez ściśnięte gardło, czy po prostu przez 
zdziwienie, mógł tylko niewyraźnie zajęczeć.
- Co ty...
- Ja teraz będę mówił i ty mnie wysłuchasz, rozumiemy się? Rozumiemy się...No! 
 Zrozumiano, ale jak tu odpowiedzieć z kluczką na szyi? 
 Dawny fidelis, totumfacki, teraz uzurpator, zanim wznowił wywód podreptał, 
milcząco, nazad i z powrotem wzdłuż pokoju. Dłoń macała po kieszeniach 
kuchennego scyzoryka. Miał spuszczoną, może bardziej wbitą w ziemię głowę, ręce 
zawiązane na krzywiźnie nerek. Obszedł w około zydelka, chrząknął, wciąż nie 
podnosząc wzroku. 
 Był problem z mobilizacją. Tłumaczył sobie, że nie chce go bardziej poniżać. Że 
przecież Abbott zachorował na kiszki, i jeść nic nie może, że nerwy tylko 
wzmagały potencje. Nie do końca. Trudności brykał jego swojski umysł, i uczucie. 
Ukryta lojalność, może przywiązanie... 
 Filbert powolutku, strona po stronie spopielał, już resztki, czegoś co drzewiej 
było książką. Milczał. Wtórował mu szeryf, jakby coraz bardziej zdziwiony. 
- Nie jesteś już, szeryfem... panie. A jutro, jak równy z równym, obydwoje, w 
trójkę wisieć będziemy. No, chyba, że wcześniej nas wypatroszą, zetną, albo co 
szlachetniejszych tobie podwędzą na rzeźnickim haku... 
 Nie wskrzesił tym jakoś rozbawienia. Nie spodziewał się nawet. 
- Trza nam po Vegarta. Iść na całość. 
- Trza... - Abbott wreszcie mlasnął. - Trefniś?
- Tak, pogramy my nim jako się trefnisiem w kartach pogrywa. Bez blefu, panie... 
 Małe, przepojone alkoholem oczka, patrzyły dziwu, spode łba. Chciał, bardzo 
pragnął się odprężyć. Zredukować ciśnienie. Mimo wszystkich jego fanaberii i 
hipochondrii, on autentycznie ciężko chorował. Przebył dwa zawały, na nogach 
miast żylastych arterii tylko piętniły skrzepy, serce kłuło przynajmniej kilka 
razy w tygodniu. Vegart, Vegart...Doskonale się orientował, gdzie Kleyff zwykł 
ukrywać swój nóż. 
 Dłoń, niby to gładząc w frasunku brodę, niby czesząc, skrycie masowała ukryte w 
hałdzie tłuszczu końskie serducho. Rąbało zdziczałymi krwinkami, jakby zrazu 
chcieć rozerwać kostne kratowanie. 
 Mnich, a raczej były mnich, o nieokreślonym zapisem statusie, dokładnie gniótł 
sklejone parą pergaminy. Jak wszystko, tak i one lądowały w popiele. Był zdrów i 
rześki. Umysł nie myślał, zautomatyzowany, bazował na instynkcie. Biały, czysty 
niczym noworodek. 
 Odciął się od pępowiny rzeczy. 
 Drzwi zaskowytały w zawiasach. Ktoś łupnął od zewnątrz. Kleyff, nie Bajlif czy 
Filbert zakomenderował wejście. Klamka ustąpiła. Wraz z nią jak, cielak za 
krasulą wepchnęła się fala bitewnego rumoru. Przypomniała o sobie, lecz czy 
kiedykolwiek pozwoliła zapomnieć? Lawina dźwięku dogorywań, przyszła, a wraz z 
nią dreptał ubabrany juchą strażnik. Młody, pewniakiem, z więziennej forpoczty. 
Z wbitego, niemal po jarzmo hełmu, na włosy, po szyi, sączyła się święta, jak 
mówi pismo, krew. 
 Kleyff, nie bacząc na wymaglowany kantem uniform, stanął przy żołnierzu. Wsparł 
uściskiem ramienia. Upaprał, jak felczer przy trepanacji. Ten jakby piany na 
umyśle obruszył się honorem, wzgardliwie ignorując flankujące omdlenie. 
Chwilowo.
- Coś ty za jeden! Co się stało?! Idź walcz, każdy żołnierz jest nynie jak liść 
w kiblu - niezbędny! 
 Chłopak charknął pod nogi. Chciał w Cleuvoux, utrafił w buty, chciał flegmą, 
rzygnął krwią. Kleyff czuł w palcach, życie. Przeciekające, jak kasza z 
dziurawego garnca. Odwłok, bezwładny, nieuchronnie drętwiał w ramionach. 
- Jestem Janos...Janos wiesz...tak mi matula, i tatko...- Janos wolno kleił 
powieki. Zeszklił oczy. Dziwnie, nie po rycersku! Stracił, momentalnie wytrącił 
pewność siebie. 
- Janos wiesz...
- Wiem, Janos. - Kleyff tyknął, prawdziwe ściśnięty, jaką rodzicielską 
czułością. Wejrzał mu po rzęsy... Namacał śmierć. Strach, wisielca i katowskiego 
postronka. Strach, tak bardzo nie chciał, odkrył go i w sobie. 
- To już koniec...wiesz panie, jak mówią Mulryńczycy...
 Chłopak ufnie wtulił policzek w jego pierś. Z wiarą, jak osesek w cycek 
umęczonej mamki. 
- Nie. Jak? 
 Odparł po dłuższej pauzie. Był blisko, zbyt blisko by nie rozumieć, zbyt daleko 
by pomóc. Odwrócił wzrok. Na Abbotta. 
- Finito...finito - Pociągnął nosem, Janos - Festio, he, he... Vegart, mówił, że 
wołali nań Zaginiony...
 Majaczył, wieszczył, profetyzował ?
- Vegart?! Co z Vegartem? 
 Vegart - constans - Asumpt do niezdrowej ciekawości. 
- Właśnie, właśnie? - Wtrącił Cleuvoux 
- Nie udało się, został...
- Został?
- Ja chcę rzyć...
- Co Vegart?!
- Ja... Boję się.
- Vegart?!
- Śmierć, czemu to musi być takie okrutne...
 Wróżył. Wywróżył. Doczekawszy dowodu, zmarł...
 Z rozwartymi na ostatku oczyma, z otwartą gębą, łzami, może raczej tylko były 
wspomnieniem słabości. Czerwona koszula ciągnęła uniformem. Wręcz skleiła, 
Kleyffa z ciepłymi jeszcze zwłokami. Nie chciał czy niemógł, przycisnął go 
bliżej piersi. Jak baśniowa kochanka, policzek umiłowanego rycerza. 
- No i nie powiedział! Bydle! Och piesku co za ludzie! 
 Piesek, ogar, bydle prawdziwie, leżał skulony w cieniu kąta. Nie wstał, nie 
podbiegł do pana. Nie zamachał ogonem. Był ostrożniejszy od Cleuvoux. Zaskomlał 
tylko, zapiszczał, jakby wystrachany. Skulił się jeszcze bardziej. Zwierze bało 
się. Instynktownie węszyło śmierć. 
 Abbott machnął ręką. Nieświadomie, i hardo. Zmitygował się jednak, jeszcze 
szybciej niż uprzednio wartościował światopogląd. Nie mógł pozbyć się tego 
spojrzenia! Ręki nerwowo głodzącej głownie brzeszczotu. 
 Oczy pełne nienawiści, takiej smutnej, oświeconej. Po równo dzielonej między, 
oskarżonego, kata, los, sędziego, samego siebie...Jak każda abominacja, a to w 
szczególności, zaliczała się do korca tych desperackich. O tyle pierwotnych, co 
zupełnie nie okiełznanych atawizmów. A może to nie atawizm? Czyż zwierzę nie 
jest ino szyfrowaną składnicą instynktów? Nienawiść? Neologizm przypisany tylko 
jednemu gatunkowi. Temu samemu, któren sklecił inne - "humanizm". 
 Carnyxy! Carnyxy! Dudnił nawet fundament. Vegart! Vegart! Dudniły umysły.
 Brzeszczot i głownia. Nie, jeszcze nie teraz... Kleyff, sztywnym z przemęczenia 
ramieniem, odciął się od łączącej stroje pępowiny. Powstał z klęczek, i bacząc, 
z czymś nie wypowiedzianym, strachem...? Minął brązowe, buraczane pomyje. Już w 
drzwiach, rzucił znikając za winklem. 
- Biorę mnichów. Idę tam... 
 Carnyxy! Carnyxy! Pies skomlał. Na pożegnanie. 
- Kleyff, przyprowadź go. Chciałbym go jeszcze zo...
 Filbert nie zdążył z artykulacją. Gdy kończył, kroki były już tylko starym 
wspomnieniem na wybijanych obcasem schodach. Ostatni z kawałków wyrabianej 
skóry, spłonął właśnie, wespół ze swym mordercą - tlącym we wiadrze płomieniem. 
Kluczyk skrzypnął zamkiem. Nie miało to już żadnego sensu. 
- Jesteś, masz li święcenia, te no... 
 Abbott smęcąc, gapił się metalicznie na trupa. Trzymał się za serce. Biło już 
spokojnie, miarowo. Trąba. Trąba. Idealnie w niezmiennym rytmie. Błogostan. 
Cisza. 
 Tylko pies dziwnie, jakby jeszcze wzmagając, skowytał. 
- Tak Abbotku? 
- Możesz...no jesteś mnichem? 
 Pochylony nad wiadrem Filbert, nie odwrazu zdecydował się odpowiedzieć. Nie 
dosłyszał, nie wiedział, wahał się? 
- Chyba... tak...
 Ostania z książkowych stronic gasła, w jego wzroku. 
- Wydaje się, jestem. 
 Poszedł mu w sukurs Cleuvoux. Spauzował na dłuższą intencję. Ręka prawdziwe 
zadumana, targała sklejoną brodą. 
- Chciałem się pomodlić. Znaczy wyspowiadać...
- Wyspowiadać...Żałuj, i niech będzie ci odpuszczone... 
 Ziewnął. Był śpiący, i nie miał ochoty na bzdury. 


***

 - Wież li jaki to mirakul, zdążyłem na ostatnie moment! Przynajmniej ona, cso 
tam ona, dzieci się uchowają! 
 Carnyxy...
- Cso ty śpisz? Filbert?
- Tak, tak...Co? Acha, nie, nie mów grzeszniku...mów dalej... Bóg słucha...

 ***

 Nasamprzód uderzyły cynki. Podbite basem serpenty. Tak mocarne, wymowne wycie 
aerofonów, wstrząsnęłoby nawet bezuchego kalekę. Doczepił się bębenek, i 
dzwonkowa kołatka. Kulminując wybrzmiewały razem, wespół z tubalnym rykiem 
tradycyjnie myśliwskiego rogu. Hebanowe wrota, skrzypiąco oddały pola 
zdecydowaniu. Trębacze podjęli swe instrumenty, forując jednocześnie pierwszy 
sygnał, do parady. Pokłon. Jak jeden mąż, szczotka, wszystkich nawet damskich, 
ubarwionych toczkiem bądź szpicą głów, zgięła się w unirzeniu. Król nie król, 
szlachcic, wżdy zaplątany przypadkiem błazen. Wszyscy oblizywali po cholewkach. 
Nawet elfy
 Zalayeta był tak zmęczony, i obolały, jednocześnie przepełniony doświadczeniem, 
iż ten spory dlań, bądź co bądź, wysiłek traktował, kategoriami znośnego 
obowiązku. Jako wyrodzony, konserwatywny formalista, wręcz apotyzował 
przestrzeganie tradycji. Uznając ją za podstawę monarchii, i niezastąpione 
narzędzie społecznego "trzymania za mordę". Często powtarzał sobie, że 
egzystencja ładu, jako doktryny, jest ściśle połączona z trzema niezbędnymi jej 
idregiencjami: surową ręką, surowym prawem, i surowym przestrzeganiem tradycji. 
Ten ostatni składnik będąc, najlepiej opartym na jakimś religijnym dogmacie. Nic 
tak jak wiara, nie potrafi przemówić do "zwykłego" człowieka. Choć nie zawsze. 
Może czasami dobrze jest co nieco przemilczeć. "Zwykły", najczęściej nie za 
wiele potrafi z niej przecedzić. A wiadomo, jak nie rozumnie to dalej, 
najczęściej nie myśli, nie zastanawia się, nie drąży. To przecież najbardziej 
istotne. Tak, edukacja jest wrogiem spokoju, a już na pewno religii. Zalayeta co 
prawda, raczej hołdował nauce, ale z drugiej strony co by się stało jakby naraz, 
wszyscy, dajmy na to umni w piśmie? Kto wtedy potrzebował by czarodziei? 
 Policzył do pięciu. Jak wszyscy, równocześnie prostujący kręgosłup. Lata 
praktyki, i dworskiego obycia, spoiły w krwiobieg, stając się niemal czymś 
instynktownym. 
 Weszli razem. Podług spisanego, setkami podobnych uroczystości schematu. Jego 
ręka, i Jej koronkowana rękawiczką, dłoń. Podtrzymywał ją, delikatnie, ale tylko 
w okowach minimum z minimum - etykiety. Nie iskrzyło. Nie czuło się uczucia, nie 
czuło nienawiści. Wszystko takie suche, namiętne niczym usta zgrzybiałej 
staruchy. 
 Larlis, księżniczka na Raos, znana szerzej ze swych...hmn kontrowersyjnych 
inklinacji. Powszechnie, zbyt powszechnie głoszonej abominacji do mężczyzn, 
odbijającej się czkawką nie tylko w tzw.: dworskich kręgach, ale nawet i wśród 
"własnego", z gruntu bezwolnego ludu. Nie miała wyjścia. Jej seksualna 
"ułomność", była doskonałym, wręcz wymarzonym argumentem w bitwie o władzę. Raos 
to co prawda, niezbyt bogate, za to ciekawie położone i, co istotniejsze niemal 
puste, w swych tendencjach odśrodkowych. Poza tym, korona jest zawsze koroną. 
"Każdy tyłek swędzi gdy na stolcu siędzi" - Głosiła ludowa prawda. Zakony, inne, 
różne Athrobusowi, potępiając go, jednocześnie chciwie zazdrościły dawnych 
wpływów. Pchały łapy jak niedźwiedź w pasiekę. Może się sparzyć, a może i nażreć 
na pół tygodnia. Kuszące. Na tyle, by ktoś w końcu zaryzykował. Kmiecie 
roznieśli by na motykach. 
 Młoda, naprawdę śliczna. Jasne, barwy czerwcowego żyta, włosy, opadały falą na 
smukłą szyję. Włos nie do noża, do sierpu - tak ciężki. U czoła, spinał 
wtłoczony w diadem, szafirowy karbunkuł. Symbol społecznej gradacji, elegancko 
skompilowany, z lewousznym, złotym klipsem. I muszelką - broszą, unoszoną 
oddechami odsłoniętej piersi. 
 Niestety imć, okazała się być jedyny, zmysłowym akcentem jej osoby. Chociaż 
nawet i nie. Nikogo nie potrafiła podniecić. Skatalizować. Na weseliskach, nawet 
tych, zgrzebnych, wiejskich, od zawsze ludzkie ciekawości, cieszyły wzrok 
cyckami, jakimi by nie były, albo tyłkiem, jakim by nie był, dziewiczej - 
doprawdy rzadkość - dzierlatki. A tutaj? Nikt nawet nie oblizał ust...
 Jej rozlane białkiem wielkie spojrzenie, wydawało się zatracić swą unikatową 
wyrazistość. Być taką prostą sukienką, z jednym szwem, nawet bez koronki. 
Ubiorem, nie strojem. Albo, dla wykwintnych, nie dosmaczoną przyprawami, 
jajecznicą. Strawą, nie Potrawą. 
 Szkliły się. Musiała płakać. Bezsprzecznie. Jak ktoś by dobrze przyglądnął, 
zapewne dostrzegłby sklejone rzęsy. Jak ktoś by dobrze przyglądnął dostrzegłby, 
rozmazaną delikatnie, ale jednak smugę makijażu. Nikt nie przyglądnął. On też 
nie, a oni woleli jego. 
 Elryk - Król, już wręcz imperator. Marrass, wczoraj Kalandr, dzisiaj Raos, a 
jutro? 
 Kroczyli szpalerem. Sirno i jego korona. Jej głośny, umyślnie podbity metalem 
obcas, i jego z natury już wyraziste oficerki, których wartość w barterze 
dochodziła do nawet i dwudziestu korców żyta, dobitnie podkreślały statut 
przyszłej młodej pary. Te skórzaki, najświeższy snobizm podpuszczki 
Kalandryjskiech nowobogaczy. Z prawa przysługiwały wyłącznie generalicji, co po 
niektórym hetmanom i kanclerzowi. To, że generalicja majaczyła gdzieś w 
zapomnieniu lamusa, marszałek i kanclerz tylko kaprys atramentu, a hetmanów, 
Elryk, w obawie o sukcesje, i rodowe przywileje permanentnie, acz cicho wyrzynał 
- nieważne... To pole do ugoru grupie niedowartościowanych samym już 
posiadaniem, cwaniaków i rynkowych hochsztaplerów. To oni wsadzili go sobie na 
barana. To oni kontrolowali rynek, wywoływali zawieruchy, prowadzili wojny. Tak, 
nie od dziś wżdy wiadomo, iż wojna to najlepszy czas do zbijania kapitału. 
 Z mieszanki staro neftyckich naleciałości, i jednego z dialektów Flandryjskiego 
szczepu Koboldów, ktoś uwił termin "Burżuazja". Brzmiał ładnie, wyniośle jak 
powód do dumy, sęk leżał li w samej transwersji. Brzmiał ładnie, a jeszcze 
ładniej się tłumaczył. Ot niewinnie: "Miejskie bydle". Nic sprośnego, bo któż 
nie lubi wołowinki? 
 Krówki i jałówki, byczki i buhaje, nieważne z jakiej by nie wyleźli obory, 
zdawali się być wymię w wymię, z pod tej samej krasuli wyhodowani. Wszyscy oni 
[one?], lubowali w wszelakiego rodzaju ekstrawagancjach. Złocie, srebrach, 
kaszmir, czy aksamit. Ośmiokonnych karocach, i co róż to nowobudowanym 
pałacykiem, z marmurowym cokole ścian. Tak deficytowym substytucie, szlachetnej 
prozapi. Buty, były tu tylko przystawką, no ale skoro sam król w nich 
paradował... 
 Mieli chociaż równe podstawy. Elryk także, tuczył oko wyuzdaniem. 
 Suchość w ustach. Grubas, nie dzielił z nim tych przyzwyczajeń. Szczególnie 
teraz gdy umilkły trąby, dając jakby asumpt, do szerszego zwarcia szczelin. 
Czarodziej, nie wzruszony na twarzy, pokątnie kopnął Guin - Mien'a, w kostkę. 
Leo skrzywił się, ale nie zapiskał, wyprostował w sekundę. Wiadomo, był 
cukrzykiem, i to zaawansowanym stanowo. Zamlaskał powiekami, popatrzał otępiale. 
Jak przebudzony w zimę niedźwiedź, który opuściwszy gawrę zamiast spodziewanej 
wiosny dostaje soplem przez łeb. On tez lubił sobie pospać, cóż pora jak każda 
inna, dla niego akuratna pora wczasunku, czyli południe. Co go tam obchodził 
jakiś ślub?! On chciał spać, on musiał spać! 
 Co? Co?! - Wespół z przekleństwem, cisnęło się na usta. Aż dziw bierze, oto 
jeszcze przed momentem, pierwszy konfident w kraju! 
 Zalayeta zignorował, skupił uwagę na gościach. Oficjelach, paniskach, tych 
którzy sami się wprosili, tych których wskazane było wprosić, i tych którzy 
okrasili, żeby tylko się wprosić. Nawet na fraucymerze, i służbie. To był w tym 
całym zamieszaniu, najistotniejszy moment. Po ich twarzach, po akwareli emocji 
można było wieszczyć, stosunek do Elryka. Dla niego tik, grymas, to tak jak dla 
elfa przetrącona gałązka. Znaczyły trop. Bezbłędnie lokalizowały, wroga czy 
ofiarę. Co prawda liczyły się też te prezenty, i te wypchane frazesami 
pustosłowie. Jednak swego prawdziwego wnętrza, człowiek nigdy nie jest w stanie 
przekazać najwymowniejszym nawet z gestów. Nie sztuką jest znaleźć orzech, 
sztuką jest dostać się do miąższu. Śmierć, samobójstwo nawet, również bywa 
opacznie przyjmowane. 
 Z tłumu, aż mrowiącego się blaskiem sławetnych osobistości, cedził 
przeskakujące fizysy. Jedne to dumne i zazdrosne, należące raczej do 
przedstawicieli najwyższych grządek społecznej gradacji. Do pokrętnych typków, 
pokroju Aspebergeta, i jego... kobiety [Każdy dzieciak wszak wie, iż elfy nie 
hołdowały raczej monogamii] "Piti" - Ziarenka, ambasadora imperialnych interesów 
Slavii. Do Książąt i arystokracji, zarówno tej z Almo, Flandrii, Raos czy 
jakiejkolwiek innej. Yann Lucin, Tjall z Liddell, zazdrościli tronu. Zazdrościli 
każdemu kto sięgał po władzę, kto obciążał głowę złotym wiankiem. Szczególnie 
ten ostatni, pięćdziesięciokilkuletni, zakompleksiony prawiczek. Cierpliwie 
oczekujący śmierci koronowanego tatusia. Dzień w dzień modlił się w słusznej 
intencji, co tygodnia, regularnie opłacając wypominki. Z miernym skutkiem, od 
półwiecza. No chyba, że za osobisty sukces należy uznać dławiącą go podagrę, czy 
kompletną degrengoladę zarządzanych przezeń prowincji. Tatuś, Ssrass'ra, 
tymczasem kwitł, jak świeży pączek na wiosnę. Rumienił jak faworek, na smalcu. 
Tydzień wcześniej po raz wtóry płodząc mu młodszego braciszka. 
 Arystokracji, od zawsze brnącej ławą do koryta, kolejny raz ostały się tylko 
ochłapy. Tak samo bliższa i dalsza rodzina, zarówno Jego jak i Jej. Kohorta 
nieślubnych bachorów, ciotek, wujków, kuzynów, po kądzieli, po mieczu, po 
protekcji. Runęły zakusy na awanse, runęły zakusy na ciepłe posadki. Małżeństwo 
mnożyło tylko uzurpatorów, nie dając w zamian, konkretnej alternatywy. 
 Kościoły, różne kasty, po części i czarodzieje. Mistrz Selymes, Ingram z Lamk, 
czy ten, wyznaczony do dzisiejszej koncelebracji Biskup TaQulli. Wszyscy oni 
czuli przeciekającą palcami koniunkturę. Zazdrościli, nie nienawidzili. 
Uśmiechając się, bijąc w pokłony. Albo tylko, tykając upstrzonymi, jak 
wieńczenia pomników ptasim łajnem, sukniami. Powyciągany gdzieś z piwnicy 
fraucymer, damy i te "niedamy". Dworu i ulicy. Księżniczki, hrabianki. 
Najczęściej tęgie, nie tylko w języku, spasione, w najlepszym wypadku 
korpulentne. Przepełnione były pożądaniem posągowej tali Larlis, jej włosów, 
pozycji, męża. Przystojniaka jak cholera, o pełnej kasie, i szczodrej ręce. Tak 
niepospolitego, tak innego od ich własnych wybranków. Zdawały się tylko 
zapominać, że to one właśnie tworzyły, ramy tej pospolitości. 
 Po drugiej stronie, w opozycji zawistnej malkontencji, krył się, a raczej nie 
krył, wręcz eksponował swą obecność, spory legion wszystkich tych 
niedopieszczonych jeszcze "pochlebodawców". Tacy to zawsze, skorzy są do 
uniesień. Łapczywie wychwytują nawet pomyj dobrego słowa, czy nagrody. Łasi na 
tę szczególną zakąskę cukiernika, sami, jako czeladnik doskonalili przepisy. 
 Adulatora, rozpoznawało się po szczególnym rodzaju duserów. Bez pudła. Ich 
afektacje, ich uniesienia, były wręcz sprośnie słodkie. Odrealnione, jak senna 
majka. Miód, wanilia, cynamon, goździki, bita śmietanka z gruszkową marmoladą. 
Wszystkie one przekładały, maślany biszkopt, fantazją wykonania, i sumą 
indrigiencji. Było pyszne, najlepszy sposób na pozbawienie się obstrukcji, 
rzygałeś słodkością jeszcze przez dwa dni. To i tak nieźle. Po ichniej 
mieszance, mógłbyś już nigdy nie dojść do siebie. 
 Każden jeden i każda jedna z nich, prezentowała skrajnie różne warstwy 
społeczne. Byli tu wszyscy. Istna, wręcz kosmopolityczna horda. To trochę tak 
jak z burdelami. Za dnia usta są przepełnione purytańską moralnością, by gdy 
tylko napłynie mrok, lizać kołatkę cichodajnej rozkoszy. Był więc głodzień 
nobilitacji, jakiś wysłużony wojak. Był kamerdyner, wzdychający przynajmniej do 
lokajowych apanaży. Były marszandskie dziewczęta, córy kandydujące na damy 
dworu. Była nawet ubiegająca się o państwową dotację dla swego instytutu, 
czarowniczka, Zelda. Bliska Zalatowemu sercu, nie z uwagi na swe bujne kształty, 
raczej na ciekawość, nazwaną nawet kiedyś "korespondencyjną". Otóż owa Zelda, 
jako rektor katedry astralnej, królewskiego Instytutu Alchemii i Badań 
Lunarnych, rywalizowała z nim, i to z powodzeniem, o miano "primus inter pares" 
całej ich zawodowej kliki. Znając Zeldę i jej przedsiębiorczość, Zalayeta był 
wręcz pewien, że jej się powiedzie. 
 Byli oczywista kupcy, śmiejący się do wolnizn podatkowych. Płatnerze, i 
pracownicy monetarnych mennic, z uwagą oczekujący, nowin o frontowych 
niepowodzeniach. Tym chodziło o zapasy i kontyngenty. Z ekonomicznego punktu 
odniesienia, wydatek na łapówki, na zaproszenie koncelebracyjne, był ledwo 
nieznaczącym splunięciem, wobec spodziewanych wpływów. Procentowej partycypacji 
wody, w ludzkim organiźmie. Największe wazeliniarstwo, bez sprzecznie, należało 
jednak do niezbyt mile witanych Krasnoludów. Pokurcznym braciom, niewyobrażalnie 
bogatym faktorom bursztynu, bezsprzecznego uroku dodawały inkrustowane brązowym 
jantarem i agatową miazgą, zęby. Szczyt szczytów, elegancji i wyuzdania, nawet 
tutaj uchodziły za obrzydliwe. 
 Innych, niezależnych i naturalnych jednostek nie było prawie wcale. Nawet 
strażnicy, czekając na nagrodę, musztrowali z wyjątkową sztucznością. Do 
ostatniej z grup, mag zaliczał bez sprzecznie tylko siebie, błazna, i diabetyka 
Guin - Miena, znowuż mamlącego senne "krajobrazy" To nie wszystko, także 
Artjana. Króla - marionetkę, Artjana LoMollard. Ten zmęczony życiem człowiek, 
stał zszarzały jak gradowa chmura. Mimo honorowego przydziału miejsc nie 
potrafił się uśmiechać. Zdając się smutnym, wręcz przygnębionym. Trzymał pion, 
sztywno, prosto, ale wzrok miał wbity w podłogę. On nie musiał się już nikomu 
łasić. Jemu Sirno już kilka dni wcześniej odebrał wszelką motywację. Przyjechał 
tutaj, przyprowadził swego głupawego synka, w nadziei na konsultację, na 
wstawiennictwo u elfów, czarodziejów, mistyków kogo bądź. Liczył... Wszyscy oni 
tylko kiwali głową. Stan jego synka, nie rokował nadziei, nie rokował ani na 
poprawę, ani na dojenie forsy z niewykonalnego zadania. Kiwali głową, tak i on 
teraz kiwał, co jakiś czas mocniej tylko przyciskając do piersi, wiercącego 
przedeń chłopca 
 Było ich więcej. Znacząco, jednak nie warto o mich wspominać.
 Walet spojrzał wymownie na TaQulli. Biskup, zdecydowanie bardziej podniecony, 
niż to mogło by wynikać z wyznaczonej mu odgórnie roli. Cały dygotał, jakby to 
on, nie król miał za chwilę stanąć na kobiercu. Jakby to on za chwilę, miał 
usłyszeć sakramentalne, a przerażające "...i nie opuszczę cię, aż do 
śmierci...". Brr, stos rytualnych formułek, tak często, zbyt często odświeżanych 
w myśli, zbił się, zamieszał w niekształtną masę. Kiełbie we łbie. Początek 
przechodził w koniec, koniec maszerował na start, środkowa część inwokacji 
zaszemrała inną, o zgrozo pijacką przyśpiewką. Kark sztywniał, ręce wilgotniały. 
Sługa dał mu ukradkowy sygnał, "trzy sekundy, i wchodzisz". Doświadczenie, lecz 
czy wszystko można przewidzieć?
 Walet miał lepiej, przynajmniej czytał z kartki. Teoria. Westchnął bezgłośnie, 
gniotąc zmierzwiony do granic detaszowania, pergamin. Atmosfera, powaga, cisza, 
sztuczność ceremonii kłuła w oczy, postronnego obserwatora. Lecz jak już 
wiadomo, postronnych nie było. A jedyny, w miarę jeszcze trzeźwy umysłowo 
"widz", robił wszystko ażby tę sztuczność, jak najprościej sobie wytłumaczyć. 
 Laufrzy, ponownie podjęli trąby. Bębniażom, ramie przedłużyło pałeczką. 
 Elryk, Larlis, ciągnący z tyłu weselny orszak cherubinowych chłopców, 
kontrastowo - kruczych dziewczynek już, już doszlusowywał do ołtarza. Już, 
już...Teraz. Kolejny znak. TaQulli nabrał do płuc...Teraz! 
- In nomi...
 Wtem coś świsnęło ponad głowy. Błyskawiczna smuga. Sztylet, jeden, drugi, 
rozdarcie powietrza. Sirno nie zdołał się uchylić. 
 Po sali rozpuściło się patetyczne aaachhh, i zadziwione oooochhhh. Stojąca z 
brzegu szlachcianka, najnaturalniej w świecie, wydarła się w niebogłosy. 
Następnie, znacznie mniej już naturalnie, zdążyła jeszcze westchnąć i dorzucić 
swe oryginalne "aaaa". Po czym artystycznie przywitała się z marmurem. Zemdlała, 
tak jak to zwykle mdleją "Damy". Wyraziście, acz bacząc żeby tylko broń Boże nie 
zmierzwić rąbka sukni. Momentalnie znalazła naśladowczynie. Tak więc tedy każden 
nie będący chamem mężczyzna, podtrzymywał nie tylko na duchu, swą wrażliwą 
oblubienicę. 
 Larlis nie zemdlała, acz to ona miała najznaczniejszą sposobność. Może jej nie 
miał kto podtrzymać? Jedno z rzuconych ostrzy chybiło ledwie calem, trzaskając 
górującym na głową diademem. Drugi wąż kropnął wprost w Elryka, na korpus, na 
pierś. Król zachwiał się. Raczej z zaskoczenia niż bólu. Pomyśleć, rano tak 
narzekał na ciężar tej plecionki!
 Kolizja porwała go na dziecięcy orszak. Pisk i gwar. Kto?! Skąd?! Potoczył się 
cherubinki. Wtem jak z podziemi, nie wiadomo kiedy, czy wcześniej, czy później 
zmaterializował się i napastnik. Postura, gęba, szata gwardzisty. Jak tykwy, jak 
woskowe lepianki, minął gapiów. Skoczył na perorowany kobierzec, mgnieniem oka 
był już przy epuzerze. Na wyciągnięcie ręki, na cięcie klingi. Sirno spojrzał mu 
w twarz, przeraził bardziej desperacją tego człowieka niźli wizją swej śmierci. 
Mógł to zrobić. Tamten się zawahał. Po raz ostatni w życiu.
 Z ukosa, trzymający poprze tłum prostacki kapturnik, gdy wszyscy, jak wszyscy, 
nie raczył nawet uniżyć, nie chybił. Nie rozpatrywał nawet kwestii posiadania 
czy nie kolczug. Nie zastanawiał się, bo i nie musiał. To był cug bezwarunkowy. 
Jego celność...naiwnie proste? Nóż, jak gabarytowo ze trzy kordelasy przerył 
gardzielą. 
 On? Mnich - Athrobus bez dwu zdań. 
 Napastnik? - gwardzista, żachnął, o dziwo dobył jakiś dźwięk z niemal 
przepołowionej szyi. Runął tuż obok króla. Potulnie już jednak, jak baranek. 
Brzdęk, najpierw głowa, a po długim wydawało by się sztucznie długim milczeniu, 
brzeszczot. Opuszczone strachaniem, kwietne wianki kruczych druhen, zabarwiły 
się jednobarwnie. Monotonną, acz wyrazistą czerwienią. 
 Wszystko to w trwaniu, może nie trzy mrugnięcia powiek. Na środek gdy, już po 
wszystkiemu, wyskoczyło w katedrę kilku mundurowym. Akuratnie - tak samo 
przebranych jak trup. Goście, jak owce przez juhasa rozganiani, postąpili się w 
tył. Jakiś mały krzywonosy typek, czął paskudnie kląć i dyrygować strażnikami. 
Momentalnie, szlag trafił całą atmosferę. Zalayeta znał go. Bardzo dobrze. To 
Snorr, w ciąż bez sukcesów, wciąż tyle lat na służbie! Kapitan, cha!
 Snajper - majak - znikły.
- Panie...!? Co ci, jak...
- Doskonale, a ty? 
 Strzepał kurz. Choć drwina - to po prawdzie, nawet przy wrzecionie więcej 
ryzykujesz. Z czarta zrodzony łotr!
- Ja...eee....
 Mag opatrzył spojrzeniem mnicha. Popatrzył w stronę bohatera. Zajrzał w to 
miejsce, lecz dotknął pustki. Popatrzył po Guin - Mienie, jeszcze bardziej 
zdezorientowanym, boć, oczywista, dopiero wybudzonym. Popatrzył po sobie - 
Gdzie? - Zapytał - Gdzie JA byłem? 
 Cuchnęło, ale nie kapustą. Ktoś najzwyczajniej w świecie popuścił w portki. I 
nie był raczej wysublimowany w swym geście. 
 Elryk stał już na nogach. Larlis stała, dzieci, podnosił się damski korowód. 
Król nie bacząc na nic, na pytania, na indagacje momentalnie utkanego, jakby z 
powietrza cyrulika, górował nad martwy ciałem. Obrócił. Nie nogą, o dziwo, ręką. 
Znał. Znał! 
 Snorr darł mordę, bezlitośnie. 
- To Godglory.
 Powiedział niepewnie. Odważył, zaznaczyć jeden z żołnierzy. 
- Godglory? Godglory...
 Powtarzał, wiosłował pamięcią Król. 
- Tak Adler Godglory! To nasz! Służbista jak ja! Nie przebieraniec! My z jednej 
wioski, 
z jednego punkta się zaciągnęli!
- Godglory... 
- Jak wspominał już! Alder ci on. Jego siostra, na zamku u Pana za damę robiła. 
Fraucymer, psia mać! Ale padła, zabiła się. Ludzie gadali, że ktoś ją sztyletem 
paskudnie pochartał, a i odtąd on ci cosik... 
- Wiesz coś o tym?
 Snorr obruszył się bezsilnie.
- Zwykła kurwa, co tu dużo gadać!
 Zawyrokował autorytarnie, i bardzo dystyngowanie, w swoim charakterze 
Szeregowy. Co wrażliwsza z dam już, już gotowała się do "zejścia". Jednak nie 
było komu poprowadzić. Pozostał ino, pąs. Larlis, tylko ona, jakaś inna. Jakby z 
zupełnie innej bajki. 
- Racja racją, bezwstydnica do łoża lazła, jak giez do łajana! 
- Ona...Godglory...Co jest! - Poderwał się, ożywił nagle Sirno - Co tak, 
stanęliście! TaQulli kontynuujemy. Pozbierać mi to ścierwo z podłogi! Ślub 
przecież mamy, minstrele grać! 
- Ależ...
-Grać!
 Śmierdziało, ktoś popuścił w portki .Zabawa się przedłużała, trzeba więc i było 
sobie jakoś ulżyć przed ucztą. 
- Coś, się stało? Coś przegapiłem Zalayeta?
- Nic drogi Leo, najzupełniej w świecie nic się nie wydarzyło. Jest świetnie, 
wspaniale!


***
 Larlis - Przyszła królowa skręciła paskudnie rzepkę, Kolano. Bestialska 
posadzka! Cicho, nie pisnęła, nikt nie przyuważył. Bo nikt nie patrzał .Nie 
poskarżyła się, nie mówiła, bo i nie nawykła od przyjazdu gadać. Nawyknie, juści 
sakramentalne wyzna "Tak..." 

*** 
Był pokurczny, więc dwu chłopa z ledwością zdało sprawę. Za nogi golasa, 
rozhuśtać i wio - poszedł w piec! A co tam! Ważne, że spokój. Ważniejsze - nie 
trzeba i tłuc oskardem mogiły. Jeszcze li tylko wpisówka u brygadzisty - i 
wiśta, wolny wieczór!!
- Śmierdzi!
- Z początku, czekaj aż ogień bebechy przeżre.
- Tak?
- Lata praktyk, przyjacielu!

***

- Jak tam u ciebie, chigh?
- Czuje...że to mnie, dzisiaj stąd wyniosą. 
- Błąd, błąd mój Cześniku, chigh...
- Błąd?
- Ono błąd. Wiesz li, to dopiero początek, a zanim się do wina dorwiemy to ho, 
ho, chigh... Czasu braknie. Mówię, od spusta się nie odkleisz! 
- Tuszysz? 
- Nie, nie, to nie dla mnie. Nie mam teraz, chigh czasu myśleć...Zapodaj mi tu 
salaterkę co? Tak, tak tę z goloneczką. 


***

 Na wąskich, stłoczonych do granic możliwości uliczkach gotowało się jak raki 
ukropie. Jak krochmal we wrzącej bali. Kobiety, nieliczne dzieci, starszyzna, 
gdzieniegdzie gwardziści, gdzieniegdzie grodowy czy kupiec. Pokosie, miazga 
trupów. Leciały tynki, płonęły strzechy, runęła sztukowana kamienica. Żagiew 
biła już nad barbakanem. Dostali się, zdławili opór. Budynek tonął w 
złotokrwistych łzach. Trawił na poły żywych, na poły dorzniętych obrońców. Kto 
dychał, skakał oknem. Kto żył modlił się o śmierć. 
 Skwarki, topiony tłuszcz, i spalenizna. Jak to w rondlu. Schronili się tutaj, 
niedobitki z murów, obierki już, nie pasternaki. Naiwnie liczący na przejście, 
na konotację z resztą warowni. Tunel żywnościowy, podziemne połączenie - dawno 
odcięte. Zamkowi zawalili wejście. Nie miało być odwrotu. Nie mogło być odwrotu. 
Rondel i przykrywka. Tryskająca para bezradnie unosiła wieczko. Trumny?
 Lec albo zwyciężyć! W imię...w imię.
 Jakiś jeden, ostatni z "poświęcających", jak nadybany w noże przez mysliwca 
lis, rąbnął zezłogowaną w tunelach naftą. Tąpnęło, jakby firmamentem świata. 
Zapasy wybuchowej mazi, oliwy, smoły, siarki, gruchnęły zwiastunem kataklizmu. 
Żołnierz - czynu Księgowego Mesjasza, wysadził się w powietrze. Pogrzebał siebie 
i mnóstwo, kropelkę w nieprzeliczonej masie, protagonistów. Na wierzchu, między 
murami, znowuż Księgowo, rozstąpił się grunt. Krater otwierał swą paszczę. 
Tumult, krzyki, nie słychać...Płacz nie daje pogłosu. 
- Lec albo zwyciężyć! - Wyrecytował zapalając ląd.
 Walczyli, lecz już nie było z kim. Walczyli, tłukli się między sobą. Tym 
niemniej, wżdy ostał się jeszcze jeden budynek. Największy, najlepiej umocniony, 
broniony, ostatni. Z pewnością ostatni... Duża, kamienna podmurówka, ratusz, 
więzienie, cytadela, nie wiadomo. Skumulowały się tam, szczególnie dokuczliwe 
kusze. Trochę łuków, i przekleństw, błagania, i modlitwy, szczególnie tych 
najzagorzalszych, neofitów ostatniej chwili. Obietnice i przyrzeczenia. Zgrzyt 
uwalnianych cięciw. 
 Liewellyn stał odsłonięty. Goły, tylko z łukiem i przewieszonym przez kark, co 
rusz opróżnianym kołczanem. Po środku rozbieganego placu. Siekł grot za grot za 
grotem, odważnie mierząc po oknach, i odwalonych w murze, nie tyle walką, co 
permanentnym zaniedbaniem, wyrwach. Dostali rozkaz - nie palić. Dostali - nie 
niszczyć. On, jego bracia i jego siostry, ale co na to reszta? 
 Elfy mierzyły już z każdej ze stron. Otoczyły, waliły, padł kolejny obrońca. 
Upadł kolejny napastnik, już, już...Liewellyn dostrzegł, przycisnął do policzka, 
niemal bez celowania, wzrokiem wyobraźni szkicując obraz kolejnego trupa. Już, 
już... Sypnęło, piaskiem po oczach. Myśliwce nie zwierzyna. Zza winkli, 
wmieszali się w tłum, wypłynęły kaptury. Każdy z mieczem, każdy z miotającą 
wybuchowe pociski procą. Dostrzegł kilku, może z dziecięciu, nie zliczył. Nie 
zdążył, tak zwinne. Żmije!
 Ignorancko poskąpili uwagi rozbestwionemu pospólstwu, dziesiątka szczęknęła 
krzyżowaną stalą. Zaskoczone pięknolice oblicza, nie nawykłe stawać pod murem. 
Poleciały groty, popłynęła nieludzka krew. Z jednej, z drugiej, z czwartej 
strony. Szybcy, diabelsko szybcy. Młoda elfka, jej aksamitne szamerowane włosy 
nabierały mocno już, intensywnie truskawkowej ogłady. Upadła. Na rozbitym w 
wieczności policzku, ujawnił się jeszcze odcień uśmiechu. Ekstaza mordu, 
podniecająco wprowadzała w trans. Uśmiechała się. Dobrze. To najlepsze z 
możliwych "zejść". 
 Zaskoczony. Standardowo. Liewellyn nie stanowił chlubnego wyjątku. Tarcza, cel, 
mnogość uciekających retrospekcji. W kogo? Gdzie? - Zmitrężył. Sekundę za długo 
- Kto? Sypnęło z cytadeli. Kilku z tak niedawno przecież, zapoznanych 
towarzyszy, właśnie częło skręcać w konwulsjach. Carnyxy! Carnyxy! - Jakby 
usłyszał dziewicze wołanie. Carnyxy! Carnyxy! - preludium epitafi. 
 Jełop jakiś, nie obaczył dobrze, kilku jełopów przetoczyło się siłą tarana. 
Samym czołem bagnistego klepiska. Krzyczeli, odmawiając atencji rozgrywanemu 
przedstawieniu. Ten w awangardzie spieprzał, reszta jak rozrywka za lisem, 
goniła. Chyżonodzy rozryli, wżdy zagubiony tłum. Brzechwy i brzeszczoty. 
Liewellyn zachwiał się pod naporem. Upadł, acz nie samotnie. Nakarmił usta 
breją. Napierająca nań kobieta, fiknęła paradnego kozła. Jemu, przez głowę, na 
plecy. Z sączącej, jak dziurawa zapora szyi, straszył żelazny kikut. 
 Wróg czy przyjaciel? - Zapytał w myślach. Nieważne, tak samo pobudzał do 
wymiotu. Szaruga zmysłów, tylko niewyobrażalnej sile woli zawdzięcza, że nie 
doświadczył zbawiennego stratowania.
- Uratowany?  
 Nie odpowiedziała, a on nynie tak mocno zapragnął jej towarzystwa! 
 Kontrofensywa. Ustawicznie ponawiany kontratak. Okapturzeni napastnicy, cięli 
jak w sianokosach. Miecze jak kosy, noże to sierpy. Łagodnie, ze zwiewnym 
zacięciem. Lecz żniwa są chyba tylko raz do roku?! 
- Mnisi. Athrobus. - Potwierdził bez wątpliwości. - Są, czarty! Puścił diabelski 
ferment. 
 Mocniej objął cisowe łuczysko. Horda nie dawała możliwości. Nie mógł strzelać 
Nie mógł doliczyć rozproszonych kapturników. Uszy, wzrok. Jego elfie 
postrzeganie wyłowiło z zupy, przypasowany oczekiwaniom, kęs. 
 Specyficzne ukłucia. Krótkie, wyraźnie różne od dotychczasowych. Świergot 
kling. Nad falującym pandemonium, zawirowała futrzana czapa. Kołpak, chyba to 
tej właśnie prozapi, przypisany był futrzany misiek. Dziwne, z pewnością ludzkie 
nakrycie głowy, nie udawało. Galop kręconym slalomem. Ułamek zwątpienia, i 
kontynuacja. Łowił, łowił szturchany. Nie słyszał, jednak śmierdziało mu krwią. 
 Kolejny elf zwalił się na grunt. Nie wiadomo skąd, nie wiadomo jak. Strzały 
darły piorunem. Tuż nad głową. Muskały karkami, selekcjonując rozbestwione 
hultajstwo. Dzień czy noc, jednolity bazalt, a celność zaskakująca. Podniecenie, 
żar walki, duchota i przesyt spalenizny. Mimo że mróz, że smagał roztańczony 
halny. Pot sączący się porami, mieszał ze spieczonym naskórkiem. Niczym, dym z 
tłuszczem podwędzanego salcesonu. Wilgotna ręka - Wiedział zły omen. 
 Przymierzył, znowu, filtrując byle cel. Doczekał się bardzo szybko. Wtem wyrósł 
przed nim, jak czyrak na tyłku, "jeden z tych dziesięciu". Szybko, i 
bezproblemowo rozbroił Liewellyna. Ciachnął środkiem, jak najmocniej, by złamać. 
Kompozytywny cisek nawet nie jęknął miażdżony. Kaptur zrepetował błyskawicznie. 
Z szybkością kobry, liznął na korpus. Krok w przód i balans. Elf mienił się 
chyżym, jednak sprawność kapturnika była wprost imponująca. Athrobusa, 
bezapelacyjnie, Athrobusa 
 Zdołał był jeszcze jakoś uciec, uchylić się w tył. Zasłonić instynktownie 
szkieletem łuku. Garda to raczej marna. Zamarzył o sztylecie. Zamarzył, wiedząc, 
że zbyt późno. Miecz - harcownik, kropnął zdradziecko, z dołu, pod ramię. Niemal 
filetując ciało od kości. Liewellyn zgiął się rażony, a opadające ostrze 
bryznęło jeszcze zaprzęgniętymi do ciska palcami. Przez ułamek sekundy, nawet 
nie poczuł bólu. Przemęczone walką odruchy, jakby czekały w nadziei finalnego 
rozwiązania. By już na zawsze, raz a porządnie szarpnąć, i skonać. Wyspać się 
wiekami. 
 Nie doczekał, lecz i nie wył. Sam usłyszał ryk. Przez szeroko zamknięte 
źrenice, dostrzegł górujące nad nim twarde, męski "oczęta". Opadający na czoło 
kołpak, uśmiech. Szast, prast, brzeszczot! Towarzystwo w konaniu. 
- Czyż nie mówiłem ci kiedyś, ze kocham elfy?
 Będę żył? Czemu? - Zagmatwał, ale krew nie dochodziła już chyba do mózgu. 
 Fleury, istotnie uśmiechał się, widząc ponad głowami tłumu, forsującą na 
koniach odsiecz. Uśmiechał się. We właściwym momencie. Posiłki zawszę zjawiają 
się poniewczasie. Lecz czyż nie prawdą jest krótka implikacja, że jeśli już 
umierać, to lepiej we własnym wyrze? Ze starości, czy dajmy na to, na kiłę czy z 
przejedzenia? 
 Sielak jakiś, rezolutny i wyjątkowo sumienny poprawił drewnianą nahają. Nie 
certolił, ot zapobiegawczo. Rzekł byś, prewencyjnie. Co tam mu elf, miał cekina 
w uszach! Liewellyn, padł jakby mu kto dąb na głowę spuścił. Ułożył się 
grzecznie, szeregowo. W tak zacnej kompanii! Po prawej rozpłatany mnich, po 
lewej kobieta z grdyką jakby na szaszłyk preparowaną. 
 Nie było już tedy LeBona, gdy sielak oprawiał kordelasem, nad urżniętą, tuż 
przy skroni małżowinę. 


***
- Ależ ten ciężki! I cuchnie, niczym...fuu!
- Ciężki, ciężki, a coś ty myślał, że nie? Jak mu baraniego udźca pod nos 
podstawili to tak długo męczył, aż zsiniał. 
- Ale zjadł?
- A juści, że zjadł! Nawet szpika nie oszczędził! 
 Obajdin z Ritsmą, wlekli za ramiona, urżnięte do nieprzytomności jakieś 
rozpasane baronisko. Pamiętali, że barona bo ten często wzywał i adorować kazał. 
Podkreślając z uporem, jakoby lecząc tym zahamowania, a może dla kurażu, tytuł i 
pokrętne jak barani czaban, imiona. Pasowały, jak ulał do wymoszczonego ciastem 
ucha. Pieczęci jaką stempluje się bydło. Ot, po prostu zasnął sobie 
niedojedzonym torcie. 
 Psy tępiły zęby na wapieniu, gryząc się o walające tu i ówdzie ochłapy. 
Największy z nich, przywódca, wgramolił się na środek ławy, gdzie 
bezceremonialnie, bez pośpiechu łakomił podeschłą, grasice. Dwaj, towarzysze w 
służbie Ritsmy, pakowali do wspólnego worka resztę jeszcze zdatnych do 
konsumpcji wiktuałów. Kolejny zlewał do salaterki ciężkostrawne sosy, a 
najprzyjemniej z nich doświadczony miał mieszać w jedność ostawione na 
zmarnowanie trunki. 
- Gdzie go damy? 
- Walnie się na jakiejś pryczy w komórce. Albo nie, dawaj tutaj, zaciężki by go 
nosić. Sztuka mnie już w krzyżu! 
- Na klepisko? Jeszcze ci wilka dostanie aboć wrzodu... 
- Co mnie to...dawaj, dawaj. 
 Rąbnęli na kamień. Niemal wymiarowo poprzez środek kuchni. 
- Jak tam? Tyle roboty jużem dawno nie doświadczył. 
 Obajdin przejechał rękawem po skwierczącym potem, czole. 
- Oj, pofolgowali se pany, pofolgowali! 
- Ino Elryka mi szkoda. Odpaść tak wcześnie, na własnym weselisku...
- Racja, ta jego ta, ta...no...Toć to przecie noc małżeńska! A badaj, na pokoje 
wyszła sama... - Taak... a wyżyj, że przez okno, miesiąc wszak jeszcze nie 
zanikł.
- Kusisz los tym języczkiem, oj kusisz! Bacz aby ci przedwcześnie go, razem z 
głową nieprzykrócili! 
- A co mi tam...! 
- Racja, i tak do chłopów nie chętna.
- Nie bój, nie bój! Chłopa po prostu nie nabadała. Ej... Choć napijemy się, bo 
nam tam wszytko psie syny upuszczą. Tak noc nie skonsumowana, taka noc... 

 ***
 
10. 
"Lady i Cierń"
Cierń -"Żyjemy w stadzie, by umierać w samotności. Jak ja, teraz."
Lady - "A jesteś pewien, że próbowałeś? Że wszyscy cię opuścili, zrzędo?"
Cierń - "Jego wina...nie mogłem się przeciwstawić, pani."
Lady - "Tak jest najłatwiej." 
Cierń - "on nie dal mi sposobności być innym."
Lady - "Miałeś ją , po stokroć, i po tysiąc..." 
Cierń.- "Tak?" 
Lady - "Oczywiście! Jak wielu, zbyt ambitny by schylić się po nagrodę!" 
Cierń - "Nie pani, tchórz raczej, strachający się ludzkiej dobroci"
Apokryf, przepis z epigrafu nagrobkowego. Imię nieboszczka - "Miliony" 
 - Jak tam nasze sprawunki...Zoldar? 
 Berry wpierał na dłoniach przyciężkawą głowę. Nie patrzył, ale doskonale 
wiedział któż tak niemrawo przycupnął na zydlu. Zagadka nie był trudna, a i 
wybór wielce ograniczony. 
- Zoldar? Po coś przylazł?!
 Powtórzył, bo dziadek nie grzeszył już dobrym słuchem. Kiedyś, bardzo by się 
pieklił, a teraz? Przyzwyczajony. Palce dłubały oczy. Były sztywne, drętwe. Jak 
cała ta masywna warownia, skostniała taką pustą przestrzenią, próżnią po 
wydłubanym przy mumifikacji, umyśle. 
- To już nie potrwa długo panie. - Chrząknął dziadek poprawiając, chyba 
odruchowo, trzymające nosa, binokle. 
- Nie potrwa długo, co to ma znaczyć nie potrwa długo?! Wiem, wiem, nie 
przypominaj! Doskonale wiem... 
 Nie przypominał. 
- Wysłałem przecież kogoś. Gdzie się podziewa? Miał ściągnąć tego konsyliarza, 
chyba już ze dwa świtania przeszło?! 
 Błazar lubił gadać sam do siebie. Wsłuchiwanie się w swoje słowa, stanowiło 
dlań wręcz erotyczną podnietę. Kobietę! Mógł się był z nimi sprzeczać, smucić, 
wychwalać, a i nawet gdy ich za dużo, także grały, inszą, acz wartość. Chuć tedy 
ewaluowała ku nienawiści Nienawidziłeś jej natrętu, lecz gdyby tak ostać sam? 
Zupełnie jak z człowiekiem! 
 Z autopsji, najlepsze efekty rodziły się jednak przy łączyłeniu słów, w komplet 
z lustrem. I kufelkiem. Nie przeszkadzało, że wciąż ta samo morda. Przyzwyczaił 
się. 
- Nie wrócił, pewnie... 
- Zwiał.- Dokończył. To wystarczało za cały komentarz. - Dezerter...kolejny. 
Ech, chowasz coś tam jeszcze za pazuchą, Zoldar? 
 Mnich wzruszył beznamiętnie ramionami. Westchnął, a może ziewnął? Szary czół 
się nieswojo. Z początku nawet z trudem przechodziły mu przez uszy, gdy ten 
stareńki, siwy człowieczek, wierny bohater o psiej mentalności, i identycznemu 
sercu, krygował się przed nim. Uniżał nieskalane Ja, jednocześnie gloryfikując 
właśnie jego. Nie zachodziła tutaj jednoznaczna analogia, namaszczająca Berrego, 
tylko i wyłącznie podług gwoli Lezro. Nie, Zoldar z własnego przekonania stawiał 
mu ołtarzyk. Przecież nie próżno, nadzieja umiera ostatnia! Chociaż ta, wydawała 
się być martwą na długo, długo przed nominalnym poczęciem. 
- Ach, powiedz, czy to mnie tak tylko czy rzeczywiście taka zima nastała. Jednak 
nie? Może i racja, w sumie od...od kiedy nie wylazłem z tego muru? 
 Gdy tak siedzieli, nic nie mówiąc, zdało się iż w dormitorium hulał wiatr. Że 
środkiem, refektarza gwizd ścigał się z jękiem. Że refleks gdzieś, jakiś 
piorunów, kład cień, na czarne, pochodniowe łebki. Oddychali głośno, irytując 
nawzajem. Ta cisza krzyczała, jak natręt - rym, w wymęczonym repetą umyślne. 
- Czemu Istvan nie podchajcował? Brr, okrutnie zimno! 
 Wybrzmiało jak echo - nomen omen - w kościele. 
- Istvan też uciekł, panie. Na lepszy świat. Przefiknął przez mury, i tyle co z 
niego zostało. Nie ma pieniędzy, nie ma drewna, nie ma komu narąbać. Tylko przy 
Mistrzu rozpaliłem. Prześcieradła, i sukmany kopcę. On wszak taki już słabeńki, 
a nawet kordiału nie ostało... 
 Musiałem zapłacić. Musiałem. Teraz nie ma już nic. Skończone jak opowiadana, 
przed snem, oskubana z pointy bajka. Za długa by oczy słuchały. Pozostał tylko 
czas. Wyczekiwanie.
- Idę się zdrzemnąć. Och, w taką noc, człowiekowi tylko głupoty do łba 
przyłażą... 
 Palce zacisnęły się na knocie. Zoldar odstawił świeczkę, wyjął z oblepionego 
woskiem kandelabru, pozostałość namiastki paleniska. Nynie, raczej 
niespodziewanie przyszła mu ochota by jeszcze trochę powiosłować przed snem. 
Cóż, sam nie wiedział kiedy, jak długo mitrężył przy stole, w każdym bądź razie 
gryka zdała się już na dobre przywiązać do miski. Jak łyżka do blatu. W innym 
wypadku, brudas do wszy. 
 No to się, nie najem....dla ciebie Panienko. Weź te pokutę, za niego, przez 
kwadrę wyrzekam się pokusy. 
 Zamknął, pierwej znacząc umyślnie stronę, książeczki do nabożeństwa. Ostatnimi 
czasy, czytywał praktycznie tylko taką literaturę. Twórczość liturgiczna, psalmy 
ukrywały w sobie masę najgorszych okropności. Co chwilę ktoś w nich ginął, co 
chwilę zdradzał, knował, dopuszczał najczarniejszych wykroczeń. Symptomatyczne, 
wszystkie jednak kończyły się arkadią. Umoralniający akcentem, dającym, jak 
smuga w chmurną noc, nadzieję. 
 Westchnął. Poczłapał ku drzwiom
- On umrze...
 Udało się zatrzymać. 
- ...Prawda?
 Zapytał, naiwnie oczekując negacji. Staruszek szukał ukojenia, u niego, u 
niego! 
- Nie wiem. Doprawdy nie wiem.
 Skłamał, obydwoje wiedzieli, że to kłamstwo. Pytanie rodziło się jednak zgoła 
inne, czy to w jakimkolwiek stopniu mieniało postać rzeczy? Wiara wszak, sama w 
sobie, w cokolwiek jest niedorzecznością.
 Paradoks.

***

- Gdzie to?! K...a...la?!
 Alwen usilnie próbował zasnąć. Porachował chyba z legion baranów, ale oczu nie 
zakleił. Rogate łby beczały mu usilnie w środku głowy, jakby dopraszając się 
udoju. Stary tryk dyrygował swym churałem, o niebo lepiej niż ujadający u boku 
pasterza, pies. Kurwica wzbierała, lecz jedyną drogą dania upustu emocji, był 
właśnie sen. Sztuczny czy naturalny, nieważne. Z drugim sposobem nie wychodziło, 
a chrzcząc łbem o ścianę nabawił się tylko krwiaka na potylicy. Oniryczna 
podpucha. Jeszcze bardziej wrzało. Beztroska. Mulryńczycy grali imitacjami 
wyrzeźbionymi z łupek muru, w kości. Ani oni, ani Alwen, Kertz, czy "lotny' 
szczęściarz, Gandzia, zdali się puszczać mimo uszu, a nawet mimo nosa 
rozgrywającą się poza kratkami tragedię. Chciało by się rzec - 
"Transcendystycznie" 
 Cuchnęło, w piwnicy wręcz dusiło unoszonymi na powietrznej fali skrawkami 
spalenizny. Walczący, może to te niedorachowane barany, darli pyski bez słowa 
"przepraszam". No jasne, kogo tam obchodził czyjś sen? Lepiej się rżnąć. Tak 
dobrze, dla zdrowia psychicznego, swojego i ogółu, czasami się wyszumieć! 
 Przyzwyczajeni natarczywą projekcją, nie wychwycili ewolucji nawoływań.
- Tutaj, tak? Która?
- Ostatnia po lewej. 
 Tchnienie pochodni, raczej zbędne bo już wyraźnie dniało, rozświetliło 
korytarzem. Schodkami przetoczyły się, spieszne tupania. Alwen powróciwszy z 
pastwiska, leniwe uniósł jedną z powiek. Wyłuskał szyję spomiędzy siana i szmat 
którymi był się okrył. Istniał jakiś ścisły związek pomiędzy smrodem popiołu i 
beczeniem, a zdecydowaną poprawą termiki. 
Było wyraźnie cieplej. Niezdrowo cieplej. 
- Idź, idź, nie temporyzuj! - Poganiał męski tenor. 
 Piwnicą szmyrgnęły, jakieś cudaki. W awangardzie dreptał strażnik. Nerwowo 
wertował kółko z kluczami. Dalej kilku brudnych, cuchnących gorzej niż dym, 
harcerzyków. Każdy dzierżył w łapie jakieś paskudne, tłuste od zdawnej krwi, 
narzędzie mordu. Albo to była rohatyna, albo nabijany ćwiekami cep - flail, 
masarski nóż, grabie, a nawet coś co przypominało kawałek rodła z lemieszem. Na 
końcu szedł kompozytor, całej parady. Tak się przynajmniej zdawało. Wszak gadał 
konkretnie i władczo, a gębę miał jakby zdecydowanie lepiej spasioną od 
przeciętnej. No i nie miał moździerza. 
 Alwen rozumiał co się stało. Wiedział doskonale. Pierwej jednak zaskoczył się, 
swym opanowaniem. Miewał kaprysy. To prawda. Ale teraz?! Ot to wszak walczył, po 
to wszystko...nie umiał nawet zamarkować uśmiechu. Radość, gdzieś w nim zanikła. 
Rozpuściła się, strach pomyśleć - może umarła? 
 Rozkopał resztkę siana, wstał. Mulryńczycy nie bacząc, niezmordowanie tłukli 
kośćmi. 
- To on? Otwieraj.
 Zarządził, poganiał, ten bez moździerza. Szczęknęły klamra, jedna, druga, 
kłódka, zasuwa. 
- Vegart? Przepraszam czy pan jesteś Vegart Eldredd? Mnich, ten po którego 
przyszliśmy. 
 Poeta nie dosłyszał odpowiedzi. Po prostu jej nie było. 
- Powiedz, proszę - Szafarz o obrót słońca, zmienił barwę głosu. Czuło się 
uprzejmość i uniżenie. Dziwne, jednak bez towarzyszących zazwyczaj uczuć 
respektu czy podskórnej nienawiści za wymuszone wazeliniarstwo - Jesteś nim czy 
nie? Bo jeśli tak, musisz wiedzieć, żeś tedy wolny! Udało się miasto zdobyte! 
 Wyśpiewał nie bez dumy.
- Tak, tak he, he! 
 Zawtórował rodlaż, na co inny odpowiedział nie stłumionym beknięciem. Barany! 
To jednak prawdziwa majka. 
- Nie wiem co się udało, nie wiem komu, nie wiem po kogo przyszliście. 
 Bez wątpliwości! To był Vegart! Malkontencki ton, permanentna negacja. 
Zdradzało, jak tłoczone znamię, na bydlęcym zadzie. Alwen nie widząc, podskórnie 
doświadczył, że Kompozytor się uśmiecha. 
- Rozkuć pana! Chyżo, chyżo! Przepraszam, nie przedstawiłem się, nazywam się 
Finn. Jestem...
- Vegart, to ja Vegart!! Alwen!
 Obrośnięty poeta nie zdzierżył dłużej słuchać. Wrzasnął, z taką energią, z taką 
budzącą nadzieję...Czarni zostawili grę, Gandzia zamamlał, w uciekającej z 
kochankiem snem, ekstazie. 
 Eldredd milczał. Tedy Finn zagadnął coś nieskładnie.
- A tyś co za jeden? Czemu to, w ciurze zamknięty? 
 Podszedł do krat, indagując, jeden z harcowników. Chyba z jakiej wyższej półki. 
Ten wszak krył za paskiem ułamany przy jelcu mieczyk, a wielki łeb zdobił, 
pewniakiem ściągnięty z jakiegoś gwardzisty, szyszak. Za mały, trzy numery. 
- Vegart!
- Zawrzyj...
- Nie, nie bić panie! 
 Wypełznął za pleców Mulryńczyk, Rodriguez. Oczy zrobiły mu się malutkie jak 
monety, głosik skamlał, jak u kupczyka na psim targu. Skurczył, pochylił się, w 
ogóle jakby skarlał. 
- My nie winne...ne, ne... - Mamrotał stylizując prostacko - Niedobry ukatrupić 
nas panie, chcieli...ubić...zratujcież kumie...se meno legere 
bellisti...Zratujie... 
 Harcownik zrobił głupawą minę. Zawahał się nie wiedząc, gdzie stracił 
błyskotliwość. 
- Eeee... - Wydobyło się na początek. Zwolnienie - Uch... - Koniec wypowiedzi. 
- Wiwat Rewolucja! Zwycięstwo jest nasze! 
 Wydarł się rześko Gandzia. Właśnie co przebudzony z przepełnionym pęcherzem. 
Jakoś nic nie bolało, postanawiał więc na dobry początek dnia, nawiązać do 
tematu. Oczywista - nie ważne jakiego, tu liczyła się elastyczność! Dobrze jest 
też znać kilka standartowych komunałów, parę zwrotów...
- Na pohybel! I tak dalej...
 To było to! Potrząsnął, wszak nie ustrzegając się cuchnącej plamy
- Znaczy się, taakkk...
- Vegart! 
 Finn, Zaginiony i jego załoga przewalili się ku wyższym kondygnacją. Vegart już 
wolny, wreszcie, nareszcie, nawet nie spojrzał. 
- Vegart...
- No więc...tego ten, coście tu za jedni... 
- Jedli? Nic, liczyliśmy ponoczku, że wy nas chętni zawinszujecie...
- Vivat! - Kolejny okolicznościowy toast o suchym pysku. Perpetum mobile, 
dialektyki! W przekładzie na ludzki - delirium. 
- My, panasie, sielaki są. - Uprzedził pytanie Rodriguez - Kupczyki, z Liddlu . 
Napadli nas zbójca. Wżdy wyrżnęli, z chleba złupili i niby to my myta 
nie...suple vicos... spłacili, w dyby za karb i do lochu zamknąć. Uwolnijcież 
panie, uwolnij! - Niemal płakał. 
- Vivat!
- Niewinne? 
- Vivat! 
- Co vivat?
- Rewolucyja!
- Re...re...rewo... co?
- To się znaczy...
- Niewinne?!
- Znaczy się to, turkaweczki! 
- Co turkaweczki?
- Niewinne!
- A...
 Harcerzyk zafrasowawszy, podrapał się po łysinie. Miejscu białej glacy, 
dotenczas nakrytej forkowanym szyszakiem. Z przyczyn obiektywnych, płaczącym już 
jednak na klepisku. Chciał znaleźć kłódkę, klucz, zapomniał że dawno już 
wsadził. 
 Czarni, wychudli, o skręconych, przeoranych doświadczeniami i gorzałą pyskach. 
Mulryńczycy - kupce! Turkaweczki! Gruźliczny, chronicznie "wcięty" Gandzia, i 
Kertz, o tak odpychającej aurze, iż mdliła nawet myśli, a co tu dopiero mówić o 
spojrzeniu. Niewiniątka, na wolność! Idźcie gasić pożogę - rozniećcie ją 
jeszcze! 
 Alwen spojrzał za oddalającą w głębi pochodnią 
- Ty też masz teraz być wolny. 
- Co tam gadasz? 
 Z taką wolnością to ja wolałbym... 
- Vi...Vivat!
- Acha, rozumiem.
 Carnyxy milczały, wymownie, jak zimna tablica nagrobka.. Znak czasu - czas 
zmian. Promienie nie potrafiły przebić się przez mgłę. Mzyt'namor, Koniec 
Słońca, początek? Idealnie dobrana nazwa. 
 

***

 Rżnęli się jeszcze gdy wychodził. Kto, kogo, gdzie? Trup słał się gęsto, i 
śmiało. Landszaft, jak po wojnie mrówek. Czerwone i czarne. Ta sama rasa, ten 
sam kult. Nie rozróżnisz kto zaczął, bo to nieistotne. Pobudki się nie liczą, za 
same szlachectwo nikt orderów nie rozdaje. Liczy się efekt, i to nie ten, 
spodziewany. Liczy się teraz. A teraz... no cóż... 
 Na początek wdepnął w gówno. Nie, to nie było gówno. Pomylił się, choć 
nieznacznie. Galaretowate, ciemne, ubabrane w błocie...Mózg...lecz gdzie jego 
właściciel? 

***
 
 Dzwonnica ospale snuła swe kuranty. Inaczej, radośniej jeśli tak można określić 
spiż.. Rumienił się, bardzo dobitnie zapamiętał ten pocałunek. Usta, skóra, tak 
jak i całe zresztą jego ciało, każde ciało i każden duch, poszukiwał choć 
odrobiny czułości i zrozumienia. Choć nie chciał jej tego przyznać, choć nie 
chciał odkryć się przed samym sobą, słodycz jej karminowych, rozgrzanych warg 
była słodkością niezwykle przyjemną. Nawet erotyzm i podtekst, tutaj aż nazbyt 
czytelne, nigdy nie stanowiły u niego jakiegoś specjalnego atutu. Ciekawe, czy 
ta uległość, a z drugiej strony spontaniczność, były rzeczywistym znamieniem 
słabości? 
 Nie świadomie dotknął naznaczonej twarzy. Przeszedł tylko żal, iż nie zdążył 
się ogolić. Szczecina jak u dzika, a mogło być jeszcze przyjemniej! Habes! Martw 
się o innych a zdechniesz w rynsztoku. 
 Słudzy krzątający się w swej robocie, nie zawracali chyba głowy takimi 
głupotami. Posłuszni, cisi. A miało nie być sług? Wszyscy równi, jednacy...- 
Przemknęło, za szybko by przysiąść na dłużej. Jeden z nich, doglądał paleniska. 
W wielkim, takim bajkowym, co to się miało dusić utuczone dzieciątka, kotle, 
grzał do czerwoności bulgotania, wodę. Dziewczyna, brzydka i pokraczna, czyli w 
sam ras zdatna do swego nadania(Broń cię Najmilsza Panienko by służka górowała 
czymkolwiek, szczególnie postawą nad swą pryncypałką!), prostowała na desce dość 
zgrzebną, jednakoż nową i wypachnioną szatę. Męską robę, z fizysu skrzyżowanie 
dworskiego surduta z habitem. Wiedział - dla niego. Jak i ten wrzątek. Trza 
wszak było sparzyć więzienną zgniliznę. 
 Zakasłał, nabrał powietrza. Poty bez wytchnienia, jak zawsze powracająca do 
swojej plaży fala, biły mu na głowę. Jej namiot, choć przestrzenny kumulując 
parę, jakoby przymuszał do kolportowania smrodku. 
-... Wyjdziesz do nich, nawet nic nie musisz mówić, ważne jest byś stał. Byś tam 
był, pokazał się ludziom, a on resztę dopowie! 
 Vegart siedział, zwyczajnie niemrawo. Wpatrując się, starając się gdzieś 
beznamiętnie, zawiesić wzrok. Trudno. Falowała przed nim rozgadaną figurą 
neurotyczki. Ruchem swych jeszcze wąskich, nie zaznanych porodu, bioder. 
Dziecko. To było dziecko, choć nad podziw wyrośnięta, jednak dziewczynka... 
- Rozumiesz? Vegart? Rozumiesz...
 Nie Dorone, nie rozumiem. Dorone...?!
- Vegart...
 Był daleko, bardzo daleko, za daleko by zrozumieć. By usłyszeć. Skłonności do 
marzeń, do eskapizmu, nikomu i niczemu do tej pory nie udało się zeń wyplewić. 
Potrafił w trwaniu jednej myśli uciec w ten swój tajemniczy ogród. Ukryć się, 
tajać w kwiecie różanych pąków i bzu. Dualnie. Być tam, być tu. Nie być. Coś 
ostrzegało, iż ogród jak bieg czasu nieuchronnie dąży do swej jesieni. Liście 
żółkły, coraz to głębiej pociągając go za sobą. Bajkowa syrenka, kusi 
zauroczonych rybaków. Nęci do pałacu. Swojego. Wodnego... 
- Przy naszym pierwszym spotkaniu także zapragnęłaś mnie wykąpać. 
 Stwierdził? Zawyrokował? Czy może tylko uznał przynętę za niewystarczającą? 
Ważne, że przemówił. Skromnie rachując, szósty dzień bez oralnego kontaktu. 
- Tak, ci to zapadło w pamięć?
 Retoryka zbyt oczywista by odpowiadać. 
- Naprawdę wywarło to na tobie takie wrażenie?
- Co?
- Zdało mi się, że mówimy o kąpieli? 
- "Nie zmywalną jest, nie ta blizna, co na skórze lecz co na duszy wypaliła 
piętno" 
 Wyrecytował sentencjonalnie, jednak bez nacechowanego w takiej kwestii, patosu. 
Z jałowością wymawianych, dajmy na to "pasternaki są przypalone", słów. 
- No, no zaskakujesz mnie coraz bardziej Vegart! Stałeś się sentymentalny. Czy 
to traktować jako starzenie, czy odwrotnie przejaw zdziecinnienia?
 Podeszła, jakby nęcąc ofiarę, jak lisica do szaraka. Zafalowała nastoletnim 
biustem. Powabnie, z typową posągowej piękności, pewnością siebie. Całkowicie 
świadom swych atrybutów. Co chyba ważniejsze, umiejąca je wykorzystywać. 
 Wstrzymała tuż przed nim. Na wysokości głowy. Łomot serca. Poczuła oddech. I on 
poczuł to samo. Choć siedział, a ona stała, była tak niewielką i drobną osobą, 
iż nadal mógł górować. Zdecydowanie wyżej jej oczu. Jej letnia, nieprzystojnie 
wydekoltowana suknie. Podkreślała. Krągliła...Wystarczyło tylko spuść wzrok... 
- To nie ja, wiesz dobrze. - Nie tracił wątku, nie rumienił, nie marzył, choć 
dwa ostatnie impulsy "wykonał" by zdecydowanie z przyjemnością. I nie tylko to. 
Zrobił by co coś jeszcze, pierwej... - To ludowa mądrość. 
 Uśmiech łasiczki. 
- Nie traktuję się z...pospólstwem... - Zabrzmiało co najmniej dwuznacznie. W 
kontekście ważącego wodę sługi, w kontekście rozbestwionej na ulicach hordy 
protagonistów, wręcz impertynencko. Wymawiając swą kwestię, zbliżyła się jeszcze 
o ćwierć knykcia. Mało, lecz bliżej stuknęli by chyba nosem. Tak tylko...płucem. 
 Para. Duszności, już ledwie dawało się ściemiężyć.
- Aira... - Westchnął, starając się zmylić krępujące wejrzenia. W tamten 
wieczór...Pierwszy raz zebrał się by przypomnieć jej imię. Zawsze był nieśmiały, 
zawsze skrępowany, kobiety, nawet takie...Niby wszystko jedno. Bezbronny, jak 
skuty dybem chłop. Nie, podobnież nie traktuje z pospólstwem... 
- Skończ co masz do skończenia, głodny jestem. 
 Odparł wreszcie, jeszcze raz krasząc westchnieniem. Wymówka marna, ale każde 
kłamstwo, nawet najlepiej ukryte, to tylko pijak na chromych nogach. Wystarczy 
prosty zabieg niedowartościowania, względnie argumentów "ad personam", i tyle. 
Zresztą z prawdą, jest identycznie. Negacja, negacji i wszystko da się podważyć. 
 Udane zblazowanie i poza. Co by jednak nie mówić, on głody BYŁ.
- A tak, tak. - Impuls odebrała bezbłędnie. Kategoryczność, pokrętło intonacji, 
odrzucenie. Nieważne, to i tak tylko forma wymówki. Zachwiało nią, jednak furtka 
dawała nadzieje. Nie domknięta... - Skończę...
- Pani... - Przerwała służka. 
- Tak? 
 Ubiór był już prosty. Wymaglowany, z mankietami na kant, i filcowymi 
zwieńczeniami u szwów. Aira ostrożnie, by nie mierzwić, ujęła w dłoń. 
Przyłożywszy do ciała, zaprezentowała szatę, i co bardziej rzucało w oczy, 
wypielęgnowane zęby. Vegart westchnął w sobie, nie dziwno przykuwając spojrzenie 
leżącej na okrągłym stoliku, broni. Też dla niego, w komplecie z flakonem 
męskich pachnideł. Całe życie tuszył, że zapach mężczyzny to sos harówki, 
stęchłego piwska, w koneksji z gnilnym oddechem. Wszak po prawdzie, to właściwie 
pachnidła, nie są darem dla wypachnionego. To raczej, jak spojrzeć, nagroda lub 
kara, dla wartościowującego otoczenia. 
 Patrzył na jelec miecza. Mógł się spierać, leczy jaki sens?
- No i jak? No i jak Vegart?!
 Dosłyszał po kolejnej repecie. Wzruszył ramionami, nie zmieniając ustawienia 
soczewek. 
- Krasny nie? Nowy i ciepły, może nazbyt skromny, jednak nie możesz wyskoczyć w 
królewskich ciuszkach. Nawet nie wiesz jak ludzie zwracają uwagę na takie 
detale, a potem zazdroszczą, i obmawiają. Najważniejszą rzeczą u steru jest 
zaufanie. Oni muszą poczuć... Vegart, czy ty mnie w ogóle słuchasz?
 Intymność trochę przygasła, na energii. Z każda kobietą z czasem zawsze jest to 
samo. Najpierw kochanie, a potem tyrada. Chociaż natarczywe pouczania to dopiero 
skromna introdukcja, i do preludium jeszcze ho, ho, to u niej ta metamorfoza 
posuwała w tempie iście lawinowym. 
- Vegart...
- Pani! Panienko Airo?! 
- Czego Morton? Znowuż mi ktoś przerywa!
 Znany mu już wcześniej krasnolud, nie nawykł peszyć błahostkami. To kwestia 
rasowa. Nieee! Skórwysyństwa tak jak i szlachetności, nie dziedziczy się po 
przodkach. Wszyscy są tacy sami, ani lis czwany, ani kruk umny. Duszę kreują 
warunki, okazja katalizuje okazję... 
 Przesłoniła mu krajobraz stołu. Czerwonym kożuchem włosów, inkluz...zimny. 
- A mówisz, że więc padli? Poddali się? 
 Koniuszy dygnął swym sumiastym czerepem 
- Szybciej niż sądziłam. Cóż więc, trzeba nam się streszczać! Morton, musimy to 
uczci, ty też, wszyscy muszą to uczcić! Przynieś nam eee...alikantu, marony, 
marynowane małże, świeże raki zapiekane w brokułach, maślane bułeczki, 
yyy...trochę czarnego kawioru, i aha, zwołaj wszystkich Blaza, Finna, 
Cornellise, wiesz... Och, jak ja uwielbiam owoce morza! 
- Nie ma.
 Wypalił, jakoś wręcz radośnie. Doskonale dbał o jej psychiczny równoważnik, 
pilnując żeby się zanadto nie egzaltowała. Podziałało. 
- Co nie ma? 
- Ostała się jeno kiełbasa
- Kiełbasa? Fee, a wino, może choć jakiś ser?
- Ludzie zjedli. Ale szkoda frasunku, jest smalec. Zapewniam, bardzo, ale to 
bardzo smaczny!
- Za to tłusty jak tyłek biskupa.
- Z trawy, mamy przeto zapas świeżego obroku! Na przejętych przez nas workach 
widniała sygnatura "Ekstre Classe"! 
 Morton był naprawdę w doskonałym nastroju!
- Aha...Ekstre Classe... Może z tym Conellise, to nie był najlepszy pomysł...? 
Nieważne, zapodaj co jest, i polej piwo.
- Tak więc - Zaczęła z punktu końca - Wyjdziesz i pokłonisz się, o taaaaak. 
Następnie, nieważne i tak to wszystko trzeba będzie powtóżyć... 
- Pani...- Tym razem znad kotła.
- Nie przerywaj!!
- Woda. 
- Woda?!
- Aira czy możesz wyjść? 
- ??
- Zmieniłem zdanie w kwestii degustacji. Chciałbym się pierwej wykąpać. Nie 
ucieknę. 
 Chłop nie jest zdatny na takie pierdoły.
- Nie zdołałbyś, w życiu mój ty najmilszy protagonisto! Tym niemniej, pozwól, że 
zapytam, czy aby sam?
- To oczywiste. Przecież Będę nagi, nieprawda?
- Prawda mój ty drogi, ładny, brudny, nie dogolony abnegacie! 
 Uff, udało się!
 Cha, a to skurwiel!
***

 Nigdy, do końca, nie zostało jej dane, poznać całej prawdy. Nawet na łożu 
śmierci, nawet gdy konała, konała w nieświadomości. Nie pytała, a i on nie 
zadawał pytań. Towarzyszył jej we mgle. Czasami lepiej jest nie wiedzieć. 
Odpowiedzialność...to jest klucz do duszy człowieka. Odpowiedzialność, za 
siebie, za kogoś, ona kreuje ludzkim sumieniem. Czasem głupio, często 
niepotrzebnie targa wspomnieniami. Lepiej...Najlepiej mają ci co nie 
mają...wyobraźni. 
 Obydwoje, tacy różni, jednocześnie tak bliscy, tak pokrewni... Z jednym 
wyjątkiem. On wiedział ile matek przezeń roniło łzy. Wejrzenie w zwierciadło, 
jak operacja na otwartym sercu. Ona nie...Nataniell miłował czysto platonicznie, 
tak jak i ona teraz kochała. Nataniell zdechł w zapomnieniu. Szczęśliwa, nie 
obciążył jej sumień 

***

- Que sanete bono firmentorum! 
- Que...est serx es mhajo!
- Ne, ne...
 Słoneczko przysiadł na kolanach. Rodriguez górował nad nim, przypatrując. 
Świecił zapachem łuczywa. Del Solar, nasamprzód zajął się zębami. Wybił dwa 
siekacze, lecz nie zdołał sięgnąć plomby. Powtórzył łokciem, po czym wpuścił 
nóż. Rzeźnicko rozharatał lewy policzek, tak, że kupiec gdyby żył oczywista, 
miałby teraz bezsprzeczne prawo powiedzieć, iż śmieje się pełną gębą. Wyłuskał 
dwie grudki złota, i co cenniejsze, z dolnej czwórki szlifowany kamyczek. Licho 
wie brylant czy spreparowaną perłę. Chuchnął na szczęście. 
 Z uchem i palcami, była już dziecinna igraszka. Ledwo dziabnął nad klipsem i po 
robocie. Wyłamane ze stawów, "serdeczny" i "życzliwy", dały pierścienie. Białe 
srebro inkrustowane bursztynem, i opal w brązie. 
 Del Solar uśmiechnął się, wyraźnie zadowolony. Wdzięcznie, poklepał po drugim 
poliku, a nawet zamknął oczy. Mulryńczycy byli wszak tak niewinni. Tak 
niesłusznie posądzani o sadystyczne inklinacje!
 Gdzie podział się Gniew Boży? Gdyby był...ale nie było! Kertz i Alwen gdzieś 
się zawieruszyli, trzeba by zatem samemu przestudiować Gandzię. Ten "zszedł" 
samoczynnie, bez niczyjego, no może minimalnego, udziału. Jeszcze w ciurze 
chwalił, że onegdaj złapany na kradzieży, połknął cały zdobyty ograbek. 
Tłumacząc tym, że na kiszce stolcowej zaległo, i przy każdym wypróżnieniu gazy 
okrutne odchodzą. Rodriguez dobrał najwłaściwsze ostrze. Co by nie mówić 
Mulryńczycy, szli twardo ku postępowi! Sekcja zwłok to przecież neofickie novum, 
i tylko najbardziej światli, odważyli się przestudiować jej podstawy!

***
- Wypuszczasz go...jednak?! Czy to są te twoje ideały Aira? Czy to w ten sposób 
miało wyglądać, ty, Alfgraad, gęba pełna frazesów!
- Zależy ci? Nie przypuszczałam...
- Wiesz o czym mówię.
- Czyżby? Tak niedawno, pamiętam te słowa " To mnie nie dotyczy" 
 Przemilczał.
- Tak myślałam...Jesteś sentymentalny, i to mi się w tobie chyba podoba 
najbardziej. Wiedz wszak, może to cię uspokoi, że Cleuvoux ma spory majątek, i 
bogatą familie w Liddell, a my na razie z Liddell wojny nie prowadzimy. Na 
razie! - Podkreśliła, sugerując - Wiesz co się liczy na wojnie najbardziej? No? 
- Brak sentymentów?
- Właśnie, i takie coś, małe, niewinne brzmiące, - stojec. Wiesz?
 Dziwne, ale w ogóle, na pewno nie poczuł się spokojniejszy.


***
 Szata leżała dobrze. Równomiernie opasawszy ramiona, wcięcie na biodrach i sam 
pasek, doskonale wymierzone. Klamra ściskała żołądkiem, jak kolczatka za psi 
pysk. Całe szczęście, tak bowiem przeładował swój pustostan, iż teraz z 
ledwością zdołał się poruszać. Generalnie, źle trawił tłuste frykasy. Jeszcze w 
klasztorze, nieprzystosowany, Lezro kazał wyliczać każdą skibkę chleba. Wino 
rozcieńczali sobie mieszaniną, wody i racjonalizowanego piwa z szyszek i 
jemioły. W niedzielę, czasem w sezonie przytrafiał się miód lub samogon, tak 
popularna teraz "zdrowa nalewka", ze śliwek i darów niedojrzałej jabłonki. O 
innych słodkościach, czy wypiekach oczywiście nie było mowy. Także zabronionej 
świnizny, jak i uznanych za swego rodzaju przewodniki gównianej drogi, podrobów 
i serc. Dogmat żywieniowego reżimu, był chyba jedynym którego tak jeszcze 
naprawdę trzymał się biskup. Lecz z pewnością nie wynikało to i, z jego, tylko i 
wyłącznie religijnej poprawności. Raczej z pragmatyzmu, jeszcze bliżej, 
kalkulacji. Zabawa w kulinaria z taką chmarą chłopa, toć to przecież niemalże 
cały kram kuchcików, pomywaczy, zaopatrzeniowców, pieniądzorów... 
 Kodeks kodeksem, życie weryfikowało samodzielnie, miałeś lewizny żarłeś jak 
król. Nawet i cynaderki w śmietanie po królewsku!
 Sługa, po raz nie wiadomo który, poprawił mu mankiety. Za każdym razem, jakby 
dodatkowo krzywiąc i mechacąc. Tak, że co by nie robił, zawsze było źle. Dopiął 
do ostatniej dulki, przetykany stalą pas. Przesunął na klamerce tak z rezerwą 
przyjętą przez Zaginionego, broń. Vegart myślał, że się porzyga, albo w jaki 
inszy sposób wydali. Kiełbasa dławiąc, stała w gardle. W żołądku bulgotało jak w 
odgrzewanym gulaszu. Chiknął wnętrznościami.
 Aira, tym czasem nie na powitanie, ucałowała policzek. Musnęła usta. Zarumienił 
się, nie potrafiąc ujarzmić instynktu. Jej spojrzenie mówiło: wierzę! Oczy, 
zdrowej pewnej siebie kobiety, po trupach, byle do celu! Doprawdy, chciało się 
rzygać! Co go powstrzymywało? 
 Gdyby nie ten wywar, kaw...caffwe... gdyby nie ta jej zamorska trucizna, 
pewnikiem by nie wyszedł. Zemdlał, albo jakiś rakarz szył by właśnie rozdarty na 
pępku bęben. To pobudzało, wertowało krew. Trochę jak narkotyk rozszerzało 
horyzonty. Ostatni raz, spojrzał na Airą, ociężale przeniósł wzrok na drzwi. 
Słuchając głosu zdało mu się, że widzi ten tłum, te wiwaty. Te oratoryjne 
dyrdymały, demagogie, być może nieświadomą, ale czy dlatego lepszą... 
 Wyszedł, jak na ścięcie. Kat - mianem tłum. 
 Niebo był blado błękitne. Przejrzyste, tylko gdzie niegdzie okrywało warstwą 
pierza. Kształtem do morskiej piany, albo do waty co to ją na odpustach z mleka 
kręcą, podobne. Szarpane kawałki zdały się nie poruszać, wiatr nikły, z nikąd. 
Wyż. Idealna aura na przemówienia, idealna aura na egzekucję. Ciekawe, bo 
powiadają, że gdy korowód płaczek do roboty zdatny, to i nawet niebo płaczem się 
zanosi. 
- Heeeej!! Heejjj! - Wrzeszczały w krótkich interwałach, setki gardeł. - Hej! 
 Kroczył ostrożnie, by nie przewrócić na ruinie kordegardy. Po prawej mijał 
zgliszcza górnego zamku. Spopieloną porębę, donżon bez korony. Po lewej, pożogę 
miasta, nieprzeliczony ogrom ludzkiej masy. Tlący z pobojowiska dym. Na wprędce 
sklecone szubienice, pełne nawet po trzech, czterech na jednej gałęzi. Kupczyki, 
trochę wojskowych bander, jednak większość, ta bliżej mównicy - Mnisi. Athrobus, 
choć insze stroje, nie dało się oszukać. Nie dało się zmylić, prawie żaden nie 
skonał na szafocie. Wisieli by odstraszać, by przypominać. Na hakach, na 
żebrach, szpicem między kręgi.
 Na najwyższej z nich, rozwidlonym drągu, wybijającym jak bocianie gniazdo nad 
okręt, dyndał ukrzyżowany, nieznany z rodu, były już nobilat. Gładka, kobieca 
twarz, nienaturalnie blade policzki. Właściwie, trudno rozpoznać płeć, bo 
obnażone ciało ktoś w obrzydliwy sposób pozbawił przyrodzenia. Popychany na 
wietrze, pewnie drzewiej piękny, obojnak. Pewnie, bo wyjątkowo szybko dorwały 
się doń ptaszyska. Sikorki wręcz uwielbiają słoninkę! 
 Wyżerka, a więc jak tu mówić, że ludzie to sknery i podli dusigrosze? Dzielą 
się aż miło! Do czasu. Do czasu wszak, gdy ktoś nie wymyśli konceptu, na 
wątróbkę w cieście a la gardziel grododzierżcy. To dopiero byłby rarytas, ale 
raczej nie grożący deficytem tegoż zawodu! Władza pociągała bardziej niż strach, 
siliła zarobku, smakowała, scalając nierozerwalnie jak wódka i chęć.
 Na szyi hermafrodyty, czyjaś nadgorliwość zawiesiła tabliczkę. Dla kogo, dla 
czego? Kto to teraz, umiał czytać? On. " Za wszystko czego nie zrobił..." 
Intrygujące. 
 Glaca rynny coraz to bardziej i bardziej śliska. Rozdziawione gęby słuchały 
zamyślone, jak pies na kazaniu o gwiazdach. Co czas jakiś odzywał się ten churał 
gardeł, wył na potwierdzenia, stwarzając pozory, że wie, rozumie, i akceptuje. 
Hai, haaai!!! 
 Nic nie rozumiał. Absolutnie.
 Po prawej, po lewej, na wprost. Cameron Filiskirk. Człowiek jak diaboł, z 
charyzmy i kształtu. Z taką gębą, to nic tylko dzieci straszyć, choć i dorosłemu 
mógł ekstramentami majtki mościć - Naszło mu na język, akurat w chwil gdy bronił 
się kalkulować. Może to i nie była myśl? Może to był rzeczywisty, 
zmaterializowany w słowo instynkt? Podskórny strach, przed tym człowiekiem... 
 Cameron stał, i wieszczył. Tak diabeł jak i prorok, z tej samej matni 
wyrodzeni. Co by nie mówić, człek - zagadka! Choć wyż, jednak zima wciąż 
sprzedawała pocałunki. Rozchełstane, niedbale cerowane giezło, a z pewnością nie 
Airy szwem. Twarz czarna jak u jakiego mulryńczyka. Włosy i broda, barwą 
kreślące popiół. Pożogę. Czarne jak składnik nienawiści. 
Wzrok zdradzał szaleństwo, opętanego utopijną wizją, właściciela. On naprawdę 
wierzył w co głosił, a głosił dużo i potoczyście. Za, rzekłbyś. Nie mówił, wręcz 
krzyczał! Darł gardło, z taką energią, iż nawet nie wczytując się w 
poszczegulne, zdania, nawet negując obszerne fragmenty, musiałeś słuchać. Ta 
sylwetka i tembr, rezonans brzmienia najodpowiedniejszej nuty, jak narkotyk, jak 
kochanka...Tłum niemal szczytował, bliski, bardzo bliski polucji. Przesilenie, 
coraz dłuższe wiwaty, coraz krótsze przerwy, coraz większe tempo. 
 Vegart, zbliżając się nagle pożałował. Ręką wizjonera dotknął przyszłości, 
dalekiej, już bez niego. Nawiedził czasy gdy go nie będzie, gdy myśl umrze wraz 
z twórcą. Dziecko z ojcem legnie w gruzach. Wykończą ich wnuki, prawnuki, 
gałęzie. Dorżnie popularność, sława odszturchnie taboret, zazdrość zawiąże 
pętle. Knowania i spiski. Pożałował. Zapytał. Czy lepiej nie robić nic, czy 
robić i dławić się upadkiem? Biernik czy narzędnik? Może złoty środek? Robić, 
ale zawczas, jeszcze przed pierwszą victorią, przed wzlotem i upadkiem otworzyć 
sobie żyły? Brak rozczarowania. Złoty...ale strzał. 
 Przycupnął, trochę na uboczu, nie w zwierciadle instruowania Airy, a w tle za 
oratorem. Spojrzeniem w tłum. Jak on, w drugim rzędzie, stali wyniośle zezujący, 
Finn, i ten jego kompan, Eldredd zapomniał nazwiska. Jak się miało w hierarchii, 
Aira mogła im co najwyżej buty czyścić, a w funtach wyznaczonych nagród, chyba 
tylko on dorównywał. Równi, trzymajmy się tego, równi! Harde gęby, lecz nawet 
one, jakby niesione na fali ekstazy. Tsunami słów. 
 Niżej usadowił się elf. Ten akuratnie, z "lepszych" elfów. Przygasły, choć z 
rysem twardym jak kułak. Nie paradował, nie pokazywał, trudno złamać wciąż 
istniejące stereotypy. Zły, wyraźnie wściekły deprecjacją do trzeciej ławki, 
jakiś mianowany wojak z lampasami wszytymi w galoty, Cor...też zapomniał, gryzł 
paznokcie zło wieszcząc pod nosem. 
 Zaginiony uśmiechnął się do robiącego za przyboczną straż, trzystufuntowego 
chłopa. Gdyby zdzielił, gołą pięścią, nie chybi mózg jak jajecznica! 
 Co ja tu robię Dorone? Aira...
 Cisza w sercu. Puk, puk? Zamknięte! Zwarł powieki, zagryzając język, gdy on 
wieszczył, wieszczył...
- Widmo krąży po Marrass! - Podniósł po efektownej pauzie, Filiskirk. - Widmo 
nad nami! Widmo Rewolucji!
 Nie kombinował, wcale a wcale. Szedł jak wodził instynkt. Miał duszę 
długodystansowca, a przerwy to nic, tylko dług tlenowy. Potem rezurekcja! 
Jeszcze mocniejszy! Głośniej, coraz głośniej! 
- ...rewolucji! - Wybrzmiewało jeszcze, niesione pogłosem. Ludzkimi 
uniesieniami, podczas gdy już kolejna sentencja kończyła swój bieg - Wszelako, 
wszystkie dawne potęgi starego świata połączyły się do świętej walki przeciw 
temu widmu! Przeciw wam, przeciw nam! Kościoły, i królowie, Sirno i Ssra'ssra, 
panostwo z Raos i flandryjskie gildie kupczących monopolistów! I co? I Tfu, 
pluje na nich! Tfu, pluje i wy pluńcie! 
 I pluł, tak uniesiony, że po koszuli! Po brodzie nie musiał, piana z pyska 
sztywna jak bite na kołacz białka. 
- Gdzie są tedy te wiecznie pretensjonalne szlachcie, rycerstwo mające nas 
bronić! Gdzie, ci którzy nie będąc okrzyczani za wiarołomstwo przez swych 
przeciwników będących u żłobu, odważyli się postępowe hasła buntu głosić! Buntu, 
tak ja wzywam do buntu! Obalmy to jarzmo! Obalmy!
- Obalmy! Obalmy! Ooo -Bal - My! - Czerwoni jak cięta rana, pierwej darli się 
wspólnym chórem! Krótko. Co bardziej szybkomordzi częli wypisywać własne 
akapity: Wypatroszyć! Na szafot! Wolny zamtuz! Kurwa kurwie łaba nie urwie! 
Bebechy na salceson! - To te najbardziej popularne. - Solidarność! - Dołożył 
ktoś ostatek, nie zmiarkujesz to osobista twórczość, czy gdziesik zasłyszany 
zamorski import? Reszta pędziwiatrów popatrzyła po sobie pukając jednoznacznie w 
czoło. - "Ach, to ten stary birbant, ten pijak. Ach to on..." 
- Racja bracia! - Wtórował im, aż krzywił pion Filiskirk. Skrzep krwi chyba 
kitował, bliską zawału aortę. - Widlasty wniosek z tego co tu gadacie wypływa! 
My, nasza rewolucja, świadczenie naszego tu przebywania, jest już przez 
wszystkie te mocarstwa świata uznany za potęgę! My jesteśmy tą potęgą, tym 
zagrożeniem dla ich tłustych lędźwi! 
 To zawsze skutkuje nie bez porównania bardziej niż co inne. Nie mówię ja, nie 
mówią wy, mówimy MY! 
- Przeto czas już najwyższy, aby My, ludność wyłożyła otwarcie wobec całego 
świata swoje kodeksa poglądów! Nasze cele, nasze dążenia, klechdzie o widmie 
rewolucji przeciwstawili, Nasze manifesty! 
 Zachłysnął się obierkiem oddechu. 
- Tak...taaa! Krzyczmy bo tu trza krzyczeć! Czy to nie w tym właśnie celu 
konklawe tu, w Mzyt'namorze urządzamy?! My różnych światów i narodowości , my 
nakreślimy tu swe manifesty! Dla każdego nakreślimy! We wszystkich językach 
świata , niech każda para uszu nadstawia, i ta i kościelna i ta Niezwykła, co ze 
świniami oborę dzielić musi! Nasz protest nie zna ci języków, jedynie prawdę 
głosić może! Tylko prawdę! 
 Ludzie falowali, krzyczeli, niektórzy nawet dla lepszej wizji zapłonęli 
pochodniami. Ot, co idea potrafi zrobić z człowiekiem! Słowo, juści starożytni 
mawiali, że słowo mocniejszym argumentem niźli stal!
 Vegart mimowolnie dzielił uwagę, między SŁOWEM, a obrazem. Na szubienicy, 
zwykłej nie rozkrzyżowanej, rozpoznał ci znajomą twarz. Znajomą? Wszystkie one 
były znajome. Wszystkie budziły przykre wspomnienia. Wspomnienia, smutne...jego 
tylko smutne... 
 Chłopak miał rozdzielony między zęby, gardło, i kark, żelazny trzon od motyki. 
Miha. Zaginiony, jak się nie mylił, pamiętał iż chłopak, doczekał się swej w 
końcu szynszylowej pelisy. Wcisnęli mu, bodajże ze trzy! A to i dobrze, choć 
miał chyba trochę więcej kochanek. Szkoda tylko, że przed kim innym tedy 
przyjdzie je rozpinać. Równi, równi! Powiedz więc manifeście, czemuż to jeden 
wyżej, drugi niżej poczywa, ha? Czy szafot aby nie za wysoko nad ziemią trąca? 
 Manifest jak grób, miał chyba ciekawszy rzeczy do roboty. Ale, ot taki, 
Cor...Cornellise! - Przypomniał nawet miano - Typowo chłopska, manifestująca 
gęba, nie znalazł by czasu? Może rzeczywiście biedak, głowi się ponad zdolność. 
Zbutwiała twarz wyrażała zdecydowaną dezaprobatę dla faktu, że przewracając w 
zębach wykałaczkę trudno jednocześnie, utrafić nią w nos. Tym niemniej próbował. 
Świat należy do wytrwałych! 
 Dorone co ja tu robię?! "Gdzie ty? Gdzie ja? Ty z nim, ja sam..." - Głową 
przemknęła partytura miłosnego romanca - Stoję z boku, choć naprzeciw tłumu. 
Robię dobrze? Nie wiem, wszak nie wybieram. Płynę z falą, co będzie to będzie, i 
tak, jak zawsze pozostanie żal... 
- Ludzie, ludu mój, słuchajcie mnie! Słuchajcie! - Falę porwał wiatr. 
 Słuchali, na poły trzeźwi w podnieceniu. Taki wrzątek, że co bardziej dobitną 
kwestię, akcentował zawsze przynajmniej ze dwa razy. 
- Przeto ja, Cameron Filiskirk, taki jak wy, jak wszyscy z kobyły zrodzony! 
Przeto ja, teraz głoszę: nie ma równych, i równiejszych! Każden tyłek jednako 
ciosany! Mój, wasz, panisk na stolcach! Ludzki, jak i elfi! Krasnoludy, i gnomy 
wszytkie żreć potrzebują! Każdemu praca, chleb, każdemu przywileje! Babie która 
kuchci, i chłopu co pługiem wyrabia! 
 Rustykalny dialekt, z przyrodzenia czy wyćwiczony? Sprawnie, bardzo sprytnie, 
rozłożył co istotniejsze akcenty. Dał cień pochodnią, surowej twarzy elfiego 
dowódcy. Hartował gdy stal była tak rozgrzana, iż nie wystarczyła byle kropla, 
by zgasić ten żar! Tu trzeba by studni! Racja. Ta pierwotna siła masowego 
odczuwania, zdawała się nawet nie wzruszać, czymś co jeszcze rankiem było by 
dlań nie do pomyślenia! Alfgraad? Ilu z nich, nawet teraz, mościło swe saboty, 
miękką a wytrzymałą jak świńska, krasnoludzką skórą? Ile kobiet, mieniało 
skrycie podbierany mężowi samogon, na elfie pasemka? Zakazane, jednako 
powszechnie dostępne włosie, co to wplecione w warkocz, barwy na słońcu różnić 
się zdało.. 
- Koniec wojen, koniec rozrób i grabieży! Niech paniska własną posokę za swe 
latyfundia leją! Pokój między ludy! Pokój! 
 Toastów nie było końca. Pokój...Trochę późno, jednak Miha z pewnością, jak 
większość obciążających gałęzie, przyklasnął by szczytnej idei. Jedyni 
malkontenci - drwale, i przedsiębiorcy pogrzebowi. Jakie to zyski tyle szafotów, 
jakie to zyski tyle trumien wyciosać! Nie zapominajmy, czynniki ekonomiczne są 
wszak szalenie istotne! A grabarze, tyle zmarnowanej wódki! Co powiedzieć mają 
rzeźnicy? Mówiło się nawet, że i po trzykroć obniżyli obroty.
 Filiskirk zwlekał wyraźnie przygotowany. Z oczywistych względów, z góry znając 
dalszy krok wydarzeń. Oddychał ciężko, cherlacko i to on - długodystansowiec! 
Coś mu uwierało w kamaszach, także drapał jeden o drugi, wyłożony onucą but. 
Zachwiał się, czysto po ludzku, szczęście Blaz był jego ramieniem. Tłumem 
przeleciały nosowe "achy" i "ochy", a potem jeszcze zintensyfikowany aplauz. 
 Ponowił gdy wprowadzili. O dziwo bez kajdan, bez kieratu. Olifant chyba, 
monotematyczny, i przypominający... 
 Teraz ja, teraz zapewne zechcesz użyć swej zabawki. Z pewnością... 
Kiełbasa zaskwierczała wytapianym tłuszczem. Tłum odruchowo, jak jedno ciało, 
poleciały kamienie, obelgi, uspokoili. Za blisko "Sceny" Kmiecie, ci z piwnicy, 
w barach szerokości pokaźnej komody. Targali, o ile można to uprzejmie robić, aż 
za dobrze mu znaną figurę. Grubą, przytłoczoną potężnym ramieniem postać. Siny 
pysk, krwiak nad prawą powieką. 
 Mimo wszystko, Filbert dość hardo forował. Olewackie spojrzenie wszak nie 
robiło mu wyrzutu. Nie prosił o wstawiennictwo, nie był zrezygnowany ani 
zamierzał się krygować. Spokojny, wydawał się być całkowicie pogodzony z losem. 
Jedyne życzenie - umierać na jego oczach. Nie bez podstaw wierzył, że będzie mu 
to dane. Tutaj jednak, rozmijali się w oczekiwaniach. 
 Zaginiony odjął spojrzenie. Swoistego rodzaju organiczny smutek, pognębił i tak 
już spustoszone ciało. Jakoś tak ciężko, obrzydliwie...Kupiecka koga brnęła 
takielunkiem w dno. Skoro wolny, co go tak przytłaczało? Sumienie? 
Odpowiedzialność? Także, i on nie bez winy. Nie mniej, nie więcej, jak każdy, z 
nich. Świętych nie ma, to tylko Nataniell bredził co Boskich krowach. Uciec, ale 
dokąd?! 
- ...Ten bohater, tak bohater...
- Kortz. - Rzucił zza pleców, ukradkowo Finn. 
- Pan Kortz... 
 Dopiero z chwilą introdukcji, Vegart zreflektował, że prócz Niego zza kurtyny 
wyskoczył jeszcze jeden przed biegacz - Moja forpoczta - zamyślił na uwolnienie 
umysłu. Pragnął oszukać własną koncentrację. 
 Aspirant wielce niemłody, nie wiadomo z naturalnie, czy brzytwą ciosanym łbem, 
nie gadał za wiele. Pewniakiem sowicie musztrowany, znał swe pole na 
szachownicy. A2 na a4, sumiastym ruchem pionka. Twardy kaprys na twarzy, jakby 
przystawić lustro, wydawał się Zaginionemu doskonały w upodabnianiu nastroju. 
Mienił się, mu takim osobistym, jakby przez moment, za łeb wygrzebanym, z 
kieratu. Z celi, jak on... 
 Niezwykle utalentowany Cameron, odnalazł się w centrum żywiołu. Przepasał go w 
pół szyi, niby to kumiąc, prawdziwie wspierał równowagę. Familat z familatem. 
Dwie gęby, jedna w drugą. Szopa czarnych kołdunów, i śliskie jak talerz jajco. 
Szaleniec - wizjoner, niemy? - jak śmierć...Eldredd chyba zwiał myślą nie w tę 
norę. Nawet, on, groza...ciarki po plecach. Dobrze, niech nie gada, niech nie 
uśmiecha...Gdzie Filbert? Na posterunku...
 Filiskirk miał jak adamaszek, przynajmniej dwie piękne twarze geniuszu. 
Opowiadał, wręcz tworzył literacką narracją, coś o jego zasługach, wyczynach. 
Coś o walce, poświęceniu, wyjątkowym przejawom altruizmu. O tym, że, właśnie, 
wybawili go od śmierci z rąk zamkowych, i "habitowanych" oprawców. I ogólnie, że 
Kortz to niemal z krzyża zdięnta sakra! 
 Lud już kitwasił się w małokalibrowym kominie. Sadza buchała, szukając miejsca. 
Boże, jak teraz tak bredzi cóż mnie czeka? - Zagwozdka, nie bez podstaw. Potem 
oklaski. Cornellise, wywalił w przody bęben, wypiął pierś jakby uczkejąc jakiej 
dekoracji. Trafił, nawet i głęboko zaszła ta wykałaczka! 
- ...Ludu wszelkich krain łączcie się! 
 Teraz i Finn, i Blaz, elf odruchowo złożyli się do wiwatu. Olifanty, tarabany, 
Carnyxy, ktoś zdzielił w mosiężny dzwon! Bojownicy o twardych tyłkach zawinęli 
na mór. Niespodziewanie, jak wałek, kilkunastu chłopa z samej szpicy wdarło na 
podwyższenie. Strażnicy, wżdy przecież identyczni, zakręcili się sytuacją. Nikt 
się nawet nie raczył poruszyć, porozwierali tylko debilnie gęby. Za plecami 
straszyła stromizna, z przodu horda w ekstazie, nie ważne jakiej, ekstazy zawsze 
są niebezpieczne. 
 Cornellise, poganiany jak za wychodkiem, przebił śluzówkę. Elf instynktownie 
dobrał do noża, plując w myślach na własną łatwowierność. Cameron, tylko ona nie 
spanikował. Blaz z Finnem, jak wierne pieski, rzucili się w zasłonie oratora. 
Nic to. Co to dla chłopa, jeden czy drugi chuderlak, jak on ci zwyczajnie, 
często i za woła w folwarku wyrabia?! Przyjaciół ponieśli na boki, łupnęła 
okrywająca miąższ skorupka. Najpierw Cameron, potem Kortz na, barana i w tłum! 
Płynęli między ręce, jak łódeczka na szkwał, przenoszeni na palcach. Ekstazy i 
wiwaty! Mózgi eksplodowały uniesieniem! 
- Niech żyje! Niech żyją!
 Darła ruchoma fala. Filiskirk coś jeszcze podburzał, Kortz stęknął o Bogu! 
Uściski i pozdrowienia, w tym przedziwnej, godnej witraża, pielgrzymce. Na murze 
zrobiła w jednej chwili pustynia, choć stan osobowy niemal zachowany. Z 
szokowane spojrzenia bezradnie, obserwowały całe widowisko. Wszyscy, nie, nie 
wszyscy, nie Filbert. To spojrzenie, i ta twarz, myślą daleko, daleko... Jego 
usta, nieme, tylko tknięte, mówiły - "Synku". 
 Może się nie doczekać! Vegart obrócił w tył, na strażnika, wyszczerzył zęby 
dziwnie kręcąc powieką. Ten, wyższy o głowę, nawet nie przyuważył. Nie 
przyuważył, gdy ręka szła w uderzenie. Zaginiony kropnął w splot, dołożył 
kolanem w przyrodzenie. O różnicy wzrostu można było zapomnieć. Drągal lizał mu 
cholewy, jakby szykując się do leżaka. Dostał więc "usypiający" na głowę. Jak to 
mówią "Krasnoludzką" narkozę. 
 Vegart minął go łukiem, nie patrząc, nie słuchając wbiegł na machikułę, 
zachwiał zwierając powieki. Normalnie by się pomodlił... Skok! Miał wybierać, 
więc wybrał - ucieczkę. Lecąc, zdawało mu się, ze słyszy Airę. Jej przerażenie, 
pisk jeszcze dziecinnego falsetu. Że podpowiedź, Synku... 
 Spadał długo, jak targany jesiennym pływem, liść. Jeszcze w powietrzu zdążył 
głowić, iż zawsze tuszył, że śmierć nie trwa tak długo. Że... śmierć to może 
właśnie zawieszenie? Szybka riposta, śnieg, grunt, kompost. W szczęściu, tyle 
razy powinien już zdechnąć! Po tej stronie obwarowań, szczury, i padlinożerce 
urządziły raj. Wysypisko. Gówno ratujące dusze. 
 Miecz zakręcił się pod pachą. Chciał zrzucić jednak, ten zmyślnie poplątany. 
Żył, co najbardziej istotne! Cały, w jednym kawałku, dziwił się sobie - ale 
poczuł ulgę. Zadowolenie, jak u jeszcze przed chwilą balansującego nad mogiłą, 
ozdrowieńca. 
 Przed oczy padły zgliszcza. Pozostałości, bez ludzi skotłowanych po drugiej 
stronie wału. To była okazja! Będzie gonić!? Na pewno - Podpowiadał instynkt 
królika. Wbiegł na wąskie skrzyżowanie. Tutaj tabliczka "Warczygłowa - 
Kuglarstwo i sztuki cyrkowe". Reminiscencja byłego kramu, złamana drabina, 
garnek, łeb tresowanego psa, zawieszona na własnych bebechach, małpa. 
 Zboczył w prawo, na nosa tam jedna z bram. Na wyludnionym kramarcznym placyku, 
takim dla drugiej kategorii mienników, płonęło zgratownym meblem, ognisko. Teraz 
pędził, przyspieszył, nie chciał jednak zmienić kursu. W Półokręgu grzała się 
jakaś banda czarnych, podobnych jak bracia, maruderów. Kręcili się gorzałą, co 
dodatkowo rumieniło ich czarne pyski. 
- He, amigo?! 
- Libella bove!
- Maniana, maniana...- Uciął najczarniejszy ze wszystkich, z postury łamignat, a 
pewniakiem przywódca. Bardziej niż Vegartem, zaintrygowany pieczonym świńskim 
ryjem. Jego tłuste, upstrzone biżuterią, daleko poza granice dobrego smaku 
paluchy, dłubały głowiznę. Byle szybciej, zakład z towarzyszami o pierwszeństwo 
do kolejnego smakołyku - tym razem smolonych w ogniu racic. Musiał spieszyć. Ten 
na prowadzeniu, właśnie kończył opędzlowywać rogówkę. 
- Prego, mniam... - Mlasnął który, z nadymanym pyskiem - Prego... 
 Nie mógł sobie pozwolić na tracenie dystansu.
 Zaginiony dostrzegł już bramę. Bez straży, na poły spaloną, na poły samoczynnie 
dogorywającą ze starości, miejską ościeżnicę. Już miał przebiec, już...Nie 
wiedział gdzie, lecz nieistotne. 
 Miraż, fatamorgana tak w centrum miasta. Siwek zajechał drogę. Stanął dęba, na 
hamujące lejce. Vegart, by nie stratować, obciążył na jednej nodze, zachwiał się 
tracąc grunt. Drugi raz w przeciągu paru chwil, nos jak u dzika co ryje 
kasztany, zatańczył na śniegowej breji. Cisza. Zwierze buchało parą. Brzdęk 
ostróg, wykuty w strzemionach. But zwiewnie, miękko zdusił bielawy puch. Dłoń 
zacisnęła na włosach. Kołpak na tle słońca... 
- Witam przyjacielu. 
 Zaklął w myślach. - Znowu ten Przyjaciel! - Vegart gramolił, na pozór niedbale 
i leniwie, po prawdzie stłukł chyba kolano. Znając podstawy anatomii, wiedział, 
jeśli to więzadła, przez miesiąc nie będzie wstanie samemu doczołgać do 
wychodka. Źrenice zwężyły się, na dotyk promieniście otaczającego głowę nimbu. 
Siwa, jak jego koń, nie dogolona gęba, czapa i spojrzenie. Obnażony miecz... 
- Nie spodziewałeś się? - Stwierdzenie, nie pytanie - Byłeś już tak blisko. 
Prawie się udało, lecz jak to mówią z piły pod młot. Ja jestem młotem, takim do 
wbijania gwoździ, właśnie ciebie mam zamiar, hmn, "utemperować" - Obleśny 
uśmieszek.
- Wyjmij broń! To prośba, nie polecenie... 
 Dziura w głowie, myśl uciekała, myślą. Wyjmij broń? Wyjął. Tak po prostu, jak 
drzewiej wyjmował. Naturalnie, do danej koniunktury. Instynktowny, i 
najwłaściwszy z paradygmatów. Zaginiony utrzymywał się nad powierzchnią. Jednak 
nie więzadła! 
 - Dobrze, dobrze... - Fleury puściwszy włosy, cofnął się od dwa kroki. Udawał 
manierę, lecz zdradzała go pompująca skronią żyła. - Na to liczyłem, nie 
ukrywam, że u ludzi nawet tych których mam posłać w zaświaty, najbardziej cenię 
rozsądek.
 Vegart odprowadzał go pustym okiem. Miecz, jak dawno nie dzierżył! Obiecywał, 
zaklinał, jednak prawda, że stara miłość nie rdzewieje. Szczególnie ta żelazna. 
Klinga epatowała mrozem. Jak każda broń katalizowała adrenalinę. Pierwotne, 
prymitywne uczucie, naparła nań celowość postępowania. Miał od długiego, 
długiego czasu miał wreszcie cel - bramę! Powiedział A, sunęło więc B. Nie, 
oszustwo! - to instynkt, nie przemyślenia. 
- Nie mówisz, nie pytasz?! - LeBon odrzucił płaszcz, również dobywając broni. 
Nakreślił w rozruchu powietrze. Flegma, jak dłużyzna przeciekającego w 
klepsydrze piachu. 
- Taki rozsądek to fajna rzecz, wiesz? - Machnął raz jeszcze, bezpośrednio 
odbijając w sondę. Vegart sparował do boku, wydało się że nieźle, zwarzywszy na 
sporą pauzę... 
 LeBon uśmiechał się coraz bezczelniej. Coraz szybciej też mielił jęzorem. 
- Człowiek może se sporo rzeczy wytłumaczyć - Natarł lustrując uniki - 
przemyśleć, zapytać... 
 Ciach, ciach, zaliczone! 
- Na przykład co taki, stary pierdoła tutaj wyprawia? Czemu daje mi szansę? 
Czemu nie dobił tych kilka dni temu? Co za sens, co za sęk, prawda? 
- Nie ciekawym. - Eldredd, choć to nie więzadła, był praktycznie unieruchomiony. 
Tym niemniej, czy więcej słuchał tym, dobierał pewności. 
- Nie ciekawyś? Uuu, rozczarowujesz mnie przyjacielu, jak to mówią elfy Zieleen, 
prawda? Przepraszam, wiesz, ja nigdy nie studiowałem... 
 Tutaj niespodziewanie Fleury, dziabnął ostrzem podłoże. Podciągnął portki, 
poprawił kołpak z którym, nie wiadomy czy przypadkiem nie dzielił łoża. 
Smarknął, wcierając w brzeszczot. 
- Ostre, w porządku. - Wciąż rozbrojony, zrobił mądrą minę, roztropnie drapiąc 
nieogolony policzek - No...a powracając do tematu ja na ten przykład, choć 
dziadyga już ze mnie i prostak, wciąż dużo spraw ciekawym. Dajmy na to będąc 
tobą, zapytałbym...ach to już było. A więc będąc sobą, czyli teraz, trapi 
mnie...no co...aha, czemuś taki milkliwy? Czemu teraz zaczynasz się bronić? 
Czemu stajesz mi ramieniem, czemu nie wcześniej? Czemu uciekasz, z bandery 
bohaterstwa? 
- Nie mów tyle bo nabawisz się przepukliny.
- Doprawdy? Coś w tym jest, Berry twierdził to samo...
 Berry? Berry?! Berry... 
 Zrobił to umyślnie. Podjudził, nie wprost, perfidnie bo domysłami. W trosce o 
jego zdrowie psychiczne, nie dał mu jednak zbyt długo mitrężyć. Wiadomo, czym 
człowiek więcej kombinuje tym, gorzej na tym wychodzi. Fleury, mino wszystko, 
chciał mieć sprawnego umysłowo oponenta. Tu chodziło tylko o lekkie 
wyprowadzenie z równowagi. A konkretniej sprowokowanie do energicznych posunięć. 
 Krótkie cięcie. W przenośni i dosłownie. Fleury rozbiegał się w kółko. Po łuku, 
bijąc na korpus. Cwanie, czyli wciąż zabawowo. Zwinnie przy tym, nie jak stary, 
raczej jak szympans za bananem. Trochę kabotyńskich sztuczek, przerzut z dłoni w 
dłoń, młynek i uśmieszek. 
- A wiesz, - Podjął po chwili, widząc, że ofiara, rzeczywiście lawirowała nad 
granią wytrzymałości. Cholera, pożałował trochę tego kolana! - ten Berry, Szary 
czy nie? Tak, tak z pewnością Szary, musi cię bardziej cenić niż możesz to sobie 
przekalkulować. No to znaczy, pomyłka, pieniądze są jak najbardziej przeliczalne 
w konkret, prawda? Ty, jako były zakonnik powinieneś przyznać mi chyba rację, 
czyż nie? 
 Może i tak, ale jedną rzeczą jakiej był nynie pewien, to jego autowstręt na 
wszelkie formy dysputu. Vegart nie rozstrzygał tu, prawdziwości wspomnianych 
dogmatów. Nie starał się nawet, zgodnie z przypuszczeniami wzbierała tylko 
furia. Mordu, krwi! Miecz jak zaczarowany, jak górska rosiczka żądny słodkiej 
posoki. Trzy raz "Z": zabić, zarżnąć, zamordować! Wściekły jak jurny buhaj. 
 Sapnął. Zacisnął zęby gniotąc niedołężność. 
 Trach, metaliczny gwizd, ścięcie kling. Postąpił w przody. Machinalnie 
wyćwiczoną sentencją ciosów. Miał to wbite do łba jak poranny pacierz. Duł, duł, 
duł, potem kwinta, pozór na twarz, powtórka na lewe, żebro, mignięcie na szyję, 
teoretycznie już bezbronną... 
 Teoria!. Tak zwana akcja - solucja. Ćwiczona sentencja uderzeń, naturalnie 
dobranych do instynktu człowiek. Na zasadzie: walisz na pierś unika w bok, 
pozorne odkrycie, furia, szajba, miraż uśpioną bronią finalizowany szpicą w 
gardle. 
 Lecz LeBon, to była chyba jakaś inna kategoria ludzi. Nie pasujący do żadnej, z 
poznanych dotychczas słownikowych definicji. On wiedział, doskonale wiedział 
gdzie będzie cios! Mógł już skończyć. O tak, nic jak splunięcie. Odstąpił, miał 
jeszcze coś do powiedzenia. 
 Vegart zachwiał się, trafiając w próżnię. 
- No, no nieźle! Nie powiem, zaimponowałeś mi! Jednak ty wcale nie jesteś 
najlepszy. Tych których dzisiaj skubali po szafotach, no nie powiem, ciut 
sprawniejsi. Na ale, tu nie tylko to się liczy! Z pewnością dobrze, strzelasz, 
trujesz, szpiegujesz, i te inne takie tam, prawda? Lecz nie... tu zaważył 
intelekt! Intelekt, zabieg okoliczności, talent do szukania kłopotów, niebywałe 
szczęście...zaiste, w twoim przypadku szczęście jest chyba najistotniejsze! 
Dajmy na to, pomyśl ile osób spotykamy w ciągu życia? Inaczej, ile osób nie 
spotykamy?! A my dwaj, ty mnie... cudowne prawda?! 
 Fleury całkowicie wyzbył się zahamowań. Swobodnie jak, lalka drwij w zziajaną 
pierś. 
- Milczysz, pewnie chcesz mnie zabić...uuu. To dobrze, mamy tedy wspólny cel! 
Uciąć łeb bohaterowi! To, że ja jestem bohaterem, w to chyba nie wątpisz! Ale 
ty...Berry, ciężka gotówa! Nie wydałby na byle mnicha! Mogłem zawinszować nawet 
dwakroć tyle, nawet ten zamek, nawet z własnych onucy, by wyskoczył! Ale ja 
jestem, bogobojny, i wziąłem podług ustalonego cennika. Wiesz, w tym zawodzie 
jest spora konkurencja, musze kierować się ekonomicznym obiektywizmem! 
 Zamknij, kurwa, w końcu mordę!!!!
 Zawiało, mocniej, od strony bramy. LeBon gadał dalej, mlaskał chyba by się nie 
przeziębić. 
- Proszę cię, tylko o jedno, jedno małe wytłumaczenie. Potwierdzasz wszak swą 
elokwencję, i biegłość w sztuce dyskursu, tedy powiedz, wiesz może za co on cię 
tak nienawidzi? Berry... Berry Szary - Wciąż olewacko - akademicki ton - Żoneś 
mu zbałamucił, dzieciaki potopił, a może wykastrował? Kastrowali u was zakonie? 
Nie, nie jestem uczony jednak słyszałem... 
 Zaginiony nie przeżył dalszej paplaniny. Nie ważne kolano, nie ważne 
wcześniejsze postanowienia, nie istotny brak treningu. Furia zawsze jest ślepa, 
a wiadomo po omacku to najłatwiej utrafić w mór. 
 Rzucił się, jak nawykli czynić, dawni, opiewani legendą berserkowie. Wojownicy 
co zawsze bez tarczy, co zawsze niemal nadzy, co zawsze w przody, w pierwsze 
szeregi. Mięśnie przeciw stali, dzikość przeciw rozsądkowi, zwierz kontra 
człowiek. Sprawiedliwe? Nie, ma już berserków, wymarli jak kiedyś futrzane 
świnie. Ich historyczny rezonans zdewaluował się w zmieniających warunkach 
postępującej techniki, inwencji, dalekosiężnym wróżbowanią, czy po prostu 
płynącej z czystego hedonizmu, żądzy mordu. Gdzieś napisali, "Człecze, oddaję ci 
ziemię w twe panowanie. Uczyń ją sobie posłuszną" Ciekawe gdzie...? Nie 
pamiętał. 
 Starli się, klinczowali jak dwa króle co w rui o samicę, boksują. Chwila 
wzmożonych oddechów, oko w oko, gęba w gębę. Fleury uśmiechnął się, czy raczej, 
nie zmazał jakby ze scalonego sarkazmu. Vegart nie zwykł dłużej czekać. Kropnął 
głową, lecz sięgnął tylko niżej oka. Stary odpadł w tył. Kołpak pojechał po 
śniegu, ukazując siną wykarczowaną glace, z pewniakiem pozostałością po 
apopleksji, czerwoną plamą. Powyżej czoła, jakoby ptasie łajno, albo wyspa 
kreślona na karcie deliryczną dłonią. 
 Vegart nie rezygnował. Parł jak szlachcic do żłoba. Trachnął nad głowę, 
poprawił, i jeszcze raz poprawił. Coraz lepiej, coraz sprawniej. Dziadek był 
jednak kunowato szybki. I inteligentny, jak to zwykło się gadać o człowieku. 
Wściekły na kołpak, zimnokrwisty, weną nie dopieszczonej starej ruty. Po 
kolejnej "parze", wychylił łeb zza winkla, zasłony, charknął, i napluł 
obrzydliwością, odskakując. 
 Zaginionym zawrzało. Przypalił kipiące mleko. Chwycił mocniej jelca, 
zamachnąwszy, rzucił przed siebie. Na żywioł, nie na pomyślunek. Trafił, bo 
trafiał tak od maleńkości. Cóż z tego, skoro Fleury tylko potwierdził swe 
walory. Odbita furia klingi poszybowała, gdzieś w zaświaty. Nawet nie usłyszeli 
szczęku...Szpic wyraźny, zimny, mimo że wszystko zimne. Na grdyce. 
 LeBon, smugą światła, podniósł czapkę. Asekurancko, nie odstawiając broni, 
poprawił uczesanie. Po prawdzie nie wiele było do poprawiania. Pedanteria to 
wszak wyjątkowo ludzki wynalazek. 
- I co teraz? Co powiesz? Nic? Jak zwykle nic? Zbędne pytanie co? 
 Zbędne. Vegart chłonął, choć furia tajała bardzo powoli. Naszła go chęć 
połamania tego miecza. Wyobraził sobie jak miażdży w dłoniach. Miażdży, miażdży, 
leci krew, gryzie, miażdży, leci - nieważne! Miażdży... 
- Wiesz czemu przegrałeś? Wieeesz...Tak jak tę walkę, tak przegrałeś całe swoje 
życie. Choć ta bitwa, różnicy nie czyni. Instynkt jest nieustannie żrącym nas 
nowotworem, i to nie prawda, że słabsi szybciej odpadają, Vegart. INNI szybciej 
odpadają. Jak to się mówi, z galopu zwanego życiem. Ci nieprzystosowani. 
 Ciekawe jakby wyglądał gdyby mu tak odrąbać z kawałek nosa? Albo wyostrzyć 
uszka, jak to elfy, kiedyś strzygły niemowlakom.
- Widzisz, nie kadzę. Za takiego mnie miałeś co? Cha, też nie jestem jednak zbyt 
mądry. Po co tyle tej retoryki i tak nie masz zamiaru odpowiedzieć. Cóż, zresztą 
nie musisz. Przeto przyjechałem, nie po to by gadać, ale by mordować. 
 Do dzieła więc! - Odparł, tylko myślami oczywista! - Faena!
-...Szczerze? Znowuż pytam...- Uśmiechnął się wewnętrznie Fleury, jakoby lubując 
w fenomenie ludzkiej mowy. Jak mały kotek permanentnie zdziwiony dyndającym na 
wrzodzie ogonkiem - Miałem dostarczyć cię w miarę możliwości, nie istotne martwy 
czy żyw. Miałem i dostałem, złote góry, ale to nie to, nie najważniejsze... 
 Usztywniona mieczem dłoń, jeździła całą szerokością gardła. Bawił się, choć 
mógłby tak łatwo skończyć. I skończy, bez wątpienia nie zmitręży zbyt długo. 
Mimo to, coś go na razie powstrzymywało. Wewnętrzna bariera podpowiadała: 
Jeszcze nie, jeszcze nie czas. Kiedy? Czemu? Co? Chęć wytłumaczenia? Wymówka? 
Ukojenia na poczet przyszłych wyrzutów? Doświadczenia przebytych lat, uczą, że 
na to, nawet on, istota na pozór wysnuta z pierwiastka humanitaryzmu, kiedyś go 
odnajdzie. Obudzi się z zimowych wagarów, boleśnie akcentując swe 
człowieczeństwo. 
 LeBon i jego ręka, stal i i pulsujące krwią jabłko. To choroba, jakby ją 
określić "zawodowa". Któż go lepiej nie rozumiał niż, - o paradoksie! - Vegart? 
Nie lekarz, żaden felczer. Spowiednik? Zaginiony był onegdaj zakonnikiem, stąd 
może te kojące zapędy?
- ...Chciałem się z tobą zmierzyć z bardziej osobistych względów. - Siwy 
mordował eksplikacją - Co by nie powiedzieć, jesteś kimś! Masz coś w sobie, nie 
wiem dobrze co i nie wiem czy ty wiesz, ale ciąży tu jakaś tajemnica. Jakieś 
przekleństwo nad twym jestestwem. Słyszałem kiedyś że każdy napotkany człowiek 
obdarza nas cząstką swej osobowości. Nad świadomie ofiarowuje nam część samego 
siebie. Orki, onegdaj trolle wierzyły że gdy się zje surowe, najlepiej ciepłe 
jeszcze serce powalonego oponenta, przejmujemy jego siłę, jego męstwo, oddajemy 
mu cześć...Może ja po prostu chciałbym być trochę taki jak ty? Może trzeba ci 
było jednak zabić tego króla? Nie, wybacz...Takie jest życie. 
 Selle le vie! - Czy jakoś... - Wzruszające, lecz jeszcze się nie rozpłakał. 
Rozwiązanie - wyczekiwanie. Stal przez środek gardzieli. 
- Alwen?! - Fleury w moment jakby pokraśniał na twarzy, zmienił atencje, dziwnie 
ożywiając ton. Vegart nie myślał skorzystać. Nie widział, bo z tyłu, nie 
wyobrażał, bo nie chciał - Alwen, poeto co ty wyprawiasz? Idź zdrów, wszak 
tedy... tedy to twe zwycięstwo. Czy wiesz jak mało jest dożywających, swej 
wiktorii bojowników? Alwen, - Kołpak pokręcił zniechęcająco - Nie wygłupiaj 
się... 
 Kroki, z tyły, pewnie chrupały podłożem. Żołnierski, zdeterminowany chód.
- Alwen, wiesz dobrze jak lubię artystów? Nie zmuszaj mnie, za ciebie mi już 
zapłacono. 
 Stop. Przystanek. Twarz sina, już nie krasna. Ręka zadrżała bronią, zadrżała 
mimika policzka. 
- Taki to właśnie jest ten kurewski świat, Fleury. Powiedział kiedyś artysta, 
przypominając zawsze w chwili gdy lała go żona.
- Alwen...
 Szpon bełtu, ssanie przycelowane sprawnym okiem. Pisk - głuchy. Kropnęło 
łamańcem mostka. Fleury zachwiał w tył lecz z razu nie upadł. Spojrzał dziko, i 
szatańsko, i zdziwiony, i z ulgą...chcąc brzeszczotem podeprzeć równowagę, padł 
na mańkutny bok. Cisza, chwila spokoju.
 Głowa buzowała, rana pulsowała. Organizm robił co mógł. Broniące się, aorty 
pompowały krew, szybciej coraz szybciej. Tylko wzmacniało upływ. Zebrał jeszcze 
na tyle sił by rozłupać w dłoniach, drzewiec. Stęknął. Mdłości, mróz. Wspinaczka 
do nieba po wyszczerbionej drabinie. 
 Nagle zapukała w okno terminowa siurpryza. Ulga, senne wyciszenie, tak 
nieodzowne człowiekowi na odprawie ostatniej z granic. Marzenie męczennika - 
Kostucho przyspiesz, że krok!
- Wiesz... - Odezwał się jeszcze. Jakoś daleko, niby zza światów, nawet teraz 
potwierdzając swe gadatliwe zamiłowanie. Leżał z przymkniętymi oczy, spokojnie 
jak osesek na śnieżnym wezgłowiu. Jak osesek, tylko usta pełne krwi... - ja od 
dziecka marzyłem by skończyć jako tragiczna postać...he...he...Na scenie między 
ludy... he... he... he... wybacz...Ta kobieta, ta z lazaretu...Kochałeś 
ją...wybacz i za to...
 Co miał na myśli, nie dokończył. Największe grzech jest najtrudniejszym do 
strawienia On - wyrobił się ze spowiedzią, to tylko li błąd kapłana! Ignorant, 
zmitrężył w absolucji. 
- Ja nie chcę... umierać...Vegart... - Jucha leciała kaskadą z nosa. Cosik nawet 
kapnęło uchem. Drgawki jak i gadka, konwulsyjne ale jakież ludzkie! - Nie! Nie 
ma bohaterów! Nie...! Ma...
- Abrakadabra, zdechł. - Zaważyło w pośladek jego pleców. Beznamiętnie acz 
sentencjonalnie. 
 Vegart wyprostował się nad trupem. Nie odwrócił. Wzburzenie miast maleć, 
przybrało na wyrazie. Nie na niego, nie, nie na siebie nawet, jednak... Miecz, 
spojrzenie, oczyma pełnymi jadu. Dziwaczne, choć może po prostu, klinga znalazła 
jednak swój spoczynek w pochwie. Usztywniony pokuśtykał kulasem ku siwkowi. 
Konik, zarżały chrapy. Udało się go jednak oblubić jego długim palącą organisty. 
 Alwen milczał. To tylko jedne z możliwych następstw, ale właśnie chyba najmniej 
konkretne, tworzyło najgłębszą wymowę. Był jeszcze krzyk, był jeszcze śmiech, 
było tedy i milczenie. 
 Spowiednik doskonale wiedział co czuje się w takich momentach. Widział, lecz 
nie chciał lub nie potrafił, dobrać słów. Wiedział, że pierwszy raz wcale nie 
jest tym najgorszym. 
 Zimniej! 
 Nie spojrzeli po sobie. Nigdy, już nie mieli...
 Po wtóry zawinął jękły wiatr. Nęcący ku rychłej podróży. Brama i dalej krępym 
traktem. Cel jawił się mu jak żaden inny wcześniej, i chyba jak żaden z mających 
dopiero nadejść, w jego życiu. Klarowny niczym swojski bimber. Realny niczym 
Fleury, i jego stygnąca skrzepem posoka... 
- Cmok. - Mlasnął. Zwierze szarpnęło podkowę. 
 
*** 

- Taki to właśnie jest ten nasz kurewski świat... - Poecie, choć to pewniakiem 
już ze trzy brewiarze, wciąż trzęsły się nie okraszone dłonie. Chyba dlatego nie 
opuścił jeszcze kuszy. Jedną, sprawniejszą częścią zdołał zapalić jednak hubkę. 
Przyjemne...korzenny cannabis. Niebawem broń sama miała ustąpić palcom
 - Czytałeś ty naszą Bybylę? Nie? Tak myślałem, tak często kończą te podłe 
niedowiarki. Poeci i tyrani, mają lepiej Fleury...żałuj... dobre...Ja choć 
przeżyje w pamięci - Zakrztusił się próbując śmiać - mych...dzi... Dzieł! 
 Próbował się śmiać! Próbował, bo cannabis był najgorszym, obok mogiły, z 
morderców łez. 
 Spokój. Wolność. Równość. Braterstwo... 
 
***
Berry zbudził się wyjątkowo wcześnie. Nawet jak na pseudo zakonnika, była to 
abstrakcyjna pora. Może miał przeczucie, a może organizm zbuntował się przeciw 
wyziębieniu? Wieczorem wespół z Zoldarem zmarnowali trochę czasu nad świecami. 
Nie miało to dlań żadnego z religijnych fundamentów. Nie był w tym krzty żalu. Z 
nudów, z niecierpliwości, dla staruszka, zebrał się na poświęcenie. Odmówili 
wspólnie chyba ze dłoń litanii, a zebrało by się z pewnością więcej. Po koniec 
piątej dziadek, jednak zupełnie się rozkleił. Adiafora, z kościelnym 
nazewnictwie. Choć dogmat wiary, dopuszczał żal po zmarłych, apoteozował 
jednocześnie sam fakt zejścia. Podnosił jako przekroczenie progu innego, 
lepszego świata. Konkretnie, tak dobrego jakim go za życia samyśmy dobrym 
uczynili. 
 Mnich podreptał w kierunku swej celi. W noc, bez binokli, z zamazanym potem 
oczyma. Trafił bez błędnie, to już tyle lat, że nie mogło być mowy o 
lunatykowaniu. Berry nie próbował nawet trafiać. Ziewnął tylko, okrył jakąś 
szmatą zalegając na dębowym abditorium. Przyjemna atmosfera zachęcała do 
wypoczynku. Smród palonego wosku, ciemno, i wielka murowana cegłą świątynia. 
Wnętrze kościoła, sercem całego zespołu sakralnego Newd. Mlasnął na dobranoc, 
niemal od razu oddając się w łapy malignie. Przed snem człowiek zawsze usilnie 
stara się pomarzyć o czymś przyjemnym. Szary nie miał takich ciągot, a jeśli już 
to w druga stronę. 
 Czy to sprawiedliwie by jakiś "sztywniak" zajmował całą powierzchnię wygodnej 
trumny?! Z poduszką, i hebanowym wieńczeniem?! Przez moment pomyślał czy nie 
wywalić by go na posadzkę. Przez moment acz wystarczający. 
 Ocknął się, gdy to jego nos kończył właśnie przymarzanie na metalowego dzyndzla 
skrzyni. Nie śniło się nic, a nawet jeśli, nigdy nie pamiętał snów. Koniec z 
bajaniem, tu warunki dyktowała rzeczywistość. Zimno! Gorzej niż na dworze! 
Trudno, pretensje mógł mieć tylko li do siebie. 
 Gdy przecierał gałki, lichtarze tliły się jeszcze śmiało, zdecydowanie, nie 
myśląc o spoczynku. W około rządził wroni półmrok. Czarny, ale nie na tyle by 
zmazać wykrzywioną afektację, z gęby trumiennego rezydenta. Berry zaiskał po 
kieszeni reżowego chleba. Głupi! Wszak zapomniał, że w habicie nie było 
wentylacji.
 Wysoki miesiąc, rzucał złotawy odcień kolorem największego z okiennych witraży. 
Zimno, wciąż zimno, nawet ten odcień zimny. Szary czuł niepokój, podświadomie 
macając wiszącą w kadzielnym smrodku sensację. Sen odszedł jak przyszedł, a może 
i prędzej. Został tedy sam, z trupem w grobowcu. Pustka była niewyczuwalna, albo 
właśnie straszna swym niebytem. Wypełniała gmach, tak szczelnie jak wódka, 
szczelnie wypełnia umysł pijącego. Gdy pójdą już wszelkie, antały, nalewki, 
karafeczki, zawsze pozostaje ten sam fantom wszczepiennego delirium: "Przecież 
coś tam jeszcze zostało!". Co prawda kiedy rozum śpi budzą się demony, ale 
czasami biorą się one nie z aberracji, lecz z zaradności. Nie ma wódki?! Jest 
ocet, smoła, podobnież trutka na szczury ma bardzo kojące działanie! 
 W jego przypadku demon nazywał się duszą. A może raczej sumieniem. Nieprawda! 
Kiedy rozum śpi budzą się demony, lecz nie własne. Te nasze, straszniejsze, w 
ogóle nie chodzą na wczasunek, bezczelne śledztwo przez całe życie. 
 Rżenie.
- Tfu! Na psa urok! 
 
***
Siwek sapał zmordowany. Bez przerwy, taka odległość! Dorżnięte do wycieńczenia 
lędźwie wyły wody. Spoczynku! Żyć! Nawet bestia chciała. Konik parował jak kocił 
na wrzątek. Stał sam, wolny, przed kościołem. Nie uciekł, przywiązywał się do 
ludzi. Ostatnio, z innym panem, w tym samym miejscu, nawet nie powąchał sianka. 
Cóż, zwierzę rżało, zdychając, jak to konie mają w zwyczaju - na stojąco. Godnie 
- zakrzyknie poeta, choć sam jeszcze nie doświadczył... 

 ***
 
 Drzwi wyrwały się gwałtem, przenikliwym, jak jakie echo górskiego jaru. 
Rozdarcie błyskawicy. Ten Który wtargnął nie dbał o konwenanse. Nie dbał o 
ostrożność, przeciwnie robił wszystko by być jak najgłośniej. Szukał, ogłaszał 
się niczym herold na poselskiej paradzie. Oto ja, a gdzie ty?! Przybyłem! 
Jestem, jestem! Niedźwiedzie berlacze ślizgały się, na kamiennej posadzce. 
Chwiejnie, lecz zdecydowanie parł w przody. Człowiek ten kulał, wyraźnie 
kuśtykając na jedno kolano. 
 Co znamienne, Berry nie zdecydował się ani uciec, ani stanąć w przywitaniu. 
Siedział na tyłku, gróźliczo posapując. Jakby zatraciwszy instynkt, ważyła 
szala: szajby czy rezygnacji? Jedno z dwóch, nieistotne. Wyczekiwał ciosu niby 
takowy lodowy szczurzyna, co na północy żerując raz w roku rzuca się ze skarpy, 
śmierć w objęciach fal znajduje. Zaprawdę jednak profesorowie, i różni tacy od 
sztuk umysłowych, dowodzić mieli, że śmierć zadają sobie tylko li samce, 
podobnież wykończone ciągłym "świadczeniem usług" wielce nieposkromionym w 
temperamencie, damą. I utylitarnym względu traktamentem. Skoro tak, nic się go 
tyczyć nie miało, chyb że przez rewersję. Za długo nie wąchał, więc wżdy i we 
łbie skręcić mogło Zbytek żalu, dochowywanie ślubów! Wiadomo więc tedy 
współczesnym, czemu to każden prawdziwy klerk, albo wariat albo inny 
dwulicowiec. Normalnych nie uraczysz. Wymarli, naturalnie wyparci przez jeszcze 
normalniejszych, jasna w inszej koniugactyji tego słowa!
 Błazar...jeszcze, obrócił spojrzeniem w stronę wyjścia. Tam gdzie werbalny 
sygnał. Aberracja może? Żyły na skroni pruły jak przy ataku apopleksji. Demony, 
wskrzeszone demony! Podniecenie w melanżu ze strachem, żalem, łyżką gorczycy, 
ciekawością... Nie było mowy o zimnie. Postronki nerwów, napięte, grzały w swych 
piecach nieomal piekielne oddechy.
 Szlag! Nie miał broni, lecz cóż, obojętnie kto by to nie był, kat czy ofiara, 
wszystko i tak miało się skończyć tragicznie. Jak w dobrym teatrze, takim jak to 
się już niemal nie tworzy. Z morałem, upstrzonym patetycznymi wynurzeniami, i w 
mentorską toń nieprzejednanego geniuszu swego twórcy. 
 Ze śmiercią zdawał się pogodzić już drzewiej, drzewiej... Takie to 
przynajmniej, jeszcze wczorajsze kalkulacje. Tego nie dało mocy, skalkulować. To 
jak miłość i sen, urodzaj i pożoga, zawsze nieprzewidywalne. 
 Stalowy pisk, zdarł z klingi płachtę poszwy. Intruz miał... 
 Rżenie. 
 Vegart targnął się nań bocznej nawy miedzą. Zdecydowanie z nagim ostrzem. Przed 
sobą, i z tyłu, i z boku, sunął ślepo, drogą nocy znaczonej emocji. Bugie 
haczyły refleksem, na końcu pod głównym ołtarzem. Blisko... Wreszcie! Podbiegł, 
nie runął! Kolano, co tam! Woda na młyn, ogień na las! Widział go, widział coraz 
wyraźniej materializującą postać. Gruby, niski, kaptur, habit, ołtarz, 
trup...Zamachnął się. Chciał zarżnąć od razu, bez dyskusji i pomyślunku! Chciał, 
zadając jakoby sprawę, że czym dalej tym będzie trudniej. Głębiej w chlew tym 
więcej gówna. Głębiej w gadkę więcej skrupułów! 
 Dłoń sama odjęła, niemal w ostatniej momencie. Wątpiąc...Światło rzadkie, 
wystarczające. Oddechy. Jeszcze raz się zebrał i jeszcze większa porażka. Nie? 
Nie? Czemu? Za słaby? Obiecywał kiedyś, nigdy więcej gwałtu. Obiecywał, za 
silny! 
 Berry, rozpoznał kata. Widmo, z dawna pogrzebane, demona krok w krok, do końca, 
i zawsze tam gdzie ty. Jeszcze wszak żył... Nie wiedział czy bardziej z żołądka, 
z sumienia, serca czy inszej ludzkiej cholery, płynęła żółć i niestrawność. Oto 
widział Tego, i oto on widział Jego. Dwóch na dwóch, nóż i widelec. Obydwa 
roszczące pretensje do szatkowania kotleta. Mimo że jeden ostry, wycelowany, oba 
nie zdolne do niczego. Niczego! Bracia w indolencji, dobrze, iż było tak ciemno 
inaczej godni by nawet paść se w ramiona. Gdzie odeszła furia? Nie 
przewidzisz... 
 Krzyżowe oddychania. Przez długi, męczący wieloczas.
- Szukałeś i znalazłeś. Jesteś szczęśliwy? 
 Dla pobocznego obserwatora, nie połapiesz który zagadał pierwej. 
- Szukałeś...więc przybyłem. Jesteś szczęśliwy?
 Pytanie w pytanie, odpowiedź grzmotnęła rykoszetem w zwierciadło. Berry myślał 
intensywnie, kombinując ripostę. Bez gorączki, raczej opanowanie. Zdało mu się 
że myśli. Nie był ani sofistą, oratorem, retorem czy mistrzem argumentacji, 
szedł tedy jak mu był najbliżej - spontanicznością. 
- Jestem szczęśliwy? Jestem, chyba... jeszcze bardziej bym był gdy cie tu w 
kawałkach wtargnęli. Cóż, widocznie nie dane mi było...starałem się, Bóg 
widzi... 
 Vegart nie skomentował w czas, więc ten, ciągnął kolejkę. Nie musiał nawet 
krzyczeć pogłos niósł dalej i akcentował dobitniej niż wszelkie gardłowe, czy, 
ba, słowne wygibasy! Jego dotyk był mocniejszy niż kowalski młot. On topił, i 
tajał, jarzył, kruszył jak ciastko to co tak najtrudniej, sumienia, 
wzruszenia... 
- Co zrobisz teraz...Vegart? Bo ja...ja jestem szczęśliwy, ty powinieneś tym 
bardziej. Masz co chciałeś, jedna świnia nie żyje, druga w kolejce na 
egzekucję... - Łamał mu się chyba ton, choć może, może to tylko złudzenie? 
- Nie dla niego tu przyjechałem, lecz dla ciebie! To między innymi, dla ciebie 
głupcze jeszcze żyje, pokutuje... - Zaginiony dał się ponieść egzaltacji - On 
mnie nie obchodzi, doprawdy nie potrafisz tego zrozumieć? Jemu mogłem...jemu 
mogłem wybaczyć Berry, Kedar to była wrodzona świnia, lecz ty?! Czemu...Berry 
byłeś moim przyjacielem?? Przyjacielem...Berry?
 Dłoń przestała obezwładniać miecz. Przejęły uczucia, górę brała natura. 
Zwierciadło spełniało swą wiekopomną rolę. Niech będzie światło! Niech stanie 
się dzień! Nie spojrzą, niech zajrzą w twarz! Cóż wtedy?! 
- Pokutujesz! - Drwił, transwersując konteksty - Ha, śmieszny hipokryto ty 
dopiero będziesz pokutował! I na ziemi i w zaświatach grzane są na ciebie 
ruszta!
- Nienawiść przytłacza ci zmysły przyjacielu...
- Nienawiść! Byłem, istotnie byłem nim...Przekleństwo! Kończ błazenadę, skoro 
tak jest, że żyjesz, ja muszę paść! Kładź, rżnij! Jak twego brata, jak innych, 
jak mnie życie zmarnowałeś dokończ, bym się nie męczył! Czy nawet na to cię nie 
stać! 
- Jakiego brata? Co ty gadasz, jakich ludzi, kto tu komu zmarnował życie? 
 Jeden wrzeszczał, drugi szeptał, jak w lustrze - obaj płakali. 
- Nie wiesz, nie wiesz ty gnoju, w takiej sytuacji nie potrafisz zajrzeć 
prawdzie w oczodoły? Ty gnoju! Plugawcze, męska kurwo, podnajmowana świniopasom 
cichodajko! Coooo? Rżnij mnie, a nie rznij głupa! No już! 
 Zaginiony, jakoby ogłuchł na obelgi. 
- Nikogo nie zabiłem, to nie była moja wina... 
- Nie?! A czyja, wszystko to sobie niby skonfabulowałem? A może mi się 
przyśniło? Nigdy nie pamiętam słów, lecz może tym razem...?!! Kurwa, kurwa, 
Zaginiony odmieniec! Kooońńńcz!
 Ruch powietrza, szum, aż po wieńczenie bożniczego cokołu. Miast jaśnieć, 
ciemniało. Darli tak, tak wielki ładunek pioruna kitwasił między nimi, iż nawet 
ogień naginał swą wolę. Gromnice, jedna po drugiej gasły w połowie trawienia. 
Zatrzymując się tylko na ostatnim refleksie, na obliczu sztywnego biskupa. 
Dumnym, niby modelowanym na uśmiech, aboć czyż nie miał powodów? Po śmierci, 
gruzy dzieła jego życia, miały się stać gruzami czegoś znacznie cenniejszego. 
Suweniru nadziei, przyjaźni. Męskiej, bezpotomnie zmarłej miłości... 
Nierozstrzygnięty spór o pierwowzór człowieczeństwa: rozum czy uczucie?
- Berry nie wolno ubliżać człowiekowi... - Broń bezużyteczna, mieniona w 
palacyt..
- Ty... 
- To nie ja doprawdy, nie, ja! - Wrzasnął nareszcie, po ludzku, Eldredd. Dając 
pierwotne upuszczenie emocją. Zwierciadło momentem, znowusz jednością odbicia. 
- Nie ty?! Nie, ty? Nawet jeśli, to nie ma znaczenia. Nawet jeśli, tym bardziej 
musisz mnie zabić...
- Nawet...
- Jesteśmy przeklęci Vegart! Ty, ja jestem przeklęty. Boże! Czcigodna Panienko! 
Zabij mnie proszę, tylko jeden z nas może wyjść z tego cało! Jedne wyjdzie, 
tylko po to by go żywcem sumienie zeżarło! Zrób coś zamyślał jeszcze dziesięć 
minut temu! No już unoś to ostrze, zrozumiałeś! 
- Ekspiacja Berry. - Odparł spokojnie, jakby nie swojskim głosem. Takim jeszcze 
dziecinnym śnieżno białym... - Moja ekspiacja, chyba to teraz zrozumiałem, jest 
sztuką znalezienia w sobie odrobiny skruchy. I wybaczenia. Ja ci wybaczam 
Berry...
 Zaginiony, jak żeglarz, eksplorer dobił do wytęsknionego brzegu. Spełniła się 
idea, można było zdjąć pokutniczy kaptur! Vivat! Wciąż tylko nie dostrzegał, 
okradzionej z najprostszego z danych solucji wejrzenia. Po cóż? Wolał obrócić 
się na pięcie. 
- Mesjasz, mesjasz prawdziwie zrodzony! - Padło już zza potylicy - Rżnij 
tchórzu! Nie wywiniesz się prosto, o niee... Wybaczasz? Dobrze! Ale czy ona ci 
wybaczy? DORONE?! Jej mąż, je marzenia?!
 Nie przystanął, jeszcze... 
- Tak, nie przesłyszałeś się, Dorone! Kochanka, czy bóstwo? Ja tego nie wiem, 
ale Fleury mówił, ze było nie źle. Co nie spodziewałeś się? Zaskoczony, teraz 
spróbuj mi wybaczyć! Dorone! Do - ro - ne! 
 Odwrócił się, niewyobrażalnie wolno. Szczęki były tak zrośnięte, tak jak to 
chyba ino hiena mieć potrafi. Jak złapie, łeb utnij a nie puści. Ramię, drugi 
raz w przeciągu kwadransa, powstrzymało emocję. Ani to nie rozum, ani instynkt, 
ani co? Chyba tylko Bożemu namaszczeniu zawdzięczał, mimo wszystko opanowanie, 
czy brak oznak zawałowca. 
 Nie opuścił jednak broni .Odwrócone dejane vouri, z tą różnicą, że LeBon by 
uwieńczył. A on mógł tylko zapłakać, jedną stalową łzą. Kwintesencją, wszystkich 
dotychczasowych lat. 
- No? Ciach. Nie potrafisz biedny niedołęgo? To proste, splunięcie. Nie 
potrafisz...szkoda. Szkoda, że cię już dawnej nie zabiłem, tysiące sposobności, 
gdyśmy razem pili wódkę...
- Nic straconego. - Vegart podrzucił miecz, złapał klingą podsuwając pod sam 
nos. - Masz szansę się poprawić.
 Na lica Błazara wybiło otępienie. Wtedy to, jedyny, ostatni, Vegart dostrzegł 
tę twarz. Tak znaną mu setkami wspomnień, tak pochodną tysiącu smutków. Berry 
jak w hibernacji, zahipnotyzowany, uśpiony niemożności. Nie sięgnął. 
 Zaginiony, choć raczej nie takie już jego miano, opuścił dłoń. Głowa zgięła się 
w przytaknięciu. Tak, tak...niby nic prostszego, ale kto to mógł wymyślić, niech 
stanie, niech czyni! Abderyta jaki, bajarz lub ignorant, ten co sam zabił. 
Takich bynajmniej nie można traktować poważnie. Całe szczęście, że są jeszcze w 
mniejszości, ale kiedyś? Kto wiem, może jak drzewiej, człek by przeżyć, 
zalegalizuje się kanibalizm. Może, lecz dla kogo tedy byłby ten świat? Tak jaka 
zawsze, dla najsilniejszych. Powłóczył w przeciwny kraniec sali. 
- Vegart nie mogłem... - Na ustach Berrego, tańczyła niedowiara. Wsłuchując w 
oddalający krok, patrzył z niedowierzaniem na jaskrawość szpicy. Na swe dłonie, 
sieczne krawędzie, które miały sposobność, okazję... Stal jak zwierciadło, mógł 
się przeglądnąć. Teraz samotnie. Sam zapytać duszy... 
 Ostatnia gromnica przestała trawić powietrze.
- Vegart, dokąd to! Vegart...!
- Ciiiicho! Tam leży człowiek, pochowaj, ułóż pacierz... 
- Nie zostawiaj mnie!
- Idę w trop za swą miłością. Idę, bo zemrzemy, a nie ma nic cenniejszego. Nie 
wolno jej zaniedbywać, trzeba szukać, poszukiwać...Kocham Berry, to 
najważniejsze słowo jakie podarował nam los, czyż można więc nie skorzystać?
- Vegart...!
- Parę razu i mnie zdarzyło się zawyć, wiesz co, nikt nie zatrzymał. Wybaczyłem 
ci, i niech tak już pozostanie. 
Wrota trzasnęły na zasuwie. Spokojnie, okropna cisza marmurowej posadzki! Znów 
pozostał tylko z trupem. Ino Zoldar, wyrobiony jak zwykle przed świtaniem by 
zdążyć z poranną kantyczką. Vegart, nie Eldredd poszedł w swoją drogę, dalszą 
drogę do nikąd...

*** 
- Można?
- Personalnie, nie wyobrażam już sobie życia bez pani!
 Ucieszyła go filuternym uśmiechem, zgarniając ten najładniej przyrumieniony z 
bochenków. Nawet nie zauważył, czmychającą bez zapłaty.
 Piasek chrupał pod stopami, jeszcze świeżą, bo wczorajszą zawieruchą. Morski 
szkwał od paru dni, intensywnie nawiedzał targiem. Nie padało, jeno wiatr tak 
silny, że nie tylko potrafił zerwać kapelusze, wręcz łamał maszty przybrzeżnym 
rybakom. Miejscowy paroch, po tym jak mu z ostatnimi kalendami, poniosło 
gontowanie "chacjenty", złorzeczył okrutnie na kazaniu. Gadał, że to niechybnie 
wcielenie szatana, ba wręcz apokalipsy! I oczywista, na odbudowę, co haska, 
dudki gorliwie zbierać zachęcał. 
 Tylko żebracy, i ci bezpośrednio z nabrzeża radowali się pogodą. Nie 
śmierdziało im już kramarcznym dorszem, a fale siła ostryg na brzeg wypłukały. 
 Mixu Lizarazu, zawinął się, jak stara baba podwiką, aksamitnym szalem, co i tak 
nie pomogło. Pustynne grudki dalej smagały po oczach. 
- Hej, hej! Tylko u mnie obwarzanki, chlebki, kołacze, bajgle i chałki...! Hej 
tylko... O mój klient mój pan? Czego sobie drogi panie parweniuszu winszujesz 
ha?!
- Par, co?
- Nieważne, nieważne chłopcze wal śmiało co cię trapi, ile tych bułeczek tuzin, 
dwa?
 Lizarazu podrapał się środkiem czoła. Nie tak go sobie wyobrażał. Z pewnością 
nie jako dziada, z szopą włosów na trochę niewymiarowej czaszce. Jeszcze te par, 
coś tam! 
- Nie, nie, ja nie po bułki chciałem wiedzieć, czy ty... 
- Tak jest, lepiej żeś trafić nie mógł! Z kminkiem czy miodową? Viorelkę czy 
ariuszkę?
- Jeno...
- Dam ci takie i takie, acha masz jeszcze rogala dla miłej połowicy! Rogal 
Grand, marki frant, he, he!
 Chlebowy kupiec nie dał mu nawet szans na protesty. To, że Lizarazu nie miał ni 
torby ni pakunku, nie stanowiło dlań poważnego wyzwania. Wrzucił do worka, 
takiego jak to cebulę noszą, zawinął, i z uśmiechem na pysku, czął trząść 
uwieszoną u szyi, skarbonkę. 
 Rad, nie rad, srebrniki uwięzły w puszce.
- Czyli to tyś jest tym, co to tak z dawna ludy nauczał? Co miał dwunastkę 
uczniów, co to wieszczył, a nynie wróżeb spragnionym udziela? Sennik, padają?
- Cicho chłopcze, nie krzykaj tak bo tu i w dupie uszy skrywają! Ja jestem... - 
Wstrząsnął raz jeszcze puszką, nachylając bliżej ucha - Gadaj, gadaj...
 Parweniusz do kieszeni, dziad do worka!
- A więc... - Zaczął otwarcie, chrumknął dla kurażu - widzisz mam ja ci 
problem...
- No, no?
- Ślub mnie czeka, weselisko będę sprawiać... 
- Zgadnę! Drużbą mam ci ja być, ha? Czy wcześniej, pannice przetestować azali to 
ślubu, ba do łóżka zdatna?! 
- Skąd wiedziałeś światłowidzący?!
- Baaa! Tedy słuchaj, co powiem imć parweniusz.
- Par...
- Nieważne, słuchaj lepiej! Więc umni ludzie powiadają tak oto, - Tu też 
chrząknął, ale dla podkreślenia wyrazu - nie żeń się! Kobyła to ino okradnie, 
zniewoli, w mordę da, wymagać zacznie, kabzę zawiąże, pod kołdrę nie wpuści, 
piwniczkę z winem rygluje! Ba, ale czasem to i przytuli, i nóżki ogrzeje, a i 
piwka naważy i grat w wianie wniesie...Sęk w tym rozpoznać któraż to ta dobra, a 
która z natury...nie! Ja, co prawda nigdy ożenku nie brałem, jednakoż tak mówią! 
 Handlarz wpakował koleją partię bułek, Mixu koleją garść mamony.
- Ale jak tu rozpoznać - Nie dawało mu spokoju - która to dobra, a która zła, 
lub przed ożenkiem pozory ukrywa? 
- Ha, jeszcze taka się nie wyrodziła co by skrywać nie skrywała! Kiedyś, ktoś 
powiedział, dobro i zło nie istnieje! Tedy nie wiadomo. Z drugiej - Dziad, 
łuszczył jak do dziecka. Językiem prostym aż żwawym jak kąpiący w ukropie - 
jednak jedna wali w mordę, druga nie! No, zrób jak ci stary Lambertus gada. 
Widzę że jesteś roztropny i do serca mi zrazu przypadłeś, przedaj mi ją na jedną 
nockę, dużo nie zawinszuję, a od razu bielmo ci z oczu zejdzie! Parafernaliów 
wszystkich wyśledzę! Więc co, to może teraz chlebka? 
 Zgoda! Chłopak podziękował stukrotnie, wzruszony przyjacielską otwartością. 
Niemal nie obślinił mu rąk. Chleba nie zabrał, ale nie pomniał o skarbonce, 
przepełniając do pełna szparkę. Trynkgeld pomnożony! Na odchodnego obrócił się 
jeszcze w tył, spojrzał na dziada, Lambertusem się mieniącego. Stary wyga. dla 
zwerbowania klienteli, podrzucił se trzy jabłuszka, żonglował śpiewając do rytmu 
piosenkę: 
 "Bo z kobietami, nigdy nie wie, oj nie wie się, 
 Czy dobrze jest, czy może jest, może jest już źle..."



KONIEC. Gdańsk, 1997 - 2000.