Stephen R. Donaldson

Jad Lorda Foula

Kroniki Thomasa Covenanta Niedowiarka
Księga pierwsza
Przełożył Piotr W. Cholewa
Tytuł oryginału „Lord Foul’s Bane”
Wydanie oryginalne 1977
Wydanie polskie: 1994
Jest w tym jakieś piękno
Doktorowi Jamesowi R. Donaldsonowi,
którego życie wyraziło współczucie i poświęcenie
o wiele lepiej niż słowa
1. Złoty chłopiec
Wyszła ze sklepu w samą porę, by zobaczyć, że jej mały synek bawi się na 
chodniku, 
którym nadchodzi posępny, chudy mężczyzna. Kroczył samym środkiem niby 
uszkodzony 
robot. Na chwilę serce w niej zamarło, potem skoczyła, chwyciła malca za ramię i 
odciągnęła 
na bok.
Mężczyzna nawet nie odwrócił głowy.
– Odejdź stąd! – syknęła kobieta, wpatrzona w jego plecy. – Wynoś się! Jak ci 
nie wstyd!
Thomas Covenant kroczył dalej, niezmiennie, jak nakręcony do oporu mechanizm. 
Jednak w myślach odpowiedział: Wstyd? Wstyd? Dziko wykrzywił twarz. Strzeżcie 
się! Idzie 
nieczysty!
Widział, że mijani ludzie – ludzie, których znał, pamiętał ich nazwiska, domy, 
uściski 
dłoni – ci ludzie odsuwają się od niego jak najdalej. Niektórzy wyglądali tak, 
jakby próbowali 
wstrzymać oddech. Wewnętrzny krzyk ucichł. Oni nie potrzebowali dawnego, 
rytualnego 
ostrzeżenia. Z trudem opanował wykrzywiający mu twarz spazmatyczny grymas. 
Nieustępliwy mechanizm woli krok za krokiem niósł go naprzód.
Idąc, Covenant badał wzrokiem swe ciało; sprawdzał, czy na ubraniu nie pojawiły 
się 
jakieś rozdarcia albo dziury, czy na dłoniach nie ma zadrapań, czy nic się nie 
dzieje z blizną 
sięgającą od grzbietu prawej dłoni do miejsca, gdzie kiedyś miał dwa palce. 
Pamiętał słowa 
lekarzy:
– WKS, panie Covenant, Wizualna Kontrola Skóry. Od tego zależy pańskie zdrowie. 
Te 
martwe nerwy nigdy się nie zregenerują. Jeśli stale nie będzie pan sprawdzał, 
nie zauważy 
pan, czy nie ma jakiejś rany. Stale! Niech pan o tym myśli bez przerwy. 
Następnym razem 
może pan nie mieć takiego szczęścia.
WKS. Ten skrót stał się całym jego życiem.
Lekarze, pomyślał zjadliwie. Chociaż bez nich mógłby już nie żyć. Nie zdawał 
sobie 
sprawy z zagrożenia. A zaniedbanie mogło go zabić.
Obserwując twarze mijanych ludzi, twarze zaskoczone, przestraszone czy obojętne 
– 
jakże wiele tych obojętnych w tak małym miasteczku – pragnął tylko, by na jego 
własnej 
twarzy trwał odpowiedni wyraz pogardy. Jednak nerwy policzków miał tylko 
pozornie żywe. 
Lekarze zapewniali go wprawdzie, że na obecnym etapie choroby to złudzenie, ale 
nie mógł 
już ufać osłonie, jaką wzniósł pomiędzy sobą a światem. Kobiety, które dawniej 
zapraszały 
go na dyskusje na temat jego najnowszej powieści, teraz odwracały się ze zgrozą, 
jakby był 
upiorem albo duchem. Poczuł zdradziecki ból straty. Zdusił go szybko, zanim 
naruszyłby 
równowagę jego umysłu.
Zbliżał się już do miejsca przeznaczenia, celu, potwierdzenia, wyzwania, jakie 
uparcie 
podejmował. Dwie przecznice dalej widział już szyld: Bell Telephone Company. 
Przeszedł 
dwie mile z Haven Farm do miasta, by zapłacić rachunek telefoniczny. Oczywiście, 
mógł 
wysłać pieniądze. Wiedział jednak, że byłaby to z jego strony kapitulacja, zgoda 
na coraz 
głębszą izolację, na jaką chciano go skazać.
Jego żona, Joan, rozwiodła się z nim, kiedy leżał w szpitalu; zabrała syna i 
wyjechała. 
Jedynym przedmiotem, który należał również do niego, Thomasa Covenanta, a który 
odważyła się dotknąć, był samochód. Zabrała go także. Pozostawiła większość 
ubrań. Później 
dwaj najbliżsi sąsiedzi, mieszkający pół mili od Haven Farm, głośno skarżyli się 
na jego 
obecność. Kiedy odmówił sprzedaży gruntu, jeden z nich wyniósł się z okręgu. 
Następnie, po 
trzech tygodniach, sklep spożywczy – właśnie mijał jego zaklejoną plakatami 
reklamowymi 
wystawę – zaczął przysyłać zakupy do domu. Nie interesowało ich to, czy je 
zamawia, a 
podejrzewał, że również i to, czy ma ochotę zapłacić.
Minął gmach sądu. Szare kolumny sprawiały wrażenie dumnych strażników prawa i 
sprawiedliwości. W tym budynku – przez pełnomocnika, naturalnie – pozbawiono go 
rodziny. 
Rozwodu udzielono, gdyż żadne prawo nie mogło zmusić kobiety, by wychowywała 
dziecko 
u boku takiego człowieka jak on. Czy roniłaś łzy? – zapytał wspomnienia Joan. 
Czy byłaś 
dzielna? Może czułaś ulgę? Stłumił pragnienie ucieczki. Zdawało mu się, że 
olbrzymie głowy 
na kolumnach mają mdłości – jakby chciały na niego zwymiotować.
W najwyżej pięciotysięcznym miasteczku dzielnica biurowa nie mogła być duża. 
Covenant minął wystawę magazynu. Przez szybę widział licealistki oglądające 
tanią biżuterię. 
Opierały się o ladę w prowokacyjnych pozach. Coś ścisnęło go za gardło. Odczuwał 
niechęć 
do tych dziewczęcych bioder i piersi, dostępnych pieszczotom innych mężczyzn. 
Nie jego. 
Był impotentem. W procesie rozkładu nerwów jego męskość stała się jeszcze jedną 
amputowaną kończyną. Odebrano mu nawet szansę rozładowania pożądania. Mógł do 
granic 
obłędu przywoływać wizje swych żądzy, ale nic nie mógł z nimi zrobić. Bez 
ostrzeżenia, w 
jego umyśle rozbłysło wspomnienie żony, przyćmiewając niemal blask słońca, 
chodnik i 
ludzi. Zobaczył ją w jednej z tych półprzejrzystych nocnych koszul, jakie dla 
niej kupił; 
kuszący zarys piersi pod cienkim materiałem. Serce krzyczało: Joan! Jak mogłaś? 
Czy chore 
ciało jest ważniejsze niż wszystko inne?
Naprężył mięśnie ramion i z wysiłkiem odpędził wspomnienia. Takie myśli były 
słabością, na którą nie mógł sobie pozwolić. Musiał je odsunąć. Lepiej być 
zgorzkniałym, 
pomyślał. Gorycz przetrwa. Pozostała chyba jedynym smakiem, jaki jeszcze 
potrafił 
odczuwać.
Skonsternowany, zdał sobie sprawę, że się zatrzymał. Drżąc, z zaciśniętymi 
pięściami stał 
na środku chodnika. Z najwyższym wysiłkiem zmusił się do marszu.
I wpadł na kogoś.
Nieczysty!
Dostrzegł plamę ochry. Człowiek, z którym się zderzył, miał na sobie coś w 
rodzaju 
płaszcza, czerwonobrązowego i brudnego. Covenant nie zatrzymał się i nie 
przeprosił. Szedł 
dalej, by nie widzieć lęku i odrazy obcego. Po chwili jego krok odzyskał martwy, 
mechaniczny rytm.
Mijał biura elektrowni – szansa, by osobiście zapłacił za telefon. Dwa miesiące 
temu 
wysłał im czek – na niewielką sumę, gdyż prawie nie używał prądu. Odesłali czek 
z 
powrotem. Nawet nie otworzyli koperty. Dołączona notka informowała, że ktoś 
anonimowo 
wpłacił na jego konto sumę wystarczającą przynajmniej na rok.
Po krótkiej walce z sobą uznał, że jeśli się podda, wkrótce nie będzie miał już 
żadnych 
powodów, by pojawić się między ludźmi. Dlatego przeszedł pieszo dwie mile, by 
osobiście 
uregulować rachunek telefoniczny, by pokazać wszystkim, że nie pozwoli sobie 
wydrzeć 
człowieczeństwa. W gniewie chciał przeciwstawić się izolacji, skorzystać z praw, 
jakie 
dawała mu zwykła, ludzka krew w jego żyłach.
Osobiście, pomyślał. A jeśli jest już za późno? Jeśli ktoś już za niego 
zapłacił? Co wtedy?
Ta myśl ścisnęła lodem jego drżące serce. Szybko wykonał WKS, potem wrócił 
spojrzeniem do bliskiego już szyldu Bell Telephone Company. Już niedaleko. 
Chciał uciszyć 
niepokój i ruszył szybciej. Zauważył, że nuci bezgłośnie w rytm kroków. Po 
chwili 
przypomniał sobie słowa:
Złoty chłopcze na glinianych nogach,
Pozwól sobie pomóc w wędrówce po drogach.
Porządne pchnięcie zaniesie cię w dal...
Chociaż niezgrabny jesteś, aż żal!
Prymitywny wierszyk rozbrzmiewał drwiąco w jego umyśle, a prosty rytm uderzał 
jak 
obelga, przy akompaniamencie powolnej, wykonywanej jakby w czasie striptizu 
melodii. 
Zastanawiał się, czy gdzieś w tajemniczych niebiosach wszechświata rządzi gruba 
i ciężka 
bogini, miażdżąca jego bezsensowny los: porządne pchnięcie i chytry rzut okiem 
zaniesie cię 
w dal... niezgrabny jesteś... żal i przerażenie zabarwione drwiną. W porządku, 
złoty chłopcze.
Tej myśli nie potrafił uciszyć drwiną, ponieważ kiedyś był kimś w rodzaju 
złotego 
chłopca. Miał szczęśliwe małżeństwo. Miał syna. Z zachwytu i nieświadomości 
napisał 
powieść, a potem obserwował, jak przez rok nie schodzi z list bestsellerów. 
Dzięki temu nie 
brakowało mu teraz pieniędzy.
Lepiej bym na tym wyszedł, pomyślał, gdybym wiedział, jaką piszę książkę.
Ale nie wiedział. Kiedy pisał, nie wierzył nawet, że znajdzie wydawcę. To było 
wtedy, 
kiedy poślubił Joan. Nie myśleli wówczas o pieniądzach i sławie. Jego wyobraźnię 
rozpalał 
czysty akt tworzenia, a ciepły blask jej dumy i zaufania podtrzymywały ten 
płomień – nie 
przez sekundy czy ułamki sekund, ale przez pięć miesięcy. Pięć miesięcy 
rozładowywania 
energii, która wydawała się jedynie mocą swej jasności z niczego kreować 
pejzaże: wzgórza i 
turnie, drzewa pod naporem wichru i ludzi wśród nocy. Wszystko to 
urzeczywistnione w 
procesie pisania. Kiedy skończył, był wycieńczony i zachwycony, jakby całą 
miłość życia 
zawarł w tym jednym akcie.
Nie były to łatwe chwile. Przeżywał męki, spoglądając na wzloty i otchłanie, 
które 
każdemu napisanemu słowu nadawały wygląd czarnej, zaschniętej krwi. A Covenant 
nie lubił 
wzlotów; niełatwo godził się z nie kontrolowanymi emocjami. Ale to było 
wspaniałe. Ta 
intensywność przeżyć wydała mu się najczystszym aktem całego życia. Stateczna 
fregata 
duszy przepłynęła ponad bezdennym, groźnym oceanem. Kiedy wysłał maszynopis, 
uczynił 
to ze spokojną ufnością.
Przez miesiące pisania, a potem oczekiwania, żyli z jej dochodów. Ona, Joan 
Macht 
Covenant, była spokojną kobietą, która więcej wyrażała oczami niż słowami. Miała 
lekko 
złocistą cerę, która nadawała jej wygląd ciepłej, kruchej istoty, jakby sylfidy. 
Nie była przy 
tym wysoka ani silna i Thomasa Covenanta nie przestawało zdumiewać, że na ich 
wspólne 
życie zarabia ujeżdżaniem koni.
Termin „ujeżdżanie” nie oddawał właściwie jej umiejętności. W jej pracy nie 
zdarzały się 
próby sił, nie było stających dęba ogierów o szalonych oczach i rozdętych 
chrapach. 
Covenant miał wrażenie, że Joan nie ujeżdża, ale uwodzi konie. Od jej dotyku 
spokój ogarniał 
drgające mięśnie, jej łagodny głos zmniejszał napięcie widoczne w pochyleniu 
uszu. Kiedy 
dosiadała konia na oklep, od ucisku jej kolan znikała wywołana lękiem brutalność 
zwierzęcia. 
A kiedy koń wymykał się jej spod kontroli, zsuwała się lekko z grzbietu i 
czekała, aż minie 
mu spazm dzikości. Potem zaczynała znowu. Na koniec ruszała wokół Haven Farm 
wściekłym galopem, by pokazać zwierzęciu, że może wyszaleć się do granic 
wytrzymałości, 
nie odmawiając przy tym posłuszeństwa.
Talent Joan zniechęcał Covenanta do kontaktu z końmi. Nawet kiedy nauczyła go 
konnej 
jazdy, nie potrafił przezwyciężyć lęku przed tymi zwierzętami.
Praca Joan nie przynosiła wielkich dochodów, wystarczała jednak, by nie musieli 
głodować do czasu, kiedy odebrał list od wydawcy. Tego samego dnia zadecydowała, 
że 
nadszedł czas, by mieli dziecko.
Z powodu zwykłych opóźnień wydawniczych musieli jeszcze prawie rok żyć z 
zaliczki. 
Joan pracowała nadal, dopóki nie groziło to bezpieczeństwu poczętego dziecka. 
Potem, gdy 
ciało dało znak, że nadeszła pora, zrezygnowała z pracy zupełnie. Od tej chwili 
jej życie się 
uwewnętrzniło, skoncentrowało na rozwoju dziecka tak całkowicie, że często 
spoglądała na 
świat pustym, wyczekującym wzrokiem.
Kiedy urodził się chłopiec, Joan oznajmiła, że będzie miał na imię Roger – na 
pamiątkę 
jej ojca i dziadka.
Roger! – Covenant jęknął bezgłośnie, zbliżając się do biura centrali 
telefonicznej. Nigdy 
nie lubił tego imienia. Lecz niemowlęca twarz syna, tak pięknie wyrzeźbiona, 
sprawiała, że 
serce drżało mu z miłości i dumy... dumy z udziału ojca w tajemnicy życia. A 
teraz jego syn 
odszedł, odszedł wraz z Joan. Nie wiedział nawet dokąd. Dlaczego nie potrafi 
płakać?
W następnej chwili czyjaś dłoń chwyciła go za rękaw.
– Psze pana! – odezwał się przestraszony, cienki głosik. – Psze pana!
Odwrócił się, a w jego krtani narastał krzyk: Nie dotykaj mnie! Nie dotykaj 
nieczystego! 
Wyraz twarzy chłopca powstrzymał ten krzyk, nie pozwolił mu wyrwać ręki. Chłopak 
miał 
najwyżej osiem, może dziewięć lat... był chyba za mały, żeby się bać. Na jego 
twarz 
wystąpiły białe i czerwone plamy – strachu i niechęci – jakby został zmuszony do 
zrobienia 
czegoś, co budziło grozę.
– Psze pana – powtórzył błagalnie. – Proszę. Niech pan to weźmie. – Wcisnął mu w 
zdrętwiałe palce kartkę pożółkłego papieru. – On mi kazał oddać ją panu. 
Powinien pan to 
przeczytać. Dobrze?
Palce Covenanta mimowolnie ścisnęły papier. On? – pomyślał tępo, patrząc na 
chłopca. 
On?
– On. – Chłopiec wskazał drżącym palcem na chodnik za sobą.
Covenant obejrzał się. W pobliżu stał żebrak w brudnym płaszczu koloru ochry. 
Mamrotał coś, jakby cicho mruczał bezsensowną melodyjkę. Usta miał otwarte, lecz 
wargi 
nie poruszały się, by formować słowa. Lekki wiatr poruszał jego splątanymi 
włosami i brodą. 
Starzec wzniósł twarz ku niebu, jakby patrzył prosto w słońce. W lewej ręce 
trzymał 
drewnianą, żebraczą miskę, w prawej ściskał długą laskę, do której umocowana 
była tabliczka 
z dwoma tylko słowami: „Strzeż się”.
Strzeż?
Przez jedną niezwykłą chwilę same słowa zdawały się promieniować groźbą. 
Wrzeszcząc 
jak sępy, niebezpieczeństwa wciskały się poprzez napis, straszliwe zagrożenia 
płynęły w 
powietrzu w stronę Covenanta. A między nimi spoglądały przez te krzyki oczy – 
para oczu 
jak kły, spróchniałe i śmiercionośne. Patrzyły na niego nieruchomo, z zimną, 
pożądliwą 
złośliwością, jakby on i tylko on był padliną, której pragnęły. Ociekały złą 
wolą niby jadem. 
Przez tę jedną chwilę Covenant drżał, czując niewytłumaczalną grozę.
Strzeż się!
Ale to tylko znak, martwy tekst umocowany do drewnianej laski. Covenant 
zadygotał, a 
powietrze przed nim odzyskało przejrzystość.
– Powinien pan to przeczytać – powtórzył chłopiec.
– Nie dotykaj mnie – wymamrotał Covenant w stronę palców na rękawie. – Jestem 
trędowaty.
Gdy jednak spojrzał ponownie, chłopca już nie było.
2. „Nie ma nadziei”
Zaskoczony, rozejrzał się po ulicy, ale chłopiec zniknął bez śladu. Spojrzał 
jeszcze raz na 
starego żebraka, lecz wtedy dostrzegł drzwi ze złoconą tabliczką: Bell Telephone 
Company. 
Nagły atak lęku oddalił wszelkie inne myśli. Przypuśćmy... Tu był jego cel, 
przybył tu 
osobiście, by domagać się ludzkiego prawa do płacenia własnych rachunków. Ale 
przypuśćmy...
Otrząsnął się. Był trędowaty; nie mógł sobie pozwolić na przypuszczenia. 
Odruchowo 
wcisnął papier do kieszeni. Z posępną starannością przeprowadził WKS, uspokoił 
się i ruszył 
do drzwi.
Wychodzący pospiesznie mężczyzna niemal się z nim zderzył, potem rozpoznał go i 
odstąpił na bok. Twarz poszarzała mu ze strachu. Covenant niemal krzyknął na 
głos: 
trędowaty, nieczysty! Zatrzymał się znowu. Mężczyzna był adwokatem Joan w 
sprawie 
rozwodowej: niski, tęgi osobnik, pełen sztucznej dobroduszności, w jakiej 
specjalizują się 
prawnicy i księża. Covenant potrzebował dłuższej chwili, by dojść do siebie po 
tym lęku, jaki 
dostrzegł we wzroku adwokata. Mimo woli poczuł się zawstydzony, że jest 
przyczyną takiej 
konsternacji. Przez moment nie potrafił w sobie wzbudzić zapału, który 
sprowadził go do 
miasta.
Lecz niemal natychmiast ogarnął go gniew. W myślach wstyd i złość splatały się 
nierozerwalnie. Nie pozwolę im na to, syknął. Do diabła! Nie mają prawa! 
Niełatwo jednak 
było wymazać z pamięci minę adwokata – jego obrzydzenie było faktem, tak jak i 
trąd, 
obojętnym w obliczu prawa czy sprawiedliwości. A nade wszystko, trędowatemu nie 
wolno 
zapominać o śmiertelnie groźnej wymowie faktów.
Chyba powinienem napisać wiersz, pomyślał Covenant.
Są takie blade śmierci,
które ludzie nazywają życiem:
mimo zapachu rosnącej zieleni
każdy oddech jest tylko tchnieniem grobu.
Podskakują ciała jak zwłoki marionetek,
a piekło skrada się ze śmiechem...
Ze śmiechem – to naprawdę dobre. Ognie piekielne!
Czy cały śmiech życia zawrę w tej jednej chwili?
Czuł, że zadał ważne pytanie. Śmiał się, kiedy przyjęto jego powieść... śmiał 
się z cieni 
głębokich, niemych myśli płynących niby morskie prądy po twarzy Rogera... śmiał 
się nad 
wydaną już książką... śmiał się z jej pozycji na liście bestsellerów. Tysiące 
spraw ważnych i 
drobnych napełniało go radością. Kiedy Joan spytała, z czego się tak cieszy, 
mógł tylko 
powiedzieć, że każdy oddech dostarcza mu pomysłów na nową powieść. Płuca 
pobudzały 
wyobraźnię i energię. Chichotał, gdy nie mógł już zawrzeć w sobie całej radości.
Lecz Roger miał sześć miesięcy, gdy powieść stała się sławna, a po kolejnych 
sześciu 
Covenant wciąż jeszcze nie zaczął pisać. Miał zbyt wiele pomysłów. Jakoś nie 
potrafił z nich 
czegoś wybrać.
Joan nie pochwalała bezproduktywnej pomysłowości. Spakowała Rogera i zostawiła 
męża w nowo kupionym domu, z pracownią urządzoną w małej, dwupokojowej chatce 
nad 
strumykiem w lesie porastającym Haven Farm. Zostawiła go z poleceniem, by zaczął 
pisać, 
gdy ona z Rogerem będzie składać wizyty u krewnych.
To był punkt zwrotny: chwila, gdy głaz zaczął się toczyć pod jego gliniane nogi. 
Głuche 
grzmoty zwiastowały uderzenie, które podcięło go tak dokładnie jak chirurg 
atakujący 
gangrenę. Słyszał ostrzeżenia, ale ignorował je. Nie wiedział, co oznaczają.
Nie... zamiast szukać przyczyny tego grzmotu, z uczuciem żalu i miłości pomachał 
Joan 
na pożegnanie. Wiedział, że ma rację: jeśli na jakiś czas nie zostanie sam, nie 
weźmie się do 
pracy. Podziwiał jej zdolność do działania, choć serce go bolało, przygniecione 
ciężarem 
rozłąki. Kiedy więc pomachał znikającemu na horyzoncie samolotowi, wrócił do 
Haven 
Farm, zamknął się w pracowni, włączył elektryczną maszynę do pisania i ułożył 
dedykację 
następnej powieści:
Joan, która była mi strażnikiem tego, co możliwe.
Palce ześlizgiwały mu się niepewnie z klawiszy. Dopiero przy trzeciej próbie 
uzyskał 
bezbłędny tekst. Nie znał jednak mórz i nie potrafił dostrzec nadchodzącego 
sztormu.
Na tępy ból kostek i nadgarstków także nie zwrócił uwagi. Tupał tylko mocno, by 
usunąć 
chłód, który koncentrował się w stopach. A kiedy znalazł purpurową plamkę na 
prawej dłoni, 
u nasady małego palca, nie myślał o niej. Po dwudziestu czterech godzinach od 
wyjazdu Joan 
pochłonęła go fabuła powieści. Jego umysł wyrzucał kaskady nowych wizji. Palce 
szperały 
po klawiaturze, plącząc najprostsze słowa, lecz wyobraźnia go nie zawodziła. Nie 
miał czasu 
zajmować się ropiejącą ranką, jaka powstała w środku tej purpurowej plamy.
Joan przywiozła Rogera do domu po trzech tygodniach rodzinnych wizyt. Nie 
zauważyła 
niczego aż do wieczora, gdy mały zasnął, a ona wtuliła się w ramiona męża. 
Zamknęli 
okiennice, odcinając dom od błądzącego po farmie chłodnego zimowego wiatru. I 
wtedy, w 
stojącym powietrzu w saloniku, Joan poczuła słodkawy, mdlący zapach infekcji.
Gdy po wielu miesiącach patrzył na antyseptyczne ściany leprozorium, przeklinał 
się za 
to, że nie zajodynował ręki. Nie żałował dwóch straconych palców. Operacja, 
która pozbawiła 
go części dłoni, była tylko symbolem odcięcia, odizolowania go od dawnego życia, 
usunięcia 
go z własnego świata, jakby był złośliwą infekcją. I wprawdzie dłoń cierpiała 
wspomnieniem 
utraconych palców, jednak ból ten nie był większy, niż powinien. Przeklinał 
swoją 
niedbałość, gdyż pozbawiła go ona ostatniego uścisku Joan.
Trzymając ją w ramionach tej ostatniej zimowej nocy, nie uświadamiał sobie 
takiej 
możliwości. Opowiadał o nowej książce i przytulał Joan do siebie, zadowolony z 
dotyku jej 
jędrnego ciała, świeżego zapachu jej włosów i ciepłego blasku uczucia. Jej nagła 
reakcja 
zaskoczyła go. Zanim zrozumiał, co ją zaniepokoiło, stała już i ściągała go z 
sofy. Chwyciła 
jego prawą dłoń, wskazała rankę, a w jej głosie zabrzmiał gniew i troska.
– Och, Tom! Dlaczego na siebie nie uważasz?
Nie wahała się. Poprosiła jedną z sąsiadek, by przypilnowała Rogera, a potem w 
lekkim 
lutowym śniegu odwiozła męża do szpitala. Nie odchodziła, póki nie przyjęto go 
na oddział i 
nie przeprowadzono badań.
Wstępna diagnoza brzmiała: gangrena.
Joan spędziła przy nim prawie cały dzień, z wyjątkiem okresów, gdy zabierano go 
na 
badania. Następnego ranka o szóstej Covenant trafił na salę operacyjną. Odzyskał 
świadomość trzy godziny później, w szpitalnym łóżku, bez dwóch palców. Otępiały 
po 
narkozie, dopiero w południe zatęsknił za Joan.
Jednak nie zjawiła się przez cały dzień. A nazajutrz rano weszła do pokoju 
zupełnie 
odmieniona. Była blada, jakby serce szczędziło jej krwi; kości czaszki zdawały 
się rozsadzać 
jej głowę. Przypominała schwytane w pułapkę dzikie zwierzę. Zignorowała jego 
wyciągniętą 
rękę. Mówiła cichym, pełnym napięcia głosem, jak gdyby najwyższym wysiłkiem woli 
zmuszała się do tego. Stojąc możliwie daleko, martwym wzrokiem spoglądała przez 
okno na 
mokre ulice i przekazała mu nowe wieści.
Wykryli u niego trąd.
Otępiały ze zdumienia, powiedział tylko:
– Chyba żartujesz.
Wtedy odwróciła się.
– Nie udawaj głupiego! – krzyknęła. – Lekarz chciał ci powiedzieć, ale się nie 
zgodziłam. 
Wolałam sama. Myślałam o tobie. Ale nie mogę... nie zniosę tego. Masz trąd! 
Wiesz, co to 
znaczy? Dłonie i stopy gniją, ramiona i nogi będziesz miał poskręcane, a twoja 
twarz stanie 
się brzydka niczym stary grzyb. Będziesz miał wrzody na oczach, a po pewnym 
czasie 
stracisz wzrok. Nie zniosę tego... dla ciebie to bez różnicy, bo ty niczego nie 
będziesz czuł, do 
diabła! I... och, Tom, Tom... to jest zakaźne!
– Zakaźne? – Nie rozumiał, o czym ona mówi.
– Tak! – warknęła. – Większość ludzi choruje, ponieważ... – Na chwilę 
zakrztusiła się 
trwogą, która doprowadziła do tego wybuchu. – Ponieważ mieli kontakt w 
dzieciństwie. 
Dzieci są bardziej podatne od dorosłych. Roger... nie mogę ryzykować... muszę 
chronić 
Rogera!
A kiedy uciekła, kiedy wybiegła z pokoju, powiedział:
– Tak, oczywiście.
Nie miał nic więcej do powiedzenia. Wciąż nie rozumiał. Umysł miał pusty. 
Dopiero po 
kilku tygodniach zaczął pojmować, jaką część duszy odjęła mu Joan. Ale wtedy był 
tylko 
przerażony.
Czterdzieści osiem godzin po operacji chirurg stwierdził, że Covenant zniesie 
podróż. 
Wysłali go do leprozorium w Luizjanie. W drodze z lotniska lekarz, który po 
niego wyjechał, 
bezbarwnym tonem opowiadał o trądzie. Mycobacterium leprae została 
zidentyfikowana 
przez Armauera Hansena w 1874 roku, jednak badania nie posunęły się naprzód, 
gdyż uczeni 
nie zdołali zrealizować dwóch spośród czterech etapów analizy, określonych przez 
Kocha: 
nikt nie potrafił sztucznie wyhodować bakterii i nikt nie odkrył, jaką drogą 
choroba ta jest 
przekazywana. Ostatnio pewne obiecujące wyniki otrzymał dr O. A. Skinsnes na 
Hawajach.
Covenant słuchał nieuważnie. Słyszał abstrakcyjne wibracje grozy w słowie 
„trąd”, 
jednak nie miały one siły przekonywania. Przypominały groźbę wypowiedzianą w 
obcym 
języku: istniała tylko intonacja, same słowa nic nie znaczyły. Obserwował 
poważną twarz 
lekarza tak samo, jak wcześniej patrzył na niezrozumiały wybuch Joan. I nic nie 
mówił.
Gdy jednak wprowadził się do pokoju – kwadratowej celi z białym łóżkiem i 
antyseptycznymi ścianami – lekarz podjął jeszcze jedną próbę.
– Panie Covenant – oświadczył nagle. – Pan chyba nie rozumie, o co toczy się 
gra. Proszę 
ze mną. Chcę panu coś pokazać.
Covenant ruszył za nim korytarzem.
– Ma pan to, co nazywamy pierwotnym przypadkiem choroby Hansena – mówił lekarz. 
– 
Przypadek rodzimy, który nie ma żadnej... etiologii. Osiemdziesiąt procent 
zachorowań w 
tym kraju to imigranci, ludzie, którzy kontakt z chorobą mieli w dzieciństwie, 
za granicą – w 
klimacie tropikalnym. Wiemy przynajmniej, gdzie się zarazili, choć nie mamy 
pojęcia jak. 
Naturalnie, pierwotna czy wtórna, choroba rozwija się podobnie. Z reguły jednak 
ludzie z 
przypadkami wtórnymi dorastali w miejscach, gdzie choroba Hansena jest mniej 
egzotyczna 
niż tutaj. Kiedy zachorowali, potrafili to rozpoznać. To znaczy, że mieli 
większą szansę, by 
odpowiednio wcześnie szukać pomocy.
Przerwał na chwilę.
– Chcę panu przedstawić jednego z naszych pacjentów – podjął. – To jedyny prócz 
pana 
przypadek pierwotny, jaki w tej chwili mamy u nas. Pacjent był kimś w rodzaju 
pustelnika. 
Mieszkał samotnie, daleko od cywilizacji, w górach zachodniej Wirginii. Nie miał 
pojęcia, co 
się z nim dzieje, dopóki armia nie zaczęła go szukać. Chcieli go zawiadomić, że 
na wojnie 
stracił syna. Kiedy oficer go zobaczył, wezwał pogotowie. A stamtąd przysłano 
pacjenta do 
nas.
Lekarz zatrzymał się przed drzwiami całkiem podobnymi do drzwi pokoju Covenanta. 
Zapukał, ale nie czekał na odpowiedź. Nacisnął klamkę, chwycił Covenanta za 
łokieć i 
wprowadził do środka.
Zaraz za progiem w nozdrza Covenanta uderzył gryzący odór, smród jakby gnijącego 
mięsa rzuconego do latryny. Zapachy maści i kwasu karbolowego nie mogły go 
stłumić. 
Źródłem odoru była skulona postać, siedząca w groteskowej pozie na białej 
pościeli.
– Dzień dobry – odezwał się lekarz. – To pan Thomas Covenant. Ma pierwotny 
przypadek choroby Hansena i chyba nie bardzo rozumie, co mu grozi.
Pacjent wolno uniósł ramiona, jakby chciał objąć przybysza.
Jego dłonie były nabrzmiałymi kikutami, pozbawionymi palców bryłami różowego, 
chorego ciała, poznaczonego pęknięciami i wrzodami, z których spod warstw maści 
sączyła 
się żółta wydzielina. Bryły wisiały na chudych, krzywych patykach rąk. Nogi, 
choć 
częściowo osłonięte szpitalną piżamą, wyglądały jak sękate gałęzie. Chory nie 
miał połowy 
jednej stopy, a w jej miejscu otwierała się jątrząca rana.
Pacjent poruszył wargami, by coś powiedzieć. Covenant spojrzał mu w twarz. 
Mętne, 
pokryte kataraktą oczy tkwiły w niej niby centra erupcji ropy. Skóra policzków o 
typowej dla 
albinosów białoróżowej barwie była nabrzmiała i zlewała się, jak gdyby ktoś 
podgrzał ją do 
temperatury topnienia. A grzbiety fałd skóry znaczyły szerokie guzy.
– Zabij się – straszliwie zachrypiał chory. – Lepsza śmierć niż to.
Covenant wyrwał się lekarzowi. Wybiegł na korytarz. Zawartość jego żołądka niby 
wściekła struga chlusnęła na czyste ściany i podłogę.
W taki sposób podjął decyzję: chce przeżyć.
Thomas Covenant spędził w leprozorium sześć miesięcy. Jak zagubione widmo krążył 
po 
korytarzach. Ćwiczył WKS i inne niezbędne dla życia zabiegi; z ponurą miną brał 
udział w 
konsyliach, słuchał wykładów o trądzie, terapii i rehabilitacji. Szybko się 
dowiedział, że 
zdaniem lekarzy kluczowym elementem leczenia jest psychika pacjenta. Chcieli go 
o tym 
przekonać. On jednak nie chciał rozmawiać o sobie. Gdzieś w głębi narastała w 
nim 
nieposkromiona furia. Jakaś sztuczka nerwów sprawiała, że dwa odcięte palce 
wydawały się 
bardziej realne niż pozostałe. Prawy kciuk wiecznie ku nim sięgał i wciąż na 
nowo odkrywał 
pooperacyjną bliznę. Pomoc lekarzy przypominała inną wersję tej samej sztuczki. 
Kilka 
jałowych wizji nadziei sprawiało wrażenie odnalezionych po omacku przez 
pozbawioną 
palców wyobraźnię. Dlatego rozmowy, jak też wykłady, kończyły się długimi 
przemowami 
ekspertów na temat problemów, jakie czekały jego, Thomasa Covenanta.
Powtarzane całymi tygodniami zdania zaczęły wreszcie mu się śnić po nocach. 
Ostrzeżenia opanowały spustoszone pole umysłu i zamiast o powieści, śnił o 
wykładach.
– Trąd – słyszał noc po nocy – jest chyba najbardziej tajemniczą z ludzkich 
przypadłości. 
Jest tajemnicą, jak jest nią niezwykła, płynna granica między żywą a martwą 
materią. 
Oczywiście, coś jednak wiemy. Trąd nie jest chorobą śmiertelną, nie zaraża żadną 
konwencjonalną drogą. Działa niszcząc nerwy, zwykle w kończynach i rogówce oka. 
Powoduje deformacje, ponieważ blokuje zdolność ciała do obrony poprzez czucie i 
reakcję na 
ból. Efektem może być całkowite kalectwo, krańcowe zniekształcenie twarzy i 
kończyn, 
ślepota. Proces jest nieodwracalny, ponieważ martwe nerwy się nie regenerują. 
Wiemy też, że 
we wszystkich niemal przypadkach właściwe leczenie z użyciem DDS – diamino-
difenylo-
sulfonu – i nowych, syntetycznych antybiotyków może zatrzymać postęp choroby. 
Kiedy 
przerwie się postępujący proces martwicy nerwów, właściwe leki i terapia mogą 
zapanować 
nad schorzeniem do końca życia pacjenta. Nie wiemy natomiast, dlaczego i w jaki 
sposób 
konkretna osoba ulega chorobie. Nie możemy wykazać, skąd choroba przychodzi i 
jakie są jej 
przyczyny. Ale ten, kto zachoruje, nie ma nadziei na wyleczenie.
Te słowa we śnie wcale nie były przesadą. Mogły bez żadnych zmian znaleźć się w 
każdym z dwudziestu wykładów czy dyskusji. Lecz ich brzmienie niosło wizje tak 
potworne, 
że nigdy nie powinny zostać wypowiedziane.
– Po latach badań przekonaliśmy się, że choroba Hansena jest źródłem dwóch 
wyjątkowych problemów – kontynuował bezosobowym głosem lekarz. – Te powiązane ze 
sobą komplikacje nie występują przy żadnych innych schorzeniach. Sprawiają, że 
psychiczny 
aspekt choroby jest o wiele ważniejszy od fizycznego. Chodzi przede wszystkim o 
stosunki z 
innymi ludźmi. W przeciwieństwie do białaczki dzisiaj, a gruźlicy w zeszłym 
stuleciu, trąd 
nie jest i nigdy nie był chorobą „poetycką”, chorobą romantyczną. Wręcz 
przeciwnie. 
Trędowaty zawsze budził lęk i odrazę, nawet w społeczeństwach, które mniej niż 
Amerykanie 
nienawidzą swoich chorych. Z powodu rzadkiej bakterii, której zachowania nikt 
nie potrafi 
przewidzieć ani kontrolować, chorego odrzucały nawet najbliższe osoby. Trąd nie 
jest 
chorobą śmiertelną i przeciętnie pacjent może z nią przeżyć trzydzieści do 
pięćdziesięciu lat. 
W połączeniu z wywołanym chorobą postępującym kalectwem sprawia to, że chorzy na 
trąd 
bardziej niż inni potrzebują ludzkiego wsparcia. A praktycznie wszystkie 
społeczności 
skazują trędowatych na izolację i życie w rozpaczy. Traktują ich jak przestępców 
i 
degeneratów, zdrajców i złoczyńców. Wypychają ich poza nawias ludzkości tylko z 
tego 
powodu, że nauka nie zdołała rozwikłać tajemnicy ich schorzenia. W prawodawstwie 
każdego 
kraju, w każdej kulturze, trędowaty uważany jest za uosobienie wszystkiego, co 
ludzi – 
indywidualnie i we wspólnocie – przeraża i odpycha. Reagują tak z kilku 
przyczyn. Po 
pierwsze, efektem choroby jest brzydota i odór, obie rzeczy są zdecydowanie 
nieprzyjemne. 
Po drugie, mimo wyników badań całych pokoleń uczonych, ludzie wciąż nie mogą 
uwierzyć, 
że coś tak widocznego, ohydnego i tajemniczego nie jest zakaźne. Ich lęk wzmaga 
jeszcze 
nasza niewiedza na temat tego mikroba. Nie wiemy na pewno, czy choroba nie jest 
przenoszona przez dotyk, powietrze, jedzenie czy wodę. Wobec braku naturalnych, 
możliwych do udowodnienia przyczyn zachorowań, ludzie tłumaczą je w inny sposób 
– 
zawsze źle: jako dowód zbrodni, zepsucia, perwersji, kary bożej, przerażający 
przejaw 
psychicznej, duchowej czy moralnej zgnilizny lub winy. I uparcie twierdzą, że 
trąd jest 
zaraźliwy, mimo wszelkich dowodów na to, że nawet dzieciom zagraża on tylko w 
minimalnym stopniu. Wielu z was musi żyć samotnie bez jednej ludzkiej istoty, 
która 
pomogłaby nieść ten ciężar. Dlatego właśnie taki nacisk kładziemy na 
przygotowanie 
psychologiczne: chcemy was nauczyć, jak sobie radzić z samotnością. Wielu 
pacjentów 
opuszczających tę instytucję nie dożywa swego wieku. Szok izolacji sprawia, że 
tracą 
motywację, zapominają o profilaktyce, nabierają biernych lub czynnych skłonności 
samobójczych. Spory odsetek z czasem powraca tutaj. Przeżyją ci pacjenci, którzy 
potrafią 
znaleźć kogoś, kto pomoże im rozbudzić chęć życia. Albo w sobie znajdą dość sił, 
by 
przetrwać. Jednak którąkolwiek drogę wybierzecie, jeden fakt nie ulega zmianie: 
od dzisiaj aż 
do śmierci trąd jest najważniejszym elementem waszego istnienia. Od przebudzenia 
do 
zaśnięcia musicie niezmiennie uważać na wszelkie ostre zakręty życia. Od tego 
nie ma 
ucieczki. Nie możecie szukać odpoczynku w marzeniach, w zamyśleniu. Wszystko, co 
uderza, bije, parzy, łamie, drapie, haczy czy kłuje, może was zranić, okaleczyć, 
a nawet zabić. 
A myśli o życiu, jakiego nie możecie już prowadzić, mogą was doprowadzić do 
rozpaczy i 
samobójstwa. Widywałem takie rzeczy.
Puls Covenanta tętnił szaleńczym rytmem, pościel przykleiła się do jego lepkiej 
od potu 
skóry. Głos z koszmaru nie zmienił się – nie próbował straszyć, lęk słuchacza 
nie dawał mu 
satysfakcji – jednak teraz słowa były czarne jak nienawiść, za nimi zaś ziała 
wielka, otwarta 
rana pustki.
– I tu dochodzimy do drugiego problemu. Rzecz wydaje się prosta, lecz 
przekonacie się o 
jej niszczącej sile. Większość ludzi jest mocno uzależniona od zmysłu dotyku. W 
istocie 
dotyk skupia całe obszary reakcji na rzeczywisty świat. Ludzie mogą wątpić w to, 
co widzą i 
słyszą, ale gdy czegoś dotkną, są przekonani, że to jest prawdziwe. 
Nieprzypadkowo 
najgłębszą część naszej jaźni, nasze emocje, wyrażamy w kategoriach dotyku. 
Smutne 
opowieści nas wzruszają. Coś przykrego może nas dotknąć lub zranić. To 
nieuniknione, bo 
jesteśmy organizmami biologicznymi. Musicie walczyć, by zmienić to nastawienie. 
Jesteście 
istotami inteligentnymi, każdy z was posiada rozum. Wykorzystajcie go, by 
rozpoznać 
niebezpieczeństwo. Wykorzystajcie, by nauczyć się, jak dalej żyć.
Covenant budził się samotny w szpitalnym łóżku, zlany potem, z szeroko otwartymi 
oczami. Napięte wargi powstrzymywały jęk, próbujący się wydostać zza 
zaciśniętych zębów. 
Sen po śnie, tydzień po tygodniu powtarzało się to samo. Dzień po dniu musiał 
gniewnie 
zmuszać się, by opuścić nieskuteczną kryjówkę swego pokoju.
Jednak nie zmienił swej zasadniczej decyzji. Spotykał pacjentów, którzy 
przebywali w 
leprozorium po kilka razy – nieszczęsnych recydywistów, którzy nie potrafili 
wypełnić 
podstawowego wymogu: trzymać się życia, nie żądając żadnej rekompensaty, która 
nadawałaby mu jakąś wartość. Ich cyklicznie postępująca degeneracja przekonała 
go, że 
senny koszmar zawiera wszelkie niezbędne dla przeżycia surowce. Noc po nocy sen 
wbijał w 
jego myśli brutalne i nieodwołalne prawa trądu; cios za ciosem ukazywał, że 
absolutne 
poddanie się tym prawom jest jedyną obroną przed zgnilizną, ropieniem i ślepotą. 
W piątym i 
szóstym miesiącu pobytu w leprozorium z maniakalnym uporem ćwiczył WKS i inne 
zabiegi. 
Patrzył na nagie, aseptyczne ściany pokoju, jakby chciał się zahipnotyzować. W 
głębi umysłu 
odliczał godziny pomiędzy kolejnymi dawkami leków. A kiedy się mylił, kiedy 
gubił rytm 
swej obrony, chłostał się przekleństwami.
Po siedmiu miesiącach lekarze nabrali przekonania, że jego upór nie jest 
chwilowy. Byli 
też w miarę pewni, że powstrzymali rozwój choroby. Odesłali go do domu.
Wracając pod koniec lata do Haven Farm, sądził, że jest gotów na wszystko. 
Przygotował 
się na brak wszelkich kontaktów z Joan, na strach i odrazę ze strony dawnych 
przyjaciół i 
znajomych – choć to wciąż nękało go mdlącymi nawrotami gniewu i niesmaku. Widok 
porzuconych rzeczy Joan i Rogera, a także pusta stajnia, gdzie kiedyś Joan 
trzymała konie, 
jak żrący kwas kąsały serce. Lecz psychiczna zbroja chroniła go przed 
cierpieniami.
A jednak nie przygotował się... na wszystko. Następny wstrząs przekraczał jego 
możliwości. Dwu-, a nawet trzykrotnie sprawdził, że nie przyszła żadna poczta od 
Joan. Przez 
telefon rozmawiał z panią mecenas, która prowadziła jego sprawę – przez 
elektryczny 
przewód rozpoznawał jej zakłopotanie. A potem poszedł do chaty w lesie, usiadł i 
przeczytał 
fragmenty swej nowej książki.
Ślepota i nędza słów wprawiły go w osłupienie. Komplementem byłoby określenie 
powieści śmiesznie naiwną. Z trudem potrafił uwierzyć, że sam jest 
odpowiedzialny za ten 
pełen zadufania śmieć.
W nocy przeczytał też swoją pierwszą powieść, bestseller. Potem z najwyższą 
ostrożnością rozpalił ogień w kominku i spalił jedno i drugie: książkę i 
maszynopis. Ogień, 
myślał. Oczyszczenie. Jeśli nie napiszę więcej ani słowa, przynajmniej uwolnię 
się od tych 
kłamstw. Jak mogłem być taki zarozumiały?
Patrzył, jak kartki zamieniają się w szary popiół, i wrzucał z nimi do ognia 
wszelkie myśli 
o dalszej twórczości. Po raz pierwszy zrozumiał tę część wykładów lekarzy: musi 
zgnieść 
własną wyobraźnię. Nie może sobie na nią pozwolić. Mogłaby mu ukazać Joan, 
radość, 
zdrowie... Jeśli będzie się dręczył nieosiągalnymi marzeniami, przestanie 
przestrzegać praw, 
które pozwalają przeżyć. Wyobraźnia mogła zabić, mogła pokusą lub oszustwem 
doprowadzić go do samobójstwa. Obraz wszystkich rzeczy, których nie może już 
posiadać, 
wzbudzi jego rozpacz.
Kiedy zgasł ogień, rozdeptał popiół, jakby chciał uczynić zniszczenie 
nieodwracalnym.
Od następnego ranka zaczął na nowo organizować swoje życie.
Najpierw odszukał starą brzytwę. Jej długie ostrze z nierdzewnej stali lśniło 
drwiąco w 
jarzeniowym świetle łazienkowej lampy; mimo to naostrzył ją starannie, namydlił 
twarz, 
niepewnie wsparł się o umywalkę i przyłożył brzytwę do swej krtani. Poczuł zimną 
linię 
ognia na szyi, lodowatą groźbę krwi, gangreny, nawrotu trądu. Gdyby dłoń o 
trzech palcach 
ześliznęła się lub drgnęła, konsekwencje mogły być tragiczne. Mimo to świadomie 
podjął 
ryzyko. Miało to wzmocnić dyscyplinę, wymusić uznanie twardych warunków 
przetrwania, 
zdusić opór. Golenie brzytwą uczynił swym osobistym rytuałem, codzienną 
konfrontacją z 
chorobą.
Z tych samych powodów zaczął nosić przy sobie ostry scyzoryk. Kiedy tylko miał 
wrażenie, że niknie zdecydowanie, kiedy czuł się zagrożony przez wspomnienia, 
nadzieję czy 
miłość, wyjmował nóż i sprawdzał ostrze na nadgarstku.
Ogolony, przystąpił do pracy. Uporządkował dom, przestawił meble, by zmniejszyć 
zagrożenie z powodu wystających kantów, ostrych krawędzi i ukrytych przeszkód. 
Wyeliminował wszystko, o co mógłby się potknąć, zaczepić czy zranić, aby nawet w 
ciemności pokoje były bezpieczne. Jak tylko potrafił, upodobnił dom do swojej 
salki w 
leprozorium. Wszystko, co mogło mu zagrozić, przeniósł do pokoju gościnnego, a 
kiedy 
skończył, zamknął drzwi i wyrzucił klucz.
Następnie poszedł do chaty i także ją zamknął. Wykręcił bezpieczniki, by stare 
przewody 
nie spowodowały pożaru.
Wreszcie zmył pot z rąk. Starannie, niemal obsesyjnie mydlił dłonie. Nie umiał 
się 
powstrzymać – zbyt silne było wrażenie brudu.
Trędowaty, nieczysty.
Przez całą jesień niepewnie omijał zalążki obłędu. Mroczna pasja pulsowała w nim 
jak 
wbita w żebra pika, zmuszająca do bezsensownej aktywności. Odczuwał nieukojone 
pragnienie snu, ale nie mógł mu ulec, gdyż senne marzenia zmieniłyby się w 
koszmar gnicia. 
Mimo drętwoty miał wrażenie, że coś wyżera mu ciało. Zaś na jawie stawał wobec 
obłędnego, nierozwiązywalnego paradoksu: nie wierzył, że bez pomocy i zachęty 
innych 
zniesie ciężar walki przeciw grozie i śmierci; jednak groza i śmierć tłumaczyły, 
niemal 
usprawiedliwiały izolację, pozbawiającą go pomocy i zachęty. Jego zmagania miały 
źródło w 
tych samych namiętnościach, które powodowały odrzucenie. Nienawidził się za to, 
że musi 
toczyć niemożliwą do wygrania, nieskończoną wojnę. Nie potrafił jednak 
nienawidzić ludzi, 
którzy do ostatecznych granic doprowadzili jego moralne osamotnienie. Oni 
dzielili z nim 
jego własny lęk.
Jedynym rozwiązaniem tego dylematu była złość. Gorycz i gniew stały się tarczą 
przeciw 
szaleństwu; potrzebował wściekłości, by przetrwać, by trzymać się życia. Bywały 
dni, gdy od 
wschodu do zachodu słońca ani na chwilę nie opuszczał go gniew.
Z czasem jednak nawet to zaczęło zawodzić. Izolacja była jego własnym prawem, 
niezaprzeczalnym faktem, tak absolutnie realnym i koniecznym jak grawitacja, 
zakażenie, 
brak czucia. Nie przeżyje, jeśli nie zdoła dostosować się do faktów.
Kiedy spoglądał na farmę, miał wrażenie, że niepokonana otchłań oddziela go od 
drzew 
wyznaczających granicę terenu.
Nie było rozwiązania. Gdy o tym myślał, palce drgały mu bezradnie, niemal zaciął 
się 
przy goleniu. Bez gniewu nie potrafił walczyć – a jednak gniew zwracał się 
przeciw niemu. 
W miarę jak mijała jesień, coraz rzadziej przeklinał ograniczające go bariery. 
Włóczył się po 
lesie za Haven Farm: wysoki, szczupły mężczyzna o dzikim spojrzeniu, 
mechanicznym 
kroku, bez dwóch palców u prawej dłoni. Każda kamienista ścieżka, ostra skała 
czy strome 
zbocze przypominały mu, że tylko ostrożność trzyma go przy życiu. Wystarczy na 
chwilę 
zmniejszyć czujność, a spokojnie, bezboleśnie, nie opłakiwany przez nikogo, 
pozostawi za 
sobą wszystkie problemy.
Żal narastał, gdy próbował dotknąć kory drzewa i nie czuł niczego. Wyraźnie 
dostrzegał 
czekający go koniec: serce stanie się równie nieczułe jak ciało. Wtedy będzie 
zgubiony na 
dobre.
Gdy jednak dowiedział się, że ktoś zapłacił za niego rachunek, nagle odniósł 
wrażenie, że 
wszystko się zogniskowało, skrystalizowało. Nieoczekiwany prezent uświadomił mu, 
co się 
dzieje. Ludzie z miasteczka nie tylko go unikają, ale czynnie usuwają wszelkie 
preteksty, 
jakie mógłby podać, by znaleźć się wśród nich.
W pierwszej reakcji na zagrożenie chciał otworzyć szeroko okno i krzyknąć w 
zimowy 
pejzaż:
– Idźcie do diabła! Nie potrzebuję was!
Sprawa jednak nie była prosta i nie mógł jej załatwić wybuch gniewu. Gdy zima 
ustąpiła 
wczesnej marcowej wiośnie, doszedł do wniosku, że musi podjąć jakieś działania. 
Był 
człowiekiem jak inni. Miał ludzkie serce. Nie będzie spokojnie patrzył, jak rwą 
się wszelkie 
jego kontakty.
Kiedy nadszedł rachunek telefoniczny, zebrał się na odwagę, ogolił starannie, 
wybrał 
ubranie z grubego materiału, mocno zasznurował solidne buty i wyruszył na 
dwumilowy 
spacer do miasta, by osobiście wpłacić należność.
Dotarł do biura Bell Telephone Company, a lęk otaczał go niby burzowa chmura. 
Stał 
przed drzwiami ze złoconą tabliczką i myślał:
Są takie blade śmierci...
Roześmiał się w duchu. Potem opanował się, niby nagły podmuch wiatru szarpnął 
drzwi i 
ruszył do dziewczyny w okienku, jak gdyby wyzwała go na pojedynek.
Uspokoił drżące dłonie, kładąc je na kontuarze. Na moment dziko wyszczerzył 
zęby.
– Nazywam się Thomas Covenant – oznajmił.
Dziewczyna była elegancko ubrana i trzymała ręce skrzyżowane pod biustem tak, by 
wyglądały możliwie najlepiej. Patrzyła obojętnie, jakby go nie zauważyła. Kiedy 
szukał na jej 
twarzy jakiegoś przejawu odrazy, nagle spojrzała wprost na niego.
– Tak? – spytała.
– Chciałbym zapłacić za telefon – wyjaśnił.
Nie wie, pomyślał; nic nie słyszała.
– Oczywiście, proszę pana – odparła. – Jaki ma pan numer?
Powiedział, a ona odeszła z gracją, by sprawdzić akta.
Kiedy zniknęła, poczuł, że fale strachu zaciskają mu krtań. Musiał jakoś 
odwrócić swoją 
uwagę, zająć się czymś innym. Sięgnął do kieszeni i wyjął kartkę papieru, którą 
dostał od 
chłopca. Powinien pan to przeczytać. Wygładził ją na kontuarze i spojrzał.
Wyblakłym drukiem napisano:
Prawdziwy człowiek – prawdziwy we wszystkim, co uznajemy za prawdziwe – 
nagle zostaje wyrwany ze swego świata i znajduje się w fizycznej sytuacji, która 
nie 
może istnieć: dźwięki mają aromat, zapachy kolor i głębię, widoki fakturę, dotyk 
ma 
wysokość i barwę tonu. Bezcielesny głos informuje go, że trafił w to miejsce 
jako 
reprezentant swojego świata i musi walczyć na śmierć i życie z reprezentantem 
innego. Jeśli przegra, zginie, a jego świat – prawdziwy świat – zostanie 
zniszczony, 
gdyż brak mu wewnętrznej siły, by przetrwać.
Człowiek nie daje wiary, że to, co mu powiedziano, jest prawdą. Zakłada, że albo 
śni, albo ma halucynacje. Nie zgadza się na podjęcie „fałszywej” walki, skoro 
nie 
istnieje żadne „realne” zagrożenie. Jest nieprzejednany w swym postanowieniu, by 
nie 
wierzyć w pozorną sytuację. Nie broni się, gdy atakuje go przedstawiciel innego 
świata.
Pytanie: Czy zachowanie tego człowieka było odważne czy tchórzliwe? To 
fundamentalny problem etyki.
Etyka, parsknął Covenant. Kto wymyśla takie rzeczy?
Po chwili wróciła wyraźnie zdumiona kasjerka.
– Thomas Covenant? Z Haven Farm? Na pańskie konto wpłynął przelew, który na 
kilka 
miesięcy pokrywa wszelkie koszty. Czy ostatnio nie wysłał nam pan czeku na 
większą sumę?
Covenant zachwiał się jak uderzony, chwycił się kontuaru i stanął odchylony w 
bok, niby 
wyrzucony na mieliznę galeon. Nieświadomie zgniótł kartkę papieru. W głowie mu 
się 
kręciło. W myślach słyszał echo słów: Praktycznie wszystkie społeczeństwa 
skazują, 
oskarżają, izolują... nie ma nadziei.
Próbował pohamować wściekłość, koncentrując uwagę na obolałych stopach i 
kostkach. 
Z wystudiowaną ostrożnością położył na kontuarze zmięty papier i z wysiłkiem 
zachowując 
obojętny ton, oznajmił:
– To nie jest zakaźne, wie pani? Nie zarazi się pani ode mnie. Nie ma się czego 
obawiać. 
Zupełnie niegroźne. Najwyżej dla dzieci.
Dziewczyna zamrugała, jakby zaskoczona.
Przygarbił się, dusząc w sobie gniew. Odwrócił się z godnością, na jaką było go 
jeszcze 
stać, i wyszedł na ulicę, pozwalając, by drzwi zatrzasnęły się z hukiem. Ognie 
piekielne! – 
zaklął pod nosem. Ognie piekielne i potępienie!
Oszołomiony złością, rozejrzał się po ulicy. Ze swego miejsca widział całe 
złowrogie 
miasteczko. W kierunku Haven Farm po obu stronach drogi ciągnęły się małe 
sklepiki, 
podobne do wyszczerzonych zębów. Ostre słońce budziło uczucie, że jest zupełnie 
odsłonięty 
i nagi. Szybko sprawdził, czy na dłoniach nie pojawiły się zadrapania i otarcia, 
po czym 
ruszył swoją drogą krzyżową. Drętwe stopy niepewnie stąpały po chodniku. Był 
przekonany, 
że demonstruje wyjątkową odwagę, nie rzucając się do ucieczki.
Po chwili wyrósł przed nim gmach sądu. Na chodniku przed wejściem stał żebrak. 
Nie 
poruszył się. Wciąż spoglądał w słońce, wciąż mamrotał coś pod nosem. Jego 
tabliczka 
głosiła: Strzeż się. Niepotrzebnie. Ostrzeżenie przyszło za późno.
Covenant stwierdził, że ten staruch zupełnie tu nie pasuje. Żebracy i fanatycy, 
świątobliwi 
pustelnicy i prorocy apokalipsy nie należą do świata ulic zalanych słońcem. 
Zmarszczone, 
srogie twarze na kamiennych filarach nie tolerowały takiej staroświeckiej 
egzaltacji. A 
nieliczne wyżebrane monety nie wystarczyłyby nawet na jeden solidny posiłek. 
Widok ten 
poruszył w Covenancie ukrytą strunę współczucia. Niemal wbrew własnej woli 
zatrzymał się 
przed starcem.
Żebrak nie wykonał najmniejszego gestu, nie przerwał kontemplacji słońca. Lecz 
jego 
głos uległ zmianie, a przez niewyraźny bełkot przedarło się jedno słowo:
– Daj.
Polecenie było chyba skierowane specjalnie do Covenanta. Jak na rozkaz spuścił 
wzrok i 
spojrzał na miskę. Lecz to żądanie, przymus, na nowo rozbudziły złość. Nic ci 
nie jestem 
winien, warknął w myślach.
Zanim odszedł, starzec znowu przemówił:
– Ostrzegałem cię.
Nieoczekiwanie stwierdzenie uderzyło Covenanta jak wnikliwe, intuicyjne 
podsumowanie wszystkich przeżyć minionego roku. Mimo gniewu natychmiast podjął 
decyzję. Z wykrzywioną twarzą sięgnął po ślubną obrączkę.
Nigdy dotąd nie zdejmował tego kółka z białego złota. Wciąż nosił je na palcu, 
mimo 
rozwodu, mimo milczenia Joan. Było ono symbolem jego tożsamości. Przypominało, 
gdzie 
był kiedyś i gdzie jest teraz... przypominało o złożonych i złamanych 
przyrzeczeniach, o 
utracie żony, bezradności... i o resztkach własnego człowieczeństwa.
Zerwał obrączkę z palca i rzucił ją do miski.
– To więcej warte niż jakieś drobne – burknął odchodząc.
– Czekaj.
W słowie zawarta była taka moc, że Covenant przystanął. Nieruchomy, rozniecał 
swój 
gniew, póki nie poczuł na ramieniu dłoni starca. Wtedy odwrócił się i spojrzał w 
bladoniebieskie oczy, tak puste, jakby wciąż studiowały tajemny ogień słońca. 
Starzec urósł 
nagle.
Niewyjaśnione poczucie zagrożenia, wrażenie, że zbliżył się do spraw, których 
nie 
pojmuje, rozbudziły jego niepokój. Covenant odsunął te myśli.
– Nie dotykaj mnie. Jestem trędowaty.
Nieobecny wzrok omijał go, jakby nie istniał albo jakby te oczy były ślepe. 
Jednak głos 
starca był czysty i pewny.
– Potępiają cię, synu.
Covenant zwilżył wargi językiem.
– Nie, staruszku. To normalne... ludzie są tacy. Daremna sprawa. – Daremność to 
klucz 
życia, powiedział do siebie, jakby cytował prawo trądu. – Takie jest życie. Tyle 
że ja widzę 
fakty wyraźniej niż większość ludzi.
– Taki młody... a taki zgorzkniały.
Covenant od tak dawna nie spotkał się z sympatią, że te słowa poruszyły go do 
głębi. 
Gniew zniknął, pozostawiając suche, ściśnięte gardło.
– Daj spokój, staruszku – mruknął. – Nie stworzyliśmy tego świata. Musimy tylko 
w nim 
żyć. Siedzimy w tej samej łódce... tak czy inaczej.
– Naprawdę nie stworzyliśmy go?
Nie czekając na odpowiedź, żebrak znów zaczął nucić swoją dziwaczną melodię. 
Covenant stał nieruchomo, póki nie nastąpiła przerwa w piosence. Wtedy w głosie 
starca 
zabrzmiała nowa nuta, agresywny ton uderzający w nagle bezbronnego Covenanta.
– Dlaczego się nie zabijesz?
Covenant poczuł ucisk w piersi, nagły skurcz serca. Spojrzenie bladoniebieskich 
oczu 
niosło jakieś nieokreślone zagrożenie. Ukłuł go lęk. Covenant chciał wyszarpnąć 
się spod 
tego wzroku, przeprowadzić WKS, upewnić się, że jest bezpieczny... nie potrafił. 
Oczy 
pochwyciły go mocno.
– To zbyt łatwe – wykrztusił wreszcie.
Ta odpowiedź nie napotkała sprzeciwu, lecz jego niepokój ciągle narastał. 
Unieruchomiony z woli starca, stanął nad otchłanią przyszłości i spojrzał w dół 
na ostre 
zygzaki zagrożeń – szorstkie przekleństwa sterczące daleko w dole. Rozpoznał 
różne możliwe 
rodzaje śmierci trędowatego. Lecz ta panorama uspokoiła go. Była jak sprawdzian 
orientacji 
w fantastycznych okolicach; dzięki niej powrócił na znajomy teren. Teraz mógł 
już 
zapomnieć o strachu.
– Czy mogę panu pomóc? – zapytał. – Jedzenie? Dach nad głową? Wszystko, co mam, 
jest do pańskiej dyspozycji.
Jakby na dźwięk jakiegoś kluczowego hasła, z oczu starca zniknęła groźba.
– Zbyt wiele już uczyniłeś. Takie dary zwracam ofiarodawcy.
Podsunął Covenantowi żebraczą miskę.
– Zabierz pierścień. Bądź wierny. Nie zawiedź.
Łagodna prośba zastąpiła rozkazujący ton. Covenant zawahał się, niepewny, czego 
chce 
starzec. Musiał jednak zareagować. Wziął obrączkę i wsunął ją na palec lewej 
ręki.
– Wszyscy zawodzą – powiedział. – Ale ja zamierzam przeżyć... jak długo zdołam.
Starzec zgarbił się, jakby zrzucił na barki Covenanta ciężar proroctwa czy 
przykazania.
– Tak być może – odparł słabym głosem.
Po czym odwrócił się i odszedł bez słowa, wsparty na lasce niby zmęczony prorok, 
wycieńczony przekazywaniem swych wizji. Laska dziwnie stukała o chodnik, jak 
gdyby 
drewno było twardsze od cementu.
Póki starzec nie zniknął za rogiem, Covenant spoglądał za trzepoczącym na 
wietrze 
ochrowym płaszczem i rozwianymi włosami. Potem otrząsnął się, zaczął WKS i 
przerwał, 
gdy jego oczy spoczęły na obrączce. Luźno opinała palec, jakby była za duża na 
tę dłoń.
Potępiają, pomyślał. Wpłynął depozyt. Muszę coś zrobić, zanim zaczną barykadować 
przede mną ulice.
Przez chwilę stał w miejscu, rozważając możliwości działania. Z roztargnieniem 
spoglądał na kolumny sądu i wieńczące je głowy. Miały puste oczy, a na wargach 
wyrzeźbione na wieczność skrzywienie niesmaku, nieodparte i zawsze nie 
dokończone. 
Nasunęły mu pewien pomysł. Pożegnał je bezgłośnym przekleństwem i ruszył przed 
siebie. 
Postanowił odwiedzić swojego adwokata; zażąda, by ta kobieta, pilnująca jego 
kontraktów i 
spraw finansowych, znalazła jakiś prawny zakaz tego szantażu dobroczynności, 
który 
izolował go od miasta. Niech zablokuje wpłaty, pomyślał. To przecież niemożliwe, 
żeby bez 
mojej zgody płacili moje należności.
Kancelaria mieściła się przy skrzyżowaniu na rogu po drugiej stronie ulicy. Po 
minucie 
szybkiego marszu Covenant dotarł do jedynego w mieście skrzyżowania ze 
światłami. 
Spieszył się. Chciał podjąć działania, zanim nieufność wobec adwokatów i machiny 
prawa 
przekona go, że ta determinacja to głupota. Z trudem się powstrzymał, by nie 
przejść ulicy na 
czerwonym świetle.
Sygnały zmieniały się powoli, ale w końcu miał zielone światło. Wszedł na 
jezdnię.
Syrenę usłyszał, nim zdążył zrobić trzy kroki. W blasku czerwonych lamp 
policyjny 
radiowóz wyskoczył zza zakrętu i skręcił w główną ulicę. Wóz zarzucił na 
zakręcie i 
skierował się prosto w serce Covenanta.
Covenant zatrzymał się niby pochwycony niewidzialną dłonią. Chciał iść dalej, 
ale mógł 
tylko stać nieruchomo, zapatrzony w maskę pędzącego wozu. Przez ułamek sekundy 
słyszał 
rozpaczliwy zgrzyt hamulców. A potem upadł.
Miał niejasne wrażenie, że przewraca się za szybko, że jeszcze nie został 
potrącony. Ale 
nie potrafił temu zaradzić; za bardzo się bał – bał się, że samochód go 
zmiażdży. Zginąć w 
taki sposób, mimo wszystkich procedur ochronnych... Nagle uświadomił sobie 
przepaść 
czerni za blaskiem słońca, lśniącymi szybami wystaw i piskiem opon. Światło i 
asfalt pod 
jego głową zdawały się zaledwie malowidłami na czarnym tle, a teraz tło 
kondensowało się, 
sięgało do wnętrza i ściągało go do siebie. Czerń przebijała dzień niby lodowaty 
promień 
nocy.
Uznał, że przeżywa koszmar. Usłyszał słowa żebraka: Bądź wierny. Nie zawiedź.
Ciemność przelała się, tłumiąc dzień. Covenant widział tylko pojedynczy czerwony 
błysk 
światła policyjnego wozu – czerwony grot, gorący, czysty i śmiercionośny, niby 
włócznia 
przebijający mu czoło.
3. Zaproszenie do zdrady
Przez długi czas, odmierzany tylko uderzeniami serca, Covenant trwał zawieszony 
w 
ciemności. Czerwone, przenikliwe światło było jedynym stałym punktem kotłującego 
się 
wokół niego wszechświata. Czuł, że mógłby obserwować potężne ruchy nieba i 
Ziemi... 
gdyby tylko wiedział, gdzie patrzeć. Lecz czerń i gorący czerwony promień na 
czole nie 
pozwalały mu się odwrócić; sprawiły, że wirujące wokół prądy pozostały 
niewidzialne.
Pod naporem okrutnego światła wyraźnie odczuwał w skroniach każde uderzenie 
pulsu, 
jakby to nie serce, a umysł wybijał rytm życia – rytm powolny, zbyt powolny jak 
na dręczący 
go lęk. Nie mógł pojąć, co się z nim dzieje. Lecz każde uderzenie wstrząsało 
nim, jak gdyby 
atakowało samą strukturę mózgu.
Nagle krwawa włócznia światła zadrgała i rozszczepiła się na dwie części. 
Covenant 
sunął w stronę jej źródła – albo to ono się zbliżało. Dwa płomienne punkty stały 
się oczami.
W następnej chwili usłyszał śmiech – wysoki, piskliwy chichot, tryumfalny i 
złośliwy. 
Głos skrzeczał jak złowieszcze pianie koguta, zwiastujące świt piekła. Puls 
Covenanta stracił 
rytm.
– Udało się! – skrzeczał głos. – Ja! Sam!
Znów rozległ się zgrzytliwy rechot.
Covenant był już tak blisko, że wyraźnie widział te oczy. Nie miały białek ani 
źrenic – 
oczodoły wypełniały czerwone kule, a światło wrzało w nich jak lawa. Ich żar 
parzył mu 
czoło.
Oczy gorzały, zdawały się rozpalać powietrze. Strzeliły płomienie, spowijając 
Covenanta 
złowieszczym blaskiem.
Znalazł się w głębokiej skalnej grocie. Ściany chwytały i odbijały światło, tak 
że jasność 
trwała po każdym rozbłysku oczu. Skały były gładkie, choć rozbite na setki 
nieregularnych 
powierzchni, niby wyrzeźbione niepewnym dłutem. Dookoła otwierały się wejścia do 
bocznych korytarzy. Ze stropu zwisały stalaktyty, lecz podłoże było wygładzone 
jakby przez 
setki przechodzących stóp. Stalaktyty odbijały światło i cały strop roił się od 
czerwonych 
błysków.
Cała grota cuchnęła; kwaśny odór zmieszany z czymś słodkomdłym – opary siarki i 
smród gnijącego mięsa. Covenant zakrztusił się; wstrzymał oddech na widok 
istoty, która 
spoglądała na niego czerwonymi oczami.
Na niskiej platformie pośrodku jaskini stał stwór o długich, chudych rękach, 
dłoniach 
wielkich i szerokich jak łopaty, chudym, zgarbionym tułowiu i głowie 
przypominającej taran. 
Kiedy przykucnął, kolana sięgały mu niemal do uszu. Jedną rękę opierał o skałę, 
w drugiej 
trzymał długą drewnianą laskę okutą metalem i całą rzeźbioną. Siwy pysk stwora 
stężał w 
szyderczym uśmiechu, a w czerwonych ślepiach bulgotała lawa.
– Ha! Dokonałem tego! – wrzasnął znowu. – Przywołałem go! Moją mocą. Zabiję ich 
wszystkich! – Głos wzniósł się, a na wargi stwora wystąpiła piana. – Lord Drool! 
Mistrz! Ja!
Stwór skoczył na równe nogi, pusząc się obłąkaną dumą. Podszedł do swej ofiary, 
a 
Covenant zadrżał z nieopanowanego wstrętu.
– Zabiję cię! – wrzasnął stwór, oburącz ściskając laskę. – Odbiorę ci moc! 
Zmiażdżę ich 
wszystkich! Będę Lordem!
Podniósł laskę, jakby chciał nią uderzyć Covenanta.
W jaskini rozległ się inny głos – głęboki i wibrujący, wystarczająco potężny, by 
bez 
wysiłku wypełnić całą przestrzeń, i złowieszczy, jakby przemawiała otchłań.
– Cofnij się, Skalny Robaku! – rozkazał. – Dla ciebie to zbyt wielka zdobycz. 
Żądam go 
dla siebie.
Stwór zwrócił twarz ku sklepieniu.
– Mój! – krzyknął. – Moja Laska! Widziałeś! Ja go przywołałem! Widziałeś!
Covenant podążył wzrokiem za spojrzeniem czerwonych oczu, ale dostrzegł tylko 
zamglone światłocienie stalaktytów.
– Otrzymałeś pomoc – oznajmił głęboki głos. – Laska była dla ciebie zbyt trudnym 
narzędziem. Zniszczyłbyś ją w gniewie, gdybym nie pokazał ci pewnych jej 
zastosowań. Ale 
moja pomoc ma swoją cenę. Rób, co tylko chcesz, lecz ja żądam tej nagrody. 
Należy do mnie.
Wściekłość stwora opadła, jakby nagle uświadomił sobie swą ukrytą przewagę.
– Moja Laska – mruknął posępnie. – Mam ją. Nie jesteś bezpieczny.
– Grozisz mi? – Głos nagle zabrzmiał ostro, gniew zawirował tuż pod 
powierzchnią. – 
Patrz i strzeż się, Droolu Skalny Robaku. Zbliża się twoja zguba. Patrz! 
Zacząłem!
Rozległ się głuchy zgrzyt, jakby tarły o siebie wielkie zęby, a przed oczy 
Covenanta 
spłynęła zimna mgła. Wirowała i gęstniała, aż przestał widzieć Droola. Z 
początku mgła 
jaśniała blaskiem płonących kamieni, lecz po chwili czerwień wyblakła w 
wilgotną, 
zwyczajną szarość. Wstrętny odór zmienił się w bardziej słodki zapach – 
kadzidło, aromat 
pogrzebów. Mimo chwilowej ślepoty Covenant wiedział, że już nie jest w grocie 
Droola.
Zmiana nie przyniosła mu ulgi. Strach i oszołomienie wciągały go, jakby tonął w 
koszmarze. Bezcielesny głos przerażał. Mgła płynęła wokół, a on, chwiejąc się, 
opadł na 
kolana.
– Słusznie czynisz, modląc się do mnie – oznajmił głos. Jadowitość wstrząsnęła 
Covenantem niby wizja ohydnego mordu. – Nie ma innej nadziei ni pomocy dla 
człowieka 
tak dotkniętego przez los. Tę zgubę wybrał dla ciebie mój nieprzyjaciel. A kiedy 
on wybiera, 
nie daje. On bierze. – Nie skrywana pogarda zabrzmiała w tym głosie, drażniąc 
nerwy 
Covenanta. – Tak, dobrze zrobisz, modląc się do mnie. Mogę zdjąć ci z ramion 
twoje 
brzemię. W mojej mocy jest dać ci zdrowie i siły, o jakie prosisz. Rozpocząłem 
bowiem atak 
na tę erę i do mnie należy przyszłość. Nie przegram po raz drugi.
Umysł Covenanta trwał w szoku. Jednak propozycja odzyskania zdrowia przebiła się 
przez oszołomienie i serce zabiło mu mocniej. Wyraźnie czuł w piersi jego 
uderzenia, czuł, 
jak zmaga się z ciężarem strachu. Wciąż był zbyt zaszokowany, by się odezwać.
Milczał, a głos mówił dalej:
– Kevin był głupcem niespełna rozumu, zniewieściałym, bez charakteru. Oni 
wszyscy są 
głupcami. Spójrz sam, robaku. Potężny Najwyższy Lord Kevin, syn Lorica i wnuk 
Bereka, 
Lorda Założyciela, którego nienawidzę... stał tu, gdzie teraz klęczysz, i 
wierzył, że mnie 
zniszczy. Odkrył moje plany i w pewnej mierze poznał moją prawdziwą postać. A 
przecież 
ten zdziecinniały staruch przez długie lata sadzał mnie w Radzie po swej 
prawicy, nie 
dostrzegając niebezpieczeństwa. I wreszcie zobaczył, kim jestem naprawdę. Wojna 
wybuchła 
między nami: wojna, która rozerwała Zachód i zagroziła tej jego ukochanej 
twierdzy. Moja 
była pięść zniszczenia, i on o tym wiedział. Kiedy chwiały się jego armie i 
bladła moc, 
zatracił się w rozpaczy... a w rozpaczy należał do mnie. Wierzył nadal, że 
potrafi usunąć mnie 
bez śladu. Spotkaliśmy się zatem w tej jaskini, z której cię uratowałem... w 
Kiril Threndor, 
Sercu Gromu. Drool Skalny Robak nadal nie wie, czym jest czarna skała, na której 
stoi. I nie 
tylko o tym nie ma pojęcia, gdyż o swych planach nie mówię nikomu. Na swój 
sposób dobrze 
mi służy, choć służba nie jest jego zamiarem. Podobnie ty i ci tchórzliwi 
Lordowie służyć mi 
będziecie, czy chcecie tego, czy nie. Niech na razie grzebią w swych nędznych 
sekretach, 
ledwie ośmielając się lękać, że wciąż żyję. Nie opanowali siódmej części 
Mądrości martwego 
Kevina, a przecież w swej pysze chcą się nazywać przyjaciółmi Ziemi i sługami 
pokoju. Zbyt 
są ślepi, by dostrzec własną arogancję. Ale ja im ją pokażę. Chociaż właściwie 
dla nich jest 
już za późno. Przyjdą do Kiril Threndor, a ja ukażę im rzeczy, które ich dusze 
okryją 
mrokiem. To będzie właściwe. Tam stanął Kevin i wyzwał mnie w rozpaczy. A ja 
przyjąłem 
wyzwanie. Głupiec! Ze śmiechu prawie nie mogłem wypowiedzieć słów. Sądził, że 
takie 
zaklęcia zdołają mnie odpędzić. Lecz moc, jaka mnie podtrzymuje, istnieje od 
stworzenia 
Czasu. I kiedy Kevin wyzwał mnie, by wyzwolić siły, które w pył zmienią jego 
Krainę i jej 
przeklęte dzieła, podjąłem wyzwanie. To szaleństwo było zgubą dla wieku Dawnych 
Lordów... lecz ja pozostałem. Ja! Razem staliśmy w Kiril Threndor, ślepy Kevin i 
ja. Razem 
wypowiedzieliśmy słowa rytuału profanacji. Co za dureń! Już wtedy był moim 
niewolnikiem 
i nic o tym nie wiedział. Dumny ze swej mądrości, nie miał pojęcia, że to samo 
prawo, 
któremu służy, ochroni mnie wśród kataklizmu. Zaś jego ludzie, prócz kilku 
zaledwie, padli 
śmiertelnie rażeni. To prawda, na pewien czas osłabłem. Przez tysiąc lat jak 
zraniony kundel 
lizałem swe rany. I oni jeszcze mi za to zapłacą. Za to i za inne rzeczy odbiorę 
właściwą 
zapłatę. Ale przetrwałem. A kiedy Drool znalazł Laskę, rozpoznał ją i nie 
potrafił jej użyć, 
wykorzystałem szansę. I posiądę przyszłość, by zgasić życie lub podtrzymać je 
wedle swego 
kaprysu. Módl się więc do mnie, robaku. Odrzuć zgubę, którą stworzył dla ciebie 
mój 
nieprzyjaciel. Potem nie będziesz miał szansy, by się ukorzyć.
Mgła i przesycone kadzidłem powietrze osłabiały Covenanta. Miał wrażenie, że 
wysysają 
mu energię z żył. Lecz jego serce ciągle biło, a rytm tętna był ostatnią tarczą 
przed lękiem. 
Oplótł pierś ramionami i zgarbił się dla ochrony przed zimnem.
– Jaką zgubę? – zdołał wykrztusić. Jego głos zabrzmiał żałośnie słabo i zginął 
we mgle.
– On zaplanował, że będziesz moim najgroźniejszym przeciwnikiem. Wybrał 
ciebie... 
ciebie, robaku, który dzierżysz w dłoniach moc, jakiej nie miał jeszcze żaden 
śmiertelnik... 
Wybrał ciebie, abyś mnie zniszczył. Ale dowie się, że nie tak łatwo mnie 
pokonać. Masz moc, 
pierwotną magię, w tej chwili ochrania ona twoje życie... Lecz nigdy się nie 
dowiesz, czym 
ona jest. Do ostatniej chwili nie zdołasz ze mną walczyć. Jesteś ofiarą jego 
oczekiwań, a ja 
nie mogę cię uwolnić przez śmierć... jeszcze nie. Ale możemy skierować tę potęgę 
przeciw 
niemu i na zawsze pozbyć się go z Ziemi.
– Zdrowie? – Covenant z trudem uniósł głowę. – Mówiłeś coś o zdrowiu.
– Zdrowie, jakiego ci brakuje, robaku. Tylko módl się do mnie, póki nie 
straciłem 
cierpliwości.
Lecz pogarda w tym głosie raniła go zbyt głęboko. W Covenancie wezbrała 
wściekłość. 
Zaczął walczyć. Nie, nie jestem robakiem, pomyślał, podnosząc się z kolan.
– Kim jesteś? – rzucił, zaciskając zęby, by opanować drżenie.
Jakby wyczuwając swój błąd, głos przemówił łagodniej:
– Mam wiele imion. Dla Lordów z Revelstone jestem Foulem Wzgardliwym, dla 
Gigantów z Morskiej Rubieży Szatańskim Sercem i Niszczycielem Dusz. Rameni 
nazywają 
mnie Fangthanem. W snach Gwardii Krwi jestem zepsuciem. Ale lud Krainy nazywa 
mnie 
Szarym Zabójcą.
– Nie mamy o czym gadać – rzekł Covenant głośno i wyraźnie.
– Głupiec! – ryknął głos, a jego siła cisnęła Covenanta na skałę. Z czołem 
przyciśniętym 
do kamienia czekał ze zgrozą, aż zniszczy go wściekłość tego głosu. – Na twoje 
życzenie ani 
nie podejmę działania, ani nie powstrzymam się od niego. I nie zapomnę ci tego. 
Widzę, że 
moja wzgarda uraziła twoją dumę, robaku! Zanim skończę, nauczę cię, co naprawdę 
oznacza 
wzgarda. Ale nie teraz. To nie mieści się w moich planach. Wkrótce będę 
wystarczająco 
silny, by wyrwać ci tę pierwotną magię. Wtedy na własnej skórze się przekonasz, 
że moja 
pogarda nie ma granic, a żądza jest bezmierna. Lecz dość straciłem czasu. 
Wracajmy do 
moich zamierzeń. Słuchaj mnie uważnie, robaku. Mam dla ciebie zadanie. 
Zaniesiesz ode 
mnie wiadomość do Revelstone, do Rady Lordów. Powiesz im wszystkim i Najwyższemu 
Lordowi Prothallowi, synowi Dwilliana, że ich dni w Krainie potrwają najwyżej 
siedem razy 
po siedem lat od chwili obecnej. Zanim dopełni się ten czas, będę miał władzę 
nad życiem i 
śmiercią. Jako dowód, że słowa moje są prawdą, powiedz im to: Drool Skalny 
Robak, 
Jaskiniowy Upiór z Góry Gromu, odnalazł Laskę Praw, zagubioną dziesięciokroć sto 
lat temu 
przez Kevina podczas rytuału profanacji. Przekaż im, że zadaniem wyznaczonym ich 
pokoleniu jest odzyskanie Laski. Bez niej nie zdołają mi się oprzeć nawet przez 
siedem lat, a 
wtedy moje całkowite zwycięstwo przyjdzie sześć razy po siedem lat wcześniej. 
Pamiętaj, 
robaku: nie zawiedź mnie. Jeśli nie powtórzysz Radzie tej wiadomości, wszyscy 
ludzie w 
Krainie będą martwi, nim minie dziesięć pór roku. Nie rozumiesz, ale powiem ci i 
tak: Drool 
Skalny Robak ma Laskę i to jest powód do lęku. Jeśli wiadomość nie dotrze na 
czas, za dwa 
lata zasiądzie na tronie w Twierdzy Lordów. Już teraz Jaskiniowe Upiory 
maszerują na jego 
wezwanie; wilki i ur-Podli z Demondim odpowiadają na zew Laski. Lecz nie wojna 
jest 
największym niebezpieczeństwem. Drool coraz głębiej ryje pod Górą Gromu, Gravin 
Threndor, Szczytem Ognistych Lwów. A są trucizny zagrzebane w głębinach Ziemi, 
zbyt 
potężne i straszne, by mógł nad nimi zapanować śmiertelnik. Potrafią na zawsze 
zmienić w 
piekło cały wszechświat. I takiej właśnie trucizny szuka Drool. Chce znaleźć 
Złoziemny 
Kamień. Jeśli zostanie jego panem, zguba dosięgnie zarówno wielkich, jak i 
maluczkich i 
będzie trwać, póki sam czas się nie zatrzyma. Dlatego musisz dostarczyć 
wiadomość, robaku. 
Spotkałeś Droola. Czy chciałbyś zginąć z jego rąk?
Głos ucichł, a Covenant objął głowę rękami, próbując stłumić echo gróźb Foula. 
To tylko 
sen, myślał. Sen! Lecz przesłaniająca wszystko mgła budziła poczucie uwięzienia, 
zamknięcia 
w szaleństwie. Zadrżał mocą pragnienia ucieczki i ciepła.
– Odejdź! Zostaw mnie w spokoju!
– Jeszcze jedno słowo – odparł Foul. – Ostatnie ostrzeżenie. Nie zapomnij, kogo 
masz się 
lękać. Musiałem zadowolić się zabijaniem i torturami, teraz jednak nakreśliłem 
swe plany i 
zacząłem. Nie spocznę, póki nie usunę nadziei z Ziemi. Myśl o tym i drżyj ze 
strachu.
Strachu – to słowo zawisło echem w powietrzu. Wokół narastał zgrzyt trących o 
siebie 
wielkich głazów kruszących mniejsze kamienie. Dźwięk spłynął na Covenanta, 
przemknął i 
uleciał, pozostawiając go na kolanach, osłaniającego dłońmi głowę, z umysłem 
pustym z 
przerażenia. Trwał zesztywniały, póki nie ucichł zgrzyt, a w ciszy rozległ się 
lekki szum 
wiatru. Wtedy czujnie otworzył oczy i na skale przed sobą zobaczył światło 
słońca.
4. Wartownia Kevina
Rozciągnął się na skale i przez długi czas leżał nieruchomo, chłonąc ciepło 
słońca w 
kości wystudzone mgłą. Wiatr gwizdał spokojną, monotonną piosenkę, ale jego nie 
dotykał. 
Wkrótce, gdy minął szok po odejściu Foula, usłyszał dalekie wołanie ptaków. 
Oddychał 
głęboko, wciągając w mięśnie nową energię – wdzięczny za słońce i za koniec 
koszmaru.
Przypomniał sobie, że w chwili wypadku na ulicy było kilka osób. Dziwne, ale 
wszyscy 
milczeli. Całe miasteczko zdawało się niezwykle ciche. W zderzeniu z radiowozem 
musiał 
ucierpieć bardziej, niż sobie to uświadamiał. Szarpnął nim lęk trędowatego; 
Covenant 
podniósł się na kolana i ręce.
Znajdował się na płaskiej kamiennej płycie. Była okrągła, średnicy około 
dziesięciu stóp, 
otoczona trzystopową ścianką. Ponad jego głową rozpościerała się niczym nie 
przesłonięta 
kopuła nieba. Sięgała od brzegu do brzegu ścianki, jakby cała płyta w jakiś 
niesamowity 
sposób unosiła się w przestworzach. Oddech szarpał mu gardło jak papier ścierny. 
Gdzie...?
I wtedy zdyszany głos wykrzyknął:
– Witaj!
Nie wiedział, skąd dobiegał. Wydawał się przytłumiony odległością, niby 
halucynacja.
– Witaj!
Serce mu drżało. Co to ma znaczyć?
– Hej tam, na Wartowni Kevina! Potrzebujesz pomocy?
Co to jest, do diabła?
Nagle za plecami usłyszał jakby drapanie. Zareagował natychmiast: skoczył pod 
ściankę i 
odwrócił się, by oprzeć o nią plecy.
Naprzeciwko, za luką otwartej przestrzeni, wyrastała ogromna góra, która 
wznosiła się od 
urwisk na poziomie skalnej płyty aż po zalany słońcem wysoko ponad nim, wciąż 
pokryty 
śniegiem, szczyt. Poszarpane zbocza przesłaniały niemal połowę horyzontu. Z 
początku 
odniósł wrażenie, że są całkiem blisko, po chwili jednak dostrzegł, że dzieli je 
przynajmniej 
odległość rzutu kamieniem.
Od strony góry w ściance była przerwa. Ciche drapanie dochodziło właśnie 
stamtąd.
Chciał przebiec przez płytę i poszukać źródła dźwięku. Ale serce pracowało zbyt 
ciężko; 
nie mógł się ruszyć. Bał się tego, co może zobaczyć.
Dźwięk się zbliżał. Zanim Covenant zdążył zareagować, jakaś dziewczyna wsunęła w 
szczelinę głowę i ramiona, a rękami chwyciła kamienne brzegi. Kiedy go 
dostrzegła, 
znieruchomiała, przyglądając mu się uważnie.
Lekki wiatr rozwiewał jej długie, gęste włosy, kasztanowe z miodowym połyskiem. 
Skórę 
miała smagłą od słońca; ciemnoniebieską sukienkę ozdabiał na ramionach złożony 
liściasty 
wzór. Była zdyszana i zarumieniona, jak po długiej wspinaczce, ale ze szczerym 
zdziwieniem 
i ciekawością patrzyła Covenantowi w oczy.
Wyglądała najwyżej na szesnaście lat.
Badawczy wzrok dziewczyny jeszcze bardziej peszył Covenanta. Spoglądał na nią 
jak na 
zjawę.
– Dobrze się czujesz? – wysapała po chwili. Potem, wyraźnie podniecona, zaczęła 
mówić 
bardzo szybko: – Nie wiedziałam, czy przyjść tu sama, czy biec po pomoc. Z 
wzgórza 
widziałam nad Wartownią Kevina szarą chmurę, a w jej wnętrzu jakby bitwę. 
Zobaczyłam, że 
wstajesz i padasz. Nie wiedziałam, co robić. Ale pomyślałam, że lepsza drobna 
pomoc szybko 
niż większa później. Dlatego przyszłam. – Przerwała na moment i powtórzyła: – 
Dobrze się 
czujesz?
Dobrze?
Wpadł pod samochód!
Dłonie miał obtarte i podrapane, jakby osłaniał się przed upadkiem. W jego 
głowie dudnił 
tępy ból uderzenia. Jednak ubranie było całe; ani śladu, że został potrącony i 
szorował po 
chodniku.
Zdrętwiałym palcem ukłuł się w pierś, brzuch, nogi. Badanie nie spowodowało 
ostrego 
bólu. W zasadzie wyszedł z wypadku cało.
Ale przecież samochód musiał go gdzieś uderzyć.
Dobrze?
Patrzył na dziewczynę, jakby słowo to nie miało żadnego sensu.
Wobec jego milczenia zebrała się na odwagę i wspięła się przez szczelinę w 
ściance. 
Stanęła na tle góry. Dostrzegł, że ubrana jest w ciemnoniebieską sukienkę, 
podobną do 
długiej tuniki, ściągniętą w talii białym plecionym pasem. Na nogach miała 
sandały związane 
na kostkach. Była szczupła i delikatna. Szeroko otwarte piękne oczy wyrażały 
zdziwienie, 
niepewność, gorliwość. Postąpiła ku niemu dwa kroki, ostrożnie, jakby był 
niebezpieczny, 
potem przyklękła, by z bliska spojrzeć na jego twarz wyrażającą straszliwą 
dezorientację.
Co to jest, do diabła ciężkiego?
– Jak mogę ci pomóc? – zapytała wyraźnie, z szacunkiem. – Jesteś obcy w Krainie, 
to 
widzę. Walczyłeś z chmurą zła. Rozkazuj. – Milczenie trochę ją zrażało. Spuściła 
wzrok. – 
Czy nie odezwiesz się?
Co się ze mną dzieje?
W następnej chwili jęknęła cicho, w zdumieniu wskazując jego prawą dłoń.
– Półręki! Czyżby ożyły legendy? – Zachwyt rozświetlił jej twarz. – Berek 
Półręki! – 
szepnęła. – To prawda?
Berek? Z początku nie mógł sobie przypomnieć, gdzie słyszał to imię. A potem 
pamięć 
wróciła. Berek! W lodowatym uścisku paniki zrozumiał, że koszmar się nie 
skończył, że ta 
dziewczyna i Lord Foul Wzgardliwy są z tego samego snu.
Znowu zobaczył ciemność przyczajoną za jaskrawoniebieskim niebem. Sięgała ku 
niemu, 
na skrzydłach sępów spływała ku jego głowie.
Gdzie...?
Podniósł się niezgrabnie, jakby strach paraliżował mu mięśnie.
Natychmiast w jego polu widzenia znalazła się rozległa panorama; jak cios 
zaatakowała 
zmysły uniesieniem i grozą. Covenant stał na kamiennej platformie wzniesionej co 
najmniej 
cztery tysiące stóp ponad ziemią. Pod nim szybowały i kołowały ptaki. W 
krystalicznie 
czystym powietrzu pejzaż wydawał się doprawdy bezkresny; aż oczy go bolały, gdy 
próbował 
ogarnąć go w całości. Pasmo wzgórz zaczynało się wprost pod nim, z obu stron po 
horyzont 
sięgały równiny, a z lewej wiła się srebrzyście rzeka. Wszystko lśniło wiosną, 
jakby właśnie 
zrodziło się w porannej rosie.
Do diabła!
Zawrotna wysokość wstrząsnęła nim. Umysł zaatakowały sępie skrzydła ciemności. W 
głowie mu się kręciło, ziemia zawirowała.
Nie wiedział, gdzie się znalazł. Nigdy przedtem nie widział tego miejsca. Skąd 
się tu 
wziął? Wpadł pod radiowóz i Foul przeniósł go tutaj. Foul go przeniósł?
Przeniósł mnie tutaj?
Bez żadnych ran?
Przerażony, zatoczył się na dziewczynę i ku górze w tle. Trzy niepewne kroki 
przeniosły 
go do szczeliny w ściance. Wtedy zobaczył, że stoi na czubku wąskiej kamiennej 
perci 
długości co najmniej pięciuset stóp, wyrastającej ukośnie z podstawy urwiska i 
niby sztywny 
palec wyciągniętej oskarżycielsko ku niebu. W górnej powierzchni skalnego sopla 
wykuto 
schody, strome jak drabina.
Przez jedną przelotną chwilę pomyślał: muszę się stąd wydostać. To wszystko nie 
dzieje 
się naprawdę.
A potem uderzył go cały obłęd tej sytuacji, runął na niego jak kondor z 
oszałamiającej 
przestrzeni. Covenant potknął się; pod nim ziała rozwarta paszcza otchłani.
Nie! – krzyknął bezgłośnie.
Padał już, gdy dziewczyna chwyciła go za ramię i pociągnęła ku sobie. Obrócił 
się, runął 
na kamień wewnątrz platformy, podciągnął kolana do piersi i osłonił głowę.
Szaleństwo! – jęknął, jakby bełkotał w malignie.
Mdląca ciemność wiła się w jego myślach. Wizje obłędu wypalały pejzaż jego 
umysłu.
Jak?
Niemożliwe!
Przechodził przez ulicę – rozpaczliwie trzymał się tego faktu. Światło było 
zielone.
Gdzie?
Potrącił go policyjny radiowóz.
Niemożliwe!
Skierował się wprost ku jego sercu i potrącił go.
I nie jestem ranny?
Obłęd. Popadam w obłęd.
I nie jestem ranny?
Koszmar. Nic z tego nie dzieje się naprawdę, nie dzieje się, dzieje się.
Poprzez dziki wir rozpaczy poczuł na ręku czyjąś dłoń. Trzymała mocno, 
stanowczo, jak 
kotwica.
Koszmar! Nocna mara. To tylko sen!
Ta myśl niby objawienie przebiła się przez panikę. Sen! Oczywiście, że to sen. 
Myśląc 
gorączkowo, dopasowywał fakty. Został potrącony przez radiowóz. Stracił 
przytomność. 
Wstrząs. Może tak leżeć przez całe godziny, nawet dni. I śnić.
To było wyjaśnienie. Uchwycił się go jak ta dziewczęca dłoń jego ręki. Ukoiło mu 
zawrót 
głowy, złagodziło lęk. Ale to nie wystarczy. Ciemność nadal wirowała wokół, 
jakby był 
ścierwem pozostawionym przez Foula.
Jak?
Skąd biorą się takie sny?
Nie potrafił o tym myśleć, to groziło obłędem. Walczył, jakby szaleństwo zaczęło 
już 
wgryzać mu się w kości.
Nie zastanawiaj się. Nie próbuj zrozumieć. Obłęd... obłęd to jedyne zagrożenie. 
Przeżyj. 
Zrób coś. Nie oglądaj się.
Z wysiłkiem otworzył oczy. A kiedy spojrzał w słoneczny blask, ciemność 
ustąpiła, 
wtopiła się w tło i powróciła z wolna zawieszona za jego plecami. Jakby czekała, 
aż się 
odwróci i stanie przed nią, aż padnie jej ofiarą.
Dziewczyna klęczała obok. Oburącz ściskała jego okaleczoną dłoń, a w jej oczach 
troska 
lśniła jak łzy.
– Bereku – szepnęła z rozpaczą, gdy na nią spojrzał. – Bereku... jakie zło cię 
atakuje? Nie 
wiem, co robić.
Zrobiła już dużo – pomogła mu się opanować, oprzeć wyzwaniu niebezpiecznych 
pytań, 
na które nie potrafił odpowiedzieć. Lecz palce wciąż miał drętwe; nie czuł 
dotyku jej dłoni.
Mdlejąc niemal z wysiłku, podciągnął się do pozycji siedzącej.
– Jestem trędowaty – oznajmił słabym głosem. – Nie dotykaj mnie.
Z wahaniem rozprostowała palce, jakby niepewna, czy mówi poważnie... czy wie, co 
mówi.
Cofnął rękę. Był słaby, więc ten gest sprawił wrażenie niechęci.
Ze smutkiem przygryzła dolną wargę. Jakby w lęku, że go uraziła, odeszła i 
przysiadła 
pod ścianą naprzeciwko. Widział jednak, że ciekawość płonie w niej. Nie 
potrafiła zachować 
milczenia.
– Nie wolno cię dotykać? – spytała po chwili. – Nie chciałam zrobić nic złego. 
Jesteś 
Berekiem Półrękim, Lordem Założycielem. Atakowało cię zło, którego nie 
widziałam. Czy 
mogłam spokojnie patrzeć, jak cierpisz?
– Jestem trędowaty – powtórzył, starając się oszczędzać siły. Lecz wyraz jej 
twarzy 
dowodził, że słowo to nic dla niej nie znaczy. – Jestem chory... bardzo chory. 
Nie wiesz, co ci 
grozi.
– Jeśli cię dotknę, czy też... zachoruję?
– Kto wie? – I ponieważ nie mógł uwierzyć w świadectwo własnych oczu i uszu, 
dodał: – 
Nie wiesz, co to jest trąd?
– Nie – odparła, na nowo zaciekawiona. – Nie. – Pokręciła głową, a włosy lekko 
zawirowały wokół jej twarzy. – Ale nie boję się.
– Bój się! – warknął chrapliwie. Niewiedza, czy raczej naiwność dziewczyny, 
obudziły w 
nim złość. – To choroba, która cię zżera. Zżera, aż palce, dłonie, stopy, ręce i 
nogi zgniją i 
odpadną. Czyni cię ślepym i brzydkim.
– Można ją wyleczyć? Może Lordowie...
– Na nią nie ma lekarstwa.
Chciał mówić dalej, wyrzucić choć część tej goryczy, jaką pozostawił mu Foul. 
Nie miał 
jednak siły na gniew. Musiał odpocząć, pomyśleć, zbadać implikacje swego 
dylematu.
– Jak więc mogę ci pomóc? Nie wiem, co robić. Jesteś Berekiem Pół...
– Nie jestem. – Westchnął. Dziewczyna chciała protestować, lecz ku jej 
zaskoczeniu 
powtórzył: – Nie jestem.
– W takim razie kim? Niesiesz znak ręki, gdyż legendy mówią, że Berek Przyjaciel 
Ziemi 
może powróci. Czy jesteś Lordem?
Ze znużeniem machnął ręką. Nie miał ochoty odpowiadać. Chciał się zastanowić. 
Gdy 
jednak zamknął oczy i wsparł głowę o ściankę, trwoga zaatakowała go na nowo. 
Musiał się 
ruszyć, iść przed siebie, uciekać ścieżką tego snu.
Otworzył oczy i spojrzał na twarz dziewczyny. Po raz pierwszy zauważył, że jest 
piękna. 
Piękne było nawet jej zdziwienie, jej pilne wsłuchiwanie się w jego słowa. I nie 
bała się 
trędowatych.
– Jestem Thomas Covenant – oświadczył po krótkiej, ostatniej chwili wahania.
– Thomas Covenant? – Słowa dziwnie zabrzmiały w jej ustach. – To niezwykłe imię. 
Równie niezwykłe jak twój wygląd. Thomas Covenant.
Schyliła głowę w pokłonie.
Niezwykłe, pomyślał. Wciąż nie wiedział, z czym będzie miał do czynienia w tym 
śnie. 
Musi sprawdzić, na czym stoi.
– Kim ty jesteś? – zapytał, biorąc przykład z dziewczyny.
– Lena – odpowiedziała oficjalnym tonem. – Córka Atiaran. Mój ojciec to Treli, 
Skaleningas z rhadhamaerl. Mieszkamy w Mithil Stonedown. Byłeś kiedyś w naszym 
Stonedown?
– Nie. – Chciał spytać, co to jest Stonedown, ale miał ważniejsze problemy. – 
Gdzie... – 
Słowo utknęło mu w krtani, jakby stanowiło groźne ustępstwo wobec ciemności. – 
Gdzie 
jesteśmy?
– W Wartowni Kevina. – Poderwała się zwinnie i wyciągnęła ramiona, obejmując 
niebo i 
Ziemię. – Patrz.
Zaciskając zęby, Covenant odwrócił się i klęknął przy ściance. Wspierając pierś 
o 
krawędź, zmusił się, by spojrzeć.
– Oto Kraina – oznajmiła Lena radośnie, jakby widok Ziemi budził w niej dreszcz 
rozkoszy. – Sięga dalej niż wzrok ku północy, zachodowi i wschodowi, chociaż 
dawne pieśni 
mówią, że stojąc tutaj, Najwyższy Lord Kevin widział całą Krainę i jej 
mieszkańców. Dlatego 
to miejsce nazywa się Wartownią Kevina. Czy to możliwe, byś tego nie wiedział?
Pot oblewał Covenanta mimo chłodnego wiatru. Zawrót głowy uciskał mu skronie i 
tylko 
przyciśnięty do serca twardy kamień pozwalał się opanować.
– Niczego nie wiem – rzucił w rozwartą otchłań.
Lena z niepokojem rzuciła na niego okiem, po czym wróciła spojrzeniem ku 
Krainie.
– Tam płynie rzeka Mithil – tłumaczyła, wyciągając szczupłe ramię w stronę 
północnego 
zachodu. – Nad nią stoi nasze Stonedown, ale teraz zasłania je ta góra. Mithil 
płynie z 
łańcucha Southron za nami i wpada do Czarnej Rzeki. Tam widzisz północną granicę 
Równin 
Południowych, gdzie gleba nie jest zbyt szczodra i niewielu żyje ludzi. Na 
Równinach 
Południowych jest tylko pięć Stonedown. Ale w tym sięgającym ku północy paśmie 
wzgórz 
mieszkają Woodhelvenninowie. Na wschód od wzgórz leżą Równiny Ra. – Jej głos 
zabrzmiał 
dźwięcznie. – To ojczyzna dzikich, wolnych koni, Ranyhyn, i ich opiekunów, 
Ramenów. 
Konie galopują sobie po stu pięćdziesięciu milach równin i nie służą nikomu, 
kogo same nie 
wybiorą. Och, Thomasie Covenancie – westchnęła. – Marzę, by zobaczyć te konie. 
Nasi 
ludzie są zbyt wygodni: nie podróżują, większość nie widziała nawet Woodhelven. 
A ja 
chciałabym iść przez Równiny Ra i oglądać galopujące konie.
Przerwała.
– Te góry to łańcuch Southron – podjęła po długiej chwili. – Za nimi leżą 
Pustkowia i 
Szara Pustynia. Nie ma tam życia, nie ma dróg; cała Kraina leży na północ, 
wschód i zachód 
od nas. Stoimy w Wartowni Kevina, gdzie najwyżsi z Dawnych Lordów stali podczas 
ostatniej bitwy, przed nadejściem spustoszenia. Ludzie pamiętają o tym i unikają 
wartowni 
jako miejsca złej wróżby. Lecz Atiaran, moja matka, sprowadziła mnie tutaj, by 
pokazać 
Krainę. A za dwa lata będę już dostatecznie dorosła, by uczęszczać do Loresraatu 
i uczyć się 
sama. Jak moja matka. Wiesz – spytała z dumą – że matka studiowała u Strażników 
Mądrości?
Spojrzała na Covenanta, by sprawdzić, czy zrobiło to na nim wrażenie. Zaraz 
jednak 
spuściła wzrok.
– Przecież jesteś Lordem i wiesz wszystko – szepnęła. – Słuchasz, co mówię, by 
potem 
wyśmiewać moje nieuctwo.
Pod wpływem czaru jej głosu i zawrotu głowy Covenant przez jeden moment widział 
Krainę taką, jaką zapewne była, gdy Kevin rozpoczął rytuał profanacji. Za 
rześkim porankiem 
zobaczył nagie wzgórza, rozdartą ziemię, brudną wodę płynącą cienkimi strużkami 
wśród 
cuchnącego błota w korycie rzeki, a nad tym wszystkim ponurą zasłonę ciszy – 
żadnych 
ptaków, owadów, zwierząt, żadnych ludzi... Nic żywego, co mogłoby przeciwstawić 
się 
zniszczeniu.
Pot spływał mu do oczu i przesłaniał je jak łzy. Oderwał się od tej wizji i 
usiadł, 
wspierając się plecami o ścianę.
– Nie – mruknął, odpowiadając Lenie. Nic nie rozumiesz, pomyślał. – Już dawno 
przestałem się śmiać.
Miał wrażenie, że dostrzegł drogę naprzód, drogę ucieczki przed mrocznym 
szaleństwem, 
jakie krążyło wokół. W przelotnej wizji spustoszenia odnalazł ścieżkę swego snu.
– Muszę dotrzeć do Rady Lordów – oznajmił bez wstępów, by uniknąć pewnych pytań 
i 
odpowiedzi na nie.
Widział, że chciałaby spytać dlaczego. Lecz czuła chyba, że nie do niej należy 
kwestionowanie jego planów. Wspomnienie o Radzie tylko potwierdziło tę opinię w 
jej 
oczach.
– Chodź – powiedziała. – Musimy iść do Stonedown. Tam znajdziemy sposób, byś 
dotarł 
do Revelstone.
Sprawiała wrażenie, jakby chciała pójść tam wraz z nim.
Sama myśl o schodach wywoływała ból. Jak zdoła pokonać tę drogę? Nie potrafił 
nawet 
wyjrzeć za parapet bez zawrotów głowy.
– Chodź – powtórzyła Lena.
Pokręcił głową. Nie miał odwagi. A jednak musiał coś zrobić.
– Ile czasu minęło od nadejścia spustoszenia? – zapytał ku zdumieniu Leny.
– Nie wiem – odparła spokojnie. – Ale ludzie z Równin Południowych dwanaście 
pokoleń temu powrócili z nagich Pustkowi przez góry. I mówi się, że Lord Kevin 
ich ostrzegł. 
Uciekli i przez pięćset lat żyli na wygnaniu, tylko dzięki własnym zębom, 
pazurom i wiedzy 
rhadhamaerl. To dziedzictwo, którego nie zapominamy. W wieku piętnastu lat każdy 
z nas 
składa przysięgę pokoju. Żyjemy dla szczęścia i piękna Krainy.
Prawie nie słyszał; nie był szczególnie ciekaw, co mówi Lena. Potrzebował tylko 
dźwięku 
jej głosu, gdy szukał w sobie siły. Z pewnym wysiłkiem znalazł kolejne, możliwe 
do zadania 
pytanie.
– Co robiłaś w górach? Skąd się wzięłaś w miejscu, z którego mnie zauważyłaś?
– Szukałam kamieni – wyjaśniła. – Uczę się suru-pa-maerl. Znasz tę sztukę?
– Nie – odparł między jednym oddechem a drugim. – Opowiedz.
– To sztuka, której uczę się od Acence, siostry mojej matki, a ona nauczyła się 
od 
Tomala, najlepszego Mistrza Sztuk w pamięci naszego Stonedown. On także przez 
pewien 
czas studiował w Loresraacie. A suru-pa-maerl to sztuka tworzenia wizerunków z 
kamieni 
bez ich obróbki czy formowania. Chodzę wśród wzgórz i przyglądam się kształtom 
głazów i 
kamieni. A kiedy odkryję formę, którą rozumiem, zabieram do domu i znajduję dla 
niej 
miejsce. Łączę ją z innymi, aż powstanie nowa. Czasem, kiedy jestem bardzo 
odważna, 
wygładzam szorstkie powierzchnie, by kamienie łączyły się pewniej. W ten sposób 
przekształcam sekrety Ziemi i daję ludziom piękno.
– To musi być trudne – mruknął niewyraźnie Covenant. – Myślisz o kształcie, a 
potem 
szukasz skał, które do niego pasują.
– To nie tak. Patrzę na kamienie i szukam kształtów, które już w nich są. Nie 
proszę 
Ziemi, by dała mi konia. Sztuką jest wiedzieć, co Ziemia zechce mi dać. Może to 
będzie koń.
– Chciałbym obejrzeć twoje dzieła.
Covenant nie zwracał uwagi na to, co mówi. Schody przyzywały go jak 
uwodzicielska 
twarz zapomnienia, w którym trędowaci tracą swą samodyscyplinę, swe dłonie i 
stopy, swe 
życie.
Ale przecież śnił. By przetrwać sen, należy płynąć wraz z nim, póki się nie 
skończy. Aby 
przeżyć, musi pokonać to zejście. Ta konieczność przeważała nad wszelkimi 
wątpliwościami.
Nagle, gwałtownie poderwał się na nogi. Stanął na środku płyty, nie zwracając 
uwagi na 
górę i niebo ani na otchłań w dole. Zbadał się dokładnie. Drżąc szukał żywymi 
jeszcze 
nerwami bólu czy rwania, sprawdzał, czy na ubraniu nie ma rozdarć ani dziur, 
przyglądał się 
drętwym dłoniom.
Musi pokonać te schody.
Przeżyje, bo przecież to tylko sen... Nie może go zabić. Musi, gdyż nie zniesie 
całej tej 
dudniącej w uszach ciemności.
– Słuchaj – rzucił w stronę Leny. – Muszę schodzić pierwszy. I nie bądź taka 
zmieszana. 
Mówiłem ci, że jestem trędowaty. Moje dłonie i stopy są drętwe, bez czucia. Nie 
potrafię 
dobrze chwytać. I nie za dobrze czuję się na wysokości. Mógłbym spaść, a wtedy 
nie chcę, 
żebyś była pode mną. Ty... – zająknął się, po czym dokończył szorstko: – 
zachowałaś się 
wobec mnie przyzwoicie, a już dawno nie musiałem znosić czegoś takiego.
Jego ton sprawił, że skrzywiła się boleśnie.
– Dlaczego się gniewasz? Czy cię uraziłam?
– Tak, bo byłaś dla mnie miła! – warknął bezgłośnie. Twarz poszarzała mu ze 
strachu. 
Opadł na kolana i tyłem wsunął się w szczelinę.
W pierwszym ataku lęku zamknął oczy i opuścił nogi na stopnie. Ale nie potrafił 
schodzić 
nie patrząc; zbyt silny był odruch trędowatego, by wytężać wszystkie zmysły. Gdy 
jednak 
patrzył, wszystko wokół niego wirowało. Starał się więc skupić na skale przed 
sobą. Od 
pierwszego kroku wiedział, że największym zagrożeniem są nieczułe stopy. Drętwe 
dłonie 
sprawiały, że nie był pewien uchwytu; nim pokonał pięćdziesiąt stóp, łapał za 
krawędzie tak 
mocno, że bolały go ramiona. Ale widział swe dłonie, widział, że dotykają skały, 
że ból łokci 
i nadgarstków nie jest złudzeniem. Stóp nie widział – musiałby spojrzeć w dół. 
Wiedział, że 
stopa stanęła pewnie, gdy kostka odczuła ciężar ciała. Zgadywał tylko, że może 
się oprzeć na 
nodze. Jeśli poczuł niespodziewane ugięcie strzałki, musiał przytrzymać się 
rękami i wsunąć 
stopę głębiej. Próbował kopać, by uderzenie o skałę sygnalizowało zetknięcie 
palców z 
brzegiem kolejnego stopnia. Gdy jednak źle ocenił odległość, jego golenie i 
kolana trafiały w 
kamienne krawędzie i od ostrego bólu uginały się pod nim nogi.
Schodził stopień za stopniem, a pot zalewał mu oczy. Przeklinał los, który 
pozbawił go 
dwóch palców. Dwa palce mniej, by go ocalić, gdyby zawiodły stopy. W dodatku 
brak 
połowy dłoni budził uczucie, że prawy chwyt jest słabszy, że ciężar ciała spycha 
go na lewo. 
Cały czas przesuwał więc stopy bardziej na prawo i nie trafiał w schody.
Nie mógł otrzeć potu. Kłuł go w oczy jak ślepota, lecz Covenant bał się sięgnąć 
ręką do 
czoła. Bał się nawet potrząsnąć głową, by nie stracić równowagi. Kurcze 
wstrząsały jego 
ramionami. Musiał zaciskać zęby, by nie krzyczeć o pomoc.
– Połowa drogi! – zawołała Lena, jakby wyczuwając jego ból.
Pełzł w dół stopień za stopniem.
Zauważył, że posuwa się szybciej. Zawodziły mięśnie; zbyt wielkie było 
obciążenie kolan 
i łokci. Z każdym krokiem coraz mniej nad nimi panował. Zmusił się, by 
przystanąć i 
odpocząć, choć przerażenie wrzeszczało, by iść dalej, mieć to już za sobą. Przez 
jedną szaloną 
chwilę myślał, że odwróci się po prostu i skoczy w nadziei, że jest dość blisko, 
by wylądować 
na zboczu góry i przeżyć. A potem usłyszał stopy Leny zbliżające się do jego 
głowy. Chciał 
sięgnąć w górę, złapać ją za kostkę, zmusić, by go ratowała. Lecz nawet ta 
nadzieja wydała 
się próżna. Drżał więc tylko, przyklejony do skały.
Oddech chrapliwie przedzierał się przez jego zaciśnięte zęby. Covenant z trudem 
pojął, co 
woła do niego Lena.
– Thomasie Covenant! Bądź dzielny! Jeszcze tylko pięćdziesiąt stopni!
Wzdrygnął się tak mocno, że niemal odpadł od skały, ale ruszył dalej.
Sam nie wiedział, jak pokonał ostatnie stopnie, mimo kurczów mięśni i potu 
zalewającego mu oczy. A potem był już na dole, leżał na płaskiej podstawie 
wartowni i 
krzywił się z bólu kończyn. Ukrył twarz w dłoniach i przez długi czas słuchał 
podobnego do 
szlochu dźwięku powietrza, wpadającego i ulatującego z jego płuc. Nasłuchiwał, 
póki głos nie 
przycichł; wtedy mógł odetchnąć spokojniej.
Kiedy wreszcie podniósł głowę, zobaczył błękitne niebo, długi czarny palec 
Wartowni 
Kevina, wskazujący południowe słońce, strome zbocze góry i Lenę pochyloną nad 
nim tak 
nisko, że włosami niemal muskała jego twarz.
5. Mithil Stonedown
Covenant czuł się dziwnie oczyszczony – jakby przeżył sąd boży, przetrzymał 
rytualną 
próbę zawrotu głowy. Zostawił schody za sobą. Z ulgą pomyślał, że znalazł 
właściwą 
odpowiedź wobec tej szczególnej groźby szaleństwa, wobec potrzeby racjonalnego i 
zrozumiałego wyjaśnienia tego, co zdarzyło się w Wartowni Kevina. Spojrzał w 
jasne niebo – 
było czyste, nie zbrukane przez stada padlinożerców.
Idź naprzód, powiedział sobie. Nie myśl o tym. Przetrwaj.
Spojrzał w ciepłe, brązowe oczy Leny. Uśmiechała się.
– Dobrze się czujesz? – spytała.
– Dobrze? – powtórzył. – Niełatwo powiedzieć.
Usiadł. Obejrzał swe ręce i odkrył krew na grzbietach i czubkach palców. Wnętrza 
dłoni 
były podrapane, a kolana, golenie i łokcie paliły go boleśnie.
Podniósł się, nie zwracając uwagi na obolałe mięśnie.
– Leno, to bardzo ważne – powiedział. – Muszę umyć ręce.
Wstała także; widział jednak, że nic nie rozumie.
– Spójrz! – Wyciągnął przed siebie ręce. – Jestem trędowaty. Nie czuję tego. 
Żadnego 
bólu. – A kiedy nadal nie pojmowała, kontynuował: – W ten sposób straciłem 
palce. 
Skaleczyłem się i zakaziłem, a potem musieli uciąć część dłoni. Muszę znaleźć 
wodę i trochę 
mydła.
Dotknęła blizny na prawej dłoni.
– To od tej choroby?
– Tak!
– Po drodze do Stonedown jest potok – stwierdziła. – A niedaleko znajdziemy 
leczący ił.
– Chodźmy – rzucił szorstko Covenant, wskazując gestem, by prowadziła. Lena 
skinęła 
głową i ruszyła ścieżką w dół.
Ścieżka wiodła od Wartowni Kevina, wzdłuż półki skalnej na stromym zboczu, do 
zasypanego głazami jaru. Krocząc sztywno z powodu bólu zesztywniałych mięśni, 
Covenant 
podążał za Leną przez jar, potem z werwą schodził po stopniach wykutych nierówno 
w 
ścianie wąskiej rozpadliny sięgającej do wnętrza góry. Zeszli na dno i ruszyli 
prosto, mijając 
kolejne osypiska. Wąski pasek nieba nad ich głowami zwężał się stale, a ściany 
szczeliny 
chyliły się ku sobie. Wokół unosił się mocny zapach wilgoci, a chłodne cienie 
były coraz 
głębsze, aż ciemna tunika Leny niknęła niemal w mroku przed Covenantem. Wreszcie 
rozpadlina skręciła ostro i nagle otworzyła się na niewielką, zalaną słońcem 
dolinkę. 
Środkiem płynął strumyk, a wysokie sosny rosły wśród trawy na obu brzegach.
– Tutaj – oznajmiła radośnie uśmiechnięta Lena. – Co mogłoby skuteczniej cię 
uzdrowić?
Covenant przystanął i oczarowany spoglądał w dolinę. Miała najwyżej pięćdziesiąt 
jardów długości, a na jej końcu strumień skręcał w lewo i znikał między dwoma 
stromymi 
ścianami. W tym maleńkim zakątku u stóp masywu góry, z dala od oszałamiających 
pejzaży 
pod Wartownią Kevina, ziemia była zielona i przyjemnie nagrzana słońcem, 
powietrze świeże 
i ciepłe, pachnące sosnami i wiosną. Oddychając atmosferą tego miejsca, Covenant 
na samą 
myśl o swej chorobie poczuł w piersi znajomy skurcz bólu.
Nie chciał o tym myśleć; ruszył naprzód. Trawa pod stopami była tak gęsta i 
sprężysta, że 
wyczuwał to nawet poprzez naprężone ścięgna swych kolan i łydek. Łąka zdawała 
się 
zachęcać go, by schylił się nad strumykiem i oczyścił swe rany.
Woda z pewnością była zimna, ale to mu nie przeszkadzało. Dłonie miał zbyt 
zdrętwiałe, 
by szybko odczuć chłód. Przykucnął na płaskim kamieniu przy brzegu, zanurzył je 
w wodzie i 
zaczął pocierać. Nadgarstki reagowały na zimno, lecz palce prawie nie wyczuwały 
wody. Nie 
czując bólu, mocno szorował zadrapania i skaleczenia.
Kątem oka dostrzegł, że Lena idzie w górę strumienia, najwyraźniej czegoś 
szukając. Był 
jednak zbyt zajęty, by się nad tym zastanawiać. Po intensywnym myciu pozwolił 
dłoniom 
odpocząć i podwinął rękawy, by zbadać łokcie. Były zaczerwienione i obolałe, 
lecz skóra nie 
popękała.
Kiedy podciągnął nogawki, przekonał się, że bardziej ucierpiały kolana i 
golenie. Sińce 
już ciemniały i niedługo będą całkiem czarne, na szczęście mocna tkanina spodni 
wytrzymała 
i nie znalazł żadnych otarć. Siniaki były niemal równie groźne jak skaleczenia, 
lecz bez leków 
nie mógł nic poradzić. Z pewnym wysiłkiem opanował zdenerwowanie i wrócił do 
badania 
dłoni.
Krew nadal się sączyła z grzbietów i końców palców. Kiedy ją spłukał, w 
niektórych 
rozcięciach zobaczył głęboko wbite czarne drobinki. Nim jednak znowu zaczął 
mycie, 
wróciła Lena. Niosła w rękach gęste, brązowe błoto.
– To ił leczący – oznajmiła z szacunkiem, jakby mówiła o czymś rzadkim i 
potężnym. – 
Musisz przyłożyć go na wszystkie swoje rany.
– Błoto? – Wezbrał w nim lęk trędowatego. – Potrzebuję mydła, a nie jeszcze 
więcej 
brudu.
– To ił leczący – powtórzyła Lena. – On uzdrawia.
Podeszła bliżej i wyciągnęła ku niemu ręce pełne błota. Zdawało mu się, że 
dostrzega w 
nim maleńkie, złote iskierki. Patrzył nie rozumiejąc, zaszokowany pomysłem, by 
kłaść błoto 
na skaleczenia.
– Musisz to zrobić – nalegała. – Wiem, co mówię. Czy nie rozumiesz? To ił 
leczący. 
Posłuchaj: moim ojcem jest Treli, Skaleningas z rhadhamaerl. Pracuje z ognistymi 
kamieniami, a leczenie pozostawia uzdrowicielom. Ale jest rhadhamaerl. Rozumie 
skały i 
glebę. I nauczył mnie, jak zadbać o siebie w razie potrzeby. Nauczył mnie 
odpowiednich 
znaków. To uzdrawiająca ziemia. Musisz jej użyć.
Błoto? Spojrzał niepewnie. Na moje rany? Chce ze mnie zrobić kalekę?
Nim zdążył ją powstrzymać, Lena przyklęknęła przed nim i rzuciła garść błota na 
jego 
obnażone kolano. Uwolniwszy rękę, rozsmarowała brunatny ił wzdłuż łydki. Potem 
zebrała 
resztkę iłu i obłożyła nim drugie kolano i goleń. Złociste błyski stały się 
jaśniejsze, silniejsze.
Wilgotna ziemia przyjemnie chłodziła skórę. Miał wrażenie, że delikatnie gładzi 
nogi, 
wchłania ból z ran. Obserwował pilnie. Ulga płynąca po kościach dawała rozkosz, 
jakiej 
jeszcze nigdy nie przeżył. Zdumiony, otworzył dłonie, a Lena rozprowadziła 
leczący ił po 
wszystkich zadrapaniach i skaleczeniach.
Natychmiast ulga ogarnęła jego łokcie i nadgarstki. Poczuł dziwne mrowienie 
dłoni, 
jakby przez rany ił docierał do nerwów i próbował je rozbudzić. Podobny dreszcz 
płynął 
wzdłuż stóp. Covenant z lękiem patrzył na lśniące błoto.
Wysychało szybko. Po chwili Lena starła mu je z nóg. Zobaczył, że sińce prawie 
zniknęły 
– były bladożółte, w ostatnim stadium wyleczenia. Zanurzył ręce w strumieniu, 
spłukał z nich 
błoto, obejrzał swe palce. Znów były całe. Grzbiety dłoni także się wygoiły, a 
otarcia na 
przedramionach zniknęły bez śladu. Był tak oszołomiony, że przez chwilę tylko 
przyglądał 
się sobie zdumiony i myślał: Ognie piekielne! Piekło i potępienie, co się ze mną 
dzieje?
– To niemożliwe – wyszeptał po długiej chwili.
W odpowiedzi Lena uśmiechnęła się szeroko.
– Co w tym śmiesznego?
– „Potrzebuję mydła, a nie jeszcze więcej brudu” – powtórzyła, starając się 
naśladować 
jego głos.
Covenant był jednak nazbyt zdziwiony, by zboczyć z tematu.
– Mówię poważnie. Jak to możliwe?
Lena spuściła wzrok.
– W ziemi jest moc – powiedziała cicho. – Moc i życie. Matka moja, Atiaran, 
twierdzi, że 
takie rzeczy jak ił leczący, takie potęgi i tajemnice, istnieją w każdym skrawku 
ziemi. My 
tylko jesteśmy na nie ślepi.
– Istnieją... inne takie cuda?
– Wiele. Ja znam tylko nieliczne. Jeśli dotrzesz do Rady, może Lordowie nauczą 
cię 
wszystkiego. Ale chodź. – Poderwała się lekko. – Pokażę ci coś jeszcze. Jesteś 
głodny?
Jak pobudzone tym pytaniem, w jego żołądku rozwarło się wrażenie pustki. Ile 
czasu 
minęło od ostatniego posiłku? Opuścił nogawki, odwinął rękawy i wstał. Jego 
zachwyt wzrósł 
jeszcze po odkryciu, że ustały bóle mięśni. Z niedowierzaniem kręcąc głową, 
podążył za Leną 
ku zboczu doliny.
Zatrzymała się w cieniu drzew, obok poskręcanego, wysokiego do piersi krzaka. 
Liście 
miał szpiczaste jak ostrokrzew, lecz gałęzie usiane drobnymi, zielonkawymi 
kwiatkami. Pod 
liśćmi wyrastały zbite grona niebieskozielonych owoców wielkości czarnych jagód.
– To aliantha – wyjaśniła Lena. – Nazywamy je skarbojagodami.
Oderwała kiść, zjadła cztery czy pięć jagód, potem wypluła pestki na dłoń i 
rzuciła za 
siebie.
– Podobno można wzdłuż i wszerz obejść Krainę, żywiąc się tylko skarbojagodami, 
i 
wrócić do domu silniejszym i lepiej odżywionym. To wspaniały dar ziemi. Kwitną i 
dają 
owoce przez cały rok. Nie ma takiej części Krainy, gdzie by nie rosły... może 
prócz 
Wyniszczonych Równin na wschodzie. I są najwytrzymalsze ze wszystkich roślin: 
ostatnie 
giną, a pierwsze wyrastają na nowo. Wszystko to przekazała mi matka, to część 
wiedzy 
naszego ludu. Jedz. – Podała Covenantowi kiść jagód. – Jedz i rozrzuć nasiona po 
ziemi, by 
aliantha mogła rozkwitać.
Covenant jednak nie wziął owoców. Zatonął w zadziwieniu, nie mając odpowiedzi na 
pytania o niezwykłą moc tej Krainy. Na chwilę zapomniał o niebezpieczeństwie.
Lena dostrzegła to nie widzące spojrzenie i włożyła mu do ust jagodę. Zgryzł ją 
odruchowo; usta wypełnił mu delikatny, słodki smak jakby dojrzałej brzoskwini, z 
solą i 
cytryną. W następnej chwili jadł żarłocznie, z rzadka tylko pamiętając o 
wypluwaniu pestek.
Jadł, aż na krzaku skończyły się owoce. Rozejrzał się za innym. Lena 
powstrzymała go 
jednak, kładąc dłoń na ramieniu.
– Skarbojagody to krzepiące pożywienie – wyjaśniła. – Nie trzeba ich wiele. I 
lepiej 
smakują, jeśli jesz powoli.
Lecz Covenant wciąż był głodny. Nie pamiętał, by kiedyś w życiu tak marzył o 
jedzeniu 
jak teraz o tych owocach. Uczucie smaku nigdy nie było tak żywe, tak nieodparte. 
Wyrwał 
rękę, jakby chciał uderzyć dziewczynę, ale opanował się natychmiast.
Co to znaczy? Co się z nim dzieje?
Nie zdążył się jeszcze zastanowić, gdy zdał sobie sprawę z innego uczucia – 
nieodpartej 
senności. W ciągu ułamka sekundy, niedostrzeżenie, głód minął i Covenant ziewnął 
potężnie. 
Miał wrażenie, że jest śmiertelnie zmęczony. Potknął się.
– To ił leczący – mówiła Lena. – Nie spodziewałam się czegoś takiego. Kiedy rany 
są 
bardzo ciężkie, ił sprowadza sen, by przyspieszyć leczenie. Ale skaleczenia na 
ręce nie są 
przecież śmiertelne. Czy odniosłeś rany, których mi nie pokazałeś?
Tak, pomyślał, ziewając znowu. Jestem śmiertelnie chory.
Zasnął, nim padł na trawę.
Pierwszą rzeczą, jaką dostrzegł, gdy z wolna dryfował ku jawie, były mocne uda 
Leny 
pod jego głową. Stopniowo dostrzegał też inne rzeczy: cień drzew przetykany 
błyskami 
zachodzącego słońca, aromat sosen, szum wiatru, sprężysty materac trawy, 
piosenkę, 
nieregularne mrowienie, które jak atawizm pojawiało się i znikało na skórze 
dłoni. Lecz 
najważniejsze było ciepło jego policzka przytulonego do nóg Leny. Przez chwilę 
jego 
największym pragnieniem było objąć ją mocno i wtulić twarz w jej uda. By się 
opanować, 
zaczął słuchać piosenki.
Lena śpiewała cichym, jakby naiwnym głosem:
Jest coś takiego w pięknie,
co wrasta w duszę patrzącego
jak kwiat:
kruche...
– bo wiele jest klęsk,
co zniszczyć mogą
piękno
dla patrzącego...
i niezniszczalne...
– bo piękno umrzeć może,
lub świat umrzeć może,
lecz przetrwa dusza,
w której wyrósł kwiat.
Głos otulał go czarem, którego nie miał ochoty zniweczyć. Po chwili pełnej 
zapachu 
sosen i szeptów wiatru odezwał się cicho:
– Podobało mi się.
– Naprawdę? To miło. Tomal, Mistrz Kunsztu, napisał to do tańca, kiedy brał za 
żonę 
Imoiran, córkę Moiran. Często jednak piękno pieśni tkwi w śpiewie, a ze mnie 
żaden 
śpiewak. Może dziś wieczorem Atiaran, moja matka, zaśpiewa dla Stonedown. Wtedy 
usłyszysz prawdziwą pieśń.
Covenant nie odpowiedział. Leżał nieruchomo, marząc tylko, by jak najdłużej nie 
musiał 
podnosić głowy ze swej poduszki. Mrowienie dłoni zachęcało, by objąć Lenę; leżał 
więc, 
cieszył się tym pragnieniem i zastanawiał, czy znajdzie dość odwagi.
Wtedy Lena znowu zaczęła śpiewać. Melodia brzmiała znajomo, w jej tle słyszał 
jakby 
szum czarnych skrzydeł. Nagle uświadomił sobie, że jest bardzo podobna do 
„Złotego 
chłopca”.
Szedł przecież ulicą do biura Bell Telephone Company; ta nazwa była wypisana na 
drzwiach. Chciał osobiście zapłacić rachunek.
Poderwał się na równe nogi. Mgiełka wściekłości przesłoniła mu wzrok.
– Co to za piosenka? – zapytał szorstko.
– To nie jest piosenka – odparła zdumiona Lena. – Próbowałam ułożyć melodię. Czy 
to 
coś złego?
Ton jej głosu stłumił jego emocje. Lena wydawała się nieszczęśliwa, odepchnięta 
przez 
ten nieoczekiwany wybuch. Nie umiał znaleźć słów; mgła się rozpłynęła. To nie 
moja sprawa, 
pomyślał. Nie mam prawa jej tego odbierać.
Wyciągnął ręce i pomógł jej wstać. Spróbował się uśmiechnąć, ale zesztywniała 
twarz 
zdolna była jedynie do grymasu.
– Gdzie teraz idziemy?
Z jej oczu powoli znikało poczucie krzywdy.
– Dziwny jesteś, Thomasie Covenancie – powiedziała.
– Nie miałem pojęcia, że aż tak bardzo – odparł.
Przez chwilę patrzyli sobie w oczy. Zaskoczyła go: zarumieniła się i puściła 
jego dłonie. 
W jej głosie zabrzmiało podniecenie:
– Pójdziemy do Mithil Stonedown. Zadziwisz moją matkę i ojca.
Odwróciła się i pobiegła.
Biegła lekko, zwinnie i z gracją. Covenant obserwował ją, myśląc o niezwykłych, 
nowych 
uczuciach, jakie się w nim przebudziły. Miał nagłe przeczucie, że Lena może 
zdradzić jakieś 
zaklęcie, które usunie jego impotencję, jakieś odrodzenie, które przetrwa nawet 
chwilę 
odzyskania świadomości, kiedy Kraina i jej obłąkane czary zmienią się w miazmaty 
na wpół 
zapomnianych marzeń. Ta nadzieja nie wymagała, by Kraina była rzeczywista, 
fizycznie 
istniejąca i niezależna od jego podświadomych wyobrażeń. Nie, trąd jest chorobą 
nieuleczalną 
i jeśli nie umrze w rezultacie tego wypadku, będzie musiał z nim żyć. Ale sen 
może uleczyć 
inne dolegliwości. Może.
Ruszył za Leną. Krok miał pewny, a entuzjazm płonął w jego żyłach.
Słońce zaszło już dość nisko i dolną część kotliny zalegał cień. Lena machała na 
niego, 
więc podążył brzegiem strumienia, rozkoszując się miękkością murawy pod stopami. 
Czuł się 
jakby wyższy niż poprzednio, jak gdyby ił uleczył nie tylko skaleczenia i 
otarcia. Zbliżając 
się do Leny, miał wrażenie, że pewne rzeczy dostrzega u niej po raz pierwszy: 
delikatność 
uszu, gdy odgarniała włosy... to, jak lekka tkanina sukni układa się na 
piersiach i biodrach... 
wąską talię... Ten widok pobudził silniejsze mrowienie jego dłoni.
Lena uśmiechnęła się i poprowadziła go wzdłuż strumienia do wyjścia z doliny. 
Szli 
krętym jarem między sięgającymi w górę stromymi ścianami, a wąska wstążka nieba 
znalazła 
się setki stóp nad ich głowami. Ścieżka była kamienista i Covenant musiał ciągle 
patrzeć pod 
nogi, by nie stracić równowagi. Ten wysiłek sprawił, że droga wydawała się 
długa, jednak po 
kilkuset jardach trafili na szczelinę po prawej stronie potoku. Tam skręcili i 
ruszyli w górę. 
Wkrótce droga wyrównała się, potem zaczęła opadać. Była jednak dość kręta i 
Covenant nie 
widział, dokąd prowadzi.
Wreszcie droga urwała się po kolejnym ostrym zakręcie. Covenant i Lena stanęli 
na 
zboczu góry, wysoko nad doliną rzeki. Spoglądali na zachód, w kierunku 
zachodzącego 
słońca. Rzeka spływała z góry po lewej stronie i płynęła ku równinom po prawej. 
Górski 
łańcuch rozgałęział się za rzeką, lecz wzniesienia szybko znikały wśród równin.
– To jest Mithil – rzekła Lena. – A tam leży Mithil Stonedown.
Covenant dostrzegł grupę chat na północy, po wschodniej stronie rzeki.
– To niezbyt daleko – tłumaczyła Lena. – Ale ścieżka prowadzi do doliny, a potem 
wzdłuż rzeki. Słońce już zajdzie, nim dotrzemy do naszego Stonedown. Chodźmy.
Covenant poczuł się niepewnie, spoglądając w dół – wciąż byli ponad dwa tysiące 
stóp 
nad doliną – opanował się jednak i ruszył za Leną na południe. Zbocze łagodniało 
i wkrótce 
ścieżka wiodła po trawiastych wzniesieniach, między surowymi kamiennymi 
skarpami, wśród 
labiryntu głazów. Kiedy schodzili, powietrze było coraz gęstsze i łagodniejsze. 
Zmieniały się 
zapachy: sosna i osika ustępowały aromatom traw. Covenant żywo odczuwał każdy 
etap tych 
zmian, każdy niuans. W emocji droga mijała mu szybko. Nie był jeszcze gotów do 
opuszczenia gór, a szlak opadł już po długim stoku, odnalazł rzekę i skręcił z 
nią na północ.
W miejscu, gdzie ścieżka sięgała brzegu, Mithil była wąska i szybka; przemawiała 
do 
siebie głosami pełnymi szumów i rezonansów. Jednak im bliżej równin, tym 
bardziej rzeka 
stawała się szersza, wolniejsza, bardziej filozoficzna w swym delikatnym 
szepcie. Wkrótce 
nie było prawie słychać jej głosu. Cicho opowiadała sobie swą długą historię, 
tocząc się 
wolno w poszukiwaniu morza.
Pod urokiem rzeki Covenant coraz bardziej uświadamiał sobie kojącą realność 
Krainy. To 
nie był niematerialny senny pejzaż. Był konkretny, sprawdzalny. Naturalnie, to 
tylko iluzja – 
sztuczka zrujnowanego, oszołomionego mózgu, Jednak zsyłała mu spokój. Zdawała 
się 
obiecywać, że nie wkracza w grozę i chaos, że Kraina jest spójna, zorganizowana, 
że jeśli 
pozna jej prawa, jej niezwykłe reguły, potrafi bezpiecznie podążyć ścieżką swego 
snu, nie 
popadając w szaleństwo. Myśląc o tym, czuł się niemal bohaterem, gdy podążał za 
smukłymi 
plecami Leny i za rozkołysaną pokusą jej bioder.
Gdy Covenant doznawał obcych sobie emocji, dolinę Mithil ogarnął cień. Słońce 
zniknęło za górami na zachodzie, a choć blask nadal płonął na odległych 
równinach, w 
dolinie gęstniała zasłona zmierzchu. Krawędź cienia sięgała już ku szczytom gór 
po prawej 
stronie i jak żarłoczna fala pochłaniała wybrzeża dnia. Bliżej, w mroku, czaiła 
się groźba, 
choć nie miał pojęcia, na czym ona polega.
Wreszcie ostatnie szczyty zniknęły w mroku, a blask na równinach zanikał.
Lena przystanęła, dotknęła jego dłoni i wyciągnęła rękę.
– Spójrz – powiedziała. – To jest Mithil Stonedown.
Stali na niskim, łagodnym wzgórzu, u którego stóp skuliły się zabudowania 
wioski. 
Zmierzch już zapadł i w niektórych oknach płonęły światła, ale Covenant wyraźnie 
widział 
bryły chat wokół dużego, pustego kręgu pośrodku. Stonedown było rozplanowane tak 
bezładnie, jakby całkiem niedawno spadło tu z gór. Wrażeniu temu przeczyły 
gładkie, lśniące 
kamienne ściany i płaskie dachy. A kiedy przyjrzał się bliżej, dostrzegł, że 
Stonedown wcale 
nie było chaotyczne. Wszystkie budynki stały frontem do rzeki.
Wszystkie domy były parterowe i wszystkim za dachy służyły płaskie skalne płyty. 
Budynki różniły się za to znacznie wielkością i kształtem. Niektóre były 
okrągłe, inne 
kwadratowe lub prostokątne, jeszcze inne tak nieregularne, że bardziej 
przypominały niskie 
wydrążone głazy niż domy.
– Żyje tu pięć razy po sto ludzi z Równin Południowych – oznajmiła Lena, 
ruszając z 
Covenantem do Stonedown. – rhadhamaerl, owczarze, pasterze, farmerzy i ci, 
którzy znają 
kunszt. Lecz Atiaran, moja matka, jako jedyna była w Loresraat. – Wyciągnęła 
rękę. – Tam 
mieszka moja rodzina. Najbliżej rzeki.
Ramię w ramię szli skrajem wioski w stronę jej domu.
6. Legenda o Bereku Półrękim
Zmierzch zapadał nad doliną i ptaki zlatywały na noc ku drzewom u stóp wzgórz. 
Przez 
chwilę śpiewały jeszcze i nawoływały się z zapałem, wkrótce jednak gwar zamienił 
się w 
ciche, pełne satysfakcji ćwierkanie. Gdy Lena z Covenantem przystanęli za 
skrajnymi 
domami Stonedown, znowu mogli posłuchać rzeki, która kontemplowała siebie gdzieś 
w dali. 
Lena milczała, jakby próbowała zapanować nad podnieceniem czy emocjami, zaś 
Covenant 
zbyt był pochłonięty odgłosami zmierzchu, by mówić. Zapadająca noc zdawała się 
pełna 
cichego obcowania – lekarstwa na samotność mroku. W milczeniu ruszyli oboje w 
stronę 
domu Leny.
Był to prostokątny budynek, większy niż wszystkie w Stonedown, lecz o takich 
samych 
wypolerowanych do połysku ścianach. Okna jaśniały ciepłym, żółtym blaskiem. Gdy 
się 
zbliżyli, jakaś potężna postać przesłoniła na chwilę okno.
Lena zatrzymała się, by ująć i ścisnąć dłoń Covenanta. Potem zaprowadziła go do 
drzwi.
Gruba kotara przesłaniała wejście. Lena odsunęła ją i wprowadziła go do wnętrza. 
Stanęła, a Covenant rozejrzał się szybko. Izba sięgała przez całą szerokość 
domu, lecz z 
boków po obu stronach były drzwi z kotarami. Na środku stał kamienny stół i ławy 
dość duże, 
by pomieścić sześć, a nawet osiem osób. Jednak izba była obszerna i stół nie 
wydawał się aż 
tak wielki.
We wszystkich ścianach wykuto półki, zastawione teraz kamiennymi słojami i 
utensyliami. Niektóre na pewno służyły do gotowania i jedzenia, przeznaczenia 
innych 
Covenant nawet się nie domyślał. Pod ścianami dostrzegł kilka kamiennych 
stołków. Zaś całą 
izbę wypełniał ciepły, żółty blask, lśniący na gładkich powierzchniach i 
rozjaśniający 
niezwykłe barwy i faktury kamieni.
Światło padało z kilku naczyń – po jednym w każdym kącie i z jednego na samym 
środku; jednak nie migotało jak płomienie – było stabilne jak te kamienne 
pojemniki. A wraz 
ze światłem rozchodził się lekki zapach świeżo wzruszonej ziemi.
Covenant zdążył tylko rozejrzeć się pobieżnie, gdy jego uwagę zwróciła scena w 
przeciwnym końcu izby. Na skalnej płycie stała tam wielka mocno rozwinięta 
granitowa 
donica. Nad nią, w skupieniu zaglądając do jej wnętrza, pochylał się mężczyzna 
wysoki jak 
kolumna i potężny jak głaz. Stał plecami do Covenanta i Leny, jakby nie zauważył 
ich 
obecności. Miał na sobie krótką, brązową tunikę i brązowe spodnie, a deseń liści 
na 
ramionach był taki sam jak na sukni Leny. Mężczyzna wolno obracał donicę, a pod 
tuniką 
prężyły się jego wielkie muskuły. Naczynie wydawało się straszliwie ciężkie, 
jednak 
Covenant miał wrażenie, że mężczyzna zaraz je podniesie i wyleje zawartość na 
podłogę.
Donicę wypełniał cień, nie rozproszony jasnością pokoju. Mężczyzna wpatrywał się 
w tę 
ciemność, studiował ją, równocześnie obracając naczynie. Potem zaczął śpiewać, 
zbyt cicho, 
by Covenant rozpoznał słowa. Słuchał jednak, wyczuwając w melodii inwokację, 
wezwanie 
mocy zawierającej się w kamiennej donicy. Przez pewien czas nic się nie działo. 
Nagle blask 
rozjaśnił ciemność. Covenant sądził z początku, że zmieniło się oświetlenie 
izby, wkrótce 
jednak dostrzegł, że blask dobywa się z naczynia. Poświata była coraz głębsza, 
silniejsza... 
wreszcie rozbłysła, aż zbladły przy niej inne światła.
Mężczyzna mruknął coś jeszcze, wyprostował się i odwrócił. W jaśniejszym świetle 
wydawał się jeszcze wyższy i roślejszy niż poprzednio, jakby jego ręce, ramiona 
i pierś z 
blasku czerpały siłę. Czoło miał zaczerwienione od gorąca. Drgnął zaskoczony, 
widząc 
obcego. W jego oczach błysnął niepokój, prawa dłoń musnęła gęstą, rudawą brodę. 
Potem 
wyciągnął do Covenanta rękę, dłonią do góry.
– Widzę, córko, że przyprowadziłaś gościa – zwrócił się do Leny. – O ile 
pamiętam, do 
ciebie dzisiaj należy pełnienie honorów w naszym domu.
Z jego głosu zniknęła niezwykła moc, jaka brzmiała w nim jeszcze przed chwilą. 
Teraz 
mówił jak ktoś, kto nieczęsto rozmawia z ludźmi. Był spokojny, choć surowo 
zwrócił się do 
córki:
– Wiesz, że na dziś obiecałem skaleningi, a Atiaran, twoja matka, pomaga 
odbierać 
dziecko Odony, małżonki Murrina. Skromne przyjęcie obrazi naszego gościa. Nie ma 
posiłku, 
którym moglibyśmy powitać koniec dnia.
Strofując Lenę, czujnie obserwował Covenanta.
Lena spuściła głowę. Próbowała tylko – Covenant był tego pewien – dla 
satysfakcji ojca 
udawać zawstydzoną. Natychmiast jednak podbiegła i uścisnęła mężczyznę, który 
uśmiechnął 
się lekko.
– Trellu, ojcze mój, sprowadzam obcego do Stonedown – oznajmiła, patrząc na 
Covenanta. – Znalazłam go w Wartowni Kevina.
Oczy jej błyszczały, choć starała się zachować oficjalny ton przemowy.
– Tak – odparł Treli. – Że obcy jest, to widzę. I zastanawiam się, jakie sprawy 
przywiodły 
go w to nieszczęsne miejsce.
– Walczył z szarą chmurą – wyjaśniła Lena.
Spoglądając na tego szorstkiego, krzepkiego mężczyznę, który delikatnie 
obejmował 
Lenę potężnym ramieniem, Covenant oczekiwał, że wyśmieje tę absurdalną sugestię. 
Jak 
może człowiek walczyć z chmurą? Treli był wcieleniem niewzruszonego spokoju i 
zdrowego 
rozsądku, sprowadzającego koszmar Foula na właściwe mu miejsce we śnie. Dlatego 
zdumiał 
się, gdy Treli spytał z absolutną powagą:
– Kto zwyciężył?
Covenant musiał znaleźć nowe wsparcie. Nie był jeszcze gotów, by rozprawić się 
ze 
wspomnieniem Lorda Foula... a równocześnie był dziwnie pewien, że nie potrafi 
Trellowi 
skłamać. W gardle mu zaschło.
– Przeżyłem – odpowiedział niepewnie.
Treli milczał przez chwilę, lecz ta cisza dowodziła, że odpowiedź pogłębiła 
tylko jego 
niepokój. Odwrócił wzrok.
– Rozumiem – powiedział. – A jak ci na imię, przybyszu?
Lena uśmiechnęła się do Covenanta i odpowiedziała za niego:
– Thomas Covenant. Covenant z Wartowni Kevina.
– Cóż to, dziewczyno? – zganił ją Treli. – Czy jesteś prorokiem, że przemawiasz 
w 
imieniu kogoś wyższego od ciebie? – Po czym zwrócił się do gościa: – Thomasie 
Covenant z 
Wartowni Kevina, czy masz jakieś inne imiona?
Covenant chciał już zaprzeczyć, gdy dostrzegł błysk szczerej ciekawości w oczach 
Leny. 
Zawahał się. W nagłym przypływie intuicji zrozumiał, że ekscytuje ją jego osoba, 
jakby 
naprawdę był Berekiem Półrękim. Że dla niej, tęskniącej za tajemnicami, mocami, 
wszechwiedzącymi Lordami i bitwami w chmurach, jego niewytłumaczalne pojawienie 
się w 
wartowni czyniło go wcieleniem wielkich wydarzeń z bohaterskiej przeszłości. 
Pojął 
wiadomość, jaką niosło jej spojrzenie; z napięciem oczekiwała, że ujawni się 
przed nią, nie 
zważając na jej młodość i brak doświadczenia, że odkryje przed nią swe 
przeznaczenie.
Wzbudziło to w nim obce uczucia. Nie był przyzwyczajony do takiej adoracji. 
Dostrzegł 
niezwykłe możliwości. Pospiesznie szukał jakiegoś dumnie brzmiącego imienia, 
które 
zadowoliłoby Lenę, a jednocześnie nie stawiało go w fałszywym świetle wobec 
Trella.
Nagle spłynęło natchnienie.
– Thomas Covenant – oznajmił, jakby podejmował wyzwanie. – Niedowiarek.
I natychmiast poczuł, że tym imieniem skazał się na więcej, niż mógł w tej 
chwili 
przewidzieć. Własne zachowanie wydało mu się pretensjonalne, lecz Lena obdarzyła 
go 
promiennym spojrzeniem, a Treli przyjął wyznanie z powagą.
– Witaj w Mithil Stonedown, Thomasie Covenant – rzekł. – Przyjmij, proszę, 
gościnę w 
tym domu. Muszę iść teraz, by zanieść me skaleningi, jak obiecałem. Być może 
Atiaran, moja 
żona, powróci wkrótce. A jeśli się upomnisz, Lena pod moją nieobecność poda ci 
jakiś 
poczęstunek.
Powiedziawszy to, Treli podszedł ponownie do kamiennej donicy. Objął ją 
ramionami i 
uniósł z podstawy. Gdy szedł z naczyniem do drzwi, w jego włosach i brodzie 
odbijał się 
taniec czerwonozłotych płomieni. Lena podbiegła, by odsunąć kotarę, i po chwili 
Treli 
zniknął. Covenant raz tylko zdołał rzucić okiem do naczynia – było pełne 
niewielkich, 
okrągłych kamyków przypominających drobny żwir. Zdawało się, że stoją w ogniu.
– Przekleństwo – szepnął. – Jakie to jest ciężkie?
– Trzej ludzie nie zdołają podnieść pustego naczynia – odparła z dumą Lena. – 
Lecz mój 
ojciec to Skaleningas z rhadhamaerl i głęboka jest jego wiedza o kamieniu.
Covenant wpatrywał się w drzwi, zdumiony siłą Trella.
– Nie mogę zawieść ojca – oświadczyła Lena. – Muszę przygotować ci posiłek. 
Chcesz 
się umyć albo wykąpać? Czy jesteś spragniony? Mamy dobre wiosenne wino.
Jej głos na nowo rozbudził iskrzenie nerwów. Instynktowna nieufność wobec Trella 
mogła się ulotnić pod wpływem świadomości, że on sam również dysponuje własną 
mocą. 
Ten świat go zaakceptował; nadał mu pewną wartość. Tacy ludzie jak Lena czy 
Treli gotowi 
byli traktować go z powagą. Musiał jedynie dążyć naprzód, kroczyć ścieżką swego 
snu do 
Revelstone, czymkolwiek ono było. Ta perspektywa go oszałamiała. Pod wpływem 
chwili 
postanowił uznać własne znaczenie i cieszyć się nim, póki trwało.
By ukryć nagłe emocje, odpowiedział Lenie, że chciałby się umyć. Zaprowadziła go 
za 
kotarę do sąsiedniego pomieszczenia, gdzie z otworu w ścianie bez przerwy 
tryskała woda. 
Przesuwany kamienny zawór pozwalał skierować strumień do umywalki lub do dużej 
wanny. 
Obie zrobione były z kamienia. Zanim Lena wyszła, pokazała mu miałki piasek 
służący za 
mydło. Woda była zimna, lecz niemal z entuzjazmem zanurzył w niej ręce i głowę.
Kiedy skończył mycie, rozejrzał się za ręcznikiem. Nie znalazł go. Na próbę 
przesunął 
dłoń nad kamiennym dzbanem oświetlającym pokój. Ciepłe, żółte światło szybko 
osuszyło 
palce, więc pochylił się nad naczyniem i ścierał wodę z twarzy i szyi. Po chwili 
nawet włosy 
miał suche. Z przyzwyczajenia wykonał WKS, dokładnie badając ledwie widoczne 
ślady po 
skaleczeniach. Potem odsunął kotarę i wrócił do głównego pomieszczenia.
Zobaczył, że z Leną jest inna kobieta.
– Twierdzi, że nic o nas nie wie – mówiła właśnie Lena.
Nowo przybyła spojrzała na niego i Covenant natychmiast odgadł, że to Atiaran. 
Liściasty 
deseń na ramionach jej brązowej szaty był chyba rodzajem godła rodziny; i bez 
niego 
dostrzegał zażyłość, z jaką kobieta dotykała ramienia Leny. Nie były do siebie 
podobne. Lena 
była młoda i smukła, pełna świeżości, a Atiaran sprawiała wrażenie kogoś 
skomplikowanego, 
niemal wewnętrznie sprzecznego. Miękkie ciało i pełna figura były jakby 
zaprzeczeniem jej 
dużego doświadczenia, jakby żyła w swym obecnym ciele na podstawie dawnego, 
niełatwego 
rozejmu. Twarz Atiaran ukazywała oznaki tego rozejmu: przedwcześnie pomarszczone 
czoło, 
duże, głębokie oczy, które zdawały się patrzeć do wewnątrz, na bitewne pola 
wątpliwości i 
trudnych kompromisów. Przyglądając się jej ponad kamiennym stołem, Covenant 
doznał 
podwójnego uczucia: głębokiej troski – gdyż Atiaran wiedziała i lękała się 
więcej niż inni 
ludzie – oraz piękna, które rozjaśniłoby tę twarz, gdyby tylko ta kobieta 
potrafiła się 
uśmiechnąć.
Po krótkim wahaniu Atiaran dotknęła serca i wyciągnęła dłoń do Covenanta, jak 
przedtem Treli.
– Witaj, gościu, i bądź pozdrowiony. Jestem Atiaran, małżonka Trella. 
Rozmawiałam z 
Trellem i z Leną, naszą córką. Nie musisz mi się przedstawiać, Thomasie 
Covenancie. 
Rozgość się w naszym domu.
Pamiętając o dobrych manierach – i swym niedawnym postanowieniu – Covenant 
schylił 
głowę.
– Jestem zaszczycony.
Atiaran skłoniła się lekko.
– Przyjęcie daru honor czyni ofiarodawcy. A uprzejmość zawsze jest mile 
widziana. – 
Zawahała się znowu, niepewna, co robić dalej. Covenant dostrzegł, jak w jej 
oczach budzi się 
dawny konflikt. Pomyślał, że ich spojrzenie miałoby niezwykłą moc, gdyby nie 
było 
zwrócone raczej do wnętrza. Atiaran podjęła decyzję. – Nie jest naszym zwyczajem 
nękanie 
gościa trudnymi pytaniami przed jedzeniem. Posiłek jednak niegotowy... – 
Zerknęła na Lenę. 
– A ty jesteś dziwnym człowiekiem, Thomasie Covenancie, dziwnym i niepokojącym. 
Porozmawiam z tobą, jeśli pozwolisz, a Lena przyszykuje to, co mamy. Wygląda na 
to, że 
twoja potrzeba nie powinna czekać.
Covenant wzruszył ramionami. Czuł ukłucie lęku na myśl o jej pytaniach. 
Przygotował 
się, by odpowiedzieć, nie tracąc przy tym niedawno odzyskanej równowagi.
Lena tymczasem krążyła po pokoju. Z półek przenosiła na stół talerze i misy, 
szykowała 
jakieś dania na kamiennej płycie ogrzewanej z dołu tacą skaleningu. Często 
spoglądała na 
Covenanta, on jednak nie zawsze to dostrzegał. Jego uwagę przykuwała Atiaran.
– Nie wiem, od czego zacząć – szepnęła niepewnie. – To już tak dawno i tak 
niewiele 
poznałam z tego, co wiedzą Lordowie. Jednak to musi wystarczyć. Nikt nie zdoła 
mnie 
zastąpić. – Wyprostowała się. – Mogę zobaczyć twoje dłonie?
Pamiętając o reakcji Leny, Covenant wyciągnął prawą rękę.
Atiaran obeszła stół i stanęła tak blisko, że mogłaby dotknąć Covenanta. Nie 
zrobiła tego 
jednak. Wpatrywała się tylko w jego twarz.
– Półręki. Tak jak mówił Treli. Niektórzy twierdzą, że Berek Przyjaciel Ziemi, 
Mężne 
Serce i Lord Założyciel, powróci do Krainy w godzinie próby. Czy wiesz o tym?
– Nie – odparł ponuro Covenant.
– Twoja druga ręka – poprosiła Atiaran, wciąż patrząc mu w twarz.
Zdziwiony, podniósł lewą dłoń. Spojrzała na nią.
Kiedy ją zobaczyła, wstrzymała oddech, przygryzła wargę i odstąpiła o krok. 
Przez 
chwilę wydawała się przerażona. Opanowała się jednak.
– Z jakiego metalu jest ten pierścień? – spytała z lekkim tylko drżeniem w 
głosie.
– Co? Ten? – Jej reakcja zaskoczyła Covenanta. Zdumiony, mógł tylko wspominać 
słowa 
Joan: Ta obrączka jest potwierdzeniem naszego małżeństwa, i starego żebraka w 
ochrowym 
płaszczu, który mówił: Bądź wierny, bądź wierny. Znowu zagroziła mu ciemność. 
Usłyszał 
swój głos, jakby był kimś innym, kto nie miał nic wspólnego z trądem i rozwodem. 
– To białe 
złoto.
Atiaran jęknęła i jak w bólu przycisnęła dłonie do skroni. Raz jeszcze zdołała 
się 
opanować, a w jej oczach błysnęła straceńcza odwaga.
– Ja jedna... – powiedziała. – Ja jedna w Mithil Stonedown wiem, co to oznacza. 
Nawet 
Treli nie ma tej wiedzy. Ale wiem tak mało. Odpowiedz, Thomasie Covenancie: czy 
to 
prawda?
Powinienem ją wyrzucić, pomyślał z niechęcią. Trędowaty nie ma prawa do 
sentymentów.
Lecz skupienie Atiaran znowu przyciągnęło jego uwagę. Miał wrażenie, że więcej 
od 
niego wie o tym, co się dzieje. Że on sam musi wejść w świat, który – w 
nieokreślony, ale 
groźny sposób – został dla niego przygotowany. Czuł, że budzi się w nim dawny 
gniew.
– Oczywiście, że to prawda – burknął. – O co chodzi? To przecież tylko obrączka.
– To białe złoto. – W głosie Atiaran brzmiała taka rozpacz, jakby właśnie 
została sama na 
świecie.
– I co z tego? – Nie rozumiał, co tak zmartwiło tę kobietę. – To przecież nie ma 
znaczenia. Joan...
Joan wolała je od zwykłego, żółtego złota. Jednak nie powstrzymało jej to przed 
rozwodem.
– To białe złoto – powtórzyła Atiaran. – Lordowie śpiewają prastarą pieśń 
wiedzy, która 
mówi o tym, kto nosi białe złoto. Pamiętam tylko jej część:
A ten, co włada białym złotem pierwotnej magii,
jest paradoksem...
jest bowiem wszystkim i niczym,
bohaterem i głupcem,
potężny i bezradny...
i jednym słowem prawdy lub zdrady
ocali albo zgubi Ziemię,
ponieważ jest szalony i zdrowy,
zimny i namiętny,
zagubiony i odnaleziony.
– Znasz tę pieśń, Thomasie Covenancie? W Krainie nie ma białego złota. Nigdy nie 
znaleziono go w ziemi, choć podobno Berek wiedział o nim i ułożył pieśń. 
Przybywasz z 
innego miejsca. Jakie straszne zadanie cię sprowadza?
Covenant czuł, że obserwuje go, szukając jakiejś skazy, fałszu, który 
zaprzeczyłby jej 
lękom. Zesztywniał. Masz moc, powiedział Wzgardliwy. Pierwotną magię... nigdy 
się nie 
dowiesz, czym ona jest. Sam pomysł, że ślubna obrączka może być rodzajem 
talizmanu, 
budził w nim mdłości niby zapach wonnych olejków. Ogarnęło go pragnienie, by 
krzyknąć: 
To wszystko nie dzieje się naprawdę! Znał jednak tylko jedną rozsądną reakcję: 
nie myśl o 
tym, idź za ścieżką snu, przeżyj. Nie cofnął się przed spojrzeniem Atiaran.
– Wszystkie zadania są straszne. Mam wiadomość dla Rady Lordów.
– Jaką wiadomość? – chciała wiedzieć.
– Szary Zabójca powrócił – odparł po chwili wahania.
Słysząc to imię w ustach Covenanta, Lena upuściła kamienną misę i rzuciła się do 
matki.
Covenant stał nieruchomo, patrząc na skorupy. Rozlany płyn lśnił na gładkiej 
kamiennej 
podłodze. Usłyszał ciężki, przerażony oddech Atiaran.
– Skąd o tym wiesz?
Podniósł głowę. Obie kobiety tuliły się do siebie jak dzieci zagrożone przez 
demona z 
najgorszych koszmarów. Trędowaty, nieczysty! – pomyślał niechętnie. Lecz Atiaran 
opanowała się. Zacisnęła zęby, spojrzała z determinacją. Choć przerażona, była 
jednak silną 
kobietą pocieszającą dziecko – kobietą gotową do walki z niebezpieczeństwem.
– Skąd o tym wiesz? – powtórzyła.
Miał wrażenie, że go atakuje.
– Spotkałem go w Wartowni Kevina – odpowiedział.
– Biada – krzyknęła Atiaran, obejmując Lenę. – Biada dla młodych tego świata! 
Nad nimi 
zguba Krainy. Całe pokolenia będą umierać w cierpieniu, a tych, co przeżyją, 
czeka wojna, 
groza i ból. Biada ci, Leno, córko moja. Urodziłaś się w zły czas; kiedy 
nastanie wielka bitwa, 
nie będzie już pokoju ani pocieszenia. Och, Leno, Leno!
Ta boleść poruszyła Covenanta. Poczuł ucisk w krtani. Głos Atiaran, jak nie 
słyszany 
jeszcze nigdy tren, dopełnił jego wizji spustoszenia Krainy. Po raz pierwszy 
wyczuwał, że w 
Krainie istnieje coś cennego, co może zginąć bezpowrotnie.
To połączenie współczucia i gniewu jeszcze bardziej napięło mu nerwy. 
Zawibrowały, 
jakby zostały nastrojone na wyższy ton. Spojrzał na Lenę. Z podziwu dla niego 
dziewczyna 
pokonała panikę. W jej oczach płonęła nieświadoma propozycja, bardziej 
niepokojąca niż 
przedtem.
Czekał, póki Atiaran i Lena nie wypuściły się z objęć. Dopiero wtedy zapytał:
– Co wiesz o tym wszystkim? O tym, co się ze mną dzieje.
Nim zdążyła odpowiedzieć, rozległ się inny głos:
– Witaj, Atiaran, córko Tiaran – krzyknął ktoś przed domem. – Treli Skaleningas 
mówi, 
że skończyłaś już pracę. Wyjdź i zaśpiewaj dla Stonedown.
Atiaran stała nieruchomo, jakby zapadła się w sobie. Wreszcie westchnęła.
– Praca mojego życia dopiero się zaczyna – szepnęła, ruszając do drzwi. Odsunęła 
kotarę 
i zawołała w mrok: – Jeszcze nie jedliśmy. Przyjdę później. Ale po zebraniu 
muszę 
porozmawiać z kręgiem starszych.
– Zostaną powiadomieni – odpowiedział głos.
– Dobrze – stwierdziła Atiaran. Nie wróciła jednak do Covenanta, lecz stała 
przez chwilę 
w drzwiach, wpatrzona w ciemność. Kiedy opuściła kotarę i odwróciła się, oczy 
miała 
wilgotne. Sprawiała wrażenie, jakby doznała porażki, lecz Covenant pojął, że 
tylko wspomina 
porażkę. – Nie, Thomasie Covenancie – oznajmiła smutnie. – Nic nie wiem o twoim 
losie. 
Może gdybym dłużej została w Loresraacie, gdybym miała dość sił... Lecz 
wyczerpałam tam 
swój limit i wróciłam do domu. Znam część dawnej mądrości, której Mithil 
Stonedown nawet 
się nie domyśla. To jednak nie wystarczy. Mogę sobie przypomnieć jedynie 
wzmianki o 
pierwotnej magii, która niszczy pokój...
pierwotna magia wyryta w każdej skale
czeka na białe złoto, co uwolni ją lub poskromi...
– Lecz nie znam znaczenia tych wierszy ani biegu obecnych wydarzeń. To dwa 
powody, 
by zaprowadzić cię do Rady. – Spojrzała mu prosto w oczy. – Powiem ci szczerze, 
Thomasie 
Covenancie: jeśli przybyłeś, by zdradzić Krainę, tylko Lordowie mogą cię 
powstrzymać.
Zdradzić? Dziwny pomysł. Minęło kilka sekund, nim w pełni sobie uświadomił, co 
sugeruje Atiaran. Nie zdążył zaprotestować.
– Matko! – krzyknęła Lena. – On walczył z szarą chmurą w Wartowni Kevina! 
Widziałam! Jak możesz w niego wątpić?
Niespodziewana obrona powstrzymała wrogą reakcję. Lena nieświadomie postawiła go 
w 
fałszywej sytuacji – przecież nie posunął się do tego, by walczyć z Lordem 
Foulem.
Atiaran nie odpowiedziała, gdyż właśnie w tej chwili powrócił Treli. Na chwilę 
przystanął w drzwiach, spoglądając na żonę, Lenę i Covenanta.
– Tak – rzucił niespodziewanie. – Zaczęły się ciężkie czasy.
– Tak, Trellu, mój mężu – szepnęła Atiaran. – Ciężkie czasy.
Wtedy mężczyzna dostrzegł odłamki misy na podłodze.
– Rzeczywiście ciężkie – zakpił łagodnie. – Skoro pękło naczynie, a skorupy 
leżą, by 
stopy roztarły je na proch.
Lena była szczerze zawstydzona.
– Przepraszam, ojcze – powiedziała. – Przestraszyłam się.
– Nieważne. – Treli podszedł i lekko, z miłością, oparł swe wielkie dłonie na 
jej 
ramionach. – Niektóre rany można uleczyć. Dziś czuję się silny.
Atiaran spojrzała na niego z wdzięcznością, jakby właśnie podjął się heroicznego 
zadania.
– Usiądź, gościu – zwróciła się do zaskoczonego Covenanta. – Posiłek wkrótce 
będzie 
gotów. Chodźmy, Leno.
Obie krzątały się wokół kamienia grzejnego.
Covenant obserwował, jak Treli zbiera odłamki misy. Głos Skaleningasa dudnił 
cicho 
prastarą, podziemną pieśnią. Treli delikatnie przeniósł skorupy na stół i 
rozłożył je obok 
lampy. Potem usiadł. Covenant zajął miejsce obok, nie wiedząc, co ma się 
zdarzyć.
Nucąc przez zaciśnięte zęby, Treli zaczął zestawiać odłamki, jakby misa była 
jakąś 
łamigłówką. Część za częścią trafiała na swoje miejsce, a wszystkie trzymały się 
razem, choć 
Covenant nie dostrzegł, by Treli używał kleju. Pracował powoli, delikatnie 
przymierzał każdy 
element, a jednak naczynie rosło mu niemal w rękach. Fragmenty pasowały do 
siebie idealnie 
i tylko cienkie, czarne linie znaczyły ślady pęknięć. Wkrótce wszystko było 
gotowe.
Wtedy głęboka pieśń przeszła w nową tonację. Treli głaskał naczynie palcami, a 
pod jego 
dotykiem czarne rysy znikały jak wymazane. Wolno pokrywał pieszczotą każdy 
skrawek 
naczynia. Gdy skończył na zewnątrz, zaczął gładzić wewnętrzną powierzchnię. 
Wreszcie 
podniósł misę i sięgnął do jej podstawy. Potem, trzymając ją w palcach obu 
dłoni, wolno 
obracał, sprawdzając, czy niczego nie pominął. Przerwał śpiew, delikatnie 
odstawił misę i 
cofnął ręce. Naczynie było całe i kompletne, jakby nigdy nie upadło na ziemię.
Covenant oderwał wzrok od misy i spojrzał na twarz Trella. Mężczyzna miał 
policzki 
zapadnięte z wyczerpania, a łzy spływały mu z oczu.
– Trudniej naprawiać niż rozbijać – mruknął. – Nie codziennie potrafiłbym tego 
dokonać.
Znużony, skrzyżował ręce na stole i złożył na nich głowę.
Atiaran stanęła za mężem i masowała mu twarde mięśnie ramion i grzbietu. W jej 
oczach 
lśniła duma i miłość. Coś w wyrazie jej twarzy uświadomiło Covenantowi, że 
przybywa z 
bardzo ubogiego świata, gdzie nikt nie umie leczyć kamiennych naczyń. Próbował 
się 
przekonywać, że to tylko sen, ale sam nie chciał siebie słuchać.
Po chwili milczenia brzemiennego szacunkiem dla dzieła Trella, Lena zaczęła 
nakrywać 
do stołu. Wkrótce Atiaran zdjęła z kamienia grzejnego garnki z jedzeniem. Gdy 
wszystko 
było gotowe, Treli uniósł głowę i wstał niepewnie. Stanął przy stole wraz z 
Atiaran i Leną.
– Zwyczaj naszego ludu każe wstać przed posiłkiem – wyjaśniła Covenantowi 
Atiaran. – 
To dowód szacunku dla Ziemi, z której pochodzi życie, pożywienie i moc.
Covenant wstał także. Czuł się niezręcznie, nie na miejscu. Treli, Atiaran i 
Lena na 
chwilę zamknęli oczy i pochylili głowy. Potem usiedli. Gdy Covenant także zajął 
miejsce na 
ławie, zaczęli podawać jedzenie.
Posiłek był obfity. Było tam zimne solone mięso z parującym sosem, dziki ryż, 
suszone 
jabłka, ciemny chleb i ser. Covenant dostał wysoki kubek napoju, który Lena 
nazwała 
wiosennym winem – przejrzysty i czysty jak woda, lekko musujący, pachniał 
delikatnie 
alianthą, a smakował jak dobre piwo, całkiem pozbawione goryczy. Covenant wypił 
go sporo, 
nim zauważył, że powoduje jeszcze wyższą wibrację jego i tak już rozedrganych 
nerwów. 
Czuł rosnące napięcie. Zbyt wielu doznawał nowych wrażeń. Wkrótce zaczął się 
niecierpliwić. Chciałby zakończyć posiłek, wyjść z tego domu i odetchnąć nocnym 
powietrzem.
Lecz rodzina Leny jadła powoli. Zawisł nad nimi całun smutku. Zachowywali się 
tak, 
jakby ten posiłek wyznaczał koniec ich wspólnego szczęścia. Covenant pojął, że 
cisza jest 
wynikiem jego obecności. Poczuł zakłopotanie.
Dla uspokojenia spróbował dowiedzieć się czegoś nowego o swej sytuacji.
– Mam pytanie – zaczął sztywno. Szerokim gestem zatoczył krąg, wskazując całe 
Stonedown. – Tu nie ma drewna. W dolinie rośnie mnóstwo drzew, ale wy nie 
używacie 
drewna. Czy drzewa są święte albo coś w tym rodzaju?
– Święte? – powtórzyła po chwili Atiaran. – Znam to słowo, lecz jego sens nie 
jest dla 
mnie jasny. Moc tkwi w Ziemi: w drzewach i rzekach, w glebie i kamieniu. 
Szanujemy ją, 
gdyż daje życie. Składaliśmy przysięgę pokoju. Czy o to pytasz? Nie używamy 
drewna, 
ponieważ wiedza drzew, lillianrill, zaginęła wśród nas. Na wygnaniu, gdy 
spustoszenie 
dotknęło Krainę, zagubiliśmy wiele cennych rzeczy. Nasz lud trwał przy wiedzy 
rhadhamaerl, 
w łańcuchu Southron i na Pustkowiach. Ona pozwoliła nam przetrwać. Wiedza drzew 
wydawała się zbędna i uległa zapomnieniu. Teraz, kiedy wróciliśmy do Krainy, 
wystarcza 
nam wiedza kamieni. Lecz inni zachowali lillianrill. Oglądałam Niebotyczne 
Woodhelven na 
wzgórzach daleko na północ i wschód od nas. To piękne miejsce. Ludzie tam 
rozumieją 
drzewa. Istnieje handel między Stonedown a Woodhelven, lecz drewnem i kamieniem 
nie 
handlujemy.
Kiedy skończyła, Covenant wyczuł jakąś różnicę w tej ciszy. Po chwili był już 
pewien, że 
słyszy odległy gwar głosów. Atiaran potwierdziła to, zwracając się do Trella:
– Ach, zebranie. Obiecałam dzisiaj zaśpiewać.
Powstali razem.
– Dobrze – rzekł Treli. – A potem staniesz przed kręgiem starszych. Ja poczynię 
pewne 
przygotowania na jutro. Spójrz... – Wskazał blat stołu. – Będzie piękny dzień. 
Nie widać cieni 
w sercu kamienia.
Niemal mimowolnie Covenant spojrzał w miejsce, które pokazywał Treli. Nic nie 
zauważył.
– Nie dziw się, Thomasie Covenancie – rzekła łagodnie Atiaran, widząc jego 
zdziwienie. 
– Jedynie rhadhamaerl potrafi przepowiedzieć pogodę z takich jak ten kamieni. 
Teraz chodź 
ze mną, jeśli chcesz, a zaśpiewam legendę o Bereku Półrękim. – Podniosła ze 
stołu misę 
skaleningu. – Leno, zmyjesz naczynia?
Covenant wstał. Twarz Leny wykrzywiła się w wyrazie niechętnego posłuszeństwa. 
Najwyraźniej dziewczyna chciała iść z nimi. Treli także to spostrzegł.
– Idź z naszym gościem, Leno, córko moja – powiedział. – Nie będę tak zajęty, 
bym nie 
mógł zadbać o naczynia.
Radość odmieniła ją w jednej chwili. Skoczyła do ojca i zarzuciła mu ręce na 
szyję. Objął 
ją także, po czym ostrożnie postawił na ziemi. Lena poprawiła suknię i próbując 
zachować 
powagę, stanęła u boku matki.
– Treli – westchnęła Atiaran. – Przez ciebie ta dziewczyna uwierzy, że jest 
królową.
Lecz wzięła córkę za rękę, by pokazać, że się nie gniewa. Razem zniknęły za 
kotarą. 
Covenant ruszył za nimi i wyszedł z domu w rozgwieżdżoną noc. Czuł się 
uwolniony. Pod 
otwartym niebem miał więcej przestrzeni, by zbadać samego siebie.
Potrzebował badania. Nie potrafił zrozumieć ani wyjaśnić narastającego 
podniecenia. 
Wiosenne wino zdawało się ogniskować jego energię; krążyło mu w żyłach niczym 
rozszalały 
satyr. W niewytłumaczalny sposób czuł się oszukany przez własne wrażenia, jak 
gdyby był 
raczej ofiarą niż źródłem swego snu. Białe złoto! – burknął w ciemność między 
domami. 
Pierwotna magia! Czy oni biorą mnie za wariata?
Może naprawdę zwariował. Może właśnie w tej chwili unosi się w oparach 
szaleństwa i 
dręczy fałszywymi wyrzutami i wymaganiami, nakazami iluzji. Trędowatym zdarzają 
się 
takie rzeczy.
Nie! Niewiele brakowało, by wykrzyczał to głośno. Widzę różnicę... Wiem, że to 
sen.
Palce drgnęły mu gwałtownie, ale wciągnął do płuc chłodne powietrze i spróbował 
zapomnieć o wszystkim. Wiedział, jak przeżyć w tym śnie. Jedynym zagrożeniem 
jest obłęd.
Szli pomiędzy domami i czuł, jak gładkie ramię Leny muska mu skórę. Ten dotyk 
budził 
pełgające po ręce płomyki.
Gwar ludzkich rozmów rozbrzmiewał coraz głośniej. Po chwili cała trójka: 
Covenant, 
Lena i Atiaran, dotarli do kręgu zgromadzeń Stonedown.
Oświetlało go kilkanaście trzymanych w rękach naczyń skaleningu. W ich blasku 
Covenant widział wszystko wyraźnie. Mężczyźni, kobiety i dzieci tłoczyły się na 
obwodzie 
kręgu i Covenant odgadł, że praktycznie całe Stonedown przyszło posłuchać śpiewu 
Atiaran. 
Większość ludzi była niższa od niego i znacznie niższa od Trella. I mieli ciemne 
włosy, 
czarne lub brązowe, znowu całkiem inaczej niż Treli. Byli jednak dobrze 
zbudowani, o 
szerokich ramionach – nawet kobiety i dzieci sprawiały wrażenie silnych 
fizycznie: stulecia 
pracy w kamieniu ukształtowały ich odpowiednio do ich zadań. Covenant odczuwał 
przed 
nimi ten sam niewytłumaczalny lęk co przed Trellem. Wydawali się zbyt silni, a 
gdyby 
zwrócili się przeciw niemu, miał na obronę jedynie własną odmienność.
Wszyscy rozmawiali, najwyraźniej czekając na Atiaran. Nie dali po sobie poznać, 
że 
zauważyli Covenanta, a on wolał nie zwracać na siebie uwagi, więc trzymał się 
raczej z tyłu. 
Lena stanęła obok niego. Atiaran oddała jej swój skalening, po czym ruszyła 
przez tłum do 
środka kręgu.
Covenant przyjrzał się zgromadzonym, a potem skupił uwagę na Lenie. Stała obok, 
a 
czubek jej głowy wystawał na cal, najwyżej dwa ponad jego ramię. Naczynie ze 
skaleningiem 
trzymała oburącz na wysokości talii, tak że światło podkreślało zarys jej 
piersi. Najwyraźniej 
nie zdawała sobie z tego sprawy, on jednak odczuwał to intensywnie. Jego dłonie 
mrowiły 
pragnieniem, by ją dotknąć.
Jakby potrafiła czytać w jego myślach, uniosła głowę i spojrzała na niego 
miękko, lecz z 
powagą. Poczuł ukłucie w sercu, naraz zbyt wielkim, by pomieściły je ciasne 
żebra. Z 
zakłopotaniem odwrócił wzrok i, niczego prawie nie widząc, powiódł oczami wzdłuż 
kręgu. 
Kiedy znów spojrzał na Lenę, robiła dokładnie to samo co on: udawała, że patrzy 
w inną 
stronę. Zacisnął szczęki i zmusił się, by odczekać, aż coś się wydarzy.
Wkrótce zebrani umilkli. Atiaran stanęła na niskiej kamiennej platformie 
pośrodku 
otwartego kręgu i skłoniła głowę, a ludzie odpowiedzieli, w ciszy podnosząc 
naczynia 
skaleningu. Światło ogniskowało się na niej jak promień reflektora, 
pozostawiając plac w 
cieniu.
Naczynia opadły, ostatnia fala poruszeń zamarła wśród zgromadzonych i Atiaran 
zaczęła.
– Dziś czuję, że jestem starą kobietą. Mgła okrywa mój umysł i nie pamiętam 
całej pieśni, 
którą chciałam wam zaśpiewać. Jednak zaśpiewam to, co sobie przypominam, i 
opowiem 
wam tę historię, jak opowiadałam ją przedtem, byście dzielili ze mną tę skromną 
wiedzę, jaką 
posiadam.
Rozległ się cichy śmiech – żartobliwy hołd złożony głębokiej wiedzy Atiaran. Ona 
milczała. Pochyliła głowę, by ukryć lęk, jaki przyniosła jej ta wiedza. Wreszcie 
zapanował 
spokój. Rozejrzała się wtedy i oznajmiła:
– Zaśpiewam legendę o Bereku Półrękim.
Po ostatniej, krótkiej chwili milczenia włożyła pieśń w oczekującą ciszę niby 
bezcenny 
klejnot.
Na wojnie ludzie padają jak plamy cienia,
Ich życie młode wsiąka w murawę,
I krwi szkarłatem okrywa trawę;
Bezbronne giną ich sny, szepty, ich marzenia.
W cieniu czerwonym, co go rzucił niegodziwy,
Krwią pokonanych zbryzgany cały,
Berek zło kosi jak łan dojrzały,
Choć z piękna obrońców jeden został żywy.
Ostatni, co na polu bitwy swą rzuci broń,
Ostatni poczuje rozpacz klęski.
Widząc, jak nadciąga wróg zwycięski,
Odbiegnie, unosząc swoją rozrąbaną dłoń.
Zalewali Krainę jak fala powodzi,
Fala zdrady, podłości i buty.
Berek uciekał jak pies zaszczuty,
Aż załkał wśród skał, gdzie Góra Gromu się rodzi.
Bereku! Ziemi Przyjacielu!
Pomóż nam w walce z wrogiem.
Ziemia na zew ludzi wielu
zakrzyknie: Pomóż dojść do celu!
Ratuj Krainę przed krwawej śmierci bogiem.
Covenant drżał, słuchając pieśni, jakby kryła w sobie upiora, którego powinien 
rozpoznać. Za to głos Atiaran oczarował go. Nie pomagał jej żaden instrument, 
lecz nim 
skończyła pierwszy wers, wiedział już, że muzyka nie jest potrzebna. Klarowną 
linię melodii 
ozdabiały nieoczekiwane rezonanse, sugestie harmonii, echa niesłyszalnych 
głosów. Każdy 
motyw zdawał się obejmować trzech, nawet czterech pieśniarzy niby osobne głosy 
śpiewające 
zgodnym chórem.
Pieśń zaczęła się w tonacji molowej, od której gwiaździsta noc zapłakała 
lamentem; 
dmuchnął wiatr klęski i jak słabe płomyki zdmuchnął wszystko, co dla Stonedown 
było 
kochane i święte. Słuchając, Covenant czuł, że całe zgromadzenie płacze wraz z 
pieśnią, 
płacze w bólu, porwane mocą śpiewu.
Lecz cierpienie nie trwało długo. Po chwili ciszy, która jak objawienie 
otworzyła się w 
noc, Atiaran rozpoczęła porywający refren – „Bereku! Ziemi Przyjacielu!” Melodia 
wzniosła 
się wysoko w tonację dur, tak wysoko, że nie podołałby temu głos mniej od jej 
głosu obfity w 
rezonanse, słabiej utkany. Emocje wstrząsały zebranymi, ale w jednej sekundzie 
przerodziły 
się z żałoby w radość i wdzięczność. A gdy z ust Atiaran wyrwała się ostatnia 
wysoka nuta, 
niby pozdrowienie dla gór i gwiazd, wszyscy wznieśli swe skaleningi.
– Berek! Przyjaciel Ziemi! Chwała mu! – krzyknęli gromko.
Potem z wolna opuszczali światła i podchodzili bliżej, by wysłuchać opowieści. 
Ten 
zbiorowy impuls był tak potężny, że Covenant, nim się opanował, także postąpił o 
kilka 
kroków. Przystanął nagle i rozejrzał się; popatrzył na dalekie migoczące 
gwiazdy, poczuł 
wszechobecny zapach skaleningu. Przeraziła go zgodna reakcja Stonedown; nie mógł 
sobie 
pozwolić na to, by się w niej zatracić. Chciał odejść, ale musiał poznać 
historię Bereka. Został 
więc.
Gdy tylko ludzie zajęli miejsca, Atiaran zaczęła:
– Zdarzyło się, że wielka wojna trwała za najdawniejszych dni, w wieku, który 
znaczy 
początek pamięci ludzkości. Zanim zrodzili się Dawni Lordowie, zanim Giganci 
przepłynęli 
Morze Narodzin Słońca i zawarli przymierze Skalnych Braci... długo przed 
przysięgą pokoju, 
przed spustoszeniem i ostatnią bitwą Wielkiego Lorda Kevina. Był to czas, gdy 
Podli, co 
spłodzili Demondim, byli dumną i wzniosłą rasą, a Jaskiniowe Upiory wytapiały 
cenne 
metale, by w przyjaźni handlować ze wszystkimi ludami Krainy. W owym czasie 
Kraina była 
jednym wielkim narodem, a władali nią król i królowa. Byli piękną parą, wierzyli 
w miłość i 
honor, i przez wiele lat sprawowali władzę w zgodzie i pokoju.
Kiedyś jednak cień ogarnął serce króla. Zasmakował we władzy nad życiem i 
śmiercią 
tych, co mu służyli. Nauczył się jej pożądać. I wkrótce tyrania stała się jego 
opętaniem, 
niezbędnym mu do życia jak jedzenie. Noce spędzał na mrocznych poszukiwaniach 
większej 
władzy, zaś za dnia wykorzystywał ją. Ogarniała go żądza, czyniąc go bardziej 
zachłannym i 
okrutnym.
Królowa z lękiem spoglądała na swego męża. Pragnęła jedynie, by do Krainy 
powróciło 
zdrowie i wiara z dawnych lat. Ale ni prośby, ni tłumaczenia nie potrafiły 
zerwać pęt 
okrucieństwa, jakie więziły króla. Wreszcie widząc, że wszystko, co dobre w 
Krainie, z 
pewnością umrze, jeśli nikt nie powstrzyma męża, królowa porzuciła go i własną 
mocą 
sprzeciwiła się jego mocy.
W Krainie wybuchła wojna. Wielu z tych, co na własnej skórze poczuli królewski 
bat, 
stanęło przy królowej. Wszyscy, którzy nienawidzili mordu i kochali życie, także 
się do niej 
przyłączyli. Najwspanialszym z nich był Berek – najpotężniejszy i najmądrzejszy 
z rycerzy 
królowej. Lecz trwoga przed królem opanowała Krainę i całe miasta powstawały, by 
walczyć 
u jego boku, zabijać w obronie własnej niewoli.
Bitwy trwały w całej Krainie i przez jakiś czas można było sądzić, że królowa 
zwycięży. 
Walczący u jej boku bohaterowie byli potężni, ale żaden z nich nie dorównywał 
Berekowi, 
który przeciw samemu królowi mógłby stawać bez trwogi. Lecz gdy wrzała bitwa, na 
zbrojne 
hufce padł cień niczym szara chmura ze wschodu. Poraził serca obrońców królowej 
i opuściła 
ich moc. A wrogowie odnaleźli w tym cieniu siłę szaleństwa. Zapomnieli o swym 
człowieczeństwie – rąbali, tratowali, szarpali, gryźli, kaleczyli i bezcześcili, 
aż ich szary 
napór pokonał bohaterów. Towarzysze Bereka jeden po drugim padali w otchłań 
rozpaczy i 
śmierci. I tak trwała bitwa, aż Berek został ostatnim z żywych, co nienawidzili 
cienia.
Walczył nadal, nie dbając o swój los i liczbę wrogów, a ci padali pod jego 
mieczem niby 
jesienne liście wśród wichru. Wreszcie sam król wyzwał Bereka, przepełniony 
strachem i 
obłędem zrodzonym z cienia. Walczyli. Berek ciął potężnie, ale cień odpychał 
jego klingę. I 
żaden z nich nie osiągał przewagi do chwili, gdy cios królewskiej klingi 
rozrąbał Berekowi 
dłoń. Bohater wypuścił miecz i rozejrzał się wokół. Popatrzył i zobaczył cień, i 
wszystkich 
swych dzielnych towarzyszy martwych. Zakrzyknął w rozpaczy, odwrócił się i 
uciekł z pola 
bitwy.
I biegł ścigany przez śmierć, prześladowany wspomnieniem cienia. Biegł przez 
trzy dni, 
nie zatrzymując się i nie odpoczywając ani przez chwilę. Przez trzy dni 
mordercze hufce króla 
pędziły za nim jak żądne krwi bestie. Ostatkiem sił dotarł do Góry Gromu, wspiął 
się na 
kamieniste zbocze i upadł na wielki głaz. Zapłakał, mówiąc: „Biada tej Ziemi. 
Zostaliśmy 
pokonani i nie mam już przyjaciela, który by nas pomścił. Piękno odejdzie z 
Krainy i nigdy 
już nie powróci”.
Lecz skała, na której leżał, odpowiedziała: „Jest tu przyjaciel, a mądre serce 
potrafi go 
dostrzec”.
„Kamienie nie są moimi przyjaciółmi”, zapłakał Berek. „Spójrz, wrogowie depczą 
Krainę, a ziemia nie rozrywa się w konwulsjach pod ich plugawą stopą”.
„To być może”, odparł głaz. „Są bowiem żywi jako i ty, i potrzebują gruntu, by 
na nim 
stanąć. Jednak znajdziesz na Ziemi przyjaciela, jeśli z całej duszy 
przysięgniesz, że wszystko 
poświęcisz, by tę Ziemię uleczyć”.
Wtedy stanął Berek na głazie i spojrzał na coraz bliższych wrogów. Złożył 
przysięgę i 
przypieczętował ją krwią ze swej rozdartej dłoni. Ziemia odpowiedziała gromem; a 
od 
szczytu góry nadbiegły wielkie kamienne ogniste lwy; pochłaniały wszystko na 
swej drodze. 
Padł król i jego hufce, a Berek samotnie stał na głazie ponad zniszczeniem, niby 
w smukłym 
okręcie na morzu.
Gdy wszystko ucichło, Berek złożył hołd lwom z Góry Gromu. Obiecał szacunek, 
wspólnotę i służbę Ziemi w imieniu swoim i wszystkich pokoleń, co przyjdą po 
nim. Jako 
pierwszy dzierżąc moc Ziemi, z drewna Jedynego Drzewa uczynił Laskę Praw i z nią 
rozpoczął leczenie Krainy. Gdy przyszedł czas, Berek otrzymał imię Mężnego Serca 
i stał się 
Lordem Założycielem, pierwszym z Dawnych Lordów. Ci, którzy podążyli wytyczoną 
przez 
niego ścieżką, przez dwa tysiące lat pracowali dla szczęścia Krainy.
Kiedy Atiaran skończyła, przez długą chwilę trwała absolutna cisza. A potem 
wszyscy 
razem, jakby ich serca biły w równym rytmie, Stonedownorzy ruszyli do przodu, 
wyciągając 
ręce, by dotknąć jej z podziwem. Rozłożyła ramiona, by objąć jak najwięcej 
przyjaciół, a ci, 
do których nie sięgnęła, ściskali się nawzajem, przekazując sobie jedność 
wspólnego 
uniesienia.
7. Lena
Samotny wśród nocy – samotny, ponieważ nie potrafił się włączyć w ten 
spontaniczny 
impuls, jaki ogarnął całe Stonedown – Covenant doznał nagle wrażenia, że wpadł w 
pułapkę, 
że grozi mu coś strasznego. Ciemność wdzierała się w jego płuca; zdawało mu się, 
że nie 
może oddychać. Dopadła go klaustrofobia trędowatych, ich strach przed tłumem, 
przed 
nieprzewidywalnymi reakcjami. Berek! – dyszał zjadliwie. Ci ludzie chcieli z 
niego zrobić 
bohatera. Otrząsnął się niechętnie, odwrócił i odszedł, byle dalej od kręgu. 
Kroczył 
zagniewany między domami, jakby Stonedownorzy śmiertelnie go obrazili.
Berek! Na samą myśl pierś falowała mu gwałtownie. Pierwotna magia! To przecież 
śmieszne. Czy ci ludzie nie wiedzą, że jest trędowaty? Nic nie może być bardziej 
nieosiągalnego niż ten heroizm, jaki dostrzegają w Bereku Półrękim.
Lecz Lord Foul powiedział przecież: Zaplanował, że będziesz moim najgroźniejszym 
przeciwnikiem. Wybrał ciebie, abyś mnie zniszczył.
W lęku zobaczył cel, do jakiego mogła go doprowadzić ścieżka tego snu; widział, 
jak 
nieuchronnie dąży do konfrontacji z Wzgardliwym.
Wpadł w pułapkę. Oczywiście, nie może grać bohatera jakiejś wojny ze snu. Nie 
wolno 
mu się zapominać – zapomnienie to samobójstwo. A jednocześnie nie zdoła wyrwać 
się z 
tego snu, nie przeżywając go najpierw. Nie wróci do rzeczywistości, jeśli się 
nie obudzi. 
Wiedział, co się z nim stanie, jeśli spróbuje tylko czekać i zachować rozsądek. 
Już teraz, tak 
niedaleko od świateł zgromadzenia, czuł pędzącą ku niemu czarną noc, krążącą na 
szerokich 
skrzydłach po niebie tuż nad głową.
Zatrzymał się gwałtownie, oparł niepewnie o ścianę, przycisnął ręce do swego 
czoła.
Nie mogę... dyszał. Wszelkie nadzieje, że Kraina zdoła usunąć jego impotencję, 
uleczyć 
mu zranione serce, teraz legły w gruzach.
Nie mogę iść dalej.
Nie mogę się zatrzymać.
Co się ze mną dzieje?
Nagle dosłyszał czyjeś szybkie, coraz bliższe kroki. Wyprostował się i zobaczył 
biegnącą 
Lenę. Rozkołysany dzban skaleningu rzucał migotliwe cienie na jej postać. 
Jeszcze kilka 
kroków i zwolniła, stanęła i uniosła dzban tak, by widzieć go wyraźnie.
– Thomasie Covenancie – zawołała niepewnie. – Czy źle się czujesz?
– Tak – warknął. – Bardzo źle. Nic nie jest dobrze i nie było od... – na moment 
słowa 
utknęły mu w krtani – od rozwodu.
Spojrzał gniewnie, jakby czekając na pytanie, co to znaczy „rozwód”.
Trzymała światło tak, że większą część jej twarzy okrywał cień; nie wiedział, 
jak 
odebrała jego wybuch. Lecz kierowała nią chyba jakaś wewnętrzna czułość. Nie 
powiększała 
jego bólu szorstkimi pytaniami czy współczuciem.
– Znam miejsce, gdzie możesz być sam – powiedziała tylko.
Energicznie pokiwał głową. Tak! Miał wrażenie, że napięte nerwy zaraz się 
pozrywają. 
Gniew zaciskał mu gardło. Nie chciał, by ktoś zobaczył, co się z nim dzieje.
Lena delikatnie chwyciła go za ramię i poprowadziła dalej od centrum Stonedown, 
w 
stronę rzeki. W słabym blasku gwiazd dotarli do brzegu Mithil, potem skręcili w 
dół. Pół mili 
dalej trafili na stary kamienny most, lśniący w mroku wilgocią, jakby właśnie 
wynurzył się z 
wody dla Covenanta. Ta myśl zatrzymała jego kroki. Zobaczył przęsło jako rodzaj 
progu; 
groźby czaiły się wśród ciemnych wzgórz na drugim brzegu.
– Dokąd idziemy? – zapytał nagle.
Bał się, że jeśli przekroczy ten most, po powrocie już siebie nie pozna.
– Na drugi brzeg – odparła Lena. – Tam będziesz sam. Nasi ludzie nieczęsto 
przechodzą 
przez Mithil. Podobno zachodnie góry nie są przyjazne, bo zło z Kryjówki Zguby, 
która za 
nimi leży, zniszczyło w nich ducha. Ale ja szukałam kamieni do wizerunków suru-
pa-maerl i 
często chodziłam po całej zachodniej dolinie; nigdy nie spotkało mnie nic złego. 
Tu niedaleko 
jest miejsce, gdzie nikt ci nie będzie przeszkadzał.
Choć z pozoru wiekowy, most wydał się Covenantowi niezbyt pewny. Nie połączone 
zaprawą spoiny wyglądały na delikatne, a most trzymały razem jedynie niewyraźne, 
zdradzieckie cienie. Kiedy wstąpił na niego, oczekiwał niemal, że się 
poślizgnie, a kamienie 
zadrżą. Lecz łuk przęsła był stabilny. Na środku Covenant przystanął, wychylił 
się przez 
niską kamienną barierkę i spojrzał w dół.
Pod nim płynęła czarna woda, mamrocząc swą modlitwę o odpuszczenie w morzu. 
Patrzył na nią, jakby prosił o odwagę. Czy nie mógł zwyczajnie zignorować tego, 
co mu 
groziło, zignorować sprzecznych niemożliwości i obłąkanej sytuacji? Czy nie mógł 
wrócić do 
Stonedown i bezczelnie udawać, że jest odrodzonym Berekiem Półrękim?
Nie mógł. Był trędowaty. Istniały kłamstwa, których nie zdołałby wymówić.
W nagłym ataku mdłości zauważył, że bije pięściami w barierkę. Poderwał ręce; 
chciał 
sprawdzić, czy się nie zranił, lecz dalekie gwiazdy nie odsłoniły mroku.
Skrzywił się i ruszył za Leną na zachodni brzeg Mithil.
Wkrótce dotarli do celu. Lena skręciła na zachód, później stromym zboczem na 
prawo, 
nierównym jarem w dół i znowu ku rzece. Ostrożnie szukali drogi przez kamieniste 
dno jaru, 
jakby próbowali utrzymać równowagę na połamanym kilu okrętu; dziurawe burty 
wyrastały 
po obu stronach, przesłaniając horyzont. Kilka drzew sterczało z boków niby 
krokwie. Nad 
rzeką kadłub sięgnął łachy miękkiego piasku, z którego wyrastał wbity w nurt 
skalny cypel. 
Mithil skarżyła się, jakby zagniewana tym niewielkim zwężeniem koryta, a jej 
szum niósł się 
wzdłuż jaru niczym zawodzenie morskiej bryzy wokół wyrzuconego na rafy wraku.
Lena zatrzymała się na brzegu. Przyklękła, wygrzebała w piasku płytkie 
zagłębienie i 
wysypała do niego skalening. Ogniste kamienie dawały teraz więcej światła; żółty 
blask 
sięgnął dna jaru, a wkrótce potem Covenant poczuł przyjemne ciepło. Muśnięcie 
kamiennego 
żaru uświadomiło mu, że noc jest chłodna – dobra na siedzenie przy ognisku. 
Przykucnął nad 
skaleningiem, dygocąc jakby w ostatnim, ostrym wstrząsie zwiastującym 
nadciągający atak 
histerii.
Lena odeszła na brzeg. Stała na cyplu, prawie poza zasięgiem światła. Covenant 
dostrzegał tylko ciemną sylwetkę; wiedział jednak, że Lena wznosi twarz ku 
niebu.
Podążył za jej spojrzeniem wzdłuż czarnego zbocza góry. Wschodził księżyc. 
Srebrzysta 
poświata gasiła gwiazdy i pogrążała dolinę w mroku cienia. Ten jednak odpłynął 
szybko i 
blask księżyca padł na rzekę, nadając toni wygląd starego srebra. A kiedy 
księżyc w pełni 
wyłonił się zza zbocza, jego promienie pochwyciły Lenę, niby pieszczotą objęły 
mglistą 
aureolą jej głowę i ramiona. Stała nieruchomo, patrząc na księżyc, a Covenant 
przyglądał się 
jej z dziwną, niechętną zazdrością, jak gdyby stanęła nad przepaścią, która 
należała do niego.
Wreszcie, gdy księżycowy blask przekroczył rzekę i sięgnął do wschodniej części 
doliny, 
Lena opuściła głowę i powróciła w krąg światła skaleningu.
– Czy mam odejść? – spytała krótko, unikając spojrzenia Covenanta.
Dłonie świerzbiały go, jakby miał chęć ją uderzyć za samą sugestię, że mogłaby 
zostać. A 
jednocześnie bał się nocy; nie chciał stanąć wobec niej sam. Powstał 
niezgrabnie, odszedł na 
kilka kroków i spojrzał w głąb jaru.
– Czego chcesz? – zapytał, starając się, by jego głos brzmiał obojętnie.
Odpowiedź napłynęła spokojna i pewna.
– Chcę więcej wiedzieć o tobie.
Skrzywił się i gwałtownie schylił głowę, jakby nagle uderzyły go szpony 
drapieżnego 
ptaka. Potem wyprostował się znowu.
– Pytaj.
– Czy masz żonę?
Odwrócił się gwałtownie jak pchnięty nożem w plecy. Cofnęła się przed płomiennym 
spojrzeniem jego oczu, przed wyszczerzonymi zębami; spuściła wzrok i odwróciła 
głowę. 
Covenant zrozumiał, że twarz znowu go zdradziła. Nie pragnął przecież tego 
wściekłego 
grymasu. Chciał się opanować, nie odsłaniać w ten sposób... przy niej. Jednak 
drażniła go 
bardziej niż cokolwiek do tej pory. Z wysiłkiem odzyskał równowagę.
– Tak – burknął. – Nie. To nieważne. Czemu pytasz?
Pod jego gniewnym spojrzeniem Lena usiadła na piasku obok skaleningu i 
przyglądała 
mu się spod gęstych brwi. Milczała. Covenant zaczął krążyć po piasku, obracał i 
szarpał 
ślubną obrączkę.
Po chwili Lena odezwała się lekceważąco:
– Jest pewien człowiek, który pragnie mnie poślubić. To Triock, syn Thulera. 
Jestem 
jeszcze za młoda, ale sugeruje mi, bym nie wybrała innego, gdy przyjdzie czas. 
Lecz gdybym 
teraz była już w odpowiednim wieku, nie wyszłabym za niego. Och, to z pewnością 
dobry 
człowiek... na swój sposób; dobry pasterz, dzielny w obronie swego bydła. Jest 
też wysoki, 
wyższy niż inni. Ale na świecie jest tyle cudów, tyle mocy, którą można poznać, 
piękna, 
którym można się dzielić albo je tworzyć... I nie widziałam jeszcze Ranyhyn. Nie 
mogłabym 
poślubić pasterza, który chce tylko mieć suru-pa-maerl za żonę. Wolę pójść do 
Loresraatu, jak 
Atiaran, moja matka. Zostanę tam i wytrwam, choćby na nie wiem jakie próby 
wystawiła 
mnie mądrość. Aż zostanę Lordem. Podobno takie rzeczy się zdarzały. Jak myślisz?
Covenant prawie jej nie słuchał. Krążył po piasku, próbując ukoić emocje, 
rozgniewany i 
poruszony niechcianym wspomnieniem Joan. Wobec utraconej miłości Lena i 
srebrzysta noc 
Krainy traciły na znaczeniu. Pustka tego snu objawiła się przed spojrzeniem jego 
duszy niby 
odkryta nagle pustynia, nowa odmiana wywołanego trądem spustoszenia. Nic nie 
było 
prawdziwe – była tylko tortura, jaką zadawał sobie w podświadomym, mimowolnym 
buncie 
przeciw chorobie i stracie. Sam sobie, jęknął. Czy taki jest los wyrzutków? Czy 
izolacja 
zawsze wywołuje taki wstrząs? Do diabła, niczego mi więcej nie trzeba. Czuł, że 
za chwilę 
zacznie krzyczeć. Za wszelką cenę musiał się opanować. Siadł na piasku plecami 
do Leny i z 
całej siły przycisnął swe kolana do piersi.
– Jak u was wygląda ślub? – zapytał, nie dbając o niepewny głos.
– To prosta sprawa, jeśli mężczyzna i kobieta wybiorą siebie nawzajem – odparła 
lekkim 
tonem. – Kiedy się dobrze poznają, kiedy postanowią się pobrać, mówią o tym 
kręgowi 
starszych. A starsi czekają jedną porę roku, by mieć pewność, że przyjaźń tych 
dwojga jest 
trwała, bez ukrytej zazdrości czy fałszywych obietnic, które w późniejszych 
latach mogłyby 
zatruć im życie. Potem całe Stonedown zbiera się na placu, a starsi biorą oboje 
w ramiona i 
pytają: „Czy chcecie dzielić życie w radości i smutku, pracy i odpoczynku, 
pokoju i walce, by 
wspólnie odnawiać Krainę?” A oni odpowiadają: „Życie z życiem; pragniemy dzielić 
błogosławieństwa i służbę Ziemi”.
Jej jasny głos przycichł na chwilę, jakby dla okazania szacunku.
– Stonedown woła razem: „To dobrze! Niech będzie życie, radość i moc, dopóki 
trwają 
lata” – mówiła dalej. – Cały dzień spędzamy na zabawie, a nowi małżonkowie uczą 
się 
nowych gier, tańców i piosenek. W ten sposób odnawia się szczęście Stonedown, a 
wspólnota 
i rozkosz nie giną w Krainie.
Znowu przerwała.
– Ślub Atiaran, mojej matki, z Trellem, moim ojcem, był wspaniałym dniem. 
Starsi, 
którzy nas uczą, opowiadali o tym wiele razy. Każdego dnia podczas pory 
sprawdzenia Treli 
wędrował po górach, szukając zapomnianych ścieżek, zagubionych jaskiń i nowych 
szczelin. 
Chciał znaleźć kamień orcrestu, cenny i wielką obdarzony mocą. Susza panowała 
bowiem na 
Równinach Południowych i głód zagroził Stonedown. I wtedy, w wigilię swego 
małżeństwa, 
Treli znalazł swój skarb: kawałek orcrestu, mniejszy niż pięść. A w chwili 
radości, kiedy 
wypowiedzieli to, co nakazuje rytuał, on wraz z Atiaran ocalili Stonedown. Gdy 
ona śpiewała 
modlitwę do Ziemi, pieśń znaną w Loresraacie, ale zapomnianą wśród naszego ludu, 
on 
chwycił orcrest i skruszył go siłą swych palców. Gdy kamień rozpadł się w pył, 
grom 
przetoczył się po górach, choć nie było chmur. I grot błyskawicy wystrzelił z 
pyłu w jego 
dłoni. Natychmiast błękitne niebo poczerniało, zabłysło piorunami i zaczął padać 
deszcz. 
Głód został odepchnięty, a Stonedownorzy uśmiechali się do nadchodzących dni jak 
ludzie 
zrodzeni na nowo.
Choć z całej mocy ściskał swe kolana, Covenant nie zdołał opanować ataku 
wściekłości. 
Joan! Opowieść Leny wydała mu się drwiną z jego cierpień i klęsk.
Nie potrafię...!
Szczęka mu zadrżała z wysiłku, z jakim próbował przemówić. Poderwał się na równe 
nogi i skoczył ku rzece. Tuż nad brzegiem schylił się i podniósł z piasku 
kamień. Potem 
wbiegł na cypel i z całych sił cisnął nim w wodę.
Nie...!
Odpowiedział mu cichy plusk, ale natychmiast zginął w szumie bezustannej skargi, 
a prąd 
uniósł zmarszczki na wodzie.
Covenant cicho oznajmił rzece:
– Na prezent ślubny kupiłem Joan buty do konnej jazdy. – Potem zamachał 
pięściami i 
krzyknął: – Buty! Czy nie śmieszy cię moja bezradność?
Nie dostrzeżona i nie rozumiejąca go Lena wstała i ruszyła w jego stronę, 
wyciągając 
rękę, jakby chciała pogładzić napięte w pasji mięśnie jego karku. Zatrzymała się 
jednak kilka 
kroków przed nim, szukając w myślach właściwych słów.
– Co się stało z twoją żoną? – szepnęła.
Ramiona Covenanta zadrżały.
– Nie ma jej – rzucił chrapliwie.
– Jak umarła?
– Nie ona. Ja. Zostawiła mnie. Rozwiodła się. Skończyła ze mną. Kiedy jej 
potrzebowałem.
– Jak mogło się zdarzyć coś takiego, gdy trwało życie? – zastanawiała się 
oburzona Lena.
– Ja nie żyję. – Usłyszała furię w jego głosie. – Jestem trędowaty. Nieczysty. 
Trędowaci 
są brudni i brzydcy. I odrażający.
Te słowa wzbudziły w niej grozę i protest.
– Jak to możliwe? – jęknęła. – Nie jesteś... odrażający. Cóż to za świat, który 
tak cię 
traktuje?
Jeszcze mocniej napiął mięśnie ramion, jakby chciał zacisnąć palce na gardle 
dręczącego 
go demona.
– Jest prawdziwy. Taka jest rzeczywistość. Fakty. Coś, co cię zabija, jeśli nie 
uwierzysz. 
– Z niechęcią skinął ręką ku rzece. – To jest koszmar.
Lena poczuła nagły przypływ odwagi.
– Nie wierzę. Może twój świat... ale Kraina... Kraina jest prawdziwa.
Plecy Covenanta nagle znieruchomiały.
– Próbujesz doprowadzić mnie do szaleństwa? – zapytał z nienaturalnym spokojem.
Ten groźny ton zaskoczył ją, wzbudził dreszcz. Na chwilę opuściła ją odwaga; 
czuła, jak 
rzeka i jar ściskają ją między sobą niby zaskakujące szczęki sideł. A potem 
Covenant 
odwrócił się i uderzył ją w twarz.
Zachwiała się od ciosu i zatoczyła do tyłu, w krąg światła skaleningu. Ruszył za 
nią, z 
twarzą skrzywioną w dzikim grymasie. Odzyskując równowagę, po raz ostatni 
zobaczyła go 
wyraźnie i była pewna, że chce ją zabić. Stanęła, sparaliżowana tą myślą, 
oszołomiona i 
nieruchoma. Covenant zbliżał się.
Stanął przed nią, chwycił mocno połę jej sukni i jednym szarpnięciem rozerwał 
tkaninę. 
Nie potrafiła się ruszyć. Przez jedną chwilę patrzył na nią, na jej wysokie, 
doskonałe piersi, 
wzrokiem ponurym i tak tryumfującym, jakby właśnie odkrył jakiś ohydny spisek. 
Potem 
lewą ręką chwycił dziewczynę za ramię, a prawą zerwał przepaskę z jej bioder. 
Jednocześnie 
przygniatał Lenę do ziemi.
Teraz chciała się bronić, ale jej ręce i nogi nie były zdolne do ruchu. 
Pozostała bezradna 
w swej udręce.
W chwilę później rzucił na jej pierś ciężar swego ciała. Jej lędźwia ogarnął 
dziki, biały 
płomień, który przełamał milczenie, wyrwał z jej ust krzyk. Wiedziała jednak, że 
jest już za 
późno. To, co jej lud uważał za dar, zostało z niej wyrwane.
Lecz Covenant nie czuł się jak zdobywca. Orgazm pochłonął go, jakby wpadł w 
Mithil – 
rzekę furii. Mdlał niemal. A potem czas zdawał się go omijać. Leżał bez ruchu 
przez chwile, 
które mogły być godzinami... godzinami, w których świat mógłby się rozpaść, a on 
nie 
zwróciłby na to uwagi.
Wreszcie przypomniał sobie o miękkości leżącego pod nim, wstrząsanego szlochem 
ciała 
Leny. Z trudem podniósł się na nogi. Kiedy spojrzał, w blasku skaleningu 
zobaczył krew na 
jej udach. Zakręciło mu się w głowie, jakby nagle zajrzał w otchłań. Odwrócił 
się i pobiegł 
niepewnie, powłócząc nogami, by paść na skałę i zwymiotować do wody. A Mithil 
zmyła 
wymiociny bez śladu, jakby nic się nie stało.
Leżał na skale, przytłoczony, wyczerpany. Nie słyszał, jak Lena wstaje, zbiera 
strzępy 
ubrania, mówi coś, wspina się skalistym jarem. Słyszał tylko przeciągłą skargę 
rzeki. Nie 
widział nic prócz popiołów swej rozżarzonej pasji. Nie czuł nic prócz dotyku 
skały na 
policzku, wilgotnej jak łzy.
8. Jutrzenka wiadomości
Twarde kości skały z wolna wyrwały Covenanta ze snów o czułych uściskach. Przez 
pewien czas dryfował na wznoszącym prądzie świtu, otoczony na swym ascetycznym, 
lecz 
dostatecznie wygodnym łożu, przez monolog rzeki, świeże zapachy dnia i krzyki 
zrywających 
się do lotu ptaków. Powracała mu świadomość; odczuwał spokój i harmonię ze 
wszystkim, co 
go otaczało. Nawet nieustępliwie twardy kamień wydawał się stosowny jako 
właściwy 
element całego poranka.
Pierwsze jego wspomnienie z minionej nocy dotyczyło orgazmu: rozdzierającego 
serce i 
dającego spokój uwolnienia, satysfakcji tak bezcennej, że sprzedałby duszę, by 
na stałe 
uczynić ją częścią swego życia. Przez długą, radosną chwilę na nowo przeżywał to 
uczucie. 
Potem przypomniał sobie, że aby je osiągnąć, musiał skrzywdzić Lenę.
Lena!
Przewrócił się na plecy i usiadł w poświacie dnia. Słońce nie wzeszło jeszcze 
nad górami, 
lecz w dolinę sączyło się dość światła, by zobaczył, że Lena zniknęła.
Pozostawiła swój ogień płonący na piasku. Covenant skoczył na równe nogi, zbadał 
wzrokiem jar i oba brzegi Mithil. Szukał jej śladów... albo – wyobraźnia 
podsunęła mu 
przerażający obraz – Stonedownorów pragnących zemsty. Serce dudniło mu w piersi; 
ci 
ludzie, twardzi jak skały, nie zechcą słuchać jego przeprosin i usprawiedliwień. 
Rozejrzał się, 
czy nie nadciąga pościg.
Lecz nic nie zakłócało ciszy świtu, jak gdyby nie istnieli ludzie, zbrodnie i 
pragnienie 
kary. Stopniowo opadła jego panika. Covenant raz jeszcze spojrzał dookoła, po 
czym zaczął 
się przygotowywać na to, co go czeka.
Wiedział, że powinien natychmiast odejść, jak najszybciej podążyć wzdłuż brzegu 
ku 
stosunkowo bezpiecznym równinom. Był jednak trędowaty i nie mógł tak prostu 
wyruszyć w 
samotną podróż. Musiał się przygotować.
Nie myślał o Lenie. Instynktownie wyczuwał, że na to nie może sobie pozwolić. 
Zawiódł 
jej zaufanie, zawiódł zaufanie Stonedown – nie potrafił dokładniej odtworzyć 
wściekłości z 
minionej nocy. Była przeszłością, była nieodwracalna – a także iluzoryczna, jak 
sam sen. Z 
wysiłkiem, od którego drżał cały, odrzucił wspomnienia. Niemal przypadkiem 
odkrył w 
wartowni Kevina receptę na takie szaleństwa: nie zatrzymywać się, nie myśleć, 
przeżyć. 
Teraz ta recepta była tym bardziej niezbędna. Ten strach „Bereka” z wczorajszego 
wieczoru 
zdawał się nieistotny. Podobieństwo do bohatera z legendy to tylko element snu, 
a nie fakt. 
To także odsunął od siebie. Bardzo starannie przeprowadził zwykłą procedurę WKS.
Kiedy miał pewność, że nie odniósł żadnych obrażeń i nie znalazł groźnych 
fioletowych 
plam, przeszedł na kraniec cypla. Drżał ciągle. Potrzebował więcej dyscypliny, 
umartwienia... 
Ręce mu się trzęsły, jakby dla ich uspokojenia niezbędny był codzienny rytuał 
golenia. 
Jednak scyzoryk nie nadawał się do tego celu. Po chwili wahania Covenant nabrał 
tchu, 
chwycił za krawędź skały i wskoczył w ubraniu do rzeki.
Prąd ciągnął go kusząco, zachęcając, by odpłynął pod błękitnym niebem w wiosenny 
dzień. Ale woda była za zimna. Wytrzymywał ten chłód tylko tak długo, by 
zanurzyć się i 
poruszyć gwałtownie pod powierzchnią. Potem wspiął się na cypel i wstał, 
prychając głośno. 
Woda ściekała mu z włosów do oczu. Oślepiony, z początku nie zauważył, że na 
piasku przy 
skaleningu stoi Atiaran. Obserwowała go posępnym, nieruchomym wzrokiem.
Covenant zamarł, ociekając wodą, jak człowiek złapany na gorącym uczynku. Przez 
moment on i Atiaran mierzyli się wzrokiem nad piaskiem i skałą. Skulił się 
mimowolnie, gdy 
zaczęła mówić. Oczekiwał, że oskarży go, zelży, obrzuci wyzwiskami, lecz ona 
powiedziała 
tylko:
– Podejdź do skaleningu. Musisz się wysuszyć.
Zaskoczyła go. Natężył zmysły, jednak nie dostrzegł w jej głosie niczego prócz 
determinacji i cichego żalu. Odgadł, że Atiaran nie wie, co przydarzyło się jej 
córce.
Oddychając głęboko, by uspokoić rozszalałe serce, podszedł i przykucnął obok 
skaleningu. W jego myślach rozbłyskiwały nieprawdopodobne spekulacje, tłumaczące 
zachowanie Atiaran. Milczał jednak, zwracając twarz do ciepła, w nadziei, że 
sama powie mu 
coś, co wyjaśni sytuację.
– Wiedziałam, gdzie cię szukać – oznajmiła niemal natychmiast. – Zanim wróciłam 
po 
przemowie do kręgu starszych, Lena powiedziała Trellowi, gdzie jesteś.
Przerwała, a Covenant zmusił się, by zapytać:
– Widział się z nią?
Wiedział, że to pytanie wzbudzi podejrzenia. Atiaran jednak odparła z prostotą:
– Nie. Lena poszła na noc do przyjaciółki. Krzyknęła tylko, kiedy mijała dom.
Covenant oniemiał, zdumiony postępowaniem Leny. Zawołała tylko! Z początku od 
ulgi 
zakręciło mu się w głowie. Był bezpieczny, przynajmniej na jakiś czas. Swoim 
milczeniem 
Lena darowała mu cenne chwile. Najwyraźniej mieszkańcy tej Krainy byli gotowi 
ponosić 
ofiary...
I niemal natychmiast pojął, że nie dla niego zdecydowała się na ofiarę. Nie 
potrafił sobie 
wyobrazić, by przejęła się jego osobistym bezpieczeństwem. Nie. Chroniła go, 
ponieważ był 
wcieleniem Bereka, niosącym wiadomość dla Lordów. Nie chciała, by cel ten został 
zagrożony przez odwet Stonedown. Taki był jej udział w obronie Krainy przed 
Lordem 
Foulem, Szarym Zabójcą.
Spełniła heroiczny czyn. Mimo samodyscypliny i strachu wyczuwał, jaki gwałt 
popełniła 
na sobie Lena, by on mógł przekazać wiadomość. Widział niemal, jak wśród mroku 
nocy 
czeka skulona za skałą, naga, po raz pierwszy w swym krótkim życiu odpychając 
otwarte 
ramiona społeczności... Jak samotnie znosi wstyd i ból rozdartego ciała, by nikt 
nie żądał od 
niej wyjaśnień. W jego umyśle błysnęło nieproszone wspomnienie krwi na jej 
udach.
Napiął mięśnie, jakby chciał zdusić ten obraz.
– Muszę dotrzeć do Rady – mruczał do siebie przez zaciśnięte zęby.
– Co powiedzieli starsi? – zapytał głośno, gdy już się opanował.
– Niewiele mieli do powiedzenia – odparła Atiaran. – Wyjaśniłam im, co wiem o 
tobie... i 
o groźbie dla Krainy. Zgodzili się, że muszę cię doprowadzić do Twierdzy Lordów. 
Dlatego 
przyszłam tutaj. Spójrz... – Wskazała dwa pakunki leżące u jej stóp. – Jestem 
gotowa. Treli, 
mąż mój, dał mi swe błogosławieństwo. Boleję, że muszę odejść, nie przekazując 
wyrazów 
miłości Lenie, córce mojej. Jednak czas nagli. Nie zdradziłeś mi całej 
wiadomości, ale 
wyczuwam, że od dzisiejszego dnia poczynając każda zwłoka jest groźna. Starsi 
przemyślą 
sposoby obrony równin. Musimy ruszać.
Covenant spojrzał jej w oczy. Tym razem zrozumiał widoczny w nich smutek i 
determinację. Atiaran bała się i nie wierzyła, że przeżyje, by powrócić do 
rodziny. Nie w 
pełni zdając sobie sprawę ze znaczenia własnych słów, spróbował dodać jej 
odwagi.
– Sytuacja nie jest taka zła. Jaskiniowy Upiór znalazł Laskę Praw i, o ile 
rozumiem, nie 
bardzo wie, jak jej użyć. Lordowie muszą mu ją jakoś odebrać.
Próba się nie powiodła. Atiaran zesztywniała.
– Zatem życie Krainy zależy od naszego pośpiechu – oświadczyła. – Niestety, nie 
możemy iść po pomoc do Ranyhyn. Ramenów nie interesują sprawy Krainy, a od 
początków 
tej ery nikt nie dosiadał Ranyhyn prócz Lordów i Gwardii Krwi. Musimy iść 
pieszo, 
Thomasie Covenant, a Revelstone leży trzysta mil stąd. Czy twoje ubranie już 
wyschło? 
Trzeba ruszać.
Covenant był gotów. Musiał odejść z tego miejsca.
– Dobrze – powiedział wstając. – Ruszajmy.
Jednak Atiaran obrzuciła go spojrzeniem, w którym nadal było wahanie.
– Czy ufasz mi tak, że pozwolisz się prowadzić, Thomasie Covenant? – zapytała 
cichym 
głosem, jakby upokarzała się przed nim. – Nie znasz mnie. Zawiodłam w 
Loresraacie.
Ton jej głosu sugerował nie to, że nie można na niej polegać, lecz raczej to, że 
on ma 
prawo ją osądzać. Covenant jednak nie czuł się władny, by kogokolwiek sądzić.
– Ufam ci – rzucił chrapliwie. – Dlaczego nie? Sama mówiłaś... – Zawahał się, 
lecz brnął 
dalej: – Mówiłaś, że przybyłem, by zbawić albo pogrążyć Krainę.
– To prawda – przyznała. – Ale nie czuję od ciebie fetoru sługi Szarego Zabójcy. 
Serce 
mi podpowiada, że przeznaczenie Krainy każe zawierzyć ci na dobre i na złe.
– Chodźmy więc.
Chwycił podany mu plecak i wsunął ramiona w paski. Atiaran, nim podniosła swój 
bagaż, 
pochyliła się jeszcze nad wysypanym na piasek skaleningiem. Przesunęła dłonie 
nad 
ognistymi kamieniami i zaczęła nucić cicho. Powolna melodia brzmiała dziwnie, 
jakby była 
jej obca. Pod rękami Atiaran zgasł żółty blask. Po chwili kamienie przybrały 
barwę szarości, 
jak gdyby ukołysała je do snu. Żar wygasł. Kiedy kamienie wystygły, Atiaran 
zgarnęła je do 
naczynia i spakowała.
Ten obraz przypomniał Covenantowi, jak mało wie o krainie swego snu.
– O jedno tylko proszę – powiedział, gdy Atiaran wstała. – Chcę, żebyś 
opowiedziała mi 
wszystko o Lordach i Loresraacie... wszystko, co mnie zaciekawi. – A potem, 
ponieważ nie 
mógł wyjawić powodów tej prośby, dodał szybko: – W ten sposób czas szybciej nam 
upłynie.
Spojrzała na niego kpiąco i zarzuciła sobie pakunek na plecy.
– Dziwny jesteś, Thomasie Covenant. Nazbyt ci pilno poznać moją ignorancję. 
Jednak 
powiem ci wszystko, co wiem... Choć gdyby nie twój strój i mowa, nie 
uwierzyłabym, że 
jesteś obcy w Krainie. Chodźmy już. Dziś znajdziemy dosyć skarbojagód. To będzie 
nasze 
śniadanie. Żywność, jaką niesiemy, przyda się w drodze.
Covenant skinął głową i ruszył za nią jarem. Z ulgą przyjął fakt, że znów rusza 
w drogę. 
Szybko pokonywali odległość. Wkrótce znów byli nad rzeką i zbliżali się do 
mostu.
Atiaran weszła na przęsło, ale przystanęła na środku. Covenant dogonił ją, a 
wtedy 
wskazała ręką na północ, wzdłuż Mithil, w kierunku dalekich równin.
– Powiem ci szczerze, Thomasie Covenant – oznajmiła. – Nie zamierzam podążać do 
Twierdzy Lordów prostą drogą. Twierdza leży na północnym zachodzie, trzysta mil 
tak, jak 
widzi oko, za Równinami Centralnymi. Wielu tam żyje ludzi. Pewnie udzieliliby 
nam pomocy 
w drodze i szybciej dotarlibyśmy do celu. Nie można jednak liczyć na konie, bo 
jest ich 
bardzo mało w Krainie i nikt ich prawie nie zna prócz tych, co mieszkają w 
Revelstone. 
Postanowiłam jednak ruszyć na północ i przeprawić się przez Mithil, gdy skręci 
na wschód. 
Trafimy do kraju Andelain, gdzie cudowne wzgórza są kwiatem całego piękna Ziemi. 
Dotrzemy do Lekkoduszy. Może znajdziemy łódź, co poniesie nas przez te słodkie 
wody, na 
zachód od Wiernogardu, gdzie dotrzymywane są obietnice Lordów, i aż do samego 
Revelstone. Nurt Lekkoduszy obdarza błogosławieństwem wszystkich wędrowców, a 
jeśli 
znajdziemy przewoźnika, nasza podróż potrwa krócej. Niestety, o pięćdziesiąt mil 
musimy 
minąć Górę Gromu, Gravin Threndor. – Głos jej zadrżał, gdy wymawiała tę pradawną 
nazwę. 
– Tam, albo też nigdzie, odnaleziono Laskę Praw. Nawet Andelain leży za blisko 
dla tak 
niewprawnego posiadacza takiej mocy.
Na chwilę przerwała z wahaniem.
– Nastałby żal bez końca, gdyby zdradziecki Jaskiniowy Upiór wszedł w posiadanie 
pierścienia, który nosisz. Zło sprawnie uwalnia taką moc jak pierwotna magia. A 
gdyby nawet 
upiór nie potrafił korzystać z pierścienia, boję się, że ur-Podli wciąż żyją pod 
Górą Gromu. Te 
stwory znają mądrość i magia białego złota nie przerasta ich możliwości. Czas 
jednak nagli i 
musimy oszczędzać go, ile tylko zdołamy. Jest jeszcze jeden powód, by wypróbować 
drogę 
przez Andelain o tej porze roku... jeśli się pospieszymy. Ale nie chcę o tym 
mówić. Sam 
zobaczysz i zachwycisz się, o ile żadna zła przygoda nas wcześniej nie spotka.
Spojrzała na Covenanta nieruchomo, skupiając na nim całą swą wewnętrzną moc. 
Czuł 
się tak, jak wczoraj wieczorem, gdy szukała w nim słabości. Bał się, że na jego 
twarzy 
odkryje ślad zdarzeń tej nocy. Z najwyższym wysiłkiem patrzył jej w oczy.
– Powiedz mi, Thomasie Covenant – odezwała się w końcu. – Czy pójdziesz tam, 
gdzie 
cię poprowadzę?
– Ruszajmy już – odpowiedział, jednocześnie ze wstydem i z ulgą. – Jestem gotów.
– To dobrze.
Kiwnęła głową i ruszyła na wschodni brzeg. Covenant stał jeszcze przez chwilę 
zapatrzony w wodę. Jej cicha skarga zdawała się nabrzmiewać echami, które wołały 
do niego 
z ironią: Czy nie zaskakuje cię moja bezradność? Chmura niepokoju przemknęła mu 
po 
twarzy, lecz opanował się, potarł obrączkę i poszedł za Ariaran. Pozostawił 
Mithil, by dalej 
płynęła swym korytem jak rzeka zapomnienia albo granica śmierci.
Słońce coraz wyżej wznosiło się ponad górami, a Atiaran i Covenant szli na 
północ, w dół 
rzeki, w kierunku otwartych równin. Z początku maszerowali w milczeniu. Od czasu 
do czasu 
Covenant podejmował krótkie wycieczki na wzgórza, gdzie zbierał alianthy. Ich 
smak i 
aromat podobny do brzoskwini, był tak samo wyborny jak poprzednio, a esencja 
soku 
sprawiała, że głód stawał się rozkoszą. Musiał się powstrzymywać, by z żadnego 
krzewu nie 
zerwać wszystkich jagód. Często zbaczał z wytyczonej przez Atiaran ścieżki, by 
napełnić 
żołądek. Potem biegł, by ją dogonić. W ten sposób przeszli ponad milę. Kiedy się 
najadł, 
dolina była wyraźnie szersza. Raz jeszcze odszedł na bok – tym razem do rzeki, 
by się napić. 
Potem zajął miejsce u boku Atiaran.
Coś w wyrazie jej twarzy zdawało się nakazywać milczenie, więc starał się 
uspokoić. 
Później wrócił do tego mechanicznego rytmu kroków, jaki doprowadził go tutaj z 
Haven 
Farm. Atiaran była chyba zdecydowana na trzystumilowy marsz; on nie. Wyczuwał, 
że będzie 
potrzebował wszystkich umiejętności trędowatego, by iść choćby przez jeden dzień 
i nie 
poranić się. W równym rytmie marszu usiłował znaleźć rozwiązanie.
Wiedział, że w końcu musi zdradzić Atiaran to grożące mu szczególne 
niebezpieczeństwo. Może potrzebować pomocy, a na pewno zrozumienia. Ale jeszcze 
nie... 
jeszcze nie. Nie panował nad sobą dostatecznie.
Po pewnym czasie Atiaran zmieniła kierunek, skręcając dalej od rzeki, ku 
wzgórzom na 
północnym wschodzie. Blisko gór wzgórza były strome i rozległe, a Atiaran nie 
trzymała się 
żadnej ścieżki. Za jej plecami Covenant wspinał się i schodził niepewnie po 
kamienistych, 
nierównych zboczach; naturalny układ terenu cały czas próbował zawrócić ich na 
zachód. Od 
ciężaru plecaka już bolała go szyja, a łopatki drgały jak we wstępnej fazie 
skurczu. Wkrótce 
ciężko dyszał i pod nosem przeklinał wybrany przez Atiaran kierunek.
Późnym przedpołudniem, po zejściu z wysokiego wzgórza, Atarian zatrzymała się na 
odpoczynek, choć nie usiadła. Mięśnie Covenanta dygotały po wysiłku; oddychając 
z trudem, 
rzucił się na ziemię.
– Dlaczego nie poszliśmy dookoła? – wysapał, gdy doszedł już trochę do siebie. – 
Na 
północ, obok tych wzgórz, a potem na wschód? Bez tych podejść.
– Z dwu powodów – odparła krótko. – Przed nami jest długa przełęcz prowadząca na 
północ... łatwy marsz, więc oszczędzimy czas. A poza tym... – Rozejrzała się. – 
Poza tym... 
może uda się nam coś zgubić. Od kiedy zeszliśmy z mostu, dręczy mnie lęk, że 
ktoś nas 
śledzi.
– Śledzi? – Covenant drgnął gwałtownie. – Kto?
– Nie wiem. Może szpiedzy Szarego Zabójcy wyszli już na świat. Podobno jego 
najwyżsi 
rangą słudzy, Furie, nie mogą umrzeć, póki on żyje. Nie mają własnych ciał, a 
ich duchy 
wędrują, póki nie znajdą żywej istoty, którą mogą opanować. Dlatego zjawiają się 
w postaci 
ludzkiej lub zwierzęcej, jak zrządzi przypadek. Kalają życie w Krainie. Lecz 
miałam nadzieję, 
że nikt nie pójdzie za nami przez te wzgórza. Odpocząłeś już? Musimy iść.
Poprawiła suknię pod pasami plecaka i ruszyła w dół. Covenant jęknął cicho i 
podążył za 
nią.
Przez całe przedpołudnie z najwyższym wysiłkiem pokonywał zmęczenie. Nogi 
drętwiały 
mu z wyczerpania, a ciężar na plecach tamował oddech. Covenant miał wrażenie, że 
się dusi. 
Nie był przyzwyczajony do takiego wysiłku. Słaniając się pokonywał kolejne 
wzniesienia. 
Raz po raz tylko solidne buty i gruby materiał uchroniły go od ran. Lecz Atiaran 
szła wciąż 
przed nim, płynnie, bez jednego zbędnego ruchu czy fałszywego kroku, i ten widok 
dodawał 
mu sił.
Wreszcie skręciła w długi wąwóz, biegnący ku północy tak daleko, jak tylko 
sięgał 
wzrok. Przypominał rozcięcie w paśmie wzgórz. Środkiem płynął niewielki strumyk, 
więc 
zatrzymali się, by wypić łyk wody, przemyć twarze i odpocząć. Tym razem oboje 
zdjęli 
plecaki i usiedli. Z głośnym jękiem Covenant położył się na wznak i zamknął 
oczy.
Przez chwilę tylko wypoczywał, słuchając, jak chrapliwy oddech uspokaja się i 
wreszcie 
może usłyszeć szept wiatru. Wtedy otworzył oczy i rozejrzał się.
Zobaczył nad sobą wysoką na cztery tysiące stóp Wartownię Kevina.
Ten widok zupełnie go zaskoczył. Covenant usiadł, jakby chciał przyjrzeć się mu 
bliżej. 
Wartownia wznosiła się niedaleko, na południowym wschodzie, i wychylała się z 
urwiska 
niby grożący palec. Z tej odległości skała wydawała się czarna i groźna, 
zawieszona nad 
wąwozem, którym mieli wędrować. Przypominała o Wzgardliwym i o ciemności.
– Tak – odezwała się Atiaran. – To Wartownia Kevina. Tam stał Kevin Niszczyciel 
Krainy, Wielki Lord i powiernik Laski Praw, w prostej linii potomek Bereka 
Półrękiego, 
podczas ostatniej bitwy z Szarym Zabójcą. Tam poznał smak klęski i obłąkanego 
bólu. W 
mroku, który ogarnął jego duszę, on sam, przez wszystkie wieki najpotężniejszy z 
obrońców 
Krainy, nawet on, Wielki Lord Kevin, zaprzysiężony Przyjaciel Ziemi, sprowadził 
profanację, 
na wiele pokoleń koniec wszystkich rzeczy w Krainie. To zły omen, że ty sam się 
tam 
znalazłeś.
Covenant spojrzał na nią i dostrzegł, że Atiaran nie patrzy w górę, na skałę, 
lecz jakby do 
własnego wnętrza, rozważając może, jak bardzo sama zawiodłaby na miejscu Kevina. 
Nagle 
opanowała się i wyprostowała ramiona.
– Nic nie można na to poradzić – stwierdziła. – Nasza droga przez wiele mil 
prowadzi w 
cieniu Wartowni. Musimy ruszać.
Covenant jęknął.
– Chodź – nakazała. – Musimy się spieszyć, bo za późno dotrzemy do celu. Droga 
będzie 
teraz łatwiejsza. Jeśli ci to pomoże, opowiem ci o Krainie.
– Czy nadal ktoś nas śledzi? – spytał Covenant, sięgając po plecak.
– Tego nie wiem. Nie słyszałam i nie widziałam żadnych znaków. Lecz serce mnie 
ostrzega. Wyczuwam zło na naszej drodze.
Krzywiąc się, Covenant zarzucił plecak. Jego także ostrzegało serce, choć z 
innych 
powodów. Tutaj, pod Wartownią Kevina, szum wiatru przypominał uderzenia sępich 
skrzydeł 
gdzieś w oddali... Ułożył pasy na obolałych ramionach i ruszył za Atiaran po 
dnie wąwozu.
Rozpadlina była na ogół prosta i gładka, choć rzadko szersza niż piętnaście 
stóp. Jednak 
mieli dość miejsca obok strumienia, by iść obok siebie. Zatrzymywali się przy 
krzewach 
alianthy, by zjeść po kilka jagód. Tymczasem Atiaran wypełniała niektóre z 
licznych białych 
plam w wiedzy Covenanta o Krainie.
– Trudno o tym opowiadać – zaczęła. – Wszystko jest częścią wszystkiego, a każde 
pytanie, na które potrafię odpowiedzieć, wywołuje trzy nowe, na które odpowiedzi 
nie znam. 
Moja wiedza jest ograniczona do tego, czego wszyscy uczą się szybko przez 
pierwsze lata w 
Loresraacie. Powiem ci jednak tyle, ile zdołam. Synem Bereka o Mężnym Sercu był 
Damelon 
Przyjaciel Gigantów, a jego z kolei Loric Pogromca Podłych, który ukrócił 
rozpasanie 
Demondim i uczynił ich bezsilnymi.
Jej głos stał się dziwnie melodyjny, jak wtedy, gdy śpiewała. Nie podawała 
suchych 
faktów; snuła opowieść niezwykłej wagi dla Krainy i dla niej samej.
– Kevin, którego bardziej z żalu niż gniewu nazywamy Niszczycielem Krainy, był 
synem 
Lorica i po nim został Wielkim Lordem, gdy otrzymał od ojca Laskę Praw. Przez 
tysiąc lat 
Kevin stał na czele Rady. Rozszerzył przyjaźń Ziemi poza wszystko znane do tej 
pory w 
Krainie i zdobył szacunek ludzi. W swych wczesnych latach był mądry, nie tylko 
potężny i 
uczony. Kiedy dostrzegł pierwsze oznaki tego, że pradawny cień nadal żyje, 
zajrzał głęboko 
w przyszłość, a to, co zobaczył, wzbudziło w nim lęk. Dlatego podzielił swą 
mądrość na 
siedem działów...
Mądrości dawnej działów siedem
By strzec Krainy w dzień i w nocy...
i ukrył je tak, by jego wiedza nie zaginęła, nawet gdyby upadli Dawni Lordowie.
Przez wiele, wiele lat Kraina trwała w pokoju. Lecz w tym czasie zjawił się 
Szary 
Zabójca udający przyjaciela. Na pewne sprawy Kevin był ślepy: przyjął 
nieprzyjaciela jak 
sojusznika i uczynił go Lordem. I z tego powodu Lordowie i wszelkie ich dzieła 
zniknęły z 
powierzchni Ziemi. Zdrada Kevina doprowadziła do klęski i profanacji, a Kraina 
przez wiele 
pokoleń leżała zatruta. Lecz kiedy zaczęła się uzdrawiać, przyzywała ludzi, 
żyjących w 
ukryciu na Pustkowiach i wśród urwisk Northronu. Wracali pomału. Mijały lata, a 
gdy domy i 
wsie były już bezpieczne, niektórzy wyruszyli na wędrówkę w poszukiwaniu na wpół 
zapomnianych legend. A kiedy wreszcie pokonali Puszczę Gigantów, dotarli do 
dawnej ziemi 
Morskiej Rubieży. I przekonali się, że Giganci, Skalni Bracia narodu Krainy, 
przetrwali rytuał 
profanacji.
Przerwała na chwilę.
– Wiele pieśni, starych i nowych, sławi wierność Gigantów... i nie bez przyczyny 
– 
mówiła dalej. – Kiedy Giganci dowiedzieli się, że ludzie powrócili, rozpoczęli 
wielką podróż. 
Odwiedzili wszystkie zakątki Krainy, każde Stonedown i Woodhelven. Uczyli 
opowieści o 
klęsce Kevina i odnawiali stare skalne braterstwo. Potem zabrali z sobą tych, co 
chcieli z nimi 
wyruszyć, i zakończyli swą podróż w Revelstone, mieście-zamku, co stoi ponad 
czasem, 
które wykuli ze skały dla Wielkiego Lorda Damelona jako świadectwo łączących ich 
więzi. 
W Revelstone Giganci przekazali ludziom dar. Odkryli Pierwszy Dział, 
fundamentalny 
zestaw początków Mądrości Kevina. Przed ostatnią bitwą powierzył go Gigantom. 
Ludzie 
przyjęli go i zaprzysięgli przyjaźń Ziemi i wierność dla mocy i piękna Krainy. 
Zaprzysięgli 
jeszcze coś: pokój i spokój ducha, który ocali Krainę przed niszczycielskimi 
emocjami, takimi 
jak te, które Kevina doprowadziły do szaleństwa. Było bowiem jasne dla 
wszystkich tam 
zebranych, że moc jest rzeczą straszną, a znajomość mocy przesłania obraz 
mądrości. Kiedy 
spojrzeli na Pierwszy Dział, przelękli się nowej profanacji. Dlatego przysięgli 
opanować 
mądrość, by mogli uleczyć Krainę, i opanować siebie, by nie popaść w gniew i 
rozpacz, które 
Kevina uczyniły najgorszym z wrogów.
Odetchnęła.
– Treść przysięgi zaniesiono do wszystkich ludzi w Krainie i wszyscy ją złożyli. 
Potem 
ci, których dla tego wielkiego dzieła wybrano w Revelstone, zabrali Pierwszy 
Dział do 
Kurash Plenethor, Porażonej Skały, gdzie zniszczenia po ostatniej bitwie były 
największe. 
Nazwali te ziemie Wiernogardem, jako znak obietnicy uleczenia. Tam założyli 
Loresraat, 
miejsce nauki, gdzie starali się odzyskać wiedzę i potęgę Dawnych Lordów, a 
także umocnić 
się w przysiędze pokoju.
Atiaran umilkła. Szli razem z Covenantem w ciszy zakłócanej tylko szumem 
strumienia i 
rzadkimi krzykami ptaków. Przekonał się, że opowieść rzeczywiście pomogła mu 
utrzymać 
tempo. Sprawiła, że w pewnej mierze zapomniał o własnych problemach, nie myślał 
o bólu 
ramion i stóp. Głos Atiaran dodawał mu sił; jej opowieść była jak obietnica, że 
zmęczenie w 
służbie Krainy nie pójdzie na marne.
Po dłuższej chwili poprosił ją, by mówiła dalej.
– Opowiedz mi o Loresraacie.
Zaskoczył go jej pełen goryczy wybuch.
– Chcesz mi przypomnieć, że ze wszystkich ludzi ja najmniej jestem godna, by 
mówić o 
takich sprawach? Ty, Thomas Covenant, Niedowiarek i władca białego złota... czy 
robisz mi 
wyrzuty?
Mógł tylko patrzeć na nią zdumiony, niezdolny do zgłębienia wspomnień długich 
lat 
zmagań, które błyszczały teraz w jej oczach.
– Nie potrzebuję twoich wspominków.
Lecz w chwilę później znowu spojrzała przed siebie, zwracając ku północy swą 
zaciętą 
twarz.
– Teraz naprawdę uczyniłeś mi zarzut – rzekła. – Zbyt łatwo daję się ranić 
sądząc, że cały 
świat wie to, o czym ja wiem tak dobrze. Jako winna, nie wierzę w niewinność 
innych. 
Wybacz mi, proszę. Zasłużyłeś na lepsze traktowanie.
Zanim zdołał odpowiedzieć, mówiła dalej:
– Oto, jak mogę opisać ci Loresraat: stoi w Wiernogardzie, w Dolinie Dwóch Rzek. 
Przybywają tam na studia i po naukę wszyscy, którzy zechcą, i poświęcają się 
przyjaźni 
Ziemi i mądrości Dawnych Lordów. Mimo wielu lat i wysiłków nie opanowali jeszcze 
jej 
całej. Podstawowym problemem jest tłumaczenie, gdyż język Dawnych Lordów różni 
się od 
naszego, zaś słowa w jednym miejscu proste, w innym okazują się trudne. A po 
przetłumaczeniu mądrość trzeba zinterpretować, by potem poznać umiejętności 
niezbędne do 
jej używania. Kiedy... – zająknęła się – kiedy tam studiowałam, strażnicy 
mądrości twierdzili, 
że cały Loresraat nie zgłębił jeszcze olbrzymiej wiedzy Kevina. A wiedza ta jest 
tylko siódmą 
częścią całości, pierwszym z siedmiu działów.
Covenant dosłyszał w jej słowach nieświadome echo pogardliwych słów Foula. 
Zaczął 
słuchać z większą uwagą.
– Najprostsza w tłumaczeniu była mądrość wojenna, sztuka walki i obrony. Lecz 
wiele 
trzeba do niej umiejętności. Część Loresraatu zajmuje się więc wyłącznie tymi, 
którzy chcą 
podążyć drogą miecza i wstąpić do grupy bojowej w Twierdzy Lordów. Lecz za 
naszych 
czasów nie wybuchła żadna wojna i w latach, które spędziłam w Loresraacie, grupa 
bojowa 
liczyła ledwie dwa tysiące mężczyzn i kobiet. Tym samym główne zadanie 
Loresraatu to 
nauczanie i badanie języka i mocy Ziemi. Nowi uczniowie poznają historię Krainy, 
modlitwy, 
pieśni i legendy... wszystko, co wiadomo o Dawnych Lordach i ich walce z Szarym 
Zabójcą. 
Ci, którzy opanują to wszystko, zostają Powiernikami Mądrości. Uczą innych albo 
poszukują 
nowej wiedzy i mocy w Pierwszym Dziale. Wysoka jest cena mistrzostwa, gdyż 
mądrość 
Kevina wymaga wielkiej czystości, zdecydowania, wnikliwości i odwagi. Wielu jest 
takich... 
– dodała, jakby postanowiła nie oszczędzać własnych uczuć – ...którzy nie 
potrafią temu 
sprostać. Ja uległam, gdy to, czego się nauczyłam, wzbudziło lęk w moim sercu. 
Powiernicy 
Mądrości ukazali mi odrobinę tylko złości Szarego Zabójcy. Nie mogłam tego 
znieść, więc 
odrzuciłam swe przeznaczenie i powróciłam do Mithil Stonedown, by służyć ludziom 
tą 
odrobiną wiedzy, jaką poznałam. A teraz, kiedy tak wiele już zapomniałam, 
nadszedł czas 
próby.
Westchnęła głęboko, jakby nie potrafiła pogodzić się z losem.
– Ale nie to jest teraz ważne. W Loresraacie ci, którzy podążą drogą wiedzy i 
opanują 
Miecz i Laskę, którzy zasłużą na miejsce w grupie bojowej i wśród Powierników 
Mądrości i 
którzy nie odejdą, by w samotności realizować swe sny, jak to czynią 
wyzwoleni... te mężne 
serca zyskują miano Lordów i tworzą Radę, która kieruje leczeniem i ochroną 
Krainy. Ze 
swego grona wybierają Wielkiego Lorda, by działał w imieniu wszystkich, jak tego 
wymaga 
mądrość:
By czyste trwało jądro Ziemi Mocy
Laskę ma dzierżyć Wielki Lord...
Kiedy studiowałam w Loresraacie, Wielkim Lordem był Variol, małżonek Tamaranthy, 
syn Pentila. Ale był już stary, nawet jak na Lorda, a Lordowie żyją dłużej od 
innych ludzi. 
Nasze Stonedown od wielu lat nie otrzymywało wieści z Revelstone i Loresraatu. 
Nie wiem, 
kto dzisiaj przewodzi Radzie.
– Prothall, syn Dwilliana – odpowiedział bez namysłu Covenant.
– Ach! – westchnęła Atiaran. – On mnie zna. Jako Powiernik Mądrości uczył mnie 
pierwszych modlitw. Będzie pamiętał, że zawiodłam i nie zaufa mojej misji. – Z 
bólem 
potrząsnęła głową. Po chwili zastanowienia dodała: – A ty wiedziałeś o tym? 
Wiesz 
wszystko. Dlaczego próbujesz wykpiwać skromność mojej wiedzy? To nieładnie.
– Do diabła! – warknął Covenant. Ten zarzut rozbudził w nim gniew. – Wszyscy w 
tym 
piekielnym interesie, ty i... – Nie potrafił się zmusić, by wymówić imię Leny. – 
...wszyscy 
stale uważacie, że jestem jakimś ekspertem. Więc mówię ci, że nie mam pojęcia o 
niczym, 
czego ktoś mi wcześniej nie wytłumaczy. Nie jestem waszym cholernym Berekiem.
Atiaran obrzuciła go spojrzeniem pełnym sceptycyzmu – owocu długich lat 
zwątpienia. 
Poczuł, że musi jakoś wykazać prawdę swych słów. Wyprostował się mimo ciężaru 
plecaka.
– Oto jest wiadomość od Lorda Foula Wzgardliwego: „Powiesz Radzie Lordów i 
Najwyższemu Lordowi Prothallowi, synowi Dwilliana, że ich dni w Krainie potrwają 
najwyżej siedem razy po siedem lat od chwili obecnej. Zanim dopełni się ten 
czas, będę miał 
władzę nad życiem i śmiercią”.
Urwał nagle. Słowa zdawały się zlatywać do wąwozu niby kruki. Poczuł palący 
wstyd 
trędowatego, jak gdyby samą swą obecnością kalał dzień. Na moment otoczyła go 
absolutna 
cisza – ptaki umilkły, jakby coś strąciło je z nieba, a woda w strumieniu 
zdawała się 
znieruchomieć. W południowym upale skórę miał śliską od potu.
Przez moment Atiaran patrzyła na niego, szeroko otwierając oczy.
– Melenkurion abatha! – krzyknęła. – Nie mów tego, póki nie musisz! Nie zdołam 
nas 
ochronić przed takim złem.
Cisza zawibrowała i minęła... Strumień zaszeptał na nowo, a nad ich głowami 
przemknął 
ptak. Covenant niepewną dłonią otarł czoło.
– Więc przestań mnie traktować, jakbym był kimś, kim nie jestem.
– Czy mogę? – spytała posępnie. – Zamykasz się przede mną, Thomasie Covenant. 
Nie 
widzę cię.
Wymówiła słowo „widzę”, jakby oznaczało ono coś, czego on nie pojmował.
– Co to znaczy, że mnie nie widzisz? – spytał kwaśnym tonem. – Stoję przecież 
przed 
tobą.
– Zamykasz się przede mną – powtórzyła. – Nie wiem, czy jest z tobą dobrze, czy 
źle?
Zamrugał niepewnie. Zauważył, że nieświadomie dała mu szansę, by powiedział jej 
o 
swej chorobie. Wykorzystał tę możliwość; był dostatecznie wściekły, by o tym 
mówić.
– Źle, oczywiście. Jestem trędowaty.
Atiaran zbladła, jakby właśnie przyznał się do zbrodni.
– Zatem biada Krainie, gdyż masz pierwotną magię i możesz zgubić nas wszystkich.
– Przestań z tym, dobrze? – Uniósł lewą dłoń. – To tylko obrączka. Przypomina mi 
o 
wszystkim, bez czego muszę teraz żyć. Ma tyle... pierwotnej magii... co kamień.
– Ziemia jest źródłem wszelkiej mocy – szepnęła Atiaran.
Covenant z trudem się powstrzymał, by nie wykrzyczeć swej bezsilności. Mówiła 
tak, 
jakby jego słowa oznaczały coś innego, niż chciał.
– Wróćmy – zaproponował. – Może wyjaśnimy sobie pewne rzeczy. Powiedziałem, że 
źle 
ze mną. Jestem chory. Co to dla ciebie oznacza? Czy nie znacie tu chorób?
Przez sekundę jej wargi formowały słowo „choroby”. Potem wykrzywiły się w nagłym 
lęku, a spojrzenie Atiaran pobiegło ponad ramieniem Covenanta.
Obejrzał się, by sprawdzić, co ją przeraziło. Za sobą nie dostrzegł niczego, 
lecz kiedy 
spojrzał na zachodnią krawędź wąwozu, usłyszał jakiś zgrzyt. Łupki i kamyki 
toczyły się w 
dół.
– Ten, co nas śledził! – krzyknęła Atiaran. – Uciekaj! Biegiem!
Posłuchał bez dyskusji. Odwrócił się i pognał za nią.
Natychmiast zapomniał o swej słabości, ciężarze plecaka i upale. Pędził, widząc 
tylko 
migające pięty Atiaran. Zdawało mu się, że słyszy prześladowcę ścigającego ich 
brzegiem 
wąwozu. Po chwili poczuł, że wysiłek rozrywa mu płuca. Zaczął tracić równowagę. 
Kiedy się 
potknął, niewiele brakowało, by upadł na ziemię.
– Uciekaj! – zawołała Atiaran, lecz on wyhamował i odwrócił się drżący, by 
stanąć 
twarzą w twarz z przeciwnikiem.
Jakaś postać skoczyła przez krawędź i runęła ku niemu. Odstąpił i wzniósł 
ramiona, by 
osłonić się przed wyciągniętą ręką napastnika.
Mijając go w locie, obcy przejechał Covenantowi nożem po palcach. Potem upadł na 
ziemię, przetoczył się, poderwał i stanął plecami do wschodniej ściany. Ostrze 
noża 
wypisywało w powietrzu groźby.
W oczach Covenanta promienie słońca ostro grawerowały cały obraz. Widział 
nierówną 
skalną ścianę i cienie rozciągnięte pod nią jak rozwarta paszcza.
Napastnikiem był potężnie zbudowany młody mężczyzna o ciemnych włosach – z całą 
pewnością Stonedownor, choć wyższy niż większość z nich. Miał kamienny nóż, a na 
rękawach tuniki insygnia rodzinne; ich deseń przypominał skrzyżowane błyskawice. 
Gniew i 
nienawiść wykrzywiały mu twarz, jakby jego czaszka miała za chwilę pęknąć.
– Furia! – ryknął. – Gwałciciel!
Zbliżał się, przesuwając klingę. Covenant musiał ustępować, aż stanął po kostki 
w 
chłodnej wodzie strumienia.
Atiaran zawróciła, ale była zbyt daleko, by wkroczyć między Covenanta i ostrze.
Krew płynęła mu z rany, tętniła w nacięciach i w czubkach palców.
– Triock! – usłyszał rozkazujący okrzyk Atiaran.
Nóż przesuwał się coraz bliżej. Widział go tak wyraźnie, jakby został 
wyrzeźbiony po 
wewnętrznej stronie jego gałek ocznych.
Krew tętniła mu w czubkach palców.
Młody mężczyzna szykował się do śmiertelnego ciosu.
– Triock! Oszalałeś? – krzyknęła znowu Atiaran. – Składałeś przysięgę pokoju!
W czubkach palców?
Poderwał dłoń i spojrzał na nią z niedowierzaniem, lecz mgła zdumienia 
przesłoniła mu 
wzrok. Nie pojmował tego, co się działo.
To niemożliwe, wyszeptał w absolutnym zaskoczeniu. Niemożliwe.
Drętwe, przeżarte trądem palce płonęły bólem.
Atiaran zbliżyła się do obu mężczyzn i stanęła, zrzucając plecak na ziemię. 
Zdawało się, 
że spętała Triocka w straszne więzy; rzucał się dziko.
– Zabij go! To Furia! – warknął, jakby dusił się wściekłością.
– Zakazuję! – krzyknęła Atiaran. Moc tego polecenia uderzyła Triocka jak 
fizyczny cios. 
Zatoczył się do tyłu, potem uniósł głowę i wydał głuchy charkot zawodu i pasji.
Głos kobiety uciął te dźwięki.
– Bądź wierny. Składałeś przysięgę. Czy chcesz pogrążyć Krainę?
Triock zadygotał. Konwulsyjnym ruchem cisnął nóż w ziemię, a klinga wbiła się aż 
po 
rękojeść w grunt u jego stóp.
– On zgwałcił Lenę – syknął młody człowiek, prostując się. – Zeszłej nocy.
Covenant nie pojmował tego. Ból był uczuciem, rozkoszą zapomnianą przez palce. 
Nie 
miał na to odpowiedzi prócz jednej: niemożliwe. Niemożliwe. Nie zauważona krew, 
czerwona i ludzka, spływała po nadgarstku.
Grymas wykrzywił mu twarz. Wokół zbierała się ciemność; atmosfera wąwozu 
kotłowała 
się, nagle pełna bijących skrzydeł, szponów sięgających mu do oczu.
– Niemożliwe – wykrztusił.
Lecz Atiaran i Triock patrzyli tylko na siebie; ich wzrok omijał go, jakby on 
był 
ogniskiem zarazy. Kiedy dotarło do niej znaczenie słów Triocka, kobieta opadła 
na kolana, 
kryjąc twarz w dłoniach. Ramiona jej drżały jak od szlochu, choć nie wydała z 
siebie głosu.
– Znalazłem ją na wzgórzach, kiedy promienie słońca dotknęły równin – mówił z 
goryczą 
Triock. – Obserwowałem ją na zebraniu i nie byłem zadowolony, że ten obcy tak ją 
zaślepił. 
Łamała mi serce myśl, że tak ją poruszył przybysz, o którym nikt niczego nie 
wie. Dlatego 
późną nocą spytałem o nią Trella, twojego męża. Powiedziała mu, że będzie spać u 
przyjaciółki, Terass, córki Annorii. Potem spytałem Terass, lecz nic nie 
wiedziała o zamiarze 
Leny. Padł na mnie cień strachu: od kiedy to ludzie są kłamcami? Całą noc 
spędziłem na 
poszukiwaniach. Znalazłem ją o pierwszym brzasku; suknię miała podartą i była 
zakrwawiona. Chciała uciec przede mną, lecz osłabła z chłodu i zgryzoty. Po 
chwili padła mi 
w ramiona i wyznała, co zrobił ten... ten Furia. Zabrałem ją do Trella, a kiedy 
uspokajał ją, 
odszedłem, by zabić obcego. Zobaczyłem ciebie i poszedłem za tobą, wierząc, że 
również 
masz taki zamiar, że prowadzisz go na wzgórza, by go zabić. A ty chcesz go 
ocalić... jego, 
gwałciciela Leny, twojej córki! W jaki sposób zdeprawował twoje serce? 
Zakazujesz? 
Atiaran, małżonko Trella! Ona była dzieckiem tak pięknym, że mężczyzna, widząc 
ją, płakał 
z zachwytu. A on złamał ją bez pytania i namysłu. Odpowiedz: co mają tu do 
rzeczy 
przysięgi?
Dziki, szalony wir ciemnych skrzydeł przytłaczał Covenanta, aż przyklęknął w 
strumieniu. Obrazy kotłowały się w jego umyśle: wspomnienia z leprozorium, 
lekarze 
mówiący, że nie ma nadziei. Wpadł pod policyjny radiowóz. Poszedł do miasta, by 
zapłacić 
za telefon – zapłacić osobiście.
– To nie mogło się zdarzyć – wyszeptał głosem szorstkim ze zgrozy.
Atiaran wolno podniosła głowę i rozłożyła ramiona, jakby odsłaniała pierś przed 
morderczym ciosem niebios. Ból rzeźbił jej twarz, a oczy stały się mrocznymi 
kraterami 
cierpienia, spoglądającymi na zdeptane człowieczeństwo.
– Trellu, pomóż – tchnęła ledwie dosłyszalnie. Potem jej głos nabrał siły, a 
męka 
sprawiła, że też powietrze wokół niej zdawało się cierpieć. – Biada! Biada 
młodym tego 
świata! Dlaczego tak trudno unieść ciężar nienawiści? Och! Leno, córko moja! 
Wiem, co 
uczyniłaś i rozumiem cię. Oto czyn mężny, godny pochwały i dumy. Wybacz, że nie 
ma mnie 
przy tobie w godzinie próby!
Po chwili spojrzała przytomniej. Wstała niepewnie i zachwiała się.
– Bądź wierny! – powiedziała chrapliwie. – Zakazuję ci zemsty.
– Ma ujść bez kary? – zaprotestował Triock.
– Niebezpieczeństwo zawisło nad Krainą – odparła. – Niech Lordowie wymierzą mu 
karę. – Żądza krwi wyostrzyła ton jej głosu. – Będą wiedzieli, co myśleć o 
przybyszu, który 
napada na niewinną dziewczynę. – Owładnęła nią słabość. – Ta sprawa przekracza 
moje 
możliwości, Triocku. Pamiętaj o przysiędze.
Skrzyżowała ramiona i wplotła palce w liściasty deseń swej sukni, jakby chciała 
ukoić 
ból.
Triock zwrócił się do Covenanta. W jego twarzy coś pękło, rozpadła się i zginęła 
zdolność odczuwania szczęścia i radości.
– Znam cię, Niedowiarku – warknął, jakby rzucał klątwę. – Jeszcze się spotkamy.
A potem odbiegł. Przyspieszył, aż pędził na złamanie karku, wybijając swe 
oskarżenia na 
twardym gruncie. Po chwili dotarł do miejsca, gdzie zachodnia ściana pochylała 
się łagodnie, 
i zniknął wśród wzgórz.
– Niemożliwe – mruknął Covenant. – Absolutnie. Nerwy się nie regenerują.
Ale palce go bolały, jakby je zmiażdżył. Najwyraźniej w Krainie nerwy mogły się 
regenerować. Chciał krzyczeć przeciwko ciemności i zgrozie, ale miał wrażenie, 
że utracił 
panowanie nad swoim gardłem, głosem, nad sobą.
Jak z wielkiej odległości dobiegły go słowa Atiaran.
– Uczyniłeś z mego serca pustynię.
– Nerwy się nie regenerują. – Miał wrażenie, że się dusi. Coś ściskało mu krtań. 
Nie 
potrafił krzyczeć. – Nie mogą.
– Czy to zwalnia cię od winy? – spytała z goryczą. – Czy usprawiedliwia twoją 
zbrodnię?
– Zbrodnię? – To słowo było jak nóż przebijający czarne skrzydła. – Zbrodnię? – 
Krew 
płynęła z ran, jakby był normalnym człowiekiem, choć jej strużka zamierała z 
każdą chwilą. 
Drgnął nagle, zapanował nad sobą. – To boli – jęknął.
Dźwięk tej skargi poruszył go, odepchnął o krok wirującą ciemność. Boli! Ten 
fakt stał 
się mostem nad otchłanią. Ból jest dla zdrowych, dla tych, których nerwy żyją.
To nieprawda. Oczywiście, że nie. To dowodzi... dowodzi, że to tylko sen.
I nagle ogarnęło go pragnienie, by zapłakać. Ale był trędowaty i zbyt wiele 
czasu 
poświęcił na naukę, jak blokować kanały emocji. Trędowaci nie mogą sobie 
pozwolić na żal. 
Dygocąc gorączkowo, zanurzył skaleczoną dłoń w wodzie.
– Ból to ból – burknęła Atiaran. – Jakie znaczenie ma dla mnie twój ból? 
Popełniłeś 
straszny czyn, Niedowiarku... brutalny i okrutny, bez przymusu i namowy. 
Sprawiłeś mi ból, 
jakiego nie zmyje krew ani czas. I Lena, moja córka... Modlę się, by Lordowie 
cię ukarali... 
strasznie ukarali.
Woda była czysta i chłodna. Po chwili zimno zakłuło go w palce, a ból sięgnął aż 
do 
nadgarstka. Wachlarz czerwieni spływał z prądem, lecz zimna woda wkrótce 
zatamowała 
krwotok. Patrzył, jak nurt obmywa mu rany, a ból i strach zmieniały się we 
wściekłość. 
Atiaran była jedyną ludzką istotą, więc warknął na nią:
– Dlaczego miałbym tam iść? To nie ma znaczenia... nic mnie nie obchodzi ta 
wasza 
bezcenna Kraina.
– Na Siedem! – Surowy ton Atiaran zdawał się wykuwać słowa z powietrza. – 
Pójdziesz 
do Revelstone, choćbym miała cię tam zaciągnąć.
Uniósł dłoń i zbadał skaleczenie. Nóż Triocka rozciął ciało jak brzytwa; nie 
było 
nierównych brzegów, gdzie mógłby skrywać się brud utrudniający gojenie. Jednak w 
obu 
środkowych palcach cięcie sięgnęło do kości i wciąż sączyła się z niego krew.
Wstał. Po raz pierwszy od ataku Triocka spojrzał wprost na Atiaran.
Czekała kilka kroków od niego, splatając palce na sercu, jakby te uderzenia 
sprawiały jej 
cierpienie. Przyglądała mu się ze wstrętem. Twarz miała pełną napięcia, ale i 
siły. Uwierzył, 
że jeśli zajdzie potrzeba, przemocą doprowadzi go do Revelstone. Zawstydzała go, 
budziła 
gniew.
Wojowniczo pomachał ręką.
– Potrzebuję bandaża.
Na moment jej spojrzenie stało się groźne, jakby chciała rzucić się na 
mężczyznę. Potem 
jednak opanowała się, zapomniała o swej dumie. Sięgnęła do plecaka, wyjęła pas 
białej 
tkaniny, oderwała właściwą długość i podeszła do rannego. Ostrożnie chwyciła go 
za rękę i 
obejrzała ranę, z satysfakcją kiwnęła głową i ciasno owinęła palce bandażem.
– Nie mam leczącego iłu – oznajmiła. – Ani czasu, żeby go szukać. Ale cięcie nie 
wygląda groźnie i zagoi się czysto.
Kiedy skończyła, wróciła po plecak i zarzuciła go sobie na ramiona.
– Chodź – poleciła. – Straciliśmy dużo czasu.
Nie oglądając się, ruszyła wąwozem.
Przez chwilę pozostał na miejscu, smakując ból palców. W tym bólu czuł jakby 
palącą 
linię – jak gdyby nóż wciąż tkwił w ranie. Ale teraz znał już rozwiązanie. 
Ciemność cofnęła 
się nieco i potrafił rozejrzeć się bez paniki. Mimo to bał się ciągle. Śnił o 
zdrowych nerwach; 
nie zdawał sobie sprawy, jak bliski był załamania. Bezradny, leżący gdzieś bez 
przytomności, 
wpadł w pułapkę kryzysu – kryzysu własnej zdolności przetrwania. By przeżyć, 
będzie 
potrzebował każdej cząstki dyscypliny i zdecydowania, na jaką go stać.
Pod wpływem impulsu schylił się i prawą ręką spróbował wyrwać z ziemi nóż 
Triocka. 
Dwa palce ześliznęły się, gdy szarpnął za rękojeść. Kiedy jednak obluzował 
ostrze, 
popychając je na przemian w tył i do przodu, zdołał je wyciągnąć. Nóż był 
wycięty z 
oszlifowanej, płaskiej kamiennej drzazgi, z rękojeścią owiniętą w skórę dla 
pewniejszego 
uchwytu. Ostrze zdawało się dostatecznie ostre, by się nim golić. Sprawdził na 
lewym 
przedramieniu – gładko ścinało włosy.
Wsunął nóż za pasek. Potem poprawił plecak na ramionach i ruszył za Atiaran.
9. Jehannum
Nim minęło popołudnie, czuł tylko tępy, hipnotyzujący puls bólu. Pasy plecaka 
tamowały 
obieg krwi w rękach, potęgując jego cierpienie. Od mokrych skarpet dostał 
pęcherzy, na które 
palce jego stóp były niewiarygodnie czułe. Znużenie wypełniało mu mięśnie 
ołowiem. Lecz 
Atiaran szła ciągle, z zacięciem. Podążał za nią, jakby ciągnęła go mocą swej 
woli. Ze 
zmęczenia oczy nie widziały już niczego, zatracił poczucie czasu, ruchu, 
wszystkiego prócz 
bólu. Nie zauważył, kiedy zasnął. Poczuł zdziwienie, odległe jakby i bezosobowe, 
gdy ktoś 
obudził go szarpnięciem.
Leżał w półmroku na dnie kanionu. Atiaran podała mu misę gorącego bulionu. Wypił 
oszołomiony. Kiedy opróżnił naczynie, odebrała je i wręczyła mu dużą butlę 
wiosennego 
wina. Łyknął także.
Z głębi żołądka wiosenne wino wyciągało długie, kojące palce, które pieściły i 
rozluźniały obolałe mięśnie, osłabiały je, aż poczuł, że ani chwili dłużej nie 
zdoła zachować 
pozycji siedzącej. Ułożył plecak jak poduszkę i położył się, by znowu zasnąć. 
Ostatnim 
obrazem, jaki zapamiętał, była Atiaran siedząca w cieniu naprzeciwko, po drugiej 
stronie 
naczynia ze skaleningiem. Twarz miała zwróconą ku północy.
Kolejny dzień wstał czysty, chłodny i świeży. Ciemność znikała już z nieba, gdy 
Atiaran 
zdołała wreszcie obudzić Covenanta. Usiadł obolały i potarł twarz, jak gdyby 
zdrętwiała w 
ciągu nocy. Dłuższa chwila minęła, nim przypomniał sobie tę nową czułość 
własnych 
nerwów; rozprostował palce i patrzył na nie, jakby widział je pierwszy raz w 
życiu. Były 
żywe. Żywe.
Odrzucił koc, by odsłonić stopy. Kiedy ścisnął palce w butach, pęcherze 
odpowiedziały 
ostrym bólem. Stopy były równie żywe jak dłonie.
Mdłości skręciły żołądek. Jęknął, pytając siebie, jak długo... jak długo to 
jeszcze potrwa? 
Chyba nie wytrzyma już więcej.
I wtedy uświadomił sobie, że gdy zasypiał, nie był przykryty. To Atiaran musiała 
narzucić na niego koc.
Skrzywił się. By uniknąć jej wzroku, poczłapał sztywno do strumienia i opłukał 
twarz. 
Skąd brała odwagę, by robić dla niego takie rzeczy? Chlapiąc zimną wodą szyję i 
policzki, 
stwierdził, że znowu boi się tej kobiety.
Ale Atiaran nie zachowywała się groźnie. Nakarmiła go, sprawdziła bandaż na 
zranionej 
dłoni, spakowała wszystko – jakby był ciężarem, do którego zdążyła się 
przyzwyczaić. 
Jedynie zmarszczki bezsenności wokół jej oczu i posępnie zaciśnięte wargi 
świadczyły, z 
jakim trudem nad sobą panuje.
Kiedy była już gotowa do drogi, przeprowadził staranną WKS, potem wcisnął 
ramiona w 
pasy plecaka i ruszył za nią wąwozem, jakby jej proste plecy były nakazem nie do 
odrzucenia.
Nim minął dzień, stał się znawcą tych pleców. Nigdy nie proponowały kompromisu, 
ich 
autorytet nie dopuszczał zwątpienia, nie przejawiały nawet cienia współczucia. 
Choć mięśnie 
stężały mu i stały się tak nieczułe jak kość... choć bolesny skurcz ramion 
zmuszał, by garbić 
się pod plecakiem niby kaleka... choć kolejne mile raniły mu stopy, aż kuśtykał 
jak człowiek 
ścigany przez sępy... jej plecy przyzywały go niby ultimatum: maszeruj albo 
popadaj w obłęd 
– nie ma innej alternatywy. Nie mógł odmówić. Atiaran szła przed nim niczym 
postać z 
sennego koszmaru, a on podążał za nią, jakby skrywała klucz do jego egzystencji.
Przed południem wyszli z wąwozu i znaleźli się na porośniętych wrzosem 
wzgórzach, 
wprost na północ od wysokiego groźnego palca Wartowni Kevina. Po zachodniej 
stronie 
widzieli Południowe Równiny. Gdy tylko skończył się kanion, strumień wykręcił w 
tamtym 
kierunku, dążąc ku odległemu ujściu do Mithil. Lecz Atiaran prowadziła Covenanta 
wciąż na 
północ, wybierając krętą drogę wzdłuż urywanych ścieżek i po bezdrożach łąk 
ograniczających wzgórza z prawej strony.
Od zachodu trawiaste równiny porastała gęsto purpurowa w blasku słońca paproć. 
Na 
wschodzie zbocza wzgórz wznosiły się łagodnie kilkaset stóp powyżej wybranej 
przez 
Atiaran ścieżki. Pośrodku rosły wrzosy na przemian z szerokimi łatami trawy. 
Zbocza 
okrywały kwiaty, motyle krążyły wokół gęstych zagajników akacji i kęp wyższych 
drzew – 
dębów i sykomorów, czasem wiązów i złotolistnych drzew podobnych do klonów – 
Atiaran 
nazywała je „Gilden”. Wszystkie barwy: drzew, wrzosu, paproci, alianthy, 
kwiatów, 
nieskończonego lazuru nieba, wibrowały gorliwością wiosny, bujnością i 
obfitością 
odradzającego się świata.
Lecz Covenant nie miał siły, by dostrzegać takie rzeczy. Był ślepy i głuchy od 
zmęczenia, 
bólu i niezrozumienia. Jak pokutnik brnął przez dzień, ponaglany przez Atiaran.
Wreszcie nadszedł wieczór. Ostatnią milę Covenant potykał się niezgrabnie, choć 
nie 
zasnął na stojąco jak wczoraj. A kiedy Atiaran stanęła i zrzuciła plecak, zwalił 
się na trawę 
niby zrąbane drzewo. Lecz przemęczone mięśnie drgały jak w przerażeniu; nie 
potrafił ich 
uspokoić, nie zaciskając rąk. Z tą mimowolną ruchliwością pomógł Atiaran 
wypakowując 
koce, gdy ona przygotowywała kolację. Kiedy jedli, słońce zaszło za horyzontem, 
pokrywając 
równiny pasami cienia i lawendy; a gdy rozbłysły gwiazdy, leżał i patrzył na 
nie, usiłując się 
rozluźnić z pomocą wiosennego wina.
W końcu zapadł w niespokojną drzemkę. Śnił, że brnie przez pustynię, a ironiczny 
głos 
zachęca go, by rozkoszował się świeżością trawy. Ten sam motyw powtarzał się 
obsesyjnie 
raz po raz, aż poczuł, że ocieka wściekłością. Gdy obudziła go jutrzenka, 
powitał ją jak 
obrazę dla swych zdrowych zmysłów.
Stopy mu stwardniały, rana dłoni wygoiła się niemal zupełnie. Ból mięśni 
zanikał, lecz 
nerwy nadal pozostały żywe. Palcami stóp wyczuwał skarpety, czuł powiew bryzy na 
dłoniach. Te niewyjaśnione wrażenia zaczynały budzić złość. Były dowodem 
zdrowia, 
żywotności – pełni, bez której uczył się żyć przez długie, trudne miesiące. 
Wydawały się 
zalewać go falą przerażających implikacji. Wydawały się przeczyć realności 
choroby.
Ale to przecież niemożliwe. Tak albo tak, dyszał gwałtownie. Albo jestem 
trędowaty, 
albo nie. Albo Joan rozwiodła się ze mną, albo nigdy nie istniała. Nie ma 
trzeciego wyjścia.
Zgrzytając zębami z wysiłku, wykrztusił dobrze sobie znaną prawdę: jestem 
trędowaty. 
To tylko sen. Takie są fakty.
Nie mógłby znieść alternatywy. Jeśli śnił tylko, mógł jeszcze zachować rozsądek, 
przetrwać, wytrzymać. Lecz jeśli Kraina jest prawdziwa, rzeczywista... ach, 
wtedy snem była 
długa udręka trądu, a on sam już szalony i bez nadziei.
Każda wiara była lepsza niż to. Lepiej walczyć o normalność, którą przynajmniej 
potrafił 
rozpoznać, niż poddać się „zdrowiu” wykraczającemu poza wszelkie tłumaczenia.
Przez długie mile, wciąż podążając za Atiaran, przeżuwał te myśli, ale wszelkie 
argumenty prowadziły do tych samych wniosków. Tajemnica trądu była jedyną, którą 
potrafił 
tolerować, uznać za fakt. To określało jego reakcje na wszystkie inne kwestie 
wiarygodności.
To sprawiało, że kroczył tuż za plecami Atiaran, jakby był gotów zaatakować ją 
przy 
najmniejszej prowokacji.
Mimo wszystko, dylemat przyniósł mu pewną korzyść. Sama obecność i waga problemu 
stworzyły mur między Covenantem a poszczególnymi lękami i działaniami, które 
zagrażały 
mu wcześniej. Przestały go nękać wspomnienia przemocy i krwi. A bez poczucia 
wstydu 
gniew był możliwy do opanowania, spokojniejszy. Nie zmuszał do buntu przeciw 
nieugiętemu przewodnictwu Atiaran.
Przez cały trzeci dzień nie malał przymus wywierany przez jej bezwględnie 
wyprostowaną postać. W górę i w dół, po zboczach, przez kotlinki, wokół zarośli, 
ciągle 
wzdłuż zachodniej granicy wzgórz, ciągnęła go naprzód wbrew jego zagniewanemu 
umysłowi i opornemu ciału. Lecz wczesnym popołudniem Atiaran zatrzymała się 
nagle i 
rozejrzała, jak gdyby usłyszała odległy krzyk przerażenia. Ten dziwny niepokój 
zaskoczył 
Covenanta, nim jednak zdążył zapytać, Atiaran ruszyła dalej.
Jakiś czas później sytuacja powtórzyła się. Tym razem Covenant dostrzegł, że 
kobieta 
wciąga powietrze, jak gdyby bryza niosła słaby zapach zła. Pociągnął nosem, ale 
nie poczuł 
niczego.
– Co się stało? – zapytał. – Czy znowu ktoś nas ściga?
Nie spojrzała na niego.
– Gdyby był tu Treli... – westchnęła. – Może wiedziałby, czemu Kraina jest tak 
niespokojna.
I bez jakiegokolwiek wyjaśnienia Atiaran ruszyła znowu na północ.
Wieczorem zatrzymała się wcześniej niż zwykle. Późnym popołudniem Covenant 
zauważył, że wypatruje czegoś, jakiegoś znaku w trawie czy na drzewach. Niczego 
nie 
tłumaczyła, mógł więc tylko patrzeć i iść za nią. A potem, bez uprzedzenia, 
skręciła ostro w 
prawo i weszła w płytką dolinkę między dwoma wzgórzami. Musieli przejść 
brzegiem, by 
ominąć porastający ją rozległy gąszcz jeżyn. Kilkaset jardów dalej dotarli do 
szerokiego, 
gęstego zagajnika na wzgórzu po północnej stronie. Atiaran ruszyła dookoła, a 
potem nagle 
zniknęła wśród drzew.
Lekko zdziwiony, Covenant podszedł do miejsca, gdzie stracił ją z oczu. Tam 
zdołał 
wypatrzeć cienką linię ścieżki wiodącej w gąszcz. Musiał odwracać się bokiem, by 
przejść 
tym szlakiem obok niektórych drzew, ale w końcu dotarł do otwartej przestrzeni, 
niby 
komnaty wyrosłej w samym sercu lasu.
Światło sączyło się przez ściany uformowane z młodych drzewek rosnących gęsto 
obok 
siebie w nierównym prostokącie; dmuchał przez nie lekki, cichy wietrzyk. 
Splecione gałęzie i 
liście tworzyły szczelny dach. Komnata była dostatecznie obszerna, by wygodnie 
pomieścić 
troje lub czworo ludzi. Wzdłuż ścian wyrastały trawiaste kopce, jakby posłania. 
W rogu stało 
większe drzewo z pustym pniem, w który wbudowano półki, zastawione naczyniami i 
butelkami z drewna i z kamienia. Miejsce sprawiało wrażenie gościnnego i 
przytulnego.
Kiedy Covenant się rozglądał, Atiaran zrzuciła plecak na jedno z posłań.
– To jest Podróżka – powiedziała nagle. A kiedy zwrócił ku niej wzrok pełen 
pytań, 
westchnęła. – Miejsce odpoczynku wędrowców. Jest tu żywność, napój i sen dla 
wszystkich, 
którzy tędy przechodzą.
Zaczęła badać zawartość półek i Covenant musiał czekać z pytaniami do chwili, 
gdy 
będzie wolna. Kiedy jednak odnowiła zapasy w plecaku i przygotowała kolację, 
usiadł 
zniechęcony. Pomyślał, że dla niego nigdy nie będzie wolna. On z kolei nie miał 
ochoty 
pozostawać w ignorancji. Dlatego po jedzeniu, kiedy Atiaran ułożyła się do snu, 
odezwał się 
możliwie delikatnie:
– Opowiedz mi o tym miejscu. Może kiedyś będę potrzebował tej wiedzy.
Leżała w zapadającym mroku, odwrócona do niego tyłem. Milczała. Zdawało się, że 
czeka na przypływ odwagi. Kiedy się odezwała, jej głos był tylko tchnieniem.
– Pytaj.
Oczekiwanie podrażniło jego niecierpliwość.
– Czy dużo jest takich miejsc?
– Dużo, w całej Krainie.
– Dlaczego? Kto je zbudował?
– Lordowie sprawili, że powstały. Revelstone to tylko jedno miejsce, a ludzie 
żyją w 
wielu... Lordowie szukali sposobu, by pomóc wędrowcom, by ludzie łatwiej mogli 
trafić do 
Revelstone i do siebie nawzajem.
– A kto się nimi opiekuje? Znaleźliśmy świeżą żywność.
Atiaran westchnęła znowu, jakby rozmowa była dla niej ciężkim wysiłkiem. Mrok 
zapadał coraz głębszy i Covenant widział już tylko cienie.
– Pośród nasienia Demondim, które przetrwało Spustoszenie, byli tacy, co z 
wdzięcznością wspominali Lorica Pogromcę Podłych – tłumaczyła Atiaran zmęczonym 
głosem. – Zwrócili się przeciw ur-Podłym i prosili Lordów, by wyznaczyli im 
obowiązek do 
spełnienia, jako pokutę za zbrodnie krewniaków. Te stworzenia, Waynhim, dbają o 
Podróżki. 
Pomagają wyrastać drzewom, dostarczają jedzenia i picia. Jednak kruchy jest 
związek między 
ludźmi i Waynhim. Nie zobaczysz ich. Służą dla własnych powodów, nie z miłości 
do nas. 
Wykonują proste zadania, by odkupić zło wyrządzone swą wielką mocą.
W komorze panowała absolutna ciemność. Mimo irytacji, Covenant czuł senność. 
Zadał 
jeszcze ostatnie pytanie:
– Jak znalazłaś to miejsce? Czy istnieje jakaś mapa?
– Nie ma żadnej mapy. Podróżka jest błogosławieństwem, które wędrowiec przyjmuje 
wdzięcznie, gdy na nie natrafi. To symbol zdrowia i gościnności Krainy. Znajduje 
się je, gdy 
są potrzebne. Waynhim zostawiają znaki w okolicy.
Covenant miał wrażenie, że słyszy w jej głosie ton wdzięczności, kontrastujący z 
niechęcią, z jaką mówiła. Przypomniało mu to o konfliktach, jakie rozdzierały 
jej umysł: 
uczucie własnej słabości wobec Krainy w wielkiej potrzebie... pragnienie, by 
ukarać go, a 
jednocześnie uratować. Zaraz jednak zapomniał o tych problemach – obraz Podróżki 
wypełnił 
jego myśli. Szybko zapadł w sen, otoczony aromatem świeżej trawy.
W nocy zmieniła się pogoda. Ranek wstał posępny pod ciężką pokrywą chmur gnanych 
porywistym wiatrem z północy. Covenant spoglądał na nie marszcząc brwi. Zbudził 
się, nim 
Atiaran go zawołała. Spał mocno w bezpiecznej Podróżce, jednak był zmęczony, 
jakby przez 
całą noc krzyczał sam na siebie.
Kiedy Atiaran przygotowywała śniadanie, wyjął nóż Triocka i przeszukał półki. 
Znalazł 
miseczkę na wodę i małe lusterko. Nigdzie nie dostrzegł mydła – najwyraźniej 
Waynhim 
używali tego drobnego piasku, który pamiętał z domu Atiaran. Przygotował się 
więc na 
golenie bez piany. Nóż Triocka dziwnie leżał w dłoni, budząc nieprzyjemne wizje 
poderżniętego gardła.
By zebrać się na odwagę, obserwował swoje odbicie w lustrze. Włosy miał dziko 
rozwichrzone; ze szczeciną na brodzie przypominał prymitywnego, wulgarnego 
proroka. 
Wargi były ściągnięte i wąskie niby rzeźbione usta wyroczni, a posępne oczy 
zaczerwienione. 
Do całości obrazu trzeba było jeszcze tylko błysku szaleństwa. Wszystko w swoim 
czasie, 
mruknął cicho, przykładając nóż do skóry.
Ze zdziwieniem stwierdził, że ostrze wydaje się śliskie. Gładko ścinało zarost; 
nie musiał 
drapać wielokrotnie. Po chwili był już ogolony, całkiem nieźle jak na tak 
wyglądającą twarz. 
Nie skaleczył się. Ironicznie skinął swemu odbiciu głową, schował nóż do plecaka 
i zabrał się 
do jedzenia.
Wkrótce byli gotowi do dalszej drogi. Atiaran ruchem ręki wskazała mu ścieżkę. 
Zdążył 
przejść kilka kroków, potem zatrzymał się, by spojrzeć, co robi kobieta. 
Wychodząc uniosła 
głowę ku liściastemu sklepieniu i powiedziała cicho:
– Składamy dzięki za Podróżkę. Dar ten zaszczyca nas, a przyjmując go, honor 
czynimy 
ofiarodawcy. Odchodzimy w pokoju.
Po czym ruszyła za Covenantem przez zagajnik.
Wyszli na otwarty teren i zobaczyli nadciągające od północy ciemne chmury, 
Atiaran 
czujnie spojrzała na niebo i wciągnęła w nozdrza powietrze. Zdawało się, że 
nadchodzący 
deszcz budzi w niej niepokój. A ta reakcja sprawiła, że i na Covenancie 
błyszczące od 
piorunów kłęby sprawiły groźne wrażenie. Atiaran odwróciła się i ruszyła ścieżką 
na północ. 
Wtedy dogonił ją.
– Co się stało? – zapytał.
– Zło nadciąga – odparła. – Nie czujesz tego? Kraina jest niespokojna.
– Jakie zło?
– Tego nie wiem – wymruczała tak cicho, że ledwie ją usłyszał. – Cień wisi w 
powietrzu. 
I ten deszcz... Och, Kraino!
– Co takiego dziwnego jest w deszczu? Nie pada u was wiosną?
– Nie z północy – rzuciła przez ramię. – Wiosna Krainy wstaje na południowym 
zachodzie. Nie, ten deszcz nadciąga wprost od Gravin Threndor. Jaskiniowy Upiór, 
który na 
złe odnalazł Laskę, próbuje zapanować nad pogodą. Czuję to. Spóźniliśmy się.
Twardym krokiem podążała naprzeciw szarpiącym porywom wiatru, a Covenant podążał 
za nią.
– Czy ta Laska naprawdę steruje pogodą? – spytał, gdy poczuł na czole uderzenia 
pierwszych kropli deszczu.
– Dawni Lordowie nie używali jej w takich celach. Nie chcieli naginać Krainy do 
swej 
woli. Ale któż może wiedzieć, do czego jest zdolna taka moc?
Wtedy uderzyła burza. Wicher chłostał deszczem, jakby samo niebo chciało ich 
ukarać, 
ukarać wszystkie bezbronne żywe istoty. Zboczami wzgórz spłynęły rwące potoki. 
Wiatr 
szarpał drzewa, przygniatał trawę do ziemi. W jednej chwili Atiaran i Covenant 
zostali 
przemoczeni do suchej nitki i z trudem brnęli przez szalejącą ulewę. Utrzymywali 
kierunek, 
idąc naprzeciw rozszalałym furiom; nie widzieli gruntu. Potykali się na 
nierównych stokach, 
wpadali w głębokie do pasa strumienie, przedzierali się przez zarośla. Zmagali 
się z wichurą, 
jakby była prądem płynącym z rozszalałego piekła, otchłanią pędzącą znikąd 
donikąd. A 
mimo to Atiaran maszerowała wyprostowana, z pełną lekceważenia determinacją. 
Strach, że 
straci ją z oczu, dodawał Covenantowi sił.
Mimo to męczył się szybko. Ostatnim wysiłkiem, od którego zakłuło go w płucach, 
dopędził Atiaran i chwycił ją za ramię.
– Stój! – wrzasnął jej prosto w ucho. – Musimy się zatrzymać!
– Nie! – krzyknęła w odpowiedzi. – Jesteśmy spóźnieni! Nie ośmielę się!
Wśród wycia huraganu ledwie słyszał jej głos. Próbowała się wyrwać, ale mocniej 
chwycił ją za tunikę.
– Nie mamy wyboru! – krzyczał. – Inaczej zginiemy!
Ulewa chłostała go zawzięcie. Niewiele brakowało, by puścił Atiaran. Złapał ją 
drugą 
ręką i przyciągnął do siebie.
– Kryjówka! Musimy się schować!
Przez strugi wody jej twarz przypominała twarz topielca.
– Nigdy! – odpowiedziała. – Nie mamy czasu!
Szarpnęła się, machnięciem ręki wyrwała z uchwytu i przewróciła Covenanta na 
ziemię. 
Zanim zdążył wstać, złapała go za prawą rękę i zaczęła ciągnąć po trawie i 
błocie, wlokąc jak 
martwy ciężar przeciwko sile sztormu. Czyniła to z taką desperacją, że dopiero 
po kilku 
krokach zdołał się podnieść i stanąć na nogach.
Zatrzymał się, a dłoń Atiaran ześliznęła się z jego ręki. Został w tyle.
– Do diabła, musimy stanąć! – krzyknął i skoczył za nią. Wywinęła się jednak i 
niepewnie ruszyła pod wiatr.
Potykając się podążył za nią. Przez kilka długich chwil ślizgał się i przebijał 
przez 
zasłony deszczu, widząc jej nieosiągalne plecy, wściekle pragnął tylko dostać ją 
w swoje ręce. 
Lecz jakieś wewnętrzne źródło dawało jej siłę, z jaką nie mógł się mierzyć; 
szybko tracił 
dystans. Deszcz zalewał go, jakby biegł pod załamującą się falą.
A potem pośliznął się nagle i zjechał po zboczu z ustami pełnymi błota. Podniósł 
głowę; 
Atairan zniknęła w mroku, jakby bała się go, jakby przerażała ją myśl o 
dotknięciu jego ręki.
Covenant wstał z wysiłkiem.
– Niech was piekło pochłonie! – krzyknął, unosząc głowę ku pędzącym chmurom. – 
Nie 
możecie mi tego robić!
Bez ostrzeżenia, gdy narastała w nim wściekłość, tuż obok zajaśniała błyskawica. 
Czuł, 
że piorun trafił go w lewą rękę.
Uderzenie cisnęło go w górę i na prawo. Przez długi czas leżał oszołomiony, 
świadom 
jedynie wybuchu i palącego bólu ręki. Miał wrażenie, że ślubna obrączka stoi w 
płomieniach. 
Gdy jednak doszedł do siebie, na dłoni nie dostrzegł żadnego śladu, a ból 
odpłynął, nim 
zdążył odnaleźć jego źródło.
Potrząsnął głową i usiadł. Niemal natychmiast dostrzegł Atiaran, leżącą na stoku 
dwadzieścia jardów niżej. Nie czuł się zbyt pewnie, ale ostrożnie ruszył w jej 
stronę, całą 
uwagę koncentrując na utrzymaniu równowagi. Atiaran wyraźnie nie odniosła 
żadnych 
obrażeń. Leżała na wznak i mu się przyglądała.
– Co uczyniłeś? – spytała zdumiona, gdy stanął przy niej.
Dźwięk jej głosu zogniskował jego świadomość.
– Ja? Nie zrobiłem... nic – zdołał odpowiedzieć, nie jąkając się przy tym.
Atiaran wstała powoli. Przyjrzała mu się z powagą, choć trochę niepewnie.
– Coś nam pomogło. Widzisz? Burza już cichnie. I wiatr się zmienił: teraz wieje 
tak, jak 
powinien. Gravin Threndor przestał nam grozić. Dziękuj Ziemi, Niedowiarku, jeśli 
nie jest to 
twoim dziełem.
– Oczywiście, że nie moim – mruknął Covenant. – Nie mam władzy nad pogodą.
Tym razem nie był opryskliwy. Zaskoczyło go, że sam nie zauważył zmiany. Atiaran 
uzmysłowiła mu prosty fakt: wiatr odwrócił się i osłabł wyraźnie, deszcz padał 
ciągle, ale bez 
uprzedniej furii. Teraz był to porządny, solidny wiosenny deszcz.
Covenant raz jeszcze potrząsnął głową. Nie rozumiał tego.
– Chodźmy już – powiedziała cicho Atiaran.
Usłyszał w głosie nutę niechętnego szacunku – jakby wierzyła, że to naprawdę on 
pokonał burzę.
– Oczywiście – wymruczał odruchowo i ruszył za nią.
Do wieczora maszerowali w czystym deszczu. Covenanta nie opuszczało uczucie 
otępienia, a wilgoć i chłód były jedynymi bodźcami zewnętrznymi, jakie do niego 
docierały. 
Większa część dnia minęła jakby poza jego świadomością, w jednym długim, mokrym 
starciu 
z zimnem. Pod wieczór zapanował nad sobą na tyle, że ucieszył się, gdy Atiaran 
znalazła 
Podróżkę. Powiesił ubranie, by wyschło przy skaleningu, a sam sprawdził, czy nie 
ma jakichś 
zadrapań na skórze. Wciąż był lekko oszołomiony. Nie potrafił się otrząsnąć z 
dziwnego 
wrażenia, że moc, która odwróciła furię burzy, odmieniła także jego.
Kolejny dzień wstał czysty, rześki i słoneczny. Covenant i Atiaran opuścili 
Podróżkę o 
świcie. Po wczorajszym zmęczeniu Covenant intensywnie odbierał świeżość 
powietrza, iskry 
rosy na trawie, lśnienie wilgoci na wrzosach i upajający aromat skarbojagód. 
Kraina 
zachwycała, jakby właśnie zobaczył ją po raz pierwszy. Jego zmysły niezwykle 
mocno 
reagowały na jej żywotność. Czuł, że widzi wiosnę dojrzewającą wśród drzew, 
trawy i 
kwiatów, widzi ożywienie ptaków, wącha nowe pączki i czyste powietrze.
Nagle Atiaran stanęła i rozejrzała się niespokojnie. Grymas niesmaku i lęku 
wykrzywił jej 
twarz, gdy głęboko wciągnęła do płuc powietrze. Czujnie odwracała głowę, jakby 
usiłowała 
zlokalizować źródło zagrożenia.
Covenant poszedł za jej przykładem i niemal natychmiast rozpoznał, że 
rzeczywiście w 
powietrzu jest coś niedobrego, fałszywego. To wrażenie nie pochodziło z 
najbliższej okolicy 
– zapach drzew, ziemi i kwiatów, bujne aromaty dnia po deszczu... wszystko było 
takie, jakie 
być powinno. Coś jednak czaiło się daleko za nimi, coś nieprzyjemnego, nie na 
miejscu, 
nienaturalnego. Instynktownie pojmował, że to zapach zła – odór świadomej złej 
woli.
W chwilę później wiatr zmienił kierunek i odór zniknął. Jednak wzmocnił 
wrażliwość 
Covenanta; przez kontrast podniósł świadomość witalności wszystkiego dookoła. 
Covenant 
intuicyjnie zrozumiał przemianę, jaka się w nim – czy dla niego – dokonała. W 
jakiś zupełnie 
niepojęty sposób jego zmysły zaczęły dostrzegać nowe wymiary. Patrzył na trawę, 
czuł jej 
świeży zapach... i widział zieleń, budzącą się do życia. Przeniósł spojrzenie na 
pobliski krzew 
alianthy i oszołomiło go wrażenie mocy i zdrowia.
Jego myśli zawirowały po omacku, aż nagle zogniskowały się na obrazie zdrowia. 
Widział zdrowie, czuł naturalną sprawność i żywotność, słyszał prawdziwe 
bogactwo wiosny. 
Zdrowie wokół niego było tak widoczne, jakby sam duch Krainy stał się dotykalny. 
Jakby 
Covenant niespodziewanie przeszedł do innego wszechświata. Nawet Atiaran, która 
zdziwiona przyglądała się jego oczarowaniu, była najoczywiściej zdrowa, choć jej 
życie 
komplikowały niepokój, zmęczenie, ból i determinacja.
Do diabła, pomyślał. Czy mój trąd też jest dla niej tak oczywisty? Więc dlaczego 
nie 
rozumie...? Odwrócił się, szukając jakiegoś sposobu, by sprawdzić jej i swoje 
oczy. Po chwili 
dostrzegł pod szczytem niedalekiego wzgórza drzewo Gilden. Coś z nim było nie w 
porządku. 
Pod każdym względem, który potrafił zdefiniować i określić, wydawało się 
normalne i 
zdrowe. Jednak budziło wrażenie wewnętrznej zgnilizny, niespodziewanego ciosu 
zgryzoty. 
Wskazał na nie i zapytał Atiaran, co widzi.
– Nie należę do lillianrill – odparła z powagą. – Ale potrafię rozpoznać, kiedy 
umiera 
Gilden. Jakieś nieszczęście trafiło to drzewo w samo serce. Czy przedtem nie 
dostrzegałeś 
takich rzeczy?
Pokręcił głową.
– Więc jak może żyć ten świat, z którego przybyłeś?
Była poruszona samą myślą o tym, że istnieje miejsce, gdzie samo zdrowie nie 
jest 
dostrzegalne.
Covenant wzruszył ramionami. Miał ochotę zapytać wprost, dowiedzieć się, co 
Atiaran 
widzi u niego. Ale zaraz przypomniał sobie jej słowa: Zamykasz się przede mną. 
Teraz 
zrozumiał, o co jej chodziło, a to zrozumienie sprowadziło ulgę. Nikt nie mógł 
zajrzeć w 
intymną głębię jego choroby. Był bezpieczny.
Skinął na północ, a kiedy Atiaran ruszyła, z rozkoszą podążył za nią. Na długi 
czas 
zatracił się w widoku tego zdrowia.
Stopniowo, w miarę jak dzień podążał przez popołudnie do rozpłomienionego, 
wspaniałego wieczoru, przyzwyczaił się do widoku barw i kształtów zdrowia. 
Jeszcze dwa 
razy jego nozdrza pochwyciły ulotny zapach zła, ale nie znalazł go nigdzie w 
pobliżu 
strumienia, nad którym Atiaran postanowiła rozbić obóz. Ta nieobecność dawała 
nadzieję na 
spokojny sen.
Ale nie wiadomo czemu, cudowny sen o zdrowej duszy i pięknie zmienił się w 
koszmar, 
w którym bezcielesne duchy ukazywały się wstrętne, zepsute i pełne wzgardy. 
Covenant 
ucieszył się z przebudzenia, cieszyło go nawet ryzyko golenia bez lustra.
Szóstego dnia zapach zła unosił się stale, coraz silniejszy w miarę, jak szli 
coraz dalej na 
północ. Przelotny, wiosenny deszczyk zmoczył im ubrania, ale nie wypłukał 
zapachu zła z 
powietrza. Odór potęgował niepokój, budził lęk, aż Covenant miał wrażenie, że 
ktoś wznosi 
ostry nóż nad jego sercem.
Wciąż jednak nie potrafił umiejscowić, określić tego zapachu. Atakował go on zza 
bukietu trawy, wonnych paproci i alianthy, zza urody zielonych wzgórz, niby 
smród 
gnijącego ciała tuż poza zasięgiem nozdrzy.
Wreszcie nie mógł dłużej znosić tego w milczeniu. Dogonił Atiaran.
– Czujesz to? – zapytał.
– Tak, Niedowiarku – odparła ciężko, nie patrząc na niego. – Czuję. I zaczynam 
pojmować.
– Co to znaczy?
– To znaczy, że idziemy prosto w niebezpieczeństwo. Nie spodziewałeś się tego?
Niech to piekło pochłonie, pomyślał Covenant i inaczej sformułował pytanie:
– Ale skąd się to bierze? Jaka jest tego przyczyna?
– Skąd mogę wiedzieć? – burknęła. – Nie jestem wyrocznią.
Covenant z trudem powstrzymał się od gniewnej odpowiedzi. Opanował złość.
– Więc co to jest?
– To morderstwo – odparła zimno Atiaran i przyspieszyła kroku, by oddalić się od 
niego. 
Nie proś, żebym zapomniała, zdawały się mówić jej plecy, kiedy naburmuszony 
ruszył w ślad 
za nią. Lodowaty strach przesunął się odrobinę bliżej jego serca.
Po południu czuł wyraźnie, że jego percepcja zła wyostrza się niemal z każdym 
krokiem. 
Przebiegał wzrokiem po zboczach, jakby w każdej chwili oczekiwał znaleźć tam 
źródła tego 
zapachu. Odczuwał ból zatok, wciąż narażonych na wstrętny odór. Ale niczego nie 
zauważył 
– niczego prócz drogi wybieranej przez Atiaran, poprzez zagłębienia, kotlinki i 
wysunięte 
ramiona wzgórz; niczego prócz zdrowych drzew, zarośli i zielonej trawy, 
przepychu 
ziemskiej wiosny; niczego prócz zawieszonej w powietrzu coraz silniejszej groźby 
czegoś 
niedobrego. Groźba była dojmująca i przewidywał niejasno, że jej przyczyna 
będzie godna 
rozpaczy.
Wrażenie ciągle narastało. Aż nagle niespodziewane napięcie mięśni na plecach 
Atiaran 
ostrzegło Covenanta na sekundę przed tym, nim syknęła na niego, by stanął. 
Właśnie minęła 
wzgórek i mogła spojrzeć w ukrytą za nim dolinę. Zamarła na moment, pochyliła 
się i 
patrzyła czujnie. A potem ruszyła biegiem.
Covenant natychmiast popędził za nią. W trzech krokach dopadł miejsca, gdzie się 
zatrzymała. Dalej, na dnie dolinki, wyrastał zagajnik podobny do małej wysepki 
na szerokiej 
łące. Nie dostrzegł niczego niezwykłego. Lecz powonienie przynaglało go, a 
Atiaran co sił w 
nogach biegła w stronę zagajnika.
Stanęła tuż przed linią drzew, po wschodniej stronie. Rozglądała się gorączkowo 
z 
wyrazem grozy i nienawiści, jakby chciała wejść w zagajnik, ale nie miała 
odwagi. A potem 
krzyknęła głośno, przerażona:
– Waynhim? Melenkurion! Na Siedem, co za zbrodnia!
Kiedy Covenant stanął u jej boku, patrzyła na drzewa jakby w bezgłośnym krzyku. 
Dłońmi zasłaniała usta, a ramiona jej drżały.
Covenant od razu dostrzegł wąską ścieżkę wiodącą do zagajnika. Pod wpływem 
impulsu 
wszedł między drzewa. Po pięciu krokach znalazł się na otwartej przestrzeni, 
podobnej do 
innych Podróżek. Tutaj komora była okrągła, ale miała takie same trzy ściany, 
sklepienie ze 
splecionych gałęzi, łóżka i półki.
Te ściany były zbryzgane krwią, a na samym środku ktoś leżał.
Covenant wstrzymał oddech, widząc, że ta postać nie jest człowiekiem.
Miała człekopodobną sylwetkę, choć z nienaturalnie wydłużonym torsem i krótkimi, 
równej długości kończynami, co wskazywało, że istota ta może bez trudu 
przyjmować 
pozycję wyprostowaną lub biegać na czworakach. Za to jej twarz była zupełnie 
obca. Długa, 
giętka szyja łączyła bezwłosą głowę z tułowiem. Para szpiczastych uszu sterczała 
u szczytu 
czaszki, wąskie usta przypominały nacięcie na skórze. I brakowało oczu. Zaś 
pośrodku twarzy 
tkwiły dwa szerokie nozdrza otoczone grubą, gąbczastą membraną. Poza tym głowa 
była 
gładka.
Długi, żelazny kolec przekłuwał pierś istoty, przyszpilając ją do ziemi.
Komora tak intensywnie cuchnęła przemocą, że po kilku oddechach Covenant miał 
wrażenie, że się dusi. Chciał uciekać. Był trędowaty – nawet martwe stworzenia 
były dla 
niego niebezpieczne. Zmusił się jednak, by stanąć bez ruchu i przeanalizować swe 
wrażenia. 
Kiedy zobaczył tę istotę, najpierw pomyślał, że Kraina pozbyła się czegoś 
obrzydliwego. 
Jednak po chwili nos i oczy wyprowadziły go z błędu. Zło, atakujące zmysły, 
płynęło z 
zabójstwa... z kolca, nie z ofiary. Skóra zabitego miała barwę zniszczonego 
zdrowia; ten 
stwór był naturalny, słuszny; był częścią życia Krainy.
Krztusząc się fetorem mordu, Covenant zawrócił i uciekł.
Kiedy wypadł na słońce, Atiaran była już daleko na północy, niemal na skraju 
doliny. Nie 
potrzebował zachęty, by pospieszyć za nią; do szpiku kości pragnął, by znaleźć 
się jak 
najdalej od sprofanowanej Podróżki. Biegł, jakby mordercze kły chwytały go za 
nogi.
Przez resztę dnia z ulgą zostawiał za sobą kolejne mile. Nienaturalny zapach 
słabł z 
wolna, chociaż nie opadł poniżej pewnego poziomu. Gdy zmęczenie i mrok zmusiły 
ich do 
rozbicia obozowiska, był pewien, że najgorsze jeszcze ich czeka... że zabójca 
Waynhim 
kroczy przed nimi na północ. Atiaran podzielała chyba to przekonanie; zapytała, 
czy potrafi 
używać noża, który niesie ze sobą.
Przez długi czas nie mógł zasnąć.
– Czy nie powinniśmy... go pogrzebać? – zapytał w końcu Atiaran.
Odpowiedziała cicho ze swego łoża, skrytego w cieniu skaleningu:
– Nie podziękowaliby nam za to. Sami się zajmą swoim krewniakiem. Boję się 
jednak, że 
mogą zerwać umowę z Lordami... z tego powodu.
Ta myśl wzbudziła u Covenanta dreszcz, którego nie potrafił wytłumaczyć. Przez 
pół 
nocy leżał bezsennie pod ironicznie zimnymi gwiazdami.
Kolejny dzień przyniósł mniejsze porcje jedzenia. Atiaran planowała odnowienie 
zapasów w Podróżce, więc teraz nie mieli już wiosennego wina i tylko resztki 
chleba i mięsa.
Głód im nie groził – w okolicy obficie rosły skarbojagody. Musieli jednak 
wyruszyć bez 
ciepłej strawy, która by ich pokrzepiła po zimnej, niespokojnej nocy. Musieli 
też podążyć w 
tym samym kierunku, co zabójca Waynhim. Covenant maszerował gniewnie poprzez 
świt, 
jakby przeczuwał, że zbrodnia była sygnałem przeznaczonym dla niego. Po raz 
pierwszy od 
kilku dni pozwolił sobie na myśli o Droolu i Lordzie Foul. Wiedział, że obaj 
byliby zdolni do 
zamordowania Waynhim, nawet bez żadnego powodu. A Wzgardliwy z pewnością 
wiedział, 
gdzie się teraz znajdują.
Dzień minął jednak bez żadnych złych przygód. Wyraźny, nieustający niepokój w 
powietrzu nie narastał, a aliantha rosła wszędzie w obfitości. Wraz z 
odległością opadał też 
gniew Covenanta. Rozluźnił się, kontemplując wizję zdrowia wokół siebie; w 
nieustającym 
zachwycie spoglądał na drzewa, na wspaniałe dęby i pełne godności wiązy, na 
kojąco 
szerokie konary Gilden, cudownie filigranowe mimozy, giętkie pędy akacji – i 
odwieczne, 
spokojne sylwetki wzgórz jak zmorzone snem głowy spoczywające na miękkiej ziemi 
Zachodnich Równin. Takie rzeczy nadawały nowy sens pulsowi życia i stałości: 
pnący pęd i 
nieruchoma skała Krainy. W porównaniu z nimi zostawiona za plecami śmierć 
wydawała się 
zarówno nieistotna wobec rozległej obfitości życia na wzgórzach, jak i podła 
niby 
okrucieństwo wyrządzone dziecku.
Następnego ranka Atiaran zmieniła kierunek marszu i skręciła nieco na wschód. 
Coraz 
dalej zagłębiali się w pasmo wzgórz. Podążali krętym szlakiem, trzymając się 
dolin. A kiedy 
słońce opadło tak nisko, że wschodnie zbocza okrył cień, zobaczyli przed sobą 
Niebotyczne 
Woodhelven.
Już z daleka Covenant mógł się przyjrzeć nadrzewnej wiosce na skraju szerokiej 
polany. 
Ocenił, że drzewo ma prawie czterysta stóp wysokości i dobre trzydzieści 
szerokości u 
podstawy. Żadna gałąź nie wyrastała z pnia poniżej trzydziestu czy czterdziestu 
stóp nad 
ziemią, ale potem nagle wyciągały się potężne, poziome konary, tworzące zarys 
półowalu ze 
spłaszczonym wierzchołkiem. Korona drzewa była tak gęsta, że listowie kryło 
większą część 
wioski. Covenant zauważył drabiny wzdłuż pnia i miał wrażenie, że w 
rozgałęzieniach 
konarów dostrzega kształty domostw. Jeśli wśród liści poruszali się jacyś 
ludzie, byli tak 
dobrze zamaskowani, że nie zdołał ich wypatrzyć.
– To Niebotyczne Woodhelven – oznajmiła Atiaran. – Dom ludu lillianrill, jak 
Mithil 
Stonedown jest domem ludu rhadhamaerl. Byłam tu kiedyś, w drodze powrotnej z 
Loresraatu. 
Woodhelvenninowie są gościnni, choć nie pojmuję ich drzewnej mądrości. Pozwolą 
nam 
wypocząć i nakarmią, może też pomogą. Mówi się przecież „Idź do rhadhamaerl po 
prawdę, a 
do lillianrill po radę”. A wielce potrzebuję teraz rady. Chodź.
Poprowadziła Covenanta przez łąkę, do podstawy wielkiego drzewa. Musieli podejść 
od 
strony północno-zachodniej i tam znaleźli spory otwór w pustym pniu. Wewnętrzna 
komora 
nie była duża – mieściła tylko wąskie, kręte schody. Powyżej pierwszego grubego 
konaru był 
następny otwór, a dalej w górę prowadziły drabiny.
Widząc je, Covenant zadrżał na wspomnienie dawnego lęku wysokości, niemal 
zapomnianego od dnia próby na stopniach Wartowni Kevina. Nie chciałby wspinać 
się po 
tych drabinach.
Jak się jednak okazało, nie było to konieczne. Otwór w pniu zamykała ciężka, 
drewniana 
krata i nie zauważył nikogo, kto mógłby ją odsunąć. Zresztą całe drzewo zdawało 
się nazbyt 
ciche i ciemne, by mogło służyć ludziom za siedzibę. Zapadał zmierzch, a 
przecież żadne 
światło z okien nie przełamywało cienia, żadne okrzyki nie zakłócały ciszy.
Covenant spojrzał na Atiaran i zauważył jej zdziwienie. Oparła dłonie na prętach 
kraty.
– To zły znak, Thomasie Covenant. Kiedy byłam tu ostatnio, widziałam dzieci na 
łące i 
ludzi na schodach, ale żadnej kraty u bramy. Coś się tu zmieniło. A jednak nie 
wyczuwam 
wielkiego zła. Nie bardziej niż w każdym innym miejscu po drodze.
Odstąpiła o krok i uniosła głowę.
– Hej! W Niebotycznym Woodhelven! – zawołała. – Jesteśmy wędrowcami, ludźmi z 
Krainy! Daleka jest nasza droga i mroczna przyszłość! Co się z wami stało? – A 
kiedy nikt 
nie odpowiedział, dodała rozdrażniona: – Odwiedziłam was już kiedyś! W owych 
dniach 
mówiło się, że gościnność Woodhelvenninów nie ma sobie równych! Czy taka jest 
wasza 
przyjaźń dla Krainy?
Nagle usłyszeli z tyłu lekki szelest. Odwrócili się, stając twarzą w twarz z 
siedmioma czy 
ośmioma mężczyznami uzbrojonymi w gładkie, drewniane sztylety. Atiaran i 
Covenant 
cofnęli się instynktownie. Mężczyźni postąpili do przodu.
– Czas zmienia znaczenie przyjaźni – oświadczył jeden z nich. – Widzieliśmy 
ciemność i 
słyszeliśmy złe wieści. Nie możemy ufać obcym.
W dłoni mówiącego zapłonęła pochodnia. Poprzez jej płomień Covenant po raz 
pierwszy 
zobaczył Woodhelvenninów. Byli wysocy, szczupli i zwinni, o jasnych włosach i 
oczach. 
Nosili płaszcze w barwach lasu, a ściśle przylegający do skóry materiał nie 
zaczepiał o 
gałęzie. Każdy z mężczyzn trzymał ostry sztylet z polerowanego drewna, lśniącego 
słabo w 
blasku pochodni.
Covenant nie wiedział, co robić, lecz Atiaran obciągnęła płaszcz i odparła z 
godnością:
– Mnie możecie. Jestem Atiaran, małżonka Trella, z Mithil Stonedown. A to Thomas 
Covenant, Niedowiarek i posłaniec z wieścią dla Lordów. Przybywamy w przyjaźni i 
potrzebie, szukając bezpieczeństwa i pomocy. Nie wiedziałam, że wasze zwyczaje 
każą brać 
wędrowców w niewolę.
Człowiek z pochodnią wystąpił i skłonił się z powagą.
– Kiedy się o tym upewnimy, poprosimy was o przebaczenie. Do tego czasu jednak 
musicie pójść ze mną do miejsca, gdzie zostaniecie sprawdzeni. Widzieliśmy 
niezwykłe 
znaki, a teraz widzimy ich więcej. – Skinął na Covenanta. – Nie popełnimy błędu 
ani w 
zaufaniu, ani w zwątpieniu. Czy pójdziecie ze mną?
– Dobrze – westchnęła Atiaran. – Ale nie tak by was powitano w Mithil Stonedown.
– Niech Stonedwonorzy pokosztują naszych kłopotów, nim potępią naszą ostrożność. 
A 
teraz idźcie za mną.
Covenant zawahał się. Nie był przygotowany na wspinaczkę w ciemności wokół 
niebotycznego drzewa. Nawet w dzień byłoby to trudne, kiedy widziałby, co robi. 
Serce biło 
mu jak młot na samą myśl o podjęciu takiej próby. Odsunął się od Atiaran.
– Nie ma mowy – oświadczył.
Nim zdążył zareagować, dwaj ludzie chwycili go pod ręce. Próbował się wyrwać, 
ale 
trzymali mocno. Pociągnęli go do światła i przez chwilę patrzyli na jego dłonie 
– obrączkę na 
lewej i bliznę na prawej – jakby był upiorem.
– Prowadźcie go – warknął człowiek z pochodnią.
– Nie! – wrzasnął Covenant. – Nie rozumiecie! Nie radzę sobie z wysokością! 
Spadnę! – 
A kiedy nadal ciągnęli go do wejścia, krzyknął: – Niech was piekło! Chcecie mnie 
zabić?!
Mężczyźni zatrzymali się natychmiast. Usłyszał kilka okrzyków, ale nic nie 
rozumiał, 
ogarnięty paniką.
– Jeśli nie wspinasz się dobrze, nie będziemy cię zmuszać do wspinaczki – rzekł 
przywódca.
W chwilę później obok Covenanta opadł koniec liny. Dwaj inni mężczyźni 
natychmiast 
związali mu ręce w nadgarstkach. Zanim uświadomił sobie, co zamierzają, lina 
naprężyła się i 
pociągnęła go w górę jak worek nieszczęść.
Zdawało mu się, że słyszy protest Atiaran, choć nie był tego pewien. Jęcząc 
bezgłośnie 
„Niech to diabli!” napiął mięśnie i zapatrzył się w ciemność. Nie widział, kto 
wciąga linę; w 
słabnącym blasku pochodni zdawała się ona ciągnąć w nieskończoność, a to 
przeraziło go 
jeszcze bardziej.
Potem światło w dole zniknęło.
Cichy szelest liści był znakiem, że dotarł do poziomu pierwszych gałęzi. 
Dostrzegł żółty 
blask wpadający przez otwór studni pnia. Lecz lina ciągnęła go wyżej, ku górnym 
poziomom 
wioski.
Nerwowe ruchy rozkołysały go i co chwilę ocierał się o liście. Jednak był to 
jego jedyny 
kontakt z drzewem. Nie widział świateł, nie słyszał głosów. Czarne kształty 
potężnych 
konarów przesuwały się wolno, jakby lina wciągała go do nieba.
Wkrótce ramiona pulsowały mu bólem, a ręce zdrętwiały zupełnie. Zadzierając 
głowę do 
góry, Covenant spoglądał w bezświetlną grozę i jęczał, jakby się roztapiał: 
„Niech to piekło! 
Auu!”
Nagle, bez żadnego ostrzeżenia, ruch ku górze ustał. Nim zdążył się przygotować, 
zapłonęła pochodnia. Wisiał na jednym poziomie z trójką mężczyzn stojących na 
gałęzi. W 
nagłym rozbłysku światła wydali mu się zupełnie podobni do napastników na dole; 
tyle że 
jeden miał na głowie niewielki wieniec z liści. Pozostali dwaj przez chwilę 
przyglądali się 
Covenantowi, potem chwycili go za koszulę i przyciągnęli do swojej gałęzi. Gdy 
tylko 
dotknął stopami solidnego konaru, lina zawisła luźno i mógł opuścić ręce.
Dłonie miał nadal związane, ale spróbował pochwycić któregoś z mężczyzn, 
odzyskać 
równowagę, obronić się przed upadkiem. Ramiona miał jak martwe; nie potrafił 
nimi 
poruszać. Ciemność rozciągała się pod nim niby głodna bestia. Dysząc ciężko, 
Covenant 
skoczył ku mężczyznom; chciał ich zmusić, by go ocalili. Chwycili go szorstko. 
Nie chciał 
stanąć na własnych nogach i musieli go wciągnąć po konarze. Wreszcie dotarli do 
szerokiego 
otworu w pniu. Drzewo wydrążono, by utworzyć sporą dziuplę. Covenant ciężko 
opadł na 
podłogę, drżąc cały od gwałtownej ulgi.
Wkrótce wokół niego zaczął się ruch. Nie zwracał na to uwagi. Oczy miał 
zamknięte; 
koncentrował myśli na solidnej twardości podłogi, na bólu krwi powracającej do 
jego rąk. 
Bolały strasznie, ale wytrzymał ból w milczeniu, zaciskając zęby. Po chwili 
poczuł już 
mrowienie dłoni, a palce zdawały się ciężkie i gorące. Zgiął je, rozczapierzył: 
Ognie 
piekielne! Krew i piekło! – mruczał przez zęby w rytm dzikich uderzeń serca. 
Otworzył oczy.
Leżał na wygładzonym drewnie, pośrodku miriadów koncentrycznych słojów pnia. 
Słoje 
budziły wrażenie, że cała komora ogniskuje się właśnie na nim, że on leży na 
środku tarczy. 
Ramiona miał jeszcze bezwładne, ale zmusił je, by uniosły go do pozycji 
siedzącej. Potem 
obejrzał swe dłonie. Lina otarła mu nadgarstki, ale nie krwawiły.
Dranie!
Podniósł głowę i rozejrzał się.
Komora miała jakieś dwadzieścia stóp szerokości i zajmowała chyba całe wnętrze 
pnia. 
Jedynym otworem był ten, przez który go wciągnęli. Na zewnątrz panowała 
ciemność, choć 
sam pokój jasno oświetlały umocowane na ścianach pochodnie, które płonęły bez 
dymu i 
chyba wcale się nie wypalały. Gładkie ściany błyszczały jak wypolerowane, ale 
strop, bardzo 
wysoko nad podłogą, był z surowego, nietkniętego narzędziami drewna.
Wokół Covenanta stało pięciu Woodhelvenninów: trzech mężczyzn, między nimi ten z 
wieńcem liści na głowie, i dwie kobiety. Wszyscy mieli na sobie podobne, 
przylegające do 
ciała płaszcze, choć w różnych kolorach, i wszyscy byli wyżsi od Covenanta. 
Mając wrażenie, 
że zagrażają mu swym wzrostem, Covenant podniósł się wolno, wyprostował i zsunął 
z 
ramion plecak.
Po chwili do komory wszedł mężczyzna, który dowodził napastnikami pod drzewem i 
przyprowadził Atiaran. Nic się jej chyba nie stało, choć była zmęczona i 
przybita, jak gdyby 
wspinaczka i nieufność nadwyrężyły jej siły. Kiedy dostrzegła Covenanta, stanęła 
obok niego.
– Tylko dwoje, Soranalu? – spytała jedna z kobiet.
– Tak – odpowiedział dozorca Atiaran. – Obserwowaliśmy dobrze. Nie było nikogo, 
kiedy tych dwoje przechodziło przez południową łąkę. Nasi zwiadowcy nie widzieli 
żadnych 
obcych na wzgórzach.
– Zwiadowcy? – powtórzyła Atiaran. – Nie wiedziałam, że są potrzebni wśród ludu 
Krainy.
Kobieta wystąpiła o krok do przodu.
– Atiaran, małżonko Trella – zaczęła. – Ludzi z Mithil Stonedown znamy od 
naszego 
powrotu do Krainy w nowej erze. Są między nami tacy, którzy pamiętają twoją 
wizytę u nas. 
Umiemy poznać naszych przyjaciół i cenimy twoją przyjaźń.
– W jaki więc sposób zasłużyliśmy na takie przyjęcie? – chciała wiedzieć 
Atiaran. – 
Przybyliśmy szukając przyjaciół.
Kobieta nie odpowiedziała wprost.
– Ponieważ wszyscy jesteśmy ludem Krainy – rzekła – i ponieważ 
niebezpieczeństwo, 
jakie nam grozi, grozi wszystkim, spróbuję złagodzić cierń naszej 
nieuprzejmości, tłumacząc 
ci przyczyny naszych działań. My, w tej komorze serca drzewa, jesteśmy 
Strzegącymi 
Niebotycznego Woodhelven, przywódcami naszego ludu. Ja jestem Llaura, córka 
Annamar. 
A oto... – skinieniem głowy wskazywała kolejno wszystkich obecnych – Omournil, 
córka 
Mournil, Soranal syn Thillera, Padrias syn Milla, Malliner syn Veinnina, i 
Baradakas, 
Hirebrand z lillianrill. – Ostatni z przedstawionych nosił wieniec z liści. – To 
my podjęliśmy 
decyzję, by nie okazywać zaufania. Wyjaśnię, z jakich przyczyn. Widzę, że się 
niecierpliwisz. 
– Ton goryczy dodał szorstkości jej słowom. – No cóż, nie będę cię nużyć 
opowieścią o 
duszącym wichrze, który wiał nad nami od czasu do czasu, od strony Gravin 
Threndor. Nie 
będę opisywać wściekłych burz, pokazywać ci ciała trójskrzydłego ptaka, co padł 
na szczycie 
naszego Woodhelven, ani dyskutować prawdziwości pogłosek o mordzie, jakie do nas 
dotarły. Na Siedem! Są pieśni gniewu, które powinny być wyśpiewane... ale ja nie 
będę ich 
teraz śpiewać. Powiem ci tyle: nie wszyscy słudzy Szarego Zabójcy są martwi. 
Wierzymy, że 
wśród nas pojawił się Furia.
Dźwięk tego imienia niósł groźbę; Covenant rozejrzał się nerwowo, próbując 
zlokalizować zagrożenie. Przez moment nie rozumiał, o czym mowa. Natychmiast 
jednak 
dostrzegł, że Atiaran zesztywniała, słysząc słowa Llaury – widział drgający 
splot mięśni jej 
szczęk, czuł jej narastający lęk, choć się nie odzywała – i wtedy pojął. 
Woodhelvenninowie 
bali się, że on i Atiaran mogą być Furiami.
– To śmieszne – burknął bez zastanowienia.
Strzegący zignorowali go. Po krótkiej przerwie Soranal podjął opowieść Llaury.
– Dwa dni temu, pod wysokim słońcem popołudnia, kiedy nasi ludzie zajęci byli 
sztuką i 
pracą, a dzieci bawiły się w górnych konarach drzewa, do Niebotycznego 
Woodhelven 
przybył obcy. Dwa dni wcześniej ostatnia burza z Góry Gromu załamała się nagle i 
ucichła... 
Dlatego w dniu, gdy przybył, serca nasze były spokojne. Myśleliśmy, że bitwa, o 
której nie 
mieliśmy pojęcia, skończyła się zwycięstwem Krainy. Obcy wyglądał jak 
Stonedownor i 
oświadczył, że ma na imię Jehannum. Powitaliśmy go z gościnnością, która jest 
szczęściem 
całej Krainy. Nie widzieliśmy żadnych powodów, by wątpić w jego słowa, choć 
dzieci 
uciekały przed nim z krzykiem i płaczem. Wstyd na nasze głowy: młodzi widzieli 
lepiej od 
dorosłych.
Przerwał na chwilę.
– Obcy przeszedł między nami z ponurymi uwagami i wzgardą na ustach, drwiąc 
złośliwie z naszych kunsztów i obyczajów. A my nie umieliśmy mu odpowiedzieć. 
Wspominaliśmy jednak o pokoju i przez cały dzień nie uczyniliśmy niczego. 
Tymczasem 
aluzje Jehannuma zmieniły się w otwarte przepowiednie zguby. W końcu wezwaliśmy 
go do 
komory serca Drzewa, na spotkanie ze Strzegącymi. Wysłuchaliśmy słów, jakie 
chciał nam 
powiedzieć, słów pełnych złośliwej uciechy i podłości wobec Krainy. Wtedy oczy 
nasze 
spojrzały głębiej i zaproponowaliśmy mu próbę lomillialor.
– Znasz lomillialor, Atiaran? – Po raz pierwszy głos zabrał Barakas. – To Święte 
Drewno, 
podobne do orcrestu rhadhamaerl. Pochodzi z Jedynego Drzewa, z którego wykonano 
Laskę 
Praw.
– Ale nie mieliśmy szansy przeprowadzenia próby – podjął Soranal. – Kiedy 
Jehannum 
zobaczył Święte Drewno, wyrwał się nam i uciekł. Ścigaliśmy go, ale zaskoczył 
nas. Byliśmy 
nazbyt pełni spokoju, nieprzygotowani na takie zło... a prędkość jego dalece 
większa była od 
naszej. Umknął nam i oddalił się ku wschodowi. – Westchnął. – W ciągu jednego 
dnia, który 
minął od tego czasu, zaczęliśmy na nowo uczyć się sztuki obrony Krainy.
– Wysłuchałam was – odparła po chwili milczenia Atiaran. – Wybaczcie mój gniew: 
przemawiałam w pośpiechu i w niewiedzy. Z pewnością jednak widzicie teraz, że 
nie 
jesteśmy przyjaciółmi Szarego Zabójcy.
– Wiele widzimy w tobie, Atiaran, małżonko Trella – potwierdziła Llaura, 
wpatrując się 
czujnie w Stonedownorkę. – Wiele cierpienia i wiele odwagi. Ale twój towarzysz 
jest jakby 
przed nami zamknięty. Może będziemy musieli uwięzić tego oto Thomasa Covenanta.
– Melenkurion! – syknęła Atiaran. – Nie próbujcie nawet! Czy nic nie wiecie? Nie 
patrzeliście na niego?
Pomruk ulgi rozległ się wśród Strzegących, pomruk podkreślający wielkie 
napięcie. 
Soranal podszedł do Atiaran i w powitalnym geście wyciągnął prawą rękę dłonią do 
góry.
– Patrzeliśmy... patrzeliśmy i słyszeliśmy. Ufamy ci, Atiaran, małżonko Trella. 
Wypowiedziałaś słowo, na które nie powoła się żaden Furia, próbujący ocalić 
towarzysza.
Chwycił ją pod ramię i odciągnął od Covenanta, dalej od centrum komory.
Bez Atiaran obok siebie, Covenant poczuł się nagle bezbronny. Po raz pierwszy 
pojął, jak 
bardzo uzależnił się od jej obecności, jej przewodnictwa, jej wsparcia. Nie miał 
jednak ochoty 
obojętnie słuchać gróźb. Uniósł się lekko na palcach, gotów do skoku w każdym 
kierunku; 
badał wzrokiem twarze ludzi, obserwujących go spod lśniących ścian komory.
– Jehannum przepowiedział wiele rzeczy – oznajmiła Llaura. – Ale szczególnie o 
jednej 
musimy ci powiedzieć. Mówił, że straszliwe zło wcielone w podobieństwo Bereka 
Półrękiego 
szło ku nam przez wzgórza od południa. I oto... – wyciągnęła blade ramię w 
stronę 
Covenanta, a głos jej wzniósł się groźnie – oto ktoś absolutnie obcy Krainie, z 
połową prawej 
dłoni, na lewej noszący pierścień z białego złota. Bez wątpienia niosący wieści 
dla Lordów: 
wieści o zgubie!
– Nie próbujcie go sądzić – odezwała się Atiaran, prosząco, ale z naciskiem. – 
Wspomnijcie Przysięgę. Nie jesteście Lordami. A groźne słowa mogą być 
ostrzeżeniem, nie 
przepowiednią. Czy zaufacie słowom Furii?
Baradakas wzruszył ramionami.
– My nie osądzamy wiadomości. Tego człowieka chcemy poddać próbie.
Sięgnął za siebie i wydobył gładki, drewniany pręt długości trzech stóp, 
dokładnie obrany 
z kory. Delikatnie i z szacunkiem chwycił go w samym środku.
– To jest lomillialor.
Kiedy to powiedział, drewno zalśniło, jakby jego wyraźne słoje były wilgotne od 
rosy.
Co to ma znaczyć, do diabła, myślał Covenant. Próbował przygotować się na to, co 
mogło 
nadejść.
Lecz Hirebrand zaskoczył go całkowicie. Baradakas machnął prętem i rzucił go 
Niedowiarkowi.
Covenant uskoczył i prawą dłonią pochwycił lomillialor. Miał jednak za mało 
palców, by 
szybko złapać; pręt wyśliznął mu się i upadł na podłogę ze stukiem, który w 
martwej ciszy 
wydał się nienaturalnie głośny.
Na moment wszyscy zamarli, jakby chłonąc znaczenie tego, co zobaczyli. Potem 
Strzegący oznajmili chórem, tonem tak ostatecznym, jakby wygłaszali wyrok 
śmierci.
– Święte Drewno go odrzuca. To on jest złem w Krainie.
10. Święto Wiosny
Jednym płynnym ruchem Baradakas wyrwał spod płaszcza maczugę i uniósł ją, 
ruszając 
na Covenanta. Ten zareagował instynktownie. Zanim Hirebrand zdążył przyskoczyć, 
schylił 
się i lewą ręką chwycił lomillialor. Gdy Baradakas zamachnął się maczugą, 
Covenant uderzył 
go prętem w ramię.
W fontannie iskier maczuga rozpadła się w drzazgi, a Baradakas poleciał do tyłu 
jak po 
eksplozji.
Łokieć Covenanta wibrował energią uderzenia, a jego palce straciły czucie. Pręt 
zaczął 
wyślizgiwać się mu z dłoni. A on patrzył na niego, myśląc: Co do diabła?
Zaraz jednak opanował się, widząc nieme zdumienie Strzegących i bezwładne ciało 
Hirebranda na podłodze.
– Sprawdzić mnie? – wychrypiał. – Dranie.
Chwycił pręt prawą dłonią, pośrodku, jak przedtem Baradakas. Lśniące drewno 
sprawiało 
wrażenie śliskiego, jakby wyciekało mu spomiędzy palców, choć naprawdę nawet nie 
poruszyło się. Covenant ścisnął je mocniej i zmierzył wzrokiem Strzegących. 
Próbował 
zawrzeć w tym spojrzeniu cały gniew wzbudzony powitaniem, jakie mu zgotowali.
– Może raz jeszcze wytłumaczycie mi, w jaki sposób to coś mnie odrzuca?
Soranal i Llaura stali po bokach Atiaran, zaś Malliner naprzeciw nich, pod 
ścianą. 
Omournil i Padrias pochylali się nad powalonym Hirebrandem. Kiedy Covenant 
obserwował 
ich ponuro, Atiaran przemówiła:
– W dawnych wiekach, kiedy Najwyższy Lord Kevin ufał jeszcze Szaremu Zabójcy, 
przekazał mu bezcenne dary orcrestu i lomillialor. Legenda głosi, że dary te 
szybko zaginęły, 
lecz póki Szary Zabójca miał je w posiadaniu, nie odrzuciły go. To możliwe, by 
pogarda 
wzięła przebranie prawdy. Może pierwotna magia silniejsza jest od prawdy.
Dziękuję bardzo! Covenant rzucił jej niechętne spojrzenie. Czemu chcesz mi 
zaszkodzić?
– Tak mówi opowieść – odparła słabym głosem Llaura. – My jednak jesteśmy 
zaledwie 
Woodhelveninami, nie Lordami. Takie sprawy przekraczają nasze zdolności. Nigdy 
jeszcze 
za pamięci naszego ludu test prawdy nie uderzył w Hirebranda z lillianrill. Jak 
mówi pieśń? 
„...ocali albo zgubi Ziemię”. Miejmy nadzieję, że za nasz brak zaufania nie 
spotka nas 
potępienie. – W geście powitania wyciągnęła drżącą rękę. – Witaj, Niedowiarku! 
Wybacz 
nasze zwątpienie i bądź pozdrowiony w Niebotycznym Woodhelven.
Przez moment gorzka riposta zawisła na wargach Covenanta. Jednak, gdy spojrzał w 
oczy 
kobiety, dostrzegł w nich szczere przeprosiny. To stłumiło gniew.
– Nie ma o czym mówić – mruknął, wciąż niepewny własnych uczuć.
Llaura i Soranal skłonili się oboje, jak gdyby przyjął jej przeprosiny. Potem 
spojrzeli na 
wstającego niezgrabnie Baradakasa. Ocierał rękami twarz, jakby pokrywały ją 
pajęczyny, 
zapewnił jednak Omournila i Padriasa, że nie stała mu się żadna krzywda. Z 
wyrazem 
podziwu i konsternacji skłonił się przed Covenantem.
Covenant odpowiedział sztywnym pochyleniem głowy. Nie czekał na prośbę 
Hirebranda; 
sam wręczył mu lomillialor, zadowolony, że pozbywa się tego niepokojącego, 
śliskiego 
ciężaru.
Baradakas przyjął pręt i uśmiechnął się krzywo, jakby to drewno było świadkiem 
jego 
porażki. Potem wsunął je pod płaszcz.
– Niedowiarku – powiedział z uśmiechem. – Nasza obecność nie jest tutaj 
potrzebna. Nie 
jadłeś jeszcze, a zmęczenie podróżą ciąży ci bardzo. Czy przyjmiesz gościnę w 
mym domu?
Zaproszenie zdziwiło Covenanta. Wahał się przez chwilę, niepewny, czy może 
zaufać 
Hirebrandowi. Baradakas zdawał się spokojny i przyjazny, lecz jego uśmiech 
wyrażał więcej 
niż przeprosiny Llaury. Natychmiast jednak Covenant uświadomił sobie, że jeśli 
problem 
polega na zaufaniu, będzie bezpieczniejszy z samym Hirebrandem, niż ze 
wszystkimi 
Strzegącymi naraz.
– Jestem zaszczycony – oświadczył chłodno.
Hirebrand skłonił się.
– Przyjmując dar, honor czynisz ofiarodawcy.
Spojrzał na pozostałych, a kiedy z aprobatą kiwnęli głowami, odwrócił się i 
wyszedł z 
komory serca Drzewa.
Covenant rzucił okiem na Atiaran, ale ona już rozmawiała cicho z Soranalem. Nie 
zastanawiając się dłużej, ruszył za Baradakasem na szeroki konar.
Noc nad olbrzymim drzewem przetykana była światełkami – ogniskami domowymi 
Woodhelveninów. Rozjaśniały one drogę daleko w dół pośród gałęzi, lecz nie 
sięgały gruntu. 
Covenant odruchowo chwycił Baradakasa za ramię.
– To niedaleko – uspokoił go Hirebrand. – Do góry na najbliższy konar. Będę 
szedł tuż za 
tobą. Nie spadniesz.
Klnąc pod nosem, Covenant schwycił szczeble drabinki. Chciał zawrócić, schronić 
się w 
stabilnej komorze serca Drzewa, ale powstrzymały go duma i gniew. A szczeble 
zdawały się 
pewne, jakby same lepiły się do palców. Kiedy Baradakas uspokajająco położył mu 
dłoń na 
plecach, Covenant niezgrabnie ruszył w górę.
Zgodnie z obietnicą, gałąź wyrastała całkiem blisko. Po chwili Covenant stanął 
na 
szerokim konarze, który rozdzielał się kilka kroków od pnia, a w rozwidleniu 
stał dom 
Baradakasa. Trzymając gospodarza za ramię, dla zachowania równowagi, Covenant 
dotarł do 
wejścia i przekroczył próg, jakby wniosło go do wnętrza westchnienie ulgi.
Znalazł się w przytulnym, dwupokojowym domku o ścianach uplecionych z gałęzi. 
Tworzyły one mury zewnętrzne, część podłogi, a nawet ściankę działową między 
pokojami. 
Sufit był kopułą z pędów i liści. Wzdłuż ściany pierwszego pokoju do środka 
wrastały 
szerokie gałęzie jak stołki, naprzeciw stało posłanie. Panowała ciepła, czysta 
atmosfera, aura 
wiedzy, którą Covenant uznał za odrobinę niepokojącą. Przypominała, że Hirebrand 
może 
być niebezpieczny.
Gdy Covenant rozglądał się po pokoju, Baradakas umieścił pochodnie w każdej ze 
ścian; 
zapalił je, rozcierając nad nimi ręce i szepcząc coś niedosłyszalnie. Potem 
wyszedł do drugiej 
izby i wrócił z tacą obciążoną chlebem i serem, wielką kiścią winogron i 
drewnianym 
dzbanem. Postawiwszy tacę na małym, trójnożnym stoliku, skinął na Covenanta.
Widok jedzenia uświadomił Covenantowi, że jest głodny. Od dwóch dni żywił się 
jedynie 
alianthą. Baradakas skłonił się nad strawą, po czym usiadł. Idąc za przykładem 
gospodarza, 
Covenant układał między kromkami chleba ser i winogrona, obficie popijając 
posiłek 
wiosennym winem. Przez długą chwilę milczał, bez reszty zajęty jedzeniem.
Nie zapomniał jednak, czyim jest gościem, ani co się wydarzyło.
Baradakas pozostawił dzban i sprzątnął resztki posiłku.
– A teraz, Niedowiarku – powiedział, gdy wrócił – w jaki jeszcze sposób mogę ci 
służyć?
Covenant łyknął wiosennego wina, po czym odparł tonem tak obojętnym, na jaki 
tylko 
mógł się zdobyć:
– Odpowiadając mi. Niedawno gotów byłeś rozłupać mi czaszkę. I miałem wrażenie, 
że 
to... to Święte Drewno solidnie tobą potrząsnęło. Dlaczego więc mnie zaprosiłeś?
Baradakas zawahał się, niepewny, ile powinien zdradzić. Potem z drugiego pokoju 
przyniósł gładką, sześciostopową laskę. Usiadł na posłaniu. Mówiąc, polerował 
miękką 
ściereczką gładkie drewno.
– Wiele jest przyczyn, Thomasie Covenant. Potrzebowałeś miejsca na nocleg, a mój 
dom 
stoi bliżej komory serca Drzewa niż inne. To ważne dla kogoś, kto nie lubi 
wysokości. Ani ty, 
ani ja nie jesteśmy niezbędni w dyskusji o radzie i pomocy, jaka odbędzie się 
wieczorem. 
Atiaran zna Krainę; powie o waszej podróży wszystko, co powinno zostać 
powiedziane. 
Soranal i Llaura potrafią udzielić wszelkiej pomocy, o jaką poprosi.
Covenant spoglądał na zajęte pracą dłonie Hirebranda, na jego jasne, przenikliwe 
oczy, i 
miał wrażenie, że rozpoczął się dalszy ciąg próby. Że lomillialor był zaledwie 
jej początkiem. 
Jednak wiosenne wino stłumiło lęki i obawy; rozluźniło napięcie. Nie czuł 
niepokoju.
– Mów dalej – poprosił spokojnie.
– Chciałem też, by moje zaproszenie posłużyło za przeprosiny. Byłem gotów cię 
skrzywdzić, a takie pogwałcenie Przysięgi Pokoju wymaga zadośćuczynienia. Gdybyś 
okazał 
się sługą Szarego Zabójcy, wystarczyło cię uwięzić. Rana mogła pozbawić Lordów 
możliwości przesłuchania cię. Zatem postąpiłem niesłusznie. Błąd mój stał się 
tym większy, 
że podniosłeś lomillialora, jego ogień uderzył we mnie. Mam nadzieję naprawić 
swoją 
pomyłkę.
Covenant widział szczerość Hirebranda, lecz poczucie, że jest badany, jeszcze 
się nasiliło.
– Nadal nie odpowiedziałeś na moje pytanie – oświadczył, patrząc w oczy 
Baradakasa.
– Czy są jeszcze inne powody? Co we mnie widzisz?
– Wciąż mnie badasz – warknął Covenant.
Hirebrand wolno skinął głową.
– Może. Może rzeczywiście. – Wstał i oparł koniec laski o podłogę, by starannie 
dokończyć jej polerowania. – Spójrz, Thomasie Covenant, zrobiłem dla ciebie 
laskę. 
Zaczynając, wierzyłem, że będzie moja. Dziś wiem, że jest inaczej. Weź ją. 
Będzie ci służyć, 
kiedy zawiedzie pomoc i rada. – A widząc pytający wzrok gościa, dodał: – Nie, to 
nie jest 
Święte Drewno. Ale przyda się ci mimo to. Pozwól, że ci ją ofiaruję.
Covenant potrząsnął głową.
– Dokończ próbę.
Nagle Baradakas podniósł laskę i mocno uderzył o podłogę. Przez chwilę cały 
konar 
dygotał jak smagany wichurą; mniejsze gałęzie stukały o ściany, a cały dom 
kołysał się niby 
kawałek drewna na wzburzonej fali. Covenant sądził już, że drzewo pada i z 
lękiem uchwycił 
się stołka. Jednak zamęt ucichł niemal natychmiast. Baradakas wbił w Covenanta 
spojrzenie 
swych jasnych oczu.
– Wysłuchaj mnie zatem, Niedowiarku – szepnął. – Żaden test prawdy nie jest 
mocniejszy niż ten, co go przeprowadza. A ja poczułem twoją moc. Nigdy w 
historii lillianrill 
nie zdarzyło się, by Święte Drewno uderzyło Hirebranda. Jesteśmy przyjaciółmi, 
nie wrogami 
Jedynego Drzewa. Jednak wobec ciebie słaby jestem jak dziecko. Mimo wszelkich 
prób, 
mógłbyś być Szarym Zabójcą we własnej osobie, przybyłym po to, by w popiół 
zmienić 
wszystko, co żyje w Krainie.
– To śmieszne – burknął Covenant, rozdrażniony sugestią.
Baradakas przystąpił bliżej i wbił przenikliwe spojrzenie w oczy Covenanta. Ten 
cofnął 
się. Czuł, że Hirebrand bada te zakamarki umysłu, które wolałby chronić, zamknąć 
w ukryciu. 
Co ma do mnie ten drań Foul? Nie prosiłem przecież, żeby być jego chłopcem na 
posyłki.
Nagle Baradakas szeroko otworzył oczy i zatoczył się do tyłu, jakby dostrzegł 
niewiarygodną potęgę. Zatrzymał się przy łóżku, usiadł i przez chwilę obserwował 
swoje 
drżące dłonie, ściskające laskę.
– To prawda – stwierdził niepewnie. – Może pewnego dnia będę dość mądry, by 
wiedzieć, na czym można polegać. Potrzebuję czasu, by to zrozumieć. Ufam ci, 
przyjacielu. 
W ostatecznej próbie nie zostawisz nas na pewną śmierć. Proszę. – Znowu podał mu 
laskę. – 
Czy nie przyjmiesz mojego daru?
Covenant nie odpowiedział od razu. Drżał także. Musiał się najpierw opanować.
– Dlaczego? – zapytał już spokojnie. – Dlaczego mi ufasz?
Oczy Hirebranda błysnęły, jakby miał się rozpłakać. Odpowiedział jednak z 
uśmiechem:
– Jesteś człowiekiem, który zna wartość piękna.
Covenant przyglądał mu się przez chwilę, po czym odwrócił wzrok. Poczuł 
niezwykłe 
zawstydzenie: wobec ufności Baradakasa był nieczysty, zbrukany. Zaraz jednak 
zesztywniał. 
Idź przed siebie. Przeżyj. Co ma do tego zaufanie? Szorstkim gestem wyciągnął 
rękę i przyjął 
laskę.
Sprawiała wrażenie nieskazitelnie czystej, jakby z miłością i poświęceniem 
wytoczono ją 
z najzdrowszego drewna. Covenant chwycił ją mocno i obejrzał uważnie, jak gdyby 
mogła 
mu ofiarować niewinność, której mu brakowało.
Po krótkiej chwili ziewnął szeroko. Zdziwił się. Nie zdawał sobie sprawy, jak 
bardzo jest 
zmęczony. Usiłował stłumić znużenie, lecz wysiłek wywołał tylko następne 
ziewnięcie.
Baradakas zareagował uśmiechem. Wstał z posłania i wskazał je Covenantowi.
Covenant nie zamierzał zasypiać, lecz kiedy tylko się położył, całe wypite 
niedawno 
wiosenne wino uderzyło mu do głowy. Miał wrażenie, że dryfuje z wiatrem w 
gałęziach 
drzew. Po krótkiej chwili już spał głęboko.
Spał mocno, niepokojony tylko wspomnieniem przenikliwych, badawczych oczu 
Hirebranda i uczucia, że lomillialor wyślizguje mu się z palców, choć zaciskał 
je z całej siły. 
Kiedy obudził się rankiem, bolały go ramiona, jak gdyby przez całą noc siłował 
się z aniołem.
Otworzył oczy i zobaczył Atiaran. Siedziała naprzeciw i czekała. Zauważyła, że 
już nie 
śpi, wstała i podeszła bliżej.
– Chodźmy, Thomasie Covenant – powiedziała. – Straciliśmy już świt dnia.
Covenant przyglądał się jej przez chwilę. Dostrzegł w jej twarzy głęboki cień 
wyczerpania. Domyślił się, że większą część nocy spędziła na rozmowie ze 
Strzegącymi. 
Wyglądała jednak na spokojniejszą, jakby ukoiło ją to, co powiedziała i 
usłyszała. Jasne 
spojrzenie jej oczu było niemal optymistyczne. Może zyskała nadzieję.
Pochwalał wszystko, co mogło łagodzić jej wrogość. Zeskoczył z posłania, jakby 
podzielał ten optymizm. Mimo obolałych ramion czuł się dziwnie odświeżony, jak 
gdyby 
aura Woodhelven oddziaływała dobroczynnie, by zesłać mu wypoczynek. Dziarskimi 
ruchami obmył twarz, wytarł się grubym ręcznikiem liści, potem sprawdził, czy 
nie ma 
żadnych skaleczeń i poprawił ubranie. Na trójnogim stoliku leżał bochenek. 
Covenant 
odłamał kawałek – był to chleb i mięso zapieczone razem. Przeżuwając wyjrzał 
przez okno.
Atiaran stanęła obok. Razem patrzyli między konarami na północ. Widzieli rzekę 
płynącą 
niemal dokładnie na wschód, a dalej wzgórza sięgające aż po horyzont. Jednak nie 
tylko rzeka 
oddzielała je od pasma, wzdłuż którego wędrowali od opuszczenia Mithil 
Stonedown. Ziemia 
na drugim brzegu zdawała się falować w porannym słońcu, jakby płynęła przez 
mieliznę... jak 
gdyby właśnie tam tajemna skała Krainy marszczyła powierzchnię, ukazując się 
tym, którzy 
potrafią ją dostrzec. W Woodhelven na wysokości Covenant miał uczucie, że widzi 
coś, co 
przewyższa nawet jego nową percepcję.
– Tam... – Atiaran mówiła cicho, jakby opisywała miejsce święte. – Tam jest 
Andelain. 
Hirebrand dobrze wybrał sobie dom, by mieć taki widok. Tam Mithil płynie na 
wschód, nim 
znowu skręci ku północy, w stronę Gravin Threndor i Lekkoduszy. A dalej leżą 
Wzgórza 
Andelain, kojący serca skarb Krainy. Och, Covenancie, ich widok dodaje mi 
odwagi. Soranal 
wskazał mi ścieżkę, która spełni może moje najdroższe marzenia... Jeśli ruszymy 
prędko i 
szczęście będzie nam sprzyjać, może zobaczymy coś, co zmieni w mądrość wiele 
mych 
błędów. Musimy iść. Jesteś gotów?
Nie, pomyślał Covenant. Nie na wspinaczkę po tym drzewie. Jednak kiwnął głową. 
Atiaran przyniosła jego plecak. Kiedy wyszła z domu Hirebranda na szeroki konar, 
Covenant, 
nie zważając na ból ramion, wsunął ręce w pasy. Potem chwycił laskę – dar 
Baradakasa – i 
przygotował się na skręcenie karku podczas zejścia z Woodhelven.
Od pnia dzieliły go trzy, najwyżej cztery kroki, ale zamarł, gdy spojrzał w 
dwustustopową 
otchłań. Wahał się, a pierwsze zawroty głowy szturmowały mu umysł. Kiedy tak 
stał w 
drzwiach domu Hirebranda, usłyszał wołania młodych głosów i zobaczył dzieci 
biegające 
wśród gałęzi w górze. Jedna ich grupa ścigała drugą i w zabawie dzieci 
przeskakiwały z 
konaru na konar tak śmiało, jakby upadek niczym nie groził.
W chwilę później dwoje dzieci, chłopiec i dziewczynka, zeskoczyło z gałęzi 
biegnącej 
dwadzieścia stóp wyżej. Wylądowali na konarze tuż przed Covenantem. Dziewczynka 
goniła 
chłopca, ten jednak odskoczył zwinnie i skrył się za obcym.
– Bezpieczny! Goń kogoś innego! Jestem bezpieczny!
– Jest bezpieczny – powtórzył odruchowo Covenant.
Dziewczynka zaśmiała się, udała, że podchodzi, a potem pobiegła za innym 
towarzyszem 
zabawy. Chłopiec natychmiast rzucił się do pnia i wspiął po drabince.
Covenant odetchnął głęboko, mocno chwycił laskę i przestąpił próg. Chwiejąc się 
niepewnie, dotarł do pnia. Tu był w miarę bezpieczny.
Dalej poszło już lepiej. Wsunął laskę pod pasy plecaka i mógł oburącz chwycić 
drabinkę. 
Dotknięcie szczebli uspokajało. Zanim pokonał połowę dystansu, poczuł, że serce 
bije mu już 
w zwykłym rytmie. Opanował się i zaczął nawet rozglądać się dookoła, obserwując 
mijane 
domostwa i ich mieszkańców.
Wreszcie znalazł się na niższych konarach i dalej podążył za Atiaran schodami. 
Na ziemi 
czekali Strzegący, by ich pożegnać. Widząc Baradakasa, Covenant wziął laskę do 
ręki, 
pokazując, że o niej nie zapomniał. Skrzywił się w odpowiedzi na uśmiech 
Hirebranda.
– Żegnajcie, posłańcy – odezwała się Llaura po chwili milczenia. – 
Powiedzieliście, że na 
waszych barkach spoczywa los Krainy, a my uwierzyliśmy wam. Smuci nas, że nie 
potrafimy 
ulżyć temu brzemieniu, sądzimy jednak, że nikt nie może zająć waszego miejsca. 
Skromna 
pomoc, jakiej udzielić mogliśmy, została udzielona. Pozostaje nam tylko bronić 
naszych 
domów i modlić się za was. Życzymy wam szybkości dla dobra Krainy. A dla waszego 
dobra, 
nakłaniamy, byście zdążyli na Święto. Los zwiastuje nadzieję każdemu, kto je 
obejrzy. 
Atiaran, małżonko Trella, idź w pokoju i wierności. Nie zapomnij szlaku, który 
wskazał ci 
Soranal. Nie zbaczaj z niego. A ty, Thomasie Covenant, Niedowiarku i obcy w 
Krainie: bądź 
wierny. W godzinie mroku pamiętaj o lasce Hirebranda. A teraz ruszajcie.
Atiaran odpowiedziała z powagą, jakby dopełniała rytuału:
– Odchodzimy, pamiętając o Niebotycznym Woodhelven, które dało nam dom, pomoc i 
nadzieję.
Skłoniła się, dotykając dłońmi czoła, a potem szeroko rozłożyła ręce. Covenant 
niezręcznie poszedł za jej przykładem, a Strzegący powtórzyli gest pożegnania z 
ceremonialną powolnością. Atiaran ruszyła na północ, a Covenant podążał za nią 
niby liść 
porwany falą jej determinacji.
Nie oglądali się za siebie. Wypoczynek i pociecha w tej gościnnej drzewnej 
wiosce dały 
im ochotę do marszu. Oboje rześko, choć z różnych powodów, spieszyli się do 
Andelain, i 
oboje wiedzieli, że Jehannum odszedł z Niebotycznego Woodhelven na wschód, nie 
na 
północ. Szli raźnie między zielonymi wzgórzami i wczesnym popołudniem dotarli 
nad brzeg 
Mithil.
Przekroczyli ją, brodząc po szerokiej płyciźnie. Zanim weszli do wody, Atiaran 
zdjęła 
sandały. Jakiś podświadomy przebłysk intuicji kazał Covenantowi ściągnąć buty i 
skarpety 
oraz podwinąć nogawki. Kiedy poczuł pierwsze żywe aromaty Wzgórz, odniósł 
wrażenie, że 
powinien wejść do Mithil boso – by się przygotować, ponieważ obmycie stóp jest 
konieczne, 
przystosuje ciało do samej esencji Andelain. I kiedy wyszedł na zachodnim 
brzegu, czuł przez 
skórę witalność ziemi. Teraz nawet podeszwy stóp były wyczulone na zdrowie 
Krainy.
Tak bardzo spodobało mu się to poczucie Wzgórz pod stopami, że z niechęcią 
myślał o 
ponownym włożeniu butów. Odmówił sobie jednak rozkoszy marszu boso – musiał 
dotrzymać kroku Atiaran. Podążając ścieżką, o której opowiedział jej Soranal – 
łatwą trasą 
przez środek Andelain – zastanawiał się, jaka zmiana zaszła w Ziemi od chwili, 
gdy 
przekroczył rzekę.
Wyczuwał tę przemianę wyraźnie, ale przekraczała ona sumę szczegółów, jakie się 
na nią 
składały. Drzewa rosły tu wyższe i bardziej rozłożyste od swych południowych 
krewniaków; 
gęste krzewy alianthy miejscami pokrywały ciemną zielenią całe zbocza; 
wzniesienia i doliny 
porastała gęsta, aromatyczna trawa; kwiaty kołysały się na wietrze tak radośnie, 
jakby właśnie 
przed chwilą wyskoczyły wesoło z gleby; małe zwierzęta – króliki, wiewiórki, 
borsuki i inne 
– biegały wokół, prawie nie pamiętając, że lękają się ludzkich istot. Jednak 
prawdziwa 
różnica była raczej transcendentnej natury. Wzgórza Andelain niosły wszystkim 
zmysłom 
Covenanta wrażenie zdrowia silniejsze niż cokolwiek, czego do tej pory 
doświadczył. Dobra 
aura była tutaj tak mocna, aż zaczynał żałować, że pochodzi ze świata, gdzie 
zdrowie jest 
niedotykalne, nieokreślone, dostrzegane wyłącznie poprzez implikacje. Przez 
moment 
zastanawiał się, jak przetrwa powrót, przebudzenie. Lecz wobec urody Andelain 
szybko 
zapomniał o troskach. To było niebezpieczne piękno – nie dlatego, że 
zdradzieckie czy 
szkodliwe, ale dlatego, że potrafiło oczarować. Po kilku chwilach choroba, WKS, 
złość, 
gniew, wszystko uległo zapomnieniu, zatonęło w potoku zdrowia płynącym od 
jednego do 
drugiego wzniesienia.
Pośród Wzgórz, w atmosferze tak szczególnej i dotykalnej witalności, Covenant 
coraz 
bardziej się dziwił, że Atiaran nie chce zostać tu na jakiś czas. Mila za milą 
wkraczali coraz 
głębiej do Andelain, a on chciałby zatrzymywać się przed każdym nowym 
objawieniem, 
każdą nową doliną, wąwozem czy kotlinką, rozkoszować się tym widokiem – chwytać 
go 
spojrzeniem, by stał się częścią niego samego, nierozdzielną, bezpieczną wobec 
wszelkich 
możliwych nieszczęść. Lecz Atiaran popędzała: wstawała wcześnie, odpoczywała 
rzadko, 
maszerowała do późna. Jej oczy wpatrywały się w daleki cel, a znużenie czające 
się gdzieś w 
twarzy nie dochodziło na powierzchnię. Nawet wzgórza bladły w oczekiwaniu na to 
tajemnicze „święto”. Covenant nie miał wyboru: musiał iść za nią. Wola Atiaran 
nie 
dopuszczała sprzeciwu.
Druga noc po opuszczeniu Niebotycznego Woodhelven była tak jasna i czysta, że 
nie 
musieli się zatrzymywać po nadejściu zmroku. Atiaran maszerowała prawie do 
północy. Po 
kolacji Covenant usiadł na chwilę, zapatrzony w jaskrawe punkciki gwiazd. Coraz 
węższy 
sierp księżyca stał wysoko na niebie, posyłając ku ziemi jedynie wspomnienie 
tego 
niezwykłego blasku, jaki rozświetlał pamiętną pierwszą noc w Krainie.
– Za kilka dni mamy nów – zauważył obojętnie.
Atiaran spojrzała na niego ostro, jakby podejrzewała, że odkrył jakiś jej 
sekret. Milczała 
jednak, a Covenant nie wiedział, czy zareagowała tak na wspomnienie czegoś, czy 
raczej 
oczekując czegoś.
Kolejny dzień zaczął się równie wspaniale jak poprzedni. Słońce zamieniło krople 
rosy w 
klejnoty, lśniące wśród trawy i liści. Powietrze było świeże: pierwszy oddech 
Ziemi niósł 
między Wzgórza zapach alianthy i modrzewi, aromat Gilden i piwonii. Covenant 
chłonął je z 
błogością w sercu i ruszył za Atiaran na północ, jakby był zadowolony z 
wymarszu. Jednak 
wczesnym popołudniem zdarzyło się coś, co mrokiem okryło całą jego radość i 
uraziło go aż 
do szpiku kości. Kiedy szedł naturalną aleją między gęsto zadrzewionymi 
zboczami, wyraźnie 
czując pod stopami sprężystą trawę, bez żadnego ostrzeżenia nastąpił na łatę 
darni i odniósł 
wrażenie, że jest ona równie niebezpieczna jak ruchome piaski.
Odskoczył instynktownie, cofnął się o trzy kroki. Uczucie zagrożenia zniknęło 
natychmiast. Lecz jego nerwy pamiętały je, od stopy aż po udo.
Był tak zaskoczony, tak urażony, że nawet nie pomyślał, by zawołać Atiaran. 
Ostrożnie 
zbliżył się do miejsca, gdzie wyczuł groźbę, i delikatnie dotknął je czubkiem 
buta. Tym razem 
jednak nie znalazł niczego prócz bujnej trawy Andelain. Pochylił się i w 
promieniu jarda 
przeczesał źdźbła palcami. Jednak cokolwiek wywołało to wrażenie, teraz 
zniknęło. Covenant 
poszedł dalej; z początku ostrożnie stawiał stopy, w każdej chwili oczekując 
nowego 
wstrząsu. Lecz ziemia zdawała się pełna czystej, wibrującej żywotności, jak 
poprzednio. Po 
chwili ruszył biegiem, by dogonić Atiaran.
Pod wieczór jeszcze raz poczuł ukłucie zła, jakby wdepnął w kałużę kwasu. 
Zareagował 
gwałtowną odrazą; rzucił się naprzód, jak gdyby odskakiwał przed uderzeniem 
pioruna, a 
krzyk wydarł mu się z ust, nim zdążył go powstrzymać. Atiaran zawróciła 
natychmiast. 
Covenant obmacywał ziemię, w furii całymi garściami wyrywając źdźbła trawy.
– Tutaj – warknął, uderzając pięścią w murawę. – Do diabła! To było tutaj!
Atiaran spoglądała na niego, nie rozumiejąc. Poderwał się i oskarżycielsko 
wskazał 
palcem ziemię.
– Nic nie poczułaś? W tym miejscu! Ognie piekielne! – Palec mu zadrżał. – Jak 
mogłaś 
nie zauważyć?
– Niczego nie czułam – odparła spokojnie.
Opuścił rękę.
– To było jakbym... jakbym nastąpił na lotne piaski... albo kwas... albo... – 
Przypomniał 
sobie zabitego Waynhim. – Albo zbrodnię.
Atiaran uklękła wolno obok miejsca, które wskazywał. Przyglądała mu się przez 
chwilę, 
potem dotknęła trawy.
– Nic nie czuję...
– Już zniknęło – przerwał.
– ...ale nie mam zmysłów rhadhamaerl – mówiła dalej. – Trafiłeś już na coś 
takiego?
– Raz. Wcześniej.
– Och – westchnęła. – Czemuż nie jestem Lordem? Wtedy wiedziałabym, co robić. To 
zło działające głęboko pod ziemią. Wielkie zło, skoro nawet Wzgórza Andelain nie 
są 
bezpieczne. Ale jest jeszcze nowe, nieśmiałe. Nie pozostaje w jednym miejscu. 
Miejmy 
nadzieję, że zdołamy je prześcignąć. Ach, słabość! Nasze tempo z każdym 
mijającym dniem 
jest mniej zadowalające.
Otuliła się płaszczem i odeszła w mrok. Tego dnia maszerowali bez odpoczynku aż 
do 
głębokiej nocy, gdy wąski księżyc stał wysoko na swej ścieżce wśród gwiazd.
Następnego dnia Covenant częściej wyczuwał poprzez trawę konwulsje zła. Dwa razy 
rankiem i cztery po południu jedna lub druga stopa odskakiwała mu gwałtownie od 
trawy. 
Nim Atiaran zatrzymała się na noc, wszystkie nerwy od nóg aż po korzenie zębów 
wibrowały 
mu bólem. Czuł wyraźnie, że takie chore miejsca są obrazą, nawet zdradą dla 
Andelain, gdzie 
wszystko inne, każda linia, barwa nieba, drzew, trawy i zboczy roztaczały aurę 
bujności. Te 
ataki, ukłucia i uderzenia wzbudziły jego mimowolną nieufność dla samego gruntu, 
jakby 
zwątpił nawet w fundamenty Ziemi.
Piątego dnia od opuszczenia Niebotycznego Woodhelven Covenant rzadziej wyczuwał 
zło pośród trawy, jednak ataki stawały się coraz bardziej zjadliwe. Zaraz po 
południu natrafił 
na plamę zła, która nie znikła po pierwszym dotknięciu. Kiedy znowu postawił na 
niej stopę, 
poczuł drżenie, jak gdyby nadepnął na ranę w ziemi. Wibracja objęła mu nogę, a 
szczęki 
bolały od zaciskania zębów, ale nie cofnął się. Krzyknął na Atiaran, potem 
uklęknął i dotknął 
ziemi rękami.
Ku swemu zaskoczeniu, niczego nie poczuł.
Atiaran także zbadała grunt i marszcząc brwi, spojrzała na Covenanta. Również 
nic nie 
znalazła.
Kiedy jednak znowu postawił tam stopę, przekonał się, że ból nie zniknął. 
Szarpał mu 
mózg, wyciskał na czoło krople potu, wyrwał mu z gardła chrapliwy krzyk. 
Cierpienie 
rozlewało się po kościach, ogarniając jego nogę lodowatym bezwładem. Covenant 
pochylił 
się i wsunął palce pod podeszwę buta. Lecz dłonie nadal nie reagowały – tylko 
stopy były 
wrażliwe na zagrożenie.
Pod wpływem impulsu, zrzucił jeden but, zdjął skarpetę i postawił na plamie zła 
bosą 
stopę. Tym razem był jeszcze bardziej zdziwiony: odczuwał ból przez podeszwę, 
ale nie przez 
nagą skórę. A jednak wrażenie było wyraźne: zło płynęło z gleby, nie z buta.
Nim zdołał się opanować, zerwał z nogi drugi but i skarpetę, i odrzucił je jak 
najdalej. 
Potem opadł ciężko na trawę i przycisnął dłonie do skroni.
– Nie mam dla ciebie sandałów – oznajmiła chłodno Atiaran. – A będziesz 
potrzebował 
obuwia, nim nasza podróż dobiegnie końca.
Covenant nie słuchał. Pojmował jasno, że rozpoznał niebezpieczeństwo, 
zidentyfikował 
zagrożenie, które bez jego wiedzy atakowało od wielu już dni.
Tak chcesz to załatwić, Foul? – warknął w duchu. Najpierw moje nerwy wracają do 
życia. Potem Andelain sprawia, że zapominam... Potem wyrzucam buty. O to chodzi? 
Przełamać moje osłony, jedna za drugą, żebym pozostał bezbronny? Czy tak 
planujesz mnie 
zniszczyć?
– Musimy ruszać – odezwała się Atiaran. – Decyduj, co robić.
Decydować? Do diabła! Covenant wstał.
– To nie takie łatwe – burknął gniewnie przez zęby.
Odszedł, by poszukać butów i skarpet.
Przeżyć.
Sznurował buty, jakby to była zbroja.
Do końca dnia unikał każdego wspomnienia bólu w ziemi. Podążał za Atiaran 
gniewnie, z 
tępym spojrzeniem, walcząc z kłującym złem, by zachować swoją suwerenność, 
świadomość 
własnej osoby. Pod wieczór zdawało mu się, że zwycięża. Późnym popołudniem, po 
szczególnie ostrym ataku, ciosy zła ustały. Nie wiedział, czy mogą powrócić, ale 
przynajmniej chwilowo uwolnił się od nich.
Noc zapadła ciemna i pochmurna. Atiaran musiała wcześniej niż zwykle rozbić 
obóz. 
Mimo to niewiele odpoczęli. Lekka, dokuczliwa mżawka przesiąkała przez koce; 
prawie do 
rana nie mogli zasnąć, skuleni w głębokim cieniu płaczącej wierzby.
Jednak ranek – szósty już w drodze od Niebotycznego Woodhelven – wstał jasny i 
pełen 
czaru Andelain. Atiaran zerwała się pospiesznie; w każdym jej ruchu widoczne 
było 
oczekiwanie. Wobec Covenanta zachowywała się bardziej przyjaźnie, bardziej 
serdecznie niż 
kiedykolwiek od początku ich wspólnej wędrówki. Jej pośpiech był zaraźliwy; 
Covenant 
podporządkował się chętnie, gdyż dzięki temu nie myślał o możliwości kolejnych 
ataków zła.
Codzienny marsz rozpoczęli niemal biegiem.
Dzień idealnie nadawał się do wędrówki. Powietrze było chłodne, a słońce 
świeciło jasno, 
dodając im ducha. Ścieżka biegła prosto, a sprężysta trawa przy każdym kroku 
popychała 
naprzód. Zaraźliwa gorliwość Atiaran pozwalała Covenantowi podążać za nią mila 
za milą. 
Przed południem zwolniła nieco, by w marszu pożywić się skarbojagodami. Nawet 
wtedy 
jednak maszerowała w dobrym tempie, a przed wieczorem znowu ruszyła truchtem.
Wreszcie droga wskazana przez Woodhelvenina doprowadziła ich na skraj szerokiej 
doliny. Atiaran przystanęła na chwilę, by zorientować się w okolicy, po czym 
ruszyła w górę 
długiego, łagodnego zbocza. Zdawało się, że stok ciągnie się bardzo daleko ku 
wschodowi. 
Atiaran wybrała drogę wprost pod górę, mierząc dokładnie pomiędzy dwa bliźniacze 
Gilden, 
rosnące jakieś sto jardów ponad doliną. Covenant szedł za nią z wysiłkiem. Nie 
zadawał 
pytań; był na to zbyt zmęczony i zdyszany.
Wspinali się coraz wyżej. Atiaran biegła truchtem, podnosząc głowę, jakby przed 
sobą 
widziała gwiaździste wrota niebios. Covenant sapiąc brnął z tyłu. Za ich plecami 
słońce 
zatonęło w głębokich obłokach, podobnych do pary z długo wstrzymywanego oddechu. 
Przed 
nimi zbocze zdawało się sięgać samego nieba.
Covenant był zaszokowany, kiedy Atiaran dotarła do szczytu, zatrzymała się 
gwałtownie, 
chwyciła go za ręce i zakręciła w koło.
– Jesteśmy! – powtarzała z radością. – Zdążyliśmy.
Stracił równowagę i upadł na murawę. Przez chwilę leżał nieruchomo i ciężko 
oddychał. 
Ledwie starczało mu sił, by patrzeć na Atiaran. Ale ona nie zwracała na niego 
uwagi. 
Spoglądała w dół wschodniego zbocza.
– Banas Nimoram! – zawołała, zacinając się lekko ze zmęczenia, radości i 
uniesienia. – O 
szczęśliwe serce! Szczęśliwe serce Andelain! Dożyłam tej chwili!
Zachwycony czarem głosu, Covenant podniósł się i podążył wzrokiem za jej 
spojrzeniem, 
jakby spodziewał się ujrzeć zmaterializowaną duszę Andelain.
Nie mógł powstrzymać jęku rozczarowania. Nie znalazł niczego, co 
usprawiedliwiałoby 
uniesienie Atiaran, nic piękniejszego ani cenniejszego od niezliczonych pejzaży 
Andelain, 
które Atiaran mijała, nie poświęcając im uwagi. Trawiaste zbocza opadały w 
szeroką, gładką 
kotlinę, osadzoną wśród wzgórz niby misa dla nocnego nieba. Słońce zaszło i nie 
widział 
dokładnie jej konturów. Światło gwiazd wystarczało jednak, by dostrzec, że nie 
ma tu drzew, 
krzewów, niczego, co zakłóciłoby gładź zboczy. Były one tak regularne, jakby 
ktoś 
wypolerował trawę. W mroku nocy gwiazdy płonęły wyjątkowo jasno, jakby nów 
wyzwalał 
w nich nową energię. Covenant uznał jednak, że takie zjawiska nie wynagradzają 
śmiertelnego zmęczenia.
Atiaran nie zlekceważyła tego jęku.
– Nie osądzaj mnie jeszcze – poprosiła, biorąc go pod ramię i ciągnąc do przodu. 
Pod 
konarami ostatniego drzewa na brzegu misy zrzuciła plecak i usiadła oparta o 
pień, 
spoglądając w dół. Gdy Covenant zajął miejsce obok niej, dodała cicho: – Opanuj 
swe 
szalone serce, Niedowiarku. To jest Banas Nimoram, nów księżyca nocą w samym 
środku 
wiosny. Za mego pokolenia nie zdarzyła się jeszcze taka noc, taka chwila rzadka 
i piękna. Nie 
próbuj mierzyć Krainy własną miarą. Czekaj. To Banas Nimoram, Święto Wiosny, 
najcudowniejszy ze wszystkich skarbów Ziemi. Jeśli nie poruszysz powietrza swym 
gniewem, zobaczysz Taniec Duchów Andelain.
Jego głos wibrował głęboko, jakby śpiewała. Covenant nie rozumiał, co obiecuje, 
wyczuł 
jednak moc tego zjawiska. Chwila nie była odpowiednia na zadawanie pytań, 
przygotował się 
więc do czekania na objawienie.
Nie było to trudne. Atiaran podała mu chleb i resztkę wiosennego wina; jedzenie 
i picie 
pozwoliło mu zapomnieć o zmęczeniu. Potem zauważył, że powietrze, płynące ku nim 
z 
kotliny, wywiera ożywczy, odświeżający wpływ. Kiedy wciągał je do płuc, zdawało 
się koić 
jego troski i lęki, odsuwać je w przeszłość, unosząc go w stan lekkiego 
napięcia. Odprężył się 
w tej delikatnej bryzie i wygodniej oparł o drzewo. Atiaran dotykała go ciepłym 
ramieniem, 
jak gdyby mu wybaczyła. Trwała noc, gwiazdy lśniły wyczekująco, wietrzyk 
zdmuchiwał 
pajęczyny i kurz z serca Covenanta... i czekanie nie było trudne.
Pierwsze migotliwe światełko pojawiło się niby przebłysk decyzji, która 
wyostrzyła obraz 
nocy. Po przeciwnej stronie kotliny Covenant dostrzegł coś podobnego do płomyka 
świecy – 
maleńkiego w oddali, a przecież wyraźnego, na przemian żółtego i pomarańczowego, 
tak 
jasnego, jakby on sam trzymał tę świecę w dłoniach. Czuł dziwną pewność, że 
odległość nie 
ma znaczenia; jakby płomyk tańczył na trawie tuż przed nim, i tak nie byłby 
większy od 
dłoni.
Kiedy pojawił się Duch, Atiaran syknęła przez zęby, a Covenant usiadł prosto, by 
lepiej 
widzieć.
Płomień zsunął się do kotliny, śmigając jasnymi kręgami coraz niżej. Był w 
połowie 
drogi, gdy na północnej krawędzi pojawił się drugi. Potem z południa nadpłynęły 
kolejne 
dwa, a po chwili, zbyt nagle, by można je zliczyć, przybył ze wszystkich stron 
cały hufiec 
Duchów, kreślących blaskiem swe szlaki. Niektóre mijały Atiaran i Covenanta nie 
dalej niż o 
dziesięć stóp, ale zdawały się nieświadome obecności ludzi. Zataczały swe 
powolne kręgi, 
jakby każdy z nich był samotny pośród Wzgórz, zależny od własnego tylko 
lśnienia. A jednak 
ich światło zlewało się razem, budując kopułę jasności, przez którą z trudem 
można było 
dostrzec gwiazdy. Po chwili poszczególne Duchy skłoniły się lekko i zawirowały 
wokół, 
witając się na wspólnej drodze do środka misy.
Covenant obserwował poruszenia tysięcy płomyków falujących na wysokości 
ramienia, i 
bał się głośniej odetchnąć. W głębi swego zachwytu czuł się jak nieproszony 
widz, oglądający 
jakiś okultystyczny rytuał nie przeznaczony dla ludzkich oczu. Przycisnął swe 
dłonie do 
piersi, jakby możliwość zobaczenia Święta aż do końca zależała jedynie od 
absolutnie 
bezgłośnego oddechu; jakby się lękał, że najlżejszy dźwięk zakłóci to ogniste 
konklawe i 
wystraszy Duchy.
I nagle nastąpiła jakaś zmiana w zgromadzeniu płomieni. W niebo wzniosła się 
wysoka, 
roziskrzona pieśń bez słów. Od środka misy indywidualne wirowania Duchów 
połączyły się 
w jeden promienisty taniec. Zdawało się, że każdy z Duchów znalazł w końcu 
miejsce w 
ogromnym, podobnym do koła układzie, zajmującym połowę kotliny, a samo koło 
zaczęło 
obracać się wokół osi. Jednak w środku nie było żadnych światełek – koło 
wirowało wokół 
piasty absolutnej czerni, która nie przepuszczała blasku Duchów.
Pieśń wznosiła się w noc, a wielki krąg wirował; każdy płomyk tańczył własny, 
tajemny 
taniec, różniący się kołysaniem i figurami, i każdy trzymał się swego miejsca. W 
przestrzeni 
między wewnętrzną piastą a zewnętrzną krawędzią obracały się mniejsze koła, 
wypełniając 
wielki krąg. Kręciły się wszystkie. I żaden z Duchów nie pozostawał zbyt długo w 
jednej 
pozycji. Płomyki poruszały się bezustannie i z każdym obrotem przeskakiwały z 
miejsca na 
miejsce, to kołysząc się na samym brzegu, to wirując w którymś ze środkowych 
kół, to znów 
okrążając piastę. Przemieszczały się stale, ale wzór pozostawał niezmienny. 
Żaden błędny 
krok nie przerwał ciągłości obwodu nawet na moment, a każdy płomyk wydawał się 
równocześnie doskonale samotny, wędrujący w tańcu za jakimś własnym, tajemniczym 
przeznaczeniem, i doskonale zespolonym elementem całości. Kiedy tańczyły, ich 
światło 
nabierało mocy, aż gwiazdy zbladły na niebie i noc cofnęła się niby odległy widz 
Święta 
Wiosny.
A cudowne piękno tańca zmieniło napięcie Covenanta w ból tęsknoty.
I wtedy nastąpiła kolejna zmiana. Nie dostrzegł jej, póki Atiaran nie dotknęła 
jego 
ramienia. Ten sygnał przesłał jego nerwom dreszcz świadomości: krąg Duchów 
wyginał się 
wolno. Reszta obwodu zachowała dawny kształt, a czarny rdzeń nie ruszył z 
miejsca. Koło 
wyciągało się stopniowo, w miarę jak zewnętrzne Duchy coraz bardziej zbliżały 
się do 
widzów. Wkrótce rosnąca wypukłość bezbłędnie wskazywała na Covenanta.
On sam miał wrażenie, że bardziej intensywnie odczuwa tę pieśń, przenikliwy, 
ekstatyczny lament, tren tak wibrująco namiętny jak pieśń żałobna, i tak zimny 
jak 
wysublimowana, nieludzka afirmacja. Zbliżające się płomienie budziły w nim lęk i 
fascynację, tak że kulił się pod drzewem, ale nie mógł się poruszyć. Koło za 
kołem Duchy 
sięgały ku niemu, a on splótł dłonie pod kolanami i czekał nieruchomo, ze 
ściśniętym sercem 
i oniemiały wobec ognistych tancerzy.
Po chwili koniec wydłużenia kręgu zbliżył się tak, że Covenant wyraźnie widział, 
jak 
każdy z płomieni, tańcząc obok, kłania się mu. Potem linia kręgu wygięła się 
lekko, a tempo 
tańca zmalało, jakby każdy z nich chciał nieco dłużej przebywać w jego 
towarzystwie. 
Wkrótce płomienie tańczyły już w zasięgu jego ręki. Wreszcie długie ramię 
tańczących 
zajaśniało, jak gdyby tancerze naraz podjęli wspólną decyzję. Najbliższy Duch 
podpłynął i 
osiadł na jego ślubnej obrączce.
Covenant drgnął, oczekując poparzenia, lecz ból nie nastąpił. Płomyk gorzał na 
obrączce 
jak na knocie i Covenant czuł palcem wibracje harmonii tańca. Duch na metalu 
podskakiwał i 
falował, jakby karmił się tym dotykiem i z wolna zmieniał kolor z 
żółtopomarańczowego na 
srebrnobiały.
Gdy przemiana dobiegła końca, Duch odpłynął i następny zajął jego miejsce. A po 
nim 
kolejne ogniki; każdy tańczył na obrączce, aż stawał się srebrzysty. Covenant 
uspokajał się z 
wolna, a płomienie przeskakiwały coraz szybciej. W krótkim czasie szereg 
lśniącobiałych 
Duchów z powrotem sięgał niemal kręgu tańca. Każdy z płomieni zatrzymywał się na 
moment, jakby w białym złocie obrączki szukał rodzaju apoteozy, kulminacji swego 
istnienia.
Zbyt silne emocje wstrząsały Covenantem, by mógł siedzieć spokojnie. Zerwał się 
na 
równe nogi i wyciągnął rękę, by Duchy mogły zapłonąć na jego pierścieniu nie 
zniżając lotu.
Atiaran stanęła obok. Covenant widział tylko przemiany, które umożliwiało białe 
złoto, 
ona zaś spoglądała w kotlinę, na taniec.
Zobaczyła coś i zrozpaczona wbiła palce w jego ramię.
– Nie! Na Siedem! To być nie może!
Okrzyk zwrócił jego uwagę. Spojrzał na drugi koniec misy.
– Tam! Oto wyjaśnienie zła, które wyczuwały twoje stopy!
Obraz ten zadał mu cios w serce.
Z północno-wschodniego brzegu kotliny w krąg światła wsuwał się klin mroku, tak 
nieprzenikniony i czarny jak noc. Klin wbijał się wąskim ostrzem w brzeg tańca, 
rozcinał 
pieśń ogników, dźwięczał jak tysiąc splamionych krwią stóp biegnących po czystej 
trawie. Z 
przeraźliwą powolnością, nie zmieniając kształtu, klin sięgał do wnętrza. 
Jeszcze chwila, a 
ostrze ciemności rozpłatało krąg tańca i zaczęło przeć ku środkowi.
Covenant zauważył ze zgrozą, że taniec się nie skończył, nie zatrzymał. Pierwsze 
dotknięcie klina przerwało pieśń Duchów; która opadła jak zdarta 
świętokradztwem, nie 
pozostawiając żadnego dźwięku prócz odgłosów mordu. Ale taniec trwał. Płomienie 
wirowały bezradne, jakby nieświadome swego losu. Krążyły po swych torach aż do 
krawędzi 
klina i znikały, jakby wpadały w otchłań. Ani jeden nie wynurzył się z 
ciemności.
Klin wbijał się w samo serce Święta i pochłaniał każde światełko, które go 
dotknęło.
– Wszystkie zginą! – jęczała Atiaran. – Nie mogą przestać... nie mogą uciekać. 
Muszą 
krążyć, póki nie skończą tańca. Wszystkie zginą: każdy Duch, każde jasne światło 
Krainy. 
Tak być nie może! Pomóż im! Pomóż im, Covenancie!
Ale Covenant nie wiedział, jak ma pomóc. Był jak sparaliżowany. Obraz czarnego 
klina 
budził w nim mdłości, jakby poprzez mgłę odrętwienia patrzył na własne palce 
pożerane 
przez szaleńca – czuł obrzydzenie i bezsilność, jakby zbyt długo czekał, by się 
bronić, a teraz 
nie miał już rąk do walki. Nóż Triocka wyśliznął mu się z rąk i zniknął w 
trawie.
Jak...?
Atiaran szarpała go gwałtownie.
– Covenancie! Pomóż im! – wrzasnęła mu prosto w twarz.
A potem odwróciła się i popędziła w kotlinę na spotkanie klina.
Duchy...!
Atiaran przełamała jego paraliż; Covenant chwycił laskę Baradakasa, przemknął 
pod 
szeregiem ogników i pognał za nią, schylony, by przebiegać poniżej linii Duchów. 
Szaleństwo dodawało mu sił. Wyprzedził Atiaran, gdy była w połowie drogi do 
piasty kręgu; 
pędził jak najszybciej, ponaglany ślepą wiarą, że musi dotrzeć do centrum przed 
klinem 
czerni.
– Strzeż się i uważaj! – krzyczała za nim Atiaran. – To ur-Podli! Zgnilizna 
Demondim!
Prawie jej nie słyszał. Myślał tylko o tym, że musi dotrzeć do środka Tańca. 
Wyprostował 
się, by zyskać na prędkości. Odchylał tylko głowę, gdy któryś z Duchów błysnął 
na 
wysokości jego oczu.
Ostatnim skokiem znalazł się w pustym, wewnętrznym kręgu.
Stanął. Był już dość blisko by widzieć, że klin składa się z wysokich, 
stłoczonych razem 
postaci. Miały skórę tak czarną, że nie połyskiwała, ani nie lśniła w świetle. 
Gdy bezbronne 
Duchy wpadały w ich zasięg, napastnicy je zjadali.
Ur-Podli zbliżali się. Ostrzem ich klina był pojedynczy osobnik, wyższy od 
pozostałych. 
Covenant widział go wyraźnie. Wyglądał jak jeden z Waynhim, który stał się 
wysoki i zły: 
wydłużony tułów, krótkie kończyny równej długości, spiczaste uszy i bezoka 
twarz, niemal 
wypełniona szerokimi nozdrzami. Ilekroć nadlatywał duch, szczelina ust 
rozwierała się 
szybko. Śluz spływał z nozdrzy i ściekał po obu stronach głowy. Kiedy Covenant 
stanął przed 
nim, ur-Podły zmarszczył nos, jakby wywęszył nową ofiarę. Szczeknął krótko, 
nawołując 
pozostałe kreatury. Cały klin gorliwie przesunął się naprzód.
Atiaran dogoniła Covenanta i krzyknęła mu prosto w ucho:
– Twoja ręka! Spójrz na rękę!
Covenant szarpnął dłoń do góry. Duch przylgnął do obrączki i płonął jasno, 
tańcząc w 
zapomnieniu.
W następnej chwili prowadzący ur-Podły wdarł się do centrum Tańca i tu 
zatrzymał. 
Napastnicy stali ramię przy ramieniu za swym przywódcą – ciemni, brutalni, 
okrutni, ślinili 
się i klapali paszczami.
Covenant zadrżał, jakby serce nagle zmieniło mu się w piasek.
– Teraz! – wołała Atiaran. – Uderzaj!
Niepewnie postąpił o krok naprzód. Nie wiedział, co robić.
Ur-Podły natychmiast machnął długim nożem z ostrą, czerwoną jak krew klingą. 
Promieniowała z niej straszliwa moc: Atiaran i Covenant cofnęli się mimowolnie.
Ur-Podły uniósł ramię do ciosu.
Covenant odruchowo pchnął mu w twarz białego, płonącego Ducha. Stwór odskoczył z 
warkotem.
W nagłym błysku intuicji, Covenant dotknął Ducha końcem laski, która zajaśniała 
jaskrawym, potężnym płomieniem, przyćmiewając blask Tańca i wyzywając moc ur-
Podłych. 
Przywódca cofnął się o krok.
Opanował się szybko. Skoczył naprzód i krwistoczerwonym ostrzem ciął w samo 
serce 
białego ognia.
Moc wybuchła w centrum Tańca. Nóż wrzał nienawiścią, a laska gorzała. Strzeliły 
iskry, 
jakby samo powietrze rozjarzyło się krwią i błyskawicami.
Lecz ur-Podły był mistrzem. Kotlinę wypełnił niski, zgrzytliwy dźwięk, jak gdyby 
głaz 
pękał pod straszliwym ciśnieniem. Wystarczył krótki wysiłek, by ogień Covenanta 
zgasł.
Energia tego wygaszenia cisnęła go i Atiaran na trawę. Z rykiem tryumfu ur-Podli 
przygotowali się do śmiertelnego ataku.
Covenant widział czerwone ostrze i przypadł do ziemi, czując już opadający na 
umysł 
śmiertelny całun. Lecz Atiaran poderwała się.
– Melenkurion! Melenkurion abatha!
Jej głos brzmiał słabo wobec furii zwycięstwa ur-Podłych, ale stanęła przeciwko 
nim i 
chwyciła prawą rękę przywódcy. Na chwilę zatrzymała cios.
I nagle gdzieś z tyłu, od zachodu, ktoś odpowiedział na jej wołanie.
– Melenkurion abatha! – zakrzyknął dźwięczny, gniewny głos. – Binas mill Banas 
Nimoram khabaal! Melenkurion abatha! Abatha Nimoram!
Od tych słów prysnęła panika Covenanta. Skoczył na pomoc Atiaran. Jednak nawet 
razem 
nie mogli zatrzymać ur-Podłego; raz jeszcze runęli na ziemię, a on skoczył do 
natarcia.
W pół drogi zatrzymała go potężna postać, która przeskoczyła nad powalonymi i 
mocno 
pochwyciła ich przywódcę. Walczyli przez chwilę, aż przybysz wyrwał krwawą 
klingę i wbił 
ją w serce stwora.
Ur-Podli straszliwie krzyknęli. Covenant usłyszał niezwykły odgłos, jakby setek 
dziecięcych stóp. Podniósł głowę; do kotliny wlewał się potok małych zwierząt: 
królików, 
borsuków, łasic, kretów, lisów, psów. Z bezgłośną determinacją rzuciły się na 
ur-Podłych.
Duchy rozproszyły się. Nim Covenant i Atiaran powstali z ziemi, z kotliny 
zniknął ostatni 
płomyk. Jednak ur-Podli pozostali, a ich rozmiary sprawiały, że atak zwierząt 
zdawał się 
tylko drobną niewygodą. W ciemnościach stwory rozrosły się, wyglądało na to 
jakby tylko 
światło je powstrzymywało, zmuszało do utrzymywania ciasnego szyku. Teraz się 
rozbiegli. 
Dziesiątki wrzących niby lawa kling wysunęło się jak jedna i w straszliwym 
unisono zaczęło 
rzeź.
Nim Covenant zrozumiał, co się właściwie dzieje, jego wybawiciel stanął przy 
nim.
– Biegnijcie! – syknął. – Na północ, do rzeki. Uwolniłem Duchy. Teraz dam wam 
czas do 
ucieczki. Idźcie.
– Nie – wykrztusiła Atiaran. – Jesteś sam. Zwierzęta nie dadzą rady. Musimy ci 
pomóc w 
walce.
– Wszyscy razem nie damy rady! – krzyknął. – Zapomniałaś o swoim zadaniu? Musisz 
dotrzeć do Lordów... musisz! Drool musi zapłacić za profanację. Biegnijcie! Nie 
zdołam 
zatrzymać ich na długo! Melenkurion abatha! – krzyknął jeszcze i skoczył w sam 
środek 
zamętu, powalając ur-Podłych ciosami potężnych pięści.
Atiaran podniosła tylko laskę Baradakasa i pobiegła na północ. Covenant pędził 
za nią, 
jakby klingi ur-Podłych kłuły go w plecy. Gwiazdy dostatecznie wyraźnie 
oświetlały drogę. 
Oboje gnali w górę zbocza, nie oglądając się, czy ktoś ich ściga, nie dbając o 
porzucone 
plecaki. Nie myśleli o niczym prócz tego, by znaleźć się jak najdalej. Kiedy 
minęli krawędź 
kotliny, odgłosy walki przycichły. Nie słyszeli pogoni. Mimo to biegli, biegli, 
wciąż biegli, 
nie przystając nawet na moment. Nagle dopędził ich krótki okrzyk, pełen 
cierpienia i 
utraconej mocy.
Słysząc go, Atiaran opadła na kolana i przycisnęła czoło do ziemi szlochając.
– On zginął! – łkała. – Wyzwolony nie żyje! Biada Krainie! Wszystkie moje 
ścieżki 
prowadzą do zła, a zniszczenie znaczy każdy mój wybór. Od samego początku 
sprowadzam 
na nas nieszczęście. Teraz nie będzie więcej Święta i to moja wina. – Uniosła 
głowę, by 
spojrzeć na Covenanta. – Chwyć swą laskę, Niedowiarku, i uderz mnie!
Covenant spoglądał pustym wzrokiem na jej cierpienie. Był odrętwiały z bólu, 
żalu i 
bezsilnej furii; nie rozumiał, dlaczego Atiaran się obwinia. Podniósł laskę, po 
czym chwycił 
kobietę za ramię i pomógł jej wstać. Ogłuszony, czując pustkę, powiódł ją w noc, 
aż 
wypłakała swą mękę i znowu mogła iść sama. On także miał chęć szlochać, ale w 
długiej 
walce z nieszczęściem trądu zapomniał, jak się płacze. Mógł tylko iść przed 
siebie. Wiedział, 
że Atiaran opanowała się i odsunęła od niego, że go o coś oskarża. Podczas 
długiej, bezsennej 
nocy i wędrówki na północ nic nie mógł na to poradzić.
11. Bezdomni
Noc wtoczyła się w pochmurny dzień jak człowiek ogłupiały i bezmyślnie idący 
przed 
siebie. Kuśtykała przez pustkowie świtu nie wiedząc, gdzie kończy się pustynia 
ciemności, a 
gdzie zaczynają popioły dnia. Niskie chmury były pełne boleści, niespokojne i 
pełne 
zgryzoty, a jednak niezdolne do deszczu, jakby powietrze zbyt mocno się wokół 
nich 
zacisnęło, by płakać. A poprzez ranek brnęli ciężko Atiatan i Covenant, niby 
odpryski 
rozbitego lamentu.
Nadejście dnia nie sprawiło im różnicy, nie odmieniło natury ich ucieczki – 
ucieczki bez 
strachu, gdyż wyczerpali już zdolność do jego odczuwania. Szli na północ. Dzień 
i noc były 
tylko kamuflażem, pstrym okryciem dla wiecznego cienia w sercu Krainy. Nie 
wiedzieli, 
jakich szkód doznało to serce. Mogli sądzić tylko po własnym cierpieniu – szli 
więc poprzez 
długą, straszną noc i dzień, który nastąpił po zbezczeszczeniu Święta Wiosny, 
szli naprzód 
ścigani przez to, czego byli świadkami, i obojętni na wszystko inne. Szli, jakby 
wygasł w nich 
nawet głód, pragnienie i wyczerpanie.
Nocą ciała ich osiągnęły granicę swej wytrzymałości. Oboje upadli wyczerpani i 
zasnęli, 
nie dbając o pogoń, która być może podążała ich tropem. Spali, a niebo zdołało 
uwolnić się 
od napięcia. Błękitne błyskawice oplotły Wzgórza, grom jęknął od długo 
tłumionego bólu. 
Kiedy wędrowcy przebudzili się, nad nimi stało słońce, lecz ubrania mieli 
przemoczone 
nocnym deszczem. Niby ożywione zwłoki stanęli na nogach, zjedli aliantha, napili 
się ze 
strumienia i ruszyli naprzód, jakby zesztywnieli w śmierci.
Jednak czas, aliantha i powietrze Andelain z wolna wskrzeszały ich. Myśli 
Covenanta 
zmieniły tor; groza rzezi cofała się, ustępując miejsca lepiej znanemu 
cierpieniu. Słyszał 
krzyk Atiaran: „Pomóż im, Covenancie!”, a to wspomnienie mroziło krew w żyłach 
pamięcią 
niemocy.
Duchy! Duchy! jęczał niewyraźnie, cicho, sam do siebie. Były takie piękne... a 
on nie 
potrafił ich ocalić.
A przecież Atiaran wierzyła, że jest do tego zdolny; oczekiwała pokazu mocy... 
Jak Lena, 
Baradakas i wszyscy inni, widziała w nim Bereka Półrękiego odrodzonego, władcę 
pierwotnej 
magii. Masz moc, powiedział mu Wzgardliwy. Nigdy się nie dowiesz, czym ona jest. 
Nie 
wiedział; skąd mógłby wiedzieć? Co magia, a nawet marzenia, miały z nim 
wspólnego?
A jednak Duchy składały hołd jego obrączce, jak gdyby rozpoznawały utracone 
człowieczeństwo. I doznawały przemiany.
Po chwili powiedział, choć nie zamierzał mówić tego na głos:
– Ocaliłbym je, gdybym potrafił.
– Posiadasz moc. – Głos Atiaran był matowy, apatyczny, jakby nie była już zdolna 
do 
żalu czy gniewu.
– Jaką moc? – zapytał.
– Czy na darmo nosisz białe złoto?
– To tylko obrączka. Noszę ją... noszę, bo jestem trędowaty. Nie wiem o żadnej 
mocy.
Nie spojrzała na niego.
– Nie widzę. Jesteś dla mnie zamknięty.
Chciał zaprotestować, chwycić ją za ramiona i krzyknąć w twarz: Zamknięty? 
Spójrz na 
mnie! Nie jestem Berekiem! Nie jestem bohaterem! Jestem chory!
Brakło mu sił. Zbyt wiele doznał bólu – wywołanego w równej mierze przez 
nierealne 
żądania Atiaran, co przez jego własną niemoc.
Jak...?
Duchy!
Jak to wszystko mogło mnie spotkać?
Przez chwilę nad tym rozmyślał, po czym westchnął: powinien się domyślić... 
Powinien 
usłyszeć groźbę w wyśpiewanej przez Atiaran legendzie Bereka, dostrzec ją w 
Andelain, 
wyczuć w obrzydzeniu docierającym do niego przez podeszwy butów. Mimo to był 
głuchy, 
ślepy, zmartwiały. Tak szybko pędził naprzód, by pozostawić za sobą szaleństwo, 
że nie 
zwracał uwagi na szaleństwo, ku jakiemu wiodła ścieżka jego snu. Sen żądał, by 
stał się 
bohaterem, wybawcą; dlatego kusił go, popychał, nakłaniał, by bezmyślnie narażał 
życie dla 
Duchów, Krainy, iluzji... Jedyna różnica między Atiaran a Lordem Foulem polegała 
na tym, 
że Wzgardliwy chciał jego porażki.
Nigdy się nie dowiesz, czym ona jest. Oczywiście, że się nie dowie. W głębi jego 
ciała, 
pod znużeniem, zbudził się gniew. Covenant śnił – oto odpowiedź na wszystko, na 
nierealność Krainy i na jej nierealne oczekiwania. Znał różnicę między jawą a 
snem; nie był 
wariatem.
Był trędowaty.
A jednak Duchy były takie piękne. I zostały wymordowane...
Jestem trędowaty!
Drżąc wykonał WKS. Niech to piekło! Co mają ze mną wspólnego Duchy, pierwotna 
magia i cholerny Berek Półręki? Ciało Covenanta sprawiało wrażenie zdrowego: nie 
dostrzegł 
żadnych ran, ubranie miał pomięte, ale całe... A przecież moc ur-Podłych upaliła 
koniec laski 
Hirebranda. Do diabła! Nie mogą mi tego zrobić.
Zirytowany własnym znużeniem, wlókł się za Atiaran. Nie spojrzała na niego, 
zdawała 
się w ogóle nie dostrzegać jego obecności. Przez cały dzień trzymał się z 
daleka, jakby 
zalękniony własną możliwą reakcją na jej oskarżenia. Gdy jednak rozbili obóz, 
chłód nocy i 
słabe gwiazdy wzbudziły jego żal po stracie koców i skaleningu. By zapomnieć o 
tej 
niewygodzie, podjął wpół zapomniany wysiłek, by jak najlepiej poznać Krainę.
– Opowiedz mi o tym... – zaczął sztywno. – O tym, który nas ocalił.
Długa chwila minęła, nim usłyszał odpowiedź.
– Jutro. – Głos Atiaran był prawie martwy, ożywiony jedynie świadomością 
porażki. – 
Zostaw mnie w spokoju. Do jutra.
Covenant kiwnął głową w ciemności, która zdawała się gęsta od zimna i trzepotu 
skrzydeł, jednak łatwiej było w niej znaleźć odpowiedź niż w Atiaran. Przez 
długi czas drżał, 
jakby szykował się do odepchnięcia wszelkich marzeń nawiedzających nieszczęsną 
ludzkość. 
Wreszcie zapadł w niespokojną drzemkę.
Następnego dnia, dziewiątego od opuszczenia Niebotycznego Woodhelven, Atiaran 
opowiedziała o Wyzwolonym. Mówiła głosem martwym jak skruszona skała, jakby nie 
miało 
już dla niej znaczenia, co odsłania się przed Covenantem.
– Są tacy w Loresraacie, którzy przekonują się, że nie potrafią pracować dla 
Krainy czy 
dla Mądrości Dawnych Lordów między swymi towarzyszami, Lordami i Powiernikami 
Mądrości, ani wśród wyznawców Miecza i Laski. Mają swą osobistą wizję i muszą 
poszukiwać jej w samotności. Lecz potrzeba odosobnienia nie oddziela ich od 
ludzi. 
Przechodzą Rytuał Wyzwolenia i zostają uwolnieni od zwykłych obowiązków. Z 
błogosławieństwem Lordów i szacunkiem wszystkich kochających Krainę szukają 
własnej 
mądrości. Albowiem Lordowie już dawno przekonali się, że potrzeba odosobnienia 
to nie jest 
egoizm. Wiedza o licznych Wyzwolonych zaginęła. Lecz legendy powstały wokół 
tych, 
którzy nie zniknęli całkowicie. Podobno niektórzy znają tajemnice snów, inni 
badają 
najgłębsze sekrety sztuki uzdrawiania, jeszcze inni są przyjaciółmi zwierząt i 
wzywają je na 
pomoc w wielkiej potrzebie. Taki był ten, który nas ocalił... – Jej głos na 
moment stał się 
szorstki. – Uczeń Duchów i przyjaciel wszystkich małych istot z lasów. Więcej 
wiedział o 
Siedmiu Działach, niż kiedykolwiek słyszały me uszy. – Jęknęła cicho. – Wielki 
człowiek, a 
tak zginął. Uwolnił Duchy i ocalił nam życie. Obym kiedyś okazała się godna tej 
ofiary. Na 
Siedem! Nigdy jeszcze zło nie skierowało się przeciwko Duchom Andelain. Sam 
Szary 
Zabójca nie ośmielił się... A mówią, że nawet Rytuał Profanacji nie miał takiej 
mocy, by ich 
dotknąć. A teraz moje serce obawia się, że nigdy już nie zatańczą.
Umilkła na chwilę, nim podjęła monolog.
– Nieważne. Wszystko się kończy w zepsuciu i śmierci. Żal należy do tych, co 
mają też 
nadzieję. Ale ten Wyzwolony oddał swe życie, byś ty, twoja wiadomość i twój 
pierścień 
dotarli do Lordów. I dokonamy tego, by takim ofiarom nie odebrać sensu.
Znowu umilkła. Czy to dlatego? zapytał sam siebie Covenant. Czy po to się żyje? 
By 
nadać sens śmierci innych?
Nie odzywał się i po chwili myśli Atiaran powróciły na pierwotny tor.
– Wyzwoleni... Niektórzy rozumieją sny, inni uzdrawiają, niektórzy dzielą życie 
ze 
zwierzętami. Są tacy, co badają ziemię, by odsłonić tajemnice Jaskiniowych 
Upiorów, inni 
uczą się mądrości Demondim... zależnie od tego, jaka wiedza kieruje ich własnym 
proroctwem. Słyszałam nawet pogłoski, wątpliwe wprawdzie, że pewni Wyzwoleni 
podążają 
za legendą Caerroila Leśnego z Szubienicznej Głębi i zostają Panami Puszczy. Ale 
to 
niebezpieczna myśl, nawet powtarzana szeptem. Nigdy jeszcze nie widziałam 
żadnego z 
Wyzwolonych. Poznałam jednak Rytuał Wyzwolenia. Śpiewa się wtedy hymn.
Atiaran wyrecytowała matowym głosem:
Wolny
Wyzwolony
Rozgrzeszony
Wolny...
Śnij, że się spełni każdy sen szalony:
Wzrok wytężaj, aż powiek przebije zasłony,
I śpiewaj o przyszłości hymn wiecznie tworzony.
I bądź
Wolny
Wyzwolony
Rozgrzeszony
– Jest tego więcej, ale w słabości nie przypomnę sobie... Może już nigdy nie 
zaśpiewam 
żadnej pieśni.
Mocniej owinęła się płaszczem, jakby dla ochrony przed wiatrem. Do wieczora nie 
powiedziała już ani słowa.
Tej nocy Covenant znowu nie mógł zasnąć. Leżał przytomny i czekał na drzazgę 
nowego 
księżyca. Kiedy wreszcie wzeszedł nad Wzgórzami, Covenant z przerażeniem 
stwierdził, że 
nie jest już srebrzystobiały, ale czerwony – koloru krwi i płonących oczu 
Droola.
Księżyc zalał złem całe Wzgórza, dał nocy odcień szkarłatu, krwawym potem pokrył 
krzewy, drzewa, trawę i zbocza, jakby całe Andelain cierpiało. W tym blasku 
zgwałcona 
ziemia migotała, dygocąc w bólu.
Covenant nie mógł zamknąć oczu. Rozpaczliwie pragnął towarzystwa, ale zacisnął 
zęby i 
nie budził Atiaran. Samotny i drżący, z laską Baradakasa w mokrych od potu 
dłoniach, 
siedział nieruchomo aż do zachodu księżyca. Potem przespał na krawędzi lęku aż 
do świtu.
Czwartego dnia po nocy Tańca to on nadawał tempo ich wędrówce. Mijał dzień, a on 
szedł coraz szybciej, jakby się bał, że krwawy księżyc ich dogania.
Kiedy rozbili obóz, wręczył Atiaran swoją laskę i nakazał jej siedzieć i czekać. 
Księżyc 
wstał nad horyzontem w szkarłatnej poświacie, niby krwawy sierp na niebiosach. 
Był 
wyraźnie szerszy niż poprzedniej nocy. Atiaran przyglądała mu się nieruchomo, 
ściskając 
laskę. Nie krzyknęła. Kiedy posmakowała już całego księżycowego zła, powiedziała 
tylko:
– Nie mamy czasu.
I odwróciła głowę.
Gdy jednak nadszedł dzień, raz jeszcze ruszyła przodem. W blasku skalanego 
księżyca 
podjęła widocznie jakąś decyzję, a teraz maszerowała jak gnana klątwą czy 
przekleństwem, 
jakby samą swą determinacją odrzucała logikę klęski. Sądziła chyba, że przegrała 
wszystko, 
co ważne dla niej samej i dla Krainy, ale jej krok dowodził, że ból może być 
skutecznym 
bodźcem. I znowu Covenant musiał biec za jej sztywnymi plecami.
Przyjął jej tempo w imię własnej niewyjaśnionej trwogi; nie chciał wpaść w 
pułapkę sił, 
które potrafiły zaatakować Duchy i zaczerwienić księżyc. Jednak skrupulatnie 
wykonywał 
WKS. Ogoliłby się, gdyby tylko miał inny nóż, a nie swój scyzoryk.
Cały dzień, część nocy i poranek dnia następnego niemal biegiem posuwali się 
naprzód. 
Covenant dotrzymywał tempa jak najdłużej potrafił, lecz długie dni i bezsenne 
noce 
wyczerpały jego siły, odebrały mu sprężystość kroku i elastyczność mięśni. Coraz 
częściej 
podpierał się laską, gdyż bez niej nie potrafił utrzymać równowagi. I nawet 
wtedy by się 
przewrócił, gdyby próbował utrzymać prędkość marszu na trudniejszym terenie. 
Podtrzymywała go jednak atmosfera Andelain. Zdrowe powietrze koiło płuca, gęsta 
trawa 
gładziła jego obolałe stopy. Gilden chłodziły cieniem, skarbojagody eksplodowały 
w ustach 
nową energią. I wreszcie szóstego dnia chwiejnym krokiem dotarli na szczyt 
wzgórza i u jego 
stóp zobaczyli Lekkoduszę.
Błękitna pod lazurowym niebem, szeroka, spokojna i powolna wiła się niemal 
wprost ku 
wschodowi, jak linia demarkacyjna lub granica dokonań. Płynąc między Wzgórzami, 
migotała młodością, spokojnym bogactwem, jakby miała wybuchnąć śmiechem, 
łaskotana 
przez byle mieliznę. A jej woda była czysta, jasna i świeża, niby woda chrztu. 
Widząc ją, 
Covenant miał ochotę skoczyć w fale, jakby miała mocą zmycia z niego brudu 
śmiertelności.
Jednak niemal natychmiast jego uwagę zwróciło coś innego: po zachodniej stronie, 
całkiem niedaleko, płynęła pod prąd wąska łódź. Wysoka postać siedziała na 
rufie. Atiaran 
dostrzegła ją i natychmiast krzyknęła głośno i pomachała rękami.
– Hej! Pomocy! – wołała, biegnąc w dół zbocza. – Wracaj! Wracaj!
Covenant ruszył za nią. Nie odrywał wzroku od łodzi, która zawróciła niemal w 
miejscu i 
ruszyła ku nim.
Atiaran raz jeszcze wyciągnęła ramiona, krzyknęła i opadła na ziemię. Gdy 
Covenant 
stanął przy niej, siedziała przyciskając kolana do piersi, a wargi jej drżały, 
jakby twarz miała 
rozpaść się na kawałki. W napięciu spoglądała na zbliżającą się łódź.
Covenant ze zdumieniem dostrzegał, jak wysoki jest jej pasażer. Nim zbliżyła się 
na sto 
stóp, nabrał pewności, że sternik jest przynajmniej dwa razy wyższy od niego. 
Nie zauważył 
też żadnych elementów napędu. Łódź przypominała ogromne czółno, ale nie miała 
dulek, 
wioseł ani tyk. Z otwartymi ustami patrzył, jak się zbliża.
Gdy znalazła się o trzydzieści stóp od nich, Atiaran powstała szybko.
– Witaj, Skalny Bracie! Giganci z Morskiej Rubieży to tylko jeszcze jedno 
określenie 
przyjaźni! Pomóż nam. – Łódź płynęła do brzegu, lecz sternik milczał. Po chwili 
Atiaran 
dodała szeptem tak cichym, że tylko Covenant go słyszał: – Błagam.
Gigant zachowywał milczenie. W ostatniej chwili przerzucił rumpel i ustawił 
dziób 
prostopadle do linii brzegu. Potem, nim dno dotknęło gruntu, przeniósł ciężar 
swego ciała do 
tyłu, unosząc dziób i lądując bezpiecznie o kilka jardów od Atiaran i Covenanta. 
W następnej 
chwili stanął przed nimi na trawie i wykonał gest powitania.
Covenant w zdumieniu pokręcił głową. Miał wrażenie, że to niemożliwe, by ktoś 
był tak 
wielki: Gigant miał co najmniej dwanaście stóp wzrostu. Lecz rzeczywistość 
przeczyła tej 
niewierze. Gigant był równie prawdziwy jak szorstki kamień pod stopą.
Nawet jak na istotę tak wysoką, mięśnie miał potężne niby ożywiony dąb. Ubrany 
był w 
ciężką, skórzaną kurtę i nogawice, nie nosił broni. Szyję skrywała krótka, 
sztywna jak drut 
broda, niewielkie, głęboko osadzone oczy błyszczały radością. Migotały w nich 
odbicia 
światła z głębi otchłannych myśli, pod gęstymi brwiami, okalającymi oczodoły 
niby forteczny 
mur. A jednak, mimo groźnego wyglądu, przybysz sprawiał wrażenie zadziwiająco 
wesołego, 
we wspaniałym humorze.
– Witaj, Skalna Siostro – rzekł dźwięcznym tenorem, niemal zbyt cichym i 
łagodnym, jak 
na tak potężniej piersi. – Czego potrzebujesz? Chętnie ci pomogę, ale jestem 
legatem i moje 
posłanie nie może czekać zbyt długo.
Covenant spodziewał się, że Atiaran natychmiast wyjawi swą prośbę. Jej wahanie 
zaskoczyło go. Przez długą chwilę przygryzała wargi, jakby chciała poskromić swe 
zbuntowane ciało, szukając słów, które pozwolą dokonać znienawidzonego wyboru.
– Dokąd płyniesz? – spytała wreszcie, spuszczając oczy, jakby zawstydzona.
Oczy Giganta rozbłysły, a jego głos zaszumiał jak woda spływająca ze skał.
– Jaki jest mój cel? Któż jest dość mądry, by pojąć własne cele? Ale zmierzam 
do... Nie, 
ta nazwa jest zbyt długą historią na taki czas. Płynę do Twierdzy Lordów... tak 
nazywają to 
miejsce ludzie.
– Jak ci na imię? – spytała wciąż niepewna Atiaran.
– To także długa opowieść – odparł Gigant i powtórzył: – Czego potrzebujesz?
– Twoje imię – upierała się Atiaran.
I znowu iskra wyskoczyła spod gęstych brwi Giganta.
– Jest moc zawarta w imionach. Nie chcę być przywoływany przez nikogo prócz 
swych 
przyjaciół.
– Imię! – jęknęła Atiaran.
Gigant wahał się przez chwilę.
– Dobrze – stwierdził wreszcie. – Choć moje zadanie nie jest łatwe, odpowiem w 
imię 
lojalności między twoim a moim ludem. Najkrócej mówiąc, nazywają mnie Słone 
Serce 
Pianościgły.
I nagle pękł jakiś opór, jakaś nienawiść kryjąca się za decyzją Atiaran, jak 
gdyby 
pokonało ją ostatnie pchnięcie Giganta. Uniosła głowę, okazując Covenantowi i 
Pianościgłemu ukryty za zasłoną oczu pejzaż zniszczenia. Posępnie i wolno 
uczyniła gest 
powitania.
– Niech tak będzie. Słone Serce Pianościgły. Skalny Bracie i pośle Gigantów, 
nakazuję ci 
mocą twego imienia i wielkiej twierdzy zaufania, wzniesionej przez Damelona 
Przyjaciela 
Gigantów i twój lud, byś tego człowieka, Thomasa Covenanta, Niedowiarka i obcego 
w 
Krainie, bezpiecznie doprowadził przed Radę Lordów. Niesie jej bowiem wiadomość 
z 
Wartowni Kevina. Strzeż go dobrze, Skalny Bracie. Ja nie mogę iść dalej.
Co? – zdumiał się Covenant. Zaskoczony, krzyknął niemal na głos: chcesz porzucić 
zemstę? Czekał jednak, choć jego myśli wirowały szaleńczo. Czekał na 
zrozumienie.
– Doprawdy, zbyt ci spieszno, by przyzywać tak wspaniałe imiona – odparł cicho 
Gigant. 
– I bez nich spełniłbym twoją prośbę. Namawiam cię jednak, byś ruszyła z nami. W 
Twierdzy 
Lordów potrafią uzdrawiać. Popłyniesz? Ci, co na ciebie czekają, nie mieliby za 
złe tej 
zwłoki... gdyby mogli cię zobaczyć tak, jak ja teraz.
Atiaran skrzywiła się z goryczą.
– Widziałeś nowy księżyc? Tak skończyło się ostatnie uzdrowienie, jakiego 
wyglądałam. 
– W jej głosie zabrzmiała pogarda dla samej siebie. – To, o co cię proszę, 
wniwecz się obróci. 
To ja ściągnęłam klęskę. Wszystkie moje decyzje prowadziły do mordu, wszystkie, 
odkąd 
zostałam przewodniczką tego człowieka. Mord... – Zakrztusiła się nagle, jakby 
porażona 
wszystkim, co widziała. Musiała przełknąć ślinę, by mówić dalej: – ...ponieważ 
moja droga 
doprowadziła nas zbyt blisko Góry Gromu. Ty mijałeś to miejsce. Widziałeś, jak 
działa tam 
zło.
– Widziałem – odparł spokojnie Gigant.
– Zbliżyliśmy się do tego zła, zamiast wybrać szlak przez Równiny Centralne. A 
teraz już 
za późno. On... Szary Zabójca powrócił. Ruszyłam tą drogą, gdyż pragnęłam dla 
siebie 
uleczenia. Co stanie się Lordom, jeśli teraz poproszę ich o pomoc?
Zrezygnujesz z zemsty? – myślał Covenant. Nie potrafił zrozumieć. Przyglądał się 
tej 
kobiecie, próbując dostrzec jej zdrowie, jej ducha.
Sprawiała wrażenie dręczonej chorobą. Twarz miała wychudłą, o ostrych rysach, 
wielkie 
oczy były pełne cienia i blade, wargi bezkrwiste. A przez sam środek czoła 
biegła pionowa 
linia, jakby wyryta w czaszce – dowód niewyobrażalnej rozpaczy. Tę zmarszczkę 
wytrawił 
ogrom doznanej krzywdy, opanowany jedynie siłą woli, i ból, jaki sobie sprawiła, 
podejmując 
ten wysiłek.
Covenant zrozumiał teraz, że wycieńczyła ją moralna walka, potrójny konflikt 
pomiędzy 
odrazą, jaką do niego czuła, lękiem o Krainę i gniewem na własną słabość – to 
wszystko 
wyczerpało jej energię, zniszczyło wolę. Jej widok napełniał serce wstydem, 
zmuszał do 
spuszczenia wzroku. Instynktownie wyciągnął do niej rękę.
– Nie poddawaj się – rzekł drżącym głosem, miotany sprzecznymi pragnieniami.
– Poddać się? – rzuciła zdumiona, odsuwając się od niego. – Gdybym się poddała, 
zabiłabym cię na miejscu! – Nagłym ruchem sięgnęła pod suknię i wyrwała kamienny 
nóż, 
taki sam, jaki Covenant zgubił. Splunęła. – Od Święta Wiosny, odkąd pozwoliłeś 
Duchom 
umrzeć, ta klinga żąda twojej krwi. O innych zbrodniach mogę zapomnieć... mówię 
za siebie. 
Ale to...! Zgoda na coś takiego!
Ciśnięty mocno nóż aż po rękojeść wbił się w murawę u stóp Covenanta.
– Spójrz! – zawołała i w tym momencie jej głos stał się lodowato spokojny. – 
Ranię 
Ziemię zamiast ciebie. To właściwe. Niewiele więcej uczyniłam, odkąd przybyłeś 
do Krainy. 
A teraz wysłuchaj mego ostatniego słowa, Niedowiarku. Pozwalam ci odejść, gdyż 
podjęcie 
decyzji przekracza moje siły. Odbieranie porodów w Stonedown nie przygotowało 
mnie do 
takich wyborów. Jednak nie przeciwstawię własnych pragnień nadziejom Krainy, 
choć próżne 
są to nadzieje. Pamiętaj, że powstrzymałam swe ramię... Dotrzymałam przysięgi.
– Dotrzymałaś? – powtórzył, poruszony zarówno współczuciem, jak i nieokreślonym 
gniewem.
Drżącym palcem wskazała nóż.
– Nie zrobiłam ci krzywdy. Doprowadziłam cię tutaj.
– Siebie skrzywdziłaś.
– Taka jest moja przysięga. – Odetchnęła głęboko. – A teraz żegnaj. Kiedy 
powrócisz 
bezpiecznie do swojego świata, pamiętaj, czym jest zło.
Chciał protestować, kłócić się, lecz emocje były zbyt silne. Milczał, 
przytłoczony 
stanowczością Atiaran. Pod ciężarem jej spojrzenia pochylił się i wyciągnął nóż. 
Oczekiwał 
niemal krwi, sączącej się ze szczeliny w ziemi, ale gęsta trawa zamknęła się nad 
rozcięciem, 
skryła je tak absolutnie jak rozgrzeszenie. Odruchowo sprawdził kciukiem ostrze 
klingi.
Podniósł głowę. Atiaran wspinała się już na zbocze. Szła nierównym krokiem, jak 
kaleka.
To nieuczciwe! – chciał krzyknąć za nią. Miej litość! Miłosierdzie!
Lecz język miał odrętwiały z bólu po jej rezygnacji; nie mógł mówić.
Wybacz przynajmniej sobie.
Czuł napięcie mięśni twarzy, wywołujące nieprzyjemne wrażenie uśmiechu. Atiaran, 
jęknął. Dlaczego jesteśmy tacy bezsilni?
Przez zasłonę cierpienia usłyszał cichy głos Giganta.
– Ruszamy?
Bezradnie skinął głową. Oderwał spojrzenie od wyprostowanych pleców Atiaran i 
wcisnął nóż za pasek.
Słone Serce Pianościgły skinął ręką, wskazując łódź. Kiedy Covenant przeskoczył 
burtę i 
zajął miejsce na dziobie, na jedynej małej ławce, Gigant wszedł na pokład, 
równocześnie 
spychając trzydziestostopową łódź na wodę. Potem przeszedł na szeroką, płytką 
rufę i 
chwycił rumpel. Impuls energii popłynął wzdłuż kilu. Pianościgły poprowadził 
łódź dalej od 
brzegu, na środek koryta. Wkrótce płynęli już między Wzgórzami na zachód.
Ból dławił Covenanta w gardle. Zajął miejsce i poszukał spojrzeniem Atiaran. 
Lecz 
impuls mocy nadawał łodzi wielką szybkość. Po krótkiej chwili Atiaran zmalała w 
oddali do 
rozmiarów brązowej plamki na tle bujnej, obojętnej zieleni Andelain. Covenant z 
wysiłkiem 
odwrócił wzrok; postanowił rozejrzeć się za źródłem napędu łodzi.
Nie mógł go znaleźć. Łódź płynęła pod prąd gładko jak holowana przez ryby. Nie 
dostrzegł żadnego mechanizmu. Jednak jego nerwy wyczuwały energię przepływającą 
po 
kilu.
– Co popycha tę łajbę? – zapytał niepewnie. – Nie widzę silnika.
Pianościgły stał u steru i spoglądał w przód. Lewym ramieniem przytrzymywał 
rumpel, 
prawą dłoń wystawiał na podmuchy bryzy. I śpiewał coś, jakąś prostą piosenkę w 
języku, 
którego Covenant nie rozumiał – piosenkę z pogłosem łamania fal, ze słonym 
timbrem 
niosącym smak morza. Przez chwilę jeszcze nie przerywał śpiewu, ale wkrótce 
zmienił się 
język i Covenant usłyszał słowa:
Kamień i Morze głęboko tkwią w życiu,
jak dwa niezmienne symbole świata:
stałość w spoczynku i stałość w ruchu;
trwają wciąż w Mocy, która pozostała.
Przerwał i spojrzał na Covenanta; iskry humoru błysnęły pod jego gęstymi 
brwiami.
– Obcy w Krainie – stwierdził. – Czy ta kobieta niczego cię nie nauczyła?
Covenant zesztywniał. Ton głosu Giganta zdawał się poniżać Atiaran, lekceważyć 
cenę, 
jaką przyszło jej zapłacić. Łagodna, niezgłębiona twarz Pianościgłego i jego 
wesołe 
spojrzenie zdawały się niezdolne do współczucia. Ale dla Covenanta ból Atiaran 
był aż nadto 
wyraźny. Odebrano jej tak wiele normalnej ludzkiej miłości i ciepła...
– To była Atiaran, małżonka Trella, z Mithil Stonedown. I więcej jej zawdzięczam 
niż 
tylko naukę. Przeprowadziła mnie bezpiecznie obok Furiów, zamordowanego Waynhim, 
pod 
krwawym księżycem, ur-Podłych... Czy ty byś tego dokonał?
Pianościgły nie odpowiedział, lecz wesoły uśmiech pojawił się na jego twarzy, a 
koniec 
brody podjechał w górę niby w drwiącym salucie.
– Do diabła! – wybuchnął Covenant. – Myślisz, że kłamię? Nie zniżyłbym się do 
okłamywania cię.
Na te słowa Gigant odchylił głowę do tyłu i zagrzmiał śmiechem.
Covenant obserwował go, krztusząc się z wściekłości. Przez krótką chwilę znosił 
urazę; 
potem zeskoczył z siedzenia i uniósł laskę, by uderzyć olbrzyma.
Pianościgły powstrzymał go gestem ręki.
– Spokojnie, Niedowiarku – powiedział. – Czy poczujesz się wyższy, jeśli usiądę?
– Krew i szatani! – ryknął Covenant. Zamachał rękami i uderzył o pokład końcem 
laski, 
poczerniałym w starciu z ur-Podłymi.
Łódź zakołysała się, jakby cios wprawił w konwulsje samą rzekę. Covenant 
zachwiał się i 
chwycił ławkę, by nie wypaść za burtę. Po chwili fala minęła, a srebrzysta rzeka 
płynęła 
spokojnie jak przedtem. On jednak przez kilka długich sekund nie puszczał ławki; 
nerwy miał 
rozdygotane, a obrączka pulsowała na jego palcu.
Covenant warknął, by jakoś się uspokoić. Byłbyś śmieszny, gdybyś nie był taki... 
śmieszny.
Wyprostował się i stanął w rozkroku. Stłumił emocje. Potem spojrzał na 
Pianościgłego, 
wczuł się w aurę Giganta. Nie dostrzegł śladu zła; Pianościgły wydawał się 
krzepki jak górski 
granit. Śmieszny, powtórzył Covenant.
– Zasługuje na szacunek.
– Wybacz mi, proszę – odparł Gigant. Przekręcił i opuścił rumpel tak, by trzymać 
go pod 
pachą w pozycji siedzącej. – Nie chciałem jej obrazić. A twoja lojalność sprawia 
mi ulgę. 
Wiem, jaka jest wartość jej dokonań. – Usiadł na rufie. Jego oczy znalazły się 
zaledwie o 
stopę wyżej od oczu Covenanta. – I wiem, jak jej współczuć. Nie ma w Krainie 
nikogo, ani 
ludzi, ani Gigantów czy Ranyhyn, którzy szybciej ode mnie doprowadziliby cię 
do... do 
Twierdzy Lordów.
Znów się uśmiechnął.
– Ale ty, Thomasie Covenant, Niedowiarku i obcy w Krainie, ty rozpalasz się zbyt 
łatwo. 
Śmiałem się widząc ciebie, gdyż przypominałeś mi koguta, próbującego wystraszyć 
jednego z 
Ranyhyn. Sam siebie niszczysz, Thomasie Covenant.
Covenant opanował gniew.
– Czy naprawdę w to wierzysz? – zapytał spokojnie. – Nazbyt szybko wydajesz 
sądy, 
Gigancie.
Kolejna fontanna śmiechu wylała się z Pianościgłego.
– Odważne słowa. To coś nowego w Krainie: człowiek, oskarżający Giganta o 
pośpiech. 
No cóż, masz rację. Ale czy nie wiedziałeś, że ludzie uważają nas za... – 
Roześmiał się 
znowu. – Za bardzo rozważnych? Wybrano mnie na posła, gdyż krótkie ludzkie 
imiona, które 
odzierają posiadacza z historii, mocy i znaczenia, są dla mnie łatwiejsze niż 
dla większości 
moich ziomków. Teraz jednak okazuje się, że są zbyt łatwe.
Raz jeszcze odchylił głowę i śmiał się głęboko i radośnie.
Covenant spoglądał na Giganta, nie rozumiejąc tej wesołości. Wreszcie odsunął 
się z 
wysiłkiem, upuścił laskę na dno łodzi i usiadł na ławce twarzą w stronę dziobu, 
ku 
zachodowi, patrząc na popołudniowe słońce. Śmiech Pianościgłego był zaraźliwy, 
jak 
koloratura prostych radości. Jednak Covenant oparł mu się. Nie mógł sobie 
pozwolić, by paść 
ofiarą kolejnych pokus. I tak już więcej sił utracił, niż miał nadzieję 
odzyskać.
Nerwy się nie regenerują. Powtarzał te słowa, jakby były jego osobistą litanią, 
ikonami w 
obwarowanej jaźni. Giganci nie istnieją. Wiem o tym.
Nie zatrzymuj się. Przetrwaj.
Przygryzł wargę, jakby ból mógł mu pomóc w zachowaniu równowagi, opanowaniu 
gniewu.
Za jego plecami Pianościgły znowu rozpoczął swą pieśń, która sięgała niby długa 
zatoka 
ku morzu, wznosiła się i opadała jak fale pływów. Dalekie wiatry wiały wśród 
archaicznych 
słów, a co pewien czas powracał refren:
Kamień i Morze głęboko tkwią w życiu...
lecz zaraz odpływał na powrót. Ta długa pieśń przypomniała Covenantowi o 
zmęczeniu. 
Zgarbił się na dziobowej ławce.
Pianościgły przerwał jego zadumę.
– Czy potrafisz opowiadać, Thomasie Covenant? – zapytał.
– Kiedyś potrafiłem – rzucił obojętnie.
– I przestałeś? Doprawdy, w dwóch słowach opowiedziałeś mi smutną historię. Ale 
życie 
bez opowieści jest niby morze bez soli. Jak więc żyjesz?
Covenant położył łokcie na burtach i oparł brodę na skrzyżowanych rękach. Łódź 
płynęła 
naprzód, a Andelain otwierało się przed nim jak pąk. Ignorował to, skupiając 
uwagę na 
skardze wody pod dziobem. Podświadomie zacisnął palce na obrączce.
– Jakoś żyję.
– Jeszcze jedna? – odparł Pianościgły. – Dwa słowa i historia jeszcze 
smutniejsza od 
pierwszej. Nie mów nic więcej. Po jednym słowie pewnie się rozpłaczę.
Jeśli nawet Gigant chciał go obrazić, Covenant tego nie dostrzegł. Pianościgły 
mówił na 
wpół kpiąco, na wpół ze współczuciem. Covenant wzruszył ramionami i nie 
odpowiadał.
Po chwili Gigant odezwał się znowu.
– Zła to dla mnie podróż. Nie będzie łatwa, miałem więc nadzieję wypełnić 
kolejne mile 
jakąś historią. Ale to nieważne. Sądzę, że i tak nie usłyszałbym szczęśliwych 
opowieści. 
Furie. Zabójstwo Waynhim i andelaińskich Duchów. Cóż, nie wszystkim jestem 
zaskoczony. 
Nasi starcy zawsze podejrzewali, że Niszczyciel Dusz nie mógł zginąć tak łatwo, 
jak wierzył 
biedny Kevin. Kamień i Morze! Cała profanacja, spustoszenie i zgliszcza dla 
fałszywej 
nadziei. Ale mamy takie przysłowie na pocieszenie naszych dzieci, choć jest ich 
niewiele, 
kiedy płaczą za ojczyzną, domem, towarzystwem naszych braci, których 
utraciliśmy. 
Mówimy wtedy: Radość tkwi w uszach, co słuchają, nie w ustach, które mówią. 
Świat 
niewiele zna wesołych opowieści, więc trzeba nam mieć wesołe uszy, by 
przeciwstawić się 
Złości. Chwała Stwórcy! Dawny Lord Damelon Przyjaciel Gigantów znał wartość 
porządnego śmiechu. Kiedy dotarliśmy do Krainy, byliśmy zbyt załamani, by 
walczyć o 
prawo do życia.
Porządny śmiech, westchnął ponuro Covenant. Czy cały śmiech życia zawarłem w tym 
krótkim czasie?
– Wy, ludzie, jesteście niecierpliwi, Thomasie Covenant. Sądzisz, że błądzę? Ani 
trochę. 
Zmierzam wprost do sedna. Jako że ty zrezygnowałeś z opowiadania historii, a 
żaden z nas 
nie jest chyba dość wesół, by przetrzymać wyliczenie twych przygód, w takim 
razie na mnie 
spoczywa opowiedzenie historii. A w opowieściach tkwi moc, co serce odradza i 
dodaje 
męstwa. Nawet Gigant potrzebuje sił, by wypełnić zadanie, jakie stoi przede mną.
Umilkł. Covenant nie chciał, by przerywał, gdyż głos Giganta zdawał się wplatać 
w 
kojący gobelin szumu wody za burtami łodzi.
– Mów – rzekł w ciszę.
– Aha – odparł Pianościgły. – Nie tak źle. Wbrew sobie wracasz do zdrowia, 
Thomasie 
Covenant. Do rzeczy więc. Uraduj swe uszy i słuchaj wesoło, gdyż nie przynoszę 
smutków... 
choć nie uciekam od faktów. Gdybyś mnie prosił, bym pożeglował twoją ścieżką aż 
do tego 
miejsca, przed postawieniem choćby trzech kroków na Wzgórzach, zażądałbym 
wszelkich 
szczegółów. Taki wyczyn jest trudny, a często okazuje się niemożliwy: ścieżka 
zaginęła albo 
wędrowiec uległ przemianie i nie ma nadziei na powrót. Musisz jednak zrozumieć, 
Niedowiarku, że dobór opowieści wymaga zwykle namysłu. Dawna mowa Gigantów jest 
skarbcem historii, a niektóre z nich zajmują wiele dni. Kiedyś, będąc dzieckiem 
jeszcze, trzy 
razy z rzędu wysłuchałem historii o Bahgoonie Nieznośnym i Thelmie Dwupięstnej, 
która go 
w końcu poskromiła. To była opowieść warta śmiechu, ale nim się spostrzegłem, 
minęło 
dziewięć dni. Ty jednak nie znasz naszego języka, a tłumaczenie jest zajęciem 
czasochłonnym, nawet dla Gigantów. To upraszcza mi wybór. Jednak kronika naszego 
życia 
w Morskiej Rubieży od dni, gdy nasze okręty znalazły Krainę, zawiera po 
wielekroć wiele 
opowieści, z czasów Damelona Przyjaciela Gigantów, Lorica Pogromcy Podłych i 
Kevina, 
teraz zwanego Niszczycielem Krainy... opowieści o budowaniu, o rzeźbieniu, o 
Revelstone, 
świętej skale, „znaku wierności i przyjaźni w wiecznym kamieniu czasu”, jak 
niegdyś śpiewał 
Kevin, najpotężniejszym dziele Gigantów w Krainie, świątyni, na którą lud nasz 
może 
spoglądać i pamiętać o tym, czego potrafił dokonać. Opowieści o wędrówce, która 
ocaliła nas 
przed Profanacją, i uzdrawiających dziełach Nowych Lordów. I znowu łatwo 
wybierać, 
ponieważ jesteś tu obcy. Opowiem ci pierwszą historię Gigantów z Morskiej 
Rubieży: Pieśń o 
Bezdomnych.
Covenant spojrzał wokół siebie na lśniącobłękitny spokój Lekkoduszy i usiadł 
wygodnie, 
by wysłuchać opowieści Pianościgłego. Lecz ta nie zaczęła się od razu. Zamiast 
mówić, 
Gigant znów zaintonował swą starożytną piosenkę, odejmując melodię, rozwijając 
ją niby 
nurt rzeki. Śpiewał przez długą chwilę, a ukołysany jego głosem Covenant zapadł 
w drzemkę. 
Zbyt był znużony, by skupić uwagę. Czekał wsparty o dziób łodzi, niby zmęczony 
pływak.
I wtedy modulacja wyostrzyła pieśń Giganta. Melodia zabrzmiała mocniej, zmieniła 
się 
na podobieństwo lamentu. Wkrótce Pianościgły zaśpiewał słowa, które Covenant 
mógł pojąć:
Jesteśmy Bezdomnymi,
zagubionymi wędrowcami świata.
Na lądzie poza Morzem Wschodu Słońca
żyliśmy i rosły nasze domy...
aż postawiliśmy żagle na wiatr
nie dbając o groźbę dla zagubionych.
Jesteśmy Bezdomnymi,
Bez domów i kominków,
świętych kamiennych siedzib stworzonych czułymi rękami;
postawiliśmy żagle na gwiezdny wiatr
i ponieśliśmy życie ku lądom na drugim krańcu ziemi,
nie dbając o groźbę straty.
Jesteśmy Bezdomnymi,
zagubionymi wędrowcami świata,
Od pustynnego wybrzeża po wysokie urwiska klifów,
domów ludzi i leśnych, nadmorskich baśniowych krain,
od marzenia do marzenia stawialiśmy żagle,
śmiejąc się do tęczy naszej straty.
A teraz jesteśmy Bezdomnymi,
bez korzeni, krewnych i rodzin.
Wśród innych sekretów rozkoszy
postawiliśmy żagle, by ruszyć w drogę powrotną;
lecz wichry życia nie wiały tam, gdzie chcieliśmy
i kraj za morzem zaginął.
– Ach, Kamień i Morze! Czy znasz, Thomasie Covenant, dawną legendę o Zranionej 
Tęczy? Podobno w najdalszej przeszłości Ziemi nie było gwiazd na naszym niebie. 
Niebiosa 
były jedynie pustką oddzielającą nas od wiecznego wszechświata Stwórcy. Tam żył 
ze swym 
ludem, z miriadami jasnych dzieci, a wszystkie poruszały się w rytm zabawy i 
radości. Aż 
raz, gdy wieki płynęły od zawsze do zawsze, Stwórca postanowił zrobić coś nowego 
i 
uszczęśliwić serca swych dzieci. Zstąpił do wielkich kuźni i kotłów swej mocy, 
gdzie warzył, 
kuł i rzucał niezwykłe czary. A kiedy skończył, zwrócił się ku niebiosom i 
cisnął w nie swe 
mistyczne dzieło. I oto tęcza sięgnęła łukiem przez cały wszechświat. Tylko 
chwilę Stwórca 
był zadowolony. Potem jednak przyjrzał się tęczy dokładniej i wysoko na lśniącym 
łuku 
dostrzegł ranę, wyrwę w pięknie, które powołał. Nie wiedział, że nieprzyjaciel 
jego, demon 
mroku i bagien, co czołgał się po wnętrznościach tamtego wszechświata, zobaczył 
go przy 
pracy i wlał swą złość w moździerz tworzenia. I teraz tęcza była splamiona. W 
rozpaczy 
Stwórca wrócił do pracy, by znaleźć lek dla swego dzieła. Lecz kiedy był zajęty, 
jego dzieci, 
miriady jasnych dzieci, znalazły tęczę i zachwyt przepełnił ich serca. Razem 
wspięły się na 
niebiosa i wesoło rozbiegły po łuku, tańcząc radośnie wśród barw. Wysoko w górze 
odkryły 
wyrwę, ale nie zrozumiały jej znaczenia. Śpiewając z uciechy przetańczyły po 
ranie i znalazły 
się na naszym niebie. Ten nowy, nieoświecony świat zachwycił je jeszcze 
bardziej. Wirowały 
na niebie, aż rozbłysło ono iskrami uciechy.
Pianościgły przerwał na chwilę.
– Kiedy zmęczyły się zabawą – podjął – chciały powrócić do swego jasnego 
wszechświata. Lecz brama została zamknięta. Stwórca bowiem odkrył dzieło swego 
nieprzyjaciela, przyczynę rany, a w gniewie umysł jego był przyćmiony. Bez 
namysłu zerwał 
tęczę z niebios. Dopiero gdy minął mu gniew, pojął Stwórca, że uwięził swe 
dzieci na naszym 
niebie. I tutaj pozostaną: gwiazdy, które prowadzą podróżnych wśród nocy, póki 
Stwórca nie 
pozbędzie się nieprzyjaciela i nie znajdzie sposobu, by sprowadzić swe dzieci do 
Domu.
Westchnął.
– Podobnie było z nami, Bezdomnymi. W naszej dawno utraconej skalistej krainie 
żyliśmy i rozkwitaliśmy wśród podobnych sobie. A kiedy nauczyliśmy się 
podróżować przez 
morza, powodziło się nam jeszcze lepiej. Lecz w gorliwości zrodzonej z radości, 
siły i 
wędrówek, oddaliśmy się szaleństwu. Zbudowaliśmy dwadzieścia pięknych okrętów, 
każdy z 
nich tak wielki, że dla was, ludzi, byłby jak zamek. Poprzysięgliśmy sobie, że 
wciągniemy 
żagle i wyruszymy, by zbadać całą Ziemię. Tak, całą Ziemię. Na dwudziestu 
statkach dwa 
tysiące Gigantów pożegnało swych krewnych, obiecując przywieźć opowieści o 
wszystkich 
obrazach wielobarwnego świata... i odpłynęli ku swym snom. A potem przez morza, 
przez 
burzę i ciszę, suszę, głód i dostatek, między rafami i klifami żeglowali 
Giganci, oddychając 
gryzącym, słonym powietrzem, wytężając mięśnie, wiecznie walcząc z nieustającym 
ruchem 
oceanu... i radując się włączeniem nowych ludów w sieć swej wędrówki. Pięć 
okrętów utracili 
w okresie połowy generacji. Setka Gigantów postanowiła zostać i przeżyć swe dni 
w 
zaczarowanych lasach Elohim. Dwustu zginęło w wojennej służbie Bhrathair, 
których niemal 
wyniszczyły Piaskowe Gorgony z wielkiej pustyni. Dwa statki wpadły na rafy i 
zatonęły. A 
kiedy pierwsze dzieci zrodzone w podróży dorosły i same mogły zostać żeglarzami, 
załogi 
piętnastu okrętów zwołały radę i zwróciły swe myśli ku Domowi... pojęli bowiem 
szaleństwo 
swej przysięgi i poczuli zmęczenie zmaganiami z morzem. Postawili więc żagle i 
zaczęli 
szukać ojczyzny. Lecz bez sukcesu. Znajome szlaki wiodły ich na nieznane oceany 
i ku 
niespotykanym niebezpieczeństwom. Sztormy pchały ich poza zbadane obszary, aż 
ręce mieli 
zdarte do kości przez szarpane wiatrem liny. Fale wznosiły się przeciw nim z 
nienawiścią. 
Stracili kolejne pięć okrętów, choć znaleziono wrak jednego z nich, a załogę 
drugiego 
ocalono z wyspy, na którą rzuciła ich burza. Przez wiele miesięcy lód trzymał 
ich w uścisku, 
zabijając ich całymi dziesiątkami... cisza morska sprawiła, że głód stał się ich 
dobrym 
znajomym... przetrwali jednak, walcząc o życie i Dom. Katastrofy sprawiły, że 
nie wiedzieli, 
gdzie się znajdują i gdzie powinni wyruszyć. Gdy dotarli do Krainy, rzucili tu 
kotwice. Mniej 
niż tysiąc Gigantów zstąpiło na skalisty brzeg Morskiej Rubieży. W rozpaczy 
porzucili 
nadzieję na powrót.
Pianościgły zamyślił się.
– Odrodziła ich przyjaźń z Wielkim Lordem Damelonem, synem Mężnego Serca. W swej 
głębokiej mądrości dostrzegł obiecujące znaki i na jego słowo radość wróciła do 
serc 
Gigantów. Morską Rubież uczynili swym mieszkaniem i zaprzysięgli wierność 
Lordom... i 
wysłali trzy okręty na poszukiwanie Domu. Od tego czasu, po trzykroć tysiąc lat, 
zawsze trzy 
statki Gigantów były na morzu, kolejno poszukując naszej ziemi, a trzy nowe 
stały oczekując, 
aż tamte powrócą z niczym. Wciąż jesteśmy Bezdomnymi, zagubionymi w labiryncie 
szalonego marzenia. Kamień i Morze! W porównaniu z ludźmi jesteśmy długowiecznym 
ludem: ja urodziłem się podczas krótkiej podróży, co ocaliła nas przed 
Profanacją, a moi 
rodzice należeli do pierwszych wędrowców. Niewiele mamy dzieci. Mało która z 
kobiet rodzi 
więcej niż jednego potomka. Teraz jest nas tylko pięciuset, a nasza żywotność 
maleje z 
każdym pokoleniem. I nie potrafimy zapomnieć. Ale w dawnej legendzie dzieciom 
Stwórcy 
pozostała nadzieja. Po oczyszczających deszczach On stawia na naszym niebie 
tęcze; to 
obietnica dla gwiazd, że kiedyś znajdzie sposób, by sprowadzić je do Domu. Jeśli 
mamy 
przeżyć, musimy odnaleźć Dom zagubiony, ojczyznę naszych serc za Morzem Narodzin 
Słońca.
Gdy Pianościgły opowiadał, słońce przesunęło się w późne popołudnie; kiedy 
skończył, 
zachodziło już za horyzont. Lekkodusza płynęła od zachodu w ognistej, 
pomarańczowozłocistej glorii, a każdy płomień odbijał się w jej lśniącej 
powierzchni. W 
niezgłębionych niebiosach ogień płonął zgryzotą i nadzieją, nadejściem nocy i 
obietnicą dnia, 
i ciemności, która przeminie. Gdy bowiem przyjdzie prawdziwy koniec dnia i 
światła, żaden 
blask nie uczyni go pięknym, żaden spektakl ognisty i radosny; nic nie uraduje 
serca; będzie 
tylko zepsucie i szarość popiołów.
Wśród tego splendoru Pianościgły raz jeszcze podniósł głos, by zaśpiewać z 
przejmującym bólem:
Postawiliśmy żagle, by ruszyć w drogę powrotną;
lecz wichry życia nie wiały tam, gdzie chcieliśmy
i kraj za morzem zaginął.
Covenant odwrócił się, by spojrzeć na Giganta. Pianościgły wysoko unosił głowę, 
a dwa 
cienkie strumyki złotopomarańczowego ognia spływały mu po policzkach. Po chwili 
odbite 
światło nabrało czerwonej barwy i zaczęło przygasać.
– Śmiej się, Thomasie Covenant – powiedział cicho Gigant. – Śmiej się za mnie. 
Radość 
tkwi w uszach tych, co słuchają.
Covenant usłyszał w jego głosie rytm pokornego błagania, i jęknął tłumiąc ból. 
Nie 
potrafił się roześmiać. Odezwał się, czując wstręt dla choroby, która odebrała 
mu wesołość.
– Jestem głodny.
Przymknięte oczy Giganta rozbłysły na moment, jakby ktoś go uderzył. Zaraz 
jednak 
odchylił głowę i sam wybuchnął śmiechem. Ta jego radość zdawała się płynąć 
prosto z serca i 
wkrótce przepędziła napięcie i łzy.
– Thomasie Covenant – powiedział, gdy jego śmiech ucichł. – Nie chciałbym sądzić 
pospiesznie, ale wierzę, że jesteś moim przyjacielem. Powaliłeś moją dumę, a to 
byłoby 
wielką przysługą, nawet gdybym nie wyśmiewał cię wcześniej. Głodny? Oczywiście, 
że 
jesteś głodny. Odważne słowa. Powinienem już dawno zaproponować ci coś do 
jedzenia... 
masz wygląd człowieka, który od wielu dni żywił się tylko alianthą. Niektórzy 
starzy widzący 
twierdzą, że wyrzeczenia uszlachetniają duszę, ale moim zdaniem czas na 
uszlachetnianie 
duszy przychodzi, gdy ciało nie ma już wyboru. Na szczęście nie brakuje mi 
żywności.
Pchnął ku Covenantowi solidnie wypchany skórzany worek i gestem ręki kazał mu go 
otworzyć. Covenant rozluźnił rzemienie i znalazł solone mięso, ser, suchy chleb 
i z tuzin 
mandarynek wielkich jak dwie jego pięści, a także skórzany bukłak, który z 
trudem potrafił 
unieść. Zaczął od suchego prowiantu i mandarynki. Potem wrócił do bukłaka 
spłukując z 
gardła sól.
– To diamentrunek – wyjaśnił Pianościgły. – Mocny napój. Powinienem może... Nie, 
przyjacielu. Im dłużej na ciebie patrzę, tym więcej dostrzegam w tobie 
zmęczenia. Napij się. 
To pomoże ci wypocząć.
Covenant przechylił bukłak i łyknął trunku. Smakował jak słaba whisky, ale 
wyczuwał 
jego moc, choć płyn był delikatny, nie piekł ani nie palił. Covenant pociągnął 
kilka razy i 
natychmiast poczuł się odświeżony.
Starannie zakorkował bukłak, pochował żywność do worka i z wysiłkiem przesunął 
go w 
zasięg ręki Pianościgłego. Diamentrunek rozgrzał mu żołądek i Covenant poczuł, 
że za chwilę 
będzie gotów do kolejnej opowieści. Kiedy jednak ułożył się pod ławką na 
dziobie, zmierzch 
zmienił się w krystaliczną czystość nieba, a samotne gwiazdy rozbłysły niby 
zagubione 
dzieci. Usnął, zanim się zorientował, że zapada w drzemkę.
Miał niespokojny sen. Zataczał się otępiały przez pustoszone zarazą wizje pełne 
konających księżyców i poszarpanych, bezbronnych ciał. A potem leżał na ulicy 
przed 
zderzakiem policyjnego wozu. Wokół zebrał się krąg gapiów. Oczy mieli jak 
krzemienie, a 
usta rozciągnięte w identycznym, zastygłym grymasie potępienia. Wszyscy bez 
wyjątku 
wskazywali go palcami. Spojrzał na własne dłonie – pokrywały je sine, opuchnięte 
szramy.
Podeszli dwaj potężni mężczyźni w białych kitlach i ułożyli go na noszach. 
Niedaleko 
zauważył ambulans. Jednak sanitariusze nie zanieśli go tam od razu. Stali, 
trzymając nosze na 
poziomie pasa, jakby pokazywali rannego tłumowi.
W krąg gapiów wszedł policjant.
– Wszedłeś mi w drogę – oświadczył surowo, pochylając się nad Covenantem. – To 
był 
błąd. Powinieneś się wstydzić.
Jego oddech owionął Covenanta zapachem olejku.
Ktoś za policjantem podniósł głos. Był oślizgły jak głos adwokata Joan.
– To był błąd! – zawołał.
Jednocześnie ludzie wokół zaczęli wymiotować na chodnik krwią.
Nie wierzę w to, pomyślał Covenant.
I natychmiast zamruczał oślizgły głos:
– On nam nie wierzy.
Nad tłumem wzniosło się bezdźwięczne wycie realności, obłąkane stwierdzenie 
faktu. 
Atakowało Covenanta, aż skulił się pod ciosami, nikczemny i niezdolny do 
odpowiedzi.
– Jesteś martwy – zawołali chórem gapie. – Nie możesz żyć bez społeczności. 
Życie to 
wspólnota, a ty nie masz wspólnoty.
Zgodne głosy dźwięczały tak, jakby coś było zgniatane, miażdżone. Kiedy ucichły, 
Covenant miał wrażenie, że jego płuca przestały pracować.
– Zabierzcie go do szpitala – polecił oślizgły głos z westchnieniem satysfakcji. 
– 
Wyleczcie. Na śmierć jest tylko jedna odpowiedź. Wyleczcie go i wyrzućcie na 
bruk.
Dwaj sanitariusze wsunęli nosze do karetki. Zanim zatrzasnęły się drzwi, widział 
jeszcze, 
jak ludzie ściskają sobie dłonie i gratulują. Potem ambulans ruszył. Covenant 
podniósł ręce – 
sine bruzdy sięgały już jego przedramion. Przyglądał się im ze zgrozą i jęczał, 
Ognie 
piekielne! Ognie piekielne!
– Nie lękaj się – odezwał się nagle tuż obok gardłowy, wysoki głos. – To tylko 
sen.
Pociecha okryła Covenanta niby koc. Nie wyczuwał jej jednak dłońmi, a ambulans 
wciąż 
jechał. Potrzebował tego koca, więc chwytał powietrze palcami, aż pobielały mu 
kostki.
Kiedy nie mógł już dłużej cierpieć, ambulans przetoczył się, a on spadł z noszy 
w pustkę.
12. Revelstone
Coś zaczynało ocierać mu lewy policzek, a ból wypychał z głębin snu. Zawirowania 
szarpały jego głową, jakby za poduszkę służył mu rwący potok. Potem coś uderzyło 
go w 
twarz, dwukrotnie, raz za razem. Miejsce jego spoczynku zakołysało się. Próbował 
się 
podnieść i trafił głową w ławeczkę łodzi. Ból przeszył mu czaszkę. Covenant 
chwycił ławkę, 
zsunął się z wręgi, która ocierała mu skórę, i usiadł, by wyjrzeć ponad burtą.
Przekonał się, że sytuacja uległa zasadniczej zmianie. W okolicy nie pozostał 
nawet cień, 
ślad czy rezonans bogactwa Andelain. Od północnego wschodu nad rzeką wyrastał 
szorstki, 
wysoki skalny mur. Na zachodzie rozciągała się szara i naga równina, okaleczone 
pustkowie 
podobne do ogromnego pola bitwy, w której zginęli nie tylko ludzie, gdzie palący 
ogień i 
przelana krew odebrały ziemi zdolność odrodzenia i rozkwitu... Falującą, 
spustoszoną nizinę 
znaczyły jedynie karłowate drzewa, z wysiłkiem trzymające się życia na brzegach 
rzeki, która 
wpadała do Lekkoduszy o kilkaset jardów przed dziobem ich łodzi. Zachodni wiatr 
niósł odór 
dawnej spalenizny i ukryte cuchnące wspomnienie zbrodni.
Już teraz dopływ niepokoił Lekkoduszę – budził jej zawirowania, mącił mułem 
czystość 
wód. Covenant musiał chwycić się burty, by utrzymać równowagę, gdyż podskoki 
łodzi 
przybierały na sile.
Pianościgły prowadził łódź środkiem koryta, z dala od wirów u stóp północno-
wschodniej 
ściany. Covenant obejrzał się na Giganta. Stał na rufie w szerokim rozkroku, z 
rumplem pod 
pachą.
– Wiernogard przed nami! – krzyknął, zauważywszy spojrzenie Covenanta. – Tu 
skręcimy Białą Rzeką na północ! Szara płynie z zachodu!
Głos miał zachrypnięty, jakby przez całą noc śpiewał ile sił w płucach. W chwilę 
później 
zanucił fragment pieśni, innej niż dotąd:
Nie spoczniemy...
nie skręcimy w bok,
nie stracimy wiary
i nie ulegniemy...
Póki Szara nie popłynie Błękitem,
a Rill i Maerl nie będą świeże i czyste
jak pradawna Llurallin.
Rzeka falowała coraz mocniej. Covenant stał na dnie łodzi, oparty o ławkę i 
burty... i 
patrzył na wymuszone połączenie czystych i mętnych wód.
– Sto mil do Gór Westronu, Przesmyku Gwardii i czystego źródła Llurallin – 
krzyknął 
Pianościgły. – Sto pięćdziesiąt do Ostatnich Wzgórz i Szubienicznej Głębi na 
południowym 
wschodzie! Zostało jeszcze siedemdziesiąt do Twierdzy Lordów!
Nagle równy szum rzeki wzniósł się i zagłuszył słowa Giganta. Niespodziewany wir 
pochwycił łódź i szarpnął dziobem w prawo, stawiając kadłub bokiem do nurtu. 
Burza 
wodnego pyłu dosięgła Covenanta; łódź przechyliła się, a on instynktownie całym 
ciężarem 
opadł na lewą burtę.
Niemal natychmiast usłyszał strzęp pieśni Pianościgłego, wyczuł głęboką wibrację 
mocy 
wzdłuż kilu. Łódź prostowała się wolno, wracając na kurs.
Jednak z trudem zażegnana katastrofa sprawiła, że znaleźli się niebezpiecznie 
blisko 
północno-wschodniej ściany. Łódź dygotała energią, gdy Pianościgły stopniowo 
powracał na 
spokojniejsze wody poniżej głównego nurtu Szarej. Po chwili wrażenie przepływu 
mocy 
przez kil zanikło.
– Przepraszam cię! – zawołał Gigant. – Zapominam, jak należy sterować!
Głos drżał mu z wysiłku.
Covenant zaciskał palce tak mocno, że pobielały mu kostki. Chwiejąc się przy 
każdym 
podskoku, przypomniał sobie: Na śmierć jest tylko jedna odpowiedź.
Jedna odpowiedź, pomyślał. Ale nie taka.
Może byłoby lepiej, gdyby łódź się przewróciła, a on utonął... lepiej, gdyby nie 
zaniósł do 
Revelstone wiadomości Lorda Foul... on, półręki i z pierścieniem na palcu. Nie 
jest 
bohaterem. Nie zdoła sprostać takim oczekiwaniom.
– Zaraz przepływamy – krzyknął Pianościgły. – Musimy przeciąć Szarą, by dotrzeć 
na 
północ. Nie ma niebezpieczeństwa... tyle tylko, że jestem znużony. A fale są 
wysokie.
Tym razem Covenant odwrócił się i z uwagą przyjrzał Gigantowi. Widział, że Słone 
Serce Pianościgły cierpi. Policzki miał zapadnięte, jakby coś wyssało życie z 
jego twarzy, w 
jego ogromnych, rozgorączkowanych oczach płonęła wytężona wola. Znużony? – 
pomyślał 
Covenant. Raczej wyczerpany.
Przesuwając się niepewnie od ławki do ławki, dotarł na rufę. Jego wzrok sięgał 
najwyżej 
piersi Pianościgłego. Odchylił głowę.
– Ja będę sterował! – krzyknął. – Odpocznij sobie!
Uśmiech przemknął po wargach Giganta.
– Dziękuję ci, ale nie. Nie jesteś jeszcze gotów. Mam dość siły. Ale proszę, 
podaj mi 
diamentrunek.
Covenant otworzył worek z żywnością i znalazł skórzany bukłak. Był ciężki i 
miękki, 
niewygodny do noszenia. Kołysanie łodzi utrudniało zachowanie równowagi. 
Covenant 
zwyczajnie nie potrafił go unieść. Po chwili jednak wsunął ręce pod spód bukłaka 
i 
stęknąwszy z wysiłku, szarpnął go do góry.
Pianościgły lewą dłonią zręcznie pochwycił szyjkę bukłaka.
– Dzięki ci, przyjacielu – powiedział z niepewnym uśmiechem. Uniósł bukłak do 
ust i na 
chwilę zapomniał o niebezpiecznych prądach. Pił długo. Potem odłożył bukłak i 
skierował 
łódź w stronę ujścia Szarej Rzeki.
Kolejna fala mocy popłynęła wzdłuż kilu. Gdy znaleźli się w głównym nurcie 
Szarej, 
Pianościgły skręcił i skierował dziób na ukos. Energia wibrowała w płytach 
pokładu. Gładkim 
manewrem Pianościgły dotarł w pobliże północnego brzegu, natychmiast wykręcił 
pod prąd, 
spłynął z falą wzdłuż skalnej ściany i pozwolił, by wir poniósł go na spokojne 
wody Białej. 
Kiedy minął zakole rzeki, huk łączących się wód zaczął zostawać w tyle.
Po chwili puls mocy znowu przycichł. Pianościgły odetchnął ciężko i otarł twarz 
z potu. 
Zgarbił się i opuścił głowę. Z wysiłkiem odłożył rumpel i wreszcie opadł na 
rufę.
– Drogi przyjacielu – jęknął. – Nawet Giganci nie są stworzeni do takich 
wyczynów.
Covenant przeszedł na środek łodzi i usiadł na jej dnie, oparty plecami o burtę. 
W tej 
pozycji nie widział okolicy, ale też nie był jej ciekaw. Miał ważniejsze 
problemy. Jednym z 
nich był stan zdrowia Pianościgłego. Nie miał pojęcia, w jaki sposób Gigant mógł 
do tego 
stopnia wyczerpać siły.
Spróbował dowiedzieć się tego, choć nie wprost.
– Piękna robota – stwierdził. – Jak to zrobiłeś? Nie powiedziałeś mi, co napędza 
tę łódkę.
Niechętnie zmarszczył brwi, słysząc własne słowa.
– Poproś o inną historię. – Pianościgły westchnął ciężko. – Ta jest niemal tak 
długa jak 
historia Krainy. Nie mam serca uczyć cię tutaj sensu życia.
– Nie znasz żadnych krótkich opowiadań?
Gigant zdołał uśmiechnąć się blado.
– Tak, to prawda. Dobrze, skrócę ją dla ciebie. Ale obiecaj, że potem opowiesz 
ty mi 
jakąś historię. Coś niezwykłego, czego sam nigdy bym się nie domyślił. Będę tego 
potrzebował, przyjacielu.
Covenant skinął głową.
– Dobrze więc – rzekł Pianościgły. – Ty jedz, a ja będę opowiadał.
Nieco zdumiony własnym głodem, Covenant rzucił się na zawartość sakwy 
Pianościgłego. Szybko przeżuwał mięso i ser, a pragnienie gasił mandarynkami. A 
kiedy jadł, 
Gigant zaczął mówić głosem matowym ze zmęczenia:
– Czas Damelona Przyjaciela Gigantów dobiegł w Krainie końca, nim mój lud 
ukończył 
budowę Coercri, domu w Morskiej Rubieży. Wykuli w sercu góry Twierdzę Lordów, 
jak 
nazywają ją ludzie, a potem dopiero podjęli pracę na własnej ziemi, otrzymanej w 
darze od 
Lordów. A Loric był Wielkim Lordem, kiedy ukończyli Coercri. Wtedy moi 
przodkowie 
zwrócili uwagę na zewnątrz: ku Morzu Narodzin Słońca i przyjaźni z Krainą. I 
lillianrill, i 
rhadhamaerl pragnęli poznawać wiedzę Gigantów, a za czasów Wielkiego Lorda 
Lorica 
Pogromcy Podłych lillianrill rozwijało się szybko. By dopomóc w tym rozwoju, 
Giganci 
często odwiedzali Twierdzę Lordów, potężne Revelstone...
Ostatnie słowa zaśpiewał cicho, jakby tą inwokacją przywoływał dawną chwałę 
Gigantów.
– To dobrze, gdyż dzięki temu zachowali w oczach jego blask. Ale Giganci nie 
lubią 
pieszych wędrówek, wtedy też ich nie lubili. Dlatego moi przodkowie pomyśleli o 
rzekach 
płynących od Gór Westron do morza i postanowili wybudować łodzie. Ale łodzie nie 
mogą tu 
dotrzeć od morza, o czym wiesz może... Uskok, na którym stoi Gravin Threndor, 
zagradza im 
drogę. A nikt, nawet Giganci, z własnej woli nie popłyną Plugawym Szlakiem od 
Pożeracza 
Życia, Wielkiego Bagna. Giganci zbudowali więc port na Lekkoduszy, powyżej 
Gravin 
Threndor i cieśnin zwanych dzisiaj Przełomem Zdrajcy. Tam czekają takie łodzie 
jak ta... tam 
i przy Twierdzy Lordów, u stóp Wodospadu Sztandaru. Dzięki temu przynajmniej 
dwieście 
mil podróży można odbyć po wodzie, którą kochamy. Loric i lillianrill pragnęli 
pomóc 
Gigantom w tych podróżach. Mocą swoją stworzyli Gildenlode, niezwykłe drewno, 
które 
nazwali lorliarill. Z tego drewna zbudowali rumple dla naszych łodzi. Dawni 
Lordowie 
złożyli obietnicę, że kiedy spełnią się ich przepowiednie dające nam nadzieję, 
wtedy 
Gildenlode nam pomoże.
Pianościgły westchnął.
– Dość już. Krótko mówiąc, to ja napędzam łódź. – Wypuścił rumpel i łódź 
natychmiast 
zwolniła. – Czy raczej to ja przywołuję moc Gildenlode. Istnieje w Ziemi moc i 
życie... w 
kamieniu, drzewie, wodzie i glebie. Ale życie w nich jest jakby ukryte... jakby 
pogrążone we 
śnie. Siły i wiedzy potrzeba... tak, i jeszcze skutecznych, potężnych pieśni... 
by je rozbudzić.
Chwycił rumpel i łódź znowu ruszyła do przodu.
– Dlatego jestem znużony – westchnął. – Nie odpoczywałem od nocy przed naszym 
spotkaniem. – Covenant przypomniał sobie zmęczenie Trella, gdy Skaleningas 
uleczył rozbite 
naczynie. – Przez dwa dni i dwie noce nie pozwoliłem Gildenlode stanąć ni 
zwolnić, choć 
kości moje osłabły z wysiłku. – A widząc zdumienie Covenanta, dodał: – Tak, 
przyjacielu. 
Spałeś dwie noce i dzień. Od zachodnich granic Andelain, poprzez Równiny 
Centralne aż do 
granic Wiernogardu, ponad sto mil. Diamentrunek działa tak czasem na ludzi – 
dodał jeszcze. 
– A ty potrzebowałeś odpoczynku.
Przez chwilę Covenant wpatrywał się w pokład, jakby szukał miejsca, by w niego 
uderzyć. Uniósł głowę, wykrzywiając wargi w kwaśnym grymasie.
– Już odpocząłem – rzekł. – Czy mógłbym pomóc?
Pianościgły nie odpowiedział od razu. Za skarpą swego czoła zdawał się ważyć 
liczne 
wątpliwości.
– Kamień i Morze – mruknął wreszcie. – Oczywiście, możesz pomóc. A jednak samo 
pytanie dowodzi, że nie możesz. Nie dopuszcza do tego jakaś niechęć czy może 
ignorancja.
Covenant zrozumiał. Usłyszał nagle łopot czarnych skrzydeł, zobaczył mordowane 
Duchy.
– Pierwotna magia – jęknął. – Heroizm! To nie do zniesienia. – Potrząsnął głową, 
odrzucając złe myśli. – Chcesz mojego pierścienia? – spytał szorstko.
– Chcę? – stęknął Pianościgły. Sprawiał wrażenie kogoś, kto czuje, że powinien 
się 
roześmiać, ale nie ma do tego serca. – Chcę? – Głos zadrżał mu boleśnie, jakby 
przyznawał 
się do jakiejś dewiacji. – Nie używaj tego słowa, przyjacielu. Chcieć – to 
odruch naturalny, 
bez krzywdy zaspokajanym lub nie. Powiedz raczej „pożądasz”. Pożądać to pragnąć 
czegoś, 
co nie powinno być dane. Tak, pożądam twej nieziemskiej pierwotnej magii, 
białego złota 
niszczącego pokój:
Jest pierwotna magia wyryta w każdej skale,
czeka na białe złoto, co uwolni ją lub poskromi...
– Przyznaję się do tego pożądania. Ale nie kuś mnie. Moc potrafi zemścić się na 
tych, co 
ją sobie uzurpują. Nie przyjąłbym tego pierścienia, gdybyś mi go ofiarował.
– Ale wiesz, jak go używać? – zapytał niepewnie Covenant, na wpół oślepiony 
nagłym 
lękiem przed możliwą odpowiedzią Giganta.
Tym razem Pianościgły wybuchnął śmiechem – wymęczonym, ledwie cieniem dawnego 
humoru, ale czystym i pełnym radości.
– Dzielnie powiedziane, przyjacielu. Oto pożądliwość pada ofiarą własnej 
bezmyślności. 
Nie, nie wiem tego. Jeżeli pierwotnej magii nie można przywołać prostą decyzją 
jej użycia, to 
nie rozumiem jej wcale. Giganci nie mają takiej wiedzy. Zawsze działaliśmy sami, 
choć 
chętnie korzystamy z takich narzędzi jak Gildenlode. Nagrodzono mnie za niegodne 
myśli. 
Wybacz mi, Thomasie Covenant.
Covenant w milczeniu skinął głową, jakby niespodziewanie uzyskał odroczenie 
wyroku. 
Nie chciał wiedzieć, jak funkcjonuje pierwotna magia; nie wierzył w nią ani 
trochę. Zwykłe 
noszenie obrączki mogło być niebezpieczne; przykrył ją prawą dłonią i spojrzał 
na Giganta z 
tępą bezradnością.
Po chwili zmęczenie zgasiło wesołość Pianościgłego. Oczy mu przygasły, a oddech 
był 
ledwie tchnieniem bezwładnych warg. Gigant wspierał się na rumplu, jak gdyby 
śmiech 
wyczerpał jego życiową energię.
– Teraz, przyjacielu – szepnął. – Niemal zużyłem już swą odwagę. Potrzebuję 
twojej 
opowieści.
Opowieści? – pomyślał Covenant. Nie znam żadnych. Spaliłem je.
Spalił... nową powieść i bestseller. Były tak napuszone, tak podle ślepe na 
grozę trądu, 
przyczajoną sekretnie i nieprzewidywalnie za każdym istnieniem fizycznym czy 
moralnym... 
a przy tym tak nieświadome własnej ślepoty. Były ścierwem jak on i jak on 
nadawały się 
tylko do tego, by je cisnąć w ogień. Jaką historię zdoła teraz opowiedzieć?
Ale musiał iść naprzód, działać, przeżyć. Wiedział o tym przecież, zanim jeszcze 
stał się 
ofiarą snów. Czy nie nauczył się tego w leprozorium, wśród zgnilizny i wymiotów? 
Tak, tak! 
Przeżyć! A jednak ten sen miał nad nim władzę, wymagał, by nie dopuścić do 
rzezi... Obrazy 
przeszywały umysł niby odpryski zawrotu głowy, lustrzane odłamki: Joan, wóz 
policyjny, 
płonące oczy Droola. Zatoczył się, jakby miał upaść.
By ukryć swój nagły niepokój, odsunął się od Pianościgłego i usiadł na dziobie 
twarzą ku 
północy.
– Opowieść – powtórzył chrapliwie. Właściwie znał jedną opowieść... zawsze tę 
samą we 
wszystkich posępnych, pstrokatych maskach. Przeszukał je szybko, gwałtownie, aż 
znalazł 
odpowiednią dla spraw, które pragnął wyrazić. – Mam dla ciebie opowieść. 
Prawdziwą.
Mocno chwycił burtę i opanował się.
– To opowieść o szoku kulturowym. Wiesz, co to jest szok kulturowy? – 
Pianościgły 
milczał. – Nie szkodzi. Powiem ci. Szok kulturowy następuje, kiedy zabierasz 
kogoś z jego 
świata i umieszczasz tam, gdzie aksjomaty... normy społeczne... są tak różne, że 
on w żaden 
sposób nie może ich pojąć. Ma inną konstrukcję. Jeśli jest... elastyczny, 
potrafi udawać inną 
osobę, póki nie wróci do własnego świata. Albo może po prostu załamać się i 
pozwolić, by go 
zmieniono. Jakkolwiek. Nie ma innego wyjścia. Dam ci przykład. Kiedy byłem w 
leprozorium, lekarze mówili o pewnym człowieku, trędowatym jak ja. Wyrzutku. Był 
przypadkiem klasycznym. Przybył z innego kraju, gdzie trąd jest częściej 
spotykaną chorobą. 
Musiał się tam zarazić jako dziecko, a wiele lat później, kiedy miał żonę, troje 
własnych 
dzieci i mieszkał w innym kraju, nagle utracił nerwy w stopach i zaczął ślepnąć. 
Gdyby 
pozostał w ojczyźnie, byłby... Choroba często tam występuje... rozpoznaliby ją 
od razu. I 
natychmiast po rozpoznaniu on sam... i jego żona, dzieci, wszystko, co posiada, 
i dom, 
zwierzęta, bliscy krewni... wszyscy zostaliby uznani za nieczystych. Jego 
własność, dom i 
zwierzęta spaliliby na popiół. A on sam z żoną, dziećmi i krewnymi musiałby żyć 
w skrajnej 
nędzy w wiosce z innymi ludźmi, którzy zachorowali na to samo. Tam spędziłby 
resztę życia: 
bez leczenia i bez nadziei, a ohydna zgnilizna wyżerałaby mu ramiona, nogi i 
twarz. Dopóki 
on, jego żona, dzieci i bliscy krewni nie umarliby wszyscy od gangreny. Uważasz, 
że to 
okrutne? Powiem ci, co się zdarzyło z tym człowiekiem. Kiedy tylko rozpoznał 
swoją 
chorobę, poszedł do lekarza. A lekarz odesłał go do leprozorium... samego... bez 
rodziny. 
Tam zatrzymano postęp choroby. Zastosowano kurację, podano leki, przeszkolono... 
a potem 
odesłano do domu, by żył „normalnie” ze swoją żoną i dziećmi. Jak miło, prawda? 
Jest tylko 
jeden problem: on nie mógł tego znieść.
Covenant urwał na moment.
– Przede wszystkim sąsiedzi zaczęli mu sprawiać kłopoty – podjął. – Oczywiście, 
z 
początku nie wiedzieli, że jest chory. Nie znali trądu, nie umieli go rozpoznać. 
Ale lokalna 
gazeta wydrukowała artykuł o tym człowieku, więc całe miasteczko dowiedziało 
się, że jest 
trędowaty. Odpychali go i nienawidzili, ponieważ nie wiedzieli, co z nim począć. 
Potem 
zaczęły się problemy z regularnymi zabiegami samoleczenia. W jego ojczyźnie nie 
znano 
leków ani kuracji dla trędowatych. W głębi serca wierzył, że są to rzeczy 
magiczne, że kiedy 
powstrzymano rozwój choroby, został uleczony, ułaskawiony... że odsunięto od 
niego coś 
gorszego niż egzekucję. Ale cóż się dzieje? Kiedy tylko przestaje dbać o siebie, 
znowu 
rozszerza się martwota. A potem spada ostateczny cios. Przekonuje się, że za 
jego plecami... 
kiedy w ogóle niczego się nie spodziewał... został odcięty od rodziny. Oni nie 
dzielą z nim 
jego nieszczęścia. Wcale nie. Chcą się go pozbyć, wrócić do dawnego stylu życia. 
No i pakują 
go z powrotem do leprozorium. Ale kiedy wsiada do samolotu... w jego kraju 
samolotów też 
nie było... jakby został wydziedziczony, wyklęty, a nikt nie powiedział mu 
dlaczego, idzie do 
toalety i podcina sobie żyły.
Szeroko otwierając oczy słuchał swojej opowieści. Zapłakałby nad tym 
człowiekiem, 
gdyby potrafił to uczynić. Ale nie umiał płakać. Przełknął ślinę i pozwolił, by 
pęd niósł go 
dalej.
– Powiem ci jeszcze coś o szoku kulturowym. Każdy świat ma własne metody 
popełniania samobójstwa i o wiele łatwiej jest zabić się, korzystając ze 
sposobów, do których 
człowiek nie jest przyzwyczajony. Nigdy bym nie potrafił podciąć sobie żył. Zbyt 
wiele o tym 
czytałem, zbyt wiele mówiłem. Zanadto wyraziście. Chybabym zwymiotował. Ale 
mógłbym 
wyjechać do świata tego człowieka i wypić herbatę z belladonną. Ponieważ prawie 
nic o niej 
nie wiem. Jest to coś mglistego, coś niepewnego... nie całkiem śmiercionośnego.
Odetchnął.
– Ten biedny człowiek siedział w toalecie jakieś pół godziny, a jego krew 
ściekała do 
umywalki. Nie próbował wzywać pomocy do chwili, gdy zupełnie nagle uświadomił 
sobie, że 
umrze równie pewnie, jakby wypił herbatę z belladonną. Potem próbował otworzyć 
drzwi, ale 
był już za słaby. Nie wiedział, gdzie jest przycisk wzywający stewardesę. W 
końcu znaleźli 
go w groteskowej pozycji na podłodze. Miał połamane palce, jak gdyby... jak 
gdyby próbował 
przeczołgać się pod drzwiami. On...
Nie mógł dalej mówić. Cierpienie zdusiło mu głos i Covenant siedział przez 
chwilę 
nieruchomo. Woda łkała niewyraźnie pod dziobem. Czuł się chory, ale zdecydowany 
przetrwać, nie poddać się tym pokusom. I wtedy dotarły do niego słowa 
Pianościgłego:
– Czy to dlatego odrzuciłeś wszystkie swoje opowieści?
Covenant poderwał się i odwrócił z wściekłością.
– Ta wasza Kraina próbuje mnie zabić! – Splunął gwałtownie. – To... wy 
próbujecie mnie 
zmusić do samobójstwa. Białe złoto! Berek! Duchy! Robicie to, z czym nie zdołam 
sobie 
poradzić. Nie jestem takim człowiekiem, nie pochodzę z takiego świata. Wszystkie 
te... 
pokusy! Niech to piekło pochłonie! Jestem trędowaty! Nie rozumiecie tego?
Przez długi czas Pianościgły spoglądał w rozpłomienione oczy Covenanta i jego 
współczucie powstrzymało wybuch. Covenant stał zaciskając palce, a Pianościgły 
patrzył ze 
smutkiem. Gigant nie mógł go zrozumieć; słowo „trąd” w Krainie chyba nie 
istniało.
– No, dalej – powiedział boleśnie. – Śmiej się z tego. Radość tkwi w uszach 
tych, co 
słuchają.
Wtedy jednak Pianościgły wykazał, że coś jednak zrozumiał. Sięgnął pod kurtkę i 
wyjął 
niewielki pakiet. Po rozwinięciu pakiet okazał się sporą płachtą giętkiej skóry.
– Spójrz – powiedział. – Wiele razy jeszcze to zobaczysz, zanim opuścisz Krainę. 
To 
leptor. Giganci przywieźli go tutaj długie wieki temu... ale oszczędzę nam obu 
trudu 
opowieści.
Oderwał z rogu niewielki kwadrat i wręczył go Covenantowi. Skóra była lepka z 
obu 
stron, lecz bez trudu przeszła z ręki do ręki, nie pozostawiając na palcach 
śladu kleju.
– Zaufaj temu. Umieść swój pierścień na tym kawałku i ukryj pod ubraniem. Nikt 
nie 
będzie wiedział, że nosisz talizman pierwotnej magii.
Covenant pojął natychmiast. Zsunął z palca obrączkę i ułożył ją na skrawku 
leptoru. 
Przylgnął mocno; obrączka nie dała się strząsnąć, ale Covenant odkleił ją bez 
trudu. 
Energicznie kiwnął głową, umieścił obrączkę na skórze, potem rozpiął koszulę i 
przycisnął 
leptor do swojej piersi. Skóra przykleiła się; nic nie czuł. Pospiesznie, jakby 
chciał pochwycić 
okazję, zapiął koszulę. Zaskoczony, miał wrażenie, że serce odczuwa ciężar 
pierścienia. 
Postanowił nie zwracać na to uwagi.
Pianościgły starannie złożył i schował leptor na miejsce. Potem raz jeszcze 
spojrzał na 
swego pasażera. Covenant próbował się uśmiechnąć, ale miał wrażenie, że zdolny 
jest jedynie 
do grymasów. Wreszcie odwrócił się i odszedł na dziób, by obserwować rzekę i 
myśleć o 
tym, co uczynił dla niego Gigant.
Po pewnym czasie przypomniał sobie kamienny nóż Atiaran. Mógł poćwiczyć 
samodyscyplinę, tak bardzo mu teraz potrzebną. Wychylił się za burtę, by zwilżyć 
twarz, 
potem wyjął nóż i ogolił się starannie. Miał ośmiodniowy zarost, ale kamienne 
ostrze gładko 
sunęło po policzkach i szyi. Nie zaciął się. Jednak stracił praktykę, nie był 
już 
przyzwyczajony do ryzyka. Na samą myśl o krwi czuł, jak drży mu serce. Wtedy 
zaczął 
pojmować, jak bardzo pragnie powrotu do swego dawnego świata, do dawnego 
siebie... zanim 
do końca utraci zdolność przetrwania.
Później tego dnia spadł deszcz, lekka mżawka, która zmąciła powierzchnię wody i 
na 
miriady odłamków rozbiła zwierciadło nieba. Krople jak mgiełka muskały mu twarz, 
przesączały się z wolna pod ubranie, aż wreszcie był tak przemoczony i 
zmarznięty, jakby 
wpadł do wody. Przetrzymał to jednak, pochłonięty mrocznymi myślami o tym, co 
stracił i co 
zyskał ukrywając pierścień.
Wreszcie dzień dobiegł końca. Ciemność kapała w powietrze, jak gdyby deszcz 
stawał się 
po prostu coraz czarniejszy. O zmroku Covenant i Pianościgły w ponurych 
nastrojach zjedli 
kolację. Gigant był tak słaby, że prawie nie mógł podnieść jedzenia do ust, 
jednak z pomocą 
Covenanta zdołał spożyć solidny posiłek i wypił sporo diamentrunku. Później 
powrócili do 
swego milczenia. Covenant cieszył się zmrokiem; dzięki niemu nie musiał patrzeć 
na 
wyczerpanie Pianościgłego. Nie chciał kłaść się na mokrym pokładzie; przemoczony 
i 
zmarznięty, skulił się wsparty o burtę i zasnął.
Po długim czasie Pianościgły zanucił cicho:
Kamień i Morze głęboko tkwią w życiu,
jak dwa niezmienne symbole świata:
stałość w spoczynku i stałość w ruchu;
trwają wciąż w Mocy, która pozostała.
Zdawało się, że pieśń daje mu siłę, że dzięki niej popycha łódź równym kursem 
pod prąd, 
sunie na północ, jakby żadne zmęczenie nie mogło go zmusić do kapitulacji.
W końcu deszcz ustał, a pokrywa chmur rozstąpiła się z wolna. Lecz Covenant i 
Pianościgły nie znaleźli ulgi w czystym niebie. Nad horyzontem czerwony księżyc 
płonął jak 
plama krwi, jak wcielenie zła na pohańbionym tle gwiazd. Zamieniał okolicę w 
krwawy 
pejzaż, pełen szkarłatnych, ulotnych kształtów niby niewyjaśnionych zbrodni. 
Samo światło 
budziło wstręt, jakby Krainę oświetlał płomień jadu. W tej chwili pieśń 
Pianościgłego 
zabrzmiała straszliwie słabo, bezradnie, a same gwiazdy zdawały się cofać z 
drogi księżyca.
Świt jednak przyniósł dzień zalany słońcem, nie splamiony żadną skazą ani nawet 
wspomnieniem skazy. Kiedy Covenant wstał, na północy zobaczył góry. Pasmo 
sięgało na 
zachód, a najwyższe szczyty pokrywał śnieg. Urywało się jednak dokładnie na 
przedłużeniu 
Białej. Miał wrażenie, że gdyby wyciągnął rękę, mógłby dotknąć gór.
– Dziesięć mil – wyszeptał chrapliwie Pianościgły. – Pół dnia drogi pod taki 
prąd.
Widok Giganta sprawiał Covenantowi ból. Z przekrwionymi oczami i zapadniętymi 
policzkami, Pianościgły wyglądał jak trup. Broda mu posiwiała, jak gdyby w ciągu 
nocy 
postarzał się o kilka lat. Z kącika jego ust ściekała strużka krwi, której nie 
zdołał zatamować. 
Widoczny na skroni puls bił nierówno. Mimo to Gigant pewnie trzymał rumpel, jak 
korzeń 
drzewa trzyma grunt, a łódź sunęła gładko pod coraz silniejszy prąd.
Covenant przeszedł na rufę w nadziei, że zdoła mu w czymś pomóc. Otarł wargi 
Giganta i 
przysunął mu bukłak diamentrunku. Pianościgły uśmiechnął się słabo.
– Kamień i Morze – wyszeptał. – Niełatwo być twoim przyjacielem. Następnemu 
przewoźnikowi każ się zawieźć w dół rzeki. Takie podróże są dla silniejszych 
duszy niż moja.
– Bzdura – mruknął Covenant. – Będą śpiewać o tobie pieśni. Nie sądzisz, że to 
warte 
trudu?
Pianościgły próbował odpowiedzieć, ale wysiłek wzbudził tylko gwałtowny atak 
kaszlu. 
Musiał zamknąć się w sobie, skoncentrować na gasnącym płomyku ducha, uchwycie 
dłoni i 
ruchu łodzi.
– W porządku – rzucił cicho Covenant. – Każdy, kto mi pomaga, w taki czy inny 
sposób 
kończy wyczerpany. Gdybym był poetą, sam stworzyłbym twoją pieśń.
Przeklinając własną bezradność, karmił Giganta cząstkami mandarynek. Patrzył na 
tę 
dumną istotę odartą ze wszystkiego prócz woli przetrwania, z niepojętych dla 
Covenanta 
przyczyn pozbawioną poczucia humoru czy nawet godności, jakby te elementy 
osobowości 
były tylko zbędnymi akcesoriami. I czuł się irracjonalnie dłużny Pianościgłemu, 
jakby został 
podany – za plecami i bez pytania o zgodę – władzy swego jedynego przyjaciela.
– Każdy, kto mi pomaga... – mruknął.
Zdumiewała go cena, jaką ludzie Krainy skłonni byli płacić dla niego.
Wreszcie nie mógł dłużej znieść tego widoku. Wrócił na dziób i pustymi oczyma 
wpatrywał się w coraz wyższe góry.
– Nie prosiłem o to – burknął.
– Czyżbym tak bardzo siebie nienawidził? – zapytał. Ale jedyną odpowiedzią był 
chrapliwy oddech Pianościgłego.
Minęła połowa poranka, mierzona oddechem Giganta w odrąbanych strzępach 
nieprzeniknionej materii czasu. Wokół łodzi teren stawał się bardziej skalisty, 
jakby gotował 
się do skoku w niebo. Wzgórza były wyższe i bardziej poszarpane; z wolna 
pozostawiały z 
tyłu wrzosowiska i rozłożyste drzewa, zastępowane przez kępy sztywnej trawy i 
pojedyncze 
cedry. A w przedzie za każdym zakrętem rzeki góry rosły wyżej. Teraz Covenant 
widział 
wyraźnie, że wschodni kraniec łańcucha opadał stromo do płaskowyżu, 
przypominającego 
stopień – położony na wysokości dwóch, może trzech tysięcy stóp i zakończony 
pionowym 
urwiskiem sięgającym podnóża górskich zboczy. Z płaskowyżu spływał wodospad, a 
odbicie 
światła na skałach sprawiało, że jego wody lśniły jasnym błękitem. Wodospad 
Sztandaru, 
powiedział do siebie Covenant. Mimo świszczącego oddechu Pianościgłego, poczuł 
drżenie 
serca, jakby zbliżał się do czegoś wspaniałego.
Lecz zbliżał się coraz wolniej. Biała wiła się pośród wzgórz coraz węższa; w 
rezultacie 
coraz mocniejszy był prąd. Gigant zdawał się wyczerpywać resztki energii. 
Oddychał z takim 
wysiłkiem, jakby za chwilę miał się udusić, i popychał łódź w tempie niewiele 
szybszym od 
spacerowego. Covenant nie wierzył, by zdołali pokonać ostatnie mile.
Obserwował wybrzeże, szukając miejsca, gdzie mogliby wylądować. Miał nadzieję, 
że 
zdoła skłonić Giganta, by skierował łódź do brzegu. I nagle usłyszał niski 
grzmot, jakby tętent 
końskich kopyt. Co do diabła...? W myślach błysnęło wspomnienie ur-Podłych. 
Porwał z dna 
swoją laskę i chwycił ją mocno, próbując opanować nagły dreszcz.
W następnej chwili, niby fala łamiąca się przed dziobem, zza grzbietu wzgórza na 
wschodnim brzegu ukazało się około dwudziestu jeźdźców. Byli ludźmi, obojga 
płci. Gdy 
tylko dostrzegli łódź, jeden z nich krzyknął i oddział ruszył galopem. Zjechali 
po zboczu i 
wyhamowali przy brzegu.
Jeźdźcy wyglądali na wojowników. Nosili wysokie buty z miękkimi podeszwami, 
czarne 
nogawice, czarne koszule bez rękawów osłonięte napierśnikami z żółtego metalu i 
żółte 
opaski na czołach. U pasów zwisały im krótkie miecze, na plecach łuki i kołczany 
ze 
strzałami. Covenant dostrzegł u nich cechy typowe zarówno dla Woodhelvenninów 
jak 
Stonedownorów: niektórzy byli wysocy, jasnowłosi, jasnoocy i smukli, inni krępi, 
smagli i 
muskularni.
Gdy tylko zatrzymali wierzchowce, równocześnie dotknęli prawymi pięściami serc, 
a 
potem wyciągnęli ręce, otwierając dłonie w geście powitania.
– Witaj, Skalny Bracie! – zawołał mężczyzna z czarnym pasem na pancerzu. – 
Pozdrowienie, sława i wierność tobie i twemu ludowi! Jestem Quaan, Klinga 
Trzeciego 
Eomanu Grupy Bojowej z Twierdzy Lordów! – Urwał, czekając na odpowiedź, a gdy 
Covenant milczał, podjął już ciszej: – Lord Mhoram nas przysyła. Zobaczył, że 
coś ważnego 
dzieje się na rzece. Przybywamy jako eskorta.
Covenant spojrzał na Pianościgłego. Gigant nie wiedział już, co się wokół niego 
dzieje. 
Siedział na rufie głuchy i ślepy na wszystko. Ostatnim wysiłkiem pchał łódź. 
Covenant 
obejrzał się na jeźdźców Eomanu.
– Pomóżcie nam! – krzyknął. – On umiera!
Quaan stanął jak wryty, ale natychmiast zaczął działać. Rzucił rozkaz i w 
następnej chwili 
on sam i dwóch jego ludzi skoczyło w wodę. Tamci ruszyli wprost na drugi brzeg, 
ale Quaan 
kierował wierzchowca tak, by dogonić łódź. Rumak posuwał się szybko, jakby 
wpojono mu 
umiejętność pływania. Wkrótce Quaan znalazł się obok łodzi; w ostatniej chwili 
stanął na 
grzbiecie zwierzęcia i bez trudu przeskoczył nad burtą. Na jego rozkaz koń 
zawrócił do 
wschodniego brzegu.
Quaan zmierzył Covenanta wzrokiem, a ten poznał po jego czarnych, gęstych 
włosach, 
szerokich ramionach i szczerej twarzy, że ma do czynienia ze Stonedownorem. 
Klinga 
podszedł do Pianościgłego. Chwycił Giganta za ramiona, potrząsnął i rzucił 
jakieś słowa, 
których Covenant nie zrozumiał.
Z początku Pianościgły nie reagował. Siedział znieruchomiały, nic nie widząc, z 
palcami 
w śmiertelnym uchwycie zaciśniętymi na rumplu. Jednak głos Quaana docierał do 
niego z 
wolna. Mięśnie szyi napięły się, Gigant uniósł głowę i skoncentrował umęczony 
wzrok. 
Potem, z jękiem, który zdawał się dobywać z samego szpiku kości, wypuścił rumpel 
i upadł 
na bok.
Łódź natychmiast zboczyła z kursu, zaczęła spływać z prądem. Tymczasem dwaj 
jeźdźcy 
czekali już na zachodnim brzegu. Quaan wyminął Covenanta, stanął na dziobie, a 
kiedy zajął 
pozycję, jeden z dwóch wojowników rzucił mu koniec długiej liny. Klinga 
pochwycił ją 
zręcznie i zawiązał w pętlę wokół dziobu. Przylgnęła od razu; nie była to lina, 
ale leptor. 
Zaraz potem obejrzał się w stronę wschodniego brzegu. Pomknęła następna lina; 
pochwycił ją 
i umocował na dziobie. Liny napięły się i łódź przestała dryfować. Quaan 
zamachał ręką i 
jeźdźcy ruszyli w górę rzeki, holując ich za sobą.
Covenant, gdy tylko zrozumiał, co się dzieje, wrócił do Pianościgłego. Gigant 
leżał tam, 
gdzie upadł; oddech miał płytki i nieregularny. Covenant przez chwilę szukał 
sposobu, by mu 
pomóc; uniósł skórzany bukłak i wylał trochę diamentrunku na głowę 
Pianościgłego. Płyn 
ściekał mu do ust; Gigant zakrztusił się i przełknął z trudem. Potem odetchnął 
głęboko, 
chrapliwie i otworzył oczy. Covenant przysunął mu bukłak do warg; Pianościgły 
wypił 
trochę, rozciągnął się na dnie łodzi i natychmiast zapadł w głęboki sen.
Covenant pochylił się nad nim.
– Ładne zakończenie pieśni – mruknął z ulgą. – „A potem zasnął”. Co komu z bycia 
bohaterem, jeśli nie zachowa przytomności, by odebrać gratulacje?
Nagle poczuł zmęczenie, jakby wyczerpanie Giganta jemu także odebrało siły. Z 
westchnieniem usiadł na ławce, by obserwować rejs w górę rzeki. Quaan przeszedł 
na rufę i 
ujął ster. Covenant przez chwilę ignorował jego badawczy wzrok, wreszcie jednak 
zebrał 
dość energii, by się odezwać:
– To Słone Serce Pianościgły... legat Gigantów z Morskiej Rubieży. Nie 
wypoczywał, 
odkąd trzy dni temu zabrał mnie z Andelain.
Na twarzy Quaana dostrzegł zrozumienie. Uspokojony, zaczął rozglądać się po 
okolicy.
Konie utrzymywały dobre tempo, ciągnąc łódź pod prąd Białej Rzeki. Jeźdźcy 
zręcznie 
omijali nierówności brzegów, zmieniali się przy holowaniu i w razie potrzeby 
luzowali jedną 
lub drugą linę. Im dalej na północ, tym bardziej grunt stawał się skalisty, a 
trawy ustępowały 
miejsca paprociom. U stóp wzgórz drzewa Gilden coraz szerzej sięgały swymi 
konarami, a w 
blasku słońca złociste liście lśniły ciepłym blaskiem. Płaskowyż zdawał się już 
szeroki 
przynajmniej na milę, a na jego zachodnim krańcu dumne góry wznosiły się stromo.
Koło południa Covenant usłyszał huk wielkiego wodospadu. Domyślił się, że są już 
blisko Revelstone, choć wzgórza zasłaniały widok. Ryk narastał stale. Po chwili 
łódź 
przepłynęła pod szerokim mostem, a jeszcze później jeźdźcy minęli ostatnie 
zakole i 
wciągnęli ją na jezioro u stóp Wodospadu Sztandaru.
Jezioro było okrągłe, szerokie, a cały zachodni brzeg porastały Gilden i sosny. 
Leżało u 
podstawy urwiska – ponad dwa tysiące stóp przepaści – a woda spadała tu z 
płaskowyżu niby 
grzmiąca krew gór. Przez czystą toń jeziora Covenant wyraźnie widział kamieniste 
dno.
Splątane liany z delikatnymi niebieskimi kwiatkami kłębiły się na mokrych 
skałach u 
podnóża wodospadu, lecz poza tym na wschodnim brzegu drzewa nie rosły. 
Wybudowano 
tam dwa wielkie pomosty i kilka mniejszych kei służących do załadunku. Przy 
jednym z 
pomostów czekała łódź podobna do tej, w której siedział Covenant, zaś kilka 
mniejszych – 
kajaków i tratw – przycumowano do nabrzeża. Pod kierunkiem Quaana jeźdźcy 
podciągnęli 
ich do pomostu. Dwóch pogalopowało gdzieś, a Klinga delikatnie potrząsnął 
Pianościgłego za 
ramię.
Gigant budził się z trudem. Otworzył oczy; były spokojne i czyste, choć on sam 
wyglądał 
na tak osłabionego, jakby jego kości były zbudowane z piaskowca. Usiadł z pomocą 
Quaana i 
Covenanta, i rozejrzał się oszołomiony, jakby nie wiedział, gdzie zniknęły jego 
siły.
– Wybacz, Klingo – odezwał się po chwili słabym głosem. – Jestem trochę... 
zmęczony.
– Widzę – mruknął Quaan. – Nie martw się. Revelstone już blisko.
Pianościgły zmarszczył brwi, próbując sobie przypomnieć, co się z nim działo. 
Oczy mu 
rozbłysły.
– Poślij gońców – wyszeptał niecierpliwie. – Wezwijcie Lordów. Musi się zebrać 
Rada.
– Czasy się zmieniają, Skalny Bracie – odparł z uśmiechem Quaan. – Najmłodszy z 
Lordów, Mhoram, syn Variola, jest widzącym i wróżbitą. Dziesięć dni temu 
wyprawił 
posłańców do Loresraatu i do Wielkiego Lorda Prothalla na północ. Dziś wieczorem 
wszyscy 
będą w Twierdzy.
– To dobrze – odetchnął z ulgą Gigant. – Nadchodzą mroczne dni. Dzieją się 
rzeczy 
straszne.
– Widzieliśmy to – potwierdził posępnie Quaan. – Ale Słone Serce Pianościgły nie 
musi 
się już spieszyć. Przekażę wieść o twej wyprawie do Twierdzy. Jeśli tylko 
zechcesz, dostarczą 
ci lektykę.
Pianościgły pokręcił głową, a Quaan przeskoczył na pomost i wydał polecenie 
jednemu z 
podkomendnych. Gigant spojrzał na Covenanta i uśmiechnął się słabo.
– Kamień i Morze, przyjacielu – powiedział. – Czy nie mówiłem, że szybko dowiozę 
cię 
do celu?
Jego uśmiech do głębi poruszył serce Covenanta.
– Następnym razem nie przejmuj się aż tak – rzucił szorstko. – Nie wytrzymam 
tego... 
wzroku. Czy zawsze dotrzymujesz obietnic... w taki sposób?
– Masz pilną wiadomość. Jak mogłem postąpić inaczej?
Covenant zaprotestował – z punktu widzenia trędowatego.
– Nic nie jest aż tak pilne. Co ci przyjdzie z tego, że czegoś dokonasz, jeśli 
sam siebie 
przy tym zabijesz?
Pianościgły milczał przez chwilę. Położył Covenantowi na ramieniu swą ciężką 
dłoń i 
niepewnie wstał na nogi.
– Chodźmy – rzucił, jakby to miała być odpowiedź. – Musimy zobaczyć Revelstone.
Sprawne ręce wojowników pomogły mu przejść na pomost i wkrótce stał już na 
brzegu 
jeziora. Choć przygarbiony ze zmęczenia, przewyższał wzrostem nawet mężczyzn i 
kobiety 
na koniach. Covenanta przedstawił takim gestem, jakby brał go w opiekę.
– Eomanie, oto mój przyjaciel, Thomas Covenant, Niedowiarek i posłaniec z 
wieścią dla 
Rady Lordów. Nieobce mu są przedziwne dziedziny wiedzy, ale nie zna Krainy. 
Strzeżcie go 
dobrze w imię przyjaźni i dla podobieństwa jego do Bereka Mężnego Serca, 
Przyjaciela 
Ziemi i Lorda Założyciela.
Quaan wykonał gest powitania.
– Ofiaruję ci pozdrowienie Twierdzy Lordów, przez Gigantów wykutego Revelstone – 
powiedział. – Bądź pozdrowiony w Krainie... pozdrowiony i wierny.
Covenant odpowiedział podobnym gestem, ale milczał. Po chwili odezwał się 
Pianościgły.
– Ruszajmy – poprosił Quaana. – Oczy moje nie mogą się doczekać, by spojrzeć na 
wielkie dzieło przodków.
Klinga skinął głową i rzucił rozkaz. Natychmiast dwóch jeźdźców pogalopowało na 
wschód, a dwóch innych zajęło miejsca z obu stron Giganta, by mógł się wesprzeć 
o grzbiety 
koni. Jedna z wojowniczek, młoda i jasnowłosa Woodhelvenninka, zaproponowała 
Covenantowi, że weźmie go ze sobą. Po raz pierwszy zauważył, że siodła Eomanu 
zrobione 
są z leptoru. Nie miały łęków ani poduszek; tworzyły szerokie siedzenie i 
zwężały się z obu 
stron do pętli strzemion. Jazda na nich przypominała pewnie jazdę na kocu 
przyklejonym do 
jeźdźca i wierzchowca równocześnie. Choć Joan nauczyła go podstaw jazdy konnej, 
nigdy nie 
przezwyciężył wrodzonej nieufności do zwierząt. Odmówił więc. Wziął z łodzi 
laskę i stanął 
przy jednym z koni, jakie wspomagały Pianościgłego. Po chwili Eoman z dwoma 
piechurami 
zaczął oddalać się od jeziora.
Ominęli od południa jedno ze wzgórz i dotarli do drogi wiodącej od mostu poniżej 
jeziora. Ku wschodowi szlak prowadził niemal prosto pod górę na poprzeczny 
grzbiet. 
Podczas stromej wspinaczki Pianościgły potknął się kilkakrotnie i ledwie 
starczyło mu sił, by 
chwycić się koni. Dotarł jednak na grzbiet, przystanął, uniósł głowę i szeroko 
rozłożył 
ramiona.
– Spójrz, przyjacielu – powiedział ze śmiechem. – Czy to ci wystarczy za 
odpowiedź?
Głos miał słaby, ale pełen nowej radości.
Przed nimi, za kilkoma niskimi wzgórzami, stała Twierdza Lordów.
Widok zaskoczył Covenanta, niemal odebrał mu oddech. Revelstone było arcydziełem 
z 
granitu. Stało trwałe niby wcielenie wieczności, ponadczasowe dzieło stworzone 
ze zwykłej 
skały dzięki czystej, potężnej sztuce Gigantów.
Covenant musiał przyznać, że Revelstone jest zbyt krótką nazwą.
Od wschodu płaskowyż kończył się szeroką skalną iglicą, sięgającą połowy jego 
wysokości i połączoną z nim jedynie na odcinku kilkuset stóp u podstawy. Iglicę 
wydrążono, 
tworząc wieżę strzegącą jedynego wejścia do Twierdzy. Okna wznosiły się nad 
podporami aż 
do zwieńczenia fortyfikacji. Większa część Twierdzy Lordów została wyrzeźbiona w 
skale 
pod płaskowyżem.
Zadziwiająco daleko od wieży cała ściana urwiska została przebudowana przez 
dawnych 
Gigantów w gładki i stromy, pionowy mur zewnętrzny miasta, które – jak Covenant 
dowiedział się później – wypełniało cały klinowy występ płaskowyżu. Mur posiadał 
liczne 
narożniki, rozmieszczone regularnych i nieregularnych grup okien i balkonów, 
przypory z 
wykuszami i parapetami, rzeźbione w ten sposób, że detale sprawiały wrażenie, 
jakby właśnie 
miały się wykrystalizować w jakiś wzorzec. Lecz światło błyskało i tańczyło po 
ścianie 
urwiska, a bogactwo i rozmaitość dzieła oszałamiały zmysły Covenanta; nie 
potrafił zgadnąć, 
jaki mógłby to być wzór.
Świeżym spojrzeniem obserwował tętniące życiem miasto. Jaśniało za murem, jakby 
skała była niemal przejrzysta, niemal rozświetlona światłocieniami przez energię 
życiową 
tysięcy mieszkańców. Ten obraz sprawił, że Twierdza zawirowała mu przed oczyma. 
Spoglądał z daleka i mógł objąć ją wzrokiem całą... z Wodospadem Sztandaru 
grzmiącym po 
jednej stronie i szeroką równiną opadającą w dół po drugiej – czuł, że dawni 
Giganci 
przytłaczają go. To dzieło było godne pielgrzymek i ciężkich prób. Nie zdziwił 
się, gdy 
usłyszał nabożny szept Pianościgłego:
– Och, Revelstone! Twierdza Lordów! Tutaj Bezdomni stworzyli więcej, niż 
utracili.
Cały Eoman odpowiedział chórem:
Revelstone, Gigantów budowla wspaniała,
Serce i brama Lordów dziedziny:
Obyś zawsze wiernych Mocą swą osłaniała,
Strażnico wieków, gór władczyni!
Po chwili jeźdźcy znowu ruszyli. Pianościgły i Covenant szli zachwyceniu ku 
strzelistym 
murom. Droga mijała szybko, znaczona tylko uderzeniami ich rozradowanych serc. 
Szlak 
biegł równolegle do urwiska, aż do wschodniej jego krawędzi, potem skręcał w 
stronę 
wysokiej bramy w podstawie wieży, po jej południowo-wschodniej stronie. Wrota – 
dwie 
ogromne kamienne płyty – czekały otwarte, witając przybywających w pokoju. Były 
jednak 
żłobione, rowkowane i tak wyważone, by mogły się zatrzasnąć i zacisnąć jak zęby. 
Strzegły 
przejścia dostatecznie szerokiego, by cały Eoman mógł przejechać szeregiem.
Covenant dostrzegł błękitną flagę powiewającą u szczytu wieży – lazurową 
chorągiew, o 
odcień tylko jaśniejszą niż samo niebo. Poniżej zobaczył mniejszy, czerwony 
proporzec 
barwy krwawego księżyca i oczu Droola. Jadąca obok kobieta zauważyła, na co 
patrzy.
– Znasz te barwy? – zapytała. – Niebieski to Sztandar Wielkiego Lorda, chorągiew 
Lordów. Symbolizuje ich Przysięgę i przywództwo nad ludem Krainy. Czerwony zaś 
to znak 
naszego obecnego zagrożenia. Będzie tam powiewał, póki nie zniknie 
niebezpieczeństwo.
Covenant skinął głową. Wciąż patrzył na Twierdzę. Po chwili jednak oderwał wzrok 
od 
chorągwi i spojrzał na bramę Revelstone. Otwór wyglądał jak grota sięgająca 
wprost do serca 
góry, jednak w głębi widział blask słońca.
Trzej strażnicy stali na oparciu belki nad bramą. Ich wygląd zwracał uwagę: nie 
byli 
podobni do jeźdźców Grupy Bojowej. Wzrostem i budową przypominali Stonedownorów, 
mieli jednak płaskie twarze, ciemną skórę i krótko ścięte kręcone włosy. Nosili 
krótkie tuniki 
koloru ochry, przepasane niebieską szarfą z materiału przypominającego welin. 
Stojąc tak, 
obojętnie i bez broni, roztaczali aurę kociej niemal czujności i zwinności, 
jakby w każdej 
chwili byli gotowi do walki.
– Hej! Komendancie Tuvor! – zawołał Quaan, gdy tylko strażnicy znaleźli się w 
zasięgu 
głosu. – Odkąd to Gwardia Krwi wita gości?
Pierwszy ze strażników odpowiedział głosem brzmiącym obco, niezręcznie, jakby 
mówiący przyzwyczajony był do języka zupełnie innego od mowy Krainy.
– Gigant i posłaniec przybyli do Twierdzy!
– No cóż, gwardzisto, poznaj swoich podopiecznych – odparł przyjaznym tonem 
Quaan. 
– Gigant to Słone Serce Pianościgły, legat z Morskiej Rubieży do Rady Lordów. A 
człowiek, 
posłaniec, to Thomas Covenant, Niedowiarek i obcy w Krainie. Czy przygotowano im 
miejsca?
– Wydano rozkazy. Bannor i Korik czekają.
Quaan skinął ręką i wraz ze swymi wojownikami wjechał w kamienne gardło Twierdzy 
Lordów.
13. Nieszpory
Mocno ściskając laskę w dłoni, Covenant wstąpił między szczęki wrót. Przejście 
było jak 
sztolnia prowadząca na otwarty dziedziniec pomiędzy wieżą a samą Twierdzą, 
oświetlana 
tylko słabym blaskiem słońca wpadającym z obu końców. W kamiennych ścianach nie 
było 
drzwi ani okien, jedynie czarne otwory wprost nad głową. Służyły zapewne obronie 
Revelstone. Stuk końskich kopyt na gładkim kamieniu odbijał się echem i 
wypełniał tunel 
odgłosami wojny. Nawet lekkie stuknięcia laski Covenanta tańczyły wokół, jakby 
jego cienie 
kroczyły za nim z wahaniem, prosto w gardziel Twierdzy.
Wreszcie Eoman znalazł się na otwartym dziedzińcu. Skałę macierzystą wyrównano 
tutaj 
do poziomu korytarza, a plac – niemal tak szeroki jak sama wieża – zalewał 
słoneczny blask, 
wpadający między wysokie, strome ściany. Dziedziniec był równy i wybrukowany, 
ale w 
samym środku, na skrawku odsłoniętej gleby, wyrastało jedno samotne drzewo 
Gilden; po 
obu stronach sędziwego drzewa skrzyły się małe fontanny. Dalej Covenant zobaczył 
kamienną bramę, podobną do tej u podstawy wieży i także otwartą. Na poziomie 
ziemi 
umieszczono tylko jedno wejście do Twierdzy, ale nad dziedzińcem drewniane 
pomosty 
łączyły wieżę z podporami zwieńczonymi zębami blanków. Dwoje drzwi po obu 
stronach 
wylotu tunelu prowadziło do samej wieży.
Cienie zalegały pod południowym i wschodnim murem dziedzińca, ale szczyty 
budowli 
wciąż jaśniały w popołudniowym słońcu. Z miejsca, gdzie stał Covenant, Twierdza 
wydawała 
się dostatecznie wysoka, by służyć niebu za fundament. Przez chwilę spoglądał w 
podziwie, 
pragnąc mieć – jak Pianościgły – prawo do tej glorii. Chciał, by właśnie tutaj 
było jego 
miejsce. Gdy jednak minął pierwszy zachwyt, zaczął opierać się marzeniom. To 
tylko kolejna 
pokusa, a już zbyt wiele utracił ze swej kruchej ale niezbędnej mu 
niezależności. Marszcząc 
czoło, uciszył emocje; mocno przycisnął do serca obrączkę. Była ukryta i to 
niosło mu 
uspokojenie.
W tym tkwiła jedyna nadzieja, jedyne rozwiązanie paradoksalnego dylematu. Dopóki 
nie 
ujawni obrączki, może przekazać Lordom wiadomość i uniknąć groźnych, 
niemożliwych do 
spełnienia żądań. Pianościgły – a może też Atiaran, choć mimowolnie – dali mu 
pewną 
swobodę wyboru. Teraz może zdoła przetrwać... jeśli tylko uniknie dalszych pokus 
i jeśli 
Gigant nie zdradzi jego tajemnicy.
– Pianościgły – zaczął i urwał. Od strony Twierdzy zbliżali się dwaj mężczyźni, 
podobni 
do strażników wieży. Na ich płaskich, pozbawionych wyrazu twarzach nie było 
śladów 
młodości ni wieku, jakby czas traktował ich inaczej niż zwykłych ludzi. Wydawali 
się 
Covenantowi tak niewzruszeni, że zapatrzony w nich na chwilę zapomniał o 
Gigancie. 
Równym krokiem przeszli przez dziedziniec, podobni raczej do ożywionych posągów. 
Jeden 
pozdrowił Pianościgłego, drugi zatrzymał się przed Covenantem. Skłonił się 
lekko.
– Jestem Bannor z Gwardii Krwi – oznajmił. – Zostałeś powierzony mej opiece. 
Zaprowadzę cię do miejsca, jakie dla ciebie przygotowano.
Głos miał chrapliwy, jakby język nie mógł się zadomowić w mowie Krainy. Mimo to 
Covenant wyczuł w tonie ślad nieufności.
Zaniepokoił się nagle – tą nieufnością i zimną, wyniosłą pozą Gwardzisty. 
Spojrzał na 
Pianościgłego. Gigant zasalutował drugiemu Gwardziście z szacunkiem i 
przyjaźnie, jakby 
znali się od dawna.
– Witaj, Koriku – powiedział. – Przynoszę Gwardii Krwi podziw i wierność 
Gigantów z 
Morskiej Rubieży. W tym czasie przełomu dumni jesteśmy, że Gwardia Krwi 
zaszczyca nas 
przyjaźnią.
– Jesteśmy Gwardią Krwi – odparł obojętnie Korik. – Twoje pokoje czekają. Możesz 
wypocząć. Chodźmy.
Pianościgły uśmiechnął się.
– To dobrze, przyjacielu. Jestem bardzo zmęczony.
I wraz z Korikiem odeszli w stronę bramy.
Covenant ruszył za nimi, ale Bannor ramieniem zagrodził mu przejście.
– Pójdziesz ze mną – poinformował lakonicznie.
– Pianościgły! – krzyknął niepewnie Covenant. – Pianościgły! Zaczekaj na mnie!
– Idź z Bannorem – rzucił przez ramię Gigant. – Zostań w pokoju. – Wyraźnie nie 
zdawał 
sobie sprawy z lęków Covenanta. Jego głos wyrażał jedynie wdzięczność i ulgę, 
jakby Gigant 
myślał już tylko o odpoczynku w Revelstone. – Spotkamy się znowu... jutro.
Krokiem tak pewnym, jakby bezgranicznie ufał Gwardziście Krwi, ruszył za 
Korikiem do 
Twierdzy.
– Zamieszkasz w wieży – oznajmił Bannor.
– W wieży? Dlaczego?
Gwardzista wzruszył ramionami.
– Jeśli o to zapytasz, otrzymasz odpowiedź. Ale teraz musisz pójść ze mną.
Przez chwilę Covenant patrzył wprost w spokojne oczy Bannora. Miał do czynienia 
z 
fachowcem, który chce i potrafi go zmusić do posłuszeństwa. Jego niepokój wzrósł 
jeszcze. 
Nawet oczy Soranala i Baradakasa, kiedy pochwycili go, uznając za Furię, nie 
wyrażały 
takiego chłodu, takiej groźby przymusu i przemocy. Woodhelvenninowie byli surowi 
z 
powodu swej zwykłej łagodności, lecz wzrok Bannora nie wyrażał nawet sugestii 
Przysięgi 
Pokoju. Zalękniony, Covenant odwrócił głowę. Gdy Bannor ruszył w stronę jednego 
z wejść 
do wieży, poszedł za nim, niepewny i drżący.
Drzwi otworzyły się przed nimi i zamknęły, gdy tylko przeszli, choć Covenant nie 
dostrzegł przy nich nikogo. Znaleźli się u stóp spiralnych schodów. Bannor 
ruszył w górę, aż 
trzydzieści stóp wyżej dotarł do następnych drzwi. Zagłębili się w splątany 
labirynt korytarzy, 
stopni i przejść, który po krótkiej chwili doszczętnie zmylił wyczucie kierunku 
Covenanta. 
Bannor prowadził to w prawo, to w lewo, w górę i w dół po stopniach, wzdłuż 
szerokich, a 
potem wąskich korytarzy. Wreszcie Covenant zaczął się obawiać, że bez 
przewodnika nie 
trafi do wyjścia. Od czasu do czasu widział innych ludzi, najczęściej 
Gwardzistów Krwi lub 
wojowników, ale oni nie zbliżali się do nich. W końcu Bannor zatrzymał się 
pośrodku czegoś, 
co sprawiało wrażenie ślepego korytarza. Pewnym ruchem otworzył ukryte drzwi. 
Covenant 
wszedł za nim do przestronnej komnaty z balkonem.
Bannor zaczekał, aż jego podopieczny rozejrzy się po pomieszczeniu.
– Wołaj, gdybyś czegoś potrzebował – rzucił i odszedł, zamykając za sobą drzwi.
Przez chwilę Covenant oglądał swoją nową kwaterę. Starał się zapamiętać 
położenie 
mebli; musiał wiedzieć, gdzie są wszystkie groźne kanty i krawędzie. W pokoju 
było łóżko, 
wanna, stół zastawiony jedzeniem, krzesła – na jednym z nich leżało ubranie – i 
arras na 
ścianie. Żaden z tych obiektów nie stanowił bezpośredniego zagrożenia, wkrótce 
więc 
powrócił wzrokiem do drzwi.
Nie miały klamki, gałki, skobla ani linki... nic, czym mógłby je otworzyć.
Co do diabła...?
Pchnął ramieniem, próbował chwycić za krawędzie i pociągnąć... ale nie zdołał 
poruszyć 
ciężkiej kamiennej płyty.
– Bannor! – W mgnieniu oka jego narastająca trwoga zmieniła się we wściekłość. – 
Niech 
to piekło pochłonie! Bannor, otwórz te drzwi!
Niemal natychmiast płyta odchyliła się do wewnątrz. Bannor niewzruszony stanął w 
progu. Jego chłodne spojrzenie nie wyrażało żadnych uczuć.
– Nie mogę otworzyć drzwi – warknął Covenant. – Co to ma znaczyć? Jestem w 
więzieniu?
Bannor ledwie dostrzegalnie wzruszył ramionami.
– Nazywaj to jak chcesz. Musisz tu pozostać, póki Lordowie nie będą gotowi, by 
posłać 
po ciebie.
– „Póki Lordowie nie będą gotowi”... A co mam robić w tym czasie? Siedzieć tu i 
myśleć?
– Jedz. Odpoczywaj. Rób co chcesz.
– Powiem ci, co zrobię. Nie zostanę tu i nie będę czekał na łaskę tych twoich 
Lordów. 
Przybyłem aż z Wartowni Kevina, żeby z nimi porozmawiać. Ryzykowałem... – 
Powstrzymał 
się z wysiłkiem. Widział, że jego irytacja nie robi na Gwardziście Krwi 
wrażenia. Opanował 
gniew. – Dlaczego mnie więzicie? – zapytał lodowato.
– Posłańcy mogą być przyjaciółmi lub wrogami – wyjaśnił Bannor. – Jesteś może 
sługą 
Zepsucia. Odpowiadamy za bezpieczeństwo Lordów. Gwardia Krwi nie dopuści, byś im 
zagroził. Musimy mieć pewność, nim pozwolimy ci poruszać się swobodnie.
Ognie piekielne! – zaklął Covenant. Tego tylko było mi trzeba. Komnatę wypełniły 
nagle 
czarne, posępne myśli, które z całych sił starał się odepchnąć. Jak zdoła się 
przed nimi bronić, 
jeśli nie wolno mu się poruszać? Nie mógł jednak stać tutaj; wszystkie swe lęki 
odsłaniał 
obojętnemu spojrzeniu Bannora. Odwrócił się z wysiłkiem.
– Przekaż im, że nie mam ochoty czekać.
Drżąc cały, podszedł do stołu i chwycił kamienną butlę wiosennego wina.
Usłyszał trzaśnięcie drzwi. Podniósł butlę do ust, jakby gest ten symbolizował 
bunt. 
Czując za zaciśniętymi zębami delikatny, piwny posmak, rozejrzał się po pokoju. 
Patrzył 
gniewnie, wyzywając mroczne widma, by wyszły z ukrycia i spróbowały zaatakować.
Tym razem jego uwagę zwrócił arras. W grubym, wielobarwnym splocie dominowały 
jaskrawe czerwienie i jasne błękity. Po chwili uświadomił sobie, że arras 
przedstawia legendę 
o Bereku Półrękim.
Pośrodku umieszczono wielką postać Bereka w stylizowanej pozie wyrażającej siłę 
i 
piękno. Wokół niego przedstawiono sceny z życia Lorda Założyciela – jego 
absolutną 
lojalność wobec Królowej, zachłanną żądzę władzy Króla, porzucenie męża przez 
Królową, 
wojenne czyny Bereka, rozrąbanie dłoni, jego rozpacz na stoku Góry Gromu, 
zwycięstwo 
Ognistych Lwów. Całość wywoływała uczucie radości ze zbawienia, odkupienia 
zyskanego 
uczciwością – jakby po interwencji samej Ziemi. Jakby Ziemia zawsze 
interweniowała, by 
wyrównać moralną niesprawiedliwość wojny.
Do diabła, jęknął w myślach Covenant. Czy naprawdę muszę to znosić?
Ruszył na balkon, ściskając kamienną butlę niby jedyny pewny punkt oparcia.
Przystanął u wejścia, oparty o kamienną ścianę. Za balustradą ziała przepaść, 
opadająca 
trzysta, może czterysta stóp, aż do podnóża wzgórz. Nie śmiał podejść do samej 
krawędzi. Już 
teraz przeczucie zawrotu głowy ściskało mu żołądek niczym atak mdłości. Zmusił 
się jednak, 
by wyjrzeć i rozejrzeć po okolicy.
Balkon znajdował się na wschodniej ścianie wieży, ponad szeroką równiną. 
Przedwieczorne słońce jak tarczę rzucało cień budowli ku wschodowi, a w 
przyćmionym 
blasku równiny sprawiały wrażenie zmiennych i wielobarwnych. Niebieskawe łąki, 
brunatne 
zaorane pola, jaśniejące świeżą zielenią zboża stapiały się w oddali, a wśród 
nich płynęły na 
południe i wschód posrebrzone słońcem nitki strumieni. Plamki wiosek obejmowały 
rzadką 
siecią tereny uprawne; ku północy coraz szerszymi pasami rósł fioletowy wrzos i 
szare 
paprocie. Z prawej Covenant dostrzegał z daleka Białą Rzekę, wijącą się w 
kierunku 
Wiernogardu.
Ten widok przypomniał mu, jak się tu znalazł... Pianościgły, Atiaran, Duchy, 
Baradakas, 
zamordowany Waynhim... Wir wspomnień uniósł się spod wzgórz. Atiaran obwiniała 
go o 
rzeź Duchów. A jednak zrezygnowała ze słusznej zemsty, odrzuciła sprawiedliwy 
gniew. Tak 
bardzo ją skrzywdził...
Cofnął się gwałtownie do wnętrza i niepewnie usiadł przy stole. Ręce drżały mu 
tak 
mocno, że nie mógł podnieść butli do ust. Odstawił ją, zacisnął pięści i dotknął 
ukrytej na 
sercu twardej obrączki.
Nie będę o tym myślał.
Zmarszczka przecięła mu czoło, niczym skurcz czaszki.
Nie jestem Berekiem.
Czekał zamknięty w twierdzy umysłu, aż przycichł łopot groźnych skrzydeł i 
ustały 
mdłości. Dopiero wtedy rozprostował zesztywniałe palce i ignorując to, że 
posiada w nich 
jakże nierzeczywiste czucie, wziął się do jedzenia.
Na stole znalazł duży wybór zimnych mięs, serów, owoców i do woli ciemnego 
chleba. 
Jadł wolno, sztywno, niczym kukiełka sterowana rozkazami woli. Wreszcie 
zaspokoił głód. 
Zrzucił ubranie i wziął kąpiel. Mył się starannie, szukając ukrytych ran. Potem 
obejrzał 
przygotowaną odzież. Wybrał jasnoniebieską szatę, którą mógł zawiązać ciasno, 
kryjąc 
obrączkę. Ogolił się dokładnie. Wreszcie, z tą samą sztywną powolnością, wyprał 
swoje 
rzeczy i rozwiesił na oparciach krzeseł. Przez cały czas powtarzał w myślach 
jednostajną 
pieśń:
Nie będę...
Nie jestem...
Wieczór płynął nad Revelstone ku zachodowi. Covenant ustawił krzesło w drzwiach 
balkonu tak, by siedząc obserwować zapadający zmierzch i nie widzieć przepaści. 
Lecz 
ciemność zdawała się promieniować z nieoświetlonego pokoju na szeroki świat, 
jakby to 
komnata była źródłem nocy. Po chwili miał wrażenie, że w pustce za plecami jego 
fruwają 
stada ścierwojadów.
Czuł w głębi serca, że gorączkowo pragnie się wyrwać z tego snu.
Stukanie do drzwi przestraszyło go, ale przeszedł ku nim przez ciemność.
– Proszę... proszę wejść. – W chwilowym oszołomieniu szukał klamki, której nie 
było.
Drzwi otworzyły się na oślepiającą jasność.
Z początku widział tylko trzy sylwetki, jedną z tyłu, pod ścianą korytarza, dwie 
w samym 
progu. Jedna trzymała w obu dłoniach płonące drewniane pręty, druga oburącz 
obejmowała 
dzbany skaleningu. W jaskrawym świetle Covenant miał wrażenie, że wychylają się 
groźnie z 
cienia; odstąpił, mrugając nerwowo.
Dwaj mężczyźni wkroczyli do komnaty, jakby to odstąpienie było zaproszeniem.
– Czy można? – odezwał się zza ich pleców głos dziwnie szorstki i delikatny. – 
Jestem 
Lord Mhoram...
– Oczywiście – przerwał wyższy z mężczyzn. Głos miał chrapliwy i szorstki, 
starczy. – 
Przecież on potrzebuje światła. A jak je dostanie, jeśli nie wejdziemy? Gdyby 
coś wiedział, 
sam by sobie poradził. Oczywiście. Zresztą nie zabawimy długo. Masa roboty. 
Trzeba 
dopilnować Nieszporów. Wielki Lord może wydać jakieś specjalne polecenia. I tak 
jesteśmy 
spóźnieni. Oczywiście. Ale działamy szybko. W ciemności więdnie serce. Uważaj co 
robisz, 
młody człowieku. Nie możemy sobie pozwolić, żeby tu wracać jedynie dla 
naprawienia 
twoich błędów.
Mężczyzna mówił jak leniwy sługa. Covenant widział już wyraźniej. Wyższy z 
przybyszów przekształcił się w człowieka wyprostowanego, choć wiekowego, o 
wąskiej 
twarzy z długą brodą, która niczym wystrzępiona chorągiew zwisała mu niemal do 
piersi. 
Nosił obszyty błękitem płaszcz Woodhelvennina i wieniec liści na czole.
Jego towarzysz zdawał się ledwie chłopcem o czystej, wesołej twarzy. Miał na 
sobie 
brązową tunikę Stonedownora, wyszywaną na ramionach błękitem, jakby nosił 
epolety. 
Uśmiechał się do starca z rozbawieniem i sympatią.
– To gość, Birinairze – upomniał go trzeci mężczyzna. Starzec urwał, jakby 
przypomniał 
sobie o dobrych manierach, a Covenant spojrzał na Lorda Mhorama. Był szczupłym 
mężczyzną, mniej więcej wzrostu Covenanta, ubranym w długą szatę koloru 
Sztandaru 
Wielkiego Lorda z czarną szarfą. W prawej dłoni trzymał długą laskę.
Starzec odchrząknął.
– Niech będzie – mruknął. – Ale to zajmuje czas, a jesteśmy spóźnieni. Trzeba 
przygotować Nieszpory. Przygotować Radę. Oczywiście. Jesteś gościem. Witaj. 
Jestem 
Birinair, Hirebrand z lillianrill i Ciepłodziej Twierdzy Lordów. A ten 
wyszczerzony młodzik 
to Tohrm, Skaleningas z rhadhamaerl i także Ciepłodziej Twierdzy Lordów. 
Posłuchaj teraz. 
Patrz... – Z godnością zbliżył się do łóżka. Nad nim, w ścianie, był otwór na 
pochodnię. – Ma 
to służyć takim niedouczonym młodym ludziom jak ty.
Wsunął do otworu płonący koniec jednego z prętów. Ogień zgasł, ale kiedy 
Birinair wyjął 
pręt, zajaśniał natychmiast. Ciepłodziej umieścił w otworze niezapalony koniec i 
przeszedł 
przez komnatę, by drugą pochodnię zamocować w ścianie naprzeciw. Tymczasem Tohrm 
ustawił jeden dzban skaleningu na stole, a drugi obok umywalki.
– Przykryj je, kiedy będziesz miał ochotę się przespać – rzucił lekko.
– W ciemności więdnie serce – stwierdził Birinair. – Pamiętaj o tym, gościu.
– Lecz gościnność jest niby łyk wody z górskiego potoku – mruknął Tohrm, 
uśmiechając 
się jakby z dyskretnego żartu.
– Właśnie tak. – Birinair odwrócił się i wyszedł.
Tohrm zatrzymał się jeszcze na moment.
– On nie jest tak surowym zarządcą, jak mógłbyś przypuszczać – szepnął 
Covenantowi. A 
potem także zniknął, zostawiając gościa sam na sam z Lordem Mhoramem.
Mhoram zamknął drzwi i Covenant po raz pierwszy mógł z bliska przyjrzeć się 
jednemu z 
Lordów. Mhoram miał lekko skrzywione, smutne usta, a na wargach igrał mu uśmiech 
sympatii dla Ciepłodziejów. Lecz jego oczy niszczyły efekt tego uśmiechu. 
Niebezpieczne 
oczy – błękitne z plamkami złota – zdawały się przebijać zasłony pozorów, 
sięgając do 
tajemnego sedna wszystkiego, na co patrzyły... oczy, które same zdawały się 
skrywać coś 
potężnego i niepoznawalnego, jakby Mhoram zdolny był zaskoczyć sam los, gdyby 
przyszło 
mu ostatni raz rzucić kośćmi. A między tymi groźnymi oczami i łagodnymi ustami 
tkwił ostry 
nos niby płetwa steru myśli.
Dopiero teraz Covenant zauważył laskę Mhorama. Była okuta metalem, jak Laska 
Praw, 
którą widział przez moment w szerokich paluchach Droola, lecz bez rzeźbień, 
jakie znaczyły 
tamtą. Mhoram trzymał ją w lewej ręce, a prawą pozdrowił gościa. Potem 
skrzyżował 
ramiona na piersi, opierając laskę w załamaniu łokcia.
Skrzywił wargi, jakby rozbawiony, skrępowany i czujny równocześnie.
– Pozwól, że zacznę od początku – powiedział. – Jestem Lord Mhoram, syn Variola. 
Witaj w Revelstone, Thomasie Covenant, Niedowiarku i posłańcu. Birinair jest 
Ciepłodziejem 
i pierwszym lillianrill Twierdzy Lordów... ale jest jeszcze dość czasu do 
nieszporów. Dlatego 
przybyłem... z kilku powodów. Po pierwsze, by cię powitać; po drugie, by 
odpowiedzieć na 
pytania obcego w Krainie... i wreszcie by spytać o cel, jaki doprowadził cię 
przed Radę. 
Wybacz, jeśli zachowuję się nazbyt formalnie. Jesteś tu obcy i nie wiem, jak mam 
cię 
uhonorować.
Covenant chciał odpowiedzieć, lecz nie minęło go jeszcze oszołomienie 
ciemnością. 
Potrzebował czasu, by uspokoić umysł. Mrugał przez chwilę bezradnie, wreszcie 
odezwał się, 
by wypełnić ciszę:
– Ta wasza Gwardia Krwi mi nie ufa.
Mhoram uśmiechnął się krzywo.
– Bannor mówił, że sądzisz, iż zostałeś uwięziony. Również dlatego postanowiłem 
porozmawiać z tobą jeszcze dzisiejszego wieczoru. Nie jest naszym zwyczajem 
przesłuchiwać gości, zanim wypoczną. Muszę jednak powiedzieć kilka słów o 
Gwardii Krwi. 
Usiądziemy?
Przysunął sobie krzesło i usiadł, kładąc sobie laskę na kolanach gestem tak 
naturalnym, 
jakby była częścią jego ciała.
Covenant siadł za stołem, nie odrywając spojrzenia od twarzy Mhorama.
– Thomasie Covenant – podjął Lord. – Powiem ci otwarcie: póki nie zostaniesz 
sprawdzony, zakładam, że jesteś przyjacielem... a przynajmniej nie wrogiem. 
Przyjęliśmy cię 
jako gościa i należy ci okazać uprzejmość. Poza tym składaliśmy Przysięgę 
Pokoju. Jesteś 
jednak równie niezwykły dla nas, jak my dla ciebie. Zaś Gwardia Krwi złożyła 
ślub, który w 
niczym nie przypomina naszej Przysięgi. Ślubowali służyć Lordom i Revelstone, 
mocą swej 
wierności chronić nas przed wszelką groźbą. – Westchnął ciężko. – To 
upokarzające, mieć 
takich obrońców, nieczułych na czas i śmierć. Ale zostawmy to. Dwie rzeczy muszę 
ci 
wyjaśnić. Kierując się nakazami swych ślubów, Gwardia Krwi zabiłaby cię 
natychmiast, 
gdybyś podniósł rękę przeciwko Lordowi... przeciwko komukolwiek z mieszkańców 
Revelstone. Ale Rada Lordów powierzyła cię ich opiece. Nie złamią tego rozkazu, 
nie 
pozwolą, by spotkała cię krzywda. Bannor i każdy z Gwardii Krwi odda raczej 
życie w twej 
obronie.
Na twarzy Covenanta pojawiło się zwątpienie.
– Możesz mi wierzyć – zapewnił go Lord Mhoram. – Najlepiej porozmawiaj z 
Bannorem 
o Gwardii Krwi. Jego nieufność nie powinna cię niepokoić... kiedy już ją 
zrozumiesz. Jego 
lud to Haruchai, żyjący wysoko w górach Westronu, za przełęczami, zwanymi 
dzisiaj 
Przesmykiem Gwardii. W pierwszych latach sprawowania funkcji Wielkiego Lorda 
przez 
Kevina, syna Lorica, przybyli do Krainy... przybyli i pozostali, składając 
śluby, które wiążą 
nawet bogów. – Zadumał się na chwilę. – Byli tacy gorącokrwiści, o mocnych 
lędźwiach, 
płodni, stworzeni do gwaru i bitwy... A przysięgając wierność stali się 
ascetyczni, pozbawieni 
kobiet, zestarzeli się. Powiem ci szczerze, Thomasie Covenant: ich oddanie miało 
nieprzewidzianą cenę... Takie poświęcenie nie przyszło im łatwo, a jedyną ich 
nagrodą jest 
duma z nieprzerwanej, nieskalanej służby. I w takiej sytuacji znać gorycz 
zwątpienia... – 
Mhoram westchnął znowu, po czym uśmiechnął się nieśmiało. – Zapytaj Bannora. Ja 
jestem 
zbyt młody, by właściwie przekazać ci tę opowieść.
Zbyt młody? – pomyślał Covenant. Ileż oni mają lat? Nie zapytał jednak; lękał 
się, że 
historia, którą opowie Mhoram, będzie równie kusząca jak opowieść Pianościgłego 
o 
Bezdomnych. Po chwili milczenia skoncentrował się na swym zadaniu.
– Muszę rozmawiać z Radą – oznajmił.
Mhoram spojrzał mu prosto w oczy.
– Lordowie zbiorą się jutro, by wysłuchać ciebie i Słone Serce Pianościgłego. 
Czy wolisz 
mówić teraz? – Nakrapiane złotem, skupione oczy Lorda zdawały się płonąć 
skupieniem. – 
Czy jesteś nieprzyjacielem, Niedowiarku? – zapytał nagle.
Covenant skrzywił się. Czuł na sobie wzrok Mhorama, jak gdyby żar jego oczu 
wypalał 
mu duszę. Ale postanowił się oprzeć.
– Jesteś widzącym i wróżbitą – odparł sztywno. – Ty mi powiedz.
– Czy Quaan tak mnie nazwał? – Mhoram uśmiechnął się rozbrajająco. – No cóż, 
okazałem prorocze zdolności pozwalając, gdy zaniepokoił mnie zwykły czerwony 
księżyc. 
Być może moja moc przepowiadania bawi cię... – Porzucił tę samokrytykę i 
powtórzył z 
naciskiem: – Czy jesteś nieprzyjacielem?
Covenant odpowiedział mu spojrzeniem. Miał nadzieję, że jego oczy są zimne i 
nieustępliwe. Nie zrobię... pomyślał. Nie jestem...
– Nikim dla was nie jestem z wyboru. Mam... mam dla was wiadomość. Zostałem 
zmuszony, by ją tu dostarczyć. A po drodze nastąpiły pewne zdarzenia, które mogą 
was 
zaciekawić.
– Powiedz mi o nich – nalegał Mhoram.
Lecz jego wzrok przypomniał Covenantowi Baradakasa... i Atiaran... kiedy mówili: 
Jesteś 
jakby przede mną zamknięty. Zdawał sobie sprawę ze zdrowia Mhorama, jego 
niebezpiecznej 
odwagi i głębokiej miłości dla Krainy.
– Ludzie wciąż mnie o to pytają – mruknął. – Sam nie wiesz?
Ale w chwilę później sam sobie odpowiedział: oczywiście że nie. Co oni wiedzą o 
trądzie? I wtedy pojął, dlaczego Mhoram pyta. Lord chciał usłyszeć, jak mówi; 
chciał, by głos 
zdradził prawdę lub fałsz. Słuch Mhorama potrafił odróżnić uczciwość od 
kłamstwa.
Covenant wspomniał wiadomość Foula i odpowiedział wymijająco.
– Nie. Zachowam to dla Rady Lordów. Dla takich spraw wystarczy jedno 
powtórzenie. 
Język zmieniłby mi się w piasek, gdybym powiedział to dwukrotnie.
Mhoram skinął głową, jakby przyznawał mu rację. Ale niemal natychmiast zadał 
kolejne 
pytanie:
– Czy twoja wiadomość tłumaczy zbrukanie księżyca?
Covenant odruchowo spojrzał w stronę balkonu.
Nad horyzontem, niczym statek zarazy, płynął upiornie zakrwawiony księżyc. Jego 
blask 
sunął po wzgórzach jak czerwone widmo.
– Chce się popisać – burknął. Nie potrafił stłumić drżenia głosu. – To wszystko. 
Pokazuje 
nam, co potrafi.
A w głębi duszy jęczał: Ognie piekielne! Foul, Duchy były bezbronne. Co zrobisz 
na bis? 
Będziesz gwałcił dzieci?
– W złym czasie przybywasz – westchnął Mhoram. Powstał i przesłonił okiennicą 
drzwi 
balkonu. – Grupa Bojowa liczy mniej niż dwa tysiące. Gwardia Krwi to ledwie 
pięciuset... 
żałosna to liczba dla każdego zadania, z wyjątkiem obrony samego Revelstone. I 
jest tylko 
pięciu Lordów. Dwoje z nich to starcy, u krańca swych sił, a żaden nie opanował 
więcej niż 
najskromniejszą część wiedzy Pierwszego Działu Mądrości Kevina. Jesteśmy słabsi 
niż 
którykolwiek Przyjaciel Ziemi w minionych wiekach. Razem ledwie zdołamy sprawić, 
by 
trawa wyrosła w Kurash Plenethor.
Wrócił na miejsce.
– Było nas więcej, ale w ostatnim pokoleniu niemal wszyscy najlepsi w 
Loresraacie 
wybrali Rytuał Wyzwolenia. Od piętnastu lat ja pierwszy przeszedłem próby. I 
serce mówi 
mi, że inna moc będzie tu potrzebna.
Ścisnął laskę, aż pobielały mu palce. Przez jedną chwilę spojrzeniem wyrażał 
głęboki 
niepokój.
– Uprzedź zatem swych przyjaciół, żeby się przygotowali – oświadczył szorstko 
Covenant. – Nie spodoba im się to, co mam do powiedzenia.
Lecz Mhoram uspokajał się z wolna, jakby nie słyszał ostrzeżenia. Odginał palec 
po 
palcu, aż wypuścił laskę. Wreszcie uśmiechnął się słabo.
– Thomasie Covenant, mam pewne powody, by wierzyć, że nie jesteś 
nieprzyjacielem. 
Nosisz laskę lillianrill i nóż rhadhamaerl... tak, a laska widziała już bitwę z 
potężnym 
wrogiem. Rozmawiałem ze Słonym Sercem Pianościgłym. Inni ci zaufali. Nie wierzę, 
byś bez 
tego zaufania dotarł aż tutaj.
– Ognie piekielne! – wybuchnął Covenant. Ciskał słowa niczym kamienie, 
rozbijając 
własny fałszywy wizerunek.
– Całkiem na odwrót. Oni namówili mnie do drogi. To nie był mój pomysł. Od kiedy 
wszystko to się zaczęło, nie miałem żadnego wyboru.
Dotknął piersi, by przypomnieć sobie o jedynym wyborze, jaki mu pozostał.
– Nie z własnej chęci – odparł łagodnie Mhoram. – Są więc powody, by nazywać cię 
Niedowiarkiem. Zostawmy to. Jutro Rada wysłucha twojej opowieści. Ale do rzeczy. 
Obawiam się, że nie pozwoliłem ci pytać, a teraz nadszedł już czas na Nieszpory. 
Czy 
zechcesz mi towarzyszyć? Jeśli masz ochotę, możemy rozmawiać po drodze.
Covenant bez namysłu kiwnął głową. Mimo zmęczenia potrzebował aktywności, musiał 
zająć czymś myśli. To przesłuchanie budziło niepokój prawie tak wielki, jak 
pragnienie 
zadania własnych pytań. O białe złoto.
Wstał szybko, by uciec od tych słabości.
– Prowadź.
Lord skłonił się i wyszedł z Covenantem na korytarz. Tu czekał Bannor. Stał 
oparty o 
ścianę, z rękoma obojętnie skrzyżowanymi na piersi, ale wyprostował się 
natychmiast, gdy 
przekroczyli próg. Pod wpływem nagłego impulsu Covenant zbliżył się do 
Gwardzisty Krwi. 
Spojrzał Bannorowi prosto w oczy i sztywnym palcem dotknął jego piersi.
– Ja też ci nie ufam – oświadczył.
Z ponurą satysfakcją stanął obok Mhorama.
Lord zaczekał na Bannora, który zabrał z komnaty pochodnię, po czym zajął 
miejsce o 
krok za Covenantem, po lewej stronie. Ruszyli. Po chwili Covenant znów stracił 
poczucie 
kierunku; korytarze wieży tworzyły istny labirynt. Wkrótce jednak dotarli do 
holu, 
zamkniętego ślepą kamienną ścianą. Mhoram dotknął kamienia czubkiem laski i 
płyta cofnęła 
się, odsłaniając wyjście na pomost nad dziedzińcem, sięgający podpory narożnika 
Twierdzy.
Covenant raz tylko spojrzał na rozwartą otchłań dziedzińca i cofnął się szybko.
– Nie – mruknął. – Wykluczone. Zostanę tutaj, jeśli wam to nie przeszkadza. – 
Rumieńcem wstydu krew zabarwiła mu policzki, a strumyk zimnego potu spłynął mu 
po 
karku. – Nie lubię wysokości.
Lord przyjrzał mu się z zaciekawieniem, ale nie próbował zmuszać do 
czegokolwiek.
– Jak sobie życzysz – stwierdził. – Pójdziemy inną drogą.
Spocony z ulgi, Covenant ruszył za Mhoramem. Wrócili poprzednią trasą, potem 
plątaniną schodów dotarli do drzwi u podstawy wieży. Tędy przekroczyli 
dziedziniec.
Po raz pierwszy Covenant znalazł się w głównej budowli Revelstone.
Twierdzę jasno oświetlały pochodnie i skaleningi. Korytarze były dość wysokie i 
szerokie, by mogli tu chodzić Giganci; dziwnie kontrastowało to z ciasnotą 
wieży. Wobec tej 
rzeźbionej, wspaniałej i imponującej budowli Covenant dotkliwie przeżywał własną 
małość, 
własną śmiertelność. Raz jeszcze poczuł, że twórcy Revelstone go przerastali.
Jednak Mhoram i Bannor nie wydawali mu się mali. Lord kroczył, jakby te ściany 
były 
jego żywiołem, jakby jego nędzne ciało kwitło w służbie starożytnego splendoru. 
A 
niewzruszoność Bannora stała się jeszcze bardziej widoczna, jak gdyby nosił w 
sobie coś, co 
trwałością niemal dorównywało Revelstone. Krocząc między nimi, Covenant miał 
uczucie 
odcieleśnienia, utraty kontaktu z rzeczywistością.
Tłumiąc takie myśli, zacisnął zęby i przygarbił ramiona. Z wysiłkiem 
skoncentrował 
uwagę na widocznych detalach budowli.
Skręcili w korytarz wiodący prosto w serce góry. Jedynie podłoga wznosiła się 
czasem i 
opadała, jakby wykuto ją tak, by odpowiadała strukturze skały. W nieregularnych 
odstępach 
oddzielały się boczne tunele, niektóre biegnące na przestrzał, od ściany do 
ściany, niektóre 
łączące główny hol z zewnętrznymi korytarzami. Z przejść wylewał się coraz 
liczniejszy 
tłum; Covenant zgadywał, że wszyscy zmierzają na Nieszpory. Niektórzy nosili 
pancerze i 
opaski wojowników na głowach, inni znane Covenantowi stroje Woodhelvenninów i 
Stonedownorów. Kilku sprawiło na nim wrażenie związanych jakoś z lillianrill i 
rhadhamaerl, 
lecz większość wykonywała chyba bardziej prozaiczne zajęcia: gotowanie, 
sprzątanie, 
budowanie, naprawy, zbieranie plonów. Dostrzegł też kilku Gwardzistów Krwi. Na 
widok 
Mhorama wielu ludzi uśmiechało się i kłaniało mu z szacunkiem, a on odpowiadał 
na te 
pozdrowienia i często zwracał się do witających po imieniu. Lecz Bannor kroczył 
za nim z 
pochodnią w ręku tak niewzruszenie, jakby był sam w całej Twierdzy.
Tłum gęstniał. Mhoram zatrzymał się i otworzył boczne drzwi.
– Muszę dołączyć do Wielkiego Lorda. Zabierz Thomasa Covenanta między ludzi w 
świętym przybytku – polecił Bannorowi, po czym dodał, zwracając się do gościa: – 
Jutro o 
właściwej porze Bannor przyprowadzi cię do Nawy.
Wykonał gest pożegnania i zniknął, pozostawiając Covenanta samego z Gwardzistą 
Krwi.
Od tej chwili sam Bannor wskazywał Covenantowi drogę. Hol rozdzielił się po 
chwili na 
dwa korytarze, skręcające wzdłuż wypukłej ściany. W równych odstępach tkwiły w 
niej 
drzwi, dostatecznie wysokie dla Gigantów; ludzie wchodzili przez nie szybko, 
choć bez 
przepychania czy chaosu.
Po obu stronach każdego wejścia stali Skaleningas i Hirebrand. Gdy Covenant się 
zbliżył, 
usłyszał ich monotonny śpiew:
– Jeśli zło kryjesz w swym sercu, zostaw je tutaj. Wewnątrz nie ma dla niego 
miejsca.
Od czasu do czasu ktoś z wchodzących dotykał jednego ze strażników, jakby 
zrzucał 
ciężar z własnych barków.
W progu Bannor wręczył pochodnię Hirebrandowi, a ten zgasił ją, mrucząc urywek 
jakiejś pieśni i zamykając płomień w dłoni. Potem zwrócił pręt, i Gwardzista 
Krwi wraz z 
Covenantem weszli do przybytku.
Znaleźli się na galerii otaczającej wewnętrzną ścianę olbrzymiej groty. Nie było 
tu 
żadnego oświetlenia, ale blask wlewał się przez wszystkie otwarte drzwi, na tym 
i na sześciu 
wyższych piętrach. Covenant widział wszystko wyraźnie. Galerie biegły pionowo 
jedna nad 
drugą, a od dna jaskini dzieliło go ponad sto stóp. Na płaskim podłożu z jednej 
strony 
wznosiło się coś w rodzaju katedry, a pozostałą część zajmował tłum ludzi. 
Galerie także były 
pełne, ale bez ścisku. Każdy mógł bez przeszkód patrzeć na podwyższenie w dole.
Nagłe oszołomienie runęło na Covenanta; chwycił wysoką do piersi poręcz i 
przycisnął 
do niej swe mocno bijące serce. W Revelstone wszędzie czuł zawroty głowy; 
gdziekolwiek 
poszedł, natrafiał na urwiska, przepaście, otchłanie... Lecz poręcz uspokajała 
go twardością 
granitu. Ściskając ją, zwalczył lęk i podniósł głowę, by oderwać wzrok od dna 
groty. Zdziwił 
się lekko, widząc, że jaskinia nie jest otwarta od góry. Kilkaset stóp nad 
najwyższą galerią 
zamykała ją sklepiona kopuła. Nie widział dokładnie, ale miał wrażenie, że 
dostrzega wyryte 
w skale postacie – olbrzymie figury w tanecznych pozach.
Światło zaczęło przygasać. Jedne po drugich zamykały się drzwi, a ciemność 
wypełniała 
grotę niby odrodzona noc. Po chwili przybytek został odcięty od blasku, a w 
pustce, jak 
niespokojne duchy płynęły ciche szepty i szum oddechów. W czerni Covenant 
odczuwał 
całkowitą izolację. Czuł się oderwany, niby rzucony bezwładnie w głęboką 
przestrzeń, a 
masywna skała Twierdzy zdawała się go przygniatać, jakby za chwilę straszliwy 
ciężar miał 
opaść mu na kark. Odruchowo przesunął się do Bannora, dotknął ramieniem 
nieruchomego 
Gwardzisty Krwi.
Wtedy na podwyższeniu błysnął płomień... dwa płomienie: pochodnia lillianrill i 
dzban 
skaleningu. W ogromnej przestrzeni ognie wydawały się maleńkie, ukazywały jednak 
Birinaira i Tohrma, którzy stali po obu stronach podwyższenia, trzymając w 
rękach światło. 
Za każdym z Ciepłodziejów stały dwie postacie w błękitnych szatach: Lord Mhoram 
trzymający pod ramię starą kobietę za Birinairem i kobieta ze starcem za 
Tohrmem. 
Pomiędzy dwoma grupami zajął miejsce jeszcze jeden mężczyzna odziany w błękit. 
Jego 
wyprostowana sylwetka przeczyła wymowie siwych włosów i brody. To on, odgadł 
instynktownie Covenant. To Wielki Lord Prothall.
Mężczyzna uniósł laskę i trzykrotnie uderzył okutym końcem o kamienną podłogę. 
Mówiąc, wysoko unosił głowę, ale sam głos nie pozwalał zapomnieć, że należy do 
starca. 
Wbrew mężnej postawie i dzielności ducha, ton niósł bolesne drżenie lat.
– Oto Nieszpory w Twierdzy Lordów, starożytnym Revelstone, wykutym przez 
Gigantów 
symbolu wszystkiego, w co wierzymy. Niech będą pozdrowione mężne i lękliwe 
serca, 
światło i mrok, ciało, krew i kość, umysł i duch, na dobro i wszystko. Niech 
pokój zapanuje 
wokół i w was. Ta chwila to uświęcenie służby Ziemi.
Jego towarzysze odpowiedzieli chórem:
– Niech będzie zdrowie i nadzieja, serce i dom dla Krainy i dla wszystkich ludzi 
w 
służbie Ziemi. Dla was, co stoicie przed nami, bezpośrednich uczestników Mocy 
Ziemi i 
Mądrości, lillianrill i rhadhamaerl, uczniów, Powierników Mądrości i 
wojowników... i dla 
was, co stoicie nad nami, codzienni opiekunowie ciepła i plonów życia... i dla 
was między 
nami, Gigantów, Gwardii Krwi, obcych... i dla was, nieobecnych Ranyhyn, Ramenów, 
Woodhelvenninów i Stonedownorów, wszystkich braci i sióstr wspólnej wiary. 
Jesteśmy 
Lordami Krainy. Bądźcie pozdrowieni i bądźcie wierni.
I Lordowie zaśpiewali w ciemności świętego przybytku. Ognie Ciepłodziejów 
wydawały 
się mikroskopijne w ogromnym, wysokim, pełnym ludzi sanktuarium... 
mikroskopijne, a 
mimo tego wyraźne, przyciągające wzrok niczym nieskalana odwaga. W ich blasku 
Lordowie 
rozpoczęli swój hymn.
Mądrości dawnej Działów Siedem
By strzec Krainy w dzień i w nocy...
By czyste trwało jądro Ziemi Mocy,
Laskę ma dzierżyć Wielki Lord jeden.
Siedem Słów dla chorób pogardy...
Osłon przed strasznym zła urokiem
I jeden czysty Lord ma dzierżyć Laskę
Ziemi strzec przed wrogim Foula wzrokiem.
Dla wiarołomców siedem piekieł,
Dla zdrajców, duchem są czy człekiem;
I jeden dzielny Lord co dzierży Laskę
Powstrzyma czarną złość przed Piękna blaskiem.
Ucichło echo ich głosów.
– Jesteśmy nowymi obrońcami Krainy, powiernikami i sługami Mocy Ziemi. Wszystkie 
siły przysięgliśmy poświęcić dla odzyskania Mądrości Kevina i uzdrowienia Ziemi 
ze 
wszystkiego, co zakazane i nienaturalne, spustoszone, chore i wypaczone. 
Składaliśmy także 
Przysięgę Pokoju, równą wszystkim ofiarowaniom i obietnicom, składaliśmy ją mimo 
pragnień umysłu. Gdyż pokój jest jedyną gwarancją, że nie sprofanujemy Krainy po 
raz drugi.
Stojący u podwyższenia powtórzyli chórem:
– Nie sprofanujemy Krainy po raz drugi, choćby trud panowania nad sobą miał nas 
zniszczyć na szlaku życia. I nie spoczniemy, póki cień naszego dawnego 
szaleństwa nie 
zniknie z serca Krainy, póki ciemność nie ustąpi przed życiem.
A Prothall odpowiedział:
– Nie ma zniszczenia w służbie Krainy. Służba prowadzi do służby, tak jak 
służalczość 
rodzi poniżenie. Możemy kroczyć od wiedzy do wiedzy, i dalej, do wiedzy jeszcze 
śmielszej, 
jeśli tylko przetrwa odwaga, jeśli przetrwa oddanie, jeśli mądrość nie ustąpi 
przed cieniem. 
Jesteśmy nowymi obrońcami Krainy, powiernikami i sługami Mocy Ziemi.
Nie spoczniemy...
nie skręcimy w bok,
nie stracimy wiary
i nie ulegniemy...
Póki Szara nie popłynie Błękitem,
a Rill i Maerl nie będą świeże i czyste
jak pradawna Llurallin.
Zgromadzeni śpiewali te same słowa, wers po wersie. Ich potężny, wspólny głos 
odbijał 
się echem w świętym przybytku, jak gdyby czerpał moc ze spętanej, podziemnej 
pasji. Póki 
trwała pieśń, Prothall stał z głową schyloną w pokorze.
Kiedy jednak śpiew dobiegł końca, wyprostował się i rozłożył ramiona, jakby 
odsłaniał 
pierś gotów do oskarżenia.
– Przyjaciele! – zawołał. – Słudzy i powiernicy Krainy... dlaczego nie potrafimy 
zrozumieć Mądrości Kevina? Któż z nas zdołał choć odrobinę poszerzyć wiedzę 
przodków? 
Trzymamy w dłoniach Pierwszy Dział... czytamy pismo i na ogół rozumiemy słowa. A 
jednak 
nie możemy zgłębić tajemnic. Jest w nas jakaś skaza, jakaś fałszywa skłonność, 
nieczystość 
intencji. Nie wątpię, że cel mamy czysty... to również cel Wielkiego Lorda 
Kevina, a przed 
nim Lorica i Damelona, i Mężnego Serca... lecz mądrzejszy, gdyż nigdy w 
szaleństwie 
rozpaczy nie wzniesiemy ręki przeciw Krainie. Ale co z tego? Gdzie popełniamy 
błąd, że nie 
możemy pojąć tego, co zostało nam dane?
Głos Lorda ucichł, milczenie zapadło w sanktuarium i tylko pustka drżała niczym 
w 
łkaniu, jakby w słowach starca ludzie rozpoznali samych siebie i własne porażki. 
Lecz zaraz 
wzniósł się nowy głos.
– Lordzie – zawołał śmiało Słone Serce Pianościgły. – Nie nadszedł jeszcze nasz 
koniec. 
To prawda, dziełem naszego życia było zrozumienie i gromadzenie dzieł przodków. 
Lecz 
praca ta otworzy nam drogę w przyszłość. Nasze dzieci i dzieci naszych dzieci 
osiągną wiele, 
ponieważ my nie straciliśmy serca, gdyż wierność i odwaga to najwspanialsze 
dary, jakie 
możemy przekazać spadkobiercom. A Kraina skrywa tajemnice, o których niczego nie 
wiemy... sekrety nadziei, ale i groźby. Nie traćcie odwagi, Skalni Bracia. Wasza 
wierność jest 
najcenniejsza.
Przecież nie macie czasu, jęknął Covenant. Wierność! Dzieci! Foul was zniszczy. 
W głębi 
umysłu wizerunek Lordów zawirował i zadrżał. Nie byli istotami wyższymi, 
sternikami losu; 
byli śmiertelni jak on, i znali smak bezsilności. Foul ich powali...
Na moment wypuścił poręcz, jak gdyby chciał wykrzyczeć zebranym ludziom 
przepowiednię ich zguby. Natychmiast jednak zawrót głowy przebił zaporę 
opanowania, 
zaatakował z głębin pustki. Covenant zatoczył się, odepchnął poręcz i chwycił 
Bannora za 
ramię.
...że ich dni w Krainie potrwają najwyżej...
Będzie musiał im ogłosić wyrok śmierci.
– Wyprowadź mnie stąd – szepnął chrapliwie. – Nie wytrzymam dłużej.
Bannor podtrzymał go i poprowadził. I nagle otworzyły się przed nimi drzwi w 
oślepiającą jasność korytarza. Covenant niemal upadł na progu. Bannor bez słowa 
odpalił 
pochodnię od innej, umocowanej w ścianie. Potem chwycił Covenanta pod ramię, by 
mu 
pomóc.
Covenant odepchnął jego rękę.
– Nie dotykaj mnie – dyszał. – Nie widzisz, że jestem chory?
Żaden wyraz nie pojawił się na obojętnej twarzy Bannora. Odwrócił się bez słowa 
i ruszył 
korytarzem.
Covenant szedł za nim, pochylony, i ściskał rękami żołądek, jakby cierpiał 
mdłości... że 
ich dni w Krainie... Jak mógłby im pomóc, skoro nawet sobie nie potrafił pomóc? 
Z bólem 
serca wlókł się do swego pokoju w wieży, a potem spoglądał tępo, jak Bannor 
mocuje 
pochodnię i wychodzi. Drzwi zatrzasnęły się za nim jak wyrok.
Ścisnął dłońmi skronie, jakby coś rozdzierało mu umysł. To nie dzieje się 
naprawdę, 
jęknął. Jak oni mogą?
Obejrzał się, by spojrzeć na arras, jak gdyby tam mógł znaleźć odpowiedź. Ale 
haft tylko 
go rozdrażnił, rozgniewał niczym niezasłużona obraza. Do diabła, Berek, warknął. 
Czy 
myślisz, że to takie łatwe? Że wystarczy zwykła ludzka rozpacz, zwykłe 
nieszczęście, aby coś 
kosmicznego, a przynajmniej cudownego, przybyło ci na pomoc? Niech cię licho, on 
przecież 
ich zniszczy! Jesteś tylko jeszcze jednym trędowatym, nieczystym! I sam o tym 
nie wiesz!
Zakrzywił palce jak szpony, skoczył przed siebie i rwał arras, jakby usiłował 
zdrapać ze 
skały ziemi czarne kłamstwo. Ciężka tkanina nie ustępowała, ale ściągnął ją ze 
ściany. Pchnął 
drzwi na balkon, z wysiłkiem wyniósł arras w zabarwioną krwiście noc i wyrzucił 
go przez 
poręcz. Tkanina opadła niczym martwy liść.
Nie jestem Berekiem!
Zdyszany wrócił do pokoju i zatrzasnął okiennice, przesłaniając purpurowy blask. 
Zrzucił 
swą szatę, włożył własną bieliznę, zgasił ognie i wszedł do łóżka. Ale miękki, 
czysty dotyk 
pościeli nie dawał mu pocieszenia.
14. Rada Lordów
Przebudził się w tępym oszołomieniu. Odczuwał je niczym nacisk burzowej chmury, 
rozbłysk czarnej ulewy i białego ognia. Przygotowując się do Rady, mechanicznie 
wykonywał niezbędne ruchy – mycie, WKS, ubieranie, golenie. Gdy Bannor przyniósł 
tacę ze 
śniadaniem, jadł tak, jakby pożywienie zrobione było z trocin i żwiru. Potem 
wsunął za pasek 
nóż Atiaran, w lewej dłoni zacisnął laskę Baradakasa i usiadł twarzą do drzwi, 
oczekując 
wezwania.
W końcu powrócił Bannor i oznajmił, że nadszedł czas. Przez chwilę jeszcze 
Covenant 
siedział nieruchomo, niewidzącym wzrokiem spoglądając na Gwardzistę Krwi. 
Zastanawiał 
się, skąd wziąć odwagę, by nadal trwać w tym śnie. Czuł, że grymas wykrzywia mu 
twarz... 
ale nie był tego pewien.
...ich dni w Krainie potrwają najwyżej...
Skończ z tym.
Dla uspokojenia dotknął twardego metalu ukrytej obrączki, po czym wstał, 
zmuszając do 
ruchu niechętne kości. Przestąpił próg z wysiłkiem, jakby za drzwiami czaiła się 
śmierć. 
Prowadzony przez Bannora wyszedł z wieży, minął dziedziniec, potem kroczył 
przedziwnie 
splątanymi korytarzami Revelstone.
Wreszcie, przez jasno oświetlone tunele, dotarli do strzelistych, drewnianych 
wrót. Były 
zamknięte i strzeżone przez Gwardię Krwi. Pod ścianami stały kamienne stołki, 
niektóre 
odpowiednie dla ludzi, inne obszerne jak dla Gigantów. Bannor skinął 
wartownikom. Jeden z 
nich otworzył wrota, drugi gestem nakazał przybyszom wejść. Bannor wprowadził 
Covenanta 
do sali Rady Lordów.
Nawa była obszerną, amfiteatralną, okrągłą halą, z wysokim żebrowanym 
sklepieniem i 
rzędami siedzeń wokół trzech czwartych obwodu. Drzwi znajdowały się niemal na 
poziomie 
najwyższych miejsc. Covenant zauważył także dwa niewielkie wejścia po przeciwnej 
stronie 
hali. Poniżej dolnego rzędu siedzeń były jeszcze trzy poziomy. Na pierwszym, 
kilka stóp pod 
galerią, stał stół w kształcie litery „C” otwartej w stronę wrót. Liczne krzesła 
ustawiono 
wzdłuż jego zewnętrznej krawędzi. Niżej, wewnątrz kręgu stołu, widać było płaską 
podłogę 
Nawy; i wreszcie w samym środku szerokie, okrągłe palenisko skaleningu. Żółty 
blask 
ognistych kamieni wspomagały cztery wielkie pochodnie lillianrill umieszczone w 
pierścieniach na ścianach, płonące bez dymu i nie spalające drewna.
Bannor prowadził go stopniami w dół, a Covenant obserwował zgromadzonych w Nawie 
ludzi. Słone Serce Pianościgły siedział przy stole na masywnym, kamiennym 
krześle; 
uśmiechnął się na powitanie swego niedawnego pasażera. Oprócz niego za stołem 
siedzieli 
jedynie Lordowie. Naprzeciw Covenanta, u szczytu, zajął miejsce Wielki Lord 
Prothall; laskę 
położył przed sobą, na kamiennym blacie. Stary mężczyzna i kobieta usiedli po 
obu jego 
stronach, w odstępie kilku stóp. W takiej samej odległości od kobiety, po lewej 
stronie, 
Covenant zobaczył Lorda Mhorama, a naprzeciw niego kobietę w średnim wieku. Za 
Lordami 
zajęło pozycje czterech Gwardzistów Krwi.
Oprócz nich w Nawie było tylko czterech ludzi. Za Wielkim Lordem, tuż pod 
szczytem 
galerii, usiedli Ciepłodzieje Birinair i Tohrm, ramię w ramię, jakby uzupełniali 
się wzajemnie. 
A tuż za nimi jeszcze dwóch mężczyzn: wojownik z podwójną czarną linią na 
pancerzu, i 
Tuvor, Komendant Gwardii Krwi.
Niemal pusta Nawa sprawiała wrażenie ogromnej i tajemniczej.
Bannor skierował swego podopiecznego do samotnego krzesła poniżej stołu, po 
drugiej 
stronie jamy skaleningu. Covenant usiadł sztywno i rozejrzał się. Miał wrażenie, 
że znalazł 
się nazbyt daleko od Lordów, że będzie musiał wykrzyczeć swoją wiadomość. 
Dlatego był 
zaskoczony, gdy Prothall wstał i powiedział cicho:
– Thomasie Covenant, witaj na Radzie Lordów.
Drżący głos brzmiał tak wyraźnie, jakby mówca stał tuż obok.
Covenant nie wiedział, jak zareagować. Niepewnie dotknął prawą pięścią piersi, a 
potem 
wyciągnął rękę, otwierając dłoń. Zmysły przyzwyczajały się już do Nawy; zaczął 
wyczuwać 
obecność Lordów, ich potężną osobowość i wiedzę. Budzili myśli o surowych 
przysięgach z 
radością dotrzymywanych, o poświęceniu wielu sprawom, ale jednemu celowi. 
Prothall 
patrzył mu w oczy. Wyglądał staro, ale brodę wznosił wysoko i trzymał się 
prosto. Wyraźnie 
miał jeszcze dość sił. Lecz oczy przesłaniało zmęczenie ascetyzmu, abnegacji, 
wycieńczenia... jak gdyby był stary od tak dawna, że tylko moc, której się 
poświęcił, ratowała 
go przed zniedołężnieniem.
Para Lordów siedząca po bokach nie wyglądała zbyt dobrze. Mieli ziemistą cerę i 
rzadkie, 
siwe włosy. Pochylali się nad stołem, jak gdyby walczyli z osłabionymi wiekiem 
kośćmi, by 
dostrzegły różnicę między medytacją a drzemką. Mhorama Covenant już znał, choć 
teraz 
sprawiał wrażenie bardziej przenikliwego i groźnego, jakby towarzystwo innych 
Lordów 
wyostrzyło jego zdolności. Lecz piąty Lord był zupełnie obcy; za stołem 
siedziała 
wyprostowana i spokojna kobieta, zwracając ku niemu szczerą twarz niczym 
wyzwanie.
– Pozwól, że zanim zaczniemy, dokonam prezentacji – wymruczał Wielki Lord. – 
Jestem 
Prothall, syn Dwilliana, Wielki Lord z wyboru Rady. Po mojej prawicy widzisz 
Variola, 
małżonka Taramanthy i syna Pentila, niegdyś Wielkiego Lorda... – Gdy to mówił, 
para 
najstarszych Lordów uniosła pomarszczone twarze i uśmiechnęła się do siebie. – 
...i 
Osondrea, córka Sondrei. Po lewicy Taramantha, małżonka Variola i córka Enesty, 
oraz 
Mhoram, syn Variola. Znasz już Giganta z Morskiej Rubieży, Słone Serce 
Pianościgłego, 
spotkałeś też Ciepłodziejów Twierdzy Lordów. Za mną siedzą również Tuvor, 
Komendant 
Gwardii Krwi i Garth, Dowódca Grupy Bojowej Twierdzy Lordów. Wszyscy oni mają 
prawo 
przebywać na Radzie Lordów. Czy zgłaszasz protest?
Protest? – Covenant pokręcił głową.
– Zaczniemy więc. Jest naszym zwyczajem, by najpierw uhonorować tych, którzy 
przybyli. Jak możemy ciebie uhonorować?
Covenant znowu pokręcił głową. Nie chciał żadnych honorów. Już raz popełnił ten 
błąd.
– Dobrze więc – rzekł Wielki Lord po chwili milczenia. Zwrócił się do Giganta i 
podniósł 
głos. – Witaj i bądź pozdrowiony Gigancie z Morskiej Rubieży, Słone Serce 
Pianościgły, 
Skalny Bracie i dziedzicu wierności Krainy. Bezdomni są jej błogosławieństwem.
Kamień i Morze głęboko tkwią w życiu.
Witaj zdrowy lub w chorobie, w radości czy zgryzocie... proś lub dawaj. Każdemu 
żądaniu odpowiemy, póki jest w nas życie i moc, by je zaspokoić. Jestem Wielkim 
Lordem 
Prothallem; przemawiam w imieniu Revelstone.
Pianościgły powstał, by odpowiedzieć.
– Witaj, Lordzie i Przyjacielu Ziemi. Jestem Słone Serce Pianościgły, legat 
Gigantów z 
Morskiej Rubieży do Rady Lordów. Usta moje głoszą prawdę mojego ludu; słyszę 
głos 
pradawnej świętej skały przodków...
pierwotna skała Ziemi...
czysta przyjaźń...
znak wierności w wiecznym kamieniu czasu.
Nadszedł czas na dowód i moc wierności. Poprzez Las Gigantów, Równinę Sarangrave 
i 
Andelain, przychodzę w imię dawnych obietnic. – Z jego głosu zniknął nagle 
formalny ton i 
dodał, spoglądając wesoło na Covenanta: – Przynoszę też inne rzeczy. Mój 
przyjaciel Thomas 
Covenant przyrzekł, że pieśń powstanie o naszej wędrówce. – Roześmiał się cicho. 
– Jestem 
Gigantem z Morskiej Rubieży. Nie śpiewajcie o mnie krótkich pieśni.
Lord Mhoram zachichotał krótko. Prothall również się uśmiechnął, lecz surowa 
twarz 
Osondrei wydawała się niezdolna do śmiechu, a Variol i Taramantha chyba nie 
usłyszeli 
Giganta. Pianościgły usiadł.
– Jakie przynosisz posłanie? – spytała niecierpliwie Osondrea.
Pianościgły wyprostował się i lekko pogładził palcami kamienny blat.
– Lordowie... Kamień i Morze! Jestem Gigantem. O takich sprawach trudno mówić, 
choć 
mnie łatwiej niż innym i dlatego właśnie zostałem wybrany. Postaram się jednak 
mówić 
szybko. Zrozumcie mnie, proszę. Powierzono mi to poselstwo na Gigantclave 
trwającym 
dziesięć dni. Nie marnowaliśmy czasu. Kiedy potrzeba zrozumienia, wszystko musi 
być 
opowiedziane do samego końca. Mawiamy, że pośpiech jest dobry dla tych, którzy 
stracili 
nadzieję... i ledwie dzień minął od chwili, gdy przekonałem się, że prawdę 
głoszą stare 
przysłowia. Dlatego moje poselstwo zawiera wiele treści, których w obecnej 
chwili wolicie 
pewnie nie słuchać. Musicie znać historię mego ludu, wiedzieć o jego wędrówkach 
i stracie, 
która doprowadziła do lądowania na tej ziemi... musicie pamiętać o kontaktach 
naszych 
narodów od tamtych dni... jeżeli macie mnie wysłuchać. Ale pominę to. Jesteśmy 
Bezdomnymi, rzuconymi na łaskę prądów i stęsknionymi kraju ojczystego. Jednak od 
czasów 
Damelona Przyjaciela Gigantów nie porzuciliśmy nadziei, choć sam Niszczyciel 
Dusz 
wystąpił przeciw nam. Przeszukiwaliśmy morza i czekaliśmy, aż wypełnią się 
znaki.
Pianościgły urwał, by w zadumie spojrzeć na Covenanta. Po chwili podjął znowu.
– Tak, Lordowie. Ciekawe to znaki. Tak wiele zostało powiedziane, i tak mało to 
wyjaśnia. To nie Dom przepowiedział nam Damelon, a raczej koniec, rozwiązanie 
naszej 
tęsknoty. A jednak to nam wystarczyło... wystarczyło. Do rzeczy. Jeden znak 
nadziei 
odkryliśmy sami. Gdy wiosna nadciągnęła do Morskiej Rubieży, powróciły nasze 
statki. Na 
koniec poszukiwań trafiły na wyspę, leżącą na krańcu pradawnych oceanów, po 
których 
kiedyś wędrowaliśmy. Rzecz nie jest pewna, ale kolejni badacze mogą wyruszyć 
wprost na tę 
wyspę i dalej szukać pewniejszych znaków. Wtedy rozwikłamy sieć naszych szlaków 
w 
labiryncie mórz.
Prothall skinął głową i w idealnej akustyce Nawy, Covenant posłyszał delikatny 
szelest 
jego szaty.
Pianościgły mówił dalej, jakby zbliżał się już do sedna swego przesłania.
– Jeszcze jedną nadzieję ofiarował nam Damelon Przyjaciel Gigantów, Wielki Lord 
i syn 
Mężnego Serca. Kluczem jego przepowiedni były te słowa: tułaczka zakończy się, 
gdy nasze 
nasienie odzyska dawną moc i znów zacznie się rodzić liczne potomstwo. Tym samym 
nadzieja powstanie z nadziei, albowiem bez żadnych wróżb powróci odwaga i radość 
serca, 
gdy będzie więcej naszych ukochanych dzieci. I spójrzcie! Tej nocy, gdy 
powróciły nasze 
okręty, Falowłosa Wszemrada, żona Krzepkorękiego Kilotwórcy, legła w łożu i 
wydała na 
świat... Och, Kamień i Morze, Lordowie! Kaleczy mój język próba opowiedzenia 
tego bez 
pełnej miary wdzięczności Gigantów. Jak mogą odczuwać radość ludzie, którzy o 
wszystkim 
mówią krótko? Dumna żona, smukła Falowłosa, zrodziła trzech synów.
Nie zdołał powstrzymywać się dłużej. Wybuchnął pieśnią pełną szumu przyboju na 
skałach i posmaku soli.
Zaskoczony Covenant dostrzegł uśmiech Lord Osondrei. Jej wilgotne oczy odbijały 
złocisty blask skaleningu – wyraźny dowód, że z radością przyjęła wieści 
Giganta.
Pianościgły urwał nagle.
– Wybacz... – skłonił się w stronę Covenanta. – Masz inne sprawy. Muszę powrócić 
do 
istoty swego poselstwa. Cóż, przyjacielu, czy nadal nie roześmiejesz się dla 
mnie? Muszę 
pamiętać, że Damelon obiecał nam koniec, nie powrót... choć nie potrafię 
wyobrazić sobie 
innego końca niż Dom. A może dożyłem zmierzchu Gigantów?
– Ciszej, Skalny Bracie – przerwała Lord Taramantha. – Nie sprowadzaj zła na 
swój lud, 
wypowiadając takie rzeczy.
Pianościgły odpowiedział serdecznym śmiechem.
– Wielkie dzięki, Lordzie Taramantho. A więc starych, mądrych Gigantów muszą 
napominać młode kobiety. Cały mój lud będzie się śmiał, gdy mu o tym opowiem.
Taramantha i Variol wymienili uśmiechy i powrócili do swego zamyślenia czy 
drzemki.
– Do rzeczy zatem, Lordowie – powiedział Pianościgły. – Kamień i Morze! W głowie 
mi 
się kręci od tego pośpiechu. Przybyłem, by prosić o spełnienie dawnych obietnic. 
Wielki Lord 
Loric Pogromca Podłych przyrzekł, że gdy powróci nadzieja, Lordowie ofiarują nam 
dar, by 
ułatwić nam szukanie domu.
– Birinair – rzuciła Lord Osondrea.
Wysoko w galerii, za plecami Prothalla, stary Birinair powstał.
– Oczywiście. Nie śpię przecież – oznajmił. – Nie jestem jeszcze taki stary. 
Słyszałem.
– Witaj, Birinairze! – zawołał szeroko uśmiechnięty Gigant. – Witaj Ciepłodzieju 
Twierdzy Lordów i Hirebrandzie z lillianrill. My, Giganci i lillianrill jesteśmy 
starymi 
przyjaciółmi.
– Nie musisz krzyczeć – odparł Birinair. – Starymi przyjaciółmi od czasów 
Wielkiego 
Lorda Damelona. Nie inaczej.
– Birinairze – przerwała im Osondrea. – Czy twoja wiedza wspomina o darze 
obiecanym 
Gigantom przez Lorica?
– Darze? Czemu nie? Nie mam kłopotów z pamięcią. Gdzie jest ten żółtodziób, mój 
uczeń? Loriarill, oczywiście. Mówią na to Gildenlode. Oczywiście. Kile i rumple 
okrętów. 
Nie zboczą z kursu i niestraszna im cisza. I mocne jak kamień – dodał, zwracając 
się do 
Tohrma. – Ty, rhadhamaerl, zawsze się ze mną kłócisz. Pamiętam.
– Czy zdołacie tego dokonać? – spytała cicho Osondrea.
– Dokonać? – powtórzył Birinair, wyraźnie zdziwiony.
– Czy potraficie wykonać dla Gigantów kile i rumple z Gildenlode? Czy ta wiedza 
zaginęła? – Osondrea spojrzała na Pianościgłego. – Ilu statków potrzebujecie?
Rzuciwszy okiem na wyprostowanego dumnie Birinaira, Gigant pohamował wesołość.
– Siedem – odparł. – Może pięć.
– Czy to możliwe? – spytała znowu Osondrea, głośno lecz bez gniewu.
Covenant przenosił wzrok z jednego mówcy na drugiego, jakby rozmawiali w obcym 
języku.
Ciepłodziej wyjął tabliczkę i rysik, po czym zaczął przeliczać, mrucząc coś pod 
nosem. 
Zgrzyt rysika rozlegał się w całej Nawie. Wreszcie Birinair podniósł głowę.
– Wiedza pozostała – oznajmił sztywno. – Ale to niełatwe. Najlepiej, jak 
potrafimy. 
Oczywiście. I czas... trzeba czasu. Bodach glas, trzeba czasu.
– Jak długo?
– Najszybciej, jak tylko zdołamy. Jeśli nikt nam nie będzie przeszkadzał. Nie 
zapomniałem najdumniejszej sztuki lillianrill. Czterdzieści lat. – I dodał 
chrapliwym szeptem:
– Przykro mi.
– Czterdzieści lat? – Pianościgły roześmiał się łagodnie. – Mężnie powiedziane, 
Birinairze, mój przyjacielu. Czterdzieści lat? Nie wydaje mi się, by było to 
długo. – Odwrócił 
się do Wielkiego Lorda Prothalla. – Mój lud nie potrafi wam podziękować. Nawet w 
mowie 
Gigantów nie ma odpowiednio długich słów. Trzy tysiąclecia lojalności to zbyt 
mało, by 
odpłacić za siedem rumpli i kilów z Gildenlode.
– Nie – zaprotestował Prothall. – Siedemdziesiąt razy po siedem darów Gildenlode 
to nic 
wobec przyjaźni Gigantów z Morskiej Rubieży. Jedynie myśl, że pomogliśmy wam 
wrócić do 
domu, zdoła wypełnić pustkę po waszym odejściu. A ta pomoc nastąpi dopiero za 
czterdzieści 
lat. Ale zaczniemy natychmiast. Może się zdarzyć, że nowe zrozumienie Mądrości 
Kevina 
skróci ten czas.
– Natychmiast – powtórzył Birinair i usiadł.
Czterdzieści lat? – westchnął Covenant. Nie macie czterdziestu lat.
– Skończone? – rzuciła Osondrea. Spojrzała najpierw na Pianościgłego, potem na 
Wielkiego Lorda Prothalla. Obaj przytaknęli. Wtedy zwróciła się do Covenanta. – 
Przejdźmy 
zatem do sprawy tego oto Thomasa Covenanta.
Jej głos ożywił atmosferę niczym odległy trzask gromu.
– Obcego zwanego Niedowiarkiem – wtrącił Mhoram, próbując uśmiechem złagodzić 
bezpośredniość Osondrei.
– Nie bez powodu – dodał Pianościgły.
Słowa Giganta zabrzmiały alarmem wśród przytłumionych lęków Covenanta. Spojrzał 
ostro. W głębokich oczach i wysokim czole Pianościgłego dostrzegł znaczenie tej 
uwagi. 
Równie wyraźnie, jakby powiedział to na głos, Gigant prosił: Uznaj białe złoto i 
użyj go, by 
pomóc Krainie. Niemożliwe, odparł Covenant. Powieki czuły żar bezradności i 
buntu, lecz 
twarz miał nieruchomą niczym blok marmuru.
– Znaleziono arras z twojego pokoju – oznajmiła nagle Osondrea. – Dlaczego go 
wyrzuciłeś?
– Raził mnie – odparł Covenant, nie patrząc na nią.
– Raził? – w jej głosie drżało oburzenie i niedowierzanie.
– Osondreo – upomniał ją łagodnie Prothall. – On jest tu obcy.
Nie zmieniła wyrazu twarzy, ale zamilkła. Przez chwilę nikt się nie poruszył ani 
nie 
przemówił; Covenant odniósł niepokojące wrażenie, że Lordowie w myślach 
debatują, jak go 
potraktować. Wreszcie Mhoram powstał, obszedł stół wzdłuż wewnętrznej krawędzi, 
aż 
znowu stanął naprzeciw Osondrei. Usiadł na blacie, kładąc laskę na swych 
kolanach. Spojrzał 
na Covenanta.
Pod jego badawczym wzrokiem Covenant czuł się zupełnie odkryty. Wyczuł, że 
Bannor 
przysunął się, jakby przewidując atak na Lorda.
– Thomasie Covenant – zaczął Lord Mhoram. – Musisz nam wybaczyć tę ostrożność. 
Sprofanowany księżyc świadczy o obecności zła w Krainie, którego nawet nie 
podejrzewaliśmy. Bez ostrzeżenia pojawiła się na niebie najsurowsza próba 
naszego wieku. 
Grozi nam. A jednak nie chcemy cię pochopnie osądzać. Musisz wykazać swoją złą 
wolę... 
jeśli jest zła. – Urwał, czekając na jakąś reakcję, lecz Covenant tylko patrzył 
tępo przed 
siebie. Mhoram wzruszył ramionami. – Do rzeczy. Najlepiej może zacznij od swej 
wiadomości.
Covenant skrzywił się i wsunął głowę w ramiona jak człowiek atakowany przez 
sępy. Nie 
chciał recytować przesłania, nie chciał pamiętać Wartowni Kevina, Mithil 
Stonedown, 
niczego. Wspomnienie zawrotu głowy uciskało mu żołądek. To niemożliwe. Jak zdoła 
zachować swą pogwałconą normalność, jeśli myśli o takich rzeczach?
Ale wiadomość Foula miała siłę przymusu. Zbyt długo nosił ją niczym ranę w 
umyśle, by 
teraz odrzucić. Zanim przygotował sobie jakąś obronę, ogarnęła go jak konwulsje.
– Oto są słowa Lorda Foula Wzgardliwego – zaczął tonem niepowstrzymanej pogardy. 
– 
„Powiesz im wszystkim i Najwyższemu Lordowi Prothallowi, synowi Dwilliana, że 
ich dni w 
Krainie potrwają najwyżej siedem razy po siedem lat od chwili obecnej. Zanim 
dopełni się ten 
czas, będę miał władzę nad ich życiem i śmiercią. Jako dowód, że słowa moje są 
prawdą, 
powiedz im to: Drool Skalny Robak, Jaskiniowy Upiór z Góry Gromu, odnalazł Laskę 
Praw, 
zagubioną dziesięciokroć sto lat temu przez Kevina podczas Rytuału Profanacji. 
Przekaż im, 
że zadaniem wyznaczonym ich pokoleniu jest odzyskanie Laski. Bez niej nie 
zdołają mi się 
oprzeć nawet przez siedem lat, a wtedy moje całkowite zwycięstwo przyjdzie sześć 
razy po 
siedem lat wcześniej. Pamiętaj, robaku: nie zawiedź mnie. Jeśli nie powtórzysz 
Radzie tej 
wiadomości, wszyscy ludzie w Krainie będą martwi, nim minie dziesięć pór roku. 
Nie 
rozumiesz, ale powiem ci i tak: Drool Skalny Robak ma Laskę i to jest powód do 
lęku. Jeśli 
wiadomość nie dotrze na czas, za dwa lata zasiądzie na tronie w Twierdzy Lordów. 
Już teraz 
Jaskiniowe Upiory maszerują na jego wezwanie; a wilki i ur-Podli z Demondim 
odpowiadają 
na zew Laski. Lecz nie wojna jest największym niebezpieczeństwem. Drool coraz 
głębiej ryje 
pod Górą Gromu, Gravin Threndor, Szczytem Ognistych Lwów. A są trucizny 
zagrzebane w 
głębinach Ziemi, zbyt potężne i straszne, by mógł nad nimi zapanować 
śmiertelnik. Potrafią 
one raz na zawsze zmienić w piekło cały wszechświat. I takiej właśnie trucizny 
szuka Drool. 
Chce znaleźć Złoziemny Kamień. Jeśli zostanie jego panem, zguba dosięgnie 
zarówno 
wielkich jak i maluczkich, i będzie trwać, póki Czas się nie zatrzyma. Dlatego 
musisz 
dostarczyć wiadomość, robaku. Spotkałeś Droola. Czy chciałbyś zginąć z jego 
rąk?”
Serce Covenanta dygotało obrzydzeniem dla tych słów, tego tonu. Lecz Foul 
jeszcze nie 
skończył.
– „Jeszcze jedno słowo. Ostatnie ostrzeżenie. Nie zapomnij, kogo masz się lękać. 
Musiałem zadowolić się zabijaniem i torturami, teraz jednak nakreśliłem swe 
plany i 
zacząłem. Nie spocznę, póki nie usunę z Ziemi nadziei. Myśl o tym i drżyj ze 
strachu”.
Poczuł, że lęk i wstręt rozpłomieniają się w Nawie jak rozbudzone jego przemową. 
Ognie 
piekielne! – jęknął, próbując oczyścić spojrzenie z tej ciemności, z której 
płynęła wzgarda 
Foula. Nieczysty!
Prothall schylił głowę i mocno ścisnął laskę, jak gdyby próbując zaczerpnąć z 
niej 
odwagi. Za nim Tuvor i Dowódca Garth stali w pozach gotowości bojowej. Dziwne, 
ale 
Variol i Taramantha pozostali na miejscach, drzemiąc jakby, nieświadomi, co 
zostało 
powiedziane. Ale Osondrea patrzyła na Covenanta z rozchylonymi wargami, niczym 
ugodzona w samo serce. Naprzeciw niej Mhoram wstał i zamknął oczy, mocno 
opierając 
laskę o podłogę, tam gdzie metal okucia dotykał kamienia, jarzył się błękitny 
płomień. 
Pianościgły przygarbił się i chwycił dłońmi siedzenie. Ramiona mu drżały; nagle 
jego krzesło 
pękło z trzaskiem.
Osondrea zakryła twarz dłońmi.
– Melenkurion abatha! – krzyknęła boleśnie.
W następnej chwili opuściła ręce i znowu wpatrzyła się w Covenanta nieruchomym, 
zdumionym spojrzeniem. A on krzyknął bezgłośnie: Nieczysty!, jakby się z nią 
zgadzał.
– Śmiej się, Covenancie – szepnął chrapliwie Pianościgły. – Powiedziałeś nam o 
końcu 
wszystkich rzeczy. Teraz nam pomóż. Śmiej się.
– Ty się śmiej – odparł apatycznie Covenant. – „Radość tkwi w uszach, co 
słuchają”. Ja 
nie mogę.
Ku jego zdumieniu, Pianościgły naprawdę się roześmiał. Odchylił głowę i wydał 
zduszony, gardłowy dźwięk, przypominający raczej szloch; z wolna jednak głos 
rozbrzmiewał mocniej, czyściej, wreszcie nabrał tonu niepokonanego humoru. 
Covenant był 
zdumiony.
Tymczasem Rada przezwyciężyła pierwszy szok. Prothall powoli unosił głowę.
– Bezdomni są błogosławieństwem dla Krainy – wyszeptał.
Mhoram usiadł i zgasił iskrę między swoją laską a podłogą. Osondrea otrząsnęła 
się, 
westchnęła i przeczesała palcami włosy. Covenant znowu wyczuł rodzaj myślowego 
zespolenia Lordów; bez słów zdawali się podawać sobie ręce i wzajemnie dodawać 
sił.
Samotny i przygnębiony, Covenant czekał na pytania. Starał się przypomnieć sobie 
wszystkie odmowy, od których zależało jego przetrwanie.
Wreszcie Lordowie znowu spojrzeli na niego. Twarz Prothalla poszarzała jak ze 
zmęczenia, lecz wzrok pozostał spokojny i pewny.
– A teraz, Niedowiarku – odezwał się cicho – musisz nam opowiedzieć, co ci się 
zdarzyło. Chcemy wiedzieć, jak wyrażają się groźby Lorda Foula.
Teraz, powtórzył w myślach Covenant. Przesunął się lekko. Z trudem powstrzymywał 
chęć, by zacisnąć palce na obrączce. Mroczne wspomnienia jak sępy biły 
skrzydłami w uszy, 
grożąc mu przełamaniem obrony. Po chwili wszyscy w Nawie patrzyli tylko na 
niego. 
Rozpoczął, ciskając słowa niczym spękane, uszkodzone cegły.
– Przybyłem... z innego miejsca. Przeniesiono mnie do Wartowni Kevina... nie 
wiem jak. 
Najpierw mogłem spojrzeć na Droola... potem Foul zostawił mnie w Wartowni. Oni 
chyba się 
znali.
– A Laska Praw? – spytał Prothall.
– Drool miał laskę... całą rzeźbioną, z metalowymi końcami. Jak wasze. Nie wiem, 
co to 
było.
Prothall wzruszył ramionami, odrzucając wątpliwości. Posępny Covenant zmusił 
się, by 
opisać – nie wspominając o swych osobistych przejściach, nie wspominając o 
Lenie, Triocku 
czy Baradakasie – wydarzenia podróży. Gdy mówił o zamordowanym Waynhim, Osondrea 
syknęła przez zęby, ale poza tym Lordowie powstrzymywali się od reakcji.
Kiedy wspomniał o wizycie w Niebotycznym Woodhelven groźnego przybysza, możliwe 
że Furii, przerwał mu Mhoram:
– Czy ten obcy podał jakieś imię?
– Powiedział, że nazywa się Jehannum.
– Aha. A co było jego celem?
– Skąd mogę wiedzieć? – warknął Covenant, próbując gniewem pokryć fałsz. – Nie 
znam 
żadnych Furiów.
Mhoram obojętnie kiwnął głową, a Covenant przeszedł do opowieści o marszu przez 
Andelain. Unikał wszelkich odniesień do zła, które atakowało go przez podeszwy 
butów. 
Zawahał się jednak, gdy zaczął mówić o Święcie Wiosny.
Duchy...! – załkał bezgłośnie. Wściekłość i groza tamtej nocy wciąż trwały w 
pamięci, 
wciąż raniły mu obolałe serce. Pomóż im, Covenancie! Jak mogłem pomóc? To 
szaleństwo. 
Nie jestem... nie jestem Berekiem.
Z wysiłku bolała go krtań, jak gdyby słowa były zbyt ostre, by je wypowiedzieć.
– Ur-Podli zaatakowali – oświadczył. – Uciekliśmy. Część Duchów ocalała 
dzięki... 
dzięki jednemu z Wyzwolonych, jak stwierdziła Atiaran. Wtedy księżyc 
poczerwieniał. 
Później dotarliśmy do rzeki i spotkaliśmy Pianościgłego. Atiaran postanowiła 
wracać. Jak 
długo jeszcze muszę to wszystko znosić, do diabła?
Nagle Lord Taramantha uniosła głowę.
– Kto pójdzie? – spytała, kierując pytanie w stronę sklepienia Nawy.
– Nie postanowiono jeszcze, czy ktokolwiek pójdzie – odparł łagodnie Prothall.
– Bzdura – parsknęła. Poprawiła za uchem kosmyk siwych włosów i uniosła się z 
wysiłkiem. – To zbyt poważna sprawa, by myśleć o ostrożności. Musimy działać. 
Oczywiście, że mu ufam. Ma przecież laskę Hirebranda, prawda? Czy Hirebrand 
oddałby 
swoją laskę, nie mając pewności? I spójrzcie: jeden koniec poczerniał. On 
walczył tą laską... 
na Święcie Wiosny, jeśli się nie mylę. Ach, nieszczęsne Duchy. To było zło, zło! 
– Ponad 
stołem spojrzała na Variola. – Chodźmy. Musimy się przygotować.
Variol wstał z trudem. Ujął Taramanthę pod ramię i razem wyszli z Nawy przez 
drzwi za 
plecami Wielkiego Lorda.
Odczekawszy chwilę, by okazać szacunek starym Lordom, Osondrea powróciła 
wzrokiem do Covenanta.
– Skąd masz laskę? – zapytała.
– Baradakas... Hirebrand... dał mi ją.
– Dlaczego?
W jej głosie brzmiał gniew.
– Chciał przeprosić – odparł wolno Covenant. – Za to, że mi nie ufał.
– A jak go przekonałeś, żeby ci zaufał?
Przekleństwo!
– Przeszedłem próbę prawdy.
– Niedowiarku – wtrącił ostrożnie Lord Mhoram. – Dlaczego Hirebrand z 
Niebotycznego 
Woodhelven chciał cię wypróbować?
I znowu Covenant poczuł, że musi skłamać.
– Jehannum go zdenerwował. Wszystkich sprawdzał.
– Czy wypróbował również Atiaran?
– A jak myślicie?
– Myślę – rzekł stanowczym tonem Pianościgły – że Atiaran, małżonka Trella, bez 
żadnych prób może dowieść swej wierności.
Ta pochwała wywołała chwilę ciszy. Lordowie spoglądali na siebie zniechęceni, 
jakby w 
impasie. Wreszcie Prothall oznajmił surowo:
– Thomasie Covenant, jesteś tu obcy i brak nam czasu, by poznać cię lepiej. 
Jednak nie 
zrezygnujemy dla ciebie z naszego wyczucia tego, co jest w tobie słuszne. To 
jasne, że 
powiedziałeś nieprawdę. Dla dobra Krainy, musisz odpowiedzieć na nasze pytania. 
Proszę 
cię, wyjaw, dlaczego Hirebrand Baradakas poddał ciebie próbie prawdy, a nie 
Atiaran, twoją 
towarzyszkę.
– Nie.
– Powiedz zatem, dlaczego Atiaran, małżonka Trella, nie chciała ci tutaj 
towarzyszyć? To 
niezwykłe, gdy osoba zrodzona w Krainie rezygnuje z zobaczenia Revelstone.
– Nie.
– Dlaczego odmawiasz?
Covenant z wściekłością spojrzał na przesłuchujących. Siedzieli przed nim jak 
sędziowie, 
mogący go wypędzić. Chciał się bronić krzykiem i przekleństwami, lecz 
powstrzymywał go 
skupiony wzrok Lordów. Nie widział na ich twarzach pogardy. Przyglądali mu się z 
gniewem, lękiem, niepokojem, urażoną miłością... ale bez pogardy.
– Czy nie rozumiecie? – zapytał cicho. – Próbuję uniknąć jeszcze większego 
kłamstwa. 
Jeśli nie przestaniecie... ucierpimy wszyscy.
Wielki Lord patrzył mu prosto w oczy, wytrzymując przez chwilę jego gniewny i 
błagalny jednocześnie wzrok. W końcu westchnął.
– Dobrze więc. Utrudniasz nam decyzję. Musimy się teraz naradzić. Proszę, byś 
opuścił 
Nawę. Wezwiemy cię za chwilę.
Covenant wstał, odwrócił się na pięcie i ruszył schodami do wielkich drzwi. 
Tylko stuk 
jego butów na kamieniach przerywał ciszę w sali... aż do chwili, gdy stanął 
niemal w progu. 
Wtedy usłyszał głos Pianościgłego – tak wyraźnie, jakby to jego własne serce 
wypowiedziało 
te słowa.
– Atiaran, małżonka Trella, obwiniała cię za rzeź Duchów.
Zamarł przerażony, czekając, że Gigant będzie mówił dalej. Ale Pianościgły 
umilkł. 
Covenant wyszedł z Nawy i usiadł ciężko na jednym z krzeseł pod ścianą. Jego 
sekret 
wydawał się tak kruchy, że nie był pewien, czy jeszcze istnieje.
Nie jestem...
Podniósł głowę. Przed nim stał Bannor. Twarz Gwardzisty Krwi była pozbawiona 
wszelkiego wyrazu, ale Covenant miał wrażenie, że dostrzega w niej cień pogardy. 
Pozornie 
nieruchoma, mogła jednak wyrazić każdą reakcję, a teraz osądzała jego słabość.
Idź naprzód, mruknął do siebie gniewny, sfrustrowany. Przetrwaj.
– Bannorze – wychrypiał. – Mhoram uważa, że powinniśmy poznać się lepiej. 
Powiedział, żebym zapytał cię o Gwardię Krwi.
Bannor wzruszył ramionami, jakby nieczuły na wszelkie pytania.
– Twój lud... Haruchai... – Bannor przytaknął. – Żyje w górach. Przybyliście do 
Krainy, 
gdy Kevin był Wielkim Lordem. Jak dawno temu to się zdarzyło?
– Wieki przed Profanacją. – Twardy ton Gwardzisty Krwi zdawał się sugerować, że 
takie 
jednostki czasu, jak dekady i lata nie mają znaczenia. – Dwa tysiące lat temu.
Dwa tysiące lat...
– Dlatego zostało was tylko pięciuset – stwierdził Covenant, myśląc o Gigantach. 
– 
Wymieracie, odkąd przyszliście do Krainy.
– Gwardia Krwi zawsze liczyła pięciuset. Takie są nasze śluby. Haruchai jest 
więcej. – 
Wymówił tę nazwę ze śpiewnym akcentem, który odpowiadał barwie jego głosu.
– Więcej?
– Żyją w górach, jak przedtem.
– To jak... Mówisz tak, jakbyś bardzo dawno tam nie był. – Raz jeszcze Bannor 
skinął 
głową. – Jak to się dzieje, że tutaj jest was zawsze pięciuset? Nie widziałem...
– Kiedy polegnie ktoś z Gwardii Krwi – przerwał chłodno Bannor – wysyłamy jego 
ciało 
przez Przesmyk Gwardii, a inny z Haruchai przybywa, by zająć jego miejsce.
Ginie? – zdziwił się Covenant.
– I od tego czasu nie byłeś w ojczyźnie? Nie odwiedzasz... Czy masz żonę?
– Kiedyś miałem.
Ton Bannora nie zmienił się, ale coś w tym braku modulacji zdradziło, że pytanie 
jest 
ważne.
– Kiedyś? – powtórzył Covenant. – Co się z nią stało?
– Nie żyje.
Instynkt ostrzegał go, ale Covenant nie ustępował, pobudzany niewzruszonym, 
nieludzkim spokojem Bannora.
– Jak... jak dawno temu umarła?
– Dwa tysiące lat temu – odpowiedział Gwardzista Krwi bez chwili wahania.
Co! Przez kilka sekund Covenant w oszołomieniu wytrzeszczał oczy. To niemożliwe, 
szeptał do siebie, jakby w obawie, że Bannor może go usłyszeć. To niemożliwe. 
Opanował 
się z trudem i zamrugał. Dwa...? Co to ma znaczyć?
A jednak twierdzenie Bannora brzmiało przekonująco. Zimny głos zdawał się 
niezdolny 
do kłamstwa, a nawet do braku precyzji. Napełnił Covenanta grozą, mdlącym 
współczuciem. 
W nagłym błysku intuicji pojął wagę opisu Mhorama: przysięgając wierność, stali 
się 
ascetyczni, pozbawieni kobiet, zestarzeli się. Jałowi... czy może istnieć jakaś 
granica 
jałowości, trwającej od dwóch tysiącleci?
– Ile... – wychrypiał. – Ile masz lat?
– Przybyłem do Krainy z pierwszymi Haruchai, gdy Kevin był jeszcze młody na 
urzędzie 
Wielkiego Lorda. Razem po raz pierwszy złożyliśmy lub służby. Razem wezwaliśmy 
Moc 
Ziemi na świadka naszego zobowiązania. A teraz nie powracamy do domu, póki nie 
polegniemy.
– Dwa tysiące lat – wyszeptał Covenant. – Póki nie polegniemy. To niemożliwe. 
Nic z 
tego naprawdę się nie dzieje. – Próbował przekonać sam siebie, że to, co słyszy, 
jest jak 
czucie martwych nerwów, kolejny dowód na nierzeczywistość Krainy. Ale nie 
potrafił 
traktować tego jak dowodu. Był poruszony, jakby się dowiedział, że Bannor cierpi 
na rzadką 
odmianę trądu.
– Dlaczego? – wykrztusił.
– Kiedy przyszliśmy do Krainy, zobaczyliśmy cuda – odpowiedział pewnym głosem 
Bannor. – Gigantów, Ranyhyn, Revelstone... Lordów tak potężnych, że odmówili 
walki z 
nami, byśmy nie zostali zniszczeni. W odpowiedzi na nasze wyzwanie ofiarowali 
nam dar tak 
cenny... – Urwał, jakby na nowo przeżywając dawne wspomnienia. – Dlatego 
złożyliśmy 
śluby. W żaden inny sposób nie mogliśmy im odpłacić za taką wielkoduszność.
– Czy to jest wasza odpowiedź na śmierć? – Covenant tłumił współczucie; starał 
się 
zredukować to, co mówił Bannor, do bardziej ludzkich wymiarów. – Czy tak 
załatwia się 
sprawy w Krainie? Kiedy masz kłopoty, robisz po prostu to, co niemożliwe? Jak 
Berek?
– Złożyliśmy śluby, śluby to życie. Zepsucie to śmierć.
– Ale przez dwa tysiące lat? – zaprotestował Covenant. – Przekleństwo! To 
przecież 
nieuczciwe. Nie sądzisz, że dość już zrobiliście?
– Nie przekonasz nas do Zepsucia – odparł zimno Gwardzista Krwi.
– Zepsucia? Nie mam zamiaru. Jeśli o mnie chodzi, możecie służyć Lordom aż 
powysychacie. Mówię o twoim życiu, Bannor! Jak długo możesz pełnić służbę, ani 
razu nie 
pytając siebie, czy warto? Duma, a przynajmniej normalność tego wymaga. Ognie 
piekielne! 
– Nie potrafił zrozumieć, jak nawet zdrowy człowiek mógł odepchnąć samobójcze 
instynkty 
wobec tak długiego istnienia. – To przecież nie jest sos... nie możesz odgarnąć 
go łyżką. 
Jesteś człowiekiem. Nie zostałeś stworzony do nieśmiertelności.
Bannor obojętnie wzruszył ramionami.
– Co oznacza nieśmiertelność? Jesteśmy Gwardią Krwi. Znamy tylko życie albo 
śmierć: 
Śluby albo Zepsucie.
Minęło kilka sekund, nim Covenant przypomniał sobie, że Zepsucie to imię, jakie 
Gwardia Krwi nadała Lordowi Foul.
– Rozumiem, oczywiście – stęknął. – Żyjecie wiecznie, ponieważ wasza czysta, 
bezgrzeszna służba nie została zrównoważona ciężarem czy skazą zwykłej ludzkiej 
słabości. 
Tak... zalety czystego życia.
– Tego nie wiemy. – Głos Bannora zabrzmiał dziwnie głucho. – Kevin nas ocalił. 
Skąd 
mogliśmy wiedzieć, co chowa w sercu? Posłał nas wszystkich w góry... w góry. 
Mieliśmy 
wątpliwości, ale dostaliśmy rozkaz. Nakazał nam to w imię naszego ludu. Dlaczego 
mielibyśmy nie posłuchać? Skąd mogliśmy wiedzieć? Stanęlibyśmy przy nim w 
Profanacji... 
stanęlibyśmy albo byśmy do niej nie dopuścili. Ale on nas ocalił... Gwardię 
Krwi. Nas, którzy 
przysięgali za wszelką cenę chronić jego życie.
Ocaleni... dyszał ciężko Covenant. Wyczuwał nieświadome okrucieństwo decyzji 
Kevina.
– I teraz nie wiecie, czy wszystkie te lata życia są słuszne, czy nie – rzucił w 
zamyśleniu. 
Jak to wytrzymujecie? – Może wasze śluby zadrwiły z was?
– Nie ma oskarżenia, które ktoś mógłby nam wnieść przeciw nam – oświadczył 
Bannor. 
Ale przez moment jego obojętność wydawała się mniej niewzruszona.
W chwilę później jeden ze strażników przywołał Covenanta do Nawy. Serce mu 
drżało. 
Pełne obaw współczucie odebrało odwagę; nie zdołałby chyba stanąć przed Lordami, 
odpowiedzieć na ich żądania. Powstał niepewnie i zawahał się. Gdy Bannor wskazał 
mu 
drogę, wyrzucił z siebie pospiesznie:
– Powiedz mi jeszcze jedno. Gdyby twoja żona wciąż żyła, czy pojechałbyś ją 
odwiedzić, 
a potem wrócił tutaj? Potrafiłbyś... – Zająknął się. – Potrafiłbyś to znieść?
Gwardzista Krwi patrzył mu prosto w oczy, lecz jego myśli zdawały się przepływać 
niczym cienie za jego obliczem.
– Nie – powiedział cicho.
Oddychając głęboko, jakby zbierało mu się na wymioty, Covenant powlókł się 
schodami 
w dół, ku żółtym ogniom ofiarnym skaleningu.
Prothall, Mhoram, Osondrea, czterech Gwardzistów Krwi i czterech widzów – 
wszyscy 
siedzieli tak, jak ich zostawił. Pod ich groźnie wyczekującymi spojrzeniami 
zajął miejsce na 
samotnym krześle poniżej stołu Lordów. Drżał, jak gdyby ogniste kamienie 
promieniowały 
zimnem, nie żarem.
Kiedy Wielki Lord przemówił, starcze drżenie jego głosu było wyraźniejsze niż 
poprzednio.
– Thomasie Covenant, jeśli potraktowaliśmy cię niewłaściwie, w odpowiedniej 
chwili 
poprosimy o wybaczenie. Musimy jednak rozstrzygnąć nasze wątpliwości. Wiele 
musimy 
poznać z tego, co ukrywasz. W jednej sprawie doszliśmy wszakże do zgody. Twoją 
obecność 
w Krainie pojmujemy następująco. Ryjąc pod Górą Gromu, Drool Skalny Robak 
znalazł 
zaginioną Laskę Praw. Ale Lord Foul Wzgardliwy dowiedział się o tym odkryciu i 
dla 
własnych celów zgodził się nauczyć Jaskiniowego Upiora, jak jej używać. 
Najwyraźniej nie 
odebrał Laski Droolowi. Może był za słaby. A może bał się korzystać z narzędzia 
stworzonego nie dla jego ręki. Może miał inne straszne zamiary, których odgadnąć 
nie 
potrafimy. Jasne jest, że Lord Foul skłonił Droola, by z pomocą Laski przywołał 
cię do 
Krainy. Jedynie Laska Praw posiada taką moc, a Drool nie mógł powziąć ani 
zrealizować 
tego zamiaru bez pomocy wielkiej mądrości. Zostałeś sprowadzony do Krainy na 
żądanie 
Lorda Foul. Możemy tylko się modlić, by działały tu również inne siły.
– Wciąż jednak nie wiemy dlaczego – wtrącił z powagą Mhoram. – Jeśli 
dostarczenie 
wiadomości byłoby jedynym celem Lorda Foul, nie potrzebowałby nikogo spoza 
Krainy... i 
nie broniłby cię przed Droolem, co uczynił, przenosząc cię do Wartowni Kevina. I 
co 
próbował uczynić, moim zdaniem, gdy posłał Furię, by powstrzymać cię na ścieżce 
do 
Andelain. Nie... Ty jesteś naszą jedyną wskazówką do prawdziwych zamiarów 
Wzgardliwego. Dlaczego wezwał kogoś spoza Krainy? I dlaczego ciebie? W jaki 
sposób 
służysz jego planom?
Covenant oddychał z trudem. Zacisnął zęby i milczał.
– Powiedzmy inaczej – nie ustępował Prothall. – Historia, którą nam 
opowiedziałeś, 
zawiera dowody prawdy. Niewielu spośród żyjących wie, że Furie nosili kiedyś 
imiona: 
Harem, Sheol i Jehannum. I wiemy, że jeden z Wyzwolonych przez długie lata badał 
Duchy z 
Andelain.
Covenant mimowolnie wspomniał beznadziejną odwagę zwierząt, które pomogły 
Wyzwolonemu ocalić w Andelain jego i Atiaran. Rzucały się na śmierć z 
rozpaczliwą i 
próżną zaciętością. Przygryzł wargi, usiłując zatkać uszy przed wspomnieniem ich 
umierania.
– Wiemy też – kontynuował Prothall – że próba lomillialor jest pewna... o ile 
ten, kto jest 
jej poddany, nie przerasta próbującego.
– Ale Wzgardliwy także wie o tym – wtrąciła Osondrea. – Mógł wiedzieć, że 
Wyzwolony 
żył i studiował w Andelain. Mógł też przygotować tę historię i nauczyć cię jej. 
Jeśli tak – 
oznajmiła posępnie – to sprawy, o których nie chcesz mówić, wykazałyby fałsz 
twej 
opowieści. Dlaczego Hirebrand Niebotycznego Woodhelven chciał cię wypróbować? 
Jak 
dokonał próby? Z kim walczyłeś tą laską? Jaki instynkt zwrócił przeciw tobie 
Atiaran, 
małżonkę Trella? Boisz się odpowiedzi, gdyż wtedy dostrzeglibyśmy dzieło ręki 
Wzgardliwego.
– Thomasie Covenant – zawołał władczo Wielki Lord Prothall. – Musisz dać nam 
dowód, 
że twoja opowieść jest prawdziwa.
– Dowód? – jęknął Covenant.
– Wykaż, że powinniśmy ci zaufać. Przekazałeś nam wieści o zgubie. W to 
wierzymy. 
Ale może celem twym jest wprowadzenie nas w błąd w sprawach obrony Krainy. Daj 
nam 
dowód, Niedowiarku.
Covenant zadrżał. Nieprzebite mury snu napierały na niego, niwecząc pragnienie i 
nadzieję niezależności. Powstał, by wyprostowany spojrzeć w twarz zagrożeniu. I 
szukając 
ratunku, zwrócił się do Pianościgłego.
– Powiedz im. Atiaran winiła siebie za to, co zaszło podczas Święta Wiosny. 
Ponieważ 
zignorowała ostrzeżenia. Powiedz im.
Patrzył na Giganta, jakby siłą woli chciał go skłonić do wsparcia swej ostatniej 
szansy 
swobody.
– Mój przyjaciel Thomas Covenant mówi prawdę... na swój sposób – rzekł 
Pianościgły 
po chwili pełnej napięcia. – Atiaran, małżonka Trella, wierzyła w najgorsze o 
sobie.
– Nieważne – zawołała Osondrea. – Może winiła siebie za to, że doprowadziła go 
na 
Święto Wiosny... że umożliwiła... Jej ból nie uwalnia nas od wątpliwości.
– Dowód, Covenancie – nalegał Prothall. – Musimy osądzić. Wybierz między Krainą, 
a 
tym, co Krainą pogardza.
Pomóż im, Covenancie!
– Nie! – wyszeptał chrapliwie. Stanął przed Wielkim Lordem. – To nie moja wina. 
Nie 
widzicie, że dokładnie tego Foul od was oczekuje?
Prothall wstał, wspierając się laską. W miarę jak mówił, jego głos nabierał 
mocy.
– Nie, nie widzę tego. Zamykasz się przede mną. Prosisz, by ci zaufać, ale nie 
chcesz 
wykazać, że jesteś godny zaufania. Żądam powodu, dla którego nam odmawiasz. 
Jestem 
Prothall, syn Dwilliana, Wielki Lord z wyboru Rady. Żądam.
Przez długą chwilę Covenant nie mógł podjąć decyzji. Jego wzrok padł na otwór ze 
skaleningiem. Pomóż im, Covenancie! Jęknął wspominając, jak wiele zapłaciła 
Atiaran, by 
doprowadzić go do tego miejsca. Jej ból nie uwalnia od wątpliwości. A w tle 
słyszał głos 
Bannora. Dwa tysiące lat. Życie albo śmierć. Tego nie wiemy. Ale twarz, którą 
zobaczył w 
ognistych kamieniach, należała do jego żony. Joan! – zapłakał. Czy jedno chore 
ciało było 
ważniejsze od wszystkiego innego?
Rozerwał koszulę, jakby próbował odsłonić serce. Z kawałka leptoru na piersi 
odczepił 
swą ślubną obrączkę, wcisnął ją na serdeczny palec i niczym wyzwanie uniósł lewą 
dłoń. 
Lecz nie chciał nikogo wyzywać.
– Nie potrafię tego używać! – krzyknął rozpaczliwie, jak gdyby obrączka wciąż 
była 
symbolem małżeństwa, nie talizmanem pierwotnej magii. – Jestem trędowaty!
Zdumienie ogarnęło Nawę, zmieniło atmosferę. Ciepłodzieje i Garth spoglądali 
zaszokowani. Prothall pokręcił głową, jakby po raz pierwszy w życiu próbował się 
obudzić. 
Intuicyjne zrozumienie niby fala zmarszczyło czoło Mhorama; poderwał się na 
równe nogi. 
Pianościgły powstał również, z uśmiechem wdzięczności na wargach. Lord Osondrea 
stanęła 
jak Mhoram, lecz w jej wzroku nie było ulgi. Covenant widział, jak przez morze 
niepewności 
Osondrea przesuwa się do sedna... widział, jak myśli: ocali albo zgubi... ocali 
albo zgubi... 
Ona jedna w Radzie Lordów rozumiała, że nawet taki dowód nie wystarczy.
Wielki Lord opanował się.
– Teraz nareszcie wiemy, jak cię tytułować – wyszeptał. – Ur-Lordzie Thomasie 
Covenant, Niedowiarku i władco białego złota, witaj i bądź wierny. Wybacz nam, 
gdyż nie 
wiedzieliśmy. Do ciebie należy pierwotna magia, która niszczy pokój. A moc 
zawsze jest 
strasznym darem.
Lordowie zasalutowali, jakby chcieli jednocześnie przyzwać Covenanta i osłonić 
się 
przed nim. A potem zaśpiewali chórem:
Jest pierwotna magia wyryta w każdej skale,
czeka na białe złoto, co uwolni ją lub poskromi...
złoto, rzadki metal, nie zrodzony w Krainie,
nie opanowany, nie ograniczony ani nie ujarzmiony
przez Prawo, w którym Kraina została stworzona
(gdyż Kraina jest piękna
niczym zdrowej duszy sen o pokoju i harmonii,
a piękno nie jest możliwe bez dyscypliny...
zaś Prawo, które zrodziło Czas,
to dowód opanowania Stwórcy Krainy),
lecz jest zwornikiem, osią i jądrem
chaosu, z którego powstał Czas,
a z Czasem Ziemia,
a z Ziemią ci, co ją zaludniają;
pierwotna magia zawarta w każdej cząstce życia,
uwalniana lub poskramiana przez złoto
(nie zrodzone w Krainie),
ponieważ ta moc jest kotwicą łuku życia,
który spina i panuje nad Czasem;
i białe: białe złoto
nie czarne, żółte, czerwone czy niebieskie...
albowiem biel jest barwą kości,
strukturą ciała,
dyscypliną życia.
Ta moc jest paradoksem,
gdyż Moc nie istnieje poza Prawem,
a pierwotna magia nie zna Prawa;
a białe złoto jest paradoksem,
ponieważ mówi o kośćcu życia,
ale nie pochodzi z Krainy.
A ten, co włada białym złotem pierwotnej magii
jest paradoksem...
jest bowiem wszystkim i niczym,
bohaterem i głupcem,
potężny i bezradny...
i jednym słowem prawdy lub zdrady
ocali albo zgubi Ziemię,
ponieważ jest szalony i zdrowy,
zimny i namiętny,
zagubiony i odnaleziony.
Melodia była przedziwnie harmoniczna, bez opadających kadencji, dających 
słuchaczom 
wytchnienie. A Covenant niczym łopot sępich skrzydeł słyszał w niej głos Foula, 
mówiącego: 
Masz moc... lecz nigdy się nie dowiesz, czym ona jest. Do ostatniej chwili nie 
zdołasz ze mną 
walczyć. A kiedy pieśń dobiegła końca, nie wiedział, czy jego zmagania pomogły, 
czy 
przeszkodziły manipulacjom Foula. Nie potrafił odgadnąć. Ale nienawidził go i 
lękał się 
prawdy w słowach Szarego Zabójcy.
Rozciął ciszę, jaka zapanowała w Nawie.
– Nie wiem, jak jej używać. Nie chcę wiedzieć. Nie dlatego ją noszę. Jeśli 
myślicie, że 
jestem wcieleniem jakiegoś zbawiciela... to kłamstwo. Jestem trędowaty.
– Ach, ur-Lordzie – westchnął Prothall, gdy Pianościgły i Lordowie usiedli. – 
Pozwól, że 
powtórzę: wybacz nam. Wiele zrozumieliśmy: dlaczego zostałeś przywołany, 
dlaczego 
Hirebrand Baradakas potraktował cię w taki sposób, dlaczego Drool Skalny Robak 
próbował 
cię schwytać na Święcie Wiosny. Zrozum i ty, że wiedza o pierścieniu jest nam 
niezbędna. 
Nie bez przyczyny jesteś podobny do Bereka Półrękiego. Smuci mnie jednak, że nie 
potrafimy ci powiedzieć, jak używać białego złota. Niestety, tak niewiele 
pojęliśmy z 
Mądrości, którą już posiadamy. Lękam się wszakże, iż gdybyśmy nawet posiedli i 
zrozumieli 
wszystkie Siedem Działów i Słów, pierwotna magia wciąż przekraczałaby nasze 
zdolności 
pojmowania. Wiedza o białym złocie dotarła do nas poprzez starożytne 
proroctwa... 
przepowiednie, które jak zauważył Pianościgły, – wiele mówią, ale niewiele 
wyjaśniają... a o 
pierwotnej magii nie wyjaśniły niczego. Mimo to proroctwa jasno głoszą, jakie 
jest twoje 
znaczenie. Dlatego nadałem ci tytuł ur-Lorda, dzięki któremu możesz rozpatrywać 
z Radą 
wszystkie sprawy aż do chwili, gdy zechcesz nas opuścić. Musimy ci zaufać.
Covenant chodził tam i z powrotem, szarpany sprzecznymi pragnieniami.
– Baradakas powiedział to samo – warknął. – Do diabła! Przerażacie mnie! Kiedy 
usiłuję 
zachowywać się odpowiedzialnie, naciskacie... a kiedy was zawodzę... Nie 
zadajecie 
właściwych pytań. Nie macie bladego pojęcia, kim jest trędowaty, i nawet nie 
przychodzi 
wam do głowy, żeby o to zapytać. Właśnie dlatego Foul mnie wybrał. Ponieważ nie 
potrafię... 
Przekleństwo! Dlaczego nie zapytacie o świat, z którego przybyłem? Muszę wam 
opowiedzieć. Ten świat pozwala żyć tylko tym, którzy stosują się do jego reguł. 
A te reguły... 
te reguły są sprzeczne z waszymi.
– Jakie to reguły? – zapytał ostrożnie Wielki Lord.
– Że wasz świat jest snem.
W pełnej zdumienia ciszy Nawy Covenant skrzywił się, gdy przed jego oczyma 
błysnęły 
obrazy: kolumny gmachu sądu, stary żebrak, maska policyjnego radiowozu. To sen, 
dyszał 
gorączkowo. Sen! To wszystko nie dzieje się naprawdę...!
– Co? – krzyknęła Osondrea. – Sen? Chcesz powiedzieć, że śnisz? Wierzysz, że 
zasnąłeś?
– Tak. – Osłabł z lęku. Ujawnienie pozbawiło go tarczy, odsłonięty na ciosy. Ale 
nie 
mógł już tego cofnąć. Musiał zachować przynajmniej ślad uczciwości. – Tak.
– Rzeczywiście! – warknęła. – To wyjaśnia rzeź podczas Święta Wiosny. Powiedz 
mi, 
Niedowiarku: czy uważasz to za koszmar, czy twój świat rozkoszuje się takimi 
snami?
– Dość, siostro Osondreo – przerwał Mhoram, nim Covenant zdążył odpowiedzieć. – 
On 
sam się dostatecznie dręczy...
Umilkła zagniewana.
– Możliwe, że bogowie miewają takie sny – stwierdził Prothall. – Lecz my 
jesteśmy 
śmiertelni. Możemy tylko opierać się złu albo mu ulec. Tak czy tak, znikniemy. 
Czy zostałeś 
wysłany, by drwić z nas z tego powodu?
– Drwić? – Covenant nie mógł znaleźć właściwych słów. Mimowolnie zaciskał 
okaleczoną dłoń, jakby atakował oporną myśl. – Odwrotnie. To on drwi ze mnie. – 
A kiedy 
Lordowie spojrzeli pytająco, zawołał: – Czuję pulsowanie w czubkach palców! Ale 
to 
niemożliwe. Jestem chory. Nieuleczalnie. Muszę... muszę znaleźć sposób, by nie 
zwariować. 
Piekło i szatani! Nie mam zamiaru tracić zmysłów tylko dlatego, że jakaś z 
gruntu porządna 
postać ze snu żąda czegoś, czego nie mogę ofiarować.
– Być może. – Głos Prothalla wyrażał smutek i współczucie, jakby właśnie godny 
szacunku starzec wyparł się zdrowych zmysłów. – Ale zaufamy ci mimo to. Jesteś 
zgorzkniały, a gorycz to znak troski. Temu ufam. A to, co mówisz, także 
odpowiada 
dawnemu proroctwu. Obawiam się, że nadchodzi czas, gdy staniesz się ostatnią 
nadzieją 
Krainy.
– Czy nie rozumiecie? – Covenant nie potrafił uciszyć bólu w swym głosie. – Foul 
chce, 
żebyście tak właśnie myśleli.
– Może... – mruknął zamyślony Mhoram. – Może... – I nagle podejmując decyzję, 
zwrócił 
swój groźny wzrok ku Covenantowi. – Niedowiarku, muszę cię zapytać, czy 
opierałeś się 
Lordowi Foulowi. Nie mówię o Święcie Wiosny. Kiedy przeniósł cię od Droola 
Skalnego 
Robaka do Wartowni Kevina... czy sprzeciwiałeś mu się?
Covenant nagle poczuł się słaby, jakby pytanie przełamało linie jego obrony.
– Nie wiedziałem jak. – Zmęczony, usiadł na swym samotnym krześle. – Nie 
wiedziałem, 
co się dzieje.
– Jesteś teraz ur-Lordem – mruknął Mhoram. – Nie musisz już tam siedzieć.
– Nikt nie musi już siedzieć – poprawił go Prothall. – Wiele pracy przed nami. 
Trzeba 
myśleć, badać i planować. Jakiekolwiek działania podejmiemy w tej ciężkiej 
próbie, musimy 
działać szybko. Wieczorem spotkamy się znowu. Tuvor, Garth, Birinair, Tohrm... 
przygotujcie się i waszych podkomendnych. Wszelkie pomysły i plany przedstawcie 
wieczorem Radzie. I opowiedzcie w całej Twierdzy, że Thomas Covenant otrzymał 
tytuł ur-
Lorda. Jest obcym i gościem. Birinairze, natychmiast rozpocznij pracę dla 
Gigantów. 
Bannorze, nie ma chyba potrzeby, by ur-Lord nadal mieszkał w wieży. – Urwał i 
rozejrzał się, 
czekając, czy ktoś jeszcze przemówi. Potem odwrócił się i wyszedł z Nawy. 
Osondrea ruszyła 
za nim. Mhoram raz jeszcze zasalutował Covenantowi i także zniknął.
Covenant na ślepo szedł za Bannorem przez wysokie korytarze i schody, aż dotarli 
do 
jego nowej kwatery. Gwardzista Krwi wprowadził go do apartamentów. Były wysoko 
sklepione, rozjaśnione światłem słońca wpadającym przez kilka szerokich okien, 
pozbawione 
ozdób. Gdy Bannor wyszedł, Covenant wyjrzał przez okno. Pokoje leżały w 
północnym 
skrzydle Revelstone, z widokiem na równiny i wygiętą ku północy skarpę 
płaskowyżu. 
Słońce stało wysoko, ale nieco na południe od Twierdzy, więc okna były w cieniu.
Przeszedł do stołu, obficie zaopatrzonego w prowiant i wiosenne wino, i zjadł 
lekki 
posiłek. Potem wziął butelkę wiosennego wina i ruszył do sypialni. Znalazł tu 
okno z 
wykuszem. Panowała atmosfera samotności i spokoju.
Dokąd wyruszy? Nie potrzebował intuicji proroczych zdolności, by wiedzieć, że 
nie może 
zostać w Revelstone. Był tutaj zbyt widoczny.
Usiadł w kamiennej niszy i zadumał się nad Krainą i nad swym losem.
15. Wielkie wyzwanie
Gdy Bannor przyniósł wezwanie na wieczorne spotkanie Lordów, Covenant wciąż 
siedział w wykuszu okna sypialni. W blasku pochodni zdawał się wychudzony i 
niemal 
przezroczysty. Podkrążone oczy świadczyły o wyczerpaniu, wargi mu poszarzały, a 
jego 
skóra na czole była koloru popiołu. Ręce przyciskał do piersi, jakby próbował 
ukoić ból serca, 
i patrzył na równiny, oczekując wschodu księżyca. Po chwili zauważył Gwardzistę 
Krwi i 
ściągnął wargi, odsłaniając zęby.
– Wciąż mi nie ufasz – stwierdził niepewnie.
Bannor wzruszył ramionami.
– Jesteśmy Gwardią Krwi. Niepotrzebne nam białe złoto.
– Niepotrzebne?
– Ono jest wiedzą... bronią. My nie potrzebujemy broni.
– Nie potrzebujecie? – powtórzył Covenant. – Jak chronicie Lordów bez broni?
– My... – Bannor przerwał, jak gdyby szukał w mowie Krainy słowa odpowiedniego 
dla 
myśli. – ...wystarczamy.
Covenant myślał chwilę, potem wysunął się z wnęki.
– Brawo – powiedział cicho, stając przed Bannorem.
Chwycił laskę i wyszedł z pokoju.
Tym razem zwracał uwagę na drogę, jaką wybrali. Nie stracił wyczucia kierunku. 
Być 
może w końcu będzie mógł zrezygnować z przewodnika.
Przed wielkimi drzwiami Nawy spotkali Pianościgłego z Korikiem. Gigant z 
szerokim 
uśmiechem przywitał Covenanta, lecz kiedy przemówił, nagle spoważniał.
– Kamień i Morze, ur-Lordzie Covenant. Cieszę się, że postanowiłeś wykazać mój 
błąd. 
Może nie do końca pojmowałem twoje dylematy, wierzę jednak, że słusznie wybrałeś 
ryzyko... dla dobra całej Krainy.
– I kto to mówi? – odparł niechętnie Covenant. Jego sarkazm działał jak odruch 
obronny... – Jak długo Giganci są zagubieni? Nie poznalibyście ryzyka, choćby 
weszło wam 
na odcisk.
Pianościgły zachichotał.
– Dzielnie powiedziane, przyjacielu. Być może Giganci nie są dobrymi doradcami, 
mimo 
swoich lat. A jednak dzięki tobie mniej się lękam o Krainę.
Covenant skrzywił się i ruszył do Nawy.
Sala Rady była oświetlona i miała akustykę równie doskonałą jak przedtem, 
zmieniła się 
tylko liczba osób. Brakowało Taramanthy i Variola, zaś na galerii siedzieli 
widzowie: 
rhadhamaerl, lillianrill, wojownicy i Powiernicy Mądrości. Gwardziści Krwi 
zajęli miejsca za 
Mhoramem i Osondreą, a Tuvor, Garth, Birinair i Tohrm usiedli za plecami 
Wielkiego Lorda.
Pianościgły zajął swoje miejsce i skinął na Covenanta, by usiadł obok niego za 
stołem. Za 
nimi Bannor i Korik usadowili się w najniższym rzędzie na galerii. Widzowie 
umilkli niemal 
natychmiast; ucichł nawet szelest ich szat. Wszyscy czekali, aż głos zabierze 
Wielki Lord.
Prothall dumał nad czymś przez długi czas. Wreszcie powstał wolno. Podpierał się 
laską, 
a kiedy przemówił, jego starczy głos mocno drżał. Jednak bez pomyłki 
ceremonialnie powitał 
Covenanta i Pianościgłego. Gigant odpowiedział wesoło, skrywając wysiłek, jaki 
kosztowała 
go zwięzłość. Lecz Covenant zmarszczył czoło i niecierpliwym ruchem głowy 
odrzucił 
zasady ceremoniału.
Prothall przemówił znowu, unikając wzroku Lordów:
– Wśród nowych Lordów istnieje obyczaj... pochodzący jeszcze od Wielkiego Lorda 
Vailanta, sprzed stu lat. Nakazuje on, by w przypadku, gdy Wielki Lord zwątpi w 
swoją 
zdolność służenia Krainie, mógł on stanąć przed Radą i złożyć urząd. Wówczas 
każdy z 
Lordów, który tego zapragnie, może zażądać tej funkcji dla siebie. – Głos starca 
zabrzmiał 
mocniej. – Dziś rezygnuję z przywództwa. Na skałę i korzeń, brzemię tych dni 
zanadto mi 
ciąży. Ur-Lordzie Thomasie Covenant, jeśli zechcesz, masz prawo zażądać dla 
siebie tytułu 
Wielkiego Lorda.
Covenant spojrzał mu w oczy, usiłując zgłębić zamiary Prothalla. Jednak w 
propozycji 
nie doszukał się fałszu.
– Wiesz, że tego nie chcę – odparł cicho.
– A jednak proszę, byś przyjął tę ofertę. Ty nosisz białe złoto.
– Wykluczone. To nie jest takie proste.
Prothall wolno skinął głową.
– Rozumiem. – Zwrócił się do pozostałych Lordów. – Czy żądacie urzędu dla 
siebie?
– Ty jesteś Wielkim Lordem – odpowiedział Mhoram.
– Któż by inny? – dodała Osondrea. – Nie marnujmy czasu na głupstwa.
– Dobrze więc. – Prothall wyprostował się. – Próby i groźby naszych czasów na 
moją 
spadną głowę. Jestem Wielkim Lordem Prothallem i za zgodą Rady ostatnie słowo 
należy do 
mnie. Niech nikt się nie cofnie przed obciążeniem mnie winą, czy przed 
potępieniem mych 
decyzji, gdybym zawiódł.
Covenant skrzywił się mimowolnie, ale milczał. Prothall usiadł.
– Rozważmy teraz, co trzeba uczynić – rzekł.
W ciszy Lordowie połączyli się myślami.
– Skalny Bracie. – Osondrea zwróciła się do Giganta. – Mówi się: „Gdy wiele masz 
pilnych spraw, pamiętaj najpierw o przyjaźni”. Dla dobra swego ludu powinieneś 
jak 
najszybciej powrócić do Morskiej Rubieży. Giganci muszą się dowiedzieć, co tu 
zaszło. 
Sądzę jednak, że droga wodna przez Andelain nie jest już bezpieczna. Zapewnimy 
ci eskortę 
przez Puszczę Grimmerdhore i Północne Równiny, aż miniesz Uskok i Równinę 
Sarangrave.
– Dzięki wam, Lordowie – odparł z godnością Pianościgły. – To nie będzie 
potrzebne. Ja 
także wiele myślałem. W swych wędrówkach mój lud poznał przysłowie Bhrathair: 
„Kto 
czeka, aż miecz spadnie na jego szyję, z pewnością straci głowę”. Uważam, że 
najlepsze, co 
mogę uczynić dla mego ludu, to pomóc wam we wszystkim, co postanowicie. Proszę, 
byście 
pozwolili mi przyłączyć się do was.
Wielki Lord Prothall uśmiechnął się i skinął głową.
– W głębi serca miałem taką nadzieję. Witaj zatem w tej ciężkiej próbie. W 
niebezpieczeństwie i trudach Giganci z Morskiej Rubieży dodają nam sił i nigdy 
nie zdołamy 
wyśpiewać naszej wdzięczności. Ale twój lud musi zostać ostrzeżony. Wyślemy 
innych 
posłańców.
Pianościgły skłonił się w odpowiedzi. Lord Osondrea wezwała Dowódcę Gartha.
– Lordowie, wykonałem wszystko, co rozkazaliście. Ogień Sztandaru płonie na 
szczycie 
Revelstone. Kto go zobaczy, ostrzeże swych bliskich i prześle wieść o wojnie na 
wschód i 
północ. Przed świtem będą gotowi wszyscy, co żyją na północ od Lekkoduszy i na 
zachód od 
Grimmerdhore. Ci, co mieszkają blisko rzeki, poślą gońców na Równiny Centralne. 
Dalej 
wiadomość będzie się posuwać wolniej. Posłałem zwiadowców w stronę Grimmerdhore 
i 
Andelain. Jednak sześć dni minie, nim otrzymam wieści z Puszczy. I chociaż nie 
nakazaliście 
tego, rozpocząłem przygotowania do oblężenia. Razem, tysiąc trzystu moich 
wojowników 
wykonuje zadania. Dwadzieścia Eomanów czeka w gotowości.
– Dobrze – pochwaliła Osondrea. – Tobie powierzamy ostrzeżenie Morskiej Rubieży. 
Poślij tylu wojowników, ilu uznasz za konieczne, by zapewnić misji sukces.
Garth skłonił się i usiadł.
– A teraz... – Osondrea potrząsnęła głową, jakby chciała oczyścić umysł z innych 
rozważań. – Poświęciłam sporo czasu na przestudiowanie opowieści o wędrówce ur-
Lorda 
Covenanta. Obecność białego złota sporo tłumaczy, jednak wciąż wiele zjawisk 
wymaga 
przemyślenia: burze pędzące na południe, trójskrzydły ptak, ohydna napaść na 
Duchy 
Andelain, krwawy księżyc. Moim zdaniem, znaczenie tych znaków jest oczywiste.
Nagle uderzyła dłonią o blat, jakby potrzebowała tego dźwięku i bólu, by mówić.
– Drool Skalny Robak odnalazł już swoją truciznę; Złoziemny Kamień lub jakieś 
inne 
śmiertelne zagrożenie. Z Laską Praw ma dość mocy, by pory roku zamieniły się 
miejscami!
Cichy jęk zabrzmiał z galerii, lecz Prothall i Mhoram nie wydawali się 
zaskoczeni. Mimo 
to oczy Mhorama błysnęły groźnie.
– Wyjaśnij to, proszę – powiedział.
– Dowody mocy są niepodważalne. Wiemy, że Drool ma Laskę Praw. Ale Laska nie 
jest 
obojętnym narzędziem. Została wyrzeźbiona z Jedynego Drzewa jako sługa Ziemi i 
Praw 
Ziemi. A jednak wszystko, co się wydarzyło, jest nienaturalne, złe. Czy 
potraficie sobie 
wyobrazić potęgę, zdolną tak nagiąć Laskę, by zdeformowała jednego ptaka? Może 
szaleństwo daje Droolowi taką siłę woli. A może Wzgardliwy panuje teraz nad 
Laską. Ale 
pomyślcie: narodziny trójskrzydłego ptaka to najmniejsze z osiągnięć zła. Nawet 
w dawnych 
wiekach, u szczytu swej potęgi Lord Foul nie odważył się zaatakować Duchów. A co 
do 
sprofanowanego księżyca... tylko najczarniejsze, najstraszliwsze ze starożytnych 
proroctw 
wspominają o takim zjawisku. Czy uznacie to za rozstrzygający dowód, że Lord 
Foul posiadł 
teraz Laskę? Ale pomyślcie: z mniejszym wysiłkiem, niż potrzebny jest do 
zbrukania 
księżyca, mógłby z pewnością zadać nam śmierć. Nie zdołalibyśmy walczyć z taką 
potęgą. A 
jednak marnuje swe siły na darmo. Czy użyłby swej mocy w tak mało istotnym celu? 
A 
gdyby nawet, czy zdołałby zbrukać księżyc przy pomocy Laski Praw... narzędzia 
nie 
stworzonego dla jego ręki, przy każdym dotknięciu stawiającego opór jego władzy? 
Uważam, 
że jeśli Lord Foul zdobył Laskę, nie próbowałby i może nie potrafił dokonać 
tego, co się 
stało. Najpierw musiałby nas unicestwić. Ale jeśli Drool wciąż ma Laskę, wtedy 
ona sama nie 
wystarczy. Żaden Jaskiniowy Upiór nie jest dość potężny, by dokonać takich 
zbrodni bez 
mocy i Laski, i Kamienia. Jaskiniowe Upiory to istoty o słabej woli; łatwo 
ulegają wpływom, 
łatwo je zniewolić. I nie znają mądrości zdolnej rzucić wyzwanie niebiosom. 
Dlatego zawsze 
były mięsem dla armii Lorda Foul. Jeśli zgaduję właściwie, Wzgardliwy, tak samo 
jak my, 
jest na łasce Droola. Losy naszego wieku zależą od szalonych kaprysów 
Jaskiniowego 
Upiora. Wnioskuję tak, gdyż nie zostaliśmy zaatakowani.
Prothall przytaknął posępnie, a Mhoram podjął rozumowanie Osondrei.
– Zatem Lord Foul polega na nas, że ocalimy go i zgubimy siebie. Planuje, że 
nasza 
reakcja na wiadomość ur-Lorda Covenanta zatrzaśnie za nami pułapkę, w którą 
wpadliśmy i 
my, i on. Udawał przyjaźń dla Droola, by przetrwać, póki nie dojrzeją jego 
plany. I nauczył 
Droola korzystania z nowej potęgi w taki sposób, by nasycić żądzę władzy upiora, 
a 
jednocześnie nie zagrozić nam bezpośrednio. W taki sposób chce się upewnić, że 
spróbujemy 
wyrwać Droolowi Laskę Praw.
– A więc – krzyknęła Osondrea – podjęcie takiej próby byłoby czystym 
szaleństwem.
– Jak to? – zaprotestował Mhoram. – Przesłanie stwierdza wyraźnie: „Bez niej nie 
zdołają 
mi się oprzeć nawet przez siedem lat”. Przepowiada nam szybszą zgubę, jeśli nie 
podejmiemy 
próby, albo jeśli ją podejmiemy i przegramy, niż jeśli zwyciężymy.
– Co zyskuje dzięki takim przepowiedniom? Co, prócz naszej szybkiej śmierci? 
Jego 
wiadomość to tylko przynęta, która ma nas zwabić.
Mhoram odpowiedział cytatem:
– „Drool Skalny Robak ma Laskę i to jest powód do lęku. Jeśli wiadomość nie 
dotrze na 
czas, za dwa lata zasiądzie na tronie w Twierdzy Lordów”.
– Wiadomość dotarła na czas – nie ustępowała Osondrea. – Zostaliśmy ostrzeżeni. 
Możemy się przygotować. Drool jest obłąkany i ten obłęd utrudni mu atak. Może 
nawet 
odkryjemy jakiś jego słaby punkt i zwyciężymy. Na Siedem! Revelstone nigdy nie 
padnie, 
póki jest z nami Gwardia Krwi. A Giganci i Ranyhyn przybędą nam na pomoc. 
Prothallu – 
błagała. – Nie daj się zwabić w pułapkę tej wyprawy. To tylko chimera. 
Dostaniemy się we 
władzę cienia i Kraina zginie.
– Lecz jeśli zwyciężymy... – sprzeciwił się Mhoram. – Jeśli odzyskamy Laskę, 
wtedy 
przetrwamy. Niezależnie od przepowiedni Lorda Foula, możemy odkryć w Lasce dość 
Mocy 
Ziemi, by wygrać wojnę. A gdyby nawet... będziemy mieli więcej czasu na szukanie 
innych 
dróg ratunku.
– Jak może nam się udać? Drool ma Laskę Praw i Złoziemny Kamień.
– I nie włada nad żadnym z nich.
– Włada w dostatecznym stopniu. Zapytaj Duchów o zasięg jego mocy. Zapytaj 
księżyca.
– Mnie zapytaj – warknął Covenant, wstając powoli. Wahał się przez chwilę, 
rozdarty 
między lękiem przed Droolem i strachem, co stanie się z nim samym, jeśli 
Lordowie nie 
wyruszą na poszukiwanie Laski. Wciąż widział złośliwość za płomieniem lawy 
gorejącym w 
oczach Droola. Lecz myśl o Lasce przeważyła. Czuł, że zaczyna pojmować logikę 
swego snu. 
Laska sprowadziła go do Krainy i Laska jest niezbędna, by stąd uciec. – Mnie 
zapytaj – 
powtórzył. – Nie sądzisz, że też mam coś do powiedzenia?
Lordowie milczeli i Covenant musiał sam wytoczyć swe argumenty. Kiedy o tym 
myślał, 
znalazł tylko jedną słabą nadzieję. Niechętnie poruszył ten temat.
– Waszym zdaniem, to Foul mnie wybrał. Ale mówił o mnie w Wartowni Kevina, 
jakbym 
został wybrany jeszcze przez kogoś. „Mój Nieprzyjaciel”, powiedział. O kogo mu 
chodziło?
– Nie wiem – odparł z namysłem Wielki Lord. – Mówiliśmy już, że mamy nadzieję, 
iż 
przy wyborze działały też inne siły. Może tak było. Najstarsze legendy 
wspominają o 
Stwórcy... Stwórcy Ziemi... ale nic nie wiemy o tej istocie. Wiemy tylko, że 
jesteśmy 
śmiertelni, ale Foul nie... on w pewien sposób wykracza poza granice 
cielesności.
– Stwórca... – mruknął Covenant. – Dobrze. – W jego myślach rozbłysło nagle 
niepokojące wspomnienie żebraka, który zaczepił go przed gmachem sądu. – 
Dlaczego mnie 
wybrał?
Prothall spoglądał nieruchomo.
– Kto to wie? Może z tych samych powodów, dla których wybrał cię Foul.
Paradoks zirytował Covenanta, jednak mówił dalej, niczym zainspirowany 
sprzecznością:
– Czyli ten... Stwórca... też chciał, żebyście wysłuchali wiadomości Foula. 
Weźcie to pod 
uwagę.
– Otóż to! – zaatakowała Osondrea. – Tu tkwi fałsz, którego nie mogłam odkryć: 
celowa 
przynęta. Budząc nadzieję na nieznaną pomoc, Lord Foul chce się upewnić, że 
podejmiemy tę 
szaleńczą wyprawę.
Covenant nie obejrzał się. Patrzył w oczy Prothalla, jakby przez zasłonę 
ascetyzmu 
usiłował wejrzeć w duszę Wielkiego Lorda. Lecz Prothall wytrzymał jego 
spojrzenie. 
Zmarszczki w kącikach jego oczu sprawiały wrażenie wytrawionych latami surowego 
życia.
– Osondreo – odezwał się spokojnie. – Czy twoje rozważania pozostawiają nam 
choćby 
najmniejszy znak nadziei?
– Znaki? Wróżby? – W przestrzeni Nawy jej głos brzmiał niepewnie. – Nie jestem 
Mhoramem. Gdybym była, spytałabym Covenanta, co mu się śniło w Krainie. Ale wolę 
nadzieję płynącą z bardziej praktycznych przesłanek. I dostrzegam tylko jedną: 
niewiele 
straciliśmy czasu. Żaden układ przypadków i decyzji nie zdołałby tak szybko 
doprowadzić tu 
Covenanta.
– Dobrze – odrzekł Prothall. Ostro spojrzał na Covenanta i ten dostrzegł 
wreszcie, że 
Wielki Lord już postanowił. Słuchał dyskusji, by dać sobie ostatnią szansę 
znalezienia 
alternatywy. Covenant niepewnie spuścił głowę i skulił się na krześle. Jak on to 
robi, mruknął 
sam do siebie. Skąd ma tyle odwagi?
Czy tylko ja jestem tchórzem?
Wielki Lord obciągnął niebieską szatę i powstał.
– Przyjaciele – oznajmił drżącym, zachrypniętym głosem. – Nadeszła pora decyzji. 
Muszę wybrać drogę, by sprostać sytuacji. Jeżeli ktoś chciałby podzielić się 
swymi myślami, 
niech mówi teraz. – Nikt się nie odezwał, a Prothall jakby czerpał z milczenia 
godność i 
dumę. – Wysłuchajcie zatem woli Prothalla, syna Dwilliana, Wielkiego Lorda z 
wyboru 
Rady... i niech Kraina wybaczy mi, jeśli pobłądzę lub zawiodę. W tej chwili 
bowiem 
rozstrzyga się przyszłość Ziemi. Lord Osondreo, tobie i Lordom Variolowi i 
Taramancie 
powierzam obronę Krainy. Nakazuję, byście czynili wszystko, co mądrość lub wizje 
wam 
nakażą, by chronić życie powierzone naszej opiece. Pamiętajcie, że póki stoi 
Revelstone, póty 
trwa nadzieja. Jednak gdy Revelstone padnie, stracone będą wszystkie wieki pracy 
Lordów, 
od Bereka Mężnego Serca po nasze pokolenie. Kraina nigdy już nie odżyje. Lord 
Mhoram i ja 
wyruszymy na poszukiwanie Droola Skalnego Robaka i Laski Praw. Z nami pójdą 
Gigant 
Słone Serce Pianościgły, ur-Lord Thomas Covenant, tylu Gwardzistów Krwi, ilu 
Komendant 
Tuvor zechce oderwać od obrony Revelstone, oraz jeden Eoman Grupy Bojowej. W ten 
sposób nieostrożnie nie wejdziemy bezbronni w paszczę zguby, a gdybyśmy 
zawiedli, główne 
siły Twierdzy Lordów pozostaną do obrony Krainy. Słuchajcie i bądźcie gotowi. 
Wyprawa 
rusza z pierwszym brzaskiem.
– Lordzie! – Garth poderwał się na nogi. – Dlaczego nie zaczekasz na wieści od 
moich 
zwiadowców? By dotrzeć do Góry Gromu, musicie pokonać Grimmerdhore. Jeśli 
Puszcza 
opanowana jest przez sługi Droola albo Szarego Zabójcy, nie będziecie 
bezpieczni, póki 
zwiadowcy nie ocenią sił nieprzyjaciela.
– To prawda, Dowódco – przyznał Prothall. – Jak długo musimy czekać?
– Sześć dni, Wielki Lordzie. Wtedy się dowiemy, jakich sił trzeba, by przebyć 
Puszczę.
Od dłuższego czasu Mhoram siedział z głową wspartą na dłoniach, nieobecnym 
wzrokiem wpatrując się w jamę skaleningu. Teraz powstał.
– Stu z Gwardii Krwi – oznajmił. – Albo wszystkich wojowników, jakich może 
dostarczyć Revelstone. Widziałem to. W Grimmerdhore są ur-Podli... i tysiące 
wilków. 
Prześladują moje sny.
Jego głos niby wicher zguby zmroził atmosferę Nawy.
Prothall oparł się magii słów Mhorama.
– Nie, Garth – odpowiedział natychmiast. – Nie możemy zwlekać. I zbyt wielka 
jest 
groźba Grimmerdhore. Nawet Drool Skalny Robak musi pojmować, że najlepszy dla 
nas 
szlak do Góry Gromu wiedzie przez puszczę i wzdłuż północnego skraju Andelain. 
Pójdziemy na południe, wokół Andelain, przez Morinmoss i Równiny Ra. Tam dopiero 
skręcimy na wschód, ku Gravin Threndor. Wiem... dla Wyprawy, dla której klęską 
jest strata 
każdego dnia, to szlak długi i pełen niepotrzebnych mil. Ale na południu możemy 
uzyskać 
pomoc Ramenów. W ten sposób wszyscy dawni wrogowie Wzgardliwego połączą się w 
jednej misji. I może zdołamy wprowadzić w błąd Droola. Postanowiłem: jutro z 
rana 
Wyprawa ruszy na południe. Taka jest moja decyzja. Niech wątpiący przemówią 
teraz.
A Thomas Covenant, który wątpił we wszystko, tak bardzo podziwiał godność i 
stanowczość Prothalla, że nie powiedział nawet słowa.
Mhoram i Osondrea powstali, zaraz po nich Pianościgły; po chwili całe 
zgromadzenie 
zerwało się na nogi. Wszyscy zwrócili się ku Wielkiemu Lordowi Prothallowi, a 
Osondrea 
zaintonowała dźwięcznie:
– Niech strzeże was Melenkurion Tama Niebios, Wielki Lordzie. Melenkurion 
abatha! 
Ochraniaj nas i zwyciężaj! Ziarno i skała, niech spełni się twój cel. Niech cię 
żadna podłość 
nie oślepi, zło nie napadnie... lęk ani słabość, spoczynek, radość czy ból nie 
ukoją 
nieszczęścia zła. Tchórzostwo jest niewybaczalne, zepsucie nie zazna 
miłosierdzia. Niech 
Tama Niebios strzeże, a Korzenie Ziemi hartują. Melenkurion abatha! Minas mill 
khabaal!
Prothall skłonił głowę, a cała galeria i Lordowie odpowiedzieli zgodnym salutem, 
jak 
jeden mąż wyciągając ręce w niemym błogosławieństwie.
Potem z wolna zaczęli opuszczać Nawę. Prothall, Mhoram i Osondrea wyszli osobnym 
wyjściem.
Kiedy zniknęli, Pianościgły wraz z Covenantem ruszyli wolno po schodach; za nimi 
szli 
Bannor i Korik. Przed Nawą Gigant zawahał się.
– Przyjacielu – zaczął. – Czy zechcesz mi odpowiedzieć na jedno pytanie?
– Myślisz, że mam coś do ukrycia?
– Któż to wie? Magiczni Elohim mieli przysłowie... „Serce kryje sekrety nie 
warte 
opowieści”. To był wesoły lud. Ale...
– Nie – przerwał Covenant. – Mam już dość przesłuchań.
Odwrócił się i ruszył do swoich komnat.
– Ale nie wysłuchałeś mego pytania.
Przystanął.
– Po co? Chcesz zapytać, co miała przeciwko mnie Atiaran.
– Nie, przyjacielu – odparł Pianościgły. – Niech twoje serce kryje ten sekret aż 
po koniec 
czasu. Chcę spytać, jakie miałeś sny, odkąd zjawiłeś się w Krainie. O czym 
śniłeś nocą w 
mojej łodzi?
– Tłum ludzi... prawdziwych ludzi... pluł na mnie krwią – rzucił impulsywnie 
Covenant. – 
A jeden z nich powiedział: „Na śmierć jest tylko jedna odpowiedź”.
– Tylko jedna? Jakaż to odpowiedź?
– Odwróć się do niej plecami – warknął Covenant odchodząc. – Przepędź ją.
Dobroduszny śmiech Pianościgłego dźwięczał mu w uszach, ale szedł nie 
zatrzymując 
się, aż przestał słyszeć Giganta. Wtedy spróbował sobie przypomnieć drogę do 
swoich 
pokojów. Z niewielką pomocą Bannora odnalazł kwaterę. Zapalił tylko jedną 
pochodnię i 
zamknął drzwi przed Gwardzistą.
Stwierdził, że pod jego nieobecność ktoś zasunął okiennice, przesłaniając blask 
księżyca. 
Otworzył je z perwersyjną satysfakcją, lecz krwawy pejzaż ranił mu oczy niczym 
odór 
gnijącego ciała. Zatrzasnął okiennicę. Zanim położył się do łóżka, długo jeszcze 
krążył po 
pokoju, spierając się z samym sobą. Wreszcie pokonało go zmęczenie.
Gdy nadszedł świt i Bannor zaczął go budzić, Covenant opierał się. Chciał dalej 
spać, 
jakby we śnie mógł znaleźć oczyszczenie. Niewyraźnie pamiętał, że ma rozpocząć 
podróż o 
wiele bardziej niebezpieczną od tej, którą właśnie zakończył.
– Chodź – powiedział Bannor. – Jeśli się nie pospieszymy, stracimy wołanie 
Ranyhyn.
– Idź do diabła – wymruczał Covenant. – Czy ty w ogóle nie sypiasz?
– Gwardia Krwi nie śpi.
– Co?
– Nikt z Gwardii Krwi nie zasnął, odkąd Haruchai złożyli Śluby.
Covenant usiadł z trudem. Przez chwilę przyglądał się Bannorowi niepewnie.
– Już jesteście w piekle – mruknął.
– Nie masz powodów, by z nas kpić. – Obcy, szorstki głos Gwardzisty Krwi nawet 
nie 
zadrżał.
– Oczywiście, że nie mam – warknął Covenant, wychodząc z łóżka. – Naturalnie, 
powinienem się cieszyć, że osądza mnie ktoś, kto nawet nie potrzebuje snu.
– Nie osądzamy. Jesteśmy ostrożni. Lordowie są pod naszą opieką.
– Jak Kevin... który sam się zabił. I całą resztę zabrał ze sobą. – Już mówiąc 
te słowa, 
poczuł wstyd. W blasku ognia przypomniał sobie, jaką cenę za wierność płaci 
Gwardia Krwi. 
Skrzywił się od dotyku zimnych kamieni posadzki. – Przepraszam. Mówię tak w 
samoobronie. Drwina jest dla mnie... chyba jedyną tarczą.
Umył się szybko, ogolił i ubrał. Zjadł lekkie śniadanie, sprawdził nóż i laskę, 
wreszcie 
skinął Bannorowi, że jest gotów.
Bannor wyprowadził go na dziedziniec ze starym drzewem Gilden. Nocna mgiełka 
wciąż 
unosiła się w powietrzu, lecz gwiazdy zniknęły i zbliżał się wschód. 
Nieoczekiwanie 
Covenant poczuł, że uczestniczy w czymś większym niż on sam. Wrażenie było 
niezwykłe; 
usiłował odpędzić je chłodnym rozumowaniem, gdy za Bannorem szedł tunelem, przez 
olbrzymie, zębate wrota wieży i w jasność brzasku.
Pod murem, trochę na prawo od bramy, zebrali się uczestnicy wyprawy. Wojownicy 
Trzeciego Eomanu siedzieli na koniach, ustawieni w półokrąg za Klingą Quaanem. 
Po ich 
lewej stronie stało dziewięciu Gwardzistów Krwi pod wodzą Komendanta Tuvora. 
Wewnątrz 
półkola czekali Prothall, Mhoram i Słone Serce Pianościgły. Gigant nosił za 
pasem pałkę 
długości wzrostu człowieka, a na szyi szarfę trzepoczącą raźnie w porannej 
bryzie. Niedaleko 
trzech ludzi trzymało konie osiodłane leptorem. W górze, na murach Revelstone, 
tłoczyli się 
gapie. Mieszkańcy miasta we wnętrzu góry zajęli każdy balkon i taras, każde 
okno. A z 
przodu, twarzą do zebranych, stała Lord Osondrea. Głowę unosiła wysoko, jakby 
opierając 
się brzemieniu odpowiedzialności, które przyginało ją do ziemi.
Słońce wysunęło się ponad wschodnim horyzontem. Oświetliło górną krawędź 
płaskowyżu, gdzie gorzał błękitny płomień ostrzeżenia. Blask przesuwał się w dół 
muru, aż 
wydobył z mroku Sztandar Wielkiego Lorda. Potem odsłonił czerwony proporzec, a 
niżej 
nową, białą flagę.
Bannor wskazał ją ruchem głowy.
– To dla ciebie, ur-Lordzie. Znak białego złota.
Po czym odszedł, by zająć miejsce wśród Gwardzistów Krwi.
Wszyscy milczeli, póki promienie słońca nie dotknęły gruntu, oblewając złocistym 
blaskiem członków Wyprawy. Osondrea przemówiła, gdy tylko światło sięgnęło jej 
stóp, 
jakby z niecierpliwością czekała na tę chwilę i pod agresywnym tonem ukrywała 
cierpienie 
serca.
– Nie jestem w nastroju do ceremonii, Prothallu. Przywołaj Ranyhyn i ruszajcie. 
Szaleństwo tego przedsięwzięcia nie będzie mniejsze jeżeli będziemy zwlekać czy 
rzucać 
odważne słowa. Nic więcej nie musicie mówić. Jestem przygotowana do swoich zadań 
i póki 
żyję, obrona Krainy nie osłabnie. Dalej... przywołajcie Ranyhyn.
Prothall uśmiechnął się łagodnie.
– Szczęśliwy los nam cię zesłał, Osondreo – rzekł Mhoram. – Nikomu innemu nie 
mógłbym powierzyć Variola, mojego ojca i Taramanthy, mojej matki.
– Kpij ze mnie, a pożałujesz! – burknęła. – Nie mam nastroju, słyszysz?
– Słyszę. Wiesz, że nie kpię. Bądź ostrożna, siostro Osondreo.
– Zawsze jestem ostrożna. A teraz ruszajcie, zanim całkiem stracę cierpliwość.
Prothall skinął Tuvorowi. Dziesięciu Gwardzistów Krwi rozstąpiło się tak, by 
każdy 
spoglądał w stronę wschodzącego słońca i nikt nie przesłaniał mu widoku. Jeden 
po drugim 
unosili dłonie do ust, wydając przenikliwy gwizd, który odbijał się echem od 
muru Twierdzy i 
ulatywał w powietrze świtu.
Zagwizdali znowu, i trzeci raz, a każde wołanie brzmiało jak gorący krzyk 
samotnego 
serca. Ale trzeciemu odpowiedziało dalekie rżenie i przytłumiony tętent 
potężnych kopyt. 
Wszystkie oczy zwróciły się wyczekująco ku wschodowi, zmrużone przed płomienną 
glorią 
poranka. Przez długą chwilę nic się nie działo, tylko drżenie ziemi dawało się 
odczuć coraz 
mocniej, niczym jakieś mistyczne zjawisko. A potem na tle kuli słońca zjawiły 
się konie, niby 
zmaterializowane z ognia niebios.
Wkrótce Ranyhyn przesunęły się poza słoneczny krąg – dziesięć dzikich, dumnych 
zwierząt. Ogromne, potężne bestie, miały w sobie coś z delikatności rumaków 
czystej krwi i 
coś z kanciastej szorstkości mustangów. Miały też długie grzywy i ogony, chód 
idealnie 
prosty, oczy lśniące niespokojną inteligencją. Kasztany, gniade i deresze, 
galopowały ku 
Gwardzistom Krwi.
Covenant dostatecznie wiele wiedział o koniach, by dostrzec, że Ranyhyn tak są 
różne od 
siebie jak ludzie. Jeden tylko rys miały wspólny: białą gwiazdę na czołach. 
Zbliżały się, a 
ogień brzasku płonął im na grzbietach; wyglądały niczym uosobienie Krainy – 
esencja 
zdrowia i siły.
Drobiąc i potrząsając głowami, stanęły przed Gwardzistami Krwi, którzy pokłonili 
się 
nisko. Ranyhyn uderzyły kopytami i wstrząsnęły grzywami, jakby śmiały się z 
sympatią z 
tego zaledwie ludzkiego dowodu szacunku.
– Bądźcie pozdrowione, Ranyhyn! – przemówił Tuvor. – Pędzące przez Krainę i 
dumne, 
ciała słońca i grzywy niebios, jesteśmy szczęśliwi, że usłyszałyście nasze 
wołanie. Musimy 
wyruszyć w daleką podróż, na wiele dni. Czy zechcecie nas ponieść?
W odpowiedzi kilka wierzchowców kiwnęło głowami, a inne zatańczyły wkoło jak 
źrebaki. Potem każdy z nich podszedł do jednego z ludzi i pchnął go pyskiem, 
jakby zachęcał 
do wskoczenia na grzbiet. To właśnie Gwardziści uczynili, choć konie nie miały 
siodeł ani 
uzd. Jadąc na oklep, Gwardziści Krwi zatoczyli krąg wokół całej grupy i stanęli 
obok 
konnych wojowników.
Covenant wiedział, że nadchodzi chwila wymarszu. Nie chciał stracić szansy.
– Co to oznacza? – spytał, podchodząc do Osondrei. – Skąd one przybyły?
Lord Osondrea odwróciła się i odpowiedziała niemal gorliwie, jakby wdzięczna za 
możliwość rozmowy o czymś innym niż wyprawa.
– Oczywiście... jesteś tu obcy. W jaki sposób mogę tak ważną kwestię wyjaśnić w 
krótkich słowach? Pomyśl... Ranyhyn są wolne i nieposkromione, a ich domem są 
Równiny 
Ra. Rameni dbają o nie, ale nikt nie może ich dosiąść, chyba że same wybiorą 
jeźdźca. To ich 
wolny wybór. A jeśli Ranyhyn wybierze jeźdźca, jest mu wierny, choćby w drodze 
stanęły 
ogień i śmierć. Niewielu zostaje wybranych. Taramantha jest jedyną wśród 
żyjących Lordów 
wybraną przez Ranyhyn; Hynaril nosi ją z dumą. Co prawda Prothall ani Mhoram nie 
spróbowali jeszcze zdobyć zaufania Ranyhyn. Prothall nie chciał. Ale 
podejrzewam, że rusza 
na południe między innymi dlatego, by Mhoram miał szansę zostać wybranym. 
Nieważne. 
Jeszcze w czasach Wielkiego Lorda Kevina powstała więź między Ranyhyn a Gwardią 
Krwi. 
Z wielu powodów, z których tylko części się domyślam, każdy z Gwardii Krwi 
zostaje 
wybrany. A jeśli idzie o przybycie Ranyhyn... tego nie zdołam ci wyjaśnić. One 
są 
stworzeniami Mocy Ziemi. W pewien sposób każdy z Ranyhyn wie, kiedy wezwie go 
jeździec... tak, wie, i zawsze odpowiada. Widzisz tu Huryna, Brabhę, Marny’ego i 
innych. 
Dziesięć dni temu usłyszały wezwanie, które do naszych uszu dotarło dopiero 
dzisiejszego 
ranka. I przybyły, po niemal czterystu milach drogi, świeże jak świt. Gdybyśmy 
potrafili im 
dorównać, Kraina nie znalazłaby się w takim niebezpieczeństwie.
Kiedy mówiła, Prothall i Mhoram dosiedli swoich wierzchowców. Osondrea 
doprowadziła Covenanta do mustanga, którego przeznaczono dla niego. Zasłuchany, 
bez 
wahania zbliżył się do zwierzęcia, lecz gdy wsunął stopę w strzemię leptorowego 
siodła, 
poczuł nagły spazm niechęci. Nie lubi koni, nie ufał im, ich siła była nazbyt 
groźna. Cofnął 
się; ręce mu drżały.
Osondrea przyglądała mu się z ciekawością, nim jednak zdążyła coś powiedzieć 
rozległ 
się szmer zdziwienia. Covenant podniósł głowę. Nadjeżdżała trójka jeźdźców: 
Lordowie 
Variol i Taramantha oraz Ciepłodziej Birinair. Taramantha spoglądała wesoło, 
dosiadając 
wielkiej dereszowatej klaczy Ranyhyn.
Wielki Lord Prothall pokłonił się im z grzbietu mustanga.
– Cieszę się, że przybyliście. Wasze błogosławieństwo na drogę jest nam 
potrzebne tak 
samo, jak Osondrei wasza pomoc.
Taramantha skłoniła się w odpowiedzi, ale na jej wargach igrał szelmowski 
uśmieszek. 
Przyjrzała się zebranym.
– Dobrze wybrałeś, Prothallu – oceniła. – Ale mylisz się co do nas. Jedziemy z 
wami.
Prothall próbował zaprotestować, lecz Birinair przerwał mu ostro:
– Oczywiście. Jakżeby inaczej? Wyprawa bez Hirebranda, też coś...
– Birinairze – upomniał go Prothall. – Z pewnością praca dla Gigantów z Morskiej 
Rubieży wymaga twego nadzoru.
– Wymaga nadzoru? Oczywiście. To prawda... – zasapał. – Ale już nie mojego. 
Wstyd to 
przyznać. Wydałem wszelkie polecenia. Inni są sprawniejsi. Już od lat.
– Prothallu – prosiła Taramantha. – Nie zabraniaj nam. Jesteśmy starzy, 
oczywiście, że 
jesteśmy. Ale to wielkie wyzwanie naszych czasów, jedynie śmiałe i ważne 
przedsięwzięcie, 
w którym możemy uczestniczyć.
– Czy obrona Revelstone to drobiazg?
Variol poderwał głowę, jakby pytanie Prothalla kryło drwinę.
– Revelstone pamięta, że nie zdołaliśmy odzyskać nawet drobnej części Mądrości 
Kevina. 
W czym zdołamy tu pomóc? Osondrea poradzi sobie doskonale. Bez tej Wyprawy nasze 
życie pójdzie na marne.
– Nie, Lordowie, nie... nie na marne – wymruczał Prothall. Szukając pomocy, 
spojrzał 
niepewnie na Mhorama.
– Życie jest dobrze zaplanowane – stwierdził Mhoram z lekkim uśmiechem. – 
Mężczyźni 
i kobiety starzeją się, by ktoś miał dość mądrości, żeby uczyć młodych. Pozwól 
im jechać.
– Jedźcie zatem – westchnął Prothall. – Będziecie uczyć nas wszystkich.
Variol uśmiechnął się do Taramanthy, a ona z grzbietu Ranyhyn odpowiedziała 
uśmiechem. Ich twarze wyrażały spokój i oczekiwanie, które dzielili w bezgłośnej 
komunii 
swych oczu. Patrząc na nich, Covenant chwycił nagle wodze i wspiął się na 
siodło. Serce biło 
mu gwałtownie, ale niemal natychmiast leptor wzbudził poczucie bezpieczeństwa i 
uciszył 
drżenie. Za przykładem Prothalla i Mhorama, wsunął laskę pod lewe udo; 
przylgnęła do 
leptoru. Potem ścisnął kolanami boki mustanga i usiłował zachować spokój.
Człowiek trzymający wodze dotknął kolana Covenanta.
– Ma na imię Dura – poinformował. – Dura Pięknoboka. Koni jest w Krainie. 
Wyszkoliłem ją dobrze. Nie ustępuje Ranyhyn – pochwalił się i natychmiast 
spuścił wzrok, 
zawstydzony tą przesadą.
– Nie chcę Ranyhyn – odparł ponuro Covenant.
Mężczyzna uznał to za aprobatę dla Dury i rozpromienił się. Nim odszedł, dotknął 
dłońmi 
czoła i rozłożył ręce w szerokim salucie.
Covenant obserwował drużynę. Nie brali jucznych koni, ale przy każdym siodle 
umieszczono torbę z prowiantem i sprzętem, a Birinair miał ze sobą grubą wiązkę 
prętów 
lillianrill. Gwardziści Krwi ruszali bez bagażu, a Pianościgły niósł na ramieniu 
swój wielki 
worek; wydawało się, że gotów jest biec tak szybko jak konie.
Prothall uniósł się w strzemionach.
– Musimy ruszać, przyjaciele – zawołał. – Pilne są nasze cele i zbliża się czas 
próby. Nie 
będę próbował poruszyć waszych serc długą mową ani wiązać was strasznymi 
przysięgami. 
Ale dwie rzeczy nakazuję. Bądźcie wierni do granic swych sił. I nie zapominajcie 
o 
Przysiędze Pokoju. Ruszamy ku niebezpieczeństwu, być może na wojnę... będziemy 
walczyć, 
gdy zajdzie potrzeba. Ale nie można służyć Krainie, przelewając krew w gniewie. 
Pamiętajcie, co mówi Prawo:
Nie zadawaj bólu, gdy wystarczy mocniej chwycić;
nie rań, gdy wystarczy zadać ból;
nie okaleczaj, gdy wystarczy zranić;
i nie zabijaj, gdy wystarczy okaleczyć;
Największym wojownikiem jest ten, kto nie musi zabijać.
Potem Wielki Lord zawrócił konia i stanął twarzą do muru. Wyrwał laskę, zatoczył 
nią 
trzy kręgi nad głową i wzniósł laskę do nieba. Z jej czubka wystrzelił jaskrawy, 
błękitny 
płomień.
– Bądź pozdrowione, Revelstone! – krzyknął Prothall.
Wszyscy ludzie w Twierdzy odpowiedzieli okrzykiem, od którego zadrżały mury:
– Bądź pozdrowione!
Głos miriady gardeł popłynął po wzgórzach; samo powietrze ranka zdawało się 
wibrować 
zachwytem i uznaniem. Kilka Ranyhyn cicho parsknęło. W odpowiedzi Covenant 
zacisnął 
zęby; coś ścisnęło go w krtani. Czuł się niegodny.
Prothall zawrócił i ruszył cwałem w dół zbocza. Cała drużyna popędziła za nim. 
Mhoram 
podprowadził Covenanta tuż za Wielkiego Lorda, przed Variola i Taramanthę. Po 
czterech 
Gwardzistów Krwi jechało z boków, Quaan, Korik i Tuvor przodem, a z tyłu 
Birinair i 
Eoman. Długim sprężystym krokiem Pianościgły wysforował się przed Mhorama i 
Covenanta. Biegł lekko, jakby takie podróże były dla niego czymś zwyczajnym.
I tak Wyprawa po Laskę Praw pozostawiła Twierdzę Lordów w słonecznym blasku 
nowego dnia.
16. Plama krwi
Następne trzy dni Thomas Covenant powolnie i boleśnie odkrywał, że siodło 
powoduje 
otarcia. Siedząc na cienkiej skórze, miał wrażenie, że jedzie na oklep. Czuł, 
jakby twardy 
kręgosłup Dury miał go rozciąć na dwie części. Kolana sprawiały wrażenie 
wykręconych ze 
stawów, uda i kostki bolały go i dygotały z wysiłku ściskania boków wierzchowca, 
a ból z 
wolna sięgał aż do karku. Szyja Covenanta pulsowała przy nagłych skokach Dury, 
omijającej 
przeszkody terenowe. Czasami pozostawał na jej grzbiecie wyłącznie dlatego, że 
leptor siodła 
nie pozwalał mu spaść. A nocą zmęczone mięśnie dokuczały mu tak bardzo, że nie 
potrafił 
zasnąć bez dobrodziejstwa diamentrunku.
W rezultacie prawie nie widział mijanych okolic, pogody czy nastroju towarzyszy. 
Ignorował lub odrzucał wszelkie próby rozmowy. Bez reszty pochłaniało go bolesne 
uczucie, 
że jest rozłamany na pół. Raz jeszcze został zmuszony, by uznać samobójczą 
naturę swego 
snu, pogodzić się z tym, co z nim robi mroczna podświadomość umysłu.
Lecz mimo cierpień oddziaływały na niego diamentrunek Giganta i niesamowita 
żywotność Krainy. Jego ciało nabierało twardości, by sprostać wymaganiom 
grzbietu Dury. 
Nie wiedząc o tym, stawał się coraz lepszym jeźdźcem. Uczył się, jak sunąć wraz 
z koniem, 
zamiast mu się opierać. Kiedy przebudził się po trzeciej nocy, stwierdził, że 
ból fizyczny nie 
dominuje już nad emocjami.
Tymczasem drużyna zostawiła za sobą tereny uprawne wokół Revelstone i wjechała w 
pustkowia. Obozowali wśród kamienistych równin; kiedy Covenant zaczął się w 
końcu 
rozglądać, zobaczył skalistą i nieprzyjazną okolicę.
Mimo to poczucie ruchu znowu uspokoiło jego myśli, raz jeszcze dało mu złudzenie 
bezpieczeństwa. Jak już wiele innych rzeczy, zostawił za sobą Revelstone. Kiedy 
Pianościgły 
odezwał się do niego, zdołał mu odpowiedzieć bez zwykłej irytacji.
Słysząc to, Gigant zwrócił się do Mhorama.
– Kamień i Morze, Lordzie! Zdaje mi się, że Thomas Covenant postanowił wrócić do 
życia. To z pewnością zasługa diamentrunku. Witaj, ur-Lordzie Covenant. Witaj w 
naszej 
drużynie. Czy wiesz, Lordzie Mhoram, że stara legenda Gigantów mówi o wojnie, 
którą 
powstrzymał diamentrunek? Chciałbyś posłuchać? Potrafię ją opowiedzieć w pół 
dnia.
– Doprawdy? – Mhoram zachichotał. – A czy potrwa to pół dnia, jeśli będziesz 
opowiadał 
w biegu, podczas jazdy?
Pianościgły roześmiał się głośno.
– W takim razie mogę skończyć jutro, przed zachodem słońca. Ja, Słone Serce 
Pianościgły to mówię.
– Znam tę historię – wtrącił Lord Prothall. – Ale opowiadający zapewnił mnie, że 
to nie 
diamentrunek zakończył konflikt. Prawdziwym hamulcem było gadulstwo Gigantów. 
Kiedy 
skończyli pytać o przyczyny wojny, walczący zdążyli je już pozapominać.
– Wielki Lordzie – parsknął Pianościgły. – Nie zrozumiałeś mnie. To Giganci pili 
diamentrunek.
Słuchający wojownicy wybuchnęli śmiechem. Prothall z uśmiechem podszedł do swego 
wierzchowca. Po chwili Wyprawa znów ruszyła w drogę i Covenant zajął swoje 
zwykłe 
miejsce obok Mhorama.
Podczas jazdy słuchał towarzyszy podróży. Lordowie i Gwardia Krwi milczeli 
zajęci 
myślami; lecz poprzez stukot kopyt słyszał rozmowy i urywki pieśni wojowników. 
Pod 
dowództwem Quaana sprawiali wrażenie pewnych siebie, czasem niecierpliwych, 
jakby nie 
mogli się doczekać próby Miecza.
Po pewnym czasie Lord Mhoram zaskoczył Covenanta, zaczynając bez żadnych 
wstępów:
– Ur-Lordzie, jak wiesz, pewnych pytań Rada ci nie zadała. Czy mogę postawić je 
teraz? 
Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o twoim świecie.
– Moim świecie... – Covenant głośno przełknął ślinę. Nie chciał o tym mówić; nie 
miał 
ochoty powtarzać doświadczeń z Rady. – Po co?
Mhoram wzruszył ramionami.
– Ponieważ im więcej wiem, tym lepiej mogę przewidzieć, czego się po tobie 
spodziewać 
w chwili zagrożenia. Albo dlatego, że zrozumienie twojego świata może mnie 
nauczyć, jak 
cię właściwie traktować. A może zadałem to pytanie ze zwykłej przyjaźni.
Ta szczerość rozbroiła Covenanta. I sobie, i Lordom winien był swego rodzaju 
uczciwość. Jednak ten dług budził gorycz; nie wiedział, jak wyartykułować 
wszystko to, co 
należało powiedzieć. Instynktownie zaczął układać listę. Mamy raka, zawały 
serca, gruźlicę, 
stwardnienie rozsiane, choroby genetyczne, trąd... mamy alkoholizm, choroby 
weneryczne, 
narkomanię, gwałty, rozboje, morderstwa, maltretowanie dzieci, ludobójstwo... 
ale nie 
mógłby tak recytować katalogu nieszczęść, który zdawał się nie mieć końca. Po 
chwili uniósł 
się w strzemionach i szerokim gestem wskazał szorstką równinę.
– Widzisz to pewnie lepiej ode mnie... ale nawet ja umiem dostrzec, że tu jest 
pięknie. 
Wszystko żyje... jest żywe tak, jak powinno. Ta trawa jest żółta, sztywna i 
rzadka, ale widzę, 
że jest zdrowa. Należy do tego miejsca, do takiej właśnie gleby. Do diabła! 
Wystarczy mi 
spojrzeć w ziemię, a widzę nawet, jaka jest pora roku. Tam skąd przychodzę, tego 
nie 
widzimy. Jeśli nie znasz rocznych cykli roślin, nie zdołasz odróżnić zimy od 
wiosny. Jeśli 
braknie... wzorca porównawczego, nie poznasz... Ale świat jest piękny... to, co 
z niego 
zostało, czego nie zniszczyliśmy. – W myśli wdarły się obrazy Haven Farm. Nie 
potrafił 
stłumić ironii, mówiąc: – Wiesz, my również mamy piękno. Nazywamy je „scenerią”.
– Sceneria – powtórzył Mhoram. – To słowo jest dla mnie obce. Ale nie podoba mi 
się 
jego brzmienie.
Covenant czuł się dziwnie wstrząśnięty, jakby właśnie obejrzał się przez ramię i 
stwierdził, że stoi zbyt blisko przepaści.
– To znaczy, że piękno jest tylko dodatkiem – wyrzucił. – Przyjemne, ale możemy 
się bez 
niego obejść.
– Bez piękna? – oczy Mhorama błysnęły.
A Pianościgły aż jęknął ze zdziwienia.
– Życie bez piękna? Och, przyjacielu, jakże potraficie się oprzeć rozpaczy?
– Chyba nie potrafimy – burknął Covenant. – Niektórzy z nas są zwyczajnie 
uparci.
Potem umilkł. Mhoram nie zadawał więcej pytań, więc jechał przeżuwając ponure 
myśli, 
póki Wielki Lord Prothall nie zarządził postoju.
Dzień mijał, a milczenie Covenanta z wolna zarażało wszystkich. Rozmowy i śpiewy 
wojowników cichły stopniowo; Mhoram przyglądał mu się z ukosa, ale nie próbował 
wracać 
do rozmowy. Zaś Prothall wydawał się równie nieprzenikniony jak Gwardziści Krwi. 
Po 
chwili Covenant zrozumiał przyczynę tej małomówności: dzisiaj wypadała pierwsza 
pełnia 
krwawego księżyca.
Poczuł dreszcz. Ta noc będzie swego rodzaju próbą mocy Droola. Jeśli Jaskiniowy 
Upiór 
potrafi zapanować nad księżycem nawet w czasie pełni, to Lordowie będą musieli 
przyznać, 
że jego władza nie ma granic. A taka władza może posyłać armie; z pewnością już 
stworzyła 
rabusiów, którzy mieli zaspokajać apetyt Droola na łupy. A w takim wypadku 
trzeba będzie 
walczyć. Covenant zadrżał, wspominając swe krótkie spotkanie z Droolem w jaskini 
pod Kiril 
Threndor. I poczuł, że jak i towarzyszy, jego także przeraża to, co może wyjawić 
noc.
Jedynie Variol i Taramantha nie poddali się nastrojowi. Kobieta zdawała się 
drzemać; 
jechała nieuważnie, ufając Ranyhyn, że utrzyma ją na grzbiecie. Jej mąż siedział 
wyprostowany, pewną ręką trzymając wodze, ale usta miał otwarte i trochę błędne 
spojrzenie. 
Oboje byli delikatni; Covenant miał wrażenie, że widzi kruchość ich kości. Ale 
oni jedni nie 
okazywali lęku przed nocą... a może nie rozumieli jej groźby.
Obóz rozbili przed zmrokiem, pod północnym zboczem kamienistego wzgórza, 
częściowo osłoniętym od południowo-wschodniego wiatru. Panował chłód, jakby 
powróciła 
zima, a wiatr przenikał aż do serc wędrowców. Część wojowników w milczeniu 
nakarmiła i 
wytarła konie, a inni przygotowali skromny posiłek na ogniu, który Birinair 
stworzył z 
pomocą pręta lillianrill i kupki chrustu. Ranyhyn pogalopowały gdzieś, by 
spędzić noc na 
swych potajemnych zabawach czy rytuałach, pozostawiając spętane konie i Gwardię 
Krwi na 
straży. Ludzie kulili się wokół ognia. Kiedy ostatnie promienie słońca 
ześliznęły się z nieba, 
wiatr nabrał siły.
Covenant zatęsknił nagle za swobodnymi rozmowami i żartami, które rozpoczęły ten 
dzień. Jednak sam nie mógł nic na to poradzić; musiał czekać, aż Wielki Lord 
Prothall 
wstanie, by zażegnać ich lęki.
Mocno wsparty o laskę, Prothall zaczął śpiewać nieszporowy hymn Revelstone. 
Mhoram 
zawtórował mu, potem Variol i Taramantha, aż wreszcie cały Eoman dołączył do 
chóru. Stali 
tak pod gwiaździstym niebem, dwadzieścia pięć dusz śpiewających zgodnie:
Dla wiarołomców siedem piekieł,
Dla zdrajców, duchem są czy człekiem
A jeden dzielny Lord co dzierży Laskę
Powstrzyma czarną złość przed Piękna blaskiem.
Wznieśli swe głosy, a kontrapunktem melodii było tenorowe brzmienie piosenki 
Pianościgłego. Kiedy skończyli, usiedli i zaczęli rozmawiać niegłośno, jakby 
hymn 
wystarczył, by przywrócić im odwagę.
Covenant wpatrywał się w splecione dłonie. Nie odrywając od nich wzroku 
wiedział, 
kiedy wyszedł księżyc; wszyscy zesztywnieli, gdy pierwszy szkarłatny blask 
zalśnił nad 
horyzontem. Jednak przygryzł tylko wargę i nie podnosił głowy. Jego towarzysze 
wstrzymywali oddech w napięciu; odcień czerwieni pogłębiał się z wolna w 
płomieniach 
ogniska; on jednak nie drgnął, jakby studiował sposób, w jaki bieleją kostki 
palców.
– Melenkurion – usłyszał niepewny szept Mhorama i już wiedział, że księżyc w 
pełni jest 
krwawy, splamiony, zbrukany bez reszty, jakby samo niebo otrzymało cios w serce. 
Poczuł na 
twarzy lekkie muśnięcie blasku i mięśnie policzka zadrgały mu z obrzydzenia.
W chwilę później w dali rozległ się podobny do skowytu krzyk protestu i niczym 
pustka 
wibrował w zimnym powietrzu. Covenant mimowolnie spojrzał na krwawą równinę; 
przez 
sekundę czekał, aż wszyscy poderwą się z ulgą, by pospieszyć na wezwanie. Ale 
nikt nawet 
nie drgnął. To musiało wyć jakieś zwierzę. Spoglądając przelotnie na skalaną 
pełnię, splótł 
palce i znowu spuścił oczy.
I wtedy dostrzegł, że w świetle księżyca jego obrączka ma kolor czerwieni. Metal 
wyglądał, jakby ktoś zamoczył go we krwi. Srebro walczyło, by przebić się przez 
szkarłat, ale 
krwawy blask zdawał się sączyć do wnętrza, z wolna przyćmiewając i nasycając 
białe złoto.
Pojął to instynktownie. Przez jedno niepewne uderzenie serca siedział 
nieruchomo, 
wykrzykując bezgłośne i próżne ostrzeżenia do niczego nie podejrzewającej jaźni. 
Potem 
skoczył na równe nogi, wyprostowany – z zaciśniętymi dłońmi i ramionami 
wyprostowanymi 
wzdłuż boków – jakby to księżyc go poderwał.
– Nie lękaj się, ur-Lordzie – odezwał się z tyłu Bannor. – Ranyhyn nas uprzedzą, 
gdyby 
zbliżały się wilki.
Covenant obejrzał się. Bannor wyciągnął rękę.
– Nie dotykaj mnie! – syknął Covenant.
Odskoczył od Bannora. Przez jedną chwilę, gdy jego serce uderzało z wysiłkiem, 
widział, 
że w szkarłatnym blasku twarz Gwardzisty Krwi wygląda jak stygnąca lawa. A potem 
wściekłe poczucie zła eksplodowało mu pod stopami, aż przewrócił się w stronę 
ognia.
Padając rzucił się w przód. Nie dbał o nic, czuł tylko fizyczną potrzebę 
ucieczki przed 
atakiem. Przetoczył się i uderzył nogami w płonące gałęzie.
Bannor skoczył natychmiast. Kiedy Covenant wpadł w ogień, Gwardzista Krwi był 
tylko 
o krok. Błyskawicznie chwycił go za rękę, bez trudu wyciągnął z płomieni i 
postawił go na 
nogi.
Zanim jeszcze odzyskał równowagę, Covenant odwrócił się do Bannora.
– Nie dotykaj mnie! – krzyknął mu prosto w twarz.
Gwardzista Krwi puścił jego rękę i cofnął się.
Prothall, Mhoram, Pianościgły i wszyscy wojownicy poderwali się, przyglądając 
się 
Covenantowi z zaskoczeniem, zdumieniem i gniewem.
On sam osłabł nagle. Łydki mu drżały; osunął się na kolana. Ognie piekielne, 
pomyślał. 
Przeklęty Foul mi to zrobił, chce nade mną zapanować, niech do diabli! Drżącym 
palcem 
wskazał grunt, który go użądlił.
– Tutaj – wykrztusił. – To było tutaj. Czułem.
Lordowie zareagowali natychmiast. Mhoram zaczął wołać Birinaira, a Prothall 
podbiegł i 
stanął we wskazanym miejscu. Mrucząc coś do siebie, dotknął palcami gruntu, 
niczym lekarz 
badający ranę. Zbliżyli się Mhoram i Birinair. Ciepłodziej odsunął starego 
Lorda, oparł o 
ziemię laskę lillianrill i obracał ją lekko, wpatrzony czujnie w swe ukochane 
drzewo.
– Chwilę tylko... – szepnął Prothall. – Przez jedną chwilę coś czułem... jakieś 
wspomnienie w Ziemi. A potem zniknęło. – Westchnął. – To było straszne.
– Straszne – powtórzył do siebie Birinair. Prothall i Mhoram obserwowali, jak 
drżą mu 
dłonie... wyczuwając coś, a może ze starości. – Straszne! – krzyknął nagle. – 
Ręka Szarego 
Zabójcy! Ośmieliłby się?
Odskoczył tak gwałtownie, że potknął się i byłby upadł, gdyby Prothall go nie 
podtrzymał.
Przez jedną chwilę patrzyli sobie w oczy, jakby chcieli przekazać jakąś wiedzę 
niemożliwą do zawarcia w słowach. Potem Birinair odsunął się i rozejrzał, jak 
gdyby pod 
stopami zobaczył rozsypane odłamki własnej godności.
– Sam mogę stanąć – mruknął niechętnie. – Nie jestem jeszcze taki stary. – 
Spojrzał na 
Covenanta i dodał głośniej: – Myślicie, że jestem. Oczywiście. Stary i głupi. 
Pcha się na 
Wyprawę, a powinien grzać kości przy kominku. – Wyciągniętym palcem wskazał 
Covenanta. – Spytajcie jego. Spytajcie.
Gdy wszyscy patrzeli na Hirebranda, Covenant powstał i wcisnął ręce w kieszenie, 
by 
ukryć barwę obrączki. Kiedy Birinair wskazał na niego, uniósł głowę. Mdłości 
ścisnęły mu 
żołądek na wspomnienie ataków w Andelain i tego, co po nich nastąpiło.
– Stań tu jeszcze raz, ur-Lordzie – polecił stanowczo Prothall.
Covenant skrzywił się, ale podszedł i postawił stopę na trawie. Gdy jego pięta 
uderzyła o 
ziemię, usiłował się przygotować, że w tym jednym miejscu grunt jest niepewny, 
pozbawiony 
fundamentu. Ale nic go nie ukąsiło. Jak w Andelain, zło odeszło, pozostawiając 
tylko 
uczucie, że nad otchłanią na nowo ułożono pokrywę ufności.
Pokręcił głową, odpowiadając na nieme pytanie Lordów.
– Nie pierwszy raz spotkało cię coś takiego – stwierdził spokojnie Mhoram.
– Tak – przyznał z wysiłkiem Covenant. – Kilka razy... w Andelain. Przed atakiem 
na 
Święto Wiosny.
– Dotknęła cię ręka Szarego Zabójcy – warknął Birinair. Nie zdołał jednak 
podtrzymać 
oskarżenia. Jego kości jakby nagle przypomniały sobie o przeżytych latach i 
Ciepłodziej 
musiał wesprzeć się na lasce. – Oczywiście – wymruczał tonem wyrzutu, jakby 
przepraszał. – 
Młodszy. Gdybym był młodszy...
Odwrócił się i poczłapał do swego posłania.
– Dlaczego nie powiedziałeś? – zapytał surowo Mhoram.
Covenant zawstydził się nagle, jak gdyby przez materiał spodni wszyscy mogli 
widzieć 
jego obrączkę. Przygarbił się i głębiej wbił ręce w kieszenie.
– Nie chciałem... z początku nie chciałem, żebyście wiedzieli, co... że Foul i 
Drool 
uważają mnie za kogoś ważnego. A potem... – Wzrokiem dał im poznać, że mówi o 
zdarzeniach w Nawie. – ...Potem myślałem o innych sprawach.
Mhoram skinął głową.
– Nie wiem, co to jest – podjął Covenant. – Ale czuję to tylko przez buty. Nie 
mogę tego 
dotknąć... ani ręką, ani stopą.
Mhoram i Prothall spojrzeli na siebie zdziwieni.
– Niedowiarku – rzekł Wielki Lord. – Nie umiem odgadnąć przyczyny tych ataków. 
Dlaczego właśnie buty uczulają cię na to zło? Nie wiem. Ale Lord Mhoram albo ja 
musimy 
bez przerwy być blisko ciebie, by reagować bez zwłoki. – Obejrzał się przez 
ramię. – 
Komendancie Tuvor. Klingo Quaanie. Słyszeliście?
Quaan wyprostował się.
– Tak, Wielki Lordzie – odpowiedział.
– Słyszeliśmy – dobiegł spoza kręgu światła cichy głos Tuvora. – Nastąpi atak.
– Bądźmy gotowi – rzekł ponuro Mhoram. – Potrzebne są mężne serca, by bez 
drgnienia 
odeprzeć atak ur-Podłych, wilków i Jaskiniowych Upiorów.
– To prawda – przyznał po chwili Lord Prothall. – Ale takie rzeczy nastąpią we 
właściwym dla siebie czasie. Teraz musimy wypocząć. Trzeba nabrać sił.
Drużyna powoli zaczęła układać się na spoczynek. Nucąc swoją pieśń, Pianościgły 
wyciągnął się na ziemi, obejmując ramieniem skórzany bukłak diamentrunku. 
Gwardia Krwi 
wystawiła posterunki, a wojownicy rozłożyli koce dla siebie i Lordów. Covenant 
kładł się 
skrępowany, czując, że wszyscy na niego patrzą; na szczęście koce pomagały ukryć 
obrączkę. 
Długo nie mógł zasnąć; było mu zimno – koce nie chroniły przed chłodem 
promieniującym z 
białego złota.
W końcu zapadł w sen; do końca słyszał nucenie Pianościgłego i na tle 
dogasającego 
ognia widział sylwetkę Prothalla. Gigant i Wielki Lord razem trzymali wartę – 
dwaj starzy 
przyjaciele Krainy, wspólnie strzegący jej przed nadciągającą zgubą.
Kolejny dzień wstał szary i posępny; chmury zasłaniały słońce niczym popioły 
rozrzucone po niebie. Covenant jechał schylony, jakby nosił na grzbiecie 
nieznośny ciężar. Po 
zachodzie księżyca obrączka straciła czerwony odcień, ale kolor pozostał żywy w 
jego 
pamięci i z wolna ściągał go w otchłań niby bezsensowna zbrodnia. Bezradny 
dostrzegał, że 
sojusz, którego nie zawierał, którego nie mógł zaakceptować, zostaje na nim 
wymuszony. 
Dowody były niepodważalne. Jak księżyc, padał ofiarą machinacji Lorda Foul. Nie 
musiał 
wyrażać zgody; sznurki, na których wisiał jak marionetka, okazały się 
dostatecznie mocne, by 
pokonać wszelkie opory.
Nie rozumiał, jak mogło mu się to zdarzyć. Czyżby podświadome pragnienie 
śmierci, 
znużenie trędowatego, a może rozpacz, były tak silne? Gdzie się podział uparty 
instynkt 
przetrwania? Gdzie jest jego gniew i złość? Czyżby oszukiwano go tak długo, że 
teraz potrafił 
reagować tylko jak ofiara, nawet wobec siebie?
Nie znał odpowiedzi. Niczego nie był pewien, prócz lęku, jaki go ogarnął, gdy w 
południe 
zrobili postój. Nie chciał schodzić z bezpiecznego grzbietu Dury.
Nie ufał ziemi, bał się zetknięcia z nią. Utracił zasadniczą pewność – wiarę, że 
grunt jest 
stabilny, wiarę tak oczywistą, stałą i niezbędną, że aż do teraz nieświadomą. 
Ślepa, niema 
gleba stała się ciemną ręką, sięgającą ku niemu i tylko ku niemu.
Przemógł się jednak i zsunął z siodła, z wahaniem dotknął stopą ziemi i poczuł 
ukłucie. 
Od jadowitego bólu zadrżały mu wszystkie nerwy; ledwie potrafił ustać, patrząc, 
jak Prothall, 
Mhoram i Birinair usiłują pochwycić to, co poczuł. Nie udało im się; zło 
odpłynęło w tej 
samej chwili, gdy on odskoczył.
Wieczorem przy kolacji atak nastąpił znowu. Covenant dygotał jak w gorączce, 
kiedy 
kładł się, ukrywając obrączkę przed księżycem. Rankiem szóstego dnia wstał z 
poszarzałą 
twarzą i udręczonym spojrzeniem. Zanim zdążył dosiąść Dury, znowu został 
użądlony.
I jeszcze raz, podczas postoju.
I znowu w chwili, gdy zebrał w sobie dość odwagi, po całym dniu jazdy, by zsiąść 
z 
konia. Każdy atak odczuwał niczym kolejny gwóźdź wbity w wieko jego trumny. Tym 
razem 
nerwy zareagowały tak gwałtownie, że potoczył się po ziemi bezsilny. Długo leżał 
bez ruchu, 
nim zapanował nad kończynami. A kiedy wstał, podskakiwał i krzywił się przy 
każdym 
kroku. Jesteś żałosny, powtarzał sobie. Żałosny. Jednak nie znalazł w sobie dość 
gniewu, by z 
tym walczyć.
Z troską w oczach Pianościgły zapytał, dlaczego nie zdejmie butów. Covenant 
musiał się 
zastanowić, nim przypomniał sobie powód.
– Są częścią mnie – wymruczał. – Częścią życia, jakie muszę prowadzić. Nie 
zostało mi 
już wiele tych części. Poza tym... – dodał słabym głosem. – Gdybym nie miał tych 
ataków, 
jak Prothall mógłby je badać?
– Nie poświęcaj się tak dla nas – wtrącił z naciskiem Mhoram. – Jak moglibyśmy 
cię o to 
prosić?
Ale Covenant wzruszył tylko ramionami i usiadł przy ogniu. Tego wieczoru nie 
mógł jeść 
– na samą myśl mdłości szarpały podrażnione nerwy. Spróbował tylko aliantha z 
krzaka 
niedaleko obozowiska i stwierdził, że jagody wywierają kojący wpływ. Zjadł ich 
pełną garść, 
odruchowo wyrzucając pestki za siebie, jak nauczyła go Lena. Potem wrócił do 
ogniska.
Po skończonym posiłku Mhoram usiadł obok niego.
– Jak możemy ci pomóc? – zapytał, nie patrząc na Covenanta. – Mamy zbudować 
lektykę, żebyś nie musiał dotykać ziemi? Czy znasz inne sposoby? Może jedna z 
opowieści 
Pianościgłego ukoi twoje serce. Giganci chwalą się, że nawet Wzgardliwy zostałby 
Przyjacielem Ziemi, gdyby go zmusić do wysłuchania historii Bahgoona Nieznośnego 
i 
Thelmy Dwupięstnej... taką uzdrawiającą moc mają te opowieści.
Nagle Mhoram zwrócił się prosto ku niemu i Covenant zobaczył w jego oczach 
współczucie.
– Widzę jak cierpisz, ur-Lordzie.
Covenant zwiesił głowę, by uniknąć wzroku Mhorama. Upewnił się, że lewa dłoń 
jest 
bezpiecznie ukryta w kieszeni.
– Opowiedz mi o Stwórcy – poprosił po chwili.
– Ach – westchnął Mhoram. – Nie wiemy, czy Stwórca żyje. Nasza jedyna wiedza o 
tej 
istocie pochodzi z mglistych rubieży najdawniejszych legend. Znamy Wzgardliwego. 
Stwórcy 
nie znamy.
– Oczywiście, że znamy – wtrąciła Taramantha. – Lekkomyślność młodości... 
Mhoramie, 
mój synu, nie jesteś jeszcze prorokiem. Musisz poznać ten rodzaj odwagi. – Wolno 
podkurczyła nogi i wstała, podpierając się laską. Rzadkie, siwe włosy zwisały w 
kosmykach 
wokół jej twarzy, gdy szła do kręgu siedzących przy ognisku. Mruczała cicho: – 
Wróżby i 
proroctwa są nie do pogodzenia. Według Mądrości Kevina, jedynie Mężne Serce i 
Lord-
Założyciel był równocześnie jasnowidzem i prorokiem. Słabsze duchy utraciły moc 
rozwiązania tego paradoksu. Nie wiemy dlaczego. Lecz kiedy Kevin Niszczyciel 
Krainy w 
sercu swym podjął decyzję, by przywołać Rytuał Profanacji, ocalił Gwardię Krwi, 
Ranyhyn i 
Gigantów, gdyż był wróżbitą. Ale nie był prorokiem i dlatego nie wiedział, że 
Lord Foul 
przetrwa. Człowiek mniejszego ducha niż Berek. Oczywiście, że Stwórca żyje.
Spojrzała na Variola, jakby czekając na potwierdzenie. Stary Lord kiwnął głową, 
choć 
właściwie Covenant nie był pewien, czy przytakuje, czy po prostu drzemie. Lecz 
Taramantha 
skinęła w odpowiedzi, jak gdyby Variol udzielił jej poparcia. Uniosła wzrok ku 
gwiazdom na 
nocnym niebie i przemówiła głosem drżącym ze starości.
– Oczywiście, że Stwórca żyje – powtórzyła znowu. – Jakżeby inaczej? 
Przeciwieństwa 
wymagają siebie nawzajem. Inaczej zanika różnica i pozostaje jedynie chaos. Nie 
może 
istnieć Złość bez Stworzenia. Lepiej zapytać, jak Stwórca mógł o tym zapomnieć, 
gdy 
tworzył Ziemię. Jeśli bowiem nie zapomniał, to Złość i Stworzenie istniały w nim 
razem, a on 
o tym nie wiedział. Oto, co mówią nam dawne legendy: w nieskończoności, zanim 
jeszcze 
powstał Czas, przybył Stwórca niczym rzemieślnik do warsztatu. A że naturą 
każdego 
tworzenia jest pragnienie doskonałości, Stwórca poświęcił się cały swemu 
zadaniu. Najpierw 
zbudował Łuk Czasu, aby jego stworzenie miało swoje miejsce, by w nim istnieć... 
a na 
zwornik tego łuku przekuł pierwotną magię, by Czas potrafił się oprzeć chaosowi 
i przetrwać. 
Przez całe wieki pracował, kształtował i rozbijał, sprawdzał, próbował i 
odrzucał, i znowu 
sprawdzał i próbował... by kiedy skończy, jego stworzenie nie żywiło do niego 
żalu. I gdy 
Ziemia była już piękna w jego oczach, zrodził jej mieszkańców, istoty, których 
życie miało 
odbijać jego pragnienie doskonałości. Nie zapomniał też o środkach, które im 
ofiarował, by 
same mogły zmierzać do doskonałości. A kiedy skończył, był dumny tak, jak mogą 
być tylko 
ci, co tworzą.
Westchnęła.
– Niestety, nie rozumiał Złości albo o niej zapomniał. Podjął swe dzieło 
wierząc, że 
doskonała praca wystarczy, by stworzyć doskonałość. Kiedy skończył i posmakował 
pierwszej satysfakcji dumy, z bliska przyjrzał się Ziemi, chcąc nacieszyć oczy 
jej widokiem... 
i przeraził się. Bo oto w głębinach, nie z jego woli i pracy powstałe, tkwiły 
jady zniszczenia, 
moce dość potężne, by zmienić w pył arcydzieło. Dopiero wtedy zrozumiał, czy 
może 
przypomniał sobie. Może Złość samą dostrzegł koło siebie, co zwodziła jego rękę. 
A może w 
sobie samym odkrył zło. To bez znaczenia. Rozwścieczył go żal i zraniona duma. 
Starł się ze 
Złością, czy to w sobie, czy poza sobą, i strącił ją w dół, z nieskończoności 
kosmosu na 
Ziemię. I tak Wzgardliwy został uwięziony w Czasie, a dzieło Stwórcy stało się 
światem 
Wzgardliwego, by dręczył je, jeśli tylko zechce. Albowiem samo Prawo Czasu – 
podstawa 
mocy, co uczyniła łuk możliwym – działało na korzyść Lorda Foula, jak teraz go 
nazywamy. 
Prawo nie pozwala, by jakikolwiek czyn został cofnięty. Nie da się cofnąć 
Profanacji, 
odwrócić splugawienia. Można je przeżyć bądź uleczyć, ale nie odrzucić. I tak 
Lord Foul 
dręczy Ziemię, a Stwórca nie może go powstrzymać... ponieważ to czyn Stwórcy 
umieścił 
tutaj Złość. W smutku i poniżeniu Stwórca dostrzegł, co uczynił. Aby nie do 
końca odebrać 
Ziemi nadzieję, spróbował pomóc swemu stworzeniu pośrednio: wskazał Lordowi-
Założycielowi, jak wykonać Laskę Praw – broń przeciwko Złości. Ale Prawo 
ziemskiego 
stworzenia nie pozwala na nic więcej. Gdyby Stwórca zechciał usunąć Lorda Foula, 
ten czyn 
zniszczyłby Łuk Czasu... a wtedy Wzgardliwy znalazłby się na powrót wolny w 
nieskończoności... swobodny, by czynić wszelkie zło, jakiego zapragnie.
Taramantha umilkła. Opowiadała z prostotą, bez wzniosłej retoryki czy pasji. Ale 
jej 
starczy głos na moment przekonał Covenanta, że stawką tego starcia jest 
wszechświat... że 
jego walka to zaledwie mikrokosmos w konflikcie o wiele szerszym. I przez tę 
chwilę czekał 
w napięciu, co powie kobieta.
Pochyliła głowę i spojrzała na niego. Szeptała niemal:
– Oto nadszedł czas najważniejszej próby. Jest tu pierwotna magia. Jedno słowo 
może 
rozedrzeć nasz świat. Nie wolno nam pobłądzić... – Zadrżała. – Jeśli nie zdołamy 
przekonać 
Covenanta do naszej sprawy, Ziemia legnie w ruinie.
Covenant nie wiedział, czy głos jej drży ze starości czy z lęku.
Zbliżał się wschód księżyca; Covenant okrył się kocem, by ukryć kolor obrączki. 
Wpatrywał się w ciemność. Po krwawym blasku metalu poznał, że wyszedł księżyc. 
Białe 
złoto było chyba głębiej odmienione niż dwie noce temu. Przyciągało jego wzrok 
niby 
obsesja; a kiedy wreszcie zasnął, był wyczerpany jak po długim przesłuchaniu.
Następnego ranka zdołał nie atakowany dosiąść Dury; jęknął z bezwstydną ulgą. 
Potem 
Prothall przełamał obowiązujący dotąd zwyczaj zatrzymywania się na postój w 
południe. 
Przyczyna tego wyjaśniła się, gdy jeźdźcy pokonali wzniesienie i zobaczyli przed 
sobą nurt 
Lekkoduszy. Zjechali z niegościnnych równin, konno przepłynęli rzekę i 
zatrzymali się 
dopiero na drugim brzegu. I znowu Covenant nie został zaatakowany, gdy postawił 
stopę na 
ziemi.
Jednak pozostała część dnia ponuro kontrastowała z tą niewytłumaczalną chwilą 
wytchnienia. Kilka mil za Lekkoduszą Wyprawa natrafiła na pierwszą Podróżkę. 
Pamiętając 
opowieść Covenanta o zamordowanym Waynhim, Prothall wysłał na zwiad dwóch 
Gwardzistów Krwi, Korika i Terrela, który strzegł Mhorama. Potwierdzili tylko 
podejrzenia. 
Nawet w swoim stanie ducha, Covenant dostrzegał zaniedbanie, wyczuwał 
opuszczenie. 
Zielona przystań wędrowców pożółkła i zwiędła. Korik i Terrel mogli po powrocie 
powtórzyć 
tylko to, co zauważyli wszyscy: Podróżką nikt się już nie opiekował.
Lordowie przyjęli odkrycie z powagą. Przewidywali najwyraźniej, że tamten mord 
skłoni 
Waynhim do zakończenia służby. Jednak wojownicy byli mniej opanowani. Kilku 
jęknęło w 
szoku i lęku, a Pianościgły zgrzytnął zębami. Covenant obejrzał się na Giganta i 
przez 
sekundę widział jego twarz pełną furii. Wyraz znikł natychmiast, ale Covenant 
był 
wstrząśnięty. Pojął nagle, że nieskazitelna lojalność Gigantów wobec Krainy może 
być 
niebezpieczna – zbyt szybko feruje wyroki.
Pod koniec dnia w drużynie panował zły nastrój, a pogorszył go jeszcze skalany i 
krwawy 
księżyc, kiedy zabarwił noc niby wróżba zagłady. Tylko Covenant doznał ulgi: 
jego osobiste 
zło, które podążało za nim od tak dawna, pozostawiło go w spokoju.
Kolejny dzień przyniósł jeźdźcom widok Andelain. Szlak prowadził ich wzdłuż 
południowo-zachodniej granicy Wzgórz i nawet pod kłębami szarych chmur bogactwo 
życia 
lśniło niczym najpiękniejszy klejnot. Ludzie poczuli się lekko, wzmocnieni żywym 
obrazem 
tego, czym była Kraina przed Profanacją.
Lecz to pocieszenie nie było dla Covenanta, choć potrzebował go równie mocno jak 
pozostali. Przy śniadaniu znowu poczuł żądło zła ukrytego w ziemi. Ulga 
minionego dnia 
zdawała się wręcz wzmocnić atak pełen jadu, jakby wytchnienie zirytowało 
prześladowcę, 
zwiększyło wrogość.
Na jednym z postojów został trafiony raz jeszcze.
I po raz kolejny wieczorem, gdy zbierał jagody aliantha na kolację. Zło uderzyło 
tak 
gwałtownie, że zemdlał. Przytomność odzyskał leżąc jak dziecko w ramionach 
Pianościgłego. 
Dręczyło go niewyraźne uczucie, że miał konwulsje.
– Zdejmij buty – poprosił go Pianościgły.
Apatia jak mgła wypełniała umysł Covenanta. Skoncentrował się jednak na tyle, by 
zapytać:
– Dlaczego?
– Dlaczego? Kamień i Morze, przyjacielu! Kiedy pytasz w ten sposób, cóż mogę 
odpowiedzieć? Siebie zapytaj. Co zyskujesz, znosząc takie cierpienia?
– Siebie – mruknął niewyraźnie. – Stawiając opór.
Chciał tylko oprzeć się o ramię Giganta i zasnąć, ale zwalczył to pragnienie; 
odpychał 
Pianościgłego, aż ten postawił go na ziemi przy ognisku lillianrill Birinaira. 
Był słaby i 
Gigant musiał go podtrzymywać, ale zaraz ktoś z wojowników podał mu laskę.
W głębi serca wiedział, że to nieprawda. Był tak słaby, jakby kości topniały od 
napięcia, 
w jakim żył. Buty stały się dla niego pustym symbolem uporu, którego już w sobie 
nie miał.
Pianościgły zaczął protestować, ale Mhoram go uciszył.
– To jego wybór – powiedział.
Po chwili Covenant zapadł w gorączkowy sen. Nie wiedział, że został delikatnie 
ułożony 
na posłaniu, że Mhoram siedział przy nim całą noc i zobaczył krwawą skazę na 
obrączce.
We śnie przeżył jakiś kryzys; obudził się z uczuciem, że przegrał, że jego 
zdolność 
przetrwania osiągnęła stan albo-albo, jak w rzucie monetą, i że ta moneta upadła 
na jego 
niekorzyść. Gardło miał zdarte niczym na polu bitwy. Z wysiłkiem uniósł powieki; 
znów leżał 
w ramionach Pianościgłego. Drużyna gotowała się do kolejnego dnia drogi.
Pianościgły zauważył, że już nie śpi.
– Wolę raczej nosić cię na rękach, niż przyglądać się, jak cierpisz – oznajmił, 
pochylając 
się nad nim. – Nasz rejs do Twierdzy Lordów był dla mnie łatwiejszy niż 
patrzenie na ciebie 
teraz.
Część umysłu Covenanta wołała, by spojrzeć na Giganta. Na twarzy Pianościgłego 
dostrzegł znużenie, ale nie był to efekt fizycznego wyczerpania. Raczej oznaka 
narastającego 
napięcia, od którego forteca czoła zdawała się wybrzuszać. Covenant przez długą 
chwilę 
przyglądał się mu tępym wzrokiem, nim zrozumiał, że to współczucie. Widok jego 
bólu 
sprawił, że puls tętnił Pianościgłemu w skroniach.
Giganci, szepnął do siebie Covenant. Czy wszyscy są tacy?
– Co to znaczy „pianościgły”? – zapytał cicho, podziwiając tę koncentrację 
emocji.
Gigant jakby nie zauważył, że pytanie nie ma związku z sytuacją.
– „Ścigły” to kompas, bo jego igła ściga północ – wyjaśnił spokojnie. – Dlatego 
„pianościgły” to „morski kompas”.
Covenant poruszył się, spróbował się wydostać z ramion Giganta. Lecz Pianościgły 
trzymał go mocno, milczeniem zakazując mu stawiania stopy na ziemi.
Wtrącił się Lord Mhoram.
– Postaw go – polecił z mroczną determinacją.
– Postaw – powtórzył Covenant.
Kilka myśli przebiegło pod krzaczastymi brwiami Giganta, lecz powiedział tylko:
– Dlaczego?
– Postanowiłem – odparł Mhoram – że nie odjedziemy stąd, póki nie zrozumiemy, co 
się 
dzieje z ur-Lordem Covenantem. Zbyt długo odkładałem to ryzyko. Śmierć zbiera 
się wokół 
nas. Postaw go.
Oczy błysnęły mu groźnie.
Pianościgły wahał się jeszcze, wreszcie ustąpił widząc, że Wielki Lord Prothall 
skinął 
głową. Dopiero wtedy delikatnie opuścił Covenanta na ziemię. Przez moment jego 
dłonie 
spoczywały w opiekuńczym geście na ramionach Covenanta. Potem odstąpił.
– Posłuchaj, ur-Lordzie – zaczął Mhoram. – Daj mi rękę. Będziemy stać razem, 
póki nie 
poczujesz zła, a ja wówczas poczuję je poprzez ciebie.
Zwoje paniki oplątały serce Covenanta. Zobaczył siebie odbitego w oczach 
Mhorama: jak 
stoi samotny, a wszystko, co utracił maluje mu się na twarzy. Ta strata go 
przeraziła. Patrząc 
na swe małe, odbite oblicze dostrzegł nagle, że jeśli ataki potrwają dłużej, w 
nieunikniony 
sposób nauczy się rozkoszować niesionym przez nie wrażeniem grozy i obrzydzenia. 
Odkrył 
granicę narcystycznej odrazy, a Mhoram prosił go właśnie, by zaryzykował jej 
przekroczenie.
– Chodź – ponaglił Lord, wyciągając rękę. – Musimy zrozumieć to zło, jeśli mamy 
je 
zwalczyć.
W desperacji czy rozpaczy, Covenant wyciągnął rękę. Ich dłonie spotkały się, 
chwycili 
się nawzajem za kciuki. Dwa palce wydawały się słabe, zbyt słabe, lecz uchwyt 
Lorda był 
pewny. Ramię w ramię, stali niczym żołnierze, jakby mieli zamiar walczyć z 
jakimś upiorem 
goryczy.
Atak nastąpił niemal natychmiast. Covenant krzyknął, zadrżał, jakby kości 
rozsypywały 
mu się w proch, ale nie odskoczył. W pierwszej chwili podtrzymała go mocna dłoń 
Mhorama, 
potem Lord objął go ramieniem i przycisnął do swojej piersi. Gwałtowność 
cierpienia 
szarpnęła Mhoramem, ale nie zachwiał się.
Równie nagle jak przybył, atak odpłynął. Covenant jęknął i opadł bezwładnie w 
ramionach Lorda.
Mhoram podtrzymywał go, póki nie stanął pewniej i nie odzyskał równowagi. Przez 
moment ich twarze wydawały się dziwnie podobne: miały ten sam udręczony wyraz, 
to samo 
spojrzenie, tak samo lśniły od potu. Po chwili Covenant westchnął niepewnie, 
Mhoram 
wyprostował się... i podobieństwo zniknęło.
– Byłem głupcem – szepnął Lord. – Powinienem wiedzieć... To zło jest dziełem 
Droola 
Skalnego Robaka, który mocą Laski Praw próbuje cię znaleźć. Wyczuwa twoją 
obecność po 
dotyku butów, ponieważ są różne od wszystkiego, co powstało w Krainie. Stąd wie, 
gdzie 
jesteś, a więc gdzie my jesteśmy. Domyślam się, że tego dnia, gdy 
przekroczyliśmy 
Lekkoduszę, pozostawił cię w spokoju ponieważ oczekiwał, że ruszymy ku niemu 
rzeką. 
Szukał nas na wodzie, nie na lądzie. Zrozumiał jednak pomyłkę i wczoraj znowu 
cię odnalazł.
Lord umilkł, by jego słowa dotarły do Covenanta. Potem dokończył:
– Ur-Lordzie, dla dobra nas wszystkich, dla dobra Krainy, nie możesz nosić 
swoich 
butów. Drool już zbyt dużo wie o naszych posunięciach. Jego słudzy idą za nami.
Covenant nie odpowiadał. Słowa Mhorama odebrały mu resztkę sił; zbyt wiele 
kosztowała go ta próba. Westchnął cicho i zemdlał, osuwając się w ramiona Lorda. 
Nie 
widział więc, jak delikatnie zdjęto mu buty i ubranie, jak spakowano je w juki 
przy siodle 
Dury... jak ostrożnie Lordowie przemyli mu skórę i ubrali go w szatę z białego 
aksamitu... z 
jakim smutkiem zdjęli mu z palca obrączkę i umocowali na nowym płatku leptoru na 
piersi... 
jak czule Pianościgły niósł go w ramionach przez resztę dnia. Leżał w ciemności 
niby ofiara; 
słyszał, jak pożerają ciało zęby trądu. Wokół unosił się odór pogardy, 
podkreślający tylko 
niemoc. Uśmiechał się jednak spokojnie, jakby w końcu pogodził się z rozkładem 
swego 
organizmu.
Ten uśmiech nie zniknął, gdy Covenant przebudził się nocą i spojrzał w szeroką, 
upiorną 
twarz księżyca. Usta rozciągnęły mu się z wolna w napiętym grymasie: wyrazie 
szczęścia 
albo nienawiści. Ale zaraz potężne ciało Pianościgłego przesłoniło mu księżyc. 
Ogromne 
dłonie, wielkie jak twarz Covenanta, delikatnie głaskały go po głowie, aż w 
końcu pieszczota 
wywarła pożądany efekt. Jego oczy straciły upiorny wyraz, a mięśnie twarzy 
rozluźniły się, 
przepływając z udręki w ukojenie. Po chwili zapadł w mniej już niespokojną 
drzemkę.
Następnego dnia – dziesiątego dnia Wyprawy – obudził się spokojny, jakby w 
chwili 
rozejmu między żądaniami nie do pogodzenia. Przepełniała go dziwna obojętność, 
jak gdyby 
nie potrafił już dłużej troszczyć się o siebie. Mimo to był głodny. Zjadł 
solidne śniadanie i 
pamiętał, by podziękować kobiecie z Woodhelveninów, która usługiwanie mu uznała 
chyba 
za swój obowiązek. Nowy strój przyjął żałosnym wzruszeniem ramion. Z ironią 
pomyślał, jak 
łatwo odrzucił siebie... i że biała szata pasuje do jego wychudłej sylwetki, 
jakby się w niej 
urodził.
W milczeniu dosiadł Dury.
Towarzysze obserwowali go niespokojnie, jakby się bali, że spadnie. Był słabszy, 
niż to 
sobie uświadamiał. Musiał skoncentrować uwagę, by utrzymać się w siodle, ale 
jakoś sobie 
poradził. Stopniowo wędrowcy zaczynali wierzyć, że niebezpieczeństwo już mu nie 
grozi. 
Jechał w słonecznym blasku i ciepłym wiosennym powietrzu wzdłuż ukwieconej 
granicy 
Andelain... jechał spokojny i obojętny niczym człowiek uwięziony pomiędzy 
niemożliwościami.
17. Koniec w ogniu
Na noc drużyna rozbiła obóz w wąskiej kotlince między dwoma skalistymi zboczami, 
pół 
mili od gęstych traw Andelain. Po przejściach ostatnich dni wojownicy odzyskali 
wesoły 
nastrój. Opowiadali historie i śpiewali dla milczących Lordów i Gwardii Krwi. 
Lordowie nie 
uczestniczyli w zabawie, ale słuchali z przyjemnością.. Mhoram i Quaan kilka 
razy chichotali 
razem z nimi.
Covenant nie dzielił jednak wesołości Eomanu. Ciężka dłoń pustki zatrzasnęła 
pokrywę 
jego emocji; czuł się odizolowany, niedotykalny. Poszedł spać, nim jeszcze 
wojownicy 
skończyli ostatnią pieśń.
Przebudził się, czując czyjąś dłoń na ramieniu. Otworzył oczy i zobaczył 
schylonego nad 
sobą Pianościgłego. Księżyc już prawie zaszedł.
– Wstawaj – szepnął Gigant. – Ranyhyn przyniosły wieści. Wilki na nas polują. 
Ur-Podli 
mogą być niedaleko. Musimy ruszać.
Covenant zamrugał sennie.
– Dlaczego? Nie pójdą za nami?
– Pospiesz się, ur-Lordzie. Terrel i Korik z trzecią częścią Eomanu Quaana 
pozostaną 
tutaj w zasadzce. Rozproszą stado. Chodź.
Covenant nie ustępował.
– Co z tego? Zbiegną się znowu i ruszą w pogoń. Daj mi spać.
– Nadużywasz mojej cierpliwości, przyjacielu. Wstań, a ja ci wytłumaczę.
Covenant z głośnym westchnieniem wytoczył się spod koca. Kiedy wiązał szarfę 
wokół 
pasa, wkładał sandały, sprawdzał laskę i nóż, Woodhelveninka zwinęła jego 
legowisko i 
przyprowadziła Durę.
Drużyna pakowała się szybko i cicho. Covenant podążył za Pianościgłym do środka 
obozowiska, gdzie czekali już Lordowie i Gwardia Krwi. Kiedy wojownicy byli 
gotowi, 
Birinair zgasił ostatnie głownie ogniska i sztywno dosiadł konia. Po chwili 
ruszyli galopem 
przez wąską dolinę, wybierając szlak przy ostatnich promieniach czerwonego 
księżyca.
Ziemia pod kopytami Dury przypominała krzepnącą z wolna krew, a Covenant dłonią 
zakrywał obrączkę przed szkarłatnym blaskiem. Jechali niemal bezgłośnie; każdy 
metaliczny 
szczęk miecza był natychmiast uciszany, każdy oddech tłumiony. Ranyhyn pędziły 
bezszelestnie jak cienie, a na ich szerokich grzbietach Gwardziści Krwi 
siedzieli niby posągi, 
czujni i obojętni.
A potem zaszedł księżyc. Ciemność przyniosła ulgę, choć ucieczka stała się 
bardziej 
ryzykowna. Jednak całą drużynę otaczały i prowadziły Ranyhyn, które wybierały 
takie 
ścieżki, by zwykłe konie mogły biec bezpiecznie.
Po dwóch, może trzech milach nastroje poprawiły się wyraźnie. Nie słyszeli 
odgłosów 
pogoni, nie wyczuwali zagrożenia. W końcu Pianościgły udzielił Covenantowi 
obiecanych 
wyjaśnień.
– To proste – szepnął. – Kiedy rozproszą wilki, Korik i Terrel założą ślad 
oddalający się 
do naszego. Pojadą wprost do Andelain, w stronę Góry Gromu na wschód, dopóki nie 
zmylą 
pościgu. Potem zawrócą i dołączą do nas.
– Po co? – spytał cicho Covenant.
– Nie sądzimy, by Drool rozszyfrował nasze zamiary – wtrącił Mhoram. Głos Lorda 
dopływał z mroku bezcielesny, jak gdyby sama noc przemawiała. To wrażenie 
zdawało się 
odbierać słowom znaczenie, jakby nie zweryfikowane fizyczną obecnością nie miały 
żadnej 
wagi. – Całą naszą Wyprawę Drool uważa za głupią albo szaleńczą. Zdobył Laskę, 
więc 
musimy być obłąkani, by go atakować. Ale jeśli mimo wszystko tego właśnie 
chcemy, to 
droga na północ nie ma sensu, gdyż jest długa, a jego siła rośnie z każdym 
dniem. Spodziewa 
się, że zawrócimy na wschód, ku niemu, albo na południe, by uciekać w stronę 
Kryjówki 
Zguby. Korik i Terrel spróbują przekonać zwiadowców Droola, że będziemy 
atakować. Nie 
mając pewności, gdzie jesteśmy, nie domyśli się naszych prawdziwych zamiarów. 
Będzie nas 
szukał w Andelain i spróbuje wzmocnić obronę w Górze Gromu. Wierząc, że 
planujemy atak, 
uwierzy też, że opanowaliśmy moc twojego białego złota.
Covenant zastanowił się.
– A co Foul będzie robił w tym czasie? – zapytał.
– W tym problem – westchnął Mhoram. – Od tego zależy los naszej Wyprawy... i 
Krainy. 
– Milczał przez długi czas. – W moich snach widzę go, jak się śmieje.
Covenant skrzywił się na wspomnienie przytłaczającego śmiechu Foula i zamilkł. 
Jeźdźcy pędzili przez ciemność, zawierzając własne bezpieczeństwo instynktom 
Ranyhyn. 
Gdy nadszedł świt, zasadzka na wilki pozostała daleko w tyle.
Potrzebowali jeszcze czterech dni szybkiej jazdy, po piętnaście mil dziennie, by 
dotrzeć 
do Mithil – południowej granicy Andelain. Sześćdziesiąt mil Wyprawa pędziła na 
południowy wschód, nie wiedząc, co się stało z grupą Korika. Zaledwie ośmiu 
ludzi opuściło 
drużynę, lecz bez nich grupa zdawała się żałośnie skromna. Troska Wielkiego 
Lorda i jego 
towarzyszy była nawet słyszalna w tętencie kopyt wierzchowców i rozbrzmiewała w 
ciszy, 
która zaległa między ludźmi niczym pusty katafalk.
Wojownicy nie spoglądali już z radością w stronę Andelain, wciąż oddalonego nie 
więcej 
niż o milę. Od świtu do zmierzchu wszystkie oczy badały horyzont na wschodzie; 
dostrzegały 
jedynie pustkę, w której nie pojawiali się jeźdźcy Korika. Raz po raz 
Pianościgły wbiegał na 
szczyt jakiegoś wzgórza i obserwował okolicę; raz po raz wracał zdyszany i 
niespokojny, a 
drużyna mogła tylko wyobrażać sobie koszmary, które wyjaśniałyby nieobecność 
towarzyszy.
Panowała milcząca zgoda co do tego, że żadne stado wilków nie pokona dwóch 
Gwardzistów Krwi, w dodatku dosiadających Huryna i Brabhy z Ranyhyn. Nie, grupa 
Korika 
z pewnością wpadła w ręce niewielkiej armii ur-Podłych – tak uważali wojownicy, 
choć 
Prothall argumentował, że być może Korik musiał przejechać wiele mil, nim trafił 
na rzekę 
lub inną okazję zmylenia pogoni. Słowa Wielkiego Lorda brzmiały rozsądnie, ale 
pod 
krwawym księżycem były mało przekonujące. Quaan wypełniał swoje obowiązki, lecz 
jego 
twarz wyrażała cierpienie po stracie sześciu ludzi.
Pogrążeni w mrocznych myślach, pod wieczór czwartego dnia dotarli do brzegów 
Mithil.
Po lewej stronie, niczym słup graniczny, wyrastało strome wzgórze. Strzegło 
północnego 
brzegu. Aby wjechać do Andelain, jeźdźcy mogli je minąć tylko pojedynczą kolumną 
wzdłuż 
rzeki. Prothall wolał jednak tę drogę, niż pływanie w silnym prądzie Mithil. 
Mając przed sobą 
tylko Tuvora, poprowadził oddział na wschód wzdłuż wąskiego brzegu. Jeźdźcy 
podążali za 
nim gęsiego.
W rozciągniętej kolumnie narażeni byli na atak. Wzgórze wyrastało obok nich 
coraz 
wyższe, urwiste, a kamienna korona chroniła nadbrzeżnej ścieżki niby forteca. 
Jeźdźcy ciągle 
podnosili głowy; zdawali sobie sprawę z zagrożenia.
Wciąż posuwali się trawersem, gdy nagle usłyszeli wołanie ze szczytu. Spomiędzy 
głazów wynurzyła się jakaś postać.
To był Terrel.
Jeźdźcy odpowiedzieli wesoło. Szybko minęli podstawę wzgórza i znaleźli się w 
rozległej, porośniętej trawą dolinie. Konie – dwa Ranyhyn i pięć mustangów – 
pasło się 
niedaleko wody.
Mustangi były wyczerpane. Nogi drżały im lekko, łby opadały do ziemi. Ledwie 
starczało 
im siły, by jeść.
Pięć, powtórzył w myślach Covenant. Był prawie pewien, że się pomylił.
Korik schodził właśnie ze wzgórza. Towarzyszyło mu pięciu wojowników.
Z gniewnym okrzykiem Quaan zeskoczył z siodła i podbiegł do Gwardzisty Krwi.
– Irin! – zawołał. – Gdzie jest Irin? Na Siedem! Co się z nią stało?
Korik nie odpowiadał, póki razem ze swoją grupą nie stanął przed Wielkim Lordem 
Prothallem. Covenant pomyślał, że tworzą dziwny zespół: pięciu wojowników – 
pełnych 
emocji, zapału, żalu po stracie towarzyszki – i jeden Gwardzista Krwi, spokojny 
niczym 
patriarcha. Jeśli Korik odczuwał satysfakcję czy ból, nie dał tego po sobie 
poznać.
W ręku trzymał wypchany pakunek, ale nie wyjaśniał, co w nim jest. Zasalutował 
Prothallowi.
– Wielki Lordzie, jesteście cali. Czy ktoś was ścigał?
– Nie zauważyliśmy pogoni – odparł z powagą Prothall.
– To dobrze. Wydawało się nam, że odnieśliśmy sukces.
Prothall przytaknął, a Korik rozpoczął opowieść.
– Zaatakowaliśmy wilki i próbowaliśmy je rozproszyć. Ale to były kresh... – 
wydał 
chrapliwy dźwięk. – Niełatwo je odpędzić. Dlatego poprowadziliśmy je ku 
wschodowi. Nie 
chciały wejść do Andelain. Wyły na naszym szlaku, ale nie szły dalej. 
Obserwowaliśmy je z 
daleka, póki nie zawróciły na północ. Potem ruszyliśmy na wschód. Kiedy minął 
dzień i noc, 
zatarliśmy ślady i skręciliśmy na południe. Ale spotkaliśmy oddział maruderów, 
silniejszy niż 
się spodziewaliśmy. To były Jaskiniowe Upiory i ur-Podli razem, a z nimi gryf.
Słuchacze zamruczeli ze zdumieniem. Korik rzucił długie przekleństwo w tonalnej, 
ojczystej mowie Haruchai. Potem mówił dalej.
– Irin wywalczyła nam ucieczkę. Ale daleko zboczyliśmy z drogi. Dotarliśmy w to 
miejsce krótko przed wami.
Z obrzydzeniem rozszerzył nozdrza i podniósł pakunek.
– Dziś rano zobaczyliśmy nad nami jastrzębia. Dziwnie leciał. Zestrzeliliśmy go.
Wyjął ciało ptaka. Ponad groźnym dziobem miał tylko jedno oko, duże i szalone, 
pośrodku czoła.
Ścierwo promieniowało wrogością. Jastrząb był chory, nienaturalny, stworzony 
przez zło 
dla złych celów... od narodzin zniekształcony przez siłę, która śmiała naginać 
naturę. 
Covenant poczuł, że zbiera mu się na wymioty. Prawie nie słyszał słów Prothalla:
– To dzieło Złoziemnego Kamienia. Jak mogłaby Laska Praw dokonać takiej zbrodni, 
takiej zniewagi? Tak, przyjaciele, to dzieło naszego nieprzyjaciela. 
Przyjrzyjcie się dobrze. 
Łaską jest usuwanie takich stworów.
Odwrócił się nagle, zgarbiony pod ciężarem nowej wiedzy.
Quaan i Birinair spalili zdeformowanego jastrzębia. Wkrótce wojownicy, którzy 
byli z 
Korikiem, zaczęli opowiadać, a z ich słów wyłonił się pełniejszy obraz minionych 
czterech 
dni. Naturalnie, powszechne zainteresowanie budziła walka, która kosztowała 
życie Irin z 
Eomanu.
Ranyhyn Brabha pierwszy wyczuł zagrożenie i ostrzegł Korika. Ten natychmiast 
ukrył 
swój oddział w gęstym zagajniku i czekał na wrogów. Nasłuchując z uchem przy 
ziemi 
ocenił, że ma do czynienia z mieszaną, najwyżej piętnastoosobową grupą pieszych 
ur-Podłych 
i Jaskiniowych Upiorów – Jaskiniowe Upiory nie potrafią stąpać tak cicho jak ur-
Podli. Korik 
zapytał sam siebie, co nakazuje mu obowiązek: czy oszczędzać towarzyszy jako 
obrońców 
Lordów, czy też spróbować zadać straty wrogom Lordów. Gwardia Krwi bowiem 
przysięga 
bronić Lordów, nie Krainy. Korik wybrał walkę, ocenił bowiem, że ma dość sił, by 
z 
uwzględnieniem elementu zaskoczenia wypełnić oba zadania, nie tracąc przy tym 
ludzi.
Ta decyzja ich ocaliła. Przekonali się później, że gdyby nie zaatakowali, 
zagajnik stałby 
się dla nich pułapką. Panika koni zdradziłaby ich kryjówkę.
Noc po zachodzie księżyca była ciemna – druga noc, odkąd grupa Korika opuściła 
drużynę. Maruderzy szli bez światła i nawet bystre oczy Gwardzistów Krwi 
dostrzegały tylko 
mgliste sylwetki wrogów. Wiatr dmuchał pomiędzy dwoma oddziałami, więc Ranyhyn 
nie 
mogły wyczuć zagrożenia.
Kiedy maruderzy dotarli na otwarty teren, Korik dał sygnał. Za nim i za Terrelem 
wojownicy wypadli spomiędzy drzew. Ranyhyn natychmiast wyprzedziły pozostałe 
konie, 
więc Korik i Terrel zwarli się już z wrogiem, gdy usłyszeli przerażone rżenie. 
Zawrócili. 
Zobaczyli wszystkich sześciu wojowników, próbujących opanować ogarnięte paniką 
wierzchowce... a nad nimi gryfa. Gryf był stworzeniem podobnym do lwa z mocnymi 
skrzydłami, na których potrafił latać na niewielkie odległości. Straszył teraz 
konie i pikował 
na jeźdźców. Korik i Terrel pomknęli do swych towarzyszy. A za nimi ruszyli ich 
wrogowie.
Gwardziści Krwi rzucili się na gryfa, ale ten w powietrzu, ze szponami 
broniącymi go od 
dołu, nie miał właściwie słabych punktów, których mogliby dosięgnąć bez broni. 
Zaraz potem 
zaatakowali maruderzy. Wojownicy bronili koni, a w ogólnym zamęcie Korik stanął 
na 
grzbiecie Brabhy, by przy pierwszej okazji skoczyć na gryfa. Lecz kiedy pojawiła 
się taka 
możliwość, Irin rzuciła się przed niego. Zdobyła długi miecz Jaskiniowego 
Upiora. Gryf 
pochwycił ją i zaczął rozdzierać, a ona ścięła łeb bestii.
W następnej chwili pojawił się nowy oddział wrogów. Konie wojowników były tak 
przerażone, że mogły tylko uciekać. Tak więc grupa Korika rzuciła się do 
ucieczki. Zbaczali 
na północ i na wschód, a nieprzyjaciel następował im na pięty. Zanim zgubili 
pogoń, znaleźli 
się już tak daleko w Andelain, że dopiero po czterech dniach zdołali połączyć 
się z 
Prothallem.
Wieczorem ponownie połączony oddział rozbił obóz. Kiedy przygotowywali kolację, 
coraz mocniej dmuchał zimny wiatr z północy. Z początku wydawał się 
odświeżający, pełen 
aromatów Andelain. Jednak w miarę, jak zbliżał się wschód księżyca, wiatr 
nabierał mocy, aż 
rozciął dolinę niczym kosą i jak pejczem gnał na południe szare zwały chmur. 
Covenant czuł, 
że nie jest to naturalna bryza; kiedyś już przeżył coś podobnego.
Nikt nie miał ochoty na sen. Depresja ogarnęła drużynę, jakby wiatr niósł ze 
sobą lęk. 
Quaan i Pianościgły krążyli nieustannie po przeciwnych stronach obozowiska, a 
wojownicy 
przykucnęli niespokojnie, bawiąc się bronią. Birinair grzebał w ogniu. Prothall 
i Mhoram 
stanęli wyprostowani, jakby przez skórę twarzy próbowali odczytać ten wiatr. A 
Covenant 
siedział z głową zwieszoną pod ciężarem wspomnień.
Tylko Variola i Taramanthy nie objął posępny nastrój. Ramię w ramię, para 
starych 
Lordów spoglądała w płomienie sennie i z rozmarzeniem, a blask ognia migotał na 
ich 
czołach niczym znaki jakiegoś pisma.
Wokół obozu, nieruchomi jak głazy, stali Gwardziści Krwi.
Wreszcie Mhoram głośno wyraził uczucia całej drużyny.
– Coś się dzieje... coś złego. To nie jest zwykły wiatr.
Pod chmurami wschodni horyzont rozjarzył się czerwienią księżycowego blasku. Od 
czasu do czasu Covenant miał wrażenie, że wśród szkarłatu dostrzega pomarańczowe 
błyski... 
Nie był tego pewien. Dyskretnie obejrzał obrączkę i pod dominującą barwą krwi 
zauważył 
pomarańczowe lśnienia. Milczał jednak. Zbyt się wstydził tego, że Drool ma do 
niego dostęp.
Burzy wciąż nie było. Wiatr dął stale, pełen czerwonych szeptów i lodu, lecz 
niósł tylko 
chmury i zniechęcenie. Większa część Eomanu zasnęła niespokojnie, drżąc w 
chłodnych 
podmuchach, niosących plon niepokoju w stronę Kryjówki Zguby i Pustkowi 
Southron.
Świt nie nadszedł; chmury zdusiły wschodzące słońce. Lecz drużynę przebudziła 
zmiana 
wiatru – przycichł, był cieplejszy, wolno skręcał ku wschodowi. Jednak nie 
wydawał się 
zdrowszy, jedynie bardziej wyrafinowany. Kilku wojowników zerwało się, chwytając 
za 
miecze.
Szybko zjedli posiłek, popędzani niesioną wiatrem nieokreśloną trwogą. Stary 
Hirebrand 
Birinair zrozumiał pierwszy. Przeżuwając kęs chleba, poderwał się nagle jak 
oparzony. 
Dygocząc w napięciu, wypluł chleb na ziemię.
– Pali się! – syknął. – Wiatr. Czuję to. Pali się. Co? Czuję... Pożar... drzewa! 
Drzewo! – 
zawołał. – Jak oni śmieli?
Przez sekundę patrzyli na niego w milczeniu. Wreszcie Mhoram wykrzyknął:
– Niebotyczne Woodhelven w ogniu!
Natychmiast wszyscy rzucili się do działania. Gwardziści Krwi gwizdali 
przenikliwie na 
Ranyhyn; Prothall rzucał rozkazy, które krzykiem powtarzał Quaan. Kilku 
wojowników 
pognało siodłać konie, inni zwijali obóz. Zanim Covenant ubrał się i dosiadł 
Dury, wszyscy 
byli już gotowi. Po chwili galopowali wzdłuż Mithil na wschód.
Szybko jednak konie zaczęły sprawiać kłopoty. Nawet najlepiej wypoczęte nie 
mogły 
dotrzymać kroku Ranyhyn, a te, które były z Korikiem w Andelain, nie odzyskały 
jeszcze sił. 
Teren był zbyt niepewny, by rozwinąć dużą szybkość. Prothall wysłał przodem 
dwóch 
Gwardzistów Krwi jako zwiadowców, potem jednak oddział zwolnił; Wielki Lord nie 
chciał 
zostawiać z tyłu części swych sił. Jechali jak najszybciej, ale droga była 
trudna. Covenantowi 
zdawało się, że słyszy zgrzyt zębów Quaana. Nic jednak nie mogli na to poradzić 
i Prothall z 
ponurą miną hamował wypoczęte konie.
Koło południa dotarli do brodu na Mithil. Teraz widzieli już dym na południu, a 
w 
powietrzu unosił się odór spalenizny. Prothall nakazał postój, by napoić konie. 
Potem jeźdźcy 
ruszyli dalej, próbując nakłonić najsłabsze wierzchowce, by odnalazły w sobie 
jeszcze ukryte 
rezerwy siły i szybkości.
Po kilku milach Prothall musiał przyhamować jeszcze bardziej – zwiadowcy nie 
wrócili. 
Głęboka zmarszczka rozcięła mu czoło na myśl, że wpadli w pułapkę, a oczy 
błysnęły, jakby 
były wykute z granitu. Nakazał zwolnić i wysłał do przodu jeszcze dwóch 
Gwardzistów Krwi.
Ci dwaj wrócili, zanim oddział zdążył przebyć milę. Stwierdzili, że Niebotyczne 
Woodhelven jest martwe. Wokół nie znaleźli nikogo, a ślady wskazywały, że 
pierwsi 
zwiadowcy odjechali na południe.
– Melenkurion! – mruknął Wielki Lord.
Ruszyli powoli, aż dotarli do ruin nadrzewnej wioski.
Jej zniszczenie było czymś strasznym. Pożar zmienił drzewo w dymiące tyki 
wysokości 
poniżej stu stóp, a zwęglony pień był rozszczepiony do szczytu na dwie połówki. 
Pod 
czubkami wciąż migotały ostatnie płomyki. A wokół podstawy drzewa zwłoki 
zaścielały 
ziemię, jakby była już zbyt pełna, by przyjąć jeszcze ciała mieszkańców wioski. 
Inne ciała 
Woodhelvenninów, nie spalone, leżały rozrzucone wzdłuż linii biegnącej od drzewa 
na 
południe.
Wśród nich znaleźli kilku Jaskiniowych Upiorów zabitych w walce, lecz pod 
drzewem 
były tylko jedne nie ludzkie zwłoki – jeden martwy ur-Podły. Leżał na plecach po 
południowej stronie drzewa, głową przy rozszczepionym pniu; czarne jak sadza 
ciało było 
równie poskręcane jak żelazny pręt, który wciąż ściskał. Niedaleko leżała ciężka 
żelazna płyta 
średnicy prawie dziesięciu stóp.
Odór martwego, palonego ciała unosił się nad polaną. Wspomnienie dzieci z 
Woodhelven 
ściskało Covenantowi wnętrzności. Czuł, że zaraz zwymiotuje.
Lordowie zachowywali się jak otępiali, oszołomieni świadomością, że ludzie 
będący pod 
ich opieką zostali pomordowani. Po chwili Komendant Tuvor odtworzył przebieg 
bitwy.
Mieszkańcy Niebotycznego Woodhelven nie mieli żadnej szansy.
Poprzedniego dnia wieczorem liczny oddział Jaskiniowych Upiorów i ur-Podłych – 
zdeptana trawa świadczyła, że był bardzo duży – okrążył drzewo. Trzymali się 
poza 
zasięgiem strzał. Zamiast szturmować, wysłali niewielką grupę – prawie na pewno 
ur-Podłych 
– pod osłoną żelaznej płyty. Tak chronieni, napastnicy podłożyli ogień.
– Marny ogień – wtrącił Birinair. Zastukał laską w drzewo. Kawałek zwęglonej 
kory 
odpadł, odsłaniając białe drewno. – Mocny ogień pochłania wszystko – mruknął. – 
Niewiele 
brakowało do ocalenia. To dobre drzewo. Przetrwałoby, gdyby płomień był trochę 
słabszy. 
Ci, co się ośmielili... ledwie starczyło im siły. Liczba nie ma znaczenia. Ważna 
jest siła. 
Oczywiście. Mało brakowało. Albo gdyby Hirebrand wiedział. Gdyby był gotowy. 
Mógłby 
przygotować drzewo, dać mu siłę. Mogliby żyć. Ach! Szkoda, że mnie tu nie było. 
Nie 
zrobiliby tego, gdyby drzewo było pod moją opieką.
Kiedy wybuchł pożar, tłumaczył Tuvor, napastnicy tylko strzelali z łuków, by nie 
dopuścić do jego ugaszenia. I czekali, aż Woodhelvenninowie spróbują uciekać. 
Stąd te nie 
spalone ciała – w tym właśnie kierunku biegli. Później, kiedy ogień był już zbyt 
silny i 
uniemożliwił opór, wiedmistrz ur-Podłych rozszczepił drzewo, by zniszczyć je do 
końca i 
strącić z konarów tych, którzy jeszcze żyli.
– Dostał nauczkę – odezwał się znowu Birinair. – Zapłatę. Dureń... nie on był 
panem swej 
mocy. Drzewo go powaliło. Dobre drzewo. Nawet w płomieniach nie było martwe. I 
Hirebrand... dzielny człowiek. Oddał cios. A... a przed Profanacją lillianrill 
mogli uratować 
życie, które przetrwało. – Zmarszczył brwi, jakby czekał, czy ktoś ośmieli się 
go krytykować. 
– Już nie. Ja tego nie potrafię.
Lecz po chwili stracił wyzywającą pozę. Odwrócił się zasmucony i spojrzał na 
spalone 
drzewo, jakby prosił je o wybaczenie.
Covenant nie kwestionował opinii Tuvora; mdlił go ciężki, wszechobecny odór 
krwi. 
Lecz Pianościgły był bardziej odporny.
– To nie jest dzieło Droola – stwierdził sucho. – Żaden Jaskiniowy Upiór nie 
jest zdolny 
do takiej strategii. Wiatr i chmury, by zamaskować atak, gdyby w pobliżu 
znalazła się pomoc. 
Żelazna osłona przeniesiona z nie wiadomo jak daleka. Szturm przy tak małych 
stratach. Nie, 
od początku do końca widzę tu rękę Niszczyciela Dusz. Kamień i Morze! – Głos 
załamał mu 
się nagle i Gigant odwrócił się, nucąc dla uspokojenia swoją pieśń.
– Ale dlaczego tutaj? – rozległo się wśród ciszy pytanie Quaana. W jego głosie 
zabrzmiał 
ślad paniki. – Dlaczego napadli to Woodhelven?
Coś w tonie Klingi, jakby cień histerii dzielnych ale niedoświadczonych, 
przerażonych 
młodych wojowników, przywołało Prothalla z pustkowi, gdzie wędrowały jego myśli. 
Odpowiadając raczej na emocje Quaana niż na jego pytanie, rzucił surowo:
– Klingo Quaanie, czeka nas wiele pracy. Konie odpoczną, ale my musimy działać. 
Trzeba wykopać groby dla poległych. Po tym, co ich spotkało, stos pogrzebowy nie 
byłby 
odpowiedni. Twój Eoman się tym zajmie. Wykopcie groby na południowym końcu 
polany... 
tam. – Wskazał pas murawy o jakieś sto stóp od spalonego drzewa. – My... – 
skinął głową na 
Lordów. – My przeniesiemy zmarłych.
– Nie – zaprotestował Pianościgły. – Ja ich przeniosę. Pozwólcie mi okazać im 
szacunek.
– Dobrze – zgodził się Prothall. – Przygotujemy posiłek i rozważymy sytuację.
Szybkim gestem odesłał Quaana, by wydał rozkazy Eomanowi. Polecił Tuvorowi 
rozstawić posterunki. Tuvor zauważył, że ośmiu Gwardzistów Krwi nie wystarczy, 
by 
obserwować wszystkie drogi podejścia do otwartego terenu tak wielkiego jak 
polana. Gdyby 
jednak wysłał Ranyhyn, by biegały samotnie po okolicznych wzgórzach, nie 
musiałby prosić 
o pomoc Eomanu. Po chwili milczenia Komendant zapytał jeszcze, co robić w 
sprawie dwóch 
zaginionych zwiadowców.
– Będziemy czekać – westchnął Prothall.
Tuvor kiwnął głową i odszedł, by porozumieć się z Ranyhyn. Stały razem, 
spoglądając 
płomiennymi oczyma na spalone ciała wokół drzewa. Kiedy podszedł Tuvor, skupiły 
się 
wokół niego, jakby niecierpliwie czekały na polecenia. Po chwili rozbiegły się 
na wszystkie 
strony i zniknęły.
Lordowie zsiedli z koni, rozpakowali zapasy żywności i zaczęli gotować posiłek 
na 
rozpalonym przez Birinaira małym ognisku lillianrill. Wojownicy odprowadzili 
wszystkie 
konie, rozsiodłali je i spętali. Potem Eoman zaczął kopać.
Ostrożnie, by nie nastąpić na nikogo z poległych, Pianościgły podszedł do drzewa 
i 
chwycił żelazną płytę. Była straszliwie ciężka, ale podniósł ją i przeniósł poza 
krąg ciał. 
Potem jak na saniach ostrożnie układał na niej zwłoki, by przewieźć je do 
grobów. Żyły 
nabrzmiewały na jego wysokim czole, a w jego oczach płonął groźny entuzjazm.
Przez kilka minut Covenant był jedynym członkiem oddziału, który nie miał 
wyznaczonego zadania. To go niepokoiło. Zapach śmierci... wśród zabitych jest 
Baradakas, 
pomyślał. Baradakas i Llaura, i dzieci, dzieci! Pamiętał Niebotyczne Woodhelven 
takie, jakim 
je opuścił: wysokie i dumne, kwitnące życiem pięknych ludzi.
Musiał sobie znaleźć jakieś zajęcie, by nie oszaleć.
Rozejrzał się. Zauważył, że wojownikom brakowało narzędzi. Wzięli ze sobą tylko 
kilka 
łopat i szpadli, większość próbowała kopać rękami albo mieczami. Podszedł do 
drzewa. 
Wokół pnia leżało sporo nie do końca spalonych gałęzi. Choć musiał wybierać 
drogę między 
zabitymi, choć mdłości budził widok ciała stopionego niby gorący wosk na 
zwęglonych 
kościach, zebrał gałęzie, których nie potrafił złamać na kolanie, i przeniósł na 
bok, by 
stonedownorskim nożem oczyścić je i pociąć na zaostrzone żerdzie. Pobrudził 
sobie ręce i 
szatę, a nóż krzywił się niezgrabnie w uchwycie jego dwóch palców, ale on nie 
ustępował.
Żerdzie rozdał wojownikom. Zamiast pojedynczych grobów kopali rowy tak długie i 
głębokie, by mogły pomieścić przynajmniej po dziesięć ciał. Używając żerdzi 
Covenanta, 
kończyli kopanie szybciej, niż Pianościgły zdążył je napełnić.
Późnym popołudniem Wielki Lord wezwał wszystkich na posiłek. Pochowano już 
niemal 
połowę zabitych. Nikt nie miał ochoty na jedzenie, gdyż płuca pełne były ostrego 
zapachu, a 
oczy piekły od obrazów udręczonych ciał, lecz Prothall nalegał. Covenant dziwił 
się, póki nie 
skosztował dania – Lordowie przygotowali gulasz niepodobny do niczego, co jadł w 
Krainie. 
Aromat potrawy rozbudzał głód, a jej przełknięcie łagodziło niepokój. Od wczoraj 
był to 
pierwszy posiłek Covenanta; zaskoczył go własny apetyt.
Wojownicy skończyli jedzenie, a słońce chyliło się ku zachodowi, gdy dalekie 
wołanie 
zwróciło ogólną uwagę. Odpowiedział wartownik na południowym krańcu polany, a w 
chwilę 
później na otwarty teren wpadło galopem dwóch zaginionych Gwardzistów Krwi. Ich 
Ranyhyn były mokre od potu. Przywieźli ze sobą dwoje ludzi, Woodhelveninów: 
kobietę i 
chłopca, sądząc po wzroście, czteroletniego. Oboje przeżyli bitwę.
Zwiadowcy szybko opowiedzieli, co zaszło. Dotarli do martwej łąki, znaleźli 
wiodącą na 
południe ścieżkę ciał Woodhelvenninów próbujących ucieczki. Dostrzegli też pewne 
ślady 
wskazujące, że może nie wszyscy ludzie zginęli. Nieprzyjaciel odszedł, nie było 
więc 
potrzeby, by wracać i ostrzec Lordów. Postanowili szukać ocalałych. Zatarli 
ślady, by 
powracający maruderzy ich nie odkryli, i odjechali na południe.
Wczesnym popołudniem spotkali tę kobietę i chłopca, uciekających na oślep, bez 
żadnego planu. Oboje byli ranni. Dziecko nie przejawiało świadomości, kobieta 
bez 
powodów przechodziła od wyraźnej mowy do nieartykułowanych dźwięków. Powitała 
Gwardzistów Krwi jak przyjaciół, ale nie potrafiła im niczego powiedzieć. Jednak 
w chwili, 
gdy wyrażała się zrozumiale, stwierdziła, że o niecałą milę mieszka Wyzwolony 
Uzdrowiciel. 
W nadziei na zdobycie informacji, zwiadowcy zabrali kobietę i dziecko do groty 
Uzdrowiciela. Niestety, była pusta, najwyraźniej od wielu dni. W końcu 
Gwardziści zawrócili 
do Niebotycznego Woodhelven.
Para ocalałych stała przed Lordami. Kobieta ściskała bezwładną rączkę dziecka, a 
chłopiec rozglądał się obojętnie, nie rozpoznając twarzy i nie reagując na 
głosy. Kiedy jego 
palce wyśliznęły się z dłoni kobiety, ramię opadło bezwładnie. Nie protestował, 
ale i nie 
pomógł, gdy chwyciła go znowu. Jego oczy zdawały się nienaturalnie ciemne, jakby 
pełne 
zakrzepłej krwi.
Obraz dziecka rozdarł Covenantowi serce. Takim chłopcem mógłby kiedyś być Roger 
– 
jego syn, który został mu odebrany, wydarty, jakby trąd unieważnił nawet jego 
ojcostwo. 
Dzieci! Foul, dyszał ciężko. Dzieci?
Jakby odpowiadając na jego myśli, kobieta odezwała się nagle.
– To Pietten, syn Soranala. Lubi konie.
– To prawda – potwierdził jeden ze zwiadowców. – Jechał przede mną i głaskał 
Ranyhyn.
Lecz Covenant nie słuchał. Pospiesznie próbował w myślach wymazać z twarzy 
kobiety 
ślady walki, skaleczenia i oparzenia, brud i sińce.
– Llaura? – spytał niepewnie.
Słońce kryło się już, ale nie było zachodu. Chmury przesłoniły horyzont i krótki 
zmierzch 
szybko przechodził w noc. Powietrze było gęstsze, bardziej parne, jakby ciemność 
pociła się 
ze strachu.
– Tak. Znam cię – odparła kobieta. – Jesteś Thomas Covenant, Niedowiarek i 
władca 
białego złota. Wizerunek Bereka Półrękiego. Jehannum mówił prawdę. Nadeszło 
wielkie zło. 
– Wymawiała słowa z najwyższą ostrożnością, jakby próbowała ułożyć je na ostrzu 
miecza. – 
Jestem Llaura, córka Annamar, Strzegąca Niebotycznego Woodhelven. Nasi zwiadowcy 
musieli zginąć. Nie zdążyli nas ostrzec. St... – Nagle straciła panowanie 
językiem, zapadła w 
chrapliwy, powtarzany bez końca jęk. – Uhn uhn uhn... – Jakby zostało zerwane 
połączenie 
między mózgiem a krtanią. Rozpaczliwie walczyła z tą przypadłością; w oczach 
płonęła 
gorączkowa koncentracja, głowa kołysała się, gdy kobieta usiłowała coś 
powiedzieć. Lecz z 
drżących warg dochodziło tylko: – Uhn, uhn, uhn.
– Taka była, kiedy ją znaleźliśmy – zauważył zwiadowca. – W jednej chwili 
potrafi 
mówić. W następnej już nie.
Słysząc to, Llaura otrząsnęła się gwałtownie, stłumiła histerię.
– Jestem Llaura – powtórzyła. – Llaura... Strzegąca Niebotycznego Woodhelven. 
Nasi 
zwiadowcy musieli zginąć. Jestem Llaura, jestem Llaura – próbowała od nowa. – 
Strzeżcie... 
– I znowu jej głos załamał się w jęk. – Uhn, uhn, uhn.
Narastała w niej panika.
– St... uhn, uhn, uhn. St... uhn, uhn. Jestem Llaura. Wy jesteście Lordami. 
Musicie... uhn, 
uhn. Pu... uhn, uhn, uhn.
Covenant rozejrzał się. Wszyscy patrzeli w skupieniu na Llaurę. Variol i 
Taramantha 
mieli łzy w oczach.
– Niech ktoś coś zrobi – szepnął boleśnie. – Cokolwiek.
Nagle Llaura jakby zaczęła tracić przytomność. Wolną ręką sięgnęła do krtani.
– Musicie mnie wysłuchać – krzyknęła i upadła.
Prothall podtrzymał ją w ostatniej chwili. Mocno chwycił za ramiona i uniósł 
przed sobą.
– Przestań – rozkazał. – Przestań. Nie mów, nic więcej. Słuchaj tylko i 
przytakuj lub 
zaprzeczaj.
Wyraz nadziei przemknął po twarzy kobiety. Rozluźniła mięśnie. Gdy Prothall 
postawił 
ją na ziemi, znowu chwyciła dziecko za rękę.
– Słuchaj – rzekł spokojnie Wielki Lord, spoglądając w udręczone oczy Llaury. – 
Nie 
jesteś szalona. Umysł masz czysty. Co ci zrobiono?
Gwałtownie kiwnęła głową. Tak.
– Schwytano cię, kiedy próbowaliście uciekać.
Przytaknęła.
– Ciebie i dziecko?
Tak.
– I jemu także coś zrobiono?
Tak.
– Wiesz, co to było?
Pokręciła przecząco głową. Nie.
– Czy to samo zrobiono wam obojgu?
Nie.
– No tak – westchnął Prothall. – Oboje pojmano zamiast zabić. A wiedmistrz ur-
Podłych 
rzucił na ciebie urok.
Tak. Llaura drżała.
– Zranił cię.
Tak.
– Spowodował, że teraz masz trudności z mową.
Tak!
– Zdolność mówienia pojawia się i znika.
Nie!
– Nie?
Prothall zastanowił się.
– Ognie piekielne! – zawołał Covenant. – Niech to wszystko napisze!
Llaura pokręciła głową i uniosła wolną rękę. Dłoń trzęsła się wyraźnie.
– Nie możesz mówić o pewnych rzeczach – stwierdził nagle Prothall.
Tak!
– Napastnicy nie chcieli, żebyś nam o czymś powiedziała.
Tak!
– Zatem... – Wielki Lord zawahał się, jakby nie dowierzał własnym wnioskom. – 
Zatem 
wiedzieli, że cię znajdziemy... My albo inni, którzy przybędą za późno, by pomóc 
Niebotycznemu Woodhelven.
Tak!
– Dlatego uciekłaś na południe, w stronę Figowcowego Woodhelven i Southron z 
tamtejszymi Stonedown.
Skinęła głową, ale wyraz jej twarzy świadczył wyraźnie, że Lord nie odgadł 
właściwie.
– Na Siedem – mruknął Prothall, przyglądając się kobiecie. – To na nic. Takie 
pytania 
wymagają czasu, a serce mi mówi, że nie mamy go wiele. Co zrobili z chłopcem? 
Skąd 
wiedzieli, że my... że ktokolwiek tu trafi? Jaką wiedzę ona posiada? Wiedzę, 
której 
zdradzenia obawiał się wiedmistrz ur-Podłych? Nie, musimy znaleźć inny sposób.
Kątem oka Covenant dostrzegł, że Variol i Taramantha rozkładają swe koce przy 
ognisku. 
Na moment odwróciło to jego uwagę od Llaury. Starzy Lordowie spoglądali ze 
smutkiem i 
dziwnie tajemniczo. Nie potrafił odgadnąć ich sekretu, ale ten wzrok przypomniał 
mu, że 
znali decyzję Prothalla co do Wyprawy, zanim jeszcze zapadła.
– Wielki Lordzie – odezwał się Birinair.
– Tak? – odparł wpatrzony w Llaurę Prothall.
– Ten młodzik Skaleningas, Tohrm, ofiarował mi dar rhadhamaerl. Myślałem, że 
sobie ze 
mnie żartuje, bo nie jestem takim młokosem jak on. To ił leczący.
– Ił leczący? – powtórzył zdumiony Prothall. – Masz go?
– Czy mam? Oczywiście. Nie jestem głupi, trzymałem go w wilgoci. Tohrm próbował 
mnie uczyć. Jakbym sam nie wiedział.
– Przynieś go, proszę – rzekł Prothall, hamując odruch zniecierpliwienia.
Po chwili Birinair wręczył Wielkiemu Lordowi niewielki kamienny dzbanek pełen 
mokrej, błyszczącej gliny – iłu leczącego.
– Uważajcie – mruknął Covenant, wspominając własne doświadczenia. – Zaśnie od 
tego.
Jednak Prothall nie wahał się. W ciemności rozjaśnianej tylko ogniem lillianrill 
Birinaira i 
żarem dopalających się ostatnich głowni drzewa, nabrał dłonią iłu. Złote 
punkciki rozbłysły 
odbiciem płomieni. Lord delikatnie rozsmarował błoto na czole, policzkach i 
gardle Llaury.
Covenant uświadomił sobie, że Lord Mhoram nie stoi już obok Prothalla. Podszedł 
do 
Variola i Taramanthy, i chyba spierał się z nimi. Starcy leżeli obok siebie, a 
Mhoram pochylał 
się, jakby próbował odpędzić od nich cień. Lecz oni pozostawali niewzruszeni.
– Tak będzie lepiej, synu – przerwała jego protesty Taramantha.
A Variol szepnął:
– Biedna Llaura. Tylko tyle możemy zrobić.
Covenant rozejrzał się szybko. Wojownicy stali jak zaczarowani, obserwując 
przesłuchanie Strzegącej, ale przepastne oczy Pianościgłego badały polanę, 
wyplatając groźne 
wizje. Covenant poczuł złowieszczy dreszcz wzdłuż kręgosłupa.
Pierwsze dotknięcie leczącego iłu tylko zwiększyło cierpienie kobiety. Jakby 
czując 
przedsmak śmierci, rozciągnęła wargi w niemym krzyku. Potem szarpnęła się 
konwulsyjnie i 
kryzys minął. Llaura opadła na kolana i załkała z ulgą, jakby ktoś wyrwał nóż z 
jej umysłu.
Prothall przyklęknął obok i objął ją mocno, w milczeniu czekając, aż nad sobą 
zapanuje. 
Potrzebowała kilku sekund, by stłumić szloch. Potem zerwała się nagle.
– Uciekajcie! – krzyknęła. – Musicie uciekać! To zasadzka! Wpadliście w pułapkę!
Lecz ostrzeżenie przyszło za późno. W tej samej chwili na polanę wbiegł Tuvor, a 
tuż za 
nim drugi Gwardzista Krwi.
– Przygotujcie się do obrony – oświadczył spokojnie Komendant. – Jesteśmy 
otoczeni. 
Ranyhyn zostały odcięte i nie mogły nas uprzedzić. Będzie bitwa. Ledwie 
wystarczy nam 
czasu na przygotowania.
Covenant nie do końca pojmował wagę tego, co usłyszał. Prothall rzucał komendy; 
obóz 
zaczął pustoszeć. Wojownicy i Gwardia Krwi wskakiwali do pustych jeszcze rowów, 
kryli się 
w pniu drzewa.
– Zostawcie konie – rozkazał Tuvor. – Jeśli to będzie możliwe, Ranyhyn przebiją 
się, by 
je osłaniać.
Prothall powierzył Llaurę i dziecko Pianościgłemu, który ukrył oboje w grobie i 
nakrył 
żelazną płytą. Potem Prothall i Mhoram razem skoczyli do najdalej na południe 
wysuniętego 
rowu. Covenant nie ruszał się z miejsca. Przyglądał się nieuważnie, jak Birinair 
wygasza 
ognisko, pozostawiając tylko żarzące się głownie, a potem staje obok wypalonego 
pnia. 
Covenant potrzebował czasu, by zrozumieć, co uczyniono Llaurze. Jej stan budził 
zdziwienie.
Najpierw otrzymała informacje, które mogły ocalić Lordów... a potem 
uniemożliwiono jej 
ich przekazanie. A jej próby ostrzeżenia tym pewniej doprowadziły do klęski, 
gdyż 
gwarantowały, że Lordowie nie odjadą bez zrozumienia Llaury. Ale to wszystko 
było zbędne, 
bezcelowe; zasadzka udałaby się nawet bez takich zabiegów. W każdym odcieniu 
nieszczęścia kobiety Covenant słyszał głuchy śmiech Lorda Foula.
Otrząsnął się, gdy Bannor dotknął jego ramienia.
– Chodźmy, ur-Lordzie – powiedział Gwardzista Krwi tak spokojnie, jakby 
informował 
go, która godzina. – Musisz się ukryć. To konieczne.
Konieczne? Covenant krzyknął bezgłośnie: Czy ty wiesz, co oni jej zrobili?
Ale gdy się obejrzał, zauważył Variola i Taramanthę, wciąż leżących obok 
dogasającego 
ognia. Chroniło ich tylko dwóch Gwardzistów Krwi. Co...? Otworzył usta. Przecież 
oni zginą!
A jednocześnie jakaś część umysłu powtarzała: On zrobi ze mną to samo! Dokładnie 
to 
samo.
– Nie dotykaj mnie! – warknął do Bannora. – Ognie piekielne i potępienie! Czy ty 
się 
nigdy nie nauczysz?
Bannor bez chwili wahania podniósł Covenanta, odwrócił się i wrzucił go do 
jednego z 
rowów. Wewnątrz prawie nie było miejsca – Pianościgły zajmował większą część 
grobu. 
Przykucnął, by ukryć głowę. Bannor wcisnął się jeszcze i zajął pozycję nad swym 
podopiecznym.
W obozie zaległa cisza, pełna lęku i bólu. Wreszcie lęk ogarnął też Covenanta. 
Serce 
zabiło szybciej; zimny pot wystąpił mu na czoło; nerwy wibrowały, jakby nagle 
pozbawione 
osłony skóry. Mdłości ścisnęły go za gardło; z trudem oddychał. Próbował 
przełknąć ślinę, 
ale nie potrafił. Nie! Dyszał ciężko. Nie w ten sposób. Nie będę!
Dokładnie to samo... to samo, co spotkało Llaurę.
Przenikliwy wrzask rozdarł ciszę. Potem usłyszeli narastający tupot. Covenant 
zaryzykował spojrzenie ponad krawędzią grobu i zobaczył wokół polany pierścień 
mrocznych 
form i oczu koloru lawy. Napastnicy szli wolno, by ofiary zdążyły posmakować 
lęku przed 
śmiercią. A tuż za linią wrogów w powietrzu unosiła się wielka bestia, ciężko 
machając 
skrzydłami.
Covenant cofnął się. W przerażeniu, ale z dystansu, jak wyrzutek, obserwował 
atak.
Jaskiniowe Upiory i ur-Podli zacieśniali pierścień, z każdym krokiem odbierając 
schwytanym szansę przebicia się i ucieczki. Tupot nóg rozbrzmiewał coraz 
głośniej; deptali 
ziemię, jakby chcieli zmiażdżyć nawet trawę. Drużyna słyszała już ciche pomruki: 
warknięcia, syki przez zaciśnięte zęby, bełkot, mlaskania... Wszystko to płynęło 
ponad 
grobami niby tchnienie tłumione resztkami okaleczonych istnień. Jaskiniowe 
Upiory sapały 
jak szaleńcy ogarnięci żądzą mordu; z otworów nosowych ur-Podłych dobiegał 
nieprzyjemny 
syk. A ponad tymi dźwiękami straszne w swej powolności skrzydła gryfa, wybijały 
rytm 
pogrzebowej pieśni.
Spętane konie zarżały. Ten nabrzmiały trwogą głos sprawił, że Covenant wyjrzał z 
rowu. 
Zwierząt nie spotkała żadna krzywda. Napastnicy rozstąpili się, by je ominąć i 
tylko kilku 
Jaskiniowych Upiorów zostało w tyle, rozpętało je i odprowadziło. Konie walczyły 
rozpaczliwie, ale wobec siły Upiorów były bezradne.
Już tylko niecałe sto stóp dzieliło napastników od grobów. Covenant pochylił się 
jak 
najniżej; bał się nawet głębiej odetchnąć. Ukryta w rowach drużyna była 
bezradna.
W następnej chwili z szeregów nieprzyjaciół dobiegło wściekłe wycie.
– Tylko pięciu? – krzyczały Jaskiniowe Upiory.
– Tyle koni!
– Oszustwo!
Prawie jedna trzecia atakujących, rozwścieczona skromną liczbą ofiar, wyrwała 
się z 
szeregów i popędziła do ogniska.
Drużyna natychmiast skorzystała z okazji.
Zarżały Ranyhyn, a ich zew wibrował w powietrzu niby fanfary. Całe stado 
przygalopowało od wschodu na pomoc schwytanym mustangom.
Birinair odsunął się od drzewa. Zatoczył krąg swoją laską i z krzykiem uderzył w 
wypalony pień. Drzewo wybuchło płomieniem, zalewając napastników oślepiającym 
blaskiem.
Prothall i Mhoram wyskoczyli z rowu. Ich laski gorzały błękitnym ogniem. 
Zaatakowali z 
okrzykiem „Melenkurion!”, a Jaskiniowe Upiory i ur-Podli cofali się w nieładzie.
Wojownicy i Gwardia Krwi wyskoczyli z grobów, wybiegli z pustego pnia. A za nimi 
gnał potężny Słone Serce Pianościgły, wykrzykując rzadko słyszany zew bojowy 
Gigantów.
Wśród krzyków gniewu i strachu, trzasku płomieni, odgłosów szybkich ciosów i 
szczęku 
broni, bitwa się rozpoczęła.
Napastnicy mieli dziesięciokrotną przewagę.
Covenant rozglądał się pospiesznie. Gwardziści Krwi rozstawili się po dwóch przy 
każdym z Lordów, jeden zajął pozycję obok Birinaira, a jeden – Bannor – bronił 
rowu, gdzie 
krył się Covenant. Wojownicy utworzyli pięcioosobowe grupy i osłaniając się 
wzajemnie 
atakowali wrogów i odskakiwali. Mhoram krążył dookoła, próbując odnaleźć 
przywódców i 
wiedmistrzów. Prothall stanął w samym środku, by służyć obrońcom za punkt 
orientacyjny. 
Wykrzykiwał ostrzeżenia i rozkazy.
Lecz Pianościgły walczył samotnie. Runął na linie wrogów niczym berserkier, 
okładając 
pięściami, kopiąc i ciskając wszystkim, co znalazło się pod ręką. Jego bojowy 
okrzyk zmienił 
się w jeden długi, przenikliwy ryk wściekłości; długimi krokami podążał tam, 
gdzie wrzała 
najgorętsza walka. Z początku wydawał się dość mocny, by sam pokonać 
przeciwnika, 
wkrótce jednak zaczął odczuwać siłę Jaskiniowych Upiorów. Skakali na niego po 
kilku; 
czterech na raz zdołało go powalić. Zerwał się natychmiast, rozrzucając ich 
ciała niby lalki. 
Było jednak jasne, że jeśli większa grupa zaatakuje go razem, będzie zgubiony.
Variolowi i Taramancie groziło równie wielkie niebezpieczeństwo. Oboje leżeli 
nieruchomo, a czwórka Gwardzistów Krwi starała się ich osłaniać. Niektórzy z 
atakujących 
zaryzykowali użycie łuków; gwardziści odbijali strzały grzbietami dłoni. Potem 
frunęły 
oszczepy, a na końcu ruszyły do szturmu Jaskiniowe Upiory z mieczami i pałkami. 
Nie 
uzbrojeni i bez żadnej pomocy, Gwardziści Krwi walczyli szybkością, równowagą, 
sztuką, 
perfekcyjnie mierzonymi kopnięciami i ciosami. Udawało im się niewiarygodnie: 
wkrótce 
parę Lordów otaczał wał martwych lub nieprzytomnych Upiorów. Lecz – jak 
Pianościgły – 
ulegliby, musieliby ulec zmasowanemu atakowi.
Na rozkaz Prothalla grupa wojowników ruszyła na pomoc Gwardii Krwi.
Covenant spojrzał w drugą stronę.
Mhoram toczył niezwykłą walkę z trzydziestoma, może czterdziestoma wrogami. 
Wszyscy ur-Podli biorący udział w ataku – niewielu ich było w porównaniu z 
liczbą 
Jaskiniowych Upiorów – uformowali bojowy klin za najwyższym spośród nich, 
wiedmistrzem. W ten sposób cała ich moc ogniskowała się na przywódcy. Wiedmistrz 
dzierżył miecz z ognistą klingą, a Mhoram atakował go płomienną laską. Moce 
starły się 
ciskając strumienie gorących iskier, oślepiających i płonących w powietrzu.
Wir bitwy przesunął się w stronę rowu Covenanta. Jakieś postacie przeskakiwały 
górą; 
Bannor walczył niczym derwisz, by ustrzec go od włóczni. W chwilę później 
przybiegła z 
pomocą wojowniczka – Woodhelvenninka, która z własnej woli opiekowała się 
Covenantem. 
Ona i Bannor robili co mogli, by zachować go przy życiu.
Covenant przycisnął dłonie do piersi, jakby dla ochrony obrączki. Palce 
nieświadomie 
chwyciły metalowy pierścień.
Poprzez mroczny las nóg dostrzegł Prothalla. Wielki Lord też był atakowany. 
Toczył 
walkę z gryfem, jak dzidy używając swej płonącej laski. Skrzydła bestii niemal 
go powaliły, 
ustał jednak i pchnął błękitnym ogniem w górę. Lecz na grzbiecie gryfa siedział 
jeszcze jeden 
wiedmistrz ur-Podłych i czarnym prętem parował ciosy Prothalla.
Covenant patrzył, a bitwa stawała się coraz bardziej beznadziejna. Postacie 
padały, 
wstawały i padały znowu; tryskała krew. Po drugiej stronie polany Pianościgły 
wyrwał się 
hordzie Jaskiniowych Upiorów, którzy natychmiast dopadli go znowu. Prothall 
przyklęknął 
na jedno kolano, przygniatany połączoną siłą dwóch przeciwników. Klin ur-Podłych 
spychał 
Mhorama do tyłu; dwóch Gwardzistów Krwi z trudem osłaniało jego plecy.
Covenant miał wrażenie, że piasek sypie mu się do gardła.
Już dwóch wojowników padło z rąk Jaskiniowych Upiorów otaczających parę starych 
Lordów. W pewnej chwili trzech przeciwników z włóczniami zaatakowało Gwardzistę 
Krwi i 
Taramanthę za jego plecami. Pierwszą włócznię gwardzista złamał kantem dłoni i 
wyskoczył 
wysoko ponad drugą, by kopnąć napastnika w twarz. Lecz nawet jego szybkość nie 
wystarczyła. Trzeci z Jaskiniowych Upiorów chwycił go za ramię, a pierwszy 
natychmiast 
oplótł długimi palcami kostkę. Obaj rozciągnęli Gwardzistę między sobą, a trzeci 
pchnął go 
włócznią w brzuch.
Sparaliżowany własną bezradnością Covenant patrzył, jak Gwardzista Krwi szarpie 
się w 
uchwycie Jaskiniowych Upiorów, jak przyciąga ich dość blisko, by wygiąć ciało i 
zejść z 
drogi włóczni. Ostrze skaleczyło go w plecy. W następnym momencie obu 
trzymającym zadał 
cios w krocze. Zwolnili uścisk i zatoczyli się do tyłu, jednak środkowy Upiór 
kopnął go tak 
mocno, że odrzucił go od Taramanthy.
Z tryumfalnym wrzaskiem oburącz uniósł włócznię, by przebić nieruchomą kobietę.
Taramantha!
W obliczu grożącego jej niebezpieczeństwa Covenant pokonał strach. Bez namysłu 
wyskoczył z rowu i ruszył ku niej. Była tak wiekowa, tak krucha, że nie mógł 
patrzeć na jej 
śmierć.
– Na dół! – krzyknęła Woodhelvenninka.
Nagłe pojawienie się Covenanta odwróciło jej uwagę, a napastnikom dało cel. W 
rezultacie chybiła ripostę i pchnięcie miecza rozcięło jej bok. Lecz Covenant 
tego nie widział. 
Pędził do Taramanthy... i już wiedział, że nie zdąży.
Jaskiniowy Upiór pchnął włócznię w dół.
W ostatniej chwili ocalił Taramanthę Gwardzista Krwi, który skoczył na nią i 
zasłonił 
własnym ciałem.
Covenant rzucił się na Jaskiniowego Upiora. Próbował pchnąć go kamiennym nożem, 
ale 
połową dłoni nie mógł dobrze chwycić rękojeści. Zdołał tylko skaleczyć wroga w 
łopatkę.
Nóż wypadł mu z niepewnych palców.
Jaskiniowy Upiór odwrócił się i jednym uderzeniem powalił go na ziemię. Cios 
oszołomił 
Covenanta, lecz Bannor ocalił go, atakując stwora. Jaskiniowy Upiór bronił się 
jak w 
uniesieniu, jakby odniesione przed chwilą zwycięstwo nad Gwardzistą Krwi 
dodawało mu sił. 
Nie zważając na ciosy Bannora, pochwycił go w swe długie, silne ramiona i zaczął 
dusić. 
Bannor uderzał go w oczy i uszy, ale oszalały Upiór tylko wzmacniał uchwyt.
Gniew na nowo zaszumiał Covenantowi w głowie. Wciąż lekko otępiały, przesunął 
się do 
nieruchomej postaci Taramanthy i porwał jej laskę. Nie drgnęła nawet, a on nie 
prosił o 
pozwolenie. Odwrócił się, zatoczył laską krąg nad głową i z całej siły uderzył 
Jaskiniowego 
Upiora w kark.
Biała i szkarłatna moc rozbłysła w bezgłośnej eksplozji. Upiór padł martwy.
Błysk na moment oślepił Covenanta. Rozpoznał jednak chory, czerwony odcień 
płomienia. Odzyskując wzrok, spojrzał na swoje dłonie, na obrączkę. Nie 
pamiętał, by 
zdejmował ją z leptoru, teraz jednak tkwiła na serdecznym palcu i pulsowała 
krwawo pod 
wpływem przesłoniętego chmurami księżyca.
Następny Jaskiniowy Upiór wynurzył się z mroku. Covenant instynktownie pchnął 
laską. 
Napastnik runął w jaskrawym, czerwonym rozbłysku.
Na ten widok wybuchła dawna furia. Przemoc zaćmiła mu myśli.
– Foul! – ryknął, jakby sam Wzgardliwy stał przed nim, i runął w środek bitwy. 
Wymachując laską jak obłąkany, Covenant powalił kolejnego Jaskiniowego Upiora, i 
jeszcze 
jednego, i jeszcze. Nie patrzył, dokąd idzie. Po trzecim ciosie wpadł do jednego 
z grobów i 
przez długi czas leżał tam jak martwy. Kiedy wreszcie powstał, dygotał z odrazy.
Ponad nim wrzała bitwa. Nie wiedział, ilu napastników zginęło lub odniosło rany. 
Minął 
jednak decydujący moment; drużyna zmieniła taktykę. Prothall porzucił gryfa, by 
pomóc 
Pianościgłemu. A kiedy Gigant wstał, ociekając krwią, to on zaatakował gryfa, 
zaś Prothall 
stanął obok Mhorama przeciwko ur-Podłym. Bannor wciąż zajmował pozycję nad 
Covenantem, ale Quaan zebrał ocalałych ze swego Eomanu i otoczył Variola i 
Taramanthę.
W chwilę później dobiegł dźwięczny zew Ranyhyn. Uwolniwszy konie, włączyły się 
do 
bitwy. A kiedy ich kopyta i zęby zbierały krwawe żniwo wśród Jaskiniowych 
Upiorów, 
Prothall i Mhoram razem wystawili swe płomienne laski, blokując ur-Podłego. 
Gorący miecz 
rozpadł się na kawałki czerwone jak lawa, a wybuch mocy powalił samego 
wiedmistrza. Klin 
natychmiast zmienił szyk, wysuwając nowego przywódcę, lecz najsilniejszy zginął 
i ur-Podli 
z wolna zaczęli ustępować.
Na drugim skrzydle Pianościgły zaskoczył gryfa. Potwór atakował wojowników wokół 
Variola i Taramanthy, gdy Gigant wyskoczył z krzykiem i w śmiertelnym uścisku 
splótł 
ramiona wokół tułowia potwora. Swym ciężarem ściągnął go na ziemię; tarzali się 
po trawie. 
Ur-podły spadł na ziemię i Quaan ściął go, nim zdążył unieść swój pręt.
Gryf zawył przeraźliwie z bólu i wściekłości. Próbował przekręcić się, dosięgnąć 
Pianościgłego pazurami i kłami. Ten jednak ściskał zwierza z całych sił. W 
milczeniu 
hamował szamotania, by zabić, nim potwór wyrwie się i rozedrze go na strzępy.
Udało się. Wściekłym szarpnięciem zacisnął ramiona i usłyszał głośny trzask 
kości. Gryf 
ryknął po raz ostatni i skonał. Gigant długo leżał obok martwego ciała i dyszał 
chrapliwie, 
nim wstał niepewnie. Czoło miał rozcięte aż do kości.
Nie ustawał jednak. Otarł krew z oczu i rzucił się w zwarty klin ur-Podłych. 
Formacja 
rozpadła się pod tym uderzeniem.
Ur-Podli natychmiast wybrali ucieczkę. Zniknęli w ciemności, zanim Pianościgły 
zdążył 
wstać.
Ich zdrada jakby podcięła szaleńczą odwagę Jaskiniowych Upiorów. Nie potrafiły 
już 
stawić czoła ogniom Lordów. Panika szerzyła się, rozpalana laskami wybuchała w 
podatnych 
sercach.
Krzyk porażki rozległ się wśród napastników. Jaskiniowe Upiory zaczęły uciekać.
Z wyciem zawodu rozbiegły się wokół płonącego drzewa. Podrygiwały groteskowo, 
ale 
siła i długość kończyn pozwalały im na szybką ucieczkę. Po kilku sekundach na 
polanie nie 
pozostał już ani jeden.
Pianościgły rzucił się w pogoń. Wykrzykując gigancie przekleństwa, pędził tak, 
jakby 
zamierzał ich wszystkich rozgnieść pod nogami. Szybko zniknął w mroku, a po 
chwili ucichły 
też jego wołania. Jednak od czasu do czasu rozlegały się stłumione wrzaski, 
kiedy dopadał 
Jaskiniowe Upiory.
Tuvor zapytał Prothalla, czy kilku z Gwardii Krwi nie powinno przyłączyć się do 
Pianościgłego. Wielki Lord potrząsnął głową.
– Dość już uczyniliśmy – rzekł, oddychając ciężko. – Nie zapominaj o przysiędze 
pokoju.
Zmęczeni, ale z ulgą stali w milczeniu, zakłócanym jedynie ciężkimi oddechami i 
jękami 
rannych Upiorów. Nikt się nie ruszał; w uszach Covenanta ta cisza brzmiała jak 
modlitwa. 
Niepewnie wysunął się z rowu. Spoglądając wokół siebie, szacował wynik bitwy.
Jaskiniowe Upiory leżały dookoła całymi stosami – prawie setka martwych, 
umierających 
i nieprzytomnych – a ich krew pokrywała wszystko niby rosa śmierci. Zginęło 
dziesięciu ur-
Podłych. Pięciu wojowników nigdy już nie miało wyruszyć ze swym Eomanem, a żaden 
z 
oddziału Quaana nie uniknął ran. Lecz z Gwardii Krwi poległ tylko jeden.
– Szczęście nam sprzyjało – oznajmił Wielki Lord Prothall z głośnym 
westchnieniem, 
które przeczyło treści słów.
– Szczęście? – powtórzył z niedowierzaniem Covenant.
– Szczęście nam sprzyjało. – Cień gniewu zabrzmiał w starczym, drżącym głosie 
Prothalla. – Pomyśl, że wszyscy mogliśmy zginąć. Wyobraź sobie taki atak podczas 
pełni 
księżyca. Pamiętaj, że póki uwaga Droola skierowana jest tutaj, nie wzmacnia on 
obrony pod 
Górą Gromu. Zapłaciliśmy... – zająknął się. – Zapłaciliśmy niewielką cenę na 
nasze życie i 
nadzieję.
Covenant nie odpowiadał. Obrazy przemocy budziły zawrót głowy. Wszyscy 
Woodhelvenninowie zginęli... Jaskiniowe Upiory... ur-Podli... wojowniczka, która 
postanowiła go bronić. Nie wiedział nawet, jak miała na imię. Pianościgły 
zabijał... on sam 
zabił pięciu... pięciu...
Drżał cały, ale musiał mówić, musiał się bronić. Ze zgrozy ogarniały go mdłości.
– Pianościgły miał rację – wychrypiał. – To dzieło Foula.
Miał wrażenie, że nikt go nie słyszy. Gwardziści Krwi przyprowadzili do ognia 
rumaka 
swego poległego towarzysza. Delikatnie unieśli ciało, posadzili na grzbiecie 
Ranyhyn i 
przywiązali powrozami z leptoru. Potem razem zasalutowali w milczeniu, a Ranyhyn 
ruszył 
galopem, niosąc martwego jeźdźca w stronę Gór Westronu i Przesmyku Gwardii... do 
domu.
– Foul to wszystko zaplanował.
Kiedy Ranyhyn zniknął wśród nocy, część Gwardzistów zajęła się opatrywaniem ran 
wierzchowców, a pozostali wrócili na posterunki.
Tymczasem wojownicy szukali żywych między ciałami Jaskiniowych Upiorów. 
Wszystkich, którzy nie byli śmiertelnie ranni, stawiali na nogi i przepędzali z 
obozowiska. 
Resztę odciągali na północny kraniec polany, by tam czekali na stos pogrzebowy.
– Oznacza to dwie rzeczy. – Covenant starał się panować nad drżącym głosem. – To 
samo robi ze mną. To jak lekcja... jak to, co zdarzyło się Llaurze. Foul mówi, 
co z nami zrobi, 
ponieważ jest pewien, że ta wiedza nam nie pomoże. Chce zebrać całą naszą 
rozpacz.
Z pomocą dwóch wojowników, Prothall wypuścił z grobowca Llaurę i Piettena. 
Llaura 
zdawała się być wyczerpana do granic; ledwie stała na nogach. Ale mały Pietten 
przesuwał 
dłońmi po mokrej od krwi murawie i lizał palce.
Covenant jęknął i odwrócił głowę.
– Druga rzecz, to że Foulowi naprawdę zależy, żebyśmy ruszyli na Droola. 
Zginiemy 
przy tym czy nie. Nakłonił Droola do tego napadu, żeby nie miał czasu na 
wzmocnienie 
obrony. Czyli Foul musi wiedzieć, dokąd zmierzamy, nawet jeśli nie wie tego 
Drool.
Prothalla wyraźnie niepokoiły powtarzające się od czasu do czasu dalekie krzyki, 
lecz 
Mhoram nie zwracał na nie uwagi. Przyklęknął obok Variola i Taramanthy. Pochylił 
się nad 
rodzicami i nagle zesztywniał.
– Mówię wam, to wszystko jest częścią planu Foula. Ognie piekielne! Czy nikt 
mnie nie 
słucha?
Mhoram poderwał się nagle i stanął przed Covenantem. Zrobił ruch, jakby chciał 
rzucić 
klątwę na głowę Niedowiarka. Lecz jego oczy krwawiły łzami, a głos płakał, gdy 
mówił:
– Oni nie żyją. Variol i Taramantha, moi rodzice... mój ojciec i matka, ciało i 
dusza.
Covenant dostrzegł cień śmierci na ich pomarszczonej skórze.
– To niemożliwe! – wykrzyknął któryś z wojowników. – Widziałem. Żadna broń ich 
nie 
dotknęła. Chroniła ich Gwardia Krwi.
Prothall pospieszył, by zobaczyć dwoje Lordów. Dotknął ich serc i głów, a potem 
zgarbił 
się i westchnął ciężko.
– A jednak... – szepnął.
Variol i Taramantha uśmiechali się.
Wojownicy przerwali swoje czynności. W ciszy, Eoman zapomniał o własnym 
zmęczeniu 
i bólu, by stanąć i pokłonić się z szacunkiem przed Mhoramem i jego zmarłymi. 
Lord pochylił 
się i uniósł w ramionach oboje, Variola i Taramanthę. Ich kości były lekkie w 
tym uścisku, 
jakby opadł z nich ciężar śmiertelności. Na jego policzkach lśniły łzy, lecz 
ramiona miał 
pewne, nie wstrząsane szlochem. Mógł podtrzymać rodziców.
Chmury okryły myśli Covenanta. Brnął przez mgłę, a wiatr porywał słowa z jego 
ust.
– Chcecie powiedzieć, że my... że ja... my... dla pary trupów?
Mhoram jakby nie słyszał. Ale na czole Prothalla zmarszczka przebiegła niby 
spazm, a 
Quaan podszedł do Niedowiarka, chwycił go za łokieć i szepnął do ucha:
– Jeśli znów się odezwiesz, złamię ci rękę.
– Nie dotykaj mnie – odpowiedział Covenant. Lecz w jego głosie nie było siły. 
Poddał 
się, zagubiony w wirujących kłębach mgły.
Wokół niego drużyna ustawiła się jak do nabożeństwa. Wielki Lord Prothall oddał 
swoją 
laskę któremuś z wojowników, podniósł laski zmarłych i ułożył je na ramionach 
jak ofiarę. A 
Mhoram, obejmując Variola i Taramanthę, zwrócił się w stronę płonącego drzewa. 
Cisza 
wibrowała boleśnie. Wreszcie Mhoram zaczął śpiewać. Szorstka pieśń szumiała jak 
rzeka... i 
śpiewał niewiele głośniej, niż płynie woda między gładkimi brzegami.
Śmierć grabi ze świata piękno
zbiera dawne plony, by przyspieszyć nowe.
Milcz, serce;
Trwaj, pokoju.
Wzrost lepszy jest od rozkładu;
Słyszę świst ostrza, co życie od życia rozdziela.
Milcz, pokoju;
trwaj serce.
Śmierć przechodzi,
czyniąc drogę dla życia i czas dla życia.
Nienawidzę umierania i zabijania, nie śmierci.
Milcz, serce;
nie protestuj.
Trwaj w pokoju i żalu
i milcz.
Kiedy skończył, ramiona mu drżały, jakby niezdolne, by dłużej dźwigać brzemię 
bez 
szlochu.
– Stwórco! – krzyknął głosem pełnym cierpienia. – Jak mogę oddać im cześć? Serce 
mi 
pęka i pochłania praca, którą muszę wykonać. Ty musisz to uczynić, bo oni cię 
czcili.
Na granicy kręgu światła Ranyhyn Hynaril zarżała, jakby płacząc z żalu. Wielka 
dereszowata klacz stanęła dęba, potem zawróciła w miejscu i pogalopowała na 
wschód.
Mhoram zamruczał znowu:
Milcz, serce;
nie protestuj.
Trwaj w pokoju i żalu
i milcz.
Delikatnie ułożył Variola na trawie i oburącz uniósł Taramanthę.
– Żegnaj! – zawołał i wsunął ją w szczelinę płonącego drzewa. A zanim ogień 
zdążył 
osmalić jej wytrawioną wiekiem skórę, podniósł Variola i ułożył go obok. – 
Żegnaj! – 
zawołał znowu.
Przez chwilę, nim ogień przesłonił zmarłych, wszyscy widzieli uśmiech na ich 
twarzach. I 
tak spoczęli razem w płomieniach.
Nie żyła już, jęknął Covenant. Ten Gwardzista Krwi zginął. Mhoram! W 
oszołomieniu 
nie potrafił rozróżnić żalu od gniewu.
Mhoram odwrócił się od ognia. Oczy miał już suche, a ich spojrzenie zdawało się 
ogniskować na Covenancie.
– Przyjaciele, uspokójcie swe serca – rzekł pocieszająco. – Zachowajcie pokój 
mimo 
bólu. Variol i Taramantha odeszli. Kto mógłby zaprzeczyć? Znali czas swej 
śmierci. 
Odczytali koniec swego życia w popiołach Niebotycznego Woodhelven i cieszyli 
się, że 
mogą nam pomóc swym ostatnim snem. Postanowili ściągnąć atak na siebie, abyśmy 
my 
mogli przeżyć. Kto powie, że nie było wielkim wyzwanie, jakie podjęli? 
Pamiętajcie o 
Przysiędze i zachowujcie pokój.
Cały Eoman jak jeden wykonał gest pożegnalnego salutu, rozkładając szeroko 
ramiona, 
jakby wojownicy odkrywali przed zmarłymi swe serca.
– Żegnajcie! – krzyknął Quaan i odprowadził swój oddział z powrotem do pracy 
przy 
ściąganiu martwych Jaskiniowych Upiorów i grzebaniu Woodhelvenninów.
– Laska Lorda Variola – zwrócił się do Mhorama Prothall, gdy Eoman już odszedł. 
– Z 
ojca na syna. Weź ją. Jeśli przeżyjemy tę Wyprawę i dotrwamy czasów pokoju, 
opanuj ją. To 
była laska Wielkiego Lorda.
Mhoram skłonił się i przyjął dar.
Prothall wahał się przez chwilę, wreszcie podszedł do Covenanta.
– Korzystałeś z laski Taramanthy. Weź ją i korzystaj nadal. Przekonasz się, że 
lepiej 
wspomoże twój pierścień niż laska Hirebranda. Lillianrill inaczej działają niż 
Lordowie, a ty, 
Thomasie Covenant, jesteś ur-Lordem.
Covenant wspomniał czerwoną łunę, która wystrzeliła z laski, by zabijać i 
zabijać.
– Spal ją – odpowiedział.
Cień groźby przemknął po twarzy Mhorama. Ale Prothall wzruszył lekko ramionami, 
podszedł do ognia i wsunął laskę w szczelinę pnia.
Przez moment okucia jarzyły się zielenią.
– Uwaga na drzewo! – zawołał Mhoram.
Wszyscy odsunęli się od płonących drzazg.
Laska trzasnęła ostro, jakby zrywała pęta. Błękitny płomień buchnął ze 
szczeliny, a 
rozdarte drzewo runęło na ziemię, jak gdyby w końcu został zabity jego rdzeń. 
Stos 
odłamków palił się gwałtownie.
– Dzieło Niedowiarka – niczym kalumnię rzucił z daleka Birinair.
Nie dotykaj mnie, mruknął do siebie Covenant.
Bał się myśleć. Ciemność wokół skradała się niczym skrzydła sępów zrodzonych z 
nocy. 
Groziły widma; czuł się jak potomek upiorów. Nie mógł znieść krwawej barwy 
obrączki, nie 
mógł znieść tego, czym się stał. Rozglądał się, jakby szukał zwady.
Nieoczekiwanie powrócił Słone Serce Pianościgły.
Wynurzył się z nocy niczym ucieleśniona masakra, niczym symbol rzezi. Cały 
zalany był 
krwią, w dużej części własną. Krew z rany na czole pokryła mu twarz ciemną, 
wilgotną 
maską, a głębokie oczy spoglądały zza niej z udręką i satysfakcją zarazem. 
Strzępy ciała 
Jaskiniowych Upiorów wciąż miał na palcach.
Pietten wskazał Giganta i odsłaniając zęby rozciągnął wargi w uśmiechu. Llaura 
natychmiast chwyciła go za rękę i pociągnęła na posłanie, które przygotowali dla 
nich 
wojownicy.
Prothall i Mhoram z troską podeszli do Giganta, ten jednak wyminął ich i stanął 
przy 
ogniu. Przyklęknął, jakby jego dusza pragnęła ciepła, a kiedy opadał na kolana, 
jego 
westchnienie zabrzmiało niczym trzask pękającej skały.
Covenant wykorzystał okazję. Widoczny ból Pianościgłego doprowadził jego własne 
niespokojne, gniewne emocje do stanu, który wymagał natychmiastowego wyrażenia w 
słowach. On sam zabił pięciu Jaskiniowych Upiorów, pięciu...! Obrączka ociekała 
krwią.
– I co? – warknął. – To musiała być niezła zabawa. Mam nadzieję, że ci się 
podobało.
Po drugiej stronie obozu Quaan syknął groźnie. Prothall stanął obok Covenanta.
– Nie dręcz go – poprosił cicho. – Jest Gigantem. A to caamora: ogień 
cierpienia. Czy nie 
dość było bólu tej nocy?
Zabiłem pięciu Jaskiniowych Upiorów! – zawołał Covenant w bezsilnej furii.
Lecz Pianościgły zaczął przemawiać jak w transie; nie słyszał ich. Jego głos 
rozbrzmiewał przenikliwie niby lament; Gigant klęczał przy ogniu w pozie 
żałobnika.
– Bracia i siostry, czy patrzeliście na mnie? Czy widzieliście, moi rodacy? 
Doszliśmy aż 
tutaj. Giganci, nie jestem sam. Wyczuwam was w sobie, waszą wolę w mojej. Nie 
postąpilibyście inaczej... czulibyście to samo, co ja czułem, nie cierpieli poza 
moim 
cierpieniem. I oto wynik. Kamień i Morze! Skarleliśmy. Zagubiony Dom i osłabłe 
nasienie 
uczyniły nas słabszymi, niż byliśmy kiedyś. Czy dochowaliśmy wierności nawet 
teraz? Ach, 
wierni? Ludu mój, ludu, a jeśli stałość do tego prowadzi? Spójrzcie na mnie! Czy 
jestem 
godny podziwu? Cuchnę nienawiścią i niepotrzebną śmiercią.
Od tych słów powiało chłodem. Pianościgły odchylił głowę do tyłu i zaczął cichą 
pieśń.
Tren rozbrzmiewał długo. Covenant miał ochotę krzyczeć, objąć Giganta albo go 
kopnąć, 
byle tylko przerwał. Palce mu drętwiały w narastającym podnieceniu. Przestań! – 
jęczał 
bezgłośnie. Nie wytrzymam tego!
W chwilę później Pianościgły schylił głowę i umilkł. Przez długi czas trwał 
nieruchomo, 
jakby się przygotowywał.
– Kogo straciliśmy? – zapytał w końcu.
– Bardzo niewielu – odparł Prothall. – Szczęście nam sprzyjało. Twoje męstwo 
dobrze się 
przysłużyło.
– Kto? – jęknął Pianościgły.
Prothall westchnął i wymienił pięciu wojowników, Gwardzistę Krwi, Variola i 
Taramanthę.
– Kamień i Morze! – załkał Gigant. Ramiona drgnęły mu konwulsyjnie; nagle wsunął 
dłonie w ogień.
Wojownicy wstrzymali oddechy, a stojący obok Covenanta Prothall zesztywniał. 
Lecz to 
była caamora Gigantów i nikt nie śmiał interweniować.
Pianościgły skrzywił się z bólu, ale nie drgnął nawet. Oczy wychodziły mu z 
orbit, a 
jednak trzymał dłonie w ogniu, jakby płomienie mogły uleczyć go czy choćby 
oczyścić mu 
krew, wypalić ją, skoro nie mogą zmyć plam odebranego życia. Lecz cierpienie 
było 
widoczne: mocny puls bólu przebił skrzep rany na jego czole; świeża krew 
spływała mu na 
oczy, na policzki, na brodę.
Dysząc, Ognie piekielne! Ognie piekielne! Covenant przepchnął się obok 
Prothalla. 
Sztywno stanął nad klęczącym Gigantem.
– No tak – odezwał się z najwyższym wysiłkiem, od którego głos wbrew intencjom 
zabrzmiał zgryźliwie. – Teraz ktoś naprawdę powinien się z ciebie śmiać.
Jego wzniesiona głowa ledwie sięgała Gigantowi do ramienia.
Przez chwilę Pianościgły zdawał się nie słyszeć. Potem, lekko zgarbiony, cofnął 
ręce z 
wysiłkiem, jakby nie chciał przerywać zadawanej sobie tortury. Nie były 
poparzone – z 
jakichś powodów ciało Giganta było odporne na płomienie – ale krew zniknęła.
Palce wciąż miał zesztywniałe z bólu. Zacisnął je ostrożnie i odwrócił do 
Covenanta swą 
zakrwawioną twarz. Spojrzał w gniewne oczy Niedowiarka, jakby składał apelację 
od 
wyroku.
– Czy ty niczego nie czujesz? – zapytał.
– Czuję? – stęknął Covenant. – Jestem trędowaty.
– Nawet dla małego Piettena? Dziecka?
Jego błaganie wzbudziło w Covenancie chęć, by zarzucić mu ramiona na szyję, 
przyjąć to 
straszliwe współczucie jako rozwiązanie swego dylematu. Wiedział jednak, że to 
nie dosyć; 
wiedział w głębi najbardziej wewnętrznego jądra swej choroby, że to nie 
wystarczy.
– My też ich zabijaliśmy – wychrypiał. – Ja zabijałem... Niczym się od nich nie 
różnię.
Odwrócił się i odszedł w ciemność, by ukryć swoją hańbę. Pole bitwy było 
właściwym 
dla niego miejscem: jego nozdrza nie reagowały na odór śmierci.
Potknął się nagle i legł wśród martwych, we krwi otoczonej grobami i stosami 
pogrzebowymi.
Dzieci! To on był przyczyną ich krzyków i cierpienia. Foul zaatakował Woodhelven 
z 
powodu jego obrączki z białego złota. Nigdy więcej... nie będę... Nie był już 
zdolny do 
płaczu.
Nie będę więcej zabijał.
18. Równiny Ra
Pomimo bitwy... pomimo gryzącego dymu płomieni, ciał i wyładowań mocy... pomimo 
bliskości rowów, gdzie martwi leżeli niby grudy zwęglonej agonii, niby 
pracowicie złożone w 
ziemi zakumulowane cierpienie, które już tylko gleba mogła wykorzystać lub 
osłonić... mimo 
wewnętrznych cierni i spalonej ziemi... Covenant zasnął. Przez resztę nocy inni, 
którzy 
przeżyli, trudzili się, by pogrzebać lub spalić poległych, ale Covenant spał. 
Niespokojna 
ciemność wezbrała w nim jak nieskończenie powtarzana WKS; do świtu wykonywał we 
śnie 
nienaruszalną procedurę: lewa ręka od ramienia do nadgarstka, lewa dłoń, grzbiet 
i wnętrze, 
każdy palec, prawa ręka, gors, pierś, lewa noga...
Przebudził się na spotkanie świtu, który sączył się niczym w grobowcu. Wstał 
drżący, by 
stwierdzić, że zabitych już pochowano; rowy wypełniono, przysypano ziemią, na 
każdym 
posadzono młody pęd, znaleziony gdzieś przez Birinaira. Teraz część wojowników 
leżała na 
trawie, we śnie szukając nowej energii. Lecz Prothall i Mhoram szykowali 
posiłek, a 
Gwardziści Krwi badali i przygotowywali konie.
Rozczarowanie ogarnęło Covenanta... rozczarowanie, że nie włączył się do pracy. 
Spojrzał na swoją szatę: aksamit był sztywny i czarny od zakrzepłej krwi. 
Odpowiedni strój 
dla trędowatego, pomyślał. Dla wyrzutka.
Wiedział, że już najwyższy czas, by podjąć decyzję. Musiał określić swój 
stosunek do 
nierozwiązalnego dylematu Krainy. Wsparty na lasce wśród cmentarnego świtu czuł, 
że 
wyczerpał już wszystkie wymówki. Zatracił odruchy ochronne, stracił możliwość 
ukrycia 
obrączki, stracił nawet swoje solidne buty... i przelał krew. Sprowadził zgubę 
na Niebotyczne 
Woodhelven. Był tak przejęty ucieczką przed jednym szaleństwem, że nie dostrzegł 
drugiego, 
ku któremu ucieczka go wiodła.
Musiał iść przed siebie – tyle już wiedział. Ale ruch stwarzał kolejny problem 
nie do 
rozwiązania: albo uczestniczyć w wydarzeniach i popaść w obłęd, albo nie 
uczestniczyć i 
także popaść w obłęd. Musiał zdecydować, znaleźć jakąś podstawę i na niej się 
oprzeć. Nie 
potrafił zaakceptować Krainy – ale nie potrafił też jej odrzucić. Potrzebował 
odpowiedzi. Bez 
niej będzie jak Llaura – przy muzyce śmiechu Foula zmuszony, by zatracić siebie 
po to tylko, 
by się nie zatracić.
Mhoram dostrzegł wstręt i niepokój na twarzy Covenanta.
– Co cię gnębi, przyjacielu? – zapytał łagodnie.
Covenant przyglądał mu się przez chwilę. W ciągu jednej nocy Lord postarzał się 
o wiele 
lat. Brud i kurz bitwy znaczyły mu twarz, podkreślając zmarszczki na czole i 
wokół oczu. 
Oczy zdawały się przyćmione wyczerpaniem, lecz jego usta zachowały swą 
łagodność. A 
choć okryty rozdartą i pokrwawioną szatą, ruchy miał pewne.
Covenant drgnął mimowolnie, słysząc „przyjacielu”. Nie mógł sobie pozwolić, by 
być 
czyimkolwiek przyjacielem. I drgnął, powstrzymując chęć, by spytać, dlaczego 
laska 
Taramanthy stała się w jego rękach tak groźną bronią. Bał się odpowiedzi. Kryjąc 
emocje, 
odwrócił się szybko i ruszył na poszukiwanie Pianościgłego.
Gigant siedział oparty o ostatni stojący jeszcze, wygasły fragment Niebotycznego 
Woodhelven. Sadza i krew pokrywały mu twarz, a skóra miała taki sam kolor co 
skaza w 
sercu drzewa. Lecz najbardziej widoczna była rana na czole: rozdarte ciało 
zwisało niby płat 
cierpienia, a krople świeżej krwi sączyły się jak mroczne myśli wypływające 
przez szczelinę 
w czaszce. Obejmował prawą ręką wielki dzban diamentrunku i śledził wzrokiem 
Llaurę 
krzątającą się przy małym Piettenie.
Covenant podszedł bliżej, ale nim zdążył się odezwać, Pianościgły zapytał:
– Myślałeś o nich? Czy wiesz, co im uczyniono?
Pytanie pobudziło ciemne echa umysłu.
– Wiem o niej.
– A Piettenowi? Maleńkiemu Piettenowi? Dziecku?
Covenant sztywno wzruszył ramionami.
– Myśl, Niedowiarku! – W głosie Giganta kłębiły się szare mgły. – Jestem 
zagubiony. Ty 
możesz zrozumieć.
– To samo – odpowiedział z wysiłkiem. – Dokładnie to samo co nam. I Llaurze. I 
Jaskiniowym Upiorom – dodał ironicznie. Pianościgły odwrócił wzrok, a Covenant 
mówił 
dalej: – My wszyscy zniszczymy to... to, co pragniemy ochronić. To istota metody 
Foula. 
Pietten to prezent dla nas: przykład tego, co zrobimy z Krainą, próbując ją 
ratować. Foul jest 
aż tak pewny siebie. A proroctwa tego rodzaju są samospełniające.
Pianościgły spojrzał tak, jakby Niedowiarek właśnie rzucił na niego klątwę. 
Covenant 
usiłował wytrzymać jego wzrok, ale spuścił głowę, tknięty nagłym poczuciem 
wstydu. 
Popatrzył na spaloną trawę. Płonęła dziwnie: niektóre kępy wydawały się mniej 
chore od 
innych... Widocznie ogień Lordów czynił mniej szkody niż potęga ur-Podłych.
– Zapomniałeś o czymś – rzekł po chwili Gigant. – Jest różnica między 
jasnowidzem a 
prorokiem. Widzieć przyszłość to jeszcze nie proroctwo.
Covenant nie chciał o tym myśleć.
– Dlaczego nie przyłożyłeś sobie iłu leczącego na czoło? – zapytał, by zmienić 
temat.
Tym razem Pianościgły odwrócił głowę.
– Nic już nie zostało – stwierdził niechętnie, bezradnie rozkładając dłonie. – 
Inni 
umierali. A jeszcze inni potrzebowali iłu, by ratować ręce albo nogi. I... – 
Zająknął się. – I 
myślałem, że zdołam pomóc małemu Piettenowi. To tylko dziecko – dodał z 
naciskiem, 
spoglądając błagalnie. Covenant nie mógł tego zrozumieć. – Ale któryś z 
Jaskiniowych 
Upiorów konał wolno... w strasznym bólu. – Strużka krwi spłynęła mu z czoła na 
brew. – 
Kamień i Morze! – jęknął. – Nie mogłem tego znieść. Ciepłodziej Birinair 
zatrzymał dla mnie 
po odrobinie leczącego iłu ze wszystkich ran, które opatrywał. A ja dałem ją 
Jaskiniowemu 
Upiorowi. Nie Piettenowi... Upiorowi. Przez ten ból.
Nagle odchylił głowę i pociągnął z dzbana. Grzbietem dłoni otarł krew z brwi.
Covenant przyglądał mu się w skupieniu. Nie potrafił znaleźć właściwych słów, by 
wyrazić swe współczucie.
– Jak twoje ręce? – zapytał.
– Ręce? – powtórzył zdziwiony Pianościgły, lecz zaraz sobie przypomniał. – Ach, 
caamora. Jestem Gigantem, przyjacielu – wyjaśnił. – Zwykły ogień nie może mnie 
zranić. Ale 
ból... ból uczy wielu rzeczy. – Skrzywił się niechętnie. – Mówi się, że Giganci 
są z granitu – 
mruknął. – Nie martw się o mnie.
– W tych częściach świata, skąd pochodzę – rzucił odruchowo Covenant – spotyka 
się 
takie drobne staruszki. Siedzą przy drodze i przez cały dzień uderzają żelaznymi 
młoteczkami 
w bloki granitu. Trwa to długo... ale w końcu zmieniają wielkie kawały w małe 
kawałeczki.
Pianościgły zastanawiał się przez moment.
– Czy to proroctwo, ur-Lordzie Covenancie? – zapytał.
– Nie mam pojęcia. Nie rozpoznałbym proroctwa, choćby zwaliło mi się na głowę.
– Ja też nie. – Niepewny uśmiech wykrzywił wargi Giganta.
Lord Mhoram wezwał drużynę na posiłek, który przygotowali razem z Prothallem. 
Tłumiąc jęki, wojownicy podnosili się z trudem i podchodzili do ogniska. 
Pianościgły 
poderwał się i wraz z Covenantem ruszyli za Llaurą i Piettenem, by coś zjeść.
Widok i zapach pożywienia nagle uświadomił Covenantowi, że musi podjąć decyzję. 
Czuł pustkę i głód, ale kiedy wziął kawałek chleba, zobaczył, jak czarna od 
popiołów i krwi 
jest jego ręka. Zabijał... Chleb wypadł mu z dłoni. To wszystko nie tak, 
wymruczał. Jedzenie 
jest formą zgody, kapitulacją wobec fizycznej realności Krainy. Na to nie mógł 
sobie 
pozwolić.
Musiał pomyśleć.
Wewnętrzna pustka rozbudzała pragnienia, ale zignorował je. Łykiem wiosennego 
wina 
przepłukał gardło, a potem odwrócił się od ognia, jakby go odrzucał. Lordowie i 
Pianościgły 
spojrzeli na niego ze zdziwieniem, ale milczeli.
Musiał się poddać próbie, znaleźć odpowiedź, która przywróci mu zdolność 
przetrwania. 
Postanowił cierpieć głód, póki nie natrafi na to, czego szuka. Może to rozjaśni 
mu umysł i 
pomoże rozwiązać fundamentalną sprzeczność.
Cała porzucona broń leżała ułożona w stos na skraju łąki. Covenant podszedł i po 
chwili 
znalazł kamienny nóż Atiaran. Potem na wpół świadomy impuls pchnął go w stronę 
koni; 
sprawdził, czy Dura nie odniosła ran. Była nietknięta; poczuł ulgę. W żadnych 
okolicznościach nie chciałby dosiadać Ranyhyn.
Po chwili wojownicy skończyli posiłek i znużeni podeszli do koni, by ruszyć 
dalej. 
Covenant wspiął się na grzbiet Dury; Gwardziści Krwi ostrymi gwizdami 
przywoływali 
Ranyhyn. Zew jakby zawisł na moment w powietrzu, nim z różnych stron na polanę 
przygalopowały wielkie konie – ich grzywy i ogony powiewały jak ogarnięte 
płomieniem, 
kopyta dudniły w potężnym rytmie – dziewięć rumaków z gwiazdami na czołach, 
szybkich 
jak żywioł i puls życia Krainy. W ich parskaniu Covenant słyszał radosne 
podniecenie 
powrotem do domu, na szerokie Równiny Ra.
Lecz wędrowcy niewiele mieli powodów do radości. Pozostawiali za sobą martwe 
Niebotyczne Woodhelven. W Eomanie Quaana brakowało sześciu ludzi, a ci, co 
przeżyli, byli 
wycieńczeni brakiem snu i walką. Cień okrywał im twarze. Wśród nich Słone Serce 
Pianościgły kroczył ciężko, jakby niósł na barkach brzemię wszystkich śmierci. 
Pietten zasnął 
mu na rękach, gdy tylko słońce wyszło nad horyzont. Llaura jechała za Mhoramem, 
ściskając 
jego szatę. Wydawała się drobna i krucha za wyprostowanym sztywno Lordem o 
posępnej 
twarzy. Lecz łączyło ich znużenie, wyraz nieokreślonego cierpienia. Przed nimi 
podążał 
Prothall, a jego postawa wyrażała tę samą nieugiętą wolę, którą okazała Atiaran, 
zmuszając 
Covenanta, by szedł pieszo z Mithil Stonedown aż do brzegów Lekkoduszy.
Covenant zastanowił się, jak długo jeszcze ma pozwalać, by inni dokonywali 
wyboru. 
Porzucił jednak tę myśl i przyjrzał się Gwardzistom Krwi. Tylko oni zdawali się 
być 
nietknięci po bitwie. Ich krótkie tuniki zwisały w strzępach, byli nie mniej 
brudni od 
pozostałych, jeden z nich poległ, a kilku odniosło rany. Bronili Lordów, a 
zwłaszcza Variola i 
Taramanthy, do końca; a jednak zachowali rześkość i hart ducha. Bannor jechał 
obok 
Covenanta na dziarskim Ranyhyn i rozglądał się wokół nieprzeniknionym wzrokiem.
Konie stać było najwyżej na powolny stęp, lecz nawet takie tempo doprowadziło 
wyprawę do brodu na Mithil przed południem. Pozostawili zwierzęta, by piły wodę 
lub 
skubały trawę, a sami – wszyscy oprócz Gwardzistów Krwi – skoczyli do rzeki. 
Szorując się 
miałkim piaskiem, spłukiwali w szeroki nurt Mithil krew, brud, ból śmierci i 
długiej nocy. 
Spod śladów bitwy wynurzały się czyste skóry i oczy; otwierały się drobne, nie 
opatrzone 
iłem rany i ciekła jasna krew; strzępy podartych ubrań odpływały poza zasięg 
rąk. Covenant 
także wypłukał do czysta swoją szatę, a potem szorował i zdrapywał z ciała 
plamy, jakby 
pragnął pozbyć się śladów morderczej walki. Wypił też sporo wody, próbując 
zapełnić czymś 
ssącą pustkę w żołądku.
Kiedy wojownicy skończyli, z juków wydostali świeżą odzież. Już ubrani i 
uzbrojeni 
stanęli na warcie, a komendant Tuvor i Gwardziści Krwi zaczęli kąpiel.
Weszli i wyszli z wody bez jednego chlupnięcia, a myli się bezgłośnie. Po kilku 
chwilach 
byli już przebrani i siedzieli na grzbietach Ranyhyn. W czasie gdy jeźdźcy brali 
kąpiel, konie 
odświeżyły się, przekraczając rzekę i tarzając się na grzbietach po trawie 
Andelain. Teraz 
wszyscy byli już gotowi do dalszej drogi, Prothall dał znak i drużyna ruszyła na 
wschód, 
wzdłuż południowego brzegu.
Przez cały dzień droga nie męczyła jeźdźców. Mieli miękką trawę pod kopytami, 
czystą 
wodę pod bokiem, aromat świeżości w powietrzu, a do tego widok na niedalekie 
Andelain, 
które niemal pulsowało energią życia. Lud Krainy czerpał zdrowie z atmosfery 
Andelain. 
Lecz Covenant nie czuł ulgi. Był głodny, a bliskość wzgórz Andelain ten głód 
powiększała.
Starał się nie patrzeć w tamtą stronę – tak samo jak pożywienia, odmawiał sobie 
tego 
widoku. Wychudła twarz Covenanta zastygła mu w surowych liniach, a w oczach jego 
błyszczała determinacja. Podążał dwoma ścieżkami: jego ciało siedziało na 
grzbiecie Dury i 
utrzymywało pozycję w kolumnie jeźdźców; lecz jego myśli wędrowały w 
otchłaniach, 
raniony ich mroczną pustką.
Nie będę...
Chciał przeżyć.
Nie jestem...
Od czasu do czasu jak niemą zachętę Krainy dostrzegał wprost na swej drodze 
alianthę, 
ale nie poddawał się.
Covenant, myślał. Thomas Covenant. Niedowiarek. Trędowaty, nieczysty. Kiedy 
ukłucia 
bólu budziły wahanie, przypominał sobie krwawą władzę Droola nad jego obrączką z 
białego 
złota. Wtedy umacniał się w swej decyzji.
Od czasu do czasu Llaura spoglądała na niego wzrokiem, w którym odbijała się 
śmierć 
Niebotycznego Woodhelven, ale on tylko mocniej brał się w garść i jechał dalej.
Nie będę więcej zabijał.
Musi istnieć inne rozwiązanie.
W Nocy stwierdził, że obrączka uległa przemianie. Zniknęły wszelkie znaki oporu 
wobec 
krwawego zniewolenia. W blasku księżyca płonęła teraz czerwienią, jarząc się 
zimno jakby w 
zachłannej reakcji na władzę Droola. Następnego ranka Covenant wyruszył w drogę 
jak 
człowiek rozdarty pomiędzy dwoma biegunami szaleństwa.
Południowa bryza niosła już przedsmak lata. Powietrze było ciepłe, pełne 
aromatów 
żyznej ziemi. Kwiaty rozwijały się wszędzie, a ptaki śpiewały leniwie. Covenanta 
z wolna 
ogarniała senność. Lenistwo rozluźniło pęta jego woli. Tylko wprawa utrzymywała 
go na 
grzbiecie Dury; on sam nie dbał o tak mało istotne sprawy. Ledwie zauważył, że 
rzeka skręca 
na północ i oddala się od szlaku drużyny, a wzgórza są coraz wyższe. Apatycznie 
pozwalał 
się nieść ciepłym prądom dnia. Tej nocy zasnął głęboko i bez marzeń, a 
następnego dnia 
jechał nadal obojętny i beztroski.
Drzemiąc na jawie, nieświadomie wkraczał na niebezpieczny grunt. Apatia była 
pierwszym krokiem żelaznej logiki, prawa trądu. Następnym była gangrena, odór 
gnijącego 
żywego ciała tak okropny, że nawet lekarze nie mogli go czasem znieść – fetor, 
który 
prowadził do odpędzania trędowatych, a żadne współczucie czy brak przesądów nie 
mogły 
temu zapobiec. Lecz Covenant podróżował w swym śnie z uśpionym umysłem.
Kiedy zaczął dochodzić do siebie – wczesnym popołudniem trzeciego dnia po 
Niebotycznym Woodhelven, osiemnastego od opuszczenia Revelstone – zobaczył, że 
zbliżają 
się do puszczy Morinmoss. Zatrzymali się na ostatnim wzgórzu; dalej teren opadał 
pod 
ciemną osłoną drzew.
Od stóp wzgórza puszcza Morinmoss rozciągała się niby falujące morze; jej brzegi 
chwytały zbocza, jak gdyby drzewa zapuściły w stoki korzenie i nie pozwalały się 
zepchnąć. 
Odcienie ciemnych zieleni puszczy sięgały aż po horyzont na północy, wschodzie i 
południu. 
Zdawało się, że zabraniają wyprawie przejścia. Wielki Lord Prothall przystanął 
na wzgórzu i 
przez długi czas spoglądał na puszczę, rozważając z jednej strony czas 
potrzebny, by ją 
ominąć, a z drugiej nieznane zagrożenia ze strony drzew.
Wreszcie zeskoczył z konia i spojrzał na oddział.
– Teraz odpoczniemy – rzekł. Gniew tlił się w jego oczach. – Potem wjedziemy do 
Morinmoss i nie zatrzymamy się, póki nie dotrzemy do przeciwnego krańca. To 
prawie dzień 
i noc. W tym czasie nie możemy pokazać ostrza ni iskry. Słyszycie? Wszystkie 
miecze w 
pochwach, strzały w kołczanach, noże zakryte, groty włóczni osłonięte. I każda 
iskra czy 
błysk płomienia zgaszony. Nie popełnimy błędu. Morinmoss jest dziksza od 
Grimmerdhore, a 
nikt bez lęku nie wchodzi tam między drzewa. One cierpiały przez wieki i nie 
zapominają o 
pokrewieństwie z Szubieniczną Głębią. Oby nie zmiażdżyły nas mimo wszystko. – 
Przerwał, 
jakby chciał się upewnić, że wszyscy go zrozumieli. Po czym dodał już 
łagodniejszym tonem: 
– Możliwe, że w Morinmoss wciąż króluje Pan Puszczy, choć wiedza o tym zaginęła 
po 
profanacji.
Kilku wojowników drgnęło na dźwięk słów „Pan Puszczy”. Ale Covenant, budząc się 
pomału ze swego letargu, nie odczuwał takiego lęku, jakiego chyba oczekiwano.
– Czy czcicie drzewa? – zapytał, jak już raz kiedyś.
– Czcimy? – Prothall był zdziwiony. – Znaczenie tego słowa nie jest dla mnie 
jasne.
Covenant patrzył bez słowa.
– Pytasz może, czy żywimy dla drzew szacunek? – podjął Wielki Lord. – 
Oczywiście. 
One żyją, a moc Ziemi trwa we wszystkich żyjących istotach, w kamieniu i glebie, 
wodzie i 
drewnie. Rozumiesz z pewnością, że wszyscy jesteśmy sługami tej mocy. Troszczymy 
się o 
życie Krainy. – Przez ramię spojrzał na Puszczę. – Moc Ziemi przybiera wiele 
form pomiędzy 
drzewem a kamieniem. Kamień jest fundamentem świata i wedle naszej wiedzy, choć 
jest 
skromna, ta forma mocy nie jest siebie świadoma. Lecz drzewo to co innego. 
Kiedyś, w 
najdawniejszej, zagubionej już przeszłości, prawie cała Kraina była jedną 
puszczą: jednym 
ogromnym lasem od Wiernogardu i Tamy Niebios Melenkuriona aż po równinę 
Sarangrave i 
Morską Rubież. I ta puszcza była świadoma. Znała i witała nowe życie, jakie 
przynieśli do 
Krainy ludzie. Czuła ból, kiedy – o ślepe, bezrozumne chwile w starożytności 
Krainy! – 
ścinali i palili drzewa, by oczyścić miejsce dla swych szaleństw. Trudno jest 
czerpać dumę z 
historii człowieka. Zanim wiedza powoli rozniosła się wśród puszczy i każde 
drzewo znało 
niebezpieczeństwo, setki mil życia zostały zdziesiątkowane. Wedle naszych 
obliczeń, czyn 
ten zabrał wiele lat: ponad tysiąc. Ale drzewom musiał się zdawać błyskawiczną 
zbrodnią. 
Pod koniec tego okresu pozostały w Krainie tylko cztery miejsca, gdzie wciąż 
żyła dusza 
puszczy... gdzie przetrwała, dygocząc ze straszliwego bólu... I postanowiła się 
bronić. Przez 
długie wieki Puszcza Gigantów, Grimmerdhore, Morinmoss i Szubieniczna Głębia 
żyły, a ich 
świadomość trwała pod opieką Panów Puszczy. Pamiętały... nie przeżył żaden 
człowiek, 
który ośmielił się tam wkroczyć, żaden Podły czy Jaskiniowy Upiór. Ten czas 
jeszcze nie 
minął. Nie wiemy, czy Panowie Puszczy wciąż żyją... choć tylko głupiec będzie 
zaprzeczał, 
że Caerroil Leśny wciąż wędruje po Szubienicznej Głębi. Ale zanika świadomość, 
która 
pozwalała drzewom na atak. Lordowie bronili puszczy od dnia, gdy Berek Półręki 
chwycił 
Laskę Praw: nie pozwoliliśmy, by ginęły drzewa. Ale duch umiera. Lasy są 
rozdzielone, a ich 
zbiorowa mądrość ginie. Świat nie jest już tak pełen chwały jak dawniej.
Prothall westchnął zasmucony.
– Pełni szacunku dla ducha, który pozostał, i pokory wobec mocy Ziemi, prosimy o 
zgodę 
na wejście do puszczy dla tak wielu z nas równocześnie – mówił dalej. – I zwykła 
ostrożność 
nakazuje, byśmy się nie narażali. Duch nie umarł. A potęga Morinmoss mogłaby 
zgnieść i 
tysiąc ludzi, gdyby ból rozbudził drzewa.
– Czy są tam inne zagrożenia? – zainteresował się Quaan. – Czy będziemy 
potrzebowali 
broni?
– Nie. Słudzy Lorda Foula wiele krzywd uczynili puszczom w minionych wiekach. 
Grimmerdhore utraciło może swą moc, ale Morinmoss pamięta. A dzisiaj mamy nów. 
Nawet 
Drool nie jest takim głupcem, by w taki czas wysyłać swe siły do Morinmoss. A 
Foul nigdy 
głupcem nie był.
Jeźdźcy w milczeniu zeskoczyli z siodeł. Część Eomanu zajęła się przygotowaniem 
jedzenia, inni karmili konie. Wkrótce cała drużyna, z wyjątkiem Covenanta, 
posiliła się. 
Potem Gwardia Krwi objęła wartę, a wędrowcy odpoczywali przed długą drogą przez 
puszczę.
Gdy powstali, gotowi dojazdy, Prothall stanął na szczycie. Wiatr dmuchał tu 
mocniej; 
rozwiewał jego szatę ściągniętą w pasie czarną szarfą.
– Witaj, Morinmoss! – krzyknął Wielki Lord, wznosząc laskę. – Puszczo z Jedynej 
Puszczy! Nieprzyjacielu naszych nieprzyjaciół! Morinmoss, bądź pozdrowiona! – 
Głos bez 
echa zapadał w morze drzew. – Jesteśmy Lordami, wrogami twoich wrogów i uczniami 
mądrości lillianrill! Musimy przejechać!
Nabrał tchu.
– Usłysz mnie, Morinmoss! Nienawidzimy topora i płomienia, które cię ranią! Twoi 
wrogowie są naszymi wrogami! Nigdy nie wnieśliśmy między drzewa ostrza topora 
ani 
płomienia ognia... i nie wniesiemy! Morinmoss, wysłuchaj mnie! Pozwól nam 
przejechać!
Jego wołanie zanikło w głębinach puszczy. Po chwili Lord opuścił ręce i 
zawrócił. Nim 
dosiadł konia, raz jeszcze spojrzał surowo na drużynę. Na jego sygnał cały 
oddział ruszył w 
stronę granicy Morinmoss.
Zdawało się, że zapadli się w puszczy. W jednej chwili jechali w dół, ponad 
linią drzew, 
w następnej tonęli w mrocznej gęstwinie, a słoneczny blask zgasł jakby odcięty 
grubymi 
wrotami. Birinair jechał na czele, trzymając swą laskę Hirebranda w poprzek na 
karku 
wierzchowca. Tuż za nim podążał komendant Tuvor na Marnym, ogierze Ranyhyn – 
gdyż 
Ranyhyn nie musiały się lękać pradawnego gniewu Morinmoss, a Marny mógł 
poprowadzić 
Birinaira, gdyby stary Ciepłodziej pobłądził. Za Tuvorem jechali Prothall i 
Mhoram z Llaurą 
za plecami, a dalej Covenant i Pianościgły. Gigant wciąż niósł na rękach śpiące 
dziecko. 
Wreszcie na końcu Quaan ze swym Eomanem, otoczeni przez Gwardię Krwi.
Mieli dość miejsca na jazdę. Drzewa o czarnej i rudej korze pozostawiły wolną 
przestrzeń 
dla zwierząt. Jeźdźcy bez trudu znajdowali drogę. Ale drzewa nie były wysokie. 
Grube pnie 
wyrastały na piętnaście, dwadzieścia stóp, a potem rozgałęziały się w poskręcane 
konary 
ciężkie od liści. Drużynę okrywał półmrok Morinmoss. Gałęzie splatały się, jak 
gdyby każde 
z drzew wspierało się ramionami o krewniaków. Z konarów zwisały szerokie pasma 
mchu – 
ciemnego, gęstego, wilgotnego mchu, opadającego z gałęzi niby strumienie 
zakrzepłej, 
zastygłej krwi. Mech kołysał się przed jeźdźcami, jakby próbował zepchnąć ich na 
bok, 
odciągnąć od właściwej ścieżki. Kopyta nie wydawały najlżejszego odgłosu na 
miękkim, 
porośniętym gruncie; jeźdźcy podążali swą drogą bezszelestnie, jakby byli 
iluzją.
Instynktownie unikając wilgotnego mchu, Covenant spoglądał w wieczny zmierzch 
puszczy. Jak daleko sięgał wzrokiem, zewsząd otaczał go jakby groteskowy dywan 
pni, 
konarów i mchu. Ale poza zasięgiem swych fizycznych zmysłów dostrzegał coś 
więcej – 
widział, wyczuwał, słyszał w milczeniu puszczy bicie zadumanego serca lasu. 
Drzewa 
kontemplowały swe posępne wspomnienia: wszechobecny, nieśmiały jeszcze rozbłysk 
świadomości, gdy duch puszczy panował nad setkami mil żyznej gleby; i brutalny 
wstrząs 
bólu, grozy i niewiary, rozlewający się niby fala na oceanie, aż zadrżały 
najdalsze liście w 
Krainie, gdy rozpoczęła się rzeź drzew, a korzenie, gałęzie i pnie padały od 
topora i ognia. 
Puszcza wspominała panikę zwierząt, mordowanych lub pozbawianych domów, zdrowia, 
nadziei... i czystą pieśń Pana Puszczy, której melodia uczyła tajemnej, gniewnej 
rozkoszy 
miażdżenia, uderzania w maleńkich ludzi, smakowania korzeniami ich krwi... I 
ogarniającą z 
wolna słabość, która przerwała nawet tę ostatnią uciechę, pozostawiając drzewa z 
ich 
niewzruszonymi wspomnieniami i desperacją, gdyż widziały, jak ich wściekłość 
zmienia się 
w bezczynność.
Covenant wyczuwał, że drzewa nie wiedzą o Lordach ani o przyjaźni; Lordowie zbyt 
niedawno nastali w Krainie, by utrwalić się w ich pamięci. Nie, to słabość, 
niedostatek ducha 
pozwalał jeźdźcom na przejście – słabość, żal, bezradny sen. Tu i tam słyszał 
drzewa, które 
wciąż były przytomne i pragnęły krwi. Ale było ich zbyt mało... zbyt mało. 
Morinmoss mogła 
tylko dumać, pozbawiona mocy własną pradawną śmiertelnością.
Dłoń mchu uderzyła go, pozostawiając na twarzy ślad wilgoci. Otarł policzek, 
jakby to 
był kwas.
A potem słońce zaszło nad Morinmoss i nawet niepewne światło zgasło. Covenant 
wychylił się w siodle, przerażony, że Birinair zgubi drogę lub wplącze się w 
zasłonę mchu i 
zginie zaduszony. Gdy jednak ciemność sączyła się w powietrze, jakby kapała z 
gałęzi, las 
uległ przemianie. Srebrzyste lśnienie narastało stopniowo wokół pni – rosło i 
nabierało siły w 
zapadającej nocy, aż każde z drzew stało, migocząc niby dusza zagubiona w mroku. 
Poświata 
wystarczała, by wskazać jeźdźcom szlak. Wśród zmiennych deseni blasku, zasłony 
mchu 
zwisały niby cienie otchłani: czarne dziury w pustce. Nadawały puszczy plamisty, 
niezdrowy 
wygląd. Wędrowcy skupili się blisko siebie i jechali przez noc rozjaśnioną tylko 
lśnieniem 
drzew i czerwonym płomieniem obrączki Covenanta.
Miał wrażenie, że słyszy, jak drzewa mruczą coś ze zgrozą, wyczuwając 
promieniujące z 
metalu zło. Przerażał go ten pulsujący, czerwony blask. Twarz muskały wilgotne, 
badawcze 
palce mchu. Przycisnął dłonie do serca, próbując zamknąć się w sobie, zapaść i 
przejechać 
niezauważony... jakby wiózł pod okryciem topór i bał się, że drzewa to odkryją.
Długa jazda trwała niczym tępy ból rany. Przenikliwe pulsacje światła zlały się 
w końcu 
w jedno i drużyna znowu jechała przez niepewną jasność dnia. Covenant zadygotał, 
zajrzał 
we własne wnętrze, a to, co zobaczył, odebrało mu mowę. Czuł, że zamiast gniewu 
jest 
ciemność.
Wpadł jednak w sidła sytuacji bez wyjścia. Ciemność była jak puchar, którego nie 
może 
ani wychylić, ani odrzucić na bok.
W dodatku Covenant drżał z głodu.
A drużyna wciąż podążała przez wieczny półmrok Morinmoss. Milczeli, a gałęzie 
tłumiły 
wszelkie głosy. W tej duszącej ciszy Covenant miał uczucie, że zagubił drogę w 
dawnej 
puszczy porastającej całą Krainę. Wściekle uchylał się i odsuwał przed dotykiem 
mchu. Czas 
mijał, a jego ogarniała coraz silniejsza chęć, by krzyczeć.
W końcu Birinair machnął laską nad głową i zawołał coś niepewnie. Konie 
zrozumiały i 
potykając się ze zmęczenia, ruszyły biegiem obok zawsze szybkich Ranyhyn. Przez 
moment 
drzewa jakby cofały się, odstępowały przed szaleństwem wędrowców. A potem 
wypadli w 
słoneczny blask. Znaleźli się pod południowym niebem, na zboczu opadającym 
stopniowo do 
przecinającej im drogę rzeki. Birinair i Marny doprowadzili ich bezbłędnie do 
Trawiastego 
Brodu.
Pokrzykując z ulgą, spięli wierzchowce i dziarskim galopem ruszyli w dół. Po 
chwili 
konie z pluskiem wbiegły do rzeki, chłodną wodą spłukując siebie i jeźdźców. Na 
południowym brzegu Prothall nakazał wypoczynek. Droga przez Morinmoss dobiegła 
końca.
Cała drużyna odczuwała trudy przejazdu. Brak snu i jedzenia osłabił jeźdźców, 
ale konie 
były w o wiele gorszym stanie. Dygotały z wyczerpania. Kiedy zakończyły swój 
ostatni bieg, 
opuściły głowy. Ledwie starczało im sił, by jeść i pić. Mimo zachęcających 
parskań Ranyhyn 
dwa mustangi Eomanu padły na trawę, zaś pozostałe stały wokół z nogami drżącymi 
jak u 
źrebaków.
– Odpoczywajcie, odpoczywajcie – rzekł Prothall ze starczym podnieceniem. – 
Dzisiaj 
nie pojedziemy dalej.
Przechodził między zwierzętami, gładził je swymi pomarszczonymi dłońmi i nucił 
pieśń 
dodającą sił.
Jedynie Ranyhyn i Gwardzistów Krwi nie dotknęło zmęczenie. Pianościgły oddał 
małego 
Piettena w ramiona Llaury, a potem ułożył się na wznak na szorstkiej trawie. Od 
czasu, gdy 
drużyna opuściła Niebotyczne Woodhelven, był nienaturalnie milczący: unikał 
słów, jakby 
się obawiał, że głos go zdradzi. Teraz zdawał się odczuwać ciężar wędrówki 
pozbawionej 
wsparcia w opowieści i śmiechu.
Covenant nie był pewien, czy kiedykolwiek usłyszy znowu śmiech Giganta.
Z goryczą sięgnął do siodła, by zdjąć swoją laskę; wtedy po raz pierwszy 
dostrzegł, co 
Morinmoss zrobiła z jego szatą. Materiał był poznaczony ciemnozielonymi plamami 
i pasami 
– śladami mchu.
Brud aż raził w oczy. Marszcząc brwi, Covenant przyjrzał się towarzyszom. Inni 
jeźdźcy 
musieli lepiej sobie radzić: żaden nie nosił na ubraniu zielonej sygnatury mchu. 
Mhoram był 
wyjątkiem: na ramionach jego szaty ciemne smugi przypominały insygnia.
Covenant potarł zielone plamy, lecz wyschły już i trzymały mocno. Ciemność 
mruczała 
mu w uszach niby grzmot odległej lawiny. Przygarbiony, zawrócił i wszedł do 
rzeki. 
Ugniatając palcami materiał, usiłował zetrzeć znaki puszczy.
Te jednak stały się nierozdzielną częścią tkaniny – znaczyły szatę niby mapa 
nieznanych 
terenów. W ataku bezsilnej złości Covenant zaczął okładać wodę pięściami, ale 
nurt 
wyrównał zmarszczki na powierzchni.
Stał wyprostowany i ociekający wodą pośrodku koryta rzeki, a serce biło mu z 
wysiłkiem. 
Przez moment miał wrażenie, że gniew wyleje się z niego albo przełamie go.
Nic z tego nie dzieje się naprawdę... Broda mu zadrżała. Nie wytrzymam dłużej.
Nagle usłyszał cichy okrzyk zdumienia.
– Covenancie, chodź – zawołał spokojnie Mhoram.
Odwrócił się, protestując w myślach przeciw tak wielu rzeczom, że nie potrafiłby 
wymienić ich wszystkich. Towarzysze wyprawy stali plecami do niego, patrząc na 
coś, czego 
nie mógł dostrzec z powodu wody w oczach.
– Chodź – powtórzył Mhoram.
Covenant przetarł oczy, dobrnął do brzegu i wyszedł na suchy ląd. Ociekając 
wodą, minął 
wojowników Eomanu i zatrzymał się obok Mhorama i Prothalla.
Przed nimi stała niezwykła kobieta.
Była szczupła, dość niska – sięgała Covenantowi do ramienia – i ubrana w 
ciemnobrązową tunikę odsłaniającą nogi i ramiona. Jej opalona skóra przypominała 
kolorem 
ziemię, a długie, czarne włosy nosiła związane grubym powrozem w koński ogon. 
Surowy 
wygląd łagodził cienki naszyjnik z żółtych kwiatków. Mimo skromnego wzrostu 
kobieta stała 
w dumnej pozie, splatając ręce na piersi, w lekkim rozkroku, jakby – gdyby tylko 
zechciała – 
mogła zakazać drużynie wstępu na Równiny Ra. Obserwowała Covenanta, jakby 
czekała 
właśnie na niego.
Kiedy zatrzymał się przy Mhoramie i Prothallu, wykonała gest powitania – 
niezręcznie, 
jakby nie był dla niej naturalny.
– Witaj, Ringthanie – zawołała czystym, gardłowym głosem. – Wiemy o białym 
złocie. 
Składamy hołd i służymy. Bądź pozdrowiony.
Strząsnął wodę z czoła i patrzył bez słowa.
Pozdrowiwszy go, z rytualną wręcz precyzją zwróciła się do pozostałych.
– Bądź pozdrowiony, Wielki Lordzie Prothallu. Bądź pozdrowiony, Lordzie 
Mhoramie. 
Bądź pozdrowiony, Słone Serce Pianościgły. Bądź pozdrowiony, komendancie 
Tuvorze. Bądź 
pozdrowiony, Klingo Quaanie.
Kolejno odpowiadali na jej pozdrowienie z powagą, uznając ją za kogoś ważnego.
– Jestem Sługrzywa Gibka. Widzimy was.. Mówcie. Równiny Ra nie dla wszystkich są 
otwarte.
Wystąpił Prothall. Uniósł laskę i skłonił się nisko, trzymając ją oburącz na 
wysokości 
czoła. Widząc to, kobieta uśmiechnęła się lekko i powtórzyła ukłon z dłońmi przy 
skroniach. 
Tym razem gest był płynny, naturalny.
– Znacie nas – stwierdziła. – Przybywacie z daleka, ale nie jesteście 
nieświadomi.
– Wiemy, że Sługrzywy to pierwsi opiekunowie Ranyhyn – odparł Prothall. – Wśród 
Ramenów cieszycie się największym szacunkiem. A ty znasz nas wszystkich.
Stał teraz tuż przy niej, zgarbiony pod ciężarem lat. Jej brązowa skóra i jego 
błękitna 
szata kontrastowały ze sobą, jak niebo i Ziemia. A jednak zachowała rezerwę.
– Nie – rzekła. – Nie znamy. Przybywacie z daleka.
– Ale wymieniłaś nasze imiona.
– Jesteśmy ostrożni. – Wzruszyła ramionami. – Obserwowaliśmy was, odkąd 
wyjechaliście z Morinmoss. Słyszeliśmy wasze rozmowy.
My? – zastanowił się apatycznie Covenant.
Powoli badała wzrokiem członków drużyny.
– Znamy bezsennych: Gwardię Krwi. – Nie była chyba zadowolona z ich widoku. – 
Narażają Ranyhyn na niebezpieczeństwa. Ale służymy. Witamy ich. – Spojrzała na 
dwa 
wyczerpane, leżące na trawie konie i gniewnie rozszerzyła nozdrza. – Spieszyło 
się wam? – 
zapytała, lecz jej ton mówił wyraźnie, że nie przyjmie żadnych usprawiedliwień 
dla takiego 
stanu mustangów.
Covenant zrozumiał, dlaczego waha się z powitaniem Lordów, choć musiała ich 
znać, 
przynajmniej z legendy. Nie chciała, by na Równiny Ra weszli ludzie, którzy tak 
traktowali 
konie.
– Tak – odparł Wielki Lord. – Fangthane żyje.
Gibka zachwiała się. Kiedy znowu spojrzała na Covenanta, ten dostrzegł w jej 
oczach 
echo dalekiej trwogi.
– Fangthane – szepnęła. – Nieprzyjaciel Ziemi i Ranyhyn. Tak. Białe złoto wie. 
Przybył 
Ringthane. – Jej głos zabrzmiał twardo. – By ocalić Ranyhyn przed drapieżcą.
Patrzyła na Covenanta, jakby oczekiwała od niego obietnic.
Nie mógł ich udzielić. Stał gniewny, zbyt głodny, by reagować odmową, zgodą czy 
wstydem. Po chwili zdziwiona Gibka odwróciła głowę.
– Kim on jest? – zwróciła się do Prothalla. – Co to za człowiek?
Odpowiedział dwuznacznym uśmiechem.
– To ur-Lord Thomas Covenant, Niedowiarek i władca białego złota. Jest obcy w 
Krainie. 
Nie należy w niego wątpić. To on przechylił na naszą stronę zwycięstwo, kiedy 
zaatakowali 
nas słudzy Fangthana: Jaskiniowe Upiory, ur-Podli i gryf spłodzony w jakiejś 
otchłani zła.
Gibka skinęła głową dość obojętnie, jakby nie do końca rozumiała słowa Wielkiego 
Lorda.
– Spieszmy się zatem. Żadne działanie przeciw Fangthanowi nie może zostać 
opóźnione 
ani odłożone. Widzieliśmy też inne znaki. Drapieżne bestie szukały drogi przez 
równiny. 
Wielki Lordzie Prothallu, witaj na Równinach Ra. Jak najprędzej udaj się z nami 
do Domu 
Ludzi. Musimy odbyć naradę.
– Twe powitanie zaszczyt nam czyni – odparł Wielki Lord. – I odpłacamy 
przyjmując je. 
W Domu Ludzi znajdziemy się drugiego dnia od dzisiaj... jeśli konie przeżyją.
Ostrożna przemowa wzbudziła uśmiech Gibkiej.
– Nim słońce zajdzie po raz drugi, poznacie gościnność Ramenów. Nie służymy 
Ranyhyn, niczego nie wiedząc. Powrozy! Wstać! Oto próba przed waszym 
Grzywieniem.
Natychmiast pojawiły się cztery postacie, jakby nagle wyrosły z trawy wokół 
obozowiska. Trzej mężczyźni i kobieta byli równie drobnej postury co Sługrzywa 
Gibka, i 
podobnie jak ona nosili brązowe tuniki na opalonej skórze; jednak nie mieli 
kwiatów, a tylko 
krótkie liny zawiązane w pasie.
– Chodźcie, Powrozy – rzuciła Gibka. – Nie musicie już śledzić tych jeźdźców. 
Słyszeliście, że ich powitałam. Teraz zadbajcie o ich wierzchowce i o ich 
bezpieczeństwo. 
Przed nocą drugiego dnia muszą dotrzeć do Domu Ludzi. – Czterej Rameni zbliżyli 
się. – To 
Powrozy – wyjaśniła Gibka. – Ścięgno, Hurn, Gracja i Rustah. Łowcy. Studiują 
zwyczaje 
Ranyhyn i wiedzę Sługrzy w, a jednocześnie bronią równin przed groźnymi 
bestiami. Wiele 
czasu spędziłam z nimi... potrafią się zająć waszymi końmi.
Powrozy skinęli uprzejmie głowami i od razu podeszli do mustangów.
– A teraz – mówiła dalej Gibka – opuszczę was. Wieść o waszym przybyciu musi 
przebiec równiny. Domowi powinni się przygotować na wasz przyjazd. Słuchajcie 
Rustaha, 
on jest najbliższy ceremonii Grzywienia. Bądźcie pozdrowieni, Lordowie! 
Wieczorem 
jutrzejszego dnia będziemy jeść razem.
Nie czekając na odpowiedź, Sługrzywa odwróciła się i pobiegła na południe. 
Poruszała 
się zadziwiająco szybko i po krótkiej chwili zniknęła za wzgórzem.
– Mówi się – powiedział do Covenanta Mhoram, spoglądając za nią – że Sługrzywa 
potrafi biec razem z Ranyhyn... przez krótki czas.
– Mówi się – mruknął Powróz Hurn. – I to jest prawda.
Mhoram obejrzał się. Powróz czekał o krok za nimi. Był podobny do Gibkiej, miał 
tylko 
krótsze włosy i posępną minę.
– Pewien rodzaj trawy może uleczyć wasze konie – oznajmił. – Muszę odejść, by 
jej 
poszukać.
– Wasza jest wiedza – odparł łagodnie Lord. – Czyńcie to, co najlepsze.
Hurn szeroko otworzył oczy, jakby nie spodziewał się grzecznych słów od kogoś, 
kto źle 
traktuje konie. Potem niezbyt pewnie zasalutował Mhoramowi na sposób Lordów. 
Mhoram 
odpowiedział pokłonem Ramenów. Hurn uśmiechnął się i już miał odbiec, gdy 
Covenant 
zapytał niespodziewanie:
– Dlaczego nie jeździcie konno? Macie przecież Ranyhyn.
Mhoram skoczył, by go powstrzymać, ale zło już się stało. Hurn skrzywił się 
gniewnie, 
jakby usłyszał bluźnierstwo, zręcznie zerwał z pasa sznur i chwycił go oburącz 
niby garotę.
– Nie jeździmy.
– Uważaj, Hurn – rzucił cicho Rustah. – Sługrzywa go powitała.
Hurn popatrzył na swego towarzysza, potem niedbale zawiązał w pasie linę i 
pobiegł. Po 
chwili zniknął, jakby się zapadł pod ziemię.
Mhoram chwycił Covenanta za ramię.
– Rameni służą Ranyhyn – oznajmił surowo. – To cel ich życia. Nie obrażaj ich, 
Niedowiarku. Są skorzy do gniewu, a to najlepsi łowcy w Krainie. W zasięgu 
mojego głosu 
może ich być choćby setka, a ty nie domyślisz się nawet ich obecności. Jeśli 
postanowią cię 
zgładzić, umrzesz w niewiedzy.
Covenant wyczuł moc tego ostrzeżenia. Miał wrażenie, że w trawie dookoła roi się 
od 
wrogich oczu. Był odsłonięty, jakby zielona mapa jego szaty była celem dla 
ukrytych w ziemi 
morderczych intencji. Znowu drżał.
Pod nieobecność Hurna pozostała trójka Powrozów zajmowała się końmi: głaskali 
je, 
nakłaniali do przyjęcia wody i pożywienia. Od ich dotyku większość mustangów 
uspokoiła 
się. Zadowoleni, że ich wierzchowce są w dobrych rękach, Lordowie zaczęli 
rozmawiać z 
Quaanem i Tuvorem; wojownicy przygotowywali posiłek.
Covenant przeklinał aromat jedzenia. Leżał na szorstkiej trawie i patrząc w 
niebo, 
próbował wypełnić dręczącą go pustkę. Zmęczony drzemał przez jakiś czas. Wkrótce 
jednak 
przebudził go nowy zapach, od którego coś zakłuło w żołądku. Dochodził z pęków 
roślin o 
gęstych, podobnych do paproci liściach i żółtych kwiatach – leczniczych ziół 
dostarczonych 
przez Hurna. Wszystkie mustangi, które skubały je, stanęły już na nogach i w 
oczach 
nabierały sił. Ostry zapach kwiatów wzbudził u Covenanta ulotną wizję: on sam, 
na 
czworakach, przeżuwa niby koń.
– Przeklęte zwierzaki – mruknął z tłumioną niechęcią. – Jedzą lepiej od nas.
Powróz Rustah uśmiechnął się dziwnie.
– Ta trawa jest trująca dla ludzi – wyjaśnił. – To amanibhavam, kwiat zdrowia i 
szaleństwa. Leczy konie, ale mężczyźni i kobiety... ach, są dla niego zbyt 
słabi.
Covenant odpowiedział gniewnym spojrzeniem i próbował stłumić ukłucia głodu. 
Czuł 
perwersyjną chęć, by spróbować tej trawy. Jednak sama myśl o tym, że upadł tak 
nisko, 
sprawiła mu gorycz. I tą goryczą sycił się zamiast jedzeniem.
Z całą pewnością roślina dokonywała cudów u koni. Wkrótce normalnie skubały 
trawę i 
piły wodę; wyglądały na dość mocne, by znów ponieść jeźdźców. Wędrowcy skończyli 
posiłek i spakowali zapasy. Powrozy oznajmili, że konie są gotowe do podróży i 
po chwili 
drużyna jechała już na południe przez niewysokie Wzgórza Ra. Rameni bez wysiłku 
dotrzymywali kroku jeźdźcom.
Pod kopytami wierzchowców trawiasta równina falowała łagodnie, budząc wrażenie 
szybkości. Pokonywali niewysokie zbocza, płytkie dolinki pomiędzy zagajnikami i 
lasami, 
wąskie strumienie i szerokie równiny. Ziemia była surowa. Prócz wiernych jagód 
aliantha, 
gleba nie znała tu drzew owocowych, zbóż ani żadnych kwiatów innych niż 
amanibhavam. A 
mimo to Równiny Ra zdawały się kipieć pierwotnym życiem, jak gdyby te niskie 
wzgórki 
uformował puls samej Ziemi. Trawa była tu dość obfita, by wyżywić wszystko, co 
mogło 
znieść takie pożywienie. Przed zachodem słońca paprocie na zboczach nabrały 
odcienia 
purpury. Stada antylop wybiegały z lasów, by pić ze strumieni, a kruki z hałasem 
obsiadały 
rozłożyste drzewa.
Jeźdźcy poświęcali swą uwagę przede wszystkim Ranyhyn. Czy galopowały obok 
niczym 
sztandary zwycięstwa, czy biegały dookoła przy wieczornej zabawie, wielkie konie 
budziły 
zachwyt swym majestatem. Zdawało się, że sama ziemia, po której pędzą, dumna 
jest z ich 
kreacji. Z dziką uciechą przyzywały swych braci noszących Gwardzistów Krwi, a te 
z kolei 
tańczyły, drobiąc kopytami, jak gdyby nie mogły pohamować radości z powrotu do 
domu. 
Potem wolne Ranyhyn pomknęły przed siebie, radosne, gorącokrwiste i pełne 
energii. Rżały 
w biegu, a ich zew sprawiał, że samo powietrze skrzyło się życiem.
Słońce zaszło, żegnając Równiny Ra pomarańczowym rozbłyskiem. Covenant 
obserwował je z gorzką satysfakcją. Miał już dość koni, dość Ranyhyn, Ramenów i 
Gwardii 
Krwi, Lordów i wypraw, dość niespokojnego życia. Marzył o ciemności i śnie – 
mimo 
krwawego ognia swej obrączki, przybierającego księżyca i sępich skrzydeł grozy.
Jednak gdy zaszło słońce, Rustah oznajmił Prothallowi, że drużyna nie powinna 
się 
zatrzymywać. Zagraża nam niebezpieczeństwo, wyjaśnił. Inni Rameni zostawili 
wśród traw 
znaki ostrzegawcze. Muszą jechać, póki nie będą bezpieczni – jeszcze kilka mil.
Podążali więc dalej. Wstał księżyc, zalewając noc krwią i wołając o odpowiedź 
obrączki 
Covenanta i jego wygłodniałego ducha.
Po chwili Rustah kazał jeźdźcom zwolnić i nakazał ciszę. Jak najostrożniej 
wjechali na 
południowe zbocze wzgórza i przystanęli tuż pod szczytem. Wędrowcy zeskoczyli z 
siodeł, 
pozostawili kilku Gwardzistów Krwi do pilnowania koni, a sami ruszyli za 
Powrozami na 
szczyt.
Od północy rozciągał się płaski, odkryty teren. Rameni wypatrywali czegoś przez 
chwilę, 
wreszcie któryś wyciągnął rękę. Covenant wysilał zmęczone oczy, usiłując przebić 
spojrzeniem czerwony mrok. W końcu wydało mu się, że dostrzega ciemną plamę 
sunącą 
równiną na południe.
– Kresh – szepnął Hurn. – Żółte wilki... miot Fangthana. Przekroczyły Trawiasty 
Bród.
– Czekajcie na nas – szepnął Rustah. – Będziecie bezpieczni.
Po czym on i pozostali rozpłynęli się w ciemnościach.
Drużyna instynktownie skupiła się razem, wytężając wzrok ku słabej, czerwonej 
poświacie, co sączyła się niby pot z ruchomej plamy ciemności. Czekali w 
napięciu, ledwie 
ośmielając się oddychać.
Pietten, czujny niczym wartownik, siedział u Llaury na rękach.
Covenant dowiedział się później, że stado liczyło piętnaście wielkich, żółtych 
wilków. 
Bestie sięgały człowiekowi do pasa; miały potężne szczęki pełne zakrzywionych, 
ostrych 
kłów i żółte oczy wszystkożerców. Pędziły tropem dwóch źrebaków Ranyhyn, 
ochranianych 
jedynie przez ogiera i jego klacz. Legendy Ramenów mówiły, że oddech kresh 
wypala ziemię 
i pozostawia bliznę bólu wszędzie tam, gdzie trafią podczas swych łupieżczych 
wypraw. Lecz 
teraz Covenant widział tylko zbliżającą się i rosnącą z każdą chwilą ciemność.
I nagle wydało mu się, że dostrzega w tyle stada jakieś zamieszanie. Trwało 
krótko; kiedy 
wilki przesunęły się dalej, miał wrażenie, że na trawie pozostały dwa albo trzy 
nieruchome 
czarne punkty.
Stado zakotłowało się znowu. Tym razem ciszę przerwał pełen zaskoczenia i 
strachu 
skowyt. Chrapliwe warknięcie urwało się nagle. W następnej chwili stado pognało 
prosto na 
drużynę, pozostawiając za sobą kolejnych pięć czarnych plam. Teraz jednak 
Covenant był 
pewien, że są to martwe wilki.
Odpadły kolejne trzy z nich. Zauważył, że trzy postacie odskakują od zabitych i 
pędzą za 
ocalałymi.
Zniknęli w cieniu u stóp wzgórza. Z mroku dobiegły odgłosy walki – wściekły 
warkot, 
zgrzyt zębów chybiających celu, trzask kości.
I znowu cisza wypełniła mrok. Ludzi ogarnęła niepewność, gdyż niczego nie mogli 
dostrzec; cienie sięgały od stóp wzgórza niemal do szczytu, na którym stali.
Niespodziewanie zabrzmiał tupot nóg. Przesuwał się wprost ku nim.
Prothall skoczył do przodu. Uniósł laskę, a z jej czubka strzelił błękitny 
płomień. Nagły 
blask ukazał szarżującego z nienawiścią w oczach, samotnego wilka.
Tuvor stanął u boku Prothalla, o ułamek sekundy wyprzedzając Pianościgłego. Lecz 
Gigant skoczył dalej, by powstrzymać atak wilka.
I nagle, bez ostrzeżenia, Powróz Gracja wynurzyła się z ukrycia tuż przed 
bestią. 
Poruszała się płynnie, jakby tańczyła. Już wstając, jednym szarpnięciem uwolniła 
swój sznur. 
Gdy kresh skoczył na nią, zarzuciła mu pętlę na szyję, odstąpiła szybko i 
stanęła bokiem, 
zapierając się nogami. Gdy wilk szarpnął pętlę, energia ataku złamała mu kark. 
Gracja upadła, 
ale nie puszczając sznura, przekoziołkowała zwinnie w bok. Poderwała się od 
razu, by 
skończyć z bestią, gdyby jeszcze żyła.
Eoman powitał ten pokaz cichym pomrukiem admiracji. Spojrzała na nich i 
uśmiechnęła 
się nieśmiało w błękitnym świetle laski Prothalla. Potem odwróciła się, by 
powitać 
towarzyszy wybiegających z mroku pod wzgórzem. Żaden nie odniósł ran. Wszystkie 
wilki 
zginęły.
Prothall opuścił laskę i pozdrowił Powrozy rameńskim pokłonem.
– Dobra robota – rzekł.
Skłonili się w podziękowaniu.
Kiedy laska przestała świecić, wróciła czerwona ciemność. W krwawej poświacie 
jeźdźcy 
wracali do swych wierzchowców. Jedynie Bannor podszedł do martwego wilka i zdjął 
mu z 
szyi linkę Gracji. Chwycił ją oburącz i naprężył.
– Dobra broń – stwierdził. Brak jakiejkolwiek intonacji sprawiał dziwne 
wrażenie. – 
Rameni dokonali nią wspaniałych czynów w czasach, gdy Wielki Lord Kevin otwarcie 
walczył z zepsuciem.
Coś w jego głosie przypomniało Covenantowi, że Gwardziści Krwi byli przecież 
mężczyznami, którzy od dwóch tysięcy lat nie znali kobiet.
I nagle, pod wpływem jakiegoś niejasnego impulsu, Bannor napiął mięśnie i sznur 
pękł. 
Wzruszywszy lekko ramionami, upuścił oba kawałki sznura na ścierwo kresh. Jego 
gest miał 
w sobie ostateczność proroctwa. Bez jednego spojrzenia na Powróz Grację zszedł 
ze szczytu, 
by dosiąść Ranyhyn.
19. Wybór Ringthana
Powróz Rustah oświadczył, że zgodnie z rameńskim zwyczajem martwi prześladowcy 
Ranyhyn mają być pozostawieni sępom. Rameni nie mieli ochoty, by w jakikolwiek 
sposób 
okazywać szacunek wilkom, ani by grzebiąc je urażać ziemię, zaś stos pogrzebowy 
groził 
pożarem na Równinach. Jeźdźcy mogą więc odpocząć, gdy tylko ich wierzchowce 
przestanie 
niepokoić zapach śmierci. Powróz odprowadził drużynę na południe, prawie o milę, 
póki nie 
nabrał pewności, że nocna bryza nie wzbudzi lęku zwierząt.
Covenant spał niespokojnie, jakby leżał na cierniach. Gdy nadszedł dzień, czuł 
się tak 
słaby, jak gdyby całą noc spędził na walce z głodem. Kiedy jego nos znowu 
posmakował 
ostrego aromatu trującej amanibhavam, oczy zaczęły mu łzawić.
Nie wierzył, że zdoła długo jeszcze utrzymać się na nogach. A jednak wciąż nie 
znalazł 
odpowiedzi. Nie nawiedziło go żadne olśnienie, a zielone malowidła Morinmoss na 
szacie 
wydawały się nieczytelne. Instynkt podpowiadał, że w krańcowym wygłodzeniu 
znajdzie to, 
czego szuka. Jego towarzysze zjedli śniadanie, a gdy byli już gotowi do drogi, 
wspiął się 
apatycznie na siodło i ruszył wraz z nimi. Od czasu do czasu oczy łzawiły mu bez 
powodu, 
ale nie płakał. Nie mógł uwolnić się od przepełniającej go pasji. Cierpienie 
trądu nie 
dopuszczało takiego wyzwolenia.
W przeciwieństwie do jego ponurego nastroju dzień wstał piękny. Jasne słońce 
świeciło 
na bezchmurnym niebie, wiał ciepły północny wiatr, niebo było czyste, a wzgórza 
łagodne. 
Wkrótce cała drużyna poddała się czarowi równin – zaklęciu wyplatanemu przez 
wędrówki 
dumnych Ranyhyn. Raz po raz potężne konie kłusowały lub cwałowały obok, 
spoglądając na 
jeźdźców ze śmiechem w oczach i z ostrym, wibrującym rżeniem. Ich widok dodawał 
sprężystości krokom Powrozów, a Gracja i Ścięgno śpiewali razem:
Pędźcie, Ranyhyn,
galopujcie, gońcie...
jedzcie, pijcie, niech lśni wasza sierść.
Jesteście kością Ziemi.
Uzda was nie poskromi, wodze nie opanują,
żaden szpon czy kieł nie ujdzie bez kary
i kropla krwi nie spadnie bez leczącej trawy.
Jesteśmy Ramenami, zrodzonymi, by służyć:
Sługrzywy czesze,
Powróz broni,
Domowy pilnuje ognia i łoża...
Nasze stopy nie unoszą w dal naszych serc.
Kopyta w galopie i gwiazdy na czołach,
Pęciny i kłęby, jak drzewo i ziemia...
królewskie Ranyhyn, galopujcie, pędźcie...
Służymy Ogonowi Nieba
i Grzywie Świata.
Słysząc tę pieśń, Ranyhyn tańczyły wokół drużyny, podbiegały i uciekały tak 
lekko, 
jakby ziemia płynęła pod ich kopytami.
Pietten poruszył się w ramionach Pianościgłego, na chwilę otrząsnął ze snu, by 
podziwiać 
wielkie konie. Coś na kształt tęsknoty błysnęło w jego pustych oczach. Prothall 
i Mhoram 
rozluźnili się wyraźnie, gdyż po raz pierwszy od wyjazdu z Revelstone poczuli, 
że drużynie 
nie grozi żadne niebezpieczeństwo. Łzy spływały Covenantowi po twarzy niczym 
krople 
deszczu po murze.
Słoneczny żar otępiał. Przy pustym żołądku ból głowy wzbudzał w nim uczucie, że 
tkwi 
na wysokości, a otchłanie traw jak wilki skaczą mu do nóg. Jednak leptor siodła 
trzymał go 
pewnie na grzbiecie Dury. Po pewnym czasie zapadł w drzemkę. Śniło mu się, że 
tańczy, 
płacze i kocha się na rozkaz podobnego do satyra lalkarza.
Gdy Covenant przebudził się wczesnym popołudniem, góry przesłaniały większą 
część 
horyzontu. Najwyraźniej jechali szybko. Konie biegły teraz cwałem, jak gdyby z 
Równin Ra 
czerpały więcej energii, niż mogły wchłonąć. Przez sekundę pomyślał o Domu 
Ludzi, gdzie – 
jak przewidywał – chybiony i bezwartościowy szacunek dla obrączki z białego 
złota 
doprowadzi do przedstawienia jego osoby jako potencjalnego kandydata na jeźdźca 
Ranyhyn. 
Z pewnością był to jeden z powodów, dla których Prothall zdecydował odwiedzić 
Równiny 
Ra, nim wyruszy do Góry Gromu. By uhonorować ur-Lorda, Ringthana... Do diabła! 
Nie 
potrafił sobie wyobrazić, jak dosiada Ranyhyn. Bardziej niż wszystko inne – z 
wyjątkiem 
Andelain – te wielkie, groźne, silne mocą Ziemi konie były kwintesencją Krainy. 
A Joan 
ujeżdżała konie. Z jakiegoś powodu na myśl o tym zakręciło mu się w nosie; 
zaciskając zęby, 
usiłował powstrzymać łzy.
Przez resztę popołudnia obserwował góry. Rosły przed nimi, jakby szczyty z wolna 
wstawały na nogi. Skręcające na południowy zachód i północny wschód pasmo było 
nie tak 
wysokie, jak góry w pobliżu Mithil Stonedown, ale poszarpane i surowe, jakby 
najwyższe 
wierzchołki strząsały głazy, by uczynić je niedostępnym i srogim. Covenant nie 
wiedział, co 
leży za górami. Nie chciał wiedzieć. Ich surowość budziła niewyraźne poczucie 
ulgi, jak 
gdyby stały pomiędzy nim a czymś, czego widoku by nie zniósł.
Góry rosły coraz szybciej, a drużyna pędziła ku nim galopem. Słońce opadało już 
ku 
zachodnim równinom, gdy jeźdźcy dotarli do stromego odgałęzienia łańcucha. 
Odcienie różu 
i pomarańczu barwiły im plecy, kiedy pokonywali ostatnie wzniesienie i wjechali 
na rozległą, 
płaską łąkę u stóp urwiska.
Dolne dwieście czy trzysta stóp skalnej ściany wyginało się ostro w głąb na 
kształt 
półowalu, tworząc wielką grotę podobną do ustawionej pionowo, głębokiej misy. W 
tylnej 
części, chronione przed kaprysami pogody, ale podatne na podmuchy świeżego 
powietrza, 
stały okrągłe namioty rameńskich rodzin. Z przodu, pod osłoną muru, leżał plac 
publiczny, 
otwarta przestrzeń, gdzie płonęły ogniska, a Rameni, którzy nie wyruszali z 
Ranyhyn na 
równiny, gotowali posiłki, rozmawiali, tańczyli i śpiewali. Cała okolica 
sprawiała wrażenie 
surowej, jakby całe pokolenia mieszkańców nie zdołały się jeszcze na dobre 
zadomowić 
wśród skał. Dom Ludzi był jedynie ośrodkiem, skąd lud nomadów wyruszał na 
wędrówkę.
Mniej więcej siedemdziesięciu Ramenów zgromadziło się, by obserwować drużynę. 
Byli 
to prawie wyłącznie Domowi, młodzieńcy i starcy, a także inni, którzy szukali 
bezpieczeństwa i schronienia. W przeciwieństwie do Powrozów i Sługrzywych, ci 
nie nosili 
groźnych sznurów.
Była też Gibka; w towarzystwie trzech innych Ramenów sprężystym krokiem wyszła 
im 
na spotkanie. Covenant uznał, że to również Sługrzywi; jak ona nosili naszyjniki 
z żółtych 
kwiatków i bojowe powrozy we włosach. Prothall zsiadł z konia i skłonił się na 
sposób 
Ramenów, a oni odpowiedzieli gestem powitania.
– Witajcie ponownie, Lordowie z daleka – powiedziała Gibka. – Witaj, Ringthanie, 
Wielki Lordzie, Gigancie i Gwardio Krwi. Witajcie wszyscy przy ogniu Domu Ludzi.
Natychmiast wybiegli spod urwiska Domowi. Kiedy jeźdźcy zeskoczyli z siodeł, 
każdy 
otrzymał wąską bransoletę z żółtych kwiatów, którą z rytualną powagą wsunięto mu 
na 
nadgarstek.
Covenant zsiadł z Dury i zobaczył przed sobą nieśmiałą i wyzywającą zarazem 
piętnasto-, 
może szesnastoletnią dziewczynę. Miała piękne czarne włosy, opadające na 
ramiona, i 
łagodne, duże piwne oczy. Nie uśmiechała się; była chyba trochę przestraszona, 
stając przed 
Ringthanem, władcą białego złota. Ostrożnie założyła mu bransoletę.
Zapach kwiatów oszołomił go, pobudził skurcze żołądka. Opaska spleciona była z 
amanibhavam. Jej woń paliła go w nosie jak kwas, budziła głód tak wielki, że 
Covenant miał 
ochotę zwymiotować, ale nie miał czym. Nie zdołał powstrzymać łez.
Dziewczyna z poważną miną wyciągnęła ręce i dotknęła tych łez, jakby były 
bezcenne.
Ranyhyn Gwardii Krwi pogalopowały ku swobodzie równin. Powrozy odprowadzili 
wierzchowce należące do drużyny, a na polanę wbiegali coraz to nowi Rameni, 
zwabieni 
wieścią o przybyciu gości. Lecz Covenant nie odrywał wzroku od dziewczyny; 
wpatrywał się 
w nią, jakby była jakimś niezwykłym daniem. Wreszcie odpowiedziała na jego 
spojrzenie.
– Jestem Domowa Śmieszka. Wkrótce zdobędę dostateczną wiedzę, by przyłączyć się 
do 
Powrozów – powiedziała. – Mam się tobą opiekować podczas pobytu u nas. – A kiedy 
milczał, dodała szybko: – Inni chętnie będą ci też służyć, jeśli moja pomoc nie 
zostanie 
przyjęta.
Covenant milczał jeszcze przez chwilę, tłumiąc bezużyteczny gniew. Potem jednak 
zebrał 
siły na kolejną, ostatnią odmowę.
– Niczego nie potrzebuję. Nie dotykaj mnie.
Słowa raniły mu krtań.
Czyjaś dłoń spoczęła mu na ramieniu. Obejrzał się: obok stał Pianościgły. Gigant 
patrzył 
na Covenanta, ale odezwał się do Śmieszki, zauważywszy wyraz bólu na jej twarzy.
– Nie bądź smutna, mała Domowa – wymruczał. – Covenant Ringthane chce nas 
wypróbować. Nie przemawia z serca.
Śmieszka uśmiechnęła się wdzięcznie.
– Nie taka mała, Gigancie – odparła z nagłą irytacją. – Twój wzrost wprowadził 
cię w 
błąd. Dorosłam niemal do tego, aby wziąć udział w ceremonii Powrożenia.
Minęła chwila, nim znaczenie tych słów dotarło do Pianościgłego. Potem broda mu 
zadrżała i nagle wybuchnął śmiechem, coraz głośniejszym, odbijającym się echem 
od urwiska 
nad Domem Ludzi, aż sama góra zdawała się dzielić jego radość, miech był 
zaraźliwy i 
wkrótce wszyscy wokół chichotali, nie wiedząc z jakiego powodu. Przez długi czas 
Gigant 
zanosił się śmiechem, jakby strącał kamienie ze swej duszy.
Covenant jednak odwrócił się plecami. Nie potrafił unieść ciężaru tej radości. 
Ognie 
piekielne, mruknął. Piekło i potępienie. Co ze mną robisz?
Nie podjął żadnej decyzji, a wyczerpał już chyba swą zdolność do wyrzeczeń.
Śmieszka zaproponowała, że wskaże mu przeznaczone miejsce na wielkiej uczcie, 
przygotowanej przez Domowych. Poszedł za nią bezwolnie. Zaprowadziła go pod 
ogromną 
ścianę urwiska, na centralny plac, gdzie pośrodku płonęło ognisko. Większość 
jego 
towarzyszy była już na miejscu. Paliły się jeszcze dwa ogniska, a Rameni 
podzielili drużynę 
na trzy grupy: przy jednym siedzieli Gwardziści Krwi, przy drugim Quaan i 
czternastu jego 
wojowników. Do centralnego ogniska, gdzie zasiedli Sługrzywi, zaproszono 
Prothalla, 
Mhorama, Pianościgłego, Llaurę, Piettena i Covenanta. Ten ostatni pozwalał sobą 
kierować; 
usiadł ze skrzyżowanymi nogami na gładkim kamiennym podłożu, naprzeciw 
Prothalla, 
Mhorama i Pianościgłego. Czterech Sługrzywych zajęło miejsca obok Lordów, a 
Gibka 
usiadła przy Covenancie. Krąg dopełnili Powrozy, którzy powrócili z równin ze 
swymi 
Sługrzywymi nauczycielami.
Większość Domowych krzątała się wokół kuchennych ogni w głębi groty, ale przy 
każdym z gości stanął jeden z nich, by mu usługiwać. Śmieszka zajmowała się 
Covenantem. 
Nuciła piosenkę, która przypominała mu inną, jaką kiedyś słyszał.
Jest coś takiego w pięknie,
co wrasta w duszę patrzącego
jak kwiat.
Miał wrażenie, że poprzez dym ognisk i aromaty jedzenia wyczuwa czysty, świeży 
zapach dziewczyny.
Siedział zgarbiony na kamieniu, a ostatni promień zachodzącego słońca zamigotał 
na 
stropie pomarańczowym i złotym blaskiem, jakby machał na pożegnanie. Noc 
zstąpiła na 
równiny i tylko płomienie ognisk rozjaśniały mrok w Domu Ludzi. Wokół rozlegał 
się gwar 
przyciszonych rozmów, niczym wieczorna bryza niosąca zapach Ranyhyn. Lecz 
posiłku, 
którego Covenant się obawiał, nie podano od razu. Najpierw kilkoro Powrozów 
zatańczyło.
Trójka ich wystąpiła w kręgu, gdzie siedział Covenant. Tańczyli wokół ognia, 
wysoko 
podnosząc nogi i śpiewając w rytm klaskania Domowych. Płynne ruchy, nagłe zmiany 
tempa 
i ciemna opalenizna Powrozów sprawiała wrażenie, że są wcieleniem pulsowania 
równin – że 
specjalnie zwalniają, by ludzkie oczy mogły za nimi nadążyć. Co chwilę któryś z 
nich 
pochylał swe ciało, rzucając koniokształtne cienie na ściany i strop.
Od czasu do czasu któryś z tancerzy przebiegał blisko Covenanta. Wtedy słyszał 
ich 
pieśń:
Kopyta w galopie i gwiazdy na czołach,
Pęciny i kłęby, jak drzewo i ziemia...
królewskie Ranyhyn, galopujcie, pędźcie...
Służymy Ogonowi Nieba
i Grzywie Świata.
Miał wrażenie, że Rameni słowem i ruchem wyrażają jakąś tajemną wiedzę, wizję, 
którą 
powinien z nimi dzielić. To budziło jego niechęć; oderwał wzrok od tancerzy i 
zapatrzył się w 
żar ogniska. Nawet kiedy skończyli, spoglądał w serce płomieni pełen niejasnego 
lęku.
Wreszcie Domowi roznieśli jadło i napoje. Na szerokich liściach postawili przed 
gośćmi 
mięso i dzikie ziemniaki, pachnące rzadkimi, ulubionymi przez Ramenów ziołami. 
Cała 
drużyna zajęła się jedzeniem.
Covenant siedział w samym sercu uczty niczym garbate drzewo. Nie reagował na 
zachęty 
Śmieszki. Patrzył w ogień; jedna z żagwi płonęła czerwienią podobną do nocnego 
blasku jego 
obrączki. W myślach przeprowadzał rodzaj WKS, kolejno studiując swe kończyny. 
Serce mu 
drżało, że za moment odkryje jakieś nieoczekiwane ognisko trądu.
Wyglądał, jakby wiądł w oczach.
Wreszcie na nowo zaczęły się rozmowy. Prothall i Mhoram oddali Domowym talerze z 
liści, po czym zwrócili się do Sługrzywych. Covenant chwytał strzępki dyskusji: 
mówili o 
nim, o wiadomości, jaką przyniósł, i o roli, jaką ma odegrać w Krainie. Ich 
fizyczne 
zadowolenie kontrastowało z powagą słów.
Tuż obok Pianościgły opisywał któremuś ze Sługrzywych stan Llaury i Piettena.
Covenant zmarszczył czoło. Nie musiał patrzeć, by wiedzieć o krwawej przemianie 
obrączki; czuł zło promieniujące z metalu. Zakrył dłonią białe złoto i zadrżał.
Kamienny strop unosił się nad nim niby okrutne skrzydła apokalipsy; jakby czekał 
na 
chwilę największej bezradności, by runąć na odsłonięty kark. Covenant był 
przeraźliwie 
głodny.
Zwariuję, mruknął, patrząc w ogień.
Domowa Śmieszka namawiała go do jedzenia, ale nie reagował.
Naprzeciwko Prothall wyjaśniał cel wyprawy. Sługrzywi słuchali niepewni, nie 
dostrzegając chyba związku między odległym niebezpieczeństwem a Równinami Ra. 
Wtedy 
Wielki Lord opowiedział im, co się zdarzyło w Andelain.
Pietten tępo wpatrywał się w noc, jakby czekał na wschód księżyca. Wdzięczna za 
gościnność Llaura cicho rozmawiała z Powrozami.
Gdy Pianościgły opisywał, co spotkało dwójkę ocalonych z Niebotycznego 
Woodhelven, 
napinał mięśnie, jakby chciał ukryć swe emocje.
Ogień jaśniał jak brama, za którą czai się nieznośna groza. Covenant czuł 
sztywność 
odsłoniętego karku; spoglądał nie widząc, jakby oczy były tylko dwoma otworami w 
mroku.
Poplamiona zielenią szata była niczym ostrzeżenie; ogłaszała wszystkim: 
Nieczysty!
Zbliżał się już do końca WKS. Zostawił za sobą niemożność wiary w prawdziwość 
Krainy. Przed sobą miał niemożność wiary w jej fałsz.
Śmieszka wkroczyła nagle do kręgu i stanęła przed nim z rękoma na biodrach. Nogi 
lekko 
rozsunęła.
Podniósł głowę.
– Musisz coś zjeść – oznajmiła stanowczo. – Przecież ledwo żyjesz.
Prostując ramiona, poprawiła suknię. Przypominała mu Lenę.
– Nie powiedział nam wszystkiego, co zaszło podczas Święta Wiosny – mówił 
właśnie 
Prothall. – Nikt nie zapobiegł zagładzie duchów... Wierzymy jednak, że w jakiś 
sposób 
walczył z ur-Podłymi. Jego towarzyszka winiła jego i siebie za zło, które 
zaatakowało taniec 
duchów.
Covenant drżał. Jak Lena, pomyślał. Lena?
Ciemność atakowała go zawrotami głowy.
Lena?
Na ułamek sekundy wzrok przesłoniła wizja ryczących czarnych wód. Poderwał się. 
Jak 
mógł to zrobić Lenie... jak mógł? Odepchnął Śmieszkę. Skoczył w stronę ognia, 
zamachnął 
się laską jak toporem i zaatakował płomienie. Nie mógł jednak pokonać wspomnień, 
nie miał 
przed nimi obrony. Laska wygięła się od uderzenia i wypadła mu z dłoni. 
Strzeliły iskry. On 
jej to zrobił! Wygrażając Prothallowi połową pięści, wykrzyknął:
– Nie miała racji! Nic nie mogłem uczynić!
Leno, myślał. Co ja zrobiłem!
– Jestem trędowaty!
Ludzie przy ognisku podrywali się na nogi. Mhoram podszedł szybko, uspokajająco 
wyciągając rękę.
– Ciszej, Covenancie. Co się stało? Jesteśmy tu gośćmi.
Lecz Covenant wiedział, że Atiaran miała rację. Zabijał przecież w bitwie pod 
Niebotycznym Woodhelven, a w swej naiwności wierzył, że być zabójcą to coś bez 
precedensu. Ale przecież nie stał się nim ostatnio; był od początku tego snu... 
od samego 
początku. W nagłym przebłysku intuicji zrozumiał, że nie ma żadnej różnicy 
między tym, co 
ur-Podli uczynili duchom, a tym, co on zrobił Lenie. Służył Lordowi Foulowi od 
pierwszego 
dnia pobytu w Krainie.
– Nie! – wyrzucił, jakby pluł wrzącym kwasem. – Więcej tego nie zrobię. Nie będę 
już 
ofiarą. Nie pozwolę, by usługiwały mi dzieci.
Dygotał z wściekłości, wymyślając sobie: Zgwałciłeś ją! Ty cholerny, wredny 
sukinsynu!
Osłabł nagle, jakby zrozumienie własnych uczynków przeżarło mu kości.
– Niedowiarku! – zawołał niespokojnie Mhoram. – Co się stało?
– Nie! – powtórzył Covenant. Próbował krzyczeć, ale głos miał słaby. – Nie 
będę... tego... 
tolerował. To niemożliwe. Chcę przeżyć! Słyszysz mnie?
– Kim jesteś? – syknęła przez ściągnięte wargi Sługrzywa Gibka. Potrząsnęła 
głową i 
szybkim gestem wyciągnęła z włosów powróz. Chwyciła go mocno, gotowa do ataku.
Prothall złapał ją za ramię. Starczy głos zabrzmiał stanowczo i błagalnie 
zarazem.
– Wybacz, Sługrzywo. Nie mieszaj się do tej sprawy. On dzierży pierwotną magię, 
która 
niszczy pokój. Musimy mu wybaczyć.
– Wybaczyć? – chciał krzyknąć Covenant. Nogi ugięły się pod nim, ale nie upadł. 
Bannor 
podtrzymał go z tyłu. – Nie możecie wybaczyć!
– Czy prosisz o karę? – zapytał z niedowierzaniem Mhoram. – Co takiego 
uczyniłeś?
– Proszę? – Covenant usiłował coś sobie przypomnieć. Wreszcie znalazł. Wiedział 
już, co 
musi zrobić. – Nie. Wezwijcie Ranyhyn.
– Co? – warknęła oburzona Gibka.
Wszyscy Rameni powtórzyli jej protest.
– Ranyhyn! Przywołajcie je.
– Oszalałeś? Uspokój się, Ringthanie. Jesteśmy Ramenami. Nie przyzywamy. Służymy 
im. Przybywają, kiedy chcą. Nie tobie je przywoływać. I nigdy nie przychodzą 
nocą.
– Wołajcie je, mówię! Wołajcie!
Jakaś paląca potrzeba w jego głosie odebrała Gibkiej pewność siebie. Zawahała 
się, 
patrząc na niego niepewnie, zagniewana, lecz pełna nieoczekiwanego współczucia. 
Wreszcie 
odwróciła się na pięcie i wybiegła z Domu Ludzi.
Wspomagany przez Bannora, Covenant wyszedł spod dręczącego ciężaru. Drużyna i 
Rameni ciągnęli za nim niby fala oszołomienia i gniewu. Czerwony księżyc wyłonił 
się 
właśnie zza gór i zalał szkarłatem dalekie równiny widoczne poza zboczami, na 
których leżał 
Domu Ludzi. Mroczna poświata zdawała się rozmywać ziemię, przekształcać skałę, 
glebę i 
trawy w zgniliznę i zakrzepłą krew.
Ludzie rozstawili się wzdłuż brzegów polany, tak że otwartą przestrzeń 
oświetlały 
płonące ogniska.
Gibka szła w noc, w stronę równin, aż zatrzymała się na granicy polany. Covenant 
obserwował ją. Stanowczo uwolnił się z uścisku Bannora – stanął o własnych 
siłach, niby 
rozbity galeon, pozostawiony przez odpływ i tkwiący niewiarygodnie wysoko na 
rafie. 
Sztywnym krokiem zbliżył się do Gibkiej.
Krwisty widnokrąg leżał przed nim jak martwe morze; przyciągał go. Obrączka 
żarzyła 
się zimno. Niebo i Ziemia były tak samo zabarwione szkarłatem. A on szedł, jakby 
był 
biegunem, wokół którego wiruje czerwona noc, a obrączka siłą, co kieruje 
przypływem tej 
skalanej nocy. Po chwili Covenant stanął pośrodku otwartej przestrzeni.
Całun ciszy opadł na widzów.
Sługrzywa Gibka rozłożyła ramiona, jakby przyzywała do siebie ciemność. I nagle 
krzyknęła przenikliwie.
– Kelenbhrabanal marushyn! Rushyn hynyn kelenkoor rillynamnal! Ranyhyn 
Kelenbhrabanal!
Gwizdnęła raz tylko, a dźwięk odbił się echem od skał.
Przez długą chwilę cisza zalegała polanę. Gibka dumnym krokiem zawróciła do Domu 
Ludzi.
– Zawołałam – warknęła gniewnie, mijając Covenanta.
Wkrótce jednak rozległ się tętent kopyt. Wielkie konie pędziły z oddali; głos 
nabierał 
mocy, jakby same wzgórza toczyły się z hukiem w stronę Domu Ludzi. Zbliżały się 
dziesiątki 
Ranyhyn. Covenant wyprostował kolana, by nie osunąć się na ziemię. Miał 
wrażenie, że serce 
jest zbyt słabe, by dalej tłoczyć krew. Mimochodem dostrzegał pełne napięcia 
milczenie 
widzów.
Nagle zewnętrzny kraniec polany jakby wezbrał czerwienią – to Ranyhyn wpadły na 
otwartą przestrzeń: prawie setka rumaków galopowała obok siebie, jak mur sunąc 
na 
Covenanta.
Rameni krzyknęli ze zdumienia i podziwu. Niewielu z najstarszych Sługrzywych 
oglądało w życiu tyle Ranyhyn jednocześnie.
Covenant wiedział, że widzi przed sobą najdumniejsze istoty Krainy. Bał się, że 
chcą go 
stratować.
Ale ta galopująca ściana ominęła go z lewej strony i zatoczyła koło, aż został 
całkowicie 
okrążony. Potrząsając grzywami i ogonami, z gwiazdami na czołach w blasku ognia, 
Ranyhyn 
pędziły po murawie, aż zamknęły go w swoim kręgu. Tętent kopyt dudnił mu w 
uszach.
Konie zacieśniały koło. Wir ich potęgi szarpał Covenantem, ciągnął go za nimi. 
Serce 
biło mu z wysiłkiem. Nie potrafił obracać się tak szybko, by dotrzymać im kroku. 
Potknął się, 
stracił równowagę i opadł na kolana.
Lecz w następnej chwili poderwał się znowu, w obronie przed zawrotem głowy 
szeroko 
rozstawił nogi. Twarz miał wykrzywioną, jakby krzyczał, a głos ginął w grzmocie 
kopyt. 
Rozłożył ramiona, jak gdyby chciał się wesprzeć o ściany nocy.
Konie zatrzymały się niechętnie, powoli, niespokojnie tupiąc kopytami. Stały 
głowami do 
wnętrza kręgu i spoglądały na Covenanta. Oczy miały rozbiegane, a piana ciekła 
im z 
pysków. Z początku Covenant nie pojmował ich emocji.
W kręgu widzów ktoś krzyknął głośno. Covenant rozpoznał głos Llaury. Obejrzał 
się; 
Pietten biegł do koni. Llaura goniła go, ale była zbyt daleko. Dziecko 
zaskoczyło wszystkich, 
bo obserwowali Covenanta.
Pietten dotarł do kręgu i wśliznął się między niespokojne Ranyhyn. Zdawało się, 
że 
muszą go stratować. Głowę miał niewiele większą niż pojedyncze kopyto, a rumaki 
ciągle 
przebierały nogami. I nagle Covenant dostrzegł swoją szansę: rzucił się nagle i 
wyrwał 
Piettena spod jednego z koni.
Dłoń z połową palców nie zdołała utrzymać chłopca. Pietten runął na ziemię. 
Natychmiast skoczył na nogi i z całej siły uderzył Covenanta.
– One cię nienawidzą! – złościł się. – Idź sobie!
Blask księżyca ze zboczy gór padał na łąkę. W szkarłatnej poświacie twarz 
Piettena 
przypominała pustynię.
Chłopiec bronił się, ale Covenant podniósł go i oburącz przycisnął do swej 
piersi. 
Dopiero wtedy spojrzał na Ranyhyn.
I zrozumiał. W przeszłości zbyt pilnie ich unikał, by zauważyć, jak na niego 
reagują. Nie 
próbowały mu grozić. Te wspaniałe rumaki były przerażone... bały się go. 
Uciekały przed 
jego wzrokiem, rozrzucając wokół płatki piany. Drżały im mięśnie nóg. A jednak 
podchodziły, choć opornie. Role się odwróciły: zamiast wybierać sobie jeźdźców, 
teraz one 
poddawały się jego wyborowi.
Pod wpływem nagłego impulsu, lewą ręką puścił Piettena i wyciągnął w stronę 
jednego z 
koni dłoń z zimną, czerwoną obrączką. Zwierzę odskoczyło niespokojnie, jakby 
postraszył je 
wężem. Nie cofnęło się jednak.
Znowu objął Piettena. Chłopiec wyrywał się coraz słabiej, jakby powoli dusił się 
w tym 
uścisku. Lecz Covenant go nie wypuszczał. Spoglądał dziko na Ranyhyn, kołysząc 
się, jak 
gdyby nie mógł utrzymać równowagi.
Podjął już decyzję. Przekonał się, że Ranyhyn uznają jego pierścień. Niczym 
tarczę tuląc 
Piettena do serca, zawołał:
– Słuchajcie! – Jego głos był łkaniem. – Słuchajcie. Zawrzemy umowę. Rozumiecie? 
Ognie piekielne! Zrozumcie! Umowę. Słuchajcie. Nie wytrzymam dłużej... rozpadam 
się. – 
Mocniej przycisnął Piettena. – Widzę... widzę, co się z wami dzieje. Boicie się 
mnie. 
Myślicie, że jestem... Dobrze. Jesteście wolne. Nie wybieram żadnego z was.
Ranyhyn obserwowały go lękliwie.
– Ale musicie coś dla mnie zrobić. Musicie się cofnąć! – Ten jęk kosztował go 
resztkę sił. 
– Wy... Kraina... – dyszał ciężko, błagając: Dajcie mi spokój! – Nie wymagajcie 
tak wiele.
Wiedział jednak, że potrzebuje od nich czegoś więcej w zamian za swą 
cierpliwość, 
czegoś więcej niż tylko gotowości do znoszenia jego niewiary.
– Słuchajcie... słuchajcie. Jeśli będziecie mi potrzebne, lepiej przybądźcie. 
Żebym nie 
musiał zostawać bohaterem. Jasne? – Oczy mu łzawiły, ale nie płakał. – I... i 
jeszcze coś. 
Tylko jedno. Lena... – Lena! – Dziewczyna. Mieszka w Mithil Stonedown. Córka 
Trella i 
Atiaran. Chcę... chcę, żeby jeden z was ją odwiedził. Dzisiaj. I co roku. W noc 
ostatniej pełni 
księżyca przed połową wiosny. Ranyhyn są... są jej marzeniem.
Strząsnął łzy z oczu i przekonał się, że Ranyhyn obserwują go, jakby rozumiały 
wszystko, 
co próbował im powiedzieć.
– A teraz idźcie – wyszeptał. – Miejcie litość nade mną.
Z nagłym chóralnym rżeniem wszystkie Ranyhyn stanęły dęba, przebierając kopytami 
w 
powietrzu nad jego głową, jak gdyby składały obietnicę. A potem zawróciły i 
parskając z 
ulgą, pognały w noc. Światło księżyca zdawało się ich nie tykać. Zniknęły za 
polaną, jakby 
ziemia objęła je ramionami. Niemal natychmiast Llaura znalazła się przy boku 
Covenanta. 
Oddał jej Piettena. Spojrzała na niego i odwróciła się; nic nie zdołał wyczytać 
z jej wzroku. 
Szedł za nią przygnieciony ciężarem własnego „ja”. Słyszał zdumione szepty 
Ramenów – byli 
nazbyt zdziwieni, by odczuwać urazę po tym, co uczynił. Przerastał ich.
– Stanęły przed nim dęba – niosły się głosy.
Nie przejmował się nimi. Czuł mdłości, przekonany, że niczego się nie nauczył, 
niczego 
nie udowodnił i niczego nie rozwiązał.
Podszedł Mhoram. Covenant nie patrzył mu w oczy, ale wyczuwał zdziwienie w 
głosie 
Lorda.
– Ur-Lordzie... ach! Nigdy taki zaszczyt nie spotkał żadnego śmiertelnika. Wielu 
docierało na Równiny Ra, by ofiarować się Ranyhyn. I spotykali się z odmową. A 
kiedy Lord 
Taramantha, moja matka, została przedstawiona, pięć Ranyhyn przybyło, by ją 
obejrzeć. Pięć! 
Nie śniła nawet, że możliwy jest taki zaszczyt. Nie słyszeliśmy cię. Odmówiłeś 
im? 
Odmówiłeś?
– Odmówiłem – mruknął Covenant. One mnie nienawidzą.
Wyminął Mhorama i poczłapał do Domu Ludzi. Niepewnie, niby okręt ze złamanym 
kilem, podszedł do najbliższego ogniska. Rameni ustępowali mu z drogi, z 
podziwem 
patrzyli, jak przechodzi. To go nie obchodziło. Stanął przy ogniu i chwycił 
jedzenie. Mięso 
wyślizgiwało się z połowy dłoni, więc przytrzymał je lewą ręką i jadł 
żarłocznie.
Bezmyślnie pochłaniał jedzenie; przełykał kawały mięsa i dobierał całymi 
garściami. 
Potem zachciało mu się pić. Dostrzegł Pianościgłego, który stał nieopodal z 
gąsiorem 
diamentrunku, z pozoru niewielkim w jego potężnej dłoni.
Covenant wziął od niego gąsior i opróżnił. Potem stanął nieruchomo, czekając na 
działanie diamentrunku.
Nie musiał czekać długo. Po chwili mgła wypełniła mu umysł. Dźwięki dochodziły 
głucho, jakby odgłosów Domu Ludzi słuchał z dna studni. Wiedział, że zaraz 
zemdleje – 
gorąco pragnął zemdleć – ale nim stracił przytomność, ból w piersi kazał mu 
powiedzieć:
– Gigancie, ja... potrzebuję przyjaciół.
– Dlaczego sądzisz, że ich nie masz?
Covenant zamrugał. Przypomniał sobie wszystko, co uczynił w Krainie.
– Nie bądź śmieszny.
– Wierzysz zatem, że jesteśmy prawdziwi.
– Co? – Covenant próbował pochwycić znaczenie słów Giganta dłońmi bez palców.
– Uważasz, że moglibyśmy ci nie wybaczyć – wyjaśnił Pianościgły. – A kto 
wybaczyłby 
ci z większą gotowością niż własny sen?
– Nie – odrzekł Niedowiarek. – Sny... nigdy nie wybaczają.
A potem zniknął blask ognisk i łagodna twarz Giganta. Covenant zasnął.
20. Kwestia nadziei
Wędrował lękliwie przez swój sen, oczekując koszmarów. Żadne jednak nie 
nadeszły. 
Poprzez niewyraźne falowania – jak gdyby nawet we śnie jego zmysły wyczulone 
były na 
Krainę – miał wrażenie, że ktoś obserwuje go z daleka. Spojrzenie było 
niespokojne i łagodne 
– przypominało o tym starym żebraku, który dał mu do przeczytania esej o 
„fundamentalnym 
problemie etyki”.
Kiedy się przebudził, Dom Ludzi zalewało już światło dnia.
Strop jaskini wciąż skrywał cień, ale blask odbity od podłoża groty pomniejszał 
niepokojący ciężar skały. Słońce sięgało dostatecznie daleko w głąb, by Covenant 
poznał, że 
przebudził się wczesnym popołudniem w ciepły wiosenny dzień. Leżał pod skalną 
ścianą, 
otoczony atmosferą bezruchu. Obok siedział Słone Serce Pianościgły.
Covenant na moment przymknął oczy. Czuł się tak, jak gdyby przeżył straszliwą 
próbę. 
Miał też niejasne wrażenie, że zawarł właściwą umowę.
– Jak długo spałem? – zapytał, otwierając oczy, jakby właśnie powstał z 
martwych.
– Witaj i bądź pozdrowiony, przyjacielu – odpowiedział Gigant. – Przy tobie 
diamentrunek wydaje się słaby. Przespałeś tylko noc i ranek.
Covenant przeciągnął się.
– Praktyka. Tak często to robię, że jestem chyba ekspertem.
– Rzadka umiejętność – zaśmiał się Pianościgły.
– Nieszczególnie. Nas, trędowatych, jest więcej, niż mógłbyś przypuszczać. – 
Nagle 
zmarszczył czoło, jakby przyłapał sam siebie na nieświadomym pogwałceniu swej 
przysięgi. 
Aby Gigant nie potraktował jego słów poważnie, dodał przesadnie ponurym tonem: – 
Jesteśmy wszędzie.
Lecz ta próba żartu najwyraźniej tylko zdumiała Pianościgłego.
– Czy inni... „Trędowaty” nie jest dobrą nazwą. Za krótka dla kogoś podobnego do 
ciebie. 
Nie znam tego słowa, ale moje uszy słyszą w nim jedynie okrucieństwo.
Covenant usiadł i odrzucił koce.
– Trąd nie jest właściwie okrutny. – Temat budził w nim nieśmiałość. Mówiąc, nie 
potrafił patrzeć Pianościgłemu w oczy. – To albo zupełny przypadek, albo 
„sprawiedliwa 
nagroda”. Gdyby chodziło o okrucieństwo, zdarzałby się o wiele częściej.
– Częściej?
– Oczywiście. Gdyby trąd był aktem okrucieństwa... Boga czy kogoś innego... nie 
występowałby tak rzadko. Dlaczego zadowalać się paroma tysiącami ofiar, gdy 
można ich 
mieć kilka milionów?
– Przypadek – mruknął Gigant. – Sprawiedliwa. Zdumiewasz mnie, przyjacielu. 
Przemawiasz w takim pośpiechu... Może Wzgardliwy twego świata ma jedynie 
ograniczoną 
moc, którą może przeciwstawić Stwórcy.
– Może. Ale nie sądzę, żeby mój świat funkcjonował na takich zasadach.
– Powiedziałeś jednak, że trędowaci są wszędzie. Czyż nie?
– To był żart. Czy raczej metafora. – Covenant raz jeszcze spróbował przemienić 
swój 
sarkazm w dowcip. – Nigdy nie mogłem zapamiętać, czym się różnią.
Pianościgły przyglądał mu się z uwagą.
– Czy żartujesz, przyjacielu? – zapytał.
– Najwyraźniej nie. – Covenant skrzywił się ironicznie.
– Nie rozumiem twojego tonu.
– Nie martw się. – Covenant dostrzegł szansę przerwania rozmowy. – Poszukajmy 
czegoś 
do jedzenia. Jestem głodny.
Z ulgą powitał cichy śmiech Giganta.
– Och, Thomasie Covenancie... Czy pamiętasz naszą podróż do Twierdzy Lordów? W 
mojej powadze jest widocznie coś, co budzi twój głód.
Wyciągnąwszy rękę, przysunął tacę z chlebem, serem, owocami i butelką wiosennego 
wina. Chichotał ciągle, gdy Covenant rzucił się na jedzenie.
Dopiero po chwili Covenant zaczął rozglądać się dookoła. Zdumiał się, widząc, że 
w 
grocie jest mnóstwo kwiatów. Wszędzie leżały girlandy i bukiety, jakby w nocy 
każdy z 
Ramenów założył ogród pełen białych orlików i listowia. Biel i zieleń łagodziły 
surowy 
wygląd Domu Ludzi i niczym wspaniała szata okrywały skałę.
– Jesteś zaskoczony? – spytał Pianościgły. – Te kwiaty to na twoją cześć. Wielu 
Ramenów zbierało je przez całą noc. Sięgnąłeś do serc Ranyhyn, a Rameni nie są 
nieczuli... 
ani niewdzięczni. Zadziwiłeś ich. Setka Ranyhyn stająca przed jednym 
człowiekiem, by 
wybrał spośród nich. Rameni nie zamieniliby chyba takiego widoku za całe 
Andelain. 
Dlatego chcieli uhonorować cię tak, jak potrafią.
Uhonorować? – powtórzył bezgłośnie Covenant.
Gigant usiadł wygodniej, jakby rozpoczynał długą opowieść.
– To smutne, że nie mogłeś widzieć Krainy przed profanacją. Wtedy Rameni 
uhonorowaliby cię tak, że pozostałe dni życia byłyby jak mgła. Za tamtych czasów 
wszystko 
było wspanialsze, lecz nawet spośród Lordów niewielu było zdolnych do stworzenia 
piękna 
dorównującego wielkiej sztuce Ramenów. „Formowanie szpiku”, tak ją nazywali... 
anundivian yajna w języku Dawnych Lordów. Rzeźbienie w kości. Ze szkieletów z 
Równin 
Ra, oczyszczonych przez sępy i czas, Rameni tworzyli postacie niezwykle 
prawdziwe i 
radosne. W ich rękach, pod wpływem mocy pieśni, kość miękła jak glina, a oni 
kształtowali ją 
w przedziwny sposób, tak że z białego jądra utraconego życia powstawały symbole 
żyjących. 
Nigdy nie oglądałem tych figurek, ale opowieść o nich przetrwała wśród Gigantów. 
Lecz 
profanacja sprowadziła nędzę i trudy na Ranyhyn i Ramenów. Całe ich pokolenia 
ukrywały 
się głodne i bezdomne. I tak sztuka formowania szpiku zaginęła.
Przycichł. Dopiero po chwili zaśpiewał niegłośno:
Kamień i Morze głęboko tkwią w życiu...
Wokół zaległa pełna szacunku cisza. Domowi, którzy właśnie przechodzili obok, 
zatrzymywali się, by posłuchać.
Po chwili któryś z nich skinął ręką w stronę polany. Covenant podniósł głowę. 
Gibka szła 
dziarskim krokiem, a obok niej jechał Mhoram na pięknym dereszu Ranyhyn. Ten 
widok go 
ucieszył; dopił wiosenne wino, wznosząc w myślach toast za Lorda.
– Tak – potwierdził Pianościgły, dostrzegając spojrzenie Covenanta. – Wiele 
zdarzyło się 
tego ranka. Wielki Lord Prothall postanowił się nie ofiarować. Stwierdził, że 
dla jego starych 
kości lepiej nadaje się zwykły wierzchowiec... co oznacza, jak sądzę, że obawiał 
się, by jego 
„stare kości” nie sprawiły afrontu Ranyhyn. Chociaż nie doceniać jego siły, 
byłoby brakiem 
rozsądku.
Covenant dosłyszał w słowach Giganta ton przyjaźni.
– Prothall zrzeknie się swej funkcji po wyprawie – oznajmił. – Jeśli odniesie 
sukces.
Oczy Pianościgłego błysnęły wesoło.
– Czy to proroctwo?
– Wiesz to równie dobrze jak ja. – Covenant wzruszył ramionami. – Zbyt wiele 
czasu 
poświęca na rozmyślanie o tym, że nie opanował Mądrości Kevina. Uważa, że 
zawiódł. I nie 
zmieni zdania, nawet jeśli odzyska Laskę Praw.
– Istotnie proroctwo.
– Nie śmiej się. – Covenant nie wiedział, jak wykazać znaczenie faktu, że 
Prothall 
zrezygnował z Ranyhyn. – Zresztą... opowiedz o Mhoramie.
– Lord Mhoram, syn Variola, został dzisiaj wybrany przez Hynaril z Ranyhyn, 
która 
nosiła też Taramanthę, małżonkę Variola. Niezwykłe! Wielkie konie wspominają ją 
z 
podziwem. Rameni twierdzą, że nigdy jeszcze żaden z Ranyhyn nie nosił dwóch 
jeźdźców. 
Zaiste, dzień cudów wstał nad Równinami Ra.
– Cuda... – mruknął Covenant. Wolał nie pamiętać strachu tych wszystkich 
Ranyhyn, 
które przed nim stanęły. Gniewnie zajrzał do butelki, jakby oszukała go swoją 
pustką.
Najbliżej stojąca Domowa podeszła z dzbanem. Rozpoznał Śmieszkę. Wybierała drogę 
wśród kwiatów, wreszcie stanęła. Kiedy dostrzegła, że Covenant się jej 
przygląda, spuściła 
oczy.
– Chciałabym napełnić twe naczynie – powiedziała. – Ale lękam się, by cię nie 
urazić. 
Uznasz mnie za dziecko.
Covenant zesztywniał, marszcząc brwi. Śmieszka była jak wyrzut sumienia. Z 
wysiłkiem, 
od którego głos brzmiał zimno i oficjalnie, oświadczył:
– Zapomnij o wczorajszej nocy. To nie była twoja wina.
Niezgrabnie wyciągnął do niej butelkę.
Zbliżyła się i lekko drżącymi dłońmi nalała mu wiosennego wina.
– Dziękuję ci – powiedział wyraźnie.
Przez moment spoglądała na niego szeroko otwartymi oczami, wreszcie uśmiechnęła 
się z 
ulgą.
Ten uśmiech przypomniał mu Lenę. Świadomie, jakby była ciężarem, którego nie 
chce 
zrzucać, wskazał dziewczynie miejsce obok siebie. Krzyżując nogi, usiadła u jego 
stóp, 
rozpromieniona i uradowana zaszczytem, jaki wyświadczył jej Ringthane.
Covenant nie wiedział, jak się do niej odezwać. Nim zdołał coś wymyślić, 
zauważył, że 
do Domu Ludzi wkracza Klinga Quaan. Maszerował sztywno, jakby zmagał się ze 
wzrokiem 
Niedowiarka, a kiedy stanął przy nim, czekał tylko przez mgnienie oka, nim zadał 
pytanie.
– Martwiliśmy się. Życiu potrzebne jest pożywienie. Czy jesteś zdrów?
– Zdrów? – Covenant czuł rozlewające się w żyłach ciepło wiosennego wina. – Nie 
widzisz? Ja ciebie widzę. Jesteś zdrowy jak dąb.
– Zamykasz się jakby przed nami – odparł Quaan z niewzruszoną dezaprobatą. – Nie 
jesteś taki, jakim cię widzimy.
Ta dwuznaczna uwaga prosiła wręcz o zgryźliwą odpowiedź, ale Covenant pohamował 
się. Wzruszył ramionami.
– Już jem – oświadczył, jakby nie chciał przyznawać się do zdrowia.
Quaan przyjął tę wypowiedź w dobrej wierze. Kiwnął głową, skłonił się lekko i 
odszedł.
– Nie lubi cię – szepnęła Domowa Śmieszka. Jej ton wyrażał podziw dla 
bezczelności i 
głupoty Klingi. Wyraźnie nie pojmowała, jak on śmie czuć to, co czuje. 
Wczorajszy wyczyn 
Covenanta wywyższył go w jej oczach do poziomu Ranyhyn.
– Ma powody – stwierdził obojętnie Covenant.
Śmieszka spojrzała niepewnie.
– Ponieważ jesteś... „trędowatym”? – spytała szybko, jakby sięgała po zakazaną 
wiedzę.
Dostrzegł jej powagę. Uznał jednak, że zbyt dużo już mówił o trędowatych. Takie 
dyskusje zagrażały jego umowie.
– Nie – stwierdził. – Uważa po prostu, że jestem nieznośny.
Zmarszczyła czoło, jakby dosłyszała w głosie ukrytą nieszczerość. Przez chwilę 
wpatrywała się w skałę, jak gdyby kamieniem chciała wymierzyć obłudę. Wreszcie 
wstała i 
napełniła butelkę Covenanta.
– Uważasz mnie za dziecko – rzuciła cicho i odeszła, wyzywająco i lękliwie 
zarazem 
kołysząc biodrami, jakby się obawiała, że naraża życie, tak zuchwale traktując 
Ringthana.
Obserwował jej plecy i rozmyślał nad dumą ludzi, którzy służą koniom... i o 
powodach, 
które tak bardzo utrudniały mówienie o trądzie.
Spojrzał na polanę przed Domem Ludzi. W słonecznym blasku stali tam naprzeciw 
siebie 
Mhoram i Gibka – ona brązowa i smagła, on w błękitnej szacie – i spierali się 
niczym Ziemia 
z niebem. Wytężając słuch, Covenant zrozumiał, co mówią.
– Zrobię to – upierała się.
– Nie. Posłuchaj – odparł Mhoram. – On tego nie chce. Sprawisz mu tylko ból... i 
sobie 
także.
Covenant przyglądał się im niespokojnie z chłodnego, ocienionego wnętrza groty. 
Szeroki 
nos Mhorama budził przekonanie, że jego właściciel realnie ocenia fakty. 
Covenant był 
niemal pewien, że istotnie nie zechce tego, przeciw czemu był Mhoram.
Dyskusja wkrótce się skończyła. Sługrzywa Gibka zostawiła Mhorama i ruszyła do 
groty. 
Podeszła do Covenanta i zaskoczyła go zupełnie: padła na kolana i pokłoniła się 
nisko, 
dotykając czołem ziemi. Opierając dłonie o skałę, oznajmiła:
– Jestem twoim sługą. Tyś jest Ringthane, pan Ranyhyn.
Covenant wpatrywał się zdumiony w jej kark. Przez moment nie rozumiał, o co jej 
chodzi; nie potrafił sobie wyobrazić emocji tak silnej, by zmusiła Sługrzywą do 
uniżonego 
pokłonu. Poczuł na twarzy rumieniec wstydu.
– Nie chcę służącej – burknął. Wtedy jednak dostrzegł, że stojący za Gibką 
Mhoram z 
nieszczęśliwą miną marszczy czoło. Uspokoił się i dodał już łagodniej: – 
Zaszczyt twej 
służby przerasta mnie.
– Nie – odparła nie podnosząc głowy. – Widziałam, jak Ranyhyn stawały przed tobą 
dęba.
Czuł, że znalazł się w pułapce. W żaden sposób nie mógł jej powstrzymać od 
poniżania 
się tak, by jednocześnie nie uświadomić jej, że się poniża. Od dawna żył, nie 
przejawiając 
taktu ani poczucia humoru. Jednak obiecał, że będzie cierpliwy. A w drodze, jaką 
przebył od 
Mithil Stonedown, poznał już konsekwencje zgody na to, by lud Krainy traktował 
go niczym 
postać z legendy.
– Mimo to – stwierdził szorstko. – Nie jestem przyzwyczajony do tego. W moim 
świecie 
jestem... zupełnie nieważną osobą. Twój hołd wywołuje moje zakłopotanie.
Mhoram westchnął z ulgą, a Gibka uniosła głowę.
– Czy to możliwe – spytała niedowierzająco – by istniały światy, gdzie ktoś taki 
jak ty nie 
jest pośród największych?
– Możesz mi wierzyć na słowo. – Covenant pociągnął łyk wiosennego wina.
Czujnie, jakby z obawą, że nie mówił tego, co myśli, Sługrzywa podniosła się. 
Potrząsnęła związanymi włosami.
– Ringthanie Covenancie, będzie, jak chcesz. Ale nie zapomnimy, że Ranyhyn 
stanęły 
przed tobą dęba. Jeśli możemy służyć ci w jakiś sposób, powiedz tylko. Spełnimy 
każdy 
rozkaz, który nie dotyczy Ranyhyn.
– Jest jedna sprawa. – Covenant spojrzał na kamienne sklepienie. – Dajcie dom 
Llaurze i 
Piettenowi.
Zauważył, że Gibka uśmiecha się szeroko.
– Była Strzegącą Niebotycznego Woodhelven – mruknął gniewnie. – A chłopak to 
jeszcze dziecko. Wystarczająco już przeszli, by zasłużyć na odrobinę dobroci.
– Pianościgły rozmawiał już ze Sługrzywymi – wtrącił łagodnie Mhoram. – Zgodzili 
się 
zaopiekować Llaurą i Piettenem.
Gibka przytaknęła.
– Łatwo spełniać takie rozkazy. Gdyby Ranyhyn nie wymagały od nas więcej, całe 
dni 
przesypialibyśmy.
Wciąż uśmiechnięta, odwróciła się i wybiegła na słońce.
Mhoram też się uśmiechał.
– Wyglądasz... lepiej, ur-Lordzie. Czy jesteś zdrów?
Covenant znów zajął się wiosennym winem.
– Quaan pytał mnie o to samo. Skąd mogę wiedzieć? Ostatnio zapominam nawet, jak 
się 
nazywam. Ale jestem gotów do drogi, jeśli o to ci chodziło.
– To dobrze. Musimy ruszać jak najszybciej. Przyjemnie jest wypoczywać tu w 
spokoju, 
ale musimy jechać, jeśli chcemy ochronić takie spokojne miejsca. Powiem Quaanowi 
i 
Tuvorowi, by zaczęli przygotowania.
– Wytłumacz mi coś – poprosił jeszcze Covenant. – Po co właściwie tu 
przyjechaliśmy? 
Dostałeś swojego Ranyhyn, ale straciliśmy cztery, może pięć dni. Mogliśmy ominąć 
Morinmoss.
– Pytasz o taktykę? Wierzymy, że zyskujemy przewagę, jadąc tam, gdzie Drool się 
nas 
nie spodziewa. Dajemy mu czas, by zareagował na klęskę pod Niebotycznym 
Woodhelven. 
Mamy nadzieję, że wyśle przeciw nam armię. Gdybyśmy przybyli zbyt szybko, armia 
mogłaby jeszcze czekać pod Górą Gromu.
Covenanta nie przekonały pozornie logiczne wyjaśnienia.
– Planowaliście wizytę tutaj na długo przed bitwą pod Niebotycznym Woodhelven. 
Od 
samego początku. Chcę wiedzieć dlaczego.
Mhoram nie zamierzał unikać odpowiedzi, ale zesztywniał wyraźnie, jakby w 
obawie, że 
nie spodoba się ona Covenantowi.
– Kiedy w Revelstone układaliśmy plany, zobaczyłem, że wyjdzie nam to na dobre.
– Zobaczyłeś?
– Jestem wróżbitą. Widzę... czasami.
– I?
– I zobaczyłem prawdę.
Covenant nie był jeszcze gotów, by pytać dalej.
– To musi być zabawne – mruknął. Lecz w jego głosie niewiele pozostało sarkazmu 
i 
Mhoram wybuchnął śmiechem.
– Chciałbym więcej widzieć takiego dobra – stwierdził wreszcie bez goryczy. – 
Niewiele 
go ostatnio zostało.
Odszedł, by przygotować drużynę do drogi.
– Przyjacielu – odezwał się Pianościgły. – Jest dla ciebie nadzieja.
– Coś podobnego – Covenant skrzywił się. – Gigancie, gdybym był tak wielki i 
silny jak 
ty, zawsze istniałaby dla mnie nadzieja.
– Sądzisz, że nadzieja jest dzieckiem siły?
– A nie jest? Skąd czerpiesz nadzieję, jeżeli nie z siły? Jeśli się mylę... do 
diabła! Cała 
masa trędowatych biega po świecie, niczego nie pojmując.
– Jak ocenić siłę? – zapytał Pianościgły z powagą, której Covenant nie 
oczekiwał.
– Co?
– Nie podoba mi się to, co mówisz o trędowatych. Jaka jest wartość siły, jeśli 
twój 
nieprzyjaciel jest silniejszy?
– Zakładasz, że istnieje jakiś nieprzyjaciel. Uważam to za zbyt proste. Bardzo 
bym 
chciał... zrzucić winę na kogoś innego... jakiegoś nieprzyjaciela, który mnie 
gnębi. Ale to 
tylko inny rodzaj samobójstwa. Zrezygnować z odpowiedzialności, by przetrwać.
– Przetrwać – powtórzył Pianościgły. – Nie, Covenancie, to nie wszystko. Jaką 
wartość 
ma siła, jeśli nie jest nią władza nad śmiercią? Jeśli będziesz pokładać 
nadzieję w czymś 
mniej ważnym, ta nadzieja łatwo może cię zwieść.
– A więc?
– A władza nad śmiercią to iluzja. Nie może istnieć życie bez śmierci.
Covenant musiał uznać ten fakt. Ale nie oczekiwał takich argumentów od Giganta. 
Nagle 
zapragnął wyjść z groty na słońce.
– Pianościgły – mruknął, wstając z posłania. – Znowu rozmyślałeś. – Czuł jednak 
na 
sobie uważny wzrok Giganta. – No dobrze. Masz rację. Więc wytłumacz, skąd, do 
diabła, 
bierzesz nadzieję?
Pianościgły wstawał powoli. Wyrastał nad Covenantem, dotykając niemal głową 
stropu.
– Z wiary.
– Za długo przebywałeś z ludźmi... postępujesz zbyt pochopnie. „Wiara” to zbyt 
krótkie 
słowo. Co masz na myśli?
Pianościgły ruszył przed siebie, wybierając drogę wśród kwiatów.
– Mam na myśli Lordów. Zastanów się, Covenancie. Wiara to sposób ich życia. Bez 
reszty poświęcili się służbie Krainie. I złożyli przysięgę pokoju... zobowiązali 
się dążyć do 
wielkiego celu swego życia jedynie pewnymi metodami, wybrać śmierć raczej, niż 
poddać się 
pasji, która zaślepiła Lorda Kevina i doprowadziła do profanacji. Czy uwierzysz, 
by Lord 
Mhoram kiedykolwiek mógł popaść w rozpacz? Na tym polega istota przysięgi 
pokoju. Nigdy 
nie będzie rozpaczał ani czynił tego, co rozpacz nakazuje: mordował, profanował, 
niszczył. 
Nie załamie się, gdyż podtrzyma go jego służba Krainie. Służba prowadzi do 
służby.
– To nie to samo co nadzieja.
Razem z Gigantem wyszli z Domu Ludzi i stanęli na zalanej słońcem polanie. 
Covenant 
pochylił głowę, porażony jasnym światłem, i po raz kolejny dostrzegł ślady mchu 
na swej 
szacie. Obejrzał się, spojrzał w głąb jaskini. Zielone liście między białymi 
kwiatami ułożono 
tak, by przypominały mech na białym aksamicie.
Stłumił jęk.
– Aby uniknąć rozpaczy, potrzebna jest tylko nieuleczalna głupota albo 
nieograniczony 
upór.
– Nie – upierał się Pianościgły. – Lordowie nie są głupi. Popatrz na Krainę.
Zatoczył szeroki łuk ramieniem, jakby się spodziewał, że Niedowiarek zobaczy 
cały kraj, 
od granicy do granicy.
Covenant nie sięgał wzrokiem tak daleko. Mrużąc powieki, spojrzał jednak poza 
zieloną 
polanę, na równiny. Słyszał odległe gwizdy Gwardzistów Krwi, przyzywających 
Ranyhyn, i 
parskanie wielkich koni. Zauważył miłość i podziw Domowych, którzy wyszli z 
groty, gdyż 
nie mogli się doczekać przybycia Ranyhyn.
– Innymi słowy – rzekł w końcu – nadzieja bierze się nie z ciebie, ale z siły 
tego, czemu 
służysz. Do diabła, Gigancie... zapominasz, kim jestem.
– Doprawdy?
– A zresztą, skąd niby zrobił się z ciebie taki znawca nadziei? Moim zdaniem nie 
masz 
powodów do rozpaczy.
– Nie? – Usta Giganta uśmiechały się, lecz oczy pod gęstymi brwiami wyrażały coś 
innego. Blizna na czole lśniła wyraźnie. – Czy zapomniałeś, że nauczyłem się 
nienawidzić? 
Czy... Ale zostawmy to. A jeśli ci powiem, że służę tobie? Ja, Słone Serce 
Pianościgły, 
Gigant z Morskiej Rubieży i legat mojego ludu?
Covenant dostrzegł w tym pytaniu ukryte echa – niby trzask głowni, ledwie 
słyszalny 
wśród bezgłośnej wichury.
– Nie mów do mnie jak jakiś cholerny mistyk – burknął. – Powiedz coś, co mógłbym 
zrozumieć.
Pianościgły dotknął palcem jego piersi, jakby zaznaczał coś na zielonej mapie 
szaty.
– Niedowiarku, w twoich rękach spoczywa los Krainy. Niszczyciel Dusz wystąpił 
przeciw Lordom w tym samym czasie, gdy odżyły nasze marzenia o Domu. Czy muszę 
wyjaśniać, że masz władzę, by nas ocalić bądź osierocić, że zguba Krainy jest 
także naszym 
przeznaczeniem?
– Ognie piekielne! Ile razy mam ci powtarzać, że jestem trędowaty? To jakaś 
pomyłka. 
Foul chce was oszukać.
– Czy więc dziwisz się, że myślę o nadziei? – odpowiedział cicho Gigant.
Covenant spojrzał mu w oczy pod zabliźnionym czołem. Pianościgły patrzył na 
niego, 
jakby nadzieja bezdomnych była tonącym statkiem; Covenant cierpiał z powodu 
własnej 
bezradności: nic nie mógł uczynić, by ocalić nadzieję. Lecz wtedy Gigant odezwał 
się, jak 
gdyby spieszył Niedowiarkowi na ratunek:
– Nie troskaj się, przyjacielu. Opowieść jest jeszcze zbyt krótka, by któryś z 
nas odgadł 
zakończenie. Jak już mówiłeś, za dużo czasu spędziłem między pochopnymi ludźmi. 
Moi 
rodacy śmialiby się, widząc mnie, Giganta, któremu brakuje cierpliwości, by 
wysłuchać 
długiej historii. A Lordowie wiele jeszcze skrywają tego, co może zaskoczyć 
Niszczyciela 
Dusz. Nie trać serca. Całkiem możliwe, że ty i ja wypełniliśmy już swoją część 
straszliwego 
dzieła naszych czasów.
– Za dużo gadasz, Gigancie – rzucił szorstko Covenant.
Łagodność Pianościgłego przerastała go. Ognie piekielne, mruknął pod nosem i 
odszedł 
szukać swojej laski i noża. Od łąki dobiegały odgłosy przygotowań, a w samej 
wiosce 
Domowi pakowali prowiant do juków. Drużyna szykowała się do drogi, a on nie 
chciał 
zostawać w tyle. Znalazł laskę i nóż razem z tobołkiem ubrań, umieszczone jak na 
wystawie 
na kamiennej płycie wśród kwiatów. Poprosił Domowego o wodę, mydło i lustro. 
Uznał, że 
zasłużył sobie na golenie.
Kiedy jednak ustawił zwierciadło i zanurzył twarz w wodzie, dostrzegł, że przed 
nim z 
poważną miną stoi Pietten, a w lustrze zobaczył odbicie Llaury. Pietten patrzył 
tak, jakby 
Covenant był niedotykalną smużką dymu. Zaś Llaura miała ściągnięte wargi, jak 
gdyby 
zmuszała się do zrobienia czegoś, czego bardzo nie lubi. Zakłopotana przesunęła 
dłonią po 
włosach.
– Prosiłeś Ramenów, byśmy mogli u nich zamieszkać – powiedziała.
Wzruszył ramionami.
– Pianościgły też prosił o to.
– Dlaczego?
Dosłyszał w tym słowie tyle znaczeń, ile w całym przemówieniu. Patrzyła na niego 
w 
lustrze, a w jej oczach dostrzegł wspomnienie płonącego drzewa.
– Naprawdę sądzisz, że miałabyś szansę dokonania zemsty na Foulu? – zapytał 
ostrożnie. 
– Że potrafiłabyś ją wykorzystać, gdyby nadeszła? – Zerknął na Piettena. – 
Zostaw to 
Mhoramowi i Prothallowi. Im możesz zaufać.
– Oczywiście.
Jej ton mówił wyraźnie, że nie potrafi nie ufać Lordom.
– Podejmij więc pracę, którą już się zajmujesz. Oto Pietten. Pomyśl, co może mu 
się 
zdarzyć... jeszcze więcej tego, przez co już przeszliście. Jemu potrzebna jest 
twoja pomoc.
Pietten ziewnął, jakby stawał się senny.
– One cię nienawidzą – oświadczył. Był poważny niczym kat przy egzekucji.
– Jaka? – spytała Llaura wyzywająco. – Przyjrzałeś mu się? Widziałeś, jak siedzi 
po 
nocach? Jak wzrokiem chłonie księżyc? Spostrzegłeś, jak polubił smak krwi? On 
nie jest 
dzieckiem... już nie.
Przemawiała, jakby Pietten nie stał tuż obok, a chłopiec słuchał, jakby 
recytowała jakąś 
nieistotną formułkę.
– To jest zło ukryte pod postacią dziecka. Jak mogę mu pomóc?
Covenant zwilżył twarz i namydlił skórę. Gdy rozprowadzał pianę po brodzie, czuł 
na 
karku spojrzenie Llaury.
– Spróbuj z Ranyhyn – mruknął wreszcie. – On je lubi.
Chwyciła Piettena za rękę i odeszła. Covenant westchnął i przyłożył ostrze do 
skóry. 
Rękę miał niepewną; wyobrażał sobie, jak się kaleczy. Jednak ostrze sunęło 
gładko, jakby 
pamiętając, że Atiaran nie uderzyła nim Niedowiarka.
Nim skończył, drużyna zebrała się już przed Domem Ludzi. Wybiegł, by dołączyć do 
jeźdźców, jak gdyby się obawiał, że wyprawa ruszy bez niego.
Wojownicy poprawiali właśnie siodła i juki. Covenant stanął obok Dury.
Zdumiał go stan koni. Ich sierść lśniła; wyglądały na dobrze odżywione i 
wypoczęte, 
jakby co najmniej od miesiąca przebywały pod opieką Ramenów. Kilka wierzchowców 
Eomanu, najbardziej wyczerpanych, teraz przebierało kopytami i energicznie 
potrząsało 
grzywami.
Cała drużyna zdawała się nie pamiętać, dokąd wyrusza. Wojownicy śmiali się do 
siebie, a 
stary Birinair cmokał i narzekał, że Rameni niewłaściwie przechowywali jego 
pręty lillianrill. 
Traktował ich jak rozpuszczone dzieci i chyba zbyt dobrze się tutaj czuł, by 
skrywać to 
uczucie za maską godności. Mhoram uśmiechał się szeroko z grzbietu Hynaril, a 
Wielki Lord 
Prothall stał obok swego mustanga, jak gdyby zrzucił z siebie ciężar długich lat 
troski. 
Jedynie Gwardziści Krwi, siedzący już na koniach, pozostali niewzruszeni.
Ten dobry nastrój drużyny zaniepokoił Covenanta niby ukryta groźba. Pojmował, że 
bierze się przede wszystkim z wypoczynku i odnowy sił. Był jednak pewien, że 
źródłem 
ogólnego zadowolenia było jego spotkanie z Ranyhyn – wywarło ono duże wrażenie 
na 
wojownikach, podobnie jak na Ramenach. Ich pragnienie, by widzieć w nim nowego 
Bereka, 
zyskało nową motywację: władca białego złota udowodnił, że jest człowiekiem 
niezwykle 
ważnym.
Ranyhyn były przerażone, burknął pod nosem. Dostrzegły, jaką władzę ma nade mną 
Foul. I były przerażone. Jednak nie protestował głośno. Obiecał cierpliwość w 
zamian za 
możliwość przetrwania. Milczał, choć przecież był oszustem, pozwalając 
towarzyszom 
wierzyć w to, o czym marzyli.
Wojownicy śmiali się i żartowali. Tymczasem do drużyny zbliżyła się Gibka, a 
wraz z nią 
jeszcze kilku Sługrzywych i spora grupa Powrozów.
– Lordowie prosili o naszą pomoc w walce z Fangthanem Drapieżcą – oświadczyła. – 
Rameni służą Ranyhyn. Nie opuszczamy Równin Ra. Takie jest życie i jest ono 
dobre... nie 
pragniemy niczego innego aż do końca, gdy cała Ziemia stanie się Andelain, a 
ludzie i 
Ranyhyn będą razem żyć w pokoju, bez wilków ani głodu. Musimy jednak w miarę 
naszych 
sił dopomóc wrogom Fangthana. Tak też uczynimy. Pójdę z wami. I Powrozy także, 
jeśli 
zechcą. Po drodze zaopiekujemy się waszymi końmi. A gdy je zostawicie, by pod 
ziemią 
szukać kryjówki Fangthana, zapewnimy im bezpieczeństwo. Lordowie, przyjmijcie tę 
służbę 
jako honor między przyjaciółmi i lojalność między sprzymierzeńcami.
Powrozy: Hurn, Ścięgno, Gracja i Rustah wystąpili natychmiast, oświadczając, że 
chętnie 
pójdą wszędzie, gdzie poprowadzi ich Sługrzywa Gibka.
Prothall skłonił się nisko na modłę Ramenów.
– Wielka jest przysługa, jaką nam ofiarowujecie. Wiemy, że wasze serca zawsze są 
przy 
Ranyhyn. Jako przyjaciele odmówilibyśmy tego zaszczytu, gdybyśmy nie tak bardzo 
potrzebowali sprzymierzeńców. Groźba naszych czasów nie pozwala nam na 
odrzucenie 
żadnej pomocy ni wsparcia. Witajcie pośród nas. Droga mniej będzie 
niebezpieczna, gdy 
wspomagać nas będzie wasza sztuka łowiecka. Mamy nadzieję odwdzięczyć się wam... 
o ile 
przeżyjemy tę wyprawę.
– Zabij Fangthana – odparła Gibka. – To uczyni nam honor pamiętany do końca 
naszych 
dni.
Oddała ukłon, a wraz z nią wszyscy Rameni.
Wtedy Wielki Lord przemówił do swych towarzyszy. W chwilę później wyprawa po 
Laskę Praw była gotowa do odjazdu. Prowadzona przez Sługrzywę Gibką i jej 
Powrozów, 
drużyna ruszyła kłusem, jak gdyby w Domu Ludzi odnalazła nowe zapasy odwagi.
21. Przełom Zdrajcy
Jechali przez równiny ku północy, weseli i w dobrych nastrojach. Żadne 
niebezpieczeństwo ni wieść o nim nie dotarła do nich po drodze. A Ranyhyn sunęły 
po stepie 
niczym ożywione heraldyczne godła, niczym wyzwanie zaklęte w ciało. Pianościgły 
opowiadał wesołe historie, jakby chciał pokazać, że trudny okres mają już za 
sobą. Quaan i 
wojownicy odpowiadali żarcikami i kpinami, zaś Rameni zabawiali ich pokazami 
swej sztuki 
łowieckiej. Drużyna jechała do późna, nie zważając na ponury księżyc. Drugiej 
nocy rozbili 
obóz na południowym brzegu Trawiastego Brodu.
Wczesnym rankiem następnego dnia przeszli na drugi brzeg i ruszyli szerokim 
szlakiem 
pomiędzy Morinmoss a Trawiastą. Po południu dotarli do wschodniego krańca 
puszczy. Tutaj 
rzeka, północna granica równin, skręcała bardziej na wschód, zaś drużyna ruszyła 
na 
północny wschód, oddalając się od Morinmoss i Ra. Noc spędzili na brzegu nagiej, 
nieprzyjaznej równiny, gdzie nikt nie mieszkał, a niewielu wkraczało z własnej 
woli. Cały 
region na północ od nich był pusty, skalisty i mroczny niczym dawne pole bitwy: 
wielki 
obszar, wyniszczony przez zbyt wiele przelanej krwi. Na tym ponurym pustkowiu 
szorstka 
trawa, karłowate drzewa i rzadkie krzewy aliantha niewiele mogły wyszukać miejsc 
nadających się do życia. Drużyna znalazła się wprost na południe od Góry Gromu.
Kiedy wyprawa podążała przez niegościnne tereny, Mhoram opowiedział Covenantowi 
ich historię. Rozciągały się one na wschód od uskoku i podczas dawnych wojen 
stanowiły 
naturalny front dla atakujących armii Foula. Od Wodospadu Rzeki Jeźdźca aż do 
Góry 
Gromu, wzdłuż wielkiego urwiska uskoku, sięgała otwarta równina. Hordy 
wychodzące z 
Ochronki Foula mogły wspiąć się w dziesiątkach miejsc, by ponieść wojnę do 
Wyższej 
Krainy. Dlatego właśnie pierwsze bitwy we wszystkich konfliktach Lordów ze 
Wzgardliwym 
toczyły się na tym pustkowiu. Przez stulecia obrońcy usiłowali zatrzymać Foula 
na uskoku, i 
odnosili porażki, nie mogąc zablokować wszystkich szlaków z Wyniszczonych Równin 
i 
Sarangrave. Potem armie najeźdźców maszerowały na zachód, wzdłuż Mithil, i 
wdzierały się 
głęboko w Równiny Centralne. Podczas ostatniej wojny, gdy Kevin Niszczyciel 
Krainy uznał, 
że musi wywołać rytuał profanacji, Lord Foul przeszedł przez serce Równin 
Centralnych i 
skręcił na północ, by zmusić Lordów do przyjęcia decydującej bitwy pod Kurash 
Plenethor, 
teraz zwanym Wiernogardem.
Świadomi, iż tak wielu ludzi straciło życie na tej równinie, jeźdźcy unikali 
głośnych 
rozmów. Śpiewali jednak pieśni i często wracali do legendy o Bereku Półrękim i 
Ognistych 
Lwach z Góry Gromu. Tutaj właśnie walczył Berek, tutaj cierpiał, widząc, jak 
giną jego 
przyjaciele, tu stracił dwa palce. Tutaj poznał rozpacz i uciekł na zbocza 
Gravin Threndor, 
Szczytu Ognistych Lwów. A tam odnalazł przyjaźń i moc Ziemi. Pieśń o tym 
dodawała 
otuchy i jeźdźcy chórem śpiewali refren, jakby chcieli, by spełnił się także dla 
nich:
Bereku! Ziemi Przyjacielu!
pomóż nam w walce z wrogiem.
Ziemia na zew ludzi wielu
zakrzyknie: Pomóż dojść do celu!
Ratuj Krainę przed krwawej śmierci bogiem.
Potrzebowali tej otuchy. Rozdarte, rozorane pole tylu bitew zdawało się mówić, 
że 
zwycięstwo Bereka było jedynie iluzją... Że cała przyjaźń Ziemi i Laska Praw, 
cały ród 
Lordów, jego wspaniałe dzieła i praca jego spadkobierców warte były tylko tej 
szorstkiej 
trawy, poczerniałych skał i kurzu... Że prawdziwa historia Krainy pisana była 
tutaj, na tej 
nagiej ziemi i skale, niczym ogromny cmentarz rozciągający się od Równin Ra do 
Góry 
Gromu, od Andelain do uskoku.
Atmosfera tu panująca wyraźnie pobudziła Pianościgłego. Kroczył obok Covenanta, 
hamując emocje, jakby tłumił pragnienie, by puścić się biegiem. I mówił bez 
przerwy, jak 
gdyby nieskończony strumień opowieści, legend i pieśni miał dodać mu ducha. Z 
początku 
jeźdźcy z zadowoleniem obserwowali te wysiłki łagodzące coraz głębsze 
przygnębienie. Lecz 
wyprawa podążała ku mrocznej, czarnej przyszłości, gdzie Drool Skalny Robak 
czaił się niby 
śmierć w katakumbach Góry Gromu. Czwartego dnia po opuszczeniu brzegów 
Trawiastej, 
Covenant miał wrażenie, że tonie w słowach Giganta; głosy śpiewających 
wojowników 
brzmiały raczej błagalnie – niczym beztroskie pogwizdywanie wobec niepokonanej 
nocy.
W nierównym terenie Rameni wskazywali Prothallowi najłatwiejsze ścieżki. 
Czwartego 
dnia, długo po zachodzie słońca, gdy rosnący, ponury księżyc stał wysoko na 
niebie, 
zmęczona drużyna rozbiła obóz na samej krawędzi uskoku.
Rankiem Covenant oparł się pragnieniu, by podejść i spojrzeć w dół urwiska. 
Chciał 
zobaczyć Niższą Krainę, Wyniszczone Równiny i Sarangrave – tereny, o których 
przez 
ostatnie dni opowiadał Pianościgły. Nie miał jednak ochoty narażać się na 
zawroty głowy. 
Jego umowa nie obejmowała dobrowolnego ryzyka. Dlatego pozostał w obozie, gdy 
większość towarzyszy ruszyła popatrzeć na uskok. Później jednak, kiedy jechali 
już na 
północ, o rzut kamieniem od krawędzi, poprosił Mhorama, by ten opowiedział mu o 
gigantycznej skarpie.
– Ach, uskok – odparł niegłośno Mhoram. – Podobno, choć nie potwierdzają tego 
nawet 
najstarsze legendy, szczelina uskoku powstała w wyniku świętokradztwa, które 
ukryło 
straszliwe trucizny pod korzeniami Góry Gromu. W kataklizmie, który wstrząsnął 
samym jej 
jądrem, Ziemia zakołysała się z obrzydzenia dla zła, jakie musiała skrywać. I 
potęga tego 
wstrętu odłamała Wyższą Krainę od Niższej, unosząc ją ku niebu. Urwisko sięga z 
głębi 
łańcucha Southron poza Wodospad Rzeki Jeźdźca, przez serce Góry Gromu, 
przynajmniej pół 
tysiąca mil ku niezbadanym, zaśnieżonym szczytom Northron. Jego wysokość się 
zmienia, 
ale przecina całą Krainę i nie pozwala nam zapomnieć.
Surowy głos Lorda jeszcze bardziej zwiększył niepokój Covenanta. Podczas jazdy 
patrzył 
w stronę zachodu, ufając, że pustkowie pozwoli pokonać mu instynktowny lęk 
wysokości.
Przed południem zmieniła się pogoda. Z północy bez ostrzeżenia dmuchnął ostry 
wiatr, aż 
ciężki od posępnych skojarzeń. Po chwili na niebie zakłębiły się czarne chmury. 
Błyskawica 
rozcięła powietrze, grom zahuczał niby miażdżone głazy. Potem z ciemnego nieba, 
niczym 
paroksyzm wściekłości, lunął deszcz i chłostał ich aż do bólu. Konie pochylały 
głowy. Strugi 
wody uderzały jeźdźców, moczyły i oślepiały. Sługrzywa Gibka wysłała Powrozy do 
przodu. 
Mieli prowadzić, by drużyna nie runęła w dół. Prothall uniósł laskę z płonącym 
na czubku 
jasnym ogniem, by towarzysze nie pogubili się w deszczu. Wszyscy skupili się 
blisko, a 
Gwardia Krwi na Ranyhyn otoczyła grupę, by wziąć na siebie główną siłę ataku.
W białych objawieniach błyskawic płomień Wielkiego Lorda wydawał się słaby i 
delikatny, a grom eksplodował głośno ponad nim, jakby wybuchał gniewem na widok 
takiego 
szaleństwa. Covenant pochylił się nisko nad grzywą Dury i drżał po każdym 
rozbłysku, jak 
gdyby niebo było skałą rozbijaną przez pioruny. Nie widział Powrozów, nie 
wiedział, co się 
dzieje dookoła; czuł bezustanny lęk, że kolejny krok zrzuci go wraz z 
wierzchowcem z 
urwiska. Nie odrywał wzroku od ognika Prothalla, jakby światło mogło go ocalić 
od zguby.
Umiejętności i zwykła wytrzymałość Ramenów pozwoliły drużynie przetrwać i dążyć 
do 
celu. Lecz droga przypominała wędrówkę wśród niebios popadających w ruinę. Znali 
kierunek jazdy tylko dzięki temu, że zawsze zwracali się prosto w stronę 
sztormu. Wichura 
chłostała ich deszczem, aż mieli wrażenie, że krople przebijają im powieki i 
rozdzierają 
policzki. Ręce sztywniały w zimnej wilgoci, która paraliżowała z wolna niby 
śmiertelne 
stężenie mięśni. Ale wciąż jechali, jakby chcieli własnymi głowami rozbić 
kamienny mur.
Przez całe dwa dni brnęli naprzód, czując, że rozsypują się pod atakami ulewy. 
Nie 
wiedzieli, czy to trwa dzień czy noc, znali jedynie nieskończoną, bezlitosną, 
ciemną, dziką, 
nieustępliwą burzę. Jechali do wyczerpania, potem odpoczywali, stojąc po kolana 
w wodzie i 
ściskając wodze koni, zjadali przesiąknięte wilgocią porcje, nieco ogrzane 
ogniami lillianrill, 
które Birinair starał się utrzymać, i ruszali dalej, aż wyczerpanie zmuszało ich 
do kolejnego 
postoju. Czasami mieli wrażenie, że tylko blady płomyk laski Prothalla trzyma 
ich przy życiu.
Lord Mhoram chodził wśród odpoczywających. W upiornym blasku po jego twarzy 
spływała woda. Podobny do tonącego wraku, wołał, przekrzykując wycie wichury i 
ogłuszające uderzenia gromu:
– Drool... burza... dla nas! Ale... się przeliczył! Główna siła... mija nas... 
od zachodu. 
Odwagi! Dobrze... wróży!
Covenant był zbyt zmęczony i przemarznięty, by odpowiedzieć. Rozpoznał jednak 
szlachetną odwagę w słowach Lorda. Kiedy drużyna znowu ruszyła naprzód, zerknął 
na 
płomyk laski Prothalla, jakby spoglądał w głębinę tajemnicy.
Męka trwała, choć dawno już minął moment, gdy wydawała się nie do wytrzymania. Z 
czasem sama wytrzymałość stała się pojęciem abstrakcyjnym – zwykłym słowem, zbyt 
niematerialnym, by nieść jakiekolwiek znaczenie. Uderzenia sztormu zmieniły 
jeźdźców w 
bryły bezwładnego mięsa, ledwie zdolne utrzymać się na koniach. Lecz ogień 
Prothalla wciąż 
płonął. Po każdym kolejnym błysku i huku Covenant chwiał się w siodle. Niczego 
bardziej 
nie pragnął, niż położyć się w błocie. Lecz ogień Prothalla wciąż płonął. Był 
jak kajdany: 
więził jeźdźców, ciągnął ich naprzód. W nieustającym szaleństwie ulewy Covenant 
nie 
odrywał wzroku od tego światełka, jakby kajdany stały się bezcenne.
Wreszcie przekroczyli granicę burzy. Stało się to nieoczekiwanie, tak nagle, jak 
gdyby 
naraz runął w błoto mur, który atakowali niby samozwańczy tytani. W ciągu 
dziesięciu 
niepewnych uderzeń pulsu kraniec sztormu przesunął się nad nimi i stanęli 
zdyszani w 
słonecznym popołudniu. Słyszeli oddalające się, wciąż atakujące na ślepo gromy. 
Dookoła 
widzieli ślady potopu: kałuże, strumienie, trzęsawiska, gęste błoto wyglądające 
jak 
pozostałości po bitwie. A przed nimi wznosił się wysoki, poszarpany wierzchołek 
Góry 
Gromu: Gravin Threndor, Szczyt Ognistych Lwów.
Znieruchomieli na jego widok – stał posępny, wyniosły i dumny, niczym 
wypiętrzenie 
serca Ziemi. Wyrastał na północ od nich, odrobinę ku zachodowi. Sięgał wyżej niż 
Wartownia Kevina ponad Wyższą Krainą; zdawał się klęczeć na brzegu równiny 
Sarangrave, 
wspierając łokcie o płaskowyż i wyciągając głowę ponad urwiskiem, jakby 
spoglądał w niebo 
z dziwną mieszaniną prośby i godności. Wznosił się na dwanaście tysięcy stóp nad 
Plugawym 
Szlakiem, który wypływał spod jego podnóża ku wschodowi. Zbocza, od osypisk w 
dole aż 
po pierwotną skałę korony, były nagie, niczym nie okryte, nie chronione przez 
drzewa czy 
trawy od burzy, śniegu lub ataków czasu. Zamiast tego zdobiły je mozaiki urwisk, 
niektóre 
czarne niczym obsydian, inne szare jak popiół z ognia granitu – jakby skała Góry 
była zbyt 
twarda, zbyt naładowana mocą, by znosić delikatne życie.
Tam właśnie, głęboko w potężnej piersi góry, znajdował się cel wyprawy: Kiril 
Threndor, 
Serce Gromu.
Od szczytu wciąż dzieliło ich dziesięć mil, ale odległość była złudna. Już teraz 
poorana 
szczelinami sylwetka dominowała nad północnym horyzontem; wznosiła się naprzeciw 
nich 
ponad rozdarciem uskoku niby żądanie, któremu nie można odmówić. Góra Gromu! To 
tam 
Berek Półręki znalazł swe objawienie. Tam wyprawa po Laskę Praw miała odzyskać 
nadzieję 
dla Krainy. I tam Thomas Covenant szukał uwolnienia ze swego snu. Drużyna 
spoglądała na 
wyniesioną ku niebu skałę, jak gdyby ta sięgała im do serc, stawiając pytania, 
na które nie 
potrafili odpowiedzieć.
Wreszcie Quaan uśmiechnął się groźnie.
– Przynajmniej teraz zostaliśmy dostatecznie oczyszczeni, aby wykonać takie 
dzieło – 
rzekł.
Te słowa przełamały trans. Kilku wojowników wybuchnęło śmiechem, zrzucając z 
siebie 
napięcie minionych dwóch dni. Pozostali parsknęli tylko, jak gdyby wyzywali 
Droola czy 
innych wrogów, by ośmielili się uwierzyć, że burza ich osłabiła. Z trudem 
trzymający się na 
nogach Rameni, wyczerpani pieszym szukaniem szlaku, roześmiali się także, 
dzieląc z 
pozostałymi radość z żartu, który nie do końca rozumieli.
Tylko Pianościgły nie zareagował. Spoglądał na Górę Gromu nieruchomo; ściągnął 
brwi, 
jakby chronił oczy przed czymś zbyt gorącym lub jaskrawym.
Znaleźli stosunkowo suchy pagórek, gdzie mogli wypocząć, zjeść posiłek i 
nakarmić 
konie. Nieobecny duchem Pianościgły szedł za nimi. Drużyna rozsiadła się jak 
najwygodniej, 
zaś Gigant stanął z boku i studiował górę, jakby odczytywał sekrety zapisane w 
jej 
rozpadlinach i urwiskach. Śpiewał cicho:
A teraz jesteśmy bezdomni,
bez korzeni, krewnych i rodzin.
Wśród innych sekretów rozkoszy
postawiliśmy żagle, by ruszyć w drogę powrotną;
lecz wichry życia nie wiały tam, gdzie chcieliśmy
i kraj za morzem zaginął.
Wielki Lord Prothall pozwolił im wypoczywać tak długo, jak długo ośmielił się 
pozostawać na otwartym terenie. Potem jechali do końca dnia tuż nad krawędzią 
uskoku, 
jakby ten był ich jedyną nadzieją. Jeszcze przed burzą Covenant dowiedział się, 
że jedynym 
znanym wejściem do katakumb Góry Gromu jest zachodnia rozpadlina, w którą wlewa 
się 
Lekkodusza – Przełom Zdrajcy, skalna paszcza połykająca rzekę tylko po to, by 
wypluć ją 
ponownie ku wschodowi w Niższej Krainie, przemienioną w skrytych, burzliwych 
głębiach w 
Plugawy Szlak – potok szary od mułu i odpadków z Siedlisk Upiorów. Dlatego 
właśnie 
Prothall wybrał podejście od południowego wschodu. Miał nadzieję, że docierając 
do Góry 
Gromu od południa i zbliżając się od wschodu do Przełomu Zdrajcy, drużyna zjawi 
się 
niedostrzeżona i nie oczekiwana przy zachodniej ścianie przełomu. Unikał jednak 
zbędnego 
ryzyka. Gravin Threndor stała groźna i wysoka na tle nieba i już teraz zdawała 
się pochylać 
nad drużyną, jakby sam szczyt został uformowany wrogością Droola. Na prośbę 
Wielkiego 
Lorda, Rameni wytężali cały swój spryt, by jak najlepiej wybrać szlak wzdłuż 
uskoku. 
Dopiero po zachodzie słońca Prothall zarządził odpoczynek.
Przez cały czas jednak jechał w siodle przygarbiony, ze spuszczoną głową, jakby 
wystawiał szyję na cios topora. Zdawało się, że zużył całą energię, by 
przeprowadzić 
towarzyszy przez burzę. Ilekroć przemówił, ciężar lat dławił mu głos w krtani.
Następnego ranka słońce wzeszło niczym rana na szarym jak popiół niebie. Ciemne 
chmury zawisły tuż nad ziemią, a drżący wiatr niby jęk spływał ze stoków Góry 
Gromu. 
Kałuże wody na pustkowiu stały nieruchomo, jakby grunt nie chciał pić wilgoci, 
pozostawiając ją zgniliźnie. Szykując się do wymarszu, drużyna usłyszała głuche 
dudnienie, 
jak odgłos bijących głęboko pod ziemią bębnów. Czuli wibracje w stopach i 
kolanach – puls 
przygotowań do wojny.
Wielki Lord odpowiedział, jakby było to wyzwanie.
– Melenkurion! – zawołał czysto. – Powstańcie, rycerze Krainy. Słyszę werble 
Ziemi! 
Oto wielkie dzieło naszego czasu!
Wskoczył na konia. Wiatr szarpał jego błękitną szatą.
Klinga Quaan odpowiedział okrzykiem:
– Chwała Wielkiemu Lordowi Prothallowi! Z dumą pójdziemy za nim!
Starzec wyprostował się. Jego koń postawił uszy, uniósł głowę i zrobił kilka 
tanecznych 
kroków. Dumne Ranyhyn zarżały wesoło na ten widok i cała drużyna śmiało ruszyła 
za 
Prothallem, jakby były z nimi duchy Dawnych Lordów.
Jechali ku zboczom Góry Gromu przy wtórze nieustającego dudnienia bębnów. 
Znajdowali drogę wśród stosów kamieni otaczających podnóże góry, a wibrujący 
podziemny 
zew towarzyszył im niczym opary złości. Kiedy jednak ruszyli w górę pierwszego 
poszarpanego zbocza, zapomnieli o bębnach; wspinaczka pochłaniała całą ich 
uwagę. Okolica 
przypominała pognieciony kamienny płaszcz, który Góra Gromu w dawnych wiekach 
zrzuciła z ramion. Droga na zachód była ciężka. Raz po raz jeźdźcy musieli 
zsiadać i 
prowadzić wierzchowce w dół zdradliwych urwisk lub poprzez szare wysypiska 
głazów. 
Trudny teren spowalniał jazdę, mimo wysiłków Ramenów, którzy wyszukiwali 
najłatwiejsze 
ścieżki. Szczyt zdawał się pochylać nad nimi, obserwować te zmagania. A z 
niebotycznych 
urwisk spadał wiatr lodowaty jak sama zima.
W południe Prothall zatrzymał się w głębokiej rozpadlinie biegnącej prosto w 
dół. Tu 
odpoczęli i zjedli posiłek. Na postoju wyraźnie słyszeli bębny, a chłodny wiatr 
wymierzał im 
ciosy z góry. Siedzieli w blasku słońca i drżeli – jedni z zimna, inni z powodu 
werbli.
Na postoju Mhoram zaproponował Covenantowi, by razem poszli rozpadliną w górę. 
Covenant zgodził się; nie chciał siedzieć bezczynnie. Znaleźli wyrwę w 
zachodniej ścianie 
szczeliny. A kiedy Covenant tam wszedł, nagle roztoczył się przed nim rozległy 
widok na 
Andelain.
Z tej wysokości, pomiędzy kamiennymi ścianami, miał wrażenie, że spogląda z okna 
w 
zboczu Góry Gromu. Wzgórza wyrastały bujnie nad całym zachodnim horyzontem, a 
ich 
piękno zapierało dech w piersi. Patrzył zachłannie z uczuciem absolutnego 
bezruchu, 
bezwładu – jakby to był krótki kontakt z wiecznością. Pomimo szarego nieba i 
głuchego 
wojennego grzmotu, wyraźne, czyste Andelain lśniło niczym kraina gwiazd. Bał się 
odetchnąć, by nie złamać czaru... jednak po chwili płuca zabolały pragnieniem 
powietrza.
– Oto Kraina – szepnął Mhoram. – Posępna i potężna Góra Gromu nad nami. 
Najczarniejsze trucizny i sekrety Ziemi w katakumbach pod naszymi stopami. Za 
nami pole 
bitwy. W dole równina Sarangrave. A tam... bezcenne Andelain, cud życia. Tak. 
Tam leży 
serce Krainy.
Stał w pozie pełnej szacunku, jakby znalazł się pośród bogów.
Covenant przyjrzał mu się z uwagą.
– Po to mnie przyprowadziłeś... żeby przekonać, że warto o to walczyć. – 
Skrzywił się, 
czując gorzki smak wstydu. – Chcesz czegoś ode mnie... jakiejś deklaracji 
wierności. Zanim 
staniesz przed Droolem.
Jaskiniowe Upiory, które zabił, leżały w pamięci jak zimny i twardy ciężar.
– Oczywiście – przyznał Lord. – Ale to sama Kraina prosi o twoją wierność. – A 
potem 
przemówił z naciskiem: – Patrz, Thomasie Covenancie. Użyj oczu. Spójrz na to 
wszystko. 
Patrz i słuchaj... słuchaj bębnów. I słuchaj mnie. Oto jest serce Krainy. To nie 
dom 
Wzgardliwego. Dla niego nie ma tu miejsca. Naturalnie, on chce posiąść te jady, 
ale jego dom 
jest w Ochronce Foula, nie tutaj. Brakuje mu głębi, surowości i piękna. Tutaj 
działa poprzez 
ur-Podłych albo Jaskiniowe Upiory. Rozumiesz?
– Rozumiem. – Covenant twardo spojrzał w oczy Lorda. – Zawarłem już umowę... 
„pokój”, jeśli tak wolisz ją nazywać. Nie będę więcej zabijał.
– „Pokój”? – powtórzył Mhoram. W jego oczach powoli gasła groźba. – No cóż, 
musisz 
mi wybaczyć. W trudnych chwilach niektórzy Lordowie dziwnie się zachowują.
Wyminął Niedowiarka i ruszył z powrotem w dół.
Covenant pozostał jeszcze chwilę w skalnym oknie i spoglądał za schodzącym 
Lordem. 
Dostrzegł jego zawoalowaną aluzję do Kevina; zastanawiał się jednak, jakie 
pokrewieństwo 
widzi Mhoram między sobą a Niszczycielem Krainy. Czyżby uważał, że byłby zdolny 
do 
takiej rozpaczy?
Mrucząc cicho, wrócił do obozowiska. Zauważył badawcze spojrzenia wojowników: 
próbowali odgadnąć, co zaszło między nim a Mhoramem. Nie dbał jednak o to, jakie 
wróżby 
odczytali. Kiedy ruszyli w drogę, prowadził Durę wzdłuż brzegu rozpadliny, nie 
zważając na 
zdradliwe osypiska. Niejednokrotnie upadał na ręce i kolana, obijając się i 
kalecząc 
niebezpiecznie. Myślał o Święcie Wiosny, o bitwie pod Niebotycznym Woodhelven, o 
dzieciach, Llaurze i Piettenie, Atiaran i bezimiennym Wyzwolonym, o Lenie, 
Triocku i 
wojowniczce, która zginęła w jego obronie... Myślał i próbował sam siebie 
przekonać, że nic 
nie zagraża warunkom umowy, że nie jest jeszcze tak rozjuszony, by znowu 
zaryzykować 
walkę.
Po południu drużyna wciąż wspinała się po stromym zboczu, sunąc ku zachodowi i z 
wolna zyskując na wysokości. Nie widzieli jeszcze celu swej drogi. Nawet gdy 
słońce opadło 
nisko, a ryk wód stał się wyraźnym akompaniamentem dla podziemnych bębnów, wciąż 
nie 
widzieli przełomu. Wreszcie jednak wkroczyli w stromy, osłonięty parów. 
Wybiegała z niego 
szczelina zbyt wąska dla koni, a z niej dochodził huk pędzącej rzeki. W parowie, 
pod opieką 
Powrozów, zostawili wierzchowce i pieszo ruszyli szczeliną. Wiła się zboczem, aż 
doprowadziła ich do urwiska nie więcej niż sto stóp ponad Przełomem Zdrajcy.
Nie słyszeli już bębnów; szum wody zagłuszał każdy dźwięk, prócz ich własnych 
krzyków. Wysokie i strome ściany rozpadliny przesłaniały horyzont. Poprzez pył 
wodny, 
spowijający ich niby mgła, widzieli sam przełom: wąski skalny kanał, który 
zaciskał koryto 
rzeki, aż zdawała się krzyczeć. Dziki, biały nurt z pióropuszami ogni 
zachodzącego słońca 
uderzał o skały, jakby walczył z własnym rozpędem. Przez ponad milę rzeka 
płynęła między 
skałami i wsysana przez otchłań wlewała się do wnętrza góry. Nad horyzontem 
powyżej 
przełomu wisiało słońce niczym kula krwi na ołowianym niebie. Jego blask 
zabarwiał 
płomieniem nieliczne drzewa zakorzenione na krawędziach rozpadliny chyba tylko 
poczuciem obowiązku. Jednak w samym Przełomie Zdrajcy istniał tylko wodny pył, 
kamienne ściany i udręczone wody.
Potop szumu zalewał uszy Covenanta, a wilgotna skała pod stopami wydawała się 
śliska. 
Przez moment urwiska wirowały dookoła; czuł, że paszcza góry próbuje go 
pochłonąć. 
Cofnął się do szczeliny i przywarł plecami do skały. Przycisnął ręce do piersi i 
starał się 
uspokoić oddech.
Wokół wybuchło zamieszanie. Słyszał okrzyki zaskoczonych wojowników, słyszał 
zduszone wołania Pianościgłego. Nie ruszał się z miejsca. Wśród mgły i ryku 
rzeki przyciskał 
swe ciało do skały, aż kolana przestały drżeć, a lęk przed ześliźnięciem uwolnił 
mu stopy. 
Dopiero wtedy podszedł, by sprawdzić, co wywołało zamęt. Jedną ręką opierał się 
o ścianę, 
drugą chwytał za ramiona kolejnych towarzyszy.
Pomiędzy Covenantem a urwiskiem walczył Pianościgły. Dwóch Gwardzistów Krwi 
trzymało go za ramiona, a on tłukł nimi o ściany szczeliny.
– Puśćcie mnie! – syczał wściekle. – Puśćcie! Chcę ich dostać!
– Nie! – Prothall zjawił się nagle przed Gigantem. Słońce miał za plecami i cień 
skrywał 
mu twarz. Stał nieruchomo, rozkładając ramiona i wysoko unosząc laskę. Był stary 
i o połowę 
niższy od Giganta, lecz w pomarańczowym i czerwonym blasku wydawał się większy, 
wyższy, obdarzony niezachwianym autorytetem. – Skalny Bracie! Opanuj się! Na 
Siedem, 
czy Furia cię ogarnął?
Pianościgły odepchnął Gwardzistów. Chwycił szatę Prothalla na piersi, uniósł 
Wielkiego 
Lorda w powietrze i przycisnął do skały.
– Furia? – syknął mu prosto w twarz, jakby krztusił się gniewem. – Oskarżasz 
mnie?
Gwardziści Krwi skoczyli do Giganta, powstrzymał ich jednak krzyk Mhorama. 
Prothall 
wisiał niby garść łachmanów, lecz nie odwrócił wzroku.
– Furia cię ogarnął? – powtórzył.
Przez jeden straszliwy moment Pianościgły trzymał Wielkiego Lorda, jakby miał 
zamiar 
zgnieść go gołymi rękami. Covenant myślał nerwowo, co powiedzieć, jak 
interweniować... 
lecz nic nie przychodziło mu do głowy. Nie miał pojęcia, co się Gigantowi stało.
Za jego plecami odezwał się komendant Tuvor.
– Furia? – powiedział wyraźnie. – W Gigancie z Morskiej Rubieży? Niemożliwe.
Jak przekłuty słowami Tuvora, Pianościgły zakaszlał gwałtownie i skulił się. 
Opuścił 
Prothalla, po czym zatoczył się do tyłu, trafiając plecami na przeciwległą 
ścianę. Paroksyzm 
kaszlu przechodził z wolna w zduszony chichot, podobny do ataku histerii.
Słyszany poprzez szum rzeki dźwięk budził dreszcze niby oślizła pieszczota. 
Covenant 
nie mógł tego znieść – musiał sprawdzić, co się stało. Przesunął się naprzód, by 
spojrzeć w 
głąb przełomu.
Tam, broniąc się przed zawrotem głowy i zalewem ryku wód, zobaczył to, co 
rozpaliło 
Pianościgłego. Ach, Gigancie! – jęknął. Zabijać... Pod nim, ledwie dwadzieścia 
stóp powyżej 
poziomu rzeki, biegła wąska droga, podobna raczej do skalnej półki w południowej 
ścianie. I 
tą drogą, w rytm uderzeń niesłyszalnych teraz bębnów, maszerowała armia 
Jaskiniowych 
Upiorów spod Góry Gromu. Prowadzone przez ur-Podłych, rząd za rzędem niezgrabne 
kreatury wychodziły z tunelu, a żądza płonęła w ich oczach koloru lawy. Tysiące 
ich opuściło 
już siedliska, a wciąż szły, jak gdyby Góry Gromu wylewały na bezbronną Krainę 
wszystkie 
zamieszkujące pod nią hordy robactwa.
Przez moment serce Covenanta biło w rytmie bólu Giganta. Nie mógł znieść myśli, 
że 
Pianościgły i jego lud utracą nadzieję z powodu takich stworów jak te.
Czy zabijanie jest jedynym rozwiązaniem?
Odruchowo, niemal na ślepo zaczął szukać drogi, którą Pianościgły zamierzał 
dotrzeć do 
Jaskiniowych Upiorów.
Odnalazł ją bez trudu; wydawała się łatwa dla każdego, kto nie cierpiał na lęk 
wysokości: 
gładkie, nierówne stopnie wykute w skale południowej ściany od rozpadliny aż do 
drogi. 
Naprzeciw dostrzegł schody wiodące od rozpadliny w górę. Były szare, wytarte i 
wiekowe jak 
macierzysta skała.
Lord Mhoram stanął za Covenantem. Szum wody zagłuszał jego słowa.
– To starożytna strażnica Przełomu Zdrajcy. Nietrudno pojąć tę część Pierwszego 
Działu, 
która wspomina o tym miejscu. Zostało stworzone, by zdrajcy mogli z ukrycia 
obserwować 
rzekę. Właśnie tutaj, w Przełomie Zdrajcy, Lord Foul Wzgardliwy objawił swą 
prawdziwą 
postać Wielkiemu Lordowi Kevinowi. Tutaj padł pierwszy cios w otwartej wojnie, 
zakończonej rytuałem profanacji. Do tego dnia Kevin Niszczyciel Krainy wątpił w 
dobrą 
wolę Lorda Foula, chociaż nie wiedział dlaczego, gdyż Wzgardliwy nie popełnił 
żadnego zła, 
które Kevin potrafiłby odkryć. Okazywał więc zaufanie Lordowi Foulowi, wstydząc 
się 
swych niegodnych podejrzeń. Aż kiedyś, dzięki intrygom Wzgardliwego, do Rady 
Lordów 
nadeszła wiadomość od Demondim pod Górą Gromu. Prosili Lordów, by przybyli do 
wiedariów Demondim, do krypt lęgowych, gdzie powstawali ur-Podli. Mieli tam 
spotkać 
wiedmistrzów, posiadających jakoby wiedzę o tajemnych mocach.
Urwał.
– Lord Foul sądził zapewne, że sam Kevin pojedzie do Góry Gromu – podjął. – 
Jednak 
Wielki Lord zwątpił i nie wyruszył. Potem zawstydził się tego zwątpienia i 
posłał kilku ze 
swych najwierniejszych przyjaciół i najpotężniejszych sprzymierzeńców. I tak 
drużyna 
Dawnych Lordów popłynęła, jak było to w ich zwyczaju, w dół Lekkoduszy, przez 
Andelain 
do Góry Gromu. I tutaj, wśród ryku i piany Przełomu Zdrajcy, wpadli w zasadzkę 
ur-Podłych. 
Zginęli wszyscy, a ich ciała wrzucono w otchłań pod górą. A potem podobne do 
tych armie 
wymaszerowały z katakumb i nie przygotowana Kraina pogrążyła się w wojnie. Długi 
konflikt trwał od jednej krwawej bitwy do drugiej, bez cienia nadziei. Wielki 
Lord Kevin 
walczył mężnie. Ale pamiętał, że wysłał swych przyjaciół w zasadzkę. Wkrótce 
jednak 
wszelka nadzieja przepadła.
Kuszący, oszałamiający pęd rzeki odbierał Covenantowi energię. Krople wody 
ściekały 
mu po twarzy jak pot.
Pianościgły chciał spróbować tego samego: skoczyć w falującą pokusę przełomu, 
runąć z 
zasadzki na Jaskiniowe Upiory.
Z wysiłkiem, który wyrwał jęk z zaciśniętych warg, Covenant cofnął się ze 
strażnicy i 
oparł o ścianę.
– Czy on dalej się śmieje? – zapytał nagle.
Mhoram chyba zrozumiał.
– Nie. Siedzi teraz i śpiewa cicho pieśń bezdomnych. Niczego nie okazuje.
Pianościgły, westchnął Covenant.
– Dlaczego powstrzymałeś Gwardię Krwi? Mógł zranić Prothalla.
Lord odwrócił się plecami do Przełomu Zdrajcy i spojrzał Covenantowi w oczy.
– Słone Serce Pianościgły jest moim przyjacielem. Jak mogłem się wtrącać? – A po 
chwili dodał: – Wielki Lord nie jest bezbronny.
– A gdyby Furia... – upierał się Covenant.
– Nie. – Krótka odpowiedź nie dopuszczała żadnych wątpliwości. – Prawdę 
powiedział 
Tuvor: żaden Furia nie jest tak potężny, by opanować Giganta.
– Ale coś... – Covenant zająknął się. – Coś sprawia mu ból. On... nie wierzy w 
te znaki. 
Sądzi, że Drool... albo coś innego... nie dopuści, by Giganci wrócili do domu.
Mhoram odpowiedział tak cicho, że Covenant musiał czytać słowa z ruchu jego 
warg.
– Ja też tak myślę.
Pianościgły!
Covenant obejrzał się na Giganta. Pianościgły siedział w ciemności niczym skalna 
bryła i 
śpiewał cicho, wpatrując się w niewidoczne wizje na kamieniu. Ten obraz wzbudził 
w 
Covenancie współczucie i gniew, lecz stłumił te emocje – trzymał się zawartej 
Umowy. 
Ściany rozpadliny pochylały się ku niemu niby dławiące, czarne skrzydła strachu. 
Przecisnął 
się obok Giganta w stronę parowu.
Wkrótce drużyna zebrała się na kolację. Jedli przy świetle pochodni lillianrill, 
a gdy 
skończyli, próbowali trochę się przespać. Covenant miał wrażenie, że odpoczynek 
jest 
niemożliwy. Wyczuwał armię Jaskiniowych Upiorów. Lecz nieustający szum rzeki 
uspokajał; 
wreszcie Covenant ułożył się na ziemi. Zdrzemnął się, a skała wibrowała od bicia 
wojennych 
bębnów.
Ocknął się nagle. Czerwony księżyc wszedł już ponad szczyt Góry Gromu i teraz 
świecił 
prosto do parowu. Covenant odgadł, że minęła północ. Z początku miał wrażenie, 
że 
przebudził go krwawy blask. Ale po chwili zrozumiał, że nie czuje już wibracji 
bębnów. 
Rozejrzał się; Tuvor rozmawiał szeptem z Wielkim Lordem Prothallem. A zaraz 
potem zaczął 
budzić śpiących.
Po chwili wojownicy byli już gotowi. Covenant miał swój nóż i laskę w dłoni. 
Birinair 
uniósł pręt z migoczącym na czubku małym płomykiem; w tym nikłym świetle Mhoram 
i 
Prothall stali razem ze Sługrzywą Gibką, Klingą Quaanem i komendantem. 
Niewyraźne 
cienie lęku i stanowczości przebiegały po twarzy Prothalla, a głos brzmiał 
słabo.
– Nadeszła nasza ostatnia godzina pod otwartym niebem. Zakończył się wymarsz 
armii 
Droola. Ci z nas, którzy tak postanowią, zejdą do katakumb Góry Gromu. Musimy 
wykorzystać tę szansę, póki uwaga Droola skierowana jest na jego wojska... zanim 
dostrzeże, 
że nie ma nas tam, gdzie się spodziewa. Nadeszła pora, by ci, którzy zechcą, 
zrezygnowali z 
wyprawy. Po klęsce nie będzie już odwrotu ani ucieczki z Siedlisk Upiorów. 
Wszyscy służyli 
dzielnie. Ci, którzy teraz odejdą, nie muszą się wstydzić.
– Czy ty zawrócisz, Wielki Lordzie? – spytał ostrożnie Quaan.
– Nie – westchnął Prothall. – To mnie wskazała ręka tych czasów. Nie ośmielę się 
cofnąć.
Quaan odpowiedział:
– Czy Eoman Grupy Bojowej Twierdzy Lordów może odstąpić, gdy prowadzi Wielki 
Lord? Nigdy.
– Nigdy! – zawołali chórem wojownicy.
Covenant zastanawiał się, gdzie teraz jest i co postanowi Pianościgły. Co do 
siebie, 
intuicyjnie wyczuwał, że nie ma wyboru, że sen uwolni go tylko za pośrednictwem 
Laski 
Praw. Albo poprzez śmierć.
W następnej chwili, unosząc dumnie głowę, przemówiła Sługrzywa Gibka.
– Dałam słowo. Wasze konie znajdą opiekę. Powrozy będą ich bronić w nadziei na 
wasz 
powrót. Ale ja... – Potrząsnęła związanymi włosami, jakby przeciwstawiała się 
samej sobie. – 
Ja pójdę z wami. Pod ziemię. – Gestem uciszyła protest Wielkiego Lorda. – Ty 
dałeś 
przykład. Muszę ci dorównać. Jak mogłabym znowu stanąć przed Ranyhyn, gdybym 
dotarła 
tak daleko po to, by zawrócić, gdy rośnie niebezpieczeństwo? Czuję jeszcze coś. 
Rameni 
znają niebo i otwarte przestrzenie. Znamy powietrze i trawę. Nie gubimy drogi w 
mroku: 
Ranyhyn nauczyły nasze stopy pewności. Czuję, że zawsze znajdę drogę... na 
zewnątrz. Może 
będziecie mnie potrzebować, chociaż daleko odeszłam od Równin Ra i daleko od 
samej 
siebie.
Cienie uformowały grymas na twarzy Prothalla, ale odpowiedział spokojnie:
– Dzięki ci, Sługrzywo. Rameni to dzielni przyjaciele Krainy. – Spojrzał na 
drużynę. – 
Chodźmy więc. Przed nami cel wyprawy. Cokolwiek się zdarzy, póki ludzie potrafią 
śpiewać, 
będą powtarzać w pieśniach, że w tej czarnej godzinie Kraina wysłała mężnych. 
Bądźmy jej 
wierni do końca.
Nie czekając na odpowiedź, odwrócił się i zniknął w szczelinie.
Wojownicy przepuścili Covenanta za dwoma Lordami, jakby w ten sposób chcieli 
okazać 
mu szacunek. Prothall i Mhoram szli ramię w ramię, a kiedy zbliżyli się do 
strażnicy, 
Covenant dostrzegł przed nimi Pianościgłego. Gigant stał na krawędzi urwiska i 
opierał się 
rękami o obie ściany, odwrócony plecami do Lordów; spoglądał na ciemne, 
zabarwione krwią 
wody rzeki. Potężna, czarna sylwetka rysowała się na szkarłatnym niebie.
– Zostanę tutaj – powiedział, jakby z dna przełomu. – Na warcie. Będę was 
strzegł. Póki 
żyję, armia Droola nie pochwyci was w pułapkę pod Górą Gromu. – A po chwili 
dodał, 
spoglądając w głąb własnej duszy: – Stąd nie poczuję smrodu Siedlisk Upiorów. – 
Lecz 
następne zdanie niosło echo dawnego humoru. – Katakumby nie nadają się dla 
stworzeń o 
rozmiarach Gigantów.
– Słusznie wybrałeś – wymruczał Prothall. – Potrzebujemy ochrony. Ale czekaj 
najwyżej 
do pełni. Jeśli nie wrócimy, zginęliśmy, a ty musisz ostrzec swój lud.
Pianościgły odpowiedział, jakby słyszał inny głos:
– Pamiętajcie o przysiędze pokoju. W labiryncie, do którego wchodzicie, to wasza 
lina 
ratunkowa. Będzie was chronić przed spiskami Foula, tajemnymi i okrutnymi. 
Pamiętajcie o 
przysiędze. Może się zdarzyć, że nadzieja sprowadzi was na manowce. Ale 
nienawiść... 
nienawiść niszczy. Zbyt pochopny okazałem nienawiść. Staję się tym, czym 
pogardzam.
– Miej choć odrobinę szacunku dla prawdy – warknął Lord Mhoram. Jego szorstki 
ton 
zdumiał Covenanta. – Jesteś Słone Serce Pianościgły, Gigant z Morskiej Rubieży, 
Skalny 
Brat ludzi Krainy. Tego nikt nie zdoła ci odebrać.
Lecz Covenant nie słyszał w słowach Giganta litości nad sobą... tylko akceptację 
i 
smutek. Pianościgły nie odezwał się więcej – stał w strażnicy nieruchomo jak 
posąg.
Lordowie nie poświęcali mu więcej czasu. Zbliżał się dzień, a chcieli zejść pod 
ziemię 
jeszcze przed świtem.
Drużyna zajęła miejsca w szeregu. Prothall, Birinair i dwóch Gwardzistów Krwi 
szło za 
komendantem Tuvorem. Potem Mhoram, Gibka, Bannor, Covenant i Korik. Za nimi 
Klinga 
Quaan, czternastu jego wojowników i ostatnia czwórka z Gwardii Krwi.
Było ich tylko dwudziestu dziewięciu przeciwko całej nieznanej potędze Droola 
Skalnego 
Robaka.
Rozciągnęli leptorową linę od Tuvora do ostatniego z Gwardzistów i pojedynczą 
kolumną 
ruszyli wyślizganymi stopniami do Przełomu Zdrajcy.
22. Katakumby Góry Gromu
Księżyc Droola niby żółć wypełniał noc goryczą. Rzeka pryskała w jego blasku i 
huczała 
w głębi Przełomu Zdrajcy, jakby miażdżyły ją skalne ściany. Wodny pył i mokry 
mech 
sprawiały, że marsz schodami ze strażnicy był niebezpieczny niczym spacer po 
bagnach.
Covenant cały zesztywniał. Z początku, gdy nadeszła jego kolej, by rozpocząć 
zejście, 
strach niemal go paraliżował. Kiedy jednak Bannor zaproponował, że go zniesie, 
duma kazała 
mu ruszyć z miejsca. Jako dodatkowe, prócz leptorowej liny, zabezpieczenie 
Bannor i Korik 
jak poręcz nieśli jego laskę. Schodził wolno, jakby usiłował wrosnąć stopami w 
każdy kolejny 
stopień.
Schody opadały nieregularnie z krawędzi urwiska, na ukos ściany przełomu. Po 
chwili 
drużyna opuszczała się w szumiącą otchłań, kierowana jedynie płomieniem pochodni 
Birinaira. Szkarłatna piana na rzece zdawała się zachłannie sięgać ku nim. Każdy 
stopień był 
bardziej śliski od poprzedniego. Za plecami Covenant usłyszał jęk, gdy pośliznął 
się któryś z 
wojowników. Cichy dźwięk niósł w sobie grozę, niby świst strzały z kuszy. Lecz 
Gwardziści 
trzymający linę szli pewnie i wojownik szybko odzyskał równowagę.
Zejście trwało bez końca. Covenant czuł ból w kostkach. Próbował siłą woli 
wdusić stopy 
w kamień, mocą koncentracji uczynić je częścią skały. Trzymał laskę tak mocno, 
aż zdawała 
się wymykać ze śliskiej od potu dłoni. Drżały mu kolana.
Lecz Bannor i Korik podtrzymywali go. Odległość do drogi malała. Po kilku 
długich, 
niebezpiecznych minutach odpłynęła groźba paniki.
Wreszcie dotarł do stosunkowo bezpiecznej półki. Stanął wśród towarzyszy 
pomiędzy 
ścianą przełomu a korytem rzeki. W górze pas nieba szarzał powoli, lecz jasność 
ta 
podkreślała tylko mrok panujący w dole. Samotna pochodnia Birinaira migotała 
niczym 
zagubiony ognik na pustkowiu.
Musieli krzyczeć, by porozumieć się wśród chaosu wód. Quaan wydał rozkazy 
Eomanowi. Wojownicy sprawdzili broń. Kilkoma gestami i ruchami głowy Tuvor 
dokonał 
ostatnich ustaleń z Gwardią Krwi. Covenant chwycił laskę i upewnił się, że 
kamienny nóż – 
nóż Atiaran – jest na miejscu. Miał niejasne wrażenie, że o czymś zapomniał. 
Zanim jednak 
zdążył się zastanowić, co to było, zabrzmiały podniesione głosy.
Stary Birinair kłócił się z Wielkim Lordem Prothallem. Po raz pierwszy 
Ciepłodziej nie 
dbał o swą godność. Przekrzykując ryk rzeki, przysunął swą pomarszczoną twarz do 
twarzy 
Prothalla i wrzasnął:
– Nie wolno ci! Zbyt duże ryzyko!
Lord pokręcił głową.
– Nie możesz prowadzić! Pozwól mi!
I znowu Prothall odmówił.
– Oczywiście! – krzyknął Birinair, starając się, by mimo hałasu jego słowa były 
słyszalne. 
– Nie możesz! Ja tak! Znam drogi! Oczywiście? Czy tylko ty jesteś dość stary, by 
się uczyć? 
Pamiętam dawne mapy. Nie jestem durniem, chociaż wyglądam na starego i... – 
Zawahał się. 
– ...I bezużytecznego! Musisz mi pozwolić!
Prothall starał się krzyczeć tak, by nie sprawiać wrażenia zagniewanego.
– Czas nagli! Nie wolno nam zwlekać! Birinairze, stary przyjacielu, na niczyje 
barki nie 
mogę złożyć ryzyka tej wyprawy!
– Głupiec! – warknął Birinair, decydując się na zuchwałość, by dowieść swoich 
racji. – 
Jak będziesz widział?
– Widział?
– Oczywiście! – Głos Ciepłodzieja wibrował sarkazmem. – Idź na przedzie! Narażaj 
wszystkich! Oświetlaj drogę ogniem Lordów! Głupcze! Drool odkryje nas, nim 
dotrzemy do 
Mostu Siedliska.
Prothall zrozumiał w końcu.
– Tak, to prawda. – Przygarbił się, jakby ta świadomość odebrała mu siły. – Twój 
ogień 
jest cichszy od mojego. Jeśli użyję swojej laski, Drool z pewnością odkryje 
naszą obecność. – 
Odwrócił się, nagle zagniewany. – Tuvorze – zawołał. – Zamiast mnie prowadzi 
Ciepłodziej 
Birinair! Będzie oświetlał nam drogę. Strzeż go dobrze, Tuvorze. Nie pozwól, by 
ten stary 
przyjaciel narażał się na niebezpieczeństwa mnie przeznaczone.
Birinair wyprostował się, jakby odpowiedzialność przywróciła mu dumę. Zgasił 
swój pręt 
i oddał go wojownikom do spakowania z pozostałymi. Pogłaskał koniec swej laski; 
zapłonął 
ogień. Skinąwszy na pozostałych, wzniósł światło i ruszył sztywno w stronę 
paszczy Góry 
Gromu.
Korik i Terrel wyprzedzili go natychmiast, zajmując wysunięte pozycje 
dwadzieścia stóp 
przed Hirebrandem. Dwaj inni gwardziści ustawili się tuż za nim; dalej szli 
razem Mhoram i 
Prothall, potem jeszcze dwóch Gwardzistów oraz pojedynczo Sługrzywa Gibka, 
Covenant i 
Bannor. Następnie maszerował trójkami Quaan ze swoim Eomanem, a ostatnia para 
gwardzistów zamykała tyły. W takim szyku drużyna zbliżała się do wejścia do 
katakumb.
Covenant zerknął jeszcze w górę, by po raz ostatni spojrzeć na Pianościgłego w 
strażnicy. 
Nie dostrzegł Giganta; ciemność wypełniała przełom, a droga wymagała 
koncentracji. Bez 
jakiegokolwiek gestu pożegnania zanurzył się w skalny tunel pod Pianościgłym.
I tak drużyna opuściła światło dnia – słońce, niebo, świeże powietrze, trawę i 
możliwość 
ucieczki – by poprowadzić wyprawę w gardziel Gravin Threndor.
Covenant wkraczał w tę noc jak w koszmar. Nie przygotował się na zejście do 
katakumb, 
chociaż zbliżał się do nich bez lęku. Ulga, że przetrwał marsz ze strażnicy, 
chwilowo 
uodporniła go na panikę. Nie pożegnał się z Pianościgłym; zapomniał o czymś; te 
problemy 
przesłaniało jednak wyczekiwanie, uczucie, że umowa wyprowadzi go ze snu, nie 
odbierając 
mu umiejętności przeżycia.
Jednak niebo nad głową – przestrzeń, której istnienia niemal sobie nie 
uświadamiał – 
zostało ucięte niby toporem, zastąpione ogromnym kamiennym ciężarem, tak 
straszliwym, że 
sama jego aura przygniatała. Cała ta masa zdawała się wibrować mu w uszach 
niczym 
bezgłośny grom. Ryk spadających wód potęgował się w gardle jaskini, jakby 
ściskane 
kamieniem cierpienie rzeki było bardziej przenikliwe i głośne. Pył wodny był tu 
gęsty jak 
deszcz; z przodu płonął zamglony i słaby ogień Birinaira, gasnąc prawie w 
wilgotnym 
powietrzu. A powierzchnia drogi była niepewna, pełna dziur, kamieni i luźnego 
żwiru. 
Covenant wytężał uwagę, jakby nasłuchiwał, szukając nuty rozsądku we własnym 
bełkocie. A 
pod tą czujnością jak tarczę niósł swą nadzieję ucieczki.
Z wielu względów czuł, że to jego jedyna osłona. Drużyna wydawała się żałośnie 
słaba, 
bezbronna wobec żyjących w mroku Jaskiniowych Upiorów i ur-Podłych. Potykając 
się 
wśród nocy, przełamanej tylko samotnym jasnym punktem ognika Birinaira, 
przewidywał, że 
wkrótce zostaną odkryci. Meldunek dotrze do Droola, ruszą wewnętrzne oddziały z 
Siedlisk, 
zawróci armia. Jaką szansę będzie miał Pianościgły przeciwko tysiącom 
Jaskiniowych 
Upiorów i ur-Podłych? Zmiażdżą drużynę niczym garstkę zarozumiałych mrówek. W 
owej 
chwili nadejdzie jego ratunek lub klęska. Nie potrafił sobie wyobrazić innego 
zakończenia.
Pogrążony w takich myślach szedł naprzód, jak gdyby nasłuchiwał pierwszych 
odgłosów 
lawiny.
Po chwili uświadomił sobie, że zmienia się odgłos rzeki. Droga prowadziła niemal 
poziomo, ale woda spadała w skalne głębiny. Koryto zmieniało się w kataraktę, 
upadek niby 
w samą paszczę śmierci. Szum cichł z wolna, gdy woda opadała w otchłań wciąż 
dalej i dalej 
od krawędzi.
W powietrzu było mniej wodnego pyłu przyćmiewającego ognik Birinaira, a skalne 
ściany wyraźniej ukazywały macierzysty granit. Pomiędzy ścianą a przepaścią 
Covenant mógł 
jedynie liczyć na trwałość drogi. Kiedy mocniej postawił stopę, czuł wstrząs od 
pięty do 
podstawy kręgosłupa.
Gdyby nie przepaść po lewej stronie, grota przypominałaby teraz tunel. Covenant 
walczył 
z lękiem, koncentrując uwagę na własnych stopach i światełku Hirebranda. Rzeka 
opadała 
bezradnie, a huk wodospadu słabł niby drapanie palców szukających utraconego 
punktu 
zaczepienia. Po chwili Covenant usłyszał odgłosy marszu. Obejrzał się, by 
spojrzeć na otwór 
wejścia, ale droga albo skręcała albo jej początek zniknął w oddali; za sobą nie 
dostrzegł 
niczego, jedynie noc – równie niezgłębioną jak czerń przed nimi.
Jednak po chwili nieprzenikniony mrok utracił swój absolut. Jakaś zmiana w 
powietrzu 
złagodziła ciemność katakumb. Covenant wpatrywał się przed siebie, próbując 
sprecyzować 
to wrażenie. Nikt się nie odzywał. Drużyna maszerowała w milczeniu, jakby w 
obawie, że 
ściany mogą ich usłyszeć.
Wkrótce jednak Birinair się zatrzymał. Covenant, Gibka i Lordowie dołączyli do 
starego 
Hirebranda. Obok stanął Terrel.
– Przed nami Most Siedliska – oznajmił Gwardzista Krwi. – Korik obserwuje. Są 
strażnicy.
Mówił półgłosem, ale po długiej ciszy zdawało się, że krzykiem przyzywa 
niebezpieczeństwo.
– Tego się obawiałem – westchnął Prothall. – Zdołamy się zbliżyć?
– Skalne światło rzuca głębokie cienie. Strażnicy stoją u szczytu przęsła. 
Możemy 
podejść na odległość strzału z łuku.
Mhoram skinął na Quaana.
– Ilu strażników? – zapytał Prothall.
– Dwóch – odparł Terrel.
– Tylko dwóch?
Gwardzista Krwi prawie niedostrzegalnie wzruszył ramionami.
– Wystarczy. Między nimi leży jedyne wejście do Siedlisk Upiorów.
– Tylko dwóch? – szepnął znowu Prothall.
Wyraźnie usiłował pojąć nieznane zagrożenie.
Gdy Wielki Lord się zastanawiał, Mhoram rozmawiał pospiesznie z Quaanem. Klinga 
wrócił do Eomanu i po chwili do Terrela, ściągając z pleców łuki, podeszli dwaj 
wojownicy. 
Byli to wysocy, szczupli Woodhelvenninowie. W słabym świetle ich ramiona 
wydawały się 
za słabe, by napiąć cięciwę.
Prothall wahał się jeszcze przez chwilę, skubiąc brodę, jakby próbował swe 
niejasne lęki 
umieścić w świadomości. Potem jednak stłumił obawy i stanowczo kiwnął Terrelowi 
głową. 
Gwardzista i dwaj wojownicy zniknęli w rozjaśnionym delikatnie mroku.
– Uważajcie – szepnął Prothall do pozostałych. – Bez mojego rozkazu nie 
podejmujcie 
żadnego ryzyka. Serce mi podpowiada, że coś nam zagraża... jakieś 
niebezpieczeństwo, o 
którym wspomina Mądrość Kevina... ale nie mogę sobie przypomnieć. Ach, pamięć... 
Ta 
wiedza jest tak niepewna, tak różna od wszystkiego co poznaliśmy od 
profanacji... Myślcie 
wszyscy. I uważajcie.
Wolno ruszył za Birinairem, a za nimi cała drużyna.
Światło było coraz silniejsze: pomarańczowy i czerwony skalny blask, jak ten, 
który 
Covenant widział dawno temu, podczas swego krótkiego spotkania z Droolem w Kiril 
Threndor. Po chwili dostrzegli, że korytarz skręca ostro w prawo, a sklepienie 
wznosi się, jak 
gdyby za zakrętem czekała ogromna komora.
Nim pokonali połowę odległości, wrócił Korik, by zaprowadzić ich do bezpiecznego 
punktu obserwacyjnego. Po drodze wskazał pozycje Terrela i dwóch wojowników. 
Wspięli 
się na prawą ścianę i klęczeli teraz na występie przy samym zakręcie.
Korik prowadził drużynę wzdłuż rozpadliny koryta rzeki. Po chwili napotkali 
ślepą 
ścianę. Przepaść oddaliła się – znikała pod skałą, przed którą skręcała droga – 
lecz blask 
przeświecał wokół kamienia i dołem. Właściwie nie była to ściana, raczej 
olbrzymi głaz 
leżący niby skrzydło otwartej bramy przy wejściu do gigantycznej komory. Terrel 
i dwaj 
wojownicy zajęli pozycje w miejscu, skąd mogli strzelać ponad głazem.
Korik prowadził Prothalla, Mhorama i Covenanta do miejsca, gdzie mogli wyjrzeć 
zza 
jego prawej krawędzi. Covenant zobaczył wysoką grotę. Rozpadlina rzeki skręcała 
i 
przecinała sam środek hali, prostopadle do dotychczasowej linii koryta. Potem 
znikała pod 
przeciwległą ścianą. Droga nie mogła dalej prowadzić wzdłuż koryta. Jednak w 
dalszej części 
jaskini Covenant nie dostrzegł w skale żadnych innych otworów.
Rozpadlina rzeki miała tu przynajmniej pięćdziesiąt stóp szerokości. Oba brzegi 
łączył 
masywny kamienny most, wzniesiony w centrum komory.
– Tylko dwóch – szepnął Mhoram. – To wystarczy. Módl się o celne oko. Nie będzie 
drugiego strzału.
Z początku Covenant nie zauważył strażników. Wzrok przyciągały dwie kolumny 
ogniście pulsującego skalnego światła, stojące niczym warta na obu końcach 
przęsła. 
Przyjrzał mu się uważniej. Wkrótce dostrzegł dwie czarne sylwetki, po jednej 
przy każdym 
filarze. Tak blisko źródła światła były prawie niewidoczne.
– Ur-Podli – mruknął Wielki Lord. – Na Siedem! Muszę sobie przypomnieć! Dlaczego 
nie Jaskiniowe Upiory? Czemu Drool marnuje ur-Podłych do takich zadań?
Covenant nie słuchał. Skalne światła przyciągały uwagę; zdawały się skrywać 
jakieś 
wskazówki, których nie potrafił odczytać. Jakaś skrzywiona logika ich pulsacji 
na nowo 
zbudziła świadomość obecności ślubnej obrączki. Silny blask wywoływał wokół 
metalu 
swędzenie dłoni, niby przypomnienie o niespełnionych obietnicach. Zacisnął 
pięść.
Prothall opanował się.
– Spróbuj – rzucił posępnie Korikowi. – Możemy najwyżej przegrać.
Korik bez słowa skinął głową w stronę Terrela.
Dwie cięciwy brzęknęły jednocześnie.
W następnej chwili ur-Podli zniknęli. Covenant dostrzegł, że spadają w otchłań 
jak dwa 
czarne kamyki.
Wielki Lord odetchnął z ulgą. Mhoram z uznaniem zasalutował łucznikom, po czym 
zawrócił, by wytłumaczyć drużynie, co zaszło, i wydać polecenia. Wojownicy 
Eomanu 
szeptali z satysfakcją; opadało bitewne napięcie.
– Strzeżcie się – syknął Prothall. – Niebezpieczeństwo nie minęło. Wyczuwam je.
Zapatrzony w skalne światło Covenant nie ruszał się z miejsca. Wciąż zaciskał 
palce. 
Działo się coś, czego nie pojmował.
– Co widzisz, ur-Lordzie? – zapytał Prothall.
– Moc. – Pytanie zirytowało go. Słowa drażniły krtań. – Drool ma jej dosyć, 
byście 
wyszli na głupców. – Uniósł lewą dłoń. – Na zewnątrz trwa już dzień.
Obrączka płonęła krwawą czerwienią, migotała zgodnie z pulsem skalnego światła.
Prothall w skupieniu zmarszczył czoło. Ściągnął wargi.
– Tak być nie powinno. Gdybym mógł sobie przypomnieć... Skalne światło nie 
potrafi 
tego dokonać.
Podszedł Mhoram.
– Terrel dołączył do nas. Możemy ruszać – oznajmił, zanim się zorientował, co 
zaszło 
między Covenantem a Prothallem.
Wielki Lord z roztargnieniem kiwnął głową. I wtedy Mhoram zauważył obrączkę. 
Covenant usłyszał dziwny odgłos, jakby Mhoram zgrzytnął zębami. Lord wyciągnął 
rękę i 
zamknął palce na pięści Niedowiarka.
Po chwili odwrócił się i skinął na drużynę. Quaan poprowadził swój Eoman za 
Gwardią 
Krwi. Zamyślony Prothall także wszedł z Birinairem do komory.
Covenant odruchowo podążył za nimi do Mostu Siedliska.
Tuvor z drugim gwardzistą wysunęli się do przodu. Zbliżyli się do mostu i 
sprawdzili, 
czy przęsło jest pewne.
Covenant szedł jak w transie. Coraz mocniej spowijał go czar skalnego światła. 
Obrączka 
zaczęła go parzyć. Musiał się zmuszać, by pomyśleć, czemu metal jest krwawy, a 
nie 
pomarańczowoczerwony jak oba filary. Nie znalazł odpowiedzi. Czuł w sobie 
przemianę, 
której nie potrafił się oprzeć, ocenić czy choćby przeanalizować – jak gdyby 
obrączka 
przytępiała zmysły, otwierając nieznane wymiary.
Tuvor i jego towarzysz weszli na most. Mimo ryzyka, jakim było pozostawanie na 
otwartej przestrzeni, Prothall zatrzymał drużynę. Spoglądał na Tuvora i skubał 
brodę 
drżącymi ze starości palcami.
Covenant czuł, jak opanowują go czary. Grota zaczęła się zmieniać. W pewnych 
miejscach skalne ściany wydawały się cieńsze, jakby za moment miały stać się 
przezroczyste. 
Gibka, Quaan i wojownicy także byli przejrzyści, ulotni jak duchy. Prothall i 
Mhoram 
sprawiali wrażenie bardziej materialnych, choć Prothall migotał, a Mhoram jakby 
zastygł w 
bezruchu. Jedynie Gwardziści Krwi nie zdradzali oznak rozproszenia, utraty swej 
istoty wśród 
mgły... Gwardia Krwi i białe złoto. Własne ciało Covenanta było tak niewyraźne, 
aż bał się, 
że obrączka przeleci przez nie i spadnie na kamienie. U jego ramienia stał 
Bannor – twardy, 
niewzruszony i groźny, jak gdyby jednym dotknięciem mógł rozproszyć mglistą 
postać 
Niedowiarka.
Covenant dryfował w przemijalność. Spróbował wziąć się w garść.
Tuvor zbliżał się do szczytu przęsła. Most sprawiał wrażenie, jakby miał się 
załamać pod 
ciężarem komendanta – Tuvor wydawał się o wiele masywniejszy niż kamień.
I wtedy Covenant zobaczył migoczące powietrze blokujące przejście, otaczające 
kamienne przęsło. Tuvor miał właśnie w nie wejść.
Ze straszliwym wysiłkiem Covenant zaczął walczyć, opierać się czarowi. Jakaś 
intuicja 
podpowiadała mu, że Tuvor zginie. To co, że jestem trędowaty! – przekonywał sam 
siebie. 
Nie taką zawierał umowę; nie obiecywał patrzeć bez słowa, jak giną ludzie. Ognie 
piekielne! 
A potem, z odrodzonym na nowo gniewem, krzyknął jeszcze raz: Ognie piekielne!
– Stójcie! – wykrztusił. – Nie widzicie?
– Tuvorze! – zawołał natychmiast Prothall. – Nie ruszaj się! – Zwrócił się do 
Covenanta. 
– Co tam jest? Co widzisz?
Gniew spowodował, że otoczenie jakby nabrało trwałości, choć Prothall nadal był 
dziwnie przejrzysty. Covenant szarpnął obrączkę.
– Zawróć ich – wyrzucił. – Oślepłeś? To nie skalne światło. Tam jest jeszcze 
coś.
Mhoram przywołał Gwardzistów Krwi. Lecz Prothall przez moment w niemej grozie 
spoglądał tylko na Covenanta. I nagle uderzył laską o skałę.
– Ur-Podli! – zawołał. – I skalne światło właśnie tam... Byłem ślepy, ślepy! Oni 
kierowali 
mocą.
– Słowo Ostrzeżenia? – szepnął z niedowierzaniem Mhoram.
– Tak!
– Czy to możliwe? Czyżby Drool całkowicie opanował Laskę? Czy potrafiłby wywołać 
taką moc?
Prothall biegł już do mostu.
– Lord Foul go uczył – rzucił przez ramię. – My nie mieliśmy takiego pomocnika.
Po chwili kroczył już po moście, z Tuvorem za plecami.
Czar objął go znowu, lecz teraz Covenant znał go lepiej i umiał powstrzymać 
przekleństwa. Wciąż widział migotliwą pętlę Słowa, do której zbliżał się 
Prothall.
Wielki Lord podchodził wolno, aż zatrzymał się o krok przed barierą. W lewej 
ręce 
ściskał laskę, a prawą uniósł w geście rozpoznania. Zakaszlał chrapliwie i 
zaczął śpiewać. 
Raz po raz powtarzał ten sam tajemniczy motyw w języku, którego Covenant nie 
rozumiał – 
tak starym, że nawet głoski zdawały się sędziwe. Prothall śpiewał cicho, ledwie 
słyszalnie, jak 
gdyby zawierał przymierze ze Słowem Ostrzeżenia.
Stopniowo, niewyraźnie, niby wisząca w powietrzu mgła, Słowo stało się widoczne. 
W 
powietrzu naprzeciw dłoni Prothalla jak fragment niewidzialnego arrasu pojawił 
się 
bezkształtny strzęp czerwieni. Blada plama rozszerzała się, aż powstał duży, 
nierówny krąg ze 
środkiem na wysokości ręki Wielkiego Lorda. Z najwyższą ostrożnością, nie 
przerywając 
pieśni, Prothall uniósł ramię, by zmierzyć wysokość Słowa, potem przesunął dłoń 
na boki, 
badając jego położenie. I tak w częściach drużyna zobaczyła barierę zamykającą 
przejście. 
Covenant doprowadził się do wściekłości. Dopiero wtedy dostrzegał taki fragment 
Słowa jak 
pozostali.
Wreszcie Prothall opuścił rękę i przerwał pieśń. Czerwone pasma zniknęły. Wielki 
Lord 
sztywno zszedł z mostu, jakby tylko siłą woli trzymał się na nogach. Lecz wzrok 
wyrażał 
zrozumienie i świadomość ryzyka.
– Słowo Ostrzeżenia – oznajmił surowo. – Umieszczone tu mocą Laski Praw, by 
powiadomić Droola, że przełamaliśmy jego obronę... i aby przy pierwszym 
dotknięciu 
zburzyć Most Siedliska. – W jego głosie brzmiała determinacja, jakby skakał w 
otchłań. – To 
dzieło ogromnej mocy. Od profanacji żaden z Lordów nie był zdolny do takiego 
czynu. 
Gdybyśmy nawet potrafili je usunąć, nic byśmy nie zyskali, ponieważ Drool 
zostałby 
ostrzeżony. Jedno tylko przemawia na naszą korzyść: takiego Słowa nie można 
utrzymać bez 
zwracania na nie ciągłej uwagi. Trzeba go doglądać, inaczej rozpada się... choć 
dla naszych 
celów nie dość szybko. Drool postawił na straży ur-Podłych, co może świadczyć, 
że jego 
myśli skierowane są gdzie indziej.
Cudownie! burknął jadowicie Covenant. Wspaniale! Palce go świerzbiały przemożną 
chęcią, by kogoś zdusić.
– Jeśli Drool nie tutaj kieruje wzrok, zdołamy może nagiąć Słowo, nie łamiąc go. 
Nie jest 
tak czyste i groźne, jak by mogło. – Spojrzał na Covenanta. – Lękam się jednak o 
ciebie, ur-
Lordzie.
– O mnie? – Covenant zareagował tak, jakby Wielki Lord o coś go oskarżał. – 
Dlaczego?
– Boję się, że sama bliskość twego pierścienia może rozwiązać Słowo. Dlatego 
musisz 
pójść na końcu. Nawet wtedy możemy wpaść w pułapkę katakumb, pozbawieni mostu, 
który 
wyprowadziłby nas na zewnątrz.
Na końcu? Wyobraźnia podsunęła mu wizję opuszczenia w tej sali, gdzie głęboka 
rozpadlina blokowała drogę ucieczki, której szukał. Chciał protestować: Pójdę 
pierwszy! Jeśli 
mnie się uda, uda się wszystkim. Dostrzegł jednak bezsens takiej argumentacji. 
Milcz, 
upomniał sam siebie. Dotrzymaj umowy.
– Do roboty – warknął. Strach w jego słowach przypominał gorycz. – Pewnie w tych 
dniach przyślą zmianę warty.
Prothall kiwnął głową. Raz jeszcze zmierzył Covenanta wzrokiem i odwrócił się. 
Wraz z 
Mhoramem podeszli do mostu, by rozbroić Słowo.
Tuvor i Terrel pobiegli za nimi, niosąc zwoje leptoru. Opasali Lordów i 
umocowali linę u 
podstawy przęsła. Tak zabezpieczeni, Mhoram i Prothall ostrożnie ruszyli 
naprzód; 
zatrzymali się o wyciągnięcie ręki przed niewidzialnym Słowem. Uklękli obaj i 
zaczęli pieśń.
Kiedy dolny brzeg Słowa ukazał się w szkarłacie, ułożyli laski na kamieniach, 
równolegle 
do niego. Potem, z niezwykłą ostrożnością, wtoczyli je pod migotliwą zasłonę 
mocy. Przez 
pełen napięcia moment trwali nieruchomo w modlitewnych pozach, jak gdyby 
zaklinali 
drewno, by nie naruszyło prądu płynącego tuż przy ich twarzach. Serca widzów 
zamarły, gdy 
czerwony blask zafalował. Lordowie nie przerywali śpiewu i po chwili Słowo 
ustabilizowało 
się.
Wtedy przystąpili do najtrudniejszej części dzieła. Zaczęli podnosić wewnętrzne 
końce 
lasek.
Z westchnieniem zdumienia i zachwytu drużyna spostrzegła, jak dolna krawędź 
Słowa 
ugina się, pozostawiając niską, trójkątną szczelinę.
Kiedy jej szczyt sięgnął na stopę ponad podłożem, Lordowie zamarli. Bannor i 
jeszcze 
dwaj Gwardziści Krwi ruszyli przez most, rozwijając po drodze linę. Jeden po 
drugim 
przeczołgali się pod barierą, zbiegli i umocowali leptor po drugiej stronie.
Gdy tylko Bannor skończył, Mhoram chwycił koniec laski Prothalla. Wielki Lord 
przecisnął się przez szczelinę, by z kolei przytrzymać laskę dla Mhorama. Nim 
Mhoram zajął 
pozycję, stary Birinair czekał już na przejście. Za nim pojedynczo szli 
wojownicy Eomanu, 
Quaan i Gibka.
Tuvor i Terrel prześliznęli się pod Słowem i zamocowali liny ratunkowe dla 
Lordów za 
przepaścią. Wreszcie ostatni z Gwardzistów szybko opasał Covenanta główną liną i 
przemknął na drugą stronę.
Covenant został sam.
Zlany zimnym potem ruszył na most. Miał wrażenie, że dwa filary skalnego światła 
obserwują go badawczo. Maszerował gniewnie, przeklinając Foula i przeklinając 
siebie za ten 
strach. Nawet nie spojrzał w otchłań. Wpatrywał się w szczelinę pod Słowem i 
koncentrował 
swoją wściekłość na arrasie mocy. W miarę jak się zbliżał, czuł ból 
promieniujący z obrączki. 
Most wydawał się coraz cieńszy... rozwiewał się pod stopami... Słowo było 
wyraźniejsze, 
coraz silniej dominujące w polu widzenia.
Nie pozwalał opaść wściekłości. Co z tego, że trędowaty! Dotarł do szczeliny, 
przyklęknął, przez migotliwą zasłonę spojrzał na Lordów. Pot spływał im po 
twarzach, głosy 
drżały w nieustającej pieśni. Zacisnął palce na lasce Baradakasa i wczołgał się 
pod barierę.
Kiedy mijał Słowo, słyszał przenikliwy pisk, niby jęk łamanego oporu. W tej 
właśnie 
chwili z obrączki trysnął zimny, czerwony płomień.
A potem był już po drugiej stronie, a Słowo i most pozostały nienaruszone.
Potykając się zbiegł z przęsła i odrzucił leptorową linę. Już bezpieczny, 
obejrzał się 
jeszcze, by zobaczyć, jak Mhoram i Prothall usuwają laski spod Słowa. Potem 
wyszedł z 
krypty Mostu Siedliska w ciemny tunel drogi. Niemal natychmiast wyczuł za sobą 
Bannora, 
ale nie przystawał, póki ciemność, w którą się zagłębiał, nie stała się tak 
gęsta, że z pozoru 
nieprzenikniona.
– Chcę być sam – warknął, pełen frustracji i lęku. – Dlaczego mnie nie 
zostawisz?
Bannor odpowiedział z szorstkim akcentem Haruchai:
– Jesteś ur-Lordem Covenantem. My jesteśmy Gwardią Krwi. Twoje życie jest pod 
naszą 
opieką.
Covenant spojrzał gniewnie we wszechobecną ciemność; myślał o nienaturalnej 
twardości Gwardzistów Krwi. Jakie nadrzędne prawo sprawiało, że ich ciała 
zdawały się 
mniej śmiertelne niż macierzysta skała Góry Gromu? Zerknął na obrączkę: krwawy 
blask 
przygasł niemal zupełnie. Zazdrościł Bannorowi niewzruszonego spokoju, bo jego 
własna 
nierzetelność budziła w nim odrazę.
– To mi nie wystarczy – odparł pod wpływem nagłego impulsu intuicji.
Potrafił sobie wyobrazić lekkie, wymowne wzruszenie ramion Bannora, choć go nie 
widział. Czekał pełen buntu, aż drużyna dogoni ich obu.
Kiedy znów maszerował w szeregu, kiedy wyminął go ognik Birinaira, kiedy szedł 
jak 
zahipnotyzowany jego blaskiem po niewidzialnych szlakach – noc katakumb 
zagęściła się 
wokół niego niczym tłum niewidocznych gapiów czekających na krew. Nastąpiła 
reakcja na 
długotrwałe napięcie: ramiona zadrżały, jakby zbyt długo zwisał na rękach, a 
apatia ogarnęła 
umysł.
Słowo Ostrzeżenia dowodziło, że Lord Foul ich oczekiwał, wiedział, że nie dadzą 
się 
schwytać armii Droola. Drool nie mógł sam stworzyć Słowa, a tym bardziej uczynić 
go tak 
czułym na białe złoto. Musiało zatem służyć raczej celom Wzgardliwego niż 
Upiora. Może 
stanowiło rodzaj próby: miarę mocy i pomysłowości Lordów, wskaźnik wrażliwości 
Covenanta. Czymkolwiek jednak było, było dziełem Foula. Covenant nie wątpił, że 
Foul wie 
o wszystkim – wszystko zorganizował, całą wyprawę, zaplanował każdy czyn i 
decyzję. 
Drool był ignorantem, obłąkanym i manipulowanym; nie rozumiał pewnie nawet 
połowy 
tego, co osiągnął pod kierunkiem Foula.
Lecz gdzieś w głębi serca Covenant wiedział o tym od samego początku. Nie był 
zaskoczony; wszystko to zwiastowało raczej inne, poważniejsze zagrożenie. To 
zasadnicze 
niebezpieczeństwo – które tak zmroziło mu umysł, że tylko ciało potrafiło 
zareagować 
dreszczem – miało związek z obrączką z białego złota. Dostrzegał je wyraźnie, 
gdyż był zbyt 
otępiały, by się przed nim ukryć. Jedyną funkcją kompromisu, umowy zawartej z 
Ranyhyn, 
było rozdzielenie fikcyjności i realności Krainy, utrzymanie ich w równowadze... 
Cofnijcie 
się! Miejcie litość... nie dopuszczenie do konfliktu, zniszczenia niepewnej 
szansy przeżycia. 
Ale Lord Foul wykorzystywał białe złoto, by gwałtownie zewrzeć przeciwstawne 
szaleństwa, 
rozpaczliwie potrzebne im do ucieczki.
Covenant zastanowił się nad możliwością wyrzucenia obrączki. Wiedział jednak, że 
tego 
zrobić nie może. Zbyt wiele łączyło się z nią wspomnień o utraconej miłości, 
podziwie i 
wzajemnym szacunku, by cisnąć ją za siebie. A stary żebrak...
Jeśli umowa zawiedzie, nie pozostanie już nic do obrony przed ciemnością – żadna 
moc, 
płodność czy spójność... jedynie jego własny mrok, przemoc i zdolność zabijania. 
A one 
prowadziły... był zbyt otępiały, by odrzucić ten wniosek... prowadziły do 
zagłady Krainy... 
nieodwracalnie jak trąd.
Otępienie stało się zupełne. Nie potrafił dłużej analizować swego położenia. 
Mógł tylko 
podążać za płomykiem Birinaira, powtarzać swe zaprzeczenia niby jakiś załamany 
akolita, 
rozpaczliwie pragnący wiary, usiłujący przywołać własną niezależność.
Skoncentrował się, jak gdyby podłoże było kruche, a skała niepewna... jakby 
Birinair 
mógł doprowadzić go na skraj przepaści.
Szlak przez noc ulegał stopniowej przemianie. Najpierw zmienił się widok 
otaczających 
ich tuneli. Za zasłoną ciemności ściany zdawały się miejscami otwierać na inne 
korytarze, a 
raz czerń nabrała przepastnej głębi, jakby drużyna przechodziła przez amfiteatr. 
Birinair na 
ślepo szukał drogi na otwartej przestrzeni. Kiedy rozwiało się wrażenie pustki, 
wprowadził 
towarzyszy w kamienny korytarz, tak niski, że płomyk sięgał niemal sklepienia, a 
tak wąski, 
że musieli iść pojedynczo.
Potem stary Ciepłodziej wiódł ich, a kierunek, podłoże i wysokość ulegały nagłym 
zmianom. Z niskiego tunelu skręcili ostro i zeszli po długim, stromym zboczu, 
pozornie 
pozbawionym ścian. Kiedy kluczyli w prawo i w lewo, według jakichś znaków, które 
chyba 
tylko Birinair dostrzegał, powietrze stało się chłodniejsze i jakby bardziej 
wstrętne, niosące 
echo pobytu ur-Podłych. Chłód napływał ostrymi podmuchami z niewidocznych 
szczelin i 
tuneli, które otwierały się po obu stronach na legowiska, kryjówki, przejścia i 
ogromne hale 
Jaskiniowych Upiorów, które wyczuwali jedynie dzięki odcieniom mroku, nagłym 
wrażeniom 
otwartej przestrzeni.
Niżej pojawił się smród. Powietrze katakumb spływało jakby z całych stuleci 
osadów 
nieczystości, hord nie pogrzebanych trupów, dawno opuszczonych laboratoriów, 
gdzie 
powstawały jady. Chwilami fetor był tak silny, że Covenant widział go w 
powietrzu. A z 
pobliskich otworów dobiegały odległe, lodowate dźwięki: grzechot żwiru 
padającego w 
niezmierzone otchłanie, z rzadka cichy jęk skargi, delikatne, dźwięczne 
dzwoneczki, niby 
stuknięcia żelaznych młotków, przytłumione, głuche detonacje i długie, zmęczone 
westchnienia, odgłosy znużenia z pradawnych fundamentów góry. Sama ciemność 
zdawała 
się szeptać do przechodzącej drużyny.
Na końcu zbocza dotarli do nierównych stopni wyciętych w skalnej ścianie; pod 
nimi 
rozwierała się zachłanna, bezświetlna otchłań. Potem szli przez kręte tunele, po 
dnach 
rozpadlin, nad ostrymi kamiennymi krawędziami podobnymi do grzbietów we wnętrzu 
góry, 
wokół przepaści. W dole, pod arkadami niby wejściami do groteskowych sal 
balowych, 
jęczała woda, a głębia cuchnęła zgnilizną. Zakręcali, wspinali się i wędrowali 
poprzez mrok 
jak przez groźne przedsionki piekła, śmiertelne bezdroża, różniące się od siebie 
jedynie 
rodzajem i zasięgiem niebezpieczeństw. Potrzebując dowodu własnej realności, 
Covenant 
poruszał palcami, którymi podtrzymywał szatę.
Trzy razy drużyna zatrzymywała się w szerokich przestrzeniach, może halach, 
półkach 
czy szczytach otoczonych przepaściami, by przy świetle laski Birinaira zjeść 
zimny posiłek. 
Każdy taki wypoczynek pomagał; jedzenie i widok innych twarzy wokół płomyka 
zwiększały 
wytrwałość wędrowców. Raz Quaan spróbował zażartować, ale jego głos brzmiał tak 
głucho 
wśród wiecznej nocy, że nikt nie miał serca mu odpowiedzieć. Po każdym postoju 
wyprawa 
ruszała mężnie i za każdym razem ich połączony hart ulatniał się szybciej, jakby 
czerń 
wsysała go z większą zachłannością.
Później stary Birinair wyprowadził ich z zimnych, przewiewnych korytarzy w 
ciasne, 
stęchłe, gorące tunele, dalekie od głównych siedlisk. By zmniejszyć ryzyko 
odkrycia, wybrał 
szlak przez jaskinie bardziej martwe od pozostałych – milczące i porzucone, 
pozbawione 
niemal świeżego powietrza. Lecz ta atmosfera jedynie zwiększyła napięcie 
wędrowców. Szli 
przed siebie, jakby wrzeszczeli bezgłośnie z lęku przed katastrofą.
Szli wciąż dalej. Covenant tylko dlatego wiedział, że wędrówka nie trwa całymi 
dniami, 
gdyż obrączka nie zaczęła lśnić czerwienią jak zawsze po wschodzie księżyca. 
Lecz w końcu 
białe złoto rozbłysło niczym krwawe proroctwo. Maszerowali dalej wśród tego, co 
– jak teraz 
wiedział – było nocą. Nie mogli sobie pozwolić na sen czy długi wypoczynek. Od 
chwili, gdy 
moc Droola sięgnie szczytu, dzielił ich ledwie jeden dzień.
Szli właśnie tunelem, którego ściany zdawały się wyrastać tuż poza granicą 
chwiejnego 
światła Birinaira. Terrel porzucił nagle wysuniętą pozycję i wynurzył się z 
mroku tuż przed 
Ciepłodziejem. Prothall i Mhoram, a tuż za nimi Gibka i Covenant, pospieszyli mu 
na 
spotkanie.
– Ur-Podli nadchodzą – oznajmił. – Może pięćdziesięciu. Widzieli światło.
Prothall jęknął; Mhoram rzucił jakieś przekleństwo. Sługrzywa Gibka syknęła, 
nabierając 
tchu, i wyszarpnęła z włosów powróz takim gestem, jakby szykowała się na 
spotkanie 
koszmaru Ramenów.
Nim jednak ktokolwiek zdążył podjąć jakąś akcję, wydało im się, że stary 
Birinair pęka 
niczym sucha gałązka.
– Za mną! – krzyknął, skręcił w prawo i zniknął w ciemności.
Dwaj Gwardziści Krwi natychmiast popędzili za nim. Lordowie wahali się przez 
moment.
– Melenkurion! – krzyknął wreszcie Prothall i skoczył za Ciepłodziejem.
Mhoram zaczął wydawać rozkazy. Cała drużyna przygotowała się do bitwy.
Covenant ścigał podskakujący ognik Birinaira. W wołaniu Ciepłodzieja nie było 
paniki. 
Ten krzyk: Za mną! ponaglał ich do szybszego biegu. Za sobą słyszał rozkazy i 
pierwsze 
odgłosy walki. Nie odrywając wzroku od światełka, zanurzył się w niski, duszny 
tunel.
Birinair gnał przed siebie, wciąż o krok czy dwa przed Gwardią Krwi.
Nagle rozległ się trzask niczym uderzenie błyskawicy. Bez żadnego ostrzeżenia na 
Hirebranda spadły niebieskie płomienie. Płonąc oślepiająco, ogień przesłonił 
tunel od podłogi 
do stropu. Huczał niczym w palenisku. A Birinair zawisł nieruchomo, z 
rozłożonymi 
ramionami i z twarzą wykrzywioną cierpieniem. Jego laska rozbłysła i zmieniła 
się w popiół.
Dwóch Gwardzistów bez wahania rzuciło się na płomienie, ale odepchnęły ich jak 
ślepa 
kamienna ściana. Skoczyli razem na Birinaira, próbując przepchnąć go na drugą 
stronę – bez 
skutku. Hirebrand wciąż wisiał nieruchomo: płonąca ofiara w pajęczynie 
błękitnego ognia.
Gwardziści przygotowali się do kolejnego skoku, kiedy dogonił ich Wielki Lord. 
Musiał 
krzyczeć, by usłyszeli go wśród trzasku wyładowań mocy.
– Zamiast mnie! – wołał jak najgłośniej. – On umrze! Pomóżcie Mhoramowi!
Sprawiał wrażenie, jakby spadał w przepaść chaosu. Rozłożył ramiona i ruszył, by 
objąć 
Birinaira.
Ogień odrzucił go gwałtownie. Upadł i przez chwilę leżał nieruchomo z twarzą 
przyciśniętą do kamienia.
Za ich plecami wrzała bitwa. Ur-Podli uformowali klin i nawet z pomocą 
wszystkich 
Gwardzistów Krwi i wojowników Mhoram ledwie ich powstrzymywał. Pierwszy atak 
odepchnął drużynę. Mhoram cofnął się o kilka jardów w głąb tunelu, gdzie wisiał 
Birinair. Tu 
zaczął stawiać opór. Nie zważał na krzyki Prothalla i huk płomieni, ani na 
moment nie 
odstępował ur-Podłych.
Prothall wstał ciężko. Głowa trzęsła mu się na starym, zmęczonym latami karku. 
Ale z 
oczu zniknęła rozterka.
Opanował się, wiedząc, że jest już za późno. Potem zebrał wszystkie siły i 
cisnął laskę w 
roziskrzony błękit.
Okute drewno uderzyło z oślepiającym błyskiem. Przez moment Covenant nie widział 
niczego, a kiedy odzyskał wzrok, laska wisiała w zaporze ognia, a Ciepłodziej 
leżał w tunelu 
za barierą.
– Birinairze! – załkał Wielki Lord. – Przyjacielu!
Zdawał się wierzyć, że mógłby pomóc Hirebrandowi, gdyby tylko dotarł do niego na 
czas. Raz jeszcze rzucił się na ścianę ognia i raz jeszcze został odepchnięty.
Ur-Podli nacierali gwałtownie w drapieżnym milczeniu. Dwóch z Eomanu Quaana 
padło, 
gdy drużyna cofała się do tunelu, a następny konał z żelaznym kolcem w sercu. 
Wojowniczka, która znalazła się zbyt blisko klina, straciła dłoń. Mhoram 
desperacko odpierał 
ataki wiedmistrza. Gwardziści Krwi walczyli umiejętnie, lecz w formacji wrogów 
niewiele 
znajdowali odsłoniętych punktów.
Covenant spojrzał na Birinaira przez płomienie. Twarz Hirebranda była czysta, 
lecz 
znieruchomiała w grymasie agonii, jakby starzec pozostał żywy przez jedną 
sekundę po 
wypaleniu duszy.
Za mną!
W tym okrzyku nie było lęku. Birinair miał jakiś pomysł. Zawołanie ponaglało. 
Płaszcz 
zwisał z niego...
Za mną!
Covenant zapomniał o czymś... czymś ważnym. Ruszył przed siebie.
Mhoram próbował uderzać silniej. Moc niby zygzak błyskawicy oplatała jego laskę, 
gdy 
atakując wiedmistrza, wymierzał cios za ciosem. Osłabiony stratami klin zaczynał 
ustępować.
Covenant zatrzymał się o cal od ściany mocy. Laska Prothalla trwała w niej 
zawieszona 
pionowo niczym drogowskaz. Ogień zdawał się raczej pochłaniać niż dawać ciepło: 
Covenant 
marzł i tracił czucie. W oślepiającym błękicie mocy dostrzegł szansę ucieczki.
Nagle wiedmistrz ur-Podłych wrzasnął szczekliwie i złamał formację. Skoczył obok 
Mhorama i pognał do tunelu, w stronę ognia i klęczącego Wielkiego Lorda. Oczy 
Mhorama 
błysnęły groźnie, ale nie porzucił bitwy. Krzyknął do Quaana i zaatakował ur-
Podłych z 
jeszcze większą zajadłością.
Quaan wyrwał się z walki. Jak najszybciej zdjął z pleców łuk i napinał cięciwę, 
by 
wypuścić strzałę, nim wiedmistrz dosięgnie Prothalla.
– Ur-Lordzie! Uważaj! – usłyszał Covenant niewyraźne wołanie starca.
Nie słuchał. Obrączka płonęła jakby zbrukany księżyc – niby skalne światło przy 
Moście 
Siedliska – był Słowem Ostrzeżenia.
Wyciągnął lewą rękę, zawahał się, po czym chwycił laskę Wielkiego Lorda.
Popłynęła moc. Krwawy płomień strzelił z obrączki w ścianę błękitu. Ryk ognia 
wzniósł 
się poza granice słyszalności. Potem nastąpił potężny wstrząs, bezgłośny wybuch. 
Podłoga 
tunelu podskoczyła.
Błękitna zasłona opadła w strzępach.
Quaan nie zdążyłby ocalić Prothalla. Ale ur-Podły nie atakował Wielkiego Lorda. 
Przeskoczył nad nim w stronę Covenanta. Quaan z całych sił napiął łuk i strzelił 
stworowi w 
plecy.
Przez sekundę Covenant stał nieruchomo, pochylony na bok i ze zgrozą wpatrzony w 
nagłą ciemność. Niewyraźny, pomarańczowy ogień płonął mu na dłoni i ramieniu, 
ale 
jaskrawy błękit zniknął. Ogień nie parzył go, chociaż z początku lgnął do ciała 
jak do suchego 
drewna. Był pusty i zimny; zgasł, sypiąc iskrami, jakby nie miał już w sobie 
dość ciepła.
Potem wiedmistrz, ze sterczącą między łopatkami strzałą Quaana, wpadł na 
Niedowiarka 
i powalił go na ziemię.
Po krótkiej chwili Covenant podniósł głowę. Widział jak przez mgłę. Jedyne 
światło w 
tunelu pochodziło z ogni Mhorama, który odpychał ur-Podłych. Potem ono także 
zgasło – 
wrogowie rzucili się do ucieczki. Tuvor i Gwardia Krwi ruszyli za nimi, by nie 
dopuścić do 
przekazania Droolowi raportu o drużynie, lecz Mhoram powstrzymał ich.
– Niech idą! Zostaliśmy odkryci. Meldunki ur-Podłych nie mają już znaczenia.
W ciemności rozlegały się jęki i okrzyki bólu. Dwóch wojowników zapaliło 
pochodnie. 
Płomienie rzucały na ściany dziwaczne, niewyraźne cienie. Drużyna zebrała się 
wokół 
Mhorama i wszyscy razem podeszli do klęczącego Prothalla.
Wielki Lord trzymał w ramionach spalone ciało Birinaira. Gestem ręki uciszył 
towarzyszy, pragnących wyrazić swe współczucie i żal.
– Idźcie – rzekł słabym głosem. – Sprawdźcie, co zamierzał. Moje pożegnanie nie 
potrwa 
długo. – I dodał: – On prowadził nas zamiast mnie.
Mhoram pocieszająco dotknął jego ramienia. Ale groźna sytuacja nie pozwalała na 
bezczynność. Drool niemal na pewno wiedział, gdzie jest drużyna. Energia, jaką 
uwolnili, 
wskaże ich niby oskarżycielski palec.
– Dlaczego? – zastanawiał się głośno Mhoram. – Dlaczego umieszczono tutaj taką 
moc? 
To nie jest dzieło Droola.
Z pochodnią w ręku ruszył do tunelu.
Leżąc na kamieniach, Covenant odezwał się groteskowo zbolałym głosem. Odpowiadał 
jednak całkiem innemu głosowi.
– Zapomniałem swojego ubrania... Zostało na zewnątrz.
Mhoram pochylił się nad nim i oświetlił mu twarz pochodnią.
– Jesteś ranny? – zapytał. – Nie rozumiem cię. Jakie znaczenie mają twoje stare 
rzeczy?
Pytanie wymagało wielu wyjaśnień, ale Covenant odpowiedział lekko, ale w sposób 
przemyślany:
– Oczywiście, że jestem ranny. Całe moje życie jest raną. – Prawie nie słuchał 
własnych 
słów. – Nie rozumiesz? Kiedy się obudzę ubrany w stare rzeczy, a nie w tę 
splamioną mchem 
szatę... to będzie dowodem, że naprawdę śniłem. Gdyby to nie było takie 
pocieszające, 
byłbym przerażony.
– Opanowałeś wielką moc – szepnął Mhoram.
– To przypadek. Samo się zdarzyło. Ja... ja próbowałem uciec. Spalić się.
Wreszcie pokonało go napięcie. Opuścił głowę na kamienie i zasnął.
Nie odpoczywał długo: tunel był zbyt duszny, a drużyna krzątała się ciągle. 
Kiedy 
otworzył oczy, Gibka z kilkoma wojownikami gotowała na małym ognisku posiłek. 
Pieśń 
spływała z drżących warg Prothalla. Ze łzami w oczach Wielki Lord przypalał 
błękitnym 
ogniem kikut uciętej dłoni rannej wojowniczki.
Covenant przyglądał się, jak kobieta znosi ból: dopiero po zabandażowaniu 
nadgarstka, 
zemdlała. Odwrócił się, czując mdłości od przeżywanego wraz z nią cierpienia. 
Wstał 
niepewnie i zatoczył się, jakby nie mógł ustać o własnych siłach. Musiał się 
oprzeć o ścianę. 
Stał tak, przyciskając dłońmi żołądek, aż powrócił Mhoram w towarzystwie Quaana, 
Korika i 
jeszcze dwóch Gwardzistów Krwi.
Klinga niósł małą żelazną szkatułkę.
Mhoram stanął przy ognisku.
– Moc obronna została tu umieszczona przez Wielkiego Lorda Kevina – oznajmił 
cicho. – 
Za tunelem jest komora. Tam znaleźliśmy Drugi Dział Mądrości Kevina... Drugi z 
siedmiu.
Nadzieja rozjaśniła twarz Wielkiego Lorda Prothalla.
23. Kiril Threndor
Prothall z nabożnym szacunkiem wziął szkatułkę. Kiedy uniósł wieko, we wnętrzu 
zajaśniał blady, perłowy blask, niczym czyste światło księżyca, i otoczył twarz 
Lorda aureolą 
świętości. Ten wsunął dłoń do szkatuły i wyjął starożytny zwój. Uniósł go, a 
wtedy cała 
drużyna zobaczyła, że to pergamin jaśnieje blaskiem.
Quaan i cały Eoman przyklękli i pochylili głowy. Mhoram i Prothall wyprostowali 
się, 
jak gdyby stanęli przed panem swego życia. Po chwili wahania Gibka przyłączyła 
się do 
wojowników. Jedynie Gwardia Krwi i Covenant nie okazywali szacunku. Towarzysze 
Tuvora 
zachowali zwykłą czujność, a Covenant oparł się niepewnie o ścianę, próbując 
opanować 
zbuntowany żołądek.
Nie był jednak ślepy i rozumiał, jak ważny jest ten pergamin. Jego własna 
nadzieja 
walczyła o lepsze z mdłościami. Spróbował jej odpowiedzieć, chociaż nie wprost.
– Czy Birinair wiedział... co tam znajdziecie? Czy to dlatego?
– Dlatego tu biegł? – odezwał się z roztargnieniem Mhoram. Całym sobą, z 
wyjątkiem 
głosu, skoncentrował się na pergaminie, który Prothall trzymał uniesiony niczym 
potężny 
talizman. – To możliwe. Znał stare mapy. Bez wątpienia otrzymaliśmy je z 
Pierwszym 
Działem po to, byśmy w odpowiednim czasie potrafili znaleźć drogę do tego 
miejsca. Być 
może swym sercem dostrzegł to, czego nie widziały nasze oczy.
Covenant przerwał, po czym zapytał znowu:
– Czemu pozwoliliście uciec ur-Podłym?
Tym razem Lordowie dostrzegli jego powagę. Prothall schował zwój do szkatuły. 
Kiedy 
zamknął wieko, Mhoram odpowiedział chłodno:
– Niepotrzebna śmierć, Niedowiarku. Nie przybyliśmy tu, by mordować ur-Podłych. 
Bardziej by nam zaszkodziło zbędne zabójstwo niż groźba kilku żywych wrogów. 
Walczymy 
z konieczności, nie z żądzy krwi czy złości. Nie wolno nam zapominać o 
przysiędze pokoju.
Lecz to także nie była odpowiedź na pytanie Covenanta. Z pewnym wysiłkiem 
wyraził 
swą nadzieję bezpośrednio.
– To nieważne. Ten Drugi Dział... podwaja waszą moc. Możecie odesłać mnie z 
powrotem.
Twarz Mhorama złagodniała. Chciał pocieszyć, dodać Niedowiarkowi sił wobec jego 
nierealnych żądań. Lecz słowa niosły odmowę.
– Ach, przyjacielu, zapominasz o czymś. Mimo całych pokoleń studiów nie 
opanowaliśmy jeszcze Pierwszego Działu. Najlepszym z Loresraatu nie udało się 
odsłonić 
kluczowych sekretów. Nic teraz nie możemy zrobić z tym odkryciem. Jeżeli 
przeżyjemy 
wyprawę, może w przyszłych latach zdołamy nauczyć się czegoś.
Urwał. Wyglądał, jakby chciał mówić dalej, milczał jednak, póki Prothall nie 
westchnął.
– Powiedz mu wszystko. Nie stać nas teraz na złudzenia.
– Dobrze – zgodził się spiesznie Mhoram. – W istocie odzyskanie w takiej chwili 
Drugiego Działu może być groźne. Pierwszy dowodzi jasno, że Wielki Lord Kevin 
starannie 
ustalił porządek Siedmiu Działów. Celem jego było, aby Drugi Dział pozostawał w 
ukryciu 
do czasu, gdy do końca poznamy Pierwszy. Najwyraźniej pewne aspekty jego 
Mądrości niosą 
wielkie zagrożenia tym, którzy nie opanowali wcześniej pewnych innych aspektów. 
Dlatego 
ukrył dzieło i osłonił je mocą, jakiej nie da się przebić, póki wcześniejsza 
Mądrość nie 
zostanie poznana. A teraz postępujemy wbrew jego planom. Póki nie zrozumiemy 
Pierwszego, wiele ryzykujemy, próbując korzystać z Drugiego Działu.
Wyprostował się i odetchnął głęboko.
– Nie żałujemy. Mimo zagrożeń odkrycie to może się stać najwspanialszą chwilą 
naszej 
ery. Ale niekoniecznie będzie jej błogosławieństwem.
– Nie stawiamy zarzutów, nie podnosimy wątpliwości – dodał cicho Prothall. – 
Nikt nie 
mógł przewidzieć, co znajdziemy. Ale losy Krainy podwójnie teraz spoczywają w 
naszych 
rękach. Jeśli w końcu mamy pokonać Foula, musimy opanować moce, na które nie 
jesteśmy 
jeszcze gotowi. Z jednego źródła czerpiemy nadzieję i lęk. Nie zrozum nas źle: 
przyjmujemy 
to z wdzięcznością. Poznanie Mądrości Kevina jest celem naszego życia. Ale 
musimy 
wiedzieć, że istnieje ryzyko. Dostrzegam nadzieję dla Krainy, choć już nie dla 
mnie.
– I nawet to nie jest pewne – wtrącił z powagą Mhoram. – Być może Lord Foul 
przywiódł 
nas tutaj, byśmy zostali zdradzeni przez potęgi, nad którymi nie potrafimy 
zapanować.
Prothall spojrzał na Mhorama z zaskoczeniem, ale natychmiast kiwnął głową. Lecz 
z jego 
twarzy nie zniknął wyraz ulgi i spokoju. Jakby pod wpływem odkrycia stał się 
godnym 
przywódcą swej ery. Teraz czasy Wielkiego Lorda Prothalla, syna Dwilliana, nie 
będą 
zapomniane. Z nadzieją patrzył w przyszłość. Gdy zamykał wieko nad Drugim 
Działem, 
ruchy miał szybkie i zdecydowane. Oddał szkatułę Korikowi, który leptorowymi 
linami 
umocował ją na nagich plecach i przykrył tuniką.
Covenant spoglądał na gruzy nietrwałej budowli swej nadziei, która runęła jak 
domek z 
kart. Nie wiedział, gdzie wznieść nowy gmach. Czuł intuicyjnie, że brak mu 
trwałego gruntu, 
na którym mógłby budować. Był zbyt słaby i zmęczony, by o tym myśleć. Przez 
długą chwilę 
stał nieruchomo ze spuszczoną głową, jakby próbował odczytać mapę na swej 
szacie.
Mimo zagrożenia wypoczęli i zjedli posiłek w tunelu. Prothall uznał, że 
pozostanie przez 
jakiś czas w jednym miejscu jest równie trudne do przewidzenia jak wszystko 
inne, co 
mogliby zrobić. Gwardia Krwi wystawiła posterunki, a Wielki Lord zachęcał 
towarzyszy, by 
spróbowali zasnąć. Potem sam położył się, oparł głowę na rękach i zdawało się, 
że 
natychmiast zapadł w głęboki sen. Leżał tak spokojnie i nieruchomo, że wyglądał 
raczej jakby 
przygotowywał się do czegoś i snuł plany, niż zażywał odpoczynku. Za jego 
przykładem 
wszyscy zamknęli oczy, choć nikt nie zasnął spokojnie. Mhoram i Gibka czuwali. 
On 
spoglądał w niewielkie ognisko, jak gdyby szukał tam wizji. Ona zaś siedziała 
naprzeciw 
zgarbiona, jakby czuła na barkach straszliwy ciężar góry – niezdolna do 
spoczynku pod 
ziemią, jakby brak czystego nieba i trawiastych równin był obrazą dla rameńskiej 
krwi. 
Oparty o ścianę Covenant obserwował ich przez chwilę. Spał niewiele. Wreszcie 
krwawy 
blask jego obrączki zaczął blednąć o zachodzie księżyca.
Prothall wstał i obudził towarzyszy. Gdy tylko wszyscy zjedli, zgasił ognisko i 
zapalił 
pochodnię lillianrill. Płomień migotał niebezpiecznie w dusznym powietrzu, ale 
Lord nie 
chciał używać swojej laski. Po chwili wyprawa ruszyła w dalszą drogę. Nie mieli 
innego 
wyjścia; musieli zostawić poległych na kamieniach w komorze Drugiego Działu. 
Tylko taki 
hołd mogli złożyć Birinairowi i martwym wojownikom.
Znowu zanurzyli się w ciemność, podążając za Wielkim Lordem przez nieskończone, 
czarne, splątane tunele w skalnych głębinach pod Górą Gromu. Powietrze było 
coraz bardziej 
duszne, gorące, martwe. Z rzadka trafiały się podejścia, ale generalnie 
schodzili wciąż niżej, 
ku bezdennym korzeniom góry, z każdą niezmierzoną, niewidoczną milą bliżej 
przeogromnych, zagrzebanych, uśpionych strasznych jadów, przerażającego kośćca 
Ziemi. 
Szli wciąż dalej, jak oszołomieni nocą nie znającą świtu. Posuwali się w 
milczeniu, jak gdyby 
wargi mieli sztywne od tłumionych szlochów. Nic nie widzieli.
Kiedy zbliżyli się do pracującego serca Siedliska Upiorów, dźwięki stały się 
głośniejsze, 
bardziej wyraźne – stuk kowadeł, huk palenisk, jęki. Od czasu do czasu 
przechodzili przez 
strugi gorącego powietrza, cuchnącego, jakby coś wydmuchiwało je z masowych 
grobów. 
Usłyszeli nowy odgłos – głuche bulgotanie. Przez długi czas zbliżali się do jego 
źródła, nie 
mogąc odgadnąć, co to jest.
W końcu tam dotarli. Ścieżka prowadziła brzegiem ogromnej jaskini. Jej ściany 
zalewało 
upiorne skalne światło, a w dole zobaczyli jezioro płynnej skały.
Po długim marszu w ciemnościach blask raził oczy. Gryzący żar sięgał ku nim, 
jakby 
próbował strącić w dół. Głuchy bulgot wibrował w powietrzu, a strugi magmy 
tryskały pod 
sklepienie i opadały z powrotem niczym walące się wieże.
Covenant usłyszał czyjś głos:
– Za czasów Wielkiego Lorda Lorica, Demondim rzucali tu swe nieudane twory. 
Wszelkie opory łamał podobno wstręt Demondim i Podłych, którzy ich zrodzili, dla 
własnych 
postaci. Tak spłodzili ur-Podłych i Waynhim, a wszystkich słabych i nieudanych 
rzucali w 
otchłanie; tak wielką czuli odrazę dla nich.
Z jękiem odwrócił się do ściany i powlókł do korytarza za grotą. Kiedy opuścił 
ręce, nie 
potrzebując już oparcia w kamieniu, palce mu drżały, jakby badał ścianki własnej 
trumny.
Prothall wybrał na odpoczynek miejsce tuż za grotą skalnego światła. Szybko 
zjedli 
zimny posiłek i ruszyli dalej. Tunel skręcił dwa razy, potem wspięli się na 
zbocze i po długim 
marszu wkroczyli na wąską półkę nad uskokiem. Głęboka szczelina rozwierała się z 
lewej 
strony. Covenant szedł nieuważnie, kręcąc głową, by rozjaśnić umysł. Ur-Podli 
krążyli w jego 
myślach niczym obraz nienawiści, niczym ostrzeżenia. Czy był już skazany na to, 
by widzieć 
siebie nawet w takich stworach? Nie. Zacisnął zęby. Nie. Wspomnienie tryskającej 
lawy 
budziło lęk, że stracił już swoją szansę... szansę, by spaść...
Znowu dopadło go zmęczenie. Prothall nakazał postój na wąskiej półce i Covenant 
zaskoczył sam siebie, zapadając w sen tak blisko rozpadliny. Jednak Wielki Lord 
spieszył do 
bliskiego już celu i nie pozwolił na dłuższy wypoczynek. Niepewny płomyk 
pochodni znów 
poprowadził drużynę naprzód, z ciemności w ciemność.
Wędrówka trwała, i z godziny na godzinę tracili czujność. Zbliżała się pełnia 
księżyca; 
gdzieś przed nimi Drool gotował się już na ich przyjęcie. Prothall szedł, jakby 
nie mógł się 
doczekać ostatniej próby. W równym tempie prowadził drużynę wąską ścieżką.
W rezultacie samotny ur-Podły zaskoczył wszystkich.
Ukrył się w wąskiej szczelinie. Kiedy mijał go Covenant, całym impetem skoczył 
mu na 
pierś. Ciemna, bezoka twarz wyrażała czyste okrucieństwo. Ur-Podły zaatakował i 
natychmiast sięgnął ku lewej dłoni Niedowiarka.
Siła uderzenia pchnęła Covenanta w tył, ku przepaści. Przez ułamek sekundy nie 
był 
świadom zagrożenia. Całą uwagę skupił na napastniku. Ur-Podły obwąchiwał jego 
dłoń, 
jakby czegoś szukał, a potem próbował wsunąć do zębatej paszczy palec z 
obrączką.
Covenant zatoczył się do tyłu; stopa zsunęła się z półki. Uświadomił sobie, że 
za plecami 
ma żarłoczną otchłań. Instynktownie zacisnął lewą pięść i zapomniał o ur-Podłym. 
Z całej siły 
trzymając laskę trzema palcami prawej ręki, wyciągnął ją do Bannora. Gwardzista 
Krwi już 
ku niemu sięgał.
Złapał.
Przez jedną chwilę Covenant trzymał się laski, lecz napastnik całym ciężarem 
zawisł mu 
na lewym ramieniu. Trzy palce wypuściły drewno. Ur-Podły wciąż usiłował odgryźć 
mu 
obrączkę. Razem runęli w przepaść.
Zanim Covenant zdążył wrzasnąć z przerażenia, straszliwe uderzenie wypchnęło mu 
powietrze z płuc. Spadał bez tchu, dusił się, nie potrafił krzyknąć. Wreszcie 
stracił 
przytomność.
Kiedy ją odzyskał, nie mógł oddychać. Leżał głową w dół na stromym zboczu 
pokrytym 
kamieniami, mułem i odpadkami. Gdy zsuwał się po upadku, błoto oblepiło mu 
twarz. Przez 
moment nie mógł się ruszyć, kaszlał tylko i krztusił się. To nic nie pomagało.
Wreszcie ze straszliwym wysiłkiem podniósł głowę. Wypluł błoto; mógł już 
oddychać. 
Nadal jednak nic nie widział, co uświadomił sobie dopiero po kilku sekundach. 
Zbadał twarz; 
oczy miał otwarte i nic ich nie przesłaniało. A mimo to dostrzegał tylko 
całkowitą i absolutną 
ciemność. Jakby oślepł z przerażenia, jakby nerwy wzrokowe ze zgrozy stały się 
martwe.
Wpadł w panikę. Miał wrażenie, że czarna przestrzeń wsysa go niczym lotne 
piaski. Noc 
atakowała nagimi skrzydłami sępów nurkujących do gnijącego ścierwa.
Serce wybijało ciężki rytm lęku. Kulił się na kolanach, porzucony, strachem 
pozbawiony 
wzroku, światła i rozumu. Oddech ze świstem wyrywał się z płuc. Lecz gdy minął 
pierwszy 
atak paniki, Covenant rozpoznał to uczucie. Strach – znał go dobrze, był 
elementem jego 
egzystencji. Serce wciąż biło. Nierówno, jakby zranione, ale utrzymywało go przy 
życiu.
Nagle z wściekłością uderzył pięściami w ziemię, walił w rytmie swego tętna, 
jakby 
usiłował zmusić błoto do racjonalnego działania. Nie! Nie! Przeżyję!
To go uspokoiło. Przeżyć! Był trędowaty; wiedział, jak sobie radzić z lękiem. 
Dyscyplina... dyscyplina.
Przycisnął oczy palcami; wśród czerni rozbłysły kolorowe punkty. Nie oślepł – po 
prostu 
widział ciemność. Spadając oddalił się od jedynego światła w katakumbach. 
Oczywiście, że 
nic nie widział.
Niech to piekło pochłonie!
Odruchowo zatarł ręce i drżąc wyczuwał zadrapania.
Dyscyplina.
Został sam... sam. Bez światła, gdzieś pod półką w ścianie uskoku, długie mile 
od 
najbliższej otwartej przestrzeni. Bez pomocy, bez przyjaciół i ratunku, 
zewnętrze góry było 
dla niego tak nieosiągalne, jakby przestało istnieć. Nawet ucieczka była 
nieosiągalna, o ile...
Dyscyplina.
...o ile nie znajdzie jakiegoś sposobu, by umrzeć.
Ognie piekielne!
Pragnienie. Głód. Rany – upływ krwi. Wyliczał wszystkie możliwości, jak gdyby 
przeprowadzał WKS. Może paść ofiarą jakiegoś jadu zrodzonego w ciemności. Może 
spaść w 
przepaść. Szaleństwo... tak. Byłoby równie łatwe jak trąd.
Skrzydła nocy łopotały mu w uszach, krążyły nad ślepym pejzażem czerni. 
Nieświadomie 
grzebał palcami w błocie, szukając jakiejś obrony.
Przekleństwo!
Nic z tego nie dzieje się naprawdę.
Dyscyplina!
Ogarnęła go dziecinna ochota, kaprys. Pochwycił go, jakby była to wizja. Tak! 
Szybko 
zmienił pozycję, usiadł na stoku. Odszukał nóż Atiaran u pasa, mocno uchwycił 
trzema 
palcami rękojeść i zaczął się golić.
Bez wody czy lustra było to niebezpiecznie podobne do podrzynania gardła, a 
suchy 
zarost sprawiał ból, jakby tym nożem Covenant rzeźbił sobie nowy kształt twarzy. 
Ale to 
ryzyko, ten ból były częścią jego samego; nie znajdował w nich nic niemożliwego. 
Gdyby się 
zaciął, brud na skórze niemal natychmiast wywołałby zakażenie. Uspokajało go to, 
jak 
demonstracja własnej tożsamości.
Zdołał odepchnąć ciemność, zmusić ją, by schowała szpony.
Kiedy skończył, postanowił zbadać okolicę. Chciał wiedzieć, gdzie się znalazł. 
Ostrożnie, 
niepewnie zaczął przesuwać się na rękach i kolanach.
Zanim pokonał trzy stopy płaskiego podłoża, trafił na zwłoki. Ciało ustępowało 
pod 
dotykiem, jakby od niedawna było martwe, lecz tułów miało zimny i śliski, a dłoń 
Covenanta 
cuchnęła zakrzepłą krwią.
Odsunął się ze wstrętem. Znieruchomiał; tylko jego pierś unosiła się ciężko i 
drżały 
kolana. Ur-Podły... ur-Podły, który go zaatakował. Zginął spadając. Covenant 
chciał odejść 
jak najdalej, ale nie potrafił. Odkrycie zmroziło go niby otwarcie wrót 
śmiertelnej groźby. 
Czuł, że otaczają go niebezpieczeństwa, których nie umiał nazwać. Skąd ten stwór 
wiedział, 
że ma na niego skoczyć? Czy naprawdę potrafił wyczuć białe złoto?
Obrączka zalśniła. Krwawy blask zmienił ją w pierścień mętnego płomienia na 
serdecznym palcu, w szkarłatne pęta. Ale nie dawała światła, nie pozwalała nawet 
zobaczyć 
palca, na którym tkwiła. Błyszczała ponuro, ukazując Covenanta wszelkim ukrytym 
w 
ciemności oczom, jemu dając tylko strach.
Nie potrafił zapomnieć, co to oznacza: nad Krainą znowu wstała krwawa pełnia 
księżyca 
Droola.
Zadrżał. Poczuł ucisk w krtani, jakby ktoś przemocą karmił go terrorem. Nawet 
chrapliwy 
oddech wystawiał go na cel ataku szponów i kłów tak niewidzialnych wśród czerni, 
że nie 
potrafił ich sobie nawet wyobrazić. Był samotny, bezbronny i porzucony.
Chyba że znajdzie sposób, by użyć mocy białego złota.
Ze wstrętem odepchnął tę myśl, gdy tylko przebiegła mu przez głowę. Nie! Nigdy! 
Był 
trędowaty. Zdolność przetrwania zależała od akceptacji, uznania swej całkowitej 
bezsilności. 
Tak mówi prawo trądu. Nic nie jest tak groźne, nic równie skutecznie nie niszczy 
ciała i 
ducha jak złudzenie mocy. Mocy we śnie. A nim umrze, będzie zdeformowany i 
cuchnący jak 
tamten człowiek w leprozorium.
Nie!
Lepiej od razu się zabić. Wszystko jest lepsze niż tamto.
Nie miał pojęcia, jak długo krążył zagubiony w ciemności. Wreszcie usłyszał 
cichy 
dźwięk – daleki, niepewny i groźny, jak gdyby otaczająca go noc zaczęła dyszeć 
cicho przez 
zęby. Oszołomił go niby cios w serce. Dygocąc w ślepym przerażeniu, usiłował 
wypchnąć ten 
dźwięk z umysłu. Jednak z każdą chwilą słyszał go wyraźniej: cichy, 
szeleszczący, niby 
chrapliwy oddech wielu gardeł. Wypełniał powietrze jak robactwo, wywoływał 
dreszcz.
Szli po niego. Przez tę obrączkę wiedzieli, gdzie jest, i teraz szli po niego.
Przez myśl przemknęła mu wizja Waynhim z żelaznym kolcem w piersi. Zacisnął 
prawą 
dłoń na obrączce, choć natychmiast pojął, że to na nic. Nie zważając na hałas, 
rozpaczliwie 
szukał wokół siebie jakiejś broni. Po chwili palce natrafiły na laskę. Bannor 
musiał ją upuścić 
i upadła blisko.
Szelest zbliżał się coraz bardziej. Był to odgłos licznych stóp sunących po 
kamieniach. 
Szli po niego.
Laska... to przecież laska Hirebranda. Dostał ją od Baradakasa. W godzinie mroku 
pamiętaj o łasce Hirebranda. Gdyby tylko potrafił ją zapalić...
Ale jak?
W mroku czaili się wrogowie. Ich kroki zdawały się przybliżać od góry.
– Jak? – krzyknął rozpaczliwie, usiłując wzniecić płomień samą siłą woli. – 
Baradakasie!
Słyszał już chrapliwe oddechy.
Zapłonęła dla niego na Święcie Wiosny... Drżącymi palcami przycisnął koniec 
laski do 
krwawej obrączki. Niemal natychmiast wykwitł czerwony ognik, stał się 
pomarańczowy i 
żółty, zapłonął jasno. Nagły blask oślepiał, ale Covenant poderwał się na nogi i 
uniósł laskę 
nad głową.
Stał pod stromym wysypiskiem, zajmującym połowę dna szczeliny. Luźny gruz ocalił 
mu 
życie: przy upadku pozwolił się stoczyć, nie zatrzymując w miejscu. Z przodu i z 
tyłu 
szczelina ciągnęła się daleko poza zasięg światła. W pobliżu leżały połamane 
zwłoki ur-
Podłego, a czarna skóra była wilgotna od krwi.
Wzdłuż szczeliny zbliżała się grupa Jaskiniowych Upiorów.
Wciąż dzieliło ich jakieś trzydzieści jardów, ale nawet z tej odległości był 
zdumiony ich 
wyglądem. Nie przypominały innych upiorów, które dotąd widywał. Różniły się nie 
tylko 
ubiorem, choć te nosiły kostiumy ozdobne i jaskrawe niczym dworzanie – wyszukane 
i 
obsceniczne. Byli jednak odmienni fizycznie: starzy, postarzali przedwcześnie i 
nienaturalnie. 
Powieki opadały im na czerwone oczy, a długie kończyny zwisały poskręcane, jakby 
kości w 
krótkim czasie uległy wypaczeniu. Głowy opadały, choć ich karki wciąż wydawały 
się dość 
mocne, by je utrzymać. Ciężkie, szerokie jak łopaty dłonie drżały jak dotknięte 
paraliżem. 
Wszyscy cuchnęli chorobą i przemocą, ale szli z zawziętą determinacją, jakby po 
spełnieniu 
tego ostatniego zadania obiecano im spokój śmierci.
Covenant otrząsnął się z zaskoczenia i groźnie wyciągnął laskę.
– Nie dotykajcie mnie! – syknął przez zęby. – Cofnijcie się! Zawarłem umowę...
Jaskiniowe Upiory nie dały po sobie poznać, że coś słyszą. A jednak nie 
zaatakowały. 
Kiedy znalazły się niemal na wyciągnięcie ręki, rozdzieliły się i okrążyły go. 
Potem, 
ustępując z jednej strony i zwierając szereg z drugiej, popychały go w kierunku, 
skąd 
nadeszły.
Ustąpił, gdy tylko zrozumiał, że chcą doprowadzić go gdzieś bez walki. 
Intuicyjnie 
wiedział, dokąd zmierzają. Dlatego nie stawiał oporu i podążał wolno wzdłuż 
rozpadliny. 
Dotarli do stopni w ścianie po lewej stronie, nierównych, prymitywnie 
wyciosanych w 
kamieniu, ale dostatecznie szerokich, by kilka Jaskiniowych Upiorów szło obok 
siebie. 
Trzymając się blisko ściany, jak najdalej od przepaści, zdołał opanować zawrót 
głowy.
Wspięli się na kilkaset stóp, nim napotkali otwór w skale. Schody prowadziły 
dalej, ale 
Jaskiniowe Upiory skierowały go do wąskiego tunelu, na końcu którego Covenant 
dostrzegł 
blask skalnego światła. Stwory ruszyły szybciej, jakby pędziły go na szafot.
Potem ogarnął go podmuch gorąca i fetor siarki. Wyszedł z tunelu i znalazł się w 
Kiril 
Threndor.
Rozpoznał połysk kamienia na fasetach ścian, wstrętny odór jakby siarki 
zżerającej 
gnijące ciało, kilka tuneli wejściowych, płomienny taniec świateł na 
stalaktytach daleko w 
górze. Wciąż dokładnie pamiętał to wszystko, jakby przed chwilą wyrwane z 
koszmaru. 
Jaskiniowe Upiory wepchnęły go do komory i stanęły blokując wyjście.
Po raz drugi spotkał Droola Skalnego Robaka.
Drool przykucnął na swej niskiej platformie pośrodku jaskini. W potężnych 
dłoniach 
ściskał Laskę Praw i tylko dzięki niej Covenant poznał go od razu. Drool zmienił 
się. 
Nawiedziła go jakaś choroba. Kiedy dostrzegł Covenanta, wybuchnął przeraźliwym 
śmiechem, lecz głos miał słaby, a w chichocie brzmiała nuta histerii. Nie śmiał 
się długo; 
wydawał się zbyt słaby. Podobnie jak Upiory, które przyprowadziły tu Covenanta, 
on również 
był stary.
Jednak cokolwiek je zaatakowało, jego zraniło mocniej. Członki miał tak 
powykręcane, 
że ledwie mógł stać; strużka śliny ściekała mu z rozchylonych warg; pocił się 
tak obficie, 
jakby nie mógł już znieść gorąca. Ściskał Laskę zachłannie i z desperacją. 
Jedynie oczy 
pozostały niezmienione, płonące czerwienią – pozbawione źrenic i tęczówek 
przypominały 
spragnione ofiar, złowrogie jeziorka lawy.
Covenant odczuwał dziwne pomieszanie wstrętu i litości. Miał jednak tylko chwilę 
na 
zastanowienie, co się stało z Droolem. Potem musiał się przygotować: Jaskiniowy 
Upiór 
pokuśtykał z wysiłkiem ku niemu.
Krzywiąc się od bólu kończyn, Drool stanął kilka kroków przed Covenantem. Jedną 
ręką 
puścił rzeźbioną laskę i drżącym palcem wskazał obrączkę jeńca. Bez przerwy 
zerkał 
nerwowo przez ramię, jak gdyby zwracał się do niewidocznego obserwatora. Głos 
miał 
równie niepewny i słaby jak ręce i nogi.
– Mój! – wycharczał. – Obiecałeś. Mój. Lorda Droola Laska i pierścień. 
Obiecałeś. Zrób 
to, mówiłeś. Zrób to. Nie rozgniataj. Czekaj. – Splunął gwałtownie. – Zabij 
potem. Obiecałeś. 
Pierścień, jeśli zrobię, co każesz. – Jego mowa przywodziła na myśl chore 
dziecko. – Drool. 
Lord Drool. Moc. Mój.
Śliniąc się obficie, wyciągnął rękę po obrączkę.
Covenant zareagował z obrzydzeniem. Płonącą laską zadał szybki cios, odepchnął 
dłoń 
Droola:
Od uderzenia drewno rozpadło się w drzazgi, jakby ciało Droola było zrobione z 
żelaza.
Mimo to Jaskiniowy Upiór ryknął ochryple z wściekłości i uderzył o kamień okutym 
końcem Laski Praw. Skała zadygotała pod stopami Covenanta; upadł na plecy i miał 
wrażenie, że od wstrząsów stanie mu serce.
Leżał oszołomiony i bezradny. Przez pulsujący szum w uszach słyszał krzyki 
Droola:
– Zabijcie go! Weźcie pierścień!
Zatoczył się. Pot zalewał mu oczy; niewyraźnie dostrzegał podchodzące Jaskiniowe 
Upiory. Serce niemal znieruchomiało mu w piersi; nie mógł się podnieść. Z trudem 
wciągając 
powietrze, próbował się wyczołgać poza zasięg napastników.
Pierwszy z Jaskiniowych Upiorów złapał się za szyję, potem stęknął nagle i upadł 
na bok. 
Drugi także; pozostali cofnęli się w zamieszaniu.
– Gwardia Krwi! – krzyknął jeden z nich. – Pomóż nam, Lordzie Drool!
– Głupiec! – odparował Drool, kaszląc, jakby płuca miał w strzępach. – Tchórz! 
Ja mam 
moc! Zabijcie ich!
Covenant wstał, otarł pot z oczu i zobaczył obok siebie Bannora. Tunika 
Gwardzisty 
zwisała w strzępach, a spuchnięta powieka zasłaniała oko. Ale dłonie miał 
sprawne, zdolne do 
zadawania ciosów. Stał na palcach, gotów do skoku w każdym kierunku. W oczach 
lśnił mu 
przymglony ogień bitewnego zapału.
Covenant poczuł ulgę tak wielką, że chętnie uściskałby Bannora. Po wszystkich 
przejściach miał wrażenie, że został ocalony, niemal odkupiony. Jednak szorstki 
głos nie 
ujawniał żadnych emocji.
– Dlaczego tak późno, do diabła?
Jaskiniowe Upiory zbliżyły się wolno, lękliwie okrążając Covenanta i Bannora. 
Drool 
dyszał gniewnie.
W górze tańczyły wesoło światłocienie stalaktytów.
Zadziwiająco niedbałym tonem Bannor wyjaśnił, że po zabiciu ur-Podłego źle 
wylądował 
i stracił przytomność. Potem w ciemności nie mógł odnaleźć Niedowiarka.
Przynaglany ostrymi rozkazami Droola, Jaskiniowy Upiór zaatakował od tyłu. 
Jednak 
Bannor odwrócił się natychmiast i łatwo powalił stwora kopnięciem.
– Wskazał mi ciebie płomień laski – kontynuował. – Ruszyłem za wami. – Przerwał, 
by 
skoczyć ku dwóm najbliższym przeciwnikom. Wycofali się pospiesznie. Kiedy 
przemówił 
znowu, w obcej intonacji Haruchai zabrzmiała nuta absolutnej szczerości. – 
Powstrzymałem 
się z pomocą, czekając dowodu, że nie jesteś wrogiem Lordów.
Absolutna obojętność, spokój, z jakim Bannor narażał się na śmierć, przemówiła 
do 
uczuć Covenanta.
– Doskonały moment wybrałeś, żeby mnie wypróbować – mruknął bez gniewu.
– Gwardia Krwi poznała zwątpienie. Musimy mieć pewność.
Drool zebrał siły i wrzasnął wściekle:
– Głupcy! Tchórze! Boją się tylko dwóch! – Splunął. – Odejdźcie! Patrzcie! Lord 
Drool 
zabija.
Jaskiniowe Upiory odsunęły się, a Drool powoli wystąpił do przodu. Przed sobą 
niczym 
topór niósł Laskę Praw.
Bannor wyskoczył i kopnął go w twarz.
Lecz nawet w takim stanie, Drool Skalny Robak był silny. Zdawało się, że wcale 
nie 
poczuł kopnięcia. Ogarnięty wściekłością, wzniósł Laskę, by zadać cios, który na 
miejscu 
spopieliłby ich obu. Byli bezradni wobec potęgi, jaką władał.
Mimo to Bannor wysunął się przed Covenanta, by przyjąć uderzenie na siebie. 
Drżąc 
mimowolnie, Covenant czekał na ból, który wreszcie go uwolni.
Lecz Drool się spóźnił. Przegapił swoją szansę, nie pamiętał o innych 
zagrożeniach. 
Kiedy unosił Laskę, prowadzona przez komendanta Tuvora i Wielkiego Lorda 
Prothalla 
drużyna wbiegła do Kiril Threndor.
Wyglądali jak po walce, jakby właśnie przebili się przez zewnętrzny pierścień 
straży 
Droola... ale byli cali, zdrowi. Rozkazującym okrzykiem Prothall powstrzymał 
atak Droola. 
Nim Jaskiniowe Upiory zorientowały się w sytuacji, Eoman uderzył na nich i 
wyparł z 
jaskini. Po chwili Drool był już otoczony szerokim pierścieniem wojowników i 
Gwardzistów 
Krwi.
Cofał się wolno, w rozterce, aż przykucnął na swym podwyższeniu. Patrzył 
dookoła, 
jakby nie pojmował, co się wydarzyło. Lecz szerokie dłonie ściskały Laskę 
nieustępliwie jak 
śmierć.
A potem nagle w jego oczach barwy lawy błysnęła chytrość.
– Tutaj... to dobrze – syknął chrapliwie, kiwając głową i rzucając spojrzenia 
przez ramię. 
– Uczciwie. Lepiej, niż obiecane. Wszyscy oni... tutaj. Wszyscy ci mali Lordowie 
i nic nie 
znacząca Gwardia Krwi... ludzie. Gotowi, by ich rozgnieść. – Wybuchnął śmiechem, 
przerwanym przez atak kaszlu. – Rozgnieść – warknął, gdy się uspokoił. – 
Rozgnieść mocą. – 
Wydał dźwięk przypominający grzechot kości. – Moc! Mali Lordowie. Potężny Drool. 
Lepiej 
niż obiecane.
Prothall spoglądał w twarz Jaskiniowego Upiora. Oddał laskę Mhoramowi i wystąpił 
z 
Tuvorem u boku. Stał prosto, spokojny i opanowany. Jego oczy spoglądały twardo 
dzięki 
latom wyrzeczeń. Jakby przez kontrast, czerwone ślepia Droola przyćmiewała 
pamięć 
przesytu, a także nieopanowana zachłanność mocy.
Kiedy Wielki Lord przemówił, w jego starczym głosie dźwięczał autorytet i 
zdecydowanie.
– Oddaj ją – powiedział cicho. – Droolu Skalny Robaku, wysłuchaj mnie. Laska 
Praw nie 
należy do ciebie. Nie dla ciebie została stworzona. Jej potęgi wolno użyć 
jedynie dla 
uzdrowienia Krainy. Oddaj mi ją.
Covenant przesunął się i stanął obok Wielkiego Lorda. Czuł, że musi się znaleźć 
blisko 
Laski. Ale Drool mruknął tylko:
– Moc? Oddać ją? Nigdy.
Wciąż poruszał wargami, jakby zdradzał komuś swe tajemne plany.
– Oddaj – przekonywał go Prothall. – Dla własnego dobra. Czy jesteś ślepy? Nie 
widzisz, 
co się z tobą dzieje? Ta moc nie jest przeznaczona dla ciebie. Ona cię niszczy. 
Niewłaściwie 
użyłeś Laski. Użyłeś Złoziemnego Kamienia. Takie potęgi są śmiertelnie groźne. 
Lord Foul 
cię zdradził. Oddaj mi Laskę. Spróbuję ci pomóc.
Ta propozycja rozgniewała Droola.
– Pomóc? – wycharczał. – Głupiec! Ja jestem Lord Drool. Mistrz! Księżyc jest 
mój! Moc 
jest moja! Ty jesteś mój! Mogę rozgniatać! Starcze... mały Lordzie, pozwolę ci 
żyć, żebyś 
mnie rozśmieszał. Pomóc? Nie. Tańcz. Tańcz dla Lorda Droola. – Groźnie machnął 
Laską. – 
Zabaw mnie. Pozwolę ci żyć.
– Oddaj Laskę, Droolu Skalny Robaku – rzucił rozkazująco Prothall. Postąpił o 
krok.
Nagłym szarpnięciem, niby w histerycznej konwulsji, Drool wzniósł Laskę Praw do 
ciosu.
Prothall skoczył do przodu, by go powstrzymać. Lecz Tuvor był szybszy. Pierwszy 
chwycił koniec Laski.
Plując z wściekłości, Drool pchnął go okutym drzewcem w pierś. Błysnęło krwawe 
światło. Ciało komendanta na moment stało się przezroczyste: widzieli jego kości 
płonące jak 
suche gałązki. A potem Tuvor runął do tyłu prosto w ramiona Covenanta.
Niedowiarek nie zdołał utrzymać takiego ciężaru; osunął się na kamienie. 
Obejmując 
Tuvora, obserwował Wielkiego Lorda.
Prothall walczył z Droolem. Uchwycił Laskę oburącz, by Jaskiniowy Upiór nie mógł 
go 
uderzyć. Teraz wyrywali ją sobie nawzajem.
Zdawało się, że w tej walce Prothall nie ma nadziei na zwycięstwo. Mimo 
osłabienia 
Drool zachował część swej dawnej siły. I posiadał moc. A Prothall był stary.
Z Tuvorem w ramionach Covenant nic nie mógł zrobić.
– Pomóż mu! – krzyknął do Mhorama. – On zginie!
Ale Lord Mhoram odwrócił się plecami do Prothalla. Uklęknął obok Covenanta, by 
się 
przekonać, czy zdoła pomóc Tuvorowi.
– Drool próbuje przez złość zawładnąć Laską Praw – rzucił szorstko, badając 
pospiesznie 
komendanta. – Wielki Lord potrafi zaśpiewać mocniejszą pieśń.
– On zginie! – zawołał Covenant przerażony. – Musisz mu pomóc!
– Pomóc? – Oczy Mhorama błysnęły groźnie. Ból i wysiłek panowania nad sobą 
wyostrzyły ton głosu. – Nie ucieszyłby się z mojej pomocy. Jest Wielkim Lordem. 
Ja... – 
Zająknął się w pasji. – Ja bym rozgniótł Droola, mimo przysięgi.
Powtórzył za Upiorem „rozgniótł” z taką powstrzymywaną desperacją, że Covenant 
zamilkł.
Oddychając z wysiłkiem, obserwował walkę Prothalla. Zgrozą przejmowała go myśl o 
niebezpieczeństwie, o cenie, jaką obaj Lordowie skłonni są zapłacić.
Wokół wybuchła bitwa. Jaskiniowe Upiory z kilku tuneli wbiegały do Kiril 
Threndor. 
Najwyraźniej Drool zdążył posłać bezgłośne wezwanie, na które odpowiadali jego 
strażnicy. 
Pierwsze grupy, jakie dotarły do jaskini, nie były liczne; wystarczały jednak, 
by walka objęła 
całą drużynę. Jedynie Mhoram się nie przyłączył – klęczał przy Covenancie i 
gładził twarz 
Tuvora, jakby obezwładniony jego konaniem.
Chrapliwie wykrzykując komendy, Quaan ustawił swoich wojowników w pierścień 
wokół podwyższenia i Lordów. Straty i zmęczenie odbiły się na Eomanie, ale 
bohaterski 
Quaan prowadził ich do boju, jakby zagrożenie Lordów uczyniło go nieczułym na 
słabość. 
Między Gwardzistami Krwi wojownicy parowali, cięli i kłuli, zachęceni jego 
przykładem.
Covenantowi kręciło się w głowie od tylu niebezpieczeństw. Prothall i Drool 
zmagali się 
ponad nim. Wokół wrzała bitwa, z każdą chwilą szybsza i bardziej zacięta. Tuvor 
konał w 
jego objęciach. A on nie mógł nic na to wszystko poradzić, nie mógł nikomu 
pomóc. Wkrótce 
odetną im drogę ucieczki i cały trud pójdzie na marne.
Nie przewidział takiego efektu swej umowy.
Prothall cofał się wolno pod naporem Droola.
– Tańcz! – ryczał Jaskiniowy Upiór.
Tuvor zadygotał i otworzył oczy. Covenant oderwał spojrzenie od Prothalla. Tuvor 
poruszył wargami, ale nie wydał żadnego dźwięku.
Mhoram próbował mu ulżyć.
– Nie lękaj się. Zwyciężymy zło. Wszystko teraz w rękach Wielkiego Lorda. A 
twoje 
imię wspominane będzie z szacunkiem wszędzie tam, gdzie ceni się wierność.
Lecz Tuvor patrzył na Covenanta. Zdołał wyszeptać tylko jedno słowo:
– Wierny?
Całe jego ciało wyprężyło się, jakby o coś błagał. Covenant nie wiedział, czy 
komendant 
prosi o obietnicę czy osąd.
Odpowiedział mu jednak. Nie potrafił odmówić Gwardziście, nie mógł odrzucić 
błagania. 
Słowo utknęło mu w krtani, ale wyrzucił je z wysiłkiem:
– Tak.
Tuvor zadrżał ponownie i skonał z cichym jękiem. Covenant chwycił go za ramiona 
i 
potrząsnął; nie było reakcji.
Na podwyższeniu Drool zmusił Prothalla do klęknięcia, przechylał Wielkiego Lorda 
do 
tyłu tak mocno, jakby chciał go złamać.
– Mhoramie! – zawył Covenant z wściekłością i bólem.
Lord skinął głową i poderwał się. Jednak nie zaatakował Droola. Unosząc laskę 
nad 
głową, zakrzyknął głosem, który zagłuszył gwar bitwy.
– Melenkurion abatha! Minas mill khabaal!
Laska od końca do końca rozbłysła ogniem. Moc Słów uderzyła w Droola, odepchnęła 
go 
o krok. Prothall stanął na nogach.
Coraz więcej Jaskiniowych Upiorów wbiegało do Kiril Threndor. Spychały one 
Quaana i 
wojowników coraz bliżej podwyższenia. Mhoram skoczył im wreszcie na pomoc i 
zaatakował 
płonącą wściekle laską. Gwardziści Krwi walczyli jak diabły, wyskakując i kopiąc 
napastników tak szybko, że ci wchodzili sobie w drogę, próbując kontratakować.
Lecz obrońców Droola wciąż przybywało. Drużyna zaczęła ustępować przed coraz 
silniejszym naporem.
– Mam ją! – zawołał wreszcie Prothall, przekrzykując hałas. – Księżyc jest 
wolny!
Stanął tryumfujący, wznosząc oburącz Laskę Praw. Drool szlochał, wyglądał jak 
pęknięty 
głaz skulony u jego stóp.
– Oddaj mi ją – jęczał spazmatycznie. – Chcę jej.
Ten widok wzbudził lęk w sercach Jaskiniowych Upiorów. Cofnęły się pod ściany 
komory.
Quaan i jego wojownicy krzyknęli radośnie. Głosy mieli zachrypnięte ze 
zmęczenia, ale 
cieszyli się zwycięstwem Prothalla, jakby właśnie wygrał przyszłość Krainy.
A jednak w górze barwne światła Kiril Threndor tańczyły jak poprzednio.
Covenant zerknął na obrączkę. Metal nadał płonął krwawym blaskiem. Być może 
księżyc 
był już wolny – on sam jeszcze nie.
Zanim ucichło echo okrzyku, zanim ktokolwiek zdążył się poruszyć, rozległ się 
nowy 
dźwięk. Z początku brzmiał cicho, ale po chwili wypełnił całą jaskinię niczym 
huk 
zapadającego się stropu. To był śmiech – śmiech Lorda Foula, wibrujący z uciechy 
i 
nienawiści. Ciężar jego pogardy dominował nad nimi, budził apatię, paraliżował, 
zdawał się 
odcinać od tętna własnych serc i oddechu. Tam, gdzie w nich uderzył, stawali 
zagubieni.
Nawet Prothall znieruchomiał. Mimo zwycięstwa sprawiał wrażenie starego i 
słabego, a 
oczy miały taki wyraz, jakby zaglądał do trumny. Covenant, który znał już ten 
śmiech, nie 
potrafił mu się oprzeć.
Tylko Mhoram zareagował. Wskoczył na podwyższenie i zakręcił laską nad głową, aż 
zabrzęczało powietrze, a niebieska błyskawica strzeliła ku stalaktytom.
– Zatem pokaż się, Wzgardliwy! – krzyknął. – Jeśli tak jesteś pewny siebie, stań 
teraz 
przed nami. Boisz się narazić na zgubę?
Śmiech Foula zabrzmiał jeszcze głębszą pogardą, jednak wyzwanie Mhorama 
przełamało 
jego paraliżującą moc. Prothall dotknął ramienia Mhorama. Wojownicy mocniej 
ścisnęli 
miecze i zajęli pozycje wokół Lordów.
W grocie pojawiły się kolejne Jaskiniowe Upiory. Nie próbowały atakować. Widząc 
je, 
Drool uniósł się na powykręcanych ramionach. Czerwone oczy do końca płonęły 
złością i 
furią. Zakaszlał, jakby miał wypluć serce.
– Laska – dyszał. – Nie wiecie. Nie potraficie jej użyć. Głupcy. Nie ma 
ucieczki. Żadnej. 
Mam wojska. Mam Kamień. – Ze straszliwym wysiłkiem podniósł głos, by usłyszeli 
go 
poprzez śmiech. – Złoziemny Kamień. Władza i moc. Będę rozgniatał. Rozgniatał. – 
Machnął 
osłabłym ramieniem na swoją straż i wykrzyczał rozpaczliwą komendę: – Rozgnieść!
Wznosząc broń, Jaskiniowe Upiory ruszyły do ataku.
24. Wezwanie Lwów
Nadchodziły masą czerwonych ślepi, tępych w pustej determinacji. Jednak 
bezcielesny 
śmiech Lorda Foula zdawał się spowalniać ich kroki. Brnęły niczym przez ruchome 
piaski, a 
to dało drużynie czas na reakcję. Na rozkaz Quaana Eoman okrążył Lordów, a 
Gwardia Krwi 
zajęła pozycje między wojownikami.
Mhoram krzyknął do Niedowiarka.
Covenant wolno uniósł głowę. Spojrzał na towarzyszy: było ich żałośnie mało. 
Spróbował się podnieść, ale zbyt mu ciążyło ciało Tuvora. Nawet po śmierci waga 
poświęcenia komendanta przekraczała siły Niedowiarka.
Usłyszał wołanie Gibkiej:
– Tędy! Znam drogę!
Wymijając Jaskiniowe Upiory, biegła do jednego z tuneli. Obserwował ją, jakby 
się 
żegnał. Nie mógł podnieść Tuvora, ponieważ nie potrafił złapać go dostatecznie 
mocno. Trzy 
palce nie wystarczały.
Zaraz jednak Bannor wyrwał go spod ciała komendanta i pchnął w stronę obronnego 
pierścienia Eomanu. Covenant opierał się.
– Nie możecie go zostawić!
Bannor wciągnął go między wojowników.
– Co robisz? – protestował Covenant. – Musimy go zabrać. Jeśli go nie odeślecie, 
nikt nie 
przyjdzie na jego miejsce. – Zwrócił się do Lordów. – Nie możemy go zostawić! – 
zawołał.
Mhoram ściągnął wargi, odsłaniając zęby.
– Musimy!
– Tutaj! – wołała Gibka z otworu korytarza. Zacisnęła powróz na szyi 
Jaskiniowego 
Upiora i zasłoniła się trupem jak tarczą. – To właściwa droga!
Inne Upiory naciskały na nią, spychały w głąb.
Prothall rozpalił starą laskę, zakręcił nią i poprowadził drużynę ku Sługrzywej. 
Razem z 
Mhoramem oczyścili towarzyszom drogę przez masę Jaskiniowych Upiorów.
Jaskrawy ogień Lordów odstraszał napastników. Nim jednak drużyna dotarła do 
wybranego przez Gibką tunelu, z pobliskiego otworu wybiegli uformowani w klin 
ur-Podli. 
Prowadził ich potężny wiedmistrz, czarny jak same katakumby. Jego żelazny pręt 
zdawał się 
wilgotny od mocy lub krwi.
– Biegiem! – krzyknął Prothall.
Wszyscy popędzili do tunelu.
Ur-Podli ścigali ich uparcie.
Drużyna była szybsza. Prothall i Mhoram dopadli przejścia i odstąpili, 
przepuszczając 
pozostałych. Lecz jeden z wojowników postanowił ułatwić towarzyszom ucieczkę. 
Skręcił 
nagle i wymachując mieczem, rzucił się na ur-Podłych.
Mhoram krzyknął i ruszył z powrotem do jaskini, by mu pomóc. Lecz wiedmistrz 
odepchnął wojownika jednym ciosem swej broni. Ten upadł. Ciemny płyn pokrył go 
od stóp 
do głów; wrzasnął, jakby zanurzył się w kwasie. Mhoram ledwie uniknął uderzenia 
prętem; 
wycofał się i stanął u boku Prothalla.
Próbowali stawić opór. Zaatakowali ur-Podłych swymi jaskrawymi, niebieskimi 
ogniami. 
Wiedmistrz uderzał raz za razem, lecz wszystkie ciosy blokowali laskami. Po 
każdym 
zwarciu tryskały na boki strugi płonącej cieczy, rozpalającej się błękitem i 
czerniejącej niemal 
natychmiast. Jednak napastnik walczył szaleńczo, krok za krokiem odpychając 
Lordów w 
głąb tunelu.
Quaan próbował powstrzymać wroga. Kazał najlepszym łucznikom zasypać wiedmistrza 
gradem strzał. Te jednak były bezużyteczne. Drzewca zajmowały się ogniem i 
spalały na 
popiół w mrocznej mocy ur-Podłych.
Za Eomanem Gibka ponaglała, by podążyć za jej instynktem wskazującym światło 
dnia. 
Raz po raz wzywała Lordów, by ruszali za nią. Nie mogli; nie śmieli odwrócić się 
plecami do 
klina.
Ustępowali coraz dalej. Mimo odwagi i determinacji byli na skraju wyczerpania, a 
każdy 
cios wiedmistrza osłabiał ich jeszcze bardziej. Błękitne ognie nie błyszczały 
już tak jasno, a 
czerń szybciej przenikała płonące strugi. Było jasne, że nie wytrzymają długo, a 
nikt w 
drużynie nie mógł za nich prowadzić tej walki.
– Do tyłu! – zawołał nagle Mhoram. – Zróbcie miejsce!
Rozkazujący ton nie dopuszczał sprzeciwu. Cofnęła się nawet Gwardia Krwi.
– Covenancie! – krzyknął Mhoram.
Niedowiarek podszedł do niego. Stał teraz na odległość ramienia od walczących.
– Unieś pierścień!
Ponaglony mocą głosu Lorda, Covenant podniósł lewą dłoń. Krwawy blask wciąż 
plamił 
jasny metal.
Wiedmistrz skierował twarz w stronę obrączki, jak gdyby wyczuwał jej obecność. 
Rozpoznał białe złoto i zawahał się. Klin znieruchomiał, chociaż wiedmistrz nie 
opuścił pręta.
– Melenkurion abatha! – rozkazał Mhoram. – Spal ich!
Na wpół intuicyjnie Covenant zrozumiał. Machnął na wiedmistrza lewą ręką, jakby 
ciskał 
piorun.
Warcząc ze strachu, cały klin cofnął się gwałtownie.
W tym właśnie momencie Lordowie ruszyli do akcji.
– Minas mill khabaal! – krzyknęli chórem i wykreślili swymi ogniami wielki 
krzyż, 
blokując tunel od podłogi po strop. Płomienie zawisły w powietrzu, a zanim 
zgasły, Prothall 
włożył w nie pionowo swoją laskę. W tunelu rozbłysła zasłona błękitnego ognia.
Rozwścieczeni podstępem Mhorama, ur-Podli z wyciem ruszyli do ataku. Wiedmistrz 
potężnie uderzył prętem w płomienie. Ognista bariera zakołysała się i 
zafalowała, ale nie 
puściła.
Prothall i Mhoram stracili tylko moment, by sprawdzić, czy ich zasłona działa. 
Potem 
odwrócili się i pomknęli korytarzem.
– Postawiliśmy w tunelu zakaz – wyjaśnił zdyszany Mhoram. – Ale nie wytrzyma 
długo. 
Nie mamy dość siły... potrzebna była laska Wielkiego Lorda, by w ogóle 
spróbować. A ur-
Podli są wściekli. Złoziemny Kamień Droola doprowadza ich do szaleństwa. – Głos 
mu 
zadrżał. – Teraz musimy uciekać. Cała nasza praca pójdzie na marne, jeśli nie 
wyniesiemy 
stąd Laski Praw i Drugiego Działu.
– Chodźcie! – odpowiedziała Sługrzywa. – Znam trawę i niebo. Znajdę drogę.
Prothall kiwnął głową. Ale chociaż musieli się spieszyć, Wielki Lord poruszał 
się wolno. 
Był wyczerpany, wykorzystał już ostatnie rezerwy sił. Rzęził głośno, jakby dusił 
się flegmą 
swych lat. Musiał się oprzeć o Laskę Praw.
– Idźcie! – wykrztusił słabo. – Uciekajcie!
Dwaj Gwardziści Krwi chwycili go pod pachy; potykając się biegł między nimi. 
Cała 
drużyna ruszyła za Gibką.
Z początku wszystko szło gładko. Tunel prawie się nie rozgałęział, a za każdym 
razem 
Gibka jakby od razu była pewna, który z korytarzy prowadzi do jasności dnia. W 
świetle laski 
Mhorama biegła naprzód, jak gdyby podążała ciepłym tropem swobody.
Po bitwie drużyna znalazła odpoczynek w zwykłym, prostym biegu. Pozwalał im na 
koncentrację i oszczędzanie energii. Co więcej, wychodzili z zasięgu śmiechu 
Lorda Foula, 
jak gdyby powoli odzyskiwali wolność. Wkrótce nie słyszeli już za sobą ani 
drwiny, ani 
groźby rzezi. Ten jeden raz milcząca ciemność była im przyjacielem.
Przez prawie milę spieszyli przed siebie. Weszli w obszar katakumb pełen 
niewielkich 
grot, korytarzy i zakrętów, gdzie nie było wielkich komór, rozpadlin czy kuźni 
Upiorów. 
Gibka nie wahała się wśród tego labiryntu. Kilkakrotnie wybrała drogę prowadzącą 
lekko pod 
górę.
Ale gdy splątane przejścia ustąpiły szerszym i ciemniejszym szlakom, gdzie ogień 
Mhorama nie oświetlał skalnych ścian ani stropów, wrogość wypełniła katakumby. 
Milczenie 
uległo przemianie – straciło odcień wytchnienia, a stało się ciszą zasadzki. 
Mrok wokół 
światełka zdawał się skrywać coraz więcej gróźb. Na zakrętach i skrzyżowaniach 
noc 
przesłaniała i gasiła instynkt Sługrzywej. Gibka traciła pewność.
Prothall z coraz większym trudem dotrzymywał kroku towarzyszom. Oddychał 
chrapliwie i nierówno, z wielkim wysiłkiem. Nawet najbardziej zmęczeni w 
drużynie słyszeli 
go, mimo własnego sapania. Gwardziści Krwi niemal nieśli Wielkiego Lorda.
Mimo to szli wciąż przez nieprzeniknioną noc. Nieśli Laskę Praw i Drugi Dział. 
Nie 
mogli sobie pozwolić na kapitulację.
W końcu dotarli do wysokiej jaskini, gdzie zbiegało się kilka tuneli. Jeden z 
nich, po 
przeciwnej stronie hali, prowadził mniej więcej w kierunku, w jakim posuwali się 
od Kiril 
Threndor. Jednak Gibka zatrzymała się pośrodku, jakby ktoś szarpnął jej wodze. 
Rozglądała 
się niepewnie, zagubiona wobec licznych możliwości... i jakiejś intuicyjnej 
niechęci wobec 
pozornie oczywistego wyboru.
Potrząsnęła głową, jakby stawiała opór.
– Och, Lordowie – jęknęła. – Nie wiem...
– Musisz – warknął Mhoram. – Jesteś naszą jedyną szansą. Dawne mapy nie pokazują 
tych ścieżek. Nasza wiedza nie sięga tak daleko.
Ścisnął ją za ramiona, jakby chciał zmusić do podjęcia decyzji. Lecz w następnej 
chwili 
jego uwagę przyciągnął Prothall. W ataku spazmatycznego kaszlu Wielki Lord 
osunął się na 
ziemię.
Jeden z Gwardzistów Krwi natychmiast pomógł mu usiąść, a Mhoram przyklęknął 
obok, 
spoglądając z troską w twarz starca.
– Nie odpoczywaj za długo – szepnął. – Nasz zakaz już dawno został przełamany. 
Nie 
wolno nam zwlekać.
– Zostawcie mnie – odparł Wielki Lord między atakami kaszlu. – Weźcie Laskę i 
idźcie. 
Ja nie dam rady.
Drużyna przyjęła jego słowa z przerażeniem. Covenant i wojownicy wstrzymali 
oddech, 
by słyszeć odpowiedź Mhorama. W powietrzu zawisło napięcie i lęk, że ten 
przyjmie ofiarę 
Wielkiego Lorda.
Jednak Mhoram milczał.
– Zostawcie mnie – powtórzył Prothall. – Daj mi swoją laskę, a postaram się 
osłonić 
waszą ucieczkę. Idź, powiadam. Jestem stary. Odniosłem już tryumf. Niczego nie 
tracę. 
Weźcie Laskę i uciekajcie. – A kiedy Lord nadal nie odpowiadał, dodał błagalnie: 
– 
Wysłuchaj mnie, Mhoramie. Nie pozwól, by moje stare kości sprowadziły klęskę na 
tę 
wyprawę.
– Słyszę cię. – Głos Mhorama rozbrzmiewał głucho i boleśnie. Lord klęczał z 
pochyloną 
głową.
Lecz po kilku sekundach powstał, odrzucił głowę do tyłu i roześmiał się cicho, z 
niewymuszoną ulgą i spokojem. Wszyscy wpatrywali się w niego ze zdumieniem, nim 
pojęli, 
że to nie histeria. A potem, sami nie wiedząc czemu, także wybuchnęli śmiechem. 
Radość 
niby świeży wiatr oczyściła ich serca.
Covenant zaklął niemal na głos, ponieważ nie potrafił jej dzielić.
Kiedy się uspokoili, Mhoram zwrócił się do Wielkiego Lorda:
– Prothallu, synu Dwilliana, jak to dobrze, że jesteś stary. Zostawić cię? Jaką 
przyjemność miałbym z opowiadania Osondrei o twych wielkich czynach, gdyby nie 
było cię 
przy mnie, byś hamował moje przechwałki?
Roześmiał się znowu. A potem, jakby nagle przypomniał sobie o ważniejszych 
sprawach, 
zwrócił się do Gibkiej, która stała niepewna pośrodku groty.
– Sługrzywo – powiedział łagodnie. – Dobrze nas prowadziłaś. Twój instynkt jest 
wierny... pamiętaj o tym. Zapomnij o zwątpieniu. Nie lękamy się pójść tam, gdzie 
wskaże twe 
serce.
Covenant zauważył, że ona także nie przyłączyła się do radości drużyny. 
Rozglądała się 
niespokojnie. Zgadywał, że jej gorącą krew uraziły niedawne ostre słowa Mhorama. 
Jednak z 
powagą skinęła Lordowi głową.
– To dobrze. Bowiem mój umysł nie ufa sercu.
– Dlaczego?
– Umysł podpowiada, że powinniśmy iść dalej, tak jak dotąd. Ale serce pragnie 
ruszyć 
tędy. – Wskazała otwór tunelu za nimi, prowadzący niemal dokładnie tam, skąd 
przybyli. – 
Nie wiem – wyznała. – To dla mnie nowe uczucie.
W słowach Mhorama nie było cienia wahania.
– Jesteś Sługrzywa Gibka z Ramenów. Służyłaś Ranyhyn. Znasz trawę i niebo. Ufaj 
sercu.
Gibka przyjęła jego radę.
Dwaj Gwardziści Krwi pomogli Prothallowi wstać. Podtrzymując go między sobą, 
podążyli z innymi za głosem instynktu Gibkiej.
Korytarz opadał lekko i drużyna utrzymywała dobre tempo. Sił dodawała im 
nadzieja, że 
ścigający nie odgadną zmiany kierunku, a więc nie przetną im drogi ani nie będą 
podążać za 
nimi. Ale w całkowitej ciemności i ciszy nie mieli żadnej pewności. Tunel nie 
rozgałęział się, 
ale zakręcał często, jakby podążał wzdłuż żyły w skale. Wreszcie otworzył się na 
ogromną 
pustą przestrzeń. Drużyna wspinała się z wysiłkiem zakosami po stromej, 
żłobkowanej skale.
Im wyżej wchodzili, tym zimniejsze było powietrze i tym silniejszy zdawał się 
wiatr 
dmuchający w ciemnej otchłani. Tym mocniej dawał im się we znaki pot ściekający 
po 
twarzach i chrapliwe, zmęczone oddechy. Jedynie Gwardziści Krwi jakby nie 
odczuwali 
znużenia po długich dniach trudów; maszerowali równym krokiem, jakby to zbocze 
było 
zaledwie odmianą w nie znającym odpoczynku poświęceniu. Lecz ich towarzysze byli 
już 
śmiertelnie wyczerpani. Wojownicy i Covenant potykali się na ścieżce jak kalecy.
Wreszcie Mhoram nakazał postój. Covenant usiadł ciężko, oparty plecami o skałę, 
twarzą 
do czarnej otchłani niezmierzonej jaskini. Miał wrażenie, że pot zamarza mu na 
twarzy. 
Rozdzielono resztki żywności i wody, ale w tych podziemiach utracili chyba 
zdolność 
regeneracji sił – jak gdyby nawet prowiant został w końcu skażony mrokiem 
katakumb. 
Covenant jadł i pił apatycznie. Potem zamknął oczy, by choć przez chwilę nie 
patrzeć w 
czarną pustkę. Jednak widział ją, nawet jeśli nie unosił powiek.
Jakiś czas później – Covenant nie próbował mierzyć jego upływu – Lord Mhoram 
szepnął 
z napięciem:
– Słyszę ich.
Odpowiedź Korika zabrzmiała głucho, niby westchnienie z wnętrza grobu.
– Tak. Idą za nami. Jest ich wielu.
Potykając się, niepewnie, resztką sił ruszyli w dalszą drogę. Poczucie klęski 
odbierało im 
energię, jakby poruszali się tylko dlatego, że błękitny płomyk Mhorama ciągnął 
ich za sobą, 
nakazywał, zaklinał, kusił, ponaglał, inspirował, wymagał tylko jednego: 
wytrzymałości i 
jeszcze raz wytrzymałości. Odrzucając wszelkie pragnienia, prócz konieczności 
ucieczki, 
wspinali się coraz wyżej.
Wiatr zaczął gwizdać dookoła i szlak się zmienił. Przepaść zwęziła się i drużyna 
weszła 
na wąskie, spiralne schody wykute w ścianach pionowego szybu. Prymitywne stopnie 
były 
wąskie i musieli wchodzić pojedynczo. A wiatr z wyciem pędził w górę, jakby z 
przerażeniem uciekał z katakumb. Covenant jęknął, pojmując, że jeszcze raz musi 
zaryzykować pobyt na zawrotnej wysokości. Jednak wichura była tak potężna, że 
niemal 
wykluczała upadek. Krok za krokiem pokonywał kolejne stopnie.
Szyb prowadził pionowo w górę, a wichura ryczała w bólu. Drużyna wspinała się 
jak 
wciągana pędem. Lecz szyb był coraz węższy i wiatr nabierał siły. Dyszeli 
ciężko, zaczęli 
odczuwać zawroty głowy. Szyb zdawał się kołysać niebezpiecznie na boki, więc 
Covenant 
szedł na czworakach.
Wkrótce czołgała się cała drużyna.
Ból płuc trwał bez końca. Wreszcie Covenant wyciągnął się na schodach. Leżał bez 
ruchu. Niewyraźnie słyszał głosy przekrzykujące wycie wichury. Nie słuchał. 
Czuł, że zaraz 
się udusi; pragnął teraz jedynie zapłakać. Z trudem mógł sobie przypomnieć, co 
go 
powstrzymuje od przerwania tych cierpień.
Czyjeś ręce chwyciły go za ramiona i przeciągnęły na płaski kamień. Potem wlokły 
go 
dziesięć czy piętnaście stóp po dnie wąskiej rozpadliny. Wycie wiatru ucichło.
Usłyszał zduszony, ale radosny krzyk Quaana. Z wysiłkiem podniósł głowę – leżał 
w 
szczelinie otwierającej się gdzieś na wschodnich zboczach Góry Gromu. Za pustą, 
szarą 
przestrzenią daleko w dole wstało słońce.
Nawet wołania radości brzmiały w jego uszach jak szloch. Rozbrzmiewały coraz 
głośniej, 
gdy kolejni wojownicy wyczołgiwali się w światło dnia. Gibka odbiegła już kilka 
kroków od 
szczeliny, padła na kolana i całowała ziemię. W dali, poza Sarangrave i lśniącą 
linią 
Plugawego Szlaku i Wielkiego Bagna, wzeszło królewskie słońce spowite czerwonym 
splendorem.
Covenant usiadł i poszukał wzrokiem Lordów. Chciał widzieć ich radość 
zwycięstwa.
Jednak nie sprawiali wrażenia tryumfujących. Wielki Lord siedział przygarbiony z 
Laską 
Praw na kolanach. Pochylił głowę i oburącz zasłaniał twarz. Obok stał Mhoram, 
nieruchomy i 
posępny, z oczami martwymi jak pustkowie.
Covenant nie pojmował tego.
I wtedy odezwał się Bannor:
– Możemy się tutaj bronić.
– Jak? – odpowiedział cicho, bezlitośnie Mhoram. – Drool zna wiele dróg. Jeśli 
powstrzymamy go tutaj, zaatakuje z dołu i z góry. Może sprowadzić przeciw nam 
tysiące.
– Więc zamknij to przejście, by ich zatrzymać.
Głos Mhorama zabrzmiał jeszcze ciszej.
– Wielki Lord nie ma laski. Nie zdołam samotnie zasypać tego szybu. Nie mam 
takiej 
mocy. Czy sądzisz, że jestem dostatecznie silny, by zwalić ściany rozpadliny? 
Nie. Nawet 
gdybym chciał w ten sposób skrzywdzić Ziemię. Musimy uciekać. Tam... – Wyciągnął 
rękę; 
dłoń mu drżała.
Covenant spojrzał: szczelina dochodziła do wąwozu, który biegł prosto w dół 
zbocza 
Góry Gromu. Dno rozpadliny zaścielały wielkie głazy, które spadły z wyższych 
urwisk, niby 
martwe części góry. A ściany były niemal pionowe, niezdobyte. Przez pół mili 
musieliby z 
trudem szukać drogi po dnie. Tam ściany cofały się, a wąwóz przecinało urwisko. 
Kiedy 
drużyna tam dotrze, będzie musiała ruszyć trawersem i szukać innego zejścia.
A jednak Covenant nadal nie rozumiał. Jęknął w duchu na myśl o ciężkim zejściu 
wąwozem, ale przecież była to ucieczka. Czuł na twarzy ciepło słońca.
– Chodźmy – mruknął wstając.
Mhoram obrzucił go spojrzeniem pełnym tłumionego bólu. Nie odezwał się jednak. 
Zamiast tego porozmawiał chwilę z Quaanem i Korikiem. Po chwili drużyna ruszyła 
wąwozem w dół.
Posuwali się śmiertelnie powoli. Musieli wspinać się na skały, przeskakiwać nad 
głazami, 
wciskać się na czworakach w wąskie szczeliny między skalnymi blokami. Byli 
bardzo słabi. 
Nawet najsilniejsi z wojowników potrzebowali pomocy Gwardii Krwi, a Prothalla 
trzeba było 
nieść. Ściskał Laskę i wdrapywał się niezgrabnie na skały. Ile razy zeskakiwał 
ze skały, padał 
na kolana; wkrótce cały przód szaty miał poplamiony krwią.
Covenant pojął zagrożenie. Ta szybkość mogła się okazać fatalna. Jeśli Drool zna 
inne 
wyjścia na powierzchnię, jego siły mogą dotrzeć do końca wąwozu przed drużyną.
Nie on jeden to dostrzegł. Po pierwszym przypływie ulgi na twarzach wojowników 
pojawiła się obawa. Posuwali się, wspinali i schodzili z pochylonymi głowami i 
zgarbionymi 
plecami, jakby nieśli na barkach ciężar wszystkich swoich przeżyć. Blask słońca 
wymuszał 
dostrzeżenie groźby.
Nim minęli połowę drogi, ich lęk wypełnił się jak proroctwo. Ktoś z Eomanu 
krzyknął 
krótko i wskazał za siebie. Zobaczyli hordę ur-Podłych, wybiegającą z 
rozpadliny, z której 
sami niedawno wyszli.
Próbowali szybciej schodzić po nierównym dnie wąwozu. Lecz ur-Podli wylewali się 
za 
nimi jak czarna powódź. Zdawali się przeskakiwać nad skałami, jakby nie groził 
im błędny 
krok, jakby w dół niosła ich czysta wściekłość. Z przerażającą szybkością 
zmniejszali 
dystans.
Ur-Podli nie byli sami. Przy końcu wąwozu, na szczycie skały, pojawiły się 
Jaskiniowe 
Upiory. Gdy tylko dostrzegły uciekinierów, zaczęły zrzucać liny przez krawędź i 
zjeżdżać w 
dół.
Drużyna została schwytana niby ćmy w kleszczach potęgi Droola.
Zatrzymali się, sparaliżowani lękiem. U Quaana zawiodło na moment poczucie 
odpowiedzialności za Eoman: rozglądał się tępo i nie ruszał nawet o krok. 
Covenant oparł się 
o głaz. Miał ochotę krzyczeć, że to nieuczciwe. Przeżył już tak wiele, tak wiele 
wytrwał i tak 
wiele utracił... I gdzie jego ucieczka? Czy taka jest cena umowy, jego 
cierpliwości? Zbyt 
wysoka. Był trędowaty, nie stworzony do takich przejść. Nie potrafił zapanować 
nad głosem 
– drżał w bezsilnej wściekłości.
– Nic dziwnego, że on... pozwolił nam zabrać Laskę. Teraz będziemy bardziej 
cierpieć. 
Wiedział, że nie uda się nam z nią uciec.
Lecz Mhoram przełamał ogólny paraliż. Zbiegł kawałek w dół i wspiął się na 
szeroki, 
płaski blok, wyższy niż otaczające go głazy.
– Tu jest dla nas miejsce! Chodźcie! – rozkazał. – Tutaj spotkamy nasz kres!
Wojownicy powoli wdrapywali się na skałę, jakby klęska legła brzemieniem na ich 
barkach. Mhoram i Gwardziści Krwi pomagali im wejść. Lord Prothall zjawił się na 
końcu, 
wspierany przez dwóch Gwardzistów.
– Nie... nie... – mruczał, ale nie sprzeciwiał się rozkazom Mhorama.
Kiedy wszyscy znaleźli się na skale, Eoman Quaana i Gwardia Krwi zajęli pozycje 
wokół 
krawędzi. Gibka przyłączyła się do nich, napinając w dłoniach powróz. Prothall, 
Mhoram i 
Covenant zostali wewnątrz pierścienia.
Ur-Podli pokonali już połowę odległości do miejsca, gdzie stała drużyna. Za nimi 
nadciągały setki Jaskiniowych Upiorów, które wybiegały ze szczeliny i pędziły w 
dół. I 
drugie tyle wspinało się z miejsca, gdzie zeszły do wąwozu.
Mhoram studiował siły Droola.
– Nie traćcie serca, przyjaciele – powiedział cicho. – Byliście dzielni. Teraz 
walczmy do 
końca tak, by nawet wrogowie o tym pamiętali. Nie rozpaczajcie. Wiele może się 
zdarzyć 
między rozpoczęciem wojny a zwycięstwem. Nauczmy Lorda Foula, że nie posmakuje 
tryumfu, póki nie zginie ostatni z obrońców Krainy.
– Nie... – szepnął Prothall. – Nie...
Zwracając twarz ku szczytowi Góry Gromu, stanął w rozkroku i przymknął oczy. 
Powoli 
uniósł Laskę Praw na wysokość serca i ścisnął ją oburącz.
– To musi być możliwe – szepnął. – Na Siedem! Musi! – Palce mu pobielały na 
rzeźbionej w runy powierzchni Laski. – Niech mnie wspomoże Melenkurion Tama 
Niebios. 
Nie godzę się na taki koniec.
Brwi zbiegały się z wolna ponad zamkniętymi, zapadniętymi oczami. Pochylał 
głowę, aż 
broda dotknęła serca. Blade wargi szeptały pieśń bez słów. Lecz głos starego 
Lorda był tak 
słaby i niepewny, że ta pieśń przypominała raczej lament niż inwokację.
Z obu stron niepowstrzymanie zbliżały się siły Droola. Mhoram obserwował je z 
wargami 
ściągniętymi w wyrazie bezradności.
I nagle w jego oczach błysnęła rozpaczliwa nadzieja. Odwrócił się, chwytając 
Covenanta 
w sieć swego spojrzenia.
– Jest sposób – szepnął. – Prothall stara się przywołać Ogniste Lwy. Nie uda mu 
się: moc 
Laski jest zamknięta, a nie posiedliśmy wiedzy zdolnej ją uwolnić. Ale białe 
złoto to potrafi. 
Można tego dokonać!
Covenant cofnął się, jakby Mhoram go zdradził. Nie, dyszał. Zawarłem umowę...
I nagle w mdlącym, oszałamiającym rozbłysku intuicji dostrzegł, co zaplanował 
dla niego 
Lord Foul – pojął, co robi Wzgardliwy. Oto mordercze ostrze, które leżało ukryte 
wśród 
wszystkich machinacji i podstępów.
Piekło i potępienie!
Oto punkt, gdzie zderzają się jego przeciwstawne szaleństwa. Jeśli spróbuje użyć 
pierwotnej magii, jeśli w obrączce tkwi moc... jeśli nie ma żadnej mocy... 
Zadrżał, zatoczył 
się pod uderzeniami mrocznych wizji... drużyna wymordowana... Laska Praw 
zniszczona... 
tysiące martwych stworów, a cała ta krew spadnie na jego głowę, jego...
– Nie – jęknął. – Nie proś mnie. Obiecałem, że nie będę więcej zabijał. Nie 
wiesz, co 
zrobiłem... Atiaran i... Zawarłem umowę, żebym nie musiał już nigdy zabijać.
Ur-Podli i Jaskiniowe Upiory były niemal w zasięgu strzał. Wojownicy napinali 
łuki. 
Hordy Droola przystanęły, gotując się do ostatniego szturmu.
Jednak wzrok Mhorama nie wypuszczał Covenanta ze swej mocy.
– Jeśli tego nie zrobisz, zginie jeszcze więcej. Czyżbyś wierzył, że Lord Foul 
zadowoli 
się naszą śmiercią? Nigdy! Będzie zabijał i zabijał, aż opanuje całe życie bez 
wyjątku, by je 
skalać i zniszczyć. Całe życie, słyszysz? Nie oszczędzi nawet tych stworzeń, 
które mu teraz 
służą.
– Nie – jęknął znowu Covenant. – Czy ty nie rozumiesz? On właśnie tego chce. 
Laska 
będzie zniszczona... albo Drool... albo my... Nieważne, co się stanie. On wygra. 
Będzie 
wolny. Robisz dokładnie to, co on zaplanował.
– A jednak – odparł rozgorączkowany Mhoram. – Martwi to martwi. Tylko żywi mają 
nadzieję, by oprzeć się zepsuciu.
Ognie piekielne! Covenant szukał odpowiedzi, ale jej nie znajdował. Nie 
satysfakcjonował go żaden układ czy kompromis.
– Mhoramie! – zawołał rozpaczliwie, protestując i błagając jednocześnie. – To 
samobójstwo! Prosisz mnie, żebym popadł w obłęd!
Lecz wzrok Lorda nakazywał.
– Niedowiarku, nie musisz tracić rozumu. Są inne odpowiedzi, inne pieśni. Możesz 
je 
odszukać. Czemu dla twego bólu ma zginąć Kraina? Ocal ją albo zgub! Chwyć Laskę!
– Przekleństwo! – Covenant wściekle szarpnął obrączkę. – Sam to zrób!
Zerwał ją i chciał rzucić Mhoramowi, ale dygotał szaleńczo i palce ześliznęły 
się z 
metalu. Obrączka upadła na skałę.
Sięgnął po nią. Zdawało mu się, że ma za mało palców; przemknęła obok stóp 
Prothalla. 
Skoczył w pogoń, potknął się i upadł, uderzając czołem o kamień.
Niewyraźnie słyszał brzęk cięciw – bitwa już się zaczęła. Nie zwracał na to 
uwagi. Miał 
wrażenie, że rozbił głowę. Kiedy podniósł głowę, stwierdził, że coś jest nie w 
porządku z jego 
wzrokiem: widział podwójnie.
Mapa plam mchu na szacie tańczyła mu przed oczami. Utracił szansę, by 
kiedykolwiek 
odczytać tajemny przekaz Morinmoss. Widział dwóch Mhoramów, jak podnoszą 
obrączkę; 
dwóch Prothallów nad sobą, ściskających Laskę i ostatnimi resztkami sił 
próbujących zmusić 
ją do posłuszeństwa. Dwóch Bannorów opuściło szereg walczących i podeszło do 
Lordów.
Mhoram pochylił się nad Niedowiarkiem, wyciągnął rękę i chwycił go za 
nadgarstek. 
Covenant miał wrażenie, że uchwyt miażdży mu kości. Musiał otworzyć dłoń, a gdy 
bezradnie wyprostował swe dwa palce, Lord wcisnął obrączkę na serdeczny palec. 
Utknęła za 
pierwszym stawem.
– Nie mogę uzurpować sobie twojej mocy – warknął podwójny Mhoram. Wyprostował 
się i szarpnięciem postawił Covenanta na nogach. Zbliżając swe dwie twarze, 
syknął: – Na 
Siedem! Bardziej obawiasz się mocy niż słabości.
– Tak – jęknął Covenant. Bolała go dłoń i głowa. – Tak! Chcę przeżyć!
Cięciwy brzęczały tak szybko, jak tylko wojownicy zdołali wypuszczać strzały. 
Lecz 
mieli ich ograniczoną ilość. A ur-Podli i Jaskiniowe Upiory trzymali się z 
daleka, podchodząc 
jedynie tak blisko, by ściągnąć ogień. Oddziałom Droola nie spieszyło się. 
Zwłaszcza ur-Podli 
sprawiali wrażenie, jakby czekali na rozkosz powolnego dobijania drużyny.
Lecz Covenant nie miał czasu na obserwację bitwy. Z rozpaczą spoglądał na 
Mhorama. 
Lord miał dwoje ust – ich wargi odsłaniały zwielokrotnione zęby – i czworo oczu, 
w których 
gorzał zapał. Covenant nie wiedział już, jak go przekonywać. Sięgnął do pasa, 
wyjął nóż 
Atiaran i wyciągnął go do Mhorama.
– Lepiej mnie zabij.
Mhoram z wolna rozluźnił uchwyt. Zaciśnięte usta złagodniały, przygasł płomień w 
oczach. Spoglądał jakby w głąb siebie i drżał na widok tego, co tam znalazł.
– Ach, Covenancie – westchnął chrapliwie. – Wybacz mi. Zapominam się. 
Pianościgły... 
Pianościgły to rozumiał. Powinienem uważniej go słuchać. Nie można prosić o 
więcej, niż 
dajesz z własnej woli. Inaczej stajemy się podobni do tych, których 
nienawidzimy. – Puścił 
dłoń Covenanta i odstąpił. – To nie twoje zmartwienie, przyjacielu. My dźwigamy 
to brzemię 
i poniesiemy je aż do końca. Wybacz mi.
Covenant nie umiał odpowiedzieć. Stał, wykrzywiając twarz, jakby miał ochotę 
wyć. 
Oczy bolały od podwójnych wizji. Miłosierdzie Mhorama dotknęło go mocniej niż 
jakiekolwiek argumenty czy żądania. Z bólem popatrzył na Prothalla. Czy nie 
znajdzie w 
sobie dość sił na to ryzyko? Może tam właśnie prowadzi droga ucieczki... może 
groza 
pierwotnej magii jest ceną, którą musi zapłacić za wolność? Nie chciał zginąć z 
rąk ur-
Podłych. Lecz kiedy uniósł ramię, nie umiał odgadnąć, która z dwóch rąk jest 
jego i która z 
dwóch Lasek jest prawdziwa.
Potem z cichym świstem wyleciała ostatnia strzała. Jaskiniowe Upiory krzyknęły 
szyderczo i z uciechą. Na rozkaz ur-Podłych zaczęły podchodzić coraz bliżej. 
Wojownicy 
sięgnęli po miecze, gotując się do bezużytecznej śmierci. Gwardziści Krwi 
balansowali na 
palcach stóp.
Rozdygotany Covenant usiłował sięgnąć po Laskę. Ale kręciło mu się w głowie i 
atakował go wir ciemności. Nie umiał przezwyciężyć lęku. Z przerażeniem myślał, 
jak za tę 
zuchwałość zemści się jego choroba. Dłoń pokonała połowę dystansu i 
znieruchomiała, w 
kalekim uchwycie ściskając powietrze.
– Pomóż mi – zawołał w rozpaczy.
– Jesteśmy Gwardią Krwi. – Wśród pożądliwych krzyków Jaskiniowych Upiorów ledwie 
słyszał głos Bannora. – Nie możemy dopuścić do takiego końca.
Gwardzista pewnie ujął jego dłoń i umieścił ją na Lasce Praw, pomiędzy 
zaciśniętymi 
palcami Prothalla.
Moc eksplodowała w piersi Covenanta. Bezgłośny wstrząs, niesłyszalny wybuch, 
uderzył 
w wąwóz niby konwulsja od fundamentów góry. Uderzenie przewróciło obrońców, a 
ur-Podli 
i Jaskiniowe Upiory runęli pomiędzy głazy. Jedynie Wielki Lord utrzymał 
równowagę. 
Gwałtownie podniósł głowę.
Na jeden moment w wąwozie zapanował bezruch i cisza tak absolutna, jakby ta 
eksplozja 
ogłuszyła wszystkich walczących. I w tej właśnie chwili całe niebo nad Gravin 
Threndor 
poczerniało za nieprzeniknionym obłokiem.
Wtedy nadpłynął huk – jeden głęboki dźwięk, jakby sama skała pod górą 
krzyknęła... a po 
nim seria przeciągłych fal syczących trzasków. Chmury opadały, aż zakryły 
wierzchołek 
Góry Gromu.
Na skrytym pod całunem szczycie zapłonęły ogromne żółte ognie.
Przez długi czas drużyna i atakujący leżeli na skałach, jakby bali się poruszyć. 
Wszyscy 
patrzeli na ognie w górze i na błyskawice.
Potem wystrzeliły płomienie. Z rykiem, jakby paliło się samo powietrze, runęły w 
dół po 
wszystkich stokach i zboczach niczym wielkie, wygłodniałe bestie.
Wrzeszcząc ze zgrozy, Jaskiniowe Upiory poderwały się i rzuciły do ucieczki. 
Niektóre 
obłąkańczo skakały na ściany wąwozu, jednak większość mijała skalny blok dający 
schronienie drużynie i pędziła w dół, w nadziei wyprzedzenia Ognistych Lwów.
Ur-Podli wybrali inną drogę. W straszliwym pośpiechu wspinali się w górę, w 
stronę 
wejścia do katakumb.
Nim zdążyli dopaść bezpiecznego miejsca, w szczelinie pojawił się Drool. Czołgał 
się, 
zbyt słaby, by stanąć na nogi. Ale w pięści ściskał zielony kamień, 
promieniujący 
intensywnym złem poprzez mrok pod chmurami.
– Rozgnieść! – Jego krzyk dał się słyszeć mimo ryku Lwów. – Rozgnieść!
Ur-Podli stanęli, pochwyceni między dwoma lękami.
Korzystając z ich wahania, drużyna ruszyła wąwozem w dół. Prothall i Covenant 
byli 
zbyt wyczerpani, by iść sami, więc Gwardziści Krwi nieśli ich, przerzucali nad 
głazami i 
ciągnęli po nierównym dnie.
W dole Jaskiniowe Upiory dotarły już do końca wąwozu. Niektóre pędziły na ślepo 
i 
spadały z urwiska, inne rozbiegały się na boki i wyjąc szukały drogi ucieczki.
Za plecami drużyny ur-Podli znowu uformowali klin i ruszyli za przeciwnikiem. 
Drużyna 
z trudem utrzymywała stały dystans.
Huk płonącego powietrza zbliżał się, coraz mocniejszy i dzikszy. Uwolnione głazy 
staczały się z urwisk. Ogniste Lwy sunęły jak roztopiony kamień, pędziły w dół, 
jakby 
wypluło je samo serce piekła. A wysoko w górze pochłaniający wszystko huk ich 
potęgi 
zdawał się podwajać i potrajać z każdym wstrząsem. Podmuch spalonego powietrza 
pędził 
przed nimi jak herold obwieszczający nadejście ognia i wulkanicznej żądzy. 
Gravin Threndor 
drżała do samych korzeni.
Im bliżej urwiska, tym łatwiejsze było zejście. Covenant mógł już iść sam. 
Ponaglany 
rozdwojonym widzeniem, przeciążonym słuchem i nadchodzącym szaleństwem, wyrwał 
się 
Gwardzistom Krwi. Kolana mu zesztywniały i szedł jak kukiełka, ale podążał w dół 
wraz z 
całą wyczerpaną, potykającą się kolumną. Reszta drużyny skręciła wzdłuż krawędzi 
na 
południe, on jednak ruszył wprost do przepaści. Kiedy tam dotarł, nogi ledwie 
miały dość sił, 
by go utrzymać. Chwiejąc się lekko, spojrzał w dół. Pod sobą miał dwa tysiące 
stóp pionowej 
ściany, a samo urwisko było szerokie przynajmniej na milę.
Nie było ucieczki. Lwy dopadną drużynę prędzej, niż znajdzie drogę w dół... o 
wiele 
prędzej.
Ludzie krzyczeli do niego, ostrzegali – na próżno. Prawie ich nie słyszał wśród 
ryku 
wichury. Nie zwracał na nic uwagi. Nie takiej ucieczki pragnął. I nie bał się 
upadku; nie 
widział dostatecznie wyraźnie, by odczuwać lęk.
Miał coś do zrobienia.
Zawahał się, przywołując odwagę. Uświadomił sobie, że ktoś z Gwardii Krwi 
spróbuje go 
pewnie ratować. Zanim to nastąpi, chciał zrealizować swój zamiar.
Chciał poznać odpowiedź na śmierć.
Zdjął obrączkę, chwycił mocno w trzy palce dłoni i zamachnął się, by rzucić ją w 
przepaść.
Oczy podążały za krążkiem metalu w tył i do góry, i Covenant znieruchomiał 
nagle, 
porażony wstydem. Metal był czysty. Wciąż widział podwójnie, ale obie obrączki 
błyszczały 
srebrzyście; skaza zniknęła.
Odwrócił się, szukając w wąwozie Droola. Usłyszał krzyk Mhorama:
– Bannorze! To jego decyzja!
Gwardzista Krwi już ku niemu pędził. Słysząc Mhorama, zatrzymał się o dziesięć 
jardów 
przed Covenantem. W następnej chwili odrzucił rozkaz Lorda i skoczył naprzód.
Covenant nie potrafił zogniskować spojrzenia. Dostrzegał płomienne Lwy pędzące 
ku 
szczelinie w ścianie wąwozu, ale pole widzenia zdominował klin ur-Podłych. 
Dzieliły ich 
jeszcze trzy kroki. Wiedmistrz wzniósł już do ciosu swój pręt.
Covenant instynktownie spróbował się odsunąć, ale był zbyt wolny. Pochylał się 
dopiero, 
kiedy Bannor wpadł na niego i odepchnął z drogi.
Z wściekłym szczeknięciem ur-Podli jak jeden mąż rzucili się przed siebie i 
runęli w 
przepaść. Kiedy spadali, w ich dzikich wrzaskach rozbrzmiewał tryumf.
Bannor postawił Covenanta na nogi. Chciał doprowadzić go do towarzyszy, ale 
Niedowiarek wyrwał się i niepewnie postąpił o kilka kroków w górę zbocza. 
Wytężał oczy, 
wypatrując ujścia szczeliny.
– Drool! Co się dzieje z Droolem? – Wzrok go zawodził. Przystanął i gniewnie 
zamachał 
rękami. – Nie widzę!
Podbiegł Mhoram. Covenant powtórzył pytanie, wykrzykując je Lordowi w twarz.
– Drool jest nad nami, w wąwozie – odparł łagodnie Mhoram. – Niszczy go moc, 
którą 
nie potrafi kierować. Nie zdaje sobie już sprawy z tego, co robi. Za chwilę 
pochłoną go 
Ogniste Lwy.
Covenant przygryzł wargi. Usiłował zapanować nad własnym głosem.
– Nie – syknął. – On jest tylko kolejną ofiarą. Foul planował to od początku.
Chociaż zaciskał zęby, w jego głosie drżała rozpacz.
Mhoram pocieszającym gestem dotknął jego ramienia.
– Uspokój się, Covenancie. Zrobiliśmy wszystko, co tylko możliwe. Nie musisz 
siebie 
oskarżać.
Nagle Covenant stwierdził, że jego wściekłość zniknęła, rozpadła się w pył. 
Teraz był 
tylko obolały i potwornie zmęczony. Osunął się na ziemię, jakby kości nie mogły 
dłużej 
utrzymać ciężaru ciała. Oczy miał zagubione, niczym żagle na porzuconym okręcie. 
Nie 
dbając o to, co robi, wcisnął obrączkę na serdeczny palec.
Reszta drużyny okrążyła go powoli. Zrezygnowali już z wszelkich prób ucieczki; 
razem 
obserwowali zbliżanie Ognistych Lwów. Czarna chmura okrywała cieniem całą górę, 
a 
płomienie jaśniały i migotały w mroku niby bestie zrodzone ze słonecznego ognia. 
Spływały 
ze ścian wąwozu; a część popłynęła wzwyż, w stronę szczeliny.
Wreszcie Lord Mhoram wyrwał się z transu.
– Przywołajcie swoje Ranyhyn – nakazał Bannorowi. – Gwardia Krwi może się 
uratować. 
Weźcie Laskę i Drugi Dział. Wezwijcie Ranyhyn i uciekajcie.
Bannor nieruchomo spoglądał Lordowi w oczy, ważąc w myślach polecenie. A potem 
odmówił spokojnie.
– Jeden z nas pojedzie. Aby dostarczyć Laskę i Dział do Twierdzy Lordów. Reszta 
zostanie.
– Po co? Nie zdołamy uciec. Wy musicie przeżyć... by służyć Lordom, którzy 
poprowadzą tę wojnę.
– Może. – Bannor wzruszył ramionami. – Kto to wie? Wielki Lord Kevin nakazał nam 
odejść i posłuchaliśmy. Nie zrobimy tego po raz drugi.
– Ale ta śmierć na nic się nie przyda! – zawołał Mhoram.
– Mimo to. – Gwardzista Krwi był niewzruszony, jak wykuty ze stali. – Ale ty 
możesz 
przywołać Hynaril. Uczyń tak, Lordzie.
– Nie. – Mhoram uśmiechnął się ze zrozumieniem. – To niemożliwe. Czy mógłbym tak 
wielu narazić na śmierć?
Covenant słuchał nieuważnie. Czuł się jak wrak i pośród szczątków swych emocji 
szukał 
czegoś wartego ocalenia. Lecz coś pojmował.
Wsunął do ust dwa palce prawej ręki i gwizdnął przenikliwie.
Wszyscy spojrzeli na niego. Quaan sądził chyba, że Niedowiarek stracił rozum; 
Mhoram 
próbował zgadywać, co się dzieje. Ale Sługrzywa Gibka cisnęła w powietrze swój 
powróz i 
krzyknęła radośnie:
– Ranyhyn! Grzywa Świata! On je wzywa!
– Jak? – zaprotestował Quaan. – Przecież im odmówił.
– Stawały przed nim dęba! – odpowiedziała ze śmiechem. – Przybiegną.
Covenant przestał ich słuchać. Coś się z nim działo; poderwał się. Zmieniały się 
wymiary 
jego otoczenia. W zamglonej wizji towarzysze wyprawy stawali się coraz bardziej 
masywni i 
nieruchomi, nabierali wyglądu skały. Zaś góra zaczęła przypominać diament. 
Zdawała się tak 
nieporuszona jak kamień węgielny kuli ziemskiej. Czuł, jak opadają zasłony i 
jego zdolność 
postrzegania znowu jest w porządku; dostrzegł Gravin Threndor w jej 
przytłaczającej 
potędze. Bladł przy niej; ciało stawało się ulotne, nietrwałe. Powietrze gęste 
jak dym płynęło 
przez niego, chłodem przeszywając kości. Krtań duszy zacisnęła się w bezgłośnym 
cierpieniu.
– Co się ze mną dzieje?
Od południa ponad krawędzią urwiska galopowały Ranyhyn. Niczym płomień nadziei 
ścigały się z pędzącymi w dół Lwami. Wojownicy wydali schrypnięty okrzyk 
radości.
– Jesteśmy ocaleni! – zawołał Mhoram. – Mamy dość czasu!
Z całą drużyną pobiegł na spotkanie Ranyhyn.
Covenant poczuł, że został sam.
– Co się ze mną dzieje? – powtórzył, zwracając się do twardej góry.
Lecz Prothall wciąż był u jego boku. Covenant usłyszał jego łagodny, starczy 
głos, który 
wydawał się głośny niczym grom.
– Drool nie żyje. To on cię przywołał, a z jego śmiercią kończy się wezwanie. 
Tak działa 
moc tego rodzaju. Żegnaj, Niedowiarku. Bądź wierny. Wielkiej udzieliłeś nam 
pomocy. 
Ranyhyn nas uratują. A z Laską i Drugim Działem zdołamy może oprzeć się woli 
Wzgardliwego. Nie trać serca. Rozpacz i gorycz nie są jedynymi pieśniami na 
świecie.
Lecz Covenant jęczał w niemym żalu. Wszystko wokół: Prothall, Ranyhyn, drużyna, 
Ogniste Lwy i góra – wszystko stało się nazbyt masywne. Przytłaczało zmysły, 
odpływało w 
szarą mgłę poza ich granice. Macał dookoła siebie i nie czuł niczego. Nie 
widział – Kraina 
odeszła poza zasięg wzroku. Nie potrafił w niej żyć i utracił ją.
25. Ocalony
Przez długi, konwulsyjny moment wirowała wokół niego szara mgła. Potem zaczęła 
się 
rozpływać. Wizja była rozmazana, jak gdyby jakiś groźny bóg rozgniótł ją 
kciukiem. 
Covenant zamrugał nerwowo; chciał przetrzeć oczy, ale coś miękkiego powstrzymało 
jego 
rękę. Pole widzenia wciąż było puste.
Budził się, choć miał wrażenie, że raczej zapada w sen.
Stopniowo uświadamiał sobie, gdzie się znajduje: leżał w łóżku z ochronnymi 
prętami po 
bokach. Biała kołdra okrywała go aż do brody. Szare zasłony oddzielały od innych 
pacjentów 
w sali. Jarzeniowe lampy spoglądały obojętnie z sufitu. W powietrzu unosił się 
lekki zapach 
eteru i środków dezynfekcyjnych. Przy głowie zwisał przycisk dzwonka wzywającego 
pielęgniarkę.
Palce u rąk i nóg były pozbawione czucia.
Nerwy się nie regenerują, to oczywiste, nie regenerują się, nie...
To ważne, wiedział o tym, ale jakoś nie robiło na nim wrażenia. W jego sercu 
zbyt mocno 
wrzały inne emocje, by mógł odczuwać ten szczególny chłód.
Liczyło się tylko to, że Prothall, Mhoram i inni z wyprawy przeżyli. Powtarzał 
to sobie, 
jakby znalazł dowód, że ma zdrowe zmysły – jakby mógł w ten sposób wykazać, że 
wszystko, co mu się przydarzyło, czego dokonał, nie jest produktem szaleństwa i 
chęci 
samozniszczenia. Przeżyli; taka przynajmniej była korzyść z umowy z Ranyhyn. 
Zrobili 
dokładnie to, czego oczekiwał od nich Lord Foul... ale przeżyli. Przynajmniej za 
ich śmierć 
nie odpowiadał. Nie potrafił użyć swojej obrączki, nie potrafił nawet w nią 
uwierzyć, ale nie 
zgotował im losu duchów. I to było jedynym pocieszeniem.
Dostrzegł dwie postacie stojące w nogach łóżka. Jedną z nich była kobieta w 
bieli: 
pielęgniarka.
– Odzyskuje przytomność, panie doktorze – powiedziała, kiedy próbował 
zogniskować na 
niej spojrzenie.
Lekarzem był mężczyzna w średnim wieku, ubrany w brązowy garnitur. Skóra pod 
oczami obwisła, jakby zmęczyło go dźwiganie wszystkich cierpień świata, lecz 
usta pod 
siwiejącym wąsikiem uśmiechały się łagodnie. Podszedł, dotknął czoła Covenanta, 
podniósł 
mu powieki i małą latarką błysnął w źrenice.
Covenant z wysiłkiem próbował skoncentrować uwagę na świetle żarówki.
Lekarz kiwnął głową i odłożył latarkę.
– Panie Covenant?
Covenant przełknął ślinę. Czuł suchość w gardle.
– Panie Covenant. – Lekarz przysunął twarz; mówił cicho i spokojnie. – Jest pan 
w 
szpitalu. Przywieziono pana po zderzeniu z policyjnym radiowozem. Był pan 
nieprzytomny 
mniej więcej przez cztery godziny.
Covenant kiwnął głową by pokazać, że rozumie.
– Dobrze – mruknął lekarz. – Cieszę się, że wraca pan do siebie. Musimy 
porozmawiać. 
Panie Covenant, policjant, który prowadził, mówi, że nie uderzył pana. Twierdzi, 
że 
zahamował... a pan upadł przed samochodem. Biorąc pod uwagę wyniki badań, jestem 
skłonny przyznać mu rację. Ma pan trochę podrapane dłonie i sińca na czole, ale 
te obrażenia 
mogą być rezultatem upadku. – Zawahał się. – Czy samochód uderzył pana?
Covenant niepewnie pokręcił głową. Pytanie nie wydawało mu się ważne.
– Przypuszczam, że mógł pan stracić przytomność w wyniku uderzenia głową o 
krawężnik. Ale dlaczego pan upadł?
Ta sprawa także nie była istotna. Drgnieniem rąk odsunął to pytanie. Potem 
spróbował 
usiąść.
Udało mu się, nim lekarz zdążył mu pomóc lub powstrzymać; nie osłabł tak, jak 
się tego 
obawiał. Odrętwienie palców wciąż nie było przekonujące, jak gdyby miało 
ustąpić, gdy tylko 
powróci krążenie.
Nerwy się nie...
Po chwili odzyskał głos i poprosił o swoje rzeczy.
Lekarz przyglądał mu się z uwagą.
– Panie Covenant – powiedział. – Zwolnię pana do domu, jeśli naprawdę pan tego 
chce. 
Powinienem może zatrzymać pana na obserwacji przez dzień czy dwa, ale naprawdę 
nie 
znalazłem u pana żadnych poważniejszych urazów. A jak się zachowywać przy 
trądzie, wie 
pan lepiej ode mnie. – Covenant nie przeoczył wyrazu obrzydzenia na twarzy 
pielęgniarki. – 
Całkiem uczciwie mówiąc... – Głos lekarza zabrzmiał nagle zgryźliwie. – Nie 
chciałbym 
walczyć z personelem, by mieć pewność, że otrzyma pan należytą opiekę. Czy da 
pan sobie 
radę?
W odpowiedzi Covenant zaczął gmerać niezręcznymi palcami przy białej szpitalnej 
koszuli.
Lekarz wstał, podszedł do szafki i po chwili wrócił z jego rzeczami.
Covenant przeprowadził z nimi rodzaj WKS. Były pogniecione i zakurzone po upadku 
na 
drogę, ale poza tym wyglądały dokładnie tak jak wtedy, gdy nosił je po raz 
ostatni: w czasie 
pierwszych dni wyprawy.
Dokładnie tak, jakby nic się nie wydarzyło.
Ubrał się i podpisał konieczne dokumenty. Dłoń miał tak lodowatą, że z trudem 
pisał 
własne nazwisko.
Ale wyprawa ocalała. Przynajmniej do tego przydała się jego umowa.
Potem lekarz odwiózł go na wózku do wyjścia. Już poza budynkiem zaczął nagle 
mówić, 
jak gdyby próbował się usprawiedliwić, że nie zatrzymuje Covenanta w szpitalu.
– Życie trędowatego musi być piekłem. To jak... Lata temu studiowałem w 
Heidelbergu. 
Oglądałem tam sporo średniowiecznej sztuki, zwłaszcza religijnej. Trąd 
przypomina mi 
rzeźby z ukrzyżowania. Jest tam Chrystus na krzyżu, a jego postać, ciało, nawet 
twarz 
przedstawione są tak standardowo, że mógłby nim być każdy, mężczyzna czy 
kobieta. Ale 
rany: gwoździe w dłoniach i stopach, włócznia w boku, korona cierniowa – 
rzeźbione są i 
nawet malowane w każdym szczególe. Można pomyśleć, że artysta ukrzyżował swojego 
modela, by osiągnąć taki realizm. Być trędowatym to pewnie coś w tym rodzaju.
Covenant wyczuwał sympatię lekarza, ale nie mógł na nią odpowiedzieć. Nie 
wiedział 
jak.
Po kilku minutach przyjechała karetka i odwiozła go do Haven Farm.
Przeżył.
Szedł długim podjazdem w stronę domu, jakby tam tkwiła jego jedyna nadzieja.
Tu kończy się
Jad Lorda Foula
Księga pierwsza
Kronik
Thomasa Covenanta Niedowiarka
Glosariusz
Acence: Stonedownorka, siostra Atiaran
aliantha: skarbojagody
amanibhavam: trawa lecznicza dla koni i trująca dla ludzi
anundivian yajna: zapomniana rameńska sztuka rzeźbienia w kości
Atiaran: małżonka Trella: Stonedownorka, córka Tiaran

Banas Nimoram: Święto Wiosny
Bannor: Gwardzista Krwi, przydzielony Covenantowi
Baradakas: Hirebrand Niebotycznego Woodhelven
Berek Półręki: założyciel linii Lordów
bezdomni: Giganci
Bhrathair: lud spotkany przez Gigantów podczas wędrówki
Birinair: Hirebrand, Ciepłodziej Twierdzy Lordów
Brabha: Ranyhyn, wierzchowiec Korika
caamora: rytuał Gigantów – żałoba poprzez ogień
Caerroil Leśny: Pan Puszczy z Szubienicznej Głębi
Ciepłodziej: osoba odpowiedzialna za światło, ciepło i gościnność Twierdzy 
Lordów
Dawni Lordowie: Lordowie sprzed profanacji
Damelon Przyjaciel Gigantów: syn Bereka Półrękiego, starożytny Wielki Lord
Demondim: stwórcy ur-Podłych i Waynhim
diamentrunek: napój Gigantów
Domowy: Ramen najniższej rangi
Dowódca: głównodowodzący Grupy Bojowej
Drool Skalny Robak: Jaskiniowy Upiór, znalazca Laski Praw
duchy Andelain: stworzenia wykonujące taniec podczas Święta Wiosny
Dura Pięknoboka: mustang, wierzchowiec Covenanta
Elohim: lud spotkany przez Gigantów podczas wędrówki
Eoman: jednostka Grupy Bojowej Twierdzy Lordów, dwudziestu wojowników i Klinga
Falowłosa Wszemrada: Gigant, żona Krzepkorękiego Kilotwórcy, matka trojaczków
Fangthane Drapieżca: imię nadane Lordowi Foulowi przez Ramenów
formowanie szpiku: rzeźbienie w kości
Furie: trzej pradawni słudzy Lorda Foula
Garth: Dowódca Grupy Bojowej Twierdzy Lordów
Gibka: Sługrzywa z Ramenów
Giganci: bezdomni, pradawni przyjaciele Lordów
Gigantclave: zgromadzenie Gigantów
Gilden: drzewo o złotych liściach, podobne do klonu
Gildenlode: drewno obdarzone mocą, powstałe z drzew Gilden
Gracja: Powróz z Ramenów
Grupa Bojowa: armia Twierdzy Lordów
gryf: skrzydlata bestia podobna do lwa
Grzywienie: ceremonia mianowania na Sługrzywego
Gwardia Krwi: obrońcy Lordów
Haruchai: lud, z którego pochodzi Gwardia Krwi
Herem: Furia
Hirebrand: mistrz drzewnej mądrości
Hurn: Powróz z Ramenów
Huryn: Ranyhyn, wierzchowiec Terrela
Hynaril: Ranyhyn, wierzchowiec Taramanthy i Mhorama
ił leczący: uzdrawiające błoto
Imoiran: małżonka Tomala, Stonedownorka
Irin: wojowniczka Trzeciego Eomanu Grupy Bojowej
Jaskiniowe Upiory: złe istoty mieszkające pod Górą Gromu
Jedyna Puszcza: pradawna puszcza, porastająca niemal cały obszar Krainy
Jedyne Drzewo: mistyczne drzewo, z którego wykonano Laskę Praw
Jehannum: Furia
Kevin Niszczyciel Krainy: syn Lorica Pogromcy Podłych, ostatni Wielki Lord 
Dawnych 
Lordów
Kiril Threndor: Serce Gromu
Klinga: dowodzący Eomanem
Korik: Gwardzista Krwi
komendant: dowódca Gwardii Krwi
komora serca drzewa: miejsce spotkań w Woodhelven
Kraina: ogólnie – obszar przedstawiony na mapie
kresh: dzikie, wielkie, żółte wilki
Krzepkorcki Kilotwórca: Gigant, ojciec trojaczków
Kurash Plenethor: region zwany dawniej Porażoną Skałą, a obecnie Wiernogardem
Laska: w odróżnieniu od zwykłych lasek część Mądrości Kevina
Laska Praw: wyrzeźbiona przez Bereka z Jedynego Drzewa
Lena: Stonedownorka, córka Atiaran
leptor: lepka skóra
lillianrill: drzewna mądrość albo mistrzowie drzewnej mądrości
Llaura: Strzegąca Niebotycznego Woodhelven
lomillialor: Święte Drewno
Lord: mistrz Miecza i Laski, dwóch części Mądrości Kevina
Lord Założyciel: Berek Półręki
Lord Foul: imię nadane Nieprzyjacielowi Krainy przez Lordów
Loresraat: szkoła w Wiernogardzie, gdzie naucza się Mądrości Kevina
Loric Pogromca Podłych: Wielki Lord, syn Damelona Przyjaciela Gigantów
lor-liarill: Gildenlode
Malliner: Woodhelvennin, Strzegący, syn Veinnina
Marny: Ranyhyn, wierzchowiec Tuvora
Mądrość Kevina: wiedza o mocy, pozostawiona przez Kevina w Siedmiu Działach
Mądrość Wojenna: wiedza Miecza w Mądrości Kevina
Melenkurion abatha: okrzyk wyrażający emocje lub inwokujący moc
Mężne Serce: Berek Półręki
Mhoram: Lord, syn Mariola
Miecz: część Mądrości Kevina
Most Siedliska: wejście do katakumb pod Górą Gormu
Murrin: małżonek Odony: Stonedownor
Nawa: sala Rady w Twierdzy Lordów
Niedowiarek: Thomas Covenant
Niszczyciel Dusz: imię nadane Lordowi Foul przez Gigantów
Ochronka Foula: dom Wzgardliwego
Odona: małżonka Murrina, Stonedownorka
ogień Lordów: światło płonące na laskach używanych przez Lordów
Ogień Sztandaru: ostrzegawcze ognisko w Revelstone
ogniste kamienie: skalening
Ogniste Lwy: strumień ognia spływający z Góry Gromu
Omournil: Woodhelvenninka, Strzegąca, córka Mournil
orcrest: kamień mocy
Osondrea: Lord, córka Sondrei
Padrias: Woodhelvennin, Strzegący, syn Milla
Pan Puszczy: opiekun resztek Jedynej Puszczy
Piaskowe Gorgony: potwory opisywane przez Gigantów
Pierwszy Dział Mądrości Kevina: podstawowa wiedza, pozostawiona przez Wielkiego 
Lorda Kevina
Pietten: Woodhelvennin, dziecko, syn Soranala
Podli: zrodzili Demondim
Podróżka: miejsce odpoczynku dla wędrowców
Porażona Skała: obecnie zwana Wiernogardem
Powiernik Mądrości: nauczyciel w Loresraacie
Powrożenie: ceremonia awansu na Powroza
Powróz: Ramen drugiej rangi
Pożeracz Życia: Wielkie Bagno
Prothall: Wielki Lord, syn Dwilliana
Przyjaciel Ziemi: tytuł nadany po raz pierwszy Berekowi Półrękiemu
przysięga pokoju: przysięga składana przez lud Krainy, zabraniająca zbędnej 
przemocy
Quaan: Klinga Trzeciego Eomanu Grupy Bojowej
Rameni: lud służący Ranyhyn
Ranyhyn: wielkie, swobodne konie z Równin Ra
Revelstone: Twierdza Lordów, górskie miasto Lordów
rhadhamaerl: mądrość kamieni albo mistrzowie mądrości kamieni
Ringthane: imię nadane Thomasowi Covenantowi przez Ramenów
Rustah: Powróz z Ramenów
rytuał profanacji: akt rozpaczy, w którym Wielki Lord Kevin zniszczył Dawnych 
Lordów i pogrążył w ruinie większą część Krainy
rytuał wyzwolenia: ceremonia wyboru drogi przez Wyzwolonych
Serce Gromu: jaskinia mocy pod Górą Gromu
Sheol: Furia
Siedem Działów: system wiedzy pozostawiony przez Wielkiego Lorda Kevina
Siedem Słów: słowa mocy Siedlisko Upiorów: domostwa Jaskiniowych Upiorów pod 
Górą Gromu
skalening: ogniste kamienie, święcące dzięki mądrości kamienia
Skaleningas: mistrz mądrości kamienia
Skalny Brat, Skalna Siostra: zwrot wyrażający sympatię, używany w rozmowach 
między ludźmi a Gigantami
skarbojagody: pożywne owoce rosnące w Krainie
Słone Serce Pianościgły: Gigant, przyjaciel Covenanta
Słowo Ostrzeżenia: potężny, niszczycielski zakaz
Sługrzywy: Ramen pierwszej rangi
Soranal: Woodhelvennin, Strzegący, syn Thrillera
spustoszenie: era zagłady Krainy po rytuale profanacji
Stonedown: kamienna wioska
Stonedownor: mieszkaniec Stonedown
Strzegący: przywódcy Woodhelven
Stwórca: legendarny Nieprzyjaciel Lorda Foul
suru-pa-maerl: sztuka łączenia kamieni
Szary Zabójca: imię nadane Lordowi Foulowi na równinach
Szatańskie Serce: imię nadane Lordowi Foulowi przez Gigantów
Szczyt Ognistych Lwów: Góra Gromu
Ścięgno: Powróz z Ramenów
śluby: przysięga Haruchai, którzy tworzą Gwardię Krwi
Śmieszka: Domowa z Ramenów Święte Drewno: pędy Jedynego Drzewa
Święto Wiosny: taniec duchów Andelain o nowiu księżyca w środkową noc wiosny
święty przybytek: sala Nieszporów w Revelstone
taniec duchów: Święto Wiosny
Taramantha, małżonka Variola: Lord, córka Enesty
Terass: Stonedownorka, córka Annorii
Terrel: Gwardzista Krwi
test prawdy: próba prawdomówności przeprowadzana z użyciem lillianrill albo 
orcrestu
Tohrm: Skaleningas i Ciepłodziej Twierdzy Lordów
Tomal: Stonedownor, mistrz kunsztu
Trell, małżonek Atiaran: Skaleningas z Mithil Stonedown
Triock: Stonedownor, syn Thulera
Tuvor: komendant Gwardii Krwi
Twierdza Lordów: Revelstone
ur-Lord: tytuł nadany Thomasowi Covenantowi
ur-Podli: nasienie Demondim, złe stwory
Uzdrowiciel: lekarz
Vailant: dawny Wielki Lord
Variol, małżonek Taramanthy: Lord, były Wielki Lord, syn Pentila
Waynhim: opiekunowie Podróżek, przeciwnicy ur-Podłych, choć także nasienie 
Demondim
wiedaria: laboratoria mocy Demondim
wiedmistrz: przywódca ur-Podłych
Wielki Lord: przewodniczący Rady Lordów
wiosenne wino: łagodny, odświeżający napój
Wodospad Sztandaru: wodospad w pobliżu Revelstone
Woodhelven: drzewna wioska
Woodhelvennin: mieszkaniec Woodhelven
wyprawa: wyprawa po Laskę Praw
Wyzwolony: student mądrości, uwolniony od tradycyjnych obowiązków
Wzgardliwy: Lord Foul
zakaz: ściana mocy
Zepsucie: imię nadane Lordowi Foulowi przez Gwardię Krwi
złość: Moc Zła
Złoziemny Kamień: źródło złej mocy znalezione pod Górą Gormu