IAN McDONALD

Chaga

Przełożyła Agnieszka Fulińska
Dla
Rachel Hellen Bankhead

Przedmowa
Wprawdzie akcja powieści rozgrywa się w tym samym miej-
scu, co akcja mego opowiadania z 1990 r. „W stronę Kilimandża-
ro", a tło wydarzeń i wiele postaci oraz sytuacji ma z nim dużo
wspólnego, to jednak „Chaga" nie jest jego kontynuacją, ale sta-
nowi raczej rozszerzenie i udoskonalenie zawartych tam pomy-
słów. Czytelnicy mogą dostrzec sporo pozornych niekonsekwen-
cji: są one zamierzone, a „W stronę Kilimandżaro" powinno się
czytać jako roboczą wersję powieści.
Dziękuję firmie CEM Computers za uratowanie sporej części
książki przed cybernetycznym niebytem. (Zawsze zapisuj kopie.
Zawsze zapisuj kopie). Dziękuję również Trishy zajej nieocenio-
ną pomoc we wczesnej fazie powstawania powieści, jak również
we wszystkich sprawach.

Gobelin gwiazd
Światło prawie już zgasło. Wrzosowiska i słone bagna po-
krywające Przylądek skąpały się w liliowej poświacie póź-
nego lata. Na tle cumulusów zarysowały się wzgórza po
przeciwnej stronie zatoki. Na maszcie telewizyjnym migotały świa-
tła naprowadzania.
Psy wyskoczyły w zapadającą ciemność. Wolne duchy. Pier-
wotne siły. Króliki rozbiegły się w stronę swych piaszczystych dziur
pomiędzy korzeniami janowca. Horace był zbyt stary i artretyczny,
aby zabijać. Biegł dla samej przyjemności biegu, póki jeszcze był
do tego zdolny. Weterynarz zdiagnozował CMDR. Nieodwracal-
ny proces. Osłonki mielinowe w dolnej partii jego kręgosłupa bę-
dą zanikać, aż tylne łapy ulegną paraliżowi. Nie będzie mógł cho-
dzić. Będzie robił pod siebie. A potem już tylko bilet w jedną
stronę na pokryty gumą stół. Dziewczyna miała nadzieję, że nie
będzie musiała przy tym być.
Na razie niech biegną. Niech polują. Niech złapią, co potra-
fią —jeśli potrafią.
- Bieg, Horace! Bieg, Paddy! - krzyczała Gaby McAslan. Psy
wystrzeliły jak podwójna błyskawica: większy biało-brązowy, mniej-
szy czarny. Kiedy trafiły na trop, zanurkowały w gęste zarośla ja-
nowca, z trzaskiem rozgarniając suche, zrudziałe gałęzie zeszło-
rocznych roślin.
Wzgórza Antrim rysowały się czernią na ciemnofioletowym
niebie: Knockagh ze stojącym na szczycie obeliskiem, Carnmoney,
Cave Hill, o którym mówiono, że z profilu przypomina Napole-
ona, chociaż Gaby nigdy nie zdołała się tego dopatrzyć, Divis,
Black Mountain. Belfast stanowił półkulę bursztynowej poświaty
w zagłębieniu zatoki: niechlujne, niezdrowe migotanie. Poniżej
czarnych wzgórz szereg żółtobiałych świateł tulił się do linii brzego-
wej. Fort William. Greenisland. Carrickfergus ze swą wielką nor-
mańską twierdzą. Kilroot, Whitehead, a na samym końcu pulsują-
ce rozbłyski latarni morskiej, znaczącej początek otwartego morza.
Odpowiadały jej błyski towarzyszek na Lighthouse Island i w Dona-
ghadee. Jest taka chwila, jedna chwila, mówił jej ojciec, kiedy
wszystkie błyski stapiają się w jeden. Patrzyła na te światła przez ca-
łe życie i jeszcze nigdy nie udało jej się uchwycić tego momentu.
Niebo tego wieczora wydawało się ogromne i wysokie, nazna-
czone nielicznymi wczesnymi gwiazdami. Letni trójkąt: Altair, De-
neb, Vega. Właśnie zachodził Arkturus, gwiazda przewodnia staro-
żytnych żeglarzy arabskich. Gwiazda Sindbada. Corona Borealis,
korona lata. Na jeden z tych delikatnych klejnotów składało się
grono czterystu galaktyk. Ich światło podróżowało przez miliard
lat, aby paść na Gaby McAslan, a następnie się od niej oddalało.
Znajomość ich imion i natury nie jest w stanie nic im ode-
brać. Pozostają gwiazdami: odległymi, podlegającymi prawom
i procesom przekraczającym długość ludzkiego życia. W ich wyso-
kim, starożytnym świetle można ujrzeć siebie. Nie jesteśmy koro-
ną stworzenia pod opiekuńczą osłoną nieba. Jesteśmy otoczonymi
ogniem dzikimi, jasnymi atomami osobowości.
Psy wypadły spomiędzy zarośli janowca bez łupu, dysząc
i szczerząc zęby. Zagwizdała na nie. Ścieżka skręcała wzdłuż zruj-
nowanego kamiennego muru i bagnistego terenu. Żółty tatarak
i potargane sitowie. Wężowe ślady rowerów górskich w pyle, a tak-
że wyraźniejszy ślad motocykli terenowych. Ojciec nie będzie za-
dowolony. Niech ludzie rozkoszują się Przylądkiem o własnych si-
łach: pieszo lub pedałując - takiego właśnie ducha starał się
tchnąć w to miejsce. Bulgot silników motocykli i zgrzyt skrzyń bie-
gów zabijał tę atmosferę.
Marky nigdy nie rozumiał tego miejsca. Nie potrafił odczuć,
jak pachnie dzień ani co to znaczy być maleńkim jasnym punktem
pod zatrważająco błyszczącymi gwiazdami. Pozostawiał za sobą śla-
dy opon samochodowych lub motocyklowych, nigdy kół roweru
albo stóp.

Wspięła się na niskie, pokryte porostami skały i stanęła na
krawędzi lądu. Psy szalały, rozpryskując wodę w żwirowej zatoczce,
udając, że pływają. Paddy, ten mały czarny, zataczał kółka z pę-
kiem wodorostów w pysku, zapraszając Gaby do zabawy. Później.
Wciągnęła powietrze. Sól morska, martwe szczątki wysychające na
brzegu, napływający od strony lądu słodki zapach janowca i ba-
giennych mieczyków, ziemi, która przemoknięta w upale i świe-
tle dnia łagodnie paruje o zmierzchu.
W dole, na brzegu morza, zbudowała krąg z kamieni i rozpa-
liła niewielki ogień. Uznawane to było na Przylądku za grzech
główny, ale córka strażnika powinna mieć jakieś specjalne prawa.
Usiadła na skale i karmiła płomienie wyrzuconym na brzeg drew-
nem. Wybielone gałęzie, kawałki starych pudeł na ryby, usmolone
i nabite gwoździami fragmenty drewnianych kratownic i starych
korkowych spławików. Drewno trzaskało i skrzypiało. Iskry wzbija-
ły się wysoko w pachnące nocne powietrze.
- Nie, wolałabym nie, nie dziś wieczór, Marky - powiedziała
przez telefon. Mały ekranik wideo wyostrzał mimikę jego twarzy.
Gaby zawsze przychodzili wtedy na myśl aktorzy niemego kina.
Gruby makijaż, przesadzona ekspresja. Miłość. Nienawiść. Strach.
Odrzucenie. Uczucia Marky'ego odbijały się na jego twarzy w wi-
deofonie, oto problem. - Muszę pomyśleć. Potrzebuję trochę cza-
su dla siebie, tylko dla siebie. Muszę oddalić się od wszystkiego,
może wtedy zdołam spojrzeć za siebie i zobaczyć, czego naprawdę
chcę. Rozumiesz?
Wiedziała, że zrozumiał z tego tylko tyle, że „nie" wypowie-
dziane w niedzielny wieczór oznaczało „nie" na zawsze. Odpro-
wadził ją do schodków wiodących do samolotu.
Psy podbiegły do niej. Z posklejanej sierści na ich brzuchach
kapała woda. Dyszały. Pragnęły, aby wyznaczyła im jakieś zadanie.
- Przepraszam. Za minutę, dobrze? Idźcie sobie i zabijcie coś
same.
Na otwartym morzu czarne nurzyki muskały wodę, nawołując
się wysokimi, płaczliwymi głosami.
W dniu, kiedy ogłoszono wyniki, nie dane było jej się wyspać.
Najpierw ojciec, wróciwszy z porannego obchodu swego małego
królestwa, przyszedł z herbatą, której pozwoliła ostygnąć. Potem
zimne nosy psów pod ciepłą pierzyną i ciężkie łapy na żebrach.

Następnie koty, walczące o miejsce na jej piersi. A na koniec Reb,
ciągnąca za róg kołdry, z krzykiem:
- Chodź, chodź, musisz przyjść i zobaczyć!
Stara szkoła, kiedy już przestanie się być jej cząstką, staje się
dziwnym miejscem. Klasy i korytarze wydają się mniejsze niż zapa-
miętane. Pracownicy zmienili się nieznacznie: nie są już władczy-
mi personami, ale współocaleńcami. Nie miała ochoty otwierać
cienkiej brązowej koperty na oczach najbliższych. W zaciszu roz-
klekotanego saaba ojca rozłożyła kartkę papieru. Oceny były do-
bre. Więcej niż wystarczająco dobre, żeby dostać się na kurs dzien-
nikarstwa sieciowego. I było to chyba gorsze, niż gdyby się okazały
nie dość dobre, ponieważ będzie teraz musiała wybierać między
wyjazdem do Londynu a pozostaniem.
Hannah i Rebecca - każda odpowiednio do swojego tempe-
ramentu — uraczyły ją uściskami i wzruszeniem ramion. Ojciec od-
korkował butelkę prawdziwego szampana, kupioną specjalnie na
tę okazję. Jego wieloletnia przyjaciółka Sonya, która była dość roz-
ważna, aby nie wprowadzać się do tego pełnego kobiet domu,
przyszła na uroczysty obiad. Marky też przyszedł. Wszyscy byli
przekonani, że Gaby pojedzie do Anglii. Wszyscy z wyjątkiem Mar-
ky'ego i samej Gaby.
Po jej ognisku pozostały tylko czerwone węgielki przysypane
białym popiołem.
Marky. Miał pracę w banku, forda, pieniądze, kiedy wszyscy
byli bankrutami. Miał dobre i drogie ciuchy, płyty, które jeszcze
niedawno były na topie, i instrumenty, które wyglądały, jakby nie
można było na nich grać. Zimą grywał w hokeja, latem uprawiał
windsurfmg. O każdej porze roku wymagał od swoich dziewczyn,
aby stały obok i podziwiały go. Pewnego dnia będzie miał piękny
dom, piękną żonę, piękne dzieci i życie tak martwe, jak ta pusta
skorupka kraba leżąca szczypcami do góry na piaszczystej plaży.
Gaby wrzuciła martwego kraba do ognia. Chitynowy pancerz
zaskrzypiał i zasyczał, nogi skręciły się i sczezły w ogniu.
Marky wyobrażał sobie, że bawiąc się trzy razy w tygodniu za-
pięciem jej stanika i wyrzucając kondom przez okno samochodu,
zdoła powstrzymać ją przed wyjazdem do Londynu i dziennikar-
stwem sieciowym. Ależ z niego głupiec. Tym, co mogło ją tu za-
trzymać, nigdy nie byłby mężczyzna. Wykorzystywała go jako pre-

tekst. Naprawdę chodziło o to miejsce, ten Przylądek, który zna-
ła przez cale swoje życie, wraz z jego porami roku i pogodą. Cho-
dziło o Wartownię na cyplu i jej grube ściany pilnujące lądu, mo-
rza oraz tych, którzy mieszkali w ich wnętrzu. O złote rozrzedzone
światło jesiennych dni, srebrny szron na martwych, brązowych pa-
prociach w styczniowe poranki, drżenie niewielkiego skrawka lą-
du pod uderzeniami sztormowych fal, kiedy wichry zdawały się
napierać na dom niczym para ogromnych rąk, a dostawszy się do
wnętrza przez szpary, szczeliny i przewody wentylacyjne, podry-
wały dywan do góry, jakby był ciężkim zielonym morzem. Chodzi-
ło o małe plaże na niewielkich wysepkach po stronie otwartego
morza, znane wyłącznie tym, którzy wiosłowali po płytkich odpły-
wowych lagunach. O coś, co było zakorzenione w tej ziemi. O lęk,
że być może czerpała swe siły z fizycznej obecności miejsca, do-
mu i ludzi, że oderwana od nich stanie się blada i przezroczysta,
że już nie będzie człowiekiem.
— Istnieją dwa i tylko dwa absolutne źródła lęku - powiedział
ojciec pewnej sztormowej nocy, kiedy wicher dął w okna. - Unice-
stwienie przez samotność i unicestwienie przez tłum. Tracimy swo-
ją tożsamość, kiedy jesteśmy sami i nie ma nikogo, w kim mogliby-
śmy zobaczyć swoje odbicie, kto zapewniłby nas, że istniejemy, że
jesteśmy coś warci. Tracimy je także w tłumie innych: anonimowi,
zbici w masę, przytłoczeni bełkotem.
Gaby była na tyle dorosła, żeby pojąć, iż lęka się unicestwienia
przez tłum. W samotności, w tym miejscu zawieszonym pomiędzy
żywiołami, istniała. Odejść oznaczało przyłączyć się do tłumu. Na
tym polegał jej problem.
— Dajcie mi znak - powiedziała. Owady zabrzęczały. Odgoni-
ła je od twarzy i długich, prostych włosów o barwie mahoniu. Ty-
le gwiazd. Oko przyzwyczajone do ciemności może dostrzec w po-
godną noc cztery tysiące gwiazd. Niebo przecięła konstelacja —
samolot lecący wzdłuż wybrzeża w kierunku miejskiego lotniska.
To nie był znak.
Po drugiej stronie zatoki poruszyło się grono świateł. Nocny
prom z oświetlonym pokładem.
To też nie był znak.
Saturn wraz ze swymi księżycami znajdował się wciąż poniżej
linii horyzontu, za wzgórzami Szkocji. Oto, co najlepiej charakte-

ryzuje Marky'ego. Istnieją gdzieś tajemnice, które porwałyby każ-
dego, kto jeszcze umiałby się dziwić. Ale dla Marky'ego są one
zbyt odległe i zbyt małe, aby dostrzec je gołym okiem, a zatem
nieistotne. Ile razy mówiła mu, że jest pozbawiony duszy? Najbar-
dziej interesowało go, czy Gaby pozwoli mu wsunąć rękę za swoje
dżinsy. Czuła politowanie dla ludzi, których nigdy nie poruszały
rzeczy większe od nich samych.
- Chodźcie, pieski. - Wychynęły z ciemności, pełne oczeki-
wania na coś, co w końcu się wydarzy. - Wracamy.
Przysypała popiół ogniska żółtym piaskiem i powędrowała do
domu pod jaśniejącymi gwiazdami. Psy biegły zygzakiem przed
nią, kierując się węchem.
W wychodzącym na zatokę saloniku zwinięta wygodnie na so-
fie Reb podglądała niedzielne wyniki sportowe w telewizji, pracu-
jąc równocześnie nad gobelinem. Było to ogromne dzieło: długa
na osiem stóp mapa zodiaku. W złoto-niebieskich fałdach Kozio-
rożca i Barana mruczały koty. Reb pracowała nad tym już sześć
miesięcy: jeśli utrzyma tempo jednego znaku na miesiąc, zajmie
jej to następne sześć. Gaby podziwiała oddanie, z jakim jej naj-
młodsza siostra zabierała się do długiego, pracochłonnego zada-
nia. Pod wieloma względami Rebecca była najlepsza z nich.
- Dwa zero — powiedziała Reb, nie podnosząc wzroku znad
igły. - Przegrali.
- Cholera - odrzekła Gaby McAslan.
- Marky nagrał się na sekretarkę.
- O cholera. Idę zrobić kawę. Chcesz?
- Hannah jest w kuchni, zabawia się z jednym ze swoich ma-
łych chrześcijańskich przyjaciół.
- O niech to, cholera. Tato?
- Na górze, usiłuje wypatrzyć, co się dzieje na Saturnie.
-I co?
-Jacyś jajogłowi w wiadomościach wyjechali właśnie z nową teo-
rią czegoś tam. Osobiście bardziej przejmuję się wynikiem dwa zero.
- Sezon ogórkowy.
- Gab...
Zatrzymała się z ręką na framudze drzwi, na której za pomo-
cą metalowej linijki i cyrkla wydrapano na wieki ich zmieniający
się wzrost.
- Zasługujesz na kogoś lepszego niż Marky. Olej go, zanim
on zdąży olać ciebie.
Dziwne, mądre dziecko. Dzieliła je różnica czterech lat, a mi-
mo to Reb była bliższa Gaby niż Hannah, średnia siostra, która
większość życia spędzała na długim, samotnym poszukiwaniu przy-
należności. Zespół teatralny, siłownia, harcerze, koło przewodni-
ków, szkolne chóry, drużyny sportowe, a teraz duża liczba małych
grup chrześcijańskich, które przeganiały ją od spotkania do spo-
tkania. Solidna teologia, pomyślała Gaby. Jeśli pozostaliby za dłu-
go w jednym miejscu, mogłyby im zacząć przychodzić do głowy
dziwne pomysły związane z seksem.
Co przywódcy tych grup mieliby do powiedzenia o tajemni-
czych wydarzeniach na Japecie? Zapewne coś na temat końca
świata.
Wartownia była najlepszym domem, jaki można sobie wyma-
rzyć na dorastanie. Miała odpowiednią ilość narożników, zakrę-
tów i zakamarków zapewniających prywatność, a zarazem wystar-
czająco rozległy widok na morze, aby umożliwić otwarcie się, gdy
już zaczynasz zamykać się w sobie. Wszystkie te zalety łączyły się
w Pokoju Pogodowym. W wiosce istniała tradycja, w myśl której
każde pokolenie mieszkańców powinno dodać coś trwałego do
Wartowni. Poprzedni lokator wybudował nową jadalnię, która
pachniała woskowanym drewnem boazerii, a widok z niej rozta-
czał się na trzy strony: na przystań, cypel i otwarte morze. Obecni
mieszkańcy umieścili nadbudówkę dokładnie ponad jadalnią. By-
ło to pomieszanie cieplarni z obserwatorium, gabinetem i wieżą
czarodzieja. Szklane ściany zapewniały niezrównane widoki na wy-
brzeże po obu stronach zatoki. Sprawiało to wrażenie, że stoi się
na mostku skalnego okrętu, podczas gdy fale rozbijają się o ka-
mienny dziób. Jesienią sztormy opryskiwały pianą okna, a wiatr
wył pod okapem i szarpał nadstawkami komina oraz anteną sate-
litarną, a wtedy stawałeś się Latającym Holendrem, pędzącym bez
końca wraz ze swą załogą przeklętych wprost w oko wiecznego hu-
raganu.
- Dwa zero, Gab.
- Wiem, Reb mi powiedziała.
Ojciec zagryzł zęby w udanym zmartwieniu i potrząsnął gło-
wą. Przynajmniej dziś wieczorem nie puszcza tych okropnych
punkowych nagrań z lat siedemdziesiątych. „Złotych lat", jak upar-
cie powtarzał. Każde pokolenie uważa lata, w których wchodziło
w życie społeczne, za złote lata.
- Pomóż mi.
Przesunęli teleskop wraz z podstawą do otwartego okna. Był to
dobry teleskop, najlepszy, jaki można było kupić za pieniądze, któ-
rymi dysponowali. Tak zawsze postępował ojciec: kupował rzeczy do-
bre, drogie, ale nigdy bez zastanowienia. Oto jedna z rodzicielskich
mądrości, jakie przekazał córkom. Pozostawało wciąż nie rozwiąza-
ną domową tajemnicą, jakim sposobem miał zawsze znacznie więcej
pieniędzy, niż mogły mu zapewnić wszystkie jego drobne zajęcia:
trochę stróżowania, trochę pisania, trochę wynajmowania łodzi.
- Marky zostawił wiadomość.
Gaby miała nadzieję, że nawet w ciemnym pokoju ojciec zdo-
ła dostrzec, jak się krzywi. Jedyne światło emitowały monitory.
-Jak wyglądał?
-Jak Rudolf Valentino w roli Skrzywdzonej Niewinności. O,
mogłabyś to przycisnąć?
Niższy ekran wyświetlił koordynaty siedemnastego księżyca
Saturna. Górny pokazywał zdjęcie tego, co pozostało z jasnej stro-
ny Japę ta.
- To z Hubble'a?
Ojciec skinął głową.
- Muszą cię kosztować kilka pensów.
- Dają za darmo. Niby tracą, ale zyskują nowych subskryben-
tów dla Astronomy Net. W końcu nie codziennie księżyc staje się
czarny.
Gaby poruszyła myszą. Ekran zamrugał do niej. Teleskop
przesunął się na komputerowo sterowanym statywie. Ojciec po-
chylił się nad okularem.
- Doskonale.
- Lepiej zadowoliłbyś się zdjęciami z Hubble'a. Tutaj bę-
dziesz miał tylko białą kropkę, która zniknie, kiedy rozdzielczość
zrobi się za mała.
- Czasami zastanawiam się ze wstydem, jak mogłem wyhodo-
wać tak nieromantyczne stworzenie jak ty, Gabrielo McAslan. Je-
śli dzisiaj nastąpi całkowite zaczernienie, chciałbym je obejrzeć
swoim własnym, gołym i zaczerwienionym okiem.
- A zdecydowali się już, czy to Wewnętrzne Wulkany, czy
Czarny Śnieg?
- Obstawiają Czarny Śnieg, aleja tak nie uważam. Skąd miał-
by się całkiem znienacka wziąć ten kosmiczny śnieg? Jakim sposo-
bem umknąłby oku satelity? I dlaczego zbiera się jednocześnie ze
wszystkich stron? Jeśli poczytałabyś sobie biuletyny informacyjne,
znalazłabyś teorie od ponownego rozwoju Obcych po Pana Boga
z garnkiem czarnej kosmicznej farby. Wszystko to będzie absolut-
nie pewne, gdy w 2008 dotrze tam sonda NASA.
Gaby spojrzała przez teleskop. Miała nadzieję, że ojciec nie
wyczuje zapachu dymu w jej włosach. Na wszelki wypadek zmieni-
ła podkoszulek. Na ten z masturbującą się zakonnicą. Jej ulubio-
ny, chociaż ojciec nie pochwalał noszenia go na oczach młod-
szych, łatwo ulegających emocjom sióstr. Wyregulowała okular.
W wieku osiemnastu lat lepiej znała Układ Słoneczny niż stolicę
prowincji, w której mieszkała. W Układzie Słonecznym nie da się
wylądować w niewłaściwej dzielnicy z powodu mylnej nazwy. Nikt
nie wypisuje „Iochaid Ar La" na zboczu Mons Olympus ani nie
maluje krawędzi księżycowych kraterów na czerwono-biało-nie-
biesko.
Zagadka Japeta z jego półkulami - ciemną i jasną - fascyno-
wała pokolenia astronomów, pisarzy s.f. i miłośników tajemnic.
Misje „Voyagera" uczyniły sprawę jeszcze bardziej tajemniczą. Te-
leskop Hubble'a zerknął w stronę Saturna i dodał do atlasów
Układu Słonecznego kilka zdjęć jasnej strony, ale nic nie dodał do
debaty Casini Regio. Nowa generacja wielkich teleskopów orbi-
talnych przeniosła zainteresowania z astronomii planetarnej na
wspaniałości związane z narodzinami i śmiercią gwiazd w błysz-
czących obłokach gazu dalekich galaktyk. Podobnie uczynili zawo-
dowi oglądacze gwiazd. Niebieskie podwórko pozostawiono ama-
torom. I właśnie włoski listonosz, a w wolnym czasie obserwator
planet, zauważył, że jasna strona Japeta jakby się skurczyła, odkąd
ostatni raz na nią patrzył. Wprowadził swoje spostrzeżenia do
Astronomy Net. Leżały tam prawie przez miesiąc, zbierając jedy-
nie komputerowy kurz, a następnie, kiedy stały się przedmiotem
plotek, zostały wyśmiane przez profesjonalistów, aż wreszcie któryś
z nich odważył się spojrzeć* przez zaopatrzony w zwierciadło sfe-
ryczne teleskop na Mauna Kea w stronę systemu Saturna.

W czasie gdy profesjonaliści kłócili się i wykręcali od odpowie-
dzi, poczerniało sześćdziesiąt procent powierzchni Japeta. Tego
już nie można było lekceważyć. Zawieszono programy, od nowa
ułożono terminarze, znaleziono fundusze. Hubble'a i jego braci
na powrót skierowano ku Saturnowi. To, co zobaczono, opisano
na pierwszych stronach wszystkich biuletynów informacyjnych.
Nie chodziło nawet o to, że Japet stawał się czarny, ale o to, w ja-
ki sposób to przebiegało. Ciemność zacieśniała się dokładnie ze
wszystkich stron: kółko jasnego, białego lodu kurczyło się niczym
coraz bardziej skupiany promień światła.
Dziesięć dni później pozostała już tylko biała plama o średni-
cy pięćdziesięciu mil, otoczona ze wszystkich stron ciemnością.
Ktoś obliczył, że czerń pokrywała Japeta z prędkością dziesięciu
mil na godzinę.
Górny monitor pokazywał istotę katastrofy. Na ciemnym dys-
ku NASA umieściła siatkę topograficzną. Utwory geologiczne na
powierzchni Japeta zostały nazwane imionami zaczerpniętymi
z „Pieśni o Rolandzie". Sam Roland był jednym z pierwszych, któ-
rzy padli; jego serdeczny druh Olivier i potężny cesarz Karol Wiel-
ki nie wytrwali dużo dłużej. Upadło pole bitwy Roncevaux i tylko
Hamon stał przeciwko zacieśniającej się ciemności. Niedługo i on
padnie i nie będzie już więcej bohaterów.
- Co to może być? - szepnęła Gaby. Przez pokój przemknęło
światło z Copeland Islands. Pomyślała o Markym, który tkwił
gdzieś tam w ciemności w swoim samochodzie, ze swymi kumpla-
mi, hamburgerami i drogim sprzętem muzycznym grającym ta-
nią muzykę. Nieszczęsny człowiek, który nie lęka się ani trochę
niebiańskich potęg. Można się przed nimi schować, udawać, że
nie istnieją, i ograniczyć swoje życie własną niewiedzą, można też
wyjść ze swego solidnego, bezpiecznego domu w noc i wywołać
je, nadając im być może w ten sposób sens dla siebie samego i ca-
łego świata.
Ojciec zastąpił Gaby przy teleskopie.
- Trzydzieści mil do pełnego zaciemnienia - powiedział, maj-
strując przy okularze.
Zdjęcia z Hubble'a aktualizowano co pół minuty. Górny
ekran nagle zamrugał. Pojawiła się nowa wiadomość. Gaby prze-
czytała.
- Tato... Sądzę, że powinieneś to zobaczyć.
- Wydaje mi się, że nie obejrzymy pełnego zaciemnienia. Ja-
net właśnie chowa się za horyzont. A niech to.
- Hyperion zniknął.
Natychmiast znalazł się przy niej.
To właśnie było na ekranie. Biuletyn ogólnosieciowy: 8 wrze-
śnia 2002 roku, o godzinie 20.35 czasu Greenwich, naukowcy ob-
sługujący orbitalne Obserwatorium Małych Obiektów Miyama po-
wiadomili, że Hyperion, szesnasty księżyc Saturna, znikł z ich
monitorów. Wjednej chwili. Całkowicie. Niewytłumaczalnie.
- O Jezu - powiedział nabożnie ojciec Gaby.
- Jak to się mogło stać? - zapytała Gaby.
- Nie mam pojęcia. Nie sądzę, aby ktokolwiek miał.
Na górze ekranu pojawiły się ikonki poczty elektronicznej: to
rozkrzyczał się cały serwis informacyjny Irlandzkiej Lokalnej Sie-
ci Astronomicznej.
- Cały księżyc - rzekła Gaby. W komputerze pojawiały się naj-
świeższe informacje z NASA. Zdjęcia zrobione przez „Voyagera"
i symulacje Hyperiona: zwiędły ziemniak, księżycek o wymiarach
trzysta pięćdziesiąt na dwieście pięćdziesiąt mil. I po nim. Ostat-
nie sekundy satelity pojawiały się na ekranie klatka po klatce,
opracowywane przez Miyamę. Na dwudziestu zdjęciach nie dzia-
ło się nic. Na dwudziestym pierwszym Hyperion zdawał się zrzu-
cać powierzchnię, jakby to była skórka z pomarańczy. W szczeli-
nach jaśniało światło, wyłaniało się spomiędzy grani i grzbietów.
Klatki od dwudziestej drugiej do trzydziestej drugiej były białe.
Całkiem białe. Na trzydziestej trzeciej nie było nic. Po prostu prze-
strzeń kosmiczna i gwiazdy, i ani śladu po kilku bilionach ton ska-
listego lodu zwanego Hyperionem.
Całkowity czas zagłady księżyca wyniósł 4 sekundy i 48 set-
nych.
Dębowe drzwi Pokoju Pogodowego otworzyły się. Psy wpa-
dły do wnętrza i biegały dokoła, machając ogonami. Były czymś
podekscytowane. Za nimi weszła Rebecca. Wyglądała na prze-
straszoną.
- Powiedzieli o tym w wiadomościach - oświadczyła. - Prze-
rwali nawet Spitting Image.
- Nie pozostało po nim nic, co miałoby więcej niż sto stóp
średnicy - odczytał z ekranu ojciec. - Inaczej Zespół Małych
Obiektów znalazłby to. Próbują nam wmówić, że to było uderze-
nie komety.
- I że następny księżyc zrobi się cały czarny? - spytała Gaby.
- Sądzę, że rozsądni ludzie powinni się tego bać - odpowie-
działa Reb.
- Rozsądni ludzie boją się - dodał ojciec.
Monitor pokazywał w kółko ostatnie chwile Hyperiona.
Wierzą, że znajdą tam odpowiedź, pomyślała Gaby. Wierzą, że
będzie to sensowna odpowiedź, że istnieją ludzie, którzy potrafią
wytłumaczyć, dlaczego świat nieustannie ich zaskakuje. To nie mu-
si być logiczne, wybaczalne ani nawet normalne, ale tylko wytłuma-
czalne w jakikolwiek sposób. Musisz więc odejść, ponieważ chcesz
być tą osobą, która znajdzie odpowiedź na pytanie dlaczego.
Teraz okazało się to łatwe. Zaskakujące, jak prosta okazała się
decyzja, kiedy już ją podjęła. Ogień na Przylądku i śmierć pewne-
go księżyca dopomogły jej, ale przecież wiedziała od samego po-
czątku, odkąd wysłała zgłoszenie na kurs dziennikarstwa sieciowe-
go, że w końcu pojedzie. Chciała powiedzieć im, że miała rację
i że jest gotowa, ale ojciec tłumaczył Reb, co naprawdę oznaczały
wszystkie te informacje napływające z Sieci.
Horace podszedł do niej, oczekując zainteresowania. Zmierz-
wiła delikatną, miękką sierść zajego uchem. Pokazała mu drogę,
którą się uda: daleko poza światła promu, które oglądała z Przy-
lądka, daleko poza poświatę lądu, nawet poza zasięg latarni mor-
skich, na otwarte morze i do kraju po jego drugiej stronie. Ale
Horace był tylko dużym, starym brązowo-bialym psem cierpiącym
na zanik systemu nerwowego i nic nie rozumiał.
Nocny (ot
przez Afrykę


I
Wideodziennik, 23 marca 2008
10 tysięcy stóp nad równikiem
Przekonamy się teraz, czy to prawda. Ten efekt siły Corioli-
sa. Dr Dan prawdopodobnie sądzi, że albo jestem nienor-
malna, albo zaraziłam się amebą, ale jeśli się ma PDU,
który potrafi podać dokładny czas i zlokalizować każdy punkt na
planecie, to jakże można się oprzeć pokusie przeprowadzenia sta-
rego eksperymentu półkul i spłuczki?
Boże, mam nadzieję, że nikt nie ma prawdziwej ameby i nie po-
trzebuje wejść. Mamrotanie z toalety po lewej stronie. Pewnie sądzą,
że łykam prochy albo zaliczam w samolocie numerek do kolekcji.
Teraz oglądamy umywalkę w airbusie A-330 Kenijskich Linii
Lotniczych. PDU podaje, że podróżujemy z szybkością 880 mil na
godzinę i znajdujemy się dwanaście kilometrów na północ od
równika. Co równa się - zaraz, muszę przycisnąć kilka klawiszy -
jakimś pięćdziesięciu sekundom.
Dzie... dziesięć. Pociągam za spłuczkę. Oho! Woda spływa, wi-
rując zgodnie ze wskazówkami zegara. Trzy, dwa, jeden - równik.
Woda spływa równomiernie ze wszystkich stron. Teraz jestem już
na południowej półkuli i... proszę! Woda kręci się przeciwnie do
wskazówek zegara. Gaby McAsłan dowiodła, że Ziemia porusza
się w przestrzeni kosmicznej.
Rozumiecie, nie byłam całkowicie pewna, że to działa.
Gaby McAslan wyłączyła kamerę. Załoga samolotu zaczynała
się niepokoić. Najwyraźniej czytali „Port lotniczy". Powąchała my-

dło, odłożyła je, otworzyła małe szafki i przejrzała ich zawartość.
Żyletki mogą się przydać. Męska woda kolońska pachniała nie naj-
gorzej. Kondomy. Towarzysze lotu. Wzięła pełną garść, kierując
się raczej nadzieją niż potrzebą zabezpieczenia. Strupek po szcze-
pieniach przeciw malarii, żółtej febrze i HIV 1 oraz 2 zaswędział
współczująco.
Gdy znalazła się z powrotem w przedziale pierwszej klasy,
doktor Dan zamówił dla niej kolejnego burbona na rządowy ra-
chunek.
- No i jak, działa? -Jego głos był miły i bardzo głęboki.
- Działa.
Zamieszał drinka plastikowym patykiem w kształcie wydłużo-
nej żyrafy.
- Podejrzewam, że to jakiś rodzaj raka - powiedział. Pierw-
sza klasa została obudzona sokiem z owoców Męki Pańskiej i bu-
łeczkami podgrzanymi w kuchence mikrofalowej. Samolot za-
czął już schodzić do lądowania. - Mówię o Chadze. Istnieją
choroby, które pożerają człowieka od wewnątrz, mogą też ist-
nieć choroby narodów. Opanowuje toto kraj, wysysa z niego siły,
zabija wszystko, co napotka na swej drodze, i rozmnaża się. My
tu siedzimy nad naszymi bułeczkami, a to coś tymczasem rośnie,
rozprzestrzenia się. Nigdy nie zasypia. Nawet imię, jakie mu
nadano, nie należy do niego, ale zostało zapożyczone od ludu,
który tu kiedyś mieszkał. Czym innym może toto być, jeśli nie
rakiem, panno McAslan?
Spojrzał za okno. W ciemności przedświtu widać było jedy-
nie odblask silników i migotanie świateł ostrzegawczych.
- Na dodatek tak wcześnie w dziele budowania narodu. Cóż,
mamy za sobą niespełna pięćdziesiąt lat historii i nagle bum! -
Uderzył lekko dłonią w dłoń. - Z pewnością Bóg nie jest łaskawy
dla Kenii. Jak tylko rewolucja informacyjna pozwoliła nam zająć
należne miejsce w świecie, okazało się, że musimy wyciągać rękę
do Narodów Zjednoczonych. Na pewno nie będzie następnych
pięćdziesięciu lat. Jak oni to wyliczają? Dwadzieścia lat i całe pań-
stwo będzie opanowane? Siedemdziesiąt lat to nie historia naro-
du. Dlaczego to się nie przydarzyło gdzieś we Francji lub Anglii,
gdzie mają aż za dużo historii? Dlaczego nie w Chinach lub In-
diach, gdzie mają tyle przeszłości, że nie wiedzą, co z nią robić? Al-
bo w Ameryce, gdzie przynajmniej mogliby zacząć robić z siebie
park tematyczny zamiast innej planety.
Zawodowe podróże nauczyły Gaby McAslan nie cierpieć kom-
puterów dokonujących rezerwacji lotniczych za ich złośliwe po-
czucie humoru. Zawsze posadzą cię obok okropnych ludzi. Obok
straszliwie ciamkających przy jedzeniu. Obok faceta z wyrastają-
cym z nosa długim włosem, od którego nie będziesz w stanie ode-
rwać wzroku, aż opanuje cię żądza wyciągnięcia ręki i wyrwania go
z cebulką. Obok nastolatka, którego discman będzie syczał i szep-
tał w najwyższych rejestrach. Obok człowieka, który zna na pa-
mięć cały „Żywot Briana" Monty Pythona.
Czasami komputery dawały się ubłagać. I spływała na ciebie
ich łaska.
- Wybaczy mi pani, jeśli będę bluźnił - powiedział wielki,
ciężko zbudowany czarny mężczyzna siedzący koło niej, kiedy air-
bus wtaczał się na główny pas lotniska Heathrow i brał rozpęd do
startu. - Obawiam się, że nie znoszę zbyt dobrze latania.
Wpił paznokcie w poręcze fotela i utkwi! wzrok w swoich sto-
pach.
- O Jezu - szepnął nabożnie, kiedy samolot oderwał się od
ziemi.
Był to doktor Daniel Oloitip. Masaj, choć patrząc na niego,
trudno byłoby się tego domyślić.
- Zrobił się ze mnie miejski stwór, ułizany i miękki - wyjaśnił
tonem przeprosin. -A przede wszystkim stary.
- Podoba mi się pańskie ucho — odpowiedziała Gaby, przy-
glądając się przedziurawionemu i rozciągniętemu aż po żuchwę
płatkowi jego prawego ucha. Doktor Daniel Oloitip wyciągnął
z torby pod siedzeniem metalową kasetę po filmie Fuji i wsunął ją
w pętelkę.
- To najnowsza moda. Wyrzucają je tysiącami z autobusów na
safari. Nie pasuje to do ulubionych obrazków Agencji Rozwoju
Krajów Zamorskich.
Doktor Dan był politykiem, członkiem parlamentu z okrę-
gu Amboseli i południowego Kajiado. Wracał na wesele córki
z podróży po stolicach Unii Europejskiej, w których starał się
uzyskać pomoc. Uważał to za stratę czasu. Europejczycy byli
grzeczni, ale pieniędzy nie dawali. Nie zamierzali pożyczać na-
rodowi, który może zniknąć, zanim nadejdzie czas spłaty pierw-
szych rat.
- Co za ironia, że wystali akurat mnie z puszką na jałmużnę,
skoro to mój okręg wyborczy pierwszy przestanie istnieć. Już poło-
wa jest stracona i mogę jedynie mieć nikłą satysfakcję ze świado-
mości, że będę pierwszym reprezentantem obcej planety w parla-
mencie. W następnych wyborach będę werbował Obcych.
Doktor Dan położył swoją żółtą plastikową żyrafę do miesza-
nia w szparze na krawędzi składanego stolika. Gaby sączyła burbo-
na, którego jej kupił, i wyobrażała sobie przemykającą pod brzu-
chem airbusa Kenię. Czarna Afryka, gdzieś tam w dole,
w ciemności przedświtu. Cudowne nazwy: Eldoret i Kisumu, Lon-
gonot i wzgórza Nandi, Nyeri i Ngong. Jezioro Nakuru, jezioro
Naivasha, jezioro Baringo. Góra Elgon i góra Kenia. Aberdares,
obecnie Nyandarua. Ridge Valley. Jedne z pierwszych miejsc na-
zwane przez ludzi. Wspaniałe, starożytne nazwy.
Podczas schodzenia samolotu czuła w uszach zmianę ciśnie-
nia. Kapitan włączył radio pokładowe. Wylądujemy za tyle i tyle
minut. Temperatura taka i taka, prędkość wiatru taka i taka. Pro-
szę ustawić zegarki na czas wschodnioafrykański, obywatele
państw innych niż Kenia proszeni są o przygotowanie kart wjazdo-
wych. Przypominamy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami
należy zadeklarować całą obcą walutę wwożoną do kraju i że wwo-
żenie waluty kenijskiej jest nielegalne. Dziękuję.
Schodzili w dół i całe oczekiwanie, które udawało, że jest tyl-
ko niepokojem przed długą podróżą, stało się skurczem podnie-
cenia na dnie żołądka. Wielki airbus nadlatywał ponad tymi
wszystkimi potężnymi, starożytnymi nazwami, kierując się ku no-
wemu miastu, nowym przyjaciołom, nowej pracy, nowemu życiu.
Ku sieci SkyNet i Nairobi, i dalej na południe, nie tak znów dale-
ko na mapie, ale ku samej granicy wyobraźni, ku Chadze. Żadnej
z tych rzeczy, podobnie jak Chagi, nie dało się już powstrzymać.
Już nie. Jej ręce drżały tak mocno, że z trudem zdołała wypełnić
kartę wjazdową. Doktor Dan uśmiechnął się, kiedy w rubryce „za-
trudnienie" wpisała: Dziennikarz serwisu multimedialnego.
- Ludzie Zachodu zawsze przyjeżdżali do mojego kraju z ja-
kiegoś konkretnego powodu - powiedział. - Z powodu zwierząt,
z powodu wybrzeża. A teraz tym powodem stała się Chaga. Nikt
nie przyjeżdża po prostu do Kenii. To jakby nie wystarcza, nieste-
ty. Niech pani będzie dobra dla mojego kraju, Gaby McAslan, to
dobry kraj. Świat powinien o tym wiedzieć, jeśli już nie wie o ni-
czym innym.
Lekki wstrząs zachwiał samolotem.
- Ojej. - Doktor Dan zamknął oczy i uchwyci! się poręczy fo-
tela. Na jego czole pojawiły się krople potu. Ponownie rozległ się
głos kapitana. Na lewo widzą państwo światła Nairobi. Tam wła-
śnie wylądujemy. Samolotem znowu zatrzęsło. Klapy podniosły
się. Airbus skręcił ostro. Gaby spojrzała w dół na żółte światła, roz-
rzucone niczym ziarno na wysokiej, ciemnej równinie.
Samolot skręcił gwałtownie w prawo. Silniki zawyły. Gaby
krzyknęła i chwyciła oparcie fotela przed sobą. Doktor Dan złapał
za ramę okienka, usiłując dodać sobie odwagi, ale nie da się nicze-
go trzymać, gdy leci się na ziemię z prędkością trzystu mil na go-
dzinę. Wszystkie plastikowe żyrafy pospadały ze stolików. Stewar-
desy się zataczały. Karty wjazdowe frunęły niczym przerażone
ptaki. Gaby zobaczyła jakiś kształt w oknie: upiorny, blady, skrzy-
dlaty kształt znacznie bliżej, niż cokolwiek miało prawo się znajdo-
wać. Przez moment światła drugiego samolotu oświetliły kabinę
airbusa, a potem zniknęły.
Gaby i doktor Dan wpatrywali się w siebie. Był to wzrok lu-
dzi, którzy słyszeli łopot skrzydeł anioła śmierci - białego, szyb-
kiego i zawsze znajdującego się bliżej, niż można by sądzić.
- Widziałam inny samolot - wyszeptała Gaby. - Wielki, biały
samolot. Leciał prosto na nas.
Mężczyzna skinął głową.
- Mało brakowało - wycharczał. - To był samolot UNECTA.
Kapitan przeprosił przez głośniki i dodał, że do zderzenia
brakowało niewiele, ale sytuacja cały czas była pod kontrolą i wy-
lądujemy za trzy minuty. Mówił to tonem wskazującym na to, że
sam bardzo się cieszy, iż za chwilę będzie na ziemi. Pojawił się na-
pis PROSZĘ ZAPIĄĆ PASY/NIE PALIĆ. Gaby usłyszała podnoszą-
cy na duchu grzechot wysuwających się kół. Trzy minuty później
byli na ziemi. Kołowali przez długi czas, żeby znaleźć miejsce.
Wszyscy wydawali się bardzo przejęci olbrzymim samolotem trans-
portowym pomalowanym na biało, z przedstawiającym niebieską
górę i podwójny półksiężyc logo UNECT Afriąue na ogonie.
Zaczekali z zabraniem swoich rzeczy, aż samolot opustosze-
je. Na płycie lotniska było chłodniej, niż Gaby mogła się spodzie-
wać po Afryce Równikowej. Pasma szarości i ciemnej czerwieni
oświetlały niebo za główną wieżą kontrolną. Na dole schodków
doktor Dan uścisnął dłoń Gaby.
- Miłego wesela - powiedziała Gaby.
- Małe szansę, jak sądzę. Pan młody nie jest dobrym człowie-
kiem. Zresztą moja córka też nie jest dobrą kobietą. Więc może
wszystko się ułoży. Jeśli się nie ułoży, zażądam zwrotu pięćdziesię-
ciu krów, które dałem temu nicponiowi jako posag.
Spod wyjścia dla pasażerów wysunął się czarny mercedes.
- Miło było panią poznać, Gaby McAslan. Niewątpliwie, jeśli
wziąć pod uwagę nasze profesje, spotkamy się znowu. Mam taką
nadzieję. Z całą pewnością będę sobie panią przypominał, wcho-
dząc do każdej samolotowej łazienki.
Uśmiechnął się łobuzersko i wsiadł do samochodu.
Nie odjeżdżaj! - chciała zawołać Gaby, samotna na płycie
obok wielkiego białego samolotu. Nie opuszczaj mnie.
Zgubili jej bagaż. Czekała, aż pojawi się na taśmie, dopóki
nie przyszedł facet, żeby zatrzymać podajnik. Powiedział jej, gdzie
może złożyć skargę i żeby się nie martwiła. Oficer imigracyjny
właśnie zapadał w drzemkę, kiedy się pojawiła. Podstemplował
jej paszport, sprawdził świadectwa szczepień i zapewnił ze wspa-
niałym, szerokim uśmiechem, że jej bagaż znajdzie się bardzo
szybko. Zobaczy pani. Mówiąca świetnie po angielsku elegancka
kobieta w okienku linii lotniczych powtórzyła słowa oficera
i uśmiechnęła się. Przywiozą bagaż do jej hotelu. Gdzie się za-
trzymuje? W PanAfric. Ale tylko na trzy dni, zanim znajdzie lo-
kum na dłużej.
W wielkiej hali przylotów stał tylko jeden człowiek. Był to ni-
ski, krępy mężczyzna w średnim wieku, ubrany w wymięty lniany
garnitur stanowiący umundurowanie męskiej części personelu
East Africa. Jego czarne włosy były przerzedzone nad czołem, za
to na karku pozwolono im rosnąć. Wyglądało to tak, jakby skalp
zsunął mu się do tyłu. Nosił okrągłe okulary, przez które sprawiał
wrażenie sowy na obficie zakrapianych wakacjach. Tekturowa ta-
bliczka z wyraźnie wypisanym Gabriela McAslan nie wydawała się
szczególnie potrzebna.
- T. P. Costello?
- Gabriela McAslan?
- Gaby.
Uścisnęli sobie ręce.
- To cały twój dobytek? - spytał niski mężczyzna. Był szefem
oddziału SkyNet News w Nairobi, ale nigdy nie pozbył się pół-
nocnodublińskiego akcentu. Zabrać chłopaka z Barrytown nie
jest trudno, znacznie trudniej jest pozbawić go resztek Barry-
town.
- Zgubili mój bagaż.
- Znajdzie się. To najdziwniejsze w tym kraju. Wygląda na to-
talny chaos, ale wszystko jakoś się toczy.
Na parkingu było jeszcze chłodniej niż na płycie lotniska. Od-
dech Gaby zamieniał się w obłoczek pary. Szara poświata była na
tyle jasna, że białe światło reflektorów wydawało się w niej olśnie-
wające i nierzeczywiste. Na drzwiczkach i masce dużej toyoty land-
cruisera lśniło logo sieci SkyNet.
Jestem tutaj, powiedziała do siebie Gaby McAslan, zapinając
pas. To ja, to dzieje się naprawdę. Nie. Nie potrafiła w to uwie-
rzyć. Pomiędzy nią a faktem jej obecności w Afryce istniała wciąż
szyba, coś na kształt ekranu telewizora.
-Jaklot?
—Jeśli pominąć utratę wszystkich moich doc/csnych dóbr
i prawie że zderzenie z samolotem UNECTA podczas lądowania,
prawie tak dobry jak każdy długodystansowy lot.
- Cholerne antonowy - powiedział T. P. Costello, wsuwając
kartę kredytową do parkometru. - Powinno sieje złomować dwa-
dzieścia lat temu, ale jak zwykle ONZ balansuje na cienkiej linie.
Zmądrzeją, jak zginą setki osób.
- Mało brakowało.
^Żołnierze w błękitnych hełmach przy stałym punkcie kontrol-
nym skinęli, żeby jechać dalej.
- Spotkałam za to interesującego faceta. Może być pożytecz-
ny. Doktor Daniel Oloitip.
T. P. Costello roześmiał się.
- Doktor Dan. Jest w porządku. Jeden z białych kapeluszy, jak
sądzę. Przynajmniej nie liże tyłka tym z UNECTA do tego stop-
nia, żeby na każde ich ziewnięcie wyśpiewywać „Boże błogosław
Amerykę". Afrykańskie rozwiązania afrykańskich problemów, oto
jego hasło. Zgadzam się z nim.
- Poza tym, że jest to również problem Azji, Ameryki Połu-
dniowej i Oceanu Indyjskiego.
Jechali teraz główną szosą, szeroką dwupasmówką. Większość
latarni jeszcze się paliła. Mimo wczesnej pory ruch już był dość
duży. Sznur taksówek wyjeżdżał z miasta, niektóre z przyczepio-
nymi do bagażników zbiornikami na biogaz. Wielkie cysterny
z benzyną pędziły do miasta w półmroku poranka. Zagrożenie wy-
brzeża sprawiło, że produkty naftowe stały się drogocenne. Wszę-
dzie widać było małe japońskie busy z pełnymi pakunków bagaż-
nikami na dachach. Każdy pękał w szwach od pasażerów. Co
odważniejsi podróżowali uchwyceni boków i przesuwanych drzwi-
czek. Znajdowali się kilka cali od asfaltu, a pojazdy sprawiały wra-
żenie, że mogą jeździć tylko zjedna prędkością -jak największą -
ale uwieszeni pasażerowie byli wystarczająco zblazowani, aby po-
machać, wyszczerzyć się lub pokazać język białej kobiecie w wiel-
kim landcruiserze.
- Matatu — powiedział T. P. Costello. - Coś pomiędzy autobu-
sem i taksówką. Tańsze niż jedno i drugie i przeraźliwie niebez-
pieczne. Jeżdżą po całym przeklętym kraju: po górach, przez pu-
stynie, przez bagna. Prawdopodobnie są nawet takie, które
próbują przedrzeć się przez Chagę. Wszędo-sakramencko-bylskie.
Używaj ich tylko w największej potrzebie.
Zahamował, trąbiąc równocześnie na zielony mikrobus hiace,
który zajechał im drogę. Matatu zamrugał bezczelnie ostrzegają-
cymi przed niebezpieczeństwem światłami i przyspieszył. W tyl-
nym oknie pojawiły się wyszczerzone twarze. Pan jest twoim zbawie-
niem— głosiła nalepka na szybie.
Po obu stronach szosy wiodącej z lotniska tłoczyły się nędzne
osiedla. Szeregi blaszanych bud i tekturowych chat rozciągały się
dalej, niż wzrok Gaby sięgał w szarym świetle. Mieszkańcy slumsów
obudzili się i krzątali już przed rozpoczęciem dnia, jak zawsze bie-
dota. Kobiety z plastikowymi gąsiorami tworzyły kolejki przy
wspólnej studni albo stawiały poniszczone puszki po margarynie
na podsycanym drewnem ogniu. Niektóre niosły na głowach wor-
ki z ziarnem. Na workach widniał napis DAR NARODU STANÓW
ZJEDNOCZONYCH. Niektóre kobiety szorowały dzieci na gan-
chat, inne wyciskały pranie i rozwieszały je, aby wyschło. Ty-
siące słupów bladoniebieskiego dymu wznosiło się i mieszało z wi-
szącą nisko w chłodnym porannym powietrzu mgiełką.
Dzieci znajdowały się wszędzie. Stały wzdłuż szosy z palcami
•w buziach, toczyły ciężkie opony traktorów po krętych i ciasnych
zaułkach, odpędzały celnymi rzutami kamieni wynędzniałe psy
lub sparszywiałe kozy. Były chude i nędznie ubrane, ale Gaby nie
dostrzegła żadnego, które by się nie śmiało.
Opuściła szybę i wyciągnęła kamerę wideo.
- Na twoim miejscu odłożyłbym to - powiedział T. P. - Chyba
że chcesz oberwać kamieniem. Nie żebym się tym specjalnie
przejmował, ale mogliby nie trafić, a nie mam ochoty płacić za
nową szybę do tego powoziku. Sądzisz, że tu jest źle? Mówię ci, to
całkiem niezłe miejsce. Powinnaś zobaczyć Pumwani. Jezu. Dzie-
sięć milionów ludzi. Populacja Nairobi podwaja się co pięć lat. Je-
śli chodzi o mnie, zaryzykowałbym z Chagą, ale ONZ mówi ewa-
kuować, więc ewakuujemy. Pewnego dnia braknie im na to miejsc.
Co do tego nie ma wątpliwości, pozostaje tylko pytanie: kiedy, ale
oni tego nie widzą. Tak jest zawsze, gdy usiłuje się dostosować woj-
skowe pomysły do sytuacji, która całkowicie wymyka się wojsko-
wemu sposobowi myślenia, jak na przykład inwazja Obcych.
Sprzedawcy rozpostarli plastikowe płachty na skrawkach tłu-
stej, czerwonej ziemi i rozkładali swe towary. Sterty niekształtnych
pomarańczy, chwiejne piramidy puszek sprite'a, kolby kukurydzy
czerniejące na samochodowych kołpakach wypełnionych węglem
drzewnym. Ludzie odganiali muchy od rożnów z piekącym się
mięsem śmignięciami podartej na strzępy gazety. Dzieci poderwa-
ły się na widok białych twarzy, na ich palcach zakręciły się lśniące
kółka.
- Bransolety karmy, tak je nazywają. - T. P. zatrąbił głośno
i objechał domowej roboty beczkowóz - czyli walcowaty pojem-
nik po oleju na kołach samochodowych, ciągnięty przez wynędz-
niałego kucyka. - Oszukaństwo dla wyznawców New Age. W rze-
czywistości są to światłowody. Wygrzebują je szybciej, niż
Telekomunikacja Kenijska jest zdolna je kłaść. Zabawne, ale są lu-
dzie, którzy kupią to zaledwie po pięciu minutach pobytu. Specy-
fika tego miejsca: zawsze ktoś będzie usiłował ci sprzedać jakiś
szmelc.
Nad slumsami pojawił się biały samolot. Leciał bardzo nisko
i szybko. Jego wysunięte koła wyglądały jak szpony drapieżnego
ptaka. Wydawał się stanowczo za duży i za ciężki, aby utrzymać się
w powietrzu na tych śmiesznych skrzydłach. Gaby skuliła się, kie-
dy z wyciem silników przemknął nad autostradą i oddalił się ku
światłom progowym.
- Kiedyś był tu po prostu busz - powiedział T. P. - Wszędzie
martwe gazele tomi. Żadnej drogi. Przechadzające się żyrafy. Za-
trzymywałeś się. OK. Czas na katechizm. - Przyglądał się Gaby tak
długo, jak pozwolił ruch na drodze. - Pierwsza zasada: ze swoją
cerą nie wychodź nigdzie bez kapelusza co najmniej przez sześć
miesięcy. Czerniak nie jest ci potrzebny do szczęścia. Co będziesz
robić?
- Nosić kapelusz.
- Dokładnie. Zasada druga: masz zielone oczy, prawda? Noś
ciemne okulary. Cały czas.
- Nie potrzebuję. Zrobiłam sobie fotochromizację źrenic.
Wystarczy na rok.
- Nie tutaj. Maksimum sześć miesięcy przy poziomie ultrafio-
letu na tej wysokości. Nie zapomnij powtórzyć zabiegu, obejdziesz
się bez kurzych łapek. Bielizna.
- Bawełniana. Żadnych sztucznych włókien. Nie oddychają.
-1 co dostaniesz?
- Pleśniawki, jeśli będę miała szczęście. I żadnych obcisłości.
- Zgadza się. A jeśli złapiesz grzybicę?
- Tampon umaczany w żywym jogurcie.
- Nie będę raczej miał okazji wypróbować, ale tak mówią. Pie-
niądze.
- Trzymać w bucie, ale zawsze mieć sto szylingów pod ręką
dla naciągaczy. Nie wyglądać zamożnie.
- Ostatnio bandy straszą strzykawkami wypełnionymi krwią
zarażoną wirusem HIV. Czy im wierzysz, czy nie, to twoja spra-
wa, ale nie ufaj swoim szczepionkom. HIV 4 gra na nosie Insty-
tutowi Pasteura i wracasz do domu w plastikowym worku po sze-
ściu miesiącach. A zatem żadnych nie zabezpieczonych fiutków,
białych, czarnych ani w jakimkolwiek innym kolorze. Co zro-
bisz?
- Zostanę zakonnicą.
- Doskonale. I uważaj, kiedy idziesz do dentysty albo ścinasz
włosy, co zresztą powinnaś zrobić. Pół cala na całej głowie.
- Prędzej wsadzę sobie igłę do oka.
- No więc gotuj się i lep przez cały czas. Decyzja należy do
ciebie. Woda.
- Nie ufać, nawet w hotelach. Myć zęby w butelkowanej. Żad-
nego lodu do drinków, obierać wszystkie owoce, sałatki traktować
z najwyższą ostrożnością. I nie pić piwa prosto z butelki.
- Ci dwaj faceci - wskazał ręką na dwóch mężczyzn idących
skrajem szosy i trzymających się za ręce — geje czy po prostu przy-
jaciele?
- Po prostu przyjaciele. Mężczyźni w Afryce nie mają proble-
mów z okazywaniem uczuć przedstawicielom tej samej płci.
- Dobra dziewczynka. Myślę, że dasz sobie tu radę. Rzecz ja-
sna szok kulturowy nigdy nie przychodzi od razu. Czeka, aż po-
czujesz się pewnie i nabierzesz przekonania, że wiesz już wszyst-
ko, co trzeba. Wtedy uderza. Może cię zabić. Masz trzydniową
rezerwację w PanAfric. Przykro mi, ale nie dało się dłużej.
W przeciwieństwie do UNECTA musimy liczyć się z ostrymi pra-
wami rynku. A UNECTA niestety wywindowała prywatny rynek
wynajmu gdzieś w jonosferę. Najlepiej zamieszkać w jakimś ta-
nim prywatnym hoteliku i przygotować się na bieganie piechotą.
Co powinnaś zrobić?
Gaby McAslan nie odpowiedziała. Słońce wyparło poranne
mgły. Złote światło zalało blaszane dachy slumsów; nieco dalej,
wysoko ponad otaczającymi je dzielnicami biedoty, wznosiły się
wieże Nairobi. Światło odbijało się w niezliczonych oknach, czy-
niąc z nich filary ognia wyrastające z ciemnej ziemi. Gaby pod-
niosła kamerę i filmowała przez brudne szyby landcruisera. To
nie wyjdzie, to nigdy nie wychodzi na wideo. Sama czynność ujmo-
wania w ramkę kadru zabija magię, ale może na dysku zachowa
się choćby echo, drobna cząsteczka tej chwili.
Wjechali już w ruch miejski: prywatne samochody - w więk-
szości terenówki — i autobusy, żółto-zielone, nigdy nie myte po-
twory rzygające czarnymi dieslowskimi spalinami. Zamiast okien
miały metalowe pręty. T. P. zaklął siarczyście, kiedy jeden z nich za-
jechał mu drogę na rondzie (keepie-leftiew suahili, jak poinformo-
wał Gaby). Przejechali obok dużego kościoła i krytego targu, ko-
ło stadionu piłki nożnej i dworca autobusowego. Minęli tory ko-
lejowe i skręcili w trzypasmową autostradę ciągnącą się pomiędzy
parkiem i centrum Nairobi. Gaby obserwowała piękną, wysoką
czarną kobietę w czerwonym jednoczęściowym dresie, biegnącą
wzdłuż drogi. Poruszała się z płynną, nieświadomą gracją, aż Ga-
by poczuła się kanciasta i źle poskładana. Słońce stało już wysoko.
Strumienie światła wpadały w szerokie aleje pomiędzy budynkami.
T. P. skierował landcruisera w Kenyatta Avenue i jechał naprze-
ciw porannego sznura samochodów w górę płytkiej doliny poro-
śniętej eukaliptusami i akacjami. Piesi zapełniali utworzone przez
zniszczone krawędzie autostrady pobocza z czerwonej gliny. Re-
klamy pasty do zębów ozdabiały przystanki autobusowe. T. P. skrę-
cił w wijący się betonowy podjazd, który pojawił się znienacka po
lewej. Prowadził do bezosobowego, utrzymanego w typowym mię-
dzynarodowym stylu hotelu, usadowionego na zboczu wzgórza.
-Jesteś na miejscu. Moja rada jest taka: idź prosto do łóżka
i odeśpij wszystko. Całonocne loty powodują zaburzenia zegara
biologicznego. Zresztą oczekujemy cię dopiero jutro. Załatwimy ci
konto we Wschodnioafrykańskim Teleporcie, ale to zajmuje tro-
chę czasu, więc twój PDU nie przyda się na wiele przez parę naj-
bliższych dni.
Pochylił się i otworzył drzwi od strony Gaby.
- Wybacz, że muszę cię wyrzucić w taki sposób, ale czeka na
mnie koniec świata.
Wysiadając, słyszała, jak mruczał:
- A swoją drogą, co to za miejsce dla irlandzkich dziewczyn?
Drzwi trzasnęły. Koła zapiszczały. Odjechał. Pozostała sama
z bagażem podręcznym i ciuchami, w których przyleciała. Stopy
spuchły jej podczas lotu. Pojawił się portier w czerwonym fezie,
aby przenieść jej torbę przez dwadzieścia stóp dzielące ją od re-
cepcji.
- To wszystko, co pani ma? - zapytał.
Pokój sprawiał jednocześnie uspokajające i przygnębiające
wrażenie dzięki bezosobowemu wyglądowi. Można latać szybciej,
wyżej i dalej, ale pokoje wszędzie będą takie same. Ten akurat wy-
glądał tak, jakby zaprojektował go scenograf „Star Trek". Batik
z pożywiającymi się żyrafami i książka adresowa Nairobi LocalNet
były jedynymi ustępstwami na rzecz afrykańskości tego miejsca.
Gaby zainstalowała swe samolotowe łupy w łazience. W górnym
rogu kabiny prysznicowej siedział duży owad. Ktoś starannie zwi-
nął papier toaletowy. Na poduszce będzie czekoladka w folii. Trze-
ba uważać, żeby na niej nie zasnąć. Nie miała ochoty wypłukiwać
jej z włosów pod złowrogim okiem wielkiego owada, czyhającego
na okazję, żeby rzucić się na swoją ofiarę.
Włączyła radio. Rozległy się pogodne dźwięki gitary. Dyskdżo-
kej wyrzucał ze siebie potoki buńczucznego pop-suahiłi. Zachę-
cona tym Gaby otworzyła okno, aby przyjrzeć się swemu nowemu
miastu. Ruch na Kenyatta Avenue nie zmalał. Brudne autobusy
sunęły z wdziękiem, matatu i małe motorowe trycykle przemykały
bezczelnie pomiędzy nimi. Wszystkie przepełnione. Pięciu męż-
czyzn ciągnęło w dół ulicy wózek załadowany drewnem, powodu-
jąc spory korek, gdy usiłowali skręcić w prawo. Od strony cen-
trum nadjechał sznur białych pancernych wozów ONZ. Ciągły
pomruk warczących silników, syren oraz opary diesla i biogazu
przenikały do pokoju.
Drzewa w parku Uhuru były pozbawionymi konarów pniaka-
mi. Gałęzie zebrano na opał. Spoza zniszczonego, wyschniętego
pasa zieleni wyłaniały się dachy śródmieścia. Wieżowce, które
wcześniej zdawały się płonąć, teraz, w mocnym świetle stojącego
wysoko słońca, sprawiały wrażenie odrapanych i podniszczonych.
A jeszcze wyżej było niebo tak czyste i nieskończenie błękitne, jak
zdarza się tylko w najgorętsze dni. Dopiero na wysokości ulic po-
jawiała się pomarańczowa mgiełka fotochemicznego smogu.
Gaby sięgnęła po kamerę i sfilmowała widok, poczynając od
eleganckich białych bungalowów w zamożnej dzielnicy po dru-
giej stronie doliny, aż po szklano-betonowy słonecznik głównej
siedziby UNECT Afriquew Kenyatta Center.
- Cześć, tato - powiedziała. - Dotarłam.
Trzy tysiące lat historii daje dobre spojrzenie na ludzkie praw-
dy. Chińczycy mają rację. Życie w ciekawych czasach jest przekleń-
stwem. Światowe wydarzenia miewają niebezpieczne skutki, które
mogą pociągnąć za sobą wiele istnień. Przeznaczeniem Gaby
McAslan było podążanie za światłami na niebie. Księżyce Satur-
na pociągnęły ją do Londynu, Sprawa Kilimandżaro będzie ciągać
ją przez długie lata po wielu kontynentach.
Podobnie jak śmierć Kennedy'ego, Elvisa czy katastrofa
„Challengera", Sprawa Kilimandżaro stała się jednym z tych punk-
tów w dziejach, kiedy to, co światowe, splata się z tym, co jednost-
kowe, i zawsze będziesz pamiętać dokładnie, gdzie wtedy byłeś
i co robiłeś.
Gaby McAslan turlała się po łóżku w koszulce i majtkach,
z żołądkiem pełnym australijskiego semillon-chardonnay, i udawa-
ła, że wymyka się rozbierającym palcom Seana Haslama, chłopa-
ka, z którym chodziła od ośmiu dni. Był zatrudnionym na zlece-
nie wykładowcą mediów sieciowych. Przez resztę czasu pracował
jako wolny strzelec w dziale multimedialnym Reutera. Dlatego
Gaby McAslan odkorkowała butelkę niezbyt taniego semillon-
-chardonnay i zaprosiła go do turlania się po jej łóżku.
- Czy musi być włączony telewizor? — zapytał.
- Czyżby cię to rozkojarzało? - odparła pytaniem, okrywając
go pachnącymi winem pocałunkami i spływającymi aż po jej krzyż
włosami w kolorze mahoniu.
To raczej ona była rozkojarzona. Prezenter wieczornych wia-
domości wyglądał jak człowiek, którego poproszono o przeczyta-
nie czegoś, w co nie mógł uwierzyć. Podobnie korespondenci
w Waszyngtonie, Dar es-Salaam i u stóp góry. Amerykańskie zdję-
cia satelitarne nie pozostawiały wątpliwości. Rozdzielczość dru-
giej serii była wystarczająca, aby dostrzec przedmioty wielkości do-
mowego zbiornika na olej. Ale nie chodziło o to, że na Uhuru
Peak w ośnieżonej grani Kibo znalazły się jakiekolwiek puszki po
oleju. Nie o to, że po uderzeniu pozostało tam cokolwiek dające-
go się rozpoznać. Gaby uklękła przed łóżkiem, oparła podbródek
i ręce na rzeźbionym drewnianym podnóżku i oglądała wieści
z Afryki. Poczuła, jak elastyczny materiał jej majtek zsuwa się po
pośladkach, jak wścibski penis naciska na włosy łonowe.
- Idź sobie. To jest ważne.
- Ważniejsze od tego?
- Dużo ważniejsze. Co z ciebie za spec od multimediów?
Kamera pokazała kilka chorobliwych, chwiejnych ujęć cze-
goś, co wyglądało trochę jak wielokolorowa dżungla, a trochę jak
wyschnięta rafa koralowa, ale przede wszystkim nie przypominało
niczego, co dotychczas oglądano. A potem tanzański żołnierz za-
krył obiektyw dłonią, zamigotało niebo i barwy ochronne, a pre-
zenter w Londynie mówił, że strefa infekcji (wydawał się szczególnie
zaniepokojony naprędce utworzoną terminologią) rozszerza się
poza miejsce, w które meteor uderzył w Kibo, z prędkością szaco-
waną na pięćdziesiąt stóp dziennie.
Zgarnął swoje papiery, spojrzał z zakłopotaniem w kamerę
i przeszedł do dalszych wiadomości.
Nagle otrzeźwiona i pozbawiona ochoty na seks Gaby weszła
w Sieć. Serwisy informacyjne on-line wyświetlały kolejne wiado-
mości. Schematy, zdjęcia, symulacje, animacje. Kolejne strony tek-
stu. Satelity obserwujące niebo w poszukiwaniu Bliskich Ziemi
Ciał Orbitalnych i Pogromców Planet zauważyły bolid dziesięć dni
temu: atmosferyczny pocisk, trochę niezwyczajny, jako że zanim
wszedł w atmosferę, wykonał trzy pełne okrążenia orbity, ale poza
tym nierzucający się w oczy. Jego zjonizowany ogon nad Oceanem
Indyjskim został zauważony przez amerykański system obronny,
ale ten ostatni przestał już mylić meteory z głowicami MIRV. Ude-
rzył w szczyt Kilimandżaro w pobliżu obozu niemieckiej wyprawy
paralotniowej. Góra została odcięta przez burzę na trzy dni. A po-
tem napłynęły opowieści od lokalnego plemienia Wa-chagga
i ocalałych członków zespołu paralotniowego.
Tam na górze zaczęło coś rosnąć.
Rząd Tanzanii zdołałby może zatuszować całą sprawę, gdyby
nie to, że satelita pomiarowy Zasobów Ziemi dostał polecenie skie-
rowania kamer na obszar równikowy Afryki Wschodniej. To, co
zobaczyła Agencja Lotów Kosmicznych, sprawiło, że jej przedsta-
wiciele popędzili prosto do Białego Domu błagać prezydenta, aby
poprosił Pentagon o udostępnienie na parę minut wojskowych
satelitów szpiegowskich.
Tanzańczycy nie potrafili tego długo utrzymać w tajemnicy.
Nawet Pentagon nie potrafił. Nie dawali rady, ponieważ to roz-
przestrzeniało się z prędkością pięćdziesięciu stóp dziennie.
Gaby nie zauważyła, kiedy Sean ubrał się i wyszedł. Mniej
więcej po godzinie przestała nawet rejestrować zmieniające się
przed jej oczami obrazy. Oto sposób, aby świat poznał jej imię.
Gwiazda o tym imieniu spadła prosto z nieba. Jeśli będzie jej
wierna, zyska chwalę, ale musi na nią zasłużyć. Gwiazda spadla
tak daleko po to, żeby Gaby mogła wykazać, że jest jej godna.
Gwiazda jest cierpliwa i wytrzymała — kto wie, ile miliardów mil
przebyła, aby dotrzeć do Gaby - ale nie będzie czekać w nieskoń-
czoność.
Jej entuzjazm do pracy wzbudził zdziwienie opiekunów. Nie
widzieli imienia Gaby wypisanego na błyszczącej gwieździe, do-
strzegali wyłącznie jej dziką, ciemną determinację. Ścigała się nie
tyle z wymaganiami dziennikarstwa sieciowego, ile z nieubłaga-
nym rozprzestrzenianiem się pozaziemskiej flory. Kiedy kolejny
biologiczny pocisk spadł na Archipelag Bismarcka, a miesiąc póź-
niej wybuchła Sprawa Ruwenzori, jej pęd stał się szaleńczy. Opie-
kunowie mówili jej, żeby zwolniła. Ale ona nie mogła. ONZ - pod
szyldem UNECTA -już tam była, wtykając nos, pchając się, wę-
sząc i pobierając próbki z jej pozaziemskiej dżungli. Musiała się
tam dostać, zanim wszystko będzie nazwane, ponumerowane, po-
znane i nie pozostanie już żadna zagadka, którą mogłaby wyja-
śniać.
Brak czasu i doświadczenia wpędzały ją w rozpacz. Uwięziona
w szarym Londynie marzyła o tym, że jest olbrzymką zdolną roz-
walać brudne budynki, aby pozwolić nowemu, dziwnemu życiu
przedrzeć się przez rozpadliny ulic, a jaśniejszemu, łaskawszemu
słońcu przebić się przez dziurę w niebie.
Praca semestralna poświęcona UNECTA jako agenturze za-
chodniego przemysłowego neokolonializmu zapewniła jej odby-
cie letniej praktyki w Multimedialnym Serwisie Informacyjnym
SkyNetu. Był to jej pierwszy krok na południe, w stronę równin
Afryki Wschodniej. Tego lata postanowiła, że nie da SkyNetowi
powodów do odrzucenia jej podania o pracę, kiedy za rok skończy
studia. Podczas gdy jej koledzy z roku nabierali sił w słońcu cie-
płych krajów, ona stawała się coraz bledsza, upodabniając się do
wampira. Podtrzymywała znajomości i nawet nie wszystkie koń-
czyły się w łóżku. Ściskała dłonie. Przygotowywała drugie śniada-
nia. W końcu zwyciężyła.
Ojciec i Reb przyjechali na promocję. Odbierała dyplom
pierwsza ze swojego roku. Kiedy ojciec żartobliwym tonem
oświadczył, że jest bez serca, zdziwiła się. Nigdy nie myślała o so-
bie w tych kategoriach. Była sfrustrowaną wizjonerką. Następ-
nego dnia przeniosła się do szklanych ścian menażerii londyń-
skiego biura SkyNetu, mieszczącego się wśród architektonicz-
nych mokrych marzeń sennych, jakimi są Docklandy. Dostała
stanowisko młodszego pracownika do spraw gromadzenia da-
nych w dziale ekonomicznym, ale był to kolejny krok na połu-
dnie.
Chaga tymczasem wciąż posuwała się naprzód z prędkością
pięćdziesięciu stóp dziennie. Gaby zaznaczała jej postępy na
wielkiej mapie Afryki zdobiącej jedną ze ścian mieszkania. Do-
okoła mapy poprzypinała fotografie: słonie na tle śniegów Kili-
mandżaro, lotnicze zdjęcia wielkiej kolorowej mozaiki pośrod-
ku ciemnobrązowego krajobrazu północnej Tanzanii. Ani
przyjaciołom, ani przelotnym kochankom nie wolno było oglą-
dać jej prywatnej kapliczki poświęconej Chadze. Nie dlatego,
że bała się posądzeń o egzaltację, ale dlatego, że to należało do
niej. Tylko i wyłącznie do niej. Inni byliby w tym miejscu profa-
nami.
Wśród wież Londynu manewrowała, manipulowała, przeni-
kała wzwyż gęstą hierarchię SkyNetu niczym wody gruntowe
w studni artezyjskiej. Otwierały się przed nią możliwości, kusiły
promocje: omijała je wszystkie. Nie chciała iść na łatwiznę, jeszcze
nie była gotowa. Wciąż istniała możliwość klęski. To by ją zabiło.
Wykona ruch dopiero wtedy, gdy zwycięstwo będzie pewne, cho-
ciaż każdy dzień oczekiwania był niczym wbijanie igły pod pazno-
kieć o milimetr głębiej.
Sześćset czterdzieści milimetrów. Sześćset czterdzieści ci-
chych, zduszonych jęków frustracji. Ale ponieważ uszanowała swo-
ją gwiazdę, ta potraktowała ją serio. Co prawda stanowisko należa-
ło do mniej ważnych i gdyby nie fakt, że akurat w Nairobi,
oznaczałoby zesłanie i byłaby na nie przeraźliwie za dobi a. Zrobi-
ła trzeci krok, który przenosi za góry, morza i pustynie do ziemi
twoich marzeń.
Złożyła podanie, załatwiła wszystkie zaległe sprawy i pojecha-
ła do domu, do Irlandii. Odpowiedź była już w komputerze Straż-
nicy, kiedy weszła i została powitana przez skaczącego, machające-
go ogonem czarnego Paddy'ego oraz łkające, tulące się siostry.
Miała tydzień na załatwienie wiz, szczepień, zebranie mate-
riałów, pakowanie, kupno nowych ubrań i rezerwację biletów. Oj-
ciec dopłacił jej do biletu pierwszej klasy Kenijskich Linii Lotni-
czych.
-Jeśli nie zamierzasz wracać, powinnaś odjechać w wielkim
stylu - powiedział. - Lepiej jest podróżować pierwszą klasą, niż
po prostu przylatywać.
Po czym odwrócił się szybko, żeby Gaby nie poczuła się zaże-
nowana jego emocjami.
W hali odlotów wręczył jej prezent. Był zawinięty w ciemno-
niebieski papier z nadrukowanymi gwiazdami, księżycami i oto-
czonymi pierścieniami planetami.
- Otwórz, gdy będziesz już w powietrzu - przykazał, uściskał
ją i wycałował na swój niedźwiedziowaty sposób, po czym po-
pchnął w kierunku bramki. Kiedy mały odrzutowiec wyrównał i Ir-
landia Północna stała się pasemkiem białej piany na czarnych ska-
łach, otworzyła paczkę. Była to cyfrowa kamera wideo: małe cudo
na baterie słoneczne, ostatni krzyk techniki. Pod kamerą upchnię-
ty został szalik Manchester United. Na wysokości dwóch tysięcy stóp
może być zimno, nawet na równiku — przeczytała na dołączonej kar-
teczce — kochająca Reb.
Obudziło ją rytmiczne stukanie. Tap-ta-ta-tap tap tap. Tap-ta-
-ta-tap tap tap. Tap-ta-ta-tap tap tap.
Gaby natychmiast się poderwała. Pokój wypełniało liliowe
światło. Nie wiedziała, czy to półmrok wieczoru, czy poranka. Nie
wiedziała, co to za pokój ani dlaczego znajduje się w wielkim łożu
przykryta lepkim prześcieradłem. Nie wiedziała, dlaczego jest tak
gorąco.
Wygramoliła się z łóżka i ostrożnie uchyliła drzwi. Na staro-
świeckim dywanie stała jej walizka. Rozejrzała się. Ktokolwiek przy-
niósł tu walizkę i pukaniem obudził Gaby, nie pozostało już po
nim śladu, chociaż korytarz był bardzo długi. Szybko wyszła na
zewnątrz i wciągnęła walizkę. Naklejki były niezwykle interesujące.
Podczas gdy ona spała, jej walizka zawędrowała na Mauritius
i z powrotem.
Zmiana stref czasowych wywołała u Gaby McAslan chęć na
drinka. Jedzenie też nie byłoby od rzeczy, ale w hotelowych ba-
rach spotyka się ciekawszych ludzi niż w restauracjach. Hemin-
gwayowski kicz. Skóry zebr na ścianach, żałosne głowy antylop
żebrzące o współczucie. Włócznie i tarcze, fotografie wielkich my-
śliwych z memsahib u boku, opartych o maski pradawnych ben-
tleyów, martwa zwierzyna u ich stóp. Oczywiście wiklinowe stoli-
ki i krzesła. Czarna obsługa, biali klienci. Z poczuciem, że rzuca
się w oczy w modnej jedwabnej bluzce, bryczesach i butach do
jazdy konnej, Gaby McAslan podeszła do baru. Niska, dobrze
zbudowana kobieta z sięgającymi ramion blond włosami siedzia-
ła na stołku, rozmawiając z barmanem. Miała na sobie flanelową
kraciastą koszulę bez rękawów, wojskowe postrzępione szorty
i wysokie buty. Wyglądała na jedyną profesjonalistkę wśród na-
trętów Chagi.
- Przepraszam, co się tutaj pija? - zapytała Gaby barmana.
- Pija się to - odrzekła jasnowłosa kobieta. Popchnęła butel-
kę po ladzie. Na etykietce widniał słoń. —Jedyne piwo z wizerun-
kiem browaru na naklejce. Stary dowcip.
Mówiła z wyraźnym słowiańskim akcentem.
- Postawię ci. Mojżeszu!
Barman potrząsnął zroszoną butelką i otworzył ją zębami.
- Slainte agus saol - powiedziała Gaby do swej nowej towa-
rzyszki od kieliszka.
Stuknęły się butelkami.
- Za wielkie ptaszki i wódkę - powiedziała kobieta.
Piwo bynajmniej nie smakowało jak słoniowe siki. Picie z bu-
telki. Niecała doba na miejscu i już wykroczenie przeciwko kate-
chizmowi T. P.
- Masz zabawny akcent - zauważyła kobieta. - Znam więk-
szość angielskich akcentów, ale twój...
- Irlandia Północna. W lokalnym dialekcie brzmi to Norren
iron.
- Norren iron — powtórzyła niska kobieta, a zabrzmiało to pra-
wie pojapońsku.
- Pani jest Rosjanką? - zaryzykowała Gaby.
- Cholera, nie! - żachnęła się zapytana. Szybkim ruchem
rozpięła koszulę. Pod spodem był mocno sprany podkoszulek
z nadrukiem startującego brzydkiego odrzutowca i jakiś napis cy-
rylicą. - Syberyjką. Jestem z tego dumna. Nigdy o tym nie zapo-
minaj.
Sibirsk, oto co było napisane na koszulce. Zaczynasz zdoby-
wać wiedzę, Gaby McAslan. Pierwsze pokolenie potomków Aero-
fłotu. Mają umowę transportową z UNECTA. To oni o mało co
nie zmienili cię tego ranka w pędzącą z prędkością pięciuset mil
na godzinę ognistą kulę.
- Miałam bliskie spotkanie z jednym z pani kolegów podczas
schodzenia do lądowania na Kenyatta - powiedziała Gaby.
Syberyjką wykrzywiła się szyderczo.
- Cholerne stoczterdziestkidwójki. Potrzebują pięciu kilome-
trów, żeby wylądować, i następnych dziesięciu, żeby wystartować.
Nuda, nuda, nuda. Jedyna rzecz, jaką da się robić na 142, to pić
przez cały lot. - Poklepała samolot wymalowany na jej podkoszul-
ku: przysadzisty odrzutowiec z wysoko uniesionymi skrzydłami,
ogonem w kształcie litery T i wielkimi silnikami zamontowanymi
pod każdym skrzydłem - An72F. To jest samolot. Można nim le-
cieć wszędzie. Absolutnie wszędzie. Miasto jest pełne starych, bia-
łych, skretyniałych myśliwych, wszyscy paplają o dawnych czasach,
kiedy latali wszędzie cessnami. Cessny. Latające zabawki. Modele
z silnikami. Mówię ci, tam gdzie bierze się cessnę, ja biorę An72,
prawdziwy samolot.
- Pani lata.
W uśmiechu Syberyjki pojawiła się mieszanina dumy i skrom-
ności, które Gaby dostrzegła i podziwiała. Zawsze miała czas dla
ludzi, którzy godnie i dobrze robili, co do nich należało, jakkol-
wiek wzniosłe lub niskie to było. Taki mały sakrament, jak w przy-
padku tych mnichów, którzy służyli Bogu, zmywając naczynia. Po-
gardzała nieuczciwością: tymi, którzy kupowali i sprzedawali albo
pasożytowali na innych, zamiast coś tworzyć. Gaby poczuła przy-
pływ ciepłych uczuć dla tej pilotki z Syberii.
- Gaby McAslan.
Jasnowłosa kobieta potknęła się kilka razy na głoskach w na-
zwisku.
- Cieszę się ze spotkania z tobą, jakkolwiek wymawia się two-
je nazwisko. Jestem Oksana Michajłowna Tielianina z Irkucka.
Barman ustawił na ladzie dwa kolejne słonie. Stuknęły się bu-
telkami i wypiły za przyjaźń syberyjsko-ulsterską. Pije i ubiera się
jak gej, pomyślała Gaby.
-Jesteś tu z powodu Chagi, prawda? Jasne, każdy jest tu z po-
wodu Chagi, tak czy inaczej. Turystycznie czy zawodowo?
- Zawodowo. Pracuję w SkyNet. Jutro zaczynam.
- Porządni ludzie. Jake Aarons to porządny człowiek. Porząd-
ny człowiek. Co za pech. Ech, oni wszyscy są porządni. Lepsi niż
pieprzona UNECTA, no, w każdym razie niż administracja, która
dyktuje nam, gdzie wolno, a gdzie nie wolno latać.
- Śmierć administratorom.
- I księgowym. Pod ścianę i bum bum.
Wypiły za masową likwidację klasy zarządzających i księgo-
wych. Puste butelki ustawiały się w rządek na barze. Szklane słonie
na defiladzie.
-Jak sądzisz, co to jest? - zapytała Gaby. - Chaga.
Niska Syberyjka wymownie wzruszyła ramionami.
- Masz na myśli obcą planetę? Nie mam pojęcia. Łatwo się
mówi o innych planetach, innych światach gdzieś w kosmosie, wy-
myśla się o nich historyjki, kręci filmy, póki są gdzieś bardzo dale-
ko. Kiedy je widzisz, dotykasz ich, chodzisz po nich - latasz nad ni-
mi - trudniej jest uwierzyć. Za blisko, rozumiesz? Może to jedna
wielka dekoracja filmowa. Industrial Light and Magie, te rzeczy.
Mówię ci, w tym właśnie miejscu bardzo trudno jest uwierzyć
w Obcych i inne światy, no nie? Ach, zapomniałam powiedzieć,
że masz zachwycające włosy. - Delikatnie pogładziła włosy Gaby.
- Mam w żyłach krew Celtów — powiedziała Gaby poruszona.
-Ja mam w żyłach krew ugrofińską. Ze strony ojca, jakieś dwa
pokolenia temu. Potężny lud, jeszcze przed przeklętymi Rosjana-
mi. Dumny lud. Patrz. - Odwinęła postrzępiony dekolt swego fir-
mowego podkoszulka, żeby odsłonić widniejący nad prawą piersią
tatuaż przedstawiający dwa zachodzące na siebie koła. — Szaman-
-adept. Czy może po angielsku powinno się mówić sha-woman?
- Może sha-persori? Nie chrzanisz?
- Nie chrzanię, Gahbee UmmicAzlan. Ojciec nie miał synów,
więc przekazał tajemnice najstarszej córce. Mnie. Oksanie Michaj-
łownej. Umiem już latać. Nie ma problemu! Za jakiś czas będę le-
czyć chorych, zaglądać w głąb ludzkich serc, rozmawiać z głosem
lasu, przemieniać się w duchy i w zwierzęta. Zobacz. - Nad lewą
piersią miała tatuaż w kształcie pyska wilka. — Może dlatego nie
potrafię uwierzyć w Obcych, inne planety, kolonizację i to wszyst-
ko. Wiem, że Ziemia jest silna, może nas wciąż zaskoczyć. Zwłasz-
cza tu, w Afryce, gdzie narodziło się życie. Hej, Mojżeszu! Jesteś
wielki. Co robisz później?
Wielki Mojżesz obsłużył je i usługiwał dalej, a dwie kobiety pi-
ły i obgadywały mężczyzn, pieniądze i futbol i usiłowały nauczyć
się nawzajem trochę ugrofińskiego i trochę irlandzkiego, co oczy-
wiście zakończyło się rozlanym piwem i salwą śmiechu, ponieważ
nauczyły się wyłącznie brzydkich wyrazów.
- Idź spać, Gaby McAslan - powiedziała Oksana Tielianina,
kiedy rządek butelek sięgnął końca lady. - Przed tobą wielki
dzień: nowe miasto, nowa praca, nowi koledzy. Potrzebujesz snu.
Ja też. Jutro wcześnie rano muszę lecieć.
- Po tym wszystkim?
Oksana zademonstrowała swe prawe przedramię. Postukała
w wybrzuszenie na nadgarstku.
- Pompa dyfuzyjna. Oczyszcza krew tak szybko, jak ja piję. Si-
kam czystym alkoholem. Jutro polecę do Ruwenzori trzeźwa jak
świnia. Albo jeszcze trzeźwiejsza.
Ruwenzori. Góry Księżycowe. Biała plama na mapie najczar-
niejszej Afryki. Terra Incognito,. Od czasu Sprawy Kilimandżaro kar-
tografowie byli zmuszeni do narysowania na nowo tych niezna-
nych terenów, podpisywanych Tu są smoki.
- Powtórzymy to, prawda? - zapytała Oksana. -Jak wrócę,
Bóg raczy wiedzieć kiedy. Jeśli chodzi o mnie, jestem tu tylko z po-
wodu pieprzenia. Ruszam się z miejsca na miejsce, więc przyja-
ciel może fiki-fiki, nie? — Wykonała dźgający ruch kciukiem. —Je-
steś uchwytna przez Wschodnioafrykański Teleport?
- SkyNet załatwia mi to. Będziesz musiała zostawić wiado-
mość, żebym cię znalazła. Mam tu rezerwację tylko na parę dni.
Nie wiem, gdzie potem będę.
- Znajdę cię. Zobaczysz. O cholera, Mojżeszu, zamykasz już tę
budę? Za wcześnie. Nie mogłybyśmy jeszcze po jednym, co? Moj-
żeszu!
Jego twarz nie zdradzała objawów zrezygnowania po otwar-
ciu czternastu butelek tuskera.
- Za wielkie ptaszki i wódkę!
- Za wielkie ptaszki i wódkę! - zgodziła się Gaby McAslan.
Obudziła się świeża i trzeźwa, dlatego postanowiła przejść się
do pracy. Każde odwiedzane miasto musiała obejść, uznać je za
swoje, tak jak zwierzę, gdy oznacza teren piżmem. Przeszła przez
Park Uhuru, przez autostradę, mając za punkt orientacyjny otwar-
ty kwiat Kenyatta Center, wynurzający się z ciemności w świetle
poranka. Coś tu rośnie, pomyślała Gaby.
Sfilmowała wielki brązowy kolofon UNECTA w kształcie ro-
gów i góry na samym środku placu. Wokół niej przemykali ludzie
wszystkich kolorów, ras i narodowości - wszystkich przyciągnęła
tu Chaga. Tak jak ją. Wszyscy stanowili cząstki tej wspaniałej ma-
chiny odkrywającej sedno wielkiej zagadki.
Poszła dalej.
Zgubiła się na trzecim skrzyżowaniu. Gdziekolwiek skręciła,
wychodziła wciąż na tę samą hinduską księgarnię. Czas płynął.
Powinna znaleźć wolną taksówkę, ale jakoś żadna nie zapuszcza-
ła się w te ulice. Nie widać też było żadnego policjanta, któremu
można by dać łapówkę w zamian za wskazanie drogi. Musiała wy-
brać pomiędzy chłopaczkami ubranymi zgodnie z ostatnią ulicz-
ną modą w dzwony i skórzane kurtki z łatek, kręcącymi się wokół
zaprzyjaźnionego czyścibuta, a elegancko wyluzowanymi studen-
ciakami czekającymi na zielone światło. Przypomniała sobie do-
sadne ostrzeżenie T. P. Costella przed zarażonymi HIV-em strzy-
kawkami.
— Przepraszam, mógłbyś mi powiedzieć, jak mam dojść na
Tom M'boya Street?
Najwyższy z wyglądających na studentów chłopaków uśmiech-
nął się szeroko.
-Jasne. Prawdę mówiąc, idziemy właśnie w tamtą stronę. Mo-
żemy przejść się z tobą. Samotna biała kobieta nie jest całkiem
bezpieczna na tych ulicach.
Idąc, zadawali jej pytania: czy jest na wakacjach, czy pracuje tu-
taj, skąd przyjechała, jak długo już tu jest, czy była już wcześniej
w Afryce, co sądzi o Kenii? Odpowiedzi Gaby przerywało mniej wię-
cej co sto stóp pojawianie się kolejnych przyjaciół, wylewne powita-
nia i uściski rąk. Po przejściu pół mili trzyosobowa grupka rozrosła
się do sześciu osób. Biura SkyNetu nie wydawały się przybliżać.
- To jest szybsza droga - powiedział wysoki brodacz w drogich
ciuchach, który zadawał wszystkie pytania. Do grupy dołączył przyja-
ciel numer osiem. — Zastanawiam się — ciągnął brodacz - czy skoro
my pomagamy tobie, ty będziesz mogła pomóc nam. Jesteś dzienni-
karką, kobietą wykształconą, powinnaś zrozumieć nasz problem.
Następne ćwierć mili poświęcili na wyłuszczenie problemu.
Ich dobry przyjaciel, student nauk politycznych, wpakował się
w kłopoty, wypowiadając się przeciwko korupcji w UNECTA.
-Jak wiesz, Amerykanie klaszczą, a nasz kochany rząd tań-
czy. Nie pozwolą na żadną krytykę obecności sił ONZ w kraju, dla-
tego nasz przyjaciel jest w poważnym niebezpieczeństwie. Grożą
mu, odwiedzili jego żonę i rodzinę, wiesz, o czym mówię. Nawet
my podejmujemy ryzyko, rozmawiając o tym z tobą. Tobie nic nie
grozi, pracujesz dla zachodniej agencji, ciebie nie tkną.
- Czego ode mnie chcecie? Reportażu?
- Obawiam się, że miałby po tym jeszcze większe nieprzyjem-
ności - odparł brodaty student. -Jedyne, co mu pozostaje, to
uciec razem z rodziną na południe, do Mozambiku, skąd bez-
piecznie będzie mógł prowadzić walkę. Mógłby złapać statek
z Mombasy, ale niestety ostatnio nikt się nigdzie nie ruszy bez ma-
gendo. — Potarł palce kciukiem w geście oznaczającym łapówkę. —
Potrzebuje pięciu tysięcy szylingów, żeby wydostać swoją rodzinę.
Zaledwie pięć tysięcy szylingów, żeby zacząć nowe życie.
- Nie prosimy cię o aż tyle - dodał płaskonosy, bardzo czarny
mężczyzna, który dotychczas się nie odzywał. - Pięćset szylingów
to będzie dobry początek. Wystarczy na przerzucenie go wraz z ro-
dziną do Mombasy.
Gaby zatrzymała się. Ośmiu mężczyzn otoczyło ją kręgiem.
Byli bardzo duzi i bardzo blisko. Wiedziała, podobnie jak oni, że
to oszustwo. Nikt tego jednak nie powiedział głośno.
- Nie mam tyle - skłamała, poruszając niespokojnie palcami
w lewym bucie.
- Nie ma sprawy - odpowiedział płaskonosy. - Masz czeki po-
dróżne?
- Nie - skłamała znowu. - Nie przy sobie. Zostały w hotelu.
- W takim razie kartę kredytową. Jesteś dziennikarką, musisz
mieć kartę kredytową. Możesz podjąć pieniądze z bankomatu. Jest
tu jeden niedaleko. Zaprowadzimy cię.
Zaszczucie prowadzi do straszliwej bierności, uświadomiła so-
bie Gaby. Wiesz, co się dzieje, a mimo to brniesz dalej, musisz
odegrać wszystko do końca, to jedyny sposób, żeby z tym skoń-
czyć. Wiedzą, że wypłacisz im te pięćset szylingów, żeby się od nich
uwolnić, a oni wrócą na swoje skrzyżowanie, żeby opowiedzieć tę
samą historię kolejnemu frajerowi, który zapyta o drogę na Tom
M'boya. Lepiej by było, gdyby po prostu wyrwali jej torebkę i od-
jechali na wyjącym skuterze. To byłoby natychmiastowe wykorzy-
stanie nadarzającej się okazji, nie miałoby w sobie nic osobistego,
nic z tego powolnego uzyskiwania zaufania zakończonego zbio-
rowym gwałtem.
Może użyć bankomatu. Powiedzieli, że to niedaleko. Wydoby-
ła kartę z torebki. Ulicą nadchodził biały mężczyzna w spodniach
khaki i wyblakłej dżinsowej koszuli. Nie chciała, żeby oglądał ostat-
ni akt. Przyglądał się jej. Skierował kroki w jej stronę. Uśmiechał
się do niej. Wręcz promieniał.
- Kochanie! Jesteś nareszcie!
Nieznajomy poderwał ją z ziemi i ucałował wylewnie w usta.
- Kiedy się nie zjawiałaś, zacząłem się rozglądać. Wiem, jak ła-
two zgubić się w tym mieście.
Mówił z amerykańskim akcentem. Chwycił Gaby za rękę i od-
ciągnął od naciągaczy.
- Przepraszam was, chłopcy, mam nadzieję, że nie będziecie
mieli mi tego za złe, jesteśmy po prostu już trochę spóźnieni.
Nie wypuścił dłoni Gaby, dopóki dwukrotnie nie skręcili za róg.
- O Jezu. Kimkolwiek pan jest, dzięki.
- Historyjka o uciekinierach z Ruandy? - zapytał Ameryka-
nin. Był przeciętnego wzrostu, przeciętnej budowy, przeciętnie
przystojny. Akcent przeciętnie środkowozachodni. Ale miał
w oczach ten sam błękitny błysk, który sprawił, że pierwszą miło-
ścią Gaby stał się Paul Newman, a to podniosło wszystkie jego
przeciętności do wyżyn ideału.
Gaby wciąż czuła na ustach jego pocałunek.
- Historyjka o studencie uciekającym przed rządem. Skąd
pan wiedział?
- Też mnie dostali. Ledwie wysiadłem z samolotu, wyciągnę-
li ze mnie sto dolarów. Było mi tak wstyd, że nie przyznałem się ni-
komu przez miesiąc.
Gaby wzdrygnęła się, jakby jej dotykali. Potrafiła zrozumieć
ten rodzaj wstydu.
- Zapytałam tylko o drogę na Tom M'boya. Wydawali mi się
bezpieczniejsi niż chłopaki w dziwacznych ubraniach.
- Tacy ze starych filmów o nierówności rasowej? - Gaby ski-
nęła głową. - Powinna była pani zwrócić się do nich. To watekni,
poflirtowaliby trochę, ale nie próbowaliby pani obrabować. Szery-
fowie wymagają od członków swoich band dobrych manier.
- Watekni?
- Półlegalne gangi hakerów. Maklerzy informacji. Kasta cy-
berpunkowa. Ich idolem jest Shaft, ale są dość rozsądni. Tom
M'boya Street.
Przeszli sto stóp, dwa razy skręcając w prawo. Gaby dostrzegła
skrzyżowanie, na którym wpadła w łapy naciągaczy. Znajdowało
się o przecznicę stąd.
- Gdzie dokładnie? — zapytał Amerykanin.
- Dokładnie tu. - Stali przed budynkiem SkyNet News. Wło-
żyła kartę z powrotem do torebki i odnalazła identyfikator. Kiedy
spojrzała przed siebie, Amerykanin w spodniach khaki i dżinsowej
koszuli zniknął, tak jakby nigdy nie istniał. Paul Newman w roli
anioła?
Nie znała nawet jego imienia.
Gaby McAslan przypięła identyfikator do bluzki i weszła po
schodach. Spóźniła się zaledwie dziesięć minut.
Wideodziennik: 20 marca 2008
Widok bardzo dużego pokoju pełnego biurek, komputerów i łudzi.
Kamera nie może pracować z powodu światła we wnętrzu: okna ośłe-
piają jasnością. Jeśli dałoby się sfilmować zapach, byłoby czuć silny
aromat kawy. Ponad wszystkimi dźwiękami przebija się głos Gaby
Dobra, to właśnie jest to, Mamo. Szczyt świata. Dobra, siódme
piętro, SkyNet News w Nairobi, sekcja angielska. Niemcy są w są-
siednim oknie, Skandynawowie za ścianą, gdzie jest nieco ponu-
ro, ale odpowiada to ich narodowemu temperamentowi. Oszklo-
ne biuro należy do Wielkiego Białego Wodza T. P. Costello, który
dowodzi nami wszysuumi. Ma opinię kochanego, przytulnego i oj-
cowskiego dla każdego, nie mogę jednak powiedzieć, abym mia-
ła okazję się o tym przekonać. Może wciąż jest na mnie wkurzony
za to spóźnienie pierwszego dnia, ale zawodowy instynkt podpo-
wiada mi, że chodzi tu o coś jeszcze, chociaż nie mam pojęcia,
czym mogłam go urazić.
Kamera zatrzymuje się na wysokim, ciemnowłosym białym mężczyź-
nie w średnim wieku. Jest szczupły, twarz pociągła, włosy podejrzanie
mniej szpakowate niż powinny być, ale może zawdzięcza to energii, któ-
ra bije od niego, nawet gdy siedzi przy biurku, pijąc kawę. Elegancko
ubrany. Za nim na parapecie stoi rządek nieciekawych pucharów i sta-
tuetek. Zauważa, że Gaby filmuje go ukradkiem, wyraźnie prostuje się,
nabiera szyku i macha palcami: hej, kamera.
Ten człowiek, oczywiście, nie potrzebuje przedstawiania: to
niepowtarzalny Jake Aarons, główny wschodnioafrykański kore-
spondent SkyNetu i gwiazda tysięcy późnowieczornych wydań spe-
cjalnych. Proszę zauważyć, że -jak nieubłaganie pokazuje kame-
ra - wbrew pozorom on istnieje także od pasa w dół. Ponoć
istnieje pewien sprytny somalijski chłopaczek, który mógłby oso-
biście poświadczyć ten fakt, ale nie powinniśmy powtarzać biuro-
wych plotek. Odłóżmy więc na bok seksualne grzeszki: Jake po-
trafi zdobyć informacje, które dla innych są niedostępne, nikt
jednak nie potrafi zdobyć informacji na jego temat i sądzę, że je-
mu to odpowiada. Oto nasz Jake człowiek-zagadka, mimo że jest
- a może właśnie dlatego? - osobą bardzo publiczną. OK, Jake,
możesz już przestać pozować do kamery.
Kobieta o oliwkowej cerze, grubo powyżej trzydziestki, pochyla się
nad biurkiem. Ma czarne włosy i czarne oczy południowca. Jest coś dra-
pieżnego w sposobie, w jaki zajmuje miejsce przy biurku. Jak na Nairo-
bi ubrana jest drogo i elegancko. Ma na sobie chyba za dużo srebra.
Abigail Santini. Redaktorka serwisu on-line i moja szefowa.
Nie lubi mnie. Wszystko w porządku, ponieważ ja też jej nie lubię,
a jest coś odświeżającego we wzajemności tego rodzaju uczuć. Ja
przynajmniej mam powody, żeby jej nie lubić. Po pierwsze, żąda,
żeby zwracać się do niej „Abby", a w tym pokoju nie ma miejsca
dla dwóch imion kończących się na „by". Po drugie, bawi ją wła-
dza wykonawcza bez żadnej twórczej odpowiedzialności, którą
obarczeni są rządzeni przez nią. Po trzecie, ona wygląda świetnie
- i co gorsza wie o tym - ma oliwkową skórę, która pięknie się
opala, i nigdy nie wyskakują jej piegi, nie robi się czerwona i nie
łuszczy się; poza tym ma klasyczny orli nos z tych, co to tworzyły
chwałę niegdysiejszego Rzymu, a nie ten kartofel typowy dla nacji,
której wyobrażenie o cywilizacji sprowadzało się do wzajemnej
kradzieży bydła. Widzicie już, dlaczego jej nie lubię. Jednego tyl-
ko nie rozumiem, mianowicie dlaczego ona nie lubi mnie.
W polu widzenia obiektywu pojawiają się dwaj czarni mężczyźni przy
stoliku montażowym. Piją kawę. Jeden jest niski, dobrze umięśniony, bro-
daty — ten siedzi na krześle. Drugi jest tak niewiarygodnie wysoki, że da-
je się to zauważyć nawet wtedy, gdy siedzi na krawędzi biurka. Na pierw-
szy rzut oka widać, że pochodzą z różnych plemion, różnych ras, i że są
bardzo bliskimi przyjaciółmi. Wysoki czuje na sobie spojrzenie obiektywu
Gaby, wywala język i wykonuje falliczny gest pięścią.
Moi bohaterowie. Moi kumple. Moja nowa rodzina. Tembo
i Faraway. Kamerzysta i inżynier komunikacyjny. Pierwszoligowa
drużyna SkyNetu. Dorastali oddaleni od siebie o pięć mil, nad Je-
ziorem Wiktorii na północy, ale Tembo jest Luhya, a Faraway na-
leży do Luo. To najwyraźniej ma duże znaczenie. Coś tak jak Ban-
tu i Nilo-Chamici.
Imię Farawaya tłumaczy się samo przez się. Byłby nadzwy-
czajny nawet wśród koszykarzy. Tembo znaczy w suahili „słoń".
Pamięć jak u słonia? - pytam. Nie, rura jak u słonia, odpowiada
mi rozkosznie Faraway. Nic dziwnego, że nigdy nie byłem w sta-
nie odbić Tembo żony, mówi. Faraway jest zawodowym flircia-
rzem. Z molestowania seksualnego uczynił sztukę. Jego życiem
rządzi polityka luzu i, jak mówi, ptaszek. Nie potrafi spotkać się
z kobietą i nie próbować zaciągnąć jej do łóżka. Ani one, ani on
sam nie traktują tego poważnie. Fakt, że mu się od czasu do cza-
su udaje, jest dla niego sporym zaskoczeniem. Twierdzi, że je-
stem kobietą-demonem przysłanym z pieklą, aby kusić go do nie-
wyobrażalnych grzechów za pomocą rudych włosów i zielonych
oczu. Mówi, że zna tylko jeden sposób na wypędzenie demona
i że wymaga to ruchów miednicą i pożądliwych uśmiechów. Śnij
sobie zdrowo, Faraway.
Tembo z kolei żyje przykładnie, jak mówi się w naszych stro-
nach. Jest nawróconym chrześcijaninem. Prowadzi chór w ko-
ściele św. Stefana. To wystarcza, żeby przekonać ateistę do wiary
w Boga, mówi Faraway wyraźnie dumny z przyjaciela. Ma dwie
malutkie córeczki, tak cudowne, że chciałoby sieje zjeść, pokazu-
je ich zdjęcia przy każdej okazji. W porze lunchu zawsze zajmuje
się montowaniem nakręconych w domu filmów wideo.
Z jakiegoś powodu postanowili uczynić ze mnie Afrykankę.
Uważają, że w przeciwieństwie do większości ludzi tutaj nadaję
się do tego. Może dlatego, że jedną z pierwszych rzeczy, jakie zro-
biłam po przybyciu, było zapisanie się do drużyny piłkarskiej
SkyNetu (tylko czterech białych i żadnej kobiety). Tembo jest do-
brym lewoskrzydłowym, a Faraway ze względu na swe zdolności
i wzrost został bramkarzem. Byłby może i niezły, gdyby przestał
się popisywać i zagadywać kobiety na trybunach, przynajmniej
na moment, żeby zatrzymać piłkę. Cały problem polega na tym,
że nie mogą się zdecydować, czy powinnam być Afrykanką Lu-
hya, czy Luo.
Prawdziwe lekcje bycia Afrykanką pobieram w moim nowym
mieszkaniu. Polecił mi je barman z PanAfric: pani Kivebulaya,
właścicielka, jest kuzynką kuzyna kogoś tam i lubi Irlandki. A co
więcej, mieszka na samej górze First N'Gong Avenue. Nie sądzi-
łam, że mogę zamieszkać w czymś, co nazywa się Episkopałnym
Domem Gościnnym, ale okazało się, że pani Kivebulaya jest ide-
alną gospodynią... OK, pojechałam więc taksówką z kolacją (ko-
zą) na tylnym siedzeniu, a tam ujrzałam basen i spokojne ogrody
nadające się do pracy, chociaż misjonarze przebywający na urlo-
pach mówili zupełnie inną angielszczyzną niż moja, charaktery-
styczną dla biskupów, wiejskich parafii i Edukacji Teologicznej
Na Odległość.
To drobiazgi wywołują u mnie tęsknotę za domem: kiedy ku-
puję papierowe ręczniki, wybieram świeżą czekoladę, żeby nie by-
ła omszała w staroświeckiej liliowej folii. Brakuje mi dietetycznej
coli w puszkach, bo kaucja za butelkę jest wyższa i płaci się więcej
niż za zawartość. Brakuje mi rock and rolla. Przez pierwsze kilka
minut radio kenijskie brzmi jak Najwspanialsza Rzecz, Jaką Kiedy-
kolwiek Słyszałeś, ale zaraz potem dałbyś się pokrajać, żeby móc
zanucić do wtóru „Mama Mia, Let Me Go" z „Bohemian Rhapso-
dy". Brakuje nocnych sklepów. Na deptaku. Tęsknię za horyzon-
tem. Nie czuję się dobrze w samym środku wielkiego, wysokiego,
płaskiego lądu. Chcę terenu. Chcę morza jak wokół Wartowni:
nawet gdy go nie widzisz, wiesz, że zawsze tam jest. Chcę znaków
rozpoznawczych. Czy to jest tęsknota za domem?
Pani Kivebulaya robi, co może, żebym czuła się jak w domu -
gościnność jest misją powierzoną jej przez Boga, trudno temu za-
przeczyć - dzięki przyjaznym pogaduszkom w ogrodzie, gdzie lu-
bię pracować, i najlepszej kawie, jaką kiedykolwiek piłam. Ona
chwali Boga kawą i ciastem bananowym. Jej najważniejszym wkła-
dem w moją udaną i szczęśliwą integrację z nowym krajem, nową
kulturą i nową pracą są opowieści o dziwach i cudownościach,
które tu w Kenii wydają się na porządku dziennym. Wczoraj opo-
wiedziała mi o przyjacielu krewnego pewnej jej znajomej, który
jest absolutnie nieznośnym chłopcem i wącha klej. Zdaje się, że
włamał się do fabryki kleju Yellow Imp przy Jogoo Road, żeby za-
fundować sobie największego haja w życiu, pochylił się nieco za
bardzo nad kadzią i wpadł do środka. Odurzony oparami wygra-
molił się, położył się na podłodze, żeby dojść do siebie, i stracił
przytomność. Następnego ranka robotnicy znaleźli go przyklejo-
nego na amen do podłogi i musieli odcinać go piłą elektryczną.
Dziś przy śniadaniu opowiedziała mi o chrześcijańskiej grupie
wracającej z wycieczki kajakowej po Jeziorze Wiktorii. Napotkali
łódź pełną chamskich chłopaków, którzy wybrali się na przejażdż-
kę ze swymi dziewczynami i drwili z nich, że nie są dobrymi chrze-
ścijanami, że nie mają wiary, skoro popłynęli kajakami, zamiast
przejść się po jeziorze jak ich Bóg. Odważnie podejmując wyzwa-
nie, piętnastu poderwało się i wysiadło z łodzi.
- Potonęli jak kamienie - powiedziała pani K., skręcając się
ze śmiechu, a ja przypomniałam sobie ciebie, jak płynąłeś żaglów-
ką przy złej pogodzie. - Wyciągali ciała z wody przez kilka dni.
Sześciu nie znaleziono, ale przecież wjeziorze Wiktorii jest sporo
krokodyli.
Wydaje się, że jej opowieści o dziwach i cudach nie mają koń-
ca. Nie jest to takie złe, bo udało mi się sprzedać je T. P. jako po-
mysł na serię zabawnych (albo po prostu niezwyczajnych) opo-
wiastek na koniec serwisu informacyjnego: „Koniec końcem"
z oddziału w Nairobi. To może niewiele, ale jest to znów jakiś krok
w stronę Chagi. Ups. Kapitan na mostku. Lepiej udawać, że spisu-
ję ten tekst wywiadu Jake'a z głównodowodzącym operacji
UNECTA.
— To jest najtrudniejsza na świecie rzecz do sfilmowania - mó-
wił Tembo, podając czarkę irio. W ramach lekcji afrykanizacji za-
prosił Gaby na kolację do rodzinnego domu koło Limuru. Jako
przyszywany wujek córek Tembo, Sarah i Etambele, zaproszony
został także, oczywiście, Faraway.
Był to porządny dom w dobrej dzielnicy. SkyNet płaciła nieźle
swoim doświadczonym kamerzystom. Dom miał werandę, na któ-
rej właśnie jedli. Wokół blaszanych lampionów ze świecami trze-
potały ćmy. Ciemny ogród rozbrzmiewał świergotem nocnych
owadów. Drzewa odgradzały ich od ruchu ulicznego, powietrze
było ciepłe i pachniało Afryką, co oznaczało nie jeden zapach,
ale mnogość zapachów: dymu palonego drewna, czerwonej ziemi,
owoców, odchodów, kwitnących nocą kwiatów - a całość była
czymś więcej niż tylko sumą tych wszystkich składników, podobnie
jak zapach kobiety jest czymś więcej niż tylko zapachem perfum,
których używa.
Faraway otworzył butelkę piwa i podał Gaby.
— Nie mam na myśli wyłącznie trudności natury fizycznej -
mówił dalej Tembo.
—Jak przekupywanie pilnujących drogi żołnierzy - dodał Fa-
raway bezlitośnie.
-Jak sposoby, w jakie to atakuje plastik, co oznacza, że kame-
ra zamienia ci się w kwiatuszki, jeśli jej dokładnie nie otulisz. Ale
to tylko część problemu. Po prostu ciężko jest uzyskać dobry ob-
raz tego. Przede wszystkim pod tym baldachimem jest bardzo ma-
ło światła. Poza tym, co właściwie filmujesz? Wygląda tak samo,
w którąkolwiek stronę skierujesz obiektyw. A są tam rzeczy tak od-
biegające od wszystkiego, co uważamy za żywe, że trudno to pojąć.
Nie potrafimy widzieć ich tak, jak widzimy drzewo, i wiemy, czym
jest i co robi, jak będą wyglądały niewidoczne w tej chwili frag-
menty. Wszystko jest inne. Co tam wykoncypowali ci z Ol Tukai?
Skatalogowali ponad piętnaście tysięcy różnych gatunków Chagi.
Które, rzecz jasna, jak tylko tam znów pojedziesz, zmienią się
w coś innego.
Dzięki historyjkom pani Kivebulaya z serii „Koniec końcem"
Gaby zyskała uznanie, burkłiwe podziękowania ze strony T. P. Co-
stello i miejsce przy stoliku w barze Thorn Tree w hotelu New
Stanley, gdzie chodzili pić prawdziwi dziennikarze, ale wszystko
to nie było powodem jej przyjazdu do Afryki. Ta właściwa rzecz
wciąż pozostawała poza jej zasięgiem. Pracowała nad Chagą co-
dziennie, przetwarzając gigabajty obrazów, plików, raportów i sy-
mulacji przechowywanych w archiwach. Wiedziała wszystko, co
tylko się dało, o powietrznych rafach, pseudokoralowcach, drze-
wach-dłoniach, rzeczach, które wyglądały jak morskie radiolarie
i dla których nikt jeszcze nie wymyślił nazwy; nie znała tylko ich
dotyku, zapachu, smaku. Czuła się uwięziona pod skrywającą Na-
irobi kopułą smogu, podczas gdy jej gwiazda płonęła jasno na po-
łudniu. Tembo i Faraway nie mogli zrozumieć niecierpliwości ko-
leżanki.
- To poczeka - mówili. - Nie pójdzie sobie. Prawdę mówiąc,
zmierza w twoim kierunku.
Córeczki Tembo podeszły do Gaby z obu stron, niosąc półmi-
ski z kurczakiem.
- Musisz wziąć drugi żołądek - powiedziała Sarah, starsza
z nich. Obie były śliczne, poważne i zabawne. - Zawsze dostaje go
honorowy gość.
Gaby zerknęła na Farawaya, żeby zorientować się, czy namó-
wił swoje przyszywane bratanice na zrobienie kawału biednej, nie-
zorientowanej m 'zungu. Jeśli tak, zachowywał teraz kamienną
twarz.
- Prawdę mówiąc, nie wiem, jak wygląda drugi żołądek kury
- odpowiedziała. - W moim kraju się ich nie je.
Etambele, młodsza dziewczynka, której imię znaczyło
„Wczesny Wieczór, Zaraz Po Herbatce" (była to dokładnie pora,
0 której się urodziła), spojrzała ze zdumieniem i szepnęła coś do
Sarah.
- Moja siostra chciałaby się dowiedzieć, czy twoje włosy są
prawdziwe - powiedziała Sara.
- Etambele, nie zadawaj niegrzecznych pytań naszemu go-
ściowi - powiedziała jej matka. Była to niewysoka, cicha kobieta,
bardzo piękna w swoim tradycyjnym stroju, ale niezbyt obyta z tym
męskim światem wiadomości, zdarzeń i spraw.
- Wiem, jak mógłbym się przekonać - oświadczył Faraway
1 było to wszystko, co odważył się na ten temat powiedzieć w towa-
rzystwie chrześcijańskiej rodziny.
- Są prawdziwe - zwróciła się Gaby do gapiących się sióstr. -
Spadają na całe moje plecy. Nie ścinałam ich od siedmiu lat, a to
więcej niż ty masz, Etambele.
Oczy dziewczynek zrobiły się okrągłe ze zdziwienia. Gaby po-
zwoliła im dotknąć włosów. Zachichotały i pobiegły po pataty.
Drugi żołądek kury okazał się znacznie smaczniejszy, niż się
spodziewała.
- UNECTA zmienia swoje stanowisko dotyczące bezpieczeń-
stwa - powiedział Tembo. - Zaczynają się obawiać problemów
z uchodźcami. Prędzej czy później ktoś przestanie dawać wiarę te-
mu, co UNECTA opowiada na temat Chagi, i uzna, że może tam-
to jest lepsze od obozów przejściowych. Dlatego zaczynają myśleć
o wojskowych patrolach wewnątrz Chagi.
- To nie ze względu na uchodźców - odrzekł Faraway. - Oni
się boją, że szwadrony safari mogłyby się czegoś dowiedzieć.
- Szwadrony safari? - zapytała Gaby.
- To gangi rządzące dzielnicami biedoty, działają niezależnie
od taktycznych - odpowiedział Faraway. - Wlezą gdzieś, wywęszą
coś i wywloką na światło dzienne. Mają w nosie kwarantanny na-
rzucane przez ONZ. To po to, żeby ich powstrzymać, chcą umie-
ścić żołnierzy wewnątrz Chagi. Jeśli ONZ udowodni, że ci, którzy
włażą zbyt głęboko, nigdy nie wracają, ludzie w obozach przejścio-
wych powiedzą, że lepsze Pumwani niż Chaga. Przez jakiś czas to
będzie działało. Ale nadejdzie dzień, kiedy ludzie dojdą do wnio-
sku, że lepsza Chaga niż Pumwani. Taki dzień musi nadejść, stary.
Musi nadejść. ONZ nie zdoła ani powstrzymać Chagi, ani ewaku-
ować dziesięciu milionów ludzi.
- Do tego czasu będzie ich więcej - powiedział Tembo.
- Co zrobisz, Tembo? - spytała Gaby, patrząc na jego żonę
w pięknej sukni i na dzieci siedzące na zbyt wysokich krzesłach
i trzymające zbyt duże sztućce.
- Liczę, że SkyNet zatroszczy się o nas.
- Licz na SkyNet, ja tam wolę liczyć na siebie - odpowiedział
Faraway. Piwo rozwiązywało mu język.
- Zaryzykowałbyś z Chagą?
- M'zungu, w końcu wszyscy będą musieli zaryzykować
z Chagą. Może nawet ty. To, że kapsuły spadły w promieniu trzy-
stu mil od równika, nie znaczy, że zawsze tak będzie. Następna*
może spaść w Paryżu, w Nowym Jorku, a może nawet w Irlandii.
Dlaczego wszyscy zakładają, że Chaga ograniczy się do tropików?
Może po prostu będzie się rozprzestrzeniać po Afryce, przez pu-
stynię, przez Europę, przez biegun, aż nie pozostanie nic, tylko
Chaga, a my wszyscy będziemy skakać po drzewach i grać w ko-
ści z Obcymi.
- Faraway, proszę cię, wystraszysz dzieci - powiedziała cichym,
ale stanowczym głosem żona Tembo.
-Jeśli Obcy istnieją - odparł Tembo.
- Mój przyjaciel ma teologiczny problem z inteligencją z in-
nych światów - wyjaśnił Faraway. Pani Tembo i dziewczynki zbie-
rały talerze po głównym daniu. Syk wrzącego oleju i zapach sma-
żących się w nim małych bananów dochodzący z kuchni oznaczał
deser. —Jeśli założyć, że Bóg stworzył Obcych kryjących się za
Chagą, pojawia się pytanie, czy zostali stworzeni w stanie łaski,
czy też są istotami upadłymi, tak jak my? Jeśli są aniołami, ryzyku-
ją upadek w wyniku zetknięcia się z grzesznikami naszego pokro-
ju. Co do mnie, pomysł bycia odpowiedzialnym za upadek anio-
ła całkiem mi się podoba. A jeśli już są upadli, to czy znają
obietnicę zbawienia, czy też będziemy musieli ich ewangelizo-
wać?
- Mesjasz z Chagi? - zapytała Gaby. Pojawiły się banany ułożo-
ne w stosy na półmiskach, posypane cukrem i cynamonem.
- Obcy nie istnieją - powiedział Tembo tonem lekkiego znie-
cierpliwienia. Był przyzwyczajony do przechwałek przyjaciela, ale
nie lubił, gdy ten dopieszczał swoje wielkie, męskie ego przy sto-
le, na oczach rodziny i gości.
-Jeśli mogli zmieścić całą ekologię w czymś o rozmiarach
niewielkiego matatu, sądzę, że znajdzie się miejsce dla kilku Ob-
cych w popielniczce - odrzekł niewzruszony Faraway. Uciszył go
dopiero kunszt kulinarny pani Tembo.
W czasie gdy parzyła się kawa, dzieci zostały położone do łó-
żek. Wcześniej przyszły powiedzieć dobranoc. Faraway zmierzwił
ich włosy i uściskał wylewnie. Tembo pocałował je. Gaby pokazała
im przywiezione z domu zdjęcia swoich sióstr, ojca i psów.
- To jest dom, w którym się wychowałam, a to my przed do-
mem. To zdjęcie zostało zrobione w dniu, w którym wyjeżdżałam
do Londynu, żeby się uczyć, jak zostać reporterem.
- Czy twoja mama robiła zdjęcie? - zapytała Sarah.
- Nie, taka pani, przyjaciółka ojca. Moja mama umarła daw-
no temu, gdy byłam bardzo mała - odparła Gaby i szybko pozbie-
rała fotografie, żeby nie wywołały pytań, które nie byłyby na miej-
scu tutaj, wśród gospodarzy i przyjaciół. — Dobranoc, pchły na noc
- powiedziała do dzieci. Dziewczynki zachichotały z uznaniem.
Propozycja, że pomoże pozmywać naczynia, została grzecz-
nie, acz stanowczo, odrzucona.
- To zadanie dla kobiet, a dzisiaj jesteś honorowym mężczy-
zną - powiedział Tembo.
Musicie się dużo nauczyć o feminizmie, chłopcy, pomyślała
Gaby, kiedy pojawiła się kawa. I wy, dziewczęta, też.
Faraway wyciągnął rosyjskie papierosy. Gaby wzięła jednego.
- Nie wiedziałem, że palisz.
- Tylko po kolacji.
-Ja palę po seksie - odrzekł.
Gaby przysłuchiwała się, jak w sypialni matka śpiewa swoim
dzieciom do snu liczącą sobie tysiąc lat kołysankę. Sprawiło to, że
poczuła się zarazem bardzo blisko i daleko od domu. W blasza-
nych lampionach dopalały się świece. Hałas dochodzący z ulicy
zelżał. Honorowi mężczyźni rozmawiali o pracy: o Jake'u Aaron-
sie, którego wszyscy lubili, o Abigail Santini, której nikt nie lubił,
o T. P. Costello, którego lubili wszyscy z wyjątkiem Gaby, ponieważ,
jak twierdziła, on nie lubił jej. Tembo wpatrywał się w fusy od ka-
wy, jakby chciał wyczytać z nich przyszłość, po czym powiedział:
- Nad nim ciąży jakiś cień. Nie wiem wszystkiego, to się zda-
rzyło, zanim zacząłem pracę w SkyNet, kiedy on był szefem
wschodnioafrykańskiego oddziału Irlandzkiej Agencji Informa-
cyjnej. Była kobieta, Irlandkajak ty. Znikła w Chadze. To wszystko,
co wiem, ale obawiam się, że przypominasz mu o sprawach, o któ-
rych wolałby zapomnieć, Gaby.
Zapaliła kolejnego rosyjskiego papierosa, wsłuchując się w bi-
cie owadzich skrzydeł o szkło latarń.
- Czy on ją kochał, Tembo?
- Nie mówił o tym.
- Kochał ją. Dlatego nie pośle mnie z kamerą.
- Czy naprawdę tego właśnie pragniesz?
Frustracja Gaby wybuchła niczym płomień świecy w powiewie
wiatru, który dostał się przez szpary wentylacyjne latarni.
-Ja po prostu chcę coś robić. Robić coś własnego, coś, czego
doświadczyłam własnymi zmysłami. Nie obrabiać czyjeś sprawoz-
dania, raporty techniczne, obrazy i doświadczenia. Nie czyjeś hi-
storie o ministrach, którzy znikają, aby pojawić się pod nazwi-
skiem „pana Gówno", o wiejskich weselach, które przemieniają
się w walki plemienne dlatego, że ktoś nie mógł się powstrzymać
od pierdnięcia podczas przysięgi małżeńskiej.
- To są dobre historie, Gaby - powiedział Faraway.
- Tak, to są dobre historie, ale to nie są moje historie. Przy-
chodzą do mnie, a ja bym chciała iść po nie. To nie musi być re-
portaż wideo, pod warunkiem że ja będę naprawdę działać, a nie
opracowywać działania. — Wzięła jeszcze jeden z papierosów Fara-
waya i przypaliła go od świecy w lampionie. - To jest tak jak w sta-
rej opowieści, którą wymyślił dla mnie mój ojciec, kiedy byłam
mała. Jeden z naszych kotów (mieliśmy ich pięć) bez przerwy
wpatrywał się w kominek. Ojciec powiedział mi, że czekał na noc,
kiedy z kominka odezwie się głos mówiący: „Koci Król umarł! Ko-
ci Król umarł!" Tej nocy, kiedy odezwałby się głos, on podskoczył-
by i zawołał: „W takim razie ja jestem Kocim Królem!" i wyskoczył-
by przez szyb kominka na dach, aby zażądać korony. To dlatego
wpatrywał się cały czas w kominek: czekał na wezwanie. Ja czuję się
tak jak ten głupi kot.
Faraway wypuścił pióropusz dymu i zmierzył Tembo długim
spojrzeniem, zanim się odezwał.
- Co by było, gdybym powiedział, że Koci Król jest moim oso-
bistym przyjacielem?
- Uważaj, przyjacielu - odrzekł Tembo.
- Żeby mieć historie, musisz zdobyć informacje, zanim zdąży
to zrobić ktoś inny, przyjaciółko Gaby. Żeby zdobyć informacje, za-
nirn zdąży to zrobić ktoś inny, musisz mieć dobrego informatora.
Znam człowieka, jesteśmy z tego samego plemienia, prawie że
i tej samej wioski, który zajmuje się właśnie tego rodzaju infor-
macjami: trudnymi do zdobycia i przydatnymi. Cennymi.
- Czy mówimy o Szeryfach? - zapytała Gaby.
Co dzień w drodze do pracy oglądała setki ludzi tłoczących
się na bitych drogach wokół sunących cicho mercedesów makle-
rów informacyjnych, którzy wynajmowali dniówkowych pracow-
ników. Za pierwszym razem zatrzymała się i wyciągnęła kamerę
na widok samochodów znikających pod zalewem ciał, rąk porywa-
jących skrawki papieru z wypisanymi adresami jakiejkolwiek za-
chodniej firmy ubezpieczeniowej lub banku kredytowego, które
potrzebowały przetwarzania danych. Infostrada obiecywała Afry-
ce tak wiele, a dostarczyła tylko codziennej walki o papierkową
robotę dla reszty świata, ponieważ wynajęcie Afrykanina do opra-
cowywania danych kosztowało mniej niż zatrudnienie mieszkańca
Europy lub Dalekiego Wschodu. Przemieszanie tego, co pierwot-
ne, z najnowszą technologią niepokoiło Gaby. Przyglądała się wy-
najętym minibusom, które wiozły grupki szczęśliwców ku magazy-
nom i pieniądzom wystarczającym na utrzymanie się przez
tydzień, jeśli będą ciężko pracować. Pozostali wracali do domów
i dzieci. Tak wyglądał od zewnątrz Wschodnioafrykański Teleport.
Nic dziwnego, że tak wielu odeszło, widząc lepszą, a w każdym ra-
zie jaśniejszą przyszłość po prywatnej stronie: zostawali pomocni-
kami Szeryfów. Te dzieciaki można było zobaczyć wszędzie:
chłopaków w dzwonach, koszulach z długimi kołnierzykami i bu-
tach na grubej podeszwie, dziewczyny w skórach i nylonach. Wy-
glądali na wyluzowanych, obytych z ulicą, ale byli tylko gońcami,
dealerami i egzekutorami. Prawdziwa władza spoczywała w rękach
Szeryfów. Wierne oddziały, podobnie jak Prawdziwy Kościół, były
niewidzialne, duchowe, wirtualne. Był nim ten chłopak z Pumwa-
ni, którego nastoletnia siostra sprzedawała swoje ciało na ulicy,
żeby zarobić na komputer i opłaty za połączenia, które kupią im
awans i drogę wyjścia. Dziewczyna mieszkająca na barce na Jezio-
rze Wiktorii z matką, która wmawia jej, że jest bezużyteczna, oj-
cem, który ją rżnie, dziadkami, którzy siedzą w pobliżu przez ca-
ły dzień, przyglądając się, jak dziewięcioro jej rodzeństwa zjada
jej jedzenie i pozbawiają przestrzeni życiowej; dziewczyna, która
marzy o tym, że pewnego dnia włoży skórzaną kurtkę i okulary
RayBana i zostanie kimś w bezosobowym mieście. Przewoźnik z Li-
koni, który każdej nocy kręci się po cybernetycznej ulicy, dopóki
po stronie Indii nie rozbłyśnie świt, zabawiając się w hazard, o któ-
rym możesz wyłącznie marzyć; kobieta, której wszystkie dzieci ule-
gły religii, prochom lub wirusowi HIV 4 i która znajduje tu lepszy
rynek dla swoich towarów i plotek. Oto oni wszyscy, związani w ro-
dzaj wirtualnej wspólnoty - prawdziwi Pomocnicy - pod opieką
i ochroną swego Szeryfa.
- Mówimy o Szeryfie Szeryfów - powiedział Faraway.
- Mombi nie zgodziłaby się z tobą - odparł Tembo. Jego żo-
na pojawiła się ze świeżą kawą. Jej mina wyrażała podejrzenia: wy-
wrotowa rozmowa na jej werandzie.
- Dziewczyny Mombi wyglądają lepiej na ulicy, trudno się
z tym nie zgodzić, ale ona nie ma klasy w tych sprawach. Popatrz
tylko, jak dorobiła się pieniędzy: na salonach cyberseksu. Haran
ma klasę, Haran jest Szeryfem Szeryfów.
- Haran jest złym człowiekiem i piekielnym chamem - po-
wiedziała żona Tembo z nieoczekiwaną zaciętością. - Nic dobrego
z niego nie będzie, z żadnego z nich, bezwartościowych bandzio-
rów.
- Haran zdobędzie dla ciebie wszystko - szepnął konfiden-
cjonalnie Faraway do Gaby. - Cokolwiek zechcesz. I nie interesu-
je go gotówka. Mój przyjaciel Haran to dżentelmen. Odda ci przy-
sługę, kiedyś ty mu oddasz przysługę: kiedyś, kiedy będzie
potrzebował, może nigdy.
- Szatan również jest dżentelmenem - odpowiedziała pani
Tembo. - Dżentelmenem z manierami. Odda ci przysługę, a po-
tem, pewnego dnia, w zamian za tę przysługę zażąda twojej nie-
śmiertelnej duszy.
-Jesteś pełna uprzedzeń, kobieto, i nie znasz się na kompu-
terach - odrzekł Faraway. - Obrażasz jego i obrażasz wszystkich
Luo. Jak myślisz, kto wprowadził technologię sieciową i rewolu-
cję informacyjną do tego biednego kraju? Luo, oto kto. Kobieto,
powinnaś dziękować Haranowi, zamiast go przeklinać.
Rzuciła mu spojrzenie z ukosa i wróciła do kuchni.
- Faraway — rzeki Tembo.
- No dobra, to nie jest sprzeczne z prawem - odpowiedział
mu Faraway.
- Nie jest też całkiem legalne. »
- W porządku. Przeproszę ją. To wina piwa, tej cieplej nocy,
wspaniałego towarzystwa moich przyjaciół i absolutnie znakomite-
go jedzenia! - To ostatnie wykrzyknął w kierunku kuchni. - Wierz
mi, Gaby McAslan, potrzebujesz tego człowieka. On może ci po-
móc w zdobyciu tego, czego ci potrzeba. Ja wiem, gdzie go zna-
leźć. Mogę cię do niego zaprowadzić, przedstawić cię. Jesteśmy
z tego samego plemienia, z tej samej krwi.
8
Gaby delikatnie przytrzymywała na kolanach etiopski ewan-
geliarz, podczas gdy taksówkarz manewrował, aby wyminąć dziu-
ry na szosie. W Kenii bardzo łatwo jest rozpoznać pijanych kie-
rowców: to ci, którzy jadą prosto przed siebie. Szkatułka była
przepiękna, najładniejsza w sklepie. Ręce i oczy, które ją wykona-
ły, były przepełnione wiarą. Na bocznych ściankach wymalowano
czterech ewangelistów. Na wieczku wielkooki św. Jerzy zabijał
niestawiającego zbytniego oporu smoka. Gaby szczęka opadła
na widok ceny - połowa jej miesięcznej pensji - ale Faraway
uparł się, że nic poniżej najlepszego nie zyska uznania w oczach
Harana.
- To jest moment, w którym wielu wielkich biznesmenów po-
pełnia błąd - oświadczy! jej, gdy taksówka przepychała się przez
wieczorny ruch. - Sądzą, że wystarczy kupić tanią somalijską pcd-
róbkę skleconą wczoraj w byle sklepiku w Mogadiszu, napełnić ją
stuszylingowymi banknotami, diamentami lub kokainą i Haran
będzie jad! im z ręki. Dostają za to taką nagrodę, na jaką zasługu-
ją ich nędzne dusze. Haran to esteta. Koneser. Człowiek uducho-
wiony.
Haran praktykował szczególną formę magendo. Zbierał etiop-
skie ewangeliarze wypełnione stosownymi środkami zachęty. Przyj-
mował dar i przepraszał na chwilę, aby porównać egzemplarz
z resztą swojej wielkiej, prawdopodobnie niezrównanej kolekcji.
Jeśli wracał ze szkatułką, mówiąc, że bardzo mu przykro, ale ma
już bardzo podobną, oznaczało to, że z nieokreślonych powodów
odrzuca prośbę. Jeśli wracał z pustymi rękami i oświadczał, że twój
dar jest prawdziwą łaską dla jego kolekcji, wiedziałeś, że zostałeś
zaliczony w poczet klientów jego oddziału. W obu wypadkach za-
wartość szkatułki znikała.
- Tak naprawdę chodzi o to, czy mu się spodobasz, czy nie —
mówił Faraway. Taksówka posuwała się wśród stłoczonych grup
mieszkańców ulic Nairobi, skulonych na progach domów, zawi-
niętych w kartony i wytarte koce, rozłożonych wzdłuż chodników
niczym ofiary zagłady. - A ty mu się spodobasz. Lubi ładne, inte-
ligentne kobiety. A kobiety lubią jego. Nie rozumiem dlaczego,
jeśli wziąć pod uwagę to, co się mu stało.
- A ty oczywiście musisz mi o tym powiedzieć, prawda?
- To był khat — mówił Faraway, nie zwracając na nią uwagi. —
Każdy wie, że jeśli żuje się za dużo, przydarzają się nieprzyjemne
rzeczy, ale nikt nie przypuszczał, że może to być coś takiego. Za-
częło się w Kisumu, kiedy dopiero się rozkręcał. Używał liści kha-
tu, żeby pomóc sobie w koncentracji: zdarzało mu się pracować
przy pięciu ekranach z informacjami jednocześnie. Nikt nigdy nie
widział, żeby ktoś żuł tyle khatu. Ludzie ostrzegali go, że nic dobre-
go z tego nie wyjdzie, zwłaszcza jeśli dołożyć pracę po godzinach,
wgapianie się w ekran dniami i nocami. Mieli rację. Powaliła go fa-
la orgazmów.
Taksówka skręciła gwałtownie w miejscu, gdzie nie było dziu-
ry. Kierowca dostał nagłego ataku kaszlu. Gaby we wstecznym lu-
sterku uchwyciła odbicie jego zdumionych oczu.
- Nie mógł nic na to poradzić. W domu, w pracy, w autobu-
sie, w gronie przyjaciół, wszędzie, w dowolnej chwili: bam! Or-
gazm. Trzydzieści, czterdzieści dziennie. Lekarze nigdy nie wi-
dzieli czegoś takiego. Wymyślali wszelkiego rodzaju wyjaśnienia,
ale wszyscy wiedzieli, że to przedawkowanie khatu. Ale żebyś nie
sądziła, że to jest najwspanialsza rzecz, jaka może się człowiekowi
przydarzyć, stało się coś okropnego. Po trzech miesiącach, z czter-
dziestoma szczytowaniami dziennie, nagle wszystko się skończyło.
Po prostu. Koniec! Od tamtego dnia nie miał już żadnego. Przez
pięć lat. Nawet już mu nie sztywnieje. Totalna impotencja. Lęka-
rze są równie bezradni jak przy pladze orgazmów. A ja uważam, że
l0 dlatego, iż każdy mężczyzna nosi w sobie określoną liczbę orga-
zinów, tak jak kul w magazynku, i może je albo wystrzelać jak z ka-
rabinku sportowego -wszystkie w jeden cel, albo mieć rozrzut jak
z karabinu maszynowego. Haran zużył swój zapas orgazmów na
jedną wielką strzelaninę.
- A ty, ty bezczelny nicponiu - Faraway wychyli! się do przodu
i poklepał kierowcę po ramieniu - przestań podsłuchiwać rozmo-
wy lepszych od ciebie i prowadź tę kupę złomu. Za to ci płacimy,
a nie za oglądanie twojej wyszczerzonej gęby w lusterku.
Gaby McAslan wolałaby, żeby Faraway nie opowiadał jej tej
historii. Załatwianie interesów z facetem, którego powaliła plaga
orgazmów, będzie bardzo trudne.
- A tak właściwie, co to jest ten Cascade Club? - zapytała.
- Za chwilę się dowiesz - odpowiedział Faraway. - Jesteśmy
na miejscu.
Z zewnątrz trudno się było domyślić, gdzie się znajdujemy:
duży, oddalony od ulicy budynek sklepowy; z przodu azjatycki su-
permarket, sklep z płytami kompaktowymi i pasmanteria. Niebie-
ski neonowy wodospad okalał drzwi, z których badawczo przyglą-
dał się ulicy bramkarz w długim do kostek skórzanym płaszczu
i z największą czupryną afro, jaką Gaby kiedykolwiek widziała. Nie
było szyldu, migających świateł, tylko ten neonowy wodospad.
Bramkarz zatrzymał dwóch białych mężczyzn w średnim wieku,
ubranych w modne hakerskie kurtki, bryczesy i wysokie buty.
- Wieczory dla chłopców w czwartki i niedziele — usłyszała
Gaby jego głos.
Faraway targował się i wykłócał z nim w suahili. Gaby dokład-
nie owinęła ewangeliarz w koronkowy szal, który zabrała na wypa-
dek porannego chłodu. Faraway wcisnął bramkarzowi garść szylin-
gów i przepuścił Gaby przed sobą ku stromym schodom za
drzwiami.
- Czy to moja wyobraźnia, Faraway, czy rzeczywiście słyszę wo-
dospad?
Faraway uśmiechnął się swoim zniewalającym uśmiechem
i otworzył obite skórą zebry drzwi u szczytu schodów.
Cascade Club mieścił się na dwóch poziomach. Wyższy
z nich, na którym znajdował się bar, parkiet do tańca i stoliki, sta-
nowił szeroki balkon obiegający całą wewnętrzną przestrzeń bu-
dynku. Klienci tłoczyli się w trzech rzędach wokół baru. Wszystkie
stoliki były zajęte. Wśród obecnych były niemal wyłącznie kobiety.
Barmani w lamowanych złoto fartuszkach, wysokich butach
i muszkach poruszali się z wprawą pomiędzy barem i kuchnią. La-
ło się mnóstwo szampana. Niektórzy chłopcy mieli pieniądze za-
tknięte za pasek fartuszka. Ich uśmiech był nieco wymuszony.
Największy tłum zgromadził się wzdłuż poręczy balkonu; wszy-
scy spoglądali w dół, ku niższemu poziomowi. To właśnie tam,
w czeluści Cascade Clubu, działo się to, co ważne.
Śnieżnobiałe kafle na posadzce i ścianach odbijały światła
reflektorów. Klatki wykonane z czarnego żelaza przyozdobiono
dodającymi dramatyzmu chromowanymi szpikulcami. Niektórzy
mężczyźni wewnątrz byli biali. Jeden był rdzennym Amerykani-
nem. Wszyscy prezentowali świetne mięśnie i pozbawione owło-
sienia ciała; wszyscy byli nadzy. Czepiali się nabijanych szpikulca-
mi krat, wypinali plecy i potrząsali długimi włosami, udając, że
znajdują się w tym hybrydycznym stanie ekstazy i rozpaczy, któ-
ry specjaliści od pornografii uważają za szczyt seksowności, pod-
czas gdy nad nimi szalały węże z wodą pod ciśnieniem. Niektórzy
biegali z jednego końca klatki na drugi, niczym dzikie zwierzę-
ta. Inni przykucali, usiłując skryć się przed strugami wody. Jesz-
cze inni potrząsali kratami i łączyli swe wycie z wyciem strumie-
ni wody. Niektórzy mieli ręce i nogi spętane w bardzo zawiły
sposób.
Kobiety stojące za bandami chroniącymi bar przed zalaniem
piszczały i śmiały się, chłostając uwięzionych mężczyzn biczami
wody. Jeden z modeli miał erekcję; trzy kobiety obrały sobie za
cel jego członek. Co chwilę któryś ze strumieni wody słabł i urywał
się. Kobieta pociągająca za spust wyciągała wtedy kolejne żetony
z portmonetki i jeśli nie znalazła ani jednego, niechętnie oddawa-
ła broń następnej czekającej po suchej stronie bariery, a sama
gnała do automatu z kartą kredytową w dłoni. Niektóre kobiety
całkiem przemokły: drogie, eleganckie suknie przykleiły się do
ich ciał, fryzury oklapły, z kolczyków kapała woda. Zanosiły się hi-
sterycznym śmiechem.
Faraway dołączył do Gaby, która zafascynowana zatrzymała
się przy barierze. Przyniósł pińa coladę.
- Pozdrowienia od kierownictwa — powiedział. — Dystrybuto-
ry mają automatyczne zabezpieczenia uniemożliwiające lanie wo-
dy na balkon. A poza tym dziewczyny mogą robić chłopakom i so-
bie nawzajem co chcą.
- Chyba rozumiem, dlaczego Haran stworzył to miejsce - po-
wiedziała Gaby, sącząc swój gęsty koktajl i snując freudowskie do-
mysły na temat strumieni wody i faceta, który wyczerpał życiowy
zapas orgazmów w trzy miesiące.
Nad wykafelkowanym szybem rozległy się krzyki rozczarowa-
nia. Wszystkie strumienie urwały się wjednym momencie. Nie po-
magało wrzucanie żetonów. Muskularni faceci z obsługi, w mo-
krych kombinezonach ze zwiniętymi i związanymi w pasie
bluzami, odczepili klatki od sworzni w podłodze i wywieźli na za-
opatrzonych w koła platformach. Wielkie białe reflektory zgasły.
Szyb oświetlał reflektor punktowy. Stał w nim uśmiechnięty czar-
ny mężczyzna w mundurze marynarki. Rozległa się głośna muzy-
ka. Mężczyzna w mundurze zaczął tańczyć do jej rytmu. Kobiety
z wrzaskiem rzuciły się do swoich węży. W jednej chwili całkowicie
zmókł, ale nie przestawał się uśmiechać. Po jego błyszczących epo-
letach spływała woda. Gaby miała nadzieję, że woda nie jest zbyt
zimna, w zdumienie wprawiała ją rozrzutność. W cierpiącym na
braki wody Nairobi nawet zaradna pani Kivebulaya musiała racjo-
nować prysznice i modlić się o wczesne deszcze.
Wysoki mężczyzna w dzwonach, niebieskiej dżinsowej kurtce
i sflaczałej czapce przedarł się przez zatłoczoną salę ku barierce.
- Chodźcie ze mną, Szeryf chce się z wami widzieć.
Poprowadził Gaby i Farawaya za drzwi oznaczone napisem
PRYWATNE po angielsku i w suahili. Gaby ściskała etiopski ewan-
geliarz, jakby to była jej dusza. Koturny m'tekni stukały ciężko na
stromych schodach. Nie śmiej się z tych ludzi, upomniała srę.
Ubierają się jak w klasycznych odcinkach „Kojaka", ale nie zauwa-
żeni przemykają po korytarzach Pentagonu, grają w kotka i mysz-
kę z Bankiem Europejskim. Nie zawahają się przed zabijaniem
dla ochrony swojego majątku. Pod dżinsową kurtką kryją pistolet
najnowszej generacji, ułożony tak, żeby w każdej chwili można by-
ło pociągnąć za spust.
Przy drzwiach do apartamentu na ostatnim piętrze kolejny
Pomocnik sprawdził ich wykrywaczem metalu.
- Wybaczcie mi - powiedział. - Wszędzie kręcą się rządowe
popychadła naszpikowane aparaturą do podsłuchu. Wy jesteście
czyści.
Pierwszą rzeczą, która zwróciła uwagę Gaby w apartamencie
Harana, była podłoga. Stanowił ją kafelkowany sufit Cascade
Club. Wyczuwała jasny kwadrat szybu otoczony ciemnym balko-
nem. Wielkie wiatraki poruszające wilgotnym powietrzem powo-
li obracały się pod jej stopami. W sporym pomieszczeniu nie było
innego światła prócz tego, które wydobywało się ze znajdującego
się poniżej klubu. Sprawiało to wrażenie poruszania się po tafli
błyszczącego lodu, pod którym uwięzione zostały utopione du-
sze.
Haran siedział na masywnym krześle Makonde za hebano-
wym biurkiem. Jedną rękę położył na rzeźbionej poręczy krzesła,
w drugiej dzierżył miotełkę na muchy z ogona antylopy, tradycyj-
ny symbol władzy i mądrości.
- Mój kuzyn Faraway, nieprawdaż? - Głos był miękki, kształ-
cony. - Dawno cię nie widziałem. Mam nadzieję, że u ciebie
wszystko w porządku.
- Cieszę się, że cię widzę, przyjacielu Haranie.
- Kim jest ta m 'zungu, która przyszła z tobą?
- Nazywam się Gaby McAslan — odpowiedziała sama mzun-
gu. - Pracuję z Farawayem w SkyNet.
Haran podniósł się zza biurka. Faraway wydał się przy nim
niewielki. Gaby poczułaby się zupełnie karłowata, gdyby nie fakt,
że był tak chudy. Jasny odcień jego skóry (podejrzewała, że ko-
smetycznie rozjaśnianej) — w połączeniu z długim płaszczem ku-
bańskiego bogacza, fularem i kapeluszem o szerokim rondzie -
sprawiał, że wyglądał jak zjawa z jakiejś dawno zapomnianej afro-
karaibskiej sekty animistycznej. Nosił cieniutkie wąsiki i stały kola-
genowy uśmiech.
Ukłonił się i ucałował Gaby w rękę. Miał elegancko wymani-
kiurowane paznokcie. Jego mankiety ozdabiała koronka.
- A o co chcesz mnie prosić, panno McAslan? - Wskazał im
krzesła. Pojawiła się kawa nalana przez jeszcze jednego m'tekni.
- O przysługę. W moim zawodzie informacja oznacza życie.
Jestem nowa w pańskim kraju, brak mi kontaktów, nazwisk, liczb,
a chcę szybko wspiąć się na szczyty. Nie wstydzę się przyznać, że je-
stem ambitna, to przecież nie grzech. Może pan dać mi coś, co
oznacza dla mnie różnicę między osiągnięciem tego, co pragnę,
a byciem przeciętną.
Haran zacisnął usta, złożył ręce.
- Domyślam się, że rozmawiamy o długoterminowym patro-
nacie?
- W biznesie informacyjnym nigdy się nie wie, czego albo kie-
dy trzeba się będzie dowiedzieć.
- Nie tylko w biznesie informacyjnym - powiedział Haran.
Faraway trącił stopę Gaby.
- Wiem, że jest pan czymś w rodzaju konesera, panie...
- Rodzice nazwali mnie Haranem.
- Panie Haran. Zastanawiam się, czy mógłby pan wydać opi-
nię o tym? Jak już mówiłam, jestem tu od niedawna, moja wiedza
o tym, co jest naprawdę wartościowe, jest nikła, ale lubię myśleć,
że piękno jest uniwersalne.
Odwinęła ewangeliarz i położyła na hebanowym biurku. Rę-
ce jej drżały. Błagała je, żeby przestały. Odmówiły.
Haran przyglądał się szkatułce przez długą minutę.
- Masz dobry gust jak na m'zungu. Jeśli pozwolisz, porównam
go z moją kolekcją. W tych czasach pojawia się tyle podróbek, że
nawet eksperci dają się nabrać. Czy wiesz, jak mistrz uczy się wy-
krywać fałszerstwa? Dokładnie oglądając to, co prawdziwe. To je-
dyny sposób, żeby odróżnić autentyk od podróbki. Przepraszam
na moment.
Wyszedł ze szkatułką przez znajdujące się za jego fotelem
drzwi. Gaby spojrzała na Farawaya, który nerwowo postukiwał sto-
pami i palcami.
- Masz papierosa?
- Haran nie pali i nie lubi palaczy. Poza tym sądziłem, że pa-
lisz tylko po jedzeniu.
- I kiedy jestem w stresie.
Otwiera teraz szkatułkę. Wyjmuje pieniądze, połowę jej mie-
sięcznej pensji. Liczy banknoty. W pokoju jest terminal kompute-
rowy. Roześle swoje elektroniczne czujki w głąb niewidzialnego
świata, aby sprawdziły, kim jest ta kobieta, która nazywa się Gaby
McAslan, co robi, czy można jej zaufać.
Gaby McAslan zauważyła, że jej oddech stał się szybki i płytki.
Teraz ogląda samą skrzynkę. Nie wątpiła, że jest rzeczywiście
ekspertem, za jakiego się uważa. Podnosi ją do światła, dokładnie
przygląda się obrazkom i ocenia wartość rzeźb i grawiur. Podrapie
drewno swym długim paznokciem, żeby sprawdzić, czy kolor jest au-
tentyczny, czy też to tylko politura turystycznej pamiątki. Powącha,
żeby przekonać się, czy pachnie jak liczące dziewięć stuleci drewno.
Gaby zauważyła, że powstrzymuje oddech. Wypuściła go
z przeciągłym westchnieniem. Poniżej wiatraki rzucały złowiesz-
cze czarne cienie na sufit.
Otworzyły się drzwi na końcu pokoju. Haran wrócił na swoje
miejsce. Jego ręce były puste.
- To wyjątkowo doskonały egzemplarz, Gaby McAslan. Miałaś
spore szczęście, żeby trafić na taki skarb przy braku doświadcze-
nia. Czy nie masz nic przeciwko temu, żebym ją zatrzymał najakiś
czas? Mam przyjaciela, który dzieli moje zamiłowanie do afrykań-
skiej sztuki i wiem, że bardzo chciałby zobaczyć twój skarb. Zwa-
żywszy na charakter naszego układu, skontaktuję się z tobą nie-
bawem. Sądzę, że mogę bez przesady powiedzieć, że spodziewam
się długiego i owocnego dla obu stron zawodowego patronatu.
Teraz, jeśli wybaczycie, są inne sprawy, którymi muszę się zająć.
Tymczasem przyjmijcie, proszę, gościnę w Cascade Club. Wydam
polecenia bramkarzom, żeby wpuszczali was o każdej porze. Życzę
wam obojgu miłej i dobrej nocy.
Chłopak, który wcześniej otwierał drzwi, zamknął je teraz za
nimi. Z dołu schodów, z mieszczącego się poniżej klubu, dobiega-
ła muzyka i śmiech. Zostałaś kupiona. Jesteś po ciemnej stronie
ulicy, myślała Gaby McAslan. Nie było w tym nic dziwnego. Za-
wsze była na sprzedaż. Przynajmniej cena, jaką Haran nałożył na
jej duszę, wydawała się niska.
Gaby pracowała przy stoliku z lanego żelaza w chłodnym cie-
niu ogrodowych drzew, kiedy pani Kivebulaya przyprowadziła wy-
słannika, który chciał się z nią spotkać.
Wysłannik mówił suahili z przedmieść. Posługiwanie sie an-
gielskim stanowiłoby obrazę dla jego luzu, mimo że była to lingua
ftanca Sieci. Być może nie podobało mu się bieganie na posyłki
dla kobiety. Zwłaszcza kobiety m 'zungu.
- Ma dla ciebie wiadomość od Harana - przetłumaczyła pani
givebulaya, której uczucia zawodowe, duchowe i społeczne zosta-
\y poniżone przez konieczność zajmowania się sieciowymi gang-
sterami w jej uświęconym przybytku. - Mówi, że polecono mu po-
wiedzieć ci, że jest to znak dobrej woli. Prezent od Harana na
początek nowego związku.
Wysłannik Harana skinął w stronę pani Kivebulaya, dając jej
do zrozumienia, żeby wyjęła świstek papieru spomiędzy jego pal-
ców i podała go białej kobiecie.
Gaby rozłożyła kartkę. Jej ulepszone źrenice się rozszerzyły.
Na papierze był dokładny adres niejakiego pana Petera Wer-
thera. Może go znaleźć w obozie Podróżnik Nowego Tysiąclecia,
niecałe trzydzieści mil od stolika, przy którym siedzi. Była to ozna-
ka wyjątkowo dobrej woli, ponieważ przez ostatnie pięć lat cały
świat żył w przekonaniu, że z pana Petera Werthera pozostała jedy-
nie kupka rozkładającej się skóry, wybielone przez słońce włosy
i wyszczerzona czaszka gdzieś wysoko wśród śniegów Kilimandżaro.
10
W Afryce istnieją wciąż drogi, które przynoszą kierowcy bło-
gosławieństwo. Jedną z nich jest droga z Nairobi do Nakuru.
Wspina się ona przez zamożne, pełne ciemnej zieleni przedmie-
ścia Nairobi, potem robi się jeszcze bardziej stroma i zaczyna się
wić pomiędzy należącymi do Kikujów polami wysokiej żółtej kuku-
rydzy i trzciny cukrowej. Ludzie idą po spękanych czerwonych
poboczach, niosąc na głowach pakunki z trzciną lub zielono-żół-
te puszki z margaryną i mlekiem w proszku firmy Milo. Zielono-
-żółte są również matatu, które pomykają z wyciem w górę i w dół
po ostrych zakrętach tak przeładowane, że ciężko uwierzyć, iż
w ogóle mogą się poruszać. Droga pnie się wciąż pod górę i kiedy
właśnie pomyślisz, że to się już nigdy nie skończy i że w końcu wy-
lądujesz u stóp Pana Boga, szosa dociera do wąskiej, porośniętej
gęstym lasem przełęczy i wydaje się znikać. Przed tobą nie ma nic,
tylko błękitne powietrze, a tysiąc stóp poniżej sucha, spalona słoń-
cem równina wschodnioafrykańskiej Rift Valley. Droga czepia się
zarysów wzgórz, schodząc w powolny, afrykański sposób na dno
doliny i ku jeziorom, które w odpowiedniej porze roku robią się
różowe od milionów flamingów. Po twojej prawej stronie znajdu-
je się Nyandarua, po lewej śpiące kurhany wulkanów Opuru
i Longonot. I spływa na ciebie błogosławieństwo.
Na takiej drodze składasz dach należącej do SkyNetu vitary,
prowadzisz, trzymając łokieć na framudze drzwi, puszczasz gło-
śno radio, śpiewasz i pozwalasz, aby wiatr rozwiewał twoje długie,
rude włosy. W młodości na Gaby McAslan duże wrażenie zrobił
film „Thelma i Luiza". Jej partnerką w zbrodni była Ute Bon-
horst z sekcji niemieckiej. Gaby niechętnie zabierała ze sobą
drugą osobę, ale potrzebny jej był niemiecki Ute. Potrzebowała
milczenia Ute w zamian za udział w wyłącznym spotkaniu z jed-
nym z paralotniarzy, którzy zniknęli na Kibo podczas Sprawy Ki-
limandżaro.
Zajechały pod niewielką, domowej roboty drewnianą wiatę
dla autobusów na samym skraju przełęczy i zatrzymały się, aby rzu-
cić okiem na dolinę. Gaby podeszła do krawędzi, gdzie zaczynało
się urwisko spadające aż do równiny Kedong. Była to rozległa kra-
ina, nie poznaczona płotami, murami, polami i miedzami jak Ir-
landia. Ta kraina była silna i niezależna i opierała się ogranicze-
niom nakładanym przez istoty ludzkie: ciągnęła się hen daleko, aż
poza horyzont, na którym kończyły się małe ludzkie sprawy. Po
raz pierwszy Gaby poczuła naprawdę, że jest w Afryce. W Nairobi
była sfrustrowana, zmieszana i uwiedziona kontrastami wielkiej
stolicy, wyrafinowaniem i brutalnością, ale miasto nie jest krajem.
W mieście należy trzymać wysoko głowę. Ten kraj pozbawiał lu-
dzi, życie, samochody i zakurzone wstążki dróg znaczenia; a sko-
ro już byłeś niczym, mogłeś ogłosić się tym samym jasnym, niepo-
dzielnym atomem, którym Gaby poczuła się owej letniej,
wygwieżdżonej nocy na przylądku Ballymacormick.
Dwaj mali chłopcy rozłożyli stragan obok przystanku autobu-
sowego. Kobiety kupiły pieczoną na węglu drzewnym kukurydzę
i świeże owoce opuncji. Chłopcy byli zbyt zaskoczeni widokiem
białych kobiet, aby targować się o cenę. Ponieważ spodobali się
jej, Gaby dała im po banknocie dziesięcioszylingowym, zdając so-
bie sprawę, że było to więcej niż ich tygodniowy utarg. Miała na-
dzieję, że nie będą mieli w domu kłopotów, gdy rodzice spytają,
skąd pochodzi taka ilość pieniędzy.
Obóz Podróżników znajdował się w odległości zaledwie kil-
ku mil od punktu widokowego, na końcu bitej drogi, która od-
chodziła od szosy wiodącej ku Szałasowi Safariland i wiła się
wzdłuż brzegu jeziora Naivasha. Wozy ustawiono w cieniu kępy
tulipanowców. Niektóre po odkręceniu kół opierały się na ster-
tach cegieł: było to ostateczne ustępstwo w obliczu kłopotów z pa-
liwem. Te wozy nigdy już nie będą wędrowały po świecie. Nad
wjazdem do osiedla wznosił się piękny, ręcznie malowany drewnia-
ny łuk. CO POWIEDZIAŁO SŁOŃCE - głosił napis.
Tym, co powiedziało słońce, był kurz. Tym, co powiedziało
słońce, były muchy. Tym, co powiedziało słońce, był upał. Tym, co
powiedziało słońce, był czerniak.
Namioty i parawany wydymały się lekko w ciężkim, gorącym
powietrzu. Dzwonki zawieszone na zdobionych słupkach przy wej-
ściu ledwie pobrzękiwały. Japońskie latawce w kształcie ryb wisia-
ły z otwartymi pyskami, poruszając serpentynowymi ogonami.
Z gałęzi tulipanowców zwieszały się dziwaczne owoce: wyglądały
jak popękane skórzane kokony powiązane stalowym drutem. Było
ich trzy, każdy długi mniej więcej na pięć stóp. Obracały się powo-
li w kierunku przeciwnym do siły Coriolisa. Terkotał pojedynczy
generator; większość energii w obozie pochodziła z bezgłośnych
baterii słonecznych. Wszystkie wozy miały małe sterowane anteny
na dachach: ekonomia technonomadyzmu sprawiła, że rewolu-
cja informacyjna uczyniła go nie tylko pożądanym stylem życia,
ale także koniecznym. Podążanie za słońcem i życie w zgodzie
z harmonią planety, aż pewnego dnia zapas paliwa się wyczerpie
i znajdziesz się porzucony w upale i suszy afrykańskiej Rift Valley.
Tuż obok nadciągającej Chagi.
Sprawa Kilimandżaro uczyniła z Afryki Wschodniej społeczny
pępek Ziemi. Światowa śmietanka - a także ci, którzy kręcą się
wokół niej w nadziei na uszczknięcie cząstki splendoru - podąża-
ła za mediami ku równinom w cieniu góry. Większość z nich wy-
niosła się, gdy wyszła z mody Afryka i to co afrykańskie. Niektórzy
pozostali. Znaleźli na olbrzymich przestrzeniach Afryki dość miej-
sca dla swej ludzkiej natury. Stworzyli obozy pod nieskończonym
niebem i zaszyli się w ogrzewaną słońcem introwersję i ewolucję
etniczną białych. Mężczyźni z Co Powiedziało Słońce nosili brody
i siedzieli z rękami opuszczonymi luźno na kolana, przyglądając
się wszystkiemu, co nadawało się do oglądania. Kobiety, obnażone
po pępek, dźwigały uczepione przy pasie niemowlęta i wprawiały
Gaby w niepokój jędrnością piersi. Dzieci w paciorkach, piórach
i z białymi wojennymi malunkami na nosach i policzkach podbie-
gły, aby przywitać gości. Ich skóra była opalona na ciemny brąz,
w kącikach ich oczu i ust roiły się muchy.
- To wy przyjechałyście rozmawiać z Peterem? - pytały. - Ma-
my was do niego zaprowadzić. Chodźcie. - Pociągnęły za sobą Ga-
by i Ute. Szczurołap z Hammeln z odwróconymi rolami. W jed-
nym z wielkich, wzdymanych wiatrem żółtych namiotów ktoś grał
na pianoli. Dzieci poprowadziły dwie kobiety ku białemu parawa-
nowi przywiązanemu do boku oblażącego autobusu. Yee-Ah! Kung
Fu! - głosił napis wymalowany na boku. Dwóch karykaturalnych
czarnych mężczyzn w białych kimonach wymierzało sobie wzajem-
nie kopniaki w głowę.
- To on, to on! — wrzeszczały dzieci. — Peter! Są tutaj! Dorwa-
liśmy je!
- Pozostaw rozmowę mnie - szepnęła Gaby do Ute Bonhorst.
Drzwi autobusu się otworzyły. Ukazał się w nich Peter Wer-
ther.
Tak wyglądał człowiek, który powrócił z jądra ciemności. Jego
twarz przybrała ten ciemny odcień brązu charakterystyczny dla
Niemców żyjących w tropikach. Włosy miał jasne, długie i ułożone
w sposób charakterystyczny dla tej społeczności: wygolone po bo-
kach i splecione z tyłu. Kilkudniowy jasny zarost sprawiał, że wy-
glądał na mniej lat, niż liczył według danych Gaby. Miał najjaśniej-
sze brwi, jakie Gaby kiedykolwiek widziała. Nie stosował się do
etnicznej mody panującej wśród białych w Co Powiedziało Słońce.
Ubrany był w luźną lnianą marynarkę narzuconą na zwykły biały
podkoszulek. Bez biżuterii. Bez tatuaży, rytualnych blizn czy kol-
czyków na całym ciele. Jedynym charakterystycznym elementem
jego ubioru była skórzana rękawica rowerowa na lewej dłoni.
Przywitał się, podając prawą rękę. Ute przedstawiła je po nie-
miecku.
- Gaby McAslan. Wiem, co robisz - powiedział Peter Wer-
ther. Jego angielszczyzna była zrozumiała, z lekkim akcentem
z południowych Niemiec. - Mamy tu wszystkie serwisy on-line:
SkyNet, CNN Direct, News International On-line. Bardzo podo-
bała mi się twoja historia o złodzieju genitaliów.
- Mam nadzieję zmienić tematykę.
Podmuch ciepłego wiatru poruszył zwisające z drzew czarne
strąki.
- Pragną się odrodzić — powiedział Peter Werther, dostrzegł-
szy, co odwróciło uwagę Gaby. - Duchowa przemiana.
- W środku są ludzie?
- Wyłączenie zmysłów. Wypuszczają ich po trzech, czterech
dniach. Chyba ma to polegać na tym, że nie mówią ci, jak długo
będziesz wisiał, a nawet czy w ogóle przyjdą po ciebie. Doświadcze-
nie polegające na tym, żeby zmierzyć się twarzą w twarz ze stra-
chem i przeżyć. Sądzę, że po trzech dniach zwisania do góry no-
gami w tym upale będziesz w stanie uwierzyć we wszystko, co ci
o tobie powiedzą. Ochotników nie brakuje i wcale nie pochodzą
tylko z tutejszej społeczności.
Ute wyciągnęła kamerę i sfilmowała kokony.
- Tło — wyjaśniła.
- Możemy porozmawiać? - spytała Gaby Petera Werthera.
Mucha pikowała na niego i nagle zawróciła, jakby zniechęcona.
-Jasne. Dlatego chciałem, żebyście tu przyjechały. Ale pry-
watnie, dobrze? Rzeczy, o których chcę wam opowiedzieć, są pry-
watne, osobiste. Chodźcie ze mną.
Mieszkańcy Co Powiedziało Słońce machali do Petera, kiedy
prowadził dwie kobiety ku brzegowi jeziora i na drewniany po-
most, wybiegający dwadzieścia jardów poprzez trzciny na otwartą
wodę. Na końcu znajdowała się mała drewniana chatka obserwa-
cyjna. Ute Bonhorst sfilmowała flamingi. Gaby rozłożyła sprzęt
nagrywający na deskach i sprawdziła poziomy. W szparach pomię-
dzy balami rozbłyskiwała woda. Peter Werther zapalił papierosa.
- Poza wszystkim jest to jedyne miejsce, gdzie pozwalają palić
- powiedział, podsuwając paczkę. Ute nie paliła. Gaby odmówiła.
W tej pracy zbyt łatwo zacząć palić za dużo. - Z pewnością zastana-
wiacie się, dlaczego to miejsce, dlaczego ci dziwni ludzie z ich
dziwnymi rytuałami. No cóż, to porządni ludzie, prowadzą po-
rządne życie, ale prawdziwy powód jest znacznie prostszy. To byli
pierwsi ludzie, których spotkałem po wyjściu z Chagi. Szedłem,
rozumiesz? Zostałem doprowadzony do skraju, gdzie powiedziano
mi, że muszę odejść, więc po prostu poszedłem na północ. Oni
nie zadają pytań, rozumiesz? Oni akceptują. Jeśli natrafiłbym na
patrol wojskowy albo na bazę UNECTA, nie wiem, co by się ze
mną stało, ale ci ludzie przez miesiące podróży dali mi czas i miej-
sce, żebym nauczył się siebie, tego, w co zostałem zmieniony, i te-
go, co muszę zrobić. A teraz sądzę, że już wiem, że jestem gotowy,
a ci ludzie pozwolili mi wprowadzić was do ich oazy spokoju, po-
nieważ zgadzają się ze mną, że świat powinien usłyszeć o tym, cze-
go się tam dowiedziałem.
Peter Werther uśmiechnął się.
— Wiem, o co teraz zapytasz. Dlaczego nie jestem martwy.
W końcu UNECTA twierdzi, że nikt, kto zapuszcza się w Chagę,
nie wychodzi stamtąd żywy. Nie jestem martwy, ponieważ Chaga
utrzymała mnie przy życiu. Utrzymała mnie przy życiu, ponieważ
taka jest jej natura. Mógłbym tam pozostać na zawsze, w ukrytym
w chmurach lesie na zboczu góry, ale ona nie pozwoliła mi zo-
stać. Ktoś musiał wyjść na zewnątrz i powiedzieć prawdę o tym, co
tam jest. A co widziałem, czego doświadczyłem? - Postawił stopę
na drewnianej barierce i podziwiał różowe flamingi, srebrzysto-
-błękitną taflę jeziora i wznoszące się na drugim brzegu wysokie,
ciemne urwisko Mau. - Cudu i potworności. Piękna i lęku. Raju,
jak sądzę, a zarazem... - Nie mogąc znaleźć słowa, powiedział coś
po niemiecku.
— Zdradzieckiego — podpowiedziała Ute.
— Tak, zdradzieckiego piekła. Potworne i cudowne. Mógłbym
przytaczać pary przymiotników przez cały dzień, a nie zdołałbym
przekazać wam wiele z tego, co naprawdę się tam znajduje. To
jest obce, nie daje się zrozumieć, wiele z tego jest tak dziwne, że
wręcz niedostrzegalne - niemniej znamy to, zawsze to znaliśmy,
gdzieś tu w głębi. - Przyłożył lewą dłoń w rękawicy do tyłu głowy.
Tyłomózgowie, szpik kostny, rdzeń mózgu: korzenie pierwotnej
świadomości.
-Jądro ciemności? - podsunęła Gaby.
— Początek całego światła - poprawił Peter Werther. — Tam
w środku są rzeczy, które mogę określić tylko jako organiczne mia-
sta, ale nie są to miasta, jakie ty czy ktokolwiek inny zdołalibyście
zaprojektować. Miasta z naszych snów: mile strąków i gron, i two-
rów, dla których nie ma nazwy, ciągnących się wzdłuż alej, po któ-
rych nie spacerował nikt oprócz mnie. To mogłoby dać schronie-
nie i wyżywienie milionowi ludzi i to czeka na nas. My to znamy,
a to zna nas. Kiedyś dawno, bardzo dawno temu, tak dawno, że
pamięć o tym przetrwała tylko w naszych snach, spotkaliśmy się
i rozstaliśmy. Ale to nie zapomniało o nas.
Te kłamstwa, które rozpowiada UNECTA! To nie jest wrogie
ludzkości: to podtrzymuje życie, każdą formę życia, która znajdzie
się w jego zasięgu. Symbioza - oto sposób istnienia Chagi. Ona cię
chroni i karmi, a ty stajesz się jej częścią. Jeśli ona byłaby obca,
nie byłaby w stanie tego robić, nie mielibyśmy żadnego wspólne-
go punktu. Dlatego twierdzę, że ona nas zna, że zna nas od bar-
dzo dawna.
Ona myśli. Nocą słyszysz jej sny w swoich snach, niczym
pieśń śpiewaną przez milion lat. Ona się uczy. W pierwszych
dniach usiłowano ją zatruć: trucizny, herbicydy. Chaga przeana-
lizowała je i wytworzyła przeciwciała neutralizujące je w ciągu
kilku minut. Potrafi się bronić: nie spali jej ogień, nie zabije tru-
cizna. Mówiło się o posypaniu jej sproszkowanymi odpadami
plutonowymi. Chaga przefiltrowałaby je i unieszkodliwiła. Teraz
nie zabije jej nawet atak nuklearny. Dopóki pozostanie jedna
cząsteczka, będzie zdolna odrosnąć. Jest inteligentna. Drzewa
rozmawiają. Korzenie łączą się niczym komórki w mózgu. Doty-
kają się, łączą, myślą, ale to nie jest rodzaj inteligencji, którą po-
trafilibyśmy pojąć.
Peter Werther dopalił papierosa. Milczał i był spięty jak czło-
wiek, który powiedział za dużo o sprawach osobistych i należą-
cych wyłącznie do niego i lęka się, iż ludzie pomyślą, że zwariował.
Krzyki bawiących się dzieci niosły się nad wodą od strony Co Po-
wiedziało Słońce. Rozległ się odgłos bębnów. Życie plemienne dla
ludzi wychowanych w wielkim zachodnim kulcie indywidualno-
ści. Peter Werther zagłębił się w jądro ciemności dalej, niż ktokol-
wiek z nich kiedykolwiek się odważy, pomyślała Gaby McAslan,
dlatego nie potrzebuje bawić się w przebieranki i wtykać piórek
w sutki.
- Mógłbyś opowiedzieć nam o Sprawie Kilimandżaro? - zapy-
tała. Ute wymieniła dysk w kamerze. Coraz silniejszy wiatr z półno-
cy miotał foliowym opakowaniem po podłodze drewnianej chatki.
- Nie potrafię dodać wiele do tego, co powiedzieli inni. Za-
łożyliśmy obóz na Kibo przy Elveda Point i odpoczywaliśmy. Po-
wietrze tam jest rozrzedzone i oddycha się ciężko nawet bez pa-
ralotni. Nawiązaliśmy kontakt radiowy z bazą w hotelu Marangu
Gate i powiedzieliśmy, że zamierzamy latać następnego dnia. By-
ło tuż po północy, kiedy to coś spadło na dół: pamiętam tylko
rozbłysk, grzmot i wybuch. Nigdy nie jest łatwo opisać takie rze-
czy. Językowi brakuje właściwych słów; to tak jak z uratowanymi
z katastrofy lotniczej. Przeżyli koniec świata, a wszystko, co potra-
fią powiedzieć, to bum! Myślałem, że coś takiego właśnie się sta-
ło, że na górze rozbił się samolot. Zerwała się nagła wichura,
rozwaliła nasze namioty i porozrzucała wszystkie nasze rzeczy.
To wtedy straciliśmy Sabinę - poszła szukać lotni. Nigdy nie wró-
ciła. Myślę, że musiała spaść. Wzdłuż ściany są strome urwiska.
Nigdy później jej nie znalazłem. Chaga zatarła wszystkie ślady
po niej.
Joachim usiłował połączyć się z bazą przez radio i powiedzieć
im, że na górze zdarzył się poważny wypadek. Lise, Christian i ja
zeszliśmy na dół, żeby zobaczyć, czy ktoś przeżył. Noc była jasna,
księżyc świecił, ale szybko się zachmurzyło. Ona to potrafi, tam
na górze. Wiatr przybierał rozmiary huraganu. Znaleźliśmy miej-
sce, w którym to coś uderzyło w ziemię i podążaliśmy za wyrytą
bruzdą około mili w dół zbocza. To przybyło z północnego wscho-
du, wiesz? — Dłonią w rękawicy wykonał gest naśladujący łukowy
ruch pojemnika. - Zjechało po krawędzi Diamentowego Lodow-
ca, w odległości około mili od naszego obozu. Nie było ognia.
Gdyby to była katastrofa lotnicza, byłby ogień, nawet na lodowcu.
Ale w takiej sytuacji nie przychodzi ci to do głowy, myślisz tylko
o tym, czy znajdziesz kogoś żywego.
Kiedy zobaczyliśmy miejsce, wiedzieliśmy, że to nie katastrofa
lotnicza. Krater miał około dziesięciu stóp szerokości i trzydzieści
długości. Sama rzecz była mniej więcej wielkości autobusu. Wi-
działaś symulacje na komputerze. Wyglądają zasadniczo tak, jak
my to widzieliśmy. Pamiętam przede wszystkim gorąco - to było
wciąż ciemnoczerwone po wejściu w atmosferę. Na twarzy i rę-
kach czułem ciepło. Pamiętam dwa skojarzenia. Pierwsze z tym
okropnym zamachem bombowym w samolocie nad Lockerbie,
pamiętasz to czy jesteś zbyt młoda?
- Miałam cztery lata — odrzekła Gaby. — Ale widziałam w pro-
gramach wspomnieniowych.
- Drugie skojarzenie dotyczyło starej książki fantastycznej:
Wojna światów"? H. G. Wells? Spodziewałem się, że jeden koniec
^ralca zacznie się obracać i zobaczę wyłaniające się macki. Locker-
bie i „Wojna światów", oto o czym myślałem, stojąc nad brzegiem
krateru. Wyglądało to przerażająco. Wiem, że to zabrzmi śmiesz-
nie, ale wydawało się oczywiste, że to zostało zrobione - że nie był
to kamień, który spadł z nieba - ale nie było dziełem człowieka.
Rozumiesz, o co mi chodzi? Niewłaściwe proporcje. Wszystko do
siebie pasowało, ale wyglądało dziwacznie. A nie było przy tym po-
gruchotane, tak jak byłby samolot. Wiedzieliśmy, że patrzymy na
przedmiot w stanie nienaruszonym, taki, jaki miał być, i że wyko-
nał to, co do niego należało. To nie wyglądało na wypadek.
Po drugiej stronie jeziora samolot rolniczy opryskiwał zielone
kręgi dzierżawionego sadu. Flamingi uciekały przed nim, odry-
wając się od tafli wodnej w skrzydlatych różowych kluczach.
— Cały czas zbierało się na burzę i nie było już nic, co mogli-
byśmy zrobić owej nocy. Lise zaproponowała, żebyśmy wrócili, kie-
dy poprawi się pogoda. Ale jestem przekonany, że wszyscy czuli-
śmy - nie - wiedzieliśmy, że burza pochodziła od tej rzeczy
w kraterze.
Burza rozpętała się, gdy wracaliśmy do obozu. Nie wiem, jak
zdołaliśmy tam dotrzeć. Burza śnieżna w tropikach. Unglaublich.
Teraz wiem, że było tam coś więcej niż śnieg, ale teraz wiem wię-
cej o wielu rzeczach. Rozstawiliśmy namioty i schroniliśmy się. Nie
mieliśmy pojęcia, że będzie to trwać tak długo i że będzie tak
okropne. Pierwszego dnia zamilkło radio, straciliśmy kontakt z ba-
zą. Drugiego dnia zaczęły dziać się dziwne rzeczy. Nasze namioty
zaczęły się rozpadać. Na wodoszczelnym materiale pojawiała się
mała żółta plamka wielkości kropki zrobionej zaostrzonym ołów-
kiem i w ciągu kilku minut urosła do rozmiarów mojej dłoni. To
samo działo się z naszym impregnowanym ubraniem, z tym, co
zawierało plastik, a to w nowoczesnym sprzęcie górskim oznacza
prawie wszystko. Oczywiście zdajesz sobie sprawę, co się działo.
— Zarodniki, wypustki, jakkolwiek by je nazwać, pożerają wę-
glowodany, żeby posłużyć się nimi do budowy bloków życiowych
Chagi - powiedziała Gaby.
- Dotyczy to również roślin i białek roślinnych - dodał Peter
Werther. —Ale nigdy żywego ciała zwierząt, nigdy oddychających,
poruszających się stworzeń. Dziwne, nie? To nas zna, wiesz.
Dłonią w rękawiczce chwycił drewnianą barierkę. Pod da-
chem wikłacze budowały swój wiszący koszyk. Wlatywały i wylatywa-
ły z łodygami traw i trzcin. Ludzie im nie przeszkadzali. Ptaki ma-
ją ważniejsze sprawy na głowie.
- Dalszy ciąg jest dobrze znany. Lise, Christian i Joachim zo-
stali, żeby czekać na Sabinę. Ponieważ ja miałem największe do-
świadczenie we wspinaczce, spróbowałem zejść po pomoc. Zna-
ne opowieści kończą się na tym, jak odchodzę w burzę śnieżną
i znikam. I tu właśnie zaczyna się moja właściwa historia.
Podsunął papierosy. Tym razem Gaby wzięła jednego.
- Byłem głupcem. Żadne doświadczenia nie potrafiłyby przy-
gotować mnie na to, co tam znalazłem. Było całkowicie biało, ale
ze śniegu wychylały się dziwne kształty, niepodobne do niczego,
co wcześniej widziałem. Wyrastały z ziemi pod moimi nogami,
przed moimi oczami. Na moich oczach! Zgubiłem się po dwu-
dziestu krokach. Ale szedłem dalej, potykając się, nie wiedząc, czy
następny krok nie zaprowadzi mnie nad przepaść. Moje wodood-
porne ubranie ulegało rozkładowi i spadało ze mnie. Całe prze-
gniłe, niczym... brakuje mi słowa... - powiedział coś po niemiecku.
- Pleśń? - podsunęła Ute Bonhorst.
-Ja. Moje jedyne zabezpieczenie przed burzą rozpadało mi
się w palcach. Na tej wysokości, przy takim zimnie i wietrze dosta-
jesz hipotermii w ciągu paru minut. Pragniesz wyłącznie poddać
się, położyć na śniegu i pozwolić, żeby wszystko się skończyło.
Patrzył na wzory, jakie opylający samolot rysował na niebie.
Z jego papierosa unosił się niewielki obłoczek dymu.
- To właśnie zrobiłem. Nic innego nie mogłem zrobić, rozu-
miesz? Było mi zbyt zimno, byłem zbyt ogłupiały, zbyt przerażony.
Położyłem się. Zasnąłem. I umarłem. Wiem o tym, tu głęboko. —
Dłoń w rękawiczce dotknęła piersi. — Umarłem tam na tej górze.
I góra przywróciła mnie do życia.
W śmierci nie istnieje czas. Nie istnieją sny. Dzięki temu
wiesz, że to śmierć, a nie sen. Ale ze śmierci się nie budzisz, a ja się
obudziłem. Wydawało mi się, że minęła chwila, chociaż później
obliczyłem, że byłem martwy przez ponad rok. Kiedy budzisz się
ze śmierci, czujesz te wszystkie okropne rzeczy związane z ponow-
nymi narodzinami. Zostajesz wypchnięty z ciepłego wygodnego
łona na świat, którego nie rozumiesz. Przebudziłem się w ciemno-
ści, kopiąc w bąbel miękkiej skóry, w którym leżałem skulony. Roz-
winął się wokół mnie niczym płatki kwiatu, jak na przyspieszonym
filmie, ja ? Widziałaś zdjęcia tego, co nazywają drzewami-dłońmi.
Są tam ich tysiące, może miliony, wszystkie śnieżnobiałe. W jed-
nym z nich powróciłem do życia, w środku wielkiej rafy Chagi wy-
rastającej z jej podstawowej materii. Musiała mieć z pół mili wyso-
kości, jej wierzchołek niknął w tej przeklętej mgle, która nigdy
nie ustępowała; las nie pozwalał mi widzieć za daleko, żebym nie
próbował go opuścić. Nie chciał mnie utracić. Ilekroć usiłowałem
uciekać, zawracał mnie. W końcu zasypiałem i budziłem się
w drzewie-dłoni, z którego wyszedłem, na brzegu tej przeklętej ra-
fy. Ukradła mi czas, straciłem we śnie całe lata. Wyobrażam sobie
siebie poruszającego się wśród rur i tuneli pod ziemią, podob-
nych do żył i arterii Chagi.
Przebudziłem się nagi, jeśli nie liczyć paru kawałków metalu:
klamry, zamek błyskawiczny, pozostałości po moim roleksie. Je-
steś mi winna roleksa, słyszysz? Wszystko zostało strawione przez
Chagę. Nawet moje włosy, moje rzęsy zostały pożarte przez Chagę.
Przebywałem nagi na zboczu góry, ale nie było mi zimno. Nie
wiem, co ona ze mną uczyniła, ale żyjąc tam, nigdy nie potrzebo-
wałem ubrań. Zostałem przemieniony. Potrafiłem oddychać roz-
rzedzonym powietrzem tak łatwo, jakbym był w dole, na wybrzeżu:
jeszcze jedna zmiana. Zmieniła też coś w moich gruczołach poto-
wych - zauważyłaś, że owady mnie omijają? Jestem naturalnym re-
pelentem. Moskity unikają mnie, to ten z prezentów od Chagi,
który pozwolono mi zatrzymać.
Żywiła mnie, chroniła, zapewniała mi wodę do picia. Tam ją
twory przypominające wielkie kwiaty; kiedy robi się ciemno,
otwierają się i możesz ukryć się w ich wnętrzu, a one zamkną się
wokół ciebie i będą cię chronić. A kiedy szalały burze i nadeszły
deszcze, rafa zapewniała małe, miękkie groty - coś na kształt po-
rów w skórze — gdzie mogłem się zwinąć i słuchać wiatru wiejące-
go w wysokim lesie. Czasami, kiedy zasypiałem, przenosiła mnie
w inne miejsce, w inny czas. Wiedziałem, że tak jest, ponieważ
wszystkie moje włosy znowu znikały.
Chaga jest pełna duchów. W czasie podróży, które pozwolono
mi odbyć, znajdowałem ślady ludzi: opuszczone szałasy myśliw-
skie, szkielety samochodów i autobusów. Raz znalazłem szkatułkę
pełną starych fotografii w srebrnych ramkach - szkło uchroniło je
przed Chagą. Ludzie z tych fotografii stali się moją rodziną. Czu-
łem się tak, jakby w czasie, gdy ja byłem martwy, tam, w śniegach
na górze, świat się skończył, aja zostałem ostatnim człowiekiem na
Ziemi. Nie, to niezupełnie tak. Czułem się bardziej tak, jakby świat
właśnie się zaczął, aja byłbym pierwszym człowiekiem. Byłem Ada-
mem, samotnym i nagim w nowym Edenie.
Tam są nie tylko duchy przeszłości, ale także przyszłości. Wi-
dzę, że mnie nie rozumiesz, spróbuję ci więc wyjaśnić, jak się czu-
łem. W niektórych miejscach Chaga zapamiętała kształty stoją-
cych tam niegdyś budynków niczym, no... - powiedział jakieś
niemieckie słowo, którego Gaby nie zrozumiała.
- Matryce — podpowiedziała Ute Bonhorst.
- Dokładnie. Matryce, które z biegiem czasu wypełnią się
drewnem, cegłą, betonem, a w końcu także ludźmi. Duchy przed-
miotów, które nadejdą. Jednego dnia natknąłem się na drzewo
ludzkich czaszek — wyrosło na dawnym cmentarzu Wa-chagga. Ale
miałem wrażenie, że to nie są czaszki zmarłych, ale tych, którzy do-
piero mają się narodzić, którzy czekają, aż wyrośnie ciało, skóra
i myśl, która je wypełni. Było też miejsce, wysoko na rafie, dobre
dwie godziny wspinaczki, gdzie Chaga wyhodowała drzewo telewi-
zyjne. Wyglądało jak baobab z ekranami, każdym nastawionym na
inny kanał, umieszczonymi na pniu. Było to moje okno na świat.
Dowiedziałem się z niego, jak długo byłem martwy, co się stało z ty-
mi, z którymi rozstałem się na Kibo, i ze światem, do którego wró-
cili. Dowiedziałem się, jak głęboko w lesie się znalazłem i jak trud-
na będzie droga, jeśli miałbym powrócić do tamtego świata i do
przyjaciół, którzy nie wiedzieli, że zostałem przywrócony do życia.
To był pierwszy raz, kiedy Chaga porwała mnie i zaprowadzi-
ła w inne miejsce. Popełniła błąd, pokazując mi świat na zewnątrz.
Rozumiesz, ona nie jest Bogiem. Może popełniać błędy. Ale nie
pozwalała mi odejść. Za bardzo mnie potrzebowała.
- Potrzebowała cię?
Gaby wzięła jeden z papierosów Petera Werthera nie często-
wana. Dym jest normalny. Opylacz, kołujący w cieniu urwiska Mau,
jest normalny. Dzieci krążące na poniszczonych rowerach wśród
kurzu i much Co Powiedziało Słońce są normalne. Jej kotwica
w obliczu wielkiego szaleństwa, jakim było doświadczenie tego
człowieka o jasnych brwiach wyniesione z Chagi.
-Jestem przekonany, że kiedy spałem, Chaga czytała moje
DNA - mówił Peter Werther. - Wiem, że za każdym moim przebu-
dzeniem zmieniała się nieznacznie. Niektóre z owoców, które za-
zwyczaj jadłem, miały teraz miąższ smakujący trochę moim zapa-
chem. Chaga dołączyła do owoców moje geny. Sprawiła, że
żywiłem się samym sobą, potrafisz to pojąć? Kwietne strąki zaczę-
ły wchłaniać moje odchody i przetwarzać mój mocz. Z moich eks-
krementów w lesie wyrastały jadalne rośliny. Nocą pośród drzew
byłem otoczony rojami małych świecących baloników nastawio-
nych na mój zapach. Za moim pośrednictwem Chaga programo-
wała sama siebie jako siedlisko dla ludzi. Ale potrzebowała mnie
także w inny sposób. Przyszła do mnie.
- Masz na myśli seks? - zapytała Gaby.
- Stała się moją kochanką. To mam na myśli. W długich
snach poznała mnie tak intymnie, jak tylko jedna istota może po-
znać drugą. I dała mi możliwość poznania siebie, tak jak ona po-
znała mnie.
Gaby wypuściła dym w ten powolny, flegmatyczny sposób, któ-
ry w kodzie palaczy oznacza: nie chcę ci wierzyć, ale muszę.
- Był to w równym stopniu związek mistyczny jak cielesny. Coś
na kształt symbiozy, tak działa Chaga: połączenie z istotami spoza
siebie i wciągnięcie ich w siebie. Wtedy właśnie zacząłem rozu-
mieć głos Chagi. Pamiętasz, co mówiłem o liczącej miliony lat pie-
śni? Sądzę, że mój system nerwowy był dostosowany do rytmu
neuronowych obwodów Chagi. Potrafiłem słyszeć, ale nie mogłem
zrozumieć. To było jednocześnie za wolne i za szybkie - Peter
Werther zwrócił się po niemiecku do Ute.
- Sekwencjonowanie i syntezowanie - powiedziała. - Uwa-
żasz, że szybkość, z jaką Chaga czytała i interpretowała DNA, a na-
stępnie posługiwała się nim do przeprogramowania samej siebie,
była zbyt wielka, żeby coś zrozumieć.
-Ja. - Samolot odleciał na północ. Stada flamingów oderwa-
ty się od krążących ptaków i powróciły do poszukiwania pożywie-
nia na płyciznach jeziora. - Szybka jak komputer. Może szybsza.
Na pewno większa. Wyobraź sobie, jakie ilości danych może prze-
twarzać komputer o średnicy liczącej setki mil. Ale także wolniej-
sza: ukryta za nią inteligencja — umysł, duch, tak? — pracuje w in-
nej skali czasu niż my. Jesteśmy dla niej za szybcy, to jest wielka,
powolna, głęboka świadomość roślinna.
- Czy odkryłeś kiedykolwiek dowody na istnienie inteligen-
cji kryjącej się za Chagą? - Gaby nie chciała posługiwać się sło-
wem Obcy. To nie było dobre słowo w miejscu tak otwartym i peł-
nym światła jak to. Peter Werther nie miał takich uprzedzeń.
- Masz na myśli Obcych? Nie, nigdy nie widziałem niczego,
co kazałoby mi przypuszczać, że za Chagą kryje się jakaś inna in-
teligencja. Miasta, które tam znalazłem, nie czekają na obcych pa-
nów, którzy wyjdą spod ziemi, aby w nich zamieszkać. Są stworzo-
ne dla nas, czekają na dzień, w którym przekonamy się, że nie
możemy już uciekać przed Chagą i przyjdziemy do niej jak do
przyjaciela, a nie do wroga. To my jesteśmy Obcymi. To jest prze-
słanie, jakie mam przekazać od Chagi. Ona nas zna, znała nas od
bardzo dawna. Nie jest obca i nie jest nieprzyjazna. Możemy być
do niej nie przyzwyczajeni, może wydawać nam się niekiedy szoku-
jąca, ale ona jest absolutnie ludzka. Przybyła z gwiazd, żeby poka-
zać nam, że nasze przeznaczenie leży wśród gwiazd, że tam jest
nasze właściwe miejsce. Ale nie dla nas takich, jacy jesteśmy teraz
- to dlatego Chaga przybyła, żeby połączyć się z nami i przemienić
nas w nowe formy, które mogą żyć wśród gwiazd.
Ute i Gaby wymieniły spojrzenia. Peter Werther dostrzegł
uniesione brwi.
- Aha, myślicie właśnie, kolejny wariat z szaloną teorią na te-
mat Chagi. Zagotował mu się mózg w tym gorącym słońcu, rozrze-
dzonym powietrzu, przez te lata samotności. Jest kompletnie cho-
ry umysłowo. Rozumiem to. Jest tylu ludzi, którzy mają do
przekazania przesłania dotyczące Chagi, a moje bez wątpienia jest
najbardziej szalone. A może najzdrowsze. Przewidziano, że nie
będzie mi się dawać wiary - możecie nawet wątpić w to, że zaginą-
łem na pięć lat po Sprawie Kilimandżaro, a nawet w to, że w ogó-
le jestem Peterem Wertherem. Dobra, mam coś, co powinnyście
zobaczyć.
Wyciągnął lewą rękę wierzchem dłoni do góry. Prawą ręką
ściągnął skórzaną rękawiczkę.
- Przypatrzcie się dokładnie - powiedział Peter Werther.
Z początku Gaby miała wrażenie, że powierzchnia jego dłoni
od czubków palców po nadgarstek pokryta jest skomplikowanym
tatuażem. Tatuaże we fraktalne wzory były przez krótki czas mod-
ne wśród jej kolegów ze studiów w Londynie. Potem pomyślała, że
to jakieś dziwne i okropne znamię, skomplikowane meandry pig-
mentu. Było coś dziwnie znajomego w tej absolutnej obcości, tak
jak na fotografiach przedstawiających detale przedmiotów w wiel-
kim zbliżeniu.
- O Jezu - szepnęła Gaby McAslan, widząc, co to jest.
To była Chaga. Dziedzictwem obcej dżungli był kawałek jej
samej wpisany w lewą dłoń Petera Werthera. Drzewa, pseudokora-
le, mozaikowe okrycie: pełne, doskonałe, w milionowym pomniej-
szeniu.
Peter Werther zrzucił lnianą marynarkę.
W kolekcji starych filmów nagrywanych na wideo przez ojca
Gaby znajdowała się taśma z „Człowiekiem ilustrowanym". Cha-
rakteryzacja do tej roli zabierała Rodowi Steigerowi pięć godzin
dziennie. Najbardziej skomplikowana praca na skórze w historii
kina, ale efekt był zapierający dech.
Oto człowiek, Gaby McAslan. Lewe ramię Petera Werthera
aż po rękaw jego podkoszulka było pokryte Chagą. Ściągnął bia-
ły podkoszulek przez głowę. Plamista infekcja zatrzymywała się na
równej linii gdzieś w połowie jego klatki piersiowej - nieźle wy-
gląda jak na prawie czterdziestolatka, pomyślała Gaby, czepiając
się banalnych obserwacji, jak każdy, kto nie chce dać wiary wła-
snym oczom. Chaga obejmowała jego barki, łopatki i wyłaniała
się spod ramienia na wysokości trzeciego żebra.
- To rośnie - powiedział. Kamera Ute Bonhorst obejrzała do-
kładnie mapę jego ciała.
- Czy to nie...? — Pytania cisnęły się Gaby na usta.
- Boli? Nie. Żadnego bólu. To w tym wszystkim najcudowniej-
sze, całkowity brak bólu. I nie musisz się martwić, nie jest zaraźli-
we. Powiedzmy tak, że nikt w Co Powiedziało Słońce tego ode
mnie nie złapał. To jest moje znamię, mój stygmat.
- Jak szybko?
To coś odpychało Gaby, a zarazem przyciągało. Chciała tego
dotknąć, ale nie była pewna, czy zniesie dotyk.
- Bardzo, bardzo powoli. Kilka milimetrów dziennie. Ale po-
rusza się równolegle do swej matki, jeśli rozumiesz, o co mi cho-
dzi. Proporcjonalnie. I podobnie jak jej, nie da się tego zatrzy-
mać.
- Próbowałeś?
- Wiem to.
- Ile czasu ci jeszcze zostało?
- Minęło około dziewięciu miesięcy, odkąd przebudziłem się
w kwietnym strąku na samym skraju Chagi. Wtedy to była tylko
plamka na środku dłoni. Możesz sobie więc policzyć. Jak sądzisz?
Jeszcze około roku czy coś takiego? Może dwa lata? Wydaje się, że
omija twarz - sądzę, że ona pójdzie na końcu. To wie, jak ważna
jest dla nas twarz.
- Co wtedy?
Peter Werther uśmiechnął się.
- Coś wspaniałego, jak sądzę. Wiem, że będę potrzebował
mniej pożywienia, wody i snu niż wcześniej. Nawet teraz zdarza
mi się zapomnieć na parę sekund o oddychaniu i jak dotąd nie
wynikła z tego żadna szkoda.
Ute powiedziała coś po niemiecku.
- Może - odpowiedział Peter Werther. — Zapytała mnie, czy
staję się zdolny do... jak to się mówi?
- Fotosyntezy.
-Ja. I oczyszczania swojej wody. Czy staję się samowystarczal-
ną, zamkniętą jednostką. Może. Nie wiem. Może będę żył wiecz-
nie... Cokolwiek się stanie, nie obawiam się tego. Nie ma się cze-
go bać: to nie jest śmierć, to nie jest zniekształcenie. To jest
przemiana w lepszą istotę, istotę lepiej przystosowaną. Nie jestem
przyszłością, ale mogę być czymś przyszłym.
Gaby potrząsnęła głową z niedowierzaniem. Nie na myśl
o tym, co Peter Werther jej powiedział, o tym, czy można mu by-
ło wierzyć, czy nie, tylko na myśl o prezencie, jaki dało jej życie. To
oznaczało materiał dla wszystkich sieci informacyjnych na tej pla-
necie. To oznaczało rozkładówki każdego niezdarnego dinozaura
Gutenberga. To oznaczało wiadomość w najlepszym czasie ante-
nowym każdego serwisu: to było coś, czym zakrztusi się połowa
zindustrializowanego świata gapiącego się w swoje mikrofalowe
telewizory. To był „Time", „Le Monde" i „Stern", i tytuł na okład-
kach wszystkich magazynów w kioskach od Times Square po Ga-
re du Nord.
To oznaczało wystąpienie Gaby McAslan przed obiektywem
kamery.
- Nie pozostawią cię w spokoju, kiedy dowiedzą się o tym -
powiedziała.
- Zawsze można się przenieść. Co Powiedziało Słońce było
w porządku. Ale jest mnóstwo miejsc, gdzie mogę zniknąć.
- Znajdą cię. Nie dadzą ci swobody, którą my ci dajemy. Nie
pozwolą ci mówić tego, co chciałbyś powiedzieć, nie uszanują two-
jego przesłania, twojej opowieści, tego, gdzie byłeś i co widziałeś.
Będą cię pytać, jak zmienił się świat przez te pięć lat, podczas któ-
rych cię tu nie było, co sądzisz o najnowszej modzie, najnowszej
muzyce, najnowszej supermodelce i jakich trzech rzeczy brako-
wało ci najbardziej, kiedy byłeś w Chadze. Będą pisać artykuły
o twoim życiu seksualnym i o zawartości twojej cholernej lodówki.
Będą cię pytać o tysiące rzeczy, ale nie będą słuchać. Zrobią z cie-
bie gwiazdę.
- Wiem o tym. Ale ludzie muszą się przygotować. Muszą zro-
zumieć. Nawet jedno moje słowo może wystarczyć. Prorocy nigdy
nie znajdują posłuchu we własnym kraju. Nawet jeśli nie będą słu-
chać tego, co mam do powiedzenia, zobaczą, że można wejść do
Chagi i powrócić stamtąd - może to wystarczy.
Wystarczy do czego? - pomyślała Gaby.
Dzieci krzyczały coraz głośniej. Przybiegły brzegiem aż do
drewnianego pomostu, wołając swojego brata Petera. Peter Wer-
ther szybko nałożył swoje ochronne ubrania.
- Oni są moją rodziną i moimi przyjaciółmi. Jeśli nie uwie-
rzy mi nikt inny, oni uwierzą.
Dzieci wtłoczyły się do drewnianej chatki. Wikłacze uciekły
przed ich krzykliwymi głosami i niespokojnymi ciałami. Malcy tu-
lili się do Petera Werthera, prosząc go, żeby przyszedł popatrzeć,
co robią.
- To też ich przyszłość — powiedział. -Ja?
Wielka chmura, ciemna, płaska od spodu i przechodząca wy-
żej w kłębiący się na przestrzeni dziesięciu mil cumulus pojawiła
się nad wschodnim urwiskiem i odbiła w jeziorze.
11
Gabygram 8
24 kwietnia
z adresu: GMcA@136657NAI:EAFTP
Cześć, Reb.
Dzięki serdeczne za kilim. Dotarł tu stosunkowo mało naru-
szony przez Urząd Celny, jeśli nie liczyć nieuniknionej maleńkiej
dziury, którą wycinają w rogu, żeby można było wcisnąć endoskop
wykrywający kokainę. To piękna rzecz, zbyt cenna na to miejsce.
Kiedy już znajdę jakąś stałą chatę, powieszę go z należytymi hono-
rami. A to, jak już pisałam, może się zdarzyć wcześniej niż póź-
niej. Pani K. mówi, że to nie jest miejsce dla mnie, mimo że bar-
dzo miło było jej mnie gościć - ma słabość do Irlandek;
najwyraźniej nie jestem pierwsza, co sprawia, że staję się podejrz-
liwa, ale nie mogę teraz wnikać w te sprawy. Ona ma za to przyja-
ciela w chórze katedralnym, który pracuje w szpitalu Kenyatta
i zna kogoś w jednostce Global AIDS Policy, a ten ktoś z kolei ma
lokatora, który może się wyprowadzi.
Aha, więc znowu zostałam ciocią Gab? Mała dziewczynka.
Hannah pewnie skończy na dwójce, zawsze uważała, że „dwoje wy-
starczy, troje to już brak odpowiedzialności". Cieszę się, oczywi-
ście, ale ostrzegam: takie rzeczy dzieją się, gdy podrywasz chłopa-
ka swojej siostrze.
Prawdę mówiąc, Marky i ona byli dla siebie stworzeni, powin-
ni zatem być mi wdzięczni za to, że ich sobie przedstawiłam. Nie-
którzy ludzie lubią mieszkać w katalogu Laury Ashley. Ja, jeśli bę-
dę miała dzieci, to chciałabym mieć ich mnóstwo. Żeby były
wszędzie. Hałaśliwe, brudne, niegrzeczne i pełne życia.
Bardzo się cieszę, że udała się operacja woreczka żółciowego
ojca. Co wiedzą lekarze? Przylądek daje więcej odpoczynku i zdro-
wia niż miotanie się we wnętrzu, przysłuchiwanie się ptakom i wia-
trom i przemożna chęć wyrwania na zewnątrz - tylko dlatego, że
jakiś kretyn z dyplomem lekarskim powie ci, że nie wolno. Przylą-
dek musi być fantastyczny o tej porze roku: janowiec w najlepszej
formie, cały w pąkach. Tutaj nie czuje się pór roku: zmiany wyni-
kaiące z obrotów Ziemi dookoła Słońca są zbyt drobne, żeby bia-
ła dziewczyna taka jak ja mogła je zauważyć.
Postępy United śledzę na bieżąco przez Sieć; mamy w biu-
rze własną ligę - to znaczy ci z nas, którzy doceniają finezję
Pięknej Gry, w przeciwieństwie do tych czystek etnicznych, któ-
re Amerykanie nazywają futbolem. Nasza własna drużyna
SkyNet United radzi sobie ostatnio, hmm, całkiem nieźle. Doko-
paliśmy BBC w zeszłym tygodniu: cztery zero, cztery zero, czte-
ry zero, cztery zero! Jeden z goli niewielką nogą twojej rodzonej
siostry. Tembo był o krok od trzech z rzędu, zaszkodził mu zde-
cydowanie zwód w pobliżu pola karnego - sędzia był ewident-
nie ślepy, przekupiony albo jedno i drugie naraz, to kwalifikowa-
ło się do karnego. Farawayowi udało się wreszcie zatrzymać
wszystko, co leciało w jego stronę, w przerwach między chwale-
niem się swoim nowym odlotowym dresem całemu stadu dziew-
cząt. Następne spotkanie z samą UNECTA, jak tylko w mieście
zjawi się wystarczająco dużo ludzi z obu stron, żeby zebrać dru-
żyny.
A ja jestem sławna. Dziewczyna z prowincji wybiła się. Jeśli
mówi się o mnie w Groomsport Drugstore, to znaczy, że rzeczywi-
ście zaistniałam. Żałuję, że nie potrafię się tym należycie cieszyć.
Jezu, Reb, SkyNet... dostaję animacje od Bliźniąt Manga, których
nigdy nie spotkałam, emailuję je na PDU Costelła, tak że są pierw-
szą rzeczą, jaką ogląda po przebudzeniu. T.P. dostaje wytrysku,
Reb.
Gaby McAslan jest figurą w Thorn Tree. Nawet ta suka Abigail
Santini umówiła się ze mną na lunch w Norfolk i zdołała zrobić
wrażenie, że jest wdzięczna. Nawet Kapitan Biłl z głównego biura
poklepuje mnie po plecach. Tłumaczę T.P., że historia Werthera
jest warta swojej wagi w kokainie; kiedy więc zamierza wyciągnąć
mnie zza biurka i posłać w teren jako korespondenta?
Pieprzony nazistowski dupek. Siedzi sobie po przeciwnej stro-
nie biurka i mówi mi w oczy: „Wiesz, tak ci dobrze idzie w serwi-
sie on-line, że byłoby błędem przenosić cię akurat teraz, kiedy
tworzysz własną niszę" - a następnie wciska mi kit o tym, jak to
on by chciał, żebym relacjonowała spotkanie sondy kosmicznej
-Jblkien" z Japetem na początku przyszłego tygodnia, ponieważ
jestem jedyną osobą, której może zaufać, że zrobi to jak należy. Je-
zu, Reb, nazwisko Ute Bonhorst pojawia się w napisach, a to ja
zrobiłam materiał o Wertherze, caluteńki. Oni nie potrzebują
dziennikarza do „Tolkiena". Cholerny dublińczyk. Nigdy nie ufaj
południowcom.
Dobre wieści: wybieram się do miasta z Oksaną Tielianiną.
Syberyjska szamanka. Zostawiła mi wiadomość w Thorn Tree. Kie-
dyś, w czasach Wielkich Białych Myśliwych, był to regularny tele-
graf w dżungli, a teraz używają go przede wszystkim dupki z Trans-
afrykańskich Safari Jeepem: Jerome lub Letitia zawiadamiają
Rudy'ego i Charlotte, że spotkają się w Alex, OK? A jeden z nich
zaadresowany jest do mnie. Gaby McAslan. Nieortograficznie.
Oto on, widzisz? „Za wielkie ptaszki i wódkę, Gaby! Chodź ze mną
i spotkaj mężczyzn!" Pisze jak sześciolatka. Idziemy do miejsca
o nazwie Elephant Bar na lotnisku Wilsona (ona wymawia to
przez dłuuugie „i", co już na zawsze utkwiło mi w głowie), gdzie
zbierają się syberyjscy piloci, piją wódkę, rozbijają szklanki i za-
wierają męskie przyjaźnie. Mają ścisły kod ubiorów. Bardzo ścisły.
Nie wpuszczą cię, jeśli nie jesteś w szortach. Ciemne okulary nie
są obowiązkowe, ale jeśli nie widać twoich kolan, wylatujesz. Co za-
tem sądzisz? Podkoszulek wystarczy? Hannah może zdobyła face-
ta, ale ja zachowałam podkoszulek. Od podkoszulków przynaj-
mniej nie zachodzi się w ciążę.
Muszę spadać, Reb. Miej oko na moje reportaże o randce
„Tolkiena" z Japetem. Ucałowania dla Taty, Paddy'ego, kotów,
Hannah i, tak myślę, również pędraków. Zamykam i wysyłam. Ca-
łusy, pa.
12
W czasie gdy Gaby McAslan uwijała się w zanieczyszczonym
powietrzu ulic Nairobi, Oksana Tielianiną znajdowała się na dru-
giej półkuli w interesach UNECTA. Zdobyła również nowy tatuaż:
maleńkie drzewko wielkości paznokcia na prawym ramieniu. Sym-
bolizowało duszę poszukującą transcendencji i jedności ze świa-
tem duchowym: mistyczne wznoszenie się początkującego szama-
na na drzewo, aby dostać się we władanie totemicznego
zwierzęcia.
Totemiczne zwierzę Elephant Bar było widoczne. Za barem
wisiały kły, a raczej ich plastikowe kopie, nie ze względu na wraż-
liwość ekologiczną, ale dlatego, że prawdziwa kość słoniowa zo-
stała wyprzedana na czarnym rynku podczas kryzysu finansowe-
go sześć lat temu, zanim pojawił się tu Sibirsk i przerobił
Elephant Bar na miniaturowy Irkuck. Teraz zatem były tu tylko
zdjęcia słoni, malowidła przedstawiające słonie, plakaty ze sło-
niami, batiki, makatki i bambusowe parawany zdobione w sło-
nie, podnóżki w kształcie słoni i stoliki wspierające się na rzeź-
bionych drewnianych słoniach, zupełnie jak w hinduskiej
kosmologii. Były ponadto ikony na ścianach, butelki z napisem
„Stolicznaja" za barem i małe srebrne miseczki z kawiorem
wzdłuż całej lady. Na jednym jej końcu samowar wypuszczał ob-
łoki pary niczym wulkan.
- Opowiadają, że słoń wylazł z parku narodowego, który nie
był jeszcze wówczas ogrodzony — tłumaczyła Oksana. — Pomasze-
rował prosto na główny pas startowy i wpakował się dokładnie
w głupią małą cessnę, która właśnie zabierała się do startu. Bum\
Jej kawałki znajdowano w promieniu pół mili we wszystkich kie-
runkach. Dlatego nazwali to Elephant Bar.
Syberyjczycy w szortach, ciemnych okularach i futrzanych
czapach z opuszczonymi nausznikami doszli do wniosku, że kobie-
ty przy stoliku potrzebują towarzystwa, więc się dosiedli. Oksana
przekonała Gaby, że najwyższy czas wyjść na lądowisko i przyjrzeć
się samolotom. Czas spędzony na przyglądaniu się samolotom to
czas wyjątkowo dobrze spędzony.
Powietrze na pasie było ciepłe. Miękką poświatę wypełnia-
ły małe nocne skrzydlate stworzenia. Światła naprowadzania
tworzyły jaśniejącą drogę aż do odległej o milę wieży kontrol-
nej. Cysterny z paliwem wpychały się pomiędzy stojące samolo-
ty niczym głodne prosięta. Noc pachniała kurzem i paliwem lot-
niczym.
- Sądziłam, że zabierasz mnie tu, żebym spotkała facetów,
a nie szklanki wódki i hormony - powiedziała Gaby.
Oksana się wzdrygnęła.
- Nie ma wielu mężczyzn w tym kraju. Mnóstwo kutasów. Ma-
ło mężczyzn. Jeśli trafi ci się mężczyzna, musisz go trzymać moc-
no. Powiem ci, jak ich zatrzymać na zawsze. Serbski jeb. Tak wła-
śnie. Serbskie pieprzenie. Można w domu, ale jeszcze lepiej na
świeżym powietrzu. Upewnij się, że ziemia jest miękka. Masz face-
ta. Ustawiasz go, nie? I co? - Rozłożyła szeroko ramiona. - Do-
brze i ciasno. Potem włazisz na niego i ujeżdżasz go. Powoli. Bar-
dzo powoli. Kiedy wydaje ci się, że dochodzi, zwalniasz,
zatrzymujesz go. Po pół godzinie, czterdziestu minutach, jest już
całkiem skołowany. Boi się, że umrze, boi się, że nie umrze i że
nie może nic zrobić, żeby cię powstrzymać. Dziewczyna na wierz-
chu. Inaczej nic z tego. Zawsze dowodzisz. Będzie chciał więcej,
ale uważaj z tym, dobrze? Niecodziennie. W święta, urodziny, No-
wy Rok. Niech to będzie coś specjalnego, żeby się nie przyzwy-
czaił. Będzie twój na zawsze, przyrzekam ci.
- Skąd u diabła wiesz to wszystko?
- W Irkucku śnieg pada przez osiem miesięcy. W te długie,
ciemne noce przy ogniu można się dużo nauczyć.
- Nie chodzi tylko o pieprzenie, chodzi o to wszystko — od-
powiedziała Gaby. -Jestem tu od trzech miesięcy i czekam, aż
coś się wydarzy. Coś prawdziwego: nie reportaż, nie notatka pra-
sowa, nawet nie ktoś, kto doświadczył czegoś na własnej skórze.
Coś prawdziwego. Chcę zobaczyć Chagę, Oksano, to wszystko.
Frustracja doprowadza mnie do szaleństwa. Chcę, żeby coś się
wydarzyło.
- Sądzę, że twoje modlitwy zostaną wysłuchane, Gaby. Coś się
właśnie dzieje. Tankowali paliwo do samolotów przez cały dzień.
Coś się zbliża, coś się wydarzy bardzo niedługo, czuję to. Nie wiem
co: nie powiedzą nam aż do odprawy, ale ponieważ jestem tym,
kim jestem, wyczuwam rzeczy, których inni nie czują.
Oksana dotknęła skórzanego amuletu, który nosiła na rze-
mieniu na szyi.
- Nadchodzą zmiany. Jutro będzie padać. Czuję zapach
deszczu. Mój dziadek miał świetny nos do pogody. Odziedziczy-
łam to.
Przeszły pod skrzydłami krępego, barbarzyńsko wyglądające-
go małego odrzutowca: ogon w kształcie litery T, dwa wielkie tur-
bośmigła umocowane powyżej zawieszenia skrzydeł. Był to taki sa-
molot, jaki wymalowano na wyblakłym podkoszulku bez rękawów
Oksany. Dwóch czarnoskórych żołnierzy przeszło przed dziobem
samolotu. Poznali Oksanę i niewyzywająco skinęli głowami w stro-
nc Gaby. Trzymali swą broń maszynową z niedbałością charaktery-
styczną dla afrykańskich żołnierzy, jakby były to worki jarzyn.
Oksana czułym gestem położyła dłoń na kadłubie.
-Ten jest mój. Nie jest piękny, ale kocham go. Zrobi dla
mnie wszystko, wszędzie poleci. Dobry jak mężczyzna. Może nawet
lepszy- Nie potrzebuję serbskiego jebania, żeby zachować jego
wierność.
Poniżej szyby kokpitu wymalowano sprayem jakieś słowo w cy-
rylicy.
- Co to za napis?
- To nazwa. „Dostoinsuwo". Znaczy „godność". Chodź, poka-
żę ci coś.
Oksana otworzyła pokrywę luku. Od dotyku dłoni rozłożyły
się schodki. Gaby weszła za nią do kokpitu.
Oksana zrzuciła katalog wysyłkowy kalifornijskiego magazy-
nu New Age z pustego fotela drugiego pilota. Pokład „Dostoinsu-
wo" była ołtarzykiem szamanizmu ery kart kredytowych. Z okien
kokpitu zwisały skórzane sakiewki niczym wysuszone na słońcu
moszny. Pokrywa luku była pomalowana farbą do szkła w linie
przypominające Drzewo Przodków. Ikony wielkości paznokcia
spoglądały spomiędzy wyłączników na suficie z uduchowioną obo-
jętnością typową dla prawosławnych świętych. Drzwi pokładowe
oklejono kolorowymi odbitkami mandali, w zagłębieniach deski
rozdzielczej spoczywały kryształy o różnym zabarwieniu i właściwo-
ściach duchowych. Nad główną konsolą widniał rządek przyklejo-
nych zbielałych czaszek totemicznych zwierząt Oksany; samą kon-
solę pomalowano zielonym lakierem samochodowym, który
złuszczał się tu i ówdzie pod wpływem przepływu powietrza. Ma-
leńkie dzwoneczki błyszczały i podzwaniały w podmuchu z szybów
wentylacyjnych, kask wirtualnej rzeczywistości ozdobiony został
wymalowanymi rogami renifera.
- Wygląda jak po wybuchu w sklepie z magicznymi przedmio-
tami, ale go kocham - powiedziała Oksana. - Zanosi mnie wysoko,
tom gdzie mieszkają duchy, i zbiera na swych skrzydłach moc wyso-
kich miejsc, tak że mogę przywieźć ją z powrotem na ziemię. Nie
śmiej się, Gaby. Nie czujesz jej, nie masz mocy w swych genach.
Nie śmieję się, pomyślała Gaby. To coś najbardziej rzeczywi-
stego, co istnieje. To jest to, co sprawia, że chcesz coś robić, chcesz

tak bardzo, że umrzesz, jeśli nie będziesz mógł tego zrobić. Ale
nie możesz tego dotknąć ani uchwycić, bo w chwili, gdy zaczniesz
zastanawiać się, co to jest, odwrócisz się od źródła i zabijesz je.
Możesz to znaleźć tylko wtedy, kiedy nie szukasz, zobaczyć, kiedy
patrzysz w inną stronę. To jest czysty byt. Dhyana. Mieszka w kok-
picie samolotu An72F na wysokości dwudziestu tysięcy mil rów-
nie dobrze, jak w biuletynach informacji i wideo w złożonym mul-
timedialnym serwisie wiadomości, ale nadejdzie tylko jako
nieproszony gość.
Oksana wsunęła dłoń w rękawicę manipulatora, nastawiła go
na symulowany lot i wskazała palcem za okno ku samolotowi sto-
jącemu naprzeciwko „Dostoinsuwa". Byt niepodobny do którego-
kolwiek z pozostałych na lotnisku Wiiilsona: długi, niski, wysmu-
kły, skrzydła odrzucone do tyłu, dziób zadarty ku gwiazdom.
Wydawało się, że przebija noc.
- Piękny, nie? Piękny ptak - powiedziała Oksana. - Tupolew
161. Reprezentacyjna odrzutowa wersja starego radzieckiego
bombowca blackjack. Najważniejszy transportowiec UNECTY.
Dopalacze Kuzniecowa, prędkość 2,2 macha na piętnastu tysią-
cach stóp. Ruchome skrzydła. Zabierze cię dokądkolwiek na świe-
cie. Rzecz jasna nie dadzą Oksanie tym polatać. Tylko dla męż-
czyzn. Wielkie cacko dla machos. Skrzydlaty penis. Ale pewnego
dnia, pewnego dnia, Oksana Michajłowna siądzie w fotelu kapi-
tana tam w górze. Moja ambicja, Gaby. Widzisz? Obie jesteśmy
biednymi, nieszczęśliwymi, sfrustrowanymi kobietami. Ty z po-
wodu Chagi, ja z powodu wielkiego naddźwiękowego fiuta. Ale
kiedy będziemy szczęśliwe, nie zapomnimy o tym, co, Gaby? Kie-
dy spełnią się marzenia i pojawią się mężczyźni, nie pozwolimy
im nas rozdzielić, prawda? Mężczyźni przychodzą, mężczyźni od-
chodzą, przyjaźń trwa.
Wyciągnęła ręce. Poruszona szczerością nieporadnej mowy
Syberyjki Gaby chwyciła je w swoje dłonie.
- Kiedy tylko zechcesz, kiedy tylko będziesz potrzebować, za-
wsze będę przy tobie. Kiedy on odejdzie, bo oni wszyscy w końcu
odchodzą, przyjdziesz do mnie. Ja nie odejdę.
Zamknęły za sobą „Dostoinsuwo" i wróciły do Elephant Bar.
Syberyjczycy śpiewali piosenki z musicali; „Thumbelina" wycho-
dziła im zadziwiająco czysto.
13
Deszcz obudził Gaby dziesięć sekund wcześniej, niż wezwał ją
stojący na nocnej szafce PDU, a to z kolei stało się dziesięć sekund
przed tym, jak pani Kivebulaya zapukała i weszła do pokoju z fili-
żanką wyjątkowo mocnej kawy.
- Masz dziesięć minut na wypicie tego i ubranie się, zanim
przybędzie tu Jake Aarons - oświadczyła. - Pomyślałam, że po
ostatniej nocy możesz tego potrzebować.
Gaby odwróciła oczy od rozpaczliwej bieli lampki nocnej.
Czuła mdłości, odwodnienie i gorączkę.
- Która jest godzina?
- Kwadrans po czwartej.
Kwadrans po czwartej? Jake Aarons? Dziesięć minut?
- Mobilizacja we wszystkich agencjach informacyjnych - po-
wiedziała pani Kivebulaya. - Coś się dzieje, nie wiem tylko co.
Masz w sam raz czas, żeby to wypić, zrobić dobrą minę i wyjść, mo-
ja droga.
Lalo tak, że Gaby przemokła do suchej nitki na kilku jardach
dzielących werandę pensjonatu od landcruisera SkyNetu. Dopie-
ro gdy zapięła pas, a Jake Aarons ruszył, zaczęła się zastanawiać, ja-
kim sposobem pani Kivebulaya wiedziała wcześniej niż agencje
informacyjne, że dzieje się coś ważnego.
- Pachniesz jak browar Tusker — powiedział Jake Aarons. Nie
otrzymał ostrzeżenia wcześniej niż Gaby, a jednak był elegancki,
ogolony, skropiony wodą kolońską i profesjonalny w każdym calu.
Gaby podejrzewała, że wewnętrzne kamery nigdy nie przestawały
rejestrować jego życia.
Tego ranka w mieście plątały się wyłącznie agencje informa-
cyjne i wojsko. Gaby nie widziała nigdy tylu żołnierzy. Zmobili-
zowano całe dywizje, które przetaczały się po opustoszałych uli-
cach ciężkimi powolnymi, długimi na czterdzieści czy pięćdziesiąt
wozów konwojami. Żandarmeria wojskowa w ociekających bia-
łych pelerynach ONZ zatrzymywała na skrzyżowaniach cywili, że-
by przepuścić ciężarówki. Oglądani z ciepłego, oświetlonego
wnętrza landcruisera wyglądali dziwnie bezcieleśnie, niczym wod-
niste białe upiory. Arterię Uhuru zatkały transportery opance-
rzone. Coś rozleciało się przy wiadukcie kolejowym. Jake Aarons
uśmiechnął się na widok zmokniętych błękitnych hełmów wzy-
wających go do zatrzymania się czerwonymi reflektorami i wje-
chał swoim 4x4 na trawnik oddzielający nitki autostrady. Wielkie
terenowe opony wgniotły miejskie klomby i trawniki w czerwone
błoto.
- Mamy żywy okaz. Pocisk biologiczny. Spadł jakieś cztery go-
dziny temu w Parku Narodowym Nyandarua.
- O Jezu, Jake...
- Wygląda na to, że śledzili go przez kilka dni. Wiedzieli do-
kładnie, gdzie ma spaść, ale gnojki stamtąd - skinął głową w stro-
nę Kenyatta Center - nie chciały prasy, dopóki nie zabezpieczą
okolicy. Rzecz jasna nic nie poruszy się w tej mieścinie, żebyśmy
o tym nie wiedzieli, więc w chwili kiedy wozy ruszyły, zaczęliśmy
coś podejrzewać i musieli się ujawnić. Gdyby nam powiedzieli, za-
nim to się stało, mielibyśmy największy temat od czasów Zmar-
twychwstania, ale przecież zawiozą nas tam za darmo, zatem
uskarżanie się byłoby małostkowe.
Gaby przypomniała sobie ostrzeżenia Oksany i otępiający
smród paliwa lotniczego. Jake wziął keepie-leftie koło Narodowego
Stadionu Sportowego z szybkością pięćdziesięciu mil na godzi-
nę. Gaby poczuła, że tył samochodu pływa i zacisnęła palce na
uchwycie.
- Przeleciał tuż obok góry Kenia i spadł nieco na zachód od
Treetops. Pieprznął w Nyeri. Dlatego żołnierze nie mogą go ru-
szyć. ONZ mobilizuje wszystkie siły do masowej ewakuacji. Nigdy
im się to nie uda, tu nie chodzi o przeniesienie kilku tysięcy ho-
dowców bananów z plemienia Wa-chagga do obozów przesiedleń-
czych. To jedna z najgęściej zaludnionych okolic Kenii. A poza
tym, czym tu się martwić? Chodzi naprawdę o to, że wielkim tego
świata nie podoba się pomysł, iż pierwszy kontakt z Obcymi miał-
by przypaść tym, których uważają za bandę zasranych dzikusów.
Kiedy pan Obcy wylezie już z Chagi, pierwszym napotkanym przez
niego człowiekiem powinien według nich być wysoki, piękny,
blondwłosy Aryjczyk - amerykański lub rosyjski komandos z wiel-
kim karabinem. Politycy kenijscy mają już dość wuja Sama i chcą,
żeby UNECTA ustanowiła priorytety badawcze w razie kontaktu
między człowiekiem i Chagą. Twój kawałek z Wertherem dał im
zapłon - znalezienie się tam nie oznacza automatycznego wyroku
śmierci.
Wojskowa machina pozostała za nimi. Jedynymi pojazdami
na drodze były teraz 4x4 należące do agencji informacyjnych,
przepychające się po alei i opryskujące się wzajemnie błotem.
W ciemności po obu stronach szosy slumsy kuliły się w strumie-
niach wiosennego deszczu.
- Nairobi jest martwe - powiedziała Gaby, trzeźwiejąc w przy-
spieszonym tempie.
-Jest teraz czterdzieści mil na północ stąd. Ile to potrwa?
Trzy, cztery lata? Nyandarua i Chaga z Kilimandżaro trzymają Na-
irobi jak w szczypcach.
Dwadzieścia samochodów czekało w ogonku przed wjazdem
na lotnisko, podczas gdy błękitne hełmy sprawdzały akredytacje.
Biały żołnierz z włosami milimetrowej długości pomachał do
landcruisera SkyNetu, żeby przejeżdżać. Strugi deszczu przeci-
nały wiązki światła lamp sodowych pod kątem prostym. Ubrani
na biało funkcjonariusze ONZ biegali z blokami papieru, usiłując
odnaleźć właścicieli samochodów porzuconych na pasie dla tak-
sówek. CBS. STAR, Tass. UPI. Takie nazwy wymalowano na tere-
nówkach. Jake posuwał się po zewnętrznym pasie, dopóki nie do-
strzegł logo SkyNetu. Błękitny beret usiłował zmusić go do
dalszej jazdy.
- Odpieprz się - powiedział z rozbrajającym uśmiechem przy
wtórze grzmotu kołującego odrzutowca.
Cały zespół wschodnioafrykańskiego oddziału SkyNetu zebrał
się przy otwartych tylnych drzwiczkach landcruisera należącego
do T. R, który usiłował ustalić z tego miejsca strategię. Gaby skinę-
ła głową do Tembo, który mocował zabezpieczenie Velcro na wo-
doszczelnym pokrowcu swojej kamery. Faraway, który mógł spo-
glądać ponad głowami tłumu, pomachał do niej. Abigail Santini
napotkała spojrzenie Gaby i uśmiechnęła się uprzejmie. Antonowy
kołowały powoli, hucząc i wyrzucając tony pyłu wodnego ze swych
silników Coanda. Gaby nigdy nie słyszała nic równie głośnego.
- Dobra, jesteśmy już wszyscy - krzyknął T. P. -Jake, ze mną
i z obsługą kamery. Cała reszta wie, co ma robić. Kiedy wyląduje-
my, będzie na nas czekał transport. Na miłość boską, nie dajmy się
rozdzielić. Co robimy?
Rytualny odzew został zagłuszony przez wycie startującego
w deszcz wielkiego tupolewa. Kobiety w błękitnych beretach i mo-
krych panterkach prowadziły już nieanglojęzycznych korespon-
dentów i ich kamerzystów do czekającego antenowa. Turbiny za-
częły się kręcić. Gaby odgarnęła z oczu mokre włosy.
- T. R! A co ze mną?
Nie mógłby chyba mieć bardziej zdumionej miny, gdyby prze-
mówił do niego samochód.
- O Jezu, Gaby. Właśnie. Ważne zadanie dla ciebie. Będzie
konferencja prasowa w związku z sondą „Tolkien" w regionalnej
kwaterze głównej w Kajiado. Miał się tym zająć Jake, ale gdy to wy-
buchło, no cóż, musi to być ktoś z działu on-line. Ty i Ute weź-
miecie samochód i zajmiecie się tym dla mnie, prawda? Biuro
prześle mi materiał do Nyeri, jeśli okaże się czymś wstrząsającym
wszechświatem. Polegam na tobie, Gaby. Co robię?
Abigail Santini pomachała od wejścia do samolotu. Oba silni-
ki nabierały mocy, pilot sprawdzał klapy.
- Nie zabieracie mnie.
- Ktoś musi pilnować interesu. Powierzam ci wielką rzecz,
Gaby. Co to jest?
- Pieprz się, T. P. Costello! - krzyknęła, ale przejeżdżający sa-
molot zagłuszył jej słowa. - To nie w porządku.
Odwrócił się w połowie drogi do samolotu, żeby pomachać
do niej na pożegnanie.
- To jest pieprzone nie w porządku!
Właz zatrzasnął się za nim. Antonow ruszył ze swego stanowi-
ska. Pod okienkiem kokpitu widniał napis cyrylicą. „Godność".
Silny podmuch zwiewał Gaby włosy na twarz, przyklejał jej mokre
ubranie do ciała.
-Jesteś mi za to sporo winien, Costello.
Patrzyła, jak Oksana wyprowadza antenowa na główny pas
startowy. Samolot wzniósł się bardzo szybko, ostro, jak skoczek
wzwyż. Patrzyła, jak wzbija się w górę, dopóki jego światła nie znik-
nęly w deszczowych chmurach, a potem wróciła do 4x4 i uświado-
miła sobie, że nie ma pojęcia, jak dotrzeć do domu.
14
Odległy o miliard i dwieście pięćdziesiąt milionów mil glos
szepnął i coś obudziło się do życia. Można by to nazwać aniołem
i nie byłoby się dalekim od prawdy. Miało wydłużony, smukły
kształt i złote skrzydła, było przejrzyste. Frunęło w niekończącej
się ciemności. Odznaczało się delikatnym pięknem, ale i mocą;
przebyło długą drogę, leciało szybko. Jak w przypadku aniołów
Jahwe, jego jedyną myślą było spełnianie nakazów swego mistrza.
Niczym one było posłańcem.
Sześć lat wcześniej głos dał temu zadanie i wysłał je w długą,
pokrętną drogę. Głos przemówił znowu i to uśpił. A w swym śnie
leciało dalej w wielką ciemność. Teraz doleciało tak daleko, że
głos potrzebował ponad godziny, żeby dotrzeć.
Należąca do NASA sonda kosmiczna „Tolkien" przebudziła
się i przygotowała do wykonania zadania. Jej posłuszeństwo nie
zmniejszyło się w wyniku długiego lotu i snu. Ustawiły się wysięgni-
ki kamer, obiektywy skierowały się ku przedmiotowi zaintereso-
wania. Skrzydła baterii słonecznych z pogiętej złotej folii rozłoży-
ły się, chociaż w tej odległości od Słońca mogły stanowić tylko
uzupełnienie dla energii z baterii jądrowych. Odrzutowe silniki
sterujące przeczyściły gardła, próbniki przygotowały się do działa-
nia. Dwadzieścia różnych zmysłów nastawiło się na wciąż niewi-
doczny cel. Wąskopasmowe anteny poszukiwały odległej jasnej
plamki Ziemi.
Niczym anioł — robot nie miał ciekawości ani woli. Nie wpro-
wadziło go w roztargnienie tytaniczne piękno Saturna. Jaskrawe
pierścienie i wpadające w oko wiry gazów wielkości kontynentów
nie mogły sprowadzić go z drogi obowiązku. Przelot obokjapeta
musi udać się za pierwszym podejściem. Niebieska mechanika po-
zwala na jeden jedyny strzał.
Leciał daleko i szybko, ale zdarzenia go przegoniły. Najpierw
Sprawa Hyperiona, z której okazji zamówiono nowy pojazd i wy-
słano go w sześć miesięcy po „Tolkienie". Mechanizmy orbitalne
były dla niego mniej przyjazne: wzajemne pozycje planet, od któ-
rych pól grawitacyjnych odbijał się niczym warta miliard dolarów
piłka, sprawiały, że dotrze do Przerwy Hyperiona dwa lata po tym,
jak „Tolkien" okrąży Saturna i pogrąży się w wielkiej ciemności.
Wydarzenia wyprzedziły także tę sondę: Sprawa Kilimandżaro za-
ćmiła obie misje kosmiczne. Nie ma już potrzeby przemierzania
całego Układu Słonecznego, żeby przez dziesięć minut popatrzeć
na to, co tajemnicze i obce. Tajemnicze i obce pełznie przez rów-
niny Afryki, dżungle Ameryki Południowej i tropikalne lasy In-
donezji z prędkością pięćdziesięciu stóp dziennie.
Kiedy od Japeta dzieliło go dziesięć godzin, „Tolkien" rozpo-
czął obserwację. Analitycy studiowali obrazki wypluwane przez ko-
lorowe drukarki, ale czarny księżyc strzegł dobrze swych tajem-
nic. Naukowcy z NASA czekali sześć lat. Kilka godzin więcej nic
nie znaczy. Astronomia uczy cierpliwości. Później będzie lepiej.
Perylunium umieści „Tolkiena" w odległości pięciuset mil od po-
wierzchni księżyca z prędkością względną sześćdziesięciu mil na
sekundę. Szczegóły zaczęły się ukazywać przy T-3600. Odbicia z Sa-
turna i światło Słońca tak odległego, że było zaledwie jasną gwiaz-
dą, pomogły dostrzec, że widoczna powierzchnia ma bardzo zło-
żoną, niemal fraktalną strukturę. Przy T-2000 kamery reagujące
na podczerwień ukazały pierwsze mapy termiczne na widocznej
półkuli. Jak powiedział pewien dowcipniś, podczerwony obraz Ja-
peta trudno byłoby odróżnić od pizzy pepperoni. Zlokalizowane
źródła ciepła unosiły się na morzu półpłynnej skorupowatej mate-
rii pokrytej siecią chłodniejszego, niezidentyfikowanego materia-
łu. Po mapie rozrzucone były małe, twarde, okrągłe ogniska zim-
na. Jak czarne oliwki.
Jakiekolwiek było znaczenie tych struktur, Japęt był o ponad
sześćdziesiąt stopni KeMna cieplejszy, niż powinien.
Przy T-500 kamery o wysokiej rozdzielczości odkryły nowe
tajemnice. Obrazy CCD wynurzały się linia po linii. Naukowcy
patrzyli. Ujrzeli głębokie na dziesięć mil kaniony wypełnione
płynem, który nie powinien utrzymać się w tym stanie w środo-
wisku Japeta. Ujrzeli obsydianowe atole wznoszące się pierście-
niowymi ścianami tysiące stóp ponad powierzchnię księżyca. Uj-
rzeli, że atole najeżone są czarnymi włóknami długimi na setki
stóp. Ujrzeli sieci czarnych macek pełznących z wysiłkiem po
ziarnistej czarnej powierzchni. Ujrzeli rozkwitające powoli czar-
ne kwiaty wielkości miast. Ujrzeli strome czarne uskoki otwiera-
jące się niczym rany i wyrastające z nich twory, na które języko-
wi brak nazw. Ujrzeli czarne meduzy wielkości wysp na Pacyfiku
unoszące się z gorących miejsc ku smugom azotowej atmosfery.
Ujrzeli powolne fale przetaczające się przez oceany niespokoj-
nych czarnych łusek. Ujrzeli pylony wysokości wieżowców wy-
strzelające ponad skorupę powierzchni i rozpościerające się
w czarne pióropusze. Ujrzeli, jak czarne pióra marszczą się na
wietrze, który nie miał prawa wiać, i zwracają się ku dalekiemu,
niewidocznemu zespołowi zmysłów „Tolkiena". Czerń. Wszędzie
czerń.
Nie potrafili tego pojąć, ale wiedzieli, co mają przed oczami.
Wiedzieli, gdzie już to oglądali, ale nie mieli odwagi się odezwać.
Przy T-0 „Tolkien" wypuścił swoje próbniki powierzchnio-
we. Kiedy „Bilbo", „Frodo" i „Sam" podążali w kierunku Japeta,
„Tołkien" obrócił się wokół osi i wysłał na księżyc wiązkę pro-
mieni rentgenowskich. Analizatory widma odczytywały światło
pochodzące ze zranionego satelity, podczas gdy z próbników
powierzchniowych wielkości pocisków moździerzowych płynę-
ły dane dotyczące atmosfery, grawitacji i promieniowania elek-
tromagnetycznego. A potem „Tolkien" wszedł w strefę zaciem-
nienia po niewidocznej stronie księżyca i strumień informacji
został na pewien czas zatrzymany. Przy T-240 sonda wychynęła
znów z radiowego cienia i rozpoczęła mozolny przekaz danych
w stronę Ziemi, dopóki wystarczało jej mocy w akumulatorach.
Czas transmisji wyniósł dwadzieścia dziewięć godzin i siedem
minut. Na trzeciej planecie od Słońca panowie „Tolkiena" od-
siewali, analizowali i interpretowali przekaz z Saturna i zastana-
wiali się, czy powiedzieć ludzkości to, czego ludzkość już się do-
myślała. Materia, czarna materia pokrywająca Japeta. To była
Chaga.
A potem głos przemówił po raz ostatni i „Tolkien" umilkł,
a pole grawitacyjne Saturna zakręciło nim jak bąkiem i wyrzuciło
poza Układ Słoneczny. Dobry i wierny anioł upadł szybciej niż ja-
kikolwiek przedmiot wykonany przez człowieka, ulatując ku gro-
nom galaktyk w konstelacji Panny. W chwili gdy poczuje przycią-
ganie jakiegoś innego pola grawitacyjnego, Ziemia będzie już
tylko sterylną kupką popiołów przylegającą mocno do napęcznia-
tego czerwonego Słońca. Głos, który obudzi „Tolkiena" z jego
Wielkiego Snu, nie będzie głosem człowieka.
15
Słońce stało wysoko. Dzień był upalny i jasny. Niebo bez jed-
nej chmurki — głęboki błękit, który zaburza poczucie odległo-
ści. Deszcz przeniósł się na gorącą, suchą północ. Uparty wiatr
wyssał przelotne deszcze do cna i ziemia obróciła się w proch.
Dzisiaj, podobnie jak każdego innego dnia, drogę wypełniali
uciekinierzy. Znajdowało się na niej pięćdziesiąt tysięcy ludzi,
całe plemiona przemieszczały się na północ w tempie nissana-
-furgonetki, ciężarówki do przewozu bydła, wozu zaprzężonego
w osła lub własnych zmęczonych, nagich stóp. Niektórzy poga-
niali kijami wynędzniałe krowy. Inni usiłowali powstrzymać swe
kozy od wpadnięcia pod koła pojazdów. Nagie, poczerniałe od
ognia wraki zaśmiecały pobocza, porzucone, kiedy się popsuły
lub kiedy po prostu skończyło się paliwo. Szosa do Kajiado stała
się rozciągającym się na pięćdziesiąt mil złomowiskiem. Bandy
chudych, wysokich wyrostków w podkoszulkach reklamujących
producentów nawozów rabowały wraki. Marne pozostałości skła-
dali w bagażnikach niewiele mniej zniszczonych furgonetek.
Uciekinierzy zdążający ku autostradzie stanowili czarne plamki
w falującej mgiełce upału, wznoszącej się nad otwartą przestrze-
nią poza szosą. Wysoki, wąski pióropusz kurzu oznaczał pojazd.
Szeroki i niski pióropusz oznaczał bydło. Ludzie poruszający się
pieszo, dźwigający cały swój dobytek w zawiniątkach na głowach,
nie podnosili tumanów kurzu.
Białe wojskowe półciężarówki z gwiaździstymi sztandarami
powiewającymi dziarsko na antenkach przemykały wzdłuż szosy
najszybciej, jak potrafiły. Nie przejmowały się innymi użytkowni-
kami, poruszającymi się na nogach, kopytach czy kołach. Pył
przez nie wznoszony osiadał równo na wszystkich. W odległości
około mili od siebie na miękkim poboczu stały transportery
opancerzone. Błękitne hełmy w okularach RayBana spoglądały
obojętnie na szeregi uciekinierów, opierając nagie ramiona na
obrzydliwie potężnych karabinach. Znacznie rzadziej zdarzały się
stacje pomocy UNHCR: kilka land roverów i płócienne parawa-
ny, pod którymi starzy mężczyźni o wielkich oczach i wielkich zę-
bach spoglądali ci w twarz, a bezwłose, zakurzone niemowlęta
poszukiwały zwiotczałych sutków swych matek. Jeśliby im powie-
dzieć, że ludzie wysłali maszyny na księżyce Saturna, roześmiali-
by się gorzko i poklepali się po wychudłych udach.
Był to miły i piękny dzień, a Gaby McAslan jechała tą drogą
na południe, do Kajiado. Obok niej siedziała Ute Bonhorst. Opu-
ściły dach i włączyły radio, które nadawało klasycznego zachod-
niego rocka, co zdarzało się czasem w przerwach między muzyką
afrykańską. Dwie kobiety podśpiewywały do wtóru. Muzyka i wiel-
kie, drogie auto pozwalały im odizolować się od epickiego nie-
szczęścia na drodze. Profesja Gaby nie należała do znanych z mi-
łosierdzia, a życie w Afryce zaczynało się dodatkowo przyczyniać
do brutalizacji.
Za Isinya grupa młodych mężczyzn zgromadziła się przy
drodze wokół martwego lwa.
Kajiado wyrosło na skrzyżowaniu drogi prowadzącej na po-
łudnie do Tanzanii z linią kolejową biegnącą ku salinom nad
jeziorem Magadi. Rozległe równiny i charakter architektury
sprawiały, że John Wayne ze swym koniem czuliby się tu jak
w domu. Sklepiki i warsztaty chowały się za drewnianymi chod-
nikami, dostosowanymi do pochyłości głównej ulicy dzięki dłu-
gim, niskim schodom. W sklepach Masajów w najwyżej położo-
nej części miasta sprzedawano wszystkie rzeczy potrzebne
człowiekowi i sporo niepotrzebnych. Kilku Masajów - wysokich,
pięknych, szatańsko aroganckich - można było wciąż dostrzec
na werandach domów. Włócznie, które mieli przy sobie, pozba-
wiły życia niejednego lwa. Gorący wiatr z równin rozwiewał sza-
ty w kolorze ochry, obnażając szczupłe uda, pośladki i genitalia.
Byli tak dumni, że nie zwracali na to uwagi. U podnóża wznie-
sienia znajdował się obóz przejściowy. W południowej Kenii nie
było już miejscowości, do której - niczym zmutowany syjamski
bliźniak - nie doczepiłby się obóz przejściowy. Ten obok Kajia-
do był mniejszy niż pozostałe i zmniejszał się każdego dnia. Zbyt
blisko Chagi. Zarówno ludzie z obozu, jak i z miasta zostaną la-
da moment wydziedziczeni. Co bogatsi właściciele ziemscy i lu-
dzie wykształceni już się wynieśli. Co dzień jakiś sklep zamykał
podwoje lub opuszczał żaluzje i już na zawsze pozostawał za-
niknięty. W zeszłym tygodniu ze ściany banku narodowego wy-
rwano za pomocą liny przywiązanej do matatu marki Peugeot je-
dyny bankomat. Nie było już policji, która mogłaby poprowa-
dzić dochodzenie.
Jedynym dobrze prosperującym przedsiębiorstwem w mie-
ście była UNECTA. Ale tylko przez chwilę, później i ona będzie
musiała spakować manatki i odejść jak inni, pozostawiając Kajiado
na pastwę Chagi, pełznącej po torach kolejowych, w górę głów-
nej ulicy i przez drzwi masajskich sklepów. Do tego czasu Połu-
dniowa Regionalna Kwatera Główna w Kajiado była najdalej wysu-
niętą placówką administracji UNECTA, koordynującą pracę
ruchomych baz rozrzuconych w czterech najważniejszych punk-
tach wokół Kilimandżaro.
Kwatera regionalna - w przeciwieństwie do miasta Kajiado -
była od początku przeznaczona do opuszczenia. Zbudowano ją
ze zbieraniny prefabrykatów, nadmuchiwanych kopuł i wszędo-
bylskich kenijskich pustaków. Rozrastała się. Ziemia staje się ta-
nia, kiedy właściciele wiedzą, że i tak zostanie im odebrana. Woj-
sko wybudowało wielką, drogą bazę, w której znalazło się
niewielkie, ale dobrze wyposażone lotnisko i warsztaty napraw-
cze sprzętu działu badawczego, od odpornych na Chagę kamer
po pojazdy na gąsienicach służące do przewozu ruchomych labo-
ratoriów.
Strażnicy przy siatce otaczającej teren sprawdzili tożsamość
Gaby i Ute na PDU i przesłali dane do jedynego budynku w Ka-
jiado, który miał więcej niż dwa piętra - masywnego, pozbawio-
nego okien pięćdziesięciostopowego baraku oznaczonego
JEDNOSTKA DWUNASTA. Był to obiekt o jakimś znaczeniu: zo-
stał pomalowany na kolor oliwkowobrązowy i otoczony drutem
kolczastym. Sala konferencyjna Centrum w Kajiado mieściła się
w dawnym kinie. Wisiały tu wciąż plakaty z ostatnich seansów:
wielki afisz „Dziesięciorga przykazań" i Jackie Chan w „Rozró-
bie w Starym Szanghaju". Wnętrze pomalowano na ponury czer-
wony kolor, który w połączeniu z wygiętym sufitem i ścianami
kojarzył się Gaby z otwartymi ustami. Składane siedzenia znaczy-
ły wypalone papierosami dziury. Wiele rzędów było już zapeł-
nionych. Gaby znała wystarczająco dużo twarzy, żeby rozpoznać
wszystkich młodszych pracowników. Więksi gracze pojechali do
Nyandarua, a ich twarze ukazywały się na jasnoniebieskich ekra-
nach.
Tam gdzie Charlton Heston unosił kiedyś kamienne tablice,
wisiały teraz wielkie rogi i góra - logo UNECT Ajriąue. Na estra-
dzie poniżej stał długi stół i trzy krzesła, trzy bloki papieru i pió-
ra, trzy karafki wody z odwróconymi szklankami i dwadzieścia mi-
krofonów przyklejonych taśmą do krawędzi stołu.
Troje ludzi wyszło zza kulis i zasiadło za stołem. Gwar w kinie
ucichł. Po lewej siedziała kobieta o południowej urodzie ubrana
w elegancką garsonkę. Garsonka bardzo szybko wymięła się i prze-
pociła w duchocie i upale sali kinowej. Po prawej zasiadł pokazo-
wy Kenijczyk, który zdawał sobie sprawę, że jest figurantem -
a fakt, że zabawiał się w znudzony, nieobecny sposób swoim notat-
nikiem i piórem, miał obwieścić wszystkim, że wkurzy się, jeśli bę-
dzie musiał odpowiadać na jakiekolwiek pytania wazungu. W środ-
ku usadowił się mężczyzna, który podbiegł do Gaby McAslan przy
bankomacie na Latema Road, pocałował ją w usta i ocalił w ten
sposób przed utratą pięciuset szylingów w pierwszym dniu jej po-
bytu w Nairobi.
- Kto to jest ten facet w środku? — szepnęła Gaby.
- Doktor Shepard - odpowiedziała Ute Bonhorst. - Kierow-
nik naukowy w Tsavo West.
Gaby położyła podbródek na oparciu pustego krzesła przed
nią i przyglądała się dokładnie, jak ten mężczyzna nalewa sobie
szklankę wody, wypija łyk i spogląda na swoich towarzyszy.
- OK, jeśli wszyscy już są, możemy zaczynać - powiedział.
Przypomniała sobie środkowoamerykański akcent Jimmy'ego Ste-
warta i jaśniejące błękitne oczy. - Komunikaty dla prasy wraz z peł-
nymi danymi technicznymi zostaną rozdane po konferencji przed
budynkiem. Czy wszyscy dobrze mnie słyszą? Państwo z tyłu?
Ute Bonhorst założyła na ramię kamerę wideo z wymalowa-
nym na boku logo SkyNetu. Gaby sprawdziła baterie w cyfrow/m
dyktafonie.
- Cieszę się, że widzę tak dużo osób. Oczywiście zostaliśmy
zepchnięci na bok przez Chagę, która postanowiła zrobić sobie
reklamę w Nyeri. Tymczasem sonda „Tolkien" dała nam więcej,
niż się spodziewaliśmy. Dlatego dziękuję za przyjście na nasze
skromne przedstawienie.
Rozległ się pomruk grzecznościowego śmiechu. Mówca
przedstawił siebie i ludzi siedzących po obu jego stronach. Mówi-
li krótko. Następnie doktor Shepard nakreśli! główny temat kon-
ferencji prasowej.
Każda z czterech baz obserwacyjnych Chagi pełniła odmien-
ną funkcję. Ol Tukai, dwanaście mil na południowy wschód, spe-
cjalizowała się w taksonomii i klasyfikacji. Wycofująca się w tempie
pięćdziesięciu stóp dziennie przez równinę Engaruka ku Ngoron-
goro baza Tinga Tinga usiłowała rozwiązać problem symbiotycz-
nej ekologii Chagi. Na południe od góry baza Moshi poruszała się
po wielkim, pustym płaskowyżu Lossongoi i badała klimatyczne
i środowiskowe wpływy obcej biosfery we Wschodniej Afryce oraz
sposób, w jaki Wschodnia Afryka przystosowywała się do tego. Ba-
za Tsavo West natomiast czołgała się po wielkim rezerwacie zwie-
rzyny, od którego wzięła swoją nazwę, ku nietrwałej drodze i linii
kolejowej Nairobi—Mombasa i wgryzała się w tajniki biologii mo-
lekularnej i komórkowej. Odkrycia dokonano właśnie tam -
wśród atomów w krainie kwantowej nieoznaczoności.
Pomiędzy życiem ziemskim i Chagą istniał pomost. Była to
chemia atomów węgla, ale Chaga nie składała się z łańcuchów
i pierścieni węglowych znanych na Ziemi. Jej budowa opiera się
na sześćdziesięcioatomowej piłce cząsteczki fulerenu, jej chemia
organiczna to trójwymiarowa architektura kopuł, łuków, wspor-
ników, tuneli i siatkowych szkieletów.
— Cząsteczki są niezwykle skomplikowane, długie na setki ato-
mów - powiedział doktor Shepard, mierząc czerwoną kropką swe-
go wskaźnika laserowego w ekran, na którym zderzały się z sobą
druciane sfery, a pokręcone molekularne wnętrzności wiły się
i przeplatały.
Założę się, że to jedyny garnitur, jaki ma, pomyślała Gaby
McAslan.
- Zamknięte w wydrążonych cylindrach stają się zasadniczo
maszynami wytwarzającymi atomy. Fabryki molekularne. Oto me-
chanizm, dzięki któremu Chaga wchłania i przetwarza ziemski
węgiel - przede wszystkim w formie roślinnej, ale, jak wszyscy pań-
stwo wiedzą, nie gardzi także dziwacznym, soczystym, złożonym
węglowodorem lub polimerem. Nitki fulerenu łamią chemiczne
wiązania ziemskich składników organicznych w odpowiedniki
krótkich łańcuchów peptydowych - nasuwa się porównanie z bio-
logią, to oczywiste. Mówimy w pewnym sensie o formie życia na
mniejszą skalę niż podstawowe biologiczne jednostki ziemskie:
każda z tych chytrych cząsteczek jest odpowiednikiem komórki.
Cząsteczki fulerenu przetrawiają - nie znajduję na to lepszego
określenia - połamane cząsteczki ziemskie w procesie przyłącza-
nia nowych atomów, tworząc od nowa wiązania molekularne, bu-
dując własne kopie, zaopatrując je w informację. W pewnym sen-
sie jest to rodzaj obcego DNA, przetwarzającego podstawowe
aminokwasy i składniki nieorganiczne w pseudoproteiny charak-
terystyczne dla biochemii Chagi. A zatem zasadniczo Chaga jest
macierzą fulerenowej dżungli.
Gaby zapisała to na wierzchu dłoni. Doktor Shepard usiadł.
Wstała kobieta o południowej urodzie. Miała francuski akcent.
Gaby nie dosłyszała ani słowa z tego, co mówiła. Przyglądała się,
jak doktor Shepard sączy swą wodę, ogląda paznokcie, bawi się
notatnikiem i składa małe karteczki papieru w żaby i machające
skrzydłami ptaki origami. Patrzyła na niego, gdy rozglądał się po
twarzach na widowni. Niebieski wzrok Paula Newmana spotkał się
na moment z jej wzrokiem i powędrował dalej.
Nie znasz mnie, aleja cię znam, pomyślała Gaby McAslan.
Kiedy kenijski figurant wypowiedział już swoje parę słów, dok-
tor Shepard zapytał, czy są jakieś pytania. Gaby poderwała się
pierwsza.
- OK, z tyłu, rudowłosa pani w interesującym podkoszulku.
— Gaby McAslan, SkyNet on-line. - Aha, może teraz mnie po-
znajesz, a przynajmniej zastanawiasz się, czy możesz mnie skądś
znać, choć nie jesteś pewny. -Jeśli rozumiem chemię fulerenów,
są one najczęściej spotykaną molekularną formą węgla w węglo-
wodorowych chmurach w głębokim kosmosie. Czy ten astrono-
miczny fakt ma jakiś związek z tym, co „Tolkien" pokazał nam na
Japecie?
Jeżeli twarz nic ci nie przypomina, to może głos, może ak-
cent? Nie wiedziała, dlaczego tak jej zależy na tym, żeby pamiętał.
Ale bardzo chciała wywrzeć na nim wrażenie.
—Już w czasie Sprawy Kilimandżaro spekulowano na temat
związku pomiędzy Chagą i zaciemnieniem Japę ta. Być może zdję-
cia, które nadesłał „Tolkien", były szokiem, ale przynajmniej dla
społeczności naukowców nie stanowiły zaskoczenia. Nasze bada-
nia pokazały, że mamy do czynienia z doskonale się przystosowu-
jącym organizmem, który - dzięki swej zdolności do inżynierii
molekularnej — potrafi dla siebie tworzyć nisze ekologiczne wszę-
dzie, gdzie znajdzie surowce. Nitki fulerenów są quasi-stabilne
i mogą szybko zmieniać struktury molekularne. Mówiąc językiem
potocznym, mogą one programować własne zmiany równolegle
ze zmianami środowiska. A zatem teoretycznie nie istnieje przy-
czyna, dla której nie mogłyby wyewoluować tak, aby skolonizować
księżyce Saturna ani też - skoro potrafią się zaadaptować do tak
nieprzyjaznego środowiska jak tamto -jakiekolwiek inne miejsce
we wszechświecie, jeśli już o to chodzi.
- A zatem Chaga nie pochodzi z układu Saturna? - zapytała
Gaby, pokonując las wyciągniętych rąk tym, że nie usiadła, kiedy
doktor Shepard odpowiadał na jej pytanie.
- Z całą pewnością nie z Japę ta. Ponadto bardzo wątpimy, aby
powstała w samej Przerwie Hyperiona lub w jej pobliżu. Jeśli mie-
libyśmy nieograniczony budżet i własny wahadłowiec HORUS, al-
bo przynajmniej nie wykorzystywany SSTO, bardzo chętnie wysła-
libyśmy sondę, która zapuściłaby żurawia pod pokrywę chmur
Tytana, nie dlatego, że Chaga miałaby się tam rozwinąć, ale dlate-
go, że mogła wykorzystać Tytana jako stację pośrednią w drodze
na Japeta i ostatecznie na Ziemię. Istnieją nieoficjalne spekula-
cje na temat Saturna —jeśli nawet nie samej planety, to jej pier-
ścieni. Planeta pompuje na zewnątrz wielkie ilości energii, cho-
ciaż osobiście nie jestem przekonany, żeby to miało wystarczyć do
zasilenia tak skomplikowanych i energochłonnych procesów che-
micznych. To, co powiem, nie jest do publikacji: osobiście sądzę,
że Chaga nie pochodzi z naszego Układu Słonecznego.
Dziennikarze wstawali z uniesionymi rękami. Gaby przemyci-
ła ostatnie pytanie.
- Czy to może być efektem naturalnej ewolucji?
- Pyta pani o to, czy Chagi z Japeta i z Ziemi są produktem
obcej inteligencji?
Ich oczy spotkały się ponad zatłoczoną salą kinową w Kajiado.
- Czy istnieją Obcy w statkach kosmicznych o wielkiej ilości
okien?
Sprawiła, że się uśmiechnął. To był wielki triumf. Należał do
ludzi, których uśmiech zmieniał w kogoś innego.
- Przy obecnym stanie badań niechętnie dam odpowiedź ne-
gatywną. Nie było żadnych spodków lądujących na trawniku przed
Białym Domem. Cóż, to trochę zależy od tego, gdzie - i czy w ogó-
le _ Chaga zamierza się zatrzymać. Słyszała pani o maszynach von
Neumanna?
- Maszyny, które przemieszczają się z planety na planetę, two-
rząc kopie samych siebie.
— Chaga może być bardzo złożoną maszyną von Neumanna.
Statki kosmiczne rozmiarów molekuły. W pewnym sensie, czym
innym, jak nie maszyną von Neumanna zaprogramowaną przez
własne DNA, jest komórka? Powiedzieliśmy wcześniej, że o „me-
mach" Chagi (tak je nazywamy) można myśleć jak o żywych czą-
steczkach. Jeśli chodzi o to, czy kryje się za nimi zarządzająca in-
teligencja - tu oczywiście bujam w obłokach - maszyny von
Neumanna mogą bez trudu przeżyć cywilizację, która je wypro-
dukowała. Projektanci Chagi -jeśli w ogóle istnieją — mogli wygi-
nąć milion lat temu. Ale czy istnieje przyczyna, dla której nasz
szczególny sposób zachowania i rozwiązywania problemów miałby
być wyłącznym kryterium „inteligencji"? Nasza inteligencja może
być do tego stopnia charakterystyczna tylko dla nas, że nie potra-
fimy rozpoznać, że coś naprawdę obcego jest „inteligentne". Wszy-
scy posługujemy się modelem małych ludzików z wielkimi głowa-
mi i błyszczącymi oczami. Szowinizm antropomorficzny. Być może
Obcy są Chagą - albo stali się Chagą podczas trwającej tysiące lat
podróży. Poza tym, jak pani zauważyła, pierwsze fulereny zostały
odkryte podczas analizy międzygwiezdnych chmur molekular-
nych, więc może Chaga - czy też raczej memy Chagi, maszyny fu-
lerenowe - jest formą życia, która wyewoluowała w przestrzeni
międzygwiezdnej. Może jednak istnieć jeszcze inny poziom szo-
winizmu: zakładamy, że w każdym dostatecznie złożonym syste-
mie musi istnieć inteligencja. W ten sposób wymyśliliśmy Boga,
jak sądzę. Chaga może być tylko głupim, płodnym życiem, posia-
dającym nie więcej inteligencji niż lilie polne lub prezerwatywa
pełna spermy. Dziękuję pani za zadanie tego pytania - zakończył.
-Jean-Marie Duclos, proszę.
Gaby nie słyszała pytania dziennikarza telewizji francuskiej
ani żadnego z pytań, które padły. Otrzymała od doktora Shepar-
da wszystko, czego pragnęła. Po konferencji prasowej, kiedy inni
tłoczyli się, żeby odebrać kopie komunikatów dla prasy i mrużyli
jącym organizmem, który - dzięki swej zdolności do inżynierii
molekularnej - potrafi dla siebie tworzyć nisze ekologiczne wszę-
dzie, gdzie znajdzie surowce. Nitki fulerenów są quasi-stabilne
i mogą szybko zmieniać struktury molekularne. Mówiąc językiem
potocznym, mogą one programować własne zmiany równolegle
ze zmianami środowiska. A zatem teoretycznie nie istnieje przy-
czyna, dla której nie mogłyby wyewoluować tak, aby skolonizować
księżyce Saturna ani też - skoro potrafią się zaadaptować do tak
nieprzyjaznego środowiska jak tamto —jakiekolwiek inne miejsce
we wszechświecie, jeśli już o to chodzi.
- A zatem Chaga nie pochodzi z układu Saturna? - zapytała
Gaby, pokonując las wyciągniętych rąk tym, że nie usiadła, kiedy
doktor Shepard odpowiadał na jej pytanie.
- Z całą pewnością nie z Japeta. Ponadto bardzo wątpimy, aby
powstała w samej Przerwie Hyperiona lub wjej pobliżu. Jeśli mie-
libyśmy nieograniczony budżet i własny wahadłowiec HORUS, al-
bo przynajmniej nie wykorzystywany SSTO, bardzo chętnie wysła-
libyśmy sondę, która zapuściłaby żurawia pod pokrywę chmur
Tytana, nie dlatego, że Chaga miałaby się tam rozwinąć, ale dlate-
go, że mogła wykorzystać Tytana jako stację pośrednią w drodze
na Japeta i ostatecznie na Ziemię. Istnieją nieoficjalne spekula-
cje na temat Saturna -jeśli nawet nie samej planety, to jej pier-
ścieni. Planeta pompuje na zewnątrz wielkie ilości energii, cho-
ciaż osobiście nie jestem przekonany, żeby to miało wystarczyć do
zasilenia tak skomplikowanych i energochłonnych procesów che-
micznych. To, co powiem, nie jest do publikacji: osobiście sądzę,
że Chaga nie pochodzi z naszego Układu Słonecznego.
Dziennikarze wstawali z uniesionymi rękami. Gaby przemyci-
ła ostatnie pytanie.
- Czy to może być efektem naturalnej ewolucji?
- Pyta pani o to, czy Chagi z Japeta i z Ziemi są produktem
obcej inteligencji?
Ich oczy spotkały się ponad zatłoczoną salą kinową w Kajiado.
- Czy istnieją Obcy w statkach kosmicznych o wielkiej ilości
okien?
Sprawiła, że się uśmiechnął. To był wielki triumf. Należał do
ludzi, których uśmiech zmieniał w kogoś innego.
- Przy obecnym stanie badań niechętnie dam odpowiedź ne-
gatywną. Nie było żadnych spodków lądujących na trawniku przed
Białym Domem. Cóż, to trochę zależy od tego, gdzie - i czy w ogó-
le _ Chaga zamierza się zatrzymać. Słyszała pani o maszynach von
Neumanna?
- Maszyny, które przemieszczają się z planety na planetę, two-
rząc kopie samych siebie.
- Chaga może być bardzo złożoną maszyną von Neumanna.
Statki kosmiczne rozmiarów molekuły. W pewnym sensie, czym
innym, jak nie maszyną von Neumanna zaprogramowaną przez
własne DNA, jest komórka? Powiedzieliśmy wcześniej, że o „me-
mach" Chagi (tak je nazywamy) można myśleć jak o żywych czą-
steczkach. Jeśli chodzi o to, czy kryje się za nimi zarządzająca in-
teligencja - tu oczywiście bujam w obłokach - maszyny von
Neumanna mogą bez trudu przeżyć cywilizację, która je wypro-
dukowała. Projektanci Chagi -jeśli w ogóle istnieją - mogli wygi-
nąć milion lat temu. Ale czy istnieje przyczyna, dla której nasz
szczególny sposób zachowania i rozwiązywania problemów miałby
być wyłącznym kryterium „inteligencji"? Nasza inteligencja może
być do tego stopnia charakterystyczna tylko dla nas, że nie potra-
fimy rozpoznać, że coś naprawdę obcego jest „inteligentne". Wszy-
scy posługujemy się modelem małych ludzików z wielkimi głowa-
mi i błyszczącymi oczami. Szowinizm antropomorficzny. Być może
Obcy są Chagą - albo stali się Chagą podczas trwającej tysiące lat
podróży. Poza tym, jak pani zauważyła, pierwsze fulereny zostały
odkryte podczas analizy międzygwiezdnych chmur molekular-
nych, więc może Chaga - czy też raczej memy Chagi, maszyny fu-
lerenowe - jest formą życia, która wyewoluowała w przestrzeni
międzygwiezdnej. Może jednak istnieć jeszcze inny poziom szo-
winizmu: zakładamy, że w każdym dostatecznie złożonym syste-
mie musi istnieć inteligencja. W ten sposób wymyśliliśmy Boga,
jak sądzę. Chaga może być tylko głupim, płodnym życiem, posia-
dającym nie więcej inteligencji niż lilie polne lub prezerwatywa
pełna spermy. Dziękuję pani za zadanie tego pytania - zakończył.
-Jean-Marie Duclos, proszę.
Gaby nie słyszała pytania dziennikarza telewizji francuskiej
ani żadnego z pytań, które padły. Otrzymała od doktora Shepar-
da wszystko, czego pragnęła. Po konferencji prasowej, kiedy inni
tłoczyli się, żeby odebrać kopie komunikatów dla prasy i mrużyli
oczy w jasnym słońcu na zewnątrz budynku, zeszła szybkim kro-
kiem po schodach ku estradzie.
- Czy mogę wykorzystać pana określenie „fulerenowa dżun-
gla"?
-Jeśli doda pani małe „TM" u góry — powiedział doktor She-
pard. - Czy też powinno to być R w kółeczku? Może pani wykorzy-
stać wszystko, czego pani zapragnie. Wolę jednak maszyny fulere-
nowe.
Gaby wzruszyła ramionami, dając do zrozumienia, że nie jest
to równie strawne dla ucha. Doktor Shepard zawahał się jak czło-
wiek, który ma powiedzieć coś, co wprawi go w zakłopotanie, jeśli
nie okaże się prawdą.
- Pani akcent wydaje mi się znajomy.
- Irlandia Północna - założyła przynętę na haczyk. - Urato-
wał mi pan kiedyś tyłek.
Musi to przetrawić.
Przetrawił to.
- Gang naciągaczy. O co chodziło?
- Prześladowani studenci usiłujący uciec do Mozambiku. Pa-
na naciągali na uchodźców ruandyjskich.
- Mój Boże, rzeczywiście. Aja...
- Pocałował mnie pan.
Zarumienił się. Był to miły, staroświecki odruch jak na męż-
czyznę.
- Gaby McAslan - powiedział. — To pani robi te „Koniec
końcem" historyjki dla SkyNet on-line. Podobała mi się ta o fe-
tyszystach pompek rowerowych, o facecie w Dar es-Salaam, któ-
ry uważał, że pójdzie na całość, więc wepchnął sobie wąż ze
sprężonym powietrzem w tyłek i wydmuchał odbytnicę przez
pępek. Udało się pani uchwycić prawdziwego ducha Afryki
w tych opowiastkach. Magiczny realizm w zwykłym, codziennym
życiu.
- Posunęłam się trochę do przodu od czasu kawałków „Ko-
niec końcem".
- Wywiad z Peterem Wertherem. To był niezły cios.
- Dziękuję. - Okazja nadarzała się sama. — Niech pan posłu-
cha, bardzo chciałabym przeprowadzić wywiad z panem. Czy miał-
by pan coś przeciwko rozmowie podczas lunchu? Ponoć jest tu
knajpa z bardzo dobrym hinduskim żarciem, jeśli oczywiście jesz-
cze działa.
-Jest. I jeszcze działa. Tipsi Cafe. Niestety muszę odrzucić
pani łaskawą propozycję. Prosto stąd lecę do Strefy Zagrożenia
Nyandarua. — Spojrzał na zegarek. — Prawdę mówiąc, właśnie pod-
stawiają samolot. Jeśli potrzebuje pani wywiadu, najprościej bę-
dzie skontaktować się bezpośrednio z Tsavo West.
Nabazgrał numer na wierzchu dłoni Gaby, tuż obok fulereno-
wej dżungli.
- Niech pani tego nie zmywa. Będę w Nairobi na przyjęciu
u ambasadora z okazji Dnia Niepodległości, choć nie sądzę, żeby
panią zaproszono.
Bogatych, pięknych, sławnych i wpływowych zapraszano
czwartego lipca na przyjęcie w ambasadzie. Nikogo poniżej szefa
stacji lub głównego korespondenta.
- Nigdy nic nie wiadomo - powiedziała Gaby. - Życie jest peł-
ne niespodzianek.
- Liczę na to. — Doktor Shepard zapakował swoje rzeczy do
plastikowej teczki i wyciągnął neseser spod stołu. - Swoją drogą,
czy wolno mi powiedzieć, że był to tyłek niezwykle wart ocalenia?
16
Tipsi Cafe należała do jednego z tych miłych miejsc, które
w rzeczywistości okazują się lepsze niż w opowieściach. Jedzenie
było wyśmienite, obfite, tanie i podawane na bezpretensjonalnych
plastikowych talerzach. Wszystko smakowało lekko węglem drzew-
nym. Przy kozim sagh, soczewicy, dwóch wegetariańskich curry,
chutneyu i chappati Gaby wypytała Ute Bonhorst o wszystko, co
tamta wiedziała o doktorze Shepardzie.
- Ma czterdzieści jeden lat, pochodzi z Lincoln w stanie Nebra-
ska. Dyplom z biologii molekularnej uzyskał na uniwersytecie stanu
Iowa w roku 1988, doktorat z biofizyki i egzobiologii spekulatywnej
chmur międzygwiezdnych na UCSB. Kiedy UNECTA otrzymała
w 2006 mandat ONZ, natychmiast znaleźli go łowcy głów.
- Nie chcę jego życiorysu, opowiedz mi o człowieku. - Gaby
zamówiła dwa następne Tuskery.
- Powinnaś mówić mu Shepard. Ma jakieś imię, ale nigdy go
nie używa i nikt go nie zna. Rozwiedziony -jakaś skomplikowana
sprawa, jak sądzę - ma dwóch synów, którzy odwiedzają go dwa ra-
zy na rok. W tej chwili jest wolny, co czyni go najbardziej pożąda-
nym mężczyzną w Afryce Wschodniej. Abigail Santini usiłowała
zaciągnąć go do łóżka prawie przez dwa lata - bez sukcesu. Masz
zamiar dołączyć do kolejki?
- Interesuje mnie, to wszystko. - Ze spojrzenia, jakie napotka-
ła, Gaby domyśliła się, że Ute jej nie uwierzyła. Nie była pewna, czy
wierzy sama sobie, ale Shepard wydawał się jedynym człowiekiem
z krwi i kości, jakiego spotkała w Afryce. Białym człowiekiem.
Tembo, Faraway, pani Kivebulaya, nawet Szeryf Haran i doktor
Dan pocący się ze strachu w fotelu pierwszej klasy — wszyscy oni by-
li prawdziwi, zakorzenieni w krajobrazie, rzucający cień. Afrykań-
skie światło, zbyt jaskrawe dla białych, prześwietlało ich na wylot,
płowieli na nim i stawali się bezcieleśni. Doktor Shepard stał
w słońcu i nie został przez nie unicestwiony. Rzucał cień na ten
ląd, jego stopy opierały się twardo na ziemi, wyglądał niczym dum-
ni Masajowie stojący przed sklepami w górnej części miasta.
Decyzja zapadła, kiedy czekały na skrzyżowaniu, aż przejedzie
codzienny tabor chemiczny. Przed vitarą SkyNetu stała odkryta
ciężarówka. Na platformie siedzieli mężczyźni. Na widok białych
kobiet w samochodzie ze złożonym dachem stary mężczyzna się-
gnął pod swoją szatę i zaczął się łagodnie, bezwiednie masturbo-
wać. Konwój przejechał. Ciężarówka skręciła w lewo, w kierunku
Nairobi. Gaby skręciła w prawo, w kierunku Chagi.
- Co robisz? - zapytała zaniepokojona Ute Bonhorst.
Gaby wrzuciła najwyższy bieg ich 4x4.
-Jadę zobaczyć Chagę. Spędziłam w Nairobi dwa miesiące,
zajmując się tą sprawą, żyjąc nią, jedząc i pijąc z nią, śpiąc z nią
i śniąc o niej. Teraz, jak już jestem tak blisko, nie pozwolę, żeby
powstrzymało mnie kilka mil.
- Nie mamy przepustek.
- To żaden problem. Zaufaj mi.
Szeroka droga na południe przemykała po niskich wzgórzach
porośniętych kolczastymi zaroślami. Nie było tu innych pojazdów.
Gaby wdepnęła gaz do dechy, wyciskając największą moc z ich su-
zuki. Długotrwała frustracja uszła z niej niczym olbrzymie, trwają-
ce kilka miesięcy westchnienie, a powstała w jej miejscu pustka
wypełniła się nagłym zawrotem głowy, który pojawia się, gdy znaj-
dzie się odwagę i możliwość, żeby zrobić coś, o czym najbardziej
się marzyło. Gaby pragnęła, aby droga ciągnęła się w nieskończo-
ność, a zarazem nie mogła się doczekać, kiedy dojedzie do miej-
sca przeznaczenia.
Podjechały do punktu kontrolnego pięć mil na południe od
Ilbisil. Trzy paskudne transportery opancerzone Południowoafry-
kańskich Sił Obrony tarasowały drogę. Czarnoskóry żołnierz
w błękitnym hełmie z zielono-niebiesko-czarnymi odznakami
Afrykańskiego Kongresu Narodowego na wyłogach nakazał im się
zatrzymać.
- Dzień dobry paniom. Czy mogę zobaczyć jakieś dowody
tożsamości?
Przekazał prawa jazdy i akredytacje SkyNetu oficerowi jedzą-
cemu lunch przy polowym stoliku na poboczu. W czasie gdy ofi-
cer przeglądał dokumenty, żołnierz obszedł powoli samochód,
przyglądając się nieistotnym drobiazgom w sposób, który miał
wprowadzić cywili w stan lekkiego niepokoju. Żołnierze w punk-
tach kontrolnych zawsze tak postępują.
- Mogę spytać, dokąd panie jadą? - zapytał żołnierz, znudzo-
ny grą w zastraszanie.
- Och, na południe. - Gaby machnęła ręką ogólnie w kie-
runku Tanzanii. - Chciałybyśmy rzucić okiem na Chagę.
- Turystyka?
- Można to tak określić.
Oficer wytarł usta chustką w kamuflujący wzór i podszedł do
vitary. Porozmawiał przez moment z żołnierzem w języku xosa.
- Mogę zobaczyć przepustki?
Gaby otworzyła torebkę i zwinęła w dłoni banknot tysiącszy-
lingowy w sposób, którego nauczył ją Faraway, twierdząc, że jest
najlepszy przy przekupywaniu policjantów. Położyła banknot na
dłoni południowoafrykańskiego oficera. Spojrzał i oddał banknot
Gaby.
- To nie jest przepustka. - Oficer popatrzył w górę na niebo,
a potem na Gaby. — Przepraszam panią, ale czy mogłaby mi pani
powiedzieć, która jest godzina?
- Ma pan zegarek na ręce — powiedziała Ute.
- Zegarek pana oficera mógł się zepsuć - odrzekła Gaby,
zdejmując swojego swatcha. - Mój chodzi dobrze, widzi pan?
Podała zegarek oficerowi.
- Rzeczywiście, bardzo dobrze. - Wsunął swatcha do zapina-
nej na guzik kieszeni na piersi. - Dam paniom radę. Dla waszego
bezpieczeństwa sugerujemy nie jechać tą drogą dalej niż do słup-
ka na siedemdziesiątej mili.
Oficer zasalutował i pięknie się uśmiechnął. Gaby wrzuciła
bieg, pomachała i odjechała.
- Ty przekupiłaś tego oficera. - Wrodzone teutońskie posza-
nowanie dla prawa Ute Bonhorst czuło się urażone.
- Oczywiście - odpowiedziała Gaby McAslan, dziecię nie-
ujarzmionego narodu.
Droga za punktem kontrolnym spływała w dolinę rzeki, aby
następnie stromo się wspinać. Na drugim brzegu skręcała w pra-
wo. Samochód z łatwością pokonał wzniesienie i zakręt.
Była na miejscu.
Gaby zatrzymała się pod wielkim baobabem. Wysiadła z sa-
mochodu i podeszła do skraju drogi, gdzie zaczynał się spadek
ku równinie Amboseli. Przysiadła na piętach i wpatrywała się
w Chagę. Wmontowane wjej rogówkę optomolekuły firmy Zeiss-
-Leica pociemniały.
Spędzając lato na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczo-
nych, zrobiła wycieczkę do Wielkiego Kanionu. Autobus wysadził
ją przed drzwiami jednego z szałasów. W ciemnym, nisko sklepio-
nym wnętrzu znalazła tabliczkę - malutką, łatwą do przegapienia
- na której napisano DO KANIONU. Przygotowana na rozczaro-
wanie wyszła przez małe drzwi i znalazła się na samym brzegu.
Pod stopami miała dwadzieścia mil sześciennych pustki. Stała
uczepiona poręczy w kamiennym bezruchu przez dziesięć minut.
Wielki Kanion zbił z tropu cały jej cynizm i przeszedł wszelkie
oczekiwania.
Chaga zrobiła to samo. Nic z tego, co widziała, słyszała lub
dowiedziała się o niej, nie mogło stanowić przygotowania na rze-
czywistość. To było zbyt realne, zbyt wielkie. I zbyt bliskie.
Czuła się tak, jakby znalazła się na brzegu oceanu. Bliski
brzeg istniał, ale nie było odległego. Dla stojącej pod baobabem
Gaby ocean ciągnął się bez końca. Różnica pomiędzy Chagą a su-
chymi zaroślami akacji na jej drodze była czymś więcej niż różni-
ca między sawanną i dżunglą. Była to różnica między lądem i oce-
anem, między słońcem i księżycem.
Zdjęcia satelitarne ukazywały Chagę w skali ogólnej, ale nie
potrafiły przekazać wrażenia ogromu i nieuchronności, które
czuło się, stojąc naprzeciw, spoglądając oczami człowieka — z te-
go samego poziomu, a nie Boga - z góry. Z kosmosu wyglądało to
jak ciemna, pokryta szaleńczymi wzorami tarcza wymalowana na
mapie Afryki. Spod baobabu odległego o dwie mile od terminum,
jak oficjalnie nazywano granicę posuwania się, przypominało
okno otwarte na obcą planetę. Jeśli ktoś zszedłby po zboczu,
przedarł się przez kolczaste zarośla i przekroczył ową linię, zo-
stałby natychmiast przeniesiony w jakieś okropne miejsce w odle-
głej galaktyce.
Kiedy stało się na jej drodze, można było zrozumieć jej całko-
witą obcość i odmienność od wszystkiego, co się znało. Jej kolory
były obce. Mieszały się i pasowały jeden do drugiego, ale męczyły
oko. Nie sprawiały wrażenia przystosowanych do tła ziemistego
krajobrazu tego południowego kraju i oświetlenia przez tropikal-
ne słońce.
Miała obce kształty. Tworzonego przez nią horyzontu nie da-
łoby się pomylić z baldachimem ziemskiego lasu. Wznosił się za
wysoko, za ostro, za stromo, jakby poddawał się prawom odmien-
nej grawitacji. Żadna roślina nie była tak płaska, szeroka, bulwia-
sta, kanciasta ani tak pokręcona. Jej sylwetki obrażały zmysł wzro-
ku. Miała w sobie coś z rafy koralowej, tropikalnej dżungli,
polarnej góry lodowej, a zarazem z architektury, również przemy-
słowej — coś jednocześnie planowego i nieposkromienie chaotycz-
nego. Chaga była tym wszystkim, żadną z tych rzeczy i więcej niż
tym wszystkim. Gaby przypomniała sobie, co Faraway powiedział
owej nocy, kiedy jadła drugi żołądek kury na werandzie u Tembo.
Nie da się jej zobaczyć, ponieważ nie ma w niej nic, co oko by po-
trafiło rozpoznać. Jedyne, co da się dostrzec, to kształty przypomi-
nające coś znanego.
Pachniała obco. Przez trzy miesiące Gaby zaczęła przesiąkać
zapachami swego nowego domu. Wyczuwała woń ziemi, dymu
z węgla drzewnego, skóry, łajna i słodko-kwaśnego potu. Chaga
nie pachniała w ten sposób. Pachniała jak rzeczy na wpół zapo-
mniane: tysiąc bodźców węchowych, które przywodzą na myśl
wspomnienia nie mające z nimi związku, jak dzień na plaży, sper-
ma pierwszego kochanka, pierwsza butelka czerwonego wina, sa-
mochodowa przejażdżka w styczniowym śniegu. Zapach jest wy-
woływaczem pamięci. Ale to pachniało również milionem rzeczy,
których nikt nie mógł pamiętać: obcym piżmem, ketonami i estra-
mi, złożonymi lipidami, feromonami długiej, powolnej kopulacji
Chagi samej z sobą. Pachniało aromatami znacznie bardziej egzo-
tycznymi niż jakiekolwiek pochodzące z zielnych ogrodów Zanzi-
baru. Pachniało rajskim owocem, spalonymi słońcem skałami
Merkurego i lodowymi potokami Trytona. Pachniało wydzielina-
mi ciała kochanka z najciemniejszych snów. Pachniało narodzi-
nami gwiazd, śmiercią galaktyk i pachami Boga. Pachniało oce-
anem niewiedzy.
Podobnie jak morze, ma pływy. Przypływ nadchodzący równi-
ną Amboseli był zbyt powolny, żeby Gaby mogła go dojrzeć, wi-
działa jednak drugorzędne rezultaty tej fali. Terminum nie stano-
wiło ostrej linii demarkacyjnej, ale strefę przejściową. Określone
było tylko to, co znajdowało się przed nią lub za nią. W samej stre-
fie Ziemia i Chaga nakładały się na siebie jak metafizyczna po-
chodna w teorii funkcji falowej. Na samym skraju pożółkłą trawę
pokrywały plamy w kolorach oliwkowym, fioletowym i karmazy-
nowym. Dalej w głębi plamy te wtapiały się w wielobarwny kobie-
rzec przerwany gdzieniegdzie przypadkowymi kępami trawy, krza-
ków lub drzew. Jeszcze dalej pojawiały się pierwsze twory
chagokształtne: iglice i palce pseudorafy wznosiły się ponad mo-
zaiką kobierca i ziemskiej roślinności. W odległości mili od termi-
num pozostały już tylko drzewa, unoszące parasole gałęzi ponad
zbitą masą Chagi. Gaby widziała, jak wysokie akacje chwieją się
i padają, podcięte przez żarłoczne obce zarośla. Około mili za
strefą upadku już tylko największe i najstarsze baobaby opierały
się Chadze, Jeszcze dalej i one padały, pokryte mackami i wypust-
kami pseudokoralowców. Trzy mile za terminum zachodziła nagła
zmiana. Rafa eksplodowała gładkimi kolumnami, które wznosiły
się pionowo na wysokość trzystu stóp, aby następnie rozpostrzeć
się w baldachim ciemnoczerwonych piór. Tylko białe dłonie
drzew-dłoni wznosiły się wyżej, otwierając palce ku słońcu w bła-
galnym geście.
Gaby nie potrafiła dojrzeć, co kryto się za tym wielkim lasem.
Widziała błękitną mgiełkę. Nic więcej. Chaga wznosiła się łagod-
nie ku odległym o czterdzieści mil podnóżom Kilimandżaro.
Wierzchołek góry tonął w czapie chmur.
Jest wciąż tutaj. Czeka. Gaby pozostała jej wierna, a ona to
dostrzegła i odwzajemniła wierność. Jej gwiazda. Jej Chaga. Czu-
ła, że łzy wzbierają i spływają jej po policzkach. Dwie, nie więcej.
Wytarła je i sięgnęła do torby po kamerę. Skadrowała Chagę i da-
leki, ukryty w chmurach szczyt.
- Wideodziennik Gaby. Piąty maja 2008 - powiedziała. Stłu-
miła emocje. - No więc jestem.

Fulerenowa
dżungla
17
Dom by! starszy niż kraj i bardzo piękny. Lekarz misyjny
zbudował go mocnego i trwałego niczym okręt: niski
i kwadratowy, miał wielkie okna, które wpuszczały świa-
tło do przestronnych pokoi w stylu kolonialnym, utrzymanych
w kremowo-mahoniowym kolorycie, a także drewniane żaluzje
chroniące przed upałem i kurzem. W pokojach kryły się cuda:
małe szafeczki pełne zapomnianych gazet sprzed wieku, wnęki
i zamykane kredensy, w których ponoć przechowywano morfinę
lub heroinę. Szeroka weranda otaczała dom z trzech stron, tak że
o każdej porze dnia można było siąść w słońcu lub w cieniu, w za-
leżności od tego, na co się miało ochotę. Na werandę wchodziło
się po schodkach z czerwonej cegły; czerwoną cegłą wyłożono też
podjazd prowadzący do domu, na tyle szeroki, żeby zmieścił się na
nim wóz zaprzężony w woły - taki, jakim przyjechał tu po raz
pierwszy doktor z rodziną.
Kiedy dzieci doktora urosły i wyjechały do Anglii, której^nie
znały, ale którą nauczyły się nazywać domem, doktor zaś zmarł sa-
motnie w swym pięknym, mocnym domu, zamieszkał tu czarny
biskup. Wykształcenie zdobył w Ameryce i posiadał pralkę, kolo-
rowy telewizor i wideo, kolekcję nagrań Johnny'ego Mathisa oraz
żonę, której powiedziano, że najlepiej będzie służyć Bogu, służąc
swemu mężowi. Czyniła to przez dwadzieścia dwa lata, dopóki jej
mąż, znany z wypowiedzi krytykujących jednopartyjny system po-
lityczny, nie zginął w wypadku samochodowym. Policja ogłosiła, że
przyczyną była awaria hamulca. Warsztat, który dokonał przeglą-
du samochodu biskupa tydzień wcześniej, oświadczył, że policja
kłamie. Policja nazwała mechaników mordercami. Ponieważ była
to policja, ich zdanie okazało się decydujące.
Teraz w domu mieszkała Miriam Sondhai, wirusolog, która
pracowała dla jednostki Global AIDS Policy, badając kod wirusa
HIV 4. Była to najważniejsza sprawa na świecie do momentu po-
jawienia się Chagi, kiedy naukowcy z biochemikami i wirusologa-
mi na czele masowo przenosili się do UNECTA. Miriam Sondhai
nie dała się zwieść. Była kobietą oddaną swej pracy. Miała skórę
0 odcieniu spalonej słońcem ziemi i twarz o delikatnych rysach
1 kształcie serca, charakterystycznym dla ludów nilo-chamickich,
które należą do najszlachetniejszych i najpiękniejszych na Zie-
mi. Charakteryzowały ją wzrost i gracja Somalijki lub Masajki, ale
nie należała do żadnego plemienia, co w Afryce oznacza brak
kraju, domu i korzeni. Wraz z matką opuściła pogrążoną w cha-
osie Somalię, pozostawiając tam ojca i braci w płytkich kamien-
nych grobach.
Teraz mieszkała w tym domu i kochała go tak, jak na to zasłu-
giwał. Był jednak dla niej za duży i za drogi, więc obecnie na cegla-
nym podjeździe — szerokim na parę wołów - parkował najnowszy
model terenowego nissana należący do Gaby McAslan, która trzy-
mała swe ciuchy w mahoniowych komodach, piwo w lodówce,
kosztowne drobiazgi w zakamarkach i skrytkach lekarza misyjne-
go, a na ścianie salonu rozwiesiła mierzący osiem stóp gobelin
w znaki zodiaku - prezent od siostry.
Po czterech miesiącach spędzonych w jednym pomieszcze-
niu przynosiło to ulgę. Gaby rozłożyła swobodnie swoje życie po-
między wielkie, pełne światła pokoje. Część werandy przekształci-
ła w biuro na wolnym powietrzu. W upalne noce otwierała
wysokie okna sypialni i wyciągała na zewnątrz łóżko z miękką lnia-
ną pościelą w kolorze kości słoniowej. Biegała po domu w bieliź-
nie albo i bez, puszczała głośną muzykę późnym wieczorem, roz-
rzucała byle gdzie gazety i buty, zastawiała samochód swojej
gospodyni nissanem ATV, jadła z wilczym apetytem, nie bacząc
na to, z czyjego kredensu bierze jedzenie, zabawiała Oksanę i jej
przyjaciół nie swoim alkoholem i najogólniej rzecz biorąc, zako-
chała się w tym domu.
Nie miała pojęcia, jak bliska wyrzucenia jej była Miriam Son-
dhai w tych pierwszych tygodniach. Gaby nigdy nie przyszło do
głowy, że może być uciążliwą współlokatorką. Taka nieświadomość
jest częstym grzechem pozbawionych matek dziewcząt, toteż Ga-
by zrzucała winę na wyniosłą powściągliwość gospodyni. W pięk-
ności tej kobiety było coś przemyślanego, jakby troszczyła się o nią
po to, żeby odciągnąć uwagę od swego serca. Nawet kiedy biega-
ła w wieczornym chłodzie po ocienionych drzewami alejach ubra-
na w zwykły czerwony dres, całą jej postać charakteryzowało odda-
nie jednemu celowi. Wszystko było nakierowane na akt piękna,
jakim było stawianie jednej stopy przed drugą. Nie liczyło się nic
innego. Napięcie i skupienie zostawiła w pracy.
-Jeśli mielibyśmy jedną dziesiątą tych pieniędzy, jakie Za-
chód pompuje w UNECTA, skończylibyśmy z epidemią HIV 4 -
twierdziła uparcie. Gaby oponowała, że zainteresowanie prasy
Chagą przyciąga uwagę świata do innych problemów afrykań-
skich.
— HIV 4 to nie jest inny problem afrykański. To jest główny
problem afrykański. Dwanaście milionów przypadków w Afryce
Wschodniej, dwanaście milionów zgonów. Dwa holocausty w jed-
nym pokoleniu. Są wioski na północ stąd, wokół góry Elgon i da-
lej w ugandyjskiej Karamoja, gdzie nie ma nikogo żywego w wieku
powyżej dwunastu lat. Całe wioski sierot. - Zaczęła się śmiać.
Śmiała się jak Francuzka, świadomie i gorzko. —Afrykańskim pro-
blemem jest to, że Zachód nie chce się włączać, ponieważ uważa
hifa za maltuzjańskie rozwiązanie wzrostu populacji w Afryce.
Przekraczamy pojemność kraju, więc anioł śmierci musi nad nami
przelecieć i oddzielić zbawionych od tych, których przekleństwem
jest pozostanie. Afrykańskim problemem jest to, że afrykańscy na-
ukowcy usiłują ocalić ludność Afryki przed afrykańską pandemią.
Tutaj nie chodzi o chorobę gejów, Gaby, to dotyka wszystkich.
Kiedy mówiła tak swym pięknym głębokim szeptem, nikt nie
potrafiłby się jej sprzeciwić. Byłoby to jak kłótnia ze świętą z ikony.
Ilekroć była taka piękna, prawa i nietykalna, Gaby McAslan po-
wtarzała sobie w skrytości ducha, że tym, czego Miriam Sondhai
naprawdę potrzebowała, jest duży, twardy członek. Niemniej wła-
śnie z powodu różnic, a nie pomimo nich, te dwie kobiety zosta-
ły przyjaciółkami. Toteż gdy furgonetka dostarczyła suknię, Gaby
poprosiła Miriam o pomoc w jej założeniu, chociaż wiedziała, iż
tamta uzna kreację za dekadencką.
Suknia przyjechała w kartonowym pudle z sznurkowymi
uchwytami, opakowanym w wiele jardów bibuły. Gaby przytuliła
się do zmysłowego zielonego jedwabiu, a Miriam Sondhai rozpły-
nęła się w uwielbieniu. Suknia przyszła w komplecie z butami, bie-
lizną, pończochami i kopertową torebką: kenijscy piraci mody wa-
tekni szczycili się tym, że ich produkty nie tylko były trwalsze
i tańsze niż oryginały z katalogów Chanel, z których kradli projek-
ty, ale także zaopatrzone we wszystkie dodatki. Przyjęcie z okazji
Dnia Niepodległości u ambasadora amerykańskiego wymagało
kreacji, która doprowadzi do tego, że wszystkie oczy będą zwróco-
ne na Gaby McAslan. Jeśli suknia nie sprawi, że ludzie będą pytać,
kim jest ta rudowłosa dziewczyna w ciemnozielonej sukni - zmar-
nuje się połowa miesięcznej pensji. Zwłaszcza że Gaby nie było na
liście zaproszonych. Zwłaszcza że młodszy pracownik działu on-li-
ne nie miał prawa się spodziewać, iż znajdzie się na liście zapro-
szonych.
Pieprzyć protokół. Liczą się układy. Haran ją tam wepchnie,
choćby za pomocą rakiety. Obiecał jej to, gdy poprosiła o pierw-
szą przysługę do odwzajemnienia. Nie potrafił jej tylko pomóc
w wytłumaczeniu się T. P. Costello.
Miriam pomogła jej z zamkiem błyskawicznym i poprawiła ta-
lię, tak że tren opadł do tyłu, a krótka spódniczka ułożyła się mię-
dzy udami, podkreślając długie, wysmukłe linie jej nóg. Długość
i smukłość były cechą dziedziczną żeńskiej części rodziny
McAslan. Panie McAslan potrafiły to wykorzystać. Gaby zawiązała
kokardę we włosach i przerzuciła je nad lewym ramieniem.
- Wyglądasz świetnie jak na m'zungu - oświadczyła Miriam. -
Mam nadzieję, że nie przewrócisz się na tych obcasach.
Na podjeździe rozległ się dźwięk klaksonu. Gaby zmarszczyła
czoło do swojego odbicia w lustrze, chwyciła torebkę i popędziła
do taksówki. Przez całą drogę do rezydencji ambasadora powta-
rzała w kółko jedno pytanie: a jeśli, a jeśli, a jeśli mnie nie wpusz-
czą? To wsiądziesz z powrotem w taksówkę, pojedziesz do Ele-
phant Bar i upijesz się z Oksaną. Świat się nie skończy. Nie, do
diabła, nie skończy się. Więc czemu to robisz? Nie zyskasz nic po-
za morzem kłopotów. Ponieważ tam będą ludzie, którym przyda-
łoby się wpaść w oko. Ponieważ tam, gdzie są tacy ludzie i alkohol
za darmo, są też opowieści, a tam gdzie są opowieści, są informa-
cje, a gdzie są informacje, tam jest Gaby McAslan - w dużym przy-
bliżeniu. Trzeba tworzyć układy. Nie będziesz pewnie nawet mieć
czasu na drinka, nie mówiąc już o rozmowie z doktorem Shepar-
dem z Tsavo West, doktorem Shepardem o oczach błękitnych jak
u Paula Newmana.
Samoniepoznanie, Gaby McAslan.
Kolejka samochodów ciągnęła się na ćwierć mili. Wynajęta
z hoteli wyfrakowana obsługa opanowała do perfekcji ceremonię
powitania przy drzwiach. Wspaniałe fraki i smokingi z wypożyczal-
ni wspinały się po schodach ku podwójnym drzwiom.
Nawet nie myśl o melodii z „Przeminęło z wiatrem", rozkaza-
ła sama sobie Gaby McAslan. Zagraj temu na nosie. Nawet ziemia
jest czerwona jak trwająca wiecznie czerwona ziemia Tary.
Odźwierny wsunął jej w dłoń grubą kartę z zaproszeniem
o pozłacanych brzegach.
- Od Harana - powiedział. Gaby dyskretnie przekazała mu
stuszylingówkę. Dłonią w rękawiczce dotknął czoła. Przy drzwiach
służący we fraku sprawdził kod kreskowy na karcie i nazwisko na
wyświetlonej na ekranie liście gości.
- Gabriela Ruth Langdon McAslan - przeczytał. Haran wy-
dobył nawet jej pełne, znienawidzone nazwisko.
- Gaby - poprawiła i wślizgnęła się do środka. Przeszła przez
chłodną, przestronną rezydencję z wolno obracającymi się wia-
trakami pod sufitem i wyszła przez drzwi balkonowe na patio.
Z drzew zwieszały się lampiony i flagi w pasy i gwiazdy. W trawni-
ki wetknięto ogrodowe świece wyższe od Gaby, przy których gro-
madziły się grupki ludzi. Pierwszy z zespołów muzycznych — trio
złożone z gitary elektrycznej, akordeonu i saksofonu - rozpoczy*
nał program na estradzie naprzeciwko krzewu azalii. Gaby czuła
dla nich litość. Jeszcze zbyt wcześnie, goście są zbyt trzeźwi na ży-
wiołowe tańce shamba. Piwo tradycyjnie spoczywało w metalo-
wych skrzynkach z lodem. Amerykańskie, przywiezione pocztą dy-
plomatyczną z Milwaukee. Gaby wzięła butelkę. Pojawił się kelner,
żeby ją otworzyć.
- Panna McAslan!
- Doktor Dan!
Uścisnął jej rękę z entuzjazmem. Skądś udało mu się wytrza-
snąć wysoką szklankę z miętowym julepem.
-Jak miło panią widzieć, panno McAslan. Wiele o pani my-
ślałem od czasu tej interesującej nocy, którą spędziliśmy razem.
- A jak wesele?
- Niestety moje przeczucia okazały się słuszne. To człowiek
bez wartości. Po sześciu nocach porzucił moją córkę dla zapa-
śniczki. Zapaśniczki należącej do plemienia Kikujów, żeby było le-
piej. Obawiam się, że moje szansę na odzyskanie bydła są nikłe, co
za cham. Z pewnością zdążył je sprzedać. Moja córka udaje, że
jest załamana, ale sądzę, że w głębi duszy czuje ulgę. Należy do
tych kobiet, dla których liczy się sama idea małżeństwa, a nie jego
praktyka. Ma teraz szansę powtórzyć wszystko od początku. No,
ale pomówmy o pani, moja przyjaciółko. Wyrabia sobie pani na-
zwisko. Bardzo podobały mi się opowiastki z cyklu „Koniec koń-
cem". Sam mógłbym pani podrzucić jedną, którą znam z bardzo
zaufanego źródła. O magicznym tatuażu zamiast prezerwatywy —
chroni przed wszystkimi znanymi chorobami przenoszonymi dro-
gą płciową.
- Wyprowadziłam się od źródła tych historyjek, doktorze
Dan, i pracuję teraz nad tematami bliższymi głównego nurtu.
- Ach, tak. Wywiad z Wertherem. Rzucił sporo światła. Szko-
da, że zniknięcie Werthera nie zostało uznane za równie ciekawą
informację jak jego pojawienie się.
- Co ma pan na myśli? O ile wiem, ukrywa się przed mediami.
- Tak pani powiedzieli? Peter Werther nie zniknął z własnej
woli.
Goście przepychali się w kierunku baru, zainspirowani mięto-
wym julepem doktora Dana. Gaby rozpoznała redaktora działu
on-line z „Der Spiegel". Ukłoniła mu się sztywno.
- Kto mu w tym pomógł?
Doktor Dan uśmiechnął się i wzruszył ramionami.
- UNECTA?
- Niech pani nie zapomina, gdzie jesteśmy, panno McAslan.
- Amerykanie? Ambasador wie o tym?
Ambasador rozmawiał przy balustradzie z nerwowym pracow-
nikiem ambasady francuskiej. Pan ambasador był niedużym, nie-
nagannie ubranym czarnym mężczyzną; Gaby przypomniała so-
bie, że pochodził z Georgii, co dziwnie wzmocniło skojarzenia
z „Przeminęło z wiatrem". Jego dzieci krążyły po ogrodzie w swych
najlepszych ubrankach, usiłując wymyślić pretekst do wcześniej-
szego rozpoczęcia pokazu ogni sztucznych. Żona trzymała się nie-
co z boku, na jej twarzy malowała się dyplomatyczna nuda. Była
ubrana po afrykańsku i przypominała raczej Mayę Angelou niż
Dianę Ross.
- UNECTA, Amerykanie, co za różnica? — zapytał doktor
Dan.
- Co się stało? - Gaby żałowała, że w jej śmiesznej małej toreb-
ce nie było miejsca na PDU ani nawet na staroświecki dyktafon.
- Przybyli w nocy. Helikoptery z kamerami noktowizyjnymi.
Kierowali się termofotografiami z wojskowego satelity szpiegow-
skiego. Pani materiał wideo też pomógł, ale proszę się nie obwi-
niać. To nie pani wina, pani nie pokazała go palcem - tak się mó-
wi, prawda? Sam uczynił z siebie cel, wydostając się z Chagi,
ponieważ wszystko, co wyłazi z Chagi, stanowi ich własność.
- Siły ONZ?
- Połączone siły Stanów Zjednoczonych i Kanady.
- O Boże. A Peter?
- Nie mam pojęcia. Usiłuję się dowiedzieć. Złożę petycję
o przesłuchanie w Zgromadzeniu Narodowym. Narody Zjedno-
czone Narodami Zjednoczonymi, ale tu jest ciągle nasz kraj.
- Skąd pan o tym wie?
- Zawsze twierdziłem, że mądry polityk kultywuje nietypowe
przyjaźnie. Uważam panią za moją przyjaciółkę, panno McAslan,
mam ponadto wielu przyjaciół w komunie Podróżników. Nie mo-
gli zwrócić się bezpośrednio do prasy, ponieważ zagrożono im, że
jeśli to zrobią, odbierze się im prawo pobytu w Kenii i zostaną wy-
daleni.
Gaby dostrzegła ruch jego oczu na moment przed tym, jak na
jej ramieniu spoczęła ciężka ręka. Jęknęła, wyobrażając sobie, że
to amerykańsko-kanadyjska kawaleria powietrzna przypuściła atak
helikopterowy, żeby zatrzymać wygadaną Irlandkę. Butelka roz-
trzaskała się na posadzce. Ambasador spojrzał wjej stronę z iryta-
cją, ale służący już podbiegli, żeby posprzątać.
To było gorsze od amerykańsko-kanadyjskiej kawalerii po-
wietrznej.
To był T. P. Costello.
- Przepraszam za wtrącanie się do rozmowy, doktorze Olo-
itip, ale muszę przeprowadzić małą twórczą konferencję z moim
młodszym reporterem z działu on-line. Czego potrzebuję?
- Małej twórczej konferencji — odpowiedziała Gaby — z młod-
szą reporterką z on-line.
- Dokładnie.
-Jeszcze porozmawiamy! - zawołał doktor Dan, gdy T. P. od-
prowadzał Gaby w kierunku kępy rododendronów.
- T. P., T. P., posłuchaj, mam coś bardzo ważnego, posłuchaj,
T. P., oni spowodowali zniknięcie Petera Werthera.
- Szczerze mówiąc, kochanie — powiedział T. P. Costello -
mam to gdzieś*.
Ogrody zaprojektowano w taki sposób, żeby zapewniały mnó-
stwo intymnych miejsc dla tych, których zachcianki wykluczały
obecność osób trzecich. Gruby mężczyzna w za ciasnym smokin-
gu wyszedł z krzaków, łamiąc gałązki i poprawiając coś przy
spodniach. Kobieta, w której Gaby rozpoznała redaktorkę z ITN,
umknęła w przeciwnym kierunku, nieświadoma faktu, że tył jej
spódnicy zahaczył się o gumkę od majtek. T. P. pociągnął Gaby
do niszy, którą tamci w takim pośpiechu opuścili.
- Co u diabła tutaj porabiasz? Nie mogę na moment spuścić
cię z oka, żebyś nie pakowała się w taką czy inną pieprzoną intry-
gę. Co z tobą, kobieto? Co z tobą? - T. P. potrząsnął nią mocno za
ramiona. Gaby strzepnęła jego dłonie.
- Nie dotykaj mnie w ten sposób, Tomaszu Pronsjaszu Costello.
Zawstydził się i wbił wzrok w ziemię.
- O co właściwie chodzi, T. P.? Robię tylko to, co powinna ro-
bić dziennikarka z odrobiną rozumu: nawiązuję kontakty, zbie-
ram informacje. Jeśli nabroiłam, to tylko w ten sposób, że dosta-
łam się na przyjęcie bez zaproszenia. Mój Boże, w starożytnym
Bagdadzie mieli całe gildie specjalistów od tego. Przecież nie
zgwałciłam brązowookiego synka ambasadora.
T. P. Costello zrobił rzecz nie do pomyślenia. Usiadł na trawie
i chwycił się za głowę. Cała pewność siebie i profesjonalizm wypa-
*Przeminęio z wiatrem, cytat wg telewizyjnego tłumaczenia Krystyny Skibińskiej-
-Suboc? (przyp. tłum.)-
rowaty z niego w mgnieniu oka. Wydawało się, że zaraz się rozpła-
cze. Gestem pokazał Gaby, żeby usiadła koło niego, elegancko wy-
ciągnął chusteczkę z kieszonki na piersi i rozłożył ją na ziemi, że-
by oszczędzić piękną suknię.
- O Boże - westchnął. Głos mu drżał. - Dlaczego musiałaś tu
przyjechać?
- Powiedziałam ci, T. P.
- Do tego kraju. Do Chagi.
Rozpoczął się kolejny występ, powitany z pewnym aplauzem.
Gaby nasłuchała się wystarczająco rozgłośni Głos Kenii, żeby roz-
poznać piosenkarza uważanego powszechnie za jednego z najbar-
dziej obiecujących.
-Jesteś taka sama jak ona. Nie z wyglądu: ona miała śniadą
cerę i ciemne włosy, ale podobnie jak tobie nie dało się jej nicze-
go zakazać. Musiała być dociekliwa, pchać się o krok za daleko.
Była ambitna, zupełnie jak ty. Pisała książkę. Ha, miało to być
ostatnie słowo w sprawie Chagi i zajmujących się nią łudzi. Nigdy
jej nie skończyła. Mam w domu materiały. Całe ryzy papieru, foto-
kopie, faksy, maszynopisy. Powiedziała mi kiedyś swoje nazwisko,
ale zapomniałem. Wszyscy nazywali ją Moon. Langrishe wymyślił
to imię. Doktor Peter Langrishe. Był egzobiologiem w Ol Tukai,
zanim UNECTA zaczęła się przemieszczać. Był równie szalony jak
ona. Wiesz, gdzie się spotkali? W takim właśnie miejscu. Ambasa-
da Irlandii, ceilidhez okazji dnia św. Patryka. Oboje byli rąbnięci.
O Boże, Gaby, wyszedłem po nią na lotnisko do nocnego samolo-
tu, zupełnie jak po ciebie. Przeszedłem przez ten sam cholerny
katechizm, jak z tobą. Czy wiesz, gdzie mieszkała?
- Mogę się domyślić. W domu gościnnym Kościoła episko-
palnego. T. P., ja nie jestem nią.
- Wiem. Ale postępujesz tak jak ona. Jeździsz w te same miej»
sca. Mówisz te same rzeczy.
Gaby McAslan nie odpowiedziała, tylko objęła ramionami
podciągnięte pod brodę kolana.
- Kochałeś ją, prawda?
- O to chodzi. Nikt nie trafiał ze swoją miłością. Ja kochałem
ją, ona kochała jego, a on kochał to wielkie paskudztwo. Gdyby
tylko potrafili obejrzeć się i dostrzec, kto ich kochał. - Skrzywił
się. - Nie zdołałaby go zatrzymać. Mogłem jej to powiedzieć... Po-
winienem był jej to powiedzieć. Przebywała na wybrzeżu, pracując
nad brudnopisem, kiedy nadeszła wiadomość, że zginął w kata-
strofie lotniczej nad Amboseli. Ale ona nie mogła uwierzyć, że on
nie żyje, przekonywała mnie, że wiedziałaby o tym: mistyczny zwią-
zek czy inne wariactwo. Dlatego postanowiła pójść za nim. Ostat-
ni raz widziałem ją w awionetce, którą sam jej podarowałem, star-
towała z drogi do Namanga. Powinienem był zaprotestować. Ale
nie widziałaś, czym stała się bez niego. Nie byłaś świadkiem jej de-
presji, ataków wściekłości, godzin, które spędzała w pokojach ho-
telowych, przypatrując się wędrującym po ścianach jaszczurkom.
W dniu, w którym wyruszała na poszukiwanie Langrishe'a, poda-
rowałem jej dziennik. Wymogłem na niej obietnicę, że dostarczy
mi go z powrotem w jakiś sposób. Założę się, że gnije razem z nią
w tym zielonym piekle, ale równie dobrze mógł wydostać się jakoś
na zewnątrz.
- Mogę to sprawdzić. Przynajmniej będziesz miał pewność, T. P.
- A Gaby McAslan będzie miała temat dziesięciolecia. „Prze-
minęło z wiatrem" wymieszane z „Pożegnaniem z Afryką". To są
prawdziwe ludzkie dzieje, Gaby, prawdziwe rany, prawdziwe opo-
wieści, prawdziwy ból. Obchodź się z nimi ostrożnie. - Potrząsnął
głową. - Dobra z ciebie kobieta, McAslan. Tylko taka podobna
do niej. Do kogo jesteś podobna?
- Do Moon - odpowiedziała Gaby McAslan.
Przez twarz T. P. przebiegł skurcz nagłego strachu.
- Nie wymawiaj tego imienia. Jest zbyt wielkie na taką noc jak
ta. Czy wierzysz w magię?
- Znam syberyjską pilotkę, która wierzy.
- Jeśli wymówisz imię, ono przekroczy niebo i piekło, żeby
cię odnaleźć.
- Albo uciszyć.
- Odnajdzie cię nawet z ciemnego jądra Chagi.
Muzyka skończyła się i rozległy się większe brawa. Następny
w kolejności miał wystąpić chór z kościoła św. Stefana pod dyrek-
cją Temba. Zaproszenie do występu na przyjęciu u ambasadora
było wielkim zaszczytem. Przez cały miniony tydzień Tembo cho-
dził po biurze, promieniejąc skromną dumą, jaka przystoi chrze-
ścijaninowi. Gaby uważała, że to osiągnięcie zasługuje na jawne
przechwałki, ale i tak życzyła mu szczęścia i połamania nóg. Nie
potrafiła zrozumieć jego religii, ale podziwiała spokojną siłę jego
wiary. Porzuciła T. P. i poszła posłuchać.
Wszystkie kobiety ubrane były w długie spódnice, białe bluz-
ki i miały opaski na włosach. Mężczyźni nosili niebieskie kitenge
do czarnych spodni i grali na instrumentach: dwóch bębnach,
kiamba, patykach i czymś, co wyglądało jak pierścień tłokowy cię-
żarówki, w który ktoś wbił dziewięciocalowy gwóźdź. Harmonia
czterech instrumentów była elektryzująca.
- Tu na górze śpiewają sobie pieśni o Jezusie, podczas gdy
na dole ludzie plotkują, upijają się i wpełzają w krzaki na szybki
numerek lub na drzemkę.
Gaby widziała, jak się zbliżał, ale uznała, że trzeba to rozegrać
na luzie. W swym pożyczonym garniturze wyglądał jak Jimmy Ste-
wart w „Opowieści filadelfijskiej", marzący o tym, żeby wreszcie
pozbyć się głupkowatej, ściskającej gardło muszki. Albo jak Sean
Connery -jedyny właściwy James Bond — w mokrej marynarce
pod wieczorowym strojem zamiast smokingu pod czarnym stro-
jem płetwonurka.
- Pamięta pan?
- Pamiętam podkoszulek. I włosy.
- Nie wpuściliby mnie tu w podkoszulku z masturbującą się
zakonnicą. Ale włosy mam przy sobie. No więc jak tam fulereno-
we popychanki?
- Są we wszystkich światowych serwisach sieciowych, dzięki
pani.
- Powiedział pan, że mogę. Jak pan widzi, udało mi się tu jed-
nak dostać.
- Ano tak. Podoba mi się pani suknia. Pasuje do włosów. I do
oczu. Mogę zaproponować pani coś do picia?
Przesunęli się wśród grup ludzi kłaniających się Shepardowi ¦
ku jednemu z nakrytych kraciastym obrusem stołów. Kelner wy-
gładził idealnie odprasowane mankiety.
- Poproszę jeden z tych miętowatych drinków.
Kiedy kelner mieszał koktajl, Gaby udawała, że wymienia
ukłony z ludźmi, których znała tylko ze zdjęć.
- A więc fulereny.
Shepard wziął piwo. Gaby pomyślała, że to do niego pasuje.
- Co by pani chciała o nich usłyszeć?
Cokolwiek.
- Coś nowego.
Potrząsnął głową i cmoknął z rozczarowaniem.
- A tak dobrze pani szło.
- Nie, ja naprawdę jestem zainteresowana - usiłowała przy-
brać pozę, która mówiłaby wyraźnie: fulerenami, nie tobą.
- No dobra, zważywszy na to, że napisała pani najlepszy kawa-
łek o tej konferencji prasowej, wyjawię pani mały sekret. Otóż wy-
myślamy całą chemię organiczną od nowa. Możemy zanalizować
i opisać podstawową strukturę molekularną Chagi, ale musimy
jeszcze przejść długą drogę, zanim będziemy w stanie opisać coś
tak złożonego, jak jej biologia symbiotyczna czy chociażby związ-
ki pomiędzy maszynami fulerenowymi, które są odpowiednikami
ziemskich komórek. Ta przeklęta rzecz ewoluuje tak szybko, że
zawsze jest dwa kroki do przodu w stosunku do jakiejkolwiek tak-
tyki powstrzymującej.
- Czy tego właśnie poszukujecie? Sposobu na uśmiercenie
Chagi?
Przeszli tuż obok Jake'a Aaronsa, otoczonego przez grupkę
dziennikarzy telewizyjnych. Górował nad nimi o głowę. Spo-
strzegł Gaby i zmarszczył się, zobaczył, że Gaby jest z Shepar-
dem, i zdziwił się, coś pomyślał i wyszczerzył zęby w bezczelnym
uśmiechu.
- Sądzę, że to właśnie chcą w końcu zrobić. Jeśli to wydarzyło-
by się u nas, sprowadziliby Gwardię Narodową, otoczyli wszystko
kordonem, ewakuowali mieszkańców i nie bacząc na hałas, wysa-
dzili w powietrze bombą atomową. Nie żebym uważał, że wynikło-
by z tego wiele dobrego. Pax Ameńcana czy nie, nie mogą sobie
pozwolić na wybuchy jądrowe na cudzym terytorium, ale wojsko-
wi nie potrafią myśleć w innych kategoriach niż nieprzyjaciel, in-
wazja, powstrzymanie i kontratak. Próbowali napalmu w Ekwado-
rze, ale to w końcu zawsze było podwórko Waszyngtonu.
Największy zrzut od czasów Wietnamu. I żadnego efektu: to jest
tak ognioodporne jak nic innego. Można spalić kilkadziesiąt
akrów, a reszta zacznie wydzielać substancje gaśnicze, pianę i dwu-
tlenek węgla. W ciągu tygodnia powraca do poprzedniego kwitną-
cego stanu. Ta rzecz myśli.
- Widzę, że nie popiera pan wojskowego stylu myślenia.
Miętowy julep ambasadora był bardzo mocny, chyba że taki
wpływ miał górski burbon z Ozarków na dziewczynę z poziomu
morza przebywającą na wysokości Białych Gór.
- Nie chodzi o to, czyja się z nimi zgadzam, czy nie, tylko
o fakt, że to nie podziała.
- Czy to jest do druku?
- Pani nagrywa?
Przyniesiono tace z kurzymi skrzydełkami. Shepard nabrał
sobie pełną garść. Gaby posługiwała się przy jedzeniu palcami
o karminowych paznokciach, wycierając je o swe błyszczące, przej-
rzyste pończochy. Ten miętowy julep okazał się naprawdę moc-
nym trunkiem na tej wysokości. Szklanka z zatkniętymi kawałkami
zieleniny jak w arabskiej herbacie nie wyglądała poważnie, ale kie-
dy wysączyłeś pierwszy łyk, mięta, cukier i burbon mieszały się i wy-
chodziło na to, że jest to najlepszy drink na świecie dla kogoś, kto
wdziera się na przyjęcie sezonu w pirackiej sukni, na którą ledwie
go stać, kogo szef uważa za Zaginioną Dziewczynkę swych najpięk-
niejszych lat i komu jedyny prawdziwy biały mężczyzna w tym kra-
ju opowiada o fulerenach i napalmie, zajadając się przy tym kurzy-
mi skrzydełkami, a wysokość zamazuje soczewki wazeliną, tak że
wszystko się rozpływa i odpływa, i przez moment jesteś Scarlett
O'Harą na trawniku w Tarze, i co on mówi? dlaczego mi się przy-
patruje? czy naprawdę oczekuje odpowiedzi? i szuuuu! pierwszy
wystrzał sztucznych ogni wybawił ją z opresji.
Rozległy się achy i ochy. Rozległy się krzyki, podczas gdy fajer-
werki rozpryskiwały się nad rezydencją ambasadora i opadały
srebrnym deszczem. Dzieci ambasadora tańczyły i krzyczały. Unio-
sła się druga seria, rozsypując migoczące gwiazdy, a potem trzecia.
Wielkie „łup" spoza zarośli wywołało kolejne krzyki, kiedy moź-
dzierz wystrzelił swój ładunek na pół mili w noc nad Nairobi. Ra-"
ca wybuchła oszałamiającym orgazmem nowych fajerwerków.
W odpowiedzi rozległ się chór alarmów samochodowych, obu-
dzonych przez falę uderzeniową. Z nieba spadała kaskada czer-
wonych, białych i niebieskich iskier.
- To dopiero był strzał! - Gaby przekrzykiwała łoskot mniej-
szych ogni. - Uwielbiam fajerwerki, ale nie znoszę hałasu. Kiedy
byłam dzieckiem, tato zabrał mnie na świąteczny pokaz sztucz-
nych ogni pod ratuszem w Belfaście. Nie powinni byli puszczać
ich w tak zamkniętym miejscu, to przypominało Sarajewo: rakie-
ty wybuchające wszędzie dookoła. Ale było to piękne. To właśnie
w nich kocham: są wspaniałe i przerażające zarazem.
- Czy przyszło ci kiedyś do głowy, że są jak życie? - odkrzyknął
Shepard. Rakiety eksplodowały ze wszystkich stron, aż niebo sta-
nęło w ogniu. - Długie, powolne wznoszenie się, nagła jasna
i krótka eksplozja chwały i długie spadanie w ciemność.
- Jeśli zamierzasz mówić tak przygnębiająco, to zamówię jesz-
cze jednego miętowatego.
-Jesteś pewna?
- Chyba nie. Jak cię więc nazywają?
- Mówią mi Shepard.
- Tak po prostu?
- Doktor.
- Mnie nazywają Gaby. -Jeszcze jeden taki miętowaty i będę
latać jak te ognie sztuczne ambasadora, a moja głowa eksploduje
niczym rudowłosa gwiazda. - Wiesz, mógłbyś mi wyświadczyć nie-
zmierną przysługę.
- Przysługę dziennikarską? Nie wiem, czy mogę sobie na to
pozwolić.
- Potrzebuję tylko sprawdzić jedną rzecz. Jest taki dziennik,
należał do kobiety, która miała romans z facetem z UNECTA, dok-
torem Peterem Langrishe'em.
- Pamiętam i jego, i ją.
- Ten dziennik wciąż może być w Ol Tukai, a ja naprawdę
muszę coś komuś udowodnić. Czy mógłbyś...
Wielki moździerz huknął i wypuścił kolejną racę w kierunku
nieba. Wybuch zatrząsł szybami w oknach i butelkami piwa w lo-
dowej kąpieli. Alarmy samochodowe, które dopiero co zamilkły,
zaczęły wyć na nowo. Gaby zmarszczyła się i przechyliła nieco gło-
wę, mając wrażenie, że słyszy jeszcze inny odgłos, na tle lecących
z nieba gwiazd. Dźwięk jakby setka telefonów komórkowych roz-
dzwoniła się w jednej chwili.
To nie był rezultat wysokości i miętowatego. To w jednej
chwili rozdzwoniła się setka telefonów komórkowych. Przyjęcie
chwytał paraliż postępowy, w miarę jak jego uczestnicy wyciągali
telefony z portfeli, torebek, kieszeni, spod szat i ze skórzanych
szkockich torebek. Shepard zatkał jedno ucho palcem i kiwał gło-
wą do ćwierkającego głosu w telefonie. Goście wlewali się już na
schody prowadzące z patio ku szatni i samochodom.
- Wybaczysz mi, jeśli porzucę cię w połowie julepu - powie-
dział. — UNECTA ogłosiła ogólny alarm operacyjny. Wygląda na
to, że wzywa mnie przeznaczenie.
- Co? — wrzasnęła Gaby do jego oddalających się pleców. -
Co się dzieje?
Odwrócił się na najniższym stopniu.
- Nie powinienem ci tego mówić.
- Powiedz mi! - krzyknęła Gaby spomiędzy butelek piwa,
szklanek julepu i kości z kurzych skrzydełek. Ognie sztuczne wzla-
tywały w niebo i umierały nie zauważone.
- Hyperion pojawił się z powrotem.
18
Gaby podejrzewała, że sala konferencyjna zapełniła się po raz
pierwszy, odkąd SkyNet umieścił swój oddział wschodnioafrykań-
ski przy Tom M'boya Street. Chociaż była godzina wpół do czwar-
tej rano, zjawili się przedstawiciele wszystkich sekcji. Ekspres do
kawy też najwyraźniej pracował po godzinach. Niepokojąco czuć
go było przegrzaną fasolą.
Pod wielkim ekranem T. P. Costello skończył trzecią filiżankę
i popchnął ją na drugi koniec stołu z miną sugerującą mdłości.
Był w nie najlepszym stanie jak na konferencję wideo na żywo.
W pewnym momencie samotna podróż w głąb miłości i żalu rzu-
ciła go na podłogę w łazience ambasadora, gdzie leżał nieprzy-
tomny z nie dopitą szklanką miętowego julepu w zaciśniętej dło-
ni. Jego chrapanie zaalarmowało domowników. Gaby i Jake
Aarons z trudem zdołali zawlec go do taksówki, kiedy nadeszła
wiadomość z głównego biura, że UNECTA i NASA wydadzą wspól-
ne oświadczenie o pierwszej trzydzieści czasu Greenwich.
Siedząca w pierwszym rzędzie Gaby nie miała czasu, żeby
zmienić swoją piracką suknię Chanel, która śmierdziała nieświe-
żym dymem, rozlanym burbonem, pikantną marynatą do kur-
czaka i kobiecym potem, niemniej sposób, w jaki materiał falo-
wał wokół niej, sprawiał, że czuła się wysoka na milion stóp.
Podczas epokowych wydarzeń należy być odpowiednio ubra-
nym.
Logo NASA zastąpiło symbol SkyNetu na ekranie.
Ciągle jeszcze nie pozbyli się tej okropnej starej typografii z lat
siedemdziesiątych, pomyślała Gaby. Kolofon został z kolei zastąpio-
ny twarzą Irwina Lowella, dyrektora Centrum Astronomii Orbital-
nej w Huntsville. Dyrektor Irwin Lowell miał bokobrody i sznurko-
wą krawatkę. Przypominał fotografie tego starego pisarza science
fiction, którego tak lubił jej ojciec, Isaaca Asimova. Gaby nigdy nie
była w stanie przebrnąć przez więcej niż dziesięć stron jego książek.
— W imieniu Agencji Lotów Kosmicznych witamy w Centrum
Astronomii Orbitalnej - mówił tak, jak wyglądał, jakby miał za so-
bą czterdzieści mil złej drogi. — Nasze odkrycia są głównie natury
technicznej, dlatego stworzyliśmy na ich podstawie wizję graficz-
ną, która pozwoli przybliżyć istotę tego, co znaleźliśmy w Przerwie
Hyperiona.
Film zaczynał się od zdjęcia Saturna i jego pierścieni. Typo-
wych ujęć, jak oceniła Gaby. Z dolnej półki w magazynie materia-
łów filmowych. Spostrzegła jednak, że obrazy nie były takie same
jak zwykle. Ciemna linia przecinała planetę z góry do dołu. Linia
się rozszerzała, ale z braku skali odniesienia Gaby nie potrafiła
ocenić, czy była szeroka na kilka milimetrów, czy wymalowana
wzdłuż południka zero drugiej co do wielkości planety Układu
Słonecznego. Potem punkt widzenia zmienił się i gruba czarna
linia przekształciła się w ogromną elipsę, a następnie w spory
dysk, cały w plamy w tysiącu rozmazanych kolorach, obracający
się wokół własnej osi.
— Żeby dać pewne wyobrażenie o rozmiarach, wmontowali-
śmy dla porównania schemat stacji kosmicznej Unity - powiedział
Irwin Lowell.
Gaby wpatrywała się z całej siły, ale nie była w stanie go doj-
rzeć. Rozdzielczość zwiększyła się, jeszcze raz się zwiększyła, ijesz-
cze raz, i jeszcze, dopóki krawędź dysku nie stała się linią prostą
na tle gwiazd. Był tam — sylwetka zarysowana na łacie w kolorze
Pantone 141, sieć konstrukcji orbitalnej złożonej z wysięgników,
modułów mieszkalnych, baterii słonecznych i modułów warsztato-
wych - i wydawał się zajmować na trzystopowym ekranie nie wię-
cej miejsca niż przędący sieć pająk.
Widok ten spowodował, że Gaby McAslan poczuła ucisk
w gardle. Każdy znał te dumne przechwałki. Miasto w kosmosie,
kompletna społeczność o przekątnej długości półtorej mili. Pierw-
szy krok człowieka w stronę gwiazd.
- Obiekt ma nieco ponad tysiąc dwieście mil średnicy - po-
wiedział Irwin Lowell. - Nasze pomiary wskazują, że jego grubość
wynosi na krawędzi dwadzieścia mil i zmniejsza się do pięciu w sa-
mym środku. Sądzimy, że ma to związek z zapobieganiem zapada-
niu się obiektu do środka pod wpływem grawitacji dążącej ku bar-
dziej stabilnej formie. Siła dośrodkowa wytwarzana przez kret,
który wynosi jeden obrót na 3,53 godziny, także sprzyja utrzymy-
waniu stabilności grawitacyjnej. Znajdujący się w tym samym miej-
scu Hyperion miał wcześniej bardzo chaotyczną oś obrotu, która
została skorygowana. Wnioskując chociażby z wysokiej stabilności
obiektu, musimy stwierdzić, że prawdopodobnie nie powstał on
w sposób naturalny.
Na ekranie Ziemia zastąpiła Saturna. Subkontynent indyjski
od przylądka Comorin po Bombaj został zakryty przez nijakie sza-
re koło. W południowo-wschodnim kwadrancie wyłaniał się połu-
dniowy cypel Sri Lanki, na północy na wolność wydostawały się
wielkie prowincje dawnego imperium Mogołów. W cieniu Obiek-
tu Hyperiońskiego znalazło się pięćset milionów istnień ludzkich,
pomyślała Gaby. Szary dysk nie wyglądał jak obecność wielkiej,
niezrozumiałej rzeczy, ale jak nieobecność. Pięćset milionów lu-
dzi, ich potężne, starożytne miasta, ich bogowie i awatary, które
jedne z pierwszych zdobyły władzę nad ludzkimi marzeniami -
wszystko to pożarte przez szarość i zniweczone. Przypominały jej
się zdjęcia satelitarne, które ozdabiały jej kapliczkę poświęconą
Chadze: porządne, wytłoczone koła kolorów rozrzucone po ma-
pie tropików. Ale gładka szarość była bardziej przerażająca niż-
krzykliwość obcej mozaiki.
Na tle mapy pojawił się znowu Irwin Lowell. Gaby zgadywała
z wyrazu jego twarzy, że teraz wypowie niemiłą prawdę. Zrozu-
miawszy to, wiedziała już, co to będzie. Mapa Ziemi nie miała być
porównaniem. To była prognoza. Obiekt się poruszał.
— Nasze dane potwierdzają, że w pewnym momencie procesu
rekonfiguracji byłego księżyca Obiekt osiągnął równowagę wystar-
czającą do tego, żeby wyrwać się z układu satelitów Saturna. - Ob-
racał w palcach metalową końcówkę swojej krawatki. Przerażeni
mężczyźni, którzy nie mogą dać po sobie poznać, że są przeraże-
ni, komunikują swój strach za pomocą takich drobnych gestów. -
Nasze symulacje pokazują, że Obiekt kieruje się ku środkowi
Układu Słonecznego. - Animowane planetarium zastąpiło okale-
czone Indie. Planety krążyły po przypisanych im trajektoriach. Sa-
motna czerwona linia, biorąca swój początek przy upierścienio-
nym koraliku Saturna, skręcała do środka. Omijała pole
grawitacyjne Jowisza, pas asteroid i orbitę Marsa. Ukazał się błękit-
ny opal Ziemi. Czerwona linia przemykała przez kosmiczne ucho
igielne pomiędzy Ziemią i Księżycem i ustawiała się na orbicie
geostacjonarnej na wysokości równika. - Obliczenia są bardzo do-
kładne. Obiekt Hyperioński znajdzie się na ziemskiej orbicie za
trochę ponad pięć lat. Dokładnie za pięć lat i dziewięćdziesiąt
osiem dni.
W sali konferencyjnej przy Tom M'boya Street rozległ się po-
mruk. Ależ zwierzętami się staliśmy, pomyślała Gaby. Tak zaharto-
wanymi na cudowność i niezwykłość, że kilkaset miliardów ton
przekształconego księżyca wymierzone w nasze piersi witane jest
pomrukiwaniem i pochrząkiwaniem. Wystukała polecenia dla
rocznika astronomicznego na swoim PDU. Światy zderzą się 27
września 2013 roku. Ciekawe, czy przed, czy po lunchu. Ale oni te-
go nie zrobią. Nie rozsiewaliby swoich nasion Chagi po całej pla-
necie i nie pozwalaliby im rosnąć i rozkwitać tylko po to, żeby roz-
walić je w nicość za pomocą spadającego z nieba młota. Trzymaj
się tego, Gaby McAslan. Trzymaj się tego mocno. To twoja jedyna
nadzieja. Nie tylko twoja teraźniejszość, ale także twoja przyszłość
leży w rękach twórców Chagi.
Zapalenie papierosa wydało się niezłym pomysłem. Przepro-
siła i wyszła z sali. Irwin Lowell mówił coś o brakującej masie
Obiektu Hyperiońskiego, która, jak się wydaje, została przekształ-
cona bezpośrednio w pęd w jakimś nieznanym procesie. Zapali-
ła przy oknie na końcu korytarza, otworzyła je i wyjrzała na ze-
wnątrz. Dzień nadszedł w czasie, gdy ona oglądała obrazki
różnych rzeczy na niebie. Pięć pięter poniżej Tom M'boya Street
pulsowała porannym życiem. Zobaczyła mężczyznę w arabskiej
szacie pchającego mały drewniany wózek skrajem ulicy. Wyglą-
dał jak psia buda na kółkach. Gaby wiedziała, że jeśli zajrzeć do
środka, ujrzy się kucającą kobietę w długiej szacie i w zasłonie na
twarzy, tak że widoczne będą tylko oczy świecące jasno w ciemno-
ści. Dokładnie pod oknem policjant próbował przerwać bójkę
na przystanku autobusowym. Tłum pasażerów matatu zebrał się
i kibicował obu stronom. Gaby wypuściła dym z papierosa na uli-
cę. Rozległy się krzyki. Zdarzało się, że w tych bójkach ginęli lu-
dzie. Godziła się z tym, tak jak godziła się z nieznanym kalectwem
kobiety, która żyła w wózku na kółkach, i z beznogim żebrakiem,
który codziennie przejeżdżał na wózku przed domem Miriam
Sondhai, trzymając w rękach drewniane klocki. Kenia ją znieczu-
liła. Na każdym kroku spotykała okrucieństwo i cierpienie, które
byłoby nie do zniesienia w Londynie - i nauczyła sieje ignoro-
wać. Było to zwycięstwo Tembo i Farawaya. Gaby McAslan stała
się Afrykanką. To, co im wydawało się zdolnością do nauki, było
jej naturalną zwierzęcością. Patrząc z piątego piętra, poczuła się
bliższa tym ludziom z ulicy niż tamtym, którzy pozostali w sali
konferencyjnej. Tamci na dole byli twardymi, zaradnymi ludźmi.
Potrafili dokonać przeskoku z epoki żelaza w epokę informacji
w ciągu dwóch pokoleń; przyzwyczaili się do tego, że ich świat
kończył się mniej więcej co dwie dekady. Chaga może i pożera
Afrykę, ale nie zdoła pożreć afrykańskości. Ci ludzie dopraszali
się o jałmużnę, gotowali pożywienie, toczyli bójki i łapali matatu,
ponieważ wiedzieli, że koniec końców ich afrykańskość pożre
Chagę.
Dopaliła papierosa, strąciła niedopałek na ulicę i wróciła na
konferencję.
Irwin Lowell znów miętosił koniec swojej krawatki.
- Właśnie nadeszły z obróbki zdjęcia wykonane przez u le-
skop Chandrasekahr tuż przed pojawieniem się Obiektu Hype-
riońskiego. k
Animacja pokazałaby to zgrabniej i bardziej realistycznie, ale
grube ziarno obrazów w formacie CCD lepiej oddawało intelektu-
alny dreszcz, jaki wywoływała kosmiczna głębia. Gaby zadrżała
w swojej wspaniałej sukni. Chłodne, przejrzyste kształty przetacza-
ły się powoli na tle miękkiej mgiełki gwiazd, łącząc się w wachla-
rzowate i łukowate kształty olbrzymiego dysku. Gaby uświadomiła
sobie z przerażeniem, że te delikatne, harmonijne wachlarze mu-
szą być długie na dziesiątki mil. Była to robota inżynieryjna na ta-
ką skalę, że wyobraźnia musiała cofać się aż do chwili, gdy skala
stanie się bardziej ludzka.
Mówili teraz o przeprogramowaniu sondy kosmicznej „Ga-
ja", którą wysłano tuż za „Tolkienem", aby zbadać tajemnice Prze-
rwy Hyperiona. NASA usiłowała sklecić superszybki moduł odrzu-
towy, który dogoniłby sondę, połączył się z nią i wprowadził „Gaje"
na orbitę wielkiego dysku. Mieli dziwnie mało animowanych sy-
mulacji tej operacji. Tylko linie, kropki i strzałki.
Miałam rację, wiążąc moje życie ze światłami na niebie, pomy-
ślała Gaby McAslan. Właściciele fordów - tacy jak Marky i Hannah
- ze swoimi pięknymi domami i pięknymi dziećmi nie mogą już
polegać na tym, że wszechświat jest zbyt wielki i zbyt odległy, żeby
mieć wpływ na ich życie. Wszechświat podchodzi pod ich drzwi,
tak samo jak pod drzwi mężczyzny, który popycha drewniany wó-
zek ze swoją żoną po Tom M'boya Street, wyluzowanego policjan-
ta czy sprzedawców jedzenia, którzy rozkładali swoje stragany na
chodniku. Ale ci ludzie z ulicy będą gotowi. Oni wiedzą w głębi
duszy, że wszechświat jest w najlepszym razie obojętny, w najgor-
szym - wrogi. Nie będą uciekać krzycząc: niebo się wali! niebo się
wali! - kiedy dowiedzą się, co się stało na Saturnie i co będzie się
działo nad ich głowami za pięć lat. Pięć lat to dużo czasu pod
okiem Boga. Wiele się może wydarzyć. Będą gotowi, a jeśli niebo
zacznie się walić, będą wierzyć, że ich ramiona są dość silne, żeby
je utrzymać.
19
Różowa limuzyna śledziła Gaby od wyjazdu z dróżki prowa-
dzącej z domu Miriam Sondhai. Nie próbowała się ukrywać, zresz-
tą nie byłoby to łatwe, nawet wśród wszystkich poruszających się
po Nairobi samochodów na rejestracjach dyplomatycznych i nale-
żących do ONZ. Wielu pracowników UNECTA mieszkało w tej sa-
mej dzielnicy co Miriam, limuzyny we wszelkich kolorach były
więc powszechne, ale nie zdarzały się aż tak różowe. Barwione na
złoto lustrzane szyby i antena w kształcie litery V z tyłu. Wszystko
bardzo cyberpunkowe. Przemknęła przez keepie-leftiei przeskoczy-
ła światła, żeby nie zniknąć z wstecznego lusterka Gaby.
Skrzyżowanie University Way i Moi Avenue wciąż było rozko-
pane. Dwujęzyczne tablice dziękowały kierowcom za wyrozumia-
łość dla mającego potrwać pięć lat projektu naprawy dróg Mini-
sterstwa Transportu. Pięcioletni plan w mieście, w którym za trzy
lata nie będzie żadnych dróg do naprawy. Gaby podejrzewała, że
paraliżujące Nairobi wykopki stanowiły szatański pakt pomiędzy
ojcami miasta, wykonawcami, związkami sprzedawców prasy, prze-
kąsek i myjącymi szyby samochodowe.
Mężczyzna z czerwono-zielonym lizakiem przepuszczał tego
ranka po dwa samochody z każdej strony.
- Drań! - krzyknęła Gaby, kiedy machnął jej przed nosem
czerwonym kółkiem, zanim zdążyła przeskoczyć.
Nagle w jej ATV znalazło się trzech mężczyzn. Dwaj z tyłu, je-
den z przodu. Mieli fryzury afro, buty na koturnach, długie do
kostek skórzane płaszcze i szerokie uśmiechy na twarzach.
— Haran prosi, aby pani zaszczyciła go swoim towarzystwem -
powiedział ten z przodu. - Proszę jechać za limuzyną. - Skinął
głową do kierującego ruchem, a ten natychmiast zmienił lizak na
zielony.
Różowy cadillac ruszył. Gaby pojechała za nim. Zatrzymali się
przed Cascade Club. Lokal niedawno zamknięto. Oświetlony bu-
dynek wyglądał na bardzo zmęczony, jak wiekowa prostytutka, któ-
ra musi wyjść do sklepu i kuli się w ostrym świetle słońca. Powie-
trze było ciężkie i wilgotne, zużyte przez wiele płuc. W dole
kobiety pilnie zeskrobywaly pleśń z białych kafli. Zapach dokład-
nie jak Karaibskich Piratów w EuroDisneylandzie, pomyślała Ga-
by.
Pomocnicy nie zaprowadzili Gaby na górę do biura o szklanej
podłodze, ale okrężną drogą obok toalet dla personelu i magazy-
nów wypełnionych kartonami alkoholi na szeroki, kryty balkon
nad bujnym ogrodem na podwórzu, pełnym palm, bananów i pło-
żących się fig. Najwyższe z palmowych liści wyrastały nad poręcz
balkonu. Kelnerzy w białych marynarkach nosili srebrne tace i ob-
sługiwali kilka nienagannie nakrytych stolików. Wszyscy klienci
byli Afrykanami lub Hindusami. Stolik Harana stał nieco na ubo-
czu, skąd rozciągał się widok na cherlawą fontannę. Na lnianym
obrusie ustawiono srebrny zestaw do kawy, dwie filiżanki i PDU.
Haran jednym ruchem palca odprawił swych pomocników. Wstał
z trzcinowego krzesła, uniósł główkę packi na muchy i ukłonił się
lekko w stronę Gaby.
- Panna McAslan. Miło mi panią znów widzieć. Proszę siąść
i napić się kawy. Esther.
Młoda czarnoskóra kobieta stojąca dotychczas za Haranem
podsunęła Gaby krzesło. Na siatkowych pończochach nosiła biki-
ni z czarnej skóry. Czarne nabijane ćwiekami rękawiczki stanowi-
ły uzupełnienie czarnych butów dojazdy na rowerze. Gaby rozpo-
znała mundur pomocnic należących do Mombi. Dziewczyna
miała na sobie mnóstwo ciężkiej biżuterii, ale - co nietypowe -
żadnych łańcuchów na szyi, tylko nie pasujący do całości kołnierz,
upleciony z czegoś, co przypominało opalizujące włókna. Zamiast
wisiora w zagłębieniu szyi dziewczyny znajdowała się niewielka za-
drukowana płytka z obwodem elektrycznym i pojedynczym czer-
wonym okiem diody.
- Ściskowód - powiedział Haran. - Jedno z pierwszych do-
brodziejstw płynących z badań nad Chagą, tak przynajmniej twier-
dzą. Długie spiralne łańcuchy molekularne, które kurczą się pod
wpływem ładunku elektrycznego. Nie aż tak, żeby uciąć głowę,
ale wystarczająco, żeby przeciąć tętnice szyjne, jeśli nacisnę guzik.
Ale Mombi założyła obrożę na szyję jednego z moich chłopców,
więc zapewne nie uszkodzi mu tętnicy.
Dziewczyna nalała kawę. Zaproponowała mleko, cukier, sło-
dziki. Gaby podziękowała ruchem ręki. Kawa była wyśmienita. Nie
spodziewała się innej u Harana.
- A zatem, Gaby, zagraża nam teraz nie tylko Chaga, ale jesz-
cze ten Hyperion. Słyszałem, że to dostało już swoje przezwisko.
Jak to leci, WGO?
- Wielki Głupi Obiekt - powiedziała Gaby. Zauważyła, że Ha-
ran zwrócił się do niej po imieniu. Był jak Chaga, poruszał się po-
woli, lecz nieodwołalnie. Osiągał cele, odkrywał informacje, zmie-
niał krajobraz swych związków z innymi we własnym tempie
i zawsze w swoim własnym czasie. - Wymyślił to ten sam anonimo-
wy dowcipniś z NASA, który dał sondzie lecącej na Japeta nazwi-
sko autora „Władcy pierścieni". Tym razem czerpał z „Encyklope-
dii science fiction".
- Moja edukacja jest najwyraźniej niekompletna - powie-
dział Haran. - Nie czytałem żadnej z tych pozycji. Może powinie-
nem przeczytać. Czasy się zmieniają, Gaby, i ja muszę się zmienić
razem z nimi albo zostanę zmiażdżony jak kurczak na autostra-
dzie. Jest czas wojny i czas pokoju. Zbyt dużo na ulicy nowych
twarzy, które stają się głodne i występne. Posługują się niegodny-
mi środkami: gabinetami wirtualnego seksu, ogłupiającą rzeczy-
wistością wirtualną, wideoprochami. Ich metody są niesmaczne:
szantaż, wymuszenia, uzależnienia, porwania. Nie mają poszano-
wania dla ludzkiego życia. Rozumiesz, moja droga, że trzeba im
pokazać, kto rządzi w tym mieście, jeśli chcemy uniknąć totalnej
anarchii. W takich czasach lepiej ufać najdawniejszemu wrogowi
niż tym, którzy czepiają się poły twojego płaszcza, nazywając cię
„przyjacielem".
- Wysuwa pan czułki dyplomatyczne?
- Wymieniliśmy poselstwa.
- Lub zakładników.
Haran zerknął na stojący na obrusie PDU. Przez monitor
przewijało się menu UPI Net Serve. Na ciekłokrystalicznym ekra-
nie zamrugał hipertekst.
- Moja sieć rozpada mi się pod palcami, Gaby. Codziennie
tracę połączenia. Ludzie, moi ludzie, którzy ufają, że ich ochro-
nię. Przed policją, przed moimi rywalami i wrogami, takimi jak
niegdyś Mombi, marzącymi o tym, żeby chwycić ich w zęby jak
lampart chwyta psa. Tak, mogę obronić ich przed tym, ale przed
Chagą, przed tymi, którzy jej służą... - Wyjął minidysk z kieszeni
na piersi. — Zostaw nas, Esther. To prywatna sprawa między mną
i moją klientką.
Rzuciła spojrzenie spode łba z wdziękiem nastolatki. Gaby
pozazdrościła jej jędrnych pośladków.
Filmik wideo był okropny. Żadnego montażu, zero narracji.
Kamera kręciła się to w jedną, to w drugą stronę, twarze były
niewyraźne, odwrócone do góry nogami albo zajmowały cały
ekran. Ścieżkę dźwiękową wypełniały krzyki, ciężkie oddechy
i ciągły warkot unoszącego się helikoptera. Były tu długie pano-
ramy zakurzonego kenijskiego miasta, podskakujące obrazy po-
jazdów wojskowych, wszystko wyglądało tak, jakby operator robił
zdjęcia w biegu. Biali żołnierze w ekspresjonistycznych ujęciach,
nagłe zbliżenia spalonych słońcem twarzy pod błękitnymi heł-
mami. Kolejki ludzi i transportery opancerzone. Miasto, żołnie-
rze i niebo - wszystko wirowało w szaleńczym pędzie; podniesio-
ne głosy, krzyki, ciężki akcent białych, a potem coś, co wygląda-
ło jak zamek błyskawiczny i ciemne wnętrze sportowej torby; od-
głos szybkich kroków i ciężkiego oddechu, a potem sekwencja
się skończyła.
- Zabrali mu cały sprzęt, zabrali kamerę, którą filmował to
wszystko z ukrycia, zdarli mu nawet drogie buty z nóg - powie-
dział Haran głosem pozbawionym emocji. - Ale nie zabrali dysku
i teraz ja go mam. Zapłacą mi za to, co zrobili jednemu z moich
chłopców.
- Kto to był?
- Azerowie. Eks-Sowieci. To nieważne. Wszyscy to robią.
Zwłaszcza ci, którzy pochodzą z krajów tak biednych jak ten lub
jeszcze biedniejszych. To, czego nie zatrzymują dla siebie, sprze-
dają na bazarach w Nairobi. Jeśli pojedziesz najogoo Road lub na
Kariokor, znajdziesz wszystko na straganach. Jeśli nie mają tego,
czego potrzebujesz, możesz złożyć zamówienie, a żołnierze złupią
to dla ciebie w następnej wiosce ewakuowanej w imię Narodów
Zjednoczonych. Tyle że za tę dodatkową usługę będziesz musiała
zapłacić.
- Dlaczego pan mi to pokazuje, Haran?
Szeryf położył packę na stole.
- Proszę cię o przysługę. O ujawnienie tych, którzy zrobili
to mojemu chłopakowi. Inni mnie nie obchodzą, ale nikt, na-
wet ONZ, nie ma prawa dotykać tego, co należy do Harana. Nie
pozwolę, aby mówiono, że nie potrafię obronić swojej własno-
ści.
- Chce pan, żebym zrobiła reportaż o zinstytucjonalizowanej
korupcji w siłach Narodów Zjednoczonych.
- Posłuchaj dobrze, Gaby McAslan. Chcę tego, żeby ludzie,
którzy zrobili to mojemu człowiekowi, zostali zdemaskowani
i upokorzeni przed obliczem wszystkich narodów świata. Chcę,
żeby ich matki i siostry zamknęły przed nimi drzwi, kiedy wrócą
do domów. Chcę, żeby ich ojcowie i bracia odwracali się i spluwa-
li, kiedy będą przechodzić, wstydząc się hańby, którą przynieśli
ich rodzinom.
Sącz swoją kawę, Gaby McAslan. Nie pozwól, żeby ten drań
poznał wartość materiału, który daje ci do ręki, bo on ma oczy
chińskiego sprzedawcy jadeitu - ustala cenę w zależności od stop
nia rozszerzenia źrenic klienta. W myślach układała listy Tych,
Którzy Muszą Wiedzieć, i Tych, Którzy Nie Mogą Się Dowiedzieć,
Wiernych i Niewiernych. Tembo i Faraway, ich na pewno weź-
mie, znają kraj, swoją pracę i wartość dyskrecji. Nie powie tej pa-
skudnej królowej piekielnych suk Santini ani T. R, który natych-
miast przekazałby sprawę swojemu pupilkowi Jake'owi. Nie,
będzie to trzymać w sekrecie, dopóki nie rozwinie całości przed
Tomaszem Pronsjaszem Costello wjego małym szklanym biurze,
a kiedy zamówienia niczym witraż rozświetlą Teleport Wschod-
nioafrykański, wtedy zobaczy, kim jest młodszy wschodnioafry-
kański korespondent satelitarnych wiadomości. Powtarzała już
sobie tę małą litanię: Gaby McAslan, SkyNet News, Kenia.
- To dla mnie równie wielka przysługa jak dla pana - powie-
działa.
- Czy to nie najlepszy układ w biznesie? - odrzekł Haran. —
W ten sposób mogę mieć pewność, że zrobisz to, o co cię proszę.
Jeden z moich chłopców dostarczy ci danych jednostki, o którą
chodzi, i jej obecne miejsce stacjonowania. Rozumiem, że w prze-
widywalnej przyszłości będziesz mieszkała z tą Sondhai?
- W przewidywalnej przyszłości, tak.
- Dobrze. Zatrzymałem cię dość długo. Nie chciałbym wpę-
dzać cię w kłopoty w pracy, zwłaszcza że potrzebuję pomocy two-
jego biura. Bardzo się cieszę, że możesz oddać mi tę drobną przy-
sługę.
Wyciągnął dłoń w rękawiczce. Gaby nie podała mu swojej.
-Ja również muszę pana prosić o przysługę, Haran.
- Zdajesz sobie sprawę, że to, o co proszę, jest zapłatą za przy-
sługę, którą ci oddałem z okazji Dnia Niepodległości. Następna
otworzy kolejne konto. *
- Zdaję sobie z tego sprawę.
Haran splótł ręce na piersi jak ksiądz czekający na spowiedź.
- O co chciałabyś mnie prosić?
- O Petera Werthera.
- Dostałaś go jako znak naszego układu.
- Doktor Daniel Olotoip mówi, że on zniknął.
- Nie należy zwracać zbytniej uwagi na to, co mówi doktor
Olotoip.
- On mówi, że Werther nie zniknął z własnej woli. Pomogło
mu ONZ. Zjednoczone siły powietrzne USA i Kanady zaatakowa-
ły komunę Co Powiedziało Słońce nad jeziorem Naivasha i po-
rwały go.
Haran przyglądał się swoim rozcapierzonym palcom w ręka-
wiczkach.
- Doktor Olotoip wysuwa poważne oskarżenia.
- Chciałabym, żeby pan dowiedział się, czy to prawda, a jeśli
tak, to gdzie jest Peter Werther.
- Czy prosisz o to jako o przysługę?
Patrzył prosto na nią. Nigdy dotychczas nie widziała tak do-
kładnie jego oczu. Wyglądały jak dwie wielkie ołowiane kule.
- Proszę jako o przysługę.
- Ustalenie, czy to prawda, i zdobycie informacji gdzie, to
dwie osobne przysługi.
- A zatem proszę o dwie przysługi. I będę panu podwójnie
dłużna.
Haran klasnął dłońmi. Cytrynowożółte skórzane rękawiczki
wydały cichy, szeleszczący dźwięk, jak jaszczurka chwytająca owada.
- Zrobię wszystko, co w mojej mocy. Więcej nie mogę obie-
cać. Rozumiesz, że z ONZ rzeczy nie są takie proste - inaczej nie
potrzebowałbym prosić cię o przysługę. Moi chłopcy będą musie-
li działać bardzo ostrożnie, jeśli mają pozostać nie wykryci. Może
się zdarzyć tak, że nie dowiedzą się niczego, a ty wciąż będziesz mi
winna przysługę. Dwie przysługi.
- Odkąd pana poznałam, Haran, wiedziałam, że zawsze będę
panu coś dłużna.
Uśmiechnął się. Jego uśmiechu, podobnie jak oczu w kolorze
ołowiu, nigdy wcześniej nie oglądała. Żałowała, że ujrzała ten
uśmiech teraz.
-Jeden z moich chłopaków odwiezie cię teraz do SkyNetu.
Ulice nie są już tak bezpieczne dla gości jak kiedyś, zwłaszcza dla
białych kobiet. Obawiam się, że złodzieje i naciągacze czają się na
każdym rogu.
Gaby wstała od stołu. Przystojna wysłanniczka Mombi wróci-
ła ze świeżą kawą. Haran przesunął miękko dłonią w rękawiczce
po podbródku dziewczyny. Gaby zadrżała.
20
- Dziesięć lat temu ta zakurzona, zryta koleinami droga by-
łaby wypchana po brzegi autobusami wycieczkowymi zmierzający-
mi ku szałasom myśliwskim Parku Narodowego West Tsavo.
Obecnie jedynymi poruszającymi się po niej pojazdami są kon-
woje ciężarówek należących do ONZ. Przez ostatni kwadrans na-
liczyłam ich pięćdziesiąt. Wzniecany przez nie kurz unosi się
w powietrzu. A miejsce, do którego zdążają, miejsce, gdzie nie-
gdyś stada należące do Masajów żyły w pokoju z dzikimi zwierzę-
tami, przemieniło się w coś rodem ze Starego Testamentu: wiel-
ką rzekę uchodźców.
Według danych z ostatniego spisu ludności, przeprowadzo-
nego dwa lata temu, miasto Merueshi liczyło trzy tysiące miesz-
kańców. UNHCR ocenia, że dzisiaj wokół Merueshi obozuje sto
tysięcy ludzi. W ciągu tych dwóch lat pojawiła się Chaga. Termi-
num znajduje się raptem dwie mile na południe stąd. Dziesięć
minut drogi, co, zdaniem ONZ, jest wystarczająco blisko. Wszy-
scy i wszystko muszą się przemieścić, wszystko do ostatniej krowy
i kozy, do ostatniego mebla.
Do Merueshi w oczekiwaniu ewakuacji ściągają ludzie z ob-
szarów w promieniu pięćdziesięciu mil. Niektórzy własnymi
środkami transportu, inni zostali dowiezieni ciężarówkami i au-
tobusami, większość jednak przyszła pieszo, dźwigając cały swój
doczesny dobytek. Oczekują teraz wyjazdu na północ i zastana-
wiają się, czy ciężarówki ONZ zdołają tu dotrzeć przed Chagą.
Myślą także o tym, jakie życie czeka ich w dzielnicach biedoty,
kiedy już się stąd wydostaną.
Zostać oderwanym od wszystkiego, co się dotychczas znało,
to ciężkie przeżycie. Zostać obrabowanym z tych nielicznych
cennych przedmiotów, które zdołało się ocalić, jest nie do znie-
sienia.
Przyjechałam do Merueshi, na sam skraj Chagi, do tych
scen niemal biblijnego zniszczenia, aby sprawdzić informacje
o powszechnym rabunku i wymuszonym oddawaniu przez
uchodźców ich własności. Rabunku dokonywanym nie przez
przestępców, gangi, bandytów, choć ci niewątpliwie istnieją, na-
wet nie przez kombinatorów, którzy sprzedają miejsca we wła-
snych ciężarówkach, ale przez żołnierzy samych Narodów Zjed-
noczonych, których zadaniem jest ochrona uchodźców. Otrzy-
małam dowody na czarnorynkowy handel zrabowanymi
dobrami przez konkretną jednostkę azerbejdżańską działającą
pod sztandarem ONZ.
Cięcie.
- Kamera pracuje — powiedział Faraway zza kamery. — Mo-
żesz to powiedzieć, jeśli masz ochotę.
- Oj, no dobra. Później to zmontujesz. Dam ci znak. — Gaby
machnęła prawą ręką przed obiektywem. - Gaby McAslan, SkyNet
News, Merueshi, Kenia.
- I zamykamy.
- Dobrze wypadłam? Spisała się dżinsowa koszulka bez ręka-
wów? Nie ma plam potu pod pachami? Jeśli będę miała wielki ty-
łek, powieszę cię za jaja. O Boże, czy nos mi się nie świecił?
Faraway zgiął się wpół ze śmiechu.
-Jesteś identyczna jak Jake. Wyglądałaś świetnie. Dla mnie
zawsze wyglądasz świetnie, Gaby. Nawet znakomicie. Dwie rzeczy,
jeśli można prosić. Po pierwsze, nie odganiaj ręką much. Po dru-
gie, włosy właziły ci na twarz. Może warto byłoby to nakręcić jesz-
cze raz.
—Jezu, Faraway. Ten drański helikopter znowu może nadle-
cieć. Wiem, że nadleci. Aja za czwartym razem nie będę już natu-
ralna.
Czuła, że Faraway myśli nad ripostą o podtekście erotycznym,
ale on zamiast tego powiedział:
- Jake nakręciłby to jeszcze raz.
- Pieprzyć Jake'a.
Znała to spojrzenie.
- No dobra. Kręcimy jeszcze raz. Skadrowałeś obóz? Dam ci
znak.
- Moment, proszę. Mam kłopot z poziomem bieli.
- Wiedziałam. Nie masz pojęcia o kamerze, prawda? Powin-
niśmy byli zaczekać, aż wróci Tembo. Nie rozumiem, jak mógł ci
ją powierzyć.
- Ty powierzyłaś mu swojego nissana.
- To co innego. On musi przywieźć chłopaka. Ja nie mogłam
jechać: jedyna biała kobieta w promieniu pięćdziesięciu mil? Tak
nawiasem mówiąc, co to za krewny?
- Kuzyn szwagierki jego żony.
- W tym kraju krew jest znacznie gęstsza niż woda.
- Ale nie aż tak jak pieniądze. I pamiętaj, robię to tylko dla-
tego, że obiecałaś, że pokażesz mi się bez ubrania. Na pięć minut.
Na środku mojego salonu.
- Nie wiem, czy zdołasz to na mnie wymóc, to była piąta rano,
więc mogłam obiecać dowolną rzecz.
Faraway wyszczerzył zęby w uśmiechu zza kamery, a obiektyw
najpierw zbliżył się, a następnie przeszedł do szerokiego ujęcia.
- Wiesz nie od dziś, że moim największym marzeniem jest ro-
zebrać cię, a następnie zrobić ci takie fiki-fiki, jakiego jeszcze nigdy
nie zaznałaś, Gaby McAslan. Czy tam, na dole, też są rude?
- Zamknij jadaczkę i kręcimy następny dubel.
Drański helikopter nadleciał. Zrobił zwrot wysoko w powie-
trzu i zatoczył łuk nisko nad obozem, kierując się na wschód.
Dzieci chowały się przed hukiem śmigieł. Kobiety naciągały prze-
ścieradła na głowy, aby chronić się przed pyłem. Obwisłouche ko-
zy uskakiwały, kopiąc w skórzane uwięzi, umazana gnojem krowa
zerwała się z łańcucha i miotała się między zbitymi gromadkami
ludzi. Mężczyźni w wystrzępionych szortach, wyblakłych podko-
szulkach i czapeczkach baseballowych z wypisanymi nad daszkiem
nazwami kompanii produkujących nawozy usiłowali ją zagonić
z powrotem. Helikopter zawisł na moment nad uchodźcami, roz-
koszując się chaosem, jaki wywołał, następnie przechylił się dzio-
bem do dołu i prześlizgnął nad niskim wzgórzem, gdzie Gaby i Fa-
raway kręcili czwarty dubel. Sucha, brązowa trawa zafalowała
gniewnie. Kurz uniósł się wielkim tumanem, blokując drogi odde-
chowe. Faraway walczył z zamkami velcro na pokrowcu kamery.
Gaby patrzyła, jak odlatują jej kartki z tekstem. Odgarniając wło-
sy z twarzy, wyraźnie zobaczyła, że pilot w kokpicie uniósł wskazu-
jący palec w nieprzyzwoitym geście. Wykrzyknęła parę przekleństw
w kierunku huczących śmigieł. Helikopter ponownie przechylił
się i pomknął na północ, trzymając się linii drogi, wypatrując ko-
lejnych ofiar, którym mógłby napędzić stracha.
- Będziesz miała swoją chwilę zemsty — powiedział Faraway.
Filmował dodatkowy materiał z obozu. - Właśnie jadą.
Po równinie poruszała się smuga pyłu: jaskrawoniebieski nis-
san ATV, jadący z największą szybkością, na jaką pozwala! tłum.
- Wydaje mi się - kontynuował, śledząc obiektywem trasę sa-
mochodu od obozu po podnóże pagórka - że może to wszystko
warte jest jednak zachodu. Może coś z tego wyjdzie, a my zostanie-
my Leonardem i Bernsteinem i nasze twarze znajdą się na ekra-
nach telewizorów, a nie poza nimi.
- Woodwardem i Bernsteinem - poprawiła Gaby. Znała już
jego luz.
Za wszystkim, co mogłoby zdobyć mu sławę i twarz, zwłaszcza
w oczach łatwych kobiet, z którymi spotykał się w piątkowe wieczo-
ry w klubach, będzie się uganiał z taką samą obsesyjną determina-
cją, z jaką gonił za tymi samymi kobietami do ich łóżek. Jeśli próż-
ność raz go dorwała, będzie się poruszał napędzany wysoce
pozbawionym luzu i nienowoczesnym sentymentalizmem związa-
nym z niesprawiedliwością świata. Tembo potrzebował odmien-
nych bodźców. Przejmował się praworządnością. Był niewielkie-
go wzrostu, ale potężny, jeśli chodziło o sprawiedliwość. Kiedy
Gaby opowiadała tę historię, porwał sprzęt potrzebny do realiza-
cji jej planów i wrzucił swój neseser na tylne siedzenie ATV. Jego
żona powróciła do porannych zajęć z cierpliwą rezygnacją afry-
kańskiej kobiety, która ma świadomość, że dźwiga cały świat na
swoich barkach.
Pierwszą osobą, której Gaby wyjawiła całą sprawę, była Mi-
riam Sondhai. Potrzebowała błogosławieństwa ze strony tej nie-
malże kapłanki.
Somalijka nie spieszyła się z odpowiedzią. Gaby wiedziała już,
że taki jest jej zwyczaj. Przemówi dopiero wtedy, gdy sprawa prze-
niknie ją niczym deszcz przesączający się przez wyschniętą ziemię,
kiedy odnajdzie twardy grunt i powróci znów na powierzchnię.
Tego wieczora po zwyczajowej porcji joggingu przyszła z książką
i usiadła razem z Gaby po tej stronie werandy, którą najlepiej
oświetlało zachodzące słońce. Gaby paliła i pracowała na lapto-
pie, przygotowując scenariusze.
Nagle Miriam odłożyła książkę i powiedziała:
- Musisz to zrobić.
Podziemne wody wezbrały. Gaby złożyła komputer.
- Widzisz, oni ostrzelali szpital półtorej godziny przed na-
dejściem wojsk. Amerykańskie apache, tak nazywały się helikop-
tery. Mówili, że mieści się tam kwatera główna bossów wojen-
lych. Ze wymienia się tam narkotyki z apteki na broń. Zawsze te
larkotyki. Wielki Szatan Amerykanów. Powinni bać się zamiło-
ania do broni, które sprawia, że konstruują rzeczy takie, jak
lelikoptery bojowe apache i rakiety przeciwpiechotne. Widzia-
łam, jak jedna trafiła pielęgniarkę, gdy ta biegła w poszukiwa-
niu schronienia. One, wybuchając, rozpadają się na tysiące
odłamków. Rozerwały całą jej skórę, oderwały mięso od kości.
Miałam wtedy dziewięć lat i zobaczyłam kobietę zamienioną
r szkielet.
Mój ojciec sprowadził tyle osób, ile zdołał, na niższe pozio-
my, ale wielu nie dało się ruszyć: tych na wyciągach, podłączo-
nych do aparatury, wcześniaków w inkubatorach. Niektóre pielę-
gniarki zostały z nimi przez cały atak powietrzny i naziemny.
Wojska lądowe to byli Pakistańczycy. Nosili błękitne hełmy, ich
zadaniem było utrzymanie pokoju między plemionami. Przeszli
przez wszystkie oddziały, opróżnili wszystkie łóżka. Odłączali lu-
dzi od aparatury podtrzymującej życie, wywlekali niemowlęta
z inkubatorów. Weszli na sale operacyjne i zabrali sprzęt. To oni
ograbili aptekę ze wszystkich narkotyków. Zabierali każdy sprzęt,
który nadawał się do wyniesienia. Ładowali go na białe wojskowe
ciężarówki z napisem NZ. Mówili, że to ciężarówki do transportu
więźniów, ale to nie były ciężarówki, w których można by bez-
piecznie przewozić ludzi. Przybyli, wiedząc doskonale, czego
chcą. Mieli wszystko zaplanowane. Jestem absolutnie przekona-
na, że zmyślili całą tę historię o bossach wojennych wykorzystują-
cych szpital ojca jako bazę, żeby mieć pretekst do rabunku. Dla-
tego Amerykanie, którzy tak boją się narkotyków, ostrzeliwali
szpital przez całą godzinę.
Oglądaliśmy to kilka miesięcy później w dzienniku satelitar-
nym. Prezydent Zulfikar przypinał medale oficerom, którzy do-
wodzili atakiem. Wszyscy byli bardzo czyści i eleganccy, wszyscy
trzymali się prosto, jak to pakistańscy żołnierze, ale wiadomości sa-
telitarne nie dodały, że te medale nie były za służbę w siłach poko-
jowych ONZ w Somalii, ale za hojny dar dziesięciu inkubatorów,
trzech aparatów podtrzymujących życie, dwóch aparatów do dia-
liz, jednego laboratorium rentgenowskiego i pełnego wyposażę-
nia sali operacyjnej dla nowego szpitala im. Benazir Bhutto w Is-
lamabadzie.
Szpital nie dostał tylko narkotyków. Żołnierze podzielili po-
między siebie to, co ukradli, i sprzedali Amerykanom. Niektóre ze
zgonów wśród sił pokojowych ONZ były skutkiem przypadkowych
przedawkowań opiatów o zastosowaniu medycznym.
Papieros Gaby wypalił się w skręcony słupek popiołu.
- Dlatego musisz to zrobić - powiedziała Miriam Sondhai. -
Źle jest, jeżeli armia pasożytuje na własnym narodzie, ale jeszcze
gorzej, jeśli cudza armia pasożytuje na twoim narodzie i to z bło-
gosławieństwem organizacji, której zadaniem jest powściąganie
potężnych i obrona słabych. Musisz to zrobić, Gaby.
Miała więc jej błogosławieństwo. To była święta misja. Chcia-
łaby jednak móc powiedzieć, że jej motywy są równie czyste jak
oczekiwania Miriam.
Tembo prowadził ATV jak szaleniec. Chłopak, którego przy-
wiózł, był wysoki i szczupły, ubrany w dżinsy i podkoszulek z wize-
runkiem zespołu, który rozpadł się dawno temu. Włosy miał
ostrzyżone tak krótko, że wyglądały jak namalowane. Emanowało
z niego anielskie, androgyniczne piękno, tak charakterystyczne
dla młodych afrykańskich mężczyzn i kobiet. Miał na imię Wil-
liam. Nie powiedział wiele więcej poza tym, że chciałby od razu
dostać swoje pieniądze, dziękuję.
Gaby pouczała go, podczas gdy Tembo podłączał minikam
mieszczący się w pasku torby na ramię i przypinał mikrofony
i przekaźnik. Z tyłu ATV Faraway dostrajał odbiorniki i monitory,
wznosząc przy tym kciuki w geście zachęty.
- To proste - mówiła Gaby. - Wchodzisz, przechadzasz się
dookoła, jeśli zobaczysz cokolwiek, co wygląda na żołnierzy biorą-
cych magendo, podchodzisz bliżej, ale nie zwracasz na siebie uwa-
gi. Jeśli cię zatrzymają, zaproponuj im tysiąc szylingów, a jeśli zażą-
dają więcej, daj im ten przenośny odtwarzacz CD. Jeśli nie będą
go chcieli, możesz go zatrzymać, podobnie jak tysiąc szylingów,
jeśli tylko potrafisz. Dobra, jaki jest zasięg przekaźnika?
- Dwieście stóp. —Jego głos był miękki i bezpłciowy, kobieco-
-męski szept.
- Będziemy w 4x4, cały czas w pobliżu. Jeśli pojawią się kłopo-
ty, wyciągniemy cię, ale nie sądzę, żeby się coś przytrafiło. Idź,
zbierz materiał, wróć, a twoja twarz pojawi się w telewizji satelitar-
nej. Będziesz gwiazdą, zupełnie jak Jackie Chan. Albojean-Claude
Van Damme. Będziesz bohaterem.
Tembo popatrzył na nią wzrokiem, który mówił, że to była
nędzna zapłata za duszę kuzyna szwagierki jego żony.
Wysadzili chłopca pół mili od centrum miasta. Obejrzał się
zdenerwowany. Tembo pomachał do niego zachęcająco. Wkręcił
się między ludzi. Gaby pozwoliła mu oddalić się o sto jardów, za-
nim powoli ruszyła. Wśród tłumu kręciło się niewiele błękitnych
hełmów. Przejechał pojedynczy transporter opancerzony. Żoł-
nierz na przednim siedzeniu zobaczył białą kobietę za kierownicą
i wysunął język, dotykając dolnej krawędzi swoich ciemnych oku-
larów. Po raz pierwszy wyobrażenie tego, co mogłoby się stać, je-
śli coś pójdzie źle, objawiło się Gaby z pełną wyrazistością. Poczu-
ła się przeraźliwie wyobcowana: zawodowo, geograficznie, rasowo,
seksualnie. Jeśli upadnie, podnieść ją będą mogły tylko ręce tych
mężczyzn z karabinami.
William zatrzymał się, żeby porozmawiać ze znajomymi mło-
dymi ludźmi, siedzącymi na białych kamieniach otaczających te-
ren przed jedyną w Merueshi stacją benzynową. Gaby zatrzymała
ATV. Siedzący z tyłu Faraway pomachał. Rozmowa chłopca do-
chodziła do nich głośno i wyraźnie. Jeden z młodych ludzi wska-
zał na miasto. William ruszył dalej. 4x4 ruszył za nim.
Żołnierze ustawili punkt rejestracyjny przed urzędem miej-
skim. Ustawione w klin transportery opancerzone ograniczały
możliwość poruszania się tłumu napierającego na stół, przy któ-
rym śniady oficer z najcieńszym wąsem, jaki mógłby zasługiwać na
to miano, sprawdzał nazwiska na PDU. Za nim stały ciężarówki.
- Podejdź tam, podejdź - zawołała Gaby do swojej wtyczki.
William nie słyszał jej i wmieszał się w tłum. — Cholera, nie wi-
dzę go.
Zatrzymała samochód i spojrzała do tyłu na monitory Fara-
waya.
- Kupa spotkań i powitań, ale ani trochę magendo - powie-
dział Faraway. — Czekaj, czekaj, czekaj.
Na kołyszącym się szerokokątnym obrazie z umieszczonego
na ramieniu minikamu pojawił się żołnierz, który stojąc, rozma-
wiał z brodatym, bosym mężczyzną w szortach. Na pierwszy rzut
I
oka dawało się zauważyć, że mężczyzna jest u kresu wytrzymałości
nerwowej. Jego ręce wyrażały błaganie. Żołnierz chwycił je i wykrę-
cił. Brodaty, bosy mężczyzna miał na lewym przegubie miedzianą
bransoletę.
- Odwróć się tam, proszę, odwróć się - błagał Faraway. -
Och, chłopcze, gdybyś ty przeszedł przynajmniej podstawowy kurs
w zakresie obsługi kamery.
- Tylko nie interesuj się tym zanadto - szepnął Tembo, czu-
wający nad bezpieczeństwem kuzyna szwagierki swojej żony.
Dziesięciocalowy monitor pokazał im, jak mężczyzna zdejmu-
je miedzianą bransoletę i podaje ją żołnierzowi. Żołnierz wsadził
ją do jednej z kieszeni swoich polowych spodni i podał mężczyź-
nie kawałek papieru, a ten podziękował, gestykulując. Dał znak
chudej kobiecie i czwórce dzieci, czekającym nieopodal na ziemi,
żeby zebrali rzeczy. Żołnierz odprowadził ich na bok, krzykiem
torując sobie drogę wśród tłumu. Luka zamknęła się i kamera
Williama nie zobaczyła nic więcej.
- Już, moment - powiedział Faraway. Przejrzał dysk klatka po
klatce. -Jest.
W zamieszaniu William został wepchnięty na żołnierza i dys-
tynkcje na mundurze ukazały się w pełnej ostrości. Litery były nie
do rozszyfrowania, ale plakietka pułkowa - pikujący orzeł w błękit-
nym trójkącie -wykluczała pomyłkę. Instrukcje Harana zaprowa-
dziły ich we właściwe miejsce.
- Udało się! - zawyła Gaby McAslan, uderzając pięścią w po-
wietrze i zapominając o niskim dachu.
William ruszył dalej. ATV posuwał się za nim. Kamera zareje-
strowała obraz żołnierza przyjmującego tysiąc szylingów od zroz-
paczonego pastora i jego rodziny. Zarejestrowała trzech żołnierzy
w błękitnych hełmach wyśmiewających się ze zdesperowanego sta-
ruszka oferującego im jedyną rzecz, którą uważał za wartościową:
stary, bardzo stary czarny motocykl. Zarejestrowała chłopaka
w mundurze polowym z AK-47 w ręce, który rozkazał jakiejś rodzi-
nie rozłożyć cały dobytek na kocu i przebierał wśród przedmio-
tów, wybierając to oprawne w mosiądz lustro, to ślubną obrączkę.
Ten żołnierz mógł mieć najwyżej siedemnaście lat.
Najbardziej przerażająca była jawność tego wszystkiego. Nikt
nie próbował się kryć, nic nie wskazywało na poczucie wstydu za
niewłaściwe postępowanie. Na tym rynku najważniejszy towar sta-
nowił skrawek papieru — ludzie, którzy go otrzymali, ładowali się
na stojące z tyłu ciężarówki. Pełna ciężarówka odjeżdżała, a ludzie
na platformach ściskali sobie nawzajem ręce, wyrażając wdzięcz-
ność i płacząc z radości. Następna szybko zajmowała jej miejsce.
Im bliżej centrum miasta, tym tłum stawał się gęstszy. Na ATV
ze wszystkich stron napierały ciała. Gaby nie zdejmowała dłoni
z klaksonu. Miała wrażenie, że czuje słodko-kwaśny odór potu
wdzierający się do wnętrza przez przewody klimatyzacji. Dziarski
młody azerski żołnierz z trądzikiem przyłożył ręce i twarz do szy-
by, polizał szkło i wywrócił oczy.
- Spieprzaj - warknęła Gaby, której serce zamarło na myśl,
że mógłby dostrzec skarby zgromadzone na tylnym siedzeniu.
- Och, co za cudowny chłopak! - wykrzyknął Faraway, ude-
rzając w dłonie z zachwytu. - Dorwał oficera! Kontakt! Oficer py-
ta go o pieniądze.
- Oni nie nabiorą się na owijanie w bawełnę - powiedziała
Gaby.
- Aleja tak - odpowiedział Faraway, promieniejąc radością. -
Z tobą mogę poowijać w bawełnę cokolwiek. William proponuje
im tysiąc szylingów. Tuż przed obiektywem. Tembo, bracie, kuzyn
szwagierki twojej żony wychował cwane dzieciaki. Och, to jest
piękne. Wzięli pieniądze, ale uważają, że skoro on może łatwo wy-
dać tysiąc szylingów, to pewnie ma więcej. Mówią, żeby pokazał, co
jeszcze ma. Daj im CD-mana, William. Zastanawiam się, Tembo,
czy kuzyn szwagierki twojej żony był kiedyś w Nairobi? Może czai
się w nim jakiś Faraway? Jest sprytny i wystarczająco przystojny.
No, weź to. Japońska robota. Nie jakiś śmieć z Unii Europejskiej.
Tak, podoba im się. Bardzo im się przyda, dzięki, Williamie. Do-
bra, teraz tylko daj mu papier i zaprowadź go do ciężarówki. No,
czemu tego nie robisz? Dawaj mu papier, dał ci wszystko, co miał,
ty pazerny m'zungu.
- Nie podoba mi się to - powiedział Tembo. - Możemy pod-
jechać bliżej?
- Spróbuję - odrzekła Gaby. -Tylko ten tłum...
Na myśl o zmieceniu tłumu z powierzchni ziemi upomniała
samą siebie, przepchnęła ATV bliżej.
- O Jezu Chryste, Panie - powiedział Faraway.
Gaby zerknęła na monitor. Obraz załamał się paskudnie, jak-
by ktoś potrząsał za torbę na ramieniu.
- Widzę ich! - krzyknął Tembo. Z przerażenia siedział na sa-
mej krawędzi fotela. William i azerski oficer wyrywali sobie torbę
zawierającą kamerę i przekaźnik. William odwrócił się, dojrzał ja-
skrawoniebieski ATV, spojrzał prowadzącej samochód białej ko-
biecie prosto w oczy. Gaby słyszała jego krzyk o pomoc na ze-
wnątrz i wewnątrz samochodu.
- O Jezu, wpadliśmy.
Oficer wpatrywał się w Gaby wzrokiem, w którym najpierw
pojawiło się rozpoznanie, potem zrozumienie, a następnie niena-
wiść - ujawniane nieznacznymi ruchami mięśni. Wzrok Raymon-
da Burra w „Oknie na podwórze", kiedy odkrywa, kim naprawdę
jest Jimmy Stewart. Zbyt dobrze znała kolekcję starych filmów wi-
deo ojca, żeby nie pamiętać, co działo się dalej.
Tembo porwał ciężką kamerę z tylnego siedzenia, włączył ją
i wymierzył obiektyw w oficera. Ręka oficera powędrowała do re-
wolweru. Spojrzenie świata zatrzymało go bezpiecznie w kaburze.
William wykorzystał tę chwilę wahania, wyślizgnął się z uchwytu ofi-
cera i uciekł w tłum, porzucając torbę ze sprytną małą kamerą
i jeszcze sprytniejszym i mniejszym przekaźnikiem. Faraway chwycił
się za głowę. Tylko po części z powodu utraty kosztownego sprzętu.
Gaby wcisnęła pedał gazu. Ludzie rozstępowali się,przed ATV
jak fale morza przed Mojżeszem. Minęli skamieniałego oficera,
minęli biegnącego Williama. Faraway otworzył tylne drzwi, chwy-
cił Williama za przegub i wciągnął gwałtownie do środka. Otwar-
te drzwi chwiały się szaleńczo na zawiasach. Uchodźcy odskoczyli.
- Z drogi, z drogi, z drogi - wrzeszczała na nich Gaby. A oni
uskakiwali, uskakiwali i uskakiwali. Lepsze to niż śmierć. Kręciła
kierownicą na wszystkie strony, instynktownie unikając zderzeń.
Twarze, miejsca i przedmioty przesuwały się przed jej oczami jak
w grze komputerowej. Z tą różnicą, że zamiast napisu „gamę over"
będzie zbiorowy gwałt, jeśli dopisze mi szczęście, albo kula w łeb
i wszystkie okoliczne sępy zlatujące się do mnie, jeśli nie dopisze,
myślała. Czuła w samochodzie odór własnego potu. Grube, zimne
krople spływały jej po ciele.
Usłyszała krzyk Tembo i nie patrząc, skręciła kierownicę. Roz-
legł się głośny huk. Samochód przechylił się, przejeżdżając po
czymś. W bocznym lusterku Gaby dostrzegła turlającego się po
jezdni psa. Z pękniętego brzucha wylewały się wnętrzności. Zawy-
ła. Tylne drzwi wciąż chwiały się i kołysały. Faraway nie łapał ich,
nie chcąc ryzykować przycięcia palców.
William wepchnął głowę pomiędzy przednie siedzenia.
- Skręć w prawo — powiedział. — Tam jest polna droga, która
wiedzie na zachód do doliny Kiboko, a potem na południe ku
Chadze.
- Nie chcę znaleźć się w pobliżu Chagi.
- Drogi na północ i na zachód będą zablokowane.
Gaby zmieniła napęd nissana na czterokołowy i zjechała
z drogi. Samochodem zatrzęsło. Tak duża prędkość na tej polnej
drodze przypominała jazdę po zardzewiałym żelastwie. Z trudno-
ścią utrzymywała kierownicę. Teraz przekonamy się, ile są warte
zapewnienia producenta, pomyślała. Samochody z pięcioletnią
fabryczną gwarancją rozpadały się na laterytowych drogach Afry-
ki Wschodniej po dziesięciu miesiącach. Jesteś teraz daleko od
zacisznej Jokohamy, nissanku. Boże, ten kurz, który wzniecam,
widać chyba z Księżyca. Dlaczego tak jest, że najbardziej martwisz
się z powodu psa? To był tylko biedny, głupi kundel i jeśli ty nie
rozwaliłabyś mu wnętrzności, to przejechałaby go jakaś ciężarów-
ka albo zostałby rzucony na pastwę głodu w Chadze, a może jakiś
żołnierz zdobyłby się na tyle litości, żeby strzelić mu w łeb ze swe-
go AK-47. Więc czemu przypomnienie tego, jak obraca się na dro-
dze, doprowadza cię do łez? Może to nie za tym psem płaczesz, tyl-
ko za wspaniałą karierą, która legła w gruzach na samym środku
drogi przez Merueshi?
Faraway wetknął głowę pomiędzy zagłówki.
- Sądzę, że nie byłoby głupim pomysłem, gdybyśmy pojecha-
li nieco szybciej.
- Byłoby, chyba że chcemy przewrócić ten pojazd na dach.
- Obawiam się, że powinnaś się nad tym zastanowić, jako że
za nami tworzy się piekło. Mamy na ogonie dwa transportery
opancerzone.
Rzuciła okiem we wsteczne lusterko. Milę od nich unosiły
się dwa pióropusze pyłu, każdy z nich poprzedzany przez biały
punkcik.
- O Jezu -jęknęła.
- Wiem, że wy w to nie wierzycie, ale ja modlę się, aby Bóg
nas ocalił - powiedział Tembo. +
- Ty możesz nam pomóc lepiej niż Bóg. Chwyć za komórkę,
połącz się z T. P. Costello i powiedz mu, żeby zadzwonił do
UNHCR czy UNECTA, czy do kogokolwiek, kto rządzi tym cyr-
kiem tutaj, i powiedział im, że my wiemy, co jest grane, i lepiej
będzie, jeśli zostawią nas w spokoju.
Polna droga walczyła z Gaby tak, jakby chciała ukraść jej au-
to. Napięcie mięśni nagich ramion dziewczyny zdradzało zacię-
tość tej walki.
- Obawiam się, że jesteśmy poza zasięgiem sieci komórkowej
- poinformował William swobodnym tonem.
- Aha, no to rewelacja - odrzekła Gaby. - Po prostu pieprzo-
na rewelacja.
- Nie wydaje się, żeby nas doganiali - powiedział Faraway, wy-
glądając przez wciąż otwarte drzwi i chmurę kurzu wpadającego
do ATV. Niewielkie stadko tomi rozpierzchło się na wszystkie stro-
ny, umykając przed zabójczymi kotami.
Ludzie płacą kupę pieniędzy, żeby przyjechać do Afryki na
taką przejażdżkę.
Faraway powiedział w luo coś krótkiego i dziko brzmiącego,
a następnie przemówił po angielsku:
- Mam przykry obowiązek poinformować cię, że sprawy wła-
śnie przyjęły gorszy obrót.
Helikopter nadleciał z takim hukiem, że wszyscy w ATV się
skurczyli. Samochód wpadł w wir pyłu wzniecanego przez śmigła.
Helikopter zawrócił w powietrzu i zawisł tuż przed nimi.
- Ruszaj na południe! - krzyknął William. - Na skraj Chagi.
Oni nie odważą się tam za nami jechać.
Czyja odważę się ich tam zawieźć? - myślała Gaby, włączając
wewnętrznego pilota satelitarnego i uruchamiając wycieraczki, że-
by przetrzeć pokrytą kurzem przednią szybę.
Helikopter leniwie posuwał się za nimi. Poruszał się bez wysił-
ku po niebie, niczym gepard, który podkradając się do rannej im-
pali, wie już, że może podbiec i zabić, gdy tylko znudzi mu się za-
bawa. Oksana zatroszczyła się o to, żeby Gaby znała dane
techniczne wszystkich maszyn latających - wojskowych i cywilnych
- w Afryce Wschodniej. Te czarne, owadopodobne przedmioty
pod kikutami skrzydeł to były pociski powietrze-ziemia. Ta cienka
^czarna trąbka to karabin maszynowy. Pięćset strzałów na minutę
rozwali ciebie, twój samochód, twoich przyjaciół i twoją opowieść
życia jak zużyty papier toaletowy. Pięćset strzałów na minutę, a je-
dyne, czym ty możesz ich wykołować, jest jazda na południe, wciąż
na południe, na południe.
Polna droga znikała na szerokiej, porośniętej akacjami równi-
nie. Od strony Chagi-matki zakotwiczonej na odległej górze nad-
ciągały niskie, ciemne chmury, rozlewając się nad równiną, która
drżała jak woda za mgiełką upału. Pomiędzy tymi dwoma świata-
mi biegła cienista smuga: krawędź Chagi. Terminum. Gaby
McAslan zmierzała prosto ku smudze ciemności z prędkością stu
mil na godzinę.
- Ciągle są za nami! - zawołał z tyłu Faraway. Helikopter
zbliżał się, zachodził niewielki samochód z lewej i z prawej, jak-
by z nim flirtował. Zapikował tuż przed maską z hukiem silni-
ków, żeby zmusić kierowcę do nagłego skrętu. Kierowca nie wy-
konał nagłego skrętu. Gaby uparcie zdążała ku smudze
ciemności, której powab, kształty i sylwetka z minuty na minutę
wyłaniały się coraz wyraźniej z drgającego upalnego powietrza.
Chaga oszukiwała jak fatamorgana. Jej sztuczka polegała na grze
z przestrzenią, tak że zawsze było się bliżej, niż się sądziło. Ciem-
ność, która ukazywała się oczom Gaby w mgiełce rozgrzanego
powietrza, nie była terminum. To było wielkie strzeliste życie, któ-
re widziała i podziwiała spod baobabu na drodze do Namanga.
To, co uczeni nazywali Wielkim Murem. Terminum było wszędzie.
Terminum było tuż przed nimi. Terminum znajdowało się pod ko-
łami.
Gaby zahamowała gwałtownie. Helikopter przeleciał z wy-
ciem i zrobił zwrot z pełną prędkością.
- Transportery opancerzone zostały milę za nami - powia-
domił Faraway.
Gaby go nie słyszała. Wpatrywała się w odległy o sto stóp
brzeg Chagi. Sto stóp. Dwa dni. Jeśli stanie w tym miejscu i nie po-
ruszy się, Chaga przyjdzie do niej, wyrośnie dookoła i w środku,
i poprzez nią i zabierze ją do innego świata. Mogłaby wysiąść z sa-
mochodu, zdjąć ubranie, położyć się i poczuć, jak wciska się
w skórę na jej plecach. Jak w tej starej torturze wietnamskiej, któ-
ra polegała na uwiązywaniu ludzi nad kępą bambusa, żeby prze-
rósł przez ich ciało.
- Gaby.
- Helikopter? - zapytała.
- Zawisł w odległości około pół mili na zachód od nas — od-
powiedział Faraway.
- Podjedź bliżej - szepnął William. - Ich karabiny i rakiety
mają duży zasięg. Podjedź tak blisko, jak dasz radę.
Pięćdziesiąt jardów, to wszystko, na co się odważy. Helikop-
ter tkwił w tym samym miejscu z czarnym nosem karabinu maszy-
nowego wycelowanym w niebieski jak pancerz chrabąszcza samo-
chód.
- Jeszcze bliżej — szepnął William. Gaby podciągnęła ATV do
miejsca, w którym poczuła piżmowy, owocowy, seksowny zapach
Chagi w wentylatorach. Helikopter przysunął się ostrożnie bliżej.
- Czy ci dranie nigdy nie dadzą za wygraną? - zapytał Faraway.
-Jeszcze bliżej - zażądał po raz trzeci William.
Tym razem Gaby podjechała tak blisko, że strąki i bulwy Cha-
gi zaczęły pękać pod kołami, a sześciokątna mozaika trzasnęła
i wylała się z niej pomarańczowa posoka, która rozkwitła ślimacz-
nicami i zwojami żywego polimeru. Helikopter zanurkował, po
czym nagle wzniósł się wysoko w niebo, tak że jego śmigła wydały
się skrzydłami jakiegoś szalonego wiatraka, a następnie zawrócił,
odleciał nad równinę Chyulu i więcej go nie widziano ani nie sły-
szano.
- Udało się! — krzyknął Faraway. Tembo uśmiechnął się jak
człowiek, który wie, że jego modlitwy zostały wysłuchane. Gaby
wychyliła się do przodu, aż jej czoło dotknęło kierownicy, i usiło-
wała powstrzymać drżenie rąk.
-Jedź na zachód - powiedział William. - Powinniśmy posu-
wać się wzdłuż brzegu, dopóki nie napotkamy drogi do Olosinki-
ran. Tam są południowi Afrykanie. Można im zaufać.
Gaby nacisnęła pedał gazu.
Niebieski terenowy nissan nie drgnął.
- O nie - szepnęła, przekręcając i przekręcając, i przekręca-
jąc kluczyk w stacyjce, i dociskając, i dociskając, i dociskając pedał
gazu. Kontrolka ciśnienia zamrugała do niej. - O nie, nie, nie,
nie, nie!
Tembo wysiadł i podniósł maskę. Skinął do Gaby. Chaga
trzeszczała i pękała pod podeszwami jej butów. Uderzyły w nią
dziwne feromony.
- Obawiam się, że mamy problem.
Kompresor, przewody paliwa i głowice cylindrów były pokry-
te maleńkimi kwiatuszkami, przypominającymi miniaturowe ró-
życzki kalafiora. Na oczach Gaby, która patrzyła na to z niedowie-
rzaniem, plaga kwiatuszków rozszerzyła się na pompę oleju, filtr
oleju i blok silnika. Z otwartego kwiatu na cylindrze wysuwały się
macki kołyszące się zmysłowo w świetle słońca. W niecałą minutę
cały silnik stał się miazgą złożoną z pseudokoralowca i oleistego
metalu. Nagły trzask, jakby wybuch. Korek baku wyleciał w powie-
trze. Z baku pociekła żółta pleśń. Blacha wygięła się. Na brzegach
opon pojawiły się małe niebieskie kwiatki. Coś, co wyglądało jak
krystaliczna rdza, usiłowało zaatakować blachę pod ochronnym
lakierem. Gaby wrzasnęła. Na syntetycznych podeszwach jej tere-
nowych butów pojawiły się bąble. Jej bryczesy, bielizna - wszystko
to zawierało sztuczne włókna. Zostanie pożarte.
Powinna była przestrzegać bieliźnianego katechizmu T. P. co
do joty.
Wskoczyła na dach ATV, żeby uciec od zdradzieckiej ziemi.
- Co na to powie kompania kredytowa? Dopiero co wpłaci-
łam pierwszą ratę.
- Nie sądzę, aby twoja firma ubezpieczeniowa zechciała ci
wiele wypłacić - powiedział bezlitośnie Tembo.
Mówili o drobiazgach, ponieważ nikt nie odważał się poru-
szać istotnych problemów. Tu jest terminum. Za nimi rozwściecze-
ni Azerowie. Sześćdziesiąt mil półpustyni we wszystkich kierun-
kach. Bez jedzenia. Bez wody. Bez połączeń.
- Cholera! Dysk!
Tembo chwycił kamerę i odbiegł tak szybko, jak potrafił, od-
dalając się od Chagi w stronę dziewiczej sawanny. Gaby dostrzegła
heliograf miękkiego dysku w słońcu, zobaczyła, że Tembo rozpina
spodnie i w tej chwili Faraway poprosił ją, żeby pozwoliła jego
przyjacielowi zachować godność.
- Módl się tylko, żeby nie dostał dziś niestrawności - powiedział.
Kamera, którą przyniósł z powrotem, wyglądała jak zaropiała
pod masą porostów i pseudogrzybni. Gaby zerknęła na naklejkę
SkyNetu na boku kamery i poczuła się winna; włócznia odpowie-
dzialności, którą wbito w jej brzuch, wypuszczała tysiące kolców
i wypruwała flaki. Pani Tembo, Sarah i Etambele pomachały tego
ranka swojemu ojcu na pożegnanie i Gaby McAslan nie była w sta-
nie znieść myśli, że być może nigdy już nie pomachają do niego
na powitanie. Wszyscy mogą tu umrzeć albo zniknąć z pomocą
ONZ jak Peter Werther, co było gorsze niż śmierć dla tych, którzy
czekają. Wpakowała ich w to wszystko i nie miała pojęcia, jak ich
stąd wydostać.
- Czy możemy iść? - zapytała żałosnym tonem.
- Powiedz dokąd, to pójdziemy - odparł Faraway. - W końcu
to tylko sześćdziesiąt mil.
- Nie mamy wody - odrzekł Tembo - a Gaby spiecze się, za-
nim przejdziemy dziesięć mil. Poza tym nie mamy broni.
- Tu są lwy? - zapytała Gaby.
- Na obrzeżach Chagi częściej spotyka się lamparty. Ale naj-
większym zagrożeniem są gangi bandytów, którzy przejmują
opuszczone wioski. Bezpieczniejsi bylibyśmy w rękach Azerów niż
tych łupieżców.
Gaby objęła kolana nagimi rękoma. Na barkach czuła już żar
słońca. Chaga urosła na wysokość kostek. Terminum znajdowało
się kilka stóp na północ od nich.
- Co proponujecie?
Tembo popatrzył na nią, na okolicę, Chagę, niebo.
- Proponuję podpalić samochód.
- Niedoczekanie. Pracowałam jak wół na ten samochód.
-Jego już nie ma, Gaby. A słup dymu będzie widoczny z du-
żej odległości. UNECTA ma sterówce Straży Chagi co kilka mil.
Powinni wezwać patrol powietrzny.
- A co się stanie, jeśli pierwsi zobaczą wojskowi? Albo ci łu-
pieżcy?
- To są tchórze - stwierdził zdecydowanie William. - Nie od-
ważą się podejść do Chagi. Ani żołnierze, ani łupieżcy.
Gaby patrzyła, jak wnętrze jej samochodu rozpada się w szkar-
łatne bąbelki wielkości główki pinezki.
- No dobra - powiedziała. - Podpalcie go.
To tylko samochód. Niech Chaga sobie go weźmie. Chaga
może nawet zabrać sobie ubranie z jej ciała i zostawić ją nagą i spa-
loną słońcem, jeśli tylko dysk, który Tembo schował w odbycie,
pozostanie nietknięty.
Mężczyźni otworzyli drzwiczki. Czerwone paciorki rozdęły się
w pomarańczowe purchawki, które pękały w chmurach nasienne-
go pyłu, kiedy Gaby przewracała do góry nogami bagażnik samo-
chodu w poszukiwaniu zapasowego kanistra z olejem napędo-
wym. Metal oparł się zarodnikom, chociaż zakrętka zaklinowała
się na szafranowym osadzie krystalicznym. Faraway zdołał ją od-
kręcić i oddał kanister Gaby, zezwalając łaskawie, aby osobiście
podlała własny samochód paliwem. Zanim Chaga zdołała pożreć
olej napędowy, Gaby podpaliła zapalniczką kawałek zniszczonej
chusteczki do nosa i rzuciła płonący materiał na siedzenie kie-
rowcy.
Samochód zajął się ogniem. Uciekinierzy rozpoczęli krótki
spacer z powrotem do Kenii. Kiedy znaleźli miejsce wystarczająco
odległe od terminum, usiedli i czekali, a ATV płonął pięknie w ję-
zykach ognia i rakotwórczego czarnego dymu palącego się plasti-
ku. Gaby patrzyła, jak płonął. Tembo miał rację. Był już dla niej
stracony, ale inaczej jest, jeśli ci go zabierają, a inaczej, jeśli musisz
sama z niego zrezygnować.
—Jak długo to będzie trwało? - zapytała.
Tembo wzruszył ramionami. Dym zwijał się w elegancką trąbę
powietrzną, pochylającą się nad obrzeżem Chagi ku wschodowi.
Jak długo może płonąć jeden terenowy nissan? - myślała Ga-
by, patrząc, jak lakier wzdyma się i odpada płatami. Myślała
o ogniu i strachu i w tej krytycznej sytuacji ujrzała krainę, w której
nie znano lęku, spokojną, nawodnioną równinę, gdzie można
przyglądać się ze spokojem, a nawet z pogodą ducha, jak płonie
samochód wart dwadzieścia pięć tysięcy funtów, bo nie ma już sen-
su się bać, ponieważ to nic nie pomoże.
- Chcecie w coś zagrać? - zapytała mężczyzn. - Dla zabicia
czasu. Co powiecie na W Zasięgu Wzroku Mam Przedmiot Na... -
Rozejrzała się dookoła w poszukiwaniu jakiegoś tajemniczego
przedmiotu.
- S - powiedział Faraway i na tym gra się skończyła.
- No dobra, w takim razie, co was najbardziej w życiu przera-
ziło? — Nie czekając, czy wyrażą zgodę na ten rodzaj rozrywki, Ga-
by opowiedziała im, jak w pierwszym roku swojego pobytu w Lon-
dynie znalazła się sama na stacji metra o północy i biały chłopak
z nożem sprężynowym odebrał jej pieniądze, kartę, odtwarzacz
CD i drogie buty, mimo że te ostatnie ani na niego nie pasowały,
ani nie byłyby dla niego odpowiednie, i jak powiedział jej, że po-
tnie jej policzki, usta, czoło i piersi tak, że blizny nigdy się nie za-
goją, jeśli nie uklęknie i nie obciągnie mu druta za zepsutą bud-
ką telefoniczną na peronie zachodnim, i jak uciekł, porzucając
jej rzeczy, kiedy ostatni pociąg elektryczny wjechał na stację z po-
dmuchem gorącego powietrza. Zebrała rzeczy i jechała schowana
w toalecie aż do swojej stacji, a tam wrzuciła pieniądze, karty, od-
twarzacz i drogie buty do pojemnika na śmieci i boso poszła do
domu. Te rzeczy były brudne. Chore. Nigdy nie zdołałaby ich od-
kazić.
- Najbardziej w życiu bałem się — wyszeptał Wiiliam — kiedy
wchodziłem do tego miasta z twoją kamerą w torbie. Miałem wra-
żenie, że wszyscy ją widzą, ale zmówili się, żeby nie dać tego po so-
bie poznać. Czułem się, jakbym cierpiał na jakąś widoczną choro-
bę albo jakbym miał z tyłu głowy drugą twarz, która stroi głupie
miny i pokazuje ludziom język, a ja tego nie dostrzegam. Kiedy
tamten biały oficer chciał zajrzeć do mojej torby, nie wiedziałem,
co zrobić. Miałem zupełną pustkę w głowie. To przerażające, kie-
dy wiesz, że musisz coś zrobić, żeby się ratować, i nie potrafisz nic
wymyślić. Ale najdziwniejsze jest to, że było to najbardziej przera-
żające, a zarazem najbardziej ekscytujące przeżycie, jakie potrafię
sobie przypomnieć. Tak jakby wszyscy ludzie, którzy mogliby zaj-
rzeć do mojego wnętrza i przekonać się, co robię, zazdrościli mi
i chcieli robić to samo. Czy to ma jakiś sens?
- Według mnie ma - odpowiedziała Gaby.
- Najbardziej przerażony byłem pewnego ranka, kiedy obu-
dziłem się przekonany, że złapałem hifa - zaczął Faraway. - Spo-
tkałem tę kobietę w klubie. Była to dziwna kobieta w dziwnej po-
dróży skądś dokądś, która jedną noc spędziła ze mną. Na całych
ramionach i na wierzchu dłoni miała długie, poszarpane blizny.
Jak rytualne blizny, rozumiecie? Ale nie należała do jednego
z tych plemion, które takie rzeczy uważają za piękne. Ona intere-
sowała się otworami. Uwielbiała wtykać różne przedmioty w otwo-
ry ciała. Potrafiła zrobić pewną rzecz z butelką szampana. Potra-
fiła odkorkować ją pewnymi mięśniami. Kobiecie, która jest
w stanie zrobić taką sztuczkę, kupowałbym tyle szampana, ile by
chciała, pod warunkiem, że byłby to tani szampan indyjski. Uwiel-
biała robić różne neczy z korkami i z ich drucianymi zabezpiecze-
niami. Oj! Moja biedna skóra na brzuchu! Inne części też. Ale
warto było, bo robiła fiki-fiki jak zwierzę, jak coś rozgrzanego do
ostateczności.
Kiedy obudziłem się rano, nie pamiętałem zbyt wiele, ale czu-
łem okropny palący ból w moim ftuba. A kiedy sikałem, ludzie!
Myślałem, że umrę. Jakbym sikał ogniem. Cóż ta diabelska kobie-
ta mi zrobiła? Oczywiście nie było już kogo zapytać. Kobiety, któ-
re są prawdziwymi diablicami, zawsze znikają. Ale ból nie prze-
chodził, więc zacząłem myśleć, że to jakaś okropna choroba, może
nawet hif, a bez względu na to, ile butelek szampana potrafiłaby
odkorkować tymi swoimi magicznymi wargami, nie byłoby to war-
te śmierci niezrównanego Farawaya. Zacząłem się naprawdę bać,
więc poszedłem do mojego lekarza, bo myślałem, że skoro mam
hifa, to lepiej o tym wiedzieć, żeby wszyscy mogli wydać wielkie
przyjęcie, na którym powiedzieliby mi, jakim wspaniałym facetem
byłem, zanim umarłem. No więc doktor zagląda mi do siusiaka
tym swoim wziernikiem i pokłada się ze śmiechu, a kiedy może już
mówić, woła pielęgniarkę i ona zagląda do mojego siusiaka i po-
kłada się ze śmiechu. Za chwilę w gabinecie jest pełno lekarzy,
konsultantów i pielęgniarek, portierów i ludzi, którzy po prostu
usłyszeli hałas i postanowili sprawdzić, czy czegoś nie tracą — wszy-
scy gapią się w głąb mojego siusiaka i pokładają się ze śmiechu.
Czy wiecie, co takiego zobaczyli, że pokładli się ze śmiechu?
Plasterek czerwonej papryki chili. Co za diablica! Kiedy spałem,
ucięła cieniutki, malutki plasterek i wepchnęła do mojego ftuba.
Otwory! Diablica! Minął tydzień, zanim byłem w stanie chodzić
prosto, nie mówiąc już o przyjemnym sikaniu. Teraz to jest
śmieszne, ale wtedy, mówię wam, przyjaciele, Faraway nigdy nie
był tak przerażony. Naprawdę myślałem, że umrę. Naprawdę,
wierzcie mi.
- Oczywiście niczego cię to nie nauczyło - powiedział Tembo.
Faraway uśmiechnął się szeroko.
- Nauczyłem się, że nie należy zostawiać chili na widoku i to
jest bardzo mądra nauka.
- Co się stało z tą dziwną kobietą? - zapytała Gaby.
— Widywałem ją w klubach jeszcze parę razy, tańczyła z jakimś
innym facetem, ale nigdy do mnie nie podeszła, a ja nie zbliżałem
się do niej. Słyszałem później od przyjaciela mojego przyjaciela, że
umarła. Zabawiała się w hotelu z dwoma facetami i jednym pisto-
letem, ale nie wiem, czy to był wypadek, czy nie. Przyjaciel moje-
go przyjaciela mówił, że podobno było wideo, ale policja zatrzy-
mała kasetę, żeby ją sprzedać. Nigdy jej nie widziałem. Smutne, że
jej dziwna podróż skończyła się w taki sposób.
- Największe przerażenie w moim życiu wywołała para krót-
kich spodenek do piłki nożnej — powiedział Tembo. Gaby stłumi-
ła śmiech, ale Faraway się nie śmiał, a on znał Tembo jak brata. -
Grałem w drużynie juniorów przy kościele św. Mateusza w Shikon-
di, ale moi rodzice byli biedni i nie mogli mi za jednym razem
kupić całego stroju piłkarskiego. Tak więc za dobre wyniki w na-
uce dostałem koszulkę, na urodziny skarpetki i buty, a kiedy jeden
z wujków został pastorem i dawał każdemu prezent, żeby uczcić tę
okazję, dostałem szorty. Ponieważ oni wszyscy byli biedni, kupowa-
li rzeczy trwale - spodenki były z najnowszego tworzywa sztuczne-
go, które nie zużywa się, cokolwiek by z nim robić. To dało mi do
myślenia. Można wyrzucić te szorty do śmieci, a one nigdy nie ule-
gną rozkładowi. Zawsze pozostaną parą szortów. Ja urosnę i znaj-
dę pracę, ożenię się, jeśli Bóg da, będę miał dzieci, a spodenki
się nie zmienią. Ja się zestarzeję, moje dzieci się pożenią i będą
miały dzieci, a jeśli Bóg da, to te dzieci też będą miały dzieci, a nie-
bieskie spodenki się nie zmienią. Ja umrę, zostanę pogrzebany,
pozostanie po mnie szkielet i włosy, a jednak żadne z tych sztucz-
nych włókien nie ulegnie rozkładowi. A potem przestałem myśleć
o spodenkach i zacząłem myśleć o sobie. To się stanie. To nie re-
fleksja, jakieś może, jakieś jeśli. To jest pewność. Te spodenki by-
ły pewną miarą mojego życia. Ten ja, który teraz nosi strój piłkar-
ski i gra w drużynie juniorów św. Mateusza, pewnego dnia zrobi
wdech, ale wydechu już nie, jego wnętrze stanie się ciemne i zim-
ne, przestanie myśleć, widzieć, słyszeć i czuć, przestanie być. Przed
tym nie da się uciec, tego nie da się obejść. Jedyną nadzieją jest
odwlekanie. Dostrzegłem to i przeraziłem się tak, jak nigdy wcze-
śniej. Że będę musiał iść sam. Nikt, kogo znam, nie pójdzie ze
mną, nikt nie pójdzie przede mną, żeby wrócić i powiedzieć mi,
jak jest po drugiej stronie. Pójdę samotny i ślepy. Dlatego znała-
złem Jezusa. Bo on jest tym jedynym, który może pójść ze mną,
który byl tam, widział, jak tam jest, i może mi powiedzieć, co się
stanie. Bo potrzebuję kogoś, do kogo mogę się zwrócić w ciemną
noc, kiedy moja żona i dzieci śpią, a strach budzi mnie jak coś
bardzo, bardzo zimnego w sercu.
Tembo spojrzał w górę i w dal, ku zamglonej linii horyzontu.
Wstał. Patrzył. Osłonił oczy ręką i patrzył. Gaby wyobraziła sobie,
że ujrzał Jezusa, nadchodzącego przez pustynię ku granicy świa-
tów.
- Tam - powiedział Tembo. Wskazał na południowy wschód.
-Tam! Patrzcie!
Gaby wstała, podążyła wzrokiem za jego palcem i zobaczyła to
co on. Był to srebrny błysk na niebie, maleńki heliograf, który
znikał sprzed oczu równie szybko, jak się pojawiał. Chmury, rów-
nina, mgiełka upału - wszystko to razem zamazywało odległości.
To coś mogło być mile stąd albo kołysać się na końcu palca Tem-
bo. Niemniej rosło i nabierało zdecydowanych kształtów. Tembo
zaczął wymachiwać rękami. Faraway podskakiwał w nieświadomej
parodii skakanego tańca Masajów. To coś było duże, przybliżało
się z dużej odległości. To coś było blisko.
Gaby zrozumiała, że cierpi na udar słoneczny, ponieważ to
coś, co zbliżało się ku niej z południowego wschodu, było niczym
innym jak klasycznym latającym talerzem z filmów science fiction
klasy B z lat pięćdziesiątych i czasów paranoi maccartyzmu. Wiel-
kim, białym latającym talerzem z niebieskim napisem UNECTA
na brzuchu.
21
Metalowe drzwi otworzyły się w chwili, gdy Gaby uzyskała pew-
ność, bezwzględną pewność, że to nigdy już nie nastąpi. Do celi
weszła czarnoskóra kobieta mówiąca z francuskim akcentem, nio-
sąc filiżankę kawy ozdobioną napisem UNECT AFRIQUE: GO
WEST! oraz stertę ubrań. Nie miała na sobie izolatkowego kom-
binezonu. Próbki, które pobrała od Gaby w nocy, przeszły wyma-
gane testy.
— Czy musi mnie pani pilnować? - zapytała Gaby McAslan,
naga, spalona słońcem, podrapana i posiniaczona, pokłuta
i wściekła tą zapamiętałą wściekłością, która tak naprawdę jest
strachem po nocy spędzonej w niewoli jednostki dekontamina-
cyjnej w Tsavo West.
Magia latającego talerza rozwiała się w zbliżeniu. Żeby działać
z małej odległości, potrzeba bardzo silnej magii. Był to po prostu
wysłużony, stary sterowiec z napisem SIBIRSK przebijającym spod
byle jak nałożonej białej farby ONZ, ze zmęczoną światem kobie-
tą z załogi, która poprowadziła ich po rampie załadunkowej, a na-
stępnie zamknęła w pozbawionym okien luku towarowym, ponie-
waż zarówno ona, jak i jej towarzysze bali się, że mogą złapać od
tego łupu znalezionego na granicy jakąś paskudną chorobę zwią-
zaną z Chagą. A kiedy zeszli na ziemię jakieś pół godziny później
- żaden z ich zegarków nie chodził - widziała niewiele ponad
błysk słońca odbitego od zagłębienia w baldachimie nad nimi,
podczas gdy pozbawione twarzy postacie w zbyt obszernych kom-
binezonach medycznych prowadziły ich po pasie startowym z wy-
malowanym znakiem UNECTA, górą z półksiężycem, a następnie
w dóJ żelaznych schodów ku oświetlonym fluorescencyjnym świa-
tłem korytarzom, które czuć było szpitalem i wielokrotnie wdy-
chanym i wydychanym powietrzem. Tsavo West objawiło się Gaby
McAslan jako martwa, biała cela z drzwiami, które wtopiły się
w ścianę, gdy wyszła kobieta mówiąca z francuskim akcentem. Za-
nim sobie poszła, wyjaśniła, że Gaby była narażona na skażenie
obcym organizmem, że zarówno ona, jak i pozostali, których
umieszczono w sąsiednich celach, przejdą standardowe obserwa-
cje i procedury odkażające, a wszystkie przedmioty, np. minidyski,
muszą zostać wysterylizowane, zanim będą mogły znaleźć się
w biosferze Tsavo West.
Przez całą noc Gaby McAslan siedziała na łóżku odwrócona
plecami do obiektywu, z kolanami podciągniętymi pod brodę,
okryta włosami niczym płaszczem, i lękała się o dysk, o to, co się
z nią stanie, jeśli proces sterylizacji zniszczy zapisany na nim ma-
teriał nakręcony w Merueshi. Zamartwiała się, patrząc, jak cyfry
na zegarze na przeciwległej ścianie odmierzają czas, który
UNECTA uznaje za wystarczający, żeby nowy i zaraźliwy łańcuch
memów Chagi przetopił ciało Irlandki w plastikową plamę. Tysiąc
i pięć kliknięć, właśnie tyle. I wtedy, gdy zapomniała już, gdzie są
drzwi, ściana się otworzyła i wpuściła powietrze, które nie śmier-
działo strachem i wydzielinami ciała.
- Niech pani przyzna, doznaje pani pewnego lesbijsko-sady-
styczno-dominacyjnego dreszczu, kiedy zamyka pani nagie kobie-
ty w celach - powiedziała Gaby, wkładając pożyczoną bieliznę,
dżinsy, które należały do jakiejś kobiety o krótszych nogach, i blu-
zę. - O Jezu, AC Milan. To wszystko, na co was stać?
- Pani przyjaciele są w restauracji na Drugim Poziomie - po-
informowała jej dotychczasowa strażniczka.
Gaby, kierując się wskazówkami kobiety, niemal biegła przez
korytarz pełen nijakich drzwi ku zewnętrznej windzie. Świeże po-
wietrze. Oślepiające światło dnia. Napęd łańcuchowy w dole szybu
zaczął zgrzytać. Gaby McAslan zjeżdżała wzdłuż ściany sześciopię-
trowego biurowca. Miała okazję spokojnie przyjrzeć się miejscu,
w które została przywieziona. Dwadzieścia jardów od niej wznosił
się drugi, wyższy budynek: rozklekotana budowla, wyglądająca jak
dziesiątki przenośnych kabin ustawionych jedna na drugiej i po-
łączonych ze sobą pomostami i wiązkami kabli elektrycznych. Na
białej ścianie widniały wysokie na trzydzieści stóp litery układają-
ce się w napis UNECT Afriąue. Dwadzieścia jardów dalej znajdował
się trzeci, mniejszy budynek, na który składały się warsztaty, bate-
rie słoneczne i anteny satelitarne. Z głównym blokiem łączyły go
powietrzne mostki, łączniki i kręte pępowiny lin; podobne docho-
dziły z głównego budynku do tego, na którego ścianie się teraz
znajdowała. Niemniej najbardziej zadziwiającą cechą tego minia-
turowego miasta na płaskowyżu był fakt, że każdy z tych budynków
stał na gigantycznych pojazdach na gąsienicach, podobnych do
tych lawet, którymi przed HOTOL-em przewożono promy ko-
smiczne z hangarów na platformę startową.
Gaby przycisnęła guzik stop. Windą zatrzęsło i zatrzymała się.
To nie winda, wszystko wokół drżało. Kiedy skupiła wzrok na zie-
mi, dostrzegła ruch, powolny jak wskazówka minut na którymś
z jej swatchów. Gąsienice, budynki, zakotwiczony sterowiec
i wszystko na i w nich poruszało się do tyłu, doskonale zsynchro-
nizowane z posuwaniem się Chagi przez równinę Serengeti. Termi-
num znajdowało się w odległości półgodzinnego spaceru przez
suchą, żółtą równinę usianą białymi pniakami akacji, ściętych, że-
by zrobić drogę dla wielkich pojazdów. Stadko zebr skubało nie-
liczne zielone źdźbła wyschniętej na pieprz trawy. Zwierzęta stały
zakurzone i spragnione deszczu. Wszystko było suche i zakurzone:
równina, Tsavo West, zamglone kolory Chagi. Wszystko czekało
na deszcz.
Jadalnia zajmowała ćwierć Drugiego Poziomu. Było tu jasno
i pachniało śniadaniami różnych grup etnicznych. Tembo i Fara-
way pili kawę w niewielkiej niszy przy oknie, z którego roztaczał się
monumentalny widok na stację i Chagę wznoszącą się ku ukry-
tym w chmurach wyżynom Kilimandżaro.
- Niestety, straciłem wielką szansę - powiedział Faraway. —
Przez całą noc nie miałaś nic na sobie. Oczywiście wiesz, że zrobi-
li to tylko po to, żeby kobiety mogły patrzeć naftuba Tembo i mo-
dlić się, a mężczyźni patrzeć na to samo i odczuwać zazdrość.
- Nie zwracaj uwagi na mojego przyjaciela - powiedział z po-
wagą Tembo. -Jak się czujesz, Gaby?
- Mam wrażenie, że wszyscy mi się przyglądali, tylko nie przy-
znają się do tego.
- To jest denerwujące za pierwszym razem - przyznał Tembo.
-Jeśli bywa się w Chadze tak często jak my, oni wiedzą o tobie
wszystko, więc włazisz tam i wyłazisz stamtąd w ciągu niecałych
dwóch godzin — dodał Faraway.
- Co z dyskiem, Tembo?
Niski mężczyzna potrząsnął głową.
- Zrobili badania wewnętrzne.
- Cholera. Musimy wydostać ten dysk, zanim UNECTA go
obejrzy.
- To nie wszystko, Gaby. Dzwoniłem wczoraj wieczorem do
żony; UNECTA już się z nią kontaktowała, żeby zawiadomić, że
jesteśmy cali i zdrowi. Skontaktowali się również z T. P. Costello. Ja
też z nim rozmawiałem: zrobiłem wszystko, co w mojej mocy, ale
on bardzo chce porozmawiać z tobą, Gaby.
- Cholera jasna.
Nie ma dysku, nie ma materiału, nie ma samochodu, nie ma
kamery. Nie ma pracy, kiedy wrócę do domu. I nagle:
- Tembo, gdzie jest Winiam?
- Miałem nadzieję, że ty będziesz mogła mi to powiedzieć,
Gaby.
- Ciągle na dekontamie?

- Kiedy pytałem, powiedzieli, że robią dalsze testy. Nie po-
zwalają mi z nim rozmawiać.
- Co mogliby testować u niego, czego nie testowali u mnie?
Byliśmy razem przez cały czas, wszystko, co on złapał, my też złapa-
liśmy.
- Dalsze testy - to wszystko, co wiem - powiedział Tembo. -
Gaby, martwię się o kuzyna szwagierki mojej żony.
Do wnęki podeszła czarnoskóra lesbo-sado-dominatrix, która
wypuściła Gaby z samotnego zamknięcia. Faraway się rozpromie-
nił. Flirt czaił się wszędzie.
- Panno McAslan, dyrektor chciałby się z panią widzieć, jeśli
tylko jest pani gotowa. Proszę za mną, jego biuro jest w głównym
budynku.
Czarnoskóra lesbo-sado-dominatrix przedstawiła się jako Ce-
leste i zaprowadziła Gaby na zewnątrz budynku, przez łącznik na
wysokości Czwartego Poziomu, ku korytarzom obwieszonym żół-
to-czarnymi ostrzeżeniami przed zagrożeniami biologicznymi,
pełnym ludzi w kolorowych ubraniach, którzy nie byli w stanie
zrobić kilku kroków, żeby nie wpaść na kogoś, komu mieli coś bar-
dzo ważnego do powiedzenia. Zarost, workowate szorty i branso-
lety noszone na znak przyjaźni były obowiązkowe u mężczyzn, ko-
biety wolały obcisłe spodnie, bluzeczki bez rękawów i dużo srebra.
Gaby spodziewała się koszy do gry na drzwiach laboratoriów.
- Tutaj w Tsavo pracuje trzysta osób - powiedziała Celeste,
zmieniając się z mistrzyni tortur w przewodniczkę i prowadząc
Gaby po brzęczących żelaznych schodach. Gaby ćwiczyła rolę
Wścibskiej Dziennikarki z Wielkimi Pytaniami Wymagającymi Od-
powiedzi. Nie czuła się do niej przekonana. O Boże. T. P. Costel-
lo ją zamorduje.
Gabinet dyrektora znajdował się na najwyższym poziomie. Ce-
leste weszła, nie pukając. Nie było sekretarki, a w wyłożonym dy-
wanem pokoju, w którym panował typowy akademicki bałagan,
znajdował się nieodzowny sprzęt komputerowy, okno z widokiem
na Chagę i podniszczone biurko z blatem pokrytym skórą. I...
- To ty!
-To ty.
- To ty - syknęła Wścibska Dziennikarka z Wielkimi Pytania-
mi Wymagającymi Odpowiedzi. - Masz do wyboru sporo utartych
zwrotów: „Nie spodziewałem się pani tu ujrzeć", „Co taka miła
dziewczyna, jak ty, robi w takim miejscu?" albo „Nie możemy da-
lej się tak spotykać". A może: „Ty kompletna, kompletna, kom-
pletna idiotko, to była najgorsza noc w moim życiu"?
- Myślałem, że was, dziennikarzy, uczą takich rzeczy jak to,
że nie należy powtarzać kilka razy tego samego słowa w jednym
zdaniu. Celeste, czy istnieje szansa wyczarowania dla nas kawy
i czegoś do zjedzenia? Jeśli dobrze pamiętam reguły dekontamu,
pani McAslan nie dostała wiele do jedzenia.
Kiedy czarnoskóra kobieta wyszła, doktor Shepard przyjął
bardziej pojednawczy ton.
- Dekontaminacja jest rzeczywiście przerażająca. Oni tam sa-
mi stanowią prawa. Inny wydział. Na szczęście, kiedy dowiedzia-
łem się, kogo złapali, udało mi się wysłać tam jednego z moich
ludzi, żeby miał na was oko. Naprawdę mi przykro, że przeszłaś
przez te przykre doświadczenia, ale to konieczne. Kiedyś, jeszcze
zanim wsiedliśmy na te gąsienice, zdarzył się wypadek ze skaże-
niem w Tinga Tinga. Miesiące pracy w toalecie, nie mówiąc już
0 milionach dolarów na sprzęt. Dlatego musimy być w pewnym
sensie okrutni. Jeśli może stanowić to jakieś pocieszenie, powiem
ci, że wszyscy przez to przechodzimy.
Te przeprosiny wyglądały na szczere. Celeste wróciła z kawą
1 podgrzanymi w kuchence mikrofalowej bułeczkami z serem i be-
konem. Gaby rzuciła się na nie.
- O Boże, to najsmaczniejsza rzecz, jaką kiedykolwiek jadłam
— pisnęła. - Muszę cię o coś zapytać, Shepard. Chodzi o jednego
z moich przyjaciół. Nazywa się William Bi. On ciągle tam jest.
- Na dekon tamie?
Gaby skinęła głową. Shepard zmarszczył czoło.
- Nie powinien. Przepraszam na moment.
Przesunął krzesło wyściełane obłażącą skórą, żeby wydać ko-
mendę serwerowi. Zmarszczył się jeszcze bardziej. Wystukał nu-
mer na wideofonie. Podczas gdy on udzielał monosylabicznych
odpowiedzi na przymilny szept dobywający się ze słuchawki, Gaby
popijała kawę i przyglądała się przedmiotom na biurku. Odkryła
kiedyś, że biurko jest odbiciem duszy człowieka. Chyba że tym od-
biciem jest jego penis. Biurko Sheparda wyglądało jak rezultat dłu-
giego buszowania po arabskich bazarach na wybrzeżu. Drewno
mogło być hebanem. Wzdłuż krawędzi skórzanej wykładziny cią-
gnął się wianuszek słoni ze złotych płatków. Sporo o doktorze She-
pardzie - doktorze T. Shepardzie, jak było napisane na wizytówce
— mówił fakt, że ciągał to biurko ze sobą po kraju, że przebrnął
z nim przez wszystkie te powodujące zawroty głowy windy towaro-
we i wąskie jak na statku korytarzyki aż do tego gabinetu, z które-
go spoglądał na koniec świata z perspektywy Boga. Bibeloty na bla-
cie w stylu africana, wszystko ze znakomitego drewna. Zapewne
autentyczne. Małe - proszące się o to, żeby je wziąć do ręki i rozko-
szować się ich dotykiem. Pół tuzina kubków na kawę z żałosnym
osadem wyschniętych fusów na dnie. Oprawione fotografie dwóch
chłopców, ukazujących w uśmiechu kilka tysięcy dolarów wydanych
na ortodontę. Jeden w wieku około dwunastu lat, drugi - dziewię-
ciu, dziesięciu. Kędzierzawi, piegowaci. Stuprocentowe amerykań-
skie dzieciaki. Może ostatnie z ginącego gatunku. Zdjęcie T. She-
parda w młodszym wieku, w różowo-liliowym skafandrze
łyżwiarskim, w tej tęsknej pozie, charakterystycznej dla gotowych
do startu panczenistów z dwunastoma calami stali pod każdą sto-
pą. Kolory okropne, ale przyjrzyj się udom. To są uda, które chcia-
łoby się pokryć musem czekoladowym i powoli wylizać do czysta.
Usiłowała podejrzeć, czy utrzymał je w dobrej kondycji.
Doktor Shepard odłożył słuchawkę.
- Mają pewne wątpliwości co do niektórych wyników Willia-
ma i chcą zrobić dalsze testy.
- Co to znaczy: mają wątpliwości?
- Nie wiem.
- Dyrektor Tsavo West nie wie?
- Mówiłem już, że oni mają odrębną administrację. Dekonta-
minacja i jednostki medyczne odpowiadają bezpośrednio przed
kwaterą regionalną w Kajiado. Ale nie martwiłbym się zanadto:
u ludzi na dekontamie dość często rozwijają się lekkie infekcje wi-
rusowe. Musimy po prostu mieć pewność, czy nie jest to coś nowe-
go pochodzącego z Chagi. Zazwyczaj wszystko mija po paru
dniach.
- Dniach.
- Nie wyobrażam sobie lepszego miejsca dla niego.
Gaby nalała sobie jeszcze kawy z termosu z nierdzewnej stali.
Nie. Nie pij tego. Zrób to. Powiedz to.
-Jestjeszcze coś, o co muszę cię prosić, Shepard.
Oczami wyobraźni widziała postacie w białych kombinezo-
nach izolacyjnych biegnące przez oświetlone neonówkami koryta-
rze bloku dekontaminacyjnego na szybko zaaranżowane spotka-
nia o północy: błyszczący dysk na biurku, szybkie, ściszone głosy
rozmów. Widziała skinienia głów, uściski rąk, słyszała zgodne gło-
sy: jedyne, co można z tym zrobić, to spalić.
- Czy ma to przypadkiem jakiś związek z tym?
Szybki ruch palców i dysk znalazł się między nimi, a potem na
biurku, niczym dowód zbrodni.
- Oglądałeś to?
- Oglądałem. - W oczach Sheparda niewiele było z Paula
Newmana, chyba że z Paula Newmana w tej scenie z „Bilardzisty",
w której jego przeciwnikiem w grze jest Minnesota Fats.
- Musisz mi to oddać, to moja własność, moja opowieść. Jeśli
to ukryjesz, będzie jeszcze gorzej, kiedy prawda wreszcie wyjdzie
na jaw. A w końcu wyjdzie, wierz mi. W tej sprawie możesz być ze
mną lub przeciwko mnie.
Shepard obracał dysk w palcach.
- Co każe ci sądzić, że jestem członkiem spisku?
-Jesteś z UNECTA, prawda?
- Najwyraźniej nie wiesz tak dużo o tym, co dzieje się w tym
kraju, jak sobie wyobrażasz. Między wojskowymi i uczonymi nie
ma wielkiej miłości. Wojsko chciałoby zmilitaryzować wydział ba-
dawczy. Ponieważ postrzegają nas jako bandę nieprzytomnych,
wywrotowych, niezdyscyplinowanych anarchistów, będą kupować
ekspertyzy od międzynarodowych korporacji, które, jeśli tylko
miałyby korporacyjne dusze, oddałyby je w zastaw w zamian za
możliwość zapuszczenia swych macek w głąb Chagi. Wiem o dzie-
siątkach wielkich kompanii - petrochemicznych, biotechnologicz-
nych, inżynierii molekularnej, projektantów elektroniki, rolni-
czych - których radcy prawni pozostają w stanie nieustannego
pogotowia, żeby złożyć wnioski patentowe na wszystko, co stamtąd
wyniesiemy, a co oni mogliby powielać. To gra o większą stawkę,
niż ci się wydaje.
- Widziałeś, co jest na dysku. Co o tym myślisz?
- Myślę, że zasługujesz na cholerną nagrodę Pulitzera, Gaby
McAslan. I myślę, że powinnaś dziękować wszystkim bogom, doją-
kich modlicie się wy, dziennikarze, że materiał znalazł się w tym
gabinecie, a nie leży teraz na biurku jakiegoś generała w Kajiado.
I zamierzam posłać dysk do SkyNetu, ponieważ im dłużej jedna je-
dyna kopia jest w Tsavo, tym większa jest szansa, że ludzie, któ-
rych wpędzi w kłopoty, domyśla się, co to jest, i wlezą mi na głowę,
żeby położyć na nim łapy. Wojskowi mają swoje uszy nawet tutaj.
To da nowy bodziec do debaty, dlaczego w ogóle obecność mię-
dzynarodowych oddziałów miałaby być pożądana w tym kraju.
A kiedy faceci w garniturach znowu się spotkają, żeby pogadać
0 funduszach, dysk może się okazać asem z rękawa, za pomocą
którego wydrzemy coś na naukę zamiast na zinstytucjonalizowaną
paranoję.
- Nie robiłam tego, żeby brać udział w wewnętrznych utarcz-
kach ONZ - powiedziała Gaby. - Postąpiłam tak, ponieważ dzieje
się coś złego i ludzie powinni to zobaczyć, dowiedzieć się.
Była tak daleka od prawdy, że nie mogła uwierzyć, że powie-
działa to, co powiedziała.
- Dziennikarka z zasadami - skwitował Shepard, również jej
nie wierząc. Gaby żałowała, że skłamała. Chciała być w jego oczach
panią Odważną Wobec Prawdy. Żałowała też, że opisał jej te bru-
dy UNECTA. Chciała, żeby był aniołem ocalenia pozbawionym
niższych pobudek. - Czy możesz mi podać teleportowy numer
SkyNetu?
Napisała numer na żółtej karteczce do przyklejania. Shepard
odwrócił się do swojego komputera i wywołał ekran pełen ikonek.
Komputer wciągnął dysk i wypluł go parę sekund później. Poszło.
Jest bezpieczne. Ale jest też nie obrobione: tę historię trzeba jesz-
cze dobrze opowiedzieć.
- Shepard, czy mogłabym gdzieś tutaj pożyczyć jakąś kamerę
1 kilka dysków na parę godzin? Muszę nakręcić ostatni kawałek
reportażu.
- Sądzę, że da się to zorganizować.
Zrobi to i będzie więcej niż bezpieczna. Będzie mogła wygrać.
Ale pozostawała jeszcze jedna sprawa do załatwienia.
- Nie wiesz, czy jest tu ktoś, kto kibicuje Manchester United?
Ajeśli tak, to czy może mieć jakąś bluzę? Nie mogę nagrać najważ-
niejszego wystąpienia przed kamerą w mojej karierze w bluzie AC
Milan.
22
Wideodziennik Gaby: suplement.
26 lipca 2008
Shepard nie tylko znalazł dla mnie kamerę, ale nawet wypo-
życzył mija na czas całej mojej wizyty. Tembo i Faraway wrócili do
Nairobi miejscowym samolotem, żeby ugłaskać T. P. materiałem
na reportaż. Ja zostałam - oficjalnie - do czasu, gdy William zosta-
nie wypuszczony z dekontamu. Nieoficjalnie - dlatego, że doktor
T. Shepard, dyrektor stacji, uznał, iż mogę chcieć zobaczyć, na
czym polegają badania nad Chagą. Umieścił mnie w wolnej kabi-
nie na Gąsienicy Drugiej, Poziomie Drugim; zawsze znajdzie się
ktoś, kto akurat przebywa poza bazą na urlopie albo konferencji.
Ta kobieta przynajmniej ma coś, co przypomina przybory do ma-
kijażu. Z pożyczaniem kosmetyków jest tak, jak z kradzieżą chleba
przez głodnego: to nie grzech, ale konieczność.
Podoba mi się tu. To niezłe miejsce. Co za ironia: to jest naj-
bliższe Chagi zamieszkane miejsce, a wydaje się najdalsze. Z mo-
jego okienka widzę terminum, ale stąd nie wydaje się ono tak nie-
powstrzymane jak z Nairobi. Nie sprawia wrażenia tak
bezpośredniego zagrożenia jak w Merueshi. To dlatego, że ta ru-
choma osada jest jedynym miejscem na Ziemi, do którego Chaga
się nie przybliża.
Tsavo West. Zupełnie jak piracki statek New Age; nie dlate-
go, że kabina ma okrągłe iluminatory, nie dlatego, że żeglujemy
po morzu traw, a nasz osprzęt tworzą pomosty, maszty radiowe
i bocianie gniazda anten satelitarnych, nie dlatego, że Tsavo West
jest przeraźliwie samowystarczalne - urządzenia oczyszczające na
Gąsienicy III filtrują każdą kroplę wody, suche odchody są prze-
twarzane na kompost w ogrodach na dachu, gdzie najwyraźniej
hoduje się za pomocą inżynierii genetycznej zabójcze konopie.
To jest zasługa ludzi. Obdarzeni są radosną prostotą umysłów,
zupełnie jak pływające społeczności; jest to wyryty głęboko in-
stynkt, który wpływa na wszystko, co robią. Rozumiem doskona-
le, dlaczego wojskowi ich nie znoszą. Tu nie ma formalnych
struktur, narzuconej dyscypliny, mundurów - nie ma takiej po-
trzeby. Dyscyplina, wspólnota, skuteczność - to wszystko płynie
z wnętrza, z ich credo.
A zatem, moi drodzy, wywieście czarną flagę z piszczelami,
ustawcie kurs na Chagę, a ja będę piękną rudowłosą córką guber-
natora Panamy, ha ha ha ha.
Pomimo całej swej hipisowskiej pozy Shepard jest zorganizo-
wanym facetem. Gąsienica II to przecie wszystkim laboratoria bio-
chemiczne i inżynierii molekularnej, a wyposażenie należy do
dzieł sztuki. Facet z paciorkami wplecionymi w brodę pokazał mi
urządzenie do pracy na odległość. Konstrukcja na zamówienie.
Nie ma drugiego takiego na całym świecie. Manipulatory wirtual-
nej rzeczywistości mogą rozłożyć materiał z Chagi na najdrobniej-
sze składniki i pozwalają naukowcom przechadzać się po ato-
mach. Nic dziwnego, że mają takiego fioła na punkcie skażeń.
Wiedzę zabezpieczają w backupach, ale sprzętu nie odzyskaliby
nigdy.
Skoro już jestem przy dekontaminacji, ciągle nie pozwalają
mi rozmawiać z Williamem. Przybliżam się do niego tylko na tyle,
że widzę twarz kobiety po drugiej stronie grubej szyby w stalowych
drzwiach, a ona mówi, że czekają na wyniki dalszych testów zwią-
zanych z objawami chorobowymi u biednego dzieciaka. Cała ta
nierdzewna stal i oślepiająca biel przypomina filmy Douglasa
Trumbulla. Gąsienica I, która jest głównym portem wejściowo-
-wyjściowym w Tsavo West, powinna się oddzielić, jeśli zdarzyłby
się jakiś większy wypadek, podczas gdy reszta pognałaby z maksy-
malną prędkością pięciu mil na godzinę. Gąsienica I to właściwie
miasto w mieście. Po drugiej stronie tego poziomu, na którym
mnie trzymali, znajdują się udogodnienia dla Zespołów Zewnętrz-
nych, czyli tych, którzy faktycznie wychodzą w Chagę, żeby zbierać
próbki. Żyją w całkowitym odosobnieniu, jak nurkowie na plat-
formach wiertniczych, którzy miesiącami przebywają w kapsułach
dekompresyjnych. Podejrzewam, że mają własne formy rozrywki,
podobnie jak Oksana w te długie, mroźne syberyjskie noce. Jak
dla mnie, jedna noc zupełnie wystarczy. Tym, co zrobiło na mnie
największe wrażenie na Gąsienicy I - mówi to sporo o mnie —jest
fakt, że znajduje się tam punkt startowy na jednodołkowe pole
golfowe Tsavo West. Zaczyna się ono na pasie startowym, wspina
na taras na Gąsienicy II, potem jest pięć lub siedem metalowych

słupków aż do sztucznego trawnika na platformie serwisowej
w trzech czwartych wysokości Gąsienicy III. Jeśli trafisz w Chagę,
nie wylatujesz z gry, ale musisz wszystkim postawić drinka. Po-
dejrzewam, że piłki golfowe są w Chadze nie mniej dziwne niż na
Księżycu, chociaż osobiście przychylam się do opinii Marka Twa-
ina: golf to psucie dobrego spaceru. Tyle tylko, że w Tsavo West
jest to psucie dobrego zjazdu na linie. Ale oni to robią, zaraz po
zawodach we wspinaczce po ścianie Gąsienicy II. Można oglądać
zmagania, biorąc gorącą kąpiel na dachu. Zapewne popalają przy
tym skręty z wyhodowanego w domu tytoniu.
Tsavo to niezła łajba, nieźli są też ci, którzy na niej pływają.
Jak na ironię jej kapitan, dobry doktor Shepard, wydaje się dziw-
nie nie na miejscu w tym wszystkim. Dookoła niego rzeczy się ro-
bią i stają, a on po prostu jest. To wszystko. On jest. On jest poza
tym wszystkim, ale bez niego nic by tu nie istniało. Stały środek,
z którego emanuje cała energia.
Zaprosił mnie dzisiaj na kolację, jutro czeka mnie niespo-
dzianka. Coś niezapomnianego. Proszę, Shepard! Jestem już za
stara na to, żeby nie spać przez całą noc, żeby żadne jedzenie mi
nie smakowało, żebym w ogóle nie była głodna, żeby moje myśli
błądziły gdzieś wśród twoich wizerunków, żebym odkrywała, że ca-
łe niepowtarzalne kawałki dnia znikają. Nie chcę już pozwolić so-
bie na zakochanie się, wyrosłam z tego, naprawdę, Boże, nie chcę
pisać do niego listów miłosnych, robić swetrów na drutach ani
żadnej z tych rzeczy z piosenek, ponieważ to sprawia, że przez kil-
ka chwil w całym życiu czujesz się tak, jakbyś była najintensywniej
żyjącą istotą na tej małej, błękitnej planecie.
O Boże. To on. Tak szybko?
23
Kiedy Gaby McAslan zobaczyła rano niespodziankę, powie-
działa:
- Nie ma mowy, Shepard. Nie wsadzisz mnie do tego. Nigdy.
Duża dwuosobowa maszyna lotnicza stała obok głównego pa-
sa startowego naprzeciwko kabiny, która służyła za wieżę kontrol-
ną Tsavo West. Awionetka wyglądała jak delikatny, piękny owad
złożony z rurek i drutów, rozkładający tęczowe skrzydła, aby wy-
schły w słońcu sawanny.
- Zasługujesz na to, żeby zobaczyć Chagę tak, jak powinno
sieją oglądać - powiedział Shepard. - Z punktu widzenia Boga. -
Wskoczył na tylne siedzenie i zapiął hełm. -Jedyna okazja, która
nigdy się nie powtórzy.
- No dobrze, już dobrze! - krzyknęła Gaby. Lepsza śmierć
niż niełaska Sheparda. -Już idę.
Śmigło zmieniło się w srebrną mgiełkę za Shepardem, gdy
Gaby wciskała się do kokpitu, zapinała pasy bezpieczeństwa
i hełm.
- Od jak dawna latasz? — zapytała, gdy awionetka kołowała na
główny pas.
- Od wczoraj - odpowiedział Shepard. Pomruk silnika zamie-
nił się we wściekły jazgot rogów. - Stary dowcip. Mam licencję od
dwóch lat. Słowo. Jesteś ze mną bezpieczna.
Tak, ale nie za bardzo, pomyślała Gaby.
Mały samolocik podskakiwał na wybojach i dość niespodzie-
wanie wzniósł się w powietrze.
- O kurczę -jęknęła Gaby, widząc bezpośrednio przed sobą
kilka cali zielono-czarnego kadłuba i ogrom jasnego, porannego
nieba. Shepard wyprowadził awionetkę na wysokość stu stóp.
- Słonie! — odezwał się w słuchawce Gaby.
Dwanaście słoni wychodziło z gęstych zarośli: trzy samce
z towarzyszącymi im samicami i młodymi, wszystkie pokryte
czerwonym pyłem równiny Serengeti. Zasilany bateriami sło-
necznymi silnik awionetki pracował tak cicho, że ich przelot nie
spłoszył nawet białych bąkojadów na grzbietach potężnych zwie-
rząt.
- Chaga to najlepsza rzecz, jaka mogła im się przytrafić - po-
wiedział, kołując, żeby mogła dobrze się przyjrzeć. - Kłusownicy
nie podejdą bliżej niż na dwadzieścia mil od terminum. Liczba sło-
ni i nosorożców stale wzrasta od czasu Sprawy Kilimandżaro. Na-
sze Zespoły Zewnętrzne znajdowały nawet grupy rodzinne zapusz-
czające się pięć mil poza terminum, na sam brzeg Wielkiego Muru.
Paul Orzabal w Ol Tukai rozpoczął badania nad adaptacją ziem-
skich form życia do Chagi, ale musiał je przerwać, gdy rozebrano
stację.
Przelecieli nad Tsavo West. Ludzie w ogrodzie na dachu po-
machali do nich. W wannach z gorącą wodą odbijało się słońce.
Adepci tai chi ćwiczyli na lądowisku Gąsienicy I.
- O co chodzi z tym rozmontowaniem Ol Tukai? - zapytała
Gaby.
- Potrzebna jest stacja do obserwacji Nyandarua, ale nie da
się zmienić budżetu, więc wszystko, co nadaje się do transportu
lotniczego, jest przewożone samolotami, a reszta jedzie drogą na
północ, wzdłuż pasma Ngong, żeby ominąć Nairobi. Tinga Tinga
i Moshi przemieszczają się, żeby kąt między nimi wyniósł sto dwa-
dzieścia stopni. My rozpoczęliśmy zmianę kursu ostatniej nocy.
Zielono-czarna awionetka znalazła się nad terminum. Wiry cie-
płego powietrza tworzące się w ukrytym sercu Chagi uderzyły
w skrzydło. Shepard zszedł niżej. Gaby chwyciła listwę uszczelnia-
jącą kokpitu, tłumacząc sobie, że jest zbyt podniecona, żeby się
bać. Fraktalne mozaiki okrycia pączkowały w rafy pseudokoralow-
ca i w otwarte białe palce drzew-dłoni. Za nimi wznosił się piono-
wo Wielki Mur.
- Shepard! - pisnęła Gaby, kiedy awionetka podskoczyła
w kominie termicznym i wzniosła się ponad ścianę Wielkiego Mu-
ru jednym zrywem. - Ty draniu, nawet nie waż się jeszcze raz tak
mnie przestraszyć!
Shepard stłumił chichot jak mężczyzna, który jest przekona-
ny, że udało mu się zrobić wrażenie na kobiecie.
- Przy krawędzi Wielkiego Muru zawsze znajdzie się prąd
wstępujący - powiedział. - Możesz na nim polegać. Nad Chagą
jest masa dziwnych i użytecznych wirów.
- Dziwne wiry zabiły Denysa Fincha-Hattona w Voi - odrzekła
Gaby.
- Voi cieszy się pod tym względem złą sławą. Zapytaj którego-
kolwiek z pilotów UNECTA.
Lecieli dalej w stronę Kilimandżaro nad płaskowyżem ciem-
noczerwonych sześciokątnych płytek szerokości równej skrzydłu
awionetki. Gaby zerknęła za siebie, poza Sheparda uśmiechnię-
tego spoza gogli pilota. Nie dostrzegła uspokajających, stanowią-
cych wytwór człowieka, sześcianów Tsavo West. W zasięgu jej wzro-
ku nie było nic należącego do świata ludzi, tylko horyzont
z matowego złota.
Dach Wielkiego Muru rozpadał się w chaotyczny krajobraz
lądowych raf i pseudokoralowców piętrzących się jedne na dru-
gich na wysokość setek stóp, rozlewających się jak stopniałe lody.
truskawkowo-różowe, czekoladowe, miodowo-pistacjowo-pińaco-
ladowe. Stamtąd nagle przedostali się w strefę, gdzie przezroczy-
sta roślinność tworzyła dach połyskujących bąbli. Ciemne cienie
wskazywały na istnienie niżej olbrzymich formacji.
- Uskok Loolturesh - powiedział Shepard. - Ma szerokość
około pięciu mil i otacza całą górę.
- Co to jest? - zapytała Gaby.
- Nie wiemy. Znajduje się na granicy zasięgu naszych Zespo-
łów Zewnętrznych. Ale rozszerza się wraz z posuwaniem się Cha-
gi. Pięćdziesiąt stóp na dzień.
Zewnętrzna krawędź uskoku była równie wyraźna jak we-
wnętrzna. Po drugiej stronie rozciągał się wielokolorowy baldachim
lasu. Jakbym leciała nad perskim dywanem, pomyślała Gaby. Bar-
dzo starym, wyjedzonym przez mole, dziurawym jak rzeszoto dywa-
nem. Dziury pozwalały rzucić ciekawskie spojrzenia na kolejny ko-
bierzec poniżej. Analogie, pomyślała. Nasze języki nie mają nazw
dla tych rzeczy, musimy więc mówić o nich jak o przedmiotach, któ-
re przypominają. Czarodziejski dywan był w wielu miejscach wy-
brzuszony i podarty przez stożkowate wzniesienia przepychające
się od dołu. Gaby pomyślała o Wieży Diabla albo o samotnych
skałach na wewnętrznej Kalahari. Skala i sposób, w jaki twory wyła-
niały się z otoczenia, zgadzały się, ale te wybrzuszenia były ciemno-
czerwone, poznaczone buropomarańczowymi meandrami przypo-
minającymi martwe marsjańskie kanały. Shepard zatoczył łuk wokół
kolejnego wzniesienia. Wierzchołek błyszczał w słońcu - z odpada-
jącego mięsa Chagi wynurzał się pojedynczy kryształ. Był idealnie
przejrzysty i miał rozmiary jednego z modułów Tsavo West.
- Dopiero się pojawiają - powiedział Shepard. — Od sześciu
miesięcy. Jakiś taksonom w Ol Tukai nazwał je Kryształowymi Mo-
nolitami i niestety nazwa się przyjęła. Uprzedzając twoje pytanie:
nie mamy zielonego pojęcia, czym są ani co robią.
- Shepard.
-Tak?
- Shepard, proszę cię, nie mów. Nie musisz objaśniać. Ja nie
muszę wiedzieć.
Nie chciała słyszeć głosów wymawiających nazwy. Nazwy roz-
kładały tę jej cenną rzecz na kawałki, części, funkcje i hipotezy.
Rozczłonkowana przez nazwy tajemnica znikała.
Przy dźwięku elektrycznego silnika i wiatru w przewodach
przelecieli z krainy Kryształowych Monolitów w obszar, w którym
nad wykręcającym szaleńczo dachem lasu wznosiły się ostre jak
brzytwa grzbiety, obejmujące się nawzajem jak parzące się węże, aż
zaplątały się w węzeł grani i wąwozów. Po drugiej stronie tego pa-
sma znajdowała się strefa niepodobna do czegokolwiek, co do-
tychczas widzieli. Awionetka unosiła się nad terenem złożonym
z żeber, rur i przypór. Chcąc uchwycić podobieństwo, Gaby przy-
wołała w pamięci skomplikowane konstrukcje żebrowe nowocze-
snej architektury i - z drugiej strony - mikroskopowe fotografie
ludzkich kości. Żadna jednak analogia nie była w stanie opisać
Chagi: przypominała to, ale również to, z dodatkiem tamtego,
a w rezultacie nie przypominała niczego.
Komory pomiędzy rurami i filarami wypełniały bąbelkami:
jedne tworzyły zwartą, drobną pianę, inne były na tyle duże, iż po-
mieściłyby awionetkę. Ich powierzchnia wtłaczała się boleśnie po-
między żebrowania. Bąble były białe, szkielet niebieski. Krajobraz
z porcelany Wedgewood. Lecieli nad gigantycznym półmiskiem
z serii z gałązkami wierzbowymi.
To należało do tych rzeczy, które zauważa się wyłącznie dlate-
go, że przez moment patrzy się we właściwym kierunku. Gaby zo-
baczyła, jak brudnobiały bąbel po prawej stronie tuż pod nią
wzdyma się i pęka. Pęknięta powłoka zwinęła się i wypuściła obło-
czek pyłu, przypominającego zarodniki purchawki. W pyle poru-
szało się coś, co wyglądało jak wrzecionowate owady uczepione
srebrzystych balonów. Ten widok, w przeciwieństwie do rozwijają-
cych się przed nią obcych krajobrazów, przyprawiał Gaby o dresz-
cze. Niezrozumiałe krajobrazy były siedzibą tych istot. Nie znały
innej. To Gaby McAslan była tu obca. Potem wiatr od strony góry
zwiał je z pola widzenia. Wypustki drzew o prostych pniach i kopu-
lastych koronach pojawiły się w szczelinach siatki, tam gdzie bąble
pękły i rozsiały nasiona. Kiedy przelatywali nad nimi, kępy drzew
zdążyły się połączyć w dobrze znany baldachim o chaotycznym
wzorze. Po następnych kilku minutach nad baldachimem kopuł
pojawiła się ściana pseudokoralowca. Jej wierzchołek tonął
w chmurach skrywających górę. Znajdowali się teraz nad zbocza-
mi Kilimandżaro.
Po dłuższej chwili milczenia szept Sheparda w słuchawce nie-
mal wywołał szok.
- Tam jest Cytadela. Sądzimy, że tu właśnie przetrzymywano
twojego przyjaciela Petera Werthera.
- A co jest za Cytadelą?
- Dalej nie możemy się dostać. To nie ma sklepienia.
Samolot leciał w przechyle wzdłuż ściany walców, rur i wa-
chlarzy. Dobrze, że awionetki nie mogą latać na wysokości tych
chmur, pomyślała Gaby. To są Obłoki Niewiedzy, skrywające Boga,
który - podobnie jak Chaga - nie daje się opisać za pomocą języ-
ka. Dobrze, że ci Obcy -jeśli istnieją w jakiejkolwiek rozpozna-
walnej formie - skrywają się przed kamerami ludzi w tej fortecy.
Przypomniał jej się stary film science fiction z wideoteki ojca.
W kulminacyjnym momencie wielki, błyszczący statek Obcych
przeleciał nad zboczem góry, żeby spotkać się z przedstawicielami
ludzkości. Dotknął ziemi i otworzył właz. W strumieniu światła po-
jawili się Obcy. I to zarżnęło film. Wbiło sztylet w zmysł zdziwienia
i pociekła benzyna zmieszana z dietetyczną colą. Pojawiły się ma-
łe, beznose ludziki z owalnymi oczami, zupełnie jak z magazynów
poświęconych porwaniom przez kosmitów, i biegały w kółko, po-
ćwierkując. Potem wyszedł jeden wielki, wrzecionowaty, z ramio-
nami i nogami długimi na jakieś osiem stóp. Musiał się schylić,
żeby przejść przez właz. Gaby McAslan uznała później, że to było
najbardziej żałosne. Potrafili pokonać grawitację, przelecieć kilka
galaktyk w oświetlonych statkach wielkości miast, ale nie potrafili
zaprojektować włazu, który miałby odpowiednie rozmiary.
Pokazujcie nam sztuczki i cuda, ale nie pokazujcie stojącego
za kurtyną człowieczka, który pociąga za sznurki i krzyczy do mi-
krofonu. Mam nadzieję, że jeśli kiedyś uda im się zbadać tę ta-
jemnicę, okaże się, że dalej jest następna, pomyślała Gaby. A za
nią następna i następna, tak że nigdy nie uda nam się rozwiać Ob-
łoku Niewiedzy.
Shepard obrał taki kurs powrotny do Kenii, żeby przelecieli
w pobliżu sterowca wywiadowczego Straży Chagi, zagubionego
wiele mil poza terminum. Kudłaty liliowy mech pokrywał kadłub,
upodabniając go do jakiegoś fantastycznego włochatego podnieb-
nego potwora. Utrzymującą go linę pokrywały narośle przypomi-
nające papierowe gniazda os, tyle że znacznie większe niż twory ja-
kichkolwiek os, przed którymi zdarzyło się Gaby uciekać. Kiedy
Shepard zataczał kręgi wokół sterowca, zauważyła migotliwe ru-
chy w pobliżu sześciokątnych wlotów komór. Cokolwiek to było,
błyszczało tęczą kolorów niczym kolibry, ale poruszało się z me-
chanicznym owadzim buczeniem.
- Miło się przekonać, że staruszek wciąż trwa na placówce -
powiedział Shepard. — Chociaż nie sądzę, żeby miał wytrwać dłu-
go. Jak lina puści, podryfuje w głąb Chagi.
- Jak długo tu tkwi? - Awionetka zatoczyła jeszcze jedno koło.
- Około trzech lat. Nie dostajemy z niego zdjęć od czternastu
miesięcy, mimo że baterie cezowe wciąż działają. Największe eko-
logiczne pobojowisko od czasu dinozaurów, ale wspomnij tylko
o radioaktywności, a zieloni zaczną masowo robić w portki.
Oddalili się od zagubionego przyczółka ludzkiego świata. Ga-
by ujrzała na horyzoncie brązowy brzeg Afryki, tak jak dostrzega
się linię wysp na ciemnym oceanie. Shepard przyspieszył i skiero-
wał się ku domowi.
24
W jeepie mahindra wiozącym ich na lądowisko przepytała
Sheparda ze wszystkich ważnych spraw. Da jej znać, kiedy będzie
coś wiadomo w sprawie Williama? Tak. Potwierdzi jej zeznania,
jeśli banki i kompanie kredytowe będą kręcić nosem na wydanie
jej nowych kart? Tak. Napisze sprawozdanie dla firmy ubezpie-
czeniowej? Tak, skoro uważa, że to pomoże. Poprze ją, jeśli spra-
wy z T. P. przybiorą nieciekawy obrót? Tak. Czy jest pewny, że
UNECTA da jej spokój, a nie zrobi z niej persona non grata dla
ONZ?
- Sądzę, że możesz być tego pewna - powiedział, a mahindra
podskoczył na koleinie. - Prawdę mówiąc, myślę, że mógłbym dać
ci osobistą gwarancję. Widzisz...
— To będzie oczywiście nie do druku, prawda? Gazela! Uważaj
na pieprzoną gazelę!
Uważał na pieprzoną gazełę.
- Nie do druku. Ja mogę nie utrzymać się długo w Tsavo
West.
Serce jej podskoczyło. I nie miało to żadnego związku z jazdą
Sheparda.
- UNECTA reorganizuje zespoły badawcze. Podczas przymia-
rek doszli do wniosku, że przydałby im się ruchomy dyrektor. Su-
perman bez niebieskich portek, latający z miejsca w miejsce
i ukręcający dla UNECTA głowy problemom, gdy tylko jakiś się
pojawi. Kwatera główna w Kenyatta Center, ale głównie robota
w terenie. Chciałbym czegoś takiego, zamiast tkwić w tej szklanej
klatce, gdzie biurko i dwadzieścia ton papieru dzieli mnie od te-
go, co jest tam. Od samego jądra badań nad Chagą, od zuchwa-
łych wypraw w miejsca, w które nikt się jeszcze nie zapuszczał.
- Kiedy odbyła się narada w tej sprawie?
- Tydzień temu. Skromność powinna mnie powstrzymać
przed powiedzeniem tego, ale jestem jedynym poważnym kandy-
datem. Conrad Laurens, zwany Brzuchatym Belgiem, posiada
wprawdzie lepsze kwalifikacje, może ponadto liczyć na poparcie
Unii Europejskiej, ale w Zgromadzeniu Generalnym panują obec-
nie raczej antyfrankofońskie nastroje, a on przy dwustu dwudzie-
stu funtach wagi może mieć kłopoty ze zmieszczeniem się do bud-
ki telefonicznej, nie mówiąc już o zbawianiu świata w przebraniu
Kapitana UNECTA. No więc jak, możesz się pogodzić z myślą o wi-
dywaniu mnie nieco częściej w okolicy?
Jeśli bogowie pragną cię zniszczyć, spełniają twoje modlitwy.
Jechali obok uzbrojonych w piły łańcuchowe zespołów robo-
czych, ścinających akacje stojące na drodze odwrotu pojazdów
Tsavo West. Ludzie z piłami podnieśli plastikowe osłony na twa-
rzy i pomachali w kierunku pędzącego jeepa. Na wykarczowa-
nym pasie stał biały antonow, z cysterny pompowano do niego
paliwo.
- Shepard -jęknęła Gaby głosem z czasów, gdy miała pięć lat
i musiała iść do dentysty. - Nie odsyłaj mnie, nie chcę lecieć, nie
każ mi lecieć.
W centrum lotów wypełnił jej pozwolenie na podróż. Miała
być, zdaje się, jedynym pasażerem.
- Czy zobaczymy się jeszcze? - zapytała płaczliwym tonem,
stojąc u stóp schodków przy ogonie. — Mam na myśli oficjalne spo-
tkanie, nie jakiś szczęśliwy zbieg okoliczności. Coś takiego, hmm,
rozumiesz, jak randka.
Shepard przez moment wyglądał na zmieszanego. Wzruszy
ramionami, pomyślała Gaby. Jeśli wzruszy ramionami, nie zniosę
tego. Kiedy wzruszają ramionami, to znaczy, że mówią coś po to,
żeby sprawić ci przyjemność, nie dlatego, że tak myślą.
-Jasne. Bardzo chętnie. Będziemy w kontakcie. - Nie wzru-
szył ramionami. — W najgorszym wypadku jestem ci winien ten wy-
wiad, który obiecałem jeszcze w Kajiado.
Zawieszone pod skrzydłami silniki zaczęły pracować, najpierw
lewy, potem prawy.
- Nie zapomnij tego. - Podał jej zapiętą na zamek błyskawicz-
ny przezroczystą torbę, w której wylądowało wszystko, co Chaga
pozostawiła z jej rzeczy. Pozbawiona guzików dżinsowa bluzeczka
bez rękawów, świetny stanik firmy Gossard, złote kolczyki, srebrny
pierścionek z Claddagh, stalowe pióro kulkowe Parkera, paczka
cameli i kluczyki samochodowe. - Ani tego.
Podał jej drugą plastikową, zapinaną torbę. Wielką misją
UNECTA, pomyślała Gaby, jest pakowanie wszystkiego do zapina-
nych plastikowych toreb. Ta zawierała poplamione szczątki peł-
nego oślich uszu zeszytu z napisem „Liberty" na okładce. Gaby
uniosła ostrożnie torbę za rożek, obawiając się skażenia. Wtedy
uświadomiła sobie, co ma przed sobą.
- O Boże! Znalazłeś go.
Shepard wzruszył ramionami.
- Skontaktowałem się z paroma osobami. Znalazł się, gdy
sprzątali Ol Tukai przed przenosinami. Był w zamykanej skrzynce
na dnie szafki z aktami, którą wsadzono do magazynu, kiedy Bar-
bara Bazyn przenosiła wydział bezpieczeństwa do Kajiado. Bóg je-
den raczy wiedzieć, jak długo tam leżał. Jest w strasznym stanie,
ale jeśli uświadomisz sobie, przez co przeszedł, trudno się dziwić.
Gaby przyjrzała się podniszczonemu dziennikowi.
- A więc wróciłaś - szepnęła. - Dotrzymałaś obietnicy danej T. P.
- Co T. P. ma z tym wspólnego?
- On ją kochał. Pomógł jej w wyprawie do Chagi, gdy chciała
odszukać Langrishe'a. Dał jej ten dziennik, kazał obiecać, że zwró-
ci mu go, cokolwiek się stanie. Ty ich znałeś, Shepard. Jacy byli?
- Szaleni.
- T. P. też tak twierdzi.
- Mieli obsesję. Żyli intensywnie. Byli sobie zbyt bliscy, żeby
zostać kochankami.
- T. P. twierdzi, że w tym układzie nikt nie kochał właściwej
osoby.
- T. P. ma rację. Ale dziennik nic nie wyjaśnia.
- Może nie. Ale daje mi broń do ręki. Gdziekolwiek się poru-
szę w tym kraju, pozostaję w jej cieniu, więc chcę wiedzieć dlacze-
go, jak i kto. A kiedy się tego dowiem, chcę odprawić egzorcyzmy
nad jej upiorem, żeby nie przyćmiewał mnie więcej. - Gaby wysu-
nęła dziennik z torby, zważyła go w ręce. - Dziękuję, Shepard. Je-
stem twoją dłużniczką. I kiedyś zwrócę dług. W sposób, na jaki za-
służyłeś. Obiecuję.
- Pomyślę o czymś - odpowiedział Shepard, popychając ją ku
schodkom antenowa. - A teraz uciekaj stąd!
Pobiegł do jeepa.
Zapięła pasy, kiedy samolot kołował do startu. Shepard ma-
chał do niewłaściwego okienka, zawsze tak robią ci, którzy macha-
ją w stronę samolotów. Silniki wyły. Nieduży odrzutowiec pochylił
dziób, zatrząsł się na bitym pasie i wzniósł się w powietrze. Wierz-
chołki akacji, kontrola lotów, tęczowe trójkąty awionetek, cysterna
i zakurzony biały jeep nikły w oddali i całe Tsavo West wydawało
się teraz kilkoma klockami lego, zgubionymi na wielkiej płonącej
równinie, a Chaga ciemnym dyskiem niepostrzeżenie znikającym
z pola widzenia.
On jest właśnie taki. Mężczyźni, których dotychczas spotyka-
ła, stanowili sztuczne twory. Shepard był jak krajobraz. Zlewał się
z otoczeniem. Niepostrzeżenie znikał z pola widzenia. Nie byl wła-
snym wytworem, człowiekiem, który stał się obrazem samego sie-
bie. Wtapiał się w tło, stawał się jego częścią, czerpał siły z czerwo-
nej ziemi, upału i pustych przestrzeni.
Antonow wyrównał. Gaby popatrzyła przez okno. Uwielbiała
patrzeć przez okno samolotu. Latanie nigdy nie przestawało jej za-
dziwiać. Dzisiaj zdarzył się cud. Otrzymała znak. Chmury wokół
szczytu poruszyły się, zrzedły, rozerwały się i rozstąpiły - i tam,
lśniące w popołudniowym słońcu, ogromne, wysokie i niewiary-
godnie białe w słońcu, i jakkolwiek jeszcze opisał je Hemingway,
wznosiły się śniegi Kilimandżaro.
Potem antonów przechylił się, zmienił kierunek i śniegi znik-
nęły z pola widzenia. Gaby wyciągnęła spod siedzenia plastikową
torbę z dziennikiem i otworzyła ją. Z drugiej torby wyjęła paczkę
cameli, zapaliła jednego i oparła się wygodnie, żeby czytać.
Nadruk Liberty był poplamiony i porysowany, okładka czarna
od pleśni. Klej rozpuścił się i tylko szwy utrzymywały zeszyt w cało-
ści. Wyglądał jak dziennik podróży do piekieł.
Niamh O'Hanlon, odcyfrowała Gaby na wewnętrznej stronie
okładki. Nic dziwnego, że wolała być nazywana inaczej.
Każda książka powinna być podpisana. Napisałam swoje imię czar-
nym atramentem wewnątrz płóciennej okładki, ale jego brzmienie jest
szorstkie i zgrzytliwe w tym kraju szeptanych syków i mocnych spółgłosek.
O ile lepiej brzmi imię, które nadał mi Langńshe: Moon. Ma porządne
spółgłoski i dwie samogłoski niczym dwoje oczu, dwie dusze wyglądające
z kartki papieru. Połowa pożegnalnego prezentu od T. E: ten dziennik,
oprawny w płótno, z nadrukiem Liberty na okładce. Jest moim skarbem,
moją przytulanką, towarzyszem i powiernikiem. Drugi podarunek od T.
P. potraktowałam mniej uprzejmie: uderzenie rozdano czarne skrzydła
ważki, wzmocnienia pękły jak kości ptaka. Chagajuż nad nimi pracuje,
przetwarza organiczny plastik w kapiące stalaktyty czarnego mułu. Minę-
ła już ponad godzina, odkąd pieśń Chagi zagłuszyła głos helikoptera: mo-
je awaryjne lądowanie musiało wyglądać wystarczająco przekonująco, że-
by zniechęcić go do dalszych poszukiwań. Wybacz mi, T. P, ale zrozumiesz
to: prześlizgiwanie się po wierzchołkach drzew w kierunku terminum
z włoską mangustą na ogonie, perspektywa roztrzaskania w drobny mak
przez samonaprowadzający pocisk stinger - to nieco ogranicza wybór.
Przykro mi z powodu awionetki, T. P. Będę za to dobra dla dziennika,
obiecuję.
Gaby poczuła niechęć do tej nieznanej kobiety za jej intymny
stosunek do T. P. Costella. Na ziemi jej Kenii pozostały ślady, po-
został zapach innej kobiety. Jeśli na tych brudnych, gęsto zaba-
zgranych stronicach, wypełnionych szaleńczym czarnym pismem,
znajdzie nazwisko Sheparda, wrzuci ten pieprzony zeszyt do nisz-
czarki.
Powiedziałam Shepardowi, że chcę pokonać twojego upiora,
myślała Gaby, a tymczasem to ja jestem tym niewidzialnym cie-
niem, który przybył nocnym lotem, szedł twoim tropem po uli-
cach Nairobi, spotkał wraz z tobą T. P. Costella, panią Kivebulaya,
doktora Petera Langrishe'a na przyjęciu u ambasadora Irlandii.
Przybyłam wraz z tobą do Ol Tukai, leciałam z tobą nad Chagą;
patrzę, jak przyjeżdżacie razem i pieprzycie się na arabskim łóżku
w chacie na wybrzeżu, czuję waszą zazdrość i waszą obsesję, które
sprawiają, że on wybiera się na poszukiwanie mitycznych budow-
niczych Chagi, których kocha bardziej niż ciebie, a ciebie wysyła-
ją za nim. Jestem tam, gdy rozbijasz swój namiot w ruinach stare-
go domku myśliwskiego w Ol Tukai, wraz z tobą słucham głosów
dochodzących z głębi Chagi, które wydają ci się nawołującym cię
głosem Langrishe'a.
Zaczynam się zastanawiać, czy moje zapasy okażą się wystarczające.
Zaopatrzyłam się na dwadzieścia dni. Tyle może zająć mi dotarcie do niż-
szych partii góry. Niespokojne życie Chagi zaburza moje poczucie czasu
i odległości: nie potrafię ocenić, jak daleko zawędrowałam i jak szybko
szłam. Byłam wtedy tak pewna siebie; teraz moja głupota -pomysł, że po-
trafię odnaleźć jednego człowieka (który, będę ze sobą szczera, co mi się
rzadko zdarza, może już nie żyć) w liczącym pięć tysięcy mil kwadrato-
wych dosłownie obcym świecie — zdumiewa mnie. Poczucie izolacji jest tu
ogromne.
Dzisiaj widziałam koczkodana: para przerażonych oczu pod lśnią-
cym baldachimem futra. Z jego grzbietu wyrastała siatka żeber, niczym
jakaś pozostałość po czasach dinozaurów. Nie uznałam tego za dobry
znak.
W dwóch trzecich drugiego papierosa Gaby doszła do wnio-
sku, że nie lubi tej kobiety. Wszystko było za bardzo jej: jej opisy,
uczucia, opinie, doświadczenia, miłość. Była jak te okropne ir-
landzkie pisarki, które widuje się czasem w nocnych talk-show
i które uważają, że wynalazły seks i że nikt inny nie potrafi przeżyć
prawdziwych uczuć czy emocji. Ona jest ciemna, pomyślała Gaby.
Ciemna strona księżyca.
Niewykluczone, że Wa-Chagga są ostatnim dumnym ludem w No-
wej Afryce w mojej ukochanej skórzanej kurtce muszę wyglądać jak fetysz
z powieści fantasy.
Gaby zmarszczyła brwi i przeczytała powtórnie zdania na koń-
cu jednej i na początku następnej strony. I jeszcze raz, ale wciąż
nie były w stanie nabrać żadnego sensu.
... ostatnim dumnym ludem w Nowej Afryce w mojej ukochanej skó-
rzanej kurtce muszę wyglądać jak fetysz...
Podniosła zeszyt ku lampce nad siedzeniem. Aha. Tak blisko
grzbietu, że można to zauważyć tylko, jeśli się szuka. Brakuje
dwóch kartek. Proste i bezbłędne cięcie. Chirurgiczna robota.
Całkowicie rozbudzona, Gaby przejrzała kartki pod światło. Nie-
równe ułożenie wskazywało, skąd usunięto inne fragmenty. Wy-
dawało się, że pod koniec zeszytu brakuje mniej stron.
Pilot Sibirska oznajmił, że będą na lotnisku w Nairobi za pięć
minut. Zapłonęło cyrylickie Nie palić/Zapiąć pasy. Antonów skrę-
cił gwałtownie. Problem „kto-to-wyciął" musi poczekać. Teraz Ga-
by McAslan będzie się martwić o to, co powie jej T. P. Costello.
25
T. P. nie powiedział nic, kiedy spotkali się na lotnisku Wilso-
na. Nie powiedział nic, kiedy wsiadali do landcruisera SkyNetu
ani kiedy jechali ku Nairobi. Nie powiedział nic, kiedy skręcili
w Tom M'boya Street ani kiedy zatrzymał samochód przed biu-
rem SkyNetu. Przemówił dopiero, gdy zgasił silnik i podał Gaby
kluczyki.
- Wysiadam tutaj.
- A co ja robię? - zapytała Gaby żałosnym tonem.
- Ty robisz następujące rzeczy - odpowiedział T. P. Costello
- zabierasz ten wóz do domu, wskakujesz do łóżka i śpisz przez
osiemnaście godzin, a jutro, kiedy już będziesz świeża, wypoczę-
ta i sprawna umysłowo, zakładasz najbardziej profesjonalnie wy-
glądające ciuchy, jakie masz, przyjeżdżasz tutaj i zgłaszasz się do
Jake'a Aaronsa z pytaniem, czy są jakieś zadania dla nowego ko-
respondenta Serwisu Satelitarnego SkyNetu w Afryce Wschod-
niej. I, jako że będzie ci potrzebny, zatrzymujesz samochód. Co
robisz?
W miarę jak T. P. mówił, pochylała głowę, dopóki nie dotknę-
ła krawędzi deski rozdzielczej. Łzy kapały na nogawki pożyczo-
nych dżinsów.
- Ty idiotko — wyszeptała. - Ty pieprzona, chora idiotko. My-
ślałam, że już stąd wyleciałam.
- Niewiele brakowało. Czy wiesz, dlaczego jesteś tutaj, zamiast
wybierać miejsce dla palących/nie palących przy okienku odpra-
wy na Kenyatta? Ponieważ to zadziałało. To jest jedyny powód. Po-
nieważ w tej chwili spece od praw są w trakcie największej licytacji
od czasu Sprawy Kilimandżaro, jako że wszystkie agencje małe
i duże rzucają na stół dolary i marki, byle to kupić. Ponieważ
w tym momencie nasz drogi przyjaciel doktor Dan żąda w parla-
mencie dochodzenia w sprawie oskarżeń, które wysuwa twój re-
portaż, podczas gdy ONZ - by posłużyć się ich własnymi słowami
- „odsuwa trzecią kompanię z Baku od służby czynnej", co w na-
szym języku znaczy: pierwszy iliuszyn do domu. Ponieważ to ozna-
cza potrójne drinki i czyste sumienia wszędzie wokół Thorn Tree.
Podjęłaś ryzyko. Udało się. Tym razem. Widzisz, jeśli jeszcze raz,
jeden jedyny raz, zrobisz coś podobnego bez porozumienia się ze
mną, wywalę cię na zbity łeb do pięknego Belfastu tak szybko, że
będziesz miała obtarcia na twoim ślicznym zadku. Co będziesz
miała?
- Obtarcia. Na zadku - odpowiedziała Gaby, wciąż nie pod-
nosząc wzroku.
- Dokładnie - powiedział T. P., wysiadając z auta. - Aha, był-
bym zapomniał. Nie ma takich rzeczy jak wolny czas w porze lun-
chu. Twój przyjaciel doktor Shepard dzwonił tu, kiedy leciałaś.
Sądzę, że powinnaś zająć się wszystkimi kontaktami przy pracy nad
tym tematem. Twoja wtyczka William. Wygląda na to, że przeno-
szą go z Tsavo West do Kajiado, żeby przeprowadzić dalsze testy.
Trzymają go w specjalnej izolatce. Jednostka 12.
Dostała to. Dostała wszystko. Byta wierna swojej gwieździe
przewodniej i została wynagrodzona hojniej, niż prosiła. Gwiazda
postawiła ją przed kamerą, ale także pozwoliła zajrzeć w ukrytą
głębię własnego serca, którą niewielu ludzi oglądało, a może na-
wet -jeśli Gaby nie zgłupieje, nie będzie tego rozgrywać na zbyt-
nim luzie i nie popsuje sprawy — może dostanie też mężczyznę,
którego pragnie. Miasto i kraj wprost kipiały możliwościami. Coś
zastukało w okno. Spojrzała w górę. Na progu landcruisera stał
dziewięcio-, może dziesięcioletni chłopiec z ogoloną głową, stukał
wskazującym palcem w szybę i namawiał ją na kupno modelu sta-
cji kosmicznej Unity, wykonanego z drucianych wieszaków na
ubrania i pociętych puszek heinekena. Gaby roześmiała się i jed-
nocześnie zapłakała, kiedy przypomniała sobie, że zapomniała po-
wiedzieć T. P. o dzienniku Moon.
26
Od chwały do chwały.
T. P. rozpoczął wielką irlandzką futbolową pieśń wojenną
Ole, Ole, Ole, Ole na pięć minut przed ostatnim gwizdkiem. Dru-
żyna śpiewała jeszcze w drodze pod prysznice.
-Jeden zero, milion zero - powiedział T. P., odbierając wy-
graną od przeciwników z UNECTA.
To było pamiętne zwycięstwo. Gaby wyglądała z niecierpli-
wością wielkich ilości piwa z okazji bramki, kiedy Bliźniacy Man-
ga skończyli montować wideo. Siedemdziesiąta piąta minuta.
Victor Luthu z księgowości podaje nad głową straszliwego środ-
kowego obrońcy UNECTA, Nigeryjczyka Kojo Lainga. Piłka spa-
da pod nogi Gaby McAslan, a lewe skrzydło otwiera się przed
nią jak brama raju. Szybko na pole bramkowe, potem najlepsza
w jej życiu zmyłka dwóch obrońców i już jest tam głowa Tembo,
gotowa umieścić piłkę w siatce. Skoczyła prosto w ramiona Fara-
waya, kolorowego jak papuga w mającym robić wrażenie na ko-
bietach stroju bramkarza, objęła go rękami i nogami.
- Hej, Kenia! Kocham tego człowieka! Myślałam, że to ero-
toman, ale teraz uważam, że to Jezus. Rzucają w niego wszyst-
kim, a Faraway to zatrzymuje.
- Chcesz się wymienić koszulkami, Gaby? - zapytał Faraway,
odzyskując luz.
Oksana Tielianina podbiegła i uścisnęła ich oboje. Dołączy-
ła do SkyNetu, ponieważ Syberyjczycy nigdy nie mieli wystarcza-
jącej liczby ludzi na miejscu, żeby sformować własną drużynę.
W spodenkach dojazdy na rowerze, pożyczonych butach i tatu-
ażach była przerażającym lewoskrzydłowym.
- Mało brakowało, a zsikałabym się w portki! - krzyknęła.
Za jej plecami, tuż obok chorągiewki w rogu boiska, Gaby do-
strzegła jeszcze jedną osobę.
Shepard.
- Ty! - pisnęła, rzucając się na niego.
- Z tymi długimi włosami i w tych obcisłych lycrach wyglądasz
jak koń - szepnął jej do ucha. - Dużo bym dał za to, żeby ścią-
gnąć te spodenki i położyć cię na ławce rezerwowych.
- Myślałeś o mnie przez ten czas?
- O niczym innym nie myślałem.
- To co tu robisz?
- Wyciągam cię na randkę. Masz tu jakieś ciuchy na zmianę?
- Tak. Zwyczajne i do pracy. Ja nie tylko wyglądam jak koń, ja
także cuchnę jak koń.
- Tam gdzie cię zabieram, będziesz śmierdziała jeszcze go-
rzej.
Cofnęła się o krok, żeby spojrzeć na niego tym pytającym
wzrokiem spod grzywy włosów - wzrokiem, któremu, wiedziała to
dobrze, żaden mężczyzna nie potrafił się oprzeć.
- Zawsze tak nalegasz?
- Zawsze.
Przeszła do szatni, żeby zabrać torbę. Oksana Tielianina roz-
sznurowywała buty.
- Ty i on, tak? - zapytała, wykonując gest fiki-feki lewym wska-
zującym palcem i kółkiem z prawego wskazującego i kciuka.
- Nawet go jeszcze nie pocałowałam - odpowiedziała Gaby,
zmieniając buty.
-Jest niezły. Wiele kobiet chciałoby dać takiemu facetowi. Je-
śli chcesz go zatrzymać, pamiętaj: serbski jeb. - Oksana zrobiła
gest naśladujący zaciskanie węzła wokół uległego członka. Gaby
rzuciła w nią pustą butelką po wodzie, wyszła na zewnątrz i wrzu-
ciła sportową torbę na tylne siedzenie jeepa UNECTA, w którym
czekał Shepard. Ten położył jej rękę na udzie i ruszył.
- Dokąd mnie zabierasz? - zapytała, nie rozpoznając ulic.
- Powiedziałem już: na randkę. - Shepard trzymał dłoń na
jej udzie przez całą drogę przez Nairobi, przez Keekorok, Olorge-
saile i miasta dalej na zachód.
- To jest specjalna randka - powiedziała Gaby, kiedy wyłożo-
na kamieniami szosa ustąpiła drogi czerwonej ziemi.
- Coś do oblewania - odrzekł Shepard.
- Dostałeś pracę.
Zamachnął się pięścią w powietrzu.
- W drogę z facetem z UNECTA! Niekończące się zmiany
stref czasowych. Niekończąca się zemsta Montezumy. Mogę cyto-
wać z pamięci magazyny wszystkich linii lotniczych na świecie. Bę-
dę musiał kupić nowy garnitur. Na targu jest hinduski krawiec,
który uszyje ci wszystko w dwadzieścia cztery godziny. Może na-
wet uszyć jednoczęściowe błękitne kombinezony.
- Nawet o tym wiesz, łyżwiarzu.
- Gaby, ja nie mogę czekać. Nie mogę czekać, aż powiedzą
mi, że mam gdzieś jechać i coś załatwiać. Czasami zdarza się, że
dostajesz to, czego najbardziej pragniesz w tym życiu.
- Wiem - odpowiedziała Gaby. - Czasami karma bierze urlop
i wszyscy dostają to, czego pragną, zamiast tego, na co zasłużyli.
Nowy korespondent serwisu satelitarnego SkyNetu w Afryce
Wschodniej pozdrawia nowego Dyrektora Perypatetycznego
UNECT Afrigue.
Jechali dalej na zachód.
-Jedziemy do Mara - zauważyła Gaby.
- Tam są rzeczy, które powinnaś zobaczyć, zanim znikną na
zawsze — odpowiedział Shepard.
Czerwona droga zmieniła się w koleinę wyżłobioną w zielonej
równinie usianej wieloma drzewami. Wraz z deszczami przybyły
tu wielkie stada gnu. Wyglądało to jak brązowa rzeka, wijąca się,
wypuszczająca odnogi, zakola i pętle tak szerokie i powolne, że
stado zdawało się przemieniać w bagno złożone z pasących się po-
jedynczych sztuk. Ale nie mogło się całkiem zatrzymać, tak jak
rzeka nie może sprzeciwić się sile, która popycha jej wody ku mo-
rzu. Jeep potoczył się dalej po rozległej równinie. Gaby zmusiła
Sheparda do zatrzymania się na wysokiej skarpie, z której rozpo-
ścierał się widok na wielką dolinę pełną zwierząt. Wyciągnęła ka-
merę z torby sportowej, wspięła się na tylne siedzenie jeepa i sfil-
mowała cała panoramę.
- To nie wyjdzie - powiedział Shepard.
- Wiem - odpowiedziała Gaby, ubrana w piłkarskie getry,
lśniące spodenki i zielono-żółtą koszulkę z napisem MCASLAN 9
na plecach i logo SkyNetu na przodzie. - Nie myślimy nigdy
o tym, że zniknie też całe piękno.
- Zmieni się w inne piękno - powiedział Shepard.
- Straszliwe piękno, jak powiedział Yeats — odrzekła Gaby.
Obóz mieścił się pomiędzy dwiema akacjami przy brzegu se-
zonowego dopływu rzeki Mara. Składał się z dwóch namiotów,
przykrytego płótnem wychodka, terenowego prysznica zrobione-
go z puszki po oleju i ogrodowego węża, ogniska, stołu z dwoma
składanymi krzesełkami, trzech strażników zwierzyny uzbrojonych
w kałasznikowy i poobijanego nissana safari.
- Zajmujemy namiot po prawej - powiedział Shepard.
- Zajmujemy? - zapytała Gaby.
- No cóż, możesz wybrać ten po lewej, jeśli wolisz. Chłopcy
nie będą narzekać. Wieczorny objazd o piątej. Kolacja po zmroku.
Jeśli chcesz wziąć prysznic, poproś chłopców. Są dyskretni, to zna-
czy nie przyłapiesz ich na podglądaniu.
Jeden ze strażników pojechał z nimi jeepem jako przewodnik.
Pozostali udali się nissanem w przeciwną stronę, „żeby ustrzelić
kolację", jak powiedział Shepard. Sam prowadził jeepa, posłuszny
przewodnikowi, który kazał mu wjeżdżać prosto w pozornie nie-
przejezdny busz lub zjeżdżać po nieprawdopodobnie stromych
zboczach.
- Uwielbiasz to, prawda? - krzyknęła Gaby.
- Urodziłem się osiemdziesiąt lat za późno - odkrzyknął She-
pard. - Żałuję, że nie żyłem w czasach brytyjskiego panowania,
wieczornego drinka w Norfolk i burbona w Mt. Kenya Safari
Club, do którego kobietom wstęp był wzbroniony. W czasach lor-
da Aberdare, barona von Blixena i Białego Oszustwa, kiedy tutaj
była po prostu ziemia, poruszające się po niej zwierzęta, rozrzuco-
ne plemiona i ich bydło.
- Ale kochasz też Chagę.
- W tym właśnie tkwi problem. Kocham je obie, ale jedna nie
pozwoli drugiej przeżyć.
Słońce zachodziło, kiedy wrócili do obozu pod akacjami. Noc
była pogodna i tak nieskończenie głęboka, jak bywają tylko afry-
kańskie noce. Strażnikom powiodło się na polowaniu, toteż przy
ognisku stanął nakryty stół. Rozłożono biały lniany obrus, usta-
wiono porządne szkło, a z przenośnego odtwarzacza CD sączyła
się muzyka Mozarta.
- Napracowałeś się nad tym - powiedziała Gaby, wykąpana
i przebrana w swój służbowy strój składający się z bryczesów, wyso-
kich butów i jedwabiu, co było najelegantszym ubraniem, jakie
miała przy sobie. - Co byś zrobił, gdybym odmówiła?
- Porwałbym cię - odrzekł Shepard, ubrany w ten wymięty
lniany garnitur, w którym widziała go w Kajiado, co było najele-
gantszym ubraniem, jakie miał przy sobie. Nalał wina. Strażnicy
podali stek z antylopy. Potem nalano burbona. Gaby obracała
w palcach puchar z ciętego szklą i zapytała:
- Czy mogę teraz przeprowadzić wywiad?
- Tutaj? Teraz? Dla SkyNetu?
- Nie. - Spojrzała na niego znad brzeżku pucharu, co było
kolejnym haczykiem na mężczyzn, jaki stosowała. - Dla mnie.
Chcę wiedzieć, jaki jesteś, Shepard. Chcę wiedzieć różne głup-
stwa: spod jakiego jesteś znaku zodiaku, jaki jest twój ulubiony ko-
lor, co lubisz pić.
- Byk. Zielony, dokładnie odcień twoich oczu. Wild Turkey
na trzy palce z odrobiną lodu i łyżką dobrej wody.
- Ulubiona muzyka.
- Właśnie jej słuchasz.
- Jeśli miałbyś być jakimś żywiołem, to co byś wybrał?
Milczał przez moment, zaskoczony zmianą zainteresowań
Gaby.
- Masz na myśli katastrofy? Burze, sztormy, pożary?
- Nie, po prostu żywioły. Ziemia, powietrze, ogień, woda.
- Ziemia.
Tak, właśnie tak, pomyślała Gaby McAslan, zapalając papiero-
sa od świeczki.
-Jakimjesteś kolorem?
—Już ci to mówiłem.
- Powiedziałeś mi, jaki jest twój ulubiony kolor. Pytam, jakim
kolorem jesteś.
Zastanawiał się przez moment pod powoli krążącymi gwiazda-
mi.
-Jakimś w rodzaju spłowiałej gliny... taki odcień, jakiego na-
bierały doniczki mojej mamy po dwóch latach stania na słonecz-
nej stronie werandy.
Tak, mówisz prawdę, myślała Gaby McAslan.
-Jakąjesteś porą roku?
- To dość zabawny sposób przeprowadzania wywiadu.
- Jedyny, jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś naprawdę warto-
ściowego.
Milczał przez czas potrzebny na wypicie trzech łyków burbona.
-Jesienią - odpowiedział. - Srebrno-złotą jesienią w Nebra-
sce. Srebrną od szronu, złotą od halloweenowych dyni na po-
dworkach, żółtych pomidorów, nagich ściernisk kukurydzianych
i żółtego odcienia horyzontu pod fioletowymi, niosącymi śnieg
chmurami, które nadchodzą od strony Dakoty. Jesienią o chłod-
nych wieczorach, kiedy rozpalasz ogień w kominku, a burbon
przesiąka jego światłem i ciepłem, zupełnie jak w tej piosence,
w której po równinach wieje wiatr i wpada pod okap, i słyszysz,
jak grzechoczą dachówki, ale jeszcze się tym nie martwisz, jesz-
cze nie.
O Boże, pomyślała Gaby, zaraz będę się kochać z filmem
Franka Capry. Nie, jestem niesprawiedliwa. Z taką samą miłością
mówiłabym o Wartowni i Przylądku z jego różnymi porami roku
i nastrojami.
- Drewno, tkanina, ceramika czy metal?
- Ceramika.
- Barokowa, klasyczna, romantyczna, nowoczesna?
- Klasyczna. Nie zapisujesz tego.
- Zapisuję tam, gdzie trzeba. Kółko, kwadrat czy trójkąt?
- Coś na kształt lekko zaokrąglonego kwadratu. Albo lekko
kanciastego kółka.
- Równina, góra, las czy wyspa?
- Równina. Z wspomnianym wyżej wiejącym po niej wiatrem.
I kukurydzą na wysokość oka słonia.
-Jakim samochodem jesteś?
- Podobnym do tego, którym obecnie jeżdżę. Może jednym
z tych starych angielskich land roverów, którymi można jeździć
w nieskończoność po dowolnym terenie, w dowolnych warun-
kach, a one zawsze ci przebaczą. Ale z wykończeniem klapy ba-
gażnika, zderzakami i białymi bokami któregoś z tych samocho-
dów z lat pięćdziesiątych, takich ze starych rockandrollowych
filmów, tych, które sprawiają wrażenie ogromnych jak cała Rhode
Island. Jeśli to wszystko ma jakiś sens.
Fantastyczny. Chwytasz przynętę, Shepard. Wiedziałam, że tak
będzie. A ja chwytam ciebie.
- Jakim jesteś zwierzęciem?
Westchnął.
- Dużym, mądrym, które jest w stanie objąć wzrokiem całą
równinę, jak żyrafa, tylko nie takim głupim jak żyrafa. Żadnym zwie-
rzęciem stadnym. Nigdy nie byłem dobry w grach drużynowych.
Wiem o tym, łyżwiarzu.
- Ale nie samotnikiem jak lampart. Lew, jestem lwem.
-Jakim zmysłem?
Odstawił szklankę. Już go miała. Ostatnie pytanie uczyni ten
fakt nieodwołalnym. Oczekiwanie przypominało ciepłe migota-
nie burbona.
- Dotykiem - powiedział. Wstał ze składanego krzesełka, ujął
delikatnie jej dłoń i poprowadził ją do namiotu po prawej.
-Jesteśmy bezpieczni? - zapytała Gaby.
- Strażnicy pełnią warty - odpowiedział Shepard, źle rozu-
miejąc jej pytanie.
- Ostrzegam cię, wydaję przeraźliwe kocie wrzaski.
- Wszystko tutaj wydaje przeraźliwe kocie wrzaski.
- No to dobrze - powiedziała i pociągnęła go na materac.
Za drugim razem oznajmiła, że chce wypróbować coś specjal-
nego. Uśmiechnął się tym leniwym, zadowolonym uśmiechem po-
lującego kota, jak mężczyzna, który doznał zaspokojenia, ale ma
ochotę na jeszcze. W namiocie było mnóstwo sznurów. Gaby wy-
szeptała modlitwę do totemicznych duchów Oksany Tielianiny
i szybko przywiązała Sheparda do kołków. Śmiał się, mimo że zie-
mia była twarda.
- To chwilkę potrwa, chłopcze - powiedziała Gaby, wskakując
na niego i przyciskając rude włosy łonowe do jego podbródka.
Dziesięć minut później to on wydawał przeraźliwe kocie wrzaski.
Następne dziesięć minut i błagał. Następne - i był w odmiennym
stanie świadomości, oczy utkwione w maszcie, wszystkie mięśnie
napięte jak struny fortepianu. Po kolejnych dziesięciu minutach
Gaby zlitowała się i wpuściła go. Wyczerpana, podniecona, obola-
ła pocałowała go w sutki i zwinęła się koło niego, wtulając się w je-
go ciepło, jędrność, zapach i uspokajającą męskość. Umościwszy
się tam, zasnęła. Obudziła się tuż przed świtem i z przerażeniem
przypomniała sobie, że Shepard jest wciąż związany.
Był zbyt zesztywniały i obolały, żeby prowadzić jeepa na po-
rannym safari. Strażnik, który pojechał, szeroko się uśmiechał.
Podobnie jego koledzy, którzy podali śniadanie składające się ze
steku i szampana.
Przed kolacją Shepard zabrał Gaby na przejażdżkę jeepem.
- Chciałbym, żebyś zobaczyła coś szczególnego - powiedział.
Chłód sprawił, że mgiełka opadła na ziemię wraz z kurzem
i w chwili pomiędzy dniem a porą nocnych myśliwych krajobraz
wokół Gaby odkrył swą twarz. Shepard poprowadził jeepa po
ścieżce wydeptanej przez zwierzynę, starszej niż jakiekolwiek dro-
gi ludzkie. Zwierzęta wędrowały tędy przez sto tysięcy lat. Światła
samochodu odbijały się w oczach wynurzających się z mroku: ma-
ruderzy na pierwotnej drodze na zachód od zielonych równin
Mary. Gaby nigdy nie widziała tak ogromnego słońca opierające-
go się na krawędzi świata. Shepard zatrzymał samochód pośrodku
wielkiej równiny.
- Patrz i czekaj - powiedział.
Zmierzch przybierał kolor indygo. Letnie gwiazdy pojawiły
się nad równinami Afryki na ciemnym wschodzie.
- Czy kiedykolwiek zdarzyło ci się wyjść nocą z domu, patrzeć
na gwiazdy i myśleć, że są bardzo małe i bliskie, jak małe punkci-
ki światła? — szepnęła Gaby. - A potem spojrzeć na siebie i uświa-
domić sobie, że one są niewyobrażalnie ogromne i odległe, a ma-
ły i nieważny jesteś ty. I że to jest świętość: ta wiedza, że jesteś
maleńki, ale żywy, a one mogą być olbrzymie i wspaniałe, ale są
martwe, i dlatego ty jesteś nieskończenie większy i ważniejszy, niż
one kiedykolwiek będą.
- Tam skąd pochodzę, niebo jest jak ziemia: wielkie, napeł-
niające radością, nieskończone - odpowiedział miękko Shepard.
— W zimie, kiedy nocą wieje wiatr x Kanady, tak zimny i suchy, że
twój oddech zamarza w płucach, gwiazdozbiory błyszczą jak lód.
W takie noce możesz spaść na niebo i lecieć na wieki pomiędzy ty-
mi lodowato zimnymi, zamarzniętymi gwiazdami.
- Tego właśnie nie mogę wybaczyć WGO — powiedziała Gaby.
- Zabiera nam gwiazdy. Nie są już odległe i tajemnicze, tylko bli-
skie, żywe i inteligentne. Nie podoba mi się pomysł, żeby na na-
szym niebie był ktoś, kto czyni nas małymi.
- Widzisz tam? - pokazał Shepard. — Zaraz na lewo od Anta-
resa. Około dwóch stopni.
- Ophiuchus?
- Znasz się na niebie. To stamtąd pochodzą. Wczoraj rano
przekazali gorącą linią UNECTA. Chmury gazowe w Rho Ophiu-
chi, na samej krawędzi pętli Skorpiona. Przez cały czas, odkąd za-
częliśmy rozpatrywać hipotezę, że twórcy Chagi mogą być tworem
kosmicznej ewolucji, teleskopy orbitalne analizowały widma
chmur molekularnych w głębokim kosmosie. Są tam wszystkie
składniki życia: węglowodory, aminokwasy, RNA. To te chmury
pozwoliły pomyśleć po raz pierwszy o fulerenach. Z Rho Ophiu-
chi dostawaliśmy widma skomplikowanych fulerenów niemal
identyczne z tymi, które „Tolkien" zaobserwował najapecie. Tyle
że te są mniej więcej o osiemset lat świetlnych bliżej centrum ga-
laktyki. Jeśli przyjmiemy na wyrost, że twórcy Chagi rozprzestrze-
niają się z prędkością jednej setnej prędkości światła, to znaczy, że
nasze teleskopy obserwują cywilizację liczącą sobie co najmniej
sto tysięcy lat, a prawdopodobnie dużo starszą.
- Peter Werther mówił mi, że to nie jest nasz pierwszy kon-
takt z nimi - powiedziała Gaby. - Tamten zdarzył się u zarania
ludzkości, na tych właśnie równinach, około trzech, czterech mi-
lionów lat temu.
- Mogli przebyć całe ramię Strzelca przez ten czas. Bóg je-
den wie, od jak dawna podróżują, jacy są starzy, skąd naprawdę
pochodzą.
Nad zachodnią częścią horyzontu pod fioletową chmurą za-
wisła linia ciemnej czerwieni. Cisza była wszechogarniająca.
- Shepard — szepnęła Gaby. - Przerażasz mnie.
- Sam siebie przerażam - odpowiedział. - Masz rację. Gwiaz-
dy nie należą już do nas. Nigdy nie należały. Coś dostało się tam
przed nami, zanim nawet zaistnieliśmy.
- Może wzięlibyśmy się za ręce i zagwizdali „Tako rzecze Zara-
tustra?" - zaproponowała Gaby.
Zobaczyła, jak wargi Sheparda wyginają się w uśmiechu, na-
gle jednak położył palec na jej ustach.
- Cii. Są tutaj. Zobacz.
Wychynęły z ciemności pod parasolowatymi drzewami. Naj-
pierw szła wielka lwica z uniesioną głową, smakująca noc rozsze-
rzonymi nozdrzami i otwartym pyskiem. Dalej postępowały dwie
młodsze samice, rozstawione szeroko, żeby chronić flanki królo-
wej. Za nimi nadciągnęły młode. Było ich dziewięć z dwóch mio-
tów: niektóre zdecydowanie większe i sprawniejsze od pozostałych.
Szły za dominującą lwicą w luźnym szyku, zbaczając na kilka kro-
ków z trasy, żeby powąchać kolczasty krzak lub bydlęce łajno. Sta-
ra samica z obwisłym podgardlem i lędźwiami zamykała pochód.
Stado przeszło w odległości dziesięciu stóp od maski jeepa.
Jeden z kociaków usiadł, wyciągnął tylną łapę i polizał krocze.
Matka obrzuciła wzrokiem płonący horyzont i 4x4 z jego zaczaro-
wanymi pasażerami i ruszyła dalej. Młode poszły za nią. Lwy znik-
nęły w wielkiej ciemności.
- Strażnicy je obserwowali — powiedział Shepard. - Powie-
dzieli mi, gdzie je można znaleźć. Stracili dwa: jednego zabiły hie-
ny, drugi został odrzucony przez matkę. Sądzę jednak, że dadzą
sobie radę.
- Dziękuję, Shepard - powiedziała Gaby McAslan. - To było
naprawdę wyjątkowe.
- Nieprawdaż? - odpowiedział. Zapalił silnik i wycofał samo-
chód po ścieżce wydeptanej przez zwierzynę pod ogromnymi
gwiazdami południowej półkuli.
- Opowiedz mi o swoich dzieciach - poprosiła Gaby. — O two-
ich młodych.
- Noszą imiona Fraser i Aaron. Fraser ma trzynaście lat,
Aaron właśnie skończył jedenaście. Fraser jest obdarzony chary-
zmą. Świat zawsze sam przychodzi do niego, on nie musi się o to
troszczyć. Aaron musi zdobywać wszystko ciężką pracą, ale pomi-
mo to - a może właśnie dlatego - to Aaron będzie znany w świe-
cie. Fraser będzie zdobywcą serc, będzie łamał serca i będzie
szczęśliwy. Aaron będzie sobie musiał zapracować na szczęście, ale
będzie je za to bardziej cenił. - Gaby poczuła ukłucie zazdrości,
a Shepard widząc to - albowiem Gaby wcale nie była taka dobra
w ukrywaniu uczuć, jak jej się wydawało — oznajmił, że chłopcy
stanowią jedyną dobrą stronę jego małżeństwa.
- My, ludzie z równin, żenimy się wcześnie — powiedział. -
Jesteśmy ludźmi zimy. To jest coś głęboko w duszy, taka potrzeba
bycia z kimś drugim, kto osłoni cię przed ogromem nieba, po-
trzeba pary ciepłych stóp, które będą dzielić z tobą łóżko. Spo-
tkaliśmy się na zgrupowaniu łyżwiarskim. Byłem na czwartym ro-
ku na uniwersytecie stanu Iowa, robiłem dyplom z biochemii
i biofizyki. I ścigałem się na łyżwach. Ona miała tupet: podeszła
prosto do mnie, pogratulowała mi zwycięstwa i powiedziała, że
mam najwspanialsze uda, jakie kiedykolwiek widziała. I najbar-
dziej widoczną spod kombinezonu bieliznę, jaką widziała.
Oświadczyła, że jest fetyszystką facetów w rajtuzach od czasu, kie-
dy Christopher Reeve przekonał ją, że człowiek może naprawdę
latać.
Pobraliśmy się następnej wiosny. Za szybko, byliśmy za mło-
dzi. Ale skąd masz to wiedzieć, kiedy masz dwadzieścia lat? Nie je-
steś nawet pewny tego, czym jesteś, a co dopiero, czego chcesz.
Ale świat zmusza nas do podejmowania wszystkich tych wielkich
decyzji, zanim nabędziemy mądrość pozwalającą decydować wła-
ściwie. Wykształcenie, kariera, związki międzyludzkie. Wszystko,
co będziesz musiał za sobą ciągnąć przez resztę życia. Połowę waż-
nych decyzji życiowych podejmujesz, zanim jeszcze pozwolą ci na
rzecz tak banalną jak głosowanie. Możesz założyć rodzinę wcze-
śniej, niż nabyć prawo do kupienia drinka w barze.
Pobraliśmy się w tym gorącym, namiętnym okresie miłości,
kiedy miewasz mokre sny, nie możesz jeść i zdzierasz z tej drugiej
osoby ubranie. Nie wyobrażaliśmy sobie, że to się może zmienić,
a kiedy tak się stało, myśleliśmy, że to koniec. Wtedy zdecydowali-
śmy się na Frasera. Dokładniej, wtedy Carling zdecydowała się na
Frasera. Nie, to podłe. Zrobiliśmy wspaniałą rzecz z niskich po-
budek i oczywiście to nie zadziałało tak, jak sobie planowaliśmy,
więc jeszcze bardziej zamknęliśmy się w sobie, bojąc się, że jedy-
nym, co nas łączy, jest dziecko. Kiedy przeniosłem się na UCSB,
żeby zacząć doktorat, urodził się Aaron. Carling znudziło się wła-
śnie siedzenie w domu w roli wielkiej matki i znalazła pracę w biu-
rze architekta. Całe pieniądze szły na dzieci (ale było to lepsze
niż choroby dziecięce i „Ulica Sezamkowa"). Ja musiałem praco-
wać po nocach, żeby dorwać wolny czas na komputerze, Carling
pracowała od dziewiątej do piątej, więc skończyło się na tym, że
uganiałem się po całym mieście wielkim żółtym volvo, którego na-
zywaliśmy Prosiakiem, i kupowałem wiktuały, odbierałem dzieci
ze szkoły, zostawiałem w świetlicy, a w pozostałej próżni usiłowa-
łem spać, jeść, czytać i jeszcze odpoczywać w przerwach. Co, jak
sądzę, jest bardzo dobre dla rozwoju związków pomiędzy ojcem
i synami, ale nie dla małżeństwa. Na pewno nie dla małżeństwa.
Cztery godziny pokrywających się wolnych godzin i mnóstwo nie-
wierności na stronie. Znowu robię się podły. I zgorzkniały.
- Zdradzała cię?
Na niebie nad równiną Mara rozbłysnął i rozpłynął się w ni-
cość deszcz meteorytów. W to niebo można patrzeć bez końca,
myślała Gaby. Na zewnątrz i do wewnątrz. I wstecz, w noce tak spo-
kojne, ciepłe i bliskie, że słychać było oddech kontynentu.
- Ze swoim szefem z firmy architektonicznej. Całkowity ste-
reotyp. To najbardziej bolało. Ten stereotyp. Wyobrażasz sobie,
że twoja partnerka życiowa, twoja kochanka, matka twoich dzieci,
powinna zaskoczyć cię nawet w takich sprawach. Ale nie ona. Wy-
łącznie stereotyp. Zatrzymała dzieci. Nie potrafiła jednak zatrzy-
mać mężczyzny. Mówiłem, że nie będę podły i zgorzkniały, ale to
wciąż sprawia mi wielką i głęboko wredną przyjemność. Przez ca-
ły czas, kiedy ona zdradzała mnie z nim, on zdradzał ją z kobietą,
którą poznał w klubie skórzanych kurtek. Kiedy Carling, stojąc
przed sędzią, opowiadała, jaki to ten mężczyzna wiedzie tryb życia,
jaką zapewni najlepszą możliwą przyszłość jej dzieciom, on kołysał
się za jaja pod sufitem panny Skórzane Uprzęże. O mało co nie
pękłem ze śmiechu, kiedy się o tym dowiedziałem.
- Brakuje ci chłopców?
- Brakuje mi ich tak, jak brakowałoby mi prawej ręki. Kiedy
ich tu nie ma, czuję się niekompletny. Przyjeżdżają dwa razy w ro-
ku, na tydzień w Wielkanoc i na dłużej późnym latem.
- Czy to ostrzeżenie?
- Tak sądzę. Nie tak bardzo przed ich przyjazdem, jak przed
momentem, kiedy wyjadą.
- Bardzo wiele się spodziewasz po tym związku.
- Kiedy zdarza ci się rozwód i jesteś o dwanaście tysięcy mil
od swoich dzieci, uczysz się, że ze związkami międzyludzkimi nie
wolno igrać. To delikatne sprawy. Wóz albo przewóz. Wszystko al-
bo nic. Tu nie ma miejsca na grę, Gaby.
—Ja nie gram, Shepard.
- Grasz.
- Nie z tobą.
- Gracze nie potrafią przestać.
- Czy w takim razie zakończymy tę grę tutaj? — zapytała, a jej
wściekłość wezbrała jak nagły pożerający wszystko ogień na sawan-
nie.
- To właśnie mam na myśli, Gaby. Gry. Czego ty chcesz?
- Chcę ciebie, Shepard.
-Ja też chcę ciebie. Chcę tej rudowłosej, zielonookiej celtyc-
kiej furii, z jej niezrozumiałym, barbarzyńskim akcentem, z piego-
watą skórą jak u małej dziewczynki, z ciałem, które zdaje się nale-
żeć do najprzebieglejszej i najbardziej grzesznej nierządnicy
w piekle, z jej zbyt wybuchowym temperamentem, z jej dumą
i ambicją, nieobliczalnością, dziecinnością, samolubstwem i hoj-
nością, z jej brawurą i pełnią życia.
- Wy mężczyźni potraficie pieprzyć głodne kawałki godzi-
nami.
- Ale to zapewnia codziennie nowe pieprzenie.
W obozie zastali stół nakryty do kolacji. Obok stali strażnicy.
Gaby zanurkowała do namiotu i wyciągnęła nieduże zawiniątko.
- Prezent dla ciebie. Coś za coś. Stara tradycja piłkarska: za-
miana koszulek.
Shepard rozwinął koszulkę i zmarszczył brwi na widok ma-
sturbującej się zakonnicy na przodzie i jej wyznania, spranego już
niemal do nieczytelności. Uśmiechnął się, wstał, odpiął guziki
swojej koszuli i zdjął ją. Zanim zdążył ściągnąć podkoszulek, Gaby
położyła mu rękę na piersi i wciągnęła go, jak zahipnotyzowane-
go, do namiotu po prawej.
Tej nocy nie bawili się w syberyjskie sztuczki, ale to, co zrobi-
li, było tak bardzo dobre i tak bardzo długie, że niemal zapomnie-
li o pozostawionej za sobą chłodnej przeszłości i długich palcach,
którymi obmacywali swoje życie.
27
NASA zapłaciła więcej stacji satelitarnej za udostępnienie
okienka na wyrzutnię niż za wynajęcie wahadłowca HORUS, żeby
wynieść moduł odrzutowy na Unity. Wszystko to w nadziei odzy-
skania włożonych pieniędzy i zarobienia jeszcze większych, kiedy
sonda „Gaja" znajdzie się na orbicie WGO i zacznie nadsyłać zdję-
cia. Agencje informacyjne zaczęły już obstawiać zakłady. Nikt nie
przypuszczał, że pierwszy kontakt odbywać się będzie za pośred-
nictwem księgowych.
Plan misji był następujący. Moduł manewrowy spotka się
z „Gają" na rubieżach Jowisza, zadokuje i odpali silniki, żeby wy-
prowadzić sondę na trajektorię, która wyniesie ją na orbitę bie-
gunową Wielkiego Głupiego Obiektu. Ruch obrotowy dysku spra-
wi, że każdy fragment jego powierzchni znajdzie się w polu widze-
nia czujników „Gai".
Osiem godzin przed startem z Unity flota bezzałogowych
frachtowców orbitalnych Amerykańskich Sił Powietrznych wznio-
sła się z bazy lotniczej w Edwards wraz z wojskowym wahadłow-
cem wiozącym na pokładzie załogę specjalistów. Wprowadzono
poprawki do obliczeń ładunku. Potrzebne były dodatkowe zbior-
niki z paliwem odrzutowym, nowe i lepiej zaprojektowane. Nikt
z wielonarodowej załogi Unity nie wierzył w to, co zobaczył: trój-
kątny wahadłowiec Amerykańskich Sił Powietrznych zadokował
przy module przechwytującym na orbicie, na której go składano,
odwrócił się swoim czarnym żaroodpornym brzuchem ku gwiaz-
dom i wypuścił z luku towarowego mechaników kosmicznych
w egzoszkieletach i pajęczych odnóżach. Nowe i lepsze projekty:
flaga amerykańska wymalowana na burtach. Do tego potrzebni
byli specjaliści wojskowi?
Wahadłowiec Amerykańskich Sił Powietrznych zszedł z orbi-
ty dokładnie na czas. Silniki sterujące zapłonęły błękitnym
ogniem. Moduł przechwytujący „Gai" przesunął się na orbitę star-
tową. Na pięćdziesiątej mili uruchomił się główny silnik. Płomień
wodorowy zniknął w ogromie nocy. Kiedy moduł mijał orbitę Mar-
sa, odrzucił doczepione w ostatniej chwili zbiorniki z paliwem i za-
czął zwalniać. Ta informacja, jedna jedyna spośród wszystkich do-
tyczących lotu modułu, przeszła przez machinę administracyjną
NASA prosto na biurko prezydenta Stanów Zjednoczonych.
28
Kiedy Gaby McAslan powróciła pełna werwy i promieniejąca
do starego domu misyjnego, Miriam Sondhai oznajmiła jej, że ma
gościa. Ku swemu największemu zdumieniu Gaby ujrzała T. P. Co-
stello rozpartego na skrzypiącej sofie i popijającego herbatkę Mi-
riam. Z niewiadomych powodów spodziewała się raczej swojej sio-
stry Reb, która mogła przyjechać do Kenii, kierując się —
podobnie jak przez całe życie — kaprysem, chęcią zobaczenia, co
Gaby zrobiła z gobelinem w gwiazdy.
Neseser Gaby stał na stoliczku do kawy.
- No, skoro już skończyłaś zabawiać się jajami nowego i świet-
nego dyrektora wykonawczego UNECTA, może jako nowy kore-
spondent SkyNetu w Afryce Wschodniej nie będziesz miała nic
przeciwko zarobieniu na swoją znacznie podwyższoną pensję -
powiedział T. P.
- Grzebałeś w moich rzeczach - warknęła Gaby. W torbie zna-
lazła źle zapakowaną zbędną bieliznę i trochę kosmetyków. - Ob-
macywałeś moje majtki. Może nawet je wąchałeś.
- Bez wątpienia. Mam dla ciebie robotę.
- Poślij Jake'a. To on jest głównym korespondentem w Afry-
ce Wschodniej.
—Jake jest chory.
- W tej pracy się nie choruje.
- On zachorował - odrzekł T. P. Jego twarz była kamienna
i bez wyrazu jak maska aktora teatru kabuki. - Masz dziesięć mi-
nut na zrzucenie tego stroju piłkarskiego, pozbycie się zapachu
boiska i trapera i powrót do wyglądu zawodowej dziennikarki.
Dziesięć minut i zabieram cię na Kenyatta. Masz samolot. Twój
paszport jest w torbie, nie martw się. I tubka kremu z filtrem
osiem. Będziesz go potrzebowała na Malediwach.
- Na Malediwach?
- Foa Mulaku wypuszcza bąbelki.
- Od razu widać, że facet pakował tę torbę — powiedziała Ga-
by, usiłując znaleźć przybory pod prysznic. - Nie ma tamponów.
29
Poza granicą rafy dno opadało i kolor wody zmieniał się
z przybrzeżnej jasnej zieleni, w której można było dostrzec cienie
małych rybek koralowych na tle mułu, w ultramarynę o takiej
przezroczystości, że spoglądając ponad relingiem, można było wy-
obrazić sobie w błękicie podwodnych myśliwych, bez końca po-
szukujących tysiąc stóp pod wodą. Seacat przeszedł przez przerwę
w rafie i przyspieszył. Wyspa skurczyła się w pasek koralowego pia-
sku i zielonych palm, potem w smugę ciemności na powierzchni
morza, aż w końcu zniknęła za horyzontem. Wielki katamaran
przewoził niegdyś turystów pomiędzy wysepkami Seszeli, ale
UNECTA wynajęła go do obsługi baz na Oceanie Indyjskim. Teraz
służył do przewozu dziennikarzy. Tego słonecznego sierpniowe-
go ranka na jego pokładzie znajdowało się trzystu reporterów
wraz z orszakami. Pokładowy bar nigdy nie prosperował tak zna-
komicie.
Ekipa SkyNetu rozłożyła się na pokładzie rufowym, przygoto-
wując się do nawiązania łączności satelitarnej z Londynem.
Faraway przypiął Gaby mikrofon, Tembo sprawdzał kąty usta-
wienia kamery: „nie w pełnym słońcu, twoje oczy zrobią się ciem-
ne, a widzowie nie darzą zaufaniem kogoś, kogo oczy są niewi-
doczne". Gaby przyglądała się ptakom zbierającym się w stada
i nurkującym w spieniony kilwater. Morze jest jedną istotą, pomy-
ślała. Jednością. Całością. Nad tą częścią morza, która otacza Przy-
lądek, wstaje teraz ranek. Tato wraca z porannego obchodu, Reb
nastawia kipiący ekspres. Wczesne wiadomości satelitarne będą
tłem dla ich kawy i bułek od Marksa i Spencera. Paddy siedzi pod
stołem, uderzając ogonem na każde słowo kończące się na „y".
I nagle, ku ogólnemu zaskoczeniu, na ich poranny ekran wysko-
czy Gaby - na żywo z wiadomościami o niestworzonych wydarze-
niach rozgrywających się w egzotycznych miejscach. Morze jest
jedną istotą, wielką istotą. Większą niż wszystko, z czym można ją
porównać. Żadna ludzka troska nie może się mierzyć z jego trans-
cendentną jednością. Po co zatem się lękać, skoro wszystko wy-
szło z morza i wszystko do niego powróci?
- Właśnie cię łączę, Gaby - powiedział Faraway.
Skinęła głową. W jej uchu zaszeptał głos Jonathana Cusacka,
prezentera „The World This Morning":
- Mamy już połączenie satelitarne z naszą nową korespon-
dentką z Afryki Wschodniej, Gaby McAslan.
Korespondentka z Afryki Wschodniej, Gaby McAslan. To ja!
Ratunku!
Tembo dał jej znak. Odgarnęła włosy z twarzy. Zapłonęło
światełko transmisji i Jonathan Cusack mówił dalej:
- Witaj, Gaby, co dokładnie dzieje się na Oceanie Indyjskim?
Przez moment Gaby miała wrażenie, że w swojej pierwszej
transmisji na żywo zwymiotuje.
- Dzień dobry, Jonathanie, jestem właśnie na statku praso-
wym zmierzającym do Wschodniej Siedem-Pięć, stałej platformy
obserwacyjnej UNECTA w pobliżu Obiektu Foa Mulaku. Powinni-
śmy dotrzeć na miejsce za nieco ponad godzinę, około wpół do
drugiej lokalnego czasu.
- Co ujrzycie po dotarciu na miejsce? - zapytał Jonathan Cu-
sack z odległości dziewięciu tysięcy mil. Gaby odgarnęła znów wło-
sy z twarzy. Faraway wykrzywił się i przejechał palcem po gardle.
- Może podam parę niezbędnych szczegółów. Foa Mulaku
czy też, żeby posłużyć się właściwą nazwą, Obiekt Grzbietu Male-
diwskiego, to czwarty pocisk biologiczny. Zatrzymał się na głębo-
kości około sześciu tysięcy stóp w Kanale Równikowym. Do czasu,
kiedy UNECTA zdołała oznaczyć dokładnie miejsce, skolonizo-
wał przestrzeń dna morskiego w promieniu dziewięciu mil, osiem-
dziesiąt mil na północny wschód od wyspy Gan. Tym, co tak bar-
dzo różni podwodną Chagę od jej naziemnych odmian, jest fakt,
że po zakorzenieniu się rośnie ona do góry, zamiast rozszerzać
się na boki. Foa Mulaku był zaskoczeniem dla naukowców, ponie-
waż doszedł do swojego ostatecznego stanu znacznie szybciej, niż
przewidywano: z początku była mowa o połowie listopada, teraz je-
steśmy pewni, że wyłoni się z morza w przeciągu najbliższych kil-
ku godzin.
- Czy możesz przygotować nas jakoś na to, co zobaczymy? -
zapytał Jonathan Cusack. Kiedyś mi się podobał, pomyślała Gaby.
Wśród ludzi związanych z mediami był numerem jeden moich
marzeń.
- UNECTA zbudowała dość dokładny model sonarowy: Foa
Mulaku to stożek o uciętym czubku, podstawie opartej na dnie
morskim i najwyższych fragmentach znajdujących się około dwu-
dziestu stóp od powierzchni. Na stożek składa się spora liczba róż-
nych poziomów, układających się jeden nad drugim, jak w wiel-
kim torcie weselnym. Przez ostatni miesiąc Foa Mulaku zwiększył
tempo przyrostu do czterdziestu stóp dziennie, dlatego spodzie-
wamy się, że najwyższe warstwy przebiją się nad powierzchnię mo-
rza w ciągu najbliższych pięciu godzin.
- Połączymy się znów z Malediwami, kiedy zdarzy się coś no-
wego. Na razie dziękujemy, Gaby McAslan.
Uśmiechała się, dopóki Tembo nie dał jej znaku, a światełko
transmisji nie zgasło. W grupie reporterów, którzy oderwali się
od baru, żeby obejrzeć chrzest bojowy, rozległy się oklaski i okrzy-
ki zachęty. Paul Mulrooney, człowiek CNN w Afryce, przyniósł jej
coś, w czym był rum i kostki lodu.
- Kiedy po raz pierwszy mówiłem na żywo, posikałem się
w spodnie - powiedział. - Patrzyłem prosto w obiektyw i mówi-
łem o epidemii cholery w ruandyjskim obozie dla uchodźców,
a to płynęło mi po nodze i na buty. Dzięki Bogu, filmują cię tylko
od pasa w górę.
Monitory umieszczone w przedziałach dla pasażerów pokaza-
ły, że seacat pokonał połowę drogi i dziennikarze zaczęli się prze-
mieszczać na pokład dziobowy, żeby po raz pierwszy rzucić okiem
na pomosty Wschodniej Siedem-Pięć. Na morzu, podobnie jak
na ziemi, UNECTA była zmuszona do twórczych zakupów. Kilka
dobrze ulokowanych łapówek pokonało ofertę złożoną przez in-
donezyjskich maklerów na nie używany sprzęt wydobywczy kom-
panii Royal Dutch Shelł. Urządzenia podwodne i zdalnie stero-
wane zostały zabrane ze stumilowego złomowiska, jakim stało się
wschodnie wybrzeże Szkocji po działaniach North Sea Oil. Poło-
wę załogi Wschodniej Siedem-Pięć tworzyli zbędni pracownicy
platform z okolicy Aberdeen, którzy niezbyt dobrze się czuli, dzie-
ląc baraki mieszkalne z luzackimi naukowcami z Instytutu Oce-
anograficznego Woods Hole.
Seacat przybliżał się do Wschodniej Siedem-Pięć, okrążając
wodolot Beriewa tankujący z pontonu-cysterny. W tym momen-
cie spomiędzy wsporników platformy wyskoczył dmuchany pon-
ton gemini i zaczął wściekle krążyć wokół katamaranu.
- Greenpeace - powiedział Paul Mulrooney. - Nie rozu-
miem, dlaczego mają pretensje do UNECTA, przecież to nie oni
wymyślili tę rzecz.
Kiedy gumowy ponton zatoczył wreszcie ostatnie koła wokół
katamaranu i popędził ku staremu greckiemu promowi z tęczą
wymalowaną na dziobie, zakotwiczonemu o milę na zachód,
krzyknął:
- Popływajcie sobie w swoich głupich łódkach wokół japeta
albo chmury gazowej Rho Ophiuchi, jeśli chcecie przeciwko ko-
muś protestować!
R. M. Śrivapanda, dyrektor Wschodniej Siedem-Pięć, czekał
w pontonie na swoich gości. Był to ciemnoskóry, spokojny Tamil
w jednym z tych surdutów o wysokim kołnierzyku, w których tak
dobrze wyglądają Hindusi, a tak fatalnie wszystkie inne rasy. Lewy
rękaw miał włożony w kieszeń; Gaby przypomniała sobie, że T. P.
Costello poinformował ją na lotnisku, iż Śrivapanda stracił lewe
przedramię w bliskim spotkaniu z motorem łodzi, kiedy nurkował
w okolicy Sri Lanki. Wszystkim, czego mu jeszcze brakowało, żeby
wyglądał jak marzący o władzy nad światem geniusz zbrodni z fil-
mu o Jamesie Bondzie, był biały pers ułożony w zagłębieniu zdro-
wej ręki i dwadzieścia uzbrojonych w karabiny maszynowe kobiet
w czerwonych kocich kostiumach. James Bond czekał na Pozio-
mie Pierwszym, w gmatwaninie trójnogów, anten satelitarnych
i korespondentów wylewających się z klatek wind w poszukiwaniu
najlepszych punktów obserwacyjnych. Miał pewny siebie wyraz
twarzy faceta, któremu wolno jeździć, gdzie mu się żywnie podo-
ba i podejmować wszelkie działania w imieniu UNECTA.
- Ty! - krzyknęła Gaby.
-Ja! - potwierdził Shepard. Podszedł do niej, przeciskając
się przez falę dziennikarzy. Faraway zawołał do niej. Znalazł miej-
sce ze znakomitym widokiem na Obiekt Grzbietu Malediwskiego:
bocianie gniazdo na głównym maszcie komunikacyjnym Wschod-
niej Siedem-Pięć. Tembo usadowił się na górze, podłączył kame-
rę i sfilmował ogólny widok. Kiedy Faraway podawał Gaby rękę,
żeby wciągnąć ją na górę, Shepard powiedział cicho i szybko:
- Wprowadź się do mnie. Chcę z tobą spać, budzić się, jeść
śniadanie i robić wszystkie intymne rzeczy.
- O Jezu, Shepard, ale wybierasz momenty - odrzekła Gaby,
wspinając się na maszt.
- Gzy to jest odpowiedź? - krzyknął do góry. Ale Gaby była
już pochłonięta kontemplacją tego czegoś w morzu. Potrzebna
była pewna sztuczka, żeby to zobaczyć, tak jak z tymi obrazkami,
które były w modzie, gdy Gaby była smarkatą nastolatką, a które
wyglądały zupełnie jak wielokolorowe spaghetti, ale jeśli popatrzy-
ło się poprzez nie - wmagiczny sposób zamieniały się w skaczące
delfiny lub dinozaury. Tutaj potrzebny był trik tego samego ro-
dzaju: nie należało patrzeć na powierzchnię, ale poniżej załamań
i drgań wody, tak żeby wzory światła, ciemności i kolorów złączyły
się w całość i stworzyły obraz.
To wcale nie wygląda jak tort weselny, pomyślała Gaby. To nie
wygląda jak nic poza tym, czym jest, czym uczynili to jego twórcy.
Jeśli w ogóle ma twórców, jeśli te okrągłe, mózgopodobne przed-
mioty tuż pod powierzchnią nie są po prostu naturalnymi forma-
mi, jeśli te głębokie wcięcia i pokrętne błękitne granie nie są tyl-
ko wypadkami w procesie ewolucyjnym, jeśli te grzbiety tam
w dole nie są czymś, co kiedyś miało znaczenie i funkcję w jakimś
świecie wśród gazowych mgieł Rho Ophiuchi, podczas gdy tu,
osiemset lat świetlnych dalej, jest tylko pustym wspomnieniem.
- Smok w morzu - powiedział Tembo z czcią. - Tak jest napi-
sane w księdze Ezechiela.
Tak jest napisane na stronicach znacznie starszych niż Eze-
chiel, pomyślała Gaby. Jest to zapisane w pamięci rasy, w tych sa-
mych genach, które pozwalają dzieciom nauczyć się pływać, za-
nim poznają lęk przed wodą. Kraken. Wąż z Midgard. Bogowie
morza, syreny i zdradzieckie żeńskie duchy oceanu. Coś, co żyje
na dnie morza.
Megafony podały podstawowe informacje. Głos ze szkockim
akcentem zapowiedział, że w sali rekreacyjnej na Poziomie Trze-
cim za pięć minut będą przydzielane miejsca. Gaby walczyła o do-
pchanie się do kobiety siedzącej przy stoliku z PDU i pudełkiem
plakietek, przyznającej miejsca w helikopterach. Podeszła do sto-
lika i podała nazwiska członków swojej ekipy kobiecie od helikop-
terów.
- Ona nie będzie potrzebowała miejsca — odezwał się głos
nad jej uchem i zanim Gaby zdążyła zaprotestować, że tu miejsce
oznacza pracę, Shepard odciągnął ją na bok w spokojne miejsce
pomiędzy zestawionymi stołami do bilardu. Dziennikarze czekają-
cy na swoją kolej gapili się na nich.
- Prawdopodobnie pożałuję tego - powiedział Shepard. -
Zbieraj swoją ekipę i chodź ze mną.
30
- Nigdy się w niego nie wcisnę. - Gaby McAslan trzymała
czerwono-srebrny kostium z wielkimi czarnymi numerami na
przodzie i z tyłu.
- Rozciąga się - odpowiedział Shepard. Wciągnął już swój na
kombinezon pływacki. Przejechał palcem po zamkach. 
- Śmierdzi - oświadczyła Gaby. - Kto miał to ostatnio na so-
bie?
- Śmierdzi tobą. Zrobiono go z syntetycznej skóry, takiej sa-
mej, jaką przeszczepia się ofiarom poparzeń, z dodatkiem kilku
chemiczych sztuczek, których nauczyliśmy się od Chagi, i w kolo-
rach takich, żeby helikoptery znalazły cię, jeśli wypadniesz za bur-
tę. Maszyny fulerenowe nie tykają ludzkiego ciała, więc skóra jest
doskonałym materiałem na kostium izolacyjny. Chyba że wolisz
kolejną noc na dekontamie?
- Lois Lane nie zakłada pończoch w budce telefonicznej -
poskarżyła się, wciskając się w ten strój. Rozciągał się. Był dość wy-
godny. Z radością powitałaby kliny, ale najwyraźniej kostiumy zo-
stały zaprojektowane przez mężczyzn, którzy nie wzięli pod uwagę
Widocznych Linii Podpasek ani tego, że mogą one odciąć ci tyłek.
Podali numery kostiumów wartownikowi i zeszli na keję.
- Hej, Dziewiętnastka! - zawołał Faraway, odczytując numer
na piersi Gaby. Zaskowyczał niczym podniecony pies myśliwski.
W trzeciej łodzi Tembo zajmował się chagoodporną kamerą
z przedstawiającym rogi i jin-jang logo UNECT Asie. Faraway przy-
piął Gaby mikrofon, gdy tylko usiadła.
- Przekazujemy do łącz satelitarnych na platformie, a oni po-
ślą to dalej do Londynu.
Dopasował wtyczkę do jej ucha i poprawił włosy pod kaptu-
rem ochronnym. Jego dotyk był bardzo delikatny. Pozostałe ło-
dzie już wyruszyły. W pierwszej znajdował się zespół rejestrujący
UNECTA. W drugiej grupa schodząca na ląd. Dwóch ostatnich
członków załogi wskoczyło do trzeciej łodzi. Zmarszczyli się na
widok zespołu SkyNetu. Shepard popatrzył na nich, jakby pod-
ważał ich prawo do zadawania mu pytań, i machnął ręką, dając
znak do odbicia. Sternik uruchomił silnik. Mały ślizgacz uniósł
się na wodzie i wypłynął z cieni pod Wschodnią Siedem-Pięć ku
światłu.
Morze było olśniewające. Prędkość oszałamiająca. Niebo peł-
ne warkotu helikopterów. Gaby uchwyciła się relingu i wstała. Od-
rzuciła kaptur i pozwoliła włosom rozwiać się, tak żeby twarze za
oknami helikopterów dojrzały to i poznały, kto jest tam na dole
w Trzeciej Łodzi. Dzięki ci, Shepard. Dzięki ci, Boże. Dzięki wam,
Obcy pływający w molekularnych chmurach Rho Ophiuchi. Dzię-
ki ci, T. P. Costello, za zaufanie, że nie spieprzę tego. Dzięki ci, ży-
cie.
Tembo filmował dwie pierwsze lodzie. Faraway przełazi z nie-
szczęśliwą miną ponad siedzeniami i poklepał Gaby.
- Mam Londyn na łączach.
Kiwnęła głową i wcisnęła słuchawkę głębiej do ucha. Geosta-
cjonarne zakłócenia wywołały trzaski. Reżyser w Docklandach
wszedł na linię, zaczynając odliczanie. Wiedziony instynktem
Tembo skierował kamerę na Gaby, gdyjonathan Cusack powie-
dział:
- Łączymy się ponownie z naszą reporterką na Wschodniej
Siedem-Pięć, Gaby McAslan. Witaj, Gaby, gdzie dokładnie jesteś?
I już.
—Jestem na łodzi ze Wschodniej Siedem-Pięć, w drodze do
samego Foa Mulaku. Ten dość obcisły kostiumik, który mam na
sobie, to najnowszy kombinezon izolacji biologicznej na wyposa-
żeniu UNECTA. Dzięki nim możemy podejść blisko obiektu bez
konieczności przejścia potem przez dekontaminację. Naukowcy,
którzy, miejmy nadzieję, zejdą na ląd, znajdują się w łodzi do-
kładnie przed nami. Pełne pogotowie jest przewidywane za —
Shepard rozłożył palce jednej dłoni i dodał dwa drugiej - siedem
minut.
Obiektyw wykonał zbliżenie jej twarzy. Faraway podniósł ta-
bliczkę z wypisaną markerem informacją: WIDAĆ CI SUTKI.
- Zapytam kogoś z załogi, jaki jest dokładny plan.
Poza kadrem Shepard machał rękami, w oczach miał przera-
żenie. Gaby ominęła go i usiadła koło sternika, spalonego słoń-
cem Szkota z czarną szóstką na czerwonym przodzie kostiumu.
Kuląc się na dnie łodzi, Faraway podał jej mikrofon z logo
SkyNetu. Tembo ustawił kadr tak, żeby zmieścić dwie osoby. Świa-
doma, że odznaczają się jej sutki, Gaby powiedziała:
- Bardzo przepraszam, czy byłby pan łaskaw podać swoje na-
zwisko widzom?
- Gordon McAlpine - powiedział sternik, przyglądając się
dwóm pozostałym łodziom, które zatrzymały się, osiągnąwszy stre-
fę krytyczną. Zmniejszył prędkość, żeby się z nimi zrównać.
- W porządku, Gordon, czy mógłby mi pan powiedzieć, co
będzie się tutaj działo?
- Chodzi o to, żebyśmy obejrzeli powierzchnię i wybrali
ewentualne miejsca lądowania. Naprawdę nie mamy pojęcia, jak
wysoko nad wodę to wyrośnie: miejsca, które na mapie sonarowej
wyglądają odpowiednio, mogą okazać się niedostępne. Grupy ba-
dawcze i zespól rejestrujący wejdą pierwsi, a my dołączymy do
nich, dopiero gdy okaże się, że jest bezpiecznie.
- A zatem lądowanie już pewne.
- Nic nie jest pewne w całej tej sprawie.
Wracamy do studia, szepnął reżyser.
- Dziękuję, Gaby — powiedziałJonathan Cusack. — Powrócimy
na Foa Mulaku, kiedy dostaniemy wiadomość, a na razie chciał-
bym się zwrócić do gości w naszym studiu. Doktor Fergus Dodds
z Brytyjskiego Zespołu Badań Oceanograficznych i Lisa Orbach,
nasz ekspert od Chagi. Bardzo proszę o komentarze...
Było dobrze, Gaby, powiedział nieznany reżyser. Nie rozłączaj się.
Poklepała sternika Gordona po plecach. Oboje unieśli w gó-
rę kciuki. Łodzie wyłączyły silniki i podskakiwały na wzbiera-
jących ciemnych, głębokich wodach Kanału Równikowego. He-
likoptery prasowe krążyły nad ich głowami, wciąż czekając
i czekając.
To jest jak mecz piłkarski, pomyślała Gaby, najpiękniejszy
mecz piłkarski, taki, jaki rozgrywają aniołowie na wypełnionym
po brzegi niebiańskim stadionie, kiedy bramkarz posyła piłkę, ty
ją przejmujesz, wszyscy obrońcy znikają przed tobą, i znajdujesz
się na polu bramkowym, a bramkarz przeciwnika jest poza swo-
ją linią i nawet modlitwa mu nie pomoże. Ten właśnie rodzaj
piękna.
Pojedynczy głos ze szkockim akcentem rozległ się ponad po-
wierzchnią wód.
- Pęka!
- Faraway! - krzyknęła Gaby.
- Już to mam - odrzekł wysoki Luo.
Wracamy do ciebie, Gab, powiedział reżyser w Londynie.
- Łączymy się ponownie ze Wschodnią Siedem-Pięć, gdzie
Gaby McAslan mówi nam, co się dzieje - oświadczył niewzruszony
Jonathan Cusack.
- Niewątpliwie coś się dzieje - Gaby wpadła mu w słowo. -
Przedstawienie się zaczyna.
Na początku woda zawirowała, jak prąd płytkiej rzeki wokół
kamienia. Następnie ostre iglice zaczęły dziurawić powierzchnię
morza: były ich dziesiątki, układały się w pierścienie i pierścienie
pierścieni. Kiedy ich czubki znalazły się trzy stopy nad po-
wierzchnią, iglice zaczęły się stopniowo wybrzuszać. Pojawiły się
pokręcone uchwyty stanowiące podstawę cierniowych koron. Te-
raz przebijały się położone najwyżej fałdy tych formacji, które wy-
glądały jak potworne mózgi ludzkie. Morska woda, szemrząc i bul-
gocząc, spływała przez szczeliny, podczas gdy ogromne białe
struktury wznosiły się coraz wyżej nad flotyllą małych łódek.
Wierzchołki cierniowych koron znajdowały się już trzydzieści stóp
nad poziomem morza, a Foa Mulaku nadal wypiętrzał się z głębin.
Jego struktura stawała się widoczna. To nie była wyspa, ale zespół
wysp: białe mózgowate formacje otoczone aureolami wysokich ko-
ron cierniowych, połączone ze sobą siecią niebieskich i czerwo-
nych przypór, wynurzających właśnie jedno ociekające ramię po
drugim.
Wszystko to zostało sfilmowane przez Tembo chagoodporną
kamerą, a Gaby gadała jak nigdy przedtem: gadała o rzeczach, któ-
re widziała, ale których nie potrafiła zrozumieć, i o tym, jakie one
się wydawały i co jej przypominały, i jak się przy nich czuła, i o na-
turze Obcego, i o nieodpowiednim języku, który nie potrafi nic
przekazać o rzeczach nie mających nazwy, i o zachwycie, jaki czu-
ła wobec takich zdarzeń, i o strachu, respekcie, rzeczach, których
kamera nie była w stanie pokazać: o ptakach morskich tłoczących
się wokół iglic i kopuł, o zapachu tej rzeczy z morza, o głębokich
głosach dochodzących od korzeni tego czegoś z dna Kanału Rów-
nikowego, a kiedy nie wiedziała już, o czym ma dalej gadać, gada-
ła mimo wszystko dalej, ponieważ wpatrzony w to świat oczekiwał,
że będzie coś mówiła. I wpatrzony w to świat słuchał i słyszał.
Uruchomiono silniki i łodzie podpłynęły powoli ku ociekają-
cemu wodą labiryntowi łuków i żebrowań. Przejrzysta woda pod
ich kadłubami iskrzyła się kształtami ryb. Foa Mulaku skrzypiał
i trzaskał, wysychając w słońcu. Moment krytyczny minął: coś, co
żyło pod powierzchnią morza, wkroczyło w nową fazę ewolucji.
Białe kopuły pękały wzdłuż swych wiązań. Obiekty o kształcie zaci-
śniętych mocno pięści, tyle że dwa razy wyższe od człowieka, wysu-
wały się ze szczelin.
- Drzewa-dłonie — podpowiedział Shepard. Gaby powtórzy-
ła jego słowa do Londynu. Łodzie wpłynęły głębiej, ku jądru te-
go obcego archipelagu. Ponad nimi białe pięści jedna po dru-
giej rozkładały palce. Gaby uświadomiła sobie, że w tej
ociekającej wodą, skrzypiącej bazylice Foa Mulaku rozlega się je-
dynie jej głos, zniżyła więc go do pełnego szacunku szeptu. To
było święte miejsce. „Zatopiona katedra" - tak nazwał Chagę
dziennik Moon. To właśnie było miejsce, do którego te słowa
naprawdę się odnosiły. „Sagrada Familia" po potopie. Ale ona
nie zatonęła. Ona się wynurzyła. Wenus w otwartej muszli. Prze-
budzony smok z głębin.
Sternik Gordon zakręcił kołem.
- Wjeżdżamy - powiedział. Łódź na przodzie wpłynęła już na
fartuch półki najbliższej kopuły. Łódź z ekipą nagrywającą
UNECTA poszła w jej ślady.
- Chaganauci sprawdzają właśnie, czy przed zejściem na ląd
ochraniacze twarzy i respiratory działają bez zarzutu - szepnęła
Gaby, zachwycona utworzonym właśnie neologizmem. - Muszę
uprzedzić wszystkich w Londynie, że kiedy zejdziemy na ląd, będę
musiała też się tak zabezpieczyć, w związku z czym utracimy kon-
takt głosowy. Teraz wychodzą na powierzchnię.
Shepard dał sternikowi Gordonowi znak, żeby zacumował.
- Wyładowują sprzęt doświadczalny z łodzi - mówiła Gaby.
Tembo ułożył się w poprzek ławek, opierając kamerę na dziobie,
żeby uniknąć chybotania. - Jak państwo widzą, kamerzyści
UNECTA już wylądowali. Nasza łódź wpływa, wygląda na to, że
przycumujemy i będzie mi wolno postawić nogę na powierzchni
Foa Mulaku.
Wszyscy w studiu ucichli.
- Drzewa-dłonie. - Shepard dotknął ramienia Gaby. - Po-
patrz.
Tembo zareagował jak należy. Jest rewelacyjnym kamerzystą,
pomyślała Gaby. Jego Bóg dał mu potężny talent.
Białe dłonie były teraz całkowicie otwarte, ale nie to przycią-
gnęło uwagę Sheparda. Raczej fakt, że układały się one jak frag-
menty mozaiki w szeroką, płytką czarę zwróconą ku południowo-
-zachodniej części nieba.
- Zwróć uwagę na kąt - szepnął Shepard do ucha Gaby przez
czerwono-srebrny kaptur. — Założę się, że to jest dwadzieścia stop-
ni.
Gaby układała swoje życie pod gwiazdami nad przylądkiem
Ballymacormick. Zrozumiała natychmiast.
- Drzewa-dłonie sprawiają wrażenie, jakby układały się w coś,
co przypomina talerz anteny satelitarnej — powiedziała do studia.
- Są wycelowane w ekliptykę; mówiąc językiem laika, jest to płasz-
czyzna astronomiczna, na której położone są orbity planet. No
i przycumowaliśmy. Gordon wprowadził dziób łodzi na brzeg. Po-
wstrzymuję moment założenia osłony twarzy jak najdłużej, żeby
móc mówić do państwa. Dostaję sygnały od personelu UNECTA,
który już wyszedł na brzeg, żeby pozostać tu, gdzie jestem, ale je-
stem pewna, że kiedy tylko upewnią się, że jest to bezpieczne, po-
zwolą mi wysiąść.
I zamierzam wygłosić jakieś zabójcze zdanie w tym momen-
cie, pomyślała. Tak wielkie, jak ,jeden mały krok dla człowieka,
wielki krok dla ludzkości". Tyle że nie zamierzam tego tak spie-
przyć jak Armstrong. Ale, Jezu, pierwszą rzeczą, jaką zobaczy
świat, będzie mój srebrny tyłek nad burtą. Idę odważnie tam,
gdzie jeszcze nie było żadnej kobiety, a oni zapamiętają tylko mo-
je cellulitis.
Shepard odłączył się od grupy, żeby zobaczyć miejsce, gdzie
kopuła białego mózgu wznosiła się nad fartuchem. Miał czarną
dziewiątkę na srebrnych plecach swojego kombinezonu. Gaby za-
uważyła, że jego uda nie straciły nic ze swej kondycji od czasu, gdy
zrobiono fotografię stojącą na arabskim biurku. Wyciągnął dłoń
w rękawiczce, żeby dotknąć wzniesienia. Powierzchnia zmarszczy-
ła się jak zdziwiona twarz i wystrzeliła polipem z białej materii.
Shepard cofnął rękę. Polip zachwiał się, zmiął i złożył w dłoń, do-
kładną pod względem kształtu i wielkości kopię dłoni Sheparda.
Kamery zwróciły się, żeby to filmować. Tembo złożył się jak snaj-
per. Shepard ostrożnie wyciągnął swoją dłoń na odległość kilku
milimetrów od jej kopii. Rozpostarł palce, potem je złożył. Kopia
powtórzyła jego ruchy. Zgiął kciuk. Chaga zgięła kciuk. Przycisnął
swoją dłoń mocno do obcej dłoni.
A Gaby wrzasnęła i wyrwała słuchawki spod kaptura, kiedy
syk połączenia satelitarnego zmienił się w ryk bólu, a Foa Mulaku
wystrzelił ku gwiazdom.
31
Kierowca motorikszy uznał, że przytrafiła mu się najzabaw-
niejsza rzecz pod słońcem. Trzech dziennikarzy wrzeszczących
na siebie jak głusi staruszkowie. Zaśmiewał się z tego przez całą
drogę do hotelu Addu Reef, gdzie zagraniczni naukowcy zwoła-
li konferencję. Kiedy dziennikarze zapytali go o cenę, odpowie-
dział cicho, żeby musieli parę razy się dopytywać. Dowcip był
wart utraty napiwku.
— Kretyn - powiedziała Gaby McAslan, wchodząc do zatło-
czonego holu. Zostawiła torbę w recepcji. W uszach jej wciąż
dzwoniło. Lekarze z Wschodniej Siedem-Pięć zapewnili ją, że
gwiezdna transmisja Foa Mulaku nie poczyniła trwałych szkód,
ale nawet koncert Sepultury, na który wkręciła się z Reb, gdy
miała piętnaście lat, i który uważała dotychczas za najgłośniejszą
rzecz, jaką usłyszy do dnia Sądu Ostatecznego, nie pozostał jej
na tak długo w uchu wewnętrznym.
Hotel Addu Reef zaprojektowano tak, żeby wyglądał jak tu-
bylcza wioska rybacka. Stał na palach zanurzonych w lagunie.
Pokoje gościnne, zmonopolizowane przez co bogatsze i opera-
tywniejsze agencje informacyjne, skupiały się w małych grup-
kach na końcach chodników. Tubylcze wioski nie bywają jednak
zaopatrzone w łazienki przy pokojach ani świetnie wyposażone
siłownie. W tubylczych wioskach rybackich nie spotyka się wi-
brujących łóżek wypełnionych kontrolowanym za pomocą ter-
mostatu żelem fluorescencyjnym, szklanych okien w podłodze,
przez które widać ryby, ani też paczuszek żebrowanych prezer-
watyw i broszurek o bezpiecznym seksie w rattanowych szafkach
nocnych. W tubylczych wioskach rybackich nie ma rattanowych
szafek nocnych.
UNECTA zwołała konferencję w nocnym klubie. Personel
ustawił barowe krzesła w półkole, a przed konsolą didżeja
umieścił stół. Większość miejsc już zajęto. Faraway umieścił
logo SkyNetu w gąszczu mikrofonów przypiętych do stołu kon-
ferencyjnego. Rozpoznawszy go, liczne głowy odwracały się, że-
by poszukać Gaby McAslan, nachylały się ku sobie i zaczynały
szeptać.
- Niezłe podejście, Gaby - powiedział Wayne Osborne z Au-
stralian Channel Ninę, ocierając się o nią, gdy wracał od baru
ze szklanką pełną czegoś bursztynowego.
- W stylu Sheparda - powiedziała kobieta z plakietką UPI,
której Gaby nawet nie znała. Dziennikarze parsknęli nad drinka-
mi. Gaby znalazła miejsce w środku tylnego rzędu krzeseł. Fara-
way osłaniał jej lewą flankę, a Tembo wraz ze statywem — prawą.
Niemniej komuś udało się potrącić ją od tyłu i podrzucić jej na
kolana chamski rysunek przedstawiający klęczącego mężczyznę
z ogromnym penisem, pieprzącego od tyłu kucającą kobietę. Ko-
bieta miała długie włosy pokolorowane pisakiem na czerwono,
nad nią unosił się dialogowy dymek z napisem: „Wyłączność Ga-
by McAslan, SkyNet News".
Tembo chwycił kartkę, zwinął ją w kulkę i włożył sobie do ust.
Ustawił kamerę, pogryzł papier i połknął bez słowa.
Pojawiła się ekipa UNECTA. R. M. Śrivapanda, który przybył
tu prosto z wodolotu ze "Wschodniej Siedem-Pięć, zajął miejsce.
Po jego prawej stronie zasiadł trzymający się sztywno Afrykańczyk
w surowym czarno-białym garniturze. Gaby rozpoznała w nim
Harrisona Muthikę, rzecznika prasowego z Nairobi. Po lewej od
Śrivapandy usiadła Azjatka, którą przedstawiono jako Mariko
Uchidę z wydziału nauk kosmicznych UNECT Asie. Dyrektor wy-
konawczy UNECT Afriąue był w sposób zauważalny nieobecny.
Konferencja prasowa rozpoczęła się. Pierwszy zabrał głos
Harrison Muthika.
- Dziękuję wszystkim za przybycie dziś wieczór. Przepraszam
za sposób zawiadomienia, ale Obcy znowu nas zaskoczyli. Jak
z całą pewnością państwo wiedzą, o godzinie 17:08 lokalnego
czasu wynurzający się morski obiekt znany jako Foa Mulaku wy-
emitował niesamowicie mocny sygnał radiowy.
Rozległy się zduszone chichoty i ktoś rzucił:
- Prosimy mówić głośniej, nie słyszymy pana!
Harrison Muthika uśmiechnął się.
- Ten sygnał obejmował widmo elektromagnetyczne pomię-
dzy pasmami krótkim i długim i trwał dwie godziny, trzy minuty
i dwadzieścia sekund. Moc sygnału ocenia się na sto pięćdzie-
siąt megawatów.
Pomruki.
— W jaki sposób wygenerowano taką moc? — krzyknął głos
z francuskim akcentem. Harrison Muthika podniósł rękę.
— Bardzo państwa proszę, pod koniec konferencji będzie
można zadawać pytania. Ten ogromny wybuch energii radiowej
zaburzył nadawanie na obszarze obejmującym Afrykę Wschod-
nią, Ocean Indyjski i Azję Południowo-Wschodnią: zamilkły
wszelkie połączenia na tych częstotliwościach. Zakłócenia w sa-
mej tylko sieci komórkowej kosztowały dwanaście miliardów do-
larów, nie mówiąc już o stratach, jakie poniosły systemy groma-
dzenia danych. Padły systemy telewizyjne i nawigacyjne, utracono
kontakt z kilkoma tysiącami statków i samolotów, przerwana zo-
stała kontrola lotów na całym obszarze. Tylko miłosierdziu bo-
skiemu możemy zawdzięczać, że uniknęliśmy większej katastrofy
lotniczej, chociaż nie mamy jeszcze ostatecznych danych: najdal-
sze zakątki sieci we wschodniej Oceanii dopiero teraz odzyskują
łączność.
Być może zainteresuje państwa wiadomość, że anonimowy
uczony z NASA, który kryje się za nazwami WGO i „Tolkien",
ochrzcił to zdarzenie mianem „Wrzasku".
— To Carl Sagan, prawda? - krzyknął głos o amerykańskim
akcencie.
— Nie mogę tego potwierdzić i muszę raz jeszcze poprosić
państwa o powstrzymanie się z pytaniami do końca konferencji.
Transmisja została poddana analizie, która pokazała, że składała
się ona ze stu osiemdziesięciu siedmiu sygnałów, a każdy z nich za-
wierał kod przekazu danych z prędkością jeden i dwadzieścia pięć
setnych megabajta na sekundę.
Gaby podliczyła to sobie na PDU. Przeciętna jednostka zmie-
ściłaby się na dyskietce o gęstości jeden i dwadzieścia pięć setnych
megabajta. Sto osiemdziesiąt jednostek na sekundę razy sto dwa-
dzieścia trzy minuty razy sześćdziesiąt sekund to daje milion trzy-
sta dwadzieścia osiem tysięcy czterysta plus jakieś pięćset sześć-
dziesiąt jeden na te ostatnie trzy sekundy - a to oznacza całą
bibliotekę Morderstw na Sali Balowej i Ciał w Bibliotece.
— Udało nam się przechwycić tylko ostatnią godzinę i pięć
minut transmisji — kontynuował Harrison Muthika. — Przeprowa-
dzamy analizę sieci neuronowej - kod jest niepodobny do nicze-
go, z czym się dotychczas spotykaliśmy — ale sądzimy, że mamy wy-
starczająco dużo dającego się rozpoznać materiału wzorcowego,
żeby można było ekstrapolować.
Ciekłokrystaliczny rzutnik pisma wyświetlił obraz na znajdują-
cy się na parkiecie tanecznym monitor wideo. Taka jazda przez
szeregi cząsteczek nie byłaby nie na miejscu w psychotropowych
filmach tanecznych, jakie tu zazwyczaj pokazywano. Gaby natych-
miast rozpoznała przeplatające się helisy. Zatańcz do rytmu wła-
snego DNA.
— To nie jest oczywiście to, co zostanie odebrane, ale przybli-
żenie wykonane przez naszych analityków. Przesłana informacja
składała się z trójwymiarowych matryc danych wyrażonych przez
atomowe charakterystyki ich składników.
Molekuły zwijały się za Harrisonem Muthiką jak węże parzą-
ce się w konarach baobabu — drzewa, na którym narodził się czło-
wiek.
— Model DNA to mała cząstka przekazu. Reszta to tylko frag-
menty, ale jeśli rozumujemy poprawnie, mają one ogromne zna-
czenie. Wyglądają na kompletną mapę genomu ludzkiego.
W górę wystrzelił las rąk. Harrison Muthika usiadł i spojrzał
na Mariko Uchidę. Reprezentantka UNECT Asie zajęła miejsce
przy mikrofonie.
— Jak zapewne państwo się domyślają, celem transmisji był
Obiekt Hyperioński, czyli WGO, jak lubimy to nazywać. Dlaczego
kod genetyczny został przekazany w okolicę Saturna, dowiemy się
zapewne dopiero wtedy, gdy WGO tu przybędzie. Niemniej go-
dzinę po zakończeniu Wrzasku nasz teleskop orbitalny Miyama
wykonał to zdjęcie CCD Obiektu Hyperiońskiego.
Zdaniem Gaby wyglądało to jak każde inne ziarniste, niewy-
raźne zdjęcie. Wszechświat widziany przez okulary noktowizyjne
seryjnego mordercy. Szara elipsa na tle ciemniejszej szarości po-
dziurawionej wypalonymi krucyfiksami prześwietlonych gwiazd.
— Wyostrzę obraz - powiedziała Mariko Uchida. Według Ga-
by był to nadal jasnoszary kształt na ciemnym tle, choć... może
przy brzegach? - Oto zdjęcia, które teleskop Miyama wykonał
w ciągu kolejnych pięciu godzin.
Sekwencja obrazów przypominała kartki wyrwane ze źle nary-
sowanego komiksu.
— Obiekt utrzymuje się w tej samej pozycji wobec słońca: po-
dejrzewamy, że jego systemy organizacyjne potrzebują energii, że-
by działać. Nazwałabym je „życiem", gdyby nie to, że istnieją w nie-
mal całkowitej próżni. Proszę zwrócić uwagę na zakrzywienia na
krawędziach.
Laserowy wskaźnik podświetlił wszystkie kolejne zdjęcia. Kra-
wędź dysku zawijała się do góry, jak płaska glina formowana w sze-
roką, płytką czarę na kole garncarskim.
- Wzrost zakrzywienia jest niewielki, poniżej jednego procen-
tu, ale jeśli weźmiemy pod uwagę rozmiary obiektu i fakt, że sta-
ło się to w przeciągu pięciu godzin, a WGO jest oddalony stąd
mniej więcej o sześćdziesiąt pięć minut świetlnych, możemy so-
bie wyobrazić skalę działających tu sił.
Ona je kocha, pomyślała Gaby, kocha te potężne siły. Ten
uśmiech nie jest już częścią obrazu. Ona uwielbia czuć dominację
sił niebieskich. Staje się miękka i wilgotna na tym podwyższeniu
na samą myśl o siłach przekraczających ludzką wyobraźnię. Z kim-
kolwiek ona jest, będzie mu dobrze w łóżku dziś w nocy.
- Zmiany musiały się rozpocząć w momencie, gdy dotarł tam
pierwszy sygnał Wrzasku z Foa Mulaku. Poczyniliśmy pewne sy-
mulacje, jak WGO może wyglądać, kiedy znajdzie się w pobliżu
Ziemi.
Kolejna sekwencja pokazywała, jak nieudolnie animowany
WGO marszczy się wokół swoich krawędzi w stożkowatą parabolę
i wyciąga. Animacja została pokazana dwa razy. Za pierwszym ra-
zem WGO wyciągnął się w wielkie kosmiczne jajo. Za drugim ra-
zem zwinął się w walec długi na pięćset mil i o stupięćdziesię-
ciomilowej średnicy podstaw.
- Prawdopodobieństwo drugiej, walcowatej formy jest więk-
sze — 58 procent, prawdopodobieństwo jajowatego kształtu — 39
procent. Pozostałe 3 procent zajęły wszelkie dzikie przypuszcze-
nia: od doskonałych sześcianów po kosmiczne cadillaki i starusz-
ków z długimi białymi brodami. Model walcowaty ma najwyższe
notowania, ponieważ jest to dobry kształt dla głębokiego kosmo-
su. Zakładając, że prędkość obrotu wokół własnej osi będzie wzra-
stać, w miarę jak WGO będzie się zwijał -jak łyżwiarka zwiększają-
ca swój kret przez składanie ramion - wewnętrzna siła obrotowa
powinna się zwiększyć do 0,6 g, co wydaje się zgodne z parametra-
mi środowiska planetopodobnego. Może to jednak być ludzki szo-
winizm; twórcy Chagi musieliby wykazać jakieś tendencje antropo-
morficzne - na razie nie ma powodu, dla którego mieliby odczu-
wać potrzebę tworzenia biosfery wewnątrz WGO. Niemniej zawar-
tość przekazu z Foa Mulaku jest w tym kontekście znacząca.
— Czy sądzi pani, że WGO przemienia się w samowystarczalne
ziemiopodobne środowisko, niczym coś w rodzaju obcej ambasa-
dy? - przerwała Gaby. Usłyszała pomruki, szepty i śmieszki.
— Tak sądzę — odparła Japonka. — Sądzę, że Obiekt Hyperioń-
ski jawi się nam jako uniwersalna forma, którą twórcy Chagi wie-
lokrotnie już posługiwali się w swoich wędrówkach i kontaktach ze
środowiskiem pozaziemskim. Nie ma dowodów na to, że ludzkość
jest szczególnym celem ich podróży: oni mogli pozostawiać me-
chanizmy takie jak ten, który zaczernił Japeta, i produkować po-
ciski biologiczne oraz WGO wiele tysięcy, a nawet milionów lat te-
mu, przenosząc się do innych systemów gwiezdnych. Jest całkiem
możliwe, że system został zaprogramowany na oczekiwanie, aż in-
teligencja rozwinie się na tyle, żeby dać mu bodziec - a my zrobi-
liśmy to, posyłając nasze sondy na odległe planety.
Peter Werther powiedział, że to zna nas od dawna, pomyśla-
ła Gaby. Może dlatego przekazało kod DNA i mapę ludzkiego ge-
nomu, żeby powiadomić to, co jest tam na zewnątrz, że na Trze-
ciej Planecie wciąż istnieje życie, i pokazać, jak sprytne małpy
zmieniły się od naszego ostatniego spotkania.
Teraz wstał R. M. Śrivapanda. Swoją zdrową dłonią dał znak,
że podniesione ręce mają się schować.
— Bardzo proszę, panie i panowie, pytania będą później. To
jeszcze nie wszystko. - Zaczekał na ciszę. - Przez sto dziewięć go-
dzin przed wynurzeniem Obiekt Grzbietu Malediwskiego emito-
wał serię długich, głośnych dźwięków o niskiej amplitudzie. Na-
grywaliśmy je na hydrofonach; po przesunięciu faz i kompresji
brzmią mniej więcej tak.
System głośników w nocnym klubie był bardzo dobry. Odtwo-
rzył nagranie bez żadnych syków, szumów czy brzęczenia od prze-
ładowania. Musi się tu świetnie tańczyć, pomyślała Gaby. Z począt-
ku dźwięk brzmiał jak wysokie ćwierkanie muzyki, potem
przeszedł w ogłuszający ryk basów, który skojarzył się Gaby z por-
tugalskimi wykonawcami fado i muezinami. Pieśń zakończyła się
wznoszącą linią, która przeszła do częstości ultradźwiękowych
przez takie, od jakich rozbolały uszy. Gaby przypomniała się stara
dyskietka „National Geographic" z nagraniem pieśni wielorybów,
która szła bez przerwy z systemu nagłaśniającego w jej sypialni,
kiedy Gaby miała naście lat i przechodziła przez „zieloną" fazę.
Tato w końcu nastraszył ją, że kupi wrogiego delfinom tuńczyka,
jeśli Gaby tego nie wyłączy. Pieśń wielorybów. Pogada sobie z ni-
mi, ale nie z nami.
- Od dłuższego czasu wiadomo, że wieloryby wykorzystują
zimne prądy jako nośniki fal, po których pieśni mogą być przeno-
szone na kilka tysięcy mil. Jak się wydaje, Obiekt Grzbietu Male-
diwskiego posłużył się prądem środkowooceanicznym do uzyska-
nia podobnego efektu. Obserwacja oznakowanych pletwali
błękitnych w Oceanie Indyjskim wykazała dziwną prawidłowość.
Skinął ku technikowi siedzącemu za stołem mikserskim. Na
ekranie pojawiła się mapa basenu oceanicznego poznaczona czer-
wonymi strzałkami różnej długości. Wszystkie zwracały się powoli
ku błękitnej gwiazdce oznaczającej Foa Mulaku.
- Mapa pokazuje tylko populację Oceanu Indyjskiego, ale
mamy potwierdzenia o migracjach w siedliskach Bałaenoptera mu-
sculus na południowym Atlantyku i Pacyfiku. Fragmenty dźwię-
ków z Foa Mulaku pojawiły się w nagraniach pieśni płetwali błę-
kitnych aż w okolicy Hawajów; stada wielorybów przekazują je
sobie, korzystając z zimnych prądów. Według obecnych danych
osiemdziesiąt procent światowej populacji płetwali błękitnych
przemieści się w okolicę Grzbietu Carlsberga i Basenu Srodkowo-
indyjskiego w ciągu najbliższych trzech miesięcy, a obiekt wciąż
woła.
- Dobrze, ale co on mówi? — krzyknął Paul Mulrooney. —
I dlaczego mówi coś do nich, a nie do nas?
R. M. Śrivapanda potrząsnął głową i wydął wargi.
- Przynajmniej Greenpeace będzie miał coś do roboty - po-
wiedział Wayne Osborne. - Ochrona wszystkich tych wielorybur-
gerów.
Ta uwaga nie wywołała jednak przewidywanej burzy śmiechu.
- W porządku. To wszystko, co mieliśmy do powiedzenia — R.
M. Śrivapanda popatrzył po swoich kolegach. Skinęli głowami. -
Czy są jakieś pytania?
Rozległ się jazgot trzystu głosów.
32
Zobaczyła światło ognia i skierowała się ku niemu przez pla-
żę. Kraby umykały jej spod stóp, zawsze w ostatniej sekundzie uni-
kając rozdeptania. Księżyc stal wysoko, byl przypływ. Ocean wy-
biegał daleko na miękki koralowy piasek. Przeszła ponad pniami
zwalonych palm.
Wokół ogniska, tuż przy linii drzew, siedziały na leżakach
z metalowych rurek i płótna cztery osoby. Na patykach nad
ogniem z wyrzuconego przez morze drewna piekły się korzenie
ślazu. Jeden z nich ociekał, tworząc płonący, lepki kleks. W pu-
dłach z lodem chłodziły się cztery butelki, puste leżały rozrzuco-
ne na piasku. Trzy osoby miały na sobie białe koszulki z napisem
Foa Mulaku Sun'n'Surf Club. Czwarta - podkoszulek z masturbują-
cą się zakonnicą.
- Gaby! - Shepard poderwał się na nogi. - Konferencja pra-
sowa się skończyła?
- W recepcji powiedzieli, że znajdę cię tutaj - odpowiedziała
chłodno. — Spodziewałam się ciebie raczej tam.
Będzie się na niego złościć później, bez świadków. Potarła
wierzchem dłoni jego podbródek. Mrrr.
- Chodź. Siadaj. Napij się piwa. Przepraszam, ale zabrakło
nam leżaków.
Przedstawił pozostałych trzech w białych podkoszulkach:
Depak Ray, dyrektor bazy UNECT Asie w Kavieng na Nowej Ir-
landii, Mariella Costas z kwatery głównej UNECT Ameriąue
w Quito, Dave Mortensen z zakładu nanotechnologii UCLA
w Riverside.
- Bujamy w obłokach. Gdybamy. Zbliżamy się do ostatecz-
nych granic. Zaglądamy w Strefę Mroku. Otwieramy Archiwa X.
- I co znaleźliście w Strefie Mroku? - spytała Gaby.
- Ze być może gwiazdy nie są naszym przeznaczeniem — od-
powiedział Depak Ray. - Ludzka inteligencja wykształciła się w od-
powiedzi na zespół zmian środowiskowych, które są charaktery-
styczne dla zamieszkiwanej przez nas niszy ekologicznej. Te
wieloryby, które płyną ku Foa Mulaku, są rozwiązaniem dla inne-
go zespołu warunków środowiskowych. Twórcy Chagi są cywiliza-
cją międzygwiezdną, ponieważ skądkolwiek pochodzą, ich nisza
wymagała, żeby wykształcili sposób poruszania się w przestrzeni
kosmicznej. My, z naszymi małpimi rękami, oczami, mózgami
i obsesjami na temat indywidualności i seksu, nie wyewoluowali-
śmy po to, żeby dokonać takiego skoku. Jeśli twórcy Chagi byli
osobnikami obdarzonymi inteligencją w podobny sposób jak my,
to teraz nimi nie są; jeśli my kiedykolwiek dorównamy ich osią-
gnięciom, też przestaniemy być sobą.
- Czy twórcy Chagi to sama Chaga? - zapytał Dave Morten-
sen.
- Nasze badania w Kavieng zdają się to potwierdzać — powie-
dział Depak Ray. -Jeśli chodzi o jednostki ze wschodniego Pacy-
fiku — staramy się, żeby określenie „symb" stało się oficjalną na-
zwą, Chaga jest zbyt specyficznie afrykańska - odkryliśmy, że
wszystkie te tysiące pozornie różnorodnych gatunków są genetycz-
nie ze sobą powiązane. Są one, że posłużę się terminem zapoży-
czonym od fizyków, izotopami. Symby są zasadniczo jednym ga-
tunkiem o wielu pochodnych odmianach.
- Izogenami? - zaproponował Dave Mortensen. -Jak psy.
spaniele, dogi, jamniki i charty?
- Są tak blisko spokrewnione, to prawda, ale odmiany są
znacznie bardziej zróżnicowane.
- Odgałęzienia filogenetyczne - powiedziała Mariella Costas.
- Spokrewnione genetycznie ze wspólnym przodkiem.
- To jeszcze bardziej zawiłe — odrzekł Depak. - Raczej jak
znak wodny na papierze niż drzewo rodzinne.
Gaby zaczęła odczuwać skutki piwa i zmęczenie. Piasek wy-
glądał na wystarczająco miękki, żeby zwinąć się i przykryć się nim
jak prześcieradłem.
- Nie mogę zgodzić się z tą koncepcją bogini, matki wszel-
kiego życia i żywicielki - powiedział Dave Mortensen. - Oni są
inżynierami. Potrafią rozmontować podstawowe części wszech-
świata i zbudować, u diaska, wszystko, co tylko im się w nich
spodoba. Chagi, czy też symby, obojętne, to artefakty. Technolo-
gia. Maszyny.
-Ja mam kłopoty z taką mechanistyczną wizją wszechświata
- odpowiedziała Mariella Costas. Gaby nie mogła oderwać wzro-
ku od wyraźnie zarysowującego się cienia wąsów nad jej wargą. —

W moim kraju wierzymy we wspólnotę, w to, że jeśli będziemy
razem, staniemy się silniejsi niż zwykła suma indywidualności.
Symbysąjak rodziny, społeczności, klany, plemiona, cokolwiek
chcecie. Może korporacje: zebrali się powodowani wspólnym
interesem, celem, którego nie da się osiągnąć w pojedynkę,
i w pewnym sensie wszyscy noszą firmowe uniformy w swoich ge-
nach.
- Ale jeśli, na co wskazuje określenie symb, to coś jest two-
rem symbiotycznym, nie może być całkowicie samowystarczalne -
odrzekł na to Dave Mortensen. - Być może potrzebuje ludzkości,
żeby wyruszyć dalej z tego systemu gwiezdnego.
- WGO wydaje się wystarczająco efektywnym sposobem na
rozprzestrzenianie Chagi po całej galaktyce - odpowiedziała Ma-
riella Costas.
- A może są szybsze i jeszcze efektywniejsze sposoby - powie-
dział Amerykanin. — Korytarze łączące odległe miejsca w pogiętej
czasoprzestrzeni*, tachiony, wszystkie te nawiedzone pomysły
z obrzeży teorii kwantowej.
- Wy, Amerykanie, zawsze musicie snuć jakieś marzenia
0 granicach - odrzekł Depak. — Przyciąga was to, co znajduje się
poza. „Gwiazdy są naszym przeznaczeniem". Szlachectwo - nie:
wyższość — rasy ludzkiej nad wszystkimi możliwymi gatunkami,
a Homo americanus nad wszystkimi innymi ludźmi.
O to w tym wszystkim chodzi, pomyślała Gaby. UNECT Afri-
que/ Asie/ Amenąue. Kolonializm intelektualny. Biali chłopcy mó-
wią reszcie świata, o czym ma myśleć i w jaki sposób. Wszystkim
biednym, brudnym, zbyt licznym i zabawnie kolorowym. Wliczając
w to irlandzkie chłopstwo.
- Twórcy Chagi nie potrzebują ludzkiej Wielkiej Nauki - ode-
zwał się Shepard. - Mają całą masę własnej. Czy wiecie, w jaki spo-
sób sprawili, że zniknął Hyperion? Kwantowa czarna dziura.
Fala opadła; kraby krzątały się po całej linii przyboju.
- WJPL wykonali analizę anomalii grawitacyjnych tuż przed
1 tuż po zapaści. Coś o masie, powiedzmy, tej wyspy skurczyło się
w pojedynczy obiekt mniejszy od jądra atomowego. Tam w ko-
*W oryginale użyto określenia wormhole. Polski odpowiednik tego terminu nie
istnieje (przyp. tłum).
smosie jest to raczej nieszkodliwe, może mruga trochę wysokim
promieniowaniem gamma, kiedy wsysa dziwaczną zabłąkaną czą-
steczkę wodoru. Nakarmcie to lodowym satelitą, a w trzy czwarte
sekundy wybuchnie twardym promieniowaniem Hawkinga i prze-
grzaną plazmą dysku akrecyjnego. Dziewięćdziesięcioprocentowa
zamiana masy w energię sprawia, że megatony komety Shoema-
ker-Levy wyglądają jak sztuczne ognie.
Gaby pomyślała o wydziale nauk kosmicznych UNECT Asie,
w którym pracowała Mariko Uchida, o tym, jak podniecała ją myśl
o WGO. Trzaskająco-zapadające się miniaturowe czarne dziury
były jeszcze bardziej miękkie, gorące i wilgotne. Były skrępowa-
ne, zakneblowane i miały krokodylki zapięte na sutkach: całkowi-
te poddanie się mocom z niebios.
Rozprawiali teraz o tym, co mogłaby zaoferować ludzkość tym
bytom, które manipulowały podstawowymi jednostkami rzeczywi-
stości. Wszystko, co możemy zaoferować twórcom Chagi, to czło-
wieczeństwo. Ale to wystarcza. Sądzę, że po to właśnie przybyli
twórcy Chagi.
Zrzuciła buty i weszła do morza. Potrzebowała połączyć się
z realnością wody. Weszła nieco poza linię przyboju, czując pod
stopami ruch i zasysanie piasku. Fale na rafie były drganiami
w wodzie. Czy pływają tam w świetle księżyca rekiny? - zastanawia-
ła się - czy dostają się z falą przypływu przez otwory w rafie i rzu-
cają swoje księżycowe cienie na miękki piasek dna laguny? Czy
wyczuwają mnie, czy jestem dla nich uszczypnięciem elektryczno-
ści w tych kanałach? W wodach wokół Przylądka było mało reki-
nów, ale raz widziała z Pokoju Pogodowego ogromną sylwetkę pła-
wiącą się za skałami przy wejściu do przystani. Jeśli kiedykolwiek
się zatrzymają, umrą. Potrzebują ciągłego przepływu wody przez
skrzela, inaczej toną. Utopiona ryba. Totemicznym zwierzęciem
Oksany jest wilk. Ja powinnam mieć nad lewą piersią wytatuowa-
nego rekina, pomyślała Gaby.
Zanim się odezwał, poczuła jego obecność jako wibrację
wody.
- Za dużo dla ciebie?
- To się robi zbyt abstrakcyjne.
- Wszystko takie będzie do czasu, gdy WGO się tu znajdzie.
- Przejdź się ze mną, Shepard.
Wziął ją za rękę. Nikt tego nie robił, od kiedy miała osiemna-
ście lat. Co za staroświeckie wychowanie w tych równinnych sta-
nach. Przeszli wzdłuż linii wody, oddalając się od ogniska i zebra-
nych wokół niego ludzi, od świateł hotelu stojącego nad wodą.
- Shepard, czy nie przyszedłeś na konferencję, żeby się ze
mną nie spotkać?
- Oczywiście, że nie. Skąd ci to przyszło do głowy?
Przyjrzała się jego twarzy w świetle księżyca.
- Nie chciałabym mieć wrażenia, że jestem dla ciebie kłopo-
tem, w życiu zawodowym czy prywatnym. Nie chciałabym myśleć,
że masz jakiś powód, żeby się mnie wstydzić albo żałować czegoś,
co dla mnie zrobiłeś. Nie chciałabym tego wszystkiego.
- Nie wstydzę się ciebie. Nie wpędzasz mnie w kłopoty.
- A więc kiedy to gówno zacznie wypływać, będziesz ze mną?
Bo to się zacznie, to jest niebezpieczny związek.
Weszła do wody, rozkoszując się ciężkimi uderzeniami fal na
udach, pomiędzy nogami. Wciągnęła Sheparda głębiej, po pas,
po pierś.
- Oczywiście, że tak.
Przytuliła go do siebie, rozwiązała sznurówkę jego slipów.
Wsunęła dłonie pod bieliznę, pogłaskała jego jądra. Natychmiast
stwardniał. Zarzuciła mu ręce na szyję, podskoczyła i owinęła no-
gi wokół jego pasa.
- Bardzo się cieszę, że to mówisz. Widzisz, nie znoszę dzielić
lodówki, kuchenki mikrofalowej, sprzętu muzycznego, prysznica
i łóżka z kimś, komu nie mogłabym zaufać.
- Jesteś...
- Bagaże są w recepcji.
- Kocham cię, Gaby McAslan.
- Kocham cię, doktorze T-jak-Tajemnica Shepardzie. Och!
Niczym ślepi myśliwi z głębokiego dna morza jego palce od-
nalazły drogę pod paskiem jej wyblakłych szortów, pod elastyczną
materią majtek aż do łechtaczki. Pachniał przyjemnie słońcem
i piwem, ale ona odsunęła się od niego tak daleko, jak pozwalały
jej wyciągnięte ręce, ponieważ musiała o coś jeszcze zapytać, a je-
śli zaczną się teraz kochać, może zapomnieć.
- Shepard.
-Yhm?
Zrzucił szorty.
- Och, ty draniu. Ten dziennik.
-Mm?
- Czy wiesz, co się z nim działo? Brakuje paru kawałków. Czy-
tał go ktoś z bardzo ostrym nożem i powycinał całe stronice.
- Dałem ci taki, jaki dostałem z Ol Tukai. Jeśli cokolwiek się
z nim stało, to jeszcze tam.
- Ale co nas to obchodzi, Shepard? Jeśli brakujące strony od-
noszą się do czegoś, czego UNECTA nie chce ujawnić, dlaczego
po prostu nie zgubić tego dziennika? Spalić go, zniszczyć?
- Czy musisz zadawać te pytania akurat teraz? Czy nigdy nie
przestaniesz być Wścibską Dziennikarką?
- Chyba nie, Kapitanie UNECTA - odpowiedziała i przewró-
ciła się na niego w wodzie pełnej światła księżyca i cieni rekinów.
33
Po raz pierwszy obudziła się z powodu dziwnego łóżka.
Po raz drugi obudziła się z powodu dziwnego pokoju, w któ-
rym znajdowało się dziwne łóżko.
Po raz trzeci obudziła sie z powodu dziwnego snu, o który
przyprawił ją w dziwnym łóżku dziwny pokój.
Po raz czwarty obudziła się, ponieważ wideofon zadzwonił
o czwartej czterdzieści siedem rano. Zobaczyła, że rozmawia
w drugim pokoju, trzyma słuchawkę odwrócony plecami. Nigdy
dotychczas nie zdawała sobie sprawy z tego, jak owłosiony jest je-
go tyłek. Usiadła na podwójnym łóżku i owinęła się gobelinem
w gwiazdy, którego używała jako narzuty. Rozmawiał przyciszonym
głosem. Wszystko, co była w stanie pochwycić, to odpowiedzi na
niemy głos rozmazanych pikseli na ekranie.
- Upadły Anioł? Gdzie? Czy to Inteligencja Pozaziemska? Ile
czasu na odpowiedź? Poczekaj. Zaraz tam będę. Powiedzmy za
dziesięć minut. Jednostki są gotowe do wyjazdu na miejsce? To
rzeczywiście działa. Dobrze. Tupolew?
Poruszenia ramion powiedziały jej, że się uśmiechnął.
- Nie ma problemu. - Złożył ekran i wrócił do sypialni.
-Gab?
- Nie śpię. Co się dzieje?
Zapalił nocną lampkę ze skórzanym kloszem powycinanym
w sylwetki afrykańskich zwierząt. Antylopy i żyrafy światła rozbie-
gły się po ścianach.
- Coś się wydarzyło. Muszę jechać.
Ubierał się z pośpiechem. Wyciągnął spod łóżka neseser. Ga-
by otuliła się mocniej kilimem; czuła się nieprzyjemnie odkryta,
naga i porzucona w nieznanym mieszkaniu.
- Dokąd?
Usłyszała westchnienie, gdy wciągał podkoszulek.
- Nie mogę ci powiedzieć.
- Nie możesz mi powiedzieć!
- To kwestia bezpieczeństwa.
- Myślałam, że mi ufasz. To właśnie mi powiedziałeś tamtej
nocy na plaży na atolu Addu.
- Ufam ci. Proszę cię, nie pytaj mnie o to, nie mogę odpowie-
dzieć. To nie chodzi o ciebie, chodzi o wszystkich.
-Jak długo cię nie będzie?
Wciągnął buty do chodzenia po buszu, popędził do łazienki,
żeby zabrać te kilka kosmetyków, które zawsze zapomina się wło-
żyć do nesesera.
- Kilka dni. Może tydzień, to zależy.
- Zależy od czego?
- Nie złapiesz mnie w ten sposób.
- Uczciwa gra: może zgadnę.
Poklepał się po kieszeniach, wyglądał na nieco rozproszone-
go, usiłował sobie wyobrazić, o czym jeszcze mógł zapomnieć. Zer-
knął na zegarek.
- Chryste. Samochód będzie tu w każdej chwili. Rób, co
chcesz, Gab.
Porwał torbę i skierował się ku drzwiom wyjściowym. Gaby
poszła za nim, zakutana w wyszywany zodiak.
- Nie zapomniałeś o czymś, Shepard?
Zatrzymał się jak rażony gromem.
-Jezu Chryste, tak!
Odwrócił się, ale nie pocałował jej, jak się spodziewała. Wyglą-
dał jak człowiek, który właśnie ma poprosić o wielką przysługę.
- Czy jesteś ciągle na urlopie, który T. P. dał ci za Foa Mulaku?
- Co chcesz, żebym z tym zrobiła, Shepard?
Wziął głęboki oddech.
- Zupełnie zapomniałem. Zupełnie. Trzeba, żebyś pojutrze
pojechała na lotnisko Kenyatty i odebrała moich chłopców z sa-
molotu z Los Angeles.
- O Boże, Shepard!
- Zawsze przyjeżdżają o tej porze roku. Na wybrzeżu w Ki-
kambala, nieco na północ od Mombasy, jest chatka. Zabierz ich
tam, klucz dostaniesz w moim biurze. Możesz to zrobić, Gaby, to
tylko kilka dni.
- Kilka dni?
- Najwyżej tydzień.
- Shepard...
- Dziękuję, Gaby. Wiedziałem, że mogę ci zaufać.
Drzwi zatrzasnęły się, ucinając wszelkie możliwe komentarze.
34
Wideodziennik Gaby
17 sierpnia 2008
Umarłam i poszłam do piekła.
Ludzie sądzą, że dziennikarstwo jest trudne. Dziennikarstwo
oznacza uganianie się tu i tam, uciekanie przed pościgiem azer-
skich żołnierzy, izolatki i konieczność tłumaczenia bankom, dlacze-
go się podpaliło bardzo drogi 4x4, na który udzieliły ci kredytu,
przejażdżki z pomocnikami szeryfów, wdzieranie się na przyjęcia
wyższych sfer, życie pod presją humorów T. P. Costella, latanie na
koniec świata w chwilę po otrzymaniu wiadomości, nigdy dość snu,
ale zawsze koniecznie świetny wygląd przed kamerą, zawsze za du-
żo kawy i nigdy wystarczająco seksu oraz regularnych posiłków... Co
to są regularne pory posiłków? Papierosy to są pory posiłków.
Dziennikarstwo to małe piwo. Rodzicielstwo to jest duży problem.
I długotrwały. I niewdzięczny. I nie ma tu wyłącznika, przycisku
z napisem pauza, przewijania taśmy ani kontroli głośności.
To jest moja sypialnia w weekendowej chatce UNECTA w Ki-
kambala. Wilgotność na zewnątrz sięga około dziewięćdziesięciu
trzech procent, gorąco jak diabli, wiatr szumi w koronach palm,
fale rozbijają się o rafę, a wszystkie pełzające po nocy stworzenia
wyruszyły na żer. Włącznie z naprawdę wielkimi czarnymi krocio-
nogami o czerwonych odnóżach. To ja - kryję się pod moskitierą.
Nie przed moskitami. Ani też przed naprawdę wielkimi czarnymi
krocionogami o czerwonych odnóżach, chociaż jeśli któryś wlezie
do pokoju, będę musiała podjąć jakieś działania. Chowam się
przed synami Sheparda. To prawdziwie szatański pomiot.
Zaraz zapalę papierosa.
Od czego zacząć? Powtórki lekcji w hali przylotów na Kenyat-
ta. Cześć, wy jesteście Fraser i Aaron, prawda? Waszemu tacie jest
naprawdę przykro, że nie mógł wyjść po was, dlatego poprosił
mnie, żebym się wami zajęła, zabrała do Mombasy i zapewniła
świetne wakacje. Mam na imię Gaby. Mieszkam i kocham się z wa-
szym tatą. Powtarzałam to w kółko i w kółko, a informacje na tabli-
cy przylotów zmieniały się, aż pokazało się: WYLĄDOWAŁ i wtedy
umiałam to na pamięć, a oni przeszli przez drzwi biura imigra-
cyjnego i nie mogłam sobie przypomnieć ani słowa. Moje imię —
tyle mniej więcej się dowiedzieli. Kim jestem - zapewne się domy-
ślili.
Dorosłość wymazuje z pamięci te banalne, ale istotne szczegó-
ły związane z faktem bycia dzieckiem, takie jak ciągła potrzeba
chodzenia do klopa, nieustanny apetyt i to, że czas płynie dziecku
wolniej niż dorosłemu. Powinnam była dopilnować, żeby się wysi-
kali na lotnisku. Powinnam była kupić im coś do zjedzenia w ba-
rze. A ja po prostu zgarnęłam ich, zmęczonych lotem, do landcru-
isera i znaleźli się za rzeką Athi, zanim zdążyli się zorientować, na
jakim są kontynencie, nie mówiąc już o tym, kim jestem ani dokąd
ich zabieram.
Drugi papieros. Aż tak źle.
Starałam się. Naprawdę, Shepard. Próbowałam z nimi roz-
mawiać, co nie jest takie proste, kiedy w każdej chwili jakaś
uchodźcza koza może ci wyskoczyć pod koła, albo uchodźcze
dziecko, albo nawet sam uchodźca. Cokolwiek mówiłam, było to
z pewnością nie to, co trzeba. Jak lot? Opowiedzieli mi o tym, jak
stewardesa, widząc dwóch chłopców podróżujących bez doro-
słych, zabrała ich do kabiny pilota, żeby zobaczyli, jak piloci kie-
rują samolotem. Moja najlepsza przyjaciółka jest pilotem
w UNECTA, mówię na to. Ma na imię Oksana, lata na jednym
z tych antonowów, wiecie? Naprawdę dobra przyjaciółka, co wy
na to, że kiedyś was wezmę do niej w odwiedziny, a może ona
zabierze nas ze sobą i zobaczycie, jak ona pilotuje samolot. Było-
by świetnie, nie?
Milczenie.
Przegięłam.
Próbuję o telewizji. Próbuję o grach komputerowych. Próbu-
ję o książkach, komiksach, filmach, muzyce, przyrodzie. Próbuję
o śmierci. Oni nie mają pojęcia, o czym gadam. Zapomina się
o tym, jak wiele z tego, co kojarzy nam się z dzieciństwem, składa
się z produktów kapitalistycznych przedsiębiorstw i przemijają-
cych elementów kultury popularnej, które nie tłumaczą się z kra-
ju na kraj, nie mówiąc już o pokoleniach. Kto to powiedział, że
Wielka Brytania i Ameryka są dwoma narodami podzielonymi
przez wspólny język? To będzie najdłużej trwające pięć godzin, ja-
kie dziewczyna kiedykolwiek spędziła w 4x4.
W pobliżu Katekani szosa przybliża się na milę do terminum.
Starają się utrzymać główne połączenia z wybrzeżem otwarte tak
długo, jak to będzie możliwe, podczas gdy inżynierowie z armii ke-
nijskiej budują tymczasową drogę gruntową dziesięć mil na pół-
nocny wschód stąd, ale nie jest to dobry pomysł. Turyści i wyciecz-
kowicze tłoczą się wszędzie jak mrówki na pikniku, mając nadzieję
ujrzeć, jak Tsavo West przekracza drogę, a może nawet rzucić
okiem na kawałek Chagi. Wszędzie pełno przyczep, namiotów i bu-
sów, zupełnie jak na Ayers Rock albo na festiwalu w Glastonbury.
- To jest Tsavo West — mówię do chłopców, tak jakbym poka-
zywała królika wyciągniętego z kapelusza. A to przecież robi wra-
żenie, górując nad miastem namiotów, karawan i wszystkich tych
przyglądających się ludzi. - Wasz tato kierował kiedyś tą stacją.
- Wiemy o tym - mówi Fraser. - Był dyrektorem naukowym.
- Wiemy o tym - mówi Aaron. - Zabierał nas tam wiele razy.
Znamy tam wszystkich.
Spróbuj potem zrobić na nich wrażenie wymienianiem uwag
z ekipą SkyNetu, która ma obsługiwać przejście przez drogę. Na
dodatek kierowca matatu, który próbuje ominąć korek na szosie,
jadąc na skróty, dostaje się prosto pod lewą gąsienicę Platformy
Pierwszej. W plątaninie metalu są jeszcze żywi ludzie; helikopter
przywozi ciężki sprzęt do cięcia metalu z Voi. Tsavo West ma sys-
tem manipulacyjny rzeczywistości wirtualnej wart milion dolarów,
ale nie potrafi wyciągnąć ofiar z wraku.
Przysięgłabym na wszystkie świętości, że w tłumie zobaczyłam
Keanu Reevesa z aktualną przyboczną panienką w obowiązkowym
khaki i superbutach. Próbuję pokazać go chłopcom, ale Aaron
patrzy na niewłaściwą osobę, a Fraser oświadcza, że Keanu Reeves
jest niekumaty. Nie jestem pewna, czy to dobrze, czy źle. Z całą
pewnością najbardziej niewłaściwą rzeczą byłoby zapytać.
Potem jedynymi słowami, jakie słyszałam aż do Mombasy,
gdzie musiałam ich spytać, jak się dostać na most Nyali, było:
„Chcę do łazienki". Za to kilka razy. Dlaczego Bóg dał męskim pę-
cherzom rozmiar orzeszka ziemnego?
Oczywiście oni znają skręt z głównej drogi w Kikambala i wie-
dzą, które rozgałęzienie śladów na piasku między palmami prowa-
dzi do chatki. Chłopcy biegną po schodach, jakby to było Naresz-
cie w Domu, a ja odklejam majtki od siedzenia, do którego się
przykleiłam, i wlekę się do chatki, marząc o drinku, papierosie, ła-
zience i dziesięciu latach odosobnienia - czy nie dostaje się tego
za mord na nieletnich? A chłopcy już są w kuchni i patrzą na
mnie z tym pogardliwym, ale oskarżycielskim wydęciem ust, które,
jak dzieci instynktownie wiedzą, poraża dorosłych poczuciem wi-
ny, i mówią, że są głodni i gdzie jest jedzenie.
-Jedzenie? - pytam.Jedzenie?
No i idziemy pół mili plażą, wspinając się na powalone pnie
palm i grzecznie acz stanowczo odmawiając sprzedawcom muszli
i ciekawostek, do miejsca, które chłopcy znają jako Kikambala
Continental Dining Room, gdzie ryb nie ma, owoców morza nie
ma, omletów nie ma, sałatki prawdopodobnie nie ma, ale na pew-
no jest stek, a tak naprawdę jedyną rzeczą jest curry- i ku ogólne-
mu zaskoczeniu pojawia się ono w komplecie z chappatis, chut-
neyem, pilawem, jarzynowym sambal, dhal i czymś tak ostrym, że
do dziś mam pęcherze na dziąsłach, a wszystko to za równowar-
tość półtora dolara od łebka. Zamawiam colę, ale Fraser mówi,
że gdy są na wakacjach, tato traktuje ich jak dorosłych mężczyzn
i dostają piwo. Nauczyłam się już nie spierać z nimi, więc zamawia-
my heinekeny dla wszystkich. I są na tyle duzi, że sami potrafią
położyć się do łóżek, dziękujemy bardzo.
Potrzebuję cię, Shepard! Zapalam papierosa numer trzy, cho-
wam się za moskitierą, gadam do tej głupiej kamery, modląc się:
Boże, błagam, powiedz mi, co możemy robić jutro? Nie wytrzy-
mam tygodnia w ten sposób. Czy ty to zrobiłeś celowo, draniu?
* * *
Drzwi się otwarły. Gaby podskoczyła i wysunęła głowę spod
moskitiery.
- Aaron?
Miał na sobie plażowe szorty, kolorowe klapki i absolutnie
fantastyczną mała japońską yukataw bambusowe wzory.
- Czy z nami jest coś nie w porządku, Gaby?
Mówił jak miniaturowy Shepard. Modulacja głosu, wyraz twa-
rzy, akcent. Jimmy Stewart, następne pokolenie.
- Co masz na myśli?
- Cały czas mówisz tak, jakbyś była zła.
-Jak?
- Właśnie tak. Jakbyś była wściekła na nas albo na coś innego.
- Nie jestem zła, Aaron. Lubię ciebie i Frasera. Na razie nie
wiem o was wiele, ale to co wiem, jest w porządku. Czy chodzi ci
o mój akcent? Może to przez niego wydaje ci się, że jestem cały
czas zła? Po prostu tak mówią ludzie tam, skąd pochodzę, my
0 tym nie myślimy, ponieważ wszyscy tak mówimy, ale zgadzam
się, wyobrażam sobie, że może to brzmieć szorstko i urywanie
1 mogłeś myśleć, że jestem zła.* Ale nie jestem. Po prostu tak mó-
wię. W porządku?
-OK
- Dobra, początek nie był najlepszy, wiem o tym. Nie jestem
szczególnie dobra w te klocki, męskie sprawy, to wszystko. Ja też
nie bawię się świetnie. Chciałabym, żebyśmy się wszyscy jakoś do-
gadali, ale po prostu nie wiem, co z wami robić. Może wy mogli-
byście mi podpowiedzieć, co chcielibyście robić, pomóc mi tro-
chę.
- Aha — powiedział Aaron. - Chcielibyśmy pływać wcześnie ra-
no. To jedna z tych rzeczy, które lubimy tu robić. Lubisz pływać?
*Akcent północnoirlandzki - z charakterystyczną pytającą intonacją - faktycznie
brzmi dla wielu innych anglofonów arogancko (przyp. tłum.).
- Uwielbiam.
-Jest jeszcze coś, na co mamy ochotę, ale tato jeszcze o tym
nie wie, bo dopiero się uczymy.
- Co to jest?
- Pitka nożna.
W głowie Gaby McAslan cały tłum na Old Trafford powstał
i wydal okrzyk radości.
- To jest coś, co ja też bardzo lubię.
- Naprawdę?
- Naprawdę naprawdę. Jest coś, w czym mógłbyś mi pomóc,
Aaron.
-Co?
Popatrz na niego, jak stoi tam w tych klapkach i yukata, pomy-
ślała Gaby, i wybacz mi zdradę zawartą w tym pytaniu.
- Czy wiesz, jak twój tato ma na imię? Co oznacza to T?
- Wiem - odpowiedział Aaron z powagą. - Ale musisz mi
przyrzec, że jeśli ci powiem, nie powiesz za nic w świecie nikomu
innemu, nawet tacie.
- Przyrzekam. Z ręką na sercu.
I powiedział jej, co oznacza T, a Gaby McAslan dotrzymała
obietnicy i nie wygadała się do końca życia.
35
Zapłacił za taksówkę i skierował się ku dochodzącym znad
morza głosom. Grali w piłkę nożną na twardym piasku w pobliżu
linii przyboju. Za bramki służyły im sterty koszulek. Spod osłony
drzew Shepard obserwował, jak biegają i krzyczą. Po Rutshuru
wydało mu się to zabawą aniołów. Poczuł, że odwrócił się plecami
do ciemnego, wiszącego nad nim kontynentu i potwornych, nie-
zrozumiałych rzeczy, które rosły w jego sercu, i spogląda ku trans-
cendentnemu, kojącemu morzu.
Chłopcy mieli na sobie tylko szorty, Gaby była w oliwkowym
kostiumie kąpielowym z paskami na plecach. Na każdym policzku
wymalowała smugi jaskrawoniebieskim kremem. Chłopcy wyryso-
wali kremem barwy wojenne na nosach, brwiach i sutkach. Fraser
odebrał piłkę od Gaby zdecydowanie nieczystym wślizgiem, obró-
cił się i strzelił w stronę broniącego bramki Aarona. Minęła go,
wciąż wznosząc się w górę. Aaron pobiegł, żeby ją złapać, płosząc
białe mewy przed sobą, a Gaby i Fraser odtańczyli w tym czasie ta-
niec zwycięstwa, szurając stopami po piasku i krzycząc „Uch, ach,
Cantona; tak uch-ach Cantona". Shepard stał zahipnotyzowany
niebieskimi pasami tańczącymi na siedzeniu Gaby.
- Tato!
Aaron uderzył w niego jak z dobrze odbitego karnego. Nie
widział go, gdy nadchodził po piasku. Piłka potoczyła się w stronę
wody. Pozostali zatrzymali się w połowie tańca wojennego i pod-
biegli.
- Wcześnie wróciłeś - powiedziała Gaby. - Upadły Anioł nie
zajął ci tyle czasu, ile się spodziewałeś?
Shepard skrzywił się, jakby rozdrapała jakieś wewnętrzne bli-
zny.
- Można tak powiedzieć.
Jego synowie krzykiem domagali się uwagi. Porwał ich w ra-
miona.
- Nieźle sobie radzisz - powiedział do Gaby.
- Kalifornijczycy powiedzieliby, że odkrywam w sobie we-
wnętrzne dziecko. Ja nazywam to zabawą.
- Tato! — krzyknął Aaron. — Gaby nauczyła nas piłkarskiej pio-
senki!
Na melodię „Gwieździstego Sztandaru" zaczął wyśpiewywać
„Ryan Giggs, Ryan Giggs, Ryan Giggs, Ryan Giggs, Ryan Giggs,
Ryan Gi-igs".
Od tego momentu było świetnie.
Po południu w maskach i płetwach wyszli na spacer po rafie.
Gaby udawała, że jest przerażona opowieściami chłopców o wę-
żach morskich owijających się wokół nóg i gryzących tak, że puch-
niesz i czerniejesz, a twoja twarz wybucha w pół minuty. W chacie
nadal nie było żadnego jedzenia, wieczorem poszli więc znów do
Continental Dining Room w Kikambala. Kelner Giriama dał im
specjalny stolik na werandzie, skąd mogli widzieć i słyszeć morze,
pić heinekena i śmiać się, ile dusza zapragnie. Chłopcy byli zbyt
podekscytowani, żeby iść do łóżek, a ponieważ w tym zakątku nie
istniała telewizja ani nawet radio z Głosem Kenii, zdecydowali, że
każdy przygotuje jakiś imprezowy numer. Na początek Shepard
odśpiewał układ okresowy na melodię „I Am the Very Model of
a Modern Major-General" Gilberta i Sullivana. Zakończywszy in-
formacją, że to są wszystkie pierwiastki, o jakich wiadomo na Ha-
zardzie, a jeśli są jeszcze jakieś, to nie zostały od-kry-y-te, dodał:
„prawdę mówiąc, jest ich około trzydziestu, ale większość z nich to
tylko liczby".
- Plus fulereny - powiedziała Gaby.
- To nie są pierwiastki - oświadczył Aaron.
Chłopcy grali z Gaby w stare gry słowne, w których musiała
odgrywać rolę ofiary. Te gry zna każdy, ale mimo wszystko Gaby
przez nie przeszła. Potem Shepard i chłopcy, szurając niezgrabnie
nogami, wykonali „In the Mood", ale zapomnieli słów i skończyli
na da-da-da da-dada da-da-da dadada.
- Twoja kolej - powiedział Aaron do Gaby.
Między rupieciami pozostałymi po poprzednich lokatorach,
z czego większość była albo alkoholiczna, albo narkotyczna, albo
pornograficzna, Gaby odkryła starą hiszpańską gitarę. Przestro-
iła ją z dziwnej harmonii afrykańskiej. Usiadła na wiklinowej sofie,
założyła włosy za lewe ucho i zaśpiewała najpierw starą irlandzką
piosenkę o tęsknocie za miejscami, w których teraz stoją farmy,
wraki samochodów, parkingi dla przyczep i wakacyjne domki typu
hacjenda. Potem zaśpiewała piosenkę, którą zawsze bardzo lubiła,
0 wszystkich kłamstwach, jakie mężczyzna opowiada kobiecie,
1 o wolności, którą ona wreszcie odnajduje, gdy odchodzi od nie-
go. Mężczyźni milczeli dłuższą chwilę, gdy skończyła. A potem
Shepard powiedział:
- Nie wiedziałem, że umiesz...
- Mój tato jest zdania, że każdy cywilizowany człowiek powi-
nien umieć gotować, rysować, grać na instrumencie i czysto śpie-
wać - odrzekła Gaby. - Razem z siostrami tworzyłyśmy zespoły so-
ulowe. Wkładałyśmy krótkie czarne sukienki i śpiewałyśmy klasykę
z Motown do taśmy karaoke.
- No dobra, żołnierze - oznajmił Shepard. - Do łóżek. Wcze-
śnie rano przypływa łódź rybacka.
Wyszli bez słowa protestu.
Później, kiedy światło księżyca wpadające przez osłonięte ża-
luzjami okno zamieniło moskitierę w pawilon blasku, Gaby po-
wiedziała:
- Twoi synowie są w porządku, Shepard.
- Taak, pewnie że są, no nie? Wiem, że postępuję niewłaści-
wie: nie powinno być takiej komitywy, nie powinni pić piwa, nie
powinni gapić się na ciebie w tym kostiumie kąpielowym - a robią
to, możesz być pewna. Są po prostu dziećmi i powinienem im po-
zwolić być dziećmi. Za każdym razem obiecuję sobie, że będę po
prostu tatą, a nie żadnym królem Dzikiego Zachodu albo Indianą
Jonesem, ale potem na nich patrzę, a oni na tyle zasługują, i chcę,
żeby mieli to wszystko, co ja mam, widzieli to, co ja widzę, dotyka-
li tego, czego ja dotykam, słyszeli to, co ja słyszę, smakowali to, co
ja smakuję, czuli to, co ja czuję.
- Gapili się na to, na co ty się gapisz.
Leżeli przez pewien czas koło siebie w wielkim hebanowym
łożu, które zostało przywiezione łódką dhowz Pemby ze sto lat te-
mu.
- Gaby.
- Shepard.
- Co wiesz o Upadłym Aniele?
Gaby wychyliła się z łóżka, żeby wziąć papierosa z paczki leżą-
cej na wiklinowym stoliku.
- To plan przechwycenia, odizolowania i przebadania poci-
sku biologicznego, zanim zdąży wypuścić swoją zawartość.
- Skąd to wiesz?
Wydmuchała dym w lśniący wierzchołek baldachimu.
- To sprawa bezpieczeństwa. Pomiędzy mną i moimi źródła-
mi. Gdzie zatem spadł anioł?
- W Zairze. We wschodnim Zairze, w miejscu o nazwie Rut-
shuru. Wiedzieliśmy, że nadlatuje, gdyż śledziliśmy go w kosmosie
przez wiele tygodni, ale nie mogliśmy przewidzieć, gdzie spadnie.
Nigdy nie ma pewności ze względu na hamowanie w atmosferze.
-Wiadomo tylko, że granica błędu wynosi około półtora
stopnia szerokości geograficznej - powiedziała Gaby.
- Na podstawie prawdopodobieństwa uderzenia wybraliśmy
kilka miejsc w promieniu dwóch godzin lotu; dzięki temu, jak po-
cisk zaczął spadać, mogliśmy doprowadzić ruchome jednostki na
miejsce. Wyszło na to, że uderzył w odległości pół godziny od ba-
zy w Kilembe w zachodniej Ugandzie. Wszystkie jednostki prze-
niosły się do Goma, gdzie ONZ zostawiła lotnisko i bazę uchodź-
czą z czasów wojny domowej w Ruandzie. Helikoptery byty w po-
wietrzu, zanim pocisk runął na ziemię, podniosły go, zanim
ostygł. Zadzwonili do mnie do Nairobi i wsadzili do tupolewa. By-
łem jedynym pasażerem. 1,8 macha tylko dla mnie. Można to na-
wet polubić.
„Skrzydlaty penis", tak Oksana nazwała ponaddźwiękowe
transportowce.
— Doleciałem tam, gdy wsadzali pocisk do kapsuły z gazami
szlachetnymi. Założenie było takie, że memy, maszyny fulerenowe,
czy jakkolwiek chciałabyś je nazwać, nie będą w stanie się namna-
żać w obojętnej chemicznie atmosferze. Laboratoria były gotowe
- inżynierowie przełykali bułeczki -jarzeniówki, moc, dmucha-
ne kopuły, pod którymi naukowcy będą badać kapsułę. Widziałaś
rękawicowe pudełka, do których wkładasz dłonie, żeby pracować
w biologicznie niebezpiecznym środowisku? Poszliśmy jeszcze
o krok dalej: mieliśmy pełne kombinezony połączone z zewnętrz-
nym światem za pomocą pofałdowanych tuneli.
Zespół ubrał się - to byli Francuzi, niezła ekipa, znałem nie-
których z Tsavo i Tinga Tinga - i wyszedł. Otworzyli kapsułę dia-
mentowym ostrzem; widziałaś schematy, więc wiesz, jak wyglądają
pociski.
Jak przedmioty, które znajdowałam wyrzucone przez morze
na brzeg, pomyślała Gaby. Pojemniki na jajka, skrzynki na nasio-
na albo skręcone komory i sklepienia muszli małży. Ale wyrzuco-
ne przez głębsze i ciemniejsze morze niż to, które rozbijało się
wokół mojego dzieciństwa.
- Rozłożyli go jak podczas operacji medycznej lub rozbraja-
nia bomby. To może jest lepsze porównanie. Każdy krok powolny,
ostrożny, rozważny, wszystko wyjaśniane, nagrywane i zapisywane,
zanim przeszli do następnego kawałka. Spędzili godzinę na opisy-
waniu procesu przecinania i odkładania zewnętrznej powłoki ża-
roodpornej. Analiza wykazała, że jest to rodzaj złożonego drewna
polimerowego o pewnych cechach elastycznej ceramiki. Dosko-
nały materiał operacyjny. Odkryli, że pancerz był we wczesnym
stadium rozkładu: musi stać się porowaty, żeby umożliwić wydosta-
nie się zawartości na zewnątrz.
Wyobraź sobie pomarańczę: te podłużne komórki wypełnio-
ne sokiem upakowane w segmentach, a będziesz miała obraz
wnętrza pocisku. Tylko że on jest czerwony. Ciemnoczerwony,
prawie karmazynowy. Wyjątkowo okropna, krwawa pomarańcza.
Robiło się jasno, kiedy wyodrębnili pierwszą komórkę jako prób-
kę. Każda była mniej więcej wielkości mojego palca wskazującego
i kończyła się skomplikowanym kłębowiskiem światłoczułych włó-
kien.
- Zakończenia nerwowe? - zapytała Gaby. -Jak mózg, to
masz na myśli?
- Kombinacja komórek nasiennych i mózgowych. Kapsuły
mogą programować własną zawartość, zmieniać charakterystykę
memów, żeby wyprodukować różne formy.
- Żadnych Wyłupiastookich Potworów mówiących: „Zapro-
wadźcie mnie do waszego dowódcy".
- Zeskanowaliśmy je, prześwietliliśmy promieniami Roentge-
na i gamma. Cała struktura była jednorodna. Nie spodziewaliśmy
się Wyłupiastookich Potworów. Z tego akurat się cieszę: byłem
tam kimś najbardziej zbliżonym do dowódcy. Nie wiem, jak to się
stało.
Zielona jaszczurka przebiegła po ścianie i zawisła głową do
dołu pod parapetem.
- Może obojętna atmosfera nie była tak czysta, jak zakładali-
śmy, albo inżynierowie spaprali robotę. Zorientowałem się, że coś
nie gra, gdy zobaczyłem, że Dominique Ferjac miota się w swoim
skafandrze jak ryba w sieci. Musiała spowodować przeciek, tlen
atmosferyczny dostał się do neutralnej komory i fulereny zaczęły
się namnażać. Po paru sekundach kombinezon wyglądał jak zro-
biony z siateczki. Powinienem był już wtedy wyłączyć to wszystko,
ale inni chcieli zapakować i wyciągnąć na zewnątrz jak najwięcej
próbek. Nie przypuszczali, że to aż tak wybuchnie. Nikt z nas nie
przypuszczał, że to aż tak wybuchnie. Mogliśmy wprawdzie przewi-
dzieć taką sytuację, przecież to musi wyrzucać swoje zarodniki jak
najdalej i jak najszybciej. Podczas gdy wyciągaliśmy Dominiąue
z kombinezonu i pakowaliśmy ją do pojemnika dekontaminacyj-
nego, powietrze dostawało się do obojętnej atmosfery, a kiedy
osiągnęło pewne stężenie, kapsuła wybuchła jak gejzer. Jak pie-
przony Old Faithful. Nasz namiot zrobił się czerwony. Bąbel uwię-
ził zespól, słyszeliśmy przez radio, jak wołali, żeby ich stamtąd wy-
ciągnąć, ale wszystko wokół nas się rozlatywało. Ostatnia rzecz,
jaką usłyszeliśmy, zanim zerwała się łączność, a bąbel pękł, był
czyjś krzyk: Sauve qui peut, sauve qui peut.
Mało brakowało, a byłbym do nich pobiegł. Byłem już przy
hermetycznej śluzie do zewnętrznego namiotu, kiedy jeden z ofi-
cerów wycelował we mnie pistolet i oświadczył, że jeśli zerwę zam-
ki kontaminacyjne, zastrzeli mnie na miejscu. To był pieprzony
chaos, Gaby. Pieprzony chaos, ciągle nie mogę uwierzyć, że wszyst-
ko rozsypało się tak szybko. W jakiś sposób wojsku udało się oczy-
ścić teren, zanim bąbel wybuchnął, ale mimo to straciliśmy ze-
spół, jednego Sikorsky'ego i Bóg wie ile sprzętu. Czy widziałaś
kiedyś pożar trawy, Gaby, ogień, który porusza się szybciej, niż
człowiek jest w stanie biec?
- W Strangford Lough na równinie są takie przypływy. Wi-
działam kiedyś, jak fale przegoniły jakiegoś nieszczęsnego psa. -
Gaby patrzyła, jak dym skręca się w kółka nad jej nozdrzami. -
Ciągle mam przed oczami łapy usiłujące walczyć z prądem i nos
wystający nad wodę. Pamiętam właściciela, oszalałego, bo nic nie
dało się zrobić.
- To poruszało się właśnie jak taki przypływ - powiedział She-
pard. - Pędziło jak ogień. I jak ogień pożerało to, czego dotknę-
ło, pozostawiając wszystko za sobą zmienione. Bóg jeden wie, jak
udało mi się dotrzeć do tupolewa, byłem ostatni. Ostatni na po-
kładzie. Zatrzasnęli za mną drzwi i wystartowali. Dwadzieścia se-
kund po tym, jak zaczęliśmy kołować, rozleciały się schodki. To
było tak blisko. Z góry mogłem oglądać całe lotnisko: wyglądało
jak któreś z tych zdjęć satelitarnych w pomniejszeniu, ta plama
obrzydliwego koloru o milowej średnicy na tle zielonych wzgórz.
- Dobrze się czujesz, Shepard?
- Dobrze się czuję. Już tak. -Wyjął papierosa spomiędzy warg
Gaby i włożył pomiędzy swoje. Gaby poczuła w sercu ukłucie dziw-
nego erotyzmu. - Myślałem, że rzuciłem lata temu. Nigdy nie da
się całkiem rzucić, prawda? Jak tylko przegrupowaliśmy się w Ki-
lembe, wysłałem ekipę w kombinezonach skórnych po tych, któ-
rzy przeżyli. Uratowaliśmy zespół. Są ciągle na dekontamie w Ki-
lembe. Ale Dominique zmarła, Gaby. Nie żyje. Systemy filtrów
i pomp powietrznych w jej pojemniku nawaliły. Udusiła się tam,
Gaby. Sama. Uwięziona w ciemności. Nic się nie dało zrobić.
- Nie powinieneś się obwiniać, Shepard.

- Byłem starszym oficerem, a tylko biegałem tam i z powro-
tem, machając rękami i krzycząc, podczas gdy Dominique Ferjac
umierała. Nie wiedziałem, co robić, Gaby. Stało się coś, na co nie
byłem przygotowany, i nie potrafiłem wymyślić żadnego rozwią-
zania na poczekaniu.
- Kto wie, co robić, Shepard? To jest obcy świat, który nie
przestrzega naszych zasad i praw ani nie stosuje się do naszych re-
guł zarządzania czy strategii badawczych.
- To mi wcale nie pomaga.
- To nie ma pomóc. To jest znak solidarności między jedną
osobą pogrążoną po uszy w szambie a drugą. Ponieważ, można to
tak ująć, mamy przynajmniej gwarancję świeżego gówna na co
dzień. A tak poza tym, to powoduje raka. — Gaby zabrała mu papie-
rosa, wypaliła aż po filtr i zgasiła na podłodze. Zwinęła się obok She-
parda i przesunęła mu ręką po boku tak, jak lubił najbardziej, i cze-
mu nie potrafił się oprzeć. -Jeśli tamto nie pomaga, to może to?
Uśmiechnął się.
- Troszkę.
- A to? - Zrobiła coś, co lubił jeszcze bardziej i ledwie mógł
wytrzymać.
- Lepiej.
- A to? - Dotknęła go ustami tak, jak chyba lubił najbardziej.
- Najlepiej! -Jęknął, ujął jej długie włosy w dłoń i przycią-
gnął delikatnie jej głowę tak, żeby popatrzyła na niego. -Jest coś
jeszcze. Twój przyjaciel Peter Werther. On miał rację. Chaga zna
nas od bardzo dawna. W próbce, którą udało nam się uzyskać
z pocisku Rutshuru, znaleźliśmy ludzkie geny. A raczej protoludz-
kie geny. Różnią się od naszych kilkoma niewielkimi, ale istotny-
mi chromosomami. Zrobiliśmy analizy linii genetycznych, żeby
prześledzić to wstecz, i wychodzi na to, że mamy przed sobą geny
australopiteka, przodka Homo sapiens, który żył i umierał na rów-
ninach wschodniej Afryki od czterech i pół do czterech milionów
lat temu.
- No to mamy Lucy! — powiedziała Gaby, kładąc głowę na je-
go brzuchu.
- No to mamy Gaby! — powiedział Shepard i przesunął jej
głowę z powrotem w miejsce, w którym tak bardzo lubił, żeby ją
trzymała.
36
Samolot zabrał ich i okazało się, że przy stole jest za dużo
miejsc, w pralce za mało par szortów, a tylne pasy bezpieczeństwa
w mahindrze wydały się zbyt porządnie i ciasno zwinięte, i zbyt
rzadko używane. Shepard był niepocieszony. Ostrzegał ją, że tak
będzie, ale nie pomogło to żadnemu z nich. Gaby też była niepo-
cieszona. To były najlepsze dni. Nurkowanie na rafie. Walka
o ostatnie chapatd podczas kolacji. Futbol na białej koralowej
plaży o zachodzie słońca. Targowanie się o okropne antyki na
targach w Mombasie. Nauka sztuczek i odkrywanie tajemnic tro-
pikalnych owoców. Do Mary. Do biura SkyNetu, gdzie Gaby wy-
czuła coś przesadnie przyjaznego i uśmiechniętego w twarzach
za biurkami. Zwłaszcza w twarzach kobiet. Gaby nie przyprowa-
dziła Sheparda i jego synów jako trofeów zwycięstwa seksualne-
go, nie zdawała sobie sprawy, że brała udział w podboju, ale wy-
obrażała sobie, że szepty za jej plecami roznoszą się jak zarazki.
W ostatni wieczór w Elephant Bar, gdzie Oksana i wszyscy Sybe-
ryjczycy, którzy nie mogli się upić, postawili chłopców na stole,
wypili toasty na ich cześć i obnosili ich na ramionach wokół ba-
ru, śpiewając „Consider Yourself' z „Olivera". Syberyjczycy, któ-
rzy nie mogli się upić, byli w świetnym nastroju do odgrywania
musicali.
A potem wyjechali i nic już nie było takie dobre. Gaby i She-
pard kłócili się w brzydkim apartamencie Sheparda jak dwa koty
dzielące wspólną miskę najedzenie, aż wreszcie on pojechał do
Zairu, żeby usiłować ocalić co się da z niewypału w Goma, a ona
wróciła na Tom M'boya Street, żeby przekonać się, że do szeptów
dołączyły spojrzenia, pomruki i małe grupki, które zawsze rozpa-
dały się, gdy przechodziła w pobliżu. Na jej wideofonie pojawiały
się złośliwe karteczki; gdy wracała z toalety, na ekranie swojego
komputera znajdowała chamskie animacje z sobą i Shepardem
w rolach głównych. Nikt nie przyznawał się, gdy wstawała i rzuca-
ła oskarżenie wszystkim w pokoju. Kobiety - nawet jej niedawna
wspólniczka Ute Bonhorst - ledwie ją zauważały, a większość męż-
czyzn spoglądała na nią ze skrywanym niesmakiem, jak na trędo-
watego w sklepie ze słodyczami. Afrykańczycy traktowali ją jak do-
tychczas, Jake Aarons byt tak samo koleżeński i trzymał się na dy-
stans jak zawsze, a T. P. Costello stronił od drobnych spraw biuro-
wych. Abigail Santini robiła, co mogła, żeby sprawiać wrażenie
przyjacielskiej. Dostrzegając źródło tej zarazy, Gaby przygotowała
zemstę.
Wiedziała, że znajdzie ich przy konkretnym stoliku w Thorn
Tree: T. R, Jake'a, Mohammeda Siriye z redakcji, Abigail. Musia-
ła mieć świadków. Zamówiła drinka przy barze i dosiadła się do
nich na patio. Skinienia głów. Powitania.
- Czy to nie jest twoja poprzednia gospodyni, tam przy szafie
grającej? - zapytała Abigail Santini. — Ta Somalijka?
- Rzeczywiście, to ona - odpowiedziała Gaby. Pomachała rę-
ką. Miriam Sondhai pomachała do niej, udając zaskoczenie.
- Kim jest ta biała kobieta obok niej? Ta w lesbijskich ciu-
chach?
Gaby wzruszyła ramionami i pociągnęła łyk.
- Zapewne przyjaciółka.
Zaraz się dowiesz, pomyślała. Kiedy Abigail wstała, żeby wyjść
do toalety, Gaby wzięła torebkę i poszła z nią. Miriam i Oksana
opuściły swój stolik moment później i podążyły za nimi. Zaczeka-
ły, aż Abigail wyjdzie z kabiny. Wszystko potoczyło się bardzo szyb-
ko. Oksana chwyciła prawą rękę, Miriam lewą. Gaby pochyliła ją
nad umywalką i podniosła jej głowę do góry, tak żeby widzieć obie
twarze w lustrze.
- Musisz zrozumieć, że jestem z Shepardem dlatego, iż jest,
kim jest, a nie dlatego, że może coś dla mnie zrobić - powiedzia-
ła Gaby. - Wiem, że możesz mieć problemy z takim sposobem my-
ślenia, ale powinnaś się postarać. To może naprawdę zmienić twój
pogląd na życie. Powinnaś ponadto zrozumieć, że ja nie zazdrosz-
czę rzeczy, których nie mogę dostać. Wiem, że ty długo obnosiłaś
swoje cycki przed Shepardem, ale odnoszę wrażenie, że nie jesteś
w stanie pojąć, że mężczyźni są inteligentni, że potrafią wybierać,
że nie są tylko penisami zaopatrzonymi w motorki pozwalające
im dostać się do następnej dupy. Jeśli Shepard miałby na ciebie
ochotę, to twoja bielizna znalazłaby się w jego koszu z praniem,
ale on nie miał ochoty, i tam jest moja bielizna, i tak już zostanie.
No, skoro już przeszłyśmy przez dwa pierwsze punkty, możemy
zająć się trzecim. Nie opowiadaj za plecami ludzi, że są bezmó-
zgimi, opętanymi seksem poszukiwaczami skarbów, którzy nie cof-
ną się przed niczym, żeby wypieprzyć sobie dobry reportaż. Ponie-
waż wszystko, co mam, zawdzięczam własnym umiejętnościom,
własnemu potowi i sprytowi. Nie jestem nikomu nic winna. Jeśli
czegoś chcę, to biorę to. Jeszcze ostatnia rzecz, którą musisz zro-
zumieć: pochodzę z Celtów, a my wolimy bezpośrednie działania
od szeptanych intryg. Jeśli coś nas wkurzy, musimy zrobić z tym
porządek. A jesteśmy ludźmi o bardzo, bardzo długiej pamięci
i bardzo, bardzo krótkiej cierpliwości. To by było tyle. Mowy się
skończyły. Pora na działanie.
Wyjęła z torebki elektryczną maszynkę do golenia.
- Nie odważysz się! - krzyknęła Abigail Santini.
- Nie? Jestem zielonooką dziewczynką T. P., jestem pod
ochroną.
Włączyła maszynkę i wygoliła piękny szary pas od karku przez
czubek głowy Abigail aż po czoło. Miękkie czarne loki opadły na
podłogę łazienki. Abigail Santini próbowała się uwolnić, klnąc
ostro po włosku, ale Miriam i Oksana trzymały ją mocno. Gaby
podziwiała swoją robotę. Z początku zamierzała ogolić wszystko,
ale pasy układające się we wzór brytyjskiej flagi satysfakcjonowały
ją jeszcze bardziej. Abigail Santini będzie zmuszona zgolić resztę
sama. Oparła głowę swojej nieprzyjaciółki o brzeg umywalki
i przygotowała broń do drugiego cięcia od ucha do ucha.
Dłoń w rękawiczce powstrzymała jej rękę. Wierzch rękawicz-
ki był ponabijany ćwiekami. Na palcach widniały srebrne pierście-
nie. Dłoń wyjęła maszynkę z ręki Gaby i wyłączyła ją. Damska toa-
leta była pełna młodych czarnoskórych kobiet w poważnie
wyglądających skórach.
- Zostawcie nas same - powiedziała ubrana w skóry dziewczy-
na, która powstrzymała zemstę Gaby. Abigail Santini odwróciła
się w drzwiach z ostatnim nienawistnym przekleństwem. Kobieta
w fartuszku i ochraniaczach na kombinezonie w paski wypchnęła
ją mało delikatnie do baru. Szmer rozmów przy stolikach natych-
miast ucichł.
- Ja zostaję z moją przyjaciółką - oświadczyła Oksana.
- Wszystko w porządku - powiedziała Gaby. - Obiecuję.
Oksana i Miriam wyszły. Dziewczyny przybrały pozy odpo-
wiednie do swych strojów. Do damskiej toalety wszedł Haran. A ra-
zem z nim najgrubsza czarna kobieta, jaką Gaby kiedykolwiek wi-
działa. Miała na sobie obszerną suknię kanga zadrukowaną scena-
mi z historii politycznej Kenii, co sprawiało, że wyglądała na jesz-
cze grubszą. Ojciec narodu M'zee Jomo Kenyatta wyglądał
spomiędzy fałd jej turbanu.
- Wasze negocjacje pokojowe postąpiły do przodu od nasze-
go ostatniego spotkania — powiedziała Gaby. Haran uśmiechnął
się nieznacznie i poklepał jedną z ubranych w skóry dziewcząt
swoją laską. Wyszła, żeby objąć posterunek przed toaletą.
- Mombi i ja doszliśmy do wzajemnego porozumienia. W tym
momencie jesteśmy na etapie asymilacji i racjonalizacji naszych
działań i klientów.
Wielka kobieta milczała. Miała przepiękne oczy. Nie powinny
być takie piękne, pomyślała Gaby. Powinny być świńskie i zimne,
ukryte w fałdach tłuszczu.
- Dziesięć strzelanin z samochodów w ciągu dziesięciu dni
nazywacie asymilacją i racjonalizacją? - zapytała Gaby. Mombi za-
śmiała się cicho, ale nadal się nie odzywała.
- Zabijamy tych, których należy zabić - odrzekł Haran. - Te
chamy zaśmiecają ulice, a zatem jest to usługa dla społeczeństwa:
czynimy miasto bezpiecznym dla uczciwych obywateli. - Oparł się
o krawędź umywalki i huśtał się wsparty rękami o główkę swojej la-
ski. -Jeśli chodzi o naszą umowę. Udało mi się poczynić postępy
w sprawie obu twoich próśb. Wydaje się, że oba tropy prowadzą
w to samo miejsce.
- Dwunasta Jednostka? Peter Werther jest tam, gdzie Wil-
liam?
- Zabrali go tam prosto z komuny Co Powiedziało Słońce.
To wyczerpuje warunki naszej umowy. Wiedząc jednak, że nie wy-
starczy ci potwierdzenie, iż go zabrano, i informacja dokąd, prze-
prowadziłem dalsze śledztwo dotyczące natury tej Dwunastej Jed-
nostki.
- Co doliczasz do rachunku.
Haran uśmiechnął się. Na jego znak jedna z dziewcząt Mom-
bi rozłożyła PDU na półce koło umywalki. Na ekranie pokazała się
zielono-biała siatka architektonicznej animacji CAD. Wyglądało
to jak ułożone jedna nad drugą trzy romantycznie niepraktyczne
koliste stacje kosmiczne z „2001 Odysei kosmicznej", obracające
się powoli w ciemnozielonej cyberprzestrzeni. Gaby pochyliła się
nad monitorem, usiłując odcyfrować skalę i opisy. Na wierzchołku
środkowej osi umieszczono maleńkie pudełeczko. Wiedziała, co
to jest, toteż cała konstrukcja nabrała proporcji.
- Schematy struktur podziemnych otrzymaliśmy z Centralne-
go Urzędu Planowania w Nairobi - powiedział Haran. - Są znacz-
nie bardziej podatni na argumenty niż UNECTA.
- Niemożliwe.
- Największa robota inżynierska w Kenii w ciągu ostatnich
pięciu lat. Mogę ci pokazać szczegóły konstrukcyjne i kosztorysy.
Robią wrażenie.
-Jak mogli utrzymać w tajemnicy coś tak wielkiego?
- To nie takie trudne, kiedy w kraju rządzi ONZ - powiedzia-
ła Mombi. Jej głos był wysoki i melodyjny, kolejna niekonsekwen-
cja w stosunku do jej olbrzymiego ciała.
- Do czego to służy? — zapytała Gaby. Jakiejkolwiek ceny zażą-
da od niej Haran, wydobycie na światło dzienne tej tajnej pod-
ziemnej cytadeli będzie tego warte.
- Tu właśnie natknęliśmy się na trudności - odrzekł Haran.
- Działają tu inne protokoły i hasła niż w reszcie systemu. Moi
operatorzy nie mogą uzyskać bezpośredniego dostępu. Wszystko
wydedukowaliśmy, korzystając z drugorzędnych źródeł, takich
jak dochody, księgowość, pobór mocy, logistyka. Z charaktery-
styk inżynieryjnych, które otrzymaliśmy od firm budujących jed-
nostkę, wywnioskowaliśmy, że została ona zaprojektowana jako
samowystarczalne środowisko. Porównanie kosztów utrzymania
z płacami wykazuje interesującą rozbieżność. Na liście płac jed-
nostki jest pięćdziesiąt osób na pełnych etatach; większość z nich
posiada kwalifikacje medyczne, co jest istotne. Ilość zaopatrze-
nia, która znika w tym systemie, wystarczyłaby na kilkakrotnie
więcej osób.
- Ile razy więcej?
- Mniej więcej sześć.
Trzysta osób pod ziemią. Chodzą w kółko po tych okrągłych
korytarzach, na zawsze w sztucznym świetle. Opalenizna Petera
Werthera zniknie w świetle jarzeniówek. Dla niego będzie to po
prostu kolejne dziwne miejsce. Dla Williama, który większość ży-
cia spędził na wolnym powietrzu, w świetle słonecznym, bez
ścian... Zmarnieje tam w rozpaczy, przekonany, że nigdy już nie
pozwolą mu wyjść na zewnątrz. Jakie było jego doświadczenie
z Chagą, że zabrali go i zamknęli w tych pokrętnych koryta-
rzach?
- Kim są ci ludzie? - spytała Gaby.
- Nie wiemy. UNECTA nie prowadzi list. Pamiętaj, że to miej-
sce nie istnieje.
-Jak można ich stamtąd wydostać?
- Ty nie dasz rady — odpowiedział Haran. — Nikt jeszcze stam-
tąd nie wyszedł. Jak można wydostać ludzi z miejsca, w którym ofi-
cjalnie ich nie ma?
- Na zewnątrz wydostaje się tylko jedna rzecz - powiedziała
Mombi. - Krew. Co trzy tygodnie pojemnik z dwustu osiemdzie-
sięcioma trzema próbkami jest wysyłany przez kuriera do Zakładu
Hematologii Narodowego Szpitala im. Kenyatty.
- Wiemy to z dokumentów przewozowych - dodał Haran. —
Jeden z moich chłopców ma krewnego, który pracuje w recepcji
szpitala.
Tak się to robi w Kenii, pomyślała Gaby. Przez krewnych zna-
jomych lub znajomych krewnych. Oni mieli sieć informacyjną
w tym kraju na długo przed tym, jak światowa pajęczyna rozpięła
swoje jedwabne nitki nad całym globem. Krew. Dwieście osiem-
dziesiąt trzy krople.
- Która sekcja?
- Sekcja Badawcza GAPU HIV 4 - powiedziała Mombi.
Haran roześmiał się. Gaby nigdy wcześniej nie słyszała jego
śmiechu. Brzmiał jak głos zdziczałego zwierzęcia żerującego na
ulicach i w slumsach kolorowych dzielnic.
- Przez tyle miesięcy mieszkałaś pod jednym dachem z od-
powiedzią na tę zagadkę - powiedział. - Za szybko się wyprowa-
dziłaś.
- Człowiek Harana przejrzał dokumentację - powiedziała
Mombi. - Zakład Hematologii GAPU zajmuje się próbkami od
dwudziestu siedmiu miesięcy.
- Testują je na HIV 4?
- Na to wygląda. Jak powiedział mój partner, bardzo trudno
jest się przedrzeć przez zabezpieczenia tych organizacji. Dotarli-
śmy do granicy naszych możliwości poszukiwawczych. Teraz tyje-
steś w najdogodniejszej pozycji, żeby poznać prawdę. Kiedy ci się
to uda, mam nadzieję, że podzielisz się swoim odkryciem ze mną,
ponieważ w przeciwieństwie do mojego przyjaciela Harana jestem
kobietą, która kocha swój kraj.
Haran zaśmiał się ponownie i wysunął swoją laskę do przo-
du. Na ten znak watekni przeszły ku drzwiom, żeby osłaniać wyco-
fywanie się z baru Thorn Tree. Wychodząc, Mombi skinęła głową
w kierunku Gaby. Haran zatrzymał się na chwilę.
- Twoja pozycja jest rzeczywiście wyjątkowo dogodna, Gaby.
Prawda może być bliżej ciebie niż Miriam Sondhai. Jeśli dyrektor
wykonawczy UNECTA nie wie, co się dzieje w jego własnej organi-
zacji, to kto ma wiedzieć?
Dotknął główką laski swojego plantatorskiego kapelusza i Ga-
by została sama w damskiej toalecie.
T. P. siedział przy stoliku najbliższym ulicy. Wszyscy pozostali
już poszli. Nie wyglądał na szczęśliwą istotę.
- Wiesz, że nie mogę na to pozwalać.
- T. P., T. P., posłuchaj, to spisek...
- Słyszałem to już wcześniej, Gaby. Dziennikarze są od prze-
kazywania wiadomości. Nie powinni sami stawać się tematem wia-
domości. To nieprofesjonalne. Nie obchodzi mnie, kto zaczął, ale
nie pozwolę na to, żeby społeczność dziennikarska sądziła, że pro-
wadzę stajnię kobiecych zapasów błotnych. To jest sprawa dyscypli-
narna, Gaby. Mogę udać, że nie zauważam zabaw z uzbrojonymi
watekni w damskim kiblu. Ale nie próbuj zmienić starszej redak-
torki serwisu on-line w Sinead 0'Connor.
- Pieprz to, T. P.
-Jestem gotów darować ci tym razem, pod warunkiem że
przekażesz miesięczną pensję na dowolną organizację pomocy
uchodźcom.
- O Jezu, T. P.
- I chcę zobaczyć pokwitowanie. Nie miałbym też nic prze-
ciwko przeprosinom na piśmie. Jesteś niebezpieczna, Gaby. Nie
tylko dla siebie samej - to w końcu standard dla reportera w tych
okolicach — ale dla każdego, kto się z tobą zetknie.
- Zaufaj mi, T. P.
Położył kilka szylingów.
- Sęk w tym, że to niemożliwe.
37
Z anonimowej, wypożyczonej toyoty pick-upa Gaby McAslan
obserwowała, jak postać w czerwonym dresie wychodzi z bramy
i biegnie wzdłuż trawnika na poboczu. Pięćdziesiąt pięć minut.
Zaczekała, aż kobieta skręciła w Ondaajte Avenue, i wysiadła z pół-
ciężarówki.
Boże, co będzie, jeśli ona ma nowy kod alarmowy? - pomy-
ślała Gaby McAslan, idąc ceglanym podjazdem ku drzwiom fron-
towym.
Trzy. Osiem. Cztery. Cztery. Dwa. Siedem. Cztery. Dziewięć.
Módl się.
Obrót.
Drzwi otworzyły się cicho, jak stary mahoń na dobrze naoli-
wionych zawiasach. W porządku. Miriam Sondhai stanowiła
wzór wielu cnót, ale nie mogłaby zostać patronką pamięci. Sku-
piała uwagę na rzeczach ważniejszych niż liczby, które wyzna-
czają nowoczesne życie. Jej karta płatnicza blokowała się co ty-
dzień. Kiedy biegała przez parking przy Szpitalu Dentystycznym
ku autostradzie Mandeli, na pewno miała kod drzwi wetknięty
w kieszonkę na języku sportowych butów. Cały plan Gaby opie-
rał się na założeniu, że Miriam była podobnie nieuważna, gdy
chodziło o jej hasła dostępu do systemu Global Aids Policy
Unit.
Będzie teraz na długiej prostej w kierunku Nairobi. Pięć-
dziesiąt minut. Ulubioną sceną Gaby w ojcowskiej kolekcji fil-
mów Hitchcocka była ta, kiedy Grace Kelly w cudownej sukien-
ce przeszukuje mieszkanie mordercy, podczas gdy Jimmy
Stewart przygląda się bezradnie ze swego okna wychodzącego
na podwórze. Uświadomiła sobie, że oglądanie to jedno, a robie-
nie tego samego to zupełnie inna sprawa.
Gdzie szukać? Segregator na biurku. Zbyt oczywiste. Ma złą
pamięć, ale nie jest głupia. Z tego samego powodu odpada
PDU. Torebka na wieszaku z drewna tekowego i rogów antylopy.
Cała prawda w torebce.
Teraz jest pewnie na wysokości hotelu Sirikwa, czekając na
keepie-leftie na przerwę w ruchu. Czterdzieści pięć minut.
Błyszczek do warg. Drobne monety. Znaczki. Karta postojowa
na parking przed szpitalem. Klucze. Cudze rzeczy. Koperta z so-
malijskim znaczkiem i pieczątką z Mogadiszu. Srebrny ołówek au-
tomatyczny. Paracetamol. Święte nie potrzebują paracetamolu ani
kobiecych artykułów higienicznych. Niewielki płaski notes, rogi
wzmocnione skoczem. Na okładce mężczyzna o brązowej skórze
z oczami obrysowanymi czarną kredką i z czarnym wąsem obma-
cujący pod sukienką brązowoskórą kobietę z oczami obrysowany-
mi czarną kredką, ale bez wąsów. „Kalendarzyk z Indyjską Sztuką
Erotyczną".
Święte z całą pewnością nie mają „Kalendarzyków z Indyjską
Sztuką Erotyczną".
Zaniosła książeczkę do stolika na kawę, przebiegła przez kart-
ki z wspaniałymi tantrycznymi pozycjami i datami urodzin. Nie za-
pomnij nad miniaturą przedstawiającą kobietę o oliwkowej karna-
cji lizaną po wargach sromowych przez mężczyznę z palcami
złożonymi w znak postawy duchowej. Poniżej długie kody złożone
z liter i cyfr.
Trzydzieści sześć minut. Dobiega do dużego skrzyżowania na
początku University Road.
Gaby wyciągnęła rozwijany monitor PDU i zaczepiła go na ra-
mie. Plastikowo-ciekłokrystaliczny ekran zamigotał do niej ikon-
kami startu. Stuknęła w touchpad i otworzyła kartotekę. Połącze-
nie ze szpitalem im. Kenyatty uzyskała w kilka sekund.
Rozpaczliwie potrzebowała papierosa. Przez fatalny moment
o mało nie uległa pokusie. Kliknęła w Global AIDS Policy Unit.
Pokazało się pytanie o hasło. Wstukała pierwszy z kodów w urodzi-
nowej książeczce. Dostała się prosto do zakładu wirusologii. Jezu,
Miriam, powinnaś być trochę bardziej ostrożna. W swoim czerwo-
nym dresie z lycry biegasz po świecie pełnym ostrych zębów. Ko-
lejne pytanie o hasło. Następny kod z listy.
Niewłaściwe hasło.
No to numer trzy.
Niewłaściwe hasło.
Pot na rękach. Trzy próby i wylatujesz. Czy mogę zaryzyko-
wać, że kolejny kod na liście też jest błędny i uruchomi firewall?
Pieprzyć to. Stawałam twarzą w twarz z azerskimi BTR-60 i bojowy-
mi helikopterami hart. HBP37FFONLHJC162XC.
Wcale się nie dziwię, że ona to zapisuje.
Zwijany ekran wypełnił się ikonkami. Pokazał się pulpit Mi-
riam. Odpowiedź może być tutaj albo w którymkolwiek z setek
plików. Jak dotąd były tylko nitki i kłębki oraz adrenalina. Teraz
czas na pracę, a kroki Miriam Sondhai na ulicach Nairobi służą za
metronom.
Gaby otworzyła menu wyszukiwania i wpisała KREW I/LUB
PRÓBKI. ZNALEZIONO DWADZIEŚCIA DWA PLIKI - oznajmił
PDU. Wybrała pierwszy z menu. Była to baza danych próbek kul-
tur komórkowych z trwającego właśnie eksperymentu badającego
zależność pomiędzy wirusem HIV 4 i materiałem jądrowym limfo-
cytów T.
Plik numer dwa. Miesięczne wyniki testów krwi zespołu. Jo-
seph Isangere: potwierdzona reakcja na przeciwciała. Jezu.
Plik numer trzy: grupy krwi i rejestr dawców organów.
Plik numer cztery: zastrzeżony plik z wynikami testów krwi
i moczu zespołu pod kątem narkotyków. Pozwolą ci sprawdzić, że
ktoś złapał tę okropną chorobę, z którą pracują, ale ściśle tajne
jest to, że ktoś bierze trochę sensimilli wieczorem, żeby zapo-
mnieć o przeklętych wirusach i pracy.
Dwadzieścia trzy minuty. Miriam Sondhai jest na autostradzie
Uhuru, przebiega bitym poboczem obok kolejek na przystankach
autobusowych i matatu: miasto po jej lewej ręce, spalony słońcem,
okaleczony park po prawej. Piękna i płynna - taka, jaką Gaby
oglądała pierwszego ranka z landcruisera T. P.
Plik numer pięć. Sezamie otwórz się.
Wpisy po testach HIV 4. Obiecujące. Ogromna baza danych.
Piętnaście tysięcy rekordów. Gaby ustawiła parametry wyszukiwa-
nia na KAJIADO, UNECTA, JEDNOSTKA 12. Wstrzymała od-
dech, kiedy na rozkaz WYSZUKAJ KAŻDY weszła do szpitala. Nie
myśl o tym, ile czasu zajmie transfer przez sieć komórkową na
PDU, powtarzała sobie. Nie myśl o tym, że na końcu autostrady
Uhuru Miriam Sondhai zawraca do domu. Nie myśl o tym, że
przy każdym z wpisanych parametrów może być setka zabezpie-
czeń, które zareagują na każdą próbę.
Wyszukiwanie pod KAJIADO i JEDNOSTKA DWUNASTA
nie dało rezultatów, ale UNECTA wypluła trzysta nazwisk. Niektó-
re z nich zarejestrowano pod hasłem UNECTA ze względu na ad-
res lub pracodawcę. Większość - dwieście osiemdziesiąt trzy - po-
dawały UNECTA jako źródło odniesienia wpisu.
- Wyświetl - szepnęła. Siedemnaście minut. Tykanie zegara,
tupot stóp, ciężki oddech, walenie serca. Może skopiować dane na
dyskietki, które ze sobą przyniosła, i być bezpieczna z powrotem
u Sheparda, zanim Miriam Sondhai rozbierze się, żeby wziąć
prysznic. Ale jeśli to nie są właściwe dane, będzie musiała jeszcze
raz włamywać się do systemu szpitalnego.
Sprawdź swoje źródło, zanim w to wejdziesz, Gaby. Tysiące
gryzipiórków zajmujących się losami bogaczy powiedzą ci, że nie-
cierpliwość była ich zgubą.
Wyświetliła listę nazwisk.
Naomi Rukavindi, dawniej z Moshi w regionie Kilimandżaro
w Tanzanii - możesz być pierwsza. Fatalne zdjęcie przedstawiają-
ce kobietę z wyrazem zaskoczenia na twarzy; ładne włosy, zęby wy-
szczerzone w uśmiechu. Dane statystyczne dotyczące wieku i fi-
zjologii, kilka punktów, które można otworzyć za pomocą hasła,
płachty wyników testów na przeciwciała, wykresy aktywności limfo-
cytów i odchylenia reakcji odpornościowych. Liczby na górze
ekranu wskazywały, że jest to strona trzydziesta szósta z trzydziestu
sześciu. Próbki co trzy tygodnie, powiedziała Mombi. Sto osiem ty-
godni. Ponad dwa lata obserwacji postępów choroby, która zabi-
ja w pół roku. Gaby nacisnęła ZNAJDŹ PIERWSZY i wiedziona ja-
kimś instynktem zestawiła to ze stroną trzydziestą szóstą.
Obliczenia, współczynniki, histogramy i wykresy zgadzały się ide-
alnie. Przebiegła przez cały plik, graf po grafie. Nie było rozbież-
ności.
- Powinnaś już nie żyć, pani Naomi Rukavindi - szepnęła Gaby.
Sprawdziła inne wpisy UNECTA. Pierwszy plik miał czterdzie-
ści osiem stron, najkrótszy trzy. Żaden nie wykazywał pogorszenia
stanu zdrowia. Nikt nie zmarł na zabójczy HIV 4.
Twarz patrząca z tego najnowszego trzystronicowego pliku
należała do Williama Bi, siostrzeńca szwagierki żony Tembo.
Zerknęła na swój nowy zegarek.
Pięć minut.
Chryste.
Wyciągnęła przyniesioną dyskietkę, ostrożnie wsunęła foliowe
opakowanie do torebki, podczas gdy PDU formatował. SKOPIUJ
PLIK - rozkazała i patrzyła, jak piasek przesypuje się w elektro-
nicznej klepsydrze, wycbrażając sobie, że Miriam Sondhai biegnie
Nkrumah Avenue wzdłuż siatki ogradzającej szkołę podstawową.
A jeśli był mały ruch? Co będzie, jeśli nie zatrzymała się ani na
skrzyżowaniu, ani na keepie-leftie? W każdej chwili na podjeździe
z czerwonej cegły może się rozlec tupot biegnących stóp.
Kopiowanie się zakończyło. Sprawdziła odciski palców na
komputerze, zanim go wyłączyła. Nie zapomnieć o zwijanym ekra-
nie. Jezu, on jest ciągle ciepły. Była już przy drzwiach, kiedy za-
uważyła „Kalendarzyk z Indyjską Sztuką Erotyczną" na stoliku do
kawy.
Czy torebka była otwarta, czy zamknięta? Znając Miriam, za-
łożyła, że zamknięta. Mahoniowe drzwi zatrzasnęły się ciężko. By-
ła w połowie drogi do samochodu, kiedy przypomniała sobie
o włączeniu z powrotem alarmu. Światełko Włączone zamrugało
do niej.
Minuta po czasie. Nadliczbowe minuty. Wsiadła do wypoży-
czonego pick-upa, zapaliła motor i kiedy spojrzała we wsteczne
lusterko, żeby ruszyć z miejsca, dostrzegła Miriam Sondhai wybie-
gającą zza rogu Nyrere Avenue. Jedź, jedź, jedź. Zerknęła jeszcze
raz w lusterko, skręcając w Ondaajte Avenue, i zobaczyła, jak Mi-
riam skręca z chodnika na swój podjazd.
Pięć papierosów i ćwierć butelki sakramentalnej wild turkey
Sheparda powstrzymało drżenie jej rąk na tyle, że zdołała załado-
wać dyskietkę do swojego PDU i otworzyć wykradzioną bazę da-
nych. Ikonka zaproponowała przejrzenie listy. Piętnaście tysięcy
wpisów w związku z HIV 4 w porządku alfabetycznym, poczynając
od Aa, kończąc na Zy.
Aa jak Aarons. Jake H.
38
Pierwszy strzał usłyszała, gdy potrząsnęła dzwoneczkami na
zewnątrz frontowych drzwi.
Jake Aarons miał bardzo piękne frontowe drzwi. Wymienił je
na swój 4x4 z pewnym stolarzem Makonde na granicy między
Tanzanią a Mozambikiem. Miały siedem stóp wysokości i siedem
szerokości, a on wiózł je całą drogę powrotną do Nairobi na da-
chu matatu. Jake uważał, że zrobił świetny interes. Nowy 4x4 ła-
two kupić. A nikt w Nairobi nie miał takich pięknych drzwi. Ale te-
go dnia nie podchodził do drzwi.
Rozległ się drugi strzał. Gaby dała spokój dzwonieniu i obe-
szła dom. Znalazła Jake'a Aaronsa stojącego po kolana w basenie
mieszczącym się w kwadracie utworzonym przez skrzydła domu.
Ubrany był tylko w szorty z czerwonym listkiem klonowym na le-
wej nogawce. W lewej ręce trzymał butelkę teąuili, w prawej rewol-
wer. Na brzegu basenu stało lustro wysokości człowieka. Gaby pa-
trzyła, jak Jake pociąga z butelki, podnosi rewolwer i robi dziurę
w odbiciu własnej głowy. W lustrze były już dwie dziury: w kroczu
i na wysokości piersi.
-Jake.
Obrócił się, upuścił butelkę i wycelował rewolwer w nos Gaby.
-Jezu, Jake!
Butelka teąuili zabulgotała dwa razy i utonęła. Jake opuścił
broń z westchnieniem.
- Poszedł sobie, Gaby. Drań porzucił mnie. Zabrał moje pie-
niądze, całe moje pieprzone pieniądze, mały sukinsyn. Spakował
swoje rzeczy i poszedł sobie, zabierając moje pieniądze.
Wykrzywił się w niemym krzyku i usiadł na kamiennym brze-
gu basenu. Ręka trzymająca rewolwer zwisała mu między nogami.
-Jak się dowiedziałaś, Gaby?
- Tak mi przykro, Jake.
- Nie, to mnie jest przykro. Jesteś na najlepszej drodze do
niezłej kariery. Aż po naszego głównego korespondenta na
wschodnią Afrykę, Gaby McAslan. Biegaj z wyrazami współczucia
i liż tyłek bogatego starego wujka, żeby zrobił zapis w testamencie.
- Podniósł rewolwer i wycelował go ponownie w Gaby. Sprawiał
wrażenie, że nie jest w stanie go utrzymać. - Ale nie jest rozsądnie
zastanawiać się nad przekupstwem faceta z bronią i niczym do
stracenia w wypadku jej użycia.
- Za kogo ty mnie masz, Jake?
- Za najbardziej niebezpieczny rodzaj człowieka: manipula-
tora mimo woli. Igrasz z życiem innych i nic na to nie możesz
poradzić. Czujesz instynktowny pociąg do tych, dzięki którym
możesz awansować. Nie wiesz o tym, rzecz jasna, i właśnie ta two-
i
ja kompletna niewinność sprawia, że absolutnie nie można ci się
oprzeć. Ten nieszczęsny drań Shepard, z którym się pieprzysz -
czy masz blade pojęcie o konflikcie lojalności, na jaki go nara-
żasz? Oczywiście, nie masz. Nie masz najmniejszego pojęcia
o tym, jakim potworem jesteś, kochanie, a ponieważ ja jestem
kończącym się starym prykiem, który może mówić, co mu się
żywnie podoba, będziesz musiała mnie wysłuchać i wyciągnąć
z tego jakąś lekcję.
- Poczekaj. T. P. nic o tym nie wie?
Roześmiał się.
- Ach, wygadałem się, nieprawdaż? Nikt nie wie oprócz cie-
bie, mnie, szpitala i tego pieprzonego drania, który mówił, że zo-
stanie ze mną na zawsze i nawiał z siusiakiem między nogami, jak
tylko dowiedział się, co się stało z interesem Starego Bwanaja-
ke'a.
Gaby krzyknęła głośno i zakryła uszy, gdy Jake wystrzelił dwa
pozostałe naboje w lustro. Ptaki zerwały się z terakotowego da-
chu z trzepotem skrzydeł.
- Chcesz poznać całą ironię tego wszystkiego? Pewnie nie
chcesz, ale i tak usłyszysz. Nie zaczynałem jako czwórka. Zaczęło
się od trójki, jak sądzę, złapałem ją gdzieś w pogotowiu dentystycz-
nym, z którego byłem zmuszony skorzystać parę lat temu w Ugan-
dzie. Bezpieczny seks? Napisałem o tym książkę. Kondomowe
dziecię to ja. Ale bezpieczna dentystyka? O tym ci nie mówią. Ale
do diabła z tym -jeśli stać cię na AZT, leki powstrzymujące i trans-
fuzje przeciwciał, nie odmówią ci nawet polisy na życie z dawką
trójki. Szpital ma na ciebie oko i mniej więcej co dwa miesiące
biorą próbkę krwi, żeby mieć pewność, że wirus HIV 3 nie zmuto-
wał w wariant HIV 4.1 wszystko było w porządku aż do ostatniego
miesiąca.
- Foa Mulaku. - Dostała tę robotę, ponieważ T. P. powiedział,
że Jake jest chory. - T. P. wiedział o HIV 3.
- T. P. wiedział od początku o trójce. Źle go oceniasz, Gaby.
Jest to być może ostatni człowiek honoru w dziennikarstwie. Szpi-
tal mnie wezwał: anomalia w białkach przeciwciał w moich prób-
kach. W chwili gdy powiedzą „anomalia w białkach przeciwciał",
jesteś martwy, ale nadziei porzucić się nie da. Szukasz znaków i cu-
dów, wypatrujesz tęczy, liczysz ptaki na drutach lub małpy na drze-
wach, dodajesz numery autobusów, żeby przekonać się, że wycho-
dzi cokolwiek innego niż trzynaście, cokolwiek, co wydaje się
nieść najdrobniejszą obietnicę. Przekupujesz Jezusa modlitwami
i świeczkami, Allacha też, pod warunkiem że wykona zadanie. Na-
wet bóstwa hinduskie w świątyni: tylko dajcie mi znak. A potem
przychodzi list z prośbą o wizytę u doktora Singha, a równie do-
brze mogliby ci powiedzieć w tym liście, że to jest czwórka i umar-
łeś, ponieważ wtedy przynajmniej mógłbyś zastosować własne, pry-
watne godzenie-się-z-tym, zamiast przechodzić przez sesje
z Osobistym Doradcą w Cierpieniu, siedzącym ze złożonymi rę-
kami i tym pieprzonym wyrazem twarzy krowy-spoglądającej-zza-
-furtki, który rzekomo emanuje empatią i zrozumieniem. Jezu
Chryste!
A potem człowiek, do którego się zwracasz po prawdziwe
współczucie i zrozumienie, ponieważ przez cały czas powtarzał ci,
że cię kocha, że mu na tobie zależy, że zawsze będzie przy tobie,
zawsze będzie ci pomagał i podtrzymywał cię, i dodawał ci sił, i po-
niesie cię, gdy droga okaże się dla ciebie zbyt ciężka - i wszystkie
te gówniane bzdury Jonathana Livingstona Seagulla o osobistym
rozwoju - zostawia ci trzy linijki na kartce papieru na stole ku-
chennym, oświadczając, że jest mu przykro, tak bardzo przykro,
ale jego droga życiowa go wzywa. Droga życiowa! Zabiera pięć ty-
sięcy moich dolarów, żeby dopomóc sobie w zbieganiu tą wybru-
kowaną żółtą kostką drogą życiową!
Jake rzucił rewolwer w stronę lśniącego szpaka siedzącego na
posadzce i przypatrującego mu się z lekkim pochyleniem głowy.
Ptak zaskrzeczał i wzbił się w niebo.
—Jak zatem się dowiedziałaś? - zapytał Jake.
- Dostałam się do bazy danych GAPU.
- Raczej nie zrobiłaś tego legalnie. Kto wykradł to dla ciebie?
Haran?
On ma sytuację pod kontrolą. Jego choroba dała mu władzę
nad poczuciem winy i współczuciem i wie, że może mnie zmusić
do wszystkiego.
- Od jak dawna wiesz o Haranie?
- Wszyscy podpisujemy cyrografy z diabłem. Jak mu płacisz?
- Oko za oko. Ale to nie Haran włamał się do akt GAPU. Zro-
biłam to własnoręcznie. Ukradłam hasła Miriam Sondhai.
Jake Aarons wydął usta i pokiwał głową. Była to kombinacja
gestów, którą Gaby potrafiła bez trudu rozszyfrować. Przebudze-
nie zawodowej ciekawości. Nie potrafił tego powstrzymać, zupeł-
nie jak kleptoman nie potrafi powściągnąć odruchu kradzieży.
- Zaczekaj tu.
Wszedł do domu, owinął się w ręcznik kąpielowy i zagotował
wodę w swojej niebiesko-żółtej kuchni. Wyglądała na kuchnię
człowieka, który dużo je.
- Herbaty? Earl greya? Tequila to siki. Herbata to prawdziwy
napój. - Wyniósł tacę z czajnikiem i filiżankami na brzeg basenu
i namówił Gaby, żeby zanurzyła stopy w wodzie koło niego. - Mów
teraz. Opowiedz mi o ciekawych rzeczach, bo dzięki temu będę
mógł przestać myśleć o tym wszystkim, czego pozbawiają mnie
małe proteinowe urządzonka w mojej krwi.
Nalał dwie filiżanki. Serwis był japoński, pod glazurą wymalo-
wano buddyjskie modlitwy. Gaby zrzuciła buty i opowiedziała mu
0 próbkach krwi UNECTA, o zniknięciu Williama Bi i Petera Wer-
thera i o miejscu, w którym zniknęli. Nie powiedziała mu, że ofia-
ry HIV 4 żyły długo po tym, jak wirus powinien był je zabić. Nie
chciała podpowiadać Jake'owi drogi zbawienia, w którą sama nie
bardzo potrafiła uwierzyć.
Jake smakował swoją herbatę.
- Mam wrażenie, że jesteśmy jak budowniczowie kolei trans-
kanadyjskiej, którzy zaczynali budowę na obu wybrzeżach i spotka-
li się w środku - powiedział. - Powiedz mi, na czym polega wielkie
kłamstwo ONZ na temat Chagi?
- Ktokolwiek tam wejdzie, nigdy już nie wraca.
- Posłuchaj teraz pewnej opowieści — mówił Jake. —Jeszcze
w pierwszych dniach, zanim ONZ stanęła na nogi, a ewakuacja
1 strategia powstrzymywania pozostawały w większej części w gestii
lokalnych rządów, Tanzańczycy zbudowali obozy w Moshi na połu-
dniowym stoku góry, żeby umieścić tam ludzi Wa-chagga, których
ewakuowano z wyższych rejonów. Wierzono wówczas powszech-
nie, że wzrost zatrzyma się u podnóża góry. Oczywiście tak się nie
stało, więc Tanzańczycy mieli teraz do ewakuacji z obozów przesie-
dleńczych nie tylko jakieś dziesięć tysięcy Wa-chagga, ale też
osiemdziesiąt tysięcy mieszkańców Moshi i Bóg wie ilu jeszcze z są-
siednich dystryktów. Nic dziwnego, że w tym chaosie udało im się
zgubić kilkuset Wa-chagga. Prawdę mówiąc, zakrawa na cud, że
nie zgubili więcej ludzi. Oficjalnie wszyscy z obozów istnieją i ma-
ją się dobrze, ale małe magendo jest w stanie kupić sporo prawdy.
Kiedy odkrywasz, że zgubiła się połowa plemienia, zaczynasz zasta-
nawiać się, co jeszcze mogło zniknąć.
- Albo co spowodowało zniknięcie.
Ani jedno zdanie w tej rozmowie nie było takie, jak Gaby so-
bie zaplanowała. Mamy role do odegrania, myślała. Ty jesteś
zgorzkniałym umierającym mężczyzną poszukującym pogodzenia
ze światem, ja proponuję pocieszenie, współczucie i solidarność,
holując się przy tym po stopniach kariery. Nie powinieneś opowia-
dać mi o zagubionych plemionach. Nie powinieneś mieć w oku
szelmowskiej iskierki zwiastującej historię szpiegowską.
- Dzięki Bogu ONZ i Światowa Organizacja Zdrowia prowa-
dzą rejestr wszystkich, którzy przechodzą przez ich obozy, inaczej
nigdy bym nie znalazł w tym sensu. O Dwunastej Jednostce do-
wiedziałem się tyle, że wszyscy, którzy zniknęli, mieli kontakt
z Chagą. A teraz ty mi mówisz, że wszyscy mają HIV 4. Jaki zacho-
dzi tu związek?
Gaby wciąż nie mówiła mu o swoich podejrzeniach dotyczą-
cych tego miejsca.
- Zaciekawiło mnie, dokąd poszło to zgubione plemię, kiedy
wymknęli się z obozu Moshi - ciągnął Jake. - Powrócili na ziemie
przodków. Na Kilimandżaro. Do Chagi. Do jej wnętrza. I ciągle
tam są. Taktyczne szwadrony na safari miały kontakt z ich ze-
wnętrznymi posterunkami. Oni żyją, głęboko w Chadze, i mają
się świetnie. Chaga o nich dba. A ja wybieram się tam, żeby ich od-
naleźć i udowodnić, że ONZ kłamała, opowiadając, jak tam jest.
- Wjaki sposób?
-Jakjuż mówiłem, wszyscy podpisujemy diabelskie cyrografy.
Mnie nie odpowiadały układy o duszę z watekni. Lubię proste
transakcje finansowe. Taktyczni też.
- O Jezu, Jake.
- Przyszłość pokaże, kto był mądry, a kto nie, Gaby. Szeryfowie
się skończyli. Każdego dnia Chaga wyrywa im mały kawałeczek.
Taktycznych nie interesuje informacja jako towar. Nie interesują
ich żadne towary. Interesuje ich własna przyszłość. Wiedzą, że Cha-
ga załamie każdy biznes oparty na gotówce. Każdy, ale nie ich.
Jake Aarons nalał jeszcze herbaty.
- Wojna domowa?
- W końcu tak. Ale nie jatka międzyplemienna w stylu ruan-
dyjskim. Nawet nie somalijska partyzantka. Kiedy to nadejdzie,
a nadejdzie prędzej, niż spodziewają się rządy, będzie to wojna
o Chagę i przeciw niej. Pozostać albo odejść. Przyszłość i prze-
szłość. Podczas gdy politycy zaczynają kwestionować oenzetowski
artykuł wiary w niekończącą się ewakuację, w kolorowych dziel-
nicach kształtują się silne frakcje - między innymi mój zaprzyjaź-
niony kartel Czarne Simby - opowiadające się za masową migra-
cją do Chagi. Szwadrony safari wynoszą spoza terminum coś
więcej niż towary. Fakt, że tak chętnie łażą tam i z powrotem,
dowodzi, że obsesja UNECTA dotycząca dekontaminacji jest
kłamstwem.
To jest zasłona, żeby sprawdzić HIV 4, pomyślała Gaby.
- Zabierzesz mnie ze sobą, Jake — powiedziała głośno.
- Czuję w twoim głosie stal, Gaby. Tym razem ta rudowłosa
celtycka charyzma zawiedzie cię. Mój plan jest gotowy, był gotowy
od miesięcy. Szczerze mówiąc, diagnoza dała mi tylko bodziec, że-
by wziąć się w garść i zrobić to wreszcie. Może to dziwne, ale nie
ma dla ciebie miejsca w tym planie.
- Powiem T. P.
Jake wszedł do domu i wrócił z telefonem komórkowym.
- Powiesz T. P., że jego główny korespondent wschodnioafry-
kański ma hifa? Sam mu powiem. - Wystukał osiem pierwszych
cyfr bezpośredniego telefonu do T. P. Costello. - Powinien wie-
dzieć.
- Powiem mu o twojej małej wyprawie do jądra ciemności.
Palec Jake'a zawisł nad ostatnim przyciskiem.
- Powie ci, że stara gwardia się nie poddaje. Nie odmówi swo-
jemu najwierniejszemu reporterowi i najlepszemu kumplowi
szansy na przejażdżkę do Walhalli starych gryzipiórków, a zwłasz-
cza przejażdżki z reportażem dziesięciolecia. Twój ruch.
Słowa poleciały same, jak szpaki z potrząśniętego drzewa.
I— Powiem Shepardowi.
Jake przyglądał się Gaby przez kilka długich chwil. Podniósł
palec znad guzika i położył komórkę na tacy obok japońskiego
czajniczka.
- Rzeczywiście, zrobiłabyś to, suko. No więc, Jake, jak minął
dzień? Jasne, szukam wsparcia u faceta, który oddałby za mnie ży-
cie, ponieważ odkryłem, że zostało mi sześć miesięcy życia, z cze-
go trzy w postaci nie panującego nad fizjologią, niesprawnego,
zramolałego szkieletu przygwożdżonego do aparatury podtrzy-
mującej życie, a on ucieka z pięcioma tysiącami dolarów. A po-
tem koleżanka z pracy przekupuje mnie. Świetny dzień, drodzy
przyjaciele.
- Przyrzekam ci absolutne milczenie. Wyłączność będzie two-
ja, nie chcę żadnych udziałów. Po prostu chcę tam jechać, Jake.
Zawsze tylko o tym marzyłam.
- I o słowach: Główny Korespondent Wschodnioafrykański
pod twoją twarzą w serwisie informacyjnym o dziesiątej.
Poczucie winy minie po jakimś czasie, mówiła sobie Gaby. Sta-
nie się kolejnym wypryskiem zla, które musiałaś popełnić, żeby
zrobić coś dobrego. Podniosła komórkę.
- No więc mam dzwonić do Sheparda?
- Wpadnę do ciebie jutro około ósmej — powiedział Jake. —
Przedstawię cię reszcie ekipy, wezmę twoją walizkę, ale decyzja,
czy jedziesz, czy nie, należy do nich. Cokolwiek zdecydują, ty za-
chowasz milczenie. Jeśli zdradzisz Czarne Simby, nie uchroni cię
przed nimi nawet łaska Harana. Rozumiemy się?
- Rozumiemy.
-Jutro o ósmej.
39
Pisany dziennik Gaby
Dzień pierwszy
Piszę ten dziennik, siedząc pod wielkim baobabem będącym
ostatnią pozostałością świata, który rozumiem.
Obóz Pierwszy usytuowany jest pięć mil od terminum, u stóp
nagiego wzniesienia lasu nazywanego Wielkim Murem, w strefie
przejściowej, gdzie ziemskie życie jest rozkładane i wcielane
w Chaga-życie. Jak twierdzi nasz przywódca, Moran, chaotyczna
kraina lądowych korali i gnijących akacji stanowi dobre miejsce
na kryjówkę przed satelitami szpiegowskimi. Jutro udajemy się
pod baldachim. To znaczy, jeśli on nie przyjdzie do nas pierwszy.
Wielki Mur się porusza. Rozłożyliśmy obóz pomiędzy beżowymi
obiektami o baryłkowatym kształcie, przypominającymi trzy razy
wyższe ode mnie grzyby. Co jakiś czas któryś z nich pęka i wysuwa
cienki ciemnoczerwony pieniek. Widać, jak wyrastają przed na-
szymi oczami. Niektóre rosną na pięćdziesiąt albo sto stóp i nie
robią wrażenia, że zamierzają się zatrzymać. Żałuję, że nie mo-
głam wziąć kamery. O ile łatwiej jest pokazywać, niż opisywać, ale
Jake strzeże zazdrośnie ograniczonego zapasu załadowanych dys-
ków do chagoodpornej kamery.
Jeśli czegokolwiek nauczyłam się z dziennika Moon - który
mam ze sobą w plecaku - to tego, jak ważne jest wiedzieć, od cze-
go zaczynać. Dlatego nie zacznę od kłamstw, które naopowiada-
łam Shepardowi o robocie reporterskiej, ani też od ukradkowego
zbierania ekwipunku: płócienny plecak, ręcznie szyte buty, całe
ze skóry, metalowe kanistry na wodę, przybory toaletowe, blok do
pisania, papierosy — nawet chagoodporna metalowa szczoteczka
do zębów, ani od spotkania nad sklepem na Kamukunji Street,
gdzie zostałam przedstawiona Moranowi, M'zee, Sugardaddy'emu,
Rosę i Bushbaby. No i psu.
Zacznę od strzelaniny, ponieważ to jest właściwe przejście od
znanego do obcego. Szliśmy na południe ku terminum z miejsca,
w którym wyrzuciła nas furgonetka Czarnych Simb. M'zee, który
—jak wskazuje jego imię -jest najstarszy i najbardziej doświadczo-
ny w naszej ekipie, widzi pióropusz pyłu na południe od nas, po-
ruszający się w kierunku przeciwnym niż podmuchy wiejące przez
równinę Ambosełi. M'zee ogląda to przez lornetkę i potwierdza:
patrol łupieżców w wyposażonym w ciężki karabin maszynowy 4x4
z odzysku. Jesteśmy uwięzieni pomiędzy nimi a satelitą szpiegow-
skim, który pojawi się nad horyzontem za dziesięć minut. Zgod-
nie z poleceniem Morana kryjemy się w suchym parowie pod spe-
cjalnymi nakryciami, maskując nasz profil termiczny. To
fantastyczny wynalazek technologii wojskowej: wyciąga ciepło
z wnętrza ciała i rozprowadza je tak, żeby zgadzało się z ogólnym
profilem termicznym otoczenia. Daje to efektywną niewidzialność
w podczerwieni. Moim głównym zmartwieniem nie są jednak łu-
pieżcy ani satelity, ale skorpiony, które mogą na mnie wpełznąć.
Pocę się. Boję się. Potem słyszę helikoptery i zastygam. Satelita
pojawi! się, zobaczył łupieżców i zawiadomił wojsko. Kawaleria po-
wietrzna jest tuż nad nami, zawisa na chwilę, po czym odlatuje na
południe. Chwilę później dochodzi stamtąd odległy stukot ognia
z ciężkiej broni maszynowej, wycie turbin helikopterów podejmu-
jących działania unikowe, a potem urywany grzechot gatlingów.
Czuję, jak ziemia drży od głuchego wybuchu i strzelanina się koń-
czy. Helikoptery przelatują jeszcze raz nad nami i oddalają się na
zachód.
Kiedy satelita znika znów za horyzontem, zwijamy nasze ter-
miczne okrycia i ruszamy szybko, zanim wojsko przyjedzie zabez-
pieczyć teren. Wiem z doświadczenia, na jaką odległość widoczne
są kolumny dymu w tym kraju. Nasza trasa prowadzi w pobliżu
wraku. Jake błaga o możliwość zrobienia zdjęć. Moran godzi się,
wysyła Sugardaddy'ego jako naszą ochronę. Sugardaddy nie spo-
dziewa się, żeby ktoś przeżył, ale śmierć w buszu przyciąga niebez-
piecznych żałobników. Robię zdjęcia tlącej się skorupy z poczer-
niałej stali i ciał rozrzuconych na spalonej ziemi. Nigdy wcześniej
nie widziałam zabitego człowieka. Ogień wypalił górne części do
kości; miejsca, w których ciało stykało się z ziemią, są nietknięte,
łącznie ze strzępami niebieskich dżinsów i bawełnianych podko-
szulków. Jake mówi, że podczas wojny ludzie palą się właśnie w ten
sposób. Kiedy odważniejszy niż reszta stada szakal podbiega, żeby
szarpać jedno z ciał, krzyczę: „Zabij go, zabij to pieprzone zwierzę,
zrób to!" Sugardaddy spokojnie unosi kałasznikowa i posyła dra-
nia w krzaki z rozwalonymi kośćmi i flakami.
Moran jest zły, że Sugardaddy ryzykował bezpieczeństwo,
strzelając, ale Sugardaddy jest Luo, podobnie jak Faraway, i tak sa-
mo jak Farawayjest szatańsko próżny. Przywołując szacunek należ-
ny jego wiekowi i doświadczeniu, M'zee zaprowadza pokój pomię-
dzy dwoma mężczyznami, ale niedługo nadejdzie dzień, kiedy
Sugardaddy i Moran staną do walki na śmierć i życie, jak stadne
zwierzęta. Wszyscy tu jesteśmy szakalami.
Tak bardzo byliśmy pochłonięci wypatrywaniem w pyle śla-
dów nadciągających żołnierzy, że zorientowałam się, iż przekroczy-
liśmy terminum, dopiero w chwili, gdy odniosłam wrażenie, że coś
pełznie po moim lewym nadgarstku - tak jak wtedy, gdy byłam
dzieckiem i koty spały na moim łóżku, a ja wyobrażałam sobie, że
ich pchły wpełzają na mnie. Mój nowy swatch pękał w pomarań-
czowych bąblach. Tak bardzo uważałam na wszystkie rzeczy, że za-
pomniałam o plastikowym zegarku. Wrzuciłam go do sześciokąt-
nej koperty, kiedy pasek rozpadł się na strzępy materiału i krople
przetrawionego polietylenu. Pękł mój ostatni łącznik z ludzkim
światem: czas. Tu nie ma czasu, nie ma historii, nie ma przyszłości,
tylko wieczna teraźniejszość. I obecność: uczucie, jakie wywołuje
Wielki Mur za moimi plecami, jest jak wyczuwalna tajemnica, peł-
znąca ku mnie na miliardach czerwonych nóżek.
40
Pisany dziennik Gaby
Dzień drugi
Czas na kilka linijek, podczas gdy oni przygotowują łodzie.
Całe rano maszerowaliśmy przez Wielki Mur. Jeśli pograni-
cze postawiło pod znakiem zapytania moje możliwości opisu, to
Wielki Mur mnie zatyka. Smukłe czerwone pnie wznoszą się na
pięćset, sześćset stóp, zanim zaczną się dzielić i dzielić na setki ga-
łęzi, z których każda wspiera jeden ogromny sześciokątny liść.
Wszystkie te liście leżą w jednej płaszczyźnie, tworząc w ten sposób
mniej więcej ciągłą powierzchnię. Wrażenie nie jest takie, jak w le-
sie, ale jak pomiędzy filarami podpierającymi dach świata.
Jak w kościele... Jak w zatopionej katedrze - tak moja po-
przedniczka opisała to miejsce w swoim dzienniku. Nie cierpię
posługiwać się cudzą analogią - zwłaszcza jej - ale ona najlepiej
oddaje wrażenia wywoływane przez to miejsce. Liście dachu są
półprzejrzyste i zmieniają światło, które przez nie wpada, w cyklo-
ramę starożytnych blasków, poprzecinaną na krawędziach przez
biel — tam gdzie słońce prześwieca przez przerwy między płytami.
Mniej więcej trzydzieści, czterdzieści stóp nad ziemią z pni wyra-
stają ogromne powietrzne korzenie i podpory, tak że idzie się
wśród architektury złożonej ze sklepień, łuków i filarów. W tej ka-
tedrze jest nawet kadzidło: cynamon, pleśń, smoła i coś, czego nie
potrafię zidentyfikować, ale co musi zawierać dużo feromonów,
ponieważ chłopcy mają wzwody, a moje sutki są tak twarde, że
ocierają się o kamizelkę. I człowiek wyobraża sobie, że w tym sze-
leście liści na wietrze i w trzeszczeniu, i kołysaniu się pni słychać
kroki Boga przechadzającego się po lasach nowego Edenu.
Pod sklepieniem coś się porusza. Czasem tak szybko, że nie
jest się pewnym, czy rzeczywiście coś się widziało, czasem tak wol-
no, że nie można w ogóle być pewnym, że się widzi ruch. Gdzieś
w oddali coś świergocze. Żadna ziemska istota nigdy nie wydaje ta-
kiego dźwięku.
Jak się czuję, poruszając się po tym katedropodobnym miej-
scu? Jak w nawiedzonym domu, podniośle. To jest niewiarygodne:
jakby zostało namalowane przez hollywoodzkiego scenografa
i miało się zawalić z hukiem, gdy tylko powieje silniejszy wiatr.
Chcę, żeby to było realne, mam nadzieję zobaczyć znowu to coś,
co przemknęło pomiędzy pniami i miało rozmiar małej awionet-
ki, a zarazem drżę z niecierpliwości, żeby zobaczyć, co nowego
odkryje przede mną Bóg Chagi,
Poruszamy się po tej ogromnej krainie jak małe, ale odważne
szkodniki. Jak przystało na El Macho Honcho, Moran idzie na
przodzie, jego zaufany zastępca za nim, dalej Bushbaby, potem ta
druga kobieta, Rosę, która nie odezwała się do mnie ani słowem,
odkąd wyruszyliśmy, dalej Jake, ja i na końcu Sugardaddy. Sied-
mioro nas. Przepraszam. Jak raz mi to wlazło do głowy, to już się
nie odczepi. Czy można się oprzeć pokusie zaśpiewania „Hej ho,
hej ho"?
Nie zapominajmy o psie. Jest to kundel o sraczkowatej sierści,
taki, jakich setki węszą po wszystkich slumsach, sikają na wszystko,
co popadnie, i są odganiane kamieniami. Ale tutaj jego bezpański
nos triumfuje, gdy zawodzą skonstruowane przez człowieka in-
strumenty nawigacyjne. Zaprowadził nas prosto do kryjówki,
w której zakopali płócienne łodzie. To dlatego, że to nie jest ża-
den stary bezpański kundel, jak mówi z dumą Bushbaby. Został
wytresowany do tej roboty. Przez milczącą Rosę, jej kuzynkę. To
ona hoduje i tresuje psy Chagi. Nikt nie robi tego lepiej, mówi
Bushbaby. Wierzę jej. W czasie gdy chłopcy łączą łodzie, ja siedzę,
jęczę i marudzę, i usiłuję zrobić coś z moimi pęcherzami i sutka-
mi obtartymi od tego cholernie seksownego zapachu. Obojczyki
mam zdarte do żywej skóry. Rosę sięga do tworu wyglądającego
jak czerwony plaster miodu rosnący na podporze, pod którą się
schroniliśmy. Wyciska jaskrawą kroplę z jednej z komórek. Poda-
je mi i odzywa się po raz pierwszy.
- To dla ciebie - tłumaczy z kalenjin Bushbaby. - Zjedz to.
Poczujesz się lepiej. To jest bezpieczne. Leśne jedzenie. W Chadze
lilllffll wszystko czerwone jest jadalne.
Lepsza śmierć niż posądzenie o niekumatość, jak powiedzie-
liby Fraser i Aaron Shepardowie. Rozgryzam to coś. Ma wielkość
miniaturowych bananów, konsystencję bezmuszlowego ślimaka
I z dżungli i smakuje cynamonem, burbonem i pleśnią. Dwie minu-
ty później czuję płomień w żołądku. Piszę, ale czuję, że mogłabym
wspiąć się prosto na pień jednego z tych drzew, dźwigając drugą
osobę na jednej ręce. I psa. Czuję się świetnie, dana dana dana da.
To rośnie wszędzie w Chadze, to cudo. Popyt na to cudo będzie
niewiarygodny, jeśli uda mi się trochę wynieść. Nie da się prze-
chowywać, mówi mi Bushbaby. Jak manna Izraelitów. Czy ich świę-
te pożywienie też przypadkiem nie spadło z niebios?
Zauważyłam coś u Rosę. Kiedy podała mi leśne jedzenie, zo-
baczyłam, że oba jej małe palce zostały prymitywnie amputowane.
Wyruszamy. Napiszę więcej, gdy nadarzy się okazja.
Później
Moon nie mogła tędy przechodzić. Nie potrafię znaleźć w jej
dzienniku żadnego odniesienia do tych bagien i kanałów, które
wiją się przez ten nieprawdopodobny, przerażający krajobraz. Ale
ona pisała wiele lat temu: bagna Amboseli były wtedy przed termi-
num. Ruiny starego szałasu myśliwskiego Ol Tukai, które ona opi-
suje, muszą być o kilka dni drogi przed nami. Kiedy jesteś w Cha-
dze, zapominasz, że ty się poruszasz do jej środka, a ona
tymczasem porusza się naokoło ciebie w kierunku przeciwnym.
Znowu widać niebo. Sklepienie Wielkiego Muru przechodzi
w pojedyncze drzewa dachowe (jak ciężko jest nadawać nazwy rze-
czom, opisywać je takimi, jakie są, a niejakimi się wydają!) wzno-
szące się pionowo z tego, co Moon określa w innym miejscu jako
wyschniętą rafą koralową. Tak, ale na gigantyczną skalę: korale
palcowe są wysokie na setki stóp, korale mózgowe mają rozmiary
domów. Drzewa-dłonie są prawie tak wysokie jak sekwoje, minia-
turowe Foa Mulaku, wszędzie szczudłowate nogi i rogi. Wszystko,

co mijamy, potrafię opisywać tylko poprzez wyliczanie ziemskich
odpowiedników. Rogi obfitości. Piszczałki organów. Wieszaki na
kubki. Pąkle. Bańki. Żarówki. Pompony. Mrożone kurczaki (na-
prawdę! mniej więcej wielkości ciężarówki i dokładnie w tym sa-
mym chorobliwym kolorze, jaki ma skóra kurczaków z wielkich
ferm). Katedry. Mątewki. Wiatraki. Pończochy. Sprężyny zegar-
ków. Kandelabry. Siatki wspinaczkowe. Płyniemy wąskim, krętym
kanałem przez Disneyland narzędzi kuchennych. Efekty specjalne
zaprojektował Hieronim Bosch. Motory naszych łodzi napędza-
nych akumulatorami z ciężarówek chodzą dziwacznie cicho. Poru-
szając się wśród zwisających rur i falban, ledwie pozostawiamy
smugę na wodzie. Jake płynie w pierwszej łodzi z Moranem
i M'zee. Za nimi zwykłe kobiety i psy, a Sugardaddy trzyma nie-
pewnie rękę na rumplu.
Znajdujemy się w stanie podwyższonej ostrożności. Wrogiem
publicznym numer jeden są hipopotamy. Mogą bez problemu wy-
wrócić te sklecone byle jak płócienne łódki. Bushbaby i Rosę ma-
ją uzi: jedynym skutecznym sposobem powstrzymania hipopota-
ma jest władowanie mu jak największej liczby kul w jak
najkrótszym czasie. Osobiście czułabym się znacznie lepiej z czymś
o sile rażenia połowy pułku zamiast tego magnum pięćdziesiątki,
które mi dali. Nie pomaga nawet ten szpanerski mały chagood-
porny celownik laserowy, którego nie wolno mi używać zbyt czę-
sto, ponieważ nie będziemy mogli zmienić baterii. Idź sobie, hipo-
potamie, nie dasz mi rady. Wystrzeliłam pięć kul czy sześć?
Niektóre z ptaków polujących w płytkiej wodzie wyglądają tak,
jakby obsiadły je dziwne pasożyty przypominające samodzielne
zmutowane organy.
Jakieś dziesięć minut temu Rosę zapytała za pośrednictwem
Bushbaby, czy mogłaby mi zapleść włosy. Podziwiałam jej fryzurę
od chwili, gdy ją zobaczyłam w miejscu zbiórki: włosy splecione
w warkoczyki, przetykane nitkami, wstążkami i woskiem, do które-
go przymocowała maleńkie indyjskie dzwoneczki i paciorki
z bursztynu. Bushbaby mówi, że one obie przez cały ten czas po-
dziwiały moje włosy. Nie mogą nadziwić się ich kolorowi. Rosę wy-
pakowała nici, druciki i paciorki ze swojego plecaka, usiadła za
mną i zabrała się do pracy. Podniosła moje włosy. Chwytam ją za
rękę, odwracam się do niej.
- Watekni? - pytam, podnosząc okaleczoną dłoń.
Kiwa głową.
- Mombi.
Tym, co oglądasz, są różowe cadillaki, klawe kombinezony
i świetne dziewczyny obnoszące się w nylonach i skórach. Nigdy
nie oglądasz wysłanników ani sposobów, w jaki wymuszają prze-
strzeganie praw. Za pierwsze naruszenie - lewy mały palec. Za
drugie - prawy mały palec. Z punktu widzenia posługujących się
klawiaturą takie okaleczenie jest zarówno symboliczne, jak i funk-
cjonalne.
Kiedy popełniasz trzecie wykroczenie, tracą cierpliwość.
Pocałowałam wierzch dłoni Rosę, ani na moment nie spusz-
czając z niej oczu.
Ona robi fantastyczne rzeczy z moimi włosami. Paciorki koły-
szą się i stukają przy każdym ruchu głową. To coś więcej niż zabi-
janie czasu lub wyraz sympatii. To jest rytuał. Naznaczenie. Nale-
żę teraz do plemienia.
Moran woła z pierwszej łodzi. Dziś wieczorem rozbijemy obóz
w ruinach szałasu Ol Tukai, tam gdzie te zasilane przez wodę ze
śniegów moczary dochodzą do jeziora Amboseli, a my dotrzemy
do uskoku Loolturesh. Znowu idę jej śladem: Moon, Niamh
0'Hanlon, mój Arne Saknussen.
Później
Moran mówi, że w okolicy jest jeszcze ktoś.
Dzień trzeci
M'zee zgadza się. Nie jesteśmy tu sami. To nie są Wa-chagga:
ich kraj jest po drugiej stronie uskoku. Możliwe, że to wyprawa
badawcza UNECTA. Czarne Simby nie mają z nimi zatargów, ale
UNECTA donosi wojsku, z którym wszyscy taktyczni są w stanie
wojny, a zatem lepiej unikać kontaktu. Jedyną rzeczą, jakiej tak-
tyczni nienawidzą bardziej niż wojska, są rywalizujące z nimi kar-
tele. Ogromne bogactwo i potęga przekracza terminumi przecho-
dzi do obozów; niektórzy zdają sobie z tego sprawę później niż
inni, więc wysyłają oddziały zbrojne, żeby udały się za szwadrona-
mi safari do ich baz, zabili wszystko, co oddycha, i zagarnęli całą
resztę dla kartelu. Są przerażający. Lud Wa-chagga ma układ z kar-
telem Czarnych Simb, będą nas chronić przed zagarniaczami. Ale
oni są o dzień drogi stąd po drugiej stronie jeziora Amboseli, któ-
re musimy przebyć w otwartych płóciennych łodziach, a pierwszą
i ostatnią rzeczą, jakiej doświadczasz od zagarniaczy, jest swędze-
nie promienia laserowego na twoim czole - i już nic więcej. Fan-
tastyczne. „Czas Apokalipsy" w uskoku Loolturesh.
Istnieje coś bardziej przerażającego niż zagarniacze. Obi-lu-
dzie. Leśni wędrowcy. Ludzie, którzy dotarli do Chagi, dostali się
w jej pułapkę i zostali przemienieni.
- Przemienieni? - pytam.
Nikt nie odpowiada.
Jake jest dziś z nami w lodzi kobiet. Chce zdjęć z przeprawy
przez jezioro i uważa, że powinien sam reżyserować, żebyśmy nie
zmarnowały ograniczonej pojemności dysków. Nigdy nie był tak
głęboko. Jezioro Amboseli było kiedyś zbiornikiem okresowym,
napełnianym przez podziemne źródła zbierające wodę ze śnie-
gów topniejących na zboczach góry, ale w porze suchej wyparowy-
wało. Teraz jest całoroczne, zapieczętowane pod przejrzystym da-
chem uskoku Loolturesh. Sklepienie tworzą balony o średnicy
pięćdziesięciu stóp, wjakiś sposób ze sobą połączone, zakotwiczo-
ne na wysokości około trzystu stóp na linach i guzowatych klam-
rach spinających dno jeziora. Tysiące, może miliony przejrzystych
jak szkło balonów. Ujęcie: oddalająca się perspektywa spokojnych
wód jeziora Amboseli z niekończącym się ruchem wstecznym linii
pionowych. Sterowanie wśród uchwytów spowalnia ruch łodzi,
zwłaszcza kiedy się nie wie, co czeka za następnym węzłem lin i ko-
rzeni.
Na balonowym firmamencie coś się porusza: istoty, które cze-
piają się zakrzywionych dolnych powierzchni, żywiąc się pojawia-
jącymi się od czasu do czasu zasłonami przezroczystego niebie-
skiego mchu, i inne istoty, które unoszą się jak żywe zeppeliny,
sterując pomiędzy linami za pomocą powolnego falowania tiulo-
wych błon ogonowych. Jake każe mi przestać filmować. Ale one
tam są, rzeczywiste. Mam je.
Małpy skolonizowały ten pionowy krajobraz. Biegają w górę
i w dół po linach, ze szczelin pomiędzy zaplecionymi w warkocze
pasmami wygrzebują jadalne kęsy i napychają nimi pyszczki, przy-
glądając się równocześnie, jak przepływamy pod nimi. Wiele
z nich ma elegancko-obsceniczne deformacje: poroże z zielonego
koralu, cętki zielono-fioletowej pleśni, dodatkowe pary czerwo-
nych kończyn.
Przemienione.
Ona to widziała, pamiętam. Zapisała to. Ale nie formułowa-
ła wniosków co do tego, czy są to deformacje prenatalne, czy
też Chaga w jakiś sposób manipuluje ciałami dorosłych zwie-
rząt. W każdym razie w tym, co ja czytałam, nie było wniosków.
Może one, jak tyle innych rzeczy, były na tych zaginionych stro-
nach.
Ten krajobraz przyprawia o paranoję.
Jake. Uczę się nie traktować go jak worka stereotypów. Jest tu
bardziej żywy niż kiedykolwiek, mimo że śmierć tkwi w nim tak
głęboko. Potrafi zachować świeżość ubrań — Bóg jeden wie, jak to
robi: ja wyglądam jak Jana z Dżungli po ciężkiej nocy. Nawet pla-
my jego potu są idealnie okrągłe. Jego duch jest ochoczy, ale oba-
wiam się, że ciało zaczyna go zdradzać. Łatwo się męczy. Ma nie-
spokojny sen: kilka razy w nocy budzi się z krzykiem tak głośnym,
że zdołałby obudzić obóz. Jake mówi mi, że we śnie słyszy głosy.
Pomruki w najgłębszych obszarach mózgu, jakby ktoś mówi! w in-
nym pokoju: wystarczająco głośno, żeby słyszeć głos, ale zbyt ci-
cho, żeby zrozumieć słowa.
Ona pisała o głosach duchów wołających ją w głąb. Wyobraża-
ła sobie, że to wołania zagubionego, oszalałego Langrishe'a. Czy
kiedykolwiek go odnalazła? Czy on wciąż jest gdzieś tam, na tych
tysiącach mil kwadratowych Obcości?
Później
Obóz trzeci. Głęboko w niesamowitej krainie. Powinnam od-
tworzyć te du-di-du-du du-di-du-du ze „Strefy mroku", tyle że tutaj
są to naturalne odgłosy.
Tutaj.
Ha ha.
Jesteśmy po drugiej stronie uskoku, w krainie Kryształowych
Monolitów. W kraju Wa-chagga. Mam nadzieję, że to ich odchody
znalazł pies w pobliżu miejsca naszego lądowania, tam gdzie zade-
kowaliśmy lodzie. Świeże łajno. Najwyżej sprzed dwóch godzin.
Nic nie przetrwa tu długo. Jeśli to nie Wa-chagga, to znaczy, że
ci, którzy szli za nami, nie idą już za nami. Są przed nami.
Za uskokiem ukształtowanie terenu zmienia się równie nagle
jak w tych starych filmach o Tarzanie, w których Johnny
Weissmuller wbiega z piasków Sahary prosto w tropikalną dżun-
glę. Strefa Kryształowych Monolitów to niejedna Chaga, to cały
dom towarowy z Chagami poukładanymi jedna na drugiej. Każdy
poziom to osobna biosfera ze swą własną florą i fauną.
Przed nami droga pod górę.
Niezawodny nos psa prowadzi nas ku trasie wspinaczkowej:
około stu stalowych uchwytów wbitych w główną kolumnę czegoś,
co wygląda jak Herzogowska fantazja z „Fitzcarralda" na temat ra-
finerii ropy naftowej zagubionej w Amazonii. Sugardaddy wypako-
wuje uprzęże oraz sto stóp staroświeckiej konopnej liny do wspi-
naczki i wchodzi na zbocze. To jest piękne. Taniec na skale.
Wciąga psa, który kołysze się powoli w swojej uprzęży, jak psie wa-
hadło Foucaulta.
Jedyną rzeczą, która trzyma mnie na tych stalowych uchwy-
tach, jest zdecydowany opór przed byciem wciąganym na linie jak
tusza mięsa. Nie patrz w dół, mówią. Z tym nie mam problemów.
Rosę wspina się za mną z prawie taką samą gracją jak Sugardaddy.
Uzi kołysze się jej wokół siedzenia.
Istnieje stare wyrażenie amerykańskich niewolników, od
którego nie potrafię się uwolnić: Powietrzna Droga. Jesteśmy
pielgrzymami na tej Drodze wiodącej do świętego Syjonu: Nga-
je N'gai, po masajsku Dom Boga. Tu, w górze, widać, że to nie
jest płaszczyzna, ale raczej sieć przęseł, przypór i rozwidleń. Wy-
obraźcie sobie organiczny odpowiednik skrzyżowania miejskich
autostrad w Los Angeles, a będziecie mieć jaki taki obraz. Tam
gdzie łączą się przęsła, można by umieścić cały stadion basebal-
lowy wraz z kibicami i parkingiem. Bardzo łatwo tu o błąd: ota-
cza cię na ogół pusta przestrzeń. Chwila nieuwagi i lecisz czte-
rysta stóp pionowo do dołu. Pies, posapując, biegnie po
najwęższych wiciach z zapierającą dech nonszalancją.
Niewiele światła przenika przez wyższe poziomy. Zatrzymu-
ję się na moment, aby porozkoszować się dotykiem promienia
słońca na twarzy. Spoglądając w górę, dostrzegam kawałek błę-
kitnego nieba przeciętego smugą po odrzutowcu. Następne
piętro to Małpi Świat, w który wrzucono kilka plemion (czy to
właściwe określenie?) szympansów. Szympansy wydają się pa-
nami tej grzędy i absolutnie nie boją się ludzi. Pohukują na
nas ze swych enklaw wysoko na pniach, rzucają w nas odchoda-
mi. Niektóre większe osobniki trzymają kości udowe dużych
zwierząt.
Czy szympansy mają taki zwyczaj?
M'zee wyczuł nadchodzącą burzę, zanim pierwsze podmu-
chy przyniosły nawiedzone łkania i jęki z piętrowego lasu. Do-
szliśmy na obrzeże i rozbiliśmy trzeci obóz w momencie, gdy
uderzył w nas wicher. Wielki wiatr w Chadze jest naprawdę prze-
rażający. Wszystko się rusza. Wszystko się kołysze i huśta, trzesz-
czy i jęczy i co chwilę myślisz: o Jezu, to wszystko się rozleci,
a my zginiemy. Szukasz czegoś mocnego i bezpiecznego, czego
można by się uchwycić, ale wszystko porusza się razem z tobą.
A wiatr naprawdę wyje, jakby polował na twoją duszę, a jeśli jej
nie zdobędzie, to zadowoli się ciałem. Bez najmniejszego pro-
blemu byłoby nas zwiało z platformy w czterystustopową ot-
chłań śmierci, gdybyśmy nie byli przypięci. Bushbaby, Rosę, ja
i pies, który leży, liżąc dumnie swego sztywnego członka, upako-
waliśmy się w czymś przypominającym skrzyżowanie ukrytej ja-
skini i śpiwora, co otworzyło się, gdy Moran polizał pień.
W środku jest gąbczasta tuba oświetlona plamami biolumine-
scencyjnymi, która rozciąga się, gdy ją naciskać, dopóki nie zro-
bi się dość miejsca dla trzech kobiet (dość ciasno stłoczonych)
i psa. Bushbaby pokazała mi wymię w podłodze, z którego moż-
na wyssać sporo pożywnego soku. Mówi, że smakuje jak pińa
colada. Nie jestem jeszcze aż w takiej potrzebie. Jeszcze nie.
Nad szparą wejściową, przez którą przecisnęłyśmy się jak w od-
wrotnym porodzie, znajduje się pączek wielkości piłki teniso-
wej, który Rosę pogładziła, żeby zamknąć membranę dla osłony
przed nadciągającą burzą. Ta sama sztuczka posłuży do jej
otwarcia. Wszystko to troszkę zbyt porodowe jak na mój gust.
Peter Werther, Adam Chagi, opowiadał o schronieniu w podob-
nych tworach. Kim zatem była Ewa, od której Chaga nauczyła
się magii łonowej?
Jakiś niewidoczny mechanizm zaopatruje nas w świeże powie-
trze, inaczej wszyscy byśmy się podusili w mieszaninie odorów spo-
conych, nie mytych kobiet i psiego kutasa.
Obudziła się i przypomniała sobie, skąd znała takie chwile.
To wspomnienia zimowych burz nocnych w Wartowni, kiedy
deszcz stukał w okna sypialni, wiatr świszczał pod okapami, a ona
kuliła się pod kołdrą i przytulała do kotów, ciesząc się, że jest w ta-
kim ciepłym, bezpiecznym i zamkniętym miejscu. Budziła się
w bezczasowym czasie, którego nie odmierzały zegary, żeby prze-
konać się, że burza minęła, i w olbrzymim milczeniu skradała się
w dół schodów aż na ganek, żeby stanąć tam i zagubić się w potęż-
nym spokoju, który ogarnął ziemię.
Nawet pies nie drgnął, gdy Gaby wymknęła się przez usta wyj-
ścia w chłodne, czyste powietrze wyżyn. Jedynym dźwiękiem
w piętrowym lesie był stukot kropli deszczu spadających z piętra
na piętro aż do ziemi. Powolny deszcz pobłyskiwał: nocny las roz-
świetlały dziesiątki tysięcy bioluminescencyjnych świateł. Gaby
czuła, że została wysłana na przechadzkę wśród gwiazd. Wywyż-
szona. Wybrana. Nie do zranienia. Przeszła przez wysoki łuk mo-
stu, czując nieodparte przyciąganie mistycyzmu. Na drugim koń-
cu łuk łączył się z innymi w splątanym węźle strun, rur
i piszczałek organowych. W zakamarku pomiędzy dwoma rzęda-
mi piszczałek wysokości człowieka Gaby zrobiła coś, co ostatni
raz robiła, gdy miała dziesięć lat w sekretnych, jej tylko znanych
zakątkach Przylądka. Zdjęła ubranie. Poskładała je i ułożyła
w schludną stertę, odnalazła oparcie dla stóp w piszczałkach
i wspinała się, dopóki nie osiągnęła następnego łuku. Znalazła
bezpieczną półkę i usiadła z nogami zwisającymi nad wypełnioną
gwiazdami otchłanią. Słuchała kapania wody przez piętra lasu.
Czuła Chagę na własnej skórze.
Mogła tu zniknąć. Ten łuk wiódł do następnego, tamten do
kolejnego; w końcu zaprowadziłyby ją w miejsce, z którego nie
zdołałaby już wrócić do ludzkiego świata. Powrót do Edenu. Po-
wrót do zwierzęcego postrzegania, wieczne Teraz sprzed
Upadku, który uzbroił człowieka w świadomość i troskę. Koniec
z pieniędzmi, koniec z władzą, telekomunikacją, podatkami, hi-
potekami i kredytami bankowymi, emeryturami i ubezpieczenia-
mi. Koniec z codzienną harówką i popychaniem głazu życia
w społeczeństwie po asymptotycznym zboczu Góry Entropii. Wol-
ność bez kodu kreskowego. Nic dziwnego, że zachodni przemysł
chce to zamknąć. Łaska Obfitości Chagi jest zaprzeczeniem kon-
sumpcyjnego kapitalizmu. Lecz jest to podstępny Eden, w któ-
rym można mieć wszystko na wyciągnięcie ręki. To determina-
cja, żeby popychać ten kamień nadziei i marzeń przez bezlitosny
materialny świat, czyni nas ludźmi. Jeśli wstaniesz teraz i odej-
dziesz, żeby nigdy nie wrócić, Gaby McAslan taka, jaką z siebie
uczyniłaś, zniknie na zawsze.
Wzdrygnęła się, czując nagle zimno i nagość. Tu jest pięknie,
ale jest to piękno węża z ogrodu Eden. Wstała ze swej półki, zsu-
nęła się po vox humana i vox angelica i włożyła ubranie. Wracając
do trzeciego obozu, dostrzegła postać usadowioną na krawędzi
przepaści w tej samej pozycji — nogi nad otchłanią — w jakiej ona
siedziała.
Zmroziło ją.
- Ty też? - spytał Jake Aarons. - To jest święte, prawda?
— I przerażające - odrzekła Gaby. Usiadła ze skrzyżowanymi
nogami obok niego, nieco dalej od krawędzi. - To jest piękne
i napawające strachem, najbliższe religijnego przeżycia, jakie
znam, a zarazem jest to granica wszystkiego, co oznacza bycie czło-
wiekiem.
— Albo brama do nowego człowieczeństwa — powiedział Jake.
- Oto, co Chaga mówi do mnie: nie musicie już walczyć o bogac-
twa naturalne, upadają wszystkie prawa podaży i popytu, tu jest
dość dla każdego, a więc teraz możecie wypróbować nowe sposo-
by życia, nowe sposoby wzajemnych kontaktów, nowe społeczno-
ści, struktury i socjologie, wiedząc, że macie pozwolenie na klę-
skę. Spieprzycie to, ale nie zapłacicie życiem waszym ani waszych
dzieci. Tak jak Ameryka w czasach pionierów, kiedy z Europy przy-
bywały wszystkie grupy religijne, ponieważ tam było dość miejsca,
w którym bez przeszkód mogły żyć według swych przekonań.
Wieczny eksperyment.
— Albo stagnacja.
- Pesymistka.
- Pokręcony lewak.
Jake roześmiał się. Zabrzmiało to bardzo głośno w ciszy pię-
trowego lasu.
- Muszę być optymistą, no nie? Ale to jest coś więcej niż po-
bożne życzenia. To, co powiem, zabrzmi dla ciebie jak klasyczna
schizofrenia paranoidalna, aleja wiem, czyje są te glosy, które sły-
szę w środku.
- Nie mów mi, że to Bóg, Jake.
- Do diabła, nie. To głos Chagi. - Podniósł w górę ręce, bła-
gając o czas na wytłumaczenie. - Nie krzycz Jezu, Jake!", przynaj-
mniej na razie. Uwierzyłaś Peterowi Wertherowi, kiedy mówił, że
słyszał, jak Chaga myśli. Popatrz na to miejsce: co to jest? Sieć wę-
złów i powiązań, sieć neuronowa, na Boga, w makro- i mikroska-
li. Wszystko tu jest połączone. Wszystko myśli. Czy wiesz, jaka jest
najnowsza teoria na temat Kryształowych Monolitów? Że one są
systemem przechowywania podstawowej pamięci Chagi. Bewabaj-
ty informacji zapisanej holograficznie w matrycy kryształowej.
Twarde dyski wielkości drapaczy chmur. W jakiś sposób ja też je-
stem podłączony do tego systemu. Jestem fantastyką cyberpunko-
wą watekni na żywo. Bezpośrednie połączenie neuronowe do sie-
ci danych.
-Jezu, Jake.
- Nie próbuj wmówić mi, że to wszystko rojenia chorego face-
ta, który zawrze każdy pakt z szatanem, żeby pokonać Wielką
Czwórkę, Gaby.
- Nie zamierzam, Jake.
Teraz. Musi mu teraz powiedzieć. Wzięła głęboki oddech.
- Jake, pamiętasz, jak przyszłam do ciebie do domu, kiedy
dowiedziałam się o tobie z kartotek szpitalnych? Dowiedziałam
się jeszcze czegoś. Wszyscy ci ludzie w Jednostce Dwunastej, wszy-
scy zarażeni HIV 4, którzy mieli kontakt z Chagą, ciągle żyją. Po-
winni byli umrzeć lata temu - mówiłeś mi, że to zabija najwyżej
w sześć miesięcy - ale oni ciągle żyją. Tu coś jest, w tym miejscu,
tej dżungli, co zatrzymuje wirusa HIV 4. To dlatego słyszysz głosy,
to coś zabiera się do ciebie.
Jake popatrzył na Gaby. Nie była w stanie odczytać jego wyra-
zu twarzy. Wstał i odszedł w ociekający wodą las. Gaby zawołała za
nim, ale się nie odwrócił.
41
Dziennik Gaby
Dzień czwarty
Kontakt.
M'zee ma zmysły drapieżnika. Idziemy wysoką percią wśród
gęstniejącej mgły. M'zee zatrzymuje się, spogląda w górę, podno-
si palec i robi nim kółko. Czarne Simby zdejmują broń. Trzask
odbezpieczanych zamków. Nie jesteśmy sami. M'zee wycelowuje
ciężki pistolet maszynowy, który nazywają m'toto — dziecina. Mo-
ran osłania jego prawą flankę, Sugardaddy lewą. Ja jestem za Mo-
ranem, Jake za Sugardaddym, nasze rozkazy brzmią: jeśli coś się
stanie, paść na ziemię, trzymać się z dala od ognia i strzelać do
wszystkiego, co się zbliży. Bushbaby i Rosę osłaniają tyły. Rosę
spuszcza psa ze smyczy, żeby biegł przodem.
Co kilka sekund odwracamy się, żeby sprawdzić, że twarze
obok nas i za nami są tymi samymi twarzami, które ostatnio wi-
dzieliśmy. Mgła gęstnieje. Moje szorty i bluzeczka są srebrne od
rosy, mimo to czuję pot spływający mi po bokach. Namoknięty
plecak ciąży, jakby ważył osiemdziesiąt ton. Pęcherze w butach
krwawią. Wykręcam łydki zdrętwiałe po wczorajszej wspinaczce.
W każdej chwili z mgły mogą się wyłonić dwie ręce, które pozba-
wią mnie głowy jednowłóknową garotą. Nigdy się tak nie bałam.
Nigdy nie czułam się równie żywa.
Wtedy, gdy chodziłam z szeregowym Pete'em Żołnierzem, afi-
szowałam się moją zranioną poprawnością polityczną, kiedy on
wyrażał nadzieję, że jego jednostka zostanie przeniesiona do Bo-
śni, ponieważ chciał zobaczyć trochę prawdziwej akcji. Teraz go
rozumiem. Jego ograniczony język emocjonalny tylko w ten spo-
sób mógł wyrazić podniecenie płynące z faktu bycia żywym. O Bo-
że. Tutaj nawet ja zaczynam gadać o wojnie.
M'zee podnosi rękę. Pies stoi pięć stóp przed nim z najeżo-
nym grzbietem i wywiniętą wargą.
Kryję się, zanim Moran da znak, że mamy paść. Wtaczam się
do wypełnionego wodą kanału, gdzie dwa pasma gałęzi oplatają
się wzajemnie. Coś sączy się spod moich ud. Nie myślę o tym.
M'zee i Moran posuwają się do przodu. Pies truchta za nimi.
Znikają we mgle. Leże w zimnej wodzie, czekając na dźwięk wy-
strzałów. Nic. Marznę. Musi się rozlec wystrzał. Nic. Mam wraże-
nie, jakbym leżała w tym zimnym rowie od wielu godzin. Szmer
poruszenia. Przewracam się na plecy, chwytając magnum.
-Jeśli byłabym twoim wrogiem, już byś nie żyła - mówi Bush-
baby. - Wstawaj. Ruszamy.
Na znak dany przez Jake'a wyciągam kamerę i idę za nim.
Znajdujemy ich w małym amfiteatrze karłowatych drzew-dło-
ni. Mężczyźni zostali ukrzyżowani na ich białych palcach. Kobiety
powieszono za pięty. Wszystkie ciała są nagie. Wszystkich zabito
jedną kulą w skroń. Ciała okaleczono. Penisy mężczyzn ucięto
i wetknięto w usta kobiet. Chaga już zaczęła dobierać się do ciał.
Mężczyźni wiszą jak postacie ze średniowiecznych krzyży upamięt-
niających zarazy, reliefowe krucyfiksy na pół wessane w miąższ
drzew-dłoni. Rozwarte usta, oczy wyglądające z mieszaniny ciała
i drzewa. Zwisające palce kobiet wydłużyły się w wici, które w nie-
widoczny sposób wplatają się w pajęczynę lin i rozgałęzionych włó-
kien.
Chmary much i stworzeń przypominających zielony puch
ostu podnoszą się, gdy Moran ogląda zmarłych. Znajduje tatuaż
na ramieniu pierwszej z kobiet: zarys sześcianu, znak Dzieci Szej-
ka Muhameda Obeida z kartelu Hadżi. Ocenia, że nie żyją od
czterech lub pięciu godzin. Wygląda na to, że zaskoczono ich
w pułapce, którą na nas zastawili. Niewątpliwie zostali zabici do-
piero po powieszeniu.
Wojenny szał wzniecany przez adrenalinę wystygł w mojej
krwi. Wojna przyprawia mnie o mdłości. Nie ma w niej nic chwa-
lebnego, nic szlachetnego. Tylko okrucieństwo i smutek. To jest
okropne miejsce na ostatnie słowo, ostatnią myśl, ostatni oddech
i absolutną wiedzę, że ostatnią rzeczą, jaką zobaczysz w życiu, bę-
dzie stojąca nad tobą postać z rewolwerem.
Myślę znowu o chłopaku z mojej grupy na uniwerku. Nigdy
nie byliśmy przyjaciółmi, nasze kręgi towarzyskie nigdy się nie za-
zębiały. Zapamiętałam go ze względu na jego śmierć. Miał najgor-
szą śmierć, jaką potrafię sobie wyobrazić. Był zamiłowanym groto-
łazem, co jest szaleństwem samo w sobie, ale on w dodatku -
wbrew wszelkim radom - dokonał samobójczego solowego zejścia
w zalane wodą tunele pod jaskiniami Marble Arch. Nawet się nie
zorientował, że ziarenko piasku zablokowało wentyl i wyciągnęło
cały jego zapas powietrza, tak że ledwie zdołał wrócić na po-
wierzchnię. Był pewny, że na końcu wąskiego tunelu, przez który
się przeciskał, kiedy wpadł w tarapaty, jest nie odkryta jaskinia.
Następnego dnia poszedł tam znowu, żeby ją odnaleźć. Nigdy nie
wrócił. Stwierdzono, że musiało mu się przydarzyć to samo, ale
był za daleko w tunelu, żeby wrócić. Umarł samotnie, pod ogro-
mem skały, w zimnie i ciemności, wiedząc, że jego powietrze ucho-
dzi i że ostatnią rzeczą, jaką zobaczy, będzie odblask latarki oświe-
tlającej wapienny tunel.
Ciało ciągle tam jest. Jego wydobycie byłoby zbyt niebezpiecz-
ne. W tej zimnej wodzie, z dala od światła, może na zawsze pozo-
stać nienaruszone, na zawsze w pułapce pod ogromem skał.
Przez wiele dni, odkąd usłyszałam, jak umarł, dręczyły mnie
nocne koszmary. To jest najbardziej przerażająca ze znanych mi
historii, ponieważ jest prawdziwa.
Myślę o tych trzech mężczyznach i dwóch kobietach umiera-
jących samotnie, bezradnie, w miejscu, gdzie nikt ich nie znaj-
dzie, o którym nikt nawet nie wie, i w moje serce wbija się sopel
lodu.
Zanim ich pozostawimy, M'zee zatrzymuje się, żeby wydać
przeraźliwy gwizd z palcami w ustach i zakrzyknąć „Wa-chagga!",
najgłośniej jak potrafi. Kiedy idziemy dalej, powtarza swój okrzyk.
W końcu udaje mi się rozróżnić wśród odgłosów lasu - nieziem-
skich krzyków, kurantów i świergotów - gwizdaną odpowiedź.
M'zee wydaje długi monotonny gwizd, odpowiada mu skompli-
kowany świergot. Podaliśmy hasła i przeszliśmy przez zabezpie-
czenia. Jaki niewłaściwy dźwięk, jaką niepoprawną odpowiedź da-
|| li tamci nieszczęśni dranie?
Wa-chagga czekają na nas w wielkim naturalnym atrium oto-
czonym zasłonami z tkanych macek, z których zwisają ogromne
zwinięte pąki kwiatowe. Jest ich dziewięcioro: sześciu mężczyzn
i trzy kobiety. Gdyby nie panterki w barwach Chagi - fiolet, pur-
pura, lila - nie dałoby się ich odróżnić od Czarnych Simb. Czuję
się trochę zawiedziona: spodziewałam się Szlachetnych Dzikusów.
Jedna z kobiet ma podkoszulek z podobizną brazylijskiego napast-
nika Arcangeles.
Wszyscy wyglądają młodo. Wszyscy noszą wielkie karabiny.
Wszyscy mają czerwono-zielone pętle na tyłach gtów -jedna wić
sięga do ucha, druga dotyka górnej wargi. To grupa obronno-
-handlowa, niczym zbrojni kupcy — łowcy przygód z czasów nawi-
gatorów. Ta grupa to wszystko, co taktycznym wolno zobaczyć
z plemienia Wa-chagga i ich organicznych miast rozproszonych
po całym podnóżu Kilimandżaro. Wyciągam kamerę, żeby sfilmo-
wać ten historyczny moment.
Panuje przerażająca cisza.
Chłopak Wa-chagga ze sterczącymi dredami nagle wykrzykuje:
- Wiem, kim jesteście! -Jego angielski ma niemal nienagan-
ny akcent. —Jesteście z telewizji: Jake Aarons, SkyNet.News! A ty
jesteś Gaby McAslan. Robiłaś te śmieszne historyjki na zakończe-
nie wiadomości.
I zalewa nas fala rąk, które trzeba uścisnąć, uśmiechniętych
twarzy i głosów witających nas, proszących o autograf i pytających,
czy znajdą się w satelitarnym serwisie informacyjnym.
Później pan Wymuskane Dredy, który ma na imię Lucius, ab-
solwent ekonomii na uniwersytecie w Dar es-Salaam, pokazuje mi,
czemu zawdzięczamy sławę wśród Wa-chagga. To mógłby być pro-
jekt specjalistów od mikrowizji z Daewoo, który ktoś potem ob-
darł z całego pudełka i połowy elektroniki i wepchnął w gomółkę
sera danish blue z dodatkiem funta, fettucine verde, i nie dość, że to
wszystko działa, to jeszcze odbiera obraz z tak daleka jak Zimba-
bwe. Obwody organiczne, mówi Lucius. Chaga potrafi analizować
każdy obwód elektroniczny i zsyntetyzować jego mniejszy i wydaj-
niejszy organiczny odpowiednik. Całość działa na orzechach.
Orzechach typowych dla pewnej rośliny-jak je obierzesz, dosta-
niesz garść pięciowoltowych bateryjek. To, co widzimy na ich gło-
wach, działa mniej więcej tak samo: to organiczne nadajniki i od-
biorniki radiowe, przez większość czasu nastawione na Głos Kenii.
Lucius pozwala mi spróbować, jak działają. Nastawił na piracką
stację na północnym wybrzeżu Tanzanii, która nadaje muzykę ra-
dical dance.
Czarne Simby i Wa-chagga zaczynają handlować. Szybko do-
gadują się co do broni: Sugardaddy, główny negocjator Czarnych
Simb, przyjmuje zamówienie na amunicję. Oprogramowanie
komputerowe zapakowane szczelnie w metalowych skrzynkach
zmienia właściciela po ożywionym targu w suahili pomiędzy Su-
gardaddym i Luciusem, który ma tu pewne poważanie. Papierosy
zostają odłożone na bok, trzeba rozważyć ich zalety. Manierki
z koncentratem coca-coli budzą wielkie podniecenie. Sugardaddy
wygląda jak uosobienie wyniosłej powściągliwości, gdy palce za-
nurzają się w manierce, żeby nabywcy mogli sprawdzić przez po-
lizanie, że to rzeczywiście to. Jeśli na świecie istnieją znawcy coca-
-coli, to są nimi z pewnością Afrykanie. Wymiana słów, uściski rąk.
Wszystkie papierosy przyjęte, targ dobity. Dowiaduję się, że cola
jest jednorazowym towarem: kiedy Chaga wyodrębni i zsyntetyzu-
je jej cząsteczki, las będzie ociekał coca-colą. Ciekawe, czy rów-
nież dietetyczną?
W zamian za swoje towary Sugardaddy dostaje dwa stalowe
termosy. W pierwszym z nich jest silny antybiotyk o ogólnym dzia-
łaniu, który zabija nawet bakterie odporne na penicylinę. W dru-
gim — lekarstwo na cholerę. Chaga zsyntetyzowała oba te leki. Lu-
cius mówi mi, że nikt z jego plemienia nie chorował, odkąd
uciekli z obozu i powrócili na zbocze góry.
- Nie da się zachorować - mówi - jeśli lekarstwa na każdą
chorobę latają w powietrzu. Zażywasz ogromne dawki z każdym
oddechem.
Włącznie z czymś, jak się wydaje, co zatrzymuje na dobre roz-
wój HIV 4.
Później
Mam nieodparte wrażenie, że Lucius usiłuje się do mnie do-
brać.
Pozostali mężczyźni rozłożyli się wokół mikrowizji i oglądają
retransmisję damskiego meczu kickbokserskiego z Bangkoku, po-
pijając lokalne wino. Mruczą jakieś niewątpliwie obsceniczne ko-
mentarze do tego, co dzieje się na ekranie, i śmieją się. Kobiety
siedzą we własnym gronie i rozmawiają w suahili, śmieją się i trza-
skają palcami. Siadłam na boku, żeby pisać, a Lucius przysiadł się
do mnie.
- To bezdennie głupi prostacy - mówi, patrząc na grupę wo-
kół telewizora. - Ty jesteś taka jak ja: inteligentna, rozsądna, wy-
kształcona.
Pytam go, w jaki sposób inteligentny, rozsądny i wykształcony
chłopak po uniwersytecie staje się noszącym broń i panterki bo-
jownikiem o wolnośc.
- Poczucie lojalności ma długą tradycję i jest silne w Afryce -
odpowiada. - Kiedy usłyszałem, co dzieje się z moimi rodzinnymi
farmami pod Kilimandżaro, nie mogłem zostać z boku, zwfaszcza
jeśli mogę im jakoś pomóc. Nie mogłem zrobić nic, żeby zapo-
biec Chadze, ale kiedy moje plemię uciekło z obozu w Moshi, po-
szedłem z nimi, ponieważ wiedziałem, że będą potrzebowali wszel-
kich umiejętności, żeby odbudować lud.
Chaga, którą zastaliśmy, w minimalnym stopniu nadawała
się do zamieszkania. Nie znaliśmy jej, nie wierzyliśmy, że może
nas wykarmić i dać nam schronienie. Niektórzy umarli — mło-
dzi, starzy, słabi - a dzięki ich ciałom Chaga nauczyła się ludz-
kich potrzeb i zaczęła je zaspokajać. Z ich ciał wyrosło mięso,
które spożywamy, z ich krwi wypłynęła woda, którą pijemy, z ich
skóry powstały nasze schronienia, z ich kości nasze miasta i osa-
dy, z ich duchów światło i ciepło oraz zasilająca je elektryczność.
Powtarzam to jak przekaz religijny. To brzmi dla nas prawie jak
modlitwa. Myślisz sobie, że uczyniliśmy z Chagi naszego Boga?
Tak, w sensie afrykańskim. Nasi bogowie są małostkowi, prak-
tyczni i zadają pytania typu: czy wolałbyś mieć doskonałą duszę,
czy najnowsze BMW 8? I nie złoszczą się, gdy wybierasz BMW.
Chaga daje nam jedno i drugie: wplata rzeczy z zewnętrznego
świata w samą siebie i czyni z nich coś więcej niż to, czym są.
A tworząc samą siebie, przekracza samą siebie. Na zewnątrz Cha-
gi jest życie. Wewnątrz Chagi jest życie razy życie. Życie do kwa-
dratu.
Dopytuję się o to, co miał na myśli, mówiąc, że Chaga czyni
z rzeczy coś więcej niż to, czym są. Przypomina mi to słowa Ja-
ke'a, który w ową burzową noc powiedział, że Chaga jest bramą
do nowego człowieczeństwa. Lucius daje wymijające odpowiedzi.
Robi się późno, mówi. Inni go wzywają. Nie, wcale nie. Gapią się
na Wolne Zapasy w wykonaniu Azjatyckich Laleczek w strojach
topless. Ale przynajmniej nie będę musiała powstrzymywać go od
wciągnięcia mnie tą gadaniną do łóżka. Jake zajmuje jego miej-
sce koło mnie. Obawiam się, że zapasy Azjatyckich Laleczek
w strojach topless robią na nim niewielkie wrażenie. Stajesz się
wredna, Gaby. Najnowsze wiadomości. Podczas gdy umysły chłop-
ców pogrążały się w zamroczeniu z pomocą lśniących od olejków
azjatyckich cycków zderzających się ze sobą w zbliżeniach, Jake
pracował nad nimi, żeby pozwolili nam odwiedzić którąś ze swych
osad. Nie zgodzą się na to pod żadnym pozorem, ale wymógł na
nich obietnicę, że zabiorą nas głębiej w Chagę, żebyśmy zobaczy-
li coś, czego nie opisali, ale uważają, że może nas bardzo zainte-
resować.
- Kiedy wyruszamy? - pytam.
— Wcześnie rano. Lucius nas poprowadzi.
Kobiety rozmawiają z wielkim ożywieniem, śmiejąc się i cho-
wając twarze w dłonie. Z pewnością rozmawiają o seksie.
Dzień piąty
Pożegnaliśmy się w porannej mgle. Rosę, Bushbaby, M'zee
i pies zostają, żeby sfinalizować negocjacje z Wa-chagga.
Mniej więcej przez godzinę idziemy stromo pod górę. Pomię-
dzy piętrami są drogi: chwiejne liny nośne z plecionych rur, któ-
re zakotwiczają kondygnacje w filarach jak wiszące mosty. Lucius
biega po nich z tą pewną siebie swobodą ludzi-pająków, którzy
zbudowali Manhattan. Usiłuje mi zaimponować. Aleja, mając ru-
chy skrępowane przez broń i lęk wysokości, kurczowo chwytając
się każdego oparcia dla stóp i dłoni, mam jedynie ochotę dać mu
kopa wjaja. Baldachim rzednie, światło robi się jaśniejsze. Lucius
uczy mnie Chagi: wszystko, co jest czerwone, jest jadalne. Kolor
pomarańczowy oznacza wodę, niebieski elektryczność, biały in-
formację. Zielony i żółty to ciepło i zimno, czarny to narkotyki -
lecznicze i rozrywkowe.
Napotykamy fragment zagubionej historii wplątanej w liny
pomiędzy światami: rozrośnięte szkielety trzech helikopterów,
uwięzione jak owady w pajęczynie i wyssane do przezroczystości.
Jake zdrapuje rdzę pseudoporostów i odkrywa znaki armii tan-
zańskiej. Kokpity są teraz plątaniną macek i żółtych cierni: wy-
obrażam sobie ogryzione do czysta czaszki, uśmiechające się zie-
lonkawo. Czy naprawdę tylko sobie wyobrażam?
Do góry. Kiedy w południe robimy przerwę, marzę tylko
o tym, żeby położyć się i umrzeć, i pozwolić, żeby Chaga wyrosła na
mnie jak na tym zaginionym oddziale helikopterów, żeby wessała
moją duszę do Kryształowych Monolitów, które właśnie zaczynam
dostrzegać przez sklepienie lasu. Niech przynajmniej Lucius wyja-
śni tajemnicę, zanim umrę. Pytam go, czy on albo jego ludzie spo-
tkali białą kobietę wędrującą samotnie w głąb Chagi, trzy-cztery
lata temu. Tak, spotkał. Czy ona była... Irlandką, tak jak ja? Tak, ale
nie była taka ruda jak ty. Miała ciemny wygląd i ciemną duszę. Ta-
ką kobietę się zapamiętuje. Wpakowała się na jedną z drużyn za-
opatrzeniowych z wioski Rongai. Przyprowadzili ją — to było wtedy,
kiedy wodzem był Webuye, zanim nowa władza wprowadziła
ostrzejsze prawa dotyczące izolowania obcych w lesie. Pytała wszyst-
kich, czy widzieli białego mężczyznę przechodzącego tędy kilka
miesięcy temu. Nie chciała zostać dłużej niż na jedną noc i wyru-
szyła dalej w poszukiwaniu swojego mężczyzny.
Jest jeszcze coś, co czyni nas podobnymi, mówi Lucius. Obie
spędzamy godziny na pisaniu dzienników.
Wiem, odpowiadam, wyciągając zeszyt Liberty z plecaka. To
jest jej dziennik. Kładę go na dzielącej nas linie. Lucius patrzy na
niego podejrzliwie. Czy jest tu mowa o Wa-chagga albo wiosce
Rongai? - pyta.
Wszystkie notatki o ludziach żyjących w Chadze zostały wycię-
te, odpowiadam mu. Ostrym nożem.
To nie Wa-chagga je wycięli, mówi, przerzucając żółte kartki.
Pytam go, czy wie, czy Moon kiedykolwiek odnalazła tego
mężczyznę, którego szukała. Tak, mówi Lucius. Należał do patro-
lu, który ją spotkał wiele miesięcy później, wędrującą po chaotycz-
nej krainie u stóp Cytadeli. Była bliska całkowitego wyczerpania
i głęboko nieufna. Poprosiła Wa-chagga, żeby odprowadzili ją do
osady Nanjara, gdzie ludzie byli dla niej życzliwi, a następnie
w kierunku terminum. Nie chciała rozmawiać o swoich doświad-
czeniach na wyżynie poza Cytadelą, ale nie było wątpliwości, że
została odmieniona.
Kiedy zabrała swoje rzeczy z Nanjara, patrol Wa-chagga za-
brał ją przez piętrowy las nad jezioro Amboseli, gdzie zamierzali
ją oddać pod opiekę oddziału taktycznego, ale ona uciekła wtedy
w gąszcz uskoku.
No widzisz, T. P. Tak to się skończyło. Paranoja i rozczarowa-
nie na białej górze, miłość, która nie była tak mocna i nieśmiertel-
na, jak sądziła Moon. Ci, którzy za bardzo kochają, za wiele tracą.
Jeśli to może być jakimś pocieszeniem, Langrishe też nie potrafi!
jej zatrzymać. Zabawne. Smutne. Przerażające: wszystko to obraca
się wokół jednego słowa - przemiana.
Boję się o Jake'a.
Do góry.
Nie przypuszczałam, że jesteśmy tak daleko. Zupełnie nagle
przekroczyliśmy sklepienie i znaleźliśmy się na dachu lasu. Wi-
dzę. Jest horyzont. Czuję słońce na skórze. Znowu jest krajobraz.
Powyżej wznoszą się Kryształowe Monolity, tak wysoko nade
mną, jak wysoko ja jestem nad głębokimi korzeniami lasu. Ich
ścianki rzucają zajączki światła po całym baldachimie. Przede mną
pajęcza sieć gałęzi i pali rozciąga się pomiędzy rozstawionymi uko-
śnie palcami górzystej krainy, na którą rzuciłam okiem tamtego
poranka, gdy Shepard zabrał mnie na przejażdżkę awionetką. Za
kanionami chmury rozstępują się miękko wokół wyższych bastio-
nów Cytadeli.
Kraina kanionów wygląda na łatwą do przejścia. Złudzenie.
Granie tworzy porowata, krucha substancja, która ugina się pod
stopami i rozsypuje w uścisku palców. Wspinaczka na najbliższy
grzbiet zabrała nam godzinę. Kiedy tam dotarliśmy, Lucius oznaj-
mił z sadystyczną radością, że nasza droga wiedzie przez leśne do-
liny pomiędzy graniami.
Drań.
Mnie jest ciężko, ale Jake przechodzi piekło. Musimy się za-
trzymywać co dziesięć minut, żeby mógł odpocząć. Ciągle nie roz-
mawia ze mną o tym, co mu powiedziałam w tamtą noc wielkiej
burzy. Nie żartuję z ciebie, Jake. Nie mogłabym. Nie z ciebie.
Lucius obiecuje, że dotrzemy na miejsce przed nocą. Nie
udaje nam się. Noc zapada, kiedy rozpoczynamy wędrówkę w po-
przek ostatniej doliny. Jest prawie północ, kiedy słyszymy, że mo-
żemy się zatrzymać, doszliśmy na miejsce.
Z początku nie potrafię dostrzec nic szczególnego, do czego
mielibyśmy dotrzeć. Potem, po dłuższej chwili wsłuchiwania się
w nocne odgłosy Chagi, orientuję się, że to jest złudzenie wzroko-
we, podobnie jak Foa Mulaku przed wynurzeniem. Zaczynam roz-
poznawać wzór tworzony przez bioświatła w gałęziach, coś jak po-
łącz-punkty-żeby-otrzymać-obrazek, złożone ze światełek. Łączą
się nagle i uświadamiam sobie, że stoję na krawędzi olbrzymiego
uskoku, patrząc na przejścia, schody, pokoje, pomosty, domy, plat-
formy wybudowane na wyspie Chagi wznoszącej się ponad krainę
ciemnych korzeni.
Ktoś wybudował miasto w koronach drzew.
42
Nazywa! się Henning Bork. Był z uniwersytetu w Uppsali.
Wraz z doktor Ruth Premadass, doktorem Yves Montagnardem
oraz jego siostrą doktor Astrid Montagnard stanowili wszystko,
co pozostało po należącym do UNECTA sterowcu ekspedycyj-
nym „Tungus". Przez pięć lat żyli i prowadzili badania w skon-
struowanej przez siebie napowietrznej osadzie, którą nazwali
Koroną Drzew. Wyprodukowali także Huberta, obecnie cztero-
letniego. Wygląda na cztery lata, zachowuje się, jakby miał czte-
rysta, napisała Gaby w swoim dzienniku. Takie rzeczy się dzieją,
gdy jajogłowi się parzą (Yves Montagnard był ojcem, ale hipote-
zy Gaby dotyczące matki albo zaprzeczały świadectwu oczu -
Ruth Premadass była bardzo ciemną Tamilką - albo stały
w sprzeczności z podstawowym tabu prawie każdej ludzkiej spo-
łeczności).
Mogliby wyjaśnić, dlaczego jest takim mutantem, pomyślała
Gaby.
Nowe twarze stały się atrakcją w Koronie Drzew. Wskrzeszając
obyczaje towarzyskie, Henning Bork wydał przyjęcie dla wszyst-
kich gości. Usiedli przy długim wąskim drewnianym stole na bal-
konie wychodzącym na wielką przepaść, która stanowiła główną
obronę Korony Drzew. Cale jedzenie pochodziło od Chagi. Nie-
których potraw Gaby nie potrafiłaby odróżnić od ich ziemskich
oryginałów, inne smakowały jak to, ale miały konsystencję tamtego,
pozostałe zaś były zupełnie niepodobne do wszystkiego, z czym
miała kiedykolwiek do czynienia, ale - kiedy minął szok wywołany
obcością — okazywały się bardzo smaczne. Doktor Premadass po-
dała na deser owoce, które wyglądały jak krowie placki na słomie,
ale smakowały dokładnie tak, jak leniwy letni wieczór przed wol-
nym od pracy dniem.
- To mogłoby zrobić karierę na miarę czekolady, gdyby prze-
mysł spożywczy położył na tym łapy - powiedział Jake Aarons.
- Każdego tygodnia odkrywamy nowe zasoby pożywienia -
powiedziała Astrid Montagnard, specjalistka w dziedzinie botani-
ki. — Skatalogowaliśmy ponad dwieście chagosurowców, które mo-
gą mieć wielki wpływ na światową żywność. To jest wiele razy wię-
cej niż wszystko, co zostało przywiezione na Stary Kontynent z obu
Ameryk.
- Chaga syntetyzuje żywność, posługując się matrycą ludzkie-
go DNA - powiedział Francuz siedzący na drugim końcu długie-
go stołu. Był biologiem molekularnym. - Nic, co tu znajdziecie,
nie będzie trujące ani nawet lekko szkodliwe. Im lepiej Chaga nas
pozna, tym subtelniej dostroi swoje zaopatrzenie do naszych po-
trzeb. Jestem pewny, że Czarne Simby były namawiane przez
przedstawicieli korporacji biotechnologicznych do przemycenia
próbek przez kordony bezpieczeństwa.
- Braliśmy próbki, owszem - powiedział Moran. — Ale słysza-
łem, że nie potrafią ich rozmnażać.
- Oczywiście, że nie potrafią — odrzekł Yves Montagnard
z mocą. - Nie można ich odłączyć od Chagi. To wszystko jest jed-
nością, jednym systemem. Każda część potrzebuje pozostałych
elementów, prawdziwa symbioza. Może będą w stanie wprowa-
dzić geny do ziemskich gatunków i wyhodować jakąś hybrydę,
ale to będzie zupełnym zaprzeczeniem istoty Chagi. Oni chcą
nowego produktu dla agrobiznesu, tymczasem tutaj mamy ko-
niec rolnictwa. Koniec z niewolą pługa. Koniec rynków, subsy-
diów i nadwyżek, które oznaczają góry ziarna w jednym miejscu
i głód w innym. Tutaj wszystko jest na wyciągnięcie ręki. To jest
powrót do wspólnot łowiecko-zbierackich, które są najlepszym
rozwiązaniem na ziemi, jeśli chodzi o wyżywienie, zdrowie i roz-
wój kulturalny.
- Musicie wybaczyć Yvesowi - wtrącił Henning Bork. - To
miejsce sprzyja idealizmowi, ale pozbawia audytorium, które moż-
na by nim zarazić.
Ruth Premadass przyniosła kawę, czy raczej to, co w Chadze
uchodziło za kawę. Wiał porywisty wiatr, poruszając unoszącymi
się w powietrzu kulami bioluminescencyjnymi, kołysząc konarami
wielkiego drzewa, utrzymującego osiedle. Pokład przechylił się
i Gaby uchwyciła się stołu. Doktor Premadass nalała chagokawę,
nie rozlewając ani kropli.
- Nie bój się — powiedział Henning Bork. - Zbudowaliśmy to
tak, żeby wytrzymało gorsze rzeczy. I wytrzymało znacznie więcej,
niż się spodziewaliśmy. Chaga wrosła w naszą budowlę, wzmocni-
ła ją.
-Jak to się stało, że w ogóle tu jesteście? - Gaby zadała pyta-
nie, które najbardziej dręczyło wszystkich gości.
Henning Bork zacisnął dłonie, jakby tylko czekał na tę moż-
liwość poćwiczenia sztuki poobiedniego snucia opowieści.
— Ostatni lot „Tungusa", oto cała historia.
Sterowiec należący do „Sibirska" został wysłany z szałasu my-
śliwskiego Ol Tukai na początku drugiego roku ekspansji Chagi,
kiedy ogólna masa obcego życia zaczęła różnicować się na od-
dzielne strefy, a spekulacje na temat produktu obcej cywilizacji
zaczęły się krystalizować. Fotografie powietrzne pokazały złożone
formacje rozwijające się daleko poza zasięgiem pieszych ekspedy-
cji UNECTA. Mogły być zamieszkane przez samych twórców Cha-
gi. Obcy byli w modzie owego roku.
Pierwszy raz zastosowano ten pomysł w dżungli brazylijskiej.
Był bardzo prosty. Transportowiec lżejszy od powietrza przenosił
wielką, lekką, składaną tratwę, zrzucał ją na wierzchołki drzew
i szybko rozpościerał, żeby rozłożyć jej ciężar na tak dużą po-
wierzchnię, jak się da. Naukowcy używali tratw w koronach drzew
jako bezpiecznych baz, z których mogli prowadzić badania ekolo-
gii wyższych pięter lasu. Kiedy skończyli, pakowali tratwę, wzywali
sterowiec i przenosili się w inne miejsce. Teraz, dysponując za-
chodnimi umiejętnościami i wschodnim bogactwem, UNECTA
postanowiła rozwinąć tę metodę na większą skalę. Syberyjskie ste-
rówce używane przy wyrębie lasu mogły posłużyć do przewiezienia
całego laboratorium badawczego na dach Chagi. Zaopatrywane
regularnie drogą powietrzną mogło pozostać tam w nieskończo-
ność: naukowa społeczność na firmamencie.
„Tungus" wyleciał z Ol Tukai z dwuosobową załogą i czwor-
giem naukowców wyposażonych w namioty, sprzęt i zapasy na pięć
tygodni i skierował sie ku ustalonemu wcześniej punktowi na pół-
nocnym stoku Kilimandżaro. Statek przekroczył terminum i wszel-
ki słuch po nim zaginął.
- Nie wiedzieliśmy, że zarodniki Chagi mogą sięgać tak dale-
ko ponad baldachim - powiedział Henning Bork swoim gościom.
- Pierwszą komorę gazową straciliśmy na wysokości pięćdziesięciu
stóp, gdy schodziliśmy do lądowania. Byliśmy ciężko wyładowani.
Po drugim strzale wiedzieliśmy, że nie wrócimy. Kapitan Kozyriew
próbował miękkiego lądowania na baldachimie, kiedy całkowicie
utraciliśmy sterowność i spadaliśmy. To wielkie szczęście, że nikt
się nie zabił ani nawet nie został poważnie ranny - kontynuował
Szwed. - Było jasne, że sterowiec nigdy już nie wzniesie się w po-
wietrze. Nie mogliśmy też wezwać pomocy, ponieważ radio zosta-
ło skonsumowane przez Chagę. Oczywiście nie wiedzieliśmy wte-
dy, że Chaga odtwarza wszystko, co pożera: radio, a także nasz
sprzęt doświadczalny i analityczny.
- Teraz więc moglibyście wezwać pomoc - przerwał mu Jake
Aarons.
- Tak - odpowiedział Henning Bork. — Ale nie chcemy. Ma-
my tu samowystarczalny, zdolny do utrzymania się ośrodek badaw-
czy, przez cały czas dokonujemy nowych odkryć, wgryzamy się co-
raz głębiej w tajemnice Chagi. Zawsze jest coś nowego do
odkrycia. Ta nasza Korona Drzew znajduje się na samej krawędzi
największej strefy morfologicznych eksperymentów Chagi. Sek-
tor za tą krainą górskich grani nazywamy Wylęgarnią. Powinni-
ście ją zobaczyć, to jest motor ewolucyjny Chagi, miejsce, w któ-
rym cały zgromadzony przez nią materiał informacji genetycznej
staje się ciałem i różnicuje się. Można to obserwować przez sto lat
i nigdy nie zobaczy się dwa razy tej samej rzeczy. Mamy platformę
obserwacyjną, zabiorę was tam jutro, żebyście zobaczyli na własne
oczy. Może wtedy zrozumiecie, dlaczego nie chcemy stąd odcho-
dzić. Dlaczego mielibyśmy wrócić do zewnętrznego świata i od-
dać to komuś innemu?
- Zazdrość zawodowa? - spytała Gaby. To nie jest prawdziwy
powód, pomyślała. Jest coś jeszcze, co sprawia, że trzymają się tej
tratwy namiotów i platform w koronach drzew, i umówili się, że
będą to przed nami ukrywać.
- Kontynuujecie swoją misję za pomocą odmiennych środ-
ków - powiedział Jake. - Wydaje się, że jesteście tu nieźle urzą-
dzeni: elektryczność, ogrzewanie, pożywienie, woda. Ale co się
stało z załogą sterowca?
- To smutna historia - odrzekł Henning Bork. Gaby zauważy-
ła, że rzucił swoim towarzyszom takie spojrzenie jak człowiek, któ-
ry musi opowiedzieć czyjeś dzieje. - Bardzo smutna historia. Pró-
bowali wrócić. Nie potrafili tu żyć, nie odnaleźli w tym miejscu
intelektualnego bodźca, który nas trzyma. Zaopatrzyli się w to, co
mogliśmy im wydzielić z wraku „Tungusa", który, jak widzicie,
funkcjonalnie przetworzyliśmy, i wyruszyli przez baldachim. To
było dawno temu, zanim zaprojektowaliśmy obronę. Chaga była
wtedy, powiedzmy, mniej zajęta.
- Była też mniejsza - dodał Moran, wyczuwając przytyk.
- Ale znacznie bardziej niebezpieczna - powiedziała Astrid
Montagnard. Hubert siedział na jej kolanach. Wpatrywał się w Ga-
by. Wydawało się, że pędrak nigdy nie mruga oczami. - Dziwna,
obca, niebezpieczna. Teraz rozwój Chagi idzie w kierunku norm
ludzkich, ale wtedy, we wczesnych dniach, dopiero trwały próby.
- Nie powrócili - powiedziała Gaby.
- Nie - odrzekł Henning Bork. - Nie wiemy, co się z nimi stało.
- Wa-chagga nic o nich nie wiedzą — powiedział Lucius.
- Ale oni mogą wciąż gdzieś żyć - powiedział Jake Aarons.
Gaby zrozumiała jego intencje.
- Mogą - odpowiedział Henning Bork.
- Las utrzymuje was i Wa-chagga - ciągnął Jake. - Mógłby
również utrzymać ich, prawda? Czy mógłby zrobić coś jeszcze?
Mógłby w jakiś sposób dopomóc im, żeby zżyli się z nim bliżej?
Wejść w symbiotyczny związek z nimi, odmienić ich? Powiedział
pan, że ta Wylęgarnia jest machiną ewolucyjną Chagi, gdzie życie
jest różnicowane. Ludzkie życie, ludzkie ciało?
- Do czego pan zmierza, panie Aarons? - zapytał Henning
Bork. Wiatr ponownie zatrząsł wielkim drzewem. Gaby poczuła
wilgoć i chłód na skórze, dotknięcie tajemnicy.
- Obwody organiczne - powiedziała, zmieniając temat kon-
wersacji na mniej delikatny, jak zrobiłby każdy cywilizowany gość.
- Organiczna telewizja?
- Tak - odpowiedział Henning Bork.
- Organiczna telewizja satelitarna?
-Też.
- Możecie złapać serwis sportowy SkyNetu? Będzie mecz, któ-
rego naprawdę nie chciałabym przegapić.
Jeden zero (wściekała się Gaby w swoim dzienniku). Tra-
gedia. Kobziarki z Dagenham wystawiłyby lepszą obronę. Dzi-
waczne uczucie: oglądać Alana Jeffersa analizującego pierwszą
połowę na telewizorze, który przypomina rozgotowane brokuły,
siedząc w czymś, co dawniej było kabiną kontrolną sterowca
„Sibirska", a teraz stanowi część nadrzewnego domu z fantazji
„Zagubionych Chłopców" w najgłębszych ciemnych głębinach
Chagi.
Pokój, który mi oddali, to namiot z pali i poszycia sterowca,
znajdujący się około pięćdziesięciu stóp w dół pnia od centrum,
dokładnie na krawędzi tego, co oni nazywają Fosą. Widok o świcie
powinien być godny zapamiętania, jeśli jeszcze będę w stanie go
docenić. Wiatr wzmaga się, cała konstrukcja trzęsie się i chwieje
jak statek w huraganie. Na pełnych żaglach prosto w jądro ciem-
ności, moi drodzy! Statek, który zadryfował w korony drzew, zu-
pełnie jak coś z ulubionej opowieści z dzieciństwa. Obdarta zało-
ga burżujów porzuconych na bezludnej wyspie bawi się w rytuały
elegancji. Zbyt mało twarzy, wszystkie za często oglądane — wyczu-
wam w tym niemal kazirodczą introwersję. Być może w sensie do-
słownym. Mówią dużo, ale jeszcze więcej trzymają w sekrecie, ich
tajemniczość stała się naiwna z nadmiaru intymności. Robią błę-
dy, są nieporadni w podawaniu mylących wskazówek. Na przykład
ten pokój. Dlaczego mam wrażenie, że wygrzewam się w cudzym
łóżku? Należącym do kogoś, kto nie został wymieniony w manife-
ście załogi Korony Drzew, wliczając w nią niesamowitego Huber-
ta. Coś tu jest niekoszerne.
Spoza zasłony służącej za drzwi rozległo się uprzejme chrząk-
nięcie. Gaby odłożyła ołówek i zamknęła dziennik. Zasłona zwinę-
ła się za pociągnięciem sznurka.
- Masz chwilę czasu? - zapytał Jake Aarons. Wszedł, nie cze-
kając na odpowiedź. - Wydaje mi się, że znalazłem rozsądne wy-
tłumaczenie tych głosów.
— Nie chodzi ci o głos Chagi.
— Owszem, o głos Chagi. Ale nie mistycznie, magicznie czy
wróżbiarsko. Naukowo. Chaga potrafi syntetyzować organiczne
obwody: oglądałaś cholerny mecz w organicznej telewizji sateli-
tarnej. Jeśli potrafi budować tam, na zewnątrz, to dlaczego nie tu-
taj? - Dotknął palcem czoła. - Czym innym jak nie obwodem ko-
mórkowym dla organicznego komputera jest to, co tam tkwi? Od
chwili, w której przekroczyłem terminum, Chaga buduje organicz-
ny modem w mojej głowie, używając moich białek, cząsteczka po
cząsteczce, komórka po komórce, pasmo po paśmie. Podłącza
mnie do sieci tego olbrzymiego zasobu danych i systemu ich prze-
twarzania. Dlatego to robi się coraz głośniejsze i wyraźniejsze: po-
łączenia się rozrastają. Teraz to nie są po prostu głosy, Gab. To są
wizje: zdjęcia, obrazy, coś jak pamięć fotograficzna, króciuteńkie,
natychmiast znikające wizje o najwyższej klarowności.
— Obrazy czego, Jake?
— Innego życia, Gab. Innych światów. Innych sposobów ist-
nienia. A także tego świata. Peter Werther miał rację. Oni tu już
byli. U samego zarania ludzkości, na samym początku wszystkiego.
To wszystko, co zachowało się w łupkach Burgessa, niewiarygodna
różnorodność życia w okresie prekambryjskim, jak nigdy wcze-
śniej i nigdy potem...
— Oni to zrobili?
Jake wzdrygnął się. Delikatny pokój falował na wietrze. Gaby
miała straszną świadomość wielkiej przestrzeni pod sobą.
-Jake, dlaczego nie wszyscy słyszymy głosy i oglądamy wizje?
Dlaczego tylko ty?
Skrzywił się boleśnie.
— Mam również teorię na ten temat. Powiem wprost. Te ob-
wody, ten organiczny modem rosnący w mojej głowie to mutacja.
Coś powoduje, że komórki mojego ciała rosną tak, żeby móc od-
bierać sygnały elektromagnetyczne od Chagi i uruchamiać w od-
powiedzi moje własne neurony. Coś przeprogramowuje DNA
w tych komórkach, żeby rosły w ten sposób. To jest bardzo trudne
w przypadku rozwiniętych organizmów. Dość łatwe w komórkach
rozrodczych rodziców, tak żeby potomstwo było zmutowane, ale
dostać się do wszystkich koniecznych komórek, a następnie uru-
chomić mechanizm... to jest trudne. Chyba że coś już jest obecne
w ciele, w komórkach, w DNA, i działa jak gospodarz. Nośnik.
Kret po wewnętrznej stronie genetycznych zabezpieczeń, który
otworzy bramy hakerom DNA.
- Wirus HIV 4.
Jake znowu się skrzywił.
- Każdego dnia podczas kampanii pustynnej w drugiej wojnie
światowej feldmarszałek Montgomery przyglądał się fotografii Erwi-
na Rommla, którą trzymał na biurku. Nic nie mówił, po prostu się
przyglądał. Poznaj swojego nieprzyjaciela, to było motto Montgo-
mery'ego. Dzięki temu wygrał wojnę na pustyni. Ja znam mojego
wroga, Gab. Studiowałem jego strategię i taktykę, jego ataki z zasko-
czenia, odwroty taktyczne i przegrupowania. Jest twardy, twardszy
ode mnie, aleja wiem, jak on działa. Wiem, jaka jest jego broń i na
jakim terenie lubi walczyć - w samych chromosomach, walki ulicz-
ne w splotach DNA- i jakiego kamuflażu używa, żeby przechytrzyć
mój system immunologiczny. Ale być może źle go oceniałem: mo-
że on nie jest ukrytym szwadronem śmierci, ale po prostu koniem
trojańskim, którego wprowadza się do miasta, żeby otworzył bramy
dla prawdziwej armii najeźdźczej. I, być może, to na zewnątrz to
nie jest armia najeźdźców i łupieżców, ale zagranicznych przemy-
słowców i inwestorów. Może nie chcą potraktować wszystkich mie-
czem, ale otworzyć tu sklep, tam fabrykę, jeszcze gdzieś indziej
uzdrowisko, wykonać prace renowacyjne w mieście, stworzyć tu
i ówdzie nową infrastrukturę. A kiedy już skończą, okażesz się ma-
łą placówką kolonialną superpotęgi biochemicznej.
- Trochę się gubię w tej analogii, Jake. Uważasz, że wirus HIV
4 jest czymś w rodzaju katalizatora, który pozwala mutagennym
czynnikom Chagi pracować w rozwiniętych komórkach?
- Katalizator - powiedział Jake. - Właśnie o to chodzi. Coś, co
nie bierze udziału w reakcji. To się zgadza, Gab: cała ta tajemnica
otaczająca Jednostkę Dwunastą i ofiary HIV 4, które powinny by-
ły dawno umrzeć. Wszyscy mieli styczność z Chagą. Wszyscy we-
szli w jakiś związek symbiotyczny, który sprawia, że wirus HIV 4
nie rozwija się w AIDS.
- Zakładałeś przynęty na Henninga Borka przy kolacji.
- Nie zaprzeczył.
-Jezu, Jake, mówiłeś, że masz rozsądne wyjaśnienie. - Uno-
szące się w powietrzu bioświatła rozbłysły, gdy Gaby podniosła
głos. - Czy wiesz, co to oznacza dla badań nad HIV 4?
- To jest sztuczne - przytaknął Jake. - Myślałem o tym. Z pew-
nością jest starsze niż ludzkość, może starsze niż wszelkie życie na
Ziemi. To maszyna różnicująca twórców Chagi i to ohydnie sku-
teczna maszyna: tylko ci spośród zarażonych osobników, którzy
wystawią się na działanie czynników mutagennych, przeżyją. Mo-
że to nie uderzenie meteorytu zabiło dinozaury, może nie znik-
nięcie habitatów: może wpakowały się w ewolucyjną ślepą uliczkę
i twórcy Chagi przedsięwzięli mały odsiew.
- AIDS jurajski?
- Może. Może wszystkie SIV-y oraz HIV 1, 2 i 3 są zdegenero-
wanymi odmianami oryginalnego wirusa. Zważywszy na zdolność
wirusa do zmieniania odcinków materiału genetycznego, mogą
istnieć miliony odmian wirusa HIV 4. Naukowcy zawsze mieli z wi-
rusami problem spod znaku jajka i kury. A może one wszystkie
przybyły z jakiegoś innego miejsca.
- Mnóstwo „może", Jake.
- Chcesz mi dać do zrozumienia, że wierzę w to, bo chcę w to
wierzyć? To ty pierwsza podałaś mi tę magiczną kulę.
Wiatr wiał z dołu, niosąc brzęczące odgłosy nieznanych, nie-
wyobrażalnych stworzeń. Ściany z poszycia sterowca trzepotały
i nadymały się. Uwięzione kule świetlne miotały się po małym po-
koju z materiału, rzucając niespodziewane i dziwaczne cienie.
Hubert wspinał się jak zwierzę. Serce Gaby zamarło, gdy zo-
baczyła, jak wdrapuje się na pień na krawędzi fosy. „On się z tym
urodził", zapewnił ją Henning Bork. To zdanie znaczy więcej, niż-
by się wydawało, pomyślała Gaby. Poruszali się po wysokim skle-
pieniu ku skarpie, na której mieszkańcy Korony Drzew utrzymy-
wali posterunek. Gaby czuła, że to dziecko gdzieś tam w gęstych
zaroślach podkrada się do powolnych i niezgrabnych dorosłych.
Ukryte uważne oczy. Najbardziej niepokojące było to, że nawet
kiedy chłopiec przebywał z nimi, wciąż czuła te uważne oczy. Go-
dzina marszu w górę doliny, w której schroniła się Korona Drzew,
doprowadziła małą wyprawę do obserwatorium. Kopuły z żeber
i poszycia złupionych z wraku „Tungusa", usadowione w miejscu,
gdzie skarpa opadała pionowo do położonej poniżej Wylęgarni.
Henning Brok, Yves Montagnard, Jake Aarons i Gaby McAslan
upchnęli się w niej jak cząstki w skórce pomarańczy. Gaby usiłowa-
ła wyciągnąć kamerę tak, żeby nikogo nie uderzyć.
- Gdzie znikł Hubert? - spytał Jake.
- Gdzieś się bawi - odpowiedział Yves Montagnard. Gaby po-
myślała, że nie potrafiłaby wykazywać takiego braku zaintereso-
wania, gdyby to jej krew z krwi i kość z kości uganiała się wśród
tych urwisk i pułapek. Ale Jake znalazł jej coś do filmowania.
Z lotu awionetką pamiętała rozciągającą się pod nimi krainę.
Pomyślała wtedy, że wygląda jak talerz w wierzbowe gałązki. Teraz
znalazła się na samej jej krawędzi i to wcale tak nie wyglądało. Po-
woli przesuwała kamerę po palach i wzdymających się kulach, my-
śląc, że przypominają coś obdartego ze skóry i ropiejącego: nie-
bieskie żyły i wydęte gazami, owrzodzone ciało rozpięte na
żebrach. Mięsiste, obsceniczne i intymne, jak obraz laparoskopo-
wy rakowatego jajnika.
Na samej granicy widoczności, u stóp Cytadeli, pękł pęcherz,
wyrzucając chmurę mlecznej cieczy i pyłu. Coś z niej wyskoczyło,
za daleko i za szybko, żeby kamera mogła to uchwycić. Sfilmowa-
ła ciemnozielony wał Cytadeli aż po chmury zwieszające się nad
Kilimandżaro. Peter Werther został tam zaniesiony i złożony na
ziemi, nagi niczym Adam w Raju. Odszedł z Edenu, a ceną za to
okazała się aseptyczna biała salka głęboko pod budynkiem Kajia-
do Cen ter oraz międzynarodowe gremium lekarskie mierzące po-
stępy jego osobistej Chagi. „Wszystko, co stamtąd wychodzi, nale-
ży do nich", powiedział doktor Dan. Popatrzyła na Jake'a,
rozmawiającego z ożywieniem z Henningiem Borkiem. Spełnia
ich kryteria. Upomną się o niego. Zabiorą go pod ziemię do
swych okrągłych korytarzy i zamkniętych drzwi i nie pozwolą mu
już nigdy ujrzeć światła dziennego. Popatrzyła najake'a i zaczęła
się bać o niego. Ale on nie jest głupi. Wiele spraw, trochę grzesz-
ków, ale nigdy nie był głupi. Wie o tym wszystkim równie dobrze
jak ona i podjął już decyzję.
Nie zamierza wracać.
- Niektóre większe pęcherze zawierają całe miniaturowe eko-
systemy - mówił Henning Bork, oglądając Wylęgarnię przez lor-
netkę. -Jak małe -jak to się nazywa? - dioramy o życiu na innych
planetach. Oczywiście jedną z rzeczy, które doprowadzają nas do
rozpaczy, jest to, że nie możemy do nich dotrzeć na czas, żeby
wziąć próbki: żyją tylko jeden dzień, a następnie ulegają reabsorp-
cji. Zanim skończyło nam się miejsce na dysku, sfilmowaliśmy wie-
logodzinny materiał tych dioram. Zdarza się często, że nie jeste-
śmy w stanie zrozumieć tego, co oglądamy. Czasami w ogóle nie
potrafimy poznać, czy to jest żywe. Czasami widzimy rzeczy tak ob-
ce, że aż przerażające. O! Mamy szczęście!
Wskazał poza barierkę. Gaby skierowała wzrok ku ogromne-
mu bąblowi około mili na zachód. Jego powierzchnia boleśnie się
rozdymała wśród kabłąków niebieskich żeber. Gaby pomyślała bez
widocznego związku o erotycznych zabawkach, w których gusto-
wał jej niegdysiejszy partner. Pęcherz zafalował, jakby coś go od
środka kopało, i pękł. Ze szczeliny wydobył się biały pył. Skóra
przedarła się w wielu miejscach i sflaczała. Patrząc przez wizjer
kamery, Gaby przypomniała sobie starą kronikę filmową z kata-
strofą „Hindenburga". Ale na zimno. Bez ognia.
Nawet w maksymalnym powiększeniu Gaby nie potrafiła oce-
nić, czy to coś w środku pęcherza było naturalne, czy sztuczne,
organiczne, czy nieorganiczne. Miasto, las, las, maszyna. Wygląda-
ło to jak miasto albo las, albo garść kamiennych palców. Każdy
wysokości małego drapacza chmur: proporcje Wylęgarni sprowa-
dziłyby Manhattan do rozmiarów miasta z klocków w szklanej ku-
li ze śnieżną zamiecią. Miasto, zdecydowała Gaby, patrząc na regu-
larny wzór geometryczny po obu stronach kamiennych filarów.
Składały się z trójwymiarowych fraktali tworzonych przez zmniej-
szające się czworościany. Kolor czerwonej terakoty. Niektóre więk-
sze bryły miały przekątną długości pięćdziesięciu stóp, wszystkie
pokryte były szeregami mniejszych czworościanów. Gaby przekli-
nała niewystarczającą rozdzielczość kamery - powierzchnie czwo-
rościanów zdawały się poruszać.
- Masz rację - odpowiedział Henning Bork, widząc jej zdzi-
wioną minę. - To jest żywy fraktal. Każde pokolenie czworościa-
nów wyrasta z powierzchni swojego rodzica. Niektóre biorą udział
w rozpylaniu zarodników: kiedy czworościany osiągają poziom ko-
mórkowy, opuszczają ciało rodzica i migrują przez skalną po-
wierzchnię do nowej strefy rozsiewania. Tę dioramę nagraliśmy
już kilka razy. Sądzimy, że to coś w rodzaju żyjącej gliny, która po-
sługuje się energią chemiczną do autoreprodukcji z minerałów
rodzimej skały. Niewykluczone, że jest to pasożytnicza żywa glina.
Istnieją dowody na to, że ziemska glina była matrycą wczesnych
form cząsteczek RNA. Być "może to jest produkt końcowy odmien-
nej ewolucji opartej na geologicznym RNA.
W wizjerze kamery zamigotało ostrzeżenie: Zmiana dysku.
Ostatni dysk.
- Chaga jest rekonstrukcją żywej gliny, którą spotkała gdzieś
w swoich podróżach - dodał Yves Montagnard.
- Fulerenowy golem - szepnął Jake.
Hubert dołączył do małej ekspedycji w drodze powrotnej do
Korony Drzew. Cokolwiek napotkał na brzegu urwiska, przypo-
mniało mu, co to znaczy być małym chłopcem. Ale tej nocy Gaby
w swoim dzienniku wciąż podstępnie porównywała jego z Frase-
rem i Aaronem Shepardami. Nie chodziło tylko o to, że oni byli
dziećmi Sheparda i że stanowili część wspaniałych chwil w jej ży-
ciu. Hubert był zanadto dzieckiem swojego środowiska. Jego dzi-
waczność zdawała się niemal wrodzona. Gaby zamknęła dziennik
i usiłowała zasnąć, ale budziła się co chwilę z silnym przeświad-
czeniem, że nie jest sama w swojej małej płóciennej celi. Ale za
każdym razem była tam tylko ona. Zmuszała się na powrót do za-
śnięcia i do snów o istotach, które - niewidoczne - obserwowały ją
pod baldachimem Chagi, powróciły za nią do Korony Drzew
i przybyły powietrzem ponad Fosą, żeby smagać ją skórzastymi
skrzydłami.
Obudziła się z krzykiem.
W pokoju. To było w pokoju.
Na dźwięk jej głosu bioluminescencja przebudziła się i wypeł-
niła płócienny sześcian zieloną poświatą. W tym świetle coś się po-
ruszało. Gaby zsunęła się z hamaka na gąbczastą podłogę i po-
rwała magnum z plecaka. Czerwony promień laserowego wizjera
przemknął po chwiejnych ścianach i spoczął na czole czterolet-
niej białej dziewczynki o czarnych jak noc włosach. Jej twarz była
chuda jak u zagłodzonego dziecka.
— Światło! - krzyknęła Gaby. Bioluminescencja rozjarzyła się.
Gaby i dziewczynka kucały na podłodze, wpatrując się w siebie na-
wzajem, związane laserową nicią. Potem dziewczynka wydała
okrzyk, podbiegła do okna i - zanim Gaby zdążyła chwycić ją lub
ostrzec - zanurkowała w czterystustopową otchłań Fosy. Gaby
wrzasnęła i rzuciła się do okna. W mętnym świetle piętrowego la-
su dostrzegła coś, co sprawiało wrażenie bardzo wielkiego i blade-
go widma nietoperza unoszącego się nad przepaścią. Latał na pa-
jęczynie skóry rozpiętej między nadgarstkami i kostkami. Gaby
zobaczyła, jak siada na gałęzi i odwraca do niej ciemnooką, oto-
czoną czarnymi włosami, uśmiechniętą twarz.
44
Spierali się znowu w swoim prywatnym narzeczu stanowią-
cym mieszankę francuskiego, angielskiego i rosyjskiego. Gaby
uderzyła mocno talerzem w stół. Pękł równo przez środek. Wszyst-
kie spojrzenia skierowały się na nią.
- Pańska córka? - zapytała rozkazująco.
Nikt w Koronie Drzew nie spał dobrze. Krzyki Gaby poderwa-
ły kolonię w niecałą minutę. Obawiając się ataku, Lucius i Czarne
Simby chwycili za broń. Zanim ule bioluminescencji nagrzały się,
mogło dojść do tragicznych pomyłek. Porządek narodził się
w centrum, na moście, wokół skandynawskiego spokoju Hennin-
ga Borka. To on pozwolił Gaby opowiedzieć, co widziała. Wtedy
zaczęła się kłótnia.
- Tak, moja córka - odpowiedział Yves Montagnard. - Bliź-
niaczka Huberta. Mała Nicole.
-Jeśli pan jest tatą, to kto jest mamą? - spytał Jake.
- Nieważne, czyje dziecko ani czyja bliźniaczka - przerwała
Gaby. - Ona jest pieprzoną Kobietą-Nietoperzem. Widziałam, jak
lata. Piotruś pieprzony Pan.
- Taka jest natura jej przemiany - powiedział Henning Bork.
- Dlatego ukryliśmy ją przed wami. Ale ona jest istotą dziką i bar-
dzo ciekawską. Nie pozostanie w ukryciu.
- Nie żyje chyba sama w dżungli, w jej wieku - powiedział Ja-
ke. — Tam musi być ktoś jeszcze. Okłamaliście nas w kwestii zało-
gi „Tungusa".
Wszyscy wścibscy dziennikarze to niespełnieni detektywi, po-
myślała Gaby.
- Tylko częściowo - odrzekła Ruth Premadass. - Ludmiła jest
matką Nicole i Huberta. Była drugim pilotem sterowca. Kiedy do-
wiedzieliśmy się, że zbliżają się ludzie z zewnątrz, zabraliśmy Nico-
le do Obserwatorium nad Wylęgarnią.
- Miałam wrażenie, że mój pokój bywa zamieszkany — powie-
działa Gaby. - Nic dziwnego, że Hubert tak bardzo chciał iść z na-
mi do Obserwatorium i uciekł między drzewa.
- Ale co z kapitanem? - nalegał Jake. -Jak on się nazywał?
Kozyriew? Czy powiedzieliście nam prawdę o nim? Że próbował
wrócić i się zgubił?
- Tak. To prawda. Ale to coś gorszego niż zgubienie się - po-
wiedział Henning Bork. — Przemiana.
Gaby zauważyła, że Jake daje się prowadzić swojej ciekawości
ku ujawnianiu nieujawnialnych rzeczy o samym sobie. Uważaj,
przyjacielu.
- Tak jak Nicole? To pan ma na myśli?
- Nie - westchnął Henning Bork. -Jak to powiedzieć? Nowe
ciało, tak sądzę. Symbiotyk? Pasożyt? Nie mamy słów na określenie
tego, co Chaga robi z ciałami.
- Obi-ludzie — powiedział Sugardaddy. — To usiłujesz powie-
dzieć. Widziałem ich, choć tylko przelotnie. Poruszają się szybko,
jak na tak wielkie istoty, i bardzo cicho. To jest tak, jakby rozkazy-
wali lasowi, żeby pozwolił im przejść, a następnie zamknął się za
nimi i zatarł ich ślady.
- Co widziałeś? - spytał Jake.
Sugardaddy potrząsnął głową jak stary człowiek, który uznał,
że świat przeszedł wszystkie jego nieprawdopodobne opowieści.
- Tyle rzeczy, że nie mogły należeć do tego samego stworze-
nia. Włosy. Skórę. Organy w przezroczystych torebkach. Wielkie
stopy z pazurami, uda większe i silniejsze niż u strusia, a do tego
najpiękniejsze, najszczuplejsze palce u dłoni. Wyglądały niemal
jak włosy, nie palce. Twarze, te pamiętam najlepiej. W tych fał-
dach ciała widzisz twarze... - Potrząsnął znowu głową.
- Niemniej to jest to samo stworzenie — powiedział Henning
Bork. - Nazywamy je ortociałami. Sądzimy, że są organizmami
symbiotycznymi, które potrafią wchłonąć ciała ludzkie i połączyć
się z układami nerwowym, trawiennym i krwionośnym. Wydaje
się, że na wiele sposobów wzmacniają ludzkie możliwości: polep-
szają zdrowie, zwiększają odporność na choroby, dają wielką siłę
i szybkość, rozszerzają zakres postrzegania zmysłowego i zdolność
interakcji ze środowiskiem Chagi.
— Widziałem, jak chodzą wolni - powiedział Sugardaddy. —
To coś otwierało się jak kobiece narządy i ludzie ze środka wycho-
dzili na zewnątrz, jakby się właśnie rodzili. Mówię tak, ponieważ
byli połączeni z tym czymś pępowiną. Czy to przydarzyło się wasze-
mu kapitanowi?
- Czy to dzieje się z każdym, kto zgubi się w Chadze? - zapy-
tał Jake.
Boisz się, pomyślała Gaby. Masz rację, że się boisz, jeśli taka
jest cena za twoje ocalenie. Nic dziwnego, że UNECTA trzyma
tych nieszczęśników w miejscu, gdzie nikt nie może ich zobaczyć.
— Nie z każdym — odpowiedział Yves Montagnard. — Chaga to
miejsce nieustających zmian i transformacji, ale zmiany przybiera-
ją różne formy. Dla niektórych oznaczają przyciągnięcie ortocia-
ła. Wydaje się, że to przyciąganie pomiędzy istotą ludzką i sym-
biotem ma w istocie charakter seksualny, połączenie jest
dobrowolne, niemal jak akt miłosny. Dla innych jest to przemiana
w łonie matki, zmiana genów rodziców, jak w przypadku Nicole
i Huberta. Tak, mój syn też jest przemieniony, choć nie jest to
zmiana zewnętrzna, jak w przypadku błon lotnych Nicole. A nie-
którzy zmieniają się w obrębie własnych ciał na skutek symbiozy
zarodników Chagi z ziemskimi wirusami chorobotwórczymi.
- HIV 4 - powiedziała Gaby.
— Posługiwanie się retrowirusami jako nośnikami do umiesz-
czania informacji komórkowej w genach było ważnym nurtem
w badaniach inżynierii genetycznej na długo przed Sprawą Kili-
mandżaro - odrzekła Ruth Premadass. - Kiedy taksonomowie
z Ol Tukai zauważyli mutacje pojawiające się u w pełni wykształco-
nych małp, które zaadaptowały się do środowiska Chagi, wydało
się to owocną linią poszukiwań. Byłam w zespole powołanym
w Kajiado Center do zbadania związków między zarodnikami Cha-
gi i genetycznie modyfikowanymi retrowirusami. Tuż przed mi-
sją „Tungusa" dokonaliśmy włamania do SIV-a, czyli małpiego od-
powiednika wirusa HIV, i formułowaliśmy hipotezy dotyczące
podobnych interakcji z wirusami ludzkiego braku odporności.
- Chaga to machina ewolucyjna - powiedział Yves Monta-
gnard tonem głosiciela Wielkiej Idei. - Przybyła tu, żeby po-
pchnąć nas do przodu jako gatunek, może jako wiele gatunków.
Technologia zaprowadziła nas w ślepy zaułek ewolucji. Biotech-
nologia pozwala nam ewoluować w kierunkach, w których chcie-
libyśmy ewoluować, abyśmy byli wyżsi, silniejsi, zdrowsi, inteli-
gentniejsi, piękniejsi. Tak wyobrażamy sobie przyszłość
ludzkości. Bzdura. Jeśli plemię australopiteków zasiadłoby, żeby
zaprojektować kolejny przełom ewolucyjny, wymyśliliby coś, co
biegałoby szybciej, widziało dalej, miało lepsze powonienie
i ostrzejsze paznokcie do wygrzebywania larw i korzeni. Nie za-
projektowaliby mówiącego, myślącego i wytwarzającego narzę-
dzia Homo sapiens.
Tam jest środowisko obce dla nas, tak samo jak Paryż byłby
obcy dla australopiteka, środowisko, które zmienia się, żeby uzy-
skać od nas nowe odpowiedzi, które może wygenerować tysiące
nisz ekologicznych. Nie mamy pojęcia, co będzie nam potrzeb-
ne, żeby skolonizować wszechświat, dlatego Chaga daje nam moż-
liwość rozgałęzienia się na tysiąc, dziesięć tysięcy, milion podga-
tunków: milion ziaren ludzkości rzuconych w ciemność.
- „I powiedz, które ziarno wykiełkuje, a które nie" - zacyto-
wał Jake.
- Tak - potwierdził z mocą Francuz. - A może, jako że jest
tam wystarczająco dużo miejsca, wszystkie ziarna wykiełkują.
Transludzkość. Postludzkość. Panludzkość. Którakolwiek z nich,
wszystkie. Na tych równinach wschodniej Afryki narodziła się
ludzkość: musi być w tym coś więcej niż kosmiczny zbieg okolicz-
ności, że właśnie na tych samych równinach powstanie nowa ludz-
kość, ta, która przyjdzie po nas i której nie możemy przewidzieć.
Gaby przypomniała sobie legendę o drzewie, na którym na-
rodził się człowiek, i o powrocie wszystkich ras ziemskich do tego
baobabu przodków, którego korzenie tkwią w ziemi, a konary po-
między gwiazdami, powrocie po to, żeby rozpuścić się w zgroma-
dzonych przez drzewo wodach i narodzić na nowo. Słodkie, uwo-
dzicielskie Wielkie Idee. Jakie one mają długie nogi, jak łatwo
przechodzą ponad nami. Patrzcie, doszły już do horyzontu, pod-
czas gdy my wciąż brniemy przez błoto. Ilu stuleci potrzebowali-
śmy, żeby się nauczyć, że ludzie o innym kolorze skóry niż nasz są
tak samo ludzcy jak my, a teraz chcecie, żebyśmy przycisnęli do
serca te skrzydlate dzieci, hybrydycznych obi-ludzi i odmieńców.
Istoty, które nawet nie wyglądają jak ludzie, mamy nazywać brać-
mi i siostrami.
-Jestem niewykształconym człowiekiem pracy - odezwał się
niespodziewanie Moran. - Nie rozumiem dobrze tego wszystkie-
go. Nie mam pojęcia o australopitekach i ewolucji ani o tym, co
nazywacie transludzkością czy postludzkością. Wszystko, co znam,
to mój lud, mój dom, mój kartel, moja rodzina. Znam mój kraj,
moje dzieci. Znam to. - Z pochwy na udzie wyciągnął długi nóż
partyzancki. Klinga była piękna. Należał do ludzi, którzy potrafią
zadbać o ostrze. Położył nóż na stole. - Powiedzcie, co to wszystko
oznacza dla mojej rodziny, moich dzieci, mojego ludu.
Po raz pierwszy Gaby poczuła pewien podziw dla Morana. Był
Afrykaninem. Mógł patrzeć prosto w oczy Wielkim Ideom, Wiel-
kiej Nauce, Wielkim Głupim Obiektom i nie oślepnąć, i zadać tyl-
ko jedno pytanie, które miało jakiekolwiek znaczenie: „co ostat-
nio zrobiliście dla mnie?"
- Bądź wdzięczny za dzieci, które już masz — powiedział spo-
kojnie Lucius. -Jeśli wierzysz w jakiegoś boga, módl się za te, któ-
re dopiero mają się urodzić, żebyś potrafił je pokochać tak jak te,
które już masz.
- Mutacje zdarzają się także wśród was - powiedział Jake
Aarons. - Tak jak tutaj. Dlatego nie chcieliście zabrać nas do wa-
szego miasta.
- Tak — potwierdził Lucius. — Oto, co te idee, które ledwie
rozumiesz, znaczą dla twojej rodziny, twoich dzieci, twojego ludu,
Moranie. Uczcie się od nas, żeby nie zniszczyły was, tak jak niszczą
lud Wa-chagga, napuszczając nas wzajemnie na siebie. W moim
mieście Kamwanga, w Nanjara, Urusangei i Mrao, także w Ngase-
ni i Marangu Gate, zwykliśmy mówić, że zmiany są w Chadze na-
turalne, ale nigdy szkodliwe albo niszczące, a te dzieci, które ro-
dzą się odmienne, powinny być źródłem radości i dumy tak samo
jak normalne. Nie uważamy tego za grzech, wstyd ani znak nieła-
ski Boga czy też gniewu duchów. To jest specyfika tego miejsca.
- Ale inaczej dzieje się w innych osadach?
- Gdy tylko urodzi się takie odmienione dziecko, pozwalają
mu umrzeć z zimna.
-Jezu - szepnęła Gaby.
- Zinstytucjonalizowane dzieciobójstwo — powiedział Jake.
- Tak - odrzekł Lucius ponuro. - To niszczy lud Wa-chagga.
Budzimy w sobie wzajemnie odrazę. Ludzie z Kibongo nie chcą
rozmawiać z ludźmi z Usarangei, ludzie z Marangu i Marangu Ga-
te są z tego powodu wrogami. Obawiam się, że niedługo zacznie-
my się wzajemnie zabijać.
- Dzieci - powiedziała Gaby.
- Prosiliśmy rady miast, które są przeciwko nam, żeby pozwo-
liły przyjmować odmienione dzieci, ale oni boją się, że hodujemy
armię potworów, aby ich zniszczyć. Dlatego chodzimy za mężczy-
znami, którzy wynoszą dzieci do lasu. Nie możemy ich przekupić,
więc czekamy, aż sobie pójdą i zabieramy noworodki. Ale nie ratu-
jemy wszystkich. Nie jesteśmy w stanie wszystkich ocalić. Ufamy, że
Chaga jest dla nich łaskawa, tak jak dla innych, którzy powierzają
jej swoje życie. Ale to tylko nadzieja, nic więcej. Spośród tych, któ-
re ratujemy, podobnie jak spośród naszych własnych, wiele nie
przeżywa. Zmiany są zbyt głębokie. Powie pan, że są ofiarami ewo-
lucji, panie Montagnard, odmianami, które nie potrafią się przy-
stosować i giną. Ja nie umiem być tak pewny siebie.
Odsunęła się wisząca w przejściu zasłona z poszycia sterowca.
Moran i Sugardaddy chwycili za broń.
- Nie potrzebujecie tego - powiedziała postać stojąca
w drzwiach. Mówiła kobiecym głosem z silnym akcentem słowiań-
skim. - Nie stanowimy dla was zagrożenia, chyba że należycie do
tego obozu, który uważa dzieci za obrazę Boga.
Niewysoka jasnowłosa biała kobieta ubrana w obcięte wojsko-
we spodnie i postrzępiony podkoszulek weszła do długiego poko-
ju. Koło jej nóg plątało się dziecko: biała dziewczynka, naga i roz-
paczliwie chuda. W brudnej twarzyczce błyszczały oczy zdolne
przemienić ukwiał w anioła. Dziecko patrzyło na obce ciała w po-
koju i przycisnęło się mocniej do matki. Fałdy skóry pomiędzy
nadgarstkami i kostkami były mocno naciągnięte. Pęcherzyki
marszczyły się w gęsią skórkę.
- Przestraszyłaś Nicole. Przyszła zobaczyć, dlaczego zabrano ją
z domu, i przyleciała do mnie, mówiąc, że obca kobieta wycelowała
w nią pistolet. Nie musisz robić jej krzywdy, ona ci nie zrobi nic złe-
go. Dlaczego miałabyś pragnąć wyrządzić jej krzywdę? Dlatego, że
jest inna niż ty? Przyprowadziłam ją tutaj, żebyś zobaczyła, że nie jest
potworem, straszydłem ani też przykładem działania ewolucji czy
pierwszym pokoleniem nowej ludzkości - mówiła Rosjanka. -Jest
po prostu małą dziewczynką, a Hubert jest po prostu małym chłop-
cem; oboje znaleźli się w dziwnym świecie z nowymi, przerażającymi
możliwościami i próbują zrozumieć, jak to wszystko działa i jak ma-
ją w tym żyć. Nie kontemplują tajemnic wszechświata, nie rozwiązu-
ją wielkich równań jednolitej teorii pola. Dąsają się. Biją się ze sobą.
Miewają napady złości. Nie lubią chodzić spać, plują jedzeniem i nie
chcą jeść tego, co się im podaje. Zwykły chłopiec i zwykła dziewczyn-
ka. Dobrze, dziewczynka potrafi szybować na swoich błonach lot-
nych. W porządku, chłopiec może się połączyć z myślami Chagi
i w snach przekazywać swoją świadomość zwierzętom, ptakom i in-
nym stworzeniom, które stworzył las. Ale oni nie są obrazą Boga, Al-
lacha ani Kościoła świętego. Nicole przywita się z wami, ale najpierw
wasi mężczyźni muszą odłożyć broń, ponieważ straszą moją córkę.
45
Opuścili Koronę Drzew następnego dnia rano. Gaby była otu-
maniona brakiem snu i nadmiarem wrażeń. Jej zmysł zwątpienia
przejadł się jak wąż, który połknął kozę. Posuwali się po baldachi-
mie powoli, zmierzając ku umówionemu miejscu spotkania
z M'zee, Bushbaby i Rosę. Jake nieustannie pozostawał w tyle i ca-
ła gromadka musiała czekać, aż ktoś wróci się, żeby go przyprowa-
dzić. Moran miał już dosyć opóźnień i przystanków. Kiedy zdarzy-
ło się to kolejny raz, Gaby zgłosiła się na ochotnika, żeby zawrócić.
Znalazła Jake'a niżej na gałęzi, w odległości kilku minut drogi.
Siedział na linie prowadzącej do punktów zaczepienia u stóp jed-
nego z Kryształowych Monolitów.
- Sądzę, że masz jakieś dziesięć, piętnaście minut, zanim za-
czną nas szukać - powiedziała Gaby.
Jake Aarons uśmiechnął się zagadkowo swoim uśmiechem
z Thorn Tree.
- Co im powiesz?
- Że nie zdołałam cię odnaleźć.
Przez chwilę myślał o konsekwencjach tego kłamstwa.
- Tak, to powinno wystarczyć. Nie podoba mi się, że musisz
ich okłamać, to dobrzy ludzie.
- Moran to oferma.
Jake roześmiał się.
- Masz papierosa?
Gaby miała.
- Nie wiedziałam, że palisz.
- W podniosłych momentach sięgam po papierosa.
Widać było, że nie jest palaczem, ale camel chyba sprawił mu
przyjemność.
- Tradycyjne ostatnie życzenie - powiedział.
- Myślałam przez chwilę, że stchórzyłeś - powiedziała Gaby.
- Przez chwilę tak było. Nastraszyli mnie tą gadaniną o orto-
ciałach. To jest gorsze od śmierci. Jak ruchome sztuczne płuco zro-
bione z mięsa. Wolałbym zaryzykować z UNECTA i Jednostką Dwu-
nastą niż to. Przekonał mnie dopiero ten dzieciak, Hubert. On się
z tym urodził, ja to złapałem, ale tutaj jesteśmy tacy sami. Słyszymy
to. Patrzymy oczami tego. Śnimy tego sny. Dzielimy te same obwo-
dy — tutaj - więc może to nie są rozpaczliwe rojenia starego peda-
ła, którymi można pomachać śmierci przed oczami jak kartą kre-
dytową na życie. Wiem, że jeśli przyjrzeć się z bliska temu, co
zamierzam zrobić, jest to szaleństwem. Ale ludzie, Gab, mogą się
przystosować do wszystkiego. Możemy odnieść zwycięstwo wszę-
dzie. W Oświęcimiu pisano opery, na Boga. Yves Montagnard nie
miał racji. Tu jest tylko jeden sposób na to, żeby być człowiekiem.
To, co na zewnątrz, nie ma znaczenia. - Zerknął na swojego meta-
lowego roleksa. - Kilka minut, zanim tubylcy zaczną się niepoko-
ić. Kiedy się dobrze zastanowić, Gab, liczy się tylko to, że będę
w tym. Nie będę obserwatorem, nie będę kimś z zewnątrz, kto tyl-
ko zagląda, zapisuje, opowiada, komentuje. Będę w środku. Stanę
się częścią historii, która zostanie opowiedziana, jakakolwiek bę-
dzie. Cała reszta świata może się tylko przyglądać: obserwować
Chagę, obserwować WGO, obserwować gwiazdy, obserwować
ekran, żeby zobaczyć, jak obserwują serwisy informacyjne. Aja bę-
dę przedmiotem obserwacji. Popełnię grzech główny według ko-
deksu T. P. Nie będę przekazywał wiadomości, ale stanę się wiado-
mością. A jeśli nie rozumiesz, jak ogromna, potężna jest ta pokusa,
to znaczy, że nie jesteś dziennikarką z krwi i kości.
Jake dopalił papierosa do końca i starannie rozgniótł peta
obcasem.
- T. P. powinien się jednak dowiedzieć. Wiem, że nakładam
na ciebie brzemię gówna, ale powiedz mu to, Gab. Powiedz mu
wszystko. Powiedz też Tembo, bo on jest dobrym człowiekiem
i można zaufać, że nie rozpuści gęby przed jakąś babą, jak zrobił-
by Faraway. Powiedz im. Ale nikomu więcej. Aha, jest jeszcze coś,
co jestem ci winien, Gab. Ten dziennik, który dał ci Shepard. Jesz-
cze nie zgadłaś?
- Ludzie żyjący w Chadze. Moon spotkała Wa-chagga.
- Gaby, Gaby, Gaby. - Nikt nie potrafił tak wyrazić spojrze-
niem zawodowego rozczarowania jak Jake Aarons: rozczarowa-
nia, które nie odnosiło się do ograniczeń rozmówcy, ale do nie-
umiejętności wykorzystania talentu. - Nie chodzi o to, co ani
dlaczego, ale kto. Kto dalby ci wyraźnie okaleczony dziennik, któ-
ry z pewnością przeczytasz, kiedy o tyle łatwiej byłoby zaprzeczyć
jego istnieniu?
- Shepard?
-Jest mężczyzną. Ja też jestem mężczyzną. Uganiamy się za
innymi celami, ale tu jesteśmy tacy sami. - Chwycił się za krocze.
Ten gest był nieprzyjemnie pozbawiony godności. - Kiedy kutas
bierze górę, mózg idzie na urlop. Był tak zbzikowany na punkcie
zaciągnięcia cię do swojego łóżka, że z pewnością nie zastanawiał
się nad konsekwencjami. Do diabła, w tej mgle testosteronu on
pewnie nawet nie był w stanie dostrzec, że mogą grozić jakiekol-
wiek konsekwencje.
- Shepard.
- Chyba czas odejść. -Jake wstał i podał Gaby rękę. Tak po
prostu, ostatnie pożegnanie. Takie sprawy trzeba załatwiać szyb-
ko. Podobno szybki i ostry ból jest lepszy niż lata nękającego
mrowienia.
-Jake.
- Nic nie mów, bo nawet jedno słowo może mnie od tego od-
wieść, a nie chciałbym nienawidzić cię za to do końca życia. Nie
mów nic, nie próbuj iść za mną, nie wołaj mnie po imieniu, nie
patrz na mnie. Uklęknij i zamknij oczy. — Była zaskoczona, że zro-
biła dokładnie to, o co prosił. - Będziesz wiedziała, kiedy je znów
otworzyć.
Poczuła, że lekko dotyka jej powiek w geście błogosławieństwa.
W jakimś cudownym miejscu, szepnął oddech na jej policzku.
Otworzyła oczy. Zniknął. Dziesięć razy wykrzyknęła jego imię.
Chaga nie odpowiedziała. Wołała go przez jakiś czas, ale nie za
długo, ponieważ musiała wrócić do Czarnych Simb, zanim oni
przyjdą jej szukać.
46
Schodzili przez sklepienie śpiewającego lasu. Mężczyźni nie
bardziej niż Gaby wierzyli w opowiedzianą przez nią historyjkę,
że nie była w stanie odnaleźć Jake'a i obawia się, że spadł, ale by-
li bardzo męscy i dumni i nie dali po sobie poznać, że kobieta od-
ważyła się ich okłamać. Gaby szła przez las za Sugardaddym, nie
zauważając nic wokół siebie. Wyobraźnia malowała jej obraz Ja-
ke'a Aaronsa wspinającego się na ostatnią grań, przystającego na
moment, żeby popatrzeć na odległy wał Cytadeli, i zbierającego
się do zejścia w szalone krainy poniżej. Napięcie i poczucie winy
wzbierały w niej niemal do seksualnych rozmiarów. Chciała za-
wrócić i iść za nim. Znalazłaby go. Byłoby to łatwe, ponieważ tak
powinno się stać. Działo się tak kilka razy. Za każdym razem we-
wnętrzny kopniak był coraz słabszy, aż w końcu uznała, że potrafi
żyć bez niego. Było to jak umieranie. Tak właśnie to czuła. Życie
składa się z milionów małych zgonów i ponownych narodzin.
Przetrawiała tę myśl w kółko, zsuwając się po chwiejnej linie.
Dlatego dala się złapać z zaskoczenia.
Gałęzie zaszeleściły. Coś ogromnego spadło na nią z nieba
i powaliło na ziemię, pozbawiając tchu, zmysłów i zasłaniając oczy.
To samo coś przewróciło ją na plecy. Dyszała, dusiła się, walczyła
0 oddech, machała rękami. Odkryła, że spogląda w lufę karabinu
białego mężczyzny ubranego w polowy mundur w kamuflujących
barwach Chagi i w błękitny hełm z logo przedstawiającym mapę
świata. Ten ostatni fakt uznała za istotny, choć nie potrafiła na ra-
zie dociec dlaczego.
- Cholera, biała suka - powiedział biały mężczyzna z karabi-
nem. Miał akcent południowoafrykański. Chwycił Gaby za rękę
1 podniósł na kolana. Kaszlała i pluła, a on wykręcił jej ręce do tyłu.
- Hej! - zawołała, czując, że wiąże jej nadgarstki stalową lin-
ką. Południowy Afrykanin z karabinem postawił ją na ziemi. Zoba-
czyła trzech mężczyzn usiłujących zakuć w kajdanki walczącego,
kopiącego Morana. Lucius był już unieruchomiony, Sugardaddy
wił się na ścieżce, trzymając się za brzuch. Błękitny hełm stał nad
nim na szeroko rozstawionych nogach z uniesioną wysoko bronią
skierowaną kolbą do dołu.
- Co ty wyprawiasz? - wrzasnęła Gaby, kiedy żołnierz wykręcił
jej boleśnie ręce do tyłu. - Kim wy sobie wyobrażacie, że jesteście?
— Pieprzonymi Narodami Zjednoczonymi, panienko - powie-
dział biały żołnierz. -1 nie wyobrażamy sobie tego, ale mamy pew-
ność.
Na miejscu spotkania było więcej żołnierzy ONZ. M'zee, Bush-
baby i Rosę zostali wzięci w niewolę razem z kobietą Wa-chagga,
którą grupa handlowa zostawiła, żeby zaczekała na Luciusa. Połu-
dniowi Afrykanie zaskoczyli ich dwa dni temu, dowiedziała się Ga-
by od Bushbaby. To była nowa rzecz w Chadze i niebezpieczna: da-
lekie patrole ONZ, polujące i eliminujące partyzantów oraz
elementy wywrotowe łamiące ich zakazy. Znaleźli szczątki zarżnięte-
go oddziału safari. Znaleźli poręcznych winnych. Będzie oskarżenie
0 morderstwo jako dodatek do łamania przepisów bezpieczeństwa,
kiedy sterowiec przeniesie ich na drugą stronę terminum. Bushbaby
powiedziała, że jej przykro. Tak bardzo przykro. Pozostawili wszyst-
ko na jej głowie, ale tamci byli zbyt szybcy. Zbyt dobrze wyćwiczeni.
Trzymali wszystkich w garści, zanim ona zdążyła położyć rękę na
broni. Moran wysłuchał jej wyjaśnień, po czym splunął jej w twarz
1 kopnął ją między piersi najmocniej, jak potrafił. Żołnierze odcią-
gnęli go na bok. Nie opierał się, ale wpatrywał się w Bushbaby, pod-
czas gdy czarny oficer wzywał sterowiec. Przez cały czas, odkąd
wśród szmerów leśnych rozległ się warkot śmigieł, on wpatrywał się
w Bushbaby, jakby mógł zabić ją wzrokiem. Rosę siedziała na ziemi
z kolanami podciągniętymi pod brodę i chwiała się, łkając cicho.
Żołnierze zastrzelili psa.
47

Kiedy drzwi windy transportowej zamykały się, ustawiła się
w smudze światła słonecznego. Głośnik ostrzegł, że należy się trzy-
mać z dala od ścian. Podłoga przechyliła się i okrągła platforma
zaczęła opadać. Gaby patrzyła wciąż na jasne niebo. Pasmo sza-
rych chmur kładło się w poprzek błękitnego przestworu. Zbliżała
się pora październikowych deszczy. Szary betonowy szyb zmieniał
kolor - zielony, żółty, niebieski, biały - w miarę jak platforma prze-
suwała się w dół. Ten sam glos, który wcześniej ostrzegł przed zbli-
żaniem się do ścian szybu, poinformował zatrzymanych, że znaj-
dują się w Białej Strefie - dekontaminacji wstępnej. Platforma
zatrzymała się na Poziomie Trzecim Białej Strefy. Z tej głębokości
niebo wyglądało jak maleńki kwadracik światła. Gaby spojrzała
w górę wzdłuż świetlnej smugi, wystawiając twarz do słońca.
Śluza otworzyła się i ludzie w białych kombinezonach
ochronnych podeszli, żeby zabrać ją ze światła. Pokój, do którego
wprowadzono Gaby, Czarne Simby, Luciusa i kobietę Wa-chagga,
był biały i pełen oślepiającego światła pochodzącego z niewidocz-
nego źródła. Za wielkim szklanym oknem siedziała przy biurku
grupa ludzi w cywilnych ubraniach z plakietkami UNECTA. Biały
mężczyzna założył słuchawki, zastukał kilka razy w mikrofon,
sprawdzając, czy działa, jak należy, i nakazał zatrzymanym poło-
żyć cały sprzęt na długim stole po prawej. Postacie w kombinezo-
nach ochronnych, które ich tu wprowadziły, otworzyły plecaki
i wysypały zawartość na długi blat. Grzebali wśród stert przedmio-
tów, pakując to, co wzbudziło ich zainteresowanie, do torebek,
resztę zaś wrzucając w szczelinę w ścianie, prowadzącą, Gaby była
tego pewna, w płomienie. Widziała, jak jej narzuta termiczna lą-
duje w szczelinie. Widziała, jak jej ciuchy, przybory toaletowe i ple-
cak lecą w płomienie.
Przeszukiwacz podniósł jej dziennik.
- Nie dotykaj tego! To jest moje, mój dziennik, nie masz pra-
wa! Oddaj mi to! — krzyczała.
Pozbawiona twarzy postać w kombinezonie ochronnym prze-
chyliła twarz ze zdziwieniem i wrzuciła dziennik do torby. Znalazła
drugi dziennik, dziennik Moon. Gaby nie odezwała się ani sło-
wem, kiedy również on został zapakowany i zapieczętowany. Ka-
merę Jake'a wraz z bronią zabrano samolotem. Teraz nie miała
nic, żeby przekonać ludzi, że mówi prawdę.
— Proszę się rozebrać — powiedział mężczyzna za szkłem. Miał
akcent środkowoamerykański. Wyglądem i głosem przypominał
nieco Sheparda. Gaby nie spuszczała z niego wzroku, gdy zdej-
mowała chagoodporne buty i zrzucała bawełnianą bluzeczkę, fio-
letowo-czerwone spodnie w kamuflujących kolorach Chagi, biu-
stonosz, majtki. Gapiła się na niego, gdy ludzie w białych kombi-
nezonach zwinęli jej ciuchy wraz z ubraniami pozostałych
i wrzucili je w szczelinę w ścianie. Mężczyzna, którego uznała za
anty-Sheparda, ani razu nie spojrzał jej w oczy.
- Proszę przejść do następnej sekcji - rozkazał.
Gaby nie przestała się w niego wpatrywać, gdy przechodziła
przez uchylne drzwi. Dlatego nie widziała, jak Moran rzucił się
na Bushbaby i uderzył nią w metalową framugę. Ale usłyszała
miękki trzask rozłupywanej czaszki uderzającej w pomalowaną
na biało stal. Zobaczyła, jak Rosę podbiega do Morana z rozca-
pierzonymi palcami. Dojrzała zwarte ciała, nagość i biały mate-
riał, usłyszała głosy krzyczące w suahili, kalenjin i po angielsku.
Zobaczyła, jak pięć białych kombinezonów odciąga Morana na
bok i przytrzymuje. Ujrzała, jak pięć innych wywozi Bushbaby
na wózku szpitalnym. Widziała Bushbaby miotającą się jak w ata-
ku epileptycznym. I zobaczyła lśniącą plamę i strumyczek krwi
na framudze drzwi, które zostały szybko wytarte przez białe kom-
binezony.
W następnej strefie posadzili Gaby na krześle i obcięli wszyst-
kie wstążki, druciki, paciorki i warkoczyki, które Rosę zaplotła na
jej głowie. Obcinali nieuważnie, pozbawiając ją grzywki, której nie
ścinała przez siedem lat. Patrzyła na zwoje rudych włosów na bia-
łej podłodze i wiedziała, że jest w stanie to przeżyć. Cokolwiek cze-
kało za następnymi drzwiami, nie mogło być większym gwałtem.
W tym samym pokoju znajdowało się kilka wykładanych ka-
felkami kabin. Głos anty-Sheparda powiedział jej, że ma przykryć
stopami i dłońmi podświetlone kasetony. Podczas gdy stała z roz-
łożonymi nogami i rękami, dwa białe kombinezony uwijały się
wokół niej z rozpylaczami ciśnieniowymi. Przez parę i pył wodny
wpatrywała się w kamerę na ścianie, która obserwowała ją oczami
mężczyzny o głosie Sheparda. Tu mogła płakać. Nikt nie zoba-
czy. Łzy będą tylko dodatkową wodą na jej ciele. Powinna płakać.
Ale nie będzie, dopóki ten mężczyzna patrzy na nią przez oko
obiektywu.
Ciepłe powietrze z dmuchaw ohiszyło jej ciało i potargane
włosy. Dostała biały papierowy kitel i przeszła do następnej strefy.
Na plecach kitla wydrukowano niebieskimi literami słowa:
JEDNOSTKA DWUNASTA - BIAŁA STREFA. Papier ocierał jej
skórę.
W następnej strefie byt fotel ginekologiczny.
To był większy gwałt niż obcięcie włosów.
Wyrywała się, ale przywiązali jej ręce i stopy. Potem robili róż-
ne rzeczy za pomocą wzierników, gumowych rękawiczek, endo-
skopu i żelu.
- Nie musicie tego robić - powtarzała lekarzowi, który trzymał
rękę w jej pochwie. - To nie ma uzasadnienia medycznego. Chce-
cie po prostu mnie upokorzyć, ponieważ daliśmy ONZ w dupę.
W końcu lekarz zrobił coś takiego, że zaparło jej dech i szarp
nęła skórzane pasy. Tego też nie musiał robić.
Zabrali ją do następnego sektora - trupiobiałego pokoju
z białym stołem i dwoma białymi krzesłami. Gaby posadzono na
jednym z krzeseł. Po chwili drzwi się otwarły, wszedł mężczyzna,
którego nazywała anty-Shepardem, i usiadł po drugiej stronie sto-
łu. Ubrany był w beżowy lniany surdut w stylu Nehru. Plakietka
przypięta do kieszonki na piersi oznajmiała: RUSSEL SHULER,
WSTĘP NA WSZYSTKIE POZIOMY.
Gaby położyła dłonie na białym stole i wpatrywała się w prze-
strzeń pomiędzy nimi. Po fotelu ginekologicznym nie potrafiła
spojrzeć Russelowi Shulerowi prosto w oczy. Nie potrafiłaby spoj-
rzeć nikomu prosto w oczy.
- Wywiad rozpoczęto o godzinie 20:18, drugiego październi-
ka roku 2008 — powiedział w powietrze. - Sprawozdanie dotyczą-
ce pani Gaby McAslan.
Gaby podniosła oczy.
- Ma pan papierosa?
- Przykro mi, palenie jest tu zabronione.
- W takim razie chcę się widzieć z ambasadorem Unii Euro-
pejskiej. Sposób, w jaki jestem tu traktowana, narusza Kartę Praw
Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Mężczyzna nazywający się Russel Shuler westchnął i poprosił
ją, żeby opowiedziała o wszystkim, co przydarzyło się jej w Chadze.
- Zastrzeliliście psa Rosę - oznajmiła Gaby. —Jak się czuje Bush-
baby?
Russel Shuler zmarszczył się, po czym rozpoznał przydomek.
- Ach, tak. Ona. Przykro mi, ale muszę panią powiadomić,
że zmarła na sali operacyjnej.
Gaby zamknęła oczy i wyobraziła sobie, że obraca stół, podno-
si białe krzesło i wali nim na oślep, dopóki wszystko wokół nie roz-
padnie się na tyle części, na ile rozbita ona się czuła.
- Oskarżymy oczywiście tego mężczyznę, który nazywa się
Moran, o morderstwo.
- Przyprowadźcie mi ambasadora Unii Europejskiej — powie-
działa cicho Gaby McAslan.
Mężczyzna westchnął, co było znakiem dla dwóch dużych
mężczyzn w lekarskiej bieli, żeby przyszli i zabrali Gaby krętym
białym korytarzem do pozbawionego okien białego pokoju ze sta-
lowym sedesem w jednym kącie, kabiną prysznicową w drugim,
łóżkiem ustawionym jak najdalej od toalety, ekranem telewizyj-
nym na jednej ścianie i kamerą na drugiej. Drzwi zamknęły się,
nie pozostawiając szpar, zupełnie jak otwierały się tamte drzwi
w tamtym białym pokoju w Tsavo West.
- Chcę Sheparda! Przyprowadźcie mi Sheparda! - krzyczała
Gaby tak długo, jak długo była w stanie zmusić swoje struny głoso-
we do wydawania dźwięków. Następnie zdarła z siebie papierowy
kitel, porwała go na kawałki i wepchnęła je do stalowego kibla.
Ułożyła sobie gniazdko z pościeli, zwinęła się w nim w pozycji pło-
dowej i łkając, zapadła w sen, w którym biegła białym krętym ko-
rytarzem za wciąż oddalającymi się postaciami Bushbaby i psa, aż
dobiegli do krawędzi i wpadli do wrzącej magmy, a Gaby nie mo-
gła im nijak pomóc, ponieważ jej głowa została ogolona, a ręce
związane ściętymi włosami.
Obudziła się z krzykiem. Drzwi były otwarte.
- Shepard? - zapytała.
Na tle białego korytarza dostrzegła trzy sylwetki. Miały na so-
bie chirurgiczne kitle. Pomiędzy nimi stał fotel ginekologiczny
na kółkach.
- Nie musicie tego robić - powiedziała Gaby, kiedy podłączy-
li ją do swoich maszyn i wyssali z niej pełne strzykawki płynów. -
Nie musicie tego robić. Nie macie prawa tego robić. Nie macie
prawa. Nie macie prawa. Nie macie prawa.
Musieli coś jej wstrzyknąć, ponieważ spała po tym bez snów,
a kiedy ponownie się obudziła, to dlatego, że drzwi były znów
otwarte i stał w nich Shepard. Serce w niej podskoczyło. Była znów
żywa. Radość przedarła się przez senność i leki i odzyskawszy ja-
sność widzenia, spostrzegła, że to nie był Shepard, ale jego sobo-
wtór-negatyw, trzymający w ręce białą bluzę i parę sznurowanych
spodni, ponieważ nie miał na tyle odwagi, żeby usiąść przy jed-
nym stole z nagą kobietą.
To okazało się rutyną w Jednostce Dwunastej: drzwi otwiera-
ły się i pojawiał się w nich albo Russel Shuler, albo fotel ginekolo-
giczny, drzwi zamykały się i pojawiał się drętwy, płodowy sen. Do-
brze przygotowane jedzenie, które, zdaniem Gaby, mogło być
psim łajnem. Zabawa z pilotem telewizora, gapienie się na powta-
rzane w Głosie Kenii programy sprzed dwudziestu lat: „Detektyw
Remington Steele" albo „Oprah Winfrey Show". Od czasu do cza-
su uświadamiała sobie, że na tym ekranie powinny być serwisy in-
formacyjne: CNN, SkyNet, Fox. Spostrzegła, że zamiast tego ocze-
kiwała na reklamę kremu Wenus z Milo. Jedna wystarczała, żeby
zaczęła się chwiać na łóżku w swoim gnieździe z pościeli, podśpie-
wując „Wenus z Milo, Bóstwo Piękna". Pomagało to zapomnieć
o papierosach. O papierosach marzyła bardziej niż o wyrwaniu
się z tego białego pokoju z jego kabiną prysznicową, stalowym ki-
blem i okiem kamery, obserwującym, jak kołysze się w swoim
gnieździe, podśpiewując. Czasami myślała, że cokolwiek jej dali
w tym zastrzyku, musiało to być coś bardzo dobrego, ponieważ
tak mało przejmowała się pragnieniem wyrwania się z Jednostki
Dwunastej. Takie jest życie. Zdolne do adaptacji. Już jest z nią cał-
kiem nieźle. Russel powiedział jej to podczas sesji wywiadowczych.
Ale papieros byłby super.
A potem budziła się w mętnym świetle nocy i czuła nad sobą
cały ciężar Jednostki Dwunastej, i wiedziała, że lek przestał działać,
ponieważ potrafiła sobie przypomnieć, gdzie, czym i kim jest, i co
jej zrobiono, i że nie wie, jak długo to jeszcze potrwa, ponieważ
mieli tu nad nią całkowitą władzę. Wtedy zaczynała walić pięścia-
mi w miejsce, gdzie znikały drzwi, aż pojawiały się białe kitle, a ona
budziła się, zastanawiając, co też mogła robić dłońmi, że są zaban-
dażowane, ale nie przejmowała się tym zanadto, ponieważ zbliża-
ła się pora „Santa Barbara".
Obudziła się.
W drzwiach stały dwie sylwetki.
- Panna McAslan? - zapytała bliżej stojąca z ciemnych posta-
ci. Gaby zmarszczyła brwi w swoim gnieździe z prześcieradeł. Ta
postać miała kenijski akcent. - Czy mogę wejść?
Skinęła głową. Postać weszła. Był to wysoki czarny mężczyzna
wjasnobrazowym garniturze. Jego krawat był bardzo starannie za-
wiązany. W ręce miał teczkę. Postawił ją na łóżku Gaby. Cofnęła się
w kąt.
- Nazywam się Johnson Ambani - powiedział. -Jestem prawni-
kiem. Bardzo się cieszę, że znajduję panią w znośnym stanie zdro-
wia, panno McAslan. Czy mogłaby pani podpisać ten dokument?
Wyciągnął z teczki dwie kartki i czarnymi krzyżykami zazna-
czył miejsca, gdzie powinna podpisać. Podał Gaby swoje pióro kul-
kowe z nierdzewnej stali. Spojrzała na nie, jakby dano jej do ręki
węża.
- Co ja podpisuję?
- Dokumenty czyniące z pani konsultanta Specjalnej Komisji
Dochodzeniowej Zgromadzenia Narodowego, badającej narusza-
nie przez Organizację Narodów Zjednoczonych praw człowieka
obywateli Kenii i innych krajów - odpowiedziała druga postać:
duży, krępy czarnoskóry mężczyzna. Zarys sylwetki pozwalał do-
strzec, że płatki jego uszu były wyciągniętymi pętlami.
- Doktor Dan? — zapytała Gaby tonem głosu, którego nie wy-
dała z siebie, od kiedy skończyła sześć lat.
- We własnej osobie, panno McAslan - odpowiedział doktor
Daniel Oloitip. -Teraz, jeśli chce pani, żeby świat zobaczył, co się
ukrywa w tym miejscu, podpisze pani te dokumenty, które przygo-
tował pan Ambani, mój doradca prawny.
Pytania mogą zaczekać. Nie za długo, bo są to wielkie pyta-
nia, nawet mimo chemicznych oparów wypełniających jej głowę,
ale wystarczająco długo, żeby nabazgrać Gaby McAslan przy czar-
nych krzyżykach, nie czytając druku. Johnson Ambani przypiął
plastikową plakietkę do poplamionej białej bluzy Gaby. Była tam
jej fotografia z legitymacji SkyNetu i podpis: MINISTERIALNA
KOMISJA DOCHODZENIOWA ZGROMADZENIA
NARODOWEGO. KONSULTANT SPECJALNY.
Jej włosy na fotografii były długie i piękne.
- Doktorze Dan - powiedziała - czy ktoś mógłby mi dać pa-
pierosa?
48
Kręty biały korytarz był pełny czarnych mężczyzn i kobiet
w posępnych garniturach i kostiumach. Podążali za doktorem Da-
nem jak fale przypływu za księżycem, mijając wraz z nim szeregi
identycznych, różniących się tylko numerami drzwi. Gaby, bosa
i na granicy mdłości z powodu leków uspokajających, trzymała się
ramienia doktora Dana tylko siłą rozpędu.
— Sprawy poruszają się w tym kraju powoli, idą okrężnymi
drogami, ale w końcu dochodzą, gdzie trzeba — powiedział wyso-
ki polityk. - Przez dwa lata nalegałem na dokonanie rządowej in-
spekcji tego miejsca, ale widać wszystko dzieje się w takim czasie,
jaki przeznaczył mu Bóg.
— Pan wiedział? —Jej umysł pracował powoli z powodu ocięża-
łości wywołanej lekami.
— O tym, co ONZ tu wyprawia? Trochę. Wszyscy mamy swo-
je źródła. Nie chciałbym narażać na szwank mojego, tak blisko
centrum się znajduje. Ty! - Odwrócił się i wskazał palcem na
pierwszego z biało odzianych pracowników UNECTA, który się
nawinął. - Przynieś pani McAslan filiżankę bardzo mocnej czar-
nej kawy. Pani była moim asem atutowym, panno McAslan. Mo-
im palcem bożym. Kiedy dowiedziałem się, że ONZ zatrzymała
zachodnią dziennikarkę wbrew kenijskiej konstytucji i swojej
własnej Karcie Praw Człowieka, bardzo łatwo było przyciągnąć
międzynarodowe media. Wszyscy są tam, za drutami, wykrzyku-
ją poparcie dla pani, panno McAslan.
Pracownik Jednostki Dwunastej przyniósł kawę. Gaby usiło-
wała ją wysączyć, podczas gdy doktor Dan rozkręcał swój politycz-
ny cyrk w korytarzu.
— Nie pozwalali mi oglądać żadnych wiadomości. Nie ma pan
pojęcia, jak jest tu na dole, doktorze Dan.
-Jesteś na czołówce wszystkich kanałów. Mimo to Moham-
med al-Nur usiłował powołać się na immunitet Organizacji Naro-
dów Zjednoczonych i odrzucił moją notę w sprawie nietykalności
osobistej. - Egipski sekretarz generalny znany był ze swojego po-
parcia dla zwierzchności ONZ nad rządami lokalnymi. - Nie-
mniej, jak na dobrego muzułmanina przystało, pan al-Nur wyka-
żuje pożałowania godne zainteresowanie dla kobiet, które upra-
wiają seks z psami.
- Rzekomo - powiedział Johnson Ambani.
- Rzekomo. Mimo to jestem pewny, że nie chciałby, żeby
kaseta wideo, którą nagraliśmy w hotelu Hilton z nim, kobietą
Giriama oraz dobermanem, dostała się w ręce lubieżnej i zepsu-
tej prasy zachodniej. Mówiono mi, że uchwycenie w jednym ka-
drze jego, tej kobiety i dobermana było sporym wyzwaniem tech-
nicznym.
Gaby stłumiła parsknięcie. Nawet Biała Strefa Jednostki Dwu-
nastej nie była na tyle aseptyczna, żeby powstrzymać zaraźliwą dzi-
waczność codziennego afrykańskiego życia.
- Popełnili wielki błąd, usiłując spowodować pani zniknięcie,
panno McAslan. Ale jeszcze większym byłoby wypuścić panią po
tym, co pani widziała.
- Kamera! - krzyknęła Gaby. Mocna czarna kawa przegnała
narkotyk, tak jak słońce przegania poranną mgłę. - Zabrali moją
kamerę, na której jest wszystko: Jake, mieszkańcy Korony Drzew,
ludzie Wa-chagga i Wylęgarnia. Wszystko.
Doktor Dan skinął na Johnsona Ambani, a ten otworzył tecz-
kę i wyciągnął jeszcze jeden dokument.
- To jest pozwolenie na odzyskanie dowodów rzeczowych -
wyjaśnił, a doktor Dan podpisał papier, nie czytając. Podał go jed-
nej z prawniczek ze swego otoczenia. - Mogłaby pani zanieść to
do administracji i kazać im odnaleźć i oddać pani McAslan jej ka-
merę?
Kobieta pobiegła niezgrabnie w wąskiej spódnicy i na obca-
sach.
- I dzienniki! - zawołała za nią Gaby. - Mój i Moon, mają
oba.
- O to już zadbaliśmy, panno McAslan — oświadczył Ambani.
Znowu sięgnął do swej magicznej teczki i wyjął dwie plastikowe
torebki opieczętowane symbolami zagrożenia biologicznego oraz
półksiężycami i górą UNECTA. - Znaleźliśmy to wśród pani rzeczy
osobistych.
Anty-Shepard Russel Shuler oczekiwał ich na szczycie szero-
kiej pochylni zakręcającej ku strefom poniżej Białego Poziomu
Trzeciego.
- Zmiana ról to uczciwa gra, Russ - powiedziała Gaby, pstry-
kając w plakietkę na swojej bluzie. - Teraz ja będę żądać sprawoz-
dań.
- To panią przerasta — odpowiedział jej Russel Shuler. - To
przerasta nas wszystkich. Nie jesteśmy jeszcze na to gotowi. Niech
mi pani wierzy, to nie ja jestem tu wrogiem.
Pracownicy Białej Strefy pozostali na górze, podczas gdy Rus-
sel Shuler poprowadził delegację w dół pochylni. W połowie dro-
gi kolor ścian zmienił się na czerwony.
- Strefa Czerwona jest obszarem najściślejszej izolacji i ob-
serwacji - powiedział Russel Shuler. — Rozumiem, że wszystkie czę-
ści tego kompleksu mają być państwu udostępnione, a mój perso-
nel ma zapewnić państwu wszelką pomoc, niemniej muszę
doradzić poważne zastanowienie się nad możliwymi implikacja-
mi upublicznienia tego, co państwo tu zobaczą.
- Doktorze Dan - szepnęła Gaby, gdy Russel Shuler prowa-
dził ich przez pachnący piżmem i pleśnią czerwony korytarz. —
Shuler ma rację. Chaga odmienia ludzi. Nie tylko umysłowo czy
emocjonalnie: fizycznie. Posługuje się wirusem HIV 4 jako no-
śnikiem do przeprogramowania genów. Potrafi zmieniać żywe
tkanki.
Plakietki z nazwiskami zafurkotały w strumieniu ciepłego po-
wietrza unoszącym się z głębi spiralnych korytarzy.
- Ci na dole to nasi obywatele, niezależnie od zmian, jakie
w nich zaszły - powiedział doktor Dan. -Jakkolwiek wyglądają,
czymkolwiek się stali, zobaczymy wszystko, co jest do zobaczenia.
Russel Shuler zatrzymał otaczających go polityków i prawni-
ków koło drzwi pomalowanych, zdaniem Gaby, dokładnie na ko-
lor piekła.
- Panie i panowie, znajdujecie się teraz na Poziomie Pierw-
szym Strefy Czerwonej. Tutaj trzymamy tych pacjentów ze zmiana-
mi związanymi z HIV, których przystosowanie ma charakter głów-
nie neurologiczny. W wielu przypadkach ich umiejętności
i sprawność wydają się wręcz nadludzkie. W prawie wszystkich nie
da się ich wytłumaczyć ani określić ilościowo.
Otworzył drzwi w kolorze piekła.
Pokój był urządzony równie bogato jak w luksusowym hotelu.
Cudownie piękna Nilo-Chamitka siedziała ze skrzyżowanymi no-
gami na ogromnym łóżku, splatając kocią kołyskę ze sznurowa-
deł swoich sportowych butów. Uśmiechnęła się do swoich gości,
ale się nie odzywała.
- Sarai jest manipulatorką prawdopodobieństwa - powiedział
Russel Shuler. - Testowaliśmy ją, posługując się doświadczeniami
z efektem kwantowego tunelowania elektronów. W jakiś sposób,
Bóg jeden raczy wiedzieć jaki, potrafi wpływać na kolaps kwanto-
wej linii świata, tak że wynik jest zawsze na jej korzyść.
- Przepraszam, ale nie rozumiem - powiedział doktor Dan.
- Mówiąc prosto, w teorii kwantowej, jeśli rzuca pan monetą,
to nie wypada albo orzeł, albo reszka, ale stan orła i reszki naraz,
i dopiero akt obserwacji upadku monety wprowadza pewność. Al-
bo orzeł, albo reszka. To, co robi Sarai, sprawia, że zawsze wypada
ta strona, którą ona wybierze. Wynik jest zawsze na jej korzyść.
- Stwarza własne szczęście - podsumował doktor Dan.
- Tak jak my, przychodząc teraz tutaj - powiedział parlamen-
tarzysta z Nanyuki.
- Wszystko służy swoim celom - powiedział Russel Shuler.
Sarai uśmiechnęła się oszałamiająco i wywinęła kocią kołyskę
na drugą stronę.
W następnym pokoju bardzo chudy mężczyzna spał w pozycji
płodowej. Wznoszenie się i opadanie jego klatki piersiowej było
tak powolne i płytkie, że Gaby przez chwilę zwątpiła w to, że męż-
czyzna w ogóle oddycha.
- Zasypia, gdy zaczynają się październikowe deszcze - rzekł
Russel Shuler. — Budzi się ponownie z początkiem marcowych
deszczy. Jego metabolizm w tym czasie zwalnia. Jak hibernacja, ty-
le że niskoenergetyczny sen zatrzymuje proces starzenia. Z nasze-
go punktu widzenia jego życie znacznie się wydłużyło.
Z jego punktu widzenia jest równie krótkie i niepewne jak
kogokolwiek z nas, pomyślała Gaby. Za mało snu i przebudzeń.
Przeczytała imię i nazwisko na następnych drzwiach.
- Tutaj — powiedziała do Russela Shulera. - Chcę zobaczyć,
kto jest tutaj.
Na drzwiach było napisane William Bi.
- Wybaczcie mi, proszę! — zawołał rytmicznie głos. - Nie za-
trzymam się, ponieważ nie zostaniecie na długo, a jeśli się zatrzy-
mam, nie dojadę trzeci.
William Bi siedział na ćwiczeniowym rowerze, zaciekle peda-
łując. Ubrany byl w poplamione czerwone spodenki i bawełnianą
bluzę. Na płaskim, wbudowanym w ścianę ekranie jaskrawy ani-
mowany rowerzysta pędził po jaskrawię kolorowej drodze w kie-
runku wiecznie oddalającego się horyzontu.
- Cześć, Gaby - powiedział William, nie odrywając oczu od
ekranu i nie zmieniając rytmu. Był równie szczupły, młody i an-
drogynicznie piękny jak wtedy, gdy sterowiec zabrał ich z płonące-
go nissana ATV na skraju Chagi. - Wiedziałem, że się tu spotkamy.
- Tak mi przykro, William. Nie chciałam tego.
- Tylko Sarai może sprawić, żeby zdarzyło się to, czego ona
chce. Aleja potrafię zobaczyć, co ona robi, więc jestem zadowo-
lony.
- U Williama zostało zmienione poczucie czasu — powiedział
Russel Shuler. - Żyje w dłuższej teraźniejszości niż my. To, co my
postrzegamy jako teraźniejszość, trwa mniej więcej sześć sekund.
Teraźniejszość Williama obejmuje mniej więcej trzy i pół minuty
do przodu i do tylu, wraz z ograniczoną do około pół godziny zna-
jomością zdarzeń uprzednich i późniejszych.
- Sądzę, że powinniście zawołać ekipę techniczną — powie-
dział William, wychylając się zza kierownicy swojego roweru. Wy-
przedził jednego komputerowego rowerzystę i siedział na kole na-
stępnemu. - Klimatyzacja wysiądzie za jakieś dziesięć minut.
Russel Shuler wyciągnął słuchawkę interkomu z kieszeni swo-
jego surduta i zadzwonił.
- Prawie zawsze ma rację - oznajmił, kiedy skończył rozma-
wiać z inżynierami. — Musieliśmy zabronić personelowi radzić się
u niego w sprawie wyścigów i totolotka.
- Potrafi zaglądać w przyszłość i przeszłość? — zapytał jeden
z parlamentarzystów. —Wszystko naraz?
- Tak, jednocześnie. Nie sądzę, aby nasze wtłoczone w cia-
śniejsze ramy umysły były w stanie kiedykolwiek pojąć, jak to się
dzieje. Być może to stan permanentnego deja vu w stosunku do
przeszłości i przyszłości.
- Nie będzie ci za niego wdzięczna — powiedział nagle Wil-
liam, pedałując z zapałem. Po jego czole spływał pot. - Za dzien-
nik. Przypomina jej o zbyt wielu rzeczach, o których wolałaby za-
pomnieć.
Wyprzedził animowanego rowerzystę i przekroczył linię mety.
Tak jak przepowiedział, był trzeci.
Na szczycie kolejnej pochylni Russel Shuler zwrócił się do
członków komisji:
— Na Poziomie Drugim Czerwonej Strefy są umiarkowane
przystosowania fizyczne. Niektóre z nich mogą się państwu wy-
dać wstrząsające, ale proszę nie okazywać żadnych negatyw-
nych emocji przy pacjentach. Wielu z nich przeżywa poważne
problemy z pogodzeniem się z tym, co Chaga zrobiła z ich cia-
łami.
Kolor ścian na Czerwonym Poziomie Drugim był o kilka od-
cieni ciemniejszy niż piętro wyżej: krew zamiast piekła.
W pierwszym pokoju na drewnianym leżaku ustawionym
w oślepiającym białym świetle spoczywała kobieta. Miała na sobie
jedynie kostium bikini w kropki. Jej włosy, oczy i skóra były ciem-
nozielone. Russel Shuler powiedział komisji, że posiadła ona zdol-
ność fotosyntezy. Jej skóra i układ krwionośny zostały zainfekowa-
ne przez złożone cząsteczki, które dołączały się do komórek,
umożliwiając im pobieranie pożywienia i energii bezpośrednio ze
światła słonecznego, trochę w podobny sposób jak robią to rośli-
ny. Wmontowane w sufit lampy całego zakresu widma dawały
w przybliżeniu afrykańskie światło dzienne. W ciemności kobieta
zwiędłaby, zmarzła i umarła.
Kobieta odwróciła się ku Komisji Dochodzeniowej Zgroma-
dzenia Narodowego i podniosła z podłogi egzemplarz magazynu
„Viva!".
Doktor Dan wybrał następne drzwi na chybił trafił. Za nimi
znaleźli kobietę w średnim wieku - siedziała na krześle, trzymając
ręce na poręczach, na jej ramieniu czesała się małpa. U jej stóp
kot lizał swoje krocze. Na lustrze nad toaletką podskakiwał ptak.
Blat był upstrzony białym ptasim łajnem. Kobieta nie miała oczu.
Jej oczodoły pokrywała gładka skóra. Nie miała uszu. Jej czaszka
była gładką powierzchnią skóry. A jednak gdy do apartamentu
weszli ludzie, obróciła ku nim głowę, jakby ich słyszała i widziała,
i uśmiechnęła się do nich ciepło.
— To zwierzęta — powiedziała. - Widzę przez ich oczy, słyszę
przez ich uszy. - Przeniosła małpkę na kolana. - Ale one nie po-
trafią dobrze skupiać uwagi.
Russel Shuler wyjaśnił, że kobieta jest wszczepiona w system
nerwowy swoich zwierząt. Może przerzucać pomiędzy nimi swój
punkt widzenia i uczy się wykorzystywać naraz: koci wzrok, małpi
węch, ptasi słuch.
- Widziałam taki przypadek - powiedziała Gaby. — W Chadze.
Hubert, dziecko z Korony Drzew, potrafi dzielić świadomość z in-
nymi stworzeniami w lesie.
- Naprawdę? - zapytał Russel Shuler.
- Muszę go poszukać - powiedziała kobieta patrząca oczami
zwierząt.
- Po co to wszystko? - zapytała prawniczka, kiedy przemykali
korytarzem obok drzwi, za które nie mieli czasu zajrzeć, spiesząc
ku Poziomowi Trzeciemu Czerwonej Strefy. -Jaki jest sens tych
wszystkich transformacji?
- Ewolucja, proszę pani - odpowiedział Russel Shuler. - Róż-
ne sposoby bycia człowiekiem. Taki sam sens, jaki mają oczy na
skrzydłach motyli lub ogon pawia. Mnóstwo sensu, a zarazem żad-
nego. To działa. We właściwym miejscu i czasie.
Zwrócił się do całej komisji.
- Zanim zejdziemy na trzeci i ostatni poziom, muszę państwa
ostrzec, że mieszkają tam ci najbardziej odmienieni. To, co pań-
stwo zobaczą, może wywołać obrzydzenie, szok, nawet strach. Pro-
szę pamiętać, że to są ludzie. Nie zrobią państwu krzywdy, nie są
niebezpieczni. Są po prostu ludźmi, eksperymentami dróg czło-
wieczeństwa. Jeśli ktokolwiek z państwa nie chce schodzić z nami
na Poziom Trzeci, może wyjść prosto na portiernię, o ile cofnie
się paręset jardów tym korytarzem i wsiądzie do windy. Daję pań-
stwu chwilę na podjęcie decyzji.
Ja już ją podjęłam, pomyślała Gaby McAslan. Znalazłam tylko
jedną osobę z mojej listy tych, którzy zniknęli. Pozostali są tam na
dole i czymkolwiek się stali, nie cofnę się.
Russel Shuler odczekał chwilę. Nikt nie zawrócił.
- W porządku - powiedział. - Ostatnia sprawa. Jeśli ktoś
z państwa ma coś plastikowego, do czego jest przywiązany, lepiej
zostawić to tutaj. W niektórych przypadkach zmiany rozprzestrze-
niły się na otoczenie osobników.
- Co to znaczy? - spytał doktor Dan, odpinając swoją plakiet-
kę i zdejmując elektroniczny zegarek.
- Zobaczy pan.
Zeszli na dól, pozostawiając za sobą niewielką stertę plakietek
identyfikacyjnych, zegarków i piór.
Pierwsze drzwi otwierały się do przedpokoju, w którym człon-
kowie komisji zmieścili się po sporej przepychance. W ścianie na-
przeciwko znajdowało się długie zasłonięte okno i hermetyczne
drzwi. Russel Shuler wziął do ręki mikrofon podłączony do kon-
taktu pod oknem.
- Temperatura i stężenie dwutlenku węgla są tam zbyt wyso-
kie dla człowieka - poinformował. -Ale poproszę Kighomę, żeby
się z państwem przywitał.
Powiedział coś w płynnym suahili do mikrofonu.
- Módlmy się, żeby ta konkretna odmiana nie miała powo-
dzenia - rzeki, rozsuwając zasłonę.
Pokój za oknem był dość zwyczajny. Młody człowiek, który
pomachał do nich z fotela, czytając magazyn sportowy, z pewno-
ścią taki nie był. Jego skóra była tak czarna, że wydawał się zu-
pełnie pozbawiony rysów twarzy. Jego włosy były białe jak śnieg.
Oczy mlecznobiałe jak u cierpiących na zaćmę. Nos miał duży,
klatkę piersiową szeroką i zapadniętą. Kiedy Russel Shuler i par-
lamentarzyści rozmawiali z nim w suahili, Gaby obejrzała go do-
kładniej. Czarna skóra była gruba i woskowata, bezwłosa i nie-
mal pozbawiona porów. Mlecznobiały kolor oczu powodowała
błona przypominająca trzecią powiekę kotów, która trzepotała
w górę i w dół pomiędzy mrugnięciami.
- Doskonałe przystosowanie do zatrzymywania wody - po-
wiedział Russel Shuler, widząc, że Gaby się przygląda. - Trzecia
powieka odzyskuje łzy i zatrzymuje na zewnątrz oka pył i po-
tencjalne alergeny. Nie poci się, jego mocz jest silnie zagęsz-
czony. Dostosowuje się do temperatury otoczenia. Ta skóra
chroni go ponadto przed promieniowaniem ultrafioletowym
i zapobiega przedostawaniu się cząsteczek unoszących się w po-
wietrzu. Podobnie działają filtry w nosie i błona śluzowa w za-
tokach.
- To człowiek na koniec świata — stwierdziła Gaby. - Osta-
teczna ludzkość na zanieczyszczoną, spaloną promieniowaniem
i zniszczoną przez efekt cieplarniany Ziemię. Może na niej prze-
żyć, żyć i rozwijać się. Jezu Chryste.
- Tak, ma pan rację, panie Shuler, powinniśmy się modlić -
powiedział doktor Dan. - Mocno się modlić.
Kighoma pomachał im jeszcze raz i powrócił do swojego ma-
gazynu.
Russel Shuler zawahał się, zanim otworzył następne drzwi.
- Ten może się wydać szczególnie niepokojący. Zachowuje-
my tu półmrok, bo on prawdopodobnie tak woli, chociaż jest
przystosowany do dużych fluktuacji poziomu natężenia światła,
o czym się przekonamy. Najbezpieczniej jest po prostu pozwolić
oczom przyzwyczaić się. Mogą państwo odnieść wrażenie, że coś
się bardzo szybko porusza tuż koło państwa. Nie bójcie się: Jurna
lubi zabawiać się swoimi umiejętnościami i czasem robi kawały.
Proszę się starać nie zbaczać z drogi, jeśli to możliwe: jego margi-
nes błędu jest bardzo wąski.
Ciemny pokój sprawiał wrażenie pełnego ukrytych wymia-
rów, jak w kinie, w którym popsuł się projektor i wszyscy boją się
poruszyć. Pomieszczenie było wystarczająco duże, by wytworzyły
się w nim prądy powietrza: Gaby czuła, jak poruszają drobne
włoski najej ramieniu. Wyczuwała potężne obiekty zawieszone
nad głowami. Ktoś zakaszlał. Wielki pokój odbił dziwaczne echa.
Gaby rozluźniła mięśnie oczu, przez co spojrzenie straciło
ostrość: stara sztuczka astronomów, nauczyła się jej od ojca.
Wielkie masy, które wyczuwała nad sobą, należały do prostokąt-
nych półek i bloków, ułożonych jedna nad drugą, jak matka
wszystkich ścian do wspinaczki halowej. Ściany, bloki, sklepienie
- wszystko pokryte stalowymi drabinkami. Środek pokoju wypeł-
niały od podłogi po sufit pylony i dźwigary. One również były
pokryte uchwytami dla rąk. Postindustrialna dżungla gimna-
styczna, pomyślała Gaby. W tej samej chwili dostrzegła szybki
ruch na krawędzi bryły tuż pod sklepieniem: coś zbiegło po ścia-
nie z taką prędkością, że wyglądało to na upadek, przemknęło
koło niej i popędziło w górę jednego z pylonów, żeby przesko-
czyć na bryłę znajdującą się naprzeciwko. Czarna twarz spojrza-
ła na ludzi poniżej.
Ręce. To coś wydawało się wyłącznie rękami. Zbyt wieloma
rękami.
Russel Shuler zawołał coś w suahili. Postać skrzywiła się, poki-
wała głową na boki: może tak, może nie. Potem skoczyła nad pu-
stą przestrzenią, zbiegła z oszałamiającą prędkością w dół po ścia-
nie, skoczyła na dźwigar i tam zawisła.
Rozległy się krzyki. Rozległy się westchnienia. Johnson Amba-
ni przeżegnał się.
To stworzenie wyglądało jak same ręce, ponieważ składało się
z samych rąk.
Chłopak nie mógł mieć więcej niż osiemnaście lat. Jeśli nie li-
czyć całkowitego braku włosów, był normalny aż po podstawę klat-
ki piersiowej. Zmiany dokonały się wyłącznie poniżej. Nie miał
dolnej części torsu, nie miał nóg ani stóp. Zamiast tego posiadał
dodatkową parę barków, ramion i rąk. Trzymał się drabinek dol-
ną i górną prawą ręką. Ubrany był w pasiasty kostium z wysokim
kołnierzem, który umożliwiał swobodne ruchy wszystkim jego rę-
kom. Russel Shuler zapytał go w suahili, czy zechce zejść na dół
i przywitać się z komisją dochodzeniową. Stanął na wszystkich
czterech rękach na podłodze. Gaby przyszło na myśl lśniące czar-
ne zwierzę i przestraszyła się, że staje się rasistką, seksistką czy też
zmiennistką. Chłopiec przeniósł ciężar ciała na dolne ręce i stanął
wyprostowany, przestępując z ręki na rękę. Wzrostem sięgał Gaby
do ramion. Wyciągnął górną rękę w geście powitania do jednego
z doradców prawnych. Kobieta odsunęła się, po czym przypo-
mniała sobie o swojej pozycji i ostrożnie ujęła wyciągniętą dłoń.
- Proszę - powiedział chłopiec łamaną angielszczyzną. - Tak
okropnie się nudzę. Czy możecie ich przekonać, żeby mnie za-
brali tam do góry? Chcę być tam na górze. Tam właśnie powinie-
nem być. Uczę się angielskiego. Tak mówią tam na górze.
- Na górze? - spytała Gaby i w tej samej chwili zrozumienie
przyszło bez odpowiedzi. - Chryste.
- Stacja kosmiczna Unity - odpowiedział Russel Shuler. -
Rozmawiamy z NASA o przeniesieniu go. Jurna jest przystosowa-
ny do życia w nieważkości. Jego nogi i biodra zaczęły zanikać nie-
długo po tym, jak objęliśmy go kwarantanną. To przypominało
gangrenę. Musieliśmy je amputować. W tym samym czasie zaczę-
ły rosnąć jego dolne ramiona, a organy wewnętrzne przemiesz-
czały się. To, co się stało z ciałem tego chłopca, jest przerażające.
To dzielny chłopak.
- Proszę - Jurna zwrócił się ponownie do wszystkich parla-
mentarzystów. - Tak się nudzę.
Gaby nie potrafiła otrząsnąć się ze wspomnienia beznogiego
żebraka, który przejeżdżał na wózku obok domu Miriam Sondhai,
odpychając się rękami, do których były przywiązane drewniane
klocki.
- Wypuśćcie go - powiedział doktor Dan z prośbą w głosie. -
Wypuśćcie ich wszystkich. To nie jest miejsce dla nich. Nie macie
prawa trzymać ich tu jak zwierzęta. Nawet moje bydło cieszy się
większą wolnością i szacunkiem niż ci ludzie.
Masajowie wyciągają pieniądze ze swojego bydła, a ONZ wy-
ciąga krew ze swojego stada ze względu na infekcję HIV, pomyśla-
ła Gaby.
- Dokąd mają pójść? - spytał Russel Shuler. - Z powrotem do
swoich plemion? Do slumsów i obozów? Ich własne matki nie
uznają w nich ludzi, nie mówiąc już o rozpoznaniu własnych dzie-
ci. Jak długo, pana zdaniem, zdołają przetrwać, nawet ci, którzy
nie potrzebują specjalnego środowiska? Ile czasu upłynie, aż jakiś
fundamentalistyczny islamski mułła albo apokaliptyczny chrześci-
jański kaznodzieja potępi ich jako szatańską obrzydliwość i roz-
poczną się czystki? Pańska Komisja Dochodzeniowa Zgromadze-
nia Narodowego mogła już zdążyć rozrzucić nasiona tego
holocaustu. Wszyscy ci dziennikarze, którzy obozują na górze, bę-
dą chcieli się dowiedzieć, co państwo tu znaleźli. Może bezpiecz-
niej by było, gdyby świat się nie dowiedział.
-Jeśli nie dowie się teraz, to kiedy? - zapytała Gaby. - Czas
działa na waszą niekorzyść. Czas działa na niekorzyść nas wszyst-
kich, ponieważ ta wielka zielona machina przybliża się i tracimy
możliwość wyboru.
- Proszę! - zawołał Jurna spośród wysokich krokwi, na któ-
rych schronił się przed kłótnią. - To nie jest moje miejsce. Tak się
nudzę. Zabierzcie mnie na górę.
Russel Shuler minął następne drzwi. Zatrzymał grupkę przed
zasłoną z grubych plastikowych listew oddzielającą część koryta-
rza.

- Pamiętają państwo, co mówiłem na Poziomie Drugim
o rozprzestrzenianiu się zmian na otoczenie. Ta strefa znajduje się
za tym przepierzeniem. Jeszcze mają państwo okazję zawrócić.
Przeszedł pomiędzy zwieszającymi się listwami. Cała komisja
udała się za nim.
Zapach był niemal namacalny. Nie żeby był wstrętny albo
cuchnący; złożone estry i ketony wbijały się głęboko w tylne pła-
ty mózgowe i poruszały wspomnienia, które pozostawały w uśpie-
niu przez dziesięciolecia. Gaby przypomniała sobie baobab ro-
snący na zakręcie drogi do Namanga, skąd po raz pierwszy
oglądała Chagę, i okruchy pamięci, które ten zapach w niej obu-
dził. Ostry, seksowny, parny, uwodzicielski, magiczny i tajemni-
czy zapach Chagi. Tutaj, głęboko pod ziemią, rosła Chaga. Błękit-
nawa poświata, jak z ekranu telewizyjnego, dochodziła zza
zakrętu korytarza. Russel Shuler poprowadził swoich gości w tam-
tym kierunku.
Gaby krzyknęła głośno. To było jak dziecinny sen o wielkim
lesie grzybów w środku ziemi z powieści Juliusza Verne'a. W kory-
tarzu wznosiły się łuki żebrowań pseudokoralowców, z których
zwisały bioluminescencyjne owoce i grona czerwonych baniek.
Palce wilgotnej żółtej gąbki zwieszały się z sufitu, takie same pnie
wyrastały ku nim z podłogi. Organiczne stalaktyty i stalagmity. Po-
sadzka pod bosymi stopami Gaby sprawiała wrażenie pokrytej gla-
zurą stopionej kości.
- To się rozrasta - powiedział Russel Shuler. - Około pięć-
dziesięciu cali dziennie. Mamy półtora miesiąca na opuszczenie
tego poziomu. W końcu ogarnie cały budynek. Ma pani rację,
panno McAslan. Czas działa na naszą niekorzyść.
Położył dłoń na podobnej do pomarańczy wypustce na po-
fałdowanych, mięsistych ustach w ścianie korytarza. Usta otworzy-
ły się z westchnieniem.
- Wszystko w porządku, nie zje państwa - powiedział.
Sala za ustami była ogromna. UNECTA nie zaprojektowała
jej w tych wymiarach. Pod sklepieniem można by spokojnie zmie-
ścić całe biura SkyNetu z Tom M'boya Street.
- Przebija się przez skałę - wyjaśnił Russel Shuler, widząc, że
Gaby podnosi wzrok wzdłuż żłobkowanych kolumn i lin w górę
i w górę aż ku sklepieniu z bioluminescencyjnych balonów. — Bo-
gu dzięki, że jeszcze nie dobrało się do żadnego ważnego systemu.
Pod sklepieniem Gaby dostrzegła kiście zapadniętych kuł
(bezy, pomyślała), wysokie na pięćdziesiąt stóp kwiatostany (bro-
kuły, pomyślała) oraz palce wszędobylskich lądowych korali. U ich
stóp stał biały mężczyzna o długich jasnych włosach, jasnej bro-
dzie i wodnistych niebieskich oczach (Peter Werther, to wiedzia-
ła) . Ubrany był w plażowe szorty.
- Dzień dobry - powiedział ze swoim miękkim niemieckim
akcentem. - Oczekiwałem was. Czy ktoś ma papierosa?
- Peter Werther — szepnęła Gaby McAslan.
- Gaby McAslan. - Peter Werther uścisnął przyjaźnie naj-
pierw dłoń Gaby, a następnie przywitał się ze wszystkimi członka-
mi komisji.
- Peter - zaczęła Gaby ostrożnie - kiedy robiłam z tobą wy-
wiad w Co Powiedziało Słońce, miałeś znamię, pamiątkę po czasie
spędzonym w Chadze. Jej kawałek rosnący na twoim ciele. Teraz
go nie ma.
- Niech jej pan powie - westchnął Russel Shuler.
- To ciągle rośnie na moim ciele — powiedział Peter Werther.
- Nigdy nie przestanie rosnąć na moim ciele. Widzisz - dotknął
lekko swojej klatki piersiowej i skłonił się - to nie jest moje ciało.
To jest tylko przedłużenie mojego ciała. Peter Werther jest tym po-
kojem i następnym pokojem, i jeszcze następnym, i korytarzem,
z którego tu weszliście, i maszynami molekularnymi, które prze-
dzierają się przez litą skałę ku światłu i powietrzu. To nie jest ani
w większym, ani w mniejszym stopniu moim ciałem niż ten koral
lądowy czy ten balon świetlny. To wszystko są cząstki mnie, one wy-
rosły ze mnie. Moje ciało, mój umysł, moja osobowość, to wszystko
jest wokół was. Jesteście pewni, że nie macie papierosów? - zapytał.
Gaby uświadomiła sobie, że miała wtedy, a potem przestała
palić.
- Nie mogliśmy przeprowadzić go przez dekontaminację -
powiedział Russel Shuler — nie zabijając go. Był od dziesięciu dni
na obserwacji w Białej Strefie, kiedy to zaczęło wymykać się spod
kontroli.
- Pytałaś mnie, jak długo, pamiętasz? Tam nad jeziorem Na-
ivasha - zwrócił się Peter Werther do Gaby. - Niedługo. Dwana-
ście godzin i moja skóra była całkiem pokryta. ,
- Przenieśliśmy go na dół do Czerwonej Trójki, gdzie mieli-
śmy sterylne pomieszczenia medyczne - podjął opowieść Russel
Shuler. - Był nieprzytomny. Procesy życiowe szalały. To było tak,
jakby to coś bawiło się jego fizjologią, testowało go aż do granic
zniszczenia.
- Russel nie chce mi wierzyć, kiedy mówię, że nie byłem nie-
przytomny - wtrącił Peter Werther. - Byłem martwy. Znowu. Tak
jak umarłem w śniegach na Kibo, kiedy spadł pocisk Kilimandża-
ro. Chaga przywróciła mnie wtedy do życia i podobnie zrobiła te-
raz. Umarłem i żyłem dwa razy, ale teraz jestem całkiem pewny, że
nie umrę po raz trzeci.
- Najpierw zaczęły wychodzić przez wszystkie miękkie otwory
— ciągnął Russel Shuler. - Przez oczy, nos, usta, odbytnicę. Wici
nasienne. Potem przez całą skórę przebiły się zarodniki. Musieli-
śmy się ewakuować. Zaczął wchłaniać łóżko i sprzęt medyczny.
- Coś cudownego, mówiłem ci. — Rozmowa toczyła się pomię-
dzy Peterem Wertherem a Gaby. Russel Shuler i komisja dochodze-
niowa byli tylko odległymi widzami. — Czy to nie jest cudowne? Jak
mogę spróbować ci wytłumaczyć, co to znaczy powrócić do przy-
tomności niejako człowiek, ale jako las, umysł rozproszony na wie-
le części, wiele ciał naraz? Myślę, że tego nie da się opowiedzieć, to
trzeba przeżyć. Brakowało mi jednak poczucia bycia ciałem, możli-
wości poruszania się i odnoszenia zmysłów do działań. Dlatego zbu-
dowałem ciało, które widzisz, ciało, które najlepiej pamiętam i naj-
bardziej lubię. Mam jednak inne ciała, które zbudowałem z myślą
o specjalnych możliwościach, do specjalnych celów. To nie są ludz-
kie ciała, ci inni Peterowie Wertherowie. Chodź ze mną. Pokażę ci
ten podziemny świat, którym się stałem. Jak Wergiliusz Dantemu.
Kiedy Peter Werther - nie potrafiła myśleć o nim jako o prze-
dłużeniu otoczenia - oprowadzał komisję po swojej osobistej
dżungli aż do drzwi-ust wśród lin balonów, Gaby przypominała
sobie filmy o Białym Myśliwym, Wielkim Bwana.
Drugi pokój był większy niż pierwszy, wypełniony gęstą, wa-
chlarzowatą roślinnością. Dostrzegając wyglądające spośród liści
oczy, Gaby spytała Petera Werthera, czy to są te jego pozostałe
wcielenia, o których mówił.
- Nie, to są ludzie. Ofiary tego miejsca - odpowiedział Peter
Werther.
- Przystosowanie do życia na drzewach - rzekł Russel Shuler.
- Najpowszechniejsza forma. Jest ich tak wielu, że niemal tworzą
plemię.
Rozsunięte liście się zamknęły. Gaby słyszała poruszenia, sze-
lesty w koralowym baldachimie.
Było ich siedmioro: trzech mężczyzn, dwie kobiety i dwoje
dzieci. Równie chudzi jak skrzydlata Nicole Montagnard. Spod
podkoszulków przebijały żebra. Twarze jak pokazywane w telewi-
zji ofiary trzydziestu lat głodu. Gaby nie była w stanie patrzeć na
ich obojczyki. Ale oni nie byli senni, osowiali, wyczerpani ani za-
głodzeni, tylko zdrowi, pełni życia, sprawni umysłowo i fizycznie.
Przystosowanie wyposażyło ich w bardzo długie ramiona, palce,
stopy, zwijane ogony. Z tyłu ich szortów wycięto dziury, żeby dosto-
sować je do chwytnych ogonów. Niektórzy owijali je wokół nóg.
Kobiety wolały przerzucać przez ramię. Dzieci trzymały się ogona-
mi matek.
Leśni ludzie. Ludzie-malpy. Setki dziecinnych rasistowskich
stereotypów przeleciało przez myśli Gaby. Usiłowała przegonić je
racjonalnym myśleniem. Przemiana. Różne rodzaje człowieczeń-
stwa. Niełatwo jest wygnać stare uprzedzenia.
Przywódcą tego małego plemienia był mężczyzna mówiący
po angielsku. Zmiany pozostawiły jego twarz nietkniętą na tyle,
że można było rozpoznać w nim Masaja.
- Doktor Daniel Olotoip - przywitał się z doktorem Danem
po masajsku. -Jest pan moim przedstawicielem w parlamencie.
Moim wybranym przedstawicielem. Głosowałem na pana w ostat-
nich wyborach. Miło mi pana tu widzieć, ale zastanawiam się,
wszyscy się zastanawiamy, co zamierza pan zrobić w naszej spra-
wie? Kiedy zamierza pan nas uwolnić?
- Niedługo - odpowiedział doktor Dan. Spojrzał na Russela
Shulera, zanim zaczął mówić dalej. - Niedługo wszyscy zostaniecie
uwolnieni, wrócicie do swoich plemion, rodzin, domów.
Mężczyzna roześmiał się. Był to pełen pogardy śmiech dum-
nego Masaja.
- Moja rodzina nie rozpozna mnie, moje plemię mnie nie
przyjmie, mój dom został zabrany przez Chagę. My musimy iść
do Chagi. Tam jest nasza wolność. Gdzie indziej mogłaby być?
Peter Werther wyprowadził komisję przez kolejny^zwieracz
na główny korytarz, a stamtąd do następnej komnaty Chagi. Był to
najmniejszy z pokoi wykutych przez Petera Werthera w funda-
mentach Jednostki Dwunastej. Jednak wystarczająco duży, żeby
pomieścić widmo domu. Gaby nie potrafiła myśleć o tym inaczej.
Wspomnienie domu utworzone z materii Chagi. Widmowe ściany
z piany. Widmowe podłogi z uginającej się gąbki. Widmowe okna
z pólprzejrzystej żółtej gazy, która falowała na wiejącym w tym
podziemnym świecie wietrze. Widmowe drzwi z wiszącego mchu.
Widmowe zasłony z pnączy, widmowe lampy z bioluminescencyj-
nych bulw. Widmowe meble: krzesła, stoły, łóżka wyrastające
z miękkiego zielonego koralu.
A pośrodku tego zielonego widma domu siedział anioł me-
diów. Tym aniołem była biała kobieta w białej bluzce bez ręka-
wów i czerwono-fioletowych spodniach w kamuflujących barwach
Chagi, klęcząca na krzesełku do medytacji, które wyrosło z podło-
gi. Jej skrzydła były szeroko rozpostarte. Dotykały miękkich ścian
pokoju-widma. Nie miały piór jak skrzydła aniołów Jahwe, były ra-
czej siateczkami tęczowego tiulu jak skrzydła ważki i wypełniały je
twarze. Twarze ze świata filmu. Twarze sław mediów. Twarze
gwiazd sportu. Twarze aktorów z reklam dietetycznej coli i tampo-
nów. Twarze ludzi z Afryki, Ameryki Południowej, Oceanii i Euro-
py. Twarze korespondentów zagranicznych i reporterów serwisów
satelitarnych. Gaby dostrzegła twarz Jake Aaronsa. Stare zdjęcie:
pełen uśmiech, elegancki garnitur. Gaby zobaczyła, jak jej własna
twarz pojawia się na moment i ustępuje twarzy mężczyzny z euro-
pejskiej sekcji CNN. Jak na zdjęciu na plakietce identyfikacyjnej,
którą zostawiła na szczycie pochylni, jej włosy były długie, lśniące
i piękne. Anielskie skrzydła poruszały się powoli, falując na me-
dialnym wietrze. Oczy kobiety były zamknięte. Jej klatka piersiowa
unosiła się i opadała powoli, jak w czasie medytacji. Czarne, krę-
cone włosy sięgały do ramion.
Otworzyła oczy.
- Popatrzcie, co my tutaj mamy - powiedziała z dublińskim
akcentem. Można zabrać dziewczynę z Barrytown, ale nie da się
wykorzenić z niej Barrytown.
- Moon - wyszeptała Gaby McAslan.
Kobieta wstała. Jej skrzydła złożyły się i zwinęły w miejscu na
plecach, którego Gaby nie była w stanie dojrzeć.
- Ty jesteś Gaby McAslan - rzekła Moon. W jej głosie słychać
było rozczarowanie. -Wiem, kim jesteś. Oglądałam cię. Szłam za
tobą. Wiem o tobie wszystko.
- Wiem, kim jesteś - powiedziała Gaby. - Szlam za tobą tak
długo, tak blisko. Wiem o tobie wszystko. Wiem stąd. - Wycia-
gnęła zniszczony dziennik z nadrukiem Liberty w przezroczystej
opieczętowanej przez UNECTA torebce. - T. P. przesyła ucało-
wania.
49
Nadeszły październikowe deszcze. Niebo było zaciągnięte sza-
rymi chmurami po horyzont. Czerwony pył Kajiado zmienił się
w mokre błoto. Gaby taplała się w nim bosymi stopami, przecho-
dząc do rządowego landcruisera doktora Dana. UNECTA nie by-
ła w stanie zapewnić kobietom żadnych butów, ale pożyczyła im
żółte plastikowe peleryny. Gaby owinęła peleryną kamerę wraz
z dyskami zawierającymi testament Jake'a Aaronsa. Moon zarzuci-
ła swoją pelerynę na plecy, przykrywając to, czego nie wolno było
zobaczyć teleobiektywom przy barierce. Przez cały czas w windzie
i kiedy przechodziły przez prawne zawiłości w recepcji, Gaby przy-
glądała się z przyprawiającą o mdłości fascynacją temu, co pulso-
wało i świeciło na plecach Moon, tam gdzie rozcięła swoją białą
bluzkę.
Kiedyś, gdy jako dziecko wybrała się na spacer z psami, na-
tknęła się na wyrzuconą przez morze utopioną owcę. Truchło spę-
dziło długi czas w morzu: wełna odpadła, ciało obrzękło, kraby
wyjadły oczy. Gaby przeraził nie sam fakt, że owca była martwa,
ale to, że wyglądała tak obco. Przychodziła codziennie, żeby przy-
glądać się gnijącemu, obrzydliwemu, fascynującemu zjawisku, aż
przypływ zabrał je znów na pełne morze.
To coś na plecach Moon było równie przerażające i cudowne.
Przezroczyste ciało pozwalało Gaby dostrzec, jak uczepiło się ko-
biety setkami czerwonych nóżek, wsuwając połączenia nerwowe
do jej rdzenia kręgowego. Obce jak utopiona owca dotykało
miejsc, do których nie miał nigdy dostępu żaden kochanek. To
był sprzymierzeniec o zaskakujących możliwościach.^ zwinięte
skrzydła stanowiły płachty organicznych obwodów zasilane przez
światło. Unosiły Moon w przestworzach planetarnych sieci tele-
komunikacyjnych: mogły odbierać setki naziemnych i satelitar-
nych kanałów jednocześnie, dekodować je i filtrować informację
do jej świadomości. Sen o telewizji.
Dwie kobiety, ociekając wodą, usiadły na tylnym siedzeniu.
Gaby przeczesała palcami swoje przetrzebione włosy. Odrosną.
Wszystko będzie z powrotem w porządku. Ma zdjęcia. One spra-
wią, że znowu wszystko będzie w porządku.
-Jedziemy - powiedział doktor Dan do Johnsona Ambani,
który pełnił również funkcję szofera. Rządowy landcruiser odda-
lił się od oliwkowego monolitu Jednostki Dwunastej. Zmoknięte
flagi kenijskie poruszały się na antenkach. Za nimi jechał drugi
landcruiser. Siedzieli w nim Lucius i kobieta Wa-chagga. Nie było
dla nich miejsca także tu, wśród tych ludzi. Jechali na południe,
z powrotem do Chagi. Czarne Simby zostały już odesłane do Na-
irobi, z wyjątkiem Morana, który pozostał w więzieniu, oskarżony
o zamordowanie Bushbaby. Jeśli zostanie uznany za winnego, mo-
gą go powiesić. Strach Gaby przed rytuałem egzekucji walczył
z gniewem spowodowanym śmiercią Bushbaby. Nikt nie powinien
był umrzeć.
Nienawidziła bezsensu zabijania. Nienawidziła kruchości
ludzkiego życia. Nienawidziła śmierci.
Dziennikarze czekali po drugiej stronie drutów. Setki dzien-
nikarzy stojących w czerwonym błocie i deszczu. Kamery, mikro-
fony na wysięgnikach, teleobiektywy. Niektórzy mieli drabinki
oparte o druty. Doktor Dan rozegrał swojego asa atutowego. Zni-
ka czarna afrykańska ofiara HIV 4 i jest to tylko kolejny przypadek
w bazie danych Światowej Organizacji Zdrowia. Znika biała, euro-
pejska dziennikarka telewizyjna i samochody serwisów informacyj-
nych stoją w dziesięciu rządkach na boisku do piłki nożnej po
drugiej stronie drogi. Gaby skrzywiła się, przypominając sobie
grzech główny według T. R: była dziennikarką, która stała się te-
matem dzienników. Kiedy pojawiły się samochody rządowe, bły-
snęło kilka fleszów. Wszyscy rzucili się ku wyjazdowi. Błękitne heł-
my uchyliły bramę i popchnęły ją z powrotem, żeby nie wpuścić
reporterów.
-Jedź przed siebie - powiedział doktor Dan. - Nie zatrzymuj
się. Jeśli przejedziesz któregoś, poręczę za ciebie.
Johnson Ambani robił co w jego mocy, żeby spełnić życzenie
swojego klienta, ale reporterzy okazali się silniejsi od błękitnych
hełmów i oblepili landcruisera. Obiektywy naciskały na okna.
Lampy błyskowe rozświetlały wnętrze samochodu. Głosy krzyczą-
i"
ły, ręce podtykały mikrofony i cyfrowe dyktafony. Pani McAslan
doktorze Olotoip kto co pani kiedy pan jak pan czy może pani
czy zechce pan? Gaby spostrzegła na technologicznej ścianie logo
SkyNetu i głowę Farawaya ponad tłumem. T. P. Zobaczyła T. P.
Przycisnęła dłonie do szyby i zawołała go po imieniu. Johnson
Ambani posuwał się powoli do przodu, aż wreszcie zrobiło się wo-
kół niego na tyle pusto, że mógł docisnąć pedał gazu. Kilku naj-
bardziej zawziętych pobiegło za landcruiserem. Pewnie wolni
strzelcy, pomyślała Gaby. Samochód podskoczył na torach kole-
jowych, nie tracąc prędkości, i skręcił w lewo na szosę do Naraan-
gi. Drugi landcruiser wynurzył się z zamętu i pojechał za pierw-
szym.
- Moon - powiedziała Gaby. Czas i przestrzeń biegły przed
siebie. - Muszę to wiedzieć. Ta historia, której nie ma w dzienni-
ku. Twoja historia, twoja i Langrishe'a.
- Nigdy nie przestajesz? - zapytała Moon. - Profesjonalistka
do samego końca. Zdobywasz wyłączność.
- To tylko do mojej wiadomości, mojej wyłącznej wiadomości.
Muszę wiedzieć, jak kończy się ta historia. Jesteś mi to winna. Po-
trafię odgadnąć pewne fragmenty, które zostały wycięte z dzienni-
ka, ale nie wiem, jak to się skończyło. Nie wiem nawet, czy udało
ci się znaleźć Langrishe'a.
Moon patrzyła na deszcz padający nad sawanną. Nie mogła
siedzieć prosto ze względu na to coś na plecach.
- Taak, myślę, że faktycznie jestem ci to winna. Czy znalazłam
Langrishe'a? Tak sądzę. Znalazłam coś, co kiedyś było doktorem
Peterem Langrishe'em.
- Odmieńca.
Moon roześmiała się.
- Dokładnie. Ale nie jak ci nieszczęśnicy z Jednostki Dwuna-
stej. To nie było chorobopochodne. Tak jak to coś, co ja mam,
zostało stworzone przez las. Wysoko w Cytadeli są stwory, które
zachowują się jak ciała poszukujące duszy. A kiedy się połączą, po-
zostają tacy na zawsze. Potrafisz pojąć, o czym ci opowiadam?
- Obi-ludzie. Ortociała. Langrishe połączył się z czymś takim?
- To ma być opowieść czy wywiad? Tak. Z początku chował
to przede mną, kiedy wyszedł do mnie z tego lasu chmur na zbo-
czu góry. Przychodził do mnie nocą lub chował się we mgle, nigdy
nie pozwolił mi przyjrzeć się dokładnie. Tylko głos, deklamujący
w kółko teksty o ewolucji, o tym, jak odnalazł Obcych, jak to Cha-
ga jest ich narzędziem wyniesienia ludzkości do rangi gatunku
prawdziwie galaktycznego. Miał rację: znalazł swoich Obcych. On
stał się nimi. Oni stali się nim.
Pokazał mi, co ze sobą zrobił - kontynuowała. - Uważał, że to
cudowne. Wspaniałe. Ja widziałam obrzydliwość. Nędzną parodię.
Zaprzeczenie całej mojej miłości do niego. Że też zrobił coś ta-
kiego tak łatwo, nie myśląc o nikim poza samym sobą. Okazało
się, że przez cały czas byłam tylko lalką, która potakiwała jego teo-
riom na temat „obcości", parą zawsze rozsuniętych ud. Czy wiesz,
co to znaczy zostać zdradzoną przez to, co jest najwyższym celem
twojego życia?
Właśnie się uczę, pomyślała Gaby McAslan.
- Chciałam uciec od tego nieprzyjemnego, chorego stworze-
nia, wrócić do mojego świata, moich ludzi, mojego życia. Ale nie
potrafiłam go zostawić. Ciągle go kochałam. Możesz nienawidzić
grzechu, ale kochać grzesznika. Był potworem, ale wiele kobiet
kocha potworów. Potworów na zewnątrz i potworów od środka.
Chciał, żebym stała się taka jak on. Nie potrafiłam. Chwytał
się wszystkich wypróbowanych szantaży emocjonalnych: nasza mi-
łość będzie głębsza w nowych ciałach, nie potrafi mnie w pełni
kochać w mojej podstawowej formie. Nowa ludzkość, ale te same
stare kurewskie sztuczki. Miał nawet przygotowane dla mnie orto-
ciało: pokazał mi je, posunął się do wszystkiego oprócz przemocy
fizycznej, żeby mnie zmusić do przyjęcia go. Kiedy ostatecznie od-
mówiłam, odsi^nął się ode mnie. Odszedł do innych podobnych
sobie, a ja wróciłam do wioski Nanjara, żeby żyć wśród ludzi Wa-
-chagga. Potrzebowałam ludzkich twarzy, ludzkich głosów. Ale po-
trzebowałam też Langrishe'a - nie potrafiłam go porzucić. Wszyst-
ko, co kochałam, było wciąż w nim: nietknięte, zamknięte w tym
obcym ciele. Jest taki termin psychologiczny - konflikt pomiędzy
zbliżeniem i unikaniem? Kiedy więc zaopatrzeniowcy poszli
z Nanjara do wysokiego lasu, zabrałam się z nimi, żeby spotkać
się z Langrishe'em.
- Po co? - zapytała Gaby.
- Ci z Jednostki Dwunastej zadali mi to samo pytanie. Chcia-
łam się z nim kochać - powiedziała Moon. - Seks był wszystkim,
co nam pozostało. Mógł wychodzić z ortociała, ono trzymało go
na pępowinie. Dwadzieścia stóp swobody. Dość swobody na to, że-
by się pieprzyć. Ci z Jednostki Dwunastej dokładnie tak samo
obrzydliwie to określili, kotku.
A potem mnie uwięził. Nie było to dla niego trudne: system
nerwowy ortociała jest przedłużeniem lasu, mógł zatem mani-
pulować Chagą niemal w dowolny sposób. Dzięki temu zawsze
mógł mnie odnaleźć. Pieprzyliśmy się, potem ja jak zwykle za-
snęłam, a następną rzeczą, jaką pamiętam, było przebudzenie
w jakiejś kryjówce w ścianie Cytadeli. Byłam całkiem naga, zupeł-
nie pozbawiona włosów, miałam dwa miesiące życia wymazane
z pamięci, a coś niezupełnie miłego przyczepiło się do mojego
kręgosłupa.
Miał czelność być wściekły. Nie to dla mnie zaplanował. Cha-
ga przechytrzyła go, zabrała mnie z ortociała, do którego miał za-
miar mnie wszczepić. Wiedziałam już wtedy, że się straszliwie po-
myliłam, tak bardzo się pomyliłam, że nie potrafiłam tego ocenić.
Wewnątrz tej ohydy nie pozostało już nic z Langrishe'a, z wyjąt-
kiem obsesji. Zawsze w nim tkwiła potrzeba poświęcenia wszyst-
kiego, nawet mnie, dla jego pożądania obcości.
Wiedziałam, że muszę uciec z Chagi na dobre - tam zawsze
byłby w stanie mnie znaleźć, pokonać, przyprowadzić do siebie.
W końcu zmieniłby moje ciało według swoich życzeń. Myśliwi
z Kamwanga odnaleźli mnie u stóp Cytadeli. Przekonałam ich,
żeby zabrali mnie do Nanjara, gdzie znałam ludzi. Potrzebowa-
łam zapasów, tak, ale jeszcze bardziej potrzebowałam dowodów.
Potrzebowałam dziennika. Grupa zaopatrzeniowa z Nanjara wy-
prowadziła mnie na zewnątrz; mieli się spotkać z oddziałem tak-
tycznym - za dodatkową opłatą mogli mnie przemycić za kordon
militarny ONZ wokół terminum. Nie mogli pojąć, że ja chciałam,
żeby znalazło mnie wojsko. Chciałam, żeby mnie zabrali do bazy
UNECTA. Chciałam zdać sprawozdanie z tego, co dzieje się w Cy-
tadeli. Chciałam, żeby przeczytali mój dziennik, żeby zobaczyli
dowód rosnący na środku moich pleców i wycięli go ostrym skal-
pelem.
Zostawiłam ich w pobliżu punktu spotkań, sama doszłam do
terminum i dalej. Oczywiście zostałam dostrzeżona i zabrana przez
patrol lotniczy. Znalazłam się w Ol Tukai, w bazie, w której praco-
wał Langrishe. W czasie gdy ja starałam się uporać z jego nowym
wcieleniem na zboczu góry, baza sprawiła sobie gąsienice, wpełzła
na nie i zaczęła się poruszać. Dałam im dziennik. Opowiedziałam
0 tym, co widziałam w samym sercu Chagi. Pokazałam im to coś
na moich plecach. Zrobili testy i prześwietlenia. Spisali raporty
1 powiedzieli mi, że to coś było zupełnie odmienne od wszystkich
żywych organizmów, z jakimi dotychczas mieli do czynienia, i że
jeśli zrobią to, czego żądam — czyli wytną mi to — będzie to zbrod-
nią przeciwko nauce. Istnieje instytucja medyczna, do której
chcieliby mnie wysłać, tam są naukowcy, którzy mogą zbadać ten
twór dokładniej i zobaczyć, czy dałoby się go usunąć, nie zabijając
go i nie przyprawiając mnie o paraliż.
Moon ponownie się zaśmiała.
Landcruiser zatrzymał się przy wojskowym punkcie kontrol-
nym. Johnson Ambani westchnął, wyjął ostatnią kartkę ze swojej
teczki i podał ją okazującemu zaledwie minimum szacunku,
zmokniętemu i nieszczęśliwemu żołnierzowi. Wyglądał na Afry-
kanina z północy, znudzonego i rozzłoszczonego październikowy-
mi deszczami. Żołnierz zasalutował i powiedział Johnsonowi Am-
bani, jak daleko na południe może bezpiecznie dojechać.
Rządowy samochód ruszył w kierunku terminum.
— Musiałaś uciekać od Langrishe'a, a teraz musisz wrócić —
powiedziała Gaby. - Pomimo wszystkiego, co ci zrobił, pomimo
wszystkiego, co może ci zrobić.
-Już nie - odpowiedziała Moon. - Nauczyłam się paru rzeczy
o sobie wjednostce Dwunastej. To dobre miejsce do rozmyślania.
Masz mnóstwo czasu na odkrywanie siebie. Całe lata. To mniej
więcej wszystko, co można tam robić: odkrywać samego siebie.
Nauczyłam się kochać to coś na moich plecach. Muszę to kochać.
To nie jestem ja, ale ono stało się częścią mnie. Jak wieczna ciąża:
coś osobnego, ale złączonego w intymny sposób, coś, co mnie po-
trzebuje. Tak jak potrzebuje mnie Langrishe. To dlatego pragnął
mnie zmienić: żeby nie musiał samotnie odbywać podróży do te-
go, czym się staje. To go przeraża, wszystko zrozumiałam wjedno-
stce Dwunastej. Nie jest pewny, czy potrafi sobie poradzić z two-
rem, w który się przemienia. Potrzebuje mnie, potrzebuje oparcia
w miłości, która nie musi być dokładnie taka sama jak on, ale pój-
dzie za nim, dokądkolwiek on się uda. Potrzebuje mnie do żako-
twiczenia swojego człowieczeństwa, żebym mówiła mu, że jest na-
dal człowiekiem, że nadal jest godny miłości.
- A ty go kochasz? - zapytała Gaby.
Koła landcruisera zachrzęściły na kamiennym krawężniku.
Szosa biegła tu długą, prostą pochyłością ku dolinie okresowej
rzeki, teraz wezbranej i rwącej. Na drugim brzegu szlak wspinał
się równie długo i prosto, aż na szczyt kolejnego zbocza. W poło-
wie tamtej drogi rozciągało się terminum.
Drugi samochód rządowy zatrzymał się na przeciwległym kra-
wężniku. Lucius i kobieta Wa-chagga wysiedli i stali na deszczu.
Strumienie wody spływały w dół spękanego czarnego zbocza. Rze-
ka miała czerwony odcień wypłukanej ziemi.
- Dziękuję panu - powiedziała Moon do doktora Daniela
Oloitipa. - Nigdy o tym nie zapomnę.
Uścisnęli sobie ręce nad oparciem fotela.
- Nie wątpię, że się znów kiedyś spotkamy - powiedział dok-
tor Dan. - Przyszłość zdaje się do tego dążyć.
Moon i Gaby wysiadły z samochodu. Gaby podała kobiecie jej
dziennik. Krople deszczu rozpryskiwały się na plastikowej torbie.
Moon zamknęła dłoń Gaby na zeszycie i przycisnęła go do jej piersi.
- Oddaj to T. P. Obiecałam mu, że do niego wróci. Ja już te-
go nie potrzebuję. Zaczyna się nowa historia. Nikt poza mną nie
opowie, co się w niej zdarzy, jak się rozwinie.
Moon ściągnęła plastikową pelerynę UNECTA i upuściła ją
na ziemię. Deszcz przykleił cienką bluzkę do jej ramion i piersi.
Wa-chagga podziękowali i pożegnali się, znajdowali się już
w połowie drogi w stronę mostu. Moon westchnęła, podniosła rę-
kę w geście pożegnania i poszła za nimi. Gaby patrzyła, jak scho-
dziła ku rzece. Przeszła kilka jardów i zatrzymała się, jakby przy-
szło jej coś do głowy. Odwróciła się.
- Powiedz T. P., że jest mi przykro. Znowu przegrał. Teraz
może dać sobie ze mną spokój - krzyknęła. Szary deszcz spływał
po jej twarzy. - Gaby McAslan. Nawet gdybyśmy się znały dłużej,
nie zostałybyśmy przyjaciółkami, tak mi się wydaje.
- Chyba masz rację — odkrzyknęła Gaby. Patrzyła jednak, jak
kobieta schodzi do mostu, przekracza wezbraną czerwoną wodę
i wspina się długim zboczem na drugim brzegu ku terminum,
gdzie po chwili zniknęła.
50
T. P. Costello zatrzymał dużego 4x4 SkyNetu przed brzydkim
domem w dzielnicy uniwersyteckiej. Było późno i ciemno. Nawet
reporterzy rozeszli się już do domów. Gaby nie dostrzegła żad-
nych świateł w domu, ale mahindra stalą na podjeździe obok jej
landcruisera.
- Idź do domu. Potrzebujesz snu. Redakcja może poczekać.
- Nie chcę - odpowiedziała Gaby. - On tam będzie.
- Musisz kiedyś stanąć z nim twarzą w twarz.
- Właściwy czas nadejdzie, gdy będę w stanie patrzeć na fotel
na kółkach bez odruchów wymiotnych lub żądzy krwi.
- Niedobrze.
- Gorzej. On mnie tam zostawił, T. P. Zostawił mnie, żebym
zgniła.
- Im szybciej to załatwisz, tym szybciej ci przejdzie.
- To jest kupa cholernego gówna i wiesz o tym dobrze, Toma-
szu Pronsjaszu Costello.
T. P. położył dłonie na kierownicy i wydął usta. Gaby wiedzia-
ła, że nie dlatego, że go obraziła. Usiłował wymyślić pretekst, żeby
wejść do tego domu razem z nią i stanąć twarzą w twarz z tym,
z czym musiała się zmierzyć. Nie opuszczasz przyjaciół, pomyślała
Gaby. Nie zostawiasz ich w piekle, jeśli ich ocalenie leży w twojej
mocy. Ale tym razem to nie jest twoja bitwa. Muszę ją stoczyć sa-
ma.
- Dlaczego, u diabła, Jake nie mógł mi powiedzieć, że ma
HIV 4? - spytał T. P. po chwili milczenia.
- Ponieważ ty nie potrafisz powstrzymać się od prania cu-
dzych brudów - odrzekła Gaby łagodnie. - Tak postępowałeś
z Moon, a ona i tak cię zostawiła. Po prostu ciągle się zamęczasz
dla ludzi, na których ci zależy.
- Fatalny nawyk. To zabrzmi okropnie stereotypowo, ale ni-
jak nie mogę uwierzyć, że on odszedł.
- On nie umarł - powiedziała Gaby.
- Wiem. Nie umarł, ale został przerobiony? Przemieniony?
Jaki jest ten religijny termin? Ale to jest w pewnym sensie śmierć.
Mam na myśli Chagę. Ona tam jest, nie da się jej powstrzymać,
przybliża się coraz bardziej z każdą sekundą każdego dnia, jest
końcem wszystkiego, co znamy i rozumiemy. Możemy na nią pa-
trzeć i kontemplować ją z daleka, ale gdy podpełza do naszego
życia, domu, pracy, kiedy zaczyna zabierać rzeczy, które mają dla
nas znaczenie, przeraża nas na śmierć. Idź, odejdź stąd. Jeśli gry-
zipiórki wrócą i zrobią ci przykrość, zadzwoń do mnie. Znam po-
licjanta, może dwóch, którzy mają u mnie więcej długów niż u ko-
gokolwiek innego.
Podała mu dziennik Moon.
- Ona powiedziała, że powinnam ci to oddać.
- Do diabła, nie. Żeby kółko się zamknęło? Nie dam jej tej
satysfakcji. Nie chcę tego pieprzonego dziennika. Ty go weź. Zrób
z nim, co chcesz. Podrzyj go, spal, podetrzyj się nim. Gaby! - Mia-
ła właśnie zatrzasnąć drzwi. -Jeszcze jedno. Bądź łagodna dla She-
parda. On jest tylko człowiekiem.
Zamek elektroniczny otworzył się pod jej dotknięciem. We-
szła do ciemnego salonu i położyła dziennik na ławie. Wróciła do
przedpokoju i weszła na schody. W sypialni było ciemno.
- Shepard? - zawołała w ciemność. - Chcę z tobą porozmawiać.
Brak odpowiedzi. Pewnie chowa się przede mną w Zairze al-
bo w Tsavo. Tak byłoby dobrze. Noc, dzień albo i dwa samotności
pozwoliłyby jej spojrzeć z perspektywy na to, co czuła, a potem
mogłaby się z nim spotkać, pozbywszy się już chęci wydrapania
mu oczu. Zeszła na dół, żeby zrobić sobie drinka. Zapaliła światło
w salonie.
Shepard siedział w brzydkim skórzanym fotelu z niskim opar-
ciem. Stopy opierał płasko na podłodze. Dłonie spoczywały na po-
ręczach.
- Chryste!
- Gaby.
Zaskoczenie przerodziło się w szok, szok przerodził się
w gniew, wzbierający falą jak czarna żółć. Nie potrafiła go po-
wstrzymać. Nie chciała.
- Ty pieprzony draniu - powiedziała. - Czy ty wiesz, przez
co ja przeszłam? Czy wiesz, co oni mi zrobili? Oczywiście, że
wiesz. Ty też w tym siedzisz. Stanowicie wszyscy szczęśliwą rodzi-
nę. UNECTA potrafi dbać o siebie, prawda? Jak pieprzeni maso-
ni: zbieracie się razem, trzymacie swoje małe pieprzone tajemni-
ce z dala od okropnych, wścibskich suk. Świetnie, teraz wszystko
się wydało. Myśleliście, że możecie to wszystko uciszyć, trzymać tę
okropną wścibską sukę zamkniętą w miejscu, z którego nikt by
jej nawet nie usłyszał. Czy wiesz, co oni ze mną robili tam na do-
le? Dawali mi prochy. Wywracali moją głowę do góry nogami,
a potem gwałcili mnie pięściami. Śmiałeś się, kiedy ci o tym opo-
wiadali? Mówiłeś im, że to jest właśnie to, na co suka zasłużyła?
Dogodzić jej? Bo mam piekielną pewność, że nie widziałam, że-
byś palcem kiwnął, aby mnie stamtąd wydostać, Shepard. Pozwo-
liłeś im zatrzymać mnie tam. Dlaczego nic nie zrobiłeś? Koszto-
wałoby cię to stanowisko? Rudowłosa suka okazała się wreszcie
kłopotem dla ciebie? Czy to właśnie ci powiedzieli? Jeśli chcesz
się wspinać po drabinie, nie zapomnij zgubić irlandzkiej suki
gdzieś po drodze? Ona żąda zbyt wiele. Czy to jest zbyt wielka ła-
ska ze strony mężczyzny, który rzekomo ją kocha, powstrzymać
swoich kolesiów od wtykania rąk w gumowych rękawiczkach tam,
gdzie on zwykł wtykać to i owo? A może prosili cię o podzielenie
się zabawką?
W porządku, dobrze, może masz coś na usprawiedliwienie.
Pewnie to nie tak, że nie chciałeś, tylko nie mogłeś. Pewnie byłeś
gdzieś w Zairze albo w Górach, pieprzyć to, Księżycowych i dowie-
działeś się o wszystkim dopiero po powrocie, kiedy wszystko już wy-
szło na jaw. Ale mimo to okłamałeś mnie. Oszukałeś. Sprawiłeś, że
sądziłam, iż mogę ci ufać, a potem jak każdy inny facet, jak każdy in-
ny pieprzony facet, jakiego kiedykolwiek znałam, zdradziłeś mnie.
Podniosła dziennik z ławy. Widząc, że Shepard siedzi nieru-
chomy, nieporuszony, miała ochotę bić w tę pozbawioną emocji
twarz, aż popłynie krew i trzaśnie kość albo on w jakikolwiek spo-
sób da do zrozumienia, że przyjmuje jej wściekłość do wiadomości.
- Dałeś mi w takim stanie, w jakim go znalazłeś? Tyle, chole-
ra, zrobiłeś. Wiem wszystko, Shepard. Głupia irlandzka dziewu-
cha rozgryzła to wszystko. A co takiego zrobiłeś z brakującymi
stronami? Wepchnąłeś do jakiejś małej skrzynki pod podłogą na
wypadek, gdyby zdarzyła się taka właśnie scena i potrzebowałbyś
ich, żeby ugłaskać walkirię? Czy możt miałeś jednak jaja, żeby je
spalić? Nie, nie. - Zrobiła kilka kroków po pokoju. Wyciągnęła
oskarżycielsko palec w jego stronę. - Nie zrobiłbyś tego. Nie po-
trafiłbyś. Nie pan, panie UNECTA Shepard. Te kartki są gdzieś
upchnięte, na wypadek gdyby UNECTA kiedyś ich potrzebowała.
Jezu, ale z ciebie bezpłciowy drań. Myślałeś, że nie rozgryzę tego?
Tak mierne masz o mnie wyobrażenie? Czy byłeś po prostu zaśle-
piony przez to? - Chwyciła się za krocze i poruszyła dziko biodra-
mi. - Okłamałeś mnie. W porządku. Mężczyźni to robią. Powin-
nam była się nauczyć. To moja wina, że byłam naiwna, pełna
nadziei i że spodziewałam się zbyt wiele po pięciu calach tward-
niejącej tkanki. Twoje niewybaczalne draństwo polega na tym, że
myślałeś, że ja jestem kurwą. Myślałeś, że jeśli dasz mi to - podnio-
sła dziennik -ja dam ci to - wsunęła dłoń pomiędzy uda. - Płaci-
łeś i dostawałeś to, co twoim zdaniem ci się należało za tę cenę, aż
pewnego dnia rynek zagrał na zwyżkę, cena okazała się za wysoka
i pozbyłeś się kurwy. Czy nie tak było? Oczywiście, że tak, dlatego
nic nie mówisz. Nie spojrzysz na mnie, bo się boisz. Boja mam ra-
cję. Bo nie potrafisz spojrzeć prawdzie prosto w oczy. No, She-
pard. Powiedz coś. Niech to usłyszę. A może nie jestem warta na-
wet żałosnej nieszczerej wymówki? No, Shepard. Czekam. Co
masz mi do powiedzenia?
- Kiedy wróciłem z przesłuchania dyscyplinarnego, zastałem
czekający na mnie faks - powiedział Shepard bardzo cicho. Nie
poruszył się w fotelu. Nie patrzył na Gaby. Nie patrzył poza nią.
Nie dostrzegał nic w swoim polu widzenia. — Z domu. Od mojej
rodziny w Lincoln.
Był wypadek samochodowy. W Santa Barbara. Carling prowa-
dziła. Fraser nie żyje. Aaron przebywa na intensywnej terapii, jego
stan jest krytyczny. Samochód zjechał na lewy pas — policja jeszcze
nie wie dlaczego - i uderzył w jadącą z naprzeciwka cysternę. Car-
ling zawsze była fatalnym kierowcą. Zginęła na miejscu. Fraser sie-
dział z przodu. Zawsze musiał jeździć na przednim siedzeniu. Przy-
wilej starszego brata. Wydobyli go, ale zmarł, zanim dowieźli go
do szpitala. Aaron ma poważne obrażenia wewnętrzne. Złamany
kręgosłup. Może tego nie przeżyć. Jeśli przeżyje, będzie na pewno
sparaliżowany od pasa w dół. Jeden z moich synów i moja była żo-
na nie żyją, drugi syn jest kaleką. Oto, co mi się dziś przydarzyło.
Gaby poczuła się tak, jakby wstał z tego brzydkiego fotela,
przeszedł przez pokój i uderzył ją z całej siły pięścią w brzuch. Nie
mogła oddychać. Nic nie widziała. Świat przestał istnieć. Spostrze-
gła, że stoi oparta o ścianę z głową odrzuconą do tyłu.
- O Boże, Shepard.
- Być może mógłbym to znieść, może po jakimś czasie był-
bym zdolny popatrzeć znów na otaczający mnie świat i zobaczyć
na nim coś dobrego i pięknego, jeśli byłby przy mnie ktoś, komu
mógłbym zaufać, że mnie wesprze, jeśli będę potrzebował zrzu-
cić ten ciężar z siebie. Ktoś, dla kogo mógłbym zaryzykować mo-
je życie, karierę i rzetelność zawodową, ktoś, dla kogo popełni-
łem kiedyś głupi błąd, który zaczął mnie pożerać. Ktoś, dla kogo
byłem gotów dać się ukrzyżować przed Radą Główną UNECTA,
żeby tego kogoś ratować przed konsekwencjami zapalczywości,
a kiedy Rada Główna powiedziała „nie", naraziłem na szwank bez-
pieczeństwo, umożliwiając przeciek informacji do kogoś, kto miał
wystarczającą pozycję, żeby coś z tym zrobić. Ale ja jestem głupi,
sama mi to powiedziałaś i z pewnością miałaś rację. Świat taki nie
jest, prawda? Opieram się i oparcie wydaje się solidne, więc za-
wierzam mu cały mój ciężar, a ono łamie się i upada.
Wstał. Jego ruchy były powolne i dokładne jak w japońskim
teatrze.
- Odchodzę.
- Shepard! - krzyknęła Gaby.
Trzasnęły drzwi salonu.
- Shepard! - krzyknęła jeszcze raz.
Trzasnęły drzwi wejściowe.
- Shepard! - po raz trzeci.
Trzasnęły drzwiczki mahindry. Słyszała, jak zapala silnik, wi-
działa światła prześlizgujące się po zasłonach. Odrzuciła głowę do
tyłu i zawyła jak umierające zwierzę.
Skończyło się.
51
Dzyń. %
No chodź.
Dzyń dzyń.
Odpowiedz.
Dzyń dzyń dzyń. Wiem, że tam jesteś, jest wpół do czwartej ra-
no, gdzie indziej miałabyś być?
Mahoniowe drzwi się uchyliły.
- Kim ty u diabła jesteś? - zapytała Gaby wysoką, młodą czar-
noskórą kobietę stojącą w przedpokoju w narzuconym pospiesz-
nie kimonie.
- Mieszkam tutaj — odpowiedziała kobieta. - Kim ty u diabła
jesteś?
W tyle pojawiła się Miriam Sondhai.
- W porządku. Ja się tym zajmę.
Młoda kobieta cofnęła się za Miriam Sondhai, ale nie odcho-
dziła. Przyglądała się podejrzliwie Gaby trzymającej w ramionach
zmięty gobelin w gwiazdy.
- Z Shepardem skończone, Miriam. Nie mogę dłużej z nim
mieszkać. Czy mogłabym się tu zatrzymać?
-Nie.
Gaby zdążyła już postawić stopę na progu.
-Jak to?
- Nie, nie możesz wejść do mojego domu — odparła Miriam
Sondhai. -Jest zamknięty dla tych, którzy nadużywają zaufania.
Wiem, co zrobiłaś, Gaby McAslan. Nie jesteś aż taka sprytna, jak ci
się wydaje, ani też ja nie jestem aż taka głupia. Mój PDU zapisuje
wszystkie połączenia. Wiem, że jestem zapominalska, ale nie aż
tak, żeby nie wiedzieć, kiedy wychodzę pobiegać. Zbyt dobrze się
zabezpieczyłaś: gdyby to było włamanie, nigdy bym cię nie podej-
rzewała, ale byłaś jedyną osobą, która znała kod alarmu. Dlaczego
musiałaś mnie oszukać? Dlaczego nie poprosiłaś o tę informację?
- Udostępniłabyś mija?
- Aha, więc fakt, że jesteś po stronie prawdy, prawa i dobra,
usprawiedliwia wszystko, czy tak?
- Tak mi przykro, Miriam.
- Nie, wcale ci nie jest przykro. Zrobiłabyś to jeszcze raz, gdy-
byś musiała. Włamałabyś się do mojego domu, grzebałabyś we
wszystkich moich prywatnych, osobistych rzeczach, nadużyłabyś
zaufania, którym cię obdarzyłam. Nawet teraz uważasz, że możesz
pojawić się na moim progu, i wyobrażasz sobie, że jest zupełnie
w porządku, jeśli prosisz mnie o pomoc, ponieważ sądzisz, że nie
wiem, co zrobiłaś.
Nadużyłaś mojego zaufania, jednak uwierzę ci jeszcze raz,
potem jednak już nie będę się bała, że możesz go nadużyć, bo nie
będę miała już nic, co mogłabyś mi zabrać. Posłuchaj, Gaby
McAslan.
Kiedy miałam osiem lat, matka mojej matki przyjechała z Chi-
simaio, żeby się mną zająć, kiedy matka wyjedzie na konferencję
do Kairu. Byłam szczęśliwa, że przyjechała, kochałam moją babkę.
Byłam podniecona, gdy zamówiła taksówkę i zabrała mnie do mia-
sta. Myślałam, że pojedziemy na zakupy. Ale nie pojechałyśmy na
targ ani na ulice, gdzie cudzoziemcy kupowali rzeczy za dolary
i marki. Zabrała mnie do domu na przedmieściu, w pobliżu mu-
zułmańskiej szkoły. Był to dom mułły-nauczyciela. Moja babka
przedstawiła mnie i powiedziała mi, że to jest bardzo święty czło-
wiek i powinnam robić wszystko, co mi każe.
Zabrał mnie do kuchni i posadził na stole. Potem kazał mi
podwinąć sukienkę, wziął brzytwę i wyciął mi łechtaczkę. Moja
babka mówiła, że wszystko w porządku, że tak będzie dobrze, że
teraz mężczyźni będą mnie pożądać, a ja będę dobrą żoną i uro-
dzę dużo dzieci. Ale to nie chciało przestać krwawić ani w tak-
sówce, ani w domu. Babka była przestraszona, ale nie odważyła
się zabrać mnie do szpitala, ponieważ ojciec dowiedziałby się,
co zrobiła z dzieckiem powierzonym jej opiece. Owijała mnie
w prześcieradła, żeby zatamować krwawienie, ale krew nie prze-
stawała płynąć, i ona w końcu naprawdę się przeraziła i uciekła.
Znalazła mnie kucharka, gdy przyszła zrobić obiad, i zawiozła
mnie do szpitala, do ojca. Wezwał matkę - przyleciała pierwszym
samolotem z Kairu, żeby mnie pocieszyć, ale tego, co się raz
ucięło, nie da się przyszyć z powrotem. Obrzezanie kobiet było
zwyczajem w rodzinie mojej matki: jej matka zrobiła to z nią,
a ona przysięgła, że nie pozwoli, żeby to samo przytrafiło się jej
córce. Ale została zdradzona przez osobę, której ufała. Od tego
czasu nigdy więcej nie widziała się ze swoją matką i nigdy z nią
nie rozmawiała. Na łożu śmierci stara kobieta błagała moją mat-
kę o przebaczenie, ale ona nie przyszła. Moja babka zmarła bez
przebaczenia.
Młoda kobieta położyła dłoń na ramieniu Miriam.
- Byłam dzieckiem i kochałam moją babkę. Ufałam jej. A ona
zawiozła mnie do mężczyzny, który okaleczył mnie brzytwą na ku-
chennym stole. To, co ty mi wyrządziłaś, niczym się od tamtego
nie różni, Gaby McAslan.
Miriam Sondhai odwróciła się. Jej współmieszkanka zmierzy-
ła Gaby takim wzrokiem, jakby była czymś, co zdechło na weran-
dzie. Zamknęła jej ciężkie mahoniowe drzwi przed nosem.
— Pieprzyć cię, Panno Czysta i Doskonała! — krzyknęła Gaby.
-1 pieprzyć twoją lesbijską przyjaciółkę też! Nie zajdziesz z nią da-
leko bez pieprzonej łechtaczki! Nie potrzebuję cię! Nie potrze-
buję żadnej z was!
Wyła klaksonem przez cały podjazd i dalej na Nkrumah Ave-
nue. Pozostawiało to piskliwe echo wjej głowie, dźwięk rozsypują-
cego się świata. Zawsze myślała, że wszystko się zawali z rozdziera-
jącym hukiem albo z grzmotem lawiny, a nie z takim nie
kończącym się sykiem zniszczenia atom po atomie. Jechała szyb-
ciej i szybciej bulwarami Nairobi, usiłowała przegonić ten dźwięk,
ale nie mogła jechać szybciej niż dźwięk.
Krzyknęła głośno i skręciła ostro kierownicą. Landcruiser za-
drżał. Wrzuciła napęd na cztery koła i przejechała po biegnącym
środkiem autostrady trawniku na drugi pas. Kiedy wszystko się
rozpada na molekuły, potrzebna jest magia, żeby to wszystko po-
składać. Potrzebna jest osoba, która obiecała, że będzie przy tobie,
gdy wszystko się rozleci.
Dom był barakiem z prefabrykatów ustawionym w szeregu
identycznych tymczasowych domków, które nieodwracalnie wra-
stają w ziemię na wieki. Gaby nie potrafiła odcyfrować pisanych cy-
rylicą tabliczek, ale pęki suszonych ziół i dzwonki zwisające z ryn-
ny pozwalały zidentyfikować bungalow. Poorany smugami
odrzutowców świt wypełniał świat, gdy niepewnie zapukała do
drzwi.
— Wszystko skończone, Oksana.
— O Boże, Gaby. Wchodź, wchodź, wchodź.
Przyrządziła herbatę z dużą ilością wódki. Pozwoliła Gaby ga-
dać, kląć, płakać i rozlewać herbatę po macie z włókien kokoso-
wych. Pozwoliła jej zmęczyć się opowiadaniem tego w kółko, a po-
tem położyła ją do łóżka z tabletką nasenną. Nieskończenie
później Gaby obudziła się -jak zwykle budzą się ludzie w kłopo-
tach mimo wszelkiej pomocy ze strony chemii - z nadzieją, że rze-
czywistość okaże się snem i że obudziła się w świecie, w którym
sprawy potoczą się tak, jak powinny. Ale tak się nie stało, ponieważ
nigdy tak się nie dzieje i nigdy tak się dziać nie może.
52
Psy szczekają w noc poprzedzającą trzęsienie ziemi.
Czasami tuż przed uderzeniem piorunu w twój świat dane ci
jest usłyszeć pomruk nadciągającej burzy.
Był on w twarzy portiera Joshuy.
Był w twarzach ludzi w windzie, którzy staranniej niż zwykle
unikali kontaktu wzrokowego.
Był w Niemcach za oknem i w Skandynawach w Ciemnym Ką-
cie i w Angolach pośrodku.
Był w Tembo i w Farawayu spoglądających znad swoich biu-
rek. Był w pewnym siebie uśmiechu Abigail Santini, gdy prze-
chodziła obok. A przede wszystkim był w T. P. Costello, który wy-
glądał przestraszonym i pełnym winy wzrokiem ze swej szklanej
kabiny.
To, że słyszysz zbliżający się grzmot, nie znaczy bynajmniej,
że unikniesz porażenia. Podobnie szczekające psy nie są w stanie
uchronić domu przed zapadnięciem się w otchłań.
- Gaby. - T. P. wszedł do pokoju dziennikarzy. - Na słówecz-
ko do mnie do biura.
Wszyscy odprowadzili ją wzrokiem. T. P. zamknął drzwi i przy-
siadł na skraju swojego zabałaganionego biurka.
- T. P, jeśli chodzi o ten reportaż, przykro mi, że pokrzyżo-
wałam ci zamówienia, ale wczoraj po prostu nie byłam w stanie.
Szczerze mówiąc, mieliśmy wielką sprzeczkę z Shepardem. Całko-
wicie szczerze mówiąc, między Shepardem i mną wszystko skoń-
czone. Nocowałam u Oksany, dlatego nie mogłeś się ze mną
skontaktować. Dzisiaj mogę nagrać głos, cholera, chętnie to zro-
bię, daj mi coś, co pomoże mi oderwać myśli od tamtych spraw.
- Spostrzegła, że T. P. miętosi w palcach kartkę papieru, zerkając
na nią od czasu do czasu. - Co tam masz takiego ciekawego, T. R?
- To jest faks z Biura Administracji UNECTA. Dotyczy ciebie.
Kiedy burza wreszcie nadchodzi, nie ma grzmotów, tylko ten
entropiczny, słyszany uchem wewnętrznym skowyt rozpadających
się i unoszonych przez wiatr cząsteczek.
- Przykro mi, Gab. Mam związane ręce. Nie mogę z tym wal-
czyć, nie kładąc wszystkiego na szalę.
- Co się dzieje, T. P.? Powiedz mi.
- Chcą, żebyś wyjechała. Czterdzieści osiem godzin na opusz-
czenie terytorium operacyjnego UNECT Afiiąue.
A kiedy uderza bezgłośna błyskawica, trafia prosto w serce
i nie da się tego przeżyć.
- O Jezu, T. P.
- To zemsta za ujawnienie Jednostki Dwunastej. ONZ potrze-
buje kozła ofiarnego, żeby udowodnić wazeliniarzom ze Zgroma-
dzenia Narodowego, że mają jeszcze jaja. Doktor Dan walczy
o przeżycie w politycznej jatce, a ty jesteś dobrym celem. M'zungu.
Parszywy gryzipiórek. Kobieta. Persona non grata. Wszystko oczy-
wiście przedstawione w jak najbardziej dyplomatycznym języku,
ale główna groźba kryje się w słowach, że mogą być zmuszeni do
„przemyślenia na nowo swojego stosunku do obecności międzyna-
rodowych mediów". Oznacza to, że albo się wyniesiesz, albo ONZ
cofnie akredytacje wszystkim agencjom informacyjnym. UNECTA
zachowa kamienną twarz i skończy się tym, że będzie trzeba się
handryczyć o każde oświadczenie dla prasy i może konferencję
na początek Ramadanu, Yom Kippur i Boże Narodzenie. Mam
związane ręce, Gaby. Nie mogę zostać człowiekiem, który pogrze-
bie całą działalność we wschodniej Afryce.
- O Boże. Wiem, że bardzo zraniłam Sheparda, ale nigdy nie
miałam go za aż tak mściwego drania.
- Shepard zrezygnował wczoraj ze stanowiska dyrektora wyko-
nawczego. Mówi się, że wyskoczył, zanim go wypchnięto: we-
wnętrzne śledztwo wykazało, że chociaż nie mógł być bezpośred-
nio zamieszany w twoje dociekania na temat Jednostki Dwunastej,
to jednak jego związek z tobą czynił go potencjalnym źródłem za-
grożenia. Prawdę mówiąc, zdążył już kilkakrotnie naruszyć pro-
tokół i nadużyć uprawnień.
Gaby zacisnęła oczy.
- Nie mógłbyś się potargować z nimi, T. P.? Nie mogę tego te-
raz stracić, nie w ten sposób.
- Targowałem się jak handlarka ryb z Moore Street - po-
wiedział T. P. - To jest ich najkorzystniejsza oferta. Chcieli, żebyś
wyleciała nie tylko z Kenii, ale ze SkyNetu. Gdyby nie fakt, że
nasz ukochany właściciel, Kapitan Bili, dostaje wzwodu za każ-
dym razem, gdy widzi cię na ekranie, i chciałby lizać ci stopy, by-
labyś skończona jako dziennikarka tutaj i wszędzie indziej. Jaka
byś była?
Skończona, T. P. Ale wiem już o tym.
- Co mam zrobić? - spytała.
- Cóż, na początek masz czterdzieści osiem godzin, więc za-
pracuj na swoją pensję. Pokaż UNECT Afńąue, że się nie podda-
jesz. Dokończ reportaż. Udziel tych wszystkich wywiadów, które
tak skrupulatnie dla ciebie umówiłem. Posprzątaj na swoim biur-
ku i wyjdź z budynku z miną mówiącą „pieprzę was, kotki", jakbyś
była laską wartą miliard dolarów.
- To potworny stek starych bzdur, T. P.
Niemniej zrobiła, co jej kazał. Dokończyła ostatni reportaż
i chociaż nic to nie zmieniało i niczego nie czyniło lżejszym, zdo-
łała się poczuć wartą kilkaset tysięcy dolarów laską, gdy wsunęła
pod pachę tekturowe pudełko z przyborami biurowymi, a była to
wystarczająca suma, żeby spojrzeć Abigail Santini prosto w oczy.
- Gaby!
Faraway stał koło swojej stacji roboczej. Uśmiechał się słyn-
nym Farawayowym uśmiechem i bębnił rękami w blat biurka.
Tembo wstał i podjął rytm. I całe biuro wstało i zaczęło walić ręka-
mi w biurka, krzesła, stukać segregatorami, pudełkami na dyskiet-
ki, książkami. W swojej szklanej kabinie T. P. Costello podniósł
pięść w geście triumfu.
Wychylili się z okien i odprowadzili ją gwizdami i wiwatami,
gdy szła Tom M'boya Street w kierunku parkingu.
Gaby udzielała wywiadów w Elephant Bar. Był to wybór o cha-
rakterze politycznym. Thorn Tree to bar dziennikarzy. Zadający
pytania byli ludźmi mediów, którzy przed Jednostką Dwunastą na-
wet jej nie zauważali, a teraz okazali się najlepszymi przyjaciółmi,
najgorętszymi wielbicielami i najzapaleńszymi poplecznikami.
Pomiędzy wywiadami dzwoniła do Sheparda. Za każdym ra-
zem odbierała automatyczna sekretarka. Kiedy upewniła się, że
poleciał do Stanów, żeby pochować syna i byłą żonę, pojechała za-
brać resztę swojego dobytku. Nie było tego wiele. Spakowała się
spokojnie. Cieszyła się, że opuszcza ten dom. Czuła się tak, jakby
skrzydlata śmierć przeleciała przez ocean i zagnieździła się tutaj.
Wieczorem Syberyjczycy wydali przyjęcie na jej cześć. Przy-
szło wiele osób ze SkyNetu, chociaż T. P. zaplanował oficjalny
obiad pożegnalny w hotelu Norfolk na następny dzień. Dziś
rozluźniono dyscyplinę ubiorów, większość gości jednak z chę-
cią dostosowała się do zasady kolan na widoku. Piloci syberyjscy
odśpiewali Gaby „Nie ma to jak dama" z „Południowego Pacyfi-
ku", uzupełniając to komandoskimi akrobacjami tanecznymi.
Następnie przenieśli Gaby na ramionach dookoła baru i na pły-
tę lotniska, śpiewając „Krwawa Gaby jest dziewczyną naszych
snów".
— Wiedziałam, że go utracę - mówiła Gaby do Oksany, kiedy
śpiewacy wrócili do baru, żeby napić się dużo więcej, i zostawili je
na pasie z samolotami. - Nie mogę sobie pozwolić na zatrzymywa-
nie niczego. Należałam do dzieci, które musiały rozebrać wszyst-
kie prezenty na części w drugi dzień świąt, ponieważ nudziło
mnie, że były takie, jakie powinny być, a potem nie potrafiłam ich
złożyć z powrotem.
-Jesteś ptakiem, który lata prosto przed siebie - odpowie-
działa Oksana. - Wybierasz cel, wyznaczasz punkty orientacyjne
i lecisz prosto ku nim. Ja kołuję, ponieważ tak robi świat. Coś przy-
chodzi i znowu się oddala. W ten sposób nic nigdy nie ginie. Po-
wrócisz do tego kraju. Kto go raz pozna, nie jest już w stanie go
porzucić. Nie tutaj. - Dotknęła miejsca na piersi, gdzie miała wy-
tatuowaną totemiczną maskę wilka. - I odnajdziesz znowu She-
parda, ponieważ tutaj nigdy go nie opuściłaś.
W ciemności nad miastem poruszały się światła samolotów.
Gaby przypomniała sobie dni spędzone z dziećmi na wybrzeżu.
Koła zbliżyły się wtedy i jedyne, co mogło nastąpić później, to od-
dalenie. Ale niektóre podróże się kończą, pomyślała.
Widziała, jak Fraser płynnym wślizgiem odbiera od niej piłkę,
jak odwraca się, żeby strzelić prosto w światło bramki. Usiłowała
sobie wyobrazić, że jego podróż dobiegła końca. Usiłowała sobie
wyobrazić, że on nie żyje. Coś w niej pękało. Widziała, jak Aaron
wynurza się z morza w masce z rurką, jak człapie po piasku w żół-
tych płetwach. Na zawsze będzie unieruchomiony w wózku inwa-
lidzkim. Jeśli przeżyje. Coś pękało w niej jeszcze bardziej. Kiedy
pęknie całkowicie, wszystko, co w jej wnętrzu rozpadło się, wyleci
na zewnątrz, a ona przez długi czas będzie usiłowała to pozbierać
i poukładać z powrotem. Jeśli będzie się mieć na baczności, wszyst-
ko utrzyma się na miejscu, dopóki ona stąd nie wyjedzie, nie znaj-
dzie się daleko od tych ludzi, którzy nie powinni oglądać zawsty-
dzającej nagości jej rozpaczy.
Na pożegnalnym lunchu T. P. Gaby odkryła, że ma wielu pro-
minentnych przyjaciół i zagorzałych wielbicieli z gatunku tych,
którzy czekają z powiadomieniem cię o tym do momentu, kiedy
twój samolot odleci. Wyrażano współczucie z powodu jej włosów,
uważanych za jasny punkt serwisów informacyjnych.
-Już odrastają - powiedziała Gaby. Ale dostrzegła uśmiech
Abigail Santini.
Doktor Dan został zaproszony, ale przysłał przez swojego
prawnika Johnsona Ambaniego przeprosiny, że nie może przyjść.
Został wezwany do stawienia się przed komisją ministerialną, żeby
odpowiedzieć na zarzuty przekroczenia uprawnień swojego do-
chodzenia.
- Myślałam, że to ja siedzę po uszy w gównie - powiedziała
Gaby. - Nie powinien mu pan pomóc swoją magiczną teczką?
- Upiera się, że stoczy tę bitwę o własnych siłach - odpowie-
dział Johnson Ambani.
Indyjskie jedzenie w Norfolk było wyśmienite, piwo wspania-
łe. Spoza sterty samosas Faraway złożył Gaby otwartą propozycję
i jej sfastrygowane wnętrze rozdarło się nieco bardziej, ponieważ
po raz pierwszy zrozumiała, że żarty i aluzje Farawaya, jego dwu-
znaczniki i półsłówka miafy skrywać fakt, że on za nią szalał.
Faraway i Tembo przyjechali wraz z T. P. na lotnisko.
- Dlaczego kioski z książkami sprzedają tyle powieści o ter-
rorystach porywających samoloty i o katastrofach lotniczych? -
zapytał Tembo. -Jedź z Bogiem, Gaby McAsJan. Będę się modlił
do Jezusa o twój szczęśliwy powrót i o to, żebyś do nas znów przy-
jechała. Wiem, że tak się stanie. Jezus jeszcze nigdy mnie nie za-
wiódł.
Faraway nic nie powiedział, tylko uścisnął ją i odwrócił się,
żeby nie zobaczyła uczuć malujących się na jego twarzy.
- Bądź rozsądna, dziewczyno, i niech ludzie będą dla ciebie
dobrzy - powiedział T. P. —Jaka będziesz?
Nie odpowiedziała, ponieważ właśnie w tej chwili pasażero-
wie lecący do Londynu zostali wezwani do kontroli paszportowej.
Komputer okazał się dla niej łaskawy. Dał rząd trzech foteli
wyłącznie dla niej. Patrzyła przez okno, kiedy samolot się wznosił.
Maszyna 474-400 przechyliła się i w oknie pojawiła się Chaga
z okolicy Nyandarua, widoczna w przerwach pomiędzy chmurami
deszczowymi. Z tej wysokości wyglądała jak olbrzymi wielokoloro-
wy dywan okrywający wzgórza i doliny Białego Pogórza. Gaby
przyglądała mu się, dopóki nie zamknęły się nad nim zasłony wy-
sokich cirrusów i nie mogła już patrzeć na miejsca noszące naj-
starsze nazwy na Ziemi. Napiła się i przespała całe osiem godzin
dzielące ją od Heathrow.
Przeszła przez punkt londyńskich urzędników imigracyjnych
we wczesnych godzinach rannych i zarezerwowała sobie bilet do
Belfastu. W Londynie nie było nic, do czego mogłaby wracać.
Wszystko pozostało w Irlandii. Kupiła rodzinie alkoholowe pre-
zenty i czekała w barze na swój lot, popijając sok grejpfrutowy. Pa-
trzyła na lądujące samoloty i myślała o szamanie zwanym Oksaną
Michajłowną Tielianiną oraz o jej samolocie zwanym „Godno-
ścią".
Samolot był w dwóch trzecich pusty. Usiadła przy oknie i wy-
patrywała znanych punktów, gdy mały odrzutowiec leciał wzdłuż
linii brzegowej i do miasta na skraju zatoki. Przeleciał nad wąskim
palcem półwyspu Ards, zawrócił nad Donaghadee - rozpoznała
Copeland Islands i latarnię morską na skalnej ostrodze. Dostrze-
gła Wartownię na małym cyplu w pobliżu przystani i jesienny brąz
Przylądka.
Ojciec wyszedł po nią na lotnisko. Kupił nowy samochód -
land rovera 4x4. Czarny pies Paddy zajął tylne siedzenie. Na przo-
dzie siedziała Sonya. Nie tylko samochód się zmienił. Gaby udawa-
ła zmęczenie, żeby usprawiedliwić niechęć do rozmów w drodze
do domu.
Reb, Hannah i nieco głupkowato wyglądający Marky czekali
w domu, aby powitać powracającą bohaterkę. Najstarsza córeczka
Hannah w swojej najlepszej sukience od Laury Ashley gapiła się
na ciocię Gaby w osłupieniu. Niemowlę płakało, ponieważ Paddy
zaczął szczekać.
Po obiedzie Gaby wyprosiła chwilę czasu dla siebie, włożyła
swoje afrykańskie buty i pelerynę i wyszła na Przylądek. Szła tą sa-
mą drogą, co owej nocy, kiedy pomyślała, że gwiazdy zawołały ją
po imieniu. One też poruszają się po okręgach, ale ich orbity są
powolniejsze, większe i znacznie bardziej skomplikowane, niż
człowiek jest w stanie pojąć. Stalą na samym skraju lądu, patrząc
w morze. Za nią wiatr targa! polami zimowego jęczmienia. Zapo-
mniała już, jak zimna bywa ta ziemia. Wiatr przenikał przez wszyst-
kie warstwy tropikalnego ubrania. Morze było lekko wzburzone,
fale rozbijały się w szaleńczych bryzgach białej piany, połykając
się wzajemnie. Podniosła płaski kamień i puściła kaczkę. Dwa,
trzy, cztery odbicia. Puściła jeszcze jedną. Trzy, cztery, pięć. Sześć
było jej rekordem życiowym. Nie udało jej się go dziś pobić ani na-
wet wyrównać.
Kiedy Gaby wróciła z Przylądka, Hannah i Marky poszli już do
domu, ale Hannah wróciła do Wartowni wieczorem: wszystkie sio-
stry razem. Hannah miała na sobie krótką czarną sukienkę. Gaby
wiedziała, co to oznacza. Wypito alkoholowe prezenty. Siostry
wspominały — wprawiając ojca w zakłopotanie przy Sonyi — nie-
uniknione potknięcia rodzicielskie. Potem Hannah wyciągnęła
taśmę i mikrofony, a Reb zabrała Gaby na górę, gdzie wtłoczyła ją
w czarną obcisłą bluzeczkę i odpowiednią spódniczkę mini. Tato
i Sonya poganiali ją niecierpliwie, gdy pospiesznie robiła maki-
jaż. Kiedy soulowe siostry wzięły w ręce mikrofony i ustawiły się,
rozległy się gromkie brawa.
— Zaczekaj — powiedziała Reb, a Gaby uśmiechnęła się do
wstępu muzycznego, ponieważ była to piosenka mówiąca o tym,
że jeśli czujesz, że już dłużej nie możesz, musisz wyjrzeć na ze-
vnątrz, a ktoś tam na pewno będzie. Uniosła lekko biodro, pod-
liosła rękę, dwa, trzy, cztery —już.
Finis Africae

53
Jest 9 lutego - na południowej stronie nieba pełnia lata - gdy
sonda „Gaja" wchodzi na silnie ekscentryczną orbitę biegu-
nową Wielkiego Głupiego Obiektu i zostaje schwytana przez
słabą wewnętrzną grawitację jego, stając się księżycem byłego księ-
życa. W ciągu miesięcy, które upłynęły od Wrzasku, Wielki Głupi
Obiekt z dysku o średnicy tysiąca dwustu mil zwinął się w parabo-
liczną filiżankę głęboką na trzysta mil, ziejącą otworem w kosmos.
Twór kręci się z szybkością jednego obrotu na dwanaście minut.
Nie wykonano dotąd symulacji utrzymywania orbity wokół obiek-
tu, który nieustannie zmienia kształt, ale załoga kontroli lotów
ufa swoim komputerom i rezerwom masy odrzutowej „Gai".
Najdalej położony punkt na trasie sondy — pięćdziesiąt mil —
wypada nad środkowym obszarem wydłużonego obiektu filiżan-
kokształtnego. Największe zbliżenie, nad otwartym końcem, to
dwie i pól mili. W proporcjach astronomicznych jest to francuski
pocałunek.
Ten twór wymyka się porównaniom, wymyka się wszystkim
naj. Pierwsze pełne zdjęcia wewnętrznej wklęsłości, wykonane
przez „Gaje" z odległości trzydziestu mil, ukazują największą za-
mkniętą przestrzeń, jaką kiedykolwiek oglądała ludzkość. To tak,
jakby patrzeć w szyb szeroki na sto pięćdziesiąt i głęboki na trzysta
mil. Można tam wrzucić wszystkie kręgi piekła Dantego oraz
wszystkie inne piekła opisane przez innych wielkich autorów i ni-
gdy ich nie zobaczyć.
Krawędź dziury otoczona jest lasem stalagmitów (niektórzy
utrzymują, że to stalaktyty), sięgających na dziewięć mil w głąb
szybu. Każdy stalagmit - lub stalaktyt - ma dwanaście mil wyso-
kości. Jak zęby, komentuje młodszy interpretator danych z kon-
troli „Gai" na nieformalnej linii. Od tego czasu nikt już nie jest
w stanie patrzeć na WGO inaczej niż jak na pożeracza planet,
zmierzającego z szeroko rozwartymi szczękami w kierunku Zie-
mi.
Analiza spektroskopowa ujawnia istnienie cienkiej warstwy
dwutlenku węgla utrzymującej się przy wewnętrznej powierzchni
walca. Jak daleko w głąb dziury może sięgnąć oko kamery, pokry-
ta jest ona charakterystycznymi dla dojrzalej Chagi formami kora-
lowatymi: pełna geografia, nie odkryta kraina. Późniejsze przelo-
ty potwierdzają wcześniejsze spostrzeżenia dotyczące obiektów
w próżni o zerowej grawitacji na osi obrotu WGO. Znajdują się
dwieście mil w głąb szybu. Powiększenie komputerowe pokazuje,
że są sferyczne, mają średnicę nieco poniżej trzystu stóp i przy-
pominają piękne, delikatne, przejrzyste muszle mikroskopijnych
ziemskich okrzemek. Obiekty te są w ciągłym ruchu. Jeden za
drugim zwiększają prędkość na osi WGO. 18 lutego pierwszy
z nich opuszcza otwarte usta WGO. Godzinę później wydostaje
się drugi. W ciągu kolejnych trzynastu dni WGO wypuszcza trzysta
dwadzieścia siedem takich okrzemek. Jeden podchodzi na odle-
głość stu stóp do „Gai". W astronomicznych proporcjach to już
nie francuski pocałunek, ale głębokie gardło. Wyplute obiekty
przemieszczają się na pozycję sto tysięcy mil przed Wielkim Głu-
pim Obiektem i rozsypują się w dysk o średnicy trzech tysięcy mil.
Ten, kto w NASA odpowiada za wymyślanie imion, określa je jako
Rój. Ich zadanie staje się jasne, gdy asteroida M113C, błędny sate-
lita, którego droga powrotna spoza Jowisza wypada w odległości
trzech tysięcy mil od Wielkiego Głupiego Obiektu, niespodziewa-
nie znika. Czujniki „Gai" odkrywają na samym skraju swojego za-
sięgu obecność piętnastu mniejszych ciał zajmujących orbitę
M113C. Wbrew wszelkim prawom mechaniki niebios skręcają one
z tej orbity na spotkanie z Rojem.
Zniknięcie M113C wywołuje w Waszyngtonie obawy o los tych
w ostatniej chwili przerabianych zbiorników paliwowych, które
wystrzelono w kierunku „Gai" i rozrzucono po orbicie Marsa.
Operacja Obrona Wolności może okazać się wyłącznie gestem
sprzeciwu.
W miarę jak Wielki Głupi Obiekt zbliża się do ziemskich
umocnień, zwija się w trzystumilowy walec szerokości pięćdziesię-
ciu mil. Ciemny koniec - badacze kosmosu opracowali własną ter-
minologię -jest zamknięty. Po jego zewnętrznej stronie wyrastają
przerażające góry lodowe, kry wielkości krajów bałtyckich i długie
na dziesiątki mil sople: zapasy paliwa WGO, masa przemieniana
bezpośrednio na energię i pęd.
Na drugim -jasnym - końcu otaczające zęby zlały się w pier-
ścień. Dziura wjego środku zmniejsza się. Czas do jej zamknięcia
ocenia się na sto pięć dni. Dziurka od klucza, przez którą „Gaja"
podgląda wewnętrzny świat, kurczy się, doprowadzając egzomor-
fologów i ksenobiologów do rozpaczy: wewnątrz walca zachodzą
fascynujące zmiany. Ciśnienie atmosferyczne jest dwadzieścia ra-
zy większe, niż kiedy „Gaja" wchodziła na orbitę: produkcja tlenu
wzrasta wykładniczo. Pojawiły się pierścieniowate łańcuchy gór-
skie, oddalone od siebie o sześćdziesiąt mil. Rosną ku środkowi
po sto stóp dziennie. Za jakiś czas podzielą komorę wewnętrzną
na pięć segmentów.
28 lutego biuro prezydenta Stanów Zjednoczonych przeka-
zuje rozkaz w okolice Marsa. Zbiorniki paliwowe zrzucają ze-
wnętrzne powłoki, odkrywając niewielkie odrzutowe systemy ste-
rujące. Kontrolowane z dużą ostrożnością spalanie wyprowadza
je z okolic Marsa na kurs przechwytujący Wielkiego Głupiego
Obiektu. Na szczycie jednostek odrzutowych zamocowane są gło-
wice MIRV o sile pięciu megaton. Mają za zadanie wlecieć prosto
w rozwartą paszczę Wielkiego Głupiego Obiektu, uzbroić się i wy-
buchnąć jednocześnie, uderzając w wirującą tarczę ciemnego
końca.
Nowy kryptonim ataku nuklearnego na WGO: Operacja
Ucho Igielne.
16 marca, między godziną 2:30 a 17:08, Stany Zjednoczone
Ameryki staczają i przegrywają swą pierwszą wojnę międzyplane-
tarną. W urządzonym za wielkie pieniądze gabinecie wojennym
pod Pentagonem szefowie sztabów i główny dyrektor wykonawczy
NASA patrzą, jak znikają kolejne ponumerowane obrazki na
wielkim ściennym ekranie Matsui: Rój wykrywa, przechwytuje
i niszczy pociski. O godzinie 16:30 prezydent zostaje wezwany do
telefonu w klubie golfowym, żeby wysłuchać wiadomości. Wróg
nie poniósł żadnych szkód. Straty po naszej stronie wynoszą sto
procent.
23 kwietnia „Gaja" kończy lot orbitalny nr 41 000 wokół Wiel-
kiego Głupiego Obiektu, a otwór na jasnym końcu zamyka się,
ukrywając wszystkie cuda, potworności i sekrety.
54
Dom stał nad brzegiem wody. Był wysoki i prosty, miał dach
z czerwonej dachówki i obłażące białe ściany. Z trzech stron ota-
czały go palmy, z czwartej rozciągał się strzyżony angielski traw-
nik, schodzący aż do schodków nad zatoczką. Okna białego do-
mu miały okiennice, które nigdy się nie zamykały, ponieważ
wymalowano je na ścianach. Okna na wyższych piętrach otwiera-
ły się na balkony, ale goście tego domu otrzymywali instrukcję,
żeby unikać wychodzenia na nie, ponieważ były całkiem prze-
rdzewiałe. Z wyższych okien po stronie trawnika widać było cały
obszar aż po Kilindini Harbor i Port Reitz. Na taki właśnie widok
spoglądała tego ranka kobieta stojąca w najwyższym oknie, tuż
pod czerwonymi dachówkami. Nagie ramiona skrzyżowała na pa-
rapecie i oparła o nie podbródek. Patrzyła na prom „Likoni",
który przepływał przez zatokę na południowy brzeg w odległości
zaledwie stu stóp od domu. Prom wyglądał jak brzydka wanna
i wypuszczał kłęby czarnego dieslowskiego dymu, prześlizgując
się po wodzie. Jego pochylnia wjechała na betonowe nabrzeże.
Jeszcze zanim zatrzymał się na dobre, ludzie i pojazdy zaczęli
przepychać się ku wąskiej drodze wiodącej do miasta. Kobieta
patrzyła, jak przeładowany autobus warczy za wielkim drewnia-
nym wózkiem ręcznym z puszkami margaryny. Ludzie mieli kło-
poty z wepchnięciem wózka na pochyłą drogę i prosili przecho-
dzących obok o pomoc. Kobieta słyszała rozgniewany klakson
autobusu. W tym samym czasie sprzedawcy biletów tańczyli po-
między pojazdami czekającymi na wjazd na prom. Rozpychali się
tak zuchwale i sprytnie, że kobieta uznała, iż mimo oczywistej
niemożności wykonania tego zadania żaden kierowca nie unik-
nął opłaty. Pierwsze pojazdy zjeżdżały po zboczu, kiedy ostatnie
ciężarówki wspinały się w wyziewach spalin.
Po drugiej stronie wody pasażerowie ustawili się już w kolejce
na całej długości drogi. Kiedy prom zakończył czterystujardową
przejażdżkę, kobieta spostrzegła konwój białych pojazdów wojsko-
wych wyjeżdżający zza pagórka. Pomiędzy nie były wciśnięte czar-
ne mercedesy limuzyny z przyciemnionymi szybami: paradne sa-
mochody z zarekwirowanych przez rząd hoteli na Wybrzeżu
Południowym. Konwój przemieścił się na drugi pas szosy i omi-
nąwszy czekających pasażerów oraz zwinnych kasjerów, zjechał
nad samą wodę. Z wojskowych samochodów wysiedli żołnierze
w błękitnych hełmach i wstrzymali ludzi na drodze, ustawiając
ruch wysiadających z promu w pojedynczy sznur. Konwój wjechał
na prom. Z wysokości okna kobieta patrzyła, jak przepływają na
drugi brzeg i eskortują czarne rządowe mercedesy w górę wzgórza
i poza granice jej pola widzenia.
Potem spojrzała znów poza prom, ku Kilindini Harbor, za
którym widać było kominy i spękane wieże rafinerii. Patrzyła na
przechylone kadłuby statków uciekinierów przy brzegu, na ota-
czające je tratwy, pontony i łódki, których natłok sprawił, że przy-
stań zmieniła się w wąski kanał. Niedługo miasta na łodziach zaj-
mą cały basen i z Mombasy do Kilindini będzie można przejść
suchą stopą. Nad pływającym miastem uciekinierów wisiała mgieł-
ka błękitnego dymu. Drzewa, które niegdyś schodziły aż nad wo-
dę w Kilindini, dawno zostały ścięte i przerobione na opał. Ko-
bieta słyszała, że uciekinierzy chodzili aż do Diani po drewno.
Słyszała również, że niektórzy wymuszali myto od tych, którzy mu-
sieli przechodzić przez ich łodzie, aby dojść do swoich. Słyszała
ponadto, że policja strzelała do każdego, kto usiłował zdobyć
drewno w pobliżu rządowych hoteli.
Zabrali dla siebie najlepsze plaże, myślała kobieta. I najlepsze
pokoje, a jej zostawili pokój na ostatnim piętrze w pensjonacie
bez windy, bez klimatyzacji, z działającą tylko od czasu do czasu
kanalizacją, wiatrakiem na suficie, który wcale nie działał, z jasz-
czurkami na ścianach, balkonami grożącymi upadkiem z wysoko-
ści sześćdziesięciu stóp, okiennicami, które nie zasłonią cię przed
światłem i upałem, jeśli zechcesz się przespać w porze sjesty, oraz
z najlepszym widokiem na całą Mombasę.
- Dobrze jest wrócić - powiedziała Gaby McAslan. Odwróci-
ła się od okna ku mężczyźnie na łóżku, który uśmiechnął się. Le-
żał w niedbałej ekshibicjonistycznej pozie faceta, który właśnie
doznał zaspokojenia seksualnego, i spoglądał na kobietę.
- Dobrze, że znów tu jesteś - powiedział Faraway. — W każ-
dym razie ja się cieszę, że miałem okazję przekonać się, że tam
na dole też są rude.
Gaby usiadła na łóżku obok niego i pocałowała go. Przedłu-
żył pocałunek i pociągnął jej rękę ku swojemu twardniejącemu
penisowi.
- Mam parę rzeczy do zrobienia, Faraway. Muszę zejść na Dia-
ni Beach i posmarować parę dłoni, żeby dostać tę przepustkę.
Zmarnowałam trzy dni, siedząc tu na tyłku, podczas gdy Nairobi
znika.
- Nie powiedziałbym, że zmarnowałaś - odpowiedział Fara-
way. -1 nie zawsze siedziałaś na własnym tyłku. No chodź, chcę to
zrobić jeszcze raz. - Podniósł walkmana i parę czarnych poń-
czoch. Ze słuchawek dochodził jednostajny szum: tak zostało na-
stawione radio. - Do diabła! Kiedy zakładasz mi słuchawki i za-
wiązujesz oczy, tak że nie mogę widzieć, nie mogę słyszeć, mogę
tylko czuć, staję się jednym wielkim penisem. Całe mile ftuba.
- Tak właśnie ma być. Wzmożenie dotyku przez osłabienie
innych zmysłów.
- Gdzie się nauczyłaś takich sztuczek? - Faraway założył ręce
za głowę i przyglądał się, jak się ubierała.
- Czy trzeba mnie ich uczyć?
- Zawsze mówiłem, że jesteś diablicą. Zgubiłaś moją duszę.
Będę potępiony.
-Jesteś leniwym draniem. Kierownik stacji powinien mieć
przygotowane przepustki.
- Zastępca kierownika stacji. Dostałem stanowisko przekra-
czające moje kompetencje. Usiłowałem ich ostrzec, ale to jest
przekleństwo biurokracji. Słuchaj, kobieto: w czasie gdy ty bę-
dziesz fundować urzędnikom drinki w barach na plaży, ten leniwy
drań będzie próbował zorganizować dla nas transport do Nairobi,
połączyć się z kwaterą główną na Zanzibarze i wytłumaczyć T. P.
Costello, dlaczego jego reporter na specjalnym zleceniu ciągle
tkwi w Mombasie. Taka ciężka praca zasługuje na nagrodę, nie
mówiąc już o przeprosinach. Dziś wieczorem. - Uniósł słuchawki
i pończochy. Gaby rzuciła w niego poduszką. Wzięła kluczyki do
jego samochodu.
W kolejce na prom doszła do wniosku, że rozcięcie na przy-
pominającej sarong spódnicy odsłania sprzedawcom biletów zde-
cydowanie zbyt wiele ud, że sznurowane buty są najwyraźniej dzie-
łem sfrustrowanego fetyszysty, a modny nadruk imitujący
zwierzęcą skórę podrażnia w jej mózgu ośrodki pierwotnych od-
ruchów łowiecko-zbierackich. Faraway zapewnił ją, że to ostatni
krzyk mody, kiedy ubierał ją w dolarowych sklepach na Moi Ave-
nue, zdejmując z niej ciężkie zimowe ciuchy, które przywiozła ze
swej zimnej północnej wojny domowej. Wyobrażenie Farawaya
o modzie było takie, że musi pozwolić mu widzieć kobiece nogi.
Wjeżdżając na prom, Gaby wsunęła na nos ciemne okulary. Nie
miała nawet czasu na zabieg przystosowujący oczy. Prawdę mó-
wiąc, ciemne okulary były bardziej na miejscu.
Ciuchy na gorący klimat. Samochód na gorący klimat. W ra-
diu muzyka na gorący klimat. To brzmi dobrze, to brzmi OK.
Nigdzie indziej kenijska muzyka nie brzmi tak dobrze. To samo
z tropikalnymi owocami: kiedyjuż pogodzisz się z ceną, okazuje
się, że nigdy nie smakują tak dobrze jak te kupione na targu Ka-
riokor albo z drewnianego straganu na przystanku autobuso-
wym. A materiały, fasony i dodatki wyglądają dobrze tylko pod
równikowym słońcem. Ale nawet niewłaściwe odczucia związa-
ne z tym wszystkim przyciągały ją na powrót do tego miejsca,
gdzie wszystko było w porządku. Zwłaszcza zapachy. Dym palone-
go drewna. Węgiel drzewny. Łajno i silniki dieslowskie. Owoce
tropikalne. Wysuszona ziemia, krowie placki. Czarny grunt po
deszczu. Kwitnące nocą kwiaty. Afryka w proszku. Nigdy jej nie
opuszczasz, ponieważ ona nigdy cię nie opuszcza. Afryka pozo-
staje głęboko w sercu. Dlatego uprawiasz teraz seks z Farawayem.
On zawsze był tym wiernym, przysyłał ci zabawne, wulgarne liści-
ki i prezenty na urodziny, które odnajdywały cię w każdym za-
kątku świata. To on pojechał za tobą aż do Londynu w nadziei,
że może będzie z tego coś więcej niż przyjaźń, ale Londyn to nie
było właściwe miejsce, podobnie jak Irlandia, dokąd zabrałaś go,
żeby pokazać mu ludzi i miejsca, z których czerpiesz siłę — a on
przez cały czas uskarżał się na zimno, na okropne zimno. To są
wprawdzie miejsca szczególne, ale nie te. Zapachy, widoki, zmy-
słowość starego arabskiego miasta na wyspie były właściwe. Kenia
jest miejscem, gdzie przyjaciele mogą przemieniać się bez żalu
w kochanków.
Taką miała nadzieję.
Droga na południe była jednym wielkim parkingiem dla po-
jazdów ONZ. Żołnierze gwizdali i krzyczeli do białej kobiety prze-
jeżdżającej obok nich w odkrytym samochodzie. Wiedziała, że nie
należy wykonywać pod ich adresem obscenicznych gestów. To, co
słyszał Faraway, jakoby strzelali do zbieraczy drewna, było tylko
pogłoską. Wszędzie widać było kobiety niosące na głowach wiązki
chrustu. Być może mężczyźni uważali, że żołnierze nie będą strze-
lać do kobiet. Być może nikt nigdy nikogo nie zastrzelił, tylko
mężczyźni opowiedzieli kobietom tę historię, ponieważ byli leni-
wi. Wszystkie szyldy hoteli po lewej stronie drogi miały dodatkowe
napisy: MINISTERSTWO ROLNICTWA, HODOWLI I RYNKU
pod GOLDEN BEACH HOTEL; MINISTERSTWO FINANSÓW
przybite na tabliczce DIANI REEF HOTEL; MINISTERSTWO
EDUKACJI kołyszące się pod szyldem TRADE WINDS. Gaby mu-
siała unikać zderzeń z kurierami wiozącymi na bagażnikach sku-
terów ledwie umocowane kartonowe pudła pełne państwowych
dokumentów. Rząd kenijski nie urzędował w swoich nowych biu-
rach wystarczająco długo, żeby zainstalować sieć komputerową,
poza tym słyszało się już w mieście, że szukają miejsca, dokąd się
przeniosą, kiedy Mombasa padnie. W końcu wszystko padnie.
SkyNet mógł przenieść się na Zanzibar, ale rządowi nie może za-
braknąć narodu do rządzenia.
Gaby skręciła pod szyld Jadini Beach Hotel. Plastikowa wy-
wieszka informowała, że w rzeczywistości mieści się tu Minister-
stwo Spraw Zagranicznych. Przy bramce zmontowanej napręd-
ce z wypełnionej piaskiem puszki po oleju i wygiętego
metalowego pręta na sworzniu Gaby pokazała swoją legitymację
prasową i poprosiła o kwestionariusz podania o formularz
DF108. Policjanci skierowali ją na ścieżkę wiodącą za korty teni-
sowe, za magazyn sprzętu do sportów wodnych i urządzenia do
chlorowania wody w basenie, do bloku zajmowanego przez per-
sonel, gdzie mieścił się departament wydający kwestionariusze
na DF108.
Za kortami tenisowymi znajdowała się kolejna bramka. Gaby
pokazała stojącemu tam mężczyźnie legitymację prasową. Mężczy-
zna odmówił podniesienia metalowego szlabanu, żeby pozwolić
jej przejechać. Prawo wstępu do departamentu dla obcokrajow-
ców mieli tylko posiadacze DF108.
_ Usiłuję dostać kwestionariusz podania o DF108. Nie dosta-
nę g°> je^' mnie pan nie wpuści.
- Przykro mi. Nie mogę pani wpuścić bez DF108. Czy próbo-
wała pani przez pani biuro konsularne?
- Właśnie mnie tu przysłali-
- To jest absolutnie niezgodne z przepisami.
- Czy w ten sposób uzgodnię to z przepisami? - Podała mu
dwa banknoty stuszylingowe.
- Próba przekupienia urzędnika państwowego jest poważ-
nym przestępstwem - odpowiedział mężczyzna.
- Posłuchaj, głupku, potrzebuję tylko dwóch minut. Jeśli nie
pozwolisz mi wejść, idź sam i przynieś mi ten kwestionariusz.
- Miałbym opuścić posterunek, kiedy mój kraj jest w potrze-
bie?
-Jeśli to ma znaczyć „to nie jest warte splunięcia", możesz
dodać napaść na urzędnika państwowego do swojej listy oskarżeń
- powiedziała Gaby McAslan- Na piaszczystej ścieżce zachrzęściły
koła czarnego mercedesa. Samochód zatrzymał się po drugiej
stronie szlabanu. Szofer zatrąbił.
- Musi pani odejść i złożyć podanie zwykłymi kanałami - po-
wiedział urzędnik państwowy- " Prosze nie marnować mojego
czasu.
Rządowy samochód zatrąbił jeszcze raz. Urzędnik podniósł
szlaban i zasalutował przejeżdżającemu mercedesowi. Gaby roz-
ważała wdarcie się przez lukę, ale metalowy szlaban spadł tak szyb-
ko, że aż podskoczył na zawiasie. Czarny samochód zatrzymał się
obok RAV SkyNetu. Lustrzana szyba opuściła się z pomrukiem.
Wyjrzała zza niej wielka, spocona czarna twarz.
- Powinna być pani pod wrażeniem, że w naszych skorumpo-
wanych czasach są jeszcze ludzie traktujący swoją pracę serio, pan-
no McAslan - powiedział mężczyzna.
- Doktor Dan!
Polityk przywołał urzędnika państwowego.
- Ta m'zungujest ze mną - powiedział doktor Dan.
Gaby wydało się, że usłyszała, jak urzędnik odpowiada:
- Tak jest, panie ministrze.
Mercedes skręcił między drzewa palmowe. Gaby przejechała
przez szlaban. Urzędnik ponownie zasalutował.
- Myślałam, że pan jest martwy - powiedziała Gaby. Stoły wo-
kół basenu zostały zajęte przez mężczyzn w garniturach z PDU
i skrzynki papierów, ale pojawienie się doktora Dana wywiało
urzędników, a na ich miejscu pojawił się tłum kelnerów. - Poli-
tycznie albo faktycznie.
- Whiskey, tak? - Doktor Dan podpisał rachunek barowy. Na
szklankach wyryto godło państwowe Republiki Kenii. — Byłem bli-
ski tego. W obu wymiarach. Kiedy nie potrafili unieszkodliwić
mnie politycznie, spróbowali innych sposobów. Ma to długą i god-
ną historię w naszym kraju. Aleja nie daję się tak łatwo zabić. To
— rozsunął kciuk i palec wskazujący na odległość cala —jest tyle
samo warte co milion mil. Ale teraz mamy nowego prezydenta
i nowy porządek. I nowego ministra spraw zagranicznych.
Zamieszał swojego drinka plastikową żyrafą. Czas okazał się
dla niego łagodny, pomyślała Gaby. Jest większy, powolniejszy, cięż-
szy, ale jest to ciężar mądrości, władzy i dumnej przebiegłości.
- Minister spraw zagranicznych - powiedziała. - To dzięki te-
mu T. P. Costello zdołał mnie tu z powrotem sprowadzić po czte-
rech i pół roku na pustkowiu.
- Nie mogłem pani pomóc ostatnim razem, kiedy mnie pani
potrzebowała. To było wszystko, co mogłem zrobić - nie wiem,
skąd wzięły się problemy z DF108. Ale już ich nie będzie. Wiele
myślałem o pani przez te lata.
- Myślałam o tym miejscu każdego dnia, kiedy zajmowałam
się tymi wojnami. Jedna głupia czystka etniczna po drugiej. Na
Syberii o tej porze roku można odmrozić sobie zadek. Mateczka
Rosja dostaje kopa, ale nie położy się i nie podda się temu, co
nieuniknione.
- Mateczka Kenia też.
-Jak jest w Nairobi?
- Mówią, że północne przedmieścia są nieźle urządzone. Tak-
tyczni wychodzą ze swoich dzielnic, żeby bić się pomiędzy sobą
i z siłami bezpieczeństwa. ONZ udaje, że wciela plan ewakuacji,
ale tam jest za dużo ludzi, nie ma porządku i nie wszyscy chcą się
dać ewakuować.
— Pozwalają im odchodzić?
Grupa sekretarek chłodziła nogi w basenie, jedząc lunch.
Rozchlapywały wodę, śmiejąc się przy tym.
— Mówią, że z tysiąc dziennie przechodzi przez samą tylko
Bramę Zachodnią - odpowiedział doktor Dan. - Oczywiście nie
da się kontrolować wejścia do Chagi tak samo jak jakiejkolwiek
jej części. Kto wie, ile dziesiątek tysięcy przekracza terminum bez
pozwolenia? Tatuują ich, wie pani o tym? Żołnierze ONZ przy bra-
mach mają pistolety do tatuażu. Natychmiastowe i bezbolesne,
tak mi mówiono. Jak kogoś raz oznaczą i przepuszczą przez bra-
mę, nie ma prawa powrotu pod groźbą śmierci.
-Jakich symboli używają?
- Litery L na wierzchu dłoni, isjak exul, wygnaniec. Powinno
być C.
- Jak Chaga?
-Jak dves- obywatel.
— Oni pana potrzebują, doktorze Dan — powiedziała Gaby. -
Potrzebują pańskiej wizji i trzeźwego umysłu, żeby zbudować
prawdziwy naród.
- Dziękuję pani, panno McAslan. Czy pamięta pani, jak spo-
tkaliśmy się po raz pierwszy w nocnym samolocie z Londynu? Ża-
łowałem wtedy, że przez Chagę nie zdążymy zbudować narodu.
Pięć lat później dostrzegam, że Chaga daje nam czas, miejsce
i możliwości, żeby zbudować Kenię taką, jaka być powinna. Do-
bry naród, afrykański naród, który nie będzie jakąś kontynuacją,
nową formą zachodniego kolonializmu z zachodnimi systemami
prawnymi i edukacyjnymi, zachodnimi wartościami i moralnością.
W Chadze możemy znaleźć afrykańskie rozwiązania afrykańskich
problemów - może przekonamy się tam, że to, co uważaliśmy za
nasze problemy, zostało nam narzucone przez Zachód. Możemy
dokonać rzeczy przerażającej: zbudować nową Afrykę, która ni-
czego Zachodowi nie zawdzięcza, nie potrzebuje tego wszystkiego,
co Zachód może nam sprzedać; posiada zasoby i możliwości, któ-
rych Zachód może tylko pozazdrościć. — Doktor Dan przeniósł
spojrzenie poza basen i prowadzące ku plaży palmy, ku szarym
kadłubom okrętów wojennych za białą wodą rafy. - Te okręty wo-
jenne, które rzekomo mają nas bronić, nie są niczym innym niż li-
terami E tatuowanymi przez ONZ na rękach wygnańców. Boją się
nas. Boją się tego, czym możemy się stać, kiedy narody Nowej
Afryki staną się najpotężniejsze na Ziemi. Pytała mnie pani o mo-
ją wizję: pokazałem ją pani. Mam nadzieję, że jest pani usatysfak-
cjonowana tym, co zobaczyła. O! - Urzędnik w hawajskim podko-
szulku i odprasowanych spodniach khaki przyniósł doktorowi
Danowi kopertę. - Doskonale. Dziękuję.
Podał kopertę Gaby.
- Pani DF108.
- Pan nawet nie wie, ile to znaczy, doktorze Dan.
- Mam nadzieję, że oznacza to przyjaciela nowego narodu.
Aha, byłbym zapomniał. Pani stary przyjaciel wrócił do Kenii.
- Oksana Tielianina?
Doktor Dan zmarszczył brwi; nazwisko najwyraźniej nic mu
nie mówiło.
- Nie. Doktor Shepard.
55
Poleciała wcześnie rano wielkim, przestronnym antonowem.
Towarzyszył jej Faraway. Byli jedynymi cywilami. Ich miejsca znaj-
dowały się pośrodku kadłuba, z dala od okien. Nie zobaczy Chagi.
Zamiast tego usiłowała wyciągnąć z żołnierzy, co sądzą o wycofywa-
niu się z Nairobi, ale oni byli młodzi, po raz pierwszy znaleźli się
poza swoim krajem rodzinnym i zostali napełnieni przez podofi-
cerów podejrzeniami wobec dziennikarzy. Skończyło się na tym,
że przespała większość lotu z głową na ramieniu Farawaya. Młodzi
biali żołnierze zastanawiali się, co biała kobieta robi z czarnym
mężczyzną. Młodzi czarni żołnierze zastanawiali się, dlaczego
czarny mężczyzna nie znalazł sobie odpowiedniej kobiety wśród
swoich.
W hali przylotów czekał T. P. Costello, tak jak za pierwszym
razem, kiedy wszystko było świeże, czyste i podniecające i nie mo-
gło się źle potoczyć. Gaby miała wrażenie, że przez cztery i pół ro-
ku nie zmienił ubrań. Pod tymi ubraniami jego ciało zmiękło i za-
padło się, podbródek obniżył, a linia włosów przesunęła się wy-
żej. Ale wciąż niezmiennie wyglądał jak urżnięta sowa.
- Co u diabła cię zatrzymało? - zapytał, ponieważ wiedział,
że tego się po nim spodziewała. - ONZ ogłosiła, że wycofuje się
z Nairobi. Trzy dni i będzie tu miasto otwarte.
Wszystko, co posuwa się naprzód, sięga również wstecz. Stary
landcruiser na parkingu. Nowe jaskrawopomarańczowe pasy.
- Ludzie z wielkimi karabinami mylili kulę ziemską SkyNetu
z logo ONZ - wyjaśnił T. P.
Stary katechizm, nowy rozdział. T. P. podał Gaby kamizelkę
w tym samym kolorze co pasy na samochodzie.
- Obowiązkowy kolor dla przedstawicieli prasy. Nie patrz tak
na to, uratowało życie kilku osobom, które znasz.
Wyciągnął z kieszeni płócienną torebkę i wsunął Gaby do
ręki. O mało co jej nie upuściła - okazała się niespodziewanie
ciężka.
- Co ty tu masz?
- Krugerrandy. Będziesz potrzebowała poparcia w negocja-
cjach. Zapomnij o dolarach, zapomnij o markach niemieckich,
zapomnij o jenach. Złoty kruszec jest jedyną wymienialną walutą
na ulicy. I jeszcze coś dla jego - i twojego - bezpieczeństwa.
Podał jej pistolet. Czterdziestkępiątkę. Małe mroźne wojny
nauczyły Gaby trzymać broń, chociaż nienawidziła jej dotyku na
skórze. Sprawdziła pistolet. Był naładowany.
- To Czarne Nosorożce.
- Dobijasz je, nie chcesz, żeby znowu powstały.
- Gdzie mam to trzymać? W torebce?
Na tylnym siedzeniu Faraway roześmiał się obscenicznie na
myśl o rozległych możliwościach.
- Nie ulega wątpliwości, że nie znajdziesz noclegu w tym mie-
ście ani na piękne oczy, ani za pieniądze - mówił T. P., kierując się
ku szlabanowi na wyjeździe, zgodnie ze wskazówkami żandarmów
w białych rękawiczkach. - Nawet dom twojej starej przyjaciółki,
pani Kivebulaya, przypomina teraz puszkę sardynek.
- Gaby zamieszka ze mną - powiedział Faraway.
T. P. powitał to oświadczenie milczeniem, a żołnierze wypuści-
li landcruisera na drogę prowadzącą do miasta.
Przez cztery i pół roku, odkąd po raz ostatni jechała tą dro-
gą, slumsy zdążyły otoczyć lotnisko ze wszystkich stron. Kartono-
we budy przyciśnięte do drutów wykorzystywały tylne ściany ma-
gazynów i hangarów jako swoje oparcia. Całun nieśmiertelnego
błękitnego dymu unosił się nad plastikowymi dachami, przerywa-
ny niekiedy gęstym pióropuszem z płonących bud. Kobiety dźwi-
gały na głowach brzemię chrustu i plastikowych miednic z pra-
niem. Kucający na piętach mężczyźni przyglądali się pracy
kobiet. Dzieci z muchami w oczach i palcami w buziach przyglą-
dały się samolotom startującym nad głowami. Wszystko było takie
samo, a zarazem inne. Zmieniła się atmosfera. Ludzie w zaułkach
lub ci siedzący przy drodze i sprzedający puszki sprite'a i branso-
letki karmy sprawiali wrażenie pozbawionych chęci do życia, apa-
tycznych. Życie uszło z nich, pozostawiając ich przezroczystych
i wysuszonych. Gaby zrozumiała. To byli ludzie wyrzuceni przez
fale przypływu, szczątki porzucone na plaży, podczas gdy inni
wrócili na pełne morze: ku brzegom, ku nowym obozom przej-
ściowym na wschodzie i dalekiej północy, ku Chadze. Wśród tych,
którzy pozostali, wielu lękało się odejść. Niektórzy byli na to za
biedni. Inni nie chcieli odchodzić, woleli zaczekać, aż Chaga
podpełznie i zmusi ich do decyzji, dokąd się udać. Nie będą dłu-
go czekać. Gaby dostrzegła wrogi horyzont koralowych palców
i drzew wznoszący się pojedynczymi wyspami ponad dachami
slumsów. W odległości mili na północ nad budami unosiło się
stado balonów z Loolturesh.
Niektórym to wystarczało, żeby przemóc lęk, nędzę lub bez-
czynność. Samochodami, autobusami, ciężarówkami, matatu, mo-
torikszami, wozami zaprzężonymi w woły, osły lub ciągniętymi
ręcznie, rowerami i pieszo zabierali swoje rzeczy i życie w drogę.
Pas autostrady prowadzący z miasta na lotnisko zapełniała proce-
sja wydziedziczonych. Wtłoczona pomiędzy szeregi żołnierzy roz-
ciągała się na pięćdziesiąt stóp szerokości i dziesięć mil długości.
-Hm?
- Pytałem, czy słyszałaś, że Shepard wrócił? — spytał T. P.
- Słyszałam.
Chciała, żeby zabrzmiało to tak, jakby dowiedziała się o po-
wrocie jakiegoś dziennikarza, którego poważała, ale znała tyl-
ko zawodowo. Chciała, żeby tak to odebrał Faraway. Shepard
nigdy do niej nie napisał, nigdy nie próbował nawiązać kontak-
tu, nie dał jej szansy na wytłumaczenie, przeprosiny lub nowy
początek. Dlaczego więc serce bije jej mocniej za każdym ra-
zem, gdy słyszy jego nazwisko, gdy myśli, że on jest tu, w tym
umierającym mieście? Ponieważ go kocha. Nie kocha Farawaya.
Daje mu seks za jego lojalność, przyjaźń i dobroć, ale nie daje
mu miłości. Oni wszyscy mają rację - ci, którzy twierdzą, że ona
jest potworem.
- I co porabia?
— Głównie siedzi w Ugandzie i w Zairze, brudząc sobie ręce.
UNECTA nie chciała go stracić, więc przenieśli go na szefa zespo-
łu działającego w okolicy terminum, z siedzibą w Kilembe. Cieszy
się ogromnym poważaniem: większość tych patentów na nowoge-
netyczną żywność, którą korporacje agrobiznesu wyrywają z Cha-
gi, to zasługa zespołu Sheparda. W zeszłym tygodniu jego następ-
ca na stanowisku dyrektora wykonawczego UNECT Afrique,
brzuchaty Belg Conrad Laurens, został znaleziony martwy w po-
koju Intercontinentalu z trzema chińskimi laskami. Wezwali więc
Sheparda, żeby pomógł w wielkim Zakończeniu Wyprzedaży. Z Ol
Tukai wydarli, co się dało. Chaga rozbierają teraz na kawałki. -
Landcruiser zahamował gwałtownie. Knykcie T. P. pobielały. Obie
stopy trzymał płasko na podłodze. Zakręcił kierownicą i minął
o kilka cali ciężarówkę ONZ, która nagle zatrzymała się na środku
autostrady. Gaby wydobyła się z siedzenia, w które została wciśnię-
ta, otworzyła usta, żeby wrzasnąć na T. P., kiedy zobaczyła, co się
dzieje.
Nadlatywał znad północnych slumsów, daleko od trasy scho-
dzenia jakiegokolwiek innego samolotu. Leciał nisko, bardzo ni-
sko. Za nisko, żeby było bezpiecznie. Był wielki i poruszał się szyb-
ko. Nie uderzył w szosę, ale niewiele brakowało. Gdyby ciężarówka
nie zatrzymała się, zahaczyłby o nią. Samolot przeleciał nad nimi
w porywie wiatru. Zdawało się, że zawisł nad landcruiserem. Gaby
czuła chłodny cień jego skrzydeł. Ma w sobie coś z nietoperza, coś
z szybowca, coś z awionetki, myślała, a zarazem coś z opływowości
wielozadaniowego samolotu bojowego.
O Boże, ale on jest wielki.
Ludzie po drugiej stronie autostrady rzucili się na ziemię,
gdyż to coś wydawało się nurkować prosto na nich. Pluło gazem.
Skrzydła miało wykrzywione. Pomimo całego swojego ogromu by-
ło lekkie jak liść. Podniosło się nad slumsami na samym skraju
drogi, zyskało kilkaset stóp wysokości i skręciło.
Nagły huk wirników helikoptera był szokiem. Maszyna nadle-
ciała zza wzgórz na południe od drogi: helikopter bojowy hind B.
Niemal dotknął wierzchołków kominów, skręcił z wielką mocą
i poleciał za intruzem.
Ludzie wstali, przyglądając się, jak helikopter zwarł się z tym
latającym potworem. Wypuścił serię z broni maszynowej i wszyscy
zaczęli wiwatować. Następny i jeszcze większy wiwat. Trzeci - i wiel-
ki nietoperzo-szybowco-odrzutowiec rozleciał się na dziesiątki wi-
rujących kawałków, które pospadały na slumsy. Gaby widziała, jak
strzępy skrzydeł, ogona i opływowego kadłuba kręcą młynki w po-
wietrzu razem z kawałkami blachy falistej, drewna i poszarpanym
plastikiem.
Ale ludzie na autostradzie wiwatowali, jakby to był karnawał
albo jakby przyjechał papież. Gaby wysiadła z samochodu i spoj-
rzała na miejsce katastrofy, osłaniając oczy dłonią. Helikopter wy-
konał triumfalną rundę i przeleciał nad szosą dojazdową na lotni-
sko w burzy pyłu i wycia silników.
- Nie sądziłam, że są tak wielkie - powiedziała.
- Wyrządzają masę szkód, kiedy spadną, ale to tylko najbied-
niejsi w parafii, więc ONZ się nie przejmuje - odrzekł T. P., stając
obok niej. Przez błotniste uliczki slumsów biegli żołnierze, roz-
ciągając się w szyk. - Ich zadaniem jest utrzymać wolny dojazd do
lotniska, to wszystko. To było najbliższe uderzenie od tygodni.
Trochę im nie wychodzi, ale przynajmniej helikopter strącił go,
zanim ładunek się uaktywnił. To działa jak opylacz: rozsiewa za-
rodniki Chagi po całym tym przeklętym miejscu.
Uważasz, że latające bomby są imponujące. Powinnaś zoba-
czyć Wykluwarnie. Dziesiątki takich potworów na samym termi-
num, każdy wysoki mniej więcej na trzysta stóp. Bomby latające
wyrastają w strąkach na ich wierzchołkach. Dojrzewają, rozpo-
ścierają skrzydła - zupełnie jak motyle, pokażę ci nakrętki - a po-
tem odrywają się i odfruwają. Armia kenijska - ta jej część, która
jeszcze nie zdezerterowała — rozwala je na miejscu z artylerii.
Oczywiście odrastają równie szybko, jak są strącane, ale przynaj-
mniej trochę sieje spowolnia. Helikoptery dostają resztę. Jestem
zaskoczony, że pozwolili temu przedrzeć się tak blisko lotniska.
Jedno uderzenie i cały plan ONZ bierze w łeb.
-Jak Chaga się nauczyła budować takie rzeczy? - spytała Gaby.
— Od nas, a co myślałaś? - T. P. uruchomił ponownie silnik.
Gaby spojrzała na izolowane plantacje obcej roślinności Chagi,
wyrastające ze środka ludzkiego krajobrazu. Pociski biologiczne.
Skrzydlate nasiona, podobne do jaworu, rozsyłane setkami przez
wichry równonocy. Jej ojciec nazywał jawory pięknymi chwasta-
mi. Wygryzały wszystko, przejmując całą powierzchnię.
A największe uskrzydlone nasienie ze wszystkich, Wielki Głu-
pi Obiekt, znajdowało się zaledwie trzy miesiące drogi od Ziemi.
- Podrzucę was do Farawaya - powiedział T. P., przeciskając
się między wojskowymi pojazdami ku złotym wieżom Nairobi. —
Jeśli dałabyś radę, będziemy w Thorn Tree. Jest parę osób, które
chciałyby znów cię zobaczyć. Jeśli nie, to jutro w Centrum Praso-
wym ONZ, o ósmej trzydzieści. Jezu, ale dobrze mieć cię znowu
tutaj, Gaby. Jak to jest?
Nie odpowiedziała. Przyzwyczajała się do ciężaru i obecności
pistoletu w dłoni.
56
Tembo powitał Gaby z niepohamowaną chrześcijańską rado-
ścią i pokazał jej zdjęcia swojej nowej, dziesięciomiesięcznej te-
raz, córeczki. Jej imię oznaczało Po-Przejściu-Deszczy. Gaby po-
wiedziała, że jest to jedno z najpiękniejszych imion dla dziecka,
jakie kiedykolwiek słyszała, ale dziewczynka urodziła się pod gorz-
ką gwiazdą wydziedziczenia. Straciła już jeden dom, a tymczasowy
prefabrykat, w którym ją zakwaterowali, znajdował się o pięć dni
od terminum. Spod drzwi wejściowych widać było lądowe koralow-
ce i drzewa wachlarzowe. Tylko dwie przecznice dalej. Kiedy doj-
dą do sąsiedniej ulicy, Tembo i jego rodzina będą musieli odejść.
Nie wiedział dokąd. Miał nadzieję, że na Zanzibar. To dlatego
przyszedł na konferencję prasową ONZ w Sali Konferencyjnej Ke-
nyatta Center: dzisiaj generał sir Patrick Lilley, najwyższy dowód-
ca Wschodnioafrykańskich Sil Lądowych, miał rozdawać wizy wy-
jazdowe obywatelom kenijskim.
T. P. Costello zarezerwował rząd krzeseł w połowie sali.
- Szkoda, że nie przyszłaś wczoraj do Thorn Tree - powie-
dział do Gaby.
- Miałam ciekawsze rzeczy do roboty — odpowiedziała, nie
będąc w stanie powstrzymać się od uśmiechu.
- Nie mów, że bzykasz się z Farawayem.
- Bzykam się z Farawayem. Dla twojej wiadomości: on bzyka
niezwykle głośno i długo.
- Dziwka.
Nie opowiedziała mu o sztuczce z osłabieniem zmysłów za po-
mocą opaski i szumu radiowego, ponieważ źle by to zrozumiał.
Chodziło o skoncentrowanie się na dotyku. Poza tym o odcięcie
się od nieustannie przelatujących helikopterów, wybuchów ognia
z karabinów na ulicach i odległego grzmotu artylerii daremnie
ostrzeliwującej Chagę w zamożnych północnych dzielnicach. Za-
mknąć się przed tym i zapomnieć, że gdzieś na tych ulicach, któ-
rych już nie znała, był Shepard. Udawać w ciszy i mroku, że to
ciało pod nią było jakimkolwiek ciałem, skóra -jakąkolwiek skó-
rą, w kolorze, jaki jej się zamarzy.
W sali konferencyjnej zapanowała cisza. Wysoki biały mężczy-
zna o włosach w kolorze piasku i w pustynnym kamuflażu stanął za
pulpitem. Przejrzał swoje notatki, poprawił okulary na nosie i zmie-
rzył wzrokiem rzędy dziennikarzy. Przypominał Gaby foksteriera.
Generał sir Patrick Lilley. Sandhurst, rocznik 1985. Służba czynna
w Bośni, Somalii, Ruandzie, Iraku, Peru, Pakistanie. Czy on myśli,
że świat zapomniał o wypowiedzianym poza protokołem, ale
w obecności kamer, komentarzu o tym, że powinno się pozwolić
cholernym kolorowym dupkom samym rozwiązywać własne proble-
my? Na pewno nie zapomnieli ludzie w tych spalonych wioskach
i zbombardowanych miastach, którym odmówiłeś obrony, ponie-
waż mogłaby ona oznaczać narażenie twoich żołnierzyków na za-
strzelenie. Nie zapomnieli ludzie na tej sali, w tym kraju. Wszyscy je-
steśmy kolorowymi dupkami i sami rozwiązujemy własne problemy.
Kiedy wyjdę na te ulice, to nie z twoimi niańkami w błękitnych heł-
mach, ale z ludźmi, których szanuje ulica. Z Czarnymi Simbami.
- Dzień dobry państwu - powiedział generał sir Patrick Lilley.
— Miło mi widzieć tyle znanych twarzy. Zanim zajmiemy się przy-
działami, jak zwykle aktualizacja danych - mówi jak Ostatni An-
glik, pomyślała Gaby. - Terminum symbu Nyandarua zostało dziś
oficjalnie wyznaczone na linii jednego stopnia, dwunastu minut
i dwudziestu trzech sekund szerokości geograficznej południo-
wej. Proszę odpowiednio nastawić swoje lokalizatory GPS. Obo-
wiązują dotychczasowe rozporządzenia dotyczące przechodzenia
na niewłaściwą stronę.
Użytkownicy Sieci Lokalnej Nairobi Wschodnioafrykańskiego
Teleportu zauważyli przerwy i przekłamania w przekazie danych.
Odkryliśmy, że zostało to spowodowane wtargnięciem obwodów
organicznych symbu w sieć światłowodową. Symb Nyandarua zda-
je się podłączać do Teleportu Wschodnioafrykańskiego. Nie je-
steśmy w stanie przewidzieć długoterminowych konsekwencji ta-
kiego stanu rzeczy; jeśli zaistnieje podejrzenie zagrożenia dla
ludzi, zwrócimy się do rządu o pozwolenie na izolację Sieci Lokal-
nej Nairobi. Na razie, obawiam się, musimy się pogodzić z prze-
rwami i przekłamaniami.
Gaby zastanawiała się, jakim cudem jego beret nie zsuwał się
z głowy. Spinki, to twoja tajemnica, prawda, sir Paddy?
— Przejdźmy do głównego tematu tej konferencji prasowej.
W porządku alfabetycznym będę wyczytywal agencje, które złoży-
ły podania o wizy wyjazdowe. Proszę, żeby wyczytani potwierdzili
dokumenty u mojego adiutanta.
Który wygląda jak suka foksteriera. Gaby przyglądała się twa-
rzom czekających na wezwanie przez generała sir Paddy'ego.
Wszystkie były czarne. Na większości malowała się rezygnacja w ob-
liczu nieuniknionego, podobna do tej, którą Gaby kiedyś widzia-
ła w oczach antylopy gnu szarpanej za pysk i rozpruwanej przez
stado hien.
Generał sir Paddy wywoływał SkyNet, sekcja po sekcji. Gaby
patrzyła, jak T. P. sięga po swoją wizę wyjazdową. Usłyszała nazwi-
sko, którego nie skojarzyła, i ku jej zdziwieniu po schodach zbiegł
Faraway. Potem usłyszała swoje nazwisko i zeszła na dół, żeby ode-
brać papiery i plakietkę ze zdjęciem z rąk foksterierki. Gdy wróci-
ła na swoje miejsce, sir Paddy był już przy Transworld Television.
Dopiero gdy zobaczyła ręce zaciśnięte na wizach i plakietkach
identyfikacyjnych, doszło do niej...
- Gdzie jest Tembo? Co z Tembo? - Nikt na nią nie patrzył.
Wrzeszczała w kierunku podium. - Co do cholery z Tembo?
Generał sir Paddy przerwał wyczytywanie listy, żeby zmarsz-
czyć brwi na widok tej głośnej, źle wychowanej, buntowniczej Ir-
landki.
- Musisz coś zrobić, T. P. Na Boga, on ma żonę i dzieci. Jest dla
mnie jak rodzina, jak ukochany wujek. Jesteś mu coś winien, T. P.
- Nie mogę nic zrobić, Gaby. Mam związane ręce. Uwierz mi,
tak samo coś się we mnie przewraca jak w tobie.
-Już to kiedyś słyszałam, T. P. - Wstała, żeby zejść i rzucić wy-
zwanie generałowi sir Lilleyowi na jego podium. T. P. Costello
chwycił ją i obrócił z niespodziewaną siłą.
- Nastąp sir Paddy'emu na odcisk, a wszyscy dostaniemy ko-
pa. Balansujemy tu na bardzo cienkiej linie.
- Cztery i pół roku, a ty ciągle wciskasz mi ten sam kit — po-
wiedziała Gaby. - Kiedy wreszcie uświadomisz sobie, że nie po-
trzebujemy tych ludzi? Faraway, Tembo, jesteście mi potrzebni.
Twoja rodzina też, Tembo. I kluczyki do landcruisera, T. P.
- Dokąd to wszystko zabierasz?
- Deptać po odciskach jakiejkolwiek agendy, która o tym de-
cyduje, dopóki nie dopnę swego.
57
W UNHCR odesłali ją do biur OAU. W OAU odesłali ją do
UNHCR, ale powiedziała im, że została tu przysłana właśnie
z UNHCR, zasugerowali więc, że powinna spróbować w IRC.
W IRC powiedzieli, że nie mogą tego zrobić i odesłali do ambasa-
dy Unii Europejskiej. W ambasadzie Unii Europejskiej popatrzy-
li na nią jak na psie gówienko na wycieraczce i powiedzieli, żeby
poszła do biura kenijskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych na
Harambee Avenue. Na Harambee Avenue zdecydowali, że jest to
całkowicie wewnętrzna sprawa i odesłali ją do biura Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Dziedzictwa Narodowego na Moi Avenue,
gdzie obozowało siedmiuset pielgrzymów rastafariańskich, którzy
przybyli, aby dołączyć do wielkiego odejścia na Świętą Górę Syjon
w Afryce, i rozłożyli się tu z dziećmi i kozami zakupionymi,od
uchodźców, szczęśliwych, że udało im się pozbyć zwierząt za go-
tówkę. Znękany personel UNHCR w biało-niebieskich kamizel-
kach kuloodpornych usiłował upchnąć ich w autobusach jadą-
cych w stronę Bramy Zachodniej. Nabyte za gotówkę kozy skuba-
ły resztki trawy i przeżuwały łupiny ze zwarzonej przez smog juki.
Załatwianie przeciągało się, mała Po-Przejściu-Deszczy zaczę-
ła płakać, a Gaby tracić cierpliwość, Tembo zaproponował więc,
żeby spróbowali dostać się na skróty przez służbowe zaułki, które
zaprowadzą ich na drugi koniec Moi Avenue. W zaułkach za zło-
tymi wieżami Nairobi leżały martwe ciała - wzdęte i błyszczące od
gazów i gnicia. Gaby nie zdołała ominąć kilku. Zmuszała się do
słuchania Po-Przejściu-Deszczy, żeby nie słyszeć trzasku i pękania
ciał.
To, co się działo po tej stronie, okazało się równie okropne
jak rastafarianie przed biurem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Pięćset osób usiłowało wedrzeć się przez obrotowe drzwi. Poli-
cjanci kryli się pod kolczastymi drzewami, nie będąc w stanie
wkroczyć do akcji. Za namową Farawaya Gaby wyciągnęła mikro-
fon, kamerę i obsługę kamery.
- Czy mogliby panowie mi pomóc?
Policjanci chętnie wyszli ze swych kryjówek i oczyścili ścieżkę
do drzwi. Udało im się to zrobić z uśmiechem do kamery. Co za
szkoda: kamera była wyłączona.
Przedarli się do urzędnika za biurkiem, który odesłał ich do
przełożonego, a ten polecił ich oficerowi wykonawczemu na pią-
tym piętrze, w gabinecie z biurkiem, krzesłem, PDU i osiemdzie-
sięcioma pudełkami na dokumenty. Oficer wykonawczy oświad-
czył im, że wszystkimi akredytacjami prasowymi zajmuje się ONZ
i odesłał ich do Kwatery Głównej Dowództwa Wschodnioafrykań-
skiego na Chiromo Road.
Na Haile Selassie Avenue nie było już żadnego otwartego
sklepu. Te, które nie zostały splądrowane i spalone, miały za-
mknięte okiennice. Stalowe rolety drogich sklepów, sprzedających
niegdyś zegarki, biżuterię i inne wartościowe przedmioty, zostały
staranowane. Z witryny firmy jubilerskiej Sharma i Synowie wy-
stawał zad suzuki 4x4. Kupcy wystawiali towary na chodnikach:
blaty na kozłach pełne odtwarzaczy kompaktowych i płyt, rozcię-
ty plastikowy worek po nawozie, na którym ustawiono małe ziggu-
raty butelek wody mineralnej Volvie. Mężczyzna ze strzelbą na ra-
mieniu sprzedawał akumulatory samochodowe na werandzie
biura Wydawnictwa Chrześcijańskiego. Na tylnym siedzeniu pła-
kały dzieci. Pani Tembo tuliła je w ramionach.
- Ciii, dzieci - mówiła. - Nie płaczcie, nie płaczcie.
Legitymacja i DF108 Gaby zostały sprawdzone w pięciu punk-
tach kontrolnych coraz bliżej Wschodnioafrykańskiego Dowódz-
twa Wojskowego. Żołnierze wysadzili wszystkich pasażerów, żeby
upewnić się, że pod siedzeniami nie ma materiałów wybuchowych,
zanim otworzyli szlaban przed parkingiem dla gości. Gaby zostawi-
ła w samochodzie Farawaya jako straszak na złodziei i zabrała Tem-
bo, panią Tembo, Sarah, Etambele i Po-Przejściu-Deszczy w stronę
biur, gdzie zażądała rozmowy z kimś, kto dysponowałby możliwo-
ścią wydania wizy wyjazdowej dla najcenniejszego pracownika
SkyNetu i jegb rodziny. Po czterdziestu minutach pojawił się adiu-
tant, który miał tyle wolnego czasu, że mógł powiedzieć cywilom,
że znaleźli się w niewłaściwej sekcji Wschodnioafrykańskiego Do-
wództwa Wojskowego. Tu jest Wschodnioafrykańskie Wojskowe
Dowództwo Strategiczne, a oni potrzebują Wschodnioafrykańskie-
go Wojskowego Dowództwa Logistycznego, które zajmuje budynki
Centrum Szkoleniowego Armii Kościelnej na Jogoo Road.
Landhries Road, w miejscu, gdzie bomba latająca spadła na
dworzec autobusowy, była zamknięta barykadą z wraków samo-
chodowych. Ręcznie malowane na zardzewiałych drzwiczkach
znaki objazdu kierowały ruch na Pumwani Road. Przez cztery
i pół roku slumsy rozciągnęły się aż do rzeki Nairobi i na jej dru-
gi brzeg. Slumsy nigdy się nie kurczą. Zamieszkane są okropne,
ale rozpadające się jeszcze gorsze. Wiele bud rozleciało się lub
zjechało do rzeki, która stała się bagniskiem plastiku, złomu,
drewna i martwych zwierząt.
Na końcu Kericho Road znajdowała się blokada. Naprzeciw
siebie stały dwa nissany pick-upy z działami przeciwlotniczymi za-
mocowanymi do karoserii - pickni, jak nazywano je na ulicy -
ograniczając ruch do pojedynczej nitki pomiędzy uzbrojonymi
mężczyznami, ubranymi dziwacznie w panterki w czerwono-fiole-
towych kolorach Chagi pod piłkarskimi dresami. Chorągiewki
kartelu na antenach pickni przedstawiały czarno-białą piłkę fulere-
nu na zielonym tle. Fulerenowa piłka nożna, pomyślała Gaby.
Wiedziała, co to jest: Soca Boys, jeden z mniejszych karteli tak-
tycznych, który uparcie pozostawał niezależny, podczas gdy inne
zawiązywały sojusze i tworzyły grupy nacisku. Pokaz siły: przesłanie
do szefów Pierwszego Wydziału, że warto będzie mieć Soca Boys
po swojej stronie, gdy dojdzie do ostatecznej rozgrywki.
Taktyczni przepuścili furgonetkę ledwie widoczną spod ster-
ty chrustu. Gaby wyciągnęła kilka krugerrandów. Landcruiser
przybliżył się. Przez punkt kontrolny przejechał ziejący dymem
autobus miejski. Gaby nie sądziła, że komunikacja jeszcze funkcjo-
nuje.
- Schowajcie broń - syknęła. — Wy na tylnych siedzeniach
róbcie wrażenie przerażonych.
- To nie będzie trudne - odrzekła pani Tembo.
Kartelowiec w kurtce z napisem Grampus 11 podszedł do
otwartego okna.
- Cześć m'zungu — powiedział. -Jeździsz bardzo kolorowym
samochodem. Zechcesz pokazać moją twarz w telewizorze, panno
z wiadomości?
Sponad slumsów wyłonił się helikopter: wielki uzbrojony ho-
kum z literami NZ na burcie. Na jego widok kartelowcy uciekli
do swych samochodów. Helikopter zawrócił. Pickni odjechały na
pełnym gazie. Helikopter usiłował je gonić wśród blokowisk z pu-
staków. Kilka minut później Gaby minęła kolumnę pojazdów
opancerzonych ONZ pędzącą po Leman Road. Za dwa dni nie
będzie ich w tym mieście, ale przez te dwa dni oni tu rządzą i nie
pozwolą na żadną rywalizację.
- Czy to nie tu kierowałeś chórem? - spytała Gaby, gdy mija-
li spory kościół z czerwonej cegły, przykryty dachem z czerwonej
blachy.
- Tak, u świętego Stefana - odpowiedział Tembo. — Ale nikt
tu już nie śpiewa.
Kwatera Główna Wschodnioafrykańskiego Wojskowego Do-
wództwa Logistycznego ONZ, dawniej Centrum Szkoleniowe Ar-
mii Kościelnej, znajdowała się dokładnie naprzeciwko kościoła
św. Stefana. Jeszcze raz sprawdzono ich legitymacje i zezwolenia,
po czym Gaby wprowadziła całą rodzinę do holu i odmówiła za-
brania ich stamtąd, dopóki nie pojawi się ktokolwiek, kto zajmu-
je się wizami wyjazdowymi. Czekała tym razem zaledwie trzydzie-
ści pięć minut, aż pojawił się adiutant, żeby porozmawiać z nią,
Tembo i Farawayem. Przez następne trzydzieści pięć minut adiu-
tant referował ich podanie swojemu przełożonemu, przez jesz-
cze kolejne przełożony konsultował się z ludźmi z portierni, za-
nim zdecydował, czy ma rozmawiać z tymi cywilami, czy nie. Żo-
na i córki Tembo siedziały na plastikowych krzesłach pod oknem
tymczasowego baraku, który służył za portiernię, i jadły kanapki
i czekoladę z maszyny na żetony. Faraway wyglądał przez okno,
popijając kawę. On należy do tych mężczyzn, pomyślała Gaby,
którzy nieświadomie przybierają takie pozy, jakie robią wrażenie
na kobietach.
Przełożony oświadczył, że nie może wydać specjalnej wizy wy-
jazdowej wyłącznie na żądanie Gaby. Faraway zajął się negocjacja-
mi jako zastępca dyrektora stacji. Oficer nadal nie był przekona-
ny. Faraway zadzwonił z komóijki do T. P. i podał telefon
oficerowi. Gaby przyglądała się przez okno żołnierzom siedzącym
na chodniku Jogoo Road. Dostrzegła mężczyznę ubranego w mu-
zułmańskie szaty, popychającego na ulicy coś, co wyglądało jak
psia buda na kółkach. Gaby pamiętała tego mężczyznę i ten po-
jazd. W środku kryje się kobieta z twarzą przykrytą zasłoną, spod
której widać tylko oczy. Niektórzy żołnierze oferowali mężczyźnie
pieniądze. Odmówił. Gaby patrzyła, jak odchodzi w górę ulicy.
On jest częścią tej Kenii, której już nie ma, pomyślała, tej, którą
kochałam, ale której już nie zobaczę, bo stała się obca i brzydka,
jak gnijący szlam albo kobieta schowana w drewnianym wózku.
Faraway rozłożył swój PDU na biurku. Komputer zaczął wy-
pluwać kartki z dokumentami. Oficer zabrał je na drugą stronę
budynków, za kaplicę, do części mieszkalnej, gdzie mieściły się
biura. Tembo przenosił wzrok z Farawaya na swoją żonę i dzieci.
Niektórzy żołnierze przechodzący przez portiernię przykucali, że-
by porozmawiać ze ślicznymi córeczkami Tembo.
Ubrany w długą szatę mężczyzna z drewnianym wózkiem
szedł teraz Jogoo Road w przeciwną stronę. Gaby widziała, jak mi-
jał wygrzewających się w słońcu żołnierzy. Tym razem nie propo-
nowali mu pieniędzy. Znikł z pola widzenia.
Oficer wracał przez dziedziniec. Wyglądał na zadyszanego.
Miał czerwoną twarz. Usiadł za biurkiem i podał Farawayowi dwa
formularze do podpisu.
Gaby zarejestrowała wszystko, co się wtedy wydarzyło, jako
osobne, niezależne kawałki przeżyć.
Zobaczyła, że żebrak w arabskim stroju pędzi ulicą, najszyb-
ciej jak potrafi. Nie miat swojego wózka.
Zobaczyła, że żołnierze siedzący na chodniku podrywają się
na nogi.
Zobaczyła, że Faraway odwraca się od biurka z szerokim
uśmiechem i kartkami papieru w obu rękach.
Zobaczyła białe światło i ognistą kulę w samym środku bły-
sku.
Usłyszała eksplozję. Usłyszała, jak wybucha we wszystkich ko-
mórkach jej ciała i rozbrzmiewa w nich hukiem śmierci.
Zobaczyła, że okno portierni wpada do środka milionem kłu-
jących drobin szkła. Zobaczyła, że Tembo przewraca swoją żonę
i dzieci na podłogę, bo szyba wybuchła tuż nad ich głowami. Zo-
baczyła, że Faraway rzuca się na podłogę, zwijając się w kłębek
i chroniąc głowę ramionami. Zobaczyła, że urzędnicy kryją się za
biurkami przed szklanym deszczem.
Wyglądało na to, że tylko ona wciąż stała, niczym zwieńczony
kopułą budynek w Hiroszimie, który znalazł się dokładnie pod
bombą.
Zarejestrowała wszystkie szczegóły w mgnieniu oka. Mężczy-
zna w arabskiej szacie leżał na Jogoo Road twarzą do ziemi.
Bomba wybuchła sto jardów dalej. Z drewnianego wózka, w któ-
rym była ukryta, nie pozostały nawet drzazgi. Płonęły trzy cięża-
rówki, przewrócił się jeden z autobusów dla uchodźców. Ciała
żołnierzy leżały rozrzucone w nieładzie. Nad wszystkim unosiła
się przerażająca cisza. A potem w ciszy po eksplozji pojawiły się
dźwięki: wrzeszczący ludzie, trzask płonącycfi pojazdów, wyjący
ludzie.
- Chodźcie! - krzyknęła Gaby do swojej ekipy. — Mamy robotę!
Faraway wcisnął wizy w dłoń pani Tembo i pobiegł za Gaby.
Czuła się jak neutrino. Poruszała się pomiędzy zniszczonymi
pojazdami i grupkami zszokowanych ludzi, nie reagując na ich
obecność, nie zwracając uwagi na ich pomieszanie, pochłonięta
wyłącznie swoim celem. Żołnierze wydobywali swoich towarzyszy
z pogiętych wraków samochodów, odciągali poszarpane ciała od
kałuży płonącego paliwa. Gaby wyminęła ich. W rynsztoku walały
się strzępy ciał i osmalonych tkanin. GaBy przebiegła po nich
okiem kamery i ruszyła dalej. Żołnierze uspokajali wrzeszczących
kolegów. Mężczyzna siedzący obok żołnierza bez twarzy krzyczał
i krzyczał o doktora, który pomógłby jego kumplowi. Wojskowi
lekarze oglądali ofiary. Z daleka dochodziło wycie syren: spieszy-
ły karetki i straż pożarna. W środek tego wszystkiego Gaby zapusz-
czała oko swojej kamery. Nikt nie zwracał na nią uwagi. Straż po-
żarna zalała płonące samochody pianą. Cywilne i wojskowe
karetki przeciskały się pomiędzy ciężarówkami i rozrzuconymi
grupami boleści. Wciąż nikt nie dostrzegał Gaby, Farawaya i Tem-
bo. Dopiero gdy zjawiła się żandarmeria, żeby zamknąć rejon wy-
buchu, ludzie zorientowali się, że pomiędzy nimi kręci się ekipa
wiadomości, filmując najkoszmarniejsze momenty ich życia. Dwa
białe hełmy dopadły Gaby, Farawaya i Tembo i wypchnęły ich po-
za kordon. f
- Pieprzone hieny — powiedział jeden z żandarmów.
Gaby nie słuchała go. W samym środku zniszczenia zobaczy-
ła oenzetowskiego jeepa. Żołnierz zasalutował mężczyźnie, który
wyskoczył z wozu, i zaprowadził go między ciała i wraki.
Gaby znała tego mężczyznę.
- Shepard! - krzyknęła. — Shepard!
Ale nie mógł jej usłyszeć wśród wycia syren i umierających.
58
- A więc muszę się dowiadywać z serwisów satelitarnych, że
Gaby McAslan jest znowu w Nairobi - powiedziała Oksana Tielia-
nina. W Elephant Bar wciąż kipiały samowary, ale w miejsu, gdzie
niegdyś płonął ogień, znajdował się teraz ring bokserski. Opra-
wione, opatrzone autografami fotosy kickbokserek walczyły
o miejsca na ścianach z ikonami, zdjęciami rosyjskich samolotów,
mandalami i neopogańskimi plakatami. Nieoficjalne zawody kick-
bokserskie przynosiły spore dochody, dowiedziała się Gaby od
Syberyjki. A Elephant Bar stał się Miejscem Ostatniej Szansy dla
subkultur z całej planety, które uznały, że Chagajest dla nich naj-
lepszą przyszłością. Ich pstrokate autobusy i unieruchomione
transsaharyjskie land rovery piętrzyły się na wolnym powietrzu po
drugiej stronie drogi. Wszędzie zmiany. Nawet w Oksanie Tielia-
ninie. Lepsza angielszczyzna. Krótsze włosy: ćwierć cala na całej
głowie. Więcej tatuaży: jej totemiczne drzewo oświecenia wypu-
ściło gałęzie po całym torsie; między gałązkami kryły się setki ma-
leńkich obrazków. Moda na tkaniny zadrukowane w zwierzęce
wzory, które zdaniem Gaby symbolizowały łatwo dostępną broń
i sakramentalną przemoc Nairobi przed upadkiem.
- Czy wiadomo już, kto to zrobił? - spytała Oksana. Siedziały
przy stoliku na werandzie, skąd roztaczał się widok na stojące sze-
regiem samoloty An72F. One i kilka wojskowych helikopterów po
drugiej stronie lotniska były wszystkim, co pozostało: odkąd port
lotniczy imienia Kenyatty został zamknięty dla ruchu komercyj-
nego, wszystkie wielkie jęty tam się przeniosły.
- Amerykanie usiłują nam wmówić, że to byli jacyś islamscy
fundamentaliści, ale dla nich to zawsze są albo islamscy funda-
mentaliści, albo narkotyki. Byłam tam i widziałam: to jeden
z karteli taktycznych pokazał konkurencji, że ONZ nie będzie
ich rozstawiała po kątach. Oni stają się coraz bezczelniejsi, sil-
niejsi. Bardziej dzicy. Piętnastu zabitych według ostatnich da-
nych.
-Jeśli chcesz się u mnie zatrzymać, wiesz, gdzie jest klucz -
powiedziała Oksana. - Będziesz przynajmniej bezpieczna, to ob-
szar chroniony.
- Póki ONZ tu jest. Dziękuję, ale zatrzymałam się u kogoś in-
nego.
- U kogo?
- U Farawaya.
Oksana usiłowała zrobić mądrą minę, co nie jest łatwe, gdy
ma się tylko ćwierć cala jasnego ścierniska na głowie. Przez chwi-
lę Gaby pomyślała, że może jest ona jedną z walczących dziś na
ringu kickbokserek.
- A czy on jest taki dobry, jak daje wszystkim dookoła do zro-
zumienia?
—Jest bystry, sprytny, gotowy na wszystko, ma wielką wytrzy-
małość, ale brakuje mu, no, finezji.
Oksana splunęła do swojego piwa.
- Kandydat na serbski jeb?
Gaby powstrzymała się od drżenia. Krępowanie przestało«ją
bawić od czasu fotela ginekologicznego w Jednostce Dwunastej.
Może być ślepa, głucha, zredukowana do zmysłu dotyku, smaku
i zapachu, ale musi być wolna. Nie zgodzi się już więcej na brak
swobody ruchów w seksie.
—Jest we mnie wystarczająco zakochany.
- Ale ty w nim nie.
- Zasłużył na miłość, aleja wcale go nie kocham. To mój fa-
talny nawyk: sypiam z przyjaciółmi. Wmawiam sobie, że oni to ro-
zumieją, ale oni zawsze odbierają to nie tak, jak należy, i czują się
skrzywdzeni. Usiłuję im tłumaczyć, że nie chodzi o miłość, tylko
0 dotyk. O to, że jest ci dobrze z drugą osobą. O to, że chcesz się
budzić z kimś drugim w łóżku. Ze potrzebujesz czyjegoś dotyku,
bo inaczej niczego już w życiu nie poczujesz. Spójrz na mnie: zbli-
żam się do trzydziestki. Mam siwe włosy, mój metabolizm wariuje.
Kiedyś mogłam pracować na diecie alkoholowo-nikotynowo-czer
koladowej, a teraz ledwie popatrzę najedzenie, a ono już telepor-
tuje się do mojego żołądka. Gra toczy się tylko o to, co dotknie
ziemi pierwsze: cycki czy dupa, a mój tryb życia nie pozwoli mi
ustabilizować się, nie mówiąc już o czymkolwiek, co przypomina-
łoby dojrzały związek. Więc sypiam z przyjaciółmi, bo mogę im
ufać i potrzebuję, żeby ich ciała były obok mnie rano, a oni zako-
chują się we mnie i rozklejają, gdy znajdą mnie w łóżku z jakimś
innym przyjacielem.
Chciałabym być w dojrzałym związku opartym na wrażliwości
1 kompromisach, na konieczności poświęceń, żeby w zamian
otrzymywać rzeczy, o które nie prosiłam, na nadziei, że on będzie
przy mnie rano, że będę mogła go dotknąć, gdy moje włosy staną
się całkiem siwe, a cycki opadną do ziemi. Chcę, żeby czegoś ode
mnie wymagano. Chcę zapracować sobie na miłość. Chcę prze-
stać być wolna.
- Chcesz Sheparda — powiedziała Oksana. Młoda kelnerka
w stroju bokserskim przyniosła więcej piwa. To nie był tusker, nie
podawano już dobrego kenijskiego piwa, ale było chłodne i przy-
najmniej pozwalało wyobrazić sobie słonia przechodzącego nie-
spiesznie przez drogę. - Za wielkie ptaszki i wódkę!
Gaby odwzajemniła toast.
- Widziałam go dziś po wybuchu. On mnie nie zauważył. Po-
czułam się tak, jakby te cztery lata zwinęły się i znikły. Chcę go, ni-
gdy nie przestałam go chcieć, ale boję się, że jeśli go odnajdę, on
nie przyjmie ani mnie, ani moich przeprosin.

- To wszystko są koła, przecież mówiłam ci ostatnim razem,
gdy się tu spotkałyśmy - odrzekła Oksana. -Jeśli coś zostaje nam
zabrane, zostanie nam kiedyś zwrócone. Ale żeby odnaleźć drogę
powrotną, musisz najpierw wyruszyć w podróż.
- Czy ty wyciągasz te teksty z pudełek z ciasteczkami na świę-
ta? — spytała wrednie Gaby. Po czym, wiedząc, że to mogło zabo-
leć, dodała: - Mówiłaś mi, że posiadasz dar zaglądania w głąb ludz-
kich serc. Spójrz w moje serce, powiedz mi, jak to się wszystko
układa, bo ja już nie wiem.
Oksana przeciągnęła swoje krzesło na drugą stronę stołu, na-
chyliła się i spojrzała Gaby w oczy. Oczy Syberyjki były niebieskie
- niebieskie jak Bajkał, który jest najbardziej niebieski na świecie
- i w mrugnięciu, które nie było mrugnięciem, Gaby ujrzała dzie-
sięć tysięcy lat lodu i tundry stojących za nimi i dających im moc.
To nie była bzdura. To nigdy nie była bzdura. Ta moc była praw-
dziwa.
- Chcesz, żebym zrobiła to za ciebie — powiedziała Oksana.
Z drugiej strony lotniska poderwał się helikopter i przeleciał z hu-
kiem nad ich głowami. - Nie mogę ułożyć ci drogi. Chciałabym,
żeby ci przebaczył, ale ty się boisz, że tego nie zrobi albo nie bę-
dzie mógł zrobić, ponieważ to nadzieja, że on to zrobi i pokocha
cię na nowo, była gwiazdą przewodnią twojego życia. Twoje gwiaz-
dy się zmieniły, Gaby, choć jeszcze o tym nie wiesz. Ciągle postę-
pujesz za starą gwiazdą, a ona wiedzie cię w niewłaściwym kierun-
ku. Decyzja o podążaniu za nową gwiazdą niesie ze sobą ryzyko
klęski, a wraz z nią upadku twojej siły i wiary. Patrzysz na mnie
i zastanawiasz się, czy jestem kolejną osobą, która nie potrafi ci
się oprzeć i musi cię kochać, i boisz się tych ludzi, ponieważ nie
potrafisz powstrzymać się od kochania ich troszeczkę. Nawet Fara-
way. mówisz, że go nie kochasz, ale boisz się go skrzywdzić. Ko-
chasz go. Kochasz mnie, ponieważ boisz się, że mogłabym jakoś
na to odpowiedzieć. Nie musisz się mnie lękać. Kocham cię miło-
ścią czystą i nieczystą, ale moje miejsce jest obok ciebie, a nie pod
tobą, i cokolwiek postanowisz, uszanuję to.
- Nie zasłużyłam na ciebie, Oksano - powiedziała Gaby. - Nie
zasłużyłam na Farawaya. Na żadne z was. ,
- Nie zawsze dostajemy to, na co zasłużyliśmy. Widzisz to? -
Oksana wskazała ciemny horyzont daleko poza światłami miasta.
Gaby zrozumiała: pokazywała ciemną gwiazdę między konstela-
cjami południowego nieba. Odległy o trzy miesiące od Ziemi
WGO. - Ze wszystkich rzeczy ta właśnie dowodzi, że nie dostajemy
tego, na co zasłużyliśmy. Chagajest dowodem. Będzie nasza, jeśli
będziemy mieli odwagę wejść tam i wziąć ją w ręce. Chodź. Robi
się chłodno, a w środku właśnie zaczyna się pierwsza runda.
We wnętrzu baru tłoczyli się widzowie. Kobieta Giriama z ry-
tualnymi pierścieniowatymi bliznami na podbródku i czole okła-
dała niezwykle piękną Hinduskę z czarnymi włosami spiętymi
w długi koński ogon. Mężczyźni wiwatowali, ryczeli i wykładali
swoje marki i krugerrandy.
59
Przemierzali z Farawayem tereny na południe od terminum,
położone w cieniu Wykluwarni. Poruszali się pickni Czarnych
Simb. Gaby wynajęła od Czarnych Simb szofera, ochroniarza i fa-
ceta z karabinem. Stał z tyłu i omiatał willową dzielnicę klasy śred-
niej obrotowym działem maszynowym. Nazywał się Spoko K i no-
sił drogie ciemne okulary na opasce. Ochroniarz miała na imię
Missaluba i bardzo nie podobało jej się, że ma pod opieką kobie-
tę m zungu z jej oswojonym czarnym kutasem. Wołałaby być w ak-
cji w Parklands. Szofer nazywał się Mojo. Jechał przeraźliwie szyb-
ko, ponieważ powiedziano mu, że jest za stary na walki
w Parklands.
Był dzień Minus Jeden. Armia kenijska wycofała się w nocy na
pozycje między Ngara i drogami Północnej Obwodnicy, broniąc
śródmieścia. Siły Organizacji Narodów Zjednoczonych stanowiły
wąski biało-niebieski pasek rozciągnięty na dziesięć mil wzdłuż
szosy wiodącej na lotnisko. To był pierwszy od dłuższego czasu
dzień, w którym nie słyszało się helikopterów nad głowami.
Wszystkie zostały odwołane do pilnowania połączeń z lotniskiem.
Północne przedmieścia były opuszczone i taktyczni rozdzielali je
między siebie. Po ocienionych drzewami alejach goniły się pickni.
Białe tynki na bungalowach lekarzy i księgowych były podziura-
wione kulami. Ciężkie czołgi manewrowały w ogrodach, przewra-
cając drzewa, roztrzaskując dziecięce zjeżdżalnie, wdzierając się
na ogrodzenia, rozwalając patia i tarasy. W basenach unosiły się
ciała. Park miejski został rozpruty rowami. Szkoła podstawowa
płonęła, podpalona przez bojówkarzy usiłujących unieszkodliwić
snajpera. Z rozwalonego pociskiem McDonalda pozostały tylko
złote łuki; w wyniku pojedynku moździerzowego na pierwszy plan
wysunął się budynek kościoła katolickiego. Przedmiotem kluczo-
wych walk były ważne strategicznie i dobrze bronione stacje ben-
zynowe.
Gdyby nie stara znajomość, Sugardaddy nie wypożyczyłby Ga-
by pickni i załogi. Był teraz generałem Sugardaddy z Dywizji Cen-
tralnej Starehe, dowodził oddziałami ciężkiej i lekkiej piechoty
zmechanizowanej. Miał rozkaz prowadzić energiczne uderzenie
w kierunku termjnum, znosząc wszystko, co napotka po drodze,
żeby uzyskać wolny dostęp do Chagi. Byli już w połowie marszu.
W nocy Dywizja Starehe rozprawiła się z Soca Boys, ale Ebonettes
okopali się na końcu drogi do Murang'a i stawiali zdecydowany
opór. Na prawym i lewym skrzydle generałowie z dywizji, których
zadaniem było osłanianie flank, rzucili tylu żołnierzy, ilu mogli,
żeby wspomóc atak, ale spotykali się z mocną kontrofensywą Zjed-
noczonego Frontu Chrześcijańskiego na zachodzie i Sojuszu Ny-
ayo na wschodzie. Terminum zbliżało do siebie wrogie oddziały
o pięćdziesiąt stóp dziennie.
Podczas gdy porucznicy wydawali rozkazy pickni i zbierali za-
łogę, generał Sugardaddy nadrabiał cztery i pół roku, które mi-
nęły od Jednostki Dwunastej. Rosę jest na froncie. Nie hoduje
już psów Chagi. Dowodzi zmechanizowanym oddziałem zwiadow-
czym. M'zee odszedł do Chagi trzy lata temu. Sugardaddy zawsze
uważał, że serce starego człowieka należy naprawdę do tego inne-
go świata. Słyszał, że M'zee pracuje z nowymi imigrantami docie-
rającymi do miast Czarnych Simb, które wyrastają dziesięć, pięt-
naście mil za terminum. Powstaje tam wielki naród. Być może
M'zee wykonuje w końcu najważniejszą robotę. Moran nie żyje.
Powiesili go za zamordowanie Bushbaby. W rocznicę egzekucji
Rosę poszła i nasikała na grób. A on, Sugardaddy, król luzu, jest
wojownikiem. Niewiele osób zna go teraz pod tym imieniem,
jeszcze mniej odważa się go używać. Chciałby wrócić do czasów,^
kiedy używał tego imienia. Nie jest pewny, czy lubi być genera-
łem, boi się tego.
Gaby zastanawiała się, czy generał sir Patrick Lilley miewa cza-
sami takie wątpliwości.
— Skoro musisz powiedzieć coś światu, powiedz mu prawdę
0 nas - mówił Sugardaddy. - Nie walczymy z żądzy władzy, nie wal-
czymy o terytoria. Chodzi o to, żeby otworzyć drogę do Chagi
1 pozostawić ją otwartą, żeby ludzie, którzy chcą tam iść albo nie
mają dokąd iść, mogli się tam bezpiecznie udać. Walczymy o na-
szą przyszłość. O nasz naród.
Po czym odjechał na wojnę swoim osobistym pickni. Gaby ni-
gdy więcej go nie spotkała.
Chciała mu powiedzieć, że to mimo wszystko jest zabijanie. Za-
bijanie, które nie ma końca. Widziałam dziesiątki maleńkich wojen
takich jak ta twoja, generale Sugardaddy, i słuchałam powodów,
które ludzie dla nich wymyślali, i były one równie przekonujące
i fałszywe jak twoje. Naprawdę ludzie prowadzą wojny, ponieważ je
kochają. Budowniczowie Chagi przebywają osiemset lat świetlnych,
żeby nauczyć się, co to znaczy być człowiekiem, a zła wieść z Plane-
ty Ziemi brzmi: ludzie zabijają się, ponieważ to ich podnieca.
Szofer Mojo wjeżdżał właśnie do centrum miasta. Nikt go nie
zatrzyma. Nikt nawet dwa razy na niego nie spojrzy. Może jeździć
tam i z powrotem po Moi Avenue wśród wszystkich innych tak-
tycznych, którzy w każdej innej sytuacji wypruliby z ciebie flaki,
ale nie tu, bo nawet padlinożercy muszą się gdzieś obwąchiwać
i lizać po tyłkach. Chciał zaszpanować przed białą suką i jej ka-
wałkiem ciała, że Czarne Simby cieszą się respektem na ulicach.
Zabawiał się lubieżnie zderzakiem ze skuterem lambrettą, na któ-
rym jechały dwie młode kobiety. Zbliżał się, dotykał językiem gór-
nej wargi, odjeżdżał. One wymijały go, marszcząc nosy. W końcu
pozostawił je w tyle w tłoku na City Hali Way. Obok samochodu
Gaby zobaczyła młodego żebraka na wózku przepychającego się
rynsztokiem. Projekt wózka był pomysłowy: karton po owocach
przykręcony do deskorolki. Bez ostrzeżenia chłopak wjechał pro-
sto pod koła pickni.
- Żebrak! - wrzasnęła Gaby. Mojo kopnął w hamulec. Chło-
pak na deskorolce zniknął pod figurką na masce, która kiedyś by-
ła jednym z tych plastikowych wspinających się lwów, umieszcza-
nych przez pozbawionych gustu przedstawicieli klasy średniej na
drzwiach. - O Boże, potrąciłeś go.
Twarz chłopaka pojawiła się nad chłodnicą. Stał i uśmiechał
się. W ręce trzymał karabin. Rzucił się na maskę i wypalił z obu luf
przez przednią szybę. Huk. Szkło. Krew. Gaby wrzeszczała, pewna,
że już nie żyje. Krew i strzępy ciała na jej prawym boku nie należa-
ły do niej.
Chłopak z deskorolki zsunął się z maski i ukrył. Zawył sil-
nik lambretty. Z tyłu pickni rozległy się dwa wystrzały. Skuter
przemknął obok nich. Dziewczyna na tylnym siedzeniu miała
w plecaku karabin. Załadowała na nowo, gdy kierująca zawra-
cała skuter. Lambretta okrążała pickni, ładując kulę za kulą
w stanowisko strzeleckie. Tylna szyba ociekała z obu stron krwią.
Missaluba wyplątała swojego kalasznikowa spod nóg i otworzy-
ła drzwiczki. Dziewczyna prowadząca skuter zamknęła je kop-
nięciem na pełnym gazie. Missaluba cudem nie straciła palców
i twarzy.
Nadjechał wielki niebieski plymouth kabriolet. Siedzieli
w nim mężczyźni z fryzurami afro i wielkimi karabinami. Szofer
i pasażer ostrzeliwali Missalubę, podczas gdy mężczyźni z tylnego
siedzenia wyskoczyli i wywlekli ją na beton. Chłopak z deskorolki
i dziewczyna z karabinem wyrzucili pozbawione twarzy ciało Mo-
jo z furgonetki i przeciągnęli Gaby przez umazany krwią plastik,
rzucając ją na tylne siedzenie plymoutha. Zrewidował ją mężczy-
zna w najbardziej obcisłym kombinezonie, jaki Gaby kiedykolwiek
widziała. Cmokał i potrząsał głową na widok kalibru jej amunicji,
jak katecheta, który znalazł wibrator w plecaku ucznia. Nie po-
chwala, ale jest pod wrażeniem. Missaluba i Faraway klęczeli obok
pickni. Chłopak z deskorolki i dziewczyna z lambretty trzymali lu-
fy przytknięte do ich głów.
- Zabrać ją - powiedział pasażer z przedniego siedzenia, ły-
sy mężczyzna z sumiastym wąsem, w okrągłych ciemnych okula-
rach i długim skórzanym płaszczu. Dziewczyna z lambretty kop-
nęła Missalubę w nerki i szybko związała jej ręce plastikowym
kablem. Skierowała się ku bagażnikowi wielkiego niebieskiego
plymoutha.
- A co z nim? - spytał Deskorolkowiec. Pragnął zastrzelić Fa-
rawaya. Bardzo pragnął go zastrzelić. Pragnął roztrzaskać jego gło-
wę jak melona, rozpryskując na wszystkie strony czerwony miąższ
i czarne pestki mądrości.
- Zostaw go - powiedział skórzany płaszcz. - On jest z ple-
mienia. Jedziemy. Już.
Deskorolkowiec zakręcił swoją deską, chwycił ją w jedną rękę
i wskoczył na tylne siedzenie koło Gaby, Na całej City Hali Way
widać było krew, szkło i łuski z karabinów. Pośrodku tego wszyst-
kiego stał Faraway w obowiązkowo jasnopomarańczowej kurtce.
Lambretta zabrała swoją pasażerkę i znikła w ulicznym ruchu.
Odziany w skórzany płaszcz łysy mężczyzna z sumiastym wą-
sem zwrócił się do Gaby.
— Dzień dobry, panno McAslan. Pozdrowienia od Szeryfa Ha-
rana, który pragnie, aby pani go odwiedziła w sprawie uregulo-
wania rachunków.
60
l.l. II
Poprowadzili ją głównymi schodami. Kiedyś jakaś kula stłu-
kła jeden z neonowych wodospadów nad bramą. Bramkarz nie
stał już na zewnątrz, ale przyglądał się ulicy przez metalową szpa-
rę.
Bar na balkonie śmierdział potem, zatęchłym dymem z pa-
pierosów i mieszanką drogich perfum. Główne światła na suficie
były włączone. Na dywanie widać było plamy wypalone papierosa-
mi. Niżej, w wykafelkowanym na biało szybie, dwudziestu nagich
mężczyzn ociężale mydliło się wzajemnie w oparach gorącej wody
lecącej z pryszniców. Gaby zastanawiała się jak zwykle, gdzie Casca-
de Club zdobywa wodę.
Haran siedział na swoim tronie w biurze o szklanej podłodze,
na samym szczycie schodów, za tabliczką oznajmiającą w dwóch ję-
zykach PRYWATNE. Skórzany Płaszcz i Deskorolkowiec posadzili
Gaby na krześle naprzeciwko i stanęli przy drzwiach. Nie sądzili,
że mogłaby próbować uciec. Po prostu zamierzali wyglądać groź-
nie. Haran kazał jednemu z nich dać jej wilgotną szmatkę, żeby
otarła twarz z krwi i mózgu. Kiedy jej wygląd nie przyprawiał go
już o mdłości, przemówił.
- Jestem zawiedziony. Naprawdę. Muszę dowiadywać się od
innych, że wróciłaś do mojego kraju, Gaby. Sądziłem, że do tego
czasu wpadniesz do starego przyjaciela i sprzymierzeńca.
- Zabiłeś te Czarne Simby. Ty ich, cholera, zamordowałeś.
Nie mieli żadnych szans.
Haran rozparł się na swym hebanowym tronie i przygląda!
się uważnie siedzącej przed nim kobiecie.
- Mamy wojnę, Gaby. Sama to sobie uświadomiłaś, opowia-
dając się po jednej ze stron.
Gaby odwróciła się oskarżycielsko w stronę Deskorolkowca.
- On chciał zastrzelić Farawaya. Chciał roztrzaskać jego pie-
przoną czaszkę.
- On należy do plemienia - odrzekł Skórzany Płaszcz. — Nie
pozwoliłbym mu tego zrobić.'
- To było bardzo niegrzeczne z jego strony - powiedział Ha-
ran. - Mój własny plemienny brat. Ciało z mego ciała. Czy mam
go zabić w ramach przeprosin?
On potrafiłby to zrobić, wiedziała to dobrze. To byłaby niska
cena za moralne udręki Gaby.
- Nie chcę więcej zabijania. Jest mi niedobrze od zabijania
i umierania, nie rozumiesz? Robi mi się słabo na myśl, że to jest
zawsze najłatwiejsze wyjście.
- No widzisz, Simeon - powiedział Haran. - Zawdzięczasz tej
m'zungu życie.
- Czego chcesz, Haran?
- Rzeczowa jak zawsze, Gaby. Bardzo dobrze. Gangi Szeryfów
są skończone. Teleport Wschodnioafrykański jest w strzępach.
Sieć agentów, operacyjnych i egzekutorów, upadła. Nie ma już po-
pytu na towar, którego dostarczam. Dlatego, zgodnie z prawami
ekonomii, muszę przenieść swoją firmę w miejsce, gdzie jest pod
dostatkiem materiałów i rynków zbytu.
- Chcesz wyjechać.
- Rozmawiam z tobą bez poczucia wstydu czy winy. Chcę wy-
jechać. I wyjadę.
- I zostawisz Mombi na pastwę tego paskudztwa.
- Mombi jest zdania, że w nowej Kenii znajdzie się miejsce
dla takich jak my. Mnie zawsze brakowało jej patriotycznego zapa-
łu. Być może brakuje mi także jej perspektywicznego spojrzenia.
Ale wiem jedno: w tym nowym narodzie nie ma miejsca dla Hara-
na. Wyjadę. Ty mnie stąd wyciągniesz.
- Rozwalasz ludzi na samym środku City Hali Way w nadziei,
że ja w jakiś sposób wywiozę cię stąd jako bagaż podręczny? Obrzy-
dliwy żart, Haran.
Wygiął palce. Usłyszała trzask stawów.
- Wybacz, że się nie śmieję, Gaby. Agencje informacyjne do-
stały od ONZ wizy wyjazdowe dla swoich ludzi. Sądzę, że nie jest
jeszcze za późno na złożenie wniosku bezpośrednio do Dowódz-
twa Wschodnioafrykańskiego.
- Skoro tyle na ten temat wiesz, powinieneś zdawać sobie
sprawę z tego, że jest to niemożliwe bez potwierdzenia ze strony
kierownika stacji.
- Nie chciałem o tym wcześniej wspominać, ale czuję, że mu-
szę ci przypomnieć, Gaby, iż byłaś zmuszona opuścić ten kraj z nie
rozwiązanymi sprawami. Pamiętasz zapewne spory wysiłek, jaki
włożyłem w umożliwienie ci ujawnienia sprawy Dwunastej Jednost-
ki. Była to inwestycja, za którą, jak sądzę, można domagać się wy-
nagrodzenia.
- Załatwiasz zaległe sprawy.
—Jesteś mi coś dłużna, Gaby. Spodziewałem się, że mogą być
problemy z uzyskaniem nowej wizy, dlatego zadowolę się wizą wy-
daną już dla kogoś innego.
- Teraz raczysz żartować.
- Czy mam ci pokazać, jak działa moje poczucie humoru?
Obawiam się, że będę do tego zmuszony.
Haran skinął na Skórzany Płaszcz. Obaj z Deskorolkowcem
opuścili pokój o szklanej podłodze. Nie było ich przez kilka mi-
nut. Haran siedział nieruchomo, patrząc na Gaby sponad czub-
ków swoich ruchliwych palców. Jeśli Gaby miałaby papierosa, wpa-
kowałaby mu go w oko. Usłyszała kroki egzekutorów na schodach;
brzmiały ciężko, jakby coś dźwigali.
Weszli do biura, niosąc między sobą Missalubę, ochroniarza
Czarnych Simb. Była rozebrana do majtek i przyklejona do sporej
dykty. Oparli ją o ścianę biura. Usiłowała się uwolnić, ale taśma
klejąca była mocna. Usta Missaluby były zaklejone.
- Zostań na miejscu, Gaby — powiedział Haran. Skórzany
Płaszcz przysunął się do jej krzesła, żeby tego dopilnować. Haran
otworzył szufladę, wyciągnął jakiś przedmiot i położył go na blacie
hebanowego biurka. Był to ciężki pistolet do dużych zszywek. Ga-
by widywała, jak jej ojciec używał takiego do stawiania płotów
z drutu kolczastego. Potrafił czyściutko wstrzelić pókalową klam-
rę w porządny słup sosnowy.
- Niech ją zaboli - powiedział Haran.
Deskorolkowiec wziął pistolet i podszedł do przyklejonej do
dykty kobiety. Przycisnął lufę pistoletu do jej lewego sutka. Pocią-
gnął za spust. Kobieta jęknęła i próbowała rozwalić dyktę, ale klej
uniemożliwiał jej ruchy.
-Ja się stąd wydostanę, Gaby. Dostarczysz mi wizę.
- O Jezu. Jasna cholera, Haran. Nie mogę dać ci cudzej wizy,
na nich są fotografie.
- Niech ją jeszcze trochę zaboli.
Deskorolkowiec przebił drugi sutek, następnie wbił po zszyw-
ce w każdą dłoń. Gaby wyła, jakby klamry wbijały się w jej własne
ciało.
- Dlaczego nie pomożesz tej kobiecie? - spytał Haran. - Czy
dlatego, że jest czarna? A może dlatego, że jest Afrykanką i jej ży-
cie jest tańsze niż Europejki? Dlatego, że jest kobietą, która nie
ma dzieci? Musisz jej bardzo nienawidzić, skoro pozwalasz, żeby
tak cierpiała.
Ona jest ważna, myślała Gaby, spuściwszy głowę. Ale ważni
są też ludzie, których twoim zdaniem powinnam zdradzić. Tojest
wybór między złem i złem, a ja jestem zbyt biała, zbyt europej-
ska, zbyt sterylne mam łono, żebym potrafiła wybrać jedno
z nich.
Spojrzała na swoje stopy i potrząsnęła głową. Włosy opadły
jej na twarz jak zasłona.
- Dobrze. A zatem niech bardzo pocierpi.
Deskorolkowiec z uśmiechem umieścił równiutki rządek zszy-
wek — każda następna oddalona od poprzedniej o dwa cale —
w ciele kobiety od czoła po kość łonową. Gaby zerwała się ze swe-
go krzesła, rycząc i odchodząc od zmysłów. Skórzany Płaszcz po-
pchnął ją do tyłu. Deskorolkowiec był dokładny w swej robocie.
Kiedy dziewczynie Czarnych Simb skóra ust popękała w śmiertel-
nym krzyku, przerwał swoje dzieło, żeby spiąć klamrą jej wargi.
Gaby wywrzaskiwała w jego kierunku wszelkie przekleństwa, ale
Deskorolkowiec nie przestawał strzelać zszywkami i uśmiechami,).
Robota była długa. Gdy skończył w pionie, zabrał się do piersi.
Kiedy zszywki się skończyły na pierwszej z nich, zaklął i załadował.
Dziewczyna Czarnych Simb przestała wrzeszczeć. Zwisała cicho
z dykty, oszalała z bólu.
- Przestań - szepnęła Gaby. Nie potrafiła spojrzeć na to, co
wisiało na dykcie. - Ocal ją. Pomóż jej.
- Obawiam się, że zdecydowałaś się na to odrobinę za póź-
no - powiedział Haran. Przyglądał się powolnemu ukrzyżowa-
niu bez zainteresowania. - Wszystko, co możesz jeszcze zrobić,
to zdecydować, kiedy przestanie cierpieć. Jej śmierć należy do
ciebie. Mam nadzieję, że masz na tyle odwagi, żeby uczynić ją
szybką.
Gaby spojrzała w oczy młodej dziewczyny. Przyjrzyj się, co
pozwoliłaś mi zrobić, mówiły oczy Missaluby. Przyjrzyj się moje-
mu dobremu ciału, w którym tak kochałam żyć, które było takie
piękne i użyteczne. Zobacz, że z powodu twojego tchórzostwa
zostało tak zniszczone, że jedyne, co mi pozostaje, to umrzeć.
To wszystko, co niosło mnie przez dwadzieścia lat życia, jest
zmarnowane i zrujnowane, wszystko, czego pragnęłam i oczeki-
wałam, zostało przez ciebie tanio sprzedane.
- Zabij ją! - krzyknęła Gaby. — Na miłość boską, zabij ją. Zdo-
będę dla ciebie wizę. Dostaniesz wizę Farawaya. O Chryste, prze-
bacz mi.
- To bardzo pięknie, Gaby, ale to nie wystarczy. Muszę mieć
moich wiernych zastępców, żeby doglądali moich nowych intere-
sów. Musi być ktoś w twojej agencji, kto ma zbiorową wizę. Dla
podwładnych? Rodziny? Krewnych?
Gaby ukryła twarz w dłoniach.
- Tembo - szepnęła. - On wywozi rodzinę. O Jezu, o Boże, co
ja takiego robię?
- Gdzie go mogę znaleźć?
Napisała adres na świstku papieru podsuniętym przez Skó-
rzany Płaszcz.
- Nie rób im krzywdy. Jeśli zrobisz im krzywdę, draniu, będę
cię ścigać i zabiję cię równie powoli, jak ty zabijałeś ją.
Haran spojrzał na świstek i podał go Deskorolkowcowi.
- Nie rób się melodramatyczna - powiedział do Gaby. - Nic
nie zdziałasz.
Zwrócił się do swojego podwładnego.
- To jest człowiek z rodziną. Łatwo da się przekonać. Nie mu-
sisz używać siły w stosunku do niego ani jego bliskich. Groźba wy-
starczy.
Deskorolkowiec wyszedł. Gaby odrzuciła głowę do tyłu, błaga-
jąc jakiegokolwiek boga, żeby spalił jej duszę, która została wydar-
ta z korzeniami. Zamknęła oczy.
- Haran. Twoja obietnica.
Usłyszała dwa szybko po sobie następujące wystrzały. Ich huk
był przerażający w niewielkim biurze. Kiedy odważyła się otworzyć
oczy, była sama w pokoju ze szklaną podłogą.
Pozostawili ją tu z jej strachem, obrzydzeniem, poczuciem wi-
ny. Drzwi nie były zamknięte. Jej wina czyniła ją więźniem. Pomy-
ślała o życiu, które zakończyła. Zabiła tę kobietę w chwili, w której
pozwoliła, żeby pierwsza zszywka wbiła się w jej ciało. Zawsze sądzi-
ła, że należy do tych odważnych i czystych, którzy nienawidzą prze-
mocy tak bardzo, że prędzej sami umrą, niż zabiją. Jak łatwo roz-
wiały się jej iluzje. Bezczynność może zabić tak samo jak działanie.
Milczenie zabija równie łatwo jak słowa. Zabijają dobre intencje
i miłość do przyjaciół. Możesz zabić, wmawiając sobie, że diabeł
pomyli się w rachunkach.
Myślała o tym, jak Deskorolkowiec przychodzi do zatłoczone-
go domu dwie ulice od terminum. Widziała panią Tembo i Sarah,
i Etambele, i Po-Przejściu-Deszczy. Widziała, jak Deskorolkowiec
stoi pośród nich, grożąc potwornymi rzeczami, a dzieci piszczą ze
strachu.
Zwymiotowała na szklaną posadzkę. Pragnęła umrzeć, jeśli
tylko mogłoby to pomóc. Ale to by nie pomogło. Umieranie nigdy
nie pomaga. Przemoc nie rodzi nic poza większą przemocą. Gaby
McAslan została osądzona: zdrajczyni i morderczyni.
Znaleźli ją leżącą na szklanej podłodze koło wyschniętych wy-
miocin, gapiącą się w sufit. Skórzany Płaszcz i Deskorolkowiec
podnieśli ją. Zeszła z nimi bez oporu do głównego baru i przez tyl-
ne wyjście do kawiarni na tarasie nad ogrodem. Nie było tu dziś
klientów. Kelnerzy w białych marynarkach ze srebrnymi tacami
w rękach znikli. Leniwe wiatraki pod sufitem były nieruchome,
fontanny w ogrodzie martwe. Haran siedział przy dużym stole ze
szklanym blatem, na którym leżał etiopski ewangeliarz: ta samaj.
piękna sztuka, która kosztowała Gaby połowę miesięcznej pensji
i do której włożyła drugą połowę miesięcznej pensji pięć lat te-
mu. Naprzeciwko siedziała Mombi otoczona przez swoje dziew-
czyny w koronkach i czarnych skórach. Przez ostatnie lata Mom-
bi z ogromnej stała się monstrualna. Była teraz okrągła jak księ-
życ, jak satelita okutany w czarne jedwabie. Skinęła głową
w kierunku Gaby, gdy pomocnicy Harana posadzili ją przy stole.
Skórzany Płaszcz pozostał przy jej boku, Deskorolkowiec nato-
miast zajął miejsce u boku Szeryfa.
- Miło ci będzie dowiedzieć się, że materiał został uzyskany
i przechodzi w tej chwili przez proces obróbki — powiedział Ha-
ran.
- Czyją twarz musiałeś przeszyć przez środek?
-Jak ci powiedziałem, ludzie z rodzinami są rozsądni. Powin-
naś była wiedzieć, że nie skrzywdziłbym dziecka.
Kim w takim razie była Czarna Simba Missaluba? Jesteś stara,
skoro wojownicy ziemi jałowej zaczynają wyglądać młodo.
- Mam to, czego żądałem. - Haran uśmiechnął się swym ja-
dowitym uśmiechem. - Twoje długi wobec mnie zostały uregulo-
wane. Nasz układ dobiegł końca. Możesz odejść.
Deskorolkowiec podał Gaby ewangeliarz.
Wciągnęła głęboko powietrze.
- Wiesz, co on planuje - zwróciła się do Mombi. Wielka ko-
bieta spojrzała na Gaby, ale zachowała milczenie.
- Gaby. Bądź rozsądna. Bądź wdzięczna. Jesteś wolna.
Odejdź, proszę - mówił Haran. Deskorolkowiec wciąż trzymał ka-
setkę.
- Czy wiesz, czym są te materiały, których ode mnie zażą-
dał?
- Dopóki byłaś moją klientką, Gaby, chroniłem cię. Już nią
nie jesteś, więc moje zobowiązania się skończyły. Jackson, wypro-
wadź, proszę, pannę McAslan z budynku.
Skórzany Płaszcz odrzucił połę płaszcza, odsłaniając pistolet.
Gaby była szybsza. Uderzyła go w jądra kantem dłoni i kiedy się
zwinął, wyrwała mu rewolwer. Odbezpieczyła go i trzymając obu-
rącz, wycelowała w głowę Harana. Deskorolkowiec rzucił ewange-
liarz i chwycił za swoją broń. Był wielki. Był na luzie, uśmiechał się.
Potrafił celować w białą kobietę jedną ręką, która nawet nie za-
drżała. Ale był o tę sekundę zbyt wolny, co sprawiło, że stali na-
przeciw siebie, nie strzelając.
- Powiedz mu, żeby to odłożył, Haran. Powiedz mu, żeby po-
łożył broń na stole. Mogę cię zabić. Zabiję cię.
- Z przyjemnością muszę przyznać, że zaskoczyłaś mnie, Ga-
by. Jestem pod wrażeniem. Ale do czego to prowadzi? Być może
umrę. Ty umrzesz na pewno. Więcej śmierci, Gaby. Niepotrzebnej
śmierci.
Gaby oblizała usta. Język wysechł jej tak, że nie mogła go ode-
rwać od dolnej wargi.
- Wiesz o tym, że on chce cię wykiwać - zwróciła się do Mom-
bi. - Te materiały, których ode mnie zażądał, to wiza wyjazdowa.
Żeby ją dostać, zmusił mnie do zdrady przyjaciela i jego rodziny.
On zamierza jutro stąd wyjechać, Mombi, ostatnim samolotem.
Zostawia cię. Ma to w dupie, Mombi. Wszystko, co razem stworzy-
liście, całe zaufanie, jakie udało wam się wypracować, to wszystko
nie ma dla niego znaczenia. Liczy się tylko jego własna skóra. Na-
wiewa stąd, a ty możesz iść do diabła.
- Nudzisz mnie, Gaby — powiedział Haran. Skórzany Płaszcz
podniósł się, twarz miał wykrzywioną z bólu. Haran dał mu ręką
znak, żeby odsunął się od Gaby, zszedł z linii ognia Deskorolkow-
ca. - Ona oczywiście łże.
- Dlaczego miałabym kłamać, Mombi? Pozwolił mi odejść,
więc po co miałabym zostawać i wystawiać się na jego kule, jeśli
to byłoby kłamstwem? On ci nawiewa, Mombi. Nie możesz mu
ufać.
Deskorolkowiec trzymał rewolwer w uchwycie mocnym i pew-
nym jak sama śmierć. Haran spojrzał na piękny etiopski ewange-
liarz na szklanym blacie.
- Zabij ją - powiedział.
- Nie. - Odziane w skóry dziewczyny Mombi były przerażają-
co szybkie. Jedna powstrzymała Deskorolkowca, druga zajęła się
Skórzanym Płaszczem. Ramiona Gaby ścierpły, ale nie spuszczała
lufy z nasady nosa Harana. - Nie pozwolę na to. Oddaj jej wizę jej
przyjaciela — powiedziała Mombi.
- Bardziej wierzysz tej białej suce niż mnie? - spytał Haran.
- Tak - odpowiedziała Mombi. - Oddaj jej papiery albo poza-
bijam twoich ludzi, a m'zungu zastrzeli cię, tak jak siedzisz.
Haran uśmiechnął się. Wyglądało to tak, jakby skóra mia|a
odpaść mu od czaszki.
- Przynieś wizę - powiedział do Skórzanego Płaszcza. I dodał
w kierunku Mombi: - Przyznajesz się teraz do swojej głupoty. Tu
nie ma nic dla nas, nie rozumiesz tego? <
- Głupcem jest ten, kto sądzi, że zawsze będzie mógł uciekać
przed Chagą — odrzekła Mombi. — Ona cię w końcu dopadnie.
Dlatego właśnie zostaniesz ze mną, Haran. Pójdziesz ze mną do
Chagi. Tam wyrasta nowa sieć: jej oczka są z fulerenów, nie ze
światłowodów, ale mimo to może stać się narzędziem w ręku ryba-
ka, który potrafi ją zarzucić i wyciągnąć obfity połów. Będziesz
pracował ze mną, Haran. Odzyskamy wszystko, co nam zabrano.
Sukces, który odniesiemy, przerośnie wszystkie nasze sny o potę-
dze. Tam jest przyszłość. Pozostawanie tutaj jest cofaniem się
w przeszłość. Nic tu nie zdziałasz, Haran. Tu nic już nie ma. Powi-
nieneś być mi wdzięczny, że wciąż ofiarowuję ci współpracę po
tym, jak mnie zdradziłeś.
Skórzany Płaszcz położył ostrożnie dwie kartki papieru na
szklanym blacie.
- Włóż je do skrzynki - powiedziała Gaby - i podaj mija.
- Odejdź teraz - powiedziała Mombi. — Wywieź swojego przy-
jaciela z kraju, skoro postanowił wyjechać. Haran nie zrobi ci
krzywdy. Teraz jesteś pod moją opieką.
Gaby jedną ręką podniosła etiopski ewangeliarz i ostrożnie
zaczęła wycofywać się balkonem. Rewolwer drżał teraz w jej ręce.
Ból w prawym ramieniu byl nie do zniesienia.
- Odejdź - rozkazała Mombi.
Gaby odwróciła się i pobiegła. Biegła przez pomieszczenia
na zapleczu, przez Cascade Club, gdzie obsługa mylą szklanki,
a chłopcy bawili się w szybie. Zbiegła po stromych schodach.
Natknęła się na chłopaka idącego do góry. Krzyknęła na niego,
wymachując wielkim pistoletem. Przykleil się do ściany, a ona
wypadła na ulicę, gdzie ujrzała zbliżającą się kolumnę panterko-
wych pjicknis i transporterów opancerzonych z rezerwy wojsko-
wej.
Zatrzymała się. Pojazdy stanęły. Wiatr poruszał głowami czar-
nych lwów na chorągiewkach kartelu Czarnych Simb przypiętych
do anten. Na ulicy pojawił się czarny mężczyzna w jaskrawopoma-
rańczowej kurtce.
- Wygląda na to, że nie potrzebujesz Johna Wayne'a i Siód-
mej Konnej wyłaniającej się zza wzgórz, żeby cię ocalić - powie-
dział Faraway. - Ale obawiam się, że oni tak czy siak pojawią się na
wzgórzu, ponieważ muszą odpłacić za pewne krzywdy.
Gaby podbiegła i uderzyła w niego jak piłka puszczona wprost
w światło bramki z linii pola karnego. Faraway przycisnął ją do
siebie. Zawsze był lepszym bramkarzem, niż się przed sobą przy-
znawał. Wyciągnął ją poza linię ognia, gdy Czarne Simby podcho-
dziły pod Cascade Club.
— Mam je - powiedziała Gaby, podnosząc ewangeliarz. - Mam
wizy. Mam je.
W tym momencie zaczęły się wstrząsy. Faraway zdążył
w ostatniej chwili pochwycić skrzynkę. Pociągnął Gaby na głów-
ną ulicę i przez tłum oczekujący na rozlew krwi przepchnął się
ku budce z kawą. Kupił jej słodką kenijską herbatę z mlekiem
i usiedli na krawężniku, gdzie trzyma! ją, dopóki nie przestała się
trząść na tyle, żeby mówić. Wyjął jej pistolet z ręki, obejrzał
i odłożył na bok.
- Wydostałam się, Faraway - szepnęła Gaby. - Odzyskałam wi-
zę Tembo. Mombi kazała mu ją oddać. Nie pozwól im skrzywdzić
Mombi, ona uratowała mi życie. Mogą zrobić, co chcą z Haranem.
Z ulicy dobiegł dźwięk ciężkiej broni maszynowej, odpowie-
dział mu grzechot karabinów i broni ręcznej.
61
Dzień Zero.
Tłok przed wejściem na lotnisko był największy, jaki Gaby kie-
dykolwiek widziała, ale udało jej się przepchnąć landcruisera wraz
z pasażerami przez tłum i obok żołnierzy, których miny mówiły, że
wiedzą, iż zbyt długo nie utrzymają kordonu. Myślała, że jak już
znajdą się w hali lotniska, wszystko będzie w porządku. Myliła się.
Tłum w hali odlotów był jeszcze gorszy.
Stali w przejściu między zewnętrznymi i wewnętrznymi
drzwiami. Tembo ściskał swoją wizę wyjazdową. Pani Tembo ści-
skała Po-Przejściu-Deszczy. Sarah ściskała swoją najładniejszą lalkę,
Etambele ściskała ulubioną zabawkę, którą był miękki, włochatym
piórnik. Stali z identyfikatorami przypiętymi do ubrań i patrzyli
na tłum. To byto niemal jak uroczystość religijna: tylu ludzi ze-
branych w jednym miejscu. Dusze upchnięte w szklano-betonp-
wym pudełku oczekiwały na uwolnienie lub sąd.
- O Boże - powiedziała Gaby.
W tej wieży Babel nikt nie zwracał uwagi na komunikaty pły-
nące z megafonów. Ludzie byli zresztą zanadto stłoczeni, żeby po-
stępować zgodnie z nakazami.
- Przy okienkach odprawy są ludzie w białych mundurach -
powiedział Faraway, spoglądając ponad głowami tłumu. - Mamy
ze sobą kamerę, więc może wypróbujemy jeszcze raz sztuczkę
z ekipą wiadomości.
- Z dziećmi i bagażem? — spytała Gaby. Wzięła głęboki wdech,
przygotowując się do starcia z tłumem. Faraway rzucił się między
ludzi, wymachując wartą sto tysięcy szylingów kamerą wideo jak
pałką policyjną. Tembo z rodziną wskoczyli w wytworzony przez
niego tunel. Gaby osłaniała tyły, wymachując mikrofonem i wy-
krzykując: - Ekipa informacyjna SkyNetu! Proszę zrobić nam
przejście!
Uśmiech Farawaya, gdy odpycha cię łokciami od okienka od-
praw, sprawia, że czujesz, jakby oddawał ci osobistą przysługę.
- Pięcioro podróżnych - oznajmił kobiecie w białym mun-
durze ONZ przy okienku, której nie obchodziło, że ludzie prze-
pychają się w kolejce, dopóki własny bilet bezpiecznie trzymała
w tylnej kieszeni spodni. Sprawdziła wizy wyjazdowe i wstukała
informacje do swojego komputera. Zabrało jej to tyle czasu, że
Gaby miała ochotę wywlec ją z jej małej kabiny i nacisnąć jaki-
kolwiek klawisz albo wszystkie klawisze, jeśli miałoby to pomóc.
Kobieta przyglądała się słowom na ekranie przez długą chwilę,
a wizom przez jeszcze dłuższą. Wzięła paszport Tembo i oglą-
dała go jeszcze dłużej. Sprawdziła imiona żony i córek w pasz-
porcie, na wizach i na ekranie. Porównała fotografie na identy-
fikatorach z paszportami, wizami i ekranem. Potem gestem
nakazała im położyć bagaż na wadze. Limit bagażu w moście
lotniczym wynosił jedną sztukę na osobę, zarówno dorosłą, jak
i dziecko. Tembo i pani Tembo zdołali upchnąć wszystko
w dwóch dużych walizkach, które ciągnęli, i w plecaku Sarah.
Etambele nie chciała być gorsza, miała więc także plecak - ma-
ły Dlócienny plecaczek uszyty przez panią Tembo. Mieściły się
w nim ubranka dla lalek, jedna sukienka i przybory do mycia.
Gaby nie przypuszczała, że potrafi się tak bezlitośnie obejść
z osobistymi przedmiotami. Bierz mało, zostawiaj mało, gub ma-
ło — to było jej zawodowe motto. Kobieta w białym mundurze
spojrzała na bagaże, ale nie ruszyła się, żeby je zważyć lub przy-
kleić nalepki.
Gaby miała ochotę krzyczeć.
Faraway miał ochotę zdzielić kobietę kamerą.
Tembo przestępował z nogi na nogę.
Pani Tembo była osłupiała z przerażenia wywołanego poja-
wieniem się Deskorolkowca, które miało szansę minąć dopiero
w korzennym powietrzu Zanzibaru.
Sarah i Etambele wyglądały tak, jakby miały za moment wy-
buchnąć płaczem.
Kobieta w okienku grzebała w pudełku pełnym pieczątek, wy-
brała jedną i przyjrzała się jej. Potem, tak nagle, że niemal przega-
pili ten moment, ostemplowała wizy, przyczepiła plakietki do ba-
gażu i wydrukowała karty pokładowe.
Tembo rozpromienił się tak, jakby Jezus dotknął jego czoła.
Pani Tembo uścisnęła jego, dzieci, Farawaya i nawet Gaby. Fara-
way przepchnął ludzi i bagaże przez bramkę.
Na płycie wielkie transportowe an tonowy stały skrzydło
w skrzydło, wciągając czarne kolumny uchodźców do swoich lu-
ków towarowych. Błękitne hełmy z dokumentami w rękach kie-
rowały ludźmi na skraju pasa. Włosy Gaby rozwiały się w gorącym
podmuchu z silników kołujących samolotów. Tembo i Faraway
walczyli z walizkami. Pani Tembo ściskała bezcenne karty pokłado-
we mocniej jeszcze niż Po-Przejściu-Deszczy. Sarah i Etambele par-
ły uparcie naprzód ze swoimi plecakami.
Błękitny hełm zatrzymał kolejkę, gdy kolejny samolot odkoło-
wywał ze swojego miejsca na pas. Sprawdził wizę wyjazdową Tem-
bo oraz legitymacje prasowe Gaby i Farawaya, po czym odesłał ich
do następnego samolotu. Był to mały An72F. Na jego burcie wypi-
sano cyrylicą imię: „Dostoinsuwo". Teraz Gaby była pewna, że
wszystko będzie w porządku. Mogła ich powierzyć opiece Oksa-
ny, szamanki i anioła turbin z ogoloną głową. Przy tylnych schod-
kach stała kobieta zbierająca karty pokładowe. Gaby wiedziała, żev
to już. Opuszczali ją. Uścisnęła Tembo.
-Jesteś najlepszym kamerzystą, z jakim kiedykolwiek praco-
wałam! - krzyknęła. - Będzie mi ciebie tak brakowało, że umrę.
- Śmierci nie ma! - odkrzyknął Tembo. - Jezus pokonał
śmierć dziesięć do jednego. Spotkamy się znowu, to równie pewne.
- Dziękuję za to, że uratowałaś nas raz i potem jeszcze raz -
powiedziała pani Tembo.
Tak trzeba o tym myśleć, doszła do wniosku Gaby. Dwukrot-
nie ocaleni. W ten sposób śmierć dziewczyny Czarnych Simb nie
będzie daremna.
Faraway uścisnął panią Tembo, która udawała zgorszenie, po-
tem dzieci, potem Tembo. Trzymał swojego druha w objęciach
długo, jak człowiek, który wie, że nigdy już nie spotka drogiego
przyjaciela.
- Wszystko będzie dobrze na Zanzibarze! - krzyknął. - Na tej
korzennej wyspie jest jak w raju. Może nie jak w twoim raju, ale jak
w moim. Słońce, piasek, chłód pod palmami, chłodne piwo, cie-
płe noce, gorące piersiaste kobiety pachnące cynamonem i goź-
dzikami. Wiesz, słyszę, jak płaczą za twoim wielkim darem, Tem-
bo.
Tembo i jego rodzina podali karty pokładowe stewardesie,
weszli po schodkach do wnętrza samolotu i zniknęli Gaby z oczu.
Razem z Farawayem stała i czekała, aż wszyscy wsiądą i zamkną się
drzwi. Zasłoniła uszy przed przeraźliwym wyciem odpalających
w jednej chwili silników Lotariewa. „Dostoinsuwo" ruszył na pas.
Aż do tej chwili Gaby nie była pewna, że Tembo i jego rodzina są
bezpieczni. Pomachała, mimo że było mało prawdopodobne, iż ją
zobaczą. Samolot zawrócił przy wjeździe na główny pas, rozpędził
się i uniósł.
- Och - powiedział Faraway, patrząc, jak ogon spalin zakręca
nad odległymi wieżowcami Nairobi. Miał głos człowieka, który
czuje, że jakaś część jego ciała umarła.
- Spotkacie się znowu, jesteś zastępcą szefa jego stacji, na mi-
łość boską.
- Nie spotkamy się. Nie jadę na Zanzibar. Zdecydowałem się
dawno temu, Gaby. Powiedziałem ci to tamtego wieczoru, kiedy
Tembo i ja usiłowaliśmy zrobić z ciebie Afrykankę: kiedy nadej-
dzie czas, poszukam swojego szczęścia w Chadze. Nie odchodzę.
Chagajest przyszłością. To jest Kenia taka, jaką powinna być.
Chcę być jej częścią. Tembo ma dzieci, o które się lęka, podjął
więc właściwą decyzję ze swojego punktu widzenia. Ale ja? Jakaż
może być przyszłość bez niezrównanego Farawaya?
- Dobrze wybierasz chwile, chłopie.
- Są słowa, na które nie ma odpowiednich chwil.
Uśmiechnął się. Gaby nie potrafiła mu się oprzeć.
- Wiesz na pewno, że jedynym powodem, dla którego zosta-
łem tak długo, była nadzieja, że znajdzie się okazja do fiki-fiki z ko-
bietą moich marzeń. Teraz odchodzę do nowego świata szczęśli-
wy, bo ilu mężczyznom na świecie udało się sprawić, żeby kobieta
ich marzeń wyła jak szakal?
- Tobie. - Zamarkowała uderzenie pięścią.
- Wiem, że mnie nie kochasz, Gaby. Nie potrzebuję, żebyś
mnie kochała. Jestem szczęśliwy, jak powiedziałem. Nie boli mnie,
że wciąż kochasz Sheparda - widziałem, jak usiłowałaś to ukryć
za każdym razem, gdy wspominano jego imię. Słyszałem, jak go
wołałaś, kiedy wybuchła bomba na Jogoo Road. Miałaś przynaj-
mniej na tyle dobrych manier, żeby nie wykrzykiwać jego imienia,
gdy ja wybuchałem w tobie. Słuchaj, jestem tak wielkim człowie-
kiem, że powiem ci, gdzie go możesz znaleźć. Jest w Centrum
Konferencyjnym imienia Kenyatty. Zacierają wszelkie ślady bytno-
ści UNECTA. Pospiesz się. Może zdołasz go złapać, zanim przyje-
dzie tutaj.
Zorientowała się, że biegnie.
Zorientowała się, że jej kroki rozbrzmiewają w niestosownie
pustej hali odlotów: biegnąca kobieta i dziesięciu sprzątaczy tań-
czących z froterkami na mozaikowej posadzce.
Zorientowała się, że narzuca na siebie rozpoznawczą kami-
zelkę, przepychając się przez tłum uchodźców na zewnątrz lotni-
ska. Miała nadzieję, że nie rozjechała nikogo, pędząc pasiastym
landcruiserem w kierunku otwartego słonecznika Kenyatta Cen-
ter.
Po obu stronach wejścia do Centrum stały dwa polskie śmi-
głowce sokół. Wokół nich tłoczyły się białe ciężarówki ONZ. Ru-
chomy żuraw usiłował ściągnąć emblemat UNECTA z fasady. Lu-
dzie z wózkami pełnymi dokumentów i segregatorów uwijali się
jak termity po obu stronach drzwi. Kordon żołnierzy zatrzymał
Gaby w połowie dziedzińca.
- Prasa - powiedziała, wymachując żołnierzowi przed nosem
swoim DF108 i wskazując na kolor kurtki. Zagrodził jej drogę. To
niewiarygodne, że narody dają takim ludziom licencję na zabija-
nie w ich imieniu. Wysypała złoty strumień krugerrandów z sa-
kiewki na swoją dłoń. - Dobra. Ile?
Wystarczyły dwa.
Chwyciła kobietę za ramię, obróciła ją, na kolorowe płytki
dziedzińca poleciały pliki papierów.
- Doktor Shepard. Gdzie on jest?
Kobieta zmarszczyła brwi. Gaby pozostawiła ją z rozsypanymi
dokumentami i zatrzymała wysokiego Sikha z plakietką UNECTA
przypiętą do turbanu.
- Doktor Shepard. Muszę go znaleźć.
- Piętnaste piętro.
Teraz, podobnie jak za pierwszym razem, gdy stała onieśmie-
lona w tym olbrzymim holu, czując się członkiem wielkiej, niewi-
docznej wspólnoty, nikt nie zaszczycił jej spojrzeniem. Przycisnę-
ła guzik windy, jeszcze raz i jeszcze - jakby miało to sprawić, że
winda przyjedzie szybciej, ale ona tylko jechała w górę i dalej
w górę, więc Gaby skierowała się na schody. Po pięciu piętrach
oparła się o okno, dysząc ciężko. Myśl, że może Shepard właśnie
skończył swoją robotę i przyciska guzik windy, żeby jechać na dół,
dodała jej sił na kolejne pięć pięter. Dysząc, czując uderzenia ser-
ca na żebrach, przycisnęła czoło do szyby. Widziała stąd wygięty
nieznacznie horyzont terminum nad północnymi przedmieścia-
mi. Pilastry Wylęgarni, każdy równie wysoki jak Kenyatta Center,
majaczyły w oddali jak wieże strażnicze jakiegoś ogromnego wa-
łu obronnego. Podobnie jak kiedyś Jake, teraz zmierzał ku nim
Faraway. Czy to zabierze wszystkich ludzi, na których jej zależy?
Tembo. Z nim wszystko potoczyło się w końcu dobrze. Dzieci
zmieniają punkt widzenia. Pewne rzeczy stają się trudniejsze. Wi-
działa wznoszące się nad miastem kolumny dymu. Coś gdzieś pło-
nęło. Śmierć. Pomyślała o odwecie, jaki wzięły Czarne Simby na
Haranie i jego zausznikach. Widziała dym wznoszący się z podpa-
lonego Cascade Club, ale nie wiedziała, co stało się z Haranem.
Miała nadzieję, że nie żyje, ale Mombi przeżyła, żeby przekroczyć
granicę tej kolorowej krainy.
Zamknęła oczy, zmuszając serce do spowolnienia rytmu.
Shepard.
Kopnięciem otworzyła drzwi na piętnaste piętro i przeleciała
przez nie.
- O Boże - szepnęła - umieram.
Podniosła się i pobiegła krętym korytarzem, otwierając każde
napotkane drzwi i wołając „Shepard!" przy każdym pokoju.
Wszystkie były takie same: pstrokaty klin dywanu, szklana ściana,
porzucone meble biurowe z metalowych rurek.
- Shepard!
Mogła go nie zauważyć. Mogła już obiec ten korytarz kilka
razy. Gdzie podziali się wszyscy ludzie? Sikh powiedział, że są tutaj,
ewakuują piętnastkę. Musieli się przenieść. Musieli się przenieść
na niższe piętra. Szyby wind. Może wnoszą jeszcze rzeczy do wind.
Trzeba to sprawdzić. Zrobiła tak i zobaczyła, że zamykają się roz-
suwane drzwi kabiny wypełnionej cywilami dźwigającymi naręcza
kartonowych pudeł. Jest z przodu. Dokładnie za zamykającymi się
drzwiami. Patrzył prosto na nią.
- Shepard!
Poznał ją. Jego oczy rozszerzyły się ze zdziwienia. Otworzył
usta, jakby chciał coś powiedzieć. Zrobił krok do przodu. I drzwi
zamknęły się tuż przed nim. Gaby jęknęła i uderzyła dłonią w gu-
zik przywoływania. Podświetlone liczby nad drzwiami gwałtownie
spadały i zatrzymały się znienacka na ósemce. Gaby wybiegła
z wnęki z powrotem na schody. Piętnaście. Czternaście. Trochę
łatwiej zbiegać w dół, choć nie bardzo. Straszne ciążenie w tej klat-
ce schodowej. Nie patrz pomiędzy barierki. Trzynaście. Dwana-
ście. Skręcając na jedenaste piętro, zobaczyła to za oknem i stanę-
ła jak skamieniała.
Wielki potwór na nietoperzych skrzydłach nadleciał tak ci-
cho przez zadymione niebo Nairobi jak skryte życzenie. Nie wy-
glądał naturalnie w powietrzu: sprawiał wrażenie, że walczy z prą-
dami, zarzucało nim, skrzydła mu opadały i wykrzywiały się. Na
przekór temu wszystkiemu leciał i Gaby nabrała absolutnej pew-
ności, że uderzy w wieżowiec. Uderzy w wieżowiec dwa piętra po-
niżej niej: na dziewiątym poziomie. Wiedziała, że go nie przego-
ni. Stała na podeście jedenastego piętra i patrzyła, jak to coś
przybliżając się, wypełnia całe jej pole widzenia. Nietoperze skrzy-
dła przesłoniły świat. Krzyknęła i ukryła twarz w dłoniach. Potwór
uderzył w wieżowiec Kenyatta Center jak pocisk artyleryjski. Bu-
dynek zatrząsł się, a Gaby potoczyła się ku studni pośrodku klat-
ki schodowej. Zerknęła w otchłań i cofnęła się. Z dołu doszedł ją
odległy hałas upadających i rozbijających się o ściany przedmio-
tów. Podeszła najbliżej, jak mogła. Usłyszała syk ciśnienia: pęk-
nięte rury kanalizacyjne czy też latająca bomba wypuściła zarod-
niki?
To coś rozwaliło ściany zewnętrzne i działowe i zaklinowało
się w biurze przylegającym do klatki schodowej. Schody pomię-
dzy ósmym i dziesiątym piętrem przestały istnieć. Przez betonowe
ściany przedzierały się już żółte kwiatki w odcieniu siarki, dywan
w zniszczonym biurze wzdymał się w kobierzec pseudogrzybów.
Pokryte śluzem Chaga-liany opadały w głąb klatki schodowej. Za-
raz zabiorą się do kabli windy. Innej drogi na dół nie ma. Znala-
zła się w pułapce.
Pioenzetowe piekiełko.
Pomyślała, że to jedyny żart, na jaki stać kogoś, kto salwuje się
ucieczką pionowo w górę przed żarłoczną Chagą. W górę. To by-
ła jedyna droga. Jedyna nadzieja. Na dwudziestym pierwszym pię-
trze jej nogi odmawiały posłuszeństwa. Wsunęła się do biura, któ-
rego okna wychodziły na Parliament Square. Żołnierze biegli do
transporterów. Ciężarówki ustawiały się w kolumnę i ruszały. He-
likoptery uruchomiły silniki. Chwyciła metalowe krzesło i rozbiła
szybę. Nikt nie spojrzał do góry. Wyrzuciła krzesło przez okno.
Nikt nie zauważył jego upadku.
- Nie możecie mnie tutaj zostawić! -wrzeszczała. -Shepard!
Nie możesz mi tego zrobić!
Dostrzeże ją. Wie, że tu jest. Widział, kto wychodzi z holu.
Nie zostawi jej. Co zrobi? Nie da rady wejść na górę, żeby ją urato-
wać. Helikopter.
Wspinała się, półprzytomna z wysiłku i bólu. Na górę. Na sam
szczyt. Na szczyt świata. Mamo. DZIENNIKARKA OCALONA
W WIEŻOWCU. Thriller. Nie mogła sobie przypomnieć, ile pię-
ter ma Kenyatta Center.
Schody się skończyły. Otworzyła drzwi. Słońce. Światło. Wiatr.
Upał. Wysokość. Lęk wysokości. Znalazła się na samym środku,
na samym szczycie wieżowca. Nie patrz na krawędzie. Nie patrz do
góry. Nie patrz na dół. Na co więc mam patrzeć?
Helikopter przeleciał tuż obok, tak blisko, że poczuła prąd
powietrza. Skręcił w prawo, w stronę lotniska. Gaby zdjęła po-
marańczową kamizelkę identyfikacyjną i wymachiwała nią nad
głową.
- Zobaczcie mnie, do cholery! To ja! Jestem tu! Zabierzcie
mnie stąd! Nie porzucaj mnie teraz, Shepard.
Gaby wymachiwała pomarańczową kamizelką i krzyczała,
krzyczała, krzyczała.
Tajfun nad Florydą
62
Polujący krab biegł wzdłuż linii przypływu. Umykał na czas
przed miękkimi falami spienionej wody. Jego nóżki pozo-
stawiały na białym piasku ślady jak po szpilkach. Piasek
był nietutejszy. Został przywieziony ciężarówkami t innego miej-
sca, podobnie jak reszta długiego wąskiego półwyspu. Było to wpi-
sane w kontrakt: wykonawca ma uzdatnić ekologicznie dwumilo-
wy pas wysypiska śmieci. Pomiędzy białym piaskiem a zieloną
trawą widniały puszki, samochody i dwadzieścia milionów czar-
nych worków na śmieci. Dlatego było to świetne miejsce dla kra-
bów, mew i brodźców zamieszkujących płytkie wody pomiędzy pół-
wyspem i lądem.
Dziś przypływ nie wyrzucił niczego. Nawet gnijącej prezerwa-
tywy z hotelu w którymś z kurortów dalej na wybrzeżu. Krab po-
biegł plażą i wgramolił się na brzeg śmietniska. Nie zrobił tak dla-
tego, że uważał śmietnisko za lepsze od plaży zalewanej przez
wody przypływu. Jeden zespół bodźców został zastąpiony przez in-
ny - to wszystko. To przecież tylko krab. Był wielki: jego czerwono-
fioletowa skorupka miała rozmiar ludzkiej dłoni. Szczypce trzy-
mał przed sobą tak, jak zamroczony ciosem bokser wagi średniej
trzyma gardę. Krab wymachiwał w powietrzu żuwaczkami, zbliża-
jąc je do otworu gębowego. Pobiegł w bok i pociągnął coś zaklino-
wanego pod wymiętym workiem na śmieci. Leżał tu martwy, roz-
kładający się szczur. Krab ciągnął i ciągnął. Jego szczypce oderwały
łapę.
Mewa przyglądała się dużemu krabowi, szybując na wysokości
dwudziestu stóp, wyczekując odpowiedniego momentu, żeby za-
nurkować i ukraść zdobycz. Zobaczyła, że krab wymachuje szczu-
rzą łapą trzymaną w szczypcach. Zanurkowała. Rozwarła dziób,
zamachała skrzydłami, uderzyła dziobem. Była większa, sprytniej-
sza, wredniejsza; krab miał tylko twardą skorupę i upór. Trzymał
mocno. Mewa poszła z nim w tan, dziobiąc. Krab wycofywał się
w kierunku trawy. Potrafił chodzić z równą łatwością do tyłu i na
boki, jak do przodu. Mewa się nie poddawała. Krab ciągnął ją
przez sztywną, pokrytą solą trawę. Zatrzymał się na skraju beto-
nu. Mewa waliła dziobem i kluczyła. Wielki krab uniósł szczypce
i obracał się w kółko.
Nagle wszystkie ptaki na skraju morza poderwały się z łopo-
tem skrzydeł. Przyparty do muru krab nadal walczył. Mewa prze-
rwała atak i podniosła łebek. Wyczuła to coś, co spłoszyło wszyst-
kie ptaki. Zaskrzeczała coś w rodzaju „pieprzyć cię" i uniosła się
w powietrze. Krab był zbyt głupi, zbyt chciwy i miał zbyt mało czu-
łe zmysły, żeby zrozumieć, co powiedziała mewa. Wgryzł się w gni-
jącą szczurzą łapę. Dopiero gdy poczuł dudnienie w odnóżach,
niepokój przedarł się przez tępotę. Pobiegł, trzymając wysoko
w górze przeżuwaną łapę. Szukał szpar i szczelin. W trawie tego
sztucznego półwyspu nie było żadnej szpary zdolnej pomieścić
tak dużego skorupiaka. Wrócił na beton. Był aż tak głupi.
Koła go ominęły, ale ogień nie. Temperatura 3000°C, która
powstała przy zmieszaniu ciekłego wodoru i tlenu, spaliła go,
a podmuch powietrza rozrzucił smużkę chitynowego popiołu po
pasie startowym.
Kołujące ptaki opadały stado za stadem na płytkie wody po
zawietrznej stronie półwyspu. Milę stąd na południe, na wiel-
kim parkingu dla przyczep, ludzie krzyczeli z radości, wiwatowa-
li i klaskali, gdy ogon spalin rakiety nośnej HORUS skierował
się w niebo.
- Dziesięć mil, pięćdziesiąt tysięcy stóp - powiedział gruby
brodaty mężczyzna w brzydkim kapeluszu i podkoszulku z napi-
sem Worldcon 2010: Fort Lauderdale. Patrzył w niebo przez lor-
netkę.
— Odrzuci rakietę nośną za dwanaście minut — dodał równie
gruby brodaty mężczyzna w równie brzydkim kapeluszu. Na jego
podkoszulku widniał wizerunek staroświeckiego promu kosmicz-
nego i napis National Astronautics Socieły: Per Ardua Astra. W uchu
miał słuchawkę radiową.
Ludzie śledzili wznoszenie się HORUS-a. Tego dnia zebrało
się ich pięć tysięcy na parkingu dla przyczep. Dalsze tysiące oglą-
dały start z innych oficjalnych punktów widokowych, z plaż, z przy-
brzeżnych statków wycieczkowych. Ale wszyscy poważnie traktują-
cy sprawę, prawdziwi maniacy WGO, przybyli na parking dla
przyczep. Było to jak majówka. Na zadach wszelkiej marki przy-
czep mniejszych i większych, samochodów kombi, półciężarówek
z namiotami, olbrzymich ciężarówek i motocykli widniały tablice
rejestracyjne z czterdziestu ośmiu stanów Unii i spoza niej. Po wy-
dmowej stronie parkingu wyrosły namioty nomadów. Duże ro-
dzinne namioty z sypialniami i małe jedynki. Składane kuchenki
gazowe, ruszty, otoczone kamieniami ogniska z wyrzucanego na
brzeg drewna. Wystawione na noc buty. Piwo chłodzące się w pa-
rujących w cieniu glinianych pojemnikach. Markizy, parawany od
wiatru, parasole słoneczne.
Był to festiwal kosmosu. I podobnie jak na najlepszych festi-
walach wszystko było za darmo. Przedstawieniami na głównej sce-
nie były codzienne starty HORUS-ów, ale podobnie jak na każ-
dym festiwalu, na który warto jechać, prawdziwa akcja toczyła się
w mieście namiotów i przyczep, w oparach seksu, narkotyków, al-
koholu, nie skrępowanej filozofii i łatwych rozmów.
Ludzie rozchodzili się spod platformy widokowej. Samoloty
pościgowe lądowały na dwumilowym sztucznym półwyspie wybie-
gającym w ocean. Bryza od morza rozwiewała obłok dymu. Nad
horyzontem utrzymywały się chmury, na Atlantyku rozwijał się taj-
fun. Satelity meteorologiczne śledziły jego trasę nad Zatoką Mek-
sykańską. Istniało pewne niewielkie ryzyko, że dojdzie do lądu.
Pogotowie tornadowe obowiązywało na obszarze od Fort Lauder-
dale po Daytona Beach. Jeśli uderzy w Przylądek Kennedy'ego,
unieruchomi na kilka dni program startowy HORUS-ów, a wraz
z nim darmowy festiwal na parkingu dla przyczep. Tajfun nąsił
imię Hilary.
- Odłączenie rakiety nośnej zakończone - powiedział męż-
czyzna ze słuchawką w uchu. — „Isaac Asimov" wchodzi na orbitę
przejściową. Połączenie z Unity za dwadzieścia siedem minut.
Jego gruby przyjaciel uśmiechnął się i pokiwał głową z miną
znawcy.
Gaby McAslan wróciła do wozu SkyNetu. Był nieźle pokręco-
ny: skrzyżowanie Poprawności z Szykiem Hipisowskim. Chłopcy
woleli go od hoteli, w których biwakowała cala reszta świata me-
diów. Potem Gaby zorientowała się, że na tyłach furgonetki ame-
rykańskiego oddziału SkyNetu co noc odbywała się akcja. Właśnie
teraz chłopcy porównywali taśmę z poprzednimi, na korzyść tych
ostatnich.
- Nocne zdjęcia są najlepsze - powiedział ten, który nazywał
się Rodrigo. - Całe cholerne miejsce oświetlone jak świąteczne
drzewko.
- Tu jest materiał, o który prosiłaś - powiedział drugi, które-
go Rodrigo nazywał Zgredem, choć był dużo młodszy. - Tak wła-
ściwie, to co ty z tym zrobisz?
- To moja sprawa - odrzekła Gaby i wzięła dyktafon na mini-
dyski i miniaturowy mikrofon. Minimikron - to byłoby lepsze imię
dla Zgreda niż Zgred. Obaj byli głupkami. Nie po raz pierwszy,
odkąd przyjechała tu, żeby zająć się WGO, żałowała, że nie ma
swojej kenijskiej ekipy. Niestety obaj mężczyźni byli więźniami
Chagi. Faraway w sensie dosłownym, Tembo, ponieważ odmówio-
no mu amerykańskiej wizy. „Potencjalne zagrożenie biologiczne
związane z kontaktem z substancjami mutagenicznymi" - powie-
dziano w konsulacie na Zanzibarze. ,Jesteś czarnym Afrykani-
nem" - takie było prawdziwe uzasadnienie. Bariery rasowe i barie-
ra strachu zaczęły już rosnąć. W ostatnich dniach w Nairobi Gaby
była bliżej zarodników Chagi niż Tembo, ale ona miała właściwą
narodowość, właściwą rasę, właściwy kolor skóry, więc nie zawróco-
no jej sprzed żółtej linii.
W pokoju w Starview Lodge po drugiej stronie laguny Gaby
przypięła sprzęt i wcisnęła się w brzydki uniform, który wycygani-
ła od pokojówki z Kennedy Ramada. Sprawdziła wszystko w lu-
strze. Dyktafon był niewidoczny. Poprosiła, żeby recepcjonistka
zamówiła jej taksówkę do Ramada. Samochód SkyNetu za bardzo
rzucałby się w oczy. Taksówkarz wysadził ją przy wejściu dla perso-
nelu.
UNECTA przybyła w wielkiej sile do Ośrodka Lotów Kosmicz-
nych im. Kennedy'ego, żeby dyrygować bliskim spotkaniem ludz-
kości z Wielkim Głupim Obiektem. Całkowicie ograniczyli możli-
wości ośrodka startowego. Dziesiątki hoteli, moteli, zajazdów aż
po Canaveral przeznaczono dla olbrzymiej liczby speców od
WGO i ich nieuniknionego otoczenia: mediów i ciekawskich.
Centralnym punktem operacyjnym UNECTA Space byl Kennedy
Ramada. Żadnej prasy, żadnego węszenia. Portierzy wyczuwali
dziennikarzy na odległość, a faceci w garniturach, których wzy-
wali, nie cackali się. A teraz, kiedy Ellen Prochnow - główny dy-
rektor UNECTA Space - zamieszkała w apartamencie prezydenc-
kim, ciężkie łapy wyposażono w wielkie pistolety. Właśnie dlatego
Gaby McAslan w wyłudzonym fartuszku pokojówki gnała przez
kuchnie i magazyny, usiłując nie dopuścić do tego, żeby ktoś zo-
rientował się, że ją zna.
Zebranie materiału nie było łatwe - aluzja, tajne spotkanie,
skopiowany plik, piracka baza danych - a złożenie go do kupy
żmudne, ale teraz Gaby miała dowody do przedłożenia Ellen
Prochnow. UNECTA Space współfinansowała operację Ostatecz-
na Granica za pomocą pieniędzy z korporacji biotechnologicz-
nych i fabryk zbrojeniowych, zachęconych możliwościami rozwo-
ju systemów broni dzięki biologicznym pociskom Chagi. Ludzka
bomba: to niszczy zdolność nieprzyjaciela do prowadzenia wojen,
nie powodując strat w ludziach. Wojny do wygrania. Wszystkie li-
sty, faksy, śledztwa, zeznania, kody i hasła na dysku w jej kieszon-
ce na piersi. Czy zechciałaby pani to skomentować, pani Proch-
now?
Gaby skinęła głową do Glorii, która była jej człowiekiem na
korytarzu prowadzącym do windy dla obsługi.
-Jest w pokoju, zapewniam cię - szepnęła Gloria.
Twój mąż już pewnie przepił dwa tysiące dolarów, które zapła-
ciłam za twoje wścibstwo, pomyślała Gaby. Czy makijaż nad lewym
okiem nie jest zbyt wyraźny? Pretekst. Potrzebujesz pretekstu.
Wskoczyła do pralni i porwała wózek z wieszakami pełny ubrań
gotowych do oddania właścicielom.
- Następną kabiną, proszę - powiedziała służącemu czekają-
cemu na wyższym piętrze. Wszyscy Irlandczycy potrafią nieźle uda-
wać akcent amerykański. Nad drzwiami rozbłyskiwały i gasły pod-
świetlane numerki. Gaby zabawiała się oglądaniem rzeczy na,,
wieszakach.
Nacisnęła guzik stop.
Zdjęta jeden z wieszaków i dokładnie przejrzała się podkoszul-
kowi. Nadruk spłowiał przez lata, ale najwyraźniej była to nastolet-
nia zakonnica w zadartym habicie, masturbująca się zmysłowo.
Przez pełną minutę Gaby siedziała w kącie kabiny, gapiąc się
na podkoszulek, a światełka przywołań rozbłyskiwały. Odłożyła
podkoszulek na wózek, zjechała na parter, popchnęła wózek przez
główny hol pod kontuar recepcji i poprosiła o papier i długopis.
— Proszę to przekazać doktorowi T. Shepardowi — powiedzia-
ła. Zostawiła wózek pod recepcją i wyszła frontowymi drzwiami,
mijając wszystkich przyglądających się jej facetów od polityki-ko-
smosu-WGO-Chagi. Przechodząc przez hol, zerknęła w kierunku
telewizora. Rzut oka wystarczył, żeby rozpoznać styl Ellen Proch-
now, Pierwszej Damy Kosmosu, oraz słowa RELACJA NA ŻYWO
w prawym dolnym rogu.
Wielkie dzięki, Glorio.
63
Inny kraj, inna konferencja prasowa. Tyle tych amfiteatral-
nych sal, tyle stołów, krzeseł, karafek z wodą, nerwowego przeglą-
dania siódmego rzędu, odkaszlnięć przed słowami „Witam pań-
stwa". Starzejesz się, Gaby McAslan. Stajesz się cyniczna. Robisz
się zmęczona. Jeszcze jeden wielki cud i zachwyt i to mi wystarczy,
dobra? Czujesz się samotna na swoim siódmym krześle w siód-
mym rzędzie, otoczona tymi wszystkimi twarzami, które znasz tak
dobrze, a które nigdy nie będą niczym więcej jak tylko twarzami.
Czy dostał wiadomość?
Nie. Nie myśl o tym. Pomyśl o Rodrigo i Zgredzie, którzy uła-
twią ci nawiązanie kontaktu z Różowym Podziemiem. To dopiero
będzie sprawa do ujawnienia. Subkultury mnożą się w symbach
jak tryper w burdelach. Społeczności gejowskie w ogromnych
Chagach Ekwadoru i południowej Wenezueli ze względów poli-
tycznych musiały istnieć. Nic dziwnego, że stworzono tajną kolej
podziemną przemycającą białych homoseksualistów z północy
przez terminum. Tam nie ma fobii ani prześladowań. I nie ma lę-
ku przed Plagą.
Zdarzały się teraz całe tygodnie, kiedy nie wspominała Ja-
ke'a Aaronsa.
Znowu pomyślała o Shepardzie. Minęły dopiero dwie godzi-
ny, odkąd zostawiłaś mu wiadomość. On pewnie jeszcze jej nie do-
stał, nie mówiąc już, by miał czas pomyśleć o odpowiedzi. Ale co
on tutaj w ogóle robi?
Ellen Prochnow była jedyną bohaterką tej konferencji praso-
wej. Nigdy nie odczuwała nieśmiałości wobec kamer. Miała na so-
bie kostium od Chanel. Szyk nigdy nie wychodzi z mody, mawia-
ła Coco.
O Boże, co będzie, jeśli Shepard się nie pojawi?
Ellen Prochnow przebiegła wzrokiem siódmy rząd. Hej. To
ja, ta z rudymi włosami, nie? Nie znasz mnie jeszcze, ale kiedy bę-
dzie już po Są Jakieś Pytania, poznamy się lepiej. Dużo lepiej. El-
len Prochnow nie odchrząknie nerwowo. Jest profesjonalistką.
- Witam państwa. - Półuśmiech wypadł znakomicie. - Wi-
tam w Ośrodku Lotów Kosmicznych imienia Kennedy'ego na
konferencji prasowej operacji Ostateczna Granica, Misja 88.
Większość z państwa zapewne już wie, kim jestem — tu i ówdzie
słychać śmiech - ale dla tych, którzy przebywali ostatnio na innej
planecie albo na Wielkim Głupim Obiekcie: jestem Ellen Proch-
now, dyrektor wykonawczy UNECTA Space, i za chwilę przedsta-
wię państwu załogę i ekipę naukową Misji 88, HORUS-a „Arthur
C. Clarke".
Ile jest wśród nich na garnuszku biotechnologów, Ellen? Ilu
analityków militarnych? - myślała Gaby.
— Na początek jednak ostatnie wieści o naszym Wielkim Kum-
plu na górze. Dane na dzień osiemnasty września, godzinę jede-
nastą trzydzieści czasu Greenwich są następujące: Wielki Głupi
Obiekt znajduje się na krzywej pościgowej w stosunku do Ziemi,
w odległości siedmiuset dwudziestu tysięcy mil, czyli nieco mniej-
szej niż trzykrotna odległość między Ziemią a Księżycem. Rój usta-
wił się na krzywej pościgowej piętnaście tysięcy mil za WGO i uwa-
żamy, że pozostaje w stanie uśpienia. Czas Do Wejścia Na Orbitę
Okołoziemską: dwieście piętnaście godzin dwadzieścia osiem mi-
nut. Nastąpi ono dwudziestego siódmego września o godzinie
10:22 czasu Greenwich, czyli mniej więcej dwadzieścia po piątej
rano czasu wschodnioamerykańskiego. Czyli o godzinie Ostatni
Łyk Jacka Danielsa i Prześpijmy Się Nieco czasu dziennikarskiego
na Florydzie.
Nie śmiej się z własnych dowcipów, Ellen.
Terkotała sprawozdania dotyczące Wielkiego Głupiego
Obiektu. To, co mała „Gaja" była w stanie sfotografować przez
pięć szpar okiennych rozmieszczonych wzdłuż walca, wskazywało,
że pierścieniowate przegrody górskie przekształciły się w grube
na pięć mil grodzie, chociaż analiza grawimetryczna sugerowała,
że pomiędzy ścianami istnieją wielkie przestrzenie dochodzące
do trzech mil średnicy. „Gaja" została przeprogramowana tak, że-
by przechodzić nisko nad szparami okiennymi i próbować wyko-
nać zdjęcia wnętrza, zanim wejdą tam ludzie. Tak, obca inteligen-
cja stanowi jedną z możliwości. Nawet twórcy Chagi we własnych
osobach. Tak samo jak sześciostopowy niewidzialny biały królik
Harvey. Są jeszcze jakieś pytania?
Jeszcze nie, pomyślała Gaby. Zaczekaj, aż Wielcy Biali Dowód-
cy uśmiechną się do kamer, zanim wyjedziesz ze swoim j'accuse.
- Przy wyjściu mogą państwo pobrać najnowsze materiały
z „Gai" oraz teleskopów Hubble'a i Chandrasekahra — powiedzia-
ła Ellen Prochnow. - Teraz chciałabym państwu przedstawić zało-
gę i ekipę naukową pojazdu kosmicznego „Arthur C. Clarke". Bę-
dzie to Misja 88 operacji Ostateczna Granica, trzydziesty czwarty
start HORUS-a z Ośrodka Lotów Kosmicznych imienia Kenne-
dy'ego. Panie i panowie, przed państwem kapitan Philippa Grego-
ry, pilot orbitalny Damon Ruscoe, inżynier lotnictwa McAuley
Trudin ze statku ,Arthur C. Clarke" oraz ekipa naukowa.
Rozległy się oklaski. Gaby oczekiwała, że pojawi się wymachu-
jący nogami musicalowy balet, ale ujrzała tylko kolejnych
uśmiechniętych i machających rękami astronautów o ogolonych
głowach, ubranych w białe kombinezony z przedstawiającym pół-
księżyce i glob ziemski logo UNECTA Space na piersiach i na ple-
cach. Z tego, co Gaby słyszała, ogolone głowy miały zapobiec wło-
som latającym wokół Unity. Stacja była już nieźle przeładowana,
a ludzi z Ostateczniej Granicy dowożono szybciej, niż inżyniero-
wie byli w stanie instalować nowe moduły i wypełniać je powie-
trzem. Gaby podobało się, że powodzenie lub klęska pierwszego
kontaktu może zależeć od zabłąkanego, dryfującego swobodnie
w przestrzeni włosa łonowego. Pozbawieni włosów czarni wyglą-
dali znacznie lepiej niż biali, którzy sprawiali ponure i uchodźcze
wrażenie. Który z nich jest więc ekspertem od broni? Gaby zasta-
nawiała się nad tym, opierając się na skrzyżowanych ramionach
i przyglądając ekipie naukowej wyłaniającej się zza kulis i ustawia-
jącej się w półkolu za Ellen Prochnow. Czy ten wielki czarny męż-
czyzna z wyrazem szczęścia na twarzy? Ta mała biała kobieta z wy-
razem absolutnego przerażenia w oczach? Facet z miną
komandosa i zdecydowanie zbyt miłym spojrzeniem, które psuje
ten wizerunek?
Ty?
Ty-
- Ty - wyszeptała Gaby, patrząc na dwunasty skafander od
końca. - Nie możesz mi tego zrobić. Nie tu, nie teraz.
64
Tej nocy też był start. Ale tylko frachtowca SSTO - tym stat-
kom nawet nie dawano numerów misji, tak bardzo były pozbawio-
ne splendoru - ale narobił mnóstwo hałasu i utworzył nad laguną
całkiem imponujący słup ognia. Kosmomaniacy i fetyszyści rakiet,
którzy nie udali się na drugą stronę szosy na parking, zebrali się
wokół teleskopów na wyższym piętrze Starview Lodge, żeby wyda-
wać ochy i achy. Gaby była sama w barze na tarasie. Inni dzienni-
karze wyśmiewali się z niej, gdy wybrała hipisowsko-deliryczny Sta-
rview Lodge w stylu New Age zamiast spokojniejszych hoteli
wynajmowanych przez agencje na wybrzeżu i po drugiej stronie
laguny. Gaby zatrzymała się tutaj, ponieważ lubiła tutejszych gości
i atmosferę. Przypominały jej Afrykę. Przypominały jej Wartow-
nię. Kamień węgielny został położony w tym samym dniu, kiedy
ukończono montowanie Unity na niskiej orbicie, i Starview Lod-
ge rósł w symbiozie z odradzającą się erą kosmiczną. Nigdzie in-
dziej nie odbywały się nocne imprezy powiązane z obserwacją
WGO, podobne w nastroju i aranżacji do japońskich pikników
z okazji święta wiśni. I nie było tu dziennikarzy.
- Czekasz na kogoś? - spytał Eddie Przystojniak, kelner, któ-
rego Gaby lubiła.
— Mam nadzieję, że ktoś przyjdzie - odpowiedziała, sącząc pińa
coladę i patrząc, jak wiatr znad oceanu rozwiewa jaśniejący słup
dymu pozostały po starcie rakiety. Podnosił się: tajfun Hilary mu-
si szaleć gdzieś w okolicy Bahamów. Gaby pomachała mieszadeł-
kiem. Przybądź tajfunie, przybądź. Jeśli ruch skrzydeł motyla w Pe-
kinie może wywołać huragan, to na pewno ozdobna słomka
zakończona podobizną rakiety Saturn V w Starview Lodge może
nakazać tajfunowi Hilary, żeby uderzył z mocą w to wybrzeże, za-
kołysał drewnianą arką hotelu, rozszalał się nad wszystkimi
HORUS-ami, platformami startowymi i SSTO, przycisnął je do
ziemi i przywiał tu do mnie Sheparda. Przywiej mi godziny, dni
z nim, zanim wsiądzie do swojej rakiety i odleci.
Przyjście zajmuje mu sporo czasu. Wciąż jednak mieści się
w granicach uprzejmego spóźnienia.
Gaby poszukała wzrokiem WGO. Ta jasna gwiazda na brzu-
chu Ryb, odpoczywająca na krawędzi świata. Jak będzie wyglądała,
gdy wejdzie na orbitę? Mówiono o pozycji w połowie drogi między
Ziemią a Księżycem. Patrzyła na to wielkie światło i usiłowała wy-
obrazić sobie wymiary. Jasna plama. Może nawet walec. Będzie
miał fazy, jak Księżyc. Bo to będzie księżyc. Na czternastodniowej
orbicie.
Jak będzie wyglądał dla Sheparda z Unity albo ze Stalowej
Góry, tej mrożącej krew w żyłach plątaniny dźwigarów, baterii sło-
necznych i pojemników, którą zbudowano jako ostatni próg przed
WGO? Zbyt wielkie na statek kosmiczny: planeta na twoim progu.
Tylko tak można na to patrzeć, chcąc pozostać przy zdrowych
zmysłach.
Zamówiła kolejną pińa coladę u Constantina, kelnera, któ-
rego nie lubiła. Teraz Shepard jest już niegrzecznie spóźniony.
Poza tym zdołał ujarzmić jej pytanie do Ellen Prochnow. Wstań
i odegraj Złą Czarownicę z Siódmego Rzędu przed mężczyzną,
którego błagałaś, żeby przyszedł się z tobą spotkać i wysłuchał, jak
bardzo jest ci przykro, jak bardzo się zmieniłaś, jak codziennie
o nim myślałaś.
Bambusowe ozdoby postukiwały na wietrze. Wiej wietrze,
przyjdź do mnie. Wysłuchaj mnie, nie mogę go stracić dla jakiejś
kosmicznej ironii.
Z tarasu z teleskopami dochodziły ożywione rozmowy o wi-
rze grawitacyjnym.
- Czy są dla mnie jakieś wiadomości w recepcji? - spytała Ed-
diego Przystojniaka.
- Kiedy ostatnio tam zaglądałem, nie było żadnych.
- Mógłbyś zajrzeć jeszcze raz?
Zajrzał jeszcze raz. Nadal nie było żadnych wiadomości.
- Spóźnia się - powiedział Eddie Przystojniak.
Spóźnia się o trzy pińa colady, pomyślała Gaby. Spóźnienie
o trzy pińa colady to spóźnienie wygląda-na-to-że-nie-przyjdzie.
Spóźnienie nie-chce-cię-widzieć. Spóźnienie z-nami-koniec-Gaby-
-McAslan. Czwarta pińa colada jest najdłuższa: to ta, przy której
zastanawiasz się, co zrobić z resztą życia. To musi być najdłuższa,
jaką kiedykolwiek zmieszał barman Emilio. Nie zaplanowała nic
na wypadek, gdyby się nie zjawił. Co za okropny wszechświat,
w którym takie maleńkie chwile, takie atomy decyzji, stanowią
punkt, na jakim opiera się ludzki żywot i cała przyszłość. Dziwne
bieguny duszy: jak ta burza, którą usiłuje się wyczarować za po-
mocą ozdobnego mieszadełka.
Teraz jest to spóźnienie on-nie-przyjdzie. Spóźnienie on-ni-
gdy-nie-przyjdzie.
- Nie pojawił się - powiedział Eddie Przystojniak, gdy wyjmo-
wała z portmonetki drobne na napiwek.
- Na to wygląda, Eddie.
Wstała, żeby wyjść. I wtedy się pojawił, pytając w recepcji,
gdzie ją znajdzie. Dziewczyna wskazała mu. Nogi się pod nią ugię-
ły. Usiadła, zdjęta nagłym przerażeniem. Uświadomiła sobie, że
nie ma pojęcia, co mu powiedzieć.
Złapała się na tym, że grzebie w torebce w poszukiwaniu pa-
pierosów, których nie nosiła tam od pięciu lat.
- Gaby?
- Och. Cześć.
Zaskoczenie i podniecenie.
- Usiądź, usiądź, proszę. Eddie, wild turkey z wodą mineral-
ną, zgadza się? A dla mnie jeszcze jedną pińa coładę, pamiętam
dobrze, prawda? To ma być wild turkey? k
- Pamiętasz dobrze.
Złapała się na tym, że robi wszystko, żeby na niego nie spoj-
rzeć. Zmusiła swoje oczy do zwrócenia się w jego kierunku. Nie
wygląda dobrze bez włosów, pomyślała. Wygląda, jakby się pod sie-
_____________________________Chaga___________________
bie podszywał. Ma nowe ubranie, jedną z tych dwuczęściówek in-
spirowanych indyjskimi fasonami, które są teraz w modzie. Nie
jest mu w tym dobrze, ale chyba wygodnie.
Straszna myśl, że ubranie kupiła mu kobieta, zmroziła jej
serce.
- Podoba mi się to, co zrobiłeś z włosami — powiedziała Gaby,
żeby jakoś zacząć.
Shepard przesunął ręką po głowie.
- Wciąż nie mogę się przyzwyczaić. Podoba mi się to, co zro-
biłaś ze swoimi.
Gaby zaśmiała się nieco sztucznie i dotknęła krótkich, mięk-
kich loków.
- Znudził mi się wygląd w stylu ,Joni Mitchell śpiewa «Big Yel-
lowTaxi»".
- W krótkich jest ci dobrze - powiedział Shepard. - Przepra-
szam za spóźnienie, pomyślałaś sobie na pewno, że już nie przyj-
dę. Zatrzymało mnie niespodziewane zebranie. Wygląda na to, że
panna Hilary zdecydowała się na spędzenie wakacji na plaży
i chcieli nas uprzedzić, że mogą przyspieszyć datę startu.
- Mogliby to zrobić? - Eddie Przystojniak przyniósł drinki.
Shepard wziął rachunek na centrum lotów.
- Osobiście nie uważam. Zmienili datę startu „Gene Rodden-
berry'ego", czyli Misji 86, na dziewiątą trzydzieści jutro, ale zwa-
żywszy na prędkość, z jaką porusza się tajfun, obawiam się, że mo-
gą nie zdążyć nawet z tym. Prognozy mówią, że uderzy mniej
więcej w odległości dwudziestu mil na południe od Canaveral
około siódmej.
Och, Shepard, ty już mówisz jak oni, pomyślała Gaby.
- Nie byłeś rozpisany na ten lot - powiedziała, - To było total-
ne zaskoczenie, kiedy się pojawiłeś w tym szeregu na konferencji
prasowej.
- Dla mnie to też było totalne zaskoczenie. - Shepard pocią-
gnął większy łyk. Wiatr wzmagał się, unosił papierowe podstawki,
potrząsał papierowymi lampionami. Wieje z Afryki, pomyślała
Gaby. — Każdy specjalista z misji ma zastępcę. Przedwczoraj Carl
Freyer złapał przez system klimatyzacyjny hotelu jakie goś tajemni-
czego wirusa - i potrzebowali kogoś, kto specjalizuje się w nano-
"s»»'«"»*>nie w oracy w terenie. Dali mi pięć
dni na przygotowanie mięśni żołądka do warunków startu z du-
żym przyspieszeniem. Cztery godziny dziennie na siłowni, reszta
w treningowym aparacie przeciążeniowym, podwodne ćwiczenia
z poruszania się w skafandrze, praca zespołowa. Ledwie chodzę, ta-
ki jestem zesztywniały i obolały.
-Jesteś oczywiście w korpusie ekspedycyjnym.
- Nie w pierwszej grupie. Nie wśród tych, którzy wyjdą, zapu-
kają do drzwi i zaczekają, czy ktoś odpowie. Idę z drugą falą: ze-
społy Żółty i Zielony, już po utworzeniu przyczółka.
- Nie potrafię sobie tego wyobrazić.
-Ja też nie. Chłopak z równin na Ostatecznej Granicy. Prze-
chadzka po Stalowej Górze. Cholernie się tego boję, Gaby.
Ja też się cholernie boję, pomyślała Gaby, wsłuchując się
w brzęczenie dzwonków i szmer głosów na wyższym tarasie.
Wszystko, co chciałabym powiedzieć, co muszę powiedzieć, to, co
ćwiczyłam przez cztery lata i dziewięć miesięcy, zmieniło się tu
w płytką, nijaką, grzecznościową i uprzejmą rozmowę przy drin-
kach. Boję się to powiedzieć, Shepard. Boję się, że moje słowa
znowu cię zranią.
- Skąd wiedziałaś, że jestem w Ramada? - spytał Shepard.
- Dziennikarska przebiegłość.
Nie, dziś będę mówić tylko prawdę.
- Usiłowałam wślizgnąć się do apartamentu Ellen Prochnow.
Chciałam jej pokazać dowody, że korporacje zbrojeniowe finansu-
ją Ostateczną Granicę w zamian za miejsca w wahadłowcach i pra-
wo pierwokupu. Nie udało mi się jej złapać, ale znalazłam pewien
dość charakterystyczy podkoszulek z nadrukiem przedstawiają-
cym członkinię zakonu żeńskiego pochłoniętą praktykami auto-
erotycznymi.
Shepard roześmiał się. Tu zaszła zmiana przez ostatnie lata.
Był to głęboki, mądry śmiech dojrzałego człowieka.
- Przy okazji, dzięki za wysłanie po mnie helikoptera - cią-
gnęła Gaby. - Uratował mi tyłek.
- Dobrze pamiętam dawną ripostę na to powiedzenie - od-
powiedział Shepard. - Nie mogłem zostawić cię na wierzchołku
Kenyatta Center z Chagą pełznącą ku tobie od dołu.
- Nie miałam okazji ci podziękować. Kiedy dostałam się na
lotnisko, ciebie już nie było. Więc mój tyłek dziękuje ci teraz.
Shepard uniósł szklankę.
- Przyjmuję podziękowania twojego tyłka. A tak właściwie, co
robiłaś tam na górze?
- Szukałam ciebie - powiedziała Gaby. Przyszłam ci powie-
dzieć, że jest mi przykro, że postąpiłam niewłaściwie, źle, okrut-
nie, że zraniłam cię, ponieważ sama czułam się skrzywdzona, że
chciałam, żeby wszystko było tak jak wtedy, kiedy było dobrze,
świetnie i nieprzyzwoicie. Nie powiedziała tego.
Shepard zawahał się. Zmieni temat, pomyślała Gaby.
Zmienił temat.
-Jak było później, bardzo źle?
- Tak. W końcu zrobiło się bardzo źle. Zabijanie, wszędzie za-
bijanie. Zabijanie dla samego zabijania. Walili ze wszystkiego, co
mieli, w Korytarz Simb, ale Czarne Simby zdołały utrzymać przej-
ście przez dwa miesiące. Przeszło nim do Chagi pół miliona ludzi,
zanim go zamknęli. Faraway — pamiętasz go? Ten wysoki Luo, któ-
remu się wszystko kojarzyło? Został ze mną do samego końca.
- Pamiętam go — odpowiedział Shepard. Miał wyraz twarzy
człowieka porywanego przez wspomnienia w miejsca, do których
nie chce wracać.
- Kiedy zaczęli ostrzeliwać lotnisko, a ONZ wstrzymała loty
dla uciekinierów i zrobiło się naprawdę groźnie, pomógł mi się
wydostać. Udało nam się połączyć z wybrzeżem, zanim padła sieć,
potem przewiózł mnie nocą przez tereny walk do miejsca, gdzie
mógł wylądować samolot, żeby mnie zabrać. Pamiętasz Oksanę
Tielianinę?
- To była ta, powiedzmy, czarownica, szamanka, zgadza się?
To była ta, która powiedziała, że potrafi posadzić samolot
An72 w dowolnym miejscu, pomyślała Gaby, i rzeczywiście potra-
fiła. Po nocy przedzierania się przez nieprzyjazny busz z groźbą
nadziania się na kolejny uzbrojony patrol, nie wiedząc, co skończy
się wcześniej: ludzie, których trzeba przekupić, czy krugerrandy,
widok tego brzydkiego, pięknego odrzutowca lądującego w świe-
tle poranka na bitej drodze i wzniecającego tuman kurzu - ten wi-
dok był najwspanialszy pod słońcem. Do takiego lotu potrze*. ¦
czegoś więcej niż naturalne siły. Potrzeba też ^egoś więcej niż
zwykła przyjaźń, żeby wyświadczyć komuś taką vsługę.
- A co z Farawayem? - spytał Shepard.
- Został.
Widziała go w porannym świetle, jak stoi na masce 4x4, ma-
chając ze wszystkich sił podczas startu „Dostoinsuwa". Uśmiechał
się. Uśmiechał się do końca.
- Wszystko u niego w porządku. Wiedzie mu się dobrze. Jest
ważną personą, siłą napędową nowego narodu. Kiedy Wschod-
nioafrykański Teleport pojawił się z powrotem w sieci - nazywają
to Zieloną Siecią - skontaktował się ze mną. To coś nadaje się do
przekazywania danych. Niektórzy dostają listy miłosne. Faraway
przysyła mi pełne pożądliwości faksy.
- Nie potrafię sobie wyobrazić, jak tam jest - powiedział She-
pard. - Brzmi to dziwnie w ustach faceta, który widział więcej i był
głębiej niż ktokolwiek inny. To dobre dla turystów: przyjemnie
jest pozwiedzać, ale nie wyobrażam sobie, jak tam można żyć.
- Mówią, że są tam setki, tysiące niezależnych, samowystar-
czalnych społeczności na całym obszarze, który niegdyś był Biały-
mi Górami. Jeśli nie możesz znaleźć tego, co jest ci potrzebne,
tam gdzie jesteś, zbierasz grupę podobnie myślących przyjaciół,
szukasz miejsca, które ci odpowiada, a to coś wyprodukuje dla cie-
bie w pełni wyposażoną wioskę. Najmodniejsza ostatnio nazwa to
Dziesięć Tysięcy Plemion.
- Ale straciliśmy Nairobi. Tsavo, Amboseli, Marę. Kiliman-
dżaro, Kirinyagę, Rift Valley. Wszystko to zniknęło. Tęsknię za
tym. Nie jestem pewny, czy to, co dostaliśmy w zamian, jest wystar-
czającą rekompensatą. Jak długo utrzyma się Mombasa?
- Kilka lat. — I Kikambala z domkiem na plaży, na której bawi-
li się twoi synowie, z rafą, na której pływali, gdzie było tak fanta-
stycznie jak nigdy. Nie mówisz o tym, że Chaga coś zabiera. Mó-
wisz o czasie, o zmianach. Mówisz o śmierci. Wiedziała, że jeśli
tego nie powie teraz, słowa pozostaną na zawsze nie wypowiedzia-
ne i wszystko dla niej przepadnie, zupełnie jak gdyby on wyrzucił
jej liścik i wcale nie przyszedł do Starview Lodge.
Położyła dłonie na blacie stołu. Drżały.
- Shepard, tak mi przykro. Zraniłam cię. Byłam bezdenni^
głupia, njeczuła, samolubna, zdradziecka, szalona. Tamtej nocy
popełniłam sto. najróżniejszych grzechów i wszystkie były śmier-
telne. ,• '
- Wypatrzyłaś słabe miejsce i trafiłaś w nie.
- Zawsze tak robię. To mój wrodzony talent. Sprawia, że do-
brze gram w piłkę, ale utrudnia związki. Nic na to nie potrafię
poradzić, prawdopodobnie nigdy nie zdołam tego powstrzymać,
będę uderzać tam, gdzie boli najbardziej. Aleja nie robię tego
z wyrachowaniem. Cholera, Shepard, to działa tylko w wypadku
ludzi, których kocham.
-Jak teraz?
- Czy to boli?
- Czy kiedykolwiek nie bolało?
- Kiedykolwiek?
- Przez cztery lata, dziewięć miesięcy i nie policzę dni.
- O niech to - powiedziała Gaby McAslan. - Obawiam się, że
zaraz się rozpłaczę i rozmaże mi się tusz do rzęs, i wszyscy będą
wiedzieć. Czy ty naprawdę myślałeś o mnie przez cały ten czas,
Shepard? Możesz mi nakłamać. Nie zależy mi, tylko postaraj się,
żeby to zabrzmiało przekonująco.
- Kto tu kłamie? - spytał Shepard.
- Kłamczuch — szepnęła Gaby. — Czy przebaczysz mi?
- Dawno ci przebaczyłem.
- Więc czemu do cholery - powiedziała Gaby tak cicho, że
ledwie ją było słychać we wzmagającym się wietrze - minęły czte-
ry lata, dziewięć miesięcy i nie policzysz, ile dni, zanim mi powie-
działeś?
- Tysiące głupstw. Tysiące braków zaufania. Tysiące lęków.
Mężczyźni to emocjonalni tchórze.
- Ty się bałeś? Mnie?
Nic nie odpowiedział. Właściwy komentarz, pomyślała.
- To jest raczej słaba wymówka, Shepard.
- A jaka jest twoja?
- Nie wiedziałam, czy zechcesz ze mną rozmawiać, nie mó-
wiąc już o tym, żeby mi przebaczyć.
-Ja? Przebaczyć tobie? Ależ kiedy zobaczyłem cię wtedy,
przez moment, w Nairobi, w Kenyatta...
- Kiedy przyszłam cię szukać.
- Dokładnie.
Patrzyli na siebie nad stołem. Wiatr znad Afryki chwiał pło-
mieniami świec w szklanych kloszach i poruszał bambusowymi ża-
luzjami.
- Czy pamiętasz, co się działo, gdy w starych kreskówkach
z Tomem i Jerrym pies Spike zrobił coś głupiego?
-Jego głowa zmieniała się w oślą i ryczał.
- Dokładnie.
- Hiii-ho, hiii-ho.
- Zaraz się rozpłaczę - oznajmiła Gaby McAslan.
W czasie gdy oni robili z siebie głupców, szmer na tarasie te-
leskopowym narastał, podobnie jak w głównym barze, który powo-
li się zapełniał, aż wszystkim, co było widać, stały się ludzkie plecy
przyciśnięte do szyby. Nagle ktoś odkrył, że istnieje jeszcze prze-
strzeń na zewnątrz, drzwi się rozsunęły i ludzie ze środka wylali się
na taras. Rzucili się do barierek. Wyglądało na to, że spodziewają
się jakiegoś wydarzenia.
- „Robert A. Heinlein" ląduje wcześniej ze względu na taj-
fun. - Shepard musiał podnieść głos. Gdy mówił, po drugiej stro-
nie laguny zapłonęły mile świateł naprowadzających. Pentagramy
i heksagramy mocy, sekcja po sekcji. Uciszyli się podglądacze ko-
smosu. - Czy moglibyśmy odejść w jakieś spokojniejsze miejsce? -
spytał Shepard. -Jeszcze ktoś skojarzy moją fryzurę i zechce ze
mną porozmawiać o wszechświecie.
- Możemy pójść do mojego pokoju - odpowiedziała Gaby. -
Jest koło basenu. Nikt tam nie chodzi, to jest nieobserwacyjna
strona hotelu. Nie musimy wchodzić do pokoju, wystarczy, że sią-
dziemy nad basenem.
Usiedli nad basenem z nogami w wodzie. Gaby wsłuchiwała
się w stratosferyczny warkot poruszających się na krawędzi tajfunu
samolotów pościgowych wypatrujących bojowymi radarami nadla-
tującego wahadłowca.
-Jesteś w stanie o tym myśleć? - spytała. Patrzyła na koła roz-
chodzące się wokół jej lekko poruszających się kostek i przecina-
jące się ze sobą.
- Mówią, że to jest jak skrzydlaty autobus.
- Który wyciąga cztery g i ma pięćset ton materiałów wybu-
chowych przytroczone do ogona.
-Jeśli miałabyś taką okazję, też byś poleciała.
Bez wahania, powiedziała w duchu.
- Aaron przyjeżdża na start - powiedział Shepard.
- Ile on ma teraz lat? - spytała Gaby.
Bil
- Prawie szesnaście. Niesamowicie urósł przez te ponad czte-
ry lata. Chce, żebym miał wrażenie, że świetnie sobie radzi, jest na
luzie, potrafi to pokonać, ale czasem przesadza. Gdy jego ciało
zostało mu odebrane, był w wieku, kiedy dzieci posługują się nim
instynktownie, więc teraz próbuje sobie zrekompensować stratę,
wyżywając się w sportach wózkowych: łucznictwie, koszykówce.
Chciałby trenować do maratonu. Za bardzo się obciąża, to w koń-
cu jeszcze dziecko. - Shepard upuścił pustą szklankę do basenu.
Fale poniosły ją daleko na głęboką wodę. - Lekarze chcą spróbo-
wać jakiejś operacji. Coś, co wynaleźli w Ekwadorze w związku
z technologią symbów. Potrafią wplatać włókna neuronowe sym-
bów w ludzkie zakończenia nerwowe. Jeśli to się uda, będzie znów
mógł chodzić i biegać. Będzie taki jak dawniej. Sądzę, że on się
boi powrotu do bycia zwykłym łucznikiem, zwykłym koszykarzem,
zwykłym długodystansowcem. Czy to nie okropne, mówić tak
o własnym synu?
- Shepard... Nie wiem, co powiedzieć o Aaronie, o Fraserze.
To jest po prostu... nie w porządku. To przede wszystkim. Nie
w porządku: wykroczenie przeciwko naturze. To nie miało się tak
potoczyć. Rodzice nie powinni żyć dłużej niż dzieci. Rodzice nie
powinni ich grzebać, płakać po nich i usiłować przeżyć resztę ży-
cia, myśląc każdego dnia, co powinny robić, gdzie być, co powin-
ny osiągnąć, czego doświadczyć.
- Dobiły mnie ubrania - powiedział Shepard. - Zaglądanie
do szaf, zbieranie'wszystkich rzeczy, które nosił: koszul, spodni,
podkoszulków, butów, bielizny. Nie potrafiłem na nie patrzeć, nie
widząc w nich jego: on wybierał wszystkie te rzeczy, ponieważ po-
dobał mu się kolor, wzór, fason, on to wszystko lubił nosić. Od-
kładałem je i myślałem, że on już nie przebierze się nigdy w ten
podkoszulek, nigdy nie włoży tych krótkich spodenek, nie dojdzie
do wniosku, że dziś ma ochotę na tę czapkę. Rzeczy, z których nie
będzie już miał pożytku. Oddałem wszystkie. Nie mogłem nawet
znieść myśli, że mógłby je nosić po nim Aaron.
Wiesz, Gaby, to jest jak podziemny ogień, który ploi ••
wieków w ciemności i w jednym miejscu gaśnie, i myślisz, że już się
całkiem wypalił, a on po prostu przenosi się v. inne miejsce.
W Pensylwanii są ognie kopalniane, które płonęły pod ziemią
przez lata, przez całe ludzkie żywoty.

- Zazdroszczę ci tego ognia - powiedziała Gaby. - Napraw-
dę. Słowo. Dostaję kopa od moich jajników za każdym razem, kie-
dy słyszę ich imiona, Shepard. Wgapiam się w niemowlęta w wóz-
kach. Zatrzymuję się przy stoiskach z dziecięcymi ubrankami
w sklepach: smutna kobieta, która jest zbyt przerażona, żeby wziąć
do ręki te śliczne czerwone śpioszki. Mój zegar biologiczny mówi:
„pospiesz się, już czas". Zbliża się trzydziestka z hakiem. Zawsze za-
zdrościłam ci dzieci, wiesz o tym, Shepard? Wydawało mi się, że je-
stem zazdrosna o ich prawa do ciebie, teraz już wiem, że zazdro-
ściłam faktu, że są dziećmi. Męczy mnie to, że nie mam nic na
zewnątrz siebie, o co mogłabym się troszczyć.
Wiatr wiał już całkiem mocno, podnosił ich ubrania, marsz-
czył powierzchnię basenu w drobne fale, które pochłonęły szklan-
kę po whisky, posyłając ją na dno po głębokiej stronie.
- Chodź, popływaj ze mną, Gaby - powiedział Shepard. Głos
miał zduszony pożądaniem. Wstał i zdjął garnitur w hinduskim
stylu, w którym nie było mu do twarzy. Ciało miał równie pozba-
wione włosów jak głowę. - Tak właśnie ćwiczymy nieważkość. Po-
pływaj ze mną, Gaby. Uwielbiam patrzeć na kobiety w wodzie. Na
pływające kobiety.
Z niecierpliwością przyprawiającą o lekki zawrót głowy Gaby
rozebrała się do majtek i wskoczyła za Shepardem do basenu. Cze-
kał na nią na głębokiej wodzie, gdzie zatonęła szklanka po whisky.
Popłynęła ku niemu, rozkoszując się dotykiem wody. Znaczy się,
lubimy wilgotne kobiety, Shepard? Posuwała się ku niemu, dotyka-
jąc dna w głębokiej wodzie.
- Czy przez te lata byłeś z kimś innym, Shepard? Czy teraz
z kimś jesteś?
- Z nikim, z kim nie potrafiłbym zerwać. A ty?
Wytłumaczenie się z Farawaya byłoby zbyt trudne, poza tym
sama nie wyjaśniła sobie jeszcze związanych z nim uczuć. Przypo-
minało to przełamywanie czegoś lub leczenie. Uzdrawianie. Sca-
lanie.
Tak samo - skłamała.
Orbiter HORUS „Robert A. Heinlein" przeleciał z grzmotem
nad Starview ^odge oraz nad mężczyzną i kobietą brodzącymi
w głębokiej wodzie basenu. Opadł z hukiem na główny pas po
drugiej stronie laguny. Gaby słyszała, jak podglądacze kosmosu
za hotelem biją brawo i wiwatują. Przysunęła się bliżej Sheparda,
wsunęła palce za pasek jego szortów.
- Całe owłosienie? — spytała niewinnie.
- Sprawdźmy to - odpowiedział.
Gaby krzyczała z radości. Wiatr wył i łomotał wśród licznych
okapów Starview Lodge, a woda w basenie roztańczyła się od kro-
pelek deszczu.
65
Aaron przyjechał z Minneapolis drugiego dnia tajfunu. Zdą-
żył na godzinę przed zamknięciem lotniska. Gaby z trudem rozpo-
znała tego szczupłego, dobrze zbudowanego szesnastolatka na
wózku. Pamiętał ją. Sprawiał wrażenie ucieszonego jej widokiem.
Jego wspomnienia z nią związane były dobre: z radością dzielił się
nimi z Gaby, kiedy wiozła go wynajętym samochodem w strugach
ulewnego deszczu do Ramady, gdzie Shepard zarezerwował dla
niego pokój. Zastanawiała się, jak przyjmie wiadomość, że ona też
wprowadza się do Ramady.
Wizyta tajfunu Hilary na wybrzeżu pozostanie długo w pa-
mięci. Wpadł od południa, przeniósł się na północ, przez dzień
albo dwa rozważał powrót nad morze, a potem zdecydował się, że
jednak woli południe i tam wrócił. Pozostawił za sobą śmietnisko
flaków wyprutych z parkingów dla karawan, kikuty palm, powalo-
ne tablice ogłoszeniowe, pozbawione dachów kościoły zielono-
świątkowców, odarte z markiz stacje benzynowe, skrócone linie
wysokiego napięcia, podziurawione falochrony, potopione statki
wycieczkowe, zbombardowane przystanie i wyrzucone na parkin-
gi przed supersamami trzydziestostopowe jachty. Przez pięć dni
zrzucił na wyschnięte wybrzeże trzymiesięczny ładunek deszczu.
Gaby McAslan nigdy już nie potrafiła spojrzeć na ozdobną
słomkę bez ukłucia lęku przed mocą kryjącą się w ośmiu calach ja-
skrawego plastiku.
Tak jak się modliła, tajfun wywrócił program startowy
HORUS-ów do góry nogami. Kiedy prędkość wiatru spadła poni-
żej czterdziestki, przygodny SSTO wspiął się ku szarym chmurom,
oklaskiwany przez kosmomaniaków w nieprzemakalnych kurt-
kach i plastikowych pelerynach. Hotele UNECTA zapełniły się
dziennikarzami zapijającymi tajfun i wygolonymi Ostatecznymi
Granicznikami smęcącymi po korytarzach w swoich białych blu-
zach UNECTA Space, niczym na konwencie marudnych buddy-
stów. Gaby spędziła w łóżku z Shepardem tyle czasu, ile się dało.
Kiedy nie mogła tam być, zabierała Aarona, żeby pooglądać ra-
kiety w deszczu albo przejrzeć poprzednie starty z Rodrigo i Face-
tem, albo poprzyglądać się postaciom poruszającym się w niepo-
ręcznych białych skafandrach głęboko w treningowym zbiorniku
wodnym lub manewrującym w Wirtualnej Rzeczywistości jak star-
cy ćwiczący tai-chi.
- Szybko, Gab, zaraź mnie czymś paskudnym, byle nie śmier-
telnym - powiedział Shepard, gdy prezenterka telewizyjna oznaj-
miła, że wiejący z południa tajfun Hilary słabnie, prędkość wia-
tru spada, a cały układ najprawdopodobniej zaniknie gdzieś nad
Bermudami.
- Miałeś rację co do Aarona - powiedziała Gaby, owijając się
w prześcieradło Sheparda. - On za bardzo się stara.
- Zauważyłaś to - odrzekł Shepard z łazienki. Od stóp do
głów oblepiony był kremem depilacyjnym UNECTA Space. Żółta-
we światło burzowe przeświecało przez dziury w pędzących oło-
wianych chmurach.
- Tak, gdy wychodzimy razem. Wszystko musi być w nadmia-
rze. Nic na spokojnie, naturalnie. Wiesz, Shepard, nie sądzę, żeby
on to robił ze względu na siebie. On to robi dla ciebie.
- Co masz na myśli? - zapytał, przekrzykując prysznic.
- Pamiętasz, jak byliśmy w Mara? Powiedziałeś wtedy, że Fra-
ser należy do tych, którzy zdobywają i łamią serca i wszystko samo
do nich przychodzi, podczas gdy Aaron będzie musiał ciężko za-
pracować na wszystko, co zapragnie osiągnąć, ale za to świat po-
zna jego imię.
- Masz dobrą pamięć.
- Myślę, że dorastanie do tych oczekiwań jest najważniejszą
sprawą w jego życiu. Wszystko, co robi, ma na celu pokazanie ci,
że czuje wagę faktu, że on żyje, a Fraser nie — że może być nie tyl-
ko Aaronem, ale także Fraserem.
Shepard wyszedł z łazienki. Wyglądał jeszcze bardziej obco
niż wcześniej: nagi, gładki, mokry.
- Och, nie, Gaby.
- To jest krzywda, którą wyrządzamy nieświadomie, Shepard.
Potrząsnął głową i zaczął podciągać się na uchwycie prysznica.
Prezenter w wiadomościach telewizyjnych oznajmił, że nowa
pozycja Roju - piętnaście tysięcy mil za WGO - i jego bierność
zostały potwierdzone. CDWNOO: sto dwadzieścia dwie godziny
dwadzieścia siedem minut.
Tego wieczora zjedli w Starview Lodge, ponieważ jedzenie
tam było świetne i niedrogie, poza tym nie istniało lepsze miej-
sce, żeby oglądać zejście z orbity „Ursuli K. Le Guin". Kosmoma-
niacy mieli miękkie serca i odstąpili Aaronowi miejsce tuż przy
barierce. Kiedy patrzyli na zapalające się kolejno światła lądowa-
nia, Shepard powiedział:
- Przykro mi z powodu tego, co działo się w Jednostce Dwu-
nastej, Gaby. Starałem się, jak mogłem.
- Wiem. T. P. powiedział mi, że to od ciebie był przeciek do
doktora Dana. Nie musiałeś jednak przeze mnie rezygnować ze
stanowiska. Przeraziło mnie to, Shepard, dlatego byłam taka osza-
lała tamtej nocy. Po raz pierwszy czułam się całkowicie bezbronna.
Nie mogłam zrobić nic, żeby ich powstrzymać. Nie zniknęłam
z własnej woli. Zostałam unicestwiona. Stałam się nie-osobą. Ni-
czym. To było tak, jakbym umarła, Shepard.
Publiczność zaczęła wiwatować, gdy na jasnożóltym, czystym
po burzy wieczornym niebie pojawił się czarny trójkąt wahadłowca.
Wiedziała, że to ostatni wieczór. O północy wezwali Sheparda
na badania przed lotem, na testy i odprawę. Gaby i Aaron poże-
gnali go w holu hotelowym. Koordynator misji zaczął się wkurzać,
ponieważ trwało to dość długo.
- Uważaj na Aarona.
- On sam potrafi na siebie uważać.
- Nigdy o to nie pytałem, ale dokąd się udiljesz po Orbito-
waniu?
- Z powrotem do Tanzanii. T. P. Costello przekonał
UNECTA, żeby zabrali mnie na jeden z tych waszych dalekich pa-
troli. Pojadę zobaczyć Dziesięć Tvsięcy Plemion, spotkać się
z ludźmi przyszłości, pokazać ich tw ..te w telewizji.
- Skontaktuję się z tobą po pow ocie.
- Kiedy wracasz?
Shepard wzruszył ramionami.
- Zapytaj Ewolucjan. Ale jak już wrócę, naprawdę chciałbym
pojechać z tobą do Irlandii, zobaczyć miejsca, o których opowia-
dałaś: Wartownię, Przylądek, poznać twoją rodzinę.
—Jedź z Bogiem, łyżwiarzu.
- Będę pisał.
- Ha, ha.
- Zobaczysz.
Drzwiczki mikrobusu zatrzasnęły się.
Gaby i Aaron jedli, pili i rozmawiali w hotelowym barze, do-
póki nie zobaczyli, że świt rozjaśnia niebo za szklaną ścianą. Nie
było heinekena, ale Gaby uważała, że miller dobrze zrobi Aarono-
wi. To był właściwy rodzaj napitku dla chłopca, którego ojciec wy-
ruszył właśnie na spotkanie z obcym tworem. Niedługo przed świ-
tem doszli do wniosku, że pomiędzy synami i kochankami
wszystko może się nieźle układać.
Rano Shepard połączył się z nimi przez wideofon z Białego
Pokoju. Oboje uznali, że wygląda na zmartwiałego z przerażenia.
Nie powtarzali słów pożegnania z poprzedniego wieczoru. Poże-
gnania nie wychodziły dobrze przez wideofon, a poza wszystkim
czuli się tak, jakby on już opuścił planetę.
Shepard załatwił im bezpłatne wejście na najlepszy taras wido-
kowy w obrębie centrum lotów. Gaby musiała stoczyć bój z urzęd-
nikiem NASA, żeby pozwolił Aaronowi wjechać wózkiem, i zastra-
szyła go do tego stopnia, że dostali miejsca koło loży
prezydenckiej, którą dziś zajmowała Ellen Prochnow. Gaby zauwa-
żyła to, zwróciła również uwagę na eleganckie lornetki NASA, któ-
re wszyscy dostali. Zastanawiała się, czy Agencja liczy na zwrot
wszystkich.
Był to dobry dzień na start, ciepły i pogodny. Za trenem pan-
ny Hilary przywykło się wysokie ciśnienie. Na trawie koło pasa
startowego widać było jeszcze trochę kałuż, ale główny pas został
w nocy osuszony przez specjalne pojazdy. Znad betonu unosiła
się mgiełka upału. HORUS wyglądał jak ciemny cień drapieżnika,
równie nieprawdopodobnic-wydłużony jak polujący owad poru-
szający się w gorącym rozea, ,-inym powietrzu. Wysunął się z wiel-
kiego hangaru, przetoczył si przez pasy aż do głównego z nich,
gdzie zakręcił.
Gdy wielki ekran z zegarem do odliczania pokazywał czas mi-
nus sześćdziesiąt sekund, transporter odczepił się i niczym lękają-
cy się światła chrabąszcz popędził ku swemu pancernemu bun-
krowi. Na wielkim ekranie migały liczby. Wszyscy powstrzymywali
się od odliczania na głos ostatnich pięciu sekund. To nie Nowy
Rok. Zegar pokazał zero.
Z miejsca półtorej mili dalej na pasie nie nadeszła żadna od-
powiedź.
Wtedy Gaby krzyknęła, bo wydało jej się, że wahadłowiec wy-
buchnął kulą dymu i ognia. Potem zobaczyła czarny kształt wyska-
kujący ku niej spośród płomieni. Rozwiały się złudzenia wywołane
drgającym w upale powietrzem. To było wielkie. To było szybkie.
Jechało na ognistym ogonie i zmierzało prosto na nią. Serce Ga-
by zatrzymało się na moment, gdy rakieta nośna przemknęła tuż
przed trybunami i znienacka, w całkiem niemożliwy i magiczny
sposób uniosła się w powietrze.
Huk był głośniejszy niż wszystko, co dotychczas zdarzyło się jej
słyszeć. Mogłaby wrzeszczeć ze wszystkich sił i nikt by nie usłyszał.
Wrzeszczała. Patrzyła, jak rakieta wznosi się ze straszliwym rykiem,
jak wspina się wciąż wyżej i wyżej piękną krzywą asymptotyczną,
a orbiter HORUS trzyma się jej ogona niczym podniecone dziec-
ko. Południowy wiatr rozwiewał dym, ale statek kosmiczny piął się
ponad sztucznym półwyspem pasa startowego, ponad wodami
przypływu wraz z brodźcami, mewami i wielkimi krabami, ponad
kosmomaniakami i rakietowymi fetyszystami na parkingu, nad wy-
cieczkowiczami w łódkach, nad zieloną wodą Golfsztromu. Wciąż
się wspinał. Nic nie mogło go teraz zatrzymać.
— Dziesięć mil drogi, pięćdziesiąt tysięcy stóp - powiedział
gruby brodacz w brzydkim kapeluszu i podkoszulku z napisem
2010: Fort Lauderdale.
— Odrzucenie rakiety nośnej za dwanaście minut - powie-
dział drugi gruby brodacz w równie brzydkim kapeluszu i podko-
szulku ze staroświeckim wahadłowcem.
Na trybunach dla VIP-ów ludzie, którzy już wcześniej ogląda-
li starty, rozchodzili się do swoich apartamentów hotelowych, ale
twarz Gaby McAslan była wciąż zwrócona ku niebu. Śledziła lśnią-
cy punkcik ognia rakiety, dopóki nie rozpłynął się wśród błękitu
nieba.
- A niech to diabli! - krzyknęła do Aarona. - Niech to wszy-
scy cholerni diabli! Czy to nie był najwspanialszy widok, jaki kiedy-
kolwiek oglądałeś?
- Czy ty płaczesz? - spytał Aaron.
- Oczywiście, że płaczę - odpowiedziała Gaby. Po czym zoba-
czyła, że Ellen Prochnow wraz ze swym otoczeniem zmierza ku
wyjściu z loży prezydenckiej. Grzebiąc w torebce, Gaby pomknęła
wśród ławek, usiłując przeskoczyć przez niską barierkę.
- Proszę pani! Hej! Przepraszam! Pani Prochnow! Czy mo-
głaby mi pani poświęcić ułamek sekundy?
Drzewo, na którym
narodził się człowiek




66
Cześć, Gab.
Mówiłem ci, że będę pisał.
Przepraszam za moją zapuchniętą twarz - będziesz ją czę-
sto oglądać, nie ma specjalnie na co patrzeć w tym małym konfe-
sjonale, który nazywa się Przestrzenią Komunikacji Osobistej - to
nieważkość w pełnej krasie. Każdy zaczyna wyglądać jak czarny
charakter z filmów z Jamesem Bondem. Trzystu Ernstów Stavro
Blofeldów rozbija się po szalonej stacji kosmicznej osiemset mil
nad ziemią.
To jest kosmos, dzień pierwszy. Zmienię nieco kąt kamery,
o tak, widzisz? Matka Ziemia, tam nad nami. Wygląda na to, że
wybrałem takie zorientowanie. Większość pozostałych ustawia się
na odwrót: stopami w kierunku Ziemi. Prawdopodobnie dorobię
się zawrotów głowy i jeszcze większych nudności, niż już mam:
wszystko, co jesz, utyka na dole przełyku i nie chce się ruszyć. Po-
za tym wszyscy tu są metryczni, a to ziarenko na dole to wciąż jar-
dy i mile. Usiłuję się dostosować, ale po prostu nie potrafię po-
czuć mili.
Widzisz? Właśnie przepływa nad nami Baja California. To za-
wsze jest Baja California, prawda? Mógłbym całymi dniami przy-
glądać się obracającej się nade mną planecie, dlatego właśnie
ograniczają pobyt tutaj do dziesięciu minut dziennie. To jest naj-
ważniejsza rozrywka - oglądanie Ziemi. Mają tu w pełni wyposażo-
ne kontemplarium gaistyczne w laboratorium wodnym numer
Chaga
dwa. Unosisz się w pozycji lotosu, słuchasz pieśni wielorybów
i przyglądasz się obracającej się przed tobą naszej wielkiej zielonej
matce. Grupa śpiewająca Jodo Tendai łączy to z lekcjami jogi
w nieważkości. Obiecywałem sobie przed podróżą, że nie stanę
się jednym z tych astronautów-mistyków, którzy uwolniwszy się od
opakowania atmosfery i grawitacji, odnajdują objawienia religij-
ne, ale tu bardzo łatwo popaść w stan odłączenia od ziemskich
spraw rodem z zen. Nigdy nie udało mi się jednak zrobić lotosu.
Coś nie jest w porządku z moim lewym goleniem.
To, co kiedyś mi mówiłaś o komputerach dokonujących re-
zerwacji miejsc w samolotach, sprawdza się podwójnie w odniesie-
niu do wahadłowców. Posadzili mnie obok ketologa - Bóg jeden
raczy wiedzieć, po co im przy WGO specjalista od wielorybów, po-
dejrzewam, że chcą się zabezpieczyć na wszelki wypadek - który
bał się jeszcze bardziej niż ja, ale za żadne skarby nie dałby tego
po sobie poznać. Gadał przez cały czas odprawy przed lotem
o mutacjach pojawiających się wśród wielorybów, które odpowie-
działy na wezwanie Foa Mulaku, i że jest to wyraźny dowód na to,
że walenie są co najmniej równie inteligentne i godne inwestycji
jak ludzie. Kiedy odpalili już silniki, nakrył głowę rękami i wrzesz-
czał przez cały czas aż do odłączenia rakiety nośnej. Powiedział
do mnie, przytaczam dokładnie: „No, to była większa frajda niż
Czarodziejska Góra". Nie sądzę, żeby miał na myśli powieść To-
masza Manna.
Jak jest naprawdę, wersja Sheparda. Wrażenie jest takie, jak-
by przywiązali cię do pozbawionego okien walca, który nagle przy-
spiesza i nie zatrzymuje się, a wszystko to, czego uczyli cię na te-
mat dozowania oddechu, niedopuszczenia do zmiażdżenia płuc,
napinania mięśni brzucha, zaciskania zwiera, y, wylatuje ci i a-
tychmiast z głowy, ponieważ nie jesteś w stania stwierdzić, w któ. ą
stronę się poruszasz, nie masz zielonego pojęcia, co w ogóle się
dzieje, i tak bardzo chciałbyś, żeby to-*,, * wreszcie skończyło, jak
nigdy niczego w życiu nie pragnąłeś,' .e zarazem wcale nie chcesz,
żeby to się skończyło, bo coś, co za chwilę nastąpi, może okazać
się jeszcze gorsze. Upływa i :zność, zanim odłączy się rakieta
nośna, a uczucie jest tal koy w superszybkiej windzie oderwa-
ła się podłoga, por t uc cię uczepionego ścian. Przyspiesze-
•¦ri-a i r7iiiesz sie tak, jakby na klatce piersio-
wej siedział ci już tylko obrońca liniowy, a nie zapaśnik sumo, ale
to jest jeszcze gorsze, bo masz wrażenie, że zabrakło mocy, że
prędkość nie jest wystarczająca, że w każdej chwili ten zaciemnio-
ny skrzydlaty autobus spadnie z nieba.
I to właśnie się dzieje. Podręczniki dla pilotów HORUS-ów
nie znają terminu zmiejszanie dopływu paliwa. Tu daje się pełne-
go kopa aż do spalenia ostatniej kropli paliwa w zbiorniku, a po-
tem przechodzi się na szybowanie. Na orbicie satelity ziemskiego
HORUS z ilomaś tam g wpadasz w nieważkość. Wszyscy wrzesz-
czeli. Wszyscy mieliśmy wrażenie, że silniki się zepsuły i spadniemy
na ziemię. Spalimy się. Rozwalimy. Wielu rzygało. Niektórzy po-
srali się z przerażenia, gdy tylko „Clarkie" wystartował. Siedzisz
przypięty do fotela i usiłujesz uchylać się przed latającymi kulami
rzygowin, cuchnie jak w szambie, a pilot mówi ci, że „Arthur C.
Clarke" wszedł na orbitę okołoziemską i przeniósł się na trajekto-
rię przejściową, która doprowadzi go do stacji kosmicznej Unity za
czterdzieści dziewięć minut.
Podobno droga powrotna jest jeszcze gorsza.
Przede wszystkim przychodzi ci na myśl, że ilekolwiek miliar-
dów kosztuje każda taka zabawka, budżet nie załamałby się, gdyby
zamontowali kilka okien.
Muszę spadać. Następny już czeka na wideospowiedź. Ko-
cham cię, Gaby. Tęsknię za tobą i Aaronem, jak nie wiem co, a to
dopiero dziewiętnaście godzin. Czuję straszliwą pokusę, żeby do-
tknąć ekranu i poprosić cię, żebyś dotknęła go w odpowiedzi, róż-
ne takie żałośnie łzawe rzeczy przychodzą człowiekowi do głowy.
Jutro po\fiem więcej. Pa pa.
v,, Kosmos, dzień dferugi.
Tu Ernst Stavro Biofcld.
Ta piękna spirala cńn,i»K,nad moim lewym ramieniem to taj-
fun Hilary przemykający nad. tlantykiem mniej więcej w kierunku
Irlandii. Przybiera szybko na sile, tak mówią nasi meteorolodzy: po^
winien spuścić nieco deszczu i zen «6, arę dachów na południo-
wym zachodzie. Ty jesteś z północnego ¦ kodu, prawda?
Przekonuję się, że w kosmosie jeą m xbozie. Nie wysy-
piasz się, nie dojadasz, nie myjesz się, c.. jsz ii| zmęczony, za-
_____________________________Chaga_______________________
puchnięty i przez cały czas zastanawiasz się, co u diabla tu robisz.
Kokon, w którym każą ci spać, jest dość wygodny - mam w nim
dziwne, przedziwne sny, Gaby, nie przypuszczałem, że coś takie-
go we mnie siedzi - i byłby całkiem przytulny dla dwóch osób,
tyle tylko że w minutę po tym, jak z niego wypełzniesz, włazi tam
ktoś inny. Jest tu takie przeludnienie, że śpiwory nigdy nie mają
szansy ostygnąć. Trzy zmiany po osiem godzin w worku. Mam na-
dzieję, że kobieta, którą zmieniam, nie ma jakichś paskudnych
nawyków, które pozostawiłyby mi pamiątkę. Podobnie mam na-
dzieję, że nie odsprzedam nic takiego facetowi, który przycho-
dzi po mnie.
Okropne jest to, że w nieważkości wszystko wygląda tak głup-
kowato. Jedzenie, spanie, rozmowy, ćwiczenia z idiotycznymi gu-
mami, ale na Unity głupota pleni się wszędzie. Intymność jest po-
żądanym towarem, a prywatność niewygodnym zboczeniem.
Idziesz do łazienki i nie tylko słyszysz wszystkie westchnienia i po-
jękiwania, ale także każdy ma swoją osobistą kolorową uprząż do
ciągnięcia druta, jak my faceci to nazywamy, i nie daj Boże, gdybyś
użył cudzej. To znacznie gorsze niż użycie cudzej szczoteczki do
zębów. Ponoć nie obyło się bez solidnych awantur. Masz wszystko
i wszystkich bez przerwy przed oczami. Dziwię się, że kilka par
oczu jeszcze nie zostało wydrapane.
Jest na przykład facet, który siedzi tu miesiąc dłużej niż ja,
chłopak z Czerwonej Ekipy. Ma ze sobą płytę Grateful Dead, któ-
rą przy każdej okazji puszcza na pełny regulator. Zdobywa wyznaw-
ców Jedynej Prawdziwej Muzyki, jak twierdzi. Wsadziłbym mu Je-
dyną Prawdziwą Muzykę w dupę, jeśli tylko nadarzyłaby się okazja.
Muszę niestety czekać w kolejce, bo jest około pięćdziesięciu osób,
które marzą o tym, żeby bez pytania wyrzucić go przez śluzę po-
wietrzną, a jeśli nie uda się jego samego, to przynajmniej płytę.
W kosmosie nikt nie ma ochoty słuchać Deadsów.
Najlepiej radzą sobie Japończycy. Podejrzewam, że przez ca-
łe życie przebywają w takiej bliskości innych, że chcieliby sobie
skoczyć do oczu, ale nie pozwala na to etykieta.
Najdziwniejsze w Unity jest to, że ma wnętrze, ale nie ma ze-
wnętrza. Przechodząc przez śluzę z HORUS-a, nie widzisz nic: po
prostu wielka rura po maleńkiej rurze po średniej rurze. Równie
- ™~nri;w;mv hvć na dnie morza czy w środku Ziemi, jak
na wysokości ośmiuset mil w przestrzeni kosmicznej. Tego miejsca
nie da się objąć wzrokiem: znacznie lepiej, bardziej imponująco
wygląda to w telewizji. Połtoramilowy gąszcz żebrowan, baterii sło-
necznych, zbiorników paliwa, modułów mieszkalnych. Od środka
wygląda to jak dziwny wysięgnik, słoneczna maszyneria albo cen-
tralny element jakiejś linii produkcyjnej oglądany przez maleń-
kie okienko. Bardzo łatwo jest się tu zgubić: przejścia zdają się po-
ruszać i łączyć ze sobą, gdy odwrócisz wzrok. Jest w tym nieco
prawdy. Za każdym razem, gdy się budzisz po swojej zmianie, oka-
zuje się, że inżynierowie dołączyli nowy moduł albo otworzyli
przejście do komory ciśnieniowej, o której istnieniu nawet nie
wiedziałeś. Czy to nie ironia, że trzeba było WGO, żeby badania
kosmiczne ruszyły na nowo? Ta stacja, wahadłowce HORUS, Sta-
lowa Góra, holowniki orbitalne — wszystko to piętnaście lat temu
byłoby obciążeniem budżetu nie do pomyślenia. Teraz możemy
już lecieć na Marsa, jeśli nie ma ciekawszych miejsc. WGO poda-
rował nam powód do lotów kosmicznych i zarazem odbiera go
nam.
Na zewnątrz ktoś uprzejmie pochrząkuje. Jeszcze ostatnie
wrażenie, które prawdę mówiąc, było pierwsze. Co najbardziej
uderza cię po przylocie na Unity? Smród gazów. Trzysta osób stło-
czonych na powierzchni przewidzianej dla najwyżej stu siedem-
dziesięciu pięciu, przepracowane systemy wentylacyjne i całe to
wysokobiałkowe, wysokowęglowodanowe jedzenie. Ktoś puszcza
bąka średnio co sekundę. Nie uwierzysz, ale w Roślinach Wod-
nych mają konkurs puszczania gazów. Gazy, sranie i sikanie. Tego
nie pokazują w telewizji.
Jutro powiem więcej. Kocham cię.
To znowu ja, Gaby. Tu Unity. Dzień trzeci.
Wróciłem właśnie z oglądania WGO w Sensorium. Najnowsze
dane z Hubble'a i z naszego własnego małego obserwatorium.
Teleskopy orbitalne osiągają taką dokładność, że widzisz cień
„Gai" unoszącej się nad jasnym końcem jak pchła na Mt. Rushmo-
re. Pokazują ci, że to coś jest naprawdę wielką matką. Na ze-
wnętrznej powłoce oglądamy góry, widzimy, że cienie wydłużają
się i kurczą, gdy obiekt obraca się za Słońcem. Największe wraże-
nie robią kolory. Jowisz wypada blado przy tym czymś. To jest ja-
sne jak puszka piwa wyrzucona w kosmos.
Nie boję się tego. To nie wyśle na Ziemię oddziałów aniołów
zagłady, nie otworzy puszki z chorobami, nie rozwali planety
w gruz. To przybyło dla nas. Dla ludzkości. A kiedy ten prezent od
potęg niebieskich przybliża się, my czepiamy się ścian naszego
małego kokonu: nagie małpy wykłócające się o Grateful Dead,
0 to, kto z kim, kiedy, gdzie i w jakiej pozycji, o to, kto używa czy-
jej rury do sikania. Uważam, że to jest niezwykle pocieszające.
Ewolucjanie przebyli osiemset lat świetlnych, żeby dowiedzieć się,
czym jest ironia. Nam, Amerykanom, zajęło to tylko dwa i pół stu-
lecia.
Istnieje tu chytry system kastowy. Opiera się na długości two-
jego zarostu. Im gładszą masz czachę, tym niżej stoisz w kolejno-
ści dziobania. Na samym szczycie drabiny znajdują się Szwedzi,
którzy mają wszędzie trzy- albo i czterotygodniowy. To jest potwor-
ne: ja sam łapię się na tym, że zachowuję się jak stary wilk morski,
który spogląda pogardliwie i daje nic nie pomagające rady dziewi-
com z Julesa Verne'a" i ESAHOTOL, które zadokowały wczoraj,
a dla siebie zatrzymuje istotne i pomocne informacje. Skończy się
to falą. Mam nadzieję, że do tego czasu nie będzie mnie tutaj. In-
stynkt stadny i więzi grupowe stanowią strategię przeżycia w tak
ekstremalnych warunkach jak te. Na stacjach kosmicznych i w wię-
zieniach. Nawet w grupie wybór jest prosty, albo się dostosujesz,
albo wylatujesz. Wyczuwam impulsy niechęci ze strony Zielonego
Zespołu, ponieważ odmawiam przyjęcia tej samej orientacji prze-
strzennej w ćwiczeniach grupowych. Moja „góra" jest ich „dołem"
1 na odwrót. Policja Umysłowa Unity. To się na nich odbije i to
mnie naprawdę smuci. Te układy stanowią p<" <vałcenie szczegól-
nej i ogólnej teorii względności.
Istnieje tu jeszcze inny rodzaj podziału kastowego, głębiej
jeszcze zakorzeniony, mianowicie pomiędzy Astronautami i Pasa-
żerami. Astronauci to załoga Unity: spece od spraw konstrukcyj-
nych, inżynierowie systemów, piloci holowników i wahadłowców,
wszyscy, którzy mają do '.ynienia bezpośrednio z przestrzenią ko-
smiczną. Reszta, r ryli my, to Pasażerowie. Przeszkadzamy. Wdy-
chamy ich ciek) zapracowane powietrze, sikamy ich z trudem
,voda, pozostawiamy nasz łupież w ich przejściach
i komorach. Mijają cię w tych rurach, jakbyś nie istniał, wpychają
się do kolejek po jedzenie lub do kibla, zagłuszają cię, gdy usiłu-
jesz nagrać osobisty list, oskarżają cię o wykroczenia przeciwko
którejś ze stu zmyślonych zasad postępowania w kosmosie, co
oczywiście stanowi zagrożenie dla życia wszystkich na pokładzie,
i są totalnymi, militarystycznymi nazistami, których zżera zawiść,
ponieważ oni tylko kierują taksówką, a to my będziemy oglądać
przedstawienie.
Odkryłem tu pewne miejsce - nie nazwałbym go prywatnym,
bo coś takiego nie istnieje na tym statku głupców - ale nie jest za-
tłoczone i ma okno wychodzące na obszar dokowania. Pasażero-
wie mają mnóstwo wolnego czasu. Ja osobiście najbardziej lubię
wykorzystywać go na oglądanie statków kosmicznych. Czy twoja
przyjaciółka Oksana nie powiedziała ci kiedyś, że czas spędzony
na przyglądaniu się samolotom jest czasem doskonale wykorzy-
stanym? Ta prawda stosuje się w jeszcze większym stopniu do stat-
ków kosmicznych. Rzadko zdarza się, żeby coś nie było przycumo-
wane do modułu dokującego. W większości są to brzydkie małe
automatyczne frachtowce SSTO - łączniki z matką Ziemią, któ-
rym zawdzięczamy życie, bez nich pozjadalibyśmy się wzajemnie.
Wypatruję wyłaniających się z mgiełki atmosfery na krawędzi świa-
ta HORUS-ów i HOTOL-ów. Są piękne. Masz wrażenie, że szybu-
ją w przestrzeni, ślizgają się po niej jak stary Silver Surfer. Dzieje
się to w absolutnej ciszy, a powolność rodem z zen czyni ten spek-
takl jeszcze piękniejszym. Moim zdaniem najciekawsze są holow-
niki. Właściwie nie ma na co patrzeć, z wyjątkiem, jak sądzę, prak-
tycznej estetyki tej szpetnej plątaniny silników, zbiorników paliwa,
żebrowań i ciężkich wysięgników dokujących. Tym, co mnie
w nich fascynu; < jest ich przystosowanie do dalekiego kosmosu.
Wahadłowce i i„J"itowce to ziemskie stwory, ich jedynym zada-
niem jest przedostać się przez określoną warstwę powietrza. Ho-
lowniki nie mogłyby funkfaonować w grawitacji i atmosferze: są
zaprojektowane wyłącznie dla przestrzeni kosmicznej. Interesują
mnie przede wszystkim dlatego, żeswiedługo zapoznam się bliżej
z jednym z nich - a raczej z moduium> uóry przenosi. Przeprowa-
dzają nas. Zespoły Żółty i Zielony już wędrujr na Stalową Górę. My
ruszamy jutro o 20:30 w dwóch pojemnikachu I ,ifw drugim. Jutro
mogę nie mieć czasu, żeby się do ciebie odezw sf..Przed lotem
CHAGA
jest sporo przygotowań - spędzasz piętnaście godzin upakowany
w poduszkę powietrzną, toteż uważają, że wcześniej dobrze jest
cię wymęczyć. Możliwe więc, że następnym razem odezwę się już
ze Stalowej Góry.
Aha, wykorzystuję twoje nazwisko do pozbywania się niepożą-
danych awansów - miałem kilka okazji, a przy tym nieważkość
i mnóstwo wolnego czasu na eksperymenty, a co? - i wydaje się, że
opinie co do tego, czy byłaś aniołem, czy szatanem w sprawie El-
len Prochnow, są podzielone. Paranoja rozwija się tu w zastrasza-
jącym tempie, nikt nie wierzy jej zaprzeczeniom, ale równocze-
śnie nikt nie ma ochoty sprawdzać, czy bliźni jest z 666 albo
z zakładów lotniczych McDonnel Douglas. Żyjemy więc w nieusta-
jącej nieufności. Nie martw się, nie zamierzam przyjmować żad-
nych propozycji.
Cholera. Nieźle przekroczyłem czas. Kocham cię. Pa.
Cześć Gaby. Jest dzień piąty, a to już Stalowa Góra.
Kolejne białe plastikowe pomieszczenie z wypełnionym gwiaz-
dami prostokącikiem nad lewym ramieniem. Podróże kosmiczne
strasznie rozczarowują. Przechodzisz z jednej białej plastikowej
tuby do następnej, gdzie trochę tobą rzuca i trzęsie, a następnie
po rozpaczliwie długiej chwili zabierają cię z tej tuby i pakują do
następnej, dokładnie takiej samej. Kompletny brak poczucia prze-
mieszczania się z miejsca w miejsce. Dzięki Bogu dają ci wcześniej
wycisk. Skafandry drugiego sortu jak z supermarketów Kmart*,
poduszki powietrzne. Utrzymają cię przy życiu w wypadku, gdyby
pojemnik się rozhermetyzował albo odłączył od holownika, a jeśli
się podrą i wylecisz w kosmos, nadadzą sygnał alarmowy, tak że
teoretycznie ktoś może się zjawić, żeby cię pozbierać. Tyle tylko że
to, co można znaleźć po kilku dniach T nadmuchiwanej mumii
dryfującej w przestrzeni kosmicznej, nadaje się jedynie dla psy-
chiatry. A jeśli umrzesz w kosmosie, to co się z tobą dzieje? Różne
takie paskudne myśli przychodzą mi do głowy i nie chcą się stam-
tąd ulotnić.
*Sieć tanich supermarketów w Stanach Zjednoczonych, przeznaczona głównie
~~ „™,„-Vi nfemiara towary nie najlepszej jakości (przyp. tłum.)-
To okropne, że pierwszą rzeczą, jaką zauważasz na Stalowej
Górze po przylocie z Unity, jest smród. Dwanaście modułów
mieszkalnych, mila baterii słonecznych, trochę urządzeń, wysię-
gniki, wszystko w połowie drogi na Księżyc. Ziemia wydaje się
przerażająco mała i daleka. Wygląda teraz jak planeta, a to nie
jest kojący widok. Księżyc za to jest przerażająco wielki i bliski.
I też wygląda jak planeta. A największy, najbliższy i najbardziej
przerażający jest WGO. Wygląda jak pieprzony koniec świata.
WGO przede mną, Chaga pode mną. Widzę stąd Afrykę.
Większość regionów równikowych pokrywają chmury, widzę trasę
monsunu: ciągnie się od Madagaskaru przez Ocean Indyjski aż
za horyzont. Pomiędzy chmurami dostrzegam zarysy Chagi roz-
rzuconej po kontynencie: koła, grona, wszystkie zlewające się ra-
zem. Widzę cię, Gaby. Jak się czujesz na dole w Tanzanii? Ja na gó-
rze, w bąblu powietrza, smrodu i plastiku, czuję się stary, słaby
i przerażony.
Główny kadłub znowu się trzęsie. Zapewne holownik odpala
silniki. Stalowa Góra przenosi się na orbitę stacjonarną dziesięć
mil nad jasnym końcem Wielkiego Głupiego Obiektu. Z tej odle-
głości będzie się wydawał większy niż Ziemia z Unity. Będę musiał
dostosować swoją orientację przestrzenną do orbitowania: uno-
szenie się czy też szybowanie nad trzymilowym walcem powinno
być do zniesienia. Nie do pomyślenia jest, żeby wisiał nad tobą
jak młot Boga.
Jest jeszcze coś, co nas łączy, Gaby, poza tym, że oboje ogląda-
my Afrykę. Tu, na górze, są Odmieńcy: wszystkie te czwororęczne
adaptacje do nieważkości. Są niesamowici; czuję się przy nich jak
cegła w akwarium. Czy tak ma wyglądać przyszłość? To też jest
przerażające. Jest ich tu czterech; trzech pochodzi z Ameryki Po-
łudniowej, ale czwarty to chłopak, którego znalazłaś w Jednostce
Dwunastej -Jurna. Wied.ziałem o nim, Gaby. Wiedziałem o nich
wszystkich: o Peterze Wei.herze, o kobiecie zwanej Moon. Okła-
małem cię. Przykro mi, ale nie miałem innego wyjścia. A ty miałaś
rację - zabawne, jak dobrze się pamięta każde słowo, każdy mo-
ment najgorszych dni życia - dałem ci ten dziennik, żeby zacią-
gnąć cię do łóżka. Żałowałem tego już w następnej chwili, bo wie-
działem, że będziesz starała się rozwiązać zagadkę brakujących
kartek. Musiało minąć sporo czasu - lata od twojego wyjazdu z Ke-
nii - zanim uświadomiłem sobie, że zrobiłem właściwą rzecz z nie-
właściwych pobudek. Dziennik doprowadził cię do ujawnienia
prawdy o Jednostce Dwunastej, do wyciągnięcia na światło dzien-
ne wszystkich jej paranoidalnych tajemnic, które pragnąłem zli-
kwidować, ale nie potrafiłem. Możesz powiedzieć, że trochę za
późno na usprawiedliwianie się.
Przepraszam, że wpadłem tu w nieco melancholijny nastrój;
wszyscy jesteśmy przygnębieni, podenerwowani, pełni napięcia
i niecierpliwości. Szesnaście godzin dzieli WGO od orbitowania,
a my siedzimy w blaszanej puszce daleko nad Ziemią i uświada-
miamy sobie, jak beznadziejnie źle jesteśmy przygotowani. Czuję
odległość od domu. Tęsknię za przyciąganiem. Tęsknię za wodą.
Tęsknię za powietrzem i wiatrem. Tęsknię za tobą. Tęsknię za
Aaronem. Nie jestem pewny, czy WGO jest w stanie zrekompenso-
wać całą tę tęskotę, ale gdy następnym razem będę do ciebie mó-
wił, on już tu będzie.
Dzień szósty, Gaby. Przyleciał.
Orbitowanie odbyło się dwie godziny pięćdziesiąt minut te-
mu. Widziałaś zdjęcia. Każdy na całej planecie widział zdjęcia.
A oto, co czuło się, będąc tutaj.
Kiedy chwytałaś i uwodziłaś mnie swoimi pytaniami i odpo-
wiedziami wtedy w Mara, powiedziałaś, że jestem istotą z ziemi
i równin, rozległego nieba i pustych krain, w których niewiele
miejsca pozostało dla Boga. Bardzo celnie, Gaby. Religia nigdy
nie odgrywała w moim życiu dużej roli. Ale WGO jest najbliższe
przeżyć, które określiłbym mianem prawdziwie religijnych. Obie-
cywałem, że nie będę cię mamił mistycyzmem. Nie zamierzam.
To był autentyczny, pełen szacunku lęk przer: Bogiem, który ma
prawdziwą siłę i mnóstwo forsy na efekty sp cjalne.
Napięcie i depresja, o których ci ostajiio mówiłem, pogłę-
biały się w miarę upływu CDWNOO. Najpierw na orbitę weszła
Stalowa Góra, mieliśmy wiei. siedem godzin na gapienie się, jak to
coś zbliża się do nas. Pół godziny przed orbitowaniem porzucili-
śmy wszelką pracę, fa'.ą powinniśmy byli wykonywać, i szukaliśmy
kogoś, z kim byl: jyśmy w stanie to przetrwać. Gdy spada niebo,
musisz się ko^os trzymać. Jesteśmy jak małpki uwieszone jedna
na drugiej w blaszanej puszce. Byłem z kobietą o imieniu Claris-
sa z Żółtego Zespołu. Znaleźliśmy okno, wcisnęliśmy się na para-
pet, po prostu obejmowaliśmy się i patrzyliśmy, jak to nadchodzi.
Tego nie odda żadne zdjęcie, Gaby. To się zbliżało, zbliżało i zbli-
żało, do cholery, i miałem wrażenie, że już po wszystkim, a to się
ciągle zbliżało. Unosząc się w konstrukcji złożonej z dwunastu mo-
dułów mieszkalnych, kilku paneli słonecznych, filtru powietrza
i trzech holowników, myślałem, że to po prostu pacnie Stalową
Górę jak komara. To, co opowiadałem o starcie z Kennedy'ego,
Gaby, to było małe piwo. Tam się bałem czegoś konkretnego, ba-
łem się, że umrzesz. Tutaj był lęk egzystencjalny, lęk przed tym, że
nie wiesz, co się może zdarzyć. Ludzie się modlili, Gab. Niektórzy
płakali: ze strachu, z przerażenia, z miłości. W nieważkości łzy la-
tają. Ja ścisnąłem Clarissę tak mocno, że ma sińce.
I wtedy poczułem, że porusza się Stalowa Góra. Słyszałaś teo-
retyków: została złapana w wir grawitacyjny wywołany przez napęd
masy-pędu, kiedy WGO stabilizował orbitę*. Uczucie było takie,
Gaby, jakby coś chwyciło i delikatnie, ale mocno ciągnęło każdą
cząstkę ciebie, każdy atom. Jak spadanie bez możliwości uchwyce-
nia się czegokolwiek poza znajdującym się tuż koło ciebie ciałem.
Nie proszę cię o wybaczenie, Gaby. Zrobiłabyś to samo
z pierwszym nadarzającym się ciałem ludzkim.
Wydawało mi się, że się rozlecimy, a to tylko WGO wciągał
Stalową Górę na orbitę równolegle do swojej osi i zakręcił nią, że-
by dopasowała się do jego obrotów. Teraz obracamy się zgodnie
z WGO.
A zatem nadszedł WGO. Jak się wtedy czułem? Jakby nad-
szedł Bóg. W każdym, uprzejmym i nieuprzejmym, znaczeniu te-
go słowa. Przerażająca rozpacz, która nawiedzała nas podczas zbli-
żania się do orbitf, została zastąpiona uczuciem niemal
duchowego uniesienia * potrzeby działania. Jesteśmy, żyjemy, ma-
my do spełnienia świętą misję. To było tak, jakby WGO był z nas
zadowolony. Uczymy się żyć z tym czymś w odległości dziesięciu
mil za prawą burtą. Trzeba na to patizcć tak jak na nowy księżyc
Ziemi. Czy to nie wspaniała myśl? Dwa wschody księżyca. Ze Stało-
¦Autorowi chodzi zapewne o falę grawitacyjną wywołaną h.'."iowaniem satelity
(przyp. ttum.). ^^ •
wej Góry nie widać, że to jest walec, a złudzenia kosmicznej per-
spektywy pozwalają ci odepchnąć go od siebie, tak że staje się świa-
tem pod tobą, a plamy i wzory na widocznej stronie zmieniają się
w kontynenty i oceany.
Tak naprawdę to jest Chaga. Chaga przystosowana do próżni
pokrywa wzgórza i doliny walca. Z bliska widać szczegóły, niektó-
re z tworów są wysokie na tysiące stóp. Zmniejszają się przy krawę-
dziach. Prawdę mówiąc, ta plątanina obcych form życia wydaje
mi się niemal bliska: sporą część zawodowego życia spędziłem na
przyglądaniu się z wysokich okien ogromnym płatom Chagi. Ta
zresztą jest mniejsza niż wiele spośród starszych ziemskich sym-
bów — z pewnością mniejsza od Chagi Nyandarua-Kilimandżaro-
-Mt. Elgon. To daje pewne wyobrażenie o proporcjach.
Nasze trzy holowniki wyszły w przestrzeń, żeby zbadać po-
wierzchnię. Dwa pracują nad pobocznicą walca -jeden z nich ma
zadanie specjalne, poruszać się wzdłuż okien i wykonać jak najwię-
cej zdjęć wnętrza, które jednak jest w dużej mierze przysłonięte
chmurami - a trzeci unosi się nad przednią ścianką, fotografując
całą jej powierzchnię i poszukując możliwych wejść. O Boże, za-
czynam gadać jak oni. Niezły kawał, swoją drogą: WGO przebywa
całą tę trasę i zapomina o drzwiach wejściowych. Ja jednak nie je-
stem o tym przekonany. Pierwszoliniowy Zespół Czerwony jest
tam w kapsule holownika, gotowy do wyjścia, gdyby znaleźli drzwi.
Zespół Żółty znajduje się przy śluzie powietrznej: przygotowują
się do zapakowania się do holownika. My mamy pomarańczowy
alarm, co oznacza, że wezwanie może nadejść w każdej chwili. Pie-
kielnie uwodzicielskie gadanie.
Zaczekaj. Co? Cholera. O Jezu. Dobrze. Przepraszam, Gab.
Muszę iść. Zespołowi Czerwonemu właśnie się poszczęściło.
* *
Nie, Gaby. Oczy cię nie mylą Przypatrz się dobrze, Gaby, bo
nikt na całej planecie nie dostał takiego wideogramu. Mógłbym
się w to wpatrywać całymi dniami, a każdy dzień tutaj trwa ty-
dzień. Dlaczego na operację Ostateczna Granica nie wysłano po-
etów, pisarzy czy muzyków, którzy potrafiliby oddać sprawiedli-
wość temu widokowi, zamiast tylko go mierzyć, analizować
i zapisywać dane? Ustawię kamerę tak, żebyś zobaczyła ten walco-
waty kształt za mną. Tak naprawdę to nie mam zbyt dużo czasu:
odkąd wylądowaliśmy, bez przerwy jest jakaś praca, coś trzeba opi-
sać lub obejrzeć. Z bezruchu zen wpadliśmy w karoshi. Teraz Pa-
sażerowie płacą za bilety.
Oto, co się dotychczas zdarzyło. Zostałem znienacka odwoła-
ny od mojego ostatniego przekazu do ciebie, ponieważ pracujący
na przodzie Czerwony Zespół natknął się na otwierający się przed
nimi milowy kawał osi. To było jak najbardziej stereotypowa scena
z klasycznego filmu s.f.: „Pokazały się drzwi". Jak migawka apara-
tu fotograficznego. Po pół godzinie oczekiwania na pozwolenie
z Ziemi wprowadzili holownik do otworu. W środku znaleźli, jak
z pewnością widziałaś w telewizji, śluzę powietrzną długą mniej
więcej na trzy mile - tym właśnie są wgłębienia w grodziach — a po
jej drugiej stronie to. Cylindryczną fulerenową dżunglę: sześć-
dziesiąt mil głębokości, sto pięćdziesiąt w obwodzie.
Mam wrażenie, że to dobrze, że większość z tych Właściwych
Astronautów ma ograniczoną wyobraźnię. Gdybym to ja przeniósł
się w holowniku do nieważkiej strefy, pozostałbym tam do teraz,
obracając się wraz ze światem, rozkosznie pozbawiony zmysłów.
A oni po prostu zrzucili kapsułę Czerwonego Zespołu w mikro-
grawitację przy wewnętrznych drzwiach śluzy i zawrócili z powro-
tem na Stalową Górę.
Dziś rano weszliśmy tam. Był już najwyższy czas: Stalowa Góra
zaczynała pęcznieć od oddziałów przemieszczanych z Unity na
front z taką prędkością, na jaką stać holowniki. Zastrzeliłbym te-
go głupiego księgowego, który wyliczył, że z ekonomicznego
punktu widzenia karygodne byłoby zamontowanie okien w kapsu-
łach holowników. Tego nie da się oglądać na ekranach telewizyj-
nych. Chyba mówiłem ci to wtedy w Mara. Ty zawsze kręciłaś
wszystko na wideo. Założę się, że nigdy nie obejrzałaś żadnego
z tych filmów. *
Tam jest nie odkryty ląd ?nacznie większy i dzikszy niż wszyst-
kie rezerwaty w Kenii.
Widzisz to dopiero wtedy, gdy wyjdziesz na zewnątrz. Tutaj
można to zrobić. To jest pogwałceniem wszelkiego rozsądku w ba-
daniach kosmicznych: zerowa grawitacja, ale za to atmosfera. Zbyt
rzadka, żeby nadawała się do oddychania, ale wystarczająco na-
grzana przez światło z pięciu szpar okiennych, żeby dało się cho-
dzić niemalże w krótkich rękawach. Trzy warstwy, maska do oddy-
chania i smycz, żeby nie zostać porwanym przez szalone wiatry
powstające dzięki sile Coriolisa. Studnia pseudograwitacyjna jest
stroma: siedemdziesiąt mil prosto w dól to masa czasu na krzyk.
Co czułem, gdy wyszedłem ze śluzy powietrznej kapsuły? Nie-
rzeczywistość. Zwykłe ludzkie niedowierzanie. Jesteś sobie w stanie
wyobrazić dolinę szeroką na sto pięćdziesiąt mil - będą w niej rze-
ki i kilka małych wewnętrznych mórz - ale umysł nie pomieści tak
ogromnej groty. Nie przyjmie do wiadomości, że lasy i rzeki zwie-
szają się nad twoją głową, a już całkowicie odrzuci możliwość ist-
nienia tam mórz. Wody nad ziemią - czy czegoś takiego nie było
w Księdze Rodzaju? Wmawiasz sobie zatem, że to tylko dekoracje,
ujęcie przez wielokrotne nakładki z jakiegoś hollywoodzkiego fil-
mu s.f. Poza wszystkim jesteś tu w bluzie i dżinsach, więc to nie
może być żaden obcy świat. Ale wtedy zaczynają ci się narzucać
szczegóły. Lśnienie jezior. Dziwaczne ruchome spirale chmur nad
pofalowanym krajobrazem. Widzisz cień deszczu padającego na
fulerenową dżunglę. Jeśli byłoby tam cokolwiek, co mogłoby wy-
dawać dźwięki, usłyszałbyś to z odległości siedemdziesięciu pięciu
mil, naprawdę byś to usłyszał. Masz ochotę zerwać maskę, krzyk-
nąć głośno i zaczekać na powracające do ciebie nikłe echo, odbi-
te od grodzi sześćdziesiąt mil stąd. To istnieje naprawdę. Ty tu je-
steś. I to wszystko sprawia, że czujesz się okropnie mały, ale
zarazem wielki. Pamiętasz, jak rozmawialiśmy o tym uczuciu tam-
tej nocy w Tsavo, kiedy odkryli fulerenowe chmury w okolicy Rho
Ophiuchi? Spytałaś mnie, czy kiedykolwiek stałem pod gwiazda-
mi, gubiąc się i odnajdując w ich ogromie. Tak właśnie czuję się
tutaj: ten walcowaty krajobraz całkowicie mnie przytłacza i nie-
mal mam wrażenie unicestwienia, ale jestem tutaj, oglądam to,
oceniam, opisuję: ja jestem powodem, dla którego to zostało wy-
myślone i stworzone ze szczątków Hyperiona. Ja mam znaczenie.
WGO jest produktem technologii, która w porównaniu z naszą
wydaje się magiczna, ale to myją stworzyliśmy. My tu jesteśmy. My
mamy znaczenie. Mali i duzi. To jak aniołowie, którzy przy całej
swojej boskości nie są bliżsi nieskończenie dalekiego i świętego
Boga niż ludzie. Ten wytwór może być całym światem, ale jeśli po-
równać go do gwiazd, spiralnych ramion, galaktyk, rozszerzające-
go się wszerhświata, którego jesteśmy cząstką, jest tak samo mały
jak ja. I on, i ja jesteśmy tylko maleńkimi, jasnymi, czującymi sy-
gnałami świetlnymi. I on, i ja potrzebujemy kogoś, kogo mogli-
byśmy się uchwycić w obliczu ciemności. Dlatego trzymamy się
siebie wzajemnie. Symbioza.
No więc jesteśmy tu. Co będziemy teraz robić?
Przywieźli tu nowe moduły mieszkalne z Unity - znacznie
większe niż zwykle kapsuły, no i mają okna. Zakładamy pierwszy
obóz tutaj, na krawędzi śluzy powietrznej. Około stu stóp dalej
ląd opada wygiętą linią ku głównemu walcowi. Siedemdziesiąt
pięć mil zbocza. Zespół Czerwony zszedł mniej więcej dziesięć
stóp w dół. Przy małej grawitacji łatwo się chodzi, a tam gdzie
wzrasta ciążenie, stok robi się łagodniejszy. Nie powinniśmy być
tym zaskoczeni - to miejsce zostało zbudowane dla nas. Ale nie
jest łatwo: żadnych schodów do nieba, żadnej windy do piekła. Je-
śli chcemy się dowiedzieć, co Ewolucjanie mają nam do powie-
dzenia i pokazania, musimy na to zapracować. Zespół Czerwony
chce przystosować powietrze do oddychania, zanim założą drugi
obóz tuż pod granicą śniegów. Jutro schodzą przez chmury do
znajdującego się poniżej lasu.
Jutro pójdę z nimi. Zespół Zielony ma zejść ku pofalowane-
mu krajobrazowi. Kocham cię, Gaby. Życz mi dobrze, życz mi ty-
siąca rzeczy. To zabawne, ale już się nie boję. Mam ląd pod stopa-
mi, mogę czerpać z niego siły. Jak mówiłem, muszę już iść - tu
jest cały czas jakaś praca, a za dziesięć minut odchodzi holownik,
który zabierze ten dysk na Stalową Górę - o, widzisz go? To ten
holownik, który utrzymuje się na osi obrotu. Mam nadzieję, że
mój list dotrze do ciebie, gdziekolwiek się znajdujesz. Kocham
cię, Gaby McAslan.
Wiadomość z ostatniej chwili. Od Zespołu Czerwonego. Mó-
wią, że tam w mgle widać poruszające się postacie.
Gaby McAslan wyjęła dyskietkę z PDU i oparła podbródek na
opartych o kierownicę landcruisera ramionach. List dotarł do
Tinga Tinga o piątej trzydzieści rano po dziesięciu dniach błąka-
nia się w otchłani Służb Kontrolnych Operacji Ostateczna Grani-
ca. Prosiła obsługę telekomunikacji, żeby zawiadomili ją o dowol-
nej porze, jak tylko cokolwiek przyjdzie. Porządni chłopcy. Mieli
zwyczaj wyciągać ludzi z łóżek w szałasie z powodu artretycznego
słonia ocierającego tyłek o drzewo, pomyślała. Tym bardziej po-
winni to zrobić z okazji wiadomości z innego świata.
Droga była wyboista, ale dobrze widoczna nawet w ciemności.
Błyszczące pary oczu umykały przed światłami reflektorów. Gaby
nie potrafiłaby powiedzieć, dlaczego musiała pojechać samotnie
na wzgórze, żeby obejrzeć przekaz. Kwestia rytuału. Kwestia sto-
sowności. Kwestia romantyzmu. Kwestia duchowości, jedności
z ziemią, z wielkim nieboskłonem zwieszającym się tuż nad nią,
a nade wszystko z Shepardem.
Nad wschodnią półkulą jaśniała smuga światła. Nowy dzień.
Cud jak zawsze. Księżyc już zaszedł. Najjaśniejsze z gwiazd i planet
wciąż świeciły na jaśniejącym indygo. Żadna z nich nie mogła rów-
nać się z WGO: błyszczącym owalem światła tuż poza zenitem.
Lornetka zmieniłaby go w kryjący się częściowo w cieniu walec.
Dwa księżyce są fantastyczne, Shepard.
Niebo pojaśniało. Gaby włączyła samochodowe radio, wyszu-
kała Głos Ameryki. Muzyka poranna. Nalała sobie kawy z manier-
ki, którą dostała od portierki w Tinga Tinga, ponieważ na otwar-
tej sawannie mogło zrobić się zimno. Popijała ten dar,
przyglądając się rozpościerającemu się przed nią krajobrazowi.
Pod tym urwiskiem i po drugiej stronie doliny rozciągała się Cha-
ga: zawsze czuwająca, zawsze działająca, pełznąca ku niej z szybko-
ścią pięćdziesięciu stóp dziennie. Dzisiaj Gaby rozpocznie wypra-
wę w nie zbadany kraj: w głąb doliny, poza terminum, na ziemie
Dziesięciu Tysięcy Plemion, ku pięknemu, zadziwiającemu, cu-
downemu, dziwacznemu narodowi, który tam powstaje. Są tam
twarze, które chciałaby zobaczyć.
Cała masa miejsca na to, żeby być wszystkim, czym chcieliby-
śmy być. Wszystkim, czym możemy się stać. Drzwi żłobka stoją
otworem. Skończyło się dzieciństwo trwające dwa miliony lat. Te-
raz nadchodzą burze i zmiany wieku dojrzewania, walki o tożsa-
mość, indywidualność i potwierdzenie dorosłości. Jak długo będą
trwać, jaka będzie ta dojrzałość, którą przyniosą, Gaby nie miała
pojęcia. Nie wyobrażała sobie, żeby miało to trwać tyle co dzie-
ciństwo: z pewnością te tysiąclecia nastoletniości będą trudniej-
sze, ale i zachwycające.
okazała się całkiem niezła.
PDU zabrzęczał. To Tembo z Tinga Tinga. Wyglądał, jakby
właśnie został wyciągnięty z łóżka - na to też wskazywało brzmie-
nie jego głosu - i zastanawiał się, co też u diabła ona porabia w tej
dziczy. Wiadomość z teleskopu orbitalnego Miyama, przekazana
przez T. P. Costella z Zanzibaru. Febe, osiemnasty księżyc Saturna,
zniknął.
Gaby śmiała się długo i głośno ze świetnego kawału, jaki zro-
biły moce w niebiosach. Być może przybyły na Ziemię, żeby na-
uczyć się ironii. Nieźle, jasne gwiazdy. Ale oto jeszcze lepszy kawał.
Dobra wiadomość z Ziemi. Usadowiła się na tylnym siedzeniu
landcruisera i przytknęła koniuszki palców do brzucha. Trzy dni
temu dostała wyniki. Stało się to znacznie szybciej, niż planowała.
Wyobrażała już sobie, że czuje rozkwitające w niej życie, szybujące
w nieważkości wód płodowych. W jakim świecie przyjdzie ci żyć,
dziecko! Jaką będziesz miało przyszłość!
Cieszyła się, że poczęcie było tak zaskakująco nagłe. Może iść
do Chagi z Tembo i ekipą UNECTA bez obaw, że zarodniki coś
zmienią.
Nie była pewna, czy to będzie dobre, czy złe w nowym świecie.
Ciemność niemalże już ustąpiła. Światło napełniało krajo-
braz, przelewało się przez urwiska w dolinę, dotykało czubków
najwyższych drzew-dłoni i pseudokoralowców Chagi. W niej też
zachodzą zmiany: w miarę jak przybliża się do ludzkich potrzeb
i społeczności, zanikają jej kształty i struktury. Symbioza, wspólny
wzrost. Obejmowanie się w wielkiej, ogromnej ciemności.
Skrawek tarczy słonecznej wysunął się nad horyzont. Teraz
tylko WGO mógł mu dorównać, ale wkrótce i on zblednie. Niebo
było wysokie, ciemnoniebieskie, jasne i czyste. Gaby wylała resztkę
kawy za okno samochodu i zamierzała i uszyć. Powstrzymała się.
Z kolczastych zarośli w dole stoku wynurzyła się stara lwica
o obwisłych fałdach wokół pyska i obwisłym brzuchu, silna i na-
znaczona bliznami. Rozpoczęła wspinaczkę ku grani. Obwąchała
koła landcruisera. Gaby siedziała nieruchomo, ledwie oddycha-
jąc. Stara lwica podeszła ku gładkiemu głazowi pod wielkim ba-1
obabem spoglądającym z góry na dolinę. Obwąchała kamień i po-
łożyła się. Gaby widziała, jak leży pod drzewem, spoglądając na
rozjaśniający się krajobraz.
Po chwili nadeszła druga lwica i położył sie obok.

Posłowie
„W fantastyce powinno się o wszystkim wspominać przynaj-
mniej dwa razy... z wyjątkiem, być może, fantastyki".
Samuel R. Delany, „Triton"