MARIANNA
BOCIAN
PROSTE NIESKOŃCZONE

Pragnienie syntezy
Kiedy się boisz duchów, widać żeś jest dzielny,
Duch, który w ciele czuje strach – jest nieśmiertelny;
Lecz gdyś jest tchórz cielesny, widać, że masz małą
Duszę, która się boi, śmiertelna, o ciało.
Juliusz Słowacki
z prawa natury
Z prawa natury wypływa postulat
– zdjąć maski
wyłączyć sztuczne światła
zostawić zamglone przez krew historie
jedyną lampą oświetlającą lub oślepiającą glob jest rozum
błyskający lękliwie przez szkło sumienia
– rozbierać się do gołej skóry
głęboko oddychać
– powtarzać: co ma początek będzie miało koniec
obmyć się ziemią – najwyższą wodą świata
błyskawicznie zamordowany Bóg już się nie narodzi
– rozebrać się po nagość do płaczu
trąd słów musi ustąpić w świetle natury
zapalić materię w czasie swą krwią nie cudzą
widna jest nasza garść błota na krzyżu kości
– otworzyć bastylię mózgu kluczem dialektyki
nie przysyłać zbawicieli z porcją myśli objawionych
– przyłożyć ucho do ziemi – wsłuchać się
w praktykę
będziemy się rodzić na własnych oczach krzycząc
opuszczając łożysko dwojakiego ciała
*
znamienną cechą stanu natury jest wolność
jaką cechę stanu reprezentuje twarz człowieka?
rozebrany do istoty pobratymca Boga zamordowanego
po pustkę
musiał sobą zapełnić naturę – powoli trawa okrywa
jego ciało
ktoś z boku uderza jeszcze w twarz klątwą
widocznie ma do tego jakieś niejasne dla nas prawo
taki człowiek zostawia za sobą wolność jak zepsutą zabawkę
3
która w tej podróży nie ma już sensu liczby
Jego otwarte oko staje się studnią
na dnie której dosycha Łza Gatunku
oskarżająca zbrodnie w sposób absolutnie obiektywny
natura ma inne o tym jednak zdanie skoro rodzaj jest
prostą nieskończoną
widocznie ona znosi rozumnie każdy ludzki błąd
operacja o której nie możemy mieć żadnego pojęcia
w świetle zawału serca
W sieci nerwów w więzieniu ciała żyje strażnik
zaglądający wiecznie przez okno Judasza.
– Grecy nazwali go imieniem Eris
– chrześcijanie sumieniem
– my poganie nie mieliśmy na to czasu. Nie umieliśmy go
ani przywołać ani przekląć imieniem jego. Nie nazwane
wzrastało w nas czasem drzew kwitnących.
Dlatego wciąż trwa popłoch uciekających myśli
opuszczających łajbę mózgu gdy strażnik zbliża się świecąc.
Uciekasz dziś z piętra na piętro włókien mięśni,
z komory do komory z gazem krwi. Pęd za tlenem
aż oddech rozpiera żebra płuca ocierają się o drut
kolczastej klatki.
Anarchia ciała – z uśmiechem szepce strażnik otwierając
komorę..
Uwalnia się krew krtanią! – Wolność – myślisz
przerażony.
Demokratyczna anatomia żył staje się nagle wyrafinowaną
konserwatystką
– skrzepy zgrzyty w pulsie zamyka W tobie Coś boleśnie
nagłe.
– To jest państwo jednego ciała w państwie ideologii,
donosi strażnik.
Ideologia nie rozmija się tym razem z bazą wiekuistości.
Z boskiej bazy faktycznie wyruszają znane czołgi (na
odsiecz!) powleczone chityną.
Chcesz uciec w środek więzienia. Niestety. Strażnik jest
nieustępliwy,
a twoja krew wyjątkowo dobrze znosi bastylię krwiobiegu.
Dobiera się do ciebie zwykła mucha przestrzennej ulicy
przywabiona wolno ściekającą posoką o zapachu wolności.
Taki obraz jest niezwykle rewolucyjny w kosmosie
i dlatego my we własnym państwie prywatnego ciała
4
jesteśmy do ostatniego oddechu kontrrewolucyjni.
Niestety! – Mówi wszechobecny strażnik.
Przeżyje kto się urodził autentyczny cud rewolucji.
Strażnik podobny do zegara nigdy się nie myli!
– Pożar mózgu rozsadza bastylię materii od fundamentów
uwięziona na RAZ Jeden ziemia wraca do Macierzy.
Ktoś ją zamknął kluczem twego krwiobiegu w twierdzę
ciała.
wychodzisz na połoniny Wszechświata wolny od siebie.
W sieci nerwów w więzieniu ciała – wolność jest
metaforą skazania
skazanie przenośnią lub biletem w wysokie partie istnienia
w których nie ocalisz swego przeznaczenia wierszem,
którego byt drażni strażnika – rozstrzyga sam siebie
w babel ciała twego słyszysz – nie umrze Cały
– Grecy nazwali go imieniem Eris
– chrześcijanie sumieniem
– Ja, poganin, mam dwie półkule mózgu
przyfastrygowane do muru.
– Okno judasza mamy na zewnątrz.
– Ale kto jest Tym obecnym między pulsem a pulsem
kto blokuje przejścia z komory do komory i otwiera
powieki na szerokość amen!
między
między zwierzęcym głodem lepką śliną z warg
a głodem odległych gwiazd
między spokojem snu
a dygotaniem oszalałej sieci nerwów
przybliżam źrenice
we wszystkim jest ziarno NIEMOŻLIWOŚCI
nie byłoby w tym nic dziwnego gdyby
między zwierzęcy głód i łaknienie gwiazd
nie wkroczył człowiek
przyspieszający wykończenie tego
co bardziej niż krótkie
między spokojem snu a dygotaniem
lawiny traw wiatr szybszy od ruchu źrenic
wypuszczony ogień z wnętrza precyzji żelaza
w imię maczugi
święć się jej jasny trzonek z zimnego rozumu
5
święć mój czas „człowieku” coś taki sam jak ja
ale inny. O jakiś ty inny
między zwierzęcym głodem
lepką śliną z warg
lufy i spusty
błogosławiące
jasno
1969
* * *
coraz chciwiej ślepną źrenice
nie pomogą żadne okulary
ani powlekanie ostrym kolorem przedmiotów
mają teraz jedną barwę – ziemi
jedyny ostry kolor świata
zbliżam się teraz z ufnością do wszystkiego
nie ma zagłady w świecie rzeczy martwych
nie ma ocalenia w tłumie
nie ma chłodu w przelewaniu mgławic ziemi
biorącej nas w ramiona
rośnie słyszalność Krwi –
n a s ł u c h i w a n i e
jednakie w całej wieczności
krew chciwie łowi głosy zza grobu
źrenice idą w głąb aż za powierzchnię rzeczy
ciężar pomylonych kolorów zostaje odjęty
słowo spływa w inny kanał
zobacz
przyjdź
pomóż przejść przez rzekę
noc wysoka
oko wykolone
* * *
za dużo tego szczęścia jak na jedne ramiona
za krótka droga jak na wytrzymałość stóp
6
coraz mniej boli zaciskająca się pętla światła
coraz więcej w źrenicach piachu a wargi klątwą
za ostre spojrzenie nasze za ostre noże słów
za wysokie piętra z których jeden drugiego zrzuca na bruk
po tym stąpam dzisiaj mniej już pewnie
wytchnienie daje krzepnąca czeluść grobu
reszta co za nim – jak mówiłaś matko – cierpieniem
głosem z dalekich wysp świata
aż ziemia wyzwala się z nas na poły szczęśliwie
zapatrzenie
coraz bardziej okrążają cię matko czarne zegary
bujność trawy już szykuje się do skoku na twe bose stopy
a ty taka krucha samotna matko moja nie chodź boso
po ziemi
po co taka ufająca pieniącym się w słońcu drzewom
jakby one były znów ramionami
Twego mężczyzny wtopionego w ogromniejące pola
wszechświata
do których powoli i ty się szykujesz by dom nasz opuścić
a drugi nowy gdzieś gdzie nie nazwane postawić
i c z e k a ć tam na nas w białych drzwiach
– sama mówiłaś przecież że gwiazdy są oknami
a księżyc drugim dla umarłych słońcem
świeci nocami nie dla nas lecz dla NICH
wiem – umarli pracują wiecznością
nasza północ jest ich południem
przyroda nie zna próżni – matko tobie już tylko można
miłość rzucić bez słowa pod stopy byś mogła iść
mniej boleśnie nad przepaścią która rośnie etną
wybuchnie pod tobą – ziemia pod każdym mówił
mędrzec staje się wulkanem
tak wiotkaś że można cię łzą opasać ale to daremne
pragnienie dziecka
Przemożny obraz Matko tworzysz nie do słowa bo nędzne
otwierasz się na całą przestrzeń jak pogodnie
się uśmiechasz
jak czule w precyzji mówisz i tak jasna Ty wieczorna
któraś przeszła a krok dosłowności ziemską golgotę
niewiarygodny obraz tworzysz – piekło staje się pustym
już słowem
Słowo Twoje ciepłe jak wyjęty z pieca bochenek
chleba – popękane szorstkie
będzie go brak bo nikt tak nie dawał jak Ty go dawałaś
7
na drogę
Stałaś się ratunkiem nad tą samą przepaścią gdzie psy
wyją lecz daremnie
byłaś dyktatorem życia a słowo z Ciebie było
nie do odwołania
biłaś surowo gdy chleb wypadł z rąk leniwych
uderzałaś za te nasze drobne grzeszne sprawy
teraz tylko nie stawiaj bosej stopy na trawie
tyloma dziećmi zostałaś ukarana i nie masz dziś nikogo
czemuż jeszcze drżysz o ich szczęście bardziej niż o los swój
wierzysz że żadne z nas nie zapomni ciebie w godzinie
śmierci swojej
gdy pękną kolejne zegary naszej krwi – Ty
niezmiennie pewna
wyjdziesz nam z tamtej strony drzwi otworzyć – powitać
mała jest miłość moja i nędzne są słowa chociaż matko
nie żebracze
Nic się nie cofnie – nic słowem nie odwołam nie ochronię
truchlejąc od pragnienia
Przeraźliwe są oczy matek na progu Starego i Nowego
domu
wiedząc czując widząc – odchodzą brzemiennie
w śmierć naszą
z ojcem
Nie ma różnicy między mną a Tobą
łodygo świata z której ziarna wzeszło moje ciało
i mną kończy się pomnażanie życia i śmierci naszej
Moje życie i śmierć były całe w tobie
sny i marzenia z matki mojej wzięte
nie ma różnicy między pniem i liściem z niego
Ojcze – butwieję
ojcze
* * *
we krwi jak znicz rozbłysnął język snów
furkocą proporce przejasnych zdań
jakby ktoś walił pięściami w mury Jerycha
a Miasto całe zachodziło w ognisty deszcz
Dziś nie nazywać po imieniu krwi historii
8
to znaczy stać z uniesionymi rękami
aż pragnienia skamienieją w rzecz
nie mówić źle o deszczu nad Miastem
od wisielców i morderców
rosnącego gardła o wschodzie słońca?
– – to tak jakbyś bogactwem zakwitał a owoc z ciebie
ktoś ścinał salwami w groby czekające i zawsze otwarte
przyjaźnią
s t o i s z
liczysz już tylko na konieczną odsiecz ziemi
i sprawiedliwą linię grobów która ani milimetra
nie poniża Upokorzonych ani nie czyni wywyższenia
wyniesionych
czy już daremne stały się nadzieje na rozliczenia
z ocalenia?
Pierworodne kodeksy dopiero przyjdzie otworzyć literą
krwi
gdy raptem zamknie się prywatna księga ciała
d l a t e g o
nie należy wierzyć rzeczom bo zdradzić mogą naszą krew
lecz pospolitym tropem iść by odkryć naszą w świetle
rzeczy
inną jeszcze blagę
czy nie wiedziałeś że za drugą przecznicą w Mieście
ktoś żywy kamieniał w biały wiersz o doskonałej składni
czyta go beton za ciebie – poznaje bezbłędnie
gdy krzyk z niego gorejący pełzł przed tobą krzakiem
wśród ulewy kamiennego deszczu i mrozu
– – kwitnie ścięty pień ludzkiego ciała
czy taki obraz ma przeminąć w ukryciu
skoro nikt nie umiera bez lęku i drżenia
m i l c z y s z
drzewo sypie się liśćmi jeszcze krwawiącymi wołaniem
jesienią
przez które dzień za dniem jak piasku prawy przesyp
w krew
– – – nie ścinaj ciała mowy w którą tknięty żywioł
przelać się może zbrodnią poza językiem w żywym
człowieku kwitnie!
przypływ-odpływ
zapłaczę w przestrzeń – wołanie nie otworzy przestrzeni
krzycząc i tak nie dokrzyczę prawdy milczenia
9
przepłynie przez palce łza – ból nie dopłynie w rdzeń
nicości
ma sens cierpienie skoro początkiem słów i uwolnieniem
zawołasz w przestrzeni – echo odpowie na głos brakiem
bez twoich ramion otwierających się czystą przyczyną
pragnień
czym stają się następstwa w ubywaniu bezdomnych –
snem snów
wciąż rodzę się przez siebie od wczoraj na dziś do granic
samotności
pusto jest wśród urodzaju zimnych źrenic – Ojcze! – tak
muszą wyglądać lody polarne
tak muszą – Matko! – wyglądać upały sahary obojętności
jerozolimy san domingo
rozpaczy majdanek modłów – jakie matryce jaka logika
obnaża język prawd? przez
które prawdy zdążamy do obozów ciszy? przez jakie
zwyrodnienia do słonecznych
klinik?
– upał języka wołającego
i zmyślone spotkania nasze w zmyślonych oazach przyjaźni
wody zmyślone w zmyślonych kaźniach kategorii „S"
prawdy w zmyślonych wersetach w zmyślonym człowieku
zmyślone miłości dnia i rany nocy zmyślone – a łza czym?
– Szczęściarz kto płacze!
przepływanie głosu wołającego -odpływanie bólu
wracającego
i wciąż nie starcza na początek zapisu a może i koniec
ziemia kreśli głębokość krwi i oręduje sensem ciała
przeciwko mnie staje nocą moje własne ciało
przeciwko mnie staje wolność nie języczna
dlaczego przez krew swoją muszę tworzyć dowód istnienia
kreśląc nieobliczalną wytrzymałość człowieka
dlaczego
zamknij mnie z krzykiem w najsolidniejszym więzieniu
świata
jakim powietrze słońce drzewa i postaw twoje pragnienie
stróżujące
Pocałunkiem zatrzymaj i twoje ciało przysłoni
przeraźliwie jasny
obraz świata – ujmij prawdy pod którą upadam
a wszystko przejdę do końca
śmiech cofnij – kto tak bije cierpiącego
10
zagrożenie
nie wiem czy nicość jest prawą ręką Boga
nie wiem czy nicość jest lewą ręką Szatana
każdy i wszystko z niego czyż nie jest legendą Legendy
życia śmiercią – umierania życiem wciąż nie znanym
nikomu
jestem ze zbioru owoców upadłych na ziemię
przez czułość
więc podnoszonym przez białe ręce w wieczność
urodzajną
jestem ze zbioru owoców najpiękniejszych pni rodnych
dlatego tak spadam niżej ziemi dygocąc
jestem ze zbioru owoców możnego drzewa
przez śmierć wywyższeni w niebiosa przez życie
poniżeni w ziemię
wie o tym mowa krwi a usta kłamią potęgą opisów
myślimy kłamstwem przez ciemność tu jasną
światłem dochodzimy nagłej tajemnicy w milczeniu
kto czyni przeszczepy i dlaczego życie tak zmienia
swoje antypody
czyżby to był błąd pierwszego Krojczego w dniu
Stworzenia co dniem
Butwienia był już TAM – i tak pytamy w nieskończoność
nie będę żebraczym zerem w niewyrażalnej liczbie Kardynalnej
skoro tak mocno boli ciało zawsze pierwsze po
Bogu na każdym Krzyżu człowieczym rozpięte
będę absolutnym końcem krwi nie wysłuchanej
w podróży do Prawdy
na dworcu otwartego czasu opadnie ze mnie możność
tajemnej tkaniny i kto wie
czy ubogość języka nie określa możności krzyża tajemnego
jak tajemnica doznania prawdą lecz Milczenie tnie
język
usta kłamią butwiejąc potęgą rozumu – krew WIEDZĄC
nie wyda ŚWIATŁA
rozstąpię się w szerokość przestrzeni lotnych dróg
będę NIEliczbą i będę NIEzerem
będę się stawać – grozi mi wieczność pędu
grozi mi wolność bez końca i poza początkiem
nie wiem że byłam wiem że jestem
znam że nie będę Będę – zmiłuj się nad ciałem
11
pierwsi ciałem po Bogu w matkach Pierwszych po ewie
ostatni w rodzaju samotni jak jego Koniec
więzimy w ciele TO – grozi nam wieczność i wolność
nicość to brak na ziemi rozeznania a tam jest TO
o czym
mamy nie wiedzieć na rzecz porządku z i e m s k i e g o
do Amen.
* * *
Kiedy piszę „śmierć” czarne litery
wzywają umarłych do zejścia
z ucywilizowanych drzew na ziemię ruchomą
ona pod stopami jest biegłym ekspertem
rozświetla rdzeń piszczeli.
Grób jest rentgenem chorych umysłów.
Brzęczą szklanki – alkohole górują
a awangarda spóźniła się na lekcję
geografii fizyki i języka polskiego.
Potężnie brzmią tu nocne pieśni osesków
opiewając żal górala schodzącego z gór
w ciemne sieci dolin – zielone wody tych
co cudzołażą po cudzych domach i homerach.
Umarli stają tu – apostołowie w przestrzeni
jasno od białej ryby – stała się z Norwida
– świeci rzucona na ciemny brzeg komunalny
głos płonie – a jednak nikt tym światłem nie dał się
porazić.
– Umarłych śmiercią podwójną trzeba wstrząsnąć
mową codzienną aż od czarnolasu.
Może się jeszcze obudzą do kresu którym jest
mowa dnia i nocy w teraz – cisi nie posiądą jutra.
Kiedy już jest nagły koniec wtedy w słowie „życie"
literom pękają wezbrane serca i cieknie treść
czarny wiersz bieleje w słońcu nieskończoności
czystą lnianą kartką pod nowy zapis – Krwią i Ciałem
To jest Ars dnia i higieną rodzaju – wszak mówiono–
miłość czyniąca z czarnej skończoności biel wiekuistą
kiedy piszę śmierć czarne serca liter
pełne są białej treści życia
12
mleka
biała rzeka
to jest biała rzeka określona czerwoną barierą skóry
bez ryb i bez wody za to z rakiem w mule ciała
: nie wywiodłam białej rzeki ze źrenic
nie składałam z pustki po mej ręce martwej
to jest biała rzeka niosąca fale ciemności mówiącej
JEST w dochodzeniu przez zbite ciało ścian bez okna
po których sprawdzam obecność własnej skóry
bez języka
zębami wspinam się po ścianach w błękit nad przepaścią
: to jest fala konkretnie realna na zewnętrznych rysach
dnia nie odkryta bo wnętrze zawiodło nas od początku
nie mając realnej historii
to jest rzeka bezsensownej rzeki ścieków oczywistych
wylew potu do mózgu gdy krew sypie się z komór serca
: uwierz tej świętej wodzie kreśląc brak
białego ziarna sensownej potencji :
warg nie można już ocalić w lasach rozjęzycznionych bez
formy
W lasach w liściach włosów ojca przesłonecznionych w jego
czterdziestej piątej wiośnie pogodnego złapania w domu
zamknięty w oku dziecka swego śpi poza domem
: biała rzeka wywiodła mnie z rzeki pełnej lodu
koni i ludzi – tam pozostały kości świetlistej ryby
wierzę w inwazję drzew na myślenie nad przepaścią ziemi
wierzę w mosty bezpowietrzne w galop kopyt z płomieni
odległe brzegi z odwrotnymi prawami ciała zepnie
ciało ryb.
płetwami krwi płyną białe pstrągi w ciemnej rzece
uwierz w białą rybę powietrzną w żywy kamień
to jest biała rzeka bezsensownej rzeki – pękanie lodu
gdziem pamięcią po rybach – miejscem na lot kruka
: w białej rzece wargi krwawiły świętą ikrą pamięci
welony bezmaterialne wiły się jak dymy po
domach gęstniał krzyk na hostię
los taki stawiał stopę na piaszczysty brzeg
bez szumu wierzb rozpaczających za gwiazdami
rzekę mieliśmy we krwi zamkniętą na otwarcie
los a za nami oni i las nie rozstrzygnięty jakby wypalony
ogniste ryby w białej rzece pancerny rak na nieboskłonie
13
proste nieskończone
Wyjść od krwi – tak czyni mądry świetlisty kieł
wyrastający z ziarna!
wynieść z ciała ostatnie tchnienie – przerzucić sensownie
w język!
Bądź mi obok! – Z tym rozkazem przenieść kroplę posoki
w naczynie lawy krzepnącej czasem ciała.
Księgi rodzaju nikt nie spisał bo ciągle jest język tajemny.
I jest świat i nie ma gdy n a g l e wstajesz NIM!
Wychodząc z niego który JESTiGOnieMA przez łuk
triumfalny czasu!
Raz za razem rozlegają się salwy
rzucane o wieko grudy ziemi Bogu
czy Bóg Boga w Bogu się nie boi?
i
żaden Fakt jeszcze nie jest jasno rozeznany
choć pewność jest jedna dla każdego – oczywista.
Ziemią jest myśl ale Ziarno jest potencją ciała naszego
powszedniego.
Dziki rozum tnąc dzieli nierozumnie i babel z tego masz
codzienną.
Nocą jedynie kobieta i mężczyzna łączą sprzeczności rodzaju.
Inna wiedza pomnaża gatunek i on jest wciąż z krwi=Słowa
„od” i ,,w” nas i poza nami – niewiedza znów
wiedzą rozkoszy
i dlatego gatunek tylko prostą nieskończoną
ja jej odcinkiem znanych ograniczeń
* * *
Nie wiem czy my nie jesteśmy tylko samotnymi wędrowcami
Jednego w milionach
czy głosem świata mówiącego krwią której treści płyną
cieniem w języku.
I oto nieskończone karawany wędrówek naszych warg
i niecierpliwych dłoni
przez tajemne litery krwi rodzimy się przez siebie
od n o w a
w składni zgody na bunt rządu twego i mej przynależności
do twych bioder
14
nasze ciała są jak piece gliniane i ból nie jest już tym
samym cieniem
słowa są młode jak ogień zajmujący ciało dlatego starsze od
ziemi z nas
co prawda goni nas ciemna woda ale teraz istnieje cud
ucieczki
ocalenie o którym mówimy przybiera cechy przedwczesnej
zdrady
słowa odrzucamy w Przymierzu jak nieprzyzwoitą
bieliznę nocną
wolni od wewnętrznej natury nie zawsze jasnej krwi
ponad językiem a w samej pieśni niezmyślonej rdzeniem
przez zniewolenie a ponad ciemną wodą współmyślący
milczą
w sylabach ognia którego nieśmiertelność zawstydza
noc biała w płomieniu
ocieramy pot z ciała dziękczyniąc i każdy teraz pocałunek
wypowiedziane słowo nie znajduje równego sobie
ta miłość nie należy już do was mówią szpiclujące zegary
nam wystarczy
że idzie za nami jak cień za lampą lub żuraw za żurawiem
klucząc w odlocie na Białe południe
zimno
opis
Często tajemnicza dłoń chwyta nas wiosną za gardło
chcąc nie możemy zapłakać wobec bieli olśniewającej.
Sad jarzy się nocą ktoś chodzi ktoś kaszle – upada we śnie
matka podnosi konkretny krzyż Ojca i wraca sen w dom
niespokojny.
Jabłoń w sadzie – wylewa się światło bujnego kwiecenia
w zieleń owocu
z tak wysokiego piękna schodzi najniżej w nieforemną
rozłożystość
jest wyjątkowo pokraczna przy wysmukłych pniach grusz
pnących się w pysze pni leniwej śliwiny zrzucającej czerwie
dopiero na jesień jabłoń mieni się bogactwem utraconym
wiosną
jabłoń to drzewo doświadczające zbyt wiele ciężaru
często owoce łamią kruchą strukturę żylastych gałęzi
w tym drzewie jest coś z tajemniczego anioła i stygmatu
naszych matek
wystarczy spojrzeć na korę nogi i brzuch
ciężkie surowe piękno matek pod jesień
na widok którego rodzi się pokora i zawstydzenie
15
czułość pocałunków składanych na sękatych rękach
nie mających nic z atłasów lecz chropawości kory ciepłej
gdyby tylko móc cofnąć szron światła idący od pól
łzy w ukryciu płyną w sadzie wpadła mi w oko Ciemność
obok matki powoli zbierającej jabłka
dorodna ciężka uroda matek jesienią
podobna jest do okaleczonego Anioła
z w i a s t u j ą c e g o nam powrót w biel pierwotną kwiatu
Matka boska Reneta z pnia Wygnanka Ewy moja czekająca
w sadzie
pełnym owoców ziemi – przebijam się włócznią żalu
daremnego
wysypują się jabłka z mego kosza trzaskają hukiem
bomb i kul
Mamo! – matka podnosząc kosz mówi z uśmiechem: ech!
rozsypaliście się mi jako jabłka.
Szroniące włosy zaczęły płonąć nabierając koloru niebieskiej
korony cierniowej.
Nad sadem przelatywały wrony i zerwał się z ich skrzydeł
mroźny wiatr!
Wyłam milczeniem.
– Matka poza tym opisem spokojnie podniosła kosz
i milcząc zbierała.
Powiedziała czule: co będzie dziecko kiedy mnie tu kiedyś
zabraknie?
Czułam jak ziemia poruszyła się pod moimi stopami.
matka hamleta
od lat tragicznie rozsypującą się koronę danii tzw. kwiatostan wpisujemy w rachityczny
śmiech srebrnych cyrków
jesteśmy urodzonymi pięknymi linoskoczkami dwudziesto-letniej krwi na oczach których
przed którymi padł z bryzgającą po ścianach osunął się na twarz wiecznego milczenia
– sam hamlet!
piliśmy do białego rana! – rósł w nas radosny śmiech epoki trapezów. Tak musiał
skończyć! – Mówi matka Hamleta piorąca jego krew rzece. Na tym kawałku lnianej płachty
wykrwawił się bardzo szybko. Mój syn bał się pustych krzeseł w teatrze ojczyzny. Jego słowa
nie wywoływały ani zadumy ani przerażenia. Znużeni rują uciekali przed nim bardziej niż
przed dżumą. Mój syn wierzył, że słowo nie zmieni się w gest. Tragedia w popiół Teatru.
Wierzył, że jego ojciec postawi po raz któryś stopę na szczycie Kaukazu... ponad śnieżystą
śmierć naniesie ślad.
– To ja jestem winna śmierci Hamleta, którego nauczy-łam myśleć. – Hamlet od rana do
nocy poszukiwał nadziei w syntezie mowy i bez ustanku jadł tabletki luminalu. Wokół rósł
śmiech na festynie radości, którego nierozważnie nazwał na klatce schodowej w naszym
bloku – kon- duktem samozagłady.
– Nie przyszłam tu opowiadać tragedii, piękni dwudziestoletni. Pragnę aby mego syna
16
wpisano w poczet najwyższych przestępców Danii. Żądam od was uzbrojonych w cyniczny
uśmiech, aby go pochowano poza bramami tego miasta, by mu tam nie urągał wasz śmiech.
Nie bądźcie tak dziś pewni swego śmiechu.
*
po latach jeszcze bardziej śmieliśmy się z historii samobójstwa hamleta i jego obłąkanej
matki, która nie dowie-działa się, że jej syna otruliśmy w knajpie na rogu. Był nudnym
demagogiem syntezy mowy. Był katastrofistą i psuł zabawę w optymizm. Był słabym
spermodawcą – jak zauważyła towarzyszka jego spektakli, nagrywająca jego mowę dla
potomnych. Wierzył, że dramat odmieni los mięsnego Teatru. Wybraliśmy najsłuszniejszą
drogę – umierając nie wierzył że umiera. Coraz spokojniej. Przestaliśmy od lat wstępować w
gaz i wstępujemy w głęboki
śmiech.
– Wczoraj matka hamleta szczęśliwie wstąpiła w śmiech, tak samo nagły jak jej syn.
Piliśmy do białego rana. Rósł w nas radosny śmiech epoki trapezów.
dżuma
Zadżumione miasto przyklękło na moment fundamentami w bagnach. Szczur przyczajony
między mostem a kubłami śmieci był dalej trzeźwy i nie wychodził zdychać na ulicę.
Zabrakło sygnału. Wieże kościołów sięgały wyżej niż ręka przechodnia. Słońce świeciło. W
południe matki szły na spacer z dziećmi. Przecinał się dzień w cyfrach wieczności. Było cicho
i spokojnie. W ogrodach kwitły czeremchy. Mężczyźni czyścili maski wozów w spokojnych
maskach. Odbywały się festyny konkursy poetyckie, mecz bokserski, wystąpienia chóru
uniwersyteckiego, rekolekcje, pogrzeby, pogadanki o dojrzałości seksualnej, spotkania z
(wybitnie)wybijającymi się jednostkami, kiermasze książki i pojedycznych mebli. Ludzie
wsiadali, wysiadali z pośpiesznych autobusów. Tramwaje rozmijały się na zwrotnicach.
Słońce zwijało się w blasku. Ruszyła się w gorączce smoła. Ospałość na twarzach
przechodniów. Nuda, gęsta senność południa. Prowincjonalny tropik.
Miasto zadżumione i dlatego w nocy bredziło gorączką ścieków nienawiści, wśród
których szczur odmawiał litanię gatunku, spowiadał się z przestępstw bezsilności odwłoku i
zdychał machając ciemności na pożegnanie. Serdeczny poemat instynktu. – Jedyny, godny,
niemy krzyk miasta po którym spacerowali dozorcy i lekarze, wierząc, że nic innego się nie
stanie w klinikach, chociaż już przed świtem coraz częściej zgarniano odwłoki szczurów do
ścieków i wyły karetki pogotowia przygotowane w pogotowiu, gotowe do opanowania
nowego ogniska choroby. Miasto miało być senne, wyludnione będąc zadżumionym, aż
raptem rozległo się prawo obłąkania – seria! – Sztywniało leżąc na obie łopatki, odprawiało
zaledwie już konwulsje trwania. Ktoś szedł dalej, aż potknął się o szydercze łopaty szczura,
macki i wtedy rozłożono nosze, położono rozwiązaną umowę z życiem. Klatka była wolna,
jakaś kobieta przykucnęła zajmując miejsce i rozstawiając drewniane klocki. Była nawet
szczęśliwa, kopnęła leżący zewłok, by nie burzył estetyki. Od tego kopniaka zaczęła się plenić
dżumica. – Spokój. Chorzy opuszczali kliniki. Nikt nie umarł. Ból myśli ustąpił
nieoczekiwanie i łagodnie. Przepowiadane pogrzeby unieważniono. Wypogodniało miasto.
Jedynie szczury biegły oszalałe w gorączce przed ogniem idącym od wnętrza. Nienawiść
życia omijały dyskretnie, by nie było ofiary. Szczury! – Jedyne sejsmografy, nosiciele
inteligencji gatunku, który ponoć jest godniejszy od nas miana: rozumnie miłującego czas.
17
Dlatego uczyniono niebo z tego miasta. Dżumica.
* * *
teraz mogą już ściany urągać,
są silne znają mój głos, gniew, miłość,
kłamstwo –––– Są mądre w zimnym akcie oskarżenia
: odebrałeś ostatnią wiarę
na pustyni pełnej zakazów.
Ostatni kłamca odszedł.
Wyjmuję z pleców wbity nóż obmowy.
Dostałem do rąk obosieczny miecz.
Być, ojcze, człowiekiem! – to dziś tyle,
co żyć wśród zaciętych przyjaciół.
Stary bór cieni podchodzi ciało.
Podnoszę błyszczący nóż ewangelię realizmu
– został mi dany do rąk przez Kłamcę.
Nie narzekam, wręcz odwrotnie, wołam, że jest mi dobrze
wśród przyjaznych ścian (!) uwierzcie w to sławetne
„dobrze”!
Uwierzcie, że ogrójce są rajami lub arkadią szczęśliwców.
Jeszcze tu będę, jeszcze tu zostanę. Muszę pozostać.
Śmieje się charkotem zmęczonego gardła. Sypka doba.
Czekam na pierwsze otwarcie drzwi. Czekam, kto pierwszy
wejdzie do klatki
po maszynopisy, w kim ochłodzę nóż dowodu, po którym
schnie narodzenie,
krew i łza, noc i dzień.
Teraz nie mogą mi ściany urągać, że jestem bez poezji.
Wiedzą, że ten kto wejdzie, nie zdąży się zaśmiać.
Czekam na otwarcie drzwi, które ktoś m u s i otworzyć
między mną i ostatecznością maszynopisu nie będzie różnicy.
1967
zaduszki
Wynurzają się ramiona z ciemności
bardziej ciepłe nocą kiedy szron opada
na łby bruków i ktoś mnie opuścił
tak jakby ze mnie zmartwychwstał
18
ktoś stoi niezmiennie ten sam.
u wlotu ulicy kaszle zacięcie
Jakiż to gęsty od łez tunel zaludniony
jak ćmy się zbiegli ku płomieniom nocą
wyludnieni z lat wysiedleni w poświatę niebios
zewsząd ręce zewsząd uśmiechy strugi krwi i potu
białe ramiona a na ich jarząca się świetlista
gołębia szadź a matka po kolana białopowietrzne
w lodzie z rozwianymi włosami po gwiazdach galaktykach
ponad wszystkimi płynie i trzyma wysoko pęknięte serce
Ciało matki każdej ostra włócznia w gardle dziecka
łzy ją wyjmują
matka szumi w liściach: dziecko moje a tu tętent koni
tabun
od głodu wojny i złego wybaw nas Pani Zbawicielko
a tu cichnący krzyk zabijanych po uszach aż dudni
pisk – mamusiu w trawach wysokich gdzie jesteś w żytach
szeleszczą kości a tu już ogniki dogasają po północy
rozejść się rozejść się rzecz woła powierzchnią
mówię – przecież trzeba żegnać czule i inaczej
bezmogilnych
cienie moje : wieczne odpoczywanie – dmucham słowem
i przez nie kropidłem rzęs ślę na wiekuistość snu
dziękczynienie matce
nikną nikną w drzewach na cmentarzach a dalej już
dzwonią tramwaje
i cień który się nakłada warstwicami czasu znów obnaża
ramiona,
kocham cię wołam jestem ci wierna lecz odejdź w światło
kocham cię od tamtego dnia śmierci od nocy kocham
i dnia ostatniego
od nocy cię kocham co się nawet pierwszą nie stała
a ostatnią była
kocham cię kocham biegnę przez krzewy ogników i ziemię
cmentarną
wszystko się stanie – wiem – prócz jednego
JESTEŚ że tu jesteś
ognie płonące znicze w ciemności
co za noc że dzień w niej
cień który się nakłada warstwicami tysiącleci trwa
hekatomba
19
* * *
cisza to jednoznacznie naturalna przestrzeń
otwarta nawiasem wargi – zamknięta nawiasem ziemi
przez nią mknie ścigany Krzyk
obraz za obrazem krwawi
krew tylko za bramami skór staje się spiżem
na niej muchy
jak na ostrzu brzytwy psalm
krzepnie czas
i nie należy się dziwić
że cięty według natury mięsa
rzuca się w wielojęzycznym skoku
Ż wieży babel
na beton
rozbija nawiasy w gwiezdny pył
przestrzeń staje się jedyną wolnością
niezagospodarowaną
* * *
przez cały dzień i całą noc czytałam list od matki
cieszącej się że powoli przychodzi koniec jej męki
taki list jeśli nie jest ostatecznym wyrokiem
to na pewno zasłużonym przekleństwem
chcę unieść źrenice na wysokość źrenic drugiego
więcej pokory – szepce matka w sieci czasu
płynie – ziemia nie przyciąga już stóp człowieka
klęczę czwarty dzień i noc i słońce nie wschodzi
– stopy ludzkie zapadając w doły krwawią
unoszę z trudem źrenice i patrzą na mnie z wierzby
samobójcy
miłowanie swej śmierci za życia jest przejawem zbrodni
kochać się winno – mówi matka – oddech w ciele
każdego stworzenia
dlaczego przestały nasze wargi żądać sprawiedliwości
nadawać jej nowy kształt słońca i rodnego popiołu
dlaczego zamilkły nie odkrywając codziennej litery dobra
wśród teraz w którym zawsze jest wdowi grosz
słowo które nie staje się chociaż raz w ziemskiej wieczności
ratunkiem dla tonącego – z w y r o d n i a ł o
szóstego dnia unosząc źrenice zobaczyłam na głowie
starej kobiety
resztki rozsypującej się korony cierniowej oślepiającej
po ból źrenice
20
traciłam prawo do wypowiedzenia słowa – trup kobiety
szedł w milczeniu
krwotok – nie mogłam już uratować siebie od prawdy
życia
wypowiem świat w słowie? – świat poza słowem się staje
uwolnię go? – słowo zerwane zacznie krwawić stworzeniem
narodzenie i śmierć są poza nami więc tylko pozostaje
droga
na której niepotrzebne jest nikomu wyprzedzanie świata
siódmego dnia uniosłam źrenice ku Syberiom niebios stojąc
na saharze
niebo było głuche – granatową powłokę chmur rozpruł
język błyskawicy
spadł rdzawy deszcz – tak przemówił do mnie historią
ojciec
który dalej nie wie co począć z życiem przelanym
w dziecko
dlaczego w nas jeszcze nie narodził się człowiek
skoro groby stoją widne u kresu wytrzymałości
reszta jest ciemnością którą rozświetli światło gromnicy
czym jest śmierć? – umarli wiedzą ale nie zdradzą nawet
nasi ojcowie
nie ma ratunku – jest tylko Życie nieustające
i bezimienność dróg
świat staje się od nowa by znów konać w tajemnicy
nie ma ratunku przed drogą do śmierci
dlaczego znaleźliśmy ratunek przed życiem
nim się narodził człowiek
ziemia kiełkowała aniołem
między tobą a mną wobec ciebie wobec mnie rodzi się
w nas człowiek
nie z nawyku bo nie nawykiem jest narodzenie ani śmierć
lecz z JEST
Smutne są matki słowa zaciskające się bez ratunku
między słowem a ciałem w świecie nie powinno być próżni
między tobą a mną jest jeszcze przestrzeń do wzięcia
21
Zapatrzenie
* * *
ciało otwierane ostrym lancetem pozornie milczy
w morfinie
zszywane przez ręce cierpliwego chirurga buntuje się
słowem
ciało rozsypujące się w łan na drugim polu świata
powinno użyźnić myślą jałowe półkule mózgu
ciało ów wielki czyn Boga rzeźba jego Snu i Słońca
Pierwsze zwycięskie dłutowanie gliny aż po puls krwi
wywołany poruszeniem się ziemi w mleczną ciekłość
nadający jej obrót tak nagły że nic już nie zdoła
zatamować krwotoku tańczących ciał według tego samego
rytuału
ciało obandażowane czasem śni wielki głód pieśni
ciało cięte po wycie szczeniącej się suki
przebudza mózg nagle w i d z ą c y sobą
to czego źrenica wypatrzeć sama nie zdołała
ciało rozskrzydlające się na uśmiech dwuramienny
dosięgający rozgrzanego ciała w przestrzeni
rozgarniający przerażenie w zaciętych źrenicach drugiego
n i c o ś ć czy w i e c z n o ś ć człowieka dostrzega
tajemniczy uśmiech dzielący się
na krzyk uwielbienia grzęznącego w gardle
na szept wzgardy jeśli podłość wypełzła między nagie biodra
ciało krwawiące jest kolebką z której wstaje nagi sens
pieśni
idzie dalej niepomny ostrzeżenia mózgu ślepy obły
jak prastary w tym kraju los w ogrójcu
ciało tylko nie może go dobiec
objąć w bólu serdecznym
gdy stacza się na dno szklanych wystaw księgarni
od których wraca jęk nader – człowieku – cielesny
z każdym słowem z wersetu należy się obchodzić jeśli nie
czule
to raczej ostrożnie
może zapłodnić
lub się pod tobą otworzyć
źrenice widzące
22
dałeś mi ziemię w oglądaniu okiem głębokiej krwi
stałam się starym pniem jabłoni w sadzie
z najdroższym sokiem świata – krwią
przechodziłam z nim współczesne elektryczne łany miast
wysokie łodygi kłosów z niklu betonu szkła – zimno
bogato ale zimno było matko moja w każdym czerwcu
nurzałam się z trudem w zieleni zaprzeszłych łąk
bogatych jeszcze w zapach bosego dzieciństwa
oglądałam mgławice ptasich skrzydeł
kluczące smugi sznury żurawi
tabuny odlatujących bocianów
przecinających głosem pożegnania okrąg niebios
przebogato kwitły jabłonie sadzone w dzieciństwie
razem z ojcem coraz bardziej opadającym z sił
pod nagłym głodem żelaza i obraz przemilczę
– to jest bogactwo świata nie do udźwignięcia
jak czyjeś nocą obnażone ramiona
jak mowa tysiącletnia
– szept śmierci ogłuszył ucho i teraz milczy język krwi
źrenice stały się ubogo kamienne jak nikiel beton szkło
martwe obrazy poruszają się skrzydłami ptaków które
nie śpiewają
wargi opuchnięte choć nad morzem stoję nie ma żywej
kropli wody
karawana przyspiesza kroki – niedługo zenit
druga ziemia zakradająca się wnętrzem ciała
nie owocującego – jałowe lata wyobraźni
że życie można odłożyć na pojutrze
krew tylko jest innego zdania
dawanie z siebie owocu wnętrzem krwi
hemoglobina jak oszalały koń wali kopytami chcąc
dobiec tam
gdzie kończy się czterościenna stajnia łóżka
a zaczyna wolna przestrzenna wieczysta o t w a r t a
pod kopyta p o ł o n i n a zalana słońcem północy
dałeś mi wszystko obfitością i bogactwem Panie
i NIC tylko jest tu moje
* * *
to sekundy brane z tętnic Pana i nic nie wiem i nie
pragnę słowa
zbyt przestrzenna noc by być poza nią – spójrz na
23
nieboskłon śniegu
pełny niejasnej zorzy – czas szykuje tylko wyższą
śmierć w rozłące
przebywamy siebie przez ciało drugiego w nim jesteśmy
przemienni – języki rosną z ciał w embrion
noc biała od głosu ciemności wołającego – stań się cały
noc przemijająca a czas nim dogonimy sny uderzy
pozostań?–
krzykniesz jak w rozkoszy mokry ponad ciałem pójdziesz
w gwiezdny busz
niech ta noc pozostanie niepodległa w śmierci – skończona
życiem
zdaje się noc w której ból na rozkosz się odmienia z głodu
zdaje się noc której płacz się na ciemne brzemię odradza
niewolnictwem
zdaje się noc umarła w chwili pomyślenia że mogła być
ekstazą tworzenia
vox angelica vox caelestis vox humana – symfonia
wołającego mięsa
w gwiazdach migotliwych świateł i szumnej inwazji
zieleni
przecież wyśniłam ciebie ze śmierci ciała równaniem
z pięknem Boga
tak! – chcę abyś piękno stwórcy uczynił w sobie
mężczyzno! – tak
pięknem nieśmiertelnym = vox Dei
i – tak mi umierać w zapatrzeniu porastać gęstą siecią
zmarszczek
czas wydziedzicza warstwę życia – ciało pozostaje
s kazańcem
prawa o którym wszelka wiedza została cofnięta przed Alfę
poezja jak miłość nie może się począć precyzją sensownych
zdań
kiedy oko widzi jasno krańce i Głos co tam śpiewa wyraźnie
słyszalny
ubogość języka cofa jakby coś było jasne że jesteśmy tylko
profanami
nagle bryzga hostia słońca
jedynie ptaki zbliżają się do powitalnego hymnu
dedukowanie
Czekasz jak ziemia skuta upałem na deszcz.
24
Śnisz ciepłą podróż jego rąk po swoim ciele
ów tętent przechodzący wpław ziemską śmierć.
We wszystkich stworzonych formach piękna widzisz
i wedle nich nazywasz krwią na krew jego wołając.
Oto teraz dotykają cię natarczywie jego wargi mówiące
milczeniem.
Jest jak archaiczny ptak obejmujący twą krew od
wszystkich stron ciała.
Wyłuskuje cię jego szept do nagości przeraźliwie obcej
przez ogień
aż po nagość otwarcia się pod nim bezwiednie. Boży obłęd.
Co za niecierpliwy oracz myślisz!
Co za uparty ptak wgłębiający się coraz cieplej
coraz szybciej i coraz szaleniej!
Jesteście tak wysoko że słychać przelot aniołów.
Usiłujesz dojść do siebie ale już nie dane cofnięcie
wszystkiego.
Co za sen się wam przydarzył że korzeń się w tobie przyjął.
Powoli się już rozrasta we wszystkich włóknach i krwi
piennej.
Zaczynają się dla ciebie miesiące księżycowe.
Jesteś nasienną! Jesteś najprzedniejszą glebą świata!
Ziemią w stanie błogosławionym.
Jesteś najstarszą glebą rajską
i przez ciebie odmienia się
Bóg stworzyciel i człowiek.
Teraz dojrzewasz przez podział!
Biały żniwiarz przez cesarskie cięcia ścina łodygę świata!
Sztywniejesz przerażona patrząc na owoc
na którym widny stygmat śmierci.
Jesteś pniem który teraz boleśnie krwawi ubywaniem
Życia!
Jesteś skuta bólem do nieprzytomności.
* * *
Zasypiasz! – Myślę, że to TEN SAM SEN jaki przeżył raz
jeden Bóg rodzący Adama, którego nosił w swym ciele i
mózgu. A może Bóg był pierwszą Kobietą i niepotrzebnie
mu tą wielkość odebrano?
25
*
* *
najpiękniejsza jest śmierć którą w czułości pocałunków
pomylisz z Życiem
gdy od czasu do czasu słyszymy jak idzie przez labirynty
żył
natychmiast otwieramy dla siebie ramiona
cofa się jakby przerażona naszą bezwzględną żądzą
pozostawia coraz wyraźniejszy ślad dlatego
tak bardzo czekamy na siebie
ciszej lecz cieplej brzmi słowo
a może śmierć jest potencją naszych dni i nocy
a może słuchanie jej obecności jest przestępstwem
czujną karą i w o l n o ś c i ą zarazem
a może myśl o niej staje się otwartą przestrzenią
a może jest białym pstrągiem płynącym pod prąd
a może suflerem ciszy naszego teatru
jedyną kurtyną która podnosi się i opada w czasie
a może jest nieskończenie zdziwiona bólem i radością
że to już koniec widzenia z nami w Więzieniu serdecznie
zamkniętym
i nagle musi opuścić cele naszego ciała bo wieczność otwiera
a może jest koncertem na życie jakie nasze jest i NIE ma
najniebezpieczniejsza jest śmierć o której nic jeszcze
nie wiesz
i nikt z nas nie jest pewny – czy to co czyni i co myśli
nie jest pieśnią wygłuszającą a zarazem wołającą jej
Głosem
pochylasz się nad moim czasem by stać się przez moje
ramiona wolnym od niej
wszystko tak potrafimy przez mądrość pocałunków
zakłamać
że płacząc śmiejemy się czule i chociaż ona też jest
współwinnym świadkiem
to i tak wiemy że butwienie nasze godne było narodzin
prawda zabija i miłość poraża jak biały trąd we krwi
* * *
już jesteś za bramą najstarszej winnicy świata
ktoś bez nas w jej wnętrzu naszą krwią szafarzy
26
płynna ziemia zastyga zdumieniem
zostaje cofnięty ruch piachu
taka jest wieczność do której idziemy
p o r o z u m i e n i e
dokonane
pęd urywanych oddechów i pot na twej skórze
jakbyś w morzu został pierwszy raz wykąpany
i oto szafarka bierze całooddanie
niesie w głąb jak zwykle nieznaną
krew ustępuje jak morze o zmierzchu
brama się zamyka na klucz wyrzucony w morze ziemi
ocierasz łzy szukając serdecznego szeptu jesienią
nie trzeba tak mocno pragnąć w spóźnieniu
usiłujemy kłamstwom przeszłości nadać sens
zatrzymaliśmy ziemię a poruszyliśmy nocą słońce we krwi
spóźniliśmy się w drodze do siebie ale życie się nie spóźnia
czułością łagodzimy narastający ból przeznaczenia
marzenia ściętych we śnie głów – poruszają ziemię
* * *
w słonecznej kuźni lata
kradliśmy trzy dni wargi w płaczu
wygasł w nas ogień – żal spopielił język
zostały obłe cienie sennych gór w słońcu
i pamięć jak niemy lot nietoperza
w słonecznej kuźni lata
trzy dni płynęły lawą przez drobny kwiat centurii
wśród zaćmienia barw ostrych konturów realnego świata
po którym chodząc noga krwawi – oko ślepnie czasem
a myśl gardło zaciska po niemy krzyk zapatrzenia w niebo
nie dla mnie jednak słoneczny oddech nad przepaścią
marzeń
połączenie w języku wolnej przestrzeni drzew pełnej
kiedy dano porcję ulotnej w strzelistość sekundy
wtedy żal odebrał możliwość cichego rozstania
„kiedy jesteś blisko – wtedy jestem tobą”
prawem ruchu słońca stało się inaczej
kiedy tak daleko jak dwie antypody – wtedy tylko razem
bywamy złączeni – w bunkrach śmierci naszej
27
Kto tak kradnie wieczność ten pełnią w niej bywa
ziemia góry sierść słońca – pamięć urągliwa
tego nie strawię nie wydam nie wyrzucę z myśli
to początek pożaru na drogach
gdzie NIC tylko gotuje się dla mnie
i zaczynają krwawić sekundy skradzione
jak gardła ptaków samotnym triumfem
trzy dni wieczność – pustynia po której brodzę bez
końca dnia
i poza początkiem nocy – i – tak będę tu bywać powracać
przez pamięć
bo nie rozeznałem w prochu perły ciała
boś mnie wziął w ramiona i BYŁO inaczej
kto ukradł godzinę wieczności
teraz się potyka o bezsilne samotnością chwile
woła – za późno by został tutaj wysłuchany
chce milczeć ale krew tłucze w słonecznej kuźni lata
i spływa na drogi gdzie NIC już nie ma
bo być nie może
próba spowiedzi
tak patrzę aż boli mnie twoja postać
tak łowię twoje słowa jak ryba rzucona na wydmę
tak się zbliżam że nic nie wiesz o tym idąc obok
tak mówię żebyś ty do mnie ciągle mówił
tak czynię żebyś ty nie wiedział co czynić
tak się z tobą kłócę że uśmiechasz się do mnie bez słowa
tak rośnie we mnie płacz że ciągle się uśmiecham zagryzając
wargi
tak chcę pozostać w twym życiu że ucieknę szybciej
od ciebie
niż twoje wargi mi o tym powiedzą
nie potrafię już patrzeć łagodnie
nie potrafię mówić do ciebie językiem czułości
nie potrafię mówić tak by wołaniem mowa się stała
nie potrafię już walczyć o naszą miłość i dom
nie potrafię pielęgnować twoich słów i uśmiechów
ani siebie zdradzać w pobliżu rosnącej upałem krwi
wszystko zaczyna we mnie być podobne do rozbitego
kryształu
mój dzień jest tylko pracą na kolejny dzień
noc jest rozłożona na elementy proste śmierci
w których jedynie można opłakiwać w ukryciu
28
przeżywanie świata bez prawa do niego
uczę się powoli kartografii oddechu
wiary w potęgę inwazji zieleni
NOC – okulary stłuczone
sekunda jest ziemską wiecznością
nigdzie mnie już nie ma w ciszy nawet śladu brak
więc
nie mogę cię skazać na siebie choć coraz bardziej czekam
patrzę aż boli mnie twoja jasna postać
łowię siecią krwi twoje słowa uśmiech spojrzenie
będąc rybą rzuconą na wydmę
p r a g n ę
byś mnie serdecznie przeniósł do wody
albo zasypał piaskiem z litości do niedobitych zwierząt
1971
twarze
W ciemnym lustrze widzę twarz Nieznajomej którą pytam
– dlaczego mnie nienawidzisz w spojrzeniu?
Wargi Nieznajomej z lustra odpowiadają pytając
– dlaczego mnie nie kochasz i nie pielęgnujesz?
Odrywamy od siebie zmęczone źrenice. Wiemy zbyt wiele o sobie by się oskarżać o drobne
nieistotne sprawy. Swoją syjamskość znamy od urodzenia. Usiłujemy odejść. Oderwać się w
lustrze. Nienawidzimy się od pierwszej śmierci. Wy-starczy spojrzeć na fotografie. W
zasadzie obie Twarze zmieniają się wewnątrz komór serca. Odgrywają tam role kata i ofiary.
Ofiara nie jest zupełnie tragiczna. Kat nie jest zupełnie pewny radości ciosu skoro sam
namawia na Noc. Jest płacz przechodzący w radość. Jest radość stająca się matnią. Twarze od
pewnego czasu zaczęły paktować bez mojej zgody i poza surowym okiem rozumu. Już nie
wystarczył im Hegel. Już nie wystarczył im nawet Kant .Zbyt długo przyglądałam się twarzom
w lustrze. Za mną pojawiła się na zewnątrz twarz Trzecia z szerokimi źrenicami. Nagie
obnażone ramiona wypełniły lustro jak drzewo wypełnia krajobraz monotonnej równiny.
Stała się noc w której ktoś płakał nie płacząc
ktoś krzyczał nie krzycząc bólem co krwawił
był dzień upalny w środku nocy słońce sypało się z warg
przed świtem odebrano nam długo hodowaną samotność
...dlaczego mnie nie kochasz od pierwszej nocy...
...dlaczego mnie zdradziłeś od pierwszego słowa oddania...
twarz trzecia w innym mieście śpi
Teraz chodzi już tylko o koniec wiary
– dlaczego odegrałeś komedię wspólnoty dnia naszego?
29
W lustrze widzę wykrzywioną twarz absolutnie Znajomej
– oślepła na miłość stanęła ponad rozumem!
Stoją z sobą niepogodzone
daremnie wołając winnego
z niewinności
Teraz – myślę w konspiracji – Twarze należy
starannie pielęgnować do śmierci
gwałtownie łagodzić skłócenie
i oswajać je z ramionami Ziemi
obnażone porażają białym prądem
1972
pejzaż z kobietą
przez cały okrągły rok jesteś kwitnącą jabłonią
w tej glebie czas bezustannie pomnaża kotlinę
którą inkrustuje gorący korzeń
od korony warg po fundament rodzaju
rośnie drzewo nasze nieznany wciąż urodzaj
pnącze rozpiera się całym sobą w rdzeniu
przez wszystek kwiat pnia twego
przez liście twej krwi
przez gałęzie kości
przerasta całą ciebie we wszystkim
o t w i e r a s z się pełnią lata
dosłownością arki
z potu tajemnic pełznie tobą pierwszy krzyk
kora na tobie pękając pokrywa się solą
ubywasz najprzedniejszą krwią
pienną
jakże sumiennie
takiej cierpliwości nie spodziewał się Bóg po tobie
jeszcze obok swego owocu kwitniesz do pewnego lata
ubożejąc
ale owoc otworzył w tobie białą linię truchlenia
biegnie przez ciebie lecz jest poza tobą część
czując coraz bardziej widzisz
żeś tym samym pniem lecz pierwej odchodzącym
w nieskończoność
ronisz w ukryciu łzę rozumną wiesz że to twoje dziecko
wyrwało z ciebie rdzeń stający się znanym początkiem
jabłoni szczepionej
na radość na ból opasujący pień
30
* * *
przyjm czerwień ognistą ciała
przyjm biel skóry przez którą ciemność przejdzie
szeptała kobieta płomieniem pierwszego języka
nakładających się barw nie ziemi lecz czegoś co jest t a k
wciąż
że będąc tego rdzeniem nie znamy żadnej o tym prawdy
lecz sól potu
słysząc jęk tajemny w głębi oddechu który nie Jest
ciałem
j e s t e ś m y
sobie zupełnie obcy i jakby niesłyszalni
istniejemy od nawiasu pragnienia otworzonego źrenicami
dotykiem sennego szeptu aż po ostry krzyk dziecka
co zamyka nasz czas bezwzględną formą z naszych treści
aż biały ból tchniętego oddechu w dziecko obcy stawać
się zacznie
porazi nasze ciała śmiertelnie
za nami stoi czarna kobieta
z gałązką ciszy i odpoczynku wiekuistego
ciało – krzak gorejący z którego pozostaje
diament krzyczącego noworodka
popioły mężczyzny i kobiety
* * *
jeśli sady zajęte są pieśnią bieli i widna jest w nich
późna jesień matki gasnącej jak lampa w dzieciństwie
bez lęku stoję w gęstej dżungli ciemności
– jutra swego nie czekam chociaż może być w nim uczta
szczęśliwa jak obfitość dzbanów w Kanie Galilejskiej
pora uroczystego milczenia gdy ręce podadzą Puchary
pełne serdecznych słów wina słońca wody
idźmy powolniej patrzmy dokładniej żyjmy pełnią chwili
nie pędź aniele obłędu – stopo nie wyprzedzaj zieleni
wersecie nie wyprzedzaj czasu – bądź kotwicą czasu
TERAZ
myśli prawdo idź razem z opływem krwi
jeśli prawdą a czasem człowiek umierający nieznaną
przestrzenią
niech przestrzeń dnia każdemu wypełni się pieśnią
kwitnącego sadu
31
nim zimny ogień upalnej wieczności matki nie spopieli
niech owoc dojrzewa powoli z obrotami słońca
na stosie ostatecznego łoża Pień płonie
cóż diamenty z jej krwi i kości? – powiem : świecą
ale ciało zamrożone czasem Matki czym? – Czym ciało?
– jutra teraz nie oczekuję podwójną siłą i wołaniem
nie ma możliwości zrozumienia krwi językiem
gramatycznym
między ziemią dnia a niebem nocy Przymierze krwi
czułe
choć możliwy jest cud jutra jakim dziecko jest ale
nie nami
ubywajmy pełnią w oszczędności czasu naszych ciał
trwa otwarcie obnażonych ramion na ten sam ogień i treść
wielbienia pozasłownego – bądźmy dla siebie lecz bądźmy
powolniej
jeśli jeszcze krew przez język wołający znaczy sens godziny
– niech glob zwolni bieg stóp oszalałych – cofnie
przyspieszenie
życie się nie spóźnia bo grób się nie spóźnił więc po co
przyspieszasz
j u t r o o nas będzie już uboższe
jutro najbogatsze będzie nami ubogie o godziny .
t e r a z najuboższe jest bogactwem utracanym
jutro nie procentuje życiem w księdze człowieczej
i opływach krwi
rodzaj ma Jutro – człowiek tylko królewskie TERAZ
idźmy powolniej głębokością sekund i świat będzie bliższy
język szczyt światła sięga w umiłowaniu człowieczego teraz
w okręgu ciemności
jutro oprą stopy następcy i pójdą tą samą drogą lecz pójdą
inaczej
tak będzie jak było lecz będzie inność odmiennie podjęta
rodzaj ma ciągłość – ja mam swą skończoność
* * *
choć powie mężczyzna że żadna kobieta nie była kolumbem
– myli się
zbyt jasno widzą choć na ślepo topią lądy żywej nadziei
aż we krwi zległej
odkryć jakby w teraźniejszości stworzyć z siebie począć ciało
kolumba
czas pozbawia wartości starych ameryk bogów i odkrywców
sens ich bowiem spełnił się i stał się dziś jedynie kostiumem
32
nasz wiek odkrywa jeszcze tylko mord zbyt znany totalny
gwałt
jeszcze nieokreślony tajemnicą jest ten co nadciąga
z niezmierzonej dali
odcięty jak liść z drzewa cielesnego nadciąga ziemią
obiecaną
kobieta wykrywa ciągłość pokornych wykrwawień
tnie z siebie płaty ziemi ognistej i więcej niż życie dać już
nie może
* * *
nie chcę być mierzona w nocy oddaniem ciała
nie chcę być przeliczana na pocałunki na słowa
chcę być obok ciebie pełnią milczenia obok ciebie
co się wiecznie przemieniasz wodą na spełnienie
czuć ogrom budzącego się w tobie głosu krwawiącego
p o n a d TAM gdzie wyobraźnia nie będzie sięgać przez
słowo
z trudem upodabnia się głos twój do krwi – nie wierz
że uległej lecz w przyrzeczeniu uroczystym otwartej białym
płaczem
nie chcę przeliczać ramion twoich i słowa twego na żadną
rozkosz
z tego płomienia z tego spopielania perła nieustannie
wzrasta
coraz więcej światła aż wiem że z bólu wyzwala się tobą
Prawo
w przemęczeniu nie możemy sobie przypomnieć utraconej
ciszy
w której śmierć słyszeliśmy i pod nią bicie słyszalne
– Trzeciego
który nie istnieje poza tymi sekundami tak jest przeraźliwie
rzeczywisty
wymiar nieskończoności rodzaju przez bolesne Mięso co się
odradza
na wysokość tętnicy przez którą płynie ta sama muzyka
Boga w męce
chlebem Powszedniości dany promieniujący jakby
niesłyszalny
bo nieskończoność choć dana znów strąca nas w śmiertelność
nie rozstrzygniemy Nieskończoności słowem – tajemna
moc świata
praktycznie poczyna urealnia z nas to jedno JESTEM
33
nie chcę być mierzona w oddaniu ślepotą zamkniętego
wyrazu
w tobie jest bezimienne Przeistoczenie jak dwie ręce Boga
w edenie
że jestem ci ziemią rosnącą wzwyż w brzmieniu aż za
przeznaczoną śmierć
s ł y s z y s z ?
ty topisz się w akcie płomieniem jak śmieć nie jest
jeszcze
w stanie topić tego co jej przynależy tylko w oddaniu
ziarna
nocą w spleceniu miłosnym dwoje wieczność odmienia
świat zatraca się jak Anioł w początku jak i końcu ciała
jak w nich Bóg się ukonkretnia w embrion bo sam
pisze z krwi
nowy dekret na Życie bo i on nie posiada wyboru żadnego
aniołów urząd wstępuje w nas przez ciała a myśmy
myśleli
że to tylko przeznaczenie z żądzy my cośmy byli w słowie
ciemnym cyrklem języcznego pomiaru miłości aż po ból
i przerażenie
że to wszechświat się otworzył nie mogąc napełnić
się nami
kto czyta z ciała księgę świata jakby sprawdzał
jakby odkrywał ujmowanie wielkości w słowie
przecież bólu i stwórcy w tobie nawet czas
nie obejmie w pomiarze – linią i punktem
jesteś
patrzenie na nagość
ciekłe ciekłe ściany – zawał i fale wysokiego napięcia żył
piasek krwi czerwony koks uzdy powrozy z nocy tkane
zdania z objawionych ksiąg
– formy w ciekłość przed nami wpisano i stąd ból i jakby
wołanie: bądź
myśli myśli opinające ciało nocą nakazem – i tak biała
żądza wyjdzie
z koryt krwi jak głodujący wilk na oślep Łowcom
otwierającym ramiona
nieruchome z lodu dzieciństwa źrenice nie drgną na głos
rannego języka
krew krew wychodzi jak ryba w głąb upalnej pustyni
upał żywiołu
34
uzdy powrozy linie czystego bezpieczeństwa a tu już
nagość obnażona
sól świata chleb poezji pełnej rozsądku wołającego:
zatrzymaj się
gdzieś nowa gwiazda krwi w embrion się zapala
w przyćmieniu
aż włócznia niebieskich świateł przetnie źrenice widzące
proporcje
przesuną się ciemniejące języki w jasność ciekłą
w pawi ogon fatamorgany omamu
i tak być może coś się tajemnie poczyna z musu
mędrcy nauczyciele – zdania bywają bezradne i nie ku
pomocy
odrzucona bielizna obudzone żądlące siły siły wysokiego
napięcia Co?
głos krwi i ciekłe światło przebija nienaruszoną harmonię
wypalania czerwonego węgla w biały koks na embrion
– białe zmęczenie nocy białe wołanie ciemnej strony ciała
nie piszę zdań z tajemnicy pocałunków i ciała
z tajemnicy pocałunków w miłości
pocałunków składanych na ścianie
ból cofa rozsypywanie krwi
lotność betonu jak miłość
– nagły rozbryzg białego świata
lawina krwi jest karmą
dosłownie dla ssącej pijawki
co się uforemnia
w noworództwo
bezgranicznie
wymagające
niepodzielności
mocy ciała
i słowa
ale to
już
nie być
triumpe-triumphus
przebiegnąć siebie przebiec krwią most bezpowietrzny
ognia
spłonąć w bramach otwartych niemożliwie dla twoich
ramion
oddać się to znaczy stanąć nad sobą w wysokość błękitu
poddać się tam jak schwytane dziecko w kąpieli w ręce
35
ojca matki
i spadać już w pogorzelisko z rozszerzonymi źrenicami
kołysać sobą dorodny czas i władztwo twojej krwi
krtań zachłystująca się powietrzem z nadmiarem
przemilczać
z resztkami płomienia i mrozem cynizmu męstwa twego
triumpe! triumphus!
z jakich to wielkości śmiech twój z uległości?
z jakiej to racji czynienie ślubu
o podwójnej istocie igraszek
z cudzych kości i płaczu
jak odróżniać samczość i męskość
jak być tobie kobietą?
jak iść naprzeciw w nagość by nie zabijać głodu twego
jak uciekać jak odmawiać ciała a jak pozostawać
przerosnąć chmurę ciemności białym krzykiem
przebiegnąć siebie przekreślić płeć i być łodygą
dojrzewającą inną istotą owocu ale czy nie zbrodnią
nakaz : osiągać kolor sczłowieczającego się obrazu
martwej natury krwi
za którą goni sfora lśniących traw osaczających
całą przestrzenią
samotność drogi twojej
jak kiedyś czyjś triumphus
pozostał ognisty bezpowietrzny most – przebiegnąć
przebiec
na ciemnych welonach nocy złożyć znak
ręce jak kiedyś welony welony z ciszy
aż dzwony obwieszczą zwycięstwo inne
– godność przenikania w mrok
triumpe które nie kaleczy żywego
ani martwej natury milknącej krwi
za widnokręgiem kret języka
aż krwawi białą ciszą
aż tak triumfuje
ból ludzki
* * *
ciało pozornie cielesne jest rodzaju literą jeszcze nie znaną
podobne wciąż do tego które ma zostać powtórzone
nieustającą tajemnicą
podobnie gdziekolwiek – jednako odradza się życie
a może dziecko
jest właśnie z m a r t w y c h w s t a n i e m całego rodzaju
36
coraz mniej o stworzeniu z nas życia wiemy na co dzień
choć posiadasz moc przechodzenia w ziemską wieczność
jesteś tajemnicą
ileż w tobie mężczyzno pokory i zaufania mocnej
bezradności
gdy osiągasz nieobliczalną topliwość natury Alfy i Omegi
wiedział Pan co czyni w dzień czyniąc ciebie Pierworodnym
czy twoja moc nie jest częścią tajemnej tragedii Boga?
kiedy promieniejesz nieśmiertelnością wyzwalając
„stań się”
przez nieprawdopodobną śmierć życia początek
białe słońce z boga żył siejesz niepodzielnie
aż Tobą śmierć przerasta tragedię w embrion
cokolwiek to jestem ziemią ciągle niejasno uległą
pełnyś czystej pewności – pozostaniemy po raz drugi
straceni w muzyce ciał w niemowlęctwo
nawet nie wiesz jak się modlę byś nie był zabity
w pięknie
w podniosłej mistycznej sekundzie jedności
nawet nie wiesz dlaczego a ja wiedząc wierzę
w piękno silniejsze niż śmierć ciał
przeczuwam że kobieta zapomniała kim jesteś
nawet nie wiesz jak się modlę o uroczystą pewność
w czas Przeistoczenia
1974
opowiastka
a może nasze noce miały być obfitsze w słońce niż dzień
co brzemiennością na dno idą arcytworząc następcę?
czy w twoim i moim ciele nie śpią uśpione dwie archaiczne
oszalałe bestie czujne w krwiobiegach aż gryząc się
w pozornej czułości naszymi zębami obłe ślepe w dygocie
bezustannie sprężone w pościgu i nie pokonane
zmęczeniem płaczą?
a może w naszych ciałach gdyby dokładnie zbliżyć
czyste źrenice
mieszka dziwnie nieszczęśliwa w szacie cielesnej natura
Boga-więźnia?
natura co żąda odradzania ale boleśnie pragnie również
37
niespełnienia
gdyby pojąć podwójny głos żądzy można by pozostać
niekaleczącym bóstwem
co siebie kocha siebie Wyczuwa w drugim takim samym
bóstwie widzi
pocałunkami zbiera sól cierpienia na bielącej skórze
drugiego
ciele nie jednoznacznie magnetyzującym krew co mnoży
tak
że jest boleścią dla samego siebie w rdzeniach żądzy
każdy
ktoś – słyszysz – w nas bezwiedną ciszą płacze
gdyby się dwoje docałowało na początku do boga
w cierpieniu
byłaby to miłość spod rajskiej jabłoni co bólem w jabłku
ale ze zrozumieniem pragnąc z niewinności by ssali
powagę – d a w a n i a ponad stan mężczyzny więcej niż
on sam
b r a n i a ponad stan kobiety brzemienia na krzyż rodzenia
a może my już nie znamy stwarzania Początku lecz
zwykły nawyk
a może tragedią kobiety i mężczyzny jest odgadywanie
dwu sprzecznych
w swej istocie zwierząt którym obce rozmiłowanie
w sobie bolejącej natury Pana
tam gdzie akt się kończy na rzecz ekstatycznego pojęcia
że jesteśmy bo jesteśmy czulsi o śmierć w nas co było
nazwane imieniem przyjaźni imieniem którego znaczenia
jeszcze nie znamy przez pusty dźwięk słowa „miłość”
i to przeraża i wciąż wyje w nas oszalałe zwierzę a bóstwo
krwią płacze aż porastamy siwizną od zbolałego w nas
szczęścia
–i– nie poczyna się następca
obraz kobiety samotnej
(wywiad)
dokąd uciekniesz przed najszybszym wilkiem świata
którego dopiero teraz w jego źrenicach poszerzonych
spostrzegłaś?
jeśli uciekniesz w sady egzekucji z pamięcią ojca
zanoszącego się Tam przeraźliwym płaczem na gałęziach
wiśniowych drzew z kołyską głodu twego z
innego niż ojca Las
38
to tak jakbyś stała się tylko w tych sadach dziką
jabłonią przerażenia
której gałęzie jak na ironię poobcinał ktoś w porze
zaślubin wiosną
Sam opadając na dno morza które wypełnił
jesteś od tamtego dnia obcięta co do gałęzi aż po
ironię pnia wołającego przez lata dni zimy noce i
sekundy jak wieczność długie
kobieto stojąca w sadzie obłąkania
daremne są twoje kroki ku brzegom morza
wdowo nad wdowami – uciekaj od wierności
c u d z o ł ó ż
opuść dom i nie wracaj nawet gdy wołają drzewa w sadzie
po imieniu
idziesz w noc głębinową – uciekaj w ciepło ramion mróz
idzie
stoi
kosze łez z okaleczonej jabłoni
coraz obfitszy będzie ten urodzaj
kobieto ciebie trzeba z powrotem urodzić
byś mogła owocować przestrzenią słońca
odpowiedziała
albo zostawić w spokojnym zapatrzeniu w przestrzeń
może ptak wędrowny z kosza łez wyfrunie
kruk
* * *
źrenicami jeszcze balansujemy między czułością nocy
a zimnym nienawistnym porankiem
nasza miłość nagle pęka
między pocałunkami usiłujemy cofnąć nasze słowa
po obu stronach widne są nieodwracalne rany
i krew jest przeciwko nam mową o t w a r t ą
jeszcze obejmujemy wzrokiem naszą nagość
bezbronną wobec upalnych żywiołów
na przebudzenie których czekaliśmy trzydzieści lat
kochanie – i – teraz nagle
początek gorzkiej litanii
śmierć podaliśmy
przez podniesioną krew
jakżesz wysokie było niebo czułości i spadanie teraz
39
płynące krople potu łączą się ze łzami
sól żre skóry do krwi upadlając
trudne to było budowanie czasu
kryształu z krwi podglebia
a teraz zgarnianie wzrokiem rozbitego czasu
jeszcze niżej kiedyś zejdziemy w głąb ziemi
aż tak sięgał nasz niejasny mord przez miłość
wykrwawiliśmy się upalną chwilą w całą czułość tworzenia
i pomyśleć że nawet po tym ślad bólu nie pozostanie
a cóż dopiero słowo zimne jak oblodzony nóż
zamknijmy źrenice i wysłuchajmy ostatni raz siebie
od strony nieomylnej krwi co dekalogiem
pożegnajmy się jak przyjaciele – słyszysz –
ktoś wypisał nam bilety w odwrotne lata
może tym razem ten ostatni poranek nie będzie spodlony
może ostatni pocałunek będzie pierwszym
słyszysz – wysłuchajmy siebie od początku pragnień
przecież czystych przecież
jutro może nadejść najstraszliwsza słodycz....
1972
* * *
ten dzień który nam się daje w nieodwracalnym
splocie przemijania
dzień możnej koronacji ciała i detronizacji słowa w czasie
który nie przetrawiony pozostaje w nas głodnym
kamieniem
nie stworzył przebaczenia narodzin i nie zna łaski
modlitwa
nie opancerzona na zewnątrz krwi bez okien los
ten dzień który nie zna mnie po imieniu jest solidną
komnatą
królestwa mego bez drzwi a wciąż ktoś biegły zegar
uruchamia
dzień który niesie sny i marzenia ściętych głów
ten dzień z pięknym mieczem pragnienia – słowo boli
i zawstydza
aż wkracza wybawiciel z tamtej strony dnia i okna
czyni z komór serca
i zamiast gołębicy kruk skrzydła swe z rąk czyni
i płynie ideał
a resztę ostatnich słów i marzeń musisz rozdzielić na
40
jabłoń w bieli
na wodę na wiatry językiem rozrzucić a dzień przeminie
przeminie
i głodu za nim nie będzie we mnie bo mnie nie będzie
dla nikogo
ani słowem z ciała ani modlitwą z. krwi ani obrazem rzeczy
ten dzień który nam się daje w nieodwracalnym biegu
berłem
a przecież mnie matka rodziła na życie
a przecież myśl rodzi się jak człowiek
śnię w lodowym pałacu z kryształu na środku którego
stoi
ciepła prycza i wciąż niewidzialne ręce nakładają koronę
pod którą samotnie wzbierają krople głodu na albę kartki
kwitnę na żywym pniu choć jestem pniem bez gałęzi
kwitnę na zenit wiatru północnego w krzyżu ciosanym
na lata
z milczenia
dźwigam go
do śmierci
raz przeklinając
raz błogosławiąc
ten dzień który winem z winnic Pańskich
słońcem się zapala
* * *
w niesprawdzalnym wirowaniu krwi w muzyce kosmosu
tancerz drży jak ekstatyczne bóstwo i żyły jego wzbierają
i nic nie odda nam białych kluczy do tajemnicy bo lotna
Gdzie jesteś – tu a TAM jest zapowiadane lękiem co węszy
śmierć
a Tu jest zapowiadane zmartwychwstanie do pierwszego
pożyczką
gdzie jesteśmy wzrasta drzewo i ręki naszej na nim dotyk
każdą rzecz trzeba wziąć okiem inaczej by była
nieśmiertelną
ale teraz trzeba iść po kaszankę do sklepu i ćwiartkę chleba
po tej stronie świata drzemią zwierzęta i ziemia czeka
na ziarno
po tej stronie mężczyzna zostaje ojcem i płacze samotny
starzec
po tej stronie ubywasz nawet w tramwaju „0” gdzie
sprytnie kradną ci pensję
41
po tej stronie pędzi szesnastoletnia dziewczyna pod
tramwaj i krzyk bije
po tej stronie co mówisz co kreślisz cyrklem w
przestrzeni podwojonej
co myślisz nie zawsze język wypowiada – obrys co
znaczy? Brak nieubłagany
żeś był tu w chwili w wiekuistość zabłądzisz na wyspie
patmos między
zakładem fryzjerskim kat. „S” a wojewódzką
i miejską biblioteką
przypomnisz sobie myśl ale krótka pensja odwróci
źrenice od wystawy z książkami
ale obraz chlewu pozostanie niezmienny ten sam poza
twoim spoconym
maszynopisem z krwi wyciętym na betonie w rynku
śladem
po tej stronie zbiegną się gapie i nadjedzie karetka
pogotowia
wypisze maszyna zgon jak człowiek wypisał ciałem akt
urodzin
po tej stronie pozostaje martwa struktura pamięci na
parkanie cmentarza
deszcze zmywają ślady wołających aniołów
co próżnio tobie i mnie przyjdzie się spotkać w końcu
zdania pociętej
białej prostej nieskończonej albo resztki po narastaniu
strzępu pytań
– ty mnie tak czujesz co się Stajesz że nim doznam już
jesteś stygmatem
czy ja ciebie z zatoki cierpienia wydobywam jak
puszystego królika z ciemności
co przepala ręce i poraża zmysły mrozem milczenia
a przecież są ziemskie przyczyny noża w mej krtani
po tej stronie rodzi się zwątpienie i chodzi tylko
o ponadludzki rzut
źrenic co obrysują granice zniszczenia i ponad nimi
obejmą milczącą czułość
przemówi
od krańca wzgórza oliwnego aż po embrion mowy z Ojca
granice
w których wznoszą się sady jabłonne i ogrody nasze
w popiołach
po tej stronie zgubiliśmy dojścia do siebie przez słowa
jako i do niego.
42
sen
mój owoc teraz jest krwawym plonem wczoraj
chociaż tam bywały dni jak noc koronacyjna
mój wschód biegnących stóp był zachodem śmiechu
o zachodzie słońca umierał oblodzony ojciec
matka wbijała nazajutrz jad Miłości do żył
ale jak wiadomo takim miłosierdzie nie dane było
dany podwójny ból myślenia i jest coś z dziwnych legend
oto z naddatkiem sił nie mogą mi rosnąć ręce
oto z naddatkiem kalectwa epoki wbiegam
na huczący stadion
– i –
raptem milczenie detonuje we mnie
jakby chromostopa nie miała prawa do gonitwy w słońcu
a to był mój ponad ludzki już bieg – i – piękny
w śmierci czas
rozległy się gwizdy a ja przechodzę ze swym garbem
w głąb krwotoku
pod wyimaginowaną gilotynę a reszta biegnących czołga
się solidnie
na kolanach w odwrotnym kierunku a stadion huczy
aż do łez z tego
ręce powoli sztywnieją od mrozu i sypkiego śmiechu
tak biegnie już ostatnie moje słowo zenitalne
w o l n o ś ć
(do prywatnej i intymnej śmierci)
drzwi otwierają się z tamtej strony świata
głos dziwny słyszę
wytrzymaj pokornie ostatni swój rzut źrenic do końca
niech łza triumfuje zniczem biegu płomiennej
trwa poza tobą
nie poniosą mnie nogi
w zwykły pęd mowy
– odpadam
1973
Zbliżenie
Wszystko jest jednak w bezładzie i wysileniu... Zdaje
się, że duch tworzy w rozpaczy, nie przekonany jeszcze
o własnej mocy i twórczości. W przeskokach właśnie
z królestwa do królestwa okazuje się ta potworność...
tak, że Ty, Boże, wszystkie te prawie pośrednie formy
poniszczył, chcąc jakby większą tajemniczością dodać
naturze powagi, a zakrywszy przeszłość, więcej ducha
43
naszego ku przyszłości skierować.
Genezis z Ducha – Juliusz Słowacki.
* * *
zbliżać się do najdalej bolejących samotnych ciał
w izolatorium
skór w wysypce trądu i nienawistnej szadzi (naszej
dżumy) od kości
uciec od wszystkiego co nazywają powszechnie litością
w czułość
z krwi jako i ze słowa uzyskuje człowiek jedwab i brokat
welony bandaże len – drugim nie starcza tego nawet
na onucę
każda sekunda to osnowa śmierci lecz wątek zawsze
nieśmiertelny
mówimy – człowiek! – legnąc do siebie naskórkiem
mówimy – radość! – nie znając bólu oczekiwania
mówimy – miłość! – pozostawiając dalekich i bezradnych
w męce braci zbrodniarzy
z którymi rdzennie mamy jeden język i jednakowo
brudne w posoce ręce
mówiąc nie rozumiemy nienawiści gniewu pomocy
sprawiedliwej w chorobie
najłatwiej w stadach było śmignąć kamieniem
w Magdalenę kochankom jej ciała
najłatwiej w stadach śmignąć stygmatem w Kaina
wpierwej sporządzając
niejeden spektakl w dolinach skazując przez ręce
przecież – słyszysz?!–
wypożyczone
kto zrozumie że raj nasz to odkrywanie w nas ponoć
świętych – dżumy
czy znamy siebie w historycznym czasie
czy nie za wiele zostało zmarnowanych dni
na... gdy... znów... czas... czas
po którym nawet nie został protokół ani przyczyna ani
klepsydra bo deszcz ją zmył na parkanie cmentarza?
44
w stronę pokolenia ojców naszych
To są domy ludzi wymarłych. Tam na drugiej przecznicy cmentarza stoją ludzie z domu
bez nazwy, a na drugiej alei śpią snem sprawiedliwym ludzie z domu zapomnianego.
Na środku rynku w sercach neonu zamarła pustka po straceńcach z domu Ciszy. Zesłani w
całuny białych pustyń! Biało im było w źrenicach. Takiej bieli jeszcze nikt z żywych na tej
wysokości bieguna nie przeżył!
Dziś jest cisza. Piękne układy konstelacji gwiazd krwi mamy w głuchych gabinetach.
Konsternacja, że ktoś po-wrócił z jamą w ciele – Orfeusz wyprowadził skostniałą Eurydykę z
lodówki Hadesu! Niewierny Tomaszu dwudziestoletni – patrz – jak to się wszystko w blagę
za-mienia, A na NICH szadź, z krwi kamieniem żywym pod-pełzają w aureolach zorzy. Biały
drut w historii. Trudno im było wyjść w fioletowe powietrze (mrozu) i oka nie stracić. Idą! Idą
domy ludzi wymarłych w innym wymiarze. Ten marsz, Tomaszu w sobie zapamiętaj. Cisza W
konstatacjach.
Spoceni po gwałt zbudziliśmy się zamurowani w wieży babel. I teraz nam przyszło pytać
się kto zrozumie ich łomot kości wśród białych kart.
Historia łomotu gwiazd. Śpiew pomylonych ptaków w45 lesie. Rozbierane korony
starodrzewia. Krążyły białe sowy. Położyli się spienieni żądzą życia jak konie w pędzie
salwami.
– Biało! Biało im było w źrenicach, aż krzak czerwie-ni chlusnął w zęby widnokręgu.
– Długo! Długo wracali i teraz już nikt nie chce mówić wapnem żyznych kości. To są
domy ludzi wymordowanych – to są ludzie z domu umarłych.
– Drżymy, a oni idą w spokoju świętych z odkrytymi głowami, trzymając czapki w rękach,
by pozdrowić nas lub Boga, jeden drugiemu towarzyszy w podróży do Grobu Zapomnianego,
bezimiennego przez obcą ziemię. Jeden drugiemu śnieg sypie na kopułę wargi. Umarły w
bezimien-nej glebie żegnał braci umarłych, A myśmy ten dom jeszcze rozbudowali i drżąc
spali spokojnie do późnych godzin dnia. Aż ściany nas opuściły i odeszły w MUR. Gdyś-my
się przebudzili w historii ojców, nie mogliśmy siebie samych dla siebie przypomnieć!
– Wszystko wokół nas było Białe! Krzyk Ojców siedział na naszych powłokach i jadł
odkrytą wątrobę!
* * *
umieraliśmy na sen ciepłych płaskowyży
zabijaliśmy się o parę zdań czułych
między pocałunkami i między zdaniami
schodziłam na spotkania z ojcem
czas wychodził naprzeciw jak ranione zwierzę
otulał jak żadne serdeczne ramiona
umieraliśmy u źródeł czystych nie mogąc może dlatego
ust otworzyć
umieraliśmy nadmiarem czułości spojrzeń ale nagłe cięcia
krwawiły
umieraliśmy nadmiarem manny w języku a nie począł
się z nas pierworodny
45
tekst – ziemia tylko czuła nasz ciężar i liście opadały
dopowiadając
szadź kładła się realnie na szatę – ciało nasze którego brak
będzie
żyliśmy powiedzą tu kiedyś pnie buków słyszących
symfonie nie wygrane z żył
żyli powiedzą płaskowyża czując smak ciała krwi soli
saletry
wylewającej się z nas w żywe naczynia języka kosmosu
na wieczerzę wkroczymy żywi
z pierwszą gwiazdą
nieoczekiwani
* * *
bunt się zbuntował w nas i przeciwko nam w sądach
przyklasnął
nam odsądzonych i przesłanych w zesłania kawiarń
i pijalnie piwa
spolegliwość się spolegliwiła i przeciwko sobie niezgodę
głosi
klęczymy przed sobą sądzimy tam siebie cenzurujemy
psalm sumieniem
a inni już ogłosili naszą dezercję gdy krew ciekła do
dzbanów
nader powoli przemienia się myśl w kondukcie ciała
naszego
śmiejemy się po śmiech krytyki – nas dzwony katedr
nie wybiją
klepsydry czasu nie przesypią w litery jałowej
interpretacji
ocaleni mówimy jak TAMCI pod murami wieczności
kochamy bracia kochamy zieloność pól ornych
brak przymierza z ziemią przeistaczającą
chcemy ułożyć się do snu nie pogodzeni z sobą
krzyczymy – kochamy zielone pola w łanach szumnych
pijemy pijemy winny opar polskich galilei
a to znaczy – boję się wejścia w wiekuistość
czy płacz to nieczłowieczy? czy oskarżenie fałszywe?
kiedy płaczę kiedy krzyczę całą przestrzenią mięsa mego
życie codzienne czuje swoją potęgę do końca
nie sprzyja nam ziemia – kłamiemy magią słów
daremnych
ale nie jest nam wroga – krew zaledwie wyczuwa
delikatne
46
życzenie – bądź zdrów człowiecze w przeraźliwej
przeprawie
z domu glinianego w dom niebieski i niech ktoś żywy
poda ci światło gromniczne
a kto Światłość zapładniał w Syna?
ani my zbuntowani
ani my zbutwieni
ani my spolegliwi
ani my ocaleni
ani my wygrani
ani z prawdy ani z fałszerstwa
ani zerem radości ani liczbą rozpaczy
bunt nie jest ojcem zabaw jałowych ani cięgiem
chwiejby od lasa do sasa
he! hee! – zaśmieli się zesłańcy kawiarń
to mówię – aha! – wdową dziś poezja
po Człowieku
nadzieja
Jesteś już niedrukowalna co do grama krwi
twoje martwe ciało ukazuje się na katafalku
trzech pism prezentujących powolną agonię publicznie
ostatecznie kondukty żałobne z wiązankami lingwistycznymi
a
nie odpuść nam naszych zbrodni i samobójstw
w bazylice współczesnych regałów
w prywatnej Jeruzalem m-2
pocznij Pieśń a zobaczysz czy
nie ujdzie cało jak prorokowano
stół
Potrzebny jest nam normalny stół.
Stół zbity z czterech ludzkich desek.
Nie musi znów być tak piękny jak stół z Ostatniej
Wieczerzy Leonarda,
ani solidny jak współczesne narzędzia mordu powszechnego.
Nie.
Będzie to stół nie do gry
ani do obiadu na tłuste milczenie.
Będzie to stół do którego zbliżymy się
47
jak rozdygotane trzewia ziemi do nas.
Będziemy długo patrzeć na siebie przez całe otwarte
przestrzenie.
Nikt nie wypowie słowa przez gęste ciało ciemności,
aż z gardła wyfrunie biała gołębica od wieków tu
oczekiwana.
Ziemia krzyknie przez nasze purpurowe wargi
: przybądź do mnie Reszto=człowieku!
Nie będzie to ani klasyczne ani rewolucyjne lecz
i n d y w i d u a l n e.
Nasze ręce wyjmą ostatnią kartę z krwi objawioną
l i t e r ę.
Potrzebna będzie wtedy garść ziemi do czytania.
Przy Stole zaczniemy lepić jeden drugiego,
po prostu od nowa człowieka wynurzać z chaosu.
Stół tego bezprawia nie wytrzyma. Runie cały w ziemię.
Należy nas wtedy wszystkich okryć lnianą płachtą.
Przynależy się umarłym zza życia trochę światła gromnicy
z waszej – ludzie! – przecież bratniej strony!
Potrzebny nam jest stół z ziemi.
Normalność nasza zaczyna się upodabniać bezprawnie
do męki na krzyżu.
Ziemia tylko jest wciąż nieodrodna i znaczy więcej
między nami
niż ciało z gronostajami naszych słów.
– – – M i l c z y s z?
Myślałeś że kiedyś rozminiemy się w ślepych przypadkach
że kiedyś mnie tu wyprzedzisz prawem prędkości światła
że odbierzesz mi więcej z gardła niż owa garść ziemi
ze mnie?
Przy tym stole sama przekazuje Tobie – masz i dźwigaj!
Prowadź dalej świetlistą karawanę przez ruchome
pustynie.
Rozwiń zdanie z siebie! – Wyprowadź Ty pierwsze teraz
Słowo z krwi.
Przy tym stole milczenie zabronione.
Nie wiedziałeś że garść ziemi to więcej niż język
co zaprzestał być boskim Gniewem i siał nienawiść?
Nim strofę pocznie język twój – zasiądźmy do Stołu.
Słuchaj co mówią w tobie wszystkie tkanki ciała.
Ani słowa ani miejsca nie odmawiaj przy Stole następcy.
48
* * *
co myśli człowiek liczący kroki swoje ostatnie
w nocy rozpiętej nad ziemią – przebitej laserem księżyca
aby jeszcze widział serdeczny cień co pada ostatni raz
świadek nieustępliwie serdeczny przed rozstrzałem w ciszy
takiej nocy trzeba się mowie zaprzedać matce polecić
zapomnieć o ciele swoim co wzbiera przeczuciem spełnienia
z a p o m n i e ć wołającego ciała milionów tkanek
by prawda mogła się wydobyć z korzenia pamięci
co myślał człowiek skazany na śmierć za nic
co czuł widząc przedzierające się słońce
mur śmierci i kroki za sobą
v e t o
gdy pyta się próżna pycha biegłego teoretyka
nie zapominając pod ścianami zbrodni powinniśmy milczeć
ciekawość nasza bywa wręcz podłością
nikt z nas nie uklęknął i nie zapłakał nad sobą
nikt nie zobaczył siebie i się nie przeraził
co myślał oprawca i człowiek idąc na rozstrzał
zapytać dziś to tyle co uniemożliwić stan
z którego to pytanie okrutnie wyrasta
1966
* * *
więcej nafty na całopalenie cieni po próżni
tak ciasno w deskach języka w alejach zasłużonych
mniej miednic z wodą by nie brudziła ręka wody
krwią i nie zatruwała źródła sobą historia szeli
już nie ma racji życzenie ognistego sumienia
już nie ma racji odmawiania brudu wodom
czy przyjdzie słońce co źrenice zapłodni
czy naprawdę powstają obrazy w chorobliwej źrenicy
czy może coś się rozsypało po komorach serca
a rozum już zaprzestał wysyłać rzeczom słowa
usta ustom nie mają się wspólnotą w krwawieniu
pisanie według norm i przepisów krytyki na idealne
wiersze jest zwykłą pornografią
49
czy przyjdzie mycie rąk we własnej krwi aż po biel
czy przyjdzie rozdzielić mit legendę i wiedzę mięsa
pasuj
w pobliżu anioła karawaniarza jako i domokrążcy
ostateczniej albo ostatecznie
więcej czy mniej nie posiada już żadnej różnicy
mówimy że nie mówimy
... i tylko nie płacz...
tylko nie wyobrażaj sobie spokojnego snu w domu twoim
nie licz na rozrachunek z tym cichym co był nieobliczalny
tylko nie wyobrażaj sobie przyszłości na stopniach pałacu
ślubów
nie płacz obfitością mowy daną ci w kołysce to błąd
tylko nie bój się ciała pod zapis cudzych potrzeb
nie myl imienia śmierci własnej z cudzą przyszłością
tylko nie patrz na zegar tylko nie myśl że...
resztkami sił uwierz w zwierzę przez ciebie już
tylko wyjące
milczenie uczyń detonacją sensownego wołania
milcz zacięcie by słowo nie znało upadku swego
upadaj ciałem kobiety pod ciężarem słowa
nie pamiętaj nieba nad łąką świeradowską
nie rozstrzygaj czy deszcz czy łzy jugowskie
zapominając odwróć się raz jeden do domu twego
tylko wycisz przepaść wołającą
tylko nie pamiętaj wczoraj
tylko nie płacz teraz na jutro
tylko żałoby nie czyń weselem
tylko już nie czekam
tylko już nie będę aż za ciszę
tylko już będę poza zmysłami
tylko poza mną wieczność
a we mnie brak życia
cud z ciałem staje się powolnie
za łatwe było co trudne i raptem osiągnięte przez język
oddech jest teraz rybą okaleczoną płynącą pod prąd
żeby chociaż stał się komuś pokarmem na wieczerzę
wigilijną
czarne zewsząd sieci – oko poszerza krew do luster jeziora
ból wypłynie i nie potrzebne mi będzie ciepło ramion
twoich
otworzą się żyły i płetwami oddechy popłyną pod
słońcem mrożącym ciało
50
koryto ciemnej rzeki przyjmie czułością jest j a s n y m
dnem
koryto wyda każdą tkankę maszynopisu
antyerotyk
odcięci od źródeł stoją na ziemi przyobiecanej
Matkę pomylił im filozof z kobietą
Ojca pomylił im filozof z mężczyzną
filozof – stary zmęczony wiek w mordach po kolana
w bezsilnej krwi:
nie tylko Freudowie szukają środka dla potencji
krwawego starca
siedząc nad wodą z resztkami ciał krwi śni się czas
czułości rąk matek
czas powrotu razem z ojcem w dom pełen bezpiecznego
snu
córki boją się pocałunków i otwartych ramion Ojców
synowie lękają się otwartych ramion matek
język zbablał ostatnie tabernakulum
kto wpisał na ruszta ogniste matek Syna w odwrocie
– odciął powrót do źródeł MIŁOŚCI
teraz
każdy chciałby ucieszyć się na swych ramionach
bezramiennych
chciałby zasnąć z pocałunkiem czystym z sobą samym
niepokalanym
skazani na siebie nie potrafią udźwignąć przeznaczenia
swego Nocą
jak długo będziemy wołać się przez zdania najczulej
jak długo będzie uśnieżniał czas ręce i wargi
dotąd światło brzucha Matki i ramiona Ojca
pozostaną w Dotyku lecz danym i n a c z e j
oczy nasze białe od żądz nasze młode ciała i starczy
nienawistny
schizofreniczny sex – staje się już ciężką pracą wieku
stojącego we krwi
potop od ściany do ściany
od nocy do nocy
od sportu do sportu
od brzegu do brzegu
a jakim nasieniem chcesz zapłodnić Mowę
kto bable językiem swego kazirodztwa w mowie
od kości i gromnicy mającej początek
51
powiewają pustką bezdzietne wersety
skazani na siebie w technice porzuceni dla siebie
biernością narzędzi
cel oddalił się jak brzuch matki z buzującym Ogniem
i tylko ta nasza filozoficzna antymiłość
wojnami zmęczony stary muzealny wiek szuka
kosmetyków w krwi ruicznej
zmęczeni leżymy na dnie łodzi Noego – potop potop krwi
ciał spermy blagi
nie ruszymy bez świetlistych wioseł
* * *
chodząc w jawnej bezsile jeszcześ marzeń w pracy swojej
pełny
myślisz – jak podniosły jest człowiek epoki gotyku
i wierzysz jak w rajskim omamie w oko Niewidzialnego
szepczesz – myśli obcowanie jest jeszcze w pracy realne
chodząc w zbrojnym milczeniu alfabet we krwi ukrywasz
myślisz – wzejdzie na żelbetonowej pustyni i słowo
pocznie
wierzysz – prorocy potrafią panować nad żywiołem
mroku i dżumy
szepczesz – tyle sadów zakwitło w pradolinie
w sekundzie z
Teraz
ileż tak lat chodzisz w tajemnicy? iloma godzinami ból skraplasz na święte poty modlitwy?
ile razy umierałeś a ile zmartwychwstawałeś? ileś nicości w trwanie wykarczował? iluś odkrył
Hiobów i Żebraków częstochowskich w sobie? jakimi razy bity za słowa pod murami
upadków? Iloma słowami tu podnoszony przez pracę w nadziei? Którymi godzinami
błogosławiony? jaką nadzieją napasiony? Czyją wiarą chrzczony? iloma godzinami
spowiadany? w jakim grzechu skazany? przez kogo pozdrowiony w nędzy i braku chleba? kto
ciebie wygwizdał gdyś się odradzał przez swój własny język? – – – że NIC
ci z ziemi na której czas się kurczy do łzy jeszcze nie zbrzydło i śnisz niepokalaność
niemowlęctwa co skończenie poczyna się aż z wapna i rośnie w poemat wspólny – –
powiesz: bom jest śmiercią w której wieczność jak i nieskończoność mają swoje linie
w przecięciu i zamilknie wtedy twój głos
w bezsile – rzeczy zwyczajne unosisz w strzelistą
nadprzyrodzoność
aż z namacalnego ciała mroku wychodzą synowie światłości
potomstwo
jesteś jak robak świętojański i w mroku tylko i w litej
ciemności
52
świecisz łzą umęczonego Górą Oliwną i diament tak nie
lśni jak ona
dzień samotny – duch się przez ciało modli na
sublokatorce
a ty bezbronny chodzisz w nieskończoności tych co
stworzyli Formy
i coś krzyczy w tobie – jak podniosły jest człowiek
czystego gotyku
idziesz a ogień traw stopy ci ogrzewa w umiłowaniu
kamień czuje
noc samotna – ciało się utragicznia gdy spinasz pierwszy
łuk z żebra językiem
przestrzeń się podda byś stał się i dokonanie postawi
pieczęć i liczbę
po lekcji
(fragmenty)
po lekcji doskonałej obojętności i znużenia
mijaliśmy z uśmiechem cmentarze i biblioteki
rozmawialiśmy pół szeptem o pogodzie pod kołem
podbiegunowym
polscy naukowcy pod kierunkiem Alfreda Jahna badali
biegun
Stanisław Baranowski donosił ze Spitsbergen
– przesuwanie
się lodowca jest sygnałem nader... i już nikt z nas
nie zajmował się wydarzeniami w kraju i za granicą
parno było w opowiadaniach naszych ojców wędrujących przez syberyjskie mrozy
paru znajomych założyło żałobne opaski
tłum znów źle zbudził się w salonie obojętności
uczeń pytał zacięcie o znaczenie słowa targowica
– nikt nie odpowiadał podając encyklopedie
salon warszawski uwielbiał niektórych poetów
ale działo się to dlatego że był chory w wyolbrzymieniu
słów
– nie bardzo wiedział skąd przyszliśmy
i co oznacza nasz kaleki język
na biegunie temperatury sięgały 30 stopni
po lekcji doskonałego otrzeźwienia
studentka wygłaszała referat
nikt nie dyskutował ani odpowiadał w wierszach kwitły
53
zapałki
rozmawialiśmy tylko źrenicami nad leżącymi, w kwiatach
i słońcu
ktoś jakby zawył – to nieprawda że to naszymi rękami
ale prawda to rzecz dobra na zajęciach uniwersyteckich
umarli śmieli się szerokimi źrenicami do gwiazd
polscy naukowcy pod kierunkiem Alfreda Jahna badają
biegun
cmentarze toną w słońcu polarnomorskie powietrze zaostrza
apetyt
cmentarze nie dają się ani na centymetr wyprzedzić ani
ominąć w antynomii
ocena rezultatów tworzenia i burzenia staje się irracjonalna
i za każdym razem poszerzamy słowa poezji żałobnej i
cmentarze
mówiąc tu bezczelnie że złapaliśmy samego Boga na pętlę
wersetu
drudzy mówią w bogatej komedii o anarchistach złapanych
za słowa
jedynie naukowcy sumiennie piszą geografię skacząc
po krach
nasz szept nasz krok jest kochani zbyt pięknym snem
i nie tyle byliśmy tutaj wałkoniami swego czasu
co ludźmi o zmęczonych już w ucieczkach słowach
i sercach
które biją w nas na następny niechybny tu zawał
polarny wiatr powitał wyprawę polskich naukowców
łagodnie przyjaźnie
gdyśmy rozbijali namioty i rozpinali proporce świeciło
słońce
w pracowni Bronisława Wojciecha Linkego
otwarł się dramat narodów
przecież się nie zabiję wołali chłopcy Spartakusa
z pamiętnej ryciny drogi appijskiej – wtedy padł Rzym
ukrzyżowano ponad sześć tysięcy mężczyzn lwom podobnych
powstańców
ileż godzin umierali w zamrożonym teatrze w upale
zionącego południa
co myśleli matkom straż odcięła drogi i gryzły palce
wilczyce rzymskiej północy
przecież się nie zabiję – wołał każdy powstaniec z krzyża
wzrokiem
obezwładniony przez bestie żądne męki i krwi
54
zabijać szepcą wargi obnażonych wodzów i cezarów
zabijać aby ofiara czuła mocną śmierć w torturze
potem coraz wyżej stawiano krzyże
coraz wyżej płonęły stosy i krzyk
aż wstępowano przez bramy pieców powszechnie w
niebiosa przez biel
ile lat ktoś Krzyż doskonali
w postępie
zabijać szepcą wargi obnażonych wodzów i cezarów
zabijać aby ofiara czuła mocną śmierć w torturze
przecież się nie zabiję nie mogąc wbiec w przeszłość
w świat zakrzepły w malarstwie czułym w torturze historii
nie wybiję szyby dłońmi nie podniosę choć może pragnę
dziecka wyjmowanego dźwigiem z konającej kobiety na
gruzach
patrzę chcąc się do ust konającego dobić w męce
antyteatralnej
ale wieczność Historii jest tylko sekundą śmiertelną
przecież wszyscy są tylko oddaleni o oddech za kruchą
szybą skóry
o pamięć i zapis z losu zabijam się sensownie i mozolnie
może ktoś z nich patrząc walczy z tamtej strony bezustannie
o nas i język dotykający ich ran czułym musi być
a może jest tak że krew w wiekuistość nie odpoczywa
– walczy z tamtej strony o myśli i czyny z nas rosnące
i nie uwalnia nas lecz dwakroć zobowiązuje
„morze krwi” – głos zbiorowego Aktora wśród żywych
– opamiętaj się po NAS w przestrzeni
przecież My jesteśmy zaporą objawionej litery
przecież Ukrzyżowano
przecież nie słyszymy
przecież „kamienie wołają”
przecież się nie zabiję woła Historia świata w obłędzie
człowieka
przecież my źle mówimy że historia uprawia kanibalizm
wojen
teatr – jedyna możliwa sielanka w której aktor milknie w
połowie słowa
wstydząc się całym bólem ciała za siebie i autora – przecież
się nie zabije
1973
55
* * *
światło drapieżnej doby – pomyślałem – wiele złudzeń
mieliśmy na placach dzielących nas na żywych
i umarłych
był to sygnał zieleni nie wysłuchanej przez źrenice dłonie
a jurność jej jako stygmat zwiastowania parła ku
narodzeniu
świata dającego poczucie swobody do nagiego ciała
pośród traw
wysokie piętra były chwilowym haszyszem po złudzeniu
stwarzania
mijałam w tłumie własną postać rozważającą dobro i coś
jeszcze
patrzyłam w zdumionej zieleni... a trup mój mówił z
powagą czasu
dlaczego mówisz? – wołałam na siebie sprzed lat – nie
wierząc
w czynny czas zbawiania... trup mój wciąż mówił z
powagą nocy
dlaczego nie godzisz się na modną tandetę na
grafomanię
ktoś pisał „Żeby prawdę zrozumieć, trzeba ją
wykonywać”
nie mogłam się zgodzić na samą siebie na samotność
myśli na
nędzę poezji na pornografię – „Nie ma nic bardziej
jawnego niż zło”
ziemia opuszczona miała na imię wszystkie serdeczne
ramiona
pędziłam jak niemożliwość która się spełnia zbyt
dosłownie
nie pozwalając ani na krok ominąć szeptu – co mnie
budując
mstliwie odtrącało w śmierć że przyszło z niej brać
przekroczenie
życia na codziennej rafie czynu nie dorównując ciągle
godzinie
w czerwieni ukrytej w labiryncie żył pomykał ognik
zniczu
„Głębokie myśli są głębokimi wahaniami” – „Kto
niszczy
i zabija, czyni to z własnej woli zła”.. nie mija co minęło
ziemia chcąc począć karmi się sobą bezwzględnie
„Zaprzeczyć możesz tylko czynnie, praktycznie”
dlaczego mówisz... trup mój płakał z powagą kary za
żarty
„Musisz się zagubić całkowicie, by się odnaleźć zupełnie”
56
wiersz z otwartymi przegubami... „Zadanie rozwiązuje się
postawieniem” ...cóż mam innego niż wiersze...
gwoździe do
trumny... masz rację „Prawda jest śladem a nie celem”
dlaczego mowa moja nie odzyskuje rozbitego Zbawienia?
świat jakby pochodził z zaprzeszłych gór ognia
u ziemi co embrionem bóstwu daje nowe ciało
kosztem narodzin człowieka
wczoraj o godzinie której nie poznasz poza cięciem ciała
odczułam odtrącenie radości na rzecz naturalnej łaski
tego co stwarza poza nami z naszej śmierci ciszę
i uspokojenie
1974
próba w plenerze
Na tej samej wysokości tragedii i dobrobytu w biegu galopie – rozbijaliśmy nocą tabory Pod
błękitnym – szkoda jednak że tak zimnym niebem Pokój ów ciepły czterościenny schron
mieliśmy do czterdziestu i czterech lat przeciętnie z głowy (miłujący sztukę nie znają
przeszkód) na sublokatorkach śmierć mniej przeraża ale to legenda Nocowaliśmy w
namiotach w Sokolcu pod niebem a obok stały puste schroniska Anioł pański nadszedł –
główny reżyser z Istotą ról Umywał w strumieniu dosłowność piór(próba generalna – Sonaty
Belzebuba) – Zapinał mankiety na przegubach naszych rąk (statystów w tuziny) Narastała
bura mgła Wyszliśmy nad strumień nadzy jak na arrasach wawelskich Pierwsi w ciałach po
Bogu głosiła legenda Anioł śmiał się mówiąc: skąd macie worki pokutnicze przestępcy z
edenu Chcieliśmy się wykąpać ale kąpiel w styczniu jest zabroniona nawet w słońcu Konie
mrozu rżały a mistrz realizmu Bronisław Wojciech Linke pragnął chociaż jednego
wyprzęgnąć zza dnia Zerwał się ostry wiatr Niestety reżyser miał zupełnie inny plan i czyścił
nasze ciała żelaznym grzebłem do archiwalnych zdjęć Nadzorował całym taborem i
rekwizytami jakimi były wtedy nasze ciała Był nam wybitną gwiazdą karmazynową i
awangardową Zaczęliśmy się obracać wokół Wielkiego Wozu na którym spał Mistrz od
Istnienia W nas było już minus trzydzieści lat życia Anioł strząsał pył z warg brud i słowo
uszlachetniał Spektakl miał zastąpić awangardę szklanych domów od Żeromskiego Śpiew
ćwiczyliśmy bez Zygmunta Koniecznego Ogień a raczej płomień Hasiora zastąpiliśmy
farbami przyszczepionych cyganów Potrzebni byli religiom butwiejącym Pracowaliśmy w
rozbitym taborze wijąc się jak piskorze Była to najgłębsza noc w mym życiu Oko reżysera
tuczyło konie na kotlety Mijaliśmy się chcąc zgubić cienie wśród świerków Być może kiedyś
Hauptmann przeżył taką samą noc pod gwiaździstym niebem Metafizyczne podobieństwo
Ktoś już powiedział że kotliny w Górach są podobne do kolebki metafizyki To prawda Próby
w plenerze zapowiadały się imponująco Pełno cieni Patrzyłam na Hauptmanna i Linkego Dwa
upiorne gronostaje na śniegu iskrzyły do gwiazd Kamery miały dopiero pojawić się jutro Nie
przerywaliśmy ćwiczeń Zygmunta Koniecznego zatrzymała do jutra w Krakowie grypa
Bezsłoneczna noc cicha na tyle że słyszeliśmy strzelającą awangardę i szampan Bukiety i
wiersze opadały na przygotowane trybuny jak lawiny w wąwozach Alp – Symfonia Belzebuba
57
obejmowała wiele zjawisk dotyczących przestrzeni teatru otwartego Artyści malowali szare
wozy kolorowymi farbami Było nam nocą niewesoło ale nie było zupełnie smutno ze względu
na obecność zainstalowanego radia Słuchaliśmy w przerwach sprawozdania z mistrzostw
Europy w boksie Nie bardzo słyszeliśmy który to już pojedynek kto z kim bo oberwała się
chmura Sypało śniegiem i wiało kamieniami Czas w dramacie Witkacego przestał być
czystym czasem Dolina w Sokolcu przestała być doliną Noc nocą Musieliśmy szybko zwijać
rozbity tabor i ruszyć gdzie indziej To znaczy jak zwykle wsiedliśmy dowozów jadąc tym
samym szlakiem donikąd Ubielony widnokrąg wyglądał imponująco Pożar krwi gasiliśmy
milczeniem i wodnistym wierszem Księżycowa poświata i szadź
Mechaniczne konie rżały rytmicznie wyrzucając stal Ciała z lewa i prawa parowały tymi
samymi kroplami Szadź na ludziach czyniła ich bardziej realnymi widmami Uśnieżeni szli
przez drogę krzyżową kamieniejąc tak by
nie dać się rozbić w syntezie Za nami stał w śmiesznej pozie ciemniały Bronisław
Wojciech Linke Śmiejąc się wołał: kamienie krzyczą Ręce kamienieją Pytał się nas kolejno
czy nie znamy adresu poety Skuzy czy był kiedykolwiek ktoś taki poetą Myśmy nie mogli już
odpowiedzieć że zachodzimy w mrok za historię spektaklu w plenerze Ściągaliśmy w dalszym
ciągu na siebie skrzydła białej sowy Odpocząć przed nagraniem
jechaliśmy na wysokości tej samej tragedii – Symfonii
Belzebuba
wschodziła ogromna czasza słońca. Północ – krzyknął
ktoś
Bóg się rodzi noc truchleje niosło się w kościółku.
– Mróz – minus trzydzieści stopni mego życia
ostry zakręt i cisza zasiała się czarnym makiem.
Jutro trzeba będzie jeszcze raz to wszystko powtórzyć
dla telewizji jakby co to w formie uproszczonej
tak się nie chce już być panie reżyserze.
Zaśpiewała na koniec pani Ewa Demarczyk.
* * *
ptak uderzając w powietrze skrzydłami zna granice
przelotu
czując nad sobą otwartość przestrzeni czyni sam sobie
ograniczenia
którego pół skrzydłem nie naruszy – najwyżej prześle
przestrzeniom głos: ave
to stanowi prawo radosnego krążenia w proporcjach natury
klatka co prawda zapewnia miejsce bytowania
ale spójrzmy na szerokie klatki dla sępów
brak gniazda i ten groźny stepowy król poraża
kalectwem bardziej tu
niżby ruszył do ataku trzepotem w morzu powietrznym
ptaki królewskie orły jak i mysikróliki w klatkach
mistyczne flamingi podcięte
58
są językiem milczącego bólu sięgającego przestworzy
utraconych przelotów
nawet bablące papugi i głupie wróble są smutne
i posowiałe na widok ziarna
ich gardła wydają matowe skrzeczenie wręcz
oskarżający pisk naszą pychę
nas wpatrzonych nas władczych nas jakich tu w końcu
widocznie śpiew co zawsze człowieka oszałamiał
żywiołem i ekstazą był źle pojęty
być może gardła ptaków oddawały hołd przestrzeni
co nieskończonością
lecz nie do przebycia już lotem – więc w śpiewie skarga
była jak włócznia
drżenie ptaków wynikało z ogromu nieskończoności której
my nie znamy
bogactwa większego niż pragnienie wbijania się
w ciało bezkresu
chcąc pozostać w ptasiej naturze świętej wysokości
żaden ptak nie spłonął w żarze słońca
jak pyszny i bezprawnie uskrzydlony Ikar
upadkiem ptaka byłby lot o jeden ruch skrzydeł za wysoki
odpowiednikiem lotu ptaka jest mądrość proporcji
pragnienia z siłami
nigdy język pikujący w bezkres z próżności i pychy
na wysokościach
higieny lotu winniśmy się uczyć od orłów maleńkich
sikorek sępów i jaskółek
w przestrzeni nieograniczonej mającej jednak granice
w potencji przelotu
nigdy w klatkach ochronnych co przekreśleniem Natury
czym skończyłby się lot wróbla na wysokości przelotu
orła?
czym skończyłby się lot sępa na wysokości przepiórki?
czym jest słowo nie osiągające mądrości przez
przynależną wysokość
żaden wróbel ani o pół sylaby nie wbije się w lot orli
nie zamieni się w przyrodzie na żadne cudze pióra
to tylko człowiek bezgranicznie kaleczy się na cudze bogi
na obce słowo na nieswoją glorię myśli
wiersze opadają z wysokości chorobliwymi czcionkami
z których ani krwi ani pióra nie ma po spadaniu
ale jak na ironię i ci co słowem makietują rzeczywistość
nie mogą się unieść o pół sylaby ponad rzeczą
słońce zaś przenika wskroś ziemię
i JEST
59
* * *
piękny to kraj co zowią go pieśni ziemią urodzajną
wody tam bystre zdążają ku brzegom obfitym w bursztyny
ziemia serdecznie rozległa jak dom zajezdny
zdaje się obfitość miodu zdaje się obfitość mleka
ziemia jak wiekowa kwatera – wieczny tętent koni
zew – z konia na koń czuj duch z konia na koń czuwaj
wiekowy nieserdeczny płacz oszalałych wdów
dorodna nizinna krowa z wymienia którego ssał niejeden
Napoleon
i wiecznie młoda Lukrecja Borgia kochająca wesoły
lud Warszawy
bo sioła w ów czas dogorywały niczym stosy ofiarne
i dorodne
chrześcijańskiej i demokratycznej Europy
tu naród narodowi wolności nie ujmie
tu naród narodem nie pohandluje
brzmi bulla papieska potępieniem powstańców
Listopadowych
nasz sen od tamtych lat jest snem stygmatycznym pasterzu
w wieku zaprzeszłym twarze monarchów w olejach
owszem niczego sobie
w muzeum sprawiają sympatyczne wrażenie i uśmiechy
dla nas obfite do omdlenia
wierzyli uczciwie że Polska to dom wysoce gościnny
i otwarty na łowy
kunsztownie byliśmy hołubieni na dworach szczodrze
wspomagani słowem
słowem kochali nas wszyscy obiecującym słowem karmili
do utraty tchu
a potem była Somosierra Elba Waterloo i znów Elba
a serce legionów
a nogi legionów a usta krwawiące legionów a głowy
legionów – wiedeński walc
linia wolności naszej biegła przez środek domu serca
i rozumu
w praktyce wolność cięła mieczem młodość ziemi żywej
i nie legendą były dni nasze w ziemi włoskiej
hiszpańskiej francuskiej
przez tę ziemię krwawo-pszeniczną chwycili w zęby
jeźdźcy apokalipsy
dni i wierzyliśmy – mówi historia – że ojczyzna ujdzie
całą
i choć cięta szablą przez serce zdąży zamknąć agonią dom
zajezdny
ciągle demokratycznej i zaciętej chrześcijańskiej Europy
czy pomylono się o literę wiary?
60
– – – Odwracam źrenice od przeszłości
patrzę na falujące łany zbóż – potop słońca okazały
nieśmiertelne ich legiony – skowronek wzniósł
generalskie pienia
raz za razem wydaje śmigłe rozkazy dojrzewania
– bezbłędny przemarsz soków
owies kawaleryjski ułańska pszenica wąsata żyto
królewskie w chrobrości
witajcie w komnatach serca mego! – Mowo! – gotuj się
do jutra w pielgrzymstwo
gotuj się pieśni do czułego chleba rozsądnie od ziaren
alfabetu wzrastaj
piękno kraju i wiarę pokoleń miej w fundamentach
przedjęzykowych
* * *
aby mieć prawo do czynu – należy mieć prawo do języka
w tabernakulum świata co rozbitą głębiną gardzieli
sześciomiliardowej litery na którą zapolowali łowcy
na światło spermy pod ciało wersetu uderzyli
– już nie ściekała sensem w puchary języczne
w przestrzeni zagospodarowanej jedyną potencją
– Krzyża
aby mówić językiem należy ręce odpiąć i krtań poszerzyć
ślepcy szukają bezpiecznych przejść ciemności
rentgenem świetlą
pod ścianami brzytwami ognia ścinają zdania na pniu
żywych oddechów
powietrze dla rąk uniesionych jest zwartą połoniną
idą żywe języki a ostre kosy elektrycznie koszą
dla kogo ten plon siana cielesnego taki obfity
cisza na wieki wieków tu amen
żniwiarze piją piwo z zimnych kufli
puchary czaszek lśnią kryształem w słońcu
kto zrozumie krzyż i ofiarowanie
skoro nikt nie padł z przerażenia na kolana
gdy szalał w okręgu mord i człowiekobójstwo
crux – przemienia się przez każdą Taką śmierć
dymią wulkany zbrodni w Europie – trzeba wiele
milczenia
chorału gardzieli wśród połonin na które wchodzi
matka bosa
oglądająca wysokość i cenę zwycięstwa w bujnym listowiu
aby unieść język pamięci należy szkielet mieć
przeczłowieczony
i tabernakulum wtedy wypełnia manna nieubywająca
61
i strawna
i nie umiera cały odchodzący przed czasem przez Literę
prawdy
za butwieniem jest do wyjęcia dla przeraźliwie
szukającego
punktu oparcia
w ciekłej naturze popiołu
brodzi w posoce naszej
władca i Pan
a my NIC myślimy
retoryka z konieczności
wyobraź sobie rzeczy zwyczajne bo one pragną być miarą
ujmowanej sprawiedliwości w najgorszej w najlepszej
formie
wyobraź sobie czas w którym mała rzecz i tak
postponowana składnia
rośnie w gorejący krzak dowodu z którego rodzi się ON sam
– raport Objawiony poza słowem
wyobraź sobie prawdę – nikt nie odpowiada za kalekie kształty rzeczy tylko i wciąż
zwyczajnych! Czyżby powróciła wiara że Materia to obszar martwej nicości? Czyżby już
grzech i sumienie wygwizdano w przesądy starych kobiet klepiących na przedmurzu własnej
śmierci magiczne
– „odpuść nam...” A może rozum się odwraca? A może źrenice oślepły? A może odwracamy
się od życia jak sławetny Bóg na swego raka? A może kłamiemy do czasu śmierci własnego
dziecka? A może my kochamy kogokolwiek? A może zapominamy że jesteśmy stwórcami
rzeczy i czynów tego świata? Czy nie ma już bezbronnych jednych ludzi wobec tych tamtych?
Czy niczego już nie pa-miętasz? Nie czujesz? Język pan Nikto zamienił w nieporozumienie?
Nikto zabił Boga? Nikto wydrwił gromnicę w ręce umierającej? To nowy bóg Nikto świętą
Materię formował w kalectwo? Czy Nikto projektuje serie bubli na przemiał? A może my
myślimy? A może sobie
wyobrażamy? – nawet
gdyby tak było lub inaczej to wyobraź sobie – człowiek
będzie Odkupicielem!
Niebo zawiodło bo Golgota została z Krzyżem
odrzucona w dniu Ukrzyżowania!
Zostałeś ty! – Każdy z nas obdarzony
p r z e o b r a ż a n i e m!
wyobraź sobie dzień kiedy wyjdziesz i będziesz odradzał
uzgadniał słowo z rzeczą pod czyny i rzeki oczyszczał
pod ikrę
powietrze ziemię by ci chleb rodziła – byś miał
powszechną mannę
62
wyobraź sobie że tobie przyjdzie odkupić wszystko:
nie myśl – formy rzeczy zwyczajnych drobnicę poczynań
obnażających bezwzględnie Rodzaj ciebie mnie tego
co nadejdzie
materia – wyobraź sobie – jest żywa i jak na ironię
banału
posiada granicę zwyrodnienia i wytrzymałość przed
sądem mięśni
spróbuj przekreślić nowotwór ów bunt materii co mówi
już jasno
z siebie samej – nie! Objawia z precyzją dowodliwej
śmierci
ziemia nie rodzi z kamienia lecz z nas chore ziarno
ostygnie mówiąc – odradzaj! stwarzaj od kła ryżego
wyobraź sobie w rzeczy siebie odbitym we wszystkim
pomyśl – jest COŚ co rejestruje idealnie zbrodnie rąk
i ocalenie
w wymiarach winy za którą odpowiada powszechnie Ciało!
Baranek przestał gładzić grzechy! – Odpłynął na łąki
Kosmosu!
wyobraź sobie że jednak człowiek będzie musiał
odkupić siebie samego w dzień okrutnie słoneczny
poeta i krytyk
dokąd będziesz usprawiedliwiał się z żywego ciała
i oddychania
przepraszał kogoś lub wielu że boli dzień w drodze do
celu tworzenia
nakreślisz tylko ślad nieufności do opływów krwi i wiedzy
o sobie
o tym co tylko jest myślą a co wykreśla jutra początek
czy wiesz już – bezradność twoja do żadnej innej
niepodobna możliwości
nie wiesz jaką kryjesz w sobie sprzeczność i zły odwet
zapowiadasz ciału
przecież ci już uwierzyli bo nie odczytali już jesteś
popularny w rozpaczy
poza wspólną rozmową poza wspólnym aktem życia
– może już nie pragnęli
rozumieć siebie w twej mowie co się w mozoleniu
stawała aż ciałem
63
dokąd będziesz usprawiedliwiał się z żywego ciała
i oddychania
jakbyś do tej niejasnej granicy gwałt na sobie rozgrzeszał
na publicznej scenie gdzie wszyscy już oczekują odsłony
jak dziwnie recenzenci klaszczą będąc cynikami poza sceną
wszak my wiemy – po śmierci czule pisać będą
o przyjaźni
o spotkaniach o rozmowach których nigdy nie było
w klimacie umiarkowanym o gwałtownym braku człowieka
czy wiesz już żeś stworzył ów intelektualny wymiar
ograniczającej sceny
tu wymaga się od ciebie sprawozdania z przeżytych
w pięknie radości
które mają uczyć i zadziwiać że świat jest łagodniejszy
niż baranek
ujmowanie cierpienia jest twoim przestępstwem
– powiedziano – obsesją
a tobie matka objawiła rodząc żeś bytem ku śmierci
pomyśleć że teraz nie można już policzyć pomyłek
spełnianych na twoim ciele
już nastąpiła wiara: cierpienie i męka dana ci łaską
bo z bólu tworzymy
to najwyższe – czytam – piętro człowieczeństwa i te
schody pod stopami
zalane cichą krwią ale na ten obraz krytyk obojętnieje
we wspomnieniach
„ciała wymagają samoofiary by można wydobyć wysoki
ton słowa” – absurdalna teza
absurdalne rany absurdalna śmierć bo ból pośmiertnych
wydań
zaufanie poety do samego życia co umiera w każdym z dekretu Tajemnicy nie staje się walką
Prometeusza – teoretyk wpisuje to w sentymentalny patos – i – dziwi: nie drży mu ręka kiedy
przekreśla nieciekawy temat banalną znów walkę o dzień życia. Któż śmie z nas w XX wieku
wystąpić w roli poskramiacza TEGO co obezwładnia nerwy? Przecież naraziłby się na śmierć.
Nasze odejście musi być sensacją. Tak. Teraz chciałbyś tylko raz jeden publicznie
zawołać – życie było bolesne ale nie było brudne...Zaczynasz wstydzić się własnym ciałem
zdań narodzonych...Biel jak sól topią w zwykły brud reklamy. Poezja to nie wyścigi konne.
Cierpienie i radość nie zna pierwszych i ostatnich. Kto tak poniża a kto się wywyższa w
modlitwie...Ziemia wieczna żywa hostia...
dokąd będziesz się usprawiedliwiał z życia za nietakt
narodzenia słowa
dotąd przegranie twoje będzie podziwiane i śmierć
teatrem sensacji
trawa jedynie nie pobłaża tej oryginalnie wyreżyserowanej
końcówki
64
duchobójstwa
... a przecież...
ludziom złej woli
byliśmy stworzeni dla siebie w działaniu rozumnym
dalecy przez słowa rzucane nienawistne noże
a przecież wierzono tu kiedyś w miłość
co się dokonuje przed słowem konkretnie
a przecież byliśmy stworzeni dla siebie w rodzinie i dobie
jakże nadzy po latach bez wiary w Cokolwiek człowiecze
ludzie bliscy czy dalecy w drogach wierzyli w pogaństwie
tu kiedyś
w przełamanie się bratnie kawałkiem chleba dlatego że
byli żywymi
sól podawali co przysparza nadziei w najgroźniejszym
mrozie lata
choć pozostawali w rodzinach rozdzieleni znali ból
z jednego rdzenia
święty co zwano kiedyś czule i dokładnie – przeznaczeniem
losu
bywało że nie zakwitał w kobiecie brzemiennością brzucha
lecz nie był tak okrutny jak dni nasze w matkowaniu
mowie
to NIC bywało w domu słonecznie sensowne
gdy w mowie pozostawali ludzie w czas wieczerzy
stworzeni dla siebie
znano to kiedyś w precyzji czułego słowa – miłością
braterską i czystą
a my bezprzyczynnie patrzymy kamiennymi źrenice przy
stole
wzrosła pycha siejąca nienawiść przez słowa śmigały
kamienie
o ten werset o przenośnię o metaforę że śmiała być
sensem
co z krwi rośnie i miało coś nas hymnem łączyć
a nas rozdzieliło w bezrozumne bycie
a przecież my przez śmierć byliśmy stworzeni dla siebie
w przymierzu chleba rozumu mowy i przestrzeni
jak puchary na wino jak kratery na rosnącą lawę
jak ziemia na ziarno rzucane serdeczną ręką siewcy
jak kwiat jabłoni na urodzaj jabłek co jesienią krwawią
jak ciało kobiety na obnażenie przed pierwszym
mężczyzną
jak mężczyzna w płaczu na kobietę rodzącą mu syna
65
jak śmierć co czeka na krańcach swego właściciela
dziś przyszło zazdrościć mądrego bogactwa żebrakom
a przecież ludzie nieznajomi przez serdeczność słowa
stawali się w przyjaźni dla siebie przymierzem mądrości
a przecież i my byliśmy stworzeni dla siebie w
czułości tworzenia
i nas obdarowano w czas narodzin łaską przekazywania
światła
nienawiść nie jest matką tworzenia – miłość stwarza
Głos
w którym usensawnia się każda doba w człowieku który
przezwycięża tragedię śmierci i grzechu
a przecież...
dziękczynienie
Karolinie Kusek
szukam Cię we wszystkich twarzach czujną źrenicą
dziecka
odpowiadasz mi w spojrzeniu salwami mrozu i pogardą
parzysz
jakby ból w zmarszczkach był winą grzechu narodzenia
a słowo ceną odtrącenia
s z u k a m WAS we wszystkich postaciach języka
dźwiękach gestach
modlitwach w Księgach nie odczytanego do końca świata
w Tobie
może słowo jest zbyt mocne ale nie przyjęło się w nikim
od początku swego
szukam WAS zamkniętych w farbach zamieszkałych
w płótnach rzeźbach
coś się wokół boi coś ginie ze słońca coś drży jak w
akcie miłosnym
Aniołowie Lewi ubrani w granity marmury w brokatach
w welonach melodii
dotykam WAS utkanych na warsztatach tkackich
gobelinach matach
jakże serdeczni ale brak wam ciała żywego – mnie
znów słowa
jesteście tak jak ja tu nie jestem oddychając tym samym
powietrzem
Czy teraz rozstrzyga Nieskończoność w bólu rozdarcie
wspólnoty?
– jestem tak jak wy jeszcze nie jesteście poza zimnem
mistycznym w jaskrze
66
tak szukać w zaniku zabijać się o słowo nasze zagubione
w krwiobiegu
może ten co pragnąc czeka umierając o świcie sadów
zakwitających
o jeden dzień za wcześnie bo jutro zawsze wraca promień
wiersza
o jedną noc za długo w której oszalał z braku prawa do
własnego cierpienia
przecież nikt nie zagospodarował przestrzeni a jakby
było oraczy za wielu
o jedno słowo obmowy a braknie głosu jego przy stole
– gdy wraca słowem
ciało jego nie powraca
tak szukać siebie między wami – WAS w sobie
odnajdywać do kości i krwi
by znów w czekaniu umierać dwakroć by w języku
krwawiąc trop semantyczny
i zabijać się teraz aż do upadłego
o parę słów człowieczych
aż do ziarnistego amen
które ktoś biegle pomyli ale nie pomyli się ręka
wypisująca na ciebie wyrok
i tak dojdziesz samotnie do kresu swego a ziemia wieczna
oblubienica przyjmie
– i – wyda rękopis ciała na wiekuistość a potem
uczenie wspomną edytorzy
cud gdy Jeden wyszepce – to ten co tak wołał do mnie
oszalały w milczeniu
źrenicami poszerzającymi siebie – hominem quero
hominem q u e r o
szukał w Milczeniu i nic z tego nie ginie jak w maszynopisie
wyjętym z ciała na przebrzmienie co aż karmą staje
się żałobną bywa że żołędziem
szukam WAS we wszystkich twarzach czujnością dziecka
co zna imię odtrącenia
jeszcze we śnie zabijam się o parę słów na ranne wstające
zorze Tobie coś JEST
wystarczy łza jedna i nie opuść mnie w ogrójcu milczenia
modlę się i za Judasza
omijam śmierć semantyczną
ale
to nie wystarcza nawet na koniec
67
Spis treści
PRAGNIENIE SYNTEZY
z prawa natury
w świetle zawału serca
między
*** (coraz bardziej ślepną źrenice...)
*** (za dużo tego szczęścia jak na jedne ramiona...)
zapatrzenie
z ojcem
*** (we krwi jak znicz rozbłysnął język snów...)
przypływ – odpływ
zagrożenie
*** (Kiedy piszę „śmierć" czarne litery...)
biała rzeka
proste nieskończone
*** (nie wiem czy my nie jesteśmy tylko samotnymi...)
opis
matka hamleta
dżuma
*** (teraz mogą już ściany urągać...)
zaduszki
*** (cisza to jednoznacznie naturalna przestrzeń...)
*** (przez cały dzień i całą noc czytałam list od matka...)
ZAPATRZENIE
*** (ciało otwierane ostrym lancetem pozornie milczy...)
źrenice widzące
*** (to sekundy brane z tętnic Pana i nic...)
dedukowanie
*** (najpiękniejsza jest śmierć która...)
*** (już jesteś za bramą najstarszej winnicy świata...)
*** (w słonecznej kuźni lata...)
próba spowiedzi
twarze
pejzaż z kobietą
*** (przyjm czerwień ognistą ciała...)
*** (jeśli sady zajęte są pieśnią bieli i widna jest w nich...)
*** (choć powie mężczyzna że żadna kobieta...)
*** (nie chcę być mierzona w nocy oddaniem ciała...)
patrzeć na nagość
triumpe-triumphus
*** (ciało pozornie cielesne jest rodzaju literą...)
opowiastka
obraz kobiety samotnej
*** (źrenicami jeszcze balansujemy między czułością nocy...)
68
*** (ten dzień który nam się daje...)
*** (w niesprawdzalnym wirowaniu krwi...)
sen
ZBLIŻENIE
*** (zbliżać się do najdalej...)
w stronę pokolenia ojców naszych
*** (umieraliśmy na sen ciepłych płaskowyży...)
*** (bunt się zbuntował w nas...)
nadzieja
stół
*** (co myśli człowiek liczący kroki swoje ostatnie...)
*** (więcej nafty na całopalenie cieni po próżni...)
...i tylko nie płacz
antyerotyk
*** (chodząc w jawnej bezsile jeszcześ marzeń w pracy swojej...)
po lekcji
w pracowni Bronisława Wojciecha Linkego
*** (światło drapieżnej doby...)
prba w plenerze
*** (ptak uderzający w powietrze...)
*** (piękny to kraj co zowią go pieśni ziemią urodzajną...)
*** (aby mieć prawo do czynu – należy...)
retoryka z konieczności
poeta i krytyk
... a przecież
dziękczynienie