Twoją najcenniejszą wartością Elwood N.Chapman Stadło Emira PRAKTYCZNY PORADNIK STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH Elwood N.Chapman Twoją najcenniejszą wartością PRAKTYCZNY PORADNIK STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH Studio Emka N9SI 80 S P SPIS TREŚCI WSTĘP CZĘŚĆ I JAK ROZPOZNAĆ SWĄ POSTAWĘ ŻYCIOWĄ 1 Rozdział I Czym jest pozytywna postawa życiowa? 3 Rozdział II Osobowość a postawa wobec życia 9 Rozdział III Magia postawy pozytywnej 13 Rozdział IV Ludzie mogą pozbawić cię twojej pozytywnej postawy 17 Rozdział V Konieczność częstego odnawiania postawy 23 CZĘŚĆ II JAK ODNOWIĆ SWOJĄ POSTAWĘ ŻYCIOWĄ 29 Ćwiczenia 1. Zastosuj technikę odwrócenia 31 2. Stawiaj na swoje zwycięstwa 35 3. Uprość swoje życie 39 4. Izoluj czynniki negatywne 43 5. Dziel się swoją pozytywną postawą z innymi 47 6. Popraw własny wizerunek 51 7. Doceń wpływ formy fizycznej na postawę 55 8. Określ swój cel 59 CZĘŚĆ III POSTAWA ŻYCIOWA A TWOJA PRACA 63 Rozdział VI Postawa a środowisko pracy 65 Rozdział VII Nowa mieszanka współpracowników 69 Rozdział VIII Postawa a sukces w pracy 73 Rozdział IX Postawa a przewodzenie zespołowi ludzi 77 CZĘŚĆ IV ZAKOŃCZENIE 81 Rozdział X Ochrona twojej najcenniejszej wartości 83 Przypadki przedstawione w książce - sugerowane odpowiedzi 86 2 O) ST 3 n 5" $ 3. 3 n" 3 a. o WSTĘP Koncepcja postawy ludzi wobec życia zaintrygowała mnie już czterdzieści lat temu, kiedy byłem jeszcze studentem Claremont Graduate School. Później, będąc profesorem w pobliskim Chaffey College, wygłosiłem odczyt pt. Your Attitude Is Showwg (Postawy nie da się ukryć), który powtarzałem wielokrotnie przez następnych trzydzies'ci lat. W oparciu o ten odczyt powstała książka pod tym samym tytułem, opublikowana w 1964 roku przez Science Research Associates, Inc., która obecnie - osiągnąwszy milionowy nakład, doczekała się siódmego wydania. W ciągu tych lat poczyniłem wiele praktycznych obserwacji dotyczących postawy życiowej. Odkryłem na przykład, że normalni, odnoszący sukcesy, psychicznie zdrowi ludzie, niezależnie od wieku lub zawodu, me stają się automatycznie pozytywni. Jednostki te (podobnie jak my) ciągle poszukują sposobów utrzymania i udoskonalenia swojej postawy pozytywnej. Wielu z nich zwierzyło mi się, że uważają pozytywną postawę życiową za swoją najcenniejszą wartos'ć. Pytania w rodzaju: „Czym jest postawa życiowa?" i: „Dlaczego pewni ludzie są bardziej negatywni od innych?" oraz: „Co mogę zrobić, aby pomóc komuś innemu stać się pozytywnym?" były rzeczą zwykłą w moich dyskusjach z czytelnikami. Ale najczęściej zadawano mi pytanie: „Jak utrzymać pozytywną postawę wobec życia?" Książka ta próbuje odpowiedzieć na to pytanie. Chociaż prezentowane tu poglądy nie są oparte na badaniach naukowych, zawarłem w nich wiedzę płynącą z prowadzonych przez pół wieku obserwacji. Dos'wiadczenie nauczyło mnie, że sprawa postawy życiowej jest kwestią wysoce osobistą i bardzo delikatną. Nikt nie może cię zmusić do zmiany w twojej osobistej postawie. Wyłącznie ty jesteś za to odpowiedzialny i musisz tego dokonać na swój własny sposób. Wspaniałym początkiem na drodze do uzyskania stabilnej postawy pozytywnej jest rozpoznanie twojej obecnej postawy. Radzę być uczciwym, ale nie za poważnym, ponieważ zbyt głęboka introspekcja może spowodować zagubienie właściwej perspektywy i/lub poczucia humoru. Może to mieć działanie wprost przeciwne do oczekiwanego. 8> 6> n I O 3 3 CO N Aby ustrzec się zbytniej powagi, włączyłem do książki kiłka rysunków ameby z konspektu mojego oryginalnego wykładu. Ameba przypomina o traktowaniu naszych rozważań z lekkim przymrużeniem oka i o naszym poczuciu humoru. Bez poczucia humoru będziesz ciągle gubił trop upragnionej postawy pozytywnej. Zatem - powodzenia! ElwoodN.Chapman z VIN 3is wartością ! Postawa życiowa nie jest czymś stałym. Jest to raczej postępujący w rozwoju, dynamiczny, subtelny proces odbioru rzeczywistości. Musisz być stale czujny, bowiem czynniki negatywne tylko czekają, aby przeniknąć do twego obrazu świata. To spowoduje, że będziesz zajmował swój umysł rozważaniem trudności zamiast szans. Jeśli czynniki negatywne będą się utrzymywać dość długo, z pewnością znajdą one odbicie w twoim usposobieniu.Będą również przysłaniać obraz ciągle przecież istniejących pozytywów. ml 11 na |»t opinia, że pomyślność najczęściej towarzyszy ludziom niefrasobliwym. \\wh|0Mt,\ /o ich beztroska i swoboda tworzy środowisko sprzyjające szczęśliwym Nie/byl /^chwycony perspektywą posiedzenia zarządu pan Eranklin b\'l w ponurym nastroju, kiedy Roberta, jego asystentka, opowiedziała mu przed samym wyjściem zabawne wydarzenie związane z pracą, jej wesołość okazała się tak „zaraźliwa", że zmieniło to nastrój pana Franklina; zaprosił więc Robertę, aby poszła z nim na spotkanie i powtórzyła swoją historię. Opowieść Roberty wywołała gromkie wybuchy śmiechu - nie dano jej wyjść z sali aż do końca spotkania. Angielskie słowo SEREND1PITY, określające opisaną wyżej cechę, zostało wymyślone pr/ez Horacego Walpole'a w roku 1854, kiedy napisał on Trzech książąt Serendip. Współczesna wersja pióra E. jamison Hodges jest obecnie dostępna w bibliotekach. Jest to czarująca historia trojga książąt, o sercach wesołych i pełnych współczucia, którzy podróżują z królestwa do królestwa. Pomaganie innym w osiągnięciu szczęścia prowadzi ich ku rozwiązaniu problemów we własnym kraju. Postawa gotowości na szczęście skłania do licznych interpretacji, lecz najbardziej fascynująca w tym wszystkim jest myśl, że jedynie własna postawa jednostki może wznieść człowieka ponad przyziemność. Kiedy widzimy, że nasze pogodniejsze podejście do zi/cw może spowodoioać zdarzenie się niespodziexvanie czegoś dobrego, czyż nie graniczy to z magią? Kiedy masz beztroskie, figlarne, radosne spojrzenie na rzeczy, ludzie interesują się tobą i chcą dzielić z tobą swoje najpiękniejsze przeżycia, co w innym przypadku nie mogłoby się zdarzyć. To właśnie postawa gotowości na szczęście jest stanem umysłu decydującym o różnicy! 1 tu 1 ZGADZAM SIĘ NIE ZGADZAM SIĘ Ul N 4U Ok n 16 Słyszałam te głupstwa już przedtem". PODSUMOWANIE 1. Osoba, która nie jest uważana za piękną według standardów fizycznych, może być jednak uznawana za taką dzięki radosnemu, pozytywnemu spojrzeniu na świat. 2. Postawa pozytywna może wytwarzać wyższe poziomy energii i większą zdolność twórczą jednostki. 3. Błędem jest niedocenianie mocy pozytywnego podejścia do swojej kariery i życia w ogóle. ?d o O) PS ' 1' UJ , O 1 a ?Aą 18 Konflikty międzyludzkie, zarówno na polu zawodowym jak i w życiu prywatnym, mogą dokonać spustoszeń w naszych karierach i stylach życia. Jeśli pozwalamy innym niszczyć nas do tego stopnia, że tracimy nasze pozytywne podejście do życia rzeczy z całą pewnością zaszły za daleko. Co możemy zrobić, aby nie dopuścić do pozbawienia nas naszej postawy pozytywnej? Oto trzy sugestie: 1. Szybko rozwiązuj konflikty międzyludzkie, aby nie stać się ich ofiarą. Mogą to być przeprosiny, na które zupełnie nie masz ochoty, rozpoczęcie dyskusji w celu naprawienia stosunków, na które wolałbyś machnąć ręką lub chwilowe zapomnienie o własnej dumie. Drobny konflikt, któremu pozwolisz przesadnie się rozrosnąć, może w końcu spowodować, że stracisz swoją postawę pozytywną. Wczoraj David naprawdę zagmatwał swoje sprawy w pracy. W nocy nie mógł zmrużyć oka. A jednak dzisiaj przyszedł do pracy wcześnie, przeprosił swojego szefa i zanim minął poranek, David już w pełni odzyskał swoją pozytywną postawę wobec życia. 2. Jeśli ktoś zachoivuje się nieetycznie, ty bądź ponad to i podążaj do przodu. Czasem dopuszczamy do sytuacji, że ktoś wyprowadza nas z równowagi, pozbawiając nas tym samym postawy pozytywnej. Staramy się wyrównać rachunki z tą osobą i w trakcie tego sami stajemy się negatywni. Kierownik Jill co semestr prowadził kurs w lokalnym college'u. Jill, specjalistka w dziedzinie pożyczek kredytowych, została poproszona przez swojego szefa o wygłoszenie referatu w jego klasie - miało się to odbyć w ciągu dwóch tygodni. Przyjęła propozycję z wielkim zadowoleniem i poświęciła sporo godzin na przygotowanie się. Jednak dokładnie w dzień przewidzianego referatu Jill została poinformowana, że zastąpi ją specjalista z innego przedsiębiorstwa, który właśnie przyjechał z wizytą do miasta. Dowiedziała się ponadto, że w owym semestrze prawdopodobnie wcale nie będzie czasu na jej prezentację. Czy Jill stała się osobą zgorzkniałą, zawziętą i zdecydowaną zniszczyć swego szefa? Nie, stała się jeszcze bardziej przyjacielska i radosna, a zwiększając swoją osobistą wydajność jako pracownik, zwróciła na siebie uwagę ludzi na kierowniczych stanowiskach. Kilka miesięcy później, w ramach redukcji przedsiębiorstwa, jej wydział został połączony z innym , szef Jill zniknął, a ją samą zaproszono do zajęcia wolnego stanowiska. 20 PODSUMOWANIE 1. Angażując się w konflikt międzyludzki, ryzykujesz utratę swojej pozytywnej postawy. 2. Gdyby to się przypadkiem stało, możesz powiedzieć, że ktoś pozbawił cię twoje] postawy pozytywnej . 3. Kiedy staniesz się świadomy, że tak się dzieje, pamiętaj, że istnieją strategie, które można wykorzystać w celu zabezpieczania twojej pozytywnej postawy. 2. 21 UWAGA SPECJALNA noni/s/vi-h sLionach zaprezentujemy problemy pięciu przypadków do Kiuvduainego przemyślenia i dla celów dyskusji Nie istnieją ścisłe odpowiedzi 17,u1en / tych problemów, ponieważ przedstawiamy jedynie podstawowe, i mstotruetsze fakty Bez podania wszystkich faktów me można sprecyzować lomv«. tnych odpowiedzi W podobnych dyskusjach możliwe są zresztą i mile nid/nne rożne punkty widzenia na sprawę Sugerowane na str 86 odpowiedzi ni/tdstawiają punkt widzenia autora Czytelnik zachęcany jest do sformułowania nlwwch odpowiedzi na każde pytanie ( pisemnie lub w myśli) przed poiownamem ich z sugestiami autora PRZYPADEK 1 HUŚTAWKI NASTROJÓW MARII Mai KI dokłada wszelkich starań, ab> jak najl< piej wykorzystać swoje życie. Robi 1.0 v\ |e) mocy, aby być dobrą żoną, kod tającą matką, profesjonalistką w pracy pomocnym i aktywnym członkiem kościoła Lekarz twierdzi/ źe jej zdrowie u znakomitym stanie Maria upraw m ćwiczenia fizyczne i uważa na swoją lu miewa drastyczne huśtawki nastroju. Mówi o sobie. ibo na dole. Bywają dni, że me zdaję sobie z tego sprawy łepskiej formie i wiem o tym Każdy mi mówi, że to nic ostu sprawa postawy wobec życia. Zdarza się, że drobrr vadzić mnie ? rownowagi Kiedy na przykład jest zła letnie upadam na duchu Kiedy jedno z moich dzieci -amo. Małe niepowodzenia finansowe tez potrafią góry nogami". — j « A v5łpracowrvikiem Mani i często jecie razem łuncii CL pomóc jej wyleczyć się z huśtawek nastroju. Jak byś się do tego zabrał? Porównaj swoje sugestie z sugestiami autora na stronie 86 51 1 0. 1 ? JB)" 3 N 3 )O 24 Odnawianie postawy na poziomie podstawowym jest procesem codziennym n niektórych pomoc stanowi kilka minut medytacji. Inni, którzy źle rozpoczU około południa zwykli prosie przyjaciela o podtrzymanie na duchu. /eS2cZein, włączają do swojego planu dnia słuchanie muzyki lub szczyptę humoru Tego rodzaju drobne wzmocnienia mogą mieć miejsce zawsze i wszędzie. God2r podkręcania postawy" w lokalnych knajpkach to już, niestety, tradw„ ^L..*, stanowi mocny dowód na to. że niektóry - «— P?^—»«;?» «'«"nych bodzeto ,hl7 mmj„yc-i ^« ,-wiaC«m;5d7 ctóien Zbliża się kv. końcowi. Inm z nas, mający poważne problemy, nie czekają na zakończenie dnia. Wielu z tych ludzi w końcu przyznaje, że mniej destruktywne, a za to trwalsze podreperow^/ue postawy V^tStiy lepsze dla wszystkich zainteresowanych. Ma następnym etapie odnowienie postawy może być ujęte w „plan weekendowy" „Moje weekendy służą rekreacji. Pozwalają mi odświeżyć spojrzenie na świat i dzięki temu w poniedziałkowy poranek jestem wypoczęty i pozytywny". „Dla mnie cudownym sposobem psychicznej mobilizacji na następny tydzień jest czas, jaki spędzam co niedziela w spokoju kościoła". „Bez weekendów i czasu do wyłącznie mojej dyspozycji, jakiego mi dostarczają, byłbym kompletnie wypalony". Działania podobne do wspomnianych pozwalają wielu z nas utrzymywać równowagę psychiczną z tygodnia na tydzień. Od czasu do czasu jednak konieczny jest gruntowny remont. Normalne codzienne i cotygodniowe techniki podtrzymujące nie wystarczają, kiedy zdarzy nam się poważny „dołek" postawy. Z dołkiem postawy mamy do czynienia wtedy, gdy jednostka postępuje według stałego wzoru negatywnego zachowania przez pewien czas. Chociaż niektóre dni są lepsze od innych, wskazówka nastawienia psychicznego przechylona jest w niewłaściwą stronę. Możesz przeżywać podobny kryzys postawy zupełnie nieświadomie. Kiedy zaczynasz chorować fizycznie, twoje ciało w naturalny sposób informuje cię o tym, przesyłając sygnał - boli cię głowa, masz gorączkę lub odczuwasz inną dolegliwość. Ten alarm podpowiada ci, aby coś z tym zrobić. Kiedy jednak popadasz w kryzys postawy , twój umysł może być niezdolny do przesłania ci sygnału lub możesz odmówić przyjęcia go. Twoi przyjaciele może chcieliby ci to powiedzieć, ale w końcu wolą zachować prawdę dla siebie, ponieważ obawiają się, że mogłoby to wywołać wybuch złości z twojej strony. Być może przekazują ci sygnały niewerbalne, które ignorujesz. W konsekwencji, niektórzy ludzie pozostają w dołku postawy dłużej niż to jest konieczne. iv y 26 SKALA ODNAWIANIA POSTAWY Oceń, proszę, swoją aktualną postawę wobec życia. Przeczytaj każde zda' i oznacz kółkiem liczbę odpowiadającą według ciebie prawdziwemu stanowi rzeczy. Zaznaczając liczbę 10 dajesz do zrozumienia, że twoja postawa nie może byc w danej dziedzinie lepsza; jeśli jest to liczba 1, suge- rujesz, że postawa twoja nie może już byc gorsza. Oceniaj się w uczciwy sposób. OCENIAM SIĘ WYSOKO NISKO (Pozytywnie) (Negatywnie) 1. Gdybym miał zgadywać, czuję, że mój szef obecnie oceniłby moją postawę na: 10 98 7654321 2. Mając tę samą okazję, moi współpracownicy i rodzina oceniliby moją postawę na: 10 987654321 3. Realistycznie oceniłbym swoją aktualną postawę na: 10 987654 3 21 4. W stosunkach z innymi, wierzę, że moja efektywność byłaby oceniona na: 10 98 76 5 4321 5. Mój aktualny poziom zdolności twórczych wynosi: 10 987654321 6. Gdyby istniał licznik, który mógłby zmierzyć moje poczucie humoru, wierzę, że przeczytał- bym wynik bliski następującemu: 10 987654321 7. Moje aktualne usposobienie - cierpliwość i wrażliwość, jaką okazuję innym, zasługuje na ocenę: 10 987654321 8. Mój stopień niepotrzebnego zaabsorbowania drobnymi sprawami zasługuje na ocenę: 109 8 7 6 5 4 3 2 1 9. W oparciu o ilość komplementów, jakie odbieram ostatnio, zasługuję na: 10 987654321 10. Oceniłbym mój entuzjazm w pracy i w życiu w czasie ostatnich paru tygodni na: 10 987654321 OGÓŁEM Wynik w granicach 90 lub więcej punktów to sygnał, że twoja postawa jest optymalna i żadne dodatkowe wzmocnienia nie są konieczne; wynik pomiędzy 70 i 90 wskazuje, że pomogłyby ci drobne korekty; ocena między 50 i 70 sugeruje poważniejsze kroki; jeśli natomiast oceniłeś siebie poniżej 50, przydałby ci się prawdopodobnie remont generalny. 28 PRZYPADEK 2 RICK KONTRA RITA s ŚMta j f ełtu tżes race t zgodrtycłi':cd4'o tego, że;możn%' dcą. Eksperci twierdząV<3w»ięt,.''1 ają i motywują innych^ są często s , j.„t się przedsiębiorstwem, Porównaj swoje odpowiedzi z odpowiedziami autora na stronie 86. ,,Przywództwo jest ważniejsze niż dobre zarządzanie". Ul,1; [3' \Sd\ ŚS=*^: (nsolS»z 32 Poczucie humoru jest właściwością postawy (nastawieniem umysłu), dzięki ktor człowiek dostrzega lżejsze aspekty danej sytuacji, których inni mogą w ogółem pod uwagę. Jest to filozofia, która mówi: „Jeśli bierzesz życie zbyt poważnie, pociągnie cię na dół. Większość spraw nie oznacza końca świata i jeśli nauczysz, dopatrywać zabawnych elementów w ludzkiej kondycji, życie będzie łatwiejsze Kiedy zaczyna robić się trudno, «sprowadź klownów»". H«»»c W wyniku typowego zamieszania Mary znalazła się co prawda na pokładzie samolotu właściwej linii lotniczej, ale lecącego w niewłaści- wym kierunku. Pomyłka oznaczała przyjazd do domu na święta Bożego Narodzenia o dzień później. Z początku zdenerwowana, Mary przywołała jednak na pomoc swoje poczucie humoru. Jej pozytywna postawa bardzo spodobała się załodze samolotu, która zapewniła jej obsługę najwyższej klasy. Mary jeszcze dziś wspomina ze śmiechem imię, jakie jej nadano na pokładzie samolotu - Mary Pomylonej Drogi. Ta przygoda Mary stała się ulubioną historią rodzinną. Poczucie humoru pozwoliło Cleo obrócić szokujące przeżycie w coś w sumie korzystnego. Pewnego wieczora pracowała do późna w swoim biurze w śródmieściu i zdarzyło jej się utknąć tam w windzie. Zmuszona do pobytu w windzie przez całą noc Cleo nie przeklinała swego przykrego położenia; zamiast tego usiadła i śmiała się z tego, co jej się przytrafiło. Zdołała nawet przespać się trochę, zanim została uratowana wczesnym rankiem. Cleo wspomina: „Dzięki mojemu poczuciu humoru i kilku modlitwom byłam w stanie zaakceptować sytuację. Po tym doświadczeniu moi koledzy zaczęli uważać mnie za osobę, która umie poradzić sobie w każdej sytuacji". Codziennie zdarzają się niezliczone sytuacje, z których możesz odnieść korzyść, patrząc na nie z humorem. Jeżeli nie nauczysz się ich dostrzegać, przejdą niezauważone. Aby ci w tym pomóc, posłużę się pewnym określeniem. Takie nastawienie psychiczne można nazwać „odbieraniem świata na wesoło". Być może nazwa ta sugeruje lekkomyślność, ale najlepiej określa to, co niektórzy ludzie naprawdę realizują dzień po dniu. „Susan szybciej przystosowuje się do kłopotliwej sytuacji, ponieważ zawsze potrafi dostrzec śmieszną stronę zdarzeń". „Sam jest świetnym towarzyszem, bo potrafi znaleźć humor w każdej sytuacji". Ludzie, którzy słyszą podobne zdania na swój temat, utwierdzają się w przekonaniu, że warto odbierać świat „na wesoło", zachowując pozytywne podejście do życia. Podejście to stanowi dla nich antidotum na wszelkie negatywne sytuacje. ::= ;=:: -; =-- - 34 POTRENUJ TECHNIKĘ ODWRÓCENIA Większość problemów ma jakąś zabawną stronę.W pustych kołach poniżej zapisz jedną lub dwie negatywne sytuacje, z którymi się obecnie borykasz. Może to być przykładowo zmiana pracy, nowy szef lub nowy schemat zajęć. Może to być też jakaś kwestia finansowa, na przykład zaskakująco wysoki rachunek lub niespodziewany wzrost czynszu. Gdy już to zapiszesz, zastanów się nad humorystyczną stroną sytuacji i wpisz to do koła po prawej stronie. Cały czas pamiętaj, że gdyby technika ta była tak całkiem prosta, posługiwałaby się nią z łatwością większa liczba ludzi. Kiedy mc To samo uwagę' SYTUACJA ODWRÓCENIE Wklęśnięcie przedniego zderzaka w nowym samochodzie przyjęcie, bo nie musisz się już martwić o przedni zderzak. Opóźnienie zwrotu pieniędzy przez Urząd Skarbowy. Powiedz przyjacielowi, że Urząd Skarbo- wy oszczędza dla ciebie pieniądze \ 36 Kiedy tak się dzieje, po prostu tracisz energię, kładąc zbytni nacisk na swoi zly] Jeśli ten stan będzie się przedłużał, twoje nastawienie stanie się coraz bardziei negatywne, a twoje usposobienie zacznie gorzknieć Tylko ty możesz to zmienić Wyzwaniem będzie znalezienie sposobów na zepchnięcie niepowodzeń na margines tmi myślenia. I Jak możesz to zrobić? Oto trzy proste sugestie: 1. MYŚL więcej o swoich zwycięstwach. Im bardziej skoncentrujesz się na rzeczach, które robisz w życiu dobrze, tym mniej czasu będziesz miał na myślenie o negatywach. Będzie to oznaczać, że wobec braku zainteresowania z twojej strony, czynniki negatywne po prostu usuną się w cień. Gerald prowadzi dziennik wydarzeń swego życia. Pisząc, świadomie akcentuje wydarzenia pozytywne. Zasypiając zastanawia się, co dobrego zapisze w dzienniku następnego dnia. Gerald twierdzi, że to pozwala mu szybciej zasnąć, przez co w lepszym nastroju zaczyna następny dzień. 2. MÓW o swoich zwycięstwach. Jeśli tylko nie przesadzasz (lub nie powtarzasz się przy tej samej osobie), to im częściej będziesz mówił o szczęśliwych, ekscytujących wydarzeniach twojego życia, tym ważniejsze staną się one dla ciebie. Ci, którzy stale nudzą otoczenie opisując negatywne aspekty swoich przeżyć, nie tylko wyrządzają szkodę swoim przyjaciołom, ale także sobie, utrwalając swoją postawę negatywną. Ciągle skupiają się na niepowodzeniach, a potem dziwią się - dlaczego nie zwyciężają. 3. WYNAGRADZAJ siebie, ciesząc się swoimi zwycięstwami. Jeśli czerpiesz przyjemność z obcowania z naturą, pojedź gdzieś lub pospaceruj w naturalnym otoczeniu. Jeśli muzyka wywiera na ciebie pozytywny wpływ, posłuchaj swojej ulubionej płyty. Jeśli lubisz sport, zagraj w coś lub pobiegaj. Stawiasz na swoje zwycięstwa za każdym razem, kiedy o nich myślisz lub mówisz, ale oczywiście najlepszą rzeczą jest rozkoszowanie się nimi. Jeśli jesteś graczem w golfa, granie do 18 dołków zrobi więcej dla twojego nastawienia psychicznego niż po prostu myślenie lub mówienie na ten temat. SOJ 7337 (tf 40 Strefa nieładu 2: Za dużo zobowiązań. Wieki sympatycznych ludzi w sw^ pragnieniu, aby „zrobić cos dobrze" i zdobyć akceptację, zbyt się forsuje I ? w efekcie stają się niewolnikami układów społecznych lub środowiskowych' Helen jest tak zajęta pracą zawodową w pełnym wymiarze godzin pracą na rzecz swojego kos'cioła, Stowarzyszenia Rodziców i Nauczycieli, Małej Ligi i Ligi Kobiet Wyborców, że zapomniała, jak organizować sobie odpoczynek. Gdyby mogła uspokoić się i poprzestać na wykonywaniu wartościowej pracy dla jednej lub dwóch organizacii społecznych, nie tylko zyskałaby sobie większe uznanie, ale także uprościłaby swoje życie. Stanowczo polepszyłoby to jej postawę. Ludzie hojnie szafujący swoim czasem i talentami często nie zdają sobie sprawy ?l nadmiar zobowiązań może spowodować irytację. W konsekwencji ich wysiłki będą nieproduktywne. STOSUJE SIĘ DO MNIE ME STOSUJE SIĘ DO MNIE Strefa nieładu 3: Brak równowagi na osi kariera - dom. Niektórzy nierozważni ludzie poświęcają tak dużo czasu i energii swojej karierze, że zaniedbują obowiązki domowe. Pracoholicy ci zapominają, że niepomyślne życie rodzinne może mieć ujemny wpływ na ich postawę, przez co w końcu staną się negatywni także w miejscu pracy. Sam jest tak zaangażowany w robienie kariery zawodowej, że sprawy domu i rodziny mają dla niego znaczenie drugorzędne. Chociaż stara się nadrobić naprawy i roboty domowe w czasie weekendów, nigdy mu to jednak nie wychodzi. W rezultacie czuje się sfrustrowany. Sam, zdaje się, nie rozumie, że poświęcając więcej czasu życiu rodzinnemu pomógłby, a nie zaszkodziłby swojej karierze. Y Ci, którzy pragną pogodzić swoje zobowiązania zawodowe i rodzinne, muszą się zdobyć na akt równowagi. Oznacza to często przegrupowanie priorytetów, aby obie sfery życia zostały zharmonizowane. STOSUJE SIĘ DO MNIE NIE STOSUJE SIĘ DO MNIE Strefa nieładu 4: Odkładanie drobnych spraw. Większość ludzi ma szansę pozbycia się mnóstwa spraw negatywnych, które pojawiły się w ich życiu, ale zwlekają i żyją nadal w otoczeniu własnych rozterek. Nagromadzenie drobnych spraw negatywnych w końcu jest w stanie zakłócić ich spojrzenie na świat. fep 3Z I z,wróć uwagę na jeszcze jeden dodatkowy zysk. Ci, którym uda się upro, życie, znajdą w nim więcej piękna. Prostota jest piękna! POTRENUJ UPRASZCZANI Ifo ^{dp< -s?2iSilp5i!S^ 'f 46 POTRENUJ IZOLOWANIE CZYNNIKÓW NEGATYWNYCH Poniższe sugestie pomogą ci odizolować twoją postawę od czynników negatywnych, dla których nie znalazłeś możliwego do przyjęcia rozwią- zania. Przeczytaj całą listę i umieść cyfrę 1 w kwadracie odpowiadającym sugestii, która najbardziej ci odpowiada, numer 2 w kwadracie odpowia- dającym propozycji, która zajmuje według ciebie drugie miejsce, i konty- nuuj aż do czasu, gdy w ten sposób ocenisz każdą z proponowanych technik. Odmawiaj przyjmowania odpowiedzialności za problemy innych ludzi. Stawiaj na swoje zwycięstwa. Koncentruj się na czynnikach, które są dla ciebie pozytywne. Znajdź sposoby, aby nie martwić się o sprawy, na które nie masz wpływu. Powierz swoje problemy Bogu. Omawiaj problemy z przyjaciółmi lub profesjonalnymi doradcami. Używaj techniki odwrócenia, traktuj sprawy lżej. Bądź zajęty, redukuj problemy poprzez aktywność fizyczną. Na pewien czas zmień swoje otoczenie - wybierz się na długą wyprawę samochodem lub urządź sobie miniwakacje. Zrób coś, aby pomóc innym. Zaangażuj się w jakąś działalność rekreacyjną (hobby, sport, gra w karty, bieganie, piesze wycieczki, itp.) Inne: 48 Każdy ma codziennie wiele okazji przekazania swej pozytywnej postawy innym Taksówkarze, którzy umieją pobudzić pasażerów do śmiechu, zwiększają swoje napiwki. Pracownicy, którzy darzą współtowarzyszy zasłużonymi komplementami, zwiększają szansę na bardziej otwarte komunikowanie się. Właściciele posesji mogą eliminować problemy z sąsiadami poprzez przekazywanie pozytywnego nastawienia przy każdym spotkaniu. Urlopowicze uprzyjemnią sobie wypoczynek, po prostu zachowując się miło wobec swoich towarzyszy. Okazji jest całe mnóstwo. Rezultaty są jednak najlepsze, gdy dawaniu nie brak samozaparcia. To był trudny piątek dla Jane. Z powodu przedłużającego się, nudnego spotkania personelu w godzinach porannych, została w tyle ze swoją pracą. Właśnie w momencie, kiedy zaczynała doganiać, zawiódł komputer. Zaraz potem szef poprosił ją o dokończenie niespodziewanego projektu, który miał być koniecznie nadany przed weekendem. Gdy wreszcie Jane wyszła z pracy po godzinie szóstej, marzyła jedynie, aby zapomnieć o tym wszystkim. Ale obiecała odwiedzić swoją przyjaciółkę Jackie, która przebywała w szpitalu. Pokusa, aby jechać do domu była bardzo silna, jednak Jane oparła się jej i złożyła zaplanowaną wizytę. Jackie okazała jej tak wielką wdzięczność, że Jane wróciła do domu prawdziwie odświeżona i pełna pozytywnych myśli [ Im mniejszą odczuwasz ochotę dawania części swojej pozytywnej postawy innym, tym więcej to dawanie zrobi dla ciebie. Czasem może oznaczać wydobycie się z własnego psychicznego dołka. Josh był w złym nastroju od dłuższego czasu. Ostatniego wieczora, zniechęcony swoim aktualnym stanem umysłu, postanowił sprawić jakąś przyjemność siostrze, przeżywającej właśnie kryzys spowodowany rozwodem. Niewiele myśląc Josh zadzwonił do niej i zapytał, czy nie pojechałaby z nim na narty. Po wspaniałym weekendzie Josh powrócił z pozytywnym poglądem na życie. Co mogło spowodować odmianę - inne otoczenie, świeże powietrze, wysiłek fizyczny ? Na pewno wszystko po trochu, ale generalne uzdrowienie postawy zostało spowodowane tym, że Josh pomógł Kathy odzyskać jej pozytywne nastawienie. Każdy pobudza zwycięstwo, dzieląc się pozytywną postawą z innymi. Proponowane ^?^SSTLiSStS S^PSK" ^d^ydo^ać. które sposoby dańenia s^ postawą rn ćwiczenie zerunku. To byl ry domowym sobie wówczas s § z faktu, że wizyty u fryz|e op,aW.e, wiadomo, ze )e) ^^ „yglądała lepi 52 Czasem wydaje mi się, że ludzie mieliby lepsze samopoczucie, gdyby nigdy nie wynaleziono luster. Clyde był człowiekiem sukcesu jako wzięty w branży agent I , ubezpieczeniowy. Najbardziej wyróżniającą go cechą była łysina. Wyobraźcie sobie moje zdziwienie, gdy Clyde poprosił mnie o opinię w sprawie kupienia sobie peruki. Wiedząc, że zajmuje się on nurkowaniem z aparatem tlenowym, od razu wyobraziłem sobie Clyde'a gubiącego perukę podczas pływania wzdłuż skalistego brzegu Jednak powiedziałem mu: „Jeśli ten pomysł ci się podoba, kup peruk"" Clyde zrobił to, co postanowił. Jego „nowy wizerunek" i bardziej pozytywna postawa sprawiły, że stał się pewniejszy siebie i zaczął odnosić sukcesy większe niż kiedykolwiek. Najpierw ty widzisz sam siebie, dopiero później ogląda cię twoje otoczenie. Nie możesz uniknąć tego procesu wzajemnego postrzegania. Cedric zaprzestał wysiłków dotyczących własnego wyglądu już jako nastolatek. Przez cały okres szkoły uważany był za samotnika i kujona. Kończąc szkołę Cedric zapisał się na kurs mający przygotowywać uczniów do starania się o pracę. Program przewidywał przeprowadzenie upozorowanej rozmowy, która mogłaby mieć miejsce przy tej okazji i która utrwalona na taśmie video miała być oceniana przez instruktora i kolegów. W ramach przygotowań do tej trudnej próby Cedric zakupił nowy garnitur, zmienił styl uczesania i wymienił oprawki do okularów na modniejsze. Dużo czasu poświęcał ćwiczeniom w domu. Kiedy nadszedł wyznaczony dzień, Cedric wypadł tak dobrze, że odebrał komplementy od wszystkich, którzy oglądali nagranie. To uznanie miało wspaniały wpływ na chłopca. Po raz pierwszy spojrzał na siebie przychylnym okiem. Jego negatywny wizerunek nagle zmienił się na pozytywny i przestał być dla niego przeszkodą na przyszłość. Powiązanie między dobrym wizerunkiem własnym a postawą pozytywną nie może być ignorowane. W utrzymaniu lepszego wizerunku pomoże ci, jeśli: przyznasz, że czasami możesz wyglądać lepiej w oczach innych ludzi, niż w swoich własnych; wykorzystasz atuty własnych cech naturalnych - a więc włosów, uśmiechu, oczu itp.; popracujesz nad poprawieniem własnego wyglądu. ^ 56 „Ćwiczenia udoskonalają zarówno moje ciało, jak i moje spojrzenie na świat" „Całkowicie doceniam rolę, jaką spełnia codzienny trening dla mojej psychiln" I Wielu entuzjastów sprawności fizycznej wierzy, że ćwiczenia stanowią dobrą ochrow! przed dołkami psychicznymi. „Zmieniłbym nazwę mojego klubu ćwiczeń na «Klub Odnowienia Postawy»" „Kiedy jestem zmartwiona lub przygnębiona, idę na długi spacer. W ten sposcr pozbywam się negatywnych myśli". = „Ostry trening jest w stanie wydobyć mnie z psychicznego dołka". Żadna zapewne grupa społeczna nie ma tyle do czynienia z psychologicznymi aspektami postawy co zawodowi sportowcy. Przez cały rok realizują wyszukane programy treningowe, utrzymujące ich kondycję na odpowiednim poziomie. Sportowcy zdają sobie sprawę, że muszą być w formie, aby stanowić konkurencję dla innych. Jeśli jednak posłuchasz ich wypowiedzi, zauważysz, że trenerzy mówią więcej o postawie psychicznej niż o kondycji fizycznej. „W tym roku mieliśmy dogrywki, bo zmieniło się nastawienie psychiczne zespołu". „Zawdzięczam swój sukces w tym sezonie trenerowi. Pomógł mi udoskonalić nie tylko moją technikę, ale co ważniejsze, moją postawę". „Mój tegoroczny sukces to wynik większej pewności siebie. Wreszcie zacząłem wierzyć w swoje możliwości". Przy ogromnym znaczeniu talentu i kondycji fizycznej, większość graczy, trenerów i sprawozdawców sportowych podkreśla kluczowe znaczenie postawy psychicznej w osiąganiu sukcesów sportowych. Oni prawdopodobnie pragnę nam coś zakomunikować. „Trening jest naprawdę dobry dla twojej postawy". 57 ZADBAJ O RÓWNOWAGĘ Ponieważ pragnę stać się osobą bardziej pozytywną, potrzebne jest mi zharmonizowanie pozytywnych bodźców psychicznych z aktywnością fizyczną. Aby osiągnąć ten cel, postanawiam ćwiczyć według następującego planu: DZIENNY PROGRAM ĆWICZEŃ TYGODNIOWY PROGRAM ĆWICZEŃ d o cn U P N- D. o g 8 D. Ja 60 Trudno wyobrazić sobie Charlene bez jej posłannictwa. Zapewnia jej ono uznanie i poczucie tożsamości, a także pozytywny pogląd na życie. Wielu ludzi ma problem ze znalezieniem pierwszorzędnego celu w życiu. Oświadczają, że nie chcą, aby cokolwiek miało nad nimi kontrolę. Nie pragną żadnego wyjątkowego wyzwania. Chcą żyć z dnia na dzień. Wielu z nich jednak dziwi się czasem, dlaczego otrzymują tak mało od życia. \ \ POSZUKIWANIE CELU Poszukiwanie lub określanie celu życiowego może być zabawą. Chcąc ci ułatwić ten proces, zapraszam do udzielenia odpowiedzi na następujące pytanie: JAKI BYŁBY TWÓJ PIERWSZORZĘDNY CEL W ŻYCIU, GDYBYŚ WIEDZIAŁ, ŻE BĘDZIESZ ŻYŁ JESZCZE TYLKO ROK I MASZ ZAGWARANTOWANY SUKCES W TYM, CO SPRÓBUJESZ ZROBIĆ? Odpowiedz na to pytanie rysując obrazek, szkic lub symbol reprezentujący ecNNo-^ł eaxe.cv,^N ^Yr^Y^^fc^k^SaTSje^a^oytótyy "t° parę nuY). Przedstaw swój symbol wewnątrz, koła, nie użyioając ani jednego słowa. Cokolwiek narysowałeś, może to stać się twoim pierwszorzędnym celem w życiu. Teraz pomyśl, jak możesz pomóc sobie w jego realizacji. Powodzenia! 2 I' N "ST, 1 •o 'raiNHDai ai VINVMOHDVZ nHOZM ooaMi oa 3AZDVlM ID DOlAiOd aZOVM Ol YINaiNlAIOdAZHcI 31OH viviNiadS aizaaa aizao 'noslaiw IAIANZDOOIM M VI DiosaiiAin i 3>IIHV>I ai DYM^AM SASIYIDHD azow ^^ fetSnip A\ x p az ' ięł AAWlSOd VINVIM nmvaioipvz M t\sa( •\pAuvn po sod muBMopnqpo \ 19 CZĘSC III POSTAWA ŻYCIOWA A TWOJA PRACA 63 er tu tu N- O 5' W o 1 65 ROZDZIAŁ VI POSTAWA A ŚRODOWISKO PRACY Twoja pozytywna postawa nigdzie nie jest tak doceniana przez innych, jak w miejscu pracy. Istnieją cztery powody tego stanu rzeczy: 1. Dla wielu z twoich współpracowników praca, którą wykonują, nie jest tym, co chcieliby naprawdę robić. Praca w towarzystwie osoby pozytywnej uprzyjemnia im codzienny obowiązek. 2. Wielu z twoich współpracowników ma problemy w życiu prywatnym. Miejsce pracy może stać się dla nich rodzajem oazy, gdzie spotykają pozytywnych ludzi, pomagających im zapomnieć o własnych trudnościach. 3. Przełożeni liczą, że pozytywne postawy pracowników przyczynią się do powstania ducha zespołowego. Pozytywna postawa panująca w grupie pracowników bardzo ułatwia pracę. 4. Przeciętnie połowę świadomego życia człowiek spędza w miejscu pracy. Bez ludzi nastawionych pozytywnie, czas ten dłużyłby się niemiłosiernie. Zarówno pozytywne, jak i negatywne postawy udzielają się bardzo szybko. Praca w towarzystwie osoby o postawie pozytywnej jest wspaniałym doświadczeniem. Osoba taka sprawia, że sam czujesz się szczęśliwszy. Praca w pobliżu osoby negatywnej jest jak pójście na randkę w ciemno z kimś przegranym. Człowiek taki może spowodować, że także twoje nastawienie stanie się negatywne. Maxine jest najpracowitszą i najbardziej utalentowaną osobą w dziale reklamy. Jednakże jej negatywne podejście do życia nie tylko stłumiło twórczość innych pracowników, ale stało się przyczyną jednomyślego odrzucenia jej projektów. Negatywna postawa Maxine uczyniła z niej „samotnika" w pracy. Sam z działu obsługi klientów nie miał takiego talentu, wykształcenia i motywacji jak inni. Umiał jednak zrekompensować swoje braki przy pomocy konsekwentnie pozytywnej postawy. Jeden ze współpracowników powiedział: „Przy Samie nie możesz pozostać przygnębiony ". Rezultat? Osobista wydajność Sama znajduje się poniżej przeciętnej, ale jego udział w wydajności ogólnej jest bardzo znaczny. I 1 8 66 Harmonijne układy międzyludzkie w pracy decydują o wydajności danego wydziału Będzie to oznaczało większą produkcję, wyższą jakość i mniejszą ilość błędów. Kiedy ludzie są zrelaksowani i zadowoleni, mają większą zdolność koncentracji i lepiej wykorzystują swoje możliwości. Duch twórczy i miła atmosfera to rezultat postawy uczestników przedsięwzięcia. Obserwator z zewnątrz zawsze najlepiej określi nam stopień wydajności w miejscu pracy na podstawie postaw pracowników. Właściwa atmosfera oznacza, że ludzie więcej się śmieją, są tolerancyjni dla siebie nawzajem, pracę traktują bardziej jako wyzwanie, niż serię nudnych obowiązków. Ale bądź czujny! Jeden człowiek o negatywnej postawie może obrócić wniwecz harmonijną atmosferę. • Przełożony o negatywnej postawie będzie miał deprymujące działanie dla całej operacji. Nikt się przed tym nie uchroni. • Mała grupa pracowników o nastawieniu negatywnym może podzielić wydział na frakcje. Straci na tym każdy. • Pracownicy biura lub wydziału mogą przezwyciężyć negatywną postawę jednego pracownika. Ale wymaga to wysiłku. Łatwo jest zaklasyfikować pracowników, określając ich postawę w kontekście urlopów. Pracownicy o postawie pozytywnej są wyczekiwani i entuzjastycznie witani w miejscu pracy, gdy wracają z wakacji. Pracownicy negatywni wyjeżdżając dają odpocząć tym, którzy zostają w pracy. Najistotniejsze jest to, że twoja postawa pozytywna jest nie tylko bezcenna dla ciebie - ona jest także niezwykle wysoko ceniona przez innych! Jeżeli chcesz się dowiedzieć, co zwierzchnicy najbardziej cenią u swoich pracowników lub członków zespołu, sprawdź rezultaty formularzy ocen. Oto pięć najważniejszych pozycji, które zwykle tam figurują: Wie op Wysoki stopień wydajności Niezawodność (absencja) Wysoki poziom umiejętności Postawa Jakość wykonywanej pracy Określ, proszę, własne preferencje co do ważności powyższych kryteriów wpisując cyfry od 1 (stopień najwyższy) do 5, tak aby każdy kwadrat miał swoje oznaczenie. 68 PRZYPADEK 3 MOLLY I KELLY L ^ ą popula ? posiadać urn. :,ie Molly n . n ^° Kelly nie ma -cerunto własnej, osoby, jaki jlu rozmaitycl i • ,\.. _,„cn Molly podkreśla;- JKeliy/iy i ja jesteśm} względami takie same, ale z jakiegoś powodu iue wisisz siebie tai., ^ ja widzę siebie. Ty niszczysz się w swoim, własnym umyśle. , jja^uduj^ siebie. Jesteś o wiele atrakcyjniejsza i zdolniejsza niż myślisz i dopóki * |\nie''!zaczniesz w to wierzyć, twoje życie nie stanie się lepsze", ? ., > -,".- - Porównaj swoje przemyślenia z opiniami autora na stronie 86. ,To ja tworzę bariery w swoim życiu' s ^:^; 70 Dobre wieści na temat nowej kulturowej mieszanki głoszą że stosunków w pracy z nowo przybyłym/może być cIJol^ stron, niz w wypadku Przedstawlcieli tej samej kultury.Oto kilka 1. Reprezentanci innych kręgów kulturowych są często nośnikami nowych pomysłów, talentów i punktów widzenia, które mogą poszerzyć twZ perspektywę i dać ci pewne pojęcie o tym, kim powinieneś si/stac* by być w przyszłości dobrym przełożonym. Y Y Pracując trzy lata w filii banku, Jill miała sposobność pomagać nowym pracownikom 2 kilku różnych kręgów kulturowych. W tenfposlpoznala nowe sposoby budowania mocnych związków i motywowania ? poszczególnych przedstawicieli innych kultur. Rezultat? Kiedy dyrekcia poszukiwała kogoś na kierownicze stanowisko, przypomniano sobie Z TiU świetnie współpracuje z ludźmi ze wszystkich kultur i właśnie jej powierzono tę pracę. ' 2. Przedstawiciele innych kultur dają współpracownikom sposobność poznania ich obyczajów, muzyki i kuchni. Przyjaźniąc się z przedstawicielem innej kXrv poszerzasz swoje horyzonty i prowokujesz ciekawe sytuacje. Margaret postanowiła pomóc Susie Nakamura w jej przygotowaniu się do nowe, pracy w przedsiębiorstwie i doszła do wniosku, że jest to interesujące doswmdczenie. Później Susie zaprosiła ją do siebie na domowy obiad japoński 1 zapoznała ją z wieloma japońskimi obyczajami. Wspominając swoją przygodę, Margaret powiedziała: „To było jak zastępcza podróż do Japonii. Odkryłam, że Japończycy przywiązują wielką wagę do utrzymywania owocnych związków". 3. Wielu przedstawicieli innych kręgów kulturowych posiada cechy, które inni mogliby przejąć z korzyścią dla siebie. Afroamerykanie na przykład często rS"1 ^ ^^ P°ZytyWną' C° zaPe™ im wysoką skuteczność w pracy Po zapoznaniu się ze stroną techniczną swojej pracy Michael był gotów do kontaktu z klientem. W krótkim czasie stało się oczywiste, że odniesie sukces. Pogodny 1 nieskrępowany stosunek Michaela do klientów wkrótce zaczął udzielać się innym, a w ciągu dwóch miesięcy wzrosła wydajność wszystkich pracowników. Dzięki Michaelowi współpracownicy zaczęli w większym stopniu czerpać zadowolenie ze swej pracy. Kulturowa różnorodność w miejscu pracy jest sprawą przesądzoną. Ci, którzy akceptują zmianę bez przedkładania jednej kultury nad drugą, nie tylko osiągną większą satysfakcję ze swojej pracy, ale także pomogą swojej karierze. Ci, którzy z mechęoą odnoszą się do tego trendu, będą mieli trudności w utrzymaniu postawy pozytywnej, a ich przyszłość wydaje się mniej interesująca Y 71 PODSUMOWANIE 1.Czasy, kiedy wszyscy pracownicy pochodzili z jednego kręgu kulturowego, stały się przeszłością. Dzisiaj pracują obok siebie przedstawiciele rozmaitych kultur i grup etnicznych. Stanowi to dla każdego z nas zarówno szansę, jak i wyzwanie. 2. Budowanie owocnego związku z reprezentantem odmiennego kręgu kulturowego może być bardzo korzystne dla obu stron na polu doświadczeń osobistych. 3. W celu utrzymania pozytywnego stosunku do pracy, być może będzie dla ciebie konieczne zaakceptowanie, nauczenie bądź udzielenie poparcia przedstawicielowi innego kręgu kulturowego. Postępując w ten sposób możesz odnieść duże zwycięstwo. 1 ca S- n 3' n 3 * Jest to rozdział bardzo ściśle odnoszący się do realiów USA. Jednak ogólne trendy współczesnego świata sprzyjają migracjom, kontaktom z ludźmi innych kultur. Z tego względu sądzimy, ze uwagi tego rozdziału mogą być interesujące dla polskiego czytelnika (przyp. wyd.). n 72 PRZYPADEK 4 YOSHIO mu eblu Z B r ;poir wiał żnin ólniezza* ^ ^ H posranowiii rozpracować piob I poprosić swego przełożonego o spotkanie i porozmawiać ^ mm o tej sprawie. Zastępczyni {dyrektora miała dokonać obserwacji ze swego punktu widzenia, tydzień później Yoshio zapytał swą lozmowczyruę, co udało jej się odkryd, Odpowiedziała; „Yoshio, dobre jest to, że każdy szanuje jakość i poziom twojej ^ wydajności, niedobre zaś to, że ty nie sprawiasz wrażenia człowieka pozytywnego i szczęśliwego. Z tego co zrozumiałam, zostałeś ostatnim razem pominięty przy awansie, ponieważ kierownictwo wyraziło obawę, że nie będziesz w stanie zapewnić swym współpracownikom wzorca pozytywnej, entuzjastycznej postawy wobec pracy. Ktoś powiedział, że najczęściej milczysz, gdy dyskutowane są ważne problemy wydziału. Myślę, że wewnętrznie jesteś - nastawiony bardzo pozytywnie, ale musisz jeszcze znaleźć sposób okazania tego ludziom". Będąc na miejscu Yoshio, jaki znalazłbyś sposób bardziej otwartego wyrażania swej pozytywnej postawy, nawet jeśli byłbyś nauczony, że twoja praca mówi sama za siebie? Porównaj, proszę, swoje komentarze z opiniami autora na stronie 86 „Moja praca mówi sama za siebie". 73 ROZDZIAŁ VIII POSTAWA A SUKCES W PRACY Zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, twoja postawa ma znaczenie podstawowe. Budowanie i utrzymywanie zdrowych stosunków między przełożonymi a podwład- nymi jest kluczem do sukcesu każdej struktury organizacyjnej. Nic w większym stopniu nie przyczynia się do tego procesu niż postawa pozytywna. Pozytywna postawa rozszerzy krąg twoich stronników. Kiedy masz nastawienie pozytywne, wysyłasz przyjazne sygnały. Klienci, współpracownicy i przełożeni są bardziej otwarci w stosunku do ciebie. Powiedzenie Willa Rogersa, że: „Obcy to przyjaciel, którego mam spotkać" wyraża wyłącznie postawę. Twoja postawa uwidacznia się, zanim, wypowiesz choćby jedno słowo. Widać ją w twoim sposobie patrzenia, stania, chodzenia i rozmawiania. Jeśli jesteś radosny i szczęśliwy, twoja postawa działa jak magnes. Nie tylko przyciągasz innych, ale także oni są nastawieni do ciebie bardziej przyjaźnie, ponieważ przeczuwają, że ty już zdążyłeś ich polubić. Flora jest dobrze wyszkoloną, dyplomowaną pielęgniarką, a co ważniej- sze, posiada samoistne właściwości terapeutyczne. Jej współpracownicy i pacjenci czują się lepiej, gdy Flora jest blisko. Ciepła, przyjazna postawa sprawia, że ludzie z jej otoczenia odprężają się i czują przypływ dobrego samopoczucia. Przyjaciółka Flory, Liz, jest bardziej od niej powściągliwa. Nie potrafi tak łatwo i szybko nawiązywać kontaktów. Ale Liz cieszy się kilkoma długotrwałymi związkami, ponieważ wie lepiej, jak je utrzymać. Liz poświęca dużo czasu ludziom przygnębionym. Dzięki swej troskliwej postawie jest zawsze „przyjacielem w potrzebie". Jay posiada rzadką umiejętność przyciągania nowych klientów i utrzymywania tych, których zaufanie już sobie zaskarbił. Jego umiejętność postępowania z ludźmi pomogła mu w zrobieniu błyskotliwej kariery w swoim zawodzie. Poproszony o komentarz na temat własnych kompetencji, powiedział: „Dobre stosunki międzyludzkie to klucz do sukcesu, a w dziewięćdziesięciu procentach zapewnia je postawa". M 1 tu 3 Niektórzy ludzie nie doceniają ważności budowania i utrzymywania dobrych stosunków międzyludzkich. Kładą oni tak duży nacisk na umiejętności techniczne, że ignorują czynnik ludzki. W rezultacie mają trudności ze zrozumieniem, dlaczego inni nie odnoszą się do ich pracy z entuzjazmem, chociaż jest ona technicznie bez zarzutu. 3 w *» 74 Susan jest technikiem o wysokich kwalifikacjach. Zawsze sprawnie wypełnia wyznaczone zadania, a jej praca pod względem jakości jest jedną z najlepszych w wydziale. Niestety, praca Susan wymaga w znacznym stopniu współdziałania z innymi. Susan zaś nie toleruje tych, których jakość pracy jest gorsza niż jej własna i nie cofa się przed wyrażaniem swoich opinii. W rezultacie nikt nie chce z nią pracować, a zwierzchnik rozważa powierzenie jej odmiennych obowiązków, ponieważ postawa Susan powoduje, że współpracownicy starają się o przeniesienie do innych wydziałów. Pomimo swego talentu Susan jest ofiarą własnego braku umiejętności współżycia z ludźmi. Szczególnie istotną sprawą w świecie pracy jest nabycie umiejętności oddzielania związków służbowych od osobowości. Związek jest oparty na psychologicznym stosunku dwojga ludzi. Ponieważ jest on czymś niekonkretnym, ludzie myślą jedynie w kategoriach zaangażowanych w sprawę szczególnych osobowości. Ignorują sam związek. W rezultacie ludzie często tracą umiejętność obiektywnego spojrzenia na sprawy. Zamiast starać się ulepszyć związek służbowy, stają się zrzędliwi na punkcie czyjejś osobowości i konflikt rozwija się. Ludzie liczący się ze związkiem z drugą osobą są bardziej skłonni do zaakceptowania różnic w ramach odrębnych osobowości. Bariery mogą zostać przezwyciężone poprzez skupienie się na wymaganiach, jakie niesie praca, na tym, co będzie się cieszyło akceptacją współpracowników. Wielu ludzi jest raczej skłonnych do szukania nowych związków niż do naprawiania starych. W miejscu pracy może to oznaczać tworzenie frakcji wewnątrz grupy lub częstą zmianę pracy. Ci, którzy mają ambicje zrobienia kariery zawodowej, zdają sobie sprawę z wartości wynikających z utrzymywania pozytywnych związków. Kiedy sytuacja tego wymaga, mądrzy pracownicy starają się jak najszybciej wyjaśnić sprawy. Robią to z własnej inicjatywy, niezależnie od tego, czy są odpowiedzialni za konflikt czy nie. Uważają oni, że związek z człowiekiem jest ważniejszy niż wyda- rzenie, które spowodowało szkodę. Stosunki w pracy, podobnie jak inne stosunki międzyludzkie, są niezwykle kruche i wymagają ciągłej troski. Raz zaniedbane, mogą nigdy już nie powrócić do normalnego, zdrowego stanu. Sukces zawodowy zależy w równym stopniu od umiejętności fachowych jak od jakości stosunków w pracy. Pierwszym ważnym krokiem jest rozwinięcie właściwej postawy. Jeśli nie starasz się szukać u swoich współtowarzyszy w pracy jak najlepszych cech, istnieje mała szansa, że je odnajdziesz. W rezultacie nie staniesz się takim graczem w zespole, jakiego oczekuje kierownictwo. Twoja osobista wydajność może zachować wysoki poziom, ale nie będziesz się przyczyniał w takim stopniu, na jaki cię stać, do poziomu wydajności twojej komórki organizacyjnej. 75 Dobrze znane powiedzenie że „ człowiek nie jest samotną wyspą" jest prawdziwe. My wszyscy potrzebujemy innych ludzi. Ma to szczególne znaczenie w miejscu pracy. Ci, którzy umieją zdobyć sobie szerokie grono stronników, tworzą swój własny program wzmocnienia postawy. Trudno jest utrzymać pozytywną postawę bez codziennego kontaktu z ludźmi. Współpracownicy, podobrtie jak osobiści przyjaciele lub członkowie najbliższej rodziny, mogą dać twojej postawie perspektywę, dobre nastawienie i motywację do utrzymania pozytywnego podejścia do życia. Często zdarza się, że twój źle rozpoczęty dzień rozpogadza się dzięki dobremu nastrojowi twojego współpracownika. Postawy są naprawdę zaraźliwe. Pozytywna postawa w pracy opłaca się podwójnie. Po pierwsze - pomaga ci w tworzeniu zdrowych związków międzyludzkich, prowadzących nie tylko do nowych przyjaźni, ale także do sukcesu w karierze zawodowej. Po drugie - wartościowe związki, które tworzysz, wzmacniają stałe potrzeby twojej postawy. „Mnie nie pytaj...ja tu tylko pracuję". PODSUMOWANIE 1. Sukces w karierze zawodowej zależy zarówno od umiejętności fachowych, jak i umiejętności właściwego postępowania z ludźmi. Budowanie dobrych związków międzyludzkich musi mieć początek w postawie pozytywnej. 2. Ludzie, którzy rozumieją ważność dobrych stosunków międzyludzkich - i są gotowi do ich naprawienia, jeśli to konieczne - odnoszą korzyści na rzecz swojej własnej kariery. 3. Jeśli komuś udaje się budowanie i utrzymywanie pozytywnych związków w pracy, powstaje system ludzkiego poparcia, który pomaga tej osobie w zachowaniu pozytywnej postawy. o OJ O i 3 i N 76 PRZYPADEK 5 WYBÓR że jesteś właścicielem (e dyrektora do spraw tyn1 w zawęziłeś swój wybór do dv i profesjonalistą postępującym we ie rynkowości, Hank podchodzi do ws aa przykład bada grunt przed podjęciem ae^/,, innym pracownikom, posiada na swvm koncie spory za w życie projektów, prenumeruje wiele d/ienników fachowych i jest wiceprzewodniczącym lokalnego klubu marketingowego. Mark jest jednostką wysoce twoi c zą o trudnych do prze chętnie podejmującą ry/yko Mark w większym stopniu m, szczęśliwy przypadek w piacy Uważa, ze to spontanu /no pracy pomoże sprawom fumy i jego własnym iikla Marka, ale praca z nim me należy do łatwych ' umiejętności promocyjnych i talentu, nawet jcsi, i w zakresie rynkowości Kogo wybrałbyś na stanowisko dytektoia do spraw rynkowych? Dlaczego? Jak ważna jest postawa w porównaniu / foimalnym wykształceniem Porównaj, proszę, swoją odpowiedź z odpowiedzią autora na str 86 „Wolę być twórcza raz wytworna!" 77 ROZDZIAŁ IX POSTAWA A PRZEWODZENIE ZESPOŁOWI LUDZI Sukcesy w interesach są w większym stopniu wynikiem postawy niż osiągnięć technicznych. Dyrektorzy, którzy wiedzą - w jaki sposób budować postawy pozytywne wśród swoich pracowników, często wiodą mniej doświadczone zespoły ludzi ku wydajności i sukcesom. Sytuacje takie zdarzają się ciągle. Gloria, dyrektor w przedsiębiorstwie średniej wielkości, posługuje się trzema technikami z zakresu stosunków międzyludzkich, aby rozwinąć u swych pracowników postawy pozytywne : 1. zawsze wyraża swoje uznanie, jeśli jest ono zasłużone, 2. znajduje powód, aby powiedzieć komplement każdemu z pracowników przynajmniej raz na tydzień, 3. sama zachowuje postawę pozytywną. Gloria nigdy nie skarży się na swoich współpracowników. Jej swoiste poczucie humoru sprawia, że wymagające dyscypliny zadanie zmienia się w pozytywne doświad- czenie. Kombinacja tych trzech technik tworzy atmosferę zaufania, potwierdzaną także przez pracowników innych wydziałów. Inni dyrektorzy mają czasem uczucie, że podejściu Glorii do ludzi brak zde- cydowania i dyscypliny. Jednak sukcesy Glorii świadczą same za siebie. Z całą mocą chciałbym podkreślić, że nie powinno się zaniedbywać rozwijania specyficznych umiejętności żadnego z pracowników. Poprzez odpowiednie szkolenie Gloria stara się pobudzać talent swoich ludzi w możliwie wysokim stopniu, zapewniając im szkolenie zarówno zespołowe jak indywidualne. Fakt, że Gloria uznaje tak wielkie znaczenie postawy pozytywnej, nie oznacza także, że lekceważy ona strategiczne planowanie. To oznacza po prostu wiedzą, że postawa jest klejem, który łączy ludzi w zgrany zespół - i pomaga mu odnosić zwycięstwa. Wszyscy dyrektorzy, nauczyciele i społeczni przywódcy to „trenerzy". W jaki sposób możesz wykorzystać techniki przywódcze, aby uzyskać od swoich pracowników większą wydajność? Oto pięć zasad do rozważenia. Zaznacz, proszę, czy się z nimi zgadzasz czy nie. Zgadzam się Nie zgadzam się 1. Postaiua jest do uchwycenia, nie do nauczenia Zasada ta oznacza, że postawy naśladowców odzwierciedlają postawy przywódców. Pierwszorzędną powinnością każdego przywódcy jest utrzymanie własnej postawy pozytywnej. Dobrze byłoby dokonać przeglądu ośmiu technik uzdrawiania postawy przedstawionych w tej książce, aby je dobrze zapamiętać. ??a o n n 3 3 u o n 78 Zgadzam się Nie zgadzam się 2. Polityka zdrowych stosunków międzyludzkich Powinny być przestrzegane zdrowe zasady huma- nistyczne, takie jak traktowanie każdej osoby jako indywidualności, zgodnie z Zasadą Wzajemnej Korzyści oraz wrażliwość na potrzeby innych ludzi. Każdy przywódca używający technik uwłaczających ludzkiej godności, jak dokuczanie komuś wobec grupy, może zniszczyć morale. (W sporcie dobrym sposobem może być rewidowanie kontraktów trenerskich w środku sezonu pod kątem umiejętności trenerów w postępowaniu z ludźmi, a nie bilansu zwycięstw i porażek). Zgadzam się Nie zgadzam się 3. Zasada zgniłego jabłka Jedno zgniłe jabłko potrafi, gdy mu się na to pozwoli, spowodować popsucie całej reszty. Tylko jeden negatywny członek zespołu, gdy mu się da na to czas, może zniszczyć pozytywne postawy innych. Aby się z tym uporać, przywódca powinien poradzić takiej osobie zastosowanie technik odnowienia postawy lub innych działań. W sportach profesjonalnych, w odniesieniu do utalentowanego gracza może to oznaczać utrzymanie się w zawodzie. W każdym przypadku zbyt długie czekanie niszczy wydajność i „gra jest stracona". Zgadzam się Nie zgadzam się 4. Zależność między postawą a pewnością siebie Ta podstawowa zasada głosi, że członkowie zespołu o pozytywnym poglądzie na życie cieszą się większą pewnością siebie. Gracze w golfa, którym brak pewności siebie, nie zrobią właści- wego rzutu. Sprzedawcy bez wiary w swoje siły mogą wrócić do domu. Pielęgniarki nie mające do siebie zaufania, wyrządzają szkodę pacjentom. Zwierzchnicy nie mający wiary we własne możli- wości, niezwykle rzadko osiągają sukces. Podstawę pewności siebie jest pozytywny pogląd na życie. 79 Zgadzam się Nie zgadzam się 5. Zasada natychmiastowej powtórki W piłce nożnej napastnicy często wracają do odbiorcy, który puścił podanie w poprzedniej grze, aby przywrócić mu wiarę w siebie. Ta sama zasada ma zastosowanie w każdej sytuacji zespołowej. Proces odnawiania postawy życiowej (pozytywnego podejścia) powinien się rozpocząć, gdy tylko pojawi się problem. Najlepszy trener, jakiego kiedykolwiek znałem, to nie był Bear Bryant, Casey Stengel czy Len Wilkins. Był to szkolny trener baseballa, Kenny Proctor. Corocznie wygrywał zawody, nawet wtedy, gdy jego graczy było mniej i byli mniej utalentowani. Kenny powiedział kiedyś do mnie: „Jasne, że uczę technik baseballowych, gry zespołowej i wszystkich tych sztuczek - ale tak naprawdę uczę właściwej postawy życiowej. To postawa decyduje o wszystkim, a każdy dobry przywódca to rozumie". „Oto życie pozbawione pozytywnej postawy..." 1 PODSUMOWANIE 1. W niektórych sytuacjach (tworzenie zespołu, sprzedaż, kontakt z klientem itd.) postawa jest ważniejsza niż talent. 2. Przywódcy przestrzegający zasad dotyczących budowania postawy (np. zasady: „Postawa jest do uchwycenia, nie do nauczenia") odniosą znacznie większe sukcesy. 3. Proces odnowy postawy powinien się rozpocząć od razu po poniesionej porażce. 0. | ! 3 n n 3 3 a- o 78 Zgadzam się Nie zgadzam się 2. Polityka zdrowych stosunków międzyludzkich Powinny być przestrzegane zdrowe zasady huma- nistyczne, takie jak traktowanie każdej osoby jako indywidualności, zgodnie z Zasadą Wzajemnej Korzyści oraz wrażliwość na potrzeby innych ludzi. Każdy przywódca używający technik uwłaczających ludzkiej godności, jak dokuczanie komuś wobec grupy, może zniszczyć morale. (W sporcie dobrym sposobem może być rewidowanie kontraktów trenerskich w środku sezonu pod kątem umiejętności trenerów w postępowaniu z ludźmi, a nie bilansu zwycięstw i porażek). Zgadzam się Nie zgadzam się 3. Zasada zgniłego jabłka Jedno zgniłe jabłko potrafi, gdy mu się na to pozwoli, spowodować popsucie całej reszty. Tylko jeden negatywny członek zespołu, gdy mu się da na to czas, może zniszczyć pozytywne postawy innych. Aby się z tym uporać, przywódca powinien poradzić takiej osobie zastosowanie technik odnowienia postawy lub innych działań. W sportach profesjonalnych, w odniesieniu do utalentowanego gracza może to oznaczać utrzymanie się w zawodzie. W każdym przypadku zbyt długie czekanie niszczy wydajność i „gra jest stracona". Zgadzam się Nie zgadzam się 4. Zależność między postawą a pewnością siebie Ta podstawowa zasada głosi, że członkowie zespołu o pozytywnym poglądzie na życie cieszą się większą pewnością siebie. Gracze w golfa, którym brak pewności siebie, nie zrobią właści- wego rzutu. Sprzedawcy bez wiary w swoje siły mogą wrócić do domu. Pielęgniarki nie mające do siebie zaufania, wyrządzają szkodę pacjentom. Zwierzchnicy nie mający wiary we własne możli- wości, niezwykle rzadko osiągają sukces. Podstaioą pewności siebie jest pozytywny pogląd na życie. 79 Zgadzam się Nie zgadzam się 5. Zasada natychmiastowej powtórki W piłce nożnej napastnicy często wracają do odbiorcy, który puścił podanie w poprzedniej grze, aby przywrócić mu wiarę w siebie. Ta sama zasada ma zastosowanie w każdej sytuacji zespołowej. Proces odnawiania postawy życiowej (pozytywnego podejścia) powinien się rozpocząć, gdy tylko pojawi się problem. Najlepszy trener, jakiego kiedykolwiek znalem, to nie był Bear Bryant, Casey Stengel czy Len Wilkins. Był to szkolny trener baseballa, Kenny Proctor. Corocznie wygrywał zawody, nawet wtedy, gdy jego graczy było mniej i byli mniej utalentowani. Kenny powiedział kiedyś do mnie: „Jasne, że uczę technik baseballowych, gry zespołowej i wszystkich tych sztuczek - ale tak naprawdę uczę właściwej postawy życiowej. To postawa decyduje o wszystkim, a każdy dobry przywódca to rozumie". „Oto życie pozbawione pozytywnej postawy..." PODSUMOWANIE 1. W niektórych sytuacjach (tworzenie zespołu, sprzedaż, kontakt z klientem itd.) postawa jest ważniejsza niż talent. 2. Przywódcy przestrzegający zasad dotyczących budowania postawy (np. zasady: „Postawa jest do uchwycenia, nie do nauczenia") odniosą znacznie większe sukcesy. 3. Proces odnowy postawy powinien się rozpocząć od razu po poniesionej porażce. I n n 3 N O to, C f CZĘŚĆ IV ZAKOŃCZENIE 81 o cn 'I ii § Ol j N 3- 83 ROZDZIAŁ X OCHRONA TWOJEJ NAJCENNIEJSZEJ WARTOŚCI Niezwykle interesujące byłoby przeprowadzenie następującego eksperymentu - przypadkowo wybranym stu osobom polecono by. 1. wypisanie na kartce papieru wszystkich swoich aktualnych problemów, 2. umieszczenie kartek w pudełku i pomieszanie ich, 3. losowanie (każdy wybierze nie swoją kartkę). Co by się okazało? Każdy miałby przed sobą listę problemów. Niektórzy uczestnicy odkryliby, że w istocie mają mniej problemów i nie są one takie poważne jak te, które przeczytali na kartce. To bardzo wspomogłoby ich postawę życiową. Inni być może doszliby do wniosku, że ich problemy są poważniejsze, ale uświadomiliby sobie, że nikt nie jest odporny na trudności. Gdyby posunięto eksperyment krok dalej, okazałoby się coś jeszcze istotniejszego, a mianowicie, że wiele osób spośród tych z najpoważniejszymi problemami mogłoby się wykazać najbardziej pozytywną postawą wobec życia. Czego więc dowodzi nam powyższy eksperyment? Otóż eksperyment dowodzi, że ilość oraz waga problemów związanych z warunkami życia, statusem finansowym, zakresem edukacji lub dobrym samopoczuciem fizycznym nie decyduje o postawie życiowej danej osoby. Innymi słowy - masz w sobie zdolność bycia pozytywnym iv każdych możliwych do pomyślenia okolicznościach. Jest to prawdą nawet wtedy, gdy nowy poważny problem zwala cię z nóg. W tych warunkach decydujące znaczenie będzie miał sposób (twoja postawa), w jaki przystąpisz do jego rozwiązania. Może ci w tym pomóc następująca trzystopniowa procedura: ZWOLNIJ, BY UZYSKAĆ POZYTYWNĄ PERSPEKTYWĘ W razie pojawienia się poważnego problemu, dobrze jest spojrzeć na sprawę z pewnego dystansu, aby zyskać jak najlepszą perspektywę. Ponieważ jest to trudne, niektórzy „przesypiają problem", biorą mały urlop lub poszukują rady drugiej osoby. Działania te mogą spowodować uzyskanie poglądu bardziej sprzyjającego odnalezieniu dróg wyjścia. I 1 I. o •SD 3 6 USTAL ROZWIĄZANIE NAJLEPSZE Z MOŻLIWYCH Oznacza to zwykle zaangażowanie się w tradycyjny, naukowy proces podejmowania decyzji. Najpierw zbierz wszystkie fakty. Następnie pomyśl o rozwiązaniach alternatywnych. Później ostrożnie je rozważ, aby podjąć najwłaściwszą decyzję. Nie jest to proces łatwy, czasem jest więc dobrze skorzystać z pomocy profesjonalnego doradcy jako inspiratora i przewodnika. 8. o 84 ŻYJ W ZGODZIE Z WŁASNYM ROZWIĄZANIEM Nie wszystkie rozwiązania są idealne. Ale jeśli już podjąłeś decyzję, wymaga ona wysiłku z twojej strony. Zwykle oznacza to odzyskanie poprzedniej perspektywy (postawy życiowej), tak aby już w nieskończoność nie wracać do rozważania problemu. Obok poważnych lub bolesnych problemów niewiele jest wydarzeń, które mogą stanowić lepszą próbę dla twojej postawy pozytywnej niż przystosowywanie się do zmiany trybu życia. Przeprowadzka w nowy rejon kraju, zmiana orientacji zawodowej lub przejście na emeryturę może być prawdziwym egzaminem dla twojt-i postawy. Przystosowując się do zmiany trybu życia, możesz skorzystać z następujących sugestii: 1. Traktuj zmianę jako okazję. Wynika to z Teorii Sukcesu Wielkich Nadziei - im więcej spodziewasz się po nowej sytuacji, tym więcej dobrego może ci się zdarzyć. Jeśli podstawą przy dokonywaniu zmiany stylu życia jest dla ciebie pozytywna postawa życiowa - to bitwa jest już w połowie wygrana, zanim zacząłeś cokolwiek robić. Im wytrwałej podtrzymujesz swoje pozytywne nastawienie, tym szybciej przejdziesz przez okres kryzysu. 2. Zaakceptuj fakt, że pewna zmiana nastawienia jest koniecznością. Przewidując konieczność odnowienia postawy, stawiasz się w lepszej sytuacji wyjściowej do korzystania z ośmiu technik służących temu celowi, prezentowanych w części II tej książki. Będziesz wobec siebie uczciwszy i szybciej rozpoczniesz proces zmian. Jeśli wzdragasz się, że będzie to proces trudny, nigdy go nie dokonasz. 3. Uznaj kryzysy za rzecz normalną. Okresy kryzysowe nie osiągają zwykle „stadium depresji" wymagającego pomocy specjalisty. Konieczna jest pewna praca nad własnym poglądem na życie. Kryzysy zdarzają się najczęściej po dokonaniu przez jednostkę pewnego postępu, po którym następuje uczucie wolności. Odzyskiwanie odpowiedniego nastawienia, przy dokonywaniu zmiany stylu życia, podobne jest do wydobywania się z „dołka" postawy. Kiedy po raz pierwszy rozważałem możliwość nauczania, miałem szczęście, że znalazł się u mego boku przyjaciel, dr Willis Kenealy, który powiedział: „Jeśli skupisz się bardziej na utrzymaniu postawy pozytywnej niż na zarabianiu pieniędzy, odniesiesz w tym zawodzie większy sukces, a pieniądze przyjdą same". Dr Kenealy był mądrym człowiekiem. Wiedział, że poszukiwanie bogactwa oraz postawy mało mają ze sobą wspólnego. Tak jak ludzie o niższych dochodach (którzy czasem używają tego argumentu jako usprawiedliwienia swojej negatywnej postawy życiowej), podobnie ludzie bogaci nie dostają postawy pozytywnej w prezencie. Trzeba ją zdobyć poprzez pracę i ćwiczenie. 85 Każdy ma swobodę wyboru swoich najcenniejszych wartości w życiu. Jedni wybierają pieniądze lub inne dobra materialne; inni dostrzegają najwyższą wartość w stosunkach, międzyludzkich. Tylko niektórzy uznają ważność życiowej postawy. A szkoda, bo od niej wszystko bierze swój początek. Przy pomocy pozytywnej postawy życiowej podnosisz wartość swojej kariery zawodowej (pieniądze), budujesz lepsze stosunki z ludźmi (a więc szczęście) i zbliżasz się do osiągnięcia twoich celów życiowych. Wygrywasz na każdym polu. I właśnie dlatego wierzę, że postawa życiowa jest tiuoją najcenniejszą wartością\ „Co masz na myśli mówiąc, że postawa życiowa jest ważniejsza od pieniędzy ?" PODSUMOWANIE 1. Każdy posiada zdolność utrzymania pozytywnej postawy życiowej prawie w każdych okolicznościach. 2. Pozytywna postawa jest kluczem do sukcesu w rozwiązywaniu problemów lub w sytuacji poważnej zmiany życiowej. 3. Przy stale utrzymującej się postawie pozytywnej, możliwe jest osiągnięcie sukcesu w wielu dziedzinach: osobistej satysfakcji, trwałych związków z innymi ludźmi i budowaniu znaczącej kariery. i i o 3 N 86 PRZYPADKI PRZEDSTAWIONE W KSIĄŻCE - SUGEROWANE ODPOWIEDZI PRZYPADEK 1: HUŚTAWKI NASTROJÓW MARII. Chociaż pomaganie innym w kontrolowaniu ich postawy życiowej jest zadaniem niezwykle trudnym, mógłbyś ostrożnie zalecić następujący tok postępowania: 1. zasugerować Marii, że jest przepracowana i powinna oszczędzić nieco własnej energii, pochłanianej przez jej rozliczne obowiązki, na wygospodarowanie nieco czasu dla siebie. Maria potrzebuje więcej relaksu; 2. śmiech mógłby być pomocny w życiu Marii; 3. Maria mogłaby osiągnąć korzyść z właściwej samooceny tak licznych kierunków swej działalności, uzyskując lepszą równowagę między sprawami domu, kariery i czasem wolnym. PRZYPADEK 2: RICK KONTRA RITA. Liczni pracownicy o dużych możliwościach wolą pozostać na własnych stanowiskach w swoich przedsiębiorstwach. Cofają się oni przed podjęciem twardych i wymagających ról przywódczych na rzecz zapewnienia swej firmie stabilności, kontroli i wysokiego poziomu działalności zespołowej. Ale bez liderów - ludzi zarządzających, którzy chcą stanąć na czele i popchnąć przedsiębiorstwo na nowe tory - firma nie może się rozwijać. Każde przedsiębiorstwo potrzebuje zarówno ludzi takich jak Rick, jak i Rita, we właściwej proporcji. Oczywiście, świetnemu kierownikowi nie zainteresowanemu przywódczą rolą o wysokim stopniu ryzyka potrzebna jest tak samo postawa pozytywna, jak i tym, którym taka rola odpowiada. PRZYPADEK 3: MOLLY I KELLY. Prawdopodobnie kiedyś w dzieciństwie Molly nauczyła się przybierać bardziej pozytywną postawę wobec siebie niż Kelly. Lepszy wizerunek własnej osoby pozwolił Molly jak dotąd lepiej korzystać z życia. Jednak nie jest jeszcze zbyt późno, aby Kelly zaczęła budować bardziej pozytywny obraz siebie samej w celu osiągnięcia większej pewności siebie. Prawdopodobnie mogłaby zaangażować się w jakąś nową działalność, która pomogłaby jej w budowaniu lepszego wizerunku własnej osoby. PRZYPADEK 4: YOSHIO. Yoshio powinien starać się być mniej napiętym i skoncentro- wanym na swojej pracy. Nie komunikuje się on w otwarty, zrelaksowany sposób z innymi pracownikami. Czyniąc wysiłki, aby zostać zaakceptowanym przez ludzi z innego kręgu kulturowego, Yoshio prawdopodobnie przesadnie koncentruje się na technicznej stronie swej pracy, zaniedbując sprawę budowania mocnych, otwartych związków z innymi współpracownikami. Yoshio musi być bardziej odprężony, aby inni lubili go jako osobę, a nie tylko doceniali jego umiejętności zawodowe. PRZYPADEK 5: WYBÓR. Podobnie jak czytelnik, autor wolałby solidną kombinację formalnego wykształcenia i pozytywnej, twórczej postawy w obu jednostkach. Jednak w prezentowanej sytuacji wybrałbym Marka, ponieważ marketing jest przedsięwzię- ciem bardziej twórczym niż proste zarządzanie. Chociaż zarówno Hank, jak i Mark, mogą przechodzić okresy kryzysu, to jednak twórcza, nastawiona na sukces postawa Marka będzie pobudzała innych do osiągania wyższych poziomów działania. Krótko mówiąc, Mark da sobie lepiej radę ze sprzedażą.