Irena Zarzycka

Królewski lot

Pan Klaudius, zamieszkujący niewielką, podmiejską osadę, oddaloną od Warszawy o 
dwadzieścia pięć minut drogi koleją, znany był jako profesor, ale więcej jeszcze 
jako dziwak. Tego człowieka nikt, nigdy i nigdzie nie widział uśmiechniętego, 
ożywionego lub rozmawiającego. Poza wykładami na uniwersytecie, gdzie mówił z 
konieczności, milczał jak głaz, i na wszelkie nagabywania machał ręką w sposób 
wyrażający jak najgłębszą pogardę dla ludzi, którzy tracą czas na przelewanie z 
pustego w próżne. Dzień w dzień, pogoda czy słota, profesor z nie okrytą, krótko 
ostrzyżoną, szpakowatą głową, chudy, wysoki, trochę zgarbiony, potężnymi krokami 
zdążał na pociąg do Warszawy o godzinie ósmej, na stacji przekładał bilet 
miesięczny z teki do kieszeni, sprawdzał zegarek i wsiadał do wagonu. O jego 
szarym, długim palcie chodziły wśród studentów żartobliwe pogłoski, że zrobione 
było z sierści wielbłąda, którego Noe litościwie przygarnął do Arki. Pana 
Klaudiusa znali wszyscy, on nie znał nikogo. Nie miał też zwyczaju odpowiadać na 
uprzejme ukłony sąsiadów lub wieloletnich towarzyszy podróży, co jak i on 
musieli jeździć do Warszawy do pracy. Okularów nie nosił, oczy miał wąskie, 
przedziwnie niebieskie, a z chudej, żółtawej, starannie wygolonej twarzy 
sterczał spiczasty, duży nos i miało się wrażenie, że profesor zawsze z 
jednakowym zainteresowaniem go podziwia. Dzień w dzień, bez względu na pogodę, 
od godziny piątej do szóstej spacerował po łąkach i zaroślach wzdłuż toru 
kolejowego, potem letnią porą, póki się zupełnie nie ściemniło, siedział w 
ogródku przy ulach, których miał trzy. W zimie zaś czas ten spędzał przy psiej 
budzie. Potem wracał do domu, zjadał obiad, zapalał fajkę i zabierał się do 
pracy. Pisał i czytał do późnej nocy. Żona jego łatała pilnie budżet domowy 
stołowaniem kilku studentów i urzędników, wynajmowała też stale jeden pokój, 
mieszcząc się z rodziną w dwóch pozostałych, i robiła co mogła, by zapewnić byt 
trojgu dorastającym dzieciom. Najstarszy syn, Leszek, był na agronomii. Rosły, 
dobrze zbudowany, elokwentny, gdy zachodziła tego potrzeba, uważany był przez 
matkę za "następcę tronu" i od czasu do czasu szpikowany morałami w rodzaju: 
"Ucz się dobrze, synu, żebyś mógł być podporą matki, bo nie mam nikogo na 
świecie, ojciec był i jest niedołęgą". Najmłodsza, Imogenka, prześliczny, 
złotowłosy i błękitnooki aniołek, chuchany i pieszczony przez matkę, siostrę i 
brata, Imogenka, zwana pieszczotliwie Ineczką lub Żeniusią, nad której głową 
krążyły wciąż troskliwe uwagi: "Ineczka, nie wychodź, bo chłodno, dostaniesz 
kataru; Żeniusia, bój się Boga, kaszlesz; Żeniusia, znów jesteś bez apetytu" 
itp., Ineczka, która miała lalki i zabawki, cichutka, anielsko posłuszna, 
idealnie grzeczna. I, wreszcie, Adrianka, czyli Ari, którą matka odebrała z 
szóstej klasy, a odebrała dlatego, że Ari była "skończonym osłem" i przynosiła 
na cenzurach kolekcje dwójek, mimo zgodnej opinii profesorów, że Adrianna 
Klaudius jest wyjątkowo inteligentna i nie mniej zdolna, ale w tym samym stopniu 
leniwa i uparta. Ale nie tylko niechęć Ari do książek skłoniła profesorową do 
zrezygnowania z dalszego kształcenia córki. Skonstatowała, że dziewczynka jest 
"nienormalna", złośliwa i ma "złe instynkty", postanowiła więc te okropne wady 
gruntownie wykorzenić. Każde słowo, każdy czyn Ari były rozpatrywane przez 
pryzmat zawiedzionych ambicji i niechęci do córki. Zauważyła więc profesorowa, 
że Ari nigdy nie podziela jej trosk i zmartwień, a w najcięższych (według matki) 
chwilach błyska białymi, zdrowymi zębami w uśmiechu, który wiecznie 
zdenerwowanej kobiecie wydawał się przekorny. Adrianka pasjami lubiła błyskotki 
i gdyby jej na to pozwolono, przypięłaby do sukni wszystkie broszki, a na szyję 
zawiesiła wszystkie naszyjniki, jakie były w domu. Z taką samą pasją wpinała we 
włosy kwiaty i zielska i przeglądała się w lustrze ze śmiechem radości... co w 
oczach Klaudiusowej nie zapowiadało nic dobrego na przyszłość. Ari poza tym była 
najwyraźniej histeryczką. Kiedyś w sąsiednim domu zabijano wieprza. Adrianka 
usłyszała przeraźliwy kwik, wybiegła na ulicę, wróciła jednak momentalnie z 
dzikim krzykiem, zatykając sobie uszy palcami, rzuciła się na łóżko i krzyczała 
wciąż konwulsyjnie. Miała wtedy trzynaście lat. Takie same mniej więcej historie 
urządzała, ilekroć zabijało się drób na obiad. Dostała parę razy w skórę, ale to 
nie pomagało. Wyleczył ją przypadek. Profesor był wtedy chory, matka zaś 
wyjechała z Żenią do krewnych, gdyż były to święta Bożego Narodzenia. Ari, już 
czternastoletnia dziewczynka, została z ojcem w domu i pilnowała go troskliwie 
całe dwa dni. Trzeciego dnia wieczorem miała wrócić matka. Rano, jak zwykle, 
przyszedł doktor i rzekł: - No, dziś chciałbym, żeby profesor w południe wypił 
szklankę rosołu z kury, trzeba profesora wzmocnić. Ari to usłyszała i zbladła. 
Służąca wybrała się gdzieś, korzystając z nieobecności groźnej i wiecznie 
gderającej pani domu. Kto więc zarżnie kurczaka? Leszek "wypuścił się" do 
Warszawy, a i z sąsiadów nikt nie chciałby pewnie w niedzielę, w trzeci dzień 
świąt, zarzynać kury. Chwilę stała przy oknie, patrząc na zaśnieżony ogródek, 
potem wzięła nóż kuchenny i poszła do kurnika, blada, z zaciśniętymi ustami. W 
końcach palców czuła jakiś przejmujący chłód, za to wzdłuż krzyża przebiegały 
raz po raz jakby strumienie gorącej wody. Mimo to, na pozór zupełnie spokojnie, 
chwyciła kurę, ścisnęła ją kolanami i zamknęła oczy. Ostry ból wrócił jej 
przytomność. Kura leżała na ziemi nieżywa, z palca Ari sączyła się krew. 
Pociemniało jej w oczach, oblizała spieczone wargi, podniosła kurę z ziemi i 
poszła do kuchni. Owinąwszy skaleczony mocno palec, zabrała się do roboty. Na 
godzinę drugą podała ojcu rosół. Profesor popatrzył na jej owiązaną rękę, potem 
na nią. - Kto zabił kurę? - Adrianka Klaudius i niech jej Bóg wybaczy to 
morderstwo - rzekła z uśmiechem. Nie odpowiedział, wypił, a potem znowu rzekł 
grubym, dudniącym głosem: - Smakowało mi lepiej niż kiedykolwiek w życiu. Zaś 
Ari spojrzała na niego zdumiona: ojciec powiedział całe długie zdanie i to na 
temat jedzenia. Niesłychane! Ten wypadek długo został jej w pamięci. Kiedy 
nadchodziła wiosna, Ari przeciągała co chwila swoje chude, wątłe ramiona i 
zamiast odrabiać lekcje, cienkim, bardzo miłym głosikiem śpiewała nikomu nie 
znane melodie; strofowana ostro przez matkę, spuszczała głowę i rumieniła się. 
Jeżeli przy tych perorach był obecny i ojciec, Klaudiusowa wylewała swą gorycz 
na niego, wyrzucając mu jego bierność w stosunku do córki, ale on według 
zwyczaju milczał jak grób. To znowu Ari, pod byle jakim pozorem, wybiegała do 
ogródka, stamtąd przez płot na pole i wracała późnym wieczorem, czasem 
przemoknięta do nitki, ale z twarzą jak zorza, oczyma jak gwiazdy i ustami 
nabrzmiałymi krwią. W dnie pogodne nie można się było jej dowołać, znosiła do 
pokojów całe pęki zielska i kwiecia i widać było, że coś ją aż podrywa. Byle 
tylko z domu! A z daleka słyszano jej cienki głos, jak krzyczała z radości, 
przewracając się na pobliskiej łące, lub jak śpiewała wracając do domu. Latem 
Ari była jak ptak: śpiewała, śmiała się, biegała, skakała po ogrodzie i 
pokojach, gdy jej matka nie pozwoliła odejść poza obręb parkanu. Gdy zaś to 
pozwolenie uzyskała, znikała rano, a wracała wieczorem, rzucała się na szyję 
swojej matce, bratu, siostrze, nawet ojcu, mokra od rosy, pachnąca zielenią, 
słońcem i wiatrem. Ojciec wobec takiego wylewu czułości był jednakowo milczący i 
nieruchomy, ale oczy jego nie widzące nikogo, dłużej zatrzymywały się na chudej 
postaci córki i wtedy stawały się jeszcze bardziej niebieskie. Matka gderała: - 
Nie wstyd ci, Ari? Matka krwawy pot z pracy wylewa, a ty uganiasz jak pies nie 
wiadomo gdzie, wracasz nieprzytomna. Co się z tobą dzieje, dziewczyno? - Nic, 
mamusiu, jestem szczęśliwa. - Naturalnie, wałkoniu wstrętny, serca nie masz, 
pastwisz się nade mną tak, jak twój ojciec, całe życie. Żadną miarą bystre oczki 
Ari nie mogły dostrzec tego pastwienia się. Że milczał i nie wtrącał się do 
spraw domowych, to trudno, taką miał naturę. Za to mamusia gadała za wszystkich. 
Ale kiedy zaczynały żółknąć liście brzóz i czerwienić korale jarzębiny, Ari 
przycichała jakby, oczy jej nabierały wyrazu tęsknoty i rozmarzenia, uśmiech był 
leniwszy i leniwsze ruchy, całymi godzinami siedziała zadumana, wpatrzona w 
opadające liście i kolorowe astry. To wszystko skłoniło panią Klaudius do 
złożenia na barki szesnastoletniej dziewczynki jarzma ciężkiej pracy domowej. 
Pewnego dnia powiedziała jej dobitnie: - Dosyć marnowania czasu i dość mego 
wstydu. Do szkoły więcej nie pójdziesz, jesteś dorosła i darmo mej krwawicy jeść 
nie możesz. Zajmij się domem. Dam ci do pomocy dziewczynę i truć się więcej nie 
myślę, muszę jeszcze żyć dla Imogenki, bo ojciec też jest do niczego i dzieckiem 
się nie zajmie. Ari zbladła tak, że jej cera przypominała przez chwilę płatek 
kory brzozowej, w szarych, wąskich, wydłużonych oczach błysnęły łzy, ale 
opanowała się natychmiast i rzekła z uśmiechem: - Dobrze, mamusiu. Są chwile, w 
których najbardziej wyrozumiałe i postępowe matki nie mogą zrozumieć swych 
dzieci. Wystraszonym wzrokiem patrzą na ich czyny, przeczulonym słuchem łapią 
tony i słowa, wyrywające się z głębi duszy, którą, zdaje się, same 
ukształtowały, a jest im zupełnie jakby nieznajomym światem. Serca matek biją 
wtedy na alarm żalem i trwogą. A to wszystko jest przecież takie proste. Dzieci 
są młode, bystrzejszy mają wzrok, bo rozjaśniony najwspanialszym darem, jaki dał 
ludzkości Bóg: darem młodości. Tak samo przecież kwitną dzisiaj bzy, jak sto lat 
temu i tak samo opadają liście, ale młodość rzuca na rzeczy powszednie welony 
czaru, które kiedyś dopiero czas rozwieje. Młodość każe kochać, szukać i 
walczyć. Matki nie mogą zrozumieć ani tej niepohamowanej żądzy walki, ani 
gorączki poszukiwania nowych form, które zamkną te same uczucia, jakie niegdyś 
przeżywały serca dziś już obrócone w proch. Hasłem młodości jest bunt, a bunt 
pachnie czerwonymi różami i bezkresem pól, oddychających miłością, pod żarem 
południowego słońca. Szumi to słowo jak ocean, jak ocean ciągnie. Jakżeby 
cudownie było, gdyby młodość trwała wiecznie i ludzie, jak bogowie Olimpu, mogli 
się nie starzeć. Ale pierwsze zmarszczki rzucają na duszę cień, a choćby nikły 
on był jak pajęcza nić, powoli, powoli oplącze ją swoim tumanem. I to jest 
tragizm życia, że wtedy zapomina się o swoich wiosennych porywach i we wszystkim 
co nowe, co inne - doszukuje zła. Tak było właśnie z panią Klaudius: nie mogła 
zrozumieć starszej córki i zaczęła z nią walczyć. Życie w małej rodzinie 
profesora ułożyło się teraz w ten sposób, że Leszek miał same prawa, Żenia same 
przywileje, a tylko Ari wszystkie obowiązki, które jednak spełniała z uśmiechem. 
I ku zdumieniu ludzi, córka profesora kopała i uprawiała niewielki ogródek, 
hodowała drób i karmiła prosiaki, chodziła na targ i sprzątała pokoje. I przy 
tych wszystkich zajęciach śpiewała od rana do nocy i żartowała bez końca, i 
śmiała się, jakby spotykało ją co godzinę nowe szczęście. I nikt nie wiedział, 
że Ari jest po prostu zakochana w swojej młodości i słońcu. Leszek i Żenia 
przywykli do tego, że siostra im usługuje, ale kochali ją, jak to się mówi, po 
swojemu. Leszek przywoził jej z czytelni książki, które czytała bez wyboru do 
późnej nocy, leżąc na swoim małym łóżeczku w kuchni (służąca była bowiem na 
przychodną), Żenia zaś dbała, aby Ari ubierała się przyzwoicie. i projektowała 
jej sukienki, ale Adriankę trudno było gustownie ubrać, choćby dlatego, że uroda 
dziewczynki miała oryginalny, swoisty typ i nikt nie umiał powiedzieć, czy 
siedemnastoletnia Ari jest brzydka czy ładna. Chuda, a przez to wydawała się 
wyższa, niż była w istocie. Długonoga, główkę miała małą i kształtną, ale 
zeszpeconą włosami obciętymi krócej, niż potrzeba. Włosy te ciemne raczej niż 
jasne, o czerwonym w słońcu połysku, zaczesywane do góry, odsłaniały całe czoło, 
inteligentne i ładne. Brwi słabo zarysowane, bardzo wąskie, i oczy bardzo 
wydłużone, których dolne powieki tworzyły zupełnie proste linie, kąciki zaś ich 
zewnętrzne, podniesione do góry, nadawały całej twarzy charakter Japonki. Usta 
małe, o dolnej wardze cokolwiek wydatniejszej. Nos Ari odziedziczyła po ojcu, 
był bowiem cienki, suchy, prawie nieznacznie zadarty, ale nie za duży. Cera 
blada, anemiczna. Ale kiedy Ari uśmiechała się i spod ledwo różowych warg 
błysnęły zdrowe, równiutkie i niepokojąco białe zęby, zaś w oczach błysnęły 
światła, wtenczas z całej twarzy bił taki czar i wdzięk, że Ari mogła się nawet 
wydać ładna mimo zapadniętych policzków. Stołownicy Klaudiusowej od czasu, jak 
Ari została w domu, mieli zawsze stół ubrany kwieciem lub zieleniną, a ponadto 
przyjemność patrzenia na zręczną dziewuszkę, która podawała zgrabnie i prędko. A 
czyniła to, jakby usługiwała komuś bliskiemu, starając się po prostu odgadywać 
myśli. Wesoły jej uśmiech kazał zmęczonym ludziom zapominać o kłopotach i 
troskach przynajmniej na czas posiłku. Ojciec milczał jak zwykle i nie wtrącał 
się do niczego, także jak zwykle. Któregoś dnia zobaczył Ari przy swych ulach. 
Kręciła się tu i tam i widać było, że ma wielką ochotę wsadzić ciekawy nosek do 
środka. Wtedy pan Klaudius ze swą zwykłą, śmiertelnie poważną miną, poszedł do 
pokoju, wziął z biurka "Żywot pszczół", z apteczki flakonik amoniaku, wrócił do 
Ari, wręczył jej oba przedmioty i usiadł na swojej ławeczce. Odtąd Ari pokochała 
pszczoły jeszcze więcej i gdzie znalazła wolne miejsce w ogródku, sadziła 
kwiaty, by owady nie traciły czasu na dalekie drogi, a poza tym, w gorliwym 
zapale biegała co dzień prawie kilometr, gdzie wonnie kwitła gryka i koniczyna, 
rwała ukradkiem całe naręcza i stawiała w kubłach i starych garnkach wonne 
bukiety w pobliżu uli. Stołownicy i sąsiedzi serdecznie lubili zaharowaną, a 
śpiewającą dziewuszkę i w żaden sposób nie mogli się w niej doszukać wad, o 
których opowiadała matka. I choć Imogenka była śliczna i wdzięczna jak kwiat, 
zupełnie jawnie adorowali małą gosposię, co sprawiało przykrość profesorowej i 
drażniło ją, bo dopatrywała się w tym złośliwości ludzi w stosunku do siebie. 
Wylewała więc żółć na Adriannę. - Jesteś bezwstydna kobieta, niezadługo 
zaczniesz się chłopom na szyję rzucać... Tak, tak... przymilaj się ludziom, 
oczerniaj matkę i siostrę... to cała twoja radość. Ari śmiała się cichutko, bo 
miała czyste sumienie. Z czasem to ten, to ów z gości, często w ciemnym 
korytarzu pocałował lub objął dziewczynkę, ona zaś nie broniła tych pieszczot, 
bo ich potrzebowała. Oddawała pocałunki ufnie i serdecznie, szczęśliwa, że ktoś, 
choć na moment jest nią zajęty. Nie zazdrościła Żeni, kiedy ta przyjmowała 
swoich gości jak mała królewna i błyskała w rozmowie inteligencją i dowcipem. 
Nie zazdrościła, gdy Żenię odprowadzała do domu eskorta studentów i uczniaków ku 
dumie matki; i nie zazdrościła, gdy Żeniusia wybierała się do kina lub teatru, 
bo nawet na zazdrość czasu nie miała. W małej głowie tyle krążyło różnych myśli, 
ile motyli uwija się nad pachnącą łąką w słoneczny dzień, a wszystkie myśli 
równie były jasne i kolorowe jak motyle. Raz tylko, gdy rodzina zebrała się przy 
kolacji, Adrianka, nalewając herbatę, rzekła: - Patrzcie, patrzcie... Oto 
spracowane ręce Adrianki Klaudius, czy nie są stworzone do pieszczot i 
pocałunków, takie są śliczne!! Pani Klaudius wypuściła wtedy z ręki widelec, 
którym nabierała właśnie szynkę z półmiska i spojrzała na Ari takim wzrokiem, że 
dziewczyna pożałowała gorzko swojej szczerości, jak zresztą zwykle. Imogenka 
roześmiała się głośno. Leszek powiedział: - O, o! A profesor na moment podniósł 
głowę znad talerza tartej rzodkwi ze śmietaną (profesor mięsa nie jadał), ale że 
bieg jego myśli został zmącony, świadczył fakt, że zaczął szukać serwetki, którą 
już miał pod brodą, zaś pani Klaudius, gdy ochłonęła, rzekła mocno poirytowanym 
głosem: - Widzę, że za mało masz jeszcze pracy, skoro przychodzą ci do głowy 
takie idiotyczne myśli. A ty, Marku, siedzisz jak kłoda, nie zwrócisz uwagi 
córce, która pastwi się nade mną. Trzeba sumienia nie mieć, by na moje barki 
składać odpowiedzialność za prowadzenie takiego dziwoląga. Ładny z ciebie 
ojciec. Nie uśmiechaj się, Ada, nie doprowadzaj mnie do wściekłości. Profesor 
znów podniósł głowę znad talerza i machnął ręką. Ari prysnęła do kuchni, ale 
późnym wieczorem, gdy Klaudius według swego zwyczaju wychodził popatrzeć na 
niebo, podszedł do leżącej w łóżku córki i rzekł swoim ponurym, grubym głosem: - 
Myj ręce w gorącej wodzie i smaruj na noc gliceryną. Ari bez słowa owinęła 
szczupłymi ramionami ojcowską szyję i pocałowała go w ucho. ** ** ** W tym 
czasie, kiedy Ari skończyła dziewiętnaście lat, wyprowadził się od Klaudiusów 
lokator, stary emeryt, a jego miejsce zajął student, leśnik. Ten nowy lokator 
był młody, bardzo przystojny i bardzo wesoły. Całymi wieczorami z jego pokoju 
dobiegał gwar i śmiech, w dzień natomiast nie było go w domu, tak że Ari nigdy 
nie miała sposobności obejrzeć go dokładnie, a wobec tego, że pokój cały dzień 
był wolny, spędzała w nim każdą wolną chwilę, zwłaszcza w niedzielę, i 
gorączkowo czytała książki, jakich całe stosy poniewierały się po stole, pod 
stołem, na półce, na szafie, nawet pod łóżkiem. Którejś niedzieli już o piątej 
po południu była wolna, zasiadła na starej, dobrze wysłużonej kanapie i chwyciła 
pierwszą lepszóą książkę z brzegu. Była to "Miłość w przyrodzie". Ari wyciągnęła 
z kieszeni pajdę chleba i kawałek cukru. Oparła książkę o wałek, rozciągnęła się 
na brzuchu i zaczęła czytać, pogryzając to chleb, to cukier. Mijały minuty, w 
pokoju ściemniło się mocno, skrzypnęły drzwi i na progu stanął Jacek Zeler, 
niewidzialny lokator Klaudiusów i właściciel książki, którą Ari czytała. 
Zdumiony patrzył na smukłą sylwetkę panny. Nieznajoma leżała podpierając głowę 
pięściami, a w zębach trzymała długą skórkę chleba, chwiejącą się melancholijnie 
w miarę oddechu. Podszedł na palcach do stołu i jak mógł najciszej usiadł na 
krześle, obserwując zaczytaną. Zauważył, że panna jest chuda, ale ma cudowne 
proporcje, że jej bardzo długie, ciemne i puszyste rzęsy są zawinięte do góry 
jak u dziecka, a usta blade, rozchylone i kuszące. Nogi w płytkich i 
sfatygowanych pantoflach nie są może klasyczne, ale prościutkie, długie i 
przedziwnie miłe. Takie dziewczęce, kochane, drgające życiem nóżki, którym 
ślicznie byłoby w jedwabnych pończoszkach i pantofelkach z wysokimi obcasami, 
gdzieś w ruchu, w tańcu; zaś głowa, żeby nie była tak surowo ulizana, jak u 
starej panny, mogłaby wzbudzić większe zainteresowanie. Wreszcie nie wytrzymał i 
chrząknął, przekręcając jednocześnie kontakt stołowej lampki. Bo było coś 
niepokojącego w ciszy tego pokoju i tej postaci. Skoczyła na równe nogi, chleb 
wypadł na otomanę, książka z hałasem frunęła pod stół, sama zaś dziewczyna, 
oblana purpurą, oddychała gwałtownie, nie mogąc przemówić słowa. - Niech się 
pani nie boi, przepraszam, nie myślałem, że tak wystraszę. - Nie, nie, to ja 
przepraszam, ale strasznie lubię czytać. Proszę nie mówić mamusi. I nim Jacek 
zdążył odpowiedzieć, uciekła, a on został, rozbawiony i mocno zaintrygowany. 
Tego wieczoru nie miał gości, jak zwykle, ale nie wyszedł z domu. Koło godziny 
ósmej zapukał do pokoju Klaudiusów. - Proszę. Profesorowa siedziała przy stole i 
czytała gazetę, Imogenka haftowała jakieś batysty, Leszek świecił nieobecnością. 
- Przepraszam, że przeszkadzam. Czy nie mógłbym poprosić dziś o herbatę? 
Wyjątkowo zostałem w domu i jestem bez kolacji. - Ależ z przyjemnością, zaraz 
każę przygotować. - Może ja pomogę w tych przygotowaniach. - Co znowu? Proszę, 
niech pan siada i zjemy razem kolację. Imogenko, pan Zeler, a to moja córka, 
pierwsza uczennica. Żenia podała gościowi małą, wypieszczoną rączkę i 
zarumieniła się leciutko, a Jacek szarmancko ucałował podaną dłoń i zasiadł koło 
panienki, z przyjemnością patrząc na jej anielską buzię. Jednocześnie zaś 
myślał, że to nie ta, którą zastał w swoim pokoju. - Ari! - zawołała 
profesorowa. - Zaraz, mamusiu, idę - zabrzmiał głos. "Aha, to pewnie będzie 
tamta" - pomyślał Jacek, patrząc jednocześnie na Żenię, która zagaiła rozmowę. - 
Pan mieszka u nas już trzy tygodnie, a zachowuje się jak niewidzialny duch. - 
Jestem szalenie zajęty, proszę pani, i stołuję się w bratniaku. Wracam późno, a 
gdy czasem wcześniej, to zawsze przybłąka się do mnie paru kolegów, i jakoś nie 
miałem do tej pory sposobności złożyć wizyty moim miłym gospodarzom. W tej 
chwili od progu zabrzmiał miły głos: - Słucham, mamusiu. Jacek spojrzał w tym 
kierunku i poznał intrygującą go osóbkę. "Aha, to ta. Nazywa się więc "Aria" lub 
"Arianna"... fiu!" - gwizdnął w myśli. - Ari, podasz nam wszystkim herbaty, 
tylko prędziutko. Ari zaś na widok Jacka zbladła mocno i patrzyła nań 
wystraszonymi oczyma. Chłopcu żal się zrobiło biedactwa. Wstał więc i rzekł 
swobodnie: - My także nie znamy się jeszcze. Zeler jestem. Skinęła głową i nie 
podała nawet ręki, spłoniona i zmieszana. Zniknęła za drzwiami, a Klaudiusowa 
uważała za stosowne wyjaśnić: - Ona jest zawsze nieobliczalna, taki dzikus. 
Kiedy nieobliczalna panna przyszła znowu, niosąc na tacy herbatę i jakieś 
ciasto, Jacek flirtował już w najlepsze z Imogenką i kokietował mamę. Ari 
cichutko nakryła do stołu, na biały obrus rzuciła kilka świerkowych gałązek, 
matce przysunęła stołeczek, a przechodząc koło Żeni, położyła pieszczotliwie 
rękę na jej puszystych, złotych kędziorach. I wtedy wzrok Jacka spoczął na 
niezbyt białej, ale wąskiej dłoni o długich palcach, węższych ku końcowi. Mimo 
że dłoń owa była szczupła, rysowały się na niej słodko cztery dołeczki u nasady 
palców. Jacek poczuł gwałtowną chęć, by ta przekobieca, nerwowa dłoń spoczęła 
choć na krótką chwilę na jego czuprynie. Jakaż musi być miękka i giętka! - Czy 
poprosić tatusia? - Poproś, tylko prędko, bo herbata stygnie. Za chwilę wszedł 
profesor, mruknięciem odpowiedział na powitanie Jacka i wszyscy siedli do 
herbaty. Jacek czuł się doskonale, jak u siebie w domu, i mimo że pozornie 
zajęła go całkowicie Żenia, na co profesorowa patrzyła przychylnym okiem, 
nieznacznie obserwował "Arię" czy "Ariannę". Od razu odczuł, że Imogenka jest 
rozpieszczonym kotkiem domowym, Ari zaś osobą drugorzędną. Zaintrygowało go też 
pytanie mruka profesora, wypowiedziane głębokim, przyciszonym basem do Ari: - 
Smarujesz? - Smaruję, tatusiu - odparła z figlarnym uśmiechem. "Co i komu ona 
smaruje?" - pomyślał, ale oczywiście ten ciekawy temat przemilczał, natomiast 
zwrócił się do Ari z uprzejmym pytaniem: - A pani zapewne chodzi do szkoły razem 
z siostrzyczką? - Nie chodzę wcale, bo byłam osioł i zhańbiłam nazwisko zacnego 
rodu Klaudiusów, a w domu też można się wiele nauczyć. - O, zapewne, nawet 
więcej niż w szkole, trzeba tylko dużo czytać - odparł wesoło i mrugnął przy tym 
znacząco. Adriankę znowu oblała krew i aż oczy na moment przymknęła. A wtedy 
Jackowi przyszła do głowy myśl, że gdyby ją pocałował, w ten sam drażniący 
sposób przymknęłaby oczy. I myśl owa dręczyła go już do końca wizyty. A siedział 
jeszcze z godzinkę przy stole, zajęty rozmową z Imogenką i mamą Klaudius. Ari 
zaś nieznacznie sprzątnęła puste szklanki i zniknęła w kuchni. Zasypiając tego 
wieczoru, Jacek zastanawiał się nad pytaniem, czy owej pannie na imię Aria czy 
Arianna, a może w ogóle Bronisława czy Agata, i co i komu ona smaruje. Do kuchni 
wpadła Żenia. - Ari, Ari, jestem zakochana! - Na to się rycyny nie bierze. W 
kim? - W Jacku... co za przemiły chłopiec! - Aha, tak. Ma nawet apetyt i 
artystyczną czuprynę. - I jaki elokwentny, nie masz pojęcia. - Pojęcia nie mam, 
za to jedną szklankę więcej do zmywania. - Kiedy ty wiecznie błaznujesz, a 
mamusi się także podobał. - Widziałam, mamusia zyskała jeszcze jednego 
adoratora. - No, Ari... - Żeniuśka, już jestem poważna jak śmierć na chorągwi i 
oświadczam, że kto by śmiał powiedzieć, że Imogenka Klaudius z domu Klaudiusów 
nie jest najpiękniejszą i najwdzięczniejszą panną i dziewicą na obu półkulach 
ziemi, ten będzie musiał szczekać pod stołem jak pies i do końca życia będzie 
musiał nosić spuchniętą gębę z wyciśniętymi na niej palcami Jacka Zelera, 
najmilszego onej panny rycerza... No, no, Żeniusia, nie obrażaj się, jesteś taka 
śliczna i mądra, że chyba by ślepiów nie miał, a ma... pod hajrem»* ma; nawet 
jedno lewe, drugie prawe. Pod hajrem - żargonowo: pod słowem honoru. Żenia 
wybuchnęła śmiechem i poszła spać. Ari jeszcze godzinkę gwizdała jak szpaczek, a 
potem wyciągnęła spod poduszki książkę i dom zaległa cisza. Upłynęło parę dni i 
co dzień rano Ari, sprzątając mały pokoik lokatora, myślała o jego właścicielu i 
stawiała w wazonie zielone, świerkowe gałązki, co dzień świeże. A miało się już 
ku wiośnie, i była właśnie w swoim dziwacznym nastroju. Aż któregoś rana, gdy 
zamiatała gruntownie wszystkie kąty, do pokoju niespodziewanie wszedł Jacek. - 
Dzień dobry, to pani sprząta co dzień mój pokój? - Ja - szepnęła zmieszana i 
chciała uciekać, ale przytrzymał ją za ręce. - O nie, teraz sobie porozmawiamy. 
- Ależ ja nie mam czasu... mamusia... - Mamusia przed kwadransem wsiadła do 
pociągu i jedzie do Warszawy, a ja już od dawna czekam na sposobność zobaczenia 
pani samej. Proszę tu usiąść koło mnie grzecznie i odpowiadać. Jak pani ma na 
imię? - Adrianna - i roześmiała się. - Co pani smaruje? Otworzyła szeroko oczy. 
- Co smaruję?... Aha, ręce! - Po co? - Bo mam bardzo ładne, tylko zniszczone. - 
Pani ma ręce piękne, ale nie tylko ręce. Cała jesteś śliczna, Ari, tylko 
stanowczo musi pani przytyć, maleńka. - Niech mi pan pozwoli odejść, już muszę 
koniecznie. - Dlaczego? - Nie wiem, jestem niespokojna i denerwuję się, a mnie 
nie wolno urządzać takich eksperymentów, muszę pracować. - Ja też jestem 
niespokojny, Ari. Pani jest dziwnie denerwującą dziewczyną, taka szalenie 
denerwująca. - Tego mi nikt jeszcze nie mówił. - To powiedzą nie raz... I nikt 
pani jeszcze nie pocałował? - Owszem! Bardzo nawet lubię, gdy mnie całują, bo 
wiem, że w ten sposób dziękują mi, że jestem zawsze wesoła i nie terkoczę jak 
zepsuty zegar, ale śmieję się. - A gdybym ja teraz panią pocałował? - Tobym się 
zdziwiła i pomyślała, że nie jest pan taki mądry, na jakiego wygląda. Proszę 
puścić moje ręce, bo naprawdę nie mam czasu. - Kiedy znów panią zobaczę? - Nie 
wiem. Cały dzień pana nie ma w domu. - Ale wieczorem jestem. Niech pani 
przyjdzie do mnie wieczorem. Otworzę drzwi, nikt nie będzie słyszał, 
porozmawiamy swobodnie. - Dobrze! - uśmiechnęła się - to będzie moja pierwsza 
przygoda. - Pani szuka przygód? - Tak, bo na to, myślę, Bóg stworzył życie, 
byśmy je ze wszystkich stron poznawali i szukali w nim tego czegoś, co jest 
bardzo misternie ukryte... To tak, jakby w ciemnym pokoju zapaliło się lampę, 
oświecając wszystkie kąty. Wtedy człowiek się nie zestarzeje, jest mu wciąż i 
wszędzie jasno. A ja nie chcę, nie mogę się zestarzeć. Popatrzył na nią chwilę w 
milczeniu, wreszcie rzekł poważnie: - Ari, jesteś mądra, daj rękę i będziemy 
przyjaciółmi. - Jacku, jesteś nie mniej mądry, ale więcej przedsiębiorczy. Masz 
moją rękę i będziemy przyjaciółmi, a wieczorem wypalimy fajkę pokoju i posolimy 
wnętrzności nasze solą braterstwa. Rozeszli się ze śmiechem. Późnym wieczorem, 
gdy już mieszkańcy białego domu nie mogli zwrócić uwagi na wycieczkę Adrianki, 
gdyż spali od godziny (ojciec z Leszkiem w jadalni, a matka z Żenią w pokoju 
sypialnym), Ari wysunęła się z kuchni, zamknęła drzwi na klucz i poszła do 
frontu. Tu było otwarte. Jacek stał w progu swojego pokoju, skąd na korytarz 
płynęła blada smuga światła. Ari ujrzała dwie wyciągnięte ku niej ręce, które 
objęły ją wpół. Cichy klekot drzwi i Ari siedziała już na pamiętnej kanapie. 
Godzina jedenasta. - No i co, Ari, zaczęła się twoja przygoda? - Tak, o czym 
będziemy rozmawiali? Myślę, że nie o pogodzie i nie o drożyźnie. - Choćby o 
tobie, Ari. Pamiętasz ten wieczór, w którym cię poznałem? Tu, na kanapie, 
leżałaś taka zaczytana. - Z nie dojedzonym chlebem i wspomnieniem cukru w 
ustach. Tak, pamiętam. Strasznie lubię czytać, szczególnie o podróżach. Lubię i 
poezje, czasem sobie myślę, że i ja potrafiłabym napisać wiersz. - Nie 
próbowałaś nigdy? - Owszem, ale zresztą to głupstwo, nie mówmy o tym. - 
Dlaczego? Pomówmy. Powiedz, Ari, skąd bierzesz siły na tę pracę, o jakiej ludzie 
mówią? Widzisz, zasięgnąłem o tobie ścisłych informacji. I skąd siły na uśmiech, 
który tak niestrudzenie i ślicznie rozjaśnia twoją buzię? - Widzi pan, ja sobie 
zawsze myślę tak: trzeba szukać szczęścia w tym, co mnie otacza. Kiedy idzie 
wiosna, tak jak teraz, jestem szczęśliwa, że mam oczy i uszy, że widzę, jak 
drzewa zaczynają pękać i szeptać sobie na ucho o miłości; kiedy pracuję w 
ogrodzie, jest mi dobrze, znajduję szczęście w samym fakcie wysiłku. Moje 
mięśnie żyją, czuję wszystkie. Drżą i prężą się tak, jak wiosną drzewa. Kiedy 
znów mam robotę w domu, myślę sobie, jak ładnie jest, kiedy na białym obrusie 
zazielenią się gałązki świerku, a ponad nimi leci nieuchwytna para z gorących 
potraw. To jest takie śliczne, że i pracy nie szkoda, by zobaczyć taki widok. 
Lub gdy słońce zaleje posprzątane czysto pokoje i człowiek myśli sobie, że jest 
ptakiem w ciepłym, przytulnym gniazdku. Kiedy mamusia na mnie krzyczy, a czyni 
to z zasady, z urzędu, z przyzwyczajenia, ze względu na swoje nerwy i w ogóle z 
braku laku, nie mogę być smutna, nie mogę się krzywić, bo jedna smętna twarz 
ludzka psuje harmonię otoczenia. Ja muszę się uśmiechać, bo moje myśli lecą 
wciąż gdzieś w słońce i szukają radości tak, jak pszczoły miodu. I tak po 
kropelce zbieram słodycz życia, najdrobniejsze okruszki i chcę być jak ul pełen 
pachnącego miodu, a wtedy niech przyjdzie, kto chce, i pije ten wonny, ciężki, 
słodki płyn - radość życia. - Ari! - szepnął Jacek, a wzruszenie dławiło go za 
gardło - przecież ty jesteś poetką. - Nie, ja jestem mała, szara pszczółka, 
tylko, wiesz, w tym domu mi ciasno... ciasno!... - Ari, przebacz mi. Kiedy 
prosiłem, żebyś do mnie przyszła, myślałem sobie: ot, jest oryginalna, ciekawa, 
podoba mi się, będę ją całował i pieścił. Teraz mi wstyd. Jesteś małą królewną. 
Wprowadzasz do tego pokoju dziwny nastrój, jakby tu zapachniały kwiaty. Ari, 
powiedz coś jeszcze, widzisz, tak rzadko spotyka się w kobiecie przyjaciela, z 
którym można być szczerym, a z tobą muszę mówić zupełnie szczerze. Ty jesteś 
morowa, no, morowa! - Czy Żenia nie jest morowsza? - Żenia? - lekki rumieniec 
okrył jego twarz. Z Żenią spotykał się teraz co dzień w mieście. - Widzisz, Ari, 
panna Żenia jest rozpieszczonym małym kociakiem, wyjdzie za mąż i albo będzie 
tego szczęśliwca zdradzała, albo nie, ale nie ukaże mu nowych światów, nowych 
horyzontów, nie potrafi być ciągle inna, ciągle nowa. Tak mi się zdaje, zresztą 
może mylnie. - Na pewno mylnie. Żenia jest kochane, słodkie maleństwo, pragnie 
mieć swój dom i w nim królować. - A ty, Ari? - Ja chcę, by mnie kochali wszyscy, 
a za mąż pewnie chyba nie wyjdę wcale, bo myślę, że jak mam żyć z małżonkiem 
zacnym jak pies z kotem lub jak para pantofli pod łóżkiem, lub że mamy się nie 
odczuwać i nie rozmawiać wzajemnie... brr... nie chcę o tym myśleć. - Wiesz, ja 
to samo. Nie mam zamiaru się żenić, bo nie chcę być związany. Kobietę poznaje 
się, gdy żyjemy z nią pod jednym dachem, gdy przeżywać trzeba z nią razem troski 
i radości, ale to następuje dopiero po ślubie i wtedy trach! Jedno rozczarowanie 
po drugim. Ale dość o tym, Ari. Powiedz mi coś jeszcze, powiedz coś ciekawego. 
No! Objął ją delikatnie i przyciągnął do siebie. Patrzyli sobie prosto w oczy. 
Mały promień lampki poprzez jedwabny klosz rzucał złotawy cień na zarumienioną 
twarzyczkę Ari. Jej usta były teraz mocno czerwone i pełne i Jacek zadrżał cały 
przejęty gorącym pragnieniem złożenia pocałunku na tych słodkich, uśmiechniętych 
ustach. A wtedy Ari zaczęła mówić cichutko, tak właśnie, jakby brzęczała w 
słońcu złota pszczoła: - Była noc. Noc czerwcowa, gorąca... niespokojna, 
rozkoszna... mdlejąca. Szmerów pełna, wzdychań i tęsknicy, a po niebie krążył 
bladolicy, bladolicy, tajemniczy, cichy księżyc. - Rozełkały się w krzewach 
słowiki, gaj się zaniósł od dziwnej muzyki, jakieś serca sprężone zamarły, 
jakieś usta w całunku się zwarły, rosa w kwietne opada kielichy, a hen... płynie 
bladolicy, cichy księżyc. - Przez szpalery pachnące i ciemne, przez szpalery 
omglone, tajemne, ktoś pospiesza, słychać wiew oddechu. W nieuchwytnym 
roztopiony echu ktoś do skrytej podąża altany, a po niebie idzie cichy, szklany 
księżyc. - Zaszlochały purpurowe róże, drgnęły głosy w słowikowym chórze, ros 
kropelki na ziemię upadły, złote gwiazdy z zazdrości pobladły, a w altanie, 
gdzie dwa drżące cienie, widzi róże, harfy i płomienie - księżyc. - Świt już 
wstaje i modli się łzawie ros milionem dzwoniących po trawie, a świt wstaje i 
ognie już pali, ognie krwawozłociste na fali. Słońce płynie w purpurowej łodzi, 
a tam gaśnie, a tam już zachodzi księżyc. - Dawno śpiewa w obłokach skowronek, 
śpi dziewczyna na puchach koronek; słodkiej nocy znikły srebrne cienie. Znika z 
serca cichutko wspomnienie, pierzcha urok miłosny jak złodziej, bo tam gaśnie, 
bo tam już zachodzi księżyc! W miarę jak mówiła, przez twarz jej przelatywały 
jakieś błyski, jakieś łuny, a rzęsy szeroko rozwartych powiek lekko drżały. Gdy 
skończyła, wolno przymknęła oczy, opierając jednocześnie przechyloną w tył głowę 
o poręcz kanapy. Jacek wpatrzył się w jej omgloną wzruszeniem twarz. Słodko, 
mocno przytulił usta do gorących małych ustek i w ciszy przez moment słychać 
było tylko niespokojny łopot serc. - Ari, na miłość boską, doprowadzasz mnie do 
szału - wyjąkał. - I dlatego właśnie już idę - wstała energicznie z kanapy, 
przeciągnęła się i nim Jacek zdążył zaprotestować, znikła jak myszka. On 
tymczasem wciąż siedział na kanapie i przeżywał cudowne chwile wzruszeń, jakimi 
go oplotła, omotała owa niepozorna dziewczyna. Zeler był przyzwyczajony do 
flirtów i flircików, bo z upodobania zawracał głowy pensjonarkom i koleżankom, 
co mu się z racji jego postawy i urody udawało bez wysiłków. Kochał się w każdej 
ładniejszej pannie na śmierć i na zabój przez trzy, cztery dni, a potem 
wynajdywał znowu coś nowego. Zdarzało się, że raz i drugi, i trzeci sprytniejsze 
dziewczyny potrafiły go trzymać w niewoli dwa i trzy miesiące, ale niech która 
napomykała o małżeństwie, Jacek mówił w duchu "moje uszanowanie" i robił z całą 
gracją»* zwrot w tył. Gracja (łac.) - wdzięk, wytworność, szczególnie w ruchach 
ciała. Ari nie była ładna, a wobec Żeni gasła zupełnie. A przecież zaszumiało mu 
w głowie od jej obecności i zdziwiony poczuł, że ciągnie go do niej siła 
nieprzeparta, którą lękał się sam wobec siebie nazwać miłością w zrozumieniu, że 
ta miłość może być dla niego klęską, na co jako żywo nie miał ochoty przystać, 
bo lubił czuć się panem sytuacji. Upłynęło parę tygodni. Przez ten czas Żenia 
zdążyła rozkochać się w ślicznym i swawolnym chłopaku. On zaś nie był głazem i 
przyjmował dowody miłości z wdziękiem, płacąc za nie hojnie czułymi 
spojrzeniami, pachnącymi słowami i pieszczotą. No bo właściwie dlaczego nie 
brać, kiedy dają, w jakim celu grać rolę ascety»* wobec ślicznego, zakochanego 
dziecka? A pomimo to całe dnie, nawet podczas uroczych sam na sam w 
kinematografach czy cukierni z Imogenką, żył oczekiwaniem wieczoru i chwili, 
kiedy leciutko stukały drzwi, a w progu stawała uśmiechnięta Ari. Potem siadali 
przytuleni do siebie na kanapie i dziewczyna wciągała go w wir swego 
błyskotliwego humoru, rzucającego blask na ich serdeczne, przyjacielskie 
rozmowy, syciła go swoją nieustanną radością życia, zamazywała nerwowymi palcami 
troski i zagadnienia męczące, których jest niemało w życiu młodego i biednego 
studenta. Asceta (grec.) - człowiek wyrzekający się dobrowolnie wszystkich 
uciech życia. Wizyty owe stawały się jednak coraz rzadsze. Wiosna była w całej 
pełni i Ari do późna pracowała w ogrodzie, a skoro świt musiała wstawać, nie 
miała więc czasu dla siebie. Tęskniła jednak do tych szeptem prowadzonych 
poufnych pogawędek i do gorących pocałunków Jacka. W tym czasie przytyła, 
nabrała zdrowej cery, a przez to i wyładniała. Zmianę zauważył Leszek i ojciec. 
Leszek raz zażartował: - Ari, robisz się apetyczna jak młoda gąska. Czy nie 
jesteś zakochana? - Do nieprzytomności. Kocham i jem, jem i kocham, i tyję, a 
wobec tego mam zamiar dawać moim indykom do tuczenia miłość zawijaną w 
kartoflane liście. Środek niekosztowny, a jak myślę, skuteczny. Profesor, znowu 
korzystając z chwili, gdy nikt nie widział, przytrzymał na chwilę rękę Ari w 
swojej i rzekł ponurym basem: - Jesteś zdrowa, co? Ari przytuliła buzię do 
ojcowskiej, wielkiej dłoni i odpowiedziała z dziecięcym, serdecznym uśmiechem: - 
Zupełnie zdrowa, tatusiu. Ari zaś była po prostu szczęśliwsza niż dawniej. 
Wreszcie w końcu maja, po dwóch tygodniach nieobecności, udało się Ari znów 
odwiedzić Jacka. Czekał na nią drżący i zdenerwowany jak nigdy. - Ari! Chwała 
Bogu. Co ty robisz! Dlaczego nie przychodzisz? Ja pracować nie mogę, myśleć o 
niczym. Cały dzień czekam na ten wieczór. - Ja też czekam, Jacku, a czy myślisz, 
że krasnoludki za mnie wszystko zrobią? Ty, stary zrzędo, jeszcze mi wymówki 
robisz! - Nie robię, tylko mi przykro, że jesteś dla mnie taka chłodna. Może 
gdzieś jaka nowa przygoda? Roześmiała się głośno. - Ba, żebym to miała, ale ta 
pierwsza jeszcze się nie skończyła, a nim się skończy, czuję, że będę miała co 
nieco uszy nadwerężone. - Czego ty się śmiejesz, dziewczyno, ty nie jesteś 
kobieta, ale strzyga, nie masz za grosz sentymentu. - Kup mi dwa kilo w 
prezencie, a będę płakała na zawołanie, ale słowo ci daję, że nie do twarzy mi 
ze łzami. - Ari, przestań żartować. Przecież ja jutro wyjeżdżam. Ari! To nasz 
ostatni wieczór. Uśmiech zgasł jak zdmuchnięty. - Cooo? Dlaczego? - Dostałem 
posadę, na razie na czas wakacji, na próbę. A potem nie wiem, czy jeszcze będę 
tutaj u was mieszkał. Choroba wie, gdzie człowieka zaniesie po te kilka groszy. 
Widzisz, zbladłaś. Żal ci, Ari, moja kochana. - Jacek! Tak mi było dobrze z 
tobą. Jakże teraz sama zostanę, kto będzie mieszkał w tym pokoju? - głos jej 
zadrżał żałośnie. Otarła łzy wierzchem dłoni i uśmiechnęła się: - Nie trzeba być 
mazgajem, chłopcze. Co tam! Wszystko głupstwo. Pojedziesz, zobaczysz nowych 
ludzi, nowe twarze. A od czasu do czasu pomyśl o mnie. - Ależ ja ciebie kocham, 
Ari. - No, no... Zdaje się, że ty Imogenkę też kochasz, ale to nic, wcale się 
nie dziwię. - Głuptas jesteś, nie pleć, opowiedz mi co. - Nie mam natchnienia, 
bo... no, bo nie. Gdzie dostałeś posadę? - Na wsi, w majątku na Wileńszczyźnie. 
- A co tam będziesz robił? - Zdaje się, że liczył bydło, ludzi i pieniądze. Sam 
jeszcze nie wiem dokładnie. Ari, przyślę ci adres, napisz do mnie, taki będę 
ciekawy, co się z tobą dzieje. - Ja nie lubię pisać listów, kiedy bowiem list 
dochodzi do adresata, myśli i uczucia w nim zawarte tracą swoisty zapach 
nastroju, wietrzeją! Lepiej mówić ot tak, z ust do ust. - A jeżeli inaczej nie 
można jak tylko listownie? - To wcale nie pisać, nie rozmazgajać się w 
czułościach, które czasem są już i nieaktualne. - To znaczy, że ja wyjadę, ty o 
mnie zapomnisz i wszystko w porządku, tak? - Nie. Adrianka ma dobrą pamięć. 
Jacek, nie stwarzaj pogrzebowego nastroju, bo to nie leży ani w moim, ani twoim 
charakterze. - Ari, ja chcę wiedzieć, czy mnie kochasz... - Jacek! - ... i chcę 
coś od ciebie na pamiątkę. Ari, pomyśl, nie zobaczymy się długo, długo... Objęła 
go wpół i patrzyła serdecznie. - Kochany, cóż ci dać? Zawsze będę o tobie 
myślała i wspominała, i tęskniła, ale nie mam nic takiego, co bym ci dać mogła. 
- Masz! - No, co? - Daj mi siebie, Ari. Ten pierwszy i ostatni może raz na 
pożegnanie. Daj mi siebie, Ari. Długą chwilę trwało milczenie, Ari stała z 
opuszczonymi rękami i otwartymi szeroko oczyma pod wrażeniem, że w śliczną 
melodię ich sielanki wkradł się zgrzyt. Potem powiedziała zupełnie spokojnym 
tonem: - Chcesz mnie unieszczęśliwić? - Nie, ale ciebie chcę. Tak pięknie mówisz 
o radości życia, o miłości. Jesteś teraz taka cudowna, wciąż myślę o tym, nie 
będę miał spokoju, jedyna, kochana moja! I tulił do siebie, i całował gorąco, i 
szeptał do ucha coraz namiętniej. Ari zaś bladła, to znów płonęła, nie wiedziała 
zupełnie, co się z nią dzieje, miała wrażenie, że porywa ją i wchłania ogień, a 
w głowie szumiało jej tak jak wtedy, gdy Leszek spoił ją na Boże Narodzenie 
winem i zupełnie tak samo obejmowała ją słodka omdlałość, ale resztkami 
świadomości wiedziała i to, że musi bronić się za wszelką cenę. Odepchnęła go z 
wysiłkiem. - Jacek, nie chcę, nie... Gdy pokocham... Jacek! - Aha! Więc mnie nie 
kochasz? - Nie na tyle, by wiązać w ten sposób swoje młode życie z twoim... nie 
znam cię jeszcze Jacku... nie męcz mnie. I nie patrz na mnie tak, jakbym 
popełniła zbrodnię, no, mówię ci, nie patrz na mnie... Niegodziwcze! I pierwszy 
raz od czasu znajomości Jacek ujrzał ją płaczącą, a wtedy od razu skrucha 
rzuciła go przed nią na kolana. - Ari, Adrianko, nie płacz, już będę spokojny, 
no, Ari. Matka usłyszy, widzisz, co robisz? Nie tak sobie wyobrażałem pożegnalny 
wieczór. - Jacek, nie miej do mnie żalu, pomyśl tylko, co powiedziałaby moja 
matka, siostra? Ja nie mogę tylko siebie brać pod uwagę, bo jestem zależna od 
rodziców. Zresztą, nie wiem, czy nie spotkam w życiu kogoś, dla kogo będę gotowa 
ponieść największe ofiary. No, pocałuj mnie i nie męczmy się oboje, bo to nie ma 
sensu. I weź jeszcze pod uwagę, że ja nie chcę wszystkiego czaru miłości i 
wszystkich tajemnic życia wychylać od razu. Tuliła jego głowę i raz po raz 
całowała w oczy. Wreszcie Jacek rzekł z zawziętością: - Chcesz, bym sobie w 
twojej obecności w łeb strzelił? - A pozwolenie na broń masz? Nie bądźże 
dzieckiem, chłopcze, co za głupstwa. - Ari! - Jacek, dobranoc. Moja elokwencja 
też ma granice. - Nie puszczę cię stąd. - Jacek, miejże litość nade mną, pomyśl 
nie tylko o sobie. Robimy wrażenie pary wariatów, targujesz się ze mną o dowód 
miłości, jakie to brzydkie. Jacek, miłość to nie partia szachów. Tak wygląda, 
jakbym ja tobie, a ty mnie chciał dać mata. - Ja wiem tylko jedno, że cię kocham 
i że musi spełnić się to, o czym tyle czasu marzyłem; choćby... choćby kosztem 
małżeństwa. - Aha! Więc szach królowej. - Nie rozumiem cię, Ari, co ty za 
komedie ze mną grasz, nie mogę zrozumieć. - A ja nie mam ochoty wychodzić za mąż 
z musu. Zrozumiesz, gdy pokochasz naprawdę, tymczasem dobranoc, nie strzelaj 
się, bo narobisz huku. Wskoczyła na parapet i wybiwszy szybę, zniknęła w mroku 
nocy. A gdy w kuchni myła okaleczoną twarz i ręce z krwi, uśmiechała się przez 
łzy, które ciurkiem płynęły i płynęły, mieszając się z wodą, i myślała jedno: 
"Ale wygrałam tę partię. Winszuję ci, Ari, pierwszej przygody". Nazajutrz rano 
Zeler przyszedł pożegnać profesorową i panienki. Był blady i wzruszony. - Bardzo 
nam będzie pana brakowało, Jacku - rzekła Klaudiusowa. - Niech mi pani wierzy, 
że ja daleko więcej mam czego żałować - odpowiedział. Imogenka była zapłakana. 
Długo całował obie jej rączki. Zaś Ari wyszła z kuchni różowa od gorąca, 
uśmiechnięta, w białej chusteczce na głowie i rzekła po prostu: - Do zobaczenia, 
panie Jacku, proszę do nas wrócić. Jackowi na jej widok krew uderzyła do twarzy. 
Ari wydała mu się teraz stokroć jeszcze droższa i bardziej pożądana, a cudna jak 
nigdy, tym więcej, że odczuwał jej wyższość. Podszedł do niej i pochyliwszy 
nieco głowę w głębokim ukłonie, pocałował ją w rękę i szepnął: - Przebacz mi, 
Ari. Uśmiechnęła się tylko, ale kiedy odwrócił jeszcze od progu głowę i spojrzał 
na nią, zobaczył w rozszerzonych, jakby niewidzących oczach, wyraz takiej 
tęsknoty i smutku, że po prostu chciał krzyknąć: "Ari, chodź ze mną!" Opanował 
się jednak. Ciężko zatrzasnęły się drzwi. Ari stała jeszcze wciąż nieruchomo, po 
bladej twarzy płynęły wolno łzy, a słońce rzucało ostry blask na jej głowę i 
migotało w słonych kroplach. Pani Klaudius ze zdumieniem patrzyła na córkę. 
Wreszcie na palcach podeszła do niej i pocałowała mokrą twarzyczkę, mówiąc 
cicho: - Nie trzeba płakać za chłopcem, Ari, to nie wypada. - Ja nie za chłopcem 
płaczę, mamusiu, a zresztą już mi przeszło - i uśmiechnęła się do matki ciepłym 
uśmiechem i to nieokreślone "coś", co wisiało nad głowami trzech kobiet, a 
urodziło się w załzawionych oczach Adrianki, znikło bez śladu. I ani matce, ani 
Imogence nie przyszło na myśl, że stojąca przed nimi roześmiana dziewczyna ma w 
duszy cień. ** ** ** Wkrótce potem, bo już w niespełna dwa miesiące, w 
opustoszałym pokoiku zamieszkał nowy lokator, pan inżynier Wiktor Karbowski. Ten 
znów miał posadę w tutejszej fabryce i zanim zamieszkał u Klaudiusów, jeździł do 
pracy z Warszawy. Pan Karbowski miał trzydzieści cztery lata, był zrównoważony, 
pewny siebie i wiedział, czego chciał. A chciał właśnie zakończyć kawalerski 
tryb życia, założyć ognisko domowe, mieć dzieci i dać swojej matce miłą i 
kochającą synową. Idąc do pracy, musiał co dzień przechodzić koło małego, 
milutkiego domku i starannie utrzymanego ogródka, z którego biła odurzająca woń 
kwiatów i dolatywał wesoły pobrzęk pszczół i miły dziewczęcy głos, biorący 
często nawet górne "c". Czasem przez sztachety dojrzał smukłą kobiecą sylwetkę, 
migającą szybko między zielenią. Pewnego razu, spiesząc po pracy na kolej, 
spojrzał wedle zwyczaju do ogródka i zainteresował go miły obrazek: Na dużej 
wiśni pełnej owoców siedziała dziewczyna na gałęzi jak ptak i jak ptak gwizdała 
niefrasobliwie, zrywając purpurowe jagody do koszyka. Długie nogi w ciemnych 
pończochach chwiały się w takt melodii i te nóżki po prostu wzruszyły inżyniera, 
bo w ogóle miał słabość do ładnych nóżek. Przystanął, panna spojrzała na niego, 
uśmiechnęła się przyjaźnie i Karbowski nie mógł już odejść, więc odezwał się 
uprzejmie: - Szczęść Boże, miłej pracy. Ładne owoce w tym roku. - No, z owoców 
mamy dopiero wiśnie, ale te rzeczywiście ładne i będzie z nich pyszna nalewka. - 
Ala pani może spaść i zrobić sobie krzywdę. - Mogę, ale gdyby tu weszła moja 
mamusia, zacna profesorowa Klaudius, niebezpieczeństwo byłoby większe, a i widok 
nie tak ciekawy, prawda? - roześmiała się. - Proszę wejść do ogródka, poczęstuję 
pana wisienkami. Inżynier wszedł i potem wszystko poszło jak po maśle. 
Zamieszkał u Klaudiusów i rozkoszował się ciepłą obecnością młodych dziewcząt. 
Ale Ari wywierała na niego większe wrażenie, bo widział w niej materiał na żonę. 
Żenia, która szybko pocieszyła się po wyjeździe Jacka, zaczęła teraz podkochiwać 
się w Wiktorze i skonstatowała ze zdumieniem, że elegancki, poważny pan nie 
ukrywa wcale swojej sympatii do siostry. To ją rozdrażniło, chciała mu się 
przypodobać, ale każda ich rozmowa kończyła się sprzeczką i Wiktor traktował 
Imogenkę jak rozgrymaszonego dzieciaka. Często przychodził na herbatę i 
pogawędkę do stołowego pokoju; z panią Klaudius rozprawiał o drożyźnie, o 
polityce, z Leszkiem o jego studiach, z Żenią chronicznie się sprzeczał, a 
właściwie przekomarzał, i nigdy nie prawił jej komplementów, do jakich była 
przyzwyczajona. Tylko z Adrianką nie miał sposobności pogadać, bo rzadko 
siedziała razem ze wszystkimi przy stole i rzadko wtrącała swoje zdanie do 
rozmowy, a jeżeli to uczyniła, to nikt tego nie mógł brać serio, bo Ari 
"błaznowała". Raz zwrócił się do niej Wiktor, by rozstrzygnęła spór: - Panno 
Adrianko, kto z nas ma rację? Panna Żenia twierdzi, że mężczyzna jest tyranem, a 
kobieta niewolnicą i dlatego mała Żeniusia postanowiła za mąż nie wychodzić, by 
tą nieszczęsną niewolnicą nie zostać; według mojego zdania to wy, piękne panie, 
jesteście twardymi despotkami i z rozkoszą pijecie nasz ból i cierpienie. Ari 
roześmiała się i już matka utkwiła w nią groźne oczy w obawie, że niepohamowany 
języczek znów jakieś głupstwo palnie, gdy tym razem Ari rzekła: - Ani Żenia, ani 
pan nie macie racji, bo któż tu mówi o niewolnictwie. Nie jesteśmy, dzięki Bogu, 
w Turcji, zniknęły też czasy srogich Amazonek. Mężczyzna jest zbudowany tak, że 
może orać i uprawiać swoją działkę życia, choćby w pocie czoła, kobieta zaś jest 
jak kwietny krzew, stworzony ku radości jego oczu i serca. Jedno i drugie 
powinno przeznaczenie swoje spełniać. Otwórzcie uszy wasze, bo mądre są słowa 
moje, koniec! Alleluja! Szlus... Kwiatami możecie mnie nie obrzucać. Matka, 
która słuchała z natężeniem, pokręciła przy końcu głową. Ta dziewczyna będzie 
chyba całe życie żartować. Pan Klaudius cały czas patrzył na zegarek, a potem 
mruknął przyciszonym basem: "Dobrze". Ale czy to się stosowało do Ari, czy do 
zegarka, tego nikt odgadnąć nie umiał. Tylko Wiktor skłonił głowę w ukłonie i 
rzekł poważnie: - Panno Adrianko, pani jest mądra dziewczyna. - Aha, wiem o tym 
doskonale, ale słyszę, niestety, pierwszy raz. - Ale zapewne nie ostatni. - 
Hm... być może, ale boję się, że gdy to będę za często słyszeć, to przestanę 
wiedzieć. - Pani studiowała filozofię? - Przeważnie dzieła, w jaki sposób 
najlepiej prać Radionem. Nie, proszę pana, ja mam swoją własną filozofię: cieszę 
się, że żyję, że mamy w kuchni zlew i wodociąg, a także i światło elektryczne 
zamiast wonnych lamp naftowych; cieszę się, że mamusia kupiła mi pantofelki na 
wysokich obcasach i cieszę się, że to u nas mieszka taki wspaniały, godny 
człowiek, który pierwszy ogłosił światu, że Adrianka Klaudius jest mądra panna. 
Roześmiali się wszyscy, tylko profesorowa rzekła sucho: - Za dużo mówisz, Ari. 
Panienka westchnęła, otarła się jak kot o ramię ojca i wyszła do kuchni. A 
Wiktor zauważył: - Panna Ari jest niebywale oryginalna i sympatyczna. I niedługo 
po tej rozmowie, pewnego poobiedzia, ku niebotycznemu zdumieniu profesorowej, 
Karbowski poprosił ją o chwilę sam na sam i oświadczył się o rękę Ari. 
Oczywiście dostał błogosławieństwo i kiedy poszedł lekko wzruszony do swojego 
pokoju, pani Klaudius wytarła nos i resztki łez i zawołała córkę. - Ari! Pan 
inżynier Karbowski oświadczył się o twoją rękę. - Cooo? Nie może być. A to heca, 
mamusiu! Ja myślałam, że on już jest całkiem poważny i rozumny. - Chciałabym, 
żebyś w tak decydującej chwili przestała się śmiać. Ja życzę sobie, żebyś 
została jego żoną i uważam cię od dziś za narzeczoną Wiktora. - Ależ, mamusiu, 
ja go nie kocham, ja go nie chcę. - A kogóż ty kochasz i dokąd myślisz siedzieć 
mi na karku? - Na razie nikogo nie kocham, a w domu chyba nie przeszkadzam. - 
Przeszkadzasz i proszę cię, bez grymasów albo precz z domu. Żeniusia Bogu 
dziękowałaby za takie szczęście, za takiego człowieka. - Ja bym też Bogu 
dziękowała, gdyby mi ładnego chłopca zesłał, ale tego to mi przecież mamusia 
ofiarowała. - Zamilcz i bądź posłuszna, bo przysięgam ci, że pożałujesz. I zaraz 
tego wieczora kazała Ari zanieść herbatę do pokoju Wiktora; dziewczyna wzięła 
tacę i poszła. Przed drzwiami zatrzymała się na moment, by odzyskać równowagę, 
ale jakoś nie mogła tego dokazać i kiedy otworzyła drzwi, była tak blada i 
drżąca, że szklanka dzwoniła na tacy. Wiktor skoczył ku niej, odebrał tacę i 
postawił na stole. Korzystając z tego, Ari zrobiła w tył zwrot. Karbowski jednak 
zatrzymał uciekającą i pocałował delikatnie dłoń. To ujęło Adriankę, uśmiech jej 
stał się raźniejszy. - Panno Ari, pani straciła humor. Czemu? Proszę się mnie 
nie lękać. Uczynię wszystko, co będzie w mojej mocy, by panią uszczęśliwić. Pani 
nie ma pojęcia, ile czuję dla niej szacunku. Adrianka liczyła w myśli: Kocha, 
lubi, szanuje! Szanuje... Zaczyna od szacunku... jest poważny jak śmierć i 
powinien mieć w tej chwili na głowie cylinder... I co by to było, gdyby przy tym 
cylindrze i z tą miną trzymał w garści marchew? - twarzyczka jej pojaśniała od 
figlarnego wewnętrznego śmiechu. Karbowski ciągnął dalej! - I podziwiam panią za 
jej pracę. Czasem doprawdy przykro mi, że te piękne ręce takie są umęczone. - 
Mnie praca nie męczy. To przyjemnie wiedzieć, że jest się komuś potrzebną. - 
Pani jest stworzona do roli żony i matki. - Na razie doskonale czuję się w roli 
pomocnicy mamusi. - Myślę, że teraz, jako narzeczeni, poznamy się lepiej, Ari. - 
Ja pana już poznałam doskonale, a mnie pan nie pozna nigdy. - Dlaczegóż to? - Bo 
ciągle jestem inna. Proszę spojrzeć uważnie, czy taką Ari pan kiedy widział? 
Podeszła do niego bliżej i przechyliwszy nieco głowę na ramię, popatrzyła mu w 
oczy słodko, gorąco, zalotnie, a tęsknie. Białe zęby błysnęły drapieżnie. Wiktor 
zmieszał się. Przebiegł go dreszcz. - Nie, takiej nie widziałem jeszcze i nie 
spodziewałem się ujrzeć. Ale pani jest dziwna dziewczyna. Proszę już tak nie 
patrzeć, bo nie jestem z drzewa. Niech mała Ari usiądzie na chwilkę, czasem mam 
wrażenie, że te smukłe nóżki są na sprężynkach. Siadła na kanapie i uczuła 
bolesny skurcz serca: "Tu niegdyś z Jackiem..." Ta nowa przygoda zapowiadała się 
"rzewnie". - Pani jest śpiąca? - Nie, tylko tak zrobiło mi się smutno. - Smutno 
pani? Pani jest uosobieniem radości, werwy, humoru... Czegóż to smutno, malutka, 
czy naprawdę nie chciałabyś zostać moją żoną? - Nie wiem sama, czego chcę, może 
tylko być kochaną i kochać, ale zdaje mi się, że to nie wszystko jeszcze. Śni mi 
się świat, śni mi się morze dalekie, szumiące. Chcę zobaczyć ludzi i nowe 
miasta, i nowe stosunki, i wielkie lasy, i kwiaty jak motyle, a motyle jak 
kwiaty. Chcę się modlić nad wielką, wielką wodą i śpiewać w odwiecznym, 
szumiącym borze. - Pani jest zupełnie inna wśród ludzi niż tutaj, tak w cztery 
oczy. - A nie powiedziałam, że jestem coraz to nowa? - zaśmiała się. - A teraz 
muszę już powiedzieć dobranoc. - Chwileczkę. Przecież to jest nasz wieczór 
zaręczynowy, proszę dać rękę. Podała, trochę zdziwiona, a on wsunął jej na palec 
pierścionek ze wspaniałym brylantem. Wrażenie zatamowało jej oddech. - Oj!... 
Brylant - westchnęła przeciągle. - Podoba się pani? Bardzo mnie to cieszy... - 
Czy podoba?... Jestem nieprzytomna. Nie wiem, czy by nie wypadało zemdleć... - 
Nie, niech pani nie mdleje, nie wiem, jak ratować mdlejące damy... - Oo! Ari 
awansowała na damę. Nie będzie mi pan chyba brał za złe, że tego wspaniałego 
pierścionka nie będę co dzień nosiła przy pracy. Nie, naprawdę, Ari, nie fiknij 
koziołka, bo inżynier się rozczaruje, ojej, ojej, dziękuję i muszę uciekać, no, 
dobranoc... - Dobranoc pani, ale... Ari!... - Aha! Rozumiem. Tak jest w 
powieściach i na filmach: on jej kładzie na drżącą dłoń pierścionek, a ona 
podaje mu usta, ale ja tego nie uczynię, nie mam jednak nic naprzeciwko, by pan 
prawa narzeczonego zdobywał. Podała mu obie ręce, ale nim nawet owe ręce zdążył 
pocałować, już jej nie było. Karbowski został w odległości trzech kroków z miną 
bardzo niewyraźną. Ogarnęło go zdumienie i zachwyt. - Ależ ta mała jest 
czarująca! - krzyknął i obejrzał się wystraszony dźwiękiem własnego głosu. Nie 
wiedział sam, jak się to stało, że teraz dzień w dzień odnajdywał w narzeczonej 
nowe zalety, nowe ponęty, i zaczął dla niej na dobre tracić głowę. Ślub 
wyznaczony był na czerwiec, a on już w marcu liczył dni do owej chwili. Na pani 
Klaudius wymógł, że w dzień zabierał ją to do teatru czy do kinematografu, to 
znów na koncert, a potem, kiedy znaleźli się razem w domu, Ari urządzała drugie 
przedstawienie: śpiewała, tańczyła, parodiowała gwiazdy i wywróciła zupełnie do 
góry nogami poglądy Wiktora, bo przecież dawniej nie znosił filmu, a rewie go 
nudziły. Teraz śmiał się i śpiewał razem z Ari, zaczął flirtować z Żenią i nawet 
z panią Klaudius. W małym domku kwitło, zda się, samo szczęście. Ani razu jednak 
nie miał sposobności powiedzieć Ari, że ją kocha, nie ośmielił się też pocałować 
jej, choć coraz częściej i uporczywiej o tym myślał. Wreszcie, w pewną majową 
noc siedzieli oboje na ławeczce w ogródku. Matka szczęśliwa, że wydaje za mąż 
choć jedną z córek na razie i to właśnie tę, która nie ma w ręku żadnego fachu 
ani wykształcenia, dyskretnie się ulotniła, Imogenka poszła do koleżanki 
wypłakiwać swój żal i zawód, a profesor odmaszerował na spacer przy księżycu. 
Narzeczeni siedzieli cicho, bo wieczór był cudowny, ciepły i pachnący, gdy Ari 
zaczęła sennie: "Kiedy zakwitną bzy,@ niedługo już, niedługo,@ kiedy zakwitną 
bzy,@ pójdziemy - ja i ty -@ w pachnących drzew aleje,@ w liliowych snów 
zawieje@ miesięczną jasną smugą@ niedługo już... Niedługo.@ Będziemy wolno 
szli,@ kędy się woda szkli@ i śmieje do miesiąca@ lilia wzruszeniem drżąca.@ A 
my srebrzystą smugą@ będziemy wolno szli@ niedługo już... Niedługo.@ Będziemy 
pytać róż,@ jak w starej, złotej baśni,@ będziemy pytać róż@ co szepcą w nocną 
głusz.@ A krople chłodnej rosy@ osrebrzą nasze włosy.@ My w cichej brodząc 
jaśni@ będziemy słuchać róż@ jak w starej, złotej baśni.@ Aż wreszcie przyjdzie 
czas,@ że coś się zbudzi w nas@ i krew uderzy w lice@ i zdradzi tajemnicę,@ że 
pocałunek miły.@ I będziesz z całej siły@ całować w cudny czas,@ poczekaj, już 
nie długo."@ - Jak to ślicznie powiedziałaś, Ari! - pierwszy raz nazwał ją po 
imieniu. - Naprawdę jesteś rozkoszna i ciągniesz jak magnes. Ari zaś pomyślała, 
że inżynier zepsuł nastrój niepotrzebnymi słowami i poczuła szacunek i 
wdzięczność dla ojca, który potrafił nie mówić. Pomyślała jeszcze, że narzeczony 
jest mało subtelny i że Jacek, och, gdyby tu był Jacek!... Oczywiście nie 
powiedziała tego wszystkiego, tylko głosem grzecznej, zdziwionej dziewczynki 
rzekła trochę przeciągle: - Oo! - I spojrzała uśmiechniętymi, kocimi oczami na 
mężczyznę, który nie wiedział, jak się chwyta najpiękniejsze momenty 
księżycowych nocy. A on patrzył na nią długą chwilę i powiedział przyciszonym 
głosem i tonem, jakby odkrył coś niesłychanego. - I pomyśleć sobie, że taka 
czarująca dziewczyna jest moja. Przecież ja cię naprawdę kocham, Ari. Jestem 
zakochany we własnej narzeczonej niby sztubak. "I żeby mi oświadczyć, że kocha, 
musi układać całe długie zdanie, jaka szkoda, że nie jest sztubakiem" - znów 
uśmiechnęła się ironicznie myśl Ari. - Taaak? Pan mnie kocha?? Patrzcie państwo, 
niebywałe! Przechyliła głowę na ramię i mrużąc oczy, spytała ciszej: - I 
doprawdy mocno? Wtedy dopiero Wiktor zapomniał o równowadze wytwornego 
narzeczonego, objął dziewczynę wpół i całując raz po raz powtarzał: - Mocno... 
mocno... mocno! Nie przypuszczał nawet, że w tej chwili Żenia, która wróciła z 
wizyty, płacze w objęciach strapionej profesorowej. - Mamusiu, ja umrę, ja nie 
wytrzymam, ja nie mogę. Siedzą, na pewno teraz całują się, bo on już trzymał ją 
za rękę. A ja! A ja!... - Żeniusiu najmilsza, i ty wyjdziesz za mąż, i tobie 
znajdę chłopca. - Nie chcę chłopca. Chcę tego. Wiktora, taki cudny w smokingu i 
taki poważny... i... i... och, mamusiu, jaka ja nieszczęśliwa... i... i ten 
pierścionek... i on jest taki mądry! - Będziesz miała jeszcze mądrzejszego. - Ja 
chcę tego. Och, ta Ari, ta kokietka bez serca! Nie cierpię jej! I dlatego, kiedy 
Ari, jak zwykle, na noc przyniosła siostrze kwiaty na stolik i chciała ją 
pocałować, Żenia odwróciła się do niej plecami i syknęła: - Odejdź ode mnie! 
Odejdź! ** ** ** We wtorek, przed ślubem, Ari pojechała do Warszawy po pantofle 
i różne drobiazgi. Wracała o dwunastej w południe i chodziła po peronie, 
czekając aż podstawią pociąg. Myśli jej krążyły uparcie koło osoby ojca, który w 
ostatnich czasach dziwnie się zestarzał i wyglądał, jakby go coś dręczyło. 
Często Ari łapała jego wzrok uporczywie w nią wlepiony. Pytać nie śmiała, on 
mówić nie potrafił... Częściej więc tylko niż dawniej przytulała w przelotnej 
pieszczocie główkę do jego ramienia. "Mój drogi, kochany milczek" - pomyślała 
serdecznie i podeszła do zegara, chcąc zobaczyć, ile jeszcze minut do odejścia 
pociągu; nagle wszystka krew zbiegła jej do twarzy, upuściła paczki na ziemię; 
naprzeciwko szedł Jacek. Jacek we własnej osobie. Na razie z daleka nie poznał 
Adrianki, zobaczył tylko, że jakaś pani czy panna zbiera paczki, skoczył więc 
pomagać i dopiero gdy z bliska spojrzał w jej twarz szepnął: - Ari. - Właśnie ta 
sama, Ari. Co się z tobą działo, Jacuś? Ale nie odpowiedział, tylko wlepił w nią 
urzeczone oczy i szeptał: - Ari, moja Ari, jak ty się zmieniłaś. - Podobno. Nie 
stójmy tak, bo ludzie się gapią, chodźmy tu na bok. Wskoczyła lekko na stojącą 
przed budynkiem stacyjnym platformę, a Zeler stanął blisko, tak blisko, że 
dotykał jej ciała ramieniem. - Dlaczego nie napisałeś ani słowa, nie pokazałeś 
się u nas? - Nie mogłem przyjechać. Na posadzie tkwiłem do października, potem 
zachorowała i umarła mi matka, trzeba było pojechać do domu i pozałatwiać 
tysiące spraw. Potem znów powróciłem na posadę, gdzie jestem obecnie. Dziś rano 
wpadłem do Warszawy, bo mam parę dni, a właściwie dwa tygodnie urlopu. Teraz 
właśnie wybrałem się do was... ale czego się tak dziwnie śmiejesz, co ci jest, 
Ari? - Mnie? Nic! Pojutrze mój ślub. Może przyjdziesz? O godzinie piątej. 
Odstąpił krok, mocno pobladł i milcząc patrzył na uśmiechniętą dziewczynkę, 
która nie wiedziała, że w tej właśnie chwili zburzyła cały gmach rojeń, jego 
najmilszych, wypieszczonych snów. - No jak, chłopcze, będziesz? - Nie, 
serdecznie dziękuję, nie lubię przedstawień. Więc pocieszyłaś się, co? - Tak 
niby! A gdzie zamieszkałeś, Jacuś? - Chcesz mi złożyć wizytę? Zbytek łaski. 
Zresztą, jeżeli ci to sprawi przyjemność, proszę. Hotel Europejski, pokój nr 40. 
- Fiu, fiu... Hotel Europejski... - No, Ari, życzę ci nowych przygód i 
szczęścia, pozdrów rodzinę. Żegnam - odszedł szybko. Tego dnia Ari po powrocie 
do domu była zupełnie normalna i nic nie zdradzało walki, którą toczyło małe 
serduszko; dopiero nazajutrz przed wieczorem, gdy Wiktor pojechał do Warszawy na 
noc, dostała silnych wypieków i rodzina zauważyła, że Ari nie chodzi tak lekko i 
zwinnie jak zawsze. Jej kroki stawały się coraz powolniejsze, jakby dziewczynie 
zabrakło sił. Zaniepokojona matka spytała: - Adrianko, czy ty nie masz gorączki? 
- Nie wiem, mamusiu - głuchym, nieswoim głosem odparła. - Chodź no tu do mnie. 
Podeszła posłusznie i chciała przyklęknąć przy fotelu, nagle wykonała kilka 
nieokreślonych ruchów głową i ustami i upadła jak długa. Imogenka krzyknąła 
przeraźliwie, Leszek chwycił wodę ze stołu, matka trzęsła leżącą i wołała: - 
Ari, co tobie, co za komedie, Ari! - głos jej dygotał. Na progu pokoju stanął 
profesor, przez chwilę patrzył marszcząc brwi jakby nie rozumiał, o co chodzi, 
potem twarz mu się dziwnie skurczyła, podszedł szybko do wciąż nieruchomej 
córki, odsunął wszystkich i wziąwszy ją na ręce, zaniósł na otomanę. Teraz 
zaczął nacierać jej skronie wodą kolońską i wachlować twarz ręcznikiem, wszystko 
bez słowa. Wreszcie Ari otworzyła oczy, popatrzyła chwilę i uśmiechnęła się. - 
Już dobrze? - rzekł ojciec i wszyscy usłyszeli, że jego głos nie drży wprawdzie, 
ale ma wysoki, śmiesznie wysoki ton. Wymownym gestem usunął rodzinę z pokoju i 
został przy córce sam, delikatnie gładząc jej twarzyczkę. Ari westchnęła i znowu 
uśmiechnęła się srebrnymi od łez oczyma. - Dziękuję ci, dobry tatusiu. - Ari, 
słoneczko, śpij - wykrztusił. - Nie, wolę na ciebie patrzeć. Nie myślałam, żeś 
taki dobry. Machnął ręką i patrzył bez przerwy na bladą, lecz uśmiechniętą 
twarz, wreszcie rzekł, jakby z trudem: - Nie jesteś szczęśliwa. - W tej chwili 
bardzo, tatusiu. - Śpij, córeczko. A kiedy usnęła z głową przytuloną do jego 
dłoni, obejrzał się ostrożnie wokoło i pocałował lekko zaróżowiony policzek 
córki. Leszek jednak, zerkając przez uchylone drzwi, ujrzał to i w jego sercu 
zbudziła się dla "nudnego starego" tkliwość. Wszedł na palcach. - Tatusiu - 
Leszek zwykle mówił "ojcze" - rozstawię tu swoje łóżko dla tatusia, a sam pójdę 
do Wiktora. Klaudius skinął głową. A gdy ucichły w domu szmery, zdjął córce 
pantofelki, rozpiął jak najostrożniej sukienkę i okrył pledem, po czym siadł na 
rozstawionym łóżku i tak przesiedział do świtu. Nazajutrz Ari wstała zdrowa, 
tylko bardzo blada, z oczyma ciemno podkrążonymi. Wzięła się do pracy i śpiewała 
głośno, pakując skromną wyprawę do walizek. Żenia chciała jej pomóc, Ari jednak 
nie pozwoliła, zamknęła się w sypialni na klucz i słychać było tylko stuk 
otwieranych i zamykanych szuflad. O godzinie trzeciej wyszła do stołowego pokoju 
ubrana w nową, popielatą sukienkę i przywitała się ze stołownikami, składającymi 
jej serdeczne życzenia. Obiad podawała dziś specjalnie zgodzona kobieta. Ari 
wyszła do ogródka i błądziła chwilę między krzakami bzów. Tu ją zastał Wiktor, 
który przyjechał z rodzicami. Goście siedzieli w jego pokoju, zamienionym w ten 
dzień uroczysty na salonik. - Ari, jak ślicznie wyglądasz, chodź przywitać się z 
rodzicami. Weszła uśmiechnięta, przywitała się spokojnie i usiadła obok 
przyszłego teścia. Wiktor był wyraźnie wzruszony i nie spuszczał oczu z miłej 
twarzy narzeczonej, rozmawiającej swobodnie i wesoło. Wreszcie przyszła po córkę 
profesorowa. - Ari, przyszedł fryzjer, czas się ubierać. Nucąc cichutko, usiadła 
przy toalecie i kiedy gorące żelazka fruwały koło jej głowy, spoglądała nie w 
lustro, tylko w okno, dopiero gdy Żenia dotknęła jej ręki i powiedziała drżącym 
głosem: - Ari, już jesteś uczesana, ubieraj się, na co czekasz? - zerwała się z 
krzesła i wybuchnęła śmiechem: - Żeniu, widziałaś coś podobnego?... Przecież ja 
jestem zupełnie inna Ari. - Ale teraz jesteś taka jakaś, no bo ja wiem?... Nie 
umiem określić, chyba że ładna. - Ładna? Adrianko, córko znanego przyrodnika, 
siostro słynnej z urody Imogenki o złotych lokach, nie kryj wstydliwie twarzy, 
albowiem jesteś ładna... Żeniu, a teraz na chwilę zamknij drzwi z tamtej strony, 
bo chcę otulić ciało w jedwab. Gdy niezadowolona z tego obrotu sprawy Żenia 
wyszła, Ari, przekręciła klucz w zamku, wyciągnęła spod łóżka małą walizeczkę i 
wrzuciła tam odłożone na bok w szufladzie sztuki bielizny, kilka sukienek i 
swoje stare pantofelki sportowe. Zdjęła ostrożnie z wieszaka ślubną suknię, 
owinęła w papier i włożyła do walizki z welonem. Otworzywszy szufladę Imogeny, 
odsypała trochę pudru do swojej małej, od dnia kupna pustej puderniczki, 
odłamała kawałek pomadki do ust i ołówka do brwi. To wszystko schowała w swojej 
torebce. Przeliczyła pieniądze, miała wszystkiego dwadzieścia złotych. To były 
jej oszczędności. Wyjęła jeszcze z szafy płaszczyk i sportowy granatowy berecik. 
Naciągała go przed lustrem ostrożnie, żeby nie zburzyć fryzury. Cały czas 
śpiewała głośno i słyszeli ją dobrze w saloniku. - Jakże ta Ari się guzdrze - 
narzekała Klaudiusowa - muszę jej przecież welon upiąć. - Mocno zdenerwowana 
podeszła do drzwi. - Ari! - Zaraz, mamusiu, jestem rozebrana. - Pośpiesz się, co 
ty wyprawiasz? - No już, w tej chwili, suknię włożę i już... za kwadrans będzie 
mamusia mogła mi pomóc. Klaudiusowa wróciła do salonu. Wtedy Ari cichutko 
otworzyła drzwi z klucza, palto na ramię, walizeczkę w rękę i wyszła przez okno 
na puste podwórko. Wprawdzie tu mógł ją kto zobaczyć z kuchni, ale okna kuchni 
były zasłonięte żółtymi storami i przy szybkim działaniu nie groziły 
niebezpieczeństwem. Z podwórka przez nieduży parkanik wydostała się na pole i 
ruszyła w stronę Warszawy, nie drogą koło toru i nie szosą, ale przez pole i 
pastwiska. Tymczasem po kwadransie pani Klaudius weszła do sypialni. Córki nie 
było. Ślubna suknia też zniknęła. Może więc Ari ubrała się nareszcie i jest w 
jadalni lub ogródku? Zaczęły się niespokojne nawoływania, potem płacz 
profesorowej. Ari znikła jak kamień w wodę. Zapadł mrok. Poodjeżdżały taksówki z 
warszawskimi gośćmi, odjechali bez pożegnania oburzeni rodzice Wiktora. 
Klaudiusowa leżała na kanapie z głową obłożoną mokrymi ręcznikami i bez przerwy 
jęczała: "Taki wstyd, taka hańba". Wiktor siedział przy stole z głową ukrytą w 
dłoniach, blady jak trup, i milczał. Milczało i rodzeństwo Ari. Tylko Imogenka 
nie spuszczała wilgotnych oczu z twarzy Karbowskiego. Profesor Klaudius bez 
przerwy chodził z rękoma w kieszeniach najpierw po mieszkaniu, potem po ogródku, 
wreszcie, koło dziewiątej, wszedł znów do pokoju i usiadł przy biurku. Na kupie 
książek, na samym wierzchu, leżał "Żywot pszczół", a na nim, jakby rzucona od 
niechcenia, pąsowa, pachnąca róża. Profesor wziął kwiat do ręki, powąchał 
machinalnie i wśród nieruchomej ciszy zaczął przewracać kartkę za kartką. Wolno, 
systematycznie. Wszystkie oczy zawisły na nim niespokojnie, wyczekująco, a on 
wciąż przewracał i przewracał stronice. Nagle pochylił się całym ciałem nad 
książką. Na marginesie, czerwonym ołówkiem wypisane były słowa: "Nie martw się, 
tatusiu, mój przyjacielu, żyję, jestem zdrowa i wesoła. Ari." I wtedy, po raz 
pierwszy w życiu, dzieci i Wiktor zobaczyli, jak twarz profesora zadrgała, a 
usta rozchylił ciepły, wesoły uśmiech. To był widok tak nieoczekiwany, że 
wszyscy skoczyli do niego, on bez słowa wskazał palcem margines, wstał i nie 
zatrzymany zniknął za drzwiami. Wiktor przeczytał. Łuna zalała jego energiczne, 
męskie szczęki. Chwilę jeszcze stał bez ruchu, potem wziął kapelusz i palto, 
skłonił się obecnym i wyrzekł zmienionym głosem: - Żegnam państwa. Po czym, 
przygarbiony, wyszedł. Nikt nie powiedział ani słowa. Żenia jednak skoczyła do 
drzwi, dopędziła Wiktora przy furtce i chwyciła go za obie ręce. - Wiktor, nie 
odchodź tak, spójrz na mnie, obiecaj, że wrócisz, ja umrę bez ciebie - mówiła 
rozpaczliwie, cała drżąca. Karbowskiego ogarnęło szalone zdumienie. - Ależ, 
panno Żeniu! - Ja Bogu dziękuję, że ona uciekła, ja nie miałabym ani chwili 
spokoju, wiedząc, że jesteście stale we dwoje, że się kochacie, ja ją 
znienawidziłam przez pana. - Imogenko, nic nie rozumiem, co to ma znaczyć? - Co 
to ma znaczyć? Och, ślepy... ślepy... ślepy!... - I wybuchnęła płaczem. Wobec 
tego Wiktor wziął ją pod rękę, chociaż stawiała gwałtowny opór, i zaprowadził do 
mieszkania. - Proszę pani, panna Żenia jest tak zdenerwowana, że nie ma sensu, 
by została w domu. Pani pozwoli, że zabiorę ją do Warszawy, pójdziemy się gdzieś 
rozerwać, zanocuje u moich rodziców, a rano przyjedzie. Pani Klaudius 
momentalnie ogarnęła sytuację i możliwości z niej wypływające, więc zezwoliła 
chętnie. Za godzinę młodzi jechali sami w przedziale i Żenia, korzystając z 
tego, przytuliła się do Wiktora. - Niech się pan nie martwi. Ja za parę dni 
dostanę maturę i też będę dorosłą panną, strasznie chcę być jak najprędzej 
mężatką. - Czy to mają być oświadczyny, panno Żeniu? - spytał ubawiony lekko. - 
A choćby. Czy ja nie jestem ładniejsza od Adrianki? - Pani jest dziecinna, 
Żeniu. Kochałem Ari, ona uciekła od ołtarza prawie, więc mam pocieszyć się małą 
siostrzyczką? - Ale pan musi i mnie pokochać, bo ja chcę... Niech pan mnie 
pocałuje na zgodę. Inżynier, bardzo zmieszany, przebierał palcami w kieszeni 
palta. Ze zdziwieniem poczuł jakiś mały pakiecik. Wyjął, otworzył, w świetle 
lampy błysnął wspaniały brylant. Imogenka patrzyła zaniepokojona w zmienioną 
twarz Wiktora. - I tak się cieszyła z tego pierścionka, tak jej było ładnie z tą 
piękną, ozdobioną dłonią - rzekł jakby do siebie. - Wiktor, zapomnij, ja cię tak 
bardzo kocham i ty mnie pokochasz, ja wiem - przytulała się serdecznie Imogenka. 
- Zobaczymy, Żeniu, teraz jestem tylko strasznie zmęczony, och, jak zmęczony tym 
wszystkim. - Zaraz pan o tym "wszystkim" zapomni, już ja się postaram. Poszli do 
restauracji, a potem na dancing i Żenia "starała się" tak niezmordowanie, że 
Wiktor, który miał urlop przeznaczony na podróż poślubną, zaprosił panienkę na 
ten czas do Otwocka, gdzie rodzice jego mieli swoją willę. Żenia wróciła do domu 
rozradowana i opowiedziała wszystko matce i Leszkowi. Matka ucałowała śliczną 
buzię pieszczochy i rzekła wśród łkań: - Może Bóg zwróci jego serce ku tobie i 
będziesz szczęśliwa. Taki zamożny chłopiec. Gdybyście się pobrali, zatarłaby się 
plama na naszej rodzinie przez tamtą bezwstydnicę zrobiona. Leszek jednak 
skrzywił nos. - Mnie nie imponuje wyprawa Żeni po męża. Nie wiem też, czy ojciec 
będzie zadowolony. Klaudiusowa skoczyła jak furia. - Ojciec? Co tu ojciec ma do 
gadania? Co robił dla was przez całe życie, czy zatroszczył się kiedy o co? Czy 
nie zatruł mi życia, wprzęgając w jarzmo pracy?... A jego pupilka, Ari, co 
zrobiła? I ty śmiesz mnie ojcem straszyć? - Ja powiedziałem tylko swoje zdanie. 
- Swoje zdanie będziesz miał wtedy, gdy będziesz na swoim chlebie, tymczasem 
jesteś u mnie, smarkaczu, i moją krwawicę pijesz. Leszek trzasnął drzwiami i 
wyszedł wściekły, myśląc, że jednak Ari jest zuch dziewczyna. ** ** ** Adrianka 
zaś w ów tragiczny dzień przymaszerowała do Warszawy koło dziewiątej i od razu 
poszła do hotelu, a przypuszczając, że Jacka jeszcze nie zastanie, rzekła śmiało 
do portiera. - Proszę o klucz od pokoju nr 40, do pana Zelera. Trzeba tam 
zanieść tę walizkę, a ja mam na niego i na tatusia poczekać. Portier spojrzał na 
szczupłą figurkę i dziecinną twarzyczkę panienki, zawołał chłopaka, by wziął 
walizkę i dał mu klucz. Ari pewnym krokiem ruszyła za pikolakiem.»* Gdy została 
sama, odsunęła walizkę w kąt i rozciągnąwszy się na tapczanie odpoczywała. Potem 
wyjęła z walizki swoją ślubną suknię i zaczęła się ubierać wolno i starannie. 
Suknia była bardzo dobrze uszyta, obciskała miękko smukłą gigurkę Adrianki, a 
jej lekko kremowy połysk rzucał na twarz Ari ciepły, matowy cień. Z welonu Ari 
udrapowała sobie na ramionach szal, przypudrowała twarz, poczerniła brwi i 
pociągnęła usta czerwienią, myśląc jednocześnie, że brylant bardzo by do tej 
toalety pasował. Okręciła się kilka razy przed lustrem uśmiechnięta, a potem 
usiadła na tapczanie i bawiła się swymi lakierowanymi pantofelkami. Pikolo, 
pikolak (wł.) - chłopiec usługujący w kawiarni, hotelu, restauracji. Jacek tego 
dnia pił z kolegami z okazji ślubu Ari. Nie chciał o niej myśleć, o tej 
fałszywej dziewczynie, o której cały rok marzył po to, żeby przyjechać na jej 
ślub z kim innym. To przecież było okropne. Ta słodka, poetyczna dziewczynka. 
Pił więc na umór. Wreszcie koledzy postanowili go odprowadzić, widząc, że nie 
tylko jest porządnie wstawiony, ale i zdenerwowany okropnie. Odwieźli go do 
hotelu. Jacek pożegnał ich i poprosił o klucz. - Klucz już wzięty, przyniesiono 
wa... Ale Jacek nie czekał na wyjaśnienie, tylko gnał po schodach. Z łoskotem 
otworzył drzwi. W pokoju było ciemno. Drżącą ręką przekręcił kontakt i krzyknął. 
Przy lustrze stała uśmiechnięta, biało ubrana dziewczyna, spowita gazą jak 
obłokiem. - Ari! To ty, Ari? Ty tutaj, dziś - dyszał ciężko, a mózg jego 
pracował usilnie: "Nie jestem przecie pijany, nie jestem pijany". Adrianka 
podeszła do niego. - Tak, Jacku, to ja, Ari - rzekła cicho. - Gdzie mąż? - Nie 
mam jeszcze męża - brzmiała odpowiedź cichsza niż poprzednia. Długie milczenie. 
Wreszcie: - Ari, z tego pokoju nie można wyskakiwać oknem, za wysoko. Położyła 
mu dłonie na ramionach i roześmiała się cichutko. - Szkoda by było sukienki, nie 
wyskoczę. Przytulił ją do piersi z całej mocy i nie mógł zdobyć się nawet na 
szept, bo miał wrażenie, że cały świat trzyma w ramionach, że zdobył jakieś 
niewysłowione szczęście, o jakim tylko bajki szepczą uśmiechnięte, że wystarczy 
jednego słowa, by urok spłoszyć i wszystko zniknie. Zapachniał mu ogród słońcem 
zalany. - Nic nie mówisz, Jacku? - Nie mogę, nie mogę! Nie wiem, co mówić, co 
myśleć. - Najlepiej nic, chłopcze. Jeżeli możesz zabrać mnie z sobą, to zabierz. 
Sama nie wiem, czy dałabym sobie radę. Przyszłam do ciebie, boś mi najmilszy i 
zdaje mi się, że cię kocham. - Zabiorę cię, jedyna, czy chciałabyś wyjechać jako 
moja żona? - Nie, Jacku, nie mogę, a właściwie... nie chcę. - Nie chcesz? Więc 
jak? - Nijak. Po prostu jadę z tobą, tam przecież mnie nikt nie zna. Jeżeli nie 
masz odwagi powiedzieć "to jest dziewczyna, którą kocham", możesz mówić "to moja 
siostra". Widzisz, chłopcze, ja nie mogę się jeszcze wiązać, ja jeszcze muszę 
poznać świat i trochę siebie samą. - Będzie, jak chcesz, Ari, ale w głowie mi 
wiruje, nie mogę uświadomić sobie, że jest wszystko tak, jak mówisz, że jest 
przy mnie Ari, do której tyle czasu tęskniłem. - Oho! Tęskniłem. - Ari, ty 
jesteś strasznie podobna do Japonki, gdybyś jeszcze miała wystające kości 
policzkowe i włosy, o tak - chwycił pełną garścią za ufryzowane, miękkie jak 
puch włosy i podniósł do góry. - Noo! Boli! - To nic, powinnaś jeszcze dostać w 
skórę za te wszystkie awanturki, jakie wyprawiasz, ty moja uśmiechnięta gejszo. 
Masz jakiś dowód osobisty lub coś w tym rodzaju? - Mam dowód. - Więc jutro 
jedziemy. Miałem tu zostać jeszcze z dziesięć dni, ale wolę już z tobą, tam, w 
las. - Jutro nie, pojutrze. - Czemu? - Mam interes do załatwienia. - Dobrze! 
Siadaj, kochana, tu, bliżej mnie. Dlaczego uciekłaś narzeczonemu? - Bo go nie 
kochałam. Zlękłam się tego długiego życia we dwoje i kłamstwa. - A mnie kochasz, 
Ari? - Teraz tak, ale nie wiem, czy jutro i później... dlatego nie wychodzę za 
ciebie. Ale na razie przynajmniej chcę być z tobą. - Już mi wszystko jedno, co 
zrobisz, bylebyś była obok mnie i błyskała tymi perełkami. - Ale żebyś wiedział, 
jaka Ari głodna! Ojej! Ojej! Poderwał się z krzesła, zadzwonił. - I dopiero 
teraz mi to mówisz, dziewczyno? - Przecież dotychczas nie dałeś mi przyjść do 
słowa. Gdy kelner zastawił stół i młodzi zasiedli naprzeciwko siebie, oboje 
uśmiechali się patrząc na siebie, tknięci jednakową myślą: "To nasza weselna 
uczta". Milczeli wzruszeni, wreszcie Zeler rzekł zdławionym głosem: - Ari, 
wydaje mi się, że to wszystko jest snem i ty w swojej cudnej, jakby ślubnej 
sukience, rozwiejesz się jak mgła. Usiądź przy mnie... bliżej jeszcze. O tak. - 
To jest właśnie moja ślubna sukienka, Jacku. Włożyłam ją dlatego, że dziś 
przecież wchodzę w zupełnie inne życie. Rzuciłam dom. Zaczęłam swoją nową 
przygodę. Jacek nalał wina w kieliszki i patrząc w głąb na moment poważnych i 
zadumanych oczu dziewczyny, szepnął: - Za nasze szczęście, Ari. Wypili i 
pocałowali się mokrymi od wina ustami. Potem Adrianka z humorem opowiadała mu 
historię swego narzeczeństwa, wreszcie rzekła: - A teraz, Jacuś, szykuj sobie 
locum»* w hotelu, bo jestem już śpiąca, i czuję, że nim dojedziemy do twych 
lasów, połknę cię w ataku ziewania. Locum, lokum (łac.) - miejsce, pomieszczenie 
dla kogoś. - Ari, jak to, nie pozwolisz mi zostać z tobą? - Byłbyś w 
niebezpieczeństwie, chłopczyku... Ogarnia mnie wojowniczy nastrój i nie wiem, 
czy nie nabrałabym ochoty spróbowania na przykład boksu. Bądź dżentelmenem i 
odejdź. Pokręcił serwetką, policzył muchy przylepione do papieru, popatrzył na 
lśniący puch włosów Ari i rzekł zrezygnowany: - Dobrze, Ari, to ja już sobie 
pójdę. Przytuliła mu nosek do policzka. - Dziękuję ci, kochany, jesteś dobrym 
chłopcem. On zaś przechylił jej głowę w tył, zanurzając znów palce w ciepłym 
jedwabiu kędziorów. - Ari, czesz się tak zawsze. Cudnie wyglądasz i... bądź 
spokojna, nie będziesz potrzebowała wyskakiwać oknem i kaleczyć łapek. 
Przyrzekam. Nazajutrz Ari z samego rana poszła do uniwersytetu, gdzie wykładał 
jej ojciec, i dała woźnemu list z prośbą o doręczenie profesorowi. W liście 
napisała krótko, by ojciec czekał na nią o godzinie drugiej w cukierni, gdzie 
zwykle pijał herbatę. Nie bała się tego spotkania i kiedy o umówionej godzinie 
przyszła, zastała ojca spokojnie czytającego gazetę. - Jestem, tatusiu, nie 
gniewaj się i nie martw o mnie. Wszystko jest w porządku, tylko, hm... - 
chrząknęła i zaczerwieniona skończyła prędko - daj mi trochę pieniędzy, tatusiu. 
Uśmiechnął się, co ogromnie dziewczynkę wzruszyło, i wyciągnął sto złotych. - 
Więcej nie wziąłem. Pisz na uniwersytet, a przyślę. - Dziękuję, jesteś mądry i 
kochany, tatku. Pieszczotliwie pogładził jej ręce, złożone na stoliku. - A 
tam... piekło, wiesz? - Domyślam się. Wypijemy razem herbatę, dobrze, tatuś? 
Popatrz, co za komiczna sytuacja. Każę podać. Uśmiech ojca znowu ogromnie 
poruszył Adriankę. Nie zwracając uwagi na obecnych, przytuliła usta do jego 
wielkiej czerwonej dłoni (profesor stale miał jakby zmarznięte ręce) i szepnęła: 
- Dałabym życie, by cię zawsze widzieć uśmiechniętym, tatuśku. Mruknął coś 
niezrozumiałego. Wypili herbatę. Ari pocałowała ojca w rękę i policzek, on 
spokojnie przesunął palcami po jej ramieniu i dziewczyna wyszła. Od progu 
jeszcze raz odwróciła głowę, profesor skinął głową i jeszcze raz leciutko, 
leciutko się uśmiechnął. ** ** ** Ponieważ pociąg do Wilna wychodził wieczorem, 
więc tego jeszcze dnia wyjechali z Warszawy. W pociągu był tłok i nikt 
specjalnie nie zwracał uwagi na młodą parę. W sobotę raniutko byli już w Wilnie. 
- A teraz, moja królewno, pojedziemy do hotelu troszkę odpocząć, a ja wpadnę do 
znajomych. Widzisz, w sobotę zwykle przyjeżdża tam nasze auto majątkowe, 
moglibyśmy zamiast tłuc się autobusem i bryczkami, wygodnie zajechać Essexem. 
Koło pierwszeju wpadł do hotelu. - Ari, załatwione, za godzinę jedziemy we 
dwójkę do siebie, tylko się nie wystrasz, bo tam okropne odludzie. Za to lasów, 
ile chcesz, wszystko do dyspozycji dla mojej pani. Przed siódmą zajechali do 
Jackowego pałacu. Auto szofer zabrał do dworu, oni zostali we dwoje przed małym, 
z grubych bali zbudowanym dworkiem, okrążeni gęstym borem, co teraz gorzał w 
blaskach zachodu. Ari milczała, ale usta jej drżały podejrzanie i powieki 
zatrzepotały. - Jacku! Tu jest przecież wspaniale. Zupełnie jak gdzieś na 
tajemniczej wyspie. I tak słodko pachnie, i tyle słońca i ciszy. Jacku! - A 
widzisz! A teraz wejdziemy do pałacu. Wziął ją pod rękę, ale jakby sobie coś 
przypomniał, puścił ramię dziewczyny, natomiast nim się spostrzegła, na rękach 
zaniósł do wnętrza chaty. - Chłopcze, zwariowałeś. Przecież ja coś niecoś ważę. 
- Widzisz, mała, w Ameryce jest taki zwyczaj, że mąż wnosi swoją świeżo 
upieczoną małżonkę do domu. To niby na szczęście. - Bardzo miły zwyczaj, o ile 
kobieta nie waży więcej niż osiemdziesiąt kilo. Wybuchnęli śmiechem i 
spacerowali z izby do izby. - Widzisz, mieszkam jak król. Mam trzy pokoje i 
kuchnię, więc przywiozłem sobie królową. - Królewnę - poprawiła przekornie. - 
Niech będzie, ale ja wiem, że tu zostaniesz ze mną na zawsze i zgodzisz się być 
królową. - Może... może... Rozglądała się ciekawie. Właściwie te trzy pokoje to 
była jedna wielka izba poprzedzielana cienkimi przepierzeniami z pojedynczych 
desek. Zdziwił Adriankę ogromny piec z gliny, tylko pobielony, oraz bardzo małe, 
ale śliczne okna. - A powiedz mi, gdzie tu masz kuchnię i coś "do zjeścia", to 
zrobię kolację. - Kuchnia po drugiej stronie sieni, chodź, malutka. Kuchnia, a 
właściwie sam piec, przeraziła Adriankę. Była to landara,»* zajmująca pół izby, 
ziejąca czarną w głębi czeluścią. Z jednej strony wyższa, z drugiej niższa. Na 
niższej leżały jakieś pstrokate szmaty i poduszki. Landara (niem.) - przenośnie: 
duże, nieprzytulne pomieszczenie. - Rany boskie, Jacuś, A to co? - Tam na górze 
śpi parobek od koni - objaśnił Jacek ze śmiechem - zimą zwykle włazi tam kto 
może. A tu - wskazał ręką otwór - piecze się chleb oraz wstawia garnki z 
jedzeniem, żeby nie wystygły, bo zasadniczo palą tu tylko rano i wieczorem. - O 
Jezu, a te drzwi? - Spiżarnia. - Może tam jest co dobrego, chodźmy. Szperali 
zgodnie po półkach i Ari znalazła parę jajek, suchy ser, kartofle, pół bochenka 
czarnego chleba i trochę śmietany. - No, jeść, chwała Bogu, jest co, ale pić? - 
Krowa jest, ale nie wiem, jak ją doić. Moja dziewucha gdzieś znikła. 
Pomaszerowali do obory i Jacek wyprowadził krowę na podwórze. - Widzisz? Nazywa 
się Bukietka. Co dzień ta idiotka, Franka, gna ją na pastwisko do dworskich krów 
i wieczorem przyprowadza, a dziś krowa w oborze, Franki nie ma, cholera wie, 
gdzie się podziała i co zrobiła z mlekiem. Skocz no, Ari, do kuchni, po 
wiaderko, spróbuję wydoić. Przyniosła żądane naczynie. Jacek uklęknął przy 
krowie, ale mimo gwałtownych manipulacji ani kropla mleka nie poleciała. Wstał 
więc, ocierając zroszone czoło. - Czekaj, ja spróbuję - rzekła Ari. - Ależ, co 
robisz, Ari, nie właź pod krowę, bo cię kopnie. Ari, masz stołeczek. Ari, lepiej 
zostaw, proszę cię. Krowa stała spokojnie, tylko ogonem machała zawzięcie, 
opędzając się przed rojem much. - Bądźże cierpliwy, Jacuś. - Po co ją za ogon 
ciągniesz, kobieto? - Jak to po co? Bo mnie nim po głowie trzepie. Potrzymaj ty, 
a ja będę doić. Jacek, doceniając ważność chwili, posłusznie zawisł u krowiego 
ogona, ale krowina wzięta we dwa ognie zirytowała się. Męczą, szczypią, jeszcze 
i od much nie dadzą się obronić. Kopnęła wiaderko, wywróciła Adriankę, zadarła 
ogon i pognała do obory przy akompaniamencie czyjegoś grubego, spazmatycznego 
śmiechu. Jacek i Ari obejrzeli się. Przy ogrodzeniu stał gruby, niski jegomość i 
ryczał. - Ależ miałem przedstawienie, niech was... no! Cha, cha, cha... a Bożeż 
ty mój miły. Panie Jacku z pirogami! Tom się uśmiał. - To starszy gajowy - 
szepnął Zeler i podszedł do gościa. - Przywiozłem Adriankę, to jest siostrę, i 
chcieliśmy sobie zrobić kolację. Ari, pan Jaśmień. Ari podała grubasowi rękę i 
uśmiechnęła się do niego. - O, ależ to dziecko szczupłe, widać, że z miasta. 
Przepraszam, ale widok był taki, że pęknąć. Niech państwo pozwolą do nas, gdzież 
to dziecko będzie u pana spało? Żona już wyrychtuje spanie. Ja tu niedaleko 
przecież, może kilometr, prawda, Jacusiu? - Dziękuję serdecznie, to pójdziemy, 
Ari. - Pewnie, jeść mi się chce i spać. - O, biedactwo, a trzebaż było od razu 
do nas zajechać. Byłem akurat we dworze, wypłacałem pensję wozakom za pana, a 
szofer powiada, że pan Jacek wrócił z jakąś panienką, tak i sobie pomyślałem, że 
to pewnie siostra. Miał pan wrócić później. Ale przepraszam, to ja sobie jutro 
święto robię i pokażę panience nasz las. - Bardzo się cieszę, ale teraz to mi 
się jakoś nogi plączą. - Ot, kociak biedny. Z pana też gagatek, Jacek, po nocy 
dzieciaka włóczyć. - Przecież jeszcze zupełnie jasno i ja mam już dwadzieścia 
lat. - Rany boskie, jakaś pani szczupła! No, my tu zaraz panią wypasiemy, zaraz 
będzie panienka ładniejsza. Przez drogę Ari dowiedziała się, że Jaśmień jest 
warszawiakiem, a jego żona tutejsza, że bardzo chciałby zobaczyć swoje rodzinne 
miasto, w którym nie byli już piętnaście lat. I tak całą drogę gawędząc, doszli 
do ładnego, drewnianego dworku. Ari była do tego stopnia skołatana i zmęczona 
pierwszą w życiu podróżą, że mało widziała, co się wkoło niej dzieje i nie brała 
udziału w rozmowie. Tylko gdy Jaśmień opowiedział żonie o niefortunnej próbie 
dojenia krowy, roześmiała się i rzekła: - Wolałabym już słonia doić, 
przynajmniej ma ogon maleńki. Półprzytomnie dała się gajowej rozebrać i położyć 
do sianem pachnącego łóżka i zasnęła zaraz jak kamień. A kiedy otworzyła oczy, 
gospodyni kręciła się już koło stołu i ustawiała na nim miski. - No, niech 
panienka wstaje, trzeba podjadłszy trochę, ot i kartofelki gotowe! Ari ubrała 
się, zjadła z apetytem gorące kartofle z mlekiem i odezwała się do gospodyni: - 
Czy nie mogłabym pani pomóc w czymś? - A gdzież tam. Panienka powinnaś jeść i 
spać, i znowu jeść. Ja się tutaj trochę obrządzę z żywiołą i pójdziemy z tobą 
zrobić porządek u pana Jacka. Więc Ari wyszła przed dom i owionęło ją gorące, 
żywiczne powietrze lasu, wyciągającego ku słońcu spragnione ramiona. Roześmiała 
się głośno, radośnie i pobiegła wąską dróżką przed siebie, a siadłszy na kępie 
mchu, niby na poduszce z aksamitu, oczarowanym wzrokiem wodziła po smukłych jak 
świece sosnach, zieloniutkich świerkach, po brzozach jak leśne nimfy drżących w 
ulewie blasków rozpuszczonymi kędziorkami seledynowych włosów. Westchnęła 
przeciągle i wyciągnęła się na wznak zachwycona i rozmarzona. Jej uśmiechnięta 
twarzyczka była w tej chwili jedną wielką modlitwą dziękczynienia. Bór ciągnął 
się na przestrzeni szesnastu kilometrów kwadratowych, stary, ciemny, o 
niesłychanie gęstym poszyciu. W niektórych miejscach niepodobieństwem było 
przejść, tak ciasno splątały się gałęzie drzew, gdzieniegdzie znów między 
stuletnimi sosnami i dębami były maleńkie, usłane grubym i złotym od słońca 
mchem polanki. A gdzie okiem sięgnąć, wśród leżących na ziemi starych gałęzi, 
zwalonych konarów i ogromnych kłód, butwiejących już i porosłych mchem, lśniły 
granatowo setki, tysiące i miliony jagód, gdzieniegdzie rozjaśnionych płatami 
poziomek, które dopiero zaczęły się rumienić, lub też uśmiechały się całe kępy 
konwalii i bladolila dzwoneczków. Ptactwo czyniło niesamowity hałas tysiącem 
różnorakich głosów i trzepotem skrzydeł. Ari siedziała długo milcząca, ale z 
twarzą jak właśnie to słońce, co przeciskając się przez gałęzie, wiąże drzewa, 
mchy, jagody, i kwiaty złotymi wstążkami. Potem wstała i szła przed siebie w 
bór, w mgły duszącej, żywicznej woni, w tajemniczy szum, między gdzieniegdzie 
jaśniejące brzozy, a serce zaczęło się w dziewczynie rozprężać, trzepotać 
gwałtownie i Ari poczuła jakiś ostry, przeszywający ból, tak jak wtedy, kiedy w 
przeddzień ślubu zemdlała. Jednocześnie ogarnął ją niesamowity, paniczny lęk, że 
umiera. Przycisnęła ręką serce i pobladłymi ustami szepnęła: - Boże dobry, Boże 
dobry, ja nie chcę umrzeć. Ja nie mogę umrzeć, ja nie mogę teraz umrzeć. Boże 
dobry. Co by powiedział tatuś? - usiadła znowu, ale ból i strach nie ustępował. 
Wyciągnęła się więc i oparła głowę na posłaniu z mchu, całym wysiłkiem woli 
powstrzymując opadające powieki. A gdy rozszerzonymi oczyma wodziła po 
złocistych, słonecznych plamach, ujrzała na kępce trawy małą jaszczurkę, która 
szmyrgała to tu, to tam, i czerwoną biedronkę, i niewielkiego, czarnego motyla, 
który przysiadł na łodyżce liliowego dzwonka, i przez jej zaniepokojoną główkę 
przebiegła cicho kojąca myśl: oto mizerne te stworzonka całym swym organizmem 
chłoną tylko radość życia, nie boją się niczego, bo nie myślą o tym, co może się 
stać. Gdy je nastraszyć, to uciekną i znowu będą mizerne, nikłe ciałka w słońcu 
wygrzewać. Czy nie najlepszą ucieczką przed śmiercią jest po prostu zaprzestać o 
niej myśleć, zupełnie tak, jakby w ogóle nie istniała, a tylko wszystkimi 
nerwami chłonąć czar chwil, które się przeżywa? I cóż jest śmierć? Czy może taki 
cichy, bladozielony sen, prześwietlony blaskiem księżyca? Jeżeli tak, to 
przecież nie warto się lękać, tylko Ari nie lubi śnić, nie... Ari lubi się śmiać 
i śpiewać, i gonić motyle, i zbierać jagody. Całe masy! Dużo... dużo...! A potem 
spojrzeć w lusterko, zobaczyć śmieszne czarne ząbki. Długą chwilę obserwowała 
stworzonka i rozmyślała statecznie, i goniła oczyma ptaki z takim zajęciem, że 
zapomniała zupełnie o bólu i przykrej chwili nieoczekiwanego lęku, a potem już 
znowu uśmiechnięta, skierowała się w stronę leśniczówki, skąd dobiegało 
porykiwanie krów, wracających z pastwiska na przerwę obiadową. Gospodyni kiwała 
na nią i wołała: - Prędzej, chodź, panienka, zaraz będzie świeże mleczko. Ze 
dwie godziny jeszcze Ari kręciła się po leśniczówce, obserwując pracę gospodyni, 
która chodziła "koło żywioły" i poganiała dziewczęta. Zobaczyła, jak potem na 
wielką miskę nalała kwaśnego mleka, a na drugą wysypała od rana w piecu stojące 
kartofle i jak gospodyni z dziewczętami i czwórką pyzatych i umorusanych 
chłopaków w wieku od lat trzech do dziesięciu zasiadła przy stole. Głowy 
skłoniły się nad miskami, łyżki blaszane dźwięczały rytmicznie. Ari dostała 
kubek ciepłego mleka i kawałek razowego chleba z miodem. Jadła z apetytem, 
siedząc na podwórzu, i myślała, że jest jej okropnie, ale to okropnie dobrze. 
Potem dom zaległa cisza. Gospodyni poprawiła chusteczkę na głowie i rzekła: - A 
teraz idziemy z panienką do gajówki. - Do której gajówki? - No, do pana 
Jackowej, pierw my tam byli mieszkawszy, potem mąż wybudował ten dom, a tam i 
zostało próżne, dopiero pan Jacek, jak przyjechał, tak i zamieszkał, bo dwór po 
"bolszewnikach" rozwalony, zostali tylko czworaki, a w czworakach mieszka pan 
zarządca i pan nadleśny, i służba. Pani dziedziczka jest za granicę wyjechawszy. 
Cóż, panienko, ten majątek duży bo duży, ale prawie same lasy. Ziemi ornej 
niewiele. Było przedtem, ale chłopów na wojnę pobrali, nie miał kto orać, nie 
było czym siać, taj pozarastało wszystko do cna. Niemcy i "bolszewniki" 
wyniszczyli naród, że strach. No, ale z lasu idą pieniądze, idą. Tu i ptactwo, i 
zwierzyna wszelaka, i drzewo. Doszły do gajówki. Adrianka ogarnęła spojrzeniem 
skromny domeczek i uśmiechnięte oczy pociemniały ze wzruszenia. To jest jej 
własność. Tu będzie królowała, tu jej ptaki na dzień dobry zaśpiewają o 
nieskończonej dobroci Boga, którego istnieniu zaprzecza Jacek. Ari jednak wie, 
że tam, poza błękitną kotarą nieba, haftowaną białym jedwabiem delikatnych 
chmurek, jest taki dobry, uśmiechnięty Władca, którego trzeba strasznie kochać, 
który błyski jutrzenki w motyle skrzydła wczarował, a świat cały dobrotliwie 
otulił zieloną zawieją drzew i słońcem zawiązał, i który słyszy, jak bije serce 
Ari przeogromną wdzięcznością i przyjmuje to tak, jak najgorętszą modlitwę. 
Gospodyni tymczasem zajrzała do obory i spiżarni. - A ot, dziewucha leń, krowa 
nie ma świeżej ściółki, w stajni gnój. Potałach,»* psiakrew, już ja jej nagadam. 
Potałach, patałach - potocznie: człowiek źle, niedbale, niezdarnie wykonujący 
jakąś pracę; partacz. Do wieczora wszystko było przygotowane i urządzone. Ari 
brała czynny i gorliwy udział w pracy i gospodyni dziwiła się, że chuderlawa, 
mizerna panienka tak dzielnie macha widłami przy zmienianiu krowie ściółki, że 
zamiata ślicznie podwórze i w brudnej, zatęchłej spiżarni robi porządek i błyska 
drobnymi zębami, i śpiewa niezmordowanie. - A ot i wszystko. Teraz, panienko, 
dziewuchę za łeb, niech krowy pilnuje, a po wszystko do nas schodzi, co 
potrzeba. Parę kurek kupisz i kurczaków i jeść co będzie, kartofle są u nas, 
marchew i cebula, a i pan Jacek ma tu za studnią parę zagonków. Z głodu nie 
umrzesz, tyle że bez ludzi będzie się przykrzyć. To i schodź, panienka, do nas, 
to i raźniej będzie. Pan Jacek pierwszy u nas był, a teraz to chyba panienka 
będziesz nam najmilsza. Ja jutro od rana przyjdę zaglądać, to i parę kurczaków 
zniosę. Teraz już pójdę. Musi będzie więcej jak osiem. Słońce nisko. Nie wychodź 
w las, bo się możesz stracić. Dobranoc, panienko. Skinęła głową i odeszła, 
prosta, silna, tęga. Ale już poza chruścianym ogrodzeniem dogoniła ją Ari i 
objąwszy za szyję, ucałowała serdecznie. - Dziękuję, że pani taka dobra. 
Jaśmieniowa wzruszyła się, przytuliła małą główkę i nieśmiało pogładziła po 
zburzonych włosach. - A to nic! Toż głupstwo, dziecko, jest przynajmniej gębę do 
kogo otworzyć, no, uciekam, pan Jacek jedzie. Jacek jechał konno i z daleka już 
machał czapką, ujrzawszy Ari. Biegła więc ku niemu roześmiana, a on zeskoczył z 
konia i chwycił ją w ramiona. - Ari, moja najmilsza, jakże ci tu było, moja 
maleńka, bardzo smutno? Zatrzymali mnie dziś dłużej niż zwykle, ale cały czas o 
tobie myślałem. - Smutno? Mnie? W lesie? Co znowu! Cudownie było. Chodź 
prędziutko, umyjesz łapy i kolacja. Szła obok niego pewna siebie, wesoła, jakby 
tu mieszkała od lat. Podczas gdy mył ręce, nakryła do stołu i postawiła 
jajecznicę, obok chleb, masło, mleko i usiadła na ławce, nucąc z cicha i 
przechylając głowę do taktu. - Ari, ja jestem zupełnie nieprzytomny. Wyobrazić 
sobie, że odtąd dzień w dzień będę cię tak tutaj widział i słyszał. Gdyby 
dzwonki konwalii, które postawiłaś na stole, mogły śpiewać, miałyby właśnie taki 
głos, jak twój. - One właśnie śpiewają, a ja im tylko pomagam. Ale ty jedz, nie 
gadaj. Co robiłeś dziś cały dzień? - Więc jeść czy mówić? - Trochę jedz, trochę 
mów. - A zatem, bycza jajecznica, takiej tu nie robią, pilnowałem wozaków, co 
taszczą drzewo do tartaku, liczyłem pnie i wozy, sprawdzałem kwity... chleb 
lepszy niż zwykle, a jutro od rana jedziemy z leśniczym i nadleśnym na rewizję, 
bo znów z lasu drzewo buchnięto... i cały czas myślałem o mojej dziewczynce. - 
Bardzo chwalebnie, to teraz pójdziemy na spacer, tylko zawołam tę twoją nadworną 
damę, bo się zjawiła, i pokażę jej, jak trzeba zmywać. Wszystkie miski i 
naczynia musiałam piaskiem szorować. W tej chwili Ari usłyszała przeraźliwe 
ujadanie psa i porykiwanie krów wracających z pastwiska do domu. Grubas, zwany 
Franusią, darł się przeraźliwie: - Bukietka, kudy? Kudy? Bukietka, chaliera, 
kudy? Przy akompaniamencie takich rozpaczliwych krzyków uparta krowa, która dla 
Franusi absolutnie i widocznie szacunku nie miała, została wegnana w obręb 
podwórka i chodziła teraz majestatycznie, obwąchując ganek i drzewa obok niego 
rosnące. Pies ujadał bez przerwy i skakał obok Jackowego konia, z filozoficznym 
spokojem skubiącego trawę. Młodzi stanęli na ganeczku i Jacek krzyknął: - 
Franka, a gdzieżeś ty łaziła, gdy mnie w domu nie było, co? - Panok, ja nigdzie, 
ja tylko była do taty zaszedłszy wczoraj, taj zanocowała tam. - Kazałem ci domu 
pilnować, pies też włóczył się cholera wie gdzie. - Nie krzycz, panok, nie 
gniewaj, czaho krzyczeć zaraz? - Bierz się do krowy, smarkata, konia napaść i 
napoić, bałagan w domu zastałem. Franusia zerknęła spod oka na Adriankę i 
myślała sobie, że teraz mniej będzie przyjemne życie, gdy licho nadało panią, 
ale "pani" śmiała się głośno, aż oczy mrużyła. - Jacek, a to z ciebie władca, 
cha! cha! cha! Umrę, patrzcie państwo, jaki ważny. - Cicho, Ari - trącił ją 
łokciem - podrywasz mój autorytet. - Co ci podrywam? Och, ty dzieciaku stary. 
Przynieś mi płaszczyk, chłodno się zrobiło. Podeszła do Franusi, stojącej z 
otwartymi ustami. - Niech Franusia wydoi krowę i przecedzi mleko, tam w kuchni 
wszystko przyszykowałam. Kolację zjeść, stoi na piecu, i pomyć garnki i talerze 
w gorącej wodzie gałgankiem, opłukać w zimnej wodzie i wytrzeć do sucha 
ściereczką, potrafisz? - Dlaczego nie, dobrze, pani. Ari wsunęła rękę pod 
Jackowe ramię i weszli w las, który teraz zupełnie inaczej wyglądał niż we dnie. 
Cisza tu była ciemna i głęboka, wśród której nie ucho, lecz wrażliwe serce Ari 
łowiło bicie miliona innych drobnych, lecz niewidzialnych gołym okiem serduszek, 
i pulsowanie olbrzymiego serca ziemi, i niewypowiedziane słowa miłości, i 
modlitwę wieczorną lasu, od którego biła potęga i moc krzepiąca, i tajemnica, 
której nie ogarnie ludzki rozum, tajemnica bytu. Pod nogami młodych trzaskały 
gałęzie. Ten cichy trzask wracał dziewczynie świadomość, bo kiedy tak szła, 
zdawało się jej, że jest jednym z tych drzew ogromnych, patrzących Bogu w twarz 
potężnymi konarami, i jedną z tych istot, których miliony ruszało się teraz w 
mroku nocy. Dusza Ari stopiła się teraz w modlitwie z duszą lasu, na skrzydłach 
mroku biegła w bezkres, w nieskończoność, i złote gwiazdy całowała siostrzanymi 
całunkami. Ramię Jacka zaciskało się coraz silniej wkoło wiotkiej kibici 
dziewczęcia. Usłyszała gorący szept: - Kochana, kochana - a deszcz pocałunków 
spadł na jej oczy i usta. Owinęła mu szyję ramionami i stali tak nieruchomo pod 
drzewami dobrotliwie otulającymi młodą miłość pachnącym cieniem. Leciutko, 
leciutko, od drzewa do drzewa wionął szmer: - Młodzi... młodzi... - Kochają! - 
Kochają... kochają... - Otulmy naszą siostrzyczkę ciepłym płaszczem mroku. 
Wypłoszmy z gęstwi tajemniczych lęk. Siostrzyczka, maleńka nasza siostrzyczka 
niech kocha tak jak my, w spokoju. I Ari rozumiała ten szept i było jej 
strasznie, strasznie, strasznie dobrze. - Wróćmy, Ari, już późno. Z żalem 
zawróciła i pomyślała, że ogromnie chciałaby poczekać, aż w tej ciemnej świątyni 
Anioł Stróż lasu zawiesi srebrną lampkę, i do rozmarzonej duszy wkradł się 
nieznaczny cień żalu do Jacka, że przerwał modlitwę jej serca. Gdy byli już 
niedaleko gajówki i Ari usłyszała ujadanie psa, zapytała: - Czy to twój pies, 
Jacuś? On ma mnóstwo pcheł. - To nie pies, to suczka. Dostałem go od jednego z 
gajowych zimą i nazwałem Kolą. - A dlaczego nie ma budy? - Na cóż jej buda, śpi 
na werandzie. - A jeżeli deszcz pada albo zimno? - Psu nie zimno, a jak zmoknie, 
to kataru nie dostanie. - Hm! Jednak ja każę jej budę zrobić. A jak się nazywa 
konik? - Klaczka, dziewczynko, Lady. - Aha, taka arystokratyczna, angielska, 
ślicznie. Nauczysz mnie konno jeździć, Jacek? - Z rozkoszą, laleczko. - Nie mów 
na mnie laleczka... ja jestem księżniczka Ari. Chodzę po lesie, a za mną białe 
pawie i wspaniały chart, i paziowie. Ty jesteś paź. Kola! Kola! Koleczka, chodź 
tutaj, psinko. Czekaj, my się tu zagospodarujemy, nie damy sobie krzywdy zrobić. 
Pies stał przed panienką, z głową przekrzywioną na bok, machał ogonkiem i był 
zdziwiony. Czego ta długa osoba od niego chce? Szczekał urywanie, zupełnie 
niezdecydowany, jak ma się zachować wobec tego nowego człowieka. Adrianka śmiało 
położyła rękę na dużej głowie psa. Oblizał się. Dotknięcie było ciepłe, miękkie. 
Paluszki Ari łaskotały przyjemnie miejsce koło ucha, gdzie go zwykle zajadle 
gryzły pchły. Ogon zaczął wykonywać ruchy żwawsze i Kola nabrała ochoty 
przekonać się, jak smakuje ta delikata, ciepła dłoń, więc niby niechcący, niby 
zupełnie przypadkiem musnęła ozorem rękę Adrianki. Panienka klękła na ziemi, 
Kola cofnęła się przestraszona, ale zaraz poczuła znowu miękkie, ciepłe 
dotknięcie i przyjemne łaskotanie koło uszu i pyska, potem na piersiach. 
Westchnęła i przewróciła się na wznak, pokazując wszystkie zęby. - Zostaw, Ari, 
pchły cię oblecą. - To nic, ja ją jutro wykąpię i wyczeszę, prawda, pieseczku, 
mały, malutki, kochany pieseczku, taka śmieszna mordeczko i te uszyska 
klapiaste, i ten ogonek, taka chorągiewka na wiwat. Kola słuchała melodii 
ludzkiego głosu i pierwszy raz uświadomiła sobie, że to jest bardzo miłe, wobec 
czego, kiedy Ari wstała i weszła na ganek, Kola podskoczyła i trąciła pyskiem 
kolana dziewczynki, szczekając. "Czy to już? Jaka szkoda". Ari roześmiała się i 
trzymając rękę na kudłatym łbie psa, weszła do pokoju. Jacek zapalił lampę, 
Adrianka usiadła na ławce, a pies rozciągnął się u jej nóg. - Widzisz, Jacek, 
jaka przyjaźń? Powiedz, co ona umie? - Podawać łapę. - Więcej nic? - Nie, nie 
chciało mi się uczyć, a teraz już za późno, ma osiem miesięcy. Ari, jak tu dziś 
ślicznie, te konwalie tak pachną. - No, widzisz. Kładź się spać, chłopcze, ja 
jeszcze zajrzę do kuchni i też pójdę. Pani leśniczyna, czy leśniczówka, 
urządziła mi sypialnię jak migdał. - Ona się nazywa Jaśmieniowa - rzekł Jacek 
uśmiechnięty. - Piękne nazwisko, no, dobranoc, kochanie. - Ari! - A co? - Nic, 
tak mnie chłodno całujesz. Nie posiedzisz ze mną, nie pogadasz? - Ależ dobrze! 
Zaraz przyjdę! Tylko myślałam, że pan chce spać, zaraz przyjdę; czy z gitarą, 
czy z fortepianem na plecach władcę do snu kołysać? - Ari, wariacie! Poszła do 
kuchni, gdzie zastała Franusię śpiącą z głową na stole. Grubas chrapał 
przerażająco. Na jej grubej, pyzatej twarzy śniły rozkosznie muchy. Wszystko 
było zmyte porządnie. Ari poklepała dziewczynę po ramieniu. - Franusiu, już 
możesz iść spać. Gdzie nocujesz? - W stodole. - No, to zmykaj. Dałaś psu jeść? - 
Nie, zabywszy. - Jutro nie trzeba "zabywać". Pies też od czasu do czasu musi 
jeść. Dobranoc, miła. - Dobranoc. Adrianka nakarmiła psa, ten zaś omal miski nie 
połknął. Wróciła potem do Jacka, który cały czas niecierpliwie chodził po izbie, 
nie mogąc się doczekać "swojej maleńkiej". Nerwy miał napięte jak struny. Ari 
jest jego, tylko jego... Zaraz tu wejdzie... tup, tup... chodzi po kuchni, mówi 
do psa. Jaki pieszczotliwy głos, jaki giętki... Zaraz tu będzie. Dlaczego tak 
marudzi? Jacek zgrzytnął zębami. Uparciuszek, uparciuch mały... Już skrzypnęły 
drzwi! - Chodź prędzej, gosposiu malutka! Za Adrianką nieśmiało, boczkiem 
wsunęła się Kola. Dotąd nie wolno jej było wchodzić do izby, toteż dreptała 
cicho tuż przy nogach pani. Kiedy zaś ta usiadła przy Jacku, Kola zwinęła się w 
kłębek pod ławką, dotykając nosem stóp dziewczynki. - Jestem już. Gitarę i 
fortepian zaraz niewolnicy wniosą. Och, Jacku, jaka ja szczęśliwa! - Dobrze ci 
ze mną? "Ze mną" powiedział, gdyż nie zdawał sobie sprawy z tego, że nie on (jak 
mu się zdawało) jest osią zainteresowania Adrianki. Był głęboko przeświadczony, 
że jego osoba prędzej czy później stanie się dla Ari całym światem, że po to 
przyjechała tutaj pomijając wzgardliwie możliwe sądy, opinie, by żyć dla niego i 
dawać mu pić czar swojej obecności. Było to zasadniczo błędne, ale Jacek, znając 
kobiety, nie znał miłości, dotąd nie spotkał się z nią jeszcze twarzą w twarz, 
nie umiał wyjść na jej spotkanie. Ari zaś odpowiedziała swobodnie: - Dobrze, 
Jacku. Mnie ze wszystkim dobrze. Zresztą, jak tu może być źle, tak blisko Boga? 
- Bóg jest daleko, dziewczynko, a może nie ma Go w ogóle? - Och, ty śmieszny! 
Nie ma? Spójrz w okno: patrzy na ciebie złotymi oczami gwiazd i śmieje się, żeś 
taki niemądry. Tam, w lesie, cały czas był koło nas. Nie, Jacku, nikt nie zdoła 
we mnie wmówić, że Go nie ma. Cała wiedza, cała potęga myśli ludzkiej nie jest w 
stanie oddać czaru księżycowej nocy; nie uczyni tego ani muzyka, ani malarstwo. 
Nie wypowie najbardziej giętki język. To wszystko będzie lepszą czy gorszą 
fotografią. Zbyt bowiem trudno jest pochwycić szmer anielskich skrzydeł, a bicie 
serca mówi ci o tym. - Masz bujną wyobraźnię, Ari, lecz cię kocham za to. A 
teraz powiedz mi coś ładnego, jakiś wierszyk. Adrianko, księżniczko, tak 
przyjemnie czuć pod ręką twoje giętkie jak u kota ciało i patrzeć w błyskające 
zęby, i słuchać twego głosu. - Kiedy na poczekaniu... bo ja wiem? - milczała 
długą chwilę. Księżyc wszedł teraz cały w okno i rozpylił w izbie srebrną mgłę 
blasku. Ari zgasiła lampę. Jacek westchnął i położył głowę na kolanach siedzącej 
nieruchomo dziewczyny. Stopa Ari lekko dotknęła kudłów psa, zwierzę zaś odczuło 
to dotknięcie jak pieszczotę i przeciągnęło się rozkosznie. Delikatna dłoń 
panienki jak srebrny motyl przesuwała się miękko po twarzy i czuprynie chłopca. 
Oczy rozwarte szeroko łowiły blask srebrnego miesiąca. Jacek wziął tę dłoń i 
przycisnął do ust. Więc położyła mu na czuprynie drugą rękę i siedziała jasna 
cała od księżycowej poświaty, uśmiechnięta. Wreszcie, pochyliwszy się nieco, 
zaczęła: - Śpij, synku! Bo oto słonko znużone i senne do skrytej w chmurach 
odeszło świetlicy. Wrota się za nim zamknęły promienne, złocone blaskiem 
królewskiej źrenicy. A gdy już słonko idzie do spoczynku - śpij, synku! Śpij, 
mały! Oto i łąka, spowita w welony mgły opalowej, słodko sobie drzemie. A z boru 
słychać modlitewne dzwony... miesiąc całuje srebrem senną ziemię... Wkoło tak 
cicho... Świat spoczywa cały... Śpij, mały. Śpij, synku! Pracę kto skończył, 
niech śmiało spoczywa, niech śni o szczęściu, które sobie tworzy. W łańcuchu 
życia niech splata ogniwa, przy blaskach nowej, budzącej się zorzy. Niech zbiera 
siły do trwania, do czynu. Śpij, synu! I dawno już ucichł jej słodki, senny 
głos, a Jacek wciąż trzymał ciepłą dłoń przy ustach i nie podnosił głowy. 
Wreszcie sama Ari targnęła go lekko za czuprynę i dmuchnęła w oczy. - No, 
władco, czas spać! Niewolnicy już chrapią. Nim odeszła, długo tulił ją do piersi 
i patrzył błagalnie w oczy, i coś szeptał drżącymi ustami. Ari jednak położyła 
mu palec na ustach, uśmiechnęła się i... znikła w sąsiednim pokoju. Kola poszła 
za nią ze spuszczonym ogonem, niezbyt pewna, czy nie zostanie sromotnie 
wyrzucona za drzwi. Kola przecież pragnie tylko czuć małą stopkę między kudłami. 
Zaraz pchły mniej dokuczają. Podniosła łeb do góry i węszyła niespokojnie, co to 
pachnie w powietrzu. Adrianka wzięła ją za obrożę i wyprowadziła do sieni. 
Podesłała jakieś stare worki i głaszcząc zmierzwione kudły zwierzęcia mówiła: - 
Śpij, pieseczku. Jutro pani wykąpie, potopimy pchełki i będziesz spał przy 
łóżku, dobrze? I na spacer pójdziemy daleko na pole, w słońce. I piesek będzie 
taki stary pieszczoch. No, spać. Kola merdała ogonem i nie protestowała. Lepiej 
przecież tu, na czymś miękkim, niż na dworze, gdzie wcale nie ma spokoju. Byle 
sroka, byle głupi kot sen płoszy. Więc gdy Ari zniknęła za drzwiami, Kola 
oblizała się smakowicie na wspomnienie głosu pani, ziewnęła i schowała nos w 
okolice puszystego ogona. Jacek słyszał, jak Ari zamykała drzwi na haczyk. 
Klamek tu zasadniczo brakowało. Do nastawionych uszu chłopca dobiegał każdy 
szelest z sąsiedniej izby. Dziewczyna, nucąc cicho, rozbierała się. Wreszcie 
zaszeleściło siano. Jacek zaczął chodzić po pokoju, krew uderzyła mu do głowy i 
przesłaniała oczy mgłą. Wreszcie nie wytrzymał: - Ari, czy mogę cię jeszcze 
pocałować na dobranoc? - Powiedzieliśmy sobie dziś dobranoc sto razy. Poza tym 
chciałabym panu zwrócić delikatną uwageczkę, że pan musi wstać rano, że Ari jest 
trochę "zmachawszy" i że tego całowania trzeba i na jutro co nieco zostawić. 
Skoro nie możesz zasnąć, to licz do tysiąca i z powrotem po łacinie. Radykalny 
środek na bezsenność. Salem alejkum.»* Moja jest utrudzona za bardzo wiele 
mnóstwo i dobre duchy twego wigwamu sypią już na oczy twej niewolnicy mak. Salam 
alejkum (arab.) - pokój z tobą; powitanie, pozdrowienie u mahometan. Zacisnął 
zęby, ale musiał się uśmiechnąć. Po czym z determinacją położył się spać. W 
dobrą już godzinę potem odezwał się: - Ari... - Co? - Śpisz? - Śpię! Bardzo 
śpię. - Aha! No, dobranoc. - Dobranoc po raz setny i pierwszy. O godzinie 
szóstej budzik poderwał Adriankę. Ubrała się piorunem, zapukała do Jacka. - 
Jacuś, wstawaj. Już czas. - Już, już, najdroższa. Jak spałaś? - Niesłychanie. 
Kola też. Ubieraj się prędko, bo robię śniadanie. - Chodź mnie pocałować. - 
Właśnie o tym myślę! Takiego zaspanego kota całować! Ubieraj się, smyku. I 
pobiegła do kuchni na gwałt gotować śniadanie. Nakarmiła Frankę i psa, który nie 
odstępował jej nóg. A gdy usłyszała, że Jacek chodzi po izbie, przyszła do niego 
różowa, mokra od rosy i chłodna, z wielkim pękiem dzwonków. - Ari, 
najśliczniejsza, nie mogłem się ciebie doczekać. - O, przecież miałam poranną 
wizytę ministrów, musiałam wydać rozkazy na dzień dzisiejszy. Trudno, życie 
księżniczki udzielnej to nie romans. Bierz mnie pod rękę i idziemy na śniadanie. 
- Gdzie ty mnie prowadzisz? - Do lasu, nakryłam pod świerkami, czy nie 
przyjemniej? Ranek był rześki, słoneczny, pachnący. Las wyglądał, jakby się 
przed chwilą umył i Jacek nie miał siły po prostu odejść od tego 
zaimprowizowanego stołu, zrobionego z niewielkiej beczułki, przykrytej prostym, 
szarym płótnem. - Ari, jeszcze nigdy w życiu śniadanie mi tak nie smakowało. - 
No chyba. Nigdy w życiu nie siedziałeś przy królewskim stole, ale teraz znikaj. 
Zanim go jednak wyprawiła, wciąż i wciąż wynajdywał pozory, by mieć ją przy 
sobie, tulić i całować. Ostatecznie odjechać musiał. Dziewczynka zaś, przy 
pomocy Franusi, która odprowadziła krowę, zabrała się do roboty. Kola, 
wygrzewając się na słońcu, śledziła każdy ruch pani i gdy ta podchodziła bliżej, 
od razu przewracała się na grzbiet i zamiatała ogonem ziemię. Ari bystrym 
spojrzeniem ogarnęła swój pałac. Wszystko było w porządku, wobec czego zasiadła 
do pisania listu: "Mój kochany, dobry Tatusiu. Mieszkam w głębi starego boru, 
mam krowę, będę miała kury i kurczęta. Dużo słońca i jagód. Jestem zdrowa i 
bardzo szczęśliwa. Mam też psa, który nic nie umie, tylko podawać łapę i 
szczekać. Zdaje się, że do polowania byłby niezły, bo to kombinacja wyżła i 
kundla. Ma osiem miesięcy. Szkoda, że ciebie, tatusiu, tu nie ma, takie cudne 
motyle! Widziałam też ul w pniu starego dębu. Tatusiu, bór to cudowna rzecz, a 
życie - jeszcze cudowniejsza. Jesteś bardzo mądry, że mało mówisz: słowa czasem 
są zupełnie niepotrzebne. Kocham cię, Tatusiu. Konia mam też. Pisz do mnie poste 
restante. Wilno. Całuję z całej siły. Twoja Ari" Zakleiła, zawołała Kolę i 
pobiegła na jagody, a jej głos mieszał się z głosami ptaków i leciał hen do 
Bożych stóp. ** ** ** Tak upłynął Adriance pierwszy tydzień, podczas którego 
żyła jak we śnie, spędzając dnie od wschodu do zachodu słońca w lesie. Z jakąś 
dziką pasją przedzierała się przez najbardziej niedostępne miejsca, obejmowała 
smukłe pnie sosen, tarzała się we mchu i goniła motyle, próbowała naśladować 
głosy ptaków i śmiała się, gdy sfałszowała. Jaśmieniowa przyniosła jej w 
prezencie dwie nieśne kokoszki i dwa kurczaki, a któregoś dnia zabrała ją ze 
sobą na targ i Ari wróciła z całą menażerią.»* Kupiła bowiem trzydzieści sztuk 
drobiu i dwa małe prosiaki, ku wielkiemu niezadowoleniu Franusi. Jacek śmiał się 
tylko z gospodarskiego zapału Adrianki, ale wcale jej to z tropu nie zbiło. Gdy 
wracał o szóstej do gajówki, wybiegała naprzeciwko roześmiana, śpiewająca, z 
twarzą w rumieńcach i zarzucała mu na szyję nagie i złote już od słońca ramiona. 
Ten uścisk serdeczny był mu nagrodą za całodzienną tęsknotę. Jedli kolację i Ari 
wyciągała go na spacer mimo oporu. Czasem irytował się. Menażeria (franc.) - 
dzikie zwierzęta w klatkach obwożone na pokaz; tu: różne gatunki zwierząt 
domowych. - Ari, czy nie możesz tej włóczęgi odbyć we dnie, gdy jesteś sama, tak 
mi dobrze posiedzieć z tobą w domu. - We dnie swoją drogą, a wieczorem swoją 
drogą. To zupełnie co innego chodzić solo, a co innego z kimś kochanym. Świat ma 
wtedy jeszcze większy urok. Ale Jacek tego nie odczuwał i Adrianka zrozumiała, 
że pod tym względem pogodzić się ze sobą nie mogą. Co dzień też przed nocą 
powtarzała się ta sama historia, że chłopak szedł spać wściekły i zdenerwowany 
"niezrozumiałym", według niego, oporem Adrianki. Kola była nieodłącznym cieniem 
swojej pani, lekceważyła Jacka, a ogonem nie raczyła kiwnąć w stronę Franusi. 
Teraz nie spała już w sieni, ale na ziemi przy łóżku Adrianki. Kola została 
wykąpana. To było w jej życiu zdarzenie zupełnie wyjątkowe i mimo całej swej 
grozy, w skutkach przyjemne. Gdy Ari, z pomocą Franki, zanurzyła psa w szafliku 
pełnym dobrze ciepłej wody z naftą i zaczęła szorować mydłem, wył przeraźliwie i 
wyrywał się tak, że obie z trudem go utrzymały... Po chwili jednak, gdy 
zauważył, że nic go specjalnie nie boli, natomiast nie czuje przykrych ukłuć i 
swędzenia, uspokoił się; patrzył tylko żałośnie i piszczał cichutko: a może już 
dosyć tej dziwnej pieszczoty. Wreszcie Adrianka wylała na niego z góry całą 
zawartość wielkiej konwi, napełnionej wodą z lizolem i operacja była skończona. 
Pies został owinięty w stare płótno i derkę, i ułożony wygodnie na nowym 
sienniczku w kącie pokoju. Przed nim postawiono miskę mleka. "A, jeżeli tak, to 
co innego" - pomyślał. Wylizał miskę i zasnął. Na drugi dzień nie czuł do Ari 
śladu żalu, a gdy mu czesała kudły, oblizał szerokim ozorem raz i drugi 
uśmiechniętą buzię pani. Kilka dni po tej operacji Jacek siedział z Ari na 
ganeczku. Kola oparła pysk o jej stopy i drzemała. Zbudził ją gwałtowny ruch, 
podniosła pysk i patrzyła zaniepokojona, co się dzieje, dlaczego ci ludzie 
wykonywali takie niespokojne ruchy, kto chce zrobić krzywdę pani? Warknęła 
groźnie i weszła za Jackiem, który wniósł Adriankę, mimo jej oporu, do swojego 
pokoju i położył na łóżku. - Nie pójdziesz stąd, Ari, nie pójdziesz stąd! - 
Jacek, puść mnie w tej chwili, słyszysz? Trzymał mocno obie ręce dziewczyny i 
przycisnął usta do jej ust. Kola w tej chwili zaczęła szczekać głośno, wściekle, 
oparła przednie łapy o krawędź łóżka i hałasowała bez przerwy. Jacek chwycił ją 
za kark, ale Kola umknęła w bok ciałem, natomiast zęby jej wpiły się w Jackową 
dłoń. Krzyknął. Ari wstała i rzekła cicho i pieszczotliwie: - Chodź, Koleczka, 
dobry piesek, kochany piesek! Wyszły obie na dwór i spacerowały wśród szumiących 
drzew długo, długo. Ari płakała i w tę noc pękła pierwsza niteczka, łącząca jej 
serce z sercem Jacka. Nazajutrz jednak wszystko poszło zwykłym trybem i Zeler 
jechał do pracy żegnany słodkim uśmiechem i pocałunkiem. ** ** ** Mijały dni. 
Dojrzały już zupełnie jagody i ucichł w borze gwar ptactwa, bo nadszedł lipiec. 
Ari zdążyła zaprzyjaźnić się serdecznie z Jaśmieniową i powoli, po pierwszym 
odurzeniu czarem przyrody, zaczęła wglądać w życie ludzi miejscowych. Ze 
zdumieniem zauważyła, że kobiety tutejsze są traktowane jak coś w rodzaju 
zwierząt pociągowych. Na ich barkach spoczywa całkowita praca i wszystkie 
troski. Mężczyźni są nieprawdopodobnie leniwi i zacofani. Ukłuły ją boleśnie 
słowa jednego gajowego, którego spotkała w leśniczówce, a który był znany jako 
awanturnik. - Kobieta i ryba głosu nie ma. Jest w domu jak pies podwórzowy. 
Dobra, to dobrze, a nie, to baty. A jak całkiem się nie nada, to strzelać w łeb, 
a od kary zawsze się i wykręci. Popatrzyła na niego wtedy z odrazą i rzekła 
spokojnie: - Bardzo ciekawe zdania pan wygłasza. U nas jednak o kobiecie myślą 
inaczej. Niech pan jednak nigdy nie mówi tak przy swych dzieciach, bo gdy 
dorosną, to nie uszanują człowieka, który nie potrafi uszanować matki swoich 
dzieci i za to im kary też nie będzie. Ponieważ Jacek był wolny dopiero od 
szóstej, Ari czas ten spędzała albo w lesie, albo u Jaśmieniowej, której uparła 
się pomagać w pracy na polu i w ogrodzie warzywnym. Tutaj właśnie słuchała 
historii, od których włosy jej stawały dęba. Więc ten to gospodarz zabił matkę 
swojej żony i jej towarzyszkę staruszkę, by zagrabić grunt. Żonę wygnał z domu i 
sprowadził kochankę, którą dzieci zmuszone są nazywać mamusią. A sędziowie nie 
umieli dowieść mu winy. Ten znów gajowy traci wszystkie pieniądze na wódkę i 
dziewczyny, a żona, sama jedna bez służącej, z daleka od ludzi, wśród lasu, 
uprawia ziemię, orze, sieje, zbiera, wychowuje troje małych dzieci i z głodu i 
przepracowania zdycha, bo od męża grosza nie dostaje, i w ogóle nic prócz 
kułaków i obietnic śmierci od niego nie ma. Ten znów, gdy żona urodziła mu 
czwarte dziecko, zbił ją do utraty przytomności i musiała uciekać tegoż dnia z 
maleństwem w las, bo chciał ją zabić, przez kochankę podjudzony. Dziecina 
umarła. Ona została i żyje wciąż pod grozą jego pięści. - Jezus, Maria! Dlaczego 
te kobiety nie porzucą takich drabów? - A gdzież pójdą, panieneczko? Żeby bez 
dzieci były, ale tak, któż to dzieci zostawi draniowi niegodnemu? - A sąd? - Sąd 
się w te sprawy nie miesza, zresztą tu, widzisz, jest tak: zaniesiesz sędziemu 
pud»* miodu, a jajów, a masła, to i winy nie masz. Na skargę wyżej nikt nie 
pójdzie, bo naród ciemny, szkół mało. Zbierali na szkołę coś trzy razy, potem w 
miasteczku to przepiwszy i koniec. Pisali ludzie podanie o szkołę. Podanie w 
starostwie ginie i koniec. Panieneczko, nie żyć tu człowiekowi. My tej Polski 
czekali jak zbawienia. Jak usłyszeli o Legionach,»* to się chłopaki we wsi 
puścili jak charty ze smyczy. Pieszo lecieli do Warszawy samej, Niemców i 
bolszewników się nie bali. Panienko, we wsi, skąd pochodzę, to będzie stąd z 
dziesięć kilometrów, jeden ojciec w stodole syna za nogę wiązał, a ten wierówkę 
(litew. - sznur, postronek) przegryzł, taj i uciekłszy w Legiony. A jak tu 
Legiony przechodziły, to ludzie na środku drogi klękali i płakali, a głód był 
wtedy i nędza, strach... po tych giermańcach i bolszewnikach. To my wrzos 
suszyli, tłukli i placki z niego piekli, a dla Legionów siano w dwie godziny się 
znalazło. A teraz, panienko, cóż: nędza, podatki, żyć nie ma z czego, bo sołtys 
bierze dla siebie, urzędnik dla siebie, a naród ciemny nie sprawdzi, które 
słusznie, które nie. A jak tu z Wilna kto przyjedzie sprawdzić, ho, ho, 
panienko, w urzędach zakręcą, zabajtlują, jeden drugiego trzyma i cicho sza, a 
ty, narodzie, cierp dalej. Pud (ros.) - dawna rosyjska jednostka ciężaru równa 
40 funtom, czyli 16,387kg. Legiony - Legiony Polskie w I wojnie światowej, 
formowane z oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego. Te historie nie dawały 
Ari spokoju. Czuła swą bezradność i niemoc. Bolało ją to i męczyło bez miary. 
Gdyby mogła, oddałaby całe swoje uśmiechnięte serduszko skrzywdzonym ludziom. 
Czasem, przytulona do Jackowej piersi, szeptała mu cichutko o tych swoich 
kłopotach, w błogiej nadziei, że on przecież coś pomoże, on taki duży i silny, 
ale Jacek zakazał jej kategorycznie zaprzątać sobie głowę podobnymi sprawami. - 
Jaceczku, przecież ty możesz zająć się chociaż tą gajową, co sama mieszka, 
przecież nie można tylko o sobie myśleć. - Maleńka, nie rób ze mnie opiekuna 
uciśnionych, ja myślę o tobie i o sobie, to starczy. Niech każdy dba o siebie, 
zresztą nie lubię się z chamstwem bratać. Wobec tego Ari już nigdy nie nalegała, 
a za to poszła do nadleśnego i przedstawiła mu całą sprawę. Nadleśny przyjął ją 
nadzwyczaj uprzejmie i obiecał pomóc. Jacek jednak zrobił Adriance awanturę. - 
Mówiłem ci, że masz te historie omijać, to nie są twoje sprawy. Ja nie chcę, 
rozumiesz, ja nie chcę, byś zajmowała się tym. Nie lubię tego. - Jacku, pół tonu 
niżej. Uważam, że nie masz prawa rozciągać nade mną jakiejś kurateli i bardzo 
cię proszę, pomyśl nad tym, gdy będziesz sam. Teraz przeproś tu w obie rączki i 
więcej nie gadaj. Nadrabiała miną, bo w głębi duszy czuła do Jacka żal.I mimo że 
stosunek młodych był ciągle taki sam, mimo że Jacek co dzień wracając do domu 
zastawał swą "królewnę" w pachnącym kwiatami pokoju, roześmianą i śpiewającą, 
mimo że tulił, pieścił, całował, nie mógł od niej otrzymać nic więcej, choć miał 
pewność, że jest kochany. Ale Ari zaczęła powoli otwierać oczy na to, czego 
wpierw nie potrafiła dostrzec. Przekonała się więc, że Jacek jest niedelikatny, 
mimo całej swojej miłości. Czasem, gdy zmęczona zasnęła przed jego powrotem, 
budził ją dla najbłahszej przyczyny, choćby dlatego, by go pocałowała lub 
poszukała mu chusteczek czy kołnierzyków. Mówił na przykład wieczorem: - Ari, 
kochanie, zbudź mnie jutro o piątej, przed szóstą muszę wyjechać. Ari czuwała, 
zrywała się o czwartej, by wszystko było przygotowane, a gdy zaczęła go budzić o 
piątej, ciągnęło się do siódmej. Na pukanie odpowiadał "zaraz, zaraz" i leżał 
jak najspokojniej. Adrianka zaś była zła i oburzona. Takie postępowanie wydawało 
się jej niemęskie. Wieczory były śliczne i Ari zawsze miała ochotę pospacerować 
i popatrzeć w gwiazdy, on jednak zatrzymywał ją w domu. Takich drobiazgów 
narastały góry i Adrianka coraz częściej myślała o tym, że nie będzie miała 
odwagi zostać z Jackiem na zawsze. Coraz częściej zastanawiała się, czy uczucie, 
które żywi do Jacka, jest naprawdę miłością. Chodząc po lesie, wodziła w krąg 
rozmiłowanymi oczyma i było jej dziwnie przykro, że człowiek, przy którego boku 
żyje, nie potrafi czuć tak jak ona, której się zdawało, że jest cząstką tego 
wspaniałego świata, że szum drzew i świergot ptaków nosi w sercu. Że cała jest 
przesiąknięta miłością do otoczenia, tak jak ziemia o poranku mgłą i rosą. 
Wszystko dla niej było niezmiernie ważne i cenne, jak samo istnienie. Ale te 
myśli i refleksje chowała poza niezmiennym, słodkim i wesołym uśmiechem i on to 
był największym darem, jaki mogła ofiarować tym, którzy ją otaczali. Któregoś 
dnia pojechała z nadleśnym do Wilna i przywiozła sobie list i paczkę od ojca. 
List przeczytała dopiero w domu. "Droga Ari. Pamiętaj, że w głębi takich dużych 
litewskich lasów są trzęsawiska, musisz uważać. Jagody można suszyć, są zdrowe i 
pożyteczne w zimie. Jeżeli chcesz, żeby krowa dawała dużo mleka, musi być nie 
tylko odżywiona, ale i utrzymywana sucho i czysto. Kur przekarmiać nie należy, 
dawaj im jeść rano i w południe po trochu, resztę dozbierają, za to kurczaki 
muszą dostawać dużo i często. Nie dawaj zgrzanemu koniowi wody, niech najpierw 
przegryzie sianem, a za godzinę, dwie, dopiero wody. Owsa trzy kilo dziennie, 
jeżeli koń pracuje. Pamiętaj, Ari, że tylko głupcy uważają konia za bezrozumną, 
żyjącą maszynę i kto nie potrafi uszanować pracy i duszy końskiej, zdolny jest 
do wszelakiego zła. Ty to rozumiesz, prawda, Ari? Gdyby cię ugryzła żmija, zalej 
zaraz ranę amoniakiem. Bardzo chciałbym widzieć te motyle i te pszczoły, 
córeczko. Zwróć uwagę na mrowiska, Adrianko. Mrówki są mądrzejsze niż ludzie, bo 
się w granicach swojego państwa i rodziny nie pożerają wzajemnie. Psa możesz 
jeszcze wszystkiego nauczyć, ale niech czuje twoje przywiązanie. Najlepiej 
lekcja wypadnie przy jedzeniu. Bądź stanowcza, mów krótko, zwięźle, ale nie bij: 
pies ma więcej czasem ambicji niż człowiek. I nie patrz na ludzi, Ari, patrz w 
słońce, obserwuj życie, naturę, ucz się słuchać i rozumieć mowę lasu i pól, 
będziesz mądra. Pisz do mnie. Posyłam ci sto złotych i skrzynkę czereśni. U 
ciebie ich zapewne jeszcze nie ma. Uszyj sobie sukienkę z tego materiału. Będzie 
ci ładnie w zielonym. Jedz dużo miodu i mleka. Smutno mi, Ari, bez ciebie. Marek 
Klaudius" Ari przeczytała list z bijącym sercem, a po jej wzruszonej twarzy 
płynęły duże, czyste łzy miłości. Kiedy drżącymi paluszkami rozwinęła paczkę i 
zalśnił w jej rękach bladozielony woal i różowy batyst, krzyknęła z radości. 
Połowę czereśni zaniosła zaraz do leśniczówki, musiała oczywiście pochwalić się 
i materiałem, z którego Jaśmieniowa postanowiła uszyć jej sukienki. Jackowi z 
dnia na dzień bardziej wrastała w serce ta ruchliwa, świergocąca osóbka, nie 
wyobrażał sobie chwili, w której mogłaby odejść. Było mu z nią nie tylko 
strasznie dobrze, ale i wygodnie. Upajała go czarem swojej postaci, potrafiła 
rozmarzyć poezją, potrafiła dogodzić i usłużyć, ale sam nie umiał zajrzeć w głąb 
jej duszy i pomyśleć, czy też Ari nie potrzebuje czegoś więcej, jak tylko 
pieszczoty. Widząc ją zawsze roześmianą i śpiewającą, nad niczym się nie 
zastanawiał. Poza tym pragnął jej coraz goręcej, coraz boleśniej. I uczucie to 
rosło jak fala i szumiało w nim, i zalewało mu oczy. Gdy był w domu, nie 
pozwalał Adriance oddalać się nigdzie, chciał wciąż trzymać ją w ramionach mocno 
zwartych i czuć sprężyste, choć szczupłe ciało i falowanie drobnych piersi. Ale 
najczęściej uciekała i śmiała się z daleka jak dziecko, któremu udała się psota. 
Jacek uważał Adriankę za swoją własność. Kochał ją, ona go kochała, a więc, 
rozumował, była jego. Jego i niczyja więcej. Jej uśmiechy, jej pieszczoty należą 
do niego, a skoro zdobył taki skarb, musi go pilnować, by niczyje oczy, niczyje 
usta nie piły z tego źródła szczęścia. I na tym tle doszło do przykrego dla 
obojga nieporozumienia. Pewnego dnia Jacek wrócił do gajówki wcześniej niż 
zwykle i nie zastał Adrianki. Franusia krzątała się w kuchni, pogryzając dla 
osłodzenia pracy i samotności niesamowicie zielone jabłka. - Gdzie panienka? - 
spytał. - Panienka dawno wyszedłszy do boru, pewnikiem na porębę. Poszedł więc 
na ową porębę. Długo łaził między pniakami i całą masą drzew i gałęzi, 
tarasujących drogę, wreszcie ujrzał zgubę. Siedziała na wywróconej kłodzie, a na 
ziemi, prawie u jej stóp, para wyrostków. Znał ich, byli to chłopcy ze wsi, 
którzy pracowali przy okorowaniu drzewa. Zamiast pilnować swego zajęcia, wlepili 
szeroko otwarte oczy w panienkę, która coś opowiadała, żywo gestykulując. Jacek 
stanął za stosem gałęzi. Był niemile zdziwiony. A potem usłyszał łagodny śpiew, 
zobaczył uśmiechnięte twarze chłopaków i Adrianki, która śpiewała razem z nimi 
"O, mój rozmarynie, rozwijaj się". Sam nie wiedział, dlaczego ogarnęła go 
wściekłość. Krzyknął ostro: - Ari! Odwróciła bystro głowę. - Serwus, Jacuś, tak 
wcześnie dziś? Do widzenia, chłopcy. Pamiętajcie, że gdy się śpiewa przy pracy, 
robota lepiej idzie. Skacząc przez pniaki, dobiegła do Jacka i spojrzała 
zdumiona. - Cóż to za mina, Jacuś, miałeś jakąś przykrość? - Jeszcze się pytasz? 
Co ty wyprawiasz, Ari, wdajesz się w jakieś dysputy z chamami, kompromitujesz 
mnie, demoralizujesz tych i tak głupich chłopaków. Ja sobie nie życzę tego, 
rozumiesz? Ja tego nie zniosę, jak przyjdą po wypłatę, zbesztam jak psów. Chodź 
do domu. - Oo, oo, Jacek! Istotnie, chodźmy do domu jak najprędzej. Słońce źle 
ci działa na głowę. - Bardzo cię proszę, bez ironii. Chciałbym, żebyś uszanowała 
moje tutaj stanowisko - mówił dygocącym z pasji głosem i wiedział jednocześnie, 
że cała jego gadanina sensu nie ma, ale coś go kusiło, by wszcząć awanturę, by 
wyprowadzić Adriankę z równowagi, zgasić jej filuterny uśmieszek. - Ależ, Jacuś, 
nie udawaj obrażonego sułtana. Nie robiłam nic złego. Mieli takie znudzone, 
posępne twarze. Zaczęliśmy rozmawiać, od słowa do słowa rozmowa poszła śmielej, 
opowiedziałam im coś niecoś o Warszawie, spytałam, czy umieją co śpiewać, no i 
zaśpiewaliśmy tę piosenkę, a tobie zazdrość, że nie śpiewają przy tobie, co? 
Jeżeli chcesz, mogę zorganizować chór i orkiestrę, by ci co dzień defilowała 
przed oknami na dzień dobry, mogę też kazać strzelać na wiwat z moździerzy. - 
Głupia jesteś ze swoimi dowcipami. Przystanęła, otworzyła oczy jak mogła 
najszerzej, silny rumieniec opłynął jej twarz, chrząknęła raz, drugi, wreszcie z 
ust dziewczynki padły poważne, pełne wyrzutu słowa: - Jacku, jesteś gorzej niż 
niemądry, jesteś niedelikatny. Głupotę można człowiekowi wybaczyć, chamstwa w 
stosunku do kobiety nigdy. I nie odwróciwszy już ani razu głowy w jego stronę, 
szybko, bardzo szybko pobiegła do gajówki. Jacek nie gonił jej. Szedł wolno ze 
zwieszoną głową i przygryzał usta. Spokój panujący w lesie drażnił go jak 
jeszcze nigdy. Pragnął teraz wichury, deszczu, grzmotów: byłyby doskonałym 
obrazem stanu jego duszy. Czuł się znacznie niższy i słabszy moralnie od 
Adrianki i widział swą niemoc i bezsiłę w postępowaniu z nią. Ona zawsze zrobi 
to, co zechce, tylko wyłącznie to, co zechce... Świadomość owej słabości budziła 
w nim uczucie bardzo zbliżone swą barwą do nienawiści. Gniótł rączkę szpicruty i 
myślał, że gdyby mógł tak zgnieść, zabić, zabić Adriankę, byłoby mu lżej na 
duszy. Wszedł na ganek, koło nóg zaczęła mu się plątać Kola. Sam nie wiedząc, co 
robi i dlaczego, kopnął ją z pasją. Zaskomlała rozpaczliwie, a Jacek trzasnąwszy 
drzwiami izby, usiadł na ławce i oparł czoło na ręku. Za chwilę weszła Ari, 
spokojna, ani śladu gniewu czy przykrości nie było już na jasnej twarzy. Zaczęła 
nakrywać do stołu i uśmiechała się do Koli, chodzącej za nią krok w krok. - 
Koleczka też zaraz dostanie jeść, cham, cham... strasznie merdamy ogonkiem i 
jesteśmy bardzo zaintrygowani, co tam jest pod pokrywką. Jestem niebywale 
inteligentna i wiem, że przed jedzeniem trzeba się pani spytać o zdrowie i 
wszelką pomyślność, czy tak? - mówiła Adrianka, gdy pies wspinał się do jej 
kolan i trącał mordką ręce. - Mogłabyś nie terkotać, Ari, głowa mnie boli - 
rzekł mrukliwie Jacek. Podeszła na palcach i lekko pocałowała go w czoło. - 
Widzisz, mały, od razu wiedziałam, że jesteś niezdrów, zjedz obiad, pościelę ci 
łóżko. Na to już nie umiał znaleźć odpowiedzi. Dostał w skórę moralnie, jak 
mały, niegrzeczny chłopczyk, teraz chciało mu się płakać. Adrianka zaś, idąc do 
kuchni, uśmiechała się, a w oczach jej migotały wesołe, chytre błyski. I ona 
miała świadomość swego zwycięstwa. Teraz czuła dla Jacka litość, ale mimo to 
pogładziła kudłaty, psi łeb i szepnęła: - Koleczka, jesteś pomszczona. Obiad 
zjedli w milczeniu, potem Adrianka, nie zwracając uwagi na wciąż nachmurzonego 
Jacka, poczesała przed lustrem włosy, poprawiła kwiaty, wypadające z glinianego 
dzbanka i wyszła na podwórze. Podszedł do okna i śledził jej każdy ruch. 
Zdejmowała właśnie z płotu poduszki i kazała Franusi zanieść je do izby, potem 
ujrzał, jak przeskoczyła poza ogrodzenie i przytuliła głowę do końskiej szyi, a 
potem ruszyła w las i znikła mu z oczy. Jacek w tej chwili nie miał do niej ani 
żalu, ani urazy, ani złości, czuł tylko jedno, że bez Ari życie nie ma dlań 
uroku. I kiedy wróciła i uśmiechnęła się do niego już od progu, podszedł do niej 
trochę nieśmiało i całując obie dłonie szepnął: - Nie gniewaj się na mnie, Ari. 
- Skąd znowu, co za pomysł? Czy chcesz czystą chusteczkę do nosa? Niedzielę 
zwykle spędzali razem od rana do wieczora. Jacek w głowę zachodził, jak dobrze 
znała las i tysiące rzeczy, na które przedtem nigdy nie zwrócił uwagi, choć był 
leśnikiem z zawodu. Ale gdy on las traktował jako teren swojej pracy, dla Ari 
był on jej świętym umiłowaniem, był najwspanialszym kościołem, cząstką jej 
duszy. Adrianka niczego się tu nie bała, a wszystko pragnęła zobaczyć, trzymała 
dłoń na pulsie zielonego olbrzyma i piła stąd niewyczerpaną radość i moc. 
Wszystko ją interesowało i wszystko było "cudowne i najważniejsze". Tu gniazdko 
wrzeszczącej sójki, tam gołębia, który ma młode. Tu znalazła gniazdko jarząbka, 
w tej dziupli jest ul, na tym drzewie siadywały głuszce. W tej kotlince widziała 
starego zająca z małymi zajączkami i bardzo żałowała, że nie może się z nimi 
pobawić. Do tego źródełka jelenie przychodzą pić, tamtędy dzik prowadzi swoje 
małe. Stara biegnie przodem, a małe (no, nie są takie znów bardzo maleńkie) 
dyrdają gęsiego za nią, prędko, prędziutko. Tam znowu jest trzęsawisko. Jutro 
będzie pogoda lub jutro będzie deszcz. Jacek słuchał tego szczebiotu i pytał 
zdumiony: - Skąd ty to wszystko wiesz, dziewczyno? Śmiała się w odpowiedzi, a 
raz rzekła: - Las pokochał Adriankę i co dzień daje nowe lekcje. Widzisz, Jacek, 
jak sobie sama tu chodzę, to zaraz muszę sobie wyobrazić, że jestem Indianinem, 
szukam śladów. Uczę się chodzić cicho, tak cicho, że liść nie zaszeleści mi pod 
nogami. Umiem stać bez ruchu parę godzin, ale wtedy oczy mam szeroko otwarte. 
Tatuś mi napisał: "patrz w las, w słońce, będziesz mądra". Jestem mądra, ale 
jeszcze za mało, bym umiała pomóc ludziom, którzy są nieszczęśliwi. Jacek 
pominął tę uwagę milczeniem. Na gorące prośby Ari zaczął ją uczyć konnej jazdy, 
ale nim jako tako nauczyła się jeździć, nabiła sobie niejednego guza. Raz 
wsiadła ze wspaniałą miną, poprawiła się na siodle i skierowała w stronę 
szerokiej duchty.»* Jacek szedł za nią. Tymczasem koń z angielską flegmą (oprócz 
imienia miał w sobie coś niecoś angielskiej krwi) odwrócił się i szedł do 
stajni. Ari szarpnęła go za cugle, manipulowała kolanami, pies ujadał i skakał 
wkoło jak opętany, koń też kręcił się w miejscu i ani rusz nie myślał jechać 
tam, gdzie chciała pani. Duchta albo dukt (z łac.) - prosta droga w lesie 
powstała przez wycięcie drzew. - Uderz go szpicrutą! - zawołał Jacek. I Ari z 
bólem serca uderzyła. Wtedy koń przysiadł na tylnych nogach i jak się nie 
zerwie, jak się nie puści cwałem przez duchtę. Dziewczyna oniemiała, szpicrutę 
wypuściła z ręki, nogi ze strzemion, beret spadł jej z głowy. Trzymała konia za 
szyję i krzyczała, skacząc w siodle jak piłka. - Prr... stój! Ja...cek... mów do 
ko...ko...nia, mów do koonia... prr, prrr... oj, panie Jaśmień, mówcie do konia. 
Jacek i Jaśmień bez tchu pędzili za niesforną Lady, ale "mówić" do niej nie 
próbowali. Tymczasem koń zrzucił Adriankę na zakręcie i z dumnie podniesioną 
głową wmaszerował w cień stajni. Mężczyźni dopadli Ari. Siedziała na ziemi 
rozcierając kolana. Nos jej krwawił, a twarz uwalana ziemią mogła wzbudzić 
przerażenie. Ale śmiała. - Jeszcze się śmieje, smarkata. Nigdy ci nie pozwolę 
siąść na konia, takiego strachu nam napędziłaś. - Ja się bałam nie mniej od was 
obydwóch, a ty nie bądź taki ważny, pan Jaśmień lepiej mnie nauczy. Więc pan 
Jaśmień spojrzał z triumfem na Jacka i mimo nawału pracy znalazł dla pupilki 
chwilę czasu i "nauczył lepiej". Ari jeździła bez zarzutu, ale zawsze śmiali się 
wszyscy, gdy leśniczy przypominał: - Jak to było, panieneczko: mówcie do konia! 
Mówcie do konia! Ale nie tylko tę przygodę miała Adrianka, nim wżyła się w las i 
jego tajemnice. Któregoś dnia szła zbierając jagody. Pochłonięta pracą, potknęła 
się i upadła prosto na ogromne mrowisko, a że nogi zaplątały się biedactwu w 
krzaki, więc dłuższą chwilę nie mogła się podnieść. Zanim wstała, mrówki oblazły 
ją dokumentnie. Zostawiła więc jagody i krzycząc biegła do leśniczówki. 
Jaśmieniowa załamała ręce, a potem zajęła się gorliwie ofiarą. Ostatecznie nic 
się Adriance nie stało, ale cały dzień krążyła za nią arcynieprzyjemna woń 
amoniaku, którym obficie wysmarowała ją Jaśmieniowa. Któregoś znowu dnia, 
brodząc w gęstwi, natrafiła niedaleko wyrębu na małą płaszczyznę, pokrytą 
cudownym, szmaragdowym mchem. "Jakże to będzie wspaniale poleżeć sobie na tej 
szmaragdowej pierzynce" - pomyślała i weszła nie zważając, że pod nogami jest 
jakoś bardzo miękko i że powierzchnia zdradliwie się ugina. Jeszcze krok i Ari 
wpadła do połowy łydek, i mimo rozpaczliwych wysiłków nie tylko nie mogła nóg 
wyciągnąć, ale pogrążała się coraz bardziej. Taka rozpaczliwa groza przejęła 
dziewczynę, że zamiast szukać krzaków lub drzew, za które mogłaby chwycić, 
krzyczeć zaczęła wniebogłosy, cała oblana zimnym potem. - Ratunku! Boże... 
Ratunku... Na pomoc! W głowie jej szumiało: "Zginę i nikt nie będzie wiedział, 
tatuś się zmartwi... Jacek... nie zobaczę słońca i lasu, i tatusia... nikt mnie 
nie znajdzie... tatusiu... tatusiu..." Z daleka dochodził monotonny, spokojny 
stuk siekier, słońce całowało korony drzew. Dzięcioł obojętnie kuł dziobem, 
coraz to inne drzewo, tu i tam wrzasnęła sójka, gwizdała niefrasobliwie wilga. 
Świerszcze zgodnym chórem nuciły pieśń o letnim południu. Ari zamknęła oczy. 
Poczuła znów ból w sercu i przekonanie, że umiera, obezwładniło ją zupełnie, a 
przecież całym wysiłkiem woli i nerwów pragnęła się bronić. Jęczała głucho: 
"Boże, ratuj mnie!" Wtem do jej nastawionych śmiertelną trwogą uszu, dobiegł 
spokojny, męski głos: - Puść no, panienka, Boga, a chyć się krzaka. Zupełnie 
oszołomiona zdumieniem, otworzyła oczy i spojrzała na przeciwległy brzeg. Stał 
tam szczupły, stary wieśniak i spokojnie palił machorkę. Ten spokój tak 
podziałał na półprzytomną dziewczynę, że przestała płakać i uważnie rozejrzała 
się dookoła siebie, a dostrzegłszy jakąś zwisającą gałąź drzewa, póty pracowała 
wszystkimi mięśniami, póki jej nie chwyciła i przyciągnęła do siebie. Z pomocą 
gałęzi wydobyła się na brzeg, oczywiście bez pantofli, i zupełnie wyczerpana 
usiadła pod drzewem, a wieśniak, kręcąc sobie nowego papierosa, mówił z drugiego 
końca bagna: - Tak, tak, Bogu nie trza głowy zawracać; żeby On miał tak na 
wszystkie rojsty»* patrzeć, to by na ziemię spoglądać czasu nie stało Mu. Rojsty 
(litew.) - miejsce niskie, bagniste, pokryte mchem, mokradło; mszar. Ari wstała 
i patrzyła na niego ciekawie, a on szedł ku niej brzegiem bagna. - Dziękuję 
panu, gdyby nie pan, utonęłabym. - Toż co? Głupstwo. Masz, panienka, rozum? 
Człowiek się sam musi ratować, bo od Boga rozumu dostał. Ja i na wojnie byłem. 
Skąd panienka? - Z gajówki. - No to teraz biegnijże do chaty, a najedz się 
dobrze, to i febra minie, po strachu. Do widzenia pannie. - Dziękuję, do 
widzenia. Nie powiedziała Jackowi o tej przygodzie, bo nie chciała narażać się 
na gderanie i wymówki, pochodzące z troskliwości, ale nudne i dość imperatywnie 
(łac. - rozkazująco) czynione. Ari tego nie cierpiała. To jej psuło smak każdego 
niebezpieczeństwa, w którym się czasem znajdowała. I dzisiejsza przygoda miała w 
sobie coś, co Adriankę zajęło i zostawiło po sobie cierpki, ale przyjemny 
obrazek. Postanowiła to ukryć na dnie duszy i nie pozwolić, by Jacek rozgrzebał 
wszystko i polał zimnym tuszem. Nazajutrz poszła do wyręby niedaleko bagna, 
myśląc, że może uda jej się spotkać oryginalnego zbawcę i porozmawiać z nim. 
Siadła więc sobie pod śmigłą, pachnącą żywicznie sosną i wyskubując spomiędzy 
trawy czerwieniejące poziomki, spoglądała w dal po porębie. A tu robota wrzała. 
Jedni ścinali drzewa, inni piłowali i składali dłużyce. Na drodze stały 
jednokonne wozy, a koniska były wynędzniałe i chude. Pospuszczały beznadziejnie 
łby ku ziemi i w drzemce brykały po zielonych łąkach młodości; przeciągły 
okrzyk: nu! nu! budził je z marzeń; na wozy składano ciężar i koniska ruszały, 
wyginając z wysiłku grzbiety w pałąk. W uszy, niby bolesne ukłucia, padały wciąż 
owe gromkie, a mdłe "nukania". Waliły się wspaniałe, potężne, a proste jak 
świece drzewa o zielonych, lśniących koronach, które w godzinie śmierci miłośnie 
całowało słońce, a lekki wiatr mówił im o tajemnicy drugiego istnienia w obliczu 
przeogromu błękitnych wód lub chaosu miast. Potnieli przy pracy ludzie o 
leniwych, zmęczonych ruchach, wytężały nadwątlone latami mięśnie zwierzęta. Ari 
zaś myślała ze smutkiem: "A oto jest życie". Lecz w miarę jak siedziała 
zapatrzona w blask słońca na siekierach i piłach, oćma melancholii znikała 
powoli z jej duszy. Przecież na miejscach tych olbrzymów wyrosną młode, nowe, 
zieloniutkie, a ginące kolosy dają nie tylko byt dziesiątkom ludzi, ale i 
schronienie. Pomyślała też, że lepiej pracować tu, na świeżym powietrzu, niż w 
cuchnących fabrykach, które stworzyła cywilizacja, ale które, dając chleb 
dziesiątkom, odbierają go tysiącom. I miarowy stuk siekier wydał się Adriance 
potężną pieśnią, sławiącą czyn i moc ludzkich dłoni. Uśmiechniętymi ustami 
zaczęła śpiewać na nutę znanej legionowej piosenki coś, co jej się teraz 
nasunęło na myśl: "Sosno, sosno, wielka, zielona!@ A jak zetną cię, niebożę,@ w 
świat pojedziesz hen na morze,@ sosno zielona!@ Sosno, sosno dumna, pachnąca!@ 
Srebrne dzwony tobie dzwonią,@ ludzie się przed tobą kłonią,@ sosno pachnąca!@ 
Pójdziesz w świat, sosno królowo!@ Wiatr za tobą wieść uniesie@ o tych ludziach, 
o tym lesie,@ sosno królowo!@ Lesie, lesie! Lesie zielony!@ Rośnij w górę hen do 
słońca,@ w tobie Boga moc krzepiąca,@ lesie wonny, lesie zielony!"@ Śpiewała 
pełną piersią, a jej słodki, wysoki sopran o dziecinnym brzmieniu, drżał 
srebrnymi skrzydełkami ponad całą porębą. Ludzie podnosili głowy i uśmiechali 
się, słuchając ciekawie. Oczy ich śledziły szczupłą postać w jasnozielonej 
sukience. Ari chodziła po zalanym słońcem kraju wyręby, gdzie bujnie rosły 
poziomki, i co chwila przysiadała, by zerwać pachnące jagody. I znowu wstawała, 
i wyglądała z daleka jak motyl. Ten i ów z młodszych robotników zaczął nucić 
melodię pod nosem, ten i ów jął pogwizdywać. Ari to dosłyszała i śpiewała 
jeszcze donośniej, chodząc między drzewami. A siekiery i piły mimo woli jęły 
poruszać się w takt melodii, zaś kilka śmielszych głosów basowych pomrukiwało 
wraz z Adrianką. Wtedy weszła między pracujących. - Pomagaj, Boże - rzuciła 
wesoło. - Daj, Panie Boże - odpowiedział zgodnie chór. - Uważaj, panienko, ażeby 
cię drzewo nie uderzyło. - E, nie, uważam. Czy mogę tu posiedzieć? - A dlaczego 
nie? Ładne jagódki, prawda? - Bardzo ładne. Może pan chce spróbować? Nie 
zwracając uwagi na zafrasowaną minę robotnika, wsypała mu z dzbanka pełną garść 
i roześmiała się. - Może kto jeszcze chce? Bardzo dobre. Ten i ów wyciągnął 
nieśmiało brudną rękę i dzbanek opustoszał. - Panienka ładnie śpiewa, lepiej się 
pracuje - rzekł jeden młody. - A no, to mogę wam jeszcze coś zaśpiewać. 
Spojrzeli po sobie zdumieni, potem na Adriankę popatrzyli. Strasznie dziwna 
osoba. Ale ona już śpiewała jedną po drugiej znane ludowe i wojskowe piosenki. I 
znów buch_buch waliły rytmicznie siekiery, trzeszczały gałęzie, skrzypiały piły, 
ale ludzie uśmiechali się. A gdy odchodziła, wołali za nią: - Przyjdź tu do nas 
jeszcze, panienko. I tak w słońcu, powoli, dojrzewała dusza Ari. Do małej 
gajówki często przychodziły w odwiedziny kobiety, które poznała u Jaśmieniowej i 
o których niedoli słyszała. Przychodziły wypłakiwać tu swój ból i nędzę. Ari zaś 
nie brała już wszystkiego tak jednostronnie i impulsywnie, jak z początku, ale 
podchodziła uważnie, jak za tropem, do źródeł niedoli, przekonując się, że 
czasem winna jest nie tylko osoba krzywdząca, ale i krzywdzona. I wtedy zaczęła 
dawać kobietom rady serdeczne. Uczyła je porządku i ładu, o którym nie miały 
pojęcia, pokazała, jak się gotuje proste, a jednak różnorodne potrawy. Usiłowała 
je przekonać, że samą rozpaczą nic nie wskórają, że powinny urządzić dom tak, by 
ich mężom było najlepiej we własnym domu. I te lekcje zaczęły skutkować. Gdzie 
nie mogła pomóc radą, tam pomagała sercem lub pieniędzmi. Wszystko opisywała 
ojcu, bo Jacek pod tym względem zupełnie zrozumieć jej nie mógł. Dziwił się i 
ruszał ramionami, czasem mówił: - Ari, ty chcesz koniecznie bawić się w dobrą 
wróżkę, jak widzę, ale mnie to nie zajmuje. Nie lubię wtrącać się w cudze 
sprawy. I tobie też z całego serca odradzam... Ari gładziła mu czuprynę i 
wzdychała. Nie lubiła być własnym adwokatem. I tak w głębi borów zastała 
Adriankę pora żniw. II W domu państwa Klaudiusów po ucieczce Ari było ponuro i 
cicho. Teraz dopiero wszyscy zauważyli, czym była taka jedna blada dziewczynka. 
Matka, mimo całego swego oburzenia, tęskniła do niej tak, jak i stołownicy i 
rodzeństwo. Ale nie mówiło się o nije zupełnie, za to myśleli wszyscy. Ogródek 
zarósł chwastem, w pokoju nie miał kto stawiać co dzień świeżych kwiatów. 
Imogenka, gdy przytulała głowę do poduszki, wzdychała. Na jej nocnym stoliczku 
wazonik był pusty, a poduszki i kołderka nie pachniały bzem. Ari przedtem zawsze 
rozpylała na pościel wodę kwiatową, a bieliznę, własnoręcznie dla Ineczki 
prasowaną, perfumowała leciutko, by mała, złotowłosa siostrzyczka cała była jak 
kwiat pachnąca. Imogence teraz się nie chciało samej tego robić i o ile dawniej 
uważała, że wszystko, co się koło niej dzieje, jest zupełnie naturalne, teraz 
zrozumiała, że to była tylko dobra wola nieładnej, ale kochającej siostry. Brak 
im było wszystkim i wiecznego "głupiego" błaznowania Adrianki. Profesor dłużej 
niż kiedykolwiek siadywał w ogródku przed ulami i bardzo tęsknił. Czasem ni stąd 
ni zowąd podnosił głowę i słuchał. Była cisza, brzęczały pszczoły, a jemu 
wydawało się, że to Ari tupocze po pokoju: tup... tup... tup... Ari sprząta, Ari 
śpiewa, modli się do słońca śmiechem. Ale kroki cichły i znów nie było córki. 
Brzęczały pszczoły, a pies siedzący u stóp pana uderzał miarowo ogonem w ziemię 
i łapał muchy, a co złapał, zmiętosił ją jęzorem, wypluł i patrzył panu w twarz 
mądrymi, żółtymi oczyma: "Widzisz, jakie ja sztuczki potrafię? No, pochwal 
mnie". I profesor rozumiał wymowę psich oczu, bo kładł dużą, czerwoną dłoń na 
gładkiej i lśniącej sierści i przypominał sobie, jak to Adrianka bawiła się z 
psiakiem, kiedy był malutki. Pies wyrósł, jest duży, mądry, ale dziewczynki nie 
ma. Wszystkie jej listy umiał na pamięć, ale nosił przy sobie, bo to była 
cząstka jej duszy i teraz już lepiej niż kiedykolwiek wiedział, jak bardzo córka 
go kochała. Imogenka, mimo tęsknoty za siostrą, z całą perfidią uwodziła 
Wiktora. Stroiła się jak lalka, co dzień inaczej. Nie zostawiała go nigdy w 
towarzystwie kobiet od siebie ładniejszych. Przez cały niemal miesiąc, który 
spędziła u jego rodziców, zręcznie naśladowała Adriankę, była czynna, ruchliwa, 
nie zmęczona i kochająca tak, że Wiktor topniał jak wosk w słońcu, zwłaszcza gdy 
siedząc w hamaku, szyła i haftowała jakieś tiule, jedwabie i koronki, mówiąc z 
zalotnym uśmieszkiem: - Żebyś ty wiedział, jak mi ładnie w tej koszulce. Który 
mężczyzna nie pragnie takich cudów zobaczyć! Wiktor też myślał, że ma wielką 
ochotę, zwłaszcza, że namawiali go rodzice. - Ożeń się z nią, jest elegancka, 
ładna, będzie dobrze reprezentowała dom, kocha cię. On się jeszcze bronił, 
jeszcze ociągał, bo od czasu do czasu napadała go tęsknota za Adrianką, która 
choć nie była taka ładna i elegancka, za to miała "coś". Wreszcie Żenia, widząc, 
że Wiktor jeszcze się waha, postanowiła działać ostro, bo to zdobywanie już ją 
zmęczyło. Któregoś więc lipcowego wieczora, na parę dni przed końem urlopu 
Wiktora, państwo Karbowscy pojechali do Warszawy do teatru, a Wiktor odwoził ich 
samochodem i wracał szybko, bo wybierał się z Żenią na zabawę ogrodową w 
miejscowym parku. Żenia zaś, jak tylko auto z Karbowskimi zniknęło za bramą, 
zaczęła chodzić po wszystkich pokojach, jęcząc głośno, aż zwróciła uwagę służby 
i pokojówka spytała: - Co panience jest? - Głowa mnie boli, niedobrze mi, och, 
och, proszę mi przynieść herbaty. Więc podano jej herbatę i omawiano w kuchni 
sprawę choroby. - Rano była zdrowiuteńka. - Żeby nie tyfus, tyfus nagle chwyta. 
- Może od słońca. - Ojoj! To się nasz pan zmartwi. Nie ma szczęścia do 
żeniaczki. Jedna mu zwiała, a druga, co nie daj Boże, zemrze. - Tfu! Niech 
Andzia odpluje i odstuka w suche drzewo, taka piękna panienka. I podczas gdy w 
kuchni Andzia pluła i odstukiwała, Żenia herbatę wypiła, ubrała się w 
najładniejszy na gołe ciało szlafroczek i położyła się na kanapce naprzeciw 
lustra. Z ramienia i piersi zsunęła niebieski, puchem obszyty negliż i 
przyjrzała się. Była cudna z tymi złotymi, rozburzonymi włosami i lśniącym 
ciałem. Przyciemniła jeszcze powieki, ukarminowała dyskretnie usta, osypała 
pudrem twarzyczkę i z biciem serca słuchała trąbki samochodowej. Nareszcie. 
Dreszcz ją przebiegł. Zamknęła oczy i udawała, że śpi. Wiktor wszedł do salonu, 
Imogenki nie było, w ogrodzie też nie, spytał się więc pokojówki. - Panienka 
zachorowała i poszła do siebie. - Zachorowała? Co jej się stało? - Nie wiem, 
proszę pana, ale bardzo jęczała i narzekała na głowę. Mocno zaniepokojony 
pobiegł do pokoju Żeni. Zapukał. Nie było odpowiedzi. Ruszył klamką, drzwi były 
otwarte z klucza, wszedł więc. Paliła się tu tylko nocna lampka, w jej różowym 
świetle ujrzał śpiącą, cudną jak marzenie... Jedwab, przylegający do ciała, 
podkreślał linie jej zgrabnej, pełnej figury, a nagie ramię i pierś dziewczęcia, 
lśniąca, gładka i biała, zasłoniła mu Adriankę i wszystko, co nie było Żeniusią. 
Przyklęknął przy "śpiącej" i wtulił usta w ciepły, biały atłas. "Obudziła się", 
krzyknęła lekko, zaczęła naciągać szlafroczek, ale przy tym szamotaniu odsłoniło 
się i drugie ramię i noga aż po udo. I wtedy nie mogła się już wyrwać z silnych, 
męskich objęć. Zgasło światło. Na zabawę ogrodową już nie pojechali. Gdy rodzice 
wrócili z teatru, Wiktor oświadczył im, że jutro rano jedzie prosić o rękę Żeni, 
co przyjęli z zachwytem. Wiktor jednak, znalazłszy się sam, usiadł na ulubionym 
fotelu i palił jednego za drugim papierosa. Nie mógł się nie ożenić z Imogenką, 
bo na to nie pozwalało mu pojęcie o honorze. Ale przychodziły refleksje, że 
teraz całe życie będzie miał przy boku śliczną, i wiele od siebie młodszą 
kobietę, która posiadając wszystkie zalety pani domu, razem ze swoją urodą i 
miłością, może stać się nudna, gdyż nie ma w sobie tych niespodzianek, które 
posiadała Ari i nie jest taka subtelna, jak siostra. Było mu w tej chwili 
ciężko, bardzo ciężko. Adrianka, bardziej niedościgła niż gwiazdy, co mrugały 
doń z ciemnego nieba, była tu gdzieś obok niego w pokoju, a on nie mógł jej 
zamknąć w ramionach. Po prostu czuł jej oddech, czuł jej uśmiech, troszkę 
kpiący, i miał wrażenie, że to z niego właśnie się śmieje... Ari, daleka Ari, 
była gdzieś blisko, a jednak nieuchwytna jak mgła. Jakby umarła. Zacisnął wargi 
w bolesny grymas. Ari, Ari kochana, naprawdę kochana z tą swoją długą, szczupłą 
figurką, z chudą buzią, opromienioną uśmiechami. Tych uśmiechów było tyle. Każdy 
inny, każdy nowy. Przypomniał sobie i liczył w pamięci, i nie przypuszczał 
nawet, że nie on jeden będzie tak liczył i wyczarowywał w marzeniach uśmiechy 
Adrianki. Czy ją kiedy zobaczy? A gdy nawet zobaczy, to co z tego? Skończyło się 
wszystko. Jest teraz Żenia. - Ha, trudno, klamka zapadła - westchnął i położył 
się spać. Leżąc pomyślał, jak też zachowa się Imogenka przy śniadaniu po tych 
dzisiejszych łzach. Jest taka młoda, młodziutka i naiwna. To pierwsze przeżycie 
może być dla niej bardzo ciężkie. Była taka strasznie zawstydzona, płakało 
biedactwo. Spotkało go jednak rozczarowanie. Imogenka zjawiła się wystrojona, 
pachnąca, zalotna jak zwykle, a to trochę niemile uderzyło Karbowskiego. 
Wytłumaczył to sobie jednak, że Ineczka jest tylko bardzo zakochana i stara się 
swoje szczęście i miłość okazać. ** ** ** W pierwszych dniach sierpnia Żeniusia 
została panią inżynierową. Zamieszkali tuż przy fabryce, w ładnie umeblowanych 
trzech pokojach. Pani Klaudius była w siódmym niebie i jedynie myśl o starszej 
córce nie przestawała jej dręczyć. Co ona robi, gdzie się podziewa, czy Boże 
broń, nie weszła na złą drogę? Profesor napisał do Ari krótko i węzłowato o 
doniosłym fakcie w rodzinie i Adrianka wraz z Jackiem śmiała się serdecznie z 
Wiktora, że tak szybko się pocieszył. Nastała pora żniw. Ari ze zdumieniem 
ujrzała, że w polu nie pracują mężczyźni, tylko wyłącznie kobiety i w pocie 
czoła żną zboże sierpami. Pomagała więc Jaśmieniowej i myślała, że to istotnie 
jest barbarzyński kraj. Zauważyła też dziwne (według jej opinii) zjawisko w 
stosunku do niej samej. Oto wszyscy ci prości ludzie, którzy dziewczynę 
otaczali, zwykle surowi i spracowani, prześcigali się nawzajem, by jej usłużyć, 
okazać serce i tkliwość. Sama Jaśmieniowa, zapracowana jak wół w jarzmie, 
znalazła zawsze chwilkę czasu, by wyręczyć Adriankę w pracy domowej, której mała 
gosposia miała i tak niewiele. Leśniczy, surowy i despotyczny nawet dla własnej 
żony, wpadał co wieczór do gajówki, by przynieść "dziecku" jarzyn z dworskiego 
ogrodu lub pierwszych borowików, które znalazł w swej włóczędze po lesie, lub 
pokazać ubitego jastrzębia. Czasem zabierał Adriankę konno na objazd lasów i z 
zapałem odpowiadał na setne pytania dziewczyny. Leniwa Franusia starała się, by 
jej pani miała jak najwięcej wolnego czasu, a gajowi, którzy często zbierali się 
u Jacka, przynosili "panience" jabłka, orzechy, miód. Ari, będąc w rodzicielskim 
domu na ostatnim miejscu, doszła do przekonania, że tu, w tym zapadłym kącie, 
jest pierwszą osobą i ze śmiechem kazała się Jackowi nazywać "księżniczką". 
Przyczyna tej ogólnej sympatii była przecież zupełnie prosta. Ludzie zmęczeni 
ciężkimi warunkami życia i z natury nieprawdopodobnie leniwi, lubili patrzeć na 
rozpromienioną twarz Ari, na jej zapał, z jakim brała się do każdej roboty, na 
jej ustawiczną radość. Często mówili do Jacka: - A to udała się panu siostra, co 
to będzie za żona... za gospodyni! Ten mąż będzie miał raj w domu... W gajówce 
aże pachnie, tak czysto i miło. Dziewczyna, która przy pracy śpiewa, to skarb. 
Jacek więc rósł w dumę i szczęście, że ten skarb dla niego jest przeznaczony. 
Ari jednak dzień w dzień przyglądała mu się baczniej i więcej rzeczy niemiłych w 
chłopcu dostrzegała, ale wiedziała też, iż nie znaczyło to, by Jacek się 
zmienił, nie! On był zawsze taki sam jak dawniej, ale kiedy tam, w małym pokoiku 
widziała go tylko jednostronnie, teraz miała sposobność patrzeć drobiazgowo i 
dokładnie. - Jacuś, znów jesteś nie ogolony, cóż ty myślisz, że jestem garnek 
nie umyty, żebyś mnie wiechciem szorował? - Nie chce mi się, Ari, przecież i tak 
jestem ładny i podobam ci się. - No tak, ale wolę cię ogolonego. Wyciągała go na 
spacer. - Chodź, chłopcze, pokażę ci, gdzie położyłam mrówkom zdechłą myszkę. - 
Nie chce mi się, maleńka, co to ciekawego? - Ale przecież nic nie robisz? - Jak 
to nie robię, leżę i patrzę na ciebie. Stanowczo sfery zainteresowań mieli 
różne. Jacek do niczego się nie zapalał, niczym się nie entuzjazmował, Ari 
przeciwnie: ją zajmowało wszystko i na każdy objaw życia natury patrzyła 
miłośnie. Czasem przez myśl jej przebiegło: "Gdyby tak był ktoś, kto by mnie 
rozumiał, ktoś kochany". Ojciec ją rozumiał, ale Ari pragnęła podświadomie 
kochać kogoś więcej i goręcej niż Jacka, bo coraz częściej zastanawiała się, czy 
kocha Jacka tak jak dawniej. Nie mówiła sobie "nie". Ale już się zastanawiała, 
już pytała, a to było groźne. Zwykle po obiedzie o godzinie szóstej siadała obok 
niego i kładła mu głowę na ramieniu, to noskiem tarła o jego policzek lub 
całowała delikatnie. A kiedy chwytał ją mocno w ramiona i gniótł w gwałtownym 
uścisku, szepcząc gorące, błagalne słowa, parskała śmiechem i uciekała. - Więc 
czemu mnie drażnisz, Ari, zlituj się, co wyprawiasz? - Nic, kokietuję cię. - 
Dlaczego? - Bo lubię. I to było wszystko. Jacek zaś patrzył na nią jak wilk; ale 
nie poświęcił ani chwili czasu na rozmyślanie, co robić, aby ten niezrozumiały 
opór przełamać. Był zarozumiały i zdawało mu się, że już sam fakt jego obecności 
wystarczy, by Adrianka kochała go. Jego troskliwość o kochaną była też 
specjalnego gatunku. Mówił jej na przykład: "Ari, dbaj o siebie, powinnaś być 
zdrowa". Ale nie powiedział, jak to Ari ma "dbać" o siebie. Gdy czasem stłukła 
sobie kolano lub podrapała się, był zły i krzyczał: "dlaczego nie uważasz", ale 
na tym się kończyło. Ari zaś czasem pragnęła bardzo, by Jacek wszystko to czynił 
jakoś inaczej, choć też nie zdawała sobie sprawy, jak. Czasem przy stole ziewał 
głośno i szeroko. Ona wiedziała, że to ze zmęczenia, ale wiedziała i to, że 
można sobie "paszczękę" zakryć. - Ojej, Jac, myślałam, że to się walą mury 
Jerycha, a to mój chłopiec ziewa. - Ari, proszę cię, bez uwag, zresztą to nie 
salon. - Aha! Padam do nóżek, powieś się, ani pisnę, bo jak bez uwag, to bez 
uwag. I wiedziała to także, że niekoniecznie trzeba przy kochanej kobiecie 
chodzić z szelkami dyndającymi po łydkach. - Jacuś, porteczki gubisz. - Ojej, 
wielkie rzeczy. - Wielkie nie wielkie, nic nadzwyczajnego nie zobaczę, ale nie 
do twarzy ci tak. Bądźże elegancki. - Przecież nikogo nie ma. - A ja to pieprz? 
- Ty jesteś moja słodka Ari. - Więc twoja słodka Ari zaklina cię w imię 
wszystkich tureckich świętych, byś nie wstępował w ich ślady i nie uczył mnie na 
pamięć szczegółów męskiej garderoby. Ari szalenie lubiła las podczas deszczu, 
kiedy ze wszystkich gałęzi kapała jej za kołnierz woda, mrówki ustawały w pracy, 
a ptaki piszczały między gałęziami. Wśród szumu drzew grał smętnie i monotonnie 
deszcz. Raz, po długich prośbach, wyciągnęła Jacka na wędrówkę. - Popatrz, 
posłuchaj, dzięciołowi deszcz nie przeszkadza w pracy. A tu, widzisz? Jest 
mrówcza droga, same sobie wydeptały, szeroka, co? Teraz pusta, bo wszystkie 
poszły spać. Słyszysz, co drzewa mówią? Szu, szu, deszcz szumi, a ptaszki 
piszczą: oj, mokrro, mokrro! A osika woła: ss... ss... słońce, słońce! A wrona: 
krach, krach, będzie krach! Bo wrony są złośliwe. Widzisz srokę? Skacze, 
ogonkiem trzęsie i śmieje się: ha, ha, hi, hi, hi, bo ona taka wiecznie 
zadowolona. Cicho, uważaj, tam siedzi jastrząb, chodź bliżej, żebym tak miała 
flowerek.»* On sobie siedzi i myśli, że w taką pogodę nie można robić interesów. 
Kantor zamknięty. A to piszczą jarząbki. Widzisz, jak dużo surawiszek.»* Usmażę 
ci. Flower - broń palna małego kalibru, używana m.in. do polowania na drobne 
ptactwo. Surawiszki, surowiatki - rodzaj grzyba. - Ari, patrzę na ciebie, 
słucham i podziwiam, ale moknę. Chodź, powiesz mi to wszystko w domu. - Nie chcę 
jeszcze iść do domu, tak przyjemnie. - Tobie, ale mnie nie. No, wracamy. 
Podreptała ze spuszczoną głową. ** ** ** Któregoś dnia upał był taki, że zdawało 
się, ziemia stopnieje. Ari siedziała w lesie śród jagód. Dokoła niej kołysała 
się na gałęziach cisza. Gwar ptactwa zamilkł zupełnie i tylko od czasu do czasu 
zakwilił jastrząb. Dziewczyna czuła dziwny niepokój, z którego nie umiała sobie 
zdać sprawy. Ten upalny dzień czynił wrażenie, jakby się w nim coś czaiło. Więc 
kiedy zaniosła obiad Jackowi, szepnęła mu pieszczotliwie: - Chłopcze, wróć dziś 
wcześniej do domu, boję się, pewno będzie burza. - Tak? To moja odważna panna 
boi się burzy? - Troszeczkę. - Za godzinkę będę w domu, a może poczekasz? - 
Dobrze, pójdę trochę w pole, zawołasz mnie. Ale po drodze z kantoru zauważyła, 
że wielki dąb, tuż przy bramie stojący, ma szerokie, wygodne konary. Zamiast 
chodzić po polu w upał, który dziś ją specjalnie męczył, może sobie posiedzieć 
tam jak w altance. Wdrapała się więc po płocie na olbrzyma i rozsiadła się jak w 
gnieździe, mając stąd rozległy widok na ogród warzywny i pola. Ludzie kręcili 
się w pobliżu, ale podwórze było puste. Szerokie szmaty pól miały barwę 
piaszczystych wydm. Ari patrzyła w dal i pomyślała, że dobrze by było mieć 
skrzydła i bujać tak pod lazurową tonią. Jacek wyszedł wreszcie z czworaków i 
skierował się do ogrodowej furtki. Stamtąd wychodziła właśnie dorodna, choć 
trochę klocowata dziewucha z koszem w obu rękach. Jacek o coś zapytał. Ona 
postawiła kosz na ziemi, a oparłszy się o furtkę, śmiała się zalotnie. Zeler 
wziął ją pod brodę, coś mówił, potem objął, potem pocałował. Ari poczuła gorący 
dreszcz. Wreszcie dziewucha pobiegła naprzód, ukazując czerwone, grube nogi i 
wpadła do stodoły. Za nią podążył Jacek. Ari na moment zamknęła oczy i zacisnęła 
zęby. Jednak wrodzone poczucie humoru kazało jej wnet roześmiać się cichutko. 
Mruknęła tylko do siebie. - Jacuś po kwaśnych winogronach pocieszy się rzepką... 
phi! I otarła zwilgotniałe oczy. Za kwadrans Jacek znów pojawił się na 
dziedzińcu i wyszedł na drogę energicznym krokiem. Za nim, oglądając się 
ostrożnie, wylazła dziewucha i strzepywała siano ze spódnicy i włosów. Ari nie 
wytrzymała, parsknęła śmiechem tak donośnym, że dosłyszał go Zeler i 
niespokojnie rozglądał się wkoło. Ari zlazła z drzewa, siadła na płocie i śmiała 
się bez przerwy. - Ari, ty?... Ty jesteś tutaj? - Nie, nie tutaj, jestem teraz 
tam, na polu. Masz okropnie nieinteligentne oblicze w tej chwili. Idziemy do 
domu? - Idziemy! Ale co to za głupi pomysł łazić po drzewach wobec ludzi. Co o 
tobie pomyślą? Bardzo cię proszę, nie urządzaj takich przedstawień. - Dobrze. 
Ostatni mój występ. Ale ty też powinieneś na stodole wywiesić kartkę z napisem: 
"Osobom obcym wejście wzbronione. Lornetki na składzie". Zaczerwienił się po 
białka. - Ari, nie myśl, że... Ari, przecież... - Chodź, chodź, nie gadaj tyle. 
Będziesz mi dziś pomagał obiad gotować. Szła szybko naprzód, a on za nią zły, 
zmartwiony i nieszczęśliwy. Gdy znaleźli się w gajówce, Ari swoim zwyczajem 
nalała w miednicę wody, podała mu ręcznik i wyszła karmić kury. Umył ręce i 
siadł na ganku. Adrianka zdejmowała suchą już bieliznę ze sznurów między 
drzewami rozpiętych. Śledził jej ruchy i podziwiał smukłość nóg, strzelistość 
ramion i piersi. Wydawała mu się znów zupełnie nowa i nieznajoma. Dawna chuda i 
blada Ari znikła. Teraz widział pięknie zbudowaną, giętką jak stal dziewczynę, 
błyskającą w słońcu nagimi, brązowymi ramionami. Stała do niego tyłem, wznosząc 
się na palce, przy zdejmowaniu większych sztuk; rytmicznie opadały i pięły się w 
górę krągłe, sprężyste ramiona. Włosy, związane z tyłu wstążką, rozpryskiwały 
się jak zdmuchnięte przez wiatr chmurki. Jacek patrzył, patrzył... i czuł jakąś 
nieogarnioną bolesną tęsknotę do tej dziewczyny, która przecież stała tuż obok 
niego ze stosem pachnącej wiatrem i słońcem bielizny i uśmiechała się. - Otwórz 
mi drzwi, Jacek, bo rozsypię wszystko. Rzuciła pakę na łóżko, a Jacek delikatnie 
i bardzo nieśmiało odgarnął jej włosy z czoła i z oczu. - Uff, "zmachawszy" się, 
ale to przyjemne. Teraz będę maglować. - Nie będziesz maglować, pójdziemy na 
spacer. - Oo! Święto! Pirsza klasa. A gdzie? - Przed siebie. Chcę z tobą 
porozmawiać. - Na temat amatorskiego przedstawienia? Dziękuję, danke, merci. Nie 
jestem artystycznie usposobiona. - Ari, ja muszę się wytłumaczyć. - Po co? Z 
czego? Komu? Mnie? A cóż to, czy ja jestem patronką błądzących lub damą z 
komitetu obrony moralności? Jacek, wiesz, powiem ci tak po sztubacku: nie 
nalewaj. Co było, stało się, koniec. Chodź na grzyby, maślaków jak maku. I nie 
dała mu dojść do słowa do samego wieczora. Koło godziny ósmej ściemniło się od 
razu, jakby ktoś na niebo zarzucił czarną płachtę. Potem zadudniło z daleka i 
zaczął padać deszcz. - Burza idzie - szepnęła Ari. W tej chwili zamigotała słabo 
błyskawica i znów zaturkotało z daleka ponuro. Ari poszła policzyć kury w 
kurniku, zaprowadziła Jackowego konia do stajni, rozpaliła ogień i obierając 
grzyby niespokojnie zerkała na niebo. Ale burza krążyła jeszcze wciąż gdzieś 
daleko. Jacek pocieszał: - Widzisz, nawet burza nie chce ci robić przykrości i 
omija gajówkę. Już i krowa wróciła z pastwiska, i kolację zjedli, a burza 
kołowała w oddali, wobec czego Ari zdecydowała, że pójdzie spać. Podeszła do 
Jacka i całując go w czoło, rzekła: - Dobranoc, chłopcze. Przytrzymał ją za 
ręce. - Nie zamykaj się, Ari, na haczyk. Zawsze będziesz trochę spokojniejsza, 
gdyby istotnie burza nadeszła. - Dobrze. Zniknęła za drzwiami, zrzuciła już 
sukienkę, gdy cała izba stanęła na sekundę w białym płomieniu, a jednocześnie 
potężny huk wstrząsnął drewnianym domkiem. Adrianka krzyknęła przeraźliwie i 
wtuliła głowę w poduszki. W tej chwili poczuła mocne ramiona Jacka i jego głos 
wrócił biedactwu przytomność. - Ari, taka dorosła kobieta, żeby się bała 
grzmotów, wstyd! - Wiem, że wstyd, ale nie mogę sobie tego wyperswadować. Wziął 
ją na kolana i przycisnął do piersi puszystą główkę. Za oknami teraz rozpętało 
się całe piekło. Drzewa jęczały i skrzypiały, wicher tagrał świat na strzępy. 
Raz po raz jasność olśniewająca zalewała izby, raz po raz waliły pioruny. Ale 
Jacek błogosławił burzę. Dzięki niej miał sposobność tulić Adriankę. A tak dawno 
nie trzymał kochanej postaci w ramionach. Była dla niego serdeczna, lecz ta 
serdeczność nie miała już zapachu czerwonych róż, jak ongi, gdy przychodziła do 
jego małego pokoiku. Całował teraz oczy i usta dziewczynki, jej odkryte ramionka 
i szyję. - Moja najdroższa, moja najcudniejsza Adrianko! Przecież ja szaleję za 
tobą. Dlaczego męczysz mnie od tak dawna, Ari?... Kochasz mnie chyba? 
Niemożliwe, byś nie kochała. - Nie wiem, czy cię kocham, chcę, żebyś ty kochał 
tylko. - Jak to, Ari? Dlaczego? Co się z tobą stało? Czy to dzisiejsze głupstwo? 
- Nie... Och, jak grzmi... Jacek, nie mówmy o tym. Nie mogę teraz myśli zebrać. 
- Już przechodzi, Ari. Nie bój się, obejmij mnie za szyję i zamknij oczy. Dobrze 
tak? - Dobrze, Jacuś. Burza istotnie słabła, jednak chłopiec nie myślał wcale 
rozluźnić objęcia. Adriance było cicho i dobrze w ciepłym uścisku i myślała 
sobie, że tylko od jej jednego słowa zależy, by w tych ramionach zostać na 
zawsze. Jednak tego "na zawsze" z Jackiem bała się, gdyż coś jej wciąż mówiło, 
że nie tak wygląda prawdziwa miłość. Miłość, którą każdy człowiek przeżywa tylko 
raz, która jest nieodgadnionym misterium dwóch dusz, ich najwspanialszą modlitwą 
za dar życia. Jakże często ludzie mylą się i biorą przywiązanie, przyjaźń, 
wreszcie sympatię, za ten królewski dar. A kiedy poniewczasie poznają swój błąd, 
jest już za późno. Siwieją włosy, oczy tracą blask, a serce zdolność czerpania 
szczęścia. Ari była za młoda, by mogła tę świadomość zaczerpnąć z życia. Ale 
miała intuicję, miała instynkt, taki sam jak ten, który każe królowej pszczół 
lecieć w błękity, by tam ją znalazł kochanek. I jak ten, który kwiatom na noc 
korony stulić każe. - Ari, powiedz mi, o czym myślisz? - Sama nie wiem. 
Właściwie nic nie myślę, mam ochotę spać. - To zaśnij, tak u mnie na rękach. 
Milczeli chwilę oboje. Na niebie jęły mrugać gwiazdy. Ucichło już zupełnie. Ari 
zsunęła się z kolan Jacka i otworzyła szeroko okno. - Jacku, czujesz jak 
pachnie? - Tak, odświeżyło się, ładnie jest. Jakaś ty śliczna, Ari. Spojrzała na 
niego bacznie, uderzona nienaturalnym brzmieniem głosu i przelękła się. - 
Strasznie tu duszno, Jacku, może wyjdziemy trochę na ganek. Nie masz ochoty? - 
Nie, dziś zostanę z tobą, Ari. Już tak dawno czekam na ciebie, kochaną... 
jedyną... - Puść mnie, Jacek, ręce mi połamiesz! Puść mnie w tej chwili, jeżeli 
nie chcesz, bym rankiem wyjechała stąd na zawsze. Nie bądź ordynarny. - Wszystko 
mi już jedno... Za tyle czasu męki... Za całą moją miłość... Ari! Broniła się 
rozpaczliwie, wreszcie syknęła: - Odejdź, odejdź precz! Nie jesteś w stodole. 
Wyprostował się. Stanęła do niego twarzą w twarz z rozwianymi włosami, z 
rozdartą na ramieniu koszulą. - Proszę cię, wyjdź. Nie jesteś wart zaufania, nie 
jesteś dżentelmenem. Pięściami miłości nie kupisz. - Ari, nie masz prawa robić 
mi wymówek. Nie możesz żądać od młodego mężczyzny, by włożył habit zakonny, gdy 
jest z kochaną kobietą. To jest głupia gra, którą płacę nerwami i zdrowiem. - 
Tak, Jacku, ja wiem, zrobiłam głupstwo, że tu z tobą przyjechałam. Ale 
zrobiłabym stokroć większe, gdybym wtedy za ciebie wyszła. - Dlaczego? Pomyślała 
chwilę, spojrzała w okno, skąd uśmiechało się do niej zahaftowane gwiazdami 
niebo, wreszcie rzekła cicho: - Sam mnie nazwałeś kiedyś królową pszczół, złotą 
pszczółką. Ale z gromady, w której ona szuka sobie kochanka, odpadłeś. Nie 
dopędzisz mnie nigdy, za słabe masz skrzydła, Jacku. I znów jestem sama, i nie 
wiem, jak długo będę jeszcze krążyć samotnie... Ale chciałam, naprawdę chciałam, 
byś mnie dogonił. - Ari, czy to wszystko, co masz mi do powiedzenia? - Tak, 
Jacku. Wyszedł bez słowa. Ari długo jeszcze siedziała przy oknie, zapatrzona w 
to tu, to tam spadające gwiazdy i modliła się w duchu. - Daj mi, Dobry Boże, 
pokochać... Daj mi pokochać tak prawdziwie, mocno, z całego serca. Wreszcie 
zaczęło świtać, Ari wciąż siedziała nieruchoma i machinalnie kreśliła coś 
czerwonym ołówkiem po parapecie okna. I tak jak czerwone listeczki rosły wyrazy: 
- Daj mi pokochać, Dobry Boże Panie, coś na świat rzucił zieloną zawieję drzew, 
coś wyhaftował jutrzenki błyskanie w motyle skrzydła, a ogień, co tleje w Twych 
Świętych oczach, w złotość zmienił ciemną gwiazd, Wielki, Święty, zmiłuj się 
nade mną... A gdy słońce wzeszło, oświetliło czerwono główkę Adrianki, śpiącej 
na oknie, z twarzą wtuloną w łokieć. I obudził ją Jacek zaniepokojony zbyt długą 
ciszą w sąsiednim pokoju. Ponieważ nie chciał wchodzić, zajrzał dyskretnie przez 
okno i ogarnęło go takie wzruszenie na widok tej małej, orzechowej łepetynki, że 
miał ochotę wytłuc się za nocną awanturę. Stał i patrzył, i nie mógł się 
odezwać. Ta kochana, słodka głowa, to jest głowa Adrianki, która mu dziś 
wyraźnie dała do zrozumienia, że go nie kocha, a on nie ma siły, by ją za to 
znienawidzieć. I stoi jak sztubak, i boi się obudzić, i z tęsknotą czeka 
spojrzenia tajemniczych oczu. Słońce grzało coraz mocniej. Jacek chrząknął i 
delikatnie dotknął jedwabistych kosmyczków, których fale porozkręcała wilgoć 
nocy teraz leżały żałośnie rozsypane koło uśpionej twarzy. - Ari, malutka... - 
szepnął. Nie poruszyła nawet noskiem. - Adrianko, głowa cię zaboli - rzekł 
głośniej. I wtedy otworzyła oczy, była zdumiona, potem roześmiała się. - Ładnie 
spędziłam noc. Oj, wszystkie gnatki mnie bolą. Która godzina, Jac? - Z Bożej 
łaski dziesiąta, księżniczko. - Co? I dopiero teraz mnie budzisz, człowieku! 
Śniadanie jadłeś? - Nie. To jest... piłem tylko mleko. - Dlaczego? - Nie miałem 
apetytu. - Zaraz przyjdę, czekaj na mnie. Ubrała się i umyła piorunem. 
Pocałowała Jacka serdecznie, zjedli razem śniadanie i odprowadziła go potem do 
dworu. Jackowi się zdawało, że noc była tylko przykrym snem, ale Ari myślała co 
innego, bo po załatwieniu wszystkich czynności napisała do ojca krótki list: 
"Kochany mój Tatusiu. Skończyły się już moje wakacje i pierwsza lekcja życia. 
Jestem wciąż ta sama Ari, Tatusiu, tylko chciałabym z Tobą porozmawiać. 
Chciałabym też mieć teraz jakąś posadę. Czy nie pomożesz mi w tym, Tatuśku? 
Potrafię dużo rzeczy. Jestem silna i zdrowa, i żadnej pracy się nie wstydzę. Do 
domu przecież wrócić nie mogę. Muszę być samodzielna. Pomóż mi, Tatusiu. Twoja 
Ari" ** ** ** Upłynął tydzień. Pogoda się zepsuła. Deszcz lał całymi dniami i 
całe dnie Jacek teraz przesiadywał w domu. Nie wspominali jednak ani słówkiem o 
burzliwej nocy. Tylko któregoś popołudnia Jacek zaczął chodzić po izbie 
nerwowymi krokami. Palił przy tym co niemiara papierosów, ale milczał. - Jacuś, 
masz jakieś zmartwienie?... Powiedz mi, będzie ci lżej. - Co ciebie obchodzą 
moje zmartwienia? - rzekł z goryczą. - Sam wiesz, że bardzo. Tylko co ja zrobię, 
że nie potrafię z tego powodu robić z buzi maski tragicznie konającego cielęcia, 
nie potrafię też chlipać w chustkę do nosa. - Ari, słuchaj. Za dwa najdalej 
tygodnie przyjedzie tu mój starszy brat z żoną. Dostałem list. Czy decydujesz 
się nareszcie przyjąć moje nazwisko do tego czasu? - Nie, Jacku. - Adrianko 
najdroższa, czy ty rozumiesz, jaką sobie stwarzasz sytuację? - Nie stwarzam, bo 
wyjeżdżam. - Gdzie? Kiedy? Co? Wzięła go za rękę. - Daj mi odejść spokojnie, 
Jacuś. Kończy się lato, idzie jesień, czas chłodu i pożegnań. Wolę, żeby moja 
pierwsza miłość usnęła sobie cicho i ładnie, niż zginęła w szamotaniu i walce. 
Nie mówię ci: zapomnij o mnie. Przeciwnie, pamiętaj o mnie, bo to ładne 
wspomnienie i dla mnie, i dla ciebie. Oboje młodzi jesteśmy i mamy czas szukać 
naszych drugich połówek duszy. Obojgu nam będzie jakiś czas ciężko. Jacuś, co 
tobie, no, kochany, bądź mądry... I jeżeli uważasz, że wyrządziłam ci krzywdę, 
przebacz mi. - Nie mam ci nic do przebaczenia. Odtrącił jej ręce szorstko i 
wyszedł. Nie było go w domu całą noc. Rano przyszedł zbiedzony, mokry, ale 
spokojny. Spojrzał na bladą z niewyspania i troski Adriankę i rzekł cicho. - Daj 
mi gorącej kawy, Ari. Podała jak mogła najprędzej i usiadła z daleka. Jej 
uśmiech zgasł. - Kiedy chcesz jechać? - zapytał. - Jak tylko dostanę list od 
ojca. - Jedź, Ari, ale wiedz o tym, że złamałaś mi życie. Chciała coś 
odpowiedzieć, lecz nie znalazła słów. I w niej coś się załamało... Zakryła twarz 
dłońmi i płakała. Jacek patrzył uporczywie na pochyloną głowę dziewczyny, potem 
odstawił gwałtownie szklankę i wyszedł, trzasnąwszy drzwiami. Franka otwierała 
usta szeroko ze zdumienia; nie mogła zrozumieć, co się w tym domu dzieje. Koło 
południa wpadła Jaśmieniowa i na widok zmienionej Ari krzyknęła: - A cóż to, 
chora jesteś, panienka? - Nie wiem sama, niedobrze mi, serce boli. - A Bożeż ty 
mój mileńki, dzieci mnie się śniły, wiedziałam, że coś niedobrego! Kładź się, 
panienka, ja tu zaraz wszystko zrobię. Ułożyła drżącą i bladą dziewczynę, 
otuliła ciepło. - Zaraz plitkę»* rozpalę, ziółeczków naparzę. Obruszona jesteś, 
nic, tylko obruszona. Franka, leć do mnie i powiedz Hance, żeby ci ziółeczków z 
siniej torebeczki dała. Plitka, plita (gwar.) - płyta, tafla kamienna; na Żmudzi 
oznacza cegłę; tu: kuchenny piec kaflowy. Za godzinę Adrianka była napojona, 
zakryta troskliwie po sam nosek, a Jaśmieniowa gładziła jej rozsypane włosy. - 
Pośpij sobie teraz, pośpij, ja tu posiedzę chwilę. Tymczasem całkiem 
niespodziewanie wpadł Jacek, zaalarmowany przez Frankę. Ari już spała, 
Jaśmieniowa zabierała się do odejścia. - Dobrze, że pan przyszedł, tylko nie 
trzeba panienki budzić, niech się wyśpi. Takie chucherko, lada co zaszkodzi. I 
poszła. Jacek zaś usiadł na krawędzi łóżka i patrzył na śpiącą. Więc to już 
ostatnie dni. Ari odchodzi i zostawia go samego. Czy nie umiał jej kochać? Czy 
nie była mu najdroższa i najbliższa? Dlaczego nie potrafił jej do siebie 
przywiązać, nie wiedział. Adrianka chciała go może widzieć innym. Jakiż on ma 
być? Nie widzi w sobie żadnych wad. Tyle kobiet szalało za nim. Właściwie to nie 
były jeszcze kobiety, ale i Ari nie jest jeszcze dojrzałą kobietą. Czy był czas, 
gdy go kochała? Może! Lecz Jacek czuł, że to jeszcze nie była miłość, do jakiej 
Ari jest zdolna. I ogarniał go coraz większy żal. Obudziła się. - Jacuś, jesteś 
już? - Jestem, malutka. - Gniewasz się na mnie? - Nie mam za co. - Może i masz, 
ale już mi daruj. - Lepiej ci, Ari? - Lepiej. Zapanowało długie milczenie. Żadne 
z nich nie wiedziało, co mówić. Do izby z wrzaskiem wpadła Kola i z rozpędu od 
razu skoczyła na łóżko swej pani. - Kola! Brudasie jeden, patrz, coś zrobiła z 
pościelą... Szoruj mi zaraz na ziemię! Idź do pana, do pana, no, hulaj. Kola, 
bardzo zawstydzona, niepewnym krokiem podeszła do Jacka i położyła mu pysk na 
kolanach. Pogłaskał ją. - Swoją drogą, Ari, muszę ci pogratulować: pies pod 
twoim kierunkiem ogromnie wyinteligentniał. Franusia też. - Będziesz miał po 
mnie pamiątkę. Rozmowa wlokła się, utykała, to rwała zupełnie. Wreszcie Jacek 
powiedział Adriance dobranoc i poszedł do swojego pokoju. Tak było jeszcze dwa 
dni. Był dla Ari grzeczny, ale nic ponadto. W owej grzeczności czaił się jednak 
wrogi cień. Wreszcie Ari pojechała z leśniczym do Wilna i przywiozła sobie list 
od ojca: "Droga Ari. Wszystko przygotowane. Przyjeżdżaj do mnie. Jestem w 
Krakowie i czekam cię. Nie dźwigaj sama bagażu, pamiętam cię wątłą. Śmiej się, 
Ari. Marek Klaudius" Na odwrocie koperty był adres. Ari na chwilę zrobiło się 
ciemno w oczach. Więc to już. Już koniec. Przyjechała do domu i wolniutko jęła 
zbierać i składać swoje rzeczy. Potem wyszła do lasu. Dzień był pogodny. Słońce 
zachodziło spokojnie i majestatycznie. Ari załzawionymi oczyma obejmowała las, 
który był teraz zaczarowaną krainą złota i purpury... las w jesiennych szatach. 
Przepych barw, dyskretna woń tęsknoty, na pajęczynach rozbłysłych tęczami 
kołysze się smutek, ale uśmiechnięty smutek. I Ari bierze to wszystko w serce. I 
płacze nie tylko dlatego, że musi stąd odjechać, ale że jest tak cudownie. 
Wrzosy kwitną. Zrywa więc cały olbrzymi pęk, wszystkie odcienie fioletu. Serce 
czuje po prostu w gardle, ogarnia ją uczucie tak olbrzymiego, niewytłumaczonego 
żalu, że musi stanąć, bo ćmi jej się w oczach. Oparła głowę o pień brzozy. Wkoło 
niej cicho i sennie kapią jak łzy kolorowe liście. Adrianka żegna miłośnie każdy 
liść osobno. W tysiącu chwil, które przyjdą, już ani jednej nie będzie takiej 
jak ta teraz właśnie, choć mogą być podobne. Ale każda chwila ma swoją odrębną 
duszę i gdy umiera, zostaje tylko wspomnienie, a wspomnienie jest mgłą. Ari w 
tej chwili kocha Jacka i cierpi, że musi go skrzywdzić, lecz jednocześnie tęskni 
do tego czegoś, co czeka na nią nie wiadomo gdzie. Ari jest stworzona do miłości 
i miłość owa prędzej czy później ogarnąć ją musi. Słońce stacza się coraz niżej. 
Adrianka wciąż stoi o brzozę oparta i patrzy przed siebie, i modli się do 
liliowych wrzosów, do miedzianych i czerwonych, i cytrynowych płatów, które 
wciąż bez ustanku padają i padają; do ledwo widocznego płomienia, który wykwita 
w chmurach po zachodniej stronie nieba. Ogarnia ją już mrok. Idzie do domu, a 
pod jej stopami monotonnie szeleszczą liście. Jacek czekał na nią w progu 
gajówki. Przywitali się w milczeniu. Franusia podała kolację. Ari przez ten czas 
porozstawiała bukiety wrzosów, potem usiadła naprzeciw chłopca i patrzyła na 
niego. - Nie smakuje ci zupa, Jacuś? - zagadnęła. - Owszem. - A dlaczego nie 
jesz? - Apetytu nie mam. No, co słychać w Wilnie, Ari? - Nic prawie nowego. 
Dostałam list od tatusia. Płomień krwi oblał Jackową twarz, serce zadrgało mu 
boleśnie. - Tak! Więc to już! - obcym głosem rzucił po dłuższym milczeniu. 
Usiadła obok niego, położyła mu głowę na ramieniu, wzięła jego chłodną dłoń w 
swoje ciepłe i giętkie dłonie. - Jacuś, wyjadę pojutrze, odwieziesz mnie do 
Wilna, dobrze? I proszę cię na wszystko, nie bądź smutny, nie bądź 
zachmurzony... Patrz, jakiego ślicznego wrzosu narwałam. Nie wyrzucaj go, on ci 
będzie o mnie mówił. A wiesz, co? O tak: "Dzwoniłem elfom do tańca@ w niejeden 
przedwieczór złoty,@ posłuchaj, tobie zaśpiewam@ cichą piosenkę tęsknoty@ jak to 
na lasy, na łąki@ chodziła Ari po dzwonki.@ Jak wodą spłynęły dzionki,@ - jej 
nie ma! Zostały dzwonki."@ - A teraz nie będziemy już mówić o moim wyjeździe. 
Zagramy sobie w szachy albo w karty. - Dobrze - powiedział bez zapału. A gdy już 
ustawiła figurki na szachownicy i zrobili parę pierwszych posunięć, Jacek 
zrzucił nieoczekiwanie wszystko na ziemię, chwycił czapkę i wybiegł na dwór. Nie 
poszła za nim, nie wołała. Posprzątała wszystko porządnie, zapakowała potem 
swoją walizkę i w ubraniu położyła się na łóżku. Oczywiście zasnąć nie mogła. 
Koło godziny czwartej usłyszała szczekanie Koli. Pobiegła do kuchni i jak mogła 
najprędzej rozpaliła ogień i postawiła herbatę. Huknęły drzwi od sieni. Jacek 
wszedł do swojego pokoju i słyszała, jak chodził tam i z powrotem; potem 
skrzypnęła ławka, widocznie usiadł. Zakaszlał raz i drugi. Ari niecierpliwie 
dokładała smolne drzewo. Wreszcie woda zaczęła szumieć, a że była już wieczorem 
gotowana, więc Ari nie czekała dłużej, nalała szklankę, wcisnęła cytryny i 
cichutko wsunęła się do Jackowej izby. - Może masz apetyt na gorącą herbatę? - 
rzekła z uśmiechem. - Ari, nie śpisz? - Owszem, prawie że śpię - przysunęła mu 
szklankę i pogładziła zziębniętą twarz. - Widzisz, jak zmarzłeś. Pij zaraz, ty 
dzieciuchu. Wypił posłusznie, a potem rzekł z goryczą, dziwnie nie licującą z 
jego młodą, świeżą twarzą. - Miło ci uprzyjemniam ostatnie dni pobytu, prawda? - 
Głupstwo, Jacuś, mamy jutro cały dzień do przeprosin wzajemnych, wobec czego 
radziłabym wyspać się. - Ari, kochanie moje - objął ją i całował gorąco - czy 
wrócisz kiedy do mnie? - Nie wiem nic, Jacku. Śpij spokojnie, chłopcze. 
Nazajutrz poszła pożegnać nadleśnego i z radością stwierdziła, że obietnicy 
dotrzymał i zajął się jej protegowaną. Jaśmieniowa, uderzona niespodziewaną 
nowiną, rozpłakała się i długo tuliła Adriankę w ramionach, nie mogąc słowa 
znaleźć na wypowiedzenie swego żalu. Przed wieczorem do gajówki wpadł Jaśmień. - 
A cóż to znowu pani wyprawia, dlaczego odjeżdżać, źle tu było? Polowania 
nadchodzą, panno Adrianko! Jak można? - Kiedy muszę. Już i tak za długo 
odpoczywałam. Niech pan pozdrowi wszystkie lasy ode mnie i niech pan sam o mnie 
pamięta. - Pamiętać to będziemy wszyscy. Ale naprawdę, tak ni stąd, ni zowąd. 
Jakby mnie kto chojakiem po łbie wygrzmocił. I zasiedział się z młodymi do 
jedenastej, przy czym obiecał wpaść jeszcze rano. Zostali sami. Jacek uklęknął 
przed Ari i położył głowę na jej kolanach. Mówić nie mógł, ona też nie. Ale w 
milczeniu owym byli bliżsi sobie niż kiedykolwiek. I tak jak pierwszego 
wieczora, trzymała mu rękę na głowie, a on jej drugą dłoń tulił do ust. - Jacku 
- szepnęła. - Co? - Pamiętaj o mnie i bądź dobry dla ludzi. - Dobrze. - I nie 
gniewaj się na mnie. - Dobrze, Ari. - I... i... i nie zakochaj się prędko w 
innej. - Och, Ari, głuptas jesteś! To nasz ostatni wieczór, Adrianko. - Ostatni. 
- Kiedy cię tu przywiozłem, tak sobie wszystko inaczej wyobrażałem! - Bo nigdy 
się tak nie dzieje, jak człowiek sobie wyobraża. Najlepiej nic w rojeniach nie 
budować, wszystko, co ma przyjść, przyjdzie samo i tak. Późno poszli spać, bo 
ciężko im było oderwać się od siebie, zwłaszcza że Jacek czuł, że Adrianka nie 
wróci tu już nigdy. Zbudził dziewczynkę ruch i gwar na ganku. Okazało się, że 
wszyscy gajowi przyszli ją żegnać. Zajechało auto ze dworu. Adrianka, bardzo 
blada, wyszła przed dom i uderzyło ją niemile wycie Koli, uwiązanej przy szopie. 
Ale Jacek tłumaczył, że uwiązać ją trzeba, bo w przeciwnym razie poleci za 
samochodem. Ari podawała kolejno rękę ludziom, z którymi się już zżyła. 
Przybiegła i Jaśmieniowa, i parę znajomych kobiet. Gajowi w prostych, 
niewyszukanych słowach życzyli Adriance szczęśliwej drogi i wszystkiego dobrego 
w życiu. Widać było, że ją kochają i szczerze żałują. Jaśmieniowa płakała 
głośno. Franka buczała w stodole. Jacek tylko patrzył i dziwił się, co za urok 
rzuciła taka jedna niepozorna osóbka na całe otoczenie. Wreszcie Ari wsiadła do 
auta z Jackiem i wychyliła zalaną łzami twarzyczkę w stronę zebranych. - 
Zostańcie z Bogiem. Nigdy o was nie zapomnę. - Jedź z Bogiem - zabrzmiał chór i 
auto ruszyło. Przytuliła się do Jacka. Las szybko uciekał, uciekały znajome 
drogi tak, jak przeżyte dnie. Migały puste pola, zagajniki, które tak dobrze 
znała i lubiła... Wszystko uciekało w przeszłość. Adrianka jeszcze mocniej 
przycisnęła głowę do piersi Jacka i płakała, płakała. Jacek wrócił do gajówki 
późnym wieczorem. Na dworze mżyło i wiał chłodny wiatr, ale Franusia dobrze była 
wytresowana przez swą panią i w izbie panowało przyjemne ciepło, buchające od 
napalonego pieca. Kola leżała zwinięta w kłębek przy ławce, na której zwykle 
siedziała Adrianka. Wrzos pachniał ledwo wyczuwalnie i w glinianym garnczku na 
stole czerwieniły się korale jarzębiny. Nic się nie zmieniło, Ari tu jeszcze 
była, jeszcze drżało echo piosenek, które śpiewała, jeszcze spomiędzy gałązek 
wrzosu i jarzębiny wyglądał jej uśmiech. Jacek usiadł na łóżku i patrzył na 
lampę oświetlającą stół. W blasku tej lampy jakim pięknym połyskiem roztopionej 
miedzi lśniły zawsze włosy Adrianki! Kola podeszła do pana i stanąwszy na 
tylnych łapach, dotknęła wilgotnym nosem Jackowego policzka i zaskomlała 
przejmująco. "Co się dzieje z panią, dlaczego jej nie ma jeszcze"? - dziwiła się 
Kola. I podnosiła błagalnie do góry pyszczek, i siadała, i znów wspinała się, 
opierając natarczywie łapy o ramiona zamyślonego posępnie chłopca. Wreszcie 
wypadła na dwór i zaczęła wyć rozpaczliwie. Gdy Jacek zmożony wrażeniami 
odchylił kołdrę, by się wreszcie położyć, zauważył, że na poduszce leży biały 
welon Ari i przypięta do niego karteczka: "A jeśli rankiem wspomnisz o mnie, a 
jeśli rankiem -@ - jutrzenką bladą błysnę skromnie przed twoim gankiem,@ a jeśli 
wspomnisz o mnie czasem w południa ciszę -@ - wiatrem przylecę, co tu lasem 
lekko kołysze.@ Jeśli o zmroku wspomnisz o mnie, jeśli o zmroku -@ - łzą wielką, 
czystą przeogromnie stanę ci w oku.@ - A zaś wieczorem przyjdę do cię, cichym 
wieczorem@ piosenką lilij, co w tęsknocie lśnią nad jeziorem."@ Przeczytał 
uważnie raz, drugi. Schował kartkę do portfelu, a welon pod poduszkę i przytulił 
głowę do poduszki z przeciągłym westchnieniem. Popłynął szereg dni, które były 
dla Jacka nieustanną, męczącą wędrówką po gęstym lesie wspomnień. Błąkał się w 
nim i gubił, i nie mógł znaleźć drogi wyjścia. Sposępniał, zmizerniał, stracił 
apetyt, a męczył się tym więcej, im bardziej teraz, z oddali, rozumiał, dlaczego 
nie mógł zdobyć Ari na zawsze. Zaczął patrzeć na świat i otoczenie jej oczyma, 
przez pamięć o niej chciał kochać to, co ona kochała. Jakżeby teraz chętnie 
chodził z nią podziwiać grę barw jesieni, jak bardzo chciał, by pokazała mu 
"zdechłą myszkę, którą włożyła do mrowiska" lub "zaczarowaną" brzozę na pagórku. 
Ale to wszystko była już bezpowrotna przeszłość. Nieraz, gdy jeszcze byli razem, 
wymawiał jej: - Jesteś egoistką najbardziej zachłanną, jak sobie można 
wyobrazić, bo wszystko, co czynisz, czynisz dlatego, by cię otoczenie twoje 
kochało. Zdobywasz tę miłość, bo chcesz chodzić w jej aureoli, a ty kochasz 
siebie. Ari zaś rzadko tłumaczyła się z tego zarzutu, raz mu tylko powiedziała: 
- Jestem egoistką. Bardzo ładnie. Czy tobie z tym jest źle, czy źle jest tym, co 
mnie kochają? Sama zdolność wykrzesania z siebie uczucia już jest szczęściem. 
Taką mnie Bóg stworzył, chcę, by ludziom ze mną i koło mnie było dobrze, bo nie 
znoszę smutku. Tak. Egoizm godny potępienia, więc potępiaj mnie, Jacuś, i 
przestań kochać, jeżeli możesz, no! Teraz uważał, że ta kokieteria, mimowolna 
czy świadoma, była jedną z jej zalet, bez niej Ari nie byłaby zupełna, tak jak 
kwiat bez woni. Musiała być kochana, bo na to została stworzona, na osłodę i 
radość ludzkich oczu, męskich serc. Tak jak Ewa. Wreszcie smutną ciszę gajówki 
zakłócił przyjazd starszego brata Zelera z młodą, elegancką żoną. Pani Marysia 
była bardzo przystojna i zalotna. Od razu poczuła się u Jacka jak u siebie w 
domu. Co prawda mocno grymasiła na niewybredne życie i utyskiwała, że 
zmizernieje z głodu. Pełno jej było w każdym kącie, wszystko oglądała i 
krytykowała. Z punktu zraziła do siebie Franusię i Jaśmieniową, a nawet 
Jaśmienia, przybierając względem nich pański, wyniosły ton. Jacek, bardzo dla 
niej uprzejmy, cierpiał teraz stokroć gorzej niż wtedy, gdy był tylko sam ze swą 
tęsknotą. Zbyt jaskrawo rzucała się w oczy różnica między Adrianką i panią 
Marysią. Nawet gajowi do niego mówili: - Ej, panie Jacku, ładna bo ładna ta 
bratowa, ale Boże strzeż! Panienka urodą nie grzeszyła (Ari nie uchodziła za 
ładną na wsi, pojęcie urody na wsi i w mieście jest bardzo różne), a przecież 
jak spojrzała, a jak się roześmiała, to by człowiek za nią w ogień i wodę gonił. 
Teraz to i niemiło chodzić do gajówki. Kiedyś Jacek z bratem wyszli na jarząbki. 
Przyłączył się i Jaśmień i szczęśliwym trafem ubili pięć sztuk, w tym sam 
Jaśmień aż trzy. Przytroczył je do pasa i rzekł do Jacka: - Wie pan co? Każę je 
żonie wypatroszyć i prześlę panu, a pan niech je pocztą dla naszej kochanej 
panienki wyekspediuje. Ach, co to za słodkie dziecko, ta panna Ari - zwrócił się 
do starszego Zelera. - Myśmy tu wszyscy pana siostrzyczkę pokochali jak rodzoną 
córkę. - Moją siostrę? Pannę Ari? - zdumiał się brat Jacka, ale w tej chwili 
poczuł, jak na jego ramieniu zaciskają się Jackowe palce. Uśmiechnął się więc 
dyskretnie i milczał, a Jaśmień popatrzył w las i dorzucił: - Potrafiła 
człowiekowi wmówić, że na świecie jest dobrze. Ot, takie małe słoneczko. Dopiero 
gdy bracia zostali sami, Jacek został wzięty na spytki: - Coś ty sobie za 
siostrę tu wykombinował, hę? - To delikatna sprawa, Toniu, długo by o tym mówić. 
- Nie masz do mnie zaufania? - Do ciebie tak, ale wybacz, do twojej żony nie. - 
Uprzedzony jesteś, to bardzo dobra i miła kobieta. - Ja nie przeczę, ale... - 
No, jeżeli "ale"... to możesz być spokojny, że zachowam dyskrecję. Do późnej 
nocy siedzieli bracia w kancelarii ku oburzeniu pani Marysi. Wreszcie Antoni 
spytał: - Nie masz jej fotografii? - Nie. - Szkoda. Bardzo ciekawy typ. Ja na 
twoim miejscu nie puściłbym jej od siebie. - To się tylko tak mówi, Antku. - A 
swoją drogą bardzo chciałbym ją poznać. Teraz Jacek znalazł temat do rozmów z 
bratem i było im obydwu bardzo miło. Z opowiadań Jacka wyrastała w oczach 
Antoniego jakaś cudowna, słoneczna wizja i bardzo pragnął, by jego Marysieńka 
choć w części była do tamtej podobna. Ale Marysieńka właśnie coraz namiętniej 
grymasiła i narzekała na "wściekłe nudy" i na "zakazane mordy", tak że po 
dwutygodniowym pobycie Antoni musiał zrezygnować z dalszych spacerów i polowań. 
Żegnając się z bratem, serdecznie powiedział mu: - A jednak, Jacku, jesteś 
szczęśliwy. Takich wspomnień pozazdrościłby ci niejeden. Ba! Ja sam na pierwszym 
miejscu. Widzisz, często w marzeniach urabiamy sobie ideał kobiety, a potem 
spotykamy coś zupełnie odmiennego, żenimy się i jest niby całkiem dobrze. 
Tymczasem ta wyśniona przechodzi gdzieś bliziutko, czujemy ją niemal. A zakwita 
komu innemu. Nam zostaje tylko tęsknota, która od czasu do czasu puka do serca i 
przypomina, że istnieje. Tyś księżniczkę twych marzeń miał w ramionach, a to już 
dużo. I Jacek znów został sam. A gdy któregoś dnia spadł pierwszy śnieg i 
ubielił świat, Jacek usiadł do pisania listu. "Ari najmilsza! Nie wiem, gdzie 
jesteś i co robisz, ale chciałbym Ci powiedzieć, że dziś w nocy spadł pierwszy 
śnieg. Pierwszy śnieg, Księżniczko. I przypomniał mi twoją bajkę o białych 
pawiach, wiesz, tę: "Raz ktoś księżniczce cud urody darował białe pawie trzy"... 
Ari, chciałbym Ci tyle, tyle napisać o mojej tęsknocie. Lecz tylko wciąż 
nasuwają mi się te słowa, i te jedynie: Ari najmilsza, spadł pierwszy śnieg!" 
Oparł głowę na rękach i zapłakał. III Po przyjeździe do Krakowa Adrianka wzięła 
z dworca dorożkę i kazała się wieźć na Planty pod wskazany adres. Otworzyła jej 
jakaś staruszka. - A do kogo to panienka? - Do tatusia, to jest, chciałam 
powiedzieć, do pana profesora Klaudiusa. - Ach, to pani? Proszę, proszę bardzo. 
Profesor wspominał, ale ja myślałam, że to będzie dziecko, a to taka duża panna. 
Niechże się pani rozgości. Tu łazienka, a tu pokój profesora. A to będzie pani 
pokoik. Walizkę na krzesełku... tak. Proszę mi dać palto. Profesor się ucieszy. 
Zalana potokiem słów, Ari czuła się nad wyraz nieszczęśliwa i była rada, gdy 
staruszka oświadczyła, że kapusta na pewno będzie przypalona. - Ojej, to trzeba 
czym prędzej przełożyć w inny garnek! - krzyknęła Ari, myśląc jednocześnie, iż 
zupełnie nie przepada za przypaloną kapustą. - To pani wybaczy, że zostawię ją 
samą, bez opieki? - Ależ naturalnie - odparła z głębokim entuzjazmem. I gdy 
staruszka podreptała w stronę kuchni, Ari wyciągnęła z walizki mydło, ręcznik i 
czystą bieliznę i zniknęła w łazience. Po godzinie zjawiła się w pokoju i 
zamiast gospodyni zastała ojca. Z krzykiem zawisła mu na szyi, zaś Marek 
Klaudius otoczył ramionami smukłą postać córki i pomyślał, że za wszystkie trudy 
i znoje życia zapłatą jest taka chwila. - No co, malutka, zdrowa jesteś? - 
spytał wreszcie. - Tak, tak, tatuśku. Ale co ty robisz tu, w Krakowie? - Mam 
cykl wykładów na uniwersytecie. - Aha. Tatusiu, ja ci podam obiad, dobrze? 
Skinął głową uśmiechnięty. Pobiegła do kuchni i zastała staruszkę siedzącą na 
krześle z miną pełną rozpaczy i oburzenia. - Widziała pani coś podobnego? Cesi 
jeszcze nie ma. Kto poda obiad? Okropność. - Ależ, proszę pani, nie ma się czym 
przejmować. Ja to zrobię. Właśnie przyszłam prosić, by mi pani pozwoliła. - 
Przecież to nie wypada, stanowczo nie wypada... gość! - Głupstwo, ja nie jestem 
taki ważny gość znowu. Co można brać na stół? - Ale nie wypada, stanowczo nie 
wypada... Zupę można brać... żebym wiedziała, że pani przyjedzie... A co pani 
woli, sznicle czy "koklety"? Bo ja dziś kazałam zrobić "koklety", ale jak pani 
woli sznicle... zupę do tej wazy, proszę pani. Ale to stanowczo nie wypada... 
Ari zagryzała usta, by nie śmiać się głośno. Z błyszczącymi oczyma podawała ojcu 
najpierw zupę, potem "koklety" i przypaloną kapustę. I obserwowała dyskretnie 
staruszkę, która miała z siedemdziesiąt lat, wspaniale zrobione kolorki i brewki 
czarne, a włosy wysmarowane też na smolisto czymś lepkim i lśniącym. W tych to 
misternie w warkoczyk uplecionych i w obwarzanek zawiniętych włosach chwiała się 
figlarnie błękitna kokarda. Przy granatowej taftowej bluzce jak sztandar 
powiewał różowy gazowy żabot. Staruszka gadała bez przerwy, przy czym 
gestykulowała tak zawzięcie, że Ari wciąż usuwała cichaczem sprzed jej miejsca 
różne przedmioty w obawie, by to wszystko nie frunęło w powietrze. Wreszcie 
obiad się skończył i Ari powiedziała: - Proszę pani, ja bym strasznie chciała 
się przespać. Czy mogę iść do swojego pokoju? - O tak, naturalnie, ja też jestem 
śpiąca. Bo to, widzi pani, człowiek tak spracowany, wszystkiego musi sam 
dopatrywać. Taki tłumok nie wróci na czas, moja pani. Jakie to czasy! Gdyby to 
moja mamusia widziała! - Ale pani ma wyjątkowe szczęście, że mamusia tego nie 
widzi - oświadczyła Ari z bardzo poważną miną. Wzięła ojca pod rękę i skinęła 
uprzejmie gospodyni. - Dziękujemy za smaczny obiadek, niech się pani zaraz 
położy i zdrzemnie, to świetnie robi na cerę i na kiszki - po czym wyszła, 
prowadząc profesora, który szybko mrugał powiekami. Gdy znaleźli się sami, 
Adrianka usiadła obok ojca na staroświeckiej kanapie i spytała: - Czy ona ci co 
dzień tak trzeszczy nad głową? - Uhm - mruknął. - No, to będę musiała to 
antyczne oblicze nieco uciszyć. Czy jesteś zadowolony, że przyjechałam? - Ty 
wiesz, Ari. Trzeba, żebyś się przespała. - Dobrze. No, pocałuj mnie jeszcze, 
tatusiu, i naprawdę przestań mówić, bo oka zmrużyć nie mogę. Uśmiechnął się i 
wziął gazetę do ręki. Ari w niespełna kwadrans spała już smacznie, zaś profesor 
palił fajkę i był szczęśliwy, że ma znów przy sobie ukochane stworzenie. W parę 
dni potem Adrianka poszła z ojcem objąć posadę sekretarki przy bibliotece 
uniwersyteckiej. Idąc ulicą omal nie skakała z radości. Gdy usiadła przy małym 
biurku, miała wrażenie, że cały Kraków do niej należy. Pracy było dużo, ale Ari 
nie męczyła się wcale, gdyż wkładała w zajęcie swój ogromny zapas radości. 
Najmilsze jednak były wieczory. Ojciec przychodził po nią i oboje maszerowali 
nad Wisłę. Nie mówili do siebie wcale. Zresztą, jeżeli nawet zawiązywała się 
rozmowa, to słychać było tylko głos Adrianki. Po spacerze wracali do siebie, 
witani piskliwym sopranem gospodyni. - "Jezosie", Maryjo, na taką pogodę bez 
"galaszy"! Zdrowie można stracić całkowicie. Zresztą dywan... Żeby to moja 
mamusia widziała! Ten dywan dostałam od mojego "konkorenta". Fi! Żebym tak 
chciała przyjmować od każdego. - To by pani miała skład dywanów - przerwała Ari. 
Ale nim zasiedli do kolacji, musieli wysłuchać tuzin emocjonujących historii. 
Tak było dzień w dzień. W niedzielę rano był spokój, bo panna Józefa chodziła do 
kościoła i tkwiła tam cztery godziny. A gdy zjawiała się w progu, Ari trącała 
ojca łokciem w bok i szeptała: - Zaraz będzie operetka. Panna Józefa wycierała 
zamaszyście nogi i wchodząc do pokoju wołała donośnie: - Ale żebyście państwo 
wiedzieli, jakie ksiądz Izydor miał głębokie kazanie! Ja mówię, on powinien być 
za życia "kandyzowany" absolutnie. Przy tym ręce jej rozłożone szeroko 
wykonywały cały szereg ruchów, grożących całości sprzętów, a w każdym razie 
słuchaczy. - Ależ, panno Józiu, on się nazywa Dezydery. - No, to wszystko jedno. 
Ale kazanie było głębokie. - A talerze panny Józi wzniosłe - śmiała się Ari. ** 
** ** Po obiedzie profesor z córką wychodził na spacer i wracali dopiero późnym 
wieczorem. Klaudius był nieustannie prowokowany i atakowany przez Adriankę, więc 
chcąc nie chcąc, musiał odpowiadać na jej pytania. Musiał się uśmiechać i 
skonstatował, że to jest zupełnie miło mówić do kogoś, kto słucha uważnie, że 
dobrze jest w najprostszych słowach wyjawiać myśli przed dwojgiem zapatrzonych w 
ojcowskie usta oczu, przed taką małą, słodką kobietką, prócz której nie miał na 
całym świecie ani jednego przyjaciela. I z wolna Adrianka poznała historię ojca 
i zrozumiała, dlaczego nie lubił ani mówić, ani śmiać się. Był studentem 
uniwersytetu. Wychowany przez dziadków w małym, skromnym dworku, kochał ponad 
wszystko przyrodę. Był wesoły, rozmowny, marzył o podróżach w kraje 
podzwrotnikowe. Kobietom jednak się nie udzielał, bo go nużyły towarzyskie 
rozmówki, męczyły cztery ściany salonu. Wszystkie wolne chwile spędzał na 
wycieczkach. Podczas wakacji brał plecak z najpotrzebniejszymi rzeczami i w 
towarzystwie kilku kolegów włóczył się po cygańsku po lasach i górach. Był wtedy 
bardzo szczęśliwy. Dziadkowie umarli, został mu niewielki mająteczek, który 
kochał całym sercem. Wówczas weszła mu w drogę kobieta, która prócz urody miała 
niezwykły spryt. Oczarowała go bardzo szybko, zrujnowała jeszcze szybciej. 
Majątek trzeba było sprzedać. Zamieszkali w Warszawie w jednym pokoiku. Wmówiła 
w niego, że jest kretynem i niedołęgą. Wreszcie uciekła z jego uczniem, którego 
kochał jak syna. Po długich staraniach dostał rozwód. Był już wtedy profesorem 
gimnazjum. W parę lat później ożenił się po raz drugi z matką Ari. Póki nie było 
dzieci, stosunki między małżeństwem były względnie przyjazne. Marek jeszcze od 
czasu do czasu myślał o podróży w nieznane, dalekie kraje, ale coraz częściej 
oblewano go zimną wodą. - Zwariował! Przyzwoitej sukni nie mam, a podróży mu się 
zachciewa. Do teatru wyciągnąć go nie można. Pewnie chcesz, żebym się z 
tobołkiem za tobą włóczyła? Nauczył się więc nie zwierzać ze swoich marzeń 
serdecznych. I tak rok za rokiem urodził się Leszek, Ari i Żenia. Profesorowa 
winę za niedostatek zwalała na barki męża, zatruwając mu życie ciągłymi 
wymówkami. Marek Klaudius zamknął się w sobie, zamurował i... przestał marzyć. 
Gdy Ari kiedyś, przytulona do kolan ojca, słuchała jego urywanych zdań, 
wybuchnęła: - Ach, tatusiu! Jaka szkoda, że nie ożeniłeś się ze mną, z nas 
byłaby cudowna para. Wtedy profesor po raz pierwszy głośno się roześmiał i od 
tej chwili czynił to nie raz ku przeogromnej radości Ari. A gdy przyswoił sobie 
tę umiejętność, w ten, a nie w inny sposób okazywał swoje zadowolenie. 
Niebieskie oczy profesora gorzały młodzieńczym blaskiem, gdy puszysta głowa 
córki dotykała pieszczotliwie jego policzka. Czuł się młodym, wesołym chłopcem 
sprzed lat, tym samym, co z nosem utkwionym w pomiętą mapę wchłaniał zapach 
lasów podzwrotnikowych. Panna Józia nadziwić się nie mogła zmianie, jaka zaszła 
w lokatorze i długie gozdiny spędzała przyciśnięta do dziurki od klucza. O czym 
oni mówią? Z czego się śmieją? Czasem ogarniała ją wściekłość. Panna Józia 
bowiem miała specjalną pasję do wietrzenia tajemnic. Znała cały Kraków, 
wiedziała, gdzie kto brał ślub, gdzie kto się rodził i chrzcił, wiedziała o 
każdej uroczystości familijnej bliższych i dalszych sąsiadów, liczyła namiętnie 
ślubne i nieślubne dzieci. Ale o swych lokatorach nic konkretnego dowiedzieć się 
nie mogła, była więc niepocieszona. Zaś tym dwojgu było razem tak dobrze! Czasem 
Ari na prośbę ojca notowała swoje wiersze. Profesor z nabożeństwem składał 
karteczki do teki i uśmiechał się tajemniczo. - Po co chowasz, tatusiu, te 
głupstewka? - Na pamiątkę, Adrianko. - Jesteś nadzwyczajny. Ale zbliżały się 
święta Bożego Narodzenia i oboje radzili, co robić. Profesor orzekł, że bez Ari 
do domu nie pojedzie, Ari znów nie chciała "robić piekła". Aż na parę dni przed 
Wigilią Ari wracając z profesorem z biura, spytała: - Tatuś, czy chcesz 
koniecznie słyszeć w święta głębokie kazanie panny Józi i jeść przypalone 
"koklety"? - E, nie bardzo. - Czy jesteś dosyć silny, by wrócić w krainę 
młodości? Spojrzał zdziwiony i milczał. - W takim razie bierzemy plecaki, 
kupujesz mi buty i idziemy pieszo do Zakopanego. - Adrianko! ** ** ** Kraków 
spał jeszcze cicho, zasypywany miękkimi płatkami śniegu, tulącymi się 
najmiłośniej do strzelistych wież kościelnych. Wisła wchłaniała z westchnieniem 
niezliczone tajemnicze pocałunki zimy. Profesor i Adrianka byli już daleko poza 
miastem. Za nimi został sen królewskich grobów i hejnał Wieży Mariackiej. Szli w 
krainę skał i smreków. Jakże cudny wydawał się świat profesorowi. Dla Ari było 
to wszystko nowe i nieznane, ale dla niego był to naprawdę powrót w krainę 
młodości. Opadły zeń wszystkie troski i kłopoty dnia codziennego, dusza 
przybierała barwę błękitu czystego nieba. Jak dobrze jest żyć i patrzeć na 
dalekie, coraz węższe drogi w obramowaniu postrzępionych lasów, na rozległe, 
niepokalanie białe przestrzenie, o których się wie, że za parę miesięcy trysną 
fontannami zieleni. Wróble czynią gwałt i rejwach. Ari nie może wytrzymać, by 
nie wytłumaczyć ojcu ich rozmowy. - Patrz no, tatuś, ten duży, gruby, ma 
"głębokie" kazanie, całkiem jak ksiądz "Izydor". Powiada: "Moi kochani, kiedyśmy 
tu się już zebrali, to trzeba pomyśleć o jedzeniu, bo to wróbel nie najedzony 
nie ma szyku..." I teraz wszystkie się drą: - "Wisz, gdzie pszenica?" - "Wiem". 
- "Wisz, gdzie owies?" - "Wiem". - "Powiedz, powiedz, powiedz". A on piszczy: 
"Drap, drap, drap". To znaczy: "Podrapcie się w głowę, bo ja wiem dla siebie". I 
zwiał. Profesor uśmiechnął się, a potem nagle zaczął piszczeć: - Drap, drap... 
drap... - Tatuś wróbla udaje? Profesor Klaudius? Zgroza! - A wiesz, co to 
znaczy? - Nie. - Podrap się w łepek, bo ja jestem głodny i trzeba pomyśleć o 
gorącym obiedzie. Rozpalili pod lasem ognisko, ugotowali herbatę, zjedli chleba 
z wędzonką i czekoladę i ruszyli dalej. Co to były za wspaniałe święta. Ari do 
końca pamiętała swą pierwszą wycieczkę z ojcem. Prysnął zły czar, jaki lata 
rzuciły na jego duszę. Gonił się z córką, skakał, lepił bałwana, sypał Adriance 
śnieg za kołnierz... I zgodził się z nią, że życie jest piękną krainą, tylko 
trzeba umieć po niej chodzić. Całe dnie byli w marszu, który przecież wcale ich 
nie męczył, i nieraz Ari mówiła: - Ach, tatusiu, jak mi żal ludzi, którzy muszą 
jechać pociągiem. My przynajmniej możemy stanąć i usiąść gdzie chcemy, 
wszystkiego dotknąć, wszystko obejrzeć dokładnie, a oni co? W jednym ze 
schronisk spotkali większą grupę turystów. Byli to studenci, paru artystów 
malarzy, dziennikarz z Krakowa i jakaś zabójcza sportsmenka. Niepodobna było 
uniknąć znajomości. Panowie głośno wyrażali zachwyt nad świetną "formą" 
Adrianki. W tym schronisku upłynęła im noc wigilijna. O spaniu nikt nie myślał. 
Gdzie okiem sięgnąć, ponad głowami, lśniło złoto gwiazd, u stóp słał się 
puszysty dywan śniegu. Ciemne wieżyce gór o najróżnorodniejszych kształtach 
pięły się w górę do gwiazd. Zaczęło prószyć lekko, leciutko. Właściwie padał nie 
śnieg, ale srebrny pył. Ari z ojcem stała przed chatą, oboje mocno wzruszeni. 
Naokoło cisza, taka cisza, że dziewczynce marzyło się granie organów hen w 
niebie, przy Jezusowej kolebeczce. Cisza, która niemal zatrzymuje bicie serca. 
Ari nie wiedziała nawet, że po jej twarzy płyną łzy. Zaczęła cichutko: "Lulajże, 
Jezuniu, lulajże lulaj.@ A Ty Go, Matulu, w płaczu utulaj."@ Wysoki, czysty 
głosik przeniknął do wnętrza chaty. Wszyscy po cichu wyszli na dwór i kończyli 
chórem refren. "Gwiazdami nabitą masz kolebeczkę@ i skrzydła anielskie za 
poduszeczkę."@ Wyciągnęła Ari, a chór kończył: "Lulajże, Jezuniu, lulajże, 
lulaj". A potem już tylko mruczeli zgodnie, gdy dziewczynka coraz nowe dorzucała 
strofki: "Koszulkę utkaną z nitki pajęczej@ wstążeczki dziergane z pasemek 
tęczy.@ Świat cały Cię dzisiaj lula bezkreśnie,@ uśmiechnij się do nas, Jezusku, 
we śnie."@ Skończyła. Panowie otoczyli ją i dziękowali serdecznie. Profesorowi 
zwilgotniały oczy. - Ale gdzie pani nauczyła się tych słów? Początek znamy, ale 
koniec? - indagowała sportsmenka. - To tak sobie, wykombinowałam. Przecież Pan 
Jezus na ziemi w żłobie raz się tylko urodził. Teraz w niebie Mu lepiej, czy 
nie? - No oczywiście. W każdym razie pani ma fantazję. - Chrypkę, zdaje się, też 
- dodała Ari i weszła do schroniska, bo śnieg padał coraz gęściej. A Jacek Zeler 
spędzał Wigilię u swojego brata. Był trochę pijany i ciągle do pani Marysi 
mówił: "Ari". Pani Klaudiusowa i Leszek zostali wraz z młodymi Karbowskimi 
zaproszeni na Wilię do Otwocka i tam siedzieli parę dni. Któregoś wieczoru 
Żenia, przeglądając gazetę, krzyknęła głośno i pokazała matce artykuł "Święta w 
Zakopanem". Autor w barwnym felietonie opisywał życie towarzyskie w uzdrowisku, 
a specjalną uwagę zwrócił na turystów, którzy Wigilię spędzali pod gołym niebem, 
przy czym szczegółowo i obrazowo mówił o małym schronisku i jego chwilowych 
gościach. Pani Klaudius czytała z wypiekami na twarzy: "Był między nami i znany 
uczony, profesor Klaudius, wraz ze swą śliczną córką, Adrianną. Może nigdy 
zasypane śniegiem góry nie słyszały w świętą noc tak słodkiego dziewczęcego 
głosiku. W każdym razie nam, zawodowym włóczykijom, śpiew panny Adrianki wydał 
się harfą aniołów. O siódmej rano ruszyliśmy w dalszą drogę". - Ach, więc to 
tak! - krzyknęła z kolei pani Klaudius. - To on nie może do domu na święta 
przyjechać i w sekrecie przede mną robi spiski z tą awanturnicą! No, ja mu za 
ten pasztet podziękuję. Wiktor mitygował: - Ależ, mamo, nie ma się czemu dziwić. 
Profesor jest zawsze przepracowany, więc taka podróż najwyżej dobrze mu zrobi. - 
To nie chodzi o podróż, tylko o Adę. Dlaczego robi przede mną tajemnicę, że są 
razem? Świństwo, skandal! - Ze mną ojciec nigdy nie jeździł - mruczała Żenia. 
Wiktor tylko brwiami ruszył. Myślał o Adriance. ** ** ** A ojciec z córką 
wrócili do Krakowa w doskonałych humorach, zdrowi, silni, wypoczęci. Ari 
zasiadała znowu przy swym biurku w bibliotece i namyślała się chwilami, czy 
napisać do Jacka, czy nie. Poradziła się ojca, ten zaś krótko i węzłowato 
powiedział "Nie!" Usłuchała. Do tej pory nie zawierała żadnych znajomości. 
Studenci bywający w bibliotece kłaniali się Adriance z wyszukaną uprzejmością, 
rozmawiali z nią, jak tylko była okazja, ale niestety, Ari nie chciała tracić 
czasu na rozmowy. Odprowadzających też znalazłoby się wielu, ale zawsze w porę 
przy wiotkiej figurce panienki wyrastała wielka figura profesora. Tymczasem po 
powrocie z wycieczki już w parę dni zjawił się w cichym mieszkaniu panny Józefy 
młody dziennikarz, którego Ari w górach w noc wigilijną poznała. Przyszedł 
bardzo nieśmiały i zmieszany, gdyż nie był pewny, czy go za drzwi nie wyrzucą. 
Oczywiście przyszedł z prośbą: "Czy pani nie byłaby taka dobra przepisać mi tę 
kolędę, którą śpiewała w schronisku, bo bardzo mi się to podobało i chciałbym 
mieć pamiątkę". Ari z nadzwyczajną uprzejmością oświadczyła mu, że kolędy nie 
pamięta. Gość został na herbacie i od tej pory bywał niemal codziennie, 
przynosił kartki do kin i teatrów, zaproszenia na bale i wieczorki, z których 
Ari nie korzystała. Zawiązała się jednak między młodymi nić sympatii, a i 
profesor polubił nieśmiałego wielbiciela córki. Panna Józefa roztrąbiła po całej 
kamienicy, że panna Ari ma "konkorenta". Wszystko byłoby dobrze, gdyby profesora 
nie gnębiła myśl, że w połowie marca musi wrócić do Warszawy i Adriankę tu 
zostawić. - Nie martw się tylko, tatusiu, ja sobie dam radę. Przebidujemy jakoś 
zimę, a wakacje nasze. Brykniemy w świat. Profesorowi jednak bardzo trudno było 
się "nie martwić" i wyjechać z myślą, że jego dziewczynka zostanie zupełnie 
sama. Rozmawiając więc z dziennikarzem, prosił: - Opiekujcie się tu moją 
dziewczynką razem z panną Józią. Nie dajcie jej krzywdy zrobić. Pan Tolek 
przyrzekał uroczyście, panna Józia machała rękami. - Co pan myśli, że ja młodej 
dziewczyny nie potrafię upilnować? Za kogo mnie pan profesor ma? Ja, chwalić 
Boga, miałam siedemnastu "konkorentów" i uchowałam się panienką do dziś dnia. 
Ten jeden to mi dywan nawet przyniósł, a co to było "gruchu" w całej kamienicy, 
Jezosie Maryjo, wszystkie panny mi zazdrościły. A ja nic, jak ta skała! Nadszedł 
dzień wyjazdu. Ręce panny Józefy zawadzały o wszystkie sprzęty i ściany, a język 
latał jak na sprężynach. Tolek z Adrianką ulokowali profesora w przedziale. Ari 
uśmiechała się przez łzy i wołała: - Ale Wielkanoc nasza, tatusiu! Powiewał 
wielką chustką; Ari czekała, póki biały płatek nie wsiąknął w dal, potem 
zawróciła energicznie. - Dokąd pani idzie? - spytał Tolek. - Do zajęcia. - A co 
pani będzie robiła wieczorem? - Pewno będę płakała. - To ja mogę przyjść z 
kolegą? - Niech się pan spyta panny Józi, nie mnie. Ona też jest jeszcze 
panienką. Gdy w godzinę potem siedziała przy swoim biurku, nie mogła się 
uśmiechać. Ze strachem myślała o tym, że jest sama, że nie ma nikogo bliskiego 
sercu, lękiem przejmowała ją perspektywa opieki panny Józefy. I Adrianka, taka 
rezolutna w otoczeniu ludzi jej bliskich, taka energiczna i śmiała, gdy czuła 
poza sobą czyjeś kochające ramię lub kogoś, komu była potrzebna, zdrętwiała 
formalnie wobec uczucia ogromnej samotności. "Komu ja tu jestem potrzebna?" - 
myślała rozpaczliwie. Tego wieczora nie przyszedł po córkę profesor, ale za to 
zjawił się Tolek w towarzystwie zapowiedzianego kolegi. Adrianka zobaczyła, jak 
czatowali przy wyjściu. Ubrała się więc i wysunęła cichutko innymi drzwiami od 
podwórza i poszła do domu sama. Zaś dwu "galopantów", jak się wyrażała panna 
Józia, próżno mierzyło chodnik przed biblioteką. Ari, chcąc uniknąć zajmującej 
dyskusji ze swoją gospodynią, zamknęła swój pokój na klucz. Obydwa łokcie oparła 
na stole i bródkę ulokowała na pięściach. Żeby choć Kola była tutaj ze swym 
zimnym, świecącym nosem i puszystym ogonem. Żeby choć Kola... Ogarnęła ją fala 
tęsknoty za cichą gajówką i Jackiem. Las już otwiera pomału oczy i nasłuchuje, z 
której strony idzie wiosna. A Jacek? "Mój chłopcze kochany, czy ty jeszcze 
pamiętasz?" O, jak bardzo Ari pragnęła, by nie zapomniał, jak bardzo tęskniła do 
mocnego oplotu Jackowych ramion. Przez cały czas, który spędziła z ojcem, mało 
myślała o Jacku, całą duszą oddana tatusiowi, ale teraz? Jak wolno, jak ponuro 
płyną godziny, przesiąknięte świadomością, że najdroższy człowiek z każdym 
obrotem kół pociągu coraz dalej i dalej odsuwa się od Adrianki, a serce mu 
krwawi. Człowiek, któremu ofiarowała młodość. "Tatusiu mój najmilszy, tylko się 
nie smuć" - szepnęła. Jakby to było dobrze opowiedzieć wszystko Jackowi. 
Gwałtowny dzwonek przerwał rozmyślania. Usłyszała piskliwy głosik panny Józefy: 
- Panna Adrianka? Dawno już wróciła, pewno śpi. Co to za złe wychowanie budzić 
samotne panienki po nocy. No, jak mówię, że śpi, to śpi. Po nocy "konkorentów" 
nie przyjmujemy! Takiego gruchu narobić, no! Ari wyszła szybko na korytarz. Przy 
drzwiach zamkniętych na łańcuch wymachiwała rękami panna Józia, z tamtej zaś 
strony stał bardzo zakłopotany Tolek. - Niechże pani łańcuch zdejmie - rzekła 
Ari. - A rzeczywiście, ładnie pani zaczyna się prowadzić. Dziewiąta godzina. 
Chłopców wpuszczać! - Panno Józiu, niech pani odmaszeruje do pokoju, bo tu zimno 
i dostanie pani boleści jak moja prababcia. Łupieżu też. Odsunęła łańcuch i 
wpuściła przyjaciela. Panna Józia mrucząc gniewnie, podyrdała do kuchni. - Taki 
byłem o panią niespokojny - mówił dziennikarz, siadając przy Adriance. - Pani mi 
to naumyślnie zrobiła, ale nie wiem za co, bo jestem naprawdę oddany pani całym 
sercem. Pani jest taka malutka księżniczka, nad którą czuwać trzeba. Nie żądam 
przecież nic w zamian. - Pan jest kochany chłopiec i bardzo dziękuję za 
wszystko, co pan dla mnie robi, ale dziś było mi tak smutno, że chciałam zostać 
sama. - A ja przyszedłem pani zaproponować, by jutro zechciała ze mną odbyć 
maleńką wizytę. Mam pewną znajomą malarkę. Mężatka. Zbiera się u niej cały młody 
świat literacki i artystyczny. To jest nie tylko piękna kobieta, ale i mądra. 
Opowiadałem jej o mojej "księżniczce Nefris" i koniecznie chce panią poznać. 
Ręczę, że zostaniecie przyjaciółkami. Towarzystwo, przemiłej zresztą, panny Józi 
nie może pani wystarczyć. Trzeba poznać ludzi, panno Ari. Pokochają panią 
wszyscy, mała księżniczko. Po co takie słodkie uśmiechy chować w czterech 
ścianach? Pójdziemy jutro do pani Tereni, dobrze? - Dobrze, Tolku! Wtoczyła się 
panna Józia. - Jeszcze rozmowy? Skandaliczne. Ja będę dziś spała w tym pokoju. 
Jak mi profesor kazał pilnować, to pilnować. Ja jestem solidna osoba, więc niech 
pan sobie już idzie. - Panno Józiu, ale ja w nocy okropnie chrapię - rzekła z 
głęboką troską o sen gospodyni Adrianka. - Ja też chrapię, to najzdrowszy sen 
właśnie. - Tak, ale ja się w nocy budzę i krzyczę. - To bardzo nieprzyzwoicie. 
Jezosie Maryjo, też przywyczki warszawskie! Ale ja panią odzwyczaję. - I w 
dodatku mam wrażenie, że jestem trochę lunatyczką. - Będę pani zamiast herbaty 
gotować rumianek - rzekła niebywale krótko troskliwa opiekunka. Ari opuściła 
bezradnie ręce i spojrzała na krztuszącego się w ataku śmiechu Tolka, który 
zainterweniował natychmiast: - Ależ, panno Józieczko! Dwie osoby w takim małym 
pokoiku? - O, bardzo proszę, nie jest mały. Czasy ciężkie i nie mogę całego 
mieszkania opalać, bo trudno. Zresztą jak opieka, to opieka. Niech się pan 
wynosi i skończona rzecz. Ari z miną pełną rozpaczy pożegnała Tolka i 
natychmiast położyła się spać. Długo jednak zasnąć nie mogła, gdyż panna Józia 
rozprawiała z braku cierpliwych słuchaczy z sobą. Wreszcie młody organizm 
zwyciężył i Ari przestała słyszeć monotonne dźwięki panieńskiego szczebiotu. 
Dobrze po północy obudził ją hałas. Otworzyła oczy: panna Józia stała tyłem do 
nocnej lampki (dlaczego stała właśnie w ten sposób, tego Ari nigdy się nie 
dowiedziała) i z rozmachem pucowała swoje czarne półbuciki, co chwila 
upuszczając szczotkę na ziemię. - Co pani robi? - krzyknęła Ari. Panna Józia 
ruszyła tylko ramionami. - Przecie nie mogę iść rano do kościoła w brudnych 
trzewikach. - Ale dlaczego pani to robi po nocy? - Bo mi się dopiero teraz 
przypomniało. I tak przez cały czas, który Ari przemieszkała pod dachem panny 
Józi i w jednym z nią pokoju, co noc powtarzała się ta sama historia. Nazajutrz 
do biblioteki przyszedł Tolek. - Panno Ari, idziemy prosto do pani Tereni. ** ** 
** Ari zawsze potem wspominała chwilę, w której stanęła na progu olbrzymiego, 
pełnego światła i luster pokoju, zarzuconego miękkimi różnej wielkości 
poduszkami. Kilka par oczu obrzuciło ją ciekawym spojrzeniem. Z tapczanu 
podniosła się szczupła, wysmukła, o leniwych kocich ruchach kobieta i wyciągnęła 
do Ari obie ręce, mówiąc spokojnym głosem: - Bardzo się cieszę, że pani 
przyszła. Tolek opowiadał nam o pani cuda. Adrianka roześmiała się. - Pan Tolek 
jest dziennikarzem, blaguje więc zawodowo. Jestem mu jednak wdzięczna, że mnie 
do pani przyprowadził. Tu jest prześlicznie. W chwilę potem obie siedziały na 
tapczanie i Ari mogła podziwiać nową znajomą, jej wpaniałe czarne, kręte włosy i 
szaropiwne oczy, jej wykwintną, oryginalną urodę jakiegoś zamorskiego kwiatu. 
Rozmowa potoczyła się szybko; prócz pani Tereni było jeszcze kilku młodych 
panów. Wszyscy oni czuli się tu widocznie jak u siebie w domu. Takie samo 
wrażenie robił Tolek. Ari na razie była onieśmielona i przez to milcząca, ale 
później, w panującej tu atmosferze beztroski i swobody, odzyskała humor i z 
talentem naśladowała swą rozkoszną gospodynię. Opowiadała też o wycieczce w 
góry. Wśród serdecznej i wesołej pogawędki upłynął Adriance wieczór. Do domu 
przyszła po dwunastej i od razu musiała przywołać na pomoc całą elokwencję, 
zasypana gradem wyrzutów. Ale wizyta u Tereni wprowadziła ją w taki doskonały 
humor, że ostra paplanina panny Józi nie zepsuła jej snu. Tylko o godzinie 
drugiej otworzyła oczy i westchnęła boleśnie, widząc, jak gospodyni czyści 
namiętnie trzewiki. Pani Terenia zaraz na drugi dzień zatelefonowała do 
biblioteki. - Panno Ari, czekamy dziś na panią z kolacją. Nie ma żadnego "ale", 
proszę koniecznie przyjść. I Adrianka poszła. Tak jej tam było dobrze i wesoło 
między ludźmi, z których każdy wydawał jej się studnią mądrości. Tolek miał 
rację: Ari i Terenia zostały nierozłącznymi przyjaciółkami, spędzając razem 
każdą wolną chwilę. Ani się obejrzała, jak wrosła w niewielkie, lecz dobrane 
kółko przyjaciół malarki. I o ile pani Teresa była w nim panującą łaskawie 
monarchinią, to Ari stała się małą ulubioną księżniczką. Teresa była chłodna, 
pewna siebie, wyrafinowana i opanowana. Żyła dla siebie i dla swojej sztuki, 
żyła, aby być piękną i uwielbianą. Była tak spokojna wewnętrznie, jak toń 
jeziora w pogodny dzień. Nigdy się niczemu nie dziwiła, na wszystko, co działo 
się koło niej, patrzyła z uśmiechem kpiącego pobłażania. - Każdy chce żyć - 
mówiła leniwie. Obojętnie przyjmowała hołdy, uwodziła na zimno, nie wkładając w 
tę grę ani okruszyny serca. Prawdziwe uczucie miała tylko dla męża, ale i jemu 
pozwalała się łaskawie uwielbiać. Sama sobie była Bogiem i religią. O wszystkim 
umiała pięknie i zajmująco mówić, nic więc dziwnego, że dla Adrianki stała się 
alfą i omegą mądrości. Teresa istotnie miała mózg i on jej życiem kierował, 
Adrianka zaś żyła sercem. Może dlatego zimna pani Teresa pokochała Adriankę i 
umiejętnie rozszerzała horyzonty myślowe małej księżniczki. I tak się utarło w 
przyjacielskim kółku, że Ari nazywała Teresę "cesarzową Teń_teń", a nazwa ta 
weszła w życie, Adrianka zaś została "księżniczką". Chodziły razem do teatru i 
na koncerty, czytywały dzieła o sztuce, urządzały wieczory literackie, a poza 
tym wszystkim bawiły się, tańczyły, śpiewały. ** ** ** Dni migały jak drzewa 
oglądane z okien pociągu. A przecież Adrianka miała chwilami wrażenie, że zadusi 
ją tęsknota, nienazwana, nieokreślona... Ari tęskniła do przestrzeni, do natury 
i do miłości. Sama sobie z tego sprawy zdać nie umiała, tylko coraz częściej 
pisała i wysyłała swoje wiersze ojcu, z którym nie udało się jej spędzić 
Wielkanocy, gdyż profesorowi wypadł właśnie ważny kongres, na którym był 
prezesem. Naokoło leśniczówki zazieleniły się wesoło brzozy. Zakwitły jabłonie i 
wiśnie. Las rozgorzał młodą radością i młodym słońcem, a Jacek, patrząc na 
roześmiane drzewa, wspominał i liczył w pamięci uśmiechy Adrianki. Kończył się 
maj. W duszy Ari szumiały wspomnienia ubiegłego roku. Pobladła, zeszczuplała i 
Tolek z niepokojem spoglądał na zmianę, jaka zaszła w dziewczynie. Wreszcie nie 
wytrzymał: - Ari, tobie stanowczo nie służy całodzienne ślęczenie w bibliotece. 
Kiedy masz zamiar wziąć urlop? - Toleczku, ja bym sobie brała sześć razy w 
tygodniu, tylko mi nie chcą dać. - Postaraj się, Ari, zmienić posadę na mniej 
męczącą. - A może ty mi ofiarujesz stanowisko sekretarki? - Żebym to był 
ministrem, księżniczko, a ty dziennikarką, już bym cię do nas wpakował. Ari 
myślała chwilę, potem wyjęła z szafy swój ostatni wiersz. - Przeczytaj, kochany 
ministrze, jak ci się podoba? Przeczytał i chwycił się za czuprynę. - Ari! 
Gwałtu, to twoje?... To ty?... - Przeważnie! Panna Józia pomagała bardzo 
niewiele. Ucałował obie ręce dziewczyny. - Co za odkrycie, Ari! Przecież ty masz 
talent, ty powinnaś pisać, kobieto. Poezje są mało popłatne i szkoda takie 
perełki rzucać w gazetach, ale spróbuj jakiś felietonik, księżniczko! - Nie 
potrafię! - Głupstwo. Spróbuj tylko! Ja też od razu nie potrafiłem. - No, ale o 
czym? - O czym chcesz, malutka, byle dużo humoru, trochę trafnych spostrzeżeń, 
pomyślisz? - Pomyślę. Długo myślała. Pisanie prozą przychodziło jej trudniej. 
Słowa zawsze wiązały się rytmicznie w takt uderzeń wzruszonego serca. Jej 
żywiołem była piosenka, ale tak?! Jakoś nie szło i nie szło. Ostatecznie 
"wygryzmoliła" coś na temat wakacji, a Tolek promieniejący dumą złożył felieton 
w redakcji. Adrianka sama nie mogła zorientować się, jakim cudem dostała stałą 
posadę w redakcji. Tolek szalał z radości, gdyż pracowali w jednym pokoju. Ari 
znalazła się w otoczeniu kilkunastu osób i tak jak niegdyś w domu kokietowała 
wszystkich uśmiechami i słonecznym usposobieniem, pragnąc tylko tego, by ją 
polubili. Zresztą niepodobna było jej nie polubić, taki czar płynął od tej 
szczupłej figurki o nieskazitelnych liniach, od oczu słodko patrzących i ust 
roześmianych. I zdawało się, że stworzona jest cała tylko do pieszczoty, jak 
miękki, młody i rozkoszny kociak... Piorunem zaznajomiła się z całą redakcją, od 
chłopców roznoszących gazety do redaktorów włącznie. Żaden woźny nie nalewał 
herbaty z taką wprawą, jak to czyniła Ari, gdy ci byli zajęci i śniadanie 
opóźniało się. Od czasu gdy Ari "zakwitła", jak mówił Tolek, w biurze, na 
wszystkich biurkach stały kwiaty. Ari znów czuła się dobrze, ponieważ była 
potrzebna tym zapracowanym, zgarbionym nad papierami ludziom. Gdy wchodziła rano 
do biura zaróżowiona od szybkiego marszu i szalonych skoków po schodach, 
uśmiechnięta, jakby ją co dzień nowa, radosna spotkała niespodzianka, wszystkie 
spojrzenia koncentrowały się na na jej skromnie ubranej postaci. A gdy świeżym, 
jakby w rosie majowej obmytym głosem wołała "dzień dobry", wszystkie usta 
rozchylał serdeczny uśmiech. - Czego się pani tak cieszy, Adrianko? - pytał to 
ten, to ów. - Bo takie cudne słońce. Albo: - Bo pada taki miły deszcz, co 
pachnie polem. Redaktor cenił jeszcze u Ari wielkie zdolności dziennikarskie i 
humor, w jaki umiała przyodziać najpoważniejsze zagadnienia. Jedna tylko 
okoliczność nie dawała jej spokoju: czerwiec się kończył, a przeszło dwa 
tygodnie nie miała wiadomości od ojca. Wreszcie, po naradzie z Teresą, 
postanowiła jechać do Warszawy. - Ale wiesz co, Ari - mówiła Terenia - nie 
chciałabym puszczać cię samej. Jesteś taka wrażliwa, możesz mieć tam 
nieprzyjemności od rodziny. Jeżeli ojciec twój jest chory, nie dadzą ci spokoju. 
- Sama nie pojedziesz, Adrianko, nawet nie myśl o tym. Od czego masz mnie? - 
dodał Tolek. Ari owinęła szyję chłopca ramionami i ucałowała serdecznie w same 
usta. Dziennikarz zbladł i przez chwilę wyglądał jak nieżywy. - Co ty robisz, 
Ari, co ty robisz? - wyszeptał. - Moje biedactwo, nie wie dotąd, jak się ta 
czynność nazywa! W języku literackim to: "padłam ci w ramiona i podałam usta 
purpurą nabrzmiałe", a po mojemu: pocałowałam za to, że jesteś dobry. - Ari, nie 
przesadzaj, żaden mężczyzna nie jest dobry. Jest tylko chytry, jedzie z tobą, bo 
mu to sprawia przyjemność. Za to się nie dziękuje. Przyzwyczaj się wreszcie 
wszystko brać, a nic z siebie nie dawać, dzieciaku - uśmiechnęła się Teresa i z 
macierzyńską tkliwością poprawiła przyjaciółce loczek spadający na oko. Noc 
przed wyjazdem spędziła Ari u Tereni, która stanowczo nie zgodziła się, by panna 
Józia swą bezsensowną paplaniną budziła dziewczynę. Adrianka siedziała w nocnej 
koszulce na tapczanie i kręciła papiloty, Teresa patrzyła uważnie. - Wiesz, Ari, 
jesteś pierwszą kobietą w moim życiu, której ślicznie jest w takiej 
upapierowanej głowie - rzekła wolno, robiąc jednocześnie "szpagat" baletowy. - 
Wiem, mówił mi to już Jacek - westchnęła Ari. - I nie tęsknisz już do niego? - 
Czasem trochę, więcej tęsknię do lasu. Ach, Teń_teń, strasznie chciałabym się 
zakochać. - No a Tolek? - Tolek? O, ja go bardzo kocham, smutno mi, gdy on jest 
smutny, ale to zupełnie co innego. Nie umiem ci, Teń_teń, tego określić, wiem 
tylko, że gdy zakocham się naprawdę, cały świat przestanie mnie interesować. - 
Bardzo źle. Mężczyźnie można ofiarować pocałunek, uśmiech, kawałeczek serca, 
trochę sentymentu i... dość. Resztę zostawić dla siebie. On i tych drobiazgów 
należycie ocenić nie potrafi, bo nie jest ich wart. Zresztą ciebie świat nie 
przestanie interesować, bo o ile cię poznałam, to ciebie ciągle coś ponosi i 
rwie. Jedni to nazywają "tęsknotą do czegoś lepszego", a ja mówię po prostu: 
temperament. Masz temperament i dlatego odeszłaś od Jacka, że ci nie wystarczał. 
Musisz mieć koło siebie ruch i ludzi, musisz być kochana i pieszczona, musisz 
się śmiać i wiecznie czymś zajmować. Powiedzenie: "w cichym kątku, byle z nim" 
jest śmieszne i wcale ci nie odpowiada. Zresztą to nie tylko moje zdanie, ale i 
wszystkich chłopców, wspólnych naszych znajomych. Jesteś urodzoną kokietką w 
każdym ruchu i uśmiechu, wcale ci tego nie mam za złe, ale wcale się nie dziwię, 
że chłopcy głowy za tobą tracą. (W tym miejscu założyła sobie nogę na szyję). - 
Wcale nie tracą - odważyła się pisnąć Adrianka. - Możesz to powiedzieć pannie 
Józi, ale nie mnie, obrzydliwa kokietko. Przecież ty i do mnie oczy przewracasz. 
- No, bo ja lubię, gdy mnie lubią. - Jesteś mały głuptas i kładź się spać. 
Dobranoc - i ucałowała Adriankę. - Dobranoc, Teń_teń, Kleopatro, pantero 
przewrotna. - I nie siedź długo, Ari, w Warszawie, bo będziemy tu tęsknić do 
ciebie. Odeszła, Ari zaś patrzyła zachwyconymi oczami na śliczne, kocie ruchy 
przyjaciółki. Tolek całą drogę troskliwie czuwał nad Adrianką, by się nie 
zmęczyła, by nie stanęła w przeciągu, by w porę zjadła i wypiła. "Jacek tego nie 
umiał" - myślała Ari. Taką pełną serca opiekę dawał jej dotąd tylko ojciec. 
Przyjechali do Warszawy w południe i poszli prosto do sekretariatu 
uniwersyteckiego, gdzie dowiedzieli się, że profesor po ciężkiej operacji 
żołądka leży w klinice. Adrianka nie miała kropli krwi w twarzy, gdy ją 
towarzysz wprowadzał po szerokich schodach szpitalnych do separatki, w której 
leżał profesor. - Tolek, ja wejdę sama, poczekaj. - Dobrze! - rzekł cicho, a 
serce ściskał mu żal i trwoga o kochaną dziewczynę. Ari ostrożnie otworzyła 
drzwi. Ojciec leżał na szerokim, wygodnym łóżku pod oknem i czytał gazetę, więc 
twarzy jego nie mogła zobaczyć od razu. W pokoju nie było nikogo więcej. Na 
palcach podeszła do łóżka, a potem przyklękneła, szepcząc: - Tatusiu, czy gazeta 
więcej cię interesuje niż Adrianka? Papier z szelestem upadł na kołdrę, 
wymizerowaną, żółtą twarz chorego oblał rumieniec. - Ari! Słoneczko moje! 
Przycisnęła usta do zapadłych policzków, loki jej rozsypały mu się po oczach i 
ustach. Nie mówili do siebie nic długą, długą chwilę. - Dlaczego nie pisałeś, 
tatusiu, żeś chory? - Po co? - Jak to po co? Byłabym od razu przyjechała, żebyś 
tak samotnie tu nie tkwił, brzydki tatusiu. A wiesz, że teraz pracuję w redakcji 
i piszę felietony? - Wiem! O! - i pokazał palcem na gazetę i na artykuł Ari. Łzy 
błysnęły w oczach dziewczyny. - Ale ty już prędko wyzdrowiejesz, prawda? - 
Prędko, Ari. Nie ma nic groźnego. - Widzisz, ty milczku! Tyle czasu byłeś bez 
swojej Ari, a ja tak się niepokoiłam. - Nie byłem bez ciebie. - Jak to? Z trudem 
wydobył spod poduszki małą książeczkę bez oprawy i podał córce. Ari spojrzała na 
tytuł i zdrętwiała: "Droga do słońca - poezje Ari Klaudius". - Tatusiu!... 
Tatusiu! - szepnęła zbielałymi wargami. - No, głupstwo, zbierałem wszystkie 
twoje poezje, dałem do oceny i wydałem. Dobre są, Ari! Tylko jeszcze nie 
przyszły z oprawy. Za jakieś dwa tygodnie ukażą się w księgarniach. - Tatusiu! 
Ja zwariuję chyba. Czy może wejść Tolek? - Aha, ten twój "parasol i przy 
pogodzie"?! Niech wejdzie - uśmiechnął się profesor. Wybiegła na korytarz. - 
Tolek, chodź prędko, prędko. Tatuś ci coś pokaże. Usiedli przy łóżku oboje. 
Twarzyczka Ari zapłonęła wypiekami. Była odurzona i widokiem ojca, i 
niespodzianką. Trzymała w obu dłoniach rękę ojca i nie spuszczała z jego twarzy 
błyszczących oczu. Tolek opowiadał profesorowi o pannie Józi, o pani Tereni, o 
redakcji, o wszystkim, co miało coś wspólnego z Adrianką. Profesor słuchał i 
uśmiechał się. Nagle spytał: - A gdzie ty będziesz dziś nocowała, Ari? - Chyba w 
hotelu, tatusiu. - Pieniądze masz? - O, myślę, że mi starczy. - To ja teraz 
zostawię państwa samych i pójdę zamówić pokój dla Ari. Za jakieś dwie godzinki 
przyjdę - rzekł Tolek. Pożegnał profesora i poszedł, czując, że tym dwojgu teraz 
najlepiej bez świadków. I mimo woli złapał się na zazdrości: co by za to dał, 
żeby Ari jego choć w połowie tak kochała, jak profesora. - A... Imogenka tatusia 
nie odwiedza? - Imogenka ma córeczkę, jest zajęta. - A mamusia? - A matka też 
przy Imognece, ale czasem zagląda. - No, a Leszek? - Leszek na praktyce. - 
Tatusiu, więc jak mogłeś milczeć? Co ci na mózg padło? Ja się stąd nie ruszę, 
póki nie wstaniesz. - O nie, Ari, ty wrócisz do pracy. Ja dam sobie radę sam. W 
tej chwili otworzyły się drzwi i na progu stanęła pani Klaudiusowa z Wiktorem. 
Adrianka zacisnęła tylko mocno palce na dłoni ojca i otrzymała nawzajem długi, 
krzepiący uścisk. Wstała i bez trwogi patrzyła na matkę, tylko z jej twarzy 
zniknął rumieniec. Profesorowa podeszła do chorego. - Nie spodziewałam się 
zastać tu twojej córki - wycedziła. - Jestem nie tylko córką profesora 
Klaudiusa, ale i córką pani profesorowej Klaudius, z czego mam chyba prawo być 
zadowolona. Daj mi się pocałować, mamusiu, i nie gniewaj się, bo nie warto. 
Tatusiowi najlepiej zrobi nasza zgoda - pochyliła się i pocałowała rękę matki. W 
tej chwili podszedł Wiktor. - Panno Adrianko, bardzo się cieszę, że widzę panią 
zdrową i wesołą. Pani Klaudius odsapnęła i nie mogła jakoś zdobyć się na gest 
odpychający córkę. Ari zwróciła się do szwagra. - Ja też jestem zadowolona. 
Winszuję panu córeczki. - Ach, co to za przepiękne dziecko! Wykapana Imogenka. A 
jakie mądre! - wykrzyknęła profesorowa szczęśliwa, że może wybrnąć z mocno 
kłopotliwej sytuacji. - No, ja sobie wyobrażam ten ósmy cud świata. A jak się 
czuje Żeniusia? - Żeniusia? Ach, to jest męczennica, jak zresztą każda matka. Z 
takim maleństwem wciąż utrapienie, a ona taka delikatna. Zapracowane biedactwo! 
Na matkę też, prawdę mówiąc, za młoda jeszcze. - Nie ma służącej? - Cóż znowu? 
Jest! Niańka też. - Więc właściwie co Żeniusia robi, skoro przy takiej kruszynie 
jest niańka, jest mamusia, no i ona? - Co ty możesz o tym wiedzieć? Ty od takich 
obowiązków uciekłaś, a Żenia się poświęciła. Ona jest czymś w społeczeństwie, ty 
pasożytem, o swojej tylko wygodzie myślącym. Żeby nie obecność chorego ojca, 
Adrianka wiedziałaby, co odpowiedzieć, ale nie chciała denerwować profesora, 
uśmiechnęła się więc słodko. - Mateczko, i pasożyty Pan Bóg stworzył, niechże 
sobie żyją w spokoju. Jak się pan czuje w roli ojca? - Dobrze, Ari. Myślę, że 
powinna pani sama nasze bobo zobaczyć. Byłbym bardzo szczęśliwy. 
Porozmawialibyśmy. Ach! Ari nawet nie przeszło przez myśl, jak gorąco, jak całą 
duszą zapragnął Wiktor napić się spokoju i uśmiechu, którym promieniowała dawna 
narzeczona. Porozmawiać z nią, popatrzeć w mądre, wesołe oczy. W domu królowała 
znudzona i ciągle od czasu ciąży nieszczęśliwa Imogenka. Dla niego nie było tam 
miejsca. Żenia wyobrażała sobie małżeństwo jak salę balową. Nie obchodziły jej 
sprawy męża, tak jak i jego nie obchodziły sprawy gałganków i ploteczek. Żenia 
chciała się bawić i korzystać z przywilejów młodej mężatki: bywać, przyjmować, 
flirtować. Dziecko stanęło teraz na przeszkodzie, bo musiała sama je karmić. 
Stąd były wieczne kwasy i nieporozumienia. Wiktor, żeniąc się, marzył o cichym 
cieple domu i przytulnych ramionach kobiecych, w których znajdzie odpoczynek po 
pracy. Wszystko się rozsypało w proch. Żenia wkrótce doszła do przekonania, że 
Wiktor jest śmiertelnie nudny; on zrozumiał, że jej nie kocha. Wszystko to 
chciał teraz powiedzieć Adriance i jeszcze raz w życiu szepnąć słowo "kocham 
cię". Patrzył więc na jej już znowu zaróżowioną twarz i czekał z biciem serca 
(jak dawno nie biło mu takim przyspieszonym tętnem!) na odpowiedź. Tymczasem 
padła ona z ust matki. - Co ty, Wiktorku, mówisz? Żenia mogłaby dostać ataku 
nerwowego. Co by ludzie powiedzieli? Ja jestem matką, muszę przebaczyć i 
przebaczyłam. Ale Adrianka nie może wejść do domu Żeniusi. Bądź co bądź jest 
skompromitowana. Żenia ze względu na swoje stanowisko musi się z tym liczyć. - W 
takim razie, panno Ari, pani mi zrobi tę łaskę i zechce pozwolić, bym jej złożył 
wizytę. Gdzie pani mieszka? - Jeszcze nigdzie, bo niedawno przyjechałam, ale mój 
kolega dziennikarz poszedł zamówić dla mnie pokój w hotelu. Pani profesorowa 
groźnie łypała oczyma w stronę zięcia i męża. Klaudius jednak oglądał jedyną 
muchę na suficie, Wiktor zaś zapatrzony był w Adriankę. - Na jak długo pani 
przyjechała? - To zależy od tatusia. W każdym razie parę dni zostanę. - Czy 
będzie pani dobrą i grzeczną dziewczynką, czy zadzwoni pani do mnie do biura? - 
Owszem, zadzwonię. A teraz, tatuśku, zdaje się, że Tolek puka, więc idę - 
podeszła do drzwi i mówiła swobodnie, otworzywszy je do połowy: - Jakiś ty 
punktualny, Toleczku, poczekaj chwilkę, muszę się pożegnać. Pocałowała sztywno 
podaną dłoń matki, długo tuliła głowę do piersi ojca, wreszcie wyciągnęła rękę 
do Wiktora. - Więc tymczasem do widzenia. Tatusiu, będę jutro u ciebie od rana. 
Stuknęły drzwi. - Jak mamusia mogła zrobić Adriance taką przykrość? Żenia na 
pewno byłaby rada siostrę zobaczyć. Nie widzę nic zdrożnego w postępowaniu Ari. 
Pracuje na siebie, od nikogo nic nie chce, kocha ojca i was wszystkich. Dzielna 
dziewczyna. - Mój Wiktorze, bez uwag. Ja nie chcę, by moja czysta jak łza 
Żeniusia narażała się na ludzkie uśmiechy. Ja też Adriankę kocham, ale niech 
wie, że jest między nami pewna różnica. Panna, która uciekła z domu i nie 
wiadomo gdzie się włóczyła, nie może być przyjmowana pod naszym dachem. Wy, 
mężczyźni, jesteście bez ambicji: dostałeś od niej moralnie w twarz i patrzysz 
na nią jak w obraz. Żeniusi by serce pękło. Nie wart jesteś takiej żony. 
Profesor stanął i obrócił twarz do ściany. Wiktor niecierpliwie ruszył 
ramionami. - No, jakże się ojciec czuje? Co mówi doktor? - spytał. - Nieźle, ale 
będę musiał wyjechać do uzdrowiska. - To ojcu tylko dobrze zrobi. Nie będziemy 
dłużej męczyć, mamusiu, profesora. Jedziemy. Kazał swemu szoferowi odwieźć 
Klaudiusową do domu, sam zaś został w Warszawie. Nie miał teraz odwagi stanąć 
wobec Żeni. Zdradziłby się każdym słowem, że myśli o innej. Żeby choć córka 
kochała go tak, jak Ari kocha profesora. Taka miłość wynagrodzi wszelakie 
gorycze i zawody. Siedząc w kawiarni, myślał o maleńkiej, różowej laleczce i 
obiecywał sobie wychować ją tak, by mu przyjaciółką była. Adrianka wieczorem 
liczyła pieniądze i kombinowała, że nie będzie jadała obiadów, by ojcu za te 
pieniądze kupić co dzień świeże kwiaty. IV Adrianka powróciła do Krakowa po 
tygodniowej obecności w Warszawie całkiem już o zdrowie ojca spokojna. Pytała 
się przecież doktorów i chirurga. Byli dla niej bardzo serdeczni i oznajmili, że 
śmiało może jechać, ponieważ ojciec teraz zdrowszy jest niż był kiedykolwiek. W 
redakcji powitał ją wrzask: - Wiwat, wiwat! W górę naszą księżniczkę!... Podobno 
poezje wydajemy, Tolek pisał. Brawo! - Najmłodsza literatura... poezja w 
pieluszkach! Wiwat! Ściskali ją za ręce, szarpali, ciągnęli na wszystkie strony. 
- Bójcie się Boga, chłopcy, możecie takie eksperymenty urządzać z manekinem, 
ewentualnie z tomem moich poezji, ale ja chcę żyć. Tolek, jeżeli jesteś moim 
rycerzem, rozpędź ten motłoch i utoruj mi drogę do biurka. Nie mniej serdecznie 
powitała ją Terenia. - Ale ty, szumowino jedna, nie mogłaś kartki napisać przez 
cały tydzień?! - Nie mogłam. Cały czas siedziałam u tatusia. I wyobraź sobie, 
ciągle przychodził mój eks_narzeczony, a obecny szwagier. Był czuły i słodki, i 
w ogóle rzewny nie do pojęcia. Ale on naprawdę jest bardzo miły. Mówił, że 
zapomnieć mnie nie może... - I dlatego ożenił się z twoją siostrą. Ty mu wierz! 
Wszystko to krętacze i łgarze, nie warto się rozczulać. Jeżeli mu jest źle, sam 
sobie winien. - I Teń_teń... wyszły w druku moje poezje. Pani Teresa fiknęła 
koziołka. (Była niebywale zwinna i lubiła takie gwałtowne ruchy mimo swego 
spokoju). - Nie może być! Co mówisz, dlaczegoś mi nigdy nie mówiła, że piszesz? 
- Bo ja sama nie wiedziałam, że to coś warte, dopiero Tolek i tatuś... - Tolek? 
A to gad! I nawet mi nie pisnął. - Bo go o to prosiłam. - Masz co twojego przy 
sobie? - Mam, wzięłam sobie z introligatorni. - Dawaj zaraz, pokaż mi. Czytaj po 
kolei. A gdy Ari skończyła, Terenia ucałowała ją mocno. - Szumowina jesteś, 
brzdąc jesteś i nic więcej. Powiedz mi, jak masz zamiar spędzić wakacje. - Nie 
wiem jeszcze, może mnie redakcja wyśle jako korespondentkę do jakiej 
miejscowości kuracyjnej, może do Krynicy lub Zakopanego, a może nigdzie. Zresztą 
praca mnie nie męczy, męczy mnie za to panna Józia. No i tęsknię do lasu. - 
Przede wszystkim, Ari, skończ z tą arcymiłą Józią. Mąż mój, jak wiesz, wyjechał 
na cały miesiąc do Francji. Jestem sama, zamieszkaj u mnie. Pomyśl, co to będzie 
za raj. Będziemy dokazywały jak pensjonarki, to raz, a następnie "malaria" 
urządza dziesięciodniową wycieczkę dwoma autami do Czech. Chcesz jechać? (I 
zrobiła "świecę" na dywanie). - Ach! Teń_teń! Adrianka udała się do redaktora z 
prośbą o wydelegowanie jej na tę wycieczkę. - Ależ bardzo chętnie, panno Ari. 
Pani jest, zdaje się, z nimi zżyta, będzie się swobodniej czuła, niż gdyby 
jechał ktoś inny. Tylko biedny nasz Toluś przez ten czas osiwieje z tęsknoty. Ja 
oczywiście też. - Nie, pan osiwieć nie może. - Dlaczego? - Przecież redaktor ma 
samo czoło... od nasady nosa aż do karku. - Widzicie, państwo, co to za 
złośliwość! - To nie złośliwość. Ja uwielbiam ludzi o wysokich czołach. - Tak? 
Tolek ma także takie wysokie? - Któż wam powiedział, że go uwielbiam? - O, to 
się widzi, to się czuje. - Macie bardzo ostry wzrok, dostrzegając nawet to, co w 
ogóle nie istnieje. Ale o co chodzi? Jeżeli wam zrobi przyjemność moje wyznanie, 
to wiedzcie, że nie tylko uwielbiam Tolka, ale szaleję za nim. No, zupełnie 
głowę tracę! I żeby tego niebezpieczeństwa uniknąć, jadę w świat. Ale gdy wpadła 
do Tereni, krzyczała już od progu: - Wiesz, Teń_teń, życie mi brzydnie, wszyscy 
mi tylko Tolkiem oczy wykłuwają. Czy ja wyglądam na zakochaną? - Po raz setny 
mówię ci, żeś głuptas. Podejrzewają, że jesteś kochanką Tolka i bardzo chcieliby 
przekonać się, że tak jest istotnie. To ma pieprzyk, rozumiesz? Swoją drogą, 
każdy pragnąłby zająć miejsce Tolka przy twym boku. - Aha! Że też ludzie muszą 
koniecznie kimś się zajmować. Więc jestem kochanką Tolka. Boże miły jak tu im 
zrobić zawód, tym poczciwcom troskliwym! A może tak naprawdę zaproponować 
Tolusiowi? - śmiała się Ari. - Każdy chce żyć, wiadomo, a ciężko jest żyć nie 
przyzwyczajonemu - odparła filozoficznie Teresa i stanęła na głowie, strzygąc 
powietrze nogami. ** ** ** W dzień wyjazdu przed redakcją zatrzymały się oba 
auta. Wycieczkowicze przybrali nadzwyczajne pozy, zaś fotograf biegał jak 
opętany, by uchwycić odpowiedni moment. Z redakcji wypadła Ari z bukietem 
kwiatów. Towarzyszyli jej wszyscy koledzy i koleżanki. Tolek kroczył ze 
zmartwioną miną. Adrianka żegnała się uprzejmie ze wszystkimi i mrugała na 
Teresę. Terenia wietrzyła jakiś kawał w powietrzu. Już Ari ulokowała się w 
aucie, już motor zaczął warczeć, a odprowadzający wywijać rękami. Tłum gapiów 
oblegał ulicę. Nagle Adrianka jednym susem wyskoczyła z auta i rzuciła się na 
szyję Tolkowi, i wyciągnąwszy jednocześnie jedną ręką wielką chustkę z jego 
kieszeni, przyłożyła ją do oczu. Chłopiec zdrętwiał i zaniemówił, ale usłyszał 
szept Adrianki: - Pocałujże mnie, gapiu jeden, parę razy, a mocno. Z 
determinacją uniósł panienkę w ramionach i obsypał pocałunkami, po czym posadził 
w aucie i pędem pognał do swojego pokoju, za nim koledzy i redaktor. Samochody 
zniknęły w tumanach kurzu. Adrianka trzymała Teresę za obie ręce i zanosiła się 
od śmiechu. - Co chcesz, teraz przestaną się męczyć domysłami. Mają pewność. 
Widziałaś te miny? Nie mniej rozbawieni byli i pozostali towarzysze podróży. 
Zwłaszcza jedna młodziutka malarka postanowiła skorzystać z okazji i bardzo 
gorąco przytulała się do swego sąsiada. Adrianka całą drogę była nieprzytomna z 
radości, śpiewała więc, aż się rozlegało i gotowa była całować każde napotkane 
drzewo. Na postojach wszyscy odczuwali lekkie znużenie, ona jedna była wciąż jak 
iskra. Jeden z obecnych maił przy sobie gitarę hawajską, inny organki. Rozpinano 
nocą namioty, grano i śpiewano niezmordowanie. Któregoś wieczoru, gdy czar 
letniej nocy odurzył wszystkich i rozbudził struny sentymentu, pani Teresa, 
wyciągając się leniwie, rzekła do Adrianki: - Mogłabyś nam coś zadeklamować, 
wiesz? - Dobrze, właśnie przyszedł mi na myśl wiersz o samochodzie. - Słuchamy, 
Adrianko, słuchamy. - Zdzisiu, brzdąkaj na gitarze, będzie mi raźniej, no, 
zaczynamy: "Obłąkany samochód. Z drogi! Precz z drogi! Bo już nie mam oczu,@ mam 
tylko serce stalowe i nerwy.@ Pędzę jak wicher, bez końca... bez przerwy.@ Z 
drogi! Na polnym szaleję roztoczu.@ Rzeki są dla mnie - niby szklane mosty.@ 
Gęstwie - jak szmaty na strzępy rozdzieram.@ Przez przepaść lecę jak kozica 
prosty,@ łańcuch gór w szosę pode mną się zwiera.@ Szosom się z ramion wyrywam 
westchnieniem,@ samemu sobie jestem tylko cieniem,@ samego siebie dopędzić nie 
mogę,@ zgubiłem oczy! Zgubiłem gdzieś drogę.@ Kiedyś...już dawno - władcze 
ludzkie dłonie@ serce mi gniotły boleśnie i twardo,@ dyszałem zemstą i dziką 
pogardą,@ skry miałem w oczach i tęsknotę w łonie.@ Aż raz, gdy miastu wyrwałem 
się z gardła,@ dal mi cudowna ramiona rozwarła,@ dal wonna niebem... zielenią... 
i miodem...@ A księżyc łysy stróżował nad grodem.@ Pachnącym świeżą zielenią i 
miodem.@ Wparłem się piersią w gąszcz, źrenicą błysłem,@ a serce we mnie grało 
jak organy:@ pod niebem sennie na drzew szczyty zwisłem.@ ... Poczułem, żem jest 
w ziemi zakochany.@ W ziemi, pachnącej zielenią... szerokiej,@ pełnej tajemnic, 
pełnej niespodzianek@ ziemi. A nagle! Spomiędzy firanek@ ciemnej gęstwiny oczy 
we mnie wwierca@ potwór! Wilkołak! Zagląda do serca,@ drze serce blaskiem - 
urokiem... Tęsknicą@ przepala nerwy! Gasi moje oczy@ zieloną, straszną, ognistą 
źrenicą,@ ziemię jak piłkę pod nogi mi toczy.@ Naprzód! I zieleń piersią 
oszalałą@ zmiażdżyłem. Pędzę przed siebie jak szatan,@ jak oślepiony bezskrzydły 
lewiatan!@ Z drogi mi! Z drogi precz, bo nie mam oczu!@ Mam tylko serce stalowe 
i nerwy,@ i muszę gonić wiatr ciągle... bez przerwy!@ Z drogi! Na polnym szaleję 
roztoczu,@ szosom się z ramion wyrywam westchnieniem,@ samemu sobie jestem tylko 
cieniem,@ samego siebie dopędzić nie mogę:@ straciłem oczy... zgubiłem gdzieś 
drogę.@ Czasem krew ciepła na serce mi tryśnie,@ prosię lub kura pod koła się 
ciśnie,@ ślepe ze strachu, jak ja wobec dali.@ Dławię się, tykam dal, a ona 
pali@ me biedne, biedne urzeczone serce!@ Aż kiedyś... prędzej daj to, Wielki 
Boże!@ Pod moje koła dostanie się morze,@ pierś moją bryzgiem słonej wody 
chluśnie;@ urok zgasi... i tęsknota uśnie.@ Opadnę na dno cicho z lekkim 
pluskiem,@ Kędy syreny krążą srebrnołuskie,@ A gdy już poznam dna morskiego 
mapę,@ będę je wszystkie przewoził na "gapę"."@ Długą chwilę nie odezwał się 
nikt, tylko Ari poczuła na swojej dłoni czyjeś gorące usta. - Cóż ciebie 
przyparło, Julek - roześmiała się i dopiero teraz wszyscy od razu odzyskali 
mowę, zasypując Adriankę pochwałami. - Ależ, Ari, na Boga, przecież powinnaś się 
kształcić, masz talent - odezwał się zawsze najpoważniejszy z całej gromadki 
Julian. - Phi! Talent! A mnie potrzebne pieniądze. Za talent nie można się 
kształcić. Zresztą, dzieci drogie,kto wie, czy gdybym była strasznie mądra, 
potrafiłabym tak coś od niechcenia sobie sklecić. - Bzdury! - krzyczał Zdzisław. 
- Jesteś i tak mądra, bo umiesz się śmiać. Wolałbym osobiście, żebyś umiała 
kochać, ale pod tym względem jesteś rybą. - Poczekam na rybaka, który mnie 
złowi. - Od jutra wstępuję na specjalne kursy rybołówstwa. - Bardzo chwalebnie. 
Myślę, że ci to dobrze wpłynie na ślepą kiszkę, i na oczy, bo malarstwo 
nieszczególnie. Dobranoc, aniele. I zniknęła w damskim namiocie. Nie uszło 
jednak uwagi małego kółka, że Julian bardzo poważnie zajęty jest Adrianką i 
przez cały czas trwania wycieczki dokuczano mu, że zajął miejsce Tolka. On 
jednak nic sobie z tego nie robił. Postanowił zdobyć serce Ari i ruszył odważnie 
do szturmu. Ale wycieczka się skończyła i jesień z oddali zdmuchiwała liście z 
drzew, a w ich przyjacielskim stosunku nie zaszła żadna zmiana. Julek był na 
równi z Tolkiem codziennym gościem panienki. Razem chodzili do teatrów, razem na 
spacery i jeden drugiego pragnął zdystansować. Adrianka obydwóm okazywała gorącą 
sympatię i śmiała się w duszy, i czekała... i marzyła. "Przez olbrzymie 
teleskopy w miarę rozwoju techniki będą mogły ludzkie oczy oglądać setki planet, 
o których ujrzeniu nie śnili ojcowie i praojcowie nasi. Ale czy jest, czy będzie 
kiedykolwiek maszyna pomnażająca tak siłę ludzkiego wzroku, iżby ujrzeć on mógł 
Krainę Śmierci? A ona przecież, tajemnicza i cicha, leży daleko bliżej niż 
Księżyc, Mars czy Jowisz. Wiatr z tej to krainy przynosi nasiona kiełkujące w 
duszy ludzkiej, rozrastające się we wspaniałe, niewidzialne drzewa, które 
szumią... Tak właśnie szumi tęsknota. Turysta, myśliwy, przyrodnik bez obawy 
kroczą w kraje nieznane, dzikie, czasem wrogie. Ale jakim lękiem ścina się ich 
serce, gdy pomyślą o drodze tam... w Nieznane. A czy to nie wszystko jedno? 
Podróż i podróż. Życie jest podróżą, cudowną, pełną tajemniczych, niespodzianych 
przygód, dłuższą lub krótszą, a hen, na końcu czeka Śmierć, ta nieznana, 
niezbadana kraina, której się nie boję. Nie boję się dlatego, że jestem ciekawy. 
Tyle w moim, stosunkowo niedługim, życiu miałem pożegnań, tyle rozstań, że 
jeszcze jedno pożegnanie, ostatnie, nie przyniesie mi chyba więcej bólu niż 
wszystkie poprzednie. Dlatego ja naprawdę zupełnie nie boję się śmierci, ale i 
nie mogę jej znaleźć. Brnę przez życie na oślep, bez opamiętania. Jak szaleniec 
zdobywam je dla swych władczych stóp, depczę jak wąską miedzę. A jednak nie mogę 
trafić do owej krainy, która jest dla mnie tak samo ciekawa, jak podzwrotnikowe 
puszcze. Tylekroć serce pękało mi z bólu, a jednak wyżyłem. Tyle widziałem 
cudów, tyle dziwów, a jeszcze do Śmierci nie dorosłem, nie dojrzałem. Jestem 
zielony... zielony jak majowa trawka. Wiem tylko jedno: że nie rozsypię się w 
pył nicości, nie zginę, będę. Muszę być. Bez możności powrotu, ale będę. Nie 
mówię też: "nie chcę żyć", ale mówię: "chciałbym umrzeć", bo w mej duszy 
rozrosło się już potężnie drzewo tęsknoty i szumi... szumi! A czymże jest 
tęsknota, jeśli nie pragnieniem odgadnięcia "Nieodgadnionego", jeśli nie 
pragnieniem zdobycia progów Krainy Śmierci, gdzie musi być wieczny spokój. 
Spokój jest jedynym prawem tego kraju - to wiem - i dlatego nieście mnie wichry 
życia w dal, ku mojej wymarzonej, białej i cichej ziemi." Stefan Kryski, kapitan 
marynarki handlowej, przestał pisać i zapatrzył się w toń oceanu. Statek pruł 
leniwie bezkresny ogrom fal i tonął w słońcu i ciszy. Od czasu do czasu ktoś z 
załogi westchnął sennie. Słońce wchodziło w krew szponami nieprawdopodobnego 
lenistwa. Nawet muchy łaziły jak spite. Nie chciało się ludziom myśleć, nie 
chciało się nawet marzyć. - Halo, Stef... czy śpisz? - Żebym to mógł. Masz jakiś 
projekt, Wiktorku? - Na razie nie. Pisałeś coś? - E, głupstwo, tak sobie coś od 
rzeczy. Zbliżamy się do Buenos Aires. Dostaniemy pewno listy i gazety... - 
Spodziewasz się jakiegoś pełnego tęsknoty listu i to cię tak rozbiera? - Ja? 
Któż do mnie pisze? Siostra od czasu do czasu. Ale ona, biedactwo, mało ma tego 
czasu, zajęta jest domem i matką. Ty co innego - list od żony. - Nie wiem, czy 
będzie bardzo słodki. Żenia darować mi nie może tej podróży, a ja, przyznam ci 
się szczerze, też nie tęsknię bardzo. Ej, Stef, pokręciło nam życie plany. Byłem 
już taki zmęczony i teraz odczuwam tylko wielką wdzięczność dla ciebie, żeś mnie 
z sobą zabrał. - Tak, ta słoneczna cisza i ta samotność czasem dobrze 
człowiekowi robi. Choć są chwile, w których dokucza. - Mnie nie, ja nie 
przeżywałem takich burz jak ty, nie uciekałem od bolszewików, nie szalałem z 
kobietami, nie rozbijałem nosa po wszystkich krańcach świata. Byłem chuchany i 
dmuchany w domu, parę awanturek miłosnych, jakie miałem, należało do dobrego 
tonu. Pracowałem w ciszy i spokoju, potem ożeniłem się nie tak, jak chciałem. - 
Mój drogi, 99 procent mężczyzn kocha się w jednej kobiecie, a żeni z inną. Ja 
szczęśliwie uniknąłem złotych kajdanek. Kochałem wszystkie kobiety we wszystkich 
częściach ziemi, ale jakoś nie natrafiłem na swoją, nie wzięła mnie żadna. - 
Tak! Mnie jedna wzięła, mocno wzięła, ale cóż, ja nie umiałem jej wziąć. Zresztą 
to jest typ, który sam sobie wystarcza. Ma urodę, ma sławę, cóż jej po szarym, 
przeciętnym inżynierku. Ona idzie w świat z uśmiechem i piosenką na ustach i 
nawija sobie wielbicieli na paluszki. - To jakaś wampirzyca. - Nic podobnego. 
Raczej dziecko. Kobieta_dziecko. Mały, roześmiany ptaszek. - Wiktor, ty jesteś 
poważnie zadraśnięty. - Jeśli chcesz wiedzieć, to tak. Nie mówiłem ci tego 
nigdy, bośmy ten temat omijali. Uciekłem od niej, od ustawicznej myśli o niej, 
od ludzi, którzy mimo woli ciągle mi ją przypominali. Z każdej wystawy 
księgarskiej śmiała się do mnie. Co dzień, mówiąc żonie dzień dobry, do niej 
tęskniłem. I to jest najboleśniejsze, że dopiero, gdym ją stracił bezpowrotnie, 
poznałem, że kocham ją jak nikogo na świecie. - Któż to jest, na Boga? - Siostra 
mojej żony. Poetka i humorystka, Ari Klaudius. - Czy to ta, co miała odczyt w 
Gdyni, gdyśmy wyjeżdżali? - Ta sama. - Szkoda, że nie byłem. Młoda? - Teraz może 
mieć najwyżej dwadzieścia sześć lat. - Mężatka? - Nie. Zapanowało milczenie. - 
Nie masz ochoty wykąpać się, Wiktor? - Owszem. - No to buch do wody. Odświeżeni, 
siedli znów na pokładzie. Obydwaj pragnęli wrócić do przerwanej rozmowy. W 
pustce, zapełnionej od przeszło czterdziestu dni tylko wodą i słońcem, rzadko 
niehumorem oceanu, przyjemnie było poczuć między sobą cień kobiety. Ale Stefan 
nie miał odwagi poruszać bolesnych strun kolegi szkolnego, którego 
nieoczekiwanie spotkał w Gdyni. Wiktor zawsze był poważny i małomówny, wzbudzał 
szacunek kolegów i profesorów. Stef, w gorącej wodzie kąpany, brał udział we 
wszystkich burdach, ale z Wiktorem łączyła go zawsze szczera sympatia. Wreszcie 
nieśmiało spytał: - Nie masz jej fotografii? - Nie. Mam tom jej poezji. - Możesz 
mi pożyczyć? - Owszem. Są w mojej kajucie, przyniosę ci. - Po co? Zejdziemy 
razem. ** ** ** Ta serdeczna rozmowa przyjaciół była powodem, że Adrianka 
Klaudius mieszkająca z ojcem w Krakowie w dwóch cichych, pełnych słońca i 
kwiatów pokoikach, przyniosła sobie kiedyś z redakcji list, który czytała z 
wypiekami na twarzy. "Stało się tak, że pewnego razu statek nasz, noszący piękne 
imię "Dal", padł, niekoniecznie z rozkoszą, w chłodne objęcia fal. Raz, drugi 
raz na bok, i jeszcze raz, i znów to samo od początku. I wszystkie szuflady, 
buty moje (a co najważniejsze, mego przyjaciela, szczura lądowego) woda z 
miednicy, w której wyżej wspomniany przyjaciel mył sobie oblicze, usmarowane 
powidłami, książki, listy itd., itd. - wszystko razem skotłowało się na środku 
kabiny i zaczęło pływać od łóżka do kanapy i od ściany do ściany. Czytała pani 
"Tajfun" Conrada? To właśnie coś w tym rodzaju. Silny sztorm, a my z ładunkiem 
rudy; to znaczy, statek prawie pusty, bo ładunek, a z nim środek ciężkości, 
gdzieś zupełnie na dole. Ja zaś, choć jestem krępy i tęgawy, niestety, nie mogę 
służyć jako równoważnik. No i zmókł zupełnie list mój, pisany do pani hen na 
oceanie, pod złotym słońcem i sinolazurowym niebem. Pisany do pani w przystępie 
dobrego humoru list, co do którego mocno namyślałem się wczoraj, czy go wysłać, 
czy nie. (Ja też czasem myślę). Ale że nie należy nigdy cofać się przed 
wykonaniem raz powziętego planu, więc ów list przepisałem na czysto (czego nigdy 
nie czyniłem w szkolnych wypracowaniach i dlatego obrywałem dwóje). Kochana, 
słodka panno Ari. Pomysł napisania do pani listu powziąłem przed chwilą, po 
przeczytaniu po raz dziesiąty tomu pani poezji, a powstał w sposób tak 
żywiołowy, że oprzeć się tej chęci nie mogłem. Najgorsze zaś jest to, że nie 
mogę sobie wyobrazić, jak pani wygląda. Ale pani mi to daruje, prawda? Tak samo, 
jak zawsze cała płeć piękna darowywała mi wszelkie moje nietakty i shockingi.»* 
A ja za to daruję pani ten słodki cykl o "markizie", który pół godziny temu 
przeglądałem. Przecież pani jest tam przebajeczna, rozbrajająca, dla mnie, 
człowieka, który od pięciu dni nie widzi nie tylko takiej czy innej "markizy", 
ale nawet lądu. Nic, prócz szarego, rozdeszczonego, to znów złotosinego nieba, 
wichury, bałwanów (tych morskich, tych innych mam też na statku) i słonych 
bryzgów wzburzonego oceanu, który od dni pięciu już nas kołysze i rzuca bez 
przerwy, a który u normalnego śmiertelnika w przeciągu owych dni pięciu 
wykołysałby i żołądek, i serce, i duszę, i wreszcie życie, i jakiekolwiek chęci 
do życia, a co dopiero do pisania listów do nieznajomych. A czy pani pływała już 
kiedy na morzu? Może na jednym z naszych kochanych polskich statków? Na nich 
bowiem co rok jeżdżą jakieś literaty. Bo to dziś morze, że go w Polsce niewiele, 
weszło w modę. Dlatego też pewnie Berlin czule się w jego stronę uśmiecha. I 
Hel, i Jastarnia, i Orłowo, i Gdynia, i pchły kaszubskie, i same Kaszuby (zaś 
ale może nie?). Tylko Kaszubki "z powodu linia" w modę wejść nie chcą. I wędzone 
flondry (czy flądry), i morskie bałwany, i takież pasażerskie statki. A już 
specjalnie wilki morskie. Shocking (ang.) - rażący, niestosowny, wywołujący 
zgorszenie. Panno czy może już teraz pani Ari! Widziałem już dużo rzeczy. 
Przeszedłem w życiu czyściec i piekło. Uciekłem od bolszewików, walczyłem na 
wszystkich naszych i cudzoziemskich frontach, a mimo to, a może właśnie dzięki 
temu, jestem jej poezjami wzruszony. W pani poezjach czuję kobietę, ta 
"markiza"... Och, naprawdę, niech mi pani znajdzie taką, ale żywą, dla mnie. Bo 
przejechałem pół świata wzdłuż i wszerz, pół świata tam i z powrotem, a takiej 
"markizy" nie spotkałem ani jednej. Marynarze są dziś w modzie. Na ustach 
wszystkich: nie damy "korytarza", "dar Pomorza", "nasze polskie morze", "nasi 
marynarze". Ale to wszystko ogólniki. Niechże się mniej mówi, więcej robi w tym 
kierunku "sercowym". Niech pani, słodka Ari, zaopiekuje się marynarzem, tym 
bardziej że on sam oddaje się jej w opiekę. Za czasów wojny były "mateczki 
chrzestne" dla "tułaczy_żołnierzy". A marynarz pędzi takie tułacze życie od 
chwili postawienia pierwszy raz nogi na statku, aż do grobu, gdzieś hen - na 
dnie morza czy oceanu. Niechże więc pani będzie taką "morską mateczką", bo pani 
swym charakterem tak bardzo się do tego nadaje.I niech mi pani odpisze, ale tak 
po kobiecemu, ciepło i serdecznie. Niechże ja mam za te wszystkie trudy i znoje 
życia, za walkę z przepotężnym żywiołem od czasu do czasu jakieś jasne i 
lazurowe chwile, pełne szczęścia i słońca. Całuję mocno rączki pani i czekam. 
Stefan Kryski P.S. Adres na kopercie." Adrianka przeczytała raz drugi i trzeci. 
Serce jej mocno biło. Więc tam gdzieś w dali - oddali jest człowiek, który nie 
znając jej, myśli o niej. Poczuła do niego wielką sympatię i wielki zapał do 
natychmiastowego odpisania. A jeśli to on jest tym jednym i jedynym, do którego 
tęskniła całe życie? Adriance nie było teraz źle. Nie miała zbyt dużo pieniędzy, 
ale za to sympatię ludzi. Matka, od chwili kiedy Ari wypłynęła na widownię jako 
poetka i ulubiona prelegentka, przestała się dąsać. Zbyt zresztą pochłonięta 
była Żenią i jej czteroletnią Lilusią. Żenia bawiła się, zostawiając troskę o 
dziecko matce, służącej oraz Adriance, dla której Lilusia była ósmym cudem 
świata. Kiedy przyjeżdżała do Żeni, całe dnie spędzała z maleństwem i z 
przykrością myślała o Wiktorze i jego podróży, i o siostrze. A przecież 
Imogenka, piękna lalka, kochała córeczkę. Tylko nie mogła się nasycić nigdy 
zabawą i użyciem życia. Jeszcze bowiem do tej pory troska o dziecko nie zapukała 
do jej serca ani razu. Lili chowała się ślicznie i zdrowo. Życie więc rodzinne 
siostry było jedyną chmurką na niebie Adrianki. Bywały czasem i inne, ale 
przelotne. Zbyt zuchwałą naturę miała, by się nimi mogła truć. A teraz zajrzała 
do jej duszy tęsknota miłości. I Ari odpisała to, co czuła, i tak, jak czuła: 
"Wieczór - pora wytchnienia, ciszy, odpoczynku. Puk, puk. Nieśmiało pukam do 
pana pokoju, a pan teraz zapewne siedzi przy kominku. (Na statku jest kominek?). 
I po dziennym znoju odpoczywa. Wchodzić bez zaproszenia, rzecz podobno zdrożna. 
Ale już weszłam, trudno. I pytam, czy można? O, jaki pan zabawny. Podsuwa 
krzesełko! Na krzesełkach tylko damy siadają z wizytą, a ja nie jestem damą. 
Jestem zwierciadełko. Małe zwierciadło bajki. W oczach mam ukrytą odwieczną 
radość życia. Moje ciemne loki pachną, nie perfumami wprawdzie, ale borem. Borem 
niewydeptanym, tajemnym, głębokim, co się modli i do słońca tęskni wieczorem. 
Umiem też moc piosenek i ciągle się cieszę (może dlatego wszyscy mówią, żem 
dziecinna). Grzebykiem swej fantazji przędzę marzeń czeszę i co dzień jestem 
nowa i codziennie inna. Niech pan nie patrzy na mnie tak, jak na kobietę, 
względem której odgrywać trzeba dżentelmena, choć w duszy diabli biorą. Bo mam 
tę zaletę, że nie jestem kobietą. Ja jestem dziewczynką. No, niech się pan 
odsunie trochę od kominka i tam mi zrobi miejsce. Siedzę u stóp pana. Dzionki 
życia mojego kwitną tak jak kwiaty i jak kwiaty, więdnące, strącają swe puchy, 
rozpływając się w nicość pachnącym oddechem. Żegnam je, jak witałam, pogodnym 
uśmiechem, bo na dnie serca chowam pachnące okruchy dzionków życia mojego, co 
kwitną jak kwiaty. Tak. Na pierwszy raz dosyć, czy nie ładna bajka? Jutro znów 
przyjdę tutaj, ale też przed nocą. U stóp pana usiądę, żywa bałałajka, sama nie 
wiem dlaczego, sama nie wiem po co? Dobranoc, pan jest senny i zmęczony może. 
Więc już nie chcę przeszkadzać i zaraz uciekam. A panu do snu pewno cicho szumi 
morze, Krzyż Południa złociście przyświeca z daleka. Ojej! Jakże pan ziewa. No, 
już się wynoszę. Niech mi pan teraz grzecznie "dobrej nocy" powie i zniknę jak 
mgła w słońcu. Ale przedtem proszę: niech mnie pan choć leciutko pogłaszcze po 
głowie. Synku morski, nie wiem, jak wyglądasz, ale bądź pewny, że wpadłeś w 
dobre ręce. Postaram się ciebie po macierzyńsku pokochać. Bądź zdrów, noś 
wełniany szalik podczas wilgoci i nie wycieraj brudnych rąk o ubranko. 
Księżniczka Ari" Jeszcze tego samego dnia wysłała list i ponieważ ojciec miał 
zebranie, poszła do Tereni podzielić się z nią wzruszeniem. - Aha, więc 
zyskałaś, Ari, nowego wielbiciela. Współczuję Tolkowi i Julianowi. Nie pozostaje 
im nic innego, jak zakochać się we mnie - powiedziała Teresa spokojnie, 
zakładając sobie jednocześnie nogę na szyję. - Ach, Teń_teń, myślę, że oni 
obydwaj dawno zrezygnowali. - Ja nie myślę. Mężczyzna nigdy nie rezygnuje, czeka 
tylko odpowiedniego momentu. Ale, księżniczko, czy nie masz w przygotowaniu 
jakiego nowego kawału? - Hm, na razie nic mi się nie klei. - Szkoda wielka, 
najwyższy czas. Zaczynamy się nudzić. - Jestem trochę przepracowana, ale 
pomyślę. ** ** ** Od czasu, jak Ari została dziennikarką, Kraków bardzo często 
miewał sensacje, tryskające humorem artykuły, do których tematy pomysłowa 
panienka zbierała w dość oryginalny sposób. Kiedyś, na przykład, poznała 
niezamożną dziewczynę, pracującą w charakterze guwernantki w bardzo bogatym 
domu. Jej chlebodawczyni systematycznie zatruwała życie służbie dzięki swemu 
niesłychanemu skąpstwu i nieludzkiemu traktowaniu podwładnych. Ari więc 
zaprosiła panienkę do siebie na herbatkę i tu ułożyła plan batalii. - Niech 
pani, z łaski swojej, napisze do swojej jaśnie oświeconej to, co ja podyktuję... 
- Ale ja się boję! - Strach biorę na swoje sumienie, proszę pisać: "Szanowna 
Pani! Doktor polecił mi niezwłocznie położyć się do łóżka z powodu grypy. 
Ponieważ nie chcę, by Sz. Pani była poszkodowana, przysyłam zastępczynię, która 
zajmie się dzieckiem na czas mej nieobecności. Z poważaniem Aniela Bielska" - A 
teraz niech pani idzie do swojej mamusi i niech się pani dobrze bawi. - A jeśli 
stracę posadę? - Dostanie pani inną. Do zobaczenia. Ari ubrała się w skromne 
sportowe paltko i beret i poszła pod wskazany adres. Po załatwieniu formalności 
z lokajem stanęła wobec pani domu, wystrojonej blondynki o wyniosłej, ironicznej 
twarzy. - Czego sobie panna życzy? Ari uśmiechnęła się i pomyślała: "Żebym ci 
tak powiedziała, czego sobie życzę, to by mnie bardzo szybko lokaj wyniósł za 
drzwi". - Przyniosłam list od panny Bielskiej. Pani przebiegła oczami pismo i 
zaczerwieniła się. - Skandal! Co za wychowanie, ona do mnie pisze jak do równej 
sobie, "z poważaniem". Niesłychane! - Oczywiście, powinno być: "z głębokim 
szacunkiem" - powiedziała z bardzo poważną miną Adrianka. Pani obrzuciła ją 
spojrzeniem przymrużonych oczu. - Jak się pani nazywa? - Amelia Klinn. - Co? 
Klin? - Wyjątkowo przez dwa n, proszę jaśnie pani. To "jaśnie" bardzo mile 
uderzyło panią dyrektorową. - Panna zna swoje obowiązki? - Owszem. - Może 
zostać. Teraz niech się rozbiera i idzie do dziecka. Adrianka spędziła z ową 
pięcioletnią dziewczynką całe przedpołudnie. Zadzwoniono w fabryce na obiad. 
Zjawił się pan domu, elegancki młody mężczyzna. Zasiedli do stołu, przy czym 
jaśnie pani nie uważała za stosowne przedstawić guwernantce męża, wobec czego 
Ari podeszła do gospodarza i wyciągnęła rękę. - Pan mnie jeszcze nie zna, 
nazywam się Amelia Klinn i zastępuję chwilowo poprzednią guwernantkę. - Bardzo 
mi przyjemnie - rzekł pan Gerner i uścisnął podaną rączkę. Jego małżonka 
zaczerwieniła się z wściekłości. Po obiedzie, w czasie którego Ari, zupełnie nie 
zwracając uwagi na panią domu, jadła z nadzwyczajnym apetytem, pan Gerner 
otworzył duże pudełko czekoladek i podał żonie. - Poczęstuj, Ewo, naszego gościa 
i Laleczkę. - Ach, to zostawimy na podwieczorek - rzekła pani, zamykając 
pudełko. Gerner spojrzał na "pannę Klinn" i zarumienił się. Dojrzał w jej oczach 
coś dziwnie niepokojącego, coś, co zakrawało na szalone ubawienie. Jednocześnie 
Ari oświadczyła: - Na podwieczorek daleko lepiej smakuje dobra kawa ze 
śmietanką, taka, jaką piłam zwykle u księżnej Marii. Czekolada natomiast 
wspaniale podnosi urok i smak obiadu. Żeby Terenia mogła zobaczyć minę Ari i jej 
głos usłyszeć, zrobiłaby z zachwytu "szpagat" baletowy. Pan Gerner skwapliwie 
podsunął "pannie Klinn" pudełko. Jego żona zzieleniała. Ari wzięła dwie 
czekoladki, jedną dała Laleczce, drugą zjadła i biorąc dziecko za rękę, skinęła 
uprzejmie głową i wyszła z pokoju. - A to numer! - wybuchnęła pani Ewa. - Bardzo 
miła panienka - oświadczył ubawiony Gerner - a przytym śliczna. Upłynęły trzy 
dni, w czasie których irytacja trzęsła biedną Gernerową. Guwernantka bowiem przy 
całej słodyczy w obejściu miała niesłychanie pański ton i cała służba patrzyła 
na nią z niebywałym szacunkiem. Ari ubierała się wyszukanie elegancko, a nawet, 
o zgrozo, perfumowała się i co wieczór brała gorącą kąpiel. - Czy pani wie, że 
zabroniłam guwernantkom używać mojej łazienki?! - krzyczała Ewa. - Nie 
wiedziałam, że jest jeszcze łazienka osobna dla guwernantek - odparła spokojnie 
Ari. - Nie ma wcale. Co za skandaliczne wymagania! - O! Niechże się pani nie 
unosi. Każde wzruszenie fatalnie odbija się na przewodzie pokarmowym, a przez to 
i na cerze. Wobec tego, że nie mam łazienki, poproszę o codzienne zwolnienie 
mnie na godzinę wieczorem, bym skorzystała z kąpieli u mej przyjaciółki. - Pani 
jest arogantka, pani zapomina, że jest służącą. - O, skądże znowu. Tylko chcę 
być godna swej chlebodawczyni - odparła Ari i wyciągnąwszy srebrną papierośnicę 
(pożyczoną od Tereni), podała ją Ewie. - Pani będzie łaskawa, najlepsze 
francuskie papierosy. Ewa wytrzeszczyła oczy, chciała coś powiedzieć, nie mogła. 
Trzasnęła drzwiami i wyszła. Ale zaraz na drugi dzień rano Laleczka oświadczyła 
przy śniadaniu: - Mamusiu, dlaczego wczoraj trzasnęłaś drzwiami? Pani mi mówiła, 
że tego robić nie trzeba, bo jak ja trzaskam, to mówi: "Laleczko, bądź damą. 
Dama nigdy nie trzaska drzwiami". Ewa zakrztusiła się, jednak przemilczała, bo 
na śniadaniu miała swoje siostry, ale zemściła się i ruszając nosem, wycedziła: 
- Fu! Strasznie czuć te tanie perfumy. To nasza służba ma taki ordynarny 
zwyczaj. Cóż! Plebs zostanie plebsem. Ari wyciągnęła z kieszeni maleńki flakonik 
i oglądała uważnie. - Istotnie, nawet nie zauważyłam, że kosztują tylko 
osiemdziesiąt złotych. Ale tych samych perfum używa panna Ari Klaudius i od niej 
właśnie ten flakonik dostałam. Wszyscy przy stole znieruchomieli i wlepili oczy 
w kryształowy lilipuci drobiazg, rozpylający wokoło czar subtelnej woni. - Skąd, 
skąd pani zna pannę Klaudius? - Najtrudniej, podobno, jest poznać siebie samego, 
jednak ja to uczyniłam. Jestem właśnie panną Ari Klaudius i bardzo mi było 
przyjemnie spędzić kilka dni w arystokratycznym domu pani, jaśnie pani Gerner. 
Bardzo żałuję też, że muszę go opuścić, ale z tęsknotą czekają na mnie w 
redakcji - skłoniła się z wyszukaną elegancją i wyszła majestatycznie, zaraz 
jednak za drzwiami puściła się pędem do pokoju Laleczki, chwytając przygotowaną 
walizkę i pojechała do redakcji. Nazajutrz Kraków tarzał się ze śmiechu, 
czytając artykuł "Guwernantka jaśnie oświeconej", tylko nazwiska delikwentki Ari 
nie podała. Rzecz prosta, do prywatnego mieszkania Ari przyjechał Gerner, 
zaklinając, by nadal nie robiła z tego użytku. Adrianka postawiła warunek, że 
panna Bielska będzie traktowana po ludzku. Gerner przyrzekł i długo konferował z 
żoną, która wobec obawy kompromitacji godziła się na wszystko. W ciągu ubiegłych 
trzech lat Ari była już i ekspedientką, i girlaską,»* i pokojówką, co wywoływało 
w skutkach burze śmiechu. Girlsa (ang.) - tancerka zespołu rewiowego. Teraz 
siedziała przytulona do Tereni i z oczyma utkwionymi w dal mówiła: - Jakoś mi 
się nic nie chce... Ten marynarz... Tereniu, czy nie uważasz, że czas by mi było 
już wyjść za mąż? - Uważam, że szkoda cię. Poczekaj, aż spoważniejesz. Zresztą 
słuchaj: ani Tolek, ani Julian w złoto nie opływają. Wyjdziesz za jednego z nich 
i będziesz biedę klepać. - Ja za żadnego z nich nie się nie wybieram. - No więc 
poszukaj sobie takiego, który otoczy cię dostatkiem, żebyś nie potrzebowała 
biegać po redakcjach za parę złotych. - Tereniu, czy pieniądze dają szczęście? - 
Szczęście nie, ale foremkę na szczęście. Zresztą za golca cię nie wydam. Masz! 
Już twoi niewolnicy są. I obie kobiety cały wieczór spędziły na wesołej 
rozmowie. Tylko mąż Tereni, patrząc uważnie na Adriankę, powiedział: - A ja wam, 
moi najmilsi, oświadczam, że nasza Ari ma zamiar puścić nas wszystkich kantem. 
Coś wisi w powietrzu. Istotnie, coś wisiało ponad orzechową główką księżniczki. 
I kiedyś, gdy siedzieli wszyscy razem u Tereni, Julian zauważył: - Czuję, że 
nasza mała ma jakąś tajemnicę, którą nie chce się z nami podzielić. Adrianka 
skinęła główką i rzekła krótko: - Podzielę się z wami, owszem. Chcecie 
posłuchać? "Pytacie, czemu taka zadumana chodzę i milcząca?@ Nie wiem, czy wam 
potrafię dać jasną odpowiedź:@ może nie zrozumiecie mnie lub zrozumiecie 
inaczej...@ - Oto czekam na swoje szczęście... tak dawno... tak dawno...@ 
Czekam. I wiem, że przyjdzie do mnie już niedługo...@ Wierzcie mi, każdy 
człowiek musi mieć swoje własne szczęście,@ na które czeka długo, długo i z 
tęsknotą.@ Czasem zwątpi... A wtedy szczęście na pewno nie przyjdzie,@ więc 
trzeba czekać... czekać cierpliwie i wierzyć...@ A oto ja teraz chodzę zadumana 
i milcząca,@ bo wiem, że idzie do mnie... idzie... jest już w drodze@ takie 
jasne, roześmiane, dziwne moje szczęście,@ którego nie znam prawie, nie znam 
wcale, jednak już je kocham.@ O tak! Podejdzie do mnie oczekiwane, lecz 
znienacka@ i delikatnie pocałuje prosto w serce.@ Rozkwiecą mi się wtedy w duszy 
snów przecudnych łany,@ i uśmiech, który senny w rzęs zasłonie drzemie,@ 
płomieniem tryśnie gorącym i wszystko tak cudnie rozjaśni,@ że ludzie przy tej 
jasności grzać będą skostniałe serca@ i będą śmiać się. I pomyślą, że jednak 
życie jest piękne@ i że warto żyć, choćby dla samej radości czekania@ na ono 
rozsłonecznione, gorące i tajemne szczęście.@ Więc chodzę sobie cicha i pogodna, 
bo w głębi mam zorzę@ przeczuć tajemnych... uśmiechów... leciutkich takich 
uśmieszków,@ że ono pachnące i złote bliżej jest z każdą godziną -@ - i będę wam 
wszystkim mogła pokazać wielkie, złote szczęście!"@ Nikt się nie odezwał, gdy 
skończyła, tylko Julian spuścił głowę i uparcie oglądał małe, czarne pantofelki 
Adrianki. Widział już oczyma wyobraźni, jak owe miłe i kochane nóżki szły, szły 
coraz dalej w nie znane nikomu drogi. I wszyscy odczuli dziwny smutek. Adrianka 
liczyła teraz dni gorączkowo, niespokojnie i czekała. Czekała tak bardzo na to 
"coś", co - wierzyła - przyjdzie ku niej, hen, znad oceanu. Nie mogła się sama 
sobie nadziwić, dlaczego tak jest, dlaczego nie oblewa jej rumieniec, gdy słyszy 
kroki wiernego Tolka lub spokojnego Juliana, lub Zdziśka, który jej sto razy na 
godzinę mówił o miłości i prosił, by go całowała na uspokojenie w czoło? I 
wreszcie przyszedł list. "I oto sam nie podaję u góry ani miejsca, ani daty, tak 
jak moja Ari, Mateczka. Ocean to przecież nie Kraków ani Warszawa. To jest coś, 
czego nie można streścić w kilku słowach ani uchwycić, ani określić. Ocean!! Co 
wieczór przyświeca nam Krzyż Południa, a we dnie kąpiemy się, toniemy w słońcu. 
A co Pani teraz porabia, moja przesłodka Mamusiu? Karnawałuje? Tak. Bo to jutro 
tłusty wtorek, a u nas słońce, słońce... słońce. Mamusiu, ten wierszyk... Jakaś 
ty strasznie miła. Więc usiądziesz u mych nóg co dzień i będziesz mi przygrywać. 
Czy do snu? Właściwie to ja przecież powinienem u drogich nóżek Księżniczki 
siedzieć, w oczy jej patrzeć i pięknie grać. Ale, Mamusiu, jestem taki 
niemuzykalny. Próbowałem wszystkich instrumentów, nic z tego... Jeszcze na 
bębnie jako tako wychodzi, ale co to jest bęben?! Tak mi się dziwnie zrobiło po 
otrzymaniu Twego listu, Mateczko, zupełnie jakbym poczuł na oczach dotknięcie 
kobiecych słodkich ustek. I tak mi się zdaje, że będę najposłuszniejszym synkiem 
na świecie. Tylko pisz do mnie, Księżniczko. Chciałbym Mateczce napisać coś 
ciekawego, co by ją zajęło, ale cóż. Naokoło wody oceanu. Żebyś Ty mogła 
zobaczyć ocean. Cudowny! Przwpiękny. Błękitno_lazurowo_ultramarynowy. Zawsze 
inny, a zawsze pełen piękna i uroku. Niezgłębiony jak ludzka dusza, niezbadany, 
jak powinna być kobieta, wieczny jak miłość. Bo miłość przecież się nie kończy, 
zmieniają się tylko czasem jej obiekty. My tu żyjemy wszyscy jak żywe wzory cnót 
ewangelicznych, czasem marzą nam się Ewy. Mnie osobiście od paru tygodni 
odwiedza mała dziewczynka, co ma ciemne loki, pachnące borem. A czy Mateczka 
kocha bór? Ja o mały włos nie zostałem dyplomowanym inżynierem leśnym. Że jednak 
zawsze mi się w życiu wszystko przewraca do góry nogami, więc jestem kapitanem 
statku. Ale ile to razy słyszę po prostu szum drzew, mała Księżniczko! Jest u 
nas na statku mój przyjaciel, który Mamusię zna. Dużo, dużo o niej rozmawiamy. 
Najlepiej czynić to wieczorem. Księżniczka Ari siada wtedy między nami i 
uśmiecha się do nas. Tylko! Ach, Mateczko, jaki już jestem stary koń, mam 
czterdzieści lat skończonych, mocno przerzedzoną czuprynkę i dużo w życiu 
zawodów. Czy to Mateczki nie zrazi? Kiedyś lubiłem się bawić, szaleć, kochać... 
Teraz jakoś nie chce mi się już nic, a Mateczka podobno jest pełna werwy i 
humoru. Niechże mnie uraczy tym eliksirem, jakim jest radość życia. A teraz 
całuję najmilsze łapięta i liczę na palcach dni do otrzymania poczty. Mateczko, 
nie pozwól, bym musiał buty zdejmować. Stef" ** ** ** Otoczenie Adrianki szybko 
zauważyło zmianę, która zaszła w panience. Zamyślała się coraz częściej, oczy 
jej wtedy przybierały barwę toni morskiej, a usta rozchylał półuśmiech 
oczekiwania, tak jakby czegoś nasłuchiwała. Profesor Klaudius przesuwał 
pieszczotliwie dłoń po kędziorkach córki. - Ari, przydałaby się jakaś wycieczka. 
Zmęczona jesteś. - Nie, tatusiu, tylko tak... Nie mogę zresztą brać teraz 
urlopu. Terenia burczała: - Idź do doktora, brzdącu. Czegoś ci brak. Ewentualnie 
męża. - Pewno. Dam ogłoszenie urzędowe w "Monitorze". Koledzy nalegali: - Ari, 
urządź znowu jaką eskapadę, konamy z niecierpliwości. - Obiecuję wam to. Słowo 
księżniczki. A między dalą oceanu, między słonecznymi, to znów mglistymi portami 
a redakcją kursowały listy, coraz dłuższe, coraz serdeczniejsze. Wiązały się 
złote nitki sympatii i tęsknoty. Po nich, jak po zaczarowanym moście, szło serce 
ludzkie ku sercu. Wiktor wiedział, że przyjaciel koresponduje z Adrianką, czytał 
nawet pierwszy list do Stefana i mówili z sobą o niej często i dużo. A od 
chwili, kiedy Wiktor zwierzył się ze swej miłości do Ari, było mu lżej. 
Odetchnął, jakby mu spadła z piersi męcząca zmora. Z każdą taką rozmową było mu 
lepiej. Ari pogrążała się cicho w kolorową, zmienną toń, zostawiając po sobie 
tylko błękitne, uśmiechnięte smugi rozmarzenia. Odchodziła, nie zatrzymywana, w 
czyjeś spragnione objęcia, gdzie zapewne, Wiktor czuł, będzie jej dobrze. Teraz 
już tylko tego pragnął. Niczego więcej. Gdy raz ujrzał, jak Stefan czytał list, 
zarumienił się, Wiktor zrozumiał, że naprzeciwko siebie ma rywala. Zazdrość 
szarpnęła nim, ale tylko na chwilę. "Nie mogę przecież robić z siebie wariata - 
pomyślał - nie będę szedł z motyką na słońce". ** ** ** Minął karnawał, przyszła 
wiosna i maj. Adrianka była zapracowana. Jako sekretarka naczelnego redaktora 
dnie całe siedziała kamieniem w biurze. Ojciec wyjechał na wykłady semestru 
letniego do Lwowa. Było jej teraz nieznośnie pusto i smutno, zwłaszcza gdy 
dłuższy czas nie dostała listu od Stefana. Chwilami ogarniała ją apatia, to znów 
niepohamowane wybuchy dobrego humoru. Szła wtedy do Tereni, dzwoniła do 
chłopców, piła, tańczyła, śpiewała i była anielska dla Tolka. W takich dniach 
nawet Zdzisław otrzymywał pocałunek w czoło. Wreszcie w końcu maja przyszedł 
znowu list. "Moja Ari, Księżniczko! Listy mamy dostać aż w Las Palmas, więc za 
dwa, trzy tygodnie. A tak już czekam na nie. I co w nich będzie? Moc smutków, a 
może więcej jeszcze radości. Jakoś tak mi się dotąd zawsze w życiu układa, że 
gdy czekam radości, spotyka mnie smutek. I odwrotnie. Więc moja Mamusia upiła 
się "do nieprzytomności", żeby zobaczyć, jak to się widzi świat po pijanemu? No 
i co? Jakie skutki? Ja nic jeszcze o tym nie wiem. Ale nie radzę maleństwu tych 
eksperymentów, bo to niezdrowo. Swoją drogą humorek Mamusia ma. Ten kawał z 
balonikami i drugi z ciastkami był znakomity, choć według mnie ten drugi trochę 
ryzykowny. A gdyby tak maleństwu naprawdę ktoś krzywdę zrobił? Niechże Mamusia 
zaraz weźmie pióro w łapkę i obieca grzecznemu synkowi, że będzie jeszcze od 
niego grzeczniejsza, bo się niepokoję. Ja wciąż o Księżniczce myślę i tęsknię. I 
czekam listów i fotografii. Całuję drogie, podobno cudne łapięta. Uwielbiam u 
kobiety piękne ręce i czekam fotografii. Moja, moja Matuleńko błękitna. Twój 
Stef" Wiktor nie pytał Stefana teraz nigdy, co Adrianka pisze, ale sam Kryski 
kiedyś po otrzymaniu korespondencji i gazet chwycił się za głowę. - Gwałtu, 
Wiktor, ależ to szalona dziewczyna! - Kto? Jaka, która? - Jak to która? - tu 
zarumienił się. - Panna Ari. - Bo co się stało? - Dostała gażę i była, jak 
pisze, w "świetnym humorze". - Kiedy ona była nie w humorze? - westchnął Wiktor. 
- Szła z dwoma kolegami przez park Jordana i wpadł jej w oko jegomość 
sprzedający baloniki. Podeszła i zakupiła wszystkie, a potem szach, szach 
scyzorykiem i cały kolorowy bukiet rozsypany frunął w górę. Dzieciarnia podobno 
o mało ze skóry nie wyskoczyła. - Ba - westchnął po raz drugi Wiktor. - Już jak 
bym widział zadowoloną minę Ari. - Ale to nie wszystko. Parę dni potem była na 
jakimś koncercie i rzuciła w śpiewaka ciastkiem z kremem. - Zwariowała! - Pisze, 
że nie mogła dłużej patrzeć na męczarnie publiczności. Siedziała w pierwszym 
rzędzie i dotąd ma uszy spuchnięte. Obaj mężczyźni patrzyli na siebie w 
milczeniu. - Stefan, siadaj natychmiast i pisz do niej. Niech nie robi głupstw. 
Adrianka czytała krótki list ze śmiechem. Nie omieszkała powiedzieć Teresie, że 
marynarz z dalekich wód zaczyna jej prawić morały, ale w duszy była temu rada. 
Niepokoi się o nią. Kochany chłopiec. - No widzisz, Ari, jakie to gady ci 
mężczyźni? Jeszcze nie ujrzał swej najmilszej, ale już chce okazać się panem i 
władcą. Napisz mu, niech fląder i rekinów pilnuje, a nie ciebie. - Kiedy to 
przyjemnie! - O! o! o! Gorzej! O! Całkiem niedobrze. Adrianko, szklankę zimnej 
wody. Niewolnico! - Poczekaj, poczekaj, jak ten Nieznany przyjedzie powozem, 
zaprzężonym w sześć tresowanych krokodyli i z foką na koźle, to sama zapragniesz 
zostać jego niewolnicą. Teego dnia napisała do ojca. "Tatuśku kochany. Jestem 
zdrowa, nic nowego nie zbroiłam, ale słuchaj: zdaje mi się, że jestem zakochana. 
Czy to leczyć tak jak katar, czy jak chorobę zakaźną?" A profesor odpisał: "Moja 
mała Ari. Ja też jestem zdrowy i za tydzień wracam do Krakowa. Każ sobie puścić 
krew lub przystaw pijawki. Jeśli choroba od razu nie przejdzie, to znaczy, że 
przeszła w stan chroniczny. Marek Klaudius" Ari z radością powitała powrót ojca 
i układali sobie razem plan wakacji, gdy zupełnie niespodziewanie otrzymała list 
z Gdyni, zaadresowany znajomym pismem. Pobladła. Ręce jej drżały, gdy wolno 
otwierała kopertę. Od Stefana. Więc jest w kraju, więc się zobaczą, spotkają, 
poznają. A to poznanie tyle razy sobie wyobrażała. Profesor spod oka obserwował 
córkę, wreszcie mruknął: - To nieuleczalne - i zabrał się do swych książek. Ari 
czytała: "Mamusiu, Księżniczko moja najmilsza. Najpierw dziękuję Ci za list i za 
różę, tym bardziej, że bez kolców. Dziwi mnie tylko jedno, jej zapach. Bo żeby 
róża polna i różowa? Żeby jeszcze złota, no to rozumiem. I w dodatku "L'or" 
szalenie lubię. Ale tyle lat już nie stykałem się z zapachem tych perfum. A 
teraz, Ari, jestem w Gdańsku, ale że mi się wszystkie plany poprzewracały do 
góry nogami (jak zawsze), więc zamiast na urlop za parę dni wyruszę znów na 
morze i, Księżniczko, nie zdążę Ciebie zobaczyć. I znów będę tęsknił i liczył 
dni. Dokąd pojadę, może do Warrk~oping, a stamtąd aż do Lul~ea, gdzie to słońce 
obecnie wcale nie zachodzi, bo noc wygląda tak jak dzień podczas zaćmienia 
słońca. Jest dzień, a słońca nie widać. Jest noc i północ, a dzieci bawią się na 
ulicach, bo kiedy jest owa "noc" to właśnie nie wiadomo, a w każdym razie nie 
mogą zorientować się dzieci. Więc, Ari słuchaj mnie. Muszę cię zobaczyć przed 
wyjazdem, a sam ruszyć nie mogę. Adrianko, przyjedź, przyjedź prosto do stoczni 
gdańskiej. Czekam i tęsknię, tęsknię i czekam. Depeszuj i przyjeżdżaj. Całuję 
łapki. Stef" - Tatusiu. Jadę jutro do Gdańska. - Dobrze, dziecko. - A teraz 
chodźmy do kina. Ale gdy wrócili oboje w doskonałych humorach, służąca wręczyła 
profesorowi depeszę: "Przyjeżdżajcie natychmiast. Klaudiusowa". Ari opuściła 
bezwładnie ręce. I znów twarzyczka przybrała barwę kory brzozowej. Nawet usta 
jej pobladły. Długą chwilę nie mogła zdobyć się nawet na szept. Profesorowi 
drżały ręce. "Biedna Ari" - pomyślał. - Tatusiu, jedziemy zaraz, dzisiaj, tak? - 
Tak, dziecko. Kiedy siedząc już w wagonie, Adrianka słuchała monotonnego stuku 
kół, myślała uporczywie: "Nie zobaczę Stefa, nie zobaczę Stefa. Od Jacka 
odeszłam sama. Teraz między mną a moją miłością staje przeznaczenie". Nie 
rozmawiała zupełnie z ojcem o tym, co mogło stać się w domu, nie chciała go 
niepokoić. Gdy zadzwonili do znajomych drzwi mieszkania inżyniera, otworzyła im 
sama Klaudiusowa, zmęczona, z zapłakanymi oczyma: - Lili umierająca. Żenia od 
zmysłów odchodzi. Profesor zawrócił z progu. - Dokąd idziesz? - spytała żona. - 
Do doktorów znajomych, wiem, co robię. Ari tymczasem klęczała przy łóżeczku 
dziecka, które patrzyło na nią nieprzytomnie. Żenia siedziała skurczona, zmięta 
i szlochała. - Ari, ja przeklinam każdą chwilę, którą spędziłam bez Lilusi, na 
tańcach i zabawach. O, żeby się wróciły... Ari, ratuj! Niech ona nie umrze, moja 
maleńka. Już nigdy od niej nie odejdę, nigdy, Ari. - Co doktor powiedział? - 
Szkarlatyna. - Przede wszystkim, Żeniu, idź się umyć, przypudruj się i przestań 
spazmować. Musisz być spokojna, a wszystko będzie dobrze. Lilusia zlęknie się, 
gdy spojrzy na swoją zwykle taką ładną mamusię. Ja dziecka nie odstąpię. Możesz 
być pewna, Żeniu. Wiktor przyjechał? - Przyjechał. Jest w gabinecie. - No więc 
zrób się podobna do człowieka, bo "moja pani, żebym pani nie znała, to bym nigdy 
pani nie poznała, tak się zmieniłaś", jak mówiła panna Józia. Lili będzie 
zdrowa. - Ari, na pewno? - Na pewno. - Bo ja bym nie przeżyła jej śmierci. Wciąż 
bym myślała, że to ja, ja sama jestem winna. Zamiast się cieszyć, że ją mam, 
latałam po balach. Nie czuła, że matkę ma, a teraz... Och, Ari, czym jej to 
wynagrodzę? - Uśmiechnij się, Żeniu, i pomyśl, że masz być dla niej spokojna. 
Idź już. Siedziała długo, długo przy kruszynie i śpiewała jej po kolei wszystkie 
swoje piosenki, potem nosiła owiniętą w kołderkę po pokoju, aż Lili usnęła. 
Żenia zapukała do gabinetu. - Proszę - rzekł Wiktor, nie odrywając rąk od czoła. 
- Wiktorku. Przyjechała Ari i ojciec. Ari jest u Lilusi, może pójdziesz się 
przywitać. Bez słowa przeszedł koło niej. Na palcach wchodząc do pokoju, ujrzał 
Adriankę. Klęczała przy łóżeczku. Lili spała. - Adrianko - rzekł cicho Wiktor. 
Wstała. Podała mu obie ręce. - Długo cię nie było, Wiku. Ale głowa do góry i 
jeśli mnie trochę lubisz, zajmij się Żenią. Ona jest bardzo biedna. Mój 
chłopcze, niechże teraz będzie spokój, zrób to dla Lilusi. Trzymał jej ręce i 
wpatrywał się w zbiedzoną podróżą i zmartwieniem twarz dziewczyny. Nie miał też 
nic do powiedzenia. Chciał tylko długo, jak najdłużej trzymać te znane, smukłe 
dłonie w swoich, patrzeć w szare, ciemne, tajemnicze oczy. - Zrobię wszystko, co 
chcesz, Adrianko. Nadszedł profesor. Kilku doktorów otoczyło dziecinne łóżeczko. 
Żenia łkała w objęciach Wiktora. Ari spokojnie słuchała wskazówek znakomitości. 
Upłynął długi szereg męczących dni i nocy. Żenia instynktownie szukała oparcia w 
ramionach męża, a on znalazł dla niej słowa pełne czułości, gdyż widział jej 
żal, rozpacz, zgnębienie. A zresztą, tak chciała Ari, która przez cały ten czas 
nie opuszczała pokoju dziecka. I Lili wyzdrowiała. Za to, ku zgrozie wszystkich, 
położyła się Adrianka. Ponieważ nie miał kto się nią zająć w domu, bo Lili 
jeszcze była rekonwalescentką, więc odwieziono dziewczynkę do szpitala. Tu 
czuwał przy niej profesor i jego koledzy. Przyjechał Tolek i Terenia. Cały 
Kraków był poruszony wieścią o niebezpiecznej chorobie popularnej dziennikarki. 
Tylko Kryski płynął znów ku chłodnym brzegom Szwecji, od portu do portu i 
przeżywał jeszcze jeden zawód w życiu. Nie mógł zrozumieć postępowania Ari. Po 
jej cudnych, słodkich listach - takie brutalne zerwanie. Czasem namyślał się: "A 
może napisać do Wiktora, spytać o nią? Może do niej samej jeszcze?" Porzucił 
jednak obydwa zamiary. Bawiła się widać tylko dla fantazji. Trudno, trzeba 
zapomnieć. Ale zapomnieć nie jest tak łatwo, jak płynąć po cichej, gładkiej toni 
w słoneczny dzień. ** ** ** Gdy Ari wreszcie zwyciężyła chorobę, był już prawie 
koniec sierpnia. Ojciec wywiózł ją na wieś, w okolice Krakowa - i tam 
odpoczywała. Co dzień prawie odwiedzali ją koledzy, co dzień przyjeżdżała autem 
Terenia. Adriance było dobrze. Powoli odzyskiwała humor i rumieńce, oczy jej 
znów błyszczały jak dawniej. I nikt nie wiedział, że Ari pogrzebała swą radosną, 
pełną wzruszeń miłość do człowieka, którego nie widziała. Kiedy Adrianka 
pierwszy raz po chorobie stanęła na progu redakcji, zrobiono jej owację, jakby 
naprawdę była udzielną księżną. Zarzucono jej stół kwiatami. Ona jednak wolałaby 
ujrzeć tam jedną szarą kopertę. Wreszcie po długim namyśle zdecydowała się 
napisać i wytłumaczyć mu wszystko. Terenia była temu przeciwna. - Nie bądź 
głuptasem. To jego obowiązkiem było dowiedzieć się o ciebie, dlaczegoś nie 
przyjechała. Pamiętaj, Ari, nie wyciągaj nigdy pierwsza ręki do zgody z 
mężczyzną, bo nie są tego warci. Ale Ari nie wytrzymała i napisała. Tymczasem 
okazało się, że Kryski widocznie odjechał na innym statku, bowiem "Dal", z braku 
dobrej koniunktury,»* stała w porcie. Koniunktura (średniow. - łac.) - splot 
okoliczności; sytuacja, położenie. Więc Ari zaniechała dalszych prób. Machnęła 
pozornie ręką na ten cały "wariacki romans" i rzuciła się, jak nurek, w toń 
pracy. Tylko tam gdzieś, w mroku serca, czatował żal. Tylko czasem w chwilach 
zamyślenia marzyło się Adriance to, co mogło być, a nie było. ** ** ** Zima 
upłynęła jak i poprzednie. Ari miała znów parę odczytów w Krakowie i Warszawie, 
zrobiła wraz ze swoją paczką parę kapitalnych błazeństw. W połowie maja, 
ponieważ Teresa z mężem wyjeżdżała za granicę, zaproponowała przyjaciołom: - 
Wiecie, chłopcy, co? Bierzemy sześciotygodniowy urlop, a prócz tego trochę forsy 
i jedziemy całą kupą gdzieś w jakieś odludzie. Myślę, że i tatusia zaangażuję na 
tę podróż. Projekt został przyjęty z entuzjazmem. Postanowiono jechać w połowie 
czerwca. Ari już piłowała redaktora dzień w dzień. Nie mógł się oprzeć jej 
słodkim prośbom. Dostała urlop, Tolek też. Prócz nich wybrał się jeszcze 
Zdzisław, Julek, koleżanka Ari, dziennikarka, pani Kazimiera z mężem i siostrą, 
no i profesor. - Ale chciałbym wiedzieć, dokąd jedziemy? - zapytał Tolek na parę 
dni przed wyjazdem. - Przecież żadne z was nie pomyślało o tym. - To właśnie 
jest cymes.»* Ja szoferuję i jadę po najlepszych szosach. Wpadnie nam w oko 
jakaś miejscowość, wysiadamy, rozpakujemy manatki i powstaje osada - tłumaczył 
Zdziś. Cymes (żydow.) - przysmak, rarytas; coś dobrego. - Wspaniale, a zatem 
jedziemy na Pomorze! - krzyknęła Ari. - Będziemy uprawiać propagandę i zbierać 
tematy, przynajmniej ja, do felietonów. Wyruszyli wczesnym rankiem, dużym 
ciężarowym redakcyjnym autem. Zdzisiek wiózł nieodstępną gitarę, powierzywszy ją 
na czas drogi pieczy Adrianki. Jechali bez pośpiechu, często zatrzymując się po 
drodze. Budzili sensację we wszystkich miasteczkach, a im dalej wrzynali się w 
dawne terytorium niemieckie, tym zdumienie poczciwych, przyzwyczajonych do ciszy 
i porządku mieszkańców, było większe. W jednym z miast, już na Pomorzu, 
natrafili akurat na dzień zbiórki dla bezrobotnych. Gładko uczesane, płaskostope 
dziewoje chodziły po ulicach z puszkami, ale ofiarność publiczna była bardzo 
pożałowania godna. Właśnie cała paczka wędrowców siedziała na tarasie dużej 
cukierni i opychała się ciastkami z bitą śmietaną. Ari bystro obserwowała dwie 
panienki z puszkami, chodzące od stolika do stolika bez skutku. Wtedy Ari 
przysunęła się do Zdziśka i coś mu zaczęła szeptać. Roześmiał się, uderzył w 
struny: "Wędrujemy borem, lasem, choć nawali kicha czasem!..." - zagrzmiał 
młodym, silnym tenorem, a przyjaciele podchwycili. Tego było potrzeba Adriance. 
Dla dodania animuszu sobie i śpiewającym klaskała w ręce i przytupywała 
zamaszyście. Sami nie wiedzieli, jak zaczęli się świetnie bawić i im 
widoczniejsze było niesamowite zdumienie audytorium, tym większy zapał 
śpiewających. Twarze pochylone nad kuflami piwa jęły się szeroko uśmiechać. 
Panie, na razie okropnie zgorszone, słuchały teraz, kręcąc w takt głowami. Wtedy 
Adrianka chwyciła z wieszaka jakiś pierwszy lepszy męski kapelusz i z czarująco 
słodką miną zaczęła obchodzić stoliki. Jak miasto miastem - czegoś podobnego 
obywatele więcej i mniej brzuchaci nie widzieli. Zaczęły brzęczeć dziesięcio_ i 
dwudziestogroszówki, ale wyrazy zdumionych oblicz były tak kapitalne, że Julian 
czym prędzej chwycił za szkicownik, a Tolek za notatnik. A potem Adrianka 
podeszła do zamienionych w dwa słupy soli kwestarek, wsypała całą zawartość 
kapelusza do puszek, ukłoniła się z wyszukaną gracją i stuknąwszy palcami w 
powietrzu, zawołała: "Voil~a" (franc. - oto wszystko). Śród grobowej ciszy 
audytorium i gromkiego śmiechu przyjaciół powiesiła na miejscu kapelusz i 
usiadła kończyć swoje ciastko. Jeszcze tego dnia Tolek wysłał do Krakowa 
artykuł, wzbogacony szkicami Juliana, i redaktor miał okazję nie żałować ani 
redakcyjnego auta, ani urlopów pracowników. Wreszcie "wędrowna trupa", jak 
nazywał całe towarzystwo profesor, stanęła w Chojnicach. Uderzająco czyste i 
uderzająco zniemczone miasteczko. Ponieważ samochód trzeba było na parę godzin 
odesłać do garażu dla generalnego zrewidowania, żywa i wesoła jego zawartość, 
łaziła całą paką po mieście, oglądając ładnie dekorowane zielenią domki i 
sensacyjne napisy na szyldach. Zatrzymali się wreszcie na chodniku i zadarłszy 
manifestacyjnie w górę podbródki podziwiali napis, lśniący z daleka: "Największy 
interes specjalny". Radość swą musieli objawić dość głośno, gdyż wkoło 
momentalnie zebrał się tłum, nie przyzwyczajony do podobnych niespodzianek. 
Życie w pomorskich miasteczkach płynie jak wąska, leniwa rzeczułka. O godzinie 
ósmej, dziewiątej ojcowie i mamy siedzą przykładnie w domu, piją czarną, żytnią 
kawę, przegryzając plackami kartoflanymi. Po obiedzie mają zwyczaj wstąpić 
gdzieś na kufelek piwa, bez żadnych wybryków i nadzwyczajnego ożywienia. Do 
południa gładko uczesane panie chodzą z koszyczkami w tę i ową stronę, panowie 
siedzą "w interesach". Ludzi wałęsających się dla przyjemności nie ma. Do 
wycieczkowiczów zbliżył się majestatycznie policjant. - Co tu jest "los"? Doch 
zaś ale proszę nie robić kupy na ulicy. Ordnung (niem. - porządek) musi być, zaś 
ale nie? - Ordnung jest ordnung, panie szanowny, ale bo to, widzi pan, u mojej 
cioci było pranie - wyrecytował głębokim głosem Zdzisław. - A u nas zlew się 
zatkał - dodała Ari żałośnie. - I pewno będzie wojna - pokiwał głową Tolek. 
Policjant wybałuszył oczy: - Co? Was? - Panie szanowny, czy w tym "specjalnym 
interesie" można dostać bogatą żonę, nie wie pan przypadkiem? - A po czemu u was 
skarpetki? - Czy tu można sobie przefasonować nos? Ofiara obowiązku i 
bezlitosnych kpiarzy stała z opuszczonymi rękami. - Co jest "los", co za żarty, 
proszę mi zaraz raus z ulicy, nie? Zaś ale wszystkich na komisariat dam, nie? 
Rozejść się, bo protokół wyrychtuję! Profesor Klaudius czuł się bardzo 
nieszczęśliwie. Co za dzika sytuacja! Czegoś podobnego jeszcze nie przeżywał. 
Pociągnął córkę za rękaw. - Chodźmy, Ari. - Dobrze. Już się rozchodzimy, ale 
niech nam pan powie, gdzie tu można się najeść. - Aha! No ja, teraz rozumiem. 
Państwo szuka restauracji, nie? No to pójdziecie prosto, nie? Zaś potem pierwszą 
ulicą na prawo, nie? - No to bardzo dziękujemy. Niech pan pozdrowi od nas swoją 
żonę. - Ja jestem kawaler. - O, o! Szkoda, no, ale w takim razie niech się pan 
pokłoni swojej babci i wszystkim ciociom. Bardzo nam było miło pana poznać, nie? 
Pan jest szalenie uprzejmy! - Tu Ari potrząsnęła ręką policjanta, i wszyscy 
ruszyli w przeciwną stronę. Policjant został na chodniku, przechylił głowę na 
bok i przejrzał się w szybie wystawowej, potem energicznym krokiem odmaszerował 
na swój posterunek i cały czas myślał, czy wypada mu się śmiać, czy martwić. W 
restauracji podano towarzystwu kartę i Julian głośno czytał potrawy: - Chleb 
ilustrowany. - Ooo! - zabrzmiał chór. - Zalany drób! - Widzisz, Ari, tu, na 
Pomorzu, nawet drób bywa nalany, a ty mi od pijaków wymyślasz! - krzyknął 
Zdzisław. - Rosół z wkładką! - Ooo!! - Gęś z modrą kapustą... no, co każemy 
dawać? - Wszystko, coś przeczytał, po kolei. Kelner trochę się dziwił, ale 
podawał. A goście jedli, tylko w pewnej chwili profesor mruknął: - Na deser 
trzeba rycyny. ** ** ** Gdy wyjechali z Chojnic, było już niedaleko zachodu. 
Zdzisław kołował autem w tę, to w tamtą stronę. Jechali naprzód, zawracali, 
potem znów gdzieś boczną szosą. I tak zastała ich noc, gdzieś przed jakąś 
karczmą. Ponieważ mowy nawet nie było, by gospodarz mógł wszystkich wygodnie 
rozmieścić, przeto panowie zrezygnowali ze snu, na korzyść pań i całą noc grali 
w karty i rozpytywali gospodarza o okoliczne miejscowości. Wyruszyli o ósmej 
rano i przed dziesiątą stanęli na upatrzonym miejscu. Wysypali się z auta. Przed 
nimi wiatr kołysał i marszczył srebrnozieloną toń wielkiego jeziora, którego 
końca nie było widać. Wsiąkał gdzieś w pagórki, pokryte młodym, iglastym lasem. 
Na przeciwległym brzegu jeziora falowało zboże, to hen w górze, na wysokości 
kilkudziesięciu metrów, to znów nisko, tuż nad jeziorem. Cały teren był 
powyginany łagodnie, ale wyraźnie. O kilkanaście metrów w lewo i prawo od 
miejsca, na którym stali, widać było małe, murowane domki. - Tom was przywiózł, 
co? Cisza jest, spokój jest, letników, chwalić Boga, zdaje się, nie ma; las jest 
i woda jest, więc i grzyby i ryby, i mąka i łąka, i pagórki i ogórki, bo widzę 
ludzkie osiedla. Trzeba się więc teraz rozejrzeć, rozpytać i zamieszkać. 
Adrianka patrzyła na wodę uśmiechnięta, i odpowiedziała: - Tak! Zdaje się, że 
będzie nam tu dobrze. W jej głosie drżała nuta wzruszenia. Ruszyli ławą w stronę 
osiedla. Po dokładnym rozejrzeniu się w sytuacji doszli do przekonania, że będą 
mieli "rajskie życie". Panowie wynajęli sobie umeblowany pokój u właściciela 
zajazdu. Pokój duży, nadzwyczaj czysty, o solidnych meblach. Bowiem był to 
"salon" gospodarza. Adrianka z ojcem zamieszkała w sąsiednim zaraz domu, 
należącym do rodziny jednego ze strażników granicznych. Koleżanka Ari wraz z 
siostrą i mężem dostała locum u miejscowego nauczyciela, który podobno często i 
gęsto lubił sobie popijać, ale mieszkanie miał duże i ładne, co na Pomorzu jest 
rzeczą zupełnie powszednią. Tam ludzie nie umieją gnieździć się byle jak, spać 
na byle czym, nawet po zapadłych wsiach, i to na Adriance, która dosyć w życiu 
swym oglądała kurnych chałup, zrobiło szalenie miłe wrażenie. Od razu poczuła 
się swojsko i swobodnie. Raziła ją tylko mowa tutejsza, upstrzona w 
zastraszający sposób niemczyzną. Przez wszystkie ubiegłe lata od czasu pobytu u 
Jacka nie miała w wakacje takiej ciszy ani takiego wewnętrznego spokoju. 
Ponieważ urlop mogła brać tylko czterotygodniowy, więc ojciec, widząc, jak jest 
zawsze zapracowana, zmuszał ją, by jechała do Krynicy lub Nałęczowa i oddawał 
pod sumienną opiekę lekarzy. Niepokoił go stan serca Ari. Wprawdzie była to 
tylko nerwica, ale on swą pociechę chciał widzieć zdrową i spokojną. Tym razem 
uległ prośbie córki. - Tatuś, ja mam dosyć ludzi, dosyć wrzasku, dosyć deptaków. 
Chcę mieć słońce i las, i wodę, i chcę raz zrzucić ten szyld, jakim jest moje 
nazwisko i zawód. Pierwszych parę dni całe towarzystwo spędziło prawie ciągle 
razem. Jeździli łódkami po jeziorze, biegali jak smarkacze po lesie, nad wyraz 
szczęśliwi, że mogą się nie krępować. - To jest bezludna wyspa i my obejmujemy 
ją w wieczyste posiadanie - tłumaczył Zdzisław. Potem każdy zanalazł pole i 
przedmiot swego zainteresowania. Julian całe dnie łaził z wędką, Zdzisław 
znalazł gdzieś jakąś chabetę, zdatną pod wierzch, i jeździł na placówki straży 
granicznej. Przy tej sposobności od razu ze wszystkimi się zaprzyjaźnił, grał z 
nimi w piłkę nożną, organizował chóry od ręki i śpiewał wszystkie najnowsze 
piosenki, jednym słowem był w swoim żywiole. Koleżanka Ari brała słoneczne 
kąpiele, spała, jadła i haftowała. Jej siostra "wkuwała", gdyż miała zdawać 
egzaminy, była studentką prawa. Mąż zaś nic nie robił, tylko "odpoczywał". 
Profesor całe godziny siedział nad brzegiem jeziora i patrzył, jak ryby, 
oddychając, kręgi na wodzie czynią, jak mewy i rybitwy kołują w powietrzu, by 
nagle rozpruć spokojną lub sfalowaną toń w pogoni za zdobyczą. Kurzył sobie 
fajkę, uśmiechał się z zadowolenia i zapominał o całorocznej orce. Adrianka zaś, 
jak dorwała się do łódki, to już nic z nią nie było można zrobić. Pogoda czy 
niepogoda, Ari machała wiosłami zawzięcie i śpiewała z radości, której nie mogła 
pomieścić dziewczęca pierś. Woda! Woda! Raz groźna, szumiąca, gniewa się, 
obryzgując brzeg ołowianymi strugami, przewala się z boku na bok, skacze w górę, 
woda szalona, w jakiejś niepohamowanej złości. To znowu, przekorna, pluje wokół 
białą pianą, mocuje się z łódką, niecierpliwi. Albo srebrna jak szkło tuli do 
siebie promienie słońca i cicha jest, nieruchoma, ale żywa. Gra lśniącą piersią 
jak harfa zaczarowana pieśń o słonecznej ciszy. Albo w purpurę, złoto i fiolet 
strojna otwiera słońcu bramę zachodu i jest jak królowa królowych: piękna i 
tajemnicza. Ogarnia ramionami złotą kulę i zamyka się w mroku i chłodzie nocy. 
Adrianka pokochała jezioro i stało się ono jakby cząstką jej duszy. I zdawało 
się chwilami dziewczynie, że ta wielka woda także ją kocha, a czasem marzył się 
Ari ocean i ten ktoś na oceanie. Tolek włóczył się za Adrianką jak cień, że aż w 
końcu zaczęła przed nim uciekać. Chciała być sama. Cieszyć się, rozmawiać z 
lasem i wodą. Lubiła podczas wichury płynąć łódką i borykać się z naporem fal, 
czuć niebezpieczeństwo tuż, tuż koło siebie i walczyć, wytężając muskuły, by 
zziajana, spocona, ale zwycięska, przybić do brzegu. A Tolek omal nie płakał, 
widząc te wycieczki. Bał się o kochaną dziewczynę, wiedział, że nie umiała 
pływać. - Panie profesorze, niechże pan jej zabroni dziś jechać. Wszyscy rybacy 
zostali w domu. - Ona tak lubi. - Ale może utonąć. - Ona nie utonie. I tak było 
zawsze. Więc Tolek z rozpaczy zaczął asystować studentce, myśląc, że może ten 
manewr zrobi na uparciuchu wrażenie. ** ** ** Aż wreszcie nadszedł pewien dzień. 
Ari, jak zwykle, wyjechała na jezioro od rana. Pogoda była cudna. Nagle zupełnie 
niespodziewanie zmarszczyła się tafla wody, zbałwaniła. Zagrzmiało raz i drugi, 
jezioro zaczęło skakać jak opętane. Ari była o kilometr od domu. Mowy nawet nie 
było, by dojechała łódką, w której woda już chlupała porządnie. Wiatr wciąż 
znosił łódkę na bok, Ari zupełnie nie mogła utrzymać kierunku. Pomdlały jej 
ręce. Tymczasem zaczęło grzmieć coraz potężniej. Ari postanowiła dobić do 
brzegu, zostawić łódkę i pieszo pognać do domu. Zbierając ostatki sił, machała 
zawzięcie wiosłami, przemoczona do koszuli. Deszcz lał bez przerwy gęsty i 
grubokroplisty, ale jej było gorąco. Bała się. "A jeśli utonę?" - myślała. Jakże 
była maleńka wobec tego ogromu spiętrzonych, czarnych mas wody, które waliły w 
tył łódki i szarpały ją napastliwie jak głodne psy. A jeżeli łódka się napełni 
wodą przed dobiciem do brzegu? Jakże okropnie bała się Ari takiej samotnej, nie 
opromienionej niczyim kochającym spojrzeniem śmierci. "Ja nie chcę zginąć, ja 
jeszcze muszę dużo zobaczyć, muszę kochać. Madonno, broń mnie! Trzeba mi coś po 
sobie zostawić tu, na ziemi - drżały rozsypane myśli dziewczyny. - Żeby tu był 
tatuś ze mną". A potem, wciąż uparcie, z zaciętymi zębami wiosłując, jęła 
ogarniać gorączkowym wzrokiem fale i postanowiła walczyć. Ale dla otuchy 
śpiewała sobie "Pod Twą Obronę" i uczuła ulgę. Strach ją opuścił prawie 
zupełnie. "Pokonam cię, wodo, pokonam. Jesteś cudna, jesteś kochana, nie zrobisz 
krzywdy Adriance". Zmniejszała się coraz bardziej przestrzeń dzieląca ją od 
białych, w cieniu drzew ukrytych domków. Nareszcie brzeg. Chciała wyskoczyć, 
wiatr zachybotał łódką i Ari wraz z wiosłem utknęła nosem w wodę. Szczęście, że 
to już był brzeg i płytko. Podniosła się, zaklęła sobie na rozgrzewkę i 
wpierając nogi w piasek, zaczęła ciągnąć łódkę na brzeg, by jej woda nie zniosła 
na środek. Wtem usłyszała za sobą niski, bardzo miły męski głos: - Cóż to, mała, 
wpadłaś do wody? Uciekaj, dziecko, do domu, bo się zaziębisz. Już ja tę łódkę 
wyciągnę. Obróciła się, zapominając w zdumieniu o tym, że jest burza i deszcz, a 
z niej też woda ocieka strugami, i spojrzała na mówiącego. Był to mężczyzna 
średniego wzrostu, dobrze i mocno zbudowany. Spod gęstych, czarnych, szerokich 
brwi patrzyły na Adriankę przerażone piwne oczy. - Przepraszam bardzo, nie 
wiedziałem... wziąłem panią za kogo innego. Tak z tyłu nie spostrzegłem, bardzo 
przepraszam... - mówił okropnie zakłopotany. Gdy bowiem "mała" obróciła się i 
wyprostowała, od razu uderzył go jej strój i twarzyczka zupełnie różna od 
wszystkich, które tu stale widywał i znał dobrze. - Ależ proszę bardzo, cieszę 
się, że jeszcze jest ktoś, komu wydaję się "małą" - mówiła uśmiechnięta. - Może 
jakoś razem damy radę temu pudłu. Oczywiście "dali radę". - Niechże pani, na 
miłość boską, pędzi do domu, można się śmiertelnie zaziębić. - Nic mi nie 
będzie. To była przygoda. Mam przedsmak burzy na morzu i jestem zadowolona. 
Dziękuję za pomoc, do widzenia panu. Kłusem puściała się wzdłuż brzegu. W 
połowie drogi spotkała Tolka z parasolem. Na jej widok upuścił parasol. 
Przemknęła obok niego, śmiejąc się głośno, a zanim nieszczęsny wielbiciel złapał 
parasol i wrócił, Ari już się przebierała. Gospodyni nalewała herbatę i zwróciła 
się do wchodzącego Tolka: - Zaś pan nie może narzeczonej pilnować? Jeny! Jeny! 
Będzie choroba doch z pewnością. O jeny! Zaś ale tak zmoknąć, nie? Od samego 
rana była wyjedzona, bez obiadu do tej pory. Ja już mam z tą panienką. Jeny! 
Jeny! A Tolek za to słowo "narzeczona" pokochał poczciwą panią Gretę razem z jej 
mężem i dziećmi do siódmego pokolenia włącznie. Nie mógł się tylko doczekać, 
kiedy Ari nareszcie skończy to przebieranie. Tymczasem cała paczka zebrała się 
już w pokoju profesora, więc ulżył sobie przynajmniej tym, że barwnie 
opowiedział zgromadzonym, jak wyglądała Ari. - Bo ja zawsze profesorowi mówię: 
nie puszczać jej samej na jezioro - odezwała się pani Kazimiera - jeszcze kiedy 
będzie nieszczęście. - Paniusieczko, jeżeli ma być, to i nie na jeziorze będzie 
- odparł profesor z flegmą. Weszła Ari, różowa, z błyszczącymi oczyma, usta 
miała tak czerwone, jakby je specjalnie i długo malowała. Na głowę, na biedne 
rozmoczone loki założyła biały szal i zawiązała go tak jak turban, spinając na 
środku lśniącą broszką. Ciepła, flanelowa, biała z pąsowym szlakiem sukienka 
jeszcze więcej podkreślała oryginalną urodę panny. - Ari, jak mi Bóg i 
profesorek miły, tyś powinna zostać ósmą żoną Sinobrodego. Już morowszej 
Turczynki nie widziałem! - krzyknął Zdziś. - Może i zostanę, w każdym razie, 
kochanie, ty haremu»* pilnować nie będziesz. Tolek jest do tego jedyny z 
parasolem. Harem (tur., z arab.) - żony, nałożnice muzułmanina. - No a co ja 
będę w takim razie robił? - Będziesz uczył siedem żon gry w piłkę nożną. - 
Bardzo piękna rola. Dzieci, warto by dziś urządzić jaką tańcówkę albo co. Na 
dworze ziąb, wichura. - Brawo! Brawo! Dancing. A kogo zaprosimy? - Tylko naszych 
gospodarzy i gospodynie. Zdzisław pognał do nauczyciela poprosić o wypożyczenie 
na wieczór sali rekreacyjnej. Julian przywlókł swój patefon. Zabawa przeciągnęła 
się do czwartej rano. Na drugi dzień cała osada o niczym innym nie mówiła, tylko 
o tym, że "te, co są z miasta przyjedzone, urządzili wej taką muzykę i tańce, 
jeny, jeny!" Ari spała do dziesiątej. Poszła potem pocztą wysłać felieton, a za 
nią "Wielki Nieodstępny", jak przezwała Tolka. W samych drzwiach natknęła się na 
nieznajomego, który nazwał ją "małą". Przelotnie spojrzeli na siebie. Adrianka 
odczuła nagły skurcz serca, coś w niej zadygotało. "Po co ten Tolek przylazł za 
mną?" - pomyślała zupełnie bez przyczyny. Nieznajomy zrobił jej miejsce w 
drzwiach, usuwając się na bok, i wyrzekł półgłosem: - Dzień dobry pani. - Dzień 
dobry panu - odpowiedziała i weszła do małego pokoiku poczty. Gdy wracali, Tolek 
spytał: - Czemu jesteś taka blada, Ari? Może serduszko boli? - Nie! - krótko 
odpowiedziała. - Znasz tego pana? - Znam. - Od kiedy? - Od wczoraj. - Tak? 
Gdzieś go poznała? - W wodzie. Ale, Toleczku, czy to takie ważne okropnie? - No, 
nie! Ale ja tylko przez ciekawość. Ma bardzo inteligentną twarz. - Prawda?! - z 
zapałem podchwyciła Ari. - Adrianko! - Co? - On ci się podoba! - rzekł Tolek 
smutno. - Szalenie. Prawie zupełnie tak jak ty - po czym kategorycznie 
oświadczyła, że chce zostać sama, ponieważ musi "zebrać myśli". - Już ja się 
domyślam. Będziesz "zbierała" w towarzystwie tego pana. - Więc dla równowagi 
idź, czyń to samo z panną Jasią. Usiadła nad jeziorem. Słońce grzało mocno. 
Adriance w duszy było jakoś strasznie szeroko, strasznie pusto i smutno. 
Przypomniała sobie "ocean" i "Stefa". Przecież, o ile kogo kochała w życiu, to 
tylko tego, nigdy nie widzianego. Więc czemu teraz takie dziwne uczucie tęsknoty 
do człowieka, z którym zamieniła parę słów, dla którego była zupełnie obojętną, 
jedną z tysiąca jej podobnych? Co to jest, co to jest? Aż straciła spokój. 
Czuła, że jest zdenerwowana, a siedzenie i rozpamiętywanie tego, co przeżywa, 
jest groźne ze względu na otoczenie i na ojca. Ari nie wolno marszczyć czoła, bo 
jest złotą pszczółką. Poderwała się z miejsca i szła szybko, szybko, brzegiem 
jeziora, potem na duży pagórek i zbiegła w las. A tu mocno pachniała żywica i 
było zupełnie cicho. W dole błyskało szafirem drugie jezioro, wąskie i długie. 
Słońce rzucało setki srebrnych cekinów, rozpryskujących się po wodzie. Adriance 
nagle przyszła na myśl zwrotka piosenki. "Przy cichym słonku i przy pogodzie@ 
srebrne panienki tańczą na wodzie,@ wiatr ich leciuchne plącze sukienki...@ 
Tańczą na wodzie srebrne panienki."@ Wracała już wolniejszym krokiem, wiedząc, 
że i tak na obiad zdąży. Stołowali się wszyscy razem u właściciela zajazdu. Już 
zeszła z górki nad jezioro, gdy usłyszała, że ją ktoś woła: - Ari, Ari! 
Obejrzała się; był to "Wielki Nieodstępny". Biegł ku niej, wywijając kapeluszem. 
- Szukam cię wszędzie. Już wiem, kto jest ten pan... ** ** ** Manewrowała tak, 
by widzieć, kiedy Stefan Kryski będzie wychodził z domu, położonego tuż nad 
jeziorem. Nareszcie jest! Z wędką na ramieniu. Idzie w stronę lasu brzegiem 
jeziora. Ari płynie prawie równolegle z nim, ale w pewnej odległości. Potem 
wyprzedza go, skręca łódką w prawo i kieruje do brzegu. Są teraz blisko siebie. 
On kłania się jej i mówi spokojnym, niskim głosem: - Dzień dobry pani. Adrianka 
blednie, ale wnet odzyskuje równowagę. - Dzień dobry. Pan na ryby? - Tak. 
Korzystam z pogody, choć ja chronicznie nie mam szczęścia. - Doprawdy? Proszę 
zatem wziąć mnie z sobą, ja przyniosę szczęście. Niech pan siada, pojedziemy. - 
No, jeżeli pani łaskawa. Ale uprzedzam, że ja będę wiosłował. Nie przywykłem, by 
piękne panie mnie woziły. Pani daruje, że do tej pory nie przedstawiłem się 
pani, ale nie było sposobności. Kryski jestem. - A mnie na imię Ari... - Jak? - 
natężone oczekiwanie zabłysło w oczach mężczyzny. - Ari Żukowska. Czemu pan się 
tak zdziwił? - Tak sobie. To imię dużo mi przypomina wesołych i smutnych chwil. 
Pani tu jest w towarzystwie tych panów z Krakowa, prawda? I jeszcze są tu dwie 
panie. - Aha! Jest z nami i profesor Klaudius, a reszta to "malaria". Tylko pani 
Kazimiera jest dziennikarką z zawodu. - Klaudius? Czy to nie ojciec tej 
dziennikarki. - Tak. Bardzo się cieszę, że pana poznałam. Moi koledzy nie chcą 
mnie z sobą brać na dalsze wycieczki, bo mam niby chore serce. A tak strasznie 
lubię z kimś tak się włóczyć, pan wie, po najgorszych wertepach. Wobec tego 
muszę pana skusić i zaangażować do mej przybocznej gwardii w charakterze 
kapitana. - Rozkaz, księżno! - O! Dlaczego księżno? - Któż może mieć przyboczną 
gwardię? Zresztą do pani twarzyczki jakoś ten tytuł dobrze pasuje. - O, jaki pan 
miły! - Gdzież tam miły. Jestem stary, nudny dziad. - Ani pan nie jest stary, 
ani nudny. Jest pan daleko milszy od moich kolegów. - Pani mnie przecież nie 
zna. - Ja tak na oko. Dokąd mnie pan wiezie? - Wedle rozkazu i życzenia na 
"wertepy". Dopłyniemy tam do tej łączki i zaprowadzę księżniczkę w terytoria jej 
nie znane. - Morowo, kapitanie. Czuję, że będę musiała szykować order. - Proszę 
spojrzeć na prawo. Jak ślicznie podrywa się w górę stado dzikich kaczek. 
Przechyliła głowę i patrzyła z zachwytem: szur, szur... szur... trzepoczą 
skrzydła jak garść liści rzuconych w powietrze, rozsypują się ptaki i znów w 
dali opadają na wodę. Maszerowali potem przez gęste zagajniki. Ari jednak nie 
mogła w myśli nie porównać Stefa z Jackiem na niekorzyść Jacka. Jak bajecznie 
Kryski czuł las, jak umiał podchwycić wszystko, co może czarować duszę 
człowieka. Niby takie nic. Niby jedna, jedyna brzózka u podnóża góry, 
zarośniętej tylko krzakami. Jedna brzózka, a wokół niej podmokła łąka pokryta, 
zasypana bielą wełnianek i żółtych lilii wodnych. Ari sama nie zauważyłaby nawet 
uroku tego obrazka, ale z nią był Stef. - Księżniczko, proszę tu stanąć... nie, 
z tego miejsca lepiej, o tak, teraz... i popatrzeć tak pod słońce. - Cudne to 
jest. Ale, wie pan, trochę jakby smutne, czy nie? - Dużo rzeczy, księżniczko, 
właśnie dlatego jest pięknych, że smutnych. Spacerowali, a czas leciał i kiedy 
wsiedli, by jechać z powrotem, była czwarta. - Co pani robi wieczorem? - 
Przeważnie włóczę się z kolegami, ale może pan ma lepszy plan. - Nie wiem, czy 
lepszy, za to trochę inny. Ot, po prostu, chciałbym księżnę porwać do siebie, by 
poznała moją matkę i siostrę. Będą bardzo szczęśliwe. Mam radio. - Dobrze! 
Przyjdę o siódmej - rzekła Ari. I Stefan, "stary chłop", któremu wszystko w 
życiu szło na opak i który przysiągł sobie, że po ostatniej historii miłosnej z 
Ari Klaudius nie będzie zwracał na kobiety uwagi, Stefan Kryski z bijącym sercem 
spoglądał na drzwi i na zegar. Jego siostra i matka również, tak były spragnione 
wieści ze świata na tym odludziu, gdzie mieszkały prawie od trzech lat, nie 
mogąc się zżyć z otoczeniem. Pochodziły z okolic Krakowa. Po śmierci męża pani 
Kryska przeniosła się z córką do brata, który był tu inspektorem budowlanym, 
miał własny domek z ogrodem i żył starokawalerskim, spokojnym, uregulowanym 
życiem. Po roku umarł, zostawiając siostrze skromny dobytek. Pani Kryska miała 
prócz tego niewielką emeryturę po mężu. Nie była przyzwyczajona do luksusu, ale 
tęskniła do dużego miasta, do ludzi. Zresztą, schorowana już i zmęczona pracą 
całego życia, nie mogła ruszyć się stąd i zaczynać na nowo wszystkiego. Parę 
minut po siódmej ktoś zapukał. - Proszę! - zawołały trzy głosy. Weszła Ari, 
mocno zarumieniona. W ręku trzymała gitarę. Powitano ją serdecznie jak dobrą 
znajomą. Potem już buzia się panience nie zamykała. Trzepotała jak wiatrak o 
wszystkim naraz. O Krakowie i Warszawie, powtarzała zabawne wielkomiejskie 
ploteczki, opowiadała anegdotki, podniecona jak nigdy jeszcze. Stefan uważnie 
jej się przyglądał, wreszcie wziął do ręki gitarę. - Pani gra? - Trochę, Zdziś 
mnie nauczył. - Niech nam pani co zaśpiewa - rzekła nieśmiało panna Zenia. - 
Dobrze. Stefan pomyślał: "Co za bajeczna prostota i naturalność". Poprawiła się 
na krześle. - Najpierw naszą wspólnie ułożoną wycieczkową piosenkę. Muszę tylko 
dodać, że auta już nie mamy. Pojechało z powrotem do Krakowa. "Wędrujemy borem, 
lasem,@ choć nawali kicha czasem..."@ I tak jedną po drugiej, jedną po drugiej. 
Trzy pary oczu zawisły na uśmiechniętej twarzyczce, na policzku Ari, gdzie 
tworzył się mały dołeczek. Ari nie miała koncertowego głosu, ale bardzo świeży, 
bardzo miły i czysty, ot, taki sobie dzwoneczek radości. Po dziesiątej zaczęła 
się żegnać. Stefan postanowił ją odprowadzić. - Księżniczko, czekamy, czekamy 
pani. Co wieczór będziemy czekali. - Dobrze, proszę pani. Mnie tu z paniami jest 
daleko milej niż tam w moim pałacu. Całując serdecznie Zenię, Ari oświadczyła z 
uśmiechem rozpieszczonego dziecka: - Myślę, że zostaniemy przyjaciółkami, 
prawda? - Kiedy ja jestem straszny głąb, nie znam się na formach towarzyskich, 
nigdy nie bywałam nigdzie. Od lat siedzę przy mamusi i pełnię funkcję generalnej 
gospodyni. Mamusia chora, nawet chodzić nie może sama, nie miałam czasu nabrać 
ogłady. - Ech, to wszystko jest blaga i głupstwo. Mnie pewno jeszcze więcej 
brakuje dobrych manier, niż się pani wydaje. Wiem tylko, że nie należy w pokoju 
pluć na dywan, wiem, że nie wypada rzucać kremowym ciastkiem w niesympatyczne 
oblicze, tak jak uczyniła jedna moja znajoma. Dobranoc. Wzięła gitarę pod pachę 
i wyszła ze Stefanem. - Jaki wspaniały wieczór. Czy nie miałby pan ochoty pójść 
jeszcze nad jezioro? - Owszem, myślę tylko, że będą się o panią niepokoić. - O! 
Już wszyscy przywykli do moich dziwactw. Jaka miła jest pana mamusia. - To samo 
pewno mówi teraz o pani do Zeni. Zeszli nad jezioro. Fale uderzały lekko o 
brzeg. Stefan spod oka spoglądał na panienkę: była taka cicha teraz i 
uśmiechnięta. Chciałoby się człowiekowi otulić ramionami jej smukłą, wiotką 
postać i patrzeć w ciemne, zadumane oczy, marzyć o czymś, czego nie ogarnie 
ludzki rozum. Odpoczywać po całej szarpaninie życia. To samo czuł zawsze, 
czytając wiersze i listy Adrianki Klaudius. Kiedy ją sobie wyobrażał, 
przychodziła do niego taka właśnie panienka jak ta, co milcząc, idzie obok 
niego, a czasem taka, jaką widział dziś u siebie, rozśpiewana, dzwoniąca 
śmiechem i dowcipem, migocąca dwoma białymi klejnotami rąk. Ach, te ręce! Czy 
Ari Klaudius miała też w rzeczywistości takie ręce, proszące o pocałunki? Wizja 
tamtej i ta żywa zlały się w całość, która wołała "kochaj mnie". Ale Stefan bał 
się już miłości. - Dlaczego pan nic nie mówi? - Nie chcę księżniczki nudzić. Cóż 
ja mogę takiemu rozpieszczonemu dziecku wielkiego miasta powiedzieć ciekawego? - 
Pan źle o mnie myśli, sądząc z pozoru. Nie wiem, czy dziecko wielkiego miasta z 
taką rozkoszą pławiłoby się w wodzie, jak pan miał sposobność zauważyć. - To 
tylko fantazja. - Ee, bo się rozgniewam i pójdę sama. - Czy nie mówiłem, że 
jestem nudny? - Ciekawa jestem, jak w taką noc wygląda morze. Pan jest przecież 
marynarzem. Niech mi pan opowie o morzu. - Byłem marynarzem. Teraz jestem bez 
posady. Morze, księżniczko, różnie wygląda. Nie mam krasomówczego talentu, nie 
potrafię o nim mówić pięknie i zajmująco, jak pani o wszystkim. W pogodną noc, 
gdy się płynie i słychać tylko warkot maszyn i szum fal, można je określić jako 
"zapomnienie". Wchłania w siebie wszystkie myśli, wszystkie smutki. Jest tylko 
nieskończony, szumiący cień u stóp i drugi, cichy i nieodgadniony nad głowami. 
Czy pani nie chłodno? - Nie. Kapitanie, proszę mnie wziąć z sobą jutro na spacer 
od rana, dobrze? - Rozkaz, księżniczko. Potem niewiele już ze sobą mówili. Jedno 
i drugie czuło, że nie może oprzeć się potędze czaru, który wiąże z sobą serca. 
Ari przed owym uczuciem nie chciała uciekać, dla niej to było szczęście. Stefana 
brał lęk i zdziwienie, że tak nagle, tak od razu zaczął przegrywać. Każde 
spojrzenie Adrianki i każdy jej uśmiech był nową klęską. Przyszedł do domu zły 
na siebie i na Adriankę. Otworzył biurko i przeglądał po kolei listy panny 
Klaudius, ale spomiędzy liter wyglądała ciągle twarzyczka ze słodkim dołkiem na 
lewym policzku. - Coś niesamowitego, jak ta księżniczka przypomina mi tamtą. Co 
za dziwny zbieg okoliczności. Rano postanowił uniknąć spaceru z panienką. Wziął 
wędki i poszedł nad wodę, ale tu niespodzianie zastał Adriankę w towarzystwie 
trzech panów. Grali w karty. Nim zdążył pomyśleć o odwrocie, zobaczyła go i 
rzuciła karty na ziemię. - Panie kapitanie, proszę tu przyjść w tej chwili. Nie 
wypadało uciekać. Podszedł. - Panowie, oto mój nowy kapitan gwardii. Kapitanie, 
oto twoi koledzy. Równaj front! Ustawili się rzędem i po kolei ściskali rękę 
Kryskiego. - A teraz możecie wracać do zajęć, ja sama zaznajomię kapitana z 
obowiązkami i regulaminem. Tolek, przynieś mi szal, powiedz ta... powiedz 
profesorowi, że poszłam na spacer z panem Kryskim i pewno spóźnię się na obiad. 
- Księżniczka jest, jak widzę, niesłychanie imperatywna. - O, tak. - Dlaczego 
pan tak starannie omijał dotąd nasze miłe towarzystwo? My jesteśmy naprawdę 
kochani chłopcy - rzekł Zdzisław. - Nie chciałem się narzucać, ale teraz 
skorzystam. Tu życie jest bardzo ciężkie, choćby dlatego, że nie ma po prostu z 
kim słowa zamienić. - Mam wrażenie, że mało pan skorzysta z naszego towarzystwa. 
Widzę to po minie Ari. - Moi chłopcy, tylko nie narzekajcie. Słodzę wam życie 
cały rok, a teraz... - ... Postanowiła pani osłodzić skromnemu samotnikowi. 
Jakie złote serduszko - uśmiechnął się Stefan. - Ona pana "uwiądnie" w trzy dni. 
- Zdzisiek, bez dowcipów. - Chcesz, żebym płakał po tej stracie, chcesz, żebym 
się powiesił, utopił? Dobrze, ale pamiętaj, że cię będę po śmierci straszył jako 
upiór. - Dobrze, przyjdź, a ja cię będę prowadziła na łańcuszku: "Autentyczny 
żywy upiór. Za jedyne 25 groszy połyka własną głowę". Przybiegł Tolek z szalem. 
Ari owinęła się nim malowniczo. - Idziemy, kapitanie. Salem alejkum, chłopcy. - 
Alejkum salem. Niech Allach strzeże twego serca i żołądka. - Allachowa twego 
rozumu, Zdzisiuniu. Odeszła z kapitanem. Chłopcy patrzyli osowiale. - Żebym tak 
połykaczem noży został, jeżeli ten kapitan nie sprzątnie nam Adrianki - rzekł 
Zdzisław. A Julian, patrząc na wodę, odparł: - Ktoś ją kiedyś sprzątnąć musi, 
ale ona i tak jest nasza Ari księżniczka. Idę na ryby. Gdy dobrze spóźniona 
wróciła na obiad, profesor popatrzył na nią uważnie, pogładził roztrzęsione 
loki. - Złota pszczółko, zaczął się twój królewski lot! - Tak, tatusiu, i nie 
gniewaj się, że teraz rzadko będę z tobą. - Wiem, Ari. ** ** ** Jak cudownie, 
jak radośnie płynęły teraz Adriance dzionki. Zupełnie niby bańki mydlane, coraz 
to innymi kolorami tęczy grające. Pogoda na ogół dopisywała, chodziła więc 
Adrianka ze Stefanem na dalekie spacery. On wynajdywał coraz to piękniejsze 
uroczyska, zakątki rzadko przez ludzi odwiedzane. Podziwiała jego kulturę 
artystyczną, tak jak on musiał podziwiać jej miłość swobody i natury. Ari 
przywołała wszystkie swoje najładniejsze uśmiechy, wszystkie najczarowniejsze 
spojrzenia. Była teraz jak łąka w słońcu miodem pachnąca. Całą kobiecość 
skoncentrowała, by rzucić ją do stóp kochanego człowieka. Teraz już nie 
analizowała. Wiedziała, że go kocha. Gdy czasem wziął ją mimo woli za rękę, 
drżała pod tym dotknięciem i bladła. Nie pytała siebie, za co i dlaczego właśnie 
jego spomiędzy wszystkich młodszych i piękniejszych wybrała. Tylko Stefan 
trzymał się dzielnie. Gdy wieczorem patrzył na Adriankę, siedzącą u stóp matki, 
to znów tańczącą, rozgadaną, rozdokazywaną, tryskającą werwą i humorem, z całej 
mocy bronił się, by nawet w myśli nie nazywać jej "moje kochanie". Ale matka 
jego i siostra tylko tak o niej mówiły. Wiedział tylko, że przebywa w 
towarzystwie dziewczyny, o której nic nie wie, której pragnie aż do bólu. Więc 
choć Ari w mózgu i sercu czyniła mu szalony wir, mówił sobie: "Baczność! Trzymaj 
się, to kokietka". A przecież każdego nowego jutra, każdego nowego spaceru 
czekał z gorączkową niecierpliwością. Dla niej szukał najcudniejszych zakątków, 
tylko z nią mógł całymi godzinami obserwować loty dzikich kaczek, bo wiedział, 
że wtedy zapłoną jej oczy. Tylko dla niej i z nią mógł godzinami pływać po 
jeziorze, by znaleźę białe łabędzie z młodymi. On to kochał, ale z radością 
widział, że i dla niej każdy nieudolny jeszcze ruch łapek małego kaczątka, każdy 
wzlot wielkiego białego ptaka, każdy żałosny jęk derkacza był źródłem nowego 
szczęścia. A przecież chciał tylko tyle, by tej czarującej dziewczynie było 
dobrze. Powoli, powoli Adrianka zaczęła wyciągać go na zwierzenia, więc 
opowiadał o swych podróżach i tysięcznych niebezpieczeństwach, na jakie był 
narażony, zawsze jednak w ten sposób, by stanąć w jak najmniej korzystnym 
świetle. Ale to tylko bardziej brało Adriankę. Dla niej był bohaterem, któremu 
działa się krzywda. Kiedyś spytała go pół żartem, pół serio o ostatnią miłość. - 
Ostatnią moją miłością była Ari Klaudius. Może zresztą tylko marzeniem o 
miłości. - A gdyby pan ją spotkał? - Nie wiem, księżniczko, czy czułbym się 
szczęśliwszy niż teraz. Przecież wiem dobrze, że ani ja dla niej, ani ona dla 
mnie. Poznałem panią i jestem bardzo oddanym adiutantem. Z panią mówię o 
wszystkim, tak jak ze starym druhem i mam pewność, że choć nieraz nudzę, to 
jestem zrozumiany. Wobec pani młodych przyjaciół, którzy, jak widzę, potracili 
dla księżniczki głowy, jestem bardzo stary, bardzo szary, nie umiem prawić 
słodkich słów. - Ja wcale nie chcę słodkich słów. Gdy pan opowiada, jestem z 
panem wszędzie. Nocuję w tym obrzydliwym, dusznym, noclegowym domu na gołej 
desce, jadę na dachu w mroźną noc przez zimną, okrutną Rosję i oglądam chińskie 
pagody, patrzę na bezkresny piasek pustyni, o Stef! Spojrzał na nią bacznie, 
uderzony dźwiękiem głosu tak zawsze dziecięco świeżego. Oczy miała zamglone 
łzami. - Pani jest bardzo wrażliwa. - Zdaje się, że tak. Niech pan jeszcze coś 
opowie. - Myślę, że będę musiał księżniczce pokazać zaczarowane jezioro - 
powiedział po długiej chwili milczenia. - Zaczarowane? - Tak. Jest tu takie. Sam 
je wynalazłem i siedziałem często i długo. Ma ono dziwny urok. Po prostu mówi do 
duszy. Nad nim trzeba marzyć o miłości. - Proszę mnie tam zaprowadzić. - Dobrze, 
ale księżniczka weźmie ze sobą gitarę. - Tak - szepnęła Ari. Szli teraz pod 
górkę. Ari dźwigała wielki bukiet dla pani Kryskiej. Zdyszała się trochę. - Czy 
mogę wziąć księżniczkę pod rękę? Znowu tylko szept: "tak!" i oczy spuszczone. 
Ale kiedy poczuła jego muskularne twarde ramię, kiedy oparła się o niego 
pierwszy raz od czasu ich znajomości, zbladła mocno, zadrżała. Musi, musi 
powiedzieć, że go kocha, że chce utonąć w tych ramionach i nie odchodzić nigdy. 
- Co pani jest? Zmęczone biedactwo? - Nie... tak... ja sama nie wiem. Serce mu 
zaczęło dzwonić. Och, ile trzeba mieć odwagi, by prowadzić taką wiotką kruszynę, 
a nie zgnieść jej w uścisku. Nie wolno, nie wolno. Ari i Tolek! Przecież ich coś 
z sobą łączy. - Panno Ari, niech mnie pani nie kokietuje, niech pani przestanie 
na mnie patrzeć, to naprawdę nie wypada. - A ja chcę. - Wiem, że maleństwo jest 
kapryśne, ale dużo rzeczy można chcieć, a nie wolno czynić. - Pan się mnie boi. 
- Tak jest. Poszła naprzód, zostawiając go parę kroków za sobą. Potem odwróciła 
się nagle. - Pan mi mówił, że korespondował z Ari Klaudius. Cóż pan jej pisał? - 
Ot tak, wszystko, co czułem. Starałem się tylko zawsze jak najstaranniej ukryć 
swą nudną, smutną naturę. Pisałem na wesoło, nie chcąc, by się nużyła 
jeremiadami,»* ale to bardzo subtelna kobieta. Z kłębka pogmatwanych, niby ot 
tak beztrosko rzucanych zdań, szybko wyciągnęła niteczkę wątku. Pani też to 
potrafi. Jeremiada - skarga, narzekanie, biadanie. - Dlaczego pan przestał do 
niej pisać? - Prosiłem raz, by przyjechała do Gdańska. Bardzo pragnąłem ją 
poznać. Chciałem całować tylko jej ręce. Nie przyjechała, nie dała znaku życia 
więcej. - Profesor mi opowiadał - rzekła drżącym głosem Ari, że panna Klaudius 
wybierała się właśnie do Gdańska i bardzo się z tego cieszyła. Ona lubi podróże. 
Ale dostali depeszę, że mała siostrzenica jest umierająca i pojechała tam. Potem 
sama zachorowała na szkarlatynę. Panie Stefanie, co panu? Przystanął i stał 
blady z przymkniętymi oczami. Nie mógł wykrztusić ani słowa. "Więc to tak? 
Biedna, biedna Ari Klaudius. A teraz jest na jej miejsce inna. Tamta go kochała 
może, a ta się nim bawi może. Co robić, co robić teraz?" Ten spacer trwał krócej 
niż zwykle. Ari wsunęła rękę pod ramię Stefana i powiedziała: - Chodźmy do domu, 
Stef, czekają na mnie z obiadem. - Adrianka Klaudius też tak skracała moje imię 
- nagłe bolesne wspomnienie. - Stef! Pan ma śliczne usta. - Oho! Zaczyna się 
seria nowych żarcików. - I strasznie miłe spojrzenie. No, niechże pan teraz nie 
liczy mew, tylko popatrzy na księżniczkę. Czy jestem miła? - Tak! ("Moja Ari też 
była taka, taka bliska, taka kochana" - myślał). - No więc proszę przyjąć do 
wiadomości, że nie zobaczy mnie pan całe trzy dni. Spojrzał z niepokojem. - 
Dlaczego? - Jedziemy na wycieczkę do Gdyni. Niech się pan cieszy, że przestanę 
go wyciągać na włóczęgi i... do widzenia. Widzę już moją gwardię, biegnę do 
nich. Przystanęli. - Wesołej zabawy, księżniczko. Proszę zabrać z sobą coś 
ciepłego, tam może być chłodniej niż tu. - Dziękuję! Do zobaczenia, kapitanie. 
Po koleżeńsku uścisnęli sobie dłonie. Rozeszli się. Ona do swoich, by im 
oznajmić, że ma ochotę jechać do Gdyni, on do domu. Było mu nieznośnie przykro. 
Całe trzy dni! Całe trzy dni nie słyszeć jej radosnego głosu, nie widzieć jej 
minek, jej uśmiechów. Znowu sam. Zapomniał w tej chwili nawet o Ari Klaudius. 
Chłopcy przyjęli projekt Ari z zachwytem (ten stały zachwyt był jednym z punktów 
regulaminu gwardii), choć nieraz już morze widzieli. Ale Ari była tu pierwszy 
raz. I gdy stanęła na brzegu i wytężyła oczy w dal, zdławiło ją poczucie, że 
jest taka bardzo, bardzo maleńka wobec masy tego życia, jakie zawiera w sobie 
morze. Czymże są jej kłopoty i radości wobec onej potęgi, co z hukiem wartuje u 
granic lądu, na którym kręcą się podobne jej mrówki? Czy potrafi kiedykolwiek 
podziękować Stwórcy za ten cud i za to, że ma oczy? Czy potrafi wyrazić melodię, 
jaką tworzy szum fal i gra jej rozkołysanego jak morze serca? "A wkoło taki 
spokój i harmonia,@ słońce się wodzie kochaniem uśmiecha,@ wiecznością dźwięczy 
cicha monotonia,@ szelestów fali. Jakieś siwe echa@ błądzą w przestrzeni. Czy 
echa prabytu?@ Błądzą, szeleszczą i czekają świtu@ nowego słońca. Tu nic się nie 
zmieni.@ Tu będzie zawsze potęga Przestrzeni.@ Daj mi raz, Boże, zadrgać orlim 
lotem@ hen! Ponad światem! Niech w głowie zaszumi@ rozpęd szalony raz jeden. A 
potem@ niech mi gra fali bicie serca stłumi,@ serca, co było jak wulkan gorące,@ 
serca, co czuło i morze, i słońce!"@ I ten szept Adrianki był jej jedyną w tej 
chwili modlitwą. A potem przyszła tęsknota. Tęsknota do człowieka, który, 
wiedziała, umiał czuć tak jak ona. Nie wiedziała natomiast, że i Stef włóczył 
się samotnie nad jeziorem, po lesie, deptał ścieżki, którymi chodzili razem i 
wciąż myślał tylko o tym, że z małą księżniczką było mu stokroć milej, a 
wszystko wokół miało zupełnie inny urok, oglądane przez pryzmat szarozielonych 
oczu wesołej panienki. I jedno już tylko teraz miał pragnienie: "wróć, mały, 
roześmiany skowronku, wróć, zalotna, kapryśna księżniczko!" Ari wróciła niby 
taka sama, jak zwykle niefrasobliwie wesoła, ale teraz każde uderzenie serca 
było już tylko tęsknotą i wołaniem: Stef! Stef! Ponieważ przyjechali wieczorem, 
więc zobaczyła go dopiero rano. On sam wyszedł na jej spotkanie. Wyciągnęła 
impulsywnie obie ręce i krzyknęła zdławionym głosem: - Och, Stef! Jakie cudne 
było morze i jak źle bez pana. Dłużej niż zawsze dotąd przytrzymał opalone łapki 
w swoich. - Księżniczko! I mnie było bardzo, bardzo pusto i niedobrze. Nie 
kłamał wcale. - Idziemy na spacer? - Oczywiście! - Prowadź, kapitanie. Szli 
milcząc kawał drogi aż do małego, zacisznego lasku. - Może usiądziemy? - 
zaproponowała Ari. Nie oponował. Leciutko oparła się o niego ramieniem. Chciało 
jej się płakać. - Niechże mi pan powie coś miłego. - No to niech pani spojrzy na 
ten wąwóz. Czy nie cudowny? Była pani w Szwajcarii? - Nie. - Zupełnie podobny 
miejscami krajobraz. Tu raz szedłem nocą, tym wąwozem. Zabłądziłem i wlazłem na 
niemiecką stronę. Słyszę szwargot strażników. Ciemno, nosa własnego nie widać, a 
według określeń pani, jak u Murzyna w żołądku po czarnej kawie w ciemną noc. Nie 
znałem jeszcze tych stron dobrze. No, myślę sobie: niech mnie teraz capną. Tu 
Szwaby, a z drugiej strony moje rodzone Polaki mogą mnie ustrzelić, jak się będę 
ku nim zbyt gwałtownie pchał. Przeleżałem w krzakach do świtu, a potem z pomocą 
Bożą i znajomego strażnika wróciłem do domu. Niech pani uważa, to jest perkoz 
dwuczuby. Musi dziennie zjeść trzy razy tyle ryb, ile sam waży. Ale Ari uderzyła 
pięścią w mech. - Nie chcę perkoza, i nie chcę wąwozu, i nie chcę pana... - i 
rozpłakała się. Stefan od razu zapomniał o całym świecie. - Ależ księżniczko 
Ari. Maleństwo! Co się stało? Może nieporozumienie z narzeczonym? Podniosła 
głowę. - Z jakim znowu narzeczonym? - Z panem Tolkiem. - Tak, właśnie! Z 
narzeczonym, z mężem, z teściową, z sześciorgiem dzieci i z królem hiszpańskim. 
Niech pan sobie idzie, nie chcę pana widzieć. - Dobrze - wstał, ukłonił się i 
poszedł w stronę granicy niemieckiej. Ari zerwała się też i pędem pobiegła do 
domu. Umyła się, uczesała, wzięła gitarę i poszła do pani Kryskiej. - 
Księżniczka przyszła. Nareszcie. A gdzież Stef? - Nie wiem, poszedł sobie, nie 
cierpię go. - Aha! Sprzeczka. Oj, księżniczko, nie bałamuć mi syna. Chodzi już 
jak potłuczony od okna do okna; niech tylko Ari później wstanie. - Ja też, 
proszę pani, chodzę jak potłuczona, a on nie daje się zbałamucić. Panna Zenia 
wybuchnęła śmiechem. - Miałaś rację, mateczko. Tu się najwyraźniej coś święci. W 
każdym razie ja mojej księżniczce nie dam zrobić krzywdy. - Damo dworu, pani 
jest w każdym calu czarująca. Co mam zaśpiewać? - Piosenkę o białych pawiach - 
zawołały obie panie. "Raz ktoś księżniczce cud urody@ darował białe pawie trzy.@ 
I poszła z nimi na ogrody,@ piękna księżniczka, pawie trzy.@ Chodziła z nimi po 
murawie,@ od rana aż po mroku ćmy@ i pieszcząc swoje dziwne pawie,@ śpiewała 
poprzez łzy.@ O, pawie!@ O, moje białe, białe pawie!@ Tęsknotę sercu memu 
ścielą,@ zaczarowały mnie swą bielą@ i sny srebrzyste śnię na jawie,@ o, pawie!@ 
Gdy na spoczynek szła księżniczka,@ a za nią białych pawi sznur,@ dwór patrzył 
smutno w pani liczka@ i w dziwnych pawi biały sznur.@ A gdy zasnęła cała w 
bieli@ i przy niej pawie w krasie piór@ drzemały cicho przy pościeli,@ 
księżniczce nucił chór."@ Panna Zenia objęła Adriankę i śpiewały razem: "O, 
pawie!@ O, dziwne białe, białe pawie!@ Tęsknotę sercu pani ścielą,@ zaczarowały 
ją swą bielą.@ I sny srebrzyste śni na jawie,@ o, pawie!"@ Po śniadej twarzy 
panny Zenony płynęły łzy. Jak dawno pożegnała już swój srebrzysty sen. W pokoju 
było cicho. Pani Kryska ukołysana śpiewem, drzemała. Panny siedziały, nie 
zapalając lampy. Wszedł Stefan. Na widok Ari chmurną twarz przebiegł płomień. 
Staruszka otworzyła oczy. - Coś ty znowu przeskrobał, włóczykiju? Przeproś zaraz 
nasze słoneczko. - Ja przepraszać bardzo lubię i uczynię to z przyjemnością, ale 
swoją drogą księżniczka jest rozpieszczony wielki kaprys. Ucałował obie ręce 
panienki, a ona pochyliła twarz tak nisko, że musnęła policzkiem czoło Stefana. 
Gorąco mu się zrobiło i żeby coś powiedzieć, żeby ukryć wzruszenie, rzekł: - Czy 
mamusia zauważyła, jakie piękne ręce ma to "słoneczko"? - Ja dużo jeszcze rzeczy 
zauważyłam. Zeniusia, podaj herbatkę. Stefan usadowił się koło Ari i szepnął: - 
Pójdzie księżniczka jutro nad "zaczarowane"? - Pójdę! - krzyknęła podskoczywszy 
na krześle. - Słuchaj, Stef, ty mi Adrianki po żadnych dziurach nie prowadzaj. 
Siedzielibyście ot, tutaj sobie, ja wielu rzeczy nie dosłyszę, możecie i tak 
wszystko co trzeba powiedzieć, - Ależ, mateczko! - Nie zawracaj głowy, osłodź 
pani herbatę. Gdy Stefan, jak zwykle, odprowadził Adriankę, nie wrócił do domu. 
Poszedł prosto drogą zalaną księżycową poświatą i z góry widział jezioro tak 
ciche i srebrzyste jak sen dziecka. Serce Kryskiego zalała fala bezbrzeżnej 
tęsknoty. Znów, jak ongiś, doznał pragnienia śmierci i poczuł się takim 
tułaczem, takim samotnikiem, że go to niemal dusiło. Było coś niesamowitego w 
srebrnej ciszy uśpionego jeziora, jakby mu ono wyrwało wszystkie nerwy. 
Przypomniał sobie balladę Ari Klaudius, a właściwie jedną tylko jej zwrotkę: "A 
tuman jasnych postaci@ krąży w szalonym tanie,@ śmieje się srebrnym śmiechem.@ 
Mgły drgają srebrnym echem@ i tłumy jasnych postaci@ na rozelśnionej połaci.@ 
Oczy mnie bolą... bolą... bolą...@ Wszędzie srebro... srebro... srebro!@ Za 
swoją srebrną dolą@ idę... płynę!"@ Jego dolą i niedolą, nie wiadomo kiedy, 
stała się Adrianka. Błyskotliwa, radosna laleczka, którą sobie wyczarował, 
czytając listy innej. Odejdzie. A on będzie spoglądał przez długi szereg nocy na 
tę wodę sam, na wodę, która we dnie ma kolor oczu Adrianki. Nie wie, kto ona, 
ale wie, że bez niej trudno mu będzie żyć. I choćby go nawet kochała, bo 
przecież czasem patrzy tak miłośnie, tak urocznie, to czy ma prawo związać swoje 
tułacze życie z jej młodym, radosnym, gwarnym życiątkiem? Teraz jest bez posady, 
nie wiadomo kiedy i gdzie wyruszy. Nigdy nie chciał robić kariery, choć 
tysiąckrotnie miał sposobność. Jego koledzy są na stanowiskach, umieli łapać 
chwile odpowiednie. On nie. Trudno! Jest już za stary, by zmienić sposób 
myślenia. Za stary! Postanowił zejść na dół i wrócić brzegiem jeziora. Schodził 
z góry między dwoma łanami zboża, zamyślony. Wtem, tam na dole, w łódce na brzeg 
wyciągniętej, ujrzał dwie osoby. Ari! To sukienka i biały szal Ari. Serce mu 
zastygło na moment. Ari siedziała wtulona w ramiona męskie. Pot wystąpił na 
czoło Kryskiego. To nie Tolek, więc znów inny. Każdy krok sprawiał mu ostry, 
dojmujący fizyczny ból. Zaciskał zęby. Siedzieli odwróceni do niego tyłem. - 
Tatusiu, tak mi ciężko stąd odjeżdżać. To jest moje jezioro. Ja jestem jego 
księżniczką. - Tak, Ari. - I znów do pracy, do tego pisania. Coś przecież robić 
trzeba. Ale teraz... teraz wcale mi się nie chce. - Wiem, córeczko. - Imogenka 
pisze, że jest im z Wiktorem bardzo dobrze z Lilusią. Całe szczęście, że mu 
wywietrzałam z głowy. Oj, tatuś!... Tęskno mi! - To dobrze, Ari. Czujesz, że 
żyjesz. Tęsknota jest twórcza. Pod Stefanem ugięły się nogi. Nie mógł zrobić ani 
kroku dalej. Spojrzał na jezioro, na księżyc, na miedzianolitą główkę Adrianki i 
szepnął tylko: - Boże Dobry! Boże Dobry! Położył się w trawie mokrej od rosy i 
płakał, jak parę lat temu Jacek Zeler. ** ** ** Rano Adrianka wrzuciła przez 
okno pęk chabrów do pokoju pani Kryskiej i zawołała: - Dzień dobry! - Witaj, 
księżniczko, jak to, nie wejdziesz do nas? - Damo dworu, Zenono, czy nie będzie 
to wbrew ceremoniałowi pałacowemu, jeśli wejdę przez okno? - Ceremoniał dworski 
każe zasadniczo wchodzić kominem, no ale tym razem jakoś prawidła etykiety 
obejdziemy. Cała cnotliwa ludność osady ze zgrozą ujrzała pannę wchodzącą oknem 
do obcego mieszkania. - A gdzie pan Stef? - Robi porządek w swoim pokoju. 
Zawołam go. - O, dobrze. Chcę pójść wcześniej i wcześniej wrócić, by tu przyjść 
wieczorem z ta... z panem profesorem Klaudiusem. Zenia uśmiechnęła się leciutko. 
- Będziemy czekać niecierpliwie, jak zawsze. Pani musi bardzo lubić profesora? - 
O tak, zupełnie jak ojca. Zenia znów się dyskretnie uśmiechnęła i wyszła, bo 
właśnie zjawił się Stefan. Podszedł do Adrianki i ucałował obie jej ręce długo i 
mocno. Ze zdziwieniem zauważyła, że jest bardzo blady i bardzo wzruszony. Głos 
mu drżał, gdy zapytał niby wesoło: - Jakże, księżniczko, idziemy nad 
"zaczarowane"? - Tak, tak! - A gitara jest? - Jest. - No to jedziemy łódką. 
Księżniczka będzie grała i śpiewała, a ja, pokorny niewolnik, u wiosła i steru. 
Pojechali. Woda była lekko wzburzona i słońce łamało się na niej w miliony 
złotych stokrotek. Ari uśmiechnięta pokazała znów wszystkie ząbki i dołeczek na 
lewym policzku. Skośne oczy lśniły spod zawiniętych w górę rzęs jak dwie pokusy: 
"Przy cichym słonku i przy pogodzie@ srebrne panienki tańczą po wodzie,@ wiatr 
im rozwija, plącze sukienki,@ tańczą! Wciąż tańczą srebrne panienki."@ - 
Księżniczko, masz oczy jak morze. - Ooo! I jeszcze co? - I usta jak maki! - 
Jestem nieprzytomna. I jeszcze co? - I ręce jak dwa białe, do lotu zerwane 
łabędzie. - Kapitanie, czuję bliskość zaczarowanego jeziora. - Ja też. Tam 
wysiądziemy i pójdziemy pieszo. - Czy mogę kapitana wziąć pod rękę? - Służę. 
Szli przez mały lasek, potem szeroką piaszczystą drogą w dół i w dół, aż do lasu 
dużego, zarosłego paprocią i mchem. - Teraz już niedaleko. Księżniczka 
zmęczona?! - Tak - szepnęła. Wiedziała, że idzie w mrok jakiejś tajemnicy, 
jakiegoś Nieznanego. Ogarniało ją takie wzruszenie, że zupełnie słabła. 
Przystanęli. Spojrzała w oczy Stefana mocno, gorąco, błagalnie, wargi jej 
drgnęły. - Co mówisz, księżniczko? - szepnął Stefan i wpatrzył się w 
najcudowniejsze, zamglone oczy. - Nic, tak tylko. - Chodźmy - rzekł krótko, 
uciekając przed zawrotnym pragnieniem. Jeszcze parę kroków i stanęli nad małą, 
szmaragdową, niemal okrągłą tafelką. Dookoła niej wspinał się na pagórki las 
sosnowy, młody, o poszyciu z wrzosów. Słońce oświetlało wspaniale, lecz nie 
ostro szklane lustro. Białe nenufary nadsłuchiwały pieśni miłosnej błękitnych i 
srebrzystych ważek. Długą chwilę stali w milczeniu, patrząc na wodę. Miało się 
wrażenie, że duch jeziora krąży wokół i kołysze się na liściach lilii i trzyma 
palec na ustach. - Boże, jak tu cudnie. - A widzisz, księżniczko. - A teraz 
chodźmy z drugiej strony, tam na wrzosy. Ari po drodze urwała parę nenufarów i 
wpięła we włosy. Potem usiedli obok siebie. - Ładnie mi w tych kwiatach? - 
Ślicznie. Westchnęła. Wyciągnęła się we wrzosach, położyła głowę na kolanach 
Kryskiego. Znieruchomiał. - Dlaczego pan wciąż odwraca głowę, Stef. Nie chce pan 
patrzeć na mnie? - Chcę, ale nie mogę. I nie chcę wierzyć oczom księżniczki. 
Znów ogarniało ich skrzydłami opiekuńczymi milczenie i tylko oczy oczu szukały z 
tęsknotą. - Dlaczego pan wierzyć mi nie chce, Stef? - Nie wolno mi. - Czy pan 
wciąż jeszcze kocha Ari Klaudius? - Tak. Odsunęła się od niego i gryzła źdźbło 
trawy. - Przecież ja już za dziesięć dni wyjeżdżam - powiedziała żałośnie i 
rozpłakała się. Klęknął przy niej, objął jak małe dziecko i tuląc do piersi, 
mówił zapatrzony w drgające usteczka: - Moje małe, najmilsze, moje słoneczko! 
Nie płacz. Taka mądra osóbka, taki wisus w spódnicy, płacze? Ari Klaudius maśli 
się? Otworzyła oczy. - No więc jak jest z tą Klaudius, czy to ja... czy nie ja? 
- Ty, moja najsłodsza, ty, coś takie listy kochane do mnie pisała. Ty jedyna, 
jedyna. - A widzisz! - i zawiązała ręce na jego szyi. Wracali pod rękę. - Ari 
moja, co ja tu będę robił bez ciebie, najmilsza? - Nie pozwól mi odjechać. - 
Tego mi zrobić nie wolno, Adrianko. Nie wolno mi zabierać cię tylko dla siebie i 
zakopać w takiej dziurze, to byłaby zbrodnia. - A nie będzie zbrodnia, gdy 
każesz umierać mi z tęsknoty? - Nie, Ari, będziesz żyć, będziesz się śmiać i 
śpiewać, będziesz słoneczkiem dla otoczenia. Ja jestem szczęśliwy, że mam twoje 
serduszko, Ari. Nigdy tak nie kochałem. Będzie mi świeciło do końca życia 
wspomnienie o tobie, maleńka. - Nie mów tak, ja chcę być z tobą. - Będziesz ze 
mną, Ari, serduszkiem. Nie mówmy już o tym, księżniczko. Wieczorem siedzieli 
obok siebie szczęśliwi, roześmiani. Pani Kryska uśmiechała się też z czułością, 
patrząc na głowę Ari przytuloną do ramienia Stefana. Teraz już całe dnie od rana 
do wieczora spędzali razem, najczęściej nad "zaczarowanym" jeziorkiem. Ari 
chciała wynagrodzić Stefanowi swą miłością całą mękę i wszystkie zawody życia. 
Oplatała go ramionami, całowała oczy i usta, nazywała najczulszymi, 
pieszczotliwymi imionami. - Ari, jeszcze żadna kobieta nie całowała mnie tak jak 
ty. - Żadna cię tak nie kochała jak ja. Zresztą skończyłam wyższą akademię 
sztuki całowania. - Wariat jesteś. - O, Stef. Nie pozwól mi odejść, Stef, ja 
zostanę z tobą. - Miałabyś do mnie wieczny żal, żem cię wyrwał z tego 
środowiska, nic w zamian nie dając, a tego bym nie przeżył. - To walcz o swoje 
szczęście. - Najmilsza, jestem już za stary. Teraz walczyć mogą tylko młodzi. 
Jeżeli nawet dostanę posadę, to nie taką, bym ci mógł zapewnić wszystko, czego 
potrzebujesz. - Ja tylko ciebie chcę. - To ci się zdaje, Ari, na razie, a potem? 
Nie, dziecko, ty musisz mieć wkoło siebie ludzi, którzy cię kochają, ruch, gwar, 
muzykę. Mnie wystarczy życie, jakie prowadzę. Zresztą rozjaśniłaś je, słoneczko. 
- Stef. Nie chcę być bez ciebie, będę wciąż beczała. - Bądź odważna, Ari, bądź 
nadal radosna i wesoła. Bóg cię na to stworzył, maleńka, byś pozwoliła się 
kochać. Ari płakała żałośnie w ramionach ukochanego. W wigilię odjazdu do późnej 
nocy siedziała u państwa Kryskich. Zenia i staruszka wyszły dyskretnie. - Ari, 
bądź szczęśliwa, bądź wesoła i pamiętaj o mnie. Jesteś moim najświętszym 
kochaniem. Przycisnęła różowy, mokry od łez policzek do jego dłoni i zaczęła 
mówić: "A jednak przyjadę, powrócę do ciebie,@ gdy ty po pracy utrudzoną głowę,@ 
na piersi pochylisz. Gdy skrzydła krepowe@ smutku cię dotkną, powrócę do 
ciebie.@ Przyjdę cichutko, tak w szarą godzinę.@ Jasnym nad tobą zawisnę 
uśmiechem.@ Z falą jeziora szumiącą przypłynę@ i słów serdecznych spowiję cię 
echem.@ Ilekroć serce silniej ci zabije,@ zadrży boleśnie tęsknoty udręką,@ 
przyjdę kochaniem, co w tobie ożyje,@ przyjdę wesołą, znajomą piosenką.@ Bo 
gdyby drzewa tak mocno szumiały,@ jak ja cię kocham, to ich szum potężny,@ 
brzmiący rozgłośnie jak organ mosiężny,@ zgłuszyłby chyba mowę ziemi całej.@ A 
gdyby słońce paliło tak mocno,@ jak ja cię kocham, nie znalazłbyś cienia@ i 
próżno szukał przed żarem schronienia@ i próżno czekał na ochłodę nocną.@ Z 
błysków szkarłatnych słońca o zachodzie@ ułożę słowo "kocham" tajemnicze@ i 
niech się lekko kołysze po wodzie,@ patrząc na ciebie, jak szczęścia oblicze.@ 
Gwiazdy chcę zrywać jak pachnące kwiecie,@ a gwiazdy pachną, wiesz? Miłością 
złotą.@ Boś ty jest jeden jedyny na świecie moim@ kochaniem, szczęściem i 
tęsknotą.@ Pamiętaj o mnie! Księżniczki serduszko@ jak małą muszlę trzymasz 
przecież w dłoni,@ a gdy zasypiasz, złóż je pod poduszką:@ do snu ci bajkę o 
szczęściu zadzwoni.@ Jestem wciąż z tobą.@ Nic to że nas dzieli przestrzeń.@ 
Wszak serce ma skrzydła jak ptaki.@ I wiem, że nawet czas go nie spopieli:@ za 
tobą pójdzie hen, w słoneczne szlaki.@ I wiem, że znowu, że już, już niedługo@ 
do twojej piersi przytulę się drżąca,@ a serca nasze wzlecą jasną smugą cichego@ 
szczęścia, hen w górę! do słońca!@ Kocham cię! Wierzę, iż nad mą tęsknotą@ 
czuwają wiernie drogie oczy twoje@ i gdy znów usta z ustami się splotą,@ świat 
zniknie... będziesz ty i ja! Nas dwoje!"@ I splotły się gorąco ich usta w 
długim, bolesnym pocałunku pożegnania. Stefanowi serce na strzępy targał żal, 
wyć mu się chciało z rozpaczy, a musiał milczeć, musiał wykrzywiać usta do 
śmiechu, gdy stał półprzytomny w oknie i widział, jak całe towarzystwo winduje 
się ze śpiewem na ciężarowe auto. Adrianka była kredowo blada. Siedziała obok 
ojca i przytuliwszy mu głowę do ramienia, przymknęła oczy. Zawarczał motor. 
Odjechali. A Stefan wciąż widział śmiertelnie bladą twarzyczkę z zamkniętymi 
oczami. Parę dni chodził zupełnie jak nieprzytomny. Wychodził na drogę do lasu i 
oglądał się, czy Ari nie biegnie za nim. Podczas wichury zdawało mu się, że Ari 
idzie koło niego, a wiatr rzuca jej rozburzonymi lokami. Ona tak lubiła słuchać 
szumu rozigranych drzew, rozszalałych fal! Czasem, gdy wychodził z domu w 
chłodniejszy dzień, nagle stawał. - Że też nie wziąłem z sobą ciepłego pledu dla 
maleńkiej. A potem, gdy już wracał, przypominał sobie, że "maleńkiej", która 
była taka wysoka prawie jak i on, nie ma już. I gryzł palce z tęsknoty. I nie 
było przed wspomnieniami ucieczki. ** ** ** Ari zaś w mieście, w wirze pracy 
bladła, cichła. Jej radosny uśmiech z każdym dniem błękitniał, rozwiewał się w 
cień. Teresa, niespokojna o przyjaciółkę, wymyślała chłopcom od niedołęgów. - 
Zajmijcie się nią. To jest melancholia, trzeba ją rozruszać. - My już na głowie 
stajemy. Redaktor dał jej podwyżkę, ja gitarę, Julian swoje złamane serce, a ona 
nic - tłumaczył Zdzisław. Terenia zaczęła u siebie urządzać wieczorki. 
Zapraszała samych młodych, wesołych chłopców i poleciła im wyprowadzić Adriankę 
z chorobliwego stanu. Ari tańczyła, żartowała, uśmiechała się i... gasła w 
oczach. - Głuptasie, głuptasie skończony! Chorować z miłości! To jest 
zwyrodnienie, perwersja, to po prostu nieprzyzwoicie. Puknij się, Ari, palcem w 
czoło, niech on tam sobie choruje, ty się ciesz. Grunt się nie przejmować. 
Zbrzydniesz, postarzejesz. - To dobrze, wtedy on nie będzie mojej urody żałował 
dla siebie. Czasem w trakcie najweselszej rozmowy Ari urywała i patrząc szeroko 
otwartymi oczyma w dal, mkówiła miękkim, pełnym tęsknoty głosem: - Tam, nad 
jeziorem, teraz wschodzi księżyc, kołysze się na falach. Albo: - I tam już 
liście spadają cichutko złote i czerwone. Jak słodko muszą szeleścić pod nogami. 
Wreszcie przed Bożym Narodzeniem Ari dostała list od Stefana. Dzięki poparciu 
jakiegoś dawnego kolegi otrzymał posadę leśniczego w lasach państwowych. Mieszka 
sam w dużym, pustym domu, zupełnie prawie odcięty od świata. Do najbliższego 
przystanku autobusowego ma piętnaście kilometrów, ale jest szczęśliwy, że już 
nie siedzi bezczynnie. Zresztą kocha las. "I, Ari, moja cudowna bajko. Chwilami 
zdaje mi się, że byłaś tylko wizją. Ale nie! Wiem, że jesteś, bo kocham cię i 
tęsknię do ciebie. Może się kiedy zobaczymy, Ari. Bądź wesoła, bądź radosna. 
Tego potrzebują od ciebie wszyscy, a pierwszy twój ojciec. Niewart jestem 
ciebie, kochanie, ale czczę ciebie i twoją miłość jak Boga." Adrianka pokazała 
list ojcu i szepnęła: - Tatuś, pojadę. - Niech ci Bóg błogosławi, dziecko. ** ** 
** Mróz był siarczysty. Adrianka wysiadła z autobusu, rozpytała się dobrze o 
drogę do leśniczówki. Co tam głupie piętnaście kilometrów! Nie miała innych 
bagaży, jak tylko pudło z gitarą, do którego włożyła parę drobiazgów. Droga była 
zupełnie prosta i wyraźna, choć lekko przyprószona śniegiem. Ari wyciągała raźno 
nóżki, żeby nie zmarznąć. Naokoło było biało, cicho i pusto, tylko skrzypiał 
śnieg pod jej lekkimi nóżkami. Kiedy ujrzała leśniczówkę, duży, biały, murowany 
domek, zrobiło jej się tak ciemno w oczach, że musiała oprzeć się o drzewo. 
Spojrzała na zegarek. Godzina czwarta. Wolno, wolniutko wstępowała po kilku 
stopniach do drzwi wejściowych. Dzwonek jest. Zadzwoniła raz, drugi, trzeci. 
Cisza. Gdzieś z podwórza wylazł chłopak. - Zaś pani do kogo? - Do pana 
Kryskiego. - Pan Kryski jest doch wyjedzony do starszej pani. - Jak to jest stąd 
daleko? - Będzie zaś z piętnaście kilometrów od szosy. - A do szosy? - Ze trzy. 
- Nie masz tu konia, chłopcze? - Nie, pan jest na konia wyjedzony. - A rower 
masz? - Swojego nie mam bynajmniej, ale mogę go używać, to jest brata 
rzeczywiście. - Pożycz mi go. - O, ja się boję, doch żeby to był mój, ale zaś 
bratów, nie? - Pan Kryski ci go własnonożnie przywiezie. Masz tu dziesięć 
złotych, dawaj rower. Podrapał się w głowę. - Ja dam, nie? Ale bynajmniej jak 
co, to pan mi zapłaci? - Bądź spokojny. - No ja, ja! Jest dobrze! Wydostał z 
komórki jakiś stary, ochwacony gruchot, który skrzypiał i jęczał przy każdym 
ruchu. Ari wsiadła z rozmachem i pojechała. Co parę obrotów rower zataczał się 
jak pijany z boku na bok, coś mu tam rzęziło i chrapało w kołach i w kierownicy. 
Wysypała się raz i drugi, i trzeci, utknęła nosem w śnieg, zgubiła rękawiczkę, 
oberwała spinki od botów, rozdarła palto, przeklęła rozkoszną maszynkę 
siedemdziesiąt siedem razy. Ale jechała z trzaskiem, skrzypem i fantazją. 
Gitara, obijając się o rower, wydawała też jęki żałosne. Zaczęło się szybko 
ściemniać, Ari przebierała nogami ile tylko miała siły, ale okropnie marzły jej 
ręce. Wreszcie, ostatkiem sił goniąca, dojechała do znajomego domku. W oknach 
się świeciło. Zlazła z roweru i ciągnąc go za sobą jak psa za ogon, doszła do 
drzwi, zapukała: - Zeniusia, ktoś puka, pewno Stef. - Idę, mamusiu. Otworzyła 
drzwi i cofnęła się przerażona. W drzwiach stała okropnie rozczochrana, 
ośnieżona, czerwona i zmarznięta Adrianka. - Ari.. Ari... to pani? - Nie mam 
pewności. Trzy razy grzmotnęłam razem z tym gruchotem w śnieg i nie wiem, co ze 
mnie zostało. - Jezus Maria, mamo, Ari przyjechała! - krzyknęła Zenia, chwytając 
Adriankę w mocny, serdeczny uścisk. - Dziecko drogie, w takie zimno, Panno 
Święta, na rowerze... jak ty wyglądasz, Ari! - załamywała ręce staruszka i z 
trudem podniósłszy się z fotela, ściągała z dziewczyny palto. - Zeniusia, 
herbaty... ściel łóżko... wody zimnej do rąk i nóg! Ach, maleństwo, maleństwo! - 
Nie mogłam inaczej, tęskniłam! Ale pan Stef może będzie zły. - Ten twój Stef to 
skończony idiota. Ale i tobie nic nie brakuje. Trzeba było depeszować. - 
Chciałam zrobić niespodziankę. - Będzie niespodzianka, jak ci nos odpadnie - 
zrzędziła staruszka, wchodząc już w upragnioną rolę teściowej. - Przecież ja 
byłam już i w leśniczówce. Wzięłam tam rower i przyjechałam tu. Myślałam, że 
wszyscy tam mieszkacie. Ale to jest nie rower, tylko piekielna maszyna. Kobiety 
zamilkły i patrzyły na Adriankę w niemym przerażeniu. - W imię Ojca i Syna! Taki 
szmat drogi po mrozie piechotą tam, potem tu na tym pudle... - wyszeptała Kryska 
drżącymi ustami. Nagle ostro krzyknęła: - Kładź się w tej chwili do łóżka, 
smarkata jedna! Coś podobnego! Kładź się w tej chwili! - i wyczerpana opadła na 
fotel, mówiąc bez przerwy: - Moja kruszyna, moje biedactwo złote! Dla takiego 
włóczykija, tyli szmat drogi. Potłukłaś się. Za moich czasów panny na rowerach 
nie jeździły, ale tutaj bachor koszulę w zębach trzyma, majtki mu opadają, a na 
rowerze przebiera. Ale ty, w taki psi czas. Zeniusia, przyłóż ciepłą fajerkę do 
nóg. Do herbaty trzeba dolać spirytusu... co robisz? To denaturat. Boże 
Wszechmogący, coś podobnego! Nic cię nie boli? - Nie, proszę pani - a 
jednocześnie pomyślała, że gderanie staruszki sprawia jej przyjemność, nie tak 
jak panny Józefy. - Pani, jaka tam pani jestem dla ciebie! Nie kocham cię pewno 
mniej niż swoje rodzone dzieci. - Ja wiem, mamusiu! Staruszka zwlokła się z 
fotela i stukając laską, podeszła do łóżka, pocałowała gładkie czoło dziewczyny. 
- Ja w twoim wieku miałam już czworo dzieci, a ty jesteś taki głuptas, że nieraz 
mam ochotę wsypać ci z piętnaście rózeg. - To może już jutro. Dziś mnie i tak 
wszystkie boki bolą. Jak raz grzmotnęłam o drzewo, to świat mi zaczął w oczach 
fokstrota tańczyć. A gdzie jest pan Stef? - Poszedł do stolarza, który mu narty 
robi. Powinien zaraz nadejść. - Nie mówcie mu, że przyjechałam. - Dobrze. - 
Ale.. ale, niech mamuśka zacznie z nim o mnie rozmawiać, niech ja na własne uszy 
usłyszę, co on o mnie myśli. - Bardzo rozmowny to on nie jest, ale spróbuję. A 
ty leż spokojnie, zgasimy światło tutaj. Nawet nie zauważy. Ari leżała cichutko. 
W głowie jej szumiało. Zaraz, za chwilę usłyszy najdroższy głos, spojrzy w 
poważne, rozumne, smutne oczy. Jak to będzie? Jak to będzie? Podejdzie z tyłu na 
palcach i zasłoni mu rękami oczy. I każe zgadnąć. Albo tylko po prostu stanie w 
drzwiach. O Boże! Za jakieś pół godziny usłyszała pukanie. Przez pokój 
przebiegła Zenia. - Teraz to Stef - powiedziała cicho. - Teraz otwiera drzwi. 
Głos Stefana: - Jeszcze nie śpicie? Co tu robi ten gruchot, może Gustaw po mnie 
przyjechał? - Przyjechał, ale nie po ciebie, do sklepu. - Mówiłem, żeby na tym 
rowerze nie jeździł. Jeszcze sobie kiedy kark skręci. - Chodź, Stef, do mamy, 
napijesz się herbaty. - Z przyjemnością. Fatalna pogoda. Wicher i śnieg. 
Przeszedł przez pokój. Zenia krzątała się w kuchni. Wszystka krew spłynęła 
Adriance do serca. Przycisnęła je dłonią. Potem cichutko otworzyła pudełko z 
gitarą, wyciągnęła białą piżamę z jedwabnej flaneli, zgarnęła włosy w tył, po 
omacku upudrowała rozpaloną twarz, ubrała się. Lekko przegarnęła palcami struny. 
- Wie mama, przed chwilą miałem wrażenie, że słyszę gitarę Adrianki. Co tam 
robi, maleństwo? - Ładne maleństwo, kobieta jak sosna. Ma pewno ze dwadzieścia 
osiem lat. - Ale nie wygląda na tyle. Zresztą mamo, to jest typ, który się nigdy 
nie zestarzeje. Ona będzie wiecznie młoda, jak ziemia, i kwitnąca. - Hm, jeżeli 
się nią tak zachwycasz, to czemu nie ożeniłeś się z nią? Ja Boga o to prosiłam. 
Dziewczyna jak żywe srebro. - Właśnie dlatego. Co ona by tu ze mną robiła w tej 
pustce? A teraz ciekawym, co robi? - Pewno śpi. - Wątpię. W mieście nie kładą 
się spać o tej porze. Śmieje się, tańczy! Pamiętasz, mamo, jak nam tańczyła? 
Taka wysmukła, taka zgrabna! Jak ładnie fruwały ponad ziemią jej proste, smukłe 
nóżki! - Pamiętam. Widzę też, że wzięła cię porządnie. - O tak! - A na początku 
byłeś strasznie kamienny, aż mi było żal biedactwa. - Wiesz, mamo, zrazu 
obserwowałem ją z podziwem, jak dzieło sztuki, i chciałem podziwiać jedynie i 
czcić, jak się czci piękną rzeźbę lub obraz. Sama wiesz, nie pozwalałem sobie w 
stosunku do niej na żadną poufałość. Zachwycałem się każdym jej uśmiechem, 
ruchem, spojrzeniem, wiedząc, że nie mam na nic więcej prawa. Na punkcie rączek 
Adrianki byłem też zupełnie zwariowany. Czy miałem prawo, czy mogłem choć na 
moment przypuszczać, że poczuje do mnie większą sympatię? Przemknęła przede mną 
jak tęczowy motyl i zniknęła. Musiałbym chyba być barbarzyńcą, by dotknąć tych 
cudownych, lśniących skrzydełek. Związać jej wspaniały słoneczny poranek z moim 
zmierzchem. I nie żałuję tego, co uczyniłem, tylko... - potarł czoło dłońmi. - 
Tylko co? No mów, mów dalej, to ci ulży. - Tylko mi tak strasznie pusto i źle 
bez niej. Ona tam gdzieś kwitnie jak rajski kwiat, a ja mam jedynie wspomnienie 
i świadomość, że gdybym był młodszy, sprytniejszy w życiu, mógłbym jej 
powiedzieć: "Zostań ze mną. Rób co chcesz, baw się, śmiej, flirtuj, z kim 
chcesz, ale zostań ze mną". Staruszka spojrzała w uchylone drzwi i uśmiechnęła 
się leciutko, widząc twarz Adrianki, wysmarowaną pudrem, niby twarz pierrota.»* 
Ari przecież czyniła to bez lusterka, po ciemku. Pierrot (franc.) - pajac, 
błazen występujący w charakterystycznym białym kostiumie, z ubieloną twarzą. - O 
czym myślisz, synku? - Jak zawsze, o niej. Przegrałem, mamo, fatalnie. Ona teraz 
może już i śpi. Ciekawym, czy i przez sen się uśmiecha? - Nie, nie śpi teraz. 
Wysypała zapewne całe pudło pudru na twarz i będzie śpiewała. Podniósł głowę i 
spojrzał na matkę z milczącym zdumieniem. - Patrzysz na mnie jak na wariatkę, 
ale jestem przytomna, upewniam cię. "Gwiazdami nabitą masz kołyseczkę@ i 
skrzydła anielskie za poduszeczkę..."@ Zerwał się z krzesła, palce kurczowo 
zacisnął na poręczy i nie mógł ruszyć kroku naprzód. Od progu szła Ari. Na 
ciemnych strunach drżały białe palce. "Lulajże, Jezuniu, lulajże, lulaj,@ świat 
cały miłością swoją otulaj."@ - Ari! - tęsknota, ból, radość jęknęły w głosie 
Stefana. - Stef! - Gitara! Na miłość boską, uważajcie! - krzyknęła pani Kryska. 
Ale gitarę w samą chwilę chwyciła Zenia, bo Adriankę mocno trzymał Stefan. Wtedy 
pani Kryska zaczęła z hałasem wycierać nos, mówiąc jednocześnie: - Tak! Zenusia, 
zasuń rolety. Długo tak myślicie stać? Ari, wracaj do łóżka. - Nie, mateczko, 
już odpoczęłam, ja chcę tutaj. - To okryj się pledem, jeżeli nie zachorujesz po 
takiej wariackiej podróży, to widać, że Bóg czuwa nad szalonymi. Wreszcie Stefan 
odzyskał przytomność, usadowił ukochaną na otomanie, owinął pledem, a sam usiadł 
przy niej i oparł głowę o słodkie, młode i krągłe ramię dziewczyny. - No, niech 
mamusia spojrzy, jaki to pieszczoch. - Ari... już tak dawno! - Ty się, koniu 
stary, na niej nie opieraj, bo wiedz o tym, że na tym trzeszczącym rupieciu z 
twojej pustelni właśnie ona przygalopowała - rzekła Zenia. - Adrianko, 
maleństwo, jak mogłaś? - szepnął Stefan z oczami pełnymi łez. - A co miałam 
robić, nocować z tym rozkosznym chłopczykiem, co mi "zaś, ale, doch", bynajmniej 
się nie podobał? - Ari! Całym życiem nie spłacę ci tego. - Spłacisz, Stef. 
Przede wszystkim musisz dać do reperacji moje boty, bo pogubiłam sprzączki. Po 
herbatce pani Kryska i Zenia dyskretnie zniknęły. Stefan klęknął przed Adrianką. 
- Nie boisz się pustki i głuszy? - Nie! - I nie będziesz żałowała? - Ani myślę. 
- I chcesz zostać ze mną? - Koniecznie! - Adrianko! A panna Zenia ścieląc łóżka, 
śpiewała półgłosem. Podniosła głowę znad białej góry poduszek. - Ach, mamo! 
Jakie cudowne będą święta w tym roku! - O tak, dziecko. I jeśli Bóg da doczekać, 
i następne, już zawsze. Stefan nie będzie smutny. - Trzeba koniecznie jutro od 
rana postarać się o choinkę i słodycze. Nazajutrz cały dzień w trzech pokojach 
pani Kryskiej panował ruch i bieganina. Pogoda była mroźna, ale słoneczna, więc 
Stefan poszedł z Adrianką nad zaczarowane jezioro. Było teraz białe zupełnie. 
Wszędzie wkoło panowała kamienna, biała cisza. Tylko drzewa, z których wiatr 
pozrzucał puch śniegu, stały ciemne i surowe. - Jeziorko śpi... - szepnęła Ari. 
- Moje serce też spało, a obudziłaś je. - Kochany! Chodźmy stąd, nie trzeba mu 
przeszkadzać. Przyjdziemy tu na wiosnę. - Dobrze, Ari. Szli dość szybko. Naokoło 
nich iskrzył się w słońcu śnieg. Martwe, wielkie jezioro, otoczone nagimi 
pagórkami, miało w sobie jakąś surową powagę. Lecz im dwojgu żaden krajobraz nie 
mógł się teraz wydać piękniejszy. W domu już od progu uderzył ich zapach 
zieleni. W stołowym pokoju Zenia ubierała choinkę świeczkami, które podawał 
jej... pan profesor we własnej osobie, a przy tym okropnie fałszywym basem 
śpiewał: "Przybieżeli do Betlejem..." - Tatusiu! - wrzasnęła Adrianka, rzucając 
mu się na szyję. - Byłem niespokojny, jak zajechałaś - mruknął. - Zreszą tu jest 
zdrowy klimat. Po Wilii siedzieli wszyscy prawie do północy, snując projekty na 
przyszłość. Wreszcie pani Kryska dała hasło do rozejścia się. Ona z córką miały 
nocować w pokoju stołowym, profesor z córką w sypialni, zaś Stefan w swoim 
dawniejszym. Zgasły światła. Mieszkanie zaległa cisza. Adriance głośno pukało 
serce. Tam za ścianą jest Stefan. Nie mogła zasnąć. Wreszcie po cichutku wstała. 
W pokoju nie było zbyt ciemno, bo do okien zaglądała pogodna, mroźna, księżycowa 
noc. Ari zamknęła oczy, przygryzła wargi i nacisnęła klamkę sąsiednich drzwi. 
Nie skrzypnęły. Przy łóżku paliła się słabiutkim płomieniem nocna lampka. Stefan 
leżał na wznak, jedną rękę trzymał na oczach, druga spoczywała na kołdrze. 
Adrianka zamknęła drzwi za sobą bezgłośnie, ale pod jej bosą stopą skrzypnęła 
podłoga. Zamarła w bezruchu. Stefan odwrócił głowę na bok i ujrzał Adriankę. Jej 
twarz była tak biała jak jej nocna koszulka. Widząc, że Stefan milczy, podeszła 
szybko i ukląkłszy przy łóżku, wyszeptała: - Chciałam ci coś podarować na 
Gwiazdkę, Stef, więc przyszłam. Zresztą myślałam, że... że... że ci tu zimno w 
tym pokoju bez pieca. Gdy spotkali się przy śniadaniu, krwawy rumieniec oblał 
twarz Adrianki. Jemu zaś na ten widok zalała duszę bezbrzeżna tkliwość, 
wzruszenie, jakiego nie doznał nigdy jeszcze w ciągu różnorakiego życia. 
Pochylił głowę nad jej drżącymi dłońmi. - Szczęście moje - szepnął. Uśmiechnęła 
się, Po śniadaniu profesor zasiadł z panią Kryską do jakiegoś nadzwyczajnego 
pasjansa, Zenia królowała w kuchni. Stefan został z Adrianką sam. Siedzieli na 
kanapie naprzeciw choinki. Ari przycisnęła główkę do ramienia Stefana, a jego 
dłoń położyła sobie na policzku. - Ari, wiesz, o czym myślałem wczoraj, gdyś 
przyszła? Boże! Co za rumieniec! Aż dekolt poróżowiał. Adrianko, ja naprawdę 
przy tobie skołowacieję. Przecież ty jesteś przeurocza. - Dobrze, ale o czym 
myślałeś? - Właśnie o tym, że za ścianą leży w łóżeczku smukła, różowa, 
aksamitna dziewczyna, sen wszystkich moich nocy i dni. Myślałem, że każdym 
uderzeniem pulsu wołam ją do siebie. I widzisz, przyszłaś! Czy teraz żałujesz, 
żeś mi się dała na Gwiazdkę? - Och, Stef! ** ** ** Minęły święta. Ari nie 
pokazywała się w redakcji ani u Tereni. Nikt nie wiedział, gdzie jest i co się z 
nią dzieje. Profesora też nie było. Wreszcie redaktor otrzymał list, przeczytał 
i zawołał do swego gabinetu Tolka i innych kolegów Adrianki. - Macie. To jest 
najlepszy jej kawał. Wyszła za jakiegoś pustelnika i będzie mieszkała w lesie! 
Wśród ogólnego wrzasku Tolek kiwał głową i rzekł ze smutkiem: - Ten kawał 
sporządzała przez całe lato. Wreszcie profesor znowu pojawił się w Krakowie i 
odbywszy długą konferencję z Teranią, zaczął wraz z nią zwiedzać wszystkie 
sklepy. Kupował i kupował bez końca. - Całe życie oszczędzałem dla mojej 
pszczółki, niech teraz nic jej nie brakuje. Chłodny, ponury dom w lesie szybko 
zmienił się w przytulne, pachnące gniazdko. Pani Kryska wynajęła swój domek nad 
jeziorem i wraz z córką zamieszkała przy synowej. Teraz odpoczywała naprawdę. A 
Stefan, patrząc z bałwochwalczym uwielbieniem na lśniącą główkę Adrianki, 
myślał: "Oto jest dusza mego życia. Oto jest krew mojego serca". ** ** ** 
Profesor Klaudius siedział nad stołem zarzuconym gazetami, w których umieszczano 
felietony Ari, i czytał list: "I, Tatusiu, jest mi tak strasznie, bajecznie 
dobrze. Las jest biały, bielusieńki, a oczy Stefa czarne i słodkie, a Twoje jak 
fiołki. Stef mówi, że ja mam oczy zupełnie jak morze, dlatego też często je 
zamykam, by patrząc w nie, morskiej choroby nie dostał. Choć niby marynarz, 
powinien być odporny, ale dla pewności lepiej zamknąć. Prawda, tatusiu? Pokój 
masz już przygotowany i naucz się nowego pasjansa. Uczę się jeździć na nartach. 
Nic trudnego, prawie że umiem. Tydzień temu bowiem, jak się wysypałam, to ze 
trzy kwadranse kreśliłam nogami w powietrzu futurystyczne rysunki, a wczoraj 
jedne głupie dziesięć minut i... wstałam! No! Przywieź sobie narty 
bezapelacyjnie. I wiesz, jak mi się tu świetnie pisze. Podwyższyli mi nawet 
honorarium, że to niby takie morowe artykuły. Umiem już od razu odróżnić ślady 
zająca od śladów naszych sanek i ślady naszego psa od psa gajowego, który ma 
tylko trzy nogi (pies, nie gajowy). W ogóle z tymi nogami to tu krucho, 
niewiasty mają przeważnie albo dwie lewe, albo dwie prawe, ale za to solidne, 
podstawowe. Dlatego mniej tu jest w sumie upadłości niż w innych częściach 
kraju. Moja gwardia przysyła mi serdeczne listy i książki. Terania parę cudnych 
obrazów, jasne więc jest, że nie zapomnieli o Adriance. Ach, tatusiu mój 
najukochańszy, jakie cudowne jest życie! Posłałam mamusi dwa zające 
własnoręcznie upolowane. Właściwie strzelał Stef, bo ja miałam ręce zajęte: 
trzymałam palce w uszach. Ale za to niosłam ubitą zwierzynę do domu. Tatusiu, 
wyobraź sobie w tej chwili zająca, zatykającego uszy palcami. Wiesz, kiedy by 
tak zrobił? Kiedy by Ari do niego strzelała. Przeczekałby, aż wystrzelam 
wszystkie naboje, a potem machając ogonkiem, rzekłby: "I po co robić tyle huku?" 
Bardzo też jest mi przykro, że celując z łuku do szyszki, trafiłam we własny 
pantofel, ale ponieważ strzała drewniana, więc był tylko siniak. Ale Stef mi 
zrobi prawdziwy, wielki łuk i prawdziwe strzały. Stef wszystko umie. Tatuś! Jak 
dobrze jest żyć, patrzeć na lód i śnieg, i wiedzieć, że ponad tym jest słońce, 
które już niedługo rozpęta całe morze zieleni; jest księżyc, co wodzie do snu 
srebrnym grzebieniem włosy czesze i bajki przy tym opowiada dziewczynie, co się 
w nim kochała, a teraz śpi na dnie jeziora w bursztynowej grocie. Są gwiazdy, co 
się sercom uśmiechać każą i marzyć, a ponad, ponad tym wszystkim - jest Bóg! Mój 
Bóg, któremu co dzień gwiazda porankowa@ uśmiechów słodkich jasność nad czołem 
zapala,@ u stóp Mu sennie leży cicha noc majowa,@ a głos dźwięczy jak pieśni 
słowikowej fala.@ Mój Bóg się w puchy wiśni otula kwitnące,@ w kryształowych 
toniach lico przegląda słoneczne@ i w lilie dzwoni ciche, nad wodami śpiące,@ w 
oczach ma miłowania krynice przedwieczne.@ Mój Bóg w każdej kropelce rosy 
brylantowej@ i w każdym calu pieśni od pola... od lasu,@ jasny i uśmiechnięty w 
zorze purpurowe@ patrzy i przesypuje złoty piasek czasu.@ Całuję Cię w oczki. 
Twoja Ari P.s. I, Tatusiu, przywieź mi książkę o małych dzieciach. Czy myślisz, 
że tylko Imogenka może być mamusią? P.s. I Stef mówi, że chciałby cały świat 
uściskać i ucałować. Nie wiesz, czy mam być zazdrosna, czy udawać wobec tego 
zboczenia lodowiec? Konie na przystanku autobusów będą czekały od rana. 
Urządzimy Ci orkiestrę powitalną, Agnieszka co dzień tłucze przynajmniej jedną 
szklankę, pozwolę wytłuc w dzień twojego przyjazdu cały tuzin. Bardzo miły 
dźwięk. Stef stoi nade mną i całuje w głowę, więc ja Ci kawałek tego pocałunku 
odstępuję. Spróbuj, jaki słodki. Ari Kryska. (Jak to ślicznie brzmi: Ari Kryska. 
Ach, Tatusiu!)." 11) 21) 31) 41. l1.1.1.1.1.1 rI.A.1.a