BEATA KRUPSKA

Opowieść o Agatce
ilustrował - J.Tybur
Spółka Wydawniczo-Księgarska
Redaktor
Krystyna Grzesik
Redaktor techniczny
Zbigniew Winiarski
Text © copyright by Beata Krupska. Warszawa 1991
Illustrations © copyright by Jacek Ty bur. Warszawa 1991
ISBN 83-85004-87-4
20892,
ROZDZIAŁ PIERWSZY
w którym poznajemy Pierwszego Kota
Uwielbiającego Gotowane Jarzyny
Agata mieszka w Osadzie, w różowym domku z tarasem
i szarymi kolumnami. Kolumny właściwie powinny być
białe, ale ponieważ nigdy ich nikt nie pomalował na biało,
więc są takie, jakie są.
Osada jest małą miejscowością, w której wszyscy się
znają i opowiadają o sobie nawzajem różne dziwne his-
torie. Z jednej strony Osady biegnie szosa, a z drugiej leży
duża, drzewiasta Puszcza. W Puszczy mieszkają łosie,
j  sarny, lisy, zające i Leśniczy.
Różowy Dom stoi w dużym ogrodzie, który Babcia
' Agaty uprawia z pewnym roztargnieniem, bo musi się
; oprócz tego opiekować Agatą, choć Agata uważa, że żadna
opieka nie jest jej potrzebna. Babcia opiekuje się również
czterema psami, dwoma kotami i wszystkimi innymi stwo-
rzeniami, które jej się akurat nawiną pod rękę.
Agatka ma sześć lat i niebieskie oczy. Kiedy dorośnie,
chciałaby występować w cyrku. A na razie chodzi do
przedszkola, ładnie rysuje i uważa, że jest Księżniczką.
Babcia jest Babcią. Opiekuje się Agatką, gotuje pyszne
obiady, piecze jeszcze bardziej pyszne ciasta i uprawia
z pewnym roztargnieniem swój ogromny ogród.
Ogromny Ogród jest ogromny. Rosną tam warzywa,
kwiaty, krzewy owocowe, drzewka owocowe i róże. Dla
babci róże to nie są kwiaty. Róże to są róże, rosną osobno
na starannie utrzymanych klombach i często chorują.
Babcia spryskuje róże specjalnymi środkami i bardzo się
o nie martwi, ale one chorują i tak. Babcia uważa, że to źle
świadczy o ich charakterze i gdyby miały choć trochę
współczucia dla niej, to by tak często nie chorowały.
Natomiast mama Agatki uważa, że to dobrze świadczy
0  charakterze szkodników atakujących krzewy róż, że tak
łatwo się nie poddają i walczą o swoje.
Najbardziej sprawiedliwe są psy. Bez żadnych uprzedzeń
podgryzają zarówno zdrowe krzewy, jak i te już za-
atakowane przez szkodniki. Babcia mówi, że szkodniki
razem z psami to jest jedna wielka armia nieprzyjaciela i że
musi ich pokonać choćby miała paść trupem.
— Jak się pada trupem? — zapytała kiedyś Agatka, ale
zamiast odpowiedzi  otrzymała groźne spojrzenie  Babci
1  więcej już nie pytała.
Z lewej strony Ogromnego Ogrodu jest lasek. Nazywa
się Laskiem Babci. Rosną w nim grzyby i mieszkają
zaskrońce oraz komary. Agatka zaskrońców się brzydzi,
a komarów nie lubi. Ale chyba nikt nie lubi komarów.
Nawet najmilszy komar potrafi ukąsić boleśnie, więc
właściwie za co je lubić?
Pewnego razu mama Agatki spotkała w Lasku Babci
zająca. Nikt nie wie, jak on tam się dostał, bo Lasek jest
ogrodzony płotem. Nie wiadomo także, jak się wydostał,
bo nikt go nigdy więcej tam nie spotkał. Agatka i mama
Agatki bardzo żałują, że zając okazał się taki nieufny.
Domowy zając byłby czymś bardzo interesującym i na
pewno by się przydał, choć nie wiadomo dokładnie do
czego. Ale może zając jeszcze kiedyś zmądrzeje i wróci.
W Lasku Babci jest stara altana i stary basen, w którym
nie ma wody. Od wielu lat nie ma w nim wody. Właściwie
można powiedzieć, że nigdy w nim wody nie było. Basen
wygląda jak bunkier, jest szary, porośnięty mchami i popę-


I
kany w wielu miejscach. Wygląda bardzo tajemniczo.
Rosną w nim pokrzywy i inne chwasty oraz koślawy krzak,
który z każdym rokiem jest coraz wyższy i niedługo zacznie
wystawać z basenu.
Agata jest trochę obrażona o to, że krzaki rosną szybciej
niż dzieci. Uważa, że powinno być odwrotnie.
— Ale co robić? — mówi Agatka patrząc podejrzliwie
na krzak rosnący w basenie. — Nie ma żadnego sposobu
na nieposłuszne krzaki.
Stara altana jest bardzo stara, spróchniała i jest ulubio-
nym miejscem przebywania wielkich, tłustych, leśnych
pająków. Mieszkają tu całymi gromadami. Mama Agatki
mówi, że pająki są może i miłe, ale mają jedną poważną
wadę — są brzydkie. Brzydota pająków tak bardzo prze-
szkadza mamie Agatki, że na widok jednego brzydkiego
pająka, ucieka z głośnym krzykiem, wołając „ratunku!".
Mieszkańcy Różowego Domu są bardzo różnorodni. To
prawda, że Babcia jest inna od Agatki, a Agatka jest inna
od Babci, ale zwierzęta są od nich jeszcze bardziej inne,
chociażby dlatego, że wszystkie są pokryte futrem i do tego
każde   z   nich   pokryte   jest
innym futrem.
Czarno-biało-brązowa suka,
która kiedyś zamierzała być
wyżłem, ale jej się to nie udało,
nazywa się Elżbieta. Wszyscy
mówią na nią Bietka. Mama
Agatki mówi na nią kuzynka Bietka, bo przeczytała kiedyś
bardzo ładną książkę pod tytułem „Kuzynka Bietka".
Bietka jest bardzo spokojna, wierna i oddana. Babcia
i mama Agatki przywiozły ją ze schroniska dla bezdom-

nych zwierząt. Bietka była wtedy bardzo malutka i bardzo
wystraszona. Chyba jeszcze pamięta tamte smutne czasy,
bo bardzo jest do całej rodziny przywiązana i boi się
obcych ludzi. Nikomu obcemu nie pozwala się pogłaskać
i warczy, jeśli ktoś wyciągnie do niej rękę. Ale szybko się
zaprzyjaźnia i wtedy potrafi być spokojna i wesoła.
Papaj, syn Bietki, jest duży i biały. Pozwala się głaskać
każdemu, kto ma na to ochotę, a boi się wyłącznie innych
psów, szczególnie tych, które są większe od niego. Kuli
wtedy ogon pod siebie i udaje, że go nie ma. Papaj nie
rozumie, że pies tak duży jak on nie może po prostu
przestać być. I tak go wszędzie widać, a do tego i słychać,
bo Papaj jest bardzo ciężki i kiedy biegnie, ziemia dudni,
jakby biegło stado słoni, a nie jeden tchórzliwy pies.
Teraz Bietka ma dwoje nowych dzieci. Małe, puchate
pieski, jeden biały i wełnisty, a drugi brązowo-biały o gład-
kim futerku. Pieski nazywają się wspólnie: Piesie. Trzeba je
będzie oddać jakimś dobrym ludziom, kiedy trochę pod-
rosną. Dlatego Babcia i Agatka nie wybrały im żadnych
imion.  Zrobi  to  ich  przyszły  właściciel.   Mama  Agatki
bardzo chciała wybrać imiona dla Piesiów, ale Babcia,
Agatka i oba Piesie tak głośno protestowały, że musiała
zrezygnować z tego pomysłu. Bardzo żałowała, bo mama
Agatki lubi wybierać imiona dla wszystkich ludzi, zwierząt
i  przedmiotów.   Ale  nikt   by  nie  zwyciężył  w   obliczu
połączonych sił Babci, Agatki i dwóch tłustych szczenia-
ków.
Mruczka, która jest pierwszą kocicą z Różowego Domu,
przybłąkała się kiedyś do Ogrodu Babci. Był pochmurny,
deszczowy dzień, a Mruczka była małym dzieckiem kocim
i musiało jej być bardzo smutno, gdy tak błąkała się sama

I
po jesiennym, mokrym świecie. Więc została. Było to
bardzo dawno. W Różowym Domu nie było wtedy jeszcze
żadnych zwierząt, a Agatka była niemowlęciem w pielu-
chach. Gdy pojawiła się Mruczka, zmarznięta i głodna,
wychudzona i brudna, dostała miskę ciepłego mleka,
a potem mama Agatki wzięła ją na kolana i nakryła
swetrem. Mruczka zasnęła. Był to pierwszy spokojny sen
w jej życiu.
Przybycie Mruczki rozpoczęło
nową epokę w dziejach Różowe-
go Domu. Była to Epoka Na-
szych Zwierząt.
Mruczka jest czarno-biała i bar-
dzo dostojna. To ona, jeśli chce,
rządzi całym ogrodem i wszystkimi zwierzętami. Ale prze-
ważnie nie rządzi, tylko udaje, że nikogo i nic nie spos-
trzega. Jest leniwa. Chyba, że chodzi o polowanie. Wtedy
z Mruczki wydobywają się wszystkie drzemiące instynkty
dzikich przodków i Mruczka zaczyna być najruchliwszym
kotem w świecie.
Mruczka ma córkę, Pumę. Puma jest drugą kocicą
z Różowego Domu. Ma dopiero trzy miesiące i jest
ciemnobrązowa w czarne pręgi. Albo czarna w ciemno-
brązowe pręgi. Dokładnie nie wiadomo, wiadomo nato-
miast, że Puma jest bardzo ładna. Babcia mówi, że Puma
to chuligan. Być może. Ale przecież każdy młody kot to
chuligan. Tylko by biegał i rozrabiał, ku radości dzieci,
a zgryzocie ich rodziców i dziadków. Gdy Puma dorośnie,
z pewnością będzie równie dostojna i rozważna jak jej
matka.
Na razie Mruczka uczy Pumę polowania, czatowania
w trawie na motyle, wdrapywania się na drzewa, chodzenia
po dachach , rożnych innych umiejętności, które są nie-
zmiernie przydatne każdemu, kto urodził się kotem
* * *
—  Wiesz co? — powiedziała Bietka do Papaja. Psy
leżały pod bramą przy długim szpalerze trzymetrowych tuj,
które rosły wzdłuż całego płotu, osłaniając Różowy Dom
przed wścibskim okiem sąsiadów i przypadkowych prze-
chodniów.
—  Co? — sapnął Papaj leniwie otwierając prawe oko.
—  Dziś na obiad pewnie znów będzie makaron — głos
Bietki był ponury i pełen rezygnacji.
—  O, rety! — jęknął Papaj. — Czy Babcia naprawdę
zapomniała, że psy należy odżywiać mięskiem?!
—  Może   mama   Agatki   przywiezie  jakieś   ochłapy...
— szepnęła Bietka z nadzieją w głosie.
—  Ochłapy będziesz jadła?! — oburzył się Papaj.
—  Pewnie, że będę. Ochłapy mięsa to jasne gwiazdy na
ciemnym horyzoncie psiego życia — powiedziała wyniośle
Bietka i pobiegła do altany w Lasku Babci.
Papaj został tam, gdzie był, przeciągając się rozkosznie.
Nie chciało mu się biec do Altany. Nic mu się nie chciało
robić. Dzień był bardzo gorący, parny, bezwietrzny. Papaj
szczeknął leniwie na samotnego przechodnia, ale nawet
szczekać mu się nie chciało, choć na ogół było to jego
ulubionym zajęciem. Rozejrzał się wkoło. Babcia i Agata
były w domu. Dobiegał stamtąd brzęk naczyń kuchennych,
a do wilgotnego, gorącego nosa Papaja podpełznął bliżej
nieokreślony, smakowity zapach. Obiad jedzą — pomyślał

z  goryczą   Papaj.   —  A   psy
głodują i więdną z upału.
Ponure myśli przerwały
mu Piesie, które przybiegły do
płotu w podskokach. Piesie za-
wsze chodziły razem, często
potykając się o siebie. Upadały wtedy pyszczkami w trawę
i wydawało im się, że świat jest naprawdę bardzo wesołym
miejscem.
Papaj warknął groźnie na oba maluchy, kłapiąc zębami.
Zęby Papaja są ogromne, białe i jest ich bardzo dużo.
Piesie przestraszyły się i odskoczyły niezdarnie na bezpiecz-
ną odległość.
Papaj wypiął dumnie pierś, a potem powalił się na ziemię
z głuchym tąpnięciem. Powiercił się brzuchem w piasku
szukając wygodnej pozycji. Ale nie zdążył zasnąć. Spomię-
dzy tuj wyskoczyła żabim skokiem Puma, lądując tuż przy
psim pysku, pełnym wielkich zębów.
—  No, co malutka? — zagadnął czule pies, liżąc ją po
nosie i po uszach. Papaj lubił Pumę. Wzbudzała w nim
instynkty opiekuńcze.  Puma pacnęła go łapką w ucho,
a potem przemaszerowała po jego grzbiecie i, zeskakując
z rozczapierzonymi łapkami, pognała do domu.
—  Ta  też   na   obiad  —  spochmurniał  znów   Papaj.
— Rybkę dostanie, jajeczko, może zupkę jarzynową... Czy
widział  ktoś  kota,  który  lubi  marchewkę,  pory,  selery
i pietruchę? Nikt nie widział. Takich kotów nie ma. Tylko
u nas musiały się trafić takie dwa dziwadła. Psom od ust
odbierają!!
Papaj miał rację. Zarówno Puma, jak i Mruczka bardzo
lubiły gotowane jarzyny i zupy jarzynowe, szczególnie zupę
10

kalafiorową. Nikt nie wie, jak to się dokładnie stało. Kiedyś
Babcia nie dawała Mruczce gotowanych jarzyn, wiedząc, że
koty takich rzeczy nie jadają. Aż pewnego dnia zauważyła,
że Mruczka wyjada coś z kosza na śmieci. Leżały tam, na
samym wierzchu, jarzyny z zupy, którą Agatka jadła na
obiad.
— Coś takiego? — zdziwiła się Babcia. — Zupełna
wariatka jesteś! Co ty, kocico, wyprawiasz?! Koty przecież
nie jedzą jarzyn!
Mruczka nie przejęła się wcale słowami Babci. Otarła się
przymilnie o jej nogi, zaglądając w oczy i mrucząc bardzo
skomplikowane melodie.
Od tego dnia wszystkie jarzyny ze wszystkich zup
gotowanych przez Babcię wędrowały do talerza Mruczki.
Jeśli na obiad była zupa jarzynowa, to Mruczka dostawała
dwa talerze. I tak Mruczka została Pierwszym Kotem
Który Uwielbia Gotowane Jarzyny. A Puma, nie chcąc być
gorszą od matki, została Drugim Kotem Który Uwielbia
Gotowane Jarzyny. Babcia często mówi, że Różowy Dom
to dom wariatów. Ale chyba nie ma racji. Jest to Dom
Kotów Które Uwielbiają Gotowane Jarzyny.
ROZDZIAŁ DRUGI
z którego wynika, że pierwsza wizyta
Tarsjusza ma miejsce w drugim rozdziale,
co jest zupełnie bez sensu,
ale nic na to nie poradzimy
Kiedy Agatka po raz pierwszy zobaczyła Tarsjusza,
pomyślała, że jest to bardzo mądre stworzenie, bo pojawiło
się akurat wtedy, gdy było jej niesłychanie i niewysłowienie
nudno.
Od rana padał deszcz. Padał przez cały dzień. Teraz był
już wieczór i Agatka leżała w łóżeczku, a deszcz ciągle
padał i nic nie wskazywało na to, żeby zamierzał przestać.
—  Już byś przestał — szemrały drzewa i krzaki. — Tak
nam mokro. Czy ty myślisz, że my jesteśmy meduzy?
—  Nic nie myślę — odparł deszcz szeptem. — Po prostu
padam.
—  My też nie jesteśmy meduzami — pisnęły kwiaty.
—   Mógłbyś już przestać.  Pozmywasz  wszystkie  barwy
z naszych płatków. Będziemy blade!
—  W Deszczowym Kraju wszystkie kwiaty są blade
— szeptał deszcz. — A deszcz to szelest. Deszczu nie ma,
więc nie może nic przestać robić. Po prostu pada.
—  Gbur! — warknęły gniewnie wszystkie rośliny i na-
kryły głowy liśćmi.
Agatka siedziała w nogach swojego łóżka i wpatrywała
się w deszczowe okno. Pomyślała właśnie, że ona również
nie ma ochoty być meduzą, gdy Tarsjusz wskoczył do jej
łóżeczka i przykucnął na kołdrze.
__ przesuń się trochę, bo mi niewygodnie — powiedział
grubym głosem.
Tarsjusze są bardzo śmieszne. Wyglądają trochę jak
małpka i trochę jak nietoperz. Mają bardzo duże uszy
i bardzo duże, ogromne oczy oraz malutkie łapki z mięk-
kimi poduszeczkami.
__ Nie narzekaj. Każdemu jest niewygodnie w obcym
łóżku — powiedziała Agata oglądając z uwagą swojego
gościa.
—  Nie jestem w obcym łóżku. Jestem w twoim łóżku
i dla takich dwóch małych istotek jak my jest tu dosyć
miejsca. Jeśli się grzecznie przesuniesz, to powiem ci, która
jest godzina.
—  Ja wcale nie chcę wiedzieć, która jest godzina — po-
wiedziała Agatka.
—  Ależ   chcesz,   bardzo   chcesz!   Zastanów   się   przez
chwilę.
—  Rzeczywiście, teraz właśnie poczułam chęć. No, więc
powiedz mi, która jest godzina?
—  Siódma.
—  Dlaczego siódma? — zdziwiła się dziewczynka.
—  Zawsze jest siódma, kiedy ja przychodzę — zaszeptał
tajemniczo Tarsjusz. — Cały czas będzie siódma. Poza tym,
w taki dzień jak dzisiaj, deszczowy i mglisty, bez przerwy
jest siódma godzina.
—  Masz rację — powiedziała Agata po chwili namysłu
— inna godzina nie pasowałaby zupełnie. A jak mnie
znalazłeś?
—  Najpierw znalazłem twoją nudę. Nuda jest jak ciasto,
gęsta i kleista. Kiedy spotykam taki kawałek nudy, to od
razu wiem, że w pobliżu jest jakieś znudzone dziecko.
12
13
—  Rozglądam  się  uważnie  i  zawsze  znajdę  takiego
kogoś pod tą kleistą nudą — wytłumaczył Tarsjusz.
—  No,   tak  —  Agatka  pokiwała  główką  z  pełnym
zrozumieniem. — Ale dzisiaj, oprócz kleistej i gęstej nudy,
jest jeszcze gęsta mgła. Mgła jest taka gęsta, taka gęsta...
Agatka nie mogła znaleźć odpowiedniego określenia.
—  No, jaka, jaka?
—  Taka gęsta, że aż warczy!! — dokończyła triumfalnie
dziewczynka, patrząc w ogromne, połyskliwe oczy Tar-
sjusza.
—  Czy nie uważasz — spytała po chwili ciszy — że
w takie mgliste dni wszyscy ludzie powinni nosić naszyjniki
z brylantami? Byłoby ich lepiej widać i nikt by nigdy nie
wpadł pod samochód.
—  Mnie by to specjalnie nie pomogło, bo nie jeżdżę
samochodem.
—  A czym?
—  Nazywa się to Odlot.
—  Jak lata, to samolot — powiedziała z przekonaniem
Agata.
—  Nie, nie samolot. Odlot. Najpierw Pod-latuję, a po-
tem Od-latuję! — obruszył się Tarsjusz.
—  Rozumiem — powiedziała Agata. — A gdzie go
zaparkowałeś?
—  Nad jabłonką, w kącie ogrodu.
—  W którym kącie?
—  W którymkolwiek.
—  Aha. Ale dlaczego akurat nad jabłonką? Przecież
Ogród Babci jest taki wielki. Jest tak strasznie ogromny, że
można w nim nawet  stół postawić.  I w tym ogrodzie
są same liście, nic innego tylko same liście!
14


—  Nie tylko, bo mój Odlot też tam
jest — przerwał jej Tarsjusz.
—  A dlatego nad jabłonką, że go    '
tam nikt nie zobaczy. Wprawdzie mój
Odlot jest niewidoczny, ale pewne oso-          ..."                %
by, w pewnych sytuacjach mogą go
jednak zobaczyć. I co wtedy?! Wiesz,
jacy są dorośli. Twoja Babcia mogłaby
się bardzo zdenerwować. Bo przecież nie można wykluczyć
możliwości, że Babcia jest akurat Pewną Osobą.
—  To prawda — przyznała z westchnieniem Agatka.
— Tym dorosłym naprawdę ciężko nieraz coś wytłuma-
czyć... A skąd ty przyleciałeś?
Tarsjusz podniósł w górę łebek i wycelował spiczastą
bródkę w deszczowe niebo.
—  Stamtąd.
—  Z nieba? — zaciekawiła się Agatka.
—  Nie... no, stamtąd.
—  Z kosmosu! — wykrzyknęła Agata.
—  E...e..e... — skrzywił się Tarsjusz. — Dlaczego zaraz
z kosmosu. To taki nieładny wyraz! Po prostu „stamtąd".
—  A są tam gwiazdy?
—  Czasami bywają. Przychodzą nieraz na spacer.
—  Dużo znasz gwiazd? — pytała dalej Agata.
15

— Trochę znam. Z niektórymi jestem nawet po imieniu
przyznał z dumą Tarsjusz.
 —  A co to jest gwiazda?
 * arsjusz przyjrzał się Agacie z uwagą.
—  Jak na małą dziewczynkę, zada-
jesz bardzo wiele pytań — powiedział.
—  Teraz to jeszcze nic — zachicho-
tała Agata. — Żebyś widział, jak ja
nieraz Babcię męczę. Zapytałam ją raz
o nieskończoność, a Babcia powiedzia-
ła, że ją wykończę.
—  Ty wiesz, co to jest nieskończo-
ność? — zdziwił się Tarsjusz.
—  Właśnie nie wiem! Nie chciałam wykańczać Babci,
więc już więcej  o to nie pytałam. Ale kiedyś i tak się
dowiem! -— w głosie Agaty zabrzmiała prawie groźba.
Tarsjusz popatrzył na nią połyskliwymi oczami, w któ-
rych odbijały się krople wody porozwieszane na smutnych,
deszczowych oknach.
—  Chyba tak... — szepnął w zadumie. — Ty się kiedyś
chyba dowiesz...
—  Obiecałeś opowiedzieć ó gwiazdach!
—  Nic nie obiecywałem, nie oszukuj! Ale dobrze, spró-
buję ci opowiedzieć.
Tarsjusz westchnął głęboko, chwycił się za koniec długie-
go, cienkiego ogona i drapiąc się nim za uchem, zaczął
mówić:
—  Gwiazdy są to śmichy-chichy, które uciekły do nieba,
bo chciały być same. Czasami są to małe pieski, które się
jeszcze nie urodziły. Albo okruchy chleba, który w zimie
rzucasz ptakom, żeby nie były głodne, bo jak są głodne to
16
im łapy marzną. Albo są to brylanty z tych naszyjników,
które powinni wszyscy nosić, gdy jest mgła. Kiedy są złe,
swiazdy mówią: wrrum! wrrrum!! A kiedy są zadowolone,
to nic nie mówią, tylko bardziej błyszczą. Mój Odlot też
jest gwiazdą, tylko trochę inną. Trochę starszą i poważniej-
szą. Bo przeważnie gwiazdy są bardzo młode i niepoważne.
—  Zupełnie tak, jak Puma! — krzyknęła Agata.
—  Albo jak dzieci — uśmiechnął się Tarsjusz. — Bo
przecież dzieci też są bardzo młode i zupełnie niepoważne.
—  A każdy dorosły to Odlot! — zachichotała Agata.
Tarsjusz spojrzał na nią, marszcząc brwi.
—  Wiesz, co ci powiem? Chyba już powinnaś iść spać.
Co by powiedziała twoja Babcia, gdyby wiedziała, że nie
śpisz, i że ona jest Odlotem? No, co?
—  Tego sobie zupełnie nie mogę wyobrazić. Chociaż
może kazałaby mi zjeść naleśniki z serem, albo umyć ręce,
albo coś równie przyziemnego.
—  Albo zęby — powiedział Tarsjusz.
—  Co „zęby"?
—  Umyć zęby — wyjaśnił mały stwór.
—  No właśnie — przytaknęła Agata.
—  Muszę przyznać, że twoja Babcia wydaje się bardzo
rozsądną osobą. Prawie tak rozsądną jak mój Odlot... to
znaczy,   chciałem   powiedzieć,   że...   Agata!   Przestań   się
śmiać!  Tarsjusze  bardzo  nie  lubią  być  pośmiewiskiem.
Mają bardzo rozbudowane poczucie godności.
—  I bywają dość ponure. Gdybym miała takie duże
oczy jak ty, nigdy nie byłabym ponura. Tyle różnych rzeczy
można zobaczyć takimi wielkimi oczami!
17
JH

__ To prawda — przyznał Tarsjusz. — Właśnie widzę
twoją Babcię. Skończyła czytać gazetę i zaraz tu przyjdzie
sprawdzić, czy już śpisz.
—  Ojej!  — krzyknęła  Agata  wskakując  pod  kołdrę
i podciągając ją pod brodę.
Tarsjusz posmutniał.
—  Co ci jest? — spytała Agatka z niepokojem.
—  Posmutniałem, bo zakryłaś kołdrą całą swoją piżam-
kę. Ani kawałek nie wystaje. A na piżamce masz namalo-
wane różne zwierzątka, które tak ładnie na mnie patrzyły.
A teraz już nie patrzą. Więc posmutniałem.
—  One też muszą iść spać — szepnęła Agata patrząc
z niepokojem na drzwi. — Kiedy znów przyjdziesz?
—  Wtedy, kiedy będziesz się bardzo nudziła.


???? — A o której godzinie?
—  O siódmej — szepnął z wyrzutem Tarsjusz.
—  A, racja, zapomniałam.
—  Właśnie zapomniałaś. O takich rzeczach nie powinno
się zapominać. Pamiętaj, o którejkolwiek bym przyszedł, to
i tak będzie siódma.
—  To prawda, to prawda! — wykrzyknęła dziewczynka.
—  A jak ma na imię twój Odlot?
—  Mój Odlot ma na imię Kluska — powiedział Tar-
sjusz i zniknął.                              .   -••                t.   ?-.
19
i
ROZDZIAŁ TRZECI
w którym mysz myśli na niebiesko,
a krzak róży zostaje obżarty z liści
Psy właśnie skończyły jeść obiad. Ich codzienne stałe
obawy o brak pożywienia były zupełnie nieuzasadnione.
Codziennie dostawały dwie ogromne michy pełne różnych
wspaniałości.   Nie  wpływało   to jednak  kojąco  na  ich
niepokój. Jedynym skutkiem obfitego odżywiania było to,
że miały okrągłe boki i połyskliwą sierść. I codziennie,
pomimo  tego, powtarzała  się psia gderanina na temat
prawdopodobnego   zagłodzenia   psów   na   śmierć   lub,
w chwili  pojawienia  się psiego  obiadu,  na  temat jego
nędznej jakości.
Poprzedniego dnia, jak wiecie, padał deszcz i Agatka
poznała swojego najlepszego przyjaciela Tarsjusza. Teraz
ziemia była jeszcze wilgotna, ale całodzienne słońce osuszy-
ło już kwiaty i krzewy. Trawy też były suche, połyskliwe
i gibkie po deszczowej kąpieli. Dzień był piękny. Psy, po
skończonym  obiedzie,  ułożyły  się pod  tujami,  stękając
z obżarstwa. Brzuchy miały napięte jak piłki. Poruszały
leniwie ogonami, mrużąc oczy i rozmyślając o następnym
posiłku.
Agatka wybiegła przed dom z naręczem lalek i fu-
trzanych zwierzątek, z żółtym kocykiem przewieszonym
przez ramię.
— Agusia, gdzie ty idziesz? — dobiegł z kuchni głos
Babci zmywającej naczynia.
—  Lalki będą się opalać! — odkrzyknęła Agatka roz-
kładając na trawie żółty koc.
—  Trawa jest mokra, dziecko, zmoczysz koc! — Babcia
już była w drzwiach prowadzących do ogrodu.
—  Oj, Babciu, a jak zmoczę, to nie wyschnie?
—  Wyschnie.
—  No, to o co chodzi? Dlaczego psujesz dziecku zaba-
wę?
Babcia roześmiała się i wróciła do kuchni. Agata położy-
ła na kocu lalki i zaczęła układać misie, małpkę i niebieską
mysz z tęczowymi uszami. Bietka i Papaj podniosły głowy
i zaczęły przyglądać się Agatce z zainteresowaniem.
—  Co ona robi? — spytał Papaj zwracając się do Bietki.
—  Będzie opalać zwierzęta.
—  Tak się nie mówi. Ona nie będzie nikogo opalać. One
same to będą robiły — poprawił swoją kudłatą matkę
Papaj.
—  Nie poprawiaj  swojej kudłatej matki — warknęła
Bietka i zwróciła się do Agatki.
—  Dlaczego układasz na kocu swoje kudłate zwierzęta?
—  Żeby się opaliły — odrzekła ze spokojem Agata,
zerkając na drzwi, czy przypadkiem Babci nie ma w po-
bliżu. Babcia mogłaby się zdenerwować, gdyby usłyszała
rozmowę Bietki z wnuczką. To, że wnuczka mówi, nie
byłoby dla Babci specjalnym przeżyciem, ale pies?!
—  My się nie opalamy — powiedziała z wymówką
w głosie Bietka.
—  A kto wam broni? — zapytała Agatka, układając
niebieską mysz z tęczowymi uszami brzuchem do góry.
—  Nikt nam nie broni— wtrącił się Papaj. — To nie
o to chodzi. Ale zwierzęta pokryte futrem i tak się nigdy
20
a
21
nie opalą, choćby leżały plackiem na pustyni przez cały
tydzień.
—  To ty tak mówisz — Agata spojrzała na Papaja
kątem oka. — Ale skąd ja mam o tym wiedzieć, skoro sama
nie mam futra? Wprawdzie mam taki drobny meszek na
rękach i na plecach i mama mówi, że jestem kosmata jak
małpka, ale to jest meszek, a nie futro. I ponieważ sama nie
mogę tego sprawdzić, więc muszę sprawdzić na swoich
zwierzętach.
—  Ale ja ci to mówię! — wrzasnął Papaj z irytacją.
—  I ja też ci to mówię! — krzyknęła Bietka. — Jestem
starsza od ciebie i wiem lepiej!
—  Kto by tam wierzył psu? — powiedziała Agatka
spokojnie, nie przejmując się psimi
wrzaskami. — Może jesteś starsza, ale
 za to mniejsza. Jesteście gadatliwe psy.
Jakby się Babcia dowiedziała, co wyga-
dujecie, to byście miały...
—  Co byśmy miały, co?!
—  A to byście miały, że Babcia by
nigdy nie uwierzyła w to, że to ona ma
przywidzenia i widzi gadające psy. Po-
wiedziałaby, że pies, który mówi, to nie
jest normalny pies.
—  A ty?
—  Co „ja"?
—  Wcale się nie dziwisz, że potrafimy mówić.
—  Nie, nie dziwię się. Ale gdy będę kiedyś Babcią, to też
pewnie będę uważała, że pies, który mówi, to nie jest
normalny pies — i Agatka ułożyła na brzuchu białego
misia.
22

—  Agatko, z kim ty rozmawiasz? — dobiegł z kuchni
lekko zdziwiony głos Babci.
—  Z psami! — odkrzyknęła Agata.
—  Co ty?! — odezwał się wściekłym szeptem Papaj.
— Chcesz nam narobić nieprzyjemności?! Czemu nas ob-
gadujesz? — i zaraz zamilkł, bo w drzwiach ukazała się Babcia.
—  Agatko, jak to z psami? Z Piesiami?
—  Nie, Babciu. Piesie śpią w budzie. To Papaj i Bietka
kłócą się ze mną.
Oczy Babci błysnęły dziwnym blaskiem. Spojrzała po-
dejrzliwie na wnuczkę, a potem na oba psy.
Papaj i Bietka wpełzły ostrożnie pod tuje i rozpłaszczyły
się na brzuchach tak, żeby je było jak najmniej widać.
—  O, rany... — jęknął Papaj. — Zaraz się zacznie...
—  Ciiii  —  syknęła  Bietka,  patrząc  niespokojnie  na
Babcię.
Babcia podeszła do Agaty i położyła jej rękę na czole.
—  Hmm... Gorączki nie masz...
Psy nadal leżały skulone pod płotem, udając, że ich nie
ma. W tym samym momencie z budy wyskoczyły Piesie
i w radosnych podskokach podbiegły do Babci.
—  Co, moje grubasy? — zagadnęła Babcia z czułością,
przewracając oba  pieski na grzbiet i czochrając je po
tłustych, jeszcze  skąpo   owłosionych  brzuszkach.  Papaj
i Bietka odetchnęły z ulgą, ale nie ośmieliły się jeszcze
wyleźć ze swego  schronienia.  Agatka z niewzruszonym
spokojem bawiła się dalej.
—  Babciu... — spytała po chwili. — Czy moje zwierząt-
ka się opalą?
—  Nie, nie opalą.
—  Dlaczego?
t *

—  Bo nie są żywe i ich skórka
nie ma pigmentu — powiedziała
 Babcia niepewnie.
 Spod gęstych gałęzi tuj rozległ
 sję    zwycięski    chichot    Papaja,
?                                  a potem jego nerwowy szept:
—  A nie mówiłem? Mówiłem!!
Trzeba było psa słuchać!
—  A co to jest pigment? — spytała Agata.
Babcia przestała czochrać pieski i ruszyła zdecydowa-
nym krokiem w stronę kuchni.
—  Teraz nie mam czasu, Agatko, później porozmawia-
my.
Zawsze tak jest — pomyślała Agatka z goryczą, zgar-
niając zabawki i wkładając je do lalczynego wózka. — Nikt
dziecku nie powie prawdy. I dziecko musi z psami roz-
mawiać albo z takimi innymi jak ten Tarsjusz. O! Tarsjusz
na pewno mi powie, co to jest pigment. To taki ładny
wyraz, a Tarsjusz lubi ładne wyrazy. Niektóre ładne
wyrazy są ładniejsze niż misie albo myszy.
—  Coś takiego! — mruknęła niebieska mysz. — Chcia-
łabym zobaczyć wyraz, który jest ładniejszy ode mnie!
—  Dlaczego się wtrącasz? — krzyknęła Agatka. — Jes-
teś strasznie zarozumiała. Jest mnóstwo wyrazów, które są
0  wiele ładniejsze od ciebie. I nie są takie zarozumiałe!
Mysz machnęła ogonem, przymrużyła oczy i powiedzia-
ła:
—  Mam ochotę się zgubić. Wtedy byłoby ci przykro
1   może  zaczęłabyś  mnie  doceniać.  Kiedy  twoja  mama
kupowała mnie w sklepie, powiedziała mi, że mam być
prezentem dla jej ślicznej, ukochanej córeczki.
24
—  No, właśnie — przerwała jej Agatka. — Dla mnie.
—  O, nie! — krzyknęła mysz. — Jestem przekonana, że
twoja mama musi mieć jeszcze jedną córeczkę. Coś jej się
musiało pomylić.
—  Mojej mamie nigdy się nic nie myli! Czasem tylko
zapomina  o  różnych  rzeczach —  powiedziała  Agatka
z oburzeniem. — Ale chyba nie myślisz, że moja mama
zapomniałaby o tym, ile ma córeczek?!!
—  No, dobrze — powiedziała ugodowo mysz. — Nie
kłóćmy  się. Ja jestem  stworzeniem ugodowym.  Chyba
dlatego, że jestem niebieska. Niebieskie myszy są bardzo
zgodne i przyjacielskie.
—  Czy   wiesz,   dlaczego   moja   mama   ciebie  kupiła?
— spytała Agata z uśmiechem.
—  Wiem — odparła mysz.
—  Nic nie wiesz! Ale ja ci zaraz powiem. Moja mama
kupiła cię pod kolor moich oczek!
Mysz zbaraniała.
—  To dlatego ja jestem niebieska?!
—  Nie, nie dlatego — tłumaczyła Agatka. — Niebieska
byłaś zawsze, nawet wtedy, kiedy ciebie tu nie było. Ale
dlatego, że jesteś niebieska, mieszkasz właśnie tutaj. Gdy-
byś była innego koloru, to mieszkałabyś gdzie indziej.
Mysz zbaraniała ponownie.
— Wiesz co, Agatko? — powiedziała słabym głosem.
— Czy mogłabyś posadzić mnie pod złotokapem? Muszę
mieć chwilę spokoju i zastanowić się nad tym wszystkim.
Agatka wzięła mysz pod pachę i zaniosła ją pod krzew
złotokapu. Posadziła ją na miękkiej trawie, tuż pod gałęzia-
mi, obsypanymi żółtymi kwiatkami.
— No, to siedź tu i myśl. Ale chyba nic specjalnego nie
25

wymyślisz, bo te żółte kwiaty nie pasują do koloru twojego
futra.
— Nic nie szkodzi — szepnęła mysz omdlewającym
głosem. — Będę myśleć na niebiesko...
*    *    *
Piesie właśnie skończyły obgryzać krzak róży. Babcia
jeszcze o tym nie wiedziała, bo w dalszym ciągu robiła coś
w kuchni. Papaj i Bietka udawały, że nic nie widzą, mysz
myślała na niebiesko, a Agatka bawiła się w altanie
w Lasku Babci.
Wyobrażała sobie, że altana jest Wielkim Światem, który
u dołu ma Pigment, a u góry Nieskończoność. Pigment był
Chłopcem, a Nieskończoność dziewczynką.
Zawsze łatwiej pomyśleć o czymś, czego nie rozumiem
i nie potrafię sobie wyobrazić, że to jest chłopak albo
dziewczynka. Albo pies lub kot — myślała Agatka. Potem
nazrywała gałązek jodłowych i dębowych liści i przystroiła
altanę, od dołu do połowy jej wysokości. Wyżej nie mogła
dosięgnąć.
— Nic się nie martwcie — szeptała Agata do altany,
Pigmentu i Nieskończoności. — Kiedy dorosnę, przystroję
was dokładnie od dołu aż do samej góry. Musicie tylko być
cierpliwi. To moje dorastanie trochę potrwa. Moja mama
powiedziała, że rośnie się bardzo długo. Powiedziała też, że
ona cały czas jeszcze dorasta i nie jest pewna, czy kiedykol-
wiek uda się jej dorosnąć tak do końca. Ale jak będę taka
jak moja mama, to już was będę mogła przystroić liśćmi.
Nie będę czekała, aż skończę dorastać. Nie martwcie się.
Potem Agatka zerwała niebieski kwiatek (pod kolor
27
swoich oczek) i położyła go na jednym z trzech schodków
prowadzących do altany.
—  Pilnuj Wielkiego Świata — powiedziała do niego.
— Żeby tu nie wszedł żaden nieprzyjaciel albo jakaś inna
niemiła osoba. Jeżeli będziesz dobrze pilnował Wielkiego
Świata, to poznam cię z myszą. Ona nauczy cię myśleć na
niebiesko. Będzie ci bardzo dobrze, zobaczysz!
—  Agatko!! — głos Babci był donośny i lekko podener-
wowany.
—  Już idę! — odkrzyknęła Agatka i pobiegła w stronę
domu.
Babcia stała przy klombach z różami. Obok niej siedzia-
ły w trawie Piesie i usiłowały przybrać wygląd pełen żalu
i skruchy. Nie udawało im się to zupełnie. Oczy im
błyszczały zawadiacko, a ogony ani na chwilę nie prze-
stawały merdać. Babcia miała bardzo zmartwioną minę
i była zdenerwowana.
—  Zobacz, co te szczeniaki zrobiły! — powiedziała do
nadbiegającej Agaty, wskazując palcem krzak róży. Krzak
róży był dokładnie obżarty z liści i kwiatów. Wyglądał
żałośnie. Wokół leżały wymiętoszone płatki, które jeszcze
niedawno były kwiatami. Krzak róży bardzo się wstydził.
—  Goły jestem — myślał z zażenowaniem.
—  Ojej! — krzyknęła Agatka. — Czy Piesie się po-
kłuły?!
—  Co  ty  wygadujesz?!  —  Babcia  zdenerwowała  się
jeszcze bardziej. — To moich róż ci nie żal, tylko się
martwisz o te potwory?!
Potwory rozpłaszczyły się w trawie z językami zwisający-
mi bezwładnie z miękkich pyszczków.
—  Martwię się, martwię, Babciu. A może Piesie były
głodne?
—  Oszaleję! — jęknęła Babcia. — Głodne! One cały
dzień jedzą! Z głodu by róże zżarły?!
—  Wy niedobre! — powiedziała Agatka z czułością,
głaszcząc Piesie po główkach. — Taki piękny krzak i co
z niego zostało? Badyle!!
—  Właśnie   —   dodała   Babcia.                          *rs
—  Ja te szczeniaki kiedyś wyrzucę.                      „ijf"H
Tyle szkody! Wytrzymać z nimi nie                       ffe'^3
można.                                                                    e
Agatka przez chwilę nad czymś się
zastanawiała.
—  Czy    jesteś    pewna,    Babciu
— powiedziała po chwili — że lubisz
róże i chcesz je mieć w ogrodzie?
—  Jestem pewna!! — krzyknęła
Babcia, trafnie odgadując nieczyste
zamiary swojej wnuczki. — Niczego nie jestem bardziej
pewna niż tego, że chcę mieć róże i będę miała róże!! Żaden
pies mnie tego nie pozbawi!
Piesie, widząc, że Babcia nie rozczuli się na ich widok,
poderwały się z ziemi i pobiegły do budy tak prędko, jak
tylko mogły.
Papaj, który obserwował całe zdarzenie z bezpiecznej
odległości, gdyż wiedział, że lepiej zniknąć z oczu zdener-
wowanej Babci, nawet jeśli sumienie ma się czyste jak
kryształ, szepnął półgębkiem do Bietki:
—  To wszystko z przekarmienia. Pies, który za dużo je,


28
29
wariuje. A jak zwariuje, to zaczyna robić głupstwa. Pierw-
szym głupstwem jest zazwyczaj obżeranie różanych krze-
wów z liści i kwiatów. Już ja się na tym znam!
—  Co ty za brednie wygadujesz! — oburzyła się Bietka.
— I to o moich dzieciach! Wypraszam sobie!
Suka prychnęła na Papaja i pobiegła do budy pocieszyć
swoje maleństwa.
—  Dom wariatów! — jęknęła Babcia i pomaszerowała
do domu.
Agatka przyjrzała się uważnie krzakowi róży.
—  Odrośnie ci wszystko, nic się nie martw — powie-
działa.
—  Wiem... — szepnął krzak. — Ale jak ja teraz wy-
glądam?? Wstyd się komukolwiek na oczy pokazać.
— Oprócz Babci nikt na ciebie
nie zwraca uwagi. Nikt ci  się nie
jf k% ^      '     i ft.       będzie przyglądał. A niedługo noc.
L\*\f*yr     ^&V'$V    Może do rana trochę się opierzysz.
ił.-AtTCOS    ,A"'A\'f'%%       — Tylko tego brakowało!—jęk-
nął krzak ze zgrozą. — Wolę być
goły niż porośnięty piórami jak ku-
ra!
—  Jak sobie chcesz — obraziła się Agata i poszła po
niebieską mysz z tęczowymi uszami.
Mysz siedziała w trawie pod złotokapem, dokładnie
w tym samym miejscu, w którym Agatka ją posadziła.
Dziewczynka przykucnęła obok niej i zapytała:
— Pomyślałaś sobie?

—  Pomyślałam.                 .•?           '
—  I co wymyśliłaś?         .
—  Nic.
—  Jak  to?  Chcesz  powiedzieć,  że  zmarnowałaś  tyle
czasu i nawet nic nie wymyśliłaś? — zdziwiła się Agatka.
—  Nic nie zmarnowałam. Dla mnie czas nie istnieje.
—  Jak może nie istnieć? Widziałaś kiedyś zegar?
—  Widziałam.
—  No i co? Wskazówki się ruszały?
—  Ruszały.
—  No, to jak możesz mówić, że czas nie istnieje, jeśli
widziałaś?
Mysz podrapała się w głowę.
—  Ja tylko powiedziałam, że dla mnie czas nie istnieje.
Dla innych, proszę bardzo, może sobie istnieć tyle czasów,
ile chce. Ja się nie wtrącam do spraw innych osób. Albo
innych myszy.
Mysz przerwała na chwilę, pomyślała,  powachlowała
tęczowymi uszami i zapytała podstępnie:
—  A jeśli zegar by stanął, to co?
—  To znaczy, że jest zepsuty.
—  A co z czasem w tym czasie?
Agatka spojrzała na mysz podejrzliwie.
—  Oszukałaś mnie. Jednak coś pod tym
krzakiem wymyśliłaś. Muszę się spytać Tars-
jusza, co się dzieje z czasem, kiedy zegar jest
zepsuty.
—  A nie możesz zapytać Babci?
—  Nie.  Babcia miała dziś ciężki dzień.
Chodź, idziemy się nudzić.                               «
—  Po co? — zdumiała się mysz.

30
31
—  Bo inaczej Tarsjusz nie przyjdzie.
Agatka wzięła mysz pod pachę i pomaszerowała z nią do
domu.
Zapadał już wieczór. Drzewa i kwiaty zrobiły się senne
i wyciągały w górę głowy, wypatrując pierwszych gwiazd.
—  Kiedy ukaże się pierwsza gwiazda, zasypiamy — sze-
ptały jabłonie.
—  My też — odszepnęły śliwy.                       .
Czereśnie nic nie powiedziały. Spały.
ROZDZIAŁ CZWARTY
o drugiej wizycie Tarsjusza, podczas której
dowiadujemy się o różnych rzeczach oraz o tym,
kto kogo może zjeść
Agata leżała w łóżeczku nudząc się bardzo. Dawno już
minęła siódma. Na zegarze u Babci w pokoju. Ale to
oczywiście o niczym nie świadczyło. Agatka wierzyła, że
Tarsjusz pojawi się w końcu, zwabiony jej kleistą nudą.
Poprawiła poduszkę, przewróciła ją na drugą stronę,
obciągnęła piżamkę i wtedy coś plasnęło o parapet. Od
razu zorientowała się, kto wszedł przez okno i ucieszyła się
bardzo.
Popatrzyła na Tarsjusza spod rozczochranych włosów
i powiedziała chichocząc:
—  Czy ty musisz zachowywać się jak pająk?
—  Jak to? — Tarsjusz zakrztusił się z oburzenia. — Po
prostu wykonałem trochę nieudany skok! Nie porównuj
mnie z pająkami! Wypraszam sobie!
Agatka skuliła się pod kołdrą z błogim uczuciem, że
32

nareszcie coś się dzieje i już nie jest
nudno.
— Mów ciszej — powiedziała je-
szcze bardziej rozbawionym głosem
— bo nad tobą siedzi nasz domowy
pająk. Mój wujek karmi go mucha-
mi. Jak cię usłyszy, to się obrazi
i skoczy ci na plecy.
—  Kto?  Wujek?  — zdziwił  się
Tarsjusz.
—  Nie... Coś ty! Pająk ci skoczy!
Mój wujek nie może nikomu skoczyć na plecy, bo jest
wielki jak dom.
—  Jak ten dom? — zaciekawił się Tarsjusz.
—  Nie, jak taki trochę mniejszy. To jest brat mojej
mamy. Jest od niej trzy razy wyższy i trzy razy grubszy!
—  Nie wierzę! — prychnął Tarsjusz. — Nie ma takich
ludzi!
—  Nie ma — przyznała Agatka. — Tylko mój wujek
jest taki. Jak samochód ciężarowy.
—  Czy twój wujek ma jakieś imię?
—  Ma. Jacek.
—  Jacek Ciężarowy... — zamyślił się Tarsjusz. — To
nawet ładnie brzmi. Czy twój wujek jest ładny?
Agatka zastanowiła się przez chwilę.
—  Cały nie jest ładny. Tylko kawałki mojego wujka są
ładne. Na przykład oczy.  Albo uszy.  Prawe ucho ma
ładniejsze od lewego. I jeden palec u ręki ma bardzo ładny.
—  Co ty opowiadasz, Agatko. Albo ładny, albo brzydki!
—  No,  dobrze.  Jest  ładny,  ale  kawałki  ma jeszcze
ładniejsze niż ładne. Rozumiesz?
33
—  Rozumiem cię doskonale.
—  I mój wujek bardzo ładnie bawi się ze mną. Nie
wszyscy dorośli potrafią ładnie się bawić. Ale Jacek Cięża-
rowy potrafi. Nosi mnie „na barana" albo szarpie się ze
mną. Bardzo lubię się z kimś szarpać, a ty?
Tarsjusz skrzywił się trochę.
—  Nie bardzo. Podczas takiego szarpania zawsze futro
mi powyłazi i poczochra się okropnie. Takie łyse placki na
futrze to najczęstszy skutek szarpaniny.
—  Jak to dobrze, że ja nie mam futra! — ucieszyła się
Agatka. — Mogę się szarpać, ile tylko zechcę. Mój wujek
też nie ma futra, więc oboje bawimy się dokładnie tak, jak
nam  się  podoba...  Och,  Tarsjuszu!  Miałam  cię  o  coś
zapytać. Babcia powiedziała, że moje zabawki się nie opalą,
bo nie mają pigmentu.
—  Ja też nie mam pigmentu — wtrącił Tarsjusz.
—  No, właśnie. Czy mógłbyś powiedzieć mi, co to jest
pigment? Na pewno wiesz, czego nie masz!
Tarsjusz wskoczył do łóżeczka Agaty i rozłożył się
wygodnie na kołdrze. Wyciągnął przed siebie łapy, ogon
zwiesił przez poręcz łóżeczka, a mordkę oparł o poduszkę
blisko Agatki. Chciał, żeby zwierzątka narysowane na
piżamce dziewczynki mogły mu się przyjrzeć tak dokładnie,
jak on im się przyglądał.
—  Zaraz ci opowiem. Powiem ci wszystko, co wiem. Nie
będzie tego dużo, ale „coś" to zawsze trochę więcej niż
„nic".
—  Ile więcej?
—  To zależy od tego, czy „coś" i „nic" są duże czy małe.
Jeśli „coś" jest duże, a „nic" małe, to będzie dużo, dużo
więcej. A jeżeli „coś" jest małe, a „nic" ogromne, no to... no,
to właściwie można tego „czegoś" nie mówić, bo nawet nikt
nie zauważy.
Zwierzątka na piżamie Agaty zaczęły się wiercić nie-
spokojnie i spoglądać na siebie ze zdziwieniem. Najwyraź-
niej nic nie rozumiały. Agatka od razu zorientowała się
o co chodzi, bo piżama zaczęła ją łaskotać od tego ich
wiercenia.
—  Tarsjuszu, opowiedz o pigmencie, prosimy!
—  Prosimy! — powtórzyły cienkim głosem zwierzęta na
piżamie Agaty. Tarsjusz spoważniał. Futro trochę mu się
zjeżyło na grzbiecie i na ogonie, oczy zrobiły się jeszcze
większe, a czoło trochę się zmarszczyło.
—  No, zaraz się zacznie! — pomyślała Agata, czując
lekki dreszcz podniecenia. Teraz dowiem się niesłychanych
rzeczy!
—  Pigment — zaczął Tarsjusz — to jest barwnik. Kolor.
Farbka. Takie coś, co nadaje skórze, włosom, i tak dalej,
dokładnie  taki  kolor, jaki  mają  ta  skóra  czy  włosy.
Rozumiesz?
—  Chyba tak... — głos Agaty brzmiał niepewnie.
—  Albo rozumiesz, albo nie rozumiesz! Żadne „chyba"!
—  Nie rozumiem, co to ma wspólnego z opalaniem.
—  Zaraz ci powiem. Jest taki brunatny pigment, który

34

nazywa się melanina, i pod wpływem słońca
ten pigment zabarwia skórę na brązowo.
I taki ktoś jest wtedy opalony.
—  Jak on to robi?
—  O to mnie nie pytaj. Sam dokładnie nie
_           _    wiem. A nawet gdybym wiedział, to przypu-
szczam, że sześcioletnie dziecko nie mogłoby chyba tego
zrozumieć.
—  Sześcioipół letnie — poprawiła go Agata.
—  Niech ci będzie.                                                 :
—  A jak on się nazywa?                       ? ???  <
—  Kto?                                                   o. .  ,
—  No, ten brunatny pigment!
—  Melanina.
—  Melanina... — rozmarzyła się dziewczynka. — Jaki to
piękny wyraz!... Już wiem!
—  Co wiesz?
—  Wiem, jak się będzie nazywała moja mysz z tęczowy-
mi uszami. Melanina! To bardzo do niej pasuje!
Z kąta pokoju dobiegł oburzony pisk niebieskiej myszy.
—  Wydaje mi się — powiedział Tarsjusz, zwracając
swoje ogromne, połyskliwe oczy w kąt pokoju — że ktoś
jest innego zdania niż ty.
—  Nic nie szkodzi. To moja mysz i nazwę ją tak, jak
będę chciała. Tym bardziej, że to słowo jest naprawdę
bardzo piękne i jeżeli mysz uważa inaczej, to się po prostu
nie zna na słowach i może się ugryźć w ogon!
—  Oczywiście,  że  się  nie  znam!  — krzyknęła  mysz
Melanina z kąta pokoju, parskając pod nosem. — Nigdy
się nie znałam i nie mam ochoty się znać! To nie jest wiedza
odpowiednia dla myszy. Moi rodzice by zamarli ze zgrozy,
gdyby wiedzieli, że ktoś oczekuje ode mnie takich wiado-
mości. A jak by zamarli, to by przestali być czujni i jakiś
kot by ich złapał. A gdyby ich złapał, to bym już nie miała
rodziców! — i mysz Melanina wy buchnęła strasznym,
spazmatycznym płaczem.
—  O rety! — wystraszył się Tarsjusz. — Co ci się stało?!
—  Nic! — mysz przestała płakać tak nagle, jak zaczęła,
wytarła oczy i nos chustką Agaty i powiedziała:
—  Ja się znam na gatunkach serów i na rasach kotów.
To mi w zupełności wystarcza. Każdy powinien wiedzieć,
co on może zjeść, a co jego może zjeść!
^g-                            — Mnie nic nie może zjeść! — krzy-
ki   V^j$f*     kn?ła A§ata czupurnie.
$      jf-i *? •.           — Może, może — zaśmiała się Me-
lanina. — Pantera cię może zjeść!
—  U   Babci   nie  ma  pantery, jest
tylko   Puma!   —  powiedziała   Agata
zwycięsko.
—  Ale gdyby była, to by cię zjadła!
— broniła się mysz. — Zjadłaby cię tak
szybko, że nawet byś nie zauważyła, że
cię już nie ma!
Tarsjusz chrząknął i poprawił się na kołdrze.
—  Melanino — powiedział — nie każda pantera musi
od razu pożerać małe Agatki. Pantery są przyzwyczajone
do innego jedzenia. Czy Mruczka i Puma polują na ciebie?
—  Nie, nie polują.
—  Dlaczego?
—  Dlatego,   że   mnie  lubią.   A   poza   tym  ja jestem
pluszowa, a w środku mam trociny. A kocice nie jadają ani
trocin, ani pluszu.

36
37
—  No, widzisz — uśmiechnął się Tarsjusz. — A pantery
nie jadają małych Agatek. A poza tym, na pewno by ją
polubiły.
—  Och! — zachwyciła się Agatka. — Od dziś będę
Dziewczynką, Którą Lubią Pantery!
—  Głupi pomysł — skrzywiła się Melanina, zazdrosna
o Agatkę.
—  Powinnaś  raczej   być  Dziewczynką,   Którą  Lubią
Myszy. Sympatia myszy jest bardzo cenną rzeczą. Myszy
zawsze mieszkają w domach ludzi, których lubią. Sprowa-
dzają się tam całymi rodzinami.
—  Wydaje mi się, że Babcia nie byłaby zadowolona,
gdyby  do   nas   sprowadziło   się  wiele   myszy   z  całymi
rodzinami — powiedziała Agatka.
—  Chyba masz rację — westchnęła Melanina ze smut-
kiem. — Dlatego jestem tu sama. Inne myszy boją się
Babci.
—  Co ty opowiadasz!? To Babcia boi się myszy! — za-
protestowała Agatka.
—  Wszystko jedno. Nieważne, kto się kogo boi. Ważne
jest to, że myszy tu nie ma i koniec.
Tarsjusz zaczął się wiercić niespokojnie na kołdrze.
—  Czy długo jeszcze będziecie rozmawiały o niczym?
—  Jak to, o niczym? — zdziwiły się Agatka i Melanina.
—  Dla mnie rozmowa o myszach i o tym, dlaczego one
są lub dlaczego ich nie ma, jest rozmową o niczym.
Melanina się obraziła. Wpełzła w kąt pokoju i nie
było jej zupełnie widać. Agatka już chciała coś powie-
dzieć, gdy raptem na zewnątrz rozległo się głośne szcze-
kanie.
—  Co to? — przestraszył się Tarsjusz.
38
—  To Papaj — uspokoiła go Agatka. — Coś musiał
zauważyć na ulicy. Pilnuje.
—  To dobrze, że taki czujny. A co on robi, kiedy nie jest
czujny?
—  Śpi. Albo wykopuje drzewa z korzeniami — odparła
Agata.
—  Po co?
—  Łapy sobie ćwiczy. Ja też bym chętnie wykopała
jakieś drzewo.
—  No,  to  wykop — powiedział  Tarsjusz  spokojnie,
a oczy zaczęły mu błyszczeć zielonym blaskiem.
—  Teraz?
—  Teraz!
Agatka zamilkła i zaczęła się przyglądać Tarsjuszowi
z uwagą. Przez chwilę patrzyli na siebie w milczeniu.
Dziewczynka zrozumiała, że jej przyjaciel mówi zupełnie
poważnie. Melanina też musiała tak pomyśleć, bo z kąta
pokoju rozległ się stanowczy pisk:
—  Idę z wami!
—  Cicho! — syknęła Agata. — Siedź w kącie i nie
piszcz!  To jest  moja  decyzja,  bo  to  przecież ja  mam
wykopywać drzewo z korzeniami.
—  To prawda — poparł Agatkę Tarsjusz.
—  Jeśli myślicie,  że znów się  obrażę,  to  bardzo  się
mylicie. Osoby, które się obrażają, tracą wiele z życia.
Ze swojego życia i z życia innych — powiedziała Melanina
wyniośle i zatrzepotała tęczowymi uszami.
—  Cieszę się, że zaczęłaś wykazywać objawy mysiego
rozsądku. A teraz nie trzepocz tak głośno uszami, bo
obudzisz babcię — upomniał ją Tarsjusz.
—  Jeśli   myślisz,   że   znów   się   obrażę...   —   zaczęła
39
Melanina, ale Agatka jej przerwała:              ,       '
— Przestań, Melanino.                                          •:..
h Melanina przestała.
Agatka przez dłuższą chwilę nic nie mówiła. Tarsjusz też
milczał. Nawet zwierzątka na piżamie Agaty przestały się
wiercić. Było tak cicho, że słychać było szelest kwiatów
i liści i samotne kroki spacerującego wiatru.
—  Wiesz co? — spytała raptem Agata.
—  Nie wiem — odparł Tarsjusz zgodnie z prawdą.
—  Wykopiemy to drzewo ju-
tro.
—  Ty wykopiesz — poprawił
ją wielkooki przyjaciel. — To jest
twoja wielka praca i twoje po-
stanowienie.
— Ale    będziesz    tam    prz\
mnie? — zaniepokoiła się dziew- 4
czynka.                                                   ??*
—  Będę.
—  Ale jak znajdziemy to drzewo*
—  Nic się nie martw. Twoje drzewo już na ciebie czeka.
Ja wiem, gdzie ono jest, zaprowadzę cię.
—  A ja? —- jęknęła Melanina prosząco. — Czy mogę też
pójść jako kibic?
—  Możesz pójść jako Mysz Towarzysząca — powie-
dział Tarsjusz, a potem przeskoczył zręcznie odległość
dzielącą go od Agaty i, chwytając ją mocno za szyję,
przytulił się do niej.
—  Odważna z ciebie dziewczynka — wyszeptał.
—  Ja? Skąd! — odszepnęła Agata. — Bardzo się boję,
jak to będzie. Nigdy jeszcze nie wychodziłam z domu,



40

^ ^ ą
a 8 .n o
p ii
 i
ps
•s 3. 2 i
 s:
p7     ^
o   o
3 ^
S?- 3
o
CJ     kj    N
3- p3  a
l:g
rt   ^
N
 n
 (ł
 3.
l
m*
llf
o
3
*t' p  3-
« 2- ft
cn      p
>-t   ,P     C
^ c 8 2
?^3  ^
13 3 3. \
o 2. p   '
3 c1- ss. %?
2-— 5* p
?*• <55 S'. 3/
n   O ^   p
rt
3
a
o
>
o
 o
 S
ps
2-
p'
i I
111
i
1
!
p
W -°
8'
p
N
P
P
p'
N
R
a.
o'
B
P       P       O-    !-t
o a  n n
o
P
H
o
rt
o-
 N    O
 l
a
p B
p. a.
 a-
p- a
<   o  i"         On
45    ^   ^.13    > R-
n* O ^   S- |. ^
3.N    ^O-P-g
13
N
rft'
i   O.
t     p'
n
<
a
p
rc   ??.
1>J    H
o'
5       o  a  rt 3- 2-
p' S- p. -°  N' - "
»* 2- e- N. 3 , &
p a p ^
ft     Ht     <—'•     f0
ps
o ^>
13
t-t
N
8
p"
rt
K*
p
N
N-
P
ffi    N    -
BJigB
ps   rt   C   p
r sa. g* g-1 ss
p 13 -r *= M g
O'   i-»            _<   P
fŃ*   p
—   O
ft'   >-   '
3   'p'
cn    __,
era
o
O    P-
N    O
ps    N
K-   ps
P     co
co'  Cl  N
rt    0 ^
_ o  p  ""*
g-^3^
2i p
n- ja to
8-1 ^
-^ co- »*:  fc   O   P   rt
Pi  2.^       g: S  M ^
 ^
p
P    w
<y 13
2
P

 2-
rt
co
8
N
B 3-'
a rt
I 3
 3.n
5" rt
-  >
H   3.
-s
 °
 3
o1
o
8'
 B
 . P-
§•
c.8
 § ^
 3
 o
 - p O
,b     «.
P;
O
wyjaś-
—  Coś dziwnie mówisz. Chyba majaczysz.
—  Ma — co?
—  Majaczysz. To takie ględzenie w gorączce
niła Bietka.
—  O, właśnie, gorączka! — podchwycił Papaj. — Pies
może gorączki dostać, a nikt nawet na to nie zwróci uwagi.
Pies może konać u stóp, wić się w boleściach jak rozdep-
tany padalec...
—  Padalce są pod ochroną — wtrąciła Bietka, patrząc
na niego z wyrzutem. — Nie wolno ich rozdeptywać ani
w ogóle nic im nie wolno robić.
—  A karmić je można?                                                   ,
—  Można,  ale  nie  ma  potrzeby.   Same   się  potrafią
nakarmić. Jedzą ślimaki, dżdżownice... A taki wyrośnięty
padalec potrafi nawet mysz zjeść!
—  Skąd ty masz takie wiadomości? — Papaj spojrzał na
matkę szeroko otwartymi ze zdziwienia oczami.  Bietka
skromnie spuściła powieki.
—  Przysłuchiwałam się, jak Babcia opowiadała Agatce
o padalcach.
—  To dziecku opowiada się o takich okropieństwach?!
— krzyknął  ze  zgrozą  Papaj.  —  O  wężach  i  innych
obrzydlistwach?!
—  Padalec to nie wąż — powiedziała spokojnie Bietka,
wyciągając się na piasku. — To taka jaszczurka bez nóg.
Agatka bardzo lubi słuchać o obrzydlistwach. Babcia jej
wszystko opowiada. A jak czegoś nie wie, to czyta Agatce
z takich grubych książek, w których jest napisane wszystko
o obrzydlistwach i okropieństwach.
Papaj podniósł w górę oczy ze zgrozą, ale już nic nie
powiedział. Pomyślał tylko, że w świecie, gdzie tyle uwagi
poświęca się obrzydlistwom i okropieństwom, życie psa
o wielkim, dobrodusznym sercu i wielkim, nigdy nie
Nasyconym żołądku, jest bardzo ciężkie.
*    *    *
—  Babciu, dlaczego ja jestem dzieckiem? — zapytała
Agatka, gdy odnosiły z Babcią naczynia do kuchni po
skończonym śniadaniu.
—  Każdy kiedyś był dzieckiem — odpowiedziała Babcia
z uśmiechem.
—  Ty też? — spytała Agata z wielkim zdziwieniem.
—  Ja też.
—  A gdzie ja wtedy byłam?                                ,
—  Ciebie jeszcze nie było na świecie.               ;
—  Wiem. Ale gdzie byłam?
Babcia przez chwilę się namyślała.
—  Nie wiem, gdzie byłaś dokładnie. Ale chyba byłaś
gwiazdką. A potem spadłaś z nieba na ziemię i teraz jesteś
tutaj.
—  Świeciłam? — szepnęła Agata z przejęciem, wpatrując
się w Babcię wielkimi oczami.
—  Jeśli byłaś gwiazdką, to musiałaś świecić. Wszystkie
gwiazdki świecą.
?      Agatka była bardzo poruszona. Zepchnęła z krzesła ku-
- chennego Mruczkę i Pumę i usiadła na ich miejscu, opierając
bródkę na dłoniach. Kocice zareagowały na takie traktowanie
wściekłym miauknięciem i, obrażone, wyszły z kuchni.
— Nie pamiętam — powiedziała Agata z namysłem
— żebym kiedykolwiek świeciła. A powinłam przecież
pamiętać.
45
44
—  Powinnam — poprawiła ją Babcia.
—  Powinłam — zgodziła się Agata. — A nic, zupełnie
nic nie pamiętam. Gdybyś ty świeciła, to pamiętałabyś
o tym, prawda?
—  Chyba tak — przyznała Babcia.
—  No, właśnie, jak można zapomnieć o tak ważnej
rzeczy? — Agatka była bardzo zmartwiona.
—  Nie martw się — pocieszyła ją Babcia. — Może sobie
jeszcze kiedyś przypomnisz. Teraz pozwól mi spokojnie
pozmywać naczynia, a potem pójdziemy zbierać stonkę
ziemniaczaną. Znowu w tym roku tyle tego paskudztwa się
pojawiło, że jeszcze trochę, a z ziemniaków nic nie zostanie.
W ogromnym Ogrodzie Babci, wzdłuż szpaleru jabłoni,
było małe poletko, na którym babcia zasadziła ziemniaki.
Nie było ich dużo, tyle tylko, żeby w odpowiedniej porze
roku cała rodzina mogła jeść młode ziemniaki z koperkiem
i zsiadłym mlekiem.
Agata bardzo lubiła młode ziemniaki, toteż gdy usłyszała
o  stonce, wstąpił w nią duch bojownika o przyszłość
kartofli. Zaraz wstała od stołu i pobiegła po
.?j"            duży słoik, do którego wrzucało się zebrane
F "• .;        stonki.
« jk>          — Taki wystarczy, Babciu?
—  Wystarczy. Ale będziemy musiały przez
jakiś czas oczyszczać ziemniaki codziennie.
Jeden raz nie wystarczy.
—  Będziemy, będziemy. Nic się nie martw.
Zwierzęta nam pomogą — uspokoiła Babcię
Agata.
—  Co to, to nie!! — wykrzyknęła Babcia
$?           gromkim   głosem.   —   Podepczą   mi   cały

4d
ogród. Pamiętaj, Agatko, żebym nie widziała w kartoflach
żadnego psa ani kota!
—  A Melanina?
—  Co znowu za Melanina?
—  Moja niebieska mysz z tęczowymi uszami.
—  To ona się teraz nazywa Melanina? — roześmiała się
Babcia.
—  Skąd ci przyszło do głowy takie imię?
—  Z kosmosu — powiedziała Agatka biorąc słoik pod
, pachę i wybiegła do ogrodu.
Na jej spotkanie przybiegły dwa Piesie i wszyscy w trój-
kę poszli na poletko ziemniaczane. Piesie natychmiast
zaczęły z wielkim zapałem podgryzać łodygi kartofli,
a Agata w skupieniu zaczęła zbierać stonki, wrzucając je do
słoika i uważnie licząc każdą sztukę.
Babcia po chwili wyjrzała do Ogrodu. Nie zobaczyła
Piesiów, bo były takie małe, że ziemniaczane liście za-
krywały je zupełnie. Zobaczyła natomiast Agatkę zbierają-
cą stonki w wielkim skupieniu i, zupełnie uspokojona,
wróciła do kuchni.
Po pewnym czasie, gdy słoik był prawie pełen, Agatka
usiadła w kartoflach i zaczęła uważnie przyglądać się
swoim zbiorom.
Stonki były bardzo ładne. Nieduże, żółte, w czarne pasy
biegnące wzdłuż pokrytych chitynową osłonką ciałek. Aż
trudno było uwierzyć, patrząc na te miłe chrząszcze, że
takie z nich straszne szkodniki i że potrafią pozbawić
człowieka młodych ziemniaków z koperkiem.
— Trzysta czterdzieści dwie stonki — powiedziała Aga-
ta do Mruczki, która właśnie nadeszła, krocząc powoli
i  dostojnie.  Piesie  w  dalszym  ciągu  podgryzały łodygi
47

kartofli. Za Mruczka nadbiegła Puma w zwariowanych
podskokach, usiłując chwycić matkę za ogon.
—  Napracowałam się strasznie — westchnęła Agatka.
Mruczka przyjrzała się uważnie słoikowi.
—  Szkoda, że to nie myszy... — mruknęła z żalem.
—  Coś ty! — oburzyła się Agata. — Czy wyobrażasz
sobie, co by się działo, gdyby po ogrodzie
biegało trzysta czterdzieści dwie myszy?! Ko-
niec świata!
—  No może nie świata, ale ogrodu to na
pewno — mruknęła dostojna kocica, a Puma
ugryzła ją w ogon.
Mruczka błyskawicznie obróciła się i pacnęła Pumę łapą
w ucho.
—  Trochę szacunku dla starej matki — powiedziała
spokojnie.
—  Zostaw w spokoju mój ogon. To naprawdę nie jest
mysz, nawet jeśli ty jesteś przekonana, że to jest mysz.
—  Co  my  teraz  zrobimy  z  tymi   stonkami?  — za-
stanawiała się głośno Agata. — Szkoda je niszczyć, bo takie
ładne. Babcia przecież mówiła, że każde żywe stworzenie
jest pożyteczne i każde do czegoś się przydaje.
—  Oprócz  much  —  mruknęła  Mruczka.  —  Babcia
zawsze mówi o muchach, że nie wiadomo, po co to-to żyje.
—  A ty wiesz, po co?
—  Po to, żeby koty mogły się bawić, usiłując je złapać.
Czy to nie wystarczy, żeby je uznać za pożyteczne stworze-
nia?
—  A co mówi Babcia?
—  Babcia mówi, że nie wystarczy — westchnęła z iw^yg-
nacją Mruczka i zaczęła lizać Pumę po uszach.   >łwv;;

—  Znowu się ubrudziłaś — gderała. — Tyle tu jest
trawy, a ty ciągle w piachu się tarzasz.
—  No,   ale  co  z  tymi  stonkami?  — pytała  Agata.
— Masz jakiś pomysł?
—  Nie mam.
—  Za to ja mam! — wykrzyknęła Agatka zrywając się
na nogi.
—  Idziemy!
—  Dokąd idziemy? — zamruczała kocica ze zdziwieniem.
—  Do sąsiadów — wyszeptała Agata. — Wypuścimy
stonki na ich kartofle. Niech sobie tam pożyją. Potem ci
ludzie je wyłapią i wypuszczą w jakimś innym ogrodzie.
Stonki będą sobie żyły spokojnie, a kartofle też wyrosną.
Czy nie uważasz, że mój pomysł jest wspaniały?
Mruczka podrapała się w szyję.
—  Uważam, że rzeczywiście jest wspaniały, ale coś mi
się w nim nie podoba. Sama nie wiem co.
—  Nie może ci się nic nie podobać. Wspaniały pomysł
jest zawsze wspaniałym pomysłem — i Agata pobiegła do
furtki,  przyciskając  do  siebie  słoik  ze  stonkami,  które
ruszały   się   w   nim   energicznie,   usiłując   się   wydostać.
Mruczka truchtem podążyła za dziewczynką, a za nimi
w szaleńczych podskokach biegła Puma.
*    *
—  Agatko!
—  Już idę! — Agatka wbiegła do kuchni z pustym
słoikiem w rękach.
—  O! — zdziwiła się Babcia. — Tak długo cię nie było
i nic nie nazbierałaś?

—  Nazbierałam! Miałam trzy-
sta czterdzieści dwie stonki!
—  No to gdzie one są?
Agatka spojrzała w kąt kuchni.
Mruczka, która właśnie nadbieg-
ła z Pumą, z równym zaintereso-
waniem zaczęła wpatrywać się
w drugi kąt. Puma, nie chcąc być
gorsza, wlepiła wielkie, żółte oczy
w trzeci kąt. Babcia odruchowo
spojrzała w czwarty kąt kuchni,          ?%»»               "*?"
ale nie zobaczyła tam nic cieka-
wego, oprócz jednej wyschniętej muchy, więc ponownie
zapytała:
—  Gdzie te stonki?
—  U sąsiadów — powiedziała Agatka, podnosząc na
Babcię błękitne oczka, którym usiłowała nadać wyraz jak
najbardziej przekonywającej niewinności.
—  U których sąsiadów? — Babcia nic nie rozumiała.
—  U Magdusi.
Mruczka i Puma zwinęły się w ciasne, futrzane kłębki
i usiłowały niepostrzeżenie wyjść z kuchni. Babcia
oczywiście od razu zauważyła kocie manewry, ale po-
stanowiła na razie nie zwracać uwagi na poczynania
dwóch kocic o nieczystych sumieniach. Nieczyste su-
mienie  wnuczki  interesowało ją  w  tej   chwili  o  wiele
bardziej.
— Agatko, może powiesz dokładnie, o co chodzi. Nic
z tego nie rozumiem.
Agatka przysiadła na brzegu kociego krzesła, wzięła
głęboki oddech i powiedziała rzeczowo:
51
50
—  Babciu. Zawsze mówiłaś, że każde stworzenie, które
chodzi po ziemi, jest pożyteczne.
Słysząc ten wstęp Babcia od razu zrozumiała, o co
chodzi i dreszcz przerażenia przebiegł jej po plecach.
Usiadła na drugim krześle i jęknęła: — Jezus Maria!
—  Czy  źle   się  czujesz,   Babciu?  —  spytała   Agatka
z troską w głosie i rozejrzała się za kotami, ale zdrajczynie
kocice dawno już zaszyły się w malinach, zostawiając
Agatkę samą na placu boju.
Babcia była bardzo zła. Nie przemawiały do niej ar-
gumenty, że stonka to też stworzenie boże. Nie przekonał
jej także argument, że lepiej, by stonki odżywiały
się kartoflami rodziców Magdusi niż kartoflami Babci.
A już zupełnie zostało zignorowane stwierdzenie, że to
Mruczka z pomocą Pumy namówiły Agatę do tak niecnych
czynów.
—  Idziemy do Magdusi — rozkazała Babcia surowym
tonem.
—  Przeprosisz za  to,  co  zrobiłaś,  wyzbierasz  swoje
trzysta czterdzieści dwie stonki, a potem dodatkowo wy-
zbierasz jeszcze sto innych, dużych, tłustych stonek. I niech
ci się nie wydaje, że mnie oszukasz. Sama policzę wszystkie
te paskudztwa!
Ostatnie zdanie Babcia powiedziała z pewnym przymu-
sem, ponieważ zupełnie nie miała ochoty na liczenie stonek
w piękny, letni dzień, po wielu godzinach spędzonych na
różnych domowych zajęciach.
—  Jutro o wszystkim powiem mamie — dokończyła
Babcia dość niepewnym głosem. Podejrzewała, że Agata tą
groźbą się nie przejmie i miała rację.
—  Powiedz — odpowiedziała jej wnuczka. — Mama od
razu zrozumie, że to Mruczka namówiła mnie do wszyst-
kiego.
—  Co ty za głupstwa opowiadasz! — zdenerwowała się
Babcia. — Wymyślasz niestworzone historie, a kocica się
nawet obronić nie może.
—  Może. Ona tylko przy tobie udaje, że nie potrafi
mówić. Przy mnie to jej się pysk nie zamyka.
Babcia ze zgrozą podniosła oczy w górę, a potem, nie
wdając się w dalsze dyskusje, wzięła Agatę za rękę i poma-
szerowały w stronę furtki.
Papaj szczekał aż wyszły na ulicę, a potem zapytał
Bietki:
—  Matka! Czy wiesz, co się stało?
Bietka łypnęła na niego z ukosa.
—  Agata weszła w szkodę — powiedziała.
—  Krowy wchodzą w szkodę. Co ty Agatkę do krowy
porównujesz?
—  Tak mi się powiedziało, nie krzycz. Agatka poszczuła
stonkami kartofle sąsiadów.
Papaj się zdenerwował.
— Czy ty naprawdę nie mo-
żesz choć na chwilę zapomnieć, że
jesteś psem? Jakie „poszczuła"?
I żeby to moja rodzona matka
tak się wyrażała!
Bietka w ogóle się nie przejęła.
—  Nazywaj to sobie, jak chcesz. W każdym razie stonki
bobrują w kartoflach sąsiadów, a Babcia jest zła. Sąsiedzi
też pewnie są źli.
—  Rety!   —  jęknął   Papaj.   —   Nie   „bobrują",   lecz
„buszują".

—  Dlaczego „buszują"? — Bietka spojrzała na swoje
ogromne dziecko ze zdziwieniem. — „Bobrują" to bardzo
ładny wyraz. I tak samo pasuje do stonek jak „buszują". To
znaczy, zupełnie nie pasuje.
Zaczęli się kłócić o to, który wyraz jest mniej odpowiedni
i bardziej bezsensowny i na tak miłym zajęciu zszedł im
czas do powrotu Babci i Agaty.
—  Dlaczego te psy tak hałasują — zastanawiała się
sąsiadka, pani Kowalska, słysząc psi jazgot. Na pewno by
nie  zadała  tego  pytania,  gdyby  wsłuchała  się  bardziej
uważnie  w  wytężoną  pracę  psich   gardzieli.   Może  nie
zrozumiałaby wszystkiego, ale z pewnością rozróżniłaby
przynajmniej dwa słowa. Bobrować i buszować.
ROZDZIAŁ SZÓSTY
trzecia wizyta Tarsjusza,
podczas której Tarsjusz opowiada pierwszą bajkę
Agatka leżała w łóżeczku na plecach, wpatrując się
w okno. Obok niej, również na plecach, leżała mysz
Melanina i również wpatrywała się w okno. Czekały na
Tarsjusza.
—  Znów się spóźnia — pomyślała Agatka.
—  Znów się spóźnia — pomyślała Melanina.
Tarsjusz pacnął o parapet i powiedział:
—  Możecie już przegonić swoje ponure myśli. Jestem,
jest siódma godzina, a ja jestem jak zwykle punktualny.
—  Tarsjusz! — wrzasnęła Melanina i zamachała ener-
gicznie tęczowymi uszami. — Dobrze, że już jesteś. Czeka-
54
łam na ciebie, choć wcale się nie nudziłam.
—  Wiem, wiem — Tarsjusz wskoczył do łóżka Agaty
i jak zwykle wyciągnął się na kołdrze, przerzucając koniec
długiego ogona przez poręcz łóżka.
—  Gdzie twoja śliczna, zwierzęca piżamka? — zapytał
Agaty.
—  Babcia powiedziała, że jest już brudna i trzeba ją
uprać. Leży w łazience.
—  Babcia?!
—  Nie, piżama! — zachichotała Agata, a Melanina tak
się zaczęła śmiać, że aż dostała czkawki.
—  No, tak — stwierdził ponuro Tarsjusz. — Zwierzątka
będą moczone w wodzie, przeziębią się, dostaną kataru, od
tego kataru oczka im poczerwienieją i nie będą już tak
ładnie na mnie patrzyły.
Melanina  natychmiast  przestała  się   śmiać  i  zaczęła
płakać.
—  O, rety, przestań! — zirytował się Tarsjusz. — Wiesz,
Agatko, ta twoja mysz jest jakaś dziwna. Albo rechocze
albo płacze.
—  Wszystkie myszy są takie — westchnęła Agatka.
— Ale co im się dziwić? Mają chwiejne charaktery. Ale to
nie ich wina. Gdybyś ty był myszą, to też byś miał chwiejny
charakter.
—  Wykluczone!   —   stwierdził   stanowczo   Tarsjusz.
—  Mój charakter w żadnych okolicznościach nie byłby
chwiejny. Kiedyś byłem kangurem, a charakter miałem taki
sam jak teraz. Mamutem też byłem. I jedyna różnica
pomiędzy mną w tej chwili, a mną, gdy byłem mamutem,
jest taka, że kiedy byłem mamutem, musiałem latać więk-
szym Odlotem.
55

Melaninę tak zainteresowały słowa Tar-
sjusza, że natychmiast przestała płakać,
wytarła oczy końcem Tarsjuszowego ogo-
na i zapytała:
—  Czy ja bym też mogła być mamu-
tem?
—  Mamut o sercu myszy? Wykluczo-
ne! — odparł Tarsjusz stanowczo.
Melanina znów miała ochotę się obrazić, ale i tym razem
zwyciężyła ciekawość tego, co jeszcze może się stać
i w czym chciałaby uczestniczyć.
—  Jesteś dziś małomówna — zauważył Tarsjusz, zwra-
cając się do Agaty. — Czy pamiętasz o naszych planach?
Mieliśmy dziś wykopywać drzewo z korzeniami.
—  Pamiętam  —  westchnęła   Agatka.   —  Ale   chyba
będziemy musieli przełożyć to na inny dzień. Bardzo dziś
jestem zmęczona.
—  Zmęczona? Tak bardzo zmęczona, że nie wykopiesz
jednego drzewa? A co robiłaś?
—  Zbierałam  stonki  —  odpowiedziała  Agata  z  nie-
chęcią.
—  Stonki? Musiałaś ich w takim razie zebrać bardzo
wiele.
—  Tak.  Dwa  razy  po  trzysta  czterdzieści
dwie stonki, a potem jeszcze dodatkowo sto.
Tarsjusz zmarszczył brwi.
—  To razem będzie siedemset osiemdziesiąt
cztery stonki — powiedział. — Dziwna suma...
Ale zgadzam się, że to mogło zmęczyć sześcio-
ipół letnią dziewczynkę. Dlaczego aż tyle ich
zebrałaś?
56

__. To nie było planowane. — Agata najwyraźniej nie
bardzo miała ochotę o tym rozmawiać.
__ Babcia jej kazała! — pisnęła Melanina. — Ta kobieta
nie ma serca!
—  Jeśli Babcia kazała — powiedział Tarsjusz surowym
głosem — to najwidoczniej miała powód. Nie bądź taka
pyskata, myszo!
—  Bo się obrażę! — zagroziła mysz bez przekonania,
a Tarsjusz przytulił się do Agatki i powiedział:
—  Ponieważ jesteś taka zmęczona, opowiem ci bajkę,
a potem zaśniesz. Przyjdę znów jutro i polecimy Odlotem
na poszukiwanie twojego drzewa.
—  Bajkę? Jaką bajkę? — pisnęła Melanina.
—  Cicho — powiedziała Agata. — Tarsjuszu, opowia-
daj.
PIERWSZA BAJKA TARSJUSZ A
Moja pierwsza bajka musi być smutna, żeby inne bajki
mogły być wesołe. Tak już musi być. Nie wiem, dlaczego na
świecie nie może być samych wesołych bajek. Ale po-
dejrzewam, że gdyby tak mogło być, to bajki byłyby już
niepotrzebne. A gdyby istniały same smutne bajki, to musiał-
bym wymyślić choć jedną, która byłaby wesoła.
—  Agatko, śpisz już?
—  Nie.
—  A co robisz?
—  Słucham ciebie.
—  No, to słuchaj dalej.
Moja dziwna bajka zaczyna się o dziwnej godzinie. Dziwna
godzina jest wtedy, kiedy muchy myją włosy nad miednicami
57

pełnymi mydlin, a potem suszą je w świetle ulicznych latarni.
Dziwna godzina jest również wtedy, gdy dżdżownice idą na
lekcje tańca, niosąc w mechatych woreczkach różowe, a-
tłasowe kapcie z żółtymi kokardkami w czarne kropki.
Oczywiście to nie kapcie są w kropki ani nie dżdżownice, ale
kokardki.
Dziwna godzina jest wtedy, kiedy komary ustawiają na
konarach starych drzew wielkie liczydła i liczą oczy wszyst-
kich ptaków przelatujących nad nimi. Tych oczu jest przeważ-
nie dwa razy więcej niż przelatujących ptaków. Ale nie
zawsze. Czasami jakiś ptak, przekorny złośliwiec, zamknie
jedno oko przelatując nad komarem, który liczy, no i komar
musi policzyć tylko jedno oko. Ciężkie jest życie komarów.
—  Melanina, śpisz?
—  Nie.
—  A co robisz?
—  Słucham ciebie.
—  No, to słuchaj dalej.
Dziwna godzina jest wtedy, kiedy ryby zaczynają śpiewać.
Ale jeszcze dziwniejsza jest wtedy, kiedy śpiewają i fałszują.
Od tego fałszowania woda na jeziorach marszczy się gniew-
nie, a księżyc naciąga na twarz i uszy naręcza kosmatych
chmur. Księżyc bardzo o siebie dba i nie chce, żeby go
rozbolała głowa.
Ale najdziwniejsza godzina jest wtedy, kiedy zając siedzi
na przydrożnym kamieniu i woła motyle, żeby przyleciały
i powiedziały mu, dlaczego jest sam i nie ma rodziców.
—  Kto nie ma rodziców? — pyta Agata szeptem.
—  Zając.
—  Dlaczego?
—   Bo jest sam.                                                .ufc •»?••?
59
X     ir

— Jaki zając? — to szept Melani-
ny.
—  Zaraz opowiem.
Siedział zając przy drodze na
polnym kamieniu i płakał. A kiedy na
chwilę przestawał płakać, to wołał;
—  Motyle, kochane owady, chodź-
cie tu do mnie!
A potem znów płakał. Rzęsy miał pozlepiane od tego
płakania, zmoczone uszy zwisały mu smętnie po obu stronach
głowy jak wymięte gałganki, a nos miał spuchnięty jak śliwka.
Długo tak wołał i nawoływał, aż w końcu przyleciały
motyle i usiadły na trawie.
—  Dlaczego nas wołasz? — spytał jeden motyl. — Od-
rywasz nas od naszych obowiązków. Rozmowa z zającem,
który płacze, nie jest naszym obowiązkiem.
—  Kogo mam wołać? — zaszlochał zając. — Wy wy-
glądacie bardzo miło. Chciałem tylko, żebyście odpowiedziały
na moje jedno pytanie.
—  Pytaj — powiedziały chórem motyle.
—  Dlaczego ja nie mam rodziców??!!! — ryknął zając
i upadł pyszczkiem w trawę, szlochając rozpaczliwie.
Motyle pobladły z wrażenia i popatrzyły na siebie niepew-
nie, a potem wlepiły wypukłe oczy w zająca. Po długiej chwili
milczenia jeden z motyli powiedział głosem niepewnym i lekko
zachrypniętym:
—  Zającu. Nie potrafimy odpowiedzieć na twoje pytanie.
Tym bai\lziej, że my nawet nie wiemy, co to są rodzice. Nigdy
o czymś  takim nie słyszeliśmy. Ale przyślemy do ciebie
mrówkę. Może ona coś wymyśli, bo mądra z niej kobieta.
I motyle odleciały.

W tydzień później nadeszła mrów-
ka. Zasapana, spocona i poczochrana.
Odgarnęła z oczu pozlepiane potem
kudełki i popatrzyła na zająca.
Zając wyglądał jeszcze gorzej niż
przed tygodniem. Teraz to już nawet
ogon miał mokry od łez.
—  No? — zagadnęła mrówka, sia-
dając w kucki na trawie.
—  Co „no"?
—  Podobno chciałeś mnie o coś zapytać. W każdym razie
tak powiedziały te wrzaskliwe motyle.
—  Dlaczego ja nie mam rodziców?!!! — ryknął zając
i znów padł pyszczkiem w trawę szlochając rozpaczliwie.
Mrówka podrapała się w głowę, pomyślała, potem znów się
podrapała, a potem powiedziała:
—  Nie wiem.
Zając usiadł ze zdumieniem i wytrzeszczył oczy.
—  Może dlatego nie masz rodziców — dodała mrówka po
chwili — ponieważ masz wyłupiaste oczy...
—  Każdy zając ma wyłupiaste oczy! — krzyknął zając
z   niecierpliwością.  —   To   żaden  powód,   żeby  nie   mieć
rodziców!
—  Żaden — zgodziła się mrówka. — Ale ja nie potrafię
odpowiedzieć na twoje pytanie, bo nawet nie wiem, co to są
rodzice, sama ich nigdy nie miałam i  nigdy mi  ich nie
brakowało. Ale przyślę do ciebie wilka, może on będzie mógł
ci pomóc — i mrówka poczłapała do swojego mrowiska.
W tydzień później przymaszerował wilk. Usiadł obok
zająca, a potem wstał, zepchnął zająca z kamienia i usiadł na
jego miejscu, wyciągając przed siebie kosmate łapy.
61
60

—  Jakieś   insekty   doniosły,
że  masz  kłopoty  —  warknął
wilk i kłapnął zębami.
Zając pociągnął nosem, tro-
chę obrażony, że wilk zepchnął
go z jego zajęczego kamienia,
a potem ryknął:
—  Dlaczego ja nie mam ro-
dziców?! — i po raz trzeci padł
pyszczkiem w trawę szlochając
rozpaczliwie...
Wilk się zasępił. Spojrzał na zająca spod spuszczonych
powiek ciemnymi oczami, z których wyzierało współczucie.
—  Zaraz ci coś powiem — sapnął.
—  Co mi powiesz? — poderwał się zając.
—  Jeszcze nie wiem. Muszę się zastanowić. Nawet wilki
nieraz myślą. Wszyscy uważają, że my tylko porywamy owce
i straszymy Czerwone Kapturki. To prawda, robimy to dosyć
często,  ale bez przesady.  Czasami,  na przykład,  nic nie
robimy. Ale wtedy się o nas nic nie mówi. A kiedy indziej
myślimy. I też się wtedy o nas nie mówi. Tylko ciągle o tych
owcach.
Wilk zaczął myśleć. Zając starał mu się nie przeszkadzać.
W końcu wilk powiedział:
—  A gdybym tak cię zjadł? To by było po kłopocie. Nie
byłoby ciebie, więc i brak twoich rodziców nikomu by się nie
rzucał w oczy.
—  Twój pomysł mi się nie podoba. Wymyśl coś lepszego
— powiedział zając ponuro.
—  Już wiem! — krzyknął wilk.                           , .
—  Co?                                              ...?.-.
62
—  Słuchaj. Dlatego nie masz rodziców, że jesteś sam.
A sam jesteś dlatego, że nikogo nie kochasz. Co ty na to?
—  Aleś wymyślił... — szepnął z podziwem zając. — Ale
niby kogo mam kochać?
—  Kogokolwiek. To nie jest ważne. Ważne jest to, żeby
twoje zajęcze serce przestało być twarde jak głaz. Mógłbyś
również przestać myśleć ciągle o sobie i o tym, jaki to ty
jesteś biedny.
—  Ja wcale nie jestem biedny. Ja tylko nie mam ro...
—  Wiem, wiem. To idź do lasu i ich poszukaj.
—  Jak to? — zdumiał się zając.
—  Tak to. Czy myślisz, że w lesie nie ma, na przykład,
biednych samotnych rodziców, którzy nie mają dzieci?
—  A są?
—  Nie wiem! — zdenerwował się wilk wstając z kamienia.
— Idź i zobacz. Ja muszę już iść. Pogonię jakąś owcę albo
co, bo się zdenerwowałem. Pogoń za owcą bardzo koi moje
nerwy. Potruchtam sobie po łące i od razu lepiej się poczuję.
Oczy zaczną mi błyszczeć, sierść nabierze połysku — nie ten
wilk! Nawet nie muszę tej owcy złapać.
—  Ale, ale... — zaczął zając.
—  Żadne ale! — przerwał mu stanowczo wilk. — Idź do
lasu i dobrze wytrzeszczaj swoje wyłupiaste oczy. Jacyś
rodzice pewnie od dawna na ciebie czekają i płaczą.
Zając został sam.
—  Płaczą... — szepnął do siebie. — Płaczą... Czekają na
mnie — i puścił się wielkimi susami w stronę lasu.
Po tygodniu wędrowania w lesie zając zauważył głęboką,
obszerną jamę w pobliżu starego, grubego dębu. W jamie
siedziały dwa niedźwiedzie i gorzko płakały.
— Dzień   dobry  —   powiedział   zając,   a   niedźwiedzie
63

podniosły na niego załzawione
oczy.
— Okropny! — powiedziały
jednocześnie. — Każdy dzień
jest dla nas okropny! Jesteśmy
sami i nie ma dla nas dobrych
dni.
Zając trochę się zmieszał.
Popatrzył pod nogi. Zobaczył
tam trochę igliwia, liści i parę
zapracowanych mrówek, które nie zwracały na niego uwagi.
Potem podniósł oczy w górę i spojrzał w niebo. Tam z kolei
zobaczył jedną chmurkę i parę ptaków przelatujących powoli
i majestatycznie. Jeden z nich miał zamknięte lewe oko.
Zając zwrócił z powrotem oczy ku zapłakanym niedźwie-
dziom, chrząknął niepewnie i powiedział:
—  Czy nie zginął wam synek?
—  A co? — zdumiały się niedźwiedzie.
—  Bo ja nie mam rodziców — chlipnął zając, zwieszając
głowę na piersi i patrząc pod nogi, gdzie znów zobaczył parę
zapracowanych mrówek, które nie zwracały na niego uwagi.
Niedźwiedź wzruszył ramionami.
—  N/e widzę związku... — zaczął mówić — ale nie-
dźwiedzica mu przerwała, wpatrując się świdrującymi oczami
w zająca.
—  Czekaj. Jak mu się dobrze przyjrzeć z profilu, to nawet
jest pewne podobieństwo...
Niedźwiedź trochę się zainteresował.
—  Hm., może rzeczywiście masz rację... Ale te uszy!
—  Co „uszy"? — obruszyła się niedźwiedzica. — Mój
dziadek miał takie. Dokładnie takie same.
64
—  Dziwnego miałaś dziadka... — mruknął niedźwiedź pod
nosem.
—  Może i dziwnego, ale miał dobre serce. I był bardzo
pracowity. Serce jest ważniejsze od uszu!
Zającowi serce mocno zabiło z emocji, ale bał się odezwać.
Czekał.
—  Moje dziecko... — odezwała się w końcu niedźwiedzica,
drżącym ze wzruszenia głosem. — Synku...
—  Mamo! — ryknął zając i padł w objęcia niedźwiedzi-
cy.
—  Czy on był rzeczywiście ich synkiem? — zapytała
Agata.
—  A czy to ważne? — szepnął Tarsjusz, patrząc w stro-
nę okna szeroko otwartymi oczami.
—  Nie, chyba nie... — powiedziała Melanina.
Wkrótce Agatka i mysz zasnęły. Tarsjusz jeszcze przez
chwilę siedział obok nich i rozmyślał. O tym, że gdzieś na
świecie jest jeden szczęśliwy zając, który znalazł swoich
rodziców. I chociaż smutne to, że nie każdy zając jest
szczęśliwy, a także nie każdy niedźwiedź, na szczęście
czasami komuś przytrafia się coś miłego i dobrego. Można
więc mieć nadzieję. A nawet chyba trzeba.
Nadzieja — myślał Tarsjusz — jest jak pies. Każdy
w domu powinien mieć nadzieję, karmić ją i opiekować się
nią i uważać, żeby jej nie stracić. I tak jak pies, nadzieja
rozwesela nam życie w chwilach, kiedy wszystko robi się
szare i nieładne.
Za oknem zaszczekał pies. Jedyną różnicą — pomyślał
znów Tarsjusz — pomiędzy nadzieją a psem przyjacielem
jest fakt, że nadzieja rzadko bywa pokryta futrem i nigdy,
przenigdy nie szczeka.
65
Znów zaszczekał pies, ale Tarsjusza już nie było w łóże-
czku Agaty. Leżała tam Agata, Melanina i Nadzieja.
ROZDZIAŁ SIÓDMY
w którym Elżbieta nazywana Bietką
ma straszny, dwuczęściowy dzień
Bietka miała straszny dzień. Straszny Dzień rozpoczął
się zupełnie zwyczajnie. I chociaż było pochmurno i padał
deszcz — nic nie zapowiadało, że ten pochmurny dzień
okaże się czymś znacznie gorszym od zwykłego, pochmur-
nego dnia.
Bo przecież pochmurne dni, niby pozornie jednakowe,
bywają bardzo różne. Największe różnice pomiędzy po-
chmurnymi dniami dotyczą kolorów. Są fioletowe dni,
kiedy rośliny udają, że są plastikowe i nie pozwalają się
dotknąć. A dni zgniłozielone to takie dni, gdy rośliny aż
piszczą z żałości i tęsknoty, by je ktoś pogłaskał.
Ale ten dzień nie był ani fioletowy, ani zgniłozielony,
tylko zwykły szarobury i naprawdę nie zapowiadał się na
nic gorszego niż zwykły deszczowy dzień. A jednak rzeczy-
wistość, jak się wkrótce dowiecie, okazała się przerażająca.
Bietka obudziła się o swojej zwykłej porze, nakarmiła
Piesie, zawarczała na Papaja bez żadnego powodu, a po-
tem pobiegła do płotu. Stanęła przy bramie i zaczęła
wyglądać na ulicę.
Ulica wyglądała dokładnie tak, jak każdego innego,
deszczowego dnia. Ale Bietka była mądrą suką i nie dawała
zwieść się pozorom. Ulica biegła wzdłuż płotu; trochę
ulicy w lewo i trochę ulicy w prawo. Tyle było widać, kiedy
ktoś, na przykład pies, stał tuż przy bramie. Ale dalej ulica
istniała również i choć oko Bietki nie sięgało poza owo
„trochę", wiedziała bardzo dobrze, że z tych nieznanych
krańców ulicy może nadejść jakaś zupełnie nieznana nie-
spodzianka, którą z zapamiętaniem i wilczą energią będzie
można obszczekać.
Ale ponieważ było deszczowo i ponuro, ulicą nikt nie
przechodził, nie pojawiły się żadne niespodzianki i nie
działo się dokładnie nic.
Bietka postała trochę ziewając, a potem zdecydowała, że
pójdzie na schodki domu i położy się tuż przy drzwiach
prowadzących do przedpokoju. Z przedpokoju prowadziły
drzwi do kuchni, z której o każdej porze dnia dochodziły
smakowite zapachy. Miejsce na schodkach tuż przy sa-
mych drzwiach miało jeszcze jeden plus. Nie padał tam
deszcz.  Bietka miała futro przemoczone do  ostatniego
włoska i było jej zimno. Mogła
oczywiście wrócić do budy, gdzie
było sucho i ciepło, ale nawet
przez chwilę o tym nie pomyślała.
Buda była dobra w nocy, ale
w dzień? Nudno!
Położę się, pomyślała, wysuszę, trochę pośpię — i tak
minie jeszcze jeden dzień mojego psiego życia.
Pobiegła więc na schody, gdzie już leżał szeroko rozparty
Papaj. Dla Bietki nie było miejsca.
— Posuń się! — warknęła, ale Papaj udał, że nie słyszy.
Co robić. W budzie śpią Piesie — ciasno, a do tego nudno.
Piesie tak się rozpychają, jakby ich było dwadzieścia, a nie
dwa.

67
66
Bietka posmutniała i zajrzała do przedpokoju. Leżał tam
szary dywan w bordowe cętki. Nie był specjalnie piękny,
ale nie to było ważne. Ważne było to, że psom bardzo
wygodnie się na nim spało. Bietka wiedziała o tym, bo
w mroźne, zimowe noce Babcia pozwalała Bietce spać
w przedpokoju.
Papaj nigdy nie spał w przedpokoju, ponieważ nigdy, ani
razu w ciągu swego życia, nie był w domu. Nie dlatego, że
go nikt nie zapraszał. Nic podobnego. Ostatniej wiosny
była gwałtowna burza, wiał wiatr, grzmiało, a w końcu
spadł grad. Ogromny! Mama Agatki, przerażona burzą
i przepełniona współczuciem dla wszystkich stworzeń nie
znajdujących się pod dachem, zaczęła wołać Papaja, żeby
przyszedł do domu. Papaj przyszedł pod same drzwi.
Stanął, zajrzał, pomerdał ogonem.
— No chodź, Papaj, wejdź — zachęcała mama Agatki,
ale na próżno. Papaj się bał. Nawet, gdy mama Agatki
chwyciła Papaja za obrożę i zaczęła wciągać do przed-
pokoju, pies zaparł się wszystkimi łapami i z ponurym,
upartym wejrzeniem osła bronił się jak mógł. I wygrał. Był
przecież silniejszy od mamy Agatki. Papaj się bał, ponieważ
nigdy nie był w domu, ani w pokoju, ani w kuchni, ani
w korytarzu, ani w łazience. Urodził się pod krzakiem bzu,
żył w ogrodzie, na spacer chodził do lasu, gonił kury po
ulicy, a spał na trawie gdzie popadło. Nawet do budy nie
wchodził. Na widok czterech ścian i sufitu (mniejsza
o podłogę), paniczny strach ściskał go za gardło i Papaj
zamieniał się w osła.
Natomiast Bietka doskonale orientowała się we wszyst-
kich przyjemnościach dostępnych w obrębie czterech ścian
nakrytych sufitem. Jedną z takich przyjemności był szary
68

dywan w bordowe cętki. I, jak to zwykle bywa, zbieg
okoliczności spowodował pewien rozwój wydarzeń.
Zbieg okoliczności był taki: Bietka była mokra i śpiąca,
Papaj rozpierał się na schodach, a w przedpokoju leżał
szary  dywan  w  bordowe  cętki.  Natomiast  wydarzenia
rozwinęły się tak: Bietka przypomniała
sobie rozkosze psiej drzemki na szarym
dywanie i w jej sercu rozgorzała walka
psa  pokojowego  z  psem  podwórzo-
wym.
Niedługo trwała ta zażarta walka.
Pies pokojowy zwyciężył prawie od
razu i choć było lato i psa nikt do
przedpokoju nie zapraszał, Bietka wśli-
zgnęła się do środka. Rozejrzała się
ostrożnie. Kuchnia była pusta. Bietka
bardzo ostrożnie, na samych czubkach palców, weszła
trochę dalej i stanęła koło dużego lustra, wyciągając uszy
w stronę pokoju. Mogła tam być Babcia, której wyrozu-
miałość dla psów była największa wtedy, gdy temperatura
na zewnątrz spadała poniżej minus dziesięciu stopni.
Wyższe temperatury na Babcię nie działały i jej serce
pozostawało twarde i niewzruszone.
W pokoju panowała cisza, natomiast w lustrze, o zgrozo!
Bietka zauważyła psa! Stał nieruchomo i patrzył na Bietkę
wielkimi oczami. Bietce sierść się zjeżyła na grzbiecie,
a mięśnie łap napięły się jak postronki. A tamten pies...
Bezczelny! Też się najeżył i napiął łapy. Tego już Bietka
nie mogła znieść. Z jej płuc wydobył się głuchy' pomruk,
podobny do odgłosu kamieni toczących się z wysokiego
zbocza. Pies w lustrze, który powinien był zwiać z pod-
69
winiętym pod siebie ogonem, słysząc tak przeraźliwe dźwię-
ki, zjeżył się tylko jeszcze bardziej i nic. Stał dalej.
Trudno, przemknęło przez głowę Bietki, muszę sięgnąć
po Broń Ostateczną. Bronią Ostateczną Bietki było pisk-
liwe, histeryczne, głośne szczekanie, kończące się rozdziera-
jącym zawodzeniem, które słychać było z odległości co
najmniej kilometra.
Psica podniosła w górę pysk, nabrała powietrza w płuca
i nie odwracając oczu od przeciwnika, zaczęła histerycznie
szczekać. Gdy doszła do rozdzierającego zawodzenia, Bab-
cia, Agata, Mruczka i Puma stały obok niej i z ogromnym
zainteresowaniem przyglądały się Bietce, wyjącej do swoje-
go odbicia w lustrze.
Bietce głos zamarł w gardle z zardzewiałym zgrzytem.
Pomyślała: To już koniec! Już po mnie! Rozumiała dosko-
nale, „czego pies się dopuścił". Po pierwsze, weszła do
domu bez zaproszenia. Po drugie, nie pytała o pozwolenie.
Po trzecie, zaczęła wyć i szczekać bez żadnego powodu.
Bietka wprawdzie uważała, że powód był bardzo poważny,
ale miała ogromne wątpliwości, czy ktokolwiek inny po-
dzieli jej pogląd.
—  O rety — jęczała Bietka, zwiewając ile sił w nogach
i chowając się pod tujami. — Z obiadu nici, ale może do
kolacji się przeproszą?
Za nią przytruchtał Papaj. Spojrzał z politowaniem na
Bietkę, której tylko czubek nosa wystawał spomiędzy
gałęzi, i powiedział:
—  Taki stary pies, a taki głupi. Po co pies łaził do
domu? Mało psu miejsca w ogrodzie? A po co pies wył do
lustra? Jak chuligani idą ulicą, to pies się chowa do budy,
a przed lustrem nabiera odwagi.  Bohaterka! Co to za
70
osiągnięcie — odwaga w lustrze! Nawet kocice udają lwy
patrząc na swoje lustrzane odbicie. To znaczy Mruczka
udaje lwa, a Puma udaje Pumę. No i co pies ma na swoje
usprawiedliwienie?
—  Och, przestań się wygłupiać. Sam byś tam poszedł,
tylko się boisz. Ty się nawet sufitu boisz. I ścian się boisz, ty
kundlu. Innych psów też się boisz, ty kundlu! Ja to chociaż
walczę o życie, a ty? Ogon pod siebie i w nogi!
—  Ja?! — oburzył się Papaj, ale więcej nic nie powie-
dział, bo  Bietka  niestety miała  rację.  Papaj  na  widok
innych psów rzeczywiście zapominał, że jest psem i zamie-
niał się w dygocącą ze strachu galaretę.
Tak zakończyła się pierwsza połowa Strasznego Dnia
Bietki. Nikt się do niej nie odzywał, nikt nie pogłaskał, nikt
nie powiedział ciepłego słowa. Obiad wprawdzie był, ale
obiad podany w milczeniu, bez poklepania po pysku, to
żaden obiad.
Papaj, na złość Bietce, łasił się bez przerwy do Babci i do
Agatki.
Wstrętny kundel, myślała Bietka z goryczą, i pomyśleć,
że to mój rodzony syn. Wstydu nie ma. A przecież pies bez
żadnych grzeszków na sumieniu, to pudel, a nie pies!
— Ty pudlu! — warknęła w końcu Papajowi do ucha.
A potem zawołała Piesie i poszła z nimi do budy.
Po południu zaczęła się druga połowa Strasznego Dnia
Bietki. Wypełzła z budy zostawiając tam Piesie, które spały
głębokim, niemowlęcym snem i zdecydowała się iść na
spacer do lasu.  Pójdę sobie, gdzie mnie oczy poniosą,
71

pomyślała   ze   smutkiem.   Nikt
mnie tutaj nie rozumie.
W lasku Babci było bardzo
cicho. Babcia i Agata poszły do
sąsiadów na herbatę, kocice były
w piwnicy, a Papaj pod płotem
przy bramie, czyli tam gdzie zawsze. Stary basen wydawał
lekkie odgłosy podobne do brzęczenia komarów. A może
to komary tak brzęczały? Nie wiadomo.
Bietka   szła   wolniutko   ścieżką  pomiędzy jałowcami,
w kierunku Jagodziaka. Jagodziak to był malutki skrawek
Lasku Babci, na którym rosły czarne jagody. Było ich tylko
tyle,  że  po  dokładnym  wyzbieraniu  Agatta        .^
dostawała miseczkę jagód na deser. Dla Babci       tC^-*
była to ilość zupełnie wystarczająca, ponieważ        łll|jjl
Agata była najważniejszą istotką w życiu Babci.
Pierwszym stworem, którego Bietka napotkała idąc
ścieżką w stronę Jagodziaka, była Ropucha Karota. Duża,
ziemisto-pomarańczowa, pryszczata Karota przeważnie
buszowała w pobliżu marchwi i była ulubienicą Babci,
ponieważ systematycznie i dokładnie spulchniała ziemię
w ogrodzie. Wyjadała także szkodniki, pilnując by się nie
rozpanoszyły na grzędach ponad wszelką miarę. Szkodniki
i tak się rozpanoszyły ponad wszelką miarę, ale starania
Karoty nie pozostały nie zauważone. Nawet psy ją szano-
wały i nie odważyły się w jej pobliżu pokazać ani jednego
białego, ostrego kła.
— Widziałaś Amebę? — zagadnęła Karota, patrząc
prosto w oczy Bietce. Karota zawsze patrzyła wszystkim
prosto w oczy. Wyglądało to trochę dziwnie, bo miała
lekkiego zeza. Ale uważała niezłomnie, że patrzenie prosto
72
w oczy jest oznaką uczciwości, szczerego serca i czystego
sumienia.
—  Słucham?
—  Czy widziałaś Amebę? — powtórzyła niecierpliwie
Ropucha Karota. — Łaziła tu gdzieś w okolicy Jagodziaka
i raptem zniknęła.
—  Przecież ameba to takie coś, czego nie można zoba-
czyć!
Bietka przysiadła na zadzie i rozdziawiła pysk ze zdzi-
wienia.
—  Ładne masz zęby... — mruknęła Karota zaglądając
z ukosa do psiego pyska. — Ja nie mam żadnych. Ameba
też nie.
—  Ale   przecież   ameby   nie   można  zobaczyć  gołym
okiem! Tylko przez mikroskop! I jak mogła tu łazić, skoro
nie ma nóg!
Karota usiadła na mchu i spojrzała na Bietkę z politowa-
niem. Bietka usiadła także.
—  Ameby nie można zobaczyć gołym okiem, to prawda,
ale można ją zobaczyć ropuszym okiem i psim okiem. Poza
tym, ta jest wyjątkowo wyrośnięta. Dobrze ją odżywiali
w dzieciństwie...
Karota zamilkła na chwilę i zerwała żółty kwiatek. Przez
chwilę wpatrywała się w niego w milczeniu, a potem
mruknęła półgłosem:
— Ładna roślina...
A potem ryknęła:

— Ameba ma nibynóżki!!! Ty
psie! Jak śmiesz twierdzić, że ona
nie potrafi łazić? Potrafi łazić!!
Potrafi łazić tak dobrze, że jak
73
widzisz, nie ma jej — zniknęła!
—  Nie krzycz na mnie — oburzyła się Bietka. — Mia-
łam dzisiaj Straszny Dzień i nerwy mam wystrzępione do
granic wytrzymałości.
—  Nie martw się — zaskrzeczała Karota. — Dzień się
jeszcze  nie  skończył.   Może jego  druga  połowa  będzie
jeszcze gorsza!
—  To niemożliwe...  — powiedziała  Bietka i w tym
samym momencie spomiędzy krzaczków czarnych jagód
wypełzła żmija.
Karota zbielała na pysku i zsiniała na reszcie swojego
pryszczatego ciała. Bietka też miała ochotę zmienić kolor,
ale nie bardzo mogła, bo była porośnięta futrem. Za to jej
futro zjeżyło się tak bardzo, że wyglądała jak szczotka do
mycia butelek.
—  Ratuj! — jęknęła Karota i Bietka niewiele myśląc
rzuciła się do ataku.
Tu musimy na chwilę przerwać, żeby wyrazić się z ogro-
mnym uznaniem i sympatią o przodkach Bietki. Pradzia-
dek Bietki był wyżłem. Tak utrzymuje Bietka i musimy jej
wierzyć, bo sprawdzić się tego nie da. Był pięknym, silnym
wyżłem i chadzał na polowania w chwilach wolnych od
? innych zajęć. Inny z kolei krewniak Bietki był jamnikiem
i polował na lisy w chwilach wolnych od zajęć. Jak więc
widzicie, Elżbieta pochodziła z rodu dzielnych psów myś-
liwskich, i tylko przez zwykły przypadek była kundlem. Ale
to jest błahostką w porównaniu z jej myśliwskim charak-
terem.
Wróćmy  do  żmii.  Żmija  pełzła  leniwie,  syczała  nie-
przyjemnie i patrzyła na Bietkę złośliwie. Ale to jeszcze nic.
Bietka  pomyślała  o  Agatce  i jej  sierść  natychmiast
74

spuchaciała jeszcze bardziej, a z gardła wydobył się dźwięk
kamieni turlających się po stromym zboczu. Bo gdyby
Agatka akurat przyszła do Jagodziaka, to żmija na pewno
by ją ukąsiła. Agatka latem biega' boso, ugryźć ją było
bardzo łatwo.
Żmije wprawdzie atakują tylko wtedy, kiedy są prze-
straszone, ale ta wyglądała na podstępnego tchórza, który
kąsa i gryzie w każdych okolicznościach.
—  Albo  ona,  albo ja  —  szepnęła  do  siebie  Bietka
i ruszyła do ataku.
Atak był dość komiczny, niezgrabny i fajtłapowaty, ale
skuteczny. Suka wielkim susem przeleciała w powietrzu
odległość metra dzielącego ją od węża, machając przy tym
uszami, łapami i wszystkim czym się dało, żeby utrzymać
równowagę, i spadła na grzbiet żmii, jednym kłapnięciem
potężnych zębów kładąc ją trupem.
Zapanowała cisza.
Karota otworzyła oczy, które cały czas miała mocno
zaciśnięte ze strachu i szepnęła ochryple:
—  Trup?
—  Trup.
—  Prawdziwy?
—  Prawdziwy.
—  Nie będzie już kęsić?
—  Kąsać. Nie będzie.
Karota powoli przybrała swój normalny kolor, wypusz-
czając przez nos powietrze z ogromną ulgą.
Bietka położyła się w trawie i szepnęła:
—  Słabo mi...
—  To z emocji. I z wysiłku. Odpocznij sobie trochę,
a potem bierz ten „zewłok" i biegnij pokazać Babci. Na
pewno dostaniesz na kolację budyń czekoladowy w na-
grodę.
—  O, rety, nie mów mi o budyniu, niedobrze mi się
robi...
Bietka położyła się na boku, ciężko dysząc.
—  Biedactwo... — powiedziała ze współczuciem Karota.
Podeszła do Bietki, wskoczyła jej na głowę i zaczęła
głaskać ją po uszach.
—  Już mi lepiej — szepnęła Bietka z wdzięcznością.
— Co za Okropny Dzień!
—  A nie mówiłam?
—  Mówiłaś. Może to ty wykrakałaś taki dzień?
—  Nic nie wykrakałam. Ja nawet nie potrafię krakać.
Jestem przecież Ropuchą. Chociaż latać to bym chciała...
—  O rety, jeszcze by tego brakowało. Paskudztwa nie
powinny latać w powietrzu, żeby je każdy mógł oglądać.
Co to by było za życie?
—  To ja jestem paskudztwo? — ob-
raziła się Karota.
—  Piękna nie jesteś, przyznaj sama.
—  No, może  rzeczywiście  nie jestem
piękna, ale jestem przystojna. Mogę się
podobać.
—  Ciekawe komu?!
—  Innym ropuchom. Ty też nie jesteś
wcale taka śliczna. Sama słyszałam, jak pani Kowalska
mówiła Babci, że dawno nie widziała takiego szpetnego
kundla.
—  Pani Kowalska najwidoczniej niedokładnie rozgląda
się wokół siebie. Jest mnóstwo kundli brzydszych ode mnie.
—  No, dobrze, jest ich mnóstwo — zgodziła się Karota.

76
77
— A teraz bierz tę żmiję i idź pochwalić się Babci. Ja muszę
poszukać Ameby. To zupełnie nie do przyjęcia, żeby ameba
tak bez pytania poszła i zginęła! Jest mi potrzebna.
—  Do czego?
—  Do towarzystwa — odparła Karota i zniknęła w Ja-
godziaku.
Taki był koniec drugiej połowy Strasznego Dnia Bie-
tki. Na kolację otrzymała w nagrodę ogromną kość cie-
lęcą, a Papaj, gdyby mógł zzielenieć z zazdrości, to by
zzieleniał.
Babcia, która od wielu lat nie widziała żmii, była
przerażona. A Agatka nigdy nie widziała żmii.
—  Do czego to doszło! — powiedziała Babcia ze zgrozą.
—  Żmiję wyhodowałam w swoim Lasku.
—  Babciu, przecież żmii się nie hoduje. Musiała skądś
przypełznąć.
—  To już nie jest takie ważne. Ważne jest, że ośmieliła
się tutaj być. To przecież bezczelność!
—  Babciu, jak możesz mówić, że żmije są bezczelne?
Przecież ona nie wiedziała w ogóle, gdzie się znajduje.
Przypełzła i tyle — oponowała Agatka.
—  Powinna była wiedzieć! — uważała Babcia. — Co to
za żmija, która nie wie, gdzie jest? Czy to trudno poznać, że
to mój Lasek?
—  Żmii pewnie trudno.
—  Agatko, przestań bronić tego potwora. Mogła cię
ukąsić. Tego się boję. Jak o tym pomyślę, to aż mi się robi
słabo.
—  A gdyby ciebie ukąsiła?
—  Mnie? Cha, cha! — zaśmiała się wyniośle Babcia.
—  Nie ośmieliłaby się!
78
ROZDZIAŁ ÓSMY                                   , i
który jest bardzo ciasny,
bo w całości wypełniają go Wielkie Drzewo i Horyzont
Punktualnie o godzinie siódmej Tarsjusz pacnął o para-
pet. Zrobił to trochę ciszej niż zwykle, bo wokół szyi miał
owinięty gruby wełniany szalik, którego końce plątały się
pomiędzy Tarsjuszowymi nogami. I chyba zgodzicie się, że
Tarsjuszowa noga robi mniej hałasu, jeśli plaśnie o koniec
szalika, niż gdyby plasnęła o goły parapet. Goła Tars-
juszowa noga na gołym parapecie robi sporo hałasu, choć
nie tak znów wiele, by wzbudzić podejrzenia Babci czytają-
cej gazetę w pokoju obok.
— Dziewczyny! — powiedział
Tarsjusz podnieconym szeptem.
— Co z naszym drzewem? Czy Aga-
tka jest dziś wypoczęta?
Agatka była wypoczęta, i do tego
ubrana w niebieski dres, a na no-
gach miała gumowe butki z płócien-
nymi wierzchami. Płócienne wierz-
chy gumowych butków pomalowane
były w myszki. O te myszki na
płócienno-gumowych   butkach   od-


79
była się zażarta kłótnia z Melaniną, które uważała, że
wizerunek myszy umieszczony na butach uwłacza jej
godności.
—  Twoja mysia godność — powiedziała Agata pełnym
wzburzenia głosem — może w takim razie zostać w domu.
Ja chcę iść wykopać drzewo, a żeby to zrobić, muszę ubrać
gumowe  buty.  Inne  się nie nadają.  A mysia godność
przestaje mnie zupełnie interesować, gdy pomyślę o zmo-
czeniu nóg, o katarze i o tym podobnych rzeczach.
—  Mogłabyś założyć kalosze! Na kaloszach nic nie jest
narysowane, więc nikt się na ciebie nie obrazi. Nie musisz
przecież ciągle z kimś zadzierać!
—  Ja z nikim nie zadzieram! Co ty znowu wymyśliłaś?
Na przykład zwierzątka na mojej piżamie wcale nie są
obrażone, że są na piżamie. Nawet im się to podoba. Wolą
być na mojej piżamie, niż w ogóle nie być.
Melaniną wprawdzie groźnie zmarszczyła brwi, a jej
tęczowe uszy zatrzepotały złowieszczo, ale w końcu powie-
działa, że jej mysia godność może zaczekać — wyko-
pywanie drzewa z korzeniami jest rzeczywiście naj-
ważniejsze.
Tak wyglądała kłótnia Agaty z Melaniną, ale to było
przed przyjściem Tarsjusza. Teraz, zupełnie już pogodzone,
spojrzały na wielkookiego stwora oczami prawie tak
wielkimi jak jego, a wielkooki stwór powiedział:
—  Twoje drzewo czeka! Idziemy do Odlotu i odlatuje-
my!
—  Dokąd? — pisnęła Melaniną.
—  Możesz zostać...
—  Nie, nie! — pisnęła mysz. — Obiecaliście przecież, że
mogę być Myszą Towarzyszącą. Nie będę już o nic pytać.
80
Mogę sobie nawet zakleić pysk plastrem na odciski, żeby
mnie nie kusiło.
.__ Takich ofiar od ciebie nie wymagamy — uśmiechnął
się Tarsjusz. — Nie będziemy cię przecież gnębić, choć
czasami mamy na to ogromną ochotę! Tylko postaraj się
zadawać połowę tych pytań, które masz ochotę zadać.
—  Dobrze.
Ta nagła uległość Melaniny wydała się Tarsjuszowi
trochę podejrzana, ale nic już nie powiedział. Okręcił się
dokładnie swoim wełnianym szalikiem, żeby jego końce nie
plątały się pomiędzy Tarsjuszowymi nogami, Agatka wzię-
ła Melaninę pod pachę i wyskoczyli przez okno.
Szybko pobiegli do jabłonki w kącie ogrodu, nad którą
nieruchomo tkwił Odlot. Wprawdzie był zupełnie prze-
zroczysty, ale bywają osoby, które mogą go zobaczyć, jeśli
tylko patrzą w odpowiedni sposób. A jaki jest ten odpowie-
dni sposób, tego dokładnie nikt nie wie. Ja też nie wiem.
Dlatego Odlot jest zawsze dokładnie ukrywany przed
Babcią, bo nie wiadomo, czy Babcia nie posiada umiejętno-
ści wypatrywania Odlotów w najmniej odpowiednich mo-
mentach.
Agata, Tarsjusz i Melaniną wsiedli do Odlotu, który
uprzejmie spłynął na ziemię, żeby im było łatwiej wdrapać
się do jego wnętrza.
Usiedli wygodnie na miękkich, przezroczystych fotelach,
a Odlot zapytał:
—  Dokąd lecimy?
—  Do   gwiazd  —  odpowiedział  Tarsjusz   spokojnie,
a Agata i Melaniną bały się nawet oddychać, nie tylko
odezwać. Bo nie dość, że wymknęły się z domu o Zakazanej
Porze, nie dość, że siedziały w Odlocie na przezroczystych,
81

miękkich fotelach, to jeszcze okazało się, że przezroczysty
Odlot potrafi mówić.
Zupełnie jak Papaj, pomyślała Agata, nawet głos ma
podobny.
Odlot musiał najwidoczniej także posiadać umiejętność
odczytywania myśli, bo zachichotał nagle i powiedział:
— Do psa jeszcze nikt mnie nie porównywał! Ale takie
porównanie nawet mi się podoba. Mogę nawet zaszczekać!
I Odlot zaczął szczekać.
Lecieli w kierunku gwiazd. Mysz trzymała Agatę kur-
czowo za szyję i ze strachu zakrywała uszy tęczowymi
uszami. Agata z bijącym sercem obserwowała oddalający
się coraz szybciej Dom i Ogród Babci. Tarsjusz rozmyślał
nad bardzo skomplikowanymi rzeczami, a Odlot szczekał.
Bardzo często porównuje się czerń nocnego nieba do
aksamitu. Chciałabym użyć jakiegoś innego określenia, ale
niebo rzeczywiście wyglądało jak aksamit, gdy Agata,
Tarsjusz i Melanina lecieli Odlotem przez bezkresne prze-
strzenie ozdobione gwiazdami. Chociaż może... Poczekaj-
cie.
Wyobraźcie sobie ogromnego, czarnego psa, tak wiel-
kiego jak dom albo jak wujek Jacek Ciężarowy. A potem
sobie wyobraźcie, że ten wielki, czarny pies otwiera potężną
paszczę i pokazuje przestronną, przepastną, czarną gardziel.
Ta gardziel, czarna i przepastna, wyglądałaby właśnie jak
mroczne, nocne przepastne niebo. Z tą różnicą, że w przepast-
nej gardzieli czarnego psa nie byłoby gwiazd. Ale to w końcu
drobiazg. Gwiazdy można sobie przecież wyobrazić.
Agata nie musiała sobie niczego wyobrażać, bo przed jej
oczami rozciągała się przepastna czerń aksamitnej gardzieli
czarnego psa, cała usiana świetlistymi, migającymi gwiaz-
dami. Dziewczynka wpatrywała się w nie w skupieniu
i zaczęła powątpiewać w Tarsjuszowe wyjaśnienie gwiazd,
które usłyszała podczas jego pierwszej wizyty.
—  Tarsjuszu, nabrałeś mnie — powiedziała nagle.
—  Na co cię nabrałem?
—  Na nic. Tylko powiedziałeś mi różne rzeczy o gwiaz-
dach, a to co widzę, wygląda zupełnie inaczej niż to, co mi
opowiadałeś.
—  Bo ja ci opowiedziałem bajkę.
—  To znaczy, że skłamałeś!
—  Nie — tłumaczył cierpliwie Tarsjusz. — Bajka wcale
nie jest kłamstwem. Ale nie jest też prawdą. W każdym
razie nie jest prawdą, która przydaje się w codziennym
życiu. Rozróżniamy kłamstwa, prawdy i prawdy niedzielne,
czyli bajki.
—  No, to może byś mi teraz powiedział prawdziwą
prawdę, taką na co dzień.
—  A drzewo?
—  Drzewo poczeka. Sam mówiłeś, że ono gdzieś jest
i musi tam być, bo każdy ma swoje drzewo, czy tego chce,
czy nie chce.
82
83
—  No, dobrze — zgodził się stwór o miękkich palusz-
kach.
Agatka zauważyła od razu, że gwiazdy są różnych
kolorów. Z Ogrodu Babci wszystkie wyglądały jednakowo.
Ale tutaj... Jedne były białe, inne żółte, jeszcze inne różowe,
a te pozostałe malinowe lub niebieskie. I w ogóle nie były
rozsiane pojedynczo, ale zbijały się w mniejsze i większe
stadka.
—  Gwiazdy — zaczął mówić Tarsjusz, błyskając oczami
—  to są kule z gazu.
—  Z jakiego gazu?
—  Wiesz, co to jest mgła?
—  Wiem. To takie białe coś, co utrudnia patrzenie.
—  Tak. Mgła jest gazem, rodzajem gazu. To jest woda,
która już nie jest płynna, ale latająca, jak powietrze. Tak
jak para wodna wylatująca z czajnika, kiedy Babcia albo
mama gotują wodę na herbatę.
—  Albo na makaron.
—  Głodna jestem! — pisnęła Melanina, która usłyszała
tylko wyraz „makaron".
—  Myszy nie jedzą makaronu. Cicho bądź, ty myszo!
—  Jedzą! Właśnie, że jedzą! — zaprotestowała mysz
z energią.
—  Jedzą, jeśli jest. Ale teraz makaronu nie ma, więc nie
przeszkadzaj nam w rozmowie.
—  Nie rozumiem — wymamrotała mysz pod nosem
—  dlaczego rozmawia się o czymś, czego nie ma.
—  Jak  mówiłem  przed  chwilą,   zanim   to  niebieskie
stworzenie wtrąciło się z mysią brutalnością — mówił dalej
Tarsjusz — gwiazdy są to kule gazu. Ten gaz jest bardzo
gorący, to są właściwie takie kule ognia. Ich kolor zależy

od tego, czy są bardzo gorące, czy mniej gorące i od tego,
z jakiego gazu są zbudowane.
__ Z cegiełek? — przerwała dziewczynka.
__ Nie — skrzywił się Tarsjusz. — Nie każde budowanie
musi być z cegiełek. Z gazu, przecież powiedziałem. No i są
gwiazdy duże i gwiazdy małe. Gwiazdy duże nazywają się
olbrzymy, a gwiazdy małe nazywają się
karły.
—  To na razie wystarczy — przerwała mu
Agata. — I tak połowy nie zapamiętam.
—  A czy coś z tego zrozumiałaś?
—  Nie wiem. Czy gdyby czajnik Babci
machnąć wysoko, wysoko, aż do kosmosu, to to byłaby
gwiazda?
—  Nie. To byłby czajnik w kosmosie.
—  Hmmm... Chyba nic nie rozumiem. Ale powiem ci
jutro, jak sobie to wszystko w głowie poukładam.
—  No, to sobie poukładaj.
—  Tylko powiedz mi jeszcze o tych stadkach i grup-
kach.
—  To są galaktyki. Tak nazywają się te stadka i grupki.
—  Och, Tarsjuszu! — zachwyciła się Agata. — Znów
wynalazłeś ładny wyraz. Moja następna zabawka będzie się
nazywała Galaktyka.
Melanina poderwała się ze swojego fotela.
—  Nie  wystarczy  ci,  że  mnie już  uszczęśliwiłaś  tak
potwornym imieniem? Musisz katować innych także?!
—  Melanino, ty się po prostu nie znasz. Siadaj w swoim
fotelu i nie piszcz, bo ciebie nazwę Galaktyką.
Mysz upadła  bezwładnie na swój  fotel, pełna prze-
rażenia,   że   Agatka  mówi  poważnie.   Nagle  imię   Me-
85
lanina wydało jej się całkiem sympatyczne.
—  Tarsjuszu, teraz już możemy lecieć do mojego drzewa
— powiedziała dziewczynka.
—  Dobrze. Wy obie połóżcie się i pośpijcie, bo podróż
będzie długa.
—  Jak długa?
—  Nie wiem. Ten czas jest zupełnie nieodpowiedzialny.
Robi sobie, co chce. Raz jest długi, raz krótki. Ja w ogóle
nie wiem, o co mu chodzi. Chyba o to, żeby wszystkim
wszystko się pomieszało.
—  Chyba masz rację.  Melanina  raz  się  o mało  nie
pochorowała od tego myślenia o czasie. Bo zegar stanął.
—  A co ma zegar wspólnego z czasem? — zdziwił się
Tarsjusz.
—  Nie wiem — odpowiedziała Agata sennym głosem
i za chwilę już spała.
Melanina też zasnęła. Tarsjusz nakrył Agatę swoim
wełnianym szalikiem. Melaniny nie nakrywał, bo uważał,
że jej gęste, mysie futro w zupełności wystarczy.
Ponieważ Odlot dawno już przestał szczekać, panowała
zupełna cisza.
Gwiezdna cisza, myślał Tarsjusz, jest najpiękniejszą
ciszą, jaką znam. W takiej ciszy wszystko jest możliwe.
Nawet czas jest wtedy moim przyjacielem i siedzi obok
mnie, a nie pędzi gdzieś przed siebie, jak oszalały królik.
I tak być powinno. Czas nie powinien zachowywać się jak
królik. Jest na to przecież za poważny. Czas powinien
również być posłuszny. Może nie każdemu, ale choćby
Tarsjuszowi. Czas posłuszny Tarsjuszowi, w ciszy gwiazd,
w aksamitnej gardzieli czarnego psa, jest najmilszym cza-
sem, jaki można sobie wyobrazić.
Ponieważ czas rzeczywiście był posłuszny Tarsjuszowi
i siedział grzecznie obok niego, nie potrafię wam powie-
dzieć, jak długo lecieli poprzez aksamitną przestrzeń w ci-
szy gwiazd. Ale w końcu dolecieli.
__ Jesteśmy na miejscu! — powiedział Tarsjusz z zielo-
nym błyskiem w wielkich oczach.
Agata i Melanina obudziły się od razu, przetarły oczy
i wychyliły poczochrane głowy z Odlotu.
Znajdowali się na ogromnej łące, którą wkoło otaczał
horyzont. Było to bardzo dziwne — tak w każdym razie
uważała Melanina. Pokręciła wkoło głową, nie zobaczyła
niczego oprócz łąki i horyzontu i stwierdziła, że jest nudno.
—  Nudno — powiedziała.
—  Wcale nie! Zobacz, jakie piękne drzewo! — Agata
z zachwytem wpatrywała się w ogromne, opasłe drzewo
o chropowatym, omszałym pniu. Konary, dwa razy grub-
sze od Agatki, wznosiły się tak wysoko, że ich czubki ginęły
w chmurach. Agata szybko wyskoczyła z Odlotu i podbieg-
ła do swojego drzewa.
—  Dlaczego ja nie zauważyłam tego drzewa pierwsza?
—  obraziła się Melanina.
—  Bo to jest Drzewo Agaty, a nie twoje. To ona musiała
je pierwsza zobaczyć. W końcu musi być jakiś porządek
—  upomniał ją Tarsjusz.
—  Musi, to prawda — zgodziła się Melanina. — A gdzie
my jesteśmy?
—  Jesteśmy pod Drzewem Agatki.
—  O, rety! Tyle to sama wiem. Ale gdzie to jest?
86
87

—  O tym wiem tylko ja i Agatka.
Myszy o takich rzeczach nie muszą
wiedzieć. Jesteś Mysz Towarzysząca,
a nie Mysz Uczestnicząca — powie-
dział Tarsjusz surowo.
—  Ja też wiem, gdzie jesteśmy...
—  mruknął Odlot, ale nikt go nie
usłyszał.
Agata powoli zbliżyła się do drze-
wa i podniosła głowę. Konary i gałę-
zie biegły w górę aż do samego
nieba.
—  Jak    one    szybko    uciekają
—   szepnęła  dziewczynka.  — Tak
prędko, że nie mogę nawet zauwa-
żyć, gdzie się kończą.
Tarsjusz pokiwał głową ze zro-
zumieniem.
—  Muszą znikać tak prędko, bo
gdyby  udało  ci  się  zauważyć  ich
koniec,  to  spotkałoby  cię Wielkie
Rozczarowanie. A przecież nie po to
przylatuje się Odlotem pod Swoje
Drzewo, żeby się spotkać z Wielkim
Rozczarowaniem.
—  A jak wygląda Wielkie Roz-
czarowanie? — zapytała dziewczyn-
ka, ciągle patrząc na grube konary
drzewa znikające w chmurach.
Tarsjusz podrapał się za uchem
końcem ogona. Potem nabrał w płu-
ca wielki haust powietrza i wyjaśnił:
—  Wielkie Rozczarowanie jest kudłate. Kolor ma bliżej
nieokreślony, ale jest on dość nieprzyjemny. Wielkie Roz-
czarowanie wydaje bardzo niemiłe odgłosy i to wyłącznie
wtedy, gdy wszyscy chcą, żeby panowała cisza. No i nie-
stety,  muszę  to  powiedzieć,  choć robię  to  z  ogromną
przykrością, Ono trochę śmierdzi...
—  Jak to, śmierdzi? — zdumiała się Agata, odrywając
oczy od "gałęzi Wielkiego Drzewa i przysiadając na jego
grubym korzeniu jak w fotelu.
—  Wydaje takie niemiłe zapachy, jak wodorosty leżące
na skałach wypalonych słońcem.
—  To jest bardzo niemiły zapach, zgadzam się — wtrą-
ciła Melanina.
—  Melanino, nie wtrącaj się. Ja doskonale wiem, jaki
jest zapach wyschniętych na słońcu wodorostów — powie-
działa Agata.
—  Glonów... — mruknął Odlot. Nikt go nie usłyszał,
oprócz Tarsjusza.
—  Cicho — zwrócił się do niego Tarsjusz. — Odloty nie
powinny odzywać się w pobliżu Wielkich Drzew.
—  Czy Wielkie Rozczarowania wszystkich ludzi wy-
glądają podobnie? — pytała dalej Agata.
—  Nie wiem... — odpowiedział Tarsjusz z zastanowie-
niem. — Ale nawet jeśli różnią się wyglądem, to wszystkie
są równie nieprzyjemne. Ale może teraz przestaniemy już
rozmawiać i weźmiesz się do pracy?
—  Właśnie... — westchnęła dziewczynka.
Kucając obok grubych korzeni drzewa zaczęła wygrze-
bywać spod nich piasek, grudki ziemi i zeschłe rośliny.
Tarsjusz usiadł na ziemi i zamknął oczy, pogrążając się
89
w zamyśleniu, natomiast Melanina obserwowała Agatę
z dużym zainteresowaniem.
—  Nieźle   ci   idzie  —  powiedziała   w  pewnej   chwili
z   uznaniem.   Obok  dziewczynki   sterczała  wielka  góra
wygrzebanej ziemi, a korzenie prawie wszystkie były już
odsłonięte.
—  Właśnie... — szepnęła Agata. — Idzie mi za dobrze.
To drzewo chyba mi pomaga...
—  Pewnie, że pomagam — zaszemrało drzewo. — Nie
lubię stać bezczynnie. Zawsze tak stoję, a tu raptem taka
okazja  mi  się   nadarza.  Każde  drzewo  by  skorzystało
z takiej okazji.
—  Ale przecież ja sama miałam wygrzebywać drzewo
z korzeniami! — krzyknęła Agata obrażonym głosem.
Tarsjusz otworzył oczy, które znów zalśniły zielonym
blaskiem.
—  Wykopałaś drzewo z korzeniami sama, nie krzycz.To
przecież twoje  łapki  grzebały  w  ziemi.  Pomoc  drzewa
polegała na tym, że ci nie przeszkadzało, chociaż mogło.
—  No, tak — zgodziła się Agata. — I co teraz?
—  Teraz  musisz  się  zastanowić.   Możesz  przewrócić
drzewo. Upadnie, uschnie i już nigdy więcej nie będziesz
miała swojego drzewa, bo każdy ma tylko jedno. Możesz
wpełznąć pomiędzy jego korzenie i zobaczyć, co tam jest.
Będziesz wtedy wiedziała więcej, niż wiedziałaś przedtem.
Albo możesz zasypać korzenie z powrotem, ładnie uklepać
ziemię wokół nich i podziękować drzewu, że pozwoliło ci
poćwiczyć łapy.
—  Ręce.
—  Łapki.
—  No, niech będą łapki — zgodziła się Agata i zaczęła
90

namyślać się, co ma zrobić.
Po chwili powiedziała:
—  Wejdę pomiędzy te korzenie i zobaczę, co tam jest,
bo chciałabym wiedzieć więcej, niż wiem.
—  Co byś chciała tam znaleźć? — zapytała Melanina
machając uszami.
—  Nie wiem. Może chciałabym zobaczyć dom, gdzie
mieszka  mała  dziewczynka,  która  nazywa  się  Agatka
i która ma oboje rodziców. I wszyscy troje siedzą przy stole
i jedzą zupę i jest im bardzo dobrze.
—  Przecież ty masz oboje rodziców — powiedziała
Melanina ze zdziwieniem.
—  Ale nie mieszkamy razem! A jak mieszkaliśmy razem,
to wcale nie było dobrze! — krzyknęła Agatka.
—  Chciałabyś zobaczyć to, czego nie masz — szepnął
Tarsjusz pełen obawy. — To już nie istnieje i nie będzie
istnieć. Agatko, nie pragnij tych rzeczy, których mieć nie
możesz, bo Wielkie Rozczarowanie złoży ci wizytę i bę-
dziesz miała przy sobie takiego kudłatego, nieprzyjemnego
gościa.
—  Inne dzieci mieszkają z mamą i z tatą! — głos Agaty
był pełen rozżalenia. — Dlaczego ja nie mogę?
—  Ale inne dzieci nie mają tego, co ty masz. Masz
Mamę  i  Babcię.  Masz  psy  i  koty.   Masz  mnie.  Masz
tajemniczy, piękny  ogród, w którym  dzieją się dziwne
rzeczy. Czy to mało?
—  Dużo — szepnęła dziewczynka przez łzy. — Ja wiem,
że nie można mieć wszystkiego, ale to nie zmienia faktu, że
chciałabym mieć wszystko! Przecież mogę chyba chcieć,
prawda?
—  Możesz — szepnął Tarsjusz. — Tylko nie chciej za
92
bardzo. Musisz bardzo uważać. Twoje „chcieć" nie powin-
no być większe od ciebie. Pamiętaj o tym. — Tarsjusz otarł
załzawione oczy.
—  Dlaczego masz załzawione oczy? — pisnęła Melani-
na.
—  Bo się wzruszyłem... — odparł Tarsjusz pociągając
nosem.
__ Dlaczego się wzruszyłeś? — dopytywała się mysz.
—  Miałaś nie zadawać tylu pytań, obiecałaś! — fuknął
na nią Tarsjusz. — Wzruszyłem się dlatego, że wszystkie
dzieci  powinny  być   szczęśliwe,   a  nie   są.   Czy   to   nie
wystarczający powód do wzruszenia?
—  Czy ja wiem? — wzruszyła ramionami mysz. — My-
szy też nie wszystkie są szczęśliwe. Tak już chyba musi być.
—  Tak już  chyba  musi  być...  —  powtórzył  za  nią
Tarsjusz w zamyśleniu, a drzewo Agaty zaszumiało: „musi
być, musi być".
Agatka nagle postanowiła być rozsądnym dzieckiem.
—  Będę rozsądna — powiedziała. — Wchodzę między
korzenie. Czekajcie tu na mnie cierpliwie. Wrócę, kiedy
wrócę. Nie wiem, ile czasu to potrwa.
—  O to się nie martw — powiedział Tarsjusz. — Będzie
siedział tu koło mnie i nawet się nie ruszy.
—  Czy chcesz przez to powiedzieć, że czas nie odgrywa
żadnej roli? — zaszemrał Odlot.
—  To właśnie chciałem powiedzieć, że w takich spra-
wach czas nie odgrywa żadnej roli — przytaknął Tarsjusz,
zapominając o tym, że Odloty nie powinny się odzywać
w pobliżu Wielkich Drzew.
93
Agata zniknęła w korzeniach swojego drzewa. Mełanina,
Tarsjusz, Odlot i Horyzont zostali tam, gdzie byli. Każde
z nich zastanawiało się nad tym, co Agata znajdzie
pomiędzy korzeniami swojego drzewa... Nawet Czas się
zastanawiał, siedząc nieruchomo obok Tarsjusza.
Drzewo Agaty śpiewało:
Jeśli ma się wiele korzeni
to wśród nich wiele dziać się może
nad głową coś mi się zieleni
a u stóp czerni się korzeń
Ja nie skrywam tajemnic żadnych
wystarcza mi, że jestem drzewem
wśród korzeni rosną bajkozwierze
a co oprócz nich — samo nie wiem
W korzenio-ogrodzie bajkozwierze rosną
pielęgnuję je jak tylko umiem
a kiedy wiosną bajkozwierze dorosną
może i ja coś zrozumiem
—  Co ono chce zrozumieć? — zaszeptała Mełanina,
trącając Tarsjusza łokciem w kudłaty bok.
—  To, co wszyscy — szepnął Tarsjusz.
—  A co wszyscy chcą zrozumieć? — dopytywała się
mysz.
Tarsjusz zamknął lewe oko, a prawym zaczął patrzeć
przenikliwie na Melaninę.
—  Jeżeli nie wiesz, co wszyscy chcą zrozumieć, to ja ci
tego nigdy, przenigdy nie zdołam wytłumaczyć. To się albo
wie, albo nie wie.
—  Ale  jeśli   ty   wiesz   —   zaprotestowała   Mełanina
— i gdybyś mi powiedział, to ja bym też wiedziała.
94
Tarsjusz nie zdążył odpowiedzieć, bo w tym momencie
spomiędzy korzeni Wielkiego Drzewa wypełzła Agata. Nie
była ani uśmiechnięta, ani smutna.
—  No i co? I co? — krzyknęła Mełanina, podbiegając
do niej.
—  Wracamy  do  domu — powiedziała Agata cicho
i ruszyła w stronę Odlotu. Za nią podreptał Tarsjusz.
Mełanina została na środku wielkiej łąki otoczonej hory-
zontem, rozdziawiając ze zdumienia pyszczek.
Agata i Tarsjusz wdrapali się do Odlotu i usiedli na
miękkich, przezroczystych fotelach.
—  Lecisz z nami, czy zostajesz? — krzyknął do Melani-
ny Odlot. Mełanina rzuciła się biegiem w jego kierunku.
—  Lecę, lecę! — krzyknęła, wskakując do Odlotu. — Co
ja bym tu robiła, otoczona wkoło horyzontem? Zanudziła-
bym się na śmierć.
Odlot uniósł się w powietrze. Lecieli w milczeniu, w ciszy
gwiazd. Mełanina w końcu nie wytrzymała i zapytała
ponownie:
—  Agatko, co tam było?
Agatka spojrzała na Melaninę.
—  Powiem ci. Powiem ci tylko raz i tylko jedną rzecz.
I obiecaj mi, że nie będziesz więcej pytać.
—  Obiecuję!
—  Widziałam zwierzobajki. To było do-
bre i miłe. I spotkałam kogoś. Spotkałam
Wielkie Rozczarowanie. I to było bardzo złe
i bardzo niemiłe — Agatka zaczęła płakać.
Tarsjusz podał jej koniec swojego ogona
do wytarcia oczu, a Agata dodała pociąga-
jąc nosem:
95

—  Mam uczucie, że się bardzo postarzałam.
Tarsjusz uśmiechnął się leciutko.
—  Raczej wydoroślałaś. Teraz już będziesz wiedziała,
jak unikać spotkania z Wielkim Rozczarowaniem.
—  Ale  przecież  sam  powiedziałeś,  że  nie  po  to  się
przylatuje   do   swojego   Wielkiego   Drzewa,   żeby   się
spotkać z Wielkim Rozczarowaniem — chlipnęła dziew-
czynka.
—  Tak powiedziałem. Ale pamiętaj, że mogłaś tego
uniknąć. Miałaś przecież wybór. Wybrałaś tak, jak wy-
brałaś. Trudno. Tego przecież nie zmienimy.
—  Rzeczywiście   wiem   teraz   więcej,   niż   wiedziałam
przedtem — przyznała Agata w zamyśleniu.
—  Czy ono było rzeczywiście takie kudłate? — szepnęła
z przejęciem Melanina.
—  Bardzo.   Była   to   najbardziej   kudłata   rzecz,  jaką
w życiu  widziałam!  — powiedziała  Agata  z  głębokim
przekonaniem, a Odlot zacharczał potwierdzająco.
«".,                    ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY
w którym Babcia jest w sklepie,
a Karota w poziomkach
Powoli zbliżała się jesień. Tak się mówi, że powoli zbliża
się jesień, ale Agata uważała, że jesień zbliża się bardzo
szybko.
— Ta jesień musi być bardzo wysoka i mieć długie nogi
— mówiła Agatka do Babci. — Dopiero były truskawki,
a tu jesień robi jeden, jedyny krok i truskawek już nie ma!
96
q0 to musi być za wielki krok!
__ Taki, jak co roku, Agatko.
__ Ale wielki!
.__ Wielki — zgodziła się Babcia.
Babcia, która w ogrodzie zawsze chodziła w szortach,
przebierała się właśnie w sukienkę, bo postanowiła iść po
zakupy.
—  Muszę kupić mięso i cukier. Może makaron? Aha,
i masło.
—  A długo cię nie będzie?
—  Nie wiem, dziecko. Jak będzie długa kolejka, to będę
musiała postać.
—  Powinnaś kupować bez kolejki! — buntowała Babcię
Agata.
—  Każdy by tak chciał! — roześmiała się Babcia.
—  Dlaczego? Niektórzy ludzie lubią stać w kolejkach.
Sama widziałam. Pusty sklep, a pod sklepem takie różne
panie stoją i gadają. A jak im dobrze!
Babcia zerknęła na wnuczkę, ale nic nie powiedziała.
Szybko uczesała włosy, wzięła torbę i wyszła z domu,
kierując się w stronę furtki. Za nią ruszyły psy.
—  O, nie! — krzyknęła na nie Babcia. — Żadnych
spacerów! Źle wam? Siedźcie w ogrodzie!
Psy spochmurniały. To znaczy Papaj i Bietka spochmur-
niały, bo Piesiów już nie było. Zostały oddane nowym
właścicielom. Trochę było smutno, gdy ich zabrakło, ale
Agatka pocieszała się, że Bietka na pewno niedługo urodzi
nowe szczeniaki. Pod tym względem Bietka była bardzo
uczynna i, znając uwielbienie Agatki dla małych piesków,
co rok rodziła od ośmiu do dwunastu stworków, z których
wyrastały potem piękne, wielkie kundle.
97

Podczas gdy Babcia była na zakupach, Agatka miała
zostać z mamą, która buszowała w ogrodzie, zbierając
poziomki na deser.
—  Do widzenia, Babciu! — krzyknęła Agatka, starając
się być grzeczną, dobrze wychowaną dziewczynką.
—  Zaraz  przecież   wrócę  —  roześmiała   się   Babcia.
Trzasnęła furtka i Agatka została sama z psami.
—  Może ty nas wypuścisz na mały spacer? — szepnął do
Agaty Papaj.
—  O, nie! — powiedziała Agata dokładnie takim samym
tonem co Babcia. — Zadusicie jeszcze jakąś kurę i będzie
awantura.
—  Dlaczego zaraz mamy dusić? — mruknęła Bietka.
— Pogonimy ją trochę i tyle.
—  Nie wypuszczę was i koniec — stwierdziła Agata
i pobiegła do mamy.
Pomiędzy rzędem starych jabłoni a szpalerem młodych
krzewów porzeczkowych rosły poziomki. Mama Agatki
zrywała je właśnie, siedząc w kucki pomiędzy krzaczkami,
z miską ustawioną w zasięgu ręki. Nie było zbyt wiele
poziomek w tym roku, bo panowała susza i dlatego każdy
98

krzak musiał być dokładnie obejrzany
od spodu, czy przypadkiem jakaś ja-
gódka nie skryła się podstępnie między
liśćmi.
Agata doskonale widziała przycup-
niętą mamę, ale mimo to krzyknęła:
—  Mamuniu, gdzie jesteś?
—  Tu jestem!
—  A co robisz?
—  Zbieram poziomki!
—  A dla kogo?
—  Dla mojej kochanej córeczki!
Agatka uśmiechnęła się z zadowoleniem. Bardzo lubiła
być kochaną córeczką, a jeszcze bardziej lubiła, gdy Mama
jej to mówiła.
Zaczęła więc od początku:
—  Mamuniu, gdzie jesteś?
—  Tu jestem!
—  A co robisz?
—  Zbieram poziomki!                     ?   ?"   ;
—  Dla kogo?
—  Dla mojej kochanej córeczki!
Zabawa trwała dalej, od początku.
—  Gdzie jesteś?
—  Tu jestem!
I tak dalej.
Po dwudziestym razie mama Agatki przerwała zrywanie
poziomek, podniosła oczy, wytarła pot z czoła i zapytała:
—  A chcesz dostać klapa?
—  Nie!
—  No, to już przestań, bo ja zwariuję. Ojej!
99
—  Co się stało?
—  Tu jest ropucha! — krzyknęła ze strachem Mama
Agatki.
—  To Karota — uspokoiła ją Agata. — Bietka mi o niej
opowiadała. Ale powinna siedzieć na grządkach marche-
wki, a nie w poziomkach.
Agatka podbiegła do mamy, rozdeptując po drodze trzy
krzaczki poziomek, ale ponieważ mama Agatki była osobą
roztargnioną, więc nawet tego nie zauważyła. Zresztą sama
miała na sumieniu jeden krzak, który niechcący przydep-
tała piętą.
—  Ona nie gryzie, nie bój się — uspokajała Agatka
Mamę. — Tylko widzę, że znów zgubiła Amebę.
—  Jaką  znów  Amebę?!  — w  głosie  Mamy  brzmiał
kompletny  brak  zrozumienia. — I  od  kiedy to ludzie
rozmawiają z psami?
—  Ameba jest przyjaciółką Karoty. Pewnie znów gdzieś
się zapodziała i Karota jej szuka. A ja nie jestem ludzie, ja
jestem Agatka — dziewczynka spojrzała na mamę spod
zmarszczonych brwi.
—  Wiesz co? — powiedziała Mama Agatki energicznie
— jeśli ty rozmawiasz z psami i innymi stworami, co jest
niemożliwe i zawsze było niemożliwe, to ja o tym nic nie
chcę wiedzieć!
—  A pozwalasz mi?
—  Oczywiście, że ci pozwalam. Ale nie przyjmuję tego
do wiadomości, bo jeśli przyjmę, to zwariuję. Już jakoś się
dziwnie czuję. Może to początek? — Mama złapała się za
głowę i spojrzała podejrzliwie na Karotę. Karota równie
podejrzliwie spojrzała na mamę Agatki.
—  Dlaczego to stworzenie tak dziwnie na mnie patrzy?

100
—  zapytała szeptem Mama Agaty.
—  Oj, Mamo, ona ma po prostu takie dziwne spoj-
rzenie. Ale to u niej normalne. Babcia ją lubi.
—  To Babcia o niej wie?
—  Pewnie, że wie. Tylko nie wie, że ona potrafi mówić.
—  To ona też potrafi? — jęknęła ze zgrozą Mama
Agaty.
—  Mamo   —   zaczęła   tłumaczyć   cierpliwie   Agata
— wszyscy potrafią mówić. Tylko albo się z tym kryją, bo
się boją, że ktoś się złapie za głowę, tak jak ty, albo trzeba
ich odpowiednio słuchać. Wtedy się zrozumie.
Mama  Agaty  natychmiast  przestała  trzymać  się  za
głowę.
—  Masz rację, Agatko. To ty sobie porozmawiaj z tą
ropuchą, a ja pójdę do domu. Uważam, że tych poziomek
w zupełności wystarczy. Ja dziś nic nie będę jadła, ta
ropucha odebrała mi apetyt.
—  Tylko nic nie mów Babci, pamiętaj! — krzyknęła
Agata za odchodzącą Mamą. — Ona jest jeszcze bardziej
nerwowa od ciebie!
—  To niemożliwe, żeby ktoś był bardziej nerwowy ode
mnie! — jęknęła Mama znikając w drzwiach domu.
—  Twoja Mama wszystko rozgada — zgrzytnęła z wy-
rzutem Karota, gdy zostały same z Agatą.
—  Nie rozgada, nic się nie martw. Gdzie Ameba?
—  Kąpie się w basenie.
—  Przecież tam nie ma wody!
—  Dla niej wystarczy — sapnęła ropucha. — W końcu
ona  jest   bardzo   malutka,   nawet  jeśli  jest   Olbrzymią
Amebą.
Agatka usiadła obok Karoty, rozgniatając przy tym
następny krzak poziomek i w zamyśleniu sięgnęła po dużą,
czerwoną jagódkę, której mama nie zauważyła.
—  Gdzie jest twoja Mama? — spytała Karoty.
—  A bo ja wiem? — odrzekła Karota. — Gdzieś tam
pewnie jest, bo ktoś mnie musiał przecież urodzić, ale my


nie jesteśmy takie jak ludzie. Nam rodzice nie są potrzebni.
Rodzimy się i tyle. A potem każda ropucha żyje sobie
sama.
—  I nie smutno wam? Mnie by było smutno... — powie-
działa Agata.
—  Ale ty nie jesteś ropuchą.
—  To prawda. Ale człowiekiem też podobno nie jestem.
Bo dziecko  to  nie człowiek.  Każdy ciągle mówi:  bądź
człowiekiem; albo: zachowuj się jak człowiek... To kim ja
jestem?
102
103
—  Ty jesteś kijanką człowieka — odparła z przekona-
niem Karota.
—  A ty byłaś kiedyś kijanką człowieka? — spytała Agata.
—  Nie, ja byłam  kijanką ropuchy.  Nie, źle mówię!
Byłam po prostu kijanką. I wyrosłam na ropuchę. A ty
wyrośniesz na człowieka.
—  Czy jesteś tego pewna?
—  Absolutnie.  Z  człowieczej  kijanki  może  wyrosnąć
tylko człowiek. Nic innego ci nie grozi.
—  Muszę iść zapytać mamy, czy była kiedyś kijanką
— powiedziała Agata podnosząc się z ziemi. — A ty lepiej
idź po Amebę, bo jak się będzie za długo kąpać, to dostanie
kataru.
— Mamo, czy ty byłaś kiedyś kijanką? — rozległ się
w przedpokoju przymilny głosik Agaty, ale w tym samym
momencie trzasnęła furtka, co oznaczało, że Babcia wróciła
z zakupów. Agatka, nie czekając na odpowiedź Mamy,
wybiegła do ogrodu.
Babcia, objuczona dwiema wypcha-
nymi torbami, opędzała się od Bietki
i Papaja, które witały ją z entuzjazmem
rozbitków z bezludnej wyspy, którzy
po raz pierwszy od wielu lat ujrzeli
człowieka.
— Sio! — krzyknęła Babcia. — Pa-
paj, nie skacz! Poszła, Bietka, odejdź!
Psy dały za wygraną i z obrażonymi
104

minami schowały się w tujach.  Mama Agaty wybiegła
z domu i chwyciła jedną z ciężkich toreb z rąk Babci.
—  Wszystko kupiłaś?
—  Wszystko — westchnęła Babcia. — Cud, ale rzeczy-
wiście wszystko. Ledwo żyję.
—  A wyglądasz normalnie... — zauważyła z zaintereso-
waniem Agata.
—  Cicho, ty przekoro, nie dobijaj mnie!
Babcia przysiadła na schodkach domu, żeby odpocząć.
Sklep był oddalony od domu Babci o kilometr drogi. Ten
kilometr drogi pokryty był pięknym, żółtym, sypkim pias-
kiem, który cudownie nadawał się do zabawy, natomiast do
chodzenia trochę mniej. Szczególnie gdy niosło się ciężkie
torby i był upał. Nogi zapadały się do kostek w pięknym,
żółtym piasku, pot zalewał oczy, a ręce bolały i piekły.
Przypominało to wszystko spacer po Saharze. Wyobraźcie
sobie, że spacerujecie po Saharze, a wielbłąd siedzi wam na
plecach zamiast odwrotnie. Już wiecie, jak to jest?
Dlatego Babcia była taka zmęczona. Agatka zerknęła do
jednej torby, potem do drugiej, ale nie zauważyła nic
interesującego.
—  Znowu kupiłaś same nudne rzeczy — powiedziała
z pretensją w głosie. — Dla psów coś masz?
—  Makaron.
Spod tuj dobiegł bolesny jęk rozczarowania.
—  A dla mnie kupiłaś coś nie nudnego?
—  Herbatniki i gumę do żucia.
—  Oj, daj!                                                                 .-.:
—  Po obiedzie, Agusiu.
Teraz rozległ się jęk Agaty, przypominający odgłosy
wydobywające się spomiędzy kosmatych gałęzi żywopłotu.
105
—   Mamo...        ,                                        ?   • ?
—  Żadne „mamo" — powiedziała surowo Mama Agaty.
— Idź porozmawiać z psami. Macie teraz wspólny temat!
—  Córeczko... — Babcia ze zgrozą spojrzała na Mamę
Agaty. — Co ty? To dziecko i tak jest dziwne, a ty ją jeszcze
namawiasz do takich rzeczy!
—  Nawet sobie nie wyobrażasz, jakie to jest dziwne
dziecko... — szepnęła Mama Agaty. A potem obróciła się
w stronę Babci i zapytała:
—  Mamo, czy ja byłam kiedyś kijanką?
ROZDZIAŁ DZIESIĄTY
w którym Tarsjusz bardzo cierpi,
bo jest upiorem
Tarsjusz siedział na parapecie i płakał. Nie było nawet
jeszcze siódmej, ale on już był i płakał tak, jak tylko
Tarsjusze płakać potrafią.
—  Tarsjuszu kochany! — krzyknęła Melanina. — Jakie
ty masz wielkie łzy.
—  Ronię łzy, a nie mam łzy. A poza tym jakie oczy,
takie łzy, to chyba oczywiste — chlipnął Tarsjusz, a jedna
z jego łez spłynęła z parapetu, rozpryskując się na podłodze
z hałaśliwym pluskiem.
—  No, to teraz Babcia na pewno tu przyjdzie. Pomyśli,
że u mnie w pokoju rozmnożyły się wodospady! — powie-
działa Agata z niezadowoleniem.
Tarsjusz oniemiał z oburzenia. A kiedy odzyskał zdol-
ność mówienia, powiedział głosem spęczniałym od łez:
106
—  Wy, kobiety, jesteście bez serca,
bez żadnego serca!
Agata i Melanina spojrzały na siebie
ze zdziwieniem.
—  U mnie coś pika. To chyba serce?
—  zauważyła Agata.
—  U mnie terkocze. Ale to też chyba
serce, bo cóż innego mogłoby to być?
—  dodała Melanina.
—  Powiedziałem „bez serca" i tyle!
—  zaszlochał Tarsjusz.
—  Dlaczego?  —  zapytały   dwa   zdziwione
głosy.
—  Czy   widziałyście   kiedyś   szlochającego
Tarsjusza?
—  Wzruszonego tak, ale szlochającego nigdy
—  powiedziały zgodnie Agata i Melanina.
—  A czy nie  interesuje was  przypadkiem,
dlaczego  w   takim  razie  ja   płaczę   wielkimi,
mokrymi, Tarsjuszowymi łzami?! — pytał da-
lej kudłaty stwór, zgarniając ogonem z parapetu
łzy, które zaczynały już tworzyć kałużę.
—  Interesuje!!    —   wrzasnęły    dziewczyny,
a w pokoju Babci gwałtownie zaszeleściła gaze-
ta.
—  To  dlaczego — ciągnął dalej  Tarsjusz,
wyżymając ogon — nie zapytacie mnie o to? —
—  Tarsjuszu,   dlaczego   płaczesz   wielkimi,
mokrymi, Tarsjuszowymi łzami? — spytały po-
słusznie Agata i Melanina.
—  Bo przeczytałem mądrą książkę! — zawył

107
rozpaczliwie Tarsjusz.
Agata zamrugała niepewnie niebieskimi oczkami i po-
wiedziała:
— Wiesz co? Może opowiedz wszystko od początku.
Tarsjusz, który tylko czekał na słowa zachęty, zeskoczył
z parapetu, wdrapał się do łóżka Agaty mocząc przy tym
dokładnie kołdrę i poduszkę, położył się na brzuchu
i zaczął mówić:
— Przeczytałem bardzo mądrą książkę, w której bardzo
mądrzy ludzie piszą o zwierzętach, które zupełnie nie
z własnej winy są głupsze od nich. I ci mądrzy ludzie
napisali, że ja się nazywam wyrak upiór!!!!
—  Że co?!
—  Wyrak upiór — powtórzył dobitnie Tarsjusz. — Wy-
zywają mnie od upiorów!
Mełanina najwyraźniej się zdenerwowała.
—  Kiedy o tym czytałeś?
—  O, już bardzo dawno temu.
—  To dlaczego teraz płaczesz?!
—  Bo teraz mi się przypomniało! — ryknął Tarsjusz
zalewając się ponownie łzami.
—  Czy często ci się to przypomina? — spytała Agata
z niepokojem.
—  Nigdy! Zdarzyło mi się to pierwszy raz. Ale bardzo
dawno, kiedy o tym się dowiedziałem, postanowiłem nie
mieszkać z innymi tarsjuszami w miejscu, gdzie mieszkają
tarsjusze. Wyprowadziłem się.
—  Dokąd?
—  Tam.
—  A gdzie jest Tam? — spytała Melanina.
—  Nie męcz mnie — jęknął Tarsjusz. — Agata wie
108

później ci to wyjaśni. W każdym razie Tam mi nikt nie
:bliża!
—  Czy jesteś pewien, że ktoś ci chciał ubliżyć?
—  Niczego nie jestem pewien — powiedział Tarsjusz
o wiele już spokojniejszym głosem. — Nikt nie może
niczego być tak naprawdę pewien, więc dlaczego ja mam
być wyjątkiem? Ale gdybym mógł być czegokolwiek pe-
wien, to byłbym pewien, że nie podoba mi się, gdy ktoś
mówi na mnie wyrak upiór!
—  Trochę to wszystko zagmatwane, ale chyba wiemy,
o co  ci  chodzi — powiedziała  Agata.  — My też  nie
chciałybyśmy, żeby ktoś na nas mówił wyrak upiór. To
okrucieństwo. Jak można takie miłe, wielkookie stworzon-
ko nazwać upiorem? Czy jesteś pewien, że ludzie, którzy
napisali tę książkę, to są naprawdę mądrzy ludzie? Bo ja
uważam, że gdyby byli mądrzy, toby przecież wymyślili
ładniejszą nazwę dla tak pięknego zwierzątka jak ty.
—  Już ci powiedziałem — burknął z irytacją Tarsjusz
— że niczego nie można być pewnym. Czy ty na przykład
jesteś pewna, że w ogóle jesteś?
Agata zastanowiła się przez chwilę.
—  Tak mi się wydaje, ale całkowitej pewności mieć nie
mogę.
Tarsjusz do tego czasu uspokoił się już prawie zupełnie,
oczy mu obeschły i powoli zaczynał przypominać dawnego,
pogodnego, z lekka melancholijnego Tarsjusza.
—  Bo ja uważam — powiedziała Melanina pewnym
siebie głosem — że mądrzy ludzie nigdy by nie mogli
napisać mądrej książki o zwierzętach nie wiedząc, co te
zwierzęta o tym wszystkim myślą. Mnie wprawdzie nikt nie
ubliżył w żadnej książce, bo mówią o mnie zawsze „mysz",
109
choć spotkałam się na przykład z określeniem „szkodliwy
gryzoń". To też przecież ładnie nie brzmi.
—  Nie, nie brzmi ładnie — zgodził się Tarsjusz.
Potem  spojrzał  na  Agatę,  zauważył,  że jest  ubrana
w niebieski dres i gumowe butki, i zapytał:
—  Czy dzisiaj znów idziemy na wycieczkę, tak jak wtedy
pod twoje drzewo?
—  Tak. Nie idziemy wprawdzie pod żadne drzewo, ale
idziemy do ogrodu. Musisz poznać Papaja i Bietkę, Kocice
Które Lubią Gotowane Jarzyny, Karotę i Amebę.
—  O, rety — Tarsjuszowi sierść się zjeżyła na grzbiecie.
— Ja nie mogę poznawać tylu osób na raz. Ja jestem
nieśmiały. Może jeszcze Babcię mam poznać?
—  Broń Boże! — przestraszyła się Agata. — Babcia jest
Babcią i poznała już w życiu wiele osób. Wystarczy jej. Nie
uważam, żeby  poznanie  Tarsjusza
miało   ją    specjalnie    uszczęśliwić.
A nawet może być odwrotnie.
—  Jak to odwrotnie?
—  No, Babcia może się zdziwić.
A jak moja Babcia bardzo się cze-
muś dziwi, to się dziwnie zachowuje.
Lepiej zostawmy ją w spokoju.
—  Ja się zgadzam — powiedział
skwapliwie Tarsjusz. — Nie mam
nic do twojej Babci. Nawet ją lubię,
choć jej nie znam.
—  Pewnie — wtrąciła Melanina. — O wiele łatwiej jest
lubić ludzi, których się nie zna.
—  No, to idziemy — stwierdziła Agata i biorąc pod
pachę Melaninę, wyskoczyła przez okno. Za nimi, dość
110


niechętnie, wygramolił się Tarsjusz. Gdy tylko znaleźli się
na trawniku, rozległ się tętent i tupot. Nadbiegła Bietka,
a tuż za nią przycwałował Papaj.
Tarsjusz, na widok dwóch cwałujących zwierząt, wyko-
nał dziki skok i wylądował na plecach Agaty.
—  Złaź — powiedziała dziewczynka.
—  Nie  zejdę  —  Tarsjuszowe  paluszki   zacisnęły  się
mocniej na niebieskim dresie Agaty. — Za nic w świecie nie
zejdę. Mogę poznawać te stwory z odległości. Przecież
mnie i tak widzą. Nie muszę stać pod paszczą psa, żeby ten
pies mnie zauważył. Poza tym nie podobają mi się ich zęby.
—  Co? — oburzyła się Agata, upuszczając Melaninę na
trawę. — One mają piękne zęby! Takie białe i zdrowe!
—  Ale wielkie... — stwierdził ponuro Tarsjusz. Agata
dała za wygraną. Wzięła Tarsjusza na ręce i przykucnęła.
Psy  zbliżyły   się   do   nich   ostrożnie,   łapczywie   węsząc
wilgotnymi nosami.
—  Co to jest? — spytał Papaj pełnym podejrzliwości
głosem.
—  To jest Tarsjusz, mój najlepszy przyjaciel — powie-
działa Agata, poklepując Papaja po grubym karku. — Po-
wąchaj go dokładnie. Jeśli go kiedykolwiek spotkasz, to
będziesz wiedział, że to mój przyjaciel i nie zrobisz mu
żadnej krzywdy.
—  Jaką my tam krzywdę możemy zrobić — prychnęła      i
Bietka. — Najwyżej parę kłaków mu wyskubiemy z karku.      j
To żadna krzywda...
—  Żadnego wyskubywania kłaków! — zakazała stano-
wczo Agata. Posadziła Tarsjusza na trawie, choć bardzo się
bronił i czepiał kurczowo jej ubrania. Psy zbliżyły się do
niego i zaczęły dokładnie obwąchiwać.
—  Hmmm — mruknął Papaj. — Dziwnie pachnie...
—  Pachnie Agatką, wcale nie dziwnie. I futrem. Normal-
ny zapach.  Każdy powinien pachnieć Agatką i futrem
— stwierdziła Bietka.
Tarsjusz widząc, że wielkie, białe zęby nie mają żadnych
złych zamiarów, przestał się bać. Nawet wyciągnął łapkę
i poklepał Papaja po pysku.
—  Ja też chcę! — zajęczała prosząco Bietka. Tarsjusz
posłusznie poklepał również jej nadstawiony pysk. Zapano-
wała miła, przyjazna atmosfera. Kocice się nie pokazywały.
—  Pewnie są w piwnicy — wyjaśniła Agata — i polują
na myszy.
—  To dobrze — westchnął z ulgą Tarsjusz. — Na dziś
mam chyba dość wrażeń. Teraz mogłabyś pokazać mi
ogród. Nie zdążyłem go jeszcze dokładnie obejrzeć, bo ile
razy tu jestem, to od razu robi się siódma i muszę gnać do
twojego pokoju, żeby się nie spóźnić.
—  Teraz też jest siódma.
—  Pewnie. Cały czas będzie. Ale teraz nie muszę się
nigdzie spieszyć, bo jesteśmy już razem.
Poszli do ogrodu. Wszystkie rośliny spały. Drzewa,
krzewy, warzywa i kwiaty pogrążone były w głębokim,
roślinnym śnie. Tylko marchewki poruszały się niespokoj-
nie, bo Karota, która w nocy nigdy nie spała, wybrała sobie
tę godzinę na swój codzienny, nocny spacer.
—  O, Karota! — powiedziała Agata na widok Ropuchy.
— Dobry wieczór!
—  Taki jak   każdy...  —  burknęła   Ropucha.  Na jej
grzbiecie siedziała Ameba i bawiła się różową tasiemką.
—  To jest Tarsjusz, Karoto — mówiła dalej Agatka, nie
zrażona grubiaństwem Ropuchy.                            ,<??<..>
112
113
—  No to co? — Karota niedbale i bez żadnego zaintere-
sowania spojrzała w kierunku Tarsjusza.
—  Nie dziwi cię widok Tarsjusza w Ogrodzie Babci?
— spytała Melanina.
—  Mnie by nie zdziwił nawet widok nosorożca w Ogro-
dzie Babci. Odkąd poznałam Amebę, nic mnie już nie może
zdziwić.
—  To jest  Ameba? — powiedział  Tarsjusz.  —  To
niemożliwe. Ameby są takie małe, że ich wcale nie widać!
—  No to co? — Ameba spojrzała zaczepnie na Tars-
jusza. — A ja jestem ogromna i co mi zrobisz?! Dobrze
mnie karmiono w dzieciństwie, więc urosłam.
—  Mnie też dobrze karmiono — zaprotestował Tarsjusz
—  a wcale nie jestem większy od innych tarsjuszy.
—  Ale ja jestem przekorna. Wszystko robię inaczej, niż
należy. Dlatego zaprzyjaźniłam się z Karotą. Żadna inna,
szanująca się ameba niczego podobnego by nie zrobiła.
—  Każdą inną amebę to ja bym zjadła, bez względu na
jej wielkość, więc się nie wymądrzaj, bo ci zabiorę różową
tasiemkę — zgrzytnęła Karota.
Ameba na samą myśl o stracie różowej tasiemki aż
pobladła.
—  Karoto kochana, nie byłabyś tak podła, nie mów!
—  Jakbym musiała, to bym była. Poza tym nie używaj
takich stów! Podła! To nie byłaby pod-
łość, a zwykły zdrowy rozsądek. Po
stracie różowej tasiemki ameby stają        Hf
się pokorne i ciche. I o to chodzi. Jest      J§P!   .- jr
to jedyny sposób na przywołanie ame- ŚE!Ś/[ Ć
by do porządku.
—  One są trochę dziwne — szepnął
114


Tarsjusz do Agaty. — Może już chodźmy stąd? Nieswojo
się czuję w ich towarzystwie.
—  Dobrze — zgodziła się Agata. — Możemy iść na-
zrywać trochę poziomek. Moja mama wprawdzie codzien-
nie je zrywa, ale jest roztargniona i zawsze coś przeoczy.
Lubisz poziomki?
—  Bardzo  lubię,  choć  nigdy  ich jeszcze  nie jadłem
— powiedział Tarsjusz.
—  No  to  idziemy — i  ruszyli  w  stronę  krzaczków
poziomkowych.
*    *
za-
—  Czy myśmy przed chwilą z kimś rozmawiały?
pytała Ameba Karotę.
—  Ze sobą — odpowiedziała Ropucha.
—  Ale...
—  Żadne ale! Idziemy pod ziemię, więc przestań mówić,
bo się zakrztusisz piachem.
—  Ale tu ktoś przed chwilą był! — krzyknęła Ameba.
—  No, to  co? — mruknęła  Karota, zagrzebując się
powoli w ziemi.
—  Na mnie nawet nosorożec nie zrobiłby wrażenia.
—  Bo nigdy nie widziałaś nosorożca — powiedziała
Ameba i zakrztusiła się piachem.
Tarsjusz siedział już w Odlocie. Objedli się wszyscy
poziomkami i Tarsjusz stwierdził, że już na niego czas, że
musi wracać.
115
Melanina poziomek nie jadła.
—  Ponieważ jestem wypchana trocinami — powiedziała
wyjaśniająco — a nie wiem, co by się działo, gdyby trociny
wymieszały się z poziomkami, więc wolę nie ryzykować.
—  Im   jesteś   starsza,   tym   robisz   się   rozsądniejsza
— stwierdziła z uznaniem Agata.
—  Ja wcale nie robię się starsza — zaprotestowała
Melanina — to tylko mój rozsądek się starzeje!
Tarsjusz poklepał się po wypchanym poziomkami brzu-
szku, Odlot zacharczał i zniknęli.
:,h,           ROZDZIAŁ JEDENASTY
w którym pies jest plackaty,
a wąż jest wężem
Wielkie kroki jesieni dotarły już do Różowego Domu
i do Ogrodu Babci. Liście pożółkły, poczerwieniały, zbrą-
zowiały. Przybrały wszystkie możliwe kolory oprócz tego
jednego, który kojarzy się z liściem — oprócz zielonego.
W całym Ogrodzie Babci nie było już ani jednego zielonego
liścia. W Lasku Babci również. Tylko tuje ciągle były
^^•5*0,             zielone. Ale tuje są zawsze zielone. Latem,
 jesienią, zimą i wiosną. Gdyby istniały
jeszcze jakieś inne pory roku, to tuje
również i wtedy byłyby zielone. Takie
dziwne są te tuje.
Agata siedziała w swoim pokoju, przy
swoim biurku i swoimi nowymi kredkami
usiłowała narysować psa.  Denerwowała

sie strasznie, bo każdy kolejny pies, którego narysowała,
wygląd^ jak rozdeptany. Nie potrafiła narysować psa,
który stoi lub biegnie. Każdy wyglądał jak placek, z szero-
ko rozpostartymi łapami.
—  Babciu — krzyknęła w końcu Agata z rozpaczą
w głosie.
Babcia po chwili zajrzała do pokoju.
—  Słucham?
—  Chodź tu i zobacz te psy. Powiedz mi, co o nich
myślisz.
Babcia podeszła i spojrzała na porozrzucane rysunki.
—  Jakie piękne psy! I jak ich dużo! — jęknęła z za-
chwytem.
—  Babciu   —   Agata   groźnie   spojrzała   na   Babcię.
— Wcale nie mówisz prawdy! Wcale! Te psy są rozdeptane!
—  No, może trochę... — przyznała niepewnie Babcia.
—  Ale są bardzo ładne — dodała od razu.
—  Jak rozdeptany pies może być ładny! — zaprotes-
towała Agata. — Ja chcę narysować normalnego psa.
—  No, to próbuj dalej. W końcu na pewno ci się uda.
—  Ale ja próbuję i próbuję i każdy wychodzi taki jakiś
plackaty!
—  To narysuj coś innego. Może ci się uda jakieś inne
zwierzę.
—  Och, Babciu — westchnęła z rezygnacją Agata. — Na
ciebie to w ogóle nie można liczyć!
—  Jak to nie można? — oburzyła się Babcia. — Przecież
wiesz, że można. Co ja mam wspólnego z twoimi plac-
katymi psami?!
—  Mogłabyś mi pokazać, jak się rysuje normalnego psa
— zaproponowała podstępnie Agata.      .
117


—  O, nie!  — stanowczo  od-
rzekła Babcia. — Jeśli ci pokażę,
jak się rysuje, to nigdy nie nau-
czysz się rysować. Będziesz ryso-
wać tak, jak ja, a to nie o to
chodzi. Każdy powinien rysować
na  swój   sposób.   Może   akurat
twoim sposobem są plackate psy.
I co w tym złego?
—  Wszystko!     —     odrzekła
Agata i zaczęła rysować kolej-
nego plackatego psa.
Babcia wróciła do kuchni. Gdy zamknęły
się za nią drzwi, Melanina wyszeptała ze
swojego kąta:
—  Narysuj mnie. Mnie jest bardzo łatwo
narysować.
—    Skąd wiesz?
—    Bo jestem prawie okrągła. Najłatwiej
rysuje się okrągłe rzeczy. Czy potrafisz nary-
sować słonko?
—  Potrafię.
No, to narysuj słonko, potem dorysuj
mu okrągłe uszy i już!
—   Ale ja chcę narysować psa! — zbun-
towała się dziewczynka.
—  Psa też można narysować zaczynając
od rysowania słonka — burknęła mysz.
— Melanino, chyba masz rację — po-
twierdziła Agata i pochyliła się nad kartką
papieru.
i 18
W szybkim tempie powstały następne plackate psy, ale
każdy kolejny był już trochę mniej plackaty od poprze-
dniego. I w końcu, a był to już trzydziesty szósty pies,
Agata narysowała psa, który był prawie taki, jak każdy
inny pies chodzący po ulicy.
Nareszcie... — westchnęła Agata. — Babciu!!
Babcia wpadła pędem do pokoju wnuczki, słysząc tak
rozdzierający krzyk.
—  Co się stało?!
—  Mam!
—  Co masz?
—  Normalnego psa!  — Agata wyciągnęła w stronę
Babci kartkę z rysunkiem.
Babcia obejrzała rysunek z uwagą i powiedziała:
—  Bardzo ładny. Ale jakiś taki pospolity. Te plackate
bardziej mi się podobały.
—  Babciu,  ty  się  w  ogóle  nie  znasz  na  malarstwie
— powiedziała z oburzeniem dziewczynka.
—  Nie muszę znać się na malarstwie, żeby wiedzieć, czy
coś mi się podoba, czy nie.
—  Och, Babciu, ten rysunek musi ci się podobać!
—  Dlaczego? — zdziwiła się Babcia.
—  Bo ja jestem twoją wnuczką!
—  To rzeczywiście poważny powód — roześmiała się
Babcia. — Ale przecież powiedziałam, że ten rysunek
bardzo mi się podoba. Tylko szkoda, że już nie będziesz
rysować plackatych psów. Takie są miłe.
—  Czasem mogę ci narysować plackatego psa — powie-
działa łaskawie Agata. — Jak znajdę chwilę czasu. Bo na
razie muszę ćwiczyć rysowanie normalnych psów. A to
będzie bardzo długo trwało.
119
Po obiedzie Agatka wyszła do ogrodu.
Psy, jak zwykle o tej porze, leżały przy bramie, wpatrując
się w ulicę tępym wzrokiem. Nudziło im się strasznie, więc
na widok Agaty poderwały się ochoczo i podbiegły do niej
machając ogonami.
—  Gdzie  byłaś  przez  cały  dzień?  — zapytał  Papaj
z pretensją w głosie.
—  Rysowałam plackate psy.
—  No, wiesz! Jak mogłaś? — oburzyła się Bietka. — Nie
mogłaś rysować normalnych?
—  W końcu okazało się, że mogłam — powiedziała Agata.
— Ale najpierw musiało powstać trzydzieści pięć plackatych
psów, żeby trzydziesty szósty mógł być normalny.
—  Możesz  sobie  darować  te  liczby.   My  i  tak  nie
potrafimy liczyć — ziewnął Papaj.
—  Całe szczęście.  Wystarczy, że gadacie jak najęte.
Liczącego psa już bym chyba nie zniosła.
—  Coś jesteś nie w humorze... — zauważyła Bietka.
—  Po prostu jestem zmęczona. Chodźmy na spacer do
Lasku Babci.
Bietce sierść się zjeżyła na grzbiecie.
—  Ja się boję! A jak znów spotkam żmiję?!
—  Nie spotkasz. Leśniczy powiedział, że w tej okolicy
nie ma żmij.
—  Jak to nie ma? — zawyła Bietka. — Przecież była!
Przecież stoczyłam z nią zażartą walkę, więc chyba wiem,
co mówię?
—  Ale Leśniczy powiedział, że tu nie ma żmij — upiera-
ła się Agata.
120

—  Więc ta, która była, to był przypadek. Albo wyjątek.
Albo i jedno, i drugie. Ale na pewno nie spotkamy drugiej
żmii, więc możesz się przestać jeżyć i trząść. Zachowuj się
jak dzielny pies, a nie jak ratlerek!
—  No,  dobrze  — westchnęła  z  rezygnacją  Elżbieta.
—  Chodźmy.
Ruszyli wolno w stronę Lasku Babci. Po chwili przyłą-
czyła się do nich Mruczka.
—  Dlaczego jesteś taka brudna? — zdziwiła się Agata.
Biały brzuch i białe łapy Mruczki były teraz jednolicie
szare.
—  Spałam w piwnicy. Na węglu. Tam najcieplej.
—  Lepiej się umyj, bo cię Babcia do domu nie wpuści,
a dziś na obiad jest zupa kalafiorowa.
—  Coś ty? — miauknęła z zachwytem Mruczka i pobie-
gła do domu.
Po chwili rozległ się krzyk Babci:
—  Wynocha, ty brudasie!
Mruczka truchtem przybiegła do Agaty i psów.
—  Pójdę z wami na spacer — powiedziała ponuro.
—  Może się trochę powycieram o mchy, wrzosy i o inne
zielska.
—  Możesz się wykąpać w basenie. Ameba tak zawsze
robi — doradziła Mruczce Agata.
—  Ach, Ameba! — prychnęła kocica. — Nie mówcie mi
o Amebie. W basenie jest kałuża błota i nic więcej. W czym
się wykąpię? Poza tym koty nie lubią wody — dodała
z godnością i pierwsza wbiegła do Lasku Babci, szorując
brzuchem o kępki wrzosów.
Za nią biegł Papaj, potem szła Agata, a na końcu wlokła
się Bietka ze smętnie zwieszonym ogonem i uszami.
122
po co ja tam idę, myślała ponuro. Wcale nie mam
ochoty tam iść. Nie lubię węży. Nie lubię spacerów tam,
gdzie są węże. Nie lubię nawet myśleć o wężach. To po co
w takim razie myślę o wężach? Powinnam przestać myśleć
0 wężach. Ja się ich boję. Pies nie powinien myśleć
o wężach, jeśli się ich boi. Zaraz mnie rozboli głowa. O, już
mnie boli. To od tego myślenia. Myślenie o wężach zawsze
wywołuje ból głowy.
—  Boli mnie głowa — powiedziała głośno Bietka do
Agatki idącej przed nią.
—  Kłamiesz. Psów głowa nie boli. Może ci się pomyliło
z brzuchem?
—  Chyba wiem, gdzie mam głowę, a gdzie brzuch?
—  powiedziała Bietka urażonym tonem.
—  To przestań myśleć o wężach — powiedziała Agata
wchodząc pomiędzy drzewa.
—  Skąd wiesz, że myślałam o wężach — zdziwiła się
suka.
—  Bo mnie zawsze boli głowa, kiedy myślę o wężach
—  odparła Agata.
—  Wąż!!! — zawyła raptem Bietka usiłując wskoczyć
Agacie na plecy. Upadły obie na trawę. Bietka natychmiast
wskoczyła Agacie na kolana i przylgnęła do niej całym
ciałem, trzęsąc się ze strachu.
—  Gdzie wąż?! — krzyknęła Agata,                           I
usiłując zepchnąć z siebie Bietkę. Biet-
ka zepchnąć się nie dała.  Machając         Md)k
łbem w kierunku jałowców, załkała:              tBK^
Agatka    popatrzyła    uważnie    we
wskazanym kierunku.                               -             :;,«-, ?
123
—  To  zaskroniec  —  powiedziała   po   chwili  z   ulgą
w głosie.
—  Ale wąż! — jęczała Bietka.
—  Zaskrońce nie gryzą! — powiedziała Agata z irytacją,
chociaż w duchu miała ochotę uciekać, bo brzydziła się
węży, nawet takich, które nie gryzą.
—  To nie jest dla nich żadnym usprawiedliwieniem. Są
wężami! — upierała się Bietka.
—  Złaź ze mnie, ty wariatko! — powiedziała Agata
stanowczo, spychając z siebie psa. Udało się. Agata wstała,
otrzepała spodnie i spojrzała na psa leżącego pomiędzy jej
nogami.
—  Wyglądasz teraz jak plac-
katy pies — stwierdziła z zain-
teresowaniem. — To znaczy,
że cały czas rysowałam dobrze
i wcale o tym nie wiedziałam.
—  Gdzie ten wąż? — zaję-
czała Elżbieta, zaciskając kur-
czowo powieki.
—  Już go  nie ma.  Gdzieś
zniknął.   Pewnie   bardziej   się
przestraszył od ciebie.
—  Niemożliwe.   Ja   się   tak   przestraszyłam,  że   przez
chwilę zapomniałam, że jestem psem. On na pewno nie
zapomniał, że jest wężem, gadzina jedna!
—  Nie gadzina, a gad. Węże są gadami — poprawiła ją
Agata.
—  Co za różnica? — jęczała Bietka. — Dla mnie wąż to
wąż i tyle.
—  No, już. Uspokój się. Nie ma go przecież.
1.24

.__ On wróci! — stwierdziła Bietka z rozpaczą w głosie.
__ja te węże znam. Zawsze wracają! Idę do budy. Znów
mnie głowa rozbolała.
Bietka zerwała się i pognała do budy tak prędko, że
tylko liście i trawy fruwały spod jej łap.
—  Tchórz — stwierdziła Agatka i poszła w głąb Lasku
poszukać  Papaja  i  Mruczki,  którzy zniknęli  pomiędzy
drzewami. Znalazła ich przy basenie. Papaj był w basenie
i taplał się w błocie, a Mruczka siedziała na pniu drzewa
i wpatrywała się z uwagą w żółty liść poruszany lekko
podmuchami wiatru. Liść był dokładnie taki żółty jak oczy
Mruczki.
—  Widzę, że się już wyczyściłaś — powiedziała Agata
głaszcząc kocicę. Z basenu dobiegły odgłosy radosnego
chlupotu.
—  Papaj! — zawołała dziewczynka.
Pies wyskoczył z basenu z głośnym ujadaniem. Umo-
rusany był niemiłosiernie. Nawet na nosie miał
grudki błota. Ale z oczu wyzierała radość i psie szczę-
ście.
—  Gdzie  moja  kudłata  matka?  —  warknął  wesoło
Papaj, otrzepując się energicznie.
—  Twoja matka jest w budzie. Boli ją głowa.
—  Oho! — mruknął Papaj. — Pewnie znów myślała
o wężach.
Agata roześmiała się.
— Jeden tu nawet był! Natychmiast
zamienił się w plackatego psa! Szkoda,
że tego nie widziałeś.
Mruczka nie odrywała żółtych oczu
od żółtego liścia i milczała.
125

—  Szkoda — zgodził się Papaj. — Pójdę ją postraszyć.
Powiem, że w basenie mieszka boa dusiciel i jego kolega
pyton! — i Papaj pognał w radosnych podskokach w kie-
runku psiej budy.
—  Ten pies jest okrutny — miauknęła Mruczka, nie
odrywając żółtych oczu od żółtego liścia. — Koty nie są
okrutne. Cieszę się, że jestem kotem.
—  Ja też się cieszę, że jesteś kotem — powiedziała
Agata. Wzięła Mruczkę na ręce, pocałowała ją w różowy
nos  i  powędrowała  do  domu  z  kocicą  w  ramionach.
Mruczka mruczała z zadowoleniem, a liście szeleściły pod
stopami Agaty.
Żółty liść zatańczył gwałtownie na wietrze i odrywając
się od gałęzi, powoli poszybował w stronę ziemi porośniętej
mchami.
Jest jesień, pomyślał melancholijnie. Opadnę i będę leżał
na mchu. Leżąc na mchu łatwiej jest oglądać szybkie kroki
jesieni na szarym niebie.
ROZDZIAŁ DWUNASTY
w którym Tarsjusz opowiada drugą bajkę
—  Rysowałam  dzisiaj  plackate  psy  i jest już jesień
—  powiedziała Agata do Tarsjusza leżącego na kołdrze
w nogach jej łóżka. Melanina siedziała na poduszce obok
Agaty i wpatrywała się w koniec swojego ogona.
—  Dlatego właśnie wpatruję się w koniec mojego ogona
— powiedziała mysz, nie czekając, aż Tarsjusz się odezwie.
— Na końcu mojego ogona wcale nie ma jesieni. Nie jest
on też podobny do plackatego psa. Wpatrywanie się
w koniec własnego ogona bardzo poprawia mi humor,
piątego pewnie niektórzy ludzie tak bardzo lubią patrzeć
w lustro. To im też chyba poprawia humor.
Tarsjusz popatrzył uważnie na koniec ogona Melaniny,
a potem jeszcze bardziej uważnie na koniec swojego ogona
i powiedział z pretensją w głosie:
—  Wcale mi się humor nie poprawił. Koniec twojego
ogona to zwykły sznurek. A mój ogon zrobił się jesienny,
zobacz! Jest taki trochę rudawy, jak liście za oknem. Latem
taki nie był. Agata ma rację. Jesień już jest, przyszła.
—  Pewnie, że mam rację — zgodziła się Agata. — Mia-
łam również rację rysując plackate psy. Wydawało mi się,
że nie potrafię rysować, a potem okazało się, że rysowałam
wspaniale. I wcale o tym nie wiedziałam.
—  Bo tak bywa — powiedział Tarsjusz z namysłem
— że ktoś potrafi coś bardzo dobrze robić, a wcale o tym
nie wie.  Dopiero gdy  spróbuje,  to  okazuje się, że  ma
ogromny talent.
—  Co to jest talent? — przerwała Melanina.
—  Talent to jest... — Tarsjusz przerwał i zamyślił się.
Myślał dosyć długo. A potem wyjaśnił:
—  Nie wiem, co to jest talent. Tego nikt nie wie. Talentu
nie można zobaczyć ani pomacać. Nikt nie wie, jak on
wygląda. Jeżeli ktoś talentu nie ma, to wszystko robi gorzej
od innych ludzi. A jeżeli talent ma, to robi wszystko lepiej
od innych.
—  Co?
—  Cokolwiek. Są różne rodzaje talentu. Agata ma talent
do rysowania. Dlatego jej plackate psy, chociaż plackate,
okazały się bardzo dobrymi rysunkami. Rozumiesz?
126
127
—  Tak — powiedziała Agata.
—  Nie — powiedziała Melanina.
—  To może i ja nic nie rozumiem? — zaniepokoiła się
dziewczynka. — Przeważnie mysz i ja rozumiemy wszyst-
ko jednakowo.
—  Ale ja myślę na niebiesko, a ty nie! — powiedziała
Melanina.
—  A ja  myślę  we  wszystkich  kolorach!  —  odparła
Agata, spychając Melaninę z poduszki.
—  I dlatego zepchnęłaś mnie z poduszki? — obraziła się
mysz.
—  Nie kłóćcie się — załagodził Tarsjusz. Opowiem wam
bajkę. Jest to bajka o marabucie, który miał talent do
budowania gniazd, choć oprócz tego był zupełnym fajtłapą.
—  Co to jest marabut? — spytała Agata.
—  Marabut   to  jest   taki   ptak,   trochę   podobny  do
bociana. Mieszka w Afryce. W Afryce jest bardzo gorąco,
mieszkają tam marabuty i bardzo wiele innych ptaków
i zwierząt. Ale nie będę ich teraz wszystkich wymieniał, bo
to by bardzo długo trwało.
—  To tylko słonia wymień
— poprosiła Agata.
—  Proszę bardzo — zgodził
się   Tarsjusz.   —   W   Afryce
oprócz marabutów mieszkają
również słonie.
—  A inne zwierzęta? — spy-
tała mysz.
—  No, przecież powiedzia-
łem — zdenerwował się Tar-
128

sjusz — że teraz innych nie będę wymieniał!  Chcecie
posłuchać bajki, czy nie?
__Pewnie, że chcemy!!! — wrzasnęły chórem Agata
j Melanina.
.— No, to słuchajcie.
DRUGA BAJKA TARSJUSZA
Świtało. Marabut wstał i upadł. Dziobem w błoto, brzu-   ,
chem o kamień i łapami do góry.
—  Ja też raz upadłam! — krzyknęła Agata.
—  Cicho! — syknęła Melanina, wdrapując się na po-
duszkę.
Tarsjusz opowiadał dalej.
Tak rozpoczyna się smutna historia o Marabucie, która <
jednakże ma szczęśliwy koniec.
—  Jaki? — pisnęła Melanina.
—  Cicho! — powiedziała Agata, ponownie spychając
mysz z poduszki.
—  Jeśli zaraz się nie uspokoicie, to sobie pójdę i nigdy
nie usłyszycie tej bajki do końca! — zagroził Tarsjusz
surowym głosem.
—  No, już mów, mów, będziemy cicho.
Tarsjusz mówił dalej.
Ale na razie jeszcze świta, Marabut leży dziobem w błocie
i płacze.
—  Biedny! — jęknęła mysz ocierając oczy.
—  Cicho!
Tarsjusz błysnął oczami w kierunku myszy, ale opowia-
dał dalej.                                                       *?-*
129
Płacze więc Marabut i mówi:
—  Ja już nigdy nie wstanę! Nigdy!!
Głos Marabuta był tak donośny, że pobliskie drzewa
zadrżały jak struny wielkiego instrumentu. Ale oczywiście po
chwili Marabut wygramolił się z błota, stanął na łapach,
otrzepał pióra, wytarł oczy i dziób pęczkiem suchej trawy
i przypomniał sobie, że Marabuty muszą jeść, żeby żyć.
—  Całe szczęście, że sobie przypomniałem — stwierdził
Marabut z ulgą — bo gdybym sobie nie przypomniał, to bym
nie żył.
Marabut nazywał się leon.
—  Jakie piękne imię! — zachwyciła się Melanina.
—  Piękne — przyznała Agata.
—  Piękne, piękne, ale mi nie przerywajcie — burknął
Tarsjusz i opowiadał dalej.
leon był wysoki, chudy i biały, z ciemnozielonym, metalicz-
nie połyskującym grzbietem. Niektóre pióra miał czarne.
Natomiast głowę i szyję miał zupełnie gołe i czerwone.
—  Paskudztwo! — szepnęła Melanina, ale Tarsjusz na
szczęście nie usłyszał i mówił dalej cichym, spokojnym
głosem:
Marabut nie był specjalnie pięknym ptakiem. Ale o tym, że
jest brzydki, jeszcze nie wiedział.
Natomiast bardzo się ucieszył, że sobie przypomniał
o jedzeniu. Cóż, kiedy jego radość nie trwała długo. Prawie
natychmiast sponurzał, bo sobie przypomniał, że zupełnie nie
pamięta, co jedzą marabuty.
—  Ale ofiara! — przerwała Tarsjuszowi Agata.
—  Ofiara — zgodził się Tarsjusz. — Ale każda ofiara
może mieć w sobie jakieś wartościowe cechy. Posłuchajcie,
to się przekonacie.
130

—  No, to mów, mów!
Tarsjusz mówił dalej.
—  Ja już  sobie   tego  nigdy  nie  przypomnę!   Nigdy!!
—  chlipnął z rozpaczą leon i oczywiście od razu sobie
przypomniał, że Marabuty jedzą wszystko.
—  Marabuty są wszystkożerne — powiedział leon z głę-
boką satysfakcją w głosie i poszedł na żer.
Szedł bardzo długo, ostrożnie stawiając długie, chude nogi,
żeby się nie przewrócić o jakiś korzeń.
—  Bo gdybym upadł — szeptał do siebie leon — to bym
już nigdy nie wstał! Nigdy!!
—  No, przecież by wstał, co on opowiada, ten Leon!
—  zdenerwowała się Melanina.
—  Cicho!
Tarsjusz zjeżył się na grzbiecie, ale opowiadał dalej.
Szedł więc ostrożnie i był coraz bardziej głodny, bo nie
mógł się na nic zdecydować. Jeśli zobaczył jakąś smakowitą
roślinkę i już zabierał się do niej, to obok spostrzegał jeszcze
bardziej smakowitego żuczka, który dreptał sobie spokojnie,
niczego nie podejrzewając. Rezygnował więc leon z roślinki,
stawał w rozkroku i celował dziobem w żuczka. Ale zanim
zdążył przyjąć pozycję odpowiednią dla marabuta polującego
na żuczka, żuczek zdążył już zniknąć w gęstwinie mchów
i porostów, leon sterczał więc w rozkroku z pustym dziobem
i jęczał:                                  ;v
131
—  Ja już nigdy nic nie upoluję! Nigdy!!
I tak w kółko.
—  To on z głodu zdechnie — zmartwiła się Melanina.
—  Nic się nie martw — pocieszyła ją Agata. — Gdyby
zdechł, to Tarsjusz nie miałby o czym opowiadać. Na
pewno ta ofiara przeżyje. Tarsjuszu, mów dalej.
I Tarsjusz mówił dalej.
Dzień się zrobił parny i gorący.
—  Co się dziwić, że gorąco? — szeptał do siebie Leon,
ustawiając się w rozkroku po raz trzysta osiemdziesiąty
szósty. — W końcu to Afryka. Musi być gorąco. Gdyby
mogło być inaczej, to by było. Ja nie mam o to żadnych
pretensji. Jeśli się spocę, to się wykąpię. Gdyby był mróz, to
byłoby jeszcze gorzej. Nie byłoby roślinek i żuczków i nie
miałbym co jeść. A marabut musi jeść, żeby żyć.
Nagle rozległo się donośne burczenie. Leon rozejrzał się
wkoło z wielkim zdziwieniem.
—  Co to tak burczy? — mruknął. — To chyba z tych
krzaków? Ach, nie! To w moim brzuchu tak burczy! Ciekawe,
dlaczego mi tak burczy? Może z gorąca? W końcu to Afryka,
więc jest gorąco i burczy. Ale to chyba nie to... To chyba
z głodu...
—  Przestań burczeć, bo cię wyszczypię! — odezwał się
ochrypły głos spomiędzy chudych, rozkraczonych nóg Ieona.
—  O, rety! Kto to? Co oni mu zrobią?! — wrzasnęły
z przestrachem Agata i Melanina.
—  Uspokójcie się i słuchajcie. Zaraz się wszystko wyja-
śni — powiedział Tarsjusz i dalej opowiadał.
• Na kamieniu stała szczypawa w długiej, białej koszuli
nocnej, obszytej wokół szyi koronkami i patrzyła na Leona
pełnym wyrzutu spojrzeniem.
132

__Obudziłeś mnie!  — powiedziała.
__Szczypawy lubią długo spać. Czy nikt
d jeszcze o tym nie powiedział?
-— Nie — odparł krótko Marabut
i wycelował dziób w stronę Szczypawy.
__Jeśli zdejmiesz tą śmieszną sukienkę
__powiedział przełykając nerwowo ślinę
—- to cię zjem na śniadanie i od razu
przestanie mi burczeć w brzuchu.
—  Kto ci powiedział, że na śniadanie
jada   się   szczypawy?   Kto   ci   takich
głupstw naopowiadał?! — krzyknęła wo-
jowniczo Szczypawa, biorąc się pod boki i łypiąc groźnie na
Leona swoimi małymi oczkami.
—  Nie jada się? — zdziwił się Marabut, wyprostował nogi,
potknął się o kamień, na którym stała Szczypawa, i upadł.
—  Ja już nigdy nie wstanę — powiedział bez przekonania,
po czym wstał i usiadł na mchu obok Szczypawy, wycierając
pot z czoła.
—  Afryka... — szepnął wyjaśniająco. Potem zerwał pęk
smakowitych ziółek i zaczął jeść z wielkim apetytem.
—  No, widzisz — uśmiechnęła się Szczypawa. — Ziółka
zdrowsze. Powinieneś zawsze się tak odżywiać. Może by ci
pióra odrosły na tej twojej czerwonej głowie i na tej twojej
c                            czerwonej szyi.
 —  Co?!!! — ryknął Marabut
 i skoczył w stronę pobliskiego ba-
 jorka, które od biedy mogło speł-
 ™a<^ ro^ lustra- Zajrzał do bajora
 i zbaraniał.
 —  O, rety, jaki ja jestem brzy-
133

dki! — krzyknął ze zgrozą, poślizgnął się na grudce błota
i wpadł do bajora.
Rozległ się plusk, coś zabulgotało, a potem spod wody
wynurzył się Leon z żabą na głowie.
—  Co to za ofiara tak tu hałasuje? — skrzeknęła żaba,
spoglądając w dół na ociekającego wodą Marabuta.
—  To nie ofiara, to Leon — wyjaśniła spokojnie Szczypa-
wa, ściągając przez głowę koszulę nocną. Pod spodem miała
pomarańczowe spodenki gimnastyczne.
—  Dlaczego  miała  na  sobie  spodenki?  — zapytała
mrugając oczami Melanina.
—  Ojej! — zdenerwowała się Agata — żeby się móc
gimnastykować! Musiała mieć odpowiedni strój.
—  Ale dlaczego pomarańczowe? — chciała wiedzieć
mysz.
—  Bo innych nie mogła dostać w sklepie!! — wrzasnął
ze złością Tarsjusz, który bardzo rzadko się denerwował.
—  W sklepie  dla szczypaw są tylko  pomarańczowe
spodenki gimnastyczne!  Innych nie ma, nie było i nie
będzie! Zrozumiałaś?
—  Zrozumiałam... — szepnęła potulnie Melanina, a po-
tem poprosiła cichutko:
—  Czy mógłbyś powiedzieć, co było dalej?
Tarsjusz sapnął parę razy przez nos, błysnął oczami
i zaczął mówić:
—  Leon wygramolił się z bajora, usiadł na trawie i zrzucił
z głowy żabę.
—  Złaź! — powiedział. — Nie  wykorzystuj czyjegoś
nieszczęścia!
Szczypawa zbliżyła  się do Leona  i  zaczęła delikatnie
wydłubywać kawałki błota i glonów spomiędzy jego piór.
134
—- Nic się nie martw — powiedziała pocieszająco. — Za-
raz będziesz wyglądał tak, jak przedtem.
—  Jak ma być taki, jaki był, to czy warto wydłubywać to
błoto? Szkoda pracy — skrzeknęła złośliwie żaba i wskoczyła
&o bajora, znikając pod powierzchnią wody.
—  Mógłbyś jeść żaby... — szepnęła w zamyśleniu Szczy-
pawa, dłubiąc uparcie w piórach Leona. — Zasługują na to.
—  Nie jestem już głodny — powiedział Marabut — jes-
tem brzydki.
—  Jesteś dokładnie taki sam, jak wszystkie inne marabuty
— powiedziała z przekonaniem Szczypawa.
—  Niemożliwe... Wprawdzie nigdy nie widziałem żadnego
marabuta.  Siebie   też  zobaczyłem  dopiero  przed  chwilą.
Szkoda, że dopiero przed chwilą. Może kiedy byłem młodszy,
to byłem ładniejszy?
—  Byłeś dokładnie taki sam, jak dzisiaj — pocieszała go
Szczypawa.
—  A nawet, jak na marabuta, to jesteś wyjątkowo przy-
stojny. Przecież wszystkie marabuty są łyse i czerwone...
Dlaczego nigdy nie widziałeś żadnego marabuta?
—  Sam nie wiem... — zastanowił się Leon. — Jestem
trochę roztargniony. Może przeoczyłem?...
—  Nie   wyobrażam   sobie  —  powiedziała   Szczypawa,
składając swoją koszulę w kostkę i chowając ją pod kamień
— jak można przeoczyć marabuta? Ale ponieważ mam słabą
wyobraźnię, więc to o niczym nie świadczy.
—  Słyszałaś? — szepnęła Melanina do Agaty. — Ona
swoją koszulę składa w kostkę i chowa pod kamień.
A  ty   zawsze   wszystkie  swoje   ubrania  rozrzucasz   po
pokoju.   Jesteś   bałaganiara!   Sama   Babcia  tak   powie-
działa...
135
—  Wcale nie jestem bałaganiara! — odszepnęła Agata
z oburzeniem.
—  Gdybym miała w pokoju kamień, to też bym wszyst-
ko składała w kostkę. A teraz cicho, ja chcę posłuchać, co
było dalej.
Tarsjusz opowiadał dalej.
Po schowaniu koszuli pod kamień Szczypawa obejrzała

dokładnie pióra leona, a gdy stwierdziła, że już są czyste,
przyjrzała się uważnie Leonowi.
—  Wiesz co? — spytała.
—  Co?
—  Uważam, że ktoś powinien się tobą zaopiekować. Przy-
najmniej do chwili, kiedy nie spotkasz innych marabutów i nie
nauczysz się od nich, jak sobie radzić w afrykańskim buszu.
—  W czym?
—  No, w dżungli... w lesie...
—  A  inne marabuty wiedzą?
wstać.   Potknął   się   przy   tym
plecy.
136
— spytał Leon, usiłując
o   kamień   i   upadł   na
— Muszą wiedzieć! — stwierdziła stanowczo Szczypawa,
pomagając mu się podnieść. — To zupełnie niemożliwe, żeby
wszystkie marabuty były takie jak ty. Takie rzeczy po prostu
nie zdarzają się na świecie... Całe szczęście.
-— Och! — westchnął Leon z szerokim uśmiechem. — Jes-
tem więc wyjątkiem. Teraz już rozumiem, dlaczego od
pewnego czasu jakoś tak się dziwnie czuję. Po prostu jestem
wyjątkowy...
—  Przestań się sobą zachwycać i spójrz w prawo! — roz-
kazała Szczypawa.
Marabut posłusznie spojrzał w prawo i podbił sobie oko
0  wystającą gałąź.
—  O, rety! — jęknął. — Co ja teraz zrobię?
—  Powinieneś podbić sobie drugie oko, dla równowagi, ale
nie mogę tego od ciebie oczekiwać — powiedziała chłodno
Szczypawa. — Czy mógłbyś jeszcze raz, tym razem spokojnie
1  ostrożnie, spojrzeć w prawo?
Marabut spokojnie i ostrożnie spojrzał w prawo.
—  Co widzisz? — spytała Szczypawa.
—     Nic.                                                                                                                               ?     ..*?>•   .-!??
—  Jak to nic?!
—  Liście mi zasłaniają — tłumaczył Leon.      <   ;'.
—  To je odgarnij! — zdenerwowała się Szczypawa.
Leon posłusznie odgarnął liście i powiedział:
—  Widzę drzewo.
—  Duże?
—  Bardzo duże!
—  To jest baobab — wyjaśniła triumfalnie Szczypawa,
szczypiąc Leona w kostkę.
—  To co, że baobab! Przestań mnie szczypać!
—  Nie przestanę! Lubię sobie coś poszczypać — jestem
137
r
przecież Szczypawą. Powinieneś być tolerancyjny. A baobab
to takie drzewo, w którego gałęziach marabuty budują swoje
gniazda. Jeśli jest baobab, to muszą być gniazda, a jeśli są
gniazda, to muszą być marabuty. Idziemy!
—  Ojejku-jejku! — zachrypiał Marabut leon. — Ja nie
potrafię zbudować gniazda!  Nigdy żadnego nie zbuduję!
Nigdy!!
—  A próbowałeś? — spytała chytrze Szczypawą, szczy-
piąc leona w kostkę coraz energiczniej z widoczną przyjem-
nością.
—  Przestań mnie szczypać! — zdenerwował się Leon.
— Nie próbowałem i nie zamierzam próbować!
—  Przestanę cię szczypać, jeśli zbudujesz gniazdo — po-
wiedziała  Szczypawą,   wpatrując  się  przenikliwie   swoimi
małymi oczkami w wyłupiaste oczy leona.
—  Obiecujesz?
—  Obiecuję. Słowo Szczypawy. — Szczypawą rąbnęła się
w piersi, aż zahuczało.
—  No, to idziemy — postanowił Leon, ruszając przed
siebie. Co chwilę potykał się o jakiś korzeń, a Szczypawą
dreptała za nim, poszczypując go delikatnie w chude łydki.
—  To już koniec?! — oburzyła się Agata.
—  Nie, muszę tylko chwilę odpocząć. To przecież nie
może  być koniec,  bo jeszcze  wam  nie  opowiedziałem
zakończenia — powiedział Tarsjusz.
—  A ta Szczypawą to jakaś wariatka! Ciągle tego Leona
szczypie, a on za nią poszedł! Ofiara jedna! — wtrąciła się
mysz.
—  To ona poszła za nim — sprostowała Agata.
—  No, właśnie! To jeszcze gorzej! Najpierw go szczypie,
a potem za nim idzie! — denerwowała się Melanina.
138
—  Kobiety   często   tak   robią   —  wyjaśnił   Tarsjusz.
— Uspokójcie się i posłuchajcie zakończenia bajki.
—  No, to opowiadaj, szybko!
Tarsjusz zaczął więc znów opowiadać.
Baobab był ogromny i rozłożysty. Niedaleko od niego
płynęła rzeczka, w której widać było stado brodzących
marabutów. Okazało się, że Szczypawą mówiła prawdę.
Wszystkie marabuty miały głowy i szyje łyse i czerwone.
Leon obejrzał krytycznie baobab, a potem jeszcze krytycz-
niej przyjrzał się marabucim gniazdom, umieszczonym pomię-
dzy potężnymi konarami drzewa.
—  To mają być gniazda? — prychnął pogardliwie, od-
ganiając od siebie Szczypawę. — Bardzo się cieszę, że nigdy
nie zbudowałem żadnego gniazda. Gdyby miało wyglądać tak,
jak te, to byłby wielki wstyd. Zaraz zobaczysz, Szczypawo,
jak powinno wyglądać prawdziwe marabucie gniazdo!
I Leon wziął się do roboty. Szczypawą usiadła na pobliskim
kamieniu i przyglądała mu się z niedowierzaniem.
Marabut Leon zupełnie niespodziewanie zaczął poruszać
się z wdziękiem i lekkością. Nie potykał się o korzenie.
Chytrze unikał gałęzi zwisających nad jego głową. Nie
upadał na plecy. A do tego wszystkiego w bardzo krótkim
czasie zbudował piękne, mocne, solidne gniazdo.
—  Ojejku!  — zachwyciła się  Szczypawą. —  Kto  by
przypuszczał, że ty jesteś takim wspaniałym Budowniczym
Marabucich Gniazd!
—  Nikt by nie przypuszczał — odparł Marabut Leon
ciężko dysząc.   Usiadł na gałęzi obok pięknego gniazda,
poprawił ostatni niesforny listek i przyjrzał się uważnie
swojemu dziełu.
—  Ja bym też nie przypuszczał... — powiedział zdziwio-
139

nyrn głosem, oglądając misterną plątaninę liści i gałązek.
__ Po prostu mam talent. Jestem zupełnie wyjątkowym
ynarabutem — powiedział do Szczypawy z dumą w głosie
i spadł z gałęzi baobabu. Gruchnął o ziemię z tak przeraź-
liwym hukiem, że wszystkie marabuty naraz przerwały
brodzenie w wodzie w pobliskiej rzeczce i nadleciały zaniepo-
kojone.
Leon akurat zdołał wstać i otrzepywał pióra przy pomocy
Szczypawy. Bracia-marobuty obejrzały go ze zdziwieniem,
potem z jeszcze większym zdziwieniem obejrzały nowe, piękne
gniazdo i powiedziały chórem:
—  Budowniczy Gniazd!
—  To ja — powiedział skromnie Leon, spuszczając powieki
i delikatnie się rumieniąc. — A to moja koleżanka Szczypa-
wa. Bardzo jest miła i bardzo trafnie ocenia ukryte zdolności,
tkwiące w niczego nie podejrzewających marabutach.
Marabuty rozdziawiły dzioby. Potem je zamknęły. A po-
tem bardzo ładnie poprosiły Leona o pomoc w zbudowaniu
nowych gniazd, takich ładnych jak jego.
—  Nie  będziemy  się  nawet  z  ciebie  wyśmiewać,  gdy
będziesz spadał z drzewa. Spadaj sobie, ile chcesz, co mi tam
—  powiedział jeden z ptaków.
—  Właśnie — odezwał się drugi. — My nie spadamy,
a  i   tak   nam   to   nic   nie   daje.   Nie   umiemy   zbudować
porządnego gniazda i tyle!
—  Nawet mogą być trochę brzydsze od twojego, te nasze
gniazda — dodał marabut, który miał na nogach tenisówki.
—  Pomożesz nam?
—  Pomogę — odpowiedział Leon, a potem nachylił się do
Szczypawy, która dawała znaki, że chce mu coś powiedzieć
na ucho.
141

—  Czy ja mogę zostać? — zaszeptała nerwowo Szczypa-
wa, trzymając Leona kurczowo za szyję. — Mogę? Nie będę
cię szczypać, słowo Szczypawy! Nie chcę już mieszkać pod
kamieniem. Co, Leosiu?
—  Dobrze — zgodził się Leon. Zgodził się bardzo chętnie.
Doskonale rozumiał, że jego kariera Budowniczego Gniazd
rozpoczęła się dokładnie w tym momencie, w którym spotkał
Szczypawę.
Uradowana Szczypawa pobiegła po swoją koszulę nocną,
a kiedy wróciła, Leon chwycił ją delikatnie w dziób i pofrunął
z nią do swojego gniazda. Posadził ją tam, a Szczypawa
natychmiast zaczęła robić porządki. Sam usiadł na gałęzi,
wpatrując się w zachodzące słońce.
Dżungla była bardzo cicha o tej porze.
Od rzeki dochodził orzeźwiający chło-
dek; lekka, niebieskawa mgła spowijała
konary drzew, a niebo przybrało najróż-
niejsze barwy, od popielatego po łososio-
wo-różowy. Zapadał zmierzch. Leon wes-
tchnął głęboko, przymrużył oczy z błogo-
ścią i spadł z baobabu.
Tarsjusz umilkł.
—  To już koniec? — zdziwiła się
Melanina.
—  Pewnie     —    wtrąciła     Agata.
142

__- Przecież chyba domyślasz się, jak będzie dalej. Ten
Leon będzie budował gniazda, a w chwilach wolnych od
pracy będzie spadał z drzew i podbijał sobie oczy.
—  Tak właśnie będzie — potwierdził Tarsjusz z uśmie-
chem.
—  To ja już teraz wszystko rozumiem — powiedziała
z przekonaniem Agata. — Jeśli ktoś ma talent, to raz coś
buduje, a raz upada na plecy, prawda?
—  Prawda — westchnął Tarsjusz z rezygnacją i zniknął.
ROZDZIAŁ TRZYNASTY
o łysym zającu i rozlanej zupie
Mama i Agata nakrywały stół do obiadu. Agata, bardzo
przejęta tą czynnością, z wysuniętym spomiędzy warg
językiem, starała się zapamiętać, który talerz stoi pod
którym lub na którym, gdzie powinien leżeć widelec, łyżka,
nóż i tak dalej.
Mama Agaty nazywała to strategią nakrywania stołu.
Agata oczywiście nic z tego nie rozumiała, ale wyraz
„strategia"   brzmiał   na   tyle   interesująco   i   tajemniczo,
że natychmiast  postanowiła  nazwać  tak  swojego   plu-
szowego   pieska.   Piesek   był   brązowy,   bezkształtny   i
bardzo  brzydki, jednak   Agata  z  zupełnie  niepojętych
przyczyn bardzo go kochała. W każdym razie, od chwili
otrzymania    imienia    Strategia,    pies    wprawdzie    nie
wypiękniał,   ale   wydawał   się   o   wiele   bardziej   intere-
sujący.
— Zapamiętałaś już  wszystko  o  nakrywaniu  stołu?
143
— zapytała mama, gdy skończyły już szczękać talerzami
i sztućcami.
—  Zapamiętałam!
—  Trudno — westchnęła z rezygnacją mama. — Strate-
gia nakrywania stołu na pewno ci się specjalnie nie przyda,
a w każdym razie nie pomoże ci żyć.
—  A  co  mi  pomoże  żyć?  —  spytała zaciekawiona
Agatka.
—  Myślenie — zabrzmiała ponura odpowiedź.
—  To dlaczego mówisz o tym tak ponurym głosem,
skoro to ma mi pomóc żyć?
Mama usiadła na krześle, oparła brodę na dłoni i wpa-
trzyła się w okno ponurym wzrokiem.
—  Bo myślenie — powiedziała — ma kolosalną przy-
szłość, ale tak niewielu ludzi myśli, że ta przyszłość wygląda
dość ponuro.
—  Dlaczego ludzie nie myślą?
—  Chyba z lenistwa — wzruszyła ramionami mama,
a potem spojrzała na córkę przenikliwym wzrokiem i zapy-
tała:
—  A o czym ty dziś myślałaś?
—  O cyfrach — odpowiedziała Agata.
—  No, to opowiadaj — zachęciła ją mama.
—  Mamo, bo to jest tak. Alfabet ma pierwszą literę A,
a ostatnią Z, prawda?
—  Prawda — potwierdziła mama z powagą.
—  A pierwszą cyfrą jest 0 albo 1, prawda?
—  Prawda. Zero albo jeden. Zależy, jak do tego podejść
— mruknęła mama.
—  No, właśnie — Agata wdrapała się mamie na kolana
z rumieńcami na twarzy i spytała tajemniczym szeptem:
144
.*.'?
__A jaka jest ostatnia cyfra?
—  9.
—  Bardzo dobrze — ucieszyła się Agata. — Iz tych cyfr
ustawiamy sobie liczby. Tak?
—  Tak. Jeśli mamy na to ochotę...
—  No, to teraz powiedz mi, jaka
jest ostatnia liczba? — padło pod-
stępne pytanie.
Mama Agaty w ogóle się nie za-
stanawiała.
—  Nie ma ostatniej liczby.
—  Jak to nie ma? — oburzyła się
Agata. — A milion?
—  A po milionie jest milion i je-
den, milion i dwa, milion i trzy, i tak
dalej.
—  A miliard? — nie dawała za
wygraną Agata.
—  To samo — mama spokojnym
głosem rozwiała złudzenia swojej cór-
ki. — Możesz mieć nawet miliard miliardów.
—  To może zilion?
—  Może być i zilion — zgodziła się mama. — Nieważne
jak to nazwiesz. Ale wtedy możesz mieć zilion zilionów
albo jeszcze więcej. Aż do nieskończoności.
—  To to jest nieskończoność? — zdumiała się Agata.
—  No, może nie „nieskończoność", ale przykład na
nieskończoność.
—  No to co to jest nieskończoność? — zdenerwowała
się Agata.
Mama w zamyśleniu zaczęła stukać łyżką o stół.
145

—  Denerwujesz mnie tym hałasem — powiedziała Aga-
ta.
Mama przestała stukać i myślała dalej.
—  Długo tak będziesz myśleć? — zniecierpliwiła się
Agata. — Może powiesz mi w końcu, co to jest nieskoń-
czoność?
—  To jest  coś,  co nie  ma końca,  to chyba jasne?
— burknęła mama.
—  Wszystko ma koniec. Co ty mówisz?
rtr*'
—  Na przykład co? — spytała mama ze spokojem.
—  Pies! — krzyknęła zwycięsko dziewczynka. — Ma
czubek nosa i koniec ogona. Odtąd dotąd i koniec!
—  Zgoda. Co jeszcze?
—  Ogród Babci. Tu płot, tam płot i koniec!
—  Zgoda. Co jeszcze?
—  Wszystko! — powtórzyła z uporem Agata.
—  A niebo? — spytała mama.
—  Sama powiedziałaś kiedyś, że niebo to tylko powietrze!
—  Dobrze. Powietrze. Ale gdzie się ono kończy?
—  No, właśnie. Gdzie się ono kończy?
—  To ja pierwsza zapytałam! — zaprotestowała mama.
—  Ale ja nie wiem!       ,                         /
—  Ja też nie wiem!
Zapanowała cisza.
—  Co tak cicho siedzicie? — zapytała Babcia wchodząc do
pokoju.
146
—  Zastanawiamy się nad nieskończonością — odpowie-
działa Agata ponuro, podniosła łyżkę i zaczęła nią uderzać
o stół.
—  Właśnie — potwierdziła Mama, wzięła drugą łyżkę i też
zaczęła nią bębnić.
—  Czy wyście zupełnie zwariowały?! — zdenerwowała się
Babcia.
—  Przestańcie tłuc tymi łyżkami! Blat mi zniszczycie!
—  Przestaniemy, jak nam powiesz, co to
,   z        jest nieskończoność.
i / 4          — Dobrze — zgodziła się bohatersko Bab-
*»*'         da. — Już wam mówię.
 Zapanowała  natychmiastowa  cisza.   Obie
 łyżki legły w bezruchu na obrusie.
—  Nieskończoność — zaczęła Babcia, bio-
rąc głęboki oddech — to jest takie coś, co nie
ma końca.
—  O rety! — rozległ się podwójny jęk.
— Tyle to my same wiemy. Ale jak to jest
możliwe, żeby coś nie miało końca, skoro
wszystko, co widzimy wokół siebie, ma koniec. I ma nawet
początek — powiedziała mama.
—  Niektóre rzeczy mają nawet środek — dodała z przeko-
naniem Agata.
—  Podam zupę... — powiedziała słabym głosem Babcia
i spojrzawszy dziwnym wzrokiem na swoją córkę i wnuczkę,
wyszła z pokoju.
Natychmiast rozległo się tłuczenie łyżek o stół.
—  Już wiem! — powiedziała nagle mama.
Zapanowała cisza.
—  Mów — szepnęła Agata.
147

—  Wyobraź sobie ogromnego zająca z kłapatymi usza-
mi, wytrzeszczonymi oczami i z krótkim ogonkiem.
—  Już — szepnęła Agata.
—  A teraz — mówiła dalej mama — wyobraź sobie, że
ten zając jest porośnięty bardzo gęstym, zajęczym futrem.
—  Już — szepnęła Agata.
—  A teraz wyobraź sobie, że wyrywasz mu jeden, jedyny
włosek.
—  Już.
—  A na jego miejsce oczywiście od razu wyrasta nowy
włosek.
—  Oczywiście — zgodziła się Agata.
—  A potem znów wyrywasz mu jeden włosek, a na jego
miejsce rośnie nowy. Potrafisz to sobie wyobrazić?
—  Tak, to bardzo proste — odpowiedziała dziewczyn-
ka.
—  No, właśnie — zawołała mama, a potem wytrzesz-
czyła oczy i powiedziała szeptem do swojej córki:
—  Nieskończoność  będzie wtedy,  kiedy zając będzie
łysy.
—  Ale on przecież nigdy nie będzie łysy? — zdziwiła się
Agata.
—  No, właśnie — odparła mama, jeszcze bardziej wy-
trzeszczając oczy.
—  Zając będzie łysy w nieskończoności, ale nie wcześ-
niej.
—  Ja z tego nic nie rozumiem — szepnęła Agata.
—  Ja też nie — odszepnęła mama. — Ale zgodzisz się, że
to dobrze brzmi?
—  Bardzo dobrze. Nawet Babcia będzie musiała w to
uwierzyć.


148
—  Zaraz to sprawdzimy — szepnęła mama.
Babcia weszła do pokoju niosąc wazę z zupą.
—  Mamo — powiedziała    ponuro     mama    Agatki.
— Nieskończoność   będzie   wtedy,   kiedy   zając   będzie
łysy!
—  Dom wariatów! — jęknęła Babcia i upuściła wazę
z zupą na podłogę. Waza pękła z donośnym trzaskiem,
a zupa chlusnęła na cały pokój.
—  O rety — krzyknęła mama Agaty, a Agatka wskoczy-
ła mamie na plecy i zakryła oczy rączkami.
—  Nieskończoność    —   krzyknęła    Babcia    wielkim
głosem — będzie  wtedy,  kiedy ja  wam  ugotuję  dru-
gą   zupę!!! — i   Babcia   wyszła   z   pokoju   trzaskając
drzwiami.
—  Mamo, dlaczego Babcia jest zła? Czy dlatego, że
uwierzyła w nieskończoność?
—  Nie mam pojęcia — powiedziała mama, uderzając
łyżką o stół. — Może dlatego, że jej żal tego łysego zająca?
—  Ale on przecież nigdy nie będzie łysy! — zaprotes-
towała Agata.
—  No, właśnie — zdziwiła się mama.
W tym samym momencie otworzyły się drzwi do
pokoju i pośrodku rozlanej na podłodze zupy wylądowała
ścierka.
—  Wycierać! — rozległ się głos
Babci z przedpokoju i drzwi po-
nownie zatrzasnęły się z hukiem.
—  No,   cóż...   —   westchnęła
Agata, myśląc w duchu, że nie-
skończoność z pewnością wyglą-
da jak rozlana zupa pomidorowa.
150

ROZDZIAŁ CZTERNASTY
o tym, jaki jest świat,
w którym nikt nie ma uszu
—  Tarsjuszu, Tarsjuszu! Dziś spadł pierwszy śnieg. Jest
ponuro i zimno, a ty nadal chodzisz ubrany tylko w swoje
futerko. Czy tobie nie jest zimno?
Tarsjusz, który siedział na parapecie okna obok
Melaniny, spojrzał na Agatkę łagodnymi oczami i powie-
dział:
—  Nie, nie jest mi zimno. Nigdy mi nie jest zimno.
Gorąco też mi nigdy nie jest.
—  To jak ci jest? — spytała pełnym przejęcia głosem
Melanina.
—  Nie wiem — odparł ze smutkiem Tarsjusz. — Sam
nie wiem, jak mi jest. Kiedy jeszcze mieszkałem na ziemi
i nie wiedziałem, że gdzieś ktoś mówi na mnie „upiór", to
bywało mi różnie. Raz ciepło, raz zimno. Czasami akurat
tak, jak chciałem, czasami inaczej. Nieraz byłem mokry,
innym razem suchy... Ciągle coś się działo...
—  To dlaczego teraz tak nie jest? — spytała Agata
siadając na poduszce i zrzucając kołdrę na podłogę.
Tarsjusz zeskoczył lekko z parapetu, delikatnie plaskając
łapkami o podłogę, podszedł do kołdry, podniósł ją
i położył na łóżku. A potem szepnął:
—  Może dlatego, że Tam jest zawsze jednakowo? Gwia-
zdy wprawdzie uważają, że ciągle coś się dzieje, ale to dla
nich się dzieje. Dla mnie nie. Jestem Tam sam i może kiedy
151

ktoś jest sam, to nie jest mu ani
zimno, ani gorąco, tylko tak nijako...
—  Jak nijako?
—  Tak  nijako,  przecież  powie-
działem — odrzekł Tarsjusz marsz-
cząc brwi i błyskając oczami w stro-
nę Melaniny, ciągle siedzącej na pa-
rapecie.
—  No, dobrze — wtrąciła Agata.
— Ale jak ja jestem sama, to nigdy
mi nie jest nijako. Raz mi jest cieplej, raz zimniej, raz się
nudzę, a kiedy indziej się nie nudzę..
—  Ja  rozumiem  — przerwał jej  łagodnie  Tarsjusz.
—  Ale ty jesteś sama wtedy, kiedy chcesz. A kiedy nie
chcesz, to nie jesteś. Jesteś z mamą albo z Babcią, albo
z psami i kotami, albo w przedszkolu, gdzie masz tyle
koleżanek i kolegów... A Tam gdzie ja jestem, nie ma
tarsjuszy. Ani nikogo innego, kto by choć trochę przypomi-
nał tarsjusza. Ja nie jestem wymagający. Mógłby nawet być
ktoś, kto ani trochę nie przypomina tarsjusza. Ale Tam nie
ma nikogo, kto by miał cztery nogi i ogon. Tam nawet nie
ma nikogo, kto by miał dwie nogi. Tam nikt nie ma nawet
jednej nogi!
—  A głowę?
—  Tam nikt nie ma głowy!  Tam  nikt nic  nie ma
— sapnął Tarsjusz z rozpaczą w głosie.
—  To straszne... — stwierdziła Melanina. — Dlaczego
nam wcześniej o tym nie powiedziałeś?
—  Nie pytałyście... — powiedział kosmaty stwór i wsko-
czył na parapet.
—   No, a Odlot?                              i-*    ?•:?*???•
152
—  To jest właśnie najgorsze — powiedział Tarsjusz,
wpatrując się w okno. — Odlot. Jego przecież tak napraw-
dę nie widać! Jego nie ma!!
—  Jak to nie ma!? — zdenerwowała się Agata. Wy-
skoczyła z łóżka i podbiegła do okna.
—  Teraz nic nie można zobaczyć, bo jest ciemno, ale
przecież przyleciałeś Odlotem. Sama nim latałam, to wiem!
Nawet coś mówił i chichotał i charczał. Przecież słyszałam.
Melanino, słyszałaś?
—  Słyszałam — potwierdziła stanowczo mysz. — Rze-
czywiście charczał.
—  Ale czy go widziałyście?
Dziewczynka i mysz spojrzały na siebie niepewnie.
—  No, czy ja wiem... — zaczęła Agata.
—  Taki zarys... — dodała mysz.
—  Takie trochę... — dodała Agata. A potem dokoń-
czyła: — Widziałyśmy go chwilami. On jest na pewno.
Zapanowała cisza. W końcu Melanina machnęła ogo-
nem, zafalowała uszami i powiedziała do Agaty:
—  Nie ma co wymyślać.  Nie widziałyśmy  go  nigdy
w taki sposób, jak się widzi krzesło czy Papaja. Ja wiem,
o  co   Tarsjuszowi  chodzi.   Odlot   istnieje   i   można   go
zobaczyć albo nawet z nim porozmawiać, ale jest jakaś
różnica. No, chociażby to, że on nie ma łap ani ogona..
—  Ani uszu... — dodała Agata.
—  No, więc widzicie. Jak może się coś dziać w świecie,
w którym nikt nie ma uszu?! — zapytał Tarsjusz z preten-
sją, nie odrywając oczu od okna.
—  Świat, w Którym Nikt Nie Ma Uszu... — powtórzy-
ła w zamyśleniu Melanina. — Trudno to sobie wyobrazić,
szczególnie mnie... Bo ja mam takie wielkie, kłapiące,
153

tęczowe uszy. Najpiękniejsze uszy
na świecie, w którym każdy ma
uszy...
—  Ale   ty   się   przechwalasz!
— przerwała jej Agata.
Tarsjusz ciągle siedział na parapecie i wpatrywał się
w szybę, za którą nic nie było widać, bo było ciemno.
—  Wiecie, jak Tam jest? — zapytał nie odwracając
głowy.
—  Jak?
—  Tam jest tak, jak byłoby na ziemi, gdyby nikt nie
miał uszu, ani ust, ani oczu, ani nóg, ani rąk. Tak, jakby
nikt nie mówił, nikt nie słyszał, nikt nie biegał i nikt nikogo
nie głaskał, nikt nie patrzył i nikt nie widział...
—  Zaraz zacznie płakać — szepnęła mysz do Agaty
pełnym niepokoju głosem.
—  Tarsjuszu, nie płacz! — powiedziała stanowczo Aga-
ta.
154
— Nawet nie miałem zamiaru. Ja płaczę tylko wtedy,
kiedy sobie przypominam, że w mądrych książkach bio-
logicznych nazywany jestem wyrak upiór — powiedział
Tarsjusz, po czym zakrył swoje ogromne oczy małymi
łapkami i zaczął płakać.
—  Miałeś nie płakać! — krzyknęła Melanina.
—  Miałem, ale teraz muszę, bo sobie przypomniałem, że
czasami piszą o mnie wyrak upiór! — szlochał Tarsjusz.
Po chwili milczenia Melanina spytała:
—  A może ty jesteś głodny albo śpiący? Mama Agatki
zawsze mówi, że Agata jest nie do wytrzymania, kiedy jest
głodna albo śpiąca.
—  To ja jestem nie  do wytrzymania!? — krzyknął
Tarsjusz i natychmiast zapomniał o płaczu. — Ja? Ja, który
urozmaicam wam każdy nudny dzień? Ja, który opowia-
dam wam bajki? Ja, który tak ładnie patrzę na was swoimi
ogromnymi, Tarsjuszowymi oczami? O, wy niedobre!
— Oj, przestań krzyczeć! — przerwała mu Agata nie-
cierpliwie, nie przejmując się wcale jego słowami. — Mysz
ma rację. Zaraz przyniosę ci z kuchni kawałek ciasta,
a potem położymy cię spać w łóżeczku dla lalek, w którym
teraz śpi Strategia.
—  Kto? — wybałuszył oczy Tarsjusz.
—  Strategia. Ten brzydki, pluszowy pies. O, tam leży
— pokazała paluszkiem Agata. Jest bardzo brzydki, ale za
to imię ma piękne. Strategia będzie spał na mojej poduszce
obok Melaniny.
—  Ja się nie zgadzam! — pisnęła mysz.
—  Ty nie masz nic do gadania! To moja poduszka
—  powiedziała Agata i podeszła na palcach do drzwi.
Cichutko wymknęła się do przedpokoju, a stamtąd pobieg-
155


ła do kuchni. Po chwili wróciła, trzymając w rącz-
ce ogromny kawał ciasta.
—  Ja mam to zjeść — zawołał Tarsjusz z prze-
rażeniem — przecież ten kawał jest większy ode
mnie!
—  Nie jest większy, przestań. Zjesz ile będziesz
mógł, a resztę my zjemy — uspokoiła go Agata, a Melanina
skinęła twierdząco głową.
Wkrótce po cieście nie zostało ani śladu.
Agata przeniosła Strategię do swojego łóżka, a w łóżecz-
ku dla lalek położyła drugą poduszkę.
—  Chodź — powiedziała.
Tarsjusz posłusznie zeskoczył z parapetu i wgramolił się
do łóżka dla lalek. Ułożył się wygodnie, a Agata opatuliła
go kołderką.
—  Dobrze ci? — spytała.
—  Bardzo dobrze — odparł Tarsjusz sennym głosem.
Potem obrócił się na lewy bok i natychmiast zasnął.
—  Śpi — powiedziała Melanina.
—  Cicho, obudzisz go, mów szeptem.
—  Ja nie potrafię mówić szeptem!
—  To wcale nie mów...
Melanina spojrzała na Agatę z wyrzutem.
—  Przecież wiesz, że ja nie
potrafię nie mówić, jeśli mam
coś do powiedzenia.
—  Ty zawsze masz coś do
powiedzenia!    —    krzyknęła
Agata i Tarsjusz się obudził.
—  Wyspałeś się? — spytała
Agata niespokojnie.

157
—  Tak.
—  To dziwne... — mruknęła mysz. — Spałeś chyba
minutę czy dwie i Agata obudziła cię swoim krzykiem.
—  Ty wstrętna myszo! — syknęła Agata, ale Tarsjusz
przerwał ich kłótnię, mówiąc:
—  Tarsjusze śpią bardzo krótko. Mogą nawet wcale nie
spać, jeśli chcą. Ale przeważnie nie chcą, więc śpią.
—  On jakoś dziwnie mówi — powiedziała Melanina do
Agaty. — Może ten sen mu zaszkodził?
—  Nic mi nie zaszkodziło. Nawet zrobiło mi się mniej
nijako. Lewą nogę mam ciepłą, a prawą rękę mam zimną.
To wspaniałe uczucie!
—  Ja mam obie nogi zimne — naburmuszyła się mysz.
— Pewnie dlatego, że siedzę tu, na tym zimnym parapecie,
już tyle czasu i nikt mnie nie zaprasza, żebym położyła się
na miękkiej poduszce i nakryła miękką kołdrą.
Agata bez słowa podeszła do parapetu, wzięła Mełaninę
pod pachę i zaniosła do swojego łóżka. Strategia zaczął
warczeć.
—  Cicho! — powiedziała mysz.
—  Cicho — powtórzyła Agata. — Pluszowe psy nie
warczą, nie wygłupiaj się.
Strategia zamilkł.
Tarsjusz wygrzebał się spod lalczynej kołdry i wskoczył
na parapet.
—  Muszę wracać — powiedział trochę jeszcze roze-
spanym głosem.
—  Tarsjuszu...
—  Słucham?
—  A może byś Tam nie wracał? Może byś został tutaj,
z nami?
I
—  My nigdy nie powiemy na ciebie wyrak upiór — do-
dała mysz.
—  Właśnie mysz powiedziała! — najeżył się Tarsjusz.
—  Powiedziała, żeby ci powiedzieć, jak nie będzie mó-
wić!
—  Wiem, Agatko, ale ja nie mogę zostać.
—  Dlaczego?
—  Stamtąd nie ma powrotu.
—  Jak   to  nie  ma?  Ja  nic  nie  rozumiem.   Przecież
przyjeżdżasz tu do nas?
—  Tak. Ale to są wizyty. I tylko
wtedy, kiedy wam jest nudno. Gdyby
wam nie było nudno raz na jakiś czas,
to nigdy bym tu nie mógł przyjechać.
—  Ale gdybyś  chciał wrócić? Tak
zupełnie i na zawsze? — pytała dalej
Agata.
—  Nie mógłbym. Kiedy postanowi-
łem wyjechać Tam, to musiałem zdecy-
dować, gdzie naprawdę chcę mieszkać. Zde-
cydowałem, a potem musiałem obiecać, że
nigdy nie wrócę na Ziemię. Nie można dwa
razy wybierać swojego świata.
—  Nigdy?
— Nigdy! — powtórzył stanowczo Tar-.
sjusz.
—  A komu musiałeś obiecać?
—  Tego nie mogę ci powiedzieć.
Zapadło milczenie.
—  Dlaczego milczysz? — spytał po chwili
Tarsjusz.

tli
158
159
—  Zastanawiam się — odparła Agata — komu musiałeś
obiecać. I czy ja bym też musiała obiecać, gdybym chciała
być Tam, a nie tutaj, gdzie jestem?
—  Musiałabyś — powiedział Tarsjusz cichym głosem
i popatrzył na Agatę wielkimi oczami, które na chwilę
zrobiły się zupełnie zielone.
—  To jest bardzo skomplikowane — stwierdziła po
chwili dziewczynka.
—  Bardzo — przyznał Tarsjusz.
—  Bo   chyba   bym   musiała   obiecać   najpierw   sobie
— mówiła, że zrobię tak, a nie inaczej. I że potem nie będę
tego żałowała. Ale komu jeszcze? Czy to o to chodzi, żeby
potem  nie  żałować?  Tarsjuszu?  Czy  to  o  to  chodzi?
— powtórzyła Agata patrząc na parapet, ale Tarsjusza już
tam nie było.
Agata rozejrzała się po pokoju, ale pokój był pusty. Za
oknem rozległo się ciche charczenie.
To Odlot, pomyślała dziewczynka. Tarsjusz poleciał.
Ciekawe, czy kiedyś odpowie na moje pytanie?
Agata położyła się na poduszce i naciągnęła kołdrę pod
brodę. Otuliła troskliwie Melaninę i Strategię.
Popatrzyła w okno. W dalszym ciągu nic nie było widać,
bo było ciemno.
Ciemno, pomyślała Agata i zasnęła.
SPIS TREŚCI
'    IA
•IEJI
uu.
05400
 MUMII
 Srokie-
tai. 9848 9
 Ir i iptfcntai
0
ROZDZIAŁ PIERWSZY
w którym poznajemy Pierwszego Kota Uwielbiającego Gotowane
Jarzyny         ..............
ROZDZIAŁ DRUGI
z którego wynika, że pierwsza wizyta Tarsjusza ma miejsce w dru-
gim rozdziale, co jest zupełnie bez sensu, ale nic na to nie pora-
dzimy            ..............
ROZDZIAŁ TRZECI
w którym mysz myśli na niebiesko, a krzak róży zostaje obżarty
z    liści          ..............
ROZDZIAŁ CZWARTY
o drugiej wizycie Tarsjusza, podczas której dowiadujemy się o
różnych  rzeczach  oraz  o  tym,  kto  kogo  może  zjeść
ROZDZIAŁ PIĄTY
w którym padalec jest jaszczurką, a Agata dzieckiem
ROZDZIAŁ SZÓSTY
trzecia wizyta Tarsjusza, podczas której Tarsjusz opowiada pier-
wszą   bajkę         .............
ROZDZIAŁ SIÓDMY
w którym Elżbieta nazywana Bietką ma straszny, dwuczęściowy
dzień             ..............
ROZDZIAŁ ÓSMY
który jest bardzo ciasny, bo w całości wypełniają go Wielkie Drze-
wo  i   Horyzont        ............
ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY
w którym Babcia jest w sklepie, a Karota w poziomkach
ROZDZIAŁ DZIESIĄTY
w którym Tarsjusz bardzo cierpi, bo jest upiorem
ROZDZIAŁ JEDENASTY
w którym  pies jest plackaty, a wąż jest wężem
12
20
32
42
54
66
79
96
106
116
160
161
ROZDZIAŁ DWUNASTY
w którym Tarsjusz opowiada drugą bajkę
ROZDZIAŁ TRZYNASTY
o łysym zającu i rozlanej zupie.....
ROZDZIAŁ CZTERNASTY
o tym, jaki jest świat, w którym nikt nie ma uszu
126
143
151
Spółka Wydawniczo-Księgarska. Warszawa 1991
Ark. wyd 6. Ark. druk. 5,125. Zam. wyd. 114/90
Zam. druk. 131/1101/90
Pabianickie Zakłady Graficzne