ROBIN HOBB
       
       
       
KRÓLEWSKI SKRYTOBÓJCA
       
      (PRZEŁOŻYŁA AGNIESZKA CIEPŁOWSKA)
      
      
      SCAN-DAL
      
PROLOG
      
      SNY I RZECZYWISTOŚĆ
        
        Dlaczego zabraniamy przelewania na papier tej specyficznej wiedzy, jaką jest znajomość mechanizmów działania magii? Czyżby powodował nami strach, by się nie dostała w niepowołane ręce? Przecież od wieków przestrzegamy zwyczaju terminowania, zapewniającego przekazywanie sekretnej wiedzy wyłącznie osobom odpowiednio wyszkolonym i godnym wtajemniczenia. Sama wiedza nigdy nie jest źródłem magii. Skłonności ku poszczególnym rodzajom magicznych talentów występują jako wrodzone - lub wcale. Na przykład zdolność do korzystania z magii znanej jako Moc jest ściśle związana z potomkami królewskiego rodu Przezornych, choć niekiedy objawia się jako “boczna odnoga” pomiędzy prostym ludem. Człowiek wyuczony w korzystaniu z Mocy potrafi poznać cudze myśli. Niektórzy, obdarzeni tym talentem w większym stopniu, mogą wpływać na uczynki innych lub rozmawiać w myślach z wybraną osobą. Przy dowodzeniu bitwą albo gromadzeniu informacji jest to umiejętność nieoceniona.
        Podania ludowe prawią o innej, starszej magii, będącej teraz w pogardzie, znanej jako Rozumienie. Niewielu przyznaje się do zdolności w tym kierunku, przeto wspominając o niej mówi się zazwyczaj o bliżej nie określonym mieszkańcu sąsiedniej doliny albo o kimś żyjącym po drugiej stronie odległego pasma górskiego. W moim przekonaniu była to niegdyś naturalna zdolność myśliwych z głębi kontynentu. Pozwala ona rozumieć język zwierząt. Legendy przestrzegają, iż człowiek, który znajduje się pod jej wpływem zbyt długo lub nazbyt się z nią zżywa, przeistacza się w końcu w zwierzę - takie samo jak to, z którym połączyła go owa specyficzna więź. Może to być jednak tylko ludzkie bajanie.
        Istnieją także magie Skraju. Nigdy nie potrafiłem dociec źródła tej nazwy. Zalicza się do nich wiedze tajemne udokumentowane oraz takie, których istnienie pozostaje przedmiotem dyskusji - wróżenie z dłoni, czytanie z wody, przepowiadanie ze świetlnych refleksów w krysztale - a także wiele innych, stawiających sobie za cel przewidywanie przyszłości. W oddzielnej, nie nazwanej kategorii, uszeregowano talenty magiczne wywołujące skutki fizyczne: czynienie niewidzialnym, lewitację, poruszanie lub ożywianie przedmiotów - wszystkie magie z dawnych legend, począwszy od Latającego Krzesła Syna Wdowy, po Magiczny Obrus Północnego Wiatru. Nie znam nikogo dysponującego którąś z tych magii. Wydają się one jedynie wytworem wyobraźni; przypisywane są ludziom żyjącym w dawnych czasach lub odległych krainach, a niekiedy istotom mitycznym lub nieomal mitycznego pochodzenia: smokom, olbrzymom, Najstarszym, Innym, dzióboludkom.
        
        * * *
        
        Przerywam pisanie, by oczyścić pióro. Ślady atramentu znaczą pośledni arkusz cienką pajęczynką, wybuchając niekiedy kleksami. Nie poświęcę dla tych stów dobrego papieru - jeszcze nie teraz. Nie mam pewności, czy w ogóle powinienem je zapisywać. Zapytuję siebie, po co przelewać je na papier. Czy nie trzeba raczej przekazywać tej wiedzy wyłącznie z ust do ust tym, którzy są jej godni? Może tak. Może nie. Znajomość różnych sekretów, teraz zupełnie naturalna, może pewnego dnia okazać się dla potomnych niezgłębioną tajemnicą.
        Niewiele na temat magii znajduje się w bibliotekach. Szukałem pracowicie, tropiłem najmniejszy ślad pośród kalejdoskopu najróżniejszych informacji. Znajdowałem szczątkowe wzmianki, niejasne aluzje - i nic więcej. Zbierałem je przez minione lata i gromadziłem w pamięci, zamierzając powierzyć zdobytą wiedzę papierowi. Zapiszę skrzętnie własne doświadczenia i wszystko, co udało mi się wyszperać w zbiorach bibliotecznych. Może kiedyś w przyszłości inny biedak, rozdarty pomiędzy walczącymi w nim, skłóconymi magiami, odnajdzie w moich zapiskach odpowiedź na swoje pytania.
        Niestety, usiadłszy do spełnienia zamysłu, zaczynam się chwiać w postanowieniu. Kimże jestem, by swoją wolę przeciwstawiać mądrości tych, którzy odeszli już z tego świata? Czy powinienem przelewać na papier znane mi sposoby, dzięki którym osoba obdarzona Rozumieniem może powiększać swą Moc lub przywiązać do siebie zwierzę? Czy powinienem wyszczególniać ćwiczenia, przez jakie trzeba przejść, nim się pojmie metody korzystania z Mocy? Magie Skraju i magie legendarne nigdy nie były mi bezpośrednio znane. Czy mam prawo obdzierać je z tajemniczości i przypinać do papieru, jak to czynię z motylami i liśćmi zebranymi dla studiów?
        Próbuję rozważyć, co można by uczynić z nieprawnie uzyskaną wiedzą tajemną. Prowadzi mnie to ku rozważaniom, co ja dzięki niej zyskałem. Władzę? Bogactwo? Miłość? Drwię z siebie. Moc ani Rozumienie nigdy mi nic podobnego nie dały. Lub może raczej - jeśli mi oferowały takie pożytki, nie miałem dość rozumu ani ambicji, by skorzystać z okazji.
        Władza. Nigdy jej nie pożądałem przez wzgląd na nią samą. Pragnąłem jej niekiedy, gdy byłem dręczony lub jeśli osoba mi bliska cierpiała z powodu kogoś, kto władzy nadużywał.
        Bogactwo. Nigdy o nie naprawdę nie dbałem. Od chwili gdy jako nieprawy wnuk królowi Roztropnemu złożyłem przysięgę na wierność, władca zawsze zaspokajał wszystkie moje potrzeby. Miałem w bród jedzenia, nauki niekiedy nawet więcej niż pragnąłem, dostatek ubrań - prostych oraz irytująco modnych, a często także parę miedziaków na własne potrzeby. W Koziej Twierdzy, gdzie dorastałem, takie warunki oznaczały, iż byłem dobrze sytuowany. Bogatszy niż większość chłopców z miasta.
        Uczucia... Sadza, moja klacz, darzyła mnie na swój sposób szczerą sympatią. Zyskałem prawdziwe, serdeczne uwielbienie ogara imieniem Gagatek i dla nas obu źle się to skończyło. Zostałem obdarzony gorącym uczuciem przez młodego teriera - przypłacił je śmiercią. Drżę na myśl, jaką cenę trzeba płacić za prawo do ofiarowania mi miłości.
        Zawsze byłem samotny - wyrastałem pośród intryg i knowań, przed nikim nie mogłem w pełni otworzyć swego serca. Krzewicielowi, nadwornemu skrybie, który chwalił mnie za lekką rękę do stawiania liter i zmyślnie barwione ilustracje, nie mogłem wyznać, że jestem uczniem królewskiego skrytobójcy i dlatego nie będę się doskonalił w jego fachu. Ciernia, mojego mistrza dyplomacji noża, nigdy nie wtajemniczyłem w brutalne metody, jakie stosował Konsyliarz, daremnie ucząc mnie korzystania z Mocy. Z nikim nie śmiałem mówić o moich skłonnościach do Rozumienia - pradawnej zwierzęcej magii, uważanej obecnie za skazę i zboczenie.
        Nawet z Sikorką.
        Sikorka, najdroższa rai na świecie. Była ucieczką od zamkowej rzeczywistości. Nie miała nic wspólnego z moim codziennym życiem. Wyrastałem w otoczeniu mężczyzn, na dodatek pozbawiony nie tylko rodziców, lecz w ogóle jakichkolwiek krewnych, którzy by się do mnie otwarcie przyznawali. Jako dziecko zostałem oddany pod opiekę Brusowi, koniuszemu, człowiekowi szorstkiemu i wymagającemu, niegdyś prawej ręce mego ojca. Codziennymi towarzyszami byli mi chłopcy stajenni i żołnierze. W tamtych czasach, podobnie jak teraz, kobiety służyły w wojsku, lecz było ich znacznie mniej. Przy tym podobnie jak mężczyźni miały swoje obowiązki, rodziny i własne życie. Nie mogłem zabierać im czasu. Nie miałem matki, sióstr ani ciotek. Nie znałem żadnej kobiety, która by mi mogła ofiarować właściwą niewieściej płci czułość.
        Żadnej, oprócz Sikorki.
        Była ode mnie dwa lata starsza. Rosła niczym źdźbło pomiędzy kostkami bruku. Nie dało jej rady ani pijaństwo ojca, ani brutalne traktowanie, ani trudne zadanie utrzymania domu. Gdy spotkałem ją po raz pierwszy, była dzika i nieufna niczym młody lisek. Dzieci ulicy przezwały ją Sikorka Krew z Nosa. Często nosiła na ciele ślady pobicia. Nigdy nie pojąłem, dlaczego troszczyła się o swego okrutnego ojca. Wygrażał jej i obrzucał przekleństwami nawet wówczas, gdy prowadziła go pijanego do domu i układała do łóżka. Po przebudzeniu nie miał najmniejszych wyrzutów sumienia. Miał za to wciąż nowe pretensje: dlaczego sklep nie zamieciony i podłoga nie posypana świeżymi ziołami, dlaczego w ulach prawie nie ma miodu, dlaczego wygasł ogień pod kociołkiem. Nie zliczę, ile razy byłem niemym świadkiem podobnych scen.
        Raptem, jednego lata, Sikorka rozkwitła w młodą kobietę, olśniła mnie kobiecym wdziękiem. Zdawała się całkowicie nieświadoma, że w jej towarzystwie zapominam języka w gębie. Ani Moc, ani Rozumienie nie chroniły mnie przed piorunującym efektem przypadkowego dotyku jej dłoni ani przed zakłopotaniem, paraliżującym mnie na widok jej uśmiechu.
        Czy mam naukowo opisać włosy Sikorki unoszone wiatrem, czy wyszczególnić, jak zmieniał się kolor jej oczu - od ciemnego bursztynu po głęboki brąz, w zależności od nastroju i od koloru sukienki? Pochwyciwszy kątem oka purpurę spódnicy i błysk czerwonego szala w tłumie na targu, nagle nie dostrzegałem już tłumu, nie słyszałem gwaru - była tylko ta jedna dziewczyna na całym świecie. Oto jest potężna magia. Choć mogę ją przelać na papier, nikogo innego nie porazi z podobną mocą.
        Jak adorowałem Sikorkę? Z niezdarną chłopięcą galanterią. Gapiłem się na nią niczym pies na kiełbasę. Wiedziała, że ją kocham, jeszcze zanim ja sobie to uświadomiłem. I pozwalała się uwielbiać, choć byłem od niej młodszy, nie mieszkałem w mieście i miałem przed sobą nieszczególne - w jej przekonaniu - perspektywy. Uważała mnie za gońca nadwornego skryby, pomagającego niekiedy królewskiemu koniuszemu. Nie podejrzewała we mnie Bastarda, nieprawego potomka rodu królewskiego, przez którego książę Rycerski zrezygnował z praw do tronu. Nigdy jej tego nie zdradziłem. O moich magiach, o moim rzeczywistym fachu nie wiedziała nic.
        Może dlatego mogłem ją kochać.
        Na pewno dlatego ją utraciłem.
        Pochłonięty zgłębianiem dworskich tajemnic, przygnębiony porażkami, zajęty lizaniem ran - zapomniałem o Sikorce. Uczyłem się korzystania z Mocy, odkrywałem sekrety, zabijałem ludzi, udaremniałem intrygi. Nie pomyślałem nigdy, że mógłbym się do ukochanej zwrócić po odrobinę nadziei i zrozumienia, którego odmawiano mi gdzie indziej. Ona była nie skażona piętnem mego codziennego życia. Skrupulatnie odsuwałem ją od tego wszystkiego jak najdalej. Nigdy nie próbowałem jej wciągnąć do własnego świata. Sam za to bez wahania wszedłem w jej życie. Dobrze poznałem portową część miasta, gdzie Sikorka sprzedawała świece i miód - w sklepiku albo na targu. Czasami spacerowała ze mną po plaży. Wystarczało mi, że istniała, że mogłem ją kochać. Nie ośmieliłem się marzyć, by odwzajemniła moje uczucie.
        Nadszedł czas, gdy nauka korzystania z Mocy pogrążyła mnie w mizerii tak głębokiej, iż nieledwie doprowadziła do śmierci. Nie mogłem sobie wybaczyć, że okazałem się niezdolny do korzystania z tej magii. Nie rozumiałem, że moja porażka może dla innych znaczyć niewiele. Ubrałem swoją rozpacz w grubiaństwo. Przez długie tygodnie nie widziałem Sikorki ani nawet nie posłałem jej znaku pamięci. Wreszcie - gdy nie miałem się już do kogo zwrócić - zatęskniłem za nią. Zbyt późno. Pewnego popołudnia zjawiłem się pod “Pszczelim Woskiem” z upominkiem w dłoni - w samą porę, by zobaczyć, jak Sikorka wychodzi ze sklepu. Nie sama. Z Nefrytem - dorodnym marynarzem, który nosił w uchu masywny kolczyk i promieniował pewnością siebie, wypływającą z przewagi lat. Nie zauważony, pokonany, umknąłem chyłkiem i patrzyłem na nich, idących ramię w ramię. Przyglądałem się, jak Sikorka odchodzi, i pozwoliłem jej odejść, a przez następne miesiące przekonywałem samego siebie, że moje serce także z niej zrezygnowało. Co by się wydarzyło, gdybym tamtego popołudnia pobiegł za nią i błagał o ostatnią rozmowę? Zadziwiające, jak wiele późniejszych wypadków zależało od fałszywie pojętej chłopięcej dumy i nawyku bezwolnego godzenia się z niepowodzeniami. Usunąłem Sikorkę ze swych myśli i nikomu o niej nie wspominałem. Wróciłem do własnego życia.
        Król Roztropny wysłał mnie w góry z orszakiem możnych, mających świadczyć przysiędze małżeńskiej, jaką cudzoziemska księżniczka Ketriken przyrzekła złożyć księciu Szczeremu. Obarczono mnie zadaniem dyskretnego uśmiercenia jej starszego brata, Ruriska. Narzeczona miała zostać jedyną dziedziczką Królestwa Górskiego. Na miejscu odkryłem pajęczynę kłamstw i zdrady, uknutą przez mojego młodszego stryja, księcia Władczego. Zamierzał on odebrać księciu Szczeremu prawa do tronu i sam pojąć księżniczkę za żonę. Byłem w jego grze tylko pionkiem. Byłem pionkiem, który pobił figury. Pionkiem, który ściągnął na siebie gniew i zemstę księcia Władczego, ale ocalił koronę i księżniczkę dla prawego następcy tronu. Nie byłem bohaterem. Nie próbowałem też odpłacić pięknym za nadobne człowiekowi, który zawsze prześladował mnie i obrażał. Uczyniłem to, gdyż wiele lat wcześniej, jeszcze jako dziecko, nie rozumiejąc znaczenia przysięgi, zobowiązałem się do lojalności wobec króla. Zapłaciłem własnym zdrowiem. Właśnie wkraczałem w wiek męski.
        Długi czas po udaremnieniu intrygi księcia Władczego leżałem złożony boleścią, niezdolny opuścić Królestwo Górskie. Wreszcie jednak nadszedł dzień, gdy uwierzyłem, iż choroba dobiegła końca, a i Brus zdecydował, że mój stan pozwala wyruszyć w drogę powrotną do Królestwa Sześciu Księstw. Księżniczka Ketriken wraz ze świtą wyjechała do Koziej Twierdzy znacznie wcześniej, jeszcze w czasie sprzyjającej pogody. Teraz wyższe partie gór pokryły zimowe śniegi. Gdybyśmy nie wyruszyli ze Stromego wkrótce, musielibyśmy zimować w stolicy Królestwa Górskiego.
        Tamtego ranka wstałem wcześnie i właśnie kończyłem pakowanie, gdy zaczęło się lekkie drżenie całego ciała. Zignorowałem je. Byłem jeszcze osłabiony, podekscytowany perspektywą podróży, a na dodatek bez śniadania. Włożyłem przygotowane przez Jonki ubranie przystosowane do zimowej przeprawy przez góry i mroźne równiny. Czerwona koszula ocieplana wełnianą podszewką. Zielone pikowane spodnie, w pasie i na mankietach ozdobione czerwonym haftem. Buty miękkie i prawie bezkształtne, dopóki nie naciągnęło się ich na nogi. Jak mieszki z delikatnej skórki. Wymoszczone owczą wełną i wykończone futrem. Do wiązania służyły długie rzemienie. Niełatwe zadanie dla moich drżących palców. Zdaniem Jonki buty wspaniale się spisywały na suchym górskim śniegu, ale nie wolno ich było zmoczyć.
        Miałem w pokoju lustro. W pierwszym momencie uśmiechnąłem się do swego odbicia. Nawet błazen króla Roztropnego nie ubierał się równie wesoło. Niestety, moja twarz nad barwnymi ubraniami wyglądała mizernie i blado. Ciemne oczy wydawały się zbyt duże, a zniszczone przez chorobę włosy, sztywne i matowe, sterczały na podobieństwo psiej sierści. Choroba wyniszczyła moje ciało. Nareszcie jednak ruszałem do domu. Odwróciłem się od lustra. Kilka ostatnich drobiazgów, które zamierzałem zabrać dla przyjaciół, zapakowałem roztrzęsionymi dłońmi.
        Zasiedliśmy z Brusem i Pomocnikiem do ostatniego śniadania w towarzystwie Jonki. Podziękowałem jej raz jeszcze za wszystko, co dla mnie uczyniła. Podniosłem łyżkę, by nabrać owsianki, a wtedy dłoń wykręcił mi skurcz. Upuściłem łyżkę i osunąłem się w ślad za nią na podłogę.
        Następnie zobaczyłem ciemne kąty sypialni. Długo leżałem bez ruchu i bez słowa. Przyszedłem do świadomości ze stanu kompletnej pustki. Miałem kolejny atak choroby. Minął, lecz nadal byłem panem własnego ciała i umysłu. W piętnastym roku życia, w okresie gdy większość ludzi wkracza w pełnię fizycznej sprawności, ja nie mogłem powierzyć swemu ciału najprostszego zadania. Było wadliwe, nie chciałem mieć z nim więcej do czynienia. Czułem wściekłość na zawodne mięśnie i kości. Szukałem drogi ujścia dla gniewnego rozczarowania. Dlaczego mój stan się nie poprawiał? Dlaczego nie zdrowiałem?
        - Powrót do zdrowia musi potrwać - usłyszałem Jonki, moją uzdrowicielkę. - Niech minie pół roku, dopiero potem ocenisz rezultaty. - Siedziała nieopodal kominka, lecz w mroku. Nie zauważyłem jej, dopóki się nie odezwała. Podniosła się wolno, jakby zimowe chłody usztywniły ją bólem, i podeszła do mojego łóżka.
        - Nie chcę żyć jak starzec - oznajmiłem. Wydęła wargi.
        - Kiedyś będziesz musiał. W każdym razie życzę ci, byś doczekał późnego wieku. Sama jestem stara, stary jest mój brat, król Eyod. Starość nie wydaje nam się ciężarem nie do udźwignięcia.
        - Nie miałbym nic przeciwko ciału starego człowieka, gdybym zarobił na nie długimi latami życia. Ale tego nie zniosę.
        Potrząsnęła głową, zdziwiona.
        - Oczywiście, że zniesiesz. Powrót do zdrowia bywa niekiedy uciążliwy, ale żeby nie móc go znieść... Nie rozumiem. Może źle pojęłam słowa w twoim języku?
        Nabrałem powietrza i już otwierałem usta, gdy wszedł Brus.
        - Nie śpi? Czuje się lepiej?
        - Nie śpi - burknąłem. - Nie czuje się lepiej. - Sam usłyszałem, że mówię głosem naburmuszonego dziecka.
        Brus i Jonki wymienili znaczące spojrzenia. Ona poklepała mnie po ramieniu i w milczeniu opuściła sypialnię. Ich pobłażliwość była niemożliwie irytująca. Bezsilny gniew narastał we mnie niepohamowany niczym przypływ morza.
        - Dlaczego nie potrafisz mnie wyleczyć? - zaatakowałem Brusa. Zdumiała go moja pretensja.
        - To nie takie proste... - zaczął.
        - Jak to? - Usiadłem w pościeli. - Leczysz każdą chorobę u zwierząt. Słabość, połamane kości, robaki, parchy... jesteś królewskim koniuszym. Dlaczego nie potrafisz wyleczyć mnie?
        - Nie jesteś psem, Bastardzie - rzekł Brus spokojnie. - Łatwiej leczyć zwierzę, choćby poważnie chore, niż człowieka. Czasami stosowałem drastyczne środki, a jeśli stworzenie nie przeżyło kuracji, przynajmniej kładłem kres jego cierpieniom. Z tobą nie mogę postąpić w ten sposób.
        - Uchylasz się od odpowiedzi! Co drugi wojak przychodzi do ciebie zamiast do medyka. Gruntowi wyjąłeś grot strzały, chociaż musiałeś mu rozciąć ramię! A Szarówce uratowałeś zakażoną stopę, chociaż medyk chciał amputować nogę i ciągle powtarzał, że infekcja się rozszerzy i chora umrze przez ciebie.
        Brus zacisnął wargi, powściągnął gniew. Gdybym był zdrów, obawiałbym się jego wybuchu, ale że przez całą moją rekonwalescencję pozwalał mi na wszystko, ośmielałem się stawiać hardo.
        - Ryzykowałem - odezwał się spokojnym tonem - ale nie ja decydowałem o podjęciu ryzyka. A jeszcze - podniósł głos zagłuszając moje protesty - wszystko to były proste przypadki. Wydobyć strzałę, oczyścić ranę, przykładać kataplazmy, powstrzymać infekcję. Zawsze znałem przyczynę choroby. W twoim wypadku sprawa nie jest taka prosta. Ani Jonki, ani ja nie wiemy naprawdę, co ci właściwie jest. Może cierpisz wskutek działania trucizny, którą podała ci Ketriken, przekonana, że chcesz zabić jej brata? Może to efekty działania zatrutego wina, które przygotował dla ciebie książę Władczy? A może skutki późniejszego pobicia? Albo gorącej kąpieli w łaźni, gdy omal się nie utopiłeś? A może wszystkie te czynniki nałożyły się na siebie i oto mamy efekty? Nie wiemy. I dlatego nie wiemy, jak cię leczyć. Po prostu nie wiemy. - Zająknął się przy ostatnich słowach. Sympatia do mnie wyraźnie była silniejsza niż zawód, jaki mu sprawiłem.
        Przeszedł kilka kroków, zatrzymał się przed kominkiem, zapatrzył w ogień.
        - Długo o tym rozmawialiśmy. Jonki zna leki, o jakich nigdy nie słyszałem, ja opowiedziałem jej, co sam umiem. Razem doszliśmy do wniosku, że potrzeba ci przede wszystkim czasu. Oboje uważamy, że nie grozi ci nagła śmierć. Prawdopodobnie twoje ciało z upływem czasu samo pozbędzie się pozostałości trucizny i naprawi szkody, jakie zostały mu wyrządzone.
        - Albo też - dokończyłem spokojnie - pozostanę w tym stanie do końca życia. Trucizna czy pobicie okaleczyły moje ciało nieodwracalnie. Książę Władczy kopał mnie związanego!
        Brus stał nieruchomy niczym kamień. Po dłuższej chwili opadł na krzesło ukryte w półmroku.
        - Rzeczywiście - przyznał pokonany. - Tak również może się zdarzyć. Musisz jednak zrozumieć, że nie mamy wyboru. Mógłbym próbować ćwiczeniami fizycznymi zneutralizować skutki trucizny, lecz jeśli powodem obecnej choroby są obrażenia wewnętrzne, a nie trucizna, w ten sposób jedynie cię osłabię i będziesz wracał do zdrowia znacznie dłużej. - Utkwił wzrok w płomieniach. Uniósł dłoń i musnął palcami siwe pasmo włosów na skroni.
        Nie ja jeden padłem ofiarą zdradzieckiego księcia Władczego. Brus dopiero co ozdrowiał po silnym ciosie w czaszkę, który dla człowieka o cieńszych kościach byłby zabójczy. Królewski koniuszy długo cierpiał na zawroty głowy i zaburzenia wzroku. I nikomu się nie skarżył. Miałem w sobie dość przyzwoitości, by poczuć odrobinę wstydu.
        - Co więc powinienem zrobić?
        Brus drgnął, jakby zbudzony z drzemki.
        - To samo co my. Czekać. Jeść, odpoczywać. Dać sobie trochę czasu. I oceniać rezultaty. Czy to takie straszne?
        Zignorowałem pytanie.
        - A jeśli mi się nie polepszy? Jeśli już zawsze będzie tak jak teraz? Nie znam dnia ani godziny, nie wiem, kiedy opanują mnie drgawki, w każdej chwili może nastąpić kolejny atak.
        Nie śpieszył się z odpowiedzią.
        - Będziesz musiał z tym żyć. Znam wielu ludzi w gorszej sytuacji. Przecież właściwie jesteś zdrowy. Ani ślepy, ani sparaliżowany, pozostałeś przy zdrowych zmysłach. Przestań rozpamiętywać swe słabości. Może raczej się zastanów, czego nie utraciłeś.
        - Czego nie utraciłem? No, czego? - Gniew narastał we mnie jak podrywające się do lotu stado ptaków, tak samo jak one popychany paniką. - Brus, ja jestem bezradny. Nie mogę w takim stanie wrócić do Koziej Twierdzy! Jestem bezużyteczny. Gorzej. Jestem potencjalną ofiarą. Gdybym mógł stłuc księcia Władczego na miazgę, byłbym coś wart. A ja przecież będę musiał zasiadać z nim do stołu, odnosić się uprzejmie i z szacunkiem do człowieka, który spiskował przeciwko następcy tronu, a przy okazji próbował mnie zabić. Nie chcę, by mnie widział drżącego ze słabości albo padającego w nagłym ataku choroby. Nie chcę widzieć jego rozradowanego uśmiechu. Nie chcę patrzeć, jak będzie smakował swój triumf. Będzie znowu próbował mnie zabić. Obaj o tym wiemy. Może nauczył się, że nie jest równym przeciwnikiem dla księcia Szczerego, może będzie respektował władzę starszego brata i pozycję jego małżonki. Wątpię jednak, by zostawił w spokoju mnie. Będę dla niego stanowił jeszcze jedną możliwość uderzenia w księcia Szczerego. A kiedy przyjdzie do mnie, co zrobię? Nic! Będę siedział przy kominku jak bezradny starzec i nie zrobię nic! Wszystkie lata nauki stracone! Treningi z Czernidłem, ćwiczenia w piśmie u Krzewiciela, nawet twoje wskazówki, opieka nad zwierzętami - wszystko stracone! Nic nie mogę robić. Brus, jestem znowu tylko bękartem. Ktoś mi kiedyś powiedział, że królewskie bękarty żyją tak długo, jak długo są potrzebne! - Wykrzyczałem ostatnie słowa, a przecież nawet w tym wściekłym wybuchu furii i rozpaczy nie wspomniałem słowem o Cierniu, o nauce fachu skrytobójcy. W tej dziedzinie także byłem teraz bezużyteczny. Zawodowe tajemnice, sprawność dłoni, precyzyjne sposoby zabijania dotykiem, pracowite mieszanie trucizn - wszystko legło w gruzach z winy mojego własnego, drgającego ciała.
        Brus słuchał w milczeniu.
        Wreszcie straciłem oddech, mój gniew się wypalił. Siedziałem na łóżku dysząc ciężko i zaciskając drżące zdradziecko dłonie.
        - Czyli - odezwał się spokojnie - nie wracamy do Koziej Twierdzy?
        Zbił mnie z pantałyku. - My?
        - Moje życie należy do człowieka, który nosi ten kolczyk. Wiąże się z tym długa historia, może któregoś dnia ci ją opowiem. Powinien był się znaleźć w grobie razem z księciem Rycerskim. Księżna Cierpliwa nie miała prawa ci go dać, lecz o tym nie wie. Potraktowała go jak zwykły klejnocik i uznała, że do niej należy decyzja, czy go zatrzymać, czy ofiarować... Tak czy inaczej, teraz jest twój. Gdzie ty pójdziesz, tam ja podążę za tobą.
        Uniosłem dłoń do ucha. Zacząłem rozpinać kolczyk - drobny niebieski kamyk złapany w pajęczynę srebrnej siatki.
        - Nie rób tego - rzekł Brus cicho, lecz groźnie.
        Opuściłem rękę, niezdolny zaprotestować. Dziwne mi się zdało, że człowiek, który wychowywał mnie, porzucone dziecko, teraz składał swoją przyszłość w moje ręce. Siedział przed kominkiem, skąpany w tańczącym blasku ognia. Niegdyś wydawał mi się prawdziwym olbrzymem - mrocznym i przerażającym, choć jednocześnie zapamiętałym moim obrońcą. Teraz chyba po raz pierwszy patrzyłem na niego jak na zwykłego człowieka. Ciemne włosy i oczy - powszechne u ludzi, w których żyłach płynęła krew Zawyspiarzy. W tym byliśmy do siebie podobni. On jednak miał oczy brązowe, nie czarne, a nad kędzierzawą brodą na policzkach wykwitł mu od wiatru rumieniec - zdarzyli się więc w jego rodzie przodkowie o jaśniejszej karnacji. Utykał na jedną nogę, w zimne dni nieco mocniej. Taka mu została pamiątka po dniu, kiedy ściągnął na siebie atak odyńca, szarżującego na księcia Rycerskiego. I nie był tak wysoki, jak mi się zawsze wydawało. Jeśli mimo choroby miałbym nadal rosnąć, za rok, najdalej dwa będę od niego wyższy. Nie był potężnie zbudowany, chociaż czuło się w nim siłę, a dotyczyło to zarówno ciała, jak i umysłu. Strach i respekt w Koziej Twierdzy budził nie powierzchownością, ale wyjątkowo hardym usposobieniem. Kiedyś, gdy byłem jeszcze mały, zapytałem go, czy przegrał w życiu jakąś walkę. Akurat kiełznał narowistego młodego ogiera. Jego twarz lśniła od potu, który spływał w ciemną brodę.
        - Czy przegrałem walkę? - powtórzył, spoglądając na mnie ponad ścianką boksu. Wyszczerzył zęby, lśniące jak u wilka. - Walka nie jest skończona, dopóki nie wygrasz. Wystarczy, jeśli zapamiętasz tyle. I nieważne, co o tym sądzi przeciwnik. Albo koń.
        Czy przypadkiem nie traktował wychowywania mnie jak walki, którą musiał wygrać? Często mi powtarzał, że byłem ostatnim zadaniem, jakim obarczył go książę Rycerski. Mój ojciec, okryty hańbą mojego istnienia, zrezygnował z praw do korony, ale oddał mnie pod opiekę zaufanemu słudze i nakazał wyprowadzić na ludzi. Może Brus uważał, że nie wykonał jeszcze tego polecenia.
        - Co powinienem zrobić twoim zdaniem? - zapytałem pokornie. Ani pytanie, ani pokora nie przyszły mi łatwo.
        - Zdrowieć - odparł po jakimś czasie. - Dać sobie czas na wyzdrowienie. Nie można się do tego zmusić. - Opuścił wzrok na własną nogę wyciągniętą w stronę ognia. Jakiś grymas, ale nie uśmiech, wykrzywił mu usta.
        - Uważasz, że powinniśmy wrócić? - naciskałem. Długo milczał.
        - Jeśli nie wrócimy - odezwał się wreszcie z ociąganiem - książę Władczy będzie miał prawo sądzić, że wygrał. Spróbuje zabić księcia Szczerego. Zrobi wszystko, by zagarnąć koronę. Przysięgałem wierną służbę królowi i ty, Bastardzie, także. Dziś monarchą jest król Roztropny, ale książę Szczery oczekuje wstąpienia na tron. Moim zdaniem nie powinien czekać na próżno.
        - Ma innych żołnierzy, bardziej przydatnych niż ja.
        - Czy to cię zwalnia z przysięgi?
        - Wykłócasz się jak przekupka.
        - W ogóle się nie kłócę. Zadałem ci tylko pytanie. I mam jeszcze jedno. Co stracisz, jeśli nie wrócisz do Koziej Twierdzy?
        Teraz przyszła moja kolej zamilknąć na dłuższą chwilę. Wcześniej rozważałem skutki przysięgi złożonej królowi. Teraz pomyślałem o księciu Szczerym i o niekłamanej serdeczności, jaką mnie zawsze obdarzał. Przywołałem na pamięć starego Ciernia, który uśmiechał się z zadowoleniem, kiedy w końcu zdołałem sobie przyswoić kolejną lekcję jego tajemnej wiedzy. Księżnę Cierpliwą i jej służącą, Lamówkę; Krzewiciela i Czernidło, nawet kucharkę i mistrzynię Ściegu. Niewielu chodziło po świecie ludzi, których obchodziłem, i przez to byli dla mnie tym cenniejsi. Jeśli nie wrócę już do Koziej Twierdzy, będę za nimi tęsknił. Najbardziej jednak niepokoiło mnie wspomnienie Sikorki. I tak, sam nie wiedząc dlaczego, zacząłem o niej opowiadać Brusowi. On tylko przytakiwał z rzadka. Spokojnie wysłuchał całej historii.
        Potem powiedział mi, że sklepik “Pszczeli Wosk” zamknięto po śmierci właściciela, który zostawił po sobie tylko długi. Córka starego pijaka wyjechała do dalekich krewnych. Brus nie wiedział dokąd, ale był pewien, że będę mógł się tego bez trudu dowiedzieć, jeśli tylko zechcę.
        - Zanim podejmiesz tę decyzję, Bastardzie - rzekł jeszcze - rozważ wszystko dokładnie w swoim sercu. Skoro nie masz dziewczynie nic do ofiarowania, niech lepiej zniknie z twojego życia. Jeśli uważasz się za kalekę, może nie masz prawa jej szukać. Bo chyba nie pragniesz litości. Litość to marna namiastka miłości.
        Podniósł się i wyszedł, zostawiając mnie zamyślonego, ze wzrokiem utkwionym w płomieniach.
        Czy byłem kaleką? Czy przegrałem? Moje ciało drżało zdradziecko, niczym źle nastrojone struny harfy. Taka była prawda. Z drugiej strony - przecież to moja, a nie księcia Władczego wola zwyciężyła. Mój ukochany władca, książę Szczery, pozostał następcą tronu Królestwa Sześciu Księstw i pojął za żonę księżniczkę Królestwa Górskiego. Czy obawiałem się drwiącego uśmiechu młodszego księcia na widok moich drżących dłoni? Czy nie mogłem odpowiedzieć takim samym grymasem człowiekowi, który nigdy nie będzie królem? Wezbrała we mnie prawdziwa satysfakcja. Brus miał rację. Nie przegrałem. W dodatku mogłem dopilnować, by książę Władczy miał świadomość mojego zwycięstwa.
        Jeśli wygrałem z księciem Władczym, mogłem także zdobyć Sikorkę. Któż stał pomiędzy nami? Nefryt? Sikorka opuściła Kozią Twierdzę, bez grosza przy duszy pojechała żyć u dalekiej rodziny. Nefryt okrył się hańbą, skoro do tego dopuścił. Odszukam ją. Sikorkę o falujących na wietrze włosach, Sikorkę w jaskrawej spódnicy, śmiałą jak barwny ptaszek, Sikorkę o błyszczących oczach.
        Skurcz. Drgawki. Uderzyłem potylicą w drewniany zagłówek. Krzyknąłem bezwolnie. Ochrypły wrzask bez słów.
        W mgnieniu oka zjawiła się Jonki. Zawołała Brusa. Oboje chwycili moje drgające kończyny. Brus przygniótł mnie całym ciałem, próbował złagodzić konwulsje. Straciłem przytomność.
        Wynurzyłem się z ciemności w światło, jakbym powracał po długim nurkowaniu. Głębokie ciepło piernata kołysało mnie mile, koce otulały miękko. Czułem się bezpieczny. Przez chwilę wszystko tchnęło spokojem. Leżałem cicho i czułem się prawie dobrze.
        - Bastardzie? - Brus pochylił się nade mną.
        Wróciła rzeczywistość. Znowu byłem zepsutym, rozstrojonym mechanizmem, marionetką z poplątanymi sznurkami, koniem z zerwanym ścięgnem. Nigdy już nie odzyskam sił. Nie było dla mnie miejsca w świecie, w którym dotąd żyłem. Brus powiedział, że litość to marna namiastka miłości. Nie chciałem niczyjej litości.
        - Brus... Pochylił się niżej.
        - Nie było tak źle - skłamał. - Odpoczywaj. Jutro...
        - Jutro wyjeżdżasz do Koziej Twierdzy - oznajmiłem. Zmarszczył brwi.
        - Nie tak szybko. Trzeba ci kilku dni, żebyś doszedł do siebie, potem możemy...
        - Nie. - Usiadłem z trudem. Całą siłę, jaka mi pozostała, włożyłem w słowa. - Powziąłem decyzję. Jutro ruszasz do Koziej Twierdzy. Czekają tam na ciebie. Ludzie i zwierzęta. Jesteś potrzebny. Tam jest twój dom i twój świat. Mój nie. Już nie. Długi czas milczał.
        - A ty co zrobisz? Pokręciłem głową.
        - To nie twoje zmartwienie. Wyłącznie moje.
        - A dziewczyna?
        Tym razem pokręciłem głową gwałtowniej.
        - Przez całe życie opiekowała się ojcem, a on w podzięce zostawił ją w długach. Mam ją odszukać, zabiegać o jej miłość? Przecież będę dla dziewczyny takim samym ciężarem, jakim był tamten! Nie. Samotna czy poślubiona innemu, lepiej niech zniknie z mojego życia.
        Długo trwała cisza. Jonki przygotowywała w rogu pokoju następny ziołowy wywar, który miał się zdać na nic. Brus stał nade mną, wielki i groźny niczym chmura gradowa. Wiedziałem, że chciałby chwycić mnie za koszulę i mocno potrząsnąć: wybić mi upór z głowy. Nie zrobił tego. Brus nie skrzywdziłby kaleki.
        - Zostaje więc tylko sprawa króla - odezwał się wreszcie. - Czy może zapomniałeś, że przysięgałeś być na jego rozkazy?
        - Nie zapomniałem - odrzekłem spokojnie. - I gdybym siebie nadal uważał za zdolnego do wykonywania rozkazów, na pewno bym wrócił. Ale pozostał ze mnie tylko strzęp człowieka, Brusie. Jestem zagrożeniem. Pionkiem do obrony. Zakładnikiem do wzięcia. Bezsilny, bezbronny, nieprzydatny. Nie. Po raz ostatni przysłużę się memu panu i usunę się sam, zanim zrobi to ktoś inny raniąc przy tym króla.
        Brus odwrócił się ode mnie. Jeszcze jeden cień w mrocznym pokoju. W migotliwym świetle płomieni nie sposób było nic wyczytać z jego twarzy.
        - Jutro przyjdę...
        - Pożegnać się ze mną - wpadłem mu w słowo. - Nie zmienię zdania. - Dotknąłem kolczyka.
        - Jeśli ty zostajesz, ja muszę zostać także - oznajmił zawzięcie.
        - Kiedyś mój ojciec kazał ci zostać w Koziej Twierdzy i wychowywać swojego bękarta. Teraz ja każę ci jechać i dalej służyć królowi.
        - Bastardzie Rycerski, nie...
        - Proszę. - Nie wiem, co usłyszał w moim głosie, ale nagle zesztywniał. - Jestem taki zmęczony - wymamrotałem. - Tak bardzo zmęczony. Jedno wiem na pewno: jeśli zdecyduję inaczej, nie przeżyję. Po prostu nie mam siły. - Zaskrzeczałem jak starzec. - Nieważne, co powinienem. Nieważne, co przysięgałem. Nie zostało we mnie tyle życia, bym mógł dotrzymać słowa. Może zawiodłem ciebie lub króla... Cudze plany, cudze cele. Nigdy moje. Próbowałem, ale... - Pokój się zakołysał. Mój głos odpłynął ode mnie, miałem wrażenie, że słucham kogoś innego i byłem wstrząśnięty słowami, lecz nie mogłem zaprzeczyć zawartej w nich prawdzie. - Chcę teraz zostać sam - powiedziałem po prostu. - Muszę odpocząć.
        Opuścili pokój wolno, jak gdyby mieli nadzieję, że zmienię zdanie, że ich przywołam.
        Kiedy zostawili mnie samego, pozwoliłem sobie odetchnąć. Byłem oszołomiony. Powziąłem decyzję! Nie wracałem do Koziej Twierdzy. Nie miałem pojęcia, co będzie dalej. Zmiotłem rozbite szczątki swojego życia z planszy gry. Teraz powstało miejsce na ponowne ustawienie kamieni, na ułożenie nowego planu. Powoli zaczynałem sobie uświadamiać, że nie mam wątpliwości. Czułem żal zmieszany z ulgą, ale nie miałem wątpliwości. Jakoś znośniej mi było myśleć o ponownym rozpoczęciu życia tu, gdzie nikt nie wiedział, kim niegdyś byłem. Życia nie podporządkowanego cudzej woli. Nawet woli mego króla. Stało się.
        Leżałem w wygodnym łóżku i po raz pierwszy od wielu tygodni czułem się naprawdę spokojny.
        Chciałbym się z nimi wszystkimi pożegnać. Stanąć ostatni raz przed królem i ujrzeć jego skinięcie głową, świadczące, że dobrze uczyniłem. Może mógłbym mu wyjaśnić, dlaczego nie chciałem wracać... Nie. To już koniec, wszystko skończone.
        - Wybacz mi, wasza wysokość - mruknąłem.
        Patrzyłem na tańczące w kominku płomienie, dopóki nie zapadłem w sen.
      
1. WODNA OSADA
        
        Rola następcy - lub następczyni - tronu wymaga kroczenia po cienkiej linii rozgraniczającej odpowiedzialność i autorytet. Funkcja ta została stworzona w celu zaspokojenia żądzy władzy królewskich dziedziców, a jednocześnie miała ich doskonalić w sztuce rządzenia. Najstarsze dziecię królewskiego rodu podejmuje nowe obowiązki w szesnaste urodziny. Począwszy od tego dnia, ma udział w odpowiedzialności za władanie Królestwem Sześciu Księstw. Zazwyczaj otrzymuje zadania, których najchętniej zrzeka się panujący monarcha, tak więc, zależnie od władcy, bywają one bardzo różne.
        Za panowania króla Roztropnego jako pierwszy został następcą tronu książę Rycerski. Król scedował na niego wszelkie powinności związane z ustalaniem i obroną granic: sztukę wojenną, negocjacje i dyplomację, niewygody długich podróży oraz fatalne warunki obozowisk. Gdy książę Rycerski zrzekł się praw do korony, książę Szczery został następcą tronu i odziedziczył spuściznę po starszym bracie: prowadzenie wojny z Zawyspiarzami. wewnętrzne niepokoje w królestwie oraz napięte stosunki pomiędzy księstwami śródlądowymi a nadbrzeżnymi. Niełatwo mu było panować nad sytuacją, tym bardziej że król często ignorował decyzje syna. Bywało, że następca tronu stawał przed faktami dokonanymi i niewiele już mógł zdziałać.
        W jeszcze trudniejszej sytuacji znalazła się małżonka następcy tronu, księżna Ketriken. Pochodziła z dalekich gór, była obca na dworze Królestwa Sześciu Księstw. W czasach pokoju może przyjęto by ją z większą tolerancją. Niestety, w Koziej Twierdzy wrzało. Szkarłatne okręty z Wysp Zewnętrznych, nękające nas od pokoleń, bezlitośnie pustoszyły nasze ziemie. Pierwsza zima księżnej Ketriken jako małżonki następcy tronu była także pierwszą zimą ataków wroga, czego dotąd nigdy nie doświadczyliśmy. Ciągłe zagrożenie napaścią i późniejszy strach przed ofiarami zakażonymi kuźnicą podkopywały fundamenty Królestwa Sześciu Księstw. Poddani tracili zaufanie do monarchii, a księżna nieuchronnie znalazła się na pozycji nielubianej małżonki następcy tronu.
        Niespokojne czasy podzieliły możnych. Księstwa śródlądowe burzyły się przeciw ponoszeniu kosztów obrony linii wybrzeża, do którego przecież nie miały bezpośredniego dostępu. Ze swej strony księstwa nadbrzeżne wołały o okręty wojenne, nowych żołnierzy oraz skuteczną ochronę przed najeźdźcami, uderzającymi zawsze w najmniej spodziewanym miejscu i czasie.
        Książę Władczy, syn królowej pochodzącej ze śródlądzia, umacniał swoją pozycję w księstwach Rolnym i Trzody rozdając hojnie szczególne łaski i szczodre dary.
        Następca tronu, książę Szczery, dostrzegając, iż jego Moc nie wystarcza do utrzymania najeźdźców w bezpiecznej odległości od naszych morskich granic, skupił całą uwagę na budowaniu okrętów wojennych, które miały strzec księstw nadbrzeżnych. Niewiele czasu poświęcał nowo poślubionej połowicy.
        Ponad tym wszystkim król Roztropny trwał niczym wielki pająk, dzierżąc władzę podzieloną między niego a synów, próbując utrzymać wszystko w równowadze i nie dopuścić do rozpadu Królestwa Sześciu Księstw.
        
        * * *
        
        Obudziłem się, gdyż ktoś dotknął mojego czoła. Z gniewnym pomrukiem odwróciłem głowę w przeciwną stronę. Pościel była zmięta i pościągana; z trudem się z niej wyswobodziłem, usiadłem. Kto śmiał przerwać mi sen? Królewski błazen przysiadł niespokojnie na krześle obok łoża. Obrzuciłem go wściekłym spojrzeniem, aż się skulił pod moim wzrokiem. Straciłem pewność siebie.
        Błazen powinien być w Koziej Twierdzy, u boku monarchy - daleko stąd. Nigdy nie słyszałem, by opuszczał władcę na dłużej niż kilka godzin, chyba że w czas nocnego odpoczynku. Jego obecność tutaj nie wróżyła nic dobrego. Był moim przyjacielem, na ile jego odmienność w ogóle pozwalała mu się z kimkolwiek zaprzyjaźnić, jednak jego wizyty zawsze miały jakiś ważki cel. Wyglądał na bardzo zmęczonego. Nigdy go takiego nie widziałem. Miał na sobie nie znany mi, pstrokaty strój w zielone i czerwone geometryczne wzory, w ręku trzymał kaduceusz zwieńczony czaszką szczura. Wesołe ubranie zbyt mocno kontrastowało z bezbarwną skórą. Błazen wydawał się przejrzysty, jak płomień świecy zwieńczony kulistą poświatą. Jego ubiór wyglądał na bardziej rzeczywisty niż on sam. Delikatne jasne włosy wystawały spod czapki i unosiły się w powietrzu, podobnie jak dryfują w wodzie włosy topielca. W bladych źrenicach tańczyło odbicie płomieni z kominka. Przetarłem sklejone ropą oczy i odsunąłem z twarzy kosmyk włosów. Był wilgotny. Spociłem się we śnie.
        - Witaj - udało mi się powiedzieć. - Nie spodziewałem się ciebie tutaj. - W ustach miałem sucho, język sztywny i odrętwiały. Przypomniałem sobie, że byłem chory, lecz szczegóły pozostały okryte mgłą zapomnienia.
        - Gdzież miałbym być? - Obrzucił mnie bolesnym spojrzeniem. - Z każdą godziną snu zdajesz się, panie mój, mniej wypoczęty. Połóż się, pozwól, że poprawię pościel.
        Chciał się zająć moimi poduszkami, ale odprawiłem go gestem dłoni. Coś było nie tak. Błazen nigdy nie odzywał się do mnie w ten sposób. Choć byliśmy przyjaciółmi, zawsze kierował do mnie słowa uszczypliwe, a przy tym pełne podskórnej goryczy, jak nadpsuty owoc. Jego nagła uprzejmość musiała być wyrazem litości, a tego nie chciałem.
        Przesunąłem wzrokiem po własnej haftowanej koszuli nocnej, po bogatych kapach na łożu. Coś mnie zastanowiło. Byłem zmęczony i słaby, nie miałem siły na głos wyrazić zdziwienia.
        - Co tu robisz? - spytałem wreszcie karła. Westchnął głęboko.
        - Dbam o ciebie, panie. Czuwam przy tobie, gdy śpisz. Wiem, uważasz to za śmieszne, lecz w końcu jestem przecież błaznem. Muszę być śmieszny. Pytasz mnie o to za każdym razem, kiedy się przebudzisz. Pozwól więc, że zaproponuję ci coś mądrzejszego. Błagam cię, zechciej, panie mój, kazać posłać po innego medyka.
        Oparłem się o poduszki. Były wilgotne od potu i wydzielały kwaśną woń. Mógłbym poprosić błazna, by je zmienił, i on by mnie posłuchał. Nie chciałem prosić. Ścisnąłem brzeg przykrycia powykręcanymi palcami.
        - Po co tu przyszedłeś? - zapytałem hardo. Ujął moją dłoń w obie ręce i poklepał ją lekko.
        - Panie mój, martwi mnie ten nagły przejaw słabości. Moim zdaniem nic ci się nie polepsza mimo starań tego uzdrowiciela od siedmiu boleści. Obawiam się, że ma znacznie mniejszą wiedzę medyczną niż własną opinię o niej.
        - Mówisz o Brusie? - zapytałem z niedowierzaniem.
        - Brus... Gdyby on był tutaj, panie mój... Może jest tylko koniuszym, ale z pewnością lepszym medykiem niż Osiłek, który cię karmi lekami i zadaje na poty.
        - Osiłek? Brusa tu nie ma?
        - Nie, królu mój, panie. - Błaznowi wydłużyła się mina. - Jak wiesz, został w górach.
        - Królu panie! - powtórzyłem i spróbowałem się roześmiać. - Cóż za kpina!
        - Nigdy bym nie śmiał kpić, wasza królewska mość - rzekł cicho i smutno. - Nigdy.
        Troska w jego głosie wprawiła mnie w zakłopotanie. Nie znałem takiego błazna. Zazwyczaj usta pełne miał zagadek i kalamburów, szczwanych przytyków i uszczypliwych uwag. Niespodziewanie poczułem się słaby jak stara, rozciągnięta i postrzępiona lina. Spróbowałem ogarnąć sytuację.
        - Więc jestem w Koziej Twierdzy? Wolno pokiwał głową.
        - Rzecz jasna, panie mój. - Zmartwiony ściągnął usta. Milczałem, badając całą głębię zdrady. Przedziwnym sposobem wróciłem do Koziej Twierdzy. Wbrew własnej woli. Brus nawet nie uznał za stosowne dotrzymać mi towarzystwa.
        - Pozwól, panie, że podam ci coś do jedzenia - odezwał się trefniś. - Odzyskasz siły. - Wstał. - Przyniosłem posiłek już dawno. Postawiłem w cieple przy ogniu.
        Kucnął obok wielkiego kominka i przysunął do siebie sporą wazę. Gdy podniósł wieko, dosięgła mnie woń wołowego rosołu. Nałożył jedzenie do misy. Od miesięcy nie jadłem wołowiny. W górach spożywano dziczyznę, baraninę i mięso kozie. Powiodłem wzrokiem po komnacie. Ciężkie gobeliny, masywne drewniane krzesła. Ogromny kominek, bogato zdobiony zagłówek łoża. Znałem to miejsce. To była królewska sypialnia w Koziej Twierdzy. Dlaczego znajdowałem się w łożu monarchy? Chciałem zapytać o to karła, lecz kto inny przemówił moimi ustami.
        - Zbyt wiele jest mi wiadome, błaźnie. Nie potrafię się już obronić przed napływem wiedzy. Czasem kto inny ma we władaniu moją wolę i popycha mój umysł na ścieżki, którymi lepiej nie podążać. Nie potrafię się obronić. Zalewają mnie te wieści jak przypływ. - Zaczerpnąłem głęboko powietrza, ale nie mogłem odepchnąć natrętnych majaków. A jeszcze poczułem dojmujący chłód, jak gdybym się zanurzył w wartki nurt zimnej wody. - Przypływ - szepnąłem. - Niesie ze sobą okręty... Okręty o szkarłatnych kadłubach.
        Przestraszony błazen patrzył na mnie szeroko otwartymi oczyma.
        - Wasza wysokość! O tej porze roku? Musisz się mylić! Przecież jest zima!
        Oddychałem z trudem.
        - Przyszła zbyt późno. Poskąpiła nam błogosławieństwa sztormów. Patrz. Patrz tam, na wodę. Widzisz? Przybywają. Zbliżają się we mgle.
        Uniosłem rękę. Karzeł spiesznie stanął przy mym boku. Wiedziałem, że nie mógł nic dostrzec. Mimo to lojalnie, choć niechętnie położył dłoń na moim chudym ramieniu i patrzył, gdzie wskazywałem, jakby mógł obrócić wniwecz mury i przestrzeń dzielące go od mojej wizji. Zazdrościłem błaznowi ślepoty. Chwyciłem jego wąską dłoń o długich palcach. Zobaczyłem własną wychudłą rękę, królewski sygnet na kościstym palcu tuż za spuchniętym stawem. Po chwili, kierowany wewnętrznym przymusem, spojrzałem w górę i widzenie zabrało mnie w dal.
        Oto cicha przystań. Wyprostowałem się, teraz widziałem lepiej. Ciemna osada przypominała szachownicę. W zagłębieniach leżała lekka mgiełka; nad zatoką zaczynał gęstnieć mleczny tuman.
        “Pogoda się zmieni” - pomyślałem.
        Coś poruszyło się w powietrzu, coś, co mnie zmroziło, schłodziło pot na skórze, aż zadrżałem. Pomimo mgły i ciemności nocy widziałem wszystko jak na dłoni.
        “To dar Mocy” - powiedziałem sobie w myślach, a potem się zdumiałem. Przecież nie miałem talentu do korzystania z Mocy, nie potrafiłem nią kierować, nie mogłem jej używać.
        Dwa statki wyłoniły się z mgły i wpłynęły do pogrążonej we śnie przystani. Zapomniałem, co mogę, a czego nie. Kształtem radowały oczy - wdzięczne, smukłe cuda, a choć w świetle księżyca były czarne, wiedziałem, że kadłuby ich lśnią czerwienią. Szkarłatne okręty z Wysp Zewnętrznych. Weszły między falochrony gładko, jak ostry nóż rzeźnicki wchodzi w świński brzuch. Wiosła poruszały się doskonale równym rytmem, dulki wygłuszono szmatami. Statki sunęły obok doków śmiało, jakby na nich przybywali zwykli uczciwi kupcy. Z pierwszego lekko zeskoczył marynarz. Przywiązał linę do drewnianego pachołka. Wioślarz odpychał burtę od nadbrzeża, dopóki cuma na rufie nie została zawiązana równie sprawnie. Wszystko tak spokojnie, tak pewnie. Drugi statek poszedł za przykładem pierwszego. Przerażający najeźdźcy ze szkarłatnych okrętów przybyli do osady zuchwale jak mewy, zakotwiczyli w porcie swoich ofiar.
        Żadna straż nie wszczęła alarmu. Nikt nie zadął w róg, nie rzucił pochodni na stos żywicznych szczap, by wzniecić sygnalny ogień. Poszukałem wartowników i natychmiast znalazłem. Z głowami opuszczonymi na piersi drzemali na posterunkach. Ich ciepłe kurty, utkane z dobrej wełny, zmieniły kolor szary na czerwony, nasiąkając krwią z podciętych gardeł. Mordercy przyszli lądem, znali miejsce każdego posterunku. Nikt nie ostrzeże śpiących ludzi.
        Wartowników nie było wielu. Bo i niewiele skarbów miała ta osada - ledwie tyle, by ją zaznaczyć kropką na mapie. Mieszkańcy liczyli, iż skromność stanu posiadania ochroni ich przed napaścią. Mieli dobrą wełnę i przędli cienką przędzę, to prawda. Odławiali i wędzili łososie płynące w górę rzeki. Hodowali jabłuszka - małe, lecz słodkie - i robili z nich smaczne wino. Na zachód od osady rozciągała się piaszczysta plaża. Ot i wszystkie bogactwa Wodnej Osady. Nic wielkiego, lecz życie miało swoją wartość dla ludzi, którzy tu mieszkali. Jaki był sens przybywać do nich z ogniem i mieczem? Kto przy zdrowych zmysłach uznałby, że beczułka jabłecznika albo wędzony łosoś warte są zachodu najeźdźców?
        Ale groźne szkarłatne okręty przybyły. I nie pojawiły się tutaj po bogactwa czy skarby. Nie szukały ani płodnego bydła, ani kobiet na żony, ani młodych chłopców, by uczynić z nich niewolników na swoje galery. Wełniste owce będą okaleczane i zarzynane, wędzony łosoś zostanie zmiażdżony butami, runą spichlerze, spłoną zapasy win. Najeźdźcy wezmą zakładników, o tak, lecz tylko by ich zarazić kuźnicą. Ta przedziwna magia pozbawi ofiary wszelkich cech ludzkich, odbierze im wszystkie uczucia. Rozbójnicy nie zatrzymają zakładników - porzucą nieszczęsnych, by zadawali cierpienia swoim niegdyś ukochanym krewnym. Biedne ofiary zwrócą się przeciwko najbliższym i będą pustoszyć rodzinną ziemię równie bezlitośnie jak wilcza wataha. To było najokrutniejsze dzieło Zawyspiarzy. Z rozpaczą patrzyłem na sceny rozgrywające się przed moimi oczyma. Widywałem już wcześniej skutki podobnych napaści.
        Fala śmierci zagarnęła osadę. Bandyci z Wysp Zewnętrznych zeskoczyli ze statków i rozbiegli się po mieście, znikali wśród mroku ulic, podstępni niczym śmiertelna trucizna domieszana do wina. Kilku zostało w przystani; mieli przeszukać inne statki przycumowane do nadbrzeża. Oprócz czółen stały tam dwie łodzie rybackie i jeden statek handlowy. Wszystkie załogi spotkała szybka śmierć. Ich walka o życie była równie patetyczna jak trzepot i lament drobiu, kiedy do kurnika dostaje się łasica. Wołali ku mnie głosami ociekającymi krwią. Gęsta mgła chciwie łykała ich krzyki. W sinym tumanie śmierć żeglarza znaczyła niewiele więcej niż zawodzenie morskiego ptaka. Potem łodzie zostały podpalone; nikogo nie obchodziła ich wartość. Najeźdźcy nie brali łupów. Czasem garść monet, które nawinęły się pod rękę, naszyjnik z ciała zniewolonej i zamordowanej kobiety - niewiele więcej.
        Nie mogłem zrobić nic, jedynie patrzeć. Zakasłałem ciężko, udało mi się pochwycić haust powietrza.
        - Gdybym tylko potrafił ich zrozumieć - wykrztusiłem. - Gdybym tylko wiedział, czego chcą. Ich czyny urągają rozsądkowi. Jak mamy walczyć z wrogiem, który nie wyjawia przyczyn wojny? Gdybym tylko mógł ich zrozumieć...
        Błazen w zamyśleniu wydął blade wargi.
        - Służą szaleństwu, które im przewodzi. Zrozumieć ich może jedynie ten, kto także da się opętać. Ja nie życzyłbym sobie ich rozumieć. Samo zrozumienie ich nie zatrzyma.
        - To prawda.
        Nie chciałem patrzeć na osadę. Oglądałem podobny koszmar zbyt często. Jednak tylko człowiek bez serca mógłby się odwrócić od tych wydarzeń jak od miernego przedstawienia teatru marionetek. Mogłem przynajmniej być świadkiem śmierci mojego ludu, skoro nie mogłem zrobić dla niego nic więcej. Byłem chory, kaleki, stary i ogromna dal dzieliła mnie od tamtego miejsca. Na nic więcej nie było mnie stać, więc patrzyłem.
        Osada budziła się gnieciona żelazną dłonią wroga. Dłoń ta dławiła gardło lub uciskała pierś, trzymała nóż nad kołyską, dusiła nagły krzyk dziecka wyrwanego ze snu. Zaczęły migotać światła; tu świece zapalane na odgłos krzyków u sąsiadów, tam pochodnie, jeszcze gdzie indziej - podpalone domy. Choć najeźdźcy ze szkarłatnych okrętów terroryzowali Królestwo Sześciu Księstw już od ponad roku, dla tych ludzi stali się rzeczywistością właśnie tej nocy. Mieszkańcy osady sądzili, że są przygotowani do odparcia ataku. Słyszeli przerażające opowieści i postanowili, że u nich nie sprawdzą się one nigdy. A jednak domy płonęły, a ludzkie krzyki, zrodzone z czarnego dymu, szybowały w nocne niebo.
        - Mów, błaźnie - rozkazałem ochryple. - Otwórz przede mną przyszłość. Co ludzie mówią o zimowym napadzie na Wodną Osadę?
        Z drżeniem zaczerpnął tchu.
        - To niełatwe. Nie widzę wyraźnie... - przerwał. - Wszystko jest zamazane, wszystko się zmienia... wszystko jest zbyt niestałe, wasza królewska mość. Przyszłość się rozpływa...
        - Mów, co widzisz!
        - Ułożono pieśń o tej osadzie - rzekł błazen beznamiętnie. Ciągle trzymał mnie za ramię; przez nocną koszulę uścisk jego długich, mocnych palców przenikał mnie chłodem. Zadrżeliśmy wspólnie i poczułem, ile go kosztowało trwanie u mego boku. - Śpiewana w tawernie nie wydaje się taka straszna, szczególnie gdy refren biesiadnicy wybijają kuflami piwa o blat stołu. Można sobie wyobrazić, jak dzielny odpór dali napastnikom mieszkańcy osady. Walczyli do ostatniego tchu, nikt się nie poddał. Nikt nie został pojmany żywcem i zarażony kuźnicą. Nikt. - Błazen zamilkł. - Oczywiście, kiedy się pije i śpiewa, nie widać krwi. - Histeryczna nuta wmieszała się w wymuszoną lekkość tonu. - Ani nie czuć swądu palonych ciał. Nie słychać krzyków. To zrozumiale. Czy próbowałeś kiedyś, panie, znaleźć rym do “rozczłonkowane dziecko”? Ktoś próbował “pomszczone ucieczką”, ale ciągle nie najlepiej się rymuje. - Próżno by szukać wesołości w tym żarcie. Dowcipy zaprawione goryczą nie pomagały ani jemu, ani mnie. Umilkł raz jeszcze, mój niewolnik, skazany na dzielenie ze mną bolesnej świadomości.
        Ja także byłem milczącym świadkiem. Żadna pieśń nie opowie o rodzicach wtykających dziecku do buzi trujący cukierek. Ani o dzieciach krzyczących w męczarniach, rzucanych drgawkami po przyjęciu silnej trucizny, ani o kobiecie niewolonej w agonii. Żaden rym ani melodia nie zniosą ciężaru opowieści o łucznikach, którzy najlepszymi strzałami zabijają własnych krewnych, by nie zostali uprowadzeni na wraże statki. Zajrzałem do piekła płonącego domu. Przez jęzory ognia ujrzałem dziesięcioletniego chłopca odsłaniającego gardło przed nożem w ręku matki. W ramionach trzymał ciało maleńkiej siostrzyczki, zaduszonej, bo przybyli najeźdźcy na szkarłatnych okrętach, a kochający brat nie odda małej istotki ani im, ani żarłocznym płomieniom. Widziałem oczy matki, gdy wkładała ciała dzieci w płomienie, a potem weszła pomiędzy nie sama. O takich rzeczach lepiej nie wiedzieć. Jednak nie oszczędzono mi tej wiedzy. Moim obowiązkiem było ją poznać i zawsze o niej pamiętać.
        Nie wszyscy zginęli. Niektórzy uciekli na pobliskie pola i w lasy. Widziałem młodego mężczyznę, który z czwórką dzieci przylgnął w lodowatej wodzie do pali oblepionych przez pijawki i doczekał tam, aż najeźdźcy odpłynęli. Inni próbowali uciekać i ginęli w biegu. Zobaczyłem kobietę w nocnym stroju, która wymknęła się z któregoś domu. Płomienie wspinały się już po ścianie. Jedno dziecko trzymała na ręku, drugie, uczepione jej koszuli, szło samo. Pożar zapalał we włosach kobiety ogniste blaski. Rozejrzała się bojaźliwie, lecz długi nóż, który trzymała w wolnej ręce, dzierżyła pewnie. Pochwyciłem obraz drobnych, mocno zaciśniętych ust, zmrużonych oczu. Nagle, w jednej chwili poznałem ten dumny profil rysujący się na tle płomieni.
        - Sikorka!
        Sięgnąłem ku niej szponiastą dłonią.
        Otworzyła ziemiankę, ukryła w niej dzieci, weszła sama i ostrożnie opuściła za sobą drzwi. Bezpieczni?
        Nie.
        Nadeszli zza rogu. Dwie postacie. Jedna z toporem. Wolny, rozkołysany krok, głośny śmiech. Sadza powalała im twarze, nieludzko błyszczały zęby, białka oczu lśniły. Mężczyzna i kobieta. Ona, piękna, śmiała się w głos. Nieustraszona. Włosy miała z tyłu związane srebrnym drutem. Płomienie budziły w metalu krwawe refleksy. Zbliżyli się do ziemianki, mężczyzna błyszczącym łukiem wzniósł nad głowę ciężki topór. Ostrze głęboko wgryzło się w drewno. Usłyszałem przerażony krzyk dziecka.
        - Sikorka! - wychrypiałem.
        Zwlokłem się z łóżka, ale nie miałem siły stanąć na nogach. Czołgałem się do niej.
        Drzwi ustąpiły, napastnicy roześmiali się głośno. Mężczyzna umarł ze śmiechem na ustach, gdy Sikorka wyskoczyła przez resztki strzaskanych desek i wraziła długi nóż w jego gardło. Ale piękna kobieta z błyszczącym srebrem we włosach miała miecz. I kiedy Sikorka próbowała wydobyć nóż z ciała umierającego mężczyzny, ten miecz...
        Drewniany dom poddał się z ostrym trzaskiem. Konstrukcja zachwiała się i runęła w deszczu iskier, w grzmocie ryczących płomieni. Ognista kurtyna zapadła pomiędzy mną a ziemianką. Nie widziałem nic przez piekielne morze ognia. Czy dom zawalił się na wejście do piwnicy i na parę najeźdźców? Nie widziałem. Rzuciłem się naprzód, sięgałem ku Sikorce.
        W jednej chwili wszystko Zniknęło. Nie było płonącego domu, łupionego miasta, najeźdźców. Tylko ja, skulony przy kominku. Wsadziłem rękę w płomienie, trzymałem w dłoni rozżarzoną bryłę węgla.
        Błazen krzyknął, chwycił mnie za nadgarstek, wyszarpnął moją dłoń z ognia. Odsunąłem go i przyjrzałem się tępo własnym palcom pokrytym pęcherzami.
        - Królu mój - jęknął boleśnie. Klęknął, ostrożnie odsunął misę z zupą. Zmoczył serwetkę w winie, owinął mi palce. Nie czułem pieczenia, gdyż we wnętrzu miałem inną, o wiele gorszą ranę. Karzeł zajrzał mi w oczy. Prawie go nie dostrzegałem. Wydawał się niematerialny; w jego bezbarwnych źrenicach odbijały się płomienie. Cień, jak wszystkie inne - przyszedł mnie dręczyć.
        W palcach nagle zapulsował ból. Ścisnąłem je drugą dłonią. Co robiłem? O czym myślałem? Moc spadła na mnie niczym czarny welon, a potem odeszła, pozostawiając próżnego niczym pusty kielich. Pojawiło się znużenie, cierpienie nadchodziło wielkimi krokami. Próbowałem odtworzyć, co widziałem.
        - Co to za kobieta? Czy jest kimś ważnym?
        - Ta z Wodnej Osady? - Błazen zamilkł, szukając w myślach. Zdawał się jeszcze bardziej znużony niż ja, ale próbował zebrać siły. - Nic o niej nie wiem. Wszystko niewyraźne, panie mój. Trudno coś odczytać.
        - Sikorka nie ma dzieci - powiedziałem. - To nie mogła być ona.
        - Sikorka?
        - Czy miała na imię Sikorka? - spytałem. W głowie narastał mi bolesny ucisk. Nagle poczułem gniew. - Dlaczego mnie dręczysz?
        - Panie mój, nie znam żadnej Sikorki. Chodź. Wróć do łoża, podam ci jedzenie.
        Pomógł mi wstać. Płynąłem w powietrzu, mącił mi się wzrok. W jednej chwili czułem dłoń błazna na ramieniu, w następnej wydawało mi się, jakbym wyśnił tę komnatę i dwóch rozmawiających mężczyzn.
        - Muszę wiedzieć, czy to była Sikorka - zdołałem wykrztusić. - Muszę wiedzieć, czy umiera. Błaźnie, muszę to wiedzieć.
        Westchnął ciężko.
        - Nie potrafię rozkazywać swemu talentowi, panie. Wiesz o tym przecież. Tak jak twoje wizje rządzą tobą, tak i moje mną, nie na odwrót. Nie potrafię wyciągnąć jednego ściegu z gobelinu; muszę patrzeć na to, co widzą moje oczy. Przyszłość, panie mój, jest niczym prąd w korycie rzeki. Nie potrafię powiedzieć, dokąd płynie jedna kropelka, lecz mogę wskazać, gdzie nurt jest najsilniejszy,
        - Kobieta z Wodnej Osady - naciskałem. Było mi go żal, lecz musiałem się dowiedzieć. - Nie widziałbym jej tak wyraźnie, gdyby nie była ważna. Spróbuj. Kto to taki?
        - Jest ważna?
        - Tak, na pewno. O tak.
        Karzeł usiadł ze skrzyżowanymi nogami na podłodze. Przyłożył długie palce do skroni, nacisnął, jakby próbował otworzyć drzwi.
        - Nic nie widzę. Nie rozumiem... Wszystko zamazane, wszystko się zmienia. Ścieżki poplątane, smród nie do zniesienia... - podniósł na mnie wzrok. Ja, cudem jakimś, wstałem, on siedział u moich stóp. Przewrócił wytrzeszczonymi oczyma, zachwiał się z wysiłku, uśmiechnął głupkowato. Ujął szczurze berło, przytknął nos do nosa czaszki. - Znałeś niejaką Sikorkę, szczurku? Nie? Raczej nie. Może powinienem spytać kogoś lepiej zorientowanego. Na przykład robaków. - Zatrząsł nim głupawy chichot.
        Bezużyteczne stworzenie. Głupi wieszcz prawiący kalambury. Cóż, nie jego wina, że był, jaki był. Powoli wróciłem do łoża. Usiadłem na brzegu.
        Zorientowałem się, że drżę jak w febrze.
        “Nadchodzi atak” - pomyślałem.
        Musiałem się uspokoić. Nie dlatego że wstydziłem się błazna. A niechby mnie widział wstrząsanego spazmami, dyszącego jak wyrzucona na brzeg ryba. Nic mnie to nie obchodziło. Wszystko jedno. Nic się nie liczyło. Musiałem się jedynie dowiedzieć, czy to była Sikorka, a jeśli tak, czy zginęła. Musiałem wiedzieć. Musiałem wiedzieć, czy zginęła, a jeśli tak, jak umarła. Nigdy żadna inna wiadomość nie była dla mnie tak ważna.
        Trefniś, podobny do bladej ropuchy, przykucnął na dywaniku. Zwilżył wargi końcem języka i uśmiechnął się do mnie. Czasem ból potrafi wykrzywić usta w takim uśmiechu.
        - Pieśń o Wodnej Osadzie jest naprawdę radosna - zauważył. - Właściwie to hymn triumfalny. Bo przecież mieszkańcy wygrali. Nie ocalili życia, ale umarli z honorem. No, może i nie z honorem, ale umarli. Umarli, a nie zostali zakażeni kuźnicą. To jednak coś. Coś, o czym można układać pieśni, czym się można pokrzepiać w dzisiejszych czasach. Tak to teraz jest w Królestwie Sześciu Księstw. Zabijamy się sami, żeby nie zginąć z ręki wroga, a potem układamy o tym pieśni jak zwycięzcy. Zdumiewające, w czym lud znajduje pokrzepienie, jeśli już nic mu nie pozostało.
        Wizja zbladła. Nagle zdałem sobie sprawę, że śniłem.
        - Nawet nie jestem w Koziej Twierdzy - tchnąłem słabo. - To sen. Śnię, że jestem królem Roztropnym.
        Błazen wyciągnął bladą dłoń do ognia, przyjrzał się kościom wyraźnie prześwitującym przez ciało.
        - Jeśli tak mówisz, panie mój, musi tak być. Wobec tego ja także śnię, iż jesteś królem Roztropnym. Czy jeśli uszczypnę ciebie, to sam się obudzę?
        Opuściłem wzrok na własne ręce. Były stare i poznaczone bliznami. Zacisnąłem dłonie, przyjrzałem się żyłom, wybrzuszonym ścięgnom pod papierową skórą, czułem zgrzytliwy opór opuchniętych stawów.
        “Jestem teraz starym człowiekiem” - pomyślałem.
        Więc tak właśnie wyglądała starość. Nie choroba, która najpewniej przeminie, lecz starość. Każdy następny dzień może być tylko trudniejszy, każdy miesiąc jest kolejnym ciężarem dla ciała. Zaczęło mi się kręcić w głowie. Przelotnie uświadomiłem sobie, że mam piętnaście lat. Skądś doszedł mnie smród palonych ciał i płonących włosów. Nie, to był mocny aromat rosołu na wołowinie. A może raczej woń leczniczego naparu przyrządzonego przez Jonki. Zmieszane zapachy przyprawiły mnie o mdłości. Straciłem rozeznanie, kim jestem i co jest ważne. Uchwyciłem się resztek świadomości. Beznadziejnie.
        - Nie wiem - szepnąłem. - Nic nie rozumiem.
        - Aha! Dokładnie tak jak ci mówiłem, mój królu - odezwał się błazen. - Zrozumieć może jedynie ten, kto także da się opętać.
        - Więc to tak jest być królem Roztropnym? - zapytałem. Nowo nabyta wiedza wstrząsnęła mną do głębi. Nigdy nie widziałem króla w takim stanie: nie dość, że odrętwiałego od starczych bólów, to jeszcze obarczonego cierpieniami poddanych. - Czy to właśnie król musi znosić bez chwili wytchnienia?
        - Tak, panie mój - odparł błazen cicho. - Pozwól, pomogę ci się położyć. Jutro na pewno poczujesz się lepiej.
        - Nie. Obaj wiemy, że jutro może być tylko gorzej.
        Nie ja wypowiedziałem te słowa. Wyszły one z ust króla Roztropnego, a ja je usłyszałem i wiedziałem, że była to okrutna prawda, z którą władca musiał żyć dzień po dniu. Byłem tak strasznie zmęczony. Wszystko mnie bolało. Nie miałem dotąd pojęcia, że ciało może być takie ciężkie, że zwykłe zgięcie palca wymaga rozpaczliwego wysiłku. Chciałem odpocząć. Zasnąć. Ja czy król Roztropny? Niech błazen mi pomoże położyć się w pościeli, pozwoli królowi odpocząć. Niestety, tylko on miał klucz do najważniejszego strzępka wieści. Odmawiał mi jedynej wiadomości, bez której nie mogłem żyć.
        - Czy ona tam zginęła? - zapytałem.
        Popatrzył na mnie smutno. Wstał raptownie, znowu podniósł szczurze berło ku twarzy. Maleńka perełka łzy potoczyła się po policzku szczurka. Karzeł skupił na niej wzrok. Po chwili jego spojrzenie odpłynęło w dal poprzez morze bólu.
        - Kobieta z Wodnej Osady - odezwał się szeptem. - Kropelka wody w strumieniu wszystkich kobiet z Wodnej Osady. Cóż mogło się jej przydarzyć? Czy zginęła? Tak. Nie. Ciężko poparzona, lecz przeżyta. Odrąbano jej rękę przy samym ramieniu. Została zagnana w ślepy zaułek i brutalnie zniewolona, podczas gdy mordowano jej dzieci, ale przeżyła. Przeżyła. - Oczy trefnisia stały się jeszcze bardziej puste. Mówił takim tonem, jakby czytał rozkład służby wartowniczej. - Spłonęła żywcem razem z dziećmi, gdy zwaliła się na nich płonąca ściana. Połknęła truciznę, gdy tylko mąż ją obudził. Udusiła się w dymie. I umarła z zakażenia rany od miecza kilka dni później. Zginęła od ciosu nożem. Niewolona udusiła się własną krwią. Poderżnęła sobie gardło, zabiwszy najpierw dzieci, akurat gdy najeźdźcy wyrąbywali drzwi. Przeżyła i następnego lata powiła dziecię wrogów. Po długim czasie znaleziono ją błąkającą się bez celu, mocno poparzoną; niczego nie pamiętała. Miała spaloną twarz i obcięto jej ręce, ale żyła jeszcze...
        - Nie! Przestań! - rozkazałem. - Proszę cię, przestań. Zamilkł, by nabrać oddechu. Przeniósł na mnie nieprzytomny wzrok.
        - Nie? - Westchnął. Ukrył twarz w dłoniach. Jego głos dobiegał mnie niewyraźny, zduszony. - Przestań? Tak krzyczały kobiety w Wodnej Osadzie. Ale to już przeszłość, panie mój. Nie można cofnąć czasu. Co się stało, to się nie odstanie. - Opuścił ręce. Wyglądał na bardzo zmęczonego.
        - Proszę cię, powiedz mi coś o tej jednej. - Nagle nie mogłem sobie przypomnieć jej imienia, wiedziałem jedynie, że była dla mnie kimś ważnym.
        Potrząsnął głową, drobne srebrne dzwoneczki na czapce zabrzęczały niechętnie.
        - Żeby się czegoś o niej dowiedzieć, trzeba tam pojechać. - Podniósł na mnie wzrok. - Jeśli każesz, ja to zrobię, panie.
        - Wezwij Szczerego - poleciłem. - Wydam mu rozkazy.
        - Nasi żołnierze nie zdążą już powstrzymać ataku - przypomniał mi karzeł. - Mogą tylko ugasić ogień i pomóc mieszkańcom wynosić z ruin resztki mienia.
        - Więc będą to robić - westchnąłem ciężko.
        - Najpierw pozwól, królu, że pomogę ci położyć się w pościeli. Zanim się nabawisz zapalenia płuc. I pozwól podać sobie jedzenie.
        - Nie, błaźnie. Czy powinienem się wygrzewać, gdy ciała pomordowanych dzieci stygną w błocie? Przynieś mi tunikę i buty. A potem idź po Szczerego.
        - Sądzisz, panie, że niewygody, na które się skazujesz, zwrócą martwemu dziecku choć jeden oddech? Nie możesz cofnąć zdarzeń. Dlaczego masz cierpieć?
        - Dlaczego mam cierpieć? - zdołałem się uśmiechnąć. - Na pewno to samo pytanie rzucał dzisiaj na wiatr każdy mieszkaniec Wodnej Osady. Cierpię, błaźnie, dlatego że cierpią oni. Dlatego że jestem królem. Więcej jeszcze: jestem człowiekiem i widziałem, co się tam stało. Pomyśl o tym, błaźnie. A gdyby każdy mieszkaniec Królestwa Sześciu Księstw powiedział sobie: “Najgorsze, co się mogło stać, już im się przydarzyło. Nie ma powodu, żebym się wyrzekał ciepłej pościeli czy smacznego posiłku i kłopotał tamtymi” - co by się wtedy działo? Błaźnie, to jest mój lud. Czy cierpię teraz bardziej niż którykolwiek z mieszkańców Wodnej Osady? Czym wobec tylu nieszczęść jest ból i niewygoda jednego człowieka? Jakim prawem miałbym chronić siebie, podczas gdy mój lud ginie zarzynany niczym bydło?
        - Ale przecież wystarczy, bym przekazał księciu Szczeremu trzy słowa - błazen nie dawał za wygraną. - Trzy słowa: “Najeźdźcy” i “Wodna Osada”, a będzie wiedział wszystko, co wiedzieć powinien. Pozwól się położyć w pościeli, panie mój, a natychmiast pobiegnę do księcia z tymi słowami.
        - Nie. - Nowa fala bólu zaatakowała mnie gdzieś z tyłu czaszki. Trudno było myśleć rozsądnie, ale jeszcze udało mi się oprzeć pokusie. Ledwie dotarłem do fotela przy kominku. Udało mi się usiąść. - Młode lata upłynęły mi na obronie granic Królestwa Sześciu Księstw przed agresorami. Czyżby moje życie nagle stało się zbyt cenne, by je ryzykować? Teraz, kiedy tak niewiele go zostało, a i ta reszta naznaczona jest bólem? Nie, błaźnie. Przyprowadź natychmiast mego syna. Będzie dla mnie używał Mocy, gdyż ja dziś nie mam już na to siły. Razem zadecydujemy, co czynić. Idź już. Idź!
        Stopy biegnącego błazna zaklaskały na kamiennej posadzce.
        Zostałem sam ze sobą. Sami ze sobą. Podniosłem dłonie do skroni. Czułem, jak bolesny uśmiech rozciąga mi usta, gdy odnalazłem siebie.
        “Chłopcze? A, tu jesteś”. - Mój król. Był zmęczony, a mimo to sięgał ku mnie Mocą i muskał nią moje myśli leciuteńko jak nitką pajęczyny. Niezdarnie sięgnąłem ku niemu, chcąc dopełnić połączenia, ale wszystko poszło na opak. Nasz kontakt zaczął się strzępić, rozpadać niczym nadpalona materia. W końcu się zerwał.
        Leżałem na podłodze w moim pokoju w Królestwie Górskim, niebezpiecznie blisko kominka. Miałem piętnaście lat, ubrany byłem w miękką i czystą nocną koszulę. Ogień przygasł. Moje pokryte pęcherzami palce pulsowały wściekle. Początek bólu po używaniu Mocy zaczynał rozsadzać mi skronie.
        Wolno i bardzo ostrożnie podniosłem się na nogi. Jak starzec? Nie. Jak młody człowiek w okresie rekonwalescencji. Teraz znałem różnicę.
        Czyste miękkie łóżko nęciło mnie równie mocno jak łatwe jutro.
        Oparłem się obu pokusom. Usiadłem na krześle przy kominku, zapatrzyłem w płomienie i pogrążyłem w rozważaniach.
        Kiedy o bladym świcie Brus przyszedł mnie pożegnać, byłem gotów do drogi.
      
2. POWRÓT DO DOMU
        
        Kozia Twierdza jest położona nad najwspanialszym portem w Królestwie Sześciu Księstw. Dalej na północ Rzeka Kozia toczy swe wody do morza, dźwigając dobra pochodzące z księstw śródlądowych - Rolnego i Trzody. Stromy czarny klif dał miejsce zamczysku, które spogląda na ujście rzeki, port i morską dal. U stóp warowni wyrosło miasto; przywarło do klifu, rozważnie odsunięte poza zasięg wylewów ogromnej rzeki. Wielu mieszkańców miasta pobudowało swoje siedziby na wychodzących w morze molach. Zamek, wzniesiony przez najwcześniejszych mieszkańców tych ziem w obronie przed napadami Zawyspiarzy, był pierwotnie konstrukcją drewnianą. W dawnych czasach zajął go najeźdźca imieniem Zdobywca, który został w forcie po kres swych dni, dając początek rodowi dzisiejszych władców. Zastąpił drewniany zamek murami i wieżami z czarnego kamienia wyrąbywanego z klifu, wtopił fundamenty twierdzy głęboko w górskie zbocze. Z każdym pokoleniem rodu Przezornych mury fortyfikowano, a tęgie wieże rosły coraz wyżej. Od czasów Zdobywcy, założyciela rodu Przezornych, Kozia Twierdza nigdy nie wpadła w ręce wroga.
        
        * * *
        
        Śnieg osiadał mi na twarzy wilgotnymi pocałunkami, wiatr zgarniał włosy z czoła. Z jednego koszmaru zapadłem w drugi - zimową podróż przez dziki kraj. Marzłem, bo jedyne ciepło docierało do mnie od końskiego grzbietu. Sadza wlokła się ciężko przez śnieżne zaspy. Miałem wrażenie, że podróż trwa nieskończenie długo. Przede mną jechał Pomocnik, chłopak stajenny. Odwrócił się w siodle i coś krzyknął.
        Sadza się zatrzymała, a choć uczyniła to łagodnie, omal nie spadłem, bo nie przewidziałem postoju. Uchwyciłem się grzywy i tylko dzięki temu zostałem w siodle. Gęsta zasłona śniegu kryła las. Świerki dźwigały białe czapy, a brzozy ciemnymi gałęziami znaczyły poświatę księżyca. Ani śladu szlaku. Drzewa otaczały nas zwartym kręgiem. Pomocnik jadący na przodzie ściągnął wodze karego wałacha. Dlatego też Sadza stanęła. Za mną Brus siedział na bułanej klaczy ze swobodą znamionującą wyśmienitego jeźdźca.
        Było mi zimno, drżałem z osłabienia. Rozejrzałem się tępo dookoła, zdziwiony przerwą w podróży. Gwałtowne podmuchy wiatru szarpały moim wilgotnym płaszczem i klaskały nim o boki Sadzy.
        - Tam! - krzyknął nagle Pomocnik, wskazując coś przed nami. Obejrzał się na mnie. - Widziałeś?
        Usiłowałem przebić wzrokiem śnieg opadający na kształt gęstej koronkowej firany.
        - Chyba tak - wychrypiałem. Wiatr porwał moje słowa, śnieg je zdusił i połknął. Wydawało mi się, że dostrzegam ledwie widoczne światełka. Były żółte i nieruchome, w przeciwieństwie do bladobłękitnych błędnych ogników, które ciągle jeszcze od czasu do czasu mąciły mi wzrok.
        - Czy to Kozia Twierdza?! - Pomocnik przekrzykiwał wyjący wiatr.
        - Tak - stwierdził Brus spokojnie. Jego mocny głos brzmiał donośnie mimo wichru. - Wiem dokładnie, gdzie jesteśmy. Tutaj książę Szczery trafił dorodną łanię jakieś sześć lat temu. Pamiętam dobrze, bo kiedy dostała strzałą, skoczyła do parowu. Cały dzień strawiliśmy, żeby się tam dostać po mięso.
        Parów, o którym mówił, przypominał lekkie pociągnięcie pędzlem ledwie widoczne przez padający śnieg. Ale rozpoznałem to miejsce. Z tej strony wzgórze, tu charakterystyczna grupa drzew, parów tam, a więc Kozia Twierdza w tamtą stronę. Już niedługo, a ujrzymy fortecę wzniesioną na klifie, ponad zatoką i miastem rozpostartym u jej stóp. Po raz pierwszy od wielu dni wiedziałem, gdzie się znajdujemy. Gęste chmury nie pozwalały nam ustalać drogi według położenia gwiazd, a głęboki śnieg zmienił ukształtowanie terenu tak bardzo, że niekiedy nawet Brus tracił rozeznanie. Teraz jednak wiedziałem, że droga do domu nie była daleka. W każdym razie - latem. Zebrałem resztki sił.
        - Jesteśmy blisko - rzekłem do Brusa.
        Pomocnik ruszył. Jego nieduży, zgrabny wałach wyprysnął dzielnie do przodu, torując drogę poprzez śnieżne zaspy. Trąciłem Sadzę piętami i wysoka klacz niechętnie podążyła w jego ślady. Szarpnęła na zboczu, a ja wtedy zsunąłem się na bok. Próżno usiłowałem wrócić na siodło. Na szczęście Brus chwycił mnie za kołnierz i posadził prosto.
        - Jesteśmy blisko - przytaknął. - Dasz radę.
        Zdołałem skinąć głową. W ciągu ostatniej godziny poprawiał mnie w siodle dopiero drugi raz.
        “Jeden z lepszych wieczorów” - pomyślałem gorzko. Wyprostowałem ramiona. Prawie w domu.
        Droga była długa i mozolna. Pogoda nam nie sprzyjała, a ciągły wysiłek nie wpłynął dobrze na moje zdrowie. Podróż tę pamiętałem niczym niedawny sen: dni trzęsienia w siodle, ledwie rozpoznawalne ścieżki, noce, gdy leżałem pomiędzy Brusem a Pomocnikiem w maleńkim namiocie, wycieńczony tak bardzo, że nie mogłem nawet spać. Wreszcie zbliżyliśmy się do Księstwa Koziego, a wówczas nabrałem nadziei, że wkrótce będzie łatwiej. Nie doceniłem ostrożności Brusa.
        Nad Jeziorem Smolnym zanocowaliśmy w gospodzie. Sądziłem, że następnego dnia wsiądziemy na barkę rzeczną. W środkowej części koryta nurt był silny i woda nigdy nie zamarzała, nawet jeśli gruby lód skuwał rzekę przy brzegach. Byłem wyczerpany, więc poszedłem prosto do izby. Brus z Pomocnikiem nie mogli się doczekać świeżego jadła i kompanii przy stole, nie mówiąc już o piwie, więc nie spodziewałem się szybko zobaczyć ich z powrotem. Minęły jednak zaledwie dwie godziny, gdy zjawili się obaj, gotowi do spania.
        Brus był milczący i ponury. Kiedy zasnął, Pomocnik szeptem opowiedział, co się działo.
        - Gdyby ci ludzie wiedzieli, że jesteśmy z Koziej Twierdzy, pewnie by tak źle nie mówili o królu. W tym górskim odzieniu wzięli nas za kupców. Z dziesięć razy myślałem, że Brus wyzwie jednego do walki. Tak naprawdę to nie wiem, jak się powstrzymał. Wszyscy Przeklinają podatki na obronę wybrzeża. Szydzą, że najeźdźcy i tak przemykają nie zauważeni. Podobno jesienią, jeszcze w czasie ładnej pogody, zmietli z powierzchni ziemi następne dwie osady. - Pomocnik zamilkł niepewnie, dopiero po jakimś czasie dodał: - Wyjątkowo dobrze ludzie gadają o księciu Władczym. Przejeżdżał tędy, wracając z księżną Ketriken do Koziej Twierdzy. Jeden z biesiadników nazwał ją wielką bladą rybą, w sam raz dla króla nadbrzeża. A inny oznajmił, że jeden tylko książę Władczy pomimo trudów wygląda, jak na monarchę przystało. Potem pili za jego zdrowie i długie życie. Ściął mnie chłód.
        - Dwie osady. Słyszałeś ich nazwy? - szepnąłem.
        - Wielorybia Gardziel w Księstwie Niedźwiedzim. I Wodna Osada w samym Księstwie Kozim.
        Smoliste ciemności wokół mnie zgęstniały. Wpatrywałem się w nie przez całą noc.
        Następnego ranka opuściliśmy gospodę na brzegu Jeziora Smolnego. Wyruszyliśmy w dalszą drogę lądem. Na końskich grzbietach. Brus nie chciał nawet trzymać się drogi. Protestowałem na próżno. Wysłuchał moich skarg, a potem wziął mnie na stronę.
        - Chcesz przeżyć tę podróż? - spytał.
        Patrzyłem na niego bezmyślnie. Prychnął z rozdrażnieniem.
        - Bastardzie, nic się nie zmieniło. Nadal jesteś królewskim bękartem, a książę Władczy uważa cię za przeszkodę na drodze do tronu. Już próbował się ciebie pozbyć i to nie raz, ale trzy razy. Czy sądzisz, że będzie cię witał w Koziej Twierdzy z otwartymi ramionami? Nie. Dla niego byłoby najlepiej, gdybyśmy w ogóle nie wrócili. Starajmy się więc nie stanowić zbyt łatwego celu. Będziemy dalej podróżować lądem. Jeżeli najemnicy księcia spróbują nas dostać, będą musieli polować w lesie. A on nigdy nie był dobrym myśliwym.
        - Czy książę Szczery nas nie ochroni? - zapytałem słabo.
        - Bastardzie, przecież książę Szczery jest następcą tronu. To ty masz służyć władcom, nie odwrotnie. Książę Szczery na pewno ma dobre zdanie o tobie i w stosownym czasie zrobi wszystko co w jego mocy, żeby cię chronić. Teraz ma jednak ważniejsze sprawy na głowie. Szkarłatne okręty. Dopiero co zawarte małżeństwo. I młodszego brata, który uważa, że korona lepiej pasowałaby na jego głowę. Nie. Nie oczekuj, że następca tronu będzie się tobą opiekował. Zadbaj o siebie sam.
        A ja potrafiłem myśleć tylko o dodatkowych dniach, jakie podobna decyzja kładła pomiędzy mną a moimi poszukiwaniami Sikorki. Nie wysunąłem jednak tego argumentu. Nie powiedziałem Brusowi o swoim śnie.
        - Książę Władczy musiałby być szalony, żeby raz jeszcze próbować nas zabić - powiedziałem. - Każdy by wiedział, kto jest mordercą.
        - Nie szalony, Bastardzie, jedynie bezwzględny. Nigdy nie oczekuj, że książę Władczy będzie przestrzegał tych samych reguł co my, ani nawet że podobnie myśli. Jeśli dostrzeże okazję, by się nas pozbyć, na pewno z niej skorzysta. Nie będzie się przejmował cudzymi podejrzeniami tak długo, jak długo nikt nie zdoła mu nic udowodnić. Książę Szczery jest następcą tronu. Nie królem. Jeszcze nie. Dopóki król Roztropny żyje i panuje, książę Władczy będzie zabiegał o łaski ojca, lecz nie przeszkodzi mu to w morderstwie.
        Brus sprowadził konia ze szlaku, skierował go na bezdroże, ku szczytowi nie skalanego żadnym śladem wzgórza, wyznaczając prostą drogę do Koziej Twierdzy. Pomocnik spojrzał na mnie żałosnym wzrokiem, ale obaj posłusznie ruszyliśmy za królewskim koniuszym. I każdej nocy, gdy spaliśmy stłoczeni w jednym namiocie, ogrzewając się wzajemnie, zamiast nocować w wygodnych łóżkach w przytulnej gospodzie - myślałem o księciu Władczym. Z każdym trudnym krokiem ku szczytowi kolejnego wzgórza, przy każdym ostrożnym zejściu - myślałem o najmłodszym księciu. Karbowałem sobie w pamięci każdą dodatkową godzinę dzielącą mnie od Sikorki. Jedyne momenty, gdy czułem przypływ sił, to chwile marzeń, snu na jawie, w którym katowałem księcia Władczego bez litości. Nie mogłem poprzysiąc, że się z nim rozprawię. Zemsta była przywilejem głów koronowanych. Mogłem sobie natomiast przyrzec, że skoro mi nie miała być dana słodycz odwetu, książę Władczy nie będzie miał satysfakcji. Chciałem wrócić do Koziej Twierdzy i stanąć przed nim dumnie wyprostowany, a kiedy padnie na mnie wzrok jego czarnych oczu, nie zadrżę. Postanowiłem też sobie, że książę Władczy nie zobaczy mnie wstrząsanego drgawkami, szukającego oparcia w najbliższej ścianie, czy przecierającego zwodnicze oczy. Nigdy się nie dowie, jak bliski był zwycięstwa.
        Nareszcie dotarliśmy do Koziej Twierdzy. Nie drogą wijącą się wzdłuż wybrzeża, lecz od strony porośniętych lasem wzgórz. Śnieg padał coraz rzadszy, wreszcie ustał. Wiatr przegnał chmury, pełnia księżyca rozjaśniła ściany twierdzy, budząc w nich błyski niczym w dżecie rzuconym na morze. W wieżyczkach na murach oraz w kordegardach po obu stronach bramy lśniły złote światełka.
        - Jesteśmy w domu - oznajmił Brus spokojnie. Zjechaliśmy z ostatniego wzgórza, znaleźliśmy się na drodze i podjechaliśmy pod główną bramę.
        Wartę trzymał młody żołnierz. Opuścił groźnie pikę i blokując nam drogę zażądał, byśmy mu się przedstawili.
        Brus odrzucił kaptur z twarzy, lecz chłopak ani drgnął.
        - Jestem Brus, królewski koniuszy! - oznajmił z niedowierzaniem. - Jestem koniuszym dłużej, niż ty chodzisz po świecie. Powinienem zapytać, co ty robisz u bram mojego domu!
        Nim podenerwowany młodzik zdążył odpowiedzieć, dało się słyszeć poruszenie i z kordegardy wybiegło kilku zbrojnych.
        - To Brus! - wykrzyknął sierżant, dowódca straży.
        Brus został natychmiast otoczony kręgiem żołnierzy, przekrzykujących się w serdecznych powitaniach. Pomocnik i ja siedzieliśmy na znużonych koniach poza tą ciżbą. Krzepki sierżant, niejaki Brzeszczot, uciszył wreszcie tumult, głównie po to by jego samego było dobrze słychać.
        - Nie spodziewaliśmy się ciebie przed wiosną - rzekł donośnie. - I powiedziano nam, że możesz już nie być tym samym człowiekiem, który stąd wyjechał. Ale wyglądasz dobrze, naprawdę dobrze. Trochę zmarznięty i z cudzoziemska ubrany, przybyło ci też blizn, ale u ciebie to nie dziwota. Ludzie mówili, że byłeś poważnie ranny, a Bastard najpewniej umarł. Od zarazy albo trucizny, tak ludzie gadali.
        Brus roześmiał się głośno i rozłożył ramiona, żeby wszyscy mogli podziwiać jego górski strój. W tamtej chwili patrzyłem na niego ich oczyma: widziałem go w fioletowo-żółtych pikowanych spodniach, kurcie o tych samych kolorach i w miękkich skórzanych butach. Przestałem się dziwić zatrzymaniu przy bramie. Ale dziwiły mnie plotki.
        - Kto mówił, że Bastard nie żyje? - zapytałem.
        - A kto pyta? - zainteresował się Brzeszczot.
        Obrzucił uważnym spojrzeniem moją postać, potem twarz - i nic. Kiedy jednak wyprostowałem się w siodle, drgnął. Do dziś dnia wierzę, że rozpoznał mnie tylko dzięki Sadzy.
        - Bastard?! - Nie krył zaskoczenia. - Ledwie cień z ciebie został! Zaraza ci krew strawiła?!
        Po raz pierwszy uświadomiłem sobie, jak bardzo źle wyglądam w oczach ludzi, którzy znali mnie wcześniej.
        - Kto powiedział, że zostałem otruty albo padłem ofiarą zarazy? - zapytałem spokojnie.
        Brzeszczot wzdrygnął się, rzucił niespokojne spojrzenie przez ramię.
        - Nikt w szczególności. Sam wiesz, jak to jest. Skoro nie wróciłeś z innymi, ludzie zaczęli snuć domysły i w niedługim czasie wszyscy mieli już pewność. Ot, głupie gadanie. Dziwiliśmy się, że nie wróciłeś, i tyle. Nikt z nas nie wierzył w te bzdury. Sami rozsiewamy za dużo plotek, żeby dawać im wiarę. Dziwiło nas tylko, dlaczego ty, Brus i Pomocnik nie wróciliście z innymi.
        Wreszcie zdał sobie sprawę, że się powtarza, i ucichł zgaszony moim spojrzeniem. Milczałem, aż się zorientował, iż nie zamierzam wyjaśniać jego wątpliwości. Potem odsunąłem je na bok, zupełnie nieważne.
        - Wszystko w porządku, Brzeszczot. Możesz mówić ludziom, że Bastard wrócił. Brus potrafi wyleczyć z każdej zarazy i trucizny. Jestem zdrów i cały.
        - Bastardzie, chłopcze, nie o to mi chodziło. Myślałem tylko...
        - Nie ma o czym mówić. - Tak jest.
        Skinąłem głową i spojrzałem na Brusa, który przyglądał mi się bardzo dziwnym wzrokiem. Odwróciłem się do Pomocnika, a on miał ten sam wyraz zdumienia na twarzy. Nie pojmowałem przyczyny.
        - Dobrej nocy, sierżancie - odezwałem się do dowódcy straży. - Nie łajaj wartownika. Dobrze zrobił zatrzymując obcych u bram zamku.
        - Tak jest. Dobrej nocy, panie. - Brzeszczot pożegnał mnie zamaszystym salutem.
        Wielkie skrzydła drewnianej bramy rozchyliły się na boki i wjechaliśmy do twierdzy. Sadza rzuciła łbem, opadło z niej zmęczenie. Wałach Pomocnika zarżał cicho, wierzchowiec Brusa parsknął zadowolony. Nigdy dotąd droga od murów zamkowych do stajni nie wydawała się taka długa. Przed samymi wrotami Brus chwycił mnie za rękaw, zatrzymał nieco z tyłu. Pomocnik zsiadł i przywitał zaspanego chłopca stajennego, który przyszedł oświetlić nam drogę.
        - Bastardzie, spędziliśmy w Królestwie Górskim dużo czasu - rzekł Brus przyciszonym głosem. - W górach nikt nie dba, czy zostałeś zrodzony z prawego łoża, ale teraz wróciliśmy do domu. Tutaj syn księcia Rycerskiego jest nie księciem, lecz bękartem.
        - Wiem o tym - Ukłuły mnie jego uwagi. - Pamiętam o tym przez całe życie.
        - Zawsze tak było - przyznał. Na jego twarzy malował się dziwny uśmiech, na wpół niedowierzający, na wpół dumny. - Tylko dlaczego żądasz raportu od sierżanta i wydajesz mu polecenia z taką swadą, jakbyś był samym księciem Rycerskim? Ledwie wierzyłem własnym uszom. Nawet nie zauważyłeś, jak ludzie prężą się przed tobą na baczność, nawet nie wiedziałeś, że odebrałeś mi dowodzenie.
        Oblałem się rumieńcem. W Królestwie Górskim wszyscy widzieli we mnie księcia krwi, nie królewskiego bękarta. Jakże szybko przywykłem do jasnych stron wyższego stanu.
        Brus zgasił uśmiech, spoważniał.
        - Bastardzie, musisz znowu nauczyć się ostrożności. Ukryj oczy pod powiekami, nie noś głowy wysoko jak młody ogier. Książę Władczy odnajdzie w takiej śmiałości wyzwanie, a my nie jesteśmy gotowi go rzucić. Jeszcze nie teraz. Może nigdy.
        Ponuro skinąłem głową, wzrok wbiłem w udeptany śnieg stajennego podwórca. Postąpiłem rzeczywiście nieostrożnie. Stary skrytobójca nie będzie zadowolony ze swego terminatora. Nie wątpiłem, że zanim Cierń mnie do siebie wezwie, pozna w najdrobniejszych szczegółach incydent przy bramie.
        - Nie leń się, chłopcze, zsiadaj! - Brus przerwał moje rozmyślania.
        Drgnąłem zaskoczony jego tonem. On także musiał się od nowa przyzwyczaić do rzeczywistości Koziej Twierdzy. Ileż to lat byłem jego podopiecznym i chłopcem stajennym? Miał rację, powinniśmy wrócić do dawnych ról jak najwierniej. Zaoszczędzi nam to plotek i kłopotów. Zsiadłem i prowadząc Sadzę poszedłem za Brusem do stajni, w których on był panem.
        Wewnątrz było ciepło i przytulnie. Mroźna ciemność zimowej nocy została za grubymi kamiennymi ścianami. Tutaj był dom. Lampy rzucały złoty blask, konie w boksach oddychały głęboko i spokojnie. Kiedy Brus przechodził, stajnie budziły się do życia. Każdy koń czy pies, pochwyciwszy jego zapach, witał pana. Królewski koniuszy wrócił i został przez swoich podopiecznych gorąco przyjęty. Dwóch chłopców stajennych podążało za nami krok w krok, terkocząc równocześnie, wyrzucając z siebie wszelkie nowości dotyczące sokołów, ogarów i koni. Brus poważnie kiwał głową, zadawał rzeczowe pytania, zauważał każdy szczegół. Zmienił ton tylko na chwilę - gdy sztywnym krokiem podeszła do niego stara suka, Wiedźma. Przyklęknął, podrapał ją za uszami i poklepał po boku, a ona popiskiwała jak szczeniak i próbowała lizać go po twarzy.
        - Oto wierne psie serce - szepnął.
        Wstał i podjął obchód stajni, a ona ruszyła za nim, kręcąc całym zadem przy każdym machnięciu ogona.
        Zamarudziłem z tyłu, bo ciepło odebrało mi resztki sił. Jeden z chłopców stajennych zawrócił, zostawił mi lampę i zaraz pośpieszył znowu do Brusa. Jeszcze kilka kroków i otworzyłem boks Sadzy. Klacz weszła chętnie, parskając z zadowolenia. Ustawiłem lampę na półce, potoczyłem wzrokiem dokoła. Dom. Właśnie tutaj był mój dom. Tutaj, a nie w zamkowej komnacie. I nigdzie indziej na świecie. Boks w stajniach Brusa, bezpieczeństwo pod jego opieką, między zwierzętami, o które się troszczył. Gdybym tak mógł cofnąć czas... Zagrzebać się głęboko w słomie i naciągnąć na głowę końską derkę...
        Sadza parsknęła znowu, tym razem z naganą. Niosła mnie na grzbiecie tak długo i taki szmat drogi. Teraz na mnie przyszła kolej zadbać o nią. Niestety, każda sprzączka opierała się moim zdrętwiałym dłoniom. Długo trwało, nim wreszcie ściągnąłem siodło. Omal je upuściłem. Potem bez końca mozoliłem się z ogłowiem, jasny metal klamerek tańczył mi przed oczyma. Wreszcie zacisnąłem powieki i pozwoliłem zmęczonym palcom działać po omacku. Kiedy otworzyłem oczy, u mego boku stał Pomocnik. Skinąłem mu głową. Uzda wypadła mi z rąk. Powiódł za nią wzrokiem, ale nic nie Powiedział. Nalał Sadzy świeżej wody do poidła, nasypał owsa do żłoba, dorzucając hojnie słodkiego siana, w którym dużo jeszcze było jesiennej zieleni. Zdjąłem zgrzebło z wieszaka, lecz Pomocnik wyjął je z mojej słabej dłoni.
        - Ja to zrobię - oznajmił spokojnie.
        - Zadbaj najpierw o własnego konia.
        - Już skończyłem. Nie możesz w tym stanie przyzwoicie oporządzić Sadzy. Idź, odpocznij - poprosił. - Innym razem zajmiesz się dla mnie Mężnym Sercem.
        - Brus urwie mi głowę.
        - Nie urwie. Nie kazałby się opiekować zwierzęciem komuś, kto ledwie stoi na nogach - dobiegł mnie głos Brusa. - Zostaw Sadzę Pomocnikowi, chłopcze. On się zna na robocie. Pomocnik, zastąp mnie tu przez chwilę. Jak skończysz z Sadzą, zajrzyj do tej siwej klaczy na końcu stajni. Nie wiem, czyja ona ani skąd się tu wzięła, ale wygląda mi na chorą. Jeśli tak jest rzeczywiście, każ chłopakom odprowadzić ją z dala od innych koni i wyczyścić boks wodą z octem. Ja pójdę z Bastardem Rycerskim do zamku. Zaraz wrócę. Przyniosę coś gorącego i zjemy u mnie. Aha, i powiedz któremuś chłopcu, żeby tam napalił w kominku. Pewnie zimno jak w psiarni.
        Pomocnik kiwnął głową, zajęty już czyszczeniem Sadzy. Klacz dawno wsadziła pysk w owies. Brus wziął mnie pod ramię.
        - Naprzód - zarządził, jakby się odzywał do konia.
        Przy wyjściu zdjął z haka latarnię. Dałem się poprowadzić. Na zewnątrz noc wydała mi się teraz zimniejsza i ciemniejsza. Kiedy szliśmy oblodzoną ścieżką do kuchni, znowu zaczął padać śnieg. Moje myśli wirowały bezładnie wraz z białymi płatkami. Nie byłem pewien, gdzie góra, a gdzie dół.
        - Wszystko się zmieniło - rzuciłem w mrok. Moje słowa odpłynęły w lekkiej bieli.
        - Co się zmieniło? - zapytał Brus. Najwyraźniej obawiał się, czy znowu nie mam gorączki.
        - Wszystko. Twoje podejście do mnie. Kiedy o tym nie myślisz, zachowujesz się inaczej. Inaczej odnosi się do mnie Pomocnik. Dwa lata temu był moim przyjacielem. Razem pracowaliśmy w stajniach. Nigdy by nie zaproponował, że wyszczotkuje za mnie konia. A dzisiaj potraktował mnie jak chorowitego słabeusza... kogoś, kogo taka propozycja nie może zranić. Jakbym się spodziewał, że będzie mi usługiwał. Wartownicy przy bramie w ogóle mnie nie poznali. A ty... Pół roku czy rok temu zostawiłbyś mnie u siebie i leczył, jak leczysz psy. Gdybym się skarżył, kazałbyś mi być cicho. Teraz odprowadzisz mnie do kuchennych drzwi i...
        - Przestań lamentować - burknął Brus. - Przestań się skarżyć i użalać nad sobą. Gdyby Pomocnik wyglądał tak jak ty teraz, też byś niejedno dla niego zrobił. Wszystko się zmienia - dodał jakby bezwiednie - bo czas nie stoi w miejscu. Pomocnik nadal jest twoim przyjacielem, ale ty nie jesteś tym samym Bastardem, który wyjechał z Koziej Twierdzy w porze żniw. Tamten był paziem księcia Szczerego, moim chłopcem stajennym i właściwie nikim więcej. Królewskim bękartem, oczywiście, lecz nikomu prócz mnie nie wydawało się to szczególnie ważne. W Stromym, w Królestwie Górskim, okazałeś się kimś jeszcze. Każdy to zauważa, choć jesteś blady jak trup i ledwie się ruszasz. Ty się nosisz jak syn księcia Rycerskiego. Widać w twojej postawie błękitną krew i właśnie na to zareagowali wartownicy. A także Pomocnik. - Pchnął ramieniem ciężkie kuchenne drzwi. - I ja też, Eda miej nas w swojej opiece - dokończył pod nosem.
        Jakby chciał zadać kłam własnym słowom, zawlókł mnie do żołnierskiej jadalni za kuchnią i bezceremonialnie upuścił na jedną z długich ław przy zniszczonym drewnianym stole. Ta izba pachniała najwspanialej na świecie. To tutaj każdy żołnierz - ubłocony, zaśnieżony albo podpity - mógł zawsze przyjść i znaleźć chwilę wytchnienia. Kucharka dbała, by w kociołku nad ogniem nie zabrakło gorącego gulaszu, na stole leżał chleb i ser, a także żółte gomuły masła z piwnicznej spiżarni. Brus nałożył nam mięsa z kaszą, nalał do kubków piwa, ukroił chleba i sera.
        Przez dłuższą chwilę patrzyłem na jedzenie, ze zmęczenia niezdolny podnieść łyżki. Wreszcie skusiła mnie apetyczna woń. Spróbowałem gulaszu - i już nie trzeba mnie było namawiać. W połowie posiłku przerwałem, by zrzucić z ramion pikowany płaszcz. Ukroiłem jeszcze jedną pajdę chleba. Podniosłem wzrok znad drugiej miski gulaszu i ujrzałem Brusa wyraźnie rozbawionego.
        - Lepiej? - zapytał.
        Przestałem żuć. Zastanowiłem się uczciwie.
        - Lepiej - rzekłem z przekonaniem. Było mi ciepło, najadłem się i choć ogarnęło mnie zmęczenie, było to przyjemne uczucie, które domaga się tylko zdrowego snu. Podniosłem dłoń i przyjrzałem się jej uważnie. Czułem jej drżenie, ale nie było ono widoczne na pierwszy rzut oka. - O wiele lepiej. - Wstałem i przekonałem się, że nogi bez trudu dźwigają ciężar ciała.
        - No to jesteś gotów odmeldować się u króla. Spojrzałem na niego z niedowierzaniem.
        - Teraz? O tej porze? Król Roztropny dawno leży w pościeli. Nie wpuszczą mnie do niego.
        - Pewnie nie, i możesz mieć taką nadzieję, ale musisz się odmeldować. Król zdecyduje, kiedy zechce z tobą rozmawiać. Jeśli cię odprawi, będziesz mógł iść do łóżka. Chociaż... założę się, że następca tronu, książę Szczery, chętnie wysłucha twojego raportu. Prawdopodobnie natychmiast.
        - Ty wracasz do stajni?
        - Oczywiście. - Uśmiechnął się, po wilczemu szczerząc zęby. - Ja jestem tylko królewskim koniuszym, Bastardzie. Nie muszę się nikomu odmeldowywać. I obiecałem Pomocnikowi przynieść coś do jedzenia.
        W milczeniu patrzyłem, jak zastawia tacę. Dwoma grubymi pajdami chleba zakrył dwie miski pełne gorącego gulaszu. Na wierzchu położył po szczodrym kawale sera i grubym plastrze masła.
        - Co sądzisz o Pomocniku?
        - Dobry z niego chłopak - odparł Brus mrukliwie.
        - To za mało. Zdecydowałeś, że właśnie on zostanie w Królestwie Górskim i będzie z nami wracał do domu, podczas gdy pozostałych odesłałeś z orszakiem.
        - Ktoś musiał się wszystkim zająć. Ty byłeś... ciężko chory. Ja, prawdę mówiąc, w nie lepszym stanie. - Uniósł dłoń do głowy i dotknął srebrnego pasma pośród czarnych włosów, świadectwa ciosu, który go nieomal uśmiercił.
        - Jak to się stało, że wybrałeś właśnie jego?
        - Właściwie wcale nie wybierałem. To on przyszedł do mnie. Dowiedział się jakoś, gdzie jesteśmy, i przekonał Jonki, żeby pozwoliła mu się ze mną zobaczyć. Ja byłem jeszcze cały w bandażach i ledwie widziałem na oczy. Zapytałem, po co przyszedł, a on powiedział, że powinienem kogoś mianować swoim zastępcą, bo kiedy jestem chory, a Gruzeł nie żyje, chłopcy stajenni pracują niedbale.
        - I to zrobiło na tobie wrażenie.
        - Trafił w dziesiątkę. Nie zadawał głupich pytań na temat przyczyn mojego ani twojego stanu, nie dociekał, co się wydarzyło. Miał do mnie sprawę i przyszedł ją załatwić. Podoba mi się takie podejście. Trzeba znać swoje możliwości i robić, co się umie. Więc zdałem się na niego. Dobrze sobie poradził. Zatrzymałem go, kiedy inni szykowali się do domu, bo wiedziałem, że mogę potrzebować wyręki. Chciałem też sam się przekonać, co jest wart. Czy to tylko ambicja, czy rzeczywiście prawdziwe zrozumienie, co człowiek jest winien zwierzęciu, jeśli się chce nazywać jego panem. Czy chciał władzy, czy dobra swoich podopiecznych.
        - A teraz co o nim sądzisz?
        - Jestem coraz starszy. Za jakiś czas, kiedy nie poradzę już sobie ze złośliwym ogierem, będzie w Koziej Twierdzy dobry królewski koniuszy. Nie zamierzam w najbliższym czasie żegnać się ze stajniami. Pomocnik ma jeszcze przed sobą sporo nauki. Na razie obaj jesteśmy dostatecznie młodzi. Ja - żeby przekazywać wiedzę, on - żeby ją chłonąć. Tak właśnie powinno być.
        Pokiwałem głową. Kiedyś zapewne planował taką przyszłość dla mnie. Teraz obaj zdawaliśmy sobie sprawę, że to niemożliwe. Ruszył do wyjścia.
        - Brus - odezwałem się cicho. Przystanął.
        - Nikt mi ciebie nie zastąpi. Chcę ci podziękować za wszystko, co dla mnie zrobiłeś. Zawdzięczam ci życie. Nie tylko dlatego że ocaliłeś mnie od śmierci... Nauczyłeś mnie żyć. Opiekowałeś się mną od czasu, gdy skończyłem sześć lat. Wiem, moim ojcem był książę Rycerski, ale jego nigdy nie spotkałem. Ty byłeś mi ojcem dzień po dniu, przez te wszystkie lata. Nie zawsze doceniałem...
        Brus prychnął i otworzył drzwi.
        - Zachowaj przemówienia na mój pogrzeb. Teraz idź się odmeldować, a potem do łóżka.
        - Wedle rozkazu - rzekłem niby to służbiście i wiedziałem, że Brus także się uśmiechnął. Z gorącym posiłkiem dla siebie i Pomocnika ruszył do stajni. Tam był jego dom.
        A mój dom był tutaj. Wreszcie to zrozumiałem. Starannie wygładziłem wilgotne ubranie, przeczesałem palcami włosy. Sprzątnąłem naczynia ze stołu, potem zarzuciłem mokry płaszcz na ramię.
        W drodze z kuchni do komnaty co krok coś mnie zaskakiwało i zdumiewało. Czyżby tkane złotem i srebrem gobeliny błyszczały jaśniej niż niegdyś? Czy pachnące zioła rozrzucone na posadzce zawsze wydzielały równie słodką woń? Czy rzeźbione portale nad drzwiami także dawniej lśniły takim ciepłym blaskiem? Złożyłem te wszystkie spostrzeżenia na karb radości, że wreszcie znalazłem się w domu. Lecz kiedy przystanąłem u podnóża wielkich schodów, by wziąć świecę z kandelabra, zauważyłem, że stół nie jest poplamiony woskiem i, co więcej, zdobi go haftowana serweta.
        Księżna Ketriken.
        Teraz zamek w Koziej Twierdzy miał panią. Uśmiechnąłem się głupawo. Ogromna forteca przeszła pod moją nieobecność nie lada metamorfozę. Czy to książę Szczery zakrzątnął się i nakazał służbie uporządkować zamek przed przyjazdem małżonki, czy też sama Księżna Ketriken zarządziła sprzątanie? Ogromnie byłem ciekaw.
        Wchodząc po wielkich schodach, zauważyłem dalsze zmiany. Zniknęły wieczne ślady sadzy nad świecznikami. W załamaniach schodów nie było odrobiny kurzu. Nie dostrzegłem ani jednej pajęczyny. Na każdym podeście stał kandelabr pełen płonących świec. A obok każdego z nich kozioł z ustawionymi weń mieczami. Twierdza była gotowa do obrony. A więc tak wyglądał zamek pod rządami prawdziwej pani. Za czasów drugiej żony króla Roztropnego nie wydawał się tak schludny, nie pachniał równie przyjemnie, nie był tak jasno oświetlony.
        Przed drzwiami prowadzącymi do komnat królewskich trzymał wartę weteran o ponurej twarzy, którego znałem od pierwszego dnia pobytu w Koziej Twierdzy. Rozpoznał mnie dopiero po dłuższej chwili. Pozwolił sobie na oszczędny uśmiech.
        - Masz jakieś ważne wieści do przekazania królowi, Bastardzie?
        - Chciałem tylko dać znać, że wróciłem.
        Pokiwał głową ze zrozumieniem. Przyzwyczajony był do moich wizyt w królewskich komnatach, często o najdziwniejszych porach. Ten człowiek nie pozwalał sobie na snucie przypuszczeń i wyciąganie wniosków. Wślizgnął się za drzwi i przekazał komuś wiadomość, że Bastard czeka na rozkazy króla. Po chwili otrzymał odpowiedź: władca zawezwie mnie we właściwym czasie i cieszy się, iż wróciłem bezpiecznie. Zawróciłem cicho od drzwi królewskich komnat, rozumiejąc ze słów monarchy więcej, niż gdyby wyszły one z ust innego człowieka. Król Roztropny nigdy nie wygłaszał grzecznościowych formułek bez znaczenia.
        Dalej tym samym korytarzem dotarłem do komnat księcia Szczerego. Tutaj także zostałem rozpoznany, ale kiedy zażądałem, by wartownik przekazał następcy tronu wiadomość o moim powrocie oraz informację, że chciałbym mu zdać raport z podróży, usłyszałem w odpowiedzi, iż następca tronu nie przebywa w swoich komnatach.
        - Znajdę go w wieży? - zapytałem, dziwiąc się, czego by tam miał wypatrywać o tej porze roku. Zimowe sztormy chroniły nasze wybrzeża przed najeźdźcami przynajmniej przez kilka miesięcy w roku.
        Powolny uśmiech rozlał się na twarzy wartownika. Ujrzawszy moje zdziwienie, żołnierz nie krył wesołości; w końcu roześmiał się od ucha do ucha.
        - Księcia Szczerego nie ma w tych komnatach - powtórzył. - Dopilnuję, żeby otrzymał twoją wiadomość rano, jak tylko się zbudzi - dorzucił.
        Jeszcze przez jakąś chwilę stałem osłupiały. Wreszcie się odwróciłem i wolno odszedłem. Byłem szczerze zdumiony. Oto poznałem następny skutek obecności w twierdzy pani na zamku.
        Pokonałem jeszcze dwa ciągi schodów, nim znalazłem się we własnej komnacie. Czuć w niej było stęchlizną, na zimnym i pokrytym kurzem palenisku próżno by szukać choć iskry. Ani śladu kobiecej ręki. Komnata była naga i bezbarwna jak więzienna cela. Jednak ciągle cieplejsza niż namiot rozbity na śniegu, a piernat tak miękki i ciepły jak w moich wspomnieniach. Pozbyłem się brudnych ubrań podróżnych w drodze do łóżka. Rzuciłem się w pościel i natychmiast zasnąłem.
      
3. ODNAWIANIE WIĘZI
        
        Pierwsze wzmianki o Najstarszych, ocalałe w bibliotece zamkowej Koziej Twierdzy, zawarte są w jednym zniszczonym zwoju. Nieregularne plamy powstałe na fakturze pergaminu zdradzają, że został on sporządzony ze skóry jakiegoś cętkowanego zwierzęcia. Inkaust, którym nakreślono litery, uzyskano z mątwy oraz z korzeń leśnych dzwonków. Zniósł on próbę czasu zupełnie dobrze, o wiele lepiej niż kolorowe tusze barwiące ilustracje i ozdobniki wśród tekstu. Te bowiem nie tylko wyblakły i wykruszyły się, lecz co gorsza przyciągnęły jakieś szkodniki, które nadżarły, a także usztywniły pergamin, przez co zwój stał się miejscami tak kruchy, że nie sposób go rozwinąć bez uszczerbku.
        Nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności największe szkody zostały poczynione w środkowej części pergaminu, traktującej głównie o badaniach prowadzonych przez króla Mądrego - nie opisanych nigdzie indziej. Ze skromnych pozostałości można się domyślić, iż paląca potrzeba zmusiła monarchę do poszukiwań ziemi ojczystej Najstarszych. Problemy ówczesnego króla były nam aż nazbyt dobrze znane - szkarłatne okręty bezlitośnie pustoszyły wybrzeże królestwa. Ze strzępów pergaminu wywnioskowałem, iż władca udał się w stronę Królestwa Górskiego. Nie wiemy, dlaczego uznał, że ta właśnie droga zaprowadzi go do mitycznych Najstarszych. Niestety, relacja z ostatnich etapów jego podróży oraz z samego spotkania z Najstarszymi była najwyraźniej bogato ilustrowana, gdyż w tym miejscu pergamin przemienił się w koronkową pajęczynę strzępów słów łudzących nadzieją odnalezienia wskazówki. Nie wiemy nic o tym pierwszym spotkaniu. Nie mamy też żadnego wyobrażenia, jak monarcha skłonił Najstarszych, by zostali jego sprzymierzeńcami. Wiele obfitujących w metafory pieśni opowiada, jak to Najstarsi pojawili się “na podobieństwo sztormu”, “niczym fale przypływu”, “złociste wcielenie zemsty” albo “gniew wykuty z kamienia” i odegnali najeźdźców od naszych wybrzeży. Legendy prawią także, iż przyrzekli oni królowi Mądremu powstać w obronie Królestwa Sześciu Księstw ponownie, jeśli tylko okaże się to potrzebne. Wielu usiłowało rozwikłać niejasności dawnych zapisów i różnorodność podań tyczących się tego przymierza jest na to dowodem. Nieszczęściem rzeczowe sprawozdanie z tych wypadków, sporządzone przez nadwornego skrybę króla Mądrego, padło ofiarą pleśni i robactwa.
        
        * * *
        
        Moja komnata miała pojedyncze wysokie okno wychodzące na morze. Zimą chroniła je przed sztormami drewniana okiennica i ciężki gobelin, co tworzyło złudne wrażenie przytulności. Tak więc otworzyłem oczy w przyjaznym półmroku i przez jakiś czas leżałem spokojnie, próbując dojść do siebie. Stopniowo zacząłem rozróżniać przyciszone odgłosy zamku budzącego się ze snu. Było jeszcze bardzo wcześnie.
        “Jestem w domu - uświadomiłem sobie. - W Koziej Twierdzy”.
        W tej samej chwili przyszła mi do głowy inna myśl.
        - Sikorka - rzekłem głośno.
        Byłem zmęczony i obolały, lecz już nie wyczerpany. Wygramoliłem się z ciepłego łóżka.
        Pokuśtykałem do długo nie używanego kominka i rozpaliłem mały ogienek. Potrzeba mi było więcej drewna. Tańczące płomyki rzuciły na ściany drżące żółte światło. Wyjąłem czyste ubranie ze skrzyni u stóp łóżka, lecz okazało się wyjątkowo dziwaczne. Długa choroba miała fatalny wpływ na moje mięśnie i postawę, lecz nie przestałem rosnąć, a do tego wydłużyły mi się kończyny. Nic na mnie nie pasowało. Podniosłem wzgardzoną wczorajszą koszulę, ale noc spędzona w czystej pościeli odświeżyła mi węch. Nie mogłem już znieść przykrego zapachu podróżnej odzieży. Zanurkowałem w skrzyni raz jeszcze. Znalazłem jakąś brązową miękką koszulę, która niegdyś miała dla mnie za długie rękawy. Teraz ledwie sięgały nadgarstków. Włożyłem pikowane zielone spodnie otrzymane w Królestwie Górskim i wysokie buty. Nie miałem wątpliwości, że gdy tylko się natknę na księżnę Cierpliwą albo mistrzynię Ściegu, zostanę ostro zbesztany i sytuacja szybko poprawi się. Miałem tylko nadzieję, że żadna z nich mnie nie zobaczy przed śniadaniem i przed wypadem do miasta. Znałem kilka miejsc, gdzie mogłem zasięgnąć języka o Sikorce.
        Zamek budził się do życia. Poszedłem do kuchni jak za dawnych lat, i po raz kolejny przekonałem się, że tam chleb był najświeższy, a owsianka najsłodsza. Kucharka na mój widok wykrzyknęła zdumiona. Najpierw ucieszyła się, że tak wyrosłem, a zaraz potem zaniosła się lamentem, jaki to jestem chudy i mizerny. Domyślałem się, że przed końcem dnia będę miał serdecznie dosyć podobnych uwag. Kiedy w kuchni zaczęło robić się tłoczno, uciekłem, zabierając ze sobą grubą pajdę chleba nasmarowaną grubo masłem i konfiturami z owocu róży. Ruszyłem do siebie po ciepły płaszcz. W każdej mijanej komnacie odnajdywałem coraz to nowe oznaki obecności księżnej Ketriken. Mniejszą salę biesiadną zdobiły teraz charakterystyczne gobeliny tkane specyficznie barwionymi nićmi, przedstawiające sceny górskie. O tej porze roku, gdy nie było kwiatów, w różnych dziwnych miejscach napotykałem grube porcelanowe misy pełne otoczaków podtrzymujących nagie, lecz wdzięcznie ułożone gałęzie drzew, suszony oset i tymotkę. Zmiany były drobne, lecz nie do przeoczenia.
        Znalazłem się w jednej ze starszych części zamku i wspiąłem po zakurzonych stopniach na wieżę wartowniczą księcia Szczerego. Roztaczał się z niej szeroki widok na wybrzeże. Z tego wysokiego okna następca tronu minionego lata zwodził wraże okręty fałszywymi pozorami. Stąd sięgał Mocą, która trzymała wroga na dystans albo przynajmniej ostrzegała nas przed jego przybyciem. Słaba to była obrona. Książę Szczery powinien był mieć do dyspozycji krąg Mocy złożony z poddanych wyćwiczonych w używaniu magii. Ja, choć płynęła we mnie królewska krew, nigdy nie zdołałem się nauczyć panowania nad przypadkowymi przejawami Mocy. Konsyliarz, nasz ostatni mistrz Mocy, umarł pozostawiając zaledwie garstkę wyuczonych utalentowanych. Nie miał go kto zastąpić, a jego adeptom brakowało prawdziwej więzi z księciem Szczerym. Toteż następca tronu samotnie używał Mocy przeciwko wrogowi. Utracił wiele własnej energii, postarzał się przed czasem. Bałem się, że wpadnie w zaklęty krąg nałogu, jak wielu innych, zbyt często korzystających z Mocy. Niekiedy obawiałem się wręcz o jego życie.
        Zanim dotarłem na szczyt kręconych schodów, ledwie łapałem oddech, a w nogach czułem dojmujący ból. Pchnąłem drzwi; odchyliły się bezszelestnie na dobrze naoliwionych zawiasach. Kierowany dawnym nawykiem wszedłem do komnaty bardzo cicho. Właściwie nie spodziewałem się tu nikogo zastać. O tej porze roku sztormy były naszym najlepszym obrońcą i skutecznie strzegły wybrzeże Królestwa Sześciu Księstw przed najeźdźcami. Zamrugałem oślepiony perłowym blaskiem poranka zalewającym komnatę przez otwarte okno. Książę Szczery odcinał się ciemniejszym cieniem na tle burego nieba. Nawet się do mnie nie odwrócił.
        - Zamknij drzwi - rzekł cicho. - Ciągnie tu jak w kominie. Usłuchałem i czekałem, drżąc z zimna. Wiatr przyniósł zapach morza.
        - Nie spodziewałem się ciebie tutaj zastać, książę Szczery - powiedziałem.
        - Doprawdy? - Nie odrywał spojrzenia od fal. - Po co więc przyszedłeś? - W jego głosie znać było rozbawienie.
        Rzeczywiście.
        - Właściwie nie wiem... Miałem iść do miasta... - Nie potrafiłem sobie przypomnieć, dlaczego wszedłem na wieżę.
        - Sprowadziłem cię, używając Mocy - rzekł po prostu. Stałem w milczeniu i intensywnie myślałem.
        - Nic nie czułem.
        - Nie chciałem, żebyś czuł. Już kiedyś ci o tym mówiłem. Moc może być szeptem w uchu. Nie musi krzyczeć aż do bólu. - Odwrócił się ku mnie.
        Kiedy wzrok przywykł mi do światła, serce podskoczyło z radości na widok zmian, jakie zaszły w moim księciu. Gdy porą żniw opuszczałem Kozią Twierdzę, następca tronu był własnym marnym cieniem: przytłoczony ciężarem obowiązków, wychudzony od ciągłego używania Mocy. Teraz siwizna wprawdzie nadal osrebrzała jego ciemne włosy, lecz książę odzyskał zdrowie i wigor. Głowę nosił wysoko, wyprostował szerokie ramiona. Wyglądał w każdym calu na księcia krwi.
        - Małżeństwo ci służy, książę Szczery - rzekłem bez sensu. Zmieszał się.
        - Zapewne, zapewne - przyznał, a na policzkach wykwitł mu chłopięcy rumieniec. - Chodź, zobacz moje statki.
        Podszedłem do okna, stanąłem za plecami księcia i wyjrzałem na przystań, potem na morze. Tym razem ja poczułem zakłopotanie.
        - Gdzie są? - spytałem zdezorientowany.
        Książę położył mi dłonie na ramionach i odwrócił mnie w kierunku doków. Wzniesiono tam wielką szopę z żółtego sosnowego drzewa. Jacyś ludzie kręcili się w tę i z powrotem, z kominów leciał dym. Ciemnymi krechami rysowało się na śniegu kilka ogromnych pni podarowanych nam przez naród Ketriken w prezencie ślubnym.
        - Czasami, gdy staję tu o zimowym poranku, wyglądam w morze i nieomal dostrzegam szkarłatne okręty. Wiem, że muszą się pojawić. Wtedy widzę także okręty, które wyślemy im na spotkanie. - Uśmiechnął się. - Tej wiosny najeźdźcy nie znajdą w nas bezbronnej ofiary. A następnej zimy pokażę im, co znaczy zostać napadniętym. - Ciskał słowami z dziką pasją, która byłaby dla mnie przerażająca, gdybym jej nie podzielał. Poczułem, że wargi rozciągają mi się w lustrzanym odbiciu jego uśmiechu. Nasze oczy się spotkały. Wówczas spojrzenie księcia uległo odmianie.
        - Mizernie wyglądasz - oznajmił. - Równie źle jak twoje ubranie. Chodźmy w jakieś cieplejsze miejsce, poszukamy grzanego wina i czegoś do jedzenia.
        - Jadłem już - odrzekłem. - A czuję się zupełnie dobrze.
        - Nie bądź taki nastroszony. I nie próbuj mnie okłamywać. Droga na wieżę była dla ciebie nie lada wyzwaniem, a teraz drżysz cały.
        - Używasz Mocy, książę Szczery! - powiedziałem oskarżycielsko, a on tylko kiwnął głową.
        - Od kilku dni wiedziałem, że przybywasz. Kilkakrotnie próbowałem nawiązać z tobą kontakt, niestety - byłeś ślepy i głuchy. Obawiałem się o ciebie, gdy zjechaliście z drogi, ale Brus postąpił słusznie. Dobrze się tobą opiekował. Nie chodzi mi tylko o to, że dowiózł cię bezpiecznie do domu, ale o wszystko, co uczynił w Stromym. Nie wiem, jak mam go wynagrodzić. Powinien to być jakiś subtelny gest. Biorąc pod uwagę, kto jest zamieszany w całą sprawę, nie wchodzi w grę publiczna pochwała. Możesz mi coś podpowiedzieć?
        - Nie przyjmie niczego poza twoim podziękowaniem, książę Szczery. Obraziłby się, gdybyś choć pomyślał, że pragnie czegoś więcej. Żaden podarunek nie będzie wart jego czynów. Chociaż... można by mu pozwolić wybrać jakiegoś urodziwego dwulatka, bo jego koń się starzeje. Taki gest będzie dla niego zrozumiały. - Rozważyłem tę myśl dokładniej. - Tak, możesz w ten sposób Brusa nagrodzić, książę.
        - Naprawdę mogę? - zapytał następca tronu z dziwnym wyrazem twarzy. Głos mu drżał z rozbawienia.
        Nagle zdumiała mnie własna śmiałość.
        - Zapomniałem się - przyznałem ze wstydem. - Zechciej mi wybaczyć.
        Uśmiechnął się szeroko, poklepał mnie po ramieniu.
        - Przecież pytałem, nieprawdaż? Przez moment przysiągłbym, że instruuje mnie Rycerski, a nie mój młody bratanek. Podróż do Stromego bardzo cię odmieniła, chłopcze. Chodź. Naprawdę przyda nam się trochę ciepła i szklaneczka pokrzepiającego napitku. Później będzie się chciała z tobą zobaczyć Ketriken. No i Cierpliwa pewnie też.
        Serce mi zadrżało. Rosła przede mną góra obowiązków, a miasto ciągnęło jak magnes. Cóż, książę Szczery był następcą tronu. Moim panem. Pochyliłem głowę, poddałem się jego woli.
        Podążyłem za nim w dół po kręconych schodach, rozmawiając o rzeczach bez znaczenia. Nakazał mi poprosić mistrzynię Ściegu o nowe ubrania, a ja spytałem o Lwa, jego wilczarza. W korytarzu zatrzymał jakiegoś chłopaka i kazał mu przynieść do pracowni wino oraz pasztety. Poszedłem za swoim panem, nie na górę, do jego apartamentów, ale do innej komnaty, zarazem znajomej i obcej. Gdy byłem w niej ostatnio, Krzewiciel, nadworny skryba, sortował tutaj i suszył zioła, muszelki oraz korzenie potrzebne do wytwarzania atramentów. Wszystkie ślady jego działalności zostały usunięte.
        W niewielkim kominku dogasał ogień. Książę dorzucił drewna, a ja rozglądałem się dookoła. Pośrodku stał wielki rzeźbiony stół dębowy, pod ścianami dwa mniejsze stoliki, kilka krzeseł i stojak na zwoje. Zniszczona półka zarzucona była rozmaitymi drobiazgami. Na dużym stole leżała spora płachta papieru z zarysami mapy Krainy Miedzi. Rogi pergaminu obciążono trzema kamieniami oraz masywnym sztyletem. Mniejsze i większe zwitki pokryte pismem księcia Szczerego zaśmiecały blat. Pomiędzy nimi walały się wstępne szkice z notatkami robionymi bezładnie w poprzek rysunków. Miły dla oka nieporządek na dwóch mniejszych stolikach i na krzesłach wydał mi się znajomy. Po chwili rozpoznałem przedmioty będące własnością księcia, rozrzucone zazwyczaj w jego sypialni.
        Następca tronu, rozpaliwszy ogień, uśmiechnął się trochę smutno, wymownie uniósł brwi.
        - Moja żona nie ma cierpliwości do bałaganu. “Jak możesz pośród takiego nieporządku kreślić precyzyjne linie?” - zapytała mnie kiedyś. Jej komnata wygląda niczym izba w koszarach. Schowałem się tutaj, bo w uporządkowanej komnacie w ogóle nie potrafię pracować. Poza tym zyskałem miejsce do spokojnej rozmowy, gdzie nie każdy potrafi mnie znaleźć.
        Ledwie skończył mówić, gdy otworzyły się drzwi i stanął w nich Powab z tacą w rękach. Pozdrowiłem służącego skinieniem głowy, a on nie dość, że nie wydawał się zaskoczony na mój widok, to jeszcze dodał do zamówienia księcia pewien rodzaj korzennego chleba, przeze mnie ulubiony. Chwilę kręcił się po komnacie, udając że sprząta: podniósł kilka książek i zwojów, zwolnił dla mnie krzesło, a potem zniknął. Książę Szczery był do niego tak przyzwyczajony, że prawie go nie zauważał. Dopiero przed samym wyjściem służącego wymienili krótkie uśmiechy.
        - Mów - odezwał się następca tronu, gdy tylko drzwi zostały szczelnie zamknięte.
        Nie było to zwykłe opowiadanie o podróży. Zostałem przez Ciernia wyszkolony na szpiega równie solidnie jak na skrytobójcę. Brus także zawsze wymagał ode mnie szczegółowego sprawozdania na temat wszystkiego, co się wydarzyło w stajniach pod jego nieobecność. Usiedliśmy więc, książę Szczery i ja, zjedliśmy, wypiliśmy, a potem zdałem następcy tronu pełne sprawozdanie ze wszystkiego, co widziałem i robiłem, od chwili gdy opuściłem Kozią Twierdzę. Zakończyłem podsumowaniem, wyjaśniłem, jakie wnioski wyciągnąłem z wydarzeń, w których uczestniczyłem, a potem dodałem własne domysły. Do tego czasu Powab zjawił się ponownie, przynosząc drugi posiłek. W czasie jedzenia wróciliśmy do rozmowy o okrętach wojennych. Książę nie ukrywał entuzjazmu.
        - Budowę nadzoruje Szczupak. Skarżył się, że jest już stary. “Na zimnie ledwie mogę się ruszać. Zimą szkutnictwo już nie dla mnie” - takie słowa mi przesłał. Zatrudniłem więc do pracy terminatorów, a po niego sam pojechałem do Wysokich Dołów. Nie mógł mi odmówić. Kiedy tu dotarliśmy, zaprowadziłem go do portu i pokazałem ogrzewany hangar, zdolny pomieścić okręt wojenny. Zbudowany specjalnie dla niego, żeby nie cierpiał na zimnie. Jednak nie to go przekonało. Zobaczył te białe dęby od Ketriken. Tylko rzucił na nie okiem, a już się nie mógł doczekać, żeby chwycić strug w dłoń. To wspaniałe, sprężyste drewno. Już kończymy cięcie na deski. Będą piękne statki, smukłe jak łabędzie i zwrotne jak morskie węże. - Książę tryskał zapałem. Ja także miałem już przed oczyma wznoszące się nad falami wiosła, wzdęte wiatrem żagle.
        Odstawiliśmy na bok zastawę z resztkami posiłku i książę zaczął mnie wypytywać o wypadki w Stromym. Zmuszał mnie do rozważania kolejnych zdarzeń z każdej możliwej perspektywy. Nim skończył, cała intryga odżyła w mojej pamięci i znów zawrzałem gniewem.
        Następca tronu nie był ślepy. Sięgnął po kolejne polano, rzucił je w ogień, wzniecając snop iskier.
        - Chcesz o coś zapytać - zauważył. - Pytaj. - Splótł dłonie i czekał w milczeniu.
        Próbowałem mówić spokojnie, powściągnąć emocje.
        - Książę Szczery, twój brat jest winien zbrodni najwyższej zdrady. Zaaranżował zabójstwo brata twojej małżonki, księcia Ruriska. Zawiązał intrygę, która w razie powodzenia zaowocowałaby twoją śmiercią. Postawił sobie za cel przejęcie należnej ci korony i poślubienie twojej narzeczonej. Przy tym wszystkim nie ma już większego znaczenia, że dwukrotnie próbował zamordować mnie. I Brusa. - Nabrałem głęboko tchu, uspokoiłem szaleńcze bicie serca.
        - Obaj zgadzamy się, że to wszystko prawda. Żaden z nas nie ma możliwości tego udowodnić - zauważył cicho następca tronu.
        - Na to książę Władczy liczy! - wybuchnąłem, po czym odwróciłem twarz do okna, dopóki nie powściągnąłem gniewu.
        Przeraziła mnie moc tego uczucia, bo aż dotąd w ogóle odmawiałem sobie do niego prawa. Kilka miesięcy temu, gdy dobywałem ostatka sił, by w ogóle przeżyć, nie mogłem tracić energii na gniew. Nie umarłem, zwyciężyłem truciznę, jaką uraczył mnie książę Władczy. Potem przyszedł długi czas rekonwalescencji. Dusiłem w sobie żądzę mordu. Nawet Brusa nie mogłem wtajemniczyć we wszystko, gdyż książę Szczery życzył sobie zachowania możliwie największej dyskrecji. A teraz w obliczu mojego księcia drżałem od tłumionej wściekłości. Twarz wykrzywiały mi skurcze. Z trudem odzyskałem panowanie nad sobą.
        Następca tronu siedział nieruchomo przy drugim końcu stołu, patrzył na mnie ciemnymi oczyma.
        - Książę Władczy na to właśnie liczy - odezwałem się spokojniej. Opuściłem wzrok na blat, przesunąłem palcem po rzeźbionym wzorze na rogu.
        - W jego oczach nie przynosi ci chwały, panie mój, że przestrzegasz praw królestwa. On odbiera to jako słabość. Może spróbować cię zabić raz jeszcze, książę Szczery. Prawie na pewno spróbuje zabić mnie.
        - Musimy przeto być ostrożni, nieprawdaż? - zauważył następca tronu spokojnie.
        Podniosłem na niego wzrok.
        - Czy nic więcej nie masz do powiedzenia, panie? - spytałem wzburzony.
        - Bastardzie Rycerski, jestem następcą tronu. Przysięgając mojemu ojcu, przysiągłeś mi. A także, trzeba to powiedzieć wyraźnie, mojemu bratu. - Książę Szczery wstał raptownie i zaczął długimi krokami przemierzać komnatę. - Sprawiedliwość... Powinniśmy zawsze jej pożądać, zawsze gorąco pragnąć. Ale nie, my zadowalamy się prawem. A to oznacza tylko tyle, że rację ma mocniejszy. Sprawiedliwość postawiłaby cię jako następnego w linii do dziedziczenia tronu, Bastardzie. Rycerski był moim starszym bratem, lecz ty zostałeś zrodzony poza małżeństwem i wedle prawa nigdy nie będziesz mógł się domagać korony. Można powiedzieć, że zabrałem tron synowi mojego brata. Czy powinienem być wstrząśnięty, że mój młodszy brat chce go odebrać mnie?
        Nigdy nie słyszałem podobnych słów w ustach księcia Szczerego. Mówił głosem opanowanym, lecz nabrzmiałym emocją. Słuchałem w milczeniu.
        - Uważasz, że powinienem go ukarać. Mógłbym. Nie muszę niczego udowadniać, żeby mu uprzykrzyć życie. Mógłbym go pod jakimś pretekstem wysłać jako emisariusza nad Zatokę Zimną i kazać tam żyć, w fatalnych warunkach, daleko od dworu. Mógłbym go zesłać na banicję. Mógłbym zatrzymać na dworze, ale tak obciążyć obowiązkami, żeby nie miał czasu na zajęcia, w których znajduje upodobanie. Zrozumiałby z pewnością, że został ukarany. Podobnie jak zrozumiałby to każdy w królestwie. Zwolennicy mojego młodszego brata wystąpiliby w jego obronie. Księstwa śródlądowe wkrótce odkryłyby na ziemiach rodzinnych królowej Skwapliwej jakieś niebezpieczeństwo, które by wymagało obecności jej syna. Znalazłszy się tam, mógłby na podatnym gruncie zbudować dla siebie szersze poparcie. Mógłby równie dobrze wzbudzić wśród ludu rebelię - czego pragnął już wcześniej - i w końcu utworzyć królestwo śródlądowe. Nawet gdyby nie osiągnął tego celu, zapewne spowodowałby wystarczająco duży chaos, by rozbić jedność Królestwa Sześciu Księstw, która jest mi niezbędna, jeśli mam bronić naszego kraju przed zewnętrznym wrogiem.
        Zamilkł. Rozejrzał się po komnacie. Powiodłem wzrokiem za jego spojrzeniem. Ściany były obwieszone mapami. Tu Księstwo Niedźwiedzie, tam Dębów, a tutaj Cypla. Na przeciwległej ścianie Kozie, Trzody i Rolne. Wszystkie mapy zostały precyzyjnie nakreślone przez samego księcia Szczerego; każda rzeka pociągnięta błękitnym atramentem, każda miejscowość oznaczona nazwą. Oto było Królestwo Sześciu Księstw. Książę Władczy nigdy nie pozna go w tym stopniu co następca tronu. Bo książę Szczery sam zjeździł te drogi i pomagał ustawiać znaki graniczne. Razem z moim ojcem poznał ludzi, którzy bronili naszego kraju. Stawał w obronie królestwa z mieczem w dłoni, a także wiedział, kiedy go odłożyć i negocjować pokój. Kimże byłem ja, żeby mu mówić, jak ma rządzić?
        - Co zdecydujesz, panie? - spytałem cicho.
        - Zatrzymam go w stolicy. Jest moim bratem. I synem mojego ojca. - Dolał sobie wina. - Najmłodszym, ukochanym synem. Widziałem się z królem w jego sprawie i poddałem mu myśl, że Władczy byłby zapewne bardziej zadowolony ze swego losu, gdyby miał większy udział w sprawowaniu rządów. Król Roztropny przemyślał moją sugestię. Ponieważ ja będę zajęty obroną naszej ziemi przed szkarłatnymi okrętami, na Władczego spadnie obowiązek pomnożenia zasobów skarbca. Będzie też musiał sprostać problemom wewnętrznym. Oczywiście skorzysta z pomocy szlachty. Powinien się uporać z ich wiecznymi sprzeczkami, utarczkami i niesnaskami.
        - Czy książę Władczy jest zadowolony z takiego obrotu spraw? Następca tronu pozwolił sobie na lekki uśmiech.
        - Nie może przyznać, że nie. Przecież życzy sobie podtrzymać wizerunek młodego księcia wprawiającego się w rządzeniu krajem.
        - Uniósł kielich i popatrzył przez trunek na płomienie. - Kiedy przyjdziesz jutro...
        - Jutro muszę mieć dla siebie.
        Książę odstawił kielich, wbił we mnie wzrok.
        - Musisz? - zapytał dziwnym tonem.
        Podniosłem na niego oczy. Przełknąłem ślinę. Wstałem.
        - Książę mój i panie - zacząłem formalnie - chciałbym cię prosić o łaskawe pozwolenie na zwolnienie z obowiązków w ciągu jutrzejszego dnia, abym mógł... uporządkować własne sprawy.
        Przetrzymał mnie w tej postawie.
        - Usiądź, Bastardzie - odezwał się w końcu. - To było małostkowe z mojej strony. Rozmyślanie o Władczym doprowadza mnie do takiego stanu umysłu. Oczywiście, możesz mieć wolny dzień, chłopcze. Jeśli cię ktoś zapyta, otrzymałeś ode mnie rozkazy i właśnie je wykonujesz. Czy mogę wiedzieć, co to za pilne sprawy?
        Zapatrzyłem się w pełzające płomienie.
        - Bliska mi osoba mieszkała w Wodnej Osadzie. Muszę się dowiedzieć...
        - Biedny Bastardzie! - Tyle współczucia zabrzmiało w głosie następcy tronu, że ledwie je zniosłem.
        Nagle osłabłem ze znużenia. Szczęście, że usiadłem. Ręce zaczęły mi się trząść. Schowałem je pod stołem i zacisnąłem w pięści. Nadal czułem drżenie, ale przynajmniej nie było tego widać.
        - Idź do siebie i odpocznij - odezwał się książę serdecznie. - Chcesz, żeby ktoś z tobą pojechał do Wodnej Osady?
        Milcząco potrząsnąłem głową, nagle żałośnie pewien, jakie wieści tam otrzymam. Zrobiło mi się niedobrze. Przeszedł mnie następny silny dreszcz. Próbowałem oddychać powoli, uspokoić się, odsunąć nadchodzący atak. Nie mogłem znieść myśli, bym się miał w podobny sposób okryć wstydem przed księciem Szczerym.
        - Ja powinienem się wstydzić. Zapomniałem o twojej chorobie.
        - Podniósł się, odstawił kielich. - Cierpisz za mnie, bo służyłeś mi wiernie. Przeraża mnie twój stan.
        Zmusiłem się, by odpowiedzieć na jego spojrzenie. Wiedział o wszystkim, co próbowałem przed nim zataić. Wiedział i dręczyło go poczucie winy.
        - Nie zawsze jest tak źle - skłamałem. Uśmiechnął się, ale jego oczy nie zmieniły wyrazu.
        - Jesteś wyśmienitym kłamcą, Bastardzie. Okazałeś się pojętnym uczniem. Nie możesz jednak wprowadzić w błąd mnie, bo za często z tobą przebywałem. Dotykałem cię Mocą nie tylko w ostatnich dniach podróży ze Stromego, lecz przez cały czas choroby. Jeśli ktoś inny mówi ci, że wie, jak się czujesz, możesz to odbierać jako zwrot grzecznościowy. Kiedy słyszysz to z moich ust, przyjmij jako rzetelną prawdę. Wiem też, że jesteś w pewnym stopniu podobny do Brusa. Nie będę ci proponował źrebaka na własność. Proponuję ci teraz moje ramię, jeśli zechcesz się na nim wesprzeć w drodze do komnaty.
        - Dziękuję, dam radę - odparłem sztywno. Pojąłem oczywiście, jakim zaszczycił mnie honorem, ale zrozumiałem także, jak wyraźnie widział moją słabość. Chciałem być sam. Chciałem się ukryć.
        Pokiwał głową. Rozumiał.
        - Bardzo żałuję, że nie potrafisz posługiwać się Mocą. Oddałbym ci swoją siłę; sam zbyt często czerpałem od ciebie.
        - Nie mógłbym... - mruknąłem, niezdolny ukryć wstrętu, jaki we mnie budziło uzupełnianie własnej energii kosztem innego człowieka. Natychmiast tego pożałowałem, gdyż ujrzałem w oczach mojego księcia wstyd.
        - Kiedyś i ja mogłem odpowiadać tak dumnie - rzekł spokojnie. - Idź, odpocznij, chłopcze.
        Wolno odwrócił się ode mnie. Zaczął ustawiać atramenty i porządkować pergaminowe zwoje. Wyszedłem cicho.
        Spędziliśmy razem caluteńki dzień. Za oknami zapadła noc. W zamku panował specyficzny nastrój zimowego wieczoru. Ze stołów już uprzątnięto, mieszkańcy będą się teraz zbierali przy paleniskach w dużej izbie biesiadnej. Minstrele zabawią publiczność muzyką i śpiewem, teatrzyki marionetek przedstawią zabawne historie. Mężczyźni zajmą się przytwierdzaniem lotek do drzewców strzał, kobiety robótkami ręcznymi. Dzieci będą zbijać bąki, siłować się albo podrzemywać na kolanach rodziców. Byliśmy bezpieczni. Chroniły nas zimowe sztormy.
        Szedłem z ostrożnością pijanego, unikając miejsc, gdzie wieczorami gromadzili się ludzie. Założyłem ręce na piersi i zgarbiłem ramiona, jakbym był przemarznięty. W ten sposób udało mi się nieco opanować drżenie. Bardzo wolno, niczym człowiek pogrążony w rozmyślaniach, pokonałem pierwszy ciąg schodów. Na podeście pozwoliłem sobie odpocząć licząc do dziesięciu, potem zmusiłem się do dalszej drogi.
        Ledwie postawiłem nogę na pierwszym stopniu, z góry zbiegła Lamówka. Ta pulchna kobieta, ponad dwadzieścia lat starsza ode mnie, podskakiwała niczym rozradowane dziecko.
        - Tu cię mam! - wykrzyknęła na mój widok.
        Zupełnie jakbym był zapodzianą parą nożyczek z koszyczka z szyciem. Chwyciła mnie mocno za ramię i zawróciła w stronę korytarza.
        - Biegam po tych schodach w dół i w górę chyba dziesiąty raz. Ależ ty wyrosłeś! Księżna Cierpliwa odchodzi od zmysłów, a wszystko to twoja wina. Od rana czeka, aż zastukasz do drzwi. Tak się ucieszyła, że nareszcie wróciłeś. - Umilkła, obrzuciła mnie uważnym spojrzeniem jasnych, ptasich oczu. - Blady jesteś jak płótno. Musiałeś być bardzo chory. - Nie dając mi szansy na odpowiedź ciągnęła: - Minęło południe, a ciebie ani śladu. Księżna zrobiła się opryskliwa. Przy kolacji była tak gniewna, że ledwie mogła jeść. W końcu uwierzyła pogłoskom o twoim fatalnym stanie. Podejrzewa, że albo leżysz gdzieś zemdlony, albo Brus zatrzymał cię w stajniach i każe pracować, mimo twojego słabego zdrowia. No, jesteśmy. Wchodź. Dopadłam go, moja pani! - i wepchnęła mnie do komnaty księżnej Cierpliwej.
        Dziwiło mnie trajkotanie Lamówki. Czyżby pokojowa próbowała w ten sposób uniknąć moich pytań? Z wahaniem wszedłem w progi komnaty, zastanawiając się, czy księżna Cierpliwa nie jest przypadkiem chora. A może spadło na nią jakieś inne nieszczęście?
        Jeśli nawet coś się takiego zdarzyło, nie zmieniło w niczym jej nawyków. Komnata wyglądała jak dawniej. Wszędzie rozrastała się wszechobecna zieleń. W menażerii przybyły dwie gołębice. Po kątach walało się przynajmniej dziesięć podków. Na stole płonęła gruba świeca o zapachu wawrzynu, wosk skapywał na suszone kwiaty i zioła rozłożone obok na tacy. Zniszczeniu uległa także wiązka dziwnie rzeźbionych patyczków. Wyglądały mi na pałeczki wróżebne używane przez Chyurdów.
        Terierka księżnej podbiegła z radosnym popiskiwaniem. Schyliłem się do niej - i już nie mogłem wyprostować grzbietu. Chcąc zyskać na czasie, podniosłem z podłogi jakąś tabliczkę. Była dosyć stara i prawdopodobnie cenna, traktowała o pałeczkach wróżebnych.
        Księżna Cierpliwa odwróciła się od krosien.
        - Och, nie bądź śmieszny, daj spokój z tymi formalnościami! - wykrzyknęła, widząc mnie zgiętego wpół. - Sądzisz, że jeśli nisko się ukłonisz, łatwiej ci przebaczę? Uczyniłeś mi afront, nie przychodząc od razu. Co takiego przyniosłeś? Ach, jak miło z twojej strony! Skąd wiedziałeś, że się tym interesuję? Przeszukałam wszystkie zamkowe biblioteki i niewiele znalazłam o patyczkach wróżebnych.
        Wzięła “podarek” z mojej dłoni, podziękowała uśmiechem. Ponad jej ramieniem Lamówka mrugnęła porozumiewawczo. W odpowiedzi ledwie dostrzegalnie wzruszyłem ramionami.
        Księżna Cierpliwa umieściła tabliczkę na szczycie chwiejnego stosu innych. Przez chwilę mierzyła mnie ciepłym spojrzeniem, po czym oblekła twarz w groźną minę: ściągnęła brwi, zacisnęła usta. Wypracowana poza pełna dezaprobaty nie wywarła zamierzonego wrażenia, gdyż we włosach księżnej komicznie połyskiwały dwa listki bluszczu.
        - Wybacz mi, pani - rzekłem i śmiało wyjąłem je z niesfornych ciemnych loków. Księżna wzięła listki z mojej dłoni bardzo ostrożnie, jakby były czymś ogromnie ważnym, i umieściła na szczycie stosu tabliczek.
        - Gdzie się podziewałeś tyle czasu? - zapytała. - Żona twojego stryja przybyła już dawno. Opuściłeś uroczystość zaślubin, wesele i zjazd szlachty. Ja robię co w mojej mocy, żeby cię traktowano z atencją należną synowi księcia, a ty się wymigujesz od obowiązków dworskich. W dodatku po powrocie nawet do mnie nie zajrzysz, tylko obszarpany jak byle majsterklepka włóczysz się po całej twierdzy. Co cię opętało, żeby obciąć włosy?
        Żona mojego ojca, dowiedziawszy się, że przed ślubem spłodził on dziecko z inną kobietą, przeszła długą drogę od wstrętu na sam mój widok aż po teraźniejsze próby uczynienia ze mnie człowieka doskonałego pod każdym względem. Czasami trudniej mi było znieść jej dobre chęci niż minioną odrazę.
        - Nie przyszło ci do głowy, że czekają tu na ciebie obowiązki dworskie? - pytała dalej. - Obowiązki znacznie ważniejsze niż wałęsanie się po świecie w towarzystwie koniuszego.
        - Wybacz mi, pani. - Doświadczenie nauczyło mnie nigdy nie dyskutować z księżną Cierpliwą. Jej ekscentryczny sposób bycia olśnił niegdyś księcia Rycerskiego, mnie natomiast doprowadzał niekiedy do szału. Dzisiaj czułem się przytłoczony. - Dłuższy czas chorowałem. Zanim doszedłem do zdrowia, pogoda uległa zmianie i przez to wydłużył się czas podróży powrotnej. Przykro mi, że nie uczestniczyłem w ceremonii zaślubin.
        - Czy to jedyny powód twojego spóźnienia? - zapytała szorstko. Wietrzyła jakiś straszny podstęp.
        - Tak, pani - odparłem z powagą. - Wiedz, że myślałem o tobie. Przywiozłem coś specjalnie dla ciebie. Jutro przyniosę, bo zostawiłem bagaże w stajni.
        - Co mi przywiozłeś? - zapytała z dziecięcym zaciekawieniem. Wziąłem głęboki oddech. Ponad wszystko na świecie pragnąłem znaleźć się w łóżku.
        - To rodzaj zielnika, pani. Niezbyt obszerny, bo jest to rzecz ogromnie delikatna i bałem się, że nie przetrwa podróży. Chyurdzi nie używają do nauki tabliczek ani zwojów, jak my to czynimy. Ich zielnik to drewniana szkatułka. W środku znajdują się maleńkie woskowe modele ziół, dla ułatwienia nauki odpowiednio pomalowane i nasączone właściwym zapachem. Opisy są wprawdzie po chyurdańsku, ale mam nadzieję, że i tak upominek ci się spodoba, pani.
        - O, na pewno! - przyznała z błyszczącymi oczyma. - Nie mogę się doczekać, kiedy go zobaczę.
        - Chyba Bastard powinien usiąść, pani - wtrąciła Lamówka. - Wygląda, jakby rzeczywiście był chory.
        - Ach tak. Powiedz mi, chłopcze, na co chorowałeś?
        - Zaszkodziło mi jedzenie... właściwie jedno z chyurdańskich ziół. Długo nie mogłem dojść do siebie. - Właśnie. Oto prawda.
        Lamówka przyniosła niski stołeczek, a ja usiadłem na nim, przepełniony wdzięcznością. Byłem nieludzko zmęczony.
        - Rozumiem. - Księżna już zapomniała o mojej chorobie. Nabrała głęboko powietrza i rozejrzała się dookoła, po czym spytała znienacka: - Powiedz, myślałeś kiedy o małżeństwie?
        Nagła zmiana tematu była dla księżnej tak charakterystyczna, że musiałem się uśmiechnąć. Spróbowałem pomyśleć nad odpowiedzią. Ujrzałem Sikorkę. Policzki zaróżowione chłodem, ciemne włosy unoszone wiatrem. Sikorka.
        “Jutro - przyrzekłem sobie. - Wodna Osada”.
        - Bastardzie! Przestań! Nie życzę sobie, żebyś patrzył przeze mnie na wylot, jakby mnie tu w ogóle nie było. Słyszysz? Dobrze się czujesz?
        Z niejakim wysiłkiem wróciłem do rzeczywistości.
        - Niezupełnie - odparłem szczerze. - Miałem męczący dzień...
        - Lamówko, przynieś mu kubek wina z owocu bzu. On rzeczywiście wygląda na zmęczonego. Może to nie najlepszy czas na rozmowę. - Księżna Cierpliwa po raz pierwszy przyjrzała mi się uważniej, z troską. - Nie wiem wszystkiego o twoim wyjeździe - rzekła cicho po chwili.
        Opuściłem wzrok na miękkie górskie buty. Przeraziła mnie myśl, że księżna mogłaby poznać całą prawdę.
        - Odbyłem długą podróż. Jedzenie było fatalne, oberże zaniedbane, pościel nieświeża, stoły brudne. Wszystko to się sumuje. Odnoszę wrażenie, że nie chciałabyś znać szczegółów, pani.
        Stała się rzecz dziwna. Gdy spojrzeliśmy sobie w oczy, zyskałem pewność, że księżna odgadła moje kłamstwo. Wolno skinęła głową, akceptując je jako konieczność. Uciekłem wzrokiem. Ciekaw byłem, jak często mój ojciec okłamywał ją w podobny sposób. Ile kosztowało ją to skinięcie?
        Lamówka wetknęła mi w rękę kubek wina. Podniosłem go do ust i ożywiła mnie słodycz, która z pierwszym łykiem rozlała się po podniebieniu. Trzymałem naczynie w obu dłoniach. Zdołałem nad jego brzegiem uśmiechnąć się do księżnej.
        - Powiedz, pani - głos zaskrzeczał mi jak u zgrzybiałego starca. Odchrząknąłem. - Jak wiodło się tobie? Zapewne od czasu przybycia do Koziej Twierdzy przyszłej królowej jesteś znacznie bardziej zajęta. Rad bym usłyszeć o wszystkim, co mnie ominęło.
        - Ach! - jakby ją ktoś ukłuł szpilką. Teraz na nią przyszła kolej odwrócić wzrok. - Sam wiesz, że cenię sobie samotność. Zdrowie nie zawsze mi dopisuje. Jeśli mam do późna w nocy udzielać się towarzysko, muszę potem odleżeć przynajmniej dwa dni. Nie, nie. Przedstawiłam się małżonce następcy tronu i kilka razy zasiadałam w jej towarzystwie u stołu. Ona jest młoda i wiecznie czymś zajęta, poznaje nowe życie. A ja, stara dziwaczka, jestem pochłonięta własnymi sprawami...
        - Księżna Ketriken podziela twoje zamiłowanie do roślin, pani - drążyłem. - Byłaby prawdopodobnie żywo zainteresowana... - Nagły dreszcz wstrząsnął moim ciałem, zaszczekały mi zęby. - Trochę mi... zimno - wytłumaczyłem się i ponownie uniosłem do ust kubek z winem. Ręce mi się zatrzęsły, napitek ochlapał brodę i koszulę. Podskoczyłem przestraszony, naczynie wypadło mi ze zdradzieckich dłoni. Uderzyło o dywan i potoczyło się, ciągnąc za sobą strugę ciemną niczym krew. Udało mi się usiąść z powrotem; objąłem się ramionami, próbując powstrzymać drgawki. - Jestem bardzo zmęczony - zdołałem wykrztusić.
        Lamówka przyniosła ręcznik, by mnie wytrzeć, ale wyjąłem płótno z jej rąk. Otarłem brodę i osuszyłem koszulę. Kiedy przykucnąłem, by zebrać kałużę z podłogi, omal się nie przewróciłem.
        - Bastardzie, daj spokój. Poradzimy sobie z porządkami. Jesteś zmęczony, a w dodatku niezdrów. Przyjdź do mnie, jak odpoczniesz. Chcę z tobą omówić ważną sprawę, ale mogę trochę zaczekać. Teraz już idź, chłopcze. Idź do łóżka.
        Wstałem, wdzięczny za zwolnienie, i wykonałem ostrożny ukłon. Lamówka, wyraźnie zaniepokojona, odprowadziła mnie do drzwi, a potem od progu patrzyła za mną zatroskana. Nie zwracałem uwagi na falujące mury ani na wzburzoną podłogę. Zatrzymałem się u szczytu schodów, skinąłem Lamówce na pożegnanie i pokonałem pierwsze dwa stopnie. Gdy tylko zniknąłem jej z oczu, zatrzymałem się, oparłem o ścianę i spróbowałem złapać oddech. Twarz schowałem w dłoniach, bo oślepiał mnie blask świec. Kręciło mi się w głowie. Otworzywszy wreszcie oczy, ujrzałem świat przez tęczową mgiełkę. Zacisnąłem mocno powieki, przysłoniłem je dłońmi.
        Usłyszałem lekkie kroki zbliżające się ku mnie z góry. Zatrzymały się tuż przede mną.
        - Nic panu nie jest? - zapytał ktoś bez przekonania.
        - Odrobinę za dużo wypiłem - skłamałem. Przez wino, które na siebie wylałem, musiałem cuchnąć nie gorzej niż prawdziwy pijak. - Zaraz wszystko będzie dobrze.
        - Pomogę ci, panie. Gdybyś spadł ze schodów, mógłbyś się zabić. - Teraz w głosie słychać było dezaprobatę. Rozwarłem powieki i zerknąłem przez palce. Granatowa spódnica utkana z mocnej przędzy. Strój służby. Dziewczyna bez wątpienia miała już wcześniej do czynienia z pijanymi.
        Jedną ręką objęła mnie w pasie, drugą pewnie schwyciła za ramię. Chciałem ją łagodnie odepchnąć, ale zignorowała mój gest. Na jej miejscu zachowałbym się podobnie.
        - No, śmiało, jeszcze tylko kilka stopni - dodawała mi odwagi. Pozwoliłem się zawlec na górę.
        - Dziękuję - mruknąłem, sądząc, że tu mnie zostawi.
        - Kwatery służby są wyżej.
        - Moja sypialnia jest tutaj. Trzecie drzwi. Zechciej mi pomóc. Na długą chwilę zapadła cisza.
        - To komnata bękarta. - Słowa padły niczym zimne wyzwanie. Nie wzdrygnąłem się na dźwięk tego wyrazu jak niegdyś. Nawet nie podniosłem głowy.
        - Tak. Możesz odejść - odprawiłem ją chłodno.
        Ona jednak przysunęła się bliżej. Odgarnęła mi włosy z czoła, wzięła mnie pod brodę - stanęliśmy twarzą w twarz.
        - Nowy! - syknęła wściekle. - Powinnam cię zabić na miejscu.
        Poderwałem głowę. Nie widziałem wyraźnie, lecz mimo wszystko przecież ją poznałem! Znałem ten kształt ust, te włosy opadające na ramiona, zapach... zapach letniego popołudnia. Ogromną falą zalała mnie niewysłowiona ulga. To była Sikorka, moja Sikorka ze sklepiku handlarza wosku.
        - Żyjesz! - wykrzyknąłem. Serce tłukło mi się w piersi. Chwyciłem ją w ramiona i ucałowałem.
        Wreszcie się na to odważyłem. Odsunęła mnie szorstko.
        - Nigdy nie pozwolę, żeby mnie całował pijany. - Była stanowcza.
        - Nie jestem pijany, jestem... chory - zaprotestowałem. Podekscytowanie przyprawiło mnie o jeszcze większy zawrót głowy. - To zresztą bez znaczenia. Jesteś tutaj, jesteś bezpieczna.
        Sikorka podtrzymała mnie, bobym upadł. Odruch, którego nabyła, opiekując się ojcem.
        - Ach tak. Rozumiem. Nie jesteś pijany. - Mówiła z odrazą i niedowierzaniem. - Nie jesteś też gońcem skryby. Ani chłopcem stajennym. Często kłamiesz.
        - Nie kłamałem - zaprotestowałem słabo, zmieszany jej gniewnym tonem. Żałowałem, że nie mogę spojrzeć jej prosto w oczy. - Nie powiedziałem ci całej prawdy... to zbyt skomplikowane. Sikorko, tak się cieszę, że nic ci się nie stało. I że jesteś w zamku! Miałem cię szukać... - Nadal pomagała mi utrzymać się na nogach. - Nie jestem pijany. Naprawdę. Skłamałem, bo krępowałem się przyznać, jak bardzo jestem słaby.
        - Więc jednak zełgałeś. - Oskarżenie smagnęło jak bezlitosny bicz. - Kłamstwo powinno być dla ciebie bardziej krępujące niż ciężka choroba, Nowy. A może książęcemu synowi wypada łgać?
        Odstąpiła ode mnie, zatoczyłem się na ścianę. Próbowałem zebrać rozproszone myśli, a jednocześnie ustać w pionie.
        - Nie jestem książęcym synem - stwierdziłem w końcu - lecz bękartem. Różnica to ogromna. Nigdy ci nie mówiłem, kim jestem. Po prostu, będąc z tobą, zawsze czułem się Nowym. Całe życie tęskniłem za przyjaciółmi, którzy patrząc na mnie myśleli “Nowy”, a nie “Bastard”.
        Sikorka milczała. Chwyciła mnie pod ramię, o wiele mniej delikatnie niż poprzednio, drugą ręką złapała za koszulę i tak powlokła do mojej komnaty. Zadziwiające, jak silna potrafi być rozgniewana kobieta. Drzwi pchnęła, jakby uderzała znienawidzonego wroga. Pociągnęła mnie w stronę łóżka. Kiedy znalazłem się w pobliżu, usunęła się, a ja opadłem na pościel. Udało mi się usiąść. Złożywszy dłonie i wcisnąwszy je między kolana, mogłem nieco opanować drżenie. Nie widziałem Sikorki dokładnie, tylko niewyraźną postać, rysy zamazane, ale po postawie mogłem ocenić, że jest wściekła.
        - Śniłem o tobie - odezwałem się po chwili - Tam, w górach. Ciągle milczała. Poczułem niewielki przypływ odwagi.
        - Śniło mi się, że byłaś w Wodnej Osadzie. W noc najazdu. - Mówiłem z wielkim trudem, ledwo poruszałem wargami. - Widziałem ogień i najeźdźców ze szkarłatnych okrętów. W moim śnie broniłaś dwojga dzieci. Wydawało mi się, że są twoje. - Słowa odbijały się od jej milczenia niczym od grubej ściany. Prawdopodobnie miała mnie za ostatniego głupca. I dlaczego, och, dlaczego ze wszystkich ludzi na świecie właśnie Sikorka widziała mnie w tym pożałowania godnym stanie? Cisza się przedłużała. - Jesteś w zamku. Nic ci nie grozi. Cieszę się, że jesteś bezpieczna. - Skrzeczałem okropnie. - Powiedz mi, co tutaj robisz?
        - Co ja tutaj robię? - Mówiła tonem równie pozbawionym ciepła jak mój. Zimnym od gniewu, ale też chyba trochę od strachu. - Przyszłam szukać przyjaciela. - Przerwała, jakby jej coś utkwiło w gardle, i podjęła tonem nienaturalnie spokojnym, prawie ugrzecznionym. - Widzisz, mój ojciec zmarł i zostawił mnie w długach. Wierzyciele przejęli sklep. Pojechałam do Wodnej Osady, do krewnych, by pomóc im przy zbiorach i zarobić na początek nowego życia. Nie mam pojęcia, jak się tego dowiedziałeś. Trochę zarobiłam, a kuzyn obiecał pożyczyć mi resztę. Zbiory były dobre. Miałam już wracać do Koziej Twierdzy, kiedy Wodna Osada została napadnięta. Byłam tam...
        Glos jej się załamał. Wspominałem razem z nią. Okręty, ogień, roześmiana kobieta z mieczem w dłoni. Podniosłem wzrok i omal zdołałem dojrzeć twarz Sikorki. Nie mogłem wydusić z siebie słowa. Ona patrzyła gdzieś w dal nad moją głową.
        - Kuzynostwo stracili wszystko. Nie mogłam już liczyć na pieniądze. Nie zapłacili mi za pracę, nawet nie prosiłam. Wróciłam do Koziej Twierdzy z początkiem zimy. Nie miałam grosza przy duszy ani dachu nad głową. Pomyślałam sobie, że Nowy zawsze był moim przyjacielem. Do kogo miałam się zwrócić o pomoc, jeśli nie do przyjaciela? Przyszłam więc do zamku i zaczęłam szukać chłopca usługującego skrybie. Wszyscy pytani wzruszali ramionami i odsyłali mnie do Krzewiciela. A ten zmarszczył brew i posłał mnie do księżnej Cierpliwej. - Sikorka zamilkła znacząco. Próbowałem sobie wyobrazić to spotkanie, ale szybko zrezygnowałem. - Przyjęła mnie na pokojówkę - zakończyła Sikorka cicho. - Żałowała, że tylko tyle może dla mnie zrobić, po tym jak okryłeś mnie wstydem.
        - Ja cię okryłem wstydem?! - poderwałem się na równe nogi. Świat zawirował mi przed oczyma, pod czaszką wybuchły snopy złotych iskier. - Jak? W jaki sposób?
        - Uznała, że podbiłeś moje serce - podjęła spokojnie Sikorka - a potem mnie rzuciłeś. Wykorzystując moją złudną nadzieję, że pewnego dnia się ze mną ożenisz.
        - Ja nie... - ucichłem. - Byliśmy przyjaciółmi, nie wiedziałem, że czułaś coś więcej niż...
        - Nie wiedziałeś? - Uniosła brodę. Znałem ten gest. Sześć lat temu zaraz za nim poszedłby cios w żołądek. Zawsze zdążałem się uchylić. Tym razem odezwała się jeszcze spokojniej: - Prawdopodobnie powinnam była się spodziewać, że to powiesz. Tak jest najłatwiej.
        Teraz ja stałem się nieprzyjemny.
        - To ty mnie zostawiłaś bez słowa pożegnania. Odeszłaś z Nefrytem, tym marynarzem. Myślisz, że o nim nie wiem? Byłem tam Sikorko. Widziałem, jak bierzesz go pod ramię i odeszliście gdzieś razem. Dlaczego nie przyszłaś do mnie, dlaczego jego wybrałaś?
        Chyba nie odebrała moich pretensji i żalu, bo zaczęła tłumaczyć jak dziecku:
        - Kiedyś mogłam marzyć. Nie miałam pojęcia o długach, O których mój ojciec zapominał natychmiast po zaciągnięciu. Wierzyciele przyszli dopiero po jego śmierci. Straciłam wszystko. Czy miałam do ciebie przyjść jak żebraczka? Myślałam, że ci na mnie zależy. Wierzyłam, że chcesz... Och, na Ela! Dlaczego muszę ci to mówić?! - Wiedziałem, że policzki jej płoną, a oczy błyszczą. - Myślałam, że naprawdę chcesz się ze mną ożenić, że chcesz ułożyć sobie ze mną życie. Chciałam coś od siebie wnieść, nie chciałam iść za mąż bez grosza przy duszy i bez żadnych widoków na przyszłość. Wyobrażałam nas sobie w małym sklepiku. Ja miałam zarabiać na życie sprzedając świece, zioła i miód, a ty biegłością skryby... Tylko dlatego poszłam do kuzyna i poprosiłam o pożyczkę. Nie miał zaoszczędzonych pieniędzy, ale zabrał mnie do Wodnej Osady, żebym mogła tam pracować dla jego starszego brata, Krzemienia. Koniec historii już znasz. Wróciłam tutaj na kutrze rybackim, płacąc za podróż czyszczeniem i zasalaniem ryb. Przełknęłam dumę i przyszłam do zamku, a tutaj dowiedziałam się, jaka byłam naiwna. Jak przede mną udawałeś i jak mnie oszukiwałeś. Rzeczywiście jesteś bękartem, Nowy. Jesteś bękartem.
        Usłyszałem coś dziwnego. Dopiero po dłuższej chwili pojąłem, że to szloch. Sikorka płakała. Jej oddech przerywało bezgłośne łkanie. Bałem się do niej wstać, bo przewróciłbym się po pierwszym kroku.
        - No i co w końcu z tym Nefrytem? - powtórzyłem z prawdziwie pijackim uporem. - Dlaczego tak łatwo było ci pójść do niego? Dlaczego nie przyszłaś najpierw do mnie?
        - Powiedziałam ci przecież! To mój kuzyn, ty głupcze! - Jej gniew odpłynął zmyty łzami. - Jak człowiek ma kłopoty, to idzie do rodziny. poprosiłam go o pomoc, a on zabrał mnie do swojego brata, do pracy przy żniwach. - Nastąpił moment ciszy. - Za kogo ty mnie masz? - spytała Sikorka z niedowierzaniem. - Za taką, co ma kogoś na boku? Sądzisz, że pozwoliłam ci smalić do mnie cholewki, a równocześnie widywałam się z innym? - Spytała lodowatym tonem.
        - Nie. Tego nie powiedziałem.
        - Ależ tak. - Nagle wszystko stało się dla niej jasne. - Jesteś jak mój ojciec. Zawsze uważał, że kłamię, bo sam ciągle kłamał. Tak samo ty. “Nie jestem pijany”, a cuchniesz winem i ledwie się trzymasz na nogach. I cała ta głupia historia: “śniło mi się, że byłaś w Wodnej Osadzie”... Każdy w mieście wie, że tam byłam. Pewnie usłyszałeś o wszystkim dziś wieczór w jakiejś tawernie.
        - Nie, Sikorko. Musisz mi uwierzyć. - Zacisnąłem dłonie na pledach.
        Odwróciła się do mnie plecami.
        - Nie. Nie muszę! Nie muszę już nigdy nikomu wierzyć. - Przerwała, rozważała coś przez chwilę. - Wiesz, nigdy w życiu nie zapomnę pewnej sceny. Kiedyś dawno temu, gdy byłam małą dziewczynką... jeszcze zanim się spotkaliśmy... - Głos miała pusty, ale spokojny. - W czasie wiosennego Święta Radości, pamiętam, poprosiłam ojca o kilka miedziaków na wróżby. Uderzył mnie i powiedział, że nie będzie wyrzucał pieniędzy w błoto, a potem zamknął mnie w sklepie i poszedł pić. Już wtedy umiałam się wydostać z zamknięcia. Poszłam do namiotu wróżów, chciałam na nich przynajmniej popatrzeć. Jeden, bardzo stary, przepowiadał los z kryształu. Wiesz,
        o czym mówię: trzeba trzymać kryształ przed płomieniem świecy i czytać przyszłość z kolorów padających na twarz. - Ucichła.
        - Wiem.
        Znałem tę magię Skraju. Widywałem taniec kolorowych świateł na twarzy o zamkniętych powiekach. Teraz chciałbym tylko wyraźnie zobaczyć Sikorkę. Och, gdybym mógł spojrzeć jej prosto w oczy, podejść, spróbować ją objąć. Uważała mnie za pijanego, a ja wiedziałem, że każdy śmielszy ruch grozi mi upadkiem. Nie chciałem się ponownie okryć przed nią wstydem.
        - Wiele dziewcząt i kobiet kupowało sobie wróżbę. Ja nie miałam złamanego grosza, więc tylko się przyglądałam. Po jakimś czasie wróż zwrócił na mnie uwagę. Zapytał, czy chcę poznać swój los. Pewnie sądził, że jestem wstydliwa. Rozpłakałam się, bo przecież nie miałam pieniędzy. Wtedy Fala, żona jednego z rybaków, roześmiała się i powiedziała, że nie muszę płacić, by poznać przyszłość. Każdy potrafi przepowiedzieć mój los. Jestem córką pijaka, wyjdę za pijaka i zostanę matką pijaków. Wszyscy się śmiali - wyszeptała. - Nawet ten stary czarownik.
        - Biedna Sikorko - szepnąłem. Chyba mnie nawet nie usłyszała.
        - Nadal jestem bez grosza przy duszy - rzekła wolno - ale przynajmniej wiem, że nie zostanę żoną pijaka. Nie chcę też mieć takiego człowieka za przyjaciela.
        - Musisz mnie wysłuchać. Krzywdzisz mnie! - Zdradziecki język plątał mi słowa. - Ja...
        Trzasnęły drzwi.
        - ...nie wiedziałem, że lubisz mnie w taki sposób - powiedziałem durno do zimnej pustej komnaty.
        Wstrząsnął mną dreszcz zapowiadający nadejście ataku. Nie chciałem jej stracić. Podniosłem się i uczyniłem dwa niepewne kroki, nim ziemia zadrżała pode mną i opadłem na kolana. Zostałem tak jakiś czas, z głową zwieszoną między ramionami. Na pewno nie zrobiłbym na Sikorce dobrego wrażenia, gdybym się za nią poczołgał. Prawdopodobnie by mnie kopnęła. Jeślibym ją w ogóle odnalazł. Popełzłem z powrotem do łóżka, wdrapałem na nie z trudem. Nie rozbierałem się, tylko naciągnąłem na siebie pledy. Wzrok ciągle mi się mącił, na krawędzi pola widzenia czaiła się czerń, ale nie od razu usnąłem. Leżałem i rozpamiętywałem, jak głupi byłem poprzedniego lata. Sądziłem, że adoruję dziewczynę, a zalecałem się do młodej kobiety. Czułem się jak zadurzony chłopiec i tak się zachowywałem, zamiast próbować ją zdobyć jako mężczyzna. Ten chłopiec ją zranił i zdradził. Tak, zdradził także. I wedle wszelkiego prawdopodobieństwa utracił ją na zawsze. Ciemność zamknęła mi się przed oczyma, ogarnęła wszystko, poza jedną tylko iskierką.
        Sikorka kochała tego chłopca, kochała mnie i widziała dla nas wspólną przyszłość. Uchwyciłem się tej iskierki nadziei i zapadłem w sen.
      
4. DYLEMATY
        
        Mam podstawy przypuszczać, iż każda ludzka istota jest obdarzona przynajmniej śladowymi zdolnościami korzystania z Mocy lub Rozumienia. Widywałem, jak matka wstaje raptownie od pracy, by wyjść do sąsiedniej izby, gdzie właśnie zaczyna się budzić jej dziecko. Czy nie można takiej więzi uznać za formę Mocy? Byłem też świadkiem milczącego porozumienia między marynarzami żeglującymi na jednym statku. Działali wspólnie, choć bez jednego słowa; rozumieli się niczym krąg Mocy, upodabniając statek do istoty, której siłą życiową jest cała załoga. Bywają też osoby czujące pokrewieństwo z pewnymi zwierzętami. Wyrażają to przez wybór swego herbu lub imion nadawanych dzieciom. Magia zwana Rozumieniem otwiera wrażliwość na takie pokrewieństwo, pozwala lepiej pojmować świat zwierząt. Wedle podań, ludzie używający Rozumienia zazwyczaj nawiązują bliską więź z jednym zwierzęciem. Słyszałem także, iż zaczynają się potem zachowywać jak ono, a w końcu przyjmują jego postać. Wierzę jednak, że te opowieści zostały stworzone, by odstraszyć dzieci od zwierzęcej magii.
        
        * * *
        
        Obudziłem się po południu. Kominek był pusty i zimny. Oblepiało mnie przepocone ubranie. Powlokłem się do kuchni, zjadłem coś i poszedłem do łaźni. Trzęsło mną tak, że zrezygnowałem z kąpieli i czym prędzej wróciłem do łóżka. Położyłem się dygocząc z zimna. Jakiś czas później ktoś do mnie coś mówił. Nie pamiętam kto ani co, pamiętam jedynie, że strasznie się trząsłem. Bardzo to było nieprzyjemne uczucie, ale wreszcie zdołałem znowu zasnąć.
        Następnym razem obudziłem się wczesnym wieczorem. Na kominku płonął ogień, obok przygotowano schludnie ułożone drwa. Przy łóżku naszykowano stolik przykryty haftowanym obrusem obrębionym koronką, a na nim ułożono na tacy chleb, ser i plastry zimnej pieczeni. Solidny dzbanek z ziołami czekał na zalanie gorącą wodą z kociołka parującego nad ogniem. Po drugiej stronie kominka przyszykowano wannę i mydło. W nogach mojego łóżka leżała czysta nocna koszula. Była zupełnie nowa i na dodatek chyba odpowiednia rozmiarem.
        Ktokolwiek zrobił to wszystko, zaskarbił sobie moją bezgraniczną wdzięczność. Jakoś wydostałem się z łóżka i uważając na każdy ruch wziąłem kąpiel. Nareszcie poczułem się lepiej. Zawroty głowy ustąpiły miejsca nienaturalnej lekkości. Posiliłem się chlebem i serem. W herbacie wyczułem kozłek lekarski; czyżby zmiany w mojej komnacie były dziełem Ciernia? Czy aby nie on próbował mnie obudzić? Nie, Cierń pojawiał się zawsze nocą.
        Właśnie naciągałem przez głowę czystą koszulę nocną, gdy ktoś cicho uchylił drzwi. Do komnaty wsunął się błazen. Miał na sobie ulubiony zimowy strój w biało-czarną kratę; jego bezbarwna skóra wydawała się przy nim jeszcze bledsza. Ubranie było uszyte z jedwabiu i skrojone tak luźno, że wisiało na nim niczym na kiju od szczotki. Błazen urósł w czasie mojej nieobecności, choć pozostał niski, a do tego jeszcze wyszczuplał, o ile było to w ogóle możliwe. Przedziwnie jasne oczy jak zwykle zaskakiwały, nawet w tej bezkrwistej twarzy. Uśmiechnął się do mnie, a potem kpiąco wywalił różowy język.
        - To twoje dzieło - domyśliłem się, wskazując gestem dookoła. - Dziękuję ci.
        - Nie moje. - Jasne włosy wystawały spod czapki na kształt niesfornej aureoli, zafalowały w powietrzu, gdy potrząsnął głową. - Ale byłem przy tym obecny. Zechciej przyjąć wyrazy mojej wdzięczności za to, że się wykąpałeś. Dzięki temu obowiązek zaglądania do ciebie stał się mniej uciążliwy. Cieszę się, że już nie śpisz. Chrapałeś niemożliwie.
        Puściłem jego uszczypliwe uwagi mimo uszu.
        - Urosłeś - zauważyłem.
        - Tak. Ty też. Byłeś chory. Długo spałeś. Obudziłeś się, wykąpałeś i najadłeś. Nadal wyglądasz okropnie. Na szczęście już nie cuchniesz. Jest późne popołudnie. Czy są jeszcze jakieś niezaprzeczalne fakty, o których chciałbyś porozmawiać?
        - Śniłem o tobie. Tam, w górach.
        Obrzucił mnie spojrzeniem pełnym powątpiewania.
        - Naprawdę? Wzruszające. Ja nie mogę powiedzieć, żebym śnił o tobie.
        - Brakowało mi ciebie. - Ucieszył mnie niespodziewany rumieniec zdumienia na twarzy trefnisia.
        - Zabawne. Czy dlatego w górach robiłeś z siebie błazna?
        - Pewnie tak. Usiądź. Opowiedz mi, co się tutaj działo.
        - Nie mogę. Czeka na mnie król Roztropny. A raczej król Roztropny się mnie nie spodziewa i dlatego właśnie muszę do niego iść. Gdy poczujesz się lepiej, powinieneś go odwiedzić. Szczególnie jeśli nie będzie cię oczekiwał. - Obrócił się gwałtownie, wysunął za drzwi, po czym jeszcze zajrzał do środka. Uniósł rękę, potrząsnął srebrnymi dzwoneczkami przyczepionymi do brzegu śmiesznie długiego rękawa. - Do widzenia, Bastardzie. Następnym razem postaraj się trochę skuteczniej unikać śmierci. - Drzwi cicho zamknęły się za nim.
        Zostałem sam. Nalałem sobie drugi kubek naparu ziół i stojąc przy kominku siorbałem wolno. Po chwili drzwi otworzyły się znowu. Podniosłem wzrok, oczekując błazna.
        - Nie śpisz? - spytała Lamówka. - Dlaczego nie powiedziałeś, że jesteś taki zmęczony? Wystraszyłeś mnie na śmierć, spałeś caluteńki dzień.
        Bez zaproszenia wpakowała się do komnaty. Niosła naręcze czystej bielizny i pledów. Tuż za nią weszła księżna Cierpliwa.
        - Rzeczywiście, już się zbudził! - wykrzyknęła do Lamówki, jakby dotąd wątpiła.
        Obie zignorowały moje zawstydzenie - stałem przed nimi w samej nocnej koszuli. Księżna Cierpliwa usiadła na łóżku, a Lamówka zaczęła się krzątać. Niewiele było do zrobienia w tym nagim wnętrzu, ale zebrała naczynia w jedno miejsce, poprawiła kłody w palenisku, obmyła wannę i rozłożyła moje ubrania. Ściągnęła pościel z łóżka, położyła świeżą, zebrała brudne ubrania, zmarszczyła nos, rozejrzała się dookoła, po czym wraz z całym ładunkiem odpłynęła ku drzwiom.
        - Miałem zamiar sam to uprzątnąć - mruknąłem zakłopotany, lecz księżna Cierpliwa najwyraźniej nie usłyszała. Władczym gestem wskazała mi łóżko. Z ociąganiem wróciłem do pościeli. Chyba nigdy nie czułem się bardziej nieswojo. Na dodatek jeszcze otuliła mnie pledami.
        - Jeśli chodzi o Sikorkę - oznajmiła znienacka - to twoje wczorajsze zachowanie było wysoce naganne. Wykorzystałeś swoją niedyspozycję, by zwabić ją do komnaty. I rozzłościłeś dziewczynę bezpodstawnymi oskarżeniami. Bastardzie, nie mogę na to pozwolić. Gdybyś nie był chory, gniewałabym się na ciebie. Bardzo mnie rozczarowałeś. Słów mi brak, gdy pomyślę, jak zwiodłeś i oszukałeś tę biedną dziewczynę. Powiem więc tylko, że to się więcej nie zdarzy. Będziesz ją traktował z należnym szacunkiem. Zawsze.
        Zwykłe nieporozumienie pomiędzy Sikorką a mną urosło nagle do rangi poważnej sprawy.
        - Zaszła pomyłka - oznajmiłem, usiłując mówić spokojnym tonem osoby kompetentnej. - Sikorka i ja musimy to sobie wyjaśnić. Musimy porozmawiać na osobności. Zapewniam cię, pani, nie masz się czym niepokoić, to zupełnie nie jest tak, jak najwyraźniej wygląda.
        - Pamiętaj, kim jesteś. Syn księcia nie...
        - Bękart - przypomniałem jej zwięźle. - Nazywani się Bastard Rycerski. Jestem bękartem księcia Rycerskiego.
        Księżna Cierpliwa wyglądała na wstrząśniętą. Raz jeszcze zdałem sobie sprawę, jak bardzo się zmieniłem od czasu wyjazdu z Koziej Twierdzy. Już nie byłem chłopcem, którego mogła nadzorować i karcić.
        - Nie jestem prawym synem księcia Rycerskiego, pani - odezwałem się łagodniej. - Jestem tylko bękartem twojego męża.
        Usiadła w nogach łóżka, spojrzała mi prosto w oczy. Pod pozorami roztrzepania i płochości ujrzałem duszę pełną bólu i bezmiernego żalu.
        - Sądzisz, że potrafiłabym o tym zapomnieć? - spytała cicho.
        Głos uwiązł mi w gardle. Nie umiałem znaleźć odpowiedzi. Wybawił mnie powrót Lamówki. Zrekrutowała kilku paziów i dwóch starszych służących. Wkrótce woda po kąpieli zniknęła, naczynia także zostały wyniesione. Pokojowa w tym czasie ustawiła na tacy drobne ciasteczka oraz dwa dodatkowe kubki, dosypała ziół do czajnika. Zaparzyła wywar, nalała do wszystkich kubków, po czym usiadla - z nieodłączną robótką w ręku. Księżna Cierpliwa i ja milczeliśmy, póki służba nie opuściła komnaty.
        - Ponieważ jesteś, kim jesteś, sytuacja, jaka zaistniała pomiędzy tobą a Sikorką, to więcej niż zwykłe nieporozumienie. - Księżna Cierpliwa wróciła do tematu, jakbym nigdy nie ośmielił się jej przerwać. - Gdybyś był terminatorem u Krzewiciela albo zwykłym chłopcem stajennym, mógłbyś się zalecać do każdej dziewczyny z miasta, mógłbyś ożenić się z kim dusza zapragnie. Jesteś jednak Bastardem Rycerskim Przezornym. Pochodzisz z rodu królewskiego. W tej rodzinie nawet bękart - zająknęła się lekko przy tym słowie - musi przestrzegać pewnych reguł. I zachowywać powściągliwość. Brać pod uwagę swoją pozycję. Musisz uzyskać pozwolenie monarchy na zawarcie małżeństwa. Na pewno zdajesz sobie z tego sprawę. Nawet sama grzeczność wymaga, byś informował króla o zamiarze ubiegania się o rękę dziewczyny, aby mógł rozważyć wszelkie zalety kandydatki i oznajmić ci, czy mu się twój zamysł podoba, czy nie. On powinien decydować, jak brzmią odpowiedzi na wiele ważnych pytań. Czy nadszedł dla ciebie właściwy czas na ożenek? Czy twoje małżeństwo przyniesie korzyść koronie? Czy jest możliwe do zaakceptowania, czy też spowoduje skandal? Czy ubieganie się o rękę wybranki będzie ci przeszkadzało w wypełnianiu obowiązków? Czy panna pochodzi z odpowiedniego rodu? Czy król życzy sobie, byś miał potomstwo?
        Z każdym pytaniem czułem się bardziej zbity z tropu. Nigdy poważnie nie myślałem o małżeństwie z Sikorką. Od dziecięcej przyjaźni tak płynnie przeszliśmy do poważniejszego uczucia. Znałem pragnienia swego serca, ale zawsze kierowałem się przede wszystkim rozumem.
        Księżna Cierpliwa czytała w mojej twarzy jak w otwartej księdze.
        - Pamiętaj także, Bastardzie Rycerski, że raz już złożyłeś przysięgę na wierność. Twoje życie należy do króla. Co będziesz mógł ofiarować Sikorce, jeśli ją poślubisz? Ochłapy? Resztki czasu, które on ci zostawi? Człowiek zaprzysiężony władcy niewiele ma życia dla siebie. - Łzy stanęły jej w oczach. - Są kobiety, które chętnie się zadowolą tą odrobiną, jaką można im uczciwie ofiarować. Innym tyle nie wystarczy. Nigdy nie wystarczy. Musisz... - z trudem dobierała słowa - musisz się zastanowić. Nie sposób założyć dwóch siodeł na jednego konia. Bez względu na to, jak... - zamilkła. Zamknęła oczy, skryła ból pod powiekami. Potem nabrała tchu i podjęła żywo, jakby wcale nie przerwała. - I jeszcze jedno, Bastardzie Rycerski. Sikorka jest dzielną kobietą. Ma w ręku fach i świetnie sobie w nim radzi. Sądzę, że po jakimś czasie w służbie będzie mogła urządzić się ponownie na swoim. Ale co z tobą? Co możesz jej ofiarować? Masz lekką rękę do pisania, ale brak ci jeszcze biegłości i wiedzy, by zostać skrybą. Jesteś dobrym koniuchem, to prawda, lecz przecież nie w ten sposób zarabiasz na chleb. Jesteś książęcym synem z nieprawego łoża. Mieszkasz w zamku, masz się w co ubrać i co zjeść. Nie masz jednak określonego zarobku. Może to i wygodne życie, jednak tylko dla jednej osoby. Co w tej sytuacji zrobić z Sikorką? Miałaby zamieszkać tutaj z tobą? Czy może wierzysz, że król ci zezwoli na opuszczenie twierdzy? Jeśli nawet, to co dalej? Czy będziesz żył na koszt żony, jadł chleb, na który ona zarobi pracą własnych rąk, i nie robił nic? Czy może zostaniesz jej pomocnikiem?
        W końcu umilkła. Nie spodziewała się ode mnie odpowiedzi na żadne z zadanych pytań, więc nawet nie próbowałem zabierać głosu. Nabrała tchu i podsumowała:
        - Zachowywałeś się jak bezmyślny dzieciak. Wiem, nie miałeś złych intencji. Wyrosłeś wśród intryg królewskiego dworu. Sikorka nigdy ich nie poznała. Czy pozwolisz, by mówiono, iż jest twoją konkubiną albo, co gorsza, zamkową dziewką? - Księżna mówiła przerażająco spokojnie. Nie spuszczała wzroku z mojej twarzy. - Od wielu już lat twierdza jest królestwem mężczyzn. Królowa Skwapliwa była... wielką panią, ale nie prowadziła dworu w taki sposób, jak to niegdyś czyniła królowa Wytrwała. Teraz znowu mamy w zamku władczynię z prawdziwego zdarzenia. Wiele się zmieniło od jej przybycia, sam zobaczysz. Jeśli szczerze pragniesz uczynić Sikorkę swoją żoną, trzeba ją zaznajomić z dworskimi obyczajami, krok po kroku. W przeciwnym wypadku pozostanie na zawsze obca. Mówię z tobą zupełnie otwarcie, Bastardzie Rycerski, nie po to by cię zranić. Lepiej jednak, bym zadała ból tobie, niż żeby Sikorka spędziła resztę życia pośród okrutnej obojętności. W najlepszym razie. - Umilkła i cierpliwie czekała na moją reakcję.
        - Co mam zrobić? - zapytałem w końcu bezradnie. Dłuższą chwilę przyglądała się swoim dłoniom. Wreszcie znowu podniosła na mnie wzrok.
        - Na razie nic. Zupełnie nic. Sikorka jest teraz moją służącą. Uczę ją dworskiego życia. Jest zdolną uczennicą, a dla mnie także najmilszą przewodniczką po krainie ziół i zapachów. Kazałam Krzewicielowi nauczyć ją pisania; aż się do tego paliła. I na razie to wszystko, co można zrobić. Musi zostać zaakceptowana przez innych jako jedna z moich dam, a nie kobieta bękarta. Po jakimś czasie możesz zacząć się z nią widywać. Na razie jednak byłoby niewłaściwe, żebyś spotykał się z nią na osobności, a nawet żebyś w ogóle próbował się z nią spotykać.
        - Ależ ja muszę z nią porozmawiać! Tylko raz, krótko, a potem, przyrzekam, będę przestrzegał twoich reguł, pani. Sikorka jest przekonana, że rozmyślnie ją zwodziłem. Sądzi, że zeszłej nocy byłem pijany. Muszę jej wyjaśnić...
        Księżna Cierpliwa potrząsała głową, zanim pierwsze zdanie padło ż moich ust, i nie przestała, póki nie ucichłem.
        - Już mieliśmy plotki, bo przecież przyszła do zamku szukając ciebie. Tak ludzie opowiadali. Zdusiłam te gadania w zarodku, rozgłosiłam wszem wobec, że Sikorka przyszła do mnie. Znalazła się w sytuacji bez wyjścia, a jej matka była swego Czasu garderobianą baronowej Wrzosowej na dworze królowej Wytrwałej. Wszystko to prawda, więc dziewczyna miała prawo szukać mnie, bo czyż baronowa nie została moją szczerą przyjaciółką, gdy się zjawiłam w stolicy?
        - Znałaś, pani, matkę Sikorki? - spytałem zaciekawiony.
        - Właściwie nie. Wyprowadziła się z zamku, jeszcze nim zjechałam do Koziej Twierdzy. Wyszła za mąż za handlarza woskiem. Znałam natomiast baronową Wrzosową, która była dla mnie bardzo życzliwa.
        - Mógłbym się spotkać z Sikorką w twoich komnatach, pani, porozmawiać chwilę sam na sam i...
        - Nie życzę sobie skandalu! - oznajmiła zdecydowanie. - Nie będę kusiła losu. Bastardzie, masz wrogów na dworze królewskim. Mogą skrzywdzić Sikorkę, by uderzyć w ciebie. Rozumiesz? Czy nareszcie wyraziłam się dość jasno?
        Wyraziła się jasno, w dodatku na temat, w którym miałem ją za całkowitą ignorantkę. Jak wiele wiedziała o moich wrogach? Czy doszukiwała się ich wyłącznie na płaszczyźnie towarzyskiej? Już samo to wystarczyłoby do obrzydzenia życia na dworze królewskim. Wyobraziłem sobie, jak książę Władczy sypie niewybrednymi dowcipami; jak w czasie uczty szepcze coś do swoich popleczników, którzy uśmiechają się znacząco i przyciszonymi głosami komentują uwagi swego pana. Powinienem był go zabić.
        - Tak, rzeczywiście zrozumiałeś. - Księżna Cierpliwa odstawiła kubek na stolik. - Lamówko, sądzę, że Bastard Rycerski powinien teraz odpocząć.
        - Pani, błagam cię, przekaż Sikorce przynajmniej prośbę, żeby się na mnie nie gniewała. Powiedz jej, że zeszłej nocy nie byłem pijany. Że nigdy nie zamierzałem jej zwodzić, nie chciałem wyrządzić krzywdy...
        - Nie będę nic przekazywała! Ty, Lamówko, także nie! Niech wam się nie zdaje, że nie widziałam tego mrugnięcia. Nalegam, byście oboje zachowywali się odpowiednio. Zapamiętaj sobie, Bastardzie Rycerski. Nie znasz Sikorki, mistrzyni Świec. Ona nie zna ciebie. Tak być musi. Chodź, Lamówko. Bastardzie Rycerski, spodziewam się, że przez resztę nocy dołożysz wszelkich sił, by wypocząć.
        Wyszły. Próbowałem pochwycić spojrzenie Lamówki i skaptować ją na sojusznika, ale nawet na mnie nie zerknęła. Zostałem sam. Osunąłem się głębiej między poduszki. Choć martwiły mnie i złościły zakazy księżnej, musiałem jej przyznać rację. Pozostawała mi jedynie nadzieja, że Sikorka odbierze moje zachowanie jako przejaw bezmyślności, a nie zdrady i oszustwa.
        Wstałem z łóżka, poprawiłem płonące drwa. Potem usiadłem przy kominku i rozejrzałem się po komnacie. Po miesiącach spędzonych w Królestwie Górskim wydawała się zaiste miejscem wyjątkowo posępnym. Jedynym przedmiotem, jaki można by uznać za dekorację tego pomieszczenia, był zakurzony gobelin. Przedstawiał króla Mądrego zawierającego przyjaźń z Najstarszymi. Znajdował się w tej komnacie od zawsze, podobnie jak cedrowa skrzynia w nogach łóżka. Przyjrzałem mu się krytycznym okiem. Stary i nadgryziony przez mole. Łatwo zrozumieć, dlaczego został powieszony w skromnej komnacie, na uboczu. Gdy byłem młodszy, przyprawiał mnie o senne koszmary. Utkano go jeszcze w starym stylu; król Mądry wydawał się dziwnie rozciągnięty, a Najstarsi nie przypominali żadnego stworzenia, jakie kiedykolwiek widziałem. Dlaczego mieli takie szerokie ramiona? Może to skrzydła? A może poświata...
        Oparłem się o ścianę kominka. Przysnąłem.
        Obudził mnie chłodny ciąg na plecach. Sekretne przejście prowadzące do królestwa Ciernia, szeroko otwarte, zapraszało mnie do mistrza. Podniosłem się sztywno, rozprostowałem kości i ruszyłem w górę po kamiennych stopniach. Szedłem ubrany jedynie w nocną koszulę, podobnie jak w noc wiele lat temu, gdy po raz pierwszy tą drogą podążyłem za przerażającym starcem o twarzy poznaczonej bliznami, o przenikliwych oczach, jasnych niczym u kruka. Zaproponował, że będzie mnie uczył sztuki zabijania. Zaoferował mi także - milcząco - swoją przyjaźń. Przyjąłem jedno i drugie.
        Kamienne stopnie kąsały chłodem. Po kątach wisiały pajęczyny, wszędzie zalegał kurz, a na suficie nad kinkietami czerniła się sadza. Innymi słowy: wielkie porządki nie sięgnęły tej klatki schodowej. Ani komnaty Ciernia. Było to wnętrze przynoszące wstyd właścicielowi, chaotyczne, nieporządne, ale przecież jednocześnie swojskie i wygodne. W jednym końcu, gdzie znajdowało się robocze palenisko, podłoga była zupełnie naga, a na niej stał ogromny stół. Na blacie panował zwykle bałagan: poniewierały się tam moździerze i tłuczki, brudne talerze oblepione resztkami mięsa dla Cichosza - łasicy Ciernia, garnuszki z suszonymi ziołami, tabliczki i zwoje, łyżki i obcęgi. Teraz stał tam także poczerniały kociołek, z którego ciągle jeszcze unosił się cuchnący dym.
        Ciernia nie zastałem przy roboczym stole. Był w drugim końcu komnaty, gdzie na kominku wesoło tańczył ogień, a podłoga zarzucona była grubymi dywanami. Siedział przy szklanej misie pełnej jesiennych jabłek oraz karafce z winem, w dłoni trzymał częściowo rozwinięty pergamin. Czy odsuwał go od oczu dalej niż zwykle? Czy jego chude ramiona były bardziej jeszcze szczupłe? Czy postarzał się przez te miesiące, kiedy mnie tu nie było, czy też po prostu wcześniej inaczej na niego patrzyłem? Szara wełniana tunika wyglądała na równie zniszczoną jak zawsze, a długie włosy w tym samym kolorze spływały Cierniowi na plecy. Stałem cicho i czekałem, dopóki nie raczył mnie zauważyć. Pewne rzeczy się zmieniły, inne nie.
        Wreszcie opuścił rękę ze zwojem i spojrzał w moją stronę. Oczy wiał zielone, a ich blask zdumiewał w twarzy potomka Przezornych. Mimo blizn przypominających znamiona po ospie, czerwonych znaków pokrywających jego oblicze i ręce, równie wyraźnie jak u mnie widać było pokrewieństwo z rodem królewskim. Chyba mógłbym go nazywać stryjecznym dziadem, ale nasza zażyłość ucznia i mistrza była bliższa niż więzy krwi.
        - Podejdź do ognia, chłopcze - rzekł z powagą. Uczyniłem kilka kroków i stanąłem przed kominkiem, nieco zalękniony. Cierń patrzył na mnie w takim samym skupieniu, w jakim przed chwilą czytał tekst ze zwoju.
        - Gdybyśmy pożądali władzy i mieli dusze zdrajców, moglibyśmy się postarać, żeby lud zauważył twoje podobieństwo do księcia Rycerskiego. Nauczyłbym cię przyjmować jego postawę, chód ojca już masz. Pokazałbym ci, jak dodać twarzy srogości, by wyglądać poważniej. Jesteś już prawie jego wzrostu. Nauczyłbyś się jego ulubionych powiedzonek i śmiać się jak on. Powolutku moglibyśmy zyskać władzę. Dyskretnie, tak żeby się nikt nie zorientował. A pewnego dnia sięgnęlibyśmy po koronę.
        Zamilkł.
        Wolno pokręciłem głową. Potem obaj się uśmiechnęliśmy. Usiadłem u jego stóp. Dobrze było czuć na plecach ciepło ognia.
        - Taka już pewnie moja rola. - Westchnął, upił łyk wina. - Muszę myśleć o takich rzeczach, bo wiem, że pomyślą o nich inni. Pewnego dnia, wcześniej czy później, któryś szlachcic uwierzy, że wpadł na genialny pomysł i podzieli się nim z tobą. Poczekaj, a przekonasz się, że mam rację.
        - Wolałbym, żebyś się mylił. Dość mam intryg i nie radzę sobie z nimi tak dobrze, jak bym chciał.
        - W ostatniej rozgrywce poradziłeś sobie całkiem nieźle. Przeżyłeś. - Ponad moim ramieniem spojrzał w ogień. Zawisło między nami pytanie, nieomal namacalne. Dlaczego król Roztropny zdradził księciu Władczemu, że jestem skrytobójcą? Dlaczego nakazał mi zdawać raporty człowiekowi, który chciał mojej śmierci? Dlaczego kazał mi słuchać jego rozkazów? Czy oddał mnie w ręce księcia, by ułagodzić go w innych kwestiach? A jeśli odegrałem rolę kozła ofiarnego, to czy nadal byłem przynętą mającą odciągnąć uwagę najmłodszego królewskiego syna od innych spraw? Chyba nawet Cierń nie potrafił odpowiedzieć na wszystkie moje pytania. Wypowiedzenie na głos któregokolwiek z nich byłoby równoznaczne ze zdradą wobec władcy, któremu obaj przysięgaliśmy wierność. Każdy z nas dawno złożył swoje życie w dłonie monarchy, króla Roztropnego, i przysiągł poświęcić je dla rodu królewskiego. Nie do nas należało rozstrzyganie, jak on z tego skorzysta. Takie pytania ocierały się o zdradę stanu.
        Cierń napełnił mi kielich winem. Jakiś czas rozmawialiśmy o rzeczach pozornie bez znaczenia. Ja zapytałem o zdrowie Cichosza, a Cierń złożył mi wyrazy współczucia z powodu śmierci Gagatka. Zadał mi kilka pytań, z których wynikało, że doskonale zna wszystkie szczegóły raportu, jaki złożyłem księciu Szczeremu. Równie świetnie orientował się w świecie kuchennych plotek. Zostałem zapoznany z wieloma nieistotnymi pogłoskami krążącymi po zamku i ze wszystkimi wydarzeniami z życia pospolitych mieszkańców twierdzy. Dopiero kiedy spytałem Ciernia, co sądzi o przyszłej królowej, spoważniał.
        - Nie jest jej łatwo. Przybyła na dwór od dawna pozbawiony władczyni, a przecież nie jest królową, tylko małżonką następcy tronu. Zjawiła się w trudnym dla królestwa czasie, gdy musimy stawić czoło zewnętrznemu wrogowi i wewnętrznym niepokojom. Co gorsza, znalazła się w kraju, którego mieszkańcy inaczej pojmują rolę rodziny królewskiej. Powitaliśmy Ketriken ucztami i zabawami, a ona nawykła żyć w prostocie: dbała o siebie sama, zajmowała się Ogrodem, tkała na krosnach i pracowała w kuźni. Potrafi załagodzić spory i poświęcić siebie, by odwrócić zły los od swego ludu. Tutaj otoczyła ją szlachta, ludzie uprzywilejowani, bogaci. Ketriken nie rozumie, jak można trawić czas na piciu wina, jedzeniu egzotycznych potraw, paradowaniu w kosztownych strojach i obnoszeniu klejnotów, a przecież tak wygląda nasze świętowanie. Dlatego “nie prezentuje się najlepiej”. Jest, na swój sposób, przystojną kobietą. Tyle że zbyt wysoka, zbyt dorodna i zbyt jasna pomiędzy kobietami z Koziej Twierdzy. Niczym szlachetny rumak w stadninie koni myśliwskich. Ma dobre serce, ale czy to wystarczy? Szczerze mówiąc, jest mi jej żal. Tych kilkoro rodaków, którzy ją odprowadzili, dawno już wróciło w góry. Jest u nas bardzo samotna, mimo tłumów zabiegających o jej łaski.
        - Czy książę Szczery nie robi nic, żeby złagodzić jej samotność, nic, by zaznajomić księżną z naszymi obyczajami?
        - Szczery nie ma dla niej czasu. Próbował to wyjaśnić Roztropnemu, gdy postanowiono go ożenić, ale obaj z królem byliśmy głusi. Zaślepieni politycznymi korzyściami małżeństwa następcy tronu. Zapomniałem, że tutaj, na tym dworze, zamieszka kobieta. Szczery ma pełne ręce roboty. Gdyby byli zwykłą parą i mieli dla siebie czas, zapewne by się prawdziwie pokochali. W tych warunkach muszą poświęcić wszystkie siły zachowaniu pozorów. Wkrótce lud będzie wyglądał królewskiego potomka. Nie mają czasu się dobrze poznać, a co dopiero okazywać sobie uczucia. - Musiał dojrzeć ból w mojej twarzy, gdyż dodał: - Zawsze tak było w rodzinie królewskiej, chłopcze. Jedyny wyjątek to Rycerski i Cierpliwa. Kupili szczęście za cenę utraty korzyści politycznych. Niesłychana rzecz, by następca tronu żenił się z miłości. Na pewno niejeden raz słyszałeś tę historię szaleństwa.
        - Zawsze zadawałem sobie pytanie, czy księcia Rycerskiego w ogóle to obchodziło.
        - Choć drogo zapłacił za szczęście - rzekł Cierń spokojnie - nie sądzę, by kiedykolwiek żałował decyzji. Tyle że on był następcą tronu. Ty nie masz jego możliwości wyboru.
        Proszę bardzo. Oczywiście wiedział o wszystkim. Złudna była nadzieja, że nie poruszy tematu. Mocny rumieniec okrasił mi twarz.
        - Sikorka.
        Wolno skinął głową.
        - Co innego, kiedy się to działo w mieście, a ty byłeś ledwie gołowąsem. Niestety, teraz już ludzie widzą w tobie mężczyznę. Gdy zjawiła się w zamku, zaraz języki poszły w ruch, zaczęły się domysły. Cierpliwa okazała się wyjątkowo obrotna, sprawnie uciszyła plotki, zamknęła ludziom usta. Ja na jej miejscu nie zatrzymałbym tutaj tej kobiety, ale muszę przyznać, że w końcu księżna dobrze sobie poradziła.
        - Tej kobiety... - powtórzyłem. Gdyby powiedział “dziewki”, nie zabrzmiałoby to ostrzej. - Cierń, źle ją oceniasz. I mnie także. Wszystko zaczęło się od dziecięcej przyjaźni, dawno temu, i jeśli ktokolwiek zawinił temu... jak potoczyły się sprawy, to tylko ja, nigdy Sikorka. Zawsze mi się wydawało, że znajomości, które zawarłem w mieście, czas, który spędzałem tam jako Nowy, należą wyłącznie do mnie. - Ucichłem, w powietrzu brzęczała tylko głupota moich słów.
        - Sądziłeś, że możesz prowadzić dwa życia? - Cierń mówił cicho, ale stanowczo. - My, chłopcze, należymy do króla. On rozporządza naszym życiem. W każdej chwili, każdego dnia, na jawie i we śnie. Nie masz czasu na własne sprawy. Należysz do króla.
        Przesunąłem się kawałek, zapatrzyłem w ogień. Chciałem ocenić życie Ciernia z tego nowego punktu widzenia. Spotykałem go zawsze tutaj, w mroku tej komnaty. Czasami pojawiał się między ludźmi przebrany za wielmożną panią Tymianek. Kiedyś podróżowaliśmy nocą - wtedy po raz pierwszy zetknęliśmy się z ofiarami kuźnicy. Była to wyprawa na rozkaz króla. Co Cierń miał z życia? Ukrytą komnatę, dobre jedzenie i wino, łasicę do towarzystwa. Był starszym bratem panującego monarchy, ale jako zrodzony z nieprawego łoża, nie mógł rościć praw do tronu. Czy moje życie też miało tak wyglądać?
        - Nie.
        Nie wyrzekłem na głos ani słowa, lecz Cierń odgadł moje myśli.
        - Ja sobie wybrałem takie życie, chłopcze. Kiedyś byłem przystojny. I próżny. Prawie tak próżny jak Władczy. Po wypadku, który mnie oszpecił, chciałem już tylko umrzeć. Długie miesiące nie opuszczałem swoich komnat. Kiedy w końcu wyszedłem, uczyniłem to w przebraniu. Nie, jeszcze wtedy nie byłem wielmożną panią Tymianek, ale dokładnie skrywałem twarz i dłonie. Opuściłem Kozią Twierdzę. Na długi czas. Przystojny młody człowiek zniknął. Przekonałem się, iż będę dla rodziny bardziej użyteczny jako nieboszczyk. To długa historia. Teraz wiedz tylko, że ja sobie takie życie wybrałem. Roztropny mnie do niczego nie zmuszał. Zdecydowałem sam. Twoja przyszłość może wyglądać inaczej. Po prostu nie wyobrażaj sobie, że zależy wyłącznie od ciebie.
        Nie mogłem opanować ciekawości.
        - Jak to się stało, że mój ojciec i książę Szczery wiedzieli o twoim istnieniu, a książę Władczy nie?
        Cierń uśmiechnął się zagadkowo.
        - Dla dwóch starszych chłopców byłem ukochanym stryjem. Jakiś czas nawet się nimi opiekowałem. Dopiero po wypadku zniknąłem z ich życia. Władczy natomiast nigdy mnie nie spotkał. Jego matka przeraźliwie bała się ospy, moim zdaniem wierzyła w bajania o Ospiarzu, zwiastunie zarazy i nieszczęścia. Czuła zabobonny lęk przed każdą ułomnością. Nigdy by nie zatrudniła pokojówki o koślawych nogach czy służącego bez palca. Jej przesądy do tej pory widać w reakcji Władczego na błazna. No tak... Po powrocie z dobrowolnego wygnania nie zostałem przedstawiony królowej ani nie poznałem jej dziecka. Rycerski dowiedział się, że wróciłem na dwór, dopiero w dniu, w którym został następcą tronu. Przeżyłem niemały wstrząs, kiedy się okazało, że doskonale mnie pamiętał i bardzo za mną tęsknił. Jeszcze tego samego wieczoru razem ze Szczerym przyszedł się ze mną zobaczyć. Musiałem obu za to zbesztać. Niełatwo było im wytłumaczyć, że nie mogą do mnie zaglądać, kiedy tylko poczują chęć. Kochane chłopaki - pokręcił głową, uśmiechnął się do wspomnień. Nie wiedzieć czemu poczułem ukłucie zazdrości. Sprowadziłem rozmowę z powrotem na mój temat.
        - Co według ciebie powinienem zrobić?
        Wydął dolną wargę, łyknął wina, pogrążył się w zamyśleniu.
        - Cierpliwa dała ci najlepszą możliwą radę. Powinieneś unikać Sikorki, ale nie ostentacyjnie. Traktować ją jak każdą inną służącą; uprzejmie, lecz nie poufale. Nie szukaj jej. Poświęć swój czas małżonce następcy tronu. Szczery będzie szczęśliwy, jeśli ją czymś zajmiesz, sama Ketriken z wdzięcznością przyjmie twoje towarzystwo. A jeśli kiedyś będziesz chciał uzyskać zezwolenie na poślubienie Sikorki, małżonka następcy tronu może się okazać cennym sprzymierzeńcem. Opiekuj się naszą panią. Pamiętaj, że są tacy, którym zależy, by Szczery nie doczekał się dziedzica. Ci sami ludzie nie są zachwyceni, że i ty możesz spłodzić potomka. Miej się na baczności. Bądź ostrożny.
        - To wszystko? - spytałem zniechęcony.
        - Nie. Odpoczywaj. Władczy struł cię korzeniem śmierci? - Potaknąłem, a Cierń pokręcił głową, zmrużył oczy. Potem spojrzał mi prosto w twarz. - Jesteś młody. Może wydobrzejesz. Widziałem jednego człowieka, który przeżył po tej truciźnie, choć do samej śmierci cierpiał napady drgawek. Po tobie też już widać oznaki choroby. Nie wolno ci się przemęczać, bo przyjdą drgawki, potem zaburzenia wzroku i atak gotowy. Jeśli ludzie mają się nie zorientować, że jesteś chory, powinieneś prowadzić jak najspokojniejszy tryb życia.
        - To dlatego dodałeś mi do herbaty kozłka lekarskiego? - upewniłem się.
        Uniósł brwi zdziwiony.
        - Do herbaty?
        - Skoro nie ty, w takim razie jednak błazen. Ktoś przyniósł mi herbatę i jedzenie, gdy spałem...
        - A jeśli to Władczy?
        Potrwało chwilę, nim zrozumiałem.
        - Mógłbym zostać otruty.
        - Na szczęście żyjesz. Tym razem ci się udało. Nie zaopiekował się tobą błazen ani ja, tylko Lamówka. Ty jej jeszcze dobrze nie znasz. Trefniś zorientował się w twoim stanie i coś go podkusiło, żeby powiedzieć Cierpliwej. Księżna zdenerwowała się tak, że wszystko leciało jej z rąk, a Lamówka spokojnie się wszystkim zajęła. Chyba ma cię za osobę podobnie... niezorganizowaną jak jej pani. Wystarczy brak sprzeciwu, a otoczy cię matczyną opieką i poprowadzi przez życie. Intencje ma szczere, dobra z niej niewiasta, lecz ty, Bastardzie, nie możesz na to pozwolić. Skrytobójca potrzebuje odosobnienia. Zamykaj drzwi na skobel.
        - Bastardzie? - zdziwiłem się głośno.
        - Tak masz przecież na imię. Bastard Rycerski, A skoro przestało ono być ci niemiłe, będę cię tak nazywał. Znudziło mnie to wieczne “chłopcze”.
        Pochyliłem głowę. Rozmawialiśmy jeszcze o innych sprawach. Do świtu pozostała mniej więcej godzina, gdy opuściłem jego pozbawioną okien komnatę i wróciłem do własnej. Położyłem się, lecz sen nie nadchodził. Przez całe życie dusiłem w sobie pretensję do losu, który ustawił mnie w tak niewygodnej pozycji na królewskim dworze. Teraz wrzał we mnie gniew, odbierając sen. Odrzuciłem przykrycie, odziałem się w za małe ubrania i ruszyłem do miasta.
        Porywisty wiatr ód morza uderzył we mnie wilgotnym zimnem, jakby mi wymierzył policzek. Otuliłem się szczelniej płaszczem, naciągnąłem kaptur. Szedłem żwawym krokiem, omijając lodowe oczka na stromej drodze. Próbowałem nie myśleć, lecz okazało się, że krew, szybciej krążąca w żyłach, rozgrzewała bardziej moją wściekłość niż ciało. Myśli gnały niczym cwałujący rumak.
        Gdy po raz pierwszy w życiu ujrzałem Kozią Twierdzę, było to rojne, dość pospolite miasteczko. Przez minione dziesięć lat rozrosło się i nabrało poloru, lecz nie wstydziło się własnych korzeni. Przylgnęło do klifu pod zamkiem. Tam gdzie skały schodziły na kamienistą plażę, w dokach powstawały magazyny i składy na palach. Wygodny port przyciągał liczne statki kupieckie i handlowe. Dalej na północ, gdzie Rzeka Kozia wpadała do morza, plaże były bardziej piaszczyste, a szerokie ujście umożliwiało barkom handlowym wpływanie daleko w głąb lądu, aż do księstw śródlądowych. Ziemie bliżej morza regularnie zalewały powodzie, a kotwiczenie na rzece, przy ciągłych zmianach poziomu wody, nie należało do łatwych. Mieszkańcy Koziej Twierdzy tłoczyli się na stromym klifie nad przystanią, podobni do ptasiego stada na Skałach Lęgowych. Powstawały wąskie, kiepsko brukowane ulice, wijące się po stromiźnie na prawo i lewo, szukające drogi w dół, ku wodzie. Domy, sklepy i tawerny przylgnęły pokornie do klifu, starając się nie stawać na przeszkodzie ciągłym wiatrom. Wyżej bogatsi mieszkańcy miasta stawiali domy drewniane z fundamentami wciętymi w kamień klifu. Niewielkie miałem o nich pojęcie. Jako dziecko biegałem między sklepami i tawernami, które wychodziły niemal nad samą wodę.
        Nim znalazłem się w tej części miasta, doszedłem do ironicznej refleksji, że dla dobra Sikorki i mojego lepiej by się stało, gdybyśmy się nigdy nie spotkali i nie zaprzyjaźnili. Na razie zdążyłem nadszarpnąć jej reputację, a gdybym zamierzał się ożenić z ukochaną, naraziłbym ją na atak księcia Władczego. Jeszcze niedawno szalałem na wspomnienie, że wybrała innego. Niczym była ta męka w porównaniu ze świadomością, że nie mogę wszystkiego Sikorce wyjawić, więc ma mnie za oszusta.
        Porzuciłem czarne myśli jedynie po to, by się przekonać, że zdradzieckie nogi zaprowadziły mnie prosto pod drzwi sklepiku z woskiem. Teraz handlowano tu ziołami. Tylko tego w Koziej Twierdzy było trzeba: jeszcze jednego sklepu z ziołami. Co się stało z pszczołami? Pojąłem, że dla Sikorki utrata sklepu musiała być dziesięć, nie - sto razy gorsza, niż sądziłem. Tak spokojnie przyjąłem wiadomość o śmierci jej ojca. Tak łatwo pogodziłem się ze zmianą, która uczyniła z mojej lubej zamkową służącą. Służącą. Zacisnąłem zęby i ruszyłem naprzód.
        Włóczyłem się po mieście bez celu. Nawet wyjątkowo podły nastrój nie przesłonił mi zmian zaszłych w ciągu ostatnich miesięcy. Choć dzień był zimny i nieprzyjemny, w mieście wrzało jak w ulu. Budowa statków ściągnęła wielu ludzi: przybyli handlarze, szkutnicy, żołnierze. Wstąpiłem do tawerny, gdzie swego czasu z Sikorką, Krową i Sztyletem dzieliliśmy się szklaneczką okowity. Zazwyczaj był to najtańszy trunek z jeżyn. Tym razem samotny wypiłem w milczeniu piwo. Wokół mnie ludzie plotkowali na potęgę, niemało się dowiedziałem. Książę Szczery ogłosił nabór marynarzy. Chętni przybywali głównie z księstw nadbrzeżnych. Niektórzy chcieli wyrównać rachunki, pomścić bliskich, zabitych lub zarażonych kuźnicą. Inni zjawili się w poszukiwaniu przygód albo bogactwa, a czasem dlatego że w złupionych osadach nie znajdowali zajęcia. Jedni pochodzili z rodzin rybackich, inni z kupieckich, niektórzy znali morskie wiatry i fale. Jeszcze inni byli dawniej pasterzami albo uprawiali ziemię. Nie miało to większego znaczenia. Wszyscy byli spragnieni krwi najeźdźców ze szkarłatnych okrętów.
        Wielu zamieszkało w dawnych magazynach. Czernidło, zamkowa mistrzyni Broni, uczyła ich sztuki walki, wyszukując kandydatów na okręty księcia Szczerego. Inni mieli zostać najemnikami. Miasto puchło od napływu ludzi, gospody pękały w szwach, podobnie karczmy i tawerny. Słyszałem też skargi. Że niektórzy przybysze zaciągający się na okręty wojenne to imigranci z Wysp Zewnętrznych, wyrugowani z własnego kraju przez piratów na szkarłatnych okrętach. Co prawda zapewniali o swej żądzy odwetu, lecz mieszkańcy Królestwa Sześciu Księstw nie darzyli ich zaufaniem; kilka miejskich sklepików odmawiało zaopatrywania tych obcych. Z niepewnym chichotem opowiadano o pewnym Zawyspiarzu pobitym w dokach poprzedniego dnia. Nikt wówczas nie wezwał patrolu. Kiedy goście w tawernie zaczęli snuć przypuszczenia, że wszyscy Zawyspiarze są szpiegami i najmądrzej byłoby ich bez zwłoki spalić na stosie, wyszedłem. Gdzie miałem się uwolnić od intryg i strachu choćby na godzinę?
        Wędrowałem samotny. Nadciągał sztorm. Bezlitosny wiatr chłostał kręte uliczki, obiecywał śnieg. Zimny gniew we mnie narastał, miotałem się od wściekłości do nienawiści, potem przez uczucie zawodu z powrotem ku wściekłości, aż nabrałem przekonania, że wkrótce zwariuję. Nie mieli prawa mi tego zrobić. Nie urodziłem się narzędziem. Miałem prawo żyć po swojemu, słuchać rozkazów natury. Czy sądzili, że mogą mnie naginać, używać wedle woli, a ja nigdy nie wezmę odwetu? Nie. Przyjdzie mój czas. Jeszcze Przyjdzie.
        Jakiś człowiek podszedł do mnie spiesznym krokiem, twarz skrył dla ochrony przed wiatrem głęboko w kapturze. Podniósłszy wzrok, napotkał moje spojrzenie. Pobladł, odwrócił się i uciekł. Dobrze zrobił. Wściekłość parzyła mnie i rozsadzała. Wiatr targał mi włosy i pragnął mnie zmrozić, lecz ja tylko maszerowałem coraz szybciej. Do mojej nienawiści dołączyła obca, płynąca z zewnątrz, rozgrzana do czerwoności. Podążyłem jej śladem jak za wonią świeżej krwi.
        Skręciłem za róg i znalazłem się na targu. Biedniejsi przekupnie, wystraszeni nadchodzącym sztormem, zbierali towary z pledów i mat. Bogatsi zamykali stragany. Mijałem ich długim krokiem. Ludzie usuwali mi się z drogi, a ja zostawiałem ich za sobą, nie dbając o zdumione spojrzenia.
        Nagle stanąłem przed sobą samym. Był wychudzony, miał ciemne, posępne oczy. Spojrzał na mnie złowrogo i powitał najczystszą nienawiścią. Nasze serca biły tym samym rytmem. Uniosłem górną wargę, jakbym miał warknąć, obnażyłem żałosne ludzkie zęby. Wygładziłem mięśnie twarzy, zapanowałem nad uczuciami. Wilczy szczeniak w klatce, szary i brudny, nie spuścił ze mnie wzroku. Podniósł czarne wargi, odsłonił kły.
        “Nienawidzę cię. Wszystkich was nienawidzę. Podejdź bliżej, podejdź. Zabiję cię. Poprzegryzam ci ścięgna, rozpruję gardło. Wywlokę wnętrzności. Nienawidzę cię”.
        - Chcesz czegoś? - zapytał sprzedawca zwierząt.
        - Krwi - odparłem cicho. - Chcę twojej krwi. - Co?
        Przeskoczyłem wzrokiem z wilka na człowieka. Był tłusty i brudny. I śmierdział. Na Ela, jak on cuchnął! Czułem od niego pot, zepsute jadło i jego własne odchody. Omotany był jakimiś starymi szmatami, które także wydzielały straszliwy fetor. Miał rozbiegane oczka, okrutne brudne dłonie, u pasa wisiała mu dębowa pałka okuta mosiądzem. Ledwie się powstrzymałem, żeby tą pałą nie rozwalić mu łba, aż mózg by tryskał dookoła. Przestępował z nogi na nogę. Grube buty. Podszedł do mnie za blisko. Musiałem wczepić się palcami we własny płaszcz, żeby go nie zabić.
        - Wilka - udało mi się powiedzieć. Głos miałem zdławiony, dochodził z głębi trzewi. - Chcę wilka.
        - Jesteś pewien, chłopcze? To wściekła bestia. - Trącił klatkę stopą.
        Rzuciłem się naprzód, zacisnąłem zęby na drewnianych prętach, znowu obtłukłem sobie nos, ale nieważne, jeśli go tylko dosięgnę, już nie popuszczę.
        “Nie. Cofnij się. Precz z moich myśli!”
        Potrząsnąłem głową, próbując oprzytomnieć. Sprzedawca patrzył na mnie dziwnie.
        - Wiem, czego chcę - odezwałem się spokojnie, odrzucając emocje wilka.
        - Na pewno? - Oszacował mnie spojrzeniem. Chętnie by mnie obłupił ze skóry. Nie spodobało mu się moje przykuse, zniszczone ubranie ani młody wiek.
        Wilka musiał mieć już od jakiegoś czasu. Na pewno zamierzał go sprzedać jako szczenię, a zwierzę rosło, potrzebowało coraz więcej karmy. Prawdopodobnie odda go za grosze. Tym lepiej dla mnie. Nie miałem wiele.
        - A na co ci on? - zapytał od niechcenia.
        - Do walki - odparłem nonszalancko. - Mizerny, ale może zostało w nim jeszcze trochę ducha.
        Wilk nagle rzucił się na pręty klatki: szczęki szeroko rozwarte, błyszczące kły.
        “Zabiję te psy, zabiję wszystkie, rozszarpię im gardła, rozpruję brzuchy!”
        “Jeśli chcesz być wolny, siedź cicho”.
        Siłą umysłu pchnąłem go lekko i wilczek odskoczył, niby użądlony przez osę. Wycofał się w najdalszy kąt klatki, przywarował speszony. Zęby miał ciągle na wierzchu, ale podkulił ogon. Stracił pewność siebie.
        - Walki psów, tak? O, do tego to on się nadaje. - Sprzedawca raz jeszcze trącił klatkę buciskiem, ale wilk się nie poruszył. - Zarobisz na nim ładny grosz, bez dwóch zdań. Ta bestia jest bardziej wściekła niż wilczyca przy małych. - Kopnął w klatkę mocniej. Wilk skulił się w kącie.
        - Tak, to widać - zgodziłem się ironicznie. Odwróciłem się, jakbym zmienił zdanie. Przyjrzałem się ptakom. Gołębie wyglądały na zadbane, lecz dwa dudki i kruk stłoczone były w jednej brudnej klatce, powalanej zgniłymi resztkami mięsa i odchodami. Kruk przypominał żebraka w żałosnej pelerynie czarnych piór.
        “Trzeba dziobnąć w ten błyszczący patyczek - podpowiedziałem mu. - Może zdołasz się wydostać na wolność”.
        Nastroszone ptaszysko siedziało apatyczne, z głową schowaną głęboko w piórach, ale jeden z dudków podfrunął na wyższy drążek i począł dziobać w metalową zatyczkę. Znowu spojrzałem na wilka.
        - Nie miałem zamiaru wystawiać go do wałki. Myślałem, żeby go dać psom na rozgrzewkę. Jak zwąchają trochę krwi, nabierają ochoty do życia.
        - Ale przecież z niego byłby niezły wojownik! Patrz, popatrz no tylko. Zobacz, co mi zrobił nie dalej jak miesiąc temu. Chciałem go nakarmić, a on na mnie skoczył.
        Odwinął rękaw i pokazał mi brudny nadgarstek naznaczony zsiniałymi pręgami, ciągle jeszcze nie zagojonymi. Rzuciłem okiem bez większego zainteresowania.
        - Wygląda na zakażenie. Chyba trzeba będzie uciąć rękę.
        - To nie zakażenie. Wolno się goi, i tyle. Słuchaj, chłopcze, sztorm nadchodzi. Muszę ładować towar na wóz i uciekać, zanim się tu rozpęta piekło. Kupujesz tego wilka? Będziesz miał ostre zwierzę do walki.
        - Można go co najwyżej wystawić dla niedźwiedzia. Dam za niego... no, niech będzie sześć miedziaków. - Wszystkiego razem miałem siedem.
        - Miedziaków? Chłopcze! My tu rozmawiamy o srebrze! Sam zobacz, to piękne zwierzę! Sześć miedziaków jest warta sama klatka. Trzeba go trochę podtuczyć, będzie większy i groźniejszy.
        - Tak, nakarm go, zanim odgryzie komuś rękę. Została z niego skóra i kości. - Nachyliłem się nad klatką, odpychając wilka siłą umysłu. Jeszcze mocniej wcisnął się w kąt. - Wygląda mi na chorego. Mój mistrz byłby wściekły, gdyby psy się od niego pozarażały. - Zerknąłem w niebo. - Sztorm już blisko. Lepiej sobie pójdę.
        - Chłopcze, jedna srebrna moneta i wilk jest twój.
        W tej właśnie chwili dudkowi udało się wypchnąć zatyczkę. Drzwiczki odskoczyły. Dudki wydostały się na klatkę gołębi. Od niechcenia stanąłem między nią a sprzedawcą.
        “Droga wolna” - wysłałem do kruka. Usłyszałem, jak otrząsa żałosne pióra.
        Ująłem w dłoń sakiewkę zawieszoną u pasa i zważyłem ją z namysłem.
        - Nie mam srebra - rzekłem - ale i tak wilka nie kupię. Właśnie pomyślałem, że nawet nie mam jak go zanieść do domu.
        Za mną dudki wzbiły się w powietrze. Handlarz zaklął szpetnie i rzucił się ku klatce. Udało mi się tak nieszczęśliwie zastąpić mu drogę, że obaj upadliśmy na ziemię. Kruk dotarł do drzwiczek. Zwaliłem z siebie grubasa, skoczyłem na równe nogi, trąciłem przy tym klatkę, wyrzucając z niej ptaka. Rozprostował skrzydła i zamachał nimi z wysiłkiem. Z ogromnym trudem doleciał na dach pobliskiej gospody. Rozpostarł złowieszcze skrzydła i zakrakał drwiąco.
        - Cały towar mi się rozleciał! - wykrzyknął sprzedawca rozeźlony, ale ja nie dałem się zbić z pantałyku. Wskazałem rozdarcie płaszcza.
        - Mój mistrz będzie się gniewał!
        Kruk nastroszył pióra i przycupnął za kominem, szukając ochrony przed sztormem. Był wolny. Tłuścioch go tam nie dosięgnie. Za moimi plecami nagle zaskowyczał wilk.
        - Dziewięć miedziaków - zdecydował zrozpaczony handlarz. Mógłbym iść o zakład, że nic tego dnia nie sprzedał.
        - Mówiłem przecież, nie mam jak zabrać go do domu - odrzekłem. Naciągnąłem kaptur, popatrzyłem w niebo. - Sztorm - zauważyłem, gdy z nieba zaczęły spadać grube wilgotne płatki. Zanosiło się na paskudną pogodę. Za ciepło, żeby śnieg zamarzł, za zimno, żeby stopniał. Do rana ulice pokryją się gładką warstwą lodu. Odwróciłem się, by odejść.
        - Dawaj te sześć miedziaków! - wyrzucił z siebie wściekły grubas.
        Wysupłałem je bez przekonania.
        - A zawiezie mi go pan do domu? - zapytałem, gdy zgarnął miedziaki z mojej dłoni.
        - Sam go sobie nieś, chłopcze. I tak mnie obrabowałeś.
        Załadował na wózek klatkę z gołębiami. Dorzucił pustą po kruku. Zignorował mój gniewny protest, wsiadł na kozioł i potrząsnął lejcami. Staruteńki kucyk pociągnął skrzypiący stragan w zmierzch i gęstniejący śnieg. Targowisko pustoszało. Jak cienie przemykały nieliczne postacie, wszystkie z postawionymi wysoko kołnierzami, omotane ciasno płaszczami w obronie przed zacinającym śniegiem i wilgotnym wiatrem.
        - I co ja mam z tobą zrobić? - zapytałem wilka.
        “Wypuścić. Uwolnić”.
        “Nie mogę. Niebezpiecznie”.
        Gdybym oswobodził wilka w sercu miasta, nie dotarłby żywy do lasu. Zbyt wiele było tu psów, zbyt wielu ludzi. Na pewno ktoś by go zastrzelił dla skóry. Albo dlatego że jest wilkiem.
        Schyliłem się, chcąc sprawdzić, czy klatka dużo waży.
        Skoczył na mnie z obnażonymi zębami.
        “Spokój!” - wściekłem się nagle. To się robiło zaraźliwe.
        “Zabiję cię. Jesteś taki sam jak on. Będziesz mnie trzymał w zamknięciu. Zabiję cię! Rozpruję ci brzuch, wywlokę flaki!”
        “Spokój!!!”
        Solidnie odepchnąłem go siłą umysłu. Przywarował w kącie. Powarkiwał i popiskiwał, nie do końca rozumiał, co się właściwie stało, lecz trzymał się ode mnie z dala. Podniosłem klatkę. Rzeczywiście, była ciężka. Mogłem ją jednak nieść. Niezbyt daleko i niedługo. Jeśli będę co jakiś czas odpoczywał, zdołam ją wynieść poza mury miasta. Dorosły wilk ważyłby zapewne tyle co ja. Ten był kościsty i młody.
        Podniosłem klatkę, oparłem ją sobie na piersiach. Gdyby szczeniak teraz rzucił się na mnie, mógłby mi zrobić krzywdę. Zaskamlał tylko i odsunął się w najdalszy róg. Tym bardziej nieporęcznie było ją nieść.
        “Jak cię złapał?”
        “Nienawidzę cię!”
        “Jak cię złapał?”
        Pamiętał norę i dwóch braci. Matka przyniosła im rybę. Potem był zapach krwi i bracia razem z matką stali się cuchnącymi skórami dla człowieka rozkopującego jamę. On został wyciągnięty jako ostatni, wrzucony do klatki śmierdzącej niczym skunks, żywiony gnijącymi odpadkami ścierwa. I nienawiścią. Przeżył dzięki nienawiści.
        “Późno przyszedłeś na świat, jeśli matka karmiła was rybami”.
        Łypnął na mnie złym okiem.
        Wszystkie drogi wiodły pod górę, śnieg gęstniał nieprzerwanie. Moje zdarte buty ślizgały się na oblodzonym bruku, ramiona bolały mnie od niewygodnego ciężaru. Obawiałem się drgawek. Musiałem często przystawać. W takich chwilach wzbraniałem sobie zastanawiania się nad własnymi czynami. Postanowiłem się nie wiązać ani z tym wilkiem, ani z żadnym innym zwierzęciem. Przyrzekłem to sobie. Po prostu nakarmię szczeniaka, a potem gdzieś go wypuszczę. Brus nawet się nie dowie.
        Kolejny raz podniosłem klatkę. Kto by pomyślał, że taki sparszywiały szczeniak może tyle ważyć?
        “Tylko nie sparszywiały! - Oburzenie. - W klatce pełno pcheł”.
        A więc to nie złudzenie, że coś mnie ukłuło w pierś. Pięknie. Będę się musiał dziś jeszcze raz porządnie wykąpać, jeśli nie chciałem do końca zimy mieszkać z pchłami.
        Dotarłem do przedmieść. Tutaj domy stały rozrzucone rzadziej, a droga wznosiła się znacznie bardziej stromo. Raz jeszcze postawiłem klatkę na śniegu. Wilczek kulił się w kącie, żałosny, pozbawiony gniewu i nienawiści, które trzymały go przy życiu. Głodny. Powziąłem decyzję.
        “Wyjmę cię z klatki. Będę cię dalej niósł bez niej”.
        Cisza. Obserwował, jak mocuję się z zamknięciem, jak otwieram drzwi. Przewidywałem, że może przemknąć koło mnie i zniknąć w ciemności nocy. Ale nie. Siedział w kącie. Sięgnąłem, chciałem chwycić za skórę tuż za łbem. Wtedy się na mnie rzucił. Jak błyskawica skoczył mi na pierś, szeroko rozwartymi szczękami sięgnął gardła. Zdążyłem się zasłonić, wcisnąć mu przedramię w zęby. Jedną ręką trzymałem go za kark, drugą wpychałem w szeroko otwartą paszczę, dławiłem i dusiłem. Tylnymi łapami orał mi po brzuchu, na szczęście gruby kaftan chronił mnie przed poważniejszą szkodą. Potoczyliśmy się po śniegu; obaj warczeliśmy jak szaleni. Ja byłem cięższy, silniejszy, a na dodatek miałem za sobą lata zabaw z psami. Przewróciłem go na grzbiet i przytrzymałem tak, całkowicie bezradnego. Miotał łbem, próbując mnie dosięgnąć; obrzucał wyzwiskami, jakich nie zna język ludzki. Kiedy zaczął tracić siły, chwyciłem go obiema dłońmi za gardło i spojrzałem prosto w ślepia. Takie spojrzenie, w tej pozycji, rozumie każdy wilk.
        Nie poprzestałem na tym.
        “Jestem dorosły - oznajmiłem. - Musisz mnie słuchać, szczeniaku!”
        Przytrzymałem wilczka, wbijając wzrok w jego źrenice. Uciekł spojrzeniem, ale nie zwolniłem chwytu, póki nie dostrzegłem w nim zmiany. Wtedy wstałem, odsunąłem się o krok. On leżał, nie śmiał się poruszyć.
        “Wstawaj. Chodź tutaj”.
        Podpełzł do mnie szorując po ziemi, ogon podkulił pod siebie. Przy moich nogach położył się na boku, odsłonił nagi brzuch, najczulsze miejsce. Zaskamlał cicho.
        Złagodniałem.
        “Już dobrze. Musieliśmy po prostu ustalić reguły. Nie zamierzałem cię krzywdzić. Teraz chodź ze mną”.
        Chciałem go podrapać między przednimi łapami, ale ledwie go dotknąłem, zaskowyczał przeraźliwie. Poczułem czerwony rozbłysk jego bólu.
        “Co cię boli?”
        Zobaczyłem nabijaną mosiądzem pałę grubego handlarza.
        “Wszystko”.
        Jak najdelikatniej obejrzałem go dokładnie. Stare strupy, guzy na żebrach. Wstałem i z całej siły kopnąłem klatkę. Wściekle skopałem ją z drogi. Wilczek podpełzł do mnie, przywarował obok stopy. -
        “Głodny. Zimno. Bardzo zmęczony”.
        Zalały mnie żałosne odczucia szczeniaka. Kiedy go dotknąłem, trudno mi było oddzielić jego myśli od własnych. Czy moja była wściekłość za złe traktowanie? Co za różnica? Ostrożnie wziąłem go na ręce i wstałem. Bez klatki, przytulony do piersi ważył doprawdy niewiele. Składał się głównie z sierści i szczenięco długich kości. Przykro mi się zrobiło, że potraktowałem go tak brutalnie, choć przecież innego języka by nie zrozumiał.
        - Zaopiekuję się tobą. - Zmusiłem się, by powiedzieć to na głos.
        “Ciepło” - pomyślał z wdzięcznością, a ja otuliłem go płaszczem. Jego zmysły wzbogaciły moje. Poczułem własny zapach, tysiąckroć silniejszy, niżbym sobie życzył. Konie i psy, i dym z palonego drewna, piwo i ślad perfum księżnej Cierpliwej. Robiłem co mogłem, by zablokować swoją świadomość przed napływem tych wrażeń. Przytuliłem szczeniaka i ruszyłem stromą ścieżką w stronę zamku. Znałem pewną opuszczoną chatę na uboczu, tuż przy zewnętrznych murach obronnych. Ongiś mieszkał tam, za spichlerzami, wiekowy świniarz. Teraz stała zapomniana przez wszystkich. Pasowała do moich celów jak ulał. Zamierzałem zostawić tam wilczka, dać mu parę kości do obgryzania, trochę gotowanej kaszy i kilka garści słomy na legowisko. Po jakimś tygodniu albo dwóch, może po miesiącu, wydobrzeje i odzyska siły, będzie mógł sam zatroszczyć się o siebie. Wtedy zabiorę go daleko do lasu i tam wypuszczę.
        “Mięso?”
        Westchnąłem.
        “Mięso” - przyrzekłem.
        Nigdy dotąd nie spotkałem zwierzęcia tak wyczulonego na moje myśli. Szczęście, że nie będziemy razem zbyt długo. Wkrótce miał odejść.
        “Nie pójdę, tu ciepło” - sprzeciwił się.
        Oparł mi łeb na ramieniu i zasnął. Czułem na uchu wilgotny oddech zimnego nosa.
       
5. MATNIA
        
        Z pewnością istnieje pradawny kodeks etyczny o zasadach ostrzejszych niż nasze. Gotów byłbym jednak zaryzykować stwierdzenie, że nie odeszliśmy od tamtych norm obyczajowych daleko, jedynie odrobinę je złagodziliśmy. Stówo wojownika nadal jest przysięgą, a pomiędzy tymi, którzy służą ramię przy ramieniu, nie masz nic gorszego niż kłamstwo lub zniewaga. Prawa gościnności także w dzisiejszych dniach zabraniają gościowi, który kosztował soli u stołu gospodarza, przelewać w jego domu krew.
        
        * * *
        
        Wokół zamku w Koziej Twierdzy krzepła zima. Znad morza przybywały sztormy, szalały wściekle i odchodziły. Śnieg zwykle padał tuż przed ich nadejściem, stąd wielkie zaspy skute lodem osiadały na blankach jak słodki lukier na cieście orzechowym. Wielkie ciemności długich nocy wydłużyły się jeszcze, a gdy niebo było czyste, płonęły nad nami zimne gwiazdy. Po długiej podróży z Królestwa Górskiego okrucieństwo zimy nie budziło już mojego przerażenia. Podczas codziennego spaceru między stajniami i starą chatą świniarza niejeden raz policzki płonęły mi od mrozu, a rzęsy sklejał szron, lecz zawsze miałem świadomość, że dom z ciepłym kominkiem jest blisko. Sztormy i srogie mrozy, nękające niczym stado wygłodniałych wilków, były jednocześnie naszymi obrońcami - utrzymywały szkarłatne okręty z daleka od wybrzeży Królestwa Sześciu Księstw.
        Dłużył mi się czas. Zgodnie z sugestią Ciernia zaglądałem codziennie do księżnej Ketriken, ale byliśmy zbyt podobni do siebie, równie krnąbrni. Z pewnością irytowałem ją tak samo mocno jak ona mnie. Nie ośmielałem się spędzać zbyt wiele czasu ze szczeniakiem, aby nie zacieśniać więzi między nami. Nie miałem innych stałych obowiązków. Dnie były za długie i wypełnione myślami o Sikorce, a noce jeszcze gorsze, bo nawiedzały mnie sny o niej, o dziewczynie w sutej czerwonej spódnicy, choć teraz wyglądała tak spokojnie i taka była przygaszona w służebnym granacie. Skoro nie mogłem być przy niej za dnia, nocne marzenia wynagradzały mi ten brak z gorliwością, na którą przytomny nigdy bym się nie odważył. Chodziliśmy po plaży odświeżonej sztormem, całowałem Sikorkę zaborczo. Nie mieliśmy przed sobą żadnych sekretów. Nikt nie mógł mi jej odebrać. We śnie.
        Z początku szkolenie odebrane u Ciernia skusiło mnie, by Sikorkę szpiegować. Wiedziałem, w której mieszka izdebce, które jest jej okno. Nauczyłem się, całkowicie bezwiednie, o jakich godzinach dziewczyna wychodzi i kiedy wraca. Zawstydzało mnie, że czatuję tam, gdzie mogłem słyszeć jej kroki na schodach i dostrzec kątem oka, jak idzie na targ po zakupy, lecz nie potrafiłem sobie tego wzbronić. Wiedziałem, które spośród służących są jej przychylne. Skoro nie mogłem rozmawiać z nią samą, pozdrawiałem jej przyjaciółki; zamieniałem z nimi kilka słów, mając nadzieję usłyszeć coś o Sikorce. Tęskniłem za nią beznadziejnie. Sen mnie opuszczał, jedzenie nie miało smaku. Nic mnie nie interesowało.
        Tamtego wieczoru siedziałem w kuchni. Znalazłem sobie miejsce w kącie, wyciągnięte nogi oparłem na przeciwległej ławie, zniechęcając ewentualne towarzystwo. Moje piwo już dawno przestało być zimne. Nie miałem dość siły woli, nawet żeby się zapić na umór. Patrzyłem w pustkę i próbowałem nie myśleć. Nagle ława wyjechała mi spod nóg. Omal nie spadłem. Naprzeciw mnie usiadł Brus.
        - Co cię gnębi? - zapytał prosto z mostu. Pochylił się ku mnie, zniżył głos. - Znowu miałeś atak?
        Spuściłem wzrok na blat stołu.
        - Napady dreszczy zdarzają mi się, kiedy jestem zmęczony. Nie było prawdziwego ataku - odparłem cicho.
        W skupieniu pokiwał głową. Czekał. Zajrzałem we wpatrzone we mnie ciemne oczy. Widoczna w nich troska coś we mnie poruszyła. Miałem ściśnięte gardło.
        - Sikorka - wydusiłem po chwili.
        - Nie udało ci się dowiedzieć, dokąd wyjechała?
        - Nie, nie. Ona jest tutaj, w zamku. Pracuje jako pokojówka księżnej Cierpliwej. Tyle że księżna nie pozwala mi się z nią widywać. Powiedziała...
        Przy moich pierwszych słowach oczy Brusa się zaokrągliły. Rozejrzał się dookoła, skinął głową w stronę drzwi. Wstałem i poszedłem za nim do stajni, do jego izby na poddaszu. Postawił na stole dobrą okowitę z Księstwa Rolnego i dwa kubki. Potem wyjął swój zestaw narzędzi do naprawiania uprzęży. Podał mi uździenicę, w której trzeba było wymienić rzemień. Sobie naszykował jakąś misterną robotę przy siodle. Wyciągnął spod stołu zydel i wreszcie znowu się odezwał.
        - Sikorka... Chyba ją widziałem któregoś dnia z Lamówką na podwórcu pralni. Dumna postawa. Włosie z rudym połyskiem.
        - Włosy - poprawiłem go niemrawo.
        - Mocna, szeroka miednica. Będzie łatwo rodzić - ocenił z uznaniem.
        Zmierzyłem go wzrokiem.
        - Serdeczne dzięki - rzekłem lodowatym tonem.
        Ku memu zaskoczeniu wyszczerzył zęby w uśmiechu.
        - Wściekaj się. Wolę to, niż żebyś siedział i użalał się nad sobą. No, mów.
        Mówiłem. Prawdopodobnie znacznie więcej niżbym powiedział w zatłoczonej kuchni, bo tu byliśmy sami, okowita rozgrzewała żołądek, otaczały mnie znajome dźwięki i zapachy tej izby, a ręce miałem zajęte pracą znaną od zawsze. Tutaj, jak w żadnym innym miejscu, byłem bezpieczny. Mogłem odsłonić swój ból. Brus nie przerywał mi, nie komentował. Nawet kiedy skończyłem opowiadać, milczał. Wcierał barwnik w rowki tworzące postać kozła, które wycisnął w skórze.
        - I co mam zrobić? - zapytałem.
        Odsunął pracę, łyknął okowity, ponownie napełnił kubek. Rozejrzał się po izbie.
        - Pytasz mnie oczywiście dlatego, że jako szczęśliwie żonaty z wierną kobietą oraz ojciec licznego potomstwa mam niepoślednie doświadczenie w interesujących cię sprawach?
        Gorycz w jego głosie wstrząsnęła mną prawdziwie, lecz nim zdążyłem zareagować, zaśmiał się niewesoło.
        - Zapomnij, co powiedziałem. Ostatecznie to była moja decyzja. Powziąłem ją dawno temu. Bastardzie Rycerski, jak ci się wydaje, co powinieneś zrobić?
        Patrzyłem na niego zasępiony, bez słowa.
        - Przede wszystkim trzeba się zastanowić, dlaczego wszystko tak źle się potoczyło - rzekł po jakimś czasie. - Powiedziałeś mi przed chwilą, że adorowałeś ją niczym byle niedorostek, a ona szukała prawdziwego mężczyzny. Przestań więc marudzić jak rozkapryszone dziecko. Bądź mężczyzną. - Upił okowity, dopełnił oba kubki.
        - Jak?
        - Tak samo jak przy innych okazjach. Przestrzegaj dyscypliny, wypełniaj obowiązki. Nie możesz się z nią widywać, to prawda. Ale jeśli cokolwiek wiem o kobietach, to wcale nie musi znaczyć, że ona nie widzi ciebie. Pamiętaj o tym. Popatrz w lustro. Włosy masz niby jesienne kłaki kucyka. Założę się, że nosisz tę koszulę co najmniej od tygodnia, a chudy jesteś jak zimowy źrebak. Wątpię, czy postępując tak dalej odzyskasz jej szacunek. Odkarm się trochę, szczotkuj codziennie włosy i, na Edę, poćwicz trochę, zamiast wysiadywać ławy w kuchni. Wyznacz sobie jakieś obowiązki, zajmij się czymś.
        Wolno kiwałem głową. Miał rację. Musiałem jednak zaprotestować.
        - Wszystko to nic nie da, jeśli księżna Cierpliwa nie pozwoli mi się z nią widywać.
        - Na dłuższą metę, chłopcze, to nie jest sprawa pomiędzy tobą a księżną Cierpliwą, tylko między tobą a Sikorką.
        - I królem Roztropnym - rzekłem gorzko. Spojrzał na mnie pytająco.
        - Zdaniem księżnej Cierpliwej człowiek nie może być zaprzysiężony swemu władcy, a jednocześnie oddać serca kobiecie. Powiedziała mi, że nie sposób założyć dwóch siodeł na jednego wierzchowca. Nikt tego nie wie lepiej niż ona, bo przecież poślubiła następcę tronu i musiała się zadowalać czasem, jaki dla niej znajdował po spełnieniu obowiązków względem kraju. - Podałem Brusowi naprawioną uździenicę.
        Nie wziął jej z mojej ręki. Właśnie podnosił kubek do ust. Odstawił go energicznie, aż trunek chlapnął na stół.
        - Tak ci powiedziała? - spytał ochryple. Przewiercał mnie wzrokiem na wskroś.
        Wolno skinąłem głową.
        - Powiedziała, że jako człowiek honoru nie powinienem kazać Sikorce zadowalać się tym, co mi zostawi król Roztropny.
        Brus mienił się na twarzy. Popatrzył w płomienie, potem znowu na mnie. Miałem wrażenie, że zacznie coś mówić. Pociągnął łyk trunku, raptownie wstał.
        - Za spokojnie tutaj - stwierdził tylko. - Chodźmy do miasta.
        
        * * *
        
        Następnego dnia, mimo potwornego bólu głowy, powziąłem mocne postanowienie, że nie będę się dłużej zachowywał jak niedorostek, którego spotkał zawód miłosny. Chłopięca porywczość i brak umiaru odebrały mi Sikorkę. Zamierzałem powściągnąć uczucia, jak przystało dorosłemu mężczyźnie. Jeśli czekanie na właściwy moment było moją jedyną droga ku Sikorce, musiałem posłuchać rady Brusa i dobrze spożytkować czas.
        Tak więc zacząłem wstawać wczesnym rankiem, jeszcze przed pianiem koguta. W dyskretnym ustroniu własnej komnaty robiłem kilka ćwiczeń rozgrzewających, a potem, używając starego drąga ćwiczebnego, trenowałem techniki walki. Ćwiczyłem dotąd, aż zaczynał się lać ze mnie pot i pojawiały mi się mroczki przed oczyma. Następnie szedłem do łaźni.
        Powoli, bardzo powoli zaczynałem wracać do formy. Przytyłem trochę i odbudowałem mięśnie. Mistrzyni Ściegu uszyła mi nowe ubrania. Ciągle jeszcze miałem napady dreszczy, ale choroba nie nawracała często, zresztą zawsze udawało mi się przed atakiem wrócić do komnaty i przecierpieć go w samotności. Zdaniem księżnej Cierpliwej poprawiła mi się cera. Lamówka znajdowała nieodmienne upodobanie w dokarmianiu mnie przy każdej sposobności. Zaczynałem znowu czuć, że żyję.
        Na co dzień posilałem się głównie z żołnierzami, bo w ich towarzystwie samo jedzenie było zawsze ważniejsze niż wyszukane maniery. Po śniadaniu schodziłem do stajni i zabierałem Sadzę na przejażdżkę po śniegu - dbałem także o jej kondycję. Oporządzałem ją sam, a czyniłem to z prawdziwą przyjemnością. Przed wyprawą do Królestwa Górskiego byłem w fatalnych stosunkach z Brusem. Za używanie Rozumienia zostałem wygnany ze stajni. Tym bardziej cieszyła mnie teraz możliwość własnoręcznego wyszczotkowania Sadzy i podsypania jej obroku. W stajniach panowała niepowtarzalna atmosfera. Nigdzie indziej nie istniał ten jedyny w swoim rodzaju ciepły zapach zwierząt. Chłopcy stajenni zwijali się jak w ukropie, plotkując przy tym na potęgę. Pomocnik, a czasem Brus przystawał, by zamienić ze mną kilka słów. Kiedy indziej, wciągnięci w wir pracy, wcale mnie nie zauważali; to ja przyglądałem się im radzącym nad przeziębionym ogierem albo leczącym knura przyprowadzonego do zamku przez jakiegoś wieśniaka. W takie dni nie mieli czasu na towarzyskie pogawędki i siłą rzeczy całkiem o mnie zapominali.
        Każdego dnia przekradałem się do pustej chaty za spichlerzami. Zawsze zachowywałem najwyższą ostrożność. Dopiero co zawarty pokój z Brusem nie trwał tak długo, bym mógł go uznać za rzecz pewną; jeszcze zupełnie świeżo miałem w pamięci bolesną utratę przyjaźni dawnego opiekuna. Gdyby nabrał podejrzeń, że znów używam Rozumienia, odciąłby się ode mnie równie szybko i stanowczo jak poprzednim razem. Dręczyły mnie wyrzuty sumienia i pytałem samego siebie, dlaczego właściwie kładę na jednej szali jego przyjaźń i szacunek, a na drugiej litość dla wilczego szczeniaka.
        Zwyczajnie nie miałem wyboru. Nie mógłbym się odwrócić od Wilczka, tak samo jak nie przeszedłbym obojętnie obok wygłodzonego dziecka uwięzionego w klatce. Rozumienie - magia łącząca umysł człowieka ze zmysłami zwierzęcia - była dla Brusa zboczeniem, odrażającą skazą. Co prawda, przyznał mi się kiedyś do zdolności w tym kierunku, lecz obstawał, iż nigdy ich nie wykorzystywał. Nie miałem powodu mu nie wierzyć, choć dziwiło mnie, że wiedział natychmiast, kiedy używałem Rozumienia. Gdy byłem jeszcze mały, karał mnie kuksańcem i szybko sprowadzał na ziemię, do codziennych obowiązków. Dopóki byłem pod jego opieką, robił wszystko co w ludzkiej mocy, bym się nie związał z żadnym zwierzęciem. Nie udało mu się tylko w dwóch wypadkach. Trudno wyrazić słowami, jak cierpiałem po stracie tych bratnich dusz. Brus miał rację. Jedynie szaleniec angażowałby się w związek, który zawsze prowadzi do tak niepowetowanej straty. Byłem więc szaleńcem. Nie potrafiłem ogłuchnąć na skowyt bitego i głodzonego szczeniaka.
        Podkradałem kości, resztki mięsa i pieczywa, ale tak by nikt, nawet kucharka czy błazen, nie wiedział o moich działaniach. Zmieniałem porę codziennych wizyt u Wilczka i za każdym razem szedłem nieco inną drogą, by nie wydeptać w śniegu wyraźnego szlaku. Najtrudniejsze było wyniesienie czystej słomy i starej końskiej derki ze stajni; jednak zdołałem dokonać i tego.
        Obojętne kiedy przychodziłem, Wilczek czekał. Nie tylko na jadło. Szóstym zmysłem odgadywał, że zaczynam sekretną wędrówkę do opuszczonej chaty, i czekał na mnie. Wiedział, kiedy miałem w kieszeni imbirowe ciasteczka; szybko je polubił. Nie oznacza to, że przestał być podejrzliwy. Nie. Wyczuwałem jego rezerwę, kulił się w sobie, gdy podchodziłem za blisko, lecz każdy dzień bez bicia, każdy kęs jedzenia stawał się kolejnym przęsłem mostu wzajemnego zaufania. Nie chciałem zacieśniać tej więzi. Konsekwentnie przemawiałem do niego tylko słowami, używając Rozumienia jak najrzadziej. Musiał być dziki, jeśli miał przeżyć o własnych siłach.
        - Trzymaj się w ukryciu - powtarzałem mu bez końca. - Każdy człowiek jest dla ciebie niebezpieczny, tak samo każdy pies. Musisz siedzieć w chacie, a jeżeli ktoś zjawi się w pobliżu, ukryj się w kącie, leż cicho i bez ruchu.
        Z początku stosował się posłusznie do moich nakazów. Właściwie obchodziło go tylko jedzenie. Żałośnie wychudzony, pożerał wszystko łapczywie. Zwykle zasypiał, nim wyszedłem z chaty, niekiedy jeszcze bojaźliwie łypał na mnie okiem znad cennej kości. Kiedy jednak trochę go odkarmiłem, zaczął szukać okazji do zabawy. Przestał się mnie bać, a szczenięca skłonność do igraszek upominała się o swoje prawa. Zmienił się charakter naszych spotkań. Czasem Wilczek witał mnie pozorowanym atakiem, powarkiwał i szarpał torbę, w której przynosiłem gnaty. Zganiony za głośne zachowanie albo za ślady, z których się dowiedziałem o jego nocnych harcach na ośnieżonym polu za chatą, płaszczył się przede mną w geście poddania, choć ślepiami rzucał dzikie błyski. Nie uznawał mnie za pana. Byłem tylko skromniejszą liczebnie wersją stadnej starszyzny. Czekał na odpowiedni moment, gdy wreszcie będzie w pełni panem samego siebie. Czasem było to dla mnie bolesne, lecz przecież tego właśnie pragnąłem. Uratowałem go, chcąc zwrócić mu wolność. Za rok będzie jeszcze jednym wilkiem wyjącym do księżyca gdzieś w głuszy. Powtarzałem mu to bardzo często. Z początku pytał, kiedy go wyprowadzę z tego cuchnącego zamknięcia, spomiędzy grobowych ścian. Przyrzekałem, że wkrótce, jak tylko odzyska siły, jak tylko zelżeją najgorsze zimowe mrozy i będzie potrafił sam dać sobie radę. Mijały tygodnie, gwałtowne sztormy zaganiały Wilczka do przytulnego legowiska, gdzie zawsze mógł liczyć na smaczne pożywienie. Pytał już znacznie rzadziej. Czasami i ja w roztargnieniu mu o tym nie przypominałem.
        Od środka żarła mnie samotność. Nocami przemyśliwałem, co by to było, gdybym się zakradł piętro wyżej i zapukał do drzwi Sikorki. Za dnia strzegłem się, by nie zadzierzgnąć więzi ze szczeniakiem, który tak całkowicie ode mnie zależał. Była w twierdzy jeszcze tylko jedna istota równie samotna jak ja.
        
        * * *
        
        - Na pewno masz jakieś obowiązki. Dlaczego codziennie tu przychodzisz? - zapytała mnie księżna Ketriken wprost, jak to leżało w zwyczajach jej ludu.
        Było wczesne przedpołudnie, dzień po sztormowej nocy. Śnieg opadał na ziemię ciężkimi płatkami, a księżna pomimo chłodu nakazała otworzyć okiennice. Z okien jej komnaty roztaczał się widok na morze. Małżonka następcy tronu była najwyraźniej zafascynowana ogromem i ciągłym ruchem wody. Tamtego dnia jej oczy miały kolor morskich fal.
        - Sądziłem, że pomogę ci przyjemniej spędzić czas, pani.
        - Spędzić czas - westchnęła. Podparła brodę i w zamyśleniu patrzyła na padający śnieg. Morska bryza igrała z jej jasnymi włosami. - Dziwny ten wasz język. Dla nas, ludzi gór, czas przemija z wiatrem. Wy spędzacie czas, zupełnie jakbyście chcieli się go pozbyć.
        Różyczka, mała pokojówka siedząca u stóp swej pani, zachichotała w skulone dłonie. Za nami dwie damy uśmiechnęły się bojaźliwie i zaraz na powrót pracowicie skłoniły głowy nad robótkami. Księżna miała na kolanach tamborek z rozpoczętym haftem, przedstawiającym rwący wodospad na tle gór. Nie zauważyłem, by poczyniła większe postępy.
        Tylko dwie damy dworu przybyły dzisiaj dotrzymać jej towarzystwa. Inne przysłały paziów z przeprosinami. Zazwyczaj wymawiały się bólem głowy. Przyszła królowa najwyraźniej nie rozumiała, że ten brak uprzejmości równoważny był z lekceważeniem, a ja nie wiedziałem, jak jej wytłumaczyć podobne sprawy; niekiedy wątpiłem, czy w ogóle powinienem tłumaczyć. Jak na przykład dzisiaj.
        Poprawiłem się w krześle, odwrotnie skrzyżowałem nogi w kostkach.
        - Miałem jedynie na myśli, że zimą w Koziej Twierdzy może być nudno. Pogoda więzi nas w murach, brakuje rozrywek.
        - Nie ma to większego znaczenia w szopach u stóp zamku - zauważyła. W oczach miała przedziwny głód. - Cały dzień trwa tam krzątanina, od świtu do zmroku ludzie obrabiają pnie, tną je na deski. Nawet jeśli dzień jest pochmurny albo szaleje sztorm, szkutnicy ciosają, heblują i pasują drewno. W kuźniach kuje się łańcuchy i kotwice. Tkacze szykują grube płótno, inni je tną na żagle. Nad wszystkim czuwa mój małżonek, książę Szczery. A ja siedzę z robótką w rękach. Kłuję się po palcach i psuję wzrok, żeby wyhaftować kwiatuszki albo ptasie piórka. A na koniec robótka i tak zostanie rzucona gdzieś w kąt, jak dziesiątki podobnych.
        - Och nie, moja pani, nigdy! - zaprzeczyła impulsywnie jedna z kobiet. - Twoja praca zostanie przyjęta jak najcenniejszy skarb, jeśli zechcesz ją komuś ofiarować. W Księstwie Dębów, w prywatnych komnatach księcia Dorzecznego fragment pewnego krajobrazu został oprawiony w ramy, a książę Rozumny, władca Księstwa Cypla...
        Księżna zrezygnowanym westchnieniem ucięła komplementy.
        - Powinnam szyć żagle lub rzeźbić w drewnie, żeby przyozdobić jeden z okrętów mojego męża. To byłoby warte mojego wysiłku i szacunku następcy tronu. A ja dostaję do ręki zabawki, zupełnie jakbym była rozpieszczonym dzieckiem, które nie zna wartości czasu. - Odwróciła się znowu do okna. Nie na morze, lecz na szopy, gdzie wrzała praca przy budowie okrętów, patrzyła tęsknie księżna.
        - Pani, czy mam posłać po herbatę i ciasteczka? - spytała z nadzieją jedna z dam dworu. Obie siedziały opatulone szalami. Księżnej Ketriken najwyraźniej nie przeszkadzał wilgotny chłód, jaki wpadał przez otwarte okno, ale dokuczał on kobietom zajętym haftowaniem.
        - Jeśli masz ochotę, proszę bardzo - odparła Ketriken nieuważnie. - Nie jestem głodna ani spragniona. Szczerze mówiąc, obawiam się, że jeśli będę tak siedziała całymi dniami nad robótką, popijając i pojadając, utyję niczym tuczona gęś. Chciałabym robić coś pożytecznego. Powiedz mi prawdę, Bastardzie. Gdybyś się nie czuł zobowiązany zaglądać do mnie, czy siedziałbyś bezczynnie w swojej komnacie? Albo może byś się zajął... choćby tkaniem na krosnach?
        - Nie. Ale też nie jestem małżonką następcy tronu.
        - Następcy. Tego, który czeka, by zasiąść na tronie. Och, jak dokładnie rozumiem teraz znaczenie tego tytułu. - Nigdy dotąd nie słyszałem takiej goryczy w głosie księżnej. - Ale jestem też przyszłą królową. W moim kraju, jak wiesz, nie nazywamy władczyni królową. Gdybym objęła tam panowanie, nazywano by mnie Poświęceniem. Poświeceniem dla dobra mojego kraju i ludu.
        - Gdybyś, pani, była tam teraz, głęboką zimą, czym byś się zajmowała? - spytałem zamierzając przenieść rozmowę na bezpieczniejszy grunt. Popełniłem błąd.
        Dłuższy czas milczała zapatrzona w okno.
        - W górach - zaczęła cicho - nigdy nie było czasu na bezczynność. Byłam w rodzinie królewskiej najmłodsza, więc lwia część obowiązków spadała na ojca i brata. Ale, jak mawia Jonki, pracy starczy dla każdego i jeszcze zostanie. Tutaj wszystko robi służba, dyskretnie, po cichu... widać jedynie efekty: wysprzątaną komnatę, posiłek na stole. Może dlatego jest tu tak wielu ludzi. - Przerwała na dłuższą chwilę, wzrokiem powędrowała w dal. - W Stromym zimą wszystko cichnie: i pałac, i całe miasto. Pada gęsty ciężki śnieg, a srogi mróz skuwa ziemię. Rzadziej używane szlaki znikają pod białą przykrywą. Przestajemy używać powozów. Goście odwiedzający miasto dawno wrócili do domu. W pałacu zostaje tylko rodzina i ci, którzy chcą jej pomóc. Nie służyć, o nie. Byłeś w Stromym. Wiesz, że tam nie ma innej służby poza rodem królewskim. W Stromym wstawałabym wcześnie rano, żeby przynieść wody do śniadania, a kiedy by nadeszła moja kolej, pilnowałabym kociołka z owsianką. Kira, Senik, Jofron i ja krzątalibyśmy się w kuchni, przynosząc drewno na opał, ustawiając nakrycia i rozmawiając o tysiącu spraw.
        Księżna umilkła, a ja zasłuchałem się w ciszę jej samotności.
        - Jeśli było coś do zrobienia - podjęła znowu - obojętne, praca lekka czy ciężka, wszyscy się do niej braliśmy. Naginałam i wiązałam gałęzie na stodołę. Nawet w środku zimy pomagałam wznosić łuki nowych dachów rodzinie, której dom strawił ogień. Czy sądzisz, że Poświęcenie nie może upolować kapryśnego starego niedźwiedzia, napadającego na kozy? Albo przytrzymać liny, by złączyć most zniesiony przez fale wezbranej rzeki? - Spojrzała na mnie z prawdziwym bólem w oczach.
        - Tutaj, w Koziej Twierdzy, nie ryzykujemy życia przyszłej królowej - odparłem po prostu. - Inne ramię może ciągnąć linę, dziesiątki myśliwych poczytają sobie za punkt honoru schwytanie drapieżnika podkradającego bydło. Małżonkę następcy tronu mamy jedną. Jej obowiązków nie może spełnić nikt inny.
        Za nami, w głębi komnaty, damy dworu całkiem zapomniały o swej pani. Jedna z nich kazała paziowi przynieść słodkie ciasteczka i gorącą herbatę w dzbanuszku, teraz szczebiotały, grzejąc zmarznięte dłonie o filiżanki. Postanowiłem zapamiętać twarze tych dwóch kobiet, które zdecydowały się towarzyszyć swej władczyni mimo wszelkich niewygód. Zaczynałem rozumieć, że rola damy dworu przy księżnej Ketriken nie jest łatwa.
        Różyczka usiadła na podłodze przy stoliczku z przekąską. Oczy miała rozmarzone, w rączkach ściskała słodkie ciasteczko. Nagle zapragnąłem znów mieć osiem lat, siąść obok niej i zajadać łakocie.
        - Wiem, o czym mówisz. Jestem tu po to, by sprowadzić na świat dziedzica przyszłego króla - rzekła księżna Ketriken bez ogródek. - Nie zamierzam się uchylać od tego obowiązku, nie podchodzę do niego jak do przykrej konieczności, jest on dla mnie naturalną radością. Pragnę jedynie zyskać pewność, że mój małżonek podziela te uczucia. Niestety, nie mam jak się o tym przekonać. Przebywa zawsze z dala ode mnie, zajęty swoimi sprawami w mieście. Wiem, gdzie jest dzisiaj: tam, w szopach nadzoruje budowę okrętów. Mogłabym przecież być razem z nim, nie narażając się na żadne niebezpieczeństwo. Trzeba pamiętać, że choć tylko ja mogę być matką dziedzica, to tylko książę Szczery może być jego ojcem. Dlaczego tkwię tutaj niczym uwięziona, podczas gdy on boryka się z zadaniem zapewnienia ochrony naszemu ludowi? Ja, Poświęcenie Królestwa Sześciu Księstw, także powinnam mieć w tym swój udział.
        Choć w górach przyzwyczaiłem się do bezpośredniości właściwej tamtemu ludowi, zaskoczyły mnie szczere słowa księżnej. Może właśnie dlatego zareagowałem nieco przesadnie. Nim sobie uświadomiłem, co właściwie robię, wstałem i zacząłem starannie zamykać okiennice. Znalazłszy się blisko przyszłej królowej, szeptałem gorączkowo:
        - Jeśli sądzisz, pani, że to jedyny obowiązek, jaki nakładamy na naszą królową, mylisz się bardzo. Pozwolę sobie wypowiedzieć się równie otwarcie, jak ty to uczyniłaś: właśnie zaniedbujesz swoje powinności względem dam, które przyszły tu dzisiaj wyłącznie po to, by dotrzymać ci towarzystwa i umilić czas. Przecież mogłyby pracować nad robótkami w przytulnym zaciszu własnych komnat albo w towarzystwie mistrzyni Ściegu, prawda? Wzdychasz, pani, do zadań twoim zdaniem ważniejszych, a przecież temu, które stoi przed tobą, nie podoła nawet sam król. Tylko ty możesz odtworzyć dwór w Koziej Twierdzy. Tylko dzięki tobie może się on na powrót stać piękny i godny zazdrości. Tylko ty możesz zachęcić szlachtę, by działała dla dobra rodziny królewskiej, by z ochotą wspierała panujący dom w jego dążeniach. Dawno już nie było w tym zamku prawdziwej władczyni. Zamiast wodzić tęsknym wzrokiem po statkach, które mogą wybudować ludzie bardziej biegli w sztuce szkutniczej, podejmij zadanie, o pani, które tobie jest przeznaczone, i postaraj się mu sprostać.
        Skończyłem zawieszać gobelin zakrywający okiennice i odgradzający komnatę od chłodu zimowych sztormów. Odstąpiłem o krok, spojrzałem na księżną. Wyglądała niczym skarcona mleczarka. W jej jasnych oczach błyszczały łzy, twarz miała czerwoną, jakbym ją spoliczkował. Zerknąłem na damy dworu, zajęte herbatą i ploteczkami. Różyczka, przez nikogo nie zauważona, ostrożnie rozdzielała połówki kolejnych ciasteczek, sprawdzając co mają w środku. Najwyraźniej nikt nic nie zauważył. Lecz ja już się nauczyłem, jak biegłe w maskaradzie były damy dworu. Obawiałem się domysłów i spekulacji. Co też takiego mógł powiedzieć przyszłej królowej Bastard, że aż wywołał łzy w jej oczach?
        Przekląłem swą niezdarność. Przypomniałem sobie, że księżna Ketriken, choć wysoka, nie była wiele starsza ode mnie, a na dodatek żyła sama w zupełnie obcym otoczeniu. Nie powinienem był w ogóle rozmawiać z nią na ten temat, tylko przedstawić problem Cierniowi, a on już by wybrał kogoś, kto - świadomie lub nie - wyjaśniłby te sprawy małżonce następcy tronu. Po czym dotarło do mnie coś jeszcze. Cierń już wybrał kogoś, kto miał wyjaśnić te sprawy małżonce następcy tronu. Znacząco spojrzałem Ketriken prosto w oczy, zmusiłem się do nerwowego uśmiechu. Ona zerknęła na damy dworu i momentalnie przyoblekła twarz w należyty wyraz. Serce napęczniało mi dumą.
        - Co mi poradzisz? - zapytała spokojnie.
        - Przede wszystkim proszę o wybaczenie - rzekłem pokornie. - Wstyd mi, że przemówiłem tak bezceremonialnie. Skoro chcesz rady, pani, powiem, iż przyszła władczyni Królestwa Sześciu Księstw powinna dać tamtym dwóm lojalnym dworkom jakiś znak twoich łask, wynagrodzić ich oddanie.
        Pokiwała głową.
        - A tym znakiem mogłoby być?... - zapytała cicho.
        - Zaproszenie do prywatnych komnat małżonki następcy tronu, na przykład na popisy minstrela lub przedstawienie lalkowe. Nie ma znaczenia, jaką rozrywkę wybierzesz, pani; jedynie fakt, że ci, którzy nie zdecydowali się na twoje towarzystwo, będą z tego spotkania wykluczeni.
        - To działanie na miarę księcia Władczego.
        - Istotnie. Jest wyjątkowo biegły w doborze pochlebców i pozyskiwaniu popleczników. Jednak czyni to z niskich pobudek, karze tych, którzy nie tańczą jak on zagra.
        - A ja?
        - A ty, przyszła królowo, nagradzasz ludzi, zabiegających o twoje łaski, lecz nie karzesz pozostałych.
        - Rozumiem. Znasz tego minstrela?
        - Jest wspaniały. Potrafi szarmancko opiewać wdzięki każdej damy obecnej w komnacie.
        - Zechcesz sprawdzić, czy nie ma jakichś zajęć dziś wieczór?
        - Jesteś, pani, małżonką następcy tronu. - Musiałem się uśmiechnąć. - Zaszczycasz go prośbą o pieśń. Nigdy nie będzie zbyt zajęty by dotrzymać ci towarzystwa.
        Westchnęła ponownie, tym razem znacznie ciszej. Odprawiła mnie gestem dłoni, wstała i z uśmiechem podążyła ku damom dworu. Poprosiła, by jej wybaczyły dzisiejsze roztargnienie, a następnie spytała, czy zechciałyby wieczorem dotrzymać jej towarzystwa w prywatnych komnatach. Damy wymieniły znaczące spojrzenia. Zyskałem pewność, że postąpiłem właściwie. Zapamiętałem sobie imiona obu hrabin: Ufna i Powściągliwa. Moje wyjście z komnaty pozostało prawie nie zauważone.
        I tak zostałem doradcą księżnej Ketriken. Nie w smak mi była rola towarzysza w samotności, instruktora i suflera podpowiadającego, jaki uczynić następny krok w skomplikowanym tańcu dworskich intryg. Było to dla mnie zadanie bardzo przykre. Czułem, że korygując zachowanie księżnej ranie jej godność osobistą, że niszczę jej morale, prowadząc po lepkich niciach pajęczyny władzy. To ona miała rację. Takie działanie godne było księcia Władczego. Choć księżna stosowała je w imię wyższych ideałów i łagodniej niż on, cel pozostawał przecież ten sam. Chciałem, by miała w rękach władzę, chciałem, żeby wszyscy widzieli w niej przyszłą królową, związaną z tronem przez osobę księcia Szczerego.
        Każdego wieczoru oczekiwano mnie w komnatach księżnej Cierpliwej. Księżna uważała, iż jestem oddany do jej wyłącznej dyspozycji, jakbym ciągle pełnił rolę pazia. Bez najmniejszych skrupułów wymagała kopiowania jakichś starych zwojów na swój cenny papier uzyskiwany z trzciny, żądała, bym jej przedstawił drobiazgowo, na ile udoskonaliłem swą grę na fletni Pana, pytała, jakie postępy poczyniłem w tysiącu innych dziedzin. Zawsze na koniec zmywała mi głowę, że nie widać szczególnych zmian na lepsze, i co najmniej godzinę zadręczała, usiłując podciągnąć moje umiejętności. Próbowałem być posłuszny i grzeczny, ale czułem się schwytany w pułapkę. Wyraźnie dostrzegałem, że księżna Cierpliwa i Lamówka starają się w ten sposób trzymać mnie z dala od Sikorki. Rozumiałem kierujące nimi pobudki, lecz mądrość nie leczy samotności. Widziałem Sikorkę na każdym kroku. Och, rzecz jasna, nie dosłownie, nie. Odnajdywałem ją w woni grubej świecy słodko pachnącej laurem, w płaszczu rzuconym na krzesło... Nawet miodowe ciasteczka smakowały Sikorką. Siadałem blisko świecy i zachłannie wdychałem jej woń, wybierałem właśnie tamto krzesło i opierałem się o wilgotny od śniegu płaszcz. Czy byłem szaleńcem? Niekiedy czułem, podobnie jak przyszła królowa, że tonę w obowiązkach i nic w życiu nie zostało dla mnie samego.
        Co tydzień zdawałem Cierniowi sprawozdanie z postępów księżnej Ketriken w sztuce dworskiej intrygi. To właśnie on uprzedził mnie, że pewne damy dworu, dotąd bezgranicznie oczarowane księciem Władczym, nagle poczęły zabiegać o łaskawość przyszłej królowej. Co za tym idzie, musiałem wyjaśnić władczyni, kogo powinna traktować wyłącznie kurtuazyjnie, a kogo może obdarzyć zaufaniem. Czasami przychodziło mi na myśl, że wolałbym raczej mordować na rozkaz króla, niż wikłać się w te sekretne plany. I oto król Roztropny wezwał mnie przed swoje oblicze.
        Wieść przyszła wczesnym rankiem. Było to pierwsze wezwanie od mojego powrotu do Koziej Twierdzy. Zaczynałem się już niepokoić, że monarcha na tak długo o mnie zapomniał. Czyżby był ze mnie niezadowolony? Z pewnością dałby mi znać. Gnębiła mnie niepewność. Chciałem czym prędzej stawić się na wezwanie, a jednocześnie wyglądać możliwie najkorzystniej. W rezultacie osiągnąłem bardzo mizerne efekty. Moje włosy, zniszczone chorobą i krótko przycięte podczas pobytu w górach, odrosły już i sterczały równie rozwichrzone i niepokorne jak fryzura księcia Szczerego. Co gorsza, zaczęła mi rosnąć broda. Brus już dwukrotnie zwracał mi uwagę, że powinienem się golić staranniej albo wcale. Ponieważ mój zarost przypominał zimową sierść kucyka, zaciąłem się tego ranka wiele razy, nim zdecydowałem, że odrobina szczeciny będzie mniej widoczna niż krwawe rany. Zaczesałem włosy do tyłu, ale nie mogłem jeszcze ich związać na żołnierską modłę. Wpiąłem w koszulę broszę, którą król Roztropny podarował mi dawno temu jako znak, że należę do niego. Wreszcie pobiegłem stawić się przed obliczem monarchy.
        Właśnie kroczyłem spiesznie korytarzem, gdy ze swojej komnaty wyszedł książę Władczy. W ostatniej chwili zatrzymałem się raptownie tuż przed nim. Stałem strzelając oczyma na boki, niczym zwierzę schwytane w pułapkę. Od powrotu z gór widziałem go kilkakrotnie, ale zawsze z daleka: na drugim końcu sali biesiadnej, na sąsiednim dziedzińcu. Teraz był tuż przede mną, bliżej niż na wyciągnięcie ręki. Wstrząśnięty uświadomiłem sobie nasze uderzające podobieństwo. Książę miał, co prawda, mocniej skręcone włosy i szczuplejszą twarz, nosił się bardziej po pańsku, jego pyszne szaty przypominały barwne kogucie pióra w porównaniu z moją skromną odzieżą, w dodatku ja nie miałem srebrnych naszyjników ani pierścieni - a jednak obaj wyraźnie pochodziliśmy z rodu Przezornych. Obaj mieliśmy szczękę zarysowaną jak Roztropny i jego kształt powiek, identyczną pełną dolną wargę. Na pewno żaden z nas nigdy nie będzie miał muskularnej sylwetki księcia Szczerego, lecz ja pod tym względem byłem znacznie bardziej podobny do następcy tronu. Książę Władczy miał prawie dziesięć lat więcej niż ja, lecz każdy by dostrzegł, że w naszych żyłach płynie ta sama krew. Śmiało odpowiedziałem na jego spojrzenie. Pragnąłem rozwlec flaki najmłodszego księcia po świeżo zamiecionej podłodze. Błysnął w uśmiechu zębami.
        - Bękart - powitał mnie wesoło. Uśmiechnął się szerzej. Szczególny ton nie pozostawiał wątpliwości, że książę zamierzał mnie obrazić.
        - Witam i pozdrawiam, Książę Władczy - rzekłem, pozwalając sobie na taką samą złośliwość. Oczekiwałem jego reakcji z lodowatym spokojem, którego istnienia w sobie nawet nie podejrzewałem. To on musiał uderzyć pierwszy.
        Na długą chwilę czas się zatrzymał. Potem królewski syn opuścił wzrok, strząsnął wyimaginowany pyłek z rękawa. Ominął mnie i odszedł. Nie ustąpiłem mu z drogi. Nie potrącił mnie, jak to zwykle czynił. Wypuściłem z płuc wstrzymywane dotąd powietrze i poszedłem swoją drogą.
        Nie znałem strażnika trzymającego wartę przed królewskimi komnatami, ale od razu zaprosił mnie do środka oszczędnym gestem dłoni. Westchnąłem i postanowiłem sprostać jeszcze jednemu zadaniu. Powinienem od nowa nauczyć się twarzy oraz nazwisk. Teraz, kiedy dwór pękał w szwach od gości przybywających z wyrazami szacunku dla nowej władczyni, coraz częściej znajdowałem się w sytuacji, gdy poznawali mnie ludzie, których ja nie znałem.
        - Tak na moje oko, to pewnie Bastard - usłyszałem któregoś dnia słowa sprzedawcy boczku skierowane do kuchcika.
        Czułem się zagrożony. Wszystko dookoła zmieniało się zbyt szybko.
        Zaskoczył mnie wygląd królewskiej komnaty. Spodziewałem się zastać okna otwarte na rześki morski wiatr, króla zajętego jakąś pracą przy stole, uważnego i skupionego niczym kapitan statku odbierający meldunki. Zawsze taki był: krzepki starzec, surowy dla siebie, wymagający wobec innych. Roztropny, jak jego imię. Tym razem nie czekał mnie w pierwszej komnacie. Podszedłem do otwartych drzwi sypialni, zajrzałem do środka.
        Panował tam półmrok. Powietrze było zatęchłe i nieruchome, jak w komnacie nie zamieszkanej lub długo nie wietrzonej. Jakiś nieznajomy mi pokojowiec hałaśliwie zbierał zastawę ze stolika przystawionego do wielkiego łoża pod baldachimem. Zerknął na mnie bez zainteresowania, wziął za służącego. Czekałem, by zaanonsował królowi moje przyjście, skoro jednak zupełnie mnie ignorował, z wahaniem zbliżyłem się do łoża.
        - Królu? Panie mój? - Choć milczał, ośmieliłem się mówić dalej: - Przybyłem na twoje wezwanie.
        Król Roztropny siedział w cieniu baldachimu, wsparty o poduszki. Otworzył oczy.
        - Kto... Ach, to ty, Bastardzie. Usiądź. Osiłku, przynieś mu krzesło. I zastawę. - Służący oddalił się wykonać polecenie. - Brak mi Szafarza - wyznał władca. - Był przy mnie tak długo, że nie musiałem mu już mówić, czego sobie życzę.
        - Pamiętam go, mój panie. Gdzie jest teraz?
        - Odszedł na zawsze. Jesienią zaczął kaszleć i już nie przestał. Bardzo głośno oddychał.
        Pamiętałem tego służącego. Nie był młodym człowiekiem, ale też nie starcem. Zaskoczyła mnie wiadomość o jego śmierci. Stałem w posępnym milczeniu. Osiłek przyniósł mi krzesło, kubek i talerz. Zmarszczył brwi z dezaprobatą, gdy usiadłem, nie prosząc o pozwolenie. Jeszcze się nie nauczył, że król Roztropny ustalił własny protokół.
        - A ty, panie mój, czy czujesz się dobrze? Nie pamiętam, byś późno wstawał z łóżka.
        Król poruszył się zniecierpliwiony.
        - Właściwie nie jestem chory, tylko słaby. Jeśli się szybciej poruszę, mam zawroty głowy. Każdego ranka spodziewam się odmiany, lecz gdy próbuję wstać, ziemia kołysze mi się pod stopami. Leżę więc, w łożu zjadam nieco i wypijam, dopiero potem wolno się podnoszę. Około południa czuję się jak za dawnych dni. Przyczyna mej słabości leży zapewne w zimowych chłodach, choć medyk twierdzi, że zawiniła stara rana od miecza. Byłem młodszy niż ty, kiedy ją dostałem. Widzisz? Ciągle mam po niej ślad, ale sądziłem, że została dawno zaleczona.
        Pochylił się w swoim chronionym kotarami łożu i drżącą dłonią odsunął pasmo siwiejących włosów z lewej skroni. Ujrzałem bliznę, ślad dawnej rany.
        - No, ale dość o tym. Nie wezwałem cię do konsultowania mego zdrowia. Zapewne odgadujesz, dlaczego się tu znalazłeś?
        - Życzysz sobie, panie, pełnego raportu z wypadków w Stromym? - zgadłem. Rozejrzałem się za służącym i ujrzałem Osiłka w pobliżu. Szafarz wyszedłby, pozwalając królowi na swobodną rozmowę. Nie byłem pewien, jak otwarcie mogę mówić przy tym człowieku.
        Ku memu zdziwieniu król Roztropny rzekł:
        - To już skończona historia, zamknięty rozdział, chłopcze. Rozmawiałem ze Szczerym. Zapewne nie mógłbyś mi powiedzieć nic, czego już nie wiem lub nie odgadłem. Mówiłem ze Szczerym obszernie o wszystkim. Kilku zdarzeń... bardzo żałuję... Tak... Teraz jesteśmy tutaj i tylko teraźniejszość się liczy. Nieprawdaż?
        Słowa utknęły mi w gardle, mało brakowało, a byłbym się nimi udławił. Chciałem zapytać: a co z księciem Władczym? Królewski syn próbował zamordować mnie, królewskiego wnuka zrodzonego z nieprawego łoża. Czy z nim także król mówił obszernie o wszystkim? Czy odbyło się to przed, czy po tym, jak wydał mnie na jego łaskę i niełaskę?
        Nagle uświadomiłem sobie, równie wyraźnie jakbym ten osąd usłyszał z ust Ciernia lub księcia Szczerego, że nie mam prawa podawać w wątpliwość decyzji monarchy. Ani nawet pytać, czy rzeczywiście oddał moje życie w ręce najmłodszego syna. Zacisnąłem zęby i powstrzymałem słowa cisnące mi się na usta.
        Król spojrzał mi prosto w oczy. Zerknął na sługę.
        - Osiłku, idź do kuchni albo gdziekolwiek indziej, gdzie tylko masz ochotę.
        Pokój owiec wyglądał na urażonego, lecz posłusznie odwrócił się i, kręcąc nosem, wyszedł. Zostawił drzwi otwarte na oścież. Na znak króla zamknąłem je, po czym wróciłem na swoje miejsce.
        - Bastardzie Rycerski - rzekł stary władca z wielką powagą. - Zapomnijmy o sprawach przeszłych.
        - Słucham, panie mój. - Spuściłem wzrok.
        - Niekiedy ambitni młodzi ludzie - podjął ciężkim tonem - robią rzeczy szalone. Gdy im się wskaże, jakie popełnili błędy, żałują swych uczynków. - Podniosłem wzrok jak dźgnięty ostrogą, niepewny, czy król ode mnie oczekuje wyrazów pokory. - Wysłuchałem takich wyrazów żalu - podjął monarcha. - Przyjąłem je. Życie toczy się dalej. W tej sprawie zdaj się na mnie - rzekł cicho, lecz nie była to prośba. - Im się mniej o tym mówi, tym lepiej.
        Wziąłem głęboki oddech, wolno wypuściłem powietrze. Po chwili udało mi się zapanować nad sobą. Mogłem spojrzeć w oczy mojemu królowi.
        - Czy mogę spytać, dlaczego mnie wezwałeś, panie?
        - Z powodu pewnej... trudności - rzekł z odrazą. - Zdaniem księcia Krzepkiego powinienem ja się tym zająć, ponieważ byłoby... niepolitycznie, gdyby uporał się z kłopotem sam, a obawia się dalszych fatalnych wypadków. Przychyliłem się do jego prośby, choć bez chęci. Dosyć mamy zajęcia z wrogiem, nie trzeba nam wewnętrznych sporów. No cóż, szlachta oczekuje ode mnie pomocy, a ja muszę spełniać jej żądania. Raz jeszcze poniesiesz królewską sprawiedliwość, Bastardzie.
        Krótko nakreślił mi sytuację. Pewna młoda kobieta z Zatoki Pieczęci przybyła do stolicy Księstwa Niedźwiedziego, Wysokiej Fali, i zaciągnęła się u księcia Krzepkiego jako najemny wojownik. Przyjął ją z otwartymi ramionami, gdyż znała się na sztuce wojennej, biegle władała drągiem, łukiem i ostrzem. Była silna, niewysoka, ciemna i gładka niczym wydra morska. Zamkowi żołnierze szybko ją przyjęli do swego grona, wkrótce stała się znaną postacią na dworze. Nie miała wdzięku, lecz odwagą i siłą woli pociągała innych. Sam książę Krzepki szczerze ją polubił. Ożywiła jego dwór, zbrojnych natchnęła nowym duchem.
        Ostatnimi czasy zaczęła jednak bawić się wróżbami i przepowiedniami. Utrzymywała, że została przez Ela, boga morza, przeznaczona do wyższych celów. Nazywała się Lawenda, swoich rodziców nie znała. W ceremonii ognia, wiatru i wody nadała sobie nowe imię: Megiera. Mięso jadała tylko ze zwierząt, które sama upolowała, otaczała się wyłącznie przedmiotami wykonanymi własnoręcznie albo zdobytymi dzięki sile swych ramion. Wkrótce zaczęli ją naśladować żołnierze, szczególnie jej podwładni, ale też szlachecka młodzież. Wszystkim zaszczepiała przekonanie o konieczności powrotu do boga Ela. Postępowała zgodnie z dawnymi obyczajami, wychwalała sposób życia przodków.
        Napady piratów na szkarłatnych okrętach oraz przekleństwo kuźnicy widziała jako karę Ela za łatwe życie. Oskarżała ród Przezornych o doprowadzenie ludu Królestwa Sześciu Księstw do obecnej apatii. Z początku mówiła o tych sprawach oględnie. Ostatnio jednak wysławiała się bardziej otwarcie, lecz nigdy na tyle szczerze, by można ją było oskarżyć o zdradę. Zaczęto znajdować ofiarne woły na morskich skałach, a Megiera naznaczyła krwią kilkoro młodych ludzi i wysłała ich na ofiarę bogom, jak to czyniono w bardzo dawnych czasach. Książę Krzepki słyszał pogłoski, że rozglądała się za mężczyzną godnym siebie, który by jej pomógł przejąć tron. Mieliby rządzić razem, wspólnie rozpocząć czas Wojownika i położyć kres dniom Rolnika. W Księstwie Niedźwiedzim niemała liczba młodych mężczyzn gotowa była współzawodniczyć o ten honor. Książę Krzepki życzył sobie, by powstrzymać działania Megiery, zanim będzie zmuszony oskarżyć ją o zdradę i nakazać własnym ludziom ponowną przysięgę wierności.
        Król Roztropny wyraził opinię, że liczba naśladowców Megiery spadłaby drastycznie, gdyby kobieta ta została pokonana w walce. Mógł się jej też wydarzyć poważny wypadek albo mogła paść ofiarą strasznej choroby, w wyniku której straciłaby siłę i czar. Zmuszony byłem przyznać, że to prawdopodobnie właściwe rozwiązanie, lecz przypomniałem memu władcy, iż często ludzie tragicznie zmarli zyskiwali po śmierci cześć nieomal boską. Król zgodził się ze mną, choć podkreślił, że ktoś taki musiał umrzeć z honorem.
        Po czym raptownie zmienił temat. W Wysokiej Fali, nad Zatoką Pieczęci, przechowywano pewien stary zwój; jego kopia potrzebna była księciu Szczeremu. Pergamin ten wymieniał wszystkich mieszkańców Księstwa Niedźwiedziego, którzy służyli swojemu monarsze jako członkowie kręgów Mocy. Powiadano także, iż w Wysokiej Fali znajduje się relikwia z czasów, gdy Najstarsi bronili tego miasta. Król Roztropny życzył sobie, bym następnego dnia wyruszył z samego rana, udał się nad Zatokę Pieczęci i skopiował zwój, a także obejrzą! relikwię i po powrocie opowiedział mu o niej dokładnie. Miałem także przekazać księciu Krzepkiemu od króla najlepsze życzenia wraz z zapewnieniem, że troski niebawem przestaną go nękać.
        Zrozumiałem.
        Już zamierzałem opuścić komnatę, gdy król Roztropny powstrzymał mnie gestem.
        - Czy masz poczucie, że dotrzymuję naszej umowy? - zapytał. Pytanie to znałem jeszcze z czasów dziecinnych. Król zadawał mi je po każdym spotkaniu. Musiałem się uśmiechnąć.
        - Tak, panie mój - odpowiedziałem jak zwykle.
        - Więc bacz, byś i ty dotrzymywał przysięgi. - Zamilkł na chwilę, lecz wbrew zwyczajowi dodał coś jeszcze: - Bastardzie Rycerski, pamiętaj, że rana zadana krwi z mojej krwi rani mnie samego.
        - Królu mój?...
        - Nie zadasz rany krwi z mojej krwi.
        Wyprostowałem się sztywno. Wiedziałem, czego ode mnie chce władca królestwa. Ustąpiłem.
        - Królu mój i panie - rzekłem. - Nie zadam rany krwi z twojej krwi. Jestem zaprzysiężony rodowi Przezornych.
        Wolno skinął głową. Uzyskał od księcia Władczego przeprosiny, a ode mnie słowo, że nie zabiję najmłodszego królewskiego syna. Prawdopodobnie wierzył, iż doprowadził między nami do pokoju.
        Tuż za drzwiami królewskich komnat przystanąłem i odgarnąłem włosy z twarzy. Właśnie złożyłem przysięgę. Ile będzie mnie kosztować jej dotrzymanie? Owładnęła mną gorycz, póki nie uświadomiłem sobie, ile by mnie kosztowało złamanie słowa. Zapomniałem o oporze oraz wszelkich zastrzeżeniach. Powziąłem twarde postanowienie, że pozostanę lojalny wobec króla. Nie było między księciem Władczym a mną prawdziwego pokoju, ale w końcu mogłem przynajmniej zyskać spokój we własnym sercu. Powziąwszy tę decyzję, poczułem się lepiej i pewnym krokiem ruszyłem poczynić przygotowania do wyjazdu.
        Nie uzupełniałem zapasu trucizn od powrotu z gór. Zimą żadne zioła nie rosną, musiałem więc podkraść potrzebne surowce. Trochę mogłem znaleźć w farbiarni, co nieco w składzie medyka. Schodząc z pierwszych stopni, głowę miałem pełną podobnych planów.
        Pogodna szła w górę. Na jej widok zadrżałem, jak nie zadrżałem na widok księcia Władczego. Wróciły wspomnienia. Ta młoda kobieta była najsilniejszym członkiem kręgu Mocy utworzonego przez Konsyliarza. Dostojny ustąpił pola, wyprowadził się daleko do księstw śródlądowych, gdzie wśród rozległych sadów prowadził życie pospolitego szlachcica. Jego talent do korzystania z Mocy zniknął podczas ostatecznej potyczki, w której Konsyliarz stracił życie. Teraz Pogodna była najważniejszym członkiem kręgu Mocy. Tylko ona latem przebywała w Koziej Twierdzy. Wszyscy pozostali członkowie kręgu, wysłani do wież oraz twierdz rozsianych na naszym długim wybrzeżu, przez nią przekazywali meldunki królowi. Zimą cały krąg Mocy zjeżdżał do stolicy, by odnowić więzi magii i przyjaźni. Pogodna po Konsyliarzu przejęła funkcję mistrza Mocy. Przejęła także, z ogromnym entuzjazmem, zażartą nienawiść, jaką obdarzał mnie Konsyliarz. Zbyt żywo przypominała mi przeszłe poniżenia. Wzbudzała we mnie strach, który nie dawał się podporządkować logice. Od powrotu do zamku jakoś udawało mi się jej unikać, ale oto stanęliśmy twarzą w twarz.
        Na schodach dosyć było miejsca dla dwojga śpieszących w przeciwnych kierunkach. Dopóki jedno nie zagrodziło rozmyślnie drogi drugiemu. Choć Pogodna patrzyła na mnie z dołu, miałem wrażenie, że nade mną góruje. Zmieniła się bardzo od czasu, gdy oboje byliśmy uczniami Konsyliarza. Strojem i postawą podkreślała zyskaną niedawno pozycję. Jej czarną suknię zdobił bogaty haft. Długie krucze włosy były spięte plecionym zawile srebrnym drutem z nawleczonymi kościanymi paciorkami. Szyję zdobił srebrny łańcuch, a palce - pierścienie ze srebra. Jakby na przekór bogatej szacie, zniknął gdzieś wdzięk Pogodnej. Młoda kobieta najwyraźniej przejęła ascetyczne nawyki Konsyliarza: twarz jej się upodobniła do trupiej czaszki, dłonie przypominały szpony. Od śmierci mistrza zaczepiła mnie po raz pierwszy.
        - Bastard - odezwała się głosem bez wyrazu.
        Czy to słowo miało kiedykolwiek stracić dla mnie przykry wydźwięk?
        - Tak, to ja - rzekłem jak najspokojniej.
        - Nie umarłeś w górach.
        - Nie umarłem.
        Nadal stała, zagradzając mi drogę.
        - Wiem, co zrobiłeś - rzekła bardzo cicho. - Wiem, kim jesteś. Wewnętrznie drżałem niczym przerażony królik. Najpewniej zużyła całą swoją Moc, by zagnieździć we mnie ten strach. Tłumaczyłem sobie, że to nie jest moje prawdziwe uczucie, ale jedynie narzucone mi wrażenie. Wreszcie zdołałem się odezwać.
        - Ja także wiem, kim jestem. Człowiekiem króla.
        - Nie jesteś w ogóle człowiekiem - oznajmiła. - Pewnego dnia wszyscy się o tym dowiedzą.
        Stach jest strachem, niezależnie od źródła, z jakiego bierze początek. Stałem bez słowa. Ona od niechcenia usunęła się na bok, robiąc mi przejście. Przyjąłem to jako swoje drobne zwycięstwo, choć kiedy wracam myślą do tych wypadków, rozumiem, iż nie mogła uczynić nic innego. Ruszyłem pakować się do wyjazdu, nagle zadowolony, że opuszczam Kozią Twierdzę.
        Nie mam dobrych wspomnień z tej misji. Poznałem Megierę bez specjalnych zabiegów, gdyż gościła w zamku w Wysokiej Fali, podczas gdy ja wypełniałem tam powierzone mi obowiązki skryby. Była przystojna, poruszała się miękko niczym polujący kot. Otaczał ją czar istoty wyjątkowo żywotnej. Gdy pojawiała się w komnacie, wszystkie oczy śledziły jej ruchy. Jej kobiecość rzucała wyzwanie każdemu mężczyźnie. Nawet ja nie mogłem się oprzeć tej magicznej sile i byłem zrozpaczony swoim zadaniem.
        Książę Krzepki dał mi odczuć, iż jestem mile widzianym gościem: nakazał kucharzowi przygotować na wieczerzę ostro przyprawione mięsne danie, które szczególnie lubiłem. Drzwi do biblioteki stały przede mną otworem, mogłem nawet korzystać z pomocy młodszego skryby. Mało tego: towarzystwa dotrzymywała mi - choć nieśmiało - najmłodsza córka księcia. Omawiałem z Hożą szczegóły mojej misji związanej ze zwojami i dziewczyna zadziwiła mnie dowodami niepośledniego rozumu.
        Pierwszego wieczoru Megiera siedziała przy stole naprzeciwko mnie. W połowie posiłku zauważyła, dosyć głośno zwracając się do swoich towarzyszy, że w dawnych czasach bękarty były topione zaraz po urodzeniu. Jej zdaniem domagały się tego stare prawa Ela. Chciałem zignorować obraźliwą uwagę, ale Megiera przechyliła się nad stołem i zwróciła z uśmiechem bezpośrednio do mnie.
        - Nie słyszałeś o tym zwyczaju, bękarcie?
        Spojrzałem na księcia Krzepkiego, lecz on, pogrążony w ożywionej dyskusji z najstarszą córką, nawet nie zerknął w moją stronę.
        - Jest zapewne tak samo stary jak ten, który nakazuje wzajemną grzeczność gościom zasiadającym przy jednym stole - odparłem.
        Nie zadrżał mi głos, nie spuściłem wzroku. Książę Krzepki posadził mnie tu z rozmysłem. Nigdy dotąd nie zostałem tak ewidentnie wystawiony na przynętę. Musiałem zebrać się w sobie, odsunąć na bok osobiste urazy. Wkrótce byłem gotów, ale Megiera i tak nie czekała.
        - Twój ojciec nie zachował czystości dla swojej małżonki. Można powiedzieć, że to oznaka upadku rodu Przezornych, ale ja nie śmiem gardłować przeciw królowi. Powiedz mi tylko, jak krewni twojej matki przyjęli wieść, że jest ona nierządnicą?
        Podniosłem kielich wina. Księżniczka Hoża oczy miała większe od spodków. Gdy krótki nóż Megiery ze świstem wbił się w stół tuż obok mojego łokcia, krzyknęła. Nie drgnąłem. Nie byłem zaskoczony. Megiera stała gotowa do skoku, źrenice jej płonęły. Rozpalone policzki podkreślały ognistą urodę.
        - Uczysz starych obyczajów, prawda? - odezwałem się wolno. - Czemu nie przestrzegasz zakazu rozlewania krwi w domu gospodarza?
        - Czy w twoich żyłach płynie krew? - spytała zamiast odpowiedzi.
        - Podobnie jak w twoich. Nie splamię honoru księcia narażając go na zarzut, że pozwolił, by przy jego stole jeden gość zamordował drugiego. Czy łaska księcia znaczy dla ciebie równie mało jak lojalność wobec króla?
        - Nie przysięgałam twojemu niemrawemu królowi z Przezornych - syknęła.
        Ludzie zaczęli się podnosić - jedni przestraszeni, inni zaciekawieni. Stali się świadkami wyzwania, jakie Megiera rzuciła mi przy stole księcia Krzepkiego. Wszystko to było zaplanowane troskliwie jak wojenna rozgrywka. Czy Megiera kiedykolwiek się dowie, że ja także starannie zaplanowałem swoje posunięcia? Czy podejrzewała istnienie niewielkiej paczuszki w moich bagażach?
        - Dochodziły mnie wieści o tobie. - Śmiało podniosłem głos, by wszyscy dobrze mnie słyszeli. - Moim zdaniem ci, których ośmielasz się pociągać za sobą ku zdradzie, mądrzej by uczynili udając się do Koziej Twierdzy. Następca tronu, książę Szczery, wydał odezwę, by wojownicy przybywali obsadzać jego nowe okręty wojenne i podnieść broń przeciwko Zawyspiarzom, którzy są wrogami nas wszystkich. Czy to nie bardziej honorowe zachowanie niż zwracanie się przeciwko wodzowi, któremu przysięgało się wierność, albo marnowanie bydlęcej krwi na skałach w świetle księżyca, gdy to samo mięso mogłoby wyżywić nasz lud złupiony przez piratów ze szkarłatnych okrętów?
        Mówiłem z pasją, coraz głośniej, a ona coraz bardziej się dziwiła, jak wiele jest mi wiadome. Dałem się ponieść własnym słowom, bo w nie święcie wierzyłem. Wstałem, nachyliłem się ku niej.
        - Powiedz mi, o dzielna, czy kiedykolwiek podniosłaś ramię na kogoś obcego, nie na swego rodaka? Na któregoś z Zawyspiarzy? Zapewne nie. Znacznie łatwiej obrażać gościnność gospodarza albo okaleczyć syna sąsiada, niż zabić kogoś, kto przybył zamordować ciebie.
        W szermierce słownej była wyjątkowo słaba. Ledwie dawała sobie radę z obroną. Zapłonęła wściekłością. Splunęła mi w twarz. Odsunąłem się od niej, spokojnie otarłem ślinę.
        - Spotkamy się w bardziej odpowiednim miejscu i czasie. Za tydzień na skałach, tam gdzie tak szczodrze rżniesz woły. Może ja, skryba, będę dla ciebie trudniejszym przeciwnikiem niż bezrozumne bydlę?
        Książę Krzepki raczył zauważyć poruszenie.
        - Bastardzie Rycerski! Megiero! - zganił nas oboje.
        My jednak pozostaliśmy bez ruchu, mierząc się płonącymi spojrzeniami.
        Mężczyzna siedzący obok niej prawdopodobnie także by mnie wyzwał, gdyby nie książę Krzepki, który wyrżnął pięścią w stół, omal rozbijając miskę z solą, i przypomniał nam gromko, że znajdujemy się w jego domu i on nie życzy tu sobie żadnych burd, gdyż poważa zarówno króla Roztropnego, jak i dawne prawa. Poprosiłem go o wybaczenie najszczerzej i bardzo elokwentnie, Megiera wymamrotała tylko “przepraszam”. Posiłek dobiegł końca przy wtórze śpiewu minstreli.
        W ciągu następnych dni kopiowałem zwój dla księcia Szczerego i oglądałem relikwię pozostałą po Najstarszych, która moim zdaniem wyglądała jak szklana fiolka pełna bardzo delikatnych rybich łusek. Księżniczka Hoża nie odstępowała mnie na krok i dawała wiele dowodów sympatii, a zwolennicy Megiery darzyli zimną wrogością. To był długi tydzień.
        Nigdy nie musiałem walczyć w tym pojedynku, ponieważ nim minęło siedem dni, język i twarz Megiery pokryły się bolesnymi czyrakami. Była to legendarna kara zsyłana przez bogów na wiarołomców. Megiera ledwie mogła pić, nie mówiąc o jedzeniu. Bardzo zbrzydła. Wielbiciele zaczęli unikać jej towarzystwa ze strachu, że straszna dolegliwość mogłaby dosięgnąć ich także. Buntowniczka cierpiała srodze, nie mogła wyjść na zimno, by walczyć, a nikt nie chciał stanąć do pojedynku w jej zastępstwie. Czekałem na skałach na przeciwnika, który się nie zjawił. Razem ze mną czekała księżniczka Hoża, a także kilku szlachetnie urodzonych, których książę Krzepki przydzielił mi do towarzystwa. Rozmawialiśmy niezobowiązująco, wypiliśmy na rozgrzewkę o wiele za dużo okowity. Z nastaniem wieczoru przybył posłaniec z wiadomością, że Megiera opuściła twierdzę w Wysokiej Fali, lecz nie po to by się stawić na pojedynek. Odjechała do księstw śródlądowych. Sama.
        Księżniczka Hoża najpierw uradowana splotła dłonie, a potem niebotycznie zdumiała mnie serdecznym uściskiem. Zziębnięci, lecz rozweseleni wracaliśmy na zamek.
        Następnego ranka miałem wyruszyć w drogę powrotną. Do pożegnalnej wieczerzy książę Krzepki posadził mnie po swojej lewej ręce, a obok - księżniczkę Hożą.
        - Wiesz - zauważył pod koniec posiłku - z każdym rokiem jesteś coraz bardziej podobny do ojca.
        Cała okowita Księstwa Niedźwiedziego nie mogłaby przegnać lodowatego chłodu, jakim zmroziły mnie te słowa.
      
6. OFIARY KUŹNICY
        
        Królowa Wytrwała i król Roztropny mieli dwóch synów: Rycerskiego oraz Szczerego. Tylko dwa lata dzieliły narodziny królewskich dziedziców, więc chłopcy wyrastali razem, bliscy sobie jak powinni być bracia. Najstarszy syn monarchy, książę Rycerski, w dzień szesnastych urodzin otrzymał tytuł następcy tronu i niezwłocznie został wprowadzony przez ojca w sprawy konfliktu granicznego z Krainą Miedzi. Od tego czasu rzadko przebywał w Koziej Twierdzy. Nawet tuż po ślubie niewiele mu dano swobody. Choć nie było w tym czasie szczególnie alarmujących zajść, król Roztropny życzył sobie definitywnie zakończyć ustalanie granic ze wszystkimi sąsiadami. Wiele wątpliwości rozwiązano przy użyciu miecza, lecz w miarę upływu czasu książę coraz przemyślniej władał sztuką dyplomacji.
        Niektórzy twierdzili, iż wyznaczenie księcia Rycerskiego do tych niebezpiecznych zadań było wynikiem knowań jego macochy, królowej Skwapliwej, która miała nadzieję wysłać starszego pasierba na śmierć. Inni mówili, iż król Roztropny chciał w ten sposób usunąć najstarszego syna poza zasięg wpływów swej drugiej małżonki.
        Książę Szczery, przez młody wiek skazany na pozostanie w domu, regularnie co miesiąc składał u ojca oficjalne prośby, błagając o wysłanie do brata. Król bezowocnie starał się zainteresować syna powinnościami młodszego księcia. Szczery wywiązywał się z obowiązków wzorowo, ale każdemu dawał odczuć, że całym sercem pragnie towarzyszyć starszemu bratu. Wreszcie, w dzień dwudziestych urodzin, po sześciu latach comiesięcznych próśb, dostał od króla niechętne pozwolenie i wkrótce podążył za księciem Rycerskim.
        Aż do dnia gdy cztery lata później książę Rycerski zrzekł się praw do korony, razem czuwali nad nienaruszalnością granic Królestwa Sześciu Księstw, razem negocjowali traktaty i umowy handlowe. Książę Rycerski miał talent do zjednywania sobie ludzi, natomiast książę Szczery był niezastąpiony w ustalaniu szczegółów porozumień, a także przy precyzyjnym opracowywaniu map, obrazujących uzgodnione granice. Byt zawsze podporą brata - jako żołnierz i jako młodszy książę.
        Książę Władczy, najmłodszy syn króla Roztropnego i jego jedyne dziecko z królową Skwapliwą, spędził młodość w zamku, gdzie matka robiła wszystko, aby mógł kiedyś zasiąść na tronie.
        
        * * *
        
        Wracałem do Koziej Twierdzy zadowolony z siebie. Nie pierwszy raz wypełniałem podobne zadanie dla mojego króla, lecz nigdy nie zasmakowałem w pracy skrytobójcy. Cieszyło mnie, że Megiera obraziła mnie i znieważyła, gdyż dzięki temu wypełnienie zadania było znacznie łatwiejsze. A jednak... była przecież piękną kobietą i sprawnym wojownikiem. Jej wyjazd stanowił niepowetowaną stratę. Mogłem być dumny jedynie z tego, że bez zarzutu wypełniłem królewskie rozkazy. Takie myśli zaprzątały mi głowę, gdy Sadza niosła mnie po ostatnim wzniesieniu w stronę domu.
        Spojrzałem na wzgórze i z ledwością uwierzyłem własnym oczom. Z naprzeciwka zbliżali się ku mnie księżna Ketriken oraz książę Władczy. Jechali konno, ramię w ramię. Razem. Wyglądali jak ilustracja z jednego z najlepszych pergaminów Krzewiciela. Książę Władczy spowity był w szkarłat i złoto. Płaszcz odrzucony z jednego ramienia, wydymając się w porannym wietrze, odsłaniał olśniewający kontrast kolorów. Ten sam wiatr zaróżowił księciu policzki i zmierzwił czarne włosy, jeszcze niedawno ułożone w staranne loki. Władczy dosiadał zjawiskowo pięknego rosłego karosza. Mógłby być godnym podziwu mężczyzną, a nie zniewieściałym próżniakiem z nieodłącznym kielichem w dłoni i kolejną damą u boku. Gdyby tylko chciał. Jeszcze jedna niepowetowana strata.
        Ach, lecz kobieta u jego boku to osobny cud. W porównaniu z orszakiem, który podążał z tyłu, wyglądała niczym rzadki egzotyczny kwiat. Siedziała na koniu po męsku. Miała na sobie luźne spodnie, a żadna z kadzi w farbiarni Koziej Twierdzy nie stworzyła tego krokusowego fioletu. Nogawki ozdobione były pracochłonnymi haftami o intensywnych barwach, włożone w buty sięgające kolan. Brusowi spodobałoby się tak praktyczne podejście do ubioru. Księżna miała też na sobie krótką kurtę z białego futra, wykończoną stojącym kołnierzem chroniącym szyję przed wiatrem. Futro, jak odgadłem, było z białych lisów pochodzących z tundry w dalekich górach. Stroju dopełniała wełniana czapeczka lśniąca na jasnych włosach wszystkimi kolorami tęczy. Przyszła królowa siedziała na wierzchowcu bliżej kłębu, na modłę ludów górskich, stąd Śmigła była przekonana, że powinna tańczyć, a nie iść. Orzechowej barwy uprząż brzęczała srebrnymi dzwoneczkami, których surowy ton przypominał podzwanianie sopli lodu o rześkim poranku. W porównaniu z innymi kobietami, ciężkimi i niezgrabnymi, omotanymi w sute spódnice i grube płaszcze, księżna Ketriken robiła wrażenie lekkiej jak piórko i zgrabnej jak akrobatka.
        Przywodziła na myśl wojownika z północnych stron albo awanturnika z dawnych opowieści. Od dam dworu odróżniała się nie jak wysoko urodzona i zdobna w pyszne szaty kobieta od pośledniejszych, lecz raczej jak sokół uwięziony w klatce od hodowlanych ptaszków. Nie miałem pewności, czy powinna się tak ukazywać swoim poddanym. Książę Władczy zagadywał ją z uśmiechem. Kiedy się zbliżyłem, pozwoliłem Sadzy zwolnić kroku. Księżna Ketriken ściągnęła wodze i zatrzymałaby się, żeby mnie przywitać, lecz książę Władczy lodowato skinął głową i przyśpieszył, ścisnąwszy konia łydkami. Klacz księżnej, nie chcąc zostać z tyłu, rzuciła łbem i pokłusowała za nim. Równie szybko minęli mnie dworzanie. Przez dłuższą chwilę spoglądałem za nimi, wreszcie z ciężkim sercem ruszyłem do Koziej Twierdzy. Małżonka następcy tronu była radośnie ożywiona, blade policzki miała zaróżowione od zimnego powietrza, uśmiechała się do księcia Władczego szczerze, jak do bliskiego przyjaciela. Czy naprawdę była tak naiwna, żeby mu zaufać?
        Rozmyślałem o tym podczas szczotkowania Sadzy. Kiedy schyliłem się, by sprawdzić kopyta, poczułem na sobie wzrok Brusa.
        - Od jak dawna to trwa? - zapytałem. Wiedział, o czym mówię.
        - Zaczęło się wkrótce po twoim wyjeździe. Któregoś dnia przyprowadził ją tutaj i powiedział mi wprost, że jego zdaniem to ogromny wstyd, by przyszła królowa spędzała całe dnie zamknięta w zamku. W górach przyzwyczaiła się do przebywania na wolnym powietrzu. Oznajmił, że nauczy ją, jak jeżdżą konno ludzie nizin. Potem kazał mi założyć na Śmigłą siodło, które książę Szczery zrobił dla swojej połowicy, i wyjechali. Co miałem zrobić? Co powiedzieć? Sam swego czasu mówiłeś: jesteśmy ludźmi króla. Jemu zaprzysiężeni. A książę Władczy to potomek królewskiego rodu Przezornych. Nawet gdybym potrafił jemu odmówić, przecież przyszła królowa oczekiwała, że przyprowadzę jej osiodłanego konia.
        Ledwie dostrzegalny gest mojej dłoni uprzytomnił Brusowi, że jego słowa brzmiały nieomal jak zdrada. Wszedł do boksu i pogładził Sadzę po pysku.
        - Nie miałeś wyboru - przyznałem z ociąganiem. - Nie mogę jednak odgadnąć jego prawdziwych zamiarów. Ani dlaczego ona się na to zgadza.
        - Prawdziwe zamiary? Może chce po prostu odzyskać jej łaski. Żadna tajemnica, że księżna marnieje w zamku. Ze wszystkimi mówi bardzo otwarcie. Zbyt wiele w niej szczerości, by ludzie mogli wierzyć, iż jest szczęśliwa.
        - Możliwe - przyznałem z ociąganiem. Raptownie podniosłem głowę, jak pies podnosi łeb słysząc gwizd pana. - Muszę iść. Następca tronu, książę Szczery... - Nie dokończyłem zdania. Nie musiałem, Brus i tak wiedział, że zostałem wezwany Mocą. Wsunąłem torby podróżne z pracowicie skopiowanymi zwojami pod pachę i ruszyłem do zamku.
        Nie przebrałem się nawet, nie ogrzałem przy kuchennym ogniu. Poszedłem prosto do komnaty, w której książę Szczery zwykł kreślić mapy. Drzwi stały otworem; stuknąłem w nie raz i wszedłem. Książę pochylał się nad mapą rozpostartą na stole. Ledwo na mnie zerknął. Parujące grzane wino obok półmiska zimnych mięs oraz chleba stało na stole przy kominku.
        Po chwili książę wyprostował się znad mapy.
        - Za dobrze się blokujesz - rzekł mi na powitanie. - Przez ostatnie trzy dni bezustannie próbowałem cię ponaglać, a ty kiedy się zorientowałeś? W zamkowych stajniach. Musimy znaleźć czas, by cię trochę poduczyć korzystania z Mocy.
        Wiedziałem, że to tylko puste słowa. Zbyt wiele ważniejszych spraw wymagało uwagi księcia. Jak zwykle natychmiast przystąpił do sedna sprawy.
        - Chodzi mi o ofiary kuźnicy - rzekł. Zimne ciarki przeszły mi po krzyżu.
        - Szkarłatne okręty zaatakowały? Teraz, w środku zimy? - spytałem z niedowierzaniem.
        - Nie. Przynajmniej tego los nam oszczędził. Niestety, wydaje się, że piraci mogą spokojnie wrócić do domów i wygrzewać się przy piecach, bo ich trucizna i tak rozlewa się wśród nas. - Zamilkł. - Siadaj. Ogrzej się, pożyw. Możesz jeść i słuchać jednocześnie.
        Nalałem sobie wina, nałożyłem jadła, a książę Szczery mówił:
        - Problem niewiele się zmienił, ale narasta. Mam doniesienia o ludziach dotkniętych kuźnicą, którzy rabują już nie tylko podróżnych, ale też chaty i domy stojące na uboczu. Przeprowadziłem dochodzenie na własną rękę i muszę tym doniesieniom dać wiarę. Ataki miały miejsce daleko od osad, które padły ofiarą pirackich napaści; w dodatku za każdym razem ludzie opowiadają, że nie był to jeden czy dwóch napastników, lecz kilku działających w porozumieniu.
        Rozważałem przez jakiś czas słowa księcia, po czym z trudem przełknąłem ślinę.
        - Uwierz mi, książę Szczery, ludzie dotknięci kuźnicą nie są zdolni do działania w grupie. Spotkałem ich i wiem, że nie mają... poczucia więzi. Potrafią mówić i myśleć, ale są jak wilki znające ludzką mowę. A nawet gorzej, bo każdy dba jedynie o to, by samemu przeżyć. Inny człowiek jest dla niego wyłącznie rywalem. - Ponownie napełniłem kubek, wdzięczny za ciepło, jakie dawało mi wino.
        Tę szczególną właściwość ofiar kuźnicy pozwoliło mi odkryć Rozumienie. Byli zupełnie pozbawieni wszelkich więzów uczuciowych ze światem, w ogóle ich nie wyczuwałem. Rozumienie dawało mi dostęp do pajęczyny, tworzącej połączenia między wszystkimi żywymi istotami świata. Jedynie chorzy na kuźnicę byli z tej sieci wykluczeni - odizolowani niczym kamienie, żarłoczni i bezlitośni jak bezmyślny sztorm lub wylew rzeki. Spotkanie z takim człowiekiem zawsze było dla mnie przerażające - zupełnie jakby ruszył na mnie kamień z pobocza drogi.
        Książę Szczery w zamyśleniu pokiwał głową.
        - Nawet wilki polują stadem. Nawet rekiny, gdy atakują wieloryba. Jeśli zwierzęta potrafią się zebrać w celu zdobycia pożywienia, dlaczego nie mieliby tego robić ci ludzie?
        Odłożyłem na stół kromkę chleba, którą właśnie wziąłem do ręki.
        - Wilki i rekiny postępują zgodnie z prawami natury; dzielą się łupem z młodymi. Nie zabijają dla własnej korzyści, lecz na potrzeby całego stada. Z tymi ludźmi jest inaczej. Widziałem ich w grupach, lecz nie działali wspólnie. Gdy zostałem zaatakowany przez dwóch, bez trudu ich poróżniłem. Rzuciłem płaszcz, a oni omal się o niego nie pozabijali. A kiedy ponownie ruszyli za mną w pogoń, bardziej wchodzili sobie wzajemnie w drogę, niż pomagali. - Wiele mnie kosztowało, by mówić opanowanym głosem. Wróciło wspomnienie tamtej nocy. Wówczas umarł Kowal i wtedy po raz pierwszy zabiłem. - Oni nie działają razem. Nie potrafią.
        Podniosłem wzrok i w oczach księcia ujrzałem współczucie.
        - Zapomniałem, że w walce z nimi zdobyłeś pewne doświadczenie. Wybacz. Wezmę pod uwagę twoje słowa. Po prostu tyle ostatnio na mnie spadło. - Książę umilkł, jakby słuchał tonów dobiegających z oddali. - Jesteś więc pewien, że ci ludzie nie potrafią działać wspólnie. Niestety, ostatnie wypadki dowodzą czegoś wręcz przeciwnego. Spójrz tutaj. - Przesunął dłonią po mapie rozłożonej na stole. - Zaznaczyłem miejsca, skąd dotarły do nas skargi, a także liczbę napastników. Co o tym sądzisz?
        Stanąłem u boku księcia Szczerego. Czułem się, jakbym podszedł do kominka, tak silna Moc emanowała z królewskiego syna. Czy starał się ją hamować? Miałem wrażenie, że zaraz się z niego przeleje i rozciągnie świadomość księcia nad całe królestwo.
        - Bastardzie, mapa - przywołał mnie do porządku. Ile poznał z moich myśli?
        Udało mi się skoncentrować na zadaniu. Mapa obrazowała Księstwo Kozie, była bardzo szczegółowa. Wyrysowano na niej płycizny oraz niziny zalewane przypływami, charakterystyczne punkty krajobrazu i nawet mniej znane szlaki. To była mapa kreślona z zamiłowaniem, przez człowieka, który po morzu sam pływał łodzią, a ląd przemierzył na końskim grzbiecie i na własnych nogach wzdłuż i wszerz. Kilka miejsc zaznaczono czerwonym woskiem. Patrzyłem na nie, próbując odgadnąć prawdziwy powód zatroskania księcia.
        - Siedem różnych incydentów - wolno dotykał kolejnych znaków - niektóre zaledwie o dzień drogi od Koziej Twierdzy. Nie mieliśmy tak blisko pirackich napadów, skąd więc zakażeni wzięli się w tej okolicy? Mogli zostać wygnani z rodzinnych osad, to prawda, ale dlaczego mieliby skupiać się wokół Koziej Twierdzy?
        - Może to zdesperowani ludzie udający ofiary kuźnicy rabują własnych sąsiadów.
        - Może. Jestem zaniepokojony, bo choć ofiary mówią, że są to trzy różne grupy, lecz każda kolejna grabież albo włamanie do spichlerza czy zarżnięcie krowy na polu ma miejsce coraz bliżej Koziej Twierdzy. Nie potrafię znaleźć powodu, dla którego ludzie chorzy na kuźnicę mieliby działać w ten sposób, a w dodatku podchodzić do miasta. - Uciszył mnie gestem dłoni. - Opis grupy napastników pasuje jak ulał do incydentu sprzed miesiąca z górą. Jeśli są to ci sami ludzie, przebyli w tym czasie daleką drogę.
        - To wszystko zupełnie do nich niepodobne - rzekłem. - Czy można wobec tego podejrzewać spisek?
        - Oczywiście - potwierdził książę gorzko. - Zresztą kiedy to ja nie podejrzewam spisku? Jednak w tym wypadku pocieszam się, iż źródła intrygi należy szukać poza murami Koziej Twierdzy. - Przerwał raptownie, pojął, że wypowiada się zbyt otwarcie. - Bastardzie, chciałbym, żebyś zbadał tę sprawę. Pojedź w głąb księstwa i nadstaw uszu. Powiedz mi, co ludzie gadają w tawernach, co się dzieje na drogach. Zbierz plotki o innych napadach i zapamiętaj każdy szczegół. Dyskretnie. Możesz to dla mnie zrobić?
        - Z pewnością. Jednak... czy dyskrecja jest konieczna? Czy nie lepiej byłoby zaalarmować lud? Wówczas szybciej docierałyby do zamku wszelkie nowe wieści.
        - Usłyszelibyśmy więcej, to prawda. Więcej pogłosek i o wiele więcej narzekań. Jak na razie są to poszczególne skargi. Chyba tylko ja złożyłem je w jeden wspólny wzór. Nie chcę, żeby cała Kozia Twierdza chwyciła za broń, wykrzykując pod niebiosa, że król nie potrafi obronić nawet stolicy. Nie. Zrób to dyskretnie, Bastardzie. Dyskretnie.
        - Rozejrzeć się dyskretnie. - Stwierdziłem, nie zapytałem.
        Książę Szczery lekko rozprostował ramiona. Nie jak człowiek, który pozbywa się ciężaru, lecz raczej jak ten, kto bierze na swe barki jeszcze jeden obowiązek.
        - Gdzie zdołasz, powstrzymaj dalsze napady - mówił cicho, patrząc w ogień. - Dyskretnie, Bastardzie, bardzo dyskretnie.
        Wolno skinąłem głową. Nie było dla mnie pierwszyzną takie zadanie. Zabijanie istot dotkniętych kuźnicą nie wzbudzało we mnie takiego sprzeciwu jak odbieranie życia zdrowym, czującym ludziom. Kiedyś próbowałem udawać przed samym sobą, że darowuję spokój przerażonej duszy, kończę definitywnie udrękę rodziny. Miałem nadzieję, iż nie nabiorę zbyt wielkiej wprawy w okłamywaniu samego siebie. Był to luksus nieosiągalny dla skrytobójcy. Wedle ostrzeżeń Ciernia powinienem był zawsze pamiętać, kim jestem naprawdę. Nie aniołem miłosierdzia, lecz zabójcą działającym dla dobra panującego króla. Albo następcy tronu. Moim obowiązkiem było strzec bezpieczeństwa władcy. Obowiązkiem.
        - Książę - odezwałem się cicho - wracając do zamku spotkałem przyszłą królową. Była na przejażdżce z księciem Władczym.
        - Pięknie wyglądają razem, prawda? Czy przyszła królowa pewnie już dosiada konia? - Książę Szczery nie zdołał do końca usunąć ze swego głosu śladów goryczy.
        - Tak... jednak ciągle na górską modłę.
        - Przyszła do mnie oznajmiając, że życzy sobie nauczyć się lepiej dosiadać nasze wysokie konie. Pochwaliłem ten pomysł. Nie wiedziałem, że wybierze Władczego na nauczyciela. - Książę pochylił się nad mapą, studiując detal, którego nie było.
        - Może miała nadzieję w tobie znaleźć przewodnika - wyrwało mi się. Mówiłem w tym momencie do mężczyzny, nie do księcia.
        - Może. - Westchnął ciężko. - Oczywiście, że tak. Ketriken jest czasami taka samotna. Często. - Potrząsnął głową. - Powinna była zostać poślubiona najmłodszemu synowi króla, człowiekowi, który jest panem własnego czasu. Albo władcy, którego królestwo nie stoi na krawędzi wojny i zagłady. Nie chcę jej osądzać. Wiem o wszystkim, Bastardzie. Jednak... jest taka młoda. Czasami zachowuje się nierozważnie jak dziecko. A czasami mnie zadziwia. Płonie chęcią poświęcania się dla Królestwa Sześciu Księstw. Ciągle muszę ją powstrzymywać, tłumaczyć, że nie tego królestwo od niej potrzebuje. Jest jak uprzykrzona mucha. Nie potrafię przy niej odnaleźć spokoju, Bastardzie. Albo chce być figlarna jak mała dziewczynka, albo wypytuje mnie o każdy szczegół jakiegoś kryzysu, o którym próbuję zapomnieć choć na kilka chwil.
        Nagle pomyślałem o usilnych staraniach księcia Rycerskiego o płochą Cierpliwą i pojąłem, co mogło go tak urzec w tej kobiecie. Była dla niego ucieczką od trudnej codzienności. Kogo wybrałby książę Szczery, gdyby mógł sam znaleźć sobie towarzyszkę życia? Prawdopodobnie osobę nieco starszą od Ketriken, łagodną i spokojną, przekonaną o własnej wartości.
        - Taki jestem zmęczony - odezwał się książę cicho. Nalał sobie wina, podszedł do kominka i pociągnął łyk. - Chciałbym, żeby twój ojciec żył i był następcą tronu. A ja jego prawą ręką. On mówiłby mi, czym powinienem się zająć, a ja bym był posłuszny. W spokoju wykonywałbym nawet najtrudniejszą pracę, bo byłbym pewny, że on ma rację. Czy wiesz, Bastardzie, jak łatwo podążać za człowiekiem, w którego się wierzy?
        Wreszcie podniósł wzrok.
        - Książę Szczery - spojrzałem mu prosto w oczy - jestem przekonany, że wiem.
        Chwilę stał w milczeniu.
        - Rozumiem - rzekł w końcu.
        Nie potrzebowałem ciepła książęcej Mocy, by odczuć jego wdzięczność. Odstąpił od kominka, wyprostował się. Znów stał przede mną następca tronu. Odprawił mnie oszczędnym gestem. Wspinając się po schodach na piętro, do swojej komnaty, po raz pierwszy w życiu zastanowiłem się, czy nie powinienem być wdzięczny losowi, że urodziłem się jako bękart.
      
7. POTYCZKI
        
        Zgodnie z naszą odwieczną tradycją, współmałżonek władcy Królestwa Sześciu Księstw wprowadzał się do zamku w Koziej Twierdzy wraz z całą swoją świtą. W ten właśnie sposób postąpiły obie małżonki króla Roztropnego. Natomiast Ketriken - księżniczka z gór - posłuszna zwyczajom swego ludu, przybyła do nas jako Poświęcenie. Zamieszkała między obcymi zupełnie osamotniona, bez własnej służby, nawet pokojówki, powiernicy kobiecych sekretów. Nie miała w Koziej Twierdzy nikogo z dawna zaprzyjaźnionego. Stawiła czoło nowym obowiązkom otoczona wyłącznie nie znanymi ludźmi: nie tylko w swojej sferze, lecz także wśród służby i żołnierstwa. Z upływem czasu zaczęła zawierać przyjaźnie, a nawet dobierać sobie służbę, choć z początku myśl, iż usługiwanie drugiemu może stanowić główny obowiązek człowieka, była dla niej ideą bezgranicznie obcą i przykrą.
        
        * * *
        
        Wilczek tęsknił.
        Przed wyjazdem do Księstwa Niedźwiedziego zostawiłem mu, ukrytą za chatą, dobrze zmrożoną sarnę. Powinna była wystarczyć na cały czas mojej nieobecności, ale on, zgodnie z wilczą naturą, żarł do przesytu, zasypiał nad mięsem, budził się i żarł znowu, aż pożarł wszystko.
        “Dwa dni temu” - oznajmił, pląsając w podskokach.
        Witał mnie entuzjastycznie, gdyż i węch, i Rozumienie powiadomiły go, że przyniosłem świeże mięso. Pochwycił je żarłocznie i zupełnie nie zwracał uwagi, gdy zbierałem do worka kości zaśmiecające wnętrze chaty. Zbyt dużo takich odpadków przyciągnęłoby szczury, a za nimi psy. Nie mogłem do tego dopuścić.
        Zerkałem na wilka spod oka. Odrywał zębami wielkie kawały smakołyku. Na przednich łapach, przyciskających połeć mięsa, grały mięśnie. Uświadomiłem sobie, iż wszystkie sarnie gnaty, poza kilkoma najgrubszymi, zostały rozgryzione i do czysta wylizane ze szpiku. To już nie szczenięca zabawa, ale dzieło silnego młodego zwierzęcia. Niektóre ze zmiażdżonych kości były grubsze od mojego ramienia.
        “Dlaczego miałbym się zwrócić przeciw tobie? Przynosisz mięso. I ciasteczka”.
        Rzeczywiście. Jak to w stadzie. Ja, starszy, przynosiłem pożywienie dla Wilczka, młodszego. Ja byłem myśliwym oddającym część łupu. Sięgnąłem do umysłu zwierzęcia. Jego zdaniem od dawna już nie byliśmy sobie obcy ani obojętni. Tworzyliśmy stado. Nie pomyślałem o tym wcześniej, a przecież taki rodzaj więzi był silniejszy niż sympatia czy partnerstwo. Przestraszyłem się, bo przynależność do tego samego stada dla niego znaczyła chyba tyle samo, co dla mnie więź zadzierzgnięta przez Rozumienie. Nie mogłem na to pozwolić.
        - Ja jestem człowiekiem. Ty wilkiem - powiedziałem na głos. I tak odebrał pełne znaczenie słów prosto z moich myśli, ale chciałem, by wszystkimi zmysłami odczuł dzielące nas różnice.
        “Z wyglądu. Naprawdę jesteśmy stadem”. - Zadowolony oblizał nos. Na łapach perliły się krople krwi.
        - Nie. Daję ci jeść i zapewniłem schronienie, ale tylko na jakiś czas. Gdy nauczysz się polować, zabiorę cię daleko stąd i zostawię.
        “Nigdy nie polowałem”.
        - Nauczę cię.
        “Tak przecież robi stado. Nauczysz mnie i będę polował z tobą. Zdobędziemy dużo łupów, dużo dobrego mięsa”.
        “Nauczę cię polować, a potem zwrócę ci wolność”.
        “Jestem wolny. Siedzę tu, bo chcę”. - Przesunął jęzorem po białych zębiskach, rozbawiony moją teorią.
        “Jesteś arogancki, szczeniaku. I głupi. Nic nie wiesz o świecie”.
        “Więc naucz mnie wszystkiego. - Przekrzywił łeb na bok, chwycił kawał mięsa trzonowymi zębami. - To twój obowiązek w stadzie”.
        “Nie jesteśmy stadem. Ja nie należę do stada. Należę do króla”.
        “Jeśli on przewodzi tobie, to mnie też. Jesteśmy stadem”. - Z pełnym żołądkiem, zadowolony, był coraz bardziej skory do zgody.
        Zmieniłem taktykę.
        “Należę do stada, do którego nie możesz należeć ty - rzekłem chłodno. - Wszyscy w moim stadzie są ludźmi. Ty nie jesteś człowiekiem. Jesteś wilkiem. Nie jesteśmy stadem”.
        Zamknął się w sobie. Nie próbował odpowiedzieć, ale jego uczucia przejęły mnie chłodem. Odepchnięcie. Zdrada. Samotność.
        Odwróciłem się i wyszedłem. Nie mogłem przed nim ukryć, że bardzo trudno mi go tak zostawić, nie potrafiłem też zataić głębokiego wstydu, że go odtrącam. Może przynajmniej czuł, iż moim zdaniem takie postępowanie było najwłaściwsze. Podobnie sądził Brus, gdy odbierał mi Gagatka - ponieważ związałem się ze szczeniakiem magią Rozumienia. Skojarzenie to sprawiło mi ogromny ból. Nie sposób powiedzieć, bym odszedł szybkim krokiem; ja po prostu uciekłem.
        Nim wróciłem do twierdzy, zaczęło zmierzchać. Zabrałem ze swojej komnaty kilka drobiazgów i ruszyłem na dół. Zdradzieckie nogi zwolniły same, gdy mijałem podest. Wkrótce miała tędy przechodzić Sikorka z naczyniami po posiłku księżnej Cierpliwej. Księżna nieczęsto jadała w sali biesiadnej, preferując zacisze własnych komnat i towarzystwo Lamówki. Jej rezerwa zaczęła się ostatnio przeradzać w umiłowanie samotności. Przecież jednak nie troska o nią zatrzymała mnie na schodach. Usłyszałem lekkie kroki Sikorki. Powinienem był odejść, lecz tyle czasu minęło, od kiedy ostatnio choćby na nią zerknąłem... Nieśmiałe zaloty księżniczki Hożej odniosły jedynie ten skutek, że jeszcze ostrzej odczuwałem bolesną tęsknotę za Sikorką. Pragnąłem zwyczajnie ją przywitać, jak przywitałbym każdą inną służącą. Nie powinienem był tego robić - gdyby księżna Cierpliwa się dowiedziała, zostałbym solidnie zbesztany. A jednak...
        Z uwagą studiowałem gobelin, który zawisł na półpiętrze, nim jeszcze przybyłem do zamku w Koziej Twierdzy. Słyszałem kroki Sikorki coraz bliżej. Zwolniła. Serce tłukło mi się w piersi, dłonie miałem wilgotne od potu. Odwróciłem się do niej.
        - Dobry wieczór - udało mi się wykrztusić. Ni to pisk, ni szept.
        - Dobry wieczór - odparła godnie.
        Broda odrobinę wyżej, usta zaciśnięte. Włosy miała zaplecione w dwa grube warkocze i upięte wokół głowy na kształt korony. Ubrana była w granatową sukienkę, prostą, lecz ozdobioną kołnierzem z delikatnej koronki i takimi samymi mankietami. Wiedziałem, czyje dłonie stworzyły ten pracochłonny wzór. Lamówka najwyraźniej darzyła Sikorkę sympatią. Dobrze było o tym wiedzieć.
        Sikorka zerknęła na mnie, a ja nie mogłem powstrzymać uśmiechu. Na twarzy mojej ukochanej wykwitł rumieniec, prawie czułem jego ciepło. Mocniej zacisnęła usta. Ruszyła w dół, a mnie owiał jej zapach: balsam cytrynowy z imbirem. Do tego nuta aromatu samej Sikorki.
        “Samica. Miła”. - Pełna aprobata.
        Podskoczyłem jak użądlony, okręciłem się dookoła, bezsensownie szukając Wilczka za plecami. Oczywiście tam go nie było. Poszukałem w swoim umyśle, ale i tam nie znalazłem. Sięgnąłem dalej: drzemał na słomie w starej chacie.
        “Nie rób tego - wysłałem do niego w myślach. - Trzymaj się z daleka, dopóki ci nie pozwolę”.
        Konsternacja.
        “Na co mi pozwolisz?”
        “Nie bądź ze mną nigdy, chyba że tego chcę”.
        “To skąd będę wiedział, że chcesz, żebym z tobą był?”
        “Dam ci znać w myślach”.
        Długa cisza.
        “A ja dam ci znać, kiedy zechcę, żebyś ty był ze mną - stwierdził. - Tak, to stado. Zawołać, kiedy się potrzebuje pomocy, i być zawsze gotowym słyszeć wołanie. Jesteśmy stadem”.
        “Nie! Nie o to mi chodzi. Musisz się trzymać z daleka od mojego umysłu, kiedy ciebie tam nie chcę. Nie zamierzam bez przerwy dzielić z tobą myśli”.
        “Przecież to nie ma sensu! Czy nie wolno mi oddychać tylko dlatego, że ty oddychasz? Twój umysł czy mój, jedno stado. Gdzie indziej miałbym myśleć? Jeśli nie chcesz mnie słyszeć, nie słuchaj”.
        Kompletnie oniemiały spróbowałem uporządkować myśli. Nagle dotarło do mnie, że stoję gapiąc się w przestrzeń. Minął mnie jakiś paź, pozdrawiając grzecznie, a ja nie odpowiedziałem.
        - Dobry wieczór - rzuciłem za nim z opóźnieniem, obejrzał się zdziwiony, niepewny, czy go nie wzywałem, ale odprawiłem go gestem. Ruszyłem korytarzem do księżnej Cierpliwej. Później porozmawiam z Wilczkiem, wszystko mu wytłumaczę. Zresztą niedługo będzie na swoim, będzie żył na własny rachunek, poza moją myślą.
        Zapukałem i zostałem wpuszczony. Lamówka przechodziła właśnie napad chęci do sprzątania i zaprowadziła w komnacie jaki taki porządek. Było nawet jedno wolne krzesło.
        Opowiedziałem o podróży do Księstwa Niedźwiedziego, unikając jakiejkolwiek wzmianki o Megierze. Księżna Cierpliwa ostatecznie i tak na pewno o wszystkim się dowie i jeszcze mnie wypyta, a wówczas będę miał okazję ją zapewnić, że plotki, które dotarły do jej uszu, znacznie wyolbrzymiają całe wydarzenie.
        Przedstawiłem przywiezione z północy upominki. Dla Lamówki maleńkie kościane rybki, które można było nawlec jak paciorki albo przypiąć do ubrania, dla księżnej Cierpliwej srebrne kolczyki z bursztynami oraz gliniany garnuszek konfitur z czarnej porzeczki, zamknięty woskiem.
        - Czarne porzeczki? Nie przepadam za nimi. - Księżna Cierpliwa była wyraźnie zdziwiona podarunkiem.
        - Naprawdę? - udałem bezgraniczne zdumienie. - Byłem przekonany, że ten zapach i smak jest dla ciebie, pani, wspomnieniem z dzieciństwa. Czy nie miałaś, pani, wuja, który przynosił ci czarne porzeczki?
        - Nie. I nie przypominam sobie w ogóle rozmowy na ten temat.
        - Więc może to Lamówka? - zapytałem szczerze zmartwiony.
        - Nie ja, kochanieńki, nie ja. Zapach strasznie szczypie mnie w nos, chociaż z daleka wydaje się ładny.
        - Ach tak... Cóż, musiałem się pomylić. - Odstawiłem garnuszek na stół. - Co ze Śnieżynką? Znowu szczenna? - Mówiłem o białej terierce księżnej. Suczka w końcu zdecydowała się do mnie zbliżyć i ostrożnie obwąchać. Wyczuwałem, jak w swoim psim rozumku zdumiewa się bijącym ode mnie zapachem Wilczka.
        - Nie, nie, po prostu utyła. - Lamówka podrapała Śnieżynkę za uszami. - Moja pani zostawia resztki jedzenia na talerzach, a sunia zawsze je wymiata do czysta.
        - Nie powinno się jej na to pozwalać. Takie podjadanie bardzo źle wpływa na zęby i sierść - przypomniałem księżnej, a ona odpowiedziała, że Śnieżynka jest już za stara na naukę dobrych manier. Od tej chwili rozmowa potoczyła się już gładko. Po godzinie oznajmiłem, iż powinienem jeszcze raz spróbować zdać raport królowi.
        - Poprzednio zostałem odprawiony spod jego komnat - powiedziałem. - Otworzył mi ten nowy pokojowiec, Osiłek, i nie pozwolił wejść. Gdy zapytałem, dlaczego przed drzwiami nie ma wartownika, odpowiedział, że pełni jego rolę, bo sam potrafi zapewnić królowi spokój.
        - Monarcha nie czuje się najlepiej - rzekła Lamówka. - Nieczęsto opuszcza pokoje przed południem. Potem przez cały dzień wygląda jak okaz zdrowia: tryska energią i ma świetny apetyt, ale wczesnym wieczorem znowu siły go opuszczają. Zaczyna powłóczyć nogami, mówi niewyraźnie... Kolację każe sobie podawać na górę, a kucharka mówi, że tace wracają pełne. Wszystko to razem bardzo jest niepokojące.
        - Istotnie - przyznałem.
        Opuściłem towarzystwo pań z niejaką ulgą, gdyż zacząłem się obawiać, co jeszcze mógłbym usłyszeć. Oto stan zdrowia króla stanowił temat zamkowych plotek. Nie wróżyło to nic dobrego. Trzeba będzie zapytać Ciernia, co mu wiadomo na ten temat, a na razie musiałem wyrobić sobie własne zdanie. Osiłek nie dopuścił mnie do króla i potraktował wyjątkowo szorstko, zupełnie jakbym przyszedł stęskniony za czczą gadaniną, a nie zdać raport z misji. Jakby monarcha był obłożnie chory i potrzebował obrony przed natrętnymi intruzami. Najwyraźniej sługa nie został odpowiednio przyuczony do pełnienia funkcji osobistego pokojowca króla. Jego zachowanie mnie irytowało.
        Pukając do komnat królewskich rozmyślałem, jak to będzie, gdy Sikorka znajdzie garniec z czarnymi porzeczkami. Od razu odgadnie, dla kogo jest przeznaczony. Ukochaliśmy ich smak od dzieciństwa.
        Osiłek na mój widok zmarszczył brwi. Zasłaniał sobą przejście, zupełnie jakbym mógł samym spojrzeniem zrobić królowi krzywdę.
        - Chyba już byłeś tu dzisiaj? - zapytał w miejsce powitania.
        - Tak, byłem. Powiedziałeś mi wtedy, że król Roztropny śpi. Przyszedłem więc ponownie, muszę zdać memu panu raport. - Z całych sił próbowałem mówić spokojnie.
        - Aha. Ten raport to coś ważnego?
        - Król sam oceni, a jeśli uzna, że traci czas, zostanę odprawiony. Po prostu mnie zaanonsuj. - Uśmiechnąłem się na koniec, żeby osłodzić ostry ton.
        - Król jest słaby. Pilnuję jego spokoju. - Stał twardo w drzwiach. Oszacowałem go wzrokiem. Czy dałbym radę przepchnąć się koło niego? Nawet jeśli, skończyłoby się awanturą, a skoro król był niezdrów, nie chciałem prowokować burdy.
        Ktoś stuknął mnie w ramię. Obejrzałem się, lecz nie dostrzegłem nikogo. Dopiero gdy znów zwróciłem się do Osiłka, ujrzałem między nami karła.
        - Nie jesteś medykiem, Osiłku. - Błazen przejął inicjatywę. - Choć z pewnością byłaby to dla ciebie doskonała rola. Na sam twój widok ledwie wstrzymuję mdłości, a twoja gadanina jest tak pusta, jak zaraz będzie mój żołądek. Skoro król cały dzień cierpi twoją obecność, jakimże sposobem ma wrócić do zdrowia?
        Przyniósł ze sobą tacę przykrytą serwetą. Czułem woń gęstego bulionu i białego chleba prosto z pieca. Swój zimowy czarno-biały ubiór ożywił emaliowanymi dzwoneczkami, błazeńską czapkę zdobiła girlanda ostrokrzewu. Kaduceusz miał wsadzony pod pachę. Znowu szczur. Ten był zatknięty na szczycie laski, jakby tańczył na zadnich łapach. Niejeden raz widziałem, jak błazen toczył z nim długie konwersacje, siedząc przed kominkiem w sali biesiadnej albo na stopniach królewskiego tronu.
        - Idź precz, błaźnie! Byłeś tu dzisiaj już dwa razy. Król ułożył się na spoczynek. Nie jesteś mu potrzebny - oznajmił pokojowiec surowo, ale się cofnął. Jak wielu ludzi nie potrafił spojrzeć prosto w jasne oczy trefnisia, a pod dotykiem jego białej dłoni drżał.
        - Dwa razy przemienia się w trzy, Osiołku, a moja obecność zastąpi twoją. Tuptusiaj do księcia Władczego i przekaż mu świeże ploteczki. Tu przecież ściany mają długie uszy, po brzegi wypełnione tajemnicami króla. Dobrze, że oświecisz naszego drogiego księcia, niech jemu też się zrobi niedobrze. O pustym żołądku jaśniej się myśli.
        - Jak śmiesz mówić w ten sposób o księciu?! - zagrzmiał Osiłek. Błazen był już w drzwiach, a ja tuż za jego plecami. - Usłyszy o każdym twoim słowie.
        - Jak śmiem? Ja się śmieję. Nie wątpię, że słyszy wszystko, co usłyszysz ty. Nie nadymaj się tak, drogi Osiołku. Zachowaj to dla swojego księcia, który uwielbia podobne zadęcie. Pewnie i teraz z rozkoszą wciąga dym; możesz chuchać na niego, a on będzie drzemał i zgodnie kiwał głową, przekonany, że mówisz mądrze, a twój oddech pachnie różami.
        Karzeł trajkocząc torował sobie drogę załadowaną tacą, odpychał nią sługę niczym tarczą. Osiłek cofał się krok za krokiem, aż do królewskiej sypialni. Błazen postawił tacę na stoliku przy łóżku. Oczy mu rozbłysły.
        - Ach, więc nasz pan, król, nie odpoczywa w łożu, chyba że się skrył pod pościelą, Osiołku mój drogi. Wyjdź, monarcho, pokaż się, panie mój, wyjdź, królu Roztropny! Zowią cię królem Roztropnym, nie królem pluskiew, więc nie czepiaj się kotar, nie chowaj w pościeli! - Począł sumiennie przetrząsać puste łoże, szczurzym berłem myszkował pomiędzy zasłonami, a czynił to tak komicznie, aż nie mogłem powstrzymać śmiechu.
        Nie pozwalając nam wejść dalej, Osiłek stał oparty o wewnętrzne drzwi. W chwili gdy je otwarto, nieomal wpadł w ramiona króla. Klapnął ciężko na podłogę.
        - Patrzcie no tylko! - wykrzyknął karzeł. - Jak się toto śpieszy zająć moje miejsce u stóp króla! Chce grać trefnisia, choć nie potrafi nawet porządnie upaść na tyłek. Zasługuje na miano błazna, ale nie na jego posadę!
        Król Roztropny był ubrany w bieliznę nocną. Zdumiony spojrzał na sługę, podniósł wzrok na błazna i na mnie, po czym zrezygnował z prób zrozumienia sytuacji.
        - Ta parówka nic mi nie daje - rzekł do Osiłka gramolącego się z podłogi. - Głowa boli mnie po niej jeszcze bardziej, w dodatku mam nieprzyjemny smak w ustach. Powiedz Władczemu, że jego nowe zioło może przepędzić muchy, ale nie chorobę. Zabierz je, nim zasmrodzi całą komnatę. Błaźnie, jesteś w końcu. I ty, Bastardzie, nareszcie się zjawiłeś. Chodźcie, siadajcie. Osiłku, czy ty mnie słyszysz? Wynieś ten nieszczęsny kocioł! Nie, nie tędy, tylnymi drzwiami. - Machnięciem ręki król Roztropny odgonił sługę jak natrętnego owada.
        Szczelnie zaniknął drzwi pokoju kąpielowego, podszedł do kominka, usiadł w drewnianym fotelu z wysokim prostym oparciem. Karzeł błyskawicznie przyciągnął nocny stolik, serweta przykrywająca tacę stała się obrusem, na którym zgrabnie ustawił posiłek dla króla. Piękniej nie zrobiłaby tego dobrze wyuczona pokojówka. Znikąd pojawiło się srebro stołowe - zręczna sztuczka zrodziła uśmiech na twarzy monarchy. Wreszcie trefniś usiadł na stopniu kominka i upozował się starannie: kolana prawie sięgały mu uszu, brodę ukrył w złączonych dłoniach o długich palcach. Jasna skóra i włosy chwytały czerwone blaski tańczących płomieni. Każdy jego gest był pełen gracji niczym ruch wdzięcznej tancerki, a końcowa poza równie artystyczna, jak komiczna. Król pogładził błazna po niesfornych włosach; tak mógłby głaskać kota.
        - Mówiłem ci, nie jestem głodny.
        - To prawda. Nie mówiłeś jednak, bym nie przynosił jedzenia.
        - A gdybym to zrobił?
        - Wówczas powiedziałbym, że to nie posiłek, lecz kociołek z parówką podobną do tych, jakie aplikuje ci Osiołek, panie, lecz napełni twe nozdrza aromatami przynajmniej odrobinę milszymi. A to nie byłby chleb, lecz plaster na twój język, panie; powinieneś go zaaplikować natychmiast.
        - Ach tak. - Król przyciągnął stolik odrobinę bliżej, nabrał łyżkę rosołu, omijając kawałki mięsa i warzyw. Spróbował, zaczął jeść.
        - Czy nie jestem przynajmniej równie dobrym medykiem jak Osiołek? - mruknął trefniś, wyraźnie zadowolony z siebie.
        - Osiłek nie jest medykiem, tylko pokojowcem.
        - O, dobrze wiem o tym, i ty, panie, wiesz dobrze, ale Osiołek nie wie i dlatego, panie, nie czujesz się najlepiej.
        - Dość już trajkotania. Bastardzie, podejdź tutaj, przestań się śmiać. Co masz mi do powiedzenia?
        Zdecydowałem nie pytać, czy mogę przy błaźnie mówić szczerze. Obraziłbym i jego, i króla. Zdałem raport, wspominając o swoich bardziej dyskretnych poczynaniach tylko przez omówienie ostatecznych skutków. Król Roztropny słuchał uważnie, a na koniec upomniał mnie za okazanie złych manier przy książęcym stole. Następnie zapytał, czy książę Krzepki pozostaje w dobrym zdrowiu i czy jest zadowolony z sytuacji w księstwie. Odpowiedziałem, że tak było, gdy wyjeżdżałem. Król pokiwał głową z ukontentowaniem. Chciał obejrzeć skopiowany zwój. Pokazałem mu go i zostałem nagrodzony komplementem, że mam zręczną rękę do zajęcia skryby. Kazał mi zanieść pergamin do pracowni księcia Szczerego i upewnić się, że dotrze do rąk następcy tronu. Zapytał, czy obejrzałem relikwię Najstarszych. Opisałem mu ją szczegółowo.
        Karzeł przez cały czas tkwił przycupnięty na stopniu kominka i przyglądał nam się milcząco, oczyma wielkimi jak u sowy. Pod tym uważnym spojrzeniem król Roztropny skończył jeść zupę i chleb, a ja w tym czasie czytałem na głos słowa spisane na zwoju.
        - No, pokaż mi rezultat swojej pracy - rozkazał król. Zdumiony, podałem mu papirus. Raz jeszcze go obejrzał i oddając mi powiedział:
        - Masz zręczną rękę do pióra, chłopcze. Piszesz czytelnie i starannie. Zanieś pergamin do pracowni księcia Szczerego i dopilnuj, żeby on o tym wiedział.
        - Wedle twego rozkazu, królu. - Umilkłem zmieszany. Nie rozumiałem, w jakim celu się powtarzał, nie byłem pewien, czy czekał ode mnie jakiejś jeszcze innej odpowiedzi. Ale już błazen się podnosił; dostrzegłem coś szybszego niż spojrzenie, nie całkiem podniesienie brwi, niezupełnie skrzywienie wargi, jednak dosyć, bym milczał. Trefniś zebrał talerze, przez cały czas zagadując króla pogodnie, a potem obaj zostaliśmy odprawieni. Kiedy wychodziliśmy, monarcha siedział zapatrzony w ogień.
        Na korytarzu chciałem coś powiedzieć, ale błazen zaczął gwizdać i nie przestał, aż znaleźliśmy się w połowie schodów. Tam chwycił mnie za rękaw i stanęliśmy. Czułem, że specjalnie wybrał to miejsce pomiędzy piętrami. Widzielibyśmy stąd, że ktoś nas obserwuje.
        Przemówił nie błazen, lecz szczur na jego berle. Znalazł się tuż przed moim nosem i odezwał piskliwie:
        - Ach, sam widzisz! I ty, i ja, Bastardzie, musimy pamiętać o tym, o czym on zapomina. Król wydawał się zdrów i w pełni sił, prawda? Nie daj się zwieść! Słowa, którymi przemówił do ciebie dwukrotnie, musisz traktować z należytą wagą, gdyż właśnie te, nie inne, dwukrotnie pilniej zanotował w pamięci, by zyskać pewność, iż ci je przekaże.
        Pokiwałem głową i postanowiłem zanieść zwój księciu Szczeremu jeszcze tego wieczoru.
        - Nie będę się już przejmował Osiłkiem - oznajmiłem na odchodne.
        - To nie Osiołkiem trzeba się przejmować, lecz jego długimi uszami - odparł błazen uroczyście. Raptownie zakołysał tacą na dłoni, podniósł ją wysoko nad głowę i w podskokach ruszył na dół.
        W następnych dniach poświęciłem się obowiązkom, które książę Szczery wyznaczył mi wcześniej. Preparowałem tłustą kiełbasę i wędzoną rybę. Mogłem je łatwo rozrzucać w czasie ucieczki, mając nadzieję, że wystarczy dla wszystkich, którzy mnie będą gonili. Każdego ranka studiowałem mapę w pracowni mojego księcia, a potem siodłałem Sadzę i z trucizną w sakwach jechałem tam, gdzie się spodziewałem napadu ludzi zarażonych kuźnicą. Pomny wcześniejszych doświadczeń brałem ze sobą krótki miecz, co z początku śmieszyło Brusa i Pomocnika. Wyjaśniłem im, że robię zwiady, na wypadek gdyby następca tronu chciał zaplanować zimowe polowanie. Pomocnik mi uwierzył, Brus tylko zacisnął usta; poznał się na kłamstwie, a jednocześnie wiedział, że nie mogę wyjawić mu prawdy. Nie dociekał dalej, ale nie był zadowolony.
        Dwukrotnie w ciągu dziesięciu dni natknąłem się na tych, których szukałem, i dwukrotnie uciekłem z łatwością, zostawiając za sobą zatruty prowiant. Rzucili się nań chciwie, ledwie rozpakowując przed pożarciem. Następnego dnia wracałem, by sprawdzić, ilu pozbawiłem życia i jak wyglądali. Druga grupa nie odpowiadała żadnemu z opisów, jakie do tej pory otrzymał książę Szczery. Obaj podejrzewaliśmy, że napastników jest więcej, niż niosą wieści.
        Wykonywałem swoje zadanie bez zarzutu, lecz nie czerpałem z niego zadowolenia. Moje ofiary po śmierci były jeszcze bardziej godne litości niż za życia. Odziani w łachmany, wychudzeni, przemarznięci i posiniaczeni. Na dodatek mocna trucizna zmieniała ich ciała w karykatury. Szron błyszczał im na brodach oraz brwiach, a krew wypływająca z ust zastygała w śniegu na podobieństwo rubinów. Zabiłem siedmioro, potem nakryłem ich zmarznięte ciała gałęziami, polałem oliwą i podpaliłem. Trudno mi zdecydować, co mnie bardziej mierziło: samo zabijanie czy skrytość działania.
        Wilczek z początku błagał, bym go zabierał ze sobą. Pewnego razu, gdy stałem nad zamarzniętym ciałem mężczyzny, którego zabiłem, doszła mnie jego myśl:
        “To nie polowanie. To nie jest zajęcie dla stada. To zajęcie człowieka”.
        Zniknął, nim zdążyłem go zbesztać, że znowu wtargnął do mojego umysłu.
        Wieczorem wracałem do zamku, na gorący świeży posiłek, do ciepłego ognia, do suchych ubrań i miękkiego łoża, lecz nie potrafiłem radować się wygodami, bo za mną szły widma ofiar kuźnicy. Nie byłem bestią bez serca, nie mogłem zaznać spokoju po dniu siania śmierci. Moim jedynym pocieszeniem, choć nie ukojeniem, były godziny snu. Śniłem o Sikorce; chodziłem z nią i rozmawiałem - obojętny na kuźnicę i jej pokryty szronem plon.
        Pewnego dnia wyjechałem z zamku później niż zwykle, gdyż w komnacie z mapami zastałem księcia Szczerego i na rozmowie czas upłynął nam niepostrzeżenie szybko. Zanosiło się na burzę, więc nie wybierałem się daleko. Szczęście mi nie sprzyjało: zamiast nowej ofiary znalazłem tylko świeże ślady, zostawione przez zaskakująco dużą grupę. Jechałem dalej, ciągle z nerwami napiętymi do granic wytrzymałości, zdany na zwykłych pięć zmysłów, gdyż szósty, Rozumienie, był bezużyteczny przy szukaniu ludzi dotkniętych kuźnicą. Gęstniejące chmury kradły z nieba światło, ślad wiódł szlakiem polowań. Gdy wreszcie podniosłem głowę, przyznając, że tego dnia zdołali mi uciec, zorientowałem się, iż jestem wyjątkowo daleko od Koziej Twierdzy i od uczęszczanych dróg.
        Zerwał się nieprzyjemny, zimny wiatr. Owinąłem się mocniej płaszczem i zawróciłem Sadzę do domu, zdając się na nią w kwestii odnalezienia ścieżki i ustalenia tempa. Nie ujechałem daleko, kiedy ziemię okrył mrok i zaczął padać śnieg. Gdybym dawniej nie przemierzał często tych okolic, na pewno bym się zgubił. A tak brnąłem ciągle w stronę domu, choć prosto w rozwartą paszczę wichru. Płaszcz miałem kompletnie przemoczony, zaczynałem marznąć. Obawiałem się, czy drżenie mego ciała nie jest aby początkiem drgawek i ataku choroby, których los mi oszczędzał już od dłuższego czasu.
        Wiatr zdołał w końcu rozerwać chmury i wyjrzał księżyc. Mogłem przyśpieszyć mimo świeżego śniegu zalegającego ziemię. Wyjechałem z rzadkiego brzozowego lasku na wzgórze, gdzie kilka lat wcześniej pożar od pioruna strawił wszystkie drzewa. Tutaj, na otwartej przestrzeni, wiatr był silniejszy, więc owinąłem się ciaśniej płaszczem i postawiłem kołnierz. Ze szczytu wzgórza można było zobaczyć światła Koziej Twierdzy. Jeszcze jedno wzniesienie i kolejna dolina prowadziły już prosto do drogi do domu. Od razu polepszył mi się humor.
        Wtedy, niczym narastający grzmot, doszedł mnie tętent końskich kopyt. Wierzchowiec próbował nabrać szybkości, lecz coś krępowało mu ruchy. Sadza zwolniła, rzuciła łbem, zarżała. W tej samej chwili dostrzegłem konia wynurzającego się z lasku u stóp wzgórza. Dźwigał dwóch dodatkowych ludzi: jeden uczepił się podpierśnika, drugi strzemienia. Światło księżyca rozbłysło na wzniesionym ostrzu, postać uwieszona u nogi jeźdźca spadła w śnieg, wyjąc przeraźliwie. Druga, uczepiwszy się uzdy, próbowała zatrzymać konia. Dwie następne wybiegły spomiędzy drzew i ścigały walczących.
        Rozpoznałem księżnę Ketriken na Śmigłej i wbiłem pięty w boki Sadzy. Zareagowałem odruchowo. Nie zastanawiałem się, co małżonka następcy tronu robi tutaj nocą, sama, wydana na pastwę rabusiów. Zauważyłem natomiast, jak pewnie trzyma się w siodle, jak doskonale radzi sobie z koniem, jak skutecznie się broni przed napastnikami, którzy usiłowali ściągnąć ją na ziemię. W cwale dobyłem miecza. Dziwne mam wspomnienie tego starcia - biel i czerń, obraz podobny do przedstawienia górskiego teatru cieni, walka niemal bezgłośna, przerywana tylko ochrypłymi krzykami ofiar kuźnicy.
        Księżna cięła jednego przez twarz. Krew zalała mu oczy, ale ciągle próbował ściągnąć księżnę z siodła. Inny, obojętny na ranę towarzysza, szarpał sakwy, w których mieściła się zapewne ledwie skromna porcja jedzenia i okowity - tyle co zostało z prowiantu na wycieczkę.
        Sadza zaniosła mnie w pobliże człowieka uwieszonego na uździe Śmigłej. To była kobieta. Zamachnąłem się mieczem - doświadczenie podobne do rąbania drewna na opał. Taka dziwna walka. Wyczuwałem księżnę Ketriken, strach jej klaczy i osiągniętą szkoleniem odwagę bitewną Sadzy, a od napastników nic. Zupełnie nic. Żadnych wybuchów wściekłości, przekleństw, bólu. Dla mojego szóstego zmysłu, dla Rozumienia, w ogóle ich tutaj nie było; tylko śnieg i wicher, z którymi także musiałem walczyć.
        Niczym we śnie obserwowałem, jak księżna chwyta napastnika za włosy, odchyla mu głowę, odsłania gardło. Krew błysnęła czarnymi w świetle księżyca kroplami, spryskała jej płaszcz, zostawiła błyszczącą smugę na szyi i łopatce klaczy. Ciało wstrząsane spazmami padło na śnieg. Ciąłem ostatniego napastnika, lecz chybiłem. Księżna nie. Zatańczyło krótkie ostrze sztyletu; przez kaftan oraz klatkę żeber dosięgło płuc, uciekło.
        - Naprzód! - rzuciła księżna Ketriken w noc i wcisnęła pięty w brzuch klaczy, kierując Śmigłą na szczyt wzgórza.
        Z wierzchołka, nim zanurkowaliśmy w dół, na mgnienie oka ujrzeliśmy światła Koziej Twierdzy. U stóp wzgórza ciągnęły się gęste zarośla i płynął strumień - teraz ukryty pod śniegiem. Popędziłem Sadzę, wysforowałem się na prowadzenie i zmusiłem Śmigłą do skrętu, nim wpadła na przeszkodę. Księżna nie odezwała się słowem, pozwoliła mi dalej prowadzić. Skryliśmy się w lasku na drugim brzegu strumienia. Jechałem najszybciej, jak śmiałem w tych okolicznościach, spięty, gotów odeprzeć kolejny atak. W końcu dotarliśmy do drogi - i w tej chwili chmury ponownie zaciągnęły niebo, przesłaniając księżyc. Zwolniłem, pozwoliłem koniom odetchnąć. Jakiś czas jechaliśmy w milczeniu, nasłuchując odgłosów pogoni.
        Wreszcie poczuliśmy się bezpieczniejsi. Usłyszałem zduszone, drżące westchnienie księżnej Ketriken.
        - Dziękuję ci, Bastardzie. - Nie udało jej się do końca opanować głosu.
        Nie odezwałem się, gdyż czułem, że wystarczy jedno moje słowo, a przyszła królowa zacznie szlochać. Nie winiłbym jej za takie zachowanie, lecz ona sama miałaby do siebie pretensję. Wkrótce się opanowała. Poprawiła strój, wytarła sztylet i ukryła go na piersiach. Przemówiła do klaczy uspokajająco, poklepała ją po szyi. Przyglądałem się księżnej z prawdziwym podziwem.
        - Jak mnie znalazłeś? - zapytała w końcu. - Szukałeś mnie? Potrząsnąłem głową. Znowu zaczynał padać śnieg.
        - Wyjechałem na polowanie, zapuściłem się zbyt daleko. Szczęśliwy zbieg okoliczności poprowadził mnie tą drogą. Zgubiłaś się, pani? Czy będą cię szukać?
        Pociągnęła nosem, wzięła głębszy oddech.
        - Niezupełnie - odezwała się drżącym głosem. - Wybrałam się z Władczym na przejażdżkę. Towarzyszyło nam kilka osób. Kiedy zaczęło się zanosić na burzę, wszyscy zawróciliśmy do Koziej Twierdzy. Ja z Władczym jechałam na końcu. Opowiadał mi pewną legendę z rodzinnego księstwa swej matki i zostawaliśmy coraz bardziej z tyłu. - Z trudem przełknęła ślinę. - Byliśmy dość daleko za orszakiem - podjęła spokojniej - gdy nagle lis wyprysnął z zarośli obok ścieżki. Władczy krzyknął: “Huzia! Na lisa!” i puścił się w pogoń. Śmigła skoczyła za nim. Jechał jak szalony, położył się koniowi na karku, okładał go szpicrutą. - Było w głosie księżnej zdumienie i przerażenie, ale także podziw.
        Śmigła poniosła. Z początku księżna Ketriken obawiała się szaleńczego tempa w nie znanym terenie, próbowała zapanować nad wierzchowcem, gdy jednak zdała sobie sprawę, że nie widzi już drogi ani pozostałych uczestników wypadu, a Władczy znacznie ją wyprzedził, pognała klacz, mając nadzieję go dogonić. Zupełnie straciła orientację. Próbowała wrócić na drogę, lecz śnieg i wiatr szybko zatarły ślady. W końcu pozwoliła Śmigłej iść samopas, ufając, że koń odnajdzie drogę do domu. Prawdopodobnie tak by się właśnie stało, gdyby nie ci dzicy ludzie. Głos jej zadrżał, umilkła.
        - Ofiary kuźnicy - powiedziałem cicho.
        - Ofiary kuźnicy - powtórzyła cicho, w zamyśleniu. - To podobno ludzie bez serca i pozbawieni duszy - rzekła głośniej i znowu zamilkła. A potem zapytała z nutą rozpaczy: - Czy jestem tak fatalnym Poświęceniem, że poddani chcą mnie zabić?
        Z oddali dobiegło nas granie rogów. Zbliżali się ludzie wysłani na poszukiwanie księżnej.
        - Napadliby każdego na swojej drodze - odrzekłem. - Nie czatowali na przyszłą królową. Zapewne w ogóle nie wiedzieli, z kim mają do czynienia. - Nie dodałem, że w wypadku księcia Władczego sprawa miała się dokładnie odwrotnie. Głowę bym dał, że pragnął dla księżnej zguby. Na pewno nie gustował w pogoni za zwierzyną przez zasypany śniegiem las o zmroku. Zręcznie wykorzystał okazję - przecież gdyby nie moja niespodziewana pomoc, księżna z pewnością nie przeżyłaby tej przygody.
        - Mój małżonek będzie na mnie zapewne bardzo zagniewany - odezwała się księżna Ketriken żałośnie jak dziecko.
        Minęliśmy ostatnie wzniesienie i ujrzeliśmy przed sobą konnych z pochodniami. Znów usłyszeliśmy rogi, tym razem wyraźniej, a po kilku chwilach znaleźliśmy się w ludzkiej gromadzie. Ci żołnierze poprzedzali główną grupę szukających. Natychmiast wysłano posłańca z wiadomością dla następcy tronu, że jego małżonka została odnaleziona. Wojownicy wznosili okrzyki na cześć przyszłej królowej i przysięgali srogą zemstę za krew, błyszczącą w świetle księżyca na szyi Śmigłej. Księżna Ketriken z ogromnym spokojem zapewniła ich, że nie jest ranna, a następnie w prostych słowach opowiedziała o ataku i o tym, jak się broniła. Wtedy się dowiedziałem, że najsprytniejszy z napastników skoczył na nią z drzewa. On też pierwszy zginął przeszyty ostrzem jej sztyletu. Widziałem rosnący podziw w oczach słuchaczy.
        - Czterem, czterem dała radę, a sama nie draśnięta! - zachwycał się któryś z zaprawionych w bojach weteranów. - Wybacz mi, o pani - zreflektował się zaraz. - Nie chciałem ci uchybić.
        - Wszystko mogłoby się potoczyć inaczej, gdyby nie Bastard, który przybył mi na pomoc - rzekła księżna Ketriken.
        Zyskała szacunek wśród wojaków, bo nie gloryfikowała swojego zwycięstwa, ale dbała, bym i ja otrzymał należną mi część chwały.
        Wszyscy gratulowali jej głośno i srożąc się zapewniali, że nazajutrz przeczeszą lasy wokół Koziej Twierdzy.
        - Wstyd niech spadnie na nas, żołnierzy, że przyszła królowa nie może bezpiecznie wyjechać za mury miasta! - wykrzyknęła któraś kobieta. Położyła dłoń na rękojeści miecza i przysięgła nazajutrz splamić jego ostrze krwią wyrzutków dotkniętych kuźnicą. Kilkoro innych poszło za jej przykładem. Mówili bardzo głośno, podminowani, przepełnieni radością, że władczyni jest bezpieczna. Orszak przerodził się w pochód triumfalny - póki nie zjawił się książę Szczery. Nadjechał cwałem na spienionym koniu. Domyśliłem się stąd, że poszukiwania trwały dłuższy czas. Mogłem jedynie zgadywać, ile dróg przebył następca tronu od chwili, gdy się dowiedział o zaginięciu małżonki.
        - Jak mogłaś się wypuścić na bezdroża!? - Tak brzmiały jego pierwsze słowa. A ton nie był łagodny.
        Księżna Ketriken spuściła dumną głowę. Usłyszałem głuchy pomruk żołnierstwa. Od tamtej chwili nic już nie szło dobrze. Książę co prawda nie beształ więcej małżonki przy ludziach, ale widziałem, jak się krzywi, gdy mu opowiadała, co się wydarzyło i jak we własnej obronie zabijała. Nie był zadowolony, że tak otwarcie rozprawiała o grupie napastników skażonych kuźnicą, dostatecznie bezczelnych, by zaatakować przyszłą królową, i to nieomal w cieniu murów Koziej Twierdzy. Wieści, które pragnął utrzymać w tajemnicy, staną się jutro powszechnie znane.
        Posłał mi mordercze spojrzenie, jakbym to ja wszystkiemu był winien, szorstko zażądał dla siebie i małżonki świeżych koni. Zupełnie jakby dzięki temu niebezpieczeństwo miało się stać mniej prawdziwe. Najwyraźniej nie zauważał, że odbiera swojej drużynie honor odprowadzenia przyszłej królowej bezpiecznie do domu.
        Pojechałem wolno z żołnierzami, starając się nie słyszeć ich słów zawodu. Nie krytykowali uczynków następcy tronu. Komplementowali przyszłą królową, współczuli jej, że nie została powitana miłym gestem i czułym słowem. Jeśli ktoś myślał niepochlebnie o zachowaniu księcia Władczego, zachował to dla siebie.
        Później tego samego wieczoru, w stajniach, gdy już zadbałem o Sadzę, pomagałem Brusowi i Pomocnikowi doprowadzić do porządku Śmigłą oraz Dogmata, konia księcia Szczerego. Brus burczał niezadowolony ze stanu obu wierzchowców. Śmigła zarobiła w czasie potyczki drobne zadrapanie i pysk miała pokaleczony, lecz szczęśliwie ani ona, ani Dogmat nie odnieśli poważniejszych obrażeń. Brus kazał Pomocnikowi przygotować ciepłą mieszankę z gotowanego ziarna i otrębów. Dopiero po jego odejściu cicho opowiedział mi, jak książę Władczy, wróciwszy z wycieczki, oddał konia do stajni i poszedł do zamku, jednym słowem nie wspominając o księżnej Ketriken. Dopiero gdy któryś z chłopców stajennych zapytał o Śmigłą, królewski koniuszy ośmielił się zadać to pytanie samemu księciu. Władczy był przekonany, iż Ketriken dawno już razem ze służbą wróciła do twierdzy. Wówczas to Brus podniósł alarm, a książę Władczy nie potrafił nawet określić, w którym miejscu zjechał z drogi ani w jakim kierunku pogonił za lisem.
        - Dobrze zatarł ślady - mruknął jeszcze Brus. Na pewno nie miał na myśli lisa, ale więcej nie rozmawialiśmy, gdyż Pomocnik wrócił z ciepłym obrokiem.
        Na ołowianych nogach poszedłem do zamku; serce także ciążyło mi nieznośnie. Nie zamierzałem słuchać, o czym rozprawiają ludzie w izbie żołnierskiej. Ściągnąłem ubranie, padłem na łóżko i natychmiast zasnąłem. We snach czekała na mnie Sikorka i jedyny spokój, jaki był mi dany.
        Niedługo śniłem. Obudziło mnie stukanie. Podniosłem się i otworzyłem zaspanemu paziowi księcia Szczerego. Powiedziałem mu, że znam drogę, i odesłałem z powrotem do łóżka. Ubrałem się pośpiesznie i pobiegłem na dół, dociekając po drodze, jaka to nowa spadła na nas katastrofa.
        Książę Szczery czekał w pracowni. Włosy miał w nieładzie, tunikę narzucił na nocną bieliznę. Zebrałem wszystkie siły na przyjęcie złych wieści.
        - Zamknij drzwi - rzekł zwięźle.
        Wykonałem rozkaz i stanąłem przed następcą tronu. Nie potrafiłem odgadnąć, czy jego oczy błyszczą gniewem czy rozbawieniem.
        - Kim jest ta dama w czerwonej spódnicy? - zapytał nagle. - I dlaczego śnię o niej każdej nocy?
        Zapomniałem języka w gębie. Rozpaczliwie rozważałem, jak dalece mógł być książę wtajemniczony w moje marzenia. Popadłem w zakłopotanie. Gdybym stał zupełnie nagi przed całym dworem, nie czułbym większego wstydu.
        Książę odwrócił twarz i zakaszlał, a w tym kaszlu mógł się rodzić śmieszek.
        - Daj spokój, chłopcze, przecież potrafię to zrozumieć. Nie mam zamiaru zgłębiać twoich sekretów; raczej ty mi je narzucasz, szczególnie w ciągu kilku ostatnich nocy. A ja potrzebuję snu, nie pełnej gotowości w łożu rozgrzanym twoim... uwielbieniem dla tej kobiety. - Urwał nagle.
        Rumieniec płonący na moich policzkach gorętszy był od ognia w kominku.
        - No tak. - Książę odchrząknął. - Siadaj. - Zdecydował nagle. - Nauczę cię strzec myśli równie skutecznie, jak pilnujesz języka. - Pokręcił głową. - Bardzo to dziwne, Bastardzie: czasami potrafisz dokładnie zablokować się przed dostępem mojej Mocy, a jednocześnie rozgłaszasz najbardziej intymne pragnienia jak wilk wyjący do księżyca. Przypuszczam, że ma to swoje źródło w krzywdzie, jaką wyrządził ci Konsyliarz. Dobrze byłoby odwrócić skutki jego czynów. Ponieważ jednak nie mamy na to czasu, pokrótce nauczę cię, czego zdołam.
        Nawet się nie poruszyłem. Nagle żaden z nas nie potrafił spojrzeć na drugiego.
        - Podejdź tutaj - rzekł książę szorstko. - Siadaj - powtórzył. - Patrz w płomienie.
        W ciągu godziny nauczył mnie ćwiczenia, które miało nie tyle zatrzymać moje sny dla mnie samego, ile pozbawić mnie ich całkowicie. Z drżącym sercem zdałem sobie sprawę, że stracę Sikorkę nawet w marzeniach - równie pewnie jak już straciłem w rzeczywistości. Książę wyczuł mój ponury nastrój.
        - Daj spokój, Bastardzie. Przecież to minie. Weź się w garść, jakoś to zniesiesz. Dasz sobie radę. Może przyjdzie dzień, kiedy będziesz tęsknił, by twoje życie było tak wolne od kobiet, jak jest teraz. Podobnie jak ja.
        - Księżna Ketriken nie zboczyła z drogi, książę Szczery. Obrzucił mnie złowrogim spojrzeniem.
        - Nie sposób osądzać czynów po intencjach. Jest małżonką następcy tronu, chłopcze. Musi się zawsze zastanowić, co robi, i to nie raz, ale trzy razy.
        - Powiedziała mi, że Śmigła ruszyła za koniem księcia Władczego i nie była jej posłuszna. Możesz winić za to mnie i Brusa; obaj jesteśmy odpowiedzialni za ułożenie klaczy.
        Niespodziewanie westchnął.
        - Pewnie tak. Czuj się zganiony i powiedz Brusowi, by przeznaczył dla mojej pani jakiegoś mniej żwawego wierzchowca, dopóki nie będzie lepiej radziła sobie w siodle. - Westchnął jeszcze raz, głęboko. - Ona prawdopodobnie odbierze to jako karę. Będzie na mnie smutno patrzyła tymi wielkimi niebieskimi oczyma, ale się nie sprzeciwi. Ach, trudno. Nic nie poradzę. Czy musiała zabijać, a potem rozpowiadać o tym dookoła? Jak ją teraz osądzi mój lud?
        - Nie miała wyboru, panie. Czy byłoby lepiej, gdyby dała się zabić? A jeśli chodzi o lud, cóż... Żołnierze, którzy nas znaleźli, podziwiali ją za odwagę i zimną krew. Dla królowej to nie są wady. Zwłaszcza kobiety w twojej straży, książę Szczery, wyrażały się o twej małżonce bardzo ciepło. Widzą teraz w niej swoją władczynię, o wiele bardziej do księżnej przekonane, niż gdyby była szlochającym, przestraszonym, budzącym litość stworzeniem. Pójdą za nią w ogień. Może w dzisiejszych czasach królowa z bronią w ręku, która doda ludowi ducha, jest bardziej potrzebna niż wielka dama, obwieszająca się klejnotami i ukrywająca w czterech ścianach.
        - Może - rzekł cicho książę Szczery. Czułem jednak, że się ze mną nie zgadza. - Tyle że teraz wszyscy będą wiedzieli o ofiarach kuźnicy zbierających się wokół Koziej Twierdzy.
        - Będą także wiedzieli, że osoba zdeterminowana może się przed nimi obronić. A sądząc z rozmów żołnierzy w drodze powrotnej, za tydzień niewielu tu pozostanie dotkniętych kuźnicą.
        - Wiem, wiem. Będziemy zarzynali własnych krewnych. Ofiary kuźnicy czy nie, poleje się krew ludu Królestwa Sześciu Księstw. Nie chciałem, by żołnierze mordowali lud.
        Zapadła cisza. Obaj myśleliśmy o tym, że mnie nie oszczędził wykonywania tego właśnie zadania. Byłem skrytobójcą. Skrytobójca nie ma honoru.
        - Nieprawda, Bastardzie - odpowiedział na moje myśli. - Jesteś obrońcą rodu królewskiego, wykonujesz najtrudniejsze zadanie. Niewdzięczne, skryte... Nie wstydź się, działasz dla dobra Królestwa Sześciu Księstw, lecz musisz działać sekretnie, więc nie jesteś powszechnie doceniany. Dziś wieczorem ocaliłeś moją małżonkę. Tego także ci nie zapomnę.
        - Nie potrzebowała wielkiej pomocy, książę Szczery. Wierzę, że sama zdołałaby się obronić.
        - Nie mówmy o tym dłużej. - Zamilkł, po czym podjął niezręcznie: - Muszę cię nagrodzić.
        Już otworzyłem usta, kiedy powstrzymał mój protest gestem dłoni.
        - Wiem, niczego się nie domagasz. Ty wiesz, że żaden podarunek nie zdoła wyrazić mojej wdzięczności. Ale większość ludzi nie ma o tym żadnego pojęcia. Czy chcesz, by się rozniosło po Koziej Twierdzy, że uratowałeś życie małżonce następcy tronu, a on niczym cię nie wynagrodził? Nie wiem tylko zupełnie, co miałbym ci podarować... powinno to być coś widocznego i w dodatku przez jakiś czas musiałbyś to nosić przy sobie. Przynajmniej tyle wiem o sztuce rządzenia. Miecz? Coś lepszego niż ten kawałek żelaza, który miałeś ze sobą dzisiaj?
        - To stare dobre ostrze, dostałem je od Czernidła. Jest bardzo użyteczne.
        - Oczywiście. Każę jej wybrać dla ciebie coś lepszego, ozdobić rękojeść i pochwę. Może tak być?
        - Chyba tak.
        - Dobrze więc. Wracajmy do łóżek. Będę już mógł spać, prawda? - Teraz bez wątpienia posłyszałem w jego głosie rozbawienie. Znowu zapiekły mnie policzki.
        - Wybacz mi, książę Szczery... muszę zapytać... - słowa z trudem przechodziły mi przez gardło. - Czy wiesz, o kim śniłem?
        Wolno pokręcił głową.
        - Nie obawiaj się, że ją skompromitowałeś. Wiem jedno, nosi granatową spódnicę, która w twoich myślach jest czerwona. I że kochasz ową damę z żarliwością właściwą młodości. Nie staraj się zdusić tej miłości. Tylko przestań co noc rozgłaszać to uczucie wszędzie dookoła za pośrednictwem Mocy. Nie jestem jedynym człowiekiem wrażliwym na ten rodzaj magii, choć chyba jedynym, który tak dokładnie rozpoznaje twój podpis na tym śnie. Tak czy inaczej, musisz być ostrożny. Uczniowie Konsyliarza nie są przecież pozbawieni Mocy, nawet jeśli używają jej niezdarnie i słabo. Wróg pokona cię z łatwością, jeśli wie, co jest dla ciebie najdroższe na świecie. Pilnuj snów. - Wyrwał mu się swawolny śmieszek. - Należy też mieć nadzieję, że twoja dama w szkarłatach nie ma we krwi zdolności do władania Mocą, bo inaczej musiałaby cię słyszeć przez wszystkie te noce.
        Zasiał tę niepokojącą myśl w mojej głowie, po czym odesłał mnie do mojej komnaty i do łóżka. Tej nocy już nie zasnąłem.
      
8. PRZEBUDZENIE WŁADCZYNI
        
        O tak, jedni polują na dzika,
        Inni na łosia, zająca, jelenia.
        A Lisia Królowa przez puszczę pomyka,
        By ulżyć nam w wielkich cierpieniach.
        
        Nie śniła o stawie tamtego dnia.
        Nie bała się bólu, o nie.
        Pędziła uzdrowić lud - uwielbiona.
        Dziś wychwalamy ją w śpiewie1.
                            Polowanie królowej Lisicy
        
        * * *
        
        Następnego dnia w zamku wrzało jak w ulu. Na dziedzińcu, gdzie zebrali się wszyscy żołnierze wolni od służby, panowała gorączkowa, niemal świąteczna atmosfera. Psy gończe ujadały niecierpliwie, psy pociągowe - zwierzęta o masywnych szczękach i potężnych klatkach piersiowych - dyszały podekscytowane i szarpały uprzęże. Czyniono zakłady, kto będzie miał więcej szczęścia w polowaniu. Konie grzebały ziemię kopytami, jeźdźcy raz po raz zaciągali popręgi, a paziowie biegali w tę i z powrotem bez wytchnienia. W kuchni połowa służby zajęta była pakowaniem prowiantu dla myśliwych. Żołnierze - młodzi i starzy, kobiety i mężczyźni - krążyli dumni, podnieceni, śmiali się głośno, chełpili dawniejszymi potyczkami, porównywali broń, budowali ducha na polowanie. Widziałem to już setki razy, przed wyjściem na łosia albo na niedźwiedzia. Dzisiaj myśliwi wietrzyli ludzką krew. Słyszałem strzępki rozmów, docierały do mnie słowa przyprawiające o mdłości:
        - ...Żadnej litości dla tego gnoju...
        - ...Tchórze i zdrajcy, jak śmieli zaatakować przyszłą królową...
        - ...Drogo zapłacą. Nie zasługują na szybką śmierć... Uciekłem do kuchni, a tam także rejwach panował, jakby kto kij wetknął w mrowisko. Wszędzie słyszałem głosy w tym samym tonie, ta sama żądza mordu gorzała we wszystkich sercach.
        Księcia Szczerego znalazłem w pracowni. Lekko zapukałem w otwarte na oścież drzwi. Siedział w krześle przed kominkiem, plecami do mnie, pogrążony w lekturze dokumentów. Skinął głową, ale nawet na mnie nie spojrzał. Powietrze w komnacie było ciężkie, zanosiło się tu na burzę. Obok krzesła tkwiła na podręcznym stoliku taca z nie tkniętym śniadaniem. Stałem cicho, przekonany, że zostałem wezwany Mocą. Gdy milczenie się przeciągało, zacząłem wątpić, czy sam następca tronu wiedział, po co mnie ściągnął. W końcu zdecydowałem się go zagadnąć:
        - Nie wyruszasz ze swymi żołnierzami, książę Szczery? Podniósł wzrok. Twarz miał pooraną zmarszczkami, wyglądał na wymęczonego, nieledwie chorego.
        - Nie jadę. Nie śmiem. - Jakbym otworzył śluzę. - Nie mogę popierać takiego wypadu, to przecież polowanie na mój własny lud, na naszych krewnych! A jakie mam inne wyjście? Gnić w murach twierdzy, gdy inni wyjadą brać odwet za zniewagę uczynioną przyszłej królowej! Nie śmiem zabronić ludziom pomsty. Muszę więc udawać, że nic nie wiem o tym tłumie na dziedzińcu. Jakbym był głupcem, guzdrałą albo tchórzem. Minstrele będą układać ballady o tym dniu, o, z całą pewnością. Jakie zyska on imię? Masakra bezrozumnych? Poświęcenie księżnej Ketriken dla ofiar kuźnicy? - mówił głośniej z każdym słowem. Zamknąłem szczelnie drzwi. Kto prócz mnie mógł usłyszeć jego krzyki?
        - Czy spałeś tej nocy, książę Szczery? - spytałem, gdy skończył. Uśmiechnął się słabo.
        - Sam wiesz, jak się skończyła moja pierwsza próba odpoczynku. Druga została przerwana... w inny sposób. Odwiedziła mnie w sypialni moja małżonka.
        Uszy zapłonęły mi żywym ogniem. Nie chciałem słuchać, co zaszło między nimi minionej nocy. Sprzeczka czy zgoda, nie chciałem nic wiedzieć. Następca tronu okazał się bezlitosny.
        - Wcale nie szlochała, jak można by oczekiwać. Nie uciekała przed nocnymi koszmarami. Nie przyszła szukać pociechy ani zapewnienia o moich względach. Stanęła w nogach mego łoża sztywna jak zbesztany sierżant i błagała o wybaczenie za nieodpowiedzialne zachowanie. Bielsza niż kreda i twardsza niż dąb... - książę zamilkł, zdał sobie sprawę, że zdradził zbyt wiele. - Przewidziała dzisiejsze pospolite ruszenie. Przyszła do mnie w środku nocy z pytaniem, co powinniśmy zrobić. Nie potrafiłem odpowiedzieć wtedy, tak samo jak nie potrafię teraz...
        - Dobrze w każdym razie, że się domyśliła - miałem nadzieję stonować nieco jego gniew na księżnę.
        - Ona się domyśliła - rzekł ponuro. - A ja nie. Rycerski by to przewidział. Och, Rycerski wiedziałby, co się stanie, już w chwili kiedy się zgubiła w lesie, i miałby gotowe plany na każdą ewentualność. Ja nie. Ja myślałem tylko, by jak najszybciej sprowadzić ją do domu, i miałem nadzieję, że nikt się o niczym nie dowie. Jakby to w ogóle było możliwe! Jeśli zostanę koronowany, biada Królestwu Sześciu Księstw!
        Takiego księcia Szczerego nie znałem do tej pory. Ten człowiek był pełen wątpliwości co do własnego przeznaczenia. Wreszcie zrozumiałem, jak fatalną małżonką była dla niego księżna Ketriken. Nie z jej winy. Silna, wychowana na władczynię. Książę Szczery natomiast, jak sam często powtarzał, wzrastał jako drugi syn. Kobieta słaba ustabilizowałaby go niczym kotwica, pomogłaby mu udźwignąć ciężar władzy królewskiej. Taka kobieta przyszłaby do jego łoża szlochając, szukając pieszczoty i pocieszenia, przekonałaby go, że jest mężczyzną zdolnym podołać obowiązkom monarchy. Siła i odwaga księżnej Ketriken sprawiały, że zwątpił w siebie. Nagle dostrzegłem w Szczerym zwykłego człowieka. Nie bardzo mnie to podniosło na duchu.
        - Przemów do ludu, panie - wymyśliłem naprędce.
        - I co powiedzieć? Życzyć im pomyślnych łowów? Nie. Tego nie zrobię. Ale ty idź, mój chłopcze. Idź, miej oczy i uszy szeroko otwarte. Oczekuję rzetelnej relacji.
        Ruszyłem wykonać rozkaz. Minąłem wielką salę biesiadną, a gdy wszedłem w korytarz prowadzący do wyjścia na główny dziedziniec zamkowy, spotkałem księcia Władczego. Wyglądał, jakby wstał dopiero przed chwilą, w dodatku najwyraźniej uczynił to wbrew sobie. Był co prawda ubrany, ale nie miał w uchu kolczyka, pod szyją - starannie udrapowanej jedwabnej chusty, na palcach - żadnych pierścieni prócz sygnetu. Jego włosy, choć rozczesane, nie zostały ułożone w loki ani uperfumowane; oczy powlekała siateczka czerwonych żyłek. Książę Władczy był wściekły. Kiedy próbowałem go minąć, zatrzymał mnie i odwrócił twarzą do siebie... Przynajmniej taki miał zamiar. Nawet nie stawiłem oporu, zaledwie rozluźniłem mięśnie. Ze zdumieniem i ogromnym zadowoleniem stwierdziłem, że nie mógł mnie poruszyć. Okręcił się i spojrzał mi w twarz; okazało się, że choć niewiele, to jednak był ode mnie niższy - musiał spoglądać do góry, by stanąć ze mną oko w oko. Nie zdawałem sobie dotąd sprawy, że aż tak urosłem. Potrząsnął mną gwałtownie, a ja pozwoliłem, by ten gest mną zakołysał. Odrobinę.
        - Gdzie jest Szczery? - warknął.
        - Książę panie, śpieszę na dziedziniec... - udawałem, że nie rozumiem, o co chodzi.
        - Gdzie mój brat? Ketriken jest niepoczytalna... - przerwał, dławiąc gniew. - Gdzie mój brat przebywa zazwyczaj o tej porze? - udało mu się w końcu wykrztusić.
        - Czasem wcześnie udaje się do swojej wieży. - Nie kłamałem.
        - Niekiedy o tej godzinie jeszcze spożywa śniadanie. Albo przebywa w łaźni... - miałem więcej pomysłów.
        - Bezużyteczny bękart - książę Władczy odprawił mnie gestem ręki, obrócił się z furkotem szat i niemal pobiegł ku wieży. Miałem nadzieję, że znajdzie upodobanie we wspinaczce na sam szczyt.
        Wystarczyło, że znalazłem się na dziedzińcu, a natychmiast pojąłem przyczynę wściekłości najmłodszego królewskiego syna. Księżna Ketriken stała na ławce jakiegoś wozu. Wszystkie głowy zwracały się w jej stronę. Ubrana była w ten sam strój co wczoraj. Teraz, w świetle dnia, dostrzegłem krople krwi plamiące rękaw kurty z białego futra i fioletowe spodnie. Na nogach miała długie buty do konnej jazdy - gotowa ruszać w drogę. U biodra przypasała miecz. Zatrwożyłem się nagle, zastanawiając gorączkowo, co też takiego powiedziała, gdyż wszyscy wpatrywali się w nią szeroko otwartymi oczyma. Wypadłem na dziedziniec akurat w chwili zupełnej ciszy. Zgromadzeni wstrzymali oddech, oczekując dalszych słów. Wreszcie rozbrzmiały: wypowiedziane spokojnie i niegłośno, lecz tłum trwał tak cicho, że jasny głos niósł się daleko w mroźnym powietrzu.
        - Nie jedziemy na polowanie - rzekła księżna Ketriken ze smutkiem. Na pewno nie powiedziała tego po raz pierwszy. - Odłóżcie na bok radość i dumę. Zdejmijcie ozdoby, biżuterię, oznaki szarży. Rozważcie w sercach, co musimy uczynić.
        Jej przemówienie niosło ze sobą powiew gór, ale dostrzegłem też, jak starannie dobrane było każde słowo, jak wyważone każde zdanie.
        - Nie jedziemy na polowanie - powtórzyła raz jeszcze - lecz położyć kres niedoli nieszczęśliwych istot. Dusze ukradli im piraci ze szkarłatnych okrętów. Oni zabrali naszym krewnym serca, a ciała porzucili na naszą zgubę. Musimy pamiętać, że ci, którym odbierzemy dzisiaj życie, to lud Królestwa Sześciu Księstw. Nasi bliscy. Żołnierze, chcę, żeby każda strzała wypuszczona dzisiaj z łuku i każdy cios zadany mieczem niosły szybką śmierć. Wiem, że potraficie to zrobić. Dosyć już cierpienia. Niech każda zadana dzisiaj śmierć będzie szybka i litościwa. Zaciśnijmy zęby i pozbądźmy się tego wrzodu, z rozwagą i żalem, z jakim byśmy oddzielali od ciała gnijącą kończynę. To nie zemsta, mój ludu, lecz smutna konieczność, za którą idzie uzdrowienie.
        Przez kilka minut stała spoglądając na milczący tłum. Ludzie zaczęli się poruszać niczym w lunatycznym śnie. Myśliwi zdejmowali pióra i szarfy, trofea oraz biżuterię; oddawali wszystko paziom. Nastrój wesołości prysnął. Przyszła królowa zmusiła żołnierzy do rozważenia, co naprawdę zamierzają uczynić. W rzeczywistości nikogo nie cieszyło polowanie na ludzi. Księżna Ketriken stała bez ruchu, aż spojrzenia wszystkich obróciły się ku niej. Wtedy przemówiła ponownie.
        - Dziękuję wam. A teraz słuchajcie uważnie. Chcę, żebyście przygotowali wozy albo lektyki... co uznacie za lepsze. Wymośćcie je słomą. Żaden nasz poddany nie będzie jak padlina porzucony na pastwę lisów czy kruków. Wszyscy zostaną przywiezieni tutaj. Ich imiona, jeśli je poznamy, będą zapisane. Przygotujemy stos pogrzebowy, należny poległym w bitwie. Rodziny mieszkające w pobliżu niech przybędą żegnać swych krewnych. Do tych, którzy mieszkają daleko, zostanie wysłane słowo i honory. - Po policzkach księżnej płynęły łzy. Błyszczały w porannym zimowym słońcu niczym czyste diamenty. Głos jej stwardniał, gdy zaczęła wydawać rozkazy innej grupie. - Moi kucharze i służący! Ustawcie stoły w wielkiej sali biesiadnej i przygotujcie ucztę żałobną. W innej sali naszykujcie wodę, wonne zioła i całuny, byśmy mogli stosownie wyprawić ciała naszych bliźnich na stos. Wszyscy inni, porzućcie dzisiaj codzienne obowiązki. Przynieście drewno, zbudujcie stos. Spalimy naszych zmarłych i sprawimy im godny pochówek. - Potoczyła wzrokiem dookoła, zajrzała w każdą twarz. Wydobyła miecz, wzniosła go w niebo jak przekleństwo. - A kiedy skończymy z żałobą, przygotujemy się do zemsty! Wróg, który odebrał nam braci i siostry, pozna siłę naszego gniewu! - Wolno opuściła brzeszczot. Raz jeszcze oczy błysnęły jej władczo. - A teraz, ludu mój, za mną!
        Byłem poruszony do głębi, pod powiekami czułem łzy. Dookoła mnie ludzie wsiadali na konie, formował się orszak. Brus pojawił się obok wozu, na którym stała przyszła królowa, prowadząc osiodłaną Śmigłą. Nie wiedziałem, skąd wziął czarno-czerwoną uprząż - w kolorach żałoby i zemsty. Czy kazała ją zrobić Ketriken, czy też sam wszystkiego się domyślił? Księżna zstąpiła z wozu, dosiadła konia, uniosła dłoń, a w dłoni tej lśnił długi miecz. Orszak podążył za przyszłą królową.
        - Zatrzymaj ją! - syknął za moimi plecami książę Władczy. Aż podskoczyłem. Obróciłem się i ujrzałem obu synów królewskich, ukrytych w cieniu.
        - Nie! - sam nie wiem, skąd wziąłem tyle śmiałości. - Nie wolno tego zniszczyć. Księżna dała ludziom coś bardzo ważnego. Nawet nie potrafię tego nazwać, ale potrzebne nam było od dawna.
        - To duma - rzekł książę Szczery. - Wszystkim nam jej brakowało, a mnie najbardziej. Tam oto jedzie prawdziwa królowa - dodał łamiącym się głosem.
        Czyżbym prócz zdumienia usłyszał nutę zawiści? Następca tronu odwrócił się i ruszył wolno w głąb zamku. Ja za nim. Wokół narastał gwar; ludzie wykonywali rozkazy przyszłej królowej. Szedłem tuż za następcą tronu. Nagle przepchnął się obok mnie książę Władczy. Wyskoczył przed brata, zagrodził mu drogę. Trzęsła nim dzika furia.
        - Jak mogłeś do tego dopuścić? Nie masz u tej kobiety żadnego posłuchu? Ona kpi sobie z nas! Jakim prawem tak się szarogęsi? Kimże ona jest, żeby wydawać rozkazy i wyprowadzać żołnierstwo z twierdzy!
        - Moją małżonką - odparł następca tronu. - I przyszłą królową. Z twojego wyboru. Ojciec zapewniał mnie, że znajdziesz kobietę wartą korony naszego królestwa. Chyba zdecydowałeś lepiej, niż sądziłeś.
        - Twoja małżonka? Twoja zguba, głupcze! Podrywa ci autorytet, cichcem podrzyna gardło! Kradnie serca ludu, umacnia własną pozycję! Nie pozwolę, by ta górska wiedźma przywłaszczyła sobie koronę!
        Kucnąłem i starannie wiązałem sznurowadło. Nie chciałem być świadkiem, jak książę Szczery policzkuje księcia Władczego. W rzeczy samej - usłyszałem klaśnięcie otwartej dłoni o twarz i krótki okrzyk. Gdy podniosłem wzrok, następca tronu stał równie spokojnie jak wcześniej, za to książę Władczy pochylał się złamany wpół; nos i usta zasłaniał ramieniem.
        - Ja, następca tronu, książę Szczery, nie będę tolerował obrażania przyszłej królowej Ketriken. Ani mnie samego. Moja pani rozbudziła w żołnierstwie poczucie dumy. Być może, we mnie także. - Wydał się zaskoczony tą myślą.
        - Król dowie się o wszystkim! - Książę Władczy odsłonił twarz. - Mój ojciec zobaczy tę krew! - Zakrztusił się, odsunął poplamioną rękę od ciała; nie chciał zabrudzić ubrania.
        - Zamierzasz tak stać i krwawić aż do południa, gdy ojciec podniesie się z łożą? Chyba nie wytrwasz tak długo. Bastardzie, co się gapisz?! Nie masz nic lepszego do roboty? Ruszaj stąd! Rozejrzyj się, czy nikt nie postępuje wbrew rozkazom mojej pani!
        Książę Szczery długimi krokami ruszył korytarzem. Ja pośpieszyłem tuż za nim - wykonać polecenie, a także uciec od księcia Władczego. Za naszymi plecami najmłodszy syn królewski wyklinał niczym rozzłoszczone dziecko. Żaden z nas się nie obejrzał. Miałem cichą nadzieję, że służba niczego nie zauważyła.
        To był długi i niezwykły dzień. Książę Szczery złożył wizytę w komnatach królewskich, a potem usunął się do pracowni. Nie wiem, co poczynał książę Władczy. Wszyscy mieszkańcy twierdzy usłuchali poleceń przyszłej królowej: pracowali szybko, prawie nie rozmawiali. Szykowaliśmy salę na ucztę żałobną, a drugą na przyjęcie ciał. Zauważyłem przy tym pewną znaczącą nowość: damy dworu wierne księżnej były teraz traktowane prawie na równi z nią. Inne szlachetnie urodzone panie nagle pozbyły się skrupułów i nadzorowały parzenie wonnych ziół, a także rozkładanie ręczników i płócien. Ja pomagałem nosić drewno na stos pogrzebowy.
        Wrócili późnym popołudniem. Zjawili się jako żałobna straż wokół eskortowanych wozów. Księżna Ketriken jechała na czele. Wyglądała na zmęczoną i zziębniętą, choć chyba nie od mrozu. Pragnąłem do niej podejść, lecz nie mogłem odebrać tego honoru Brusowi. Królewski koniuszy pomógł zejść z konia przyszłej królowej. Plamy świeżej krwi uwalały jej buty i boki wierzchowca. Ta władczyni nie wzywała poddanych do czynu, na który by się nie poważyła sama. Cichym rozkazem zwolniła żołnierzy. Poszli się umyć, przebrać, uczesać włosy i brody. Kiedy Brus zabrał Śmigłą, księżna Ketriken została sama. Była niezmiernie smutna. I znużona. Bardzo znużona.
        Podszedłem bezszelestnie. Stanąłem tuż za nią.
        - Potrzebujesz pomocy, pani - szepnąłem. Nawet się nie odwróciła.
        - Muszę dać sobie radę sama. Ale bądź w pobliżu. - Mówiła tak cicho, że z pewnością nikt prócz mnie jej nie słyszał.
        Ruszyła do zamku, a tłum rozstępował się przed nią. Głowy chyliły się w smutnym hołdzie. Przeszła przez kuchnie, skinieniem akceptując przygotowane jadło, dalej przez wielką salę biesiadną do mniejszej. Ściągnęła kolorową czapkę, zdjęła kurtę. Została w prostej miękkiej koszuli z fioletowego płótna. Wierzchnie odzienie oddała paziowi, niepomiernie zdumionemu tym niebywałym zaszczytem. Podeszła do jednego ze stołów i zaczęła podwijać rękawy. Wszelki ruch w sali ustał, ludzie zwrócili się w jej stronę. Podniosła wzrok na spotkanie naszych zdziwionych spojrzeń.
        - Przynieście zmarłych - rzekła.
        Nie liczyłem ciał, ale było ich dużo. O tak wielu nie wspominały raporty słane do księcia Szczerego. Szedłem za przyszłą królową, niosąc misę ciepłej perfumowanej wody, a ona delikatnie obmywała każdą wyniszczoną twarz i zamykała udręczone oczy na zawsze. Za nami szli następni, długa procesja. Każde ciało delikatnie rozdziewano i dokładnie myto. Potem czesano zmarłym włosy i zawijano ich w całuny. W pewnym momencie zdałem sobie sprawę, że w sali obecny jest także książę Szczery; za nim młody skryba szedł od ciała do ciała zapisując imiona tych, którzy zostali rozpoznani, i opisując krótko pozostałych.
        Jedno imię podałem sam: Byczek. Na plaży wołaliśmy na niego Krowa. Kiedy Sikorka i ja słyszeliśmy ostatnio o tym przyjacielu dziecinnych lat, terminował u lalkarza. Pod koniec swych dni sam został nieledwie marionetką. Jego roześmiane usta znieruchomiały na zawsze. Jako chłopcy razem biegaliśmy na posyłki za kilka miedziaków. Był przy mnie, gdy po raz pierwszy w życiu się upiłem, i śmiał się ze mnie do rozpuku, nim zdradził go własny żołądek. Któregoś razu wetknął śniętą rybę pod blat stołu w gospodzie, której właściciel niesłusznie oskarżył nas o kradzież. Od dzisiaj dni, które przeżyliśmy razem, miałem wspominać sam. Nagle poczułem, że część mojej przeszłości odeszła na zawsze.
        Gdy skończyliśmy i staliśmy w ciszy, patrząc na stoły ciężkie od martwych ciał, książę Szczery przeczytał głośno, co zostało zapisane. Niewiele było imion, ale i ci, których nikt nie znał, nie zostali pominięci.
        - Mężczyzna o ciemnych włosach, z młodzieńczym zarostem, z bliznami rybaka na dłoniach... - czytał książę, a potem dalej: - Kobieta o ciemnych kręconych włosach, wyjątkowo urodziwa, naznaczona tatuażem cechu lalkarzy.
        Wysłuchaliśmy litanii opisów tych, których utraciliśmy, a gdyby nikt nie płakał, znaczyłoby to, że mieliśmy serca z kamienia. Potem wszyscy razem ponieśliśmy naszych zmarłych na stos i ułożyliśmy na tym ostatnim łożu. Sam następca tronu przyniósł pochodnię, ale podał ją swojej pani. Księżna podłożyła ogień pod żywiczne konary i krzyknęła w ciemne niebiosa:
        - Zostaniecie pomszczeni!
        Tłum odpowiedział jej huczącym okrzykiem. Brzeszczot, stary sierżant, z nożycami w dłoni stanął obok stosu i każdemu żołnierzowi odcinał kosmyk włosów długości palca, symbol żałoby po poległym towarzyszu broni. Książę Szczery także ustawił się w kolejce, a księżna Ketriken stanęła za nim, oddając blady lok na pożarcie płomieni.
        Potem nastąpiła noc, jakiej dotąd nie znałem. Prawie wszyscy mieszkańcy miasta przybyli do zamku i zostali wpuszczeni. Biorąc przykład z królowej, przestrzegali postu, aż stos pogrzebowy wypalił się do ostatniej gałązki. Wówczas dopiero sale biesiadne się zapełniły, a grube deski oparte na krzyżakach, wystawione na dziedzińcu, służyły jako stoły tym, którzy nie pomieścili się we wnętrzach. Wytoczono z piwnic beczki wina, a chleba, pieczonego mięsa i innych wiktuałów rozłożono takie ilości, że musiałem zrewidować swoje wyobrażenie o zasobności zamkowych piwnic. Później dopiero dowiedziałem się, że większość jadła została przyniesiona z miasta, zaofiarowana w serdecznym odruchu.
        Sam król, po raz pierwszy od kilku tygodni, zasiadł na honorowym miejscu przy wyższym stole i przewodniczył zgromadzeniu. Zjawił się także trefniś - stał obok monarchy, jadł z jego talerza. Tej nocy nie rozśmieszał swego pana. Nie plótł trzy po trzy jak zwykle, nawet wygłuszył dzwoneczki przy czapce oraz przy rękawach - owinął je przędzą. Tylko raz tamtej nocy spotkały się nasze spojrzenia, ale jego wzrok nie niósł dla mnie żadnego przesłania. Po prawej ręce króla zasiadał książę Szczery, po lewej księżna Ketriken. Książę Władczy także był obecny, och, jakżeby inaczej - ubrany w wymyślny kostium jedynie kolorem sygnalizujący żałobę, w fatalnym humorze, spoglądał groźnie i pił. Przypuszczam, że jego grubiańskie milczenie mogło uchodzić za smutek. Ja nieomylnie wyczuwałem pulsujący gniew. Zjawiła się nawet księżna Cierpliwa, choć równie rzadko jak król bywała w sali biesiadnej. Połączył nas wspólny smutek.
        Król jadł niewiele. Poczekał, aż biesiadnicy zaspokoją pierwszy głód, a wówczas powstał, by przemówić. Minstrele przekazywali jego słowa ludziom zgromadzonym przy niższym stole, w mniejszej sali, a nawet na dziedzińcach. Monarcha krótko pożegnał tych, których straciliśmy przez najeźdźców ze szkarłatnych okrętów. Nie wspomniał słowem o kuźnicy ani o polowaniu na ludzi, jakby ci zmarli polegli w walce z Zawyspiarzami. Zaznaczył jedynie, że musimy zachować ich w pamięci. Następnie przeprosił zebranych i wrócił do swoich komnat.
        Po nim podniósł się książę Szczery. Właściwie powtórzył wcześniejsze słowa księżnej Ketriken. Przypomniał, że jesteśmy pogrążeni w żałobie, lecz gdy czas opłakiwania zmarłych przeminie, musimy być gotowi do zemsty. Jego mowie brakło ognia i pasji, a mimo to zebrani reagowali bardzo żywo: spontanicznie komentowali wystąpienie, z przekonaniem przytakiwali. Tylko książę Władczy siedział w ponurym milczeniu i ciskał złe spojrzenia.
        Następca tronu opuścił salę biesiadną późno w nocy, jak nigdy, a na dodatek prowadził pod ramię małżonkę. Nikt tego nie przeoczył.
        Książę Władczy został. Pił i mamrotał coś do siebie.
        Ja wkrótce po wyjściu książęcej pary poszedłem do siebie. Nawet nie próbowałem zasnąć, leżałem zapatrzony w ogień. Gdy otworzyły się ukryte drzwi, natychmiast ruszyłem po stromych stopniach do komnaty Ciernia. Znalazłem go w nastroju zaraźliwej ekscytacji. O dziwo, jego wiecznie blade policzki były wyraźnie zaróżowione. Włos miał zmierzwiony, zielone oczy błyszczały niczym klejnoty. Krążył niespokojnie po komnacie, a gdy wszedłem - nie do uwierzenia! - uścisnął mnie krótko. Na widok mojej miny wybuchnął głośnym śmiechem.
        - Urodzona władczyni! Ma władzę we krwi, nagle się przebudziła! Nie mogła wybrać lepszej chwili. Może nawet uratuje nas wszystkich!
        Jego egzaltacja była wręcz obrazoburcza.
        - Wielu ludzi straciło dzisiaj życie - przypomniałem mu z naganą w głosie.
        - Ach! Lecz nie na darmo! Wreszcie nie na darmo! Nie była to próżna śmierć, Bastardzie Rycerski. Na Ela i na Edę, na nich obu, Ketriken ma instynkt i potrafi ludzi natchnąć do działania. Tego się po niej nie spodziewałem. Och, gdyby twój ojciec żył, chłopcze, gdyby ją pojął za żonę, mielibyśmy na tronie parę zdolną władać światem! - Pociągnął wina i znowu ruszył wokół komnaty. Nigdy nie widziałem go w tak radosnym nastroju. Jeszcze trochę, a zacząłby wycinać hołubce.
        Na podręcznym stoliku stał zamknięty koszyk, jego zawartość leżała na obrusie. Wino, ser, kiełbaski, marynaty oraz chleb. Nawet Cierń w swojej samotniczej wieży brał udział w uczcie żałobnej. Cichosz wystawił łebek z drugiej strony stołu, zerknął na smakołyki łakomym wzrokiem.
        - Ona ma wielki dar, podobnie jak miał Rycerski. - Cierń wyrwał mnie z zamyślenia. - Wyczucie odpowiedniej chwili, umiejętność wykorzystania jej dla dobra królestwa. Sam zauważ! Postawiona w obliczu sytuacji bez wyjścia nie dopuściła do rzeźni, zmieniła ją w szlachetną tragedię! Do tego trzeba talentu! Chłopcze, znowu mamy królową! Mamy w Koziej Twierdzy prawdziwą władczynię!
        Byłem nieco urażony jego euforią. A potem nagle - poczułem się oszukany.
        - Naprawdę sądzisz, że jej czyny były działaniem na pokaz? - zapytałem. - Że to zmyślne polityczne przedstawienie?
        Zatrzymał się, krótko rozważył sprawę.
        - Nie. Nie, Bastardzie Rycerski, wierzę, że posłuchała nakazu serca. Lecz w niczym to nie umniejsza wielkości jej talentu. Ach, bierzesz mnie za człowieka bezdusznego albo gruboskórnego ignoranta. Prawda jest taka, że wiem aż nazbyt wiele. Rozumiem lepiej niż ty, jakie znaczenie ma dla nas dzisiejszy dzień. Wiem, wielu ludzi straciło dziś życie. Wiem nawet, że sześcioro spośród żołnierstwa odniosło rany. Mogę ci powiedzieć, ilu dotkniętych kuźnicą dziś padło, a najdalej jutro powinienem znać większość imion. Dołączę je do listy rachunków wystawianych Zawyspiarzom. To ja, chłopcze, mam dopilnować, by wieści oraz sakiewki ze złotem dotarły do rodzin tych biedaków. Pogrążeni w żałobie krewni dowiedzą się, że król uważa zmarłych za poległych w bitwie. I prosi o pomoc, oczekuje, że rodziny wezmą odwet. Nie będzie mi przyjemnie pisać te listy, Bastardzie. Lecz stworzę je wszystkie, pismem księcia Szczerego i z podpisem króla Roztropnego. Czy sądziłeś, że nie robię dla mojego króla nic poza zabijaniem?
        - Wybacz mi. Po prostu byłeś taki wesoły...
        - I nadal jestem rozradowany. Ty także powinieneś się cieszyć. Byliśmy niczym okręt bez steru, dryfowaliśmy niesieni falami i popychani zmiennym wiatrem. A teraz oto pojawiła się ta kobieta, ujęła ster w dłonie, podała nam kurs. I mnie się ten kurs bardzo podoba! Tak jak będzie się podobał każdemu, kto cierpiał przez ostatnie lata, gdyż schylaliśmy karki rzuceni na kolana. Podnosimy się, chłopcze! Wstajemy do walki!
        Z gniewu i żałości rodziło się w Cierniu wrzenie. Przypomniałem sobie wyraz jego twarzy, gdy wjechaliśmy do Kuźni tamtego ponurego dnia i ujrzeliśmy, co najeźdźcy uczynili naszemu ludowi. Powiedział mi wówczas, że mam troskę o ludzi we krwi. Miał rację, zrozumiałem to teraz. Uniosłem kielich wina, byśmy mogli spełnić zgodny toast. Za przyszłą królową.
        Wreszcie Cierń uspokoił się nieco i wyłuszczył przyczynę mojego wezwania. Sam król Roztropny raz jeszcze powtórzył rozkaz, bym się opiekował księżną Ketriken.
        - Zamierzałem z tobą porozmawiać o królu - rzekłem. - Czy wiesz, że czasami powtarza rozkazy raz wydane albo polecenia już wykonane?
        - Wiem, Bastardzie. Zdrowie króla to zupełnie oddzielny temat, na inną okazję. Na razie mogę cię tylko zapewnić, że ten rozkaz powtórzył na pewno nie w wyniku słabości umysłu czy choroby ciała. Nie. Król powtórzył go dzisiaj, w czasie przygotowań do zejścia na wieczerzę, bo chciał się upewnić, że twoje wysiłki zostaną podwojone. Dostrzega on, podobnie jak ja, że przejmując ster, przyszła królowa wiele ryzykuje. Choć nie wyraził tego równie otwarcie. Strzeż jej bezpieczeństwa.
        - Władczy - prychnąłem.
        - Książę Władczy?
        - Jego powinniśmy się obawiać, szczególnie teraz, gdy przyszła królowa sięgnęła po władzę.
        - Nie powiedziałem nic podobnego. I ty także nie powinieneś - zauważył cicho. Głos miał spokojny, lecz twarz surową.
        - Dlaczego? - nie dałem za wygraną. - Dlaczego nie możemy porozmawiać otwarcie w cztery oczy?
        - Możemy, jeśli jesteśmy zupełnie sami i rzecz dotyczy ciebie albo mnie. W tym wypadku jest inaczej. Obaj przysięgaliśmy królowi. Człowiek króla nie dopuści nawet myśli o zdradzie, a co dopiero...
        Nagle Cichosz zaczął wymiotować. Prychał gwałtownie, rozbryzgując kropelki śliny.
        - Zakrztusiłeś się? Ty łakomczuchu! - zbeształ go Cierń beztrosko.
        Wstałem po szmatkę. Kiedy wróciłem, Cichosz leżał na boku dysząc ciężko, a Cierń szpikulcem od rożna rozgrzebywał zwrócone resztki jedzenia. Odsunął szmatę na bok, podał mi rozdygotane zwierzątko.
        - Uspokój go i niech wypije jak najwięcej wody - zarządził zwięźle. - No, już dobrze, Cichoszu. Bastard się tobą zajmie.
        Nim zaniosłem łasicę do miski z wodą, miałem całą koszulę w wymiocinach. Z bliska cuchnący smród zwalał z nóg. Odłożyłem Cichosza. Ściągając koszulę poczułem coś jeszcze, zapach bardziej gorzki i ostrzejszy. Już otworzyłem usta, by oznajmić o swoim odkryciu, gdy Cierń uprzedził moje domysły.
        - Liście różnika. Drobno pokruszone. Zwykła kiełbasa zabija ich smak. Miejmy nadzieję, że wino nie było zatrute, inaczej obaj jesteśmy martwi.
        Włosy stanęły mi dęba. Zmieniłem się w słup soli. Cierń odsunął mnie delikatnie, podniósł Cichosza, podstawił mu pod nos miseczkę z wodą i patrzył zadowolony, jak zwierzątko chłepce łapczywie.
        - Chyba będzie żył. Napchał cały pyszczek, a że ma czulszy smak niż człowiek, nie połknął. Te kawałki na stole są przeżute, ale nie strawione. Pewnie dostał torsji z obrzydzenia, a nie od trucizny.
        - Mam nadzieję - rzekłem słabo.
        Nerwy miałem napięte jak postronki. Czy zostałem otruty? Czy było mi słabo, niedobrze, czy miałem zawroty głowy? Czy drętwiały mi usta, wyschły wargi, czy może obficie ciekła mi ślina? Spociłem się nagle i zacząłem drżeć. Nie, tylko nie to!
        - Uspokój się - rzekł Cierń cicho. - Usiądź. Napij się wody. Możesz nad tym panować, Bastardzie. A teraz pomyśl: butelka była dobrze zamknięta korkiem. Gdyby ktoś zatruł wino, musiałby to zrobić wiele lat temu. Niewielu znam ludzi o takiej cierpliwości. Myślę, że nic nam nie będzie.
        Odetchnąłem drżąco.
        - Ktoś jednak chciał cię zabić. Skąd masz jedzenie? Cierń wydął wargi.
        - Jak zwykle przygotowałem je sam. Tylko ten koszyk ze smakołykami był ofiarowany wielmożnej pani Tymianek. Od czasu do czasu ludzie odczuwają potrzebę wkupienia się w łaski zausznicy króla. Na pewno nikt nie próbował otruć mojego kobiecego wcielenia.
        - Władczy - powtórzyłem. - Mówiłem ci, że jego zdaniem wielmożna pani Tymianek jest trucicielką na usługach króla. Obwinia ją o śmierć swojej matki! Jak mogłeś być tak nieostrożny? Cierniu! Mamy dać się zabić? Książę Władczy, póki nie zdobędzie tronu, nie cofnie się przed niczym!
        - Powtarzam ci, nie chcę słyszeć słów zdrady! - krzyknął Cierń. Usiadł w swoim ulubionym fotelu, wziął Cichosza na kolana.
        Zwierzątko przylizało wąsy, zwinęło się w kłębek i ułożyło do snu. Przyglądałem się bladym dłoniom Ciernia głaszczącym łasicę: wyraźnie zarysowane ścięgna, papierowa skóra.
        - Król miał rację - rzekł wreszcie z twarzą zupełnie bez wyrazu.
        - Powinniśmy zdwoić ostrożność. I to nie tylko ze względu na Ketriken. - Podniósł udręczone spojrzenie. - Uważaj na kobiety, które masz pod opieką, chłopcze. Ani niewinność, ani nieświadomość nie chronią przed takimi ponurymi wydarzeniami. Cierpliwa, Sikorka, nawet Lamówka... Znajdź też dyskretny sposób ostrzeżenia Brusa.
        - Westchnął. - Czy mało mamy wrogów poza murami twierdzy? - pytał zrezygnowany.
        - Zupełnie dosyć - zapewniłem go poważnie. Więcej już nie wspominałem o księciu Władczym.
        - Nie najlepszy to dla mnie początek podróży.
        - Podróży? - powtórzyłem z niedowierzaniem. Cierń nigdy nie opuszczał zamku. Prawie nigdy. - Wyjeżdżasz?
        - Muszę. A jednocześnie powinienem zostać tutaj. - Pokręcił głową. - Uważaj na siebie pod moją nieobecność, chłopcze. Nie będę mógł cię strzec.
        Tyle mi powiedział.
        Kiedy wychodziłem, nadal siedział przy ogniu, łagodnie pieszcząc Cichosza. Zszedłem do swojej komnaty na galaretowatych nogach. Próba zamordowania Ciernia wstrząsnęła mną do głębi. Nie był bezpieczny, choć mało kto w ogóle wiedział o jego istnieniu. A istniały przecież inne, łatwiejsze cele, równie bliskie memu sercu.
        Przeklinałem brawurę, przez którą ostrzegłem księcia Władczego, że nabieram sił. Jak ostatni głupiec rozbudziłem w nim gniew. Powinienem był wiedzieć, że zemści się atakując kogoś innego.
        Zmieniłem koszulę i udałem się prosto do sypialni Sikorki. Zapukałem lekko.
        Cisza. Nie stukałem głośniej. Do świtu została jeszcze godzina, najwyżej dwie, mieszkańcy zamku spali wyczerpani, a ja nie zamierzałem nikogo obudzić. Nie chciałem, żeby mnie ktokolwiek widział przed izdebką Sikorki. Tyle że musiałem się dowiedzieć.
        Drzwi były, co prawda, zamknięte na rygiel, ale wyjątkowo słabo. Odsunąłem go z łatwością i zanotowałem sobie w pamięci, że Sikorka powinna już na następną noc mieć pewniejsze zamknięcie. Bezszelestnie jak cień wszedłem do środka.
        Ogień przygasał. Czerwony żar rzucał niepewne, zwodnicze blaski. Przez jakiś czas stałem bez ruchu, przyzwyczajając wzrok do ciemności, potem ostrożnie ruszyłem przed siebie, trzymając się z dala od poświaty z kominka. Słyszałem równy oddech śpiącej Sikorki, lecz oszukiwałem się, że może dziewczyna zapada właśnie w śmiertelny sen wywołany trucizną. Poprzysiągłem sobie jedynie dotknąć poduszki, by sprawdzić, czy Sikorka nie ma gorączki. Nic więcej. Podkradłem się do łóżka.
        Pachniała ciepłem i słodyczą. Zdrowo. Nie spała tu żadna ofiara trucizny. Powinienem był wyjść natychmiast.
        - Śpij dobrze - tchnąłem.
        Skoczyła na mnie jak błyskawica. Przyćmione światło błysnęło szkarłatem na ostrzu noża.
        - Sikorka! - krzyknąłem. Zablokowałem jej dłoń przedramieniem.
        Skamieniała z drugą dłonią zaciśniętą w pięść. Przez jakiś czas w izbie panowała cisza i bezruch.
        - Nowy! - syknęła Sikorka wściekle.
        Z całej siły wpakowała mi pięść w żołądek. Zgiąłem się wpół, bez powodzenia próbowałem złapać dech.
        - Ty głupcze! Przestraszyłeś mnie na śmierć! Co sobie wyobrażasz, jakim prawem tu wtargnąłeś?! Powinnam zawołać straże!
        - Nie! - przeraziłem się nie na żarty.
        Sikorka dorzuciła drew do ognia, zapaliła świeczkę.
        - Proszę cię - błagałem. - Już idę. Nie chciałem ci zrobić krzywdy ani w niczym uchybić. Musiałem się tylko upewnić, że jesteś bezpieczna.
        - Akurat, bezpieczna! - oburzyła się szeptem. Włosy miała zaplecione na noc w dwa grube warkocze, przypominające mi żywo tę dziewczynkę, którą poznałem tak dawno temu. Już nie była dziewczynką. Pochwyciła moje spojrzenie. Narzuciła na ramiona grubszą tunikę, przewiązała ją w talii paskiem. - Ale jestem przestraszona! Nie zmrużę już dzisiaj oka! Piłeś, prawda? Jesteś pijany. Czego chcesz?
        Zbliżała się do mnie ze świecą w wyciągniętej ręce, jak z mieczem.
        - Nie, nie - zapewniłem ją. Wyprostowałem się i poprawiłem koszulę. - Daję ci słowo, nie jestem pijany. I naprawdę nie miałem złych zamiarów. Tylko... Tej nocy wydarzyło się coś... Obawiałem się, czy nie stało ci się coś złego, więc pomyślałem sobie, że lepiej będzie, jeśli się upewnię, że jesteś zdrowa, ale wiedziałem, że księżna Cierpliwa tego by nie pochwaliła, i nie chciałem postawić na nogi całego zamku, więc pomyślałem, że lepiej po prostu zajrzę...
        - Nowy, ależ ty pleciesz - oznajmiła lodowato. Rzeczywiście.
        - Przepraszam - powtórzyłem i przysiadłem na brzeżku łóżka.
        - Nie rozsiadaj się tak - ostrzegła mnie. - Właśnie wychodzisz, Albo z własnej woli, albo ze strażnikami. Wybór należy do ciebie.
        - Już idę - zerwałem się pośpiesznie. - Chciałem się tylko upewnić, że nic ci nie jest.
        - Jestem zdrowa. Dlaczego miałabym zachorować? Czuję się równie dobrze tej nocy jak poprzedniej i jak przez cały miniony miesiąc. Żadnej innej nocy nie wpadło ci do głowy przychodzić i sprawdzać, jak się czuję. Dlaczego akurat dzisiaj?
        Westchnąłem głęboko.
        - Bo niekiedy strach jest bardziej rzeczywisty. Dzieją się rzeczy złe, które każą mi rozważać, co może się wydarzyć jeszcze gorszego. Przychodzą takie noce, kiedy niebezpiecznie być ukochaną królewskiego bękarta.
        Pobladła.
        - Co to właściwie ma znaczyć? - zapytała zmienionym głosem. Zaczerpnąłem tchu, zdecydowany wyznać szczerze, ile tylko mogłem.
        - Nie mogę ci powiedzieć, co się stało. Wiedz jednak, że za sprawą tego zdarzenia uwierzyłem, iż możesz być w niebezpieczeństwie. Będziesz musiała zaufać...
        - Nie o to mi chodziło. Co miało znaczyć: “ukochana królewskiego bękarta”? Jak śmiesz mnie tak nazywać?! - Oczy jej płonęły gniewem.
        Przysięgam, serce zamarto mi w piersi. Owionął mnie śmiertelny mróz.
        - Masz rację, mówić tak nie mam prawa - rzekłem, choć słowa ledwo przechodziły mi przez gardło. - Jednak muszę się o ciebie troskać. I choć mi nie wolno nazywać cię swoją ukochaną, są tacy, którzy chcieliby zranić mnie, krzywdząc ciebie. Jak mam powiedzieć, że cię kocham, skoro kocham cię tak bardzo, że chciałbym cię nie kochać albo przynajmniej móc nie okazywać, że cię kocham, bo moja miłość stwarza dla ciebie ogromne niebezpieczeństwo? A jednocześnie jak mam sprawić, by te słowa brzmiały prawdziwie? - sztywno ruszyłem do drzwi.
        - Nic z tego nie rozumiem, więc jak mam ci uwierzyć? - zastanowiła się Sikorka.
        Do dziś nie wiem, dlaczego właściwie odwróciłem się od drzwi. Jakiś czas po prostu patrzyliśmy na siebie. Po chwili ona zaczęła się śmiać. Stałem urażony, ponury, a ona podeszła bliżej, ciągle roześmiana, i mnie objęła.
        - Nowy, wybierasz najbardziej zawiłą drogę, by mi w końcu wyznać miłość. Włamujesz się do mojej izby, napędzasz mi stracha, a potem długo pleciesz jakieś bzdury, z których w końcu wynika, że mnie kochasz. Nie mogłeś tego powiedzieć wprost, już dawno?
        Stałem ogłupiały w objęciach Sikorki. Spojrzałem w dół, na jej twarz.
        “Jestem od niej znacznie wyższy” - uświadomiłem sobie ogłupiały.
        - No? - ponagliła mnie, a ja jeszcze przez chwilę milczałem zdumiony.
        - Kocham cię, Sikorko. - Tak łatwo było to powiedzieć. I jaka ulga! Objąłem Sikorkę. Powoli, ostrożnie.
        Uśmiechnęła się do mnie.
        - Kocham cię.
        I tak w końcu ją pocałowałem. Gdzieś niedaleko Koziej Twierdzy jakiś wilk zaniósł się radosnym wyciem, od którego zaczęły ujadać ogary w stajniach, i każdy kundel przyłączył się do chóru, dzwoniącego o kruche nocne niebo.
      
9. STRAŻE I GRANICE
        
        Doskonale rozumiem marzenia Krzewiciela i zgadzam się z nim całym sercem. Gdybyż tak papier był równie powszechny jak chleb, a każde dziecko miało możliwość opanowania sztuki pisania i czytania przed ukończeniem trzynastego roku życia!... Jednak przecież i wówczas nie ziściłyby się wszystkie nadzieje królewskiego skryby. Żal mu było każdej okruszyny wiedzy, która idzie do grobu, gdy umiera człowiek, choćby i najbardziej pospolity. Marzyły mu się czasy, gdy opisywać będziemy, jak kowal przekuwa konia albo cieśla zmyślnie pracuje dłutem - aby każdy umiejący czytać mógł się nauczyć dowolnej sztuki. Nie wierzę, by to było możliwe. Rzeczywiście, niektóre arkana wiedzy można zgłębić dzięki słowu pisanemu, ale inne umiejętności trzeba posiąść najpierw dłońmi i sercem, a dopiero później umysłem. Wierzę w to od czasu, gdy ujrzałem, jak Szczupak przygotował na okręt księcia Szczerego wielki pień w kształcie ryby, od którego nadano mu imię. On widział tę figurę, nim jeszcze zaistniała; on uformował dłońmi wzorzec podyktowany przez serce. Nie sposób się tego wyuczyć, czytając litery. Może nie sposób się tego wyuczyć w ogóle, gdyż, podobnie jak Moc albo Rozumienie, trzeba to mieć we krwi.
        
        * * *
        
        Wróciłem do własnej komnaty i, zapatrzony w przygasające węgielki, czekałem, aż zamek obudzi się ze snu. Powinienem być wyczerpany po męczącym dniu i długiej nocy, a przecież rozpierała mnie energia. Jeśli siedziałem zupełnie bez ruchu, wciąż jeszcze mogłem się rozkoszować wspomnieniem ciepłych ramion Sikorki. Wiedziałem dokładnie, gdzie dotknęła mnie policzkiem. Ledwie wyczuwalny zapach przywarł do mojej koszuli. Nie potrafiłem zdecydować, czy zmienić ubranie i złożyć tę woń jak najdroższy skarb do skrzyni z ubraniami, czy raczej się nie przebierać, by ciągle mieć wrażenie, że ukochana jest blisko mnie. Wcale nie uważałem, że ta rozterka jest błaha.
        Ranek przyniósł burzowe wiatry i śnieg - tym przytulniej zrobiło się w zamku. Zła pogoda dała nam czas na odzyskanie równowagi po wczorajszym dniu. Nie chciałem myśleć o ciałach ofiar ani o obmywaniu zastygłych, zimnych twarzy. Ani o huczących płomieniach, które pochłonęły Krowę. Wszystkim nam potrzebny był spokojny dzień w murach twierdzy. Może wieczorem zbierzemy się przy kominkach, by słuchać opowieści, muzyki, rozmawiać. Taką miałem nadzieję.
        Zamierzałem się wybrać do księżnej Cierpliwej i przeżywałem straszliwe katusze. Wiedziałem, kiedy Sikorka będzie schodziła po śniadanie dla swojej pani, a także kiedy z nim wróci na górę. Pragnąłem się znaleźć w tym czasie na schodach albo w korytarzu. Byłby to fakt nie znaczący nic, najzwyklejszy przypadek. Niestety, nie miałem najmniejszych wątpliwości, że pewni ludzie mnie obserwowali. Niewątpliwie zwróciliby uwagę na podobne “przypadki”, gdyby zaczęły się zdarzać zbyt często. Nie. Musiałem słuchać ostrzeżeń króla i Ciernia. Pokażę Sikorce, że jak prawdziwy mężczyzna potrafię nad sobą panować i cierpieć bez słowa skargi. Jeśli muszę czekać, aż będę mógł ją jawnie obdarzać względami - tak się stanie.
        Siedziałem więc i konałem z udręki, póki nie nabrałem pewności, że u księżnej Cierpliwej nie zastanę już Sikorki. Dopiero wtedy zszedłem piętro niżej. Czekając, aż Lamówka otworzy, rozmyślałem nad tym, że łatwiej było obiecać, niż rzeczywiście roztoczyć nad księżną oraz jej pokojową szczególną opiekę. Miałem na szczęście kilka pomysłów. Pierwszy zrealizowałem już nocą, uzyskując od Sikorki przyrzeczenie, że będzie przynosiła swojej pani wyłącznie jedzenie przygotowane własnoręcznie lub wzięte bezpośrednio z kociołków. Żachnęła się słysząc tę prośbę, gdyż wyrwałem się z nią tuż po płomiennym pożegnaniu.
        - Jakbym słyszała Lamówkę - zburczała mnie i zamknęła mi drzwi przed samym nosem. W następnej chwili otworzyła je ponownie i ujrzała mnie wpatrzonego w dębowe deski. - Idź spać - poradziła mi. - I śnij o mnie - dodała z rumieńcem na policzkach. - Mam nadzieję, że ostatnio prześladowałam cię w snach równie często jak ty mnie.
        Niczym na skrzydłach frunąłem na tych słowach, a za każdym razem, gdy je sobie przypominałem, twarz płonęła mi żywym ogniem.
        Znalazłszy się u księżnej Cierpliwej, odpędziłem od siebie te myśli. Przyszedłem tutaj w konkretnej sprawie, choć pani i jej pokojowa musiały pozostać przekonane, że składam zwykłą towarzyską wizytę. Skupiłem się na czekającym mnie zadaniu. Obrzuciłem fachowym okiem rygiel przy drzwiach wejściowych i stwierdziłem, że spełnia on moje oczekiwania. Nikt by go nie odsunął zwykłym nożem. Okno również mnie zadowoliło. Nawet gdyby ktoś wspiął się tak wysoko po zewnętrznej ścianie, musiałby pokonać nie tylko solidnie zaryglowane okiennice, ale i ciężki gobelin, a następnie liczne rzędy doniczek z roślinami, ustawione niczym żołnierze na straży. Tej drogi nie wybrałby nawet wyszkolony zabójca.
        Lamówka wróciła do swojej robótki, a księżna Cierpliwa powitała mnie serdecznie. Najwyraźniej nie była niczym szczególnie zajęta; usiadła na stopniu kominka, tuż przy ogniu, jak mała dziewczynka. Ruszyła żar pogrzebaczem.
        - Czy wiedziałeś - odezwała się nagle - że istnieją udokumentowane podania o władczyniach Koziej Twierdzy? Nie tylko o córach rodu Przezornych. Wielu królewskich dziedziców poślubiło kobiety, które sławą zaćmiły małżonków.
        - Sądzisz, pani, że księżna Ketriken będzie taką królową? - zapytałem uprzejmie. Nie miałem pojęcia, dokąd prowadzi ta rozmowa.
        - Nie wiem. - Poprawiła polana. - Wiem tylko, że ja taką nie będę. - Westchnęła ciężko, podniosła wzrok i dodała nieomal przepraszająco: - Nie jestem dzisiaj w najlepszym nastroju, Bastardzie. W takie dni jak ten pogrążam się w rozmyślaniach o przyszłości, której nie będzie. Nie powinnam była pozwolić mu zrzec się tronu. Żyłby do dzisiaj.
        Niewiele mogłem rzec na takie stwierdzenie. Księżna znowu westchnęła i przeciągnęła po kamieniach pogrzebaczem obsypanym popiołem.
        - Jestem dziś przepełniona tęsknotami. Wczoraj, gdy kto żyw zdumiewał się czynami księżnej Ketriken, we mnie znowu obudziło się niezadowolenie z siebie. Ja w jej sytuacji ukryłabym się w zaciszu czterech ścian. Dokładnie tak jak robię to teraz. Twoja babka by się tak nie zachowała. Ona była prawdziwą władczynią. W pewnym sensie podobną do Ketriken. Królowa Wytrwała porywała innych do działania. Szczególnie kobiety. Za jej panowania więcej niż połowę żołnierstwa w Koziej Twierdzy stanowiły kobiety. Wiedziałeś o tym? Zapytaj przy okazji Czernidło. Przybyła tutaj wraz z Wytrwałą, wówczas jeszcze narzeczoną Roztropnego. - Ucichła. Milczała dłuższy czas, aż nabrałem przekonania, że skończyła mówić. Wtedy podjęła cicho: - Królowa Wytrwała darzyła mnie sympatią. - Uśmiechnęła się lekko, jakby zawstydzona. - Wiedziała, że nie dbam o dworskie zaszczyty. Czasem wzywała mnie, tylko mnie, do pomocy w ogrodzie. Nawet niedużo rozmawiałyśmy, tylko pracowałyśmy razem. Wiele moich najprzyjemniejszych wspomnień z Koziej Twierdzy pochodzi właśnie z tamtych czasów. - Raptownie podniosła na mnie wzrok. - Byłam wtedy małą dziewczynką. A twój ojciec chłopcem, jeszcze się nie znaliśmy. Rodzice zabierali mnie do Koziej Twierdzy, gdy odwiedzali dwór, choć wiedzieli, że niewiele mnie obchodzi dworskie życie. Królowa Wytrwała była z pewnością bardzo wrażliwa, skoro dostrzegła nieładną spokojną dziewczynkę i poświęciła jej dużo troski. W Koziej Twierdzy życie toczyło się wówczas zupełnie inaczej, weselej. Czasy były inne, bezpieczniejsze... Potem królowa umarła w gorączce poporodowej, a wraz z nią ledwie narodzona córeczka. Kilka lat później Roztropny ożenił się powtórnie... - zamilkła, znowu westchnęła. Zacisnęła usta. Poklepała kamienie obok siebie. - Chodź, usiądź tutaj. Musimy porozmawiać o pewnej ważnej sprawie.
        Nigdy nie widziałem księżnej Cierpliwej równie skupionej. Cała ta przemowa musiała do czegoś prowadzić. Była tak różna od niezbornej paplaniny, do której byłem przyzwyczajony na co dzień. Gdy już usiadłem, księżna gestem nakazała mi przysunąć się bliżej. Pochyliłem się, prawie złożyłem głowę na jej kolanach.
        - O pewnych rzeczach lepiej nie mówić - wyszeptała - ale przychodzi chwila, gdy nie sposób dłużej milczeć. Bastardzie, mój drogi, nie sądź, proszę, że mój wrodzony pesymizm zniekształca mi obraz świata. Muszę cię ostrzec, że twój stryj, książę Władczy, nie jest w stosunku do ciebie tak dobrze usposobiony, jak mogłoby ci się wydawać.
        Nie wytrzymałem. Wybuchnąłem śmiechem.
        Księżna napuszyła się oburzona.
        - Musisz mnie słuchać! - syknęła mi do ucha. - Wiem, wiem, jest wesoły, ujmujący i bystry. Potrafi być pochlebcą doskonałym. Widzę, jak młode kobiety zalotnie kryją się przed nim za wachlarzami, jak młodzi mężczyźni naśladują jego sposób ubierania i maniery. Ale za tymi barwnymi piórkami kryje się zbyt wiele ambicji. Obawiam się, że jest tam także zwątpienie i zawiść. Nigdy ci tego nie mówiłam, ale książę Władczy podniósł stanowczy sprzeciw, kiedy oznajmiłam, że zajmę się twoim kształceniem, protestował także przeciwko uczeniu cię korzystania z Mocy. Czasami jestem zadowolona, że w końcu nie odniosłeś sukcesu w tej dziedzinie, bo w przeciwnym razie jego zazdrość nie znałaby granic. Żyjemy w niespokojnych czasach, Bastardzie. Nie tylko dlatego że szkarłatne okręty nękają nasze wybrzeża. To czasy gdy królewski bę... potomek zrodzony z nieprawego łoża winien zachować szczególną ostrożność. Ludzie, którzy serdecznie się do ciebie uśmiechają, mogą w rzeczywistości okazać się wrogami. Dopóki żył twój ojciec, dzięki jego wpływom miałeś zapewnione bezpieczeństwo. Gdy został... kiedy zmarł, zdałam sobie sprawę, że w miarę jak dorastasz i stajesz się mężczyzną, jesteś coraz bardziej zagrożony. Wróciłam na dwór królewski, sprawdzić, czy jestem tu potrzebna. Oceniłam, że tak, oraz że jesteś wart mojej pomocy. Poprzysięgłam uczynić wszystko, by cię kształcić i chronić. - Pozwoliła sobie na lekki uśmiech. - Jak do tej pory radziłam sobie chyba zupełnie dobrze. Ale teraz - przysunęła się do mnie jeszcze bliżej - nawet ja nie będę mogła cię bronić. Musisz zacząć troszczyć się o siebie sam. Musisz odświeżyć umiejętności nabyte u Czernidła i jak najczęściej z nią ćwiczyć. Musisz uważać, co jesz i pijesz, i wystrzegać się przebywania samotnie w ustronnych miejscach. Z ogromną niechęcią przekazuję ci własne niepokoje, Bastardzie Rycerski, ale jesteś już prawie dorosły i musisz zacząć myśleć o podobnych sprawach.
        Śmiechu warte. Farsa prawie. Doczekałem się, że ta kobieta, skryta i samotna, mówiła do mnie tak otwarcie o realiach świata, w którym udało mi się przetrwać od szóstego roku życia. Łzy zakręciły mi się w oczach. Zawsze mnie dziwiło, dlaczego księżna Cierpliwa wróciła do Koziej Twierdzy, do pustelniczego życia wśród towarzystwa, które ją najwyraźniej zupełnie nie obchodziło. Teraz wiedziałem. Wróciła z mojego powodu, dla mnie. Żeby mnie chronić.
        Chronił mnie Brus. A także Cierń, a nawet, na swój sposób, książę Szczery. I oczywiście król Roztropny, który bardzo wcześnie obdarzył mnie zaufaniem i przyjął przysięgę wierności. Jednak każdy z moich opiekunów, w taki czy inny sposób, wyciągał konkretne korzyści z tego, że żyłem. Brus postrzegałby jako ogromny uszczerbek na własnym honorze, gdybym został zamordowany, w czasie gdy sprawował nade mną opiekę. Jedynie ta kobieta, w której wedle wszelkiego prawdopodobieństwa powinienem budzić wstręt i odrazę, chroniła mnie kierowana wyłącznie pragnieniem mojego dobra. Często zachowywała się niepoważnie; bywała wścibska, a nawet irytująca, lecz teraz, gdy nasze oczy się spotkały, zrozumiałem, że właśnie zburzyła ostatni mur, jaki wzniosłem między nami. Mocno wątpiłem, czy jej obecność choćby w najmniejszym stopniu wpłynęła na poprawę mojego bezpieczeństwa - jej zainteresowanie moją osobą musiało stale przypominać księciu Władczemu o najstarszym bracie - lecz nie tyle skutki czynów, ile intencje księżnej bardzo mnie poruszyły. Porzuciła spokojne życie na prowincji, zostawiła ukochane sady, ogrody i lasy - i przybyła tutaj, do wilgotnego kamiennego zamku na klifie, na dwór pełen ludzi, których darzyła niechęcią - po to by się troszczyć o bękarta swojego męża.
        - Dziękuję - powiedziałem cicho. I byłem wdzięczny całym sercem.
        - Nie ma za co - uciekła spojrzeniem. - Zrobiłam, co uważałam za konieczne.
        - Wiem. Szczerze mówiąc, przyszedłem tutaj z zamiarem ostrzeżenia ciebie, pani, oraz Lamówki, byście obie zachowały jak największą ostrożność. Czasy są niespokojne, a ty, pani, możesz być postrzegana jako... przeszkoda.
        Teraz księżna roześmiała się w głos.
        - Ja? Ja! Śmieszna, niemądra, stara Cierpliwa? Cierpliwa, która nie potrafi się skupić na jednym? Cierpliwa, która zwariowała po śmierci męża? Mój chłopcze, wiem, co o mnie mówią na dworze. Nikt nie traktuje mnie poważnie. Nikt nie widzi we mnie zagrożenia. Bo i niby dlaczego? Jestem tylko jeszcze jednym dworskim dziwactwem, z którego można się pośmiać. Nic mi nie grozi, zapewniam cię, mój drogi. A nawet gdyby było inaczej, nie zwykłam niepotrzebnie ryzykować. I mam Lamówkę.
        - Lamówkę? - nie dałem rady ukryć nuty niedowierzania. Chciałem mrugnąć do Lamówki porozumiewawczo, lecz wydawała się mocno urażona.
        Błyskawicznie wyprysnęła z bujanego fotela. Długi drut, wyciągnięty z włóczki, trafił mnie w tętnicę szyjną, a drugi odnalazł strategiczne miejsce pomiędzy żebrami. Skamieniałem. Podniosłem wzrok na tę kobietę, nagle całkowicie mi obcą - i nie śmiałem wykrztusić słowa.
        - Przestań się drażnić z dzieciakiem - zburczała ją księżna łagodnie. - Tak, Bastardzie, Lamówkę. Najzdolniejszą uczennicę Czernidła, choć trafiła do niej już w wieku dojrzałym.
        Lamówka odsunęła się ode mnie, usiadła w bujanym fotelu i zaczęła z powrotem nakładać robótkę na druty. Przysięgam, że nie zgubiła ani jednego oczka. Kiedy zaczęła pobrzękiwać drutami, przypomniałem sobie o oddychaniu.
        Jakiś czas później komnatę księżnej Cierpliwej opuścił bardzo skruszony skrytobójca. Idąc korytarzem przypomniałem sobie słowa Ciernia, który ostrzegał mnie kiedyś, że nie doceniam Lamówki. Ciekawe, czy był to u niego przejaw poczucia humoru, czy też chciał mnie nauczyć respektu dla ludzi pozornie pospolitych?
        Znów zagościły mi w głowie myśli o Sikorce. Postanowiłem się im nie poddawać, ale nie mogłem odeprzeć chęci, by pochylić głowę i pochwycić tę słabą woń pozostałą na koszuli. Starłem głupawy uśmiech z własnej twarzy i poszedłem szukać księżnej Ketriken. Miałem obowiązki do wypełnienia.
        “Jestem głodny”.
        Myśl pojawiła się bez żadnego ostrzeżenia. Poczułem wstyd. Wczoraj nic nie zaniosłem Wilczkowi. Zupełnie o nim zapomniałem w natłoku zdarzeń.
        “Jednodniowy post to nic wielkiego. Poza tym znalazłem mysie gniazdo pod rogiem chaty. Wydaje ci się, że nie potrafię o siebie zadbać? Jednak chętnie zjadłbym coś konkretnego”.
        “Niebawem - obiecałem. - Najpierw muszę jeszcze coś zrobić”.
        W komnacie księżnej Ketriken zastałem tylko dwóch paziów, pozornie zajętych sprzątaniem. Kiedy wszedłem, plotkowali w najlepsze. Żaden nie wiedział, gdzie szukać pani. Zajrzałem do pracowni mistrzyni Ściegu. Ponieważ było u niej ciepło i panowała miła atmosfera, kobiety chętnie ją odwiedzały. Księżnej Ketriken nie znalazłem, ale hrabina Powściągliwa wiedziała, że jej pani miała zamiar spędzić ranek z małżonkiem.
        Księcia Szczerego nie było ani w jego komnatach, ani w pracowni. Zastałem tam natomiast Powaba, sortującego płachty pergaminu. Powiedział mi, że następca tronu wstał bardzo wcześnie i natychmiast udał się do portu, nadzorować budowę statków. Tak, księżna Ketriken była tutaj, ale się spóźniła. Zawiadomiona, że książę wyszedł, wyszła także. Dokąd? Tego nie wiedział.
        Zacząłem odczuwać głód, więc postanowiłem pójść do kuchni, tłumacząc sobie, że tam zawsze łatwo o najświeższe plotki. Może ktoś będzie wiedział, gdzie zniknęła małżonka następcy tronu. Nie byłem zaniepokojony. Jeszcze nie.
        Jak zwykle w taki zimny i wietrzny dzień, kuchnia Koziej Twierdzy tętniła życiem. Wonna para znad wrzących kotłów mieszała się z ożywczym aromatem świeżego chleba i pieczonego mięsiwa. Pojawiali się tutaj zziębnięci chłopcy stajenni; podkradali kawałki gorącej rolady albo końcówki sera, próbowali gulaszów i rozprawiali wesoło z kuchareczkami, a gdy w drzwiach pojawiał się Brus, znikali jak mgła. Odkroiłem sobie pajdę chleba, posmarowałem smalcem ze skwarkami i dołożyłem na wierzch kawał pasztetu. Jedząc nadstawiałem ucha.
        Co dziwne, niewiele słyszałem rozmów o wypadkach wczorajszego dnia. Zrozumiałem, że musi minąć trochę czasu, nim mieszkańcy zamku dojdą do siebie. A jednak chyba wszyscy odetchnęli z ulgą. Spotkałem się z tym wcześniej - gdy komuś odjęto gnijącą kończynę albo rodzina odnalazła w rzece ciało zaginionego dziecka, wreszcie można było powiedzieć, że najgorsze minęło, można było tragedii spojrzeć prosto w twarz i rzec: “Znam cię. Zraniłaś mnie, prawie zabiłaś, ale żyję. I będę żyć dalej”. Tak czuli się dzisiaj mieszkańcy zamku. W końcu poznali powagę ran zadanych przez Zawyspiarzy. Teraz trzeba było szykować odwet.
        Nie chciałem wypytywać o księżnę Ketriken otwarcie. Wkrótce uśmiechnęło się do mnie szczęście, bo jeden z chłopców stajennych zaczął mówić o jej klaczy. Opowiadał, że Śmigła dostała poprzedniego dnia cięcie przez bark. Ugryzła Brusa, gdy próbował ją opatrzyć, i dwóch chłopaków musiało trzymać jej łeb.
        - Może dla małżonki następcy tronu lepszy byłby koń z mniejszym temperamentem? - wtrąciłem mimochodem.
        - O nie. Księżna Ketriken lubi Śmigłą właśnie za to, że jest dumna i gorącokrwista. Sama mi o tym powiedziała, nie dalej jak dzisiaj rano. Zapytała, kiedy będzie można Śmigłą znowu siodłać. Przyszła królowa do mnie przemówiła, a tak! No więc powiedziałem, że w taką pogodę nawet psa ciężko wygonić za drzwi, co dopiero konia ze zranionym barkiem. A księżna pokiwała głową i dalej staliśmy, i rozmawialiśmy, i jej wysokość zapytała, jak straciłem zęba.
        - A ty nakłamałeś, że koń rzucił łbem, kiedy go układałeś pod siodło! Nie chciałeś, żeby Brus wiedział, że się biliśmy na sianie na strychu i spadłeś do boksu jabłkowitego źrebaka!
        - Zamknij się! Ty mnie zepchnąłeś, więc to twoja wina!
        Zaczęli się popychać i poszturchiwać, aż rozgniewana kucharka wyrzuciła ich z kuchni. Ja także wstałem. Miałem już potrzebne informacje. Poszedłem do stajni.
        Było zimno i nieprzyjemnie. W stajniach wiatr wciskał się w każdą szczelinę, a gdy ktoś wchodził lub wychodził, atakował przez drzwi. Końskie oddechy tworzyły w powietrzu lekką mgiełkę, a zwierzęta wyjątkowo zgodnie tuliły się do siebie. Znalazłem Pomocnika i zapytałem go, gdzie szukać Brusa.
        - Rąbie drewno - odparł cicho. - Na stos pogrzebowy. I pije od pierwszego brzasku.
        Prawie zapomniałem, z czym przyszedłem. Nigdy się nic podobnego nie zdarzyło. Brus pił, owszem, ale wieczorami, po skończonej pracy.
        - Wiedźma. - Pomocnik czytał w mojej twarzy jak w otwartej księdze. - Zdechła dziś w nocy. Jeszcze nie słyszałem o stosie pogrzebowym dla psa. Brus układa go tam, za zagrodą.
        Ruszyłem we wskazanym kierunku.
        - Bastardzie! - zawołał Pomocnik.
        - Nic mi nie będzie. Wiem, ile dla niego znaczyła. Mojej pierwszej nocy w Koziej Twierdzy przyprowadził mnie tutaj, znalazł miejsce w psim boksie i zostawił pod jej opieką. Miała wtedy szczeniaka, Gagatka...
        Pomocnik potrząsnął głową.
        - Powiedział, że nie chce nikogo widzieć. I żeby go dzisiaj o nic nie pytać. W ogóle się do niego nie odzywać. Nigdy wcześniej nie wydawał takich rozkazów.
        Westchnąłem. We wzroku Pomocnika dostrzegałem zdziwienie i może lekki niesmak.
        - Była bardzo stara, przyszedł na nią czas. Nawet już nie mogła polować. Brus dawno powinien wybrać sobie młodego psa.
        Przyglądałem się Pomocnikowi bez słowa. Trzeba przyznać, że troszczył się o zwierzęta, obchodził z nimi delikatnie i miał wyczucie, ale przecież tak naprawdę ich nie znał. Swego czasu odkryłem z zaskoczeniem, że Rozumienie stanowi oddzielny zmysł. Pomocnik nie miał go ani odrobiny, był jak ślepy. Potrząsnąłem głową i wróciłem myślą do celu wizyty.
        - Widziałeś dzisiaj księżnę Ketriken?
        - Całkiem niedawno. Pytała, czy książę Szczery wziął Dogmata. Powiedziałem, że zajrzał do konia, ale nie wyprowadzał go ze stajni. Drogi są oblodzone. Książę Szczery nie ryzykowałby w taką pogodę jazdy na swoim ulubieńcu. Poszedł do miasta na piechotę, ostatnio często mu się to zdarza, chociaż zagląda do stajni prawie codziennie. Powiedział mi, że potrzebuje trochę ruchu.
        Serce mi zadrżało. Z pewnością niezbitą, jakbym to widział na własne oczy, uświadomiłem sobie, że księżna Ketriken poszła za małżonkiem do miasta. Pieszo? Zupełnie sama? W taki dzień?
        Podczas gdy Pomocnik wymyślał samemu sobie, że nie odgadł intencji władczyni, ja wyprowadziłem z boksu Kolebaka - dobrze nazwanego, ale też pewnie stojącego na nogach muła. Nie śmiałem marnować czasu na powrót do zamku po cieplejsze ubranie. Pożyczyłem płaszcz od Pomocnika i wygnałem oporne zwierzę ze stajni, prosto pod wiatr i zacinający śnieg.
        “Teraz przyjdziesz?”
        “Wkrótce. Muszę się jeszcze czymś zająć”.
        “Ja też mogę iść?”
        “Nie. To dla ciebie niebezpieczne. Bądź już cicho i zmykaj z moich myśli”.
        Przy bramie bezceremonialnie wypytałem strażników. Rzeczywiście, rankiem przechodziła tędy jakaś kobieta. Właściwie kilka kobiet - przecież niektórym obowiązki kazały wychodzić z zamku bez względu na pogodę. Księżna Ketriken? Wartownicy w milczeniu wymienili spojrzenia. Żaden się nie odezwał. A może jakaś kobieta odziana w obszerny płaszcz i z kapturem naciągniętym na oczy? A kaptur obszyty białym futrem? Młody wartownik przytaknął. Białe hafty na płaszczu i fioletowe obrębienie? Popatrzyli po sobie niepewnie. Była taka kobieta. Nie wiedzieli, kto to taki, ale teraz, kiedy wspomniałem o tych kolorach... powinni się byli domyślić...
        Lodowatym tonem nawymyślałem im od głupców. Nie znani ludzie przechodzą swobodnie przez bramy zamku? Patrzyli na białe futro i fioletowy haft i nie odgadli, że to może być małżonka następcy tronu? I nikt nie uznał za stosowne dotrzymać jej towarzystwa? Nikt nie miał ochoty pełnić roli jej straży przybocznej? Nawet po tym, co się wydarzyło przedwczoraj? Wspaniałym miejscem jest Kozia Twierdza, jeśli nasza władczyni, wychodząc z zamku w burzę śnieżną, nie ma nawet pieszego gwardzisty do towarzystwa. Szturchnąłem Kolebaka piętami i zostawiłem za sobą strażników wzajemnie obarczających się winą.
        Jechało się fatalnie. Kapryśny wiatr zmieniał kierunek za każdym razem, kiedy udało mi się postawić przed nim barierę płaszcza. Śnieg nie tylko sypał z góry, ciskany wichurą powstawał też z ziemi zmrożonymi kryształkami i wirując wciskał się pod ubranie. Kolebak był nieszczęśliwy, ale jakoś wlekliśmy się przez gęstniejącą zawieję. Pod pokrywą śniegu wyboistą drogę pokrywał zdradziecki lód. Muł ustąpił wreszcie przed moim uporem i zrezygnowany ciężko dreptał. Poganiałem biedne zwierzę ile sił. Mrugałem nieustannie, strząsając płatki przywierające do rzęs. Przed oczyma miałem obraz przyszłej królowej dogorywającej gdzieś w zaspie, tańczące śnieżynki przykrywały jej ciało.
        “Nonsens - pomyślałem. - Bzdura”.
        Zbliżałem się do rogatek, kiedy zobaczyłem małżonkę następcy tronu. Poznałbym ją, choćby nie była ubrana w fiolet i biel. Tylko człowiek wychowany w górach mógł kroczyć przez śnieżną zamieć w ogóle jej nie zauważając.
        - Księżno Ketriken, pani moja! Proszę zaczekać!
        Odwróciła się, a poznawszy mnie, przystanęła z uśmiechem. Po chwili zeskoczyłem z muła. Do tej chwili nie zdawałem sobie sprawy z ogromu własnego strachu.
        - Co robisz tu sama, w środku burzy? - zapytałem, i dodałem z opóźnieniem: - Pani...
        Rozejrzała się, jakby dopiero teraz dostrzegła gęsty śnieg i wichurę. Nie wyglądała na zmarzniętą ani zmęczoną. Przeciwnie: policzki miała zaróżowione, a białe futro wokół jej twarzy podkreślało głęboką barwę miodowych włosów i niebieskich oczu. Tutaj, pośród tej białości, nie była blada ani bezbarwna. Dawno już nie widziałem jej tak tryskającej zdrowiem. Wczoraj była śmiercią pędzącą na koniu i żałobą obmywającą ciała po strasznych żniwach, a dzisiaj, tutaj, wśród śniegu - wesołą dziewczynką, która wymknęła się srogim nauczycielom.
        - Idę do męża.
        - Zupełnie sama? Pieszo? Czy książę Szczery cię oczekuje? Zaniepokoiła się lekko. Potem gwałtownie uniosła brodę, uparta zupełnie jak mój muł.
        - Czyż nie jest moim małżonkiem? Czy muszę szczególnie zabiegać o spotkanie? Wolno mi wybrać się pieszo i bez towarzystwa. Nie jestem tak nieporadna, żebym miała zgubić drogę pomiędzy zamkiem a miastem.
        Ruszyła żwawo naprzód, a ja zmuszony byłem dotrzymać jej kroku. Muła ciągnąłem za sobą. Kolebak nie był zachwycony.
        - Pani... - zacząłem.
        - Jestem tym już zmęczona. - Zatrzymała się raptownie i zajrzała mi w twarz. - Wczoraj po raz pierwszy od wielu dni czułam, że żyję i mam wolną wolę. I tak już zostanie. Jeśli mam życzenie odwiedzić mego męża przy pracy, tak zrobię. Doskonale wiem, że żadna z dam dworu nie chciałaby opuścić murów zamku w taką pogodę - pieszo czy nie. Dlatego jestem sama. Mój koń został wczoraj zraniony, a poza tym i tak droga się dla niego dzisiaj nie nadaje. Dlatego idę pieszo. Przecież to logiczne. Czemu podążasz za mną, czemu mnie wypytujesz?
        Postanowiła bronić się bezceremonialnością, więc i ja obrałem tę metodę. Jeszcze wziąłem głęboki oddech i przyjąłem uprzejmy ton, zanim zacząłem swoje.
        - Pani moja, podążyłem za tobą, chcąc się upewnić, że nie stanie ci się żadna krzywda. Tutaj, gdzie może nas usłyszeć najwyżej ten muł, będę mówił otwarcie. Czyżbyś już zapomniała, kto próbował pozbawić księcia Szczerego praw do tronu, gdy byłaś w Królestwie Górskim? Czy będzie się wahał przed knowaniem tutaj? Nie sądzę. Czy uważasz, że twoje wczorajsze zachowanie mu się podobało? Wręcz przeciwnie. Czy wierzysz, że za sprawą przypadku zgubiłaś się w lesie dwie noce temu? Ja nie. To, co robisz dla dobra swojego ludu, twój wróg pojmuje jako dążenie do przejęcia władzy. Dlatego spiskuje przeciwko tobie - uważa, że jesteś większym zagrożeniem niż dotąd. Wiesz o tym wszystkim. Dlaczego wiec ryzykujesz, czemu jesteś tutaj, gdzie strzała lub ostrze noża może cię znaleźć z taką łatwością?
        - Nie jestem takim łatwym celem, jak ci się wydaje - odparła wyzywająco. - Trzeba wyjątkowo zdolnego łucznika, doprawdy, żeby strzała obrała pożądany kierunek przy tym porywistym wietrze. A w kwestii ostrza... ja także mam sztylet. By zadać cios, trzeba się zbliżyć, a wówczas ja mogę się bronić. - Szybkim krokiem znów ruszyła w stronę miasta.
        Podążyłem za nią uparcie.
        - I dokąd to zaprowadzi? Jeśli zabijesz napastnika, w zamku zacznie się poruszenie, książę Szczery będzie musiał ukarać straż, że puściła cię bez opieki. A jeżeli morderca okaże się zręczniejszy? Co czekałoby Królestwo Sześciu Księstw, gdybym teraz znalazł twoje ciało pod śniegiem? - Przełknąłem i dodałem: - ...Pani moja. Zwolniła.
        - A co będzie czekało mnie - odezwała się cicho - jeśli będę całymi dniami przesiadywała w zamku, przeobrażając się w rozlazłą istotę ślepą jak kret? Bastardzie Rycerski, nie jestem pionkiem w grze, nie zamierzam stać bez ruchu na planszy, póki nie przestawi mnie któryś z graczy. Jestem... Wilk!
        - Gdzie?!
        Wskazała dłonią, ale on zniknął jak tuman śniegu, zostawiając tylko upiorny śmieszek w mojej głowie. W następnej chwili zawirowanie wiatru przyniosło jego zapach mułowi. Kolebak parsknął i szarpnął wodze.
        - Nie wiedziałam, że wilki są tak blisko! - wykrzyknęła Ketriken zachwycona.
        - To tylko pies, królowo. Najpewniej jakieś bezdomne zwierzę myszkuje w poszukiwaniu resztek. Nie ma się czego obawiać.
        “Tak uważasz? Jestem strasznie głodny, mógłbym zjeść tego muła”.
        “Wracaj do chaty i czekaj na mnie. Niedługo przyjdę”.
        “Nie ma tu nigdzie odpadków. Za to pełno mew i cuchnie ich odchodami. Muł jest świeży i na pewno pyszny”.
        “Powiedziałem: wracaj. Przyjdę później i przyniosę ci mięso”.
        - Bastardzie Rycerski - usłyszałem głos zdziwionej księżnej Ketriken.
        - Wybacz mi, pani. Zamyśliłem się.
        - Więc ten gniew na twojej twarzy nie pojawił się z mojego powodu?
        - Nie. Ktoś inny dzisiaj... uczynił wbrew mojej woli. Dla ciebie, pani, mam troskę, nie gniew. Czy zechcesz wsiąść na Kolebaka i pozwolić mi się zawieźć z powrotem do zamku?
        - Chcę się zobaczyć ze Szczerym.
        - Nie będzie zachwycony, pani, jeśli cię ujrzy przybyłą w ten sposób.
        Westchnęła ciężko i jakby trochę skuliła ramiona. Spojrzała gdzieś w bok.
        - Czy nigdy nie miałeś ochoty spędzić czasu w czyimś towarzystwie, bez względu na to czy zostałeś zaproszony, czy nie? Nie potrafisz pojąć mojej samotności...
        “Ja potrafię”.
        - Jestem przyszłą królową, Poświęceniem dla Koziej Twierdzy, ale też kobietą i żoną. Przysięgałam spełniać obowiązki małżeńskie i jestem gotowa dotrzymać słowa... bardziej z chęci niż z obowiązku. Ale Szczery tak rzadko do mnie przychodzi, a jeśli już się pojawia, mówi niewiele i wychodzi szybko. - Na rzęsach księżnej z gór zalśniły łzy. Strąciła je ruchem powiek. W jej głos wkradła się nutka gniewu. - Mówiłeś kiedyś o moich powinnościach, że moim obowiązkiem wobec Koziej Twierdzy jest spełnienie tradycyjnej roli władczyni. Wszak nie pocznę dziedzica sama, czekając w łożu noc po nocy!
        - Pani moja... błagam... - Ognisty rumieniec oblał mi twarz aż po szyję.
        Była bezlitosna.
        - Zeszłej nocy nie czekałam. Poszłam do niego. A strażnik powiedział, że go nie ma. Że poszedł na wieżę. - Odwróciła wzrok. - Każda praca ma pierwszeństwo przed zadaniem, jakie powinien spełnić w moim łożu. - Nawet gorzka ironia nie skryła zranionych uczuć.
        Zostałem wplątany w sprawy, o których nie chciałem nic wiedzieć. Księżna Ketriken samotna w małżeńskiej łożnicy. Książę Szczery uległy wobec nieodpartej siły Mocy. I co ja miałem zrobić?
        - Nie powinnaś mi mówić takich rzeczy, pani - rzekłem drżącym głosem. - To nielojalne w stosunku do...
        - Pozwól mi więc iść i z nim porozmawiać. On powinien to usłyszeć, nie ty. I zamierzam mu to powiedzieć. Jeśli nie przyjdzie do mnie z potrzeby serca, musi to uczynić ze względu na poczucie obowiązku.
        “To ma sens. Jeśli stado ma się powiększać, ona musi mieć szczeniaki”.
        “Przestań się wtrącać. Wracaj do domu”.
        “Do domu! - Ironiczny śmiech w mojej głowie. - Dom to stado, a nie zimna pusta szopa. Posłuchaj samicy w lisiej skórze. Wie, co mówi. Powinniśmy wszyscy być z tym, który przewodzi. Niepotrzebnie się o nią boisz. Dobrze poluje, ma ostry ząb i zabija czysto. Obserwowałem ją wczoraj. Warta jest tego, który przewodzi”.
        “Nie jesteśmy stadem. Cicho bądź”.
        “Jestem cicho”.
        Coś mignęło mi na skraju pola widzenia. Nie, nic tam nie było. Spojrzałem na przyszłą królową, stojącą przede mną w milczeniu i bez ruchu. Czułem, że iskra gniewnego żalu w jej duszy już się wypaliła. A wraz z nią zniknęła stanowczość.
        - Błagam cię, o pani - odezwałem się cicho w wyjącym wietrze - pozwól się zabrać z powrotem do zaniku.
        Nie odpowiedziała. Naciągnęła głębiej kaptur, ukryła w nim twarz, podeszła do muła, wsiadła i pozwoliła poprowadzić zwierzę z powrotem. Milczała, poskromiona. Droga wydawała się dłuższa i zimniejsza. Nie byłem dumny z siebie, choć skłoniłem księżnę do posłuchania głosu rozsądku. Aby o tym nie myśleć, zająłem swój umysł poszukiwaniem żywych stworzeń w najbliższej okolicy. Wkrótce znalazłem Wilczka. Biegł za nami jak za zwierzyną, wierny niczym cień, krył się w tumanach śniegu. Nie mógłbym przysiąc, że go rzeczywiście widziałem. Chwytałem ruch kątem oka, wyczuwałem ślad zapachu na wietrze. Instynkt dobrze mu podpowiadał, jak się kryć.
        “Myślisz, że jestem gotowy do nauki polowania?”
        “Najpierw musisz się nauczyć posłuszeństwa” - odpowiedziałem surowo.
        “A jakim sposobem, jeśli poluję sam, zupełnie bez stada?” - był urażony i zły.
        Zbliżaliśmy się do zewnętrznych murów zamkowych. Ciekaw byłem, jak się wydostał poza ich obręb, nie korzystając z bramy.
        “Pokazać ci?” - propozycja rozejmu.
        “Może później. Jak przyjdę z mięsem”.
        Zgodził się. Już nie szedł naszym tropem; biegł przed nami i będzie czekał w chacie, kiedy ja tam dotrę.
        Strażnicy przy bramie zatrzymali mnie nieco wstydliwie. Opowiedziałem się formalnie i zostałem wpuszczony. Sierżant miał dość oleju w głowie, by nie żądać przedstawienia towarzyszącej mi damy. Na dziedzińcu, gdy pomogłem królowej zsiąść z Kolebaka, poczułem na plecach czyjeś uważne spojrzenie. To była Sikorka. Niosła dwa cebrzyki pełne wody właśnie wyciągniętej ze studni. Przystanęła i patrzyła na mnie, zawieszona w stanie niepewności, niczym łania, nim rzuci się do ucieczki. W oczach miała lśniącą głębię, twarz nieruchomą jak maska. Odwróciła się i sztywno ruszyła przez dziedziniec do kuchni. Nie obejrzała się za siebie ani razu. Zakiełkowało we mnie złe przeczucie. Księżna Ketriken szczelniej otuliła się płaszczem. Ona także już na mnie nie spojrzała.
        - Dziękuję ci, Bastardzie Rycerski - powiedziała cicho i odeszła ku bramom zamku.
        Odprowadziłem Kolebaka do stajni, upewniłem się, że ma co jeść i pić. W tym czasie przechodził obok Pomocnik. Uniósł pytająco jedną brew. Skinąłem krótko głową, a on poszedł dalej, nie pytając o nic. Czasami zdawało mi się, że właśnie to lubiłem w nim najbardziej - nie wtykał nosa w nie swoje sprawy.
        Zebrałem się w sobie i ruszyłem za padoki. Dostrzegłem tam wąską smużkę dymu, wkrótce poczułem swąd. Brus patrzył w płomienie. Wiatr i śnieg próbowały zagasić stos, lecz on uważnie podsycał ogień. Gdy podszedłem, zerknął w moją stronę, ale nie powiedział słowa. Oczy miał niczym ciemne otchłanie wypełnione tępym bólem. Gdybym odważył się odezwać, ten ból obróciłby się we wściekłość, ale ja nie przyszedłem tu do niego. Wyjąłem zza pasa nóż i odciąłem sobie kosmyk włosów długości palca. Rzuciłem go w ogień, patrzyłem, jak płonie. Wiedźma. Najwspanialsza pośród suk. Przyszło wspomnienie.
        - Była ze mną, kiedy książę Władczy spojrzał na mnie po raz pierwszy. Leżała obok i warczała na niego - powiedziałem.
        Po chwili Brus skinął głową. On też tam był. Odwróciłem się i wolno odszedłem.
        Następny przystanek zrobiłem w kuchni. Zebrałem sporo kości obrośniętych mięsem, pozostałych z wczorajszej uczty. Nie było to świeże mięso, ale musiało wystarczyć. Wilczek miał rację. Powinien już uczyć się samodzielności. Na widok cierpienia Brusa odnowiłem dawne postanowienie. Wiedźma żyła bardzo długo jak na ogara, a jednak ciągle za krótko. Nie zwiążę się z żadnym zwierzęciem, bo za takie przywiązanie musiałbym w przyszłości zapłacić bólem nie do zniesienia. Moje serce zostało złamane już wystarczająco wiele razy.
        Dochodząc do chaty nadal układałem w głowie plan wykonania postanowienia. Raptownie poderwałem głowę. Przeczucie jak błyskawica. Ciężar Wilczka na plecach. Zniknął. Jest. Prędki niczym strzała, już pędzi po śniegu, uderza mnie łbem pod kolana, popycha barkiem, przewraca. Podnoszę głowę, podkulam ramiona, a on zawraca ciasnym łukiem. Wyrzucam w górę rękę, ale nie mogę go zatrzymać; chwyta moją dłoń ostrymi kłami.
        “Trafiony, trafiony, trafiony!” - wybuch najszczerszego zachwytu.
        Próbuję wstać, uderza znów: całym ciałem w pierś. Osłaniam twarz i szyję przedramieniem, wilk chwyta je w zęby. Warczy z głębi gardzieli. Kpiące ostrzeżenie. Tracę równowagę, padam w śnieg. Tym razem ja go chwytam, przyciskam do siebie, toczymy się i toczymy... Szczypie mnie przednimi zębami dziesiątki razy, czasem boleśnie, a cały czas powtarza:
        “Cudnie, cudnie, cudnie, trafiony, trafiony, znów trafiony! Już nie żyjesz, złamałem ci przednią łapę, rozprułem żyły, trafiony, trafiony, trafiony!”
        “Spokój! Spokój!” - nakazywałem.
        - Spokój! - ryknąłem wreszcie na cały głos.
        Uciekł po śniegu w podskokach, zatoczył koło i znów popędził na mnie. Zasłoniłem twarz ramionami, ale on tylko porwał worek pełen kości i uciekł, prowokując mnie do pogoni. Nie mogłem pozwolić mu wygrać tak łatwo. Skoczyłem za nim, dopadłem, przygniotłem, chwyciłem worek, każdy z nas ciągnął w swoją stronę. Oszukał: puścił raptownie, uszczypnął mnie w ramię - dość mocno, aż mi dłoń zdrętwiała - i zaraz znów chwycił worek. Raz jeszcze puściłem się w pogoń.
        “Trafiony. - Machnięcie ogonem. - Trafiony!”
        Kolanem wyrżnąłem go w bark, wytrąciłem z równowagi.
        “Moje kości!”
        Przez chwilę miałem worek z jedzeniem, uciekałem co sił.
        Skoczył mi na plecy wszystkimi czterema łapami, upadłem twarzą w śnieg. Odebrał mi skarb i uciekł.
        Nie wiem, jak długo trwała ta zabawa. W końcu obaj rzuciliśmy się zmęczeni w biały puch i leżeliśmy dysząc, zjednoczeni w pierwotnej bezmyślności. Z podziurawionego worka tu i ówdzie wystawały obrośnięte mięsem gnaty. Wilczek potrząsając łbem wyciągnął jedną kość. Zabrał się do niej z apetytem, najpierw obgryzł mięso, potem przycisnął łapami do ziemi i zaczął chrupać chrząstkę. I ja sięgnąłem do worka. Chwyciłem kość - piękną, szpikową.
        Nagle znów byłem człowiekiem. Jakbym się obudził ze snu, jakbym przebił mydlaną bańkę. Wilczek zastrzygł uszami, odwrócił się do mnie, choć przecież nic nie powiedziałem. Jedynie oddzieliłem się myślą. Raptownie poczułem chłód, śnieg dostał mi się do butów, pod ubranie, za kołnierz. Na przedramionach i dłoniach, tam gdzie zęby wilka dosięgły mojego ciała, wykwitały pokaźne sińce. Płaszcz miałem rozdarty w dwóch miejscach. Kołowało mi w głowie, jakbym się dopiero co zbudził z narkotycznego snu.
        “Co się stało? - szczera troska. - Dlaczego odszedłeś?”
        “Nie mogę tego robić. Nie mogę być z tobą w taki sposób. To złe”.
        Zdumienie.
        “Złe? Jeśli potrafisz to robić, jak może być złe?”
        “Jestem człowiekiem, nie wilkiem”.
        “Czasami - zgodził się. - Ale nie musisz zawsze”.
        “Muszę. Nie chcę się z tobą wiązać w taki sposób. Muszę zwrócić ci wolność, żebyś prowadził życie, jakie ci jest przeznaczone. Ja muszę żyć po swojemu”.
        Kpiące prychnięcie, szyderczy błysk kłów.
        “Właśnie tak, bracie. Jesteśmy, jacy jesteśmy. Skąd możesz wiedzieć, jakie życie mam wieść, a co dopiero grozić, że mnie do niego zmusisz? Nie umiesz się pogodzić nawet ze sobą samym. Buntujesz się przeciwko własnej naturze. Wszystkie twoje wykręty są całkiem bez sensu. Równie dobrze możesz zakazać nosowi wąchać albo uszom słuchać. Jesteśmy, jacy jesteśmy, bracie”.
        Nie opuściłem bariery we własnym umyśle. Nie dałem mu przejścia. A jednak przeniknął przez moje myśli niczym wiatr, który przedostaje się oknem nie chronionym okiennicami i bez przeszkód omiata salę.
        “Noc i śnieg. Mięso w zębach. Słuchaj, wąchaj - świat żyje i my też! Możemy polować aż do świtu, noc i las należą do nas! Wzrok mamy bystry, szczęki silne, możemy upolować kozła i ucztować do rana. Chodź! Rób to, po co się urodziłeś!”
        W następnej chwili doszedłem do siebie. Stałem na dwóch kończynach. Drżałem od stóp do głów. Podniosłem dłonie, spojrzałem na nie i nagle własne ciało wydało mi się obce, było więzieniem, było równie nienaturalne jak ubranie. Mogłem iść. Mogłem iść, teraz, tej nocy, odejść daleko, spotkać naszych krewnych. Nikt by nas nie wytropił, nie dogonił. Wilk ofiarowywał mi czarowny świat czerni i bieli, jedzenia i odpoczynku, tak prosty, tak zrozumiały. Patrzyliśmy sobie w oczy, jego źrenice, płomiennie zielone, lśniły pokuszeniem.
        “Chodź. Chodź ze mną. Co tacy jak my mają do roboty między ludźmi? Ich kłótnie niewarte są jednego kęsa zdobyczy! Ludzie nie znają czystej radości, nie znają rozkoszy zwykłego istnienia. Po co ci to? Chodź, chodź ze mną!”
        Zamrugałem. Płatki śniegu przylepiły mi się do rzęs. Stałem w ciemnościach drżący, przemarznięty. Tuż przede mną wilk pochylił nieco łeb i wtrząsnął się od nosa po czubek ogona. Potem podniósł ogon równolegle do ziemi, uszy postawił, podszedł do mnie i przeciągnął łbem po mojej nodze. Wetknął mi nos w zmarzniętą dłoń. Przyklęknąłem i uścisnąłem go, pogładziłem ciepłe futro, silne mięśnie na mocnych kościach. Pachniał jak trzeba. Był zdrowy i dziki.
        - Jesteśmy, kim jesteśmy, bracie - powiedziałem. - Smacznego.
        Podrapałem go za uszami i wstałem. Kiedy zaczął ciągnąć worek pełen kości do nory, którą wykopał pod chatą, odwróciłem się od niego. Światła Koziej Twierdzy były niemal oślepiające, ale choć nie potrafię powiedzieć dlaczego, poszedłem w ich stronę.
      
10. BŁAZENADA
        
        W czasach pokoju nauczanie władania Mocą zostało ograniczone do członków rodu królewskiego, w celu uczynienia z tej magii umiejętności bardziej elitarnej i zredukowania możliwości wykorzystania jej przeciwko panującemu monarsze. Gdy Konsyliarz został terminatorem u ówczesnej mistrzyni Mocy, Troskliwej, jego obowiązki obejmowały asystowanie przy szkoleniu książąt królewskiego rodu: Rycerskiego oraz Szczerego. Nikt inny nie pobierał nauk w tym czasie, gdyż trzeci książę, Władczy - dziecko delikatnego zdrowia - uznany został przez matkę za zbyt chorowitego, by się poddać rygorom ćwiczeń dającym umiejętność panowania nad Mocą. Tak więc po śmierci mistrzyni Troskliwej Konsyliarz wprawdzie przyjął godność mistrza Mocy, lecz nie miał wielu obowiązków. Niektórzy uważali, iż terminował zbyt krótko i dlatego nie zgłębił do końca nauk, zdaniem innych nigdy nie posiadał wystarczających zdolności. W ciągu lat pełnienia tej funkcji nie miał okazji się sprawdzić i zadać kłamu krytycznym głosom - nie było wówczas młodych książąt ani księżniczek z królewskiego rodu.
        Dopiero podczas wojny z Zawyspiarzami ze szkarłatnych okrętów zdecydowano powiększyć liczbę osób potrafiących korzystać z królewskiej magii. Od lat nie mieliśmy prawdziwego kręgu Mocy. Wedle dawnych podań, w czasie poprzednich wojen z Zawyspiarzami działały trzy, a nawet cztery kręgi Mocy. Liczyły one sześciu do ośmiu członków, którzy dobierali się wzajemnie, ze względu na wspólne więzi. Przynajmniej jeden członek kręgu Mocy byt spowinowacony z panującym monarchą i on relacjonował bezpośrednio władcy wszystko, co jego towarzysze przekazywali jemu - jeśli był to krąg przekazujący lub zbierający informacje. Inne kręgi miały za zadanie skupiać energię i w razie potrzeby wesprzeć nią panującego. Kluczowi członkowie tych kręgów byli znani jako ludzie króla czy królowej. Bardzo rzadko zdarzało się. że taka osoba służyła swemu panu niezależnie od kręgu i bez żadnego treningu. Była tak zestrojona z osobą monarchy, że w razie wyjątkowego wysiłku, jakiego wymaga czasem korzystanie z Mocy, władca mógł pobierać od niej energię życiową - zazwyczaj dotknięciem.
        Krąg Mocy zwyczajowo nazywano od imienia kluczowego członka. Najsłynniejszym był legendarny krąg Mocy baronowej Ognistej.
        Konsyliarz odrzucił prastare tradycje. Pierwszy i jedyny stworzony przez siebie krąg nazwał własnym imieniem, i tak pozostało nawet po jego śmierci. Zamiast wyszkolić grupę ludzi utalentowanych we władaniu Mocą i pozwolić kręgowi samemu się z niej wyłonić, osobiście wybrał jego członków. Tworowi Konsyliarza brakowało wewnętrznej więzi dawnych kręgów, a prawdziwa lojalność łączyła jego członków raczej z mistrzem niż z królem, toteż członek kluczowy, którym na początku był książę Dostojny, zdawał raporty Konsyliarzowi równie często jak królowi Roztropnemu lub następcy tronu, księciu Szczeremu. Po śmierci Konsyliarza i wygaśnięciu talentu Dostojnego kluczowym członkiem tego kręgu była Pogodna. Pozostali to: Prawy, Stanowczy, Bystry i Mocarny.
        
        * * *
        
        Nocami byłem wilkiem.
        Z początku bratem to za wyjątkowo realistyczny sen. Szeroka równina białego śniegu splamiona atramentowymi cieniami drzew, nieuchwytne zapachy w chłodnym wietrze, śmieszna zabawa w nurkowanie za sorkami, które wyszły z zimowych kryjówek. Obudziłem się z lekką głową i w dobrym nastroju.
        Następnej nocy śniłem tak samo żywo. Przecknąłem się ze świadomością, że kiedy blokuję przed księciem Szczerym - a co za tym idzie, przed sobą - sny o Sikorce, pozostaję otwarty na nocne myśli wilka. Oto było królestwo, do którego nie miał dostępu ani następca tronu, ani nikt inny dysponujący Mocą. Świat wolny od dworskich intryg i spisków, obaw i rozgrywek. Wilk żył chwilą obecną. Jego umysłu nie przytłaczał bagaż wspomnień. Z dnia na dzień przenosił tylko to, co niezbędne mu było do przeżycia. Nie pamiętał, ile sorków zabił dwie noce temu, lecz tylko sprawy najważniejsze: która zabawa w szukanie tropów pozwoliła upolować najwięcej królików, czy w którym miejscu strumień płynął na tyle wartko, że nigdy nie pokrywał się lodem.
        Tak więc właśnie wówczas i w taki sposób pokazałem mu, jak polować. Na początku nie szło nam zbyt dobrze. Nadal każdego ranka wstawałem bardzo wcześnie i zanosiłem mu jedzenie. Przekonywałem siebie, że to tylko nic nie znaczący incydent w moim życiu, drobna przyjemność. Zresztą przyrzekłem sobie: nie pozwolę, by ta bliskość przerodziła się w silną więź. Już wkrótce, już niedługo będzie potrafił polować sam, a wówczas zwrócę mu wolność. Czasami przekonywałem siebie, że pozwoliłem mu wchodzić w moje sny tylko po to, by łatwiej nauczyć go polować, żeby szybciej wszedł na własną ścieżkę. Unikałem rozważań, co by o tym powiedział Brus.
        Wróciwszy raz z porannej wyprawy, zastałem na kuchennym dziedzińcu dwoje żołnierzy zaprawiających się w walce na drągi. Wyzywali się dobrodusznie, fukali na siebie, wymierzali i parowali ciosy. Mężczyzny nie znałem z pewnością, a przez moment byłem przekonany, że oboje są mi obcy. Wówczas kobieta mnie zauważyła.
        - Hej! Bastardzie Rycerski! Podejdź no! Mam do ciebie słowo! - zawołała nie opuszczając kija.
        Przyglądałem się jej, próbując rozpoznać. Przeciwnik chybił, a ona wykorzystała moment i przyłożyła mu solidnie. Odskoczyła, roześmiała się głośno. Wysoko i piskliwie. Tym śmiechem mi się przypomniała.
        - Świstawka? - spytałem z niedowierzaniem.
        Błysnęła w uśmiechu zębami ze szczerbą na przodzie, sparowała mocny cios partnera i znowu odskoczyła.
        - Tak, to ja. - Oddychała ciężko.
        Jej przeciwnik, widząc, że jest zajęta, kurtuazyjnie opuścił kij. Świstawka natychmiast przypuściła atak. Mężczyzna, w porównaniu z nią, poruszał się w zwolnionym tempie. Roześmiała się i podniosła dłoń, prosząc o przerwę.
        - Bastardzie Rycerski - tym razem odwróciła się do mnie - chciałam... to znaczy, zostałam wybrana, żeby prosić cię o przysługę.
        Wskazałem gestem jej strój.
        - Zrezygnowałaś ze służby w gwardii księcia Szczerego? Ledwie dostrzegalnie wzruszyła ramionami, ale pytanie wyraźnie ją ucieszyło.
        - Nie odeszłam daleko. Straż przyboczna księżnej Ketriken. Godło lisicy. Widzisz? - Naciągnęła przód krótkiej białej kurtki uszytej z grubego samodziału. Na fioletowym tle ujrzałem szczerzącego kły białego lisa. Fiolet był w tym samym odcieniu co ciężkie wełniane spodnie. Nogawki Świstawka wetknęła w długie buty. Jej przeciwnik ubrany był podobnie. Gwardia księżnej Ketriken. W świetle niedawnej przygody władczyni taki mundur miał swoją wymowę.
        - Książę Szczery zdecydował, że jego małżonka potrzebuje własnej straży przybocznej - domyśliłem się z radością.
        Uśmiech na twarzy Świstawki nieco zbladł.
        - Niezupełnie... - Wyprostowała się prawie na baczność, jakby mi meldowała. - Zdecydowaliśmy, że przyszła królowa potrzebuje własnej drużyny. My, czyli ja i kilkoro innych, którzy jechaliśmy z nią tamtego dnia. Rozmawialiśmy później o... o wszystkim. Jak sobie poradziła, napadnięta w lesie, sama, głęboką nocą. Jaka wśród nas jest samotna. Mówiliśmy jeszcze, że ktoś powinien dać pozwolenie na utworzenie nowej straży przybocznej, ale żadne z nas nie wiedziało dokładnie, jak się do tego zabrać. Wiedzieliśmy, że to konieczne, ale nikt inny chyba nie zwracał specjalnej uwagi... potem, w zeszłym tygodniu, słyszałam przy bramie, jak się uniosłeś, że królowa wyszła, sama i pieszo, i nikt jej nie strzegł... Dobrze zrobiłeś! Byłam w kordegardzie, wszystko słyszałam!
        Przełknąłem słowa protestu, kiwnąłem głową.
        - Więc zrobiliśmy swoje - podjęła. - Ci z nas, którzy czuli, że chcą nosić fiolet i biel, po prostu tak postanowili. To był piękny, równy podział starej gwardii. Zresztą był już najwyższy czas na dopływ nowej krwi. Gwardziści księcia Szczerego trochę za bardzo obrośli w piórka. I zmiękli; za dużo czasu spędzają w zamku. Więc się podzieliliśmy, odeszło kilku, którzy zrobiliby to już dawno, gdyby mieli dokąd się udać, przyjęliśmy paru rekrutów. Dzięki tym nowym mamy okazję odświeżyć umiejętności. Trzeba ich przecież wszystkiego nauczyć. A królowa będzie miała własną straż przyboczną. Może jej nie chce, ale na pewno potrzebuje.
        - Rozumiem. - Zaczynałem czuć niepokój. - A ta prośba?
        - Wytłumacz to księciu Szczeremu - rzekła otwarcie. - I powiedz przyszłej królowej, że ma swoją drużynę.
        - To pachnie zdradą - odparłem równie szczerze. - Jeśli gwardziści następcy tronu zrzucają jego mundury i przywdziewają barwy jego małżonki...
        - Można to widzieć i tak. Można o tym mówić i tak. - Patrzyła mi w oczy bez zmrużenia powiek, uśmiech zniknął z jej twarzy. -
        , Ale ty wiesz, że tak nie jest. To rzecz konieczna. Twój... Książę Rycerski powinien był to przewidzieć. Powinien był ustanowić gwardię małżonki następcy tronu już przed laty. A książę Szczery... To nie jest nielojalność w stosunku do niego. Służyliśmy mu gorliwie, bo go kochaliśmy. Nadal kochamy. Zawsze osłanialiśmy mu plecy, nadstawialiśmy własną pierś i zacieśnialiśmy szeregi, żeby go strzec. To wszystko. Jego małżonka będzie dobrą królową. Tak sądzimy. Nie chcemy, żeby ją stracił. I tyle. Nie przestaliśmy kochać następcy tronu. Wiesz o tym.
        Wiedziałem. A jednak... Odwróciłem wzrok i spróbowałem się zastanowić. Dlaczego ja? I zaraz odgadłem: w chwili gdy się uniosłem i zbeształem wartowników, że nie chronią królowej, zgłosiłem się do tej misji na ochotnika. Brus ostrzegał mnie, bym nie zapominał, gdzie jest moje miejsce.
        - Porozmawiam z następcą tronu, księciem Szczerym. I spytam księżnę Ketriken, czy zaaprobuje tę ideę.
        Świstawka znowu błysnęła zębami w uśmiechu.
        - Wiedzieliśmy, że można na ciebie liczyć. Dzięki, Bastardzie.
        W następnej sekundzie już o mnie zapomniała. Z kijem w dłoni, tanecznym krokiem jak wcielenie groźby zbliżała się do partnera, który niechętnie oddawał pole.
        Westchnąłem ciężko. Sikorka powinna była przyjść po wodę. Tak bardzo pragnąłem na nią choćby zerknąć, a ona się nie pojawiła. Odszedłem rozczarowany. Wiedziałem, że nie powinienem na nią czatować, ale zdarzały się chwile, kiedy nie potrafiłem zwalczyć pokusy.
        Poszedłem do zamku.
        Przez kilka ostatnich dni zadawałem sobie wyrafinowaną torturę. Nie widywałem Sikorki, lecz nie potrafiłem przestać włóczyć się jej tropem. I tak wchodziłem do kuchni chwilę po tym, jak ona stamtąd wyszła, próbując złapać ślad jej perfum w powietrzu. Wieczorem w wielkiej sali biesiadnej przesiadywałem godzinami w jakimś kącie, skąd mogłem się jej przyglądać nie zauważony. Obojętne, jaką rozrywką uprzyjemniali sobie czas mieszkańcy zamku - czy radowali się występem minstrela, poety lub teatrzyku lalkowego, czy też po prostu siedzieli i rozmawiali zajmując ręce pracą, moje oczy podążały zawsze tam, gdzie mogła być Sikorka. Rozmawiała z innymi, a czasem, gdy księżna Cierpliwa decydowała się zejść na dół, nie odstępowała jej i usługiwała z wielkim oddaniem. Wyglądała poważnie i smutno w granatowym stroju służącej. Nigdy nawet nie zerknęła w moją stronę. Czasami wątpiłem, czy nasze krótkie spotkanie nie było snem, ale po powrocie do komnaty wyjmowałem koszulę, którą schowałem na dnie skrzyni, i tuliłem do niej twarz, by odnaleźć słabą woń Sikorki. I tak jakoś trwałem.
        Wiele dni minęło, od kiedy spaliliśmy na stosie pogrzebowym naszych rodaków dotkniętych kuźnicą. Poza uformowaniem się gwardii przyszłej królowej zachodziły w zamku i poza jego murami także inne zmiany. Przybyło dwóch jeszcze mistrzów szkutniczych - bez wezwania, ochotniczo zgłosili się do pracy przy budowie okrętów. Książę Szczery był zachwycony. Jeszcze bardziej poruszona była księżna Ketriken, gdyż przed nią stawili się obaj, oznajmiając, iż oddają się na usługi przyszłej królowej. Wraz z nimi przybyli terminatorzy. Teraz lampy w szopach paliły się długo przed świtem i po zachodzie słońca, a prace postępowały w piorunującym tempie. Książę Szczery jeszcze częściej przebywał poza murami zamku, księżna Ketriken zaś była bardziej przygaszona niż zwykle. Kusiłem ją książkami albo wycieczkami - bezskutecznie. Zwykle spędzała czas niemal bezczynnie nad krosnami, z każdym dniem coraz bledsza i bardziej apatyczna. Smutek księżnej udzielał się damom dworu, więc wizyta w jej komnatach wprawiała mnie w ponury nastrój.
        Nie spodziewałem się znaleźć księcia Szczerego w pracowni, więc nie doznałem rozczarowania. Był w szopie ze statkami, jak zwykle. Poprosiłem Powaba, żeby książę wezwał mnie, gdy będzie miał czas ze mną porozmawiać. Potem, z silnym postanowieniem, że dotrzymam słowa danego Cierniowi, wróciłem do swojej komnaty. Wziąłem kości do gry oraz patyczki wróżebne i ruszyłem do księżnej Ketriken.
        Postanowiłem nauczyć ją kilku gier losowych, którymi umilali sobie czas możni naszego królestwa. Miałem nadzieję, że jeśli zdołam ją zainteresować jakąś zabawą, zacznie się bardziej udzielać towarzysko, a tym samym będzie mniej potrzebowała mnie. Jej niezmienne przygnębienie zaczynało mi ciążyć.
        - Najpierw naucz ją oszukiwać. - Karzeł, oczywiście. Dreptał tuż przy moim łokciu, szczurze berło podskakiwało mu lekko na ramieniu. Nic po sobie nie pokazałem, ale on i tak wiedział, że znowu mnie zaskoczył. Oczy błyszczały mu rozbawieniem. - Powiedz jej, że tak się właśnie gra. Powiedz, że reguły dopuszczają oszustwo. Wystarczy poślednia zręczność dłoni, łatwa do nauczenia, i nasza pani będzie mogła raz czy drugi wyczyścić księciu Władczemu kieszenie, nim zacznie ją podejrzewać. A potem cóż pocznie królewski syn? Oskarży przyszłą królową Koziej Twierdzy o kantowanie przy grze w kości?
        - Sądzę, że nasza księżna miałaby mi za złe, gdybym ją zmylił w ten sposób - odrzekłem. - A może pójdziesz ze mną i spróbujesz odrobinę podnieść ją na duchu? Ja odłożę kości na bok, a ty pokażesz jej kilka kuglarskich sztuczek?
        - Pokażę jej kilka kuglarskich sztuczek? Bastardzie, jak dzień długi nie robię nic innego! Moją pracę uważasz za rozrywkę, a sam wyczyniasz błazeństwa, bo gorliwie rozgrywasz partię nie swoimi kartami. Przyjmij radę błazna. Naucz swoją panią nie gry w kości, lecz kalamburów, a wówczas oboje będziecie mądrzejsi.
        - Kalambury? To gra z Miasta Wolnego Handlu, prawda?
        - Dziś ogromnie rozpowszechniona w Koziej Twierdzy. Zgadnij na przykład, jeśli potrafisz: jak zawołać kogoś, kogo nie wiadomo, jak zawołać?
        - Nigdy nie byłem biegły w tej sztuce, błaźnie.
        - Ani w żadnej innej, przypisanej twojemu rodowi. Odpowiedz na inne pytanie. Co ma skrzydła w zwoju Roztropnego, płomienny język w księdze Szczerego, srebrne oczy w pergaminach z miasta Prawdziwego i złote łuski na skórze w twojej komnacie?
        - Czy to kalambur?
        Spojrzał na mnie z politowaniem.
        - Nie. Kalamburem było moje pytanie. To Najstarszy. A pierwszy kalambur był: jak zawołać kogoś, kogo nie wiadomo, jak zawołać?
        Zwolniłem. Spojrzałem na trefnisia, ale trudno było pochwycić jego wzrok.
        - To kalambur czy poważne pytanie?
        - Czy to kalambur? Czy poważne pytanie? Poważne. - Karzeł był poważny.
        Zatrzymałem się w pół kroku, zupełnie skołowany. Spojrzałem na niego pytająco. W odpowiedzi podniósł sobie przed nos szczurze berło. Uśmiechnął się do niego afektowanie.
        - Widzisz, szczurku, on wie nie więcej niż jego stryj albo dziadek. Żaden z nich nie wie, jak wezwać Najstarszego.
        - Mocą - rzekłem impulsywnie. Obrzucił mnie dziwnym spojrzeniem.
        - Wiesz o tym?
        - Podejrzewam.
        - Dlaczego?
        - Nie wiem. Teraz, kiedy się nad tym zastanawiam, nie wydaje mi się to możliwe. Król Mądry podjął długą podróż w poszukiwaniu Najstarszych. Po co miałby to robić, skoro mógł ich po prostu wezwać Mocą?
        - Zaiste. A jednak niekiedy w odruchu mieszka prawda. Więc rozszyfruj mi taki kalambur, chłopcze. Król żyje. Podobnie książę. Obaj mają Moc. Gdzie są inni szkoleni razem z królem albo ci, którzy uczyli się Mocy przed nim? Jak to się stało, że tak mało mamy wyuczonych w korzystaniu z Mocy w czasie, gdy są tak bardzo potrzebni?
        - W czas pokoju uczono niewielu. Konsyliarz nie widział potrzeby. Krąg Mocy, który stworzył... - zamilkłem i choć korytarz był pusty, nagle straciłem ochotę do rozmowy. Zawsze utrzymywałem w sekrecie wszystko, co książę Szczery powiedział mi na temat Mocy.
        Trefniś zatańczył dookoła mnie.
        - Jeśli bucik nie pasuje, nikt w nim dobrze nie tańcuje, choćby szył go i sam mistrz - wyrecytował.
        - No właśnie - zgodziłem się ponuro.
        - A ten, co go sprawił, już odszedł. Smutne. Takie smutne. Smutniejsze niż gorące mięso na stole i czerwone wino w kielichu. Lecz ten, który odszedł, został ukształtowany przez kogoś innego.
        - Mistrzyni Troskliwa. Ona także już odeszła.
        - Ach! Lecz król Roztropny żyje. I żyje książę Szczery. Wydaje mi się, że jeśli dwóch, których ona kształciła, jeszcze dycha, mogą być także inni. Gdzie oni są? Wzruszyłem ramionami.
        - Odeszli. Poumierali. Zestarzeli się. Nie wiem. - Powstrzymywałem zniecierpliwienie, próbowałem zastanawiać się nad pytaniami błazna. - Siostra króla Roztropnego, Radosna. Matka Dostojnego. Prawdopodobnie potrafiła korzystać z Mocy, ale nie żyje od dawna. Ojciec króla Roztropnego, król Szczodry, chyba jako ostatni miał do dyspozycji krąg Mocy. Z tego pokolenia tylko nieliczni jeszcze żyją... - Umilkłem. Książę Szczery powiedział mi któregoś razu, że Troskliwa uczyła każdego, kto miał w sobie iskrę talentu. Ci ludzie byli ledwie z dziesięć lat starsi od następcy tronu...
        - Zbyt wielu spośród nich umarło, jeśli chcesz znać moje zdanie. Coś o tym wiem - odpowiedział karzeł na nie zadane pytanie. Wpatrywałem się w niego ogłupiały. Wywalił na mnie język, zawirował w tanecznym piruecie. Przyjrzał się swemu berłu, podrapał szczurzą czaszkę czule pod brodą. - Widzisz, szczurku? Przecież ci mówiłem. Żaden z nich nie wie. Żaden z nich nie ma tyle rozumu, żeby spytać. - Znowu ruszył w tan.
        - Błaźnie, czy ty naprawdę nie potrafisz mówić normalnie?! - krzyknąłem zirytowany.
        Znieruchomiał nagle w połowie piruetu, jakbym go uderzył.
        - A po co? Czy słuchałbyś mnie uważnie, gdybym nie przemawiał do ciebie zagadkami? Czy zatrzymałbyś się i rozważył słowo po słowie, i zastanawiał się nad nimi później w samotności? Dobrze więc. Spróbuję. Znasz rymowankę “Sześciu czarowników zjechało do Stromego”?
        Skinąłem głową, jak zwykle skołowany.
        - Wyrecytuj.
        - “Sześciu czarowników zjechało do Stromego, wspięło się na wzgórze i nigdy nie zeszło, zamienieni w kamień uciekli...” - dalszy ciąg starej dziecięcej wyliczanki wyleciał mi z głowy. - Nie pamiętam, co dalej. Wierszyk zresztą zupełnie nie ma sensu, to tylko rymowane słowa. Łatwo wpadają w ucho, ale nic nie znaczą.
        - I pewnie dlatego zostały zapisane na kosztownym pergaminie, pomiędzy wersami przekazującymi istotną wiedzę - podsumował błazen.
        - Nie wiem! - wybuchnąłem. Nagle się rozsierdziłem. - Błaźnie, znowu przemawiasz kalamburami! Twierdzisz, że mówisz otwarcie, lecz twoja prawda umyka przede mną!
        - Kalambury, drogi mój Bastardzie, są po to, by zmusić ludzi do myślenia. Do szukania nowej prawdy w starych przysłowiach. Ale cóż... Twój intelekt umyka przede mną. Jak mam go dosięgnąć? Może jeśli przyjdę pod twe okno księżycową nocą i zaśpiewam:
        
        Ach, Bastardzie, książątko najdroższe ty moje!
        Patrzę na twe znoje, na twe przegrane boje
        I na twoje męstwo.
        Widzę, jak desperacko jurność swą powściągasz,
        Choć winno dać ci radość to, czego pożądasz,
        Nieść rychłe zwycięstwo.
        
        Rzucił się na kolana, trącił nie istniejące struny na berle. Śpiewał z uczuciem i nawet niebrzydko. Melodię zapożyczył z popularnej ballady miłosnej. Westchnął teatralnie, zwilżył wargi i podjął żałośnie:
        
        Czemu żaden z Przezornych nie patrzy nigdy wprzód?
        Czemuż myślą tylko o tym, co teraz i tu?
        Wybrzeża pustoszone i lud gnębi zmora
        Ja ostrzegam, lecz słyszę: “To jeszcze nie pora!”
        Ach, Bastardzie, książątko najdroższe ty moje,
        Będziesz zwlekał, aż zniszczą całe życie twoje?
        
        Przechodząca mimo dziewka służebna stanęła zdumiona i zaczęła się przysłuchiwać. Jakiś paź wyjrzał zza drzwi i przyglądał nam się z szerokim uśmiechem. Gorący rumieniec zaczął palić mi twarz, bo karzeł patrzył na mnie żarliwie i czule. Próbowałem mimochodem odsunąć się od niego, ale parł za mną na kolanach, chwycił mnie za rękaw. Zmuszony byłem się zatrzymać, jeśli nie chciałem wywołać groteskowej szarpaniny. Stałem i czułem się jak głupiec. Trefniś uśmiechnął się do mnie sztucznie. Paź zachichotał, a gdzieś dalej w korytarzu usłyszałem, że dwie dziewczyny komentują scenę w rozbawieniu. Nie podniosłem oczu, by sprawdzić, kto się bawi moim kosztem. Błazen przesłał mi całusa. Tym razem podjął śpiew konfidencjonalnie wyciszonym głosem:
        
        Czy wyroki losu zawsze zwodzić cię będą?
        Nie, jeśli zawalczysz całą swoją Mocą.
        Roześlij poselstwa, nawet drogą krętą
        Zjednaj sojuszników, niech za tobą kroczą!
        Odszukaj uMocnionych, z ziemią zrównaj mury,
        Doskonal talenty, na któreś plwał z góry.
        
        Jest przyszłość jeszcze nie ukształtowana
        Przez ciebie tworzona - ciebie, mego pana!
        Bo gdy użyjesz zRozumienia, męstwa
        Do wspaniałego na wrogach zwycięstwa,
        Ocalisz wszystkie księstwa, ziemie niezmierzone,
        I ród twój na wsze czasy zachowa koronę.
        
        Błaga cię oto błazen na kolanach:
        Nie daj, nie pozwól nadciągnąć ciemności.
        Nie daj, by lud cały utonął w nicości!
        W twoje ręce nasza nadzieja składana!
        
        Przerwał na chwilę, udał, że całuje mi dłoń, po czym zakończył głośno i wesoło:
        
        A jeśli wolisz, by minęło
        to wszystko -
        jak tyle bździn z twojego zadka,
        to blisko
        będzie do chwili, gdy skłonię ci
        się nisko.
        I rzeknę: “Nie ma się co wstydzić.
        Paś oczy tym, co człowiek rzadko widzi!”
        
        Nagle puścił mój rękaw i wywinął skomplikowanego kozła, zakończonego wystawieniem na mnie gołych pośladków. Były wstrząsająco białe. Nie potrafiłem ukryć ani rozbawienia, ani urazy. Błazen skoczył na równe nogi, poprawił ubranie i szczurek na jego berle skłonił się skromnie wszystkim, którzy przystanęli, by przyglądać się mojemu poniżeniu. Zabrzmiał szczery śmiech i gromkie brawa. Mnie natomiast odebrało mowę. Odwróciłem wzrok, usiłowałem oddalić się cichcem, lecz karzeł stanowczo zastąpił mi drogę po raz kolejny. Nagle spoważniał i zwrócił się do widzów, którzy ciągle jeszcze szczerzyli zęby w uśmiechu.
        - Pfuj, wstyd! Jak możecie się weselić? Chichotać i wytykać palcami złamane serce chłopca! Nie wiecie, że Bastard utracił najukochańszą? Ach, skrywa żałobę pod rumieńcem! Ona odeszła do grobu, a jego namiętność płonie nie ugaszona. Ta najuparciej niewinna i jadowicie nadęta spośród panien - droga wielmożna pani Tymianek wydała ostatnie tchnienie. Od swego własnego smrodu, w to nie wątpię wcale, choć niektórzy gadają, że zjadła nieświeżą wędlinę. Przecież nieświeża wędlina - mógłby ktoś powiedzieć - cuchnie nieprawdopodobnie, by ostrzec każdego chętnego. To samo możemy powiedzieć o naszej drogiej zmarłej, wielmożnej pani Tymianek, więc nie wyczuła jadu, bo wzięła tę woń za zapach własnych palców. Nie rozpaczaj, drogi Bastardzie, znajdziemy ci inną. Sam się tym zajmę, choćby nawet już dzisiaj! Przysięgam na głowę szlachetnego szczurka! A teraz idź już do swoich obowiązków, gdyż zaiste i ja w swoich zwlekałem o wiele za długo. Zegnaj, biedny Bastardzie! Odwagi, posmutniałe serce! I jaka twarz bez wyrazu przy takim strapieniu! Biedny niepocieszony młodzieńcze! Ach, Bastardzie! Biedny, biedny Bastardzie...
        Odszedł, potrząsając żałośnie głową i rozprawiając ze szczurzą czaszką, którą z podstarzałych wdów powinien mi naraić. Patrzyłem za nim całkowicie osłupiały. Czułem się zdradzony tym publicznym przedstawieniem. Choć zawsze miał cięty język i był płochy, nigdy się nie spodziewałem za jego sprawą zostać wystawiony na pośmiewisko. Czekałem, że się odwróci i powie coś jeszcze, co pomoże mi wszystko zrozumieć. Nic z tego. Ruszyłem korytarzem płonąc ze wstydu i jednocześnie osłupiały ze zdumienia. Proste rymy mocno utkwiły mi w głowie; wiedziałem, że w nadchodzących dniach będę wiele razy rozważał jego pieśń miłosną i szukał ukrytego w niej znaczenia. Wielmożna pani Tymianek... Nie rozgłaszałby takiej wieści, gdyby nie była “prawdziwa”. Dlaczego Cierń pozwolił swojemu publicznemu wcieleniu zakończyć żywot? Czyje biedne ciało zostanie, jako zwłoki wielmożnej pani Tymianek, wywiezione do dalekich krewnych na pogrzeb? Czy w ten sposób chciał rozpocząć podróż, tajemnie wymknąć się z twierdzy? Po co jednak uśmiercać tę damę? By książę Władczy uwierzył, że udało mu się ją otruć? A to w jakim celu?
        Zamyślony dotarłem w końcu do komnat przyszłej królowej. Chwilę stałem przed progiem, odzyskując spokój. Nagle otworzyły się drzwi po przeciwnej stronie i prosto na mnie wyszedł książę Władczy. Nim zdołałem oprzytomnieć, rzekł wielkodusznie:
        - Nic nie szkodzi, Bastardzie. Trudno oczekiwać choćby zwykłych przeprosin od kogoś tak zrozpaczonego jak ty.
        Wygładzał kaftan, a za nim na korytarz wychodzili trzej młodzi dworzanie, chichocząc w rozbawieniu.
        - Gdzie się przyssiesz teraz, gdy stara wiedźma Tymianek nie żyje? - zapytał cicho, jadowitym tonem. - Cóż, pewnie bez trudu znajdziesz inną staruchę, która cię przytuli. A może teraz zakręcisz się koło jakiejś młodszej? - Miał czelność obdarzyć mnie uśmiechem, nim obrócił się z furkotem rękawów i ruszył przed siebie długimi krokami. Za nim podążyli nieodłączni pochlebcy.
        Rozwścieczyła mnie zniewaga pod adresem przyszłej królowej. Gniew kipiał mi w sercu, dusił w gardle. Wzbierała we mnie straszna siła; uniosłem górną wargę, obnażyłem kły. Gdzieś z daleka dotarło do mnie:
        “Co? Co takiego? Zabić! Zabić! Zabić!!!”
        Uczyniłem krok. Następny byłby już biegiem, chciałem zatopić kły w miejscu, gdzie szyja łączy się z ramionami.
        Ale powstrzymał mnie okrzyk pełen zaskoczenia:
        - Bastardzie Rycerski!
        Głos Sikorki! Odwróciłem się do niej, nagle nie wściekły, lecz rozpromieniony. Ona jednak uciekła wzrokiem.
        - Zechciej mi wybaczyć, panie - i minęła mnie. Oczy spuszczone, maniery służącej.
        - Sikorka? - zrobiłem za nią jeden krok. Stanęła. Twarz miała wypraną z wszelkich emocji, głos zupełnie obojętny.
        - Panie? Czy masz dla mnie jakieś polecenia?
        - Polecenia? - Oczywiście. Zerknąłem w przód i za siebie; korytarz był pusty. Zbliżyłem się do niej o krok, zniżyłem głos. - Nie. Po prostu strasznie za tobą tęskniłem. Sikorko, ja...
        - Tak nie uchodzi, panie. Zechciej mi wybaczyć. - Odwróciła się, dumnie, spokojnie.
        - Co ja takiego zrobiłem? - spytałem zły i zmieszany. Właściwie nie spodziewałem się odpowiedzi. A jednak stanęła. Ramiona sztywno wyprostowane, głowa w koronkowym czepeczku uniesiona do góry. Nie spojrzała na mnie.
        - Nic. Nie zrobiłeś nic, panie - rzekła do gołej ściany. - Absolutnie nic.
        - Sikorko! - zaprotestowałem, ale ona już zniknęła za zakrętem.
        Dopiero po dłuższej chwili zdałem sobie sprawę, że wydaję z siebie dziwny dźwięk - ni to skamlenie, ni to warkot.
        “Zapolujmy lepiej”.
        “Świetnie! - zgodziłem się bez namysłu. - Czy jest coś lepszego? Zapolować, zabić, zjeść, zasnąć. I nigdy nie robić nic więcej”.
        “Dlaczego nie teraz, od razu?”
        “Sam nie wiem”.
        Zebrałem się w sobie i zapukałem do drzwi księżnej Ketriken. Otworzyła mała Różyczka. Kiedy się uśmiechała, robiły jej się dołeczki w policzkach.
        Od razu zgadłem, co tu robiła Sikorka. Księżna Ketriken podziwiała zapach grubej zielonej świecy. Na stole stało kilka innych.
        - Wawrzyn - zauważyłem.
        - Witaj, Bastardzie Rycerski. Wejdź i rozgość się. Mogę ci podać coś do jedzenia? Wina?
        Przyglądałem się jej z niedowierzaniem. Jakaż niewiarygodna zmiana! Księżna emanowała siłą i energią. Ubrana była w miękką szarą tunikę i wąskie spodnie. Włosy miała uczesane jak zwykle, niewiele biżuterii: pojedynczy naszyjnik z zielonych i niebieskich kamieni. Kiedy zawróciłem ją do Koziej Twierdzy kilka dni temu, była rozżalona, zagniewana, zraniona i zagubiona. Teraz tryskała pogodą ducha.
        Poza przyszłą królową oraz Różyczką nikogo tu nie było. Książę Szczery uskarżał mi się któregoś razu, że komnaty jego małżonki przypominają rygorystycznie utrzymany obóz żołnierski. Nie przesadzał. Proste meble byty nieskazitelnie czyste. Próżno by szukać ciężkich gobelinów czy dywaników, obecnych w całym zamku. Na podłodze leżały proste maty ze słomy, w kątach stało kilka pergaminowych parawanów naznaczonych bardzo delikatnym wzorem kwiatów i drzew. Żadnego nieporządku. W tym wnętrzu wszystko było albo skończone i odłożone na miejsce, albo jeszcze nie zaczęte. Tylko w ten sposób potrafię opisać bezruch, jaki tutaj czułem.
        Drażniły mnie sprzeczne uczucia. Stałem milczący i nieruchomy, uspokajałem oddech i bicie serca. Jeden kąt został przeobrażony w zaciszną niszę, oddzieloną od reszty parawanami. Tam zielony wełniany dywanik leżał na podłodze pomiędzy niskimi wyściełanymi ławami, jakie widywałem w górach. Księżna Ketriken ustawiła wawrzynową świecę obok jednego z przepierzeń. Zapaliła ją polanem wyjętym ż kominka. Tańczący płomień ukryty za pergaminem ożywił i natchnął ciepłem wschodzące słońce na malunku. Księżna usiadła na jednej z ław. Wskazała mi miejsce naprzeciwko.
        - Zechcesz mi towarzyszyć?
        Usiadłem. Delikatnie rozświetlony pergamin, złudzenie odosobnionej izdebki i słodka woń wawrzynu. Niska ława była zaskakująco wygodna. Dopiero po dłuższej chwili przypomniałem sobie cel wizyty.
        - Pani, przyszedł mi do głowy pomysł, by pokazać ci kilka gier, jakimi zabawiamy się w Koziej Twierdzy. Mogłabyś dzielić te rozrywki z innymi mieszkańcami zaniku.
        - Raczej innym razem - odparła uprzejmie - kiedy oboje będziemy chcieli zainteresować się tym rodzajem zabawy i, oczywiście, jeśli nadal będziesz miał ochotę zapoznać mnie z regułami. Tylko pod takimi warunkami. Przekonałam się, że prawdę mówią dawne porzekadła. Możesz odejść od swojego własnego ja na tyle daleko, na ile pozwala więź. Potem albo więź pęknie, albo przyciągnie cię z powrotem. Ja miałam szczęście. Raz jeszcze wróciłam do prawdziwej siebie. Właśnie to dzisiaj spostrzegłeś.
        - Nie rozumiem. Uśmiechnęła się.
        - Nie musisz. - Znowu zamilkła.
        Mała Różyczka usiadła nieco dalej, przy kominku. Wzięła w dłonie tabliczkę i kredę. Nawet dziecko wydawało się dzisiaj wyjątkowo spokojne. Ponownie zwróciłem wzrok na księżnę Ketriken i czekałem. Patrzyła na mnie, lekko uśmiechnięta, z zamyśleniem na twarzy.
        - Co robimy? - zapytałem po jakimś czasie.
        - Nic - odparła księżna. Długo milczeliśmy oboje.
        - Nasze wygórowane ambicje, zadania, jakie przed sobą stawiamy, granice, jakie próbujemy narzucić światu - wszystko to tylko cień drzewa na śniegu. Zmieni się wraz z wędrówką słońca, zginie z nadejściem nocy, a kiedy stopnieje śnieg, rozpłynie się po ziemi. Tylko drzewo będzie trwało. Rozumiesz? - W oczach miała czułość.
        - Tak sądzę - odrzekłem skrępowany. Obdarzyła mnie spojrzeniem nieomal litościwym.
        - Zrozumiałbyś, gdybyś przestał tak usilnie próbować zrozumieć, gdybyś przestał się głowić, dlaczego to dla mnie takie ważne, i po prostu sprawdził, czy taka idea coś znaczy w twoim życiu. Nie każę ci tego robić. Nikomu tutaj niczego nie nakazuję.
        I znowu zamilkła. Nie robiła nic. Zwyczajnie siedziała naprzeciwko mnie. A jednak... czułem, jak jej świadomość płynie dookoła mnie, muskając niekiedy najdelikatniejszym dotknięciem. Gdybym nie poznał Mocy ani Rozumienia, zapewne w ogóle bym go nie odgadł. Ostrożnie, jakbym wkraczał na most z pajęczyny, tknąłem tę świadomość.
        Księżna miała w sobie magię. Nie sięgała nią do umysłu, tak jak ja to robiłem, nie do jednej istoty. Odrzuciłem świat, jaki pojmowałem własnymi zmysłami. Ketriken nie szukała swoim Rozumieniem niczego szczególnego. Po prostu była, ale była jako część całości. Zebrała myśli i połączyła się ze wszystkimi nitkami wielkiej pajęczyny. Doświadczyłem czegoś delikatnego i subtelnego; zdumiewało mnie to i zachwycało. Odetchnąłem głęboko. Otworzyłem się na Rozumienie wszystkiego. Porzuciłem wszelką ostrożność, wszelkie obawy, że Brus mnie wyczuje. Nigdy w życiu nie zaznałem niczego podobnego. Magia Ketriken była niczym kropelki rosy ślizgające się po nitce babiego lata. A ja - podobny do szalonego strumienia, nagle wyzwolonego, śpieszącego wypełnić stare koryta po brzegi i wysłać języczki wody na suchy ląd.
        “Zapolujmy!” - odezwał się rozradowany wilk.
        Brus w stajni wyprostował się znad czyszczonego kopyta, zmarszczył groźnie brwi, a jednak nie wiedział... Sadza zatańczyła w boksie. Sikorka lekko wzruszyła ramionami i odgarnęła kosmyk włosów. Ketriken, siedząca naprzeciw, drgnęła i spojrzała na mnie, jakbym coś powiedział. W następnej chwili zostałem porwany, pochwycony z tysiąca stron, rozciągnięty na cztery strony świata, nielitościwie oświetlony. Wyczuwałem wszystko: nie tylko ludzi, ale każdego gołębia trzepoczącego skrzydłami pod okapem, każdą mysz, która skradała się za beczkami wina, każdą żywą istotę, a przecież nie były to żywe istoty, lecz węzły na pajęczynie życia.
        “Nikt nie jest sam, nikt nie jest zapomniany, nic nie jest pozbawione znaczenia, nic nie jest nieważne” - zaśpiewał ktoś i zamilkł.
        Po tym solo odezwał się chór, inne głosy, odległe i niewyraźne.
        “Co takiego? O co chodzi? Ktoś wołał? Jesteś tutaj? Czy ja śnię?”
        Czepiały się mnie jak żebrak rękawów możnego pana i nagle poczułem, że jeśli nie ucieknę, nie uda mi się już nigdy oddzielić od wszechobecnego istnienia. Zamrugałem, zamknąłem się z powrotem w sobie samym. Odetchnąłem głęboko.
        Czas prawie stał w miejscu. Minęło go tyle, ile trzeba na krótki oddech, na drgnienie powieki. Ketriken spojrzała pytająco. Udawałem, że nie zauważyłem. Potarłem nos wierzchem dłoni. Poprawiłem się na ławie.
        Odczekałem jeszcze trochę, westchnąłem.
        - Niestety, chyba nie pojmuję, na czym polega ta gra - rzekłem przepraszająco.
        Udało mi się ją rozzłościć.
        - To nie jest gra. Nie musisz niczego rozumieć, nic robić. Po prostu musisz być.
        Urządziłem przedstawienie, jak podejmuję kolejną próbę. Siedziałem kilka chwil zupełnie nieruchomo, potem bezmyślnie skubałem mankiet koszuli. W końcu spuściłem powieki, niby zawstydzony.
        - Pięknie pachnie - rzekłem. Ketriken westchnęła z rezygnacją.
        - Dziewczyna, która robi te świece, ma wrodzone wyczucie zapachów. Potrafi mi wrócić wspomnienia ogrodów, otoczyć mnie ich wonią. Książę Władczy przyniósł jedną świecę z wawrzynem, a potem już sama prosiłam tę dziewczynę o inne. Ona jest tutaj na służbie i nie ma czasu ani materiału, żeby robić dużo świec. Dlatego uważam się za szczęśliwą, że przyniosła mi dziś kilka.
        - Książę Władczy - powtórzyłem. Władczy rozmawiał z Sikorką. Władczy znał ją na tyle dobrze, że wiedział o jej świecach. Ścierpłem ze strachu. - Pani, wydaje mi się, że przeszkadzam ci w pasjonujących zajęciach. Sprzeczne to z moimi zamiarami. Czy mogę cię opuścić teraz, by powrócić, kiedy będziesz pragnęła towarzystwa?
        - Moje zajęcia nie wykluczają towarzystwa, Bastardzie Rycerski. - Popatrzyła na mnie smutno. - Nie spróbujesz jeszcze raz? Przez chwilę miałam wrażenie... Nie? W takim razie pozwalam ci odejść. - Usłyszałem w jej głosie rozżalenie i ból samotności. Wzięła głęboki oddech, wolno wypuściła powietrze. Znowu poczułem, jak jej świadomość przędzie nić wśród osnowy pajęczyny.
        “Księżna Ketriken ma Rozumienie - pomyślałem. - Niezbyt silne, ale jednak”.
        Cicho opuściłem komnatę. Rozbawiło mnie nieco, kiedy się zastanowiłem, co by na to powiedział Brus. O wiele mniej zabawne były wspomnienia, jak księżna zareagowała na moje doświadczenie z jej magią. Przyszły mi na myśl nocne łowy z wilkiem. Czy małżonka następcy tronu zacznie się niedługo uskarżać na dziwne sny?
        Wtem przejął mnie lodowaty dreszcz. Wiedziałem już na pewno. Zostanę zdemaskowany. Zachowywałem się zbyt beztrosko. Brus wyczuwał, kiedy używałem Rozumienia. A jeśli byli jeszcze inni? Mogłem zostać oskarżony o praktykowanie zwierzęcej magii. Odnowiłem mocne postanowienie, swój szlachetny stanowczy zamiar. Jutro. Jutro to zrobię.
      
11. WILCZA SAMOTNOŚĆ
        
        Trefniś na zawsze pozostanie jedną z większych tajemnic królewskiego zamku w Koziej Twierdzy. Można chyba nawet stwierdzić, że nic o nim nie wiadomo. Jego pochodzenie, wiek, płeć i rasa pozostawały obiektem przypuszczeń. Najbardziej zadziwia, w jaki sposób osoba powszechnie znana potrafiła tak skutecznie utrzymać ową aurę tajemniczości. Pytania dotyczące błazna zawsze będą liczniejsze niż odpowiedzi. Czy rzeczywiście posiadał legendarne zdolności i umiejętność przewidywania? Czy był obdarzony talentem do jakiejś magii? A może po prostu miał żywy umysł i cięty język, dzięki czemu ludzie odnosili wrażenie, że zna przyszłość? Jeżeli jej nie znał, bardzo zmyślnie udawał, a równocześnie prowokował do działania wielu spośród nas, i w ten sposób bezwiednie pomagaliśmy mu kształtować przyszłość wedle jego upodobania.
        
        * * *
        
        Biel na bieli. Jedno ucho drgnęło i ten ledwie zauważalny ruch go zdradził.
        “Widzisz?” - ponagliłem.
        “Czuję”.
        “Rozumiem”. - Przeskoczyłem wzrokiem na łup. Już zapadł w całkowity bezruch. Ale tamto drgnienie w zupełności wystarczyło.
        “Widzę!”
        Wilczek skoczył, pognał za królikiem przez głęboki śnieg. Musiał przebijać się przez zaspy ciężkimi susami. Królik zwodził to w prawo, to w lewo, dookoła drzewa, wokół kępy krzaków, tu, tam, pomiędzy głogi. Przyczaił się? Wilczek węszył pełen nadziei, lecz gęste kolce boleśnie kłuły w nos.
        “Uciekł” - oznajmiłem.
        “Na pewno? Dlaczego mi nie pomogłeś?”
        “Nie mogę biegać po głębokim śniegu. Muszę się podkraść, a potem skoczyć, tylko raz”.
        “Aha! - Olśnienie. Konsternacja. - Jesteśmy we dwóch. Powinniśmy polować razem. Znajdę tamtego królika i napędzę na ciebie. Ty będziesz gotowy, skoczysz raz i skręcisz mu kark”.
        Wolno pokręciłem głową.
        “Musisz się nauczyć polować sam. Nie zawsze będę z tobą, nawet myślą”.
        “Wilk nie powinien polować sam”.
        “Może i nie. Chyba że musi. Tak jak ty. A zresztą nie chciałem, żebyś zaczynał od królików. Chodź!”
        Natychmiast znalazł się tuż za mną, zadowolony, że prowadzę.
        Wyszliśmy na łowy, nim zimowy świt powlókł niebo szarością. Teraz niebiosa były błękitne i czyste. Trop, za którym podążaliśmy, rysował się ledwie dostrzegalnym szlaczkiem na głębokim śniegu. Z każdym krokiem zapadałem się po kolana. Las zamarł w zimowej ciszy, od czasu do czasu przerywanej tylko trzepotem jakiegoś ptaszka albo dalekim skrzeczeniem kruka. Był to rzadki las, w większej części młodnik, niekiedy poprzerastany gigantami pozostałymi po ogniu, który oczyścił to zbocze. Latem było tu doskonałe pastwisko dla kóz. Wydeptały drobnymi, ostrymi racicami ścieżkę, którą teraz podążaliśmy. Prowadziła obok murowanej chaty ostro w dół, do zagrody i szopy. Zimą obejście stało puste.
        Tego ranka zastałem Wilczka w świetnym humorze. Pokazał mi sekretną ścieżkę prowadzącą za mury, omijającą straże. Wiodła przez starą bramę dla bydła, dawno zamurowaną cegłami. Jakieś drgania gruntu obluzowały kamienie i zaprawę, tworząc szczelinę, przez którą mogłem się przecisnąć. Ugnieciony śnieg zdradził mi, że Wilczek często używał tej drogi. Ledwie wyszliśmy poza mury, zniknął w ciemnościach jak cień. W bezpiecznej odległości od zaniku przemienił wycieczkę w naukę podchodzenia. Biegł naprzód, warował ukryty, a potem wyskakiwał znienacka. To pchnął mnie łapą, to szczypnął zębami, to zataczał wielkie koło i atakował od tyłu. Pozwalałem mu, bo beztroskie harce rozgrzewały mi ciało i duszę. Pilnowałem tylko, byśmy ciągle szli naprzód, więc gdy nastał jasny dzień, byliśmy daleko od Koziej Twierdzy, w okolicy odludnej zimą. Przez czysty przypadek dostrzegłem na śniegu białego królika, bo prowadziłem wilka do innego, łatwiejszego łupu.
        “Po co tu przyszliśmy?” - zapytał Wilczek, gdy w zasięgu wzroku pojawiła się chata.
        “Polować”.
        Wilczek przywarował obok mnie. Czekał.
        “No, idź - odezwałem się. - Szukaj łupu”.
        “Pewnie, ale mi polowanie! Szukanie nędznych resztek po człowieku” - prychnął ze wzgardą.
        “Nie resztki. Idź, szukaj!”
        Wyprysnął do przodu, zaczął z ukosa podchodzić chatę. Obserwowałem go uważnie. Wiele go nauczyły nasze wspólne sny; tym razem chciałem, żeby polował niezależnie ode mnie. Nie wątpiłem, że potrafi. Ganiłem siebie samego, że ten sprawdzian jest tylko jeszcze jednym powodem do zwłoki.
        Wilczek udawał cień na śniegu. Zbliżał się do chaty bardzo ostrożnie, nasłuchiwał, węszył.
        “Dawne zapachy. Zimne i stare. Ludzie. Kozy”.
        Zastygł nagle, posunął się do przodu o krok, bardzo ostrożnie. Teraz jego ruchy były oszczędne i precyzyjne. Uszy postawione do przodu, ogon prosty; Wilczek był pochłonięty podchodzeniem, skupiony.
        “Mysz!”
        Skoczył i złapał. Potrząsnął łbem, szybko kłapnął zębami i małe zwierzątko wyleciało w powietrze. Schwytał je ponownie.
        “Mysz!” - oznajmił radośnie.
        Raz jeszcze wyrzucił zdobycz wysoko w górę, zatańczył na tylnych łapach. Złapał mysz delikatnie, drobnymi przednimi zębami, znów podrzucił. Promieniowałem dumą. Zanim skończył się bawić łupem, z myszy został mokry strzęp futerka. Wreszcie pochłonął ją jednym mlaśnięciem i wielkimi skokami wrócił do mnie.
        “Myszy! Pełno tu myszy. Wszędzie pełno ich śladów i zapachów”.
        “Tak przypuszczałem. Pasterze ciągle się skarżą, że latem wszystko gryzą i buszują w zapasach. Pozostały tu na zimę”.
        “Bardzo tłusta jak na tę porę roku.” - Wilczek oblizał się i w podskokach pobiegł naprzód.
        Polował z entuzjazmem, lecz tylko do chwili gdy nasycił głód. Wówczas na mnie przyszła kolej zbliżyć się do chaty. Śnieg zawalił koślawe drewniane drzwi, ale udało mi się je otworzyć. W środku było mroczno i zimno. Przez nieszczelny dach napadało śniegu - leżał zmarzniętymi białymi smugami na brudnej podłodze. Dostrzegłem palenisko z hakiem na kocioł, stół i ławę. Zostało trochę drewna, więc rozpaliłem niewielki ogień na poczerniałych kamieniach. Tylko tyle, bym się mógł odrobinę rozgrzać i posilić chlebem oraz mięsem, które przyniosłem ze sobą. Wilczek podszedł do mnie, z łakomstwa spróbował kawałek jednego i drugiego. Leniwie zwiedził wnętrze chaty.
        “Mnóstwo myszy!”
        “Wiem. - Zawahałem się, po czym dodałem z trudem: - Nie będziesz tu głodował”.
        Właśnie obwąchiwał coś w kącie. Gwałtownie podniósł łeb. Zbliżył się do mnie, stanął na sztywnych łapach. W jego źrenicach czaiła się dzikość.
        “Zostawiasz mnie”.
        “Tak. Masz pod dostatkiem jedzenia. Wrócę tu jeszcze, sprawdzę, czy czegoś ci nie brak. Chyba nie zaznasz głodu. Nauczysz się polować. Najpierw na myszy, potem na większą zwierzynę...”
        “Zdradzasz mnie. Zostawiasz stado”.
        “Nie. Nie jesteśmy stadem. Zwracam ci wolność. Za bardzo przywiązaliśmy się do siebie. To nie jest dobre dla żadnego z nas. Mówiłem ci już dawno temu, że nie chcę tej więzi. Musimy się rozstać. Wkrótce dorośniesz, będziesz żył jak dziki wilk”.
        “Wilk jest częścią stada. Czy są tutaj w pobliżu inne wilki? Czy przyjmą mnie, obcego?”
        Odwróciłem wzrok.
        “Nie. Tutaj nie ma wilków. Trzeba biec wiele dni, żeby dotrzeć do leśnych ostępów”.
        “Więc co tu mnie czeka?”
        “Jedzenie. Wolność. Twoje własne życie, niezależne od mojego”.
        “Będę sam! - Wyszczerzył na mnie kły, po czym nagle się odwrócił. Ominął mnie szerokim łukiem. Podszedł do drzwi. - Rzeczywiście nie należysz do stada, jesteś człowiekiem. Tylko człowiek uważa, że potrafi rządzić cudzym życiem. Moje serce należy do mnie. Ja daję je, komu zechcę. Nie podaruję go człowiekowi, który mnie odrzuca. Ani nie będę posłuszny temu, kto wyrzeka się stada i więzi. Mam zostać tutaj i węszyć po ludzkiej norze, żeby złapać jakąś mysz, która żywi się śmieciami człowieka? Mam być jak te myszy? Nie! Jeśli nie jesteśmy stadem, nie jesteśmy rodziną. Nie jestem ci winien nic, a już na pewno nie posłuszeństwo. Nie zostanę tutaj. Będę żył, jak mi się spodoba”.
        Ukrywał coś przede mną, odgadłem bez trudu.
        “Zrobisz, jak zechcesz, poza jednym. Nie wolno ci wrócić za mną do Koziej Twierdzy. Zabraniam ci tego”.
        “Zabraniasz? Ty mi zabraniasz! Zabroń wiatrowi wiać dookoła tej twojej kamiennej nory albo trawie wyrastać z ziemi. Masz takie samo prawo. Ty zabraniasz!”
        Prychnął i odwrócił się ode mnie. Zakułem swoje serce w stalowy pancerz i odezwałem się do niego po raz ostatni.
        - Wilczku! - zawołałem na głos.
        Był zaskoczony. Położył uszy po sobie. Niewiele brakowało, żeby na mnie warknął. Nie zdążył. Odepchnąłem go. Zawsze wiedziałem, jak to zrobić, równie instynktownie jak potrafiłem wyrwać palec z ognia. Nieczęsto korzystałem z tej umiejętności, gdyż pewnego razu Brus obrócił ją przeciwko mnie i od tej pory nie miałem do niej zaufania. Nie było to takie pchnięcie, jakiego użyłem w stosunku do szczeniaka zamkniętego w klatce. Teraz włożyłem w nie siłę; psychiczne odtrącenie przeobraziło się nieomal w zjawisko fizyczne. Wilk odskoczył zdumiony, wstrząśnięty. Stał na szeroko rozstawionych łapach, gotów do ucieczki.
        - Idź! - krzyknąłem na niego. Człowieczy głos, ludzkie słowo; a jednocześnie odepchnąłem go raz jeszcze, każdą dostępną mi cząstką Rozumienia. Uciekł, i to nie z wilczą gracją, ale potykając się i gramoląc przez śnieg. Zabroniłem sobie sięgnąć za nim myślą. Bez tego wiedziałem, że nie zawróci. Odepchnięcie było zerwaniem wszelkiej więzi; nie tylko moją ucieczką z jego umysłu, lecz także wypchnięciem wilka z mojego. Rozłączeni. I lepiej niech tak zostanie. A przecież kiedy stałem i patrzyłem na jego ślad w śniegu, czułem pustkę, lodowate zimno, mrowiący chłód.
        Zacząłem marsz do domu. Im dalej szedłem, tym bardziej czułem się zraniony. Nie fizycznie, ale to jedyne porównanie, jakie potrafię znaleźć. Tak poraniony, jakby ktoś pasami darł ze mnie skórę i łamał kości. Było gorzej niż wówczas, gdy Brus zabrał Gagatka, bo tym razem uczyniłem to sobie sam. Gasnące popołudnie wydawało mi się chłodniejsze niż ciemność przed brzaskiem. Próbowałem siebie przekonać, że nie powinienem czuć wstydu. Zrobiłem, co było konieczne. Podobnie jak z Megiera. Odsunąłem tę myśl od siebie. Wilczkowi będzie dobrze. Lepiej mu będzie beze mnie niż ze mną. Jakie życie czekało to dzikie zwierzę, gdyby musiało ciągle czaić się w pobliżu zamku, wiecznie w niebezpieczeństwie, że odkryją je zamkowe psy albo myśliwi, albo ktoś inny, kto mógłby zrobić mu krzywdę? Może będzie samotny, ale żywy. Nasza więź została zerwana. Narastało we mnie przemożne pragnienie, by sięgnąć do jego myśli raz jeszcze, sprawdzić, czy ciągle go czuję, czy jego umysł nadal sprzęgał się z moim. Nie uległem. Już po wszystkim. Nie będzie za mną szedł. Nie po tym, jak go odepchnąłem. Nie. Wędrowałem dalej. Nie oglądałem się za siebie.
        Gdybym nie był tak głęboko zamyślony, tak skupiony, może bym coś dostrzegł. Chociaż mocno w to wątpię. Z Rozumienia i tak nigdy nie było najmniejszego pożytku w przypadku ofiar kuźnicy. Czy skradali się za mną, czy też zabłądziłem w pobliże ich kryjówki? Dowiedziałem się o ich obecności dopiero wtedy, gdy jeden skoczył mi na plecy. Upadłem twarzą w śnieg. W pierwszej chwili byłem przekonany, że to wrócił Wilczek, zbuntowany przeciw mojej decyzji. Przetoczyłem się i prawie zerwałem na nogi, lecz następny chwycił mnie za ramię. Trzech mężczyzn. Jeden bardzo młody, pozostali dwaj starsi, dobrze zbudowani i wysocy. Dostrzegłem to wszystko w mgnieniu oka, zapamiętałem starannie, jakbym wykonywał ćwiczenie zadane przez Ciernia. Jeden trzymał w dłoni długi nóż, pozostali drewniane maczugi. Obdarci, plugawi. Brudne, skołtunione włosy i brody. Twarze czerwone, łuszczące się od mrozu, posiniaczone i pocięte. Czy walczyli między sobą, czy też napadli kogoś innego przede mną?
        Wyrwałem się z uchwytu i odskoczyłem, próbując zyskać możliwie największy dystans. Za pasem miałem nóż. Co prawda z krótkim ostrzem, ale była to moja jedyna broń. Nie wziąłem z sobą miecza. Kto by przypuszczał, że w pobliżu Koziej Twierdzy są jeszcze ofiary kuźnicy? Otoczyli mnie szerokim kręgiem. Pozwolili wyjąć nóż. Nie przestraszyli się, przecież nie znali lęku.
        - Czego chcecie? Płaszcza? - Rozpiąłem klamrę, płaszcz opadł na ziemię.
        Jeden z napastników powiódł za nim wzrokiem, ale żaden nie skoczył. Przemieszczałem się nieustannie, obracałem, próbowałem patrzeć na wszystkich trzech jednocześnie, żadnemu nie pozwalałem zajść mnie od tyłu. Nie było to łatwe zadanie.
        - Rękawice? - Ściągnąłem je z rąk, rzuciłem w kierunku najmłodszego. Pozwolił im upaść u swoich stóp.
        Pochrząkiwali niezdecydowani, kołysali się na piętach, obserwowali mnie. Żaden nie chciał zaatakować pierwszy. Zrobiłem krok, potem drugi w stronę luki w kręgu. Przesunęli się, zablokowali mi drogę ucieczki.
        - Czego chcecie?! - ryknąłem.
        Pochwyciłem spojrzenie jednego z nich. W jego oczach było mniej człowieczeństwa niż w źrenicach Wilczka. Nawet nie okrucieństwo, nic. Zamrugał.
        - Mięso - wychrypiał z trudem.
        - Nie mam mięsa. Nie mam w ogóle jedzenia. Nie warto ze mną walczyć!
        - Ty - zirytował się jeden i wydał z siebie dźwięk podobny do śmiechu, jednak bez odrobiny wesołości, pusty. - Mięso!
        Zwlekałem o moment za długo, o tę chwilę za długo patrzyłem na niego, bo wówczas drugi zaatakował. Zamknął mnie w uścisku, unieruchamiając rękę i nagle - to straszne - zatopił zęby w moim ciele, w miejscu gdzie szyja przechodzi w ramię. Mięso. Ja.
        Poderwany niewyobrażalnym przerażeniem próbowałem się uwolnić. Biłem się jak podczas tamtego pierwszego starcia z chorymi na kuźnicę: niepomny ludzkich odruchów, brutalny bez granic. Wyuczona technika walki była moim jedynym sprzymierzeńcem w potyczce trzech na jednego. Wszyscy walczyliśmy o przeżycie, lecz ja byłem zdrowy i silny, a oni osłabieni przez zimno i głód. Udało mi się zrzucić pierwszego napastnika, choć zostawiłem mu w zębach własne ciało. Tyle pamiętam. Dalsze wydarzenia nie są już równie jasne. Nie potrafię ustawić ich we właściwej kolejności. Złamałem nóż na żebrach najmłodszego. Pamiętam kciuk wycelowany w moje oko i pamiętam mlaszczący dźwięk, gdy go wydobyłem z oczodołu. Zwarłem się z którymś z napastników, a drugi walił mnie maczugą po ramionach, póki nie zdołałem podstawić pod ciosy jego towarzysza. Nie przypominam sobie, żebym czuł ból, a dziura wygryziona w barku była tylko miejscem ciepłym od krwi. Ogarnięty żądzą mordu, nie zauważałem własnych ran. Chciałem zabijać.
        Nie mogłem wygrać. Byłem sam. Najmłodszy leżał w śniegu krztusząc się krwią, ale dwóch pozostałych atakowało zażarcie. Pierwszy mnie dusił, drugi wyrywał nóż z mojego ciała, dodatkowo zaplątany w rękaw. Kopałem i młóciłem pięściami, bezskutecznie. Krańce świata zaczęły mi czernieć, niebo wirować.
        “Bracie!”
        Spadł na nas jak grom z jasnego nieba. Uderzył w naszą zwartą grupkę niczym taran. Wszyscy wylądowaliśmy w śniegu. Duszące mnie ramię rozluźniło chwyt. Wciągnąłem w płuca świszczący haust powietrza. W głowie mi się przejaśniło i nagle odzyskałem serce do walki. Przysięgam, widziałem siebie samego, z twarzą purpurową z wysiłku, ociekającego krwią, wydzielającego ostrą woń, która doprowadza do szaleństwa. Obnażyłem zęby i ruszyłem na człowieka z nożem. Wilczek skoczył na tego drugiego. Zaatakował z szybkością błyskawicy. Wbił zęby, szarpnął - odskoczył, zanim dosięgły go zmarznięte ręce.
        Wiedziałem, kiedy szczęki Wilczka zamknęły się na ludzkim gardle. Czułem tę śmierć chrzęszczącą między własnymi zębami, a potem tryskającą krew, płynącą mi po wargach. Potrząsnąłem głową, wydarłem kawał ciała, a przez tę wyrwę życie uciekło na wolność po cuchnącym ubraniu.
        Potem nastał czas niczego.
        Jeszcze później siedziałem na śniegu, oparty o pień drzewa. Wilczek leżał niedaleko. Przednie łapy miał powalane krwią. Wylizywał je do czysta: starannie, powoli, dokładnie.
        Ramieniem otarłem z brody i z warg ciepłą krew. Nie moją. Nagle zrozumiałem. Zacząłem pluć zarostem człowieka, którego zabiłem, potem zwymiotowałem, ale nawet ostry smak żółci nie uwolnił moich ust od wspomnienia ludzkiego ciała i krwi. Spojrzałem na trupa, odwróciłem wzrok. Miał rozszarpane gardło. Przez jeden przerażający moment pamiętałem, jak jego ścięgna zaczepiały mi się o zęby. Zacisnąłem powieki. Przestałem myśleć.
        Zimny nos na policzku.
        “Wilczek”.
        “Nie Wilczek. Ślepun. Mama nazwała mnie Ślepunem. Ostatni z miotu otworzyłem oczy”.
        Węszył przez chwilę, kichnął. Popatrzył na nieżywych ludzi. Bezwiednie zrobiłem to samo. Mój nóż odebrał życie najmłodszemu, ale chłopak nie umarł szybko. Pozostali dwaj...
        “Ja zabijam szybciej - zauważył Ślepun rzeczowo. - No, ale nie mam krowich zębów. Jak na swoje możliwości sprawiłeś się nieźle”.
        Wstał, otrząsnął się od czubka nosa po czubek ogona. Poczułem na twarzy kropelki krwi - zimnej i ciepłej. Aż się zatchnąłem, otarłem ją, a potem dopiero zrozumiałem.
        “Krwawisz”.
        “Tak jak ty. Wyciągnął ostrze z ciebie i wbił we mnie”.
        “Daj mi obejrzeć ranę”.
        “Po co?”
        Pytanie zawisło między nami w mroźnym powietrzu. Zbliżała się noc. Potężne konary nad moją głową sczerniały na tle wieczornego nieba. Nie potrzebowałem światła, żeby Ślepuna widzieć. W ogóle nie musiałem go widzieć. Czy człowiek musi widzieć własne ucho, by wiedzieć, że jest na miejscu?
        “Jesteśmy braćmi. Jesteśmy stadem” - przyznałem.
        “Naprawdę?”
        Poczułem sięganie, szukanie, jednoczenie. Poznałem to już wcześniej, ale wtedy uciekałem, blokowałem dojście. Teraz nie. Skupiłem na wilku całą uwagę. Ślepun: skóra i zęby, mięśnie i pazury, był ze mną, był mną. Długi nóż ugodził go w bark, przeszedł między dwoma dużymi mięśniami. Wilk siedział z przednią łapą podkuloną pod pierś. Zawahałem się... i zaraz wyczułem jego rozżalenie. Więc już dłużej się nie ociągałem: sięgnąłem ku niemu, podobnie jak on sięgał ku mnie.
        “Zaufanie nie jest zaufaniem, dopóki nie jest wzajemne”.
        Byliśmy tak bliscy sobie, że nie wiem, który z nas to pomyślał. Przez jakiś czas miałem podwójną świadomość świata. Nosem Ślepuna odbierałem smród martwych ciał, jego uszy mówiły mi o skradających się lisach padlinożercach, dzięki jego oczom widziałem wyraźnie mimo gasnącego dnia. A potem owa podwójność zniknęła, jego zmysły były moje, moje należały do niego.
        Zrobiło mi się zimno. Odnaleźliśmy płaszcz. Zesztywniał na mrozie, ale i tak go włożyłem. Nie próbowałem zapinać, odsłoniłem miejsce ugryzienia u podstawy szyi. Udało mi się naciągnąć rękawice.
        - Chodźmy - odezwałem się cicho. - Musimy oczyścić i opatrzyć rany. Wracajmy do domu, ogrzejemy się trochę.
        Zgodził się. Kiedy ruszyliśmy, szedł obok mnie, nie za mną. Raz podniósł łeb wysoko, wciągnął głęboko rześkie powietrze. Powiał zimny wiatr. Zaczął padać śnieg. I to wszystko. Węch Ślepuna dał mi pewność, że nie muszę się więcej obawiać ofiar kuźnicy. Smród tych, którzy zostali za nami, był coraz słabszy, zagłuszony zapachem padlinożerców, którzy przyszli na ucztę.
        “Nie miałeś racji - zauważył Ślepun. - Żaden z nas nie poluje dobrze sam. - Chytry uśmieszek. - Chyba że twoim zdaniem dobrze sobie radziłeś, zanim się zjawiłem?”
        - Wilk nie powinien polować samotnie - oznajmiłem. Próbowałem ocalić resztki godności.
        Wywiesił jęzor.
        “Nie bój się, braciszku. Będę z tobą”.
        Szliśmy poprzez skrzypiący biały śnieg, między czarnymi drzewami.
        “Już niedaleko” - pocieszył mnie.
        Wsparł mnie swoją siłą i kuśtykaliśmy dalej.
        
        * * *
        
        Nadeszło południe, nim zameldowałem się u drzwi pracowni księcia Szczerego. Przedramię miałem szczelnie zabandażowane i schowane w obszernym rękawie. Rana była niezbyt głęboka, lecz bolesna. Ugryzienie w bark znacznie trudniej było ukryć. Mocno krwawiłem. Poprzedniej nocy przed lustrem oczyściłem ranę, co skończyło się jeszcze większym krwawieniem. Gdyby Ślepun mi nie przyszedł z pomocą, straciłbym w walce dużo więcej niż ten kawałek ciała. Trudno opisać, jak wstrętna była mi ta myśl. Udało mi się włożyć ubranie. Podciągnąłem koszulę jak najwyżej na szyję i zawiązałem ciasno. Tarła ranę niemiłosiernie, ale skrywała opatrunek. Bojaźliwie zastukałem do drzwi pracowni następcy tronu.
        Powab oznajmił mi, że księcia Szczerego tu nie ma. Z jego twarzy wyczytałem niepokój.
        - Pewnie nie może zostawić szkutników samych przy pracy? - domyśliłem się.
        - Jest w wieży - rzekł krótko stary sługa. Ruszyłem w drogę, nim wolno zamknął drzwi.
        Cóż, słyszałem już o tym od księżnej Ketriken. Im wyżej wspinałem się po stopniach, tym większy ogarniał mnie strach. Dlaczego książę Szczery tam zachodził? Z tego miejsca używał Mocy porą letnią, gdy piękna pogoda sprzyjała Zawyspiarzom niepokojącym nasze wybrzeża. Nie miał powodu wspinać się tutaj zimą, szczególnie dzisiaj, podczas śnieżnej zawiei. Żadnego powodu poza przerażającym nałogiem samej Mocy.
        I ja zakosztowałem tej pokusy. Swego czasu poznałem gwałtowny zalew Mocy. Niczym zatarte wspomnienie dawnego cierpienia wróciły do mnie przestrogi mistrza Mocy, Konsyliarza:
        - Jeśli jesteś słaby, jeśli brakuje ci skupienia i dyscypliny, jeśli jesteś skłonny pobłażać sobie i ulegać przyjemnostkom, nigdy nie zdobędziesz panowania nad Mocą. Przeciwnie - to Moc zapanuje nad tobą. Ćwiczcie skąpienie sobie miłych doznań, pozbądźcie się wszelkiej słabości, która wystawia was na próbę. Wówczas dopiero może zdołacie się oprzeć pokusie Mocy. Jeśli się jej poddacie, będziecie jak wielkie dzieci: bezrozumni.
        Prowadził nas trudną drogą kar i wyrzeczeń. Wreszcie znalazłem się pod wpływem Mocy. Jej pokusa okazała się dla mnie nie tandetną przyjemnostką, jak sugerował Konsyliarz, lecz wielkim uniesieniem. Krew szybciej krążyła mi w żyłach i serce biło mocniej - jak podczas słuchania muzyki albo gdy ujrzałem nagły wzlot bażanta w jesiennym lesie, czy po prostu doskonale przeprowadziłem konia nad trudną przeszkodą. To była taka chwila, gdy z całym światem osiągałem równowagę idealną i współdziałałem doskonale. Wrażenie stawało się bardziej krystaliczne i silniejsze, w miarę jak rosły umiejętności posługiwania się Mocą. Nie była mi dana szansa osiągnięcia wysokiego stopnia wtajemniczenia. W starciu z Konsyliarzem niemal utraciłem talent do korzystania z Mocy. Mentalnych murów obronnych, jakie wtedy wzniosłem, nie potrafił skruszyć nawet książę Szczery, a moja zdolność sięgania do cudzego umysłu zaczęła przypominać narowistego wierzchowca.
        Zatrzymałem się na szczycie schodów. Wziąłem bardzo głęboki wdech, potem wolno wypuściłem powietrze. Odegnałem ponury nastrój. Tamto się już skończyło, tamten czas przeminął. Nie było sensu teraz się nad tym rozwodzić.
        Zgodnie ze starym obyczajem wszedłem bez pukania, żeby nie rozpraszać księcia.
        Nie miał potrzeby używać Mocy, a jednak to robił. Okiennice otworzył na oścież, wychylił się przez parapet. Wiatr hulał po komnacie, płatki śniegu lśniły bielą w ciemnych włosach następcy tronu, na jego błękitnej koszuli i kaftanie. Oddychał wolno, głęboko, spokojnie - trochę jak w głębokim śnie, a trochę jak odpoczywający biegacz. Chyba mnie nie zauważył.
        - Witaj, książę Szczery - odezwałem się cicho.
        Odwrócił się do mnie, oczy miał niczym ogień w palenisku, niczym blask słońca, niczym wiatr uderzający w twarz. Wszedł we mnie Mocą z taką siłą, że poczułem się wypchnięty z siebie; jego umysł posiadł mój tak całkowicie, że nie zostało już wcale miejsca dla mnie. Przez jedną chwilę tonąłem w księciu Szczerym. Zaraz uciekł, wycofał się tak gwałtownie, że aż się zachwiałem jak od silnego ciosu. Uczynił jeden długi krok, chwycił mnie za łokieć, pomógł utrzymać równowagę.
        - Wybacz - rzekł. - Nie spodziewałem się nikogo. Wystraszyłeś mnie.
        - Powinienem był zapukać - odparłem. Mogłem już stać o własnych siłach. - Czego wypatrujesz z taką uwagą, książę Szczery?
        Odwrócił wzrok.
        - Nic szczególnego się nie dzieje. Kilku chłopców na klifie szuka ptasich gniazd. Dwa kutry wypłynęły na połów, ale załogi już marzą o powrocie do przystani. Przy tej pogodzie...
        - Więc nie sięgasz ku Zawyspiarzom, panie?
        - Nie ma ich w okolicy o tej porze roku. Ale trzymam straż. - Zerknął na moje przedramię, które właśnie uwolnił z uścisku. - Co ci się stało?
        - Właśnie z tego powodu szukałem cię, książę Szczery. Zostałem zaatakowany przez ofiary kuźnicy. W pobliżu chaty koźlarzy, na zboczu wzgórza.
        Ściągnął ciemne brwi.
        - Wiem gdzie. Ilu ich było? Jak wyglądali?
        Opisałem napastników, a on kiwał głową, wcale nie zaskoczony.
        - Kilka dni temu dostałem o nich raport. Dotarli tak blisko Koziej Twierdzy? Chyba szli bez chwili wytchnienia. Zabici?
        - Tak. Wiedziałeś o nich, panie? - Byłem zdumiony. - Sądziłem, że zmietliśmy ofiary kuźnicy z powierzchni ziemi.
        - Zmietliśmy tych nieszczęśników, którzy wówczas byli w pobliżu Koziej Twierdzy. Następni zdążają ku nam nieustannie. Śledziłem ich kroki, ale nie spodziewałem się ich tutaj tak szybko.
        Po chwili udało mi się uspokoić głos.
        - Książę Szczery, dlaczego ich tylko śledzimy? Dlaczego musimy... poświęcać im tyle uwagi?
        Następca tronu odchrząknął lekko, odwrócił się do okna.
        - Czasem trzeba pozwolić przeciwnikowi dokończyć ruch, żeby się zorientować w jego strategii.
        - Ofiary kuźnicy mają jakąś strategię? Wątpię. Oni...
        - Opowiedz mi wszystko - zażądał książę, nie patrząc na mnie.
        Zawahałem się krótko, potem zdałem szczegółowe sprawozdanie. Pod koniec opisu walki moja opowieść stała się cokolwiek chaotyczna. Pozwoliłem sobie na pewną nieścisłość.
        - Udało mi się uwolnić z jego uchwytu... No i wszyscy trzej zostali tam martwi.
        Nie odrywał wzroku od morza.
        - Powinieneś unikać podobnych starć, Bastardzie Rycerski. Nie wychodzisz z nich bez szwanku.
        - To prawda - przyznałem pokornie. - Czernidło robiła co w jej mocy...
        - Nie byłeś ćwiczony na wojownika. Masz inne talenty. Ich powinieneś używać w obronie. Jesteś zdolnym szermierzem, ale w czasie walki zazwyczaj rezygnujesz z miecza, choć brak ci tężyzny i wagi awanturnika... jak dotąd.
        - Tym razem nie dano mi wybrać broni - rzekłem odrobinę zagniewany.
        - Słusznie. Nie dano. - Był daleki myślami. Lekkie, ale wyczuwalne napięcie zdradziło mi, że używał Mocy. Nawet w czasie rozmowy. - Muszę znów cię prosić o pomoc. Chyba masz rację, już wystarczająco długo byłem tylko obserwatorem. Ofiary kuźnicy zbierają się wokół Koziej Twierdzy. Dlaczego? Nie wiem, ale nie wolno ich dopuścić do miasta. Znowu posłużysz mi za narzędzie, za oręż do obrony. Powtarzam: nie wolno ich dopuścić do miasta. Tym razem może zdołam powstrzymać moją panią od bezwolnego mieszania się w te sprawy. Rozumiem, że gdyby teraz nabrała ochoty na konną przejażdżkę, ma do towarzystwa gwardię przyboczną?
        - Tak, książę Szczery - rzekłem, przeklinając siebie, że wcześniej nie zawiadomiłem go o drużynie przyszłej królowej.
        Rzucił mi miażdżące spojrzenie.
        - Wedle plotek, jakie do mnie dotarły, byłeś pomysłodawcą utworzenia takiej straży. Nie chcę cię pozbawiać zasług, ale kiedy dotarła do mnie ta pogłoska, zasugerowałem ludziom domysły, że uczyniłeś to za moją przyczyną. I tak, zdaje się, rzeczywiście zrobiłem. Choć pośrednio.
        - Tak, książę Szczery. Miałem wystarczająco dużo rozumu, żeby na tym poprzestać.
        - No dobrze. Jeśli moja pani tak lubi przejażdżki, będzie odpowiednio strzeżona. Choć wolałbym zdecydowanie, żeby już nigdy więcej nie spotkała ofiar kuźnicy. Powinienem jej wymyślić jakieś zajęcie - dodał znużony.
        - Może Ogród Królowej - zaproponowałem, przypominając sobie opowieść księżnej Cierpliwej.
        Książę Szczery zerknął na mnie.
        - Ten stary ogród na szczycie wieży - wyjaśniłem. - Opustoszały od lat. Niewiele z niego zostało, nawet zanim Konsyliarz kazał nam rozebrać resztę, żeby zrobić miejsce na lekcje władania Mocą. Kiedyś musiało tam być pięknie. Kwiaty, rzeźby, winorośle...
        Książę Szczery uśmiechnął się do wspomnień.
        - Były też baseny dla ptaków, a w nich lilie wodne i barwne rybki, nawet małe żabki. Swego czasu Rycerski i ja często zaglądaliśmy do tego ogrodu. Matka zawiesiła na sznureczkach błyskotki ze szkła i metalu - lśniły w słońcu niczym klejnoty. A kiedy wiatr nimi poruszał, dźwięczały wesoło. - Mnie także rozmarzały książęce wspomnienia tamtego czasu i miejsca. - W ogrodzie mieszkała kotka, Psotnica, lubiła się wygrzewać na ciepłych kamieniach. Była łaciata, uszy miała zakończone pędzelkami. Śledziła nas spomiędzy donic pełnych kwiatów, a my bawiliśmy się z nią pęczkami piórek przywiązanymi do sznurków... zamiast się uczyć. Do tej pory nie znam dobrze ziół. Pamiętam tylko tymianek. Potrafię nazwać każdy gatunek tymianku, jaki tam rósł. Moja matka hodowała mnóstwo tymianku. I kocimiętki.
        - Twoja małżonka, książę Szczery, pokocha to miejsce - rzekłem. - W Królestwie Górskim lubiła zajmować się ogrodami.
        - Naprawdę? - wyglądał na zdziwionego. - Od razu powinienem był jej wymyślić jakieś bardziej... przyziemne zajęcie.
        Wyczułem nagłe rozdrażnienie w głosie księcia. Nie, nawet coś więcej. Jak to mogło być, że ja wiedziałem o jego małżonce więcej niż on sam?
        - Księżna lubi pracę w ogrodzie - powiedziałem cicho. - Hodowała zioła i wiedziała o każdym wszystko. Wspominałem ci o tym, książę Szczery.
        - Tak, chyba rzeczywiście. - Westchnął. - Masz rację, Bastardzie. Odwiedź ją i opowiedz w moim imieniu o Ogrodzie Królowej. Zimą prawdopodobnie niewiele tam zdziała, ale kiedy nadejdzie wiosna...
        - Może ty sam, książę Szczery... - ośmieliłem się zasugerować, ale potrząsnął głową.
        - Nie mam czasu. Zdaję się na ciebie. A teraz idziemy na dół. Do map. Chcę z tobą przedyskutować kilka spraw.
        Posłusznie zawróciłem do wyjścia. Książę Szczery poszedł za mną wolniej. Przytrzymałem mu drzwi, a on w progu zatrzymał się i rzucił przez ramię spojrzenie na otwarte okno.
        - Uspokaja mnie to - przyznał otwarcie, zupełnie jakby mówił, że bawi go zabawa w loteryjkę. - Ciągnie mnie w każdej wolnej chwili. Więc muszę być zajęty, Bastardzie. Bardzo zajęty.
        - Rozumiem - rzekłem, niezupełnie pewien, czy mówię prawdę.
        - Nie rozumiesz - oznajmił książę z absolutną pewnością. - Nie pojmujesz ogromu mojej samotności, chłopcze. Mogę znać myśli innych ludzi. Podsłuchiwanie ich bywa bardzo łatwe. Nikt jednak nigdy mi nie odpowiada. Kiedy żył Rycerski... Tak mi go brak, chłopcze. Czasami tak mocno za nim tęsknię... Czuję się, jakbym był jedynym przedstawicielem gatunku na świecie. Jak ostatni, polujący samotnie wilk.
        Ciarki przeszły mi po plecach.
        - Król Roztropny nie używa Mocy? - ośmieliłem się spytać. Pokręcił głową.
        - Rzadko, prawie wcale. Jest słaby, a Moc wyczerpuje i umysł, i ciało. Wiemy o tym tylko ja i ty - dodał cicho.
        Skinąłem głową.
        Wolno schodziliśmy na dół.
        - Czy medyk oglądał twoje ramię? - zapytał książę. Pokręciłem głową.
        - Brus też nie - stwierdził. To już nie było pytanie.
        Znowu pokręciłem głową. Na mojej ręce ciągle były widoczne znaki po wilczych zębach, chociaż Ślepun podgryzał mnie tylko w zabawie. Nie mogłem pokazać Brusowi ran po walce z napastnikami skażonymi kuźnicą, nie zdradzając mojej więzi z wilkiem.
        Książę Szczery westchnął.
        - Dbaj, żeby rany były czyste. I pamiętaj: kiedy wychodzisz z zamku, bądź gotów na wszystko. Stale. Nie zawsze można liczyć na pomoc.
        Powoli zatrzymałem się na schodach. Następca tronu szedł dalej. Nabrałem głęboko powietrza.
        - Książę Szczery - odezwałem się cicho. - Co... Ile wiesz?
        - Mniej niż ty - odparł dobrotliwie. - A więcej niż ci się wydaje, że wiem.
        - Tak mógłby powiedzieć błazen - rzekłem z goryczą.
        - On także doskonale wie, co to jest samotność i do czego może doprowadzić człowieka. - Wziął głęboki oddech, a ja w tym momencie miałem pewność, iż zaraz usłyszę, że on wie, kim jestem, i nie potępia mnie za to. Cóż, byłem w błędzie. - Zdaje się, Bastardzie, że trefniś rozmawiał z tobą kilka dni temu.
        Szedłem za księciem w całkowitej ciszy, zastanawiając się, skąd wiedział tak wiele. Moc, oczywiście. Doszliśmy do pracowni. Powab jak zwykle był na posterunku, czekał. Przyszykował jadło i grzane wino zaprawione korzeniami. Następca tronu zabrał się do jedzenia z wielką ochotą. Siedziałem naprzeciw. Nie byłem głodny, ale nabierałem apetytu patrząc, jaką radość księciu sprawia ten prosty, krzepiący posiłek. Pod tym względem pozostał żołnierzem. Potrafił się cieszyć drobnymi przyjemnościami. Jaki będzie latem, gdy znów zacznie przez wiele godzin dziennie wypatrywać wroga i Mocą krzyżować mu morskie szlaki, by odpowiednio wcześnie ostrzec swój lud? Przypomniałem sobie, jak wyglądał minionego roku w porze żniw: wychudzony, z pooraną zmarszczkami twarzą, pozbawiony energii i chęci do jedzenia. Pił wtedy wyłącznie lecznicze wywary szykowane przez Ciernia. Życie następcy tronu ograniczyło się do używania Mocy. Latem głód Mocy zastąpi mu każde inne łaknienie. Jak to przyjmie księżna Ketriken?
        Podeszliśmy do map. Teraz już trudno było nie zauważyć rysującego się wzoru. Nie bacząc na przeszkody, lasy, rzeki czy zamarznięte równiny, skażeni kuźnicą ciągnęli do Koziej Twierdzy. Trudno mi było uwierzyć, że ci ludzie, pozbawieni uczuć, niezdolni do myślenia, do snucia planów podjęli morderczą podróż w bardzo trudnych warunkach tylko po to, by dotrzeć do stolicy królestwa. Raporty zawierały niezbite fakty. Wszyscy, których udało się zidentyfikować, podchodzili do Koziej Twierdzy.
        - Nadal nie dostrzegasz w tym realizacji logicznego planu? - zapytał książę spokojnie.
        - Nie pojmuję. Jak mogliby cokolwiek zaplanować? Jak mieliby się kontaktować? Zresztą nie wierzę w ich porozumienie. Oni nie dążą celowo do spotkania, żeby wędrować tutaj gromadą. Po prostu każdy z osobna kieruje się w tę stronę. Niektórzy parami lub trójkami.
        - Jak ćmy do płomienia świecy - zauważył książę Szczery.
        - Albo muchy do padliny - uzupełniłem kwaśno.
        - Jedni zauroczeni, inni głodni - rozmyślał następca tronu. - Muszę się dowiedzieć, co ich tak do mnie przyciąga.
        - Dlaczego, książę Szczery, chcesz poznać ich cel? Dlaczego sądzisz, że jesteś nim ty?
        - Nie wiem. Ale jeśli się dowiem, będę potrafił zrozumieć wroga. Przecież nie za sprawą przypadku wszystkie ofiary kuźnicy zdążają do Koziej Twierdzy. Robią to z mojego powodu, Bastardzie. Może nie z własnej woli, ale z mojego powodu. Muszę zrozumieć dlaczego.
        - By pojąć szaleństwo, trzeba oszaleć.
        - Oho! - zakrzyknął książę rozbawiony. - Kto teraz wysławia się jak błazen?
        Pytanie mi dokuczyło, więc puściłem je mimo uszu.
        - Książę Szczery, od dnia gdy karzeł naigrawał się ze mnie... - ciągle żywy tkwił we mnie wstyd i żal. Jeszcze niedawno ufałem, że mam w błaźnie przyjaciela. - Od tamtego dnia zastanawiam się nad kilkoma sprawami, na które mnie uczulił, choć zrobił to w przykry dla mnie, drwiący sposób. Powiedział, jeśli właściwie pojąłem jego kalambury, że powinienem szukać obdarzonych Mocą. Ludzi z pokolenia króla, wyszkolonych przez mistrzynię Troskliwą. Zasugerował mi też chyba, że powinienem więcej dowiedzieć się o Najstarszych. Jak ich wezwać? Co mogą zrobić? Kim są?
        Książę Szczery odchylił się na oparcie krzesła, splótł dłonie na piersi.
        - Znalezienie odpowiedzi na każde z tych pytań może na długi czas dać zajęcie co najmniej dziesięciu osobom. A z drugiej strony nie warto tym zajmować choćby jednego człowieka. Po pierwsze: owszem, powinni być między nami ludzie obdarzeni Mocą, nawet starsi od mojego ojca, wyuczeni na potrzeby dawnych wojen z Zawyspiarzami. Ich imiona nigdy nie były powszechnie znane. Nauki odbywały się dyskretnie, stąd nawet członkowie jednego kręgu niewiele wiedzieli o wybrańcach do innych. Powinny być jednak jakieś zapiski na ten temat. Jestem pewien, że swego czasu istniały. Co się z nimi stało - nie potrafię powiedzieć. Wyobrażam sobie, że po śmierci mistrzyni Troskliwej trafiły do Konsyliarza. Nie znaleziono ich jednak wśród jego rzeczy, po tym jak... umarł.
        Książę zamilkł. Obaj wiedzieliśmy, jak zakończył życie Konsyliarz, choć nigdy o tym nie rozmawialiśmy. Konsyliarz zginął jako zdrajca, w chwili gdy przy użyciu Mocy próbował odebrać księciu Szczeremu życiową energię i w ten sposób go zabić. Stało się inaczej. Następca tronu, korzystając z mojej siły, pozbawił całej energii Konsyliarza. Żaden z nas nie wspominał tego z przyjemnością.
        - Może książę Władczy wie, gdzie się znajdują te zapiski? - zapytałem, siląc się na obojętny ton.
        - Jeśli tak, nic mi nie powiedział - odrzekł książę równie obojętnie. - Kiedyś szukałem ludzi obdarzonych Mocą. Nie znalazłem żadnego wśród żywych.
        - Tak... - Jakiś czas temu usłyszałem coś o tym od Ciernia. - Poznałeś ich imiona, panie?
        - Kilka przypomniał sobie mój ojciec. To byli członkowie kręgu, który służył królowi Szczodremu. Innych sam przypominałem sobie mgliście z czasów, gdy byłem jeszcze dzieckiem. O kilku następnych dowiedziałem się rozmawiając z najstarszymi mieszkańcami zamku. Oczywiście dyskretnie. Nie chciałem i nadal nie chcę, by moje poszukiwania nabrały rozgłosu.
        - Czy mogę spytać dlaczego? Zmarszczył brwi i skinął w kierunku map.
        - Rycerski miewał przebłyski intuicji, które niewiele się różniły od magii. Nie jestem tak wybitnie uzdolniony jak twój ojciec, chłopcze, ale odkryłem pewną niepokojącą prawidłowość. Jeśli zdołałem poznać imię człowieka obdarzonego talentem do władania Mocą, okazywał się martwy albo nie sposób go było odnaleźć. Wnioskuję z tego, że moje poszukiwania są dla tych osób śmiertelnie niebezpieczne.
        Siedziałem w milczeniu. Książę pozwolił mi wyciągnąć własne wnioski. Miałem dość rozumu, by nie wypowiadać ich na głos.
        - A Najstarsi? - zapytałem w końcu.
        - Jeszcze jedna zagadka. W czasach gdy o nich pisano, byli znani powszechnie. Tak przypuszczam. Podobnie dzisiaj mógłbyś szukać zapisków wyjaśniających dokładnie, co to takiego jest koń. Znajdziesz wiele przelotnych wzmianek, do tego czasem rodowód ogiera czystej krwi, czasem instrukcje, jak należy wbijać hufnal, ale któż z nas widzi potrzebę poświęcania czasu i pracy na dokładne opisywanie, czym właściwie jest koń?
        - Rozumiem.
        - I znów mamy do czynienia z szukaniem igły w stogu siana. Nie mam kiedy poświęcić się temu zadaniu. - Jakiś czas przyglądał mi się bez słowa. Potem z niewielkiej kamiennej szkatułki stojącej na stole wyjął klucz. - W szafie w mojej sypialni - powiedział wolno - zgromadziłem wszystkie zwoje, w których występuje choćby najdrobniejsza wzmianka o Najstarszych. Zdarzają się także napomknienia o Mocy. Chcę, żebyś przestudiował te zwoje. Poproś Krzewiciela o dobry papier i notuj wszystko, co odkryjesz. Szukaj zbieżności, prawidłowości. I co miesiąc pokazuj mi wyniki pracy.
        Ująłem w dłoń miedziany kluczyk. Był zadziwiająco ciężki. I z ciężkim sercem przyjmowałem na swe barki zadanie, które błazen mi podsunął, a książę Szczery przydzielił. “Szukaj zbieżności”. Nagle dostrzegłem zbieżność. Nić pajęczyny przeciągniętą ode mnie do trefnisia, dalej do następcy tronu i do mnie z powrotem. Podobnie jak inne prawidłowości, odkryte przez księcia Szczerego, i ta wydawała się nieprzypadkowa. Ciekaw byłem, kto tworzył ten wzór. Zerknąłem na następcę tronu, lecz jego myśli odpłynęły daleko. Podniosłem się cicho.
        Odezwał się do mnie, gdy byłem w drzwiach.
        - Przyjdź jutro, wczesnym rankiem. Do wieży.
        - Panie?
        - Może zupełnie niespodzianie odkryjemy pomiędzy nami jeszcze jedną osobę obdarzoną Mocą.
      
12. OBOWIĄZKI
        
        Najgorszą chyba stroną wojny z Zawyspiarzami było poczucie bezradności. Jakby paraliż opanował naszą ziemię i władców. Z początku taktyka wroga tak nas zaskoczyła, że nawet nie próbowaliśmy się bronić. Drugiego roku najazdów zaczęliśmy walczyć, lecz niewprawnie, gdyż od dawna używaliśmy sztuki wojennej bardzo sporadycznie. Naszym działaniom brakowało spójności. Wróg był dobrze zorganizowany, świetnie znał wybrzeże Królestwa Sześciu Księstw, doskonale orientował się w pozycjach naszych wież strażniczych, morskich pływach i prądach. Za całą ochronę musiał nam wystarczyć jedynie książę Szczery, używający dla nas Mocy. Iluż to statkom pokrzyżował szlaki, jak wielu zmylił nawigatorów, ilu sterników wprowadził w błąd - nie sposób zliczyć.
        Poddani nie wiedzieli o działaniach następcy tronu, toteż sądzili, iż ród Przezornych nie czynił w tych ciężkich czasach nic. Dostrzegali straszliwe skutki napaści, a nie widzieli statków, które roztrzaskiwały się na skałach lub płynęły w czasie sztormu zbyt daleko na południe. W ludzie upadał duch. Księstwa śródlądowe wyrzekały na podatki ściągane na ochronę wybrzeża, do którego przecież nie miały bezpośredniego dostępu, a księstwa nadbrzeżne skarżyły się, że nie widać skutków ściągania wyższych opłat. W tej sytuacji nie sposób winić poddanych, że ich zapatrywania na budowę okrętów zmieniały się w zależności od stosunku do księcia Szczerego.
        To była najdłuższa zima w moim życiu.
        
        * * *
        
        Z pracowni następcy tronu poszedłem do księżnej Ketriken. Zapukałem i zostałem wpuszczony przez Różyczkę. Dziewczynka z wesołą twarzyczką i ciemnymi kręconymi włosami przypominała mi jakiegoś wodnego duszka.
        W komnacie panowała smętna atmosfera. Kilka dam siedziało na stołeczkach wokół ramy z naciągniętym białym lnianym obrusem. Barwnymi nićmi o intensywnych kolorach wyszywały kwiatowy wzór. Bywałem świadkiem podobnych zebrań u mistrzyni Ściegu: zazwyczaj przy pracy panował wesoły nastrój, hafciarkom usta się nie zamykały, w powietrzu krzyżowały się przyjazne docinki, brzęczał śmiech. Igły połyskiwały w żwawym tańcu nad ciężką materią. Tutaj zalegała cisza. Kobiety pracowały z pochylonymi głowami, zręcznie, rzetelnie, lecz w milczeniu. Porozstawiane po rogach płonęły różowe i zielone perfumowane świece.
        Księżna Ketriken także pracowała. Twarz miała opanowaną, spokojną, jej wyobcowanie było tak wyraźne, że prawie widziałem wzniesione dookoła niej mury. Wyglądała miło, spojrzenie miała życzliwe, ale czułem, że tak naprawdę w ogóle jej tam nie ma. Przypominała mi chłodną wodę.
        Podniosła na mnie wzrok i uśmiechnęła się pytająco. Poczułem się jak intruz, przerywający zajęcia grupie uczniów zebranych wokół mistrzyni. Zamiast więc po prostu ją pozdrowić, próbowałem usprawiedliwić swoją obecność. Odezwałem się sztywno, myśląc głównie o obserwujących mnie kobietach.
        - Księżno, następca tronu prosił mnie o przekazanie ci wiadomości.
        Chyba rozbłysła w jej oczach jakaś iskierka, ale natychmiast zgasła.
        - Tak? - rzekła bezbarwnie. Żadna igła nie potknęła się w tańcu, ale miałem świadomość, że wszystkie damy nadstawiły uszu, spragnione interesujących wieści.
        - Na szczycie jednej z wież istniał niegdyś ogród, nazywany Ogrodem Królowej. Należał do matki następcy tronu. Swego czasu zdobiły go klomby zieleni, barwne kwiaty, wiatrowe kuranty i oczka wodne, w których pluskały rybki. Pani, książę Szczery życzy sobie, byś czuła się władczynią tego miejsca. Chętnie ujrzy go w dawnym stanie.
        Bezruch przy stole stężał jeszcze bardziej. Księżna szeroko otworzyła oczy.
        - Jesteś pewien? - zapytała bez tchu.
        - Oczywiście, że tak, pani. - Zdziwiła mnie jej reakcja. - Następca tronu oznajmił, że sprawisz mu wielką przyjemność, jeśli zechcesz ożywić ten ogród. Opowiadał o nim z rozrzewnieniem, szczególnie wspominając rabaty tymianku.
        Na obliczu księżnej radość zakwitła na podobieństwo bajkowego kwiatu. Księżna Ketriken uniosła dłoń do ust, odetchnęła drżąco. Krew napłynęła jej do twarzy, różowiąc policzki. Oczy błyszczały.
        - Muszę zobaczyć ten ogród! - wykrzyknęła. - Teraz! Różyczko, przynieś mój płaszcz i rękawiczki. - Promiennym wzrokiem powiodła po damach dworu. - Czy zechcecie dotrzymać mi towarzystwa?
        - Księżno, sztorm dzisiaj wyjątkowo gwałtowny... - zaczęła jedna z wahaniem.
        Hrabina Powściągliwa, starsza kobieta o miłych rysach, wstała powoli.
        - Ja, pani, pójdę z tobą na szczyt wieży. Miotacz! - Chłopczyk, drzemiący dotąd w kącie, zerwał się na równe nogi. - Pobiegnij po mój płaszcz i rękawiczki. I kaptur. - Odwróciła się ponownie do księżnej. - Dobrze pamiętam ten ogród z czasów królowej Wytrwałej. Wiele uroczych godzin spędziłam tam w jej towarzystwie. Z radością pomogę go odtworzyć.
        Na mgnienie oka zapadła cisza, a potem inne damy także zaczęły zbierać się na wycieczkę. Zanim wróciłem z własnym płaszczem, wszystkie były gotowe do wyjścia. Czułem się bardzo dziwnie, wiodąc procesję dam dworu przez cały zamek, a potem w górę na sam szczyt wieży, do Ogrodu Królowej. Licząc paziów i ciekawskich, na miejsce dotarł spory tłumek. Księżna Ketriken podążała po stromych stopniach tuż za mną. Pozostali rozciągnęli się długim pochodem. Kiedy na szczycie zacząłem się siłować z ciężkimi drzwiami, zasypanymi od zewnątrz zwałami śniegu, zapytała cicho:
        - Wybaczył mi, prawda?
        Pozwoliłem sobie na chwilę odpoczynku. Walka z masywnymi drzwiami przypomniała mi o zranionym barku. Przedramię od dawna pulsowało tępym bólem.
        - Słucham, pani?
        - Mój małżonek, książę Szczery, mi wybaczył. I w ten sposób okazuje łaskę. Och, uczynię dla nas ten ogród najpiękniejszym miejscem świata! I nigdy więcej nie okryję wstydem następcy tronu. - Uśmiechnęła się uszczęśliwiona. Od niechcenia pchnęła drzwi i otworzyła je na oścież.
        Stanąłem w progu, zmrużyłem oczy, oślepiony blaskiem zimowego dnia. Księżna minęła mnie, weszła w skrzypiący śnieg sięgający kolan, w ogóle tego nie zauważając. Nie było tutaj nic poza zmarzniętą bielą pod ołowianym niebem. Biały puch okrył statuetki i donice zwalone pod jedną ścianą. Przygotowałem się na rozczarowanie księżnej. Nic podobnego. Na samym środku ogołoconego dachu pani Ketriken, spowita w padające płatki, rozłożyła ramiona i zatańczyła, śmiejąc się z całego serca.
        - Jak tu pięknie! - wykrzyknęła.
        Wówczas i ja wyszedłem na dach. Inni ruszyli w moje ślady. Księżna Ketriken w mgnieniu oka znalazła się przy stłoczonych figurach, donicach i basenach. Odgarnęła puszystą biel z policzka kamiennego chłopca tak czule, jakby był żywym dzieckiem. Zgarnęła śnieg z kamiennej ławy, przestawiła na nią figurę. Posążki nie były lekkie, lecz księżna bez szczególnego wysiłku wydobyła spod śniegu jeszcze kilka innych. Rozpływała się nad nimi z zachwytu i od dam dworu także oczekiwała podziwu.
        Stałem w niewielkim oddaleniu. Owiewał mnie zimny wiatr, który budził ból w ranach i równie bolesne wspomnienia. To tutaj stałem niegdyś, prawie nagi na mrozie, a Konsyliarz próbował brutalnymi metodami nauczyć mnie władania Mocą. Tutaj, dokładnie w tym miejscu, leżałem, gdy mnie katował jak psa. A tutaj starłem się z nim w bezlitosnej walce, w której tak straszliwie ucierpiał mój talent do władania Mocą. Zastanawiałem się, czy jakikolwiek ogród, nieważne jak piękny i spokojny, będzie potrafił mnie oczarować, skoro wyrośnie na tym kamieniu. Wzywała mnie niższa ściana. Gdybym do niej podszedł i wyjrzał przez krawędź, ujrzałbym w dole skalisty klif. Nie podszedłem. Szybki koniec, jaki kiedyś obiecywał mi upadek z tamtego końca ogrodu, już mnie nie pociągał. Uporałem się z sugestią Konsyliarza, zakotwiczoną w moim umyśle Mocą.
        Spojrzałem na księżnę i nagle przyszedł mi na myśl wczesnowiosenny kwiat, śnieżyczka. Rozkwita, gdy głębokie zimowe śniegi dopiero zaczynają się cofać. Księżna Ketriken w zaśnieżonym pustym ogrodzie przypominała mi ten kwiat. Jasne włosy na tle zielonego płaszcza lśniły złotym połyskiem, usta się zaczerwieniły, policzki nabrały kolorów, podobnych do barwy róż, które wkrótce miały tutaj ponownie zakwitnąć. Oczy władczyni błyszczały niczym błękitne klejnoty. Wydobywała spod śniegu kolejne skarby, wykrzykując nad każdym z zachwytu.
        Natomiast damy dworu, kobiety o ciemnych warkoczach, z czarnymi lub brązowymi oczyma, omotane płaszczami i ukryte w kapturach przed zimowym chłodem, stały spokojnie, zgadzając się ze swoją panią i radując jej radością, ale także zacierając zmarznięte dłonie.
        Pomyślałem, że teraz powinien ujrzeć małżonkę książę Szczery: ożywioną, rozradowaną. Nie mógłby jej nie pokochać. Płonęła entuzjazmem. Z takim samym entuzjazmem on polował i jeździł konno. Niegdyś.
        - Rzeczywiście - odważyła się rzec baronowa Słodka - bardzo tu ładnie, tylko zimno. Niewiele też można zrobić, dopóki śnieg nie stopnieje i wiatr się nie odmieni.
        - Ależ nie! - wykrzyknęła Ketriken. - Już jutro muszę odgarnąć stąd śnieg i lód. A potem trzeba ustawić te ławy, rzeźby i donice... ale jak? Ogród zaczyna się tworzyć od środka. Na kształt szprych od koła? We wdzięczny labirynt? Albo budując romantyczne zakątki? Mam tyle możliwości do wyboru, muszę próbować. Chyba że mój małżonek, książę Szczery, zechce mi opowiedzieć, jak tutaj było dawniej. Wówczas odtworzę dla niego ogród dzieciństwa!
        - Jutro, księżno. Teraz już niebo ciemnieje i robi się coraz zimniej - poradziła hrabina Powściągliwa. Wiele kosztowała tę starszą kobietę wspinaczka na wysoką wieżę, a potem stanie na mrozie. Mimo wszystko jednak się uśmiechała. - Dziś wieczorem może spróbowałabym opowiedzieć ci, pani, jak zapamiętałam ten ogród.
        - Naprawdę? - ucieszyła się księżna Ketriken. Uśmiech, jakim obdarzyła hrabinę Powściągliwą, był niczym błogosławieństwo.
        - Z największą ochotą.
        Wkrótce opuściliśmy szczyt wieży. Ja ostatni. Zamknąłem za sobą ciężkie drzwi i jakiś czas stałem, przyzwyczajając wzrok do półmroku. Niżej migotały płomyki świec. Wdzięczny byłem paziowi, który o nich pomyślał. Ruszyłem powoli. Całe ramię, począwszy od ukąszeń Ślepuna, a skończywszy na ranie od noża, pulsowało mi nieprzyjemnie. Pomyślałem o szczęściu księżnej. Cieszyłem się wraz z nią, lecz po chwili naszła mnie przykra refleksja. Książę Szczery chętnie przystał na moją sugestię, by oddać małżonce ogród we władanie, ale nie przypisywał owemu aktowi tak ogromnego znaczenia jak ona. Księżna podeszła do tego projektu, jakby miała zbudować dla siebie i męża świątynię miłości, a następca tronu do jutra rana pewnie w ogóle zapomni o podarunku. Czułem się równocześnie zdrajcą i głupcem.
        Na kolację zszedłem marząc o chwili samotności. Ominąłem wielką salę biesiadną i poszedłem do izby żołnierskiej obok kuchni. Tam wpadłem na Brusa i Pomocnika. Zaprosili mnie do towarzystwa, nie wypadało odmówić. A jednak równie dobrze mógłbym siedzieć sam. Nie powiem, że wykluczyli mnie z rozmowy. Nie, tylko poruszali tematy, które mnie już nie dotyczyły. Szczegółowo omawiali miniony dzień, a czynili to z zaangażowaniem ludzi posiadających wiedzę tajemną. Przytakiwałem ich słowom, ale nie brałem udziału w wymianie zdań. Nie byłem im potrzebny. Pomocnik nie krył szacunku dla swego mistrza. W krótkim czasie wiele się od Brusa nauczył. Zeszłej jesieni opuścił Kozią Twierdzę jako jeden z chłopców stajennych, a teraz ze znawstwem rozprawiał o sokołach i psach, zadawał właściwe pytania na temat doboru paszy, martwił się o ogara, którego kopnął koń. Skończywszy posiłek, podnieśli się do wyjścia. Życzyli mi dobrej nocy i zatopieni w rozmowie opuścili izbę.
        Siedziałem w milczeniu. Wokół mnie ludzie jedli, pili, gwarzyli. Rozbrzmiewały miłe dla ucha dźwięki: brzęk sztućców, stukanie łyżką o brzeg kociołka, głuchy odgłos, gdy ktoś odcinał klin z koła sera - rozkoszna muzyka. Pachniało jadłem, ludźmi i drewnem na kominku, rozlanym piwem i gulaszem. Powinienem być zadowolony, a nie spięty. Nie melancholijny. Nie samotny.
        “Bracie?”
        “Idę. Spotkamy się w chacie świniarza”.
        Ślepun polował daleko. Dotarłem na miejsce pierwszy i czekałem w ciemnościach. W kieszeni miałem garnuszek z maścią, przyniosłem też woreczek kości. Śnieg wirował w powietrzu. Wytężałem wzrok w ciemność. Domyślałem się, że Ślepun wraca, czułem go niedaleko, a i tak zdołał mnie zaskoczyć i nieźle wystraszył. Litościwie poprzestał na jednym uszczypnięciu i jednym szarpnięciu za zdrowe ramię. Weszliśmy do chaty. Zapaliłem ogarek świecy, zbadałem wilczy bark. Zeszłej nocy, kiedy prowizorycznie czyściłem mu ranę od noża, byłem wyczerpany i porażony bólem. Teraz z przyjemnością stwierdziłem, że jednak dobrze się spisałem, pozostało dokończyć dzieła. Wyciąłem gęstą sierść i podszerstek wokół rany, obmyłem ją czystym śniegiem. Strup był gruby i czarny. Najwyraźniej dzisiaj jeszcze Ślepun trochę krwawił. Niewiele. Nałożyłem grubą warstwę maści. Ślepun krzywił się lekko, ale wytrzymał ból. Na koniec pytająco powąchał garnuszek.
        “Gęsi smalec” - rozpoznał.
        “Jesteś głodny?” - zapytałem.
        “Właściwie nie. Pod starym murem jest mnóstwo myszy. - Wyczuł kości. - Ale kawałek wołowiny albo dziczyzny nigdy nie zaszkodzi”.
        Wysypałem kości na stertę, a on uwalił się obok i zabrał do nich pracowicie. Najpierw wszystkie obwąchał, potem wybrał suto obrośniętą mięsem i zaczął ogryzać.
        “Polujemy niedługo?” - Podsunął mi pod oczy obraz ofiar kuźnicy.
        “Za dzień, może dwa. Na razie nie mogę utrzymać miecza”.
        “No tak. Krowie zęby to żadna broń. Ale nie zwlekaj długo”.
        “Dlaczego?”
        “Widziałem dziś bezrozumnych. Znaleźli padłego kozła nad brzegiem strumienia. Brudne, śmierdzące mięso, a oni jedli. Długo tam nie zostaną. Jutro będą bliżej”.
        “Więc zapolujemy jutro. Pokaż mi, gdzie ich widziałeś. - Zamknąłem oczy i ujrzałem odcinek brzegu strumienia, który wilk sobie dla mnie przypomniał. - Nie wiedziałem, że biegasz tak daleko! Całą tę drogę przebyłeś dzisiaj? Ze zranionym barkiem?”
        “To wcale nie jest daleko. - A jednak usłyszałem ton chełpliwy. - Wiedziałem, że będziemy ich szukać. Bez ciebie biegam dużo szybciej. Łatwiej mi znaleźć ich samemu, a potem zabrać cię na łowy”.
        “To niezupełnie łowy, Ślepunie”.
        “Wiem. Ale robimy to dla stada”.
        Posiedziałem z nim przez chwilę w przyjaznej ciszy. Sporo urósł w czasie zimy. Dobrze odżywiony, biegający do woli, był dorodnym, silnym wilkiem. Grubsze czarne włosy wystające z szarej sierści zrzucały płatki najgęstszego śniegu, podszerstek chronił skórę przed wilgocią. Ślepun pachniał zdrowo, dzikim czystym zwierzęciem, nie tak jak przekarmione psy, którym brakło ruchu.
        “Wczoraj uratowałeś mi życie”.
        “Ty uratowałeś mnie od śmierci w klatce”.
        “Byłem samotny tak długo, że chyba zapomniałem, co to przyjaźń”.
        Przestał ogryzać kość, podniósł na mnie zdumione ślepia.
        “Przyjaźń? To za małe słowo, bracie. Nie patrz tak. Będę dla ciebie tym, czym ty dla mnie. Bratem i stadem. Ale nie tylko mnie będziesz potrzebował”. - Znowu zajął się kością, a ja rozgryzałem zagadkę: co on mi właściwie powiedział?
        “Śpij dobrze, bracie” - rzekłem w końcu, zbierając się do odejścia.
        “Spać? - Prychnął. - Może. Ale jeśli księżyc przedrze się przez chmury i da trochę światła, ruszę na polowanie. A jeśli nie, mogę spać”.
        Pokiwałem głową i zostawiłem go sam na sam z kośćmi. W drodze powrotnej do zaniku czułem się mniej przygnębiony i mniej samotny niż wcześniej, ale także odrobinę winny, że Ślepun tak uzależnił swoje życie ode mnie. Wolałbym, żeby nie wyprawiał się ze mną na ofiary kuźnicy.
        “Dla stada. To dla dobra stada. Bezrozumni próbują wejść na nasze terytorium. Nie można im pozwolić”. - Wydawał się zupełnie usatysfakcjonowany takim wyjaśnieniem, dziwiło go, że mnie cokolwiek martwi.
        Pokiwałem nam głową w ciemnościach i pchnąłem kuchenne drzwi, wracając w złote światło i ciepło.
        W drodze do komnaty dokonałem podsumowania ostatnich kilku dni. Najpierw postanowiłem zerwać więź ze szczeniakiem, a zamiast tego zostaliśmy braćmi. Nie żałowałem. Potem poszedłem ostrzec księcia Szczerego przed nowymi ofiarami kuźnicy w pobliżu Koziej Twierdzy, a dowiedziałem się, że on od dawna o nich wie. Do tego polecił mi szukać wzmianek o Najstarszych oraz ludzi obdarzonych talentem Mocy. Następnie poprosiłem następcę tronu, by podarował małżonce Ogród Królowej. Chciałem w ten sposób zapewnić jej miłe zajęcie i odciągnąć myśli od nieprzyjemnych tematów. Zamiast tego bezwiednie wprowadziłem księżnę w błąd i jeszcze bardziej rozpaliłem jej beznadziejną miłość do następcy tronu. Zatrzymałem się na podeście, złapałem oddech.
        “Może wszyscy tańczymy jak nam błazen zagra? - zastanowiłem się. - Przecież nie kto inny, tylko on przepowiedział mi kilka z tych zdarzeń”.
        Wymacałem w kieszeni miedziany kluczyk. Po co zwlekać?
        Księcia Szczerego nie było w komnacie, ale zastałem Powaba. Bez wahania wpuścił mnie do sypialni i pozwolił sięgnąć do szafy. Zabrałem naręcze zwojów, zaniosłem do siebie i ułożyłem na skrzyni. Rozpaliłem ogień w kominku. Obejrzałem opatrunek na barku. Przesiąkł krwią. Powinienem go zmienić, ale zwyczajnie bałem się odrywania płótna od rany. Za chwilę. Dołożyłem drewna do ognia. Pobieżnie przejrzałem zwoje. Pajęcze pismo, wyblakłe ilustracje.
        Rozejrzałem się po komnacie.
        Łóżko. Skrzynia. Nieduży stojak na pergaminy. Dzban i misa. Brzydki gobelin przedstawiający króla Mądrego rozmawiającego z żółtawym Najstarszym. Kilka zapasowych świec na kominku. Niewiele się zmieniło od czasu, gdy tu zamieszkałem. Komnata naga i posępna, bez akcentów piękna pobudzających wyobraźnię. Nagle stałem się człowiekiem posępnym, pozbawionym wyobraźni. Wypełniałem polecenia, tropiłem i zabijałem. Byłem posłuszny. Bardziej ogar niż człowiek. Nawet nie salonowy piesek, rozpieszczany i obsypywany pochwałami. Jeden z roboczego stada. Kiedy to ja ostatnio usłyszałem serdeczne słowo z ust króla Roztropnego? Albo Ciernia? Nawet błazen kpił sobie ze mnie. Kimże byłem, jeśli nie narzędziem? Dla kogo znaczyłem coś więcej? Czy komukolwiek zależało na mnie dla mnie samego? Nagle poczułem, że dłużej nie zniosę samotności. Odłożyłem zwój i wyszedłem.
        Gdy zastukałem do drzwi księżnej Cierpliwej, nastała za nimi głucha cisza.
        - Kto tam? - odezwała się po chwili Lamówka.
        - Tylko ja, Bastard Rycerski.
        - Bastard Rycerski! - lekkie zdziwienie w głosie. Rzeczywiście, było cokolwiek późno na moją wizytę. Zazwyczaj przychodziłem wcześniej w ciągu dnia. Zadowolony usłyszałem dźwięk odsuwanego rygla i zwalnianego zatrzasku. Wzięto pod uwagę moje przestrogi. Drzwi otworzyły się wolno i Lamówka odstąpiła, zapraszając mnie do wnętrza, z pełnym wątpliwości uśmiechem na twarzy.
        Wszedłem, pozdrowiłem ją ciepło, rozejrzałem się za księżną Cierpliwą. Musiała być w sypialni. A tutaj, w rogu, z oczyma spuszczonymi nad robótką, siedziała Sikorka. Nie podniosła na mnie wzroku, nie dała znać, że w ogóle dostrzegła moją obecność. Włosy miała ściągnięte do tyłu w gładki kok ukryty pod koronkowym czepeczkiem. Na innej kobiecie granatowe ubranie mogłoby wyglądać skromnie i schludnie. Na Sikorce było nijakie.
        Lamówka przyglądała mi się wzrokiem bez wyrazu. Spojrzałem ponownie na Sikorkę i coś we mnie pękło. Czterema krokami przemierzyłem komnatę. Klęknąłem przy krześle ukochanej, a choć ona odchyliła się ode mnie, ująłem ją za rękę i uniosłem dłoń ku wargom.
        - Bastardzie Rycerski! - rozległ się za mną oburzony okrzyk księżnej Cierpliwej.
        Stała w progu sypialni. Usta miała gniewnie zaciśnięte. Niewiele mnie to obchodziło.
        Sikorka odwróciła twarz.
        - Nie mogę tak dłużej - rzekłem cicho. - Nieważne, jak bardzo jestem szalony, nieważne, jak wiele ryzykuję, nieważne, co o tym pomyślą inni. Nie potrafię żyć bez ciebie.
        Sikorka uwolniła dłoń; nie chciałem przytrzymać jej mocniej, sprawić bólu. Niczym uparte dziecko chwyciłem fałdy spódnicy.
        - Odezwij się do mnie chociaż - poprosiłem błagalnie, lecz Sikorka wciąż milczała.
        - Bastardzie Rycerski, tak nie uchodzi - ganiła mnie księżna Cierpliwa. - Przestań w tej chwili!
        - Podobnie jak nie uchodziło, nie było mądre ani stosowne, by mój ojciec zalecał się do ciebie, pani. Nie baczył jednak na rozsądek. Podejrzewam, że czuł się podobnie jak ja teraz.
        Zyskałem moment ciszy ze strony księżnej. Niestety, Sikorka odłożyła robótkę, wstała. Kiedy było już jasne, że muszę puścić spódnicę, bo w przeciwnym wypadku rozedrę materiał, puściłem.
        - Czy zechcesz, pani, zwolnić mnie na dziś wieczór? - spytała Sikorka, odsuwając się ode mnie.
        - Oczywiście - odparta księżna, ale w głosie nie znać było pewności.
        - Jeśli wyjdziesz, nic tu po mnie - wiedziałem, że brzmi to zbyt dramatycznie. Nadal klęczałem przy krześle.
        - Jeśli zostanę, także nic tu po tobie - rzekła Sikorka bezbarwnym tonem, zdejmując fartuszek i wieszając go na kołku. - Jestem służącą. Ty potomkiem królewskiego rodu. Nic nas nie łączy. Niedawno to zrozumiałam.
        - Nieprawda. - Podniosłem się, podszedłem do niej. - Ty jesteś Sikorka, a ja Nowy.
        - Kiedyś tak było - westchnęła. - Teraz już nie. Czemu mnie dręczysz? Zostaw mnie w spokoju. Nie mam dokąd odejść. Muszę pracować tutaj, przynajmniej do czasu kiedy zarobię... - Pokręciła głową. - Dobrej nocy, pani. Dobranoc, Lamówko.
        Odwróciła się ode mnie i wyszła. Zapanowała straszna cisza.
        - No tak - odetchnęła wreszcie księżna Cierpliwa. - Cieszę się, że przynajmniej jedno z was ma trochę rozumu. Co ty sobie myślisz, Bastardzie Rycerski? Jak ci nie wstyd nachodzić tutaj moją pokojówkę?
        - Ja ją kocham - odparłem bez obsłonek. Opadłem na krzesło i ukryłem twarz w dłoniach. - Jestem już bardzo znużony samotnością.
        - Więc przyszedłeś tutaj się z nią zobaczyć? - księżna Cierpliwa była urażona.
        - Nie. Przyszedłem do ciebie, pani. Nie wiedziałem, że Sikorka tu będzie. Kiedy jednak ją ujrzałem... to było silniejsze ode mnie. Ja... naprawdę dłużej tak żyć już nie mogę.
        - Musisz się przemóc, bo nie macie innego wyjścia - Słowa były okrutne, lecz księżna westchnęła.
        - Pani, czy Sikorka mówiła z tobą... o mnie? Muszę wiedzieć. Proszę. - Cierpiałem męki przez ich milczenie. - Czy ona naprawdę chce, żebym ją zostawił? Czy jestem dla niej tak godny pogardy? Czyż nie zrobiłem wszystkiego, jak mi nakazałaś, pani? Czekałem, księżno. Unikałem jej. Uważałem, żeby z nią nie rozmawiać, nawet przypadkiem. Kiedy ma się to skończyć? A może twój plan, pani, zakłada, byśmy się unikali, dopóki nie zapomnimy jedno o drugim? To się nie uda. Nie jestem dzieckiem, a ona nie jest zabawką, którą można przede mną schować. Sikorce oddałem serce, nie mogę bez niej żyć.
        - Nigdy nie będzie twoja - rzekła księżna ze smutkiem.
        - Dlaczego? Czy pokochała innego? Księżna żachnęła się niecierpliwie.
        - Nie. To nie jest dziewczyna płocha. Jest mądra i pilna. Widzi, że ją kochasz. Ale ma także swoją dumę. Widzi to, czego ty nie chcesz dostrzec. Nie ma dla was wspólnej drogi. Nawet gdyby Roztropny wyraził zgodę na ślub, w co bardzo mocno wątpię, jak byście żyli? Przecież nie możesz opuścić zamku, wyprowadzić się do miasta i pracować w sklepie. A kim byłaby ona, gdybyś zatrzymał ją tutaj? Ludzie, którzy nie znają jej dobrze, będą widzieli tylko różnicę waszego pochodzenia. Będzie postrzegana jako dziewka do zaspokojenia twoich niskich żądz. “A tak, Bastardowi wpadła w oko pokojówka macochy. Pewnie przydybał ją w kącie o jeden raz za dużo i teraz musi wypić piwo, którego sobie sam nawarzył”. Znasz przecież takie komentarze.
        Znałem.
        - Nie obchodzi mnie, co powiedzą ludzie.
        - Ciebie może nie. Ale co z Sikorką? Co z waszymi dziećmi? Ucichłem. Księżna Cierpliwa utkwiła wzrok we własnych dłoniach, bezczynnie złożonych na kolanach.
        - Jesteś młody, Bastardzie - odezwała się bardzo cicho, prawie czule. - Teraz mi nie uwierzysz, ale naprawdę jest możliwe, że kiedyś pokochasz inną, bardziej dla ciebie odpowiednią. I Sikorka także kogoś sobie znajdzie. Zasługuje na tę szansę. Powinieneś zaczekać. Rok albo dwa. Jeśli twoje uczucia do tego czasu się nie odmienia...
        - Nie odmienią się.
        - Jej uczucia chyba także nie - westchnęła księżna szczerze. - Nie wiedząc, kim właściwie jesteś, oddała ci serce, Bastardzie. Tyle mi powiedziała. Nie chcę zdradzać jej zwierzeń, lecz jeśli posłusznie o niej zapomnisz, nigdy ci tego sama nie powie. Powtórzę ci więc jej słowa i mam nadzieję, że wybaczysz mi ból, jaki muszę ci zadać. Sikorka nie chce, żeby jej dzieci były dziećmi zamkowej służącej. Dlatego za wszystkie zarobione pieniądze kupuje wosk. Zbiera zioła i robi wonne świece. Chce oszczędzić dosyć, by zacząć od początku, otworzyć własny sklepik. Nie stanie się to prędko. Ale taki ma cel. I dla ciebie nie widzi miejsca w swoim życiu.
        Długi czas siedziałem w milczeniu. Lamówka i księżna milczały także. Lamówka zaparzyła herbatę. Wetknęła kubek w moją dłoń. Podniosłem wzrok i spróbowałem podziękować jej uśmiechem. Ostrożnie odstawiłem naczynie.
        - Pani, czy wiedziałaś od początku, że tak się to skończy? - zapytałem.
        - Obawiałam się tego, ale wiedziałam też, że nie mogę nic poradzić. Ani ty.
        Siedziałem bez ruchu. Nawet nie myślałem. Pod chatą świniarza, w jamie, Ślepun drzemał z nosem opartym na kości. Dotknąłem go lekko, nawet nie budząc. Jego spokojny oddech był dla mnie jak kotwica na wzburzonym morzu. Wsparłem się na nim.
        - Bastardzie? Co zrobisz?
        Łzy zapiekły mnie pod powiekami. Zamrugałem.
        - Wypełnię rozkazy - rzekłem ciężko. - Czy kiedykolwiek postąpiłem inaczej?
        W całkowitej ciszy podniosłem się wolno. Rana na barku tętniła bólem. Chciałem tylko spać. Księżna odprawiła mnie skinieniem głowy. W drzwiach zatrzymałem się jeszcze.
        - Przyszedłem dziś do ciebie, pani, z pewną sprawą. Księżna Ketriken będzie odbudowywała Ogród Królowej na szczycie wieży. Wspomniała, że chciałaby przywrócić mu pierwotny wygląd z czasów królowej Wytrwałej. Pomyślałem sobie, że ty, pani, mogłabyś jej go opisać.
        - Rzeczywiście, pamiętam go dobrze, bardzo dobrze - księżna Cierpliwa zawahała się wyraźnie, umilkła na chwilę, zaraz się rozjaśniła. - Narysuję ci go i wszystko wyjaśnię. Potem pójdziesz do księżnej Ketriken.
        Spojrzałem jej prosto w oczy.
        - Moim zdaniem, pani, to ty powinnaś iść do małżonki następcy tronu. Sprawiłabyś jej ogromną przyjemność.
        - Bastardzie, nigdy nie przepadałam za towarzystwem. Jestem pewna, że Ketriken uzna mnie za dziwaczkę. I nudną starszą damę. Nie mogłabym... - zająknęła się i zamilkła.
        - Księżna Ketriken jest bardzo samotna - rzekłem cicho. - Przebywa w towarzystwie dam dworu, lecz chyba nie znalazła wśród nich prawdziwej przyjaciółki. Kiedyś i ty, pani, byłaś małżonką następcy tronu. Czyżbyś już zapomniała, jak to jest?
        - Zgodzisz się z pewnością, że ona jest w zupełnie innej sytuacji.
        - Tak. - Odwróciłem się do wyjścia. - Przede wszystkim ty, pani, miałaś troskliwego i kochającego męża. - Księżna Cierpliwa wydała z siebie zduszony jęk. - A przy tym książę Władczy nie był wówczas równie... zdolny jak teraz. Miałaś też, pani, przy sobie Lamówkę. Tak, księżna Ketriken jest w zupełnie innej sytuacji. Znacznie trudniejszej.
        - Bastardzie Rycerski!
        - Tak, księżno?
        - Odwróć się do mnie, kiedy do ciebie mówię! Obróciłem się wolno. Księżna tupnęła nogą.
        - Ta choroba cię chyba opętała! Chcesz mnie okryć wstydem! Wydaje ci się, że nie znam swoich obowiązków? Że ich nie wypełniam?
        - Pani...
        - Pójdę do niej jutro. A ona weźmie mnie za rozkapryszoną dziwaczkę i zawadę. Znudzi się mną i będzie żałowała, że w ogóle do niej przyszłam. A potem ty mnie przeprosisz za to, że mnie do tego nakłoniłeś.
        - Jestem pewien, że ty wiesz najlepiej, pani.
        - Zachowuj się grzeczniej i idź już. Nieznośny chłopak! - Raz jeszcze tupnęła i zniknęła za drzwiami sypialni.
        Lamówka usta miała zaciśnięte, wyraźnie się hamowała.
        - Chcesz mi coś powiedzieć? - zapytałem już w progu.
        - Jesteś bardzo podobny do ojca - zauważyła cierpko. - Tylko nie tak uparty. On by się nie poddał równie łatwo. - Zatrzasnęła za mną drzwi i zaraz usłyszałem zgrzyt rygli.
        Stałem przez jakiś czas wpatrzony w podłogę, a potem ruszyłem do swojej komnaty. Powinienem był zmienić opatrunek na barku. Idąc w górę po schodach, przy każdym kroku czułem rwanie w ramieniu. Zatrzymałem się na swoim piętrze i długo patrzyłem na świece. Potem pokonałem następny ciąg schodów.
        Pukałem nieprzerwanie. Z początku przez szparę pod drzwiami wypływał żółtawy blask świecy, ale nagle zniknął. Wyjąłem zza pasa nóż i spróbowałem, nie dbając o hałasy, podnieść rygiel. Zamknięcie było solidniejsze niż w noc mojej poprzedniej wizyty. Najwyraźniej dołożono jeszcze skobel. Nie miałem szans otworzyć go czubkiem noża. Dałem sobie spokój.
        Spaść z oblodzonego muru łatwo, zwłaszcza jeśli ma się zranioną rękę. Popatrzyłem na fale łamiące się niczym biała koronka na skałach daleko w dole. Ślepun miał rację. Księżyc przebił się przez chmury. Rękawica ześlizgnęła mi się po gładkiej linie i syknąłem z bólu, kiedy zranione ramię przejęło cały ciężar ciała. Jeszcze tylko kawałek. Pokonałem następne dwa metry.
        Występ okna Sikorki zawiódł moje nadzieje. Był bardzo wąski. Przycupnąłem na nim, trzymając się liny. Ostrze noża łatwo weszło w szczelinę pomiędzy okiennicami - nie były dobrze dopasowane. Wyższa klamka zaskrzypiała, a kiedy mozoliłem się nad dolną, usłyszałem z wnętrza głos.
        - Jeśli wejdziesz, będę krzyczała. Wezwę strażników.
        - Nastaw dla nich wodę na herbatę - odparłem ponuro, wciąż mocując się z niższą klamką.
        Sikorka jednym szarpnięciem otworzyła okiennice. Stała w oknie, podświetlona od tyłu przez drżące światło płomieni z kominka. Ubrana była w nocną koszulę, ale jeszcze nie zaplotła włosów. Błyszczały świeżo wyszczotkowane. Narzuciła szal na ramiona.
        - Odejdź! - nakazała mi ze złością. - Idź stąd!
        - Nie mogę. Nie mam siły wspiąć się na górę, a lina nie sięga do samego dołu.
        - Nie wolno ci tu wejść.
        - Dobrze - usadowiłem się na parapecie, z jedną nogą w izbie, drugą na zewnątrz. Wiatr wpadł do środka, szarpnął nocną koszulą Sikorki, przebudził ogień w kominku. Milczałem. Po chwili Sikorka zaczęła drżeć z zimna.
        - Czego chcesz? - zapytała gniewnie.
        - Ciebie. Chciałem ci powiedzieć, że jutro idę do króla, poproszę o zezwolenie na małżeństwo. - Nie zamierzałem tego mówić. Słowa same wyrwały mi się z ust. Nagle uświadomiłem sobie, że mogę mówić i robić, co tylko zechcę. Wszystko.
        Sikorka przyglądała mi się w milczeniu.
        - Nie chcę za ciebie wyjść - powiedziała wreszcie.
        - Tego mu nie powtórzę. - Wyszczerzyłem do niej zęby w uśmiechu.
        - Jesteś nie do zniesienia.
        - To prawda. I w dodatku strasznie mi zimno. Proszę, pozwól mi chociaż uciec z tego mrozu.
        Nie wyraziła zgody, ale odsunęła się od okna. Zeskoczyłem lekko na podłogę, ignorując ból w ramieniu. Zamknąłem okiennice i zasłoniłem je gobelinem. Podszedłem do kominka. Przyklęknąłem, dołożyłem drew do ognia, żeby wygnać ziąb z izdebki. Wyprostowałem się i stałem, rozcierając dłonie. Sikorka nadal milczała. Założyła ramiona na piersi.
        Uśmiechnąłem się.
        Pozostała poważna.
        - Powinieneś iść. Mój uśmiech zbladł.
        - Sikorko, proszę, porozmawiaj ze mną. Sądziłem, że po naszym ostatnim spotkaniu wszystko jest dobrze między nami. A teraz nie odzywasz się do mnie, odwracasz głowę... Nie wiem, co się zmieniło, nie rozumiem, co się dzieje.
        - Nic - nagle wydała mi się bardzo krucha. - Nic się nie dzieje. Nic się nie może dziać, Bastardzie Rycerski. - Tak obco zabrzmiało to imię w jej ustach. - Miałam czas pomyśleć. Gdybyś do mnie przyszedł przed miesiącem, taki jak dziś, zapalczywy, uśmiechnięty... uległabym ci na pewno. - Pozwoliła sobie na cień smutnego uśmiechu. Z takim uśmiechem mogłaby wspominać, jak zmarłe dziecko podskakiwało radośnie dawnego letniego dnia. - Nie przyszedłeś. Byłeś poprawny i praktyczny, i robiłeś wszystko, co robić trzeba. A ja cierpiałam. Powiedziałam sobie, że jeśli kochałeś mnie tak głęboko, jak twierdziłeś, wówczas nic - ani śledzący cię wrogowie, ani wychowanie, ani reputacja, ani protokół, nic nie stanęłoby ci na przeszkodzie, żeby się ze mną widywać. Tamtej nocy, kiedy przyszedłeś, kiedy... ale cóż, nie wróciłeś.
        - Czyniłem tak dla twojego dobra, dla dobra twojej reputacji!... - zacząłem rozpaczliwie.
        - Bądź ciszej! Wiem, że to głupie z mojej strony, ale uczucia nie muszą być mądre. Uczucia po prostu są. Nie byłeś mądry kochając mnie. Ani ja, gdy pokochałam ciebie. Wreszcie to zrozumiałam. I zrozumiałam także, iż rozum zabija uczucie. - Westchnęła. - Po pierwszej rozmowie z twoim stryjem byłam bardzo zła. Wściekła. Obudził we mnie sprzeciw, żelazne postanowienie, że wytrwam mimo wszelkich przeciwieństw. Ale nie jestem z kamienia. A nawet gdybym była... kropla drąży kamień.
        - Mój stryj?!
        Wolno pokiwała głową.
        - Książę Władczy życzył sobie, bym nikomu nie wspominała o jego wizycie, zwłaszcza tobie. Działał w najlepszym interesie rodu królewskiego. Powiedział, że powinnam to zrozumieć. Zrozumiałam, ale mnie to rozgniewało... bo w dodatku mi udowodnił, że działał także w moim interesie. - Otarła dłonią policzek. Płakała. Tak cicho. Tylko łzy ją zdradziły.
        Podszedłem do niej. Czule, najczulej wziąłem w ramiona. Nie stawiała oporu i to mnie zaskoczyło. Przytulałem ją ostrożnie, jak motyla, którego tak łatwo skruszyć. Pochyliła głowę, lekko wsparła czoło o moje ramię.
        - Za kilka miesięcy - odezwała się gdzieś w moją koszulę - będę miała dość oszczędności, żeby zacząć od nowa na swoim. Nie od razu otworzę własny sklepik, najpierw wynajmę jakąś izbę i znajdę sobie pracę. Wtedy zacznę oszczędzać na sklepik. Takie mam zamiary. Księżna Cierpliwa jest miła, a Lamówka stała się moją prawdziwą przyjaciółką, ale nie chcę być służącą. I nie będę nią dłużej, niż się to okaże konieczne. - Zamilkła. Stała nieruchomo, zatopiona w moich ramionach. Drżała lekko. Chyba zabrakło jej słów.
        - Co ci powiedział mój stryj?
        Przesunęła policzkiem po mojej piersi. Chyba otarta łzy o moją koszulę.
        - Niczym mnie nie zaskoczył. Za pierwszym razem był chłodny i wyniosły. Chyba miał mnie za... uliczną dziewkę. Ostrzegł mnie surowo, że król nie będzie tolerował skandali. Chciał wiedzieć, czy jestem przy nadziei. Rozgniewał mnie, oczywiście. Powiedziałam mu, że to nieprawdopodobne. Że my nigdy... - Zamilkła. Bardzo wyraźnie wyczuwałem, jak była rozzłoszczona, że ktokolwiek w ogóle mógł zadać jej podobne pytanie. - Wtedy zapytał, co chciałabym otrzymać jako odszkodowanie za to, że mnie zwiodłeś.
        Ostatnie słowo trafiło mnie jak cios nożem. Kipiała we mnie wściekła furia, ale zmusiłem się do milczenia, żeby wysłuchać wszystkiego do końca.
        - Powiedziałam mu, że nie oczekuję niczego. Że sama oszukiwałam siebie w równym stopniu, w jakim ty zwodziłeś mnie. Wtedy zaproponował mi pieniądze. - Z każdym zdaniem głos miała coraz wyższy i wyższy. - Żebym odeszła. I nigdy nikomu nie opowiadała o tobie ani o tym, co się między nami działo.
        Zaczęła szlochać i długo trwało, zanim mogła mówić dalej.
        - Dawał mi dużo. Wystarczyłoby na sklepik. Byłam wściekła. Powiedziałam mu, że nie można pieniędzmi odegnać miłości. Że gdyby pieniądze dyktowały mi, czy mam kochać, czy nie, wtedy rzeczywiście byłabym sprzedajną dziewką. Bardzo się rozgniewał i wyszedł.
        Położyłem dłonie na jej napiętych ramionach. Dotknąłem włosów: miękciejszych, gładszych niż najbardziej jedwabista końska grzywa. Zapanowało milczenie.
        - Książę Władczy jest złośliwy - usłyszałem własny głos. - Chce mnie zranić, zabierając mi ciebie. Okrywa mnie wstydem, raniąc ciebie. - Pokręciłem głową z niedowierzaniem, nie mogąc się nadziwić własnej głupocie. - Powinienem był się domyślić. Obawiałem się, że będzie psuł ci opinię. Albo że skrzywdzi cię fizycznie. Brus jednak miał rację. Ten człowiek nie zna skrupułów, nie przestrzega żadnych reguł.
        - Z początku był bardzo wyniosły, ale nigdy otwarcie niegrzeczny. Powiedział, że przychodzi jako wysłannik króla, a przybywa sam, by uchronić mnie przed skandalem. Pragnął uniknąć plotek, nie chciał prowokować ludzkiego gadania. Później, kiedy już spotkaliśmy się kilka razy, wyznał, iż jest mu przykro, że tak mnie potraktował. Obiecał powiedzieć królowi, że w niczym nie zawiniłam. Nawet kupił ode mnie świece i zadbał, by się inni dowiedzieli, że to ja je sprzedaję. On chce mi pomóc, Bastardzie Rycerski.
        Broniła księcia Władczego! To bolało gorzej niż najcięższa zniewaga lub wymówka z jej strony. Palce zaplątały mi się w jej miękkich włosach, zacząłem ostrożnie wyswobadzać dłoń. Książę Władczy! Cierpiałem katusze samotności, unikałem Sikorki, nie śmiałem się do niej odezwać, by nie spowodować skandalu. Zostawiłem ją zupełnie samą - po to by książę Władczy mógł zająć moje miejsce. Nie miał zamiaru jej adorować, o nie. Zamierzał podbić jej serce swoim dworskim wdziękiem i wyważonymi słowami. Zaćmić mój obraz. A mnie nie było w pobliżu, nie mogłem zadać kłamu jego słowom. Stroił się w piórka sprzymierzeńca, gdy ja, pozbawiony głosu, pozostawałem dla niej nieopierzonym młodzikiem, bezmyślnym, nikczemnym. Ugryzłem się w język, nim powiedziałem o nim jeszcze coś nieprzyjemnego. Zachowałbym się jak rozzłoszczony chłopiec zazdrosny o swoją własność.
        - Wspominałaś o wizytach księcia Władczego księżnej Cierpliwej albo Lamówce? Co one ci o nim mówiły?
        Pokręciła głową. Zapach jej włosów owionął mi twarz.
        - Książę mnie przestrzegał, żebym o naszych spotkaniach z nikim nie rozmawiała. “Byłyby z tego tylko niepotrzebne plotki” - powiedział i wiem, że to prawda. Nie powinnam była mówić nawet tobie. Powiedział, że księżna Cierpliwa i Lamówka będą mnie mniej szanowały, jeśli się dowiedzą, że przedstawiam jego decyzje jako własne. Powiedział też... że nie pozwolisz mi odejść... jeśli będziesz sądził, że ta decyzja wyszła od niego. Że musisz uwierzyć, iż odwróciłam się od ciebie całkowicie z własnej woli.
        - Bardzo dobrze mnie zna - przyznałem.
        - Nie powinnam była ci mówić - szepnęła. Odsunęła się ode mnie odrobinkę, spojrzała mi w oczy. - Nie wiem, dlaczego to zrobiłam.
        Jej oczy i włosy mieniły się wszystkimi barwami jesiennego lasu.
        - Może nie chciałaś, żebym pozwolił ci odejść?
        - Musisz mi pozwolić. Oboje wiemy, że nie ma dla nas wspólnej przyszłości.
        Na chwilę czas stanął w miejscu. Tylko płomienie w kominku gadały do siebie cicho. Żadne z nas się nie poruszyło. A jednak, przedziwnym sposobem wkroczyłem w odmienny świat, gdzie byłem boleśnie świadomy jej aromatu i dotyku. Oczy Sikorki, pachnąca ziołami skóra i włosy tworzyły harmonijną całość z ciepłem i gibkością ciała okrytego wełnianą nocną koszulą. Doświadczałem jej jak nowego koloru nagle objawionego moim oczom. Wszystkie troski, właściwie wszystkie myśli pokłoniły się tej nagłej świadomości. Wiem, że drżałem, bo przytrzymała mnie mocno za ramiona. Od jej dłoni ogarnęło mnie ciepło. Zajrzałem Sikorce w oczy i zdumiało mnie to, co tam ujrzałem.
        Pocałowała mnie.
        Zwyczajnym gestem ofiarowania ust spowodowała przerwanie tamy uczuć. Wszystko, co wydarzyło się później, było nieuniknioną konsekwencją tego pocałunku. Zapomnieliśmy o rozsądku i o moralności, nie wahaliśmy się ani przez mgnienie. Jedno drugiemu zezwoliło z całkowitą ufnością na wszystko. Zanurzyliśmy się w nowych doznaniach i nie potrafię sobie wyobrazić głębszego połączenia niż to, do jakiego doprowadziło nas wspólne zdumienie. Staliśmy się tej nocy jednością, wolni od oczekiwań i wspomnień. Nie miałem prawa do Sikorki, tak samo jak ona do mnie. Mimo to dawałem i brałem, i przysięgam - niczego nie żałuję. Pamięć słodkiego zakłopotania, jakiego doznałem tej nocy, jest najcenniejszym skarbem mej duszy. Drżącymi palcami splątałem tasiemki koszuli nocnej w beznadziejny supeł. Sikorka wydawała się taka świadoma i pewna siebie, kiedy mnie dotknęła ustami, lecz zamarła w bezruchu zaskoczona, gdy odpowiedziałem pocałunkiem. Nasza nieświadomość przerodziła się w wiedzę starszą niż my oboje. Starałem się być zarazem silny i delikatny, byłem zdumiony jej siłą i delikatnością.
        Jedni ludzie nazywają to tańcem, inni walką. Niektórzy mężczyźni opowiadają o tym z wyniosłym uśmieszkiem, inni w szyderczych słowach. Słyszałem kobiety na targu gdakające na podobieństwo kwok nad okruszkami chleba. Bywałem nagabywany przez stręczycielki, które zachwalały swój towar otwarcie jak domokrążca świeże ryby. Pewne zjawiska wymykają się ludzkim wyrazom. Tylko zmysłami można poznać kolor naprawdę niebieski, słodycz zapachu jaśminu czy dźwięk fletu. Zagięcie ciepłego nagiego ramienia, miękkość kobiecej piersi, zduszone westchnienie, z jakim odrzuca się wszelkie bariery, zapach szyi, smak potu na skórze - wszystko to tylko oderwane fragmenty i choć najsłodsze, nie oddają całości. Choćby i tysiąc było szczegółów, to zawsze mało.
        Drewno w kominku zmieniło się w czerwony żar. Świece zgasły dawno temu. Znaleźliśmy się w miejscu, do którego przybyliśmy jako obcy, by odkryć swój prawdziwy dom. Zapomniałem o całym świecie, złożony w sennym gniazdku zmiętych prześcieradeł i puchowych kołder wdychałem jej ciepły bezruch.
        “Bracie, to dobre”.
        Rzuciłem się jak ryba na haczyku, wytrącając Sikorkę z sennych marzeń.
        - Co się stało?
        - Złapał mnie skurcz w łydkę - skłamałem, a ona się roześmiała. Uwierzyła.
        Takie niewinne kłamstewko, a nagle się zawstydziłem - za to kłamstwo i za wszystkie inne, którymi ją karmiłem, i za całą prawdę, którą zmieniłem w kłamstwa, bo zataiłem. Otworzyłem usta, by wyjawić wszystko. Że byłem królewskim skrytobójcą, zabójczym narzędziem w rękach króla. Że wiedzę o niej i o tym, co podarowała mi tej nocy, dzieliłem z moim bratem, wilkiem. Że oddała się tak ufnie człowiekowi, który zabijał innych i dzielił życie ze zwierzęciem.
        Nie do pomyślenia. Zraniłbym ją i zawstydził. Czułaby się na zawsze zbrukana. Powiedziałem sobie, że zniosę własną pogardę, ale nie zniosę, by ona gardziła sobą. Powiedziałem sobie, że zacisnąłem wargi, ponieważ było to szlachetniejsze wyjście - zatrzymać owe sekrety dla siebie, nie zniszczyć Sikorki prawdą. Czy oszukiwałem samego siebie?
        Czy nie czynimy tego wszyscy?
        Leżałem wtulony w jej ciepłe, miękkie ramiona i przyrzekałem sobie, że wszystko zmienię. Skończę z dotychczasowym życiem i wówczas nie będę musiał przed nią niczego taić. Jutro powiem Cierniowi i królowi Roztropnemu, że nie będę już dla nich zabijał. Jutro wytłumaczę Ślepunowi, dlaczego muszę zerwać łączącą nas więź. Jutro.
        Dzisiaj, tego dnia, który właśnie rozpoczynał się świtem, musiałem wyruszyć z wilkiem u boku na łowy, musiałem polować na ofiary kuźnicy, zabijać. Chciałem stanąć przed królem Roztropnym okryty świeżą chwałą, zaskarbić sobie jego wdzięczność, by nie odmówił łaski, o jaką miałem błagać. Tego wieczoru, gdy skończę zabijać, poproszę go o pozwolenie na poślubienie Sikorki. Przyrzekłem sobie, że królewska zgoda stanie się dla mnie początkiem nowego życia - życia człowieka, który nie będzie już miał tajemnic przed ukochaną. Pocałowałem ją w czoło, a potem łagodnym gestem zsunąłem z siebie jej ramiona.
        - Muszę cię opuścić - wyszeptałem. - Ale modlę się, żeby to nie trwało długo. Dzisiaj pójdę do króla Roztropnego i poproszę o pozwolenie na zawarcie ślubu.
        Poruszyła się i otworzyła oczy. Popatrzyła na mnie z pewnym zdziwieniem, kiedy nagi wyszedłem z łoża. Dołożyłem drewna do kominka i unikałem jej wzroku, kiedy zbierałem porozrzucane ubranie. Nie była jednak skrępowana, bo gdy zapinając pas podniosłem wzrok, patrzyła na mnie z uśmiechem. Spiekłem raka.
        - Czuję się, jakbyśmy już byli poślubieni - szepnęła. - Czy wypowiedzenie przysiąg może nas połączyć bardziej prawdziwie?
        - Nie. - Usiadłem na brzegu łóżka, ująłem w ręce jej dłonie. - Ale z ogromną satysfakcją obwieszczę naszą miłość wszystkim ludziom. Właśnie w chwili ślubu. Publicznie wyznam, co moje serce ci przysięgło. Teraz jednak muszę już iść.
        - Zostań jeszcze chwilę. Na pewno mamy jeszcze czas, nim ktokolwiek się przebudzi.
        Pochyliłem się nad nią.
        - Muszę iść, żeby zwinąć pewną linę, która zwisa z blanków do okna pokoiku pani mego serca. Ten sznur mógłby wywołać niepotrzebne komentarze.
        - Zostań jeszcze przynajmniej tyle, bym ci zmieniła opatrunki. Skąd masz te rany? Miałam cię zapytać wieczorem, ale...
        Uśmiechnąłem się do niej.
        - Wiem. Mieliśmy milsze zajęcia. Nie, moja najdroższa. Nie zostanę, muszę iść. Ale przyrzekam ci, jak najszybciej zmienię opatrunek. - Nazwanie jej “najdroższą” sprawiło, że poczułem się prawdziwym mężczyzną.
        Pocałowałem Sikorkę, przyrzekając sobie, że zaraz potem wyjdę, ale zwlekałem, zniewolony dotykiem jej dłoni na szyi.
        - Naprawdę muszę iść - westchnąłem ciężko.
        - Nie powiedziałeś mi jeszcze, skąd masz tę ranę.
        Domyśliłem się, że nie uważa moich ran za poważne, tylko szuka pretekstu, by mnie zatrzymać. Mimo wszystko czułem się zawstydzony i spróbowałem skłamać pozostając jak najbliżej prawdy.
        - Pies mnie ugryzł. Suka z nowym miotem. Przeceniłem jej ufność. Schyliłem się po szczeniaka, a ona skoczyła na mnie.
        - Biedaczek. Jesteś pewien, że dobrze oczyściłeś ranę? Takie ukąszenia łatwo powodują zakażenie.
        - Oczyszczę jeszcze raz przy zmianie opatrunku. - Otuliłem ją puchową kołdrą, żałując, że sam muszę porzucić przytulne ciepło. - Spróbuj się jeszcze przespać, zanim wstanie dzień.
        - Bastardzie Rycerski! Zatrzymałem się przy drzwiach.
        - Tak?
        - Przyjdź do mnie dziś w nocy. Przyjdź bez względu na to, jaką decyzję poweźmie król.
        Chciałem zaprotestować. Już otworzyłem usta.
        - Przyrzeknij! Inaczej nie przeżyję tego dnia. Przyrzeknij, że wrócisz. Bo król nie ma już nic do powiedzenia. Jestem twoją żoną. I będę zawsze. Zawsze.
        Serce we mnie zamarło. Tak szczodry podarunek! Skinąłem niemo głową. Musiał Sikorce wystarczyć wyraz mojej twarzy, gdyż jej uśmiech użyczył mi złotego blasku słońca środka lata. Podniosłem rygiel i odczepiłem skobel. Otwierając drzwi wyjrzałem w mroczny korytarz.
        - Zamknij za mną dobrze - wyszeptałem i odszedłem od niej w ostatnim tchnieniu nocy.
      
13. POLOWANIE
        
        Władania Mocą, podobnie jak wszelkich innych sztuk, można się uczyć na różne sposoby. Konsyliarz, mistrz Mocy za panowania króla Roztropnego, pokonywał mentalne blokady uczniów metodą pozbawiania ich wszelkich przyjemności i wygód oraz piętrzenia wyrzeczeń. Człowiek skupiony wyłącznie na przetrwaniu jest podatny na sugestie. W ten sposób Konsyliarz narzucał adeptom technikę posługiwania się Mocą. Pośród tych, którzy przeżyli tę naukę i utworzyli krąg Mocy, żaden nie zdradzał wybitnego talentu. Konsyliarz chełpił się utworzeniem sprawnego kręgu Mocy mimo braku odpowiedniego materiału, i może tak było rzeczywiście. Ale może dostał w ręce uczniów z ogromnymi możliwościami i sprowadził ich do roli bezwolnych narzędzi.
        Można przeciwstawiać jego metodzie technikę uczenia stosowaną przez Troskliwą, poprzednią mistrzynię Mocy, która kształciła między innymi dwóch starszych synów królewskich. Wedle słów księcia Szczerego, nauka nie sprawiała uczniom przykrości. Na opuszczenie barier i świadome powodowanie magią pozwalało wewnętrzne wyciszenie. Dwaj królewscy bracia, Szczery oraz Rycerski, zakończyli pierwszy etap nauki u mistrzyni Troskliwej jako biegli adepci sztuki władania Mocą obdarzeni wielkim talentem. Nie zdążyli, niestety, dokończyć edukacji, gdyż mistrzyni zmarła. Z tego samego powodu Konsyliarz nie odbył stażu jako czeladnik. Nie wiadomo, ile bezcennej wiedzy zabrała ze sobą do grobu mistrzyni Troskliwa ani jakie możliwości królewskiej magii nie zostaną nigdy ponownie odkryte.
        
        * * *
        
        Tego ranka niewiele czasu spędziłem u siebie. Ogień wygasł, a dojmujący chłód bił nie tylko od gołych ścian. Moja komnata była pustą skorupą życia, które wkrótce miało odejść w przeszłość. Wydawała mi się jeszcze bardziej bezosobowa niż zwykle.
        Umyłem się w lodowatej wodzie. Stanowczo za późno zmieniłem bandaże na barku i na przedramieniu. Rany nie miały prawa wyglądać tak czysto, a jednak, o dziwo, goiły się dobrze.
        Ubrałem się ciepło: pikowana górska koszula, na nią ciężki skórzany kaftan, do tego nogawice z grubej skóry, mocno zasznurowane. Oprócz miecza wziąłem jeszcze krótki sztylet. Z ukrycia wydobyłem niewielki garnczek z rożkiem papieru, w którym przechowywałem sproszkowaną śmierć. Mimo tych zabezpieczeń czułem się bezbronny. I szalony.
        Poszedłem prosto do wieży księcia Szczerego. Wiedziałem, że będzie na mnie czekał, przygotowany do pracy nad korzystaniem z Mocy. Musiałem go jakoś przekonać, że akurat dzisiaj trzeba polować na ofiary kuźnicy. Schody pokonałem szybko. Z niecierpliwością czekałem końca dnia, gdy zapukam do drzwi króla Roztropnego i proszę o zezwolenie na ślub z Sikorką. Moje życie zależało od decyzji króla.
        Wspomnienie ukochanej zalało mnie takim potopem gorących uczuć, że aż musiałem zwolnić.
        - Sikorka - powiedziałem półgłosem, pieszczotliwie.
        Jak magiczne zaklęcie, jedno słowo umocniło mnie w postanowieniu i spięło ostrogą. Zatrzymałem się na szczycie, zapukałem głośno.
        Raczej poczułem, niż usłyszałem zaproszenie do środka. Pchnąłem drzwi i wszedłem.
        Pozornie w komnacie nic się nie działo. Książę Szczery siedział przed otwartym oknem. Dłonie oparł na parapecie, wzrok utkwił w linii horyzontu. Policzki miał zaróżowione od mrozu, ciemne włosy zmierzwione wiatrem. W komnacie panował całkowity bezruch i cisza. A przecież jakbym się znalazł w sercu trąby powietrznej. Świadomość księcia omiotła mnie i porwała, uprowadziła Mocą daleko na morze. Zabrał mnie ze sobą na oszałamiającą wyprawę. Zajrzeliśmy na każdy okręt w pobliżu. Tutaj dotknęliśmy myśli kapitana statku kupieckiego: “...Przy korzystnych cenach weźmiemy w powrotną drogę ładunek oliwy...”, zaraz przeskoczyliśmy do kobiety naprawiającej sieci. Drewniany róg śmigał w jej dłoniach jak zaczarowany. Mruczała do siebie zezłoszczona, bo kapitan niepotrzebnie ją poganiał. Znaleźliśmy sternika zatroskanego o zdrowie ciężarnej żony. Potem odwiedziliśmy na plaży trzy rodziny, wykopujące mięczaki w mrocznym świetle poranka; ludzie pracowali w pośpiechu, bo wkrótce przypływ miał zakryć siedliska. Dotknęliśmy jeszcze dziesiątek innych umysłów, nim książę Szczery zezwolił mi powrócić. Czułem się oszołomiony jak mały chłopiec, który wysoko z ramion ojca oglądał tętniący życiem jarmark, a teraz stanął na ziemi i nic nie widzi, tylko ciżbę wokół.
        Podszedłem do księcia. Patrzyliśmy na wodę rozlaną aż po horyzont. Nagle zrozumiałem mapy tworzone przez następcę tronu i pojąłem, dlaczego je rysował. Oto była sieć żywotów, które pokazał mi teraz, jak gdyby na otwartej dłoni odsłonił garść bezcennych pionów. Ludzie. Jego ludzie. On nie patrzył na skaliste wybrzeże ani na urodzajne pastwiska. Patrzył na ludzi, na te jasne błyski istnień, tak mu drogie. Oto było jego królestwo. Zamykały je granice oznaczone na pergaminie.
        Przez chwilę dzieliłem jego rozżalenie, że ktokolwiek chciał skrzywdzić tych ludzi. A potem szaleńczą determinację: nikt już nie straci życia przez szkarłatne okręty.
        Świat wokół mnie wrócił na swoje miejsce. Minął zawrót głowy.
        - I tak. Więc dziś na polowanie - odezwał się książę nie patrząc na mnie. - Spodziewasz się walki?
        - Uprzedzałeś, książę Szczery, że mam być gotów na wszystko. Najpierw rzucę im truciznę, ale mogą mnie zaatakować, więc na wszelki wypadek biorę także miecz.
        - Weź lepiej ten. - Podniósł leżący obok krzesła miecz w pochwie i włożył mi go w ręce.
        Dłuższą chwilę patrzyłem oniemiały. Skóra była pięknie tłoczona, rękojeść odznaczała się cudowną prostotą, charakterystyczną dla przedmiotów sporządzonych przez mistrza. Na skinięcie księcia obnażyłem ostrze w jego obecności. Klinga migotała i lśniła, podobna do promienia słońca na lustrze wody. Wyciągnąłem rękę, a miecz przylgnął do dłoni, doskonale wyważony, posłuszny. Moje umiejętności nie zasługiwały na takie narzędzie.
        - Powinienem ci go przekazać publicznie, ale daję teraz, żeby przypadkiem jego brak nie zmienił twego losu. W czasie święta Przesilenia Zimy poproszę cię o zwrot miecza i wręczę zgodnie z ceremoniałem.
        Wsunąłem ostrze na powrót do skórzanej pochwy, a potem błyskawicznie wyciągnąłem. Nigdy nie miałem nic tak pięknego i cennego.
        - Chyba powinienem uroczyście zaprzysiąc ci to ostrze, książę Szczery - rzekłem niezgrabnie.
        Następca tronu pozwolił sobie na uśmiech.
        - Władczy bez wątpienia oczekiwałby podobnej deklaracji. Jeśli chodzi o mnie, nie widzę potrzeby, byś zaprzysięgał ostrze, jeśli już oddałeś mi we władanie własne życie.
        Poczułem się winny.
        - Książę mój - zdobyłem się na odwagę. - Wyruszam dzisiaj, by służyć ci jako zabójca.
        Zdumiał się słysząc tak otwartą wypowiedź.
        - Dziwne, że mówisz tak wprost - rzekł powściągliwie.
        - Nadszedł na to czas. Straciłem serce do tej służby. Tak, oddałem ci we władanie życie i jeśli rozkażesz, dalej będę wiernie służył, zabijał dla ciebie. Proszę jednak, byś znalazł mi inne zajęcie.
        Zdawało mi się, że książę milczał wieczność całą. Wreszcie potarł dłonią brodę, westchnął głęboko.
        - Gdybyś był zaprzysiężony wyłącznie mnie, odpowiedziałbym ci od razu. Nieszczęściem dla ciebie, jestem tylko następcą tronu. Musisz przedstawić tę prośbę królowi. Do niego trzeba ci również wystąpić o zgodę na małżeństwo.
        Cisza wielka i głęboka legła między nami przepaścią. W końcu odezwał się książę:
        - Nauczyłem cię strzec własnych myśli, Bastardzie Rycerski. Jeśli o tym zapominasz, nie możesz winić innych, że znają twoje sekrety.
        Przełknąłem gniew.
        - Jak wiele? - zapytałem sztywno.
        - Możliwie najmniej, zapewniam cię. Jestem przyzwyczajony do skrywania własnych uczuć, ale mniejszą mam wprawę w blokowaniu się przed cudzymi. Szczególnie przed kimś tak utalentowanym jak ty. - Umilkł.
        Nie mogłem zawierzyć własnym słowom, toteż milczałem także. Poruszony byłem nie tylko tym, że moje intymne przeżycia stały się komuś wiadome. Ale jak miałbym to wytłumaczyć Sikorce? Nie mogłem też znieść myśli o następnym przemilczeniu maskującym nie wypowiedziane kłamstwo.
        - Prawdę mówiąc, zazdroszczę ci, chłopcze - rzekł książę bardzo cicho. - Gdyby to zależało ode mnie, mógłbyś się żenić choćby i dzisiaj. Jeśli król Roztropny nie da ci pozwolenia, wiedz sam i powiedz swojej wybrance w czerwonej spódnicy, że kiedy ja zostanę królem, będziesz mógł się żenić, z kim zechcesz i kiedy zechcesz. Nie zrobię ci krzywdy, jaką uczyniono mnie.
        Chyba wtedy pojąłem ogrom jego nieszczęścia. Jedna rzecz to współczuć mężczyźnie, któremu wybrano żonę nie pytając o zdanie, a zupełnie inna - wyjść z łoża ukochanej i nagle zdać sobie sprawę, że człowiek, któremu życzy się jak najlepiej, nigdy nie pozna pełni połączenia, którego doświadczyłem. Jak przerażająco gorzkie musiało być dla niego mimowolne zerknięcie na naszą noc, na cud, który jemu miał pozostać na zawsze niedostępny!
        - Dziękuję ci, książę Szczery. Uśmiechnął się blado.
        - Nie mogę niczego obiecać na pewno, więc nie traktuj moich słów jak przyrzeczenia, ale może zdołam ci pomóc w kwestii służby. Chyba nie będziesz miał czasu wypełniać roli... dyskretnego posłańca, gdy podejmiesz nowe obowiązki. Bardziej dla nas istotne.
        - Jakie? - spytałem zaciekawiony.
        - Okręty rosną z dnia na dzień, pod okiem mistrzów nabierają ostatecznych kształtów. I znowu nie spełni się moje gorące pragnienie. Nie będę mógł żeglować. Nie poczuję wiatru na twarzy, nie usłyszę łopotu żagli, nie zmierzę się z wrogiem z mieczem w ręku, biorąc krew za krew! - Potrząsnął głową i podjął spokojniej: - Muszę zostać w Koziej Twierdzy, gdyż tylko stąd mogę mieć nad wszystkim pieczę, tutaj nie ryzykuję życia. Będę koordynował ruchy okrętów i wysyłał pomoc tam, gdzie okaże się najbardziej potrzebna. Dlatego na pokładzie każdego statku muszę mieć kogoś, kto przynajmniej odbierze moje rozkazy przekazane Mocą. Bardzo chciałbym też dostawać dokładne informacje. Widziałeś dziś, ile mogę. Poznam myśli człowieka, owszem, ale nie każdemu i nie zawsze potrafię narzucić swoją wolę. A przecież z pewnością zdarzą się sytuacje, kiedy będę musiał szybko dostać kompetentną odpowiedź na konkretne pytanie. Czy myślałeś kiedyś o żeglowaniu, Bastardzie Rycerski?
        Tego się zupełnie nie spodziewałem.
        - Ja... Przed chwilą przypomniałeś mi, panie, że nie sposób polegać na mojej umiejętności władania Mocą. Wczoraj zauważyłeś, iż mimo wysiłków Czernidła w walce jestem bardziej awanturnikiem niż szermierzem...
        - A teraz przypominam ci, że jest środek zimy. Do wiosny jeszcze daleko. Niewiele zdołam ci pomóc, zaledwie dam podstawy. Wyniki będą zależały wyłącznie od ciebie. Czy zdołasz do wiosny nauczyć się władania i Mocą i orężem?
        - Nie mogę niczego obiecać na pewno, ale zrobię co w mojej mocy.
        - Zaczniesz dzisiaj?
        - Dzisiaj? Dzisiaj muszę polować. Nie ośmielę się zaniedbać obowiązków, nawet z tak ważnego powodu.
        - Oba te przedsięwzięcia nie muszą się wzajemnie wykluczać. Zabierz mnie ze sobą.
        Patrzyłem na niego nic nie rozumiejąc, wreszcie pokiwałem głową. Sądziłem, że wstanie, ubierze się ciepło, weźmie miecz. A on tylko wyciągnął rękę i dotknął mojego przedramienia.
        Kiedy zalała mnie jego świadomość, instynktownie zacząłem się jej opierać. To było zupełnie inne uczucie niż w poprzednich wypadkach, gdy przebierał w moich myślach jak człowiek porządkujący papiery rozrzucone na biurku. Tym razem było to prawdziwe zajęcie umysłu. Nie przeżyłem takiej inwazji od czasu, gdy wdarł się we mnie Konsyliarz. Próbowałem się uwolnić, lecz książę trzymał mnie w żelaznym uścisku. Czas stanął w miejscu.
        “Musisz mi zaufać. Ufasz mi?”
        Stałem spocony i drżący, jak koń, który we własnym boksie ujrzał węża.
        “Nie wiem”.
        “Zastanów się” - poprosił. Wycofał się odrobinę.
        Nadal go czułem. Czekał. Nie dotykał moich myśli. Zastanawiałem się gorączkowo. Zbyt wiele rzeczy musiałbym zgrać. Musiałem mu zaufać, jeśli miałem się uwolnić od roli skrytobójcy. Dano mi szansę, by wszystkie tajemnice odeszły w przeszłość. Już nigdy bym nie zbywał Sikorki kłamliwym milczeniem. Musiałem wykorzystać tę szansę. Tylko jak miałem tego dokonać, a jednocześnie utrzymać w sekrecie więź łączącą mnie z wilkiem? Sięgnąłem ku Ślepunowi.
        “Nasza więź jest tajemnicą. Tak musi być. Dlatego dzisiaj muszę polować sam. Rozumiesz?”
        “Nie. To głupie i niebezpieczne. Będę tam, ale nie zobaczysz mnie ani nie wyczujesz”.
        - Co postanowiłeś? - zapytał książę na głos. Trzymał moją dłoń. Spojrzałem mu w oczy. Nie poganiał mnie. Tak samo mógłby zapytać małe dziecko, co wyrzeźbiło w drewnie. Zmartwiałem cały. Chciałbym zrzucić z siebie ciężar męczących sekretów, mieć na świecie jedną przyjazną duszę, która by wiedziała o mnie wszystko.
        “Przecież masz” - oburzył się Ślepun.
        Prawda. I nie mogłem go narażać na niebezpieczeństwo.
        - Ty także musisz mi zaufać, panie - rzekłem bardziej oficjalnie niż zwykle. Następca tronu patrzył na mnie w skupieniu. - Książę, panie mój, czy mi ufasz?
        - Tak.
        Tym jednym słowem ofiarował mi swoją wiarę, a wraz z nią przeświadczenie, że cokolwiek zrobię, nie będę działał przeciw niemu. Zabrzmiało ono całkiem zwyczajnie, jednak książę dał dowód odwagi, pozwalając swemu skrytobójcy na sekrety. Lata całe upłynęły od chwili, gdy jego ojciec kupił moją lojalność za wikt, bezpieczeństwo i naukę oraz srebrną broszę wpiętą w moją koszulę. Jedno słowo księcia Szczerego znaczyło dla mnie więcej niż wszystkie te dary króla. Kochałem go bezgranicznie. Jak mógłbym mu nie ufać?
        - Będziesz mógł posługiwać się Mocą, musisz tylko chcieć. - Tak brzmiała cała instrukcja. Zaraz potem książę znów opanował mój umysł. Dopóki trzymał moją dłoń, połączenie myśli nie wymagało żadnego wysiłku. Poczułem jego ciekawość, a potem zakłopotanie, gdy spojrzał na siebie moimi oczyma.
        “Lustro jest łaskawsze. Postarzałem się”.
        Nie było sensu zaprzeczać prawdzie.
        “Twoje poświęcenie, książę Szczery, było konieczne” - rzekłem więc.
        Puścił moją rękę. Przez chwilę widziałem podwójnie - patrzyłem na niego i na siebie, ale zaraz to wrażenie znikło. Książę odwrócił się wolno, utkwił wzrok w horyzoncie, przekazał mi ten widok. Bez kontaktu fizycznego owo spięcie umysłów było czymś zupełnie innym. Opuściłem komnatę i ruszyłem po schodach ostrożnie, jakbym niósł napełniony po brzegi kielich wina.
        “Bardzo dobrze. Jedno i drugie jest łatwiejsze, jeśli się za bardzo nie starasz”.
        Poszedłem do kuchni, zjadłem solidne śniadanie i próbowałem zachowywać się naturalnie. Książę Szczery miał rację. Łatwiej było podtrzymywać kontakt, kiedy się nie skupiałem na tej czynności. Pośród zwyczajnego rozgardiaszu wsunąłem do torby kilka sucharów.
        - Wybierasz się do lasu? - zapytała kucharka. Pokiwałem głową.
        - Bądź ostrożny. Na co się zasadzasz?
        - Na odyńca. Chcę go tylko odnaleźć, nie będę dzisiaj polował. Przyda się rozrywka w czasie święta Przesilenia Zimy.
        - Dla kogo go tropisz? Dla księcia Szczerego? Nie ruszysz go z zamku, dziecino. Za dużo przesiaduje w wieży. A biedny stary król nie podjadł jak się patrzy już od paru tygodni. Naprawdę nie wiem, dlaczego gotuję jego ulubione dania, skoro tace wracają pełne. A książę Władczy mógłby się wybrać na polowanie, gdyby tylko wycieczka nie zmierzwiła mu loków. - Kilka dziewcząt pomagających w kuchni zachichotało. Mnie zapiekły policzki.
        “Spokojnie. Ci ludzie nie wiedzą, że jestem między nimi, chłopcze. Niczego, co zostanie przy tobie powiedziane, nie wykorzystam przeciwko nim. Uważaj, żeby nas nie zdradzić”.
        Czułem rozbawienie księcia Szczerego, a równocześnie jego zatroskanie. Pozwoliłem sobie na krzywy uśmiech, podziękowałem kucharce za pasztet, który kazała mi wziąć, i wyszedłem z kuchni.
        Sadza niecierpliwie parskała w boksie, nie mogła się doczekać wypadu. Brus przechodził mimo, kiedy ją siodłałem. Jednym spojrzeniem ciemnych oczu obrzucił moje skórzane ubranie, piękną pochwę i wspaniałą rękojeść miecza. Odchrząknął, ale nie rzekł nic. Ile wiedział o mojej pracy? Pewnego razu, w górach, wyjawiłem mu, że terminuję u skrytobójcy, ale potem nadstawił za mnie karku i otrzymał potężny cios w głowę. Po powrocie do zdrowia wyznał, że stracił pamięć wydarzeń z poprzedniego dnia. Czasami w to wątpiłem. Może był to jego sposób na utrzymanie tajemnicy - żeby nie mogli o nim dyskutować nawet ci, którzy go dzielili.
        - Bądź ostrożny - powiedział w końcu gburowato. - Niech się klaczy nie stanie jakaś krzywda.
        - Będę uważał - obiecałem i wyprowadziłem Sadzę.
        Choć zdążyłem tego dnia załatwić już tyle spraw, ciągle był wczesny ranek, rozjaśniający niebo akurat na tyle, żeby bezpiecznie puścić konia cwałem. Pozwoliłem Sadzy wybrać tempo i wyhasać się trochę. Rozgrzała się, ale nie spociła. Przez chmury wyjrzało słońce, przedarło się między konarami i błyszczało na śniegu. Ściągnąłem wodze, Sadza zwolniła kroku. Musieliśmy nadłożyć drogi do strumienia - dopóki nie musiałem, nie chciałem zjeżdżać ze szlaku.
        Książę Szczery był ze mną przez cały czas. Nie tyle rozmawialiśmy, co on słuchał mojego wewnętrznego monologu. Cieszył się rześkim porankiem, posłuszeństwem Sadzy i młodością mojego ciała.
        Im bardziej oddalałem się od zamku, tym wyraźniej zdawałem sobie sprawę, że podtrzymuję kontakt z coraz większym trudem. Na początku więź nie wymagała wysiłku, była niczym dotykanie czyjejś ręki, teraz przypominała raczej rozpaczliwy chwyt. Nie byłem pewien, czy uda mi się wytrwać.
        “Nie myśl o tym. Nawet oddychanie może się okazać trudnym zadaniem, jeśli zmienia się w walkę”.
        Nagle zdumiony zdałem sobie sprawę, że książę jest w swojej pracowni, przy codziennych obowiązkach. Jak brzęczenie odległych pszczół docierało do mnie, że coś wyjaśniał Powabowi.
        Ani śladu wilka. Próbowałem nie myśleć o Ślepunie, nie rozglądać się za nim - ciężki wysiłek umysłowy, równie trudny jak utrzymywanie przy sobie świadomości księcia. Tak się przyzwyczaiłem do sięgania ku wilkowi, do jego skorych odpowiedzi, że teraz czułem się niezręcznie, jakby mi zabrakło ulubionego noża u pasa. Jedynym obrazem, który mógł przyćmić wilka, było wspomnienie o Sikorce, ale nim także nie chciałem się dzielić. Książę co prawda nie zganił mnie za wydarzenia minionej nocy, ale wyraźnie uważał je za uszczerbek na honorze. Miałem nieprzyjemne uczucie, że gdybym rozważył wszystko, musiałbym się z nim zgodzić. Tchórzliwie pomijałem także ten temat.
        Zorientowałem się, że mnóstwo wysiłku kieruję na powstrzymanie wszelkich myśli. To nie tak. Potrząsnąłem głową i otworzyłem się na doznania. Jechałem mało uczęszczaną drogą. Wiła się pośród łagodnych wzgórz za Kozią Twierdzą, wydeptana bardziej przez owce i kozy niż ludzi. Minęło kilka dziesiątków lat od dnia, gdy piorun wzniecił tutaj pożar, wyrosły już piękne brzozy i drzewa bawełniane - teraz stały bezlistne, otulone śniegiem. Pagórkowaty teren nie nadawał się pod uprawę, toteż służył głównie jako letnie pastwisko; od czasu do czasu widziałem ścieżynkę prowadzącą od drogi do chaty myśliwego albo drwala. W tej okolicy, w rzadko rozsianych gospodarstwach, mieszkali skromni ludzie.
        Droga wyraźnie się zwęziła. Wjechałem w starszą część lasu. Tutaj potężne i ciemne drzewa iglaste tłoczyły się gęsto nawet przy krawędzi szlaku. Gigantyczne pnie, potężne konary. Większość tegorocznego śniegu spoczywała na gęsto utkanych igłami gałęziach, na ziemię spadło go niewiele. Poszycie było ubogie, więc bez trudu sprowadziłem Sadzę ze szlaku. Wędrowaliśmy pod śnieżnym baldachimem. Świat zdawał się spokojniejszy w półmroku wielkich drzew.
        “Szukasz konkretnego miejsca. Masz dokładne informacje, gdzie są ci ludzie?”
        “Ledwie wczoraj widziano ich na brzegu pewnego strumienia, jedli padlinę. Sądzę, że stamtąd będziemy mogli ich wytropić”.
        “Kto widział?”
        Zawahałem się.
        “Mój przyjaciel. Ludzie go onieśmielają. Zyskałem jego zaufanie, więc czasem, kiedy widzi dziwne rzeczy, przychodzi i opowiada mi o nich”.
        “Tak. - Wyczuwałem powściągliwość księcia. - Rozumiem. Nie będę już o niego pytał. Czasem sekrety są nieuniknione. Pamiętam pewną niespełna rozumu dziewuszkę, która siadywała u stóp mojej matki. Matka żywiła ją, ubierała, dawała jej błyskotki i słodycze. Nigdy nikt nie zwracał na tę małą specjalnej uwagi. Przypadkiem usłyszałem, jak dziewuszka opowiada mojej matce o pewnym człowieku z tawerny, który sprzedaje piękne naszyjniki i bransolety. Jeszcze tego samego tygodnia gwardia królewska aresztowała Bogacza Rozbójnika. Ludzie cisi często dużo wiedzą”.
        “Zaiste”.
        Jechaliśmy w przyjaznym milczeniu. Musiałem sobie przypominać, że książę nie towarzyszy mi ciałem.
        “Zaczynam żałować. Od dawna nie jechałem po tych wzgórzach ot tak, ze zwykłej chęci. Moje życie jest teraz całkowicie podporządkowane obowiązkom. Nie pamiętam już, kiedy ostatni raz zrobiłem coś tylko dlatego, że miałem na to ochotę”.
        Właśnie przytakiwałem myślom księcia, gdy w leśnej ciszy rozległ się przerażający krzyk. Był to płacz bez słów, wołanie młodego stworzenia, raptownie urwane. Zanim pomyślałem, co robię, sięgnąłem ku niemu Rozumieniem. Znalazłem niewysłowiona panikę i śmiertelne przerażenie, a prócz tego nagły strach Ślepuna. Zamknąłem przed nim swój umysł, gorączkowo pognałem Sadzę w tamtą stronę. Położyłem się na jej szyi i prowadziłem w szaleńczym tempie przez labirynt śnieżnych zasp, połamanych konarów i nagiej ziemi. Ze szczytu wzgórza ujrzałem scenę, której nigdy nie zdołam zapomnieć.
        Było ich trzech: obdarci, zarośnięci, cuchnący. Warczeli i porykiwali. Walczyli między sobą. Dla Rozumienia byli niczym kamienie, ale rozpoznałem ich z obrazu, jaki pokazał mi zeszłej nocy Ślepun. Dziecko, mała dziewczynka - mogła mieć trzy latka - ubrana w wełnianą jasnożółtą tunikę, staranne dzieło matczynych rąk. Walczyli o nią jak o schwytanego w sidła zająca, wyrywali sobie małe ciałko, w którym życie jeszcze się tliło. Ryknąłem wściekle i dobyłem miecza, a w tej chwili jeden z nich zdecydowanym szarpnięciem za głowę zgasił ostatnią iskrę życia. Drugiemu na brodzie błyszczała jasna krew. Nie czekał na śmierć dziecka.
        Kopnąłem Sadzę piętami i spadłem na nich jak zemsta bogów. Na lewo ode mnie wyprysnął spomiędzy drzew Ślepun. Zaatakował pierwszy, skoczył jednemu na plecy, otworzył szeroko szczęki, zatopił zęby w karku. Inny odwrócił się do mnie, podniósł rękę w obronnym geście. Nowym wspaniałym ostrzem zrzuciłem mu głowę z szyi, a potem jeszcze wściekłym cięciem rozpłatałem korpus. Nie miałem czasu na wyciąganie miecza spomiędzy żeber. Wyrwałem zza pasa sztylet, zeskoczyłem z Sadzy wprost na tego, z którym walczył Ślepun. Trzeci chwycił ciało dziewczynki i pognał w las.
        Ten drugi walczył niczym oszalały niedźwiedź; gryzł, drapał i kłuł nas nożem. Rozprułem mu brzuch. Wnętrzności wylewały mu się znad pasa, a ciągle parł naprzód. Wiedziałem, że umiera, więc puściliśmy się w pogoń za trzecim. Ślepun zmienił się w rozwścieczony szary kłąb mięśni, a ja, goniąc za nim, przeklinałem swoje niezdarne nogi. Ślad był wyraźny: zdeptany śnieg, krew i koszmarny smród mordercy. Myśli miałem zmącone. Przysięgam, że gnałem w dół zbocza pewny, iż cudem jakimś zdołam unieważnić śmierć i odprowadzić dziecko do domu. Cofnąć czas. Ten bezsensowny zamiar dodawał mi skrzydeł.
        Wrócił po własnych śladach. Wyskoczył na nas zza wielkiego pnia. Cisnął ciałem dziewczynki w Ślepuna i rzucił się na mnie. Był wielki i silny jak kowal. W przeciwieństwie do innych nieszczęśników dotkniętych kuźnicą, temu siła i wzrost pozwoliły się wyżywić i zatrzymać dobre ubranie. Atakował z wściekłością zaszczutego zwierzęcia. Zbił mnie z nóg, przygniótł plecy swym ciężarem, unieruchomił rękę. Ramieniem miażdżył mi gardło, drugim przyciskał twarz do zmarzniętej ziemi. Sięgnąłem do tyłu i dwukrotnie zatopiłem sztylet w umięśnionym udzie. Zaryczał jak buhaj i przydusił mnie mocniej. Czarne plamki zaczęły mi przesłaniać świat. Ślepun wskoczył na napastnika - dźwigałem ich już obu. Czułem, że zaraz popękają mi żebra. Ślepun wbił kły w jego kark, ale wielkolud tylko przycisnął brodę do piersi i przygarbił ramiona. Wiedział, że życie ze mnie ucieka, i nie przestawał dusić. Jak skończy ze mną, rozprawi się z wilkiem.
        W czasie walki otworzyła się rana na moim ramieniu, pociekła ciepła krew. Ten dodatkowy ból niewiele już znaczył. Skąpany we własnej śliskiej krwi zdołałem się odrobinę przesunąć. Rozpaczliwie zaczerpnąłem jeden świszczący haust powietrza, nim gigant wzmocnił uścisk. Zaczął mi odkręcać głowę. Jeśli nie mógł mnie zdławić, po prostu skręci mi kark. Na pewno wystarczy mu sił.
        Ślepun zmienił taktykę. Nie zdołał zmiażdżyć kręgów szyjnych człowieka, ale jął zębami zdzierać z niego skórę. Krew popłynęła aż na mnie, napastnik zawył, jedną ręką zaczął młócić Ślepuna. Wężowym ruchem obróciłem się, wbiłem mu kolano w krocze, potem sztylet głęboko w bok. Mimo bólu mnie nie puścił, objął potężnymi ramionami, przycisnął do siebie i zgniatał klatkę piersiową.
        Tyle pamiętam z tej walki. Nie wiem, co mi się stało. Może opanowała mnie przedśmiertna furia, o której wspominają niektóre podania. Walczyłem zębami, paznokciami i nożem, gdzie sięgnąłem, wyrywałem kawałki ciała. Nie wystarczyłoby to jednak, gdyby nie Ślepun, który atakował z tym samym szaleństwem.
        Jakiś czas później wyczołgałem się spod ciężkiego jak ołów ciała. W ustach miałem podły miedziany smak, wyplułem brudne włosy i krew. Przeciągnąłem rękoma po spodniach, a potem wytarłem je w śnieg, ale nic nie mogło ich oczyścić.
        Ślepun leżał o kilka kroków ode mnie i dyszał. Szczęki miał tak samo zakrwawione jak ja. Nabrał pełną paszczę śniegu, przełknął, znowu dyszał. Podniosłem się i kuśtykając ruszyłem do niego. Wówczas ujrzałem ciało dziewczynki. Oprzytomniałem, zdałem sobie sprawę, że było za późno. Za późno nawet w chwili kiedy ich dostrzegłem.
        Była maleńka. Miała gładkie czarne włosy i ciemne oczy. Przerażające - malutkie ciało było ciepłe, nie zdążyło zesztywnieć. Przygarnąłem ją do siebie, odsunąłem włoski z czoła. Twarzyczka też malutka, mleczne ząbki, pyzate policzki. Śmierć nie zmąciła jeszcze wzroku dziecka; oczy spoglądające mi w twarz zastygły w wyrazie zdumienia wykraczającego poza wszelkie granice pojmowania. Na rączkach, pulchnych i mięciutkich, zastygały strumyki krwi, która wypłynęła z ugryzień na ramionach. Klęczałem na śniegu, tuląc do piersi martwe dziecko. Więc tak to jest trzymać dziecko w objęciach. Takie maleńkie, takie cieplutkie. Takie nieruchome. Zapłakałem.
        Przeszedł mnie nagły dreszcz. Ślepun powąchał moją twarz i zaskowyczał. Zaczepił mnie łapą za ramię i wówczas nagle zdałem sobie sprawę, że się przed nim zamknąłem. Pogładziłem go uspokajająco, ale nie potrafiłem otworzyć umysłu dla niego. Dla nikogo. Zaskowyczał raz jeszcze. Dopiero wtedy usłyszałem tętent końskich kopyt. Wilk liznął mnie po policzku i zniknął między drzewami.
        Wstałem z trudem, dziecko trzymałem na rękach. Zza białego szczytu wzgórza wyłonili się jeźdźcy. Prowadził książę Szczery na czarnym ogierze. Zaraz za nim Brus, Brzeszczot i kilku innych. Była z nimi prosto odziana kobieta z ludu; jechała z Brzeszczotem. Na mój widok krzyknęła, zsunęła się z konia i pobiegła, wyciągając ręce. Nie mogłem znieść przerażającej iskry nadziei w jej oczach. Porwała dziewuszkę w ramiona, przywarła do stygnącej twarzyczki, a potem zaczęła krzyczeć. Jej rozpacz zalała mnie jak morska fala, porwała ze sobą. Krzyk trwał i trwał, i trwał.
        Kilka godzin później, siedząc w pracowni księcia Szczerego, nadal słyszałem ten krzyk. Siedziałem na stołku przed kominkiem nagi do pasa. Medyk dorzucił do ognia. Milczący Brus czyścił mnie z sosnowych igieł i z brudu.
        - Te rany nie są dzisiejsze - zauważył, wskazując ugryzienie i cięcie nożem.
        Milczałem. Zabrakło mi słów. W misie z ciepłą wodą namiękały suszone irysy z mirtem bagiennym. Brus zmoczył gałganek i zaczął mnie obmywać.
        - Kowal miał wielkie dłonie - rzekł.
        - Znałeś go? - spytał medyk.
        - Nie ma o czym mówić. Widziałem go raz czy dwa, w czasie wiosennego Święta Radości, kiedy ludzie zjeżdżają do miasta. Przywoził ładne srebrne drobiazgi do uprzęży.
        Znowu zapadła cisza. Brus mył mnie delikatnie. Barwiąca ciepłą wodę krew nie była moja. Dziwne, lecz nie odniosłem ran. Wyszedłem z opresji poobijany, sztywny od bólu, lecz cały, z jednym wielkim guzem na czole. Było mi wstyd. Zginęło dziecko, a mnie nic się nie stało. Nie wiem, dlaczego to skojarzenie wydało mi się sensowne. Medyk przyniósł kubek wywaru z ziół. Brus, który owijał mi przedramię czystym bandażem, wyjął mu kubek z rąk, powąchał, zastanowił się, podał mi.
        - Użyłbym mniej waleriany - tylko tyle powiedział. Medyk usiadł przy kominku.
        Pojawił się Powab z tacą pełną jedzenia. Zrobił miejsce na małym stoliku i zaczął go zastawiać. Chwilę później wkroczył do komnaty książę Szczery. Ściągnął płaszcz, rzucił go na oparcie krzesła.
        - Znalazłem jej męża na targu - obwieścił. - Są razem. Mówi, że zostawiła córkę na progu domu i poszła do strumienia po wodę. Kiedy wróciła, dziecka nie było. Natknęliśmy się na nią, jak szukała dziewczynki w lesie. Wiem... - Nagle zwrócił się do medyka. - Jeśli skończyłeś już z Bastardem Rycerskim, możesz odejść.
        - Nawet nie spojrzałem na...
        - Nic mu nie będzie - powiedział Brus. Bandażował mi na ukos klatkę piersiową, chcąc odpowiednio umiejscowić opatrunek na barku. Próbowałem znaleźć coś zabawnego w zirytowanym spojrzeniu, jakim medyk wychodząc obrzucił Brusa. Brus nawet tego nie zauważył.
        Książę Szczery przestawił krzesło, usiadł naprzeciw mnie. Podniosłem do ust kubek z ziołowym wywarem, lecz Brus od niechcenia wyjął mi go z ręki.
        - Najpierw porozmawiajcie. Po tej ilości waleriany padniesz jak rażony gromem. - Wylał połowę zawartości w ogień, resztę rozcieńczył ciepłą wodą. Założył ręce na piersi, oparł się o kominek i tak stał, popatrując na nas.
        Podniosłem wzrok na księcia Szczerego i czekałem na jego słowa.
        - Widziałem to dziecko twoimi oczyma - rzekł. - Widziałem, jak walczyłeś. Potem zniknąłeś nagle. Więź uległa zerwaniu i nie mogłem cię już odnaleźć. Podążyłem na pomoc. Przykro mi, że nie przybyłem wcześniej.
        Tak bardzo chciałem otworzyć się przed księciem, wyjawić mu wszystko. Nie wolno mi było. Zerknąłem na Brusa. Z uwagą wpatrywał się w ścianę.
        - Zechciej przyjąć wyrazy wdzięczności, mój książę - odezwałem się formalnie. - Nie mogłeś przybyć szybciej. A gdyby nawet, i tak było za późno. Umarła niemal w tej samej chwili, kiedy ją dostrzegłem.
        Książę opuścił wzrok na własne dłonie.
        - Wiedziałem o tym. Wiedziałem lepiej niż ty. Martwiłem się o ciebie. - Spróbował się uśmiechnąć. - Najbardziej charakterystyczną cechą twojego stylu walki jest nieprawdopodobna zdolność przetrwania.
        Kątem oka dojrzałem, jak Brus poruszył się, otworzył usta, po czym zamknął je ponownie. Zmartwiałem. On oglądał ciała napastników, widział ślady. Wiedział, że nie walczyłem sam. Tylko tego brakowało! Serce przestało mi bić. Skoro nawet teraz nie wystąpił z oskarżeniem, szykował mi rozmowę w cztery oczy. Gorzej już być nie mogło.
        - Bastardzie Rycerski? - Książę Szczery delikatnie przywołał . mnie do porządku.
        - Błagam o wybaczenie, mój książę. Roześmiał się krótko, właściwie prychnął.
        - Wystarczy już tego “mój książę”. Nie oczekuję zachowania ceremoniału ani ód ciebie, ani od Brusa, z którym znamy się wystarczająco długo. On także nie tytułował mego brata “mój książę” w rozmowach prywatnych. Pamiętaj, że był człowiekiem króla. Rycerski brał od niego energię, często nie najdelikatniej. Jestem pewien, że Brus wie, iż ja ciebie wykorzystywałem tak samo. I wie także, iż patrzyłem dzisiaj twoimi oczyma, do czasu gdy wjechałeś na szczyt wzgórza.
        Brus wolno skinął głową. Żaden z nas nie pojmował, dlaczego został tutaj zatrzymany.
        - Straciłem z tobą kontakt, kiedy opanowała cię gorączka walki. Jeśli masz mi służyć zgodnie z moim zamysłem, nie może się to zdarzać. - Zamyślony postukał palcami w udo. - Jedyna metoda, byś się tego nauczył, to pogłębienie praktyki. Brus, Rycerski powiedział mi kiedyś, że w razie nagłej potrzeby lepiej władasz toporem niż mieczem.
        Brus wyraźnie nie spodziewał się, że książę Szczery o tym wie. Wolno skinął głową.
        - Czasem żartował sobie ze mnie na ten temat. Mówił, że to narzędzie awanturnika, nie broń szlachetnie urodzonego.
        Książę Szczery pozwolił sobie na lekki uśmiech.
        - Pasuje więc do stylu walki Bastarda. Nauczysz go władać toporem. Czernidło nie kształci w tej sztuce, choć nie wątpię, że mogłaby, gdybym ją o to poprosił. Wolę jednak, żebyś ty to zrobił, ponieważ Bastard będzie równocześnie uczył się utrzymywania więzi Mocy. Jeśli uda nam się połączyć te dwie lekcje w jedną, może wyćwiczy się w obu sprawnościach naraz. Zaczynamy jutro. Im wcześniej, tym lepiej. Wiem, że masz inne obowiązki i niewiele wolnego czasu. Przekaż część swoich powinności Pomocnikowi. Ten młodzieniec chyba potrafi cię zastąpić.
        - Pomocnik sporo już umie - przytaknął Brus. Ostrożnie. Jeszcze jeden strzępek informacji w dłoniach księcia Szczerego.
        - Więc postanowione. - Książę powiódł po nas wzrokiem, jakby przewodniczył odprawie w komnacie pełnej żołnierstwa. - Czy są jakieś pytania?
        - Panie mój - odezwał się Brus. Jego głęboki głos nagle zabrzmiał niepewnie. - Jeśli mogę.... Miałbym... Nie chciałbym podawać w wątpliwość osądów mojego księcia, ale...
        Wstrzymałem oddech. No to będę miał za swoje. Zaraz powie o Rozumieniu.
        - Powiedziałem wyraźnie, że teraz nie życzę sobie używania formy “mój książę”. Co cię trapi?
        Brus stał wyprostowany jak struna.
        - Chodzi mi o te... walki. Bastard jest synem księcia Rycerskiego. To, co zobaczyłem tam dzisiaj... - Kiedy już wreszcie zaczął, słowa popłynęły wartko. Próbował tylko wyeliminować gniew ze swojego głosu. - Wysyłasz go, panie... na taką rzeź zupełnie samego. Żaden chłopiec w jego wieku by nie przeżył. Nie chcę wtrącać się w nie swoje sprawy. Wiem, służyć królowi można na wiele sposobów, ale byłem przy nim w Królestwie Górskim i widziałem... a jeszcze dzisiaj... Czy nie możesz znaleźć, panie, do tego zajęcia kogoś innego, nie syna swojego brata?
        Spojrzałem na księcia. Po raz pierwszy w życiu ujrzałem u niego wściekłość i gniew. Uczucia te nie znalazły wyrazu w słowach ani w mimice twarzy, tylko w dwóch gorących iskrach ukrytych głęboko w źrenicach. Książę zacisnął usta, lecz kiedy się odezwał, przemówił spokojnie.
        - Popatrz na niego, Brus. Nie jest dzieckiem. I pomyśl. Nie wysłałem go samego. Wybrałem się z nim, mieliśmy ćwiczyć władanie Mocą w czasie tropienia, polowania, a nie rzezi. Sprawy potoczyły się inaczej. Bastard na szczęście przeżył. Tak samo jak przeżył podobne wydarzenia wcześniej. I jak, mam nadzieję, przeżyje następne.
        Wstał raptownie. Nagle powietrze w komnacie zaciążyło moim zmysłom; zawrzało od emocji. Nawet Brus coś wyczuł, bo zerknął na mnie, a potem zamarł w bezruchu. Książę Szczery krążył po komnacie wielkimi krokami.
        - Nie, nie takiego życia chciałbym dla niego. Nie takie życie wybrałbym dla siebie. Gdybyż się urodził w lepszych czasach! Gdybyż się począł w małżeńskim łożu, gdybyż mój brat był na tronie! Niestety! Nie dano mi takiego losu. Ani wam! Dlatego Bastard służy, podobnie jak ja. A niech mnie, Ketriken miała absolutną rację. Rodzina królewska żyje jako Poświęcenie dla swego ludu. Podobnie jej potomstwo z nieprawego łoża. Tak, dziś doszło do rzezi. Wiem, o czym mówisz. Widziałem, jak Brzeszczot zwymiotował, gdy zobaczył ciało zabitego, widziałem, jak omijał Bastarda z daleka. Nie wiem, jak Bastard... jakim cudem przeżył. Ale cóż mogę zrobić? Potrzebuję go. Potrzebuję go do tej parszywej roli, bo jemu jedynemu mogę zaufać. Tak jak mój ojciec wysyła mnie na wieżę i życzy sobie, żebym się spalał w tym podstępnym, plugawym zabijaniu. Cokolwiek Bastard musi robić, cokolwiek każą mu jego talenty...
        Serce zamarło mi w piersi, zapomniałem oddychać.
        - ...niech to robi, niech ich używa. Ponieważ tak teraz trzeba. Musimy przeżyć. Ponieważ...
        - To mój lud. - Nie zdawałem sobie sprawy, że się odezwałem, póki obaj nie spojrzeli na mnie. Nagle zapadła cisza. - Dawno temu mądry człowiek powiedział mi, że pewnego dnia coś zrozumiem. Właśnie zrozumiałem. Poddani Królestwa Sześciu Księstw są moim ludem, troskę o nich mam we krwi, ich krzywdy odczuwam jak własne. - Zamrugałem, starłem sprzed oczu obraz Ciernia tamtego dnia w Kuźni. - Dzisiaj zginęło moje dziecko, Brus. I mój kowal, i jeszcze dwóch innych. Nie obcy nam ludzie dotknięci kuźnicą. Nie piraci ze szkarłatnych okrętów. Nasi. Muszę przelać w odwecie krew wrogów, muszę ich przegnać od naszego wybrzeża. To proste jak jedzenie albo oddychanie. Inaczej nie można.
        Ich spojrzenia spotkały się nad moją głową.
        - Jota w jotę taki sam - zauważył książę spokojnie, lecz w jego głosie pobrzmiewało wzruszenie i duma. Narastał we mnie głęboki spokój. Zrobiłem dzisiaj rzecz właściwą. Nagle stało się to faktem. Zadanie było wstrętne i poniżające, ale musiałem je wykonać i zrobiłem to dobrze. Dla mojego ludu. Obróciłem się do Brusa, a on patrzył na mnie z tym dziwnym błyskiem w oku, zarezerwowanym dla rasowego źrebaka albo szczenięcia, które niespodziewanie okazało się wyjątkowo obiecujące.
        - Będę go uczył - przyrzekł księciu. - Czy możemy zacząć jutro przed brzaskiem?
        - Możemy - przystał książę, zanim zdążyłem się sprzeciwić. - Teraz chodźmy zjeść.
        Nagle poczułem, że umieram z głodu. Podniosłem się, ruszyłem do stołu, ale Brus mnie powstrzymał.
        - Umyj twarz i ręce, Bastardzie - przypomniał mi łagodnie. Kiedy skończyłem się myć, misa z perfumowaną wodą była czarna od krwi kowala.
      
14. ŚWIĘTO PRZESILENIA ZIMY
        
        Święto Przesilenia Zimy to zarówno celebracja najmroczniejszej części roku, jak i radosne fetowanie powrotu światła. Przez pierwsze trzy dni oddajemy hołd ciemnościom. Historie opowiadane przez bajarzy i przedstawienia teatrzyków lalkowych traktują o czasie odpoczynku i zawsze mają szczęśliwe zakończenie. Jemy wówczas solone ryby, wędzone mięso, korzenie i owoce minionego lata. W środkowym dniu święta urządzamy polowanie. Przelewamy krew, by uczcić przełom roku, i potem wnosimy na stół świeże mięsa, wraz z ziarnem zebranym minionej jesieni. Kolejne trzy dni to czas oczekiwania na powrót wiosny. Prząśniczki zasiadają w wielkiej sali biesiadnej i rywalizują, która wysnuje najcieńszą i najdłuższą nić, tkacze przy krosnach - który utka najjaśniejszy wzór i najlżejszą tkaninę. Bajarze prawią o początkach świata i o przyszłości.
        
        * * *
        
        Tego popołudnia usiłowałem zyskać posłuchanie u króla Roztropnego. Mimo wyjątkowo męczącego dnia nie zapomniałem o złożonej sobie obietnicy. Osiłek odprawił mnie szorstko, twierdząc, że monarcha czuje się niezdrów i nie zamierza nikogo przyjmować. Miałem ochotę walić w drzwi pięściami i wołać błazna na pomoc. Nie zrobiłem tego. Nie byłem już pewien przyjaźni błazna. Nie spotkaliśmy się od czasu jego kpiącej pieśni. Kiedy o tym pomyślałem, przypomniały mi się słowa karła, więc wróciwszy do swej komnaty, ponownie zajrzałem do manuskryptów wziętych od księcia Szczerego.
        Przy czytaniu zrobiłem się senny. Waleriana działała, choć wypiłem tylko pół dawki, jaką podał medyk. Odsunąłem na bok pergaminy. Zacząłem rozważać różne możliwości. Książę Szczery lub nawet król mógłby obwieścić publicznie - najlepiej w święto Przesilenia Zimy - że ma się zgłosić każdy, choćby i najstarszy, mieszkaniec królestwa, obdarzony Mocą nawet w niewielkim stopniu. Czy ludzie ci staliby się celem ataku? Jeszcze raz pomyślałem o oczywistych kandydatach, uczniach Konsyliarza. Żaden nie darzył mnie sympatią, ale nie musiało to oznaczać, że nie byli wierni księciu Szczeremu. Wprawdzie Konsyliarz nie potrafił stworzyć z nich użytecznego kręgu Mocy, ale może dałoby się to naprawić. Natychmiast skreśliłem Dostojnego. Stracił talent w wyniku ostatniego doświadczenia z Mocą - w Stromym. Usunął się po cichu do jakiejś miejscowości nad Rzeką Winną i żył tam, jak gadali ludzie, postarzały przed czasem. Ale byli przecież inni. Ośmioro przeżyło naukę. Siedmioro wróciło z próby. Ja jej nie przeszedłem, Dostojny zmarnował talent. Zostało pięcioro.
        Ledwie jeden krąg Mocy. Czy nienawidzili mnie tak samo gorąco jak Pogodna? Winiła mnie za śmierć Konsyliarza i nie czyniła z tego żadnej tajemnicy. Czy inni także mieli wiedzę o tym, co się wydarzyło w stolicy Królestwa Górskiego? Próbowałem sobie ich przypomnieć. Prawy. Bardzo zajęty sobą i zbyt dumny ze swojego talentu władania Mocą. Bystry. Kiedyś był miłym, wiecznie sennym chłopcem. Został członkiem kręgu Mocy i od tego czasu rzadko go widywałem. Oczy miał prawie zupełnie pozbawione wyrazu. Jakby nic z niego nie zostało. Mocny, od kiedy zajął się Mocą w miejsce ciesielki, z umięśnionego osiłka przemienił się w rozleniwionego tłuściocha. Stanowczy zawsze był niezauważalny i władanie Mocą wcale go nie odmieniło. Wszyscy pięcioro mieli talent do używania Mocy. Czy książę Szczery mógł ich przyuczyć? Prawdopodobnie. Tylko kiedy? Kiedy miał znaleźć czas na takie przedsięwzięcie?
        “Ktoś idzie”.
        Obudziłem się. Leżałem pomiędzy rozrzuconymi zwojami. Nie miałem zamiaru spać, a rzadko zapadałem w sen tak głęboko. Gdyby Ślepun nie używał moich własnych zmysłów, żeby mnie strzec, na pewno bym się nie obudził. Drzwi uchyliły się wolno. Nie zaryglowałem ich, bo nie zamierzałem spać. Ogień na kominku przygasł, innego światła nie było. Leżałem bardzo spokojnie, zastanawiając się, kto przyszedł tak cicho. Czy miał nadzieję mnie zaskoczyć, a może myślał, że nie zastanie nikogo? Czy zjawił się po zwoje? Wolno ująłem w dłoń nóż przy pasie, sprężyłem się do skoku. Tajemnicza postać weszła na palcach, bezszelestnie. Wyjąłem nóż z pochwy.
        “To twoja samica”.
        Ślepun gdzieś daleko przeciągnął się i ziewnął. Leniwie machnął ogonem. Zorientowałem się, że węszę jak wilk.
        “Sikorka” - potwierdziłem z ulgą, gdy dotarł do mnie cudowny zapach, a potem poczułem zadziwiające ożywienie. Leżałem nieruchomo, z zamkniętymi oczyma. Pozwoliłem jej zbliżyć się do łóżka. Zbeształa mnie cicho, a potem zakrzątnęła się, zebrała rozrzucone zwoje i ułożyła je bezpiecznie na stojaku. Niepewnie dotknęła mojego policzka.
        - Nowy?
        Nie mogłem się oprzeć pokusie: dalej udawałem śpiącego. Usiadła obok mnie; piernat ugiął się słodko pod ciepłym ciężarem. Delikatnie pocałowała mnie w usta. Przygarnąłem ją do siebie. Do wczoraj mało doświadczyłem od ludzi czułości. A teraz... Nie wierzyłem własnemu szczęściu. Sikorka położyła się obok mnie. Wciągnąłem głęboko jej woń i trwałem w bezruchu, smakując pieszczoty. Uczucie podobne do bańki mydlanej unoszonej podmuchem wiatru. Obawiałem się, że nawet oddech może je zniszczyć.
        “Miłe - przytaknął Ślepun. - Już teraz nie będzie takiej samotności. Bardziej w stadzie”.
        Zesztywniałem, odsunąłem się od Sikorki odrobinę.
        - Nowy? Co się stało?
        “Moje. To jest moje i nie będę się tym z tobą dzielił!” “Samolub. Przecież to nie mięso, że jak się podzielisz, masz mniej”.
        - Sikorko, jedną chwileczkę. Skurcz mnie złapał. “W co?” - głupi uśmieszek.
        “Nie, to rzeczywiście nie mięso. Mięsem podzieliłbym się z tobą zawsze i schronieniem też, i zawsze będę przy tobie walczył, jeśli będziesz mnie potrzebował. Zawsze pozwolę ci towarzyszyć mi na polowaniu i zawsze pomogę ci polować. Ale to, z moją... samicą, muszę mieć tylko dla siebie. Wyłącznie”.
        Ślepun prychnął, podrapał się za uchem, gdzie ugryzła go pchła.
        “Zawsze stawiasz granice, które nie istnieją. Mięso, polowanie, obrona terytorium, samice... to wszystko sprawy stada. Jak ona się oszczeni, to ja nie będę przynosił mięsa dla małych? Mam ich nie bronić?”
        “Ślepun... nie mogę ci tego wytłumaczyć akurat teraz. Powinienem był z tobą porozmawiać wcześniej. Na razie się wycofaj. Obiecuję, że to omówimy. Później”.
        Czekałem. Nic. Ani śladu. Jeden został, jeden zniknął.
        - Nowy? Nic ci nie jest?
        - Wszystko dobrze. Po prostu... chwileczkę.
        To było chyba najtrudniejsze zadanie w życiu. Sikorka tuż koło mnie - nagle przelękniona, gotowa uciec. Musiałem się skoncentrować, odnaleźć granice siebie samego, umieścić własny umysł w jednym ciele i poskromić myśli. Wziąłem głęboki wdech i wolno wypuściłem powietrze. Zakładanie uprzęży. Z tym mi się to zawsze kojarzyło i tego obrazu zazwyczaj używałem. Nie za luźno, żeby nie pozwolić się wyślizgnąć. Nie za ciasno, tyle tylko, by uwiązać. Ograniczyłem siebie do ciała, żeby nie obudzić księcia Szczerego.
        - Ludzie gadają... - zaczęła Sikorka i nagle zamilkła. - Przepraszam. Nie powinnam była przychodzić. Myślałam, że może potrzebujesz... ale chyba wolisz być sam.
        - Nie, Sikorko, proszę, wróć! - rzuciłem się w poprzek łóżka i zdążyłem schwycić brzeg jej spódnicy, zanim odeszła.
        Odwróciła się, ciągle jeszcze niepewna.
        - Ciebie potrzebuję zawsze - zapewniłem ją. - Zawsze.
        Cień uśmiechu zagościł na jej ustach. Usiadła na krawędzi łóżka.
        - Wydajesz się taki nieobecny.
        - Tak było. Czasami muszę po prostu oczyścić umysł. - Przerwałem. Co jeszcze mógłbym powiedzieć, jeśli miałem jej nie okłamywać? Wziąłem Sikorkę za rękę.
        - Ach tak - rzekła po chwili. Przez moment trwała niezręczna cisza, którą powinno wypełnić moje wyjaśnienie. - Nic ci nie jest? - spytała, gdy minęło kilka kolejnych chwil.
        - Nic. Widzisz, nie udało mi się dzisiaj zobaczyć z królem. Próbowałem, ale nie czuł się dobrze i...
        - Masz posiniaczoną twarz. I podrapaną. Ludzie gadają...
        Cichutko nabrałem powietrza.
        - Co gadają?
        Książę Szczery nakazał świadkom milczenie. Brus na pewno milczał jak głaz, tak samo Brzeszczot. Pozostali pewnie też nie rozmawiali z nikim, kto nie był z nimi w lesie. Ale przecież ludzie zawsze gadają o tym, czego razem doświadczyli, a inni podsłuchują.
        - Nie baw się ze mną w kotka i myszkę. Jeśli nie chcesz mi nic mówić, powiedz, że nie chcesz.
        - Następca tronu prosił nas o zachowanie dyskrecji. To nie to samo, co nie chcieć ci powiedzieć.
        Sikorka rozważyła moje słowa.
        - Chyba nie. Wiem, nie powinnam słuchać plotek. Ale ludzie gadają takie dziwne rzeczy... Przynieśli do zamku ciała, żeby je spalić na stosie pogrzebowym. I była z nimi kobieta; płakała i płakała w kuchni caluteńki dzień. Powiedziała, że ludzie dotknięci kuźnicą ukradli i zabili jej córeczkę. Ktoś dodał, że ty próbowałeś im dziecko odebrać, a ktoś jeszcze inny, że rzuciłeś się na nich akurat wtedy, kiedy zaatakował ich niedźwiedź. Plotki są takie bałamutne. Ktoś mówił, że zabiłeś ich wszystkich trzech, a potem ktoś, kto pomagał palić ciała, twierdził, że przynajmniej dwóch zabiło jakieś zwierzę. - Ucichła i tylko patrzyła na mnie.
        Nie chciałem już myśleć o tamtych wydarzeniach. Nie chciałem jej okłamywać, nie chciałem też powiedzieć prawdy. Całej prawdy nie mogłem wyjawić nikomu. Więc tylko patrzyłem jej w oczy i marzyłem, żeby nasze życie ułożyło się znacznie prościej.
        - Bastardzie Rycerski...
        Nie mogłem się przyzwyczaić do dźwięku tego imienia w jej ustach.
        - Następca tronu prosił nas, żebyśmy o tym nie rozmawiali... - Westchnąłem. - Tak. Ludzie zarażeni kuźnicą zamordowali dziecko. I ja tam byłem, ale zjawiłem się zbyt późno. To było straszne.
        - Przepraszam, nie chciałam się wtrącać. Po prostu tak mi ciężko, kiedy...
        - Wiem. - Dotknąłem jej włosów. Przytuliła policzek do mojej ręki. - Powiedziałem ci kiedyś, że śniłem o tobie w Wodnej Osadzie. Wracałem z Królestwa Górskiego i przez całą długą drogę do Koziej Twierdzy nie wiedziałem, czy przeżyłaś. Czasami byłem pewien, że płonący dom zwalił się na ziemiankę, kiedy indziej znowu sądziłem, że zabiła cię kobieta z mieczem...
        Sikorka patrzyła na mnie spokojnie.
        - Gdy dom się zawalił, buchnął wielki snop iskier i dymu. Ją oślepił, ja byłam do niego odwrócona plecami. Ja... ją zabiłam. - Zadrżała. - Nikomu o tym nie mówiłam. Nikomu. Jak się dowiedziałeś?
        - Wyśniłem. - Delikatnie przyciągnąłem ją do siebie, objąłem ramionami. Ciągle drżała. - Czasami w snach widzę jawę - powiedziałem cicho.
        Odsunęła się ode mnie odrobinę, spojrzała mi w twarz.
        - Nie okłamałbyś mnie, prawda, Nowy?
        Bolało mnie to pytanie, ale w pełni na nie zasłużyłem.
        - Nie. To nie kłamstwo. Przyrzekam. I przyrzekam ci, że nigdy nie będę kła...
        Lekko dotknęła moich warg palcami.
        - Chcę spędzić z tobą resztę życia. Nie składaj obietnic, których nie będziesz mógł dotrzymać po kres swoich dni. - Drugą ręką sięgnęła do mojej koszuli i teraz na mnie przyszła kolej zadrżeć.
        Pocałowałem jej palce. A potem usta. Sikorka wstała i zaryglowała drzwi. Pamiętam jeszcze, że pomodliłem się gorąco, by nie tej akurat nocy Cierń powrócił ze swej podróży. Udało się. Za to ja podróżowałem daleko, do miejsca, które zaczynało być mi znajome, ale przez to nie mniej cudowne.
        Odeszła w środku nocy, budząc mnie, żebym zamknął za nią drzwi. Chciałem się ubrać i odprowadzić ją na górę, ale mi nie pozwoliła, twierdząc z oburzeniem, że doskonale potrafi wejść po kilku schodach, a im rzadziej jesteśmy widywani razem, tym lepiej. Niechętnie przyznałem jej rację. I zaraz zapadłem w głęboki sen.
        Obudziły mnie grzmoty i krzyki. Zerwałem się na równe nogi, otępiały i nieprzytomny. Po chwili grzmoty przemieniły się w walenie do drzwi, a krzyki w głos Brusa powtarzający moje imię.
        - Chwileczkę! - udało mi się wychrypieć. Wszystko mnie bolało. Naciągnąłem na siebie ubranie i pokuśtykałem do drzwi. Po kilku próbach zdołałem odsunąć rygiel.
        Brus był umyty, ubrany, miał uczesane włosy i brodę, a w ręku trzymał dwa topory.
        - Pośpiesz się, już jesteśmy spóźnieni... Co to za zapach? Byłem zaspany, ale zdołałem naprędce wymyślić odpowiedź.
        - Perfumowane świece. Mają przynosić odprężenie we śnie. Brus prychnął.
        - Nie takie sny przyniósłby mi ten zapach. Pełno tu piżma, chłopcze. Cała komnata nim przesiąknięta. Spotkamy się na wieży.
        Odszedł stawiając długie kroki. A więc miałem okazję się przekonać, jak wygląda pojęcie Brusa o wczesnym poranku. Umyłem się cały zimną wodą, bo nie miałem czasu jej podgrzać. Zanurkowałem do skrzyni po świeże ubrania, kiedy znowu usłyszałem pukanie.
        - Już idę! - zawołałem.
        Pukanie trwało. Co oznaczało, że Brus był zły. Cóż, ja także. Powinien był rozumieć, że fatalnie się czułem. Szarpnąłem drzwi i trefniś wślizgnął się do komnaty niczym smużka dymu. Miał na sobie nowy czarno-biały strój. Rękawy koszuli pokrywał czarny haft w kształcie winorośli pnącej się w górę po ramieniu. Nad czarnym kołnierzem twarz błazna zdawała się biała niczym księżyc.
        “Pewnie dostał ten strój na zimowe święto” - pomyślałem głupawo.
        Mieliśmy zimę najdłuższą od pięciu lat. Dzisiejszej nocy rozpoczynaliśmy świętowanie jej przesilenia.
        - Czego chcesz? - zapytałem. Nie byłem w nastroju na jego wygłupy.
        Z uznaniem pociągnął nosem.
        - Przyjąłbym z ochotą odrobinę tego, co tu było. - Z gracją odstąpił do tyłu na widok wyrazu mojej twarzy. Nagle się zezłościłem. Błazen lekko przeskoczył moje skotłowane łóżko. Rzuciłem się za nim w poprzek materaca. - Ale nie od ciebie! - wykrzyknął kokieteryjnie i zamachał rękoma jak dziewczyna oganiająca się od zalotnika.
        - Nie mam dla ciebie czasu - rzekłem bez ogródek. - Książę Szczery spodziewa się mnie; nie mogę kazać mu czekać. - Stoczyłem się z łóżka, poprawiłem ubranie. - Musisz wyjść.
        - Ach, ten ton, ten ton! Był czas, kiedy Bastard potrafił znieść kpinę lepiej niż teraz. - Zawirował w piruecie, stanął bez ruchu niczym wdzięczna ozdobna statuetka. - Naprawdę jesteś na mnie zły? - zapytał.
        Aż sapnąłem ze zdumienia. Trefniś nigdy nie mówił tak otwarcie.
        - Byłem - przyznałem z ociąganiem, zastanawiając się równocześnie, w jakim celu ciągnie mnie za język. - Tamtego dnia zrobiłeś ze mnie błazna przed ludźmi.
        Potrząsnął głową.
        - Nie przywłaszczaj sobie cudzej pozycji. Tylko ja odgrywam tu błazna. Zawsze. Szczególnie tamtego dnia i przed ludźmi.
        - Zwątpiłem w naszą przyjaźń - rzekłem mu szczerze.
        - Bez wątpienia inni ludzie powinni wątpić w naszą przyjaźń, jeśli mamy być dobrymi przyjaciółmi.
        - Rozumiem. Więc chciałeś posiać plotki o urazie między nami. Tak, teraz rozumiem. Jednak nadal muszę iść.
        - Żegnaj więc. Życzę miłej zabawy przy nauce władania toporem. Spróbuj nie stracić języka. - Włożył dwa polana w przygasający ogień i począł sadowić się przy kominku.
        - Błaźnie - odezwałem się niepewnie - jesteś wprawdzie moim przyjacielem, ale nie chcę cię zostawiać samego w mojej komnacie.
        - Ja też nie lubię, jak inni wchodzą do mojej komnaty, kiedy mnie tam nie ma - odparł z łobuzerskim uśmiechem.
        Spłonąłem rumieńcem.
        - To było dawno. I przeprosiłem cię za moją niewczesną ciekawość. Nigdy więcej tego nie zrobiłem.
        - Ja też już więcej tego nie zrobię, tylko ten jeden raz. A kiedy wrócisz, zaraz cię przeproszę. Czy tak będzie dobrze?
        Już byłem spóźniony. Wolałem nie myśleć, jakimi słowami Brus mnie obruga. Usiadłem na brzegu łóżka. Sikorka i ja leżeliśmy tutaj. To nasze gniazdko. Próbowałem udawać, że zupełnie odruchowo naciągam pledy na piernat.
        - Dlaczego chcesz tu zostać? Czy grozi ci jakieś niebezpieczeństwo?
        - Zawsze grozi mi jakieś niebezpieczeństwo, głuptasku. Podobnie jak tobie. Nam wszystkim. Chciałbym tu zostać jakiś czas i spróbować znaleźć sposób pokonania niebezpieczeństwa. Albo przynajmniej zmniejszenia zagrożenia. - Znaczącym gestem wskazał zwoje.
        - Książę Szczery powierzył je mojej opiece - rzekłem bez przekonania.
        - Z pewnością polega na twoich sądach. Może więc ocenisz, że w moich rękach pergaminy będą bezpieczne?
        Powierzyć przyjacielowi swoją własność, to jedno. Pozwolić mu rozporządzać własnością cudzą - to zupełnie co innego. Właściwie miałem zaufanie do błazna. Właściwie.
        - Najrozsądniej byłoby najpierw zapytać o zgodę następcę tronu - zaproponowałem.
        - Im mniej wspólnego będę miał z księciem Szczerym, tym lepiej dla nas obu - odrzekł trefniś stanowczo.
        - Unikasz księcia? - Byłem zdumiony.
        - Jestem błaznem króla. A książę dopiero czeka na tron. Niech więc czeka. Kiedy zostanie królem, będę mu służył. O ile nie zginiemy wszyscy do tej pory.
        - Nie chcę słuchać takich słów o księciu Szczerym - rzekłem cicho.
        - Nie? No to musisz chodzić z zatkanymi uszami. Podszedłem do drzwi, położyłem dłoń na klamce.
        - Czas na nas, błaźnie. - Wiele mnie kosztowało, by mówić obojętnym tonem. Jego szyderstwa z księcia Szczerego głęboko mnie zraniły.
        - Nie błaznuj, Bastardzie. To moja rola. Myśl! Człowiek może służyć tylko jednemu panu. Nieważne, co mówią twoje usta, twoim panem jest książę Szczery. Wcale cię za to nie winie. Chcesz obwiniać mnie, że król Roztropny jest moim?
        - O nic cię nie obwiniam. Ani nie kpię z króla.
        - Ani nie bywasz u niego, choć apeluję, jak mogę.
        - Próbowałem wczoraj. Nie zostałem wpuszczony. Powiedziano mi, że król nie czuje się dobrze.
        - A gdyby to miało miejsce pod drzwiami księcia Szczerego, też byś ustąpił tak szybko?
        Dało mi to do myślenia.
        - Nie, raczej nie.
        - Więc dlaczego się poddałeś? - zapytał błazen cicho i smutno, jak człowiek pogrążony w głębokiej żałości. - Dlaczego książę Szczery, zamiast trwać u boku ojca, odbiera mu ludzi?
        - Nie odszedłem od króla. To raczej król nie uważał za stosowne udzielić mi posłuchania. Jeśli chodzi o księcia Szczerego... nie mogę się za niego wypowiadać. Wiadomo jednak wszem wobec, że król łaskami obdarza księcia Władczego.
        - Wiadomo wszem wobec? Więc wiadomo także, o co naprawdę dba młodszy książę?
        - Niektórzy wiedzą - rzekłem krótko. Niebezpieczna to była rozmowa.
        - Pomyśl o tym. Każdy z nas służy panu, którego kocha najbardziej. Ale jest jeszcze jeden członek rodu królewskiego, i obaj kochamy go najmniej. Nie istnieje między nami konflikt lojalności, Bastardzie, dopóki jesteśmy zjednoczeni w tym, kogo kochamy najmniej. Przyznaj szczerze, ledwie miałeś czas, żeby rzucić okiem na te zwoje, a ja ci przypominam, że nam wszystkim czas ucieka zbyt szybko. To zadanie nie może czekać, aż zechcesz się nim zająć.
        Zwlekałem z odpowiedzią. Karzeł nagle podszedł bliżej. Jego zaciśnięte usta zdradzały desperację.
        - Zawrzemy układ. Daję ci okazję, jakiej nie zyskasz już nigdy. Jeśli pozwolisz mi szukać w zwojach sekretu, którego może nawet tam nie ma, zdradzę ci w zamian swój sekret.
        - Jaki sekret? - zapytałem niechętnie.
        - Tajemnicę błazna. Skąd przybył błazen i dlaczego. - Rzucił na mnie spojrzenie z ukosa.
        Odżyła ciekawość drążąca mnie od lat. - Za darmo?
        - Nie. Powiedziałem, jaki zawrzemy układ. Przemyślałem sprawę.
        - Do zobaczenia - rzekłem. - Jak będziesz wychodził, zamknij porządnie drzwi.
        Na korytarzu kręciło się sporo służby. Byłem bardzo spóźniony. Mimo bólu w całym ciele biegłem co tchu. Nie zwolniłem nawet na schodach na szczyt wieży. Raz stuknąłem w drzwi i wszedłem.
        Brus powitał mnie z marsem na twarzy.
        Wszystkie meble w komnacie zostały zepchnięte pod jedną ścianę, wyjąwszy krzesło następcy tronu, pozostawione przed oknem. Książę już się w nim skrył. Wolno zwrócił ku mnie głowę; w oczach miał bezmierną dal, rysy twarzy rozluźnione - widok bolesny dla tego, kto wiedział, co to oznacza. Księcia Szczerego zżerał głód Mocy. Obawiałem się, że nauki, których mi udzielał, jeszcze ten głód podsycały. A przecież żaden z nas nie mógł powiedzieć: nie. Wczoraj czegoś się nauczyłem. Nie była to przyjemna lekcja, ale zapomnieć jej nie sposób. Wiedziałem już, że zrobię wszystko co w mojej mocy, by nie dopuścić szkarłatnych okrętów do naszego wybrzeża. Nie byłem królem, lecz lud Królestwa Sześciu Księstw był moim ludem, podobnie jak ludem Ciernia. Teraz rozumiałem, dlaczego książę Szczery nie szczędził sił.
        - Spóźniłem się. Proszę o wybaczenie. Zostałem zatrzymany. Jestem gotów zaczynać.
        Brus wciąż był zły, ale zapytał ze zdumieniem:
        - Jak się czujesz?
        - Zesztywniały. Trochę. Rozgrzałem się biegnąc po schodach. Jestem obolały po wczorajszym dniu. Poza tym czuję się dobrze.
        Przez twarz królewskiego koniuszego przemknął grymas rozbawienia.
        - Nie nęka cię drżenie? Nie ciemnieją ci krawędzie pola widzenia? Nie masz zawrotów głowy?
        - Nie.
        - A niech cię! - Brus parsknął rozbawiony. - Najwyraźniej porządna bijatyka jest dla ciebie najlepszym lekarstwem. Zapamiętam to na następny raz, kiedy będziesz potrzebował medyka.
        I zaczął wcielać w życie swoją nową teorię przywracania do zdrowia. Ostrza toporów były stępione, a na dodatek owinięte szmatami na czas tej pierwszej lekcji, ale ani jedno, ani drugie nie chroniło przed siniakami. Szczerze mówiąc, większość z nich zarobiłem przez własną niezręczność. Brus tego dnia nie wysilał się specjalnie, by mnie dosięgnąć orężem, raczej uczył, jak używać całej broni, nie tylko żelaza.
        Utrzymywanie więzi z księciem nie wymagało żadnego wysiłku, gdyż przebywaliśmy w tej samej komnacie. Następca tronu trwał tego dnia w zupełnej ciszy w moim wnętrzu, nie udzielał mi żadnych rad, uwag ani ostrzeżeń, zwyczajnie patrzył moimi oczyma. Brus pouczył mnie, że topór to niewyszukana broń, jednak bardzo skuteczna, jeśli się jej odpowiednio używa. Pod koniec lekcji podkreślił, że przez wzgląd na rany traktował mnie wyjątkowo delikatnie. Książę Szczery zwolnił nas obu i razem schodziliśmy na dół, dużo wolniej niż pokonywałem tę drogę w przeciwną stronę.
        - Bądź jutro na czas - rzucił mi Brus na do widzenia.
        On poszedł do stajni, ja na śniadanie. Podjadłem solidnie po raz pierwszy od dawna - miałem prawdziwie wilczy apetyt. Zastanawiałem się nad źródłem mojej nagłej żywotności. W przeciwieństwie do tego, co sądził Brus, nie byłem skłonny szukać jej źródła we wczorajszym starciu.
        “Sikorka - pomyślałem. - To ona samym dotykiem uleczyła dolegliwości, jakim nie sprostałyby wszystkie zioła świata i rok odpoczynku”.
        Czekający mnie dzień wydał mi się nagle nieznośnie długi. Każda chwila ciągnęła się niemiłosiernie, bo z utęsknieniem czekałem na przyjazny zmrok, który pozwoli nam znowu być razem.
        Postanowiłem jak najmniej myśleć o Sikorce, a czas wypełnić mnóstwem obowiązków. Natychmiast przyszło mi do głowy kilkanaście zadań do wykonania. Zaniedbałem księżnę Cierpliwą; nie spełniłem jeszcze obietnicy, że pomogę księżnej Ketriken przy restaurowaniu ogrodu; winien byłem wyjaśnienie bratu Ślepunowi; powinienem zajrzeć do króla Roztropnego... Próbowałem to wszystko uporządkować pod względem ważności. Na pierwszym miejscu nieodmiennie znajdowała się Sikorka.
        Zdecydowanie przesunąłem ją na ostatnią pozycję.
        “Król Roztropny” - zdecydowałem.
        Zebrałem naczynia ze stołu i zaniosłem je do kuchni. Rwetes był tu nie do wytrzymania. Przez chwilę mu się dziwiłem, dopóki sobie nie przypomniałem, że przecież dzisiaj będzie pierwsza noc Święta Przesilenia Zimy. Kucharka, która miesiła ciasto w wielkiej dzieży, ruchem głowy dała mi znać, że ma do mnie sprawę. Podszedłem i z bliska przyglądałem się jej pracy, jak czyniłem często w dzieciństwie. Zręcznie formowała bułki i odkładała je do wyrośnięcia. Uwalana była mąką aż po łokcie, na jednym policzku miała białą smugę. Znajoma wrzawa w kuchni tworzyła miłe wrażenie intymności. Wśród gwaru kucharka odezwała się cicho, musiałem wytężyć słuch.
        - Chciałam tylko, żebyś wiedział - powiedziała formując następną bułeczkę - że moim zdaniem te ploty to stek bzdur. I mówię to każdemu, kto próbuje je powtarzać u mnie w kuchni. Mogą sobie pleść androny na dziedzińcu przy pralni i do woli opowiadać bajdy, kiedy przędą, ale w kuchni nie pozwolę mówić o tobie źle.
        Serce mi zamarto w piersi. Plotki? Czyżby o Sikorce i o mnie?
        - Kiedy byłeś mały, jadałeś przy moim stole, niejeden raz mieszałeś w kotle i słuchałeś naszych pogaduszek. Znam cię lepiej niż inni. Ludzie mówią, że walczyłeś jak zwierzę, że jesteś już na pół zwierzęciem. Co za bzdury! Te ciała były porwane strasznie, ale widziałam gorsze rzeczy uczynione w szale przez człowieka. Córka Flądry, która została zniewolona, pocięła brutala nożem do ryb: dopadła go na targu i rąbała, rąbała, rąbała, tak samo jak siekała przynętę. To, co zrobiłeś ty, nie było gorsze.
        Z przerażenia zmącił mi się wzrok. Na pół zwierzę... Nie tak dawno ludzi posługujących się Rozumieniem palono żywcem.
        - Masz rację, nie wierz głupim plotkom. - Ledwie mi się udało opanować głos. Dodałem odrobinę prawdy. - Nie wszystko to było moim dziełem. Zanim ich dopadłem, walczyli między sobą o... zdobycz.
        - Córeczka Okowity. Nie musisz przy mnie szukać łagodniejszych słów, Bastardzie. Mam własne dzieci, teraz już dorosłe, ale gdyby groziło im niebezpieczeństwo, to modliłabym się, żeby je obronił ktoś taki jak ty, nieważne w jaki sposób. Albo je pomścił.
        Przeszedł mnie dreszcz. Znowu zobaczyłem strumyczki krwi cieknące po pulchnej rączce. Zamrugałem, ale obraz pozostał.
        - Muszę już uciekać. Mam się dzisiaj stawić u króla Roztropnego.
        - Tak? Nareszcie jakaś dobra wiadomość. Weź to ze sobą. - Potoczyła się do kredensu, wydobyła tacę pełną malutkich pasztecików zapiekanych z łagodnym serem. Obok postawiła dzbanek z gorącą herbatą i kubek. - I dopilnuj, żeby zjadł, Bastardzie. Jeśli jednego spróbuje, na pewno nie oprze się reszcie. To jego ulubione.
        “Moje także”.
        Podskoczyłem jak użądlony. Próbowałem zamaskować ten nieszczęsny odruch nagłym atakiem kaszlu, ale kucharka i tak przyjrzała mi się dziwnie. Odkaszlnąłem raz jeszcze.
        - Na pewno będą mu smakowały - rzekłem zdławionym głosem i sięgnąłem po tacę.
        Kilka par oczu odprowadzało mnie do wyjścia. Uśmiechałem się i udawałem, że nic dziwnego się nie dzieje.
        “Nie wiedziałem, że nadal jesteśmy razem, panie” - przekazałem księciu. Podejrzliwie traktowałem każdą myśl, jaka przyszła mi do głowy od czasu, gdy opuściłem wieżę. Dziękowałem Edowi, że nie zdecydowałem się w pierwszej kolejności rozmówić ze Ślepunem. Zaraz zepchnąłem na bok także i tę ulgę, nie będąc pewnym, czy pozostawała ona moją prywatną własnością.
        “Nie zamierzałem cię szpiegować. Chciałem ci tylko pokazać, że bardzo łatwo jest utrzymać więź Mocą, jeśli się nie skupiasz usilnie na tym zajęciu”.
        Po omacku odszukałem jego Moc.
        “Więcej w tym twego wysiłku niż mojego, książę Szczery” - zauważyłem, wchodząc po schodach.
        “Drażni cię moja obecność. Wybacz mi. Od tej chwili zawsze się upewnię, że wiesz, kiedy jestem w twoich myślach. Czy chcesz dzisiaj zostać już sam?”
        Zawstydziła mnie własna gburowatość.
        “Nie. Jeszcze nie. Bądź ze mną, książę Szczery, gdy odwiedzę króla. Zobaczymy, jak dalece możemy się posunąć”.
        Wyczułem jego zgodę. Zatrzymałem się przed drzwiami komnat króla Roztropnego, Balansując tacą na dłoni, drugą ręką przygładziłem czuprynę i obciągnąłem kaftan.
        Włosy zaczęły mi ostatnio stwarzać kłopoty. Podczas choroby w górach Jonki ostrzygła mnie prawie na łyso. Teraz, kiedy zaczęły odrastać, nie wiedziałem, czy mam je wiązać z tyłu w kucyk, jak robił to Brus oraz żołnierze, czy raczej pozwolić im opadać na ramiona, jakbym ciągle był paziem. Na dziecinne warkoczyki byłem już o wiele za dorosły.
        “Związuj z tyłu, chłopcze. Przecież w pewnym sensie jesteś żołnierzem. Byłeś nie robił przy fryzurze takiego zamieszania jak Władczy i nie skręcał włosów w wypomadowane loki”.
        Z niejakim trudem pozbyłem się z twarzy uśmiechu i zapukałem do drzwi.
        Zaczekałem, po czym zastukałem raz jeszcze, głośniej.
        “Zaanonsuj się i wejdź” - poradził mi książę.
        - Tu Bastard Rycerski, królu mój. Przyniosłem ci jedzenie, panie. - Położyłem rękę na klamce. Drzwi były zamknięte od wewnątrz.
        “Dziwne. Ojciec nigdy nie miał w zwyczaju się zamykać. Stawiał przed drzwiami człowieka, owszem, ale nigdy ich nie zamykał i nie ignorował pukania. Możesz je mimo wszystko otworzyć?”
        “Chyba tak. Ale jeszcze zapukam”. Walnąłem pięścią w drzwi.
        - Zaraz, zaraz! - syknął ktoś z wnętrza.
        Minęło sporo czasu, nim ustąpiły kolejne zatrzaski i powstała szpara na szerokość dłoni. Osiłek łypnął na mnie okiem niczym zdybany w ruinach szczur.
        - Czego tu szukasz? - burknął.
        - Proszę o audiencję u króla.
        - Król śpi. A przynajmniej spał, póki nie zacząłeś walić w drzwi i wrzeszczeć. Zbieraj się stąd!
        - Chwileczkę. - Stopą zablokowałem drzwi. Wolną ręką uniosłem kołnierz kamizeli i pokazałem służącemu broszę z czerwonym kamieniem, z którą się nie rozstawałem. Drzwi ani drgnęły. Naparłem na nie mocno ramieniem. - Tę broszę kilka lat temu dostałem od króla. Wraz z obietnicą, że jeśli ją pokażę, zawsze zostanę przyjęty.
        - Nawet gdy będzie spał? - zapytał Osiłek złośliwie.
        - Nie stawiał żadnych ograniczeń. Nie wspomniał też, że ty masz coś do powiedzenia w tej kwestii. - Przyszpiliłem go wzrokiem.
        Zastanowił się, po czym cofnął odrobinę.
        - Skoro tak ci ogromnie zależy, wejdź. Król pogrążony jest we śnie, próbuje zażyć odpoczynku, tak bardzo mu potrzebnego. Jako jego medyk poradzę królowi Roztropnemu, by ci odebrał tę błyskotkę, żebyś go więcej nie niepokoił.
        - Radź królowi do woli. I jeśli monarcha posłucha twoich rad, nie będę się z nim spierał.
        Odstąpił na bok z kpiącym ukłonem. Och, jak chciałem pięścią zetrzeć mu z twarzy ten krzywy uśmieszek!
        - Wspaniale - dogadywał, kiedy go mijałem. - Paszteciki. W sam raz na podrażnienie żołądka. Jakby jeszcze był mało nadwerężony. Mądry z ciebie chłopczyk.
        Powściągnąłem gniew. Króla nie było w pierwszej komnacie. Ruszyłem do sypialni.
        - Naprawdę zamierzasz go tam nachodzić? No tak, nie wykazałeś się manierami do tej pory, dlaczego miałbym spodziewać się po tobie rozwagi akurat teraz.
        Zacisnąłem zęby.
        “Nie daj się tak traktować. Pokaż mu, gdzie jego miejsce”. To nie była rada, ale rozkaz. Ostrożnie odstawiłem tacę na podręczny stolik. Wziąłem głęboki wdech, odwróciłem się do pokojowca.
        - Czy masz coś przeciwko mnie? - zapytałem wprost. Cofnął się o krok.
        - Coś przeciw tobie? Dlaczego miałbym ja, medyk, mieć coś przeciwko, jeśli ktoś przychodzi przeszkadzać choremu człowiekowi, kiedy ten wreszcie ma chwilę odpoczynku?
        - Czuć tutaj sutem. Dlaczego? “Sutem?”
        “Zioło znane w Królestwie Górskim. Gasi ból, którego nie powstrzyma nic innego. Ale częściej opary tego zioła wdycha się dla przyjemności. Podobnie my używamy nasion kopytnika w czasie wiosennego Święta Radości. Książę Władczy upodobał sobie sutowy dym”.
        “Jego matka odurzała się oparami z jakiejś rośliny. Nazywała ją zielem uciechy”.
        “To pokrewny gatunek. Sut jest wyższy i ma bardziej mięsiste liście. Daje więcej dymu”.
        Ta wymiana zdań trwała krócej niż mgnienie oka, gdyż informacje przekazywane Mocą szybkie są jak myśl. Osiłek jeszcze nie otworzył ust.
        - Masz się za medyka? - spytał.
        - Nie. Ale posiadłem wiedzę o ziołach i wiem, że sut nie jest odpowiedni w komnatach chorego.
        - Cóż, przyjemności króla nie są tematem zainteresowań jego medyka.
        - Wobec tego może ja nie pozostanę obojętny - oświadczyłem. Wziąłem tacę i pchnąłem drzwi do mrocznej sypialni króla.
        Opary suta były tutaj znacznie gęściejsze. Powietrze stało nieruchome, zatęchłe i przesycone dymem, jakby nikt nie wietrzył komnaty od tygodni. Na kominku płonął ogromny ogień, było za ciepło, duszno. Monarcha leżał nieruchomo, przykryty stertą puchowych kołder, oddychał z wysiłkiem. Rozejrzałem się, gdzie by postawić tacę. Na stoliku przy łożu nie było miejsca. Stała tam kadzielnica, zakryta gęstą warstwą popiołu, ale zimna. Obok puchar czerwonego wina i misa z jakimś paskudnym szarawym kleikiem. Uprzątnąłem to wszystko na podłogę, przetarłem stolik rękawem, po czym ustawiłem na nim tacę. W pobliżu łoża poczułem stęchły kwaśny zapach, który przybrał na sile, gdy pochyliłem się nad królem.
        “To do niego niepodobne”.
        Książę Szczery podzielał moje przerażenie.
        “Król nie wzywał mnie ostatnio. A ja byłem zbyt zajęty, żeby stawić się tutaj sam. Kiedy go ostatnim razem widziałem, siedział przy kominku. Skarżył się na bóle głowy, ale to...”
        Podniosłem wzrok i ujrzałem pokojowca śledzącego moje poczynania zza progu. Wpadłem w furię. Dwoma krokami dopadłem drzwi, zatrzasnąłem je z hukiem i z satysfakcją usłyszałem wycie Osiłka. Przyciąłem mu palce. Opuściłem stary rygiel, który prawdopodobnie nie był używany od kilkunastu lat.
        Podszedłem do wysokich okien, ściągnąłem z nich gobeliny i otworzyłem na oścież. Świeże powietrze i blask słoneczny wdarły się do komnaty.
        “Bastardzie, to nierozważne”.
        Nie odpowiedziałem. Szedłem wokół komnaty i wyrzucałem przez okno zawartość każdej kadzielnicy po kolei. Popiół i zioła. Dłońmi ścierałem lepkie resztki. Zebrałem chyba z dziesięć pucharów skisłego wina i pełną tacę mis oraz talerzy z nie tkniętym albo ledwie napoczętym jedzeniem. Ułożyłem wszystko na stertę tuż przy wejściu. Osiłek walił w drzwi, wrzeszcząc wściekle.
        - Ciii... - odezwałem się do niego słodkim głosem. - Obudzisz króla.
        “Każ, panie, przysłać tu chłopaka z dzbanami ciepłej wody. I trzeba też powiedzieć mistrzyni Pokojów, że król potrzebuje świeżej pościeli” - przesłałem księciu Szczeremu.
        “Te rozkazy nie mogą wyjść ode mnie. - Pauza. - Nie trać czasu na gniew. Pomyśl, a zrozumiesz, dlaczego tak musi być”.
        Rozumiałem, ale wiedziałem także, iż nie zostawię władcy w tej cuchnącej komnacie podobnej bardziej do lochu. Znalazłem dzban z wodą, nieświeżą, ale czystą. Ogrzałem ją nad ogniem. Przeszukawszy solidnie królewską skrzynię z ubraniami, znalazłem czystą nocną koszulę i zioła do kąpieli. Bez wątpienia pozostałości z czasów Szafarza. Nigdy nie przypuszczałem, że będzie mi go brakowało.
        Osiłek przestał walić w drzwi. Nie uszło to mojej uwagi. Naszykowałem obok łoża podgrzaną wodę z ziołami oraz ręcznik.
        - Królu mój - odezwałem się cicho.
        Monarcha poruszył się lekko. Brzegi powiek miał zaczerwienione, rzęsy sklejone. Kiedy otworzył oczy, zamrugał, zaskoczony jasnym światłem. Białka miał poznaczone drobnymi żyłkami.
        - To ty, chłopcze? - przesunął wzrokiem po komnacie. - Gdzie jest Osiłek?
        - Wyszedł na chwilę. Przyniosłem ciepłą wodę do mycia i świeże paszteciki, prosto z kuchni. I gorącą herbatę.
        - Sam nie wiem... Okno otwarte. Dlaczego okno jest otwarte? Osiłek przestrzegał mnie przed przeziębieniem.
        - Wietrzyłem komnatę. Zamknę okno, jeśli sobie tego życzysz, panie mój.
        - Czuję zapach morza. Ładny dzisiaj dzień, prawda? Posłuchaj tylko, mewy zwiastują sztorm... Nie. Zamknij okno, chłopcze. Nie mogę się przeziębić. Jestem taki słaby.
        Zamknąłem drewniane okiennice.
        - Czy wasza wysokość od dawna jest niezdrów? Niewiele o tym wiadomo w zamku.
        - Och, wydaje mi się, że od wieków. Właściwie nie jestem naprawdę chory, raczej osłabiony. Gdy tylko poczuję się lepiej i próbuję cokolwiek zrobić, znowu jest gorzej, gorzej za każdym razem. Jestem już tak zmęczony chorobą, chłopcze. Jestem zmęczony zmęczeniem.
        - Pozwól mi, wasza wysokość - rzekłem, mocząc ręcznik w ciepłej wodzie. - Poczujesz się lepiej. - Delikatnie otarłem mu twarz.
        Skinieniem odsunął mnie na bok, sam obmył ręce, a potem twarz. Przerażony byłem, jak pożółkła woda w misie.
        - Wyszukałem, wasza wysokość, czystą koszulę nocną. Czy zechcesz, królu, skorzystać przy przebieraniu z mojej pomocy? Czy może powinienem posłać po chłopca, by przygotował kąpiel? W tym czasie ja przyniosę czyste prześcieradła i zmienię pościel.
        - O nie, nie mam na to siły, chłopcze. Gdzie ten Osiłek? Dobrze wie, że nie daję sobie rady sam. Dlaczego mnie zostawił, dokąd wyszedł?
        - Po ciepłej kąpieli wasza wysokość poczuje się lepiej - przekonywałem.
        Z bliska pachniał bardzo nieprzyjemnie. Król zawsze dbał o czystość; sądzę, że właśnie ten brud martwił mnie najbardziej.
        - W kąpieli łatwo się zaziębić. Tak twierdzi Osiłek. Wilgotna skóra, chłodny wiatr i już po mnie, w mgnieniu oka. Tak mówi Osiłek.
        Czy ten znerwicowany starzec to rzeczywiście był król Roztropny? Ledwie wierzyłem własnym uszom.
        - Może chociaż napijesz się, panie mój, gorącej herbaty? Przyniosłem też paszteciki. Kucharka powiedziała, że to ulubione danie waszej wysokości. - Nalałem parującej herbaty do kubka i zobaczyłem, jak król z uznaniem wdycha kuszącą woń. Pociągnął łyk, potem drugi, usiadł i przyjrzał się pięknie ułożonym pasztecikom. Zaprosił mnie do jedzenia wraz z nim, więc dzieliłem ten posiłek z królem, zlizując nadzienie z palców. Zrozumiałem, dlaczego było to jego ulubione danie. Król dobrze już napoczął drugiego, kiedy rozległy się trzy solidne grzmotnięcia.
        - Otwieraj, bękarcie, albo każę wyważyć drzwi! Jeśli memu ojcu stało się coś złego, umrzesz! - Książę Władczy nie był chyba ze mnie zadowolony.
        - Co to znaczy, chłopcze? - zdziwił się król. - Drzwi zaryglowane? Co się tutaj dzieje? Władczy, co się tutaj dzieje?
        Odsunąłem rygiel. Drzwi odskoczyły, nim zdążyłem ich dotknąć, i dwóch żołdaków księcia Władczego schwyciło mnie pod ramiona. Ubrani byli w atłasy. Wyglądali w nich jak buldogi ze wstążeczkami na szyi. Nie stawiałem oporu, więc nie mieli powodu rzucać mną o ścianę, a jednak to uczynili. Przytrzymali mnie w miejscu, podczas gdy Osiłek wpadł do komnaty, biadoląc, że jest zimno, a co to za jedzenie, no tak, to przecież jakby dać królowi truciznę... Książę Władczy wziął się pod boki i patrzył na mnie spod zmrużonych powiek.
        “Chłopcze, obawiam się, że przebraliśmy miarę”.
        - Co masz do powiedzenia, bękarcie? Co zamierzałeś zrobić? - zapytał książę.
        W tle trwała litania Osiłka. Pośpiesznie dorzucił polan do ognia, chcąc nagrzać i tak duszne wnętrze, wyjął pół pasztecika z dłoni króla.
        - Przyszedłem złożyć raport. A zastawszy króla pozbawionego należytej opieki, zapragnąłem przede wszystkim zmienić ten stan rzeczy.
        Cały byłem zlany potem, bardziej z bólu niż ze zdenerwowania. Książę Władczy uśmiechnął się na ten widok. Nienawidziłem go.
        - Pozbawionego należytej opieki? O czym ty mówisz? Głębszym oddechem uspokoiłem zatrwożone bicie serca. Mówić prawdę.
        - W komnacie zastałem bałagan, wszędzie brudne naczynia, miejscami pleśń... Pościel dawno nie zmieniona...
        - Śmiesz mówić podobne rzeczy! - syknął książę Władczy.
        - Tak. W obliczu mojego króla mówię prawdę, jak zawsze. Zechciej, książę, sam stwierdzić, czy nie mam racji.
        Ta konfrontacja obudziła w królu cień jego dawnego ja. Podniósł się wyżej na poduszkach i rozejrzał dookoła.
        - Błazen także narzekał, na swój sposób... - zaczął. Osiłek ośmielił się mu przerwać.
        - Panie mój, jesteś delikatnego zdrowia. Nie zakłócony odpoczynek więcej ci przyniesie pożytku niż niepokojenie cię zmianą płócien czy koców. Jakiś talerz czy dwa zostawione na stole mniej powoduje kłopotu niż zamieszanie, grzechotanie naczyniami i trajkotanie paziów.
        Król nagle stracił pewność siebie.
        Serce zamarło mi w piersi. Właśnie to chciał mi pokazać trefniś, właśnie dlatego tak często wzywał mnie, bym złożył wizytę królowi. Dlaczego nie wysławiał się jaśniej? Lecz z drugiej strony... czy karzeł kiedykolwiek wysławiał się jasno? Zrobiło mi się wstyd. Oto był mój pan, król, któremu przysięgałem wierność. Opuściłem go w chwili, gdy najbardziej mnie potrzebował. Cierń wyjechał, nie wiedzieć na jak długo. Zostawiłem króla jedynie pod opieką błazna. Z drugiej strony... czy król kiedykolwiek potrzebował czyjejś opieki? Choć stary, mógł przecież zadbać o siebie sam. Zły byłem, że nie rozmawiałem bardziej konkretnie z Cierniem na temat zmian, jakie zaobserwowałem po powrocie do Koziej Twierdzy z gór. Powinienem wykazać większą czujność i troskę o mojego władcę.
        - Jak on się tu w ogóle dostał? - zapytał nagle książę Władczy, obrzucając mnie wściekłym spojrzeniem.
        - Miał broszę od samego króla. Podobno król mu przyrzekł, że zawsze będzie wpuszczony do komnat władcy, jeśli ją pokaże...
        - Bzdury! Wierzysz w takie idiotyzmy...
        - Książę, ty sam wiesz najlepiej, że to prawda - rzekłem. - Byłeś świadkiem, jak król Roztropny podarował mi tę broszę.
        Książę Szczery w moim umyśle zachowywał całkowitą ciszę; czekał, obserwował, zyskiwał informacje.
        “Moim kosztem” - pomyślałem z goryczą i już w następnej chwili oddałbym wszystko, żeby tylko cofnąć tę myśl.
        Poruszając dłonią wolno i delikatnie, uwolniłem jeden nadgarstek z uchwytu buldoga. Podniosłem kołnierz kurty i odpiąłem broszę. Pokazałem ją wszystkim.
        - Niczego sobie nie przypominam - burknął książę Władczy. Król usiadł w łożu.
        - Zbliż się, chłopcze - polecił.
        Wyswobodziłem się z uścisku strażników, poprawiłem ubranie. Potem zaniosłem broszę królowi. Powoli wyciągnął dłoń. Wziął klejnot z mojej ręki. Serce zamarło mi w piersi.
        - Ojcze, to tylko... - zaczął rozdrażniony książę Władczy.
        - Synu - przerwał mu król. - Byłeś tam. Pamiętasz. A na pewno powinieneś pamiętać. - Ciemne oczy króla lśniły jak za dawnych czasów. Jednocześnie jednak w kącikach ust i koło nosa rysowały się zmarszczki świadczące o długotrwałym bólu. Władca uniósł klejnot i przyjrzał się księciu z uwagą, jak za dawnych lat. - Dałem chłopcu tę broszę. I swoje słowo, w zamian za jego obietnicę.
        - Więc najlepiej będzie, jeśli zabierzesz z powrotem i broszę, i słowo. Nigdy nie wyzdrowiejesz, jeśli ciągle ktoś będzie ci przeszkadzał. - W głosie księcia Władczego znowu zabrzmiał rozkazujący ton.
        Czekałem w milczeniu. Król przetarł oczy drżącą dłonią.
        - Raz danego słowa nie sposób cofnąć - rzekł stanowczo, choć słabym głosem. - Czy mam rację, Bastardzie Rycerski? Czy zgadzasz się ze mną, że nie sposób cofnąć danego słowa?
        - Zgadzam się, wasza wysokość, jak zawsze. Nie sposób cofnąć danego słowa. Człowiek musi dotrzymać przysięgi.
        - Rad jestem, że się ze mną zgadzasz. - Oddał mi broszę. Wziąłem ją z jego dłoni z tak ogromnym uczuciem ulgi, że aż zakręciło mi się w głowie. Król Roztropny oparł się o poduszki. Przez jeden oszałamiający moment wiedziałem, że znam te poduszki, to łoże. Leżałem w nim i patrzyłem na błazna w dniu napaści na Wodną Osadę. Poparzyłem sobie palce w tamtym kominku....
        Król westchnął ciężko. Był wyczerpany. Za chwilę zapadnie w sen.
        - Zabroń mu tu przychodzić bez wezwania - zarządził książę Władczy.
        Król z trudem otworzył oczy.
        - Bastardzie, zbliż się, chłopcze.
        Podszedłem, posłuszny jak pies. Ukląkłem obok łoża. Król uniósł wychudłą dłoń, poklepał mnie niezgrabnie po ramieniu.
        - Chłopcze, zawarliśmy umowę, prawda? - Szczere pytanie. Skinąłem głową. - Dobry chłopak. Dobry. Ja dotrzymuję słowa: Pamiętaj, byś i ty dotrzymywał swego. Ale - zerknął na księcia Władczego - przychodź raczej po południu. Po południu czuję się silniejszy.
        - Przyjdę dziś po południu, jeśli wasza wysokość pozwoli. Uniósł dłoń i leciutko poruszył nią w odmownym geście.
        - Jutro. Albo innego dnia. - Zamknął oczy i odetchnął ciężko.
        - Wedle twego rozkazu, królu panie. - Skłoniłem się nisko. Wstałem i wpiąłem broszę w klapę kaftana. - Czy mogę odejść, wasza wysokość? - zapytałem, jak każe etykieta.
        - Wynoś się - warknął książę.
        Skłoniłem mu się z mniejszą atencją i wyszedłem. Jego strażnicy odprowadzali mnie wzrokiem. Dopiero po wyjściu z komnaty przypomniałem sobie, że nie wspomniałem królowi ani słowem o moich planach małżeńskich. Teraz wydawało się nieprawdopodobne, bym w najbliższym czasie zyskał ku temu okazję. Wiedziałem, że popołudniami znajdę zawsze u boku króla księcia Władczego, Osiłka albo szpiega. Nie miałem najmniejszej ochoty poruszać tego tematu w obecności kogokolwiek poza władcą.
        “Bastardzie”.
        “Chciałbym teraz zostać na jakiś czas sam, książę Szczery”. Zniknął. Wolnym krokiem ruszyłem w dół po schodach.
      
15. SEKRETY
        
        Książę Szczery postanowił zaprezentować cztery okręty wojenne w środkowym dniu święta Przesilenia Zimy. Zgodnie z tradycją powinien był zaczekać na poprawę pogody i wodować je pierwszego dnia wiosennego Święta Radości, gdyż ten właśnie czas uważa się za najbardziej pomyślny dla podobnego przedsięwzięcia, ale naciskał na szkutników i załogi, by wszystko przygotować jeszcze zimą, na dzień tradycyjnego polowania - jego wyniki uważa się za przepowiednię obfitości przyszłej strawy. Gdy wyciągnięto statki z szop i po pochylniach zepchnięto na wodę, oznajmił zgromadzonemu ludowi, iż są to jego myśliwi i jedynym łupem, który ugasi ich łaknienie zdobyczy, będą szkarłatne okręty. Tłum odpowiedział milczeniem. Książę nie takiej reakcji oczekiwał. Moim zdaniem ludzie chcieli zapomnieć o wojnie, schronić się pod osłoną zimy i udawać, że wiosna nigdy nie nastanie. Książę Szczery im na to nie pozwolił. Tego samego dnia zaczęło się szkolenie załóg.
        
        * * *
        
        Wczesnym popołudniem polowałem ze Ślepunem. Wilk był zdegustowany, uznał, że o dziwnej porze wybrałem się na łowy, i pytał, dlaczego najlepsze chwile przed brzaskiem straciłem na zadawanie się z samicą. Odparłem jak najprościej, że tak właśnie musiało być i będzie jeszcze co najmniej przez kilka dni, a prawdopodobnie i dłużej. Nie był uszczęśliwiony. Ja także nie. Przeszkadzała mi świadomość, że Ślepun jest tak doskonale świadom każdego mojego kroku, a ja często nawet nie wiem o jego obecności. Czy książę Szczery mógł go wyczuć?
        Zaśmiał się ze mnie.
        “Czasami muszę się zdrowo namęczyć, żebyś ty mnie usłyszał. Mam się przebijać przez ciebie, a potem jeszcze wrzeszczeć do niego?”
        Nie upolowaliśmy wiele - dwa mizerne króliki. Przyrzekłem Ślepunowi przynieść następnego dnia jakieś resztki z kuchni. Jeszcze mniejszy sukces odniosłem przekonując go, by uszanował moją intymność. Zupełnie nie potrafił zrozumieć, dlaczego wyróżniałem jedną czynność spośród innych wspólnych działań. Oznaczała ona pojawienie się w bliskiej przyszłości potomstwa, które stanowi przedmiot troski całego stada. Nie sposób wyrazić słowami, jak trudna była to rozmowa. Porozumiewaliśmy się obrazami, dzieliliśmy myśli, a taka forma wymiany poglądów nie ułatwia zachowania dyskrecji. Przeraziła mnie jego szczerość. Zapewnił otwarcie, że z radością podziela moją rozkosz, gdy przebywam z samicą. Poprosiłem, by tego nie robił. Zmieszał się. W końcu osiągnąłem zapewnienie, że nie będę miał świadomości, iż dzielimy się uczuciem Sikorki. Myśl, że niekiedy chciałbym na jakiś czas zerwać łączącą nas więź, była dla niego całkiem niezrozumiała. Udowadniał mi jej absurdalność, sprzeczność z prawami stada. W końcu zostawiłem go z królikami. Wydawał się dotknięty, że nie chciałem mięsa. Opuszczając go zastanawiałem się bardzo poważnie, czy kiedykolwiek jeszcze w życiu będę miał choćby chwilę wyłącznie dla siebie.
        W zamku poszedłem prosto do siebie. Przynajmniej na chwilę musiałem się znaleźć za zamkniętymi drzwiami, zupełnie sam. W każdym razie fizycznie. Jakby dla podsycenia mojego pragnienia spokoju, korytarze i schody pełne były krzątających się ludzi. Służba uprzątała z posadzek stare trawy i rozsypywała świeże, ustawiano nowe świece w kandelabrach, wszędzie rozwieszano ciężkie girlandy choiny. Święto Przesilenia Zimy było tuż-tuż. Zupełnie nie czułem świątecznego nastroju.
        Wreszcie dotarłem do własnej komnaty. Zamknąłem za sobą drzwi.
        - Już wróciłeś? - Karzeł siedział w kucki obok kominka nad ułożonymi w półkole zwojami. Najwyraźniej posegregował je na grupy.
        Zdziwiłem się. W jednej chwili zdziwienie przerodziło się w gniew.
        - Dlaczego mnie nie uprzedziłeś, w jakim stanie jest król? Obejrzał uważnie następny pergamin, po chwili odłożył go na kupkę po prawej stronie.
        - Przecież to zrobiłem. Teraz moja kolej na pytanie: dlaczego ty o tym stanie nic nie wiedziałeś?
        Miał rację.
        - Przyznaję, nie bywałem ostatnio u króla zbyt często, ale...
        - Żadne moje słowa nie odniosłyby skutku. Musiałeś zobaczyć na własne oczy. A pomyśl tylko, jak by tam wyglądało, gdybym nie przychodził codziennie, nie opróżniał nocników, nie zamiatał, nie ścierał kurzu, nie wynosił naczyń, nie czesał jego wysokości włosów i brody...
        Zapomniałem języka w gębie. Usiadłem ciężko na skrzyni.
        - Nie takiego króla pamiętam - rzekłem otwarcie. - Przeraża mnie, że mógł się tak bardzo zmienić.
        - Przeraża cię? Co ja mam powiedzieć? Ty przynajmniej masz swojego ukochanego pana, na wypadek gdyby ten wypadł z gry. - Trefniś rzucił następny zwój na stertę.
        - Nie tylko ja - podkreśliłem. - My wszyscy.
        - Niektórzy bardziej niż inni - odrzekł stanowczo. Odruchowo dotknąłem broszy wpiętej w klapę kaftana. Omal jej dzisiaj nie straciłem. Co symbolizowała dla mnie przez lata? Między innymi opiekę nad nieprawym wnukiem, którego bardziej bezlitosny władca pozbyłby się po cichu. A teraz mój król potrzebował opieki. Co symbolizowała teraz?
        - Więc co robimy?
        - My? Kochanieńki, ja jestem tylko błaznem. Pokiwałem głową.
        - Brakuje mi Ciernia. Chciałbym wiedzieć, kiedy wróci. - Byłem ciekaw, ile karzeł wie.
        - Cień? Cień powróci ze słońcem, tak słyszałem. - Odpowiedź wymijająca, jak zawsze. - Zbyt późno dla króla - dodał ciszej.
        - Czyli jesteśmy bezsilni.
        - My? Nigdy. Mamy po prostu zbyt dużo siły, żeby działać na tym polu. To wszystko. Tutaj bezsilni są najsilniejsi. Może masz rację; ich właśnie powinniśmy prosić o radę. - Podniósł się i dał wielki popis potrząsania różnymi częściami ciała, jakby był marionetką z poplątanymi sznurkami. Każdy dzwoneczek oddzwonił swoją nutkę. Nie mogłem powstrzymać uśmiechu. - Dla mojego pana zacznie się niedługo najlepsza pora dnia. Będę przy nim i zrobię choć tyle, ile mogę.
        Ostrożnie wystąpił z kręgu posortowanych zwojów i tabliczek. Ziewnął.
        - Żegnaj, Bastardzie.
        - Żegnaj.
        Przy drzwiach zatrzymał się jeszcze.
        - Nie przeszkadza ci, że wychodzę?
        - Przeszkadzało mi, że zostajesz.
        - Nigdy nie wdawaj się w słowną szermierkę z błaznem. Czyżbyś zapomniał, że zaproponowałem ci układ? Sekret za sekret.
        Nie, nie zapomniałem. Tylko nagle nie byłem pewien, czy rzeczywiście chciałem poznać jego tajemnicę.
        - Skąd przybył błazen i dlaczego? - zapytałem cicho.
        - Ach! - Przez moment stał w milczeniu, po czym zapytał poważnie: - Jesteś pewien, że chcesz znać odpowiedź na to pytanie?
        - Skąd przybył błazen i dlaczego? - powtórzyłem wolno. Jakiś czas milczał. A ja niespodziewanie zobaczyłem go inaczej:
        nie trefnisia o giętkim języku, ale niskiego, szczupłego mężczyznę czy chłopca, delikatnego jak lalka z porcelany, o niezwykle jasnej skórze i srebrzystych włosach. Biało-czarny strój obrębiony dzwoneczkami, śmieszne szczurze berto - jego zbroja i broń na dworze intryg i zdrady. Oraz tajemniczość. Niewidzialny płaszcz tajemnicy. Przez chwilę pożałowałem, że zaproponował mi taki układ, przestałem być tak strasznie ciekawy.
        Westchnął, podszedł do gobelinu, na którym król Mądry witał Najstarszego. Zadarł głowę, patrzył przez chwilę na dawno utkany obraz, po czym uśmiechnął się kwaśno, znajdując humor tam, gdzie ja go nigdy nie dostrzegłem. Przyjął pozę recytującego poety. Raz jeszcze zajrzał mi prosto w oczy.
        - Jesteś pewien, że chcesz wiedzieć, kochanieńki? Powtórzyłem pytanie jak liturgię:
        - Skąd przybył błazen i dlaczego?
        - Skąd, ach, skąd? - Przysunął szczurzą czaszkę do twarzy, przygotowując odpowiedź na własne pytanie. Spojrzał mi w oczy. - Jedź na południe, Bastardzie. Do ziem poza granicami wszelkich map, jakie książę Szczery kiedykolwiek widział. I poza granice map tworzonych w tamtych krainach. Jedź na południe, a potem na wschód, przez morze, dla którego nawet nie macie nazwy. Ostatecznie dotrzesz do długiego półwyspu i na jego końcu znajdziesz osadę, gdzie przyszedł na świat błazen. Możesz jeszcze odnaleźć matkę, która ma w pamięci swoje białe dziecko; będzie pamiętała, jak mnie tuliła do ciepłej piersi i jak mi śpiewała. - Na widok mojego niedowierzania roześmiał się krótko. - Nawet tego nie potrafisz sobie wyobrazić? A więc dalej będzie ci jeszcze trudniej. Włosy miała ciemne i kręcone, a oczy zielone. Nieprawdopodobne! Niewiasta piękna, o tak soczystym kolorycie, porodziła białego robaka. A ojcowie bezbarwnego dziecka? Dwaj kuzyni, bo taki jest zwyczaj na tamtej ziemi. Jeden szeroki w ramionach i śniady, zawsze skory do śmiechu, rumiany, brązowooki, rolnik pachnący żyzną ziemią i otwartą przestrzenią. Drugi był tak szczupły jak tamten barczysty, a śniadą cerę miał powleczoną złotym połyskiem. Poeta i śpiewak, niebieskooki. Och, jakże oni mnie kochali, jak mnie rozpieszczali! Matka, ojcowie, a także cała osada. Byłem taki kochany! - Karzeł ucichł.
        Z pewnością nikt inny nie słyszał od niego tych słów. Przypomniałem sobie czas, gdy wszedłem do jego komnaty i ujrzałem tam w kołysce nieprawdopodobnie piękną lalkę. Umiłowaną, jak niegdyś miłowany był błazen. Czekałem.
        - Kiedy... osiągnąłem odpowiedni wiek, pożegnałem się ze wszystkimi i wyruszyłem znaleźć swoje własne miejsce w historii. Czas został określony godziną moich narodzin, nie zależał ode mnie, ale miejsce mogłem wybrać. Wybrałem Kozią Twierdzę. Przybyłem tutaj i zostałem błaznem króla Roztropnego. Zebrałem wszystkie wątki zdarzeń, jakie los wetknął w moje dłonie, i zacząłem je tkać i barwić na miarę własnych sił, w nadziei że uda mi się wywrzeć wpływ na wzór, który będzie tkany, gdy minie czas przeznaczony dla mnie.
        Potrząsnąłem głową.
        - Nic z tego nie rozumiem.
        - Ach! - Teraz on pokręcił głową, zadźwięczały dzwoneczki. - Nic z tego nie rozumiesz - powtórzył. - Po prostu nie potrafisz się pogodzić z tym, co słyszysz. Nigdy wcześniej nie mówiłem z tobą tak otwarcie. Może moja szczerość ci przeszkadza.
        Był zupełnie poważny. Znowu potrząsnąłem głową.
        - Mówisz od rzeczy! Poszedłeś w świat szukać swojego miejsca w historii? Jak to możliwe? Historia to przeszłość, nie mamy na nią wpływu.
        Uśmiechnął się enigmatycznie.
        - Historia to czyny naszego życia. Kształtujemy ją sami. Przyszłość to zupełnie inna historia.
        - Nikt nie zna przyszłości - zgodziłem się z nim. Uśmiechnął się szerzej.
        - Doprawdy? - zapytał szeptem. - A może, Bastardzie, jest gdzieś zapisana? Gdyby jakiś lud zebrał wskazówki i wizje, przeczucia i przewidywania całej jednej rasy, a potem porównał z podobną wiedzą uzyskaną od innej, to może potrafiłby utworzyć krosna, na których tkałby przyszłość?
        - Głupoty! Jak może ktokolwiek wiedzieć, co naprawdę się zdarzy?
        - Gdyby powstały takie krosna i taki gobelin utkany z przepowiedni, wieszczonych nie przez jedną osobę jednego wieczoru, ale przez wszystkich ludzi w dziesiątki setek lat, po jakimś czasie mogłoby się okazać, że przepowiednie są zadziwiająco trafne. Pamiętaj, ci, którzy dzierżą owe zapisy, są inną rasą, żyjącą wyjątkowo długo. Cudownie biała rasa, która niekiedy miesza swoją krew z rodem ludzkim. - Zawirował w piruecie, znieruchomiał w szyderczym ukłonie. - Potem rodzą się ludzie naznaczeni tak jasno, że historia musi o nich pamiętać. Słyszą wołanie, które każe im znaleźć swoje miejsce w tej przyszłej opowieści. I mogą odebrać rozkaz, by to miejsce zbadać, znaleźć krytyczne połączenie setki nitek i powiedzieć tak: “Te nitki zamierzam poprzerywać, a czyniąc to, zmienię rysunek gobelinu, wyrwę nić osnowy, wszystkie kolory przyszłości. Zmienię przeznaczenie świata”.
        Kpił sobie ze mnie. Teraz byłem tego pewien.
        - Może raz na tysiąc lat pojawia się człowiek zdolny uczynić tak wielkie zmiany w losach świata. Potężny król, wielki filozof, ktoś kształtujący losy tysięcy ludzi. Ale ty i ja, błaźnie? Jesteśmy pionkami.
        Pokiwał głową z politowaniem.
        - Właśnie to jest w was niepojęte. Gracie w kości i rozumiecie, że jeden rzut może odmienić losy całej gry. Zabawiacie się grą w karty i mawiacie, że całonocna passa może się zmienić przy jednym rozdaniu. Ale kręcicie nosem na życie człowieka i mówicie: “Co tam, to tylko człowiek, ten rybak, ten cieśla, ten złodziej, ten kucharz, cóż oni znaczą wobec wielkiego świata?” Marnujecie ludzkie istnienia jak świece palone w przeciągu.
        - Nie wszystkim ludziom pisana jest wielkość - oznajmiłem.
        - Jesteś pewien, Bastardzie? Jesteś tego pewien? Po co żyje człowiek, jeśli fakt jego istnienia nie zmienia nic w dziejach świata? Nic smutniejszego nie potrafię sobie wyobrazić. Przecież każda matka powinna mieć świadomość, że jeśli odpowiednio wychowa dziecko, jeśli je będzie kochała i będzie się o nie troszczyła, rozjaśni życie innych ludzi, a co za tym idzie, odrobinę zmieni świat. A rolnik, który rzuca w ziemię nasiono, może powiedzieć swemu sąsiadowi: “Ziarno, które dzisiaj zasiałem, da komuś pożywienie. W ten sposób zmieniłem dzisiaj świat”.
        - To filozofia, błaźnie. Nigdy nie miałem czasu studiować tej nauki.
        - Nie, Bastardzie. To życie. I nikt nie ma czasu myśleć o podobnych sprawach, choć każde stworzenie na świecie powinno je brać pod uwagę w każdej chwili, gdy bije jego serce. Inaczej jaki byłby sens wstawać każdego dnia?
        - Błaźnie, to dla mnie za trudne - przyznałem niespokojnie. Nigdy nie widziałem go tak roznamiętnionego, nigdy nie mówił ze mną równie otwarcie. Jakbym poruszył szare popioły i nagle odkrył pod spodem czerwony węgielek. Świecił zbyt jasno.
        - Nie, Bastardzie. Przekonałem się, że ty zmieniasz losy świata. - Leciutko postukał mnie szczurzym berłem po ramieniu. - Zwornik. Brama. Rozstaje. Katalizator. Wszystkim tym byłeś i nadal będziesz. Zawsze gdy staję na rozdrożu, zawsze gdy ślad jest niepewny, kiedy opuszczę nos do ziemi i szukam, i ujadam, i skowyczę płaczliwie, znajduję jeden zapach. Twój. Ty tworzysz nowe możliwości. Dopóki istniejesz, można kształtować przyszłość. Zjawiłem się tu z twojego powodu, Bastardzie. Ty jesteś moją zmienną nicią w gobelinie.
        Ogarnął mnie nagły chłód. Nie chciałem słyszeć więcej. Gdzieś daleko narastał odległy skowyt. Wycie wilka w środku dnia. Zadrżałem.
        - Dosyć już tych żartów! - zaśmiałem się nerwowo. - Powinienem był wiedzieć, że nie należy się od ciebie spodziewać prawdziwego wyjawienia sekretu.
        - Ty. Albo i nie ty. Oś. Kotwica. Węzeł na linie. Widziałem koniec świata, Bastardzie. Był on wpleciony w gobelin dziejów równie wyraźnie jak moje narodziny. Och, nie, nie w czasie twojego życia ani nawet mojego. Czy mamy być szczęśliwi, że żyjemy w mroku, a nie w smolistych ciemnościach prawdziwej nocy? Czy powinniśmy się cieszyć, że będziemy jedynie cierpieć, podczas gdy nasze potomstwo będzie znało tylko mękę i przekleństwo? Czy dlatego mamy nic nie robić?
        - Błaźnie, nie chcę tego słyszeć!
        - Miałeś szansę mi się sprzeciwić, a jednak trzykrotnie powtórzyłeś pytanie, więc teraz będziesz słuchał. - Podniósł berło, jakby przejmował dowództwo, i przemówił. Tak mógłby się zwracać do pełnej Rady Królestwa. - Upadek Królestwa Sześciu Księstw był kamykiem, który poruszył lawinę. Ludzie pozbawieni duszy wyruszyli stamtąd i rozlali się na podobieństwo krwawej plamy po najpiękniejszych krainach świata. Nadeszły ciemności i pochłonęły świat. A wszystko przez to, że zawiódł ród Przezornych. Tak została utkana przyszłość. Ale zaraz! Przezorni? - Przekrzywił głowę, spojrzał na mnie z namysłem, mądrym wzrokiem kruka. - Dlaczego zwiesz się Przezornym, Bastardzie? Cóż takiego zdołali twoi przodkowie kiedykolwiek przewidzieć, czemu zapobiegli, że zyskali prawo do podobnego miana? Czy mam ci powiedzieć, skąd się wzięło? Słuchaj. Jest ono wołaniem przyszłości. Zostałeś nazwany imieniem, na które kiedyś zasłuży twój ród. Przezorni. To oni byli kluczem. Przyszłość sięgnęła do ciebie, do twojego rodu, do twojego czasu. Przybyłem i oto cóż odkryłem? Znalazłem Przezornego pozbawionego imienia. Nie nazwanego w historii: w przeszłości ani w przyszłości. Nazwano cię Bastard Rycerski Przezorny. I dopilnuję, byś na to imię zasłużył. - Podszedł, położył mi dłonie na ramionach. - Jesteśmy tutaj, Bastardzie, ty i ja, by zmieniać przyszłość świata. By przytrzymać w miejscu ten kamyczek, który mógłby wyzwolić lawinę.
        - Nie. - Straszny chłód zamknął mnie w uścisku. Zaszczekałem zębami, jasne plamki światła zaczęły mi wybuchać za oczyma. Atak choroby. Nadchodzi atak. Właśnie teraz, w obecności błazna.
        - Wyjdź! - krzyknąłem, nie mogąc znieść tej myśli. - Wyjdź stąd! Ale już! Natychmiast!
        Nigdy wcześniej nie widziałem błazna tak bezgranicznie zdumionego. Szczęka mu opadła, odsłaniając drobne białe ząbki i blady język. Jeszcze przez chwilę trzymał mnie za ramiona, zaraz ruszył do wyjścia. Nawet nie pomyślałem, jak mógł się poczuć odprawiony tak szorstko. Z rozmachem otworzyłem drzwi, a on wyszedł. Z niemałym trudem dowlokłem się do łóżka. Zalewany falami ciemności upadłem twarzą w pościel.
        - Sikorko! - krzyknąłem boleśnie. - Sikorko, ratuj! - Wiedziałem, że mnie nie usłyszy. Samotny pogrążyłem się w smolistym mroku.
        
        * * *
        
        Oślepiający blask setek świec. Girlandy zieleni, zwoje ostrokrzewu i nagie czarne zimowe gałęzie, obwieszone lśniącymi od lukru słodkościami, cieszące oko i podniebienie. Klaskanie drewnianych mieczy marionetek i zachwycone okrzyki dzieci, kiedy głowa księcia Srokatego poszybowała łukiem nad tłumem. Usta Liryka otwarte szeroko w sprośnej balladzie, jego samotne palce tańczące na strunach harfy. Podmuch zimna, gdy drzwi wielkiej sali biesiadnej zostały rozwarte szeroko i do wnętrza weszła kolejna grupa ludzi żądnych zabawy. Powoli zyskiwałem świadomość, że to już nie sen; że to Święto Przesilenia Zimy, a ja błądzę wśród rozweselonego tłumu, uśmiechając się dobrotliwie do wszystkich i nie widząc nikogo. Mrugnąłem - powieki opadły i podniosły się bardzo wolno. Nic nie mogłem zrobić szybko. Poruszałem się jak w miękkiej wełnie. Przepełniała mnie dziwna senność. Ktoś dotknął mojego ramienia. Odwróciłem się. Brus, zmarszczywszy brwi, zapytał mnie o coś. Jego głos, zawsze głęboki, tym razem aż dudnił.
        - Wszystko dobrze - odpowiedziałem spokojnie. - Nie martw się, wszystko jest dobrze. - Odpłynąłem od niego i zmieszałem się z tłumem.
        Król Roztropny siedział na tronie, ale ja i tak wiedziałem, że jest zrobiony z papieru. Trefniś przycupnął na stopniu u jego stóp i ściskał w dłoniach szczurze berło jak dziecko ściska grzechotkę. Zamiast języka miał miecz i kiedy wrogowie monarchy zbliżyli się do tronu, karzeł wszystkich zabił; pociął ich na kawałki i odrzucił precz od papierowego człowieka w wysokim krześle.
        Na innym wyniesieniu siedział książę Szczery z księżną Ketriken, każde z nich śliczne niczym lalka błazna. Spojrzałem na nich i dostrzegłem, że oboje byli stworzeni z pragnienia, jak naczynia uczynione z pustki. Poczułem ogromny smutek: nigdy nie będę potrafił napełnić żadnego z nich. Podszedł do nich książę Władczy, podobny do wielkiego czarnego ptaka, ale nie wrony, nie, nie był tak wesoły jak wrona i nie jak kruk, nie miał pogodnej mądrości kruka, nie; był żałosnym sępem, kołującym, patrzącym na nich w snach jako na upragnioną padlinę. Czuć było od niego padliną; przechodząc mimo, zakryłem dłonią nos i usta.
        Usiadłem na stopniu przy kominku, obok szczęśliwej, chichoczącej dziewczyny w granatowym stroju służącej. Szczebiotała jak wiewiórka, zaczęła śpiewać śmieszną piosenkę o trzech mleczarkach. Inni, którzy stali i siedzieli przy kominku, także z przyjemnością słuchali jej śpiewu. Wszyscy śmialiśmy się na koniec, choć nie wiedziałem dlaczego. A jej ręka, spoczywająca przypadkiem na moim udzie, była taka ciepła...
        “Bracie, czyś ty postradał zmysły? Najadłeś się ości i masz gorączkę?”
        “Co?”
        “Umysł masz zamglony. Myśli bez życia. Ruszasz się jak chory królik. Zaraz się staniesz czyjąś zdobyczą”.
        - Dobrze mi tu.
        - Naprawdę, panie? - Dziewczyna uśmiechnęła się do mnie. Pyzatą twarzyczka, ciemne oczy, kręcone włosy wystające spod czepeczka. Podobałaby się księciu Szczeremu. Pogładziła mnie po nodze. Odrobinę wyżej, niż dotykała wcześniej.
        - Bastardzie Rycerski!
        Wolno podniosłem wzrok. Nade mną stała księżna Cierpliwa, tuż za nią Lamówka. Uśmiechnąłem się do nich. Księżna nieczęsto wychodziła ze swoich komnat, zwłaszcza zimą.
        - Nie mogę się doczekać powrotu lata, gdy znowu będziemy mogli razem spacerować po ogrodach - powiedziałem.
        Chwilę przyglądała mi się w milczeniu.
        - Zaniesiesz do mojej komnaty ciężki pakunek?
        - Oczywiście, pani. - Wstałem ostrożnie. - Muszę iść - powiedziałem służącej. - Matka mnie potrzebuje. Podobała mi się twoja piosenka.
        - Do widzenia, panie! - zaszczebiotała dziewczyna, a Lamówka zgromiła ją spojrzeniem.
        Księżna Cierpliwa miała bardzo czerwone policzki. Poszedłem za nią przez tumult i ścisk. Znaleźliśmy się u podnóża schodów.
        - Zapomniałem, jak się po tym chodzi - poinformowałem księżnę. - Gdzie ten pakunek?
        - To był tylko pretekst, żeby cię stamtąd wyprowadzić. Jak ty się zachowujesz! Nie wstyd ci?! - Syknęła księżna. - Co się z tobą dzieje? Jesteś pijany?
        Nie wiedziałem, co odpowiedzieć.
        - Ślepun powiedział, że zatrułem się ośćmi. Ale czuję się dobrze.
        Księżna Cierpliwa i Lamówka ujęły mnie pod ramiona, zaprowadziły na piętro. Księżna zaparzyła jakiś wywar. Rozmawiałem z Lamówką. Powiedziałem jej, że bardzo kocham Sikorkę i zamierzam się z nią ożenić, jak tylko uzyskam pozwolenie od króla. Lamówka przyłożyła mi dłoń do czoła i zapytała, co i gdzie dzisiaj jadłem. Nie mogłem sobie przypomnieć. Księżna Cierpliwa podała mi napar. Zwymiotowałem prawie natychmiast. Lamówka podała mi zimną wodę. Księżna Cierpliwa kazała wypić więcej naparu. Zwymiotowałem znowu. Powiedziałem, że nie chcę już pić. Księżna i Lamówka zaczęły się sprzeczać. Lamówka powiedziała, że powinienem się przespać. Zaprowadziła mnie do mojej komnaty.
        Obudziłem się z dziwnym uczuciem, że nie wiem, co było snem, a co rzeczywistością. Czy w ogóle coś wydarzyło się naprawdę? Wypadki minionego wieczoru jawiły się w mojej pamięci osnute mgiełką zapomnienia, niczym wydarzenia sprzed roku. Wszystko to jednak było zupełnie nieważne w obliczu otwartych drzwi prowadzących na sekretne schody, przez które dobywał się przeciąg. Wygramoliłem się z łóżka, zachwiałem niepewnie na nogach, a potem wolno ruszyłem schodami, jedną ręką dotykając zimnego kamiennego muru, by się upewnić, że jest prawdziwy. Mniej więcej w połowie drogi spotkałem Ciernia. Podał mi ramię, poprowadził w górę.
        - Brakowało mi ciebie - wyznałem. A z następnym oddechem: - Król jest w niebezpieczeństwie.
        - Wiem. Król zawsze jest w niebezpieczeństwie. Dotarliśmy do szczytu schodów. W kominku palił się ogień,
        obok na tacy czekał posiłek.
        - Chyba zostałem dzisiaj otruty. - Nagle wstrząsnąłem się cały. Kiedy dreszcz przeszedł, byłem już przytomniejszy. - Miałem wrażenie, jakbym chodził na szczudłach. Wydawało mi się, że nie śpię, a potem nagle wszystko zrobiło się wyraźniejsze.
        Cierń poważnie skinął głową.
        - Podejrzewam, że to efekt wdychania popiołu. Nie pomyślałeś o tym, kiedy sprzątałeś komnaty króla. Bardzo często spalone resztki ziela koncentrują jego moc. Niewiele mogłem poradzić, sądziłem, że prześpisz to wszystko. Co cię opętało, żeś poszedł na dół?
        - Nie wiem - powiedziałem bezradnie. - Skąd zawsze tyle wiesz? - spytałem zirytowany.
        Cierń usadził mnie w swoim starym fotelu. Sam zajął moje zwykłe miejsce przy palenisku. Choć wciąż byłem oszołomiony, zauważyłem, jak lekko i płynnie się porusza - zupełnie jakby zgubił gdzieś niesprawność i ból starego ciała. Twarz miał ogorzałą od wiatru, dziesiątki blizn pokryła opalenizna. Dawno już zauważyłem w Cierniu podobieństwo do króla Roztropnego. Teraz dostrzegłem w nim także księcia Szczerego.
        - Mam swoje sposoby. - Wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Ile pamiętasz z dzisiejszej nocy?
        Skrzywiłem się niemiłosiernie.
        - Dosyć, żeby jutro oczekiwać ciężkiego dnia.
        Gdzieś z zakamarków pamięci wyskoczyła okrągła buzia służącej. Dziewczyna opierała się na moim ramieniu, dłonią gładziła po udzie. Sikorka. Muszę jeszcze dziś w nocy dostać się do Sikorki i jakoś jej to wszystko wytłumaczyć. Jeśli ona przyjdzie do mnie, a ja nie odpowiem na pukanie... Zerwałem się z krzesła, ale w tej samej chwili wstrząsnął mną dreszcz. Miałem wrażenie, jakby ktoś obdzierał mnie ze skóry.
        - Zjedz coś. Opróżnianie żołądka nie było najlepszą metodą na odtruwanie, choć jestem pewien, że Cierpliwa miała dobre intencje. W innych okolicznościach mogłaby ci ocalić życie. Nie rusz! Najpierw umyj ręce! Możesz jeszcze mieć na dłoniach resztki popiołu.
        Obok tacy z jedzeniem stała miska wody z octem. Umyłem dokładnie ręce, potem przetarłem na mokro twarz, zdziwiony nagłym uczuciem świeżości.
        - Przez cały dzień miałem wrażenie, że śnię... Czy tak się czuje król Roztropny?
        - Nie mam pojęcia. Może nie znam wszystkich ziół, jakie palą w jego sypialni. Między innymi o tym chciałem z tobą dziś porozmawiać. W jakim stanie był Roztropny? Czy często mu się przytrafiają podobne dolegliwości? Od jak dawna Osiłek mieni się jego medykiem?
        Zawstydzony zwiesiłem głowę.
        - Nie wiem.
        Z wielkim trudem wyznałem Cierniowi, jak leniwy okazałem się pod jego nieobecność. I jak strasznie głupi. Kiedy skończyłem, nie zaprzeczył.
        - No tak - rzekł ciężko. - Nie możemy cofnąć czasu, możemy jedynie próbować nadrobić zaległości. Zbyt wiele się wydarzyło, żeby wszystko omówić za jednym razem. - Popatrzył na mnie w zamyśleniu. - Większość z tego, co mi opowiadasz, wcale mnie nie dziwi. Ani chorzy na kuźnicę ciągnący do Koziej Twierdzy, ani choroba króla. Tyle że zdrowie Roztropnego pogarsza się znacznie szybciej, niż przypuszczałem, a fatalnego nieporządku w jego komnatach nie potrafię zrozumieć. Chyba że... - nie dokończył myśli. - Może sądzą, że wielmożna pani Tymianek była jego jedynym obrońcą. Uważają, że nikt więcej się o niego nie troszczy, mają go za opuszczonego starca, przeszkodę do usunięcia. Źle, żeś zaniedbał króla, ale przynajmniej osłabiłeś ich czujność. A w takim wypadku może łatwiej pokonamy wroga. - Westchnął. - Zamierzałem wkrótce wykorzystać Osiłka, pokierować nim dyskretnie za pośrednictwem cudzych porad. Ten człowiek to dyletant, prawie nic nie wie o ziołach. Najpewniej ktoś inny skorzystał z narzędzia, które ja beztrosko zostawiłem na boku. Będziemy musieli się o tym przekonać. Cóż, niejedna droga prowadzi do celu.
        Ugryzłem się w język, zanim wymówiłem imię księcia Władczego.
        - Co zamierzasz zrobić? - zapytałem.
        - A jak to się stało, że w roli skrytobójcy byłeś w Królestwie Górskim bezużyteczny?
        Skrzywiłem się na to wspomnienie.
        - Książę Władczy ujawnił moje zadanie Ketriken.
        - Właśnie. A my rzucimy nieco światła na to, co się dzieje w komnatach króla. Słuchaj mnie i jedz.
        Cierń kreślił przede mną zadania na następny dzień. Słuchałem, a jednocześnie badałem uważnie smak potraw. Było w nich dużo czosnku; znałem wiarę Ciernia w jego oczyszczające właściwości. Czym się otrułem? W jakim stopniu ubarwiło to moje wspomnienia rozmowy z trefnisiem? Aż zamarłem na chwilę, kiedy sobie przypomniałem, w jaki sposób wyprosiłem go za drzwi. Jego także będę musiał jutro znaleźć. Cierń zauważył moje zakłopotanie.
        - Czasami - rzucił mimochodem - musisz pozwolić ludziom zrozumieć, że nie jesteś doskonały.
        Pokiwałem głową i nagle ziewnąłem szeroko.
        - Wybacz - mruknąłem. Powieki zaciążyły mi tak mocno, że ledwie zdołałem utrzymać prosto głowę. - Co mówiłeś?
        - Nic, nic. Idź do łóżka. Odpocznij. Sen to najlepsze lekarstwo.
        - Nawet nie spytałem, gdzie byłeś. Ani co robiłeś. Poruszasz się, jakbyś odmłodniał co najmniej o dziesięć lat.
        Cierń ściągnął usta.
        - To ma być komplement? Ach, nieważne. I tak pytasz na próżno, więc możesz się złościć, że nie odpowiadam, i przy następnym spotkaniu. A jeśli chodzi o moją kondycję... Im więcej wymagasz od swego ciała, tym bardziej jest ci posłuszne. Nie była to łatwa podróż. Wierzę jednak, że warta wysiłku. - Uniesieniem dłoni powstrzymał moje słowa. - Nic więcej nie powiem. Teraz do łóżka, Bastardzie. Do łóżka!
        Wstając ziewnąłem raz jeszcze, przeciągnąłem się, aż mi zatrzeszczały stawy.
        - Znowu urosłeś - zauważył Cierń z podziwem. - Jak będziesz dalej rósł w tym tempie, niedługo przerośniesz ojca.
        - Brakowało mi ciebie - mruknąłem kierując się ku schodom.
        - Ja także tęskniłem za tobą. Jutrzejszej nocy porozmawiamy dłużej. A dzisiaj idź spać.
        Zszedłem na dół ze szczerym zamiarem posłuchania jego rady. Drzwi na schody, jak zwykle, zamknęły się chwilę po tym, jak z nich wyszedłem, sterowane mechanizmem, którego nigdy nie odkryłem. Dołożyłem trzy polana do zamierającego ognia i podszedłem do łóżka. Usiadłem, ściągnąłem koszulę. Byłem wykończony, ale nie aż tak, by nie poczuć leciutkiego zapachu Sikorki na własnej skórze. Posiedziałem jeszcze chwilę z koszulą w rękach. Włożyłem ją z powrotem i wstałem. Cicho wyszedłem na korytarz.
        Było już późno, lecz tej nocy, pierwszej nocy Święta Przesilenia Zimy, wielu biesiadników miało trafić do własnych łóżek dopiero o świcie. A inni wcale. Ja także...
        W korytarzach i na schodach kręciło się sporo ludzi. Byli podpici lub pochłonięci własnymi sprawami, nikt mnie nie zauważał. A jeśli nawet... postanowiłem, że Święto Przesilenia Zimy będzie dla mnie doskonałą wymówką w razie jakichkolwiek pytań. Mimo wszystko upewniłem się, czy korytarz jest pusty, nim zapukałem do jej drzwi. Nie usłyszałem odpowiedzi, ale kiedy uniosłem dłoń, by zapukać ponownie, uchyliły się cicho, odsłaniając mrok.
        Przeraziłem się. Owładnęła mną absolutna pewność, że stało się jakieś nieszczęście, że ktoś Sikorkę skrzywdził. Skoczyłem do wnętrza, z jej imieniem na ustach. Drzwi zamknęły się za mną.
        - Ciii...
        Minęła dłuższa chwila, nim wzrok przyzwyczaił mi się do ciemności. Izbę oświetlał tylko dogasający ogień na kominku. Kiedy wreszcie zacząłem coś widzieć, zaparło mi dech w piersiach.
        - Czekałaś na mnie?
        - Tylko kilka godzin - odrzekła cichutko.
        - Nie było cię w sali biesiadnej - dopiero teraz sobie to uświadomiłem.
        - Wiedziałam, że nikt nie spostrzeże mojej nieobecności. Poza jedną osobą. I pomyślałam, że może ta jedna osoba przyjdzie do mnie tutaj.
        Pożerałem ją wzrokiem. Przystrojona była w wianek ostrokrzewu złożony na błyszczących włosach. I nic więcej. Stała przy drzwiach, chciała, żebym na nią patrzył. Jak mam nazwać granicę, którą przekroczyliśmy? Przedtem razem zapuszczaliśmy się na nie znane obszary, ciekawi, wścibscy. Teraz było to coś innego. Najszczersze zaproszenie. Czy jest na świecie coś bardziej kuszącego niż poznanie, iż jest się pożądanym przez ukochaną?
        Święto Przesilenia Zimy.
        Święto nocy, święto rozkoszy.
        Tak.
        Obudziła mnie przed świtem i wygnała. Pożegnalny pocałunek sprawił, że dłuższą chwilę stałem na korytarzu, tłumacząc sobie, iż świt nie jest wcale tak blisko. Po jakimś czasie przypomniałem sobie o dyskrecji, poprawiłem wygniecione ubranie i skierowałem się ku schodom.
        W komnacie ogarnęło mnie nieprzytomne zmęczenie. Kiedy to ja ostatnio przespałem całą noc? Ściągnąłem koszulę, rzuciłem ją na podłogę. Zamknąłem oczy.
        Ciche stukanie poderwało mnie na równe nogi. Przyszła! W dwóch skokach dopadłem drzwi. Otworzyłem je na całą szerokość.
        - Nie śpisz już! I prawie jesteś ubrany. A ja się obawiałem, że będę musiał lenia za kark wyciągać z łóżka.
        Brus. Świeży, zwarty, gotowy. Poziome zmarszczki na czole były jedynym widocznym świadectwem nocnej hulanki. Tyle lat mieszkaliśmy razem, powinienem był się nauczyć, że najgorszy kociokwik nie przeszkodzi mu wstać rano do obowiązków. Westchnąłem ciężko. Nie było sensu prosić o zrozumienie, bo nie miałem na nie żadnych szans. Podszedłem do skrzyni, wyciągnąłem czystą koszulę. Włożyłem ją w drodze na wieżę księcia Szczerego.
        Każdy ma pewien próg wytrzymałości fizycznej i psychicznej. Tylko kilka razy w życiu go przekroczyłem. Zawsze wówczas działy się rzeczy wspaniałe. Tak jak tamtego ranka.
        Po godzinie stałem nagi do pasa i spocony. Okno było otwarte, we wnętrzu hulał wiatr, ale ja nie czułem zimna. Omotany szmatami topór, który dał mi Brus, był tylko odrobinę lżejszy od całego świata, a ciężar obecności księcia Szczerego w moim umyśle omal wyciskał mi mózg przez oczodoły. Nie mogłem już unieść topora. Brus natarł na mnie znowu, a ja niemrawo próbowałem się bronić. Z łatwością zbił mój oręż, błyskawicznie zaatakował. Otrzymałem dwa ciosy. Nie bardzo mocne, ale lekkie też nie.
        - Jesteś martwy - powiedział i odstąpił ode mnie. Opuścił topór na podłogę, wsparł się na trzonku. Oddychał głęboko.
        Odłożyłem bezużyteczne narzędzie.
        Książę Szczery w moim umyśle trwał zupełnie nieruchomo. Przyjrzałem mu się, siedzącemu przy oknie, zapatrzonemu w horyzont. Poranne światło ostro rysowało zmarszczki na jego twarzy i siwiznę we włosach. Ramiona miał przygarbione. Jego postawa odzwierciedlała moje samopoczucie. Nie potrafiłem osiągnąć już nic więcej. Zamknąłem oczy.
        Nagle nawiązaliśmy kontakt. Ujrzałem horyzont naszej przyszłości. Byliśmy krajem gnębionym przez bezlitosnego wroga, niosącego zniszczenie i śmierć. Zawyspiarze nie obsiewali pól, nie bronili własnych dzieci, nie chronili spichlerzy. Dla napastników ze szkarłatnych okrętów codziennością była wojna. My od pokoleń nie prowadziliśmy wypraw zbrojnych. Nie potrafiliśmy już myśleć jak wojownicy. Żyliśmy z dnia na dzień, próbowaliśmy się tylko obronić przed zagładą. Nasi żołnierze nie dawali sobie rady z wrogiem, który walczył dla samej rozkoszy walki. Jak mieliśmy się przeciwstawiać atakom szaleńców? Jaką mieliśmy broń? Potoczyłem wzrokiem dookoła. Mnie. Mnie samego jako księcia Szczerego.
        Jeden człowiek. Jeden człowiek, postarzały przed czasem, balansujący na cienkiej linie pomiędzy obroną swego ludu a nałogiem używania Mocy dającej ekstazę. Jeden człowiek, próbujący nas obudzić, rozpalić w nas ducha. Jeden człowiek, z oczyma utkwionymi w dali, podczas gdy my w zamkowych komnatach, knuliśmy intrygi i wadziliśmy się między sobą. Byliśmy skazani na zagładę.
        Ogarnęła mnie rozpacz. Zawirowała wokół czarnym dymem. Nagle znalazłem oparcie. Cztery nieduże okręty wojenne, jeszcze nie wykończone, z nie wyszkoloną załogą. Wieże strażnicze i sygnalne ognie wzywające brawurowych obrońców na rzeź. Brus ze swoim toporem i ja półnagi w chłodzie. Książę Szczery przy oknie, a kilka kondygnacji niżej - książę Władczy trujący narkotykami własnego ojca, w nadziei na pozbawienie go rozumu i przejęcie władzy nad tym zamętem. Wszystko niewarte grosza. A jednocześnie tak cenne. Gdzieś w głębi piersi wezbrał mi niepohamowany śmiech. Nie mogłem go powstrzymać. Stałem oparty na toporze i rechotałem na całe gardło, jakby było z czego. Brus i książę Szczery przyglądali mi się w milczeniu. Leciutki uśmiech podniósł kąciki ust następcy tronu. Światełko w jego źrenicach było odbiciem mojego szaleństwa.
        - Chłopcze, dobrze się czujesz? - zapytał Brus z niepokojem.
        - Dobrze. Zupełnie dobrze - udało mi się odpowiedzieć, kiedy opanowałem śmiech.
        Wyprostowałem się, potrząsnąłem głową i wtedy - przysięgam - poczułem, jak rozjaśniają mi się myśli.
        Zjednoczyłem świadomość księcia z moją. Nic trudnego. Zawsze było to łatwe, tylko wcześniej wydawało mi się, że w ten sposób coś stracę. Nie staliśmy się jedną osobą, tylko dopasowaliśmy się do siebie, na podobieństwo misek ustawionych w kredensie jedna w drugiej. Książę niósł mnie wygodnie, jak dobrze przytroczony bagaż. Wziąłem głęboki oddech, uniosłem topór.
        - Jazda - rzekłem do Brusa.
        Kiedy mnie zaatakował, nie był już Brusem, tylko mężczyzną z toporem, człowiekiem, który przyszedł zabić księcia Szczerego. Zanim zdążyłem się dobrze rozpędzić, już leżał jak długi. Wstał, potrząsnął głową, ujrzałem gniew na jego obliczu. Starliśmy się znowu i znowu ostatni cios należał do mnie.
        - Trzeci raz - rzucił Brus i drapieżny uśmiech rozjaśnił jego zachmurzoną twarz.
        Natarliśmy na siebie niesieni podnieceniem walki. Pokonałem go bez trudu.
        Dwukrotnie jeszcze się ścieraliśmy, nim Brus zrobił nagle unik przed moim ciosem. Opuścił topór i stał, pochylony nieco, póki nie uspokoił oddechu. Potem wyprostował się i spojrzał na księcia Szczerego.
        - Pojął, na czym polega walka - oznajmił zachrypniętym głosem. - Jeszcze musi poćwiczyć, ale dokonałeś dla niego, panie, mądrego wyboru. Topór jest jego orężem.
        Książę Szczery pokiwał wolno głową.
        - A on moim.
      
16. OKRĘTY KSIĘCIA SZCZEREGO
        
        Trzeciego roku wojny ze szkarłatnymi okrętami wypłynęły na wodę statki wojenne Królestwa Sześciu Księstw. Choć tylko cztery, pozwoliły na zmianę taktyki obrony naszego państwa. Już pierwsze potyczki z wrogiem uprzytomniły nam, że zapomnieliśmy wiele ze sztuki wojennej. Najeźdźcy mieli rację: staliśmy się rasą rolników. Nadal jednak byliśmy ludźmi zdecydowanymi stawić opór najeźdźcy. Szybko się przekonaliśmy, że mamy do czynienia z przeciwnikiem przebiegłym i nieposkromionym. Żaden z Zawyspiarzy nigdy się nie poddał ani nie został wzięty do niewoli. Może powinno to było stać się dla nas pierwszym tropem prowadzącym do odkrycia tajemnicy natury zakażenia kuźnicą, ale wówczas wskazówka ta była zbyt subtelna, a my zbyt zajęci walką o przetrwanie, żeby się nad nią zastanowić.
        
        * * *
        
        Reszta zimy przeminęła tak szybko, jak pierwsza jej połowa się wlokła. Zapewne gdybym w którymś momencie zatrzymał się na chwilę i rozważył, ile wysiłku kosztuje mnie uporanie się ze wszystkimi obowiązkami, stwierdziłbym, że nie sposób sobie poradzić. Wtedy byłem młody, więc jakoś znajdowałem energię i czas.
        Mój dzień zaczynał się przed świtem, sesją z księciem Szczerym. Przynajmniej dwa razy w tygodniu ćwiczyłem z Brusem walkę na topory. Najczęściej jednak książę Szczery i ja byliśmy sami. Następca tronu pracował nad moimi umiejętnościami korzystania z Mocy, ale robił to zupełnie inaczej niż Konsyliarz. Uczyłem się patrzeć jego oczyma i pozwalać mu patrzeć moimi. Próbowałem demaskować jego subtelne metody kierowania moją wolą. Potem ruszałem do codziennych obowiązków, bezustannie przekazując mu wieści z życia zamku. Zabierałem ze sobą świadomość księcia, niczym sokoła na nadgarstku. Z początku udawało mi się utrzymać więź Mocy ledwie na kilka godzin, ale w końcu potrafiłem jej nie zrywać nawet przez kilka dni, jakkolwiek więź słabła z upływem czasu. Nie było to prawdziwe korzystanie z Mocy, raczej narzucone dotykiem fizycznym sprzężenie, wymagające odnawiania. Mimo wszystko miałem wrażenie, że dokonuję czegoś niezwykłego.
        Sporo czasu spędzałem w Ogrodzie Królowej, przenosząc z miejsca na miejsce ławy, kamienne figury i donice dotąd, aż księżna Ketriken uznała ostateczny efekt za zadowalający. W trakcie pracy zawsze się upewniałem, czy książę towarzyszy mi w myślach. Miałem nadzieję, że dobrze mu zrobi widok jego pani płonącej entuzjazmem. Policzki jej różowiały, złote włosy ożywały na wietrze. Taką mu ją pokazywałem. Rozprawiała swobodnie, jaką przyjemność miała nadzieję sprawić tym ogrodem małżonkowi. Czy zdradzałem zaufanie królowej? Zdecydowanie odsuwałem od siebie podobne wątpliwości.
        Zabierałem księcia ze sobą także w odwiedziny do księżnej Cierpliwej i Lamówki.
        Próbowałem go też wyprowadzać z zamku. Od czasu gdy powrócił do trudnego obowiązku władania Mocą, rzadko bywał między ludźmi, a niegdyś znajdował w tym upodobanie. Prowadziłem go do kuchni i do izby żołnierskiej, do stajni, a także do tawern w mieście. On z kolei oprowadzał mnie po wielkich szopach, gdzie dobiegały końca prace przy budowie okrętów. Później sarn często odwiedzałem doki, rozmawiałem z załogami statków. W ten sposób książę zorientował się w niezadowoleniu ludzi, którzy uważali za niedopuszczalne, że kilku uciekinierom z Wysp Zewnętrznych pozwolono zaciągnąć się na nasze okręty. Mieszkańcy Królestwa Sześciu Księstw nie dowierzali obcym. A przecież przybysze byli doświadczonymi żeglarzami i mogliśmy się od nich niejednego nauczyć. Nie miałem pewności, czy książę podjął właściwą decyzję. Nie wspominałem jednak nic o własnych wątpliwościach, tylko pokazywałem mu niezadowolenie marynarzy.
        Był ze mną także, gdy stawałem przed obliczem króla Roztropnego. Składałem władcy wizyty późnym rankiem lub wczesnym popołudniem. Osiłek rzadko wpuszczał mnie bez trudności, a w komnatach zawsze był ktoś jeszcze: a to pokojówka, którą pierwszy raz widziałem na oczy, a to jakiś rzemieślnik udający, że reperuje drzwi. Wyglądałem niecierpliwie okazji, by porozmawiać z królem na osobności. Błazen był przy nim zawsze i konsekwentnie nie afiszował się z naszą przyjaźnią wobec innych. Jego kpiny były bolesne i choć znałem ich cel, nadal potrafił mnie wyprowadzić z równowagi. Jedynym źródłem mojej satysfakcji były zmiany, jakie zaszły w królewskich komnatach. Ktoś przekazał mistrzyni Pokojów, do jakich doszło zaniedbań.
        W największym rozgardiaszu Święta Przesilenia Zimy przez królewskie komnaty przewinęły się takie gromady pokojówek i chłopców na posyłki, że siłą rzeczy wnieśli ze sobą świąteczną atmosferę. Mistrzyni Pokojów, wsparłszy pięści o biodra, stała pośrodku i nadzorowała wszystko, wyrzekając bez ustanku, że Osiłek do czegoś podobnego dopuścił. Najwyraźniej popełnił błąd i zapewnił ją, że osobiście dogląda porządku w najbliższym otoczeniu króla. Spędziłem w komnatach królewskich jedno bardzo wesołe popołudnie. Gruntowne porządki obudziły monarchę, który był tego dnia dużo silniejszy. Uciszył mistrzynię besztającą pomocników za ślimacze tempo i żartował z nimi swobodnie, podczas gdy skrobali podłogi, rozkładali świeże zioła i czyścili meble wonną oliwą. Mistrzyni przykryła króla górą pledów, a następnie rozkazała szeroko otworzyć okna i wywietrzyć komnatę. Zainteresowała się także kadzielnicami. Skorzystałem z okazji i spokojnie zaproponowałem, że można przy ich czyszczeniu skorzystać z pomocy Osiłka, ponieważ był najlepiej zorientowany, jakie zioła w nich palono. Ciekaw byłem, czy wiedział, jakie działanie mają na króla Roztropnego dymy palonych przez niego ziół. Jeśli jednak nie on o tym decydował, to kto? Błazen i ja wymieniliśmy tego dnia niejedno znaczące spojrzenie.
        Komnaty zostały nie tylko wysprzątane, ale też przystrojone, jak się godzi na święto. Król nabrał rumieńców. Ja czułem w umyśle cichą aprobatę księcia Szczerego. Tego wieczoru, gdy władca zszedł do wielkiej sali biesiadnej i ni mniej, ni więcej, tylko rozkazał muzykantom grać, poczytałem to sobie za osobiste zwycięstwo.
        Miałem tej zimy także trochę czasu wyłącznie dla siebie, i nie były to tylko noce z Sikorką. Często wykradałem się do wilka. Byliśmy razem zawsze, nawet przez wiele dni rozłąki, ale nasza zwykła więź nie umywała się do głębokiej radości wspólnego polowania. Trudno wyrazić harmonię dwóch istnień poruszających się jak jedno, kierowanych jednym celem. Takie wypady stanowiły cenne dopełnienie naszej jedności. Obecność wilka w mojej świadomości porównałbym do zapachu. Z początku czuć go wyraźnie, a w miarę upływu czasu staje się naturalnym składnikiem powietrza. Ślepun ujawniał się pod postacią drobnych zdarzeń: niespodziewanie wyostrzał mi się węch, inaczej postrzegałem ludzi, jak gdyby wilk pilnował moich pleców i zwracał moją uwagę na istotne szczegóły, które inaczej mógłbym pominąć. Jedzenie miało bardziej intensywny smak, zapachy były wyraźniejsze. Próbowałem nie rozciągać tej jedności na moje pragnienie towarzystwa Sikorki. Wiedziałem, że wilk zawsze jest ze mną, ale zgodnie z przyrzeczeniem ukrywał swoją obecność.
        Miesiąc po Święcie Przesilenia Zimy zostałem obarczony nowym obowiązkiem. Książę Szczery obwieścił mi, że życzy sobie, bym zaczął służbę na statku. Pewnego dnia zostałem wezwany na pokład “Ruriska” i posadzony przy wiośle. Kapitan nie krył zdziwienia, że dano mu chłopca, choć prosił o mężczyznę. Poza mną załogę stanowili wyłącznie krzepcy i zaprawieni w morskim fachu marynarze. Istniała tylko jedna droga sprawdzenia się pomiędzy nimi: każdemu zadaniu poświęcałem się z cała energią, jaką mogłem z siebie wykrzesać.
        Książę Szczery zwerbował najstarszych szkutników, którzy wiedzieli, jak budować okręty wojenne. “Rurisk” był największy z czterech statków wodowanych podczas Święta Przesilenia Zimy. Gładki i smukły, miał płytkie dno, więc po spokojnym morzu ślizgał się niczym nartnik po sadzawce albo pędził naprzód zręcznie na podobieństwo mewy. W dwóch innych okrętach deski były złączone kołkami krawędź do krawędzi, ale “Rurisk” i jego mniejsza siostra, “Wytrwała”, miały budowę klinkierową - deski zachodziły jedna na drugą. “Rurisk” był dziełem Szczupaka, a deski zostały dopasowane po mistrzowsku, prawie nie było czego uszczelniać smołowaną liną. Okręt musiał jeszcze udowodnić, że zniesie każdy kaprys morza. Na sosnowym maszcie zawisł lniany żagiel wzmocniony liną i bantami, ozdobiony kozłem księcia Szczerego.
        Nowiutkie statki pachniały świeżym drewnem i smołą. Pokłady były prawie nie tknięte ludzką stopą, wiosła jasne i czyste. Wkrótce “Rurisk” miał nabrać własnego charakteru. Na razie jednak był na morzu nowicjuszem, tak jak my. Prowadzenie go po szerokich wodach przypominało jazdę niedoświadczonego jeźdźca na narowistym wierzchowcu. Statek płoszył się, chodził bokiem. Wreszcie, gdy któregoś dnia znaleźliśmy wspólny rytm, wstąpił na bałwany i ciął toń niczym natłuszczony nóż.
        Razem z resztą marynarzy dostałem koję w budynku dawnego spichlerza. Nauczyłem się ochoczo wykonywać każdy rozkaz. Kapitan był od pokoleń obywatelem Królestwa Sześciu Księstw, natomiast funkcję mata pełnił Zawyspiarz i to on tak naprawdę uczył nas pracy na “Rurisku”, pokazywał, do czego zdolny jest statek. Było między nami jeszcze dwóch przybyszów z Wysp Zewnętrznych. W chwilach wolnych od służby trzymali się na uboczu i chyba nie zdawali sobie sprawy, że ich zachowanie drażniło pozostałych członków załogi. Dostałem koję obok nich. Przed snem niekiedy uświadamiałem sobie, że książę Szczery nakazuje mi zwracać uwagę na cichą rozmowę w obcym języku. Wypełniałem polecenie, wiedząc, że on zrozumie z tych słów więcej niż ja. Po jakimś czasie pojąłem, że mowa Zawyspiarzy nie różni się znacznie od naszej. Nie znalazłem w ich poszeptywaniu śladu zdrady czy buntu. Tylko ciche, smutne wspominki o krewnych zarażonych kuźnicą przez własnych ziomków i gorzkie przysięgi zemsty, którą chcieli wywrzeć na własnym ludzie. Prawie każdy z załogi “Ruriska” stracił kogoś bliskiego. Z poczuciem winy zastanawiałem się, ile spośród tych zagubionych dusz osobiście wysłałem w objęcia śmierci. Tworzyło to pewną barierę pomiędzy mną a innymi marynarzami.
        Mimo sztormów prawie codziennie wyprowadzaliśmy statki w morze. Toczyliśmy między sobą pozorowane bitwy, uczyliśmy się abordażu lub taranowania, a także skoków z pokładu na pokład, by nie wylądować w wodzie pomiędzy dwoma kadłubami. Kapitan do znudzenia przypominał nam, w czym mamy przewagę nad nieprzyjacielem: wróg będzie daleko od domu, zmęczony tygodniami morskiej przeprawy, znużony nie sprzyjającą aurą, może głodny; my natomiast - najedzeni, wypoczęci, w pełni sił, blisko ojczystego brzegu. Na szkarłatnym okręcie każdy będzie równocześnie wioślarzem i wojownikiem, podczas gdy my mogliśmy oprócz marynarzy zabrać ze sobą żołnierzy i łuczników. Mieliśmy możliwość w czasie ataku zostawić na własnym pokładzie pełną obsadę.
        Mat często kręcił głową słuchając kapitana. Jego zdaniem trudne warunki długiej podróży mogły odnieść tylko ten skutek, że załogi szkarłatnych okrętów będą walczyły zacieklej. Jak mogli żyjący w dostatku i pokoju rolnicy mieć nadzieję na pokonanie zahartowanych przez morze piratów?
        Jeden dzień na dziesięć miałem dla siebie i zawsze spędzałem go w zamku. Trudno powiedzieć, żebym w tym czasie odpoczywał. Meldowałem się u króla Roztropnego, opowiadając mu szczegółowo o moich poczynaniach na pokładzie “Ruriska”. Ogromnie mnie cieszyło żywe zainteresowanie władcy tymi sprawami. Wydawał się w takich chwilach znacznie zdrowszy. Księżna Cierpliwa oraz Lamówka także czekały moich odwiedzin, zaglądałem też sumiennie do przyszłej królowej, księżnej Ketriken. Jeszcze godzina lub dwie dla Ślepuna, sekretna wizyta u Sikorki, wykręty, by na resztę nocy wrócić do własnej komnaty, skąd wzywał mnie do siebie Cierń. O świcie krótki raport zdany księciu Szczeremu, który dotknięciem dłoni odnawiał więź Mocy. Po tym wszystkim niejednokrotnie zdarzało mi się wracać do kwater załogi z uczuciem ulgi, że wreszcie będę mógł przespać spokojnie całą noc.
        Któregoś dnia pod koniec zimy los dał mi wreszcie okazję porozmawiać z królem Roztropnym na osobności. Przyszedłem do jego komnat w dzień wolny od służby na statku. Monarcha czuł się lepiej niż zazwyczaj, siedział w fotelu przy kominku. Osiłek gdzieś zniknął. Zamiast niego po komnacie kręciła się młoda kobieta, pozornie zajęta sprzątaniem, lecz niemal na pewno szpiegująca dla księcia Władczego. Trefniś, jak zwykle, siedział u stóp króla. Robił wszystko, żeby służącą zbić z pantałyku, i czerpał z tego niekłamaną przyjemność. Ja już dawno przyzwyczaiłem się do wyglądu karła, nie dziwiła mnie jego biała skóra i bezbarwne oczy. Młoda kobieta najwyraźniej odbierała to zupełnie inaczej. Zerkała na błazna co chwila, choć trzeba przyznać - tylko wówczas, gdy uważała, że on na nią nie zwraca uwagi. Jednak trefniś szybko się zorientował i zaczął jej odpłacać pięknym za nadobne, a za każdym razem posyłał spojrzenie bardziej lubieżne. W pewnym momencie musiała przejść obok niego, niosąc wiadro z brudną wodą. Karzeł wetknął jej szczurze berło pod spódnicę. Odskoczyła z piskiem, oblewając siebie i podłogę, którą właśnie wyczyściła. Król Roztropny skarcił błazna, który nie wykazał cienia skruchy, a potem odprawił służącą, by mogła przebrać się w suche rzeczy. Skwapliwie skorzystałem z okazji. Zacząłem, ledwie wyszła z komnaty.
        - Królu, panie mój, od pewnego czasu zamierzałem cię prosić o posłuchanie w ważnej dla mnie sprawie.
        Coś w moim głosie musiało zelektryzować i króla, i błazna, gdyż natychmiast zyskałem ich niepodzielną uwagę. Trefniś zorientował się bez trudu, że wolałbym rozmawiać z monarchą w cztery oczy, ale zamiast wyjść, przysunął się bliżej, właściwie nawet położył głowę na kolanach swego pana i uśmiechnął się do mnie szeroko. Dużo nie brakowało, żeby wyprowadził mnie z równowagi. Spojrzałem na króla błagalnie.
        - Możesz mówić, Bastardzie Rycerski - zezwolił. Wziąłem głęboki oddech.
        - Królu, panie mój, chciałbym cię prosić o wyrażenie zgody na zawarcie małżeństwa.
        Błaznowi oczy zaokrągliły się ze zdumienia. Król natomiast uśmiechnął się pobłażliwie, jakbym był dzieckiem proszącym o łakocie.
        - Nadszedł wreszcie ten czas. Rozumiem, że chcesz się najpierw ubiegać o rękę wybranki zgodnie z naszymi zwyczajami?
        Serce omal nie wyskoczyło mi z piersi. Monarcha najwyraźniej wiedział o wszystkim, ale też był zadowolony, całkiem zadowolony. Ośmieliłem się mieć nadzieję.
        - Choć może się to nie spodoba mojemu królowi, już zacząłem ją adorować. Nie miałem zamiaru lekce sobie ważyć tak poważnej sprawy. Po prostu... tak się stało.
        Król uśmiechnął się dobrodusznie.
        - Czasem tak bywa. Ponieważ nie rozmawiałeś ze mną o tym do tej pory, nie miałem pewności, jakie są twoje intencje i czy dama nie pomyliła się w swoich sądach.
        Zaschło mi w ustach. Z trudem łapałem oddech. Ile wiedział? Uśmiechnął się na widok mojej przerażonej miny.
        - Nie mam żadnych obiekcji. Właściwie jestem nawet kontent z twojego wyboru...
        Uśmiechnąłem się leciutko, jeszcze nie dowierzając własnemu szczęściu. Błazen także uniósł kąciki ust. Wciągnąłem drżący oddech.
        - ...choć jej ojciec - ciągnął władca - ma pewne zastrzeżenia. Powiedział mi, że wolałby odłożyć wasze zaręczyny do czasu, aż jej starsze siostry znajdą mężów.
        - Co? - wykrztusiłem. Świat mi zawirował przed oczyma.
        - Wybranka twojego serca żyje najwyraźniej w zgodzie ze swoim imieniem - uśmiechnął się król życzliwie. - Księżniczka Hoża poprosiła ojca o pozwolenie na zaręczyny jeszcze tego samego dnia, kiedy ruszyłeś w drogę powrotną do Koziej Twierdzy. Zapewne podbiłeś jej serce odwagą, jaką okazałeś wobec Megiery. Książę Krzepki nie skłonił się ku prośbie księżniczki Hożej z powodów, o których ci już wspomniałem. O ile mi wiadomo, młoda dama urządziła ojcu prawdziwą burzę, ale miała do czynienia z człowiekiem stanowczym. Wysłał nam jednak słowo, byśmy nie czuli się obrażeni. Zawiadamia, że nie ma obiekcji co do samego związku, zależy mu jedynie, by starsze siostry pierwsze się ustabilizowały. Wyraziłem zgodę. Twoja wybranka ma, zdaje się, czternaście wiosen?
        Nie potrafiłem wydobyć z siebie głosu.
        - Nie bądź taki strapiony, chłopcze. Oboje jesteście jeszcze bardzo młodzi, macie mnóstwo czasu. Choć jej ojciec nie wyraża zgody na oficjalne zaręczyny, na pewno nie zabroni wam się widywać. - Król Roztropny patrzył na mnie tak serdecznie, z taką życzliwością. Błazen zerkał to na niego, to na mnie. Nie potrafiłem nic wyczytać z jego twarzy.
        Dygotałem gwałtownie - po raz pierwszy od miesięcy. Musiałem natychmiast wyjaśnić nieporozumienie, zanim będzie jeszcze gorzej. Z ogromnym trudem wypowiedziałem słowa:
        - Królu, panie mój, nie tę damę miałem na myśli. Zapanowała cisza. Spojrzałem władcy prosto w oczy i ujrzałem w nich ogromną zmianę. Gdybym nie był tak zdesperowany, na pewno spuściłbym wzrok. Wpatrywałem się w niego błagalnie, modliłem o zrozumienie. Ponieważ król milczał, odważyłem się odezwać.
        - Panie mój, młoda kobieta, o której mówię, jest teraz pokojówką jednej z dam, lecz z własnego wyboru; nie urodziła się jako służąca. Jest...
        - Zamilknij.
        Zabolało, jakby uderzył. Stałem skamieniały.
        Król Roztropny zmierzył mnie uważnym spojrzeniem od stóp do głów. Wreszcie przemówił z całą mocą swego majestatu. Chyba czułem także nacisk Mocy.
        - Słuchaj uważnie, Bastardzie Rycerski. Krzepki jest nie tylko władcą księstwa, ale też moim przyjacielem. Nie obrazisz go i nie zlekceważysz. Księżniczki Hożej także nie. Na razie nie będziesz zabiegał o jej względy. Ani o względy żadnej innej kobiety. Rozważysz dokładnie, co ci zaoferowano. Zostałeś uznany godnym księżniczki, a jej ojciec nie przywiązuje wagi do twego urodzenia. Niewielu postąpiłoby równie szlachetnie. Księżniczka Hoża jest dziedziczką ziemi i tytułu. Ty także otrzymasz ode mnie ziemię i tytuł, jeśli będziesz miał tyle rozsądku, by zachować się wobec młodej damy właściwie. Powiem ci, kiedy będziesz mógł zacząć się ubiegać o jej rękę.
        Zebrałem resztki odwagi.
        - Królu, panie mój, błagam...
        - Dość, Rycerski! Nie pozostało do powiedzenia nic więcej. Odprawił mnie. Opuściłem jego komnaty cały rozdygotany. Nie wiedziałem, co bardziej mną powoduje - furia czy rozpacz. Nie potrafiłem też zapomnieć, że król nazwał mnie imieniem mego ojca.
        “Może dlatego - pomyślałem złośliwie - że w głębi serca wie, iż postąpię jak on. Ożenię się z miłości. Nawet jeżeli będę musiał czekać, aż król Roztropny znajdzie się w grobie, a książę Szczery zajmie jego miejsce na tronie i dotrzyma danego mi słowa”.
        Wróciłem do swojej komnaty. Nie miałem pod powiekami łez, choć płacz na pewno przyniósłby mi ulgę. Leżałem i gapiłem się na kotary łoża. Jak miałem powiedzieć Sikorce o decyzji króla? Milczenie w tej sprawie także byłoby oszustwem. Postanowiłem znaleźć sposób zawiadomienia jej o wszystkim. Byle nie wprost.
        “Przyjdzie czas - przyrzekłem sobie - że będę mógł jej to wytłumaczyć, a ona zrozumie”.
        Musiałem zaczekać.
        “Na razie nie będę o tym myślał - zdecydowałem. - Ani nie stawię się u króla - postanowiłem zimno - póki mnie nie wezwie”.
        Zbliżała się wiosna. Książę Szczery rozstawiał statki i ludzi rozważnie, jak piony na planszy. Wieże strażnicze były zawsze odpowiednio obsadzone, a stosy sygnalne czekały, gotowe na liźnięcie płomieni. Miały ostrzegać mieszkańców, że zbliża się szkarłatny okręt. Członkowie kręgu Mocy pełnili wartę na statkach i w wieżach. Tylko Pogodna, moja nemezis i serce kręgu, została w Koziej Twierdzy. Po śmierci Konsyliarza zajęła jego miejsce i najwyraźniej uważała się za mistrzynię Mocy. W jakimś sensie przeobraziła się w niego. Przekradała się po zamku w złowrogim milczeniu, a jej twarz nieustannie wykrzywiał grymas niezadowolenia. Podobnie jak on była wiecznie zirytowana i w podłym nastroju. Służba mówiła o Pogodnej z niechęcią i przestrachem, niegdyś zastrzeżonym dla Konsyliarza. Słyszałem, że wprowadziła się do jego komnat. W dniach, kiedy bywałem w zamku, unikałem jej niczym morowego powietrza. Czułbym się lepiej, gdyby książę Szczery wysłał ją gdzie indziej, nie rozumiałem, dlaczego kazał członkom kręgu przesyłać wieści do niej, zamiast samemu przyjmować sprawozdania, ale nie wypadało mi kwestionować rozporządzeń następcy tronu.
        Na “Ruriska” został wyznaczony Prawy, wysoki i chudy jak tyka członek kręgu starszy ode mnie o dwa lata. Gardził mną od czasów, gdy poniosłem klęskę w nauce Mocy. Przy każdym naszym spotkaniu zadzierał przede mną nosa. A ja gryzłem się w język i schodziłem mu z drogi. Na statku nie było to łatwe. Sytuacja nie do pozazdroszczenia.
        Po długiej debacie, w której braliśmy udział we dwóch - książę Szczery i ja, następca tronu umieścił Bystrego na pokładzie “Wytrwałej”, Mocarnego na wieży w Zatoce Sieci, a Stanowczego wysłał daleko na północ, do Czerwonej Wieży w Księstwie Niedźwiedzim. Piony rozstawione na planszy bezlitośnie odsłaniały kruchość naszej obrony.
        - Przypomina mi to starą legendę o żebraku, który kapeluszem usiłował okryć swą nagość - powiedziałem księciu.
        Uśmiechnął się niewesoło.
        - Chciałbym móc przemieszczać okręty równie szybko jak on kapelusz.
        Dwa pełniły rolę statków patrolowych. Dwa czekały na wezwanie: “Rurisk” w Koziej Twierdzy, a “Jeleń” w Zatoce Południowej. Żałośnie mizerna flota do obrony długiej linii wybrzeża Królestwa Sześciu Księstw. Budowano następne okręty, ale nieprędko miały zostać ukończone. Najlepsze drewno zużyto na pierwsze cztery i mistrzowie radzili księciu czekać na następną dostawę, nie używać gorszego surowca. Złościło go zwlekanie, ale słuchał mądrych rad.
        Wiosna zastała nas przy ćwiczeniach. Członkowie kręgu Mocy, jak zdradził mi książę Szczery, funkcjonowali zaledwie na podobieństwo gołębi pocztowych - przekazywali nieskomplikowane wiadomości. Ja, w swojej dyskretnej służbie, spisywałem się jeszcze gorzej. Z niewiadomych mi powodów książę postanowił nie zdradzać nikomu słowem mojego aktualnego szkolenia we władaniu Mocą. Wierzę, że korzystał z przywileju dyskretnego obserwowania Koziej Twierdzy za moim pośrednictwem. Kapitan “Ruriska” otrzymał najwyraźniej rozkaz, by brać pod uwagę moje słowa, jeśli nagle zażądam niespodziewanej zmiany kursu lub oznajmię, że jesteśmy natychmiast potrzebni w jakimś konkretnym miejscu. Obawiam się, że dowódca statku odebrał to głównie jako książęce pobłażanie dla kaprysów nieprawego bratanka, lecz wykonywał rozkazy.
        Pewnego ranka wczesną wiosną stawiliśmy się na statku przygotowani na kolejny dzień szkolenia. Manewry techniczne wychodziły nam już zupełnie dobrze. Tym razem mieliśmy przećwiczyć spotkanie z “Wytrwałą”. Miejsce nie zostało wcześniej wyznaczone, więc było to głównie ćwiczenie w nawigowaniu Mocą, co jak dotąd nie szło nam najlepiej. Byliśmy przygotowani na ciężki dzień, wszyscy poza Prawym, niezbicie pewnym sukcesu. Ubrany w czerń - wierzył chyba, że dzięki tej barwie bardziej rzuca się w oczy - stał na górnym pokładzie. Skrzyżował ręce na piersiach i utkwił wzrok w gęstej mgle spowijającej wody oceanu. Byłem zmuszony przejść obok niego, żeby wylać za burtę wiadro brudnej wody.
        - Dla ciebie, bękarcie, to zwykła mętna chmura. A dla mnie ten tuman jest przejrzysty niczym lustro.
        - Współczuję ci - rzekłem serdecznie, ignorując jego pełną jadu pogardę. - Wolałbym widzieć mgłę niż twoją twarz codziennie z samego rana.
        Żałosna to była zemsta, ale podniosła mnie trochę na duchu. A jeszcze przyjemność sprawił mi widok, jak długa szata pęta Prawemu nogi. Niełatwo było mu chodzić po pokładzie. Ja ubrałem się rozsądnie - w wąskie spodnie i koszulę z miękkiej bawełny, na wierzch skórzany kaftan. Rozważałem włożenie kolczugi, ale Brus zapytany o zdanie pokręcił głową.
        - Lepiej umrzeć od ciosu, niż wypaść za burtę i utonąć, bo kolczuga ciąży płynącemu niczym kamień u szyi - doradził.
        Książę Szczery uśmiechnął się krzywo, słysząc ten komentarz.
        - Nie obciążaj chłopaka nadmiarem wiary w przyszłość - rzekł i nawet Brus zareagował uśmiechem. Po chwili.
        I tak porzuciłem wszelką myśl o kolczudze lub innym pancerzu. Tamtego wiosennego dnia spodziewaliśmy się godzin wypełnionych wiosłowaniem, dlatego włożyłem strój stosowny do wypełniania takich obowiązków. Bez żadnych niewygodnych szwów na ramionach, bez szerokich rękawów krępujących ruchy. Byłem przesadnie dumny ze swojej szerokiej klatki piersiowej i muskułów. Nawet zdumiona Sikorka któregoś razu wyraziła swoją aprobatę. Usadowiłem się przy wiośle, uśmiechnąłem na myśl o ukochanej. Ostatnio miałem dla niej o wiele za mało czasu. Cóż, w przyszłości się to zmieni. Latem nadpłyną okręty najeźdźców. Wraz z nastaniem długich dni i dobrej pogody będę jeszcze bardziej zapracowany. Niecierpliwie czekałem jesieni.
        Zajęliśmy swoje miejsca - marynarze i żołnierze. Wybrano cumy. Sternik ujął w dłonie koło sterowe, wiosła rozpoczęły rytmiczny taniec; przemieniliśmy się w jeden organizm. Był to nieprawdopodobny fenomen. Zwróciłem nań uwagę już wcześniej, ale teraz byłem bardziej wyczulony; przez połączenie Mocą z księciem Szczerym zmysły miałem wyostrzone jak nigdy. Wszystkim ludziom na pokładzie przyświecał ten sam cel - zemsta. Prowadził do jedności doskonałej. Może podobnych wrażeń dostarczała przynależność do kręgu Mocy? Poczułem ukłucie żalu.
        “Jesteś moim kręgiem Mocy” - szept księcia Szczerego.
        A gdzieś z daleka, z odległych wzgórz, tchnienie lżejsze niż oddech:
        “Przecież jesteśmy stadem”.
        “Tak” - odpowiedziałem im obu.
        Potem skupiłem się na swoim zadaniu. Wiosła i nasze grzbiety opuszczały się i podnosiły w jednym rytmie, a “Rurisk” śmiało ruszył poprzez mgłę. Żagiel wisiał zwiotczały. W ciągu jednej chwili zostaliśmy odcięci od świata. Plusk wody, rytmiczna jedność oddechów. Kilku żołnierzy rozmawiało cicho, ich słowa i myśli niknęły stłumione jak w gęstej wacie. Wysoko na dziobie Prawy stał obok kapitana, wpatrując się w biały tuman. Brew miał ściągniętą, wzrok nieobecny - sięgał Mocą ku Bystremu na pokładzie “Wytrwałej”. Ja także sięgnąłem Mocą, zupełnie od niechcenia - ciekaw, czy wyczuję, co mu przekazywał.
        “Przestań! - zażądał książę Szczery, a ja pośpiesznie uciekłem, jakbym dostał klapsa po ręku. - Możesz nas zdradzić”.
        Czy naprawdę moja próba była ryzykowną akcją? Nie rozumiałem obaw księcia, ale posłusznie skoncentrowałem się na poruszaniu wiosłem, wzrok utkwiłem w nieskończonej szarości. Tylko mgła i mgła. Kilka razy Prawy prosił kapitana o wydanie sternikowi rozkazu zmiany kursu. Skutkiem było głównie zachwianie rytmu wiosłowania. W środku sinego tumanu wszystko wygląda tak samo. Równy wysiłek fizyczny i brak jakiegokolwiek punktu zaczepienia wprowadziły mnie w stan snu na jawie.
        Nagle zostałem wyrwany z transu.
        - Zdrada! - krzyknął młody wartownik, a jego głos ociekał krwią. - Atakują!
        Podskoczyłem na wioślarskiej ławie, rozejrzałem się wokół błędnym wzrokiem. Mgła. Moje wiosło zwisło bezwładnie, podrygiwało na powierzchni wody, bo i mój towarzysz przestał wiosłować, patrząc na mnie ze zdumieniem.
        - Hej, Bastardzie! Co cię ugryzło?! - krzyknął kapitan. Prawy stał obok niego: z wysoko uniesioną głową, z gładkim czołem, przekonany o własnej nieomylności.
        - Mam skurcz, kapitanie. - Natychmiast zgiąłem grzbiet nad wiosłem.
        - Morszczyn, zastąp go. Przeciągnij się, chłopcze, rozruszaj, potem wrócisz do wiosła.
        Chętnie skorzystałem z przerwy. Rozprostowałem ramiona, aż zatrzeszczało w stawach. Trochę było mi wstyd, że ja jeden odpoczywam. Przetarłem oczy. Co to za urojenie tak niemożliwie prawdziwe? Jaki wartownik? Gdzie?
        “Na Wyspie Rogowej. Nadpłynęli pod osłoną mgły. Tam nie ma żadnej osady, ale są dwie wieże strażnicze. Piraci chcą zniszczyć wieżę wewnętrzną. Doskonała strategia. Wyspa Rogowa to jeden z ważniejszych punktów naszej pierwszej linii obrony. Zewnętrzna wieża daje widok na morze, wewnętrzna przekazuje sygnały do Koziej Twierdzy i do Zatoki Sieci. - Myśli księcia Szczerego znamionował spokój charakterystyczny dla człowieka, który sięga po broń. - Ten ślimak Prawy jest tak zajęty sięganiem ku Bystremu, że nie sposób się do niego przebić. Bastardzie, idź do kapitana. Powiedz mu: Wyspa Rogowa. Jeśli wpłyniecie do przesmyku, nurt błyskawicznie zaniesie was pod wieżę. Zawyspiarze już tam są, ale żeby się wydostać, będą musieli walczyć z przeciwnym prądem. Zmieńcie kurs zaraz, a złapiecie ich jeszcze na plaży. Ruszaj!”
        “Łatwiej powiedzieć, niż zrobić” - pomyślałem.
        - Kapitanie - rzekłem, a potem czekałem przez wieczność, żeby się do mnie odwrócił. Mat przyglądał mi się dziwnie, gdyż powinienem był zwrócić się do niego.
        - Tak, wioślarzu? - odezwał się wreszcie kapitan.
        - Wyspa Rogowa. Jeśli skierujemy się ku niej natychmiast i złapiemy prąd w przesmyku, błyskawicznie znajdziemy się u brzegu, na którym stoi wewnętrzna wieża.
        - To prawda, chłopcze. Uczysz się naszych prądów? Przydatna umiejętność. Sądziłem, że jestem jedynym człowiekiem na pokładzie, który zdaje sobie sprawę, gdzie właściwie jesteśmy.
        - Kapitanie! - Nabrałem głęboko powietrza. - Powinniśmy tam popłynąć. Natychmiast!
        Ściągnął brwi.
        - Cóż to za nonsens! - wtrącił się Prawy rozeźlony. - Tutaj ja potrafię posługiwać się Mocą, nie ty! Próbujesz mnie ośmieszyć?
        Chciałem go zabić. Nie zrobiłem tego. Wyprężyłem się na baczność przed kapitanem i powiedziałem prawdę:
        - Sekretny rozkaz następcy tronu, kapitanie. Miałem go przekazać w tej chwili. - Zwracałem się wyłącznie do dowódcy. Odprawił mnie kiwnięciem głowy, więc zasiadłem na swoim miejscu i przejąłem wiosło od Morszczyna. Kapitan patrzył beznamiętnie w mgłę.
        - Szarok, powiedz sternikowi, żeby obrócił statek i wszedł w prąd. Wprowadzić okręt w przesmyk.
        Mat sztywno skinął głową. W następnej chwili zmienialiśmy kurs. Żagiel wydął się lekko i dalej wszystko poszło tak, jak przewidywał książę Szczery. Prąd wspomagany wysiłkiem wioślarzy wepchnął nas prosto w paszczę przesmyku. Dziwnie płynie czas we mgle. Zwodzi ona wszystkie zmysły. Nie wiem, jak długo wiosłowałem, lecz wkrótce Ślepun szepnął mi, że czuć w powietrzu smużkę dymu, i zaraz dotarły do nas krzyki walczących, niesione daleko, lecz wygłuszone przez biały tuman. Widziałem, jak Szarok wymienia spojrzenie z kapitanem.
        - Przyłożyć się! - warknął nagle. - Atakują wieżę.
        Jeszcze chwila i można było z łatwością odróżnić we mgle dym, wyraźniejsze stały się odgłosy walki. Poczułem nagły przypływ siły i widziałem, że nie byłem w tym osamotniony. Zaciśnięte szczęki, naprężone muskuły, nawet inna nuta w zapachu potu. Już przedtem wszyscy byliśmy jednym organizmem, teraz staliśmy się rozwścieczoną bestią. Czułem, jak iskra gniewu rozpala ludzi. To była sprawka Rozumienia - wspólne bicie serc na zwierzęcym poziomie pojmowania, jednoczące mocą nienawiści.
        “Rurisk” wyrwał naprzód w kołnierzu piany, wylądował na płyciźnie tuż przy brzegu, a wtedy skoczyliśmy przez burty i pognaliśmy plażą - jak na ćwiczeniach. Mgła była perfidnym sprzymierzeńcem: skrywała nas przed napastnikami, ale też przesłaniała nam wieżę i walczących. Wydobyliśmy broń, pobiegliśmy w stronę, skąd dochodziły krzyki. Prawy został na “Rurisku”, ze wzrokiem wbitym w mgłę, z twarzą obróconą w kierunku Koziej Twierdzy, jakby mu to miało pomóc w przesyłaniu wieści do Pogodnej.
        Szkarłatny okręt, podobnie jak “Rurisk”, spoczywał częściowo na płyciźnie. Opodal dostrzegłem dwie nieduże łódki do przeprawy na stały ląd. Obie były przedziurawione.
        W chwili przybycia najeźdźców na plaży byli żołnierze Królestwa Sześciu Księstw. Niektórzy tu zostali. Jatka. Biegliśmy między ciałami zabitych, po piasku czerwonym od krwi. Wydawało mi się, że wszystko to nasi rodacy. Nagle wyłonił się nad naszymi głowami szary kształt wewnętrznej wieży Wyspy Rogowej. Na szczycie płonął niewyraźny ogień sygnalny, żółtawy w sinej mgle.
        Trwało oblężenie. Ciemnoskórzy napastnicy byli muskularni, zwinni, mieli gęste brody. Czarne skołtunione włosy spadały im luźno na ramiona. Ubrani byli w lekkie skórzane pancerze, uzbrojeni w miecze i topory. Niektórzy mieli na głowach metalowe hełmy. Nagie ramiona znaczyły szkarłatne spirale, ale czy to był tatuaż, czy farba - nie widziałem. Pewni siebie śmiali się i rozmawiali jak robotnicy przy pracy.
        Było tylko kwestią czasu, kiedy zginą strażnicy wieży - ta budowla powstała jako miejsce dla ognia sygnalnego, a nie konstrukcja obronna. Wrota wisiały na jednym zawiasie, grupka ludzi w środku ukryła się za spiętrzonymi w barykadę ciałami zabitych.
        Spadliśmy na Zawyspiarzy jak grom z jasnego nieba. Byli przekonani, że już odnieśli zwycięstwo. Na nasz widok obrońcy posłali w kierunku wroga grad strzał. Żadna nie sięgnęła celu.
        Z gardła wyrwał mi się ni to krzyk, ni wycie - niewyobrażalny strach i mściwa radość zbite w jeden dźwięk. Znalazły w nim ujście wszystkie rozsadzające mnie emocje.
        Wzięliśmy ich w dwa ognie. Obrońcy wieży, choć nieliczni, nabrali serca i także ruszyli do ataku. Ciała rozrzucone wokół bramy świadczyły o poprzednich bezowocnych próbach pokonania wroga. Młody wartownik, którego widziałem w myślach, nadal tu leżał. Krew cieknąca mu z ust plamiła haftowaną koszulę. Dostał nożem w plecy. Dziwne, że w szaleńczym pędzie dostrzegłem akurat ten szczegół.
        Nie mieliśmy żadnego planu, żadnej strategii. Ot, grupa mężczyzn i kobiet, którym nagle trafiła się sposobność zemsty. Więcej niż dosyć.
        Choć wydawało mi się, że jestem jednym z załogi, dopiero teraz zrozumiałem, co to znaczy jedność. Zostałem pomiędzy nich dosłownie porwany. Fale uczuć grzmociły we mnie i pchały naprzód. Wkrótce zniknął Bastard Rycerski. Stałem się ucieleśnieniem odczuć załogi. Z podniesionym toporem, ze strasznym rykiem na ustach prowadziłem do boju. Nie pragnąłem roli przywódcy. Po prostu zostałem wypchnięty przemożnym pragnieniem załogi, by ktoś poprowadził. Chciałem zetrzeć wroga z powierzchni ziemi, czuć wysiłek mięśni z każdym obrotem topora, rzucić się między przeciwników, stąpać po ich ciałach. I tak się działo.
        Słyszałem podania o wojownikach walczących z odwagą szaleńców. Znałem pieśni. Nie wiem, czy w czasie walki ryczałem, czy toczyłem pianę z ust, jak opisuje się w pieśniach i legendach. Nie pamiętam jednak, bym tego nie robił. Gdzieś głęboko w moim wnętrzu był i książę Szczery, i Ślepun, ale obaj ginęli przytłoczeni namiętnościami kipiącymi wokół. Pamiętam, że zabiłem pierwszego wroga, jaki się pojawił przed nami. Wiem także, że zabiłem ostatniego - pokonałem go w walce na topory. Wieść przekazywana pieśnią niesie, że był to kapitan szkarłatnego okrętu. Bardzo możliwe. Miał na sobie pięknie uszytą skórzaną kurtę, spryskaną krwią. Pamiętam jeszcze, jak mój topór, miażdżąc hełm, wszedł głęboko w czaszkę i jak krew wypłynęła spod metalu, kiedy wróg osuwał się na kolana.
        Potyczka dobiegła końca. Obrońcy wieży dziękowali marynarzom, krzyczeli z radości i klepali się wzajemnie po plecach. Taka zmiana nastroju była dla mnie zbyt wielka. Stałem wsparty na toporze i zastanawiałem się, gdzie zniknął mój gniew. Opuścił mnie raptownie, tak samo jak mija radosne uniesienie, gdy ustaje działanie nasion kopytnika. Czułem się kompletnie wyczerpany i zdezorientowany, jakbym się zbudził z głębokiego snu i nagle przekonał, że śnię nadal. Najchętniej położyłbym się tam, gdzie stałem, pomiędzy trupami, i zapomniał o całym świecie. Nonge, jeden z zawyspiarskich członków naszej załogi, odprowadził mnie na bok, posadził i napoił wodą. Potem wrócił między ciała, gdzie inni już szukali łupów. Wróciwszy kilka chwil później, dał mi zakrwawiony medalion z litego złota, na grubym srebrnym łańcuchu. Sierp księżyca. Ponieważ nie wyciągnąłem ręki po zdobycz, powiesił ją na skrwawionym żeleźcu.
        - Należał do Hareka - powiedział w naszym języku. - Pokonałeś go w uczciwej walce. Był dobrym człowiekiem, zanim Koriks odebrał mu serce.
        Nawet nie zapytałem, który z nich to Harek. Nie chciałem znać imion.
        Po jakimś czasie zacząłem wracać do życia. Pomogłem usunąć ciała spod drzwi wieży, a potem uprzątałem je z pola walki. Zwłoki najeźdźców zostały spalone, obrońców Królestwa Sześciu Księstw ułożyliśmy rzędem i przykryliśmy. Czekali na krewnych. Dziwne rzeczy pamiętam z tamtego długiego popołudnia. Pamiętam, jak obcasy ciągniętego trupa zostawiały w piasku wężowaty ślad. Młody wartownik z nożem w plecach żył jeszcze, gdy po niego przyszliśmy, ale nie wytrwał długo. Wkrótce był jeszcze jednym ciałem złożonym w rzędzie, i tak zbyt długim.
        Żołnierze z Koziej Twierdzy zostali ze strażnikami, by pomóc im trzymać wartę, póki nie przybędzie zmiana. Podobał nam się zdobyty okręt. Wiedziałem, że książę Szczery będzie zadowolony. Jeden okręt więcej. Piękny, smukły, solidny. Wiedziałem o tym, ale nic mnie nie obchodziło. Wróciliśmy na “Ruriska”, gdzie czekał nas pobladły Prawy. W ciszy weszliśmy na pokład, zasiedliśmy przy wiosłach i skierowaliśmy się do Koziej Twierdzy.
        W połowie drogi spotkaliśmy inne statki. Była to pośpiesznie zorganizowana flota kutrów rybackich przewożących żołnierzy. Wysłał ją następca tronu, na żądanie Prawego przekazane Mocą. Wydawali się rozczarowani na wieść, że już po walce. Nasz kapitan zapewnił ich, że zostaną z otwartymi ramionami przyjęci jako obsada wieży strażniczej. Chyba wtedy zdałem sobie sprawę, że nie czuję obecności księcia Szczerego. Już od jakiegoś czasu. Natychmiast poszukałem Ślepuna, zupełnie jakbym macał, czy nie zgubiłem sakiewki. Był. Odległy. Wyczerpany i trochę przestraszony.
        “Nigdy nie czułem tyle krwi” - powiedział.
        Zgodziłem się z nim bez dyskusji. Sam cuchnąłem krwią.
        Książę Szczery był bardzo zajęty. Ledwie zeszliśmy z “Ruriska”, nasze miejsca zajęła nowa załoga i żołnierze. Obciążony okręt, głęboko zanurzony, ruszył z powrotem ku Wyspie Rogowej. Mieli jeszcze dzisiaj zakotwiczyć zdobyty statek w dokach Koziej Twierdzy. Za nimi podążyła mniejsza łódź - po naszych poległych. Kapitan, mat i Prawy pojechali konno zdać raport bezpośrednio następcy tronu. Poczułem prawdziwą ulgę, gdy się okazało, że nie zostałem wezwany. Poszedłem z innymi marynarzami w miasto. W Koziej Twierdzy, choć wydawało mi się to nieprawdopodobne, wszyscy już wiedzieli o naszym starciu i wspaniałej zdobyczy. W każdej tawernie nalewano nam piwa do pełna i chciwie słuchano opowieści. Gdziekolwiek się pokazaliśmy, ludzie zarażali nas gorączkowym podnieceniem, szaloną radością. Na długo zanim upiłem się piwem, byłem pijany od emocji otaczających mnie ludzi. Nie wzbraniałem się przed ciekawskimi. Sam opowiedziałem kilka historyjek o bitwie, mocno podbarwionych dzięki działaniu piwa. Wymiotowałem dwa razy: raz w jakimś zaułku, później na ulicy. Potem piłem jeszcze więcej, żeby zabić nieprzyjemny smak w ustach. Gdzieś w niezmierzonych głębinach mojego umysłu Ślepun szalał z przerażenia.
        “Trucizna! Ta woda jest zatruta!” Nie potrafiłem zebrać myśli, żeby go uspokoić.
        Przed samym świtem Brus wyciągnął mnie z tawerny. Był trzeźwy i wściekły. Zatrzymał się pod dogasającą latarnią.
        - Jeszcze masz krew na czole. - Zmoczył dłoń w beczce z deszczówką i otarł mi twarz, jakbym znowu był dzieckiem. Zachwiałem się na nogach. Z trudem skupiłem na nim wzrok.
        - Przecież już zabijałem. Dlaczego teraz czuję się tak źle? Dlaczego jestem chory, szalony? - skarżyłem się bezradnie.
        - Tak bywa - odrzekł cicho.
        Wziął mnie pod ramię. Zdziwiłem się, że jesteśmy tego samego wzrostu. Droga do zamku była stroma. Bardzo długa. Bardzo cicha. Brus wysłał mnie do łaźni, a potem kazał iść do łóżka.
        Powinienem był zostać u siebie, ale nie starczyło mi rozumu. Szczęściem w zamku brzęczało jak w ulu i nikt nie zwrócił uwagi na jeszcze jednego podpitego chłopaka wędrującego po schodach. Jak ostatni głupiec polazłem do Sikorki. Wpuściła mnie, ale kiedy spróbowałem ją objąć, odsunęła się ze wstrętem.
        - Jesteś pijany - w jej głosie drżały łzy. - Powiedziałam ci: nigdy nie pocałuję pijanego. Ani nie pozwolę się pocałować.
        - Ale ja nie jestem pijany w ten sposób...
        - Pijany to po prostu pijany - odrzekła. I wyprosiła mnie ze swojej izdebki.
        Do południa następnego dnia pojąłem, jak bardzo ją zraniłem. Powinienem był przyjść od razu. Zrozumiałem, co czuła. Wiedziałem jednak, że to, co niosłem w sercu zeszłej nocy, nie nadawało się do dzielenia z ukochaną. Zamierzałem jej wszystko wytłumaczyć, ale nie zdążyłem, bo jakiś chłopak na posyłki przekazał mi wiadomość, że mam się natychmiast stawić na “Rurisku”. Dałem mu miedziaka za fatygę. Pomyślałem o Krowie. Próbowałem pamiętać go jako chłopca z drobną monetą w dłoni, biegającego razem ze mną na posyłki, lecz ostatnio zawsze miałem przed oczyma obraz martwego młodzieńca, ofiary kuźnicy, leżącego na stole w sali biesiadnej.
        “Wczoraj nikt nie został zakażony kuźnicą” - pomyślałem.
        Ruszyłem do doków, ale po drodze zajrzałem jeszcze do stajni. Złożyłem medalion w kształcie sierpa księżyca w ręce Brusa.
        - Przechowaj to w bezpiecznym miejscu - poprosiłem. - Przyniosę pewnie coś jeszcze, co wypadnie z podziału. Chcę, żebyś zatrzymał... łupy. Dla Sikorki. Gdybym kiedyś nie wrócił, niech je dostanie. Ona nie chce do końca życia być służącą.
        Dawno już nie rozmawiałem o niej z Brusem równie otwarcie. Pionowa zmarszczka przecięła mu czoło, ale wziął z moich rąk zakrwawiony księżyc.
        - Co by o tym powiedział twój ojciec? - rzekł, kiedy znużony ruszałem w swoją drogę.
        - Nie wiem - odparłem szczerze. - Wcale go nie znałem.
        - Bastardzie Rycerski!
        Stanąłem. Odwróciłem się do niego. Spojrzał mi prosto w oczy.
        - Nie wiem, co by powiedział twój ojciec, ale wiem, co ja mogę powiedzieć w jego imieniu. Jestem z ciebie dumny. Nie chodzi o to, co zrobiłeś, ale jak. Możesz być dumny z siebie.
        - Spróbuję - obiecałem cicho. Wróciłem na statek.
        Następne starcie z Zawyspiarzami nie zakończyło się już tak wspaniałym zwycięstwem. Spotkaliśmy ich na morzu i nie mieliśmy przewagi wynikającej z zaskoczenia, bo widzieli nas z daleka. Nasz kapitan utrzymał kurs, przeciwnicy byli chyba zdziwieni, że zaczęliśmy walkę od taranowania. Połamaliśmy im sporo wioseł, ale nie trafiliśmy w ster, który był naszym głównym celem. Sam statek nie ucierpiał prawie wcale. Był zwrotny jak ryba. Przewyższaliśmy Zawyspiarzy liczbą i kapitan zamierzał wykorzystać tę przewagę. Żołnierze wykonali abordaż, a połowa naszych wioślarzy straciła głowę i ruszyła ich śladem. Zapanował chaos, który na krótko przeniósł się na nasz pokład. Z trudem się powstrzymałem i zostałem przy wiośle, jak mi rozkazano. Nonge przyglądał mi się dziwnie. Wczepiłem się w drzewce wiosła i zgrzytałem zębami, dopóki nie odzyskałem panowania nad sobą. Na koniec zakląłem pod nosem, bo zorientowałem się, że znowu zerwałem kontakt z księciem Szczerym.
        Nasi żołnierze stracili nieco zapał bojowy, gdy się zorientowali, że Zawyspiarzom nie wystarczy ludzi do obsady własnego okrętu, więc nie zdołają uciec. To był błąd. Któryś zdołał podpalić żagiel, drugi wyrąbał dziurę w pokładzie - prawdopodobnie mieli nadzieję, że ogień szybko się rozprzestrzeni i dzięki temu zabiorą nas w otchłań śmierci ze sobą. Pod koniec walczyli nie oszczędzając ani statku, ani siebie. Wreszcie wygraliśmy to starcie i ugasiliśmy ogień, ale do Koziej Twierdzy doholowaliśmy dymiący wrak. Na dodatek straciliśmy więcej ludzi niż wróg. Pocieszaliśmy się jednak, że odnieśliśmy zwycięstwo. Tym razem, gdy inni poszli pić, ja miałem dość rozumu, żeby wybrać się do Sikorki. A rankiem następnego dnia znalazłem godzinę czy dwie dla wilka. Polowaliśmy razem, zabijaliśmy dla zaspokojenia głodu, a Ślepun przekonywał mnie, bym z nim uciekł jak najdalej. Nieopatrznie powiedziałem mu, że nie musi oglądać się na mnie. Chciałem jak najlepiej, a zraniłem jego uczucia.
        Przez następną godzinę tłumaczyłem wilkowi, o co mi naprawdę chodziło. Wróciłem na statek pełen wątpliwości, czy te więzi warte były wysiłku, jaki musiałem wkładać w ich podtrzymanie. Ślepun zapewniał mnie, że tak.
        “Rurisk” nie odniósł już triumfów, choć tego lata stoczył jeszcze wiele bitew. Piękna pogoda panowała niemożliwie długo, a każdy bezchmurny świt zwiastował dzień, kiedy mogłem kogoś zabić. Próbowałem nie liczyć trupów, podobnie jak dni, kiedy sam mogłem zostać zabity. Stoczyliśmy sporo potyczek i nieraz puszczaliśmy się w pogoń. Chyba dzięki temu mniej było prób napaści w obszarze, który regularnie patrolowaliśmy. Dziwne, lecz czuliśmy się zawiedzeni. Zdarzało się też, że docieraliśmy na miejsce ledwie godzinę po zniknięciu Zawyspiarzy i mogliśmy już tylko pomóc zbierać ciała i gasić pożary. W takich wypadkach książę Szczery w moim umyśle ryczał i przeklinał, że nie dostał wiadomości wcześniej, że nie ma dosyć statków ani obserwatorów. Wolałem stawiać czoło niebezpieczeństwom wojny niż wściekłości księcia. Nie widać było końca naszej niedoli, jedyne wytchnienie mogła nam dać zła pogoda. Nie potrafiliśmy nawet określić dokładnej liczby szkarłatnych okrętów, bo przecież wszystkie były identyczne, jak ziarnka fasoli w jednym strąku. Albo krople krwi na piasku.
        W czasie gdy byłem wioślarzem na “Rurisku”, miało miejsce jeszcze jedno spotkanie ze szkarłatnym okrętem warte opowiedzenia. Pięknej letniej nocy zostaliśmy wyrwani z łóżek wezwaniem na statek. Książę Szczery odnalazł Mocą wrogi okręt wyłaniający się zza Cypla Koziego. Kazał nam wyprzedzić go w ciemnościach.
        Prawy stał na dziobie, połączony Mocą z Pogodną obecną w wieży księcia Szczerego. Następca tronu mamrotał coś bezgłośnie w moim umyśle, wyznaczając naszą drogę przez ciemność. Było tam coś jeszcze? Szukał po omacku, dalej, za szkarłatnym okrętem. Czułem jego niezdecydowanie. Kazano nam zachować całkowitą ciszę, wygłuszyliśmy wiosła. Właśnie Ślepun szepnął mi, że wyczuł wroga, kiedy ich zobaczyliśmy. Długi, niski i ciemny szkarłatny okręt ciął wodę przed nami. Nagle z ich pokładu dobiegł ostry krzyk. Dostrzegli nas. Kapitan rozkazał nam przyłożyć się do wioseł i w tym momencie zalała mnie fala przerażenia. Serce omal nie wyskoczyło mi z piersi, nie potrafiłem opanować roztrzęsionych rąk. Nieopanowany strach dziecka w ciemnościach. Przerażenie, zupełna bezradność. Przywarłem do wiosła, nie miałem siły nim poruszyć.
        - Koriks - usłyszałem męski głos o twardym zawyspiarskim akcencie. Chyba powiedział to Nonge. Zdałem sobie sprawę, że nie tylko ja straciłem odwagę. Wiosła zgubiły wspólny rytm, podskakiwały bezładnie i rozchlapywały wodę. Kręciliśmy się w kółko na powierzchni wody, a szkarłatny okręt sunął prosto na nas. Podniosłem wzrok na zbliżającą się śmierć. Krew tak mi tętniła w uszach, że nie słyszałem krzyków paniki. Nie mogłem zaczerpnąć tchu.
        Za szkarłatnym okrętem wynurzył się nieomal świecący na tle czarnej wody biały statek. Nie był to okręt wojenny. Był duży, przynajmniej trzy razy większy od szkarłatnego okrętu, oba żagle miał zrefowane i stał na kotwicy. Po jego pokładzie poruszały się duchy, a może ludzie skażeni kuźnicą. Nie czułem ich zupełnie, choć przecież działali celowo - przygotowywali szalupę do spuszczenia na wodę. Na rufie stał jakiś człowiek. Wystarczyło, że na niego spojrzałem, i już nie mogłem odwrócić oczu.
        Odziany był w szary płaszcz, odcinał się na tle ciemnego nieba tak wyraźnie, jakby go oświetlała jasna latarnia. Przysięgam, że widziałem jego źrenice, zarys nosa i ciemną kręconą brodę wokół ust. Zaśmiał się do mnie.
        - Tego weźmiemy! - krzyknął do kogoś i wskazał mnie wyciągniętą dłonią. Znowu roześmiał się głośno.
        Serce zamarło mi w piersi. Patrzył na mnie, jakbym ja jeden wśród całej załogi był dla niego ważny. Odwróciłem wzrok, ale nadal go widziałem.
        “Patrzcie tam!” - wychrypiałem, sam nie wiem, na głos, czy może Mocą, nad którą nie miałem władania. Nie było żadnej odpowiedzi. Ani od księcia Szczerego, ani od Ślepuna, od nikogo, nic. Byłem zupełnie sam. Cały świat zamilkł i znieruchomiał. Wokół mnie towarzysze walki, przejęci lękiem, krzyczeli głośno, ale nie czułem od nich nic. Nie byli ze mną. Nikogo tu nie było. Mew, ryb, żadnego życia w zasięgu moich zmysłów. Mężczyzna w szarym płaszczu wychylił się daleko przez burtę i oskarżycielsko wycelował we mnie wskazujący palec. A ja byłem sam. Była to samotność nie do zniesienia. Owijała mnie, tłumiła, przesłaniała, zaczynała dusić.
        Odepchnąłem ją.
        W pierwszej chwili nie pojąłem, że użyłem Rozumienia. Wylądowałem na deskach pokładu, pod nogami innych wioślarzy. Dojrzałem, że biały statek drga, przekrzywia się, wreszcie przechyla na bok i zapada w głębinę. Rozbryzg wody nie był duży i tylko jeden. Jeśli statek wypłynął gdzieś na powierzchnię, ja tego nie widziałem.
        Nie miałem zresztą czasu się przyglądać. Szkarłatny okręt uderzył w “Ruriska”, połamał nam wiosła, kilku marynarzy wyleciało za burtę. Zawyspiarze okrzykami dodawali sobie otuchy, śmiali się z nas drwiąco. Przeskoczyli na nasz pokład. Z niemałym trudem stanąłem na nogi i sięgnąłem pod ławę po topór. Wokół mnie wszyscy zachowywali się podobnie. Nie byliśmy jeszcze przygotowani do walki, ale już nie paraliżował nas strach. Przywitaliśmy wrogów stalą, rozpoczęła się bitwa.
        Nigdzie nie jest ciemniej niż na morzu nocą. Nie sposób odróżnić wroga od przyjaciela. Ktoś na mnie skoczył; chwyciłem go za cudzoziemską skórzaną zbroję, powaliłem i zadusiłem. Po chwilowej głuchocie z dziką ulgą odczułem jego bijące o mnie przerażenie. Sądzę, że nie trwało to długo. Kiedy się wyprostowałem, szkarłatny okręt odpływał. Została na nim co najwyżej połowa załogi, a na naszym pokładzie nadal toczyła się walka, lecz szkarłatny okręt porzucał swoich ludzi. Kapitan kazał nam dobić wroga i ruszać w pościg, ale na nic się zdały jego krzyki. Zanim wykonaliśmy pierwszą część rozkazu i wyrzuciliśmy ciała za burtę, szkarłatny okręt rozpłynął się w ciemnościach. Prawy leżał pobity, bez tchu i ledwie przytomny. Żył, ale w tamtej chwili nie potrafił połączyć się Mocą z księciem Szczerym. W dodatku wiosła z jednej strony “Ruriska” zostały strzaskane na drzazgi. Kapitan klął na czym świat stoi, lecz zanim poprzekładaliśmy wiosła i ruszyliśmy w pogoń, i tak było już za późno. Kazał nam zamrzeć bez ruchu, ale nic nie było słychać ani widać. Stanąłem na swojej ławie i obróciłem się powoli dookoła. Pusta czarna woda. Ani śladu statku.
        - Biały statek był na kotwicy. I też zniknął! - rzekłem głośno. Ludzie zaczęli się odwracać w moją stronę.
        - Biały statek?
        - Bastardzie, nic ci nie jest?
        - To był szkarłatny okręt, chłopcze. Szkarłatny okręt.
        - Nie wspominaj słowem białego statku. Zobaczyć biały statek to ujrzeć własną śmierć. Zła wróżba.
        Te słowa szepnął do mnie Nonge. Już otworzyłem usta, by mu powiedzieć, że widziałem prawdziwy statek, a nie zwiastuna złego losu. Pokręcił głową i zapatrzył się w pustą wodę. Zamknąłem usta, usiadłem wolno. Nikt poza mną nie widział białego statku. Nikt inny nie wspomniał o przeraźliwym strachu, który nas sparaliżował i przemienił nasze plany bitewne w bezładną panikę.
        Kiedy wróciliśmy tej nocy do miasta, w tawernach opowiadano, że ścigaliśmy szkarłatny okręt i stoczyliśmy walkę, ale w końcu wróg zdołał nam uciec. Po całym zajściu zostało kilku rannych, połamane wiosła i trochę krwi Zawyspiarzy na pokładzie.
        Później pytałem o biały statek osobno księcia Szczerego i Ślepuna. Żaden z nich nic nie widział. Następca tronu stwierdził, że zerwałem więź, gdy tylko ujrzeliśmy szkarłatny okręt, Ślepun zirytowany przyznał, iż zupełnie się przed nim zamknąłem. Nonge nie chciał ze mną rozmawiać na temat białego statku, zresztą nie był specjalnie rozmowny. Dużo później znalazłem w zwoju starych legend wzmiankę, wedle której był to statek przeklęty, na którym dusze marynarzy, niegodne morskich fal, miały wiecznie służyć bezlitosnemu kapitanowi. Zostały mi dwa wyjścia: przestać o tym myśleć albo zwariować.
        Do końca lata szkarłatne okręty unikały “Ruriska”. Raz dopadliśmy jednego, tuż po napadzie piratów na nasze wybrzeże. Wyrzucili jeńców za burtę i pozbywszy się dodatkowego ciężaru - uciekli. Z dwunastu osób ciśniętych w odmęty, dziewięć uratowaliśmy i zwróciliśmy krewnym. Nie zostali zarażeni kuźnicą. Troje, którzy się utopili, zanim podpłynęliśmy, zostało pogrzebanych z honorami. Wszyscy byli zgodni, że spotkał ich lepszy los niż przekleństwo kuźnicy.
        Inne nasze statki miały podobne szczęście. “Wytrwała” wpadła na Zawyspiarzy, akurat gdy atakowali osadę. Zwycięstwo nie było łatwe, ale ponieważ marynarze przezornie uszkodzili osadzony na mieliźnie szkarłatny okręt, wrogowie nie zdołali uciec. Wiele jeszcze dni polowaliśmy na nich w okolicznych lasach. Inne statki miewały podobne doświadczenia: goniliśmy wroga, napadaliśmy go, czasem nawet udawało nam się zatopić wraży statek, ale tego lata nie przechwyciliśmy już żadnego.
        Przekleństwo kuźnicy przybrało znacznie mniejsze rozmiary, a za każdym razem, gdy zatapialiśmy szkarłatny okręt, powtarzaliśmy sobie, że zostało ich o jeden mniej. Dawaliśmy nadzieję ludowi Królestwa Sześciu Księstw, ale popadaliśmy w rozpacz, gdyż mimo wysiłków nie potrafiliśmy uwolnić naszych wybrzeży od zagrożenia.
        Dla mnie tamto długie lato było czasem przeraźliwego odosobnienia, a jednocześnie i niewiarygodnej bliskości. Zazwyczaj był ze mną książę Szczery, choć nie potrafiłem utrzymać kontaktu, gdy zaczynała się walka. Odbierał wir emocji, jaki ogarniał mnie zawsze, gdy nasza załoga rozpoczynała bitwę. Wysnuł teorię, że w obronie przed myślami i uczuciami innych walczących wznosiłem mury tak szczelne, że nawet on nie potrafił uczynić w nich wyłomu. Zdaniem księcia mogło to oznaczać, iż byłem szczodrze obdarzony talentem Mocy, hojniej nawet niż on, a jednocześnie tak wyczulony, że opuszczenie blokady podczas bitwy utopiłoby mnie w świadomości innych ludzi. Była to przekonująca teoria, ale nie podsuwała żadnego praktycznego rozwiązania problemu.
        Przez te dni, gdy zabierałem księcia ze sobą, połączyła nas serdeczna więź. Znałem go i lubiłem jak nikogo innego, z wyjątkiem może Brusa. Z mrożącą krew w żyłach pewnością wiedziałem, jak trawił go głód Mocy.
        Gdy byłem jeszcze małym chłopcem, pewnego dnia Krowa i ja wdrapaliśmy się na wysoką ścianę klifu nad niezmierzonymi wodami morza. Gdy stanęliśmy na szczycie, przyjaciel zwierzył mi się, że czuje nieprzepartą chęć, by skoczyć w dół. Myślę, że można to porównać z odczuciami księcia Szczerego. Nęciła go rozkosz Mocy, pragnął rzucić się w jej zdradziecką sieć. Bliski kontakt ze mną podsycał to pragnienie. Następca tronu pamiętał, że robiliśmy dla Królestwa Sześciu Księstw wiele dobrego i nie wolno nam było przestać, nawet jeśli Moc miała wyczerpać jego siły do ostatka. Z konieczności dzieliłem z nim wiele godzin przy samotnym oknie wieży, twarde krzesło, znużenie, które odbierało mu apetyt, a nawet głębokie bóle stawów powstałe z bezruchu. Byłem świadkiem jego wyniszczenia.
        Nie jestem pewien, czy dobrze jest znać kogoś tak do głębi. Ślepun był zazdrosny i wcale się z tym nie krył. Czuł się lekceważony. Jeszcze trudniej było z Sikorką.
        Nie mogłem jej zdradzić powodu, dla którego musiałem tak często odbywać służbę. Czemu akurat ja musiałem zostać członkiem załogi okrętu wojennego? Przyczyna, którą mogłem przedstawić - że życzył sobie tego książę Szczery - absolutnie jej nie zadowalała. Nasze krótkie spotkania przebiegały wedle łatwego do przewidzenia schematu. Najpierw porywała nas burza namiętności, na krótko znajdowaliśmy w sobie ukojenie, a potem zaczynaliśmy się kłócić. Sikorka była samotna, cierpiała, że musi odgrywać znienawidzoną rolę służącej, jej niewielkie oszczędności rosły w ślimaczym tempie, tęskniła za mną, miała pretensje, dlaczego tak często jestem nieobecny, skoro tylko dzięki mnie jej życie stawało się łatwiejsze do zniesienia. Raz zaproponowałem jej pieniądze, które zarobiłem służbą na statku, ale się obraziła, jakbym ją nazwał uliczną dziewką. Nie miała zamiaru brać ode mnie nic, póki nie zostaniemy oficjalnie poślubieni. Na domiar złego nie potrafiłem jej powiedzieć, kiedy miałoby to nastąpić. Nie umiałem znaleźć odpowiedniego momentu, by wyjawić jej plany króla Roztropnego względem księżniczki Hożej i mnie. Każde z nas miało własne życie - ja pływałem po morzu i walczyłem z piratami, Sikorka służyła w zamku; nie omawialiśmy więc zwykłych spraw codziennych i ciągle na nowo wybuchały kłótnie z tych samych powodów, ciągle też używaliśmy tych samych gorzkich argumentów.
        Pewnej nocy przywitała mnie z włosami związanymi czerwoną tasiemką, a przy jej nagiej szyi tańczyły wdzięcznie srebrne kolczyki w kształcie listków wierzby. Ubrana w prostą białą koszulę nocną była tak piękna, że zapierała dech w piersiach. Później, w spokojniejszej chwili, kiedy odpoczywaliśmy po miłości, z naturalną prostotą oznajmiła mi, że dostała je od księcia Władczego, gdy ostatnio zajrzał po świece. Był tak zadowolony z jej wyrobów, że stwierdził, iż płaci za mało. Sikorka opowiadała mi to z dumą. Jej włosy leżały na poduszce splątane z tasiemkami. Nie wiem, co zobaczyła w mojej twarzy, ale oczy jej się zaokrągliły i odsunęła się ode mnie.
        - Przyjmujesz prezenty od księcia Władczego - odezwałem się zimno. - Nie chcesz ode mnie pieniędzy, które uczciwie zarobiłem, a bierzesz ozdoby od tego... - otarłem się o zdradę, a i tak nie potrafiłem znaleźć słów, które by wyraziły, co o nim myślę.
        Sikorka zmierzyła mnie spojrzeniem spod zmrużonych powiek. Teraz to ja się od niej odsunąłem.
        - A co powinnam była powiedzieć? - zapytała. - “Wybacz, panie, ale nie mogę przystać na twoją szczodrobliwość, dopóki się ze mną nie ożenisz”? Między mną a księciem Władczym nie ma tego, co jest między nami. Kolczyki to dowód uznania dla mojego rzemiosła. Co ty sobie myślisz? Że dał mi je w zamian za moje wdzięki?
        Długą chwilę mierzyliśmy się wzrokiem. Udało mi się wydobyć z siebie kilka słów, które chętnie przyjęła jako przeprosiny. Potem jednak popełniłem jeszcze jeden błąd, sugerując, że najmłodszy książę obdarował ją wyłącznie po to, by mi dokuczyć. Wtedy Sikorka zapytała, skąd książę Władczy miałby wiedzieć, co nas łączy, i czy uważam, że jej praca niewarta jest daru w postaci kolczyków. Wystarczy powiedzieć, że i tę sprzeczkę jakoś załagodziliśmy. Jednak łatany garnek nigdy nie jest tak solidny jak cały. Wróciłem na statek smutny, jakbym w ogóle nie spotkał się z Sikorką.
        Czasami, kiedy napierałem na wiosło i próbowałem nie myśleć o niczym, okazywało się, że tęsknię za księżną Cierpliwą i Lamówką, za Cierniem, za księżną Ketriken, a nawet za Brusem. Tylko kilka razy zajrzałem tego lata do przyszłej królowej i zawsze znajdowałem ją w ogrodzie na szczycie wieży. Było tam pięknie, lecz mimo wysiłków małżonki następcy tronu nie udało się odtworzyć Ogrodu Królowej. Księżna Ketriken, nieodrodna córa Królestwa Górskiego, nie potrafiła urządzić ogrodu zgodnie z tradycjami Koziej Twierdzy. Rzucała się w oczy szlachetna prostota w sposobie rozmieszczenia i prowadzenia roślin. Tu i tam leżały gładkie kamienie lub chyliły się nad ścieżką nagie gałęzie wyrzucone na plażę przez gnane wiatrem fale - wdzięcznie skręcone i gładko wypolerowane cierpliwością morza, uderzały szczególną urodą. Mogłem tam spokojnie medytować, ale nie było to miejsce zachęcające do zabaw w ciepłym letnim wietrze, a podejrzewam, że taki ogród zapamiętał książę Szczery. Księżna Ketriken znajdowała tam zajęcie i oddawała mu się z radością, ale wbrew oczekiwaniom nie przybliżyło jej ono do księcia ani na krok. Była piękniejsza niż zwykle, lecz błękitne oczy zawsze spowijała szarość troski. Brwi miała zmarszczone tak często, że jeśli niekiedy wygładziła czoło, widać było biały skrawek skóry nie tknięty przez słońce. Gdy z nią bywałem, zazwyczaj odprawiała damy dworu, a potem wypytywała mnie o losy “Ruriska” niczym sam książę Szczery. Po przyjęciu sprawozdania zaciskała usta i długo patrzyła nad murem wieży w stronę, gdzie bezkresna woda dotykała skraju nieba. Pewnego popołudnia pod koniec lata, kiedy tak się zamyśliła, rzuciłem jakiś niewinny żart, by rozproszyć jej smutek. Chyba mnie nawet nie usłyszała.
        - Musi być jakieś wyjście - rzekła cicho. - Nikt tego nie wytrzyma. Musi być jakiś sposób, żeby położyć temu kres.
        - Niedługo nadejdą jesienne sztormy, pani. Już szron dotknął niektóre z twoich winorośli. Od pierwszego przymrozku do pierwszych sztormów niedaleko. A z nimi nadchodzi pokój.
        - Pokój? Ha! - prychnęła drwiąco. - Czy to pokój, leżeć nocą bezsennie i rozmyślać, kto umrze następny, gdy nadejdzie wiosna? To nie jest pokój. To jest tortura. Musi istnieć jakiś sposób na pokonanie szkarłatnych okrętów. I ja zamierzam go znaleźć.
        Jej słowa zabrzmiały nieomal jak groźba.
      
17. INTERLUDIA
        
        Z kamienia byty ich kości, z błyszczącego, pociętego żyłkami kamienia górskiego. Ciała ich - z lśniących soli ziemi. Ale serca mieli ludzkie.
        Przybyli z daleka, pokonali długą drogę. Nie wahali się zrezygnować z życia, kiedy ich znużyło. Zakończyli swe dni i tak się zaczęła wieczność. Pozwolili upaść broni, na skrzydłach wzlecieli w niebo. Najstarsi.
        
        * * *
        
        Wierny danemu sobie słowu nie pojawiłem się u króla od tamtego pamiętnego popołudnia. Z goryczą myślałem o ustaleniach monarchy z księciem Krzepkim, tyczących mnie i księżniczki Hożej. Oficjalnego wezwania nie mogłem jednak zignorować, bez względu na kipiący we mnie gniew.
        Monarcha posłał po mnie jesiennym rankiem. Upłynęły dwa miesiące od dnia, gdy ostatni raz stałem przed jego obliczem. W tym czasie ignorowałem zranione spojrzenia trefnisia i wymigiwałem się od odpowiedzi, jeśli książę Szczery pytał, dlaczego nie zaglądam do królewskich komnat. Władca od dawna nikogo nie przyjmował przed południem, więc wezwanie mnie o poranku musiało zwiastować jakieś wyjątkowo ważne zdarzenie.
        Gwałtowny sztorm, trochę za wcześnie przybyły tej jesieni, od dwóch dni tłukł w ściany zamku. Wiatr zacinał bezlitośnie, wściekle siekący ulewny deszcz gwarantował, że każdy, kto by się przy tej pogodzie odważył wypuścić na morze, będzie zajęty czerpaniem wody z dna łodzi. Poprzedni wieczór spędziłem w tawernie wraz z resztą załogi “Ruriska”, pijąc z radości i życząc szkarłatnym okrętom rychłego spotkania ze sztormem. Zwaliłem się do łóżka przemoczony i niezbyt trzeźwy, pewien, że następnego ranka będę mógł się wyspać do woli. Niestety, paź bezlitośnie mnie obudził, a następnie przekazał oficjalne wezwanie króla.
        Umyłem się, ogoliłem, związałem włosy w kucyk i włożyłem świeże ubranie. Przykazałem sobie, by najmniejszym gestem ani słowem nie zdradzić monarsze niechęci. Gdy uznałem, że w pełni nad sobą panuję, stawiłem się u drzwi królewskich apartamentów. O dziwo, Osiłek nie szydził jak zwykle; wpuścił mnie natychmiast i bezzwłocznie poprowadził przed oblicze władcy.
        Król Roztropny siedział w wyściełanym fotelu przed kominkiem. Wyglądał tak źle, że mimo woli serce mi zadrżało. Twarz pooraną miał zmarszczkami, oczy zapadnięte, ręce suche i przezroczyste niczym pergamin; wychudłe palce przypominały ptasie szpony. Król złożył dłonie na kolanach dobrze znanym mi gestem - ja w ten sposób starałem się ukryć drżenie, które nadal niekiedy mnie nachodziło. Na podręcznym stoliku stała kadzielnica. Nie było w niej śladu suta, lecz dym utworzył już błękitnawą mgiełkę pod powałą. Strapiony trefniś jak zwykle siedział u stóp władcy.
        - Przybył Bastard Rycerski, wasza wysokość - zaanonsował Osiłek.
        Król drgnął, podniósł wzrok. Zbliżyłem się, stanąłem przed nim.
        - Rad cię widzę, Bastardzie Rycerski - rzekł.
        Głos piskliwy, drżący... Wciąż przepełniał mnie żal, ale widząc władcę w takim stanie, nie mogłem nie czuć bólu.
        - Królu mój, wzywałeś mnie - odezwałem się formalnie. Próbowałem odgrodzić się murem chłodu.
        Spojrzał na mnie bardzo znużony. Odwrócił głowę w bok, kaszlnął.
        - Minionej nocy przybył posłaniec od księcia Krzepkiego, władcy Księstwa Niedźwiedziego. Przywiózł raporty o zbiorach i temu podobne wieści, w większej części dla Władczego. Córka księcia, księżniczka Hoża, także przysłała list. Do ciebie.
        Niewielki zwój, przewiązany żółtą tasiemką i zapieczętowany zielonym woskiem. Z ociąganiem postąpiłem krok, wziąłem go z dłoni króla.
        - Posłaniec będzie wracał do Księstwa Niedźwiedziego dzisiaj po południu. Do tego czasu wystosujesz właściwą odpowiedź. - Ton nie wskazywał na prośbę. Monarcha znowu zakaszlał. Współczułem mu, a jednocześnie wzbierała we mnie wściekłość, że tak bezdusznie mną dysponował.
        Złamałem pieczęć na zwoju i rozwiązałem tasiemkę. Rozwinąłem pergamin. W środku był drugi, mniejszy. Księżniczka Hoża pisała starannie, wyraźnie. Rozwinąłem drugi zwój i rzuciłem na niego okiem. Podniosłem wzrok na króla.
        - Księżniczka życzy mi wszelkiej pomyślności i przesyła kopię zwoju, który znalazła w bibliotece w Wysokiej Fali. Czy raczej kopię fragmentów zdatnych jeszcze do odczytania. Sądząc po nagłówku, tekst traktuje o Najstarszych. Księżniczka Hoża pamięta, jak się nimi interesowałem podczas wizyty w stolicy Księstwa Niedźwiedziego. Odnoszę wrażenie, iż jest to filozofia, może poezja.
        Wyciągnąłem dłoń ze zwojami do króla. Wziął je po dłuższej chwili. Rozwinął pierwszy i odsunął od oczu na długość ramienia. Zmarszczył brew, zerknął na pergamin, po czym opuścił go na kolana.
        - Czasami rano widzę jak przez mgłę - rzekł. W skupieniu, jakby wykonywał trudne zadanie, zwinął oba pergaminy. - Prześlesz jej podziękowanie.
        - Uczynię to niezwłocznie, wasza wysokość. - Bardzo się starałem nie wypaść z formalnego tonu. Ponownie dostałem oba pergaminy. Stałem dłuższą chwilę, a skoro król milczał, zapytałem śmiało: - Czy mam już odejść, wasza wysokość?
        - Nie. - Aż się zaniósł kaszlem. Z trudem nabrał tchu. - Nie odprawiłem cię jeszcze. Gdybym chciał się ciebie pozbyć, zrobiłbym to wiele lat temu. Pozwoliłbym ci dorastać w jakiejś dalekiej, nikomu nie znanej osadzie. Albo dopilnował, żebyś w ogóle nie dorósł. Nie, Bastardzie Rycerski, nie pozbyłem się ciebie. - Zadźwięczała w jego głosie dawna siła. - Jakiś czas temu zawarłem z tobą przymierze. Dotrzymywałeś umowy. Wiem, jak wykonujesz swoje obowiązki, nawet jeśli nie uważasz za stosowne opowiadać mi się osobiście. Wiem, że dobrze mi służysz, choć jesteś przepełniony gniewem. - Znowu się zaniósł suchym, duszącym kaszlem. - Błaźnie, przynieś kielich grzanego wina. I niech Osiłek doprawi je... korzeniami.
        Karzeł natychmiast zerwał się na nogi, ale widziałem, że rozkazu nie wykonuje z ochotą. Przechodząc za fotelem króla obrzucił mnie spojrzeniem, które mogłoby zabić. Monarcha przetarł oczy, z powrotem złożył ręce na kolanach.
        - Chcę i ja dotrzymać swojej części umowy - rzekł. - Przyrzekłem zaspokajać twoje potrzeby. Zrobię więcej. Dopilnuję, byś poślubił prawdziwą damę. Dopilnuję...
        Wrócił błazen z winem. Zauważyłem, że napełnił puchar tylko do połowy. Dotarła do mnie woń ziół zmieszana z zapachem trunku. Król ujął naczynie w obie dłonie i podniósł do ust. Krawędź pucharu zadzwoniła o zęby. Pociągnął długi łyk, a potem czas jakiś siedział nieruchomo, z zamkniętymi oczyma, jakby się czemuś przysłuchiwał. Kiedy wreszcie podniósł powieki i spojrzał na mnie ponownie, zdawał się przez moment zdziwiony. Zaraz jednak doszedł do siebie.
        - Dopilnuję, żebyś miał tytuł i ziemię. - Podniósł puchar, napił się znowu. Siedział tak, grzejąc o naczynie wychudłe dłonie. - Wielki to honor, iż książę Krzepki uważa cię za godnego swej córki. Nie zraziło go twoje pochodzenie. Księżniczka Hoża wniesie ci w posagu tytuł i majątek ziemski. A więc i ty otrzymasz to samo ode mnie. Chcę dla ciebie jak najlepiej. Czy to tak trudno zrozumieć?
        Zapytał, więc zezwolił mi mówić. Próbowałem sięgnąć do króla Mocą.
        - Wasza wysokość, wiem, że chcesz dla mnie jak najlepiej. Jestem świadom honoru, jaki czyni mi książę Krzepki. Księżniczka Hoża jest piękną młodą kobietą i z pewnością przedmiotem pragnień niejednego mężczyzny. Nie ją jednak wybrało moje serce.
        Król się nachmurzył.
        - Jakbym słuchał Szczerego - rzekł zgrzytliwie. - Albo twojego ojca. Ich matka też była uparta. - Wychylił kielich do dna, pokręcił głową. - Błaźnie, jeszcze wina.
        Gdy trefniś wziął od niego puchar, podjął z wysiłkiem:
        - Słyszałem plotki. Władczy mi je tu przynosi i sączy do ucha niczym byle kuchta. Zupełnie jakby miały jakieś znaczenie. Gdakanie kur. Ujadanie psów. Tak są ważne. - Przyglądałem się karłowi, który posłusznie napełniał kielich. Niechęć przebijała z każdego jego ruchu. Jak za sprawą magicznego wezwania pojawił się Osiłek. Nasypał ziół do kadzielnicy i dmuchał na maleńki węgielek, aż stosik się rozpalił i zaczął dymić. Król Roztropny pochylił się tak, by dym opływał mu twarz. Zaciągnął się, kaszlnął lekko, wciągnął więcej. Milczący błazen stał trzymając kielich z winem.
        - Władczy twierdzi, że zakochałeś się w jakiejś pokojówce. Że biegasz za nią bez wytchnienia. Cóż, młody jesteś, jurny, więc nie dziwota. - Wziął od błazna puchar, napił się wina.
        Zagryzałem policzki od środka. Zdradzieckie dłonie zaczęły mi drżeć tak mocno, że nie pomagało przyciskanie ich do ciała. Bardzo chciałem założyć ręce na piersi, ale w obecności króla nie mogłem. Skoncentrowałem się na tym, by nie zmiażdżyć zwoju.
        Król Roztropny odstawił kielich na stolik i westchnął ciężko. Położył bezczynne ręce na udach, głowę oparł o zagłówek fotela.
        Stałem przed nim odrętwiały i czekałem. Powieki opadały mu wolno, wreszcie się zamknęły. Jeszcze je rozchylił. Zakołysał lekko głową.
        - Masz gniewne usta Wytrwałej - rzekł. Znowu zamknął oczy. - Chcę dla ciebie jak najlepiej - wymamrotał. Po chwili spomiędzy obwisłych warg wydobyło się chrapanie. A ja ciągle stałem i patrzyłem. Oto król.
        Kiedy wreszcie oderwałem od niego wzrok, dostrzegłem, że błazen siedzi u stóp króla Roztropnego, z kolanami podciągniętymi pod brodę. Usta miał zaciśnięte w wąską linię. W jego bezbarwnych oczach błyszczały łzy.
        Uciekłem.
        We własnej komnacie długo chodziłem od ściany do ściany. Nie mogłem ustać w miejscu, miotały mną sprzeczne uczucia. Wreszcie trochę się opanowałem, usiadłem i napisałem do córki księcia Krzepkiego zwięzłą notę z podziękowaniami. Starannie ją zwinąłem, zapieczętowałem woskiem. Po czym wrzuciłem pergamin do ognia.
        Znowu sięgnąłem po pióro. Napisałem list do Hożej, do nieśmiałej dziewczyny, która flirtowała ze mną przy stole swojego ojca i na chłostanym wiatrem klifie czekała u mego boku na pojedynek, który nie doszedł do skutku. Podziękowałem jej za list. A potem napisałem, jak spędziłem lato. Jak dzień po dniu wiosłowałem na “Rurisku”, jak nieporadność w posługiwaniu się mieczem wyznaczyła mi topór na oręż. Opisałem naszą pierwszą bitwę, nie szczędząc brutalnych szczegółów. Wspomniałem, że się potem pochorowałem. I o tym, jak siedziałem przy wiośle skamieniały ze strachu, gdy zaatakował nas szkarłatny okręt. Nie wspomniałem nic o białym statku. Na zakończenie wyznałem, że ciągle jeszcze od czasu do czasu nękają mnie drgawki pozostałe po długiej chorobie przebytej w górach. Przeczytałem całość uważnie. Zadowolony, że przedstawiłem siebie jako pospolitego wioślarza, niezdarę, tchórza i kalekę słabego zdrowia, zwinąłem list, przewiązałem tą samą żółtą tasiemką, której użyła ona. Nie zapieczętowałem zwoju. Było mi obojętne, kto go przeczyta. W skrytości ducha miałem nadzieję, że książę Krzepki zapozna się z listem do córki, a następnie zabroni jej choćby wspominać moje imię.
        Gdy wróciłem do komnat królewskich, Osiłek przywitał mnie ze swoim zwykłym wyrazem niezadowolenia na twarzy. Wziął zwój w dwa palce, jakby był uwalany czymś wyjątkowo paskudnym, i zatrzasnął mi drzwi przed nosem. Rozważałem z lubością, które trzy trucizny wypróbowałbym na nim najchętniej. Było to znacznie mniej przykre niż myślenie o królu.
        W swojej komnacie rzuciłem się na łóżko. Żałowałem, że jest jasny dzień i nie mogę bezpiecznie pójść do Sikorki. Musiałem poczekać. Potem pomyślałem o sekretach, których nie mogłem jej zdradzić, i wtedy opuściła mnie nawet rozkosz oczekiwania na spotkanie z ukochaną. Zerwałem się z łóżka, otworzyłem okiennice na oścież, zapraszając sztorm, ale nawet pogoda mnie zawiodła.
        Błękit przedarł się przez chmury, zapraszał wilgotny blask słońca. Wał czarnych chmur, kłębiących się nad morzem, obiecywał, że przerwa nie będzie trwała długo, jednak na razie wiatr i deszcz ustały. Ociepliło się nieco.
        W moim umyśle nagle pojawił się Ślepun.
        “Za mokro na polowanie. Na każdej trawce mnóstwo wody. A poza tym tylko ludzie są tak głupi, żeby polować w dzień”.
        “Leniwiec” - odwdzięczyłem mu się. Wiedziałem, że zwinięty w kłębek leży w swojej norze. Miał pełny brzuch.
        “Może wieczorem” - rzucił niezobowiązująco i zapadł w sen.
        Zostawiłem go w spokoju i chwyciłem płaszcz. Gniew rozpalony decyzją króla Roztropnego walczył o lepsze ze strachem o stan zdrowia władcy. Nie mogłem usiedzieć w murach zamku. Ruszyłem do miasta. Szedłem dziarskim krokiem, próbując uciec od widoku króla o drżących dłoniach, chrapiącego głośno w narkotycznym śnie. Przeklęty Osiłek! Odebrał mi łaskę króla. Król odebrał mi prawo do decydowania o sobie. Postanowiłem więcej nie myśleć.
        Z drzew spadały krople wody i pożółkłe liście. Ptaki śpiewały wesoło, uszczęśliwione niespodziewanym odwrotem ulewy. Słońce grzało coraz mocniej, w jasnych promieniach wszystko błyszczało od wilgoci, a z parującej ziemi unosiły się wonie przyprawiające o zawrót głowy. Piękno dnia ujęło mnie za serce, pomimo mojego fatalnego nastroju.
        Niedawny deszcz obmył miasto do czysta. Zanim się spostrzegłem, już byłem na targu, wśród rwetesu, tumultu i ścisku. Ludzie śpieszyli poczynić zakupy i zdążyć do domu, zanim ich przemoczy powracający deszcz. Tłok, wrzawa, pośpiech kładły się balsamem na moją zranioną duszę, więc rozglądałem się i słuchałem, chłonąłem tę pełną życia krzątaninę. W pewnej chwili dojrzałem kątem oka postać w jasnoczerwonym płaszczu z kapturem. Serce mocniej zabiło mi w piersi. Sikorka nosiła służebne granaty na terenie zamku, ale kiedy szła na targ, ubierała się w stary czerwony płaszcz. Bez wątpienia księżna Cierpliwa, korzystając z przerwy w ulewie, wysłała ją z jakimiś poleceniami. Nie zauważony patrzyłem, jak Sikorka targuje się o cenę wonnej herbaty z Krainy Miedzi. Uwielbiałem ten dumnie zadarty podbródek. Nagle zaświtał mi w głowie pewien plan.
        Miałem przy sobie garść monet - wypłatę za pracę wioślarza. Kupiłem piękne jabłka, dwie słodkie bułeczki, butelkę wina i trochę ostro przyprawionego mięsa. Potem jeszcze pleciony koszyk na to wszystko i gruby wełniany koc. Czerwony. Żeby dokonać tych zakupów, a jednocześnie nie stracić Sikorki z oczu i na dodatek nie zostać przez nią dostrzeżonym, musiałem wykorzystać umiejętności nabyte podczas terminowania u Ciernia. Jeszcze trudniej było dyskretnie podążać jej śladem, gdy poszła po jedwabne wstążki, a potem ruszyła w drogę powrotną do zamku.
        Dogoniłem ją na zakręcie ocienionym drzewami. Krzyknęła przestraszona, gdy porwałem ją nagle w objęcia i ucałowałem głośno. Nie potrafię powiedzieć, dlaczego jej pocałunki poza murami zamku, pod jasnym słońcem pełni dnia smakowały zupełnie inaczej. Wiem tylko, że nagle zapomniałem o wszystkich kłopotach. Skłoniłem się przed nią nisko, do samej ziemi.
        - Czy moja pani zechce mi dotrzymać towarzystwa podczas skromnego posiłku?
        - Och, nie powinniśmy. - Ale oczy jej błyszczały. - Ktoś nas może zobaczyć.
        Odegrałem wielkie przedstawienie. Rozejrzałem się bojaźliwie dookoła, przekradłem kilka kroków w tę, potem w przeciwną stronę, chwyciłem Sikorkę pod ramię i ściągnąłem z drogi. Las miał tutaj ubogie poszycie. Pod mokrymi drzewami, nad powalonymi pniami i przez pole paproci, które chwytały nas mokrymi liśćmi za nogi, doszliśmy na klif nad grzmiącym oceanem i jak dzieci spuściliśmy się skalnym kominem na małą piaszczystą plażę.
        Fale wyrzuciły tu trochę drewna. Nawis skalny uchronił skrawek piachu od deszczu, ale nie bronił dostępu słonecznym promieniom, które grzały teraz zadziwiająco mocno. Sikorka wzięła ode mnie koc oraz koszyk z jedzeniem, kazała mi rozniecić ogień. W końcu to jednak jej udało się rozpalić wilgotne drewno. Zrobiło się na tyle ciepło, że oboje zdjęliśmy płaszcze. Tak mi było dobrze siedzieć przy Sikorce w świetle dnia, pod gołym niebem, w słońcu błyszczącym na włosach dziewczyny i w powiewie morskiej bryzy, która różowiła jej policzki. Tak dobrze było głośno się śmiać bez obawy, że kogoś obudzimy. Piliśmy wino prosto z butelki, jedliśmy bułeczki, a potem umyliśmy lepkie od lukru palce w słonej wodzie.
        Jakiś czas spacerowaliśmy po skałach i skakaliśmy po namokłych kłodach, szukając skarbów wyrzuconych przez morze. Od powrotu z gór nie czułem się tak cudownie, a Sikorka znowu przemieniła się w łobuzicę z czasów mojego dzieciństwa. Warkocze jej się rozplotły, wiatr zarzucał włosy na twarz. Potknęła się i przemoczyła nogi w słonej kałuży. Wróciliśmy do ogniska; tam zdjęła buciki i pończochy, by je wysuszyć przy ogniu. Położyła się na kocu, przeciągnęła.
        Szybkie zdjęcie ubrania wydało mi się najlepszym pomysłem świata.
        Sikorka nie była taka pewna jak ja.
        - Tyle tu piachu, co i kamieni. Nie chcę mieć posiniaczonych pleców!
        Pochyliłem się nad nią i pocałowałem.
        - Nie wytrzymasz tego dla mnie? - przekomarzałem się.
        - Dla ciebie? Oczywiście, że nie! - Pchnęła mnie nagle i przewróciła na plecy. Potem śmiało położyła się na mnie. - Ale ty wytrzymasz.
        Dzikie błyski w jej źrenicach zaparły mi dech w piersiach. Potem, kiedy już zawładnęła mną całkowicie i bezlitośnie, odkryłem, że miała rację: zarówno co do kamieni, jak i siniaków. Nigdy nie widziałem nic równie fantastycznego jak błękit nieba prześwitujący przez kaskadę włosów Sikorki na mojej twarzy.
        Leżała przytulona do mnie blisko i drzemaliśmy w chłodnej słodyczy rześkiego dnia. Wreszcie usiadła i drżąc z chłodu zaczęła się ubierać. Z niechęcią patrzyłem, jak naciąga na siebie koszulę. Ciemności i drżące światło świec skrywały przede mną zbyt wiele. Sikorka poczuła na sobie mój nieprzytomnie zachwycony wzrok i pokazała mi język. Nagle znieruchomiała. Przyjrzała się uważnie moim włosom, wyswobodzonym z kucyka. Nasunęła mi je na twarz, przyłożyła do czoła rąbek swego czerwonego płaszcza. Pokręciła głową.
        - Nie byłbyś ładną dziewczyną.
        - Z męską urodą też u mnie nie najlepiej - przyznałem. Wydawała się urażona.
        - Nie jesteś taki znowu brzydki. - Niepewnie przeciągnęła palcem po mojej piersi. - Któregoś dnia na podwórcu pralni słyszałam, że jesteś najlepszym przychówkiem stajni od czasów Brusa. To pewnie przez twoje włosy. Nie są takie szorstkie jak u innych mężczyzn herbu kozła. - Zwinęła pasmo w palcach.
        - Brus! - prychnąłem. - Nie chcesz chyba powiedzieć, że cieszy się względami kobiet.
        Uniosła jedną brew.
        - A dlaczego by nie? Jest dobrze zbudowany i czysty, a w dodatku ma gładkie maniery. Do tego zdrowe zęby, a jakie oczy! Trochę odstrasza napadami złego humoru, ale praczki były zgodne, że gdyby się znalazł u którejś w pościeli, żadna by nie próbowała go przegonić.
        - Mało prawdopodobne, żeby się tak zdarzyło - nie omieszkałem podkreślić.
        - To prawda - zgodziła się po namyśle. - Co do tego też się wszystkie zgodziły. Tylko jedna twierdziła, że była z nim raz, tylko że akurat był strasznie pijany. Chyba w czasie wiosennego Święta Radości. - Sikorka roześmiała się głośno, widząc niedowierzanie malujące się na mojej twarzy. - Powiedziała dosłownie tak: “Tyle czasu spędza między ogierami, że nabrał ich zwyczajów. Przez tydzień miałam na ramionach ślady po jego zębach”.
        - Niemożliwe - uszy mi płonęły ze wstydu za Brusa. - On by nigdy nie uchybił kobiecie, obojętne jak pijany.
        - Głuptasie! - Sikorka z politowaniem pokiwała nade mną głową i zaczęła zaplatać warkocze. - Nikt nie mówi, że jej uchybił. - Popatrzyła na mnie wzrokiem zranionej niewinności. - Albo sprawił przykrość.
        - Nadal w to nie wierzę - oznajmiłem. Takie zachowanie u Brusa? I tej kobiecie się to podobało?
        - Czy naprawdę ma znamię w kształcie sierpa księżyca? W tym miejscu? - Sikorka położyła mi rękę wysoko na biodrze. Obserwowała mnie spod rzęs.
        Otworzyłem usta, zamknąłem je bez słowa.
        - Nie mogę uwierzyć - wydukałem w końcu - że kobiety plotkują o takich sprawach.
        - Na podwórcu pralni rzadko rozmawiają o czymś innym - oznajmiła spokojnie.
        Jakiś czas udało mi się trzymać język za zębami, ale wreszcie ciekawość zwyciężyła.
        - A co mówią o Pomocniku? - Kiedy jeszcze pracowaliśmy razem w stajniach, zawsze mnie zadziwiał niestworzonymi historiami o kobietach.
        - Że ma ładne oczy i rzęsy, ale resztę trzeba by porządnie umyć. Kilka razy.
        Zaśmiałem się rozradowany i dokładnie sobie zapamiętałem te słowa. Zamierzałem mu je powtórzyć, kiedy się będzie następnym razem przechwalał.
        - A o księciu Władczym? - zachęcałem Sikorkę.
        - Hm, książę Władczy... - Uśmiechnęła się rozmarzona, a potem wybuchnęła śmiechem na widok mojej posępnej twarzy. - Nie rozmawiamy o książętach, mój drogi. Jakaś przyzwoitość jednak obowiązuje.
        Znów położyła się przy mnie. Pocałowałem ją, przytuliłem i tak leżeliśmy pod nieskończonym błękitem nieba. Wypełnił mnie spokój, którego od tak dawna mi brakowało. Wiedziałem, że nic nie rozłączy mnie z ukochaną: ani plany króla Roztropnego, ani kaprysy losu. Wreszcie nadszedł odpowiedni moment, by opowiedzieć jej o moich kłopotach z królem i księżniczką Hożą. Leżała obok, ciepła i kochana. Słuchała w milczeniu, gdy wylewałem z siebie żale na króla i gorycz porażki. Nie dotarło do mnie, że jestem głupcem, dopóki nie poczułem, jak ciepła łza skapuje mi na szyję.
        - Sikorko? Co się stało? - spytałem niebotycznie zdumiony.
        - Co się stało? - Głos odmówił jej posłuszeństwa. Westchnęła drżąco. - Leżysz obok mnie i opowiadasz o tym, że jesteś przeznaczony innej. A potem pytasz, co się stało?
        - Jestem przeznaczony tobie. Nikomu innemu - oznajmiłem stanowczo.
        - To nie takie proste, Bastardzie Rycerski. - Oczy miała ogromne i bardzo poważne. - Co zrobisz, jeśli król każe ci się ubiegać o jej rękę?
        - Może przestanę się myć?
        Miałem nadzieję, że się roześmieje. A ona odsunęła się ode mnie. W oczach miała niezmierzony smutek.
        - Nie ma dla nas nadziei.
        Jakby na dowód słuszności jej słów, niebo nad naszymi głowami pociemniało, zerwał się gwałtowny wiatr. Sikorka skoczyła na równe nogi, chwyciła płaszcz, wytrzepała go z piasku.
        - Zmoknę. Powinnam już dawno być w zamku. - Mówiła głosem bez wyrazu, jakby to były jej jedyne troski.
        - Sikorko, tylko śmierć może nas rozłączyć - rzekłem ze złością. Zebrała zakupy.
        - Bastardzie, czasami mówisz jak dziecko - odezwała się cicho. - Niemądre, uparte dziecko.
        Stukocząc jak małe kamyczki, spadły pierwsze krople deszczu. Robiły dołki w piasku. Wkrótce nadeszła ulewa.
        Zebrałem czerwony koc, strząsnąłem z niego piasek. Sikorka szczelniej owinęła się płaszczem.
        - Lepiej nie wracajmy razem - rzekła. Podeszła do mnie, wspięła się na palce i pocałowała mnie w brodę.
        Nie potrafiłem zdecydować, na kogo jestem bardziej wściekły: na króla Roztropnego, twórcę całego tego poplątania z pomieszaniem, czy na Sikorkę. Nie oddałem jej pocałunku. Odeszła; wspinając się lekko po skałach, szybko zniknęła mi z oczu.
        Opuściła mnie radość. Jeszcze niedawno moje szczęście było doskonałe niczym błyszcząca morska muszla, teraz legło w skorupach pod moimi stopami. Szedłem do domu szarpany wiatrem i zalewany deszczem. Nie związałem włosów, więc chłostały mi twarz jak rzemienie. Koc śmierdział wilgotną wełną, czerwony barwnik zafarbował mi dłonie. Poszedłem do swojej komnaty i rozłożyłem koc, żeby wysechł, a potem zabawiałem się przygotowywaniem trucizny doskonałej dla Osiłka. Takiej, która przed śmiercią skręci mu kiszki. Gotowy proszek wsypałem w zwitek pergaminu. Przez chwilę rozważałem, czy go nie zażyć. Następnie wziąłem igłę z nitką i wszyłem od wewnętrznej strony rękawa przemyślną kieszonkę, w której ukryłem truciznę. Czy kiedyś ją zażyję? Zastanawiając się nad tym, czułem się tchórzem jeszcze większym niż zwykle.
        Nie zszedłem na kolację. Nie poszedłem do Sikorki. Otworzyłem okiennice i pozwoliłem, żeby ulewny deszcz padał prosto do komnaty. Ogień na kominku wygasł, a ja nie zapalałem świec. Kiedy otwarły się drzwi wiodące do pracowni Ciernia, nawet nie wstałem. Siedząc w nogach łóżka, patrzyłem na deszcz.
        Po jakimś czasie usłyszałem niepewne kroki na schodach. W mej komnacie zjawił się Cierń podobny do widma. Popatrzył na mnie, potem zamknął szczelnie okiennice.
        - Masz pojęcie, jaki przez to przeciąg u mnie na górze? - zapytał gniewnie. Kiedy nie odpowiadałem, podniósł głowę i węszył na wszystkie strony, podobnie jak czynią to wilki. - Robiłeś coś z liściem zguby? - zapytał nagle. Stanął tuż przede mną. - Bastardzie, nie zrobiłeś nic głupiego, prawda?
        - Głupiego? Ja? - zaśmiałem się głucho. Cierń pochylił się i zajrzał mi w twarz.
        - Chodź na górę - rzekł łagodnie. Wziął mnie pod ramię, więc z nim poszedłem.
        Miłe wnętrze, wesoły ogień strzelający na kominku, dojrzałe jesienne owoce w misie - wszystko to tak bardzo kolidowało z moimi uczuciami, że miałem ochotę siać zniszczenie. Opanowałem się jakoś.
        - Czy jest coś gorszego niż gniew na ukochaną osobę? - zapytałem Ciernia.
        - Patrzeć na śmierć kogoś, kogo się kocha - odparł po chwili. - I gniew, który nie wiadomo na kogo skierować. To chyba gorsze.
        Rzuciłem się na jakieś krzesło, nogi wyciągnąłem przed sobą.
        - Król Roztropny nabrał zwyczajów księcia Władczego. Wdycha sut. I ziele radości. Jeden El wie, co wypija z winem. Dzisiaj rano, zanim dostał swoje zioła, drżał jak liść osiki, a potem wypił doprawione wino, zażył trochę suta i zasnął, nim zdążył mnie odprawić. Przedtem jeszcze powtórzył, że mam się ożenić z księżniczką Hożą dla mojego własnego dobra. - Słowa płynęły ze mnie niepohamowanie. Nie miałem wątpliwości, że Cierń wiedział doskonale o wszystkim, o czym mu mówiłem.
        Przyszpiliłem go wzrokiem.
        - Kocham Sikorkę - wyznałem szczerze. - Kiedy król kazał mi zabiegać o względy Hożej, powiedziałem mu, że moje serce należy do innej. A on mimo to nalega, bym się ożenił z księżniczką. Podobno chce dla mnie jak najlepiej. Dlaczego nie rozumie, że chcę poślubić tę, którą kocham?
        Cierń przyglądał mi się jakiś czas w zamyśleniu.
        - Rozmawiałeś o tym ze Szczerym?
        - Co by to dało? Sam siebie nie potrafił wybronić przed ożenkiem z kobietą, której nie pragnął. - Poczułem się nielojalny w stosunku do Ketriken, ale przecież taka była prawda.
        - Napijesz się wina? - zaproponował Cierń. - Może ono przyniesie ci spokój.
        - Nie. Uniósł brwi.
        - Nie, dziękuję - poprawiłem się. - Wystarczy mi, że rano widziałem, jak król uspokaja się winem... Czy ten człowiek nigdy nie był młody?
        - Kiedyś był. - Cierń pozwolił sobie na nikły uśmieszek. - Prawdopodobnie pamięta, że Wytrwała została mu wybrana przez rodziców. Nie ubiegał się o jej rękę chętnie ani nie żenił się z nią rad. Dopiero kiedy umarła, zrozumiał, jak głęboko ją pokochał. Potem zjawiła się Skwapliwa. Tę wybrał sam, spalany namiętnością. - Zamilkł na moment. - Nie będę mówił źle o zmarłych.
        - To zupełnie inna historia - rzekłem.
        - Dlaczego?
        - Ja nie jestem królem. Z kim się ożenię, to wyłącznie moja sprawa.
        - Gdyby to było takie proste - powiedział Cierń cicho. - Naprawdę sądzisz, że możesz odrzucić względy księżniczki Hożej, nie obrażając księcia Krzepkiego? I to w chwili gdy królestwo jak nigdy potrzebuje jedności i zgody?
        - Na pewno mogę ją przekonać, że mnie nie chce.
        - Jak? Robiąc z siebie tchórzliwego niezdarę? I okrywając wstydem króla?
        Zapędził mnie w kozi róg. Próbowałem szukać rozwiązania, ale znajdowałem w sobie tylko jedną odpowiedź.
        - Nie wezmę za żonę innej niż Sikorka. - Wystarczyło, że powiedziałem to na głos, a od razu poczułem się lepiej. Odważnie spojrzałem Cierniowi w oczy.
        Pokręcił głową.
        - Więc nie ożenisz się wcale - rzekł.
        - Może tak będzie - przytaknąłem. - Może nigdy nie zostaniemy małżeństwem. Ale będziemy wiedli wspólne życie...
        - I płodzili bękarty.
        Zerwałem się na równe nogi. Dłonie same zacisnęły mi się w pięści.
        - Nie mów tak - ostrzegłem Ciernia. Odwróciłem się od niego, wbiłem wzrok w ogień.
        - Dobrze, już nie mówię. Ale wszyscy inni będą mówić. - Westchnął. Położył mi ręce na ramionach. - Bastardzie, Bastardzie. Lepiej byłoby pozwolić jej odejść - rzekł bardzo cicho.
        Ugasił mój płonący gniew. Ukryłem twarz w dłoniach.
        - Nie mogę - wykrztusiłem przez palce. - Potrzebuję jej.
        - A czego potrzebuje Sikorka?
        Małego sklepiku z woskiem, z kilkoma ulami na tyłach. Dzieci. Prawowitego męża.
        - Robisz to dla króla. Żebym spełnił jego życzenie.
        Zdjął ręce z moich ramion. Słyszałem, jak nalał wina do jednego kielicha. Usiadł w fotelu przed kominkiem.
        - Przepraszam - szepnąłem.
        Podniósł na mnie wzrok.
        - Któregoś dnia, Bastardzie Rycerski, to stówo nie wystarczy. Czasami łatwiej jest wyciągnąć z człowieka nóż, niż poprosić go o puszczenie słów w niepamięć. Nawet słów wypowiedzianych w gniewie.
        - Przepraszam - powtórzyłem. - Przykro mi.
        - Mnie także - rzekł krótko.
        Po jakimś czasie zapytałem kornie:
        - Dlaczego mnie dzisiaj wezwałeś? Westchnął ciężko.
        - Ofiary kuźnicy widziano na południowy zachód od Koziej Twierdzy.
        Zrobiło mi się niedobrze.
        - Myślałem, że już nie będę musiał tego robić - odezwałem się cicho. - Książę Szczery, zaciągając mnie na statek, powiedział, że może...
        - Nie on wydał ten rozkaz, lecz król. Złożono mu raport i życzy sobie, by się tym zająć. Szczery jest już i tak... przeciążony pracą. Nie chcemy go teraz kłopotać niczym więcej.
        Znowu zakryłem twarz dłońmi.
        - Czy nie może tego zrobić ktoś inny? - poskarżyłem się.
        - Tylko ty i ja jesteśmy do tego przygotowani.
        - Nie miałem na myśli ciebie - rzekłem znużony. - Trudno oczekiwać, żebyś jeszcze wykonywał tego rodzaju zadania.
        - Doprawdy?! - krzyknął ze złością. - Ty arogancki szczeniaku! Jak ci się wydaje, kto trzymał ich z dala od Koziej Twierdzy przez całe lato, które ty spędziłeś na pokładzie “Ruriska”? Sądzisz, że skoro postanowiłeś uchylić się od obowiązku, nie trzeba go było wykonywać?
        Ze wstydu spuściłem oczy.
        - Przepraszam, przykro mi.
        - Bo wykręciłeś się od tego zadania? Czy dlatego że uznałeś mnie za niezdolnego do zastąpienia ciebie?
        - Jedno i drugie. Przepraszam cię za wszystko. - Dotarło to do mnie nagle. - Proszę, Cierń, wybacz. Jeśli jeszcze ktoś, na kim mi zależy, będzie się na mnie gniewał, chyba tego nie zniosę. - Podniosłem głowę i patrzyłem na niego tak długo, aż był zmuszony spojrzeć mi w oczy.
        Pogładził brodę.
        - To było trudne lato. Dla nas obu. Oby El zesłał sztormy, które odpędzą szkarłatne okręty od naszych wybrzeży na zawsze.
        Długo siedzieliśmy w milczeniu.
        - Czasami - westchnął Cierń - o wiele łatwiej byłoby umrzeć za króla, niż poświęcić mu całe życie.
        Przyznałem mu rację. Resztę nocy spędziliśmy na przygotowywaniu trucizny, bym mógł ponownie zacząć zabijać dla mojego króla.
      
18. NAJSTARSI
        
        Jesień trzeciego roku wojny ze szkarłatnymi okrętami przyniosła wiele goryczy następcy tronu, księciu Szczeremu. Statki wojenne były spełnieniem jego snów. Pokładał w nich wszelkie nadzieje. Ufał, iż pozwolą uwolnić nasze wybrzeże od zagrożenia, a nawet przenieść wojnę na obszar Wysp Zewnętrznych - choćby i w trakcie najgorszych zimowych sztormów. Mimo początkowych zwycięstw nasze statki nigdy nie przejęły kontroli nad wybrzeżem. Wczesną zimą mieliśmy pięć okrętów, pośród nich dwa poważnie uszkodzone. Jedynym nie tkniętym był zdobyty szkarłatny okręt, który po naprawie otrzymał zadanie eskortowania jednostek kupieckich. Wraz z nadejściem jesiennych wichrów tylko jeden kapitan odważył się popłynąć na Wyspy Zewnętrzne. Pozostali twierdzili, że nie mogą się zamierzyć na tak ambitny cel; ich załogom trzeba jeszcze przynajmniej jednej zimy na naukę sztuki żeglarskiej wzdłuż naszego własnego trudnego wybrzeża i jednego lata na ćwiczenie taktyki bitewnej.
        Książę Szczery nigdy by nie wysłał na wojnę ludzi wbrew ich woli, ale nie krył rozczarowania. Wyraził je szykując na wyprawę jedyny chętny statek. “Zemsta” - takim imieniem został ochrzczony dawny szkarłatny okręt - dostała wszystko, o czym można zamarzyć, a załoga, którą osobiście dobrał kapitan, także została szczodrze wyposażona: w najlepsze zbroje, oręż od najzdolniejszych rzemieślników, sute zapasy żywności. Odbyła się szumna ceremonia odprawienia statku, zaszczycił ją swoim udziałem sam król Roztropny, mimo że bardzo był już chory. Małżonka następcy tronu własną ręką zawiesiła na maszcie mewie pióra, które miały obdarować statek chyżością i bezpiecznie sprowadzić go z powrotem do macierzystego portu. Wielki aplauz towarzyszył “Zemście”, gdy wypływała w morze, a w tawernach wznoszono tego wieczoru niezliczone toasty za zdrowie kapitana oraz jego załogi.
        Miesiąc później, ku zmartwieniu księcia Szczerego, otrzymaliśmy wiadomość, że okręt odpowiadający opisowi “Zemsty” uprawia piractwo na spokojniejszych wodach na południe od Królestwa Sześciu Księstw. Nigdy nie dotarty do Koziej Twierdzy żadne inne wieści o kapitanie, jego marynarzach i statku. Byli tacy, którzy winili za bieg wydarzeń Zawyspiarzy obecnych na pokładzie, lecz przecież większość załogi wywodziła się spośród mieszkańców naszego królestwa, a kapitan pochodził z samej Koziej Twierdzy. Był to miażdżący cios dla dumy księcia Szczerego i dla jego autorytetu. Niektórzy twierdzą, że właśnie wówczas zdecydował się poświęcić siebie w nadziei odnalezienia ostatecznego rozwiązania.
        
        * * *
        
        Trefniś sporo czasu spędzał z księżną Ketriken w ogrodzie na szczycie wieży i nie taił zachwytu dla jej osiągnięć. Wiele można zyskać szczerym komplementem. Pod koniec lata księżna za jego namową zaczęła często zaglądać do komnat królewskich. Małżonki następcy tronu nie mogły dotknąć fochy Osiłka. Osobiście zajęła się sporządzaniem dla króla wzmacniających napojów. Pod jej opieką monarcha zdawał się wyjątkowo ożywiony. Moim zdaniem błazen teraz w księżnej pokładał nadzieje, które zawiedliśmy ja i książę Szczery.
        Pierwszy raz żona następcy tronu poruszyła przy mnie ten temat pewnego zimnego jesiennego wieczoru. Byliśmy w ogrodzie, pomagałem jej ocieplać wiązkami słomy delikatniejsze rośliny, żeby lepiej zniosły zimowe mrozy. Zarządziła te prace księżna Cierpliwa i sama wraz z Lamówką krzątała się wokół pnączy przy altance. Ostatnio często doradzała księżnej Ketriken w sprawach ogrodu, chociaż czyniła to bardzo nieśmiało. Różyczka, zawsze pod ręką, podawała mi sznurek. Kilka dam dworu, solidnie opatulonych ciepłymi płaszczami, dotrzymywało nam towarzystwa, ale akurat rozmawiały cicho między sobą na drugim końcu ogrodu. Pozostałe damy księżna odesłała do ciepłych komnat, kiedy spostrzegła, że drżą z zimna i chuchają w dłonie. Mnie ręce zdrętwiały od mrozu, uszy i nos zsiniały. Natomiast księżna Ketriken wyraźnie czuła się w tych warunkach niczym ryba w wodzie. Książę Szczery, obecny gdzieś w moich myślach, także miał się doskonale. Odkrywszy, że znowu wypuszczam się na ofiary kuźnicy, nalegał, bym go zabierał ze sobą. Zresztą już prawie nie zauważałem jego obecności. Odczułem wzmożone zainteresowanie księcia, kiedy jego pani zapytała mnie, wiążąc sznurek wokół opatulonej rośliny, co wiem o Najstarszych.
        - Niewiele - odparłem szczerze i kolejny raz solennie sobie obiecałem wziąć się do z dawna zaniedbanych manuskryptów.
        - Dlaczego?
        - Rzadko o nich pisano. Zdaje się, że w swoim czasie wiedza ta była tak pospolita, że nie wymagała utrwalania. A okruchy powierzone pergaminowi rozproszyły się po całym królestwie. Trzeba nie lada uczonego, by wytropił wszystkie wzmianki...
        - Takiego jak trefniś? - zapytała cierpko. - Moim zdaniem wie o nich najwięcej.
        - Rzeczywiście, lubi czytać...
        - Dosyć o karle - przerwała mi. - Chcę rozmawiać o Najstarszych.
        Drgnąłem słysząc władczy ton w głosie księżnej, ale rychło zorientowałem się, że nie zamierzała mnie karcić ani być nieuprzejma. Po prostu chciała kontynuować temat. Podczas tych kilku miesięcy, kiedy służyłem na morzu, księżna Ketriken stała się bardziej despotyczna. Nie prosiła - rozkazywała.
        - Trochę wiem - przyznałem z wahaniem.
        - Podobnie jak ja. Sprawdzimy, czy wiemy to samo. Ja zacznę.
        - Wedle życzenia, pani. Zapatrzyła się w odległy horyzont.
        - Dawno, dawno temu wasz kraj był ustawicznie dręczony napaściami morskich piratów. Gdy zawiodły wszelkie próby obrony i zaistniała obawa, że latem, wraz z nawrotem pięknej pogody, nastanie koniec Królestwa Sześciu Księstw oraz dynastii Przezornych, ówczesny władca, król Mądry, postanowił odszukać legendarny lud - Najstarszych. Jak dotąd się zgadzamy?
        - W zasadzie tak. Ja słyszałem, że legendy nazywają ich nie ludem, lecz istotami nieomal boskimi. Mieszkańcy Królestwa Sześciu Księstw mieli króla Mądrego za fanatyka, prawie szaleńca, całą duszą oddanego wizji ich istnienia.
        - Ludzie pochłonięci pasją albo wizjonerzy często uchodzą za osoby niespełna rozumu - powiedziała spokojnie. - Będę mówiła dalej. Pewnej jesieni opuścił zamek, wiedząc jedynie, że Najstarsi rezydują w Deszczowych Ostępach, za najwyższymi szczytami Królestwa Górskiego. Udało mu się ich odnaleźć i zyskać ich przychylność. Wrócił do Koziej Twierdzy i razem przepędzili wroga od wybrzeży Królestwa Sześciu Księstw. Nastał pokój i dobrobyt. A Najstarsi przyrzekli królowi, że gdyby kiedyś znowu okazali się potrzebni, powrócą. Czy nadal się zgadzamy?
        - Jak poprzednio: w zasadzie tak. Słyszałem od wielu minstreli, że zakończenie tej historii to zwyczajowy finał pieśni o bohaterskich wyprawach. Zawsze sprzymierzeńcy obiecują, że w razie potrzeby wrócą. Niektórzy nawet przysięgają pomoc zza grobu.
        - W rzeczywistości - wtrąciła księżna Cierpliwa - król Mądry nigdy nie powrócił do Koziej Twierdzy. Najstarsi przybyli do jego córki, księżniczki Uważnej, i jej przysięgali wierność.
        - Skąd o tym wiadomo? - zapytała małżonka następcy tronu. Księżna Cierpliwa wzruszyła lekko ramionami.
        - Śpiewał o tym stary minstrel mojego ojca. - Zajęła się obwiązywaniem sznurka wokół młodej rośliny.
        Ketriken pogrążyła się w zamyśleniu. Wiatr wyswobodził z fryzury długie pasmo jasnych włosów i na podobieństwo sieci rzucił jej na twarz. Spojrzała na mnie przez jasną pajęczynę.
        - Nie ma znaczenia, co wieści głoszą o powrocie. Wiadomo na pewno, że kiedyś pewien monarcha odnalazł Najstarszych. Udzielili mu pomocy. Sądzisz, że postąpiliby tak samo, gdyby znowu błagał ich o pomoc król? Albo królowa?
        - Któż to wie? - Zadawałem sobie w duchu pytanie, czy przyszła królowa chciała w ten sposób zyskać pretekst do odwiedzenia ziemi rodzinnej. Choć wiele dam dworu chętnie dotrzymywało jej teraz towarzystwa, nadal nie miała szczerze oddanych przyjaciółek. Na dodatek ludzie zaczynali gadać, że wciąż nie jest przy nadziei. Była bardzo samotna. - Sądzę... - zacząłem ostrożnie, rozważając, jak ją odwieść od chęci wyjazdu.
        “Powiedz jej, żeby zaraz przyszła ze mną porozmawiać” - odebrałem myśli księcia Szczerego i jego podekscytowanie.
        - ...że powinnaś, pani, przedstawić swoje przemyślenia następcy tronu i wszystko z nim przedyskutować - dokończyłem.
        Milczała długi czas. Kiedy się odezwała, mówiła bardzo cicho, tylko do mnie.
        - Lepiej nie. Potraktuje to jako kolejny objaw mojego szaleństwa. Przez chwilę będzie słuchał, a potem niecierpliwie zacznie spoglądać na mapy na ścianach albo przestawiać różne drobiazgi na stole. Wreszcie pokiwa głową i odeśle mnie z ulgą. Znowu. - Ostatnie słowo nie przyszło jej łatwo. Odgarnęła włosy z twarzy, przetarła oczy. Odwróciła ode mnie wzrok, zapatrzyła się w morze, równie odległa jak książę Szczery, gdy posługiwał się Mocą.
        “Ona płacze?”
        Nie potrafiłem ukryć przed następcą tronu irytacji z powodu jego zdumienia.
        “Przyprowadź ją do mnie. Już, natychmiast!”
        - Pani...
        - Chodźmy do niego. Razem. Teraz.
        - Nie uważasz, że to szaleństwo? - zapytała, nie patrząc na mnie. “Nie będę kłamał” - przypomniałem sobie.
        - W obecnej sytuacji musimy rozważyć każdą możliwą drogę ratunku. - Kiedy już wypowiedziałem te słowa, zorientowałem się, że w nie wierzę. Czyż Cierń i błazen nie wskazywali, a nawet bronili tej samej idei? Może książę Szczery i ja jako jedyni pozostawaliśmy na nią ślepi.
        Księżna wzięła głęboki oddech.
        - Wobec tego uczynimy, jak radzisz. Tylko... po drodze chcę zabrać kilka zwojów. - Odezwała się głośniej do księżnej Cierpliwej: - Księżno, czy mogę cię prosić, byś skończyła za mnie pracę? Powinnam się zająć sprawą nie cierpiącą zwłoki.
        - Zrobię to z radością.
        Opuściliśmy ogród i poszliśmy do komnat przyszłej królowej. Czekałem długo. Wreszcie się pojawiła, a za nią mała Różyczka, błagając, by pozwolono jej nieść pergaminy za ukochaną panią. Księżna Ketriken zmyła z dłoni czarną ziemię. Zmieniła suknię, uperfumowała się, uczesała i przystroiła w biżuterię, ślubny dar od małżonka. Uśmiechnęła się do mnie niepewnie.
        - Pani, jestem oszołomiony - ośmieliłem się rzec.
        - Pochlebiasz mi niczym Władczy - oznajmiła i pośpieszyła korytarzem, ale na jej policzkach wykwitł rumieniec.
        “Ubrała się tak na wizytę u mnie?”
        “Ubrała się tak, żeby ci się spodobać, panie” - odparłem.
        “Jak to się dzieje? - pomyślałem. - Książę Szczery potrafi mężczyznę przejrzeć na wskroś, a zupełnie nie rozumie kobiet”.
        “Może nie ma czasu, by poznać ich zwyczaje” - usłyszałem.
        Na wszelki wypadek przestałem myśleć i pośpieszyłem za księżną. Dotarliśmy do pracowni księcia Szczerego akurat w momencie, gdy wychodził z niej Powab. W rękach miał brudne rzeczy do prania. Wydawało się to dziwne, póki nie zostaliśmy wpuszczeni do środka. Następca tronu przyjął nas ubrany w miękką koszulę z błękitnego lnu, spowity w lekki zapach lawendy i drzewa cedrowego. Woń ze skrzyni z ubraniami. Włosy i brodę przyczesał świeżo: dobrze to wiedziałem, bo nigdy nie był uczesany dłużej niż kilka minut. Gdy księżna Ketriken zbliżyła się nieśmiało, by złożyć ukłon przed małżonkiem, spostrzegłem, że kilka miesięcy władania Mocą wywarło na księcia bardzo niekorzystny wpływ. Błękitna koszula smętnie zwisała mu na ramionach, a w przygładzonych włosach tyle samo było nitek srebrnych co czarnych. Wokół oczu i ust pojawiły mu się nowe zmarszczki.
        “Aż tak źle wyglądam?”
        “Nie dla niej” - przypomniałem księciu.
        Następca tronu ujął małżonkę za rękę i posadził obok siebie na ławie, przy kominku. Patrzyła na niego wzrokiem tak głodnym, jakby odczuwała łaknienie Mocy. Ściśle objęła palcami jego rękę. Odwróciła wzrok, gdy podniósł jej dłoń do ust. Może książę Szczery miał rację co do wrażliwości mojego talentu Mocy. Uczucia księżnej waliły we mnie z podobną siłą jak uczucia załogi na statku w czasie morskiej bitwy.
        Od księcia poczułem lekkie zdziwienie.
        “Uciekaj” - rozkazał mi po chwili obcesowo i zaraz zostałem we własnych myślach zupełnie sam. Zapomniałem już, jak to jest. Przez moment stałem oszołomiony.
        “On naprawdę o niczym nie miał pojęcia” - przyszło mi do głowy i ucieszyłem się zaraz, że refleksja ta pozostała tylko moja.
        - Panie mój, przyszłam cię prosić, byś zechciał poświęcić mi chwilę uwagi... ze względu na pewną ideę... - Księżna Ketriken niespokojnie badała spojrzeniem twarz małżonka.
        - Ależ oczywiście - zachęcił ją następca tronu. Podniósł wzrok na mnie. - Bastardzie Rycerski, zechcesz zostać z nami.
        - Wedle twej woli, panie.
        Usiadłem na stołku, po drugiej stronie ognia. Różyczka stanęła obok mnie, z ramionami pełnymi pergaminu. Podejrzewałem, że zostały podkradzione z mojej komnaty przez błazna. Myliłem się jednak. Gdy księżna Ketriken zaczęła opowiadać mężowi o swoim pomyśle i ilustrować argumenty przykładami ze zwojów, przekonałem się, że bez wyjątku traktowały one nie o Najstarszych, lecz o Królestwie Górskim.
        - Król Mądry, jak zapewne pamiętasz, panie - podjęła na zakończenie - był pierwszym władcą Królestwa Sześciu Księstw, który przybył na nasze ziemie... na ziemie Królestwa Górskiego w celach pokojowych. Dlatego też jego wizyta jest szeroko komentowana w naszych podaniach historycznych. Te zwoje, skopiowane z oryginałów współczesnych królowi Mądremu, traktują o jego poczynaniach i podróży przez Królestwo Górskie. A zatem, choć nie bezpośrednio, o Najstarszych. - Rozwinęła ostatni pergamin.
        Książę Szczery i ja nachyliliśmy się nad nim w zdumieniu. Mapa. Wyblakła, a może niestarannie przerysowana, ale mapa. Przedstawiała Królestwo Górskie, z nakreślonymi przejściami górskimi i szlakami. I kilkoma liniami wiodącymi do ziem poza granicami królestwa.
        - Jedna z tych dróg musi prowadzić do Najstarszych. Znam górskie trakty i wiem, że zaznaczone tutaj nie są szlakami handlowymi. Nie prowadzą też do żadnej znanej mi osady. Nie stanowią połączenia z żadnym ze współczesnych szlaków. To dawne drogi i ścieżki. Widzę tylko jeden powód, dlaczego zostały wyrysowane - prowadziły tam, dokąd podążał król Mądry.
        - Czy możliwe, żeby to było aż tak proste? - Książę Szczery zerwał się z miejsca, wrócił po chwili z naręczem świec, mocniej oświetlił mapę. Czule wygładził pergamin.
        - Zaznaczono kilka ścieżek prowadzących do Deszczowych Ostępów - odezwałem się. - O ile ta plama zieleni oznacza właśnie Deszczowe Ostępy. Żadnej z nich nie wyróżniono jakimś szczególnym znakiem. Skąd możemy wiedzieć, która jest właściwa?
        - Może wszystkie prowadzą do Najstarszych - odważyła się przypuścić księżna Ketriken. - Dlaczego uważamy, że żyją tylko w jednym miejscu?
        - Nie! - Książę Szczery wyprostował się znad mapy. - Przynajmniej dwie mają coś na końcu. A raczej miały. Dowiem się, co to było.
        Nawet pani Ketriken zdawała się zdumiona entuzjazmem księcia. Ja byłem wstrząśnięty. Spodziewałem się, że wysłucha małżonki uprzejmie i na tym zakończy sprawę, a oto poparł jej plan całym sercem.
        Wstał gwałtownie, szybkim krokiem okrążył komnatę. Moc buchała od niego niczym żar z pieca.
        - Nad wybrzeżem lada chwila zacznie się pełnia zimowych sztormów. Jeśli nie będę zwlekał z podróżą, zdążę do Królestwa Górskiego, gdy przejścia będą jeszcze możliwe do pokonania. Powinienem się przedostać... tam, na ziemie nam nie znane. I wrócić przed wiosną. Obym się zjawił z pomocą, której tak potrzebujemy.
        Odebrało mi głos. Księżna Ketriken jeszcze pogorszyła sprawę.
        - Panie mój, nie było moim zamysłem wysyłać cię w podróż. Powinieneś zostać tutaj. Ja wyruszę. Znam góry od urodzenia. Ty, panie, możesz tam stracić życie. W tej sprawie ja powinnam być Poświęceniem.
        Z ogromną ulgą ujrzałem, że książę Szczery osłupiał, podobnie jak ja. Może zdał sobie nareszcie sprawę, że zamierza się porwać z motyką na słońce? Wolno pokręcił głową. Ujął małżonkę za ręce i spojrzał na nią uroczyście.
        - Królowo moja. - Westchnął. - Ja muszę tego dokonać. Ja. W tak wielu innych dziedzinach zawiodłem Królestwo Sześciu Księstw. I ciebie. Kiedy tutaj przybyłaś, tak niewiele miałem wyrozumienia dla twojego przekonania o Poświęceniu. Brałem je za idealistyczne podejście młodego dziewczęcia do obowiązków władczyni. Myliłem się. W naszym kraju nie używamy tej nazwy, ale czujemy tak samo. Wyssałem to z mlekiem matki. Moja powinność to zawsze i przede wszystkim mieć na względzie dobro królestwa. Próbowałem tak czynić, lecz teraz dopiero widzę, że wysyłałem innych ku własnemu przeznaczeniu. Używałem Mocy, to prawda, sama masz wyobrażenie, ile mnie to kosztowało. Ale nie ja, tylko żeglarze i żołnierze oddają życie za ojczyznę. Mój własny bratanek spełnia dla mnie krwawy obowiązek. I mimo wszystkich istnień, które poświęciłem dla obrony państwa, nasze wybrzeże nie jest bezpieczne. Teraz zyskałem ostatnią szansę - misję. Czy powinienem wysłać na wyprawę swoją panią?
        - A może... - księżna Ketriken miała głos zachrypnięty z emocji. Spojrzała w ogień. - Może wyruszymy razem?
        Książę Szczery pogrążył się w zamyśleniu. Pani Ketriken zdawała sobie sprawę, że rozważa jej propozycję z całkowitą powagą. Czekała z nadzieją, która rychło zgasła, bo następca tronu pokręcił głową i rzekł cicho:
        - Nie odważę się. Ktoś musi zostać tutaj. Ktoś, komu ufam. Król Roztropny... mój ojciec nie czuje się dobrze. Obawiam się o niego. Ktoś musi mnie zastąpić.
        Spuściła wzrok.
        - Wolałabym pojechać z tobą, panie - wyznała. Odwróciłem oczy, gdy książę ujął małżonkę pod brodę i uniósł jej twarz ku swojej.
        - Wiem - rzekł po prostu. - To jest twoje poświęcenie. Zostać tutaj, choć wolisz pojechać. Znowu cierpieć samotność. Dla dobra Królestwa Sześciu Księstw.
        Coś się w księżnej załamało. Ramiona jej zadrżały, pochyliła głowę, poddała się woli męża. Kiedy przygarnął ją do siebie, podniosłem się cicho. Zabrałem ze sobą Różyczkę i zostawiliśmy ich samych.
        Po południu zagłębiłem się w zwoje i tabliczki, kiedy zjawił się paź.
        - Masz się, panie, stawić u króla w godzinę po wieczerzy. - Tyle powiedział i poszedł.
        Przeraziłem się nie na żarty. Od mojej ostatniej wizyty w królewskich komnatach minęły dopiero dwa tygodnie. Nie miałem ochoty stawać przed obliczem króla. Jeśli wzywał mnie, by obwieścić, że mam się zacząć ubiegać o rękę księżniczki Hożej, nie mogłem ręczyć za swoje słowa ani czyny. Zdecydowanym gestem rozwinąłem jeden z pergaminów traktujących o Najstarszych i usiłowałem zatopić się w lekturze. Bezskutecznie. Przed oczyma miałem tylko Sikorkę.
        Podczas krótkich godzin nocnych, jakie spędzaliśmy razem po pamiętnym dniu na plaży, Sikorka nie chciała rozmawiać o księżniczce Hożej. W jakimś sensie było mi to na rękę. Niestety, przestała także żartować sobie ze mnie, opowiadać, czego by ode mnie chciała, gdybym był jej mężem, i co to się będzie działo, gdy na świat przyjdą nasze dzieci. Zrezygnowana porzuciła nadzieję, że kiedykolwiek się pobierzemy. Nigdy nie czyniła mi wyrzutów, nie obarczała winą. Nie myślała o przyszłości. Podobnie jak Ślepun zdawała się żyć tylko chwilą obecną. Kiedy wychodziłem, nie pytała, czy znowu ją odwiedzę. Wyczuwałem bijącą od niej rozpacz, pojąłem też, że z zapamiętaniem chłonęła każdą chwilę rozkoszy, która jutro mogła już nie być nam dana. Nie zasługiwałem na tak wielką miłość.
        Gdy drzemałem zanurzony w zapach jej ciała i ziół, nie lękałem się niczego, nie martwiłem niczym. Sikorka nie miała talentu Mocy ani Rozumienia. Jej magia była mocniejsza, tworzona siłą woli. Kiedy moja ukochana późno w nocy zamykała i ryglowała drzwi, tworzyła w izdebce świat i czas należący tylko do nas dwojga. Ogromna była jej desperacja. Sikorka wierzyła, że za swoją miłość do mnie będzie musiała zapłacić straszną cenę. I mimo wszystko nie chciała mnie opuścić. A ja nie miałem dość siły, by odejść i pozwolić jej szukać szczęścia gdzie indziej. W samotne godziny, gdy z sakwami pełnymi zatrutego chleba jeździłem wokół Koziej Twierdzy, miałem siebie za tchórza, za łachudrę gorszego niż złodzieja. Kiedyś powiedziałem księciu Szczeremu, że nigdy bym nie wziął energii od innego człowieka. Teraz codziennie czerpałem siłę od Sikorki.
        Zwój wypadł mi z bezwładnych palców. Zabrakło mi powietrza, jakbym się dusił. Odsunąłem na bok tabliczki i pergaminy. Godzinę przed wieczerzą zapukałem do drzwi komnat księżnej Cierpliwej.
        Dawno już tutaj nie zaglądałem. Nic się nie zmieniło, tylko przybyła następna warstwa bałaganu, świadcząca o aktualnym temacie zainteresowań księżnej. Zewsząd zwieszały się jesienne zioła suszone w pękach, pachnące mocno. Czułem się, jakbym spacerował pod łąką, gdzie pędy rosną w dół. Zanurkowałem między zwisającymi liśćmi.
        - Trochę za nisko to powieszone - poskarżyłem się księżnej, kiedy stanęła w drzwiach.
        - Nie. To ty za wysoki urosłeś. Stań prosto, niech ci się przyjrzę. Wykonałem polecenie, choć wówczas pęk kocimiętki spoczął mi na głowie.
        - Tak... wiosłowanie i zabijanie ludzi przez całe lato wyszło ci na zdrowie. Wyglądasz o wiele lepiej niż ten schorowany chłopak, który wrócił na początku zimy. Od razu wiedziałam, że moje toniki pomogą. Skoro już urosłeś taki wysoki, możesz mi pomóc wieszać to wszystko.
        Zostałem zaprzężony do pracy przy rozciąganiu sznurków od kinkietów do filarów łoża i dalej, do wszystkiego, do czego dało się je przywiązać. Potem przyczepiałem do nich zioła. Księżna kazała mi stanąć na krześle i podawała pęki balsaminy.
        - Dlaczego ostatnio nie uskarżasz mi się na tęsknotę za Sikorką?
        - Czy to by coś dało? - zapytałem cicho po chwili. Starałem się wyglądać na zrezygnowanego.
        - Nie. - Zamilkła, jakby zamyślona. Podała mi następny bukiet liści. - To plamczyk. Bardzo gorzki. Niektórzy mówią, że pozwala kobiecie zapobiegać poczęciu. To nieprawda. W dodatku jeśli kobieta zjada liście tego ziela przez długi czas, może się od nich rozchorować. - Przerwała, jakby się nad czymś zastanawiając. - Może chora kobieta niełatwo zostaje matką. Ale ja nie poleciłabym tej metody nikomu.
        Odzyskałem głos, przybrałem obojętną minę.
        - Po co więc suszysz je, pani?
        - Wywar pomaga na ból gardła. Tak mi powiedziała Sikorka, kiedy zastałam ją przy zbieraniu tych ziół w Kobiecym Ogrodzie.
        - Rozumiem. - Przywiązałem zielsko do sznurka. Wyglądało jak człowiek na szubienicy. Nawet woń miało gorzką. I ja się dziwiłem, że książę Szczery nie zauważa rzeczy oczywistych! Przecież sam byłem ślepcem. Jakie to musiało być dla niej uczucie, bać się cudu, którego prawowicie poślubiona kobieta pragnie z całego serca? Którego księżna Cierpliwa wyglądała na próżno?
        - ...wodorosty, Bastardzie Rycerski? Drgnąłem.
        - Słucham?
        - Pytałam, czy w wolnej chwili nie nazbierałbyś dla mnie wodorostów. Takich czarnych, pofałdowanych. O tej porze roku są najbardziej wonne.
        - Spróbuję - odpowiedziałem nieobecny duchem. Ile lat Sikorka będzie musiała się bać? Ile goryczy będzie musiała przełknąć?
        - Na co patrzysz? - zapytała księżna Cierpliwa.
        - Na nic... A co się stało?
        - Dwa razy prosiłam cię, żebyś zszedł i przestawił krzesło. Trzeba jeszcze powiesić wszystkie te wiązki.
        - Proszę o wybaczenie. Niewiele spałem ostatniej nocy i jestem trochę otępiały.
        - Rzeczywiście. Powinieneś więcej sypiać. - Te słowa miały swoją wagę. - A teraz zejdź, przestaw krzesło i zabieramy się do wieszania mięty.
        Przy wieczerzy nie miałem apetytu. Książę Władczy siedział sam przy wysokim stole i wyglądał ponuro. Wianuszek jego stałych wielbicieli obsiadł niższy stół tuż przy podwyższeniu. Nie rozumiałem, dlaczego najmłodszy syn królewski wolał posilać się osobno. Oczywiście miał prawo zasiadać przy wysokim stole, ale dlaczego wybrał odosobnienie? Przywołał jednego z minstreli, ostatnio sprowadzonych do Koziej Twierdzy. Pochodzili z Księstwa Trzody, odznaczali się nosową wymową charakterystyczną dla tamtego regionu i preferowali długie nudne epopeje. Ta akurat traktowała rozwlekle o pewnej przygodzie dziadka księcia Władczego po kądzieli. Zagonił na śmierć wierzchowca, żeby ustrzelić wielkiego jelenia, który umykał całemu pokoleniu myśliwych. Bez końca brzmiały peany na cześć wspaniałego wierzchowca, który posłuszny rozkazowi pana cwałował dotąd, aż padł. Starałem się słuchać jak najmniej. Nie było ani słowa o głupocie pana, który zmarnował takie zwierzę, żeby zdobyć trochę twardego mięsa i poroże.
        - Czyżby cię zemdliło? - zagadnął mnie Brus. Wstałem od stołu i poszedłem za nim.
        - Za dużo mam na głowie. O zbyt wielu sprawach muszę myśleć naraz. Czasami odnoszę wrażenie, że gdybym mógł się przez chwilę skupić na jednym problemie, zdołałbym go rozwiązać. A potem zabrać się do następnego.
        - Każdy w to wierzy. Ale to nieprawda. Trzeba radzić sobie na bieżąco z tym, co się pojawia, a po jakimś czasie człowiek się przyzwyczaja do reszty, z którą nie sposób nic zrobić.
        - Na przykład?
        Wzruszył ramionami i wskazał dłonią w dół.
        - Na przykład kulawa noga. Albo piętno bękarta. Wszyscy się przyzwyczajamy do faktów, z którymi kiedyś nie wyobrażaliśmy sobie życia. Co tym razem leży ci na wątrobie?
        - Nie mogę ci powiedzieć. Tym bardziej tutaj.
        - Aha, jeszcze jeden sekret. - Pokręcił głową. - Nie zazdroszczę ci, Bastardzie. Czasami człowiek potrzebuje wyrzucić z siebie wszystkie kłopoty, zwierzyć się drugiemu. Pozbawiono cię nawet tego. Mimo wszystko, do góry głowa. Wierzę, że sobie poradzisz, nawet jeśli ty w to nie wierzysz.
        Poklepał mnie po ramieniu, a potem zostawił w zimnym podmuchu od drzwi wejściowych. Książę Szczery miał rację. Nadchodziły zimowe sztormy - dzisiejszy wiatr je zapowiadał. Byłem w połowie schodów, kiedy dotarło do mnie, że Brus rozmawiał ze mną zupełnie innym tonem niż zwykle. Wreszcie uznał mnie za dorosłego.
        Wyprostowałem ramiona i żwawiej ruszyłem do komnaty.
        Ubrałem się wyjątkowo starannie. Robiąc to, pomyślałem o następcy tronu zmieniającym w pośpiechu koszulę ze względu na księżnę Ketriken. Jak mógł być wobec niej tak ślepy? A ja wobec Sikorki? Co jeszcze uczyniła dla naszego dobra, o czym nie miałem pojęcia? Znowu poczułem się nieszczęśliwy. Dziś. Dziś, kiedy król Roztropny już się ze mną rozprawi. Nie pozwolę jej poświęcać się dla mnie.
        Na razie jednak nie mogłem zrobić nic. Związałem włosy w kucyk, na który we własnym poczuciu teraz już w pełni zasługiwałem, i wygładziłem błękitny kaftan. Trochę był przyciasny w ramionach, ale innego nie miałem.
        W połowie drogi do komnat królewskich spotkałem księcia Szczerego prowadzącego pod ramię małżonkę. Nigdy ich nie widziałem w takiej zażyłości. Ani kroczących z takim majestatem. Książę ubrany był w oficjalną długą suknię w kolorze ciemnej zieleni. Mankiety i brzeg szaty zdobiła taśma haftowana w kozły. Na czole miał srebrną obręcz z niebieskim kamieniem - oznakę godności następcy tronu. Dawno jej nie widziałem. Księżna włożyła fioletową suknię o prostym kroju. Krótkie szerokie rękawki odsłaniały węższe, długie, z białej tkaniny. Założyła biżuterię otrzymaną w podarunku od księcia Szczerego, a ciężkie jasne włosy ozdobiła zawiłą siatką srebrnego łańcuszka łączonego ametystami. Na widok książęcej pary stanąłem jak wryty. Odgadłem, że idą do króla.
        Powitałem ich oficjalnie i ostrożnie dałem księciu do zrozumienia, że król wezwał mnie przed swoje oblicze.
        - Nie - odrzekł. - To ja wezwałem cię przed oblicze króla. Chcę, żebyś był świadkiem.
        Poczułem ogromną ulgę. Nie chodziło więc o księżniczkę Hożą.
        - Świadkiem czego, mój książę? - zapytałem. Popatrzył na mnie, jakbym był niespełna rozumu.
        - Będę prosił króla o pozwolenie na wyprawę. Chcę odszukać Najstarszych i sprowadzić pomoc, której tak rozpaczliwie nam trzeba.
        Dopiero teraz zauważyłem milczącego pazia, całego w czerni, niosącego stertę zwojów i tabliczek. Chłopiec miał twarz bladą i nieruchomą. Założyłbym się, że dotąd nie spełniał dla księcia bardziej odpowiedzialnych zadań niż woskowanie butów. Różyczka, świeżo wykąpana i wystrojona w kolory księżnej Ketriken, przypominała różowiutką rzodkiewkę. Uśmiechnąłem się do pyzatej dziewuszki, ale odpowiedziała mi poważnym spojrzeniem.
        Książę Szczery uderzył raz w drzwi komnat królewskich.
        - Jedną chwilę! - zawołał Osiłek. Uchylił drzwi, wyjrzał. Zdał sobie sprawę, że każe czekać następcy tronu. Minął moment aż nazbyt widocznego wahania, nim otworzył drzwi na oścież.
        - Panie - wydukał - nie spodziewałem się ciebie... To znaczy... Nie powiedziano mi, że król...
        - Możesz odejść. - Zwykle książę Szczery nie odprawiał tym tonem nawet pazia.
        - Ale król... może mnie potrzebować... - Osiłek zerkał niespokojnie z boku na bok. Czegoś się bał.
        Książę Szczery zmrużył powieki.
        - W takim wypadku zostaniesz wezwany. Masz czekać za progiem.
        Po sekundzie wahania Osiłek posłuchał. My weszliśmy do komnat królewskich. Książę osobiście zamknął za nami drzwi.
        - Nie lubię tego człowieka - zauważył wystarczająco głośno, by można było go usłyszeć na korytarzu. - Jest natrętny i służalczy. Niefortunna kombinacja.
        W pierwszej komnacie króla nie było. Gdy książę Szczery zbliżył się do sypialni, na progu stanął błazen. Wybałuszył na nas oczy, wyszczerzył zęby w radosnym grymasie, a potem skłonił się nisko.
        - Wasza wysokość! - zawołał. - Zbudź się! Zgodnie z moją przepowiednią, przybyli minstrele!
        - Nie kpij, błaźnie - zmitygował go książę Szczery, ale zrobił to dobrodusznym tonem.
        Minął karła, broniąc się przed kpiącą próbą ucałowania rąbka sukni. Ketriken zakryła dłonią uśmiech i podążyła za mężem. Mnie trefniś podstawił nogę. Dużo nie brakowało, bym faktycznie się potknął, ale jakoś zdołałem ominąć przeszkodę, choć omal nie wpadłem na księżnę. Karzeł wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu, potem skoczył ku łożu władcy. Ujął dłoń starca, poklepał ją delikatnie.
        - Wasza wysokość, masz gości, panie. Król poruszył się i westchnął.
        - O co chodzi? Kto tu? Szczery? Podnieś kotary, błaźnie. Ledwie widzę. Księżna Ketriken? Co to jest? Bastardzie! Co to wszystko znaczy? - Głos króla nie brzmiał mocarnie i drżał lekko, ale monarcha wyglądał zaskakująco dobrze.
        W czasie gdy błazen podciągał kotary i poprawiał poduszki, ja przyglądałem się władcy, który sprawiał wrażenie dużo starszego od Ciernia. Łączące ich podobieństwo było teraz wyraźniejsze. Wychudła twarz króla miała ten sam zarys czoła i kości policzkowych, co u jego brata zrodzonego z nieprawego łoża. Oczy przysłonięte mgłą znużenia, lecz zupełnie przytomne. Naprawdę wyglądał lepiej niż dwa tygodnie temu.
        - Co się dzieje? - zapytał, tocząc po nas wzrokiem.
        Książę Szczery skłonił się głęboko, oficjalnie, a księżna Ketriken dygnęła nisko. Ja także zachowałem się zgodnie z wymaganiami etykiety: przyklęknąłem i tak zostałem, z pochyloną głową.
        - Królu Roztropny, ojcze - odezwał się następca tronu. - Przyszedłem prosić cię o zgodę na podjęcie doniosłego w skutkach przedsięwzięcia.
        - Słucham - rzekł monarcha.
        - Chcę opuścić Kozią Twierdzę i z grupą wybranych ludzi pójść tą samą drogą, którą niegdyś obrał król Mądry. Chcę się udać do Deszczowych Ostępów za Królestwem Górskim, odnaleźć Najstarszych i prosić ich o dotrzymanie obietnicy danej naszemu przodkowi.
        Przez twarz króla Roztropnego przemknął wyraz niedowierzania.
        - Błaźnie, przynieś wina. Bastardzie, wstań nareszcie, pomóż błaznowi. Ketriken, droga moja, gdybyś zechciała mnie wesprzeć, usiądę przy kominku. Szczery, przynieś tamten stolik spod okna.
        Wystarczyła ta garść poleceń, a sztywna atmosfera zniknęła niczym bańka mydlana. Król usiadł na łóżku, wysunął z pościeli chude nogi. Księżna pomogła mu wstać. Uczyniła to z troską i szacunkiem. Błazen podskoczył do kredensu w sąsiedniej komnacie, przyniósł kielichy do wina oraz podręczny zapas trunków. Butelki pokryte były kurzem, jakby król od dawna nie kosztował wina. Zastanowiłem się podejrzliwie, skąd Osiłek brał napitek dla monarchy. W komnacie panował porządek. Było tu znacznie czyściej niż przed Świętem Przesilenia Zimy. Kadzielnice na sut, które tak mnie martwiły, stały w kącie zupełnie zimne. A nasz władca wydawał się w pełni władz umysłowych.
        Błazen pomógł swemu panu założyć grubą wełnianą suknię i klęknął, by wsunąć mu kapcie na stopy. Monarcha zasiadł przy ogniu. Postarzał się. Bardzo. Ale znowu był królem. Temu władcy w młodości tak często zdawałem raport ze swoich poczynań. Nagle zapragnąłem właśnie teraz, tego wieczoru, porozmawiać z nim na osobności. Ten stary człowiek o przenikliwym spojrzeniu mógłby wysłuchać moich racji i pojąć, dlaczego chciałem ożenić się z Sikorką. Znowu owładnął mną gniew na Osiłka, że doprowadził króla do tak fatalnego stanu.
        Dziś jednak nikt nie miał czasu dla mnie. Mimo swobodnego zachowania króla, książę Szczery i księżna Ketriken pozostali wyprężeni jak struny. Razem z błaznem przyniosłem krzesła, by mogli usiąść po obu stronach władcy. Stanąłem za następcą tronu i czekałem.
        - Mów, jakie masz plany - rozkazał król synowi.
        Książę zaczął rozwijać pergaminy księżnej Ketriken i czytać stosowne ustępy. Stara mapa została poddana szczegółowym oględzinom. Król z początku tylko zadawał pytania, nie komentował ani nie wydawał sądów, dopóki się nie upewnił, że wie już o wszystkim. Trefniś stał tuż za nim, wyraźnie uszczęśliwiony robił okropne miny do pazia księcia Szczerego, próbując rozweselić osłupiałego chłopca. Wydaje mi się, że jeszcze bardziej go przestraszył. Znudzona Różyczka bawiła się chwaścikami przy kotarach królewskiego loża.
        Gdy książę skończył mówić i Ketriken dodała komentarze od siebie, król dopił wino i podał kielich błaznowi do ponownego napełnienia. Łyknął wina znowu, westchnął, w końcu pokręcił głową.
        - Nie. Zbyt wiele w tym nie potwierdzonych bajań, żebym wyraził zgodę na podjęcie przez ciebie natychmiastowej wyprawy. Przekonałeś mnie na tyle, że uwierzyłem, iż warto poświęcić czas na przygotowania i wysłać tam emisariusza. Człowieka, którego sam wybierzesz, w otoczeniu odpowiedniej świty, z podarunkami i listami uwierzytelniającymi. Ale ty, następca tronu, pozostaniesz tutaj. Nie możemy sobie pozwolić na podobną lekkomyślność. Władczy był u mnie dzisiaj i rozprawiał o kosztach budowy nowych statków oraz fortyfikacji wież na Wyspie Rogowej. Nie dość, że brakuje nam pieniędzy, to jeszcze w lud pójdzie pogłoska, że uciekłeś, jeśli opuścisz stolicę.
        - To nie ucieczka, lecz wyprawa. Za cel ma dobro naszych poddanych. Zostanie moja małżonka, będzie mnie reprezentowała pod moją nieobecność. Nie zamierzam ruszać karawaną z minstrelami, kucharzami i haftowanymi namiotami, wasza wysokość. Droga wiedzie przez ośnieżone góry, a jechać trzeba w czas najsroższej zimy. Chcę wziąć ze sobą oddział żołnierzy i podróżować jak oni. Tak niegdyś czyniłem.
        - I to właśnie, twoim zdaniem, wywrze wrażenie na Najstarszych? Jeśli ich w ogóle odnajdziesz. Jeśli nie są wytworem wyobraźni.
        - Jak mówi legenda, król Mądry podróżował sam. Wierzę, że Najstarsi istnieli i on ich odnalazł. Jeśli mi się nie uda, wrócę do okrętów wojennych i do władania Mocą. Niewiele ryzykujemy, a jeśli mi się powiedzie, przywiodę ze sobą potężnego sprzymierzeńca.
        - A jeśli w podróży stracisz życie? - zapytał król Roztropny surowo.
        Książę Szczery otworzył usta, lecz nim zdążył wypowiedzieć słowo, do komnaty wpadł książę Władczy. Twarz mu płonęła szkarłatem.
        - Co się tutaj dzieje? Dlaczego nie zostałem poinformowany o zwołaniu rady? - Obrzucił mnie jadowitym spojrzeniem. Za nim zerkał zza drzwi Osiłek.
        Książę Szczery uśmiechnął się szyderczo.
        - Skoro nie zostałeś zawiadomiony przez swoich szpiegów, skąd się tutaj wziąłeś? Im udziel nagany, nie mnie.
        Osiłek zniknął.
        - Ojcze, domagam się informacji, co się tutaj dzieje. - Niewiele brakowało, a książę Władczy tupnąłby nogą.
        Błazen za plecami króla małpował wyraz twarzy najmłodszego królewskiego syna. Na ten widok paź księcia Szczerego wreszcie wybuchnął śmiechem, lecz zaraz znowu spoważniał.
        Król zwrócił się do następcy tronu.
        - Czy życzysz sobie, by książę Władczy został wykluczony z tej dyskusji?
        - Moim zdaniem sprawa go nie dotyczy. Chciałbym też mieć pewność, że decyzja zostanie podjęta całkowicie bezstronnie.
        Książę Władczy nastroszył się, nozdrza mu pobielały, ale król uspokoił go jednym ruchem dłoni. Ponownie odezwał się do księcia Szczerego:
        - Czy rzeczywiście go nie dotyczy? A na kogo spadnie ciężar władzy, jeśli wyjedziesz?
        Oczy następcy tronu zlodowaciały.
        - Będzie mnie reprezentowała małżonka. I ty także, wasza wysokość, dźwigasz ciężar władzy.
        - Lecz jeśli nie wrócisz...?
        - Jestem pewien, że mój brat w razie potrzeby szybko przystosuje się do sytuacji. - Następca tronu nie zadał sobie trudu ukrycia ironii.
        Wtedy właśnie zdałem sobie sprawę, jak głęboko zapadła w niego trucizna zdradzieckich poczynań młodszego księcia. Jeśli kiedykolwiek łączyła ich braterska miłość, zniknęła bezpowrotnie. Byli już tylko rywalami. Król Roztropny bez wątpienia także to pojął.
        Książę Władczy zastrzygł uszami na wzmiankę o nieobecności następcy tronu. Stał niczym łakomy pies żebrzący przy stole. Odezwał się odrobinę za szybko, żeby to zabrzmiało szczerze.
        - Gdyby mi ktoś wyjaśnił, dokąd wybiera się mój brat, może sam bym odpowiedział, czy będę w stanie się przystosować.
        Książę Szczery milczał. Patrzył na ojca.
        - Twój brat - odezwał się król z ciężkim westchnieniem - prosi mnie o pozwolenie na wyprawę. Zamierza udać się, i to wkrótce, do Deszczowych Ostępów za Królestwem Górskim. Chce szukać Najstarszych i uzyskać od nich pomoc, którą nam niegdyś przyrzekli.
        Księciu Władczemu zaokrągliły się oczy. Nie mam pewności, czy nie uwierzył w Najstarszych, czy nie mógł pojąć bezmiaru niespodziewanego szczęścia. Zwilżył wargi końcem języka.
        - Oczywiście nie wyraziłem zgody - oznajmił król.
        - Ależ dlaczego? - zdziwił się książę Władczy. - Trzeba rozważyć wszystkie możliwości...
        - Nie stać nas na wysłanie podobnej wyprawy. Przecież ledwie kilka godzin temu opowiadałeś mi, że budowa okrętów, obsadzenie ich załogą i zaopatrzenie pochłonęło wszelkie nasze rezerwy.
        Książę Władczy uciekł wzrokiem.
        - W tym czasie otrzymałem najnowsze raporty ze zbiorów, ojcze. Nie przypuszczałem, że będą tak korzystne. Fundusze można znaleźć. Pod warunkiem że mój brat zechce podróżować skromnie.
        Książę Szczery aż sapnął ze złości.
        - Dziękuję ci za tę rozważną uwagę, Władczy. Nie zdawałem sobie sprawy, że podobne decyzje leżą w twojej gestii.
        - Ja tylko doradzam królowi, podobnie jak ty - pośpieszył z wyjaśnieniem najmłodszy książę.
        - Nie sądzisz, że lepszym rozwiązaniem byłoby wysłanie specjalnego emisariusza? - badał król Roztropny. - Czy lud nie będzie się burzył, jeśli następca tronu opuści Kozią Twierdzę w tak trudnym dla nas wszystkich czasie?
        - Emisariusz? - Książę Władczy udał, że się namyśla. - Raczej nie. Nie w tym wypadku. Legendy mówią przecież wyraźnie, że król Mądry wyruszył osobiście. Cóż my wiemy o Najstarszych? Czy ich nie obrazimy wysyłając jakiegoś sługę? Powinien im złożyć wizytę przynajmniej królewski syn. A w kwestii jego nieobecności w Koziej Twierdzy... cóż, ty, ojcze, jesteś królem i zostajesz w stolicy. Podobnie jego żona...
        - Księżna - warknął następca tronu, lecz brat nie zwrócił na niego uwagi.
        - ...I ja. Kozia Twierdza nie będzie opuszczona przez władców. A sama wyprawa? Może poruszyć wyobraźnię ludu. Albo, jeśli tak postanowisz, powód wyjazdu może pozostać tajemnicą. Może być przedstawiona jako zwykła wizyta u naszych sprzymierzeńców, mieszkańców gór. A wówczas małżonka następcy tronu powinna również jechać.
        - Księżna zostaje w stolicy - książę Szczery rozmyślnie położył akcent na pierwszym słowie - by reprezentować moją władzę. I chronić moje interesy.
        - Nie ufasz w tej materii naszemu ojcu? - zapytał książę Władczy dobrotliwie.
        Następca tronu zwrócił wzrok na starca siedzącego przy kominku. Pytanie zawarte w tym spojrzeniu było jasne dla wszystkich obecnych.
        “Czy mogę ci ufać?” - pytał książę.
        Król, zamiast odpowiedzieć, sam zadał pytanie.
        - Słyszałeś, co myśli o tym przedsięwzięciu Władczy. I ja także. Biorąc to pod uwagę, co zamierzasz uczynić?
        Książę Szczery wziął małżonkę za rękę. Żadne z nich nie dało znaku, nie padło między nimi ani jedno słowo, lecz książę, odpowiadając ojcu, mówił w imieniu obojga.
        - Zamierzam się udać do Deszczowych Ostępów za Królestwem Górskim. Wyruszam jak najszybciej.
        Król Roztropny wolno pokiwał głową, a mnie serce podeszło do gardła. Trefniś wywinął kilka kozłów aż na drugi koniec komnaty, wrócił w ten sam sposób i stanął za oparciem królewskiego fotela, grzecznie, jakby się stamtąd wcale nie ruszał. Księcia Władczego zaniepokoił ten pokaz akrobatyczny, ale kiedy następca tronu przyklęknął, by ucałować dłoń ojca i podziękować mu za wyrażenie zgody, młodszy książę uśmiechał się tak szeroko, że mógłby połknąć rekina.
        Niewiele już zostało do uradzenia. Następca tronu postanowił wyruszyć w ciągu siedmiu dni. Król się nie sprzeciwił. Książę chciał sam wybrać swoją świtę. Król przystał i na to, choć książę Władczy usiłował protestować. Kiedy monarcha odprawił nas wszystkich, zauważyłem zaniepokojony, że zamarudził, by jeszcze zamienić słowo z Osiłkiem. Zorientowałem się nagle, iż rozważam, czy Cierń pozwoliłby mi zabić królewskiego pokojowca. Zabronił rozprawić się w ten sposób z młodszym księciem, a poza tym w swoim czasie przysiągłem królowi i jego rodowi wierność. Osiłka nie chronił podobny przywilej nietykalności.
        Na korytarzu książę Szczery podziękował mi krótko.
        - Chciałem mieć świadka - rzekł. - Być świadkiem to znacznie więcej, niż usłyszeć o wszystkim od kogoś. Chciałem, żebyś miał w pamięci słowa, jakie zostały wypowiedziane, żeby nie odeszły w zapomnienie.
        Choć zrozumiałem, że tej nocy mogę się spodziewać wizyty u Ciernia, nie potrafiłem jednak nie pójść do Sikorki. Widok króla w dawnej dobrej formie na nowo rozniecił we mnie zagasłą nadzieję. Przysiągłem sobie, że wizyta u najmilszej będzie krótka, zamienimy tylko kilka słów. Miałem wrócić do swojej komnaty najdalej tuż po północy - przed nastaniem czasu, który Cierń najchętniej przeznaczał na nasze rozmowy.
        Zapukałem do jej drzwi ukradkiem, wpuściła mnie natychmiast. Musiała zauważyć, że jestem śmiertelnie zmęczony. Od razu, bez żadnych pytań, skarg czy niepokojów, wsunęła się w moje ramiona. Pogładziłem ją po lśniących włosach, zajrzałem w oczy. Namiętność, jaka mną nagle owładnęła, można porównać tylko do wartkiego strumienia, który wpada gwałtownie do spokojnej wody zatoki, zmiatając ze swej drogi pozostałości zimy. Stanowczy zamiar przeprowadzenia spokojnej rozmowy spełzł na niczym. Przytuliłem Sikorkę mocno do piersi.
        Wydawało mi się, że minęły długie miesiące, a nie kilka dni zaledwie, od kiedy ostatnio byliśmy razem. Gdy mnie pocałowała, stęskniona i łaknąca mej miłości, poczułem się nagle niepewny, dlaczego mnie pożąda. Była taka piękna! Próżnością zdawała mi się wiara, że mogłaby pragnąć kogoś takiego jak ja. Nie pozwoliła mi na żadne wątpliwości, bez wahania pociągnęła na łoże. Widziałem szczere oddanie w jej błękitnych oczach. Zanurzyłem się w namiętności i poddałem się silnym jasnym ramionom. Później zostało mi w pamięci jeszcze niewyraźne wspomnienie złotych włosów rozrzuconych na poduszce, zapach drzewa miodowego i górskiej słodyczy na skórze.
        Jakiś czas później Sikorka szepnęła, że takiego mnie nie znała. Zdałem się jej prawdziwym panem i władcą. Milczałem i gładziłem włosy pachnące ulubionymi ziołami mojej ukochanej. Tymiankiem oraz lawendą. Zamknąłem oczy. Dobrze strzegłem swoich myśli będąc z Sikorką. Dawno już nabrałem tego nawyku.
        Książę Szczery wcale nie potrafił się strzec w takiej chwili.
        Nie pragnąłem tego, co się stało. Wątpię, czy on chciał. Pewnie byłem jedynym, który w pełni odczuł tę jedność myśli i uczuć. Oby. I powinienem zatrzymać tylko dla siebie pamięć słodyczy ust Ketriken i delikatności jej jasnej, niemal świetlistej skóry.
      
19. WIEŚCI
        
        Następca tronu, książę Szczery, opuścił Kozią Twierdzę w początkach trzeciej zimy wojny ze szkarłatnymi okrętami. Zabrał ze sobą garstkę osobiście dobranych ludzi, a także straż przyboczną, która miała podróżować z nim do Królestwa Górskiego i tam pozostać, oczekując jego powrotu. Następca tronu rozumował, że mniej liczna wyprawa potrzebowała mniej bagażu, a podróż zimą przez góry wymagała niesienia całej żywności ze sobą. Zdecydował także, iż nie będzie ujawniał ludowi prawdziwego celu wyprawy. Znali go tylko nieliczni poza tymi, którzy wyruszyli z nim w drogę. Oficjalnie ogłoszono, że udał się do Królestwa Górskiego, by pertraktować z ojcem swej małżonki, królem Eyodem, na temat ewentualnego wsparcia w wojnie ze szkarłatnymi okrętami.
        Pośród tych. których poprosił o wyruszenie z nim w daleką drogę, każdy był jedyny w swoim rodzaju i niezastąpiony. Czernidło, mistrzyni Walki, została wybrana jako jedna z pierwszych. Pod względem uzdolnień taktycznych nie miała sobie równych w całym królestwie, a bronią władała wyjątkowo biegle, mimo że nie była już młoda. Powab służył księciu Szczeremu od tak dawna i towarzyszył mu w tak wielu wyprawach, że nie do pomyślenia było. iż mógłby zostać w Koziej Twierdzy. Kasztan był członkiem straży przybocznej księcia od ponad dziesięciu lat. Stracił oko i prawie całe ucho, ale mimo to widział i słyszał wszystko. Pojechali też Hasz i Szysz - bliźniacy, podobnie jak Kasztan gwardziści księcia od lat. Brus, mistrz Stajni, dołączył do wyprawy na własną prośbę; gdy zaprotestowano przeciw jego wyjazdowi z Koziej Twierdzy, wykazał, że zostawia na miejscu godnego zastępcę, a wyprawa będzie potrzebowała człowieka z rozległą wiedzą o zwierzętach, by przetrwały one przeprawę przez góry w środku zimy. Przytoczył jako ważkie argumenty także swoje umiejętności jako medyka oraz doświadczenie w roli zaufanego sługi księcia Rycerskiego, jednak o tej ostatniej wiedziało niewielu.
        
        * * *
        
        W noc przed wyruszeniem wyprawy zostałem wezwany do pracowni księcia Szczerego.
        - Nie jesteś zwolennikiem wyprawy, prawda? Sam pomysł uważasz za szaleństwo - powitał mnie książę.
        Musiałem się uśmiechnąć. Choć zostałem z własnymi myślami sam w dniu, gdy książę Szczery na nowo odnalazł miłość małżonki, ubrał mój sąd w słowa tak dokładnie, jakbyśmy nigdy nie zrywali więzi.
        - Niestety, mam poważne wątpliwości - zgodziłem się ostrożnie.
        - Podobnie jak ja. Ale cóż mi innego pozostało? Wyprawa daje mi szansę dokonania czegoś istotnego. Inaczej będę siedział w wieży i sięgał Mocą, póki żyję.
        W ciągu minionych kilku dni skopiował mapę księżnej Ketriken. Teraz zwinął ją ostrożnie i wsunął do skórzanego futerału. Zdumiewające, jak się zmienił w ciągu ostatniego tygodnia. Poruszał się energicznie, co wieczór uświetniał wieczerzę swoją obecnością. Jadł z apetytem i zgodnie z dawniejszym obyczajem, zostawał w sali biesiadnej do późna w noc, z kielichem w ręku słuchając pieśni Liryka lub innego minstrela. Odnalazł uczucie do małżonki i ten głód także zaspokajał do sytości. Gdy minstrele zabawiali nas śpiewem, palce księżnej Ketriken spoczywały zazwyczaj na jego przedramieniu. Rozjaśniała się przy nim niczym płonąca świeca. A ja, mimo woli, byłem aż nazbyt świadom ich wspólnych nocy. Usiłowałem kryć się przed ich namiętnością w łożu Sikorki. Skończyło się to poczuciem winy, że ukochana była uszczęśliwiona żarem namiętności. Jak by się czuła, gdyby wiedziała, że owo pragnienie nie było wyłącznie moje?
        Moc. Ostrzegano mnie przed jej siłą i pułapkami, ostrzegano, że potrafi człowiekiem zawładnąć jak narkotyk. O tej pułapce nikt nigdy mnie nie uprzedzał. Wyczekiwałem wyjazdu księcia Szczerego, bym mógł nazwać swą duszę znowu własną.
        - To, co robisz w wieży, panie, jest bardzo ważnym zadaniem. Gdyby lud potrafił zrozumieć, jak bardzo się poświęcasz...
        - Ty wiesz o tym aż nazbyt dobrze. Staliśmy się sobie bliscy tego lata, chłopcze. Nie przypuszczałem, że to możliwe w takim stopniu. Z nikim nie byłem tak mocno związany od śmierci twojego ojca.
        Nie wiedział, że jesteśmy sobie dużo bardziej bliscy. Dobrze się kryłem.
        - Czemu mnie wezwałeś, książę Szczery?
        - Mam do ciebie dwie prośby. Po pierwsze, zaopiekuj się moją panią. Znacznie lepiej już sobie radzi z obyczajami panującymi w Koziej Twierdzy, ale nadal jest stanowczo zbyt ufna. Dbaj o jej bezpieczeństwo aż do mojego powrotu.
        - Nie musisz o to prosić, mój książę.
        - I druga sprawa. - Westchnął głęboko. - Chciałbym spróbować zostać tutaj. W twoim umyśle. Jak długo się da.
        Przeżyłem chwilę niepewności. Wiedziałem, że było to mądre posunięcie przez wzgląd na bezpieczeństwo królestwa. A co oznaczało dla mnie samego? Już czułem, jak granice mojej tożsamości rozpadają się pod działaniem silnej osobowości księcia. Rozmawialiśmy nie o połączeniu na godziny czy nawet dni, lecz tygodnie, a najpewniej - miesiące. Czy tak właśnie żyli członkowie kręgów Mocy? Czy rzeczywiście przestawali mieć własne życie?
        - Co z twoim kręgiem Mocy, panie? - zapytałem cicho.
        - Na razie zostawiam ich na posterunkach, w wieżach wartowniczych i na statkach. Mają przesyłać wiadomości do Pogodnej, która będzie je przekazywała królowi. Jeśli uznają, że muszą się ze mną porozumieć, zawsze mogą sięgnąć ku mnie Mocą. - Zamilkł. - Od ciebie oczekiwałbym informacji o sprawach bardziej osobistych.
        “Doniesienia o poczynaniach małżonki - domyśliłem się. - A także o tym, jak książę Władczy wykorzysta nieobecność brata. Plotki i intrygi. Drobne zdarzenia, świadczące o pozycji księcia Szczerego”.
        Po raz tysięczny pożałowałem, że nie potrafię używać Mocy zgodnie z własną wolą, nie potrafię w razie potrzeby sięgnąć ku księciu w każdej chwili. W obecnej sytuacji zainicjowana dotykiem więź Mocy, której używaliśmy przez całe lato, była jedynym ratunkiem. Dzięki temu następca tronu mógł wiedzieć, co dzieje się w Koziej Twierdzy, i wydawać mi polecenia. Wahałem się, ale już wiedziałem, że wyrażę zgodę. Przez lojalność w stosunku do swego pana i do Królestwa Sześciu Księstw. Nie z powodu głodu Mocy. Podniosłem na niego wzrok.
        - Zrobię to.
        - Wiedząc doskonale, że właśnie tak się to zaczyna. - To nie było pytanie. Rozumieliśmy się dobrze. Nie czekał na moje słowa. - Będę się starał być niedostrzegalny - przyrzekł.
        Podszedłem do niego. Dotknął mego ramienia i znowu byliśmy razem. Po raz pierwszy od dnia, kiedy to w pracowni kazał mi uciekać ze swoich myśli.
        Dzień wyjazdu był piękny, chłodny, czyste niebo otworzyło nad nami błękitny parasol. Książę Szczery brał ze sobą bardzo nieliczną świtę. Następnego dnia po radzie wyruszyli konni, którzy mieli wyprzedzać go w drodze i organizować kwatery oraz wyżywienie w osadach leżących na szlaku. Zapewniało to szybszą i łatwiejszą podróż aż do granic Królestwa Sześciu Księstw.
        Gdy wyruszali tego mroźnego poranka, ja jeden pośród tłumu nie żegnałem księcia. Pozostawał w mojej świadomości, malutki i cichy, niczym ziarno czekające wiosny. Prawie tak niezauważalny jak Ślepun.
        Księżna Ketriken wolała patrzeć na wyjazd z oszronionego Ogrodu Królowej. Pożegnała się z mężem wcześniej i teraz schroniła się na szczycie wieży, żeby nikt opacznie nie zrozumiał jej łez. Docierało do mnie echo uczuć książęcej pary z minionego tygodnia. Cieszyłem się razem z księżną i wraz z nią cierpiałem, że to, co tak niedawno zyskała, musiało jej zostać tak rychło odebrane.
        Ludzie na koniach, zwierzęta juczne i chorągwie minęły wreszcie wzgórze i zniknęły nam z oczu. Wówczas nagle wyczułem coś, od czego ciarki przeszły mi po grzbiecie. Księżna Ketriken sięgała ku małżonkowi Rozumieniem. Bardzo słabo, to prawda, ale wystarczająco mocno, by gdzieś w głębi mego serca Ślepun usiadł z płonącymi oczyma i zapytał:
        “Co się dzieje?”
        “Nic. To nie ma nic wspólnego z nami. - I dodałem jeszcze: - Wkrótce wybierzemy się na wielkie polowanie, bracie”.
        Kilka dni po odjeździe następcy tronu wpadłem w nowy rytm życia. Z początku bardzo mi brakowało księcia Szczerego i Brusa. Czułem się jak dziecko porzucone przez najbliższą rodzinę. Powiedziało mi to wiele gorzkiej prawdy o mnie samym. Z drugiej strony, skoro Brusa nie było, a książę dokładał wszelkich starań, żebym w ogóle nie odczuwał jego obecności, mogłem nareszcie do woli korzystać z Rozumienia. Niemal codziennie o świcie biegałem ze Ślepunem po lasach. Kiedy tropiliśmy nieszczęśników dotkniętych kuźnicą, musiałem dosiadać Sadzy, ale czyniłem to niechętnie, bo klacz nie czuła się dobrze w towarzystwie wilka. Po jakimś czasie przestano widywać ofiary kuźnicy w pobliżu Koziej Twierdzy. Zaczęliśmy polować dla przyjemności. Wówczas ruszałem na piechotę. Ślepunowi podobały się zmiany w mojej sylwetce zaszłe w ciągu lata. Tamtej zimy, po raz pierwszy od czasu, gdy książę Władczy mnie otruł, czułem, że panuję nad własnym ciałem, że jestem silny. Rześkie poranki spędzane na polowaniu i późne godziny nocne z Sikorką wystarczyłyby za pełnię życia dla każdego mężczyzny.
        Chyba chciałem, by moje życie już na zawsze pozostało tak nieskomplikowane i szczęśliwe. Ignorowałem istnienie niebezpieczeństw. Przekonywałem siebie, że piękna pogoda zapewni księciu łatwą podróż, i choć pozostaliśmy prawie bezbronni, nie myślałem o tym. Prawie zapomniałem o wojnie ze szkarłatnymi okrętami. Omijałem w myślach księcia Władczego, który ściągał do Koziej Twierdzy zwolenników i pochlebców. W sali biesiadnej do późna w noc płonęły pochodnie. Pogodna i Prawy stali się ostatnio znacznie bardziej widoczni. Nigdy nie wchodziłem do komnaty, w której znajdowało się któreś z nich, ale i tak ciągle czułem ich nienawiść. Wieczorami unikałem publicznych pomieszczeń, gdzie musiałem spotkać albo ich dwoje, albo gości księcia Władczego, od których pęczniał dwór.
        Nie minęły dwa dni od wyjazdu księcia Szczerego, a już usłyszałem pogłoski, że prawdziwym celem jego podróży było odnalezienie Najstarszych. Nie od razu zacząłem o te pogłoski obwiniać księcia Władczego. Brus sam domyślił się celu misji. Jeśli mógł on, mogli inni. Kiedy jednak usłyszałem dwóch kuchcików w spiżarni dowcipkujących o “szaleństwie króla Mądrego i bajaniu księcia Szczerego”, zwęszyłem w tym intrygę najmłodszego królewskiego syna. Następca tronu, pochłonięty władaniem Mocą, zbytnio zamknął się w sobie. Ludzie byli ciekawi, co tak długo robi samotny w swojej wieży. Wiedzieli, że posługuje się Mocą, ale to także była woda na młyn plotek. Całymi miesiącami miał nieobecne spojrzenie, jadał posiłki o dziwnych godzinach i o niezwykłych porach odpoczywał. Snuł się po zamku niczym duch, gdy inni spali. Czy postradał rozum? Narastały domysły, a książę Władczy przygotowywał dla nich podatny grunt.
        Teraz wynajdował wszelkie powody do organizowania przyjęć i najróżniejszych zebrań zaprzyjaźnionej szlachty. Król Roztropny rzadko czuł się na tyle dobrze, by w nich uczestniczyć, a księżna Ketriken nie przepadała za towarzystwem rozbawionych dworaków. Wiedziałem wystarczająco dużo, by się trzymać z daleka. Jedynie przy Cierniu zdarzało mi się narzekać. Ogromne sumy wydatkowano na codzienne bale, gdy równocześnie - zdaniem księcia Władczego - ledwie wystarczyło funduszy na ekspedycję następcy tronu. Cierń tylko kręcił głową.
        Zrobił się ostatnio milkliwy, nawet przy mnie. Miałem nieprzyjemne uczucie, że coś przede mną skrywa. Sekrety same w sobie nie były między nami niczym niezwykłym. Stary skrytobójca zawsze pełen był tajemnic. Po prostu nie mogłem się pozbyć wrażenia, że ostatnio dotyczą one bezpośrednio mnie. Nie mogłem zapytać wprost, ale starałem się mieć oczy i uszy otwarte. Roboczy stół nosił ślady intensywnego używania, lecz wszelki bałagan był z niego drobiazgowo uprzątany, nim Cierń mnie do siebie wezwał. Bardzo dziwne. Przez lata całe sprzątałem po jego “pichceniu”, więc teraz, kiedy sam robił porządki, odnosiłem przykre wrażenie, że czymś mu się naraziłem, skoro ukrywa przede mną swoje poczynania.
        Nie potrafiłem się powstrzymać i zacząłem go obserwować przy każdej nadarzającej się okazji. Nie rozszyfrowałem żadnego z sekretów, ale dojrzałem wiele szczegółów, które dotąd umykały mojej uwagi. Cierń się starzał. Nigdy nie lubił zimna, a teraz prawie nie wstawał od ciepłego kominka. Czytając zwoje, odsuwał je na wyciągnięcie ręki. Unikał sięgania po przedmioty leżące na wysokich półkach. Widok tych zmian był dla mnie równie bolesny jak świadomość, że mistrz ma przede mną tajemnice.
        Dwadzieścia trzy dni po odjeździe księcia Szczerego, gdy wróciłem z polowania ze Ślepunem, w twierdzy wrzało jak w ulu. Miałem wrażenie, że znalazłem się w mrowisku, choć to, co działo się w zamku, nie miało nic wspólnego z mrówczą celowością działania. Poszedłem od razu do kucharki. W każdym zamku kuchnia jest wylęgarnią plotek i najlepszym źródłem wieści, tuż po izbie żołnierskiej. W Koziej Twierdzy plotki kuchenne były zazwyczaj dokładniejsze i bliższe prawdy.
        - Przybył posłaniec. Konia zajeździł prawie na śmierć. Przywiózł wieści o napadzie na Przeprawę. Podobno całe miasto strawił ogień. Siedemdziesiąt dusz skażonych kuźnicą. Ilu zginęło, trudno powiedzieć. A zemrze jeszcze wielu, bo jak bezdomni przeżyją na tym mrozie? Napadły trzy okręty wyładowane Zawyspiarzami, tak mówił chłopak. Poszedł prosto do księcia Władczego i zdał mu raport jak trzeba. Książę przysłał go tutaj, kazał nakarmić, a teraz chłopak śpi w izbie żołnierskiej. - Zniżyła głos do szeptu. - Sam przebył całą drogę. Brał świeże konie w mijanych osadach i nikomu nie powierzył swojej misji. Wyznał mi, że na każdym rozdrożu spodziewał się zobaczyć zdążającą pomoc, usłyszeć od kogoś, że statki zostały już wysłane.
        Byłem wzburzony do głębi.
        - Musiało minąć co najmniej pięć dni, zanim z Przeprawy dotarł do Koziej Twierdzy! Nie zapalono ogni sygnalnych? Nie wypuszczono gołębi pocztowych do Mew i do Zatoki Pieczęci? Następca tronu zostawił okręt patrolujący tamtą okolicę. Nikt z pokładu nie dostrzegł ognia z Mew albo z Przeprawy? A w Czerwonej Wieży pełni wartę Stanowczy. Jeśliby zobaczył ogień, powinien był przesłać wiadomość tutaj, do Pogodnej. Jak to się stało, że nie mieliśmy żadnej wieści, że o niczym nie wiedzieliśmy?
        - Chłopak powiedział - odezwała się kucharka jeszcze ciszej, znacząco grzmocąc pięścią w ciasto - że ognie zapalono. W Przeprawie i w Mroźnym. Puszczono ptaki do Mew. Żaden statek się nie zjawił.
        - Dlaczego? - Wziąłem głęboki, drżący oddech, odsunąłem na bok bezużyteczny gniew. Gdzieś głęboko czułem troskę księcia Szczerego. Za słabo. Łącząca nas Mocą więź niknęła, i to akurat teraz, kiedy tak bardzo jej potrzebowałem. - Co postanowił książę Władczy? Pewnie wysłał “Ruriska”? Żałuję, że nie popłynąłem z nimi.
        Kucharka prychnęła tylko. Przestała się znęcać nad ciastem.
        - O, możesz spokojnym krokiem iść do portu, wcale się nie spóźnisz. O ile mi wiadomo, nikt nie został wysłany. Nikt. Sam dobrze wiesz, Bastardzie, ja nie lubię plotek, ale ludzie gadają, że książę Władczy wiedział o wszystkim. Kiedy chłopak do niego przyszedł, książę był bardzo uprzejmy, pełen współczucia, aż damom dworu serca topniały. Dał chłopakowi nowy płaszcz i sakiewkę w nagrodę za trud. A potem powiedział mu, że już za późno. Zawyspiarze dawno odpłynęli. Nie ma sensu wysyłać statku ani żołnierzy.
        - Rzeczywiście za późno na walkę z Zawyspiarzami. Ale co z pogorzelcami? Wojsko powinno pomóc przy obudowie domów, dowieźć żywność...
        - Brak pie-nię-dzy - wycedziła kucharka. Zaczęła odrywać kawały ciasta i formować z nich bułeczki. - Skarbiec opustoszał przez budowę okrętów i wydatki na załogę. A resztę zabrał następca tronu, gdy organizował wyprawę w poszukiwaniu Najstarszych. - Kucharka wytarła ręce o fartuch. - Na koniec książę Władczy powiedział, że jest mu przykro. Naprawdę bardzo przykro.
        Wezbrała we mnie wściekła furia. Jak lunatyk opuściłem kuchnię i ruszyłem prosto do pracowni księcia Szczerego. Przed wejściem zatrzymałem się niepewny, co mam robić dalej. Jeden mocny przebłysk woli następcy tronu. Na końcu szuflady znajdę stary naszyjnik. Szmaragdy osadzone w złocie. Należał do babki po kądzieli. Powinien wystarczyć na wynajęcie ludzi i kupienie ziarna. Pchnąłem drzwi pracowni...
        Stanąłem jak wryty. Książę Szczery nie był człowiekiem przesadnie pedantycznym, na dodatek pakował się w pośpiechu. Powab wyruszył razem z nim, więc nie miał kto po tym huraganie posprzątać. Ale to, co zastałem, nie było dziełem żadnego z nich. Kto inny mógłby zapewne nawet nie dostrzec drobnych zmian, lecz moimi oczyma patrzył na tę komnatę książę Szczery. Pracownia została dokładnie przeszukana. Ktokolwiek to zrobił, albo nie dbał, że jego poczynania zostaną odkryte, albo nie znał księcia zbyt dobrze. Każda szuflada była starannie dosunięta, każda szafka domknięta. Krzesło dostawione do stołu. Zbyt porządnie. Bez wielkiej nadziei otworzyłem właściwą szufladę. Wyciągnąłem ją na całą długość i zajrzałem w róg. Szmaragdowy naszyjnik ocalał chyba dzięki bałaganiarstwu księcia. Kto szukałby klejnotów pośród starych ostróg, złamanej klamry do pasa i kawałków jeleniego rogu? Naszyjnik był zawinięty w kawałek płótna. Zebrałem w komnacie jeszcze kilka drobnych, lecz wartościowych przedmiotów. Skoro tu pozostały, co było celem poszukiwań?
        Metodycznie posortowałem rozrzucone mapy, a potem zacząłem zdejmować wiszące na ścianach. Akurat ostrożnie zwijałem jedną z nich, kiedy w progu cicho stanęła księżna Ketriken. Rozumienie zdradziło mi jej nadejście, nim dotknęła klamki, więc podniosłem na nią wzrok bez zdziwienia. Oparłem się napływowi emocji księcia Szczerego. Najwyraźniej na widok Ketriken wzmacniał we mnie swą obecność. Wyglądała ślicznie, jasna i wiotka w błękitnej sukni. Udało mi się zaczerpnąć tchu i odwrócić wzrok. Przyglądała mi się dziwnie.
        - Książę Szczery nakazał mi przenieść pergaminy w stosowniejsze miejsce - wyjaśniłem zwijając ostatnią mapę. - Wilgoć może je zniszczyć, a pod jego nieobecność komnata rzadko jest ogrzewana.
        - Tak tu pusto i zimno bez niego. Nie chodzi tylko o ciepło z kominka. Brakuje jego zapachu, bałaganu...
        - Ty posprzątałaś tu, pani? - zapytałem od niechcenia.
        - O nie! - roześmiała się serdecznie. - Mogłabym tylko zniszczyć resztki porządku, jaki on utrzymywał. Chcę, żeby znalazł w domu wszystko tak, jak zostawił. - Spoważniała. - Dziś rano wysłałam po ciebie pazia, ale nie było cię w zamku. Słyszałeś o Przeprawie?
        - Tylko plotki.
        - Wiemy więc tyle samo. Nie zostałam oficjalnie powiadomiona - oznajmiła chłodno. Potem spojrzała mi w twarz. W jej oczach malował się ból. - Większości dowiedziałam się od hrabiny Powściągliwej, która słyszała rozmowę swojej pokojówki ze służącym księcia Władczego. Gwardzista zameldował księciu o przybyciu posłańca. Czemu księciu, a nie mnie, przyszłej królowej?
        - Pani moja, wedle wszelkich praw wiadomość powinna była dotrzeć bezpośrednio do króla Roztropnego - przypomniałem jej. - Przypuszczam, że tak się stało, a pełniący służbę u króla człowiek oddany księciu posłał po niego, zamiast po ciebie, pani.
        Uniosła wyżej głowę.
        - Trzeba więc zmienić ten stan rzeczy. Ja też mam coś do powiedzenia.
        - Czy inne wieści zbłądziły w podobny sposób? - zastanowiłem się głośno.
        Jej niebieskie oczy poszarzały od wewnętrznego chłodu.
        - Co dokładnie masz na myśli?
        - Gołębie pocztowe, ognie sygnalne, przekazy Mocą. Którąś z tych dróg powinniśmy byli otrzymać wiadomość o ataku na Przeprawę. Jeden ze sposobów mógł zawieść, ale wszystkie?
        Księżna pobladła.
        - Władca Księstwa Niedźwiedziego uwierzy zapewne, że jego wołanie o pomoc pozostało bez odpowiedzi. - Zakryła dłonią usta. - To spisek, by zniesławić Szczerego - szepnęła. - Na to nie pozwolę!
        Obróciła się gniewnie i ruszyła do wyjścia. Ledwie zdążyłem zagrodzić jej drogę. Oparłem się plecami o drzwi.
        - Zaczekaj! Pani moja, błagani, wstrzymaj się chwilę! Rozważ całą sprawę!
        - Co mam rozważać? Jak lepiej odsłonić głębię perfidii?
        - Nie możemy otwarcie atakować. Błagam, wstrzymaj się, pani. Pomyślmy razem. Sądzisz, podobnie jak ja, że książę Władczy musiał o wszystkim wiedzieć, lecz milczał. Nie mamy jednak dowodów! A możemy się mylić. Musimy działać powoli, ostrożnie, nie siać niezgody, kiedy najmniej nam jej trzeba. Najpierw wypada porozmawiać z królem Roztropnym. Przekonać się, czy wiedział o wszystkim, czy upoważnił księcia do przemawiania w imieniu majestatu królewskiego.
        - Nie zrobił tego! - oznajmiła stanowczo.
        - Ostatnio jego poczynania trudno przewidzieć - przypomniałem księżnej. - To jednak on, a nie ty, pani, musi potępić księcia Władczego publicznie, jeśli tak zdecyduje. Pani, jeżeli zaczniesz wypowiadać się przeciwko księciu, a potem król go poprze, szlachta uzna, że ród Przezornych jest skłócony. I tak już zbyt wiele między nimi niezgody i zwątpienia. Następca tronu wyjechał i zwłaszcza teraz nie trzeba nam waśni pomiędzy księstwami śródlądowymi a nadbrzeżnymi.
        Księżna Ketriken nadal kipiała gniewem, ale przynajmniej mnie słuchała. Nabrała głęboko powietrza. Próbowała się uspokoić.
        - Oto dlaczego zostawił cię tutaj, Bastardzie.
        - Słucham? - Tym razem ja nie do końca pojmowałem jej słowa.
        - Sądziłam, że wiedziałeś. Musiałeś się zastanawiać, dlaczego mu nie towarzyszysz. Widzisz, zapytałam go, komu powinnam zaufać, czyich rad słuchać. Powiedział, że mogę polegać na tobie.
        “Czy zapomniał o Cierniu?” - zdążyłem się zastanowić, nim uświadomiłem sobie, że księżna Ketriken nie ma pojęcia o istnieniu Ciernia. Książę musiał wiedzieć, że będę spełniał rolę pośrednika. Gdzieś głęboko w sobie poczułem jego przytaknięcie. Cierń w cieniu, jak zwykle.
        - Zastanówmy się razem - poprosiła księżna - rozważmy wszelkie możliwości.
        Miała rację. To wydarzenie pociągało za sobą liczne konsekwencje.
        - Zjedzie do nas władca Księstwa Niedźwiedziego w otoczeniu szlachty. Książę Krzepki nie wyśle z taką sprawą emisariusza. Przyjedzie osobiście i będzie żądał odpowiedzi. A wszystkie księstwa nadbrzeżne będą uważnie słuchały. Księstwo Niedźwiedzie jest, obok Księstwa Koziego, obszarem najbardziej narażonym na ataki.
        - Musimy więc przygotować odpowiedzi, których słuchać warto - oznajmiła księżna Ketriken. Zamknęła oczy. Przesunęła dłońmi po czole, przycisnęła je do policzków. Dopiero wtedy pojąłem, jak wspaniale panowała nad sobą.
        “Dostojeństwo - mówiła sobie - spokój i rozwaga”. Wzięła głęboki oddech, spojrzała na mnie.
        - Pójdę do króla Roztropnego - rzekła. - Dowiem się wszystkiego. Zapytam, co król zamierza.
        - To mądra decyzja - rzekłem.
        - Muszę pójść sama. Jeślibyś dotrzymał mi towarzystwa, jeślibyś nieustannie trwał u mego boku, ludzie mogliby to odczytać jako dowód mojej słabości. Mogłyby się zrodzić pogłoski o rozłamie w rodzie panującym. Rozumiesz mnie?
        - Tak, pani - rzekłem, choć bardzo chciałem usłyszeć na własne uszy, co jej powie król Roztropny.
        Wskazała mapy i drobiazgi, które posortowałem na stole.
        - Możesz to przechować w bezpiecznym miejscu? Komnata Ciernia.
        - Tak.
        - Więc zezwalam ci wziąć stąd, co zechcesz.
        Po chwili milczenia skinieniem dłoni przypomniała mi, że w dalszym ciągu zagradzam drzwi. Odstąpiłem na bok. Kiedy wychodziła, owionęły mnie jej ulubione wonie górskich ziół. Kolana się pode mną ugięły i przekląłem los, który odsyłał szmaragdy na odbudowę domów, skoro powinny były opasywać tę piękną szyję. Wiedziałem jednak - z nagłą dumą - że gdybym w tej chwili złożył klejnoty w jej dłonie, nalegałaby, żeby zostały sprzedane dla dobra Przeprawy. Wsunąłem naszyjnik do kieszeni. Może księżnej Ketriken uda się wzniecić gniew króla i monarcha sypnie monetą wyjętą z kieszeni księcia Władczego. Może te szmaragdy będą mogły zdobić małżonkę następcy tronu.
        Gdyby księżna Ketriken się obejrzała, dostrzegłaby w oczach Bastarda żywy ogień uczuć swego małżonka.
        Poszedłem do stajni. Zawsze znajdowałem tam ukojenie, a od wyjazdu Brusa czułem się w pewnym stopniu zobowiązany zaglądać do nich od czasu do czasu. Nie dlatego że Pomocnik kiedykolwiek potrzebował ode mnie rady. Tym razem jednak, gdy zbliżyłem się do zabudowań, dojrzałem przed drzwiami grupkę mężczyzn i dobiegły mnie podniesione głosy. Jakiś chłopak stajenny uwiesił się na kantarze wielkiego konia pociągowego. Inny, starszy od niego, ciągnął za uwiąż, a wszystko to obserwował mężczyzna ubrany w barwy Księstwa Rolnego. Zwierzę, zazwyczaj wyjątkowo spokojne, zaczynało się płoszyć. Za chwilę ktoś mógł zostać ranny.
        Wszedłem w sam środek zamieszania, przejąłem od chłopca uwiąż i jednocześnie sięgnąłem ku myślom zwierzęcia. Nie przypominało mnie sobie dobrze, ale uspokoiło się pod dotykiem Rozumienia.
        - Co się tutaj dzieje? - zapytałem chłopca stajennego.
        - Przyszli i bez słowa wyprowadzili Klifa z boksu. Ja się nim opiekuję. Nawet mi nie powiedzieli, co robią.
        - Mam rozkazy... - zaczął mężczyzna z Księstwa Rolnego.
        - Nie z tobą rozmawiam - uciąłem krótko i znowu odwróciłem się do chłopca. - Czy Pomocnik wydał ci jakieś polecenia co do tego konia?
        - Te same co zwykle. - Kiedy podszedłem kilka minut temu, chłopak był bliski łez. Teraz, zyskawszy sprzymierzeńca, mówił pewniej. Stał wyprostowany i śmiało patrzył mi w oczy.
        - Więc wszystko jasne. Koń zostaje w boksie, dopóki nie dostaniesz od Pomocnika innych poleceń. Żadne zwierzę nie opuści Koziej Twierdzy bez wiedzy mistrza Stajni.
        Chłopiec od początku nie zwolnił uścisku na kantarze Klifa, teraz wetknąłem mu w ręce jeszcze uwiąż.
        - Tak właśnie myślałem, panie - rzekł z wdzięcznością. - Dziękuję, panie. Chodź, Klif. - Wielki koń poczłapał za nim posłusznie.
        - Mam rozkazy, które pozwalają mi zabrać to zwierzę. Książę Dziarski, władca Księstwa Rolnego, rozkazał mi go niezwłocznie wysłać w górę rzeki. - Przybysz z ościennego księstwa był wyraźnie niezadowolony.
        - Rozkazał, doprawdy! A czy ustalił to z naszym koniuszym? Nadbiegł Pomocnik. Uszy i policzki pałały mu czerwienią, lecz wcale nie wyglądało to zabawnie. Był zły.
        - Co się tutaj dzieje?
        - Jeden z twoich chłopaków stajennych i ten człowiek przeszkodzili mi wyprowadzić zwierzę ze stajni! - oznajmił obcy hardo.
        - Klif nie jest własnością Księstwa Rolnego - zauważyłem. - Urodził się tutaj, w Koziej Twierdzy. Sześć lat temu. Byłem przy tym.
        - Nie mówiłem do ciebie - obcy obrzucił mnie protekcjonalnym spojrzeniem - tylko do tamtego - dźgnął palcem w kierunku Pomocnika.
        - Mam imię, człowieku - rzekł młody koniuszy chłodno. - Nazywam się Pomocnik. Pod nieobecność Brusa, który wyruszył na wyprawę z następcą tronu, jestem tu królewskim koniuszym. A to Bastard Rycerski. Jak widzisz, też ma imię. Pomaga mi czasami. Wolno mu tutaj przychodzić, kiedy tylko zechce. Chłopak stajenny również ma prawo być tutaj. I koń. Twojego imienia nie znam. Nie widzę powodu, żebyś tutaj przebywał.
        Brus dobrze wyszkolił Pomocnika. Wymieniliśmy spojrzenia. Równocześnie odwróciliśmy się do obcego plecami i ruszyliśmy ku wrotom stajni.
        - Jestem Lancet, koniuszy księcia Dziarskiego. Tamten koń został sprzedany mojemu panu. I nie tylko on, ale także dwie bułane klacze i jeden wałach. Mam to wszystko na papierze.
        Pokazał nam zwój, na którego widok serce zadrżało mi w piersi. Był opieczętowany czerwonym woskiem z odciśniętym znakiem kozła. Pomocnik wolno ujął dokument. Zerknął na mnie z ukosa. Znał litery, ale nie był biegły w czytaniu. Stanąłem więc obok niego i czytałem, patrząc mu przez ramię.
        Koniuszy z Księstwa Rolnego sięgnął po dokument.
        - Wszystko tam stoi czarno na białym. Mam ci przesylabizować?
        - Nie trudź się - odparłem, a Pomocnik zwinął pergamin. - Sami dobrze widzimy, co jest, jak i czego nie ma. Podpisał książę Władczy, ale Klif nie należy do niego. Ten koń, obie klacze i wałach są własnością Koziej Twierdzy. Tylko panujący władca może je sprzedać.
        - Następca tronu wyjechał. Zastępuje go książę Władczy. Powstrzymałem Pomocnika kładąc mu dłoń na ramieniu.
        - Następca tronu, książę Szczery, rzeczywiście wyjechał. Nie uczynił tego jednak król Roztropny. Ani małżonka następcy tronu, księżna Ketriken. Sprzedaż konia z zamkowych stajni musi podpisać jedno z nich.
        Lancet wyrwał pergamin Pomocnikowi z ręki, obejrzał uważnie podpis.
        - Imię księcia Władczego powinno wam wystarczyć. Poza tym wszyscy wiedzą, że stary król rzadko jest w pełni władz umysłowych. A księżna Ketriken... nie stąd pochodzi. Więc chyba jasne, że na czas podróży następcy tronu książę Władczy jest...
        - Księciem - wycedziłem przez zęby. - Nadanie mu mniej godnego tytułu byłoby równoznaczne ze zdradą. Podobnie jak nazwanie go królem, skoro nim nie jest. Albo małżonką następcy tronu.
        Pozwoliłem, by do koniuszego z Księstwa Rolnego dotarła groźba. Nie zamierzałem otwarcie oskarżać go o zdradę, bo wówczas musiałby zapłacić życiem. Nawet taki pompatyczny dureń jak Lancet nie zasługiwał na śmierć za naśladowanie pozy swojego pana. Oczy zaokrągliły mu się jak spodki.
        - Nie chciałem nic...
        - I nic się nie stało - wpadłem mu w słowo. - Trzeba tylko pamiętać, że nie sposób kupić konia od człowieka, który nie jest jego właścicielem. A konie z zamku w Koziej Twierdzy należą do króla.
        - Oczywiście - przytaknął Lancet. - Może to nie ten dokument. Musiała zajść jakaś pomyłka. Wrócę do mojego pana.
        - Rozsądna decyzja - odezwał się bez gniewu Pomocnik, wchodząc znowu w rolę mistrza Stajni.
        - Tak, no to chodźmy - burknął do swojego parobka koniuszy księcia Dziarskiego i poparł słowa szturchańcem. Chłopak obrzucił nas ponurym spojrzeniem. Trudno było mu się dziwić. Lancet z pewnością na nim wyładuje zły humor.
        - Myślisz, że wrócą? - zapytał cicho Pomocnik.
        - W przeciwnym wypadku książę Władczy będzie musiał oddać pieniądze księciu Dziarskiemu.
        Przez jakiś czas rozważaliśmy tę możliwość w milczeniu.
        - Co mam zrobić, kiedy wrócą?
        - Nic, jeśli nadal będą mieli tylko podpis księcia Władczego. Jeśli podpisze to król albo księżna Ketriken, będziesz musiał wydać Lancetowi konie.
        - Jedna z klaczy jest źrebna! - zaprotestował Pomocnik. - Brus ma wielkie plany co do tego źrebaka. Co mi powie, kiedy po powrocie nie zastanie tych koni?
        - Musimy zawsze pamiętać, że należą one do króla. Brus nie będzie cię winił za wykonanie wyraźnego rozkazu.
        - Wcale mi się to nie podoba. - Spojrzał mi w oczy, mocno zaniepokojony. - Nie doszłoby do tego w obecności Brusa.
        - Obawiam się, że nie masz racji. Nie wiń siebie. To pewnie najmniejsze z nieszczęść, jakie nas czekają przed końcem zimy. Swoją drogą, zawiadom mnie, jeśli rzeczywiście wrócą.
        Pokiwał smętnie głową, a ja odszedłem, straciwszy ochotę na wizytę w stajniach. Nie chciałem iść wzdłuż boksów i zastanawiać się, ile koni w nich zostanie do wiosny.
        Ruszyłem wolno przez podwórze, do zamku, schodami w górę, do własnej komnaty. Zatrzymałem się na podeście.
        “Książę Szczery?”
        Nic. Wyczuwałem w sobie jego obecność, mógł przesyłać mi swoją wolę, a czasami nawet myśli. Niestety, kiedy ja próbowałem sięgać ku niemu, odpowiadało milczenie. Bardzo mnie to irytowało. Gdybym potrafił niezawodnie posługiwać się Mocą, wielu nieszczęściom mógłbym zapobiec. Jeszcze raz przekląłem Konsyliarza za swoje krzywdy. Miałem talent Mocy, a on go zniszczył, zostawił w jakiejś przedziwnej, niemożliwej do obłaskawienia formie.
        A co z Pogodną? A co z Prawym? Co z innymi członkami kręgu Mocy? Dlaczego książę Szczery nie utrzymywał z nimi kontaktu, by poznać aktualne wydarzenia i obwieszczać swoją wolę?
        Lodowaty strach wpełznął mi do serca. Gołębie pocztowe z Księstwa Niedźwiedziego. Ognie sygnalne, członkowie kręgu Mocy na wieżach. Wszystkie połączenia między różnymi punktami królestwa a królem zdawały się zawodzić. A przecież to one właśnie gwarantowały jedność państwa i tworzyły królestwo z luźnej unii poszczególnych księstw. Dzisiaj, w tych trudnych czasach, potrzebowaliśmy ich bardziej niż kiedykolwiek dotąd. Dlaczego zawodziły?
        Postanowiłem zadać to pytanie Cierniowi. Miałem nadzieję, że mój mistrz wezwie mnie wkrótce. Zdarzało się to ostatnio coraz rzadziej i czułem się nieco odsunięty od jego spraw. A może i ja, pełniąc swą tajemną służbę, odsuwałem się od Ciernia? Może był to naturalny dystans pojawiający się między skrytobójcami?
        Dotarłem pod drzwi własnej komnaty akurat w momencie, kiedy zastukała w nie Różyczka.
        - Mogę ci w czymś pomóc? - zapytałem. Pochyliła się przede mną w niskim ukłonie.
        - Nasza pani, przyszła królowa, małżonka następcy tronu, księżna Ketriken, wyraziła życzenie, byś stawił się, panie, przed jej obliczem przy najbliższej możliwej sposobności.
        - To znaczy natychmiast, tak? - Próbowałem troszeczkę ją rozweselić.
        - Nie. - Zmarszczyła brewki. - “Przy najbliższej możliwej sposobności”. Czy coś przekręciłam?
        - Nie, nic. Kto ci tak wytrwale wpaja dworskie maniery? Westchnęła z głębi serca.
        - Mistrz Krzewiciel.
        - Krzewiciel powrócił już z letnich wojaży?
        - Dwa tygodnie temu, panie!
        - No proszę, jak ja o niczym nie wiem! Gdy tylko go spotkam, opowiem mu, jak dwornie do mnie przemówiłaś.
        - Dziękuję ci, panie. - Zapominając o dobrych manierach, ruszyła ku schodom w wesołych podskokach i popędziła w dół. Obiecujące dziecko. Nie miałem wątpliwości, że Krzewiciel kształcił ją na posłańca. Leżało to w zakresie jego obowiązków.
        Wszedłem do swojej komnaty tylko po ty, by zmienić koszulę, i zaraz udałem się do księżnej Ketriken. Zapukałem. Otworzyła Różyczka.
        - Właśnie pojawiła się najbliższa możliwa sposobność - oznajmiłem i tym razem zostałem nagrodzony uśmiechem, który rzeźbił dołeczki w policzkach dziewczynki.
        - Zechciej wejść, panie. Oznajmię mojej pani o twoim przybyciu. - Wskazała mi krzesło i zniknęła w przejściu do następnej komnaty. Dobiegał stamtąd przyciszony szmer kobiecych głosów. Przez otwarte drzwi dostrzegłem damy dworu z igłami w dłoniach, rozświergotane nad jakąś robótką. Księżna Ketriken wysłuchała Różyczki, po czym przeprosiła damy i wyszła do mnie.
        Gdy stanęła przede mną, nie mogłem od niej oderwać wzroku. Niebieska suknia podkreślała błękit oczu. Ciepły słoneczny blask ostatnich jesiennych dni zapalił w jej włosach złote błyski. Kiedy wreszcie dotarło do mnie, że się bezczelnie gapię, spuściłem wzrok. Wstałem natychmiast i skłoniłem się zgodnie z wymogami etykiety. Nie czekała, aż się wyprostuję.
        - Odwiedzałeś ostatnio króla? - zapytała bez żadnych wstępów.
        - Nie w ciągu minionych kilku dni, pani.
        - Więc zrób to dziś wieczór. Troskam się o niego.
        - Wedle twego życzenia, pani. - Czekałem. Z pewnością nie po to mnie wezwała.
        Po jakiejś chwili westchnęła lekko.
        - Bastardzie, jestem tu samotna jak nigdy w życiu. Czy nie mógłbyś bywać u mnie częściej i traktować te wizyty mniej oficjalnie?
        Nagła zmiana nastroju wytrąciła mnie z równowagi.
        - Oczywiście - odparłem, jednak nadal oficjalnym tonem. “Niebezpieczeństwo” - szepnął Ślepun.
        “Jak to?”
        “To nie twoja samica. Należy do przewodnika stada”.
        Jakbym wymacał językiem bolący ząb. Wstrząsnęło mną to odkrycie. Rzeczywiście, istniało tu realne niebezpieczeństwo, przed którym musiałem się strzec. Księżna Ketriken była moją panią, lecz ja nie byłem księciem Szczerym, a co za tym idzie, nie wolno mi było kochać małżonki następcy tronu, choćby i mocno waliło mi serce na jej widok.
        Byliśmy jednak zaprzyjaźnieni. Dowiodła tego w Królestwie Górskim. Winien jej byłem dodawanie otuchy, a to może czynić tylko przyjaciel.
        - Byłam u króla. - Gestem zaprosiła mnie, bym usiadł obok niej. Różyczka przyniosła swój stołeczek i usadowiła się u stóp księżnej Ketriken. Choć poza nami nie było w komnacie nikogo, przyszła królowa ściszyła głos. - Zapytałam, dlaczego nie zostałam wezwana, kiedy przybył posłaniec. Zdawał się zdziwiony tym pytaniem. Zanim zdążył cokolwiek odpowiedzieć, pojawił się książę Władczy. Powiedziałabym, że przybył w pośpiechu. Jakby ktoś pobiegł go zawiadomić o mojej wizycie, a on natychmiast porzucił wszelkie inne zajęcia i pobiegł do króla.
        Smutno pokiwałem głową.
        - Uniemożliwił mi rozmowę z królem - ciągnęła księżna. - Nalegał, bym jemu pozwoliła wszystko wytłumaczyć. Twierdził, że posłaniec został skierowany bezpośrednio do komnat królewskich, a on sam spotkał go przypadkiem. Kazał chłopcu odpocząć i naradził się z monarchą. Razem zdecydowali, że nic już nie da się zrobić. Następnie król Roztropny polecił mu zaanonsować decyzję zebranej szlachcie oraz publicznie wyjaśnić kwestie stanu skarbca. Wedle słów księcia Władczego widać w nim dno, więc każdego miedziaka należy trzy razy obrócić w dłoni. Księstwo Niedźwiedzie musi samo dbać o siebie, tak mi powiedział. A kiedy zapytałam, czy nie należy ono do Królestwa Sześciu Księstw, oznajmił, że to jedno księstwo zawsze nad dobro całego królestwa przedkładało własne interesy. Uznał za irracjonalne oczekiwanie, że Księstwo Kozie będzie przez długi czas chroniło wybrzeża tak daleko wysunięte na północ. Bastardzie, czy wiesz, że Wyspy Pobliskie zostały oddane Zawyspiarzom?
        Zachwiałem się jak od ciosu.
        - To nie może być prawda! - wybuchnąłem gwałtownie.
        - Książę Władczy twierdzi inaczej. Powiedział, że Szczery zdecydował, jeszcze przed wyjazdem, iż nie ma realnej nadziei na obronę tego terytorium przed Zawyspiarzami. Dlatego zawrócił “Wytrwałą”. Podobno porozumiał się Mocą z Bystrym, członkiem kręgu Mocy umieszczonym na pokładzie, i nakazał mu zawrócić statek do macierzystego portu, by można było rozpocząć jego remont.
        - Ten statek był remontowany tuż po żniwach. Potem został wysłany na morze, miał strzec wybrzeża pomiędzy Zatoką Pieczęci a Mewami, czekać w gotowości na wypadek, gdyby go potrzebowały Wyspy Pobliskie. O to zresztą prosił kapitan: chciał jak najlepiej wyszkolić załogę na zimowych wodach. Książę Szczery nie pozostawiłby tego fragmentu wybrzeża bez ochrony. Jeśli Zawyspiarze ustanowią swoją siedzibę na Wyspach Pobliskich, nigdy nie zaznamy wytchnienia. Będą nas stamtąd nękali i zimą, i latem.
        - Książę Władczy uważa, że już tak się stało i jedyną naszą nadzieję widzi w negocjacjach. - Księżna badawczym wzrokiem zaglądała mi w twarz.
        Przygarbiłem się, ogłuszony. Czy to wszystko prawda? Jak to możliwe, że o niczym nie wiedziałem? Pulsowało we mnie także pełne oburzenia niedowierzanie księcia Szczerego.
        - Następca tronu nie zamierzał się układać z Zawyspiarzami - rzekłem stanowczo. - Chyba że za pośrednictwem miecza.
        - Więc oddanie wysp nie jest faktem trzymanym przede mną w tajemnicy, by mi oszczędzić zgryzoty? Książę Władczy sugerował, że Szczery ukrywał przede mną podobne decyzje, gdyż dla mnie byłyby one nie do pojęcia. - Głos jej drżał. Nie do pojęcia było dla niej pozostawienie Wysp Pobliskich na pastwę Zawyspiarzy. Bolało ją też, że mąż nie uznał jej za godną zaufania. Tak bardzo chciałem wziąć ją w ramiona, uspokoić i utulić...
        - Pani - odezwałem się ochryple. - Przyjmij moje słowa z równą ufnością, jakby je wypowiedział sam książę Szczery. Odszukam źródło sieci kłamstw i rozetnę ją bezlitośnie. Zobaczymy, jaką rybę znajdziemy w środku.
        - Czy mogę ufać, że uczynisz to dyskretnie, Bastardzie?
        - Pani, jesteś jedną z nielicznych osób znających mój fach. Wszak wiesz, że wymaga on zachowania dyskrecji.
        Skinęła głową z powagą.
        - Jak się domyślasz, król nie zaprzeczył niczemu. Ale też nie wydawał się śledzić uważnie słów swego syna. Był... był jak dziecko słuchające rozmowy dorosłych, przytakujące, lecz rozumiejące niewiele... - Spuściła wzrok na Różyczkę, siedzącą wiernie u jej stóp.
        - Pójdę do króla. I przyrzekam, wkrótce zdobędę odpowiedzi na twoje pytania, pani.
        - Przed przybyciem księcia Krzepkiego - podkreśliła. - Muszę do tego czasu znać prawdę. Przynajmniej tyle jestem mu winna.
        - Będziemy mogli mu ofiarować znacznie więcej, pani - przyrzekłem. Czułem ciężar szmaragdów ukrytych w miękkim woreczku. Wiedziałem, że królowa ich nie pożałuje.
      
20. NIESZCZĘŚCIA
        
        W ciągu lat wojny ze szkarłatnymi okrętami Królestwo Sześciu Księstw ucierpiało srodze. Lud królestwa nauczył się wówczas nienawidzić Zawyspiarzy.
        W czasach naszych dziadów i ojców byli oni piratami, ale i zamorskimi kupcami. Ataków dokonywały pojedyncze okręty, od czasów króla Mądrego nie prowadziliśmy z nimi prawdziwej wojny. I choć pirackie napaści zdarzały się dość często, ciągle jednak daleko im było do liczby statków przybijających do naszych wybrzeży w celach handlowych. Członkowie szlacheckich rodów otwarcie przyznawali się do więzów krwi łączących ich z Zawyspiarzami; niejedna rodzina miała kuzynów na Wyspach Zewnętrznych.
        W dobie morderczych ataków i zakażenia kuźnicą ustały wszelkie przyjazne stosunki z Zawyspiarzami. Zwyczajowo ich statki częściej zawijały do naszych portów, niż nasi kupcy zaglądali do skutych lodem przystani na północy i przesmyków z bystrym prądem, więc teraz handel zamarł całkowicie. Lud Królestwa Sześciu Księstw nie wiedział nic o swoich tamtejszych krewnych. Zawyspiarz stał się synonimem wroga i wszystkie zawyspiarskie statki miały w naszych oczach szkarłatne kadłuby.
        Jeden tylko spośród mieszkańców Królestwa Sześciu Księstw, Cierń Spadająca Gwiazda, osobisty doradca króla Roztropnego, podjął się podróży na Wyspy Zewnętrzne w tych niebezpiecznych czasach. Z jego dzienników dowiadujemy się, co następuje:
        “Nie znaliśmy w Królestwie Sześciu Księstw imienia Kebal Żelaznoręki. Na Wyspach Zewnętrznych mało kto śmiał je choćby wyszeptać. Mieszkańcy z rzadka rozsianych osad tamtej ziemi nigdy nie podlegali żadnemu władcy i Kebala Żelaznorękiego także nie uważano za króla. Był raczej złowieszczą siłą, niczym północny mroźny wiatr, który tak oblepia takielunek lodem, że potrafi zatopić statek.
        Niewielu spotkałem ludzi, którzy nie obawiali się opowiedzieć, jak Kebal Żelaznoręki zbudował swoją potęgę. Na początek podporządkował sobie poszczególne statki pirackie. Mając je w ręku, zaczął rekrutować najlepszych nawigatorów, najzdolniejszych kapitanów i najzręczniejszych wojowników, jacy żyli w rozrzuconych po całych wyspach osadach. Kto odrzucał jego ofertę, wkrótce miał rodzinę zarażoną eskralem, czy też, jak my to nazwaliśmy - dotkniętą kuźnicą. Kebal nie zabijał opornych, chciał, żeby rozpamiętywali skutki odmowy po kres swoich dni. Większość z nich była zmuszona uśmiercić krewnych własnymi rękoma. Zawyspiarskie niepisane prawa, regulujące obowiązki głowy domu, są wyjątkowo srogie. Wkrótce mało kto śmiał odrzucić ofertę Kebala Żelaznorękiego. Niektórzy uciekli, a wówczas ich rodziny zapłaciły cenę eskralu. Inni wybrali samobójstwo, lecz ich bliscy nie zostali oszczędzeni.
        Nawet mówienie źle o Kebalu Żelaznorękim ściągało na nieostrożnego nieszczęśnika eskral. Ubogie są okruchy wiedzy, które z najwyższym trudem udało mi się zebrać w czasie długiej wyprawy. Plotki i bajdy spisuję także, choć są nieliczne na podobieństwo czarnych owiec w białym stadzie. A oto i one: słychać o białym statku, który pojawia się, by zabierać dusze. Nie zabijać ludzi, ale właśnie zabierać dusze. Ludzie szepczą także o bladej kobiecie, której obawia się nawet Kebal Żelaznoręki. Wielu wspomina o nadejściu «lodowych wielorybów» - lodowców. Zawsze obecne w wyższych partiach gór, schodziły w wąskie doliny, teraz jednak przesuwają się szybciej. Prędko pokrywają resztki ornej ziemi Wysp Zewnętrznych, a jednocześnie - czego nie mógł lub nie chciał mi nikt wytłumaczyć - przynoszą «odmianę wody»”.
        
        * * *
        
        Poszedłem do króla jeszcze tego samego wieczoru. Nie bez drżenia w sercu. Na pewno nie zapomniał naszej ostatniej rozmowy o księżniczce Hożej. Napomniałem siebie stanowczo, że nie idę do króla z powodów osobistych, lecz w sprawach księcia Szczerego i jego małżonki. Zapukałem do drzwi i Osiłek z ponurą miną wpuścił mnie do środka. Monarcha siedział przy kominku. Trefniś, przycupnięty u jego stóp, zadumany patrzył w ogień. Król Roztropny podniósł na mnie wzrok. Powitał mnie ciepło, kazał usiąść i zapytał, jak minął dzień. Słysząc to, zdumiony spojrzałem na błazna. Odpowiedział gorzkim uśmiechem.
        Król traktował mnie nad podziw łaskawie.
        - Jak tam, chłopcze, co dzisiaj porabiałeś?
        - Miałem... bardzo męczący dzień, wasza wysokość.
        - Doprawdy? W takim razie musisz napić się czegoś ciepłego. Ten wywar działa cuda na nadwerężone nerwy. Błaźnie, nalej chłopcu kubek.
        - Z ochotą, wasza wysokość. Na twój rozkaz, panie, zrobię to jeszcze chętniej, niż zrobiłbym z własnej woli. - Z zadziwiającą skwapliwością karzeł skoczył na równe nogi. Na brzegu kominka stał brzuchaty gliniany garniec z jakimś wywarem. Z niego to trefniś nalał mi pełen kubek i podał ze słowami: - Pij tak ochoczo, jak pije nasz król, a będziesz miał udział w jego pogodzie ducha.
        Wziąłem naczynie z jego dłoni i podniosłem do ust. Powąchałem opary, ostrożnie umoczyłem język. Pachniało mocnymi przyprawami korzennymi, przyjemnie mrowiło w język. Odstawiłem kubek z uśmiechem.
        - Smaczny wywar, ale czy nie powoduje nałogu? - zapytałem króla.
        Mój pan uśmiechnął się do mnie.
        - Nie w tak niewielkiej ilości. Osiłek zapewnił mnie, że te zioła dobrze mi zrobią na nerwy i na apetyt.
        - Tak, rzeczywiście świetnie wpływają na apetyt - zagruchał błazen - bo im więcej się ich przyjmuje, tym bardziej pożąda. Wypij szybko swoją porcję, Bastardzie, gdyż bez wątpienia lada moment będziesz miał towarzystwo. Im więcej wypijesz, tym mniejszą częścią będziesz musiał się dzielić.
        W tym momencie w drzwiach pojawił się książę Władczy.
        - Ach, jeszcze jeden gość! - król Roztropny zachichotał ucieszony. - To będzie naprawdę wesoły wieczór. Siadaj, synu, siadaj. Bastard właśnie wspomniał, że miał męczący dzień. Poczęstowałem go moją wyśmienitą herbatką.
        - Bez wątpienia dobrze mu zrobi - przytaknął książę Władczy z zadowoleniem. Zwrócił się do mnie z uśmiechem. - Miałeś przykry dzień, Bastardzie?
        - Bardzo. Najpierw doszło do nieporozumienia w stajniach. Jeden z ludzi księcia Dziarskiego twierdził, że jego pan kupił cztery królewskie konie. Między innymi Klifa, doskonałego ojca koni zaprzęgowych. Musiała zajść jakaś pomyłka, gdyż dokumenty nie były podpisane przez króla.
        - Ach, to! - król zachichotał ponownie. - Władczy musiał z nimi do mnie wrócić. Całkiem zapomniałem podpisać. Ale już jutro konie będą w drodze do Księstwa Rolnego. Książę Dziarski powinien być zadowolony. To świetne konie. Zrobił dobry interes.
        - Nie spodziewałem się kiedykolwiek ujrzeć wyprzedaży najlepszych zwierząt Koziej Twierdzy - rzekłem spokojnie, patrząc na księcia Władczego.
        - I ja także nie. Ale skarbiec jest próżny i musimy się chwytać wszelkich sposobów. - Mierzył mnie przez chwilę chłodnym wzrokiem. - Owce i bydło także będziemy musieli wyprzedawać. Zresztą i tak nie mamy dla nich paszy na zimę. Lepiej sprzedać zwierzęta, niż patrzeć, jak zdychają z głodu.
        Byłem wzburzony.
        - Dlaczego brakuje nam paszy? Przecież plony były bogate. Czasy są trudne, to prawda, ale...
        - Jesteś zdziwiony, bo niewiele wiesz. Kiedy w towarzystwie mojego brata nurzałeś się w wojennej chwale, ja trudziłem się, by pokryć koszty waszego widzimisię. A teraz skarbiec królestwa świeci pustkami. Jutro będę musiał powiedzieć robotnikom pracującym przy budowie okrętów, że nie ma pieniędzy na wypłaty ani na kupno surowców, potrzebnych do ukończenia dzieła.
        Wyraźnie czułem rozdrażnienie księcia Szczerego.
        - Czy to wszystko prawda, wasza wysokość? - zwróciłem się do króla.
        Król Roztropny drgnął. Spojrzał na mnie, zamrugał kilka razy.
        - Przecież już podpisałem te dokumenty, tak? - Wydawał się zdziwiony, myślami najwyraźniej wrócił do początku rozmowy. Zupełnie nie śledził dalszej wymiany zdań. Błazen milczał. - Byłem przekonany, że już złożyłem podpis. Wobec tego przynieś mi te papierzyska. Skończmy już z nimi i radujmy się nareszcie miłym wieczorem.
        - Co należy czynić wobec sytuacji w Księstwie Niedźwiedzim? Czy to prawda, że wróg opanował część Wysp Pobliskich?
        - Sytuacja w Księstwie Niedźwiedzim - powtórzył król. Zamilkł, pogrążył się w zamyśleniu. Pociągnął łyk wywaru.
        - Nic się nie da zrobić - oznajmił smutno książę Władczy. I dodał: - Nadszedł czas, by Księstwo Niedźwiedzie samo zajęło się swoimi sprawami. Nie możemy zubażać całego królestwa dla obrony kawałka skalistego wybrzeża. Zawyspiarze zajęli kilka pokrytych wiecznym lodem skał. Życzę im tam wszystkiego najlepszego. Musimy dbać o swój lud, musimy odbudować miasta.
        Na próżno czekałem, że król Roztropny się zbudzi, że powie coś w obronie Księstwa Niedźwiedziego.
        - Przeprawa nie jest pokrytą wiecznym lodem skałą, lecz miastem. A raczej była, nim padła ofiarą szkarłatnych okrętów. Czyżby Księstwo Niedźwiedzie przestało być częścią królestwa? - Patrzyłem na króla, próbując pochwycić jego wzrok. - Wasza wysokość, błagam, wezwij Pogodną. Każ jej połączyć się Mocą z księciem Szczerym, żebyście się mogli razem naradzić.
        Książę Władczy nagle znużył się tą grą w kotka i myszkę.
        - Od kiedy to psiarczyk jest biegły w polityce? - zapytał napastliwie. - Nie potrafisz zrozumieć, że monarcha może podejmować decyzje bez pozwolenia następcy tronu? Czy może podajesz w wątpliwość rozkazy władcy, Bastardzie? Czy aż do tego stopnia zapomniałeś, gdzie twoje miejsce? Szczery cię faworyzował, może twoje przygody z toporem w ręku także wbiły cię w zarozumiałość. Ale mój starszy brat uznał za stosowne gonić za chimerą i to ja zostałem na straży, obarczony zadaniem dbania o dobro królestwa.
        - Byłem obecny, gdy poparłeś, panie, ideę wyprawy na poszukiwanie Najstarszych - przypomniałem mu.
        Król błądził myślami gdzieś daleko. Patrzył w ogień.
        - Zauważyłem, że za dużo sobie pozwalasz. - Książę udał, że mnie nie słyszy. - Jadasz na poczesnym miejscu przy stole, ubierasz się jak książę krwi i na dodatek uważasz, że daje ci to prawa, a nie obarcza obowiązkami. Należy ci przypomnieć, kim naprawdę jesteś, bękarcie. - Umilkł na chwilę. Odniosłem wrażenie, że obliczał, na ile szczerze może się wyrazić w obecności króla. - Ty - podjął przyciszonym głosem, tonem słodkim jakby śpiewał pieśń minstrela - jesteś nieślubnym bachorem książątka, które nawet nie miało odwagi żyć jako następca tronu z plamą na honorze. Jesteś wnukiem nieżyjącej królowej, pochodzącej z plebsu. Jej pierworodny, mając własną matkę za wzór kobiecości, upodobał sobie jakąś pospolitą dziewkę, z którą spłodził ciebie. Przybrałeś sobie imię Bastard Rycerski Przezorny, lecz jesteś tylko bezimiennym psiarczykiem. Ciesz się, że nie odsyłam cię na powrót do stajni, że godzę się z twoją obecnością w zamku.
        Nie mam bladego pojęcia, co czułem ja sam. Ślepun warczał groźnie, książę Szczery był bliski bratobójstwa. Zerknąłem na króla Roztropnego. Trzymał kubek z wywarem w obu dłoniach, nieobecny wzrok utkwił w płomieniach. Kącikiem oka dostrzegałem błazna. W jego bezbarwnych oczach czaił się strach, strach tak wielki, jakiego dotąd nie widziałem. A przecież błazen patrzył nie na księcia Władczego, lecz na mnie.
        Nagle zdałem sobie sprawę, że się podniosłem i stoję nad księciem Władczym. W jego oczach także dostrzegałem strach, ale również błysk triumfu. Wystarczyło, żebym go uderzył, a mógłby zawołać straże. Byłbym winien zdrady. On by mnie za to powiesił. Poczułem, jak napina mi się tkanina koszuli na ramionach i na piersiach, tak rozsadzała mnie wściekłość. Starałem się ochłonąć, rozluźnić, otworzyć zwinięte pięści.
        “Spokój! - nakazałem im obu. - Inaczej zginę”.
        Odezwałem się, gdy odzyskałem panowanie nad głosem.
        - Wiele stało się dla mnie jasne dziś wieczór - rzekłem spokojnie. Odwróciłem się do króla. - Wasza wysokość, życzę miłego wieczoru i proszę o zezwolenie na odejście.
        - Tak? Ach, więc... więc miałeś trudny dzień, chłopcze?
        - W rzeczy samej, panie mój i królu.
        Patrzył na mnie zdziwiony, zamrugał kilka razy.
        - Dobrze. Może lepiej idź odpocząć. Ja też powinienem się położyć. Błaźnie, czy moje łoże gotowe? Proszę mi je nagrzać. Ostatnimi dniami tak marznę nocami! Ha! Dniami nocami! Proszę, oto okruch nonsensu dla ciebie, błaźnie. Jak to się powinno powiedzieć, żeby było dobrze?
        Trefniś skłonił się przed królem nisko.
        - Ja bym powiedział, że ostatnimi dniami czuć tu chłód śmierci także nocami, wasza wysokość. Zimno, które może zjeżyć włosy na głowie. Może nawet zabić. Bardziej się rozgrzeję chowając w twoim cieniu, niż stając przed słońcem twego życia.
        Król zachichotał.
        - Nie ma w tym za grosz sensu, błaźnie. Ale ty zawsze pleciesz bzdury. Dobrej nocy wszystkim i do łóżek, chłopcy, do łóżek.
        Uciekłem, gdy książę Władczy bardziej oficjalnie życzył ojcu dobrej nocy. Pośpieszyłem do swojej komnaty. Miałem zamiar posłuchać rady karła i raczej schronić się u Ciernia, niż z pokorą znosić nienawiść królewskiego syna.
        Resztę tego wieczoru spędziłem samotnie. Sikorka z pewnością na mnie czekała i dziwiła się, że do niej nie stukam. Nie potrafiłem wykrzesać z siebie energii, by skradać się po schodach i przemykać korytarzami, ciągle w strachu, że ktoś wyjdzie nagle z którychś drzwi i zapyta, co tutaj robię. Kiedyś tęskniłem za ciepłem Sikorki, za jej czułością, za niezmierzonym spokojem. Teraz się to zmieniło. Teraz obawiałem się ukradkowości naszych spotkań oraz strzeżenia siebie, które nie kończyło się nawet za zamkniętymi drzwiami jej izdebki. Gdyż był ze mną książę Szczery. Przychodząc do Sikorki, zawsze musiałem pilnować własnych uczuć i myśli, żeby nie wplątać ukochanej w połączenie z księciem.
        Odłożyłem zwoje, nie próbowałem ich już badać. Zresztą jaki teraz byłby pożytek z nauk o Najstarszych? Książę Szczery przekona się, gdzie leży prawda.
        Rzuciłem się na łóżko i gapiłem w sufit. Nawet kiedy leżałem w ciszy i bezruchu, nie mogłem odnaleźć w sobie spokoju. Połączenie z księciem było dla mnie niczym hak wbity w żywe ciało. Tak musi się czuć ryba złapana na wędkę. Więź ze Ślepunem była inna, na głębszym poziomie, bardziej subtelna, choć przecież wilk był przy mnie zawsze. Te dwa poziomy mojej świadomości nigdy nie spały, nigdy nie dawały mi odpocząć.
        Kilka godzin później, gdy świece się wypaliły, a ogień na kominku prawie zagasł, Cierń bezszelestnie otworzył dla mnie drzwi. Podniosłem się i poszedłem. Z każdym krokiem po zimnych schodach narastał we mnie gniew. Nie taki, który prowadzi do wyzwisk i ciosów. To był gniew zrodzony w równym stopniu ze znużenia i zawiedzionych nadziei, co z każdej doznanej krzywdy. To był gniew, który prowadził do kompletnego poddania się, zaniechania wszelkiej walki.
        - Dłużej tego nie zniosę - powiedziałem od progu.
        - Czego? - zapytał Cierń.
        Zgarbiony nad przybrudzonym kamiennym stołem ubijał coś w moździerzu. W jego głosie zabrzmiała prawdziwa troska. Wysoki, chudy, stary skrytobójca. Poznaczony bliznami. Włosy miał już prawie całkiem białe. Ubrany w znajomą szarą tunikę z wełny, zawsze poplamioną i poprzepalaną. Ilu ludzi zabił dla swego pana? Posłuszny słowu lub gestowi króla Roztropnego. Bez pytania, wierny przysiędze. A przecież był człowiekiem szlachetnym i delikatnym. Nagle musiałem mu zadać pytanie, pytanie ważniejsze niż odpowiedź.
        - Cierń, czy kiedykolwiek zabiłeś człowieka z własnej woli? Wydawał się zdziwiony.
        - Z własnej woli? - Tak.
        - W obronie swojego życia?
        - Tak. To znaczy... nie w interesie króla. Czy zabiłeś... żeby ułatwić sobie życie?
        - Oczywiście, że nie!
        - Dlaczego nie? - naciskałem. Spojrzał na mnie z niedowierzaniem.
        - Nie zabija się ludzi dla wygody. To się nazywa morderstwo, chłopcze.
        - Chyba że czyni się to dla króla.
        - Chyba że czyni się to dla króla - zgodził się gładko.
        - Cierń, czy zabijasz dla siebie, czy dla króla Roztropnego, jaka to różnica?
        Westchnął i odsunął miksturę, nad którą się mozolił. Obszedł koniec stołu, siadł na wysokim stołku.
        - Pamiętam, jak sam zadawałem te pytania. Tyle że ja zadawałem je sobie, bo gdy byłem w twoim wieku, mój mistrz dawno nie żył. - Zajrzał mi głęboko w oczy. - Wszystko sprowadza się do kwestii zaufania, chłopcze. Czy ufasz swemu panu? A powinien on znaczyć dla ciebie więcej niż dziadek czy stryj. Więcej niż dobrotliwy stary Roztropny albo wspaniały, otwarty Szczery. Musi być sercem królestwa, osią koła. Jeśli tak jest i jeśli wierzysz, że Królestwo Sześciu Księstw warte jest twojego zachodu, że dobro całego ludu zależy od wymierzania królewskiej sprawiedliwości, wówczas, cóż...
        - Można zabijać dla króla.
        - Właśnie.
        - Czy zabiłeś kiedyś wbrew swemu przekonaniu?
        - Masz dzisiaj mnóstwo pytań - pohamował mnie Cierń spokojnie.
        - Może zbyt długo pozwoliłeś mi borykać się z nimi samemu. Kiedy spotykaliśmy się prawie co noc i często rozmawialiśmy, byłem ciągle zajęty, nie myślałem tak dużo. Teraz myślę.
        Pokiwał głową.
        - Myśleć nie zawsze... warto. Tak. Zabiłem wbrew swemu przekonaniu. I znów wszystko sprowadza się do kwestii zaufania. Musiałem wierzyć, że ten, kto wydaje rozkaz, wie więcej niż ja. I jest mądrzejszy, bo więcej widzi.
        Ucichłem.
        - Wejdź wreszcie - rzekł Cierń. - Nie stój w przeciągu. Napijemy się wina, a potem muszę z tobą porozmawiać o...
        - Czy zabiłeś kiedyś wyłącznie na podstawie własnego przekonania? Dla dobra królestwa.
        Przez dłuższą chwilę Cierń, wyraźnie zakłopotany, tylko mi się przyglądał. Nie odwróciłem wzroku. W końcu to on przesłonił oczy powiekami, przeniósł spojrzenie na swoje stare, pokryte papierową skórą dłonie, potarł palcami błyszczące czerwone blizny.
        - Nie starałem się wyrabiać w sobie takiego przekonania. - Nagle podniósł na mnie wzrok. - Nigdy nie chciałem tego ciężaru, nigdy go nie akceptowałem. To nie nasza rola, chłopcze. Decyzja należy do króla.
        - Nie mów do mnie “chłopcze” - zażądałem, dziwiąc samego siebie. - Jestem Bastard Rycerski.
        - Z akcentem na “bastard” - podkreślił Cierń szorstko. - Jesteś nieprawym owocem związku człowieka, który zrzekł się korony. I tym gestem oddalił od siebie konieczność podejmowania decyzji. Nigdy nie będziesz królem, Bastardzie, ani nawet prawdziwym członkiem rodu królewskiego. Jesteśmy skrytobójcami.
        - Dlaczego pozwalamy truć króla? - zapytałem szczerze. - Ja o tym wiem, ty o tym wiesz. Król jest odurzany ziołami, które otępiają mu umysł, a kiedy nie potrafi myśleć, dostaje następne, po których jeszcze bardziej traci zmysły. Znamy bezpośrednie źródło tych działań i podejrzewam, że jest to źródło jedyne. Ciągle jednak przyglądamy się bezczynnie, jak król słabnie. Dlaczego? Gdzie w tym jest miejsce na zaufanie?
        - Nie wiem, komu ufasz - Cierń ciął słowami jak nożem. - Sądziłem, że mnie. Że wierzysz, iż wiem więcej niż ty i jestem lojalny w stosunku do króla.
        Tym razem ja spuściłem wzrok. Po jakimś czasie wolno podszedłem do szafki, w której Cierń trzymał wino i kielichy. Wyjąłem tacę, nalałem trunku z karafki w dwa puchary. Zaniosłem tacę na mały stolik przy ogniu. Usiadłem na kamiennym obmurowaniu kominka, jak to czyniłem od wielu lat. Po chwili mój mistrz zbliżył się także i zajął miejsce w swoim miękko wyściełanym fotelu. Poniósł kielich z tacy, upił łyk.
        - Miniony rok nie był łatwy dla żadnego z nas.
        - Tak rzadko mnie wzywałeś. I miałeś przede mną tyle tajemnic. - Wbrew mym staraniom zabrzmiało to jak oskarżenie.
        Cierń uśmiechnął się zjadliwie.
        - A ty jesteś przyjacielem otwartym i szczerym bez granic, więc masz do mnie żal, tak? - Roześmiał się głośno. Potem znowu umoczył usta w winie i podniósł na mnie wzrok. Iskierki rozbawienia wciąż błyszczały w jego ciemnych oczach. - Nie patrz na mnie tak groźnie, chłopcze. Nie chciałem od ciebie niczego, czego ty nie oczekiwałeś ode mnie. Mistrz ma prawo oczekiwać wiary i zaufania od swojego ucznia.
        - Ufam ci i wierzę - rzekłem po chwili. - Masz rację. Ja także mam swoje tajemnice i spodziewam się, że mi zaufasz. Tyle że moje tajemnice nie krępują ciebie tak jak twoje mnie. Widzę, co dymy i wywary Osiłka robią z naszym królem. Chcę zabić pokojowca i przywrócić zdrowie królowi. A dalej chcę... wyeliminować źródło zatrucia.
        - Chcesz więc zabić mnie?
        Jakby mi ktoś wylał na głowę wiadro zimnej wody.
        - Ty preparujesz trucizny, które Osiłek podaje królowi? - Byłem pewien, że się przesłyszałem.
        Pokiwał wolno głową.
        - Przynajmniej niektóre. Prawdopodobnie te, które ciebie jątrzą najbardziej.
        Serce zmieniło mi się w bryłę lodu.
        - Cierń, ale... dlaczego?
        Zacisnął wargi. Odezwał się dopiero po dłuższym czasie.
        - Tajemnice króla są jego wyłączną własnością. Nie mogę ich zdradzać, nawet jeśli moim zdaniem przekazywałbym je w bezpieczne ręce. Gdybyś tylko zechciał myśleć, poznałbyś moje sekrety, gdyż ich przed tobą nie ukrywam. I mógłbyś wyciągnąć wiele własnych wniosków.
        Poprawiłem polana w kominku.
        - Cierń, jestem taki zmęczony. Nie mam siły na zabawy słowne. Nie możesz mi tego po prostu powiedzieć?
        - Oczywiście, że mogę, ale to by się kłóciło z moim przyrzeczeniem złożonym królowi. Już same moje czyny są wystarczająco złe.
        - Dzielisz włos na czworo! - zezłościłem się.
        - Być może, ale to moje włosy - odparł spokojnie. Rozwścieczyło mnie jego opanowanie. Postanowiłem skończyć tę niedorzeczną rozmowę.
        - Po co mnie wezwałeś? - spytałem bezbarwnym tonem. Po twarzy Ciernia przemknął cień.
        - Może po prostu chciałem się z tobą zobaczyć. Może uprzedzić cię, żebyś nie zrobił czegoś głupiego. Wiele się teraz dzieje, niektóre wypadki bardzo cię martwią. Podzielam twoje obawy. Niestety, na razie musimy się poruszać po wyznaczonych ścieżkach. Z wiarą i zaufaniem. Na pewno wierzysz, że książę Szczery zjawi się tu przed wiosną i przywróci porządek.
        - Sam nie wiem - przyznałem. - Zaszokowało mnie, że się wypuścił na tę absurdalną wyprawę. Powinien był zostać i realizować poprzedni plan. Zanim wróci, połowa jego królestwa popadnie w ruinę albo zostanie rozdana czy rozsprzedana, jeśli książę Władczy dalej będzie się tak szarogęsił.
        - “Jego” królestwo to nadal królestwo króla Roztropnego. Pamiętasz o tym? Może Szczery ufa, że ojciec je ochroni.
        - Nie wydaje mi się, żeby król Roztropny potrafił ochronić samego siebie. Widziałeś go ostatnio?
        Cierń zacisnął wargi.
        - Tak - wydusił. - Widuję króla, gdy nie widzi go nikt inny. Nie jest tak słaby na umyśle jak na ciele, choć ty najwyraźniej sądzisz przeciwnie.
        Pokręciłem głową.
        - Gdybyś go zobaczył dziś wieczór, podzielałbyś moje obawy.
        - Z jakiego powodu sądzisz, że nie podzielani? - Teraz Cierń był rozdrażniony.
        Nie miałem zamiaru go rozgniewać, tyle że cokolwiek powiedziałem, wszystko obracało się przeciwko mnie. Pociągnąłem łyk wina, utkwiłem wzrok w płomieniach.
        - Czy pogłoski o Wyspach Pobliskich są prawdziwe? - zapytałem wreszcie, gdy odzyskałem panowanie nad głosem.
        Cierń westchnął ciężko, przetarł oczy chudymi dłońmi.
        - Jak w każdej plotce, jest i tu ziarno prawdy. Możliwe, że Zawyspiarze założyli tam bazę wypadową. Nie mamy pewności. Oczywiście, nie oddaliśmy im Wysp Pobliskich. Jak słusznie zauważyłeś, mogliby wówczas atakować nas bez względu na porę roku.
        - Książę Władczy zdaje się wierzyć, że można ich przekupić, że Wyspy Pobliskie i fragment wybrzeża Księstwa Niedźwiedziego zaspokoją ich apetyt. - Niemało mnie kosztował ton pełen szacunku, gdy wymawiałem imię najmłodszego księcia.
        - Wielu ludzi pokłada nadzieję w sprawczej mocy słowa - rzekł Cierń obojętnie. - Nawet jeśli wiedzą, że się mylą - dodał po chwili bardziej ponuro.
        - O co twoim zdaniem walczą Zawyspiarze? - spytałem. Zapatrzył się w ogień.
        - Oto jest zagadka. O co walczą Zawyspiarze? Właśnie tak przebiega nasz tor myślenia, Bastardzie. Sądzimy, że atakują nas, bo czegoś od nas chcą. Przecież gdyby tak było, do tej pory na pewno by tego zażądali. Znają nasze straty. A jednak nie chcą niczego. Po prostu atakują.
        - To nie ma sensu.
        - To nie ma sensu dla nas - poprawił mnie. - Ale jeśli nasze pierwotne założenie jest błędne?
        Patrzyłem na niego w skupieniu.
        - Jeśli nie chcą niczego poza tym, co już mają? Naród ofiar. Pustoszone miasta, podpalane osady, torturowani ludzie. Może to ich jedyny cel?
        - Szaleństwo - rzekłem wolno.
        - Możliwe. Ale jeśli rzeczywiście tak jest?
        - Wówczas nic ich nie powstrzyma. Można ich tylko zniszczyć.
        Pokiwał głową.
        - Myśl dalej.
        - Nie wystarcza nam statków nawet na obronę - zastanowiłem się chwilę. - Oby mity o Najstarszych okazały się prawdziwe. Bo moim zdaniem oni są naszą jedyną nadzieją.
        - Właśnie tak. Teraz widzisz sam, dlaczego popierałem wyprawę Szczerego.
        - Ona jest naszą jedyną nadzieją na przetrwanie.
        Długi czas siedzieliśmy razem, milczeliśmy patrząc w płomienie. Później wróciłem do łóżka, a wówczas prześladowały mnie koszmarne sny o księciu Szczerym walczącym o życie, podczas gdy ja stałem obok i bezczynnie się przyglądałem. Nie mogłem zabić żadnego z napastników, bo obiecałem królowi, że tego nie uczynię.
        
        * * *
        
        Dwanaście dni później przybył książę Krzepki, władca Księstwa Niedźwiedziego. Podróżował na czele grupy zbrojnych, ale bez przepychu. Towarzyszyły mu dwie córki; najstarsza sprawiała nadzór nad słaniem pomocy mieszkańcom Przeprawy.
        Dzień spędziłem w stajniach i w izbie żołnierskiej, łowiąc uchem rozmowy pospolitszych członków książęcego orszaku. Pomocnik doskonale się wywiązał ze swoich powinności; każde zwierzę z Księstwa Niedźwiedziego miało swoje miejsce i troskliwą opiekę. W kuchni i w koszarach przyjęto gości z tradycyjną serdecznością. Mimo to nie brakło twardych słów rzucanych przez ludzi z Księstwa Niedźwiedziego. Mówili otwarcie o wszystkim, co widzieli w Przeprawie, o tym jak wzywali ratunku i jak ich wołanie pozostało bez echa. Naszym żołnierzom wstyd było, że niewiele mogą powiedzieć w obronie króla Roztropnego. A kiedy wojownik nie może bronić czynów swego władcy, musi albo zgodzić się z krytyką, albo znaleźć inny temat do kłótni. Nie obyło się więc bez pojedynków na pięści. Zdarzało się to rzadko i dotyczyło doprawdy trywialnych spraw, lecz podobne bójki były nie znane dotychczas w Koziej Twierdzy, toteż budziły mój niepokój.
        Do wieczerzy ubrałem się starannie, nie będąc pewnym, kogo mogę spotkać ani co mnie czeka. Dwukrotnie tego dnia widziałem księżniczkę Hożą i za każdym razem udało mi się usunąć jej z drogi, zanim mnie zauważyła. Podejrzewałem, że przy kolacji zostanę posadzony obok niej. Bardzo się tego obawiałem. Nie był to najlepszy czas na robienie afrontu komukolwiek z Księstwa Niedźwiedziego.
        Mogłem sobie oszczędzić rozterek. Zostałem posadzony daleko przy niskim stole, pomiędzy drobną szlachtą, i to wśród młodszych. Spędziłem bardzo niemiły wieczór, odgrywając rolę pośledniej ciekawostki. Kilka dziewcząt próbowało ze mną flirtować. W tym zupełnie dla mnie nowym doświadczeniu nie odkryłem żadnego uroku. Zdałem sobie natomiast sprawę, ilu gości pomieściła Kozia Twierdza ostatnio. Większość z nich pochodziła z księstw śródlądowych; przybyli tu wkradać się w łaski młodszego księcia, a także - na co jasno wskazywała obecność młodych kobiet - z ochotą ubiegaliby się o polityczne wpływy poprzez małżeństwo, gdyby się to tylko okazało możliwe.
        Musiałem słuchać kiepskich żartów i odpowiadać co najmniej uprzejmie, więc nie dziwota, że wydarzenia przy wysokim stole umykały mojej uwagi. Zasiadał tam król Roztropny pomiędzy małżonką następcy tronu, księżną Ketriken, a księciem Władczym. Następnie siedział książę Krzepki wraz z dwiema córkami, Hożą oraz Wierną. Dalej miejsca przy stole zajmowali poplecznicy księcia Władczego, pomiędzy którymi najbardziej godny odnotowania był książę Dziarski z Księstwa Rolnego wraz z połowicą, księżną Łagodną, oraz dwoma synami. Na koniec jeszcze Żwawy, kuzyn księcia Władczego, młody dziedzic Księstwa Trzody, nowa postać na dworze.
        Z miejsca, które mi przydzielono, niewiele widziałem, a słyszałem jeszcze mniej. Czułem w sobie wściekły zawód księcia Szczerego, lecz nic nie mogłem zaradzić. Król wyglądał tego wieczoru bardziej na znużonego niż oszołomionego narkotykami, co wziąłem za dobry znak. Księżna Ketriken u jego boku, bardziej bezbarwna niż zazwyczaj przy podobnych oficjalnych okazjach, jadła niewiele, zdawała się smutniejsza i cichsza niż zwykle. W odróżnieniu od niej książę Władczy był wyjątkowo wesoły. Bawił żartami księcia Dziarskiego, księżnę Łagodną oraz ich synów. Nie można powiedzieć, by ignorował księcia Krzepkiego z córkami, lecz jego dobry humor wyraźnie nie współgrał z nastrojami gości z Księstwa Niedźwiedziego.
        Książę Krzepki był człowiekiem potężnym i dobrze zbudowanym, co rzucało się w oczy nawet mimo jego wieku. Strzecha białych włosów ściągnięta w żołnierski kucyk odsłaniała blizny z dawnych walk, o burzliwej przeszłości świadczył także brak dwóch palców. Przy nim siedziały dwie córki - niebieskookie księżniczki o wysokich kościach policzkowych, zdradzających, że przodkowie ich matki pochodzili z Wysp Pobliskich. Wierna i Hoża miały włosy obcięte krótko i zaczesane gładko, jak kazał obyczaj ich ziemi. Każda prędkimi gestami i czujnym wzrokiem przywodziła na myśl sokoła siedzącego na nadgarstku. To nie były delikatne szlachcianki z księstw śródlądowych, z jakimi zazwyczaj miał do czynienia książę Władczy. Z całego ludu Królestwa Sześciu Księstw tylko mieszkańcy Księstwa Niedźwiedziego pozostali prawdziwymi wojownikami.
        Książę Władczy igrał z ogniem, lekceważąc ich przygnębienie. Na pewno nie spodziewali się omawiać trudnych spraw przy stole, ale jego radosny nastrój był wręcz obraźliwy, biorąc pod uwagę powód ich przybycia. Czy książę w ogóle zdawał sobie sprawę, jak bardzo ich znieważa? Księżna Ketriken z pewnością tak. Niejeden raz widziałem, jak zaciskała szczęki albo spuszczała wzrok, słysząc niewybredny dowcip najmłodszego syna króla. Na dodatek pił zbyt dużo, co wkrótce uwidoczniło się w ekstrawaganckich gestach dłoni i głośnym śmiechu. Bardzo chciałem usłyszeć, co tak zabawnego znajdował we własnych słowach.
        Wieczerza wlokła się bez końca. Księżniczka Hoża szybko mnie spostrzegła. Powiedziałbym, że była zdziwiona moim miejscem przy stole. Gdy nasze oczy spotkały się po raz pierwszy, uprzejmie skinąłem głową. Nie ośmieliłem się później ignorować wszystkich jej spojrzeń. Książę Władczy dostatecznie już obraził naszych gości, nie mogłem dodatkowo robić afrontu córce księcia Krzepkiego. Kroczyłem po bardzo cienkiej linie.
        Wreszcie król Roztropny powstał, a księżna Ketriken nalegała, by pozwolił jej się odprowadzić. Książę Władczy nie był zachwycony, że towarzystwo rozchodzi się tak wcześnie, ale nie uczynił najmniejszego wysiłku, by zatrzymać księcia Krzepkiego z córkami przy stole. Wkrótce po wyjściu króla przeprosili oni pozostałych biesiadników dość sztywno i opuścili salę biesiadną. Ja wymówiłem się bólem głowy i uciekłem od rozchichotanego towarzystwa w samotność własnej komnaty. Czułem się najbardziej bezsilnym człowiekiem w zamku. Zaiste bezimiennym psiarczykiem.
        - Widzę, że wieczerza minęła wesoło - zauważył trefniś. Westchnąłem ciężko. Nie spytałem, jak się dostał do środka.
        Nie ma sensu zadawać pytań, na które i tak nie sposób uzyskać odpowiedzi. Nieproszony gość siedział przed kominkiem - cień na tle tańczących płomieni słabego ognia, który sam rozniecił. Był dziwnie spokojny; nie usłyszałem podzwaniania dzwoneczkami, drwiących żartów.
        - Nastrój był nie do zniesienia - oznajmiłem. Nie chciało mi się zapalać świec. Ból głowy nie był fikcją. Usiadłem na łóżku, potem wyciągnąłem się na nim z westchnieniem. - Już naprawdę nie wiem, do czego niedługo dojdzie w Koziej Twierdzy ani co ja mógłbym w związku z tym zrobić.
        - A może już zrobiłeś dostatecznie dużo? - zapytał błazen.
        - Ostatnio nie zrobiłem nic godnego uwagi. Poza tym że wiedziałem, kiedy przestać pyskować księciu Władczemu.
        - Każdy z nas uczy się tego w swoim czasie - zgodził się posępnie. Podciągnął kolana pod brodę. - Więc nie masz żadnych wieści, którymi chciałbyś się podzielić z błaznem? Z bardzo dyskretnym błaznem.
        - Nie mam żadnych wieści, których byś nie poznał pierwszy. - Ciemność niosła ukojenie. Ból głowy powoli przechodził.
        - Aha. - Zamilkł na krótką chwilę. - Czy mógłbym ci zadać pytanie? Możesz na nie odpowiedzieć lub nie, jak będziesz uważał, dobrze?
        - Oszczędź sobie gadania i pytaj. Przecież i tak to zrobisz, z pozwoleniem czy bez.
        - Rzeczywiście, masz rację. Dobrze więc. Pytanie. Ach, sam siebie zadziwiam, płonę rumieńcem, naprawdę. Bastardzie Rycerski, czy spłodziłeś bastarda?
        Bardzo wolno usiadłem. Wbiłem w niego wzrok. Nawet nie drgnął.
        - Coś ty powiedział?! - zapytałem. Teraz odezwał się nieomal przepraszająco:
        - Muszę wiedzieć. Czy Sikorka nosi pod sercem twoje dziecko?
        Zeskoczyłem z łóżka, chwyciłem go za gardło i poderwałem na nogi. Zwinąłem dłoń w pięść i... zamarłem, wstrząśnięty widokiem jego twarzy.
        - Nie przejmuj się, bij - rzekł cicho. - Nowe siniaki nie będą widoczne na tle starych. Mogę się usuwać ludziom z oczu kilka dni dłużej.
        Puściłem go. Dziwne, jak czyn, którego omal się nie dopuściłem, wydał mi się potworny, gdy odkryłem, że ktoś mnie uprzedził. Uwolniony karzeł natychmiast odwrócił się ode mnie, jakby obita i napuchnięta twarz przynosiła mu wstyd. Może bladość cery i delikatne kości sprawiły, że był to widok jeszcze bardziej przerażający. Jakby ktoś pobił dziecko. Klęknąłem przy kominku, dorzuciłem drew do ognia.
        - Jeszcze się nie napatrzyłeś? - zapytał trefniś kwaśno. - Ostrzegam cię, w lepszym świetle nie wygląda lepiej.
        - Siądź na skrzyni i zdejmij koszulę - nakazałem mu obcesowo. Ani drgnął. Postawiłem w ogniu mały kociołek z wodą. Zapaliłem kilka świec i ustawiłem je na stole, a potem wydobyłem swoje skromne rezerwy ziół. Nie miałem ich wiele, żałowałem teraz, że nie ściągnąłem tu całych zapasów Brusa. Nie mogłem teraz pójść do stajni, bo po powrocie już bym błazna nie zastał. Na szczęście większość z tych, które miałem, przeznaczona była do leczenia stłuczeń i ran, a więc obrażeń, na jakie najczęściej byłem narażony. Powinny wystarczyć.
        Kiedy woda się zagrzała, nalałem trochę do misy i dodałem pełną garść ziół, rozcierając je starannie w dłoniach. Wyszukałem w skrzyni koszulę, z której już wyrosłem, podarłem ją na gałganki.
        - Podejdź do światła. - Nie była to prośba, lecz rozkaz. Po chwili zbliżył się z ociąganiem. Wyraźnie był zawstydzony. Obejrzałem go pobieżnie, potem wziąłem pod ramiona i posadziłem na skrzyni. - Co ci się przydarzyło? - zapytałem, niebotycznie zdumiony. Wargi miał porozcinane i spuchnięte, a jedno oko podbite tak, że ledwie na nie patrzył.
        - Chodziłem po zamku i wypytywałem krewkich młodzieńców, czy nie spłodzili ostatnio bastardów. - Zdrowe oko wytrzymało moje spojrzenie. Białko miał podeszłe krwią. Nie złościł mnie już ani nie śmieszył.
        - Myślałem, że trochę znasz medycynę. Powinieneś lepiej sobie poradzić z leczeniem. Siedź spokojnie. - Zmoczyłem szmatkę, po czym delikatnie, ale zdecydowanie zrobiłem mu kompres. Otarłem trochę zaschniętej krwi. Delikatnie obmacałem szczękę i oczodoły. Kości były chyba nie uszkodzone. - Kto ci to zrobił? - zapytałem.
        - Wpadłem na kilkoro drzwi. Albo kilka razy na te same. Zależy od punktu widzenia. - Jak na kogoś ze stłuczonymi ustami, mówił z niezłą dykcją.
        - Pytałem poważnie.
        - Poważnie odpowiedziałem.
        Ponownie zmierzyłem go spojrzeniem. Tym razem spuścił wzrok. Znalazłem garnczek z maścią na skaleczenia, którą dostałem od Brusa.
        - Naprawdę chciałbym znać odpowiedź - przypomniałem mu, zdejmując pokrywkę. Poczułem znajomą kwaśną woń. Nagle nieprawdopodobnie mocno zatęskniłem za Brusem.
        - Podobnie jak ja. - Cofnął się lekko pod moim dotykiem. Wiedziałem, że maść piecze. Wiedziałem także, iż jest skuteczna.
        - Dlaczego zadałeś mi to pytanie? - zapytałem w końcu. Myślał przez chwilę.
        - Łatwiej mi zapytać ciebie, niż pójść do księżnej Ketriken i prosić o odpowiedź, czy nosi pod sercem dziecko księcia Szczerego. O ile mi wiadomo, książę Władczy ostatnio obdarza łaskami wyłącznie siebie. Wobec tego ojcem musisz być ty albo następca tronu.
        Patrzyłem na niego osłupiały. Pokręcił smutno głową.
        - Nie czujesz nic? - zapytał szeptem. Zapatrzył się w dal. - Potęgi drżą. Cienie trzepoczą. Nagle pojawia się zmarszczka prawdopodobieństwa. Mnożą się przemiany przyszłości, dublują przeznaczenia. Wszystkie ścieżki rozwidlają się na nowo. - Uśmiechnąłem się, sądząc, że żartuje, ale minę miał poważną. - Pojawił się dziedzic rodu Przezornych - oznajmił cicho. - Jestem tego pewien.
        Czy zdarzyło wam się kiedyś nie trafić na stopień w ciemnościach? Przez sekundę ma się wrażenie zawieszenia jak przy nawrocie huśtawki - i nagły strach: jak daleko spadnę?
        - Nie spłodziłem dziecka - rzekłem ze zbyt dużą pewnością. Karzeł przyjrzał mi się sceptycznie jednym okiem.
        - Ach! - odetchnął z fałszywą ulgą. - Oczywiście, że nie. W takim razie to musi być dziecko księżnej Ketriken.
        - Musi tak być - zgodziłem się z nim, ale serce we mnie drżało. Jeśli księżna Ketriken była przy nadziei, nie miała powodu tego ukrywać. W przeciwieństwie do Sikorki. Nie widziałem jej od kilku nocy. Może miała dla mnie wieści? Zakręciło mi się w głowie. Wziąłem głęboki oddech, by się uspokoić. - Zdejmij koszulę - powiedziałem błaznowi. - Obejrzę twoje żebra.
        - Oglądałem je już, dziękuję. Zarzucili mi worek na głowę chyba po to, by wyznaczyć sobie cel. Sumiennie starali się nie uderzać nigdzie indziej.
        Zapadła bolesna cisza.
        - Kto? - zdołałem zapytać po dłuższej chwili.
        - Daj spokój, przecież miałem worek na głowie. Potrafisz widzieć przez worek?
        - Nie, ale musisz mieć jakieś podejrzenia. Pokręcił głową z niedowierzaniem.
        - Jeśli się jeszcze nie domyślasz moich podejrzeń, to ty masz głowę w worku. Pozwól, niech wytnę w nim małą dziurkę. “Wiemy, że oszukujesz króla, że szpiegujesz dla uzurpatora Szczerego. Nie waż się więcej przesyłać mu wieści. Dowiemy się, jeśli to zrobisz”. - Zapatrzył się w ogień, zastukał krótko obcasami o skrzynię: stuk, stuk, stuk.
        - Uzurpator Szczery?! - krzyknąłem wściekły.
        - To nie moje słowa. Ich - podkreślił karzeł.
        - Dlaczego podejrzewali cię o szpiegowanie dla księcia Szczerego? Czy wysyłasz mu wieści?
        - Służę memu panu - rzekł cicho. - Choć on nie zawsze pamięta, że jest moim królem. Ty musisz dbać o swojego pana. Jestem pewien, że to robisz.
        - Co zamierzasz?
        - Nic nowego. Nie mogę przestać robić tego, czego nigdy nie zacząłem.
        Straszna pewność wpełzła mi dreszczem po krzyżu.
        - A jeśli zrobią to znowu? Zaśmiał się krótko.
        - Tym się nie martwię, bo i tak nic nie mogę poradzić. Co nie oznacza, że z niecierpliwością oczekuję ponownego napadu. To - oszczędnym gestem objął swoją twarz - da się zaleczyć. To, co zrobili w mojej komnacie - nie. Będę sprzątał kilka tygodni.
        Byłem w komnacie trefnisia jeden jedyny raz. Długo wspinałem się po nie używanych schodach, po kurzu i śmieciach wielu lat, do komnaty, która została zmieniona w cudowny ogród. Przypomniałem sobie lśniącą rybę pływającą w wielkiej misie, ogrody mchów w specjalnych donicach, śliczne porcelanowe dziecko, leżące w kołysce. Zamknąłem oczy.
        - Byli bardzo sumienni. Jaki ze mnie głupiec! - zwierzył się płomieniom. - Sądziłem, że istnieje dla mnie bezpieczne miejsce na świecie.
        Jak ktoś mógł go tak skrzywdzić! Poza tym, że miał cięty język, był najbardziej bezbronną osobą na dworze, a jego jedynym pragnieniem było służyć królowi. I ocalić świat. A tu ktoś zmiótł z powierzchni ziemi jego mały świat. Co gorsza, podejrzewałem, że pobicie było zemstą za moje czyny.
        - Pomogę ci w porządkach - zaproponowałem. Pokręcił głową.
        - Dziękuję, nie. - Odchrząknął, dodał bardziej opanowanym głosem: - Nie chciałem cię obrazić.
        - Nie obraziłeś.
        Zwinąłem w węzełek zioła, garnczek z maścią i resztę gałganków na opatrunki. Karzeł zeskoczył ze skrzyni. Kiedy dałem mu zawiniątko, przyjął je ze smutkiem. Podszedł do drzwi, odrobinę sztywno, choć twierdził, że przy pobiciu ucierpiała tylko twarz. W progu się zatrzymał.
        - Kiedy już będziesz pewien, powiesz mi? - Zawiesił głos. - Jeśli tak potraktowali błazna, co zrobią kobiecie, która nosi pod sercem dziedzica następcy tronu?
        - Nie ośmielą się!
        Tylko prychnął z pogardą.
        - Tak uważasz? Ja już nie wiem, na co się ośmielą. Na twoim miejscu sprawiłbym sobie porządny zamek w drzwiach. Chyba że także chcesz mieć worek na głowie. - Obdarzył mnie uśmiechem, Który nie przypominał jego zwykłego drwiącego grymasu, i wyszedł. Starannie zaryglowałem drzwi. Oparłem się o nie plecami i ciężko westchnąłem.
        - Inni mogą twierdzić, że dobrze robisz, książę - rzekłem głośno do pustej komnaty - ale ja sądzę, że powinieneś jak najszybciej zawrócić do domu. Więcej tu się dzieje na lądzie niż na morzu, a jakoś wątpię, by Najstarsi okazali się pomocni wobec tego rodzaju zagrożeń.
        Czekałem jakiś czas, mając nadzieję wyczuć potwierdzenie. Nic. Rzadko byłem w pełni świadom obecności księcia i nigdy nie miałem pewności, czy odbiera myśli, które chciałem mu przesłać. Raz jeszcze zadumałem się, dlaczego nie przekazał Pogodnej swoich rozkazów. Przez całe lato, przez cały sezon walki ze szkarłatnymi okrętami porozumiewał się z nią przy użyciu Mocy. Dlaczego teraz ucichł? Czy przesłał jej rozkazy, a ona je ukryła? Albo może przekazała tylko księciu Władczemu? Może siniaki na twarzy błazna były wyrazem złości księcia Władczego, gdy zdał sobie sprawę, że nieobecny następca tronu wie, co się dzieje? Dlaczego uznał winnym akurat błazna, nie sposób odgadnąć. Może po prostu wyładował na nim gniew. Błazen nigdy nie szczędził ciętych słów księciu Władczemu. Ani nikomu innemu.
        Tej nocy poszedłem do Sikorki. Było to niebezpieczne przedsięwzięcie, bo zamek nie spał, przepełniony gośćmi i służbą. Moje podejrzenia nie mogły jednak czekać. Kiedy zapukałem, rozległo się:
        - Kto tam?
        - To ja - odparłem z niedowierzaniem. Nigdy wcześniej nie pytała.
        Otworzyła drzwi. Podeszła do kominka, przyklęknęła, niepotrzebnie dorzuciła drew do ognia. Ubrana była w granat służącej, włosy miała nadal zaplecione w warkocze. Z każdego jej gestu odczytywałem ostrzeżenie. Byłem w niebezpieczeństwie.
        - Przykro mi, że długo do ciebie nie zaglądałem.
        - Mnie także przykro - odparła zwięźle. Nie ułatwiała mi sprawy.
        - Dużo się działo, byłem bardzo zajęty.
        - Czym?
        Westchnąłem. Łatwo było przewidzieć dalszy ciąg tej rozmowy.
        - Nie mogę ci powiedzieć.
        - Oczywiście. - Choć głos miała chłodny, spokojny, kipiała w niej pasja. Powinienem milczeć. W końcu jednak musiałem zadać nurtujące mnie pytanie.
        - Sikorko, przyszedłem, bo...
        - Ależ oczywiście. Musiała zaistnieć jakaś szczególna przyczyna, że wreszcie tu zajrzałeś. Jedyne, co mnie tak naprawdę dziwi, to moje własne zachowanie. Dlaczego tu siedzę? Dlaczego codziennie zaraz po pracy wracam od razu do izby i czekam? Mogłabym robić co innego. Pełno tu ostatnio minstreli i teatrzyków. Książę Władczy zadbał o gości. Mogłabym bawić się w wesołym towarzystwie, zamiast siedzieć sama tutaj. Albo mogłabym trochę popracować. Kucharka pozwala mi korzystać z kuchni, kiedy nie ma tam dużego tłoku. Kupiłam knoty i łój, zebrałam zioła. Powinnam robić świece, póki działanie roślinnych olejków jest najsilniejsze. Ale nie, siedzę tutaj i czekam, bo może sobie o mnie przypomnisz i zechcesz spędzić ze mną kilka chwil.
        Stałem jak falochron chłostany grzywaczami jej słów. Wszystko, co mówiła, było prawdą. Wbiłem wzrok w podłogę. Kiedy odezwała się znowu, z jej głosu zniknął gniew, a pojawiło się coś znacznie gorszego. Smutek. I zniechęcenie.
        - Bastardzie, tak mi ciężko. Za każdym razem gdy sądzę, że już się pogodziłam, przyłapuję się na tym, że znowu mam nadzieję. Nigdy nic się nie zmieni, prawda? Nigdy nie znajdziesz dla mnie czasu, nigdy nie będziemy wieść wspólnego życia. - Przygryzła dolną wargę. - Widziałam księżniczkę Hożą. - Głoś jej drżał. - Jest piękna. Nawet znalazłam pretekst, żeby z nią porozmawiać... Zapytałam, czy potrzebują więcej świec do komnat... Odpowiedziała mi nieśmiało i bardzo uprzejmie. Nawet mi podziękowała za troskę, a tutaj mało kto dziękuje służbie. Ona jest... miła. Jest damą. Och, nigdy nie pozwolą ci ożenić się ze mną. Dlaczego miałbyś chcieć się żenić ze służącą?
        - Dla mnie nie jesteś służącą - rzekłem cicho. - Nigdy o tobie w ten sposób nie myślę.
        - Kimże więc jestem? Nie jestem twoją żoną.
        - W głębi mego serca nią jesteś - zaprotestowałem żałośnie. Mizerna to była pociecha. Zawstydziło mnie, jak łatwo Sikorka ją przyjęła. Podeszła do mnie, oparła głowę na moim ramieniu. Kilka chwil kołysałem ją delikatnie, potem przytuliłem mocniej i szepnąłem w jej włosy:
        - Muszę cię o coś zapytać. - O co?
        - Czy jesteś... Czy jesteś przy nadziei?
        - Nie. - Chwila milczenia. - Skąd ci przyszło do głowy pytać?
        - Tak się tylko zastanawiałem. To wszystko.
        - Wiem, o co ci chodzi. Gdybyśmy byli małżeństwem, sąsiedzi już by się o nas niepokoili.
        - Naprawdę? - Nigdy o tym nie myślałem. Wiedziałem, że ludzie zastanawiali się, czy księżna Ketriken może mieć dzieci, skoro nie poczęła przez rok z górą od ślubu, ale kwestia jej płodności była sprawą publiczną. Nigdy nie przyszło mi do głowy, że sąsiedzi oczekują potomstwa nowożeńców.
        - Ależ oczywiście. Ktoś by mi zaproponował przepis na wywar, który pomógł jego matce, albo proszek z kła odyńca, żebym go wsypała do twojego wieczornego piwa.
        - Niemożliwe! - Czułem się głupio.
        - Tak, tak - potwierdziła z uśmiechem. Kąciki jej ust opadły powoli. - Tak to już jest - rzekła cicho. - Są też inne zioła. Używam ich, by zyskać pewność, że nie pocznę.
        Dopiero teraz przypomniałem sobie słowa księżnej Cierpliwej.
        - Podobno niektóre zioła, przyjmowane zbyt długo, mogą wpędzić kobietę w chorobę.
        - Wiem, co robię - odparła obojętnym tonem. - Zresztą jakie jest inne wyjście? - dodała z mniejszym przekonaniem.
        - Katastrofa - przyznałem. Pokiwała głową.
        - Bastardzie, a gdybym była przy nadziei... co byś zrobił?
        - Nie wiem. Nie myślałem o tym.
        - Pomyśl teraz - poprosiła.
        W głowie miałem pustkę. Co bym zrobił? Poszedłbym do Ciernia, do Brusa, błagałbym o pomoc. Pobladłem na samą myśl o takiej możliwości.
        - Chyba - zacząłem wolno - znalazłbym ci gdzieś jakieś miejsce. Jakieś bezpieczne miejsce. Z daleka od Koziej Twierdzy. Może gdzieś w górę rzeki. Przyjeżdżałbym do ciebie, kiedy tylko bym mógł. Jakoś bym się tobą zajął.
        - Innymi słowy, usunąłbyś mnie ze swojego życia. Mnie i nasze... moje dziecko.
        - Nie! Zapewniłbym ci bezpieczeństwo, wywiózłbym cię tam, gdzie nikt by nie drwił, że jesteś z dzieckiem sama. I jak najczęściej przyjeżdżałbym do ciebie i do naszego dziecka.
        - A dlaczego nie wyjechałbyś z nami?
        - Nie mogę opuścić Koziej Twierdzy. Tłumaczyłem ci to wiele razy.
        - Tłumaczyłeś, wiem. Próbowałam zrozumieć. Nie potrafię.
        - Wykonuję dla króla pracę tego rodzaju...
        - Skończ z tym. Rób coś innego. Wyjedź ze mną, będziemy żyli na swoim.
        - Nie mogę. To nie takie proste. Nie pozwolą mi ot tak, po prostu wyjechać.
        Nie zauważyłem, kiedy odsunęliśmy się od siebie. Sikorka założyła ręce na piersi.
        - Następca tronu wyjechał. Prawie nikt nie wierzy w jego powrót. Król Roztropny jest z dnia na dzień coraz słabszego zdrowia, książę Władczy przygotowuje się do przejęcia korony. Jeśli chociaż połowa tego, co mówisz o wrogości młodszego księcia do ciebie, jest prawdą, to co ci każe zostać tutaj i służyć mu jako królowi? Bastardzie, nie widzisz, że wszystko się rozpada? Wyspy Pobliskie i Przeprawa to tylko początek. Zawyspiarze na tym nie poprzestaną.
        - Tym bardziej muszę zostać. Muszę pracować, a jeśli zajdzie taka potrzeba, walczyć za nasz lud.
        - Jeden człowiek ich nie powstrzyma. Nawet tak uparty jak ty. A może lepiej zrezygnować z bezsensownego uporu i walczyć o naszą wspólną przyszłość? Ucieknijmy w głąb lądu, w górę rzeki, żyjmy po swojemu. Dlaczego wszystko, co dla nas najcenniejsze, mamy podporządkować beznadziejnemu celowi?
        Nie wierzyłem własnym uszom. Gdybym ja wypowiedział te słowa, byłbym winien zdrady. A ona mówiła, jakby to była najzwyklejsza rzecz na świecie. Jakbyśmy ona, ja i dziecko, które jeszcze nawet nie zostało poczęte, byli ważniejsi niż król i królestwo. Powiedziałem jej to.
        - Rzeczywiście - przyznała patrząc na mnie bez zmrużenia. - To prawda. Gdybyś był moim mężem, a ja przy nadziei, dziecko byłoby dla mnie ważniejsze niż cała reszta świata.
        I co miałem na to powiedzieć? Sięgnąłem po prawdę, wiedząc, że i tak Sikorki nie przekona.
        - Ty byłabyś dla mnie ważniejsza niż cała reszta świata. Ty jesteś dla mnie ważniejsza niż cała reszta świata. Lecz właśnie dlatego muszę zostać tutaj. Ponieważ od spraw tak poważnych nie można uciec, nie sposób się przed nimi ukryć. Dlatego zostanę i będę nas bronił.
        - Bronił? - głos jej się załamał. - Kiedy wreszcie zrozumiesz, że nie mamy szans się obronić? Ja to wiem. Stałam pomiędzy Zawyspiarzami i dziećmi mojej rodziny, ledwo udało mi się przeżyć. Sam dokonaj podobnego wyczynu i wtedy mów o obronie!
        Milczałem. Jej słowa mnie zraniły. A także przywiodły mi na pamięć dziecko, które trzymałem w ramionach, obraz krwi płynącej ze stygnącego ramienia. Nie mogłem znieść myśli, że miałbym to kiedyś przeżyć jeszcze raz. Lecz nie było przed tym ucieczki.
        - Nie ma przed tym ucieczki, Sikorko. Albo zostaniemy tutaj i będziemy walczyć, albo wyrżną nas do nogi.
        - Doprawdy? Czy ty przypadkiem nie przedkładasz po prostu lojalności w stosunku do króla ponad nasze uczucie?
        Nie potrafiłem spojrzeć jej w oczy.
        - Jesteś taki sam jak Brus! - krzyknęła. - Nawet nie wiesz, jaki jesteś do niego podobny!
        - Do Brusa? - Byłem niebotycznie zdziwiony, w dodatku zabrzmiało to, jakby mnie obwiniała.
        - Tak, do Brusa.
        - Dlatego że jestem oddany królowi? - Chwytałem się brzytwy.
        - Nie! Dlatego że król jest dla ciebie ważniejszy niż kobieta... miłość, niż twoje życie.
        - Nie rozumiem, o czym mówisz!
        - Właśnie! Sam widzisz! Naprawdę nie rozumiesz. Zachowujesz się, jakbyś pozjadał wszystkie rozumy, jakbyś znał wszelkie tajemnice. Odpowiedz mi na jedno pytanie: dlaczego księżna Cierpliwa nienawidzi Brusa?
        Teraz już zgubiłem się kompletnie. Jaki to miało związek z moim rzekomym podobieństwem do królewskiego koniuszego? Sikorka jednak jakoś łączyła te dwie sprawy.
        - Ma do niego pretensje o mnie - odgadywałem ostrożnie. - Uważa, że Brus sprowadził księcia Rycerskiego na złą drogę... a co za tym idzie, pośrednio przyczynił się w ten sposób do mojego poczęcia.
        - Proszę bardzo! Sam widzisz. Jesteś strasznie głupi. Nic podobnego! Pewnego wieczoru Lamówka opowiedziała mi ich historię. Wypiłyśmy trochę wina, ja mówiłam o tobie, a ona o Brusie i księżnej Cierpliwej. Księżna kochała kiedyś Brusa, ty matołku. Tylko że on jej nie chciał. Powiedział, że ją kocha, ale nie może się z nią ożenić, nawet jeśli jej ojciec da pozwolenie na małżeństwo. Ponieważ on, Brus, oddał już życie i miecz swojemu panu. A nie mógłby dotrzymać przysiąg na wierność danych im obojgu. O tak, powiedział też, że bardzo chciałby być wolny i ożenić się z nią, żałuje, że złożył przysięgę. W tej sytuacji jednak nie ma wyboru i nie może się żenić. Powiedział jej coś głupiego o tym, że nie sposób założyć dwóch siodeł na jednego konia. Więc ona powiedziała mu na to: “Dobrze, odejdź, idź za swoim panem, który jest dla ciebie ważniejszy niż ja”. I on tak właśnie uczynił. Podobnie jak zrobisz ty, jeśli będziesz musiał wybierać. - Na policzki Sikorki wystąpiły płomienne rumieńce. Potrząsnęła gwałtownie głową i odwróciła się do mnie plecami.
        A więc tu było nawiązanie do mojej winy. Nagle sobie przypomniałem opowieść Brusa o pierwszym spotkaniu z księżną Cierpliwą. Ona siedziała na jabłoni. Poprosiła go, żeby wyjął jej drzazgę ze stopy. Mało prawdopodobne, by dama poprosiła o to służącego swego ukochanego. Bardzo prawdopodobne u pokojówki, której wpadł w oko urodziwy młodzieniec. A jak gwałtownie zareagował Brus tamtej nocy, gdy opowiedziałem mu o Sikorce i księżnej Cierpliwej... Powtórzyłem wtedy słowa księżnej o koniu i dwóch siodłach.
        - Czy książę Rycerski o tym wiedział? - zapytałem. Sikorka najwyraźniej nie tego pytania się spodziewała. Tak czy inaczej dokończyła historię.
        - Nie. Kiedy poznali się z księżną Cierpliwą, ona nie wiedziała, że to on jest panem Brusa. Brus nigdy jej nie wyjawił, komu służy. Z początku księżna nie miała wiele wspólnego z księciem Rycerskim. Myślała jedynie o Brusie. Ale książę był uparty. Lamówka mówiła, że pokochał ją do szaleństwa. W końcu podbił jej serce. Dopiero kiedy zgodziła się go poślubić, dowiedziała się, że to pan Brusa. I dowiedziała się tylko dlatego, że książę wysłał go do niej z koniem w podarunku.
        Przypomniałem sobie Brusa w stajniach zapatrzonego w klacz księżnej Cierpliwej.
        “Sam układałem tego konia” - powiedział wtedy.
        Czy układając Aksamitkę wiedział, że jest przeznaczona dla kobiety, którą kochał? Gotów byłem dać w zakład własną głowę. Zawsze upatrywałem źródła pogardy księżnej Cierpliwej dla Brusa w zazdrości, iż był on tak ważny dla księcia Rycerskiego. Teraz ten trójkąt okazał się jeszcze dziwniejszy. Nieskończenie bardziej bolesny. Co za niesprawiedliwość losu!
        - Nic nie jest proste ani zwyczajnie dobre - mruknąłem. - Zawsze musi się znaleźć kropelka goryczy.
        - Tak. - Gniew Sikorki nagle gdzieś się ulotnił. Usiadła na łóżku i nie odepchnęła mnie, kiedy przysiadłem obok. Wziąłem ją za rękę. Tysiące myśli kłębiło mi się w głowie. Księżna Cierpliwa nienawidziła, kiedy Brus pił. On tak żywo wspominał jej małego psiaka noszonego w koszyku. Wielką wagę przykładał zawsze do swojego wyglądu i zachowania. “Nie możesz się z nią widywać, to prawda. Ale jeśli cokolwiek wiem o kobietach, to wcale nie musi znaczyć, że ona nie widzi ciebie”. Brus. Zawsze znajdował chwilę na wyszczotkowanie klaczy, której ona i tak nieczęsto już dosiadała. Księżna Cierpliwa poślubiła człowieka, którego pokochała, i przeżyła z nim kilka lat w szczęściu, zniszczonym później przez polityczne intrygi. Co czekało Sikorkę i mnie? To co Brusa?
        Objąłem ukochaną ramieniem i tak siedzieliśmy przez długi czas. Nic więcej. Dawno nie byliśmy sobie tak bliscy jak tamtej nocy.
      
21. MROCZNE DNI
        
        W latach naszej wojny ze szkarłatnymi okrętami władcą Królestwa Górskiego był król Eyod. Po śmierci jego syna, Ruriska, młodsza Ketriken pozostała jedyną dziedziczką tronu. Zgodnie ze zwyczajami tamtych stron, miała w swoim czasie pełnić zaszczytną funkcję królowej gór, czy może raczej Poświęcenia, jak nazywał tę rolę jej lud. Małżeństwo księżniczki Ketriken z naszym następcą tronu, księciem Szczerym, nie tylko zjednywało nam cennego sojusznika w niespokojnych dniach wojny z Zawyspiarzami, lecz także obiecywało ewentualne przyłączenie siódmej krainy do Królestwa Sześciu Księstw. Ponieważ wspólną granicę mieliśmy wyłącznie poprzez księstwa śródlądowe - Rolne oraz Trzody, bardzo troskała księżnę Ketriken perspektywa, iż miałyby się one odłączyć od naszego państwa. Przyszła królowa została przygotowana do przyjęcia na siebie roli Poświęcenia, obowiązki względem poddanych były w jej życiu sprawą nadrzędnej wagi. W chwili gdy została małżonką księcia Szczerego i jednocześnie przyszłą władczynią Królestwa Sześciu Księstw, mieszkańcy naszych ziem również stali się jej ludem. Nigdy jednak nie zapominała, że po śmierci króla Eyoda mieszkańcy gór będą jej potrzebowali jako Poświęcenia. Jak miałaby podołać temu obowiązkowi, gdyby księstwa Rolne oraz Trzody stanęły pomiędzy nią a Królestwem Górskim, nie jako część Królestwa Sześciu Księstw, lecz jako wrogie państwa?
        
        * * *
        
        Następnego dnia przyszedł gwałtowny sztorm. Błogosławieństwo i przekleństwo. W taki dzień nie musieliśmy się obawiać ataku Zawyspiarzy, ale też znudzeni żołnierze w porcie nie mieli co robić. W twierdzy obecność księcia Krzepkiego rzucała się w oczy równie wyraźnie jak nieobecność księcia Władczego, który zamknął się w swych komnatach. Władca Księstwa Niedźwiedziego krążył niespokojnie po wielkiej sali biesiadnej. Córki towarzyszyły mu i przywodziły na myśl wojownicze śnieżne koty. Były jeszcze młode, więc z większym trudem hamowały zniecierpliwienie i gniew.
        Książę Krzepki wystąpił o oficjalną audiencję u króla. Im dłużej kazano mu czekać, tym większą czyniono zniewagę. Książę ciągle przebywał w sali biesiadnej; dla jego stronników był to naoczny dowód: jak dotąd król nie zgodził się przyjąć władcy Księstwa Niedźwiedziego. Atmosfera powoli robiła się coraz gorętsza. Trudno było przewidzieć, kto zostanie poparzony, gdy kropla przepełni dzban.
        Właśnie po raz czwarty zaglądałem do sali biesiadnej, gdy przybyła tam księżna Ketriken. Ubrana była skromnie, w długą prostą suknię koloru fioletowego i narzutkę z miękkiej białej tkaniny, z sutymi rękawami zasłaniającymi częściowo dłonie. Długie włosy spływały jej luźno na ramiona. Zjawiła się ze zwykłym brakiem ostentacji, poprzedzana przez Różyczkę, swoją małą pokojówkę, w towarzystwie dwóch tylko dam dworu: hrabiny Powściągliwej i hrabiny Ufnej. Nawet teraz, gdy zaznajomiła się już z wieloma osobami na dworze, nie zapomniała, że właśnie te dwie damy pierwsze dowiodły swojej lojalności, gdy była samotna, i teraz często honorowała je, zaszczycając swym towarzystwem. Moim zdaniem książę Krzepki nie rozpoznał w tej skromnie ubranej kobiecie, która podeszła prosto do niego, przyszłej królowej.
        Podała mu dłoń na powitanie. W górach był to powszechnie przyjęty zwyczaj, toteż wątpię, by przyszła królowa zdawała sobie sprawę, jak wielkim zaszczytem obdarzyła księcia Krzepkiego ani ile zdziałał ten jeden gest, jak bardzo osłodził gorycz długich godzin bezowocnego oczekiwania. Tylko ja dostrzegałem znużenie na twarzy Ketriken i sińce pod oczyma.
        Księżniczki Wierna oraz Hoża natychmiast zapałały sympatią do władczyni, która okazała ich ojcu szacunek.
        - Dzisiejszego ranka byłam u króla dwukrotnie - głos księżnej Ketriken niósł się po sali biesiadnej. Kto chciał jej słuchać, słyszał bez wątpienia. Zgodnie z jej intencją. - Niestety, monarcha... czuł się źle. Mam nadzieję, że długie oczekiwanie nie znużyło cię, panie. Pragniesz, książę, z samym królem rozmawiać o tragedii swej ziemi i pomocy dla ludu. Na razie jednak, dopóki jeszcze nasz władca odpoczywa, może zechciałbyś zasiąść ze mną do posiłku.
        - Z ochotą, pani - zgodził się książę Krzepki.
        Przestał ciskać oczyma błyskawice, ale nie był z tych, których łatwo ugłaskać.
        - Będzie mi bardzo miło - rzekła Ketriken.
        Pochyliła się lekko, szepnęła coś do Różyczki. Pokojóweczka kiwnęła główką i wybiegła, podskakując niczym mała kózka. Wróciła na czele procesji służby. Jeden ze stołów przesunięto przed największy kominek, przykryto śnieżnobiałym obrusem, na środku ustawiono misę z miniaturowym ogrodem stworzonym przez samą księżnę Ketriken. Następnie rozpoczęła się parada kuchcików; każdy z nich coś stawiał: półmiski, kielichy na wino, słodycze lub późne jabłka, starannie ułożone w dużych drewnianych misach. Tak pięknie było to wszystko przyszykowane, że wydawało się wyczarowane za dotknięciem magicznej różdżki. W kilka chwil stół był gotów, goście zajęli miejsca. Pojawił się Liryk z nieodłączną lutnią, śpiewając od samego progu. Księżna Ketriken zaprosiła do stołu dwie nieodłączne damy, mnie także wezwała skinieniem. Wybrała jeszcze innych, spośród siedzących przy kominkach. Nie kierowała się przy tym pochodzeniem ani zamożnością; wybierała ludzi jej zdaniem interesujących. Jak na przykład Bełkot, który umiał opowiadać zajmujące historie, czy Muszelka, miła panna w wieku księżniczek.
        Przyszła królowa, księżna Ketriken, usiadła po prawicy księcia Krzepkiego - i znów odniosłem wrażenie, że nie zdawała sobie sprawy z honoru, jaki mu uczyniła.
        Gdy goście podjedli i zyskali odrobinę lepsze humory dzięki miłym rozmowom, Liryk na znak księżnej wyciszył tony pieśni.
        - Niewiele nam wiadomo o wydarzeniach w Księstwie Niedźwiedzim, panie - przyznała szczerze księżna, zwracając się do gościa. - Czy zechcesz nam opowiedzieć, co się zdarzyło w Przeprawie?
        Książę Krzepki wahał się przez mgnienie oka. Przywiózł swoją skargę królowi i od niego oczekiwał działania. Czy jednak mógł odmówić małżonce następcy tronu, która potraktowała go tak łaskawie?
        - Pani, doświadczeni zostaliśmy boleśnie - zaczął. Wszyscy umilkli. Zauważyłem, że towarzysze przy stole wybrani przez przyszłą królową byli także uważnymi słuchaczami. Zanim na dobre popłynęła opowieść, przy stole zapanowała całkowita cisza, przerywana tylko okrzykami współczucia lub pomrukami gniewu na wieść o czynach Zawyspiarzy. Raz książę umilkł na krótko, po czym, wyraźnie powziąwszy trudną decyzję, opowiedział, jak wysłali wezwanie o pomoc i jak na próżno czekali odpowiedzi. Księżna słuchała nie przerywając słowem ani nie zaprzeczając. Gdy historia niedoli dobiegła końca, książę Krzepki był już spokojny. Zrzucił z ramion wielki ciężar, bo mógł się zwierzyć z kłopotów wdzięcznym słuchaczom. Jakiś czas trwaliśmy w milczeniu.
        - Większość z tych wieści nie była mi znana - odezwała się księżna Ketriken cicho. - A wszystkie takie złe... Nie wiem, co powie król. Będziesz musiał, książę, zaczekać, aż wysłucha twych słów. Jednak teraz zechciej, proszę, przyjąć ode mnie zapewnienie, że serce mam przepełnione żałobą. I gniewem także. Przyrzekam ci, panie, że nie odejdziesz bez środków na zaradzenie złu. I że mój lud nie pozostanie bez dachu nad głową, narażony na srogość zimy.
        Książę Krzepki, władca Księstwa Niedźwiedziego, utkwił wzrok w talerzu. Miął w palcach skraj obrusa. Po jakimś czasie podniósł głowę, a w jego oczach płonął ogień, ale też czaił się żal.
        - Słowa. Wszystko to tylko słowa, pani. Mieszkańcy Przeprawy nie mogą się najeść słowami ani się pod nimi schronić z nadejściem nocy.
        - Dobrze znam tę prawdę, książę. W tej chwili jednak nie mogę ci ofiarować nic więcej. Gdy król poczuje się lepiej i przyjmie cię u siebie, wówczas pomyślimy, co możemy zrobić dla Przeprawy.
        - Pani, muszę znać odpowiedzi na kilka pytań. Są one dla mnie nieomal równie ważne jak pieniądze i ludzie potrzebni do odbudowy Przeprawy. Dlaczego nasze wołanie o pomoc pozostało bez echa? Dlaczego statek, który powinien był dać nam wsparcie, odpłynął do macierzystego portu?
        - Nie znam odpowiedzi na te pytania - głos księżnej Ketriken zadrżał lekko. - Przyznaję to z wielkim wstydem. Nie wiedziałam nic o waszym nieszczęściu, póki nie przybył konny posłaniec.
        Czy księżna powinna przyznawać się księciu Krzepkiemu do niewiedzy? Może nie, przez wzgląd na polityczny rozsądek. Tyle że księżna Ketriken - dobrze o tym wiedziałem - przedkładała prawdę nad politykę. Książę Krzepki długo badał wzrokiem jej twarz, pogłębiły mu się zmarszczki wokół ust.
        - Czy nie jesteś, pani, małżonką następcy tronu? - zapytał śmiało.
        Księżna pobladła.
        - Pytasz, panie, czy skłamałam? Książę Krzepki uciekł wzrokiem.
        - Nie, pani. Podobna myśl nigdy nie postała mi w głowie.
        Cisza zapadła na długo. Nie jestem pewien, czy księżna Ketriken dała Lirykowi jakiś dyskretny znak, czy też minstrel wiedziony wyczuciem głośniej uderzył w struny. Po chwili rozpoczął pieśń o zimie, pełną wirtuozerskich popisów.
        Trzy dni minęły, nim książę Krzepki został wreszcie wezwany przed oblicze króla. Księżna Ketriken robiła co w ludzkiej mocy, by mu urozmaicić czas oczekiwania, ale trudno rozweselić duszę człowieka, który myśli jedynie o nieszczęściach swego ludu. Książę był uprzejmy, lecz roztargniony. Księżniczka Wierna, jego druga córka, szybko nawiązała przyjaźń z Muszelką i w jej towarzystwie zdawała się zapominać o smutnej przyczynie podróży do Koziej Twierdzy. Księżniczka Hoża nie odstępowała ojca prawie na krok, a gdy czasem napotykałem spojrzenie jej ciemnoniebieskich oczu, miałem wrażenie, że zaglądam w otwarte rany. Doświadczałem przedziwnej różnorodności uczuć. Z jednej strony ulga - że księżniczka nie próbowała szukać mojego towarzystwa. Z drugiej - przecież jej chłód był odzwierciedleniem stosunku księcia Krzepkiego do Koziej Twierdzy. Na rękę mi było lekceważenie mojej osoby, a jednocześnie mnie oburzało.
        Wreszcie nadeszło wezwanie i książę Krzepki pośpieszył stawić się przed obliczem króla. Nie ja jeden miałem nadzieję, że oto nadchodzi kres tej wysoce niezręcznej sytuacji. Nie ja jeden również zauważyłem, że przyszła królowa, księżna Ketriken, nie została zaproszona na naradę. Nie zaproszono także mnie, ale nieczęsto się zdarza, by małżonka następcy tronu została potraktowana jak bękart. Księżna Ketriken zachowała kamienny spokój. Zajęła się pokazywaniem księżniczkom w towarzystwie Muszelki górskich sposobów wszywania klejnotów we wzór haftu. Wątpiłem, żeby robótki ręczne obchodziły je w tamtym momencie bardziej niż mnie.
        Czekaliśmy niedługo. Nie minęła godzina, gdy książę Krzepki wrócił. Po sali biesiadnej przeszedł łoskot i powiało mrozem, jakby się do niej wdarł sztormowy wicher.
        - Dopilnuj pakowania - rzucił książę do księżniczki Wiernej. - Powiedz żołnierzom, że zaraz ruszamy - polecił księżniczce Hożej. Skłonił się sztywno przed księżną Ketriken. - Pani, zechciej wybaczyć, odjeżdżam. Skoro ród Przezornych nie udzieli pomocy, Księstwo Niedźwiedzie musi zadbać o siebie samo.
        - Rozumiem twoją potrzebę pośpiechu, książę - rzekła Ketriken poważnie - ale chcę cię prosić, byś dotrzymał mi towarzystwa jeszcze przy jednym posiłku. Nie należy ruszać w podróż z pustym żołądkiem. Czy lubicie ogrody? - Pytanie było skierowane w równej mierze do księcia i do jego córek. Księżniczki spojrzały na ojca. On po chwili krótko skinął głową.
        Obie córki księcia Krzepkiego przyznały ostrożnie, że lubią ogrody, ale ich zdziwienie było doskonale widoczne. Ogród? Zimą, podczas wyjącego sztormowego wiatru? Podzielałem ich obawy, zwłaszcza że w tej chwili księżna skinęła na mnie i na swoją nieodłączną dworkę.
        - Różyczko, pójdziesz z wielmożnym panem Bastardem Rycerskim do kuchni. Przygotujesz jedzenie według jego poleceń i zaniesiesz je do Ogrodu Królowej. Ja poprowadzę gości.
        Wytrzeszczyłem oczy. Nie, byle nie tam! Rozpaczliwie usiłowałem dawać księżnej Ketriken alarmujące znaki. Sama wspinaczka na wieżę była nie lada przedsięwzięciem, a co dopiero poczęstunek na szczycie chłostanym wichurą. Zupełnie nie pojmowałem sensu podobnego zamysłu. Władczyni odpowiedziała na moje zaniepokojone spojrzenia uśmiechem, pogodnym jak rzadko. Ujęła księcia Krzepkiego pod ramię i wyprowadziła z sali biesiadnej. Obie księżniczki podążyły za nimi, w towarzystwie dam dworu. Ja zwróciłem się do Różyczki.
        - Przekaż służbie, żeby ktoś znalazł jakieś ciepłe okrycia dla wszystkich i zaniósł je na górę. Jedzeniem zajmę się sam.
        Dziewczynka oddaliła się w wesołych podskokach, a ja pośpieszyłem do kuchni. Zwięźle opowiedziałem kucharce, czego potrzebujemy, a ona błyskawicznie przyszykowała mi tacę ciepłych pasztecików i gorące wino przyprawiane korzeniami.
        - To zabierzesz ze sobą, a ja za chwilę przyślę chłopaka z resztą. Uśmiechnąłem się do siebie biorąc tacę i gnając w stronę wieży.
        Choć sama przyszła królowa tytułowała mnie wielmożnym panem Bastardem Rycerskim, kucharka bez zmrużenia oka posyłała niczym kuchcika z tacą pełną jedzenia. Ogromnie to było pokrzepiające.
        Pokonałem schody co tchu, przygotowałem się na uderzenie wiatru siekącego deszczem i pchnąłem drzwi. W ogrodzie było dokładnie tak, jak przewidywałem. Damy dworu i córki księcia Krzepkiego stały w rogu, gdzie dwie ściany oraz kawałek płótna rozpięty nad głowami jeszcze latem, dla ochrony przed słońcem, dawały niewielkie schronienie. Mury hamowały pęd wiatru, daszek osłaniał trochę przed impetem zmarzniętego deszczu. Pod tą żałosną osłoną znajdował się stolik, na którym ustawiłem tacę z ciepłym jedzeniem. Różyczka, opatulona ciepłym płaszczem, z zadowoloną miną ściągnęła z brzegu jeden pasztecik. Hrabina Powściągliwa zajęła się podawaniem poczęstunku.
        Zaniosłem dwa kielichy księżnej oraz księciu. Stali na krańcu ogrodu, tuż przy samych blankach, zapatrzeni w morze. Wiatr pobielił morskie bałwany pianą, ciskał mewami, lekce sobie ważąc ptasie próby latania. Małżonka następcy tronu rozmawiała z księciem cicho. Ryk wiatru niweczył moje próby pochwycenia choćby kilku słów. Stanąłem w postawie pełnej szacunku i oczekiwania. Żałowałem gorzko, że nie wziąłem płaszcza, gdyż wiatr przewiewał mnie na wskroś. Mimo szczękających zębów próbowałem się uprzejmie uśmiechać.
        - Czy znany ci jest, książę, wielmożny pan Bastard Rycerski? - zapytała księżna Ketriken, biorąc wino.
        - Miałem przyjemność gościć go w moim zamku - rzekł książę. Deszcz skapywał mu z krzaczastych brwi, wiatr targał włosami.
        - Nie będziesz zatem przeciwny, jeśli go zaproszę do rozmowy? - Księżna przemawiała spokojnym tonem, zupełnie jakbyśmy się wygrzewali w blasku wiosennego słońca. Czy wiedziała, że książę Krzepki odbierze jej prośbę jako zawoalowany rozkaz?
        - Chętnie posłucham jego rad, jeśli ty, pani, cenisz mądrość tego młodzieńca - przystał.
        - Miałam nadzieję, że wyrazisz zgodę, książę. Bastardzie Rycerski, weź także dla siebie puchar wina i zechciej uczestniczyć w naradzie.
        - Wedle twego życzenia, pani. - Skłoniłem się nisko i pośpieszyłem wykonać polecenie.
        Moja więź z księciem Szczerym stawała się z dnia na dzień coraz bardziej wiotka, ale w tamtej chwili odczuwałem ciekawość następcy tronu bardzo wyraźnie. Jak najszybciej stawiłem się u boku jego pani.
        - Nie sposób cofnąć zdarzeń - mówiła właśnie przyszła królowa. - Ubolewam, iż nie potrafiliśmy ochronić naszego ludu. Skoro nie mogę odwrócić czynów zbrodniarzy zza morza, niech mi będzie wolno przynajmniej spróbować pomóc obronić lud przed nadchodzącą zimą. Proszę cię, książę, byś zechciał przyjąć ten dar z ręki i z serca przyszłej królowej.
        Nie wspomniała ani słowem o stanowisku króla Roztropnego. Podciągnęła luźny biały rękaw ociekający lodowatym deszczem, obnażyła jasne ramię, odsłaniając wężowy kształt pnącego się po białej skórze złotego drutu z ciemnymi górskimi opalami, złapanymi tu i ówdzie w drogocenną pajęczynę. Widziałem już wcześniej ciemne lśnienie tych drogocennych klejnotów, lecz nigdy nie spotkałem kamieni tego rozmiaru. Księżna wyciągnęła do mnie rękę, bym jej pomógł rozpiąć zameczek, i bez najmniejszego wahania odwinęła skarb ze swego ramienia. Z drugiego rękawa wyjęła aksamitny woreczek. Rozciągnąłem go i przytrzymałem, a księżna wsunęła doń podarunek. Uśmiechnęła się ciepło do księcia Krzepkiego i wetknęła mu go do ręki.
        - Od waszego następcy tronu i ode mnie - rzekła cicho. Ledwie zdołałem powstrzymać impuls księcia Szczerego, by rzucić się przed nią na kolana i wykrzykiwać, że moja marna miłość nie jest warta jej wielkoduszności.
        Książę Krzepki, jąkając się lekko, zdołał podziękować, następnie złożył uroczystą przysięgę, że nie zmarnuje ani grosza. W Przeprawie staną nowe domy, a mieszkańcy miasta będą błogosławili władczynię za dach nad głową.
        Nagle zrozumiałem, dlaczego znajdowaliśmy się w Ogrodzie Królowej. Pomoc dla Przeprawy była darem przyszłej królowej, niezależnie od osądu króla Roztropnego lub zdania księcia Władczego. Wybór miejsca i sposób wręczenia skarbu nie pozostawiały cienia wątpliwości. Przyszła królowa nie prosiła księcia Krzepkiego o zachowanie dyskrecji. Nie musiała.
        Pomyślałem o szmaragdach ukrytych w mojej skrzyni na ubrania, ale książę Szczery nie zareagował. Innymi słowy, nie kazał mi ich podarować. Miałem nadzieję zobaczyć pewnego dnia, jak następca tronu zakłada je na szyję swojej królowej. A przy tym nie chciałem umniejszyć znaczenia podarunku księżnej Ketriken, dodając drugi - od bękarta. Bo tak musiałbym go przedstawić. Nie. Niech gest przyszłej królowej pozostanie w pamięci księcia Krzepkiego wzniosłym wspomnieniem.
        Władca Księstwa Niedźwiedziego przyjrzał mi się uważnie.
        - Pani, odniosłem wrażenie, że obdarzasz tego młodzieńca wyjątkowym poważaniem.
        - Szanuję Bastarda Rycerskiego - odparła księżna. - Nigdy nie zawiódł pokładanego w nim zaufania.
        Książę Krzepki pokiwał głową, jakby się w czymś utwierdzał. Pozwolił sobie na lekki uśmiech.
        - Pismo od wielmożnego Bastarda Rycerskiego zakłopotało nieco moją najmłodszą córkę, księżniczkę Hożą. Zwłaszcza że przeczytały je starsze siostry i znalazły tam niejeden powód do kpiny. Przyszła więc ze swoim kłopotem do mnie, a ja uznałem, że nieczęsto można spotkać człowieka, mówiącego tak otwarcie o sprawach, które mogą być tłumaczone na jego niekorzyść. Tylko pyszałek będzie twierdził, że bez strachu skoczył w wir walki. Nie zaufałbym też człowiekowi, który zabija bez drżenia serca. A jeśli chodzi o twoją kondycję, młodzieńcze - poklepał mnie po ramieniu - powiedziałbym, że lato przy wiosłach i z toporem w dłoni miało na ciebie bardzo korzystny wpływ. - Przeszył mnie spojrzeniem sokolich oczu. - Nie zmieniłem zdania, Bastardzie Rycerski. Podobnie jak Hoża. Chcę, żebyś o tym wiedział.
        Wypowiedziałem słowa, które musiałem powiedzieć:
        - Dziękuję, książę.
        Obejrzał się przez ramię. Podążyłem wzrokiem za jego spojrzeniem i dostrzegłem przez siekącą mżawkę obserwującą nas księżniczkę Hożą. Książę ledwie dostrzegalnie skinął głową i na ten znak twarz dziewczyny rozjaśnił uśmiech podobny do promienia słońca, który się przedarł zza gradowych chmur. Księżniczka Wierna szepnęła coś siostrze do ucha, a ta, spłonąwszy rumieńcem, odepchnęła ją lekko.
        - Możesz iść pożegnać się z moją córką, jeśli chcesz - rzekł książę Krzepki.
        Niewielu rzeczy pragnąłbym mniej. Nie mogłem jednak zaprzepaścić osiągnięć księżnej Ketriken. Skłoniłem się więc przed księciem i podszedłem do księżniczki Hożej. Jej siostra oraz Muszelka natychmiast odsunęły się od nas, odległość jednak nie zapewniała całkowitej dyskrecji.
        Skłoniłem się przed najmłodszą książęcą córką dwornie.
        - Księżniczko, chciałbym ci raz jeszcze podziękować za zwój, który mi przysłałaś w darze.
        Uśmiechnęła się do mnie przez kotarę deszczu.
        - Zrobiłam to z radością, a jeszcze większą przyjemność sprawiła mi twoja odpowiedź. Ojciec wszystko mi wyjaśnił. Chyba nie masz do mnie żalu o pokazanie mu twego listu? Nie rozumiałam, dlaczego odmalowałeś się w tak niekorzystnych barwach, a on rzekł: “Chwali się tylko człowiek, który próżno oczekuje wyrazów uznania od innych”. Powiedział mi jeszcze, że nie ma lepszego sposobu na poznanie morza niż przy wiośle. I że za młodych lat topór był także jego ulubioną bronią. Przyrzekł na następne lato sprawić nam łódkę, żebyśmy mogły przy ładnej pogodzie wypływać na morze i wiosłować... - zamilkła nagle. - Na pewno nudzę cię tą paplaniną.
        - Ani trochę, pani - zapewniłem ją szczerze. Wolałem, żeby to ona mówiła.
        - Pani - powtórzyła cicho. A potem spłonęła rumieńcem tak gwałtownym, jakbym ją przy wszystkich pocałował.
        Odwróciłem wzrok. Niestety, spojrzałem na księżniczkę Wierną. Oczy miała okrągłe i wielkie jak spodki, a usta z zachwytu otwarte w kształtne O. Wystarczyło, bym sobie wyobraził, co ona wyobraziła sobie, a poczułem gorąco na policzkach. Kiedy spłonąłem szkarłatem, księżniczka Wierna i Muszelka wybuchnęły nieopanowanym chichotem.
        Chyba wieczność cała minęła, nim opuściliśmy smagany sztormem Ogród Królowej. Nasi goście rozeszli się do komnat, by zmienić przemoczone ubrania i poczynić przygotowania do podróży. Ja także przebrałem się w pośpiechu. Nie chciałem przegapić ich odjazdu. Znalazłem się na zewnętrznym dziedzińcu akurat na czas, by ujrzeć, jak książę Krzepki oraz jego drużyna dosiadają koni. Była tu także księżna Ketriken ze swoją gwardią, ubrana w ulubiony fiolet oraz biel. Podeszła do księcia z życzeniami dobrej drogi, a on, zanim wsiadł na konia, przyklęknął i ucałował jej dłoń. Padły między nimi jakieś krótkie słowa; nie wiem jakie, ale księżna się uśmiechnęła. Wiatr rzucił jej kosmyk włosów na twarz.
        Książę Krzepki wraz ze świtą ruszył w paszczę sztormu. Jego postawa zdradzała wzburzenie, ale pokłon złożony przyszłej królowej pokazał mi, że nie wszystko było stracone.
        Obie księżniczki oglądały się za siebie, młodsza ośmieliła się nawet podnieść dłoń na pożegnanie. Odpowiedziałem tym samym gestem. Byłem zmrożony nie tylko lodowatym deszczem. Wsparłem tego dnia księżnę Ketriken i księcia Szczerego, ale za jaką cenę? Czemu zwodziłem księżniczkę Hożą? Czyżby Sikorka miała rację?
        Wieczorem tego dnia poszedłem do króla, choć mnie nie wzywał. Nie zamierzałem z nim mówić o najmłodszej córce księcia Krzepkiego. Może wykonałem polecenie księcia Szczerego, a może moje własne serce kazało mi nie zostawiać władcy na pastwę samotności. Osiłek wpuścił mnie z ociąganiem, ostrzegając surowo, że król nie czuje się dobrze i mam go nie męczyć.
        Monarcha siedział przed kominkiem. Powietrze w komnacie ciężkie było od suta. Trefniś, którego twarz nadal mieniła się odcieniami fioletu i błękitu, skulił się u stóp władcy. Znajdował się poniżej najgęściejszego pułapu dymu. Ja, usiadłszy na stołku podsuniętym mi przemyślnie przez Osiłka, nie miałem tego szczęścia.
        Minęło kilka chwil, nim król zwrócił na mnie uwagę. Jakiś czas patrzył na mnie przekrwionymi oczyma. Głowa kolebała mu się z boku na bok.
        - To ty, Bastardzie - powitał mnie słabym głosem. - Jak tam lekcje? Czy mistrz Krzewiciel jest zadowolony z twoich postępów?
        Zerknąłem na karła, ale on tylko posępnie stukał pogrzebaczem o czerwony żar.
        - Tak - odezwałem się cicho. - Mówi, że zgrabnie stawiam litery.
        - To dobrze. Zawsze można być dumnym ze zręcznej ręki. A co z naszą umową? Czy dotrzymuję danego ci słowa?
        Odwieczna litania. Przemyślałem warunki, jakie mi zaoferował. Miał mnie żywić, ubierać i kształcić, a ja w zamian winien mu byłem całkowite oddanie. Uśmiechnąłem się, słysząc znajome słowa, ale gardło miałem ściśnięte. Widziałem, jak wynędzniał człowiek, który je wypowiadał, i pamiętałem, ile mnie one kosztowały.
        - Tak, wasza wysokość, dotrzymujesz.
        - Dobrze. Bacz, abyś i ty dotrzymywał swego. - Westchnął ciężko.
        - Będę ci zawsze wierny, wasza wysokość - przyrzekłem, a błazen, kolejny raz świadek tej przysięgi, spojrzał mi w oczy.
        Ogień w kominku strzelał iskrami. Nagle król drgnął. Wyprostował się, rozejrzał wokół niepewnie.
        - Szczery? Gdzie jest Szczery?
        - Wyruszył na wyprawę, królu. W poszukiwaniu Najstarszych. Chce błagać, by pomogli nam przegnać szkarłatne okręty.
        - Tak, tak. Oczywiście. Przez chwilę sądziłem... - znów zamilkł.
        Wtem przeszedł mnie zimny dreszcz. Wyczułem niezdarne wysiłki króla, który próbował sięgać Mocą. Słabo, niepewnie. Jego umysł przywarł do mojego, niczym starcze dłonie szukające oparcia. Sądziłem, że już od dawna wypalił się we władcy talent królewskiej magii. Zdaniem księcia Szczerego monarcha używał Mocy, choć nieczęsto. Kiedy następca tronu mi o tym wspomniał, potraktowałem jego słowa jako przejaw lojalności syna w stosunku do ojca. A teraz ledwie zauważalna Moc zaczepiała o moje myśli jak niewprawne palce o struny harfy. Ślepun nastroszył się niezadowolony.
        “Cisza” - ostrzegłem go.
        Nagle przyszedł mi do głowy pomysł. Czyżby podszepnięty przez księcia Szczerego? Odsunąłem na bok wszelkie wątpliwości. Przecież właśnie to przyrzekłem tak dawno temu. Całkowite oddanie królowi,
        - Pozwolisz, wasza wysokość?
        Przysunąłem stołek bliżej królewskiego fotela. Ująłem zwiędłą dłoń mego władcy.
        Jakbym skoczył w wartki nurt rzeki. “Ach, Szczery, tu jesteś, chłopcze!”
        Przez jedną krótką chwilę ujrzałem księcia Szczerego, jakiego ciągle postrzegał król: kilkuletniego pucołowatego chłopca, bardziej wesołego niż mądrego, nie tak wysokiego jak starszy brat, Rycerski. Ale też dobry i miły był ten książę, wspaniały młodszy syn, nie nazbyt ambitny, nie nazbyt wymagający. I właśnie kiedy wychodziłem na brzeg rzeki, wpadłem w czarny grzmiący ryk Mocy. Nagle, kompletnie zdezorientowany, patrzyłem oczyma króla. Krawędzie obrazu zamazywała mgła. Mignął mi książę Szczery brnący w głębokim śniegu.
        “Co to takiego? Bastardzie?”
        Wpadłem w jakiś wir, który omotał mnie bólem króla Roztropnego. Moc rzuciła mną w samą głębię cierpienia, poza granice, do których docierały łagodzące zioła i dym. Paliłem się w męczarniach. Ból narastał powoli, wspinał się po kręgosłupie, sięgał czaszki. Natrętny, agresywny, nie do pokonania. Król cierpiał jak potępieniec. Mógł albo oddać się w szpony męki, która paraliżowała nawet myśli, albo otumaniać ciało i umysł ziołami oraz dymem, ukrywać się przed torturą. Gdzieś głęboko w tym otępiałym umyśle żył ciągle prawdziwy król Roztropny - rozwścieczony uwięzieniem. Duch pozostał ten sam. Walczył z ciałem, które go nie słuchało, i z bólem zatruwającym ostatnie lata życia. Przysięgam, widziałem go - młodego mężczyznę. Włosy miał równie zmierzwione i niesforne jak czupryna księcia Szczerego, spojrzenie żywe, a jedyne zmarszczki na twarzy - od szerokiego uśmiechu. Takim właśnie człowiekiem był ciągle w głębi duszy: młodym mężczyzną, teraz schwytanym w pułapkę, zrozpaczonym. Wczepił się we mnie.
        “Jest jakieś wyjście?” - zapytał dziko. Mało mnie nie utopił.
        A potem, jak w miejscu gdzie mieszają się wody dwóch rzek, inna siła zmiażdżyła mnie, porwała z prądem.
        “Chłopcze! Trzymaj się”.
        Silne ręce pochwyciły mnie i wyodrębniły jako osobną nić w splocie liny.
        “Ojcze, jestem. Co się stało?”
        “Nic, nic. Nic się nie zmieniło. Tylko... Szczery?”
        “Tak, jestem tutaj”.
        “Zdradziło nas Księstwo Niedźwiedzie. Książę Krzepki pozwala szkarłatnym okrętom zawijać do swoich portów, w zamian za oszczędzenie własnej ziemi. Obrócił się przeciwko nam. Jak wrócisz, będziesz musiał...” - Myśl wyblakła, stała się niezrozumiała.
        “Ojcze, skąd pochodzą te wieści?” - czułem nagłą desperację księcia Szczerego. Jeśli król Roztropny mówił prawdę, nie było dla Księstwa Koziego nadziei na przetrwanie zimy.
        “Władczy ma szpiegów. Od nich dostaje raporty, które przynosi mnie. Na razie muszą pozostać tajemnicą, aż będziemy mieli dość sił, by uderzyć na Księstwo Niedźwiedzie, albo zdecydujemy oddać je przyjaciołom Krzepkiego na szkarłatnych okrętach. Tak. Taki jest plan twego brata. Odepchnąć Zawyspiarzy od Księstwa Koziego. Potem zwrócić ich przeciw Krzepkiemu. Niech sami go ukarzą. Posunął się do tego, że wysłał fałszywe wołanie o pomoc, w nadziei zwabienia naszych okrętów ku zagładzie”.
        “Trudno dać wiarę!”
        “Szpiedzy Władczego to potwierdzają. A jeszcze obawiam się, że nie możemy dłużej obdarzać zaufaniem twojej połowicy. Władczy zwrócił uwagę, że podczas wizyty księcia Krzepkiego znajdowała wiele pretekstów, by pozostawać z nim sam na sam. Obawia się, iż knuła z naszymi wrogami, by przejąć tron”.
        “To nie tak!!!” Siła zaprzeczenia przeszła przez całe moje ciało jak ostrze miecza. Chwilę znowu tonąłem, zagubiony, osamotniony w nurtach przepływającej przeze mnie Mocy. Książę Szczery zorientował się w sytuacji, ponownie mnie uratował.
        “Musimy uważać na chłopca. Nie ma dosyć siły na taką służbę. Ojcze, błagam cię. Ufaj mojej pani. Ona nie zdradzi. I ostrożnie traktuj słowa szpiegów Władczego. Sprawdź ich przez swoich zaufanych, nim zawierzysz wieściom i podejmiesz działanie. Naradź się z Cierniem. Przyrzeknij mi”.
        “Nie jestem głupcem, Szczery. Wiem, jak zachować tron”.
        “Dobrze więc. Dobrze. Upewnij się, żeby zadbano o chłopca. Nie jest do tego przygotowany”.
        Ktoś szarpnął mnie za rękę, jakby ją wyrwał z rozpalonego pieca. Opadłem do przodu, głowa zwisła mi między kolanami, świat zawirował w szaleńczym tańcu. Król chwytał oddech z trudem, jak po wyczerpującym biegu. Trefniś wetknął mi w dłoń kielich z winem i zaraz jął poić swego pana. Nagle rozległ się głos Osiłka:
        - Coś ty zrobił królowi?
        - Obaj cierpią! - w głosie karła czaił się strach. - Rozmawiali zupełnie spokojnie i naraz to! Zabierz te przeklęte kadzielnice! Chyba zabiłeś ich obu!
        - Ciszej, błaźnie! Jak śmiesz mnie obwiniać!
        Osiłek w pośpiechu obszedł komnatę, zbierając dymiące kadzielnice i gasząc żar miedzianym kubkiem. Po chwili otworzył szeroko okna, wpuszczając chłód lodowatej zimowej nocy. Świeże powietrze otrzeźwiło mnie nieco. Zdołałem usiąść i wypić łyk wina. Stopniowo zaczynałem odzyskiwać pełną świadomość.
        Nadal siedziałem, gdy do komnaty niczym burza wpadł książę Władczy, pytając, co się stało. Skierował pytanie do mnie, bo błazen pomagał Osiłkowi prowadzić króla do łoża.
        Pokręciłem głową bez słowa, nie musiałem udawać, że byłem ledwie żywy.
        - Co z królem? Wydobrzeje?! - krzyknął do Osiłka. Sługus natychmiast stawił się przed swoim panem.
        - Chyba dochodzi do siebie, książę. Nie mam pojęcia, co mu się stało. Żadnych szczególnych objawów, a zmęczony jest, jakby startował w wyścigu. Jego zdrowie nie pozwala na podobne uniesienia, książę.
        Najmłodszy syn królewski zwrócił na mnie groźne spojrzenie.
        - Coś zrobił mojemu ojcu? - warknął.
        - Ja? Nic. - Przynajmniej to była prawda. Cokolwiek się stało, było wynikiem działania króla i księcia Szczerego. - Rozmawialiśmy. Poczułem się ciężki. Oszołomiony. Słaby. Jakbym tracił przytomność. - Spojrzałem na Osiłka. - Czy to może sut?
        - Może - przyznał. Popatrzył niespokojnie na księcia. - Codziennie muszę zwiększać dawkę, żeby w ogóle były jakieś efekty. A król ciągle się skarży, że...
        - Cisza!!! - ryknął książę. Pokazał na mnie, jakbym był śmieciem. - Zabierz go stąd. Wracaj zaraz i zajmij się królem.
        W tej samej chwili monarcha jęknął przez sen, a ja znowu poczułem muśnięcie Mocy. Włosy stanęły mi dęba.
        - Nie - zmienił zdanie książę Władczy. - Idź od razu do króla. Błaźnie, zabierz stąd bękarta. I dopilnuj, żeby służba nie zaczęła Plotkować. Będę wiedział, kogo winić. Szybciej! Z moim ojcem dzieje się coś złego.
        Sądziłem, że dam radę wyjść sam, ale nie zdołałem nawet wstać. Trefniś wsparł mnie ramieniem, podniosłem się, zachwiałem, ruszyłem - jakbym szedł na szczudłach. Osiłek był tuż przede mną, a zaraz potem daleko, podłoga kołysała mi się pod stopami jak pokład płynącego statku.
        Dalej pójdę sam - powiedziałem karłowi, gdy minęliśmy próg.
        On tylko pokręcił głową.
        - Jesteś za słaby - oznajmił spokojnie, objął mnie ramieniem i powlókł ze sobą, prowadząc jakiś bezsensowny monolog. Niczym dwaj najlepsi przyjaciele pokonaliśmy schody i wreszcie stanęliśmy przed moją komnatą. Jeszcze coś trajkotał, gdy otwierałem drzwi. Wprowadził mnie do środka.
        - Idź już - rzekłem nieco rozdrażniony. Chciałem się tylko położyć.
        - Tak? A co z moim królem? Co mu zrobiłeś?
        - Nic! - wycedziłem przez zęby, siadając w nogach łóżka. Zaczynało mi łomotać w głowie. Wywar z kozłka lekarskiego. Koniecznie. Nie miałem ani szczypty tego ziela.
        - Zrobiłeś! Zapytałeś go o pozwolenie i wziąłeś za rękę. A w następnej chwili obaj dyszeliście jak ryby bez wody.
        - W następnej chwili? - Dla mnie trwało to długie godziny. Myślałem, że minęła cała noc.
        - Nie dłużej niż trzy uderzenia serca.
        Przycisnąłem dłonie do skroni. Głowa pękała mi z bólu. Dlaczego Brus musiał wyjechać akurat teraz? Na pewno by mi pomógł.
        - Masz kozłek lekarski? - zapytałem błazna.
        - Przy sobie nie. Mógłbym wyprosić u Lamówki. Ma niewyczerpane zapasy najróżniejszych ziół.
        - Proszę, pójdź do niej.
        - Co zrobiłeś królowi? - Przejrzysty układ. Ciśnienie w mojej głowie narastało, wypychało oczy.
        - Nic. - Oddychanie zaczynało sprawiać trudność. - A co on zrobił mi, niech ci powie sam. Jeśli zechce. Jasne?
        Cisza.
        - Chyba tak. Naprawdę tak boli?
        Bardzo wolno rozciągnąłem się na łóżku. Nawet położenie głowy było torturą.
        - Zaraz wrócę - obiecał.
        Stopniowo zacząłem pojmować wszystko, co mimowolnie usłyszałem. Choć półprzytomny z bólu, starałem się uporządkować informacje. Książę Władczy miał szpiegów. A przynajmniej tak twierdził. Książę Krzepki był zdrajcą. W każdym razie książę Władczy twierdził, że tak mu donieśli szpiedzy. Byłem niemal pewien, że władca Księstwa Niedźwiedziego tak samo nie jest zdrajcą jak księżna Ketriken. Och, trucizny! Ból. Nagle przypomniałem sobie koszmarne męki. Czyż Cierń nie radził mi, żebym po prostu obserwował? Bym sam znalazł odpowiedź na pytanie? Miałem ją w zasięgu ręki, ale nie dostrzegałem, zaślepiony strachem przed zdradą, intrygą i trucizną.
        Króla Roztropnego zżerała choroba. Zatruwał się w obronie przed bólem nie do zniesienia. Próbując zachować resztkę zdrowych zmysłów. Szukając ucieczki przed torturą. Gdyby ktoś powiedział mi o tym kilka miesięcy temu, gotów byłbym go wyśmiać. Teraz, kiedy leżałem oddychając ostrożnie, bo najlżejsze drgnienie rodziło falę męczarni - teraz rozumiałem. Ten ból. Znałem go od kilku minut zaledwie, a już posłałem błazna po kozłek lekarski. A gdybym miał tak cierpieć do końca życia? Nic dziwnego, że król wybierał odurzenie.
        Usłyszałem, jak drzwi mojej komnaty otwierają się i zaraz zamykają cicho. Ponieważ nie dotarły do mnie odgłosy przyrządzania wywaru, zmusiłem się do otwarcia oczu. Prawy i Pogodna. Zastygli w bezruchu, jakby weszli w legowisko dzikiej bestii. Tyle że kiedy podniosłem lekko głowę, to Pogodna odsłoniła zęby. Ślepun odpowiedział ponurym warkotem z głębi gardzieli. Serce zaczęło mi bić szybciej. Niebezpieczeństwo. Próbowałem przygotować się do obrony. Nic z tego. Pulsujący ból w głowie zwyciężył.
        - Nie słyszałem pukania - udało mi się powiedzieć. Słowa ociekały krwią, kiedy echem obijały się pomiędzy skroniami.
        - Nie pukałam - oznajmiła Pogodna ochryple.
        Głośno wypowiedziane słowa targnęły mną jak cios ciężką pałą. Oby tylko się nie zorientowała, jaką ma nade mną władzę. Niech już wróci błazen. Udawałem, że leżę, bo chcę być nieuprzejmy.
        - Potrzebujecie czegoś ode mnie? - zapytałem szorstko. Każde słowo wymagało nieludzkiego wysiłku.
        - Czy potrzebujemy? - Pogodna roześmiała się drwiąco. - Nie. Poczułem dotknięcie Mocy. Niezdarne. To Prawy. Nie zdołałem opanować drżenia. Po niedawnym przejściu z królem i księciem Szczerym mój umysł przypominał jedną wielką ranę. Prawy przeciągnął po niej kocimi pazurami jak grabiami po świeżo skopanej ziemi.
        “Broń się!” - doszedł mnie ledwie dosłyszalny szept księcia Szczerego.
        Chciałem wznieść bariery, ale nie mogłem odnaleźć siebie. Pogodna miała uśmiech na ustach.
        Prawy wpychał się w mój umysł, jakby wciskał rękę w budyń. Pomieszało mi się w głowie. Jakby przypalona żółć zgrzytała niczym brzęk ostróg.
        “Broń się - błagał książę Szczery. Słyszałem jego rozpaczliwy głos bardzo słabo. Ze wszystkich sił próbował mi pomóc zebrać rozrzucone na wszystkie strony świata cząstki mojego własnego ja. - Zabije cię z czystej głupoty. On nawet nie wie, co robi”.
        “Pomocy!”
        Od księcia Szczerego nic. Nasza więź zanikała jak ślad perfum na wietrze. Traciłem siły.
        “Stado!!!”
        Prawy uderzył o drzwi tak mocno, że aż mu odskoczyła głowa. To było coś więcej niż odepchnięcie. Nie potrafię określić słowami, co zrobił Ślepun. Była to jakaś magiczna hybryda. Używał Rozumienia, korzystając z mostu utworzonego za pośrednictwem Mocy. Zaatakował ciało Prawego z jego własnego umysłu. Zaatakowany machał rękoma koło gardła, walczył ze szczękami, których nie mógł uchwycić. Wilcze pazury orały mu skórę, zostawiając pod tuniką szkarłatne ślady. Pogodna krzyknęła, przeszyło mnie ostrze wysokiego dźwięku. Rzuciła się na Prawego, chciała mu pomóc.
        “Nie zabijaj. Nie zabijaj! Nie zabijaj!!!”
        Wreszcie Ślepun mnie usłyszał. Zaniechał Prawego, rzucił go jak zdechłego szczura. Stanął nade mną okrakiem, pilnował. Prawie słyszałem jego szybki oddech, czułem ciepło sierści. Nie miałem siły pytać, co się właściwie stało. Zwinąłem się, schroniłem pod nim. Jego nikt nie pokona.
        - Co to było?! Co to?! Co to?!! - wrzeszczała histerycznie Pogodna. Ciągnęła Prawego za koszulę, usiłowała postawić na nogi.
        Na jego szyi i piersiach widniały jaskrawe znaki, ale bardzo szybko bladły. Wkrótce nie było śladu po ataku Ślepuna.
        - Prawy! Otwórz oczy! Prawy! - Pogodna potrząsała nim jak szmacianą lalką.
        - Co ty mu robisz? - rozległ się sceniczny szept trefnisia, pełen zdumienia i zgorszenia.
        Drzwi były otwarte na oścież. Przechodząca pokojówka, obarczona naręczem prześcieradeł, zajrzała i zatrzymała się wstrząśnięta. Jakaś mała dziewczynka z koszykiem zerknęła bojaźliwie.
        Karzeł odstawił tacę na podłogę.
        - Cóż to ma oznaczać?
        - Rzucił się na Prawego - załkała Pogodna.
        Na twarzy błazna rozlał się wyraz niedowierzania.
        - On? Wygląda, jakby nie dał rady rzucić się na poduszkę. Widziałem natomiast, jak ty niepokoiłaś tego chłopca.
        Pogodna puściła Prawego; osunął się bezwładnie na podłogę. Trefniś popatrzył na niego ze współczuciem.
        - Biedaczysko! Próbowałaś dać ujście swoim chuciom?
        - Nie bądź śmieszny! - wściekła się Pogodna. - To on! - Wycelowała we mnie palcem wskazującym.
        Błazen przyjrzał mi się z namysłem.
        - Poważne oskarżenie. Powiedz mi prawdę, Bastardzie. Czy rzeczywiście próbowałeś go wykorzystać?
        - Nie. - Byłem chory, wyczerpany, skołowany. - Spałem. Weszli tutaj skrycie. Potem... - zmarszczyłem brwi, podjąłem słabiej: - Chyba nawdychałem się dzisiaj za dużo dymu.
        - Co to, to prawda! - wykrzyknął karzeł z pogardą. - Takiego nieprzyzwoitego zachowania dawno nie widziałem - odwrócił się nagle do służby przy drzwiach. - Jaki wstyd! Żeby nasi wybitni członkowie kręgu Mocy zachowywali się w podobny sposób! Żądam, byście nikomu o tym nie mówiły. Nie chcę żadnych plotek.
        Pogodna miała szeroko otwarte usta, a twarz koloru żywej czerwieni. Prawy zdołał usiąść, choć bardzo niepewnie.
        - Nie naprzykrzałam się Prawemu - rzekła Pogodna wyraźnie, tonem chłodnym i wyniosłym - ani go nie pożądam.
        - Bez względu na to, co tu robiliście, lepiej, żebyście zostali z tym u siebie! - ocenił surowo błazen. Podniósł tacę i odszedł.
        Na widok znikającego wywaru nie mogłem powstrzymać jęku zawodu.
        - Dojdę, co się tutaj stało! - syknęła Pogodna. Zaczerpnąłem głęboko tchu.
        - Byle u siebie, jeśli mogę prosić.
        Udało mi się podnieść rękę i wskazać drzwi. Wypadła jakby ją goniło sto diabłów, Prawy powlókł się za nią. Obie służące usunęły się z odrazą, robiąc przejście. Drzwi pozostały otwarte. Nadludzkim wysiłkiem podniosłem obolałą głowę - ciężki balast zaczepiony niepewnie na ramionach - i poszedłem je zamknąć. Nawet nie próbowałem wrócić do pościeli. Osunąłem się na ziemię. Czułem się jak jedna otwarta rana.
        “Umierasz bracie?”
        “Nie, ale bardzo mnie boli”.
        “Odpocznij. Będę cię strzegł”.
        Nie potrafię wyjaśnić, co się dalej stało. Puściłem coś, do czego przywierałem całym życiem, nie wiedząc nawet, że ściskam to w dłoniach. Zanurzyłem się w miękką ciepłą ciemność, w kryjówkę bezpieczną i doskonałą, a wilk mnie strzegł patrząc moimi oczyma.
      
22. BRUS
        
        Księżna Cierpliwa, małżonka pierwszego następcy tronu, księcia Rycerskiego, pochodziła z rodu, który korzenie miał zapuszczone głęboko w śródlądzie. Jej rodzice, baron Potężny i baronowa Zgodna, wywodzili się z pomniejszej szlachty. Małżeństwo córki z księciem rodu królewskiego było dla nich nie lada zaskoczeniem, szczególnie wziąwszy pod uwagę jej samowolę oraz, jak twierdzili niektórzy, nieszczególnie lotny umysł. Baronówna Cierpliwa stanęła kością niezgody pomiędzy księciem Rycerskim a jego ojcem. Królestwo nic nie zyskiwało przez ten związek, następca tronu dał swemu państwu jedynie wysoce ekscentryczną królową, kochającą męża żarliwie, ale też potrafiącą głosić niepopularne opinie lub zapomnieć o całym świecie, bo poświęciła się całkowicie jakiemuś zagadnieniu, które zajęło jej żywą wyobraźnię. Rodzice odumarli ją w roku krwawej zarazy, a ona bezdzietna i uważana za niepłodną, pozostała zupełnie samotna, gdy jej mąż, książę Rycerski, za kończył życie na skutek upadku z konia.
        
        * * *
        
        Obudziłem się. Leżałem w łóżku, było mi ciepło i dobrze. Na wszelki wypadek nie poruszyłem się, tylko ostrożnie poszukałem bólu. Znikł, ale byłem bardzo zmęczony i odrętwiały, jak to czasem bywa po długiej chorobie. Nagle przeszedł mnie dreszcz. Obok mnie, zupełnie naga, leżała Sikorka, oddychając spokojnie na moim ramieniu. Ogień w kominku przygasł. Słuchałem. Było bardzo późno albo bardzo wcześnie. Zamek spał.
        Nie pamiętałem, kiedy znalazłem się w łóżku.
        Zadrżałem znowu. Sikorka poruszyła się lekko. Przysunęła się do mnie bliżej, uśmiechnęła sennie.
        - Czasem taki jesteś dziwny - szepnęła. - Kocham cię. - Znowu zamknęła oczy.
        “Ślepun!”
        “Jestem”. - Jak zwykle.
        Nagle nie mogłem go spytać, nie chciałem wiedzieć. Po prostu leżałem, czułem się chory i godny litości.
        “Próbowałem cię zawołać, ale jeszcze nie byłeś gotów wrócić. Tamten cię pozbawił siły”.
        “«Tamten» to nasz król”.
        “Twój król. Wilki nie mają króla”.
        “Dobrze już, dobrze... - pozwoliłem myśli uciec w niepamięć. - Dziękuję, że mnie strzegłeś”.
        Wyczuł moja rezerwę.
        “Co miałem robić? Odesłać ją z niczym? Była bardzo smutna”.
        “Sam nie wiem. Nie mówmy o tym”.
        Sikorka była smutna i on ją musiał pocieszyć? Nawet nie wiedziałem, dlaczego jest smutna. Była smutna, poprawiłem się, patrząc na jej uśmiech. Westchnąłem. Im prędzej stawię temu czoło, tym lepiej. Zresztą i tak musiała już wracać do swej izdebki. Nie powinna być u mnie, kiedy twierdza zacznie się budzić ze snu.
        - Sikorko... - odezwałem się cicho. Poruszyła się i otworzyła oczy.
        - Kochany... - rzekła zaspanym głosem.
        - Musisz już iść.
        - Wiem. Nie powinnam była przychodzić. - Zamilkła. - Wszystko, co mówiłeś kilka dni temu... Nie powinnam była...
        Położyłem jej palec na ustach. Uśmiechnęła się do mnie.
        - To milczenie... było bardzo... interesujące. - Odsunęła moją dłoń, pocałowała mnie czule. Zaczęła się szybko ubierać. Wstałem, poruszając się znacznie wolniej niż ona. Spojrzała na mnie wzrokiem przepełnionym miłością. - Pójdę sama. Tak będzie bezpieczniej. Nie powinniśmy być widywani razem.
        - Pewnego dnia...
        Tym razem ona uciszyła mnie, kładąc mi dłoń na wargach.
        - Nie będziemy teraz mówić o takich sprawach. Niech ta noc zostanie taka, jak jest. Doskonała. - Pocałowała mnie znowu, szybko i lekko, i uciekła z moich ramion, z mojej komnaty.
        Noc? Doskonała?
        Skończyłem się ubierać, dorzuciłem do ognia. Usiadłem przy kominku. Wkrótce otworzyły się sekretne drzwi. Wszedłem po schodach.
        - Musisz mnie wysłuchać - rzekłem na powitanie.
        Cierń uniósł brwi. Gestem wskazał mi krzesło obok siebie. Ledwie jednak zacząłem mówić, zrobił coś, co zjeżyło mi włosy na głowie. Rozejrzał się wokół, jakbyśmy stali w tłumie ludzi, i położył palec na ustach. Pochylił się ku mnie, aż prawie stykaliśmy się czołami.
        - Cicho. Tylko cicho. O co chodzi?
        Przesiadłem się na swoje stare miejsce u stóp kominka. Serce tłukło mi się w piersi. Nigdy nie przypuszczałem, że akurat tutaj będę musiał zachowywać ostrożność.
        - Zdaj raport - szepnął Cierń.
        Nie opuściłem niczego; na początek, żeby cała historia miała sens, wspomniałem o swojej więzi z księciem Szczerym. Nie pominąłem żadnego szczegółu: od pobicia trefnisia, po dar księżnej Ketriken dla Księstwa Niedźwiedziego, opowiedziałem także o mojej posłudze dla króla tego wieczoru. O Pogodnej i o Prawym w mojej komnacie. Kiedy szeptałem o szpiegach księcia Władczego, Cierń wydął lekko wargi, ale nie był zaskoczony. Wreszcie skończyłem.
        Przyjrzał mi się spokojnie.
        - I jakie z tego wyciągasz wnioski? - zapytał znowu szeptem. Zupełnie jakby to była zagadka, dzięki której miałem doskonalić umiejętności.
        - Mogę otwarcie mówić o swoich podejrzeniach? - zapytałem cicho.
        Skinięcie głową.
        Odetchnąłem z ulgą. Kiedy zacząłem opowiadać o obrazie, jaki zarysował mi się przed oczyma w ciągu kilku ostatnich tygodni, z serca spadł mi ogromny ciężar. Cierń będzie wiedział, co robić. Mówiłem szybko, zwięźle. Książę Władczy wiedział, że król umiera. Osiłek, narzędzie w jego dłoniach, dbał, żeby nasz władca żył i był Podatny na podszepty młodszego księcia, a ten podważał autorytet następcy tronu i na własne potrzeby trwonił bogactwa Koziej Twierdzy. Oddał Księstwo Niedźwiedzie Zawyspiarzom, by zyskać czas na zrealizowanie ambicji. Odmalował księżnę Ketriken jako osobę obcą, nielojalną. Skupiał władzę w swoich rękach. Jego ostatecznym celem był, jak zawsze, tron Królestwa Sześciu Księstw, w każdym razie możliwie największa część królestwa, jaką uda mu się zagarnąć. Stąd hojne przyjęcia dla książąt oraz szlachty ze śródlądzia. Cierń niechętnie przytakiwał moim słowom. Kiedy zamilkłem, rzekł cicho:
        - Wiele jest dziur w tej pajęczynie, którą twoim zdaniem przędzie książę Władczy.
        - Kilka mogę załatać od razu - szepnąłem. - Przypuśćmy, że krąg Mocy, przygotowany przez Konsyliarza, jest całkowicie oddany księciu Władczemu. Przypuśćmy, że wszystkie wieści trafiają najpierw do najmłodszego królewskiego syna, a tylko te, które on uzna za bezpieczne dla swoich planów, docierają do króla.
        Twarz Ciernia przyoblekła się maską smutku.
        - Co wówczas - szeptałem gorączkowo - jeżeli wieści są opóźniane, choćby tylko o tyle, by nasza obrona przeradzała się w żałośnie nieskuteczne wysiłki? Młodszy książę robi z następcy tronu błazna, podkopuje pokładane w nim zaufanie.
        - Twoim zdaniem Szczery miałby o tym nie wiedzieć? W zamyśleniu pokiwałem głową.
        - Doskonale posługuje się Mocą, ale nie może słuchać wszędzie jednocześnie. Żeby szpiegować własny krąg Mocy, musiałby porzucić obserwację wybrzeża.
        - Czy on... Czy jest teraz świadom naszej dyskusji? Lekko zawstydzony wzruszyłem ramionami.
        - Naprawdę nie wiem. Na tym polega skaza mojego talentu. Nasza więź jest bardzo nierówna. Czasami znam myśli księcia, jakby stał obok i sam mi je opowiadał. Zeszłej nocy, gdy przemawiał przeze mnie, słyszałem każde słowo. Teraz... - ucichłem, żeby posłuchać. - Czuję tylko, że nadal jesteśmy połączeni. - Ukryłem twarz w dłoniach. Byłem kompletnie wyczerpany.
        - Napijesz się czegoś ciepłego? - zapytał Cierń troskliwie.
        - Chętnie. Chciałbym jeszcze posiedzieć tu spokojnie.
        Cierń zawiesił nad ogniem kociołek. Patrzyłem z lekkim obrzydzeniem, jak wybierał zioła na wywar. Trochę kozłka lekarskiego. Liście mięty i kocimiętki. Odrobina cennego korzenia imbiru. Czyli w większości te same składniki, którymi poił księcia Szczerego wyczerpanego używaniem Mocy. Wreszcie znowu usiadł blisko mnie.
        - To niemożliwe - wrócił do naszej rozmowy. - To, co sugerujesz, wymagałoby ślepej lojalności kręgu Mocy wobec Władczego.
        - Mógł ją wykreować ktoś obdarzony silnym talentem. Moja skaza jest wynikiem działania Konsyliarza. Pamiętasz fanatyczne uwielbienie mistrza Mocy dla księcia Rycerskiego? To właśnie była sztucznie stworzona lojalność. Konsyliarz mógł równie dobrze wyszykować taki krąg Mocy.
        Cierń z niedowierzaniem pokręcił głową.
        - Twoim zdaniem Władczy jest aż tak głupi, by wierzyć, że szkarłatne okręty poprzestaną na Księstwie Niedźwiedzim? Przecież ostatecznie będą chcieli przejąć Księstwo Kozie, Cypla i Dębów. Co zostanie dla niego?
        - Księstwa śródlądowe. Jedyne, które go obchodzą, jedyne, które są mu oddane. Zyskuje w ten sposób ogromny teren izolujący go od szkarłatnych okrętów. Przypuszczam, że podobnie jak ty sądzi, iż Zawyspiarzom nie zależy na zdobywaniu terytoriów, lecz tylko na terenach do napaści. Oni są ludźmi morza. Nie wejdą daleko w głąb lądu. A księstwa nadbrzeżne, zajęte walką z Zawyspiarzami, nie będą miały możliwości zwrócić się przeciw księciu Władczemu.
        - Jeśli Królestwo Sześciu Księstw straci dostęp do wybrzeża, utraci również możliwość handlu i transportu morskiego. Tego chyba nie pragną księstwa śródlądowe?
        Wzruszyłem ramionami.
        - Nie wiem. Nie znam odpowiedzi na wszystkie pytania. Ale to jedyna teoria, do której moim zdaniem pasują prawie wszystkie fragmenty łamigłówki.
        Cierń wstał, nalał wrzątku do miedzianego czajniczka. Wypłukał go porządnie, wylał wodę, potem wrzucił bibułkę z wybranymi ziołami i zalał ją wrzątkiem. W komnacie rozniósł się zapach ogrodu. Zanotowałem sobie w pamięci obraz starego mężczyzny przykrywającego czajniczek. Utrwaliłem na zawsze ten tak znajomy widok, ukryłem głęboko w sercu. Króla Roztropnego zżerała choroba, a Cierń się starzał. Dawniej zręczne ruchy nie były już takie pewne. Zakłuła mnie w sercu świadomość nieuniknionego.
        Cierń wetknął mi w rękę ciepły kubek parującego wywaru, a widząc mój wyraz twarzy, zmarszczył brwi.
        - Co się stało? - szepnął. - Chcesz trochę miodu?
        Pokręciłem głową, upiłem łyk, sparzyłem się w język. Przyjemny smak maskował gorycz kozłka. Po kilku chwilach ból ustąpił i odeszła mnie senność.
        - Och, już mi lepiej - westchnąłem, a Cierń skłonił się lekko, bezsprzecznie zadowolony z siebie.
        - Twoja teoria nie jest najmocniejsza - oznajmił szeptem. - Może po prostu mamy do czynienia z rozkapryszonym księciem, który dogadza sobie przyjęciami dla swoich pochlebców, korzystając z nieobecności dziedzica tronu. Zaniedbuje obronę wybrzeża, bo jest krótkowzroczny, a przy tym spodziewa się, że starszy brat po powrocie ze wszystkim się upora. Pustoszy skarbiec i wyprzedaje konie oraz bydło, by zebrać dla siebie bogactwo, gdy nie ma go kto powstrzymać.
        - Dlaczego więc odmalowuje księcia Krzepkiego jako zdrajcę? I szkaluje księżnę Ketriken? Po co ośmiesza księcia Szczerego i jego wyprawę?
        - Z zazdrości. Władczy zawsze był rozpieszczanym faworytem ojca. Nie przypuszczam, żeby się zwrócił przeciwko niemu. - Coś w głosie Ciernia zdradziło mi, że bardzo chciał wierzyć we własne słowa. - To ja dostarczam zioła, którymi Osiłek leczy bóle Roztropnego.
        - Nie mam nic do twoich ziół. Obawiam się tylko, że do nich są dodawane inne.
        - W jakim celu? Nawet jeśli Roztropny umrze, dziedzicem tronu nadal będzie Szczery.
        - Chyba że książę Szczery umrze pierwszy. - Uniosłem dłoń, powstrzymując protest Ciernia. - To się wcale nie musi wydarzyć naprawdę. Jeśli książę Władczy sprawuje nadzór nad kręgiem Mocy, może w każdej chwili oznajmić o śmierci następcy tronu. Wówczas sam zajmie jego miejsce. Potem... - nie dokończyłem zdania.
        Cierń westchnął głęboko.
        - Dosyć już mi dałeś do myślenia. Rozpatrzę twoją teorię, porównam z własną. Na razie musisz bardzo na siebie uważać. I strzec Ketriken. I błazna. Jeśli jest chociaż ziarno prawdy w twoich domysłach, wszyscy stoicie Władczemu na drodze do celu.
        - A co z tobą? - zapytałem cicho. - Cóż to za niezwyczajne środki ostrożności?
        - Za ścianą jest komnata. Dotąd nikt w niej nie mieszkał, ale teraz został tam ulokowany jeden z gości Władczego. Żwawy - jego kuzyn i dziedzic Księstwa Trzody. Ma bardzo lekki sen. Już się skarżył na szczurze piski w murach. Zeszłej nocy Cichosz wywrócił kociołek; narobił przy tym trochę stukotu i tyle wystarczyło, żeby młodzika obudzić. W dodatku jest nieprzeciętnie ciekawski. Teraz wypytuje służbę, czy kiedykolwiek spotykano w zamku duchy. Słyszałem, jak ostukuje ściany. Moim zdaniem podejrzewa istnienie tej komnaty. Nie musimy się tym przejmować; na pewno niedługo będzie się zbierał z powrotem. Ale przyda się trochę więcej ostrożności.
        Czułem, że to nie wszystko, ale nie chciał mi nic więcej powiedzieć. Zadałem jeszcze tylko jedno pytanie.
        - Cierń, czy nadal codziennie widujesz króla? Spuścił wzrok na dłonie i ciężko potrząsnął głową.
        - Władczy chyba domyśla się mojego istnienia. Coś podejrzewa i dba, żeby zawsze ktoś z jego ludzi był przy królu. Utrudnia mi zadanie. - Westchnął. - Ale, ale, dosyć trosk. Lepiej spróbujmy pomyśleć, co może się wydarzyć dobrego.
        I tutaj Cierń rozpoczął długą dyskusję o Najstarszych, opartą na naszej skromnej wiedzy. Gawędziliśmy sobie, jak to będzie, gdy książę Szczery osiągnie cel, spekulowaliśmy, ile nam da pomoc potężnych sprzymierzeńców. Cierń rozprawiał o tym z entuzjazmem. Bardzo chciałem podzielać jego nadzieje, niestety uważałem, że Królestwo Sześciu Księstw należało ratować raczej od środka: przede wszystkim pozbywając się żmii z rodowego gniazda.
        Po powrocie do siebie położyłem się i zapadłem w głęboki sen.
        Przez jakiś czas cieszyliśmy się błogosławieństwem sztormów. Każdy dzień, gdy budził mnie poranny łoskot wiatru walącego deszczem w okiennice, był na wagę złota.
        Starałem się nie rzucać w oczy, unikałem księcia Władczego, nawet jeśli oznaczało to, że musiałem jadać w izbie żołnierskiej. Wychodziłem natychmiast z każdej komnaty, w której pojawiał się Prawy albo Pogodna. Stanowczy powrócił ze swojego posterunku w Czerwonej Wieży, w Księstwie Niedźwiedzim. Zdarzało mi się niekiedy widywać go w towarzystwie Pogodnej i Prawego. Częściej mitrężył czas przy stole w sali biesiadnej. Z półprzymkniętymi oczyma zawsze wyglądał na zaspanego. Nie można powiedzieć, by nienawidził mnie tak bardzo jak Pogodna i Prawy, lecz mimo wszystko starałem się jego również unikać. Powtarzałem sobie, że postępuję rozsądnie, lecz i tak czułem się tchórzem. Często zachodziłem do króla, ale nieczęsto mnie wpuszczano.
        Nadszedł ranek, gdy obudziło mnie walenie do drzwi. Ktoś głośno wołał moje imię. Wyskoczyłem z łóżka, otworzyłem drzwi. W progu stał blady i drżący chłopak stajenny.
        - Pomocnik wzywa cię do stajni!
        Nie zostawił mi nawet czasu na odpowiedź, pognał z powrotem, jakby go ktoś gonił.
        Naciągnąłem na siebie wczorajsze ubranie. Nie umyłem się i nie uczesałem, by nie tracić czasu. Biegnąc przez podwórzec usłyszałem podniesione głosy, jakąś sprzeczkę w stajniach. Wiedziałem, że Pomocnik nie wzywałby mnie do zwykłej kłótni między parobkami. Nie miałem pojęcia, do czego mu byłem potrzebny. Pchnąłem wrota i przedarłem się przez rozkrzyczane stado chłopaków w sam środek zgiełku.
        I zobaczyłem Brusa. Już nie krzyczał. Już milczał. Zmęczony podróżą, do cna wycieńczony.
        Pomocnik, choć pobladły, twardo obstawał przy swoim.
        - Nie miałem wyboru - rzekł cicho. - Ty musiałbyś zrobić to samo.
        - Wiem - odezwał się Brus po chwili. - Wiem. - Odwrócił się do mnie. - Bastardzie, moje konie zniknęły. - Zachwiał się lekko.
        - Pomocnik nic nie zawinił - rzekłem. Potem zapytałem: - Gdzie jest książę Szczery?
        Zmarszczył brwi, spojrzał na mnie zdziwiony.
        - Nie spodziewaliście się mnie? Wysłano do was wieści o moim powrocie. Powinny były dotrzeć przede mną.
        - O niczym nie słyszeliśmy. Co się stało? Dlaczego wróciłeś? Powiódł wzrokiem po żądnych nowinek chłopcach stajennych.
        - Jeśli jeszcze o niczym nie słyszeliście, to znaczy, że wieści te nie są przeznaczone dla waszych uszu. Muszę iść prosto do króla. - Wyprostował się, znów potoczył wzrokiem po zgromadzeniu. - Nie macie nic do roboty? - smagnął głosem jak dawniej. - Tylko wrócę z zamku, zaraz obejrzę, jak dbaliście o stajnie pod moją nieobecność. Niczym mgła dotknięta promieniami słońca, wszyscy zniknęli. Brus zwrócił się do Pomocnika.
        - Oporządzisz mojego konia? Biedny Fircyk był bardzo źle traktowany ostatnimi czasy. Niech poczuje, że nareszcie jest w domu.
        - Oczywiście. Mam posłać po medyka? Może zaczekać tu na ciebie.
        Brus pokręcił głową.
        - Wszystko, co się da zrobić, potrafię zrobić sam. Chodź, Bastardzie. Nie dojdę bez pomocy.
        Pełen zdumienia podałem mu ramię, a Brus wsparł się na mnie ciężko. Dopiero wtedy się zorientowałem, że to, co na pierwszy rzut oka wziąłem za sztylpę do zimowych butów, jest grubym opatrunkiem. Brus wyraźnie oszczędzał chorą nogę, przenosząc większość ciężaru ciała na mnie. Był zmęczony, to zrozumiałe, lecz poczułem też zapach potu zrodzonego z bólu. Odzienie miał królewski koniuszy poplamione i podarte, twarz i ręce bardzo brudne. Jak nie on.
        - Powiedz mi - poprosiłem - czy książę zdrów? Spróbował się uśmiechnąć.
        - Twoim zdaniem książę mógłby być martwy, a ja ciągle żywy? Nie obrażaj mnie. Poza tym wystarczy, żebyś użył swojego talentu. Wiedziałbyś o śmierci księcia. Albo o jego ranach. - Przystanął i przyjrzał mi się uważnie. - Prawda?
        Nie miałem wątpliwości, o czym mówił.
        - Naszej więzi nie sposób ufać - przyznałem z niechęcią. - Czasem jestem jej pewien. Kiedy indziej nie. Teraz nie wiem nic. Co się stało?
        - Książę Szczery miał spróbować przesłać wiadomość przez ciebie. Ty przekazałbyś ją królowi Roztropnemu.
        Nie zadawałem mu więcej pytań.
        Zapomniałem, jak dawno nie widział króla. Rankami nasz władca czuł się najgorzej, ale kiedy wspomniałem o tym Brusowi, zdecydował, iż mimo wszystko woli złożyć raport od razu. Tak więc zapukaliśmy do królewskich komnat i, ku memu zdumieniu, zostaliśmy wpuszczeni. Znalazłszy się w środku pojąłem, że stało się tak, gdyż nie było tam Osiłka.
        - Zatęskniłeś za dymem? - zapytał mnie trefniś z wdzięcznym uśmiechem. W tej samej chwili dostrzegł Brusa. Kpiący wyraz natychmiast zniknął z jego twarzy. - Książę...?
        - Brus przyszedł złożyć królowi raport.
        - Zatem spróbuję go obudzić. Chociaż biorąc pod uwagę jego stan ostatnimi dniami, równie dobrze można zdawać mu raport, kiedy śpi. W obu przypadkach będzie przywiązywał do tego równie wielką wagę.
        Przyzwyczajony do błazeńskich kpin, w tej wyczułem fałszywy ton. Szyderstwo zabrzmiało źle, zbyt wiele w nim było rezygnacji. Brus spojrzał na mnie z obawą.
        - Co się stało królowi? - wyszeptał.
        Pokręciłem tylko głową i podprowadziłem go do krzesła.
        - Będę stał w obecności mego władcy, póki on sam nie każe mi usiąść - oznajmił stanowczo.
        - Jesteś ranny. Monarcha to zrozumie.
        - Jest moim królem. Tyle ja rozumiem.
        Dałem spokój. Czekaliśmy długo. W końcu trefniś ukazał się w progu królewskiej sypialni.
        - Król nie czuje się dobrze - uprzedził nas. - Twierdzi jednak, że wysłucha raportu. W sypialni.
        I tak Brus, wsparty na moim ramieniu, wszedł do mrocznej, spowitej dymem królewskiej sypialni. Ze wstrętem zmarszczył nos. Drażniące opary suta tworzyły ciężką zasłonę, wciąż dymiło kilka niewielkich kadzielnic. Błazen podciągnął kotary łoża, a następnie zaczął poprawiać poduszki, aż król odprawił go wątłym gestem dłoni.
        Nie mogłem wyjść z zadziwienia, jakim sposobem do tej pory nie dostrzegałem objawów choroby. Oto wycieńczony człowiek, którego czuć kwaśnym potem, białka oczu podeszły mu żółcią... Przynajmniej to powinienem był dostrzec. Wstrząs malujący się na twarzy Brusa powiedział mi wyraźnie, że zmiany zaszłe od czasu, gdy królewski koniuszy ostatnio widział monarchę, były ogromne.
        Brus szybko się opanował, wyprężył jak struna.
        - Wasza wysokość - rzekł formalnie - przybyłem złożyć raport. Król Roztropny wolno przykrył oczy powiekami.
        - Złożyć raport - rzekł cicho.
        Czy wydał Brusowi rozkaz, czy też jedynie powtórzył ostatnie słowa? Brus uznał je za rozkaz. Przekazał meldunek z taką samą sumiennością, jakiej zawsze wymagał ode mnie. A ja stałem i podtrzymywałem go, gdy opowiadał o podróży z księciem Szczerym.
        O drodze przez głębokie śniegi, o dążeniu w stronę Królestwa Górskiego. Mówił spokojnie i bez zająknienia. O niewygodach podróży. Mimo wysłania straży przedniej, mającej przygotowywać postoje, rzadko mieli okazję skorzystać z gościnności i pomocy. Możni, których domy i majątki leżały na drodze księcia, twierdzili, że nie wiedzieli nic o jego wyprawie. W wielu wypadkach orszak witała jedynie służba, a gościnność ograniczała się do przysług, jakie by zaoferowano każdemu pospolitemu podróżnikowi. Nie znajdowali koni na zmianę, które powinny były czekać w wyznaczonych miejscach. A przecież przy takiej pogodzie wierzchowce cierpiały jeszcze bardziej niż jeźdźcy.
        Od czasu do czasu Brusem wstrząsały dreszcze. Bałem się, że zaraz upadnie z wyczerpania. Co jakiś czas brał głęboki oddech, odpoczywał chwilę i dopiero podejmował opowieść.
        Głos zadrżał mu lekko, gdy mówił, że na równinach Księstwa Trzody, nim jeszcze ujrzeli wody Jeziora Błękitnego, zostali zwabieni w zasadzkę. Nie wyciągał z tego zajścia wniosków, jedynie zauważył obiektywnie, że napastnicy walczyli jak żołnierze. Nie mieli na sobie, oczywiście, barw herbu swego pana, ale jak na bandytów byli o wiele za dobrze ubrani i uzbrojeni. Przy tym najoczywiściej ich celem był sam książę Szczery. Kiedy dwa muły zerwały się z uwięzi i rzuciły do ucieczki, żaden z napastników za nimi nie pogonił. Bandyci woleliby pochwycić zwierzęta juczne, niż walczyć ze zbrojnymi. Książę Szczery zdołał odeprzeć atak. Napastnicy zrezygnowali z walki, gdy pojęli, że książęca drużyna prędzej umrze, niż się podda albo ucieknie. Odjechali, zostawiając swoich poległych.
        - Nie pokonali nas, ale nie wyszliśmy z tej potyczki bez szwanku. Straciliśmy dużą część zapasów. Zginęło siedmiu żołnierzy i dziewięć koni. Dwoje z nas odniosło ciężkie rany, troje innych lżejsze. Książę zdecydował, że ranni mają zawrócić do Koziej Twierdzy. Razem z nami wysłał eskortę dwóch zdrowych żołnierzy. Zamierzał kontynuować wyprawę, dotrzeć do Królestwa Górskiego, gdzie straż przyboczna miałaby czekać na jego powrót. Naszym dowódcą na czas powrotu do domu został Gorliwiec. Jemu to książę Szczery powierzył pieczę nad zwojem pergaminu zawierającym ważne wieści. Nie wiem, czego dotyczyły. Gorliwiec i pozostali wracający zginęli pięć dni temu. Zostaliśmy zaskoczeni tuż przed granicą Księstwa Koziego, gdy podróżowaliśmy wzdłuż Rzeki Koziej. Łucznicy. Wszystko odbyło się bardzo... szybko. Czterech z nas zginęło na miejscu. Mój koń dostał w bok. Fircyk to jeszcze młodziak; wpadł w panikę, przeskoczył wał, obaj znaleźliśmy się w wodzie. Rzeka tam głęboka, prąd wartki. Zaniosła nas kawał drogi. Słyszałem, jak Gorliwiec kazał innym uciekać, krzyczał, że ktoś musi dotrzeć do Koziej Twierdzy. Żadnemu się nie udało. Kiedy wydostałem się z rzeki i wróciłem na miejsce ataku, znalazłem tylko ciała. Pergamin zniknął.
        Brus mówił prostymi słowami. Jego raport był zwykłym opisem zdarzeń. Nic nie wspomniał o własnych cierpieniach, rozterkach, wątpliwościach. Odesłano go do domu, jedyny przeżył ten powrót... Przewidywałem, że tego wieczoru spije się na umór. Czy potrzebne mu było do tego towarzystwo? Na razie jednak stał i w milczeniu czekał na pytania króla. Cisza trwała bardzo długo.
        - Wasza wysokość? - odważył się odezwać.
        Król Roztropny poruszył się w ciemnościach łoża.
        - Przypomina mi to dni młodości - wychrypiał. - Kiedy jeszcze mogłem dosiadać konia i władać mieczem. Gdy człowiek traci... gdy raz to utraci, traci w rzeczywistości o wiele więcej. Twój koń wydobrzeje, mam nadzieję?
        Brus ściągnął brwi.
        - Zrobiłem dla niego, co mogłem, wasza wysokość. Sądzę, że wróci do sił.
        - To dobrze. Przynajmniej tyle dobrego. Przynajmniej tyle. - Król Roztropny zamilkł. Zdawało się, że walczy o każdy oddech. - Idź, odpocznij - odezwał się w końcu szorstko. - Wyglądasz okropnie. Może później... - przerwał na dwa oddechy. - Później cię wezwę. Jak odpoczniesz. Na pewno trzeba cię wypytać... - król ucichł, znowu słyszeliśmy tylko oddech. Tak oddycha człowiek, kiedy ból jest niemal nie do zniesienia. I gdy stara się tego nie okazać.
        Trefniś zajrzał królowi w twarz. Potem gestem poprosił nas, byśmy wyszli.
        - Chodźmy - odezwałem się do Brusa cicho. - Twój pan wydał ci rozkaz.
        Kiedy opuszczaliśmy królewską komnatę, wspierał się na mnie chyba jeszcze ciężej.
        - Wcale go to nie obeszło - zauważył Brus, tak by jego słowa dotarły tylko do mnie.
        Ledwo szedł.
        - Obeszło. Bardzo.
        Dotarliśmy do schodów. Przystanąłem niezdecydowany. Jeden ciąg stopni na dół, dalej przez salę biesiadną, kuchnię, podwórzec, do stajni. Następne schody, tym razem w górę, do kwatery Brusa. Z drugiej strony - dwa ciągi schodów i kawałek korytarza do mojej komnaty.
        - Zaprowadzę cię do mnie - zdecydowałem.
        - Nie. Chcę do siebie. - Był rozdrażniony jak chore dziecko.
        - Zaraz potem. Najpierw trochę odpoczniesz u mnie - oznajmiłem stanowczo.
        Nie opierał się, gdy poprowadziłem go po schodach w górę. Chyba nie miał siły. Kiedy otwierałem drzwi, oparł się ciężko o ścianę. Pomogłem mu wejść do środka. Próbowałem go namówić, żeby się położył, ale uparł się usiąść na krześle przy kominku. Na jego wychudłej, trupio bladej twarzy znać było teraz wszystkie trudy podróży.
        Rozejrzał się po komnacie, jakby ją widział po raz pierwszy.
        - Bastardzie, masz tutaj coś do picia? Na pewno nie chodziło mu o herbatę.
        - Okowity?
        - Tego cienkusza z jeżyn, którym masz zwyczaj się raczyć? Wolałbym końskie siki.
        Odwróciłem się do niego z uśmiechem.
        - Mogę ci trochę przynieść.
        Nie zareagował. Jakby mnie nie słyszał. Dorzuciłem do ognia, Przejrzałem skromny zapas ziół, jaki miałem w komnacie. Nie było tego wiele. Większość oddałem błaznowi.
        - Brus, idę po jedzenie i kilka drobiazgów, dobrze?
        Nie dostałem żadnej odpowiedzi. Usnął na siedząco. Podszedłem do niego. Płonął od gorączki. Co tym razem stało się z jego nogą? Rana w miejscu starej rany, a potem jeszcze długa droga... Nieprędko wydobrzeje, co do tego nie było najmniejszych wątpliwości.
        Przerwałem kucharce przygotowywanie deseru, mówiąc, że Brus, ranny i chory, odpoczywa w mojej komnacie. Skłamałem, że jest głodny jak wilk, i poprosiłem, by posłała na górę chłopca z jedzeniem oraz z kilkoma wiadrami czystej gorącej wody. Natychmiast zatrudniła do mieszania budyniu kogoś innego i zaczęła szczękać tacami, imbrykami oraz sztućcami. Wkrótce miałem dość smakowitego jadła, by urządzić przyjęcie.
        Pobiegłem do stajni, dałem znać Pomocnikowi, że Brus jakiś czas zostanie u mnie. Potem zajrzałem do izdebki królewskiego koniuszego - miałem zamiar wziąć stamtąd potrzebne zioła i korzenie.
        W izbie było zimno. Zagnieździła się tu wilgoć i stęchlizną. Zanotowałem sobie w pamięci, żeby kazać komuś rozpalić ogień, przynieść drewno, wodę i świece. Brus miał wrócić dopiero wiosną. Wysprzątał swoją izbę pedantycznie. Znalazłem kilka garnczków z ziołowymi maściami, ale żadnych świeżo ususzonych ziół. Albo zabrał je ze sobą, albo komuś oddał przed wyjazdem.
        Rozglądałem się dookoła. Nie byłem tu od paru miesięcy. Wróciły wspomnienia z dzieciństwa. Godziny przed tym kominkiem, spędzone na naprawianiu lub oliwieniu uprzęży. Sypiałem na sienniku przy ogniu. Gagatek, pierwszy pies, z którym się związałem. Brus mi go zabrał, próbując zakazać używania Rozumienia... Potrząsnąłem głową i szybko wyszedłem z izby pełnej duchów przeszłości.
        Następne drzwi, do których zapukałem, prowadziły do komnat księżnej Cierpliwej. Otworzyła Lamówka i widząc moją minę, zapytała od razu:
        - Stało się coś złego?
        - Brus wrócił. Jest w mojej komnacie. Ranny. Nie mam ziół...
        - Posłałeś po medyka?
        - Brus woli radzić sobie sam - odparłem po chwili.
        - To prawda. - W komnacie pojawiła się księżna. - Co ten szaleniec sobie zrobił tym razem? Czy książę Szczery zdrów?
        - Książę został zaatakowany. Wyszedł z potyczki obronną ręką i nadal dąży do Królestwa Górskiego. Rannych odesłał do domu pod eskortą dwóch zdrowych żołnierzy. Brus jako jedyny przeżył drogę powrotną.
        - Była taka trudna? - zapytała księżna.
        Lamówka już krzątała się po komnacie, szykując zioła, korzenie, bandaże.
        - Nasi ludzie polegli, gdy dosięgły ich zdradzieckie strzały, tuż przy granicy Księstwa Koziego. Koń Brusa poniósł go do rzeki, nim wydostali się na brzeg, spory kawałek przepłynęli z prądem. Prawdopodobnie dzięki temu przeżyli.
        - Ciężko jest ranny? - Teraz także księżna Cierpliwa zaczęła żwawe przygotowania. Z komódki wyjęła maści i nalewki.
        - W nogę, na którą już utykał. Nie wiem, jak poważna jest rana. Nie oglądałem jej jeszcze. Brus nie opiera się na tej nodze, nie może sam iść. I ma wysoką gorączkę.
        Księżna zaczęła ładować medykamenty do koszyka.
        - Na co czekasz? - zerknęła na mnie. - Wracaj i zobacz, co możesz dla niego zrobić. Za moment przyjdziemy.
        - Chyba nie przyjmie twojej pomocy, pani - rzekłem szczerze.
        - Zobaczymy - odparła księżna spokojnie. - Dopilnuj, żeby była gorąca woda.
        Wiadra z gorącą wodą stały już pod drzwiami. Zanim przygotowałem wrzątek w kociołku nad ogniem, kucharka przysłała dwie tace pełne jedzenia, a oprócz tego podgrzane mleko i gorącą herbatę. Pojawiła się księżna Cierpliwa i zaczęła rozkładać na mojej skrzyni zioła. Prawie natychmiast wysłała Lamówkę po jakiś stół i dodatkowe dwa krzesła. Brus spał głęboko, od czasu do czasu wstrząsany dreszczami.
        Księżna zajrzała śpiącemu w twarz.
        - Brus? - odezwała się łagodnie. Nawet nie drgnął. Bardzo delikatnie pogładziła go po policzku. - Takiś wychudzony, taki zmarnowany - użaliła się cicho.
        Zmoczyła szmatkę i delikatnie otarła mu twarz oraz ręce. Zupełnie jak małemu dziecku. Potem ostrożnie otuliła go kocem ściągniętym z mojego łóżka.
        - Potrzebna mi będzie ciepła woda - nakazała mi szorstko. Zająłem się wypełnianiem polecenia, a ona kucnęła i srebrnymi nożyczkami zaczęła rozcinać opatrunek. Poplamiony bandaż wyglądał na nie zmieniany od dawna. Sięgał aż za kolano. Lamówka wzięła ode mnie misę i postawiła przy Brusie. Wówczas księżna otworzyła zabrudzony opatrunek niczym muszlę. Zobaczyliśmy zakrzepłą krew i rzeczny muł zaklejające opuchnięte kolano.
        Brus ocknął się z jękiem, głowa opadła mu na piersi. Otworzył oczy. W pierwszej chwili nieprzytomnym wzrokiem spojrzał na mnie, potem na dwie niewiasty przykucnięte obok jego nogi.
        - Co się stało? - Tylko tyle zdołał wykrztusić.
        - Źle to wygląda. - Księżna Cierpliwa mówiła z taką pretensją, jakby naniósł gnoju na świeżo umytą podłogę. - Mogłeś przynajmniej zadbać, żeby rana była czysta.
        - Kiedy Fircyk skoczył do wody, przepadło wszystko - odezwał się niskim, chrapliwym głosem. - Nie miałem czystych bandaży, jedzenia, nic. Mogłem tę nogę obnażyć, umyć, a potem zamrozić. Tak byś mi radziła, pani?
        - Masz tu jedzenie - przerwałem.
        Chciałem za wszelką cenę zapobiec sprzeczce. Przyciągnąłem do Brusa stolik z tacami. Księżna Cierpliwa usunęła się z drogi. Nalałem ciepłego mleka do kubka i wcisnąłem Brusowi w ręce. Gdy podnosił naczynie do ust, dłonie drżały mu lekko. Aż do tej pory nie zdawałem sobie sprawy, jaki jest głodny.
        - Nie w całości! - krzyknęła księżna, gdy Brus odstawił kubek i chwycił rogal, który posmarowałem masłem. Wymieniła nad jego głową znaczące spojrzenie z Lamówką. Brus jakby nie usłyszał. Zanim dolałem mleka, po rogalu nie było śladu. Dziwny to był widok - Brus, któremu ręce trzęsły się do jedzenia. Jakim cudem trzymał się do tej pory?
        - Co ci się stało w tę nogę? - zapytała Lamówka. - Uważaj, zaboli - ostrzegła, przykładając ciepłą, mokrą szmatkę do zranionego kolana, by odmoczyć brud i zaschniętą krew.
        Brus zadrżał i pobladł, ale nawet nie jęknął. Wypił jeszcze trochę mleka.
        - Strzała - odezwał się wreszcie. - Miałem pecha, że trafiła akurat tutaj. Dokładnie w to samo miejsce, gdzie rozpruł mnie odyniec. Zatrzymała się na kości. Książę Szczery mi ją wyjął. - Skrzywił się. Samo wspomnienie bolało. - Dokładnie w starą ranę - powtórzył słabo. - W kolano, więc przy każdym kroku rana otwiera się i znowu krwawi.
        - Powinieneś był usztywnić nogę - zauważyła rozsądnie księżna Cierpliwa. Wszyscy troje spojrzeliśmy na nią z wyrzutem. - Oczywiście gdybyś mógł - poprawiła się zaraz.
        - Zobaczmy, co się tu dzieje. - Lamówka sięgnęła po wilgotny okład.
        - Zostaw. - Brus powstrzymał ją gestem. - Sam się tym zajmę, tylko zjem.
        - Jak zjesz, będziesz odpoczywał - stwierdziła księżna Cierpliwa. - Lamówko, przesuń się, proszę.
        Ku memu zdumieniu, Brus nie wyrzekł słowa. Lamówka odstąpiła na bok, a księżna Cierpliwa uklękła przed królewskim koniuszym. Zmoczyła róg ściereczki w czystej wodzie, wycisnęła go i zręcznie obmyła ranę. Zakrzepła krew ustąpiła. Rana rzeczywiście wyglądała źle. Rozcięta skóra rozeszła się na boki, żywe mięso wyłaniało się tam, gdzie powinna się już tworzyć blizna. Odetchnęliśmy jednak z ulgą. Kolano było co prawda zaczerwienione i opuchnięte, a rana nawet zainfekowana w jednym miejscu, ale nie gniła, nie było śladu sczerniałego ciała.
        - Jak sądzisz? - odezwała się księżna Cierpliwa, nie kierując pytania do nikogo w szczególności. - Może diabelski korzeń? Gorący, roztarty na miazgę... Mamy go, Lamówko?
        - Tak, pani. - Lamówka rozpoczęła poszukiwania w koszyku.
        - Te garnczki są z mojej izby? - zapytał mnie Brus. Skinąłem głową, on powtórzył mój gest.
        - Tak myślałem. Ten niski szeroki. Brązowy. Daj mi go. Uniósł pokrywkę.
        - To będzie dobre. Wziąłem trochę ze sobą, opuszczając Kozią Twierdzę, ale straciłem razem z resztą bagażu podczas pierwszego napadu.
        - Co to takiego? - zapytała księżna. Podeszła, już z diabelskim korzeniem w dłoni.
        - Kurzyślep i liście bananowca. Gotowane w oleju, potem rozrobione na maść z pszczelim woskiem.
        - Powinno pomóc - zgodziła się księżna. - Po okładach z diabelskiego korzenia.
        Przygotowałem się na sprzeczkę, ale Brus tylko skinął głową. Był ogromnie zmęczony. Niemal leżał w krześle, szczelniej zawinął w koc. Powieki same mu opadły.
        W tej chwili rozległo się pukanie do drzwi. Otworzyłem i ujrzałem w progu księżnę Ketriken w towarzystwie Różyczki.
        - Jedna z dam dworu powiedziała mi, że podobno wrócił Brus - zaczęła. Spojrzała nad moim ramieniem. - Więc to prawda. Czy jest ranny? A co z moim księciem, och, co ze Szczerym? - Pobladła, choć sądziłem, że to już niemożliwe.
        - Jest zdrów i cały - zapewniłem. - Wejdź, pani, proszę. Przekląłem własną bezmyślność. Powinienem był w pierwszej kolejności posłać jej wiadomość o powrocie Brusa i przekazać wieści, które przywiózł. Powinienem był wiedzieć, że nikt inny o to nie zadba.
        Gdy weszła, księżna Cierpliwa i Lamówka powitały ją ukłonem i uprzejmymi słowami.
        - Co się stało? - zapytała małżonka następcy tronu.
        Powtórzyłem jej wszystko, co usłyszałem od Brusa u króla Roztropnego, gdyż uważałem, że miała takie samo prawo znać wieści o małżonku, jak monarcha o synu. Znowu pobladła na wzmiankę o napadzie na księcia, ale nie odezwała się słowem, póki nie skończyłem.
        - Dzięki wszystkim naszym bogom, że zbliża się do Królestwa Górskiego! Tam będzie bezpieczny, przynajmniej od ludzi.
        Podeszła do księżnej i Lamówki, zajętych przygotowywaniem korzenia. Był już ugotowany na miękko, zmiażdżony na gładką masę, teraz studziły go przed położeniem na ranę.
        - Jagody górskiego jesionu wspaniale oczyszczają podobne rany - powiedziała.
        Księżna Cierpliwa nieśmiało podniosła wzrok.
        - Słyszałam o tym, ale ten korzeń doskonale wyciąga z rany zakażenie. Potem można jeszcze przemyć wywarem z liści malin i kory wiązu. Albo zrobić z tego kompres.
        - Nie mamy liści malin - przypomniała księżnej Lamówka. - Zawilgotniały i spleśniały.
        - Ja mam liście malin, jeśli się przydadzą - rzekła księżna Ketriken cicho. - Robię z nich poranną herbatę. Ciotka mnie tego nauczyła. - Spuściła wzrok, uśmiechnęła się dziwnie.
        - Tak? - Zaciekawiła się nagle Lamówka.
        - Och, moja kochana! - wykrzyknęła księżna Cierpliwa. Chwyciła przyszłą królową za rękę w nagłym, niespodziewanie poufałym geście. - Jesteś pewna?
        - Tak. Z początku myślałam, że to tylko... Ale potem dostrzegłam inne oznaki. Czasami rano źle się czuję od samego zapachu morza. I ciągle chce mi się spać.
        - Więc trzeba spać! - roześmiała się Lamówka. - A drażliwość szybko minie.
        Stałem jak słup soli, obcy, wykluczony, zapomniany. Trzy kobiety nagle zaczęły się śmiać.
        - Nic dziwnego, że tak wyglądałaś, pani, wieści od księcia. Czy dowiedział się przed wyjazdem?
        - Wtedy nawet ja niczego nie podejrzewałam. Tak za nim tęsknię, tak mi go brak...
        - Jesteś, pani, przy nadziei - odezwałem się głupio. Wszystkie trzy spojrzały na mnie i wybuchnęły śmiechem.
        - Ale to tajemnica - uprzedziła mnie następczyni tronu. - Chcę, żeby król dowiedział się pierwszy. Sama mu o tym powiem. Więc nie zdradź sekretu nikomu.
        - Nie zdradzę - zapewniłem.
        Nie powiedziałem jej, że błazen już wiedział, i to od dłuższego czasu. Dziecko księcia Szczerego. Przeszedł mnie dziwny dreszcz. Rozstaje dróg, nagłe mnożenie możliwości. Jeden czynnik ważniejszy niż wszystkie inne - przeszkoda na drodze księcia Władczego, jeszcze jeden stopień na stromej drodze do tronu. Jedno małe życie pomiędzy nim a upragnioną władzą. Jak niewiele będzie ono dla niego znaczyło!
        - Na pewno nie zdradzę - przyrzekłem. - Niech ta radosna nowina pozostanie najgłębiej skrywaną tajemnicą.
        Bo kiedy się ją rozgłosi, księżna Ketriken będzie w równie wielkim niebezpieczeństwie jak następca tronu.
      
23. GROŹBY
        
        Tamtej zimy Księstwo Niedźwiedzie powoli się rozpadało, podobnie jak klif podmywany falami sztormu. Z początku książę Krzepki regularnie posyłał wieści księżnej Ketriken. Docierały one dzięki strojnym gońcom, wyprawianym osobiście przez księcia. Początkowo byty pomyślne. Królewskie opale pozwoliły odbudować Przeprawę. Mieszkańcy miasta przesłali królowej nie tylko gorące podziękowania, ale też szkatułkę perełek, tak ogromnie dla nich cennych. Dziwne. Skarb zbyt cenny, by go poświęcić na odbudowę domów, ofiarowali przyszłej królowej w podziękowaniu za jej klejnoty, które im dały schronienie. Wątpię, by ich poświęcenie znaczyło dla kogoś innego równie wiele. Ketriken płakała nad niepozorną szkatułką rzewnymi łzami.
        Po jakimś czasie posłańcy zaczęli przywozić mniej radosne wieści. W pogodne dni pomiędzy sztormami szkarłatne okręty uderzały raz po raz. Książę Krzepki prosił o wyjaśnienie przyczyny odwołania członka kręgu Mocy z Czerwonej Wieży. Przyszła królowa zapytała o to otwarcie Pogodną i usłyszała, że posterunek ten stał się niebezpieczny dla Stanowczego, którego talent jest zbyt cenny, by go ryzykować wobec agresji szkarłatnych okrętów. Mato komu umknęła ironia tego stwierdzenia. Z każdym następnym posłańcem wieści nadchodziły coraz gorsze. Zawyspiarze zagnieździli się na Wyspie Haka i na Wyspie Sromoty. Książę Krzepki skrzyknął statki rybackie oraz wojowników i własnymi siłami przypuścił atak, ale Zawyspiarze byli zbyt dobrze umocnieni. Przepadły statki, zginęli ludzie. Księstwo Niedźwiedzie donosiło z wielkim żalem, że brakło funduszy na kolejną wyprawę. Wówczas to szmaragdy księcia Szczerego zostały przekazane następczyni tronu, a ona bez wahania posłała je do Księstwa Niedźwiedziego. Nie dowiedzieliśmy się, czy cokolwiek zdziałały. Nie mieliśmy nawet pewności, czy doszły do celu. Wieści z Księstwa Niedźwiedziego otrzymywaliśmy nieregularnie i wkrótce stało się jasne, że nie wszyscy posłańcy do nas docierali. Wreszcie łączność z księciem Krzepkim została całkowicie zerwana. Księżna Ketriken wysłała jeszcze dwóch umyślnych, a skoro nie wrócili, postanowiła nie ryzykować więcej ludzkiego życia. Do tego czasu Zawyspiarze z Wyspy Haka i z Wyspy Sromoty zaczęli się wypuszczać dalej na południe, unikając bliskiego sąsiedztwa Koziej Twierdzy, ale atakując zarówno na północ, jak i na południe od nas. Na wszystkie te napaści książę Władczy pozostawał nieodmiennie obojętny. Twierdził, że zbiera fundusze, by książę Szczery, wróciwszy z Najstarszymi, mógł się pozbyć wroga raz na zawsze. Tylko że coraz częstsze przyjęcia w Koziej Twierdzy nabrały większego rozmachu, a podarunki najmłodszego królewskiego syna dla śródlądowych książąt i szlachty były jeszcze bardziej szczodre.
        
        * * *
        
        Już po południu Brus znalazł się w izdebce nad stajniami. Zamierzałem go zatrzymać w swojej komnacie, chciałem się nim opiekować, ale wyszydził ten pomysł. Sama Lamówka dopilnowała przygotowania jego izby, co także wywołało niezadowolone pomruki królewskiego koniuszego, choć kazała tylko napalić w kominku, przynieść świeżej wody, wywietrzyć pościel, a potem zamieść podłogę i wysypać ją świeżymi ziołami. Na środku stołu płonęła jedna ze świec zrobionych przez Sikorkę. Świeży zapach żywicznej sosny przepędził smrodek stęchlizny. Brus narzekał, że przez to wszystko nie czuje się u siebie. Zostawiłem go, leżącego w łóżku, wspartego na poduszkach, z flaszką okowity pod ręką.
        Aż nazbyt dobrze rozumiałem, dlaczego musiał się pocieszać gorzałką. Kiedy pomagałem mu iść przez stajnie, mijaliśmy jeden pusty boks za drugim. Nie tylko koni brakowało: zniknęły także najlepsze ogary. Nie miałem odwagi zaglądać do sokołów, na pewno panowało tam podobne spustoszenie. Pomocnik szedł razem z nami, milczący, ale wyraźnie dotknięty. Jego wysiłki nie zostały nagrodzone nawet jednym słowem uznania, choć stajnie lśniły czystością, konie, które jeszcze zostały, wyszczotkowano do połysku, nawet puste boksy wyszorowano i wymyto. Pusta spiżarnia, nieważne jak piękna, nic nie pomoże głodnemu. Stajnie były dla Brusa domem i najdroższym skarbem. Zastał je bezlitośnie splądrowane.
        Poszedłem do stodół i zagród, gdzie zawsze zimowały najlepsze sztuki bydła. Tutaj także wyglądało, jakby przeszedł huragan. Zniknęły najlepsze byki. Z czarnych karakułów, które normalnie ledwo się mieściły w jednej zagrodzie, zostało tylko sześć owiec i jeden wcale nie najpiękniejszy baran. Nie wiedziałem dokładnie, co bywało onegdaj w innych zagrodach, ale zbyt wiele było pustych.
        Ze stodół ruszyłem do spichlerzy. Przed jednym z nich kilku mężczyzn ładowało na wóz worki ziarna. W pobliżu stały dwa inne wozy, już załadowane. Przyglądałem się przez chwilę, potem, gdy worki trzeba było ładować wyżej, zaproponowałem pomoc. Skorzystali chętnie i rozmawiali ze mną zupełnie otwarcie. Pomachałem im na do widzenia i wróciłem do zamku, zachodząc w głowę, z jakiej przyczyny cały spichlerz ziarna miał być barką wysłany aż nad Jezioro Smolne.
        Zdecydowałem, że przed powrotem do komnaty zajrzę jeszcze do Brusa. Wspiąłem się po wąskich schodach i z niepokojem zauważyłem, że drzwi stoją otworem. Obawiając się zasadzki, wpadłem do środka jak burza. Przestraszyłem Sikorkę, która ustawiała naczynia na stoliku obok krzesła, na którym siedział Brus.
        - Myślałem, że będziesz sam - rzekłem niezręcznie.
        Brus zmierzył mnie odrobinę mętnym wzrokiem. Mocował się z butelką okowity.
        - Ja też - rzekł ponuro. Jak zwykle nie było po nim specjalnie znać wpływu alkoholu, ale Sikorka nie dała się zwieść. Usta miała zaciśnięte w wąską linię. Nie przerywała pracy, ignorując mnie całkowicie.
        - Zaraz kończę - odezwała się do Brusa. - Księżna Cierpliwa kazała mi przynieść tu ciepły posiłek, bo rano zjadłeś niewiele, panie.
        - Przyjmij moje podziękowania - rzekł Brus. Doskonale wyczuwał niezręczną sytuację oraz irytację dziewczyny. Dziwne, ale nawet spróbował przeprosić. - Mam za sobą trudną podróż, panienko, a rana przysparza mi bólu. Chyba ci nie uchybiłem?
        - Nie jestem tu u siebie, żeby się obrażać o twoje czyny, panie. - Skończyła zastawiać stół. - Czy mogę zrobić coś jeszcze? - zapytała. Była uprzejma, nic więcej. Na mnie nie patrzyła wcale.
        - Możesz przyjąć moją wdzięczność. Nie tylko za jedzenie, ale i za świece. Domyślam się, że sama je zrobiłaś.
        Sikorka odtajała nieco.
        - Przyniosłam je tu na polecenie księżnej Cierpliwej. Usłuchałam jej z przyjemnością.
        - Rozumiem. - Następne słowa kosztowały go znacznie więcej. - Proszę więc, byś i jej przekazała moje podziękowania. A także Lamówce.
        - Przekażę. Czy mogę w czymś jeszcze pomóc, panie? Idę po sprawunki dla księżnej Cierpliwej, kazała mi spytać, czy chciałbyś, panie, coś z miasta.
        - Nic. Ale miło, że księżna o tym pomyślała. Dziękuję ci. Sikorka z pustym koszykiem na ramieniu wymaszerowała z izby, mijając mnie, jakbym był powietrzem.
        Brus i ja dłuższą chwilę patrzyliśmy na siebie. Potem spojrzałem za Sikorką, wreszcie spróbowałem wyrzucić ją z myśli.
        - Nie tylko w stajniach takie spustoszenie - powiedziałem, a potem zrelacjonowałem krótko, co widziałem w zagrodach i spichlerzach.
        - Mogę ci opowiedzieć, co się stało z tym majątkiem - rzekł mrukliwie. Przyjrzał się jedzeniu naszykowanemu przez Sikorkę, po namyśle nalał sobie okowity. - Podróżując wzdłuż Rzeki Koziej, słyszeliśmy niejedno. Niektórzy mówią, że książę Władczy wyprzedaje bydło i ziarno, żeby płacić za obronę wybrzeża. Inni gadają, że wysyła płodne bydło na bezpieczniejsze pastwiska Księstwa Rolnego. - Przełknął trunek. - Zniknęły najlepsze konie. Tyle zobaczyłem na pierwszy rzut oka. Wątpię, żebym przez dziesiątek lat mógł doprowadzić te stajnie do poprzedniej świetności. - Znowu sobie nalał. - Dzieło mojego życia zrujnowane, Bastardzie. Człowiek lubi wiedzieć, że gdzieś na świecie zostawia po sobie ślad. Konie, które tutaj sprowadzałem, rasy, jakie krzyżowałem, stworzyłem... wszystko stracone, rozrzucone po całym Królestwie Sześciu Księstw. Tak, oczywiście, moje ogiery wniosą szlachetną krew do każdej stadniny, ale nigdy się już nie przekonam, co bym osiągnął, gdyby mi pozwolono działać dalej. Mocarz będzie niewątpliwie krył smukłe klacze Księstwa Rolnego. Od sześciu pokoleń czekałem na źrebaka Iskry, a oni najśmiglejszego wierzchowca zaprzęgną do pługa.
        Nic nie powiedziałem. Przypuszczałem, że niestety miał rację.
        - Zjedz coś - odezwałem się po chwili. - Jak noga?
        Podniósł koc.
        - Ciągle tam jest. Pewnie powinienem się z tego cieszyć. Czuję się lepiej niż rano. Diabelski korzeń wyciągnął zakażenie. Choć ta kobieta ma pstro w głowie, to jednak zna się na ziołach.
        Nie musiałem pytać, kogo miał na myśli.
        - Będziesz jadł? - ponagliłem go.
        Odstawił kubek i wziął w rękę łyżkę. Spróbował zupy. Mrukliwie wyraził swoje uznanie.
        - Tak... - odezwał się jedząc. - Więc to jest ta dziewczyna. Sikorka.
        Pokiwałem głową.
        - Potraktowała cię dosyć chłodno.
        - Dosyć - przytaknąłem oschle. Brus wyszczerzył zęby w uśmiechu.
        - Jesteś równie przewrażliwiony jak ona. Podejrzewam, że księżna Cierpliwa nie odmalowała mnie najlepiej w jej oczach.
        - Ona nie lubi pijanych - powiedziałem szczerze. - Jej ojciec zapił się na śmierć. Zanim ze sobą skończył, obrzydzał jej życie do granic możliwości. Bił ją, kiedy była dzieckiem. A potem wyzywał najgorszym słowem.
        - Hm... - Brus z namaszczeniem napełnił kubek. - Bardzo mi przykro to słyszeć.
        - Jej było przykro tak żyć. Przyjrzał mi się wzrokiem bez wyrazu.
        - Nie ja to robiłem, Bastardzie. Nie byłem w stosunku do niej niegrzeczny. Nie jestem nawet pijany. Jeszcze nie. Więc wypchaj się swoją przyganą i powiedz mi lepiej, co się działo w Koziej Twierdzy, kiedy mnie tu nie było.
        Zdałem więc raport Brusowi, zupełnie jakby miał prawo tego ode mnie żądać. W pewnym sensie chyba rzeczywiście miał. Słuchał mnie i jadł. Kiedy skończyłem, znowu nalał sobie okowity. Zamyślił się z kubkiem w ręku.
        - A do tego księżna Ketriken jest przy nadziei, ale ani król, ani książę Władczy jeszcze o tym nie wiedzą.
        - Zdawało mi się, że spałeś.
        - Tak było. Chyba przyśniła mi się ta rozmowa. No tak. - Wychylił trunek. Usiadł prosto, zrzucił koc z rannej nogi. Z rozmysłem zgiął ją w kolanie; brzegi rany znowu się rozeszły. Wzdrygnąłem się na ten widok. Brus znowu nalał sobie okowity, wypił. Opróżnił już flaszkę do połowy. - Tak... Będą mi potrzebne łupki, jeśli to ma się kiedykolwiek zagoić. - Podniósł na mnie wzrok. - Wiesz, gdzie ich szukać. Przyniesiesz mi?
        - Powinieneś tu zostać jakiś dzień albo dwa. Potrzebujesz odpoczynku. W łóżku łupki ci niepotrzebne.
        Zmierzył mnie długim spojrzeniem.
        - Kto strzeże drzwi księżnej Ketriken?
        - Chyba... w jej komnatach nocuje kilka dam dworu.
        - Wiesz, że będzie próbował zabić ją i jej nie narodzone dziecko, jak tylko się o nim dowie.
        - To jeszcze tajemnica. Jeśli zaczniesz pilnować jej drzwi, wszyscy się dowiedzą.
        - Według mojej rachuby wie o tym pięć osób. No i po sekrecie.
        - Nawet sześć - przyznałem ponuro. - Trefniś domyślał się od jakiegoś czasu.
        - O! - Miałem tę satysfakcję, że ujrzałem Brusa zaskoczonego. - No tak. Przynajmniej jeden, który na pewno będzie trzymał język za zębami. Sam widzisz, że ten sekret nie pozostanie sekretem długo. Nie minie dzień, a plotka pójdzie między ludzi, zapamiętaj sobie moje słowa. Stanę na straży jeszcze tej nocy.
        - Nie musisz przecież sam tego robić. Odpocznij, a ja...
        - Człowiek może umrzeć z powodu zaniedbania, Bastardzie. Wiesz o tym? Powiedziałem ci kiedyś, że walka nie jest skończona, póki nie zwyciężysz. Mam się poddać z powodu bolącego kolana?! I tak już okryłem się wstydem: mój książę podróżuje beze mnie. Nie zawiodę go przynajmniej tutaj. Zresztą - roześmiał się gorzko - w stajniach nie ma zajęcia dla dwóch. Pomocnik świetnie da sobie radę sam. A ja straciłem do tego serce. To co, przyniesiesz mi łupki?
        Przyniosłem. Pomogłem posmarować ranę maścią, zmienić opatrunek i usztywnić staw. Brus rozciął nogawkę jakichś starych spodni i zdołał je naciągnąć na łupki. Potem razem zeszliśmy do stajni. Tam Brus, zadając kłam własnym słowom, poszedł do boksu Fircyka, sprawdzić, czy rana po strzale została oczyszczona i czy się goi jak należy. Zostawiłem go i wróciłem do zamku. Chciałem porozmawiać z księżną Ketriken, powiedzieć, że od tej nocy u drzwi jej komnat będzie straż, i wyjaśnić dlaczego.
        Zapukałem. Otworzyła Różyczka. Księżna była u siebie, w towarzystwie wybranych dam, które przy rozmowie zajmowały się haftem albo tkały na przenośnych krosnach. Sama władczyni stała przy oknie otwartym szeroko w ten łagodny zimowy dzień i ze zmarszczoną brwią patrzyła na morze. Bardzo mi przypominała księcia Szczerego, kiedy używał Mocy, a podejrzewałem, że prześladowały ją te same troski. Podążyłem za jej spojrzeniem i zamyśliłem się, gdzie dziś uderzą szkarłatne okręty oraz co się dzieje w Księstwie Niedźwiedzim. Nie było sensu nad tym rozmyślać. Oficjalnie nie było żadnych wieści. Plotka niosła, że wybrzeże ocieka krwią.
        - Różyczko, chciałbym zamienić z małżonką następcy tronu słowo na osobności.
        Dziewczynka poważnie skinęła głową i odeszła, by dygnąwszy przed swoją panią, przekazać moją prośbę. Księżna Ketriken gestem poprosiła, bym usiadł. Powitałem ją i z uśmiechem wskazałem na wodę, jakbyśmy rozmawiali o pięknej pogodzie. Jednocześnie odezwałem się cicho:
        - Brus chce stanąć na straży przed twoimi drzwiami, pani, począwszy od dzisiejszej nocy. Obawia się, że gdy rozejdzie się wieść o twoim odmiennym stanie, możesz się znaleźć w niebezpieczeństwie.
        Inna kobieta by się przestraszyła, pobladła. Księżna Ketriken lekko dotknęła smukłego sztyletu, jaki zawsze nosiła z kluczami.
        - Nieomal pragnęłabym bezpośredniego ataku. - Zamyśliła się na chwilę. - Tak, to rozsądna decyzja. Żadnej krzywdy nie będzie, jeśli damy im znać, że mamy podejrzenia. Że wiemy. W imię czego miałabym zachowywać się oględnie i taktownie? Brus otrzymał już powitalny prezent w postaci strzały - mówiła z goryczą. - Może stanąć na warcie, niech przyjmie moje podziękowania. Powinnam zapewne wybrać kogoś zdrowego, ale do nikogo nie miałabym takiego zaufania. Czy rana pozwoli Brusowi udźwignąć ten obowiązek?
        - Duma nie pozwoli mu nałożyć tej powinności na kogoś innego.
        - Dobrze więc. Każę wystawić dla niego krzesło.
        - Wątpię, by z niego skorzystał.
        Westchnęła.
        - Każdy z nas ma swoje sposoby na ofiarowanie poświęcenia. Będzie ono i w tym, wcale niemałe.
        Skłoniłem głowę i księżna wkrótce pozwoliła mi odejść. Ruszyłem do swojej komnaty, zamierzając posprzątać po posiłku i opatrywaniu ran Brusa. Szedłem właśnie korytarzem, z przyzwyczajenia stąpając cicho, gdy ze zdumieniem spostrzegłem, jak moje drzwi otwierają się wolno. Ukryłem się w pobliskiej wnęce. Po chwili ujrzałem Prawego w towarzystwie Pogodnej. Wyszedłem im naprzeciw.
        - Nadal szukacie miejsca na schadzki? - zapytałem kwaśno. Oboje stanęli zaskoczeni. Prawy cofnął się o krok, prawie schował za plecami Pogodnej. Ona nie ruszyła się z miejsca.
        - Nie musimy odpowiadać na twoje pytania.
        - Nawet jeśli spytam, co robiliście w mojej komnacie? I czy znaleźliście tam coś interesującego?
        Prawy dyszał, jakby właśnie ukończył wyczerpujący wyścig. Rozmyślnie przyszpiliłem go spojrzeniem. Nie mógł z siebie wykrztusić słowa.
        - Nie musimy w ogóle z tobą rozmawiać - oznajmiła Pogodna. - Wiemy o tobie wszystko. Chodź, Prawy.
        - Wiecie o mnie wszystko? Interesujące. Bądźcie pewni, że i ja o was wszystko wiem. I nie ja jeden.
        - Bestia! - syknął Prawy. - Nurzasz się w plugawej magii. Sądziłeś, że nikt z nas tego nie zauważy? Nie dziwota, że Konsyliarz uznał cię za niegodnego Mocy!
        Strzała trafiła do celu, poruszyła mój najbardziej utajony lęk. Próbowałem nic po sobie nie pokazać.
        - Jestem lojalny wobec króla Roztropnego - rzekłem z kamienną twarzą.
        Nie powiedziałem nic więcej. Słowami. Ale mierzyłem ich twardym wzrokiem od stóp do głów. Dostrzegłem przestąpienie z nogi na nogę, wymianę szybkich spojrzeń. Zdrajcy! Przekazywali wieści księciu Władczemu, choć mieli świadomość, że powinni raportować królowi. Nikt ich nie omamił. Rozumieli, co robią. Konsyliarz zaszczepił w ich umysłach oddanie księciu Władczemu, nie potrafili sobie nawet wyobrazić, że mogliby się zwrócić przeciwko niemu. Ale przecież ciągle byli świadomi, że to Roztropny jest królem i że zdradzają monarchę, któremu byli zaprzysiężeni. Schowałem głęboko w pamięci tę wiedzę; może była to szczelina, w którą kiedyś będę mógł wbić klin.
        Zrobiłem krok do przodu i z przyjemnością zobaczyłem, jak Pogodna skurczyła się w sobie, a Prawy ukrył pomiędzy nią a ścianą. Nic im nie zrobiłem. Odwróciłem się do nich plecami i otworzyłem drzwi własnej komnaty. Jeszcze stałem w progu, gdy poczułem w umyśle wężowy ślad Mocy. Odruchowo zablokowałem dojście, jak uczył mnie książę Szczery.
        - Myśli przy sobie! - ostrzegłem. Nie zaszczyciłem ich spojrzeniem. Zamknąłem za sobą drzwi.
        Dłuższą chwilę stałem bez ruchu. Spokojnie. Spokojnie. Ciągle utrzymywałem blokady w myślach. Ruszyłem ostrożnie wokół komnaty. Cierń powiedział mi kiedyś, że skrytobójca musi zawsze przeceniać przeciwnika. To jedyny sposób, żeby nie stracić czujności i przeżyć. Dlatego też nie dotknąłem niczego. Któryś przedmiot mógł być powleczony trucizną. Stanąłem na środku komnaty, zamknąłem oczy i próbowałem sobie przypomnieć, jak wyglądała, kiedy z niej wychodziłem. Potem otworzyłem oczy i szukałem ewentualnych zmian.
        Niewielka taca z ziołami stała teraz na środku wieka skrzyni z ubraniami, chociaż zostawiłem ją na brzegu, w zasięgu Brusa. Czyli przeszukali skrzynię. Gobelin przedstawiający króla Mądrego, wiszący od miesięcy odrobinę krzywo, teraz był zupełnie prosto. Więcej nic nie zauważyłem. Zdziwiłem się. Nie miałem pojęcia, czego mogli się spodziewać. Skoro przeszukali skrzynię, powinno to coś być na tyle małe, żeby się w niej zmieściło. Ale po co zaglądać pod gobelin? Stałem jeszcze jakiś czas, rozmyślając intensywnie. Nie działali przypadkowo. Nie byłem pewien, co mieli nadzieję znaleźć, ale przypuszczałem, że kazano im szukać sekretnego przejścia. Co oznaczało, że książę Władczy doszedł do wniosku, iż zabicie wielmożnej pani Tymianek nie wystarczyło. Miał podejrzenia silniejsze, niż Cierń pozwolił mi się domyślić. Byłem niemal wdzięczny losowi, że sam nigdy nie zdołałem odkryć, na jakiej zasadzie działało wejście do komnaty Ciernia.
        Sprawdziłem dokładnie każdy drobiazg, nim wziąłem cokolwiek do ręki. Dopilnowałem, żeby każda okruszynka jedzenia pozostałego na tacach znalazła się w miejscu, gdzie żaden człowiek ani zwierzę nie miało możliwości go spróbować. Wylałem wodę z wiader i z dzbana. Obejrzałem dokładnie zapas drewna i świec, szukając śladu trucizny. Sprawdziłem pościel, a potem, z ociąganiem, wyrzuciłem cały zapas ziół. Nie mogłem ryzykować.
        Niczego nie brakowało, nic nie przybyło nowego. Usiadłem wreszcie na łóżku, zmęczony i pozbawiony sił. Przypomniałem sobie ostatnie doświadczenie trefnisia, zastanowiłem się poważnie. Nie miałem ochoty następnym razem spotkać się z workiem.
        Nagle własna komnata wydała mi się podobna do grobowca. Była pułapką, do której musiałem wracać co dnia. Wyszedłem, nie zadając sobie trudu zamykania drzwi. Bo i po co? Niech przeciwnik wie, że się go nie boję. Nawet jeśli w rzeczywistości bałem się bardzo.
        Było przejrzyste późne popołudnie. Dręczyła mnie ta piękna pogoda, tak niezwykła o tej porze roku, choć przecież z przyjemnością spacerowałem po wewnętrznej części twierdzy. Zdecydowałem się pójść do miasta, zajrzeć na “Ruriska” i odwiedzić kompanów z pokładu, a potem może zatrzymać się w tawernie na piwo. Dawno już nie byłem w mieście; o wiele za długo nie słuchałem plotek krążących pomiędzy pospolitym ludem. Tęskniłem za ucieczką od zamkowych intryg. Chociaż na krótko.
        Gdy przechodziłem przez bramę, młody wartownik zastąpił mi drogę.
        - Stać! - rozkazał. - Proszę cię, panie - dodał, kiedy mnie rozpoznał.
        Zatrzymałem się posłusznie. Odchrząknął, potem gwałtownie poczerwieniał aż po linię włosów. Nabrał powietrza i... nic nie powiedział.
        - Potrzebujesz czegoś ode mnie? - zapytałem.
        - Zechciej zaczekać przez chwilę - wykrztusił.
        Zniknął w kordegardzie, a po chwili wyszła z niej starsza oficer warty. Popatrzyła na mnie poważnie, odetchnęła głęboko, jakby chciała się uspokoić, po czym rzekła cicho:
        - Nie wolno ci opuszczać twierdzy.
        - Co?! - Nie wierzyłem własnym uszom.
        Zebrała się w sobie i tym razem odezwała się bardziej stanowczo:
        - Nie wolno ci opuszczać twierdzy. Opanowałem gniew.
        - Z czyjego rozkazu? Stała przede mną bez ruchu.
        - Ja dostaję rozkazy od kapitana warty, panie. Nic więcej nie wiem.
        - Chcę mówić z kapitanem. - Udało mi się powiedzieć to grzecznym tonem.
        - Nie ma go w kordegardzie.
        - Rozumiem. - Wcale nie rozumiałem. Uświadomiłem sobie, że zaciskają się wokół mnie pętle, ale nie pojmowałem, dlaczego akurat teraz. Następne pytanie, jakie samo się nasuwało, brzmiało: “dlaczego nie?” Król Roztropny był słabego zdrowia, książę Szczery wyjechał. Mógłbym się zwrócić do księżnej Ketriken, ale tylko wówczas, gdybym chciał wywołać otwarty konflikt między nią a księciem Władczym. Nie chciałem. Cierń był, jak zazwyczaj, skryty w cieniu. Wszystko to przemknęło mi przez myśl lotem błyskawicy. Gdy odwracałem się od bramy, zamierzając odejść, usłyszałem swoje imię.
        Od strony miasta biegła Sikorka. Granatowa spódnica trzepotała jej wokół kolan. Biegła ciężko, nierówno; bardzo to było dziwne, bo zazwyczaj poruszała się z gracją. Była wyczerpana, bliska zasłabnięcia.
        - Bastardzie! - krzyknęła znowu; w jej głosie brzmiał strach. Ruszyłem ku niej, ale oficer warty raptownie zastąpiła mi drogę. Bała się, lecz równocześnie była zdeterminowana.
        - Nie możesz opuścić twierdzy, panie. Takie mam rozkazy. Najchętniej bym ją zmiażdżył. Nakazałem sobie spokój. Nic nie pomogę Sikorce, jeśli wdam się w bójkę.
        - Więc ty się rusz! Nie widzisz, że dziewczyna potrzebuje pomocy?
        Stała niczym rzeźbiona w kamieniu.
        - Mędrek! - zawołała i z kordegardy wyskoczył młody wartownik. - Leć jej pomóż. Galopem!
        Chłopak skoczył jak oparzony. Bezradnie patrzyłem, jak dobiega do Sikorki. Podtrzymał ją ramieniem, wziął koszyk. Ona oparła się na żołnierzu ciężko, z trudnością chwytając powietrze, bliska łez. W ten sposób doszli do bramy. Wieczność trwało, nim minęli wejście i Sikorka znalazła się w moich ramionach.
        - Bastardzie, och, Bastardzie - zaszlochała.
        Wiedziałem, że postąpiłem w jedyny rozsądny sposób, ale było mi wstyd.
        - Dlaczego... dlaczego nie wyszedłeś mi naprzeciw? - wydyszała Sikorka.
        - Straż mi nie pozwoliła. Dostali rozkaz, by nie wypuszczać mnie z twierdzy - rzekłem cicho. Sikorka przytuliła się do mnie, czułem jej drżenie. Poprowadziłem ją za róg spichlerza, zeszliśmy z oczu żołnierzom gapiącym się na nas od bramy. Kołysałem ją w ramionach, aż przestała łkać. - Co się stało? - Odgarnąłem jej włosy z twarzy. Minęło jeszcze kilka chwil, nim się uspokoiła. Oddech miała już równy, ale ciągle drżała.
        - Poszłam do miasta. Księżna Cierpliwa dała mi wolne popołudnie. I miałam kupić kilka drobiazgów... do świec. - Drżenie prawie znikło. Wziąłem ją pod brodę, chciałem, żeby spojrzała mi w oczy.
        - I co?
        - Wracałam... Byłam na tym stromym kawałku, tuż za miastem. Tam gdzie rosną olchy.
        Pokiwałem głową. Wiedziałem, o które miejsce jej chodzi.
        - Usłyszałam nadjeżdżające konie. Szły szybko. Usunęłam się na bok, żeby im dać wolną drogę. - Znowu zaczęła drżeć. - Myślałam, że mnie miną, ale nagle znalazły się tuż, tuż, a kiedy się obejrzałam, zobaczyłam, że jadą prosto na mnie. Nie po drodze, tylko prosto na mnie. Uskoczyłam w krzaki, a oni dalej jechali prosto na mnie. Zaczęłam biec, ale wciąż... - jej głos wznosił się coraz wyżej.
        - Ciii... Uspokój się. Pomyśl. Ilu ich było? Rozpoznałaś któregoś?
        Gwałtownie potrząsnęła głową.
        - Było dwóch. Nie widziałam twarzy. Biegłam, a oni mieli hełmy, które zasłaniają oczy i nos. Ścigali mnie. Tam jest stromo, sam wiesz, i mnóstwo krzaków. Próbowałam uciec, ale oni po prostu jechali za mną. Zaganiali mnie jak psy zaganiają owcę. Biegłam i biegłam, ale nie mogłam się od nich uwolnić. Potem... potem upadłam, potknęłam się o zwalone drzewo i upadłam. Oni zeskoczyli z koni. Jeden przycisnął mnie do ziemi, a drugi chwycił koszyk. Wytrząsnął z niego wszystko, jakby czegoś szukał, ale tylko się śmiali i śmiali. Myślałam...
        Teraz moje serce waliło mi w piersiach równie mocno jak serce Sikorki.
        - Skrzywdzili cię?
        Milczała, jakby nie potrafiła zdecydować, wreszcie gwałtownie potrząsnęła głową.
        - Nie, nie tak jak się obawiasz. On... po prostu przytrzymał mnie na ziemi. I śmiał się. A ten drugi... ten drugi powiedział, że jestem strasznie głupia, bo daję się wykorzystywać bękartowi. Powiedzieli...
        Zamilkła na chwilę. Cokolwiek jej powiedzieli, jakkolwiek ją nazwali, było to wystarczająco podłe, by nie potrafiła powtórzyć. Zabolało mnie nieznośnie, że zdołali ją zranić tak mocno, iż nie mogła nawet podzielić się ze mną bólem.
        - Ostrzegli mnie - wydusiła w końcu. - Powiedzieli, że mam się trzymać z daleka od bękarta. Od bękarta i jego parszywej kreciej roboty. Mówili... mówili o rzeczach, których nie rozumiałam, coś o wieściach, szpiegach i zdradzie. Powiedzieli, że mogą dopilnować, żeby wszyscy wiedzieli, że jestem... dziewką bękarta. Potem powiedzieli... że jeśli nie posłucham... będę wisiała. Że spełniać zachcianki zdrajcy, to tyle co być zdrajcą. - Uspokoiła się niespodziewanie. - Potem obaj splunęli na mnie. I odeszli. Słyszałam, jak odjeżdżali, ale jeszcze długo bałam się podnieść. Nigdy się tak nie bałam. - Spojrzała na mnie, a w oczach miała otchłań lęku. - Nawet ojciec nigdy nie wystraszył mnie aż tak bardzo.
        Przytuliłem ją mocno.
        - To wszystko moja wina. - Nawet nie wiedziałem, że powiedziałem to na głos, dopóki nie odsunęła się ode zdumiona.
        - Twoja wina? Czy zrobiłeś coś złego?
        - Nie. I nie jestem zdrajcą. Ale jestem bękartem. I pozwoliłem, żeby mój los wywarł wpływ na twoje życie. Wszystko, przed czym ostrzegała mnie księżna Cierpliwa, wszystko, przed czym Cierń... wszyscy mnie ostrzegali, wszystko to się sprawdza. Uwikłałem cię w moje życie.
        - Co się dzieje? - Wstrzymała oddech. - Powiedziałeś... straż nie chciała cię wypuścić za bramę. Nie wolno ci opuścić twierdzy? Dlaczego?
        - Nie wiem. Wiele jest spraw dla mnie niezrozumiałych. Jedno jest pewne. Muszę się zatroszczyć o twoje bezpieczeństwo. A to oznacza, że muszę się trzymać z daleka od ciebie, przynajmniej przez jakiś czas. I ty powinnaś unikać mnie. Rozumiesz?
        Gniewny błysk zalśnił jej w oczach.
        - Rozumiem, że zostawiasz mnie samą!
        - Nie. To nie tak. Oni muszą uwierzyć, że naprawdę cię przestraszyli, że jesteś im posłuszna. Wówczas będziesz bezpieczna. Nie będą mieli powodu więcej cię niepokoić.
        - Oni mnie rzeczywiście przestraszyli, ty głupcze! - syknęła. - Jedno wiem. Jeśli wróg zrozumie, że się go boisz, nigdy już nie będziesz bezpieczny. Jeśli posłucham ich teraz, zjawią się ponownie. Będą mieli dla mnie następne polecenia. Będą ciekawi, jak dalece jestem posłuszna, kiedy się boję.
        To były blizny po ranach, jakie zostawił w jej życiu ojciec pijak. Blizny, które dawały jej siłę, lecz także były słabymi punktami.
        - Teraz nie czas się przeciwstawiać - szepnąłem. Ciągle patrzyłem nad jej ramieniem, spodziewając się w każdej chwili straży. - Chodź - poprowadziłem ją głębiej w labirynt spichlerzy, magazynów i przybudówek. Szła obok mnie milcząca, aż nagle wyrwała dłoń z mojej ręki.
        - Jeśli raz się poddasz, już nigdy nie stawisz oporu. Więc dlaczego teraz się nie przeciwstawić?
        - Dlatego że nie chcę cię w to wciągać. Nie chcę cię narażać na niebezpieczeństwo. Nie chcę, żeby ludzie mówili, że jesteś dziewką bękarta. - Ostatnie słowa z ledwością przeszły mi przez gardło.
        Sikorka uniosła dumnie głowę.
        - Nie zrobiłam nic, czego miałabym się wstydzić - rzekła hardo. - A ty?
        - Nie, ale...
        - Ale. Twoje ulubione słowo - rzekła z goryczą. Odeszła ode mnie.
        - Sikorko! - Rzuciłem się za nią, chwyciłem w ramiona. Wtedy mnie uderzyła. Nie otwartą dłonią. Wymierzyła mi solidny cios w twarz, aż zatoczyłem się do tyłu, a z ust pociekła mi krew. Patrzyła na mnie wyzywająco, czekała, czy znowu spróbuję jej dotknąć. Nie spróbowałem.
        - Nie powiedziałem, że nie będę z nimi walczył. Powiedziałem, że nie chcę ciebie narażać na niebezpieczeństwo. Daj mi szansę rozegrać to po mojemu. - Czułem krew skapującą mi z brody. Pozwoliłem Sikorce podziwiać ten widok. - Zaufaj mi, że w odpowiednim momencie odnajdę ich i odpłacę pięknym za nadobne. Po swojemu. Teraz opowiedz mi o nich. W co byli ubrani, jak się trzymali w siodle. Jak wyglądały ich konie? Czy mówili jak rodowici mieszkańcy Księstwa Koziego, czy jak przybysze ze śródlądzia? Czy mieli brody? Możesz powiedzieć, jakiego koloru mieli oczy, włosy?
        Próbowała się skupić, wróciła myślą do niedawnych zdarzeń.
        - Konie były ciemnogniade - rzekła w końcu. - Z czarnymi grzywami i ogonami. Obaj jeźdźcy mówili zupełnie normalnie. Jeden miał brodę. Tak mi się wydaje. Trudno coś zobaczyć, jeśli się ma twarz w ziemi.
        - Dobrze. Bardzo dobrze. - Niestety, nie powiedziała mi nic przydatnego. Spuściła wzrok, odwróciła oczy od krwi na mojej twarzy. - Sikorko - odezwałem się łagodniej. - Nie będę do ciebie przychodził... przez jakiś czas. Wszystko dlatego...
        - Że się boisz.
        - Tak! - syknąłem. - Tak, bardzo się boję. Boję się, że cię skrzywdzą, że cię zabiją. Po to by zranić mnie. Nie będę cię narażał na niebezpieczeństwo.
        Stała bez ruchu. Nie potrafiłem ocenić, czy mnie w ogóle słucha. Objęła się ramionami, skuliła.
        - Zbyt mocno cię kocham, żeby do tego dopuścić. - Nawet dla mnie samego zabrzmiało to nieprzekonująco.
        Odwróciła się i odeszła. Nadal obejmowała się ramionami, jakby się bała rozpaść na kawałeczki. Wyglądała na bardzo osamotnioną, w tej granatowej spódnicy, z pochyloną głową. Nie jak moja dumna, buńczuczna Sikorka, ale przestraszona służąca.
      
24. STRAŻNICA ZATOKI
        
        Ospiarz jest dla ludu Królestwa Sześciu Księstw legendarnym zwiastunem nieszczęścia. Ujrzeć go kroczącego drogą, oznacza rychłe nadejście choroby i wszelkiej zarazy. Podania prawią, że się ukazuje ludziom zasługującym na karę. W przedstawieniach lalkowych spełnia rolę groźnego symbolu. Marionetka Ospiarza zawieszona w tle jest ostrzeżeniem dla całej publiczności, że wkrótce patrzący staną się świadkami tragedii.
        
        * * *
        
        Zimowe dni ciągnęły się boleśnie wolno. Z każdą mijającą godziną spodziewałem się nowych niespodzianek, nowych napaści. Nigdy nie wchodziłem do sali, nie sprawdziwszy uprzednio, kto w niej jest, jadłem wyłącznie to, co sam przygotowałem, piłem tylko wodę, którą wyciągnąłem ze studni. Sypiałem źle. Nieustanna czujność szarpała mi nerwy. Byłem zgryźliwy w stosunku do ludzi, którzy przypadkiem się do mnie odezwali, zamyślony, kiedy zaglądałem do Brusa, milczący u przyszłej królowej. Cierń, jedyny człowiek, który mógł zdjąć ze mnie ciężar przygnębienia, jakoś mnie nie wzywał. Byłem żałośnie sam. Nie śmiałem zaglądać do Sikorki. U Brusa bywałem jak najkrócej, obawiając się ściągnąć na niego kłopoty. Nie mogłem otwarcie opuścić zamku, choćby po to by pójść do Ślepuna, a bałem się skorzystać z sekretnego przejścia, bo mogłem być śledzony. Czekałem i obserwowałem, a że nic się nie działo, żyłem poddany wyrafinowanej torturze niepewności.
        Codziennie stawiałem się u króla Roztropnego. Władca gasł w oczach, trefniś z dnia na dzień robił się coraz smutniejszy, a jego dowcipy bardziej gorzkie. Tęskniłem za surową zimą obfitującą w wichury i sztormy, ale niebo ciągle było błękitne, a wiatry łagodne. W samym zamku wieczory dźwięczały wesołością i do późnej nocy trwały zabawy, bale maskowe czy popisy minstreli konkurujących o pękatą sakiewkę. Książęta i szlachta z księstw śródlądowych ucztowali przy stołach księcia Władczego.
        Któregoś dnia Brus wspomniał, że trzymanie warty przed drzwiami księżnej Ketriken nie sprawia mu żadnych trudności, bo huczne odgłosy biesiad przepędzają wszelką senność.
        - Jak pchły na zdychającym psie - wyrwało mi się.
        - A kto zdycha?
        - My wszyscy. Codziennie umieramy po trochu. Nikt ci tego nie powiedział? Za to twoja noga goi się zadziwiająco dobrze.
        Brus uważnie obejrzał obnażone kolano, zgiął ostrożnie nogę. Skóra naciągnęła się nierówno, ale nie pękła.
        - Z wierzchu się zasklepiło, ale w środku nadal nie jest najlepiej - zauważył. Nie była to skarga. Łyknął okowity. Obserwowałem go spod zmrużonych powiek. Ostatnio dni Brusa upływały według ściśle określonego wzoru. Rano kończył wartę przed drzwiami Ketriken, szedł do kuchni i jadł. Potem wracał do siebie i zaczynał pić. Odwiedzałem go, pomagałem w zmianie opatrunku. Brus dalej pił, aż nadchodził dla niego czas na sen. Budził się wieczorem, akurat w porę, żeby zjeść i stanąć na straży u drzwi księżnej Ketriken. Nie robił nic w stajniach. Oddał wszystko w ręce Pomocnika, który zaczynał wyglądać, jakby praca była dla niego niezasłużoną karą.
        Prawie co dzień księżna Cierpliwa wysyłała Sikorkę z prośbą o posprzątanie w izbie Brusa. Niewiele mi było wiadomo o tych wizytach, tyle że w ogóle miały miejsce i Brus, co zadziwiające, jakoś je tolerował. Miałem w związku z tym mieszane uczucia. Królewski koniuszy, obojętne ile wypił, nieodmiennie traktował kobiety z najwyższym szacunkiem. A przecież ustawione rzędem puste flaszki po okowicie na pewno nie robiły na mojej ukochanej dobrego wrażenia. Tak czy inaczej cieszyłem się, że Brus i Sikorka utrzymywali znajomość.
        Pewnego dnia powiedziałem mu, że Sikorkę próbowano zastraszyć z powodu jej związku ze mną.
        - Związku? - zapytał ostro.
        - Mało kto wie, że mi na niej zależy - przyznałem ostrożnie.
        - Mężczyzna nie obarcza swoimi problemami kobiety, na której mu zależy - oznajmił stanowczo.
        Nie znalazłem odpowiedzi. Przekazałem mu kilka szczegółów o napastnikach, które zapamiętała Sikorka, niestety, jemu także nic one nie powiedziały. Jakiś czas patrzył przed siebie nie widzącym wzrokiem. Potem opróżnił kubek.
        - Powiem jej, że się o nią martwisz - postanowił. - Powiem, że jeśli będzie się czegoś obawiała, ma przyjść do mnie. Ja prędzej sobie z tym poradzę. - Przeniósł spojrzenie na mnie. - Powiem, że mądrze robisz, unikając jej towarzystwa. Dla jej dobra. - Nalał do kubka. - Księżna Cierpliwa miała rację - szepnął z namysłem. - Mądrze uczyniła przysyłając ją do mnie.
        Całe życie mógłbym rozważać pełnię znaczenia tych słów. Na razie starczyło mi rozumu choć na tyle, żeby siedzieć cicho. Brus dopił okowitę, przyjrzał się flaszce, przesunął ją wolno w moim kierunku.
        - Odstaw ją z powrotem na półkę - poprosił.
        
        * * *
        
        Żywy inwentarz i zimowe zapasy w dalszym ciągu odpływały z Koziej Twierdzy. Część była tanio sprzedawana księstwom śródlądowym, najwspanialsze konie wyścigowe i przeznaczone na polowania zostały przetransportowane na barkach w głąb Księstwa Koziego, w okolice Jeziora Smolnego. Książę Władczy oznajmił o tym wszem wobec, przedstawiając swój plan wywiezienia najpiękniejszych okazów poza zasięg napastników ze szkarłatnych okrętów. Zdaniem Pomocnika ludzie w mieście gadali, że jeśli król nie potrafi obronić własnego zamku, co im pozostaje? Kiedy w górę rzeki popłynął ładunek pięknych gobelinów i najcenniejszych mebli, ludzie zaczęli gadać, że wkrótce ród Przezornych opuści Kozią Twierdzę, oddając ją bez walki, nawet nie czekając na atak. Podejrzewałem, że w tej pogłosce kryło się wyjątkowo dużo prawdy.
        Uwięziony w zamku niewielką miałem możliwość rozmowy z pospolitym ludem. W izbie żołnierskiej zazwyczaj witano mnie ciszą. Plotki na mój temat, zrodzone tego dnia, gdy nie zdołałem uratować dziecka przed ofiarami kuźnicy, odżyły na nowo. Jeśli już ktoś się do mnie odzywał, rozmawialiśmy o pogodzie. Choć nie byłem traktowany jak wyrzutek, zostałem wykluczony z pogwarek i żywiołowych sprzeczek, tak naturalnych w izbie żołnierskiej. Rozmowa ze mną oznaczała nieszczęście. Nie chciałem narażać ludzi, których los nie był mi obojętny.
        Zawsze byłem mile widziany w stajniach, ale starałem się nie rozmawiać z nikim długo ani nie sprawiać wrażenia, że jestem blisko związany z którymś zwierzęciem. Chłopcy stajenni ostatnio posmętnieli. Nie starczało dla nich pracy, więc częściej zdarzały się kłótnie. Służba stajenna stanowiła dla mnie główne źródło świeżych wieści i plotek. Wszystkie były ponure. Słyszałem niestworzone historie o napaściach na miasta i osady Księstwa Niedźwiedziego, plotki o karczemnych awanturach w tawernach i w dokach Koziej Twierdzy, relacje o ludziach wyruszających na południe lub w głąb lądu, jeśli tylko było ich na to stać. Rozmowy o księciu Szczerym poniżały go albo ośmieszały. Ludziom zabrakło nadziei. Podobnie jak ja, także inni mieszkańcy Koziej Twierdzy, zawieszeni w niepewności, czekali na klęskę.
        Mieliśmy miesiąc sztormowej pogody i ulga, panująca w Koziej Twierdzy, była bardziej destrukcyjna niż poprzedni okres napięcia. Jakaś tawerna nad samym brzegiem morza stanęła w płomieniach podczas szczególnie rozhasanej nocnej hulanki. Ogień rozprzestrzenił się szybko i tylko ulewny deszcz, przybyły zaraz za porywczym wiatrem, ocalił spichlerze w dokach. Uniknęliśmy nie lada katastrofy, gdy bowiem książę Władczy opróżnił zamkowe spichlerze do cna, mieszkańcy miasta przestali dbać o to, co jeszcze zostało. Nawet gdyby Zawyspiarze nigdy nie zjawili się w samej twierdzy, przewidywałem ograniczenie racji żywnościowych jeszcze przed końcem zimy.
        Pewnej nocy obudziła mnie niezwykła cisza. Wycie sztormowego wichru i walenie deszczu w okiennice ustało. Serce zamarło mi w piersi. Straszne przeczucie zrodziło się w mojej duszy, a kiedy za oknem ujrzałem jasny pogodny ranek, nie mogłem opanować strachu. Na przekór słonecznej pogodzie, nastrój w zamku panował straszliwy. Kilkakrotnie wyczuwałem łaskotanie Mocy w swoim umyśle. Omal nie doprowadziło mnie do obłędu, bo nie wiedziałem, czy książę Szczery próbuje poprawić nasz kontakt, czy raczej nęka mnie Prawy albo Pogodna. Popołudniowa wizyta u króla i trefnisia wprawiła mnie w jeszcze gorszy nastrój. Król, chudy jak szkielet, siedział w fotelu przed kominkiem i uśmiechał się niewyraźnie. Słabo sięgnął ku mnie Mocą, gdy stanąłem w progu, a potem powitał uprzejmym pytaniem:
        - Ach, Szczery, mój chłopcze. Jak ci idzie nauka władania mieczem?
        Pozostała część rozmowy miała podobnie mało sensu. Książę Władczy zjawił się niemal natychmiast po moim przyjściu. Siadł, założył ręce na piersi i nie spuszczał mnie z oka. Nie zamieniliśmy ani słowa. Nie potrafiłem zdecydować, czy moje milczenie podyktowane było tchórzostwem, czy instynktem samozachowawczym. Nie bacząc na urazę we wzroku błazna, czym prędzej wyszedłem.
        Karzeł wyglądał niewiele lepiej niż król. Na pozbawionej kolorów twarzy ciemne sińce pod oczyma sprawiały wrażenie namalowanych. Język miał równie milczący jak serca dzwoneczków. W razie śmierci króla nic już nie stanie pomiędzy trefnisiem a księciem Władczym. Czy mogłem pomóc przyjacielowi?
        “Zupełnie jakbym mógł pomóc samemu sobie” - zreflektowałem się gorzko.
        Tego wieczoru, samotny w swojej komnacie, zbyt wiele wypiłem wzgardzonego przez Brusa cienkusza z jeżyn. Wiedziałem, że następnego dnia będę zasłużenie cierpiał, ale zupełnie mnie to nie obchodziło. Położyłem się i słuchałem odgłosów wesołej zabawy dobiegających z sali biesiadnej. Chciałbym, żeby teraz Sikorka zbeształa mnie za pijaństwo. Łóżko było za duże, lodowiec prześcieradeł biały i zimny. Zamknąłem oczy, spragniony ukojenia w towarzystwie wilka. Uwięziony w twierdzy, zacząłem nocami szukać w jego towarzystwie iluzji wolności.
        Obudziłem się na moment przed tym, gdy Cierń chwycił mnie za koszulę i potrząsnął gwałtownie. Dobrze, że go w tej krótkiej chwili rozpoznałem, w przeciwnym razie z całą pewnością próbowałbym go zabić.
        - Wstawaj! - wyszeptał ochryple. - Wstawaj, ty pijany głupcze! Strażnica Zatoki oblężona. Pięć szkarłatnych okrętów. Jeśli się spóźnimy, nie zostanie kamień na kamieniu! Wstawaj, ale już!
        Zwlokłem się jakoś z łóżka, wytrzeźwiałem prawie natychmiast.
        - Co robić? - zapytałem głupio.
        - Powiedz królowi. Powiedz Ketriken, powiedz Władczemu. Przecież nawet on nie może zlekceważyć wroga na progu domu! Jeśli Zawyspiarze zdobędą Strażnicę Zatoki, mają nas w potrzasku. Żaden statek nie wypłynie z portu. Nawet Władczy powinien to pojąć. No już! Pędź!
        Pośpiesznie naciągnąłem spodnie i tunikę, rozpuszczone włosy omiatały mi twarz. Boso pobiegłem do drzwi. W progu stanąłem.
        - Skąd ja o tym wiem?
        Cierń aż podskoczył ze zdenerwowania.
        - Tam do licha! Powiedz im cokolwiek. Powiedz Roztropnemu, że śnił ci się Ospiarz, który wróżył z wody w sadzawce. Powinien chyba zrozumieć! Powiedz im, że Najstarszy przyniósł ci wieść na złotych skrzydłach. Powiedz cokolwiek, tylko niech coś robią!
        Jak błyskawica śmignąłem przez korytarz, niemal sfrunąłem ze schodów i już waliłem do drzwi komnat królewskich. Na drugim końcu korytarza Brus stał obok krzesła, trzymając wartę pod drzwiami księżnej Ketriken. Wydobył z pochwy krótki miecz, przyjął wyczekującą pozycję, wzrokiem szukał wroga.
        - Zawyspiarze! - Wrzasnąłem do niego, nie dbając, kto jeszcze mnie usłyszy i co zrobi. - Pięć szkarłatnych okrętów w Zatoce Sieci! Obudź księżnę, powiedz, że potrzebują natychmiast naszej pomocy!
        Brus bez zbędnych pytań zapukał i został natychmiast zaproszony do środka. Mnie nie poszło tak łatwo. Osiłek po długim czasie uchylił drzwi, ale nie chciał mnie wpuścić, póki mu nie uświadomiłem, że powinien pofatygować się na dół i poinformować księcia Władczego o wieściach, jakie przynosiłem. Przypuszczam, że skusiła go perspektywa odegrania roli posłańca przynoszącego tragiczną wieść i konferowania z księciem w obecności zabawiających go towarzyszy. Pobiegł do swojego kąta przyczesać się i przypudrować.
        Sypialnia króla tonęła w ciemnościach, powietrze ciężkie było od dymu. Zawróciłem do sąsiedniej komnaty, zapaliłem od żaru w kominku świecę i podszedłem z nią do łoża. O mało nie stratowałem karła, zwiniętego niczym pies przy łożu pana. Nie miał nawet koca czy poduszki, spał - ot tak - na dywaniku przy łóżku. Rozprostował się sztywno i nagle się przestraszył.
        - Co jest? Co się stało?
        - Zawyspiarze w Zatoce Sieci. Pięć szkarłatnych okrętów. Muszę obudzić króla. Dlaczego śpisz tutaj? Boisz się mieszkać w swojej komnacie?
        Roześmiał się gorzko.
        - Bardziej obawiam się opuścić tę, ponieważ mógłbym nie zostać więcej wpuszczony. Ostatnim razem pół dnia waliłem do drzwi, zanim król zdał sobie sprawę, że mnie nie ma i upomniał się o błazna. Poprzednio wślizgnąłem się ze śniadaniem. Jeszcze wcześniej...
        - Chcą cię zniechęcić do wizyt u króla?
        - Marchewką albo kijem. Dzisiejszej nocy książę Władczy zaofiarował mi sakiewkę z pięcioma sztukami złota, żebym się ogarnął i zszedł na dół zabawiać gości. Och, jak pięknie opowiadał, że bardzo mnie wszystkim brakuje i że to wstyd, bym marnował swą młodość zamknięty tu na górze. A kiedy powiedziałem, że towarzystwo króla Roztropnego jest mi milsze niż kompania innych błaznów, rzucił we mnie łyżeczką. Osiłkowi też się dostało, bo właśnie zaparzył wywar tak cuchnący, że człowiek wąchając go tęsknił za wonią człowieczych wiatrów.
        Trefniś krzątał się po komnacie. Zapalił świece, poruszył żar w kominku. Podciągnął jedną z ciężkich zasłon nad łożem.
        - Panie mój - odezwał się czule, jak do śpiącego dziecka. - Jest tutaj Bastard Rycerski. Czy zechcesz się zbudzić i wysłuchać ważnych wieści?
        Król nie odpowiadał.
        - Panie mój - odezwał się znowu błazen. Zwilżył ściereczkę chłodną wodą, otarł twarz monarchy. - Królu Roztropny.
        - Królu mój - wyrwało mi się desperacko - twój lud cię potrzebuje. Strażnica Zatoki jest oblegana przez Zawyspiarzy z pięciu szkarłatnych okrętów. Musimy natychmiast wysłać pomoc, inaczej wszystko stracone. Jeśli zdobędą tę warownię...
        - Zablokują port w Koziej Twierdzy. - Król otworzył oczy. Nie Poruszył się, zaraz zacisnął powieki, rażony strasznym bólem. - Błaźnie, daj mi odrobinę czerwonego wina. - Głos miał cichy, ledwie głośniejszy niż oddech, ale był to głos mojego króla. Serce mi zabiło mocniej, jakbym był starym psem słyszącym powracającego Pana.
        - Co robić? Królu, radź!
        - Wysłać do Strażnicy Zatoki wszystkie statki, jakie marny. Nie tylko okręty wojenne. Statki rybackie. Walczymy o życie. Jak śmieli podejść tak blisko, cóż to za zuchwalstwo! Lądem wysłać konnych. Natychmiast. Za godzinę mają być w drodze. Pewnie dotrą dopiero pojutrze, ale niech jadą. Dowodzi Gorliwiec.
        Serce zadrżało mi w piersi.
        - Panie mój - przerwałem cicho. - Gorliwiec zginął w drodze powrotnej z gór. Zostali zaatakowali przez rabusiów.
        Trefniś spojrzał na mnie znacząco i natychmiast pożałowałem, że w ogóle otworzyłem usta. Rozkazujący ton zniknął z głosu króla.
        - Gorliwiec zginął? - odezwał się monarcha niepewnie.
        - Tak, wasza wysokość. - Nabrałem tchu. - Ale jest Rudzielec. I Rębacz, także dobry żołnierz.
        Król wziął od błazna kielich wina. Pociągnął łyk, wróciły mu siły do życia.
        - Rębacz. W takim razie dowodzi Rębacz. - Cień zdecydowania powrócił.
        Ugryzłem się w język, nie powiedziałem, że marne konie, które nam zostały, nie powinny być wysyłane w taką podróż. Bez wątpienia mieszkańcy Strażnicy Zatoki z wdzięcznością przyjmą każdą pomoc.
        Król rozmyślał czas jakiś.
        - Jakie meldunki z Zatoki Południowej? Czy wysłali już okręty i wojowników?
        - Wasza wysokość, jeszcze nie mamy od nich żadnych wieści. - To nie było kłamstwo.
        - Co tu się dzieje!? - Awantura zaczęła się, nim pijany i dyszący z wściekłości książę Władczy dotarł do sypialni ojca. - Osiłek! Przepędź go stąd - wycelował we mnie palec. - Wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna. Nie musisz być delikatny.
        Osiłek nie szukał daleko. Dwóch tęgich wartowników ze śródlądzia przybyło śladem swego pana. Zostałem poderwany w powietrze. Książę Władczy wybrał sobie krzepkich ludzi. Rozejrzałem się za karłem, szukając w nim sprzymierzeńca, ale zniknął. Kątem oka dostrzegłem jasną dłoń ginącą pod królewskim łożem. Na wszelki wypadek odwróciłem wzrok. Nie potępiałem go. Nie mógł mi w żaden sposób pomóc, a ryzykował, że zostanie wyrzucony razem ze mną.
        - Ojcze mój, zakłócono ci odpoczynek niedorzecznymi opowieściami? W twoim stanie! - Książę Władczy pochylił się troskliwie nad łożem.
        Już prawie donieśli mnie do drzwi, gdy król się odezwał. Nie głośno, ale rozkazującym tonem.
        - Stać. - Nadal leżał nieruchomo, ale wzrok zwrócił na księcia Władczego. - Strażnica Zatoki oblężona - oznajmił zwięźle. - Trzeba słać pomoc.
        Królewski syn pokręcił głową zasmucony.
        - To bajka. Jeszcze jedna intryga bękarta, który pragnie cię niepokoić. Nie było wołania o pomoc, żadne wieści nie nadeszły.
        Jeden ze strażników miał niemałą wprawę w trzymaniu pojmanego. Drugi najwyraźniej zamierzał wyłamać mi ramię ze stawu, chociaż nie dawałem mu po temu najmniejszego powodu. Zapamiętałem sobie jego twarz, próbując jednocześnie nie okazać po sobie bólu.
        - Nie musiałeś się, książę, kłopotać i fatygować tutaj. Ja sprawdzę, czy to prawda, czy kłamstwo. - Księżna Ketriken przyszła dopiero teraz, bo potrzebowała czasu, żeby się ubrać. Krótka biała kurtka, fioletowe spodnie, buty do konnej jazdy. Długi górski miecz u boku. W drzwiach stał Brus, trzymał ciężki płaszcz z kapturem i rękawice. Przyszła królowa mówiła do najmłodszego księcia jak do rozpieszczonego dziecka. - Wracaj do gości. Ja pojadę do Strażnicy Zatoki.
        - Zabraniam! - Głos księcia zabrzmiał dziwnie piskliwie. .
        W komnacie zapanowała martwa cisza. Wreszcie księżna Ketriken powiedziała na głos to, o czym wszyscy myśleli:
        - Książę nie rozkazuje przyszłej królowej. Książę Władczy spurpurowiał na twarzy.
        - To oszustwo, bękart chce niepokojów w Koziej Twierdzy, chce zasiać strach między ludem. Nie było wieści o ataku na Zatokę Sieci.
        - Cisza! - rzucił król. Wszyscy obecni zamarli w bezruchu. - Bastardzie Rycerski! Ech, zostawcie wreszcie tego dzieciaka. Bastardzie Rycerski. Stań przede mną. Raportuj. Skąd pochodzą wieści?
        Obciągnąłem kaftan i przygładziłem włosy. Stanąwszy przed obliczem mojego króla, zawstydziłem się bosych stóp i niedbałego wyglądu. Zaczerpnąłem głęboko tchu, potem wolno wypuściłem powietrze.
        - Miałem widzenie we śnie, wasza wysokość. Ospiarz czytał wróżbę z powierzchni stawu. Pokazał mi szkarłatne okręty w Zatoce Sieci.
        Jeden z wartowników prychnął z niedowierzaniem. Brus otworzył usta ze zdumienia, oczy zaokrągliły mu się jak spodki. Księżna Ketriken wyglądała na zmieszaną. Władca zamknął oczy i wolno wypuścił powietrze z płuc.
        - On jest pijany - oznajmił książę Władczy - Zabierzcie go stąd. - W życiu nie słyszałem takiej satysfakcji w głosie najmłodszego księcia. Wartownicy natychmiast chwycili mnie pod pachy.
        - Tak... - król nabrał głęboko powietrza, wyraźnie walczył z bólem - ...jak powiedziałem. - Znalazł w sobie nieco siły. - Wydałem rozkaz. Wykonać. Już!
        Wyrwałem się z uścisku osłupiałych strażników.
        - Tak jest, wasza wysokość - rzekłem w absolutnej ciszy. Starałem się mówić wyraźnie, żeby wszyscy dobrze mnie słyszeli. - Wysłać do Zatoki Sieci wszystkie okręty wojenne, a wraz z nimi wszelkie inne statki, jakie uda się skrzyknąć. Lądem pchnąć konnych pod dowództwem Rębacza, jak najliczniejszy oddział.
        - Tak - tchnął król. Otworzył oczy. - Tak rozkazałem. Wykonać.
        - Odrobinę wina, panie mój? - Trefniś nagle pojawił się u boku swego pana. Tylko ja jeden drgnąłem na jego widok. Uśmiechnął się do mnie tajemniczo, pochylił nad królem, pomagając mu unieść głowę i napić się wina.
        Skłoniłem się przed monarchą głęboko, bardzo głęboko. Wyprostowałem się i odwróciłem, zamierzając opuścić komnatę.
        - Jeśli chcesz, możesz jechać z moją drużyną - rzekła księżna Ketriken.
        Książę Władczy znów spurpurowiał na twarzy.
        - Król nie kazał ci jechać! - wybełkotał.
        - Ani nie wzbronił - odparła Ketriken.
        - Pani... - któryś z jej gwardzistów stawił się w progu. - Jesteśmy gotowi.
        Byłem zdumiony. Księżna Ketriken jedynie skinęła głową. Przyjęła meldunek do wiadomości.
        - Pośpiesz się, Bastardzie - powiedziała. - Chyba że chcesz jechać w tym stroju.
        Brus podał jej płaszcz.
        - Mój koń czeka? - zapytała księżna gwardzistę.
        - Pomocnik przyrzekł przyprowadzić go pod drzwi na czas, pani.
        - Będę gotów za kilka chwil - rzekł Brus cicho. Zauważyłem, że nie zapytał o zgodę.
        - Idź więc. Idźcie obaj. Dogonicie nas w drodze.
        Brus skinął głową. Poszedł za mną do mojej komnaty i gdy ja się ubierałem, wyszukał w mojej skrzyni zimowy strój dla siebie.
        - Zwiąż włosy i umyj twarz - rozkazał mi zwięźle. - Żołnierze mają więcej zaufania do człowieka, który wygląda, jakby się spodziewał pobudki o tej porze.
        Zrobiłem, jak mi radził, i pośpieszyliśmy na dół. Brus zdawał się nie pamiętać o zranionej nodze. Na podwórcu krzyknął na chłopców stajennych, by przyprowadzili Sadzę i Fircyka. Wysłał rozespanego pazia po Rębacza, innego z rozkazem przygotowania do drogi wszystkich pozostałych w Koziej Twierdzy koni. Czterech ludzi popędziło do miasta: jeden do statków wojennych, trzech pozostałych w kurs po tawernach, z zadaniem zebrania floty. Patrzyłem na Brusa z zazdrością i podziwem. Póki nie wsiedliśmy na końskie grzbiety, nawet nie zdawał sobie sprawy, że przejął ode mnie komendę. Nagle stracił pewność siebie.
        - Grunt to praktyka - powiedziałem z uśmiechem. Ruszyliśmy do bram.
        - Powinniśmy dogonić księżnę, zanim dotrze do nadbrzeżnej drogi - ocenił Brus.
        Nagle zastąpił nam drogę wartownik.
        - Stać! - rozkazał.
        Konie cofnęły się przestraszone. Ściągnęliśmy wodze.
        - Co to ma znaczyć? - zapytał Brus. Wartownik stał nieporuszony.
        - Ty, panie, możesz przejechać - odezwał się do Brusa z szacunkiem. - Ale bękart nie może opuścić zamku.
        - Bękart? - Nigdy nie słyszałem takiego gniewu w głosie Brusa. - Powiedz: Bastard Rycerski, syn księcia Rycerskiego.
        Żołnierz gapił się na niego osłupiały.
        - Powtórz! - ryknął Brus i do połowy wydobył ostrze z pochwy. Nagle wydał się dwukrotnie większy. Gniew bił od niego jak żar z pieca.
        - Bastard Rycerski, syn księcia Rycerskiego - wymamrotał wartownik. Wziął oddech i przełknął ślinę. - Muszę słuchać rozkazów. Nie wolno mu opuszczać zamku.
        - Jeszcze nie minęła godzina, jak usłyszałem z ust małżonki następcy tronu rozkaz, by jechać wraz z nią albo dogonić ją jak najszybciej. Czy chcesz powiedzieć, że twoje rozkazy są ważniejsze od tych, które wydała ona?
        Wartownik wyglądał na zmieszanego.
        - Zechciej, panie, zaczekać chwilę. - Wrócił do kordegardy.
        - Ten, kto go szkolił, powinien się wstydzić - warknął Brus. - Chłopak zawierzył jedynie naszemu honorowi, że nie wyjedziemy.
        - Może po prostu cię zna?
        Brus tylko na mnie spojrzał. Po jakimś czasie pojawił się dowódca warty.
        - Szerokiej drogi - rzekł salutując. - I powodzenia w Strażnicy Zatoki.
        Brus odpowiedział mu salutem i popędziliśmy konie. Pozwoliłem mu narzucać tempo. Było ciemno, ale gdy tylko zjechaliśmy ze wzgórza, poprowadziła nas prosta, równa droga. Od czasu do czasu wyglądał księżyc. Pierwszy raz w życiu widziałem, żeby Brus tak ryzykował: puścił konie cwałem i nie zwolnił, póki nie ujrzeliśmy przed sobą gwardii księżnej. Żołnierze rozpoznali nas, jeden uniósł dłoń na powitanie.
        - Źrebnej kobyle dobrze zapewnić trochę ruchu. - Brus obejrzał się na mnie przez ramię. - A jak to jest z kobietami?
        - Myślisz, że wiem? - wyszczerzyłem do niego zęby. - Nie mam pojęcia. Niektóre kobiety przy nadziei nie jeżdżą konno wcale. Inne jeżdżą. Myślę, że księżna nie naraziłaby dziecka księcia Szczerego na niebezpieczeństwo. Poza tym bezpieczniejsza jest tutaj z nami niż w zamku z księciem Władczym.
        Brus nic nie odpowiedział, ale wyczułem, że się ze mną zgadza. Wyczułem też coś jeszcze.
        “Nareszcie znów razem na polowaniu!”
        “Cicho! - Kątem oka zerknąłem na Brusa. Starałem się myśleć dyskretnie i możliwie jak najlepiej blokować umysł. - Jedziemy daleko. Dotrzymasz kroku koniom?”
        “Na niewielkiej odległości mogą mnie prześcignąć, ale w wytrwałości nie sposób pokonać kłusującego wilka”.
        Brus zesztywniał lekko.
        Ślepun gnał wzdłuż drogi, ukryty pośród drzew. Dobrze mi było znowu znaleźć się na otwartej przestrzeni, z wilkiem u boku. Dobrze mi było znaleźć się poza murami zamku. Nie cieszyłem się, że Strażnica Zatoki została zaatakowana, ale skończyło się już straszne oczekiwanie niewiadomego. Teraz trzeba było działać.
        Spojrzałem na Brusa, tym razem otwarcie. Targał nim hamowany gniew.
        - Brus - odważyłem się odezwać.
        - Więc to wilk, tak? - odezwał się ponuro. Patrzył prosto przed siebie. Wiedziałem, że ma zaciśnięte usta.
        “Przecież wiesz”. - Odpowiedź wsparta błyskiem kłów w szerokim uśmiechu, wywalonym ozorem. Brus podskoczył jak oparzony.
        - Ślepun - przyznałem cicho, ubierając imię wilka w ludzkie słowa.
        Przestraszyłem się. Brus go czuł. Wiedział. Nie było sensu dłużej zaprzeczać. Nieśmiało zakiełkowała we mnie ulga. Byłem już śmiertelnie zmęczony wiecznym zakłamaniem. Brus jechał w milczeniu. Nie patrzył na mnie.
        - Nie chciałem tego. To się po prostu stało - wyjaśniałem. Nie przepraszałem.
        “Nie dałem mu wyboru”. - Ślepun stroił sobie żarty z milczenia Brusa.
        Pogładziłem Sadzę po pulsującej ciepło szyi. Czekałem. Brus nadal milczał.
        - Wiem, nigdy tego nie zaakceptujesz - powiedziałem cicho - ale ja naprawdę nie mam wyboru. Taki jestem.
        “Wszyscy tacy jesteśmy. - Ślepun uśmiechnął się głupkowato. - No, Serce Stada, odezwij się do mnie. Przecież będziemy polowali razem”.
        “Serce Stada?” - zdumiałem się.
        “On zna swoje imię. Cała psiarnia ma go w wielkiej czci. Tak go nazywają wszystkie psy, kiedy ujadają goniąc zwierzynę. Tak go wołają, kiedy prześcigają się na polowaniu: «Tutaj, Serce Stada, zwierzyna jest tutaj, wytropiłem ją dla ciebie!» Tak wszystkie ujadają i każdy chce pierwszy wyszczekać to jemu. Powiesz, że nigdy ich nie słyszałeś?”
        “Chyba starałem się nie słuchać”.
        “A szkoda. Po co być głuchym? Po co niemym?”
        - Musicie to robić przy mnie? - odezwał się Brus sztywno.
        - Wybacz mi, proszę - rzekłem poważnie, świadom, że czuł się rzeczywiście obrażony. Ślepun znowu zachichotał.
        Brus nawet na mnie nie spojrzał. Ścisnął Fircyka łydkami i pokłusował naprzód, do księżnej Ketriken. Po chwili wahania pojechałem za nim. Oficjalnie zdał przyszłej królowej raport ze wszystkiego, co zrobiliśmy przed opuszczeniem zamku, a ona skinieniem głowy przyjęła meldunek, jakby to był dla niej chleb powszedni. Na jej sygnał zostaliśmy zaszczyceni honorowym miejscem tuż za nią, po lewej, podczas gdy Naparstnica, kapitan straży, podążała po prawej ręce władczyni. Przed świtem dołączyli do nas pozostali żołnierze. Wówczas Naparstnica kazała na jakiś czas zwolnić tempo, pozwolić zdyszanym wierzchowcom złapać oddech. Napoiwszy konie w strumieniu, ruszyliśmy w dalszą drogę. Brus ciągle się do mnie nie odzywał.
        Byłem w Zatoce Sieci przed kilku laty, wraz z orszakiem księcia Szczerego. Wówczas droga zajęła nam pięć dni, ale podróżowaliśmy z wozami i lektykami, kuglarzami, muzykantami i służbą. Tym razem - na końskich grzbietach, w żołnierskiej kompanii, nie musieliśmy się trzymać szerokiego nadmorskiego szlaku. Jedynie pogoda nam nie sprzyjała. Do południa pierwszego dnia chłostał nas zimowy sztorm. Ciężko nam było jechać także ze względu na świadomość, że porywiste wiatry utrudniają podróż naszym statkom. Gdy droga prowadziła nad samą wodą, wypatrywałem ich na morzu, lecz nie dostrzegłem ani jednego.
        Naparstnica narzuciła tempo ostre, ale nie mordercze. Ponieważ nieczęsto odpoczywaliśmy, zmieniała w drodze krok i pilnowała, by żadnemu koniowi nie zabrakło wody. Na postojach wierzchowce dostawały śrutę, a jeźdźcy suchy chleb i solone ryby. Jeśli nawet ktoś zauważył ciągnącego naszym śladem wilka, nikt nic nie powiedział. Dwa dni od wyruszenia z twierdzy świt zastał nas u wejścia do szerokiej rzecznej doliny, otwierającej się na Strażnicę Zatoki.
        Miasto stanęło na brzegu Zatoki Sieci. Było domem księcia Rozumnego i księżnej Gracji, sercem Księstwa Cypla. Wieża strażnicza wznosiła się niedaleko. Sama twierdza została zbudowana na płaskim terenie, lecz ufortyfikowana wałami ziemnymi i fosami. Powiedziano mi kiedyś, że żaden wróg nie przedarł się za drugi mur obronny. Nie była to już prawda. Zobaczyliśmy obraz zagłady.
        Pięć szkarłatnych okrętów nadal tkwiło na plaży. Łodzie Księstwa Cypla, w większości niewielkie kutry rybackie, teraz podziurawione, spalone wraki, rozrzucone wzdłuż brzegu, podskakiwały bezsilnie na falach. Tu wylądowali Zawyspiarze i stąd ruszyli na podbój, a tlące się wraki i poczerniałe domy znaczyły ich drogę niczym ślad zarazy.
        Naparstnica stanęła w strzemionach; porównywała obraz rozpościerający się przed jej oczyma z tym, co wiedziała o mieście, jego najbliższej okolicy i samej twierdzy.
        - Zatoka jest płytka i piaszczysta. Odpływ odcina drogę wyjścia. Wpłynęli za daleko. Jeśli nam się uda zmusić ich do odwrotu, powinniśmy to zrobić w czasie odpływu. Widzę, że przeszli przez miasto jak nóż przez masło; mieszkańcy pewnie nie bronili się długo, to miasto trudno bronić. Przypuszczam, że wszyscy schronili się w twierdzy, kiedy tylko pojawił się pierwszy szkarłatny kadłub. Wygląda mi na to, że Zawyspiarze przedostali się za trzeci mur obronny, ale książę Rozumny powinien móc się utrzymać teraz nieomal w nieskończoność. Czwarty mur obronny jest z kamienia. Budowa trwała wiele lat. Strażnica Zatoki ma dobre studnie, a jej spichlerze powinny być o tej porze roku jeszcze pełne ziarna. Nie padnie, chyba że zostanie wydana zdradą. - Naparstnica usiadła w siodle. - Ten atak nie miał sensu - rzekła ciszej. - Po co wchodzili do miasta? Chcą oblegać twierdzę?
        - Pewnie się nie spodziewali nadejścia naszych sił - rzekła księżna Ketriken zwięźle. - Teraz rabują do woli, może spodziewają się wsparcia. - Gestem poprosiła, by Rębacz podjechał do Naparstnicy. - Nie mam doświadczenia w walce - przyznała otwarcie. - Wy oboje musicie zaplanować tę bitwę. Ja będę słuchać rozkazów jak żołnierz. Co powinniśmy zrobić?
        Brus się skrzywił. Podobna szczerość jest rozbrajająca, ale nie zawsze dobrze widziana u dowódcy. Naparstnica i Rębacz wymienili ostrożne spojrzenia.
        - Pani, Rębacz ma więcej doświadczenia w tej dziedzinie niż ja - rzekła cicho Naparstnica. - Oddam się pod jego rozkazy.
        Rębacz spuścił wzrok, jakby zawstydzony.
        - Brus był człowiekiem księcia Rycerskiego. Widział więcej bitew... - zauważył wpatrzony w kłąb swojej klaczy. Raptownie podniósł wzrok. - Moim zdaniem on powinien objąć dowodzenie, pani.
        Na twarzy Brusa odbijała się wyraźnie walka toczona w duszy. Oczy mu rozbłysły, lecz zaraz dostrzegłem w nich niepewność.
        “Serce Stada, będziemy dobrze polować dla ciebie” - ponaglił go Ślepun.
        - Brus, przejmij dowodzenie. Żołnierze pójdą za tobą w ogień. Wszystkie włosy stanęły mi dęba, gdy usłyszałem, jak księżna Ketriken powtarza myśl Ślepuna. Brus wyprostował się w siodle.
        - Nie mamy szansy ich zaskoczyć. Za płaski teren. Zdobyli trzy mury, znajdą teraz za nimi ochronę. Nie dysponujemy dużą siłą. Ale mamy pod dostatkiem czasu. Zamkniemy ich w pułapce. Brak im dostępu do świeżej wody. Jeśli Strażnica Zatoki się utrzyma, a my zamkniemy Zawyspiarzy pomiędzy trzecim wałem ziemnym a murem z kamienia, możemy spokojnie zaczekać na przybycie statków. Wówczas zdecydujemy, czy lepiej będzie się połączyć i przystąpić do ataku, czy też wziąć ich głodem.
        - Moim zdaniem to rozsądny plan - zgodziła się księżna.
        - Na pewno zostawili przynajmniej niewielkie oddziały na statkach. Nie są głupcami. Z tymi trzeba się rozprawić natychmiast. Potem wystawimy tam własne straże. Będą miały rozkaz zniszczenia statków, gdyby Zawyspiarze wydostali się z pułapki i zamierzali uciekać. Jeśli natomiast wszystko się powiedzie, dołączysz, pani, kolejne okręty do floty następcy tronu.
        - To także wydaje mi się rozsądne. - Pomysł wyraźnie przypadł księżnej Ketriken do gustu.
        - Musimy działać szybko. Wkrótce nas spostrzegą. Z pewnością pojmą sytuację równie jasno jak my. Musimy dostać się tam jak najszybciej, zamknąć w pułapce oblegających i pokonać straże pilnujące okrętów.
        Rębacz i Naparstnica przytakiwali zgodnie. Brus przeniósł na nich wzrok.
        - Niech łucznicy okrążają twierdzę. Mamy zamknąć Zawyspiarzy w pułapce, a nie wdawać się z nimi w walkę. Będą się próbowali wydostać każdym wyłomem. I w tych miejscach trzeba pilnować najczujniej, ale patrolować cały mur. Niech się gotują jak kraby w garnku.
        Kapitanowie znowu przytaknęli.
        - Na statki pójdą ludzie z mieczami - podjął Brus. - Niech się spodziewają morderczej walki. Zawyspiarze będą bronili jedynej drogi ucieczki jak życia. Niech idzie też kilku gorszych łuczników, trzeba im przygotować strzały zapalające. Jeśli wszystko inne zawiedzie, podpalimy statki. Ale najpierw spróbujemy je przejąć.
        - “Rurisk"! - krzyknął ktoś z dalszych szeregów. Wszystkie głowy zwróciły się w stronę morza. “Rurisk” właśnie wypływał zza północnego ramienia Zatoki Sieci. Po chwili ukazał się drugi statek.
        A za naszymi statkami, kotwiczącymi na głębokiej wodzie, wyłonił się blady jak brzuch topielca, brzemienny wzdętymi żaglami biały statek. Lodowaty strach zmroził mi serce.
        - Biały statek! - jęknąłem przerażony.
        - Co takiego? - zapytał Brus. Odezwał się do mnie po raz pierwszy tego dnia.
        - Biały statek! - powtórzyłem i wskazałem go dłonią.
        - Gdzie? To mgła. Nasze okręty wchodzą do przystani. Spojrzałem raz jeszcze. Miał rację. Tuman mgły, podświetlony porannym słońcem. Mój strach zniknął jak zjawa, ale dzień wydał mi się nagle chłodniejszy, a słońce, które na krótko wyjrzało spomiędzy sztormowych chmur, słabe i nierzeczywiste. Zły los zawisł nade mną niczym cuchnąca woń.
        - Podzielcie oddziały i ruszajcie - rzekł Brus spokojnie. - Niech nasze statki nie napotkają oporu, gdy przybiją do brzegu. Szybko. Bastardzie, ty pójdziesz z tymi, którzy zaatakują okręty. Bądź tam, kiedy “Rurisk” przybije do brzegu, i przekaż ludziom na pokładzie nasze decyzje. Jak tylko skończycie z okrętami, wszyscy żołnierze dołączą do nas przy pilnowaniu Zawyspiarzy w pułapce. Nie mamy jak zawiadomić o naszych planach księcia Rozumnego, przypuszczam jednak, że niedługo zorientuje się w sytuacji. Ruszajmy.
        Zapanowało pewne zamieszanie, Rębacz wymienił kilka słów z Naparstnicą, lecz w zadziwiająco krótkim czasie już jechałem za nią, wraz z oddziałem żołnierzy. Miałem miecz, ale brakowało mi topora, do którego tak się przyzwyczaiłem w ciągu lata.
        Nic nie przebiegło tak gładko, jak zaplanowaliśmy. Spotkaliśmy Zawyspiarzy już w ruinach miasta, na długo zanim dotarliśmy do plaży. Wracali do statków, prowadząc spętanych jeńców. Zaatakowaliśmy. Niektórzy stawili nam opór, inni porzucili jeńców i uciekli. Nasze oddziały rozproszyły się pomiędzy ciągle dymiącymi domami, wśród zasypanych gruzami ulic Strażnicy Zatoki. Żołnierze przecinali jeńcom pęta i prowizorycznie opatrywali im rany. Naparstnica przeklinała opóźnienie, bo Zawyspiarze, którzy uciekli, na pewno mieli zamiar ostrzec straże na okrętach. Spiesznie podzieliła oddział, zostawiając garstkę ludzi do pomocy mieszkańcom miasta. Smród palonych ciał w wilgotnym powietrzu przywiódł mi na pamięć wspomnienia z Kuźni tak żywe, że prawie doprowadzały mnie do szaleństwa. Ciała leżały wszędzie. Wyczułem gdzieś wilka grasującego w ruinach i w nim znalazłem pocieszenie.
        Naparstnica sklęła nas zdumiewająco soczyście, a potem uformowała oddział w klin. Runęliśmy na szkarłatne okręty akurat na czas, by dostrzec, jak jeden wycofuje się z odpływem. Niewiele mogliśmy na to poradzić, udało nam się za to zatrzymać drugi, który już szykował się do drogi. Wybiliśmy jego załogę zadziwiająco szybko i łatwo. Nie była liczna, pozostali jedynie niezbędni wioślarze. Wyrżnęliśmy ich, zanim zdążyli zabić jeńców, przywiązanych do ław. Prawdopodobnie okręt, któremu udało się uciec, miał podobne brzemię, dlatego nie atakował “Ruriska” ani żadnego ze statków, które za nim pogoniły.
        Tak czy inaczej, jeden szkarłatny okręt wraz z pojmanymi jeńcami wymknął się nam i odpłynął. Dokąd? Do widmowego statku, który tylko ja dostrzegłem? Sama myśl o białym statku przyprawiała mnie o dreszcze i dziwny ucisk w głowie, podobny do rodzącego się bólu. Może nasi wrogowie zamierzali utopić zakładników, może zakazić ich kuźnicą, kto wie? Na każdym z trzech pozostałych okrętów był oddział żołnierzy, zgodnie z przewidywaniem Brusa walczących na śmierć i życie. Jeden ze statków spłonął, podpalony przez nadgorliwego łucznika, a dwa przejęliśmy.
        Kiedy już obsadziliśmy je naszymi ludźmi, kiedy “Rurisk” zacumował u brzegu, mogłem wreszcie podnieść głowę i rozejrzeć się po Zatoce Sieci. Ani śladu białego statku. Czy rzeczywiście był to tylko tuman mgły? Za “Ruriskiem” podpłynęła “Wytrwała”, dalej flotylla statków rybackich, a nawet dwie jednostki kupieckie. Większość musiała zakotwiczyć daleko, bo przystań była płytka, ale ludzie wkrótce przedostali się na brzeg. Załogi okrętów wojennych czekały, aż kapitanowie zbiorą wieści o ostatnich wydarzeniach, ale marynarze z kutrów i statków kupieckich skierowali się prosto ku oblężonej twierdzy.
        Wkrótce dołączyli do nich żołnierze z okrętów wojennych. Uwolnieni jeńcy, choć osłabieni z braku wody i pożywienia, szybko odzyskali siły i udzielali nam bezcennych rad, gdyż znali tajemnice fortyfikacji. Po południu oblężenie było gotowe. Brus wydał stanowczy rozkaz, by jeden z naszych okrętów w gotowości czekał z pełną załogą na wodzie. Miał rację. Już następnego ranka zza północnego ramienia Zatoki Sieci wypłynęły kolejne dwa szkarłatne okręty. “Rurisk” pognał za nimi, ale niestety zdołały uciec. Wszyscy wiedzieliśmy, że znajdą jakąś bezbronną miejscowość gdzieś dalej na północ. Kilka stateczków rybackich podjęło pogoń poniewczasie, lecz nie miały szansy dogonić okrętu wroga.
        Drugiego dnia oczekiwania zaczęliśmy odczuwać nudę i niewygody. Pogoda znowu się popsuła. Suchy chleb zaczął smakować pleśnią, suszone ryby zwilgotniały. Książę Rozumny, chcąc podnieść nas na duchu, wywiesił obok swego proporca nad zamkiem flagę Księstwa Koziego. Podobnie jak my wybrał strategię oczekiwania. Zawyspiarze byli uwięzieni w pułapce. Nie próbowali przedrzeć się przez nasze szeregi ani zbliżyć do twierdzy. Rozpoczęło się nużące oblężenie.
        - Nie słuchasz dobrych rad. Nigdy nie słuchałeś - mówił do mnie Brus przyciszonym głosem.
        Zapadła już noc. Po raz pierwszy od przybycia do Strażnicy Zatoki mieliśmy czas na rozmowę. Brus siedział na jakiejś kłodzie, zranioną nogę wyciągnął przed siebie. Ja kucnąłem przy ogniu, próbując rozgrzać dłonie. Znajdowaliśmy się przed prowizorycznym schronieniem wzniesionym dla przyszłej królowej, podtrzymując bardzo dymiący ogień. Brus chciał umieścić księżnę Ketriken w jednym z ocalałych budynków, ale odmówiła. Chciała pozostać blisko swych żołnierzy. Członkowie jej drużyny swobodnie wchodzili i wychodzili z namiotu swej pani, do woli ogrzewali się przy jej ogniu. Brus marszczył z niezadowoleniem brwi na widok tej zażyłości, lecz jednocześnie aprobował wierność i lojalność władczyni.
        - Twój ojciec był taki sam - zauważył nagle, gdy dwóch gwardzistów księżnej Ketriken wyszło z jej namiotu i poszło zmienić wartę.
        - Nie słuchał dobrych rad? - zapytałem zdziwiony. Brus pokręcił głową.
        - Nie o tym mówię. Jego żołnierze ciągle się koło niego kręcili. Jedni wchodzili, drudzy wychodzili... Nie mam pojęcia, jakim cudem udało mu się spłodzić ciebie. Przecież nie uwodził twojej matki w tłumie żołnierstwa.
        Musiałem wyglądać na wstrząśniętego, bo Brus nagle się zmitygował.
        - Przepraszam. Jestem zmęczony i noga... trochę mi dokucza. Nie myślałem, co mówię.
        Niespodziewanie dla siebie samego roześmiałem się głośno.
        - Nie gniewam się - powiedziałem szczerze. Kiedy Brus dowiedział się o Ślepunie, bałem się, że znowu nie będzie chciał mnie znać. Dowcip, nawet szorstki, podniósł mnie na duchu. - Mówiłeś coś o dobrych radach - przypomniałem.
        - Sam to powiedziałeś. - Westchnął. - I on też to mówił. Czasami nie masz wyboru. Po prostu się do ciebie przywiązują.
        Gdzieś daleko w ciemnościach zaskowyczał pies. Nie, to nie był pies, tylko wilk. Brus spojrzał na mnie.
        - Nie potrafię wymusić na nim posłuchu - przyznałem. “Ani ja na tobie. Na co komu taki posłuch?”
        - W dodatku nie szanuje prywatnych rozmów - zauważyłem.
        - W ogóle nie szanują prywatności - rzekł Brus tonem bez wyrazu.
        - Wydawało mi się, że mówiłeś, iż nigdy nie używałeś... tej magii. - Nie potrafiłem wymówić na głos słowa “Rozumienie”.
        - To prawda. Nikomu nie przychodzi z tego nic dobrego. Powiem ci otwarcie, zresztą mówiłem już wcześniej. To... to zmienia człowieka. Jeśli się temu poddasz. Jeśli tym żyjesz. Nie możesz za tym nie tęsknić. Uważaj, żebyś się nie stał...
        - Brus?
        Obaj podskoczyliśmy. Naparstnica. Wyszła bezszelestnie z ciemności i stanęła przy ogniu. Ile słyszała?
        - Tak? O co chodzi?
        Kucnęła, wyciągnęła czerwone dłonie do płomieni.
        - Sama nie wiem, jak spytać. - Westchnęła. - Wiecie, że jest przy nadziei?
        Brus i ja wymieniliśmy spojrzenia.
        - Kto? - zapytał królewski koniuszy bez większego zainteresowania.
        - Widzicie, mam dwójkę własnych dzieci. I większość jej gwardii to kobiety. Ma nudności codziennie rano i żyje na herbacie z liści malin. Nie może nawet spojrzeć na soloną rybę. Nie powinna być tutaj, w takich warunkach. - Naparstnica skinęła głową w kierunku namiotu.
        “Och. Samica w lisiej skórze”. “Cicho bądź!”
        - Nie pytała nas o radę - rzekł Brus ostrożnie.
        - Zajęliśmy pozycje, teraz czekamy. Nie wiadomo, jak długo potrwa oblężenie. Można by już wysłać księżnę z powrotem do zamku - tłumaczyła Naparstnica.
        - Nie potrafię sobie wyobrazić, żeby ktoś “wysyłał” ją gdziekolwiek. Powinna sama podjąć decyzję.
        - Mógłbyś jej podpowiedzieć.
        - Może raczej ty. Jesteś kapitanem jej gwardii. To twoja rola.
        - Nie ja co noc trzymałam wartę pod jej drzwiami - odcięła się Naparstnica.
        - Może powinnaś... teraz, kiedy wiesz. Naparstnica zapatrzyła się w ogień.
        - Może powinnam. Kto ją odeskortuje do Koziej Twierdzy?
        - Cała gwardia osobista, rzecz jasna. Przyszła królowa nie może podróżować z mniejszą świtą.
        Gdzieś w ciemnościach rozległ się nagle ostry krzyk. Zerwałem się na równe nogi.
        - Spokój! - warknął na mnie Brus. - Czekaj wieści. Nic nie rób, póki nie wiesz, co się dzieje!
        W następnej chwili była przy naszym ognisku Świstawka. Wyprężyła się przed Naparstnicą i zaczęła raportować:
        - Atakują w dwóch miejscach. Przez wyłom przy południowej wieży, tam udało im się przedostać...
        W powietrzu świsnęła strzała. Ucięła dalsze wieści. Nagle zalała nas powódź Zawyspiarzy. Ciągle napływało ich więcej i wszyscy dążyli do namiotu księżnej.
        - Do pani Ketriken! - wrzasnąłem.
        Mój okrzyk został podjęty dalej w linii oblężenia. Trzy wartowniczki wybiegły z namiotu bronić władczyni ukrytej między wątłymi ścianami, Brus i ja osłanialiśmy wejście. Sam nie wiem, kiedy dobyłem miecza. Kątem oka dostrzegłem krwawy błysk na ostrzu Brusa.
        - Zostawcie mnie! - Księżna ukazała się w wejściu. - Biegnijcie tam, gdzie wrze bitwa.
        - Atakują właśnie tutaj, pani - mruknął Brus. Zrobił krok do przodu i obciął ramię napastnikowi, który odważył się podejść zbyt blisko.
        Dokładnie pamiętam jego słowa i pamiętam, jak uczynił ten krok. Na tym się kończą moje wyraźne wspomnienia z tej nocy. Dalej wszystko jest już krzykiem i krwią, stalą i ogniem. Fale mieszanych uczuć biły o mnie od wszystkich: naszych żołnierzy i wrogów walczących na śmierć i życie. Wkrótce ktoś podpalił namiot. Wysoki płomień oświetlił pole bitwy jak teatralną scenę. Pamiętam księżnę w podkasanej sukni, bosą, walczącą na zmarzniętej ziemi. Trzymała swój śmiesznie długi górski miecz w obu dłoniach. Gracją ruchów przemieniała walkę w rytualny śmiertelny taniec, od którego przy innej okazji nie oderwałbym oczu.
        Zawyspiarzy było coraz więcej. Chwilami zdawało mi się, że słyszę księcia Szczerego wydającego głośne rozkazy, ale słów nie mogłem zrozumieć. Ślepun walczył na krawędzi mroku - przyczajona energia zaklęta w futro i kły - uderzał błyskawicznie: ciężarem cielska zbijał ofiarę z nóg i ciął zębami. Brus walczył wraz z Naparstnicą - odwróceni do siebie plecami wzajemnie osłaniali sobie tyły. Ja włączyłem się do kręgu osłaniającego księżnę. W każdym razie tak sądziłem, dopóki nie zdałem sobie sprawy, że następczyni tronu walczy obok mnie.
        W którymś momencie rzuciłem miecz i podniosłem bezpański topór Zawyspiarza. Miecz znalazłem następnego dnia. Był splamiony zmarzniętym błotem i krwią. Wtedy, w ogniu walki, bez wahania odrzuciłem wspaniały dar księcia Szczerego, by zastąpić go pospolitą, lecz w moich rękach skuteczniejszą bronią. Gdy wreszcie losy bitwy się odwróciły, bez namysłu pognałem w pogoń za wrogiem: ścigałem rozproszonych napastników po smoliście czarnym, cuchnącym spalenizną mieście.
        Tutaj Ślepun i ja świetnie radziliśmy sobie we dwóch. Ostatniego wroga pokonałem twarzą w twarz, topór przeciw toporowi. W tym samym czasie Ślepun, z bulgoczącym warkotem w głębi gardła, znalazł dostęp do Zawyspiarza broniącego się mieczem. Skończył sekundy wcześniej, nim ja położyłem trupem mojego przeciwnika.
        Owo ostatnie starcie wyzwoliło we mnie dziką i niepohamowaną radość. Nie wiedziałem, czy przeżywam ekstazę moją, czy Ślepuna. Miałem jedynie świadomość, że wygraliśmy i że obaj ciągle żyjemy. Razem znaleźliśmy jakąś studnię. Piliśmy łakomie z cebrzyka miejskiego wodopoju, potem zmyłem krew z twarzy i rąk. A jeszcze później obaj usiedliśmy pod ceglaną ścianą i patrzyliśmy na wschód słońca nad grubym dywanem mgły. Ciepły wilk przytulił się do mnie. Nie chciało nam się nawet myśleć.
        Chyba się zdrzemnąłem, bo zaalarmowało mnie dopiero nagłe zniknięcie Ślepuna. Podniosłem głowę, żeby sprawdzić, co go wystraszyło, i zobaczyłem małą dziewuszkę. Promienie wstającego słońca zapalały w jej rudych włosach czerwone błyski. W ręku miała ceberek. Wstałem, uśmiechnąłem się do niej szeroko, uniosłem topór w powitalnym geście, ale ona zniknęła wśród ruin jak przelękniony królik. Przeciągnąłem się i wróciłem pomiędzy pasmami mgły na miejsce, gdzie jeszcze wczoraj stał namiot księżnej. W drodze budziły się we mnie wspomnienia wilczego polowania minionej nocy. Były zbyt ostre, zbyt czarne i czerwone, więc zepchnąłem je głęboko na dno pamięci. Czy przed tym ostrzegał mnie Brus?
        Nawet w świetle dnia trudno było zrozumieć, co się właściwie wydarzyło. Ziemia wokół poczerniałych resztek namiotu była zdeptana na błoto. Tutaj właśnie toczyły się najcięższe walki. Tutaj zginęło najwięcej wrogów. Niektóre ciała zostały odciągnięte na bok i zwalone na stos. Inne leżały jeszcze tam, gdzie padły. Wolałem nie patrzeć. Co innego zabijać w gniewie i wściekłości. Co innego widzieć swoje dzieło w zimnym świetle szarego poranka.
        Fakt, że Zawyspiarze próbowali przerwać oblężenie, był całkowicie zrozumiały. Teoretycznie mogliby się przedrzeć do swoich okrętów i je odzyskać. Dużo trudniej było pojąć, dlaczego atak skoncentrował się na namiocie naszej przyszłej królowej. Jeśli już Zawyspiarze wydostali się spoza murów obronnych, powinni byli próbować ucieczki w stronę plaży.
        - A może - zauważył Brus zaciskając zęby, kiedy badałem opuchliznę na jego nodze - wcale nie mieli nadziei na ucieczkę? Zdecydowali się w ten właśnie sposób oddać życie, próbując jednocześnie spowodować u nas jak największe straty. Dlatego zaatakowali tutaj, mając nadzieję zabić naszą władczynię.
        Znalazłem Brusa kuśtykającego po polu walki. Nie powiedział, że szukał mojego ciała. Ale wystarczył mi wyraz prawdziwej ulgi, jaki się rozlał po jego twarzy na mój widok.
        - A skąd wiedzieli, że księżna Ketriken jest w tym namiocie? - zastanowiłem się głośno. - Nie wywiesiliśmy sztandarów, nie rozstawialiśmy wart honorowych, tylko zwykłe straże. Skąd wiedzieli, że była tutaj? No jak, lepiej? - Sprawdziłem jeszcze, czy bandaże nie cisną.
        - Sucho, czysto i mniej boli. Więcej nie da się z tym zrobić. Nie powinienem obciążać tej nogi, bo zaraz puchnie i robi się gorąca. - Mówił tak beznamiętnie, jakby chodziło o końskie kopyto. - W każdym razie rana już się nie otwiera. Rzeczywiście, wyglądało na to, że ruszyli od razu na namiot księżnej, prawda?
        - Jak pszczoły do miodu - przytaknąłem znużony. - Księżna jest w zamku?
        - Oczywiście. Wszyscy są w zamku. Żałuj, że nie słyszałeś wybuchu radości, kiedy otworzyli nam bramy. Nasza władczyni przekroczyła je, tak jak stała: z podkasaną spódnicą, z ociekającym krwią mieczem w ręku. Książę Rozumny ukląkł i ucałował jej dłoń. A księżna Gracja rzuciła na nią okiem i rzekła: “Och, kochana, każę ci zaraz przygotować kąpiel”.
        - No, będzie o czym układać pieśni - podsumowałem. Obaj się roześmialiśmy. - Wiesz, nie wszyscy są w twierdzy. Właśnie widziałem w ruinach jakąś dziewuszkę, która przyszła do studni po wodę.
        - W zamku panuje radosny nastrój. Nie każdy chce się weselić. Naparstnica w jednym się pomyliła. Mieszkańcy Strażnicy Zatoki nie ustąpili przed Zawyspiarzami łatwo. Wielu poległo, zanim wycofali się do twierdzy.
        - Nie widzisz w tym nic dziwnego?
        - Że ludzie się bronią? Nie. To zupełnie...
        - Nie wydaje ci się, że było tutaj zbyt wielu Zawyspiarzy? Czy tylu mogło się zmieścić na pięciu okrętach?
        Brus zamilkł. Powiódł wzrokiem po zastygłych ciałach.
        - Może okrętów było więcej? Zostawiły ich tutaj, a potem popłynęły na patrol...
        - To do Zawyspiarzy niepodobne. Podejrzewam, że zacumował tu większy statek, zdolny przewieść liczne oddziały.
        - Gdzie?
        - Już odpłynął. Mam wrażenie, że widziałem, jak znikał w tumanie mgły.
        Zamilkliśmy obaj. Po jakimś czasie pojechaliśmy do zamku. Wielkie odrzwia stały otworem. Szeroką strugą przelewał się przez nie lud Strażnicy Zatoki i Księstwa Koziego. Zostaliśmy hucznie powitani. Nim jeszcze zsiedliśmy z siodeł, zaoferowano nam pełne po brzegi puchary pitnego miodu. Chłopcy stajenni błagali, byśmy im powierzyli opiekę nad końmi, i Brus - ku memu zdumieniu - przychylił się do ich próśb. W sali biesiadnej panowała prawdziwa radość, a przyjęcie zawstydziłoby wszelkie hulanki księcia Władczego. Porozstawiano dzbany i misy pełne ciepłej perfumowanej wody, żebyśmy mogli się odświeżyć, stoły uginały się od jedzenia, a nie było na nich ani kawałka suchego chleba czy solonej ryby.
        Gościliśmy w Strażnicy Zatoki przez trzy dni. W tym czasie pochowaliśmy ciała naszych poległych i spaliliśmy zwłoki Zawyspiarzy. Żołnierze z Koziej Twierdzy oraz gwardia księżnej Ketriken na równi z mieszkańcami miasta naprawiali fortyfikacje. Ja spożytkowałem czas na dyskretne wypytywanie. Dowiedziałem się, że ogień sygnalny na wieży strażniczej został zapalony natychmiast, gdy tylko dostrzeżono szkarłatne okręty, ale Zawyspiarze zgaszenie go postawili sobie za jeden z głównych celów. Zapytałem o członka kręgu Mocy, który powinien być w Strażnicy Zatoki. Książę Rozumny spojrzał na mnie ze zdziwieniem. Mocarny został odwołany wiele tygodni temu, wysłany w jakiejś pilnej sprawie do śródlądzia. Chyba do Kupieckiego Brodu.
        Dzień po bitwie przybyły posiłki z Zatoki Południowej. Nie dostrzeżono tam sygnalnego ognia, ale dotarł do nich konny posłaniec. Byłem obecny, gdy księżna Ketriken skomplementowała księcia Rozumnego za jego przezorność. Przesłała także podziękowania księciu Dorzecznemu z Księstwa Dębów za przysłanie pomocy. Zaproponowała, by książęta podzielili się zdobytymi okrętami - w razie potrzeby będą mogli, nie czekając na przybycie pomocy, bronić się sami, wspierając wzajemnie. Był to wspaniały dar i został przyjęty z wdzięcznością. Książę Rozumny wzniósł toast za naszą przyszłą królową i jeszcze nie narodzonego potomka rodu Przezornych. W ten sposób plotka przerodziła się w oficjalną wieść. Księżna Ketriken zaróżowiła się uroczo i podziękowała z godnością.
        Te dni chwały były dla nas niczym najlepszy leczniczy balsam. Walczyliśmy i odnieśliśmy zwycięstwo. Strażnica Zatoki zostanie odbudowana, a Zawyspiarze nie przejmą twierdzy. Przez jakiś czas łudziliśmy się, że zdołamy uwolnić się od nich całkowicie.
        Nim opuściliśmy gościnny zamek, śpiewano już pieśni o władczyni walczącej z Zawyspiarzami w podkasanej spódnicy i o dziecięciu w jej łonie, które jeszcze przed narodzinami zostało wojownikiem. O tym, że księżna Ketriken ryzykowała nie tylko życie swoje, ale i dziedzica rodu, dla obrony Księstwa Cypla, nie wspomniano w żadnej z nich.
        Już zjednała sobie Krzepkiego, władcę Księstwa Niedźwiedziego, teraz Rozumnego, władcę Księstwa Cypla. Pani Ketriken zdobywała lojalność poddanych.
        Mam też bardziej osobiste wspomnienia - zarówno miłe, jak i przykre. Księżna Gracja rozpoznała mnie w sali biesiadnej i podeszła zamienić ze mną słowo.
        - Tak więc spotkany w kuchni psiarczyk ma w żyłach królewską krew. Nie dziwota, że twoje rady warte były wysłuchania. - Była już z pewnością damą i księżną. Jej psiak nadal ani na chwilę nie odstępował pani, tyle że towarzyszył jej o własnych siłach i ta zmiana ucieszyła mnie ogromnie. Księżna doskonale dawała sobie radę z obowiązkami związanymi z tytułem, a przy tym cieszyła się oczywistym uwielbieniem małżonka. Do pełni szczęścia nie brakło niczego.
        - Oboje się zmieniliśmy, księżno - odparłem, a ona pojęła, że jest to komplement, i podziękowała skinieniem głowy.
        Gdy widziałem ją zeszłym razem - w czasie pobytu w Strażnicy Zatoki z księciem Szczerym - nie czuła się tak dobrze w roli władczyni. Spotkałem ją w kuchni, kiedy jej pies Zakrztusił się ością. Przekonałem ją, że książę powinien wydawać pieniądze na wieże strażnicze, a nie na biżuterię dla niej. Wówczas jeszcze nie potrafiła być księżną. Teraz można by przypuścić, że nigdy nie była kim innym.
        - Nie jesteś już psiarczykiem? - zapytała ze znaczącym uśmieszkiem.
        - Psiarczyk? Toż to wilk prawdziwy! - zauważył ktoś.
        W zatłoczonej sali biesiadnej nie zauważyłem, kto wypowiedział te słowa, nikt w szczególności nie zwracał się do nas. Wzruszyłem lekko ramionami, jakby uwaga ta nie miała szczególnego znaczenia, a księżna Gracja chyba jej nawet nie usłyszała.
        Zanim odjechałem, ofiarowała mi pewien drobiazg. Zawsze kiedy go biorę do ręki, muszę się uśmiechnąć: srebrna brosza w kształcie rybiej ości.
        - Kazałam ją zrobić, żeby mi przypominała... Przyjmij ten skromny dar jako dowód wdzięczności, panie.
        Powiedziała mi też, że sama rzadko nosi biżuterię.
        Podarowała mi tę broszę na balkonie, ciemnym wieczorem, kiedy światła wież strażniczych księcia Rozumnego lśniły na tle czarnego nieba niczym diamenty.
      
25. KOZIA TWIERDZA
        
        Zamek w Kupieckim Brodzie, nad brzegiem Rzeki Winnej, od wieków pełnił rolę jednej z rezydencji rodziny panującej Księstwa Trzody. Tam właśnie spędziła dzieciństwo królowa Skwapliwa i tam długi czas wracała na lato ze swoim synem, księciem Władczym. Kupiecki Bród był bogatym, gwarnym miastem, ośrodkiem handlowym w sercu kraju pełnego sadów i pól. Rzeka Winna sennie toczyła swe wody, po których podróżowało się przyjemnie i łatwo. Królowa Skwapliwa zawsze twierdziła, że Kupiecki Bród przewyższa Kozią Twierdzę pod każdym względem i znacznie lepiej służyłby jako siedziba rodu królewskiego.
        
        * * *
        
        Księżna Ketriken była zmęczona, jeszcze zanim nadszedł czas powrotu. Choć usilnie próbowała niczego po sobie nie pokazać, zdradzały ją sińce pod oczyma i zaciśnięte wargi. Książę Rozumny oddał do dyspozycji władczyni lektykę, lecz szybko wyszło na jaw, że podróżowanie w zamkniętym, kołyszącym pojeździe jedynie pogarsza jej samopoczucie. Zwróciła dar z podziękowaniami i konno ruszyła do domu.
        Drugiej nocy podróży przyszła do naszego ogniska Naparstnica. Kilkakrotnie w ciągu dnia zdawało jej się, że widziała wilka. Brus wzruszył obojętnie ramionami. Jego zdaniem zwierzę było tylko zaciekawione i nie powinno stanowić dla nas zagrożenia.
        - Kiedyś wydarzy się to o jeden raz za dużo - rzekł, gdy zostaliśmy sami.
        - Co?
        - Bastardzie, bądź ostrożny. Gdy zabiłeś ofiary kuźnicy, pojawiły się plotki. Na śniegu dobrze znać tropy, a napastnicy nie polegli od miecza. Ktoś widział wilka grasującego po Strażnicy Zatoki w noc bitwy. Podobno po walce zmienił się w człowieka. Zostały ślady odciśnięte w błocie wokół namiotu królowej. Kilku wrogów nie zginęło z ludzkiej ręki Całe twoje szczęście, że byliśmy zmęczeni i śpieszyliśmy się z chowaniem zmarłych.
        “Kilku! Ha!”
        Twarz Brusa wykrzywił gniew.
        - Dość tego!
        “Serce Stada, jesteś bardzo silny, ale...” Myśl się urwała, z pobliskich krzaków dobiegł nagły skowyt. Konie poderwały łby. Brus odepchnął Ślepuna.
        “Masz szczęście, że jesteś daleko, bo...” - zacząłem. Królewski koniuszy obrzucił mnie ciężkim spojrzeniem.
        - Powiedziałem, dość tego! - Odwrócił wzrok z niesmakiem. - Wolałbym, żebyś jechał z ręką w spodniach.
        Nie wiedziałem, co powiedzieć. Nauczyłem się nie dyskutować z nim o stosunku do Rozumienia. I tak nie mogłem się nadziwić, że wiedząc o mojej więzi ze Ślepunem, w ogóle tolerował moją obecność. Nie musiałem mu ciągle przypominać, że wilk i ja dzieliliśmy myśli. Pochyliłem głowę, wyrażając zgodę. Tamtej nocy, po raz pierwszy od bardzo długiego czasu, moje sny należały tylko do mnie.
        Śniłem o Sikorce. Znowu nosiła czerwoną spódnicę. Kucnęła przy skałkach na plaży, odcinała nożem małże i jadła je na surowo. Uśmiechnęła się na mój widok, bosa pobiegła przez plażę. Goniłem ją, ale była hyża jak nigdy. Wiatr rozrzucał jej włosy zdmuchnięte z ramion, a kiedy wołałem “zaczekaj, zaczekaj!” - tylko się śmiała. Obudziłem się dziwnie rozradowany, a w powietrzu wciąż jeszcze czułem zapach lawendy.
        Spodziewaliśmy się owacyjnego przyjęcia w Koziej Twierdzy. Nasze okręty miały dobrą pogodę i z pewnością przybyły do celu Przed nami, przywożąc wieści o zwycięstwie, toteż nie zdziwiło nas, że oddział gwardii księcia Władczego wyjechał nam na spotkanie. Nie potrafiliśmy sobie jednak wytłumaczyć, dlaczego oni, zobaczywszy nas, dalej jadą zupełnie spokojnie. Nikt nie wydawał radosnych okrzyków, nie wymachiwał na powitanie. Zbliżali się cisi i niewzruszeni, niczym duchy. Chyba równocześnie z Brusem zauważyłem buławę w dłoni dowódcy, niedużą wypolerowaną pałkę - zapowiedź ważnych wieści.
        Na twarzy Brusa odmalowała się trwoga.
        - Król Roztropny umarł? - zapytał cicho.
        Nie czułem zaskoczenia, miałem jedynie ogromne poczucie straty. Zastanowiłem się, jak by to było, gdybym kiedykolwiek mógł nazwać monarchę swoim dziadkiem, a nie tylko królem. Przede wszystkim jednak musiałem rozważyć, co to wydarzenie znaczy dla mnie jako dla człowieka króla. Król Roztropny mnie ukształtował, zaplanował mi życie. Pewnego dnia odszukał mnie - chłopca bawiącego się pod stołem w sali biesiadnej. Zdecydował, że mam się nauczyć czytać i pisać, władać mieczem oraz preparować trucizny. Jeśli to prawda, że odszedł, muszę sam przejąć odpowiedzialność za własne czyny. Była to dla mnie zdumiewająco przerażająca myśl.
        Wkrótce wszyscy dostrzegli oznakę w ręku dowódcy. Orszak stanął na środku drogi. Rozstąpił się niczym odciągana na boki kurtyna, przepuszczając posłańców przed oblicze małżonki następcy tronu. Straszna cisza zaległa, gdy dowódca przekazał księżnej Ketriken buławę, a następnie niewielki zwój. Czerwona woskowa pieczęć odskoczyła pod paznokciem, upadła w błotnistą kałużę. Księżna wolno rozwinęła pergamin, przeczytała. Ręka z listem opadła. Przyszła królowa pozwoliła zwojowi upaść obok woskowej pieczęci. Nie zemdlała, nie krzyknęła. Przeniosła spojrzenie gdzieś w dal i miękkim, ostrożnym gestem położyła dłoń na brzuchu. Zrozumiałem, że nie król Roztropny był martwy, lecz książę Szczery.
        Sięgnąłem ku niemu. Przecież z pewnością gdzieś był, ukryty we mnie, najcieńsza nitka połączenia... nie. Nawet nie wiedziałem, kiedy zniknęła. Uświadomiłem sobie, że zazwyczaj traciłem z nim więź w czasie bitewnej gorączki. Nic nie mogłem na to poradzić. Wrócił mi na pamięć szczegół, który w noc bitwy wydał się tylko drobną osobliwością: słyszałem głos księcia Szczerego. Następca tronu wydawał rozkazy, które nie miały najmniejszego sensu. Nie potrafiłem sobie przypomnieć żadnego konkretnego słowa, ale odniosłem wrażenie, że były to polecenia rzucane w czasie bitwy: rozproszyć się, kryć się, a może... nie, niczego nie potrafiłem sobie przypomnieć na pewno.
        Brus patrzył na mnie pytająco.
        - Nie wiem - powiedziałem cicho. Zmarszczył brwi.
        Przyszła królowa, księżna Ketriken siedziała w siodle bez ruchu. Nikt się do niej nie zbliżył, nie odezwał słowem. Ujrzałem w oczach Brusa rezygnację. Już drugi raz przeżywał śmierć następcy tronu.
        Po długim milczeniu księżna Ketriken powiodła wzrokiem po swojej gwardii i żołnierzach.
        - Książę Władczy otrzymał wieści, że następca tronu, książę Szczery nie żyje. - Choć nie podniosła głosu, słowa niosły się daleko w czystym powietrzu. Nasza radość przyblakła, zapomnieliśmy o zwycięstwie. Księżna zostawiła nam kilka chwil na oswojenie się z myślami. Wkrótce uderzyła konia piętami. Ruszyliśmy za nią do Koziej Twierdzy.
        Nikt nas nie zatrzymał przy bramach. Jeden z wartowników uniósł rękę w smutnym salucie. Księżna go nie zauważyła.
        Na podwórcu zamkowym wszystko wyglądało jak co dzień. Chłopcy stajenni przyszli po konie, reszta służby krzątała się wokół zwykłych obowiązków. Jak to możliwe? Przecież książę Szczery był martwy! Wydawało mi się niemożliwe, że życie dalej toczy się utartą koleją.
        Brus pomógł księżnej Ketriken zsiąść z konia i powierzył ją grupce dam dworu. Wrył mi się w pamięć wyraz twarzy Naparstnicy. Jej ukochaną panią odprowadzał wianuszek dworek wznoszących współczujące okrzyki. Och, księżna wygląda na bardzo zmęczoną, czy aby dobrze się czuje, jak zniesie żal i smutek po śmierci męża... Przez twarz Naparstnicy przeszedł grymas zazdrości. Była tylko żołnierzem, obrońcą władczyni. Nie mogła iść za nią do zamkowych komnat. Księżna Ketriken była teraz pod opieką dam dworu. Wiedziałem jednak, że dzisiejszej nocy Brus nie będzie sam trzymał warty.
        Zatroskane mruczando dam dworu uświadomiło mi, że wieść o odmiennym stanie księżnej Ketriken przestała być tajemnicą. Czy książę Władczy także wiedział? Oczywiście, między kobietami pewne wiadomości rozchodziły się lotem błyskawicy, jeszcze nim zostały podane publicznie.
        Oddałem Sadzę Pomocnikowi i obiecałem później wszystko mu opowiedzieć. Ledwie jednak ruszyłem w stronę zaniku, poczułem na ramieniu ciężką dłoń Brusa.
        - Mam do ciebie parę słów. Teraz. - Czasami okazywał mi szacunek niczym księciu krwi, a znów kiedy indziej odnosił się do mnie bardziej gburowato niż do chłopców stajennych. W tej chwili nie prosił.
        Pomocnik z krzywym uśmiechem zwrócił mi wodze klaczy i zniknął. Miał dosyć zajęcia przy innych wierzchowcach. Poszedłem za królewskim koniuszym. Wprowadził Fircyka do pustego boksu obok stałego miejsca Sadzy. Miał do wyboru niejeden. Obaj zajęliśmy się oporządzaniem koni. Odwieczna rutyna zajmowania się koniem, gdy Brus pracował tuż obok, działała na mnie kojąco. W tym końcu stajni panował względny spokój, ale Brus i tak zaczekał, aż nikt nie mógł nas usłyszeć, nim spytał:
        - Czy to prawda?
        - Nie mam pewności. Nasza więź się zerwała. Była słaba jeszcze przed wyjazdem do Zatoki Sieci. W dodatku zawsze się zrywała w czasie walki. Książę powiedział, że chronię się wtedy przed nawałą emocji otaczających mnie ludzi.
        - Nie rozumiem tego, ale kiedyś już coś o tym słyszałem. Czy jesteś pewien, że właśnie wtedy straciliście więź?
        Opowiedziałem mu o niewyraźnym wrażeniu udziału księcia Szczerego w bitwie i o możliwości, że został zaatakowany w tym samym czasie. Brus przytakiwał niecierpliwie.
        - Nie możesz teraz sięgnąć ku niemu Mocą? Odnowić więź? Milczałem jakiś czas, opanowując własne rozczarowanie.
        - Nie, nie mogę. Nie potrafię władać Mocą w ten sposób. Zmarszczył brwi.
        - Posłuchaj. Ostatnio krąg Mocy nie spisuje się najlepiej. A jeśli ta wieść nie została wymyślona?
        - Nie możemy mieć pewności. Choć z drugiej strony trudno uwierzyć, by ktokolwiek, choćby i książę Władczy, był zdolny kłamliwie ogłosić śmierć następcy tronu.
        - Dla niego nie ma rzeczy niemożliwych - rzekł Brus spokojnie. Właśnie czyściłem kopyta Sadzy z błota. Wyprostowałem się powoli. Królewski koniuszy, wsparty o drzwi boksu, patrzył w dal. Siwe pasmo w jego włosach dowodziło żywo, jak bezwzględny potrafi być książę Władczy. Skazał Brusa na śmierć bez najmniejszych skrupułów. Nie zauważyłem też, by się kiedykolwiek troskał, iż nie zdołał go uśmiercić. Nie obawiał się zemsty koniuszego ani bękarta.
        - Co więc powie, gdy książę Szczery wróci?
        - Kiedy już zostanie królem, będzie mógł dopilnować, żeby książę Szczery nie wrócił. Człowiek, który zasiada na tronie Królestwa Sześciu Księstw, ma władzę nieograniczoną.
        Miał rację. Książę Władczy, raz uzyskawszy władzę, z pewnością znajdzie zabójcę skłonnego uczynić zadość jego życzeniu. Może już go miał. Może więcej niż jednego. Zimny dreszcz przeszedł mi po plecach.
        - Jeśli chcemy wiedzieć na pewno, czy książę Szczery nadal żyje, powinniśmy wysłać kogoś, żeby go znalazł i wrócił z wieściami o losach jego wyprawy - zauważyłem.
        - Zakładając, że wysłannik w ogóle przeżyje, i tak wróci zbyt późno. Książę Władczy, gdy już zasiądzie na tronie, nie będzie zważał na słowa posłańca. Kto w ogóle odważy się głośno wieścić prawdę? Potrzebujemy dowodu, że następca tronu żyje, dowodu, który zaakceptuje król, i na dodatek musimy go zdobyć, zanim książę Władczy przejmie władzę. On nie będzie następcą tronu długo.
        - Nadal pomiędzy nim a tronem stoi król Roztropny, a teraz jeszcze dziecko księżnej Ketriken - zaprotestowałem.
        - Mamy już dowód, że miejsce pomiędzy tronem a księciem Władczym jest niezdrowe dla dorosłych, silnych mężczyzn. Wątpię, by schorowany starzec lub nie narodzone dziecko mieli więcej szczęścia. - Brus potrząsnął głową. - Jednym słowem, nie możesz sięgnąć Mocą ku księciu Szczeremu. Kto może?
        - Każdy członek kręgu Mocy.
        - Żadnemu z nich nie ufam.
        - Chyba król Roztropny - oznajmiłem z wahaniem. - Jeśli zaczerpnie ze mnie energię.
        - Chociaż twoja więź z księciem została zerwana? - zapytał Brus z ożywieniem.
        Wzruszyłem ramionami.
        - Naprawdę nie wiem. Dlatego powiedziałem “chyba”.
        Brus ostatni raz przeciągnął zgrzebłem po lśniącej sierści Fircyka.
        - Trzeba spróbować - zdecydował. - Im wcześniej, tym lepiej. Księżna Ketriken nie może trwać pogrążona w smutku i żałobie, jeśli nie ma po temu powodu. Mogłaby nawet stracić dziecko. - Westchnął. - Idź, odpocznij trochę. Wieczorem musisz pójść do króla. Jak zobaczę, że się do niego dostałeś, zadbam, żeby byli świadkowie.
        - Brus, tak nie można - sprzeciwiłem się. - Za wiele tu niewiadomych. Nie wiem, czy król się obudzi, czy będzie zdolny używać Mocy, czy zechce to zrobić. Po tym wszystkim książę Władczy dowie się, że jestem człowiekiem króla i mogę mu użyczyć energii. A w dodatku...
        - Wybacz, chłopcze - przerwał mi Brus niemal grubiańsko. - Tu chodzi o coś więcej niż twoje dobre samopoczucie. Niech ci się nie wydaje, że o ciebie nie dbam. Moim zdaniem będziesz bezpieczniejszy, jeśli książę Władczy nabierze przekonania, że potrafisz władać Mocą, i jeśli między ludźmi rozejdzie się wieść, że następca tronu żyje. W przeciwnym wypadku najmłodszy syn królewski łatwo uzna, że czas najwyższy się ciebie pozbyć. Musimy spróbować dziś wieczór. Może nam się nie uda, ale musimy spróbować.
        - Zdobądź trochę kozłka lekarskiego - mruknąłem.
        - Zaczynasz się do niego przyzwyczajać? Uważaj. - Uśmiechał się jednak. - Na pewno trochę znajdę.
        Odpowiedziałem mu uśmiechem, czym sam siebie zaskoczyłem. Chociaż chyba nie było w tym nic dziwnego. Ja po prostu nie wierzyłem w śmierć następcy tronu; byłem gotów stanąć twarzą w twarz z księciem Władczym i udowodnić swoją rację. Jedyną bardziej satysfakcjonującą mnie metodą byłoby uczynienie tego z toporem w dłoniach.
        - Wyświadczysz mi przysługę? - zapytałem Brusa.
        - Jaką? - zapytał ostrożnie.
        - Uważaj na siebie.
        - Zawsze uważam. Ty też się pilnuj. Skinąłem głową i stałem w milczeniu.
        Po dłuższej chwili Brus westchnął i odezwał się pierwszy:
        - Dobra, skończmy już z tym. Jeśli przypadkiem spotkam Sikorkę, to co jej powiedzieć?
        Pokręciłem głową.
        - Tylko tyle, że za nią tęsknię. Cóż innego? Nic więcej nie mam jej do ofiarowania.
        Dziwnie na mnie popatrzył. Współczująco, bez fałszywego pocieszenia.
        - Powiem jej - przyrzekł.
        Opuściłem stajnie czując się doroślejszym. Ciekaw byłem, czy kiedykolwiek przestanę siebie oceniać według tego, jak mnie traktuje Brus.
        Zamierzałem posłuchać jego rady: zjeść coś i zaraz iść do łóżka. W izbie żołnierskiej było tłoczno, wojacy, którzy wrócili z wyprawy, opowiadali przy gulaszu i chlebie o przejściach w Strażnicy Zatoki. W kuchni panowało wyjątkowe poruszenie: coś się gotowało, rósł chleb, mięso obracało się na rożnach. Służba kuchenna siekała, mieszała, biegała w tę i z powrotem.
        - O, Bastardzie! - dostrzegła mnie kucharka. - Wróciłeś żywy i w jednym kawałku. - Uśmiechnęła się do mnie.
        - Szykuje się jakaś uczta? - zapytałem głupio.
        - Tak, oczywiście, że szykuje się uczta. Będziemy świętować zwycięstwo w Zatoce Sieci. Nie zapomnimy o tobie.
        - Mimo śmierci następcy tronu będziemy świętować? Obrzuciła mnie spojrzeniem bez wyrazu.
        - Gdyby książę Szczery był tutaj, czego by sobie życzył? Westchnąłem ciężko.
        - Prawdopodobnie kazałby świętować zwycięstwo. Ludowi bardziej trzeba nadziei niż żałoby.
        - Dokładnie tak samo wytłumaczył mi to książę Władczy - oznajmiła kucharka. Wróciła do wcierania przypraw w udziec dziczyzny. - Oczywiście, opłaczemy księcia, ale jedno musisz zrozumieć, Bastardzie: on nas opuścił. Został z nami książę Władczy. Opiekuje się królem, dba o utrzymanie wybrzeża. Starszy odjechał, młodszy został. Dzięki niemu Strażnica Zatoki nie wpadła w ręce Zawyspiarzy.
        Ugryzłem się w język, policzyłem do dziesięciu.
        - A więc Strażnica Zatoki nie padła, ponieważ książę Władczy został tutaj, by nas bronić. - Chciałem się upewnić, że kucharka wiąże ze sobą te dwa fakty, a nie tylko wymieniła je w jednym zdaniu.
        Zajęta nacieraniem mięsa, pokiwała głową. Szałwia, podpowiedział mi nos. I rozmaryn.
        - Nie ma to, jak od razu pchnąć zbrojnych. Moc jest wspaniałą magią, ale co komu dobrego przyjdzie, że wiadomo, co się dzieje, jeśli nie można nic zaradzić?
        - Książę Szczery zawsze wysyłał okręty wojenne.
        - Zazwyczaj przybywały za późno. - Wytarła dłonie w fartuch. - Wiem, że go uwielbiałeś, chłopcze. Miał wielkie serce, to prawda; umarł próbując nas obronić. Nie mówi się źle o zmarłych. Ja twierdzę tylko, że używanie Mocy i uganianie się za Najstarszymi to marny sposób na pokonanie Zawyspiarzy. Za to książę Władczy wysłał żołnierzy i statki od razu, jak tylko usłyszał, że są potrzebne. Może z księciem Władczym jako władcą uda nam się przeżyć.
        - A co z królem Roztropnym?
        Źle zrozumiała moje pytanie, a odpowiadając odsłoniła przede mną swoje najszczersze myśli.
        - Jak na jego stan, ma się zupełnie dobrze. Nawet zejdzie dzisiaj na ucztę, przynajmniej na kilka chwil. Biedaczek. Tyle się wycierpi. Biedaczek.
        Jakby powiedziała: “Martwy”. Już nie władca. Król Roztropny był dla niej tylko biedaczkiem. Książę Władczy osiągnął cel.
        - Myślisz, że księżna Ketriken pojawi się na uczcie? - zapytałem. - Jest w żałobie...
        - Tak, myślę, że zejdzie. - Kucharka pokiwała głową. Energicznie odwróciła udziec na drugą stronę i zaczęła go szpikować przyprawami. - Słyszałam, że jest przy nadziei. - Zabrzmiało to sceptycznie. - Będzie chciała o tym obwieścić dziś wieczór.
        - Wątpisz, że nosi pod sercem dziedzica?! - oburzyłem się.
        - O nie, nie wątpię, że jest w odmiennym stanie, jeśli twierdzi, że tak jest. Trochę tylko dziwne, że mówi o tym, kiedy dowiedziała się o śmierci męża. Przedtem ani słowa.
        - Nie rozumiem.
        - Cóż, niektórzy będą się dziwili.
        - Czemu będą się dziwili? - zapytałem chłodno.
        Kucharka obrzuciła mnie badawczym spojrzeniem, a ja przekląłem własną niecierpliwość. Nie zamierzałem jej uciszyć. Musiałem poznać plotki. Wszystkie.
        - Widzisz... - jednak zdecydowała się mówić dalej. - Ludzie zawsze się dziwią, jeśli kobieta nie może począć, a potem, kiedy jej mąż wyjeżdża, nagle obwieszcza wszystkim, że będą mieli dziecko. - Rozejrzała się dyskretnie, sprawdzając, kto jeszcze może ją słyszeć. Wszyscy w pobliżu zdawali się zajęci pracą, ale nie wątpiłem, że kilka osób nadstawiało uszu. - Dlaczego akurat teraz? Tak nagle? A jeśli wiedziała, że spodziewa się dziecka, to dlaczego pojechała w środku nocy bronić Strażnicy Zatoki? Dziwne zachowanie jak na przyszłą królową, noszącą pod sercem dziedzica tronu.
        - Gdy dziecko się urodzi, będzie można z łatwością ocenić, kiedy zostało poczęte. - Próbowałem mówić swobodnym tonem. - Będzie można policzyć miesiące na palcach. A poza tym - dodałem konspiracyjnym szeptem - słyszałem, że niektóre spośród dam dworu wiedziały o tym jeszcze przed jej wyjazdem. Na pewno wiedziała księżna Cierpliwa i jej pokojowa, Lamówka. - Postanowiłem jak najszybciej upewnić się, że księżna Cierpliwa nie zaprzeczy. Lamówka powinna poplotkować trochę ze służbą.
        - Ach, ona. - Ton kucharki unieważnił moje nadzieje na odniesienie łatwego zwycięstwa. - Wiesz, Bastardzie, nie chcę cię obrazić, ale księżna Cierpliwa wydaje się niekiedy trochę szalona. Lamówka, o, to osoba wiarygodna. Tyle że nie mówi dużo i nie chce też specjalnie słuchać, co powiadają inni.
        - Ja usłyszałem nowiny właśnie od niej - uśmiechnąłem się i puściłem oczko. - Zanim wyjechałem do Strażnicy Zatoki. - Przysunąłem się do kucharki bliżej. - Popytaj trochę. Na pewno się dowiesz, że księżna Ketriken piła herbatkę z liści malin na poranne mdłości. Sprawdź, przekonasz się, czy mam rację. Założę się o sztukę srebra.
        - O sztukę srebra? Ba! Wydaje ci się, że mam taką sumę do stracenia? Ale zapytani, Bastardzie, zapytam, jak radzisz. A ty się wstydź, żeś się wcześniej nie podzielił taką nowiną! Ja ci tyle opowiadam!
        - No to mam dla ciebie wiadomość. Księżna Ketriken nie jest jedyną, która spodziewa się dziecka.
        - Nie? A kto jeszcze? Uśmiechnąłem się tajemniczo.
        - Na razie nie mogę ci powiedzieć, ale dowiesz się jako jedna z pierwszych, bądź pewna. - Nie miałem bladego pojęcia, która z kobiet mogłaby oczekiwać dziecka, ale bezpiecznie było zasiać w głowie kucharki taką myśl i dzięki temu uwiarygodnić poprzednie wieści. Musiałem kucharkę czymś zadowolić, jeśli miałem na nią w przyszłości liczyć w kwestii dworskich plotek.
        Pokiwała mądrze głową, a ja znowu mrugnąłem. Skończyła nacierać dziczyznę.
        - Hej tam, Dodo, zabierz to nad duże palenisko. Powieś na najwyższym haku, żeby się upiekło, a nie spaliło. No już, już. Kobiałka, gdzie to mleko, które miałaś przynieść?
        Podwędziłem trochę chleba, kilka jabłek i poszedłem do siebie. Niewyszukany był to posiłek, ale upragniony przez człowieka tak głodnego jak ja. Poszedłem prosto do swojej komnaty, umyłem się, zjadłem, wreszcie się położyłem. Mógłbym spróbować szczęścia i zajrzeć do komnat królewskich, ale chciałem wypocząć przed ucztą. Mógłbym pójść do Ketriken, powiedzieć jej, żeby jeszcze nie opłakiwała męża. Jednak małą miałem szansę spokojnie zamienić z nią słowo. A jeśli się myliłem? Postanowiłem milczeć, dopóki nie udowodnię, że książę Szczery żyje.
        Jakiś czas później obudziło mnie pukanie. Przez moment leżałem nieruchomo, niezupełnie pewien, czy w ogóle cokolwiek słyszałem, wreszcie się podniosłem, odsunąłem rygle i uchyliłem drzwi. Przed progiem stał błazen. Sam nie wiem, co mnie bardziej zdumiało: fakt, że zastukał, a nie odsunął sobie rygli, jak to miał w zwyczaju, czy też jego ubiór. Stałem i wlepiałem w niego wzrok bez słowa. Skłonił się pretensjonalnie, przepchnął się obok mnie do komnaty, zamknął drzwi. Zasunął dwa rygle, a następnie wystąpił na środek i rozłożył ramiona. Obrócił się wolno, bym mógł go podziwiać do woli.
        - I cóż?
        - Wyglądasz zupełnie jak nie ty - rzekłem szczerze.
        - Nie tego się po mnie oczekuje. - Obciągnął kaftan, a następnie rozpostarł szerokie rękawy, zwracając moją uwagę na zdobne hafty oraz na cięcia, które odsłaniały kosztowną tkaninę węższych rękawów pod spodem. Potrząsnął kapeluszem z piórami, włożył go na głowę, na bezbarwne włosy. Strój mienił się kalejdoskopem barw od najgłębszego indygo po najbledszy lazur, a wieńczyła go biała twarz błazna, podobna do obranego jajka.
        - Trefnisie wyszły z mody - oznajmił. Pojąłem.
        - Książę Władczy cię tak ubrał - odezwałem się słabo.
        - Niezupełnie. Oczywiście wybrał mi strój, ale ubrałem się sam. Jeśli trefnisie nie są już w modzie, strach pomyśleć, jak nisko plasuje się trefniś pokojowiec.
        - Co z królem Roztropnym? Czy on też nie jest już w modzie?
        - zapytałem cierpko.
        - Nie w modzie jest troszczyć się wyłącznie o króla Roztropnego. - Wyciął hołubca, potem stanął sztywno, godny nowego stroju.
        - Mam siedzieć dziś wieczór przy stole księcia. Mam tryskać radością i humorem. Jak sądzisz, dam sobie radę?
        - Lepiej niż ja - rzekłem skrzywiony. - Nic cię nie obchodzi, że książę Szczery nie żyje?
        - Nic cię nie obchodzą kwiaty rozkwitające w zimowym cieple letniego słońca?
        - Błaźnie, to bzdura.
        - Jedno i drugie jednako prawdziwe. Możesz mi wierzyć. - Karzeł umilkł nagle. - Przyszedłem cię prosić o przysługę, jeśli potrafisz w to uwierzyć.
        - Wierzę równie w pierwsze i w drugie. O co chodzi?
        - Nie zabijaj mojego pana dla zaspokojenia ambicji twojego. Spojrzałem na niego przerażony.
        - Nigdy nie podniósłbym ręki na króla! Jak śmiesz w ogóle wspominać o czymś podobnym!
        - Och, na wiele się ośmielam ostatnimi czasy. - Założył ręce za plecami i zaczął się przechadzać wokół komnaty. Przerażał mnie w tym tak obcym mu ubraniu i dziwnej dla niego pozie. Jakby był zupełnie mi nie znany. - A gdyby monarcha zabił twoją matkę, również nie podniósłbyś ręki?
        Zakiełkowało we mnie straszliwe przeczucie.
        - Co próbujesz mi powiedzieć? - wyszeptałem.
        Trefniś, słysząc ból w moim głosie, zawirował, zatrzepotał rękoma.
        - Nie, nie! Źle mnie zrozumiałeś! - Wykrzyknął tak żarliwie, iż przez chwilę znów ujrzałem w nim dawnego przyjaciela. - Ale gdybyś tak - podjął cicho, konspiracyjnym szeptem - gdybyś uwierzył, że król zabił twoją matkę, twoją ukochaną, uwielbianą, miłującą matkę... Jak sądzisz, czy wówczas mógłbyś go pozbawić życia?
        Jak długo byłem ślepy! Wreszcie pojąłem sens jego słów. Przecież książę Władczy wierzył, iż jego matka została otruta. Był to jeden z powodów nienawiści do mnie i do “wielmożnej pani Tymianek”. Zdaniem najmłodszego królewskiego syna my przynieśliśmy królowej śmierć. Na życzenie króla Roztropnego. Wszystko to była nieprawda. Królowa Skwapliwa zatruła się sama. Kochała trunki i zioła, które przynosiły wyzwolenie od trosk. Skoro nie mogła sprawować władzy, uciekała od rzeczywistości. Król Roztropny niejeden raz próbował ją powstrzymać, nawet prosił Ciernia o zioła i wywary, które by jej ułatwiły wyzwolenie ze szponów nałogu. Nic nie pomogło. Królowa Skwapliwa zginęła otruta, to prawda, ale otruła się sama. Wiedziałem o tym zawsze. I wiedząc, nie brałem pod uwagę nienawiści, która kwitła w sercu jej ukochanego syna.
        Czy książę Władczy mógł zabić z takiego powodu? Oczywiście, że mógł. Czy zaprowadziłby Królestwo Sześciu Księstw na skraj przepaści w imię osobistej zemsty? Dlaczego nie? Nigdy nie troszczył się o księstwa nadbrzeżne. Serce ciągnęło go do księstw śródlądowych, zawsze bardziej lojalnych w stosunku do jego matki. Gdyby królowa Skwapliwa nie została małżonką króla Roztropnego, byłaby władczynią Księstwa Trzody. Czasami, oszołomiona trunkiem lub ziołami, twierdziła, że jako księżna miałaby większą władzę. Wystarczającą, by zjednoczyć pod swoim panowaniem Księstwo Trzody oraz Księstwo Rolne i utworzyć z nich państwo niezależne od Królestwa Sześciu Księstw. Konsyliarz, mistrz Mocy, a jednocześnie bękart królowej, podsycał nienawiść księcia Władczego. Czy nienawidził dostatecznie mocno, by podporządkować krąg Mocy zemście najmłodszego królewskiego syna? W moich oczach postępek taki byłby straszliwą zdradą, ale po chwili zdałem sobie sprawę, że zaczynam się do tej myśli przyzwyczajać. Zrobiłby to. Setki pomordowanych, niezliczone ofiary kuźnicy, niewolone kobiety, osierocone dzieci, całe osady zmiecione z powierzchni ziemi - a wszystko to wskutek zemsty książątka za wyimaginowane winy ojca. Aż mi się zakręciło w głowie. Niestety, wszystko pasowało. Niczym wieko do trumny.
        - Chyba władca Księstwa Trzody powinien się zatroszczyć o swoje zdrowie - pomyślałem głośno.
        - Podziela zainteresowania starszej siostry dotyczące wina i ziół. Dobrze zaopatrzony w jedno i drugie, pozbawiony trosk, będzie, moim zdaniem, żył długo i szczęśliwie.
        - Podobnie jak król Roztropny - odważyłem się przypuścić. Spazm bólu wykrzywił twarz karła.
        - Niewiele przed królem przyszłości - rzekł cicho. - Ostatnie chwile mogą być spokojne lub zmienić się w potop gwałtu i krwi.
        - Sądzisz, że do tego dojdzie?
        - Któż może wiedzieć, co wypłynie z dna kotła? - Ruszył nagle ku drzwiom, położył dłoń na klamce. - Błagam - rzekł cicho - byś zechciał nie mieszać, panie Łyżko. Byś pozwolił wszystkiemu się uspokoić.
        - Nie mogę.
        Przycisnął czoło do framugi - dziwny u błazna gest.
        - Będziesz wiec śmiercią królów. - Żałobne, ledwo słyszalne wyrazy. - Wiesz dobrze... kim jestem. Powiedziałem ci. Powiedziałem ci, dlaczego tu jestem. Wiem na pewno, że koniec rodu Przezornych jest jednym z punktów przełomowych. Księżna Ketriken nosi pod sercem dziedzica. Ród nie wymrze. Czy nie można zostawić starego człowieka w spokoju?
        - Książę Władczy nie pozwoli się narodzić dziedzicowi - rzekłem bez ogródek. Błazen otworzył szeroko oczy, słysząc tak szczere słowa. - To dziecko nie dojdzie do władzy bez ochrony. Musi mieć opiekuna w osobie króla Roztropnego albo księcia Szczerego. Nie wierzysz w śmierć następcy tronu. Sam to powiedziałeś. Czy możesz pozwolić księżnej Ketriken znosić męczarnie żałoby? Pozwolisz, żeby Królestwo Sześciu Księstw pogrążyło się w morzu krwi? Na co komu dziedzic tronu Przezornych, jeśli tron będzie tylko połamanym krzesłem w spalonej sali tronowej?
        Błazen przygarbił ramiona.
        - Tysiące rozdroży - rzekł cicho. - Niektóre wyraźne, inne to cienie pośród cieni. Jedne bliskie pewności: trzeba potężnej armii lub wielkiej zarazy, by zmienić te drogi. Inne osłonięte mgłą tajemnicy: nie wiem, jakie drogi z nich odchodzą ani dokąd wiodą. Ty mącisz mi wzrok, Bastardzie. Mnożysz przyszłość tysiąckrotnie samym swoim istnieniem. Katalizator. Gdzieniegdzie z tej mgły wyłania się najczarniejsza zgroza, a gdzie indziej połyskliwa jasność szczęścia. W głębiny lub na wyżyny wiodą twoje ścieżki. Ja szukam drogi pośrodku. Ja pragnę lekkiej śmierci dla swego pana, który był dobry dla dziwacznego sługi.
        Więcej nic nie powiedział. Podniósł rygle, odsunął zasuwy, zniknął bezszelestnie. Patrząc na barwne ubranie i ostrożny krok błazna, odnosiłem wrażenie, że jest zdeformowany. Nigdy tak nie czułem, gdy miałem przed oczyma jego zwykły strój i kpiące gesty.
        Bardzo starannie przygotowałem się do wieczornej uczty. Kiedy wreszcie skończyłem się ubierać w najnowsze szaty sporządzone przez mistrzynię Ściegu, wyglądałem niemal równie imponująco jak błazen. Zdecydowałem, że nie będę jeszcze nosił żałoby po księciu Szczerym ani robił wrażenia pogrążonego w smutku.
        W sali biesiadnej zgromadziła się większość mieszkańców zamku. Najwyraźniej zostali wezwani wszyscy - zarówno możni, jak i pospolity lud.
        Zostałem posadzony przy stole z Brusem, Pomocnikiem oraz innymi pracownikami stajni. Nie siedziałem tak nisko od czasu, gdy król Roztropny wziął mnie pod opiekę, a przecież znajdowałem w tym towarzystwie większe upodobanie niż w kompanii przy wyższych stołach. Tam tłoczyli się ludzie mało mi znani: głównie książęta i szlachetnie urodzeni goście z księstw śródlądowych. Oczywiście, od czasu do czasu dostrzegałem w tym tłumie znajomą twarz. Księżna Cierpliwa siedziała nieco poniżej należnego jej miejsca, Lamówka niedaleko przede mną. Nie widziałem Sikorki. Dostrzegłem kilka osób z miasta, wszyscy dobrze sytuowani i posadzeni wyżej, niż można się było spodziewać. Król pojawił się wsparty na wystrojonym błaźnie, za nimi weszła księżna Ketriken.
        Ubrana była w prostą ciemnobrązową suknię. Jej włosy, obcięte nie dłużej niż na szerokość dłoni, sterczały wokół głowy niczym puch dmuchawca. Zdawało się, że i kolor straciły pod nożycami, bo były bezbarwne jak u błazna. Tak się przyzwyczaiłem do widoku ciężkich złotych warkoczy, że teraz głowa władczyni wydawała mi się dziwnie mała na szerokich ramionach. Jasnobłekitne oczy robiły bardzo dziwne wrażenie, okolone zaczerwienionymi od płaczu powiekami. Księżna Ketriken nie wyglądała na wdowę po następcy tronu pogrążoną w żałobie. Wyglądała dziwacznie, właściwie jak nowy dworski błazen. Nie pozostało w niej cienia przyszłej królowej, nic z Ketriken pasjonującej się ogrodem, nic z bosonogiej furii tańczącej z mieczem w dłoniach. Tylko obca kobieta, znowu samotna.
        Książę Władczy, dla kontrastu, ubrany był strojnie, jakby się wybierał w zaloty. Poruszał się sprężyście, z pewnością polującego kota.
        Tego wieczoru byłem świadkiem przemyślanego i szczegółowo zaplanowanego przedstawienia. Stary król Roztropny, wychudzony i drżący, kiwał się nad wieczerzą, od czasu do czasu z uśmiechem podejmował próby nawiązania rozmowy, choć nie zwracał się do nikogo w szczególności. Wdowa po następcy tronu siedziała pogrążona w smutku, jadła niewiele i prawie się nie odzywała. Brylował przy stole książę Władczy - siedział tuż obok schorowanego ojca, a przy nim błazen, wystrojony świetnie, ubarwiał konwersację dowcipami, dzięki którym wypowiedzi królewskiego syna zdawały się bardziej błyskotliwe. Resztę kompanii przy wyższym stole stanowili władcy Księstwa Trzody, para władająca Księstwem Rolnym oraz ich aktualni faworyci, wybrani spośród mniejszej szlachty tych ziem. Brakowało zupełnie reprezentantów księstw Niedźwiedziego, Cypla i Dębów.
        Wzniesiono dwa toasty za księcia Władczego. Pierwszy był dziełem księcia Posażnego z Księstwa Trzody. Komplementował on księcia Władczego obficie, tytułując go obrońcą kraju, wychwalając jego rozum i szybkość reakcji w chwili zagrożenia Strażnicy Zatoki; głosił jego odwagę w podejmowaniu trudnych decyzji koniecznych dla dobra Królestwa Sześciu Księstw. Musiałem się uszczypnąć, bo sądziłem, że śnię. Z drugiej strony cała ta przemowa była bardzo niekonkretna: pełna gratulacji i pochwał, omijała szczegóły. Gdyby potrwała nieco dłużej, mogłaby zyskać miano peanu.
        Wkrótce po rozpoczęciu tego toastu księżna Ketriken usiadła prościej i z niedowierzaniem przyjrzała się księciu Władczemu, najwyraźniej nie mogąc uwierzyć, że potrafi on spokojnie wysłuchiwać pochwał, które nie jemu się należą. Nie wiem, czy ktokolwiek prócz mnie zauważył reakcję wdowy po następcy tronu.
        Drugi toast, co było do przewidzenia, został wzniesiony przez księcia Dziarskiego, władcę Księstwa Rolnego. Pozornie zaproponował on wypicie za pamięć księcia Szczerego. To także miała być mowa pochwalna, lecz bardzo protekcjonalna, traktująca o wszystkim, co książę Szczery próbował osiągnąć, co zamierzał, o czym śnił, czego pragnął - i czego nie dokonał. Skoro jego osiągnięcia przypisano już księciu Władczemu, niewiele zostało do dodania. Księżna Ketriken pobladła jeszcze bardziej i mocniej zacisnęła usta.
        Moim zdaniem zamierzała zabrać głos, lecz książę Władczy ubiegł ją i zaczął przemawiać pierwszy. Gestem uciszył zebranych, skinął świeżo napełnionym kielichem w stronę wdowy.
        - Zbyt wiele zostało już dziś wieczór powiedziane o mnie, a za mało o naszej najwspanialszej księżnej Ketriken. Wróciła do domu, by dowiedzieć się, że poniosła najboleśniejszą stratę. A jednak mój brat, książę Szczery, na pewno by sobie nie życzył, aby smutek z powodu jego śmierci przyćmił czyny jego pani. Oto bowiem księżna Ketriken, mimo swojego stanu - w tym miejscu porozumiewawczy uśmiech niebezpiecznie podobny do szyderstwa wykrzywił twarz księcia - uznała, że w najlepszym interesie królestwa będzie wyruszyć osobiście na konfrontację z Zawyspiarzami. Bez wątpienia niejeden wróg padł od ciosu jej miecza. Nikt nie może powątpiewać, że naszych żołnierzy podniósł na duchu widok władczyni, zdecydowanej walczyć w ich sprawie, bez względu na ryzyko.
        Dwa wielkie rumieńce wykwitły na policzkach Ketriken. Książę Władczy ciągnął, łaskawością pochlebstwa umniejszając wagę jej czynów do postępków popełnianych dla czczego poklasku gawiedzi.
        Na próżno wypatrywałem przy wysokim stole kogoś, kto ujmie się za władczynią. Gdybym ja się podniósł ze swego pośledniego miejsca i zaprotestował przeciw słowom księcia Władczego, wyglądałoby to na drwinę. Księżna Ketriken coraz niżej chyliła głowę. Jej bohaterskie czyny nabrały w opowiadaniu księcia Władczego charakteru spornych i nierozważnych raczej niż śmiałych i decydujących. Wiedziałem, że księżna nie przemówi we własnej obronie.
        Najgorsze miało jednak dopiero nastąpić. Po skończonym posiłku książę Władczy raz jeszcze poprosił o ciszę. Oznajmił zebranym, że po uczcie odbędą się występy minstreli oraz przedstawienia teatralne, a jednocześnie poprosił, by goście chwilę dłużej wytrwali przy stołach, gdyż chce im przekazać jeszcze jedną wieść. Po głębokim namyśle, po konsultacjach i z ogromną niechęcią musiał się zgodzić z niezaprzeczalnymi wnioskami wypływającymi z ataku na Strażnicę Zatoki. Otóż Kozia Twierdza po raz pierwszy od wieków przestała być miejscem bezpiecznym. W tej sytuacji podjęto decyzję, że król Roztropny - tu król, słysząc swoje imię, podniósł czujnie głowę i zamrugał powiekami - zostanie przewieziony w głąb królestwa i osiądzie bezpiecznie w Kupieckim Brodzie nad Rzeką Winną, w Księstwie Trzody. Książę Władczy wylewnie podziękował księciu Posażnemu za udostępnienie rodzinie królewskiej zamku w Kupieckim Brodzie. Dodał także, iż jest ogromnie szczęśliwy, że dzięki dogodnemu położeniu zamku będzie mógł pozostawać w bliskich stosunkach z najwierniejszą szlachtą księstw Trzody i Rolnego, która ostatnio musiała tak daleko podróżować, by podtrzymać go na duchu w tych trudnych, och, jakże trudnych czasach. Podkreślił, że z radością przeniesie życie dworu do najwierniejszych swoich poddanych. Tutaj umilkł, przyjmując podziękowania i wyrazy poparcia. Gdy ponownie uniósł dłoń, natychmiast zapadła cisza.
        Zapraszał, och, nie, właściwie prosił, błagał księżnę Ketriken, by zechciała wyjechać wraz z królem Roztropnym. W Kupieckim Brodzie będzie bezpieczniejsza, będzie jej wygodniej, gdyż tamtejszy zamek pomyślano jako dom, a nie fortecę. A i poddani będą spokojniejsi, wiedząc, że małżonka zmarłego następcy tronu oraz nie narodzony dziedzic korony znajdują się pod troskliwą opieką, z dala od niebezpiecznego wybrzeża. On sam oraz jego przyjaciele uczynią wszystko co w ludzkiej mocy, by czuła się jak u siebie. Przyrzekł, że tam odrodzi się prawdziwy dwór królewski. Cenne meble i inne skarby Koziej Twierdzy należy przewieźć do Kupieckiego Brodu dla wygody króla.
        Książę Władczy bez mrugnięcia powieki przedstawiał ojca jako niedołężnego starca, a księżnę Ketriken jako źrebną klacz. Bezczelnie czekał, aż wdowa wyrazi zgodę.
        - Nie mogę - rzekła ona z wielkim dostojeństwem. - Mój małżonek, książę Szczery, zostawił mnie w Koziej Twierdzy, a zanim wyjechał, powierzył to miasto mojej opiece. Tutaj też zostanę. Tutaj przyjdzie na świat moje dziecko.
        Książę Władczy odwrócił głowę, pozornie by ukryć uśmiech przed księżną, w rzeczywistości, by go ukazać zausznikom.
        - Kozia Twierdza będzie dobrze strzeżona, pani. Mój kuzyn, książę Żwawy, dziedzic Księstwa Trzody, wyraził zgodę na zajęcie się jej obroną. Zostanie tu cała gwardia, gdyż w Kupieckim Brodzie nie potrzebujemy żołnierzy. Czy dzielnemu wojsku potrzeba wsparcia kobiety, której przeszkadza rosnący brzuch?
        Stronnicy księcia ryknęli śmiechem. Wstrząśnięty, ledwie wierzyłem własnym uszom. Przyciężki dowcip księcia pasował raczej do krzepkiego osiłka z tawerny niż księcia krwi w jego rodowej siedzibie. Jak nigdy przypominał mi królową Skwapliwą w chwilach, gdy była w najgorszym stanie, zamroczona winem i ziołami. A oni się śmiali - wszyscy przy wysokim stole, a po chwili przyłączył się do nich niejeden posadzony niżej. Zyskał to książę Władczy osobistym wdziękiem, zbierał też żniwo dotychczasowego karmienia i zabawiania szlachty. Wszystko było mu wolno, mógł obrazić każdego, mógł odmówić chwały bohaterom, a pochlebcy śmiali się i klaskali. Księżnej Ketriken odebrało mowę. Podniosła się i byłaby odeszła od stołu, gdyby król Roztropny nie wyciągnął ku niej drżącej dłoni.
        - Droga moja, proszę - rzekł, a choć głos miał słaby, jego słowa niosły się wśród zgromadzonych. - Nie zostawiaj mnie. Chcę, byś trwała przy moim boku.
        - To rozkaz króla - upomniał ją książę Władczy pośpiesznie.
        Chyba nawet on nie pojął w pełni uśmiechu losu, dzięki któremu monarcha w tym akurat momencie wyraził takie życzenie. Księżna Ketriken bezwolnie opadła z powrotem na miejsce. Dolna warga jej drżała, twarz płonęła rumieńcem. Przez jeden straszny moment sądziłem, że się rozpłacze. Byłby to ostateczny triumf księcia Władczego. Wzięła głęboki oddech, odwróciła się do króla i ujmując go za rękę, przemówiła niezbyt głośno, lecz wyraźnie:
        - Jesteś, panie, moim królem. Tobie złożyłam przysięgę wierności. Postąpię wedle twego życzenia. Będę trwała u twego boku. - Skłoniła pokornie głowę.
        Książę Władczy także pokiwał głową - uprzejmie. Czas jakiś jeszcze przemawiał, ale już osiągnął swój cel. Podkreślał mądrość swojej decyzji, opowiadał, jak to Kozia Twierdza będzie w stanie znacznie lepiej się bronić, wolna od strachu o swego monarchę. Miał nawet czelność zasugerować, że przez usunięcie siebie samego, króla oraz księżnej uczynił Kozią Twierdzę mniej ważnym celem dla wroga.
        W niedługim czasie króla odprowadzono do komnat, a wówczas zakończył się dla księcia obowiązek odgrywania przedstawięnia. Księżna Ketriken przeprosiła kompanię i dotrzymała towarzystwa władcy. Uczta przemieniła się nieobyczajną hulankę. Wytaczano coraz to nowe beczułki piwa, wraz z nim podawano gorsze wina. W rogach komnaty wystąpili minstrele z księstw śródlądowych, a sam książę oraz jego pochlebcy wybrali rozrywkę w postaci przedstawienia kukiełkowego zatytułowanego “Uwiedzenie syna oberżysty”. Odsunąłem talerz i spojrzałem na Brusa. Podnieśliśmy się jak jeden mąż.
      
26. MOC
        
        Ludzie zarażeni kuźnicą zdawali się pozbawieni wszelkich uczuć. Nie byli źli, nie czerpali przyjemności z nikczemności ani zbrodni. Wraz z utratą zdolności do dzielenia uczuć z osobnikami rodzaju ludzkiego lub jakąkolwiek inną żywą istotą, tracili też możliwość stanowienia grupy. Każdy człowiek, nawet nielubiany, szorstki czy nieczuły, dysponuje wystarczającą wrażliwością, by zdawać sobie sprawę, że nie sposób ignorować innych, a jednocześnie być akceptowanym w rodzinie lub wśród sąsiadów. Ofiary kuźnicy tracą nawet zdolność ukrywania, że nie czują nic do własnych kompanów. Nie można powiedzieć, że ich odczucia znikają: one zostają zapomniane, utracone tak całkowicie, iż ludzie dotknięci tą skazą nie potrafią nawet przewidzieć zachowania innych, kierujących się emocjami.
        Zjawisko Mocy może być postrzegane jako odwrotna strona tej samej monety. Człowiek obdarzony tym talentem potrafi na odległość porozumiewać się z innymi, poznać ich myśli i uczucia. Może też, jeśli ma wystarczające zdolności, wpływać na innych. Jest bardziej wrażliwy niż człek przeciętny, więcej czuje i łatwiej uczucia odbiera. Innymi słowy, ma w nadmiarze to, czego dotkniętym kuźnicą całkowicie brak.
        Książę Szczery zwierzył mi się, iż ofiary kuźnicy były najwyraźniej odporne na wpływ Mocy. Nie mógł ich odnaleźć ani poznać ich myśli. Nie oznacza to. że oni nie odbierali Mocy. Możemy przypuszczać, iż następca tronu nieświadomie przyciągał ich do Koziej Twierdzy - że jego władanie Mocą budziło w nich głód tego. co utracili. Wiedzeni tajemną siłą, ciągnęli do Koziej Twierdzy przez lód i wodę, bez chwili odpoczynku, więc impuls musiał być wyjątkowo silny. Gdy książę Szczery opuścił stolicę, wyruszając na wyprawę w poszukiwaniu Najstarszych, ruch ofiar kuźnicy w stronę Koziej Twierdzy wyraźnie osłabł.
Cierń Spadająca Gwiazda
        
        * * *
        
        Zapukaliśmy do komnat króla Roztropnego. Otworzył trefniś. Wcześniej upewniłem się, że Osiłek pozostał w sali biesiadnej.
        - Wpuść mnie - rzekłem cicho.
        - Nie - odparł spokojnie. Chciał zamknąć drzwi. Pchnąłem je ramieniem, Brus mi pomógł. Po raz pierwszy i ostatni w życiu użyłem siły wobec karła. Nie dało mi żadnej satysfakcji udowodnienie, że byłem od niego silniejszy. Wyraz jego oczu, gdy go zmusiłem do odstąpienia... Nie powinno się nigdy widzieć czegoś podobnego w spojrzeniu przyjaciela.
        Król w fotelu przed kominkiem mamrotał coś do siebie. Księżna Ketriken siedziała obok niego, pogrążona w smutku, u jej stóp drzemała Różyczka. Na nasz widok księżna podniosła się zdziwiona.
        - Z czym przychodzisz, Bastardzie Rycerski? - spytała cicho. Podszedłem do niej.
        - Wiele mam do powiedzenia, a czasu jak na lekarstwo. Dziś wieczór zyskaliśmy jedyną sposobność. - Nie bardzo wiedziałem, jak najlepiej wyjaśnić. - Czy pamiętasz, pani, dzień, kiedy przysięgałaś wierność księciu Szczeremu?
        - Oczywiście! - popatrzyła na mnie niczym na szaleńca.
        - Książę korzystał wtedy z pośrednictwa swojego kuzyna, księcia Dostojnego, wówczas członka kręgu Mocy. Dzięki niemu mógł być w twoich myślach, odsłonić przed tobą serce. Czy to także sobie przypominasz, pani?
        Zarumieniła się.
        - Sądziłam, że nikt inny nie wiedział, co się wówczas wydarzyło.
        - Niewielu wiedziało. - Rozejrzałem się; Brus i błazen przysłuchiwali się rozmowie z szeroko otwartymi oczyma.
        - Książę Szczery połączył się z tobą, pani, Mocą, korzystając z pośrednictwa Dostojnego. Następca tronu ma wybitny talent do władania Mocą; używając go, strzegł naszych wybrzeży. Moc to starożytna magia, talent występujący wśród członków rodu Przezornych. Książę Szczery odziedziczył go po swoim ojcu. Ja po swoim także otrzymałem jakąś część.
        - Dlaczego mówisz mi o tym wszystkim?
        - Ponieważ nie wierzę w śmierć księcia Szczerego. Król Roztropny był swego czasu obdarzony silną Mocą, tak mi powiedziano. To już przeszłość. Choroba mu ten talent odebrała. Jeśli uda nam się króla przekonać do podjęcia próby, oddam mu swoją energię. W ten sposób może zdoła sięgnąć ku księciu Szczeremu.
        - To go zabije - odezwał się trefniś głosem bez wyrazu. - Słyszałem, czego Moc żąda od człowieka. Mój król już nie może jej tego ofiarować.
        - Nie będzie musiał. Jeśli sięgniemy ku księciu Szczeremu, on zerwie więź, nim skrzywdzi ojca. Niejeden raz wycofywał się, zanim pozbawił energii mnie; nigdy nie zrobił mi krzywdy.
        - Nawet głupiec dostrzeże luki w twoim rozumowaniu. - Karzeł obciągnął mankiety eleganckiej nowej koszuli. - Choćbyś i sięgnął ku księciu Szczeremu, skąd będziemy wiedzieli, że to prawda, a nie przedstawienie?
        Już otworzyłem usta, chcąc wyrazić gniewny protest, ale błazen powstrzymał mnie gestem dłoni.
        - Oczywiście, mój drogi Bastardzie, my wszyscy ci uwierzymy, ponieważ jesteś naszym przyjacielem, któremu na sercu leży jedynie wspólne dobro. Ale mogą się przecież znaleźć inni, skłonni wątpić w twoje słowo lub bezinteresowność. - Jego sarkazm kąsał niczym jad, ale udało mi się zachować milczenie. - A jeśli nie zdołasz sięgnąć do księcia Szczerego, cóż wtedy będziemy mieli? Wyczerpanego i pozbawionego sił króla. Pogrążoną w żałobie księżnę, niepewną, czy przypadkiem nie opłakuje żywego człowieka. To najtragiczniejsza żałoba. Nie. Nic nie zyskujemy, nawet gdyby ci się udało, ponieważ nasza wiara w ciebie nie wystarczy, by zatrzymać koła machiny raz puszczonej w ruch. A wiele mamy do stracenia, jeśli ci się nie uda. Zbyt wiele.
        Wszyscy patrzyli na mnie. Nawet w ciemnych oczach Brusa dojrzałem powątpiewanie, jakby rozmyślał nad sensem uczynku, do którego sam mnie nakłonił. Ketriken zdusiła iskierkę nadziei, którą obudziłem w jej sercu. Bardzo chciałbym najpierw porozmawiać z Cierniem, ale podejrzewałem, że drugi raz nie trafi mi się podobna okazja: niełatwo było znaleźć się w królewskiej komnacie bez Osiłka i księcia Władczego. Trzeba było to zrobić zaraz albo wcale.
        Przeniosłem wzrok na jedyną osobę, która nie patrzyła na mnie.
        Monarcha beznamiętnie obserwował tańczące w kominku płomienie.
        - Król Roztropny nadal jest władcą - rzekłem spokojnie. - Pozwólmy zdecydować jemu.
        - To nie w porządku! Król nie jest w pełni sobą! - Karzeł skoczył pomiędzy nas. Stanął na palcach, ale i tak nie udało mu się zajrzeć mi prosto w oczy. - Odurzony ziołami jest posłuszny niczym koń pociągowy. Poproście go, żeby poderżnął sobie gardło, a tylko będzie czekał na nóż.
        - Nie - usłyszeliśmy drżący głos. Głuchy, bez dawnej siły. - Nie, mój błaźnie, jeszcze do tego nie doszło.
        Wstrzymaliśmy oddech, czekaliśmy bez tchu, ale król nie odezwał się więcej. Podszedłem do niego wolno. Przykucnąłem obok.
        - Królu?
        Skupił wzrok na mojej twarzy, ale tylko na chwilę. Dłuższy czas wodził po mnie błędnym spojrzeniem. W końcu zajrzał mi w oczy.
        - Wasza wysokość, czy słyszałeś, co mówiłem? Królu mój, czy wierzysz, że książę Szczery nie żyje?
        Z trudem rozchylił wargi. Ukazał się za nimi poszarzały język. Monarcha wolno wciągnął powietrze.
        - Władczy powiedział, że Szczery nie żyje. Otrzymał wieści...
        - Skąd przyszły? - zapytałem cicho.
        - Posłaniec... - ciężko pokręcił głową. Odwróciłem się do pozostałych.
        - Jeśli to był posłaniec, musiał jechać z gór. Książę Szczery był blisko Królestwa Górskiego, gdy odesłał Brusa. Nie wierzę, żeby umyślny, przebywszy tak długą drogę, nie przekazał wieści samej księżnej Ketriken.
        - Rozstawne konie - odezwał się Brus z ociąganiem. - Inaczej by tu nie dotarł tak szybko. Dla jednego człowieka na jednym koniu to zbyt wyczerpująca podróż. Jeździec musiał zmieniać konie albo przekazywać wieść następnemu na szybkim wierzchowcu. To ostatnie jest najbardziej prawdopodobne.
        - Jak szybko wiadomość może dotrzeć z gór do Koziej Twierdzy? Wiem, że książę Szczery żył, gdy opuszczał nas władca Księstwa Niedźwiedziego. Ponieważ wówczas właśnie król skorzystał z mojej pomocy, żeby pomówić z synem. Tamtej nocy, kiedy nieomal tu zemdlałem. Nie wiedziałeś wówczas, co się wydarzyło, błaźnie. - Przerwałem na chwilę. - Jestem prawie pewien, że wyczuwałem obecność księcia w czasie bitwy o Strażnicę Zatoki.
        Brus skrupulatnie liczył dni. Po chwili mimowolnie wzruszył ramionami.
        - Nadal wszystko możliwe. Jeśli książę został zabity tego samego dnia, a wiadomość wysłano natychmiast, jeśli jeźdźcy i konie byli najlepsi... wszystko możliwe. Trudne, ale możliwe.
        - Nie wierzę w śmierć księcia Szczerego. - Chciałem wlać własną nadzieję w serca pozostałych. - Nie wierzę. - Raz jeszcze zwróciłem się ku monarsze. - Królu mój? Czy wierzysz, że twój syn umarł, a ty nic nie poczułeś?
        - Rycerski... odszedł cicho. Jak słabnący szept. Powiedział tylko: “Ojcze”. I znikł na zawsze.
        Zapanowała cisza. Czekałem u królewskich stóp, czekałem na decyzję władcy. A on wolno uniósł rękę. Jakby żyła własnym życiem, pokonała niewielką odległość pomiędzy nami i spoczęła na moim ramieniu. To wszystko. Tylko nieznaczny ciężar królewskiej dłoni na moim ramieniu. Monarcha poruszył się lekko w fotelu, wciągnął powietrze...
        Zamknąłem oczy i znowu pogrążyliśmy się w czarnej rzece. Raz jeszcze spotkałem zrozpaczonego młodego człowieka uwięzionego w umierającym ciele. Razem wpadliśmy w rwący prąd świata.
        “Nikogo tu nie ma. - Roztropny był taki samotny. - Tylko my dwaj”.
        Nie potrafiłem odnaleźć samego siebie. Nie miałem tutaj ciała ani języka. To król utrzymywał mnie w pędzie i huku. Ledwie mogłem w ogóle myśleć, a co dopiero przypominać sobie okruchy wiedzy, zdobyte podczas brutalnych nauk Konsyliarza. Zupełnie jakbym duszony za gardło próbował recytować z pamięci poemat. Poddałem się. Poddałem się całkowicie. I wówczas właśnie, niczym piórko niesione lekką bryzą, niczym pyłek tańczący w promieniu słońca nadpłynął głos księcia Szczerego:
        “Być otwartym, to po prostu nie być zamkniętym”.
        Cały świat to miejsce bez przestrzeni, wszystko we wnętrzu wszystkiego. Nie wymówiłem na głos imienia ani nie wyobraziłem sobie twarzy. Po prostu był, zawsze był tutaj i znalezienie go nie wymagało żadnego wysiłku.
        “Ty żyjesz, książę!”
        “Oczywiście. Ale ty nie pożyjesz długo, jeśli będziesz tak szastał energią. Tryskasz nią na wszystkie strony. Wyreguluj siłę. Więcej precyzji”.
        Ustabilizował mnie, ukształtował na powrót we mnie samego, aż nagle rozpoznał króla.
        “Ojcze!”
        Odsunął mnie szorstko.
        “Wracaj! Zostaw go, on nie ma siły. Zabierasz mu energię, głupcze!”
        Jakbym został odepchnięty, ale mocniej. Kiedy odnalazłem siebie i otworzyłem oczy, leżałem na boku przed kominkiem. Twarz miałem niebezpiecznie blisko ognia. Przetoczyłem się z jękiem i ujrzałem króla. Walczył o oddech, jego skóra miała niebieskawy odcień. Brus, Ketriken i błazen stali wokół niego bezradni.
        - Zróbcie coś! - wydyszałem.
        - Co? - zapytał trefniś, wierząc, że ja wiem. Poszukałem w myślach.
        - Kozłek - wychrypiałem. Wzrok zaczął mi się mącić. Zamknąłem oczy i już tylko słuchałem odgłosów paniki. Wolno zaczęła do mnie docierać świadomość, co zrobiłem. Sięgnąłem Mocą.
        I posłużyłem się do tego energią mojego króla.
        “Będziesz śmiercią królów” - powiedział mi trefniś. Czy było to proroctwo, czy roztropny wniosek? Roztropny. Łzy napłynęły mi do oczu.
        Poczułem zapach wywaru z kozłka lekarskiego. Bez żadnych dodatków. Bez imbiru czy mięty. Siłą rozwarłem powieki.
        - Za gorące! - syknął karzeł.
        - Na łyżce szybko stygnie - uspokoił go Brus i wlał trochę wywaru między wargi króla. Lekarstwo spłynęło po brodzie. Brus, z wprawą nabytą przez lata pracy w stajniach i psiarni, delikatnie otworzył królowi szczęki, wlał do gardła kolejną łyżkę wywaru i zmusił do przełknięcia.
        Księżna Ketriken kucnęła obok mnie. Położyła sobie moją głowę na kolanach, przysunęła mi do ust gorący kubek. Pociągnąłem z niego łyk, nie dbając, że siorbię głośno. Ciemności zaczęły ustępować. Znowu kubek przy ustach, jeszcze jeden łyk. Mocny wywar. Prawie zdrętwiał mi język. Podniosłem wzrok na księżnę, poszukałem jej oczu. Udało mi się leciutko kiwnąć głową.
        - Żyje? - zapytała z nadzieją.
        - Tak. - Na więcej nie miałem siły.
        - Żyje! - krzyknęła radośnie.
        - Ojcze mój! - zagrzmiał książę Władczy. Stał w drzwiach, czerwony od wina i z wściekłości. Za nim dostrzegłem strażników i Różyczkę z oczyma wielkimi jak spodki. Kiedy wyszła? Przecisnęła się między mężczyznami, podbiegła do Ketriken i przylgnęła do niej, chwytając się spódnicy. Na dłuższą chwilę zamarliśmy tak w bezruchu.
        Potem książę Władczy wkroczył do komnaty. Mówił, krzyczał, zapytywał, lamentował, ale nikomu nie dał szansy się odezwać. Ketriken nadal klęczała przy mnie, gdyby nie ona, z pewnością strażnicy księcia znowu by mnie dorwali. Król siedzący w swoim fotelu, gdzieś wysoko nade mną, zaczął odzyskiwać normalny kolor twarzy, Brus wlał pomiędzy jego wargi jeszcze łyżeczkę wywaru i z ulgą dostrzegłem, że monarcha przełknął płyn.
        Księciu nie spodobał się ten widok.
        - Co mu dajesz? Przestań! Nie będzie mi byle wyrobnik od koni truł ojca!
        - Król znowu miał atak, książę - odezwał się niespodziewanie karzeł. Jego głos przebił się przez panujący w komnacie chaos. - Wywar z kozłka lekarskiego to powszechnie stosowany środek wzmacniający. Jestem pewien, że nawet Osiłek musiał o nim słyszeć.
        Książę był pijany. Nie miał pewności, czy błazen drwi z niego, czy próbuje go sobie zjednać. Obrzucił trefnisia groźnym spojrzeniem, w zamian otrzymał życzliwy uśmiech.
        - Aha - odezwał się wymijająco, nie chcąc dać się udobruchać.
        - A co z nim? - gniewnym gestem wskazał mnie.
        - Pijany. - Księżna wstała, a wówczas moja głowa opadła na podłogę z przekonującym łupnięciem. Setki błyskawic zaćmiły mi wzrok. W głosie księżnej Ketriken brzmiało najszczersze oburzenie.
        - Koniuszy, zabrać go stąd. Powinieneś był przypilnować, żeby do tego nie doszło. Liczę, że następnym razem odpowiednio wcześnie przywołasz go do rozsądku.
        - Nasz królewski koniuszy sam znany jest z zamiłowania do trunków, pani - szydził książę Władczy. - Podejrzewam, że pofolgowali sobie obaj.
        - Przytłoczyła go wiadomość o śmierci księcia Szczerego - rzekł Brus po prostu. Nie skłamał, przedstawił wyjaśnienie, ale nie przepraszał.
        Chwycił mnie za koszulę pod szyją, poderwał z podłogi. Nie musiałem udawać, że z ledwością stoję na własnych nogach. Zarzucił sobie moje ramię na szyję. Kątem oka dojrzałem jeszcze, jak błazen spiesznie wlewa w usta króla następną łyżkę wywaru. Modliłem się, żeby mu nikt nie przeszkodził. Gdy Brus bezceremonialnie wyprowadzał mnie z komnaty, słyszałem, jak księżna Ketriken beszta księcia Władczego, że opuścił gości. Przyrzekła razem z trefnisiem zadbać o króla i odprowadzić go do łoża. Idąc w górę do swojej komnaty, słyszałem, jak książę i jego wartownicy schodzą na dół. Najmłodszy królewski syn cały czas mamrotał coś do siebie, a od czasu do czasu deklarował głośno, że nie jest taki głupi i potrafi rozpoznać spisek. Przestraszyły mnie jego słowa, choć z pewnością nie miał pojęcia, co zaszło w królewskiej komnacie.
        Ledwie zdołałem otworzyć własne drzwi. Brus wszedł ze mną do środka.
        - Gdybym miał psa chorującego tak często jak ty, chybabym go dobił - zauważył uprzejmie. - Potrzebujesz jeszcze wywaru?
        - Pewnie by mi nie zaszkodził. Ale słabszy. Masz może trochę imbiru albo mięty? Albo owoców dzikiej róży?
        Brus ułożył drwa w kominku i szturchał żałosne resztki żaru, aż zrodził się z nich ogień. Nalał wody do kociołka, zawiesił nad płomieniami. Wsypał zioła do czajniczka, znalazł kubek, przetarł go z kurzu. Kiedy już wszystko przygotował, rozejrzał się po mojej komnacie.
        - Jak możesz tak żyć? - zapytał z ledwie skrywaną odrazą.
        - O co ci chodzi?
        - Gołe cztery ściany. Widywałem zimowe koszary, w których było przytulniej niż tutaj. Jakbyś nie zamierzał spędzić tu więcej niż jedną, najwyżej dwie noce.
        Wzruszyłem ramionami.
        - Nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Na jakiś czas zapadła cisza.
        - A powinieneś - rzekł wreszcie Brus. - Powinieneś też zastanowić się nad tym, jak często jesteś ranny albo chory.
        - Na to, co się stało dzisiaj, nie można było nic poradzić.
        - Wiedziałeś, że zapłacisz zdrowiem, a mimo to zaryzykowałeś.
        - Musiałem.
        Brus nalał wrzącej wody do czajnika.
        - Musiałeś? Odniosłem wrażenie, że karzeł z wyjątkowym zacięciem protestował przeciwko twoim zamysłom. A jednak postawiłeś na swoim.
        - I...?
        - Wiem trochę na temat Mocy - rzekł Brus spokojnie. - Służyłem księciu Rycerskiemu. Nie zdarzało się to często i nie wyglądałem po tym tak fatalnie jak ty... no, może raz albo dwa. Czułem to podekscytowanie, czułem... - nieporadnie szukał właściwych słów. - Czułem doskonałość. - Westchnął głęboko. - Jedność z całym światem. Książę Rycerski opowiadał mi o tym kiedyś. Mówił, że człowiek może się od tego uzależnić. Że zaczyna szukać pretekstu do używania Mocy i w końcu zostaje przez nią wchłonięty. - Zamilkł na chwilę. - To trochę podobne do gorączki walki. Uczucie, że można być siłą bardziej potężną niż samo życie.
        - Ponieważ sam nie potrafię władać Mocą, nie stanowi ona dla mnie zagrożenia.
        - Bardzo często zgadzasz się usługiwać tym, którzy to potrafią. Równie ochoczo szukasz niebezpiecznych sytuacji, które dają ten sam rodzaj podniety. Chętnie rzucasz się w wir walki. Czy to samo czujesz, kiedy używasz Mocy?
        Nigdy nie rozważałem tych dwóch zjawisk w takim świetle. Poczułem coś na kształt strachu.
        - Jestem człowiekiem króla. A przy tym... czy nie ty byłeś inicjatorem wydarzeń dzisiejszego wieczoru?
        - Rzeczywiście. Ale ja dałbym się przekonać błaznowi. Ty byłeś zdeterminowany. Nie przywiązywałeś żadnej wagi do tego, co tobie się w związku z tym stanie. Powinieneś bardziej na siebie uważać.
        - Wiem, co robię - odezwałem się trochę zbyt ostro.
        Brus nie odpowiedział. Nalał wywaru do kubka, a jego spojrzenie mówiło: dobrze wiesz, o co mi chodzi. Wziąłem naczynie z jego rąk, zapatrzyłem się w płomienie. Usiadł na skrzyni.
        - Książę Szczery żyje - powiedziałem cicho.
        - Słyszałem to z ust księżnej Ketriken. Nigdy nie wierzyłem w jego śmierć - przyznał bardzo spokojnie. I równie spokojnie dodał: - Nie mamy żadnego dowodu.
        - Dowodu? Rozmawiałem z nim. Król z nim rozmawiał. Czy to mało?
        - Dla mnie aż nadto. Ale dla innych...
        - Kiedy król wydobrzeje, poświadczy moje słowa. Książę Szczery żyje.
        - Wątpię, by to powstrzymało księcia Władczego przed proklamowaniem siebie następcą tronu. Datę ceremonii wyznaczono na przyszły tydzień. Moim zdaniem zrobiłby to dzisiaj, tyle że prawo wymaga obecności wszystkich książąt.
        Nagle ściany zakołysały mi się przed oczyma. To kozłek lekarski walczył z moim wyczerpaniem, a może po prostu poddałem się nieubłaganemu wirowi wydarzeń. Zupełnie jakbym skoczył przed wóz, chcąc go zatrzymać, a znalazł się pod kołami. Błazen miał rację. Moje dzisiejsze wyczyny nie na wiele się zdały. Tylko księżnej Ketriken ofiarowałem spokój serca. Czarna rozpacz zalała mnie wielką falą. Odstawiłem pusty kubek. Królestwo Sześciu Księstw się rozpadało. Prawy następca tronu, książę Szczery, zastanie po powrocie ledwie szczątki tego, co zostawił wyjeżdżając: podzielone państwo, spustoszone wybrzeże, splądrowany zamek. Może gdybym umiał uwierzyć w Najstarszych, żywiłbym nadzieję, że wszystko dobrze się skończy. Było inaczej. Potrafiłem tylko smakować własną klęskę.
        Brus popatrzył na mnie dziwnie.
        - Idź do łóżka. Fatalny nastrój to niekiedy skutek działania kozłka lekarskiego. Tak słyszałem.
        Pokiwałem wolno głową. Czy była to rzeczywista przyczyna częstych złych nastrojów księcia Szczerego?
        - Postaraj się wypocząć - dodał Brus. - Rano wszystko może wyglądać znacznie lepiej. - Zaśmiał się krótko. - A może nie. Ale jeśli wypoczniesz, będziesz miał siłę stawić czoło kłopotom. - Spoważniał. - Była u mnie Sikorka.
        - Nic jej nie jest?
        - Przyniosła mi świece, których nie potrzebowałem - ciągnął, jakbym się w ogóle nie odezwał. - Może szukała pretekstu, żeby ze mną porozmawiać...
        - I co powiedziała? - Wstałem z krzesła.
        - Niewiele. Zawsze zachowuje się przy mnie bardzo powściągliwie. Ja jestem bardziej bezpośredni. Powiedziałem jej, że za nią tęsknisz.
        - A ona?
        - Nie powiedziała nic. - Wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Ale rumieni się bardzo ładnie. - Westchnął, spoważniał nagle. - Równie bezpośrednio zapytałem, czy zdarzyło się jeszcze, że ktoś dał jej powody do strachu. Skuliła się, schowała głowę w ramiona, zupełnie jakbym to ja ją straszył. Podziękowała mi uprzejmie za troskę i oznajmiła, że potrafi zadbać o siebie. - Zamilkł. - Czy poprosi o pomoc, jeśli będzie jej potrzebowała? - zapytał ciszej.
        - Nie wiem. Jest odważna. Potrafi walczyć o swoje. Nie odwraca się do zagrożenia plecami. Ja zupełnie odwrotnie - krążę i próbuję uderzyć znienacka. Niekiedy czuję się przy niej ostatnim tchórzem.
        Brus wstał, rozprostował ramiona, aż zatrzeszczało w stawach.
        - Nie jesteś tchórzem, Bastardzie. Tutaj mogę za ciebie ręczyć. Może po prostu lepiej niż ona pojmujesz zawiłości życia. Chciałbym, żebyś był o nią spokojny, ale niewiele mogę pomóc. Będę jej pilnował. Na tyle, na ile ona sama mi pozwoli. - Rzucił na mnie spojrzenie z ukosa. - Pomocnik zapytał mnie dzisiaj, kim jest ta śliczna dama, która zagląda do mnie tak często.
        - Co mu powiedziałeś?
        - Nic. Tylko na niego popatrzyłem.
        Znałem to spojrzenie. Pomocnik nie będzie więcej pytał.
        Po wyjściu Brusa próbowałem zasnąć. Nie mogłem. Leżałem bez ruchu, przekonując siebie, że przynajmniej moje ciało nabierze nieco sił, nawet jeśli mózg nie miał zaznać wytchnienia. Człowiek lepszy niż ja rozmyślałby zapewne o stanie króla. Moje myśli dryfowały do osamotnionej Sikorki. Kiedy już nie mogłem ich znieść, wstałem i ruszyłem powłóczyć się po zamku.
        Z sali biesiadnej ciągle jeszcze dobiegały odgłosy zamierającej biesiady. Korytarz był pusty. Odważyłem się cicho ruszyć ku schodom. Powiedziałem sobie, że tylko zapukam do drzwi, może wejdę na kilka chwil, sprawdzę, czy wszystko u niej w porządku. Nic więcej. Zajrzę na chwilę...
        “Ktoś cię tropi”. - Po interwencji Brusa głos Ślepuna był w mojej głowie najcichszym szeptem.
        Nie zatrzymałem się. Gdybym to uczynił, ostrzegłbym śledzącego, że coś podejrzewam. Podrapałem się w ramię, wykorzystując ten gest jako pretekst do odwrócenia głowy. Za sobą nie dostrzegłem nikogo.
        “Wąchaj”.
        Krótki wydech, długi wdech. Wyraźny zapach. Pot i czosnek. Delikatnie sięgnąłem Mocą. Tam, na drugim końcu korytarza. Ukryty w niszy drzwi. Stanowczy. Mroczny, smukły Stanowczy, z wiecznie przymkniętymi oczyma. Członek kręgu Mocy odwołany z Księstwa Niedźwiedziego. Bardzo ostrożnie dotknąłem tarczy Mocy, która skrywała go przede mną. Wyczułem najdelikatniejszy powiew sugestii pewności siebie. Miałem bez obaw czynić wszystko, co chciałem. Dobry podstęp. I przesłany z wielkim artyzmem; tak delikatnie nie zrobiłby tego ani Prawy, ani nawet Pogodna.
        Stanowczy był o wiele groźniejszy od nich.
        Doszedłem do podestu, wziąłem kilka świec i wróciłem do własnej komnaty, jakbym tylko po to wyszedł.
        Kiedy zamknąłem za sobą drzwi, w ustach miałem zupełnie sucho. Zmusiłem się do sprawdzenia murów chroniących mój umysł. Nie przedarł się do środka, tyle mogłem stwierdzić. Co za tym idzie, nie znał moich myśli. Próbował na mnie wpłynąć, żeby ułatwić sobie zadanie. Gdyby nie Ślepun, poszedłby za mną prosto pod drzwi Sikorki. Próbowałem sobie przypomnieć wszystkie swoje działania ód czasu powrotu Stanowczego do Koziej Twierdzy. Nie uważałem go za wroga, gdyż nie obnosił się z nienawiścią do mnie w taki sposób, jak robili to Pogodna i Prawy. Zawsze był spokojny, nie rzucał się w oczy. Wyrósł na niepozornego młodzieńca, niewartego uwagi.
        Jakim byłem głupcem!
        “Chyba nie tropił cię wcześniej. Chociaż pewności nie mam”.
        “Ślepunie, bracie mój, jak mam ci się odwdzięczyć?”
        “Nie daj się zabić. - Chwila milczenia. - I przynieś ciasteczko”.
        “Przyniosę” - przyrzekłem żarliwie.
        Ogień na kominku dawno przygasł, a ja ciągle nie spałem. Poczułem chłód ciągnący z otwartego przejścia do Ciernia. Prawie z ulgą podniosłem się i poszedłem na górę.
        Czekał mnie niecierpliwie, długimi krokami przemierzał komnatę. Dopadł mnie natychmiast, gdy tylko pojawiłem się w progu.
        - Skrytobójca jest narzędziem - wysyczał. - Jak to możliwe, że nie udało mi się wpoić ci tej zasady? Jesteśmy narzędziami. Nie robimy nic z własnej woli.
        Stałem nieruchomy, wstrząśnięty gniewnym tonem.
        - Nikogo nie zabiłem! - rzekłem oburzony.
        - Ciii... Mów cicho. Na twoim miejscu nie byłbym taki pewien. Ileż to razy wykonywałem zadanie, choć przecież nie ja wbijałem nóż, tylko dawałem komuś wystarczający powód i okazję, by uczynił to za mnie?
        Wolałem się nie odzywać.
        Westchnął ciężko. Opuścił go gniew, a wraz z nim energia.
        - Czasami można ocalić jedynie dzieło - rzekł łagodniej. - Czasami trzeba się dla niego poświęcić. Nie my wprawiamy koła w ruch, chłopcze. Twoje uczynki dzisiejszego wieczoru były nieprzemyślane.
        - Mówił mi to błazen i mówił Brus. Ale księżna Ketriken jest pewnie odmiennego zdania.
        - Ketriken i jej dziecko jakoś by przeżyli tę żałobę. Podobnie Roztropny. Bo czym mogliby mu zagrozić? Kobieta z dalekiego kraju, wdowa po zmarłym następcy tronu, matka dziecka, które jeszcze nawet się nie narodziło i które przez lata nie będzie zdolne do sprawowania władzy. Roztropnego Władczy uważał za bezwolnego starca, użytecznego w roli marionetki, nieszkodliwego. Nie miał powodu się ich pozbywać. Dobrze, zgadzam się, że Ketriken nie była zupełnie bezpieczna, ale nie stała też Władczemu na przeszkodzie. A teraz, owszem.
        - Nie powiedziała mu, czego się dowiedzieliśmy - rzekłem niechętnie.
        - Nie musiała. Będzie to widać w jej zachowaniu, w jej woli przeciwstawienia się najmłodszemu księciu. On zepchnął ją do roli wdowy po następcy tronu, ty przywróciłeś jej miejsce przyszłej królowej. Ale najbardziej martwię się o Roztropnego. To on trzyma w ręku klucz, to on może powiedzieć, nawet szeptem: “Szczery żyje, Władczy nie ma prawa zostać następcą tronu”. To jego Władczy musi się bać.
        - Cierń, ja widziałem króla. Widziałem, jaki jest naprawdę. Nie sądzę, żeby zdradził, co wie. W tym bezwładnym ciele, pod warstwą paraliżujących ziół i strasznego bólu, nadal żyje człowiek roztropny.
        - Możliwe. Tyle że jest zagrzebany głęboko. A otumanienie lekami i ból, w szczególności ból doprowadzi nawet bystrego człowieka do nierozważnych uczynków. Człowiek umierający od ran skoczy na konia i przypuści ostatnią szarżę. Ból sprawia, że człowiek lekkomyślnie podejmuje ryzyko, a jego uczynków nie sposób przewidzieć.
        W słowach Ciernia było aż nazbyt wiele prawdy.
        - Nie możesz poradzić królowi, by nie zdradzał młodszemu księciu wieści, iż następca tronu żyje?
        - Może będę miał okazję spróbować. Osiłek ciągle wchodzi mi w drogę. Z początku nie było tak źle: był uległy, użyteczny, łatwo było nim powodować. Nigdy nie wiedział, że to ja wybierałem zioła, które sprzedawali mu kolejni kupcy. Nie podejrzewał mojego istnienia. A teraz przypiął się do króla jak pijawka. Nawet błazen nie potrafi go usunąć na dłużej. Rzadko udaje mi się spędzić z Roztropnym kilka minut i mogę mówić o wielkim szczęściu, jeśli mój brat jest wówczas choć przez chwilę przytomny.
        Pochyliłem głowę zawstydzony.
        - Przepraszam - rzekłem cicho. - Czasami zapominam, że jest dla ciebie kimś więcej niż królem.
        - Właściwie nigdy nie byliśmy szczególnie zżyci, ale razem się zestarzeliśmy. Trudno o ściślejszą więź. Mamy wspólne tematy, możemy dzielić się wspomnieniami minionego czasu. Tobie mogę co najwyżej opowiedzieć, jak było kiedyś, a to już nie to samo.
        Pomyślałem o dwójce dzieci biegającej po plażach Koziej Twierdzy, zbierającej małże, jedzącej je na surowo. Sikorka i ja. Znałem tęsknotę za przeszłością i poczucie osamotnienia, gdy nie można pomówić z jedyną osobą, która ją pamięta. Pokiwałem głową ze zrozumieniem.
        - Dzisiaj rozważymy drogi ocalenia - oznajmił Cierń. - Jedno musisz mi przyrzec. Nie zrobisz bez uzgodnienia ze mną nic, co może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje. Zgoda?
        Spuściłem wzrok.
        - Chcę powiedzieć: zgoda. Chcę na to przystać, ale ostatnio nawet najdrobniejsze moje uczynki zdają się niewyobrażalnie brzemienne w skutki, zupełnie jakbym za każdym razem poruszał kamyk, budzący w górach lawinę. Zdarzenia się piętrzą, aż nagle muszę szybko podjąć decyzję, nie mając możliwości z kimkolwiek jej przedyskutować. Dlatego nie mogę ci przyrzec uzgadniania z tobą każdego ruchu, ale dam słowo, że będę próbował. Czy to wystarczy?
        - Katalizator - mruknął Cierń.
        - Błazen też mnie tak nazywa - poskarżyłem się. Cierń znieruchomiał w pół gestu.
        - Naprawdę?
        - Słyszę od niego to słowo przy każdej okazji. - Podszedłem do kominka, usiadłem przy ogniu. Zrobiło mi się przyjemnie ciepło. - Brus twierdzi, że zbyt duża dawka kozłka lekarskiego powoduje po jakimś czasie ponury nastrój.
        - Tak się czujesz?
        - Tak. Tylko nie wiem, czy to kozłek, czy rzeczywistość. Książę Szczery często wydawał się przygnębiony, a regularnie używał tego lekarstwa. Choć i w jego wypadku mogła to być reakcja na rzeczywistość.
        - Może nigdy się nie dowiemy.
        - Wysławiasz się dzisiaj wyjątkowo swobodnie. Wymieniasz imiona, nazywasz motywy...
        - Wszyscy weselą się w sali biesiadnej. Książę Władczy jest pewien, że upolował zwierzynę. Rozpuścił straże, szpiedzy korzystają z wolności tej nocy. - Obrzucił mnie kwaśnym spojrzeniem. - Jestem pewien, że wkrótce się to zmieni.
        - Sądzisz więc, że nasza rozmowa może zostać podsłuchana.
        - Z każdego miejsca, w które ja mogę zajrzeć, sam także mogę być podglądany. Z równym prawdopodobieństwem. Człowiek, który zdaje się tylko na los, nie dożywa mojego wieku.
        Nagle jedno stare wspomnienie nabrało sensu.
        - Powiedziałeś mi kiedyś, że w Ogrodzie Królowej jesteś ślepy.
        - Rzeczywiście.
        - Więc nie wiedziałeś...
        - Nie wiedziałem, co z tobą robił Konsyliarz, kiedy się to działo. Znałem plotki, większość z nich nie zasługiwała na wiarę, a wszystkie docierały do mnie dawno po fakcie, ale tej nocy, kiedy cię pobił i zostawił na śmierć... Nie. - Popatrzył na mnie dziwnie. - Wierzyłeś, że wiedząc o czymś takim, nic bym nie zrobił?
        - Przyrzekłeś się nie wtrącać w moje nauki - rzekłem sztywno. Cierń usiadł w swoim ulubionym fotelu.
        - Ty chyba nigdy nikomu nie zaufasz do końca. Ani nie uwierzysz, że ktoś troszczy się o ciebie.
        Nie znalazłem odpowiedzi. Najpierw Brus, a teraz Cierń zmuszali mnie do spojrzenia na siebie z niewygodnego punktu widzenia.
        - Ach tak... - Cierń postanowił wrócić do przerwanego wątku. - Jak już zacząłem mówić wcześniej, ocalenie.
        - Co mam robić? Sapnął zniecierpliwiony.
        - Nic. - Ale...
        - Absolutnie nic. Pamiętaj o tym przez cały czas. Następca tronu książę Szczery zmarł. Naucz się żyć tym przekonaniem. Uwierz, że Władczy ma prawo zająć jego miejsce, uwierz, że ma prawo robić wszystko, co zrobi. Ułagodź go, nie daj mu powodu do strachu. Musi uwierzyć, że wygrał.
        Zamyśliłem się na dłuższą chwilę. Potem wstałem i wydobyłem nóż zza pasa.
        - Co robisz? - zdziwił się Cierń.
        - To, czego książę Władczy by się po mnie spodziewał, gdybym rzeczywiście uwierzył w śmierć następcy tronu. - Sięgnąłem do rzemienia, ściągającego włosy w kucyk.
        - Mam nożyczki. - Cierń po chwili stanął za mną. - Na jaką długość?
        Zastanowiłem się.
        - Nosiłbym po nim żałobę jak po panującym władcy.
        - I tak chcesz obciąć?
        - Tego by się po mnie spodziewał książę Władczy.
        - Tak, chyba rzeczywiście. - Jednym ciachnięciem Cierń uciął mi kucyk tuż przed rzemieniem.
        Dziwnie się czułem z włosami spadającymi na twarz. Jakbym znowu był paziem. Przeciągnąłem po nich dłonią. Rzeczywiście, były krótkie.
        - Co ty będziesz robił? - zapytałem Ciernia.
        - Spróbuję znaleźć bezpieczne miejsce dla Ketriken i dla króla. Trzeba przygotować ich ucieczkę. Muszą zniknąć niczym cienie rozproszone jasnym światłem.
        - Jesteś pewien, że to konieczne?
        - Co innego pozostaje? Są teraz jedynie zakładnikami. Kompletnie bezsilni. Księstwa śródlądowe opowiedziały się za Władczym, księstwa nadbrzeżne straciły wiarę w króla Roztropnego. Ketriken sama się określiła jako ich sprzymierzeniec. Muszę pociągać za sznurki, które wetknęła mi w ręce, i robić, co leży w mojej mocy. Przynajmniej możemy dopilnować, żeby znaleźli się w bezpiecznym miejscu i nie byli wykorzystywani jako zakładnicy, kiedy Szczery wróci upomnieć się o koronę.
        - Jeśli wróci - poprawiłem go ponuro.
        - Kiedy wróci. A z nim Najstarsi. - Cierń popatrzył na mnie krzywo. - Spróbuj uwierzyć, chłopcze. Zrób to dla mnie.
        Czas spędzony na naukach u Konsyliarza był bez wątpienia najgorszym okresem mojego życia w Koziej Twierdzy, ale tydzień, jaki nastąpił po tej nocy u Ciernia, bardzo mi tamten okres przypominał. Gdziekolwiek się ruszyłem, napotykałem oznaki, że runęły fundamenty mojego dotychczasowego życia. Nic już nie miało być takie jak dotychczas.
        Napływali ciągle nowi mieszkańcy księstw śródlądowych, którzy chcieli być świadkami uroczystości objęcia przez księcia Władczego funkcji następcy tronu. Gdyby zamkowe stajnie tak nie opustoszały, Brus i Pomocnik nie nadążaliby z robotą. Można było odnieść wrażenie, że przybysze z głębi lądu są wszędzie: wysocy smukli mężczyźni z Księstwa Trzody i mocniej zbudowani z Księstwa Rolnego. Tworzyli oczywisty kontrast z ponurymi żołnierzami Koziej Twierdzy, o włosach krótko obciętych na znak żałoby. Starcia między gospodarzami a gośćmi bywały teraz częste. Niezadowolenie ludu przyjęło formę gorzkich żartów porównujących inwazję śródlądowców do najazdów Zawyspiarzy.
        A jednocześnie z napływem ludzi odpływały wszelkie dobra. Komnaty Koziej Twierdzy były bezlitośnie łupione. Gobeliny i dywany, meble i narzędzia - wywożono z twierdzy wszystko, ładowano na barki i transportowano w górę rzeki, do Kupieckiego Brodu, zawsze “dla bezpieczeństwa” lub “dla wygody króla”. Mistrzyni Pokojów przechodziła samą siebie, próbując godnie podjąć tak wielu gości, gdy brakło jej połowy normalnego wyposażenia zamku. Książę Władczy wywoził, co mógł.
        Nie szczędził wydatków, by ceremonia ogłoszenia go następcą tronu odbyła się z wielką pompą. Naprawdę nie wiem, dlaczego w ogóle mu zależało na tronie królestwa. Dla mnie było zupełnie jasne, że zamierzał cztery z sześciu księstw pozostawić własnemu losowi. Pamiętałem jednak słowa błazna, który rzekł mi przecież niegdyś, iż nie ma najmniejszego sensu próbować mierzyć księcia Władczego własną miarą. Może starania, by władcy księstw nadbrzeżnych przybyli patrzeć, jak książę Władczy nakłada koronę księcia Szczerego, były niezrozumiałą dla mnie formą zemsty. Najmłodszy królewski syn nie przywiązywał żadnej wagi do tego, że nie powinni przybywać do stolicy w czasie, gdy wybrzeża narażone były na atak Zawyspiarzy. Władcy księstw nadbrzeżnych ściągali wolno i niechętnie. Wstrząsnął nimi widok splądrowanego zamku. Wieści o planach przeprowadzki do Kupieckiego Brodu docierały do nich wyłącznie w formie plotek.
        Na długo przed przybyciem trzech książąt z księstw nadbrzeżnych do stolicy moje życie przerodziło się w gehennę. Pogodna i Prawy prześladowali mnie bez litości. Często byłem świadom, że śledzą mnie fizycznie, ale równie często czułem na krawędziach świadomości ich podstępne sięganie Mocą. Czatowali na każdą zgubioną myśl, na przypadkowe zagapienie, na chwilę bezbronności. Samo to już było trudne do zniesienia, a na dodatek wiedziałem, że ci dwoje są jedynie przykrywką, zasłoną dymną utworzoną, by odwrócić moją uwagę od znacznie subtelniejszego śledztwa, prowadzonego przez Stanowczego. Tak więc umacniałem mury chroniące moje myśli, wiedząc dobrze, że w ten sposób blokuję się najprawdopodobniej także przed księciem Szczerym. Może taki właśnie był rzeczywisty cel moich prześladowców, ale nikomu nie śmiałem wyjawić tego przypuszczenia. Bez przerwy oglądałem się za siebie, korzystałem z każdego zmysłu, swojego i Ślepuna. Poprzysiągłem sobie być ostrożniejszy i postawiłem przed sobą zadanie odkrycia, czym się zajmują pozostali członkowie kręgu Mocy. Mocarny przebywał w Kupieckim Brodzie, pozornie uczestnicząc w przygotowaniach do przybycia króla. Nie wiedziałem, co się działo z Bystrym, a nie miałem kogo dyskretnie o niego zapytać. Jedno było pewne - nie pełnił służby na pokładzie “Wytrwałej”. Martwiłem się. I szalałem z niepokoju, bo już nie zauważyłem, żeby Stanowczy śledził moje kroki. Czy zorientował się, że wiedziałem, iż mnie śledził? Czy też nie potrafiłem go wykryć? Zacząłem żyć w głębokim przeświadczeniu, że każdy mój ruch jest uważnie obserwowany.
        Ze stajni zniknęły nie tylko konie. Pewnego ranka Brus powiedział mi, że wyjechał Pomocnik. Nie dano mu się nawet pożegnać.
        - Zabrali wczoraj ostatnie konie warte zachodu. Najlepsze wywieźli już dawno, ale i te były dobre. Wszystkie zabrali do Kupieckiego Brodu. Pomocnik usłyszał tylko, że też ma się zbierać. Przyszedł do mnie, chciał protestować, ale powiedziałem mu, żeby jechał. Przynajmniej konie będą miały dobrą opiekę w nowym miejscu, a tutaj i tak już nic nie zostało. Nie miał czym zawiadywać królewski koniuszy.
        Szedłem za Brusem trasą dawnego porannego obchodu. W sokołami zostały tylko ptaki stare albo chore. W psiarni zamiast wrzawy słychać było rzadkie poszczekiwanie i sporadyczne skowyty. Wśród koni zostały tylko niezdrowe oraz klacze tuż przed wyźrebieniem. Kiedy podszedłem do pustego boksu Sadzy, serce zamarło mi w piersi. Nie mogłem wydobyć z siebie słowa. Oparłem się o żłób, ukryłem twarz w dłoniach. Brus położył mi rękę na ramieniu. Kiedy podniosłem wzrok, uśmiechnął się dziwnie. Pokręcił ostrzyżoną głową.
        - Przyszli wczoraj po Sadzę i Fircyka. Powiedziałem im, że kompletnie zgłupieli, bo wywieźli tę parę w zeszłym tygodniu. I rzeczywiście byli głupcami, ponieważ mi uwierzyli. Siodło, niestety, zabrali.
        - Gdzie ukryłeś konie? - spytałem, kiedy udało mi się wyjść ze zdumienia.
        - Nic ci nie powiem - rzekł Brus ponuro. - Wystarczy, jeśli jednego z nas powieszą jako koniokrada.
        Przed wieczorem złożyłem wizytę księżnej Cierpliwej. Między pukaniem a otwarciem drzwi nastąpiła dziwna pauza, która dała mi do myślenia. W komnacie panował nieporządek znacznie większy niż zwykle, Lamówka bez przekonania próbowała wprowadzić jakiś ład. Znacznie więcej rzeczy niż zazwyczaj leżało na podłodze.
        - Nowe upodobanie? - zaryzykowałem, siląc się na lekkość tonu.
        Lamówka obrzuciła mnie ponurym spojrzeniem.
        - Dzisiaj rano zabrali stół. I moje łóżko. Podobno dla gości. Właściwie nie powinnam się dziwić, przecież wiem, ile mebli wysłali w górę rzeki. Tylko jakoś nie potrafię uwierzyć, że zobaczymy stół i łóżko z powrotem.
        - Może zastaniecie je w Kupieckim Brodzie - zasugerowałem jak ostatni głupiec. Tak naprawdę do tej pory nie docierało do mnie, na ile pozwalał sobie książę Władczy.
        Lamówka odezwała się dopiero po chwili ciszy.
        - Będą więc czekały bardzo długo, Bastardzie Rycerski. Nie znajdziemy się pomiędzy tymi, którzy pojadą do Kupieckiego Brodu.
        - Nie. Znajdziemy się pomiędzy tymi dziwakami, którzy zostają tutaj, razem z resztkami mebli. - Księżna Cierpliwa nagle ukazała się w progu komnaty. Oczy miała zaczerwienione, a policzki blade. Nagle zrozumiałem, że ukryła się słysząc moje pukanie, gdyż musiała otrzeć łzy.
        - Powinnaś, pani, wrócić do Białego Gaju. - Mój mózg pracował na najwyższych obrotach. Poprzednio przyjąłem, że książę Władczy przeprowadza cały dwór do Kupieckiego Brodu. Teraz zacząłem się zastanawiać, kto jeszcze miał zostać porzucony w Koziej Twierdzy. Na pierwszym miejscu listy umieściłem siebie. Dodałem Brusa i Ciernia. Błazen? Może dlatego ostatnio podlizywał się księciu Władczemu, żeby mu pozwolono jechać z królem do Kupieckiego Brodu.
        Dziwne, ale wcale mi nie przyszło do głowy, że król Roztropny zostanie wywieziony daleko od Ciernia, a księżna Ketriken - ode mnie.
        Książę Władczy ponowił rozkazy zatrzymujące mnie w zamku. Nie sprzeciwiałem się - nie chciałem niepokoić księżnej Ketriken, a poza tym przyrzekłem przecież Cierniowi, że nie będę działał na własną rękę.
        - Nie mogę wrócić do Białego Gaju - powiedziała księżna Cierpliwa. - Rządzi tam Dostojny, królewski siostrzeniec. Ten, który był głową kręgu Mocy Konsyliarza, zanim zdarzył mu się wypadek. Nie lubi mnie, a ja nie mam prawa się tam wpraszać. Nie. Zostaniemy tutaj. Zaoferowałem jedyną pociechę, jaką zdołałem wymyślić.
        - Ja ciągle jeszcze mam łóżko. Można by je tu przynieść. Brus mi pomoże.
        Lamówka pokręciła głową.
        - Naszykowałam sobie siennik, będzie mi wygodnie. Może chociaż tobie nie ośmielą się zabrać łóżka. Jeśli je tu zniesiesz, na pewno zaraz zniknie.
        - Czy król Roztropny nie interesuje się wydarzeniami w twierdzy? - zapytała mnie smutno księżna Cierpliwa.
        - Nie wiem. Ostatnio nikt nie ma do niego dostępu. Książę Władczy twierdzi, że monarcha jest zbyt chory, by kogokolwiek przyjmować.
        - Myślałam, że tylko mnie nie chciał widzieć. Ach, tak. Biedaczysko. Stracić dwóch synów i widzieć królestwo w takim stanie... Powiedz mi, jak się czuje księżna Ketriken? Nie miałam okazji z nią rozmawiać.
        - Kiedy ostatnio ją widziałem, czuła się nie najgorzej. Oczywiście, pogrążona w żałobie po śmierci męża, ale...
        - Więc nie ucierpiała od upadku. Obawiałam się poronienia. - Księżna Cierpliwa zapatrzyła się w nagą ścianę, gdzie niedawno wisiał gobelin. - Szczerze mówiąc, nie miałam odwagi do niej pójść. Zbyt dobrze znam ból utraty dziecka, nim ukołysze się je w ramionach.
        - Upadek? - nic nie rozumiałem.
        - Nie słyszałeś? Na tych strasznych stopniach z Ogrodu Królowej. Rozeszła się wieść, że zabrano stamtąd jakieś rzeźby, więc księżna poszła sprawdzić i upadła na tych kamiennych stopniach. Przewróciła się na plecy.
        Nie mogłem się już skupić na rozmowie. W większej części dotyczyła ona spustoszeń w bibliotece - tego tematu także wolałem nie poruszać. Najprędzej jak mogłem, nie będąc niegrzecznym, pożegnałem księżnę i Lamówkę, zostawiając wątłą obietnicę, że przyniosę wiadomość o wdowie po następcy tronu.
        Spod drzwi przyszłej królowej zostałem zawrócony. Kilka dam dworu równocześnie powiedziało mi, żebym się nie martwił i nie niepokoił, ich pani ma się dobrze, tylko potrzebuje odpoczynku, och, ależ to było straszne... Zniosłem te wzdychania na tyle długo, by się dowiedzieć, że nie straciła dziecka, i uciekłem.
        Nie wróciłem jednak do księżnej Cierpliwej. Jeszcze nie. Na razie wolno wspiąłem się na wieżę, do Ogrodu Królowej. Miałem ze sobą lampę i szedłem bardzo ostrożnie. Na szczycie potwierdziły się moje obawy. Mniejsze i bardziej wartościowe rzeźby zniknęły. Większe uratował jedynie ciężar, tego byłem pewien. Ogród stracił kruchą równowagę stworzoną przez księżnę Ketriken, bardziej rzucało się w oczy spustoszenie uczynione przez zimę. Ruszyłem na dół. Równie wolno jak w górę. Tak samo ostrożnie. To, czego szukałem, znalazłem na dziewiątym stopniu. Omal nie spadłem, ale złapałem równowagę, a potem kucnąłem, by z bliska obejrzeć stopień. Tłuszcz zmieszano z sadzą, żeby się zbytnio nie świecił i nie zwracał uwagi na poczerniałych ze starości schodach. Został nałożony dokładnie w miejscu, gdzie najnaturalniej na świecie stąpała noga, zwłaszcza jeśli ktoś zbiegał po schodach niesiony wzburzeniem. Wystarczająco blisko szczytu wieży, by można było obarczyć winą za upadek stajały śnieg albo błoto zaniesione z ogrodu na podeszwie. Przeciągnąłem palcem po czarnym śladzie na stopniu, powąchałem.
        - Całkiem dobra słonina - zauważył trefniś. Podskoczyłem tak, że omal nie runąłem ze schodów. Zakręciłem ramionami młynka, ledwie odzyskałem równowagę.
        - Piękne akrobacje - zauważył błazen. - Jak sądzisz, mógłbyś mnie tego nauczyć?
        - To nie jest śmieszne. Ostatnio byłem śledzony, nerwy mam napięte do granic wytrzymałości. - Zerknąłem w dół, w ciemności zalegające schody. Jeśli karzeł podszedł mnie niepostrzeżenie, czy mógł to zrobić także Stanowczy? - Jak zdrowie króla? - zapytałem cicho. Po zamachu na księżnę Ketriken przestałem wierzyć w bezpieczeństwo króla Roztropnego.
        - Ty mi powiedz. - Trefniś wystąpił spomiędzy cieni. Jego strojne szaty zniknęły, zastąpione starym pstrym strojem w czerwono-niebieską kratę. Doskonale pasował do nowych sińców na twarzy. Karzeł miał rozcięty prawy policzek. Jednym ramieniem przyciskał drugie do piersi. Podejrzewałem wybicie ze stawu.
        - Znowu cię napadli? - szepnąłem.
        - Właśnie, też mówiłem, że już dostałem lanie. Ale nie zwrócili uwagi. Niektórzy ludzie po prostu nie mają smykałki do rozmowy.
        - Co się stało? Myślałem, że ty i książę Władczy...
        - Cóż, nawet błazen nie jest wystarczająco głupi, by się spodobać najmłodszemu księciu. Nie chciałem dzisiaj opuścić króla. Wypytują go bez ustanku, co się wydarzyło w noc uczty. Może okazałem się odrobinę zbyt dowcipny, proponując im inne sposoby zabawy. Wyrzucili mnie.
        - Co król im powiedział?
        - Ach! Nie pytasz, jak monarcha się czuje? Ani czy odzyskuje siły? Nie. Interesuje cię tylko, co król im powiedział. Obawiasz się, że twoja cenna tajemnica jest w niebezpieczeństwie, drogie książątko?
        - Nie. - Nawet nie czułem urazy za to pytanie ani za jego formę. Zasłużyłem na jedno i na drugie. Ostatnio nie dbałem szczególnie o naszą przyjaźń. A jednak kiedy potrzebował pomocy, przyszedł do mnie. - Nie. Ale jak długo król nie zdradzi, że wiemy, iż książę Szczery żyje, tak długo książę Władczy nie ma powodu...
        - Król stał się... milkliwy. Wszystko wzięło początek w miłej rozmowie pomiędzy ojcem a synem, gdy książę Władczy opowiedział mu, jak bardzo powinien się radować, że nareszcie jego najmłodszy syn zostanie następcą tronu. Król Roztropny był nie do końca przytomny, co nie należy do rzadkości w ostatnich dniach. Książę Władczy poczuł się dotknięty i krzyczał na ojca z pretensją, że nie jest zadowolony, a może nawet ma coś przeciwko niemu. W końcu zaczął utrzymywać, że istnieje jakiś spisek, mający mu przeszkodzić w objęciu tronu. Nikt nie jest bardziej niebezpieczny od człowieka, który nie potrafi zdecydować, czego się boi. Takim właśnie człowiekiem jest książę Władczy. Nawet Osiłek padł ofiarą podejrzeń. Przyniósł królowi napary, które mają tumanić umysł oraz odsuwać ból, ale kiedy się z nimi zbliżył do królewskiego łoża, książę wyrwał mu naczynie z dłoni i roztrzaskał o ścianę. Potem wsiadł na biednego drżącego Osiłka i oskarżył go o uczestnictwo w spisku. Uznał, że Osiłek zamierzał otruć monarchę, by powstrzymać go przed zdradzeniem cennej wiedzy. Kazał się Osiłkowi wynieść z królewskiej komnaty. Władca ma pozostać bez opieki, póki nie zdecyduje się porozmawiać otwarcie z rodzonym synem. Książę i mnie też kazał się wynosić. Moja niechęć do opuszczenia komnaty ugięła się przed perswazją dwóch byczych rolników.
        Zimny strach zdławił mi gardło. Pamiętałem każdą chwilę, gdy dzieliłem męczarnię króla. Książę Władczy będzie bez najmniejszych wyrzutów sumienia obserwował, jak ten ból wypełznie spoza odurzających ziół i weźmie jego ojca we władanie. Nie potrafiłem sobie wyobrazić, że człowiek jest zdolny do takiego okrucieństwa. A jednak najmłodszy książę miał zamiar to zrobić.
        - Kiedy się to stało?
        - Jakąś godzinę temu. Niełatwo cię znaleźć. Przyjrzałem się karłowi bliżej.
        - Idź do stajni, do Brusa. On cię opatrzy. - Wiedziałem, że medyk nie dotknie błazna. Jak wielu innych mieszkańców zamku czuł zabobonny lęk przed jego odmiennym wyglądem.
        - A co ty zrobisz? - zapytał błazen cicho.
        - Nie wiem jeszcze - odparłem szczerze. Właśnie o takich sytuacjach mówiłem Cierniowi. Bez względu na to, czy coś zrobię, czy nie, konsekwencje będą poważne. Musiałem przeszkodzić księciu Władczemu. Cierń na pewno zdawał sobie sprawę, co się dzieje. Jeśli zdołałbym wyciągnąć najmłodszego księcia oraz jego strażników z komnat królewskich, choćby na kilka chwil... Jedna tylko wieść mogła być dla księcia Władczego na tyle ważna, żeby odszedł od łoża króla Roztropnego. - Dasz sobie radę, błaźnie?
        Siedział na zimnych kamiennych stopniach. Oparł głowę o ścianę.
        - Chyba tak. Idź. Ruszyłem w dół.
        - Czekaj! - zawołał nagle. Stanąłem.
        - Kiedy zabierzecie króla, ja jadę z nim. Stałem i patrzyłem na niego. Nic więcej.
        - Mówię poważnie. Nosiłem obrożę księcia Władczego, żeby uzyskać od niego tę obietnicę. Teraz już nic dla niego nie znaczę.
        - Nie mogę ci niczego obiecać - odezwałem się cicho.
        - Ja ci coś obiecam. Jeśli król odjedzie beze mnie, zdradzę wszystkie twoje sekrety. Co do jednego. - Głos mu drżał.
        Odwróciłem się szybko. Łzy spływające po twarzy karła zabarwiła krew. Nie mogłem znieść tego widoku. Pobiegłem schodami na dół.
      
27. SPISEK
        
        Ospiarz pod twoim oknem,
        Ospiarz u twoich drzwi.
        Ospiarz to dni okropne.
        Zaraza chce twojej krwi.
        
        Wiedz, że gdy świece twe liże błękitny płomień,
        To nieszczęście wyciąga już po ciebie dłonie.
        
        Przepędź na czas węża z domu twego serca,
        Albo dziatki twe porwie mór - błędny morderca.
        
        Chleb ci nie urośnie i mleko zgorzknieje,
        Masło nieudane - takiego nikt nie je.
        Drzewce strzały się skręci przy próbie suszenia,
        A nóż własny odejmie dłoń twą od ramienia.
        Koguty piać będą przy blasku miesiąca...
        Znaki to, żeś przeklęty, znaki twego końca!
        
        * * *
        
        - Będę potrzebowała krwi.
        Księżna Ketriken najpierw mnie wysłuchała, a potem wyraziła życzenie równie spokojnie, jakby prosiła o kubek wina. Spoglądała raz na Lamówkę, raz na księżnę Cierpliwą, czekając na pomysł.
        - Podkradnę kurczaka - rzekła w końcu niechętnie Lamówka. - Potrzebuję trochę ziarna...
        - Idź - odezwała się księżna Cierpliwa. - Pośpiesz się. Zanieś go do mojej komnaty. Im mniej będzie się tutaj działo, tym mniej będziemy musiały ukrywać.
        Poszedłem od razu do księżnej Cierpliwej i Lamówki, wiedząc, że sam nigdy się nie przedrę przez damy dworu otaczające małżonkę następcy tronu. W czasie gdy ja zajrzałem na chwilę do własnej komnaty, one poszły już do komnat księżnej, pozornie by zanieść jej specjalne liście na wywar, a w rzeczywistości by dyskretnie poprosić o prywatną audiencję dla mnie. Księżna Ketriken odprawiła damy dworu, twierdząc, iż wystarczy jej teraz towarzystwo księżnej Cierpliwej oraz Lamówki, a następnie posłała po mnie Różyczkę. Gdy weszliśmy do komnaty przyszłej królowej, dziewczynka przysiadła na stopniu kominka i zaczęła ubierać lalkę.
        Po wyjściu Lamówki oraz księżnej Cierpliwej pani Ketriken zwróciła się do mnie:
        - Poplamię krwią bieliznę i pościel - mówiła spiesznie. - Wezwę Osiłka, poślę mu wieść, iż prawdopodobnie straciłam dziecko. Więcej nie zrobię, Bastardzie. Nie pozwolę, by ten człowiek mnie dotknął, nie wypiję ani nie zjem niczego, co on przyrządzi. Nie jestem szalona. Chcę jedynie odciągnąć go od króla. Nie powiem też, że straciłam dziecko, tylko że się tego obawiam.
        Jak łatwo pogodziła się z okrutną prawdą! Zimne ciarki przeszły mi po grzbiecie. Pojęła, co zrobił książę Władczy, odgadła jego dalsze zamierzenia i bez chwili wahania przychyliła się do mojej prośby o pomoc. Bardzo chciałem wierzyć, że nie zawiodę jej zaufania. Słowem nie wspomniała o zdradzie. Po prostu omawiała strategię, jak dowódca planujący bitwę.
        - To w zupełności wystarczy - zapewniłem. - Znam dobrze księcia Władczego. Kiedy Osiłek pobiegnie do niego z nowiną, zjawi się tutaj wraz z nim, nie zważając na niestosowność podobnego zachowania. Nie zdoła się powstrzymać. Będzie się chciał na własne oczy przekonać o powodzeniu planu.
        - Ledwie wytrzymuję litość dam dworu użalających się nade mną z powodu śmierci Szczerego. Teraz, kiedy będę musiała udawać jeszcze strach przed utratą dziecka, będzie mi znacznie trudniej, ale zniosę i to, skoro w ten sposób pomogę naszemu władcy. Bastardzie, co zrobisz, jeśli przy królu zostanie straż?
        - Zamierzam odwrócić uwagę wartownika. Jakoś dam sobie radę.
        - Skoro będziesz zajęty strażą, jak możesz mieć nadzieję dokonać czego innego w tym czasie?
        - Ja... mam pomocnika. - Znowu przekląłem w duszy, że Cierń nie dał mi sposobu porozumienia się z nim w podobnych sytuacjach. “Zaufaj mi - powtarzał zawsze. - Patrzę i słucham tam, gdzie należy widzieć i słyszeć. Wzywam cię, kiedy nasze spotkania są bezpieczne. Sekret jest sekretem tak długo, jak długo zna go tylko jeden człowiek”. Zdążyłem powierzyć swoje plany kominkowi, w nadziei że Cierń mógłby mnie jakimś cudem usłyszeć. Pozostawała mi ufność, że w krótkim czasie, jaki miałem nadzieję zyskać, Cierń dotrze do króla i przyniesie mu ulgę w bólu, żeby monarcha zdołał przetrzymać męczarnie zadawane przez najmłodszego syna.
        - To prawdziwa tortura - rzekła cicho Ketriken, jakby potrafiła czytać w moich myślach. - Jak można skazać starego człowieka na cierpienie?! - Spojrzała mi prosto w oczy. - Nie ufasz mi na tyle, by zdradzić, kto jest twoim pomocnikiem?
        - Nie do mnie należy ten sekret, lecz do króla. Wkrótce, jak sądzę, zostanie on przed tobą odsłoniony, pani. Do tej pory...
        - Idź już. - Poprawiła się na leżance. - Jestem taka potłuczona, że przynajmniej nie będę musiała udawać boleści. Dosyć się namęczę, nie okazując wrogości człowiekowi, który chce zabić nie narodzonego bratanka i dręczy starego ojca.
        Wyszedłem szybko, bo czułem, że narasta w niej gniew, a nie chciałem go podsycać. Maskarada musiała być bardzo przekonująca. Ketriken nie mogła się zdradzić, że już wie, iż upadek nie był wynikiem jej własnej niezdarności. W progu minąłem Lamówkę, niosącą dzbanek. Nie było w nim naparu. Tuż z tyłu nadciągała księżna Cierpliwa. Przechodząc obok dam dworu zgromadzonych w sąsiedniej komnacie starałem się robić wrażenie zatroskanego. Ich reakcja na prośbę księżnej o wezwanie osobistego medyka króla Roztropnego musiała wyglądać odpowiednio prawdziwie. Miałem nadzieję, że to wystarczy, by wywabić księcia Władczego z jaskini.
        Zakradłem się do komnat księżnej Cierpliwej i zostawiłem ledwie uchylone drzwi. Czekałem. Czekając myślałem o starym człowieku, o ziołach, których działanie z wolna słabło, i o budzącym się bólu. Raz poznałem ten ból. Gdybym pod jego wpływem został poddany wypytywaniu, jak długo zdołałbym milczeć? Wydawało mi się, że dni całe minęły, nim w końcu usłyszałem trzepotanie spódnic i szybkie kroki w korytarzu, a potem gorączkowe pukanie do drzwi komnat króla Roztropnego. Nie musiałem słyszeć słów, wystarczył mi sam ton, przestraszone kobiece błaganie, potem gniewne pytania księcia Władczego, przemienione nagle w udawaną troskę. Słyszałem, jak zawołał Osiłka z jakiegoś kąta, słyszałem w jego głosie podniecenie, gdy rozkazał samozwańczemu medykowi natychmiast udać się do księżnej, która cierpi z powodu poronienia.
        Znowu stukot kobiecych kroków obok drzwi, za którymi stałem. Wstrzymałem oddech. Ciężkie człapanie, pomrukiwanie pod nosem - to Osiłek, bez wątpienia obładowany najróżniejszymi lekami. Czekałem, mierząc cierpliwość długimi wolnymi oddechami, czekałem... Już nabrałem pewności, że moja intryga się nie powiodła. Wówczas usłyszałem kroki księcia Władczego i zaraz gorliwy trucht wartownika.
        - To dobre wino, głupcze, nie rozlej - zbeształ go książę Władczy. A potem przestałem go słyszeć.
        Kroki ucichły. Czekałem dalej. Byłem już pewien, że książę został przyjęty u księżnej Ketriken, ale policzyłem jeszcze do stu. Wreszcie poszedłem do komnat królewskich.
        Zapukałem. Nie bardzo głośno, ale nagląco. Po chwili usłyszałem:
        - Kto tam?
        - Bastard Rycerski. Chcę się widzieć z królem.
        Cisza. Potem:
        - Nikt nie będzie wpuszczony.
        - Z czyjego rozkazu?
        - Księcia Władczego.
        - Mam broszę daną mi od króla, a wraz z nią słowo, że będę przyjęty zawsze, gdy o to poproszę.
        - Książę Władczy nakazał nie wpuszczać ciebie w szczególności.
        - To było jeszcze zanim... - ściszyłem głos do szeptu i wymruczałem kilka sylab bez znaczenia.
        - Co powiedziałeś? Wymamrotałem coś znowu.
        - Mów głośniej.
        - Nie wszyscy w zamku muszą słyszeć! - zagrzmiałem z oburzeniem. - Nie czas teraz na panikę.
        Podziałało. Drzwi uchyliły się odrobinę.
        - O co chodzi? - syknął strażnik.
        Przysunąłem się bliżej, rozejrzałem ostrożnie po korytarzu. Nad ramieniem strażnika zajrzałem do wnętrza.
        - Sam jesteś? - spytałem podejrzliwie.
        - Tak! - niecierpliwił się. - O co chodzi?
        Osłoniłem usta dłońmi i pochyliłem się w jego stronę. Nie chciałem, by ulotnił się choć najlżejszy oddech mojego sekretu. Strażnik także przygiął się do szczeliny. Dmuchnąłem raptownie i owionąłem jego twarz białym proszkiem. Odskoczył do tyłu, dusząc się i trąc oczy. W następnej chwili już leżał. Nocna mgła. Szybka, skuteczna, często śmiertelna. I cóż z tego? Nie czułem litości czy wyrzutów sumienia. Nawet nie o to chodziło, że był to ten sam strażnik, który kiedyś mnie brutalnie obezwładnił. Po prostu - gdyby stał w wejściu do komnat królewskich, wiedziałby, co się dzieje wewnątrz.
        Sięgnąłem przez uchylone drzwi, próbowałem zdjąć zabezpieczający je łańcuch, kiedy usłyszałem znajomy szept:
        - Znikaj stąd! Zostaw te drzwi w spokoju i znikaj. Nie otwieraj! Mignęła mi przed oczyma poznaczona bliznami twarz, drzwi zatrzasnęły mi się przed nosem. Cierń miał absolutną rację. Niech książę Władczy zastanie po powrocie solidnie zamknięte drzwi. Będzie musiał poczekać, aż jego ludzie wyrąbią przejście. Każda chwila, gdy najmłodszy książę znajdował się poza komnatami króla, była dla Ciernia cenniejsza niż złoto.
        Późniejsze dokonania były dla mnie znacznie trudniejsze niż wszystko, co uczyniłem do tej pory. Poszedłem do kuchni, pogwarzyłem przyjaźnie z kucharką, a potem zapytałem ją, co to było za poruszenie na górze. Czy księżna Ketriken straciła dziecko? Zacna kucharka natychmiast porzuciła moje towarzystwo i udała się na poszukiwanie ludzi, od których mogłaby się dowiedzieć czegoś więcej. Wtedy ja przeszedłem do izby żołnierskiej za kuchnią i wypiłem piwo, a następnie zmusiłem się do jedzenia. Nikt nie nawiązał ze mną szczególnie ożywionej rozmowy, ale zostałem zauważony. Plotki o poronieniu księżnej napływały i odpływały.
        Wokół mnie siedzieli żołnierze z księstw Rolnego i Trzody, członkowie orszaków książąt ze śródlądzia, za pan brat z rodakami zasiedziałymi już w Koziej Twierdzy. Bardziej gorzkie niż żółć były ich ożywione rozważania, co utrata dziecka księżnej Ketriken miała oznaczać dla szans księcia Władczego na objęcie tronu. Zupełnie jak na wyścigach.
        Z wieściami o poronieniu księżnej mogła rywalizować tylko plotka, że któryś z paziów widział Ospiarza przy zamkowej studni na dziedzińcu. Zdarzyło się to prawie o północy. Nikt nie miał tyle rozumu, żeby spytać, co chłopak robił tam o tej porze ani ile miał światła, by dostrzec zły omen. Wszyscy natomiast przysięgali, że nie będą ciągnęli wody z tej studni, bo ukazanie się Ospiarza oznacza ponad wszelką wątpliwość, że studnia została zatruta. Obserwując, w jakim tempie ci ludzie ciągnęli piwo, oceniłem, że nie mieliby się czego obawiać, bo wody nie pijali. Posiedziałem jeszcze, aż wreszcie usłyszałem, że książę Władczy kazał natychmiast posłać do komnat królewskich trzech silnych mężczyzn z toporami. Niezwykły rozkaz rozbudził na nowo wyobraźnię żołnierstwa, a wówczas ja spokojnie opuściłem izbę i poszedłem do stajni.
        Zamierzałem zajrzeć do Brusa i sprawdzić, czy trefniś do niego dotarł. A napotkałem Sikorkę wychodzącą akurat, gdy ja zacząłem wchodzić na stopnie. Na widok mojej zdumionej miny roześmiała się, ale nie był to jej dawny, radosny śmiech.
        - Po co byłaś u Brusa? - zapytałem i natychmiast zdałem sobie sprawę, jak niegrzeczne było moje pytanie. Ja się po prostu obawiałem, że przyszła do niego po pomoc.
        - Jest moim przyjacielem - rzekła zwięźle. Chciała mnie ominąć. Odruchowo zastąpiłem jej drogę. - Przepuść mnie! - syknęła.
        Zamiast tego zamknąłem ją w ramionach.
        - Sikorko, Sikorko, proszę cię - wychrypiałem, gdy odepchnęła mnie bez litości. - Porozmawiajmy spokojnie, chociaż kilka chwil. Nie mogę znieść, kiedy tak na mnie patrzysz. Przysięgam, nie zrobiłem nic złego. Zachowujesz się, jakbym cię porzucił, a przecież zawsze jesteś w moim sercu. Nie mogę być z tobą, lecz nie dlatego że nie chcę.
        Niespodziewanie przestała się szamotać.
        - Proszę - powtórzyłem.
        Rozejrzała się po mrocznym wnętrzu.
        - Staniemy i porozmawiamy. Krótko. Tutaj.
        - Dlaczego jesteś na mnie taka zagniewana?
        Prawie odpowiedziała. Widziałem, jak się ugryzła w język, przełknęła słowa, które same pchały jej się na usta, Zesztywniała.
        - Dlaczego uważasz, że moje uczucia względem ciebie są dla mnie ważne? - zapytała. - Dlaczego ci się wydaje, że poza tobą nic mnie nie obchodzi?
        Gapiłem się na nią głupio.
        - Bo ja to czuję do ciebie - rzekłem poważnie.
        - Nieprawda. - Była zirytowana. Rozmawiała ze mną jak z dzieckiem, które twierdzi, że niebo ma barwę zieloną.
        - Ależ prawda - upierałem się przy swoim. Próbowałem ją do siebie przytulić, ale przypominała drewnianą lalkę.
        - Twój ukochany pan, następca tronu, książę Szczery jest dla ciebie ważniejszy. Król Roztropny, księżna Ketriken i jej nie narodzone dziecko są dla ciebie ważniejsi. - Zaginała po kolei palce, jakby na nich wyliczała moje wady.
        - Mam obowiązki - szepnąłem.
        - Wiem, na czym ci zależy - powiedziała głosem bez wyrazu. - Nie na mnie.
        - Książę Szczery... nie może dbać o małżonkę, dziecko ani ojca - rzekłem rozsądnie. - Dlatego też, na razie, muszą oni być w moim życiu najważniejsi. Postawieni przed wszystkim, co kocham. Nie kocham ich bardziej niż ciebie, ale... - bezskutecznie szukałem słów. - Należę do króla - dokończyłem bezradnie.
        - A ja tylko do siebie. - Sikorka uczyniła z tego najbardziej przejmujące wyznanie samotności. - I sama o siebie zadbam.
        - To nie będzie trwało wiecznie. Pewnego dnia będę wolny. Będę mógł się ożenić, zrobić...
        - ...wszystko, o co poprosi cię twój pan - dokończyła za mnie.
        - Nie, Bastardzie. - W jej głosie brzmiała ostateczność. Ból. Odepchnęła mnie, ominęła. Kiedy była dwa stopnie niżej, a między nami utkwił mróz całej zimy świata, odwróciła się jeszcze. - Muszę ci coś powiedzieć. Pojawił się w moim życiu ktoś inny. Jest dla mnie tym, kim dla ciebie twój król. Ważniejszy niż moje własne życie, ważniejszy niż wszystko inne, co dla mnie drogie. Mówiąc twoimi własnymi słowami: nie można mnie za to winić.
        Nie wiem, jak wyglądałem, wiem, że odwróciła wzrok, jakby nie mogła znieść mojego widoku.
        - Dla jego dobra odchodzę - powiedziała. - W bezpieczne miejsce.
        - Sikorko, proszę cię... On nie może cię kochać równie mocno jak ja.
        Nawet na mnie nie spojrzała.
        - Ani twój król nie może cię kochać, jak ja cię... kochałam. Widzisz, mniej ważna jest jego miłość do mnie, ważniejsza moja do niego. Musi być w moim życiu najważniejszy. Potrzebuje tego ode mnie. Zrozum. To nie znaczy, że ty mnie nie obchodzisz. Nie mogę przedłożyć miłości do ciebie ponad to, co jest najlepsze dla niego. - Zeszła jeszcze dwa stopnie. - Żegnaj, Nowy. - Ostatnie słowa były ledwie słyszalne, ale zapadły w moje serce ołowiem.
        Stałem na schodach, patrzyłem na odchodzącą Sikorkę. I nagle to uczucie było zbyt znajome, ból zbyt ostry. Rzuciłem się za nią, chwyciłem ją za ramię, pociągnąłem ją pod schody, w ciemność.
        - Sikorko, proszę, nie odchodź, nie porzucaj mnie! Nic nie powiedziała. Nawet mi się nie opierała.
        - Co mam ci dać, co powiedzieć, żebyś zrozumiała, kim dla mnie jesteś? Nie pozwolę ci odejść.
        - Nie możesz kazać mi zostać. - Czułem, że coś się w niej wypaliło. Gniew, duch, wola. Nie umiałem tego nazwać. - Proszę. - Słowo to raniło, bo Sikorka błagała. - Pozwól mi odejść. Nie doprowadzaj mnie do płaczu.
        Puściłem jej ramię, ale nie odeszła.
        - Dawno temu - zaczęła ostrożnie - powiedziałam ci, że jesteś podobny do Brusa.
        Pokiwałem głową, nie dbając, że w smolistych ciemnościach i tak tego nie zobaczy.
        - W pewnym sensie jesteś. W innym nie. Ja decyduję za nas oboje, tak jak kiedyś on zdecydował za siebie i księżnę Cierpliwą. Nie ma dla nas przyszłości. Ktoś inny włada twoim sercem. A przepaść między nami jest zbyt wielka, by połączył ją most najgorętszej miłości. Wiem, że mnie kochasz, ale twoja miłość jest... inna od mojej. Ja chciałam, żebyśmy wiedli wspólne życie. Ty chcesz mnie trzymać z dala od swoich spraw. Nie potrafię żyć jako ktoś, do kogo przychodzisz, kiedy akurat nie masz do zrobienia nic ważniejszego: Nie wiem nawet, czym się właściwie zajmujesz, kiedy nie jesteś ze mną. Nigdy mi tego nie powiedziałeś.
        - Lepiej będzie, jeśli nadal nie będziesz wiedziała - stwierdziłem gorzko.
        - Nie mów tak! - syknęła rozzłoszczona. - Nie pozwalasz mi o niczym decydować. Nie wolno ci postanawiać za mnie. Nie masz prawa! Jeśli nie możesz powiedzieć mi nawet, czym się zajmujesz, jak mam wierzyć, że mnie kochasz?
        - Zabijam ludzi - wyznałem. - Dla króla. Jestem skrytobójcą, Sikorko.
        - Nieprawda! - krzyknęła zduszonym głosem. Jej przerażenie było równie wielkie jak pogarda. Czuła, że powiedziałem prawdę. W końcu. Straszna cisza wyrosła między nami, kiedy Sikorka czekała, bym się przyznał do kłamstwa, zaprzeczył. W końcu zrobiła to za mnie. - Ty skrytobójcą? Pewnego dnia nie potrafiłeś nawet ominąć straży, żeby się przekonać, dlaczego płaczę. Nie miałeś odwagi sprzeciwić się wartownikom! A teraz mam uwierzyć, że zabijasz dla króla! - miotały nią gniew i rozpacz. - Dlaczego mi to mówisz? Dlaczego akurat teraz? Chcesz zrobić na mnie wrażenie?
        - W takim wypadku powiedziałbym ci dawno temu.
        I taka była prawda. Milczałem, gdyż bałem się, iż wyjawiając sekret, utracę Sikorkę. Miałem rację.
        - Kłamstwo - rzekła bardziej do siebie niż do mnie. - Kłamstwo, wszystko kłamstwo. Od samego początku. Byłam taka głupia! Jeśli człowiek uderzy cię raz, uderzy znowu, tak mówią ludzie. To samo jest z kłamaniem. Ale ja słuchałam i wierzyłam. Jaka byłam głupia! - krzyknęła. Skuliłem się, jakby mnie uderzyła. Wstała, odsunęła się ode mnie. - Dziękuję ci, Bastardzie Rycerski - rzekła zimno. - Bardzo mi pomogłeś. - Odwróciła się ode mnie.
        - Sikorko... - Chciałem ją ująć za ramię, ale okręciła się błyskawicznie, uniosła dłoń do ciosu.
        - Nie dotykaj mnie - wysyczała. - Nie waż się nigdy więcej mnie dotknąć.
        Odeszła.
        Po jakimś czasie przypomniałem sobie, że stoję w ciemnościach pod schodami prowadzącymi do izdebki Brusa. Zadrżałem, choć nie było mi zimno. Zawsze się obawiałem, że przez kłamstwa stracę Sikorkę, a prawda zniszczyła związek, który dzięki kłamstwom przetrwał ponad rok. Jaka z tego nauka? Bardzo wolno wszedłem po schodach. Zapukałem.
        - Kto tam? - usłyszałem głos Brusa.
        - Ja. - Odsunął rygiel, wszedłem do izby. - Co robiła tutaj Sikorka? - zapytałem, nie zważając, jak mogło to zabrzmieć, nie dbając, że obandażowany trefniś siedział na stole. - Czy potrzebowała pomocy?
        Brus odchrząknął.
        - Przyszła po jakieś zioła - rzekł niepewnie. - Nie mogłem jej pomóc, nie miałem tego, co chciała. Potem zjawił się karzeł i została pomóc mi przy nim.
        - Księżna Cierpliwa i Lamówka mają zioła. Mnóstwo ziół.
        - Tak jej też powiedziałem. - Zaczął zbierać opatrunki ze stołu. - Nie chciała iść do nich. - Było w głosie Brusa coś naglącego, popychającego mnie do następnego pytania.
        - Odeszła - powiedziałem cicho. - Odeszła. - Usiadłem przed kominkiem i wcisnąłem dłonie między kolanami. Po jakimś czasie zdałem sobie sprawę, że kiwam się w przód i w tył.
        - Udało ci się? - zapytał cicho trefniś.
        Przestałem się kołysać. Przysięgam, że przez chwilę nie miałem najmniejszego pojęcia, o co mnie zapytał.
        - Tak - odparłem spokojnie. - Chyba mi się udało. - Udało mi się także stracić Sikorkę. Udało mi się zniszczyć jej wierność i miłość, które uważałem za wieczne. Udało mi się być tak logicznym, praktycznym, tak lojalnym w stosunku do króla, że właśnie straciłem wszelką szansę na własne życie. Podniosłem wzrok na Brusa. - Kochałeś Cierpliwą? - zapytałem nagle. - Wtedy, kiedy zdecydowałeś się odejść, kochałeś ją?
        Karzeł wytrzeszczył oczy. A więc były jakieś sekrety, których nie znał nawet on. Brus pociemniał na twarzy. Założył ramiona na piersi, jakby się przed czymś powstrzymywał.
        “Mógłby mnie zabić” - pomyślałem.
        Może po prostu więził w sobie jakiś ból.
        - Powiedz, proszę - nalegałem. - Muszę wiedzieć. Spojrzał na mnie.
        - Nie jestem człowiekiem zmiennym. - Starannie dobierał słowa. - Skoro pokochałem, będę kochał zawsze.
        Więc tak. Ból pozostanie na wieczność.
        - A jednak zdecydowałeś...
        - Ktoś musiał. Cierpliwa nie rozumiała. Trzeba było decydować za nas dwoje, zakończyć tę mękę.
        Tak jak Sikorka zdecydowała za nas dwoje. Próbowałem wymyślić, co powinienem teraz zrobić. Nic nie przychodziło mi do głowy. Popatrzyłem na trefnisia.
        - Dobrze się czujesz? - zapytałem.
        - Lepiej niż ty - odparł bez ogródek.
        - Chodziło mi o twoje ramię. Myślałem...
        - Zwichnięte, nie złamane. W lepszym stanie niż twoje serce.
        Szybki żart od niechcenia. Nie miałem pojęcia, że potrafił dowcipkować z taką dozą współczucia. Jego litość pchnęła mnie na krawędź załamania.
        - Nie wiem, co robić - wyznałem łamiącym się głosem. - Jak mam z tym żyć?
        Butelka okowity stuknęła o blat zadziwiająco niegłośno. Brus ustawił wokół niej trzy kubki.
        - Napijemy się - oznajmił. - Za Sikorkę, żeby znalazła szczęście. Życzymy jej tego szczerze.
        Wypiliśmy, a Brus ponownie napełnił kubki. Trefniś zakręcił kubkiem.
        - Czy to rozsądne, pić akurat teraz? - zapytał.
        - Akurat teraz skończyłem zachowywać się rozsądnie - stwierdziłem. - Od dziś będę błaznował.
        - Nie wiesz, o czym mówisz - zmitygował mnie. Tak czy inaczej, wychylił razem z nami. Za wszystkich błaznów. I trzeci raz. Za króla.
        Gorliwie staraliśmy się upić, ale los poskąpił nam czasu. Zdecydowane pukanie zaanonsowało Lamówkę z koszykiem na ramieniu.
        - Pomóż mi się tego pozbyć, dobrze? - poprosiła, rzucając na stół zarżniętego kurczaka.
        - Obiad! - ucieszył się trefniś.
        Dopiero po dłuższej chwili rozpoznała, że nie jesteśmy trzeźwi. Za to rozwścieczyła się w mgnieniu oka.
        - My walczymy o życie, a wy się upijacie! Przez dwadzieścia lat nie pojąłeś, że to niczego nie załatwia! - zaatakowała Brusa. - Ależ z ciebie głupiec!
        Brus nie przejął się wcale.
        - Nie wszystko da się załatwić - zauważył filozoficznie. - Po pijanemu znacznie łatwiej znieść niefortunny los. - Podniósł się i stanął bez najmniejszego trudu, nawet się nie zatoczył. Lata picia najwyraźniej wyrobiły w nim odporność na wpływ alkoholu. - W czym mogę ci pomóc?
        Lamówka przygryzła wargę. Zdecydowała się podjąć rozmowę.
        - Muszę się tego pozbyć. I potrzebna mi maść na stłuczenia.
        - Czy w tym zamku nikt nie chodzi do medyka? - spytał trefniś, nie kierując pytania do nikogo w szczególności.
        - Maść jest tylko pretekstem, muszę mieć jakąś wymówkę, gdyby mnie ktoś spytał, po co tu przyszłam. Tak naprawdę mam znaleźć Bastarda i zapytać go, czy wie, że strażnicy rąbią toporami drzwi do komnat królewskich.
        Pokiwałem ciężko głową. Nie zamierzałem nawet próbować się podnieść. Nie miałem tej wprawy co Brus. Za to błazen skoczył na równe nogi.
        - Co takiego?! - wrzasnął. - Podobno ci się udało!
        - Zrobiłem, co mogłem - odrzekłem. - Albo będzie dobrze, albo nie. Pomyśl chwilę. To solidne dębowe drzwi. Trochę potrwa, nim uda się je sforsować. A wówczas zapewne się okaże, iż drzwi do królewskiej sypialni podobnie będą zamknięte i zaryglowane.
        - Jak to zrobiłeś? - zapytał Brus cicho.
        - Nie zrobiłem - odparłem szczerze. Spojrzałem na błazna. - Dość już powiedziałem. Teraz czas na odrobinę zaufania. - Przeniosłem wzrok na Lamówkę. - Jak się czuje przyszła królowa? Co z księżną Cierpliwą? Czy przedstawienie się udało?
        - Chyba tak. Księżna Ketriken jest mocno posiniaczona i, jeśli mam być szczera, nie sposób mieć pewność, czy dziecku rzeczywiście nie grozi niebezpieczeństwo. Poronienie po upadku nie musi nastąpić natychmiast... Nie chcę krakać. Osiłek jest zatroskany, lecz nieskuteczny. Jak na człowieka z pretensjami do roli medyka, wyróżnia się zastanawiająco ubogą wiedzą na temat ziół. No a książę... - Lamówka prychnęła i zamilkła.
        - Czy nikt oprócz mnie nie dostrzega, że za rozpuszczanie płotek o poronieniu można zapłacić głową? - zapytał trefniś niedbale.
        - Nie miałem czasu wymyślić nic innego - odparłem.
        - Na razie jesteśmy w miarę bezpieczni - ocenił Brus. - Tylko co dalej? Czy mamy bezczynnie patrzeć, jak król i księżna Ketriken są wywożeni do Kupieckiego Brodu?
        - Zaufajcie mi - powiedziałem ostrożnie. - Proszę was o jeden dzień cierpliwości. - Miałem nadzieję, że tyle wystarczy. - Teraz musimy się rozejść i zachowywać normalnie.
        Karzeł wybuchnął śmiechem.
        - Królewski koniuszy bez koni i trefniś bez króla! Brus i ja będziemy pili dalej. Podejrzewam, że to normalne zachowanie w tych okolicznościach. Jeśli chodzi o ciebie, Bastardzie, to nie mam najmniejszego pojęcia, jaki tytuł nosisz ostatnio, nie mówiąc już o tym, co normalnie robisz całymi dniami. Wobec tego...
        - Nikt nie będzie już więcej pił - oznajmiła groźnie Lamówka. - Odstawcie butelkę i postarajcie się oprzytomnieć. Niech każdy idzie do swoich zajęć, jak powiedział Bastard. Dosyć już zostało powiedziane i zrobione w tej izbie, żebyśmy wszyscy zawiśli za zdradę. Oczywiście prócz ciebie, Bastardzie. Ty dostałbyś truciznę. Potomkowie krwi królewskiej nie giną przez powieszenie.
        Zmroziły nas jej słowa. Brus zakorkował flaszkę. Lamówka wyszła pierwsza, z garnuszkiem maści w koszyku. Trefniś opuścił nas niedługo potem. Kiedy ja wychodziłem, Brus kończył właśnie skubać ptaka; on nigdy niczego nie marnował.
        Jakiś czas wałęsałem się bez celu, sprawdzałem, czy nikt mnie nie śledzi. Księżna Ketriken odpoczywała. Na słuchanie trajkotania księżnej Cierpliwej nie miałem ochoty. Trefniś, jeśli się skrył w swojej wieży, na pewno nie pragnął towarzystwa. A jeśli był gdzie indziej, to nie wiedziałem, gdzie go szukać. W zamku roiło się od przybyszów ze śródlądzia, zupełnie jak na chorym psie od pcheł. Zawadziłem o kuchnię, podkradłem kawałek ciasta imbirowego. Potem włóczyłem się jeszcze trochę, udając znudzonego; cały czas przybliżałem się do chaty, gdzie niegdyś ukrywałem Wilczka. Świeciła teraz pustkami, w środku było równie zimno jak na zewnątrz. Ślepun wolał lesiste wzgórza za Kozią Twierdzą.
        Nie czekałem długo, gdy jego cień legł na progu.
        Może największą wygodą Rozumienia jest to, że nie trzeba niczego wyjaśniać. Nie musiałem mu opowiadać wypadków ostatniego dnia, nie trzeba było szukać słów, by opisać, co czułem po rozstaniu z Sikorką. Nie zadawał pytań ani nie zapewniał mnie o swoim współczuciu. Ludzkie działania nie miały dla niego wiele sensu. Orientował się w sile moich uczuć, a nie w ich przyczynach. Zwyczajnie podszedł do mnie i usiadł tuż obok, na brudnej podłodze. Objąłem go ramieniem, ukryłem twarz w ciepłej sierści.
        “Tak robią ludzkie stada - zauważył po dłuższej chwili. - Jak możecie razem polować, skoro nie potraficie biec w tę samą stronę?”
        Nie odpowiedziałem. Na takie pytanie odpowiedzi nie ma i on się jej nie spodziewał.
        Opuścił łeb, poiskał zębami przednią łapę. Wstał, otrząsnął się, usiadł.
        “Weźmiesz teraz inną samicę?”
        “Nie wszystkie wilki mają swoje samice”.
        “Przewodnik zawsze ma. Przecież stado musi się mnożyć”.
        “Mój przewodnik ma samicę, a ona będzie miała małe. Może wilki mają rację, a ludzie powinni się od nich uczyć. Może tylko przewodnik powinien mieć samicę. Serce Stada zdecydował dawno temu. Nie mógł mieć i samicy, i przewodnika, za którym podąży wszędzie”.
        “On jest bardziej wilkiem, niż chce przyznać. Nawet przed sobą. - Przerwał, powęszył. - Ciasto z imbirem?
        Dałem mu smakołyk. Patrzyłem, jak go łakomie pożera.
        “Brakuje mi twoich snów” - wyznałem.
        “To nie sny, to życie. Zawsze możesz być ze mną, jeśli Serce Stada nie będzie się o to gniewał. Lepiej żyć razem... A tobie lepiej byłoby żyć z samicą”.
        “Jestem słaby, chcę zbyt wiele”.
        Zamrugał ciemnymi oczyma o głębokim spojrzeniu.
        “Zbyt wielu kochasz. Moje życie jest łatwiejsze”.
        On kochał tylko mnie.
        “Rzeczywiście - potwierdził. - Martwię się tylko, że ty nigdy do końca w to nie uwierzysz”.
        Westchnąłem ciężko. Ślepun kichnął, znowu się otrząsnął.
        “Nie lubię brudu po myszach. Zanim pójdę, podrap mnie w uszy. Masz takie zręczne ręce. Jeśli robię to sam, zawsze wychodzi za mocno”.
        Podrapałem go za uszami, potem po szyi, i jeszcze po karku, aż w końcu rozłożył się przede mną na boku jak szczeniak.
        - Ogar - przyciąłem mu. “Ta zniewaga krwi wymaga!”
        Zerwał się, ugryzł mnie w przedramię, skoczył w drzwi i zniknął. Odwinąłem rękaw, obejrzałem ślady po długich białych kłach. Krwi nie było, ale znaki zostały wyraźne. Wilcze poczucie humoru.
        Skończył się krótki zimowy dzień. Wróciłem do zamku. Musiałem pójść do kuchni, wysłuchać wszystkich plotek, jakie miała dla mnie kucharka. W jedną garść wetknęła mi gruby plaster baraniny, w drugą szczodry kawał ciasta ze śliwkami i zaczęła opowiadać o prawdopodobnym poronieniu księżnej Ketriken, a potem o tym, jak strażnicy musieli rozbijać toporami drzwi, prowadzące do komnat króla, bo wartownik we wnętrzu padł na apopleksję.
        - I jeszcze drugie drzwi rozbijali, a książę Władczy poganiał ich i ponaglał, bo się bał o ojca. A jak wreszcie wyrąbali przejście, to się okazało, że król w tym huku i łomocie spał jak dziecko. W ogóle nie mogli go obudzić, by mu powiedzieć, że wyrąbali drzwi.
        - Niesamowite - zgodziłem się i dalej słuchałem bardziej i mniej błahych zamkowych plotek. Ostatnio koncentrowały się głównie na tym, kto jechał, a kto nie jechał do Kupieckiego Brodu. Kucharka miała jechać - z powodu placka agrestowego i słodkich bułeczek. Nie wiedziała, kto zajmie się gotowaniem tutaj, zapewne ktoś z żołnierstwa. Książę Władczy powiedział jej, że może zabrać ze sobą wszystkie najlepsze garnki, za co była mu wdzięczna, ale będzie jej brakowało tutejszego pieca, bo nigdy nie gotowała na lepszym. Tu ciąg jest dokładnie taki jak trzeba i haki na mięso na właściwej wysokości. Słuchałem jej i próbowałem się skupić, okazać zainteresowanie drobnymi szczegółami, które ona uważała za tak istotne. Dowiedziałem się, że gwardia księżnej Ketriken miała zostać w Koziej Twierdzy, podobnie ci nieliczni, którzy ciągle jeszcze nosili barwy drużyny króla Roztropnego. Od kiedy stracili dostęp do swego pana, snuli się po zamku w ponurych nastrojach. Książę Władczy nalegał, by obie te formacje reprezentowały ród królewski w stolicy. Różyczka miała jechać, jej matka także, ale to nie wydawało się dziwne, przecież służyły księżnej. Krzewiciel zostawał, Liryk także. Kucharce będzie brakowało jego głosu, ale pewnie po jakimś czasie przyzwyczai się do śródlądowych bardów i minstreli.
        Nie przyszło jej do głowy zapytać mnie, czy jadę.
        W drodze do swojej komnaty próbowałem sobie wyobrazić Kozią Twierdzę w najbliższym czasie. Wysoki stół będzie pusty przy każdym posiłku, jeść będziemy potrawy proste, gotowane przez żołnierzy. Dopóki starczy zapasów. Podejrzewałem, że na długo przed wiosną zaczniemy się odżywiać dziczyzną i wodorostami. Bardziej niż o siebie martwiłem się o księżnę Cierpliwą i Lamówkę. Nie przeszkadzały mi niewygody ani niewyszukane jedzenie, ale one nie były do tego przyzwyczajone. Przynajmniej Liryk osłodzi im życie, jeśli tylko nie przytłoczy go na tym wygnaniu melancholia. A Krzewiciel? Niewiele zostanie mu pracy z dziećmi, więc może wraz z księżną zdoła nareszcie zakończyć badania nad wyrobem papieru. Robiąc dobrą minę do złej gry, próbowałem jakoś ułożyć nam przyszłość.
        - Gdzieś był, bękarcie?
        Pogodna wynurzyła się nagle z mrocznej wnęki. Miała nadzieję mnie zaskoczyć, ale Rozumienie dawno mi zdradziło, że ktoś się tam czai. Nawet nie drgnąłem.
        - Na spacerze.
        - Cuchniesz jak pies.
        - Więc nie dziwota, że nachodzi mnie suka.
        Potrwało chwilę, nim pojęła obelgę ukrytą w mojej grzecznej odpowiedzi.
        - Cuchniesz jak pies, bo jesteś psem. Bestia.
        Mało brakowało, żebym się zrewanżował uwagą na temat jej matki. I nagle przypomniałem sobie matkę Pogodnej.
        - Pamiętasz, jak uczyliśmy się pisać? Twoja mama zawsze ubierała cię w ciemny fartuszek, bo tak się plamiłaś atramentem.
        Obrzuciła mnie ponurym spojrzeniem, obracając moje słowa w myślach, próbując odkryć zniewagę albo podstęp.
        - I co? - zapytała w końcu.
        - Nic. Tak mi się tylko przypomniało. Swego czasu pomagałem ci zakręcać w odpowiednią stronę ogonki przy literach.
        - To nie ma nic do rzeczy!
        - Nie ma. To moje drzwi. Zamierzałaś wejść ze mną?
        Splunęła. Ślina wylądowała na podłodze u moich stóp. Doszedłem do wniosku, że Pogodna nie zrobiłaby tego, gdyby zamierzała zostać w twierdzy. Zamek już nie był jej domem, mogła go kalać do woli. Dało mi to do myślenia. Ona nie spodziewała się tu wrócić.
        Znalazłszy się w komnacie, metodycznie pozamykałem drzwi na wszystkie rygle i zasuwy, a na koniec założyłem jeszcze ciężką sztabę. Sprawdziłem okno - było solidnie zabezpieczone okiennicami. Zajrzałem pod łóżko. Wreszcie usiadłem przy kominku i drzemałem, czekając na wezwanie Ciernia.
        Obudziło mnie stukanie do drzwi.
        - Kto tam?! - zawołałem.
        - Różyczka. Księżna Ketriken życzy sobie widzieć się z tobą, panie.
        Zanim otworzyłem wszystkie rygle i zasuwy, dziewczynka dawno zniknęła. Zirytowało mnie, że przekazała podobne polecenie głośno przez drzwi, ale nie mogłem mieć pretensji do dziecka. Doprowadziłem się do porządku i pośpieszyłem na wezwanie.
        Po drodze zwróciłem uwagę na drewniane szczątki, które nie tak dawno były dębowymi drzwiami do komnat króla Roztropnego. W powstałej wyrwie stał wielki strażnik - bez wątpienia człowiek z Księstwa Trzody - zupełnie mi nie znany.
        Księżna Ketriken spoczywała na leżance tuż przy kominku. W pewnym oddaleniu kilka grupek dam dworu rozmawiało przyciszonymi głosami. Księżna miała spuszczone powieki. Wyglądała na tak strasznie zmęczoną, że zwątpiłem, czy Różyczka nie wezwała mnie przez pomyłkę, ale już hrabina Ufna prowadziła mnie do swojej pani, zaraz też przyniosła stołeczek, na którym mogłem przysiąść. Zaproponowała mi także kubek herbaty. Gdy tylko się oddaliła, władczyni otworzyła oczy.
        - Co dalej? - szepnęła.
        Nie zrozumiałem pytania, więc zaczęła cicho tłumaczyć:
        - Król Roztropny śpi. Nie będzie spał wiecznie. Działanie specyfiku kiedyś się skończy, a wówczas wrócimy do punktu wyjścia.
        - Zbliża się ceremonia ogłoszenia księcia Władczego następcą tronu. Najmłodszy królewski syn będzie nią zaabsorbowany. Na pewno powinien sprawić sobie nowe szaty i zadbać o wiele innych, równie istotnych szczegółów. Na jakiś czas odciągnie go to od króla.
        - A potem?
        Zjawiła się hrabina Ufna z herbatą dla mnie. Wziąłem kubek, podziękowałem półgłosem. Gdy dama przysunęła sobie krzesło, księżna uśmiechnęła się słabo i zapytała, czy ona także mogłaby dostać coś ciepłego do picia. Prawie mnie zawstydziło, jak błyskawicznie hrabina Ufna zerwała się spełnić życzenie swej pani.
        - Sam nie wiem - wymamrotałem w odpowiedzi na pytanie księżnej.
        - A ja wiem. Król będzie bezpieczny w górach. Zostanie tam przyjęty z honorami i otoczony szacunkiem, może nawet Jonki będzie wiedziała, jak... Och, dziękuję. - Księżna wzięła z rąk damy dworu kubek herbaty, upiła łyk: Hrabina Ufna przysiadła się do nas.
        Uśmiechnąłem się do księżnej Ketriken i odezwałem, ostrożnie dobierając słowa:
        - Tak daleko jest do gór, pani, a i pogoda o tej porze roku nie sprzyja. Zanim posłaniec dotrze do celu i zdobędzie lekarstwo twej matki, będzie już prawie wiosna. Są inne miejsca, gdzie można odnaleźć panaceum na twoje utrapienie. Może w Księstwie Niedźwiedzim, może w Księstwie Cypla? Władcy tych ziem nie odmówią ci, pani, niczego, wiesz o tym przecież.
        - Wiem. - Na twarzy księżnej pojawił się znużony uśmiech. - Jednak tyle mają teraz własnych trosk, że waham się ich prosić. Na dodatek ten korzeń, nazywamy go korzeniem długowieczności, rośnie tylko w górach. - Upiła jeszcze łyk ziołowej herbaty.
        - Kogóż wyprawić z takim poleceniem, oto najtrudniejsze pytanie - zauważyłem. Chyba rozumiała trudności związane z wysłaniem chorego starca w zimową podróż do gór. Nie mógł jechać sam. - Taki człowiek musiałby być naprawdę godzien zaufania i pełen dobrej woli.
        - Taki człowiek mógłby być kobietą - zażartowała księżna Ketriken i hrabina Ufna roześmiała się wesoło. Nie tyle rozbawił ją dowcip, ile ucieszyła się, że jej pani jest w lepszym humorze. Księżna zagryzła wargę. - Może powinnam pojechać sama i wszystkiego dopilnować - dodała. Jej spojrzenie było zupełnie poważne.
        Prowadziliśmy jeszcze jakiś czas niezobowiązującą rozmowę o fikcyjnych ziołach. Chyba wszystko pojąłem właściwie. Gdy poprosiłem o zezwolenie na odejście, myślałem tylko o tym, jak mam powstrzymać księżnę Ketriken od działania, dopóki Cierń nie zdecyduje, co robić. Niełatwa łamigłówka.
        Ledwie zdążyłem znowu pozamykać drzwi na wszystkie sztaby i zasuwy, gdy poczułem na plecach przeciąg z otwartego przejścia. Powlokłem się na górę. Byłem zmęczony, ale wiedziałem, że i tak nie zmrużę oka.
        Zaraz w progu komnaty Ciernia powitała mnie niebiańska woń czegoś pysznego, dzięki czemu nagle odkryłem, iż jestem strasznie głodny. Gospodarz już siedział przy zastawionym stoliku.
        - Siadaj i jedz - rzekł zwięźle. - Musimy zawiązać spisek. Dwa razy ugryzłem pasztet mięsny, nim Cierń zapytał mnie spokojnie:
        - Jak sądzisz, czy długo moglibyśmy ukrywać króla w tej komnacie?
        Przeżułem, połknąłem.
        - Ja nie znalazłem drogi do ciebie - stwierdziłem.
        - Ale ona istnieje. Jedzenie i inne potrzebne rzeczy muszą się tu w jakiś sposób pojawiać, więc są ludzie, którzy o tych przejściach wiedzą... nie zdając sobie z tego sprawy. Labirynt prowadzi do różnych pomieszczeń, w których znajduję drobiazgi niezbędne do życia, ale było mi znacznie łatwiej, kiedy je dostarczano wielmożnej pani Tymianek.
        - Skąd weźmiesz jedzenie po wyjeździe księcia Władczego?
        - O, ludzie będą działać jak dotąd... jeśli tu zostaną. Znajdą się i tacy, którzy będą się dziwić, dlaczego żywność trafia do opustoszałych części zamku, choć i tak jest jej za mało. Mniejsza o to. Mieliśmy mówić o wygodzie Roztropnego, nie mojej.
        - W jaki sposób król zniknie? Mamy szansę go ukrywać jakiś czas, jeśli książę Władczy uwierzy, że monarcha opuścił zamek. Jeśli natomiast będzie miał świadomość, że jego ojciec pozostał w murach twierdzy, nie spocznie, póki go nie odnajdzie. Na początek wyda zapewne rozkaz rozkruszenia ścian królewskiej sypialni.
        - Prymitywne, lecz skuteczne - ocenił Cierń.
        - Znalazłeś dla króla bezpieczne miejsce w Księstwie Niedźwiedzim albo w Księstwie Cypla?
        - Tak szybko? Oczywiście, nie. Będziemy musieli ukrywać go tutaj może nawet przez kilka tygodni. Potem trzeba go będzie przemycić poza mury zamku, a więc znaleźć przekupne straże. Niestety, jeśli można kupić milczenie człowieka, można go także przekonać złotem, by mówił. Chyba że... ulegnie wypadkowi.
        - Nie ma się czym kłopotać. Znam sekretne wyjście z twierdzy - rzekłem, myśląc o wilczej drodze. - Mamy za to inny problem. Księżna Ketriken zacznie działać sama, jeśli wkrótce się nie dowie, że mamy plan. Doszła do tych samych wniosków co my. Dziś wieczór mi zaproponowała, że dla bezpieczeństwa zabierze króla w góry.
        - Ciężarna kobieta i chory starzec w środku zimy? Śmieszne. - Cierń umilkł. - Z drugiej strony... tego by się nikt nie spodziewał. Nikt by ich nie szukał... A w tłumie, który dzięki Władczemu płynie w górę rzeki, jeszcze jedna kobieta z ojcem staruszkiem mogłaby się przemknąć niezauważona.
        - To nadal jest śmieszne - sprzeciwiłem się. Nie spodobały mi się iskry w oczach Ciernia. - Kto miałby jechać z nimi?
        - Brus. Dzięki temu nie zapije się z nudów na śmierć, a przy okazji będzie się opiekował końmi. I o nich dwoje też zadba. Zechce pojechać?
        - Wiesz, że tak - rzekłem niechętnie. - Tyle że król Roztropny nie przeżyje takiej podróży.
        - Bardziej prawdopodobne, że nie przeżyje opieki Władczego, a choroba i tak będzie trawiła jego ciało, bez względu na miejsce pobytu. - Zmarszczył brwi. - Nie potrafię powiedzieć, dlaczego ostatnimi dniami słabnie tak szybko.
        - Będzie się czuł jeszcze gorzej, znosząc zimno i niewygody.
        - Przez większą część drogi mogą nocować w gospodach. Znajdę trochę grosza. Roztropny taki jest niepodobny do siebie, że na pewno nikt go nie rozpozna. Gorzej z księżną. Niewiele jest u nas jasnych blondynek jej wzrostu. Ale jeśli ją grubo ubrać, ukryć włosy pod kapturem i...
        - Chyba nie mówisz poważnie!
        - Musimy coś zdecydować najpóźniej do jutra wieczór, bo wtedy środek nasenny, który dałem Roztropnemu, przestanie działać. Ketriken powinna być na razie bezpieczna, lecz w drodze do Kupieckiego Brodu... cóż, niejeden wypadek może się zdarzyć w podróży. Ześlizgnięcie z barki do lodowatej rzeki, spłoszony koń, nieświeże mięso. Jeśli jego skrytobójca jest w połowie tak dobry jak my, na pewno mu się uda.
        - Skrytobójca księcia Władczego? Cierń spojrzał na mnie z politowaniem.
        - Chyba nie sądzisz, że książę wspiął się na szczyt wieży, by osobiście posmarować stopień tłuszczem zmieszanym z sadzą? Kto to mógł być, twoim zdaniem?
        - Pogodna - odpowiedziałem bez namysłu.
        - Więc to najprawdopodobniej nie ona. Nie, to na pewno jakaś szara eminencja, człowiek miły, ustabilizowany. Nie wiem, czy kiedykolwiek się dowiemy, kto to taki. Ach, obojętne, w tej chwili nie to jest najważniejsze. Choć nie ma większego wyzwania, jak podejść innego skrytobójcę.
        - Stanowczy - powiedziałem cicho.
        - Kto jest stanowczy?
        Opowiedziałem mu o Stanowczym. Słuchał uważnie.
        - To byłoby fantastyczne! - przyznał. - Skrytobójca obdarzony talentem Mocy. Że też nikt o tym wcześniej nie pomyślał.
        - Pomyślał król Roztropny - rzekłem spokojnie - ale może skrytobójca zawiódł w nauce.
        - Rzeczywiście. - Cierń rozparł się w fotelu. - Wracając do Stanowczego, wątpię, żeby był kimś więcej niż sprawnym szpiegiem. Przynajmniej na razie. Doskonałym szpiegiem, bez dwóch zdań. Musisz być wyjątkowo czujny, ale chyba nie trzeba się go obawiać jako skrytobójcy. - Odchrząknął. - Tak, a więc pośpiech jest tym bardziej konieczny. Ucieczka musi się rozpocząć w królewskiej sypialni. Ty odciągniesz straże.
        - Podczas ceremonii ogłaszania księcia Władczego następcą tronu...
        - Nie. Nie możemy czekać tak długo. Jutrzejszej nocy. Nie później.
        - Tak mało czasu?! Na jutro wieczór chcesz mieć w gotowości i księżnę, i Brusa? Będę musiał obojgu powiedzieć o twoim istnieniu. Co z końmi, z zapasami...
        - Mają być szkapy, nie konie. Inaczej szybko zwrócono by na nie uwagę. I lektyka dla króla.
        - Poślednich koni mamy pod dostatkiem; ściśle biorąc, nie mamy innych. Brus spali się ze wstydu, że będzie musiał takie zwierzęta oddać do dyspozycji księżnej i króla.
        - A dla siebie niech weźmie muła. Mają wyglądać na niezamożnych mieszkańców wybrzeża uciekających w głąb kraju. Nie chcemy przecież przyciągać uwagi rozbójników.
        Parsknąłem na myśl o Brusie na grzbiecie muła.
        - To się nie da zrobić - rzekłem spokojnie. - Za mało czasu. Musimy się umówić na noc ceremonii. Wtedy wszyscy będą świętować w sali biesiadnej, a my zyskamy swobodę ruchów.
        - Jeśli coś zrobić trzeba, to i można - zapewnił mnie Cierń. Jakiś czas siedział zamyślony. - Może i masz rację. Władczy musi utrzymać Roztropnego w jakim takim stanie, musi pozwolić ojcu zażywać środki przeciwbólowe do czasu ceremonii. Jeśli króla na niej nie będzie, żaden z książąt nadbrzeżnych nie da Władczemu wiary. Dobrze więc. Pojutrze w nocy. A jeśli jutro będziesz musiał bezwzględnie ze mną porozmawiać, spal trochę kory gorzkawca w swoim kominku. Nie za dużo, bo mnie tu zadymisz. Jedna garść wystarczy. Wtedy otworzę przejście.
        - Błazen chce jechać z królem - przypomniałem sobie.
        - Nie może - oznajmił Cierń zdecydowanie. - Nie ma go jak przebrać. Mógłby jedynie powiększyć niebezpieczeństwo.
        - Nie wydaje mi się, żeby zmienił zdanie.
        - Błazna zostaw mi. Potrafię go przekonać, że życie jego umiłowanego króla zależy od tego, czy uda nam się go stąd zabrać niepostrzeżenie. Trzeba też stworzyć... atmosferę, w której zniknięcie króla i przyszłej królowej nie będzie postrzegane jako... ach, dobrze już. To także zostaw mi. Zniechęcę ich do rozkuwania ścian. Ketriken ma łatwe zadanie. Musi tylko wcześnie opuścić salę biesiadną i oznajmić, że zamierza długo spać. Powinna rozkazać, żeby jej nie budzono; sama przywoła służbę we właściwym czasie. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, zyskają na ucieczkę całą noc. Minie sporo czasu, nim ktokolwiek zacznie ich szukać. - Uśmiechnął się łagodnie. - No dobrze. To tyle, jeśli chodzi o planowanie. Tak, tak, wiem, że właściwie niczego nie ustaliliśmy. Tak jest lepiej. Jesteśmy bardziej elastyczni. Idź teraz, prześpij się trochę, jeśli zdołasz. Jutro czeka cię pracowity dzień. A ja mam sporo roboty. Muszę przygotować Roztropnemu leki na drogę. Napiszę Brusowi, jak je podawać.
        - Świetnie. - Po chwili spytałem: - Czy wczoraj koło północy byłeś przy studni na dziedzińcu? Podobno widziano tam Ospiarza. Niektórzy mówią, że to znak, iż woda nie nadaje się do picia. Inni widzą w tym zły omen dla ceremonii Władczego.
        - Tak? Cóż, może tak i jest. - Cierń zachichotał. - Będą mieli omeny i wróżby, chłopcze, będą ich mieli tyle, że w tym natłoku zniknięcie króla oraz księżnej Ketriken wyda się zupełnie naturalne.
        - W uśmiechu wyszczerzył zęby jak złośliwy łobuziak, odmłodniał o całe lata. Dawne psotne iskry zapłonęły w jego zielonych oczach.
        - Idź, odpocznij. Potem zawiadom Ketriken i Brusa o naszych planach. Ja porozmawiam z królem i z błaznem. Nikt inny nie może się niczego domyślać. Momentami będziemy musieli zdać się na łut szczęścia. A co do reszty, zaufaj mi!
        Jego śmiech, odprowadzający mnie na schodach, nie niósł ze sobą uspokojenia.
      
28. ZDRADY I ZDRAJCY
        
        Książę Władczy był jedynym dzieckiem króla Roztropnego i królowej Skwapliwej, które przeżyło narodziny. Niektórzy twierdzą, że akuszerki nie dbały należycie o utrzymanie przy życiu noworodków, inni, że w dążeniu do oszczędzenia swej pani cierpień, podawały zbyt hojnie zioła uśmierzające ból. Ponieważ tylko dwoje z poczętych dzieci przetrwało w łonie królowej dłużej niż siedem miesięcy, ludzie skłaniali się ku twierdzeniu, że przyczyną było zamiłowanie władczyni do środków odurzających oraz zły nawyk noszenia sztyletu u pasa ostrzem skierowanym do ciała, co, jak wszystkim wiadomo, stanowi złą wróżbę dla kobiety, która ma zostać matką.
        
        * * *
        
        Nie spałem. Jak tylko przestawałem się martwić o króla Roztropnego, zaraz miałem przed oczyma Sikorkę u boku innego. Miotałem się między żałością a zatroskaniem. Przyrzekłem sobie, że gdy tylko monarcha oraz księżna Ketriken będą bezpieczni, znajdę sposób na odzyskanie Sikorki, odbiorę ją temu, który mi ją ukradł. Powziąwszy tę decyzję, odwróciłem się na drugi bok i znowu zapatrzyłem w ciemność.
        Noc jeszcze czerniła niebo nad zamkiem, gdy zwlokłem się z łóżka. W stajniach przemknąłem obok pustych boksów i uśpionych zwierząt, wspiąłem się cicho na stopnie prowadzące do izdebki Brusa. Wysłuchał mnie, a potem zapytał z niedowierzaniem:
        - Jesteś pewien, że to nie był zły sen?
        - Jeśli tak, to śniłem przez większą część życia - oznajmiłem spokojnie.
        - Sam zaczynam się czuć, jakbym dotąd śnił - przyznał. Rozmawialiśmy po ciemku. Brus był w łóżku, ja siedziałem na podłodze obok i szeptałem. Nie podsyciłem zagasłego ognia, nawet nie zapaliłem świeczki - nie chciałem, by przypadkiem kogoś zdziwiła nagła zmiana obyczajów Brusa.
        - Jeśli mamy uporać się ze wszystkim w ciągu zaledwie dwóch dni, nie wolno nam popełnić żadnego błędu. Dasz sobie radę?
        Milczał długi czas, w ciemnościach nie widziałem jego twarzy.
        - Trzy silne konie, muł, lektyka i zapasy dla trojga. Wszystko niepostrzeżenie. - Znowu zamilkł. - Nawet jeśli mi się uda, nie mogę przecież ot tak załadować króla oraz księżnej i wyjechać przez bramę.
        - Pamiętasz olchowy zagajnik, gdzie miał legowisko wielki lis? Czekaj tam z końmi. Król i księżna dołączą do ciebie. - Po chwili dodałem z ociąganiem: - Wilk ich przyprowadzi.
        - Czy oni muszą wiedzieć, co cię z nim łączy? - Przeraziła go ta myśl.
        - Korzystam z narzędzi, jakie los włożył mi w dłonie. Nie podchodzę do tego tak jak ty.
        - Chcesz być jak on? Zapchlony i brudny, tracić rozum przy samicy, nie wybiegać myślą dalej niż do następnego posiłku. Jak długo potrwa, zanim się do niego upodobnisz? Kim wówczas będziesz?
        - Wartownikiem? - zaryzykowałem. Brus roześmiał się mimo woli.
        - Mówiłem poważnie - rzekł po chwili.
        - Ja także. Musimy dopiąć celu bez względu na cenę. Przestało mnie obchodzić, co będę musiał poświęcić, żeby ocalić króla i przyszłą królową.
        Jakiś czas trwała cisza.
        - Więc mam niewiadomym sposobem wyprowadzić za bramy Koziej Twierdzy cztery zwierzęta oraz lektykę, nie wzbudzając niczyjego zainteresowania?
        Pokiwałem głową w smolistej ciemności.
        - Dasz radę?
        - Będzie to musiało wyglądać na kolejną wysyłkę koni w górę rzeki - odezwał się z ociąganiem. - Mam w stajniach ze dwóch zaufanych chłopaków, ale wolałbym żadnego nie prosić o przysługę. Jeszcze który dzieciak zawiśnie za to, że mi pomógł. Poza tym nie brak im rozumu, nie trzymałbym tu głupków; jak tylko rozejdzie się wieść o zniknięciu króla, szybko wszystko skojarzą.
        - Wybierz takich, którzy kochają króla. Brus westchnął, przeszedł do dalszych spraw.
        - Zapasy jedzenia. Raczej żołnierskie racje. Mam szykować ciepłe ubrania?
        - Tylko dla siebie. Księżna Ketriken będzie miała swoje, a króla wyszykuje Cierń.
        - Cierń. Jego imię wydaje mi się znajome.
        - Wszyscy od dawna mają go za zmarłego. Swego czasu był w zamku powszechnie znany.
        - Tyle lat żył w ukryciu...
        - I nadal ma ten zamiar.
        - Nie obawiaj się, nie zdradzę. - Brus wydawał się urażony.
        - Wiem, ja tylko...
        - Wiem. Idź już. Powiedziałeś mi dosyć. Będę na miejscu z końmi i zapasami. Kiedy?
        - Nocą, gdy uczta będzie trwała w najlepsze. Dokładnie nie wiem. Dam ci jakoś znać.
        Wzruszył ramionami.
        - Jak tylko się ściemni, będę czekał.
        - Brus... Dziękuję ci.
        - Robię to dla króla. I przyszłej królowej. Nie potrzebuję twoich podziękowań za to, że wypełniam obowiązki.
        Cicho zszedłem na dół. Trzymając się mrocznych ścieżek, wytężając wszystkie zmysły, próbowałem sprawdzić, czy nikt mnie nie szpieguje. Przemknąłem chyłkiem pomiędzy spichlerzami, potem obok chlewów i dalej koło zagród; jeszcze jeden cień pośród cieni, dotarłem do starej chaty. Ślepun zdyszany stawił się na spotkanie.
        “O co chodzi? Dlaczego przeszkadzasz mi w polowaniu?”
        “Następnej nocy, kiedy się ściemni, będę cię potrzebował. Czy zechcesz zaczekać w obrębie murów i przyjść szybko na wezwanie?”
        “Oczywiście. Ale po co mnie wołałeś? Nie musisz być blisko, żeby prosić o tak prostą przysługę”.
        Kucnąłem w śniegu, a on zbliżył się do mnie, położył mi łeb na ramieniu. Uścisnąłem go mocno.
        “To głupota - burknął gburowato. - Lepiej już idź. Będę tutaj”.
        “Jestem ci wdzięczny”.
        “Jestem twoim bratem”.
        Ukradkiem i w pośpiechu wróciłem do zamku, do swojej komnaty.
        Byłem podekscytowany. Nie miałem szansy zaznać prawdziwego odpoczynku, póki się wszystko nie dokona.
        Przed południem zostałem przyjęty u księżnej Ketriken. Przyniosłem ze sobą kilka zwojów traktujących o ziołach. Władczyni spoczywała na leżance przed kominkiem, odgrywając rolę żałobnej wdowy i zaniepokojonej przyszłej matki. Nużyło ją to, a w dodatku upadek ze schodów przysparzał jej więcej cierpień, niż chciała przyznać. Na szczęście wyglądała nieco lepiej niż poprzedniego wieczoru. Powitałem ją ciepło i przystąpiłem do prezentacji każdego opisanego zioła, opowiadając rozwlekle o wszelkich pożytkach płynących z ich używania. Mozolnie omawiałem jedno po drugim. Udało mi się znudzić większość dam dworu. Ostatnie trzy Ketriken posłała po herbatę, poduszki oraz na poszukiwania jeszcze jednego zwoju o ziołach, który jej zdaniem powinien się znajdować w pracowni księcia Szczerego. Różyczka dawno przysnęła w ciepłym kąciku przy kominku. Gdy tylko ucichł szelest spódnicy ostatniej damy dworu, zmieniłem temat, wiedząc, że mam niewiele czasu.
        - Wyruszacie jutrzejszej nocy, po ceremonii ogłoszenia księcia Władczego następcą tronu - nie przerwałem, choć otworzyła usta, chcąc zadać pytanie. - Możliwie jak najszybciej udaj się do swoich komnat, pani. Oznajmij, że czujesz się wyczerpana i śpiąca. Odeślij służbę, niech nie przychodzą bez wezwania. Zarygluj drzwi. Ubierz się ciepło, weź ze sobą ciepłe rzeczy. Nie za dużo. Przygotuj się do opuszczenia zamku i czekaj. Ktoś po ciebie przyjdzie. Zaufaj człowiekowi naznaczonemu przez ospę. Król jedzie także. Zaufaj mi. - Usłyszałem zbliżające się kroki. - Wszystko będzie gotowe. Zaufaj mi.
        Prosiłem o zaufanie, a sam nie dałbym złamanego grosza za powodzenie planu.
        Narcyza przyniosła poduszki, wkrótce zjawiła się druga dama dworu, z herbatą. Rozmawialiśmy uprzejmie, jedna z młodszych dam nawet ze mną flirtowała. Księżna Ketriken poprosiła, bym zostawił jej zwoje. Plecy ciągle ją bolały i zdecydowała, że tego wieczoru wcześnie uda się na spoczynek, a zwoje pomogą jej zabić czas przed snem. Pożegnałem się uprzejmie i wyszedłem.
        Cierń obiecał, że zajmie się trefnisiem. Ja miałem dopilnować, żeby król został po uroczystości sam. Cierń potrzebował ledwie kilku minut. Czy będę musiał życiem zapłacić za ucieczkę władcy? Odsunąłem tę myśl od siebie. Tylko kilka minut. Dwie pary drzwi porąbanych w drzazgi mogą być przeszkodą lub sprzymierzeńcem. Nie potrafiłem na razie zdecydować, co jest bardziej prawdopodobne. Rozważyłem różne możliwości. Mogłem udać pijanego i wyzwać strażników do walki. Uporaliby się ze mną bardzo szybko. Walka na pięści nigdy nie była moją mocną stroną. Nie. Chciałem nadal pozostać zdolny do działania. Przemyślałem i odrzuciłem dziesięć dalszych wariantów. Zbyt wiele zależało od okoliczności, których nie mogłem przewidzieć. Ilu będzie strażników, czy będę ich znał, czy będzie tam Osiłek, czy książę Władczy zajrzy na pogawędkę?
        Podczas wizyty u księżnej Ketriken zauważyłem, że w wejściu do komnat królewskich prowizorycznie zawieszono kotary. Pobojowisko uprzątnięto, ale dębowe drzazgi ciągle zaśmiecały korytarz. Żaden rzemieślnik nie naprawiał drzwi. Jeszcze jeden znak, że książę Władczy nie zamierzał wracać do Koziej Twierdzy.
        Próbowałem wymyślić jakiś pretekst, który pozwoliłby mi się dostać do komnat królewskich. W zamku wrzało jak w ulu, tym bardziej że właśnie przybyli władcy z księstw nadbrzeżnych: Niedźwiedziego, Cypla i Dębów. Mieli być świadkami ceremonii ogłoszenia księcia Władczego następcą tronu. Zakwaterowano ich w gorszych komnatach gościnnych. Jak oni zareagują na nagłe zniknięcie króla i księżnej Ketriken? Czy zostanie to odebrane jako zdrada, czy też może książę Władczy znajdzie jakiś sposób, żeby ukryć przed nimi ten fakt? Jak to wpłynie na wizerunek władcy? Odegnałem te myśli: nie pomagały mi znaleźć sposobu na uwolnienie króla od strażników.
        Włóczyłem się po zamku w poszukiwaniu natchnienia. W głowie miałem chaos. Chaos też zapanował w Koziej Twierdzy. Na ceremonię przybyły tłumy szlachty. Napływ gości oraz ich służby towarzyszył odpływowi dóbr i ludzi, wysyłanych przez najmłodszego królewskiego syna w głąb lądu. Nogi same zaniosły mnie do pracowni księcia Szczerego. Drzwi stały otworem, wszedłem do środka. Kominek był zupełnie zimny, wszystkie przedmioty, dawno nie używane, pokryte warstwą kurzu. W nosie kręciła charakterystyczna woń myszy. Miałem cichą nadzieję, że pozostawione tu zwoje nie okażą się niezastąpione. Szczęściem te, na których szczególnie zależało księciu Szczeremu, ukryłem u Ciernia. Wolno obszedłem komnatę, dotykając różnych drobiazgów należących do następcy tronu. Nagle boleśnie za nim zatęskniłem. On nigdy by nie dopuścił do podobnej sytuacji. Usiadłem w jego ulubionym krześle przy stole. Blat znaczyły ślady atramentu, zaśmiecały go źle przycięte pióra, odrzucone na bok, oraz zużyte do cna pędzelki. W skrzynce stało kilka słoiczków z kolorowymi tuszami, teraz wyschniętymi i popękanymi. Dla mnie pachniały one jak sam książę Szczery, podobnie jak skóra i smar do uprzęży pachniały Brusem. Oparłem łokcie o stół, ścisnąłem dłońmi skronie.
        - Książę Szczery, tak bardzo cię tu potrzebujemy.
        “Nie mogę przyjść”.
        Skoczyłem jak oparzony, stopy zaplątały mi się w nogi krzesła, rymnąłem jak długi. Pozbierałem się gorączkowo.
        “Książę!”
        “Słyszę cię. O co chodzi, chłopcze? - Chwila milczenia. - Sięgnąłeś ku mnie sam, prawda? Brawo!”
        “Musisz wracać, panie, natychmiast!”
        “Dlaczego?”
        Myśli gnają szybciej niż słowa i są bogatsze w szczegóły. Książę posmutniał, sposępniał.
        “Wracaj do domu, mój książę. Ty przywrócisz właściwy porządek rzeczy. Książę Władczy nie będzie mógł nazywać się następcą tronu, przestanie ogałacać zamek, nie wywiezie króla”.
        “Nie mogę. Uspokój się. Pomyśl, co mówisz. Nie zdołam wrócić do domu na czas, by zapobiec złu. Napełnia mnie to wszystko ogromnym smutkiem, ale nie mogę się wycofać teraz, kiedy jestem tak blisko celu. A skoro mam zostać ojcem - jego myśli dotykały ciepłem nowego uczucia - moje zwycięstwo staje się jeszcze ważniejsze. Muszę ocalić Królestwo Sześciu Księstw, uwolnić wybrzeże od wroga. Zapewnić mojemu potomkowi dziedzictwo”.
        “Co mam robić?”
        “Postępuj zgodnie z planem. Mój ojciec, małżonka i dziecko... ogromna odpowiedzialność. Złożyłem ten ciężar na twoje ramiona”.
        “Zrobię, co będę mógł” - obiecałem, bojąc się przyrzec więcej.
        “Ufam ci. - Zamilkł. - Czułeś to?”
        “Co?”
        “Ktoś tu jest, któreś z gadziego rodu Konsyliarza. Podsłuchuje”.
        “Nie wiedziałem, że to możliwe!”
        “Konsyliarz znalazł sposób i zdradził go swoim wychowankom. Teraz nie sięgaj do mnie więcej”.
        Poczułem coś podobnego jak wówczas, gdy zerwał nasz kontakt, by ocalić resztki energii która Roztropnego, tym razem jednak o wiele brutalniej. Równocześnie odepchnął od nas szpiega. Chyba pojąłem, ile wysiłku go to kosztowało. Połączenie Mocą uległo przerwaniu.
        Książę zniknął z moich myśli równie raptownie, jak się w nich pojawił. Spróbowałem odnaleźć nitkę więzi - na próżno. Czy naprawdę ktoś usiłował nas podsłuchać? Przerażająca myśl przytłumiała we mnie uczucie triumfu. Sięgnąłem Mocą!... Ktoś nas podsłuchiwał. Użyłem Mocy, sam, bez niczyjej rady!... Ile udało się im usłyszeć? Odsunąłem krzesło od stołu i chwilę trwałem bez ruchu, ogłuszony natłokiem własnych myśli. Używanie Mocy było łatwe. Nadal nie do końca wiedziałem, jak to się właściwie zaczęło, niczym dziecko, które skończyło trudną, trójwymiarową układankę, ale nie mogło sobie przypomnieć kolejności ruchów. Rozradowany bardzo chciałem spróbować jeszcze raz. Zwalczyłem pokusę. Miałem przed sobą inne zadania, o wiele ważniejsze.
        Wyprysnąłem z pracowni, omal nie rozdeptałem Prawego. Siedział na ziemi, w szerokim rozkroku, oparty o ścianę. Wyglądał na pijanego, ale ja wiedziałem lepiej. Powinienem go zabić. Trucizna, dawno temu przygotowana dla Osiłka, w dalszym ciągu znajdowała się w sekretnej kieszonce mojego rękawa. Mogłem mu ją wepchnąć w gardło. Tyle że ta mieszanka działała powoli.
        Jakby odgadywał moje myśli, skulił się, zaczął czołgać przy ścianie.
        Próbowałem myśleć rozsądnie. Przyrzekłem Cierniowi nie podejmować żadnych działań na własną rękę. Książę Szczery nie nakazał mi zabić szpiega. Mógł nawet sam go zabić, w czasie krótszym niż tchnienie. Decyzja nie należała do mnie. Odszedłem. Zrobiłem nie więcej niż dziesięć kroków, kiedy go usłyszałem.
        - Wiem, co zrobiłeś! - wycharczał. Odwróciłem się do niego.
        - O czym mówisz? - zapytałem cicho. Serce mocno biło mi w piersi. Miałem nadzieję, że mnie sprowokuje, da mi pretekst. Przerażające, jak bardzo tego pragnąłem.
        Pobladł niczym śmierć sama, ale nie zemdlał. Przypominał mi napuszonego samochwałę pomiędzy roześmianymi dziećmi.
        - Chodzisz jak sam król, szydzisz ze mnie i drwisz za moimi plecami. Niech ci się nie wydaje, że nie wiem. - Wczepiając paznokcie w mur, z trudem stanął na nogi. - Nie jesteś taki znowu wspaniały. Raz ci się udało skorzystać z Mocy i już sobie wyobrażasz, że jesteś mistrzem, ale twój talent cuchnie psią magią! Niech ci się nie wydaje, że będziesz tak dumnie kroczył do końca życia. Jeszcze zegniesz kark! I to niedługo!
        Wilk w moim ciele dyszał żądzą zemsty. Opanowałem się.
        - Ośmieliłeś się szpiegować moją rozmowę z księciem Szczerym, Prawy? Nie, na to nie starczyłoby ci odwagi.
        - Nie boję się ciebie, nie muszę się przed tobą ukrywać. Na wiele się odważam, bękarcie! Na więcej, niż się domyślasz. - Zdołał stanąć prosto, z chwili na chwilę nabierał pewności siebie.
        - Domyślani się perfidii i zdrady. Następca tronu został ogłoszony zmarłym, prawda, lojalny członku kręgu Mocy? A ty podsłuchujesz moją z nim rozmowę i nie okazujesz zdumienia?
        Dłuższą chwilę Prawy stał jak skamieniały. Wreszcie otworzył usta do odpowiedzi, ale wtedy zza załomu muru wyszła Pogodna.
        - Miej przynajmniej tyle rozumu, by milczeć - rzekła z groźbą w głosie.
        Nie ruszyłem się z miejsca, musiała mnie ominąć. Wzięła Prawego pod ramię, zabrała ze sobą niczym zapomniany koszyk.
        - Milczenie to tylko inna forma kłamstwa - powiedziałem. Pogodna oddalała się ode mnie holując Prawego. - Ty także wiesz, że książę Szczery żyje! Uważacie, że nie wróci? Sądzicie, że nie będziecie musieli odpowiadać za swoje kłamstwa?
        Skręcili za róg, a ja kipiałem złością i przeklinałem siebie za te niewczesne wrzaski. Znałem tylko kilka lepszych sposobów na publiczne wyjawienie tajemnicy.
        Wściekły i w ponurym nastroju krążyłem po twierdzy. W kuchni panował istny koniec świata, więc kucharka nie miała dla mnie czasu, zapytała jedynie, czy już słyszałem, że w sali biesiadnej na kominku znaleziono węża. Pocieszyłem ją, że bez wątpienia wpełznął w drewno na opał, szukając schronienia na zimę, i dostał się do kuchni z jakąś kłodą, a wówczas ciepło obudziło go do życia. Kucharka pokręciła głową. Jej zdaniem wytłumaczenie było tylko jedno - zły omen. Opowiedziała mi raz jeszcze o Ospiarzu przy studni, tyle że w jej historii pił on z wiadra, a kiedy je opuścił, woda, spływająca po znaczonej bliznami brodzie, mała barwę krwi. Od tej pory kucharka kazała kuchcikom przynosić wodę ze studni na dziedzińcu pralni. Nie chciała, żeby ktoś padł trupem przy stole.
        Podniesiony na duchu opuściłem kuchnię, podwędziwszy z tacy kilka ciasteczek. Nie zaszedłem daleko. Zaczepił mnie jakiś paź.
        - Bastard Rycerski, syn księcia Rycerskiego? - zapytał cicho. Szerokie kości policzkowe zdradzały, że chłopak pochodził z Księstwa Niedźwiedziego, potwierdzał ten domysł żółty kwiat, którym pieczętowało się to księstwo, wyszyty na pikowanym kaftanie. Jak na chłopca tego wzrostu był przeraźliwie chudy. Skinąłem poważnie głową.
        - Mój pan, książę Krzepki, władca Księstwa Niedźwiedziego, prosi, byś zechciał się z nim spotkać, panie, w dogodnej chwili. - Mówił, jakby się wyuczył tekstu na pamięć. Na pewno nie był paziem długo.
        - Teraz jest dogodna chwila.
        - Czy mam cię, panie, do niego zaprowadzić?
        - Trafię. Trzymaj. Nie mogę tego zabrać ze sobą. - Podałem mu ciasteczka.
        - Czy mam je, panie, dla ciebie przechować? - spytał zupełnie poważnie, a na mnie, niczym grom z jasnego nieba, spadła świadomość, jak ogromną wagę przykładał ten chłopiec do jedzenia.
        - Możesz je zjeść za moje zdrowie, a potem możesz iść do kuchni i powiedzieć kucharce, co myślisz o jej wypiekach.
        Nawet w największym rozgardiaszu tak kościsty chłopak z komplementem na ustach nie odejdzie bez miski gulaszu.
        - Dziękuję, panie. - Twarz mu się rozjaśniła, pośpieszył w stronę kuchni, już z ciastkiem w ustach.
        Gorsze komnaty gościnne znajdowały się naprzeciwko apartamentów królewskich. Uważano je za gorsze, bo ich okna wychodziły na góry, a nie na morze i dlatego były mniej widne. Poza tym w niczym nie ustępowały innym. Oczywiście gdy były odpowiednio umeblowane.
        Teraz to się zmieniło. Strażnicy z Księstwa Niedźwiedziego zaprosili mnie do pomieszczenia, w którym pozostawiono raptem trzy krzesła oraz rozklekotany stół. Zasłony i gobeliny, które niegdyś ogrzewały to wnętrze i barwiły monotonię kamienia, zniknęły. Wesoło tu było jak w lochu, wyjąwszy ogień na kominku. Księżniczka Wierna powitała mnie oficjalnie, a następnie poszła zawiadomić ojca, że czekam. Stałem na środku, póki z sypialni nie wyszedł książę Krzepki. Powitał mnie, poprosił, bym usiadł. Z zakłopotaniem przestawiliśmy dwa krzesła bliżej kominka. Na stole powinien być chleb i mięsiwa, na kominku kociołki i kubki, nad paleniskiem wywar ze smacznych ziół, w kącie stojaczek z butelkami wina. Bolało mnie, że goście Koziej Twierdzy nie zostali przyjęci należycie. Księżniczka Wierna przycupnęła na stopniu kominka. Zastanowiłem się mimowolnie, gdzie jest jej młodsza siostra.
        Wymieniliśmy z księciem ledwie kilka zwyczajowych uprzejmości, gdy przystąpił do tematu.
        - Król Roztropny jest chory i nie może przyjąć żadnego z dziś przybyłych książąt. Najmłodszego syna królewskiego pochłaniają przygotowania do jutrzejszej uroczystości. - Sarkazm w jego głosie był ciężki jak tłusta śmietana. - W tej sytuacji chciałem się spotkać z księżną Ketriken, ponieważ, jak ci wiadomo, jest mi przychylna. Niestety, damy dworu, zgromadzone przed drzwiami jej sypialni, oznajmiły mi, że władczyni nie czuje się dobrze i nie przyjmuje nikogo. Słyszałem pogłoski, iż była przy nadziei, ale ze smutku oraz na skutek szaleńczej wyprawy w obronie Strażnicy Zatoki straciła dziecko. Czy to prawda?
        Wziąłem głęboki oddech, zdecydowałem się na szczerość.
        - Nasz król jest, jak rzekłeś, panie, bardzo chory. Prawdopodobnie przed ceremonią nikt go nie zobaczy. Księżna Ketriken podobnie jest niedysponowana, ale z pewnością gdyby jej powiedziano, że to ty, książę, sam stawiłeś się u jej drzwi, zostałbyś przyjęty. Nie straciła dziecka. Pojechała bronić Strażnicy Zatoki z tych samych powodów, dla których podarowała ci opale: z obawy, że jeśli sama nie podejmie działania, nikt inny tego nie zrobi. Nie jej poczynania nad Zatoką Sieci zaowocowały zagrożeniem dla królewskiego potomka, lecz upadek ze schodów, tutaj, w Koziej Twierdzy. Księżna Ketriken jest obolała i cierpiąca, ale nie straciła dziecka.
        - Rozumiem. - Książę pogrążył się w zamyśleniu. Cisza rosła między nami. Czekałem. W końcu pochylił się ku mnie i gestem poprosił, bym uczynił to samo. Gdy prawie stykaliśmy się głowami, zapytał cicho:
        - Bastardzie Rycerski, czy jesteś człowiekiem ambitnym?
        Oto nadszedł ten moment. Król Roztropny przewidział go wiele lat temu, a Cierń nieco później. Ponieważ milczałem, książę Krzepki podjął temat, a każde słowo ważył bardzo starannie.
        - Dziedzic tronu Przezornych jeszcze nie przyszedł na świat. Jeśli książę Władczy raz obwoła się następcą tronu, czy będzie chciał długo czekać na władzę? Naszym zdaniem, nie. Przemawiam także w imieniu księstw Dębów i Cypla. Król Roztropny, stary i chory, jest monarchą tylko z tytułu. Mieliśmy już przedsmak rządów księcia Władczego, wiemy, jakim będzie następcą tronu. Ile wycierpimy, zanim potomek księcia Szczerego osiągnie wiek męski? Tylko nieliczni wierzą, iż dziecko się narodzi, a co dopiero zasiądzie na tronie. - Przerwał, odchrząknął, spojrzał mi prosto w oczy. Księżniczka Wierna stała przy drzwiach, jakby na straży. W dalszym ciągu milczałem. - Wszyscy cię znamy, synu najstarszego, naszego ukochanego księcia. Jesteś do niego bardzo podobny, nosisz jego imię. Masz takie samo prawo nazywać się członkiem rodu królewskiego jak wielu innych, którzy dziedziczyli koronę. - Znowu przerwał. Czekał.
        A ja nadal milczałem.
        “Nie odczuwam pokusy - powtarzałem sobie. - Po prostu słucham. Nic więcej”.
        Jak dotąd nie powiedział nic, co by mi sugerowało zdradę króla. Szukał słów, wreszcie je znalazł:
        - Czasy są ciężkie.
        - Rzeczywiście - zgodziłem się cicho.
        Opuścił wzrok na dłonie. Były zniszczone, poznaczone bliznami - ręce człowieka, który wiele pracował. Koszulę miał świeżo wypraną i zacerowaną, ale przecież nie uszyto mu nowej na wielką okazję. W Koziej Twierdzy nie było nam łatwo, ale w Księstwie Niedźwiedzim żyło się jeszcze trudniej. Odezwał się cicho i spokojnie:
        - Jeśli uznasz za stosowne wystąpić przeciw księciu Władczemu, ogłosić się zamiast niego następcą tronu, księstwa Niedźwiedzie, Cypla i Dębów cię poprą. Księżna Ketriken najpewniej także opowie się za tobą, Księstwo Kozie będzie jej posłuszne. - Znowu podniósł na mnie wzrok. - Wiele o tym rozmawialiśmy. Wierzymy, że dziecko księcia Szczerego będzie miało większe szansę zasiąść na tronie, jeśli regentem zostaniesz ty, a nie książę Władczy.
        Króla Roztropnego już wykreślili.
        - A dlaczego nie księżna Ketriken? - zapytałem. Spojrzał w płomienie.
        - Trudno mi to powiedzieć... Jestem jej winien wdzięczność, bo była wielce łaskawa dla mego ludu, ale jest zrodzona w obcej ziemi i nie darzymy jej bezgranicznym zaufaniem. Nie chcemy jej zupełnie odsunąć od władzy, nie. Jest naszą przyszłą królową i pozostanie nią, a jej dziecko zasiądzie na tronie. W dzisiejszych czasach potrzebujemy i następcy tronu, i przyszłej królowej.
        Zakiełkowało we mnie pytanie, podszepnięte przez jakiegoś demona.
        “A jeśli nie zechcę oddać władzy, gdy królewski potomek osiągnie wiek męski?”
        Musieli je sobie zadawać sami, musieli znaleźć na nie odpowiedź.
        Jeszcze jakiś czas siedziałem w milczeniu. Prawie namacalnie czułem, jak wokół mnie rodzą się nowe możliwości. Czy właśnie o tym wiecznie trajkotał błazen? Czy to jeden z zamglonych rozstajów dróg, gdzie zawsze ja stoję pośrodku?
        Katalizator - powiedziałem sobie cicho, z krzywym uśmiechem.
        - Wybacz, nie dosłyszałem. - Książę Krzepki pochylił się do mnie bliżej.
        - Rycerski - powiedziałem. - Tak jak rzekłeś, panie, noszę jego imię. Jesteś w trudnej sytuacji, książę. Wiem, co ryzykujesz rozmawiając ze mną, i będę równie szczery. Jestem człowiekiem ambitnym, ale nie pożądam korony mego króla. - Wziąłem głęboki oddech, zatopiłem wzrok w ogniu. Po raz pierwszy poważnie się zastanowiłem, co będzie oznaczało dla księstw nadbrzeżnych zniknięcie króla Roztropnego i księżnej Ketriken. Pozostaną zdani na łaskę losu, niczym okręt bez steru, zalewany grzywaczami. Ze słów księcia Krzepkiego wynikało, że nie podporządkują się najmłodszemu królewskiemu synowi. Niestety, w tej chwili nie miałem im nic do zaoferowania. Nie mogłem zdradzić, że książę Szczery żyje, bo jutro musieliby powstać i odmówić księciu Władczemu prawa do tytułu następcy tronu. Nie mogłem ich ostrzec, że król Roztropny i księżna Ketriken nagle znikną: nic by to nie przyniosło dobrego, a na pewno zbyt wiele osób nie byłoby zdziwionych tym wydarzeniem. Kiedy już oboje dotrą bezpiecznie do Królestwa Górskiego, będzie można o wszystkim powiadomić władców księstw nadbrzeżnych, ale musiało minąć kilka tygodni. Próbowałem wymyślić, co mógłbym mu ofiarować teraz - jakie zapewnienie, jaką nadzieję.
        - Cokolwiek to warte, sercem jestem z wami - ostrożnie dobierałem słów, niepewny, czy już nie otarłem się o zdradę. - Przysięgałem lojalność królowi Roztropnemu. Jestem lojalny wobec księżnej Ketriken i dziedzica w jej łonie. Widzę przed nami trudne dni, gdy księstwa nadbrzeżne muszą działać jak jedno, by się przeciwstawić wspólnemu wrogowi. Nie mamy czasu przejmować się działaniami księcia Władczego w księstwach śródlądowych. Niech jedzie do Kupieckiego Brodu. My żyjemy tutaj, tu musimy zostać i walczyć.
        Własne słowa przedziwnie mnie odmieniły. Jakbym zrzucił z ramion obszerny płaszcz, jakbym był motylem uwolnionym z kokonu. Książę Władczy zostawiał mnie w Koziej Twierdzy, sądząc, że mnie porzuca pośród niewygód i niebezpieczeństwa, wraz z tymi, na których najbardziej mi zależało. Niech więc tak się stanie. Gdy król Roztropny i księżna Ketriken dotrą bezpiecznie do gór, nie będę się dłużej obawiał księcia Władczego. Sikorka odeszła, straciłem ją na zawsze. Co takiego powiedział Brus dawno temu? “Nie możesz się z nią widywać, to prawda. Ale jeśli cokolwiek wiem o kobietach, to wcale nie musi znaczyć, że ona nie widzi ciebie”. Niech więc zobaczy, niech się przekona, że potrafię działać, że czyny jednego człowieka mogą mieć znaczenie. Księżna Cierpliwa i Lamówka będą bezpieczniejsze pod moją opieką niż w księstwach śródlądowych jako zakładniczki najmłodszego księcia... Myśli kłębiły mi się w głowie. Czy dałbym radę przejąć władzę w Koziej Twierdzy i utrzymać ją do powrotu prawowitego następcy tronu? Kto pójdzie za mną? Brus miał wyjechać. Nie mogłem liczyć na jego wpływy. Ale przecież całe żołdactwo z księstw śródlądowych także wyjeżdżało. Zostaną żołnierze Koziej Twierdzy. Oni będą bronić Koziej Twierdzy we własnym, dobrze pojętym interesie. Niektórzy z nich patrzyli, jak dorastałem, inni razem ze mną uczyli się parować ciosy i władać mieczem. Gwardię osobistą księżnej Ketriken znałem doskonałe, a starzy żołnierze, którzy nadal nosili barwy gwardii królewskiej, doskonale znali mnie. Byłem jednym z nich, zanim przysiągłem królowi. Czy będą o tym pamiętali?
        Mimo ciepła płomieni przeszedł mnie zimny dreszcz, włosy na karku mi się zjeżyły, jak na wilku. Rozbłysła we mnie iskierka nadziei.
        - Nie jestem królem. Nie jestem księciem. Jestem tylko książęcym bękartem, ale kocham Królestwo Sześciu Księstw. Nie chcę rozlewu krwi, nie chcę konfrontacji. Nie mamy czasu do stracenia, nie wolno nam poświęcać na darmo ludzkiego życia. Niech książę Władczy ucieka w głąb lądu. Kiedy się tam schroni, razem ze swoimi psami, jestem wasz. I lud Księstwa Koziego, który podąży za mną.
        Słowa zostały wypowiedziane, klamka zapadła.
        “Zdrada! Zdrajca!” - szeptał mi w uszach głos sumienia.
        W głębi serca wiedziałem, że postąpiłem właściwie. Cierń nie będzie mógł mi nic zarzucić. Czułem w tamtej chwili, że jedynym sposobem działania dla dobra króla Roztropnego, księcia Szczerego oraz księżnej Ketriken było wzięcie strony tych, którzy nie pójdą za księciem Władczym. Chciałem się tylko jeszcze upewnić, czy zostałem dobrze zrozumiany.
        - Władco Księstwa Niedźwiedziego, chcę, by nasze królestwo, wolne od wroga, dostało się pod władanie potomka księżnej Ketriken oraz księcia Szczerego. Mówię o tym otwarcie: nie poprę innego celu. Muszę usłyszeć, że się zgadzamy.
        - My także tego pragniemy. Przysięgam, Bastardzie Rycerski, synu księcia Rycerskiego. - Ku memu przerażeniu, wziął w ręce moje dłonie i położył je sobie na czole w pradawnym geście przyrzeczenia lojalności. Nie mogłem się cofnąć, nie mogłem go odtrącić.
        “Wierność wobec księcia Szczerego - powiedziałem sobie. - Od niej się wszystko zaczęło i ona musi pozostać najważniejsza”.
        - Porozmawiam z innymi - podjął spokojnie książę Krzepki. - Przekażę im twoje życzenie. Zaiste, my także nie wyglądamy rozlewu krwi. Niech psi pomiot ucieka z wybrzeża z podkulonym ogonem. Tutaj zostaną i będą walczyć wilki.
        Włosy stanęły mi dęba.
        - Weźmiemy udział w ceremonii obwołania księcia Władczego następcą tronu - ciągnął władca Księstwa Niedźwiedziego - a nawet staniemy przed nim i raz jeszcze przysięgniemy lojalność królowi z rodu Przezornych, ale on nie będzie naszym królem. Nigdy. O ile mi wiadomo, wyjeżdża nazajutrz. Pozwolimy mu opuścić Księstwo Kozie, choć zgodnie z tradycją nowy następca tronu zobowiązany jest stawić się przed nami, wysłuchać naszych rad. Zostaniemy tu jeszcze dzień lub dwa. Kozia Twierdza powinna być w twoich rękach, nim ruszymy do domu. Dopilnujemy tego. Wiele będzie do omówienia. Rozmieszczenie statków. W szopach są następne okręty, w połowie ukończone, czy tak?
        Skinąłem krótko głową.
        - Dopilnujemy, żeby zostały zwodowane. Ty, Bastardzie, i ja. Książę Władczy splądrował Kozią Twierdzę, wszystkim to wiadomo. Będziemy musieli ponownie napełnić spichlerze. Rolnicy i hodowcy Księstwa Koziego zrozumieją, że muszą oddać część zapasów, jeśli żołnierze mają strzec wybrzeża. Ciężka to będzie zima, trudna dla nas wszystkich, ale jak wieść niesie, głodne wilki walczą zacieklej.
        “A jesteśmy głodni, bracie, och, ależ jesteśmy głodni!” Narastało we mnie przerażająco złe przeczucie. Co też ja zrobiłem? Musiałem spróbować porozmawiać z księżną Ketriken, zanim wyjedzie, zapewnić, że nie zwróciłem się przeciwko niej. I musiałem jak najszybciej sięgnąć Mocą ku księciu Szczeremu. Czy zrozumie? Zawsze potrafił zajrzeć w moje serce. Na pewno pojmie, jakie mam intencje. A król Roztropny? Dawno temu, gdy kupował moją lojalność, rzekł: “Jeśli się zdarzy, że ktoś zechce cię obrócić przeciwko mnie, oferując ci więcej, niż daję ja, wtedy przyjdziesz do mnie i opowiesz mi o wszystkim, a ja dam ci więcej”. Czy złożyłbyś w moje ręce Księstwo Kozie, stary królu?
        Książę Krzepki milczał długą chwilę.
        - Nie obawiaj się, Bastardzie Rycerski - rzekł cicho. - Nie powątpiewaj w słuszność decyzji. W przeciwnym wypadku wszyscy przepadniemy. Gdybyś nie sięgnął po Kozią Twierdzę, zrobiłby to ktoś inny. Książę Władczy ucieka tam, dokąd żaden z nas nie może za nim podążyć, w głąb lądu, schować się za wspomnieniami matki. My musimy walczyć o swoją ziemię. Wszystkie znaki i przepowiednie wskazują tę drogę. Ludzie mówią, że Ospiarz pił ze studni krwawą wodę, że wąż spał na kominku w wielkiej sali biesiadnej, że rzucił się na dziecko. Jadąc tutaj widziałem, jak młody orzeł został zaatakowany przez kruki. Właśnie gdy sądziłem, że w ucieczce przed nimi będzie się musiał rzucić w morskie fale, on zawrócił, zaatakował kruka, który spadał na niego z wysoka. Schwytał go w szpony i zaraz krwawy strzęp upuścił do wody. Pozostałe kruki uciekły w panice, kracząc głośno i trzepocząc skrzydłami. Oto są znaki, Bastardzie Rycerski. Bylibyśmy głupcami, gdybyśmy je zignorowali.
        Choć zawsze byłem sceptyczny wobec podobnych przepowiedni, przeszły mnie ciarki. Książę Krzepki przeniósł wzrok na drzwi prowadzące do sąsiedniej komnaty. Poszedłem za jego spojrzeniem. W progu stała księżniczka Hoża. Krótkie ciemne włosy okalały dumną twarz, oczy lśniły błękitem.
        - Córko, dobrze wybrałaś - rzekł jej ojciec. - Kiedyś dziwiło mnie, co dostrzegłaś w nadwornym skrybie. Teraz już się nie zdumiewam.
        Stanęła obok ojca, patrząc na mnie śmiało. Po raz pierwszy wtedy dostrzegłem w niej żelazną wolę, ukrytą za dziecinną nieśmiałością. Opuściły mnie siły.
        - Kazałem ci czekać i usłuchałeś - rzekł do mnie książę Krzepki, - Dałeś się poznać jako człowiek honoru. Dziś przyrzekłem ci lojalność. Czy przyjmiesz także przysięgę mojej córki, iż zostanie twoją małżonką?
        Stanąłem nad brzegiem przepaści. Spojrzałem na księżniczkę Hożą. Ona nie znała zwątpienia. Gdybym nigdy nie poznał Sikorki, uważałbym, że jest piękna, ale nie byłem panem swego serca, nie mogłem go ofiarować innej kobiecie, szczególnie w takich czasach. Odpowiedziałem jej ojcu stanowczo:
        - Czynisz mi, panie, honor, na który nie zasługuję. Zechciej przyjąć moje podziękowanie. Jak sam rzekłeś, czasy mamy ciężkie, niepewne. Przy tobie twoja córka jest bezpieczna. U mego boku zaznałaby jedynie niepewności jutra. Naszą dzisiejszą rozmowę niektórzy byliby skłonni nazwać zdradą. Nie pozwolę, aby mówiono, że wziąłem księżniczkę za żonę, by związać cię ze sobą, książę, w wątpliwym przedsięwzięciu, albo że dałeś mi ją w podobnym celu. Córka księcia Krzepkiego jest bezpieczniejsza niż małżonka Bastarda Rycerskiego. Dopóki nie osiągnę pewniejszej pozycji, nie przyjmę od nikogo tak ważnego zobowiązania. Darzę cię wielkimi względami, księżniczko. Nie jestem nawet szlachcicem, lecz, jak zdradza moje imię, nieprawym potomkiem. Dopóki nie będę mógł powiedzieć, że znaczę coś więcej, nie będę szukał żony ani zabiegał o względy kobiety.
        Księżniczka Hoża była wyraźnie niezadowolona, ale jej ojciec pokiwał głową z uznaniem.
        - Przemawia przez ciebie mądrość i rozsądek. Moja córka, obawiam się, widzi w twoich słowach jedynie usprawiedliwienie zwłoki.
        - Spojrzał na wydęte wargi księżniczki, uśmiechnął się z rozczuleniem. - Któregoś dnia zrozumie, że chcą ją chronić ludzie, którym na niej zależy. - Oszacował mnie wzrokiem niczym konia na targu.
        - Wierzę - rzekł spokojnie - że królestwo przetrwa. I że potomek księcia Szczerego odziedziczy tron.
        Wyszedłem, a jego słowa dźwięczały mi w uszach. Powtarzałem sobie ciągle od nowa, że nie zrobiłem nic złego. Gdybym nie sięgnął po Kozią Twierdzę, zrobiłby to ktoś inny.
        
        * * *
        
        - Ktoś inny? Kto?! - zapytał Cierń gniewnie kilka godzin później.
        Siedziałem i gapiłem się na własne stopy.
        - Nie wiem, ale kogoś by znaleźli. Najprawdopodobniej skończyłoby się to przelewem krwi w czasie ceremonii i zniweczyło nasze wysiłki wydostania księżnej oraz króla.
        - Jeśli księstwa nadbrzeżne są tak bliskie rebelii, jak wynika z twojego raportu, może powinniśmy rozważyć tę ewentualność.
        Kichnąłem. W komnacie nadal czuć było gorzkawcem. Za dużo go wrzuciłem w ogień.
        - Książę Krzepki nie zamierzał mówić o rebelii, ale o lojalności wobec prawdziwego i prawomocnego króla. I ja odpowiedziałem mu w tym samym duchu. Nie miałem zamiaru obejmować tronu, tylko zachować go dla prawego dziedzica.
        - Wiem - rzeki krótko. - Inaczej poszedłbym prosto do króla z tym... szaleństwem. Sam nie wiem, jak to nazwać. Nie do końca zdrada, a jednak...
        - Nie zdradziłem króla - rzekłem cicho, lecz gwałtownie.
        - Nie? Więc pozwól, że zadam ci pytanie. Jeśli pomimo, albo też - bogowie, miejcie nas w swojej opiece! - na skutek naszych wysiłków ich ocalenia Roztropny i Ketriken zginą, wraz z nie narodzonym dzieckiem, a Szczery nigdy nie powróci? Co wtedy? Czy nadal będziesz tak chętny oddać tron prawomocnemu królowi?
        - Księciu Władczemu? - Tak.
        - On nie jest królem. To rozpuszczone książątko, zawsze taki będzie. Mam w żyłach tyle samo krwi Przezornych co on.
        - To samo możesz powiedzieć o dziecku Ketriken. Widzisz, na jaką niebezpieczną ścieżkę wstępujemy, kiedy się wywyższamy? Obaj jesteśmy nieprawymi potomkami królewskiego rodu, obaj mu przysięgaliśmy. Nie samemu królowi Roztropnemu, nie mądremu władcy; przysięgaliśmy służyć prawomocnemu monarsze z rodu Przezornych. Nawet jeśli to książę Władczy.
        - Ty służyłbyś księciu Władczemu?
        - Widziałem już wśród książąt większych lekkoduchów, którzy zmądrzeli z wiekiem. Twoje plany grożą wojną domową. Księstwo Trzody i Rolne...
        - Nie w głowie mi żadna wojna. Przecież kraje śródlądzia chętnie pozwolą księstwom nadbrzeżnym się odłączyć. Książę Władczy nigdy się z tym nie krył.
        - I prawdopodobnie tak uważa, ale kiedy się zorientuje, że nie sposób kupić delikatnego jedwabiu, a wina z Miasta Wolnego Handlu oraz dalszych okolic nie płyną w górę Rzeki Koziej i następnie do jego kielicha, przemyśli sprawę. Potrzebuje miast portowych i wróci do nich.
        - Co więc mamy robić? Co ja powinienem był zrobić? Cierń splótł pocętkowane bliznami dłonie.
        - Nie wiem. Książę Krzepki jest naprawdę zdesperowany. Gdybyś mu wyniośle odmówił i wytknął zdradę, cóż... nie twierdzę, że twoje życie byłoby w niebezpieczeństwie, ale trzeba pamiętać, że nie wahał się rozprawić z Megiera, kiedy stała się dla niego zagrożeniem. Za dużo tego wszystkiego na jednego starego skrytobójcę. Potrzebujemy króla. - Aha.
        - Możesz sięgnąć Mocą do księcia Szczerego?
        - Boję się próbować. Nie wiem, jak się zasłonić przed Pogodną, Prawym albo Stanowczym. - Westchnąłem. - Spróbuję. Książę Szczery na pewno się zorientuje, jeśli ktoś będzie szpiegował naszą rozmowę. - Przyszło mi do głowy coś jeszcze. - Cierń, jutro w nocy, kiedy poprowadzisz księżnę Ketriken do ucieczki, musisz jej powiedzieć, co się wydarzyło, zapewnić o mojej lojalności.
        - Och, to rzeczywiście będą dla niej wieści podtrzymujące na duchu; akurat temat na przemyślenia w czasie ucieczki do Królestwa Górskiego. Nie. Nie jutro. Dopilnuję, żeby dowiedziała się o wszystkim, kiedy już będzie bezpieczna. Ty musisz spróbować sięgnąć ku Szczeremu, ale strzeż się szpiegów. Jesteś pewien, że nie znają naszych planów?
        - Nie jestem pewien, ale mam nadzieję, że o niczym nie wiedzą. Przekazałem wszystko księciu Szczeremu od razu na początku, a dopiero pod koniec ktoś próbował nas podsłuchiwać.
        - Chyba powinieneś był zabić Prawego - mruknął Cierń do siebie. I zaraz się roześmiał na widok mojej obrażonej miny. - Nie, nie, uspokój się. Nie mam do ciebie pretensji, że się powstrzymałeś. Gdybyś był równie rozważny w kwestii układu proponowanego przez księcia Krzepkiego... Nawet najcichszy szept na temat tego przymierza wystarczyłby Władczemu, żeby cię powiesić. Gdyby był wystarczająco szalony, mógłby próbować powiesić także władców księstw nadbrzeżnych... Nie, nawet o tym nie myślmy! Może by do tego nie doszło, ale Kozia Twierdza spłynęłaby krwią. Och, gdybyś zdołał zmienić temat, zanim Krzepki złożył ci ofertę. Tyle że, jak powiedziałeś, wówczas znaleźliby kogo innego. Ach, już dobrze. Nie sposób wsadzić starej głowy na młode ramiona. Nieszczęściem, Władczy może zdjąć twoją głowę z ramion aż nazbyt łatwo. - Dorzucił drew do ognia. Wciągnął głęboko powietrze, wypuścił je powoli. - Wszystko gotowe? - zapytał nagle.
        Z wielką ochotą podjąłem nowy wątek.
        - Na ile się dało. Brus będzie czekał na wyznaczonym miejscu, w olchowym zagajniku, tam gdzie miał norę wielki lis.
        Cierń przewrócił oczyma.
        - Jak ja mam tam trafić? Zapytać przechodzącego lisa? Uśmiechnąłem się mimowolnie.
        - Prawie. Którędy zamierzasz wyjść z zamku?
        Jakiś czas milczał uparcie. Nienawidził zdradzać swoich tajemnic. W końcu jednak przemówił.
        - Wyjdziemy ze spichlerza, trzeciego licząc od stajni. Wolno pokiwałem głową.
        - Będzie tam na was czekał szary wilk. Idźcie za nim, a on wam wskaże sekretną drogę za mury i poprowadzi do Brusa.
        Długą chwilę Cierń tylko patrzył na mnie. Ja czekałem. Na potępienie, na wyraz obrzydzenia, choćby na ciekawość. Stary skrytobójca zbyt długo uczył się maskować uczucia. Wreszcie powiedział:
        - Tylko głupiec odrzuca każde narzędzie, jakie życie wetknie mu w dłonie. Czy on jest... niebezpieczny?
        - Nie bardziej niż ja. Nie musicie zakładać amuletów ani dawać mu barana na pożarcie. - Znałem legendy równie dobrze jak Cierń. - Kiedy wyjdziecie ze spichlerza, on się pojawi i poprowadzi was przez mury, do zagajnika, gdzie będzie czekał Brus z końmi.
        - Czy to daleko? Myślał o królu.
        - Nie bardzo daleko, ale blisko też nie. Śnieg jest głęboki, nie udeptany. Trudno będzie przedostać się przez dziurę w murze. Brus mógłby was spotkać pod samymi murami, ale raczej niech ukryje konie w zagajniku i tam czeka. Może trefniś by wam pomógł?
        - Będzie musiał. Nie chcę w to wciągać nikogo innego. Jesteśmy w coraz trudniejszej sytuacji.
        Nie sposób było zaprzeczyć.
        - A ty? - ośmieliłem się spytać.
        - Ja już wykonałem swoje zadania, najdokładniej jak mogłem. Trefniś mi pomógł. Zebrał ubrania i pieniądze. Roztropny niechętnie, ale zgadza się na nasz plan. Rozumie, że to mądre rozwiązanie, chociaż go ono złości. Mimo wszystko, Bastardzie, Władczy jest jego synem, najukochańszym, najmłodszym. Choć Roztropny na własnej skórze odczuł okrucieństwo potomka, ciągle trudno mu się pogodzić z faktem, że książę nastaje na jego życie. Ma związane ręce: jeśli przyzna, że Władczy obrócił się przeciwko niemu, to przyzna, że mylił się co do własnego syna. W dodatku zdecydował się wyjechać z Koziej Twierdzy, a więc zgadza się, że ucieczka jest jedynym wyjściem. Nasz król nigdy nie był tchórzem. Żółć go zalewa, że musi uciekać przed człowiekiem, który powinien mu być całkowicie oddany. A przecież musi uciekać. O tym go przekonałem. Głównie, przyznaję, powtarzając mu do znudzenia, że bez jego wstawiennictwa dziecko Ketriken będzie miało marne szansę pretendować do tronu. - Cierń westchnął. - Wszystko przygotowałem. Zapakowałem medykamenty...
        - Trefniś zrozumiał, że nie może jechać z królem? Cierń potarł czoło.
        - Nie zdołałem go przekonać całkowicie. Ma zamiar udać się za nimi z kilkudniową zwłoką. Osiągnąłem choć tyle.
        - Czyli wszystko zależy ode mnie. Muszę znaleźć sposób na wywabienie z komnaty króla niepożądanych świadków.
        - Owszem - potwierdził Cierń bezlitośnie. - Wszystko szczegółowo opracowane i gotowe. Trzeba tylko wykonać najważniejszy punkt planu.
        Razem zapatrzyliśmy się w ogień.
      
29. UCIECZKA I POJMANIE
        
        Wybuch walk pomiędzy księstwami nadbrzeżnymi i śródlądowymi za panowania króla Roztropnego nie byt wynikiem świeżego rozłamu, lecz raczej odnowienia zadawnionych urazów.
        Królestwo Sześciu Księstw istniało w swych początkach jako państwo utworzone przez cztery księstwa nadbrzeżne: Niedźwiedzie, Kozie, Cypla i Dębów. Zdecydowany opór stanów wchodzących w skład Krainy Miedzi przekonał króla Bitnego, że zdobycie tych ziem nie będzie dlań korzystne; wówczas skierował on swe ambicje ku wnętrzu kontynentu. Region dzisiejszego Księstwa Trzody, zamieszkany przez nieliczne plemiona wędrowne, łatwo uległ regularnej armii. Gęściej zaludnione Księstwo Rolne przeszło pod panowanie Bitnego, gdy monarcha tamtych ziem zorientował się, że jego terytorium zostało okrążone, a szlaki handlowe odcięte.
        Zarówno dawne Królestwo Rolne, jak i tereny, które zyskały nazwę Księstwa Trzody, miały status ziem podbitych przez ponad dwadzieścia lat. Księstwa nadbrzeżne prowadziły wobec nich gospodarkę rabunkową. Do woli czerpały z bogatych spichlerzy, sadów i stad. Dopiero królowa Hojna, wnuczka króla Bitnego, wykazała się ogromną tolerancją i mądrością, podnosząc starszych plemion Księstwa Trzody oraz członków dawnych rodów panujących Księstwa Rolnego do godności szlachty. Poprzez aranżowane małżeństwa i nadawanie ziemi wykuła przymierze pomiędzy ludem ziem śródlądowych i nadbrzeżnych. Ona pierwsza użyła nazwy Królestwo Sześciu Księstw. Niestety, polityczne działania nie mogły rzeczywiście zjednoczyć krańcowo różnych regionów. Klimat, obyczaje, tradycje w księstwach śródlądowych pozostały bardzo odmienne od tych w księstwach nadbrzeżnych.
        Za czasów panowania króla Roztropnego rozdział między dwoma regionami pogłębił się za sprawą potomstwa jego dwóch małżonek. Starsi synowie, Szczery oraz Rycerski, zrodzili się z królowej Wytrwałej, szlachcianki z Księstwa Dębów, która miała krewnych także pośród szlachty Księstwa Niedźwiedziego. Była ona z krwi i kości potomkinią ludu nadbrzeżnego. Druga małżonka, królowa Skwapliwa, pochodziła z Księstwa Trzody, ale korzenie jej rodu sięgały zarówno pradawnych władców Księstwa Rolnego, jak i odległych przodków rodu Przezornych. Stąd brało się często głoszone przekonanie królowej, że jej syn, książę Władczy, miał w żyłach więcej królewskiej krwi niż jego przyrodni bracia, a co za tym idzie, większe prawa do królewskiej korony.
        Gdy zabrakło następcy tronu, księcia Szczerego, a pojawiły się wieści o jego śmierci, gdy król Roztropny dogorywał, złożony śmiertelną chorobą, władza i tytuł następcy tronu miały przejść w ręce księcia Władczego - pochodzącego z rodu śródlądowego. Księstwa nadbrzeżne wolały się opowiedzieć za nie narodzonym dziedzicem Szczerego, nadbrzeżnego księcia, i, co było do przewidzenia, umacniać władzę w rodzie wywodzącym się z ziem nadbrzeżnych. W obliczu wojny z Zawyspiarzami oraz zagrożenia kuźnicą był to jedyny racjonalny wybór.
        
        * * *
        
        Ceremonia obwołania następcy tronu była zbyt rozwlekła. Ludzie zebrali się na długo przed czasem, by pozwolić księciu Władczemu dokonać świetnego wejścia pomiędzy rzeszą zgromadzonych oraz dostojnego wstąpienia na podwyższenie, gdzie oczekiwał go drzemiący król Roztropny. Księżna Ketriken, blada niczym wosk, stała za lewym ramieniem króla. Monarcha przystrojony był w bogatą szatę oraz insygnia królewskie, ale księżna oparła się sugestiom księcia Władczego. Wysoka i sztywna, stała w prostej fioletowej sukni, przepasanej nad zaokrąglającym się brzuchem. Zwykłe złote koło przytrzymywało jej wystrzyżone włosy. Gdyby nie miała na głowie tej metalowej obręczy, można by ją pomylić ze służącą. Nadal uważała siebie bardziej za Poświęcenie niźli królową. Nie dostrzegała, że ubrana tak skromnie wywierała na dworzanach i gościach wrażenie zupełnie obcej.
        Trefniś także był obecny, ubrany w stary, zniszczony biało-czarny strój, ze szczurzą czaszką ponownie zatkniętą na szczycie kaduceusza. Pomalował twarz w białe i czarne pasy, nie wiedziałem, czy dla zamaskowania siniaków, czy po prostu jako uzupełnienie stroju. Przybył do sali biesiadnej niedługo przed księciem Władczym i jął błaznować - przechadzał się wzdłuż przejścia, machał szczurzym berłem w kpiącym błogosławieństwie, aż w końcu skłonił się przed zebranymi i plasnął wdzięcznie u stóp króla. Strażnicy kilkakrotnie chcieli przerwać mu pokaz, ale zastąpił im drogę rozweselony tłum. Natomiast gdy karzeł dotarł do podium, król odruchowo zaczął czochrać jego włosy, więc już musiano go pozostawić w spokoju. Jednym przypadł do gustu, innych zdenerwował - zależnie od tego, kto jak głęboko był wierny księciu Władczemu. Obawiałem się, że był to ostatni występ trefnisia.
        Moja wiara, że książę Krzepki jest człowiekiem dyskretnym, okazała się płonna. Stanowczo zbyt wielu przedstawicieli drobniejszej szlachty pozdrawiało mnie ukłonem. Obawiałem się, że w końcu zauważy to któryś z faworytów księcia Władczego, więc uciekałem do swojej komnaty, a większą część przedpołudnia spędziłem w wieży księcia Szczerego, skąd na próżno usiłowałem sięgnąć ku niemu Mocą. Wybrałem to miejsce w nadziei, że obudzi ono we mnie wspomnienia i ułatwi nawiązanie kontaktu, ale mi się nie powiodło. Tak naprawdę, zamiast koncentrować się na Mocy, nadsłuchiwałem kroków Stanowczego na stopniach, wyczekiwałem śladu Pogodnej lub Prawego.
        Wreszcie się poddałem i długi czas usiłowałem rozwiązać beznadziejną zagadkę, jak odciągnąć wartowników od króla. Słyszałem huk morza i wycie wichru, a kiedy otworzyłem na chwilę okno, gwałtowny podmuch sztormu rzucił mnie pod przeciwległą ścianę. Większość ludzi uważała ten dzień za wyjątkowo stosowny na ceremonię: pogoda gwarantowała, że Zawyspiarze nie zaatakują. Marznący deszcz tworzył skorupę lodu na śnieżnych zaspach - drogi będą bardzo śliskie. Wyobraziłem sobie Brusa podróżującego nocą w towarzystwie księżnej Ketriken oraz króla w lektyce. Mnie by się takie zadanie nie podobało.
        Nastrój grozy został już stworzony. Najpierw historia z Ospiarzem przy studni i z wężem na kominku, potem rozpacz w kuchni. Cały dzienny wypiek chleba nie wyrósł, a mleko w beczułkach zgorzkniało, zanim jeszcze zebrano śmietanę. Biedna kucharka była wstrząśnięta do głębi i oznajmiła, że nigdy wcześniej takie rzeczy nie śmiały się zdarzyć w jej kuchni. Świniarze nie pozwolili dać mleka trzodzie, taką mieli pewność, że zostało ono dotknięte klątwą. Chleb trzeba było miesić jeszcze raz, a przecież i tak dosyć było roboty przy wykarmieniu wszystkich gości, którzy zjechali na uroczystość. Mogłem się założyć, że cała służba, w ślad za nieszczęśliwą załogą kuchni, będzie miała fatalne humory.
        W izbie żołnierskiej racje podawano skromne, w dodatku gulasz był przesolony, a piwo się skwasiło. Władca Księstwa Rolnego skarżył się, że dostał do komnat ocet zamiast wina, co doprowadziło księcia Krzepkiego do stwierdzenia, że w jego komnatach, podobnie jak u władców księstwa Cypla i Dębów, chociaż ocet byłby mile widziany jako przejaw gościnności. Uwaga ta dotarła jakimś sposobem do mistrzyni Pokojów, która głośno zrugała pokojówki, że gościom brakowało podstawowych wygód, należnych jako wyraz szacunku. Służba broniła się, że wydano rozkaz, by wydatki na gości z gorszych komnat ograniczyć do minimum, ale nikt nie potrafił wskazać, kto wydał polecenie. I tak przez cały dzień. W sumie byłem zadowolony, że się ukryłem w wieży księcia Szczerego.
        Nie odważyłem się nie stawić na ceremonii, gdyż zbyt wiele można by było z tego wywnioskować. Stałem więc - wystrojony w koszulę z obszernymi rękawami oraz bardzo niewygodne wąskie spodnie, cierpliwie oczekując nadejścia księcia Władczego. Myśli miałem zajęte setką pytań i obaw. Bałem się, czy Brus zdołał przeszmuglować konie i lektykę. Było już ciemno. Prawdopodobnie czekał, chłostany sztormem, w żałosnym schronieniu rzadkiego olchowego zagajnika. Z pewnością zakrył konie pledami, ale niewielka to osłona przy deszczu ze śniegiem, który teraz padał już bez przerwy. Zdradził mi imię kowala, u którego zostawił Sadzę oraz Fircyka. Będę musiał znaleźć sposób, żeby co tydzień wręczać temu człowiekowi zapłatę i pilnować, czy dobrze dba o konie. Brus kazał mi przyrzec, że dopatrzę tego osobiście. Czy księżna Ketriken zdoła odejść sama do swojej komnaty? I znowu: jak miałem odciągnąć strażników od króla Roztropnego i umożliwić Cierniowi działanie?
        Szmer głosów wyrwał mnie z zadumy. Spojrzałem w stronę podwyższenia; w tym samym kierunku patrzyli chyba już wszyscy. Po krótkim migotaniu jedna z białych świec błysnęła błękitem. Zaraz następna strzeliła iskrą i przez chwilę paliła się niebiesko. Raz jeszcze przez salę przeszedł szmer, ale świece paliły się już równo i spokojnie. Ani księżna Ketriken, ani król Roztropny nie dali po sobie poznać, że cokolwiek zauważyli, natomiast karzeł wyprostował się u stóp monarchy i pogroził świecom szczurzym berłem.
        Wreszcie zjawił się książę Władczy, wystrojony w czerwony aksamit oraz białe jedwabie. Przed nim szła dworka, mała dziewuszka, kołysząc kadzielnicą, z której rozchodziła się woń drzewa sandałowego. Książę Władczy szedł bez pośpiechu, witał poddanych uśmiechem albo skinieniem ręki.
        Nic nie szło tak wspaniale, jak sobie zaplanował. Król Roztropny spojrzał zdumiony na zwój, który wetknięto mu w rękę. W końcu księżna Ketriken wyjęła mu go z drżących dłoni i odczytała na głos słowa, które musiały ranić jej serce. Była to lista potomków, spłodzonych przez króla Roztropnego, łącznie z córką, zmarłą we wczesnym dzieciństwie, ułożona w kolejności narodzin, następnie powtórzona wedle następstwa zgonów, a prowadząca do nieuniknionej konkluzji, że książę Władczy jest jedynym żyjącym i prawnym dziedzicem tronu. Nie zająknęła się przy imieniu księcia Szczerego.
        - Zmarły nieszczęśliwie w czas wyprawy do Królestwa Górskiego. - Przeczytała krótkie stwierdzenie obojętnie, zupełnie jakby to był przepis kucharski.
        O dziecięciu poczętym w jej łonie nie uczyniono żadnej wzmianki. Choć nie narodzone, było dziedzicem, ale nie następcą tronu. Dziedzic mógł występować o tę godność od momentu ukończenia szesnastu lat.
        Księżna Ketriken wyjęła z kasetki księcia Szczerego skromną srebrną obręcz z niebieskim kamieniem - koronę następcy tronu oraz wisior ze złota i szmaragdów w kształcie skaczącego kozła. Podała te klejnoty królowi Roztropnemu, który nie uczynił najmniejszego gestu, by przekazać je synowi. Wreszcie książę Władczy sam sięgnął po insygnia władzy, a monarcha pozwolił wyjąć je sobie z rąk. I tak najmłodszy książę sam włożył koronę na głowę, zawiesił medalion na szyi i stanął przed nami jako nowy następca tronu Królestwa Sześciu Księstw.
        Cierń odrobinę źle wyliczył czas. Świece zaczęły na dobre migotać błękitem, dopiero gdy władcy księstw skierowali się ku podestowi, by przysięgać rodowi Przezornych. Najpierw jedna zapłonęła niebiesko. Książę próbował zignorować ten fenomen, dopóki słowa księcia Dziarskiego z Księstwa Rolnego nie utonęły w pomruku zgromadzonych. Wówczas nowy następca tronu obrócił się i zgasił krnąbrną świecę. Podziwiałem jego opanowanie, szczególnie gdy druga świeca rozbłysła błękitem, a on swobodnie powtórzył gest. Gdy pochodnia w kinkiecie nad głównymi drzwiami plunęła nagle niebieskim płomieniem i zgasła, ćmiąc tylko smrodliwym dymem, uznałem, że tych atrakcji odrobinę za dużo jak na przepowiednię. Książę Władczy zacisnął szczęki, na skroni pulsowała mu maleńka żyłka.
        Nie wiem, jak według planu miał zakończyć ceremonię, ale wkrótce po tym wydarzeniu raptownie dał znać, że to już wszystko. Na jego szorstki sygnał minstrele uderzyli w struny, a na kolejne skinięcie otwarto drzwi i wniesiono blaty stołów, już zastawione jadłem. W tym czasie chłopcy rozstawiali krzyżaki. Książę Władczy na tę ucztę nie skąpił niczego i przepyszne mięsa oraz słodycze znalazły uznanie u wszystkich. Jeśli oszczędzano chleb, nikt nie myślał się na to uskarżać. Stoły przykryte obrusami rozstawiono także w mniejszej sali biesiadnej, gdzie dla mniej ważnych gości przygotowano ucztę nie tak wyszukaną, ale dostatnią, a także miejsce do tańca. Wkrótce monarcha wraz z księżną Ketriken zaczął się żegnać ze szlachtą.
        Poprzednio postanowiłem, że tego wieczoru podjem do syta, niestety, co chwila ktoś mnie zaczepiał. Mężczyźni zbyt serdecznie klepali mnie po ramieniu, kobiety patrzyły w oczy zbyt natrętnie. Książęta ucztowali w wielkiej sali biesiadnej, łamiąc się chlebem z księciem Władczym i pozornie cementując z nim nowy związek. Byłem przygotowany na to, że wszyscy władcy księstw nadbrzeżnych będą wiedzieli, iż przystałem na ich plan, lecz drobniejsza szlachta także najwyraźniej była o wszystkim poinformowana. Księżniczka Hoża, co prawda, nie ogłosiła się przez heroldów jako moja eskorta, ale chodziła za mną krok w krok, niczym wierny ogar. Chciała ze mną rozmawiać, lecz ja nie ufałem swojemu rozumowi, że znajdę odpowiednie słowa. Z ledwością się powstrzymałem, gdy jakiś pomniejszy szlachcic z Księstwa Dębów zapytał mnie od niechcenia, czy któryś z okrętów wojennych mógłby zostać zakotwiczony daleko na południu, aż w okolicy Zatoki Fałszywej.
        Z drżeniem serca zdałem sobie nagle sprawę, jak wielki popełniłem błąd. Nikt tutaj nie bał się księcia Władczego. Wszyscy go mieli za rozpieszczonego strojnisia, chłoptasia, który chce nosić piękne ubrania, koronę i przyozdobić się tytułem władcy. Wierzyli, że wyjedzie, a oni będą mogli o nim zapomnieć. Nic bardziej mylnego.
        Wiedziałem, do czego jest zdolny książę Władczy - w dążeniu do władzy, zaspokojenia kaprysu albo po prostu dlatego że sądził, iż może zrobić, co zechce. Zamierzał zostawić Kozią Twierdzę. Nie dbał o nią. Ale gdyby mu przyszło do głowy, że ja będę rządzić w stolicy królestwa, byłby gotów do zbrodni. Miałem tutaj zostać na wygnaniu, skazany na śmierć głodową lub z ręki wroga, a nie wzrastać w siłę na pozostawionych przez niego ruinach.
        Jeśli nie będę bardzo ostrożny, zabije mnie. Lub wymyśli coś jeszcze gorszego.
        Dwukrotnie próbowałem dyskretnie opuścić towarzystwo i dwukrotnie zostałem zatrzymany przez kogoś, kto chciał ze mną zamienić słowo na osobności. Wreszcie, skarżąc się na ból głowy, oznajmiłem, że idę do łóżka. Zanim nareszcie udało mi się wyjść, musiałem zrezygnowany przyjąć życzenia dobrej nocy od kolejnego tuzina osób. Właśnie gdy uznałem, że jestem już wolny, księżniczka Hoża dotknęła lekko mojej dłoni i powiedziała “dobrej nocy” tak smutno, że nie można było mieć wątpliwości, jak bardzo zraniłem jej uczucia. Podziękowałem, a potem, w najbardziej tchórzliwym akcie tego wieczoru, ośmieliłem się dotknąć ustami końców jej palców. Błysk nadziei w błękitnych oczach okrył mnie wstydem. Uciekłem na górę.
        Idąc po schodach, zastanawiałem się, jak książę Szczery albo mój ojciec radzili sobie z podobnymi przypadkami. Jeśli kiedykolwiek śniłem o życiu księcia krwi, porzuciłem te marzenia tamtej nocy. Dla mnie była to funkcja zdecydowanie za mało dyskretna. Z drżącym sercem zdałem sobie sprawę, jaki los czekał mnie aż do powrotu księcia Szczerego. Iluzja władzy przesłoniła mi stanowczo zbyt wiele.
        Z ogromną ulgą przebrałem się w codzienny strój. Naciągnąwszy koszulę, poczułem lekkie wybrzuszenie w rękawie, gdzie ukryłem truciznę dla Osiłka.
        “Może przyniesie mi szczęście” - pomyślałem.
        Wyszedłem z komnaty i popełniłem chyba najbardziej szalony czyn tego wieczoru - poszedłem do izdebki Sikorki. Korytarz na piętrze służby był pusty, mrok ledwo rozpraszały dwa chwiejne płomienie pochodni. Zapukałem do drzwi. Cisza. Lekko nacisnąłem klamkę, nie były zaryglowane. Otworzyłem je bez trudu.
        Ciemność. Pustka. Na małym kominku ani śladu ognia. Znalazłem jakiś ogarek, zapaliłem od pochodni i wróciłem do izby. Wszystko tutaj przypominało mi ukochaną. Na pewno sama sprzątnęła przed odejściem. Odarte z pościeli łóżko, wymieciony do czysta kominek, obok stosik drew, przygotowany dla następnego mieszkańca. Ani tasiemki, ani świeczki, nawet kawałka knota nie zostało po kobiecie, która tutaj wiodła życie służącej. Dzban stał odwrócony w misie do góry dnem, żeby się nie zakurzył. Usiadłem przed pustyni kominkiem, otworzyłem skrzynię na ubrania i zajrzałem do środka. To już nie było jej krzesło, jej kominek ani jej skrzynia. To były tylko przedmioty, których dotykała przez ten krótki czas, kiedy tu mieszkała.
        Sikorka odeszła.
        Nie wróci.
        Trzymałem się jakoś tylko dzięki temu, że udawało mi się o niej nie myśleć. Nagle jakbym zerwał z oczu zasłonę. W tej pustej izbie zajrzałem w głąb siebie i zdałem sobie sprawę, że gardzę tym, co zobaczyłem. Och, gdybym mógł cofnąć pocałunek złożony na dłoni księżniczki Hożej! Czymże był? Balsamem na zranioną dziewczęcą dumę, czy wabikiem przywiązującym do mnie jej ojca? Sam już nie wiedziałem. Ani jednego, ani drugiego nie sposób usprawiedliwić. Oba powody były złe, jeśli szczerze przysięgałem miłość Sikorce. Ten jeden gest dowiódł moich win. Zawsze ród Przezornych będzie dla mnie ważniejszy niż ona. Zwodziłem ją małżeństwem, nie zostawiłem krzty dumy ani wiary we mnie. Do końca życia będzie dźwigać przekonanie, że została oszukana, wykorzystana przez samolubnego kłamcę, któremu zbrakło odwagi, żeby o nią walczyć.
        Czy desperacja może być źródłem odwagi? A może była to lekkomyślność, żądza zniszczenia? Zszedłem dwa piętra niżej i udałem się prosto do komnat króla. Pochodnie zatknięte na ścianach irytowały mnie błękitnymi iskrami. Odrobinę zbyt dramatycznie, mistrzu. Ciekaw byłem, czy spreparował każdą świecę i każdą pochodnię w twierdzy. Odsunąłem portierę, wszedłem do środka. Nikogo nie było w pierwszej komnacie, nikogo w sypialni. Wszystkie wartościowe przedmioty wywieziono. Wnętrze przypominało pokoje w miernej gospodzie. Nie zostało nic wartego kradzieży, inaczej książę Władczy postawiłby wartę przed wejściem. W pewnym sensie komnaty przypominały izbę Sikorki, choć tutaj pozostały jeszcze drobiazgi codziennego użytku: pościel, szaty... Przy tym stole stawałem jako nieledwie dziecko. Tutaj król Roztropny co tydzień wypytywał mnie wnikliwie o postępy w nauce i przypominał o zawartej umowie. Potem znikły gdzieś prawidła do butów, noże, zwoje - zamiast nich pojawiły się kadzielnice i lepkie kubki po leczniczych herbatkach. Tak dobrze mi znany król Roztropny opuścił te komnaty już dawno. Dziś w nocy miałem stąd wyprowadzić schorowanego, niedołężnego starca.
        Usłyszałem kroki i przekląłem własną bezmyślność. Przemknąłem do sypialni, zastygłem w bezruchu. Doszedł mnie szmer głosów z pierwszej komnaty. Osiłek. Ta drwiąca odpowiedź to trefniś. Stanąłem tuż za progiem, zerkałem zza kotary. Księżna Ketriken przemawiała do króla łagodnie. Wyglądała na zmęczoną, pod oczyma miała ciemne sińce. Monarcha wyszeptał coś do niej, odpowiedział na jakieś pytanie. Osiłek kucnął przy kominku, z nadmierną starannością dołożył drew do ognia. Niedaleko Różyczka usiadła wycieńczona, nowa sukienka napuszyła się wokół niej, wzdęła niczym balon. Dziewczynka ziewnęła szeroko, potem ciężko westchnęła. Żal mi się jej zrobiło. Zbyt długa i nużąca była to uroczystość, zwłaszcza dla dziecka. Trefniś stał za fotelem króla. Nagle spojrzał prosto na mnie, jak gdyby nie było między nami kotary. W tej chwili nie widziałem nikogo innego.
        Raptownie odwrócił się do Osiłka.
        - Tak, chuchaj, panie Osiołku. Chuchaj, a nie w kij dmuchaj. Przy twoim żarliwym chuchu może nie będzie nam trzeba ognia do ogrzania komnaty.
        Osiłek zerknął na karła przez ramię.
        - Mógłbyś skoczyć po drewno? To się nie chce zająć. Płomienie wstają, ale drzewo się nie pali. Potrzebuję gorącej wody, jeśli mam królowi zaparzyć wywar na sen.
        - Czy mógłbym skoczyć po drewno? Pod drewno? Skoczyć? Jestem pajacem, drogi Osiołku, ale nie jestem z drewna. I nie zapłonę, choćbyś nie wiem jak gorliwie na mnie chuchał i pufał. Straże! Hej! Wartowniku! Wejdź i weź ze sobą drwa, jeśli taka wola twa! - Trefniś jednym susem znalazł się przy wejściu, gdzie dał wielkie przedstawienie: wydostawał się za portierę z trudem, jakby to były prawdziwe, w dodatku dobrze zamknięte drzwi. Wreszcie wystawił głowę na korytarz i głośno zawołał wartowników. Po chwili wrócił, z przygnębionym wyrazem twarzy. - Nie ma straży, drewna brak. Biedaku! - Smutnym wzrokiem przyjrzał się Osiłkowi, który gniewnie grzebał w ogniu, na czworakach przed kominkiem. - Może powinieneś obrócić się dziobem w miejsce rufy i w ten sposób dmuchnąć na ogień? Wówczas płomienie mogłyby zatańczyć dla ciebie weselej. Z rufy bąk stworzy ciąg, dzielny Osiołku.
        Jedna ze świec prysnęła nagle niebieskim światłem. Wszyscy drgnęli, nawet błazen, a Osiłek zerwał się na równe nogi. Nie podejrzewałem w nim człowieka zabobonnego, ale jego oczy błysnęły dziko.
        - Po prostu ogień nie da się rozpalić - rzekł, a kiedy dotarło do niego znaczenie własnych słów, otworzył szeroko usta.
        - Jesteśmy przeklęci - przyznał trefniś łaskawie.
        Różyczka podciągnęła kolana pod brodę i rozejrzała się dookoła wielkimi oczyma. Natychmiast senność ją odeszła.
        - Dlaczego nie ma straży? - zapytał Osiłek rozeźlony. Podszedł do wejścia, wyjrzał na korytarz. - Pochodnie płoną na niebiesko! - wyszeptał. - Wszystkie, co do jednej! - Cofnął się spłoszony. - Różyczko, biegnij po straże. Powiedzieli przecież, że zaraz przyjdą.
        Różyczka tylko pokręciła głową i ani myślała ruszyć się z miejsca. Skuliła się, objęła kolana ramionami.
        - Zaraz przyjdą? Te chłopy jak dęby? Dąb to dobre drewno. Ale problem zawiły. Czy chłop jak dąb będzie dobrze płonął?
        - Przestań trajkotać! - burknął Osiłek. - Biegnij po straże, niech przyniosą drewno.
        - Biegnij? Najpierw uważa mnie za drewno, a teraz jestem jego pieskiem. Ach, biegnij po drewno! To znaczy przynieś patyk? Gdzie jest patyk? - Karzeł zaczął szczekać i swawolić po komnacie, niby w poszukiwaniu rzuconego patyka.
        - Idź po straże! - zawył Osiłek.
        Wówczas odezwała się księżna Ketriken.
        - Błaźnie, wystarczy. Nużycie nas swoimi wybrykami, a ty, Osiłku, przestraszyłeś Różyczkę. Idź sam po strażników. Potrzebuję spokoju. Jestem zmęczona. Chciałabym niedługo się położyć.
        - Pani, dzieje się coś złego - tłumaczył Osiłek. Rozejrzał się z obawą. - Nie jestem człowiekiem skłonnym wierzyć w przepowiednie, ale ostatnio złych znaków jest stanowczo zbyt wiele. Pójdę po straże, skoro karłowi brakuje odwagi...
        - Sam wrzeszczy i płacze o straże, żeby go strzegły przed drewnem, które nie chce się palić, ale to mnie brakuje odwagi? Ach, to tak!
        - Błaźnie, uspokój się, proszę - prośba księżnej zdawała się szczera. - Osiłku, idź, po prostu przynieś drewno. Król nie potrzebuje towarzystwa, tylko wypoczynku. Idź już. Idź.
        Osiłek przystanął w progu, wyraźnie niechętny stawić czoło niebieskiej poświacie w korytarzu samotnie. Trefniś uśmiechnął się szeroko.
        - Czy mam cię potrzymać za rączkę, mój dzielny Osiłku?
        To w końcu wypędziło go z komnaty. Kiedy jego kroki ucichły w korytarzu, karzeł ponownie spojrzał w stronę mojej kryjówki, wyraźnie zapraszając.
        - Pani - rzekłem cicho, występując z królewskiej sypialni, a jedynym znakiem, że wystraszyłem księżnę, było szybkie westchnienie. - Jeśli chcesz się już oddalić, błazen i ja pomożemy królowi udać się na spoczynek. Jesteś na pewno zmęczona, chciałaś się dzisiaj położyć jak najwcześniej.
        Różyczka przyglądała mi się okrągłymi ze zdumienia oczyma.
        - Rzeczywiście, chyba już pójdę - rzekła księżna Ketriken, wstając z zadziwiającą skwapliwością. - Chodź, Różyczko. Dobrej nocy, królu.
        Opuściła komnatę, Różyczka nie odstępowała jej na krok, choć oglądała się wiele razy. Gdy tylko portiera opadła za nimi, znalazłem się u boku króla.
        - Panie mój, nadszedł czas - rzekłem cicho. - Czy chciałbyś coś szczególnego zabrać ze sobą?
        Przełknął z trudem, skupił na mnie wzrok.
        - Nie, nic mi nie zostało. Nic nie zostawiam i nic mnie nie czeka. - Zamknął oczy. - Zmieniłem zdanie, Bastardzie. Zostanę tutaj i umrę we własnym łóżku, dziś w nocy. Obaj z trefnisiem osłupieliśmy.
        - Ach, nie! - jęknął błazen. - Królu mój, jesteś tylko zmęczony.
        - I nic mnie nie czeka prócz jeszcze większego zmęczenia. - Dziwna jasność była w oczach króla. Wyzierał z tego wyniszczonego bólem starca chłopiec, którego spotkałem na krótko, gdy połączyliśmy się w Mocy. - Ciało mnie zawodzi. Najmłodszy syn mnie zawiódł. Władczy wie, że jego brat żyje. Nie należy mu się korona, którą włożył na skronie. Nie sądziłem, że jest zdolny... Myślałem, że się opanuje... - Łzy popłynęły ze starczych oczu. Znaleźliśmy sposób na uchronienie króla przed nielojalnym księciem, lecz dla ojca nie było ucieczki przed zdradą syna. Król wyciągnął do mnie rękę; muskularna niegdyś dłoń, która z łatwością władała ciężkim mieczem, przemieniła się w żółtawe szpony. - Chciałbym się pożegnać ze Szczerym. Niech się dowie ode mnie, że nie popieram tego, co się stało. Pozwól mi przynajmniej tyle pokrzepienia dać synowi, który zawsze we mnie wierzył. - Wskazał mi miejsce u swych stóp. - Podejdź, Bastardzie. Zabierz mnie do niego.
        Nie sposób się było sprzeciwić temu rozkazowi. Podszedłem i przyklęknąłem. Karzeł stał za jego ramieniem, łzy wyrzeźbiły szare ścieżki przez białą i czarną farbę na policzkach.
        - Nie - szepnął - królu mój, wstań, pozwól nam się poprowadzić w ukrycie. Wszystko przemyślisz. Nie musisz decydować teraz.
        Król Roztropny się nie zawahał. Poczułem jego dłoń na ramieniu. Dałem mu energię, smutno zdziwiony, że przynajmniej tym nauczyłem się kierować wedle własnej woli. Pogrążyliśmy się razem w czarnej rzece Mocy. Płynęliśmy z prądem, czekałem, aż monarcha nada nam kierunek. A on nagle mnie uścisnął.
        “Synu mojego syna, krwi z mojej krwi. Na swój sposób cię kochałem”.
        “Królu!”
        “Mój młody skrytobójco, cóż z ciebie uczyniłem? Jakże wypaczyłem własnego potomka! Synu Rycerskiego, jesteś jeszcze bardzo młody, możesz wiele naprawić. Podnieść głowę. Patrzeć dalej”.
        Życie strawiłem próbując się stać tym, kogo chciał we mnie widzieć. Teraz jego słowa wypełniły mnie zmieszaniem i pytaniami, na które nie było czasu. Monarcha tracił siły.
        “Książę Szczery” - przypomniałem mu szeptem.
        Czułem, jak sięga, i umocniłem dla niego tę nić. Czułem powiew obecności Szczerego, a potem nagłe kurczenie się króla. Szukałem go, jakbym nurkował w poszukiwaniu tonącego na głębokiej wodzie. Odnalazłem jego świadomość, przycisnąłem do siebie, ale jakbym chwytał cień. Był w moich ramionach chłopcem, przestraszonym, walczącym z nieznanym.
        Potem zniknął.
        Jak powiew wiatru.
        Kiedy zimową nocą w lesie trzymałem w ramionach dziecko zabite przez ofiary kuźnicy, wydawało mi się, że poznałem kruchość życia. Teraz zrozumiałem ją dogłębnie. Nawet świeca, zdmuchnięta, pozostawia smużkę dymu. Mój król po prostu zniknął.
        Ale nie byłem sam.
        Chyba każdy, kto odwrócił znalezionego na drodze martwego ptaka, przeżywa wstrząs na widok zapracowanych robaków. Pchłom najlepiej się wiedzie na zdychającym psie. Prawy i Pogodna, jak pijawki opuszczające zdechłą rybę, próbowali przyssać się do mnie. Oto była przyczyna ich rosnącej siły i królewskiego osłabienia. Oto mgła, która otumaniała umysł monarchy i wypełniała mu dni znużeniem.
        Konsyliarz uczynił swym celem księcia Szczerego. Nie zdołał go zabić, spotkał własną śmierć. Jak długo tych dwoje pasożytowało na królu? Jak długo Mocą wysysali z niego życiową energię? Nie dane mi było się dowiedzieć.
        Znali każdy szczegół rozmów prowadzonych Mocą pomiędzy królem a księciem Szczerym. Nagle wiele spraw stało się dla mnie zupełnie jasnych, ale było już za późno. Przylgnęli do mnie, a ja nie wiedziałem, jak się od nich uwolnić. Przyczepili się do mnie, wysysali moją siłę, wiedziałem, że jeśli się nie uwolnię, wkrótce mnie zabiją.
        “Szczery!” - krzyknąłem, ale już byłem za słaby. Nigdy nie zdołam go dosięgnąć.
        “Won, kundle!” - znajomy warkot, a potem Ślepun odepchnął ich ode mnie. Jak poprzednio użył więzi Rozumienia poprzez most otwarty Mocą. Rozumienie i magia zwierząt nie miały ze sobą nic wspólnego. Były tak odmienne jak czytanie i śpiewanie albo pływanie i jazda konna, a jednak ci dwoje, połączeni ze mną Mocą, byli najwyraźniej podatni na zranienie Rozumieniem. Odpadli ode mnie. Niestety, było ich dwoje przeciwko jednemu Ślepunowi.
        “Wstawaj i biegnij! Jeśli nie możesz ich pokonać, uciekaj!” Posłuchałem mądrej rady. Strach wepchnął mnie z powrotem do mego własnego ciała, zatrzasnąłem bramy w murze obronnym umysłu, schroniłem się przed Mocą. Wreszcie otworzyłem oczy. Leżałem na podłodze w królewskiej komnacie, z trudem chwytałem powietrze, a nade mną karzeł, tuląc ciało króla, szlochał rozdzierająco. Czułem zdradzieckie witki Mocy szukające mego mózgu. Schowałem się głęboko w siebie, gorączkowo wznosiłem wszelkie bariery, jak nauczył mnie mój książę. Nadal czułem ich obecność, niczym palce ducha zrywające mi ubranie, ciągnące za skórę. Napełniało mnie to obrzydzeniem.
        - Zabiłeś go, zabiłeś! Zabiłeś mojego króla, bądź przeklęty, zdrajco! - wrzasnął trefniś.
        - Nie! To nie ja! - Ledwie mogłem mówić.
        Do komnaty wpadł Osiłek. Stanął jak wryty. Nagle krzyknął głośno, przerażony upuścił na podłogę naręcze drew.
        W progu królewskiej sypialni stał Ospiarz. Nawet wiedząc, że to był Cierń, przeżyłem chwilę koszmarnego strachu. Miał na sobie żałobne łachmany, czuć go było ziemią i pleśnią. Długie szare włosy zwisały w brudnych kosmykach, a skórę natarł popiołem, przez co blizny były widoczne jeszcze wyraźniej. Wolno podniósł ramię i wskazał Osiłka, który wrzeszcząc wniebogłosy rzucił się do ucieczki. Jego krzyk odbijał się echem od ścian twierdzy.
        - Co tu się dzieje? - zapytał Cierń. W dwóch krokach znalazł się przy bracie, położył długi palec na jego szyi. Wiedziałem, czego szukał i czego nie znajdzie. Cały obolały stanąłem na nogach.
        - Nie żyje - powiedziałem. - Ja go nie zabiłem! - krzyknąłem, by Cierń usłyszał mimo narastającego wycia karła. Palce Mocy szarpały mnie uporczywie. - Idę zabić morderców. Zabierz błazna. Księżna jest z tobą?
        Wszystkie świece zaczęły nagle migotać niebiesko.
        - Upewnij się, żeby była bezpieczna - rozkazałem swojemu mistrzowi. - I dopilnuj, żeby błazen pojechał z nią. Jeśli zostanie tutaj, jest martwy. Władczy nie zostawi przy życiu nikogo, kto był tutaj dziś w nocy.
        - Nie! Nie opuszczę go! - Oczy karta były wielkie i puste; oczy szaleńca.
        - Zabierz go stąd! Od tego zależy jego życie. - Chwyciłem trefnisia za ramiona i potrząsnąłem mocno. Głowa mu się zakolebała w przód i w tył na cienkiej szyi. - Idź z Cierniem i bądź cicho. Bądź cicho, jeśli chcesz, by śmierć twojego pana została pomszczona. - Wstrząsnął mną nagły dreszcz, świat mi się zakołysał, granice widzenia zamgliła czerń. - Kozłek! - wydyszałem. - Daj mi kozłka lekarskiego. Potem uciekaj! - Rzuciłem karła w ramiona Ciernia i stary skrytobójca przytrzymał go w lepkim uchwycie. Zupełnie jakbym cisnął przyjaciela w objęcia śmierci. Opuścili komnatę, Cierń popychał przed sobą zapłakanego błazna. Po chwili usłyszałem ledwie dosłyszalne tarcie kamienia o kamień. A więc zniknęli.
        Opadłem na kolana, mimowolnie oparłem się o nogi martwego króla. Jego stygnąca dłoń obsunęła się na moją głowę.
        - Głupi czas na łzy - powiedziałem głośno do pustej komnaty. Ciemność mąciła mi wzrok. Natrętne palce Mocy szarpały moje mury obronne, waliły taranami. Odpychałem je, ale zaraz wracały. Nagle przypomniałem sobie, jak spojrzał na mnie Cierń, i zwątpiłem, czy wróci. Wziąłem oddech.
        “Ślepun, zaprowadź ich do nory lisa”. - Pokazałem mu szopę, z której wyjdą, i pokazałem, dokąd mieli trafić. Nic więcej nie mogłem teraz uczynić.
        “Bracie mój...”
        “Zaprowadź ich!”
        Poszedł. Zdradzieckie łzy ciągle płynęły mi po twarzy. Siły mnie opuszczały. Wyciągnąłem rękę, trafiłem na pas króla. Nóż. Nie drogocenny sztylet, ale prosty nóż, potrzebny tysiąc razy w ciągu każdego dnia. Wyciągnąłem go z pochwy osłabłą dłonią. Dobre ostrze, chociaż mocno zużyte. Rogowa rękojeść, kiedyś zapewne rzeźbiona, teraz starta na gładko. Leciutko przesunąłem po niej palcami i odnalazłem to, czego nie mogły już dojrzeć oczy: znak Czernidła. Mistrzyni Mocy stworzyła ten nóż dla swojego króla. A on używał go chętnie.
        Wróciło do mnie wspomnienie. “Jesteśmy narzędziami” powiedział mi kiedyś Cierń. Ja byłem narzędziem, które on stworzył dla króla. Dziś monarcha umierając pomyślał: “Co ja z ciebie zrobiłem?” Nie musiałem się zastanawiać. Byłem królewskim skrytobójcą. Pod każdym względem. Miałem zamiar służyć mu tak, jak zostałem wyuczony, oddać przysługę przynajmniej jeszcze jeden, ostatni raz. Ktoś kucnął przy mnie. Cierń. Wolno obróciłem ku niemu głowę.
        - Nasiona kopytnika - rzekł. - Nie miałem czasu parzyć kozłka. Chodź, musisz się ukryć.
        - Nie. - Wziąłem niewielkie ciasteczko, gęsto pokryte ziarenkami zlepionymi miodem. Włożyłem całe do ust i gryzłem, miażdżyłem zębami. Przełknąłem. - Idź - poprosiłem. - Muszę wykonać zadanie, ty też. Brus czeka. Wkrótce podniosą alarm. Wyprowadź szybko księżnę, póki jeszcze ma szansę uciec przed pogonią. Postaram się ich trochę zająć.
        Puścił mnie ostrożnie.
        - Żegnaj, chłopcze! - Niezdarnie się pochylił i pocałował mnie w czoło. To było ostateczne rozstanie. Nie spodziewał się zobaczyć mnie żywego.
        Najpewniej miał rację.
        Zostawił mnie i odszedł. Jeszcze zanim usłyszałem tarcie kamienia, poczułem skutki działania kopytnika. Zetknąłem się już z nimi, jak wszyscy, w czasie wiosennego Święta Radości. Szczypta zwieńczająca ciasto dawała sercu wesołe oszołomienie. Brus ostrzegał mnie, że nieuczciwi handlarze dodawali oliwkę z kopytnika do obroku. Tak nakarmiony koń niechybnie wygrywał wyścig, dobrze się prezentował na aukcji, nawet jeśli był chory. Tyle że nigdy już nie dochodził do siebie. O ile przeżył. Cierń przy wyjątkowych okazjach także używał tego środka. Kiedyś na moich oczach padł niczym martwy, gdy skończyło się działanie specyfiku. Nie zaznałem jednak chwili wahania. Może Brus miał co do mnie rację. Ekstaza Mocy, jak gorączkowe podniecenie bitwą. Czy kpiłem z własnej śmierci? A może jej pragnąłem? Nie martwiłem się długo. Nasiona kopytnika wzięły mnie we władanie. Miałem siłę dziesięciu, a serce lotne jak orzeł. Skoczyłem na równe nogi, ruszyłem ku drzwiom... jeszcze wróciłem.
        Klęknąłem przed zmarłym królem. Uniosłem nóż w obu dłoniach i złożyłem przysięgę:
        - Tym ostrzem cię pomszczę, królu mój. - Ucałowałem stygnącą już dłoń.
        Błękitny blask od pochodni robił wrażenie zupełnie nie z tego świata. Jakbym patrzył przez spokojną, głęboką wodę. Pobiegłem korytarzem, chichocząc do siebie. Gdzieś z dołu doszedł mnie hałas, wrzask Osiłka górował ponad innymi głosami. Błękitne płomienie i Ospiarz, tyle usłyszałem. Więc wszystko nie trwało długo, a teraz już czas czekał na mnie. Lekki niczym wiatr sunąłem przed siebie. Znalazłem drzwi, które się dały otworzyć, i skryłem się za nimi. Czekałem. Minęła wieczność, nim pokonali schody, następna, jeszcze dłuższa, gdy minęli moje drzwi. Pozwoliłem im dojść do komnat królewskich, a usłyszawszy alarmujące okrzyki, wyprysnąłem z kryjówki i rzuciłem się do schodów.
        Ktoś z tyłu krzyknął, ale nikt mnie nie gonił. Byłem już na dole, kiedy wreszcie usłyszałem rozkaz pojmania Bastarda Rycerskiego. Roześmiałem się w głos. Ciekawym jak! Labirynt bocznych przejść nie miał tajemnic dla chłopca, który wzrastał w tym zamku. Wiedziałem, dokąd mam iść, ale nie kierowałem się tam bezpośrednio. Kluczyłem niczym lis: na krótko ukazałem się w wielkiej sali biesiadnej, przemierzyłem po kocich łbach dziedziniec pralni, przestraszyłem kucharkę w jej królestwie. Przez cały czas, bez przerwy, blade palce prowadzone Mocą szarpały mnie i ciągnęły. Zdrajcy nie wiedzieli, że nadchodzę, nadchodzę... Idę po was!
        Konsyliarz, urodzony i wychowany w Księstwie Trzody, nienawidził morza. Bał się go, moim zdaniem. Dlatego wybrał sobie mieszkanie po tej stronie zamku, skąd okna wychodziły na góry. Po śmierci mistrza Mocy powstała tam, jak słyszałem, jego świątynia. Pogodna zajęła sypialnię, lecz pierwszą komnatę przeznaczyła na miejsce zebrań kręgu Mocy. Nigdy tam nie byłem, ale znałem drogę. Schody pokonałem niczym strzała w locie, śmignąłem korytarzem obok jakiejś pary połączonej żarliwym uściskiem i zatrzymałem się przed ciężkimi drzwiami wybijanymi żelazem. Nawet najgrubsze drzwi, jeśli nie są solidnie zamknięte, zaryglowane - nie stanowią przeszkody, więc te bez trudu otwarły się przede mną.
        Przy okrągłym stole ustawiono w półokręgu krzesła. Na środku blatu płonęła gruba świeca. Przypuszczałem, że miała ułatwić skupienie. Tylko dwa miejsca były zajęte. Prawy i Pogodna siedzieli obok siebie, trzymali się mocno za ręce, oczy mieli zamknięte, głowy odchylone do tyłu, skupieni na sięganiu Mocą. Nie było Stanowczego. A miałem nadzieję jego także tu zastać.
        Ich twarze błyszczały od potu. Pochlebiło mi, że musieli tak się wysilać, by pokonywać moje mury obronne. Usta wykrzywiały im lekkie uśmiechy, opierali się ekstazie Mocy, skupiali na obiekcie pogoni, nie na rozkoszy oferowanej przez pradawną królewską magię. Nie wahałem się ani chwili.
        Szarpnąłem głowę Pogodnej do tyłu i przeciągnąłem królewskim nożem po odsłoniętym gardle. Jeden spazm i pozwoliłem jej osunąć się na podłogę. Popłynęła krew.
        Prawy z krzykiem skoczył na równe nogi. Przygotowałem się na jego atak, ale mnie okpił. Wypadł na korytarz, a ja za nim, z obnażonym ostrzem w ręku. Kwiczał jak zarzynana świnia i był niewiarygodnie szybki. Nie dla Prawego lisie chwyty: wybrał najprostszą drogę do wielkiej sali biesiadnej, a wył cały czas. Ja biegłem i się śmiałem. Nawet teraz, we wspomnieniach, wydaje mi się to nieprawdopodobne, ale nie mogę temu zaprzeczyć. Czy Prawy wyobrażał sobie, że książę Władczy wyciągnie miecz w jego obronie? Czy sądził, zabiwszy mojego króla, że cokolwiek na świecie mogło go przede mną uchronić?
        W wielkiej sali biesiadnej minstrele grali, ludzie tańczyli, ale przybycie Prawego położyło kres zabawie. Już i tak niemal go dogoniłem, gdy przewrócił się na jeden z suto zastawionych stołów. Ludzie ciągle jeszcze stali bez ruchu, zaszokowani jego wtargnięciem, kiedy go dopadłem. Wraziłem w niego nóż przynajmniej dziesięć razy, nim ktokolwiek pomyślał, żeby mi przeszkodzić. Gdy ruszyli na mnie strażnicy księcia Władczego, wielkie chłopy z Księstwa Trzody, rzuciłem w nich drgającym ciałem i wskoczyłem na stół. Uniosłem wysoko w górę ociekające krwią ostrze.
        - Oto nóż naszego króla! - Pokazałem go wszystkim dookoła. - Wziął krew w odwecie za śmierć monarchy!
        - On oszalał! - krzyknął ktoś. - Pomieszało mu się w głowie na wieść o zgonie księcia Szczerego!
        Żołnierstwo ze śródlądzia, wierne księciu Władczemu, ruszyło na mnie ławą. Runęliśmy wszyscy na ziemię, przysypani jadłem i zastawą. Ludzie krzyczeli, jedni uciekali, inni tłoczyli się, pchani ciekawością. Czernidło byłaby ze mnie dumna. Z nożem w ręku odparłem trzech ludzi z krótkimi mieczami. Tańczyłem, odskakiwałem, kręciłem piruety. Byłem dla nich za szybki. Ich pchnięcia nie czyniły mi najmniejszej szkody. Dwukrotnie udało mi się zadać dobre cięcie tylko dlatego, że nie sądzili, iż odważę się doskoczyć tak blisko. Gdzieś w tłumie podniósł się krzyk:
        - Do broni! Chcą zabić Bastarda Rycerskiego! Rozgorzała walka, ale nie widziałem, kto z kim się ścierał.
        Ukłułem jednego ze strażników w ramię, upuścił miecz.
        - Król Roztropny nie żyje! - krzyknął ktoś strasznym głosem. - Król Roztropny zabity!
        Walczono już w całej sali biesiadnej. Usłyszałem, jak łamie się następny stół i znowu podniesiono wielki krzyk. Zjawiła się straż Koziej Twierdzy. Słyszałem głos Rębacza:
        - Rozdzielić ich! Zdusić zamieszki. Unikać rozlewu krwi! Moi napastnicy zostali otoczeni. Na twarzy Brzeszczota, starego sierżanta, dostrzegłem wyraz konsternacji.
        - To Bastard Rycerski! - krzyknął przez ramię. - Próbują wziąć Bastarda! Rozdzielić ich! Rozbroić! - Uderzył głową jednego z gwardzistów księcia Władczego, przewrócił jakiegoś strażnika.
        Za jego plecami żołnierstwo Koziej Twierdzy spadło na gwardię księcia Władczego; zbijali miecze, żądali skrycia ich do pochew. Zyskałem chwilę oddechu, rozejrzałem się wokół. W bitwę została wmieszana większa część przybyłych, nie tylko żołnierze. Pomiędzy gośćmi wywiązały się zacięte walki na pięści. Zanosiło się na większą burdę i bunt. Brzeszczot wepchnął się pomiędzy dwóch napastników, w jednej chwili rozciągnął ich obu na podłodze. Skoczył naprzód, stanął przede mną.
        - Brzeszczot! - powitałem go z radością, pewien sprzymierzeńca. A on przyjął pozycję obronną. - Wiesz, że nie podniosę na ciebie ręki!
        - Wiem, chłopcze - oparł smutno stary żołnierz.
        Rzucił się naprzód i zamknął mnie w niedźwiedzim uścisku. Nie wiem, kto ani czym uderzył mnie w tył głowy.
      
30. LOCHY
        
        Jeśli koniuszy podejrzewa któregoś psiarczyka o używanie magii Rozumienia, powinien zwrócić uwagę na szczególne oznaki. Gdy chłopiec niewiele rozmawia z rówieśnikami, należy się mieć na baczności. Gdy psy się ożywiają, zanim go wyczują, albo skowyczą przed jego odejściem, trzeba wzmóc czujność. Gdy ogar zostawi tropienie goniącej się suki albo świeży krwawy ślad i będzie leżał spokojnie na polecenie chłopca - wówczas trzeba porzucić wszelkie wątpliwości. Niech taki chłopiec zostanie powieszony, jeśli możliwe nad wodą, jak najdalej od stajni. Potem jego ciało musi zostać spalone. Każdego ogara, którego układał, należy utopić. Tak samo wszystkie mioty, które skalany pies spłodził. Ogar, który poznał siłę Rozumienia, nigdy nie będzie czuł respektu przed innym panem, a stanie się złośliwy, kiedy go pozbawić ukochanego władcy. Chłopiec skażony Rozumieniem nie zbije nieposłusznego psa, nie da też go sprzedać ani użyć jako przynęty dla niedźwiedzia, bez względu na jego wiek. Będzie wykorzystywał ogary swego pana do własnych celów i nigdy nie będzie prawdziwie lojalny względem władcy, za to pokocha psa, z którym się związał Rozumieniem.
        
        * * *
        
        Obudziłem się. Ze wszystkich okrutnych żartów, jakimi ostatnio drwił ze mnie los, ten był najokrutniejszy. Leżałem i próbowałem określić przyczyny cierpienia. Osłabienie po nasionach kopytnika, zwielokrotnione przez wyczerpanie po walce Mocą z Prawym i Pogodną. Kilka brzydkich cięć mieczem w prawe przedramię i jedno w lewe udo - kiedy je dostałem? Ran nikt mi nie opatrzył; rękaw i nogawka przykleiły mi się do skóry zaschniętą krwią. Ten, kto pozbawił mnie przytomności, na wszelki wypadek zadał jeszcze kilka ciosów w głowę. Poza tym nic mi nie było. Powtórzyłem to sobie kilka razy, ignorując drżenie lewej nogi i prawego ramienia. Otworzyłem oczy.
        Pomieszczenie, w którym się znajdowałem, było małe, ściany, sufit i podłogę miało z kamienia. Kiedy wreszcie zdecydowałem, że mogę się ruszyć, dźwignąłem głowę na tyle, by dostrzec, że były również drzwi z niedużym, zakratowanym okienkiem. Ono właśnie przepuszczało światło pochodni, zatkniętej gdzieś dalej w korytarzu. Lochy. Zamknąłem oczy i odpłynąłem w sen. Odpoczywałem w głębokiej norze zasypanej śniegiem. Iluzja bezpieczeństwa. Tyle mógł mi ofiarować Ślepun. Taki byłem słaby, że nawet jego myśli docierały do mnie niewyraźnie. Pojąłem tylko:
        “Bezpiecznie”.
        Obudziłem się znowu. Poznałem upływ czasu po tym, że znacznie bardziej chciało mi się pić. Poza tym wszystko zdawało się takie samo. Zimna ława, na której mnie położono, również była z kamienia.
        - Hej tam! - zawołałem. - Straż!
        Odpowiedziała mi martwa cisza. Wszystko wydawało się odrobinę płynne. Po jakimś czasie nie potrafiłem sobie przypomnieć, czy już wołałem, czy dopiero zamierzałem wołać. Jeszcze później zdecydowałem, że nie mam siły. Zasnąłem znowu.
        Obudził mnie rozzłoszczony głos księżnej Cierpliwej. Ten, z kim się kłóciła, nie odzywał się prawie, ale i nie poddawał.
        - To śmieszne! Czego tu się bać? - Cisza. - Znam go od dziecka. - Znowu cisza. - Jest ranny. Co złego może mi się stać, jeśli obejrzę jego rany? Równie dobrze możecie go przecież powiesić opatrzonego, prawda? - I jeszcze raz cisza.
        Minął jakiś czas, zdecydowałem, że może dam radę się ruszyć. Byłem potłuczony, miałem niezliczone mniejsze i większe zadrapania oraz obtarcia, prawdopodobnie nabyte w czasie wleczenia mnie z sali biesiadnej do lochów. Najgorszym skutkiem każdego ruchu było to, że ubranie przesuwało się po zasklepionych cięciach. Uznałem jednak, że wytrzymam. Jak na tak małe pomieszczenie, droga z ławy do drzwi była bardzo długa. Okazało się, że zakratowane okienko mam akurat na wysokości oczu. Widziałem przez nie kamienną ścianę po drugiej stronie wąskiego korytarza. Uchwyciłem się prętów zdrową ręką.
        - Księżno... - wychrypiałem.
        - Bastardzie? Och, Bastardzie! Dobrze się czujesz?
        Co za pytanie. Zacząłem się śmiać, ale natychmiast wstrząsnął mną kaszel, poczułem w ustach krew. Wcale nie czułem się dobrze, ale księżna nie powinna mi okazywać zainteresowania. Ryzykowała zbyt wiele.
        - Bastardzie, wyobraź sobie, król nie żyje! - zawołała do mnie. Wyrzucała z siebie słowa w pośpiechu. - Księżna Ketriken zniknęła, a następca tronu, książę Władczy, twierdzi, że za tym wszystkim stoisz ty! Mówią...
        - Księżno, musisz odejść - strażnik próbował jej przerwać.
        - ...że oszalałeś z żalu po śmierci księcia Szczerego i zabiłeś króla, i Pogodną, i Prawego... Nie wiedzą, co zrobiłeś z księżną, i nikt nie może...
        - Nie wolno rozmawiać z więźniem, pani!
        - ...nigdzie znaleźć trefnisia. Osiłek twierdzi, że widział, jak się z nim kłóciłeś nad ciałem króla, a potem zobaczył Ospiarza, który przyszedł po jego ducha. Ten człowiek nie jest przy zdrowych zmysłach! A książę Władczy oskarża cię o zwierzęcą magię, twierdzi, że tą magią zabiłeś króla. I...
        - Pani! Musisz odejść natychmiast albo każę cię odprowadzić.
        - Tylko spróbuj! - syknęła księżna Cierpliwa. - Lamówko, ten człowiek mi przeszkadza. Ach! Ośmieliłeś się próbować mnie dotknąć! Mnie, wdowę po następcy tronu! Lamówko, nie zrób mu krzywdy, to jeszcze prawie dziecko. Niewychowany, ale jednak...
        - Księżno, błagam cię, pani - wyraźna zmiana tonu w głosie wartownika.
        - Przecież wiem, że nie możesz mnie stąd wyprowadzić; musiałbyś opuścić posterunek. Masz mnie za głupią? Co zrobisz?! Rzucisz się z mieczem na dwie stare kobiety?
        - Kędzior! Kędzior, gdzie jesteś? - ryknął wartownik. - Niech cię szlag!
        Usłyszałem zawód w głosie strażnika. Jego kolega najpewniej był na górze, w żołnierskiej jadalni za kuchnią. I pił zimne piwo. Jadł gorący gulasz. Poczułem zawrót głowy.
        Wołanie wartownika ucichło w oddali. Rzeczywiście był na tyle głupi, żeby zostawić księżnę i pobiec szukać kompana. W tej samej chwili usłyszałem lekkie kroki stóp obutych w eleganckie pantofle. Poczułem dotyk palców na mojej dłoni ściskającej kraty. Księżna była za niska, żeby zajrzeć do środka, a korytarz tak wąski, że nie mogła się cofnąć na tyle, bym ja ujrzał ją. Ale dotyk jej dłoni był niczym słoneczny promień.
        - Pilnuj i uprzedź, kiedy wróci, Lamówko - rozkazała księżna, a potem zwróciła się do mnie. - Jak naprawdę się czujesz? - zniżyła głos, słowa były przeznaczone tylko dla moich uszu.
        - Pić. Jeść. Zimno. Boli. - Nie widziałem powodu, żeby ją okłamywać. - Co się dzieje w zamku?
        - Chaos absolutny. Straż zamkowa zdusiła bunt w wielkiej sali biesiadnej, ale potem, tuż za drzwiami, wywiązała się bójka między zwolennikami księcia Władczego a gwardią Koziej Twierdzy. Drużyna księżnej Ketriken jakoś ich rozdzieliła, oficerowie przywołali żołnierzy do porządku. Atmosfera ciągle napięta. Bili się nie tylko żołnierze. Wielu gości ma podsiniaczone oczy, niektórzy utykają. Szczęściem żaden nie odniósł poważniejszych ran. Brzeszczot jest chyba najmocniej pokiereszowany. Dostał, kiedy cię chronił przed żołdakami z Księstwa Trzody. Połamali mu żebra, wywichnęli ramię. Ale Brus twierdzi, że Brzeszczot będzie zdrów. Tak czy inaczej lawina ruszyła i władcy księstw warczą jeden na drugiego jak wściekłe psy.
        - Brus? - wychrypiałem.
        - W ogóle się w to wszystko nie mieszał - zapewniła mnie uspokajająco. - Nic mu nie jest. Oczywiście jeśli nie liczyć, że chodzi wściekły i gburowaty. Jak zwykle.
        Serce biło mi w oszalałym tempie. Dlaczego nie odjechał? Nie śmiałem zapytać. Jedno słowo za dużo i księżna Cierpliwa zacznie się czegoś domyślać.
        - Książę Władczy? Księżna wydęła wargi.
        - Można odnieść wrażenie, że irytuje go jedynie brak pretekstu do opuszczenia Koziej Twierdzy. Przedtem, sam wiesz, utrzymywał, że król Roztropny i księżna Ketriken będą bezpieczni z dala od wybrzeża. Ogałacał zamek pod pozorem wywożenia rzeczy, do których przyzwyczajona jest rodzina królewska. Teraz księstwa nadbrzeżne żądają, by został i bronił stolicy, a przynajmniej wyznaczył na dowodzenie człowieka, którego oni wybiorą. Zaproponował swojego kuzyna, księcia Żwawego z Księstwa Trzody, ale władcom nadbrzeżnym on się nie podoba. Książę Władczy nagle został królem, ale nie jest chyba zachwycony.
        - Koronował się? - W uszach narastał mi szum. Ścisnąłem kraty. Nie mogłem teraz zemdleć. Wartownik wróci lada chwila. Zyskałem jedyną szansę usłyszeć, co się dzieje w Koziej Twierdzy.
        - Zbyt byliśmy wszyscy zajęci pogrzebem króla i poszukiwaniami księżnej Ketriken. Gdy znaleziono martwego króla, posłano do niej, ale drzwi komnat okazały się zamknięte i nikt nie odpowiadał na pukanie. W końcu książę Władczy znowu przywołał ludzi z toporami. Sypialnia także okazała się zamknięta, a księżnej w środku nie było.
        - Co na to książę? - Opadały mi z mózgu nitki pajęczyny. Och, wszystko mnie bolało.
        - Niewiele. Mówi tylko, że ona i jej dziecko z pewnością już nie żyją i winą obarcza ciebie. Opowiada niestworzone rzeczy o zwierzęcej magii, twierdzi, że zabiłeś króla Rozumieniem. Wszyscy żądają od niego dowodów, a on powtarza, że wkrótce je dostaniemy.
        Żadnej wzmianki o przeszukiwaniu dróg. Założyłem, że jego szpiedzy nie wyśledzili naszych zamiarów do końca. Z drugiej strony, gdyby wysłał ludzi na poszukiwania, przecież by nie kazał przyprowadzić księżnej żywej i całej.
        - Co robi Stanowczy? - zapytałem.
        - Stanowczy?
        - Syn Gospodarnego. Członek kręgu Mocy.
        - A, ten. Nie przypominam sobie, żebym go widziała.
        - Aha. - Zalała mnie kolejna fala mdłości. Nie mogłem myśleć logicznie. Brus nadal był w zamku, ale księżna i trefniś zniknęli. Co się stało? - Czy ktokolwiek wie, że jesteś tutaj, pani? - Gdyby Brus o tym wiedział, przysłałby przez nią wiadomość.
        - Oczywiście, że nie! Niełatwo było przygotować moją wizytę. Lamówka musiała przemycić do posiłku wartowników środek wymiotny. Potem musiałyśmy czekać... Och, Lamówka powiedziała, żeby ci to dać. Mądra z niej kobieta.
        Dłoń księżnej zniknęła, wróciła i przepchnęła przez kraty jedno, a potem drugie jabłko. Uderzyły o podłogę, zanim zdążyłem je złapać. Oparłem się pokusie, by rzucić się na nie natychmiast.
        Księżna milczała dłuższą chwilę.
        - Co mówią o mnie? - spytałem.
        - Większość ludzi twierdzi, że jesteś szalony. Niektórzy, że zostałeś tamtej nocy opętany przez Ospiarza, by nieść pomiędzy nas śmierć. Słychać też, że zamierzałeś wywołać rebelię i zabiłeś Pogodną oraz Prawego, ponieważ próbowali pokrzyżować ci plany. Jeszcze inni, chociaż nieliczni, zgadzają się z księciem Władczym. W szczególności Osiłek. Opowiada, że świece w komnacie królewskiej paliły się normalnie, póki ty do niej nie wszedłeś. Podobno trefniś krzyczał, że zabiłeś króla. No, ale on także zniknął. Tyle było znaków nieszczęścia i teraz tak wielu obawia się... - zamilkła.
        - Nie zabiłem króla - rzekłem cicho. - Zrobili to Pogodna i Prawy. Dlatego ja zabiłem ich - nożem władcy.
        - Warta wraca! - dobiegł nas głośny szept Lamówki. Księżna Cierpliwa ją zignorowała.
        - Przecież Pogodna i Prawy nie byli nawet...
        - Nie ma czasu na wyjaśnienia. Zrobili to Mocą. Zrobili to, księżno. Przysięgam. - Ucichłem. - Co szykują dla mnie?
        - Decyzja jeszcze nie zapadła...
        - Nie czas na uprzejme kłamstwa. Zawahała się, ale rzekła szczerze:
        - Książę Władczy chce cię powiesić. Zabiłby cię od razu, jeszcze w sali biesiadnej, gdyby nie Brzeszczot, który kazał cię trzymać pod strażą, póki nie stłumiono zamieszek. Potem władcy księstw nadbrzeżnych stanęli w twojej obronie. Księżna Gracja z Księstwa Cypla przypomniała księciu Władczemu, że potomek rodu Przezornych nie może zostać skazany na śmierć przez ścięcie ani powieszenie. On nie chciał przyznać, że jesteś dziedzicem królewskiej krwi, ale kiedy to powiedział, podniosło się zbyt wiele głosów sprzeciwu. Teraz przysięga, że udowodni, iż jesteś skażony magią Rozumienia, a tych, którzy używają zwierzęcej magii, karze się szubienicą.
        - Księżno! Musisz już odejść. Musisz, bo ciebie też powieszą.
        Wartownik wrócił, najwyraźniej razem z Kędziorem; słychać było kroki więcej niż jednej osoby. Biegli w stronę celi. Księżna Cierpliwa puściła kraty.
        - Zrobię, co będę mogła - szepnęła. Ze wszystkich sił próbowała opanować strach, ale teraz zadźwięczał histeryczną nutą w jej głosie.
        Potem odeszła, łajając wartę przez całą drogę od drzwi celi. Pochyliłem się ostrożnie i podniosłem jabłka. Nie były duże i trochę się pomarszczyły, ale smakowały jak nigdy. Zjadłem nawet ogonki. Odrobina zawartej w owocach wilgoci nie ugasiła mojego pragnienia. Jakiś czas siedziałem na ławie, głowę podparłem dłońmi, trwałem w gotowości. Musiałem myśleć, ale ogromnie to było trudne. Nie mogłem się skupić. Kusiło mnie, żeby oderwać koszulę od ran na ramieniu, ale w końcu zrezygnowałem. Dopóki cięcia nie ropiały, nie musiałem się o nie martwić. Nie mogłem sobie pozwolić na utratę krwi. Zużyłem całą energię, żeby dokuśtykać do drzwi.
        - Straże! - wyskrzeczałem. Cisza.
        - Chcę pić. I jeść.
        “Gdzie jesteś?” - kto inny odpowiedział na moje wezwanie.
        “Poza twoim zasięgiem, bracie. Jesteś zdrów?”
        “Tak, ale tęskniłem za tobą. Spałeś tak mocno... Obawiałem się, że nie żyjesz”.
        “Niewiele brakowało. Powiedz, tamtej nocy zaprowadziłeś ich do koni?”
        “Tak. Odjechali. Serce Stada powiedział im, że jestem oswojony. Zupełnie jak jakiś kundel wyuczony sztuczek”.
        “Chciał mnie bronić, nie ciebie obrażać. Dlaczego Serce Stada nie pojechał z nimi?”
        “Nie wiem. Skąd mam wiedzieć?”
        “Odezwę się później”.
        - Straże! - zawołałem raz jeszcze.
        - Odstąp od drzwi. - Głos rozległ się dokładnie przede mną. Tak byłem zajęty Ślepunem, że nie słyszałem, kiedy podszedł wartownik. Zupełnie nie byłem sobą.
        Przesunięto niewielką klapkę u dołu drzwi. Pojawił się dzbanek z wodą i pół bochenka chleba. Klapka wróciła na miejsce.
        - Dziękuję.
        Odpowiedzi nie było. Podniosłem chleb i dzbanek, obejrzałem uważnie. Woda robiła wrażenie nieszczególnie świeżej, lecz ani zapach, ani ostrożny łyk nie zdradziły mi obecności trucizny. Połamałem chleb na mniejsze kawałki, szukałem w miąższu plam albo jakichkolwiek przebarwień. Nie był świeży, ale też nie zatruty, o ile mogłem stwierdzić. W dodatku przecież ktoś zjadł drugą połowę. W krótkim czasie uporałem się z jednym i z drugim. Położyłem się na kamiennej ławie i spróbowałem przyjąć najmniej niewygodną pozycję.
        W celi było sucho, ale zimno, jak to w nie używanym pomieszczeniu zimą. Wiedziałem, gdzie jestem. Niedaleko piwnic na wina. Mógłbym krzyczeć do woli, i tak by mnie nikt nie usłyszał. Zbadałem to miejsce dokładnie, będąc chłopcem. Rzadko spotykałem w celach skazańców, jeszcze rzadziej wartowników. Sprawiedliwość w Księstwie Kozim była rychliwa, co oznaczało, że nieczęsto zdarzał się powód do trzymania więźnia w zamknięciu dłużej niż kilka godzin. Za naruszenie prawa zazwyczaj płaciło się życiem lub pracą własnych rąk. Podejrzewałem, iż lochy będą znacznie bardziej przydatne teraz, kiedy książę Władczy ogłosi się królem.
        Chciałem zasnąć, ale minęło znieczulające działanie nasion kopytnika. Przewracałem się z boku na bok na zimnym kamieniu i rozmyślałem. Jakiś czas próbowałem samego siebie przekonać, że jeśli księżnej Ketriken udało się uciec, wygrałem. W końcu przecież zwycięstwo to zrealizowanie zamierzeń, prawda? Myślałem też o tym, jak szybko odszedł król Roztropny. Zniknął niczym powiew wiatru. Jeśli mnie powieszą, czy także śmierć przyjdzie szybko? Czy będę się dusił przez dłuższy czas? Żeby odwrócić uwagę od tych rozmyślań, zastanowiłem się, jak długo będzie musiał książę Szczery prowadzić wojnę z młodszym bratem, nim znowu otoczy granicą na mapie wszystkie sześć księstw królestwa. Zakładając, oczywiście, że zdoła po powrocie uwolnić nasze wybrzeże od szkarłatnych okrętów. Kiedy książę Władczy opuści Kozią Twierdzę - a byłem przekonany, że to uczyni - kto o nią wystąpi? Księżna Cierpliwa powiedziała, że nadbrzeżni władcy nie chcieli tu widzieć księcia Żwawego. Księstwo Kozie miało wielu szlachetnie urodzonych, ale żaden z nich nie śmiałby sięgnąć po władzę. Może któryś z pozostałych trzech książąt obejmie stolicę? Nie. Żaden z nich nie miał teraz prawa zajmować się czymkolwiek poza własnymi granicami. Od tej pory każdy będzie myślał o własnej ziemi. Chyba że książę Władczy zostanie w Koziej Twierdzy. Po zniknięciu księżnej Ketriken i po śmierci króla Roztropnego był prawomocnym królem. Chyba że ktoś rozgłosi, iż książę Szczery żyje. Ale niewielu o tym wiedziało. Czy księstwa nadbrzeżne zaakceptują księcia Władczego jako króla? Czy księstwa nadbrzeżne zaakceptują jako króla księcia Szczerego po jego powrocie? Czy będą gardzili człowiekiem, który opuścił ich, wyruszając na szaleńczą wyprawę?
        Nie dawano mi wody ani jedzenia, póki się nie upomniałem, a i wówczas nie zawsze, więc posiłki nie były miarą upływu czasu. Przytomny byłem więźniem własnych myśli i obaw. Raz spróbowałem Mocą sięgnąć ku księciu Szczeremu, ale wysiłek zmącił mi wzrok i na długi czas przyprawił o ciężki ból głowy. Nie miałem siły na drugą próbę. Głód towarzyszył mi stale, podobnie jak zimno. Dwukrotnie słyszałem, jak wartownicy zawracali księżnę Cierpliwą, odmówili przekazania mi jedzenia i bandaży. Nie zawołałem do niej. Nie chciałem, żeby więcej ryzykowała. Ukojenie znajdowałem tylko we śnie, gdy polowałem ze Ślepunem. Próbowałem za pomocą jego zmysłów zorientować się w wydarzeniach w zamku, ale on zwracał uwagę jedynie na szczegóły ważne dla wilka, a kiedy byłem z nim, przejmowałem jego sposób widzenia świata. Czas nie dzielił się na dni i noce, lecz od zdobyczy do zdobyczy. Mięso, które z nim pożerałem, nie wspomagało mojego ludzkiego ciała, ale dawało przyjemność jedzenia. Jego zmysłami odbierałem zmianę pogody i pewnego ranka obudziłem się ze świadomością, iż nastał piękny zimowy dzień. Pogoda dla najeźdźców. Władcy księstw nadbrzeżnych nie będą mogli zwlekać z wyjazdem z Koziej Twierdzy, jeśli czekali do tej pory.
        Jakby dla potwierdzenia domysłów, usłyszałem głosy przy posterunku straży i skrzypienie butów na kamiennej podłodze. Gniewny głos księcia Władczego, a potem pozdrowienie wartowników. Zbliżyli się do mojej celi i drzwi zostały otwarte. Usiadłem wolno. Trzech władców księstw nadbrzeżnych oraz książę zdrajca patrzyli na mnie z progu celi. Udało mi się stanąć. Za nimi zobaczyłem szereg żołnierzy uzbrojonych w piki; gotowi byli okiełznać rozszalałą bestię. Strażnik z obnażonym mieczem stanął obok otwartych drzwi, pomiędzy księciem Władczym a mną. Nie przeceniał mojej nienawiści.
        - Widzicie go - oznajmił książę Władczy głosem bez wyrazu. - Żyje i nic mu nie jest. Nie zabiłem go, choć mam do tego prawo. Zamordował człowieka, mojego służącego, w samej sali biesiadnej. I kobietę w jej komnacie. Mam prawo odebrać mu życie, już choćby za te zbrodnie.
        - Następco tronu, książę Władczy, obwiniasz Bastarda Rycerskiego o zabicie króla Roztropnego przy użyciu Rozumienia - rzekł książę Krzepki. - Nigdy nie słyszałem, by podobna rzecz była w ogóle możliwa. Jeśli jednak oskarżasz Bastarda Rycerskiego o tak wielką zbrodnię, jego życiem rozporządza Rada Królestwa. Ona zdecyduje o jego winie lub niewinności i wyda wyrok.
        Książę Władczy westchnął zirytowany.
        - Wobec tego zwołam Radę Królestwa. Trzeba z tym skończyć nareszcie. To śmieszne, żeby opóźniać moją koronację z powodu egzekucji mordercy.
        - Panie mój, śmierć króla nigdy nie jest śmieszna - zauważył spokojnie książę Dorzeczny, władca Księstwa Dębów. - Trzeba zakończyć sprawy jednego króla, nim koronujemy drugiego.
        - Mój ojciec jest martwy i pochowany. Co jeszcze można dla niego zrobić? - Książę Władczy zaczynał być nierozważny. W jego ostrej odpowiedzi próżno by szukać śladów żalu czy szacunku.
        - Dowiemy się, jak umarł i z czyjej ręki - rzekł książę Krzepki. - Pokojowiec króla, Osiłek, twierdzi, że monarchę zabił Bastard Rycerski. Ty, książę, zgadzasz się z nim, twierdząc, że nieprawy syn księcia Rycerskiego posłużył się Rozumieniem. Wielu z nas wierzy, iż Bastard Rycerski był wyjątkowo oddany swemu królowi i nigdy by nie dokonał podobnego czynu. A sam Bastard Rycerski powiedział, iż króla zabili członkowie kręgu Mocy. - Po raz pierwszy książę Krzepki spojrzał mi prosto w twarz.
        Nie spuściłem wzroku. Przemówiłem do niego, jakbyśmy rozmawiali na osobności.
        - Zabili go Pogodna i Prawy - rzekłem cicho. - Zdradziecko zamordowali mojego króla.
        - Cisza! - wrzasnął książę Władczy. Podniósł rękę, chciał mnie uderzyć. Nie cofnąłem się nawet na krok.
        - Dlatego ich zabiłem - ciągnąłem, mówiąc tylko do księcia Krzepkiego. - Nożem króla. Inaczej po co bym wybierał taką broń?
        - Szaleńcy popełniają szalone czyny - odezwał się książę Rozumny, władca Księstwa Cypla.
        Książę Władczy dusił w sobie złość, posiniał z wściekłości. Spojrzałem na księcia Rozumnego. Ostatnim razem rozmawialiśmy przy jego stole, w Strażnicy Zatoki.
        - Nie jestem szalony - oznajmiłem spokojnie. - Tej nocy, gdy umarł król, nie byłem bardziej szalony niż wówczas, gdy dzierżyłem topór pod murami Strażnicy Zatoki.
        - I to możliwe - przyznał książę Rozumny z namysłem. - Wiadomo powszechnie, że w bitewnym szale Bastard walczy z szaloną odwagą.
        Księciu Władczemu błysnęły oczy.
        - Wiadomo także, że po walce widziano go z krwią na ustach. Że przemieniał się w psa. Jest skażony Rozumieniem.
        Nastała cisza. Książę Dorzeczny patrzył na mnie z odrazą. W końcu głos zabrał książę Krzepki.
        - Ciężki to zarzut. Czy masz, panie, świadków?
        - Krwi na jego ustach? Kilku. Książę Krzepki pokręcił głową.
        - Każdy może mieć po walce zakrwawioną twarz. Topór to okrutna broń. Sam mogę zaświadczyć. Nie, taki dowód nie wystarczy.
        - Więc zwołamy Radę Królestwa - powtórzył książę Władczy niecierpliwie. - Posłuchamy, co ma do powiedzenia Osiłek. On opowie, jak zmarł mój ojciec, z czyjej ręki zginął.
        Trzej książęta pogrążyli się w myślach. Teraz książę Krzepki dowodził księstwom nadbrzeżnym. Byłem tego pewien. Właśnie on się odezwał.
        - Następco tronu, książę Władczy. Pozwól nam przemówić szczerze. Oskarżasz Bastarda Rycerskiego, syna księcia Rycerskiego, o wykorzystanie Rozumienia, zwierzęcej magii, do zabicia króla Roztropnego. To bardzo poważne oskarżenie. Byśmy mogli je przyjąć za uzasadnione, musimy zyskać dowody nie tylko na to, że Bastard Rycerski jest skażony magią Rozumienia, ale także, iż przy pomocy tej magii można dokonać podobnego czynu. Wszyscy widzieliśmy, że na ciele króla nie było żadnych śladów. Gdybyś sam, panie, nie zaczął mówić o zdradzie i morderstwie, uznalibyśmy, że król zmarł, gdyż przyszedł na niego czas. Niektórzy nawet twierdzą, że szukasz, panie, pretekstu, by się pozbyć Bastarda Rycerskiego. Na pewno słyszałeś te pogłoski. Powtarzam je głośno, żebyśmy mogli się do ich odnieść - książę Krzepki przerwał, jakby debatował z samym sobą. A skoro ani książę Rozumny ani Dorzeczny nie zgłaszał sprzeciwu, odchrząknął i podjął wątek: - Proponujemy ci układ, panie. Udowodnij nam, że Bastard Rycerski jest skalany Rozumieniem i użył tej magii, by zabić króla Roztropnego, a wówczas my pozwolimy ci uśmiercić go w sposób, jaki uznasz za stosowny. Będziemy świadkami twojej koronacji na władcę Królestwa Sześciu Księstw, przyjmiemy księcia Żwawego jako twojego namiestnika w Koziej Twierdzy i pozwolimy ci przenieść dwór do Kupieckiego Brodu.
        Triumf błysnął krótko w oczach księcia Władczego. Zaraz starła go podejrzliwość.
        - A jeśli, mój książę, nie usatysfakcjonują was moje dowody?
        - Wówczas Bastard Rycerski będzie żył - oznajmił spokojnie książę Krzepki - a ty, panie, mianujesz go rządcą Koziej Twierdzy oraz dowódcą sił zbrojnych Księstwa Koziego pod twoją nieobecność.
        - To perfidna zdrada! - syknął książę Władczy.
        Książę Dorzeczny omal sięgnął po miecz. Rozumny poczerwieniał, ale milczał. Napięcie w szeregu żołnierzy stało się niemal namacalne. Tylko książę Krzepki tkwił bez ruchu.
        - Panie mój, czy chcesz rzucić kolejne oskarżenie? - zapytał spokojnie. - Także i wówczas będziemy żądali dowodów. Może to jeszcze bardziej opóźnić koronację.
        Przez chwilę w milczeniu mierzyli się spojrzeniami.
        - Przemawiam w pośpiechu, moi panowie - odezwał się w końcu książę Władczy. - Trudne nastały dla mnie czasy. Zostałem osierocony przez ojca i pozbawiony wskazówek brata. Księżna Ketriken z dziecięciem w łonie zniknęła... Z pewnością wystarczyłoby to każdemu człowiekowi do wyciągania nazbyt pochopnych wniosków. Ja... cóż... przystaję na umowę, którą mi proponujecie. Udowodnię, że Bastard Rycerski jest naznaczony piętnem Rozumienia, albo go uwolnię. Czy to was, panowie, zadowala?
        - Nie, książę - rzekł spokojnie książę Krzepki. - Nie takie postawiliśmy warunki. Jeśli Bastard Rycerski jest niewinny, będzie dowodził Kozią Twierdzą. Jeśli dowiedziesz jego winy, zaakceptujemy księcia Żwawego.
        - A śmierć Pogodnej i Prawego, oddanych mi służących i członków kręgu Mocy? Przecież z pewnością jest ona jego dziełem. Sam się do tego przyznał. - Spojrzenie, jakim obrzucił mnie książę Władczy, powinno było położyć mnie trupem na miejscu. Jak głęboko musiał żałować obwinienia mnie o zamordowanie króla! Osiłek mnie oskarżył, a książę Władczy go poparł i teraz już nie mógł żądać dla mnie kary śmierci przez utopienie za zabicie Prawego. Zakłułem go na oczach wielu świadków. Jak na ironię książę, chcąc obciążyć mnie większą liczbą win, opóźniał moją egzekucję.
        - Będziesz miał, panie, możliwość udowodnić, że Bastard Rycerski jest skażony piętnem Rozumienia i winien śmierci twojego ojca. Za te zbrodnie pozwolimy ci go powiesić. A jeśli chodzi o tamtych dwoje... Bastard Rycerski twierdzi, że to oni zabili króla. Jeśli nie on okaże się winny, uznamy, iż zabił ich słusznie.
        - Nie mogę się zgodzić! - krzyknął książę Władczy.
        - Panie, takie są nasze warunki - odparł spokojnie książę Krzepki.
        - A jeśli ich nie przyjmę?
        Władca Księstwa Niedźwiedziego wzruszył ramionami.
        - Niebo się rozchmurzyło, panie. Pogoda sprzyja Zawyspiarzom. Powinniśmy wracać do domu i strzec własnych wybrzeży. Bez zwołania Rady Królestwa nie możesz się, panie, koronować na króla ani zgodnie z prawem wyznaczyć namiestnika Księstwa Koziego. Musisz zimować tutaj i stawić czoło piratom, podobnie jak my.
        - Ciągle wracasz do tradycji i drobiazgowych praw, byle tylko nagiąć mnie do waszej woli. Czy jestem waszym królem, czy nie? - zapytał książę Władczy bez ogródek.
        - Nie - oznajmił książę Krzepki ze spokojem, lecz zdecydowanie. - Jesteś następcą tronu. I pozostaniesz nim, dopóki sprawa nie zostanie wyjaśniona.
        Książę Władczy zmierzył Krzepkiego chmurnym spojrzeniem.
        - Dobrze więc - rzekł zbyt szybko. - Rozumiem, że muszę przystać na tę... umowę. Pamiętajcie, że to wy określiliście jej warunki, nie ja. - Odwrócił się do mnie, a ja wiedziałem, że nie dotrzyma słowa. Zrozumiałem, że umrę w tej celi. Kiedy sobie to uświadomiłem, nagle zrobiło mi się ciemno przed oczyma, zachwiałem się na nogach. Niewiele mi zostało życia. Przeszły mnie zimne ciarki.
        Książę Krzepki zmarszczył brwi. Uczucia musiały się odbić na mojej twarzy, gdyż zapytał:
        - Bastardzie Rycerski, czy jesteś dobrze traktowany? Masz co jeść? - Rozpiął broszę przytrzymującą płaszcz na ramieniu. Płaszcz nie był nowy, ale wełniany i ciepły, a kiedy książę mi go rzucił, pod ciężarem sukna zatoczyłem się na ścianę.
        Przycisnąłem do siebie płaszcz z wdzięcznością.
        - Dostaję wodę, chleb - odparłem krótko. - Dziękuję za ciepłe okrycie - rzekłem ciszej.
        - Wielu ludziom powodzi się gorzej! - wtrącił się książę Władczy rozzłoszczony. - Czasy są ciężkie - dodał ni stąd, ni zowąd. Jakby ci, do których mówił, nie wiedzieli o tym lepiej niż on.
        Książę Krzepki przyglądał mi się dłuższą chwilę. Milczałem. Wreszcie przeniósł spojrzenie na księcia Władczego.
        - Zbyt ciężkie, żeby mu rzucić garść słomy, by nie musiał spać na gołej kamiennej ławie?
        Książę Władczy odpowiedział hardym spojrzeniem, ale książę Krzepki się nie przestraszył.
        - Chcemy dostać dowody jego winy, panie, nim wyrazimy zgodę na egzekucję. A do tego czasu spodziewamy się, że będzie żył.
        - Niech dostaje przynajmniej żołnierskie racje - poradził książę Rozumny. - Nikt nie zarzuci, że go rozpieszczasz, panie, a będziemy go mieli żywego... do powieszenia albo rządzenia Księstwem Kozim.
        Książę Władczy skrzyżował ramiona na piersi i nie odezwał się słowem. Wiedziałem, że będę dostawał wodę i chleb. Próbowałby też odebrać mi płaszcz, ale miał świadomość, że będę o niego walczył. Ruchem brody kazał strażnikom zamknąć drzwi celi. Kiedy się zatrzasnęły, skoczyłem naprzód, uchwyciłem się krat i patrzyłem za odchodzącymi. Chciałem zawołać, krzyczeć, że książę Władczy nie pozwoli mi dożyć wyroku Rady Królestwa, że znajdzie sposób, żeby mnie tu zabić. Nie zrobiłem tego. Nie uwierzyliby mi. Nadal się go nie bali. Gdyby go znali tak dobrze jak ja, wiedzieliby, że żadne przyrzeczenie nie każe mu dotrzymać zawartej umowy. Zabije mnie. Miał mnie w swojej mocy, nie mogłem się obronić.
        Puściłem drzwi i na drewnianych nogach dowlokłem się do ławy. Usiadłem. Odruchowo owinąłem się płaszczem. Najcieplejsza wełna nie mogła wygnać mrozu z mojej duszy. Jak przypływ wdziera się do morskich jaskiń, tak mnie przepełniła świadomość nieuniknioności śmierci. Znów byłem bliski omdlenia. Poradziłem z nim sobie, niepewnie rozważając, jaki sposób może wybrać książę Władczy, żeby mnie pozbawić życia. Tak wiele ich było. Podejrzewałem, że będzie chciał wymusić na mnie przyznanie się do winy. Jeśli zyska dość czasu, może mu się to udać. Próbowałem o tym nie myśleć, nie roztrząsać tak szczegółowo, że miałem umrzeć boleśnie.
        Pewną ulgę przyniosła mi świadomość, że mogłem go oszukać. W sekretnej kieszonce skrwawionego rękawa ciągle tkwiła trucizna, którą tak dawno temu przygotowałem dla Osiłka. Gdyby zapewniała łagodniejszą śmierć, połknąłbym ją natychmiast. Niestety, kiedy ją preparowałem, nie szykowałem środka, który miał bezboleśnie zapewnić rychły wieczny spokój, lecz męczarnie, skręt kiszek, wymioty i gorączkę. Później może się to okazać lepsze niż atrakcje przygotowane przez księcia Władczego. Niewielkie pocieszenie. Położyłem się i zawinąłem w obszerny płaszcz. Miałem nadzieję, że księciu Krzepkiemu nie będzie go bardzo brakowało. Był to prawdopodobnie ostatni ludzki gest w stosunku do mnie. Nie spałem. Uciekłem do świata mojego wilka.
        Obudziłem się później ze zwykłego snu, w którym Cierń strofował mnie, że nie uważam należycie. Skuliłem się jeszcze bardziej w ogromnym płaszczu księcia Krzepkiego. Światło pochodni przeciekało do mojej celi. Dzień to był czy noc? Nie potrafiłem powiedzieć, ale odniosłem wrażenie, że głęboka noc. Spróbowałem zasnąć. Cierń natarczywie błagał mnie o coś...
        Usiadłem wolno. Z pewnością słyszałem Ciernia. Głos wydał się cichszy. Położyłem się z powrotem. Teraz słyszałem lepiej, ale nadal nie mogłem rozróżnić słów. Przycisnąłem ucho do kamiennej ławy. Nic. Wstałem wolno i obszedłem celę. W jednym rogu słychać było lepiej, ale nadal nie mogłem zrozumieć słów.
        - Nie rozumiem - powiedziałem do pustej celi. Przytłumiony głos zamilkł. Po chwili odezwał się znowu, pytającym tonem.
        - Nie rozumiem - powiedziałem głośniej.
        Głos Ciernia brzmiał dalej, bardziej podekscytowany, ale nie głośniejszy.
        - Nie rozumiem! - krzyknąłem zawiedziony. Kroki w korytarzu przed celą.
        - Bastardzie Rycerski!
        Strażniczka była niska. Nie mogła zajrzeć przez zakratowane okienko.
        - Co takiego? - zapytałem rozespanym głosem.
        - Dlaczego krzyczałeś?
        - Ja? Och. Zły sen.
        Kroki się oddaliły. Słyszałem, jak kobieta mówi ze śmiechem do drugiej strażniczki:
        - Trudno sobie wyobrazić, jaki sen mógłby być dla niego gorszy niż rzeczywistość. - Miała akcent ze śródlądzia.
        Znów położyłem się na ławie. Głos Ciernia ucichł. Skłonny byłem zgodzić się ze strażniczką. Jakiś czas nie spałem, zastanawiałem się, co Cierń próbował mi powiedzieć. Wątpiłem, żeby to były dobre wieści, a złych miałem dosyć. Miałem umrzeć tutaj. Przynajmniej niech się to stanie dlatego, że pomogłem w ucieczce księżnej Ketriken. Ciekaw byłem, czy daleko zajechała. Pomyślałem o trefnisiu i zastanowiłem się, jak znosi niewygody zimowej podróży. Zabroniłem sobie myśleć, dlaczego Brus nie pojechał z nimi. Za to pomyślałem o Sikorce.
        Musiałem się zdrzemnąć, bo ją zobaczyłem. Szła pod górę stromą ścieżką, przygarbiona pod jarzmem nosideł. Była blada, wyglądała na zmęczoną i chorą. Na szczycie wzgórza stała rozpadająca się chatka, śnieg prawie sięgał dachu. Sikorka przystanęła, postawiła wiadra na progu i stała tak, patrząc na morze. Zerknąwszy w bezchmurne niebo, ściągnęła brwi. Lekka bryza ledwie marszczyła wodę. Wietrzyk podniósł pasmo gęstych włosów, tak jak ja zwykłem to robić, i przesunął dłonią po ciepłej krzywiźnie między szczęką i szyją. Nagle w oczach Sikorki zalśniły łzy.
        - Nie - powiedziała głośno. - Nie będę więcej myślała o tobie. Nie. - Schyliła się, dźwignęła ciężkie wiadra i weszła do chatki. Wiatr zawirował wokół spróchniałych desek. Dach był wyjątkowo oszczędnie pokryty strzechą. Powiało silniej, a ja pozwoliłem się unieść podmuchem.
        Wpadłem w wir, wzleciałem gołębiem, zostawiłem rozterki za sobą. Chciałem nurkować głębiej, skoczyć w główny nurt, który mógł mnie zabrać na zawsze, z daleka od żałosnych obaw. Szukałem dłońmi tego głębszego prądu, rwącego jak bystra rzeka. Wciągnęła mnie, uniosła, zabrała ze sobą.
        “Na twoim miejscu trzymałbym się od tego z daleka”.
        “Na pewno?” - Pozwoliłem księciu Szczeremu zorientować się w mojej sytuacji.
        “Może i nie - przyznał niewesoło. - Powinienem był się domyślić. Najwyraźniej potrzeba wielkiego bólu, choroby albo jakiegoś przymusu, żebyś przełamał bariery i potrafił się posługiwać Mocą. - Umilkł na długo. Milczeliśmy obaj, myśląc o wszystkim i o niczym. - Więc tak. Mój ojciec nie żyje. Prawy i Pogodna. Powinienem był się domyślić. Jego znużenie, słabość... nieomylne oznaki człowieka króla, wykorzystywanego zbyt intensywnie, zbyt często. Podejrzewam, że trwało to bardzo długo, zaczęło się pewnie jeszcze przed... śmiercią Konsyliarza. Tylko on mógł wymyślić coś podobnego, a co dopiero udoskonalić sposób wykonania... Co za wstrętny sposób używania Mocy. Nas także szpiegowali?”
        “Tak. Nie wiem, ile się dowiedzieli. Pozostał jeszcze jeden, którego należy się obawiać. Stanowczy”.
        “Nazwij mnie głupcem po trzykroć. Z początku okręty wojenne spisywały się świetnie. Potem, kiedy się zorientowali, że łączy nas więź, znaleźli sposób, by udaremnić nasze wysiłki. Krąg Mocy należał do Władczego od momentu powstania. Stąd wieści docierały spóźnione albo wcale. Pomoc, jeśli w ogóle wysyłaliśmy, szła za późno. Władczy jest pełen nienawiści jak pchła opita krwi. I wygrał”.
        “Nie do końca, panie mój, królu. - Powstrzymałem się od myślenia o księżnej Ketriken podróżującej do Królestwa Górskiego. - Trzeba się strzec Stanowczego. I jest jeszcze Mocarny. Oraz Bystry. Trzeba zachować ostrożność”.
        Cień ciepła.
        “Będę ostrożny. Znasz wszystkie moje myśli. Zapłaciliśmy drogo, ale może warto było”.
        “Niczego nie żałuję. - Wyczułem jego znużenie, rezygnację. - Zamierzasz się poddać, książę Szczery?”
        “Nie, ale podobnie jak twoja, także i moja przyszłość nie rysuje się w jasnych barwach. Wszyscy moi towarzysze uciekli lub nie żyją. Będę szedł dalej, ale nie wiem, jak daleko mam iść ani co zrobić, gdy dotrę do celu. Jestem zmęczony. Poddać się byłoby tak łatwo”.
        Książę Szczery sięgał ku mnie bez trudu. Ja musiałem zdobyć się na niemały wysiłek, żeby dostrzec wszystko, czego nie odsłaniał specjalnie dla mnie, a więc ogromny mróz oraz ranę, która prawie uniemożliwiała oddychanie. Samotność i cierpienie, bo przyjaciele oddali za niego życie, bo zmarli tak daleko od domu.
        “Czernidło - pomyślałem, a mój własny smutek był echem uczuć księcia Szczerego. - Powab”.
        Odeszli na zawsze. I coś jeszcze, czego nie potrafił pokazać mi dokładnie. Pokusa, wahanie na krawędzi. Nacisk, wyrywanie, bardzo podobne do tego, jakie czułem od Pogodnej i Prawego. Próbowałem się przepchnąć koło księcia, przyjrzeć się temu, ale mnie zatrzymał.
        “Czasem niebezpieczeństwo staje się poważniejsze, kiedy je poznasz z bliska - ostrzegł mnie. - Jak to. Ale jestem pewien, że muszę podążać właśnie tą ścieżką, jeśli mam odnaleźć Najstarszych”.
        - Więźniu!
        Drgnąłem wytrącony z transu. W drzwiach celi obrócił się klucz. W progu stanęła jakaś dziewczynka. Tuż za nią książę Władczy i dwóch strażników, sądząc z kroju ubrań, ze śródlądzia. Jeden wrzucił do celi pochodnię. Cofnąłem się odruchowo, a potem siedziałem i mrugałem nie przyzwyczajony do tak silnego blasku.
        - Czy to on? - zapytał książę Władczy łagodnym tonem. Dziewuszka przyglądała mi się strachliwie. Ja także zerknąłem na nią, próbując odgadnąć, dlaczego wydawała mi się znajoma.
        - Tak, panie... książę... wasza wysokość, królu. To on. Poszłam wtedy rano do studni, musiałam przynieść wodę, bo inaczej dziecko by umarło, tak samo jakby je zabili. Akurat było spokojnie w całym mieście i cicho jak makiem zasiał. No więc poszłam do studni z samego rana, skradałam się przez mgłę, panie. No i tam był wilk, przy samej studni. Podniósł się i patrzył na mnie. A potem wiatr poruszył mgłę i wilk zniknął. Zmienił się w człowieka. Tego człowieka, wasza wysokość, królu. - Wpatrywała się we mnie zogromniałymi oczyma.
        Teraz ją sobie przypominałem. Tamtego ranka, po bitwie o Strażnicę Zatoki, Ślepun i ja odpoczywaliśmy przy studni. Obudził mnie, kiedy uciekł przed dziewuszką.
        - Dzielna mała - pochwalił ją książę Władczy i poklepał po ramieniu. - Straże, zabierzcie ją do kuchni. Dopilnujcie, żeby dostała dobrze zjeść, potem niech się gdzieś prześpi. Nie, nie, pochodnię mi zostawcie.
        Odsunął się od drzwi, a strażnik zamknął je dokładnie. Słyszałem oddalające się kroki, lecz blask pochodni przed zakratowanym okienkiem pozostał. Kiedy kroki ucichły, książę Władczy odezwał się ponownie.
        - No i, bękarcie, wygląda na to, że gra się skończyła. Pewnie twoi zwolennicy prędko cię opuszczą, kiedy zrozumieją, do czego doprowadziłeś. Są także inni świadkowie. Będą mówili o wilczych śladach i zagryzionych ludziach tam, gdzie walczyłeś w Strażnicy Zatoki. Nawet kilkoro spośród naszej gwardii zamkowej będzie musiało pod przysięgą zeznać, że po twojej walce z ofiarami kuźnicy ciała nosiły ślady zębów i pazurów. - Westchnął z zadowoleniem. Słyszałem, jak umieszcza pochodnię w uchwycie. Jeszcze wrócił do drzwi. Ledwie mógł na mnie zerknąć przez okienko. Wstałem, podszedłem bliżej, spojrzałem na niego z góry. Odstąpił. Odczułem żałosną satysfakcję.
        Uraziło to jego godność.
        - Taki byłeś łatwowierny. Taki głupi. Ledwie wróciłeś z gór, z podkulonym ogonem, a już wyobraziłeś sobie, że łaskawość Szczerego wystarczy, byś przeżył. Ach, te twoje głupie intrygi! Znałem je wszystkie. Wszystkie, bękarcie. Wiedziałem o każdym twoim słodkim sam na sam z Ketriken, wiedziałem, że w Ogrodzie Królowej dała Krzepkiemu łapówkę, by go obrócić przeciwko mnie. Znałem nawet jej plany opuszczenia Koziej Twierdzy. Powiedziałeś jej: weź, pani ciepłe rzeczy. Król jedzie także... Nic z tego, bękarcie. Wybrała się bez króla i bez ciepłych ubrań. - Zrobił efektowną pauzę. - Nawet bez konia. - Ostatnim słowem rozkoszował się, jakby je szykował od długiego czasu. Chciwie wpatrywał się w moją twarz.
        Byłem ostatnim głupcem świata! Różyczka. Słodkie rozespane dziecko, wiecznie przycupnięte w pobliżu. Tak chętnie polecało się jej przekazanie wiadomości. Mała dziewczynka, więc nie pamiętało się o jej obecności. Powinienem był wiedzieć. Miałem jej lata, gdy Cierń zaczął mnie uczyć fachu. Nie potrafiłem sobie przypomnieć, co przy niej mówiłem, a czego nie. Nie miałem sposobu się dowiedzieć, z jakich sekretów Ketriken zwierzała się nad tą ciemną główką w loczkach. Jakich rozmów z księciem Szczerym słuchała ta dziewczynka, jakich z księżną Cierpliwą? Księżna Ketriken i błazen zniknęli. Tyle tylko wiedziałem na pewno. Czy w ogóle opuścili Kozią Twierdzę żywi? Książę Władczy uśmiechał się, bardzo z siebie zadowolony. Tylko dzięki solidnym drzwiom pomiędzy nami udało mi się nie złamać przysięgi danej królowi.
        Odszedł, ciągle z uśmiechem na ustach.
        Miał dowód, że byłem skażony Rozumieniem. Dziewuszka ze Strażnicy Zatoki była wiarygodnym świadkiem. Teraz pozostało mu tylko torturować mnie dotąd, aż się przyznam do zamordowania króla Roztropnego. Miał na to mnóstwo czasu.
        Osunąłem się na podłogę. Książę Szczery miał rację. Najmłodszy królewski syn odniósł zwycięstwo.
      
31. TORTURY
        
        Nic nie cieszyło księżniczki Niestrudzonej, tylko polowanie na ogierze Srokaczu. Wszystkie dworki ją przestrzegały, ale nie słuchała rad. Ostrzegali ją możni panowie, lecz szydziła z ich obaw. Nawet królewski koniuszy próbował się sprzeciwić jej woli:
        - Księżniczko, ogier powinien zginąć we krwi i ogniu, gdyż został ułożony przez Rozumiejącego i tylko jemu był wierny!
        Księżniczka zapłonęła gniewem i rzekła:
        - Czy nie są to moje stajnie i konie? Czy nie mogę decydować, na którym wierzchowcu zechcę się wybrać na polowanie?
        Wówczas wszyscy umilkli, przestraszeni jej gniewem, a ona kazała osiodłać Srokacza.
        I tak ruszyli, niesieni ujadaniem ogarów, spowici tęczą barwnych proporców. Srokacz szedł posłusznie, aż poniósł księżniczkę daleko od pól i w końcu zniknęli z oczu innym myśliwym. Pod parasolem zielonych drzew zgubiła drogę, zawodzenie ogarów było tylko echem pomiędzy wzgórzami. Wreszcie stanęła nad strumieniem zaczerpnąć chłodnej wody, lecz ach! - gdy się odwróciła, Srokacz zniknął, a na jego miejscu stał Rozumiejący, łaciaty podobnie jak wierzchowiec, z którym łączyła go zwierzęca magia. Potem był z nią jak ogier z kobyłą, i nim rok upłynął, księżniczka powiła dziecię. Gdy akuszerki ujrzały potomka, nakrapianego nawet na twarzy i ramionach, krzyczały głośno ze strachu. A kiedy ujrzała go księżniczka Niestrudzona, oddała ducha we krwi i sromocie, gdyż powiła dziecię Rozumiejącego. Tak narodził się książę Srokaty - w strachu i w pohańbieniu. Strach i pohańbienie poniósł ze sobą w świat.
        Legenda o księciu Srokatym
        
        * * *
        
        Cienie krat tańczyły na ścianie w świetle pochodni zostawionej przez księcia Władczego. Jakiś czas przyglądałem im się bezmyślnie. Paraliżowała mnie świadomość, że niebawem umrę. Stopniowo mój mózg zaczął znowu pracować, jednak bez porządku. Co próbował mi powiedzieć Cierń? Wyruszyła bez konia... Ile książę Władczy wiedział o tych koniach? Czy znał umówione miejsce w olchowym zagajniku? Jak Brus uniknął zdemaskowania? A raczej: czy uniknął? Czy nie spotkam go w komnacie tortur? Czy książę Władczy uważa, że księżna Cierpliwa jest zamieszana w intrygę? Jeśli tak, czy zadowoli się zostawieniem jej w Koziej Twierdzy, czy będzie chciał się okrutniej zemścić? Czy mam walczyć, kiedy przyjdą po mnie?
        Nie. Pójdę z godnością. Nie. Zabiję gołymi rękoma tylu, ilu zdołam, tych śródlądowych kundli. Nie. Pójdę spokojnie i poczekam, aż trafi mi się sposobność ataku na księcia Władczego. Na pewno tam będzie, chce patrzeć, jak umieram. A co z przysięgą daną królowi Roztropnemu, iż nie zabiję jego syna? Już mnie nie obowiązywała. A może jednak? Nikt nie mógł mnie ocalić. Nie ma sensu się zastanawiać, czy Cierń coś zrobi, czy księżna Cierpliwa mogłaby coś wskórać. Kiedy już książę Władczy torturami wydobędzie ze mnie przyznanie do winy... czy będzie mnie trzymał przy życiu, żeby powiesić i poćwiartować na oczach wszystkich? Oczywiście, tak. Dlaczego odmawiać sobie przyjemności? Czy księżna Cierpliwa przyjdzie patrzeć na moją śmierć? Oby nie. Może Lamówka zdoła ją od tego odwieść. Odrzuciłem własne życie, poświęciłem wszystko dla niczego. Przynajmniej zabiłem Pogodną i Prawego. Czy ten cel był wart mojego istnienia? Czy księżna Ketriken w ogóle uciekła? Czy ukrywa się gdzieś pośród zamkowych murów? Czy właśnie to próbował mi powiedzieć Cierń? Nie. Miotałem się bezładnie pomiędzy myślami, niczym szczur uwięziony w beczce na deszczówkę. Bardzo chciałem z kimś porozmawiać. Z kimkolwiek. Zmusiłem się do spokoju i w końcu znalazłem oparcie: Ślepun... Ślepun powiedział, że ich zabrał, że poprowadził ich do Brusa.
        “Bracie...” - sięgnąłem ku Ślepunowi.
        “Jestem. Zawsze jestem przy tobie”.
        “Opowiedz mi o tamtej nocy”.
        “O której?”
        “O tej, gdy poprowadziłeś ludzi z zamku do Serca Stada”.
        Wysilił pamięć. Traktował świat po wilczemu. Co się stało, to się stało. Planował życie tylko do następnej zdobyczy, nie pamiętał wydarzeń sprzed miesiąca lub roku, chyba że bezpośrednio dotyczyły spraw związanych z przeżyciem. Pamiętał klatkę, z której go uwolniłem, ale gdzie polował cztery noce temu, ginęło w zapomnieniu. Pamiętał o ogólnie ważnych rzeczach: gdzie szukać często używanej króliczej ścieżki, czy gdzie znaleźć źródło, które nigdy nie zamarzało; natomiast szczegóły odchodziły w niepamięć na zawsze. Próżno byłoby pytać, ile królików zabił przed trzema dniami. Wstrzymałem oddech. Czy wilk da mi nadzieję?
        “Zaprowadziłem ich wszystkich do Serca Stada. Szkoda, że cię tu nie ma. Wbił mi się w wargę kolec jeżozwierza. Nie mogę go wyjąć. Boli”.
        “A skądżeś ty go wziął?” - Musiałem się uśmiechnąć. Doskonale wiedział, czym grozi polowanie na to zwierzę, a jednak się nie oparł pokusie i pożarł tłustą zdobycz.
        “To nie jest śmieszne”.
        “Wiem. - To rzeczywiście nie było śmieszne. Kolec jeżozwierza jest zakończony haczykowato, będzie się zagłębiał w ropiejącej ranie. Bardzo przeszkadza w polowaniu. Skupiłem się na problemie wilka. Póki mu go nie rozwiążę, nie będzie myślał o niczym innym. - Jeśli grzecznie poprosisz, Serce Stada ci go wyjmie. Możesz mu zaufać”.
        “Odepchnął mnie, kiedy do niego mówiłem... Ale potem sam do mnie mówił”.
        “Powtórz jego słowa”.
        Wilk podjął wielki wysiłek, by sobie przypomnieć.
        “Tamtej nocy. Kiedy poprowadziłem ich do niego. Powiedział mi: «Przyprowadź ich tutaj, a nie do lisiej nory»”.
        “Pokaż mi miejsce, gdzie poszliście”.
        To było trudniejsze, ale spróbował. Przypomniał sobie pobocze drogi omiatane śniegiem, na nim Brusa obok Sadzy i Fircyka. Wkrótce ujrzałem samicę w lisiej skórze i bezwonnego. Tak ich nazywał. Ciernia pamiętał doskonale, głównie dzięki wielkiej wołowej kości, porządnie obrośniętej mięsem, którą dostał na pożegnanie.
        “Mówili coś do siebie?”
        “Cały czas. Jak ich zostawiłem, strasznie ujadali”.
        Próbowałem ze wszystkich sił, ale naprawdę nic więcej nie potrafił mi przekazać. I tak już wiedziałem, że w ostatniej chwili plan uległ decydującej zmianie. Dziwne, gotów byłem oddać życie za księżnę Ketriken, a w ostatecznym rozrachunku nie miałem pewności, czy mi się podoba, że wzięła mojego konia. Potem przypomniałem sobie, że prawdopodobnie nie będę miał już nigdy okazji dosiąść jakiegokolwiek wierzchowca poza tym, który zaniesie mnie pod wisielcze drzewo. Przynajmniej Sadza trafiła do kogoś, kogo lubiłem i darzyłem zaufaniem. I Fircyk także. Dlaczego te dwa konie? Dlaczego tylko te dwa? Czy Brus nie zdołał wyprowadzić innych ze stajni? Dlaczego sam nie pojechał?
        “Ten kolec boli - przypomniał mi Ślepun. - Nie mogę przez niego jeść”.
        “Nie potrafię ci pomóc. Musisz poprosić Serce Stada”.
        “A nie możesz ty go poprosić? Ciebie nie odpycha”.
        Uśmiechnąłem się do siebie.
        “Mnie też odepchnął. Jeden raz. Wystarczyło. Jeśli się zwrócisz do niego z prośbą o pomoc, na pewno cię nie odepchnie”.
        “Nie możesz ty go poprosić?”
        “Nie mogę z nim rozmawiać tak jak z tobą, a jest za daleko, żebym mógł do niego zaszczekać”.
        “No to spróbuję sam” - zdecydował Ślepun bez przekonania.
        Pozwoliłem mu odejść. Zastanowiłem się, czyby nie spróbować wytłumaczyć mu swojej sytuacji. Zdecydowałem, że lepiej nie. Nic nie mógł zaradzić, a miałby zmartwienie. Powie Brusowi, że to ja go przysłałem, a wówczas królewski koniuszy będzie wiedział, że ciągle jeszcze żyję. Niewiele więcej miałem mu do przekazania.
        Potem minął długi czas. Wypaliła się pochodnia zostawiona przez księcia Władczego. Nastąpiła zmiana warty. Ktoś wstawił mi do celi wodę i chleb. Nie prosiłem o nie. Mogło to oznaczać, że dawno nie jadłem. Ponowna zmiana wartowników. Tym razem pojawiła się gadatliwa para, kobieta i mężczyzna. Rozmawiali przyciszonymi głosami, docierał do mnie tylko niewyraźny szmer, przerywany niekiedy wybuchami śmiechu. Chyba flirtowali. Przerwał im ktoś. Przyjacielska pogawędka nagle się skończyła. Przyciszone głosy, ton pełen szacunku. Żołądek podszedł mi do gardła. Cicho wstałem, podkradłem się do drzwi. Wyjrzałem w kierunku posterunku straży.
        Szedł korytarzem niczym cień. Cicho, ale się nie skradał. Był niepozorny, właściwie trudny do zauważenia. Nigdy dotąd nie widziałem podobnego zastosowania Mocy. Włosy na karku stanęły mi dęba, gdy Stanowczy pojawił się po drugiej stronie drzwi. Nie odezwał się, a ja nie śmiałem wyrzec słowa. Samo patrzenie na niego już było zbyt dużym otwarciem, a przecież obawiałem się odwrócić wzrok. Moc migotała wokół niego niczym aura świadomości. Skuliłem się w sobie jeszcze ciaśniej, odepchnąłem wszystko, co czułem, wszystko, o czym myślałem, najszybciej jak mogłem zatrzasnąłem bramy, a jednocześnie wiedziałem, że nawet moje umocnienia obronne mówią mu o mnie zbyt wiele. Choć w gardle mi zaschło ze strachu, w głowie kołatało jedno jedynie pytanie: gdzie był do tej pory? Co było dla księcia Władczego tak ważne, że poświęcił temu Stanowczego, zamiast wykorzystać go do zapewnienia sobie korony?
        Biały statek.
        Nagle to pojąłem. Nie miałem wątpliwości. Patrzyłem na Stanowczego i myślałem o nim w powiązaniu z białym statkiem. Zmarszczył brwi. Napięcie między nami rosło, wzrastał nacisk Mocy na moje mury obronne. On się nie czepiał ścian, nie szarpał jak Pogodna i Prawy. Porównałbym to raczej do pojedynku na miecze, w którym próbuje się siły przeciwnika. Trwaliśmy w stanie chwiejnej równowagi; wiedziałem, że jeśli się cofnę, jeśli przez jedną chwilę nie zdołam go utrzymać, prześlizgnie się poza moją obronę i przebije mi duszę. Oczy mu się zaokrągliły, zdumiał mnie przelotny cień niepewności. Wciąż jednak napierał...
        Westchnął zadowolony. Odstąpił od moich drzwi, przeciągnął się niczym leniwy kot.
        - Nie docenili cię. Ja nie powinienem był popełnić tego błędu. Doskonale wiem, jakie korzyści można odnieść, gdy rywal ma cię za nic. - Odszedł. Ani raptownie, ani wolno, tylko jak dym rozwiewany przez bryzę. Trochę tu, trochę tam i nie ma.
        Kiedy zniknął, wróciłem na kamienną ławę. Nabrałem głęboko powietrza, wypuściłem je i nadal drżałem w środku. Przeszedłem próbę, tym razem wytrwałem. Oparłem się o zimną ścianę i raz jeszcze spojrzałem na drzwi.
        Świdrowały mnie półprzymknięte oczy Stanowczego.
        Podskoczyłem tak raptownie, że otworzyła mi się rana na udzie. Spojrzałem w okienko. Nic. Zniknął. Serce biło mi jak oszalałe. Zmusiłem się, żeby podejść do drzwi i wyjrzeć na korytarz. Nikogo tam nie było, o ile mogłem zobaczyć. Zniknął. Nie mogłem w to uwierzyć.
        Pokuśtykałem z powrotem na ławę, otuliłem się płaszczem księcia Krzepkiego. Gapiłem się w okienko, czekając na ruch, na jakąś zmianę w mdłym świetle pochodni wartowników, na cokolwiek, co by mi zdradziło, że Stanowczy przyczaił się pod drzwiami. Nic. Zapragnąłem sięgnąć - Rozumieniem czy Mocą, obojętne, sprawdzić, czy dałbym radę go tam wyczuć. Nie śmiałem. Nie mogłem tego zrobić nie otwierając dostępu do siebie.
        Wzmocniłem obronę myśli, po kilku chwilach jeszcze ją poprawiłem. Im bardziej próbowałem się uspokoić, tym bardziej się bałem. Jeszcze niedawno obawiałem się tortur fizycznych. Teraz kwaśny pot strachu spływał mi po plecach i skroniach, kiedy zrozumiałem, co Stanowczy mógłby mi zrobić, gdyby się przedarł przez mury Mocy. Wystarczy, że raz znajdzie się w mojej głowie, a stanę przed ludźmi i ze szczegółami opowiem, jak zamordowałem króla Roztropnego. Książę Władczy wymyślił dla mnie coś gorszego niż śmierć. Miałem zginąć, oskarżywszy siebie o tchórzostwo i zdradę. Miałem czołgać się u jego stóp i błagać o wybaczenie. Co za hańba!
        Chyba minęła noc. Raz się zdrzemnąłem i obudził mnie sen o oczach wpatrzonych we mnie przez okienko w drzwiach. Nie śmiałem nawet sięgnąć do Ślepuna w poszukiwaniu pocieszenia. Miałem nadzieję, że on nie będzie próbował porozumieć się ze mną. Zdawało mi się, że słyszę kroki w korytarzu. Oczy miałem jak przyprószone piaskiem, głowa mi pękała, mięśnie zesztywniały od ciągłego napięcia. Nie ruszyłem się z ławy, zbierając resztki sił.
        Drzwi otwarły się z hukiem. Strażnik wsunął do mojej celi pochodnię, po czym ostrożnie wszedł sam. Za nim dwaj następni.
        - Wstawaj! - rzucił ten z pochodnią. Mówił z akcentem Księstwa Trzody.
        Dźwignąłem się, pozwalając płaszczowi księcia Krzepkiego opaść na ławę. Dowódca uczynił skąpy gest i dwóch strażników wzięło mnie między siebie. Przed celą czekało następnych czterech. Żadnego z nich nie znałem. Książę Władczy nie ryzykował. Wszyscy nosili barwy jego osobistej gwardii. Z wyrazu ich twarzy nietrudno było wyczytać, jakie otrzymali rozkazy. Nie dałem im pretekstu. Poprowadzili mnie korytarzem, obok posterunku straży, do większego wnętrza, służącego niegdyś jako wartownia. Wyniesiono stamtąd wszystkie meble, ustawiono tylko jeden fotel. W każdym uchwycie płonęła pochodnia, wnętrze było boleśnie jasne dla moich odzwyczajonych od światła oczu. Strażnicy zostawili mnie na środku i dołączyli do innych, stojących pod ścianami. Bardziej nawyk niż nadzieja kazał mi oszacować sytuację. Naliczyłem ich czternastu. Aż nadto, nawet jak dla mnie. Dwoje drzwi - zamknięte. Czekaliśmy.
        Czekanie w jasno oświetlonym pomieszczeniu, pełnym wrogo nastawionych mężczyzn, jest niedocenianą formą tortury. Próbowałem stać spokojnie, w miarę potrzeby przenosić ciężar ciała z jednej nogi na drugą. Szybko się męczyłem. Bałem się odkrycia, jak osłabiła mnie głodówka i brak ruchu. Odczułem wręcz ulgę, kiedy w końcu wszedł książę Władczy, a za nim Stanowczy.
        - ...niepotrzebne - protestował Stanowczy spokojnym głosem. - Jeszcze jedna noc, najwyżej dwie. Więcej mi nie trzeba.
        - Wolę tak - odparł książę Władczy.
        Stanowczy pochylił czoło w milczącej zgodzie. Książę Władczy usadowił się w fotelu, on zajął miejsce za lewym ramieniem swego pana. Książę przez chwilę szacował mnie spojrzeniem, potem uniósł dłoń, wskazał palcem jednego z mężczyzn.
        - Piorun. Żadnych złamań. Jak już z niego wydobędziemy zeznanie, będzie musiał jakoś wyglądać. Rozumiesz?
        Piorun krótko skinął głową. Rozwiązał gruby zimowy płaszcz, upuścił go na ziemię, ściągnął także koszulę. Pozostali patrzyli z kamiennymi twarzami. Przypomniała mi się rada Ciernia, udzielona bardzo dawno temu: “Zniesiesz torturę dłużej, jeśli będziesz się skupiał nie na tym, co masz zataić, lecz na tym, co powinieneś mówić. Słyszałem ludzi, którzy w kółko powtarzali to samo zdanie jeszcze długo po tym, jak umilkły pytania. Jeśli się skoncentrujesz na tym, co powiesz, mniej prawdopodobne, że wyjawisz tajemnicę”.
        Ta teoretyczna rada niewiele mi dała. Książę Władczy najwyraźniej nie miał do mnie pytań.
        Piorun był wyższy i cięższy ode mnie. Najwyraźniej jadał ostatnio dużo więcej niż ja. Rozciągał się i rozgrzewał, jakbyśmy mieli się zmierzyć w zapasach o sakiewkę złota w Święto Przesilenia Zimy. Naciągnął skórzane rękawice bez palców. Przyszedł tu dobrze przygotowany. Na koniec skłonił się przed księciem Władczym, który skinął głową.
        “Co się dzieje?”
        “Bądź cicho!” - rozkazałem Ślepunowi.
        Piorun podszedł do mnie i mimo woli po wilczemu wyszczerzyłem zęby. Uchyliłem się przed pierwszym uderzeniem, potem krok do przodu, cios, znowu unik. Desperacja dodała mi zwinności. Nie spodziewałem się szansy na obronę, przypuszczałem, że zostanę związany i zamęczony. Oczywiście oprawcy mieli mnóstwo czasu. “Nie myśl o tym” - nakazałem sobie. Nigdy nie byłem dobry w tym rodzaju walki. “O tym także nie myśl”. Piorun boleśnie trafił mnie w policzek. Prowokowałem go, chciałem, żeby się odsłonił, szacowałem go, i właśnie wtedy spadła na mnie Moc. Zatoczyłem się pod naporem Stanowczego, wówczas trzy ciosy Pioruna sięgnęły mnie bez przeszkód. Szczęka, klatka piersiowa, kość policzkowa. Szybko i solidnie. Styl człowieka z duża praktyką. Uśmiech człowieka, który to lubił.
        Nastąpił dla mnie okres bez czasu. Nie potrafiłem równocześnie bronić się przed Piorunem i chronić przed Stanowczym. Dowiodłem sobie, jeśli myślenie w takich okolicznościach można nazwać dowodzeniem, że moje ciało potrafi uciec przed bólem. Nie czuje bólu człowiek omdlały albo martwy. Zwyciężyć nie mogłem. Postanowiłem bronić umysłu. Wolę nie pamiętać tamtego pobicia. Cała moja obrona sprowadzała się do unikania ciosów, do zmuszania Pioruna, żeby za mną gonił. Śledziłem wzrokiem jego ruchy, próbowałem blokować choć niektóre ciosy - dopóki nie kolidowało to z obroną przed naciskiem Mocy. Strażnicy drwili z mojego braku ducha walki. Raz dostałem tak, że poleciałem na otaczających nas żołnierzy; kopniakami i brutalnymi szturchańcami odesłali mnie z powrotem do Pioruna.
        Nie potrafiłem się skupić na strategii. Poruszałem się niezbornie, więc kilka moich ciosów, które sięgnęły celu, odniosło niewielki skutek. Z całego serca pragnąłem dać ujście wściekłości, z furią rzucić się na Pioruna i walić w niego jak w worek do ćwiczeń, ale wówczas zostałbym bezbronny wobec Mocy. Nie. Musiałem się mieć na baczności i przetrwać. Kiedy Stanowczy wzmagał nacisk, Piorun miał bardzo łatwe zajęcie, ponieważ pozostawały mi tylko dwa wyjścia: mogłem zasłonić ramionami albo głowę, albo korpus. Piorun nie był drobiazgowy, a mnie dobijała świadomość, że stać go na znacznie więcej. Bił tak, żeby sprawić ból, a nie zostawić śladów. Raz opuściłem ramiona i spojrzałem Stanowczemu prosto w twarz. Zyskałem bardzo krótką chwilę satysfakcji, bo po jego twarzy strumieniami płynął pot. W tej samej chwili dostałem pięścią w nos.
        Kiedyś Brzeszczot opisał mi dźwięk, jaki się słyszy, gdy ktoś w bójce złamie ci nos. Słowa nie oddają prawdy. To był koszmarny odgłos przyprawiający o mdłości, połączony z niewyobrażalnym bólem, tak wielkim, że nagle stał się moim jedynym odczuciem. Zemdlałem.
        Nie wiem, jak długo byłem nieprzytomny. Ktoś przekręcił mnie na plecy, zbadał.
        - Złamany nos - oświadczył.
        - Piorun, mówiłem, że nie życzę sobie żadnych złamań! - książę Władczy był wściekły. - Będę musiał przecież pokazać go ludziom. Przynieś mi trochę wina - dodał zirytowany, zwracając się do kogoś na boku.
        - Nic nie będzie po nim widać, wasza wysokość - zapewnił go ten, kto mnie badał.
        Pochylił się nade mną, chwycił za nos i szarpnął. Zabolało gorzej niż złamanie. Znowu zemdlałem. Gdzieś z oddali dobiegały mnie głosy, ale długo trwało, nim wyodrębniłem z nich słowa, a ze słów poskładałem zdania.
        Głos księcia Władczego:
        - Dlaczego do tej pory się nie bronił? A co konkretnie chcemy z niego wydobyć?
        - Wiem tylko, co powiedzieli mi Pogodna i Prawy, wasza wysokość. - Głos Stanowczego zdradzał zmęczenie. - Twierdzili, że był wyczerpany używaniem Mocy, a Prawemu nieomal udało się dostać do jego umysłu. Wtedy bękart... rzucił się na niego. Prawy był przekonany, że został zaatakowany przez wielkiego wilka. Pogodna widziała na jego ciele ślady pazurów, chociaż bardzo szybko zniknęły.
        Usłyszałem skrzypienie drewna, książę Władczy poruszył się w fotelu.
        - No więc niech to zrobi. Chcę zobaczyć to Rozumienie. - Pauza. - A może jesteś za słaby? Może to Prawego powinienem był zostawić w odwodzie?
        - Mam więcej talentu niż Prawy, wasza wysokość - zapewnił Stanowczy spokojnie - ale Bastard zna moje zamiary. Ataku Prawego się nie spodziewał. Jest bardzo silny - dodał ciszej.
        - Weźże się wreszcie do roboty! - rozkazał książę Władczy niecierpliwie.
        Chciał zobaczyć Rozumienie? Wziąłem głębszy oddech, zebrałem resztki sił. Próbowałem zogniskować gniew na księciu Władczym, odepchnąć go tak, żeby się zatrzymał dopiero na ścianie. Nie mogłem. Ból nie pozwalał mi się skoncentrować. Pokonały mnie własne mury obronne. Książę Władczy tylko drgnął lekko, przyjrzał mi się uważniej.
        - Odzyskał przytomność - zauważył. - Werdykt, więzień należy do ciebie. Tylko uważaj na jego nos. W ogóle nie ruszaj twarzy. Resztę łatwo przykryć.
        Werdykt zużył trochę czasu stawiając mnie na nogi, tylko po to by jednym ciosem znowu mnie rozłożyć na ziemi. Znużył mnie ten rytm znacznie wcześniej niż jego. Upadki były równie bolesne jak razy. Nie mogłem ustać na nogach ani zasłonić się ramionami. Po trochu zapadałem się w siebie, mniejszy i mniejszy, przyczajony, dopóki ostry ból nie zmuszał mnie do ponownej czujności i do walki. Zazwyczaj tuż przed ponownym omdleniem. Zdałem sobie nagle sprawę, że książę Władczy jest rozradowany. On nie chciał mnie wiązać i katować. Chciał patrzeć, jak walczę, jak próbuję się bronić i jak przegrywam. Obserwował też swoich strażników, zapamiętując bez wątpienia, którzy odwracają oczy. Wykorzystywał mnie, żeby ich ocenić. Nie chciałem myśleć o tym, że mój ból sprawiał mu przyjemność. Jedyne, co się naprawdę liczyło, to utrzymanie murów obronnych wokół mojej świadomości. Tę bitwę musiałem wygrać.
        Za czwartym razem odzyskałem przytomność w celi. Obudził mnie koszmarny dźwięk - sapanie czy pogwizdywanie. To był mój oddech. Leżałem na podłodze. Uniosłem rękę, wczepiłem się paznokciami w płaszcz księcia Krzepkiego, ściągnąłem go z ławy. Spadł częściowo na mnie. Leżałem jeszcze jakiś czas. Żołdacy księcia Władczego byli mu posłuszni. Nic mi nie złamali. Wszystko mnie bolało, ale nic nie zostało złamane. Dostałem od nich potężną dawkę bólu, ale od tego się nie umiera.
        Poczołgałem się do dzbana z wodą. Nie sposób opisać, ile mnie kosztowało wypicie kilku łyków. Miałem spuchnięte i obolałe ręce, na próżno starałem się nie uderzać brzegiem dzbana o usta. Woda mnie orzeźwiła, wyraźniej odczuwałem cierpienie. Połówka chleba była na miejscu, a jakże. Rozmoczyłem kawałek, a potem żułem go długo. Smakował jak krew. Piorun obluzował mi zęby i porozcinał wargi. Nos był jednym wielkim ogniskiem pulsującego bólu. Nie śmiałem go dotknąć, choćby opuszkiem palca. Jedzenie nie sprawiało mi przyjemności, przynosiło tylko częściową ulgę od głodu, który wypełznął spoza bólu.
        Po jakimś czasie usiadłem. Owinąłem się płaszczem i zacząłem myśleć. Książę Władczy zamierzał mnie katować dotąd, aż zaatakuję Rozumieniem - w obecności jego żołdaków, którzy potem o tym zaświadczą - albo nie zdołam obronić umysłu przed Stanowczym, który wymusi na mnie przyznanie się do winy. Która droga była bardziej prawdopodobna? Bo że książę wygra, nie miałem wątpliwości. Wyjdę z lochów jedynie martwy. Co mi pozostawało? Mogłem ich sprowokować, żeby mnie pobili na śmierć, zanim użyję Rozumienia albo poddam się Mocy Stanowczego. Mogłem przyjąć truciznę, przygotowaną dla Osiłka. Była śmiertelna. To pewne. W moim obecnym stanie umarłbym szybko. W męczarniach.
        Taka tortura czy inna, co za różnica. Pracowicie wywróciłem koniec skrwawionego prawego rękawa na lewą stronę. Sekretną kieszonkę zabezpieczyłem swego czasu nitką, która powinna była dać się wyjąć przy lekkim pociągnięciu. Teraz została zlepiona krwią. Musiałem działać bardzo ostrożnie, żeby nie rozsypać trucizny. Będę musiał poczekać, aż dadzą mi więcej wody, inaczej nie przełknę gorzkiego proszku, tylko się zakrztuszę i zwymiotuję. Ciągle byłem zajęty wyciąganiem nitki, gdy usłyszałem głosy w korytarzu.
        Przyszli tak szybko? Wytężyłem słuch. To nie był książę Władczy. Ktokolwiek jednak się tu zjawiał, przychodził z mojego powodu. Głęboki głos, huczący niezrozumiale. Strażnicy odpowiedzieli krótko, wrogo. Inny głos, nalegający, przekonujący. Znowu łoskot pierwszego, głośniejszy, wojowniczy. Nagle krzyk.
        - Umrzesz, Bastardzie! Zawiśniesz nad wodą, a twoje ciało zostanie spalone!
        Głos Brusa. Dziwna mieszanina gniewu, groźby i bólu.
        - Zabierz go stąd! - Strażniczka mówiła głośno, słyszałem ją wyraźnie. Na pewno pochodziła ze śródlądzia.
        - Zabieram, już zabieram. - Znałem go. Brzeszczot. - Trochę za dużo wypił i tyle. Stale są z nim te same kłopoty. Chłopak terminował u niego w stajniach. Ludzie gadają, że Brus powinien był wiedzieć, a może nawet i wiedział, a nic nie zrobił.
        - Tak! - krzyknął Brus rozsierdzony. - A teraz straciłem robotę, bękarcie! Już nie dla mnie kozioł w herbie! Wszystko mi jedno, El z tym! Koni nie ma. Najlepsze konie, jakie ułożyłem, wszystkie wysłane do śródlądzia, podarowane głupcom! Nie ma ogarów, nie ma sokołów. Zostały tylko kundle i muły. Nie masz ani jednego konia, do którego bym się przyznał! - słyszałem go coraz bliżej. W jego głosie kipiało szaleństwo.
        Dźwignąłem się czepiając drzwi, uchwyciłem krat. Nie widziałem samego posterunku straży, ale dostrzegałem cienie na ścianie. Cień Brusa próbował się przesunąć, podczas gdy cienie strażników i Brzeszczota ciągnęły go z powrotem.
        - Zaraz - protestował Brus z pijackim uporem. - Chwileczkę. Tylko minutkę. Słuchaj, ja chcę z nim tylko porozmawiać. Nic więcej.
        Grupka posunęła się ku celi, znowu stanęła. Strażnicy byli pomiędzy intruzem a moimi drzwiami. Brzeszczot przywarł Brusowi do ramienia. Jedną rękę nosił jeszcze na temblaku. Nie miał szans zatrzymać Brusa.
        - Chcę tylko dostać co moje, zanim książę Władczy weźmie, co uważa. To wszystko. - Brus miał głos dudniący i bełkotliwy. - No, dajcie spokój. Tylko minutkę. W końcu co za różnica. On już i tak jest trup. - Znowu przerwa. - Hej, mam coś dla was. No, gdzie to jest?
        Strażnicy popatrzyli po sobie zmieszani.
        - Brzeszczot, stary druhu, została ci tam jeszcze jaka moneta? - Brus macał w poszukiwaniu sakiewki starego sierżanta, prychnął pogardliwie i rozwiązał ją nad swoją dłonią. Monety przeskoczyły między palcami, potoczyły się raźnym deszczem. - Macie, macie. - Rozległ się brzęk i grzechot na kamiennej podłodze, Brus rozrzucił ramiona w geście szczodrobliwości.
        - Nie, nie, Brus, przecież nie będziesz przekupywał straży. Sam w końcu trafisz do lochu. - Brzeszczot schylił się pośpiesznie, zbierając rozsypane monety. Wartownicy przykucnęli obok, dostrzegłem dłoń ukradkowo nurkującą w kieszeni.
        Nagle w moim okienku ukazała się twarz Brusa. Przez chwilę staliśmy oko w oko po dwóch stronach krat. Na jego obliczu walczyły o lepsze smutek i odraza. Białka miał zasnute czerwoną pajęczynką, oddech mu cuchnął okowitą. Na koszuli zostały poszarpane brzegi tam, skąd wyrwano herb kozła. Patrzył na mnie, a oczy miał coraz większe. Jakiś czas trwaliśmy niczym wykuci z kamienia, sądzę, że było to pożegnanie. Potem Brus odchylił się do tyłu i splunął mi w twarz.
        - Masz, na coś zasłużył! - warknął. - To za moje życie. Za wszystkie godziny, wszystkie dni, które ci poświęciłem. Lepiej było cię zostawić, byś umarł między bydlętami. Powieszą cię, chłopcze. Książę Władczy kazał budować szubienicę. Nad wodą, jak radzi stare mądre prawo. Powieszą cię, a potem poćwiartują i spalą. Nic z ciebie nie zostanie. Nie będzie co pochować. Żeby cię psy nie wykopały. Jak ci się to podoba, chłopcze? Chciałbyś, żeby zostały z ciebie kości, a jakiś pies by je sobie potem wykopał? Lepiej się po prostu położyć i umrzeć.
        Cofnąłem się, kiedy na mnie plunął. Teraz stałem na miękkich nogach, a on, uczepiony krat, wpijał we mnie wzrok. Oczy miał wielkie, błyszczące od trunku i szaleństwa.
        - Gadają ludzie, że taki jesteś sprytny w tym swoim Rozumieniu. No to dlaczego nie zmienisz się w szczura i nie uciekniesz, co? - Wsparł czoło o pręty. - Lepsze to niż wisieć, kundlu - dodał niemal melancholijnie. - Zmienić się w zwierzę i uciec z podkulonym ogonem. Jeśli potrafisz... Słyszałem, że potrafisz... mówią, że umiesz zamienić się w wilka. Cóż, jeśli nie, będziesz wisiał. Będziesz się dławił i kopał... - zamilkł. Ciemnymi oczyma, załzawionymi od nadmiaru okowity, wpatrywał się we mnie z natężeniem. - Lepiej położyć się i umrzeć, niż zawisnąć. - Nagle zapłonął gniewem. - Chętnie bym ci pomógł położyć się i umrzeć! - wycedził przez zaciśnięte zęby. - Lepiej żebym ja, a nie książę Władczy pomógł ci zejść z tego świata! - Zaczął szarpać pręty, trząsł drzwiami, aż ściany drżały.
        Strażnicy dopadli go natychmiast, każdy chwycił za jedno ramię, ciągnęli i przeklinali. Stary Brzeszczot podskoczył ku nim.
        - Daj spokój, Brus, powiedziałeś swoje, daj już spokój, człowieku. Chodź, bo będziemy mieli prawdziwe kłopoty.
        Nie zdołali go odciągnąć, to on puścił kraty. Wartownicy stracili równowagę.
        - Brus - przylgnąłem do zakratowanego okienka. Trudno mi było mówić przez obolałe usta. - Nigdy nie chciałem cię skrzywdzić. Przepraszam. - Wziąłem głęboki oddech, próbowałem znaleźć wyrazy, które by złagodziły jego udrękę. - Nikt nie może cię winić.
        Potrząsnął głową, twarz miał wykrzywioną gniewem.
        - Czas na ciebie, chłopcze. Połóż się i umrzyj. Po prostu połóż się i umrzyj. - Odwrócił się i odszedł. Brzeszczot podążał tuż za nim, po tysiąckroć przepraszając podnieconych strażników. Patrzyłem za nimi, odprowadziłem wzrokiem rozkołysany cień Brusa. Stary sierżant zamarudził jeszcze chwilę, żeby ułagodzić wartę.
        Wytarłem ślinę ze spuchniętej twarzy, wolno wróciłem na ławę. Siedziałem długo, pogrążony w zamyśleniu. Zawsze ostrzegał mnie przed Rozumieniem. Pierwszy pies, z którym się związałem, został mi bezlitośnie odebrany. Rzuciłem się wtedy na Brusa, odepchnąłem go z całej siły, a on po prostu obrócił moją agresję przeciwko mnie. Tak skutecznie, że później lata całe nawet nie próbowałem korzystać z tej umiejętności. A kiedy złagodniał, ignorując, jeśli nie akceptując moją więź z wilkiem, drogo za to zapłacił. Rozumienie. Tyle razy mnie przed nim przestrzegał i tyle razy lekceważyłem jego rady, przekonany, że wiem, co robię.
        “I słusznie”.
        “Ślepun!” - Na więcej nie było mnie stać.
        “Chodź ze mną. Chodź ze mną, będziemy polować. Mogę cię zabrać daleko od tego wszystkiego”.
        “Tylko na chwilę, więc po co?”
        Odsunąłem go. Nie miałem siły dzielić się z nim energią.
        Siedziałem jeszcze długi czas. Wspomnienie rozmowy z Brusem bolało równie mocno jak pobicie. Próbowałem znaleźć jedną jedyną osobę w moim życiu, której nie zawiodłem, nie rozczarowałem. Na próżno.
        Zerknąłem na płaszcz księcia Krzepkiego, leżący na podłodze. Było mi zimno i chętnie bym się nim owinął, ale tak mnie wszystko bolało, że nie mogłem się schylić. Jakiś kamień obok płaszcza przyciągnął mój wzrok. Zdziwił mnie. Przyglądałem się tej podłodze dostatecznie długo, by wiedzieć, że nie było na niej żadnych kamieni.
        Ciekawość jest nieprawdopodobnie silnym bodźcem. W końcu dźwignąłem się, schyliłem po płaszcz, a razem z nim podniosłem kamień. To nie kamień. Ciemne i wilgotne. Zwinięte liście. One mnie ukłuły, kiedy Brus plunął? Ostrożnie uniosłem zwitek do skąpego światła, sączącego się przez zakratowane okienko. Na zewnętrznym liściu błysnęło coś jasnego. Wyciągnąłem. Biały koniec kolca jeżozwierza przyciągnął mój wzrok. Czarny, zakończony haczykiem, spinał liść. Rozwinąłem go, w środku znalazłem brązową lepką bryłkę. Podniosłem ją do nosa, powąchałem ostrożnie. Mieszanina ziół, jedno dominowało. Rozpoznałem tę woń. Karime. Górskie zioło. Potężny środek przeciwbólowy i uspokajający, czasami używany do litościwego gaszenia życia. Księżna Ketriken właśnie nim próbowała mnie zabić.
        “Chodź ze mną”.
        “Nie teraz”.
        Pożegnalny prezent od Brusa? Łagodny koniec? Przemyślałem jeszcze raz wszystko, co powiedział. Lepiej położyć się i umrzeć. Takie słowa z ust człowieka, który mnie uczył, że walka się nie skończyła, póki nie została wygrana? Zbyt duży rozdźwięk.
        “Serce Stada mówi, że powinieneś iść ze mną. Teraz. Dziś w nocy. Mówi, żebyś się położył. Żebyś był kością dla psów, do wykopania później. Tak mówi”. - Ślepun bardzo się starał jak najwierniej przekazać mi wiadomość.
        Milczałem i myślałem.
        “Wyjął mi kolec z wargi, bracie. Myślę, że możemy mu zaufać. Chodź ze mną, dzisiaj, teraz”.
        Przyjrzałem się trzem przedmiotom leżącym na mojej dłoni. Liść, kolec, bryłka. Zawinąłem bryłkę w liść, spiąłem go kolcem.
        “Nie rozumiem, czego ode mnie chce” - poskarżyłem się.
        “Połóż się i ucisz. Ucisz siebie i chodź ze mną jako ja. - Długa pauza, gdy Ślepun obracał coś w myślach. - Zjedz to, co ci dał, tylko jeśli musisz. Tylko jeśli nie możesz przyjść do mnie sam”.
        “Nie mam pojęcia, o co mu chodzi, ale zgadzam się z tobą, że możemy mu zaufać”.
        W półmroku, poza wszelkim znużeniem, siedziałem wydłubując nitkę z rękawa. Kiedy w końcu się poddała, wyjąłem z sekretnej kieszonki pergaminowy pakiecik z trującym proszkiem, a wsadziłem tam bryłkę owiniętą liściem. Udało mi się przypiąć ją kolcem jeżozwierza. Przyjrzałem się pergaminowi. Zaświtała mi w głowie pewna myśl, ale nie chciałem jej teraz rozważać. Ścisnąłem paczuszkę w dłoni. Potem owinąłem się płaszczem i wolno położyłem na ławie. Wiedziałem, że powinienem czuwać, na wypadek gdyby pojawił się Stanowczy. Byłem zbyt zmęczony.
        “Jestem z tobą, Ślepunie”.
        Pognaliśmy razem, po skrzypiącym śniegu, do wilczego świata.
      
32. EGZEKUCJA
        
        Królewski koniuszy Brus cieszył się opinią niedoścignionego znawcy koni i ogarów oraz sokolnika; byt żywą legendą.
        Pochodził rodziny przybyłej do Księstwa Dębów z dalekich ziem, podobno z Miasta Wolnego Handlu, gdzie jego matka była niewolnicą obdarowaną wolnością w nagrodę za ofiarną służbę.
        Brus zaczął pracę na dworze królewskim jako pospolity żołnierz, ale szybko zwrócił na siebie uwagę młodego księcia Rycerskiego. Plotka niesie, iż po raz pierwszy stawił się przed obliczem swego pana, wezwany dyscyplinarnie do raportu za burdę w tawernie. Czas jakiś był partnerem następcy tronu przy ćwiczeniach władania bronią, lecz niebawem wyszło na jaw, że ma wyjątkowo dobrą rękę do zwierząt i wówczas książę powierzył mu dbałość o konie straży przybocznej. Wkrótce Brus zajmował się także ogarami, a niedługo i sokołami, aż ostatecznie zaczął nadzorować pracę w królewskich stajniach. Miał niezaprzeczalny talent do leczenia zwierząt, umiał zadbać nawet o rogaciznę i świnie, a niekiedy leczył także drób. Nikt mu nie dorównywał.
        Ciężko ranny podczas polowania na odyńca, do końca życia utykał na jedną nogę. Kalectwo najwyraźniej stemperowało wybuchowy charakter, z którego słynął jako młody człowiek. Mimo to po kres swoich dni pozostał człowiekiem, z którym nieliczni odważali się poróżnić.
        Dzięki wynalezionemu przez niego ziołowemu lekowi udało się zatrzymać epidemię krwi szalejącą wśród owiec Księstwa Niedźwiedziego w latach krwawej zarazy.
        
        * * *
        
        Przejrzysta noc pod lśniącymi gwiazdami. Silne zdrowe ciało, hasające po ośnieżonym zboczu. Biały puch osypywał się kaskadami z mijanych krzewów. Upolowaliśmy, zjedliśmy. Nasyceni pod każdym względem, szczęśliwi. Noc rześka i jasna, przyjemny chłód, skrzypiący śnieg. Nikt nas nie więził, nikt nie bił. Razem znaliśmy pełnię wolności. W jednym miejscu wartki strumień prawie nigdy nie zamarzał. Chłeptaliśmy lodowatą wodę. Ślepun otrząsnął nas od czubka nosa po czubek ogona, wciągnął powietrze przez nos.
        “Nadchodzi świt”.
        “Wiem. Nie chcę o tym myśleć. Świtem sny się kończą, wraca rzeczywistość”.
        “Musisz iść ze mną”.
        “Ślepunie, przecież jestem z tobą”.
        “Nie tak. Musisz iść ze mną całkiem. Nie wracać. Puścić”.
        Już mi to mówił wcześniej, przynajmniej dwadzieścia razy. Naciskał. Ponaglał. Bardzo mnie dziwiła ta konsekwencja, tak do niego niepodobna, gdy nie miała nic wspólnego z jedzeniem. Bez wątpienia działał pod wpływem Brusa.
        Nie pojmowałem, czego ode mnie chce.
        Ciągle od nowa tłumaczyłem mu, że jestem w zamknięciu, moje ciało zostało uwięzione w klatce. Myślą mogłem podążać za nim, ale nie potrafiłem spełnić jego żądania.
        Zbierał resztki cierpliwości.
        “Musisz iść ze mną, teraz. Na cały czas. Zanim przyjdą cię obudzić”.
        “Nie mogę. Moje ciało jest zamknięte w klatce”.
        “Zostaw je! - wściekł się. - Puść!”
        “Co takiego?”
        “Zostaw, puść je, chodź ze mną”.
        “Czy to znaczy, że mam umrzeć? Zjeść truciznę?”
        “Tylko jeśli musisz. Ale teraz, szybko, zanim jeszcze cię skrzywdzą. Puść i chodź ze mną. Puść. Raz już tak zrobiłeś, pamiętasz?”
        Ponieważ dużo wysiłku wkładałem w zrozumienie jego intencji, skupiałem się na łączącej nas więzi. Przez nią przedzierała się udręka mojego ciała. Gdzieś tam leżałem zesztywniały z zimna i cierpiący. Gdzieś tam każdy oddech rezonował bólem w żebrach. Oderwałem się, wróciłem do silnego zdrowego ciała wilka.
        “No właśnie, tak. Po prostu zostaw. Teraz. Puść. Zwyczajnie puść”.
        Nagle pojąłem, czego ode mnie chciał. Nie bardzo wiedziałem, jak to zrobić, i nie byłem pewien, czy potrafię. Kiedyś, tak, przypominałem sobie, zostawiłem swoje ciało pod jego opieką. Później obudziłem się u boku Sikorki. Niestety, nie byłem pewien, jak tego dokonałem. Wilk strzegł mego ciała, a ja odszedłem dokądś, sam nie wiem dokąd. Tym razem żądał, abym wyrwał siebie. Przeciął więzy łączące ciało i duszę. Nawet gdybym odkrył, jak to uczynić, nie byłem pewien, czy chcę.
        “Połóż się i umrzyj...” - powiedział mi przecież Brus.
        “No właśnie. Umrzyj, jeśli musisz, ale chodź ze mną”.
        Podjąłem nagłą decyzję. Zaufać. Zaufać Brusowi, zaufać wilkowi. Co miałem do stracenia?
        Wziąłem głęboki oddech, balansowałem jak przed skokiem w zimną wodę.
        “Nie, nie. Po prostu zostaw”.
        “Dobrze, dobrze”.
        Rozglądałem się w sobie, szukając, co mnie więzi w ciele. Wydłużyłem oddech, chciałem zwolnić bicie serca. Zapomnieć o bólu, chłodzie, zesztywnieniu. Zapadłem daleko, głęboko w siebie.
        “Nie! Nie! - zawył Ślepun rozpaczliwie. - Do mnie! Chodź do mnie, zostaw to, chodź do mnie!”
        Usłyszałem kroki, szmer głosów. Przeszedł mnie dreszcz strachu, mimowolnie owinąłem się mocniej płaszczem księcia Krzepkiego. Uchyliłem jedno oko. Ujrzałem tę samą mroczną celę, to samo zakratowane okienko. W głębi mnie przyczaił się głęboki mroźny ból, coś bardziej zdradliwego niż głód. Nie złamali mi żadnej kości, ale coś uszkodzili. Na pewno.
        “Wróciłeś do klatki! - krzyknął Ślepun. - Wychodź! Zostaw ciało i chodź do mnie!”
        “Za późno - szepnąłem. - Uciekaj. Nie chcę tego z tobą dzielić”.
        “Nie jesteśmy stadem?” - Desperacja rozpaczliwa jak wilcze wycie.
        Już byli przed progiem, otworzyli drzwi. Strach ścisnął mnie za gardło. Niewiele brakowało, bym podniósł rękaw do ust i przeżuł bryłkę ukrytą w sekretnej kieszonce. Zamiast tego ścisnąłem w dłoni zwitek pergaminu.
        Ten sam człowiek z pochodnią, ci sami dwaj strażnicy. Ta sama komenda.
        - Wstawaj.
        Odsunąłem płaszcz. W jednym z żołnierzy pozostała jeszcze odrobina człowieczeństwa, bo pobladł na mój widok. Na pozostałych nie znać było wrażenia. Poruszałem się zbyt wolno jak na ich potrzeby, więc któryś chwycił mnie za ramię i poderwał na nogi. Krzyknąłem z bólu, nie zdołałem się opanować. I zaraz zadrżałem ze strachu. Jeśli nie potrafiłem zdusić krzyku, jakim sposobem miałem się oprzeć Stanowczemu?
        Wyprowadzili mnie z celi, powiedli korytarzem. Trudno właściwie powiedzieć, że szedłem. Posiniaczone ciało zesztywniało przez noc. W czasie bicia otworzyły mi się rany od miecza na ramieniu oraz na udzie, wraz z nimi wrócił ból. Ból był dla mnie teraz niczym samo powietrze. Nie opuszczał mnie ani na chwilę. Na środku dawnej wartowni ktoś mnie popchnął, upadłem. Leżałem na boku. Nie widziałem powodu, by wstawać. Nie miałem już dumy. Lepiej niech myślą, że nie mogę ustać na nogach. Miałem przed sobą ważne zadanie. Wolno, pracowicie zebrałem siły, skupiłem się i zacząłem wznosić mury obronne mego umysłu. Wyżej i wyżej, przez mgłę cierpienia, umacniałem ściany Mocy, ukrywałem się za nimi. One były najważniejsze - one, nie moje ciało. Zaczęli wchodzić żołnierze, ustawili się wokół mnie pod ścianami. Rozmawiali przyciszonymi głosami, czekali. Ledwie ich zauważyłem. Mój świat to były mury obronne i ból.
        Zazgrzytały zawiasy, powiało od otwartych drzwi. Pojawił się książę Władczy. Stanowczy kroczył za nim, beztrosko promieniując energią Mocy. Wyczuwałem go wyjątkowo jasno. Był groźny. Książę Władczy sądził, że przekształcił go w posłuszne narzędzie, nie spodziewał się niebezpieczeństwa.
        Usiadł w fotelu. Ktoś przyniósł mu podręczny stolik. Słyszałem otwieranie butelki, zapach nalewanego wina. Ból wyostrzył mi zmysły. Książę wypił. Wzbroniłem sobie myśleć, jak bardzo byłem spragniony.
        - Och, spójrz na niego. Nie sądzisz, że posunęliśmy się za daleko? - Nutka rozbawienia w głosie księcia Władczego zdradziła mi, że wypijał już nie pierwszy kielich dzisiejszego dnia. A może wąchał dym? Tak wcześnie? Wilk powiedział: “Świt”. Książę Władczy nigdy by nie wstał o świcie... Coś było nie tak z moim wyczuciem czasu.
        Stanowczy zbliżył się wolno. Nawet nie próbowałem spojrzeć mu w twarz. Oszczędzałem siły. Kopnął mnie, powietrze uszło mi z płuc. Niemal w tej samej chwili zaatakował Mocą. Tutaj przynajmniej mu się oparłem. Wrócił do księcia.
        - Wasza wysokość, jego ciało wytrzyma już niewiele, można mu tylko wyrządzić szkody, które będzie widać nawet po upływie miesiąca. W umyśle, niestety, nadal stawia opór. Zadawanie bólu może otępić, ale nie musi się łączyć z osłabieniem Mocy. Nie sądzę, żeby się dało go złamać w ten sposób.
        - Nie pytałem cię o zdanie! - rzucił ostro książę Władczy. Usiadł wygodniej. - Za długo to trwa. Książęta zaczynają się niecierpliwić. Musi się złamać dzisiaj. Mówiłeś, że jego ciało wytrzyma już niewiele? - zapytał melancholijnie. - Co byś w takim razie zaproponował?
        - Zostaw go, królu, ze mną sam na sam. Dam ci, czego pragniesz.
        - Nie. - Odmowa nie dopuszczała dyskusji. - Dobrze wiem, czego ty od niego chcesz. Dla ciebie jest źródłem tryskającym Mocą, chętnie byś je osuszył. Może na koniec coś ci się dostanie, ale jeszcze nie teraz. Chcę, żeby stanął przed Radą Królestwa i przyznał się do zdrady. Nie koniec na tym. Chcę, żeby pełzał u moich stóp i błagał o litość. Ma oskarżyć wszystkich, którzy mi się przeciwstawili. Nikt nie zwątpi, jeśli to on nazwie ich zdrajcami. Niech obwini córkę księcia Krzepkiego na jego oczach, niech cały dwór usłyszy, że księżna Cierpliwa, która tak głośno domaga się sprawiedliwości, sprzeniewierzyła się koronie. A potem ta... Sikorka.
        Serce we mnie zadrżało.
        - Nie znalazłem jej jeszcze, mój królu - wtrącił Stanowczy.
        - Cicho! - zagrzmiał książę Władczy. Prawie jakbym słyszał króla Roztropnego. - Po co mu dajesz nadzieję? Nie musisz jej odnaleźć, żeby mógł ją obwinić o zdradę. Dziewczynę odszukamy przy sposobności. Bękart będzie umierał ze świadomością, że ona wkrótce pójdzie w jego ślady, skazana słowami, które wyszły z jego własnych ust. Przetrząsnę Kozią Twierdzę od lochów po dachy najwyższych wież i uwolnię od sprzeniewierców! - Podniósł kubek w toaście za samego siebie, pociągnął długi łyk.
        “Zupełnie jakbym słyszał królową Skwapliwą, kiedy była pod działaniem wina albo dymu” - pomyślałem.
        W połowie pyszałek, w połowie tchórz. Zawsze będzie się bał każdego, kto nie jest od niego całkowicie zależny. A potem także i tych, nawet jeszcze bardziej.
        Odstawił kielich.
        - Dobrze. No, zaczynamy. Andrus, postaw go.
        Andrus dobrze znał swoją pracę, lecz jej nie lubił. Nie był delikatny, ale i nie przesadnie brutalny. Stanął za mną, chwycił mnie za ramiona. Nie pobierał nauk u Czernidła. Mogłem mu głową złamać nos i wybić kilka zębów. Bolałoby mnie to tylko odrobinę mniej, niż gdybym nią wyrżnął o kamienną posadzkę. Stałem spokojnie, rękoma osłoniłem brzuch. Odsuwałem od siebie ból, zbierałem siły. Wreszcie podniosłem wzrok na księcia Władczego.
        Przesunąłem językiem po zębach, oddzieliłem od nich wargi.
        - Zabiłeś własnego ojca - powiedziałem.
        Książę Władczy zesztywniał. Trzymający mnie żołnierz napiął mięśnie. Zwisałem w jego uścisku, zmuszałem go, żeby mnie dźwigał.
        - Prawy i Pogodna uczynili to na twój rozkaz - rzekłem spokojnie. Książę Władczy wstał.
        - Zdążyliśmy jednak jeszcze sięgnąć Mocą ku księciu Szczeremu - odezwałem się głośniej. - On wie o wszystkim. - Książę zbliżał się do mnie, Stanowczy tuż za nim. Przeniosłem spojrzenie na niepozornego członka kręgu Mocy. - O tobie także wie. Wie o wszystkim.
        Strażnik przytrzymał mnie mocniej, książę Władczy wymierzył mi siarczysty policzek. Jeden. Drugi. Popłynęła krew z rozciętej skóry. Książę zwinął dłoń w pięść. Przygotowałem się, skoncentrowałem, skupiłem.
        - Uwaga! - wrzasnął Stanowczy, rzucił się na księcia.
        Za bardzo się starałem. Mocą wyczuł moje zamierzenia. W tej samej chwili wyrwałem się strażnikowi, zrobiłem unik. Jedną ręką chwyciłem uzurpatora za kark, przygiąłem do drugiej, w której trzymałem rozgnieciony papierek z proszkiem. Zamierzałem mu go rozetrzeć na ustach i nosie, miałem nadzieję, że zdołam go zabić.
        Stanowczy udaremnił moje plany. Wyrwał mi księcia z drętwego uchwytu spuchniętych palców, odepchnął. Kiedy trafił mnie ramieniem w klatkę piersiową, sięgnąłem do jego twarzy. Wtarłem papier i biały proszek w usta, w nos i w oczy. Trucizna wzbiła się leciutką chmurką między nami. Stanowczy, zaskoczony goryczą, gwałtownie wciągnął powietrze, a potem obaj znaleźliśmy się na ziemi.
        Bardzo chciałem stracić przytomność, ale chwila wytchnienia nie była mi dana. Żołdacy bili mnie, kopali, dusili, a książę Władczy krzyczał rozszalały:
        - Nie zabijać go! Nie zabijać!
        Wreszcie ktoś zwrócił na niego uwagę. Zeszli ze mnie, wyciągnęli spode mnie Stanowczego. Słyszałem wszystko, ale nie widziałem nic. Krew zalała mi oczy, mieszała się ze łzami. Zaprzepaściłem ostatnią szansę. Nie zabiłem nawet Stanowczego. Będzie chorował przez kilka dni, ale zapewne nie umrze. Dochodził mnie szmer głosów.
        - Zabierzcie go do medyka - rozkazał książę Władczy. - Może będzie wiedział, co mu jest. Kopnął go któryś w głowę?
        Sądziłem, że mówi o mnie, póki nie usłyszałem, jak wynoszą Stanowczego. Więc albo udało mi się wmusić w niego więcej trucizny, niż przypuszczałem, albo ktoś rzeczywiście kopnął go w głowę. Może w tamtej chwili, gdy głęboko wciągnął powietrze, proszek dostał mu się do płuc. Nie miałem pojęcia, co trucizna mogła zdziałać w takim przypadku. Nacisk Mocy słabł, a ja odczułem ulgę tak wielką, że porównywalną z ustaniem bólu. Ostrożnie opuściłem tarczę. Pozbyłem się wielkiego ciężaru. I jeszcze jedno przyjemne doznanie: przebłysk - oni nie wiedzieli. Nikt nie zauważył papieru ani proszku, dla nich wszystko stało się zbyt szybko. Może nawet nie pomyślą o truciźnie, aż będzie dla niego za późno.
        - Bękart też martwy? - książę Władczy był wściekły. - Jeśli tak, przysięgam, powywieszam was bez wyjątku!
        Jakiś żołnierz się nade mną nachylił, poszukał pulsu na szyi.
        - Żyje - burknął.
        Któregoś dnia książę Władczy dowie się, że nie należy straszyć własnej drużyny. Miałem nadzieję, że nauczy się tego dzięki strzale w plecach.
        Ktoś wylał na mnie wiadro wody. Wrócił ostry ból, na granicy szaleństwa. Uchyliłem jedno oko. Dojrzałem krew na podłodze. Jeśli cała należała do mnie, było ze mną źle. W zamroczeniu próbowałem wymyślić, do kogo innego mogłaby należeć. Mój mózg nie pracował najlepiej. Czas mijał skokami. Książę Władczy stał nade mną, wściekły i potargany, a zaraz potem siedział w fotelu. Raz tu, raz tam. Światło, ciemność, a potem znowu światło.
        Ktoś przykląkł obok mnie, zbadał z wprawą. Brus? Nie. On był tylko dawnym snem. Ten człowiek miał niebieskie oczy i mówił z nosowym akcentem mieszkańca Księstwa Trzody.
        - Stracił dużo krwi, królu Władczy. - Przycisnął mi łuk brwiowy. Do porozbijanych ust przytknął kubek z rozrzedzonym winem. Zakrztusiłem się. - Widzisz, wasza wysokość, żyje. Dzisiaj lepiej dać mu spokój. Wątpię, czy zdoła odpowiadać na pytania. Będzie mdlał. - Chłodna profesjonalna ocena. Położył mnie z powrotem na podłodze i odszedł.
        Bolesny kurcz. Nadchodził atak. Całe szczęście, że nie było tu Stanowczego. W czasie napadu choroby wątpliwe, bym zdołał podtrzymywać mury obronne.
        - Zabierzcie go. - Książę Władczy był zdegustowany i rozczarowany. - Tracę czas. - Nogi fotela zaskrobały o podłogę. Usłyszałem kroki; książę opuścił wartownię.
        Ktoś chwycił mnie za koszulę pod szyją, poderwał na nogi. Nie mogłem już nawet krzyczeć z bólu.
        - Głupi gówniarz - usłyszałem. - Nie waż się umierać. Nie będę za ciebie brał chłosty.
        - Nastrasz go, Werdykt - dotarł do mnie drwiący głos. - Będzie się bał, że jak umrze, to zrobisz mu kuku.
        - Zamknij się. Też będziesz miał plecy odarte ze skóry. Pomóż go wynieść, trzeba tu jeszcze posprzątać.
        
        * * *
        
        Cela. Gołe ściany. Zostawili mnie na podłodze, nogami w stronę drzwi. Uznałem, że to nie w porządku, skoro już i tak mnie nieśli taki kawał drogi. Teraz musiałem się odwrócić, żeby zobaczyć, czy mam wodę.
        Nie. To zbyt męczące.
        “Teraz przyjdziesz?”
        “Chciałbym, Ślepunie, ale nie wiem jak”.
        
        * * *
        
        “Odmieńcu. Odmieńcu! Bracie mój! Odmieńcu”.
        “Co takiego?”
        “Tak długo byłeś uciszony. Idziesz?”
        “Uciszony...?”
        “Tak. Myślałem, że umarłeś. Nie mogłem cię znaleźć”.
        “Pewnie miałem atak. Nie wiedziałem. Już jestem, Ślepunie. Już jestem”.
        “No to chodź. Pośpiesz się, zanim umrzesz”.
        “Chwileczkę. Muszę się zastanowić”.
        Wiedziałem, że muszę mu odmówić, ale dlaczego? Nie mogłem sobie przypomnieć. Nazwał mnie Odmieńcem. Mój wilk nazwał mnie Odmieńcem, błazen oraz Cierń - Katalizatorem. No dobrze. Czas odmienić plany księcia Władczego. Skoro będę martwy, nie zdoła mnie złamać. Zejdę z tego świata sam. Nie pociągnę za sobą innych. Miałem nadzieję, że książęta zażądają pokazania mojego ciała.
        Długo trwało, nim przesunąłem rękę z podłogi na pierś. Wargi miałem porozcinane i spuchnięte, zęby obluzowane, dziąsła obolałe. Wsadziłem do ust fragment rękawa, wyszukałem bryłkę zawiniętą w listek. Zgryzłem ją mimo bólu, zacząłem ssać. Po chwili poczułem smak karime. Dosyć przyjemny. Trochę cierpki. Kiedy zioło znieczuliło mi usta, zacząłem bardziej intensywnie przeżuwać rękaw. Zupełnie niepotrzebnie starałem się uważać na kolec jeżozwierza. Nie chciałem go sobie wbić w wargę.
        “To naprawdę boli” - ostrzegł mnie wilk.
        “Wiem, Ślepunie”.
        “Chodź”.
        “Próbuję. Daj mi chwilę”.
        Jak się zostawia własne ciało? Próbowałem myśleć o sobie tylko jako o Ślepunie. Doskonały węch. Leżąc na boku, pracowicie wygryzałem spomiędzy palców bryłkę zmarzniętego śniegu. Czułem jego smak i smak własnej łapy. Przygryzałem ją i oblizywałem. Podniosłem wzrok. Zapadał wieczór. Wkrótce najlepszy czas na polowanie. Wstałem, otrząsnąłem się cały.
        “Właśnie tak”. - Ślepun dodawał mi odwagi.
        Ciągle jednak był strach, ta krucha świadomość sztywnego cierpiącego ciała na zimnej kamiennej podłodze. Sama myśl o nim nadawała mu realny kształt. Przebiegł je dreszcz, wstrząsnął kośćmi, zaszczekał zębami. Następny atak. Tym razem wyjątkowo silny.
        I nagle wszystko stało się łatwe. Zostawić tamto ciało dla tego. I tak już do niczego się nie nadawało, w dodatku zamknięte w klatce. Nie było sensu się go trzymać. Nie było sensu w ogóle być człowiekiem.
        “Jestem”.
        “Wiem. Chodźmy na łowy”.
        Ruszyliśmy.
      
33. WILCZE DNI
        
        Być sobą jest łatwo. Należy przestać myśleć, co zamierza się zrobić. Potem przestać myśleć, co się zrobiło. Następnie przestać myśleć, że przestało się myśleć. Wówczas odnajduje się teraźniejszość, czas rozciągnięty w wieczności i jedyny. Tam, w tamtym miejscu, ma się nareszcie czas być sobą.
        
        * * *
        
        Jest jakaś doskonałość w życiu, gdy tylko polujesz, jesz i śpisz. W końcu naprawdę niczego więcej ci nie trzeba. Biegaliśmy samotnie, my, jeden wilk, i niczego nam nie brakowało. Bywało, że zadowalaliśmy się królikiem, bywało, że nie żałowaliśmy krukom resztek sarny. Niekiedy przypominał nam się inny czas, inne życie. Wtedy zastanawialiśmy się, dlaczego był taki ważny. Jeśli nie byliśmy głodni, nie zabijaliśmy, a gdy nie udało się zabić, byliśmy głodni. Zmrok i świt to najlepszy czas na łowy, a inne pory są dobre na spanie. Poza tym czas nie miał znaczenia.
        Życie wilka, podobnie jak psa, trwa krócej niż człowieka, jeśli je mierzyć liczbą dni oraz pór roku, ale po dwóch latach szczeniak jest dorosły, silny i umie wszystko, czego mu trzeba, żeby być myśliwym, obrońcą lub przewodnikiem. Płomień jego życia pali się krócej, ale intensywniej niż człowieczego żywota. Trzeba mu ledwie dziesiątka lat na to, na co człowiek zużywa pięć lub sześć razy więcej. Rok dla psa jest jak dekada dla człowieka. Nie brakuje czasu temu, kto zawsze żyje w teraźniejszości.
        Tak więc rozróżnialiśmy noce i dni, głód i uczucie sytości. Beztroską radość i niespodzianki. Złapać mysz, podrzucić ją wysoko, mlasnąć, schrupać. Jak dobrze. Wystraszyć królika, ścigać go, gdy kluczy i zatacza koła, nagle wydłużyć krok i dopaść go w fontannie śniegu i futra. Jedno potrząśnięcie łamie mu kark, potem leniwa uczta, rozedrzeć mu żołądek, trącać nosem ciepłe wnętrzności, potem jeść soczyste mięso, chrupać kostki żeber. Ociężałość z przejedzenia i sen. Pobudka, znowu polowanie.
        Zagonić łanię na zmarzniętą taflę sadzawki. Wiedzieliśmy, że nie uda nam się dopaść tej zdobyczy, ale cieszyliśmy się radością polowania. Ona wchodzi na lód, a my zataczamy koła, jeszcze i jeszcze, i jeszcze, bez końca, a jej ślizgają się racice i w końcu decyduje się uciekać, ale jest zbyt zmęczona, nie umknie przed naszymi zębami, tniemy po ścięgnach, kły tak blisko gardzieli. Żremy do przesytu. Sztorm, który zacina deszczem ze śniegiem, zapędza nas do nory. Śpimy z nosem przy ogonie, na zewnątrz hula wiatr. Budzi nas światło połyskujące przez warstwę białego puchu. Kopiemy, oto jasny dzień zimowy, który lada moment zgaśnie. Na łani zostało jeszcze mięso, zmrożone, krwiste i słodkie, wystarczy wyciągnąć spod śniegu. Cóż może być piękniejszego od świadomości, że czeka na ciebie doskonałe mięso?
        “Chodź”.
        Zatrzymujemy się. Nie. Mięso czeka. Ruszamy kłusem.
        “Chodź do mnie. Chodź. Mam dla ciebie mięso”.
        Mamy mięso. Znacznie bliżej.
        “Ślepunie! Odmieńcu! Serce Stada was wzywa”.
        Znowu się zatrzymujemy. Drżymy. To nieprzyjemne. A kim jest dla nas Serce Stada? Nie jest stadem. Mięso mamy bliżej. Postanowione. Ruszamy nad brzeg stawu. Tutaj. Gdzieś tutaj. Kopiemy. Jest. Przyleciały kruki, czekają, aż skończymy.
        “Ślepunie! Odmieńcu! Chodź do mnie. Chodź. Wkrótce będzie za późno”.
        Mięso jest zmrożone, chrupie w zębach. Jeden kruk zlatuje z drzewa, ląduje na śniegu, niedaleko. Hop, hop, podskakuje. Przekrzywia łebek. Dla zabawy skaczemy na niego, zrywa się do lotu. Całe mięso nasze. Starczy na długo.
        “Chodź. Proszę. Chodź. Proszę. Chodź szybko, chodź teraz. Wracaj do nas. Jesteś potrzebny. Chodź. Chodź!”
        Nie odszedł. Kładziemy uszy po sobie, ale ciągle go słyszymy.
        “Chodź, chodź, chodź!”
        Niszczy radość jedzenia tym upartym skamleniem. Dosyć. Wystarczy na razie, jesteśmy syci. Pójdziemy, niech wreszcie zamilknie.
        “Dobrze. Tak dobrze. Chodź do mnie, chodź do mnie”.
        Idziemy, biegniemy w zapadających ciemnościach. Nagle królik. Staje słupka, rzuca się do ucieczki. Czy...? Nie. Brzuch jest pełen. Biegniemy dalej. Przecinamy ścieżkę człowieka - nagą pustą przestrzeń pod nocnym niebem. Przekraczamy ją spiesznie, biegniemy poboczem w cieniu drzew.
        “Chodź do mnie. Chodź. Ślepunie, Odmieńcu, wzywam cię! Chodź do mnie”.
        Las się kończy. Przed nami nagie zbocze, dalej płaska przestrzeń, bez żadnej osłony. Zbyt otwarta. Na skrzypiącym śniegu nie ma żadnych śladów, ale u stóp wzgórza są ludzie. Dwóch. Serce Stada robi dół, a ten drugi patrzy. Serce Stada kopie szybko, z całych sił. Jego oddech unosi się mgiełką. Ten drugi ma światło, za jasne, nie sposób na nie patrzeć. Serce Stada przestaje kopać. Podnosi na nas wzrok.
        “Chodź - mówi. - Chodź”.
        Czarna ziemia, zmarznięte grudki na czystym śniegu. On wskakuje do dziury z głuchym odgłosem, jaki wydaje jeleń walący rogami w drzewo. Kuca, używa narzędzia, które łupie i drze. Siadamy, ogon wyciągnięty sztywno po ziemi. Co to ma wspólnego z nami? Jesteśmy najedzeni, moglibyśmy teraz spać. Nagle patrzy na nas.
        “Zaczekaj. Jeszcze chwilę. Zaczekaj”.
        Warczy coś do tego drugiego, tamten opuszcza światło do dziury. Serce Stada się pochyla, ten drugi mu pomaga. Coś wyciągają. Woń tego czegoś jeży nam sierść na karku. Odwracamy się, rzucamy do ucieczki, zawracamy, nie możemy odejść. Tu jest strach, niebezpieczeństwo, groźba bólu, samotności, końca.
        “Chodź. Chodź do nas, chodź tutaj. Teraz jesteś potrzebny, nadszedł czas”.
        Nie nadszedł. Czas jest zawsze, jest wszędzie. Potrzebujesz nas, ale może my nie chcemy być potrzebni. Mamy mięso i ciepłe miejsce do spania, i nawet mięso na następny raz. Pełny żołądek i przytulna nora, czego więcej nam trzeba? Podejdziemy bliżej. Powąchamy to coś, zobaczymy, co to jest. Przeraża, a nęci. Brzuch przy ziemi, ogon nisko, ześlizgujemy się po zboczu.
        Serce Stada siedzi na śniegu i trzyma to coś. Drugiemu gestem kazał odejść, i tamten się cofa, cofa, cofa, zabierając ze sobą bolesne światło. Bliżej. Zbocze jest za nami, nagie, niebezpieczne. Daleko do schronienia, jeśli coś nas przestraszy. Nic się nie porusza. Jest tylko Serce Stada i to coś, co trzyma. Cuchnie starą krwią. On to otrząsa, jakby się troskał o kawałek mięsa. Potem to przeciera, przesuwa rękami, jakby suka zębami iskała szczeniaka. Znamy zapach tego czegoś. Podchodzimy bliżej. Bliżej. Na odległość jednego susa.
        “Czego chcesz?” - pytamy go.
        “Wróć”.
        “Przyszliśmy”.
        “Wróć, Odmieńcu. - Jest uparty. - Wróć tutaj”. - Przesuwa ramię, podnosi dłoń. Pokazuje nam głowę opartą na swoim ramieniu. Odwraca tę głowę, pokazuje nam twarz. Nie znamy.
        “Cuchnie. To mięso jest zepsute. Nie chcemy takiego. Mamy lepsze przy stawie”.
        “Chodź tutaj. Chodź bliżej”.
        To nie jest dobry pomysł. Nie podejdziemy bliżej. Patrzy na nas, przyszpila wzrokiem. Przysuwa się bliżej, to coś bierze ze sobą. Bezwładne w jego ramionach.
        “Spokojnie. Spokojnie, Odmieńcu. Chodź bliżej”.
        W gardzieli rodzi nam się warkot, ale on nie odwraca wzroku. Kulimy się, ogon pod brzuchem, chcemy odejść, ale on jest silny. Bierze to coś za rękę i kładzie nam tę dłoń na łbie. Żebyśmy się nie ruszali, chwyta nas za sierść na karku.
        “Wróć. Musisz wrócić”.
        Kulimy się mocniej, wbijamy pazury w zaśnieżoną ziemię. Garbiąc grzbiet próbujemy się wycofać, choć o jeden krok. On ciągle trzyma za kark. Zbieramy siły, żeby się wyrwać i uciec.
        “Pozwól mu odejść, Ślepunie. On nie jest twój”. - Cień groźby. Serce Stada mierzy nas ciężkim spojrzeniem.
        “Twój także nie” - odrzekł Ślepun.
        “Czyj więc jestem?”
        Moment niepewności, balansowania na krawędzi dwóch światów, dwóch rzeczywistości, dwóch ciał. Potem wilk zawraca i umyka z podkulonym ogonem, pędzi po śniegu, biegnie sam, ucieka przed obcością. Na szczycie wzgórza się zatrzymuje, celuje nosem w niebo i zanosi wyciem. Jest nieszczęśliwy. Wyje, wyje, wyje...
        
        * * *
        
        Nie mam żadnych wspomnień z własnego lodowatego grobu. Czasem tylko wraca do mnie sen. Byłem strasznie zmarznięty, zesztywniały, poczułem płomień okowity, nie tylko w ustach, ale w całym ciele. Brus i Cierń nie chcieli mnie zostawić. Nie zważali, że zadają mi ból; rozcierali mi dłonie i stopy, nie zwracając uwagi na stare stłuczenia, na strupy na ramionach. Kiedy tylko zamykałem oczy, Brus szarpał mną, potrząsał jak kukłą.
        - Zostań ze mną, Bastardzie - powtarzał. - Zostań ze mną. Zostań ze mną. Żyjesz, chłopcze, żyjesz.
        Nagle przycisnął mnie do siebie, jego brodata twarz znalazła się tuż przy mojej, gorąca łza skapnęła mi na policzek. Kołysał mnie w ramionach, siedząc na brzegu mojego grobu.
        - Żyjesz, synu. Żyjesz.
      
EPILOG
        
        Babka Brusa opowiadała baśń o pewnej kobiecie dotkniętej Rozumieniem, która potrafiła opuścić swoje ciało na jeden lub dwa dni. Królewski koniuszy powtórzył tę historię Cierniowi, a on spreparował trucizny, które miały mnie zaprowadzić na krawędź śmierci. Powiedzieli mi, że nie umarłem, że moje ciało jedynie zwolniło czynności życiowe, że tylko wyglądało jak martwe.
        Ja w to nie wierzę.
        W końcu więc wróciłem do człowieczej postaci. Choć zajęło mi trochę czasu przypomnienie sobie, iż byłem człowiekiem. Nadal niekiedy w to wątpię.
        Nie wróciłem do życia Bastarda Rycerskiego. Na całym świecie tylko Brus i Cierń wiedzieli, że nie umarłem. Wśród innych niewielu wspominało Bastarda z uśmiechem. Książę Władczy odebrał mi życie pod każdym względem. Gdybym się przed kimś pojawił w swoim ludzkim ciele, dałbym jedynie dowód, że splamiłem się zakazaną magią.
        Umarłem w celi. Moja śmierć rozgniewała władców nadbrzeżnych, ale książę Władczy stawił im czoło, gdyż miał wystarczające dowody mojej winy. lego żołdacy prawdopodobnie uniknęli chłosty, świadcząc, iż zaatakowałem Stanowczego Rozumieniem i w ten sposób spowodowałem jego długą chorobę. Twierdzili, że pobili mnie. żeby go ode mnie uwolnić. W obliczu tak licznych świadków władcy księstw nadbrzeżnych nie tylko odwrócili się ode mnie, ale też musieli się pogodzić z koronacją księcia Władczego i wyznaczeniem księcia Żwawego na kasztelana Koziej Twierdzy oraz całego Księstwa Koziego. Księżna Cierpliwa wybłagała, by mego ciała nie palono ani nie ćwiartowano. Księżna Gracja także przysłała słowo w mojej obronie, mimo protestu męża. Tylko one dwie wierzyły we mnie w obliczu dowodów, świadczących o moim skażeniu Rozumieniem. Swą przedwczesną śmiercią odebrałem księciu Władczemu przyjemność wieszania i palenia. Pozbawiony wymarzonej zemsty, po prostu stracił mną zainteresowanie. Wkrótce wyjechał do Kupieckiego Brodu. Moje ciało przejęła księżna Cierpliwa.
        Brus obudził mnie do życia, w którym nic dla mnie nie zostało. Nic prócz mojego króla. Królestwo Sześciu Księstw miało się rozpaść w najbliższych miesiącach, wrogowie zawładnęli naszymi portami właściwie bez walki, lud został wygnany z własnych domów albo wzięty w niewolę, gdy Zawyspiarze przywłaszczali sobie naszą ziemię. W zastraszającym tempie przybywało ofiar kuźnicy. A ja, wzorem księcia Szczerego, odwróciłem się od tego wszystkiego i ruszyłem w głąb lądu. Podobnie jak przyszła królowa chciałem odszukać swego króla. Nastały ciężkie czasy.
        Nawet teraz jednak, w chwilach gdy ból dręczy mnie najmocniej i żadne zioło nie może go ukoić, gdy myślę o ciele, więżącym mego ducha, chętnie wspominam wilcze dni. Jest w tych obrazach ukojenie i pokusa.
        “Chodź, poluj ze mną - szepcze mi głos w sercu. - Zostaw ból i bądź znowu wolny. Tu każdy czas jest teraźniejszością i wybór należy do ciebie”.
        Wilki nie mają króla.
              1 Wszystkie wiersze przełożył Marek Rosłan.