Karol May Czarny mustang 

  l. METYS

Pędzone silną wichurą gęste strumienie deszczu smagały wierzchoł-
ki wysokiego jodłowego boru; grube na palec strugi wody spływały po
olbrzymich pniach i u korzeni drzew łączyły się najpierw w małe, a
potem w coraz większe potoki, które niezliczonymi kaskadami pędziły
po skalnych progach w dół, aby tam zniknąć we wzbierającym nurcie
płynącej wąską doliną rzeki. Zapadła noc; prawie bez przerwy toczył
się nad doliną jeden głuchy grzmot po drugim i choć ostre błyskawice
co chwilę rozświetlały ciemności, deszcz był tak ulewny, że na
odległość pięciu kroków ledwo co było widać.

Szalejąca wichura gięła górą wysoki bór i łomotała w skalne występy,
siła jej jednak nie sięgała w dolinę, olbrzymie jodły stały tu w nocnym
mroku nieruchomo; a mimo to i tu nie było cicho, rzeka bowiem pieniła
się i kotłowała w wąskim korycie tak gwałtownie, że tylko niezwykle
wyczulone ucho mogłoby usłyszeć, jak dwaj samotni jeźdźcy posuwają
się w dół rzeki. Widać ich jednak nie było.

Za jasnego dnia z pewnością ściągnęliby na siebie zdziwione
spojrzenia, i to wcale nie z powodu swego ubioru i uzbrojenia, lecz
dlatego że obaj byli wzrostu mogącego wzbudzić postrach.

Jeden był jasnym blondynem i w stosunku do swej postaci miał
śmiesznie małą głowę. Między dwojgiem poczciwych mysich oczek
tkwił maleńki zadarty perkaty nosek, który bardziej pasowałby do
twarzyczki czteroletniego dziecka, a już zgoła kłócił się z nadmiernie
szerokimi ustami ciągnącymi się niemal od ucha do ucha. Człowiek ów
nie miał zarostu i brak ten wydawał się wrodzony, gdyż jego gładkiej
jak u kobiety twarzy z pewnością nie dotknęła jeszcze nigdy brzytwa.
Miał na sobie skórzany kaftan, który niczym przykrótka fałdzista

peleryna opadał z wąskich ramion jeźdźca, do tego wąskie skórzane
spodnie, ciasno opinające jego bocianie nogi, buty z owczej skóry
sięgające do pól łydki oraz słomiany kapelusz, z którego smętnie
zwisającego ronda spływały teraz strugi deszczu. Na plecach skierowa-
na lufą w dół zwisała dwururka. Jechał na silnej, grubokościstej
szkapie, mającej za sobą z pewnością już z piętnaście lat, ale jak się
wydawało, skorej jeszcze przeżyć nader żwawo następnych piętnaście.

Drugi jeździec miał ciemne włosy, tkwiła na nich stara futrzana
czapa, twarz miał wąską i pociągłą, takiż sam wąski i bardzo długi nos,
wąskie usta oraz cieniutkie wąsy, których końce można by chyba
związać z tyłu głowy. Jego wysoka, licząca sporo ponad dwa metry
postać, w przeciwieństwie do współtowarzysza, odziana była górą
wąsko, dołem zaś obszernie: dolną połowę ciała oblekały bardzo
szerokie, fałdziste spodnie wpuszczone w półbuty z bydlęcej skóry,
górną zaś opinał długi filcowy kaftan tak ciasno, że leżał na nim jak
przyklejony. Również i ten jeździec miał dwururkę. To, że poza tym
każdy z nich posiadał jeszcze nóż i rewolwer, było sprawą oczywistą.
Jeździec siedział na godnym zaufania mustangu, który w swoim życiu
obchodził urodziny co najmniej tyle samo razy co krocząca obok
chabeta.

Obaj jeźdźcy nie troszczyli się o drogę ani nie przejmowali się
ulewnym deszczem. To pierwsze pozostawili swoim zmyślnym i
doświadczonym koniom, z tego drugiego zaś nie robili sobie w za-
sadzie nic, deszcz bowiem i tak nie może przeniknąć głębiej niż do
skóry.

Mimo nieustannych grzmotów i błyskawic, jak też niebezpiecznej
bliskości żłobiącej i szarpiącej brzegi rzeki, rozmawiali z sobą tak
swobodnie, jakby podróż ich odbywała się w jasny, słoneczny dzień i
wiodła przez otwartą prerię. Gdyby jednak mógł ich ktoś widzieć, to z
pewnością podpadłoby mu, że mimo panujących ciemności obserwo-
wali się bacznie nawzajem, znali się bowiem dopiero od godziny, a na
Dzikim Zachodzie początkowa nieufność jest jak najbardziej na
miejscu. Spotkali się krótko przed zapadnięciem nocy i początkiem
burzy w górze rzeki, przy czym okazało się, że obaj dziś jeszcze chcą
dotrzeć do Firwood-Camp; było zatem oczywiste, że pojadą razem.

Jeden drugiego nie pytał o nazwisko ani o nic bliższego, a ich
rozmowa była dotąd tak ogólnikowa, że nie poruszała spraw osobi-
stych. Wtem rozległ się z hukiem kilkakrotny grzmot i zygzaki

6

błyskawic oślepiającym światłem omiotły wąską dolinę. Perkatonosy
blondyn mruknął:

— Bless my soul! Co za burza! Zupełnie jak w naszych stronach u
spadkobierców Timpego.

Na dźwięk ostatnich słów drugi jeździec powstrzymał mimo woli
konia i już otwarł usta, aby zadać pytanie, ale przyszło mu coś innego
do głowy i zamilkł, pchnąwszy konia do dalszej jazdy. Przypomniał
sobie mianowicie o tym, że na zachód od Missisipi nie wolno być
nieostrożnym.

Rozmowa toczyła się dalej, oczywiście prawie monosylabami, co
zresztą wynikało z miejsca i położenia. Tak minął kwadrans, i jeszcze
drugi kwadrans. W miejscu gdzie się jeźdźcy właśnie znajdowali, rzeka
skręcała ostro w bok; ziemisty brzeg był tutaj podmyty; koń blondyna
nie zdążył w porę skręcić, trafił na grząski grunt i utknął, na szczęście
niezbyt głęboko; jeździec szarpnął koniem w górę i w bok, spiął go
ostrogami i jednym śmiałym skokiem znalazł się znowu na twardym
gruncie.

— Good God! — zawołał. — Jestem już dość mokry od deszczu, po
co jeszcze ta kąpiel? Jeszcze bym się utopił! Prawie tak jak wtedy u
spadkobierców Timpego.

Odjechał na bezpieczną odległość od rzeki i ruszył dalej w drogę.
Jego towarzysz podążał za nim jakąś chwilę w milczeniu, po czym
zapytał:

— Spadkobiercy Timpego? Co to za nazwisko, sir?

— To nie znacie go? — zabrzmiała odpowiedź.

— Nie.

— Hm! Ciekawe! Wszyscy moi znajomi i przyjaciele je znają!

— Zapominacie, że zobaczyliśmy się po raz pierwszy przed niecałą
godziną.

— Słusznie! Zatem nie możecie, oczywiście, wiedzieć, kto to są
spadkobiercy Timpego. Ale być może jeszcze się dowiecie,

— Być może?...

— Tak, jeśli mianowicie pozostaniemy ze sobą dłużej.

— A gdybym tak chciał teraz się dowiedzieć, sir?

— Teraz? A to dlaczego?

— Ponieważ nazywam się Timpe.

— Co?! Jak?' ^y nazywacie się Timpe? Wasze nazwisko brzmi
Timpe?

— Owszem.

— Wonderful! Szukam Timpego wszędzie od wielu lat, w górach i
dolinach, na Wschodzie i na Zachodzie, dniem i nocą, w deszcz i
pogodę, a teraz, gdy już straciłem od dawna nadzieję, że go znajdę,
jedzie on sobie na koniu w taką pogodę przy moim boku i pozwala mi
prawie utonąć w tej pięknej rzece, nie mówiąc mi, kim jest!

— Szukacie mnie? — spytał zdumiony towarzysz. — Dlaczegóż to?

— A no, z powodu spadku! Z jakiegoż by innego?

— Spadku? Hm! Kim właściwie jesteście, sir?

— Ja też jestem Timpe.

— Też Timpe? I skądże to?

— Przybyłem tu stamtąd.

— Z Niemiec?

— Oczywiście! Czyżby jaki Timpe mógł urodzić się gdzie indziej?

— Za przeproszeniem, ja na przykład urodziłem się tutaj, w
Stanach.

— Ale z niemieckich rodziców!

— Mój ojciec był Niemcem.

— To znacie na pewno niemiecki?

— Owszem.

— No, to mówcież u licha po niemiecku, tak jak wam gęba urosła,
skoro macie Niemca przed sobą!

— Wolnego, sir! Nie wiedziałem przecież, że jesteście Niemcem!

—— Ale teraz wiecie. Jestem Niemcem, jestem nawet Timpe i żądam,
aby Niemcy rozmawiali ze sobą po niemiecku.

— Skąd pochodzicie?

— Z Hof, w Bawarii.

— Więc nie mamy z sobą nic wspólnego, ja bowiem pochodzę z
Plauen, z Vogtlandu.

— Oho! Nic wspólnego! Mój ojciec pochodzi również z Plauen i
stamtąd przeniósł się do Hof.

Ciemnowłosy powstrzymał konia. Po gwałtownym uderzeniu pioru-
na deszcz nagle ustał i wichura rozdzieliła chmury. Spomiędzy nich
przeświecał jaśniejszy skrawek nieba i obydwaj mężczyźni mogli ujrzeć
swoje twarze.

— Przeniósł się z Plauen do Hof?—spytał.—Zatem nie tylko
możliwe, ale i bardzo prawdopodobne, że jesteśmy krewniakami.
Czym był wasz ojciec?

8

— Rusznikarzem, i ja też nim zostałem.

— Zgadza się, zgadza się. Otóż i szczególne spotkanie! Ale nie
zatrzymujmy się tutaj, burza może wrócić, a przed nami jeszcze
najtrudniejszy kawałek doliny, wykorzystajmy teraz znośną pogodę.
Będziemy mogli sobie lepiej porozmawiać, kiedy znajdziemy się już na
miejscu. Jedźmy, sir, albo kuzynie, jeśli się wam to bardziej podoba.

I tak ruszyli w dalszą drogę. Dolina stalą się wkrótce tak wąska, że
ledwo stało miejsca między rzeką i prawie pionowo wznoszącą się po tej
stronie ścianą skalną. A przestrzeń ta nie miała bynajmniej trawiastego
podłoża, lecz mnóstwo gęstych zarośli, przez które konie musiały się
niejednokrotnie wprost przedzierać. Gdyby burza się nie oddaliła i
gdyby nadal panowały takie ciemności jak przedtem, byłoby niemożli-
wością posuwać się naprzód.

I tak przebyli spory kawał drogi, aż dolina znowu się rozszerzyła, aby
po półgodzinie jazdy ponownie przejść w bardzo wąski jar, niezbyt
jednak długi, bo wkrótce kończący się wylotem na plac zwany
Pirwood-Camp, ponieważ rosły tu tylko jodły, wysokie aż po niebo.

Krzyżowały się tu dwie doliny prawie pod kątem prostym, mianowi-
cie dolina rzeki, wzdłuż której jechali obaj Timpowie, oraz druga, którą
zamierzano poprowadzić kolej żelazną mającą wspiąć się i pokonać
wysokość gór. Camp znaczy obóz, a że takowy tu się znajdował, i to
obóz nie lada jaki, spostrzegli to jeźdźcy od razu mimo nocnych
ciemności, ujrzawszy przed sobą skalny wąwóz.

Leżało tam mnóstwo ściętych drzew olbrzymów, których pnie
przeznaczono na deski, a grube konary na progi kolejowe, odpady
dostarczały potrzebnego drewna opałowego. Most wiodący przez
rzekę był prawie gotowy, w pobliżu znajdował się tartak, którego piły
miały uporać się z tymi masami drzewa. Nieco dalej ział czernią
rozsadzony głęboko w skale kamieniołom, który miał dostarczyć
ciosów kamiennych przeznaczonych na podkłady kolejowe. Na lewo
rozciągało się dość dużo podobnych do szop baraków, zbudowanych z
belek i desek; baraki te służyły za schronienie dla ludzi, sprzętu i
zapasów.

Jeden ze wspomnianych baraków, zwanych tutaj shops, był niesa-
mowicie długi i obszerny. Cztery kominy sterczące na dachu oraz
liczne, teraz oświetlone okna pozwalały się domyślać, że ten barak
służy za schronienie robotnikom pracującym w obozie. Obaj przybysze
zatem skierowali się właśnie tam.

10

Już z dala dobiegał głośny gwar, a w miarę zbliżania się można było
wyczuć, że powietrze stawało się co krok gęstsze od oparów wódki.
Jeźdźcy zsiedli z koni, przywiązali je do służących prawdopodobnie w
tym celu, wbitych w pobliżu drzwi słupów i właśnie zamierzali wejść
do środka, gdy wyszedł stamtąd jakiś mężczyzna i odwracając się do
wnętrza baraku zawołał:

— Pociąg z budowy musi zaraz nadejść, odprawię go i wracam!
Może przywiezie jakie nowiny albo nawet gazety?

Mężczyzna podniósł wzrok i spostrzegł obcych, usunął się więc na
bok, aby tamci mogli znaleźć się w obrębie światła padającego od
drzwi, i obejrzał ich.

— Good evening, sir—pozdrowił go blondyn.—Jesteśmy prze-
moczeni aż do skóry. Znajdzie się tu może miejsce, gdzie można by się
osuszyć?

— Tak—padła odpowiedź.—Są nawet miejsca, gdzie można
sucho spać, jeśli oczywiście nie należycie do tego gatunku ludzi»
których raczej się w ogóle nie wpuszcza do środka.

— Nie ma obawy, sir! Jesteśmy uczciwymi westmanami, dżentel-
menami, którzy nie przyczynią wam szkody, za wszystko bowiem, co
otrzymają, zapłacą.

— Jeśli wasza uczciwość jest tej miary co wasz wzrost, to z całą
pewnością jesteście największymi dżentelmenami "pod słońcem. No,
wchodźcie do środka, na lewo, do mniejszego pomieszczenia i powiedz-
cie shopmanowi, że ja, inżynier, powiedziałem, że możecie tutaj
pozostać. Wkrótce zobaczymy się znowu.

Inżynier oddalił się, a dwaj przybysze postąpili tak, jak im kazał.

Wnętrze baraku stanowiło jedno wielkie pomieszczenie, którego
mniejszą część z lewej strony odgradzało do połowy przepierzenie z
desek na wysokość człowieka. W baraku było sporo byle jak skleconych
stołów i ławek, umocowanych bezpośrednio w ziemi, a między nimi i
pod ścianami znajdowały się zbiorowe legowiska, wyścielone suchą
trawą i sianem. Cztery paleniska, na których płonął ogień, niewiele co
oświetlały pomieszczenie; lamp ani świec nie było, tak że w tych
chyboczących płomieniach ognia wszystkie osoby i przedmioty wyda-
wały się poruszać niepokojąco w jakiś zjawiskowy sposób.

Około dwustu robotników siedziało przy stołach lub koczowało na
legowiskach. Wszyscy oni, małego wzrostu, z długimi warkoczykami,
żółtego koloru skóry, o wystających kościach policzkowych i o ukośnie

11

szparkowatych oczach, skierowali zdziwione spojrzenie na nadnatural-
nej wielkości sylwetki obu wchodzących.

— Tfu, do diabla! Chińczycy! Mogliśmy to przypuszczać, bo czuć
już było na zewnątrz! — powiedział ciemnowłosy. — Przejdźmy szyb-
ko do tego małego pomieszczenia, tam powietrze będzie może bardziej
znośne!

Również i w tym pomieszczeniu stało parę zbitych z desek stołów,
ale siedzieli przy nich, paląc i popijając, biali robotnicy, twardzi,
zahartowani niepogodą mężczyźni, z których niejeden z pewnością
miał za sobą lepszą przeszłość, ale niejeden też tylko dlatego tu się
znalazł, ponieważ w cywilizowanym świecie na Wschodzie nie mógł się
już pokazywać. Nader głośne rozmowy umilkły natychmiast, gdy
ukazali się dwaj goście, a zdziwione spojrzenia towarzyszyły im aż do
szynkwasu, za którym pośród mnóstwa butelek i szklanek stał oparty
shopman.

— Robotnicy kolejowi? — spytał, kiwnąwszy głową w odpowiedzi,
na pozdrowienie przybyłych.

— Nie, sir—odparł jasnowłosy. —Nie mamy zamiaru uszczuplać
siedzącym tu dżentelmenom ich zarobków. Jesteśmy westmanami i
szukamy trochę ognia, gdzie moglibyśmy się osuszyć. Inżynier przy-
słał nas do was.

— Macie czym płacić?—chciał wiedzieć shopman, mierząc ostro
taksującym spojrzeniem wysokie sylwetki przybyłych.

— Tak.

— Możecie zatem mieć wszystko, czego wam potrzeba, a potem
także porządne, oddzielne legowisko do spania, tam za skrzyniami
i beczkami. Siądźcie przy stole obok paleniska, jest tam ciepła dosyć,
to drugie palenisko jest dla urzędników i znaczniejszych dżentel-
menów.

— Well! Zaliczacie więc nas do mniej znacznych dżentelmenów.
Nie posądzalibyśmy was o to, mając na uwadze nasz wzrost. Ale to nic.
Przynieście nam szklanki, wrzącą wodę, cukier i rum! Chcemy się
rozgrzać także od wewnątrz.

Usiedli przy wskazanym stole, który stał tak blisko ognia, że ich
przemoczone ubrania mogły szybko wyschnąć, otrzymali to, czego
żądali, i przyrządzili sobie grog. Biali robotnicy, słysząc, że ci dwaj nie
stanowią dla nich konkurencji, której musieliby się obawiać, uspokoje-
ni powrócili do przerwanej rozmowy.

12

Przy stole przeznaczonym dla „urzędników i znaczniejszych dżen-
telmenów" siedziała samotnie jedna tylko osoba, młody, mogący liczyć
niespełna trzydzieści lat mężczyzna, ubrany jak biały myśliwy, ale nie
należący do rasy azjatyckiej, co można było wywnioskować z koloru
skóry i rysów twarzy, był w każdym razie Metysem, jednym z owych
mieszańców, którzy po różnokolorowych rodzicach dziedziczą fizy-
czne cechy dodatnie, przy tym jednakże, niestety, na skutek tego, że
nie należą w pełni ani do świata białych, ani do świata czerwonoskó-
rych, rozwijają się w nich ujemne cechy moralne. Był silnej budowy,
wyglądał na zwinnego jak pantera, z rysów twarzy przebijała mądrość,
ale ciemne oczy ukryte za opuszczonymi powiekami i rzęsami spoglą-
dały czujnie niczym para dzikich kotów czyhających na zdobycz.
Zdawało się, że w ogóle nie dostrzegał obu przybyszów, jednakże jego
spojrzenie biegło ku nim ukradkiem i często, przechylił też głowę na
bok w ich kierunku, aby móc usłyszeć, o czym rozmawiają. Miał
widocznie swoje powody, aby wybadać, jaki zamiar sprowadził ich w tę
okolicę i czy zechcą tu pozostać, czy też nie. Ku swemu ubolewaniu nie
zrozumiał z ich mowy ani słowa, mimo iż rozmawiali wystarczająco
głośno; posługiwali się bowiem językiem, którego nie znał, mianowicie
niemieckim.

A oni, napełniwszy szklanki, przepili do siebie i opróżnili je do dna.
Ciemnowłosy postawił swoją szklankę przed sobą i powiedział:

— Tak, to byłoby powitanie, które jesteśmy sobie nawzajem winni,
a teraz do rzeczy! Jesteście zatem rusznikarzem i wasz ojciec był nim
także. Załóżmy więc, że istotnie jesteśmy krewniakami, wszelako
otwarcie mówiąc, jeszcze nie wiem, czy powinienem też odnosić się do
was jak krewniak.

— A dlaczegóż to nie mielibyście się tak odnosić?

— Z powodu spadku.

— Jak to?

—• Oszukano mnie w sprawach spadkowych.

— Mnie też!

— Ach, rzeczywiście? To i wyście nic nie otrzymali?

— Ani feniga.

— Wszak tamtym spadkobiercom, w kraju, wypłacono ogromną
sumę.

— Owszem, spadkobiercom Timpego w Plauen, ale nie mnie, mimo
że ja też jestem prawdziwym Timpe, tak jak tamci.

13

— Pozwólcie mi sprawdzić jeszcze raz tę prawdziwość! Jak brzmi
wasze pełne nazwisko?

— Kasimir Obadja Timpe.

— A waszego ojca?

'— Rehabeam Zacharias Timpe.

— Ilu braci miał wasz ojciec?

— Pięciu. Trzech młodszych wywędrowalo do Ameryki. Mieli
nadzieję, że prędko się wzbogacą, ponieważ potrzebowano tam wiele
broni. Wszyscy bracia byli rusznikarzami.

— Jak nazywał się drugi brat, ten który został w Plauen?

— Johannes Daniel. Ten zmarł i pozostawił dwóch synów, miano-
wicie Petrusa Michę i Markusa Absaloma, którzy odziedziczyli owe sto
tysięcy talarów, przysłano im je z miasta Fayette w Alabamie.

— Zgadza się, zgadza się po stokroć! Znajomością miejscowych
warunków i osób udowodniliście, że istotnie jesteście moim kuzynem.

— O, mogę to jeszcze lepiej udowodnić. Swoje papiery i dokumenty
przechowuję jak świętość; noszę je na sercu i mogę je wam na-
tychmiast...

— Teraz nie, teraz nie, może później —przerwał mu rozmówca w
pół zdania. — Wierzę wam. Wiecie zatem z pewnością także i to,
dlaczego owych pięciu braci i ich synowie jak jeden mąż mają takie
biblijne imiona?

— Tak. Był to prastary obyczaj w rodzinie, z którego nikt się nie
wyłamywał.

— Zgadza się! I ten obyczaj można było tutaj w Stanach dalej
zachować, ponieważ Amerykanie lubią takie imiona. Mój ojciec był
trzecim z kolei bratem, nazywał się David Makkabaus i pozostał w
Nowym Jorku. Mnie na imię Hasael Beniamin. Dwaj najmłodsi bracia
poszli dalej w głąb kraju i osiedlili się w Fayette w stanie Alabama.
Najmłodszy nazywał się Josef Habakuk, zmarł tam bezdzietnie i
pozostawił olbrzymi spadek. Czwarty brat, Tobias Holofernes, zmarł
także w tym mieście, jego jedyny syn, Nahum Samuel, to właśnie ten
oszust.

— Jak to?

— Nie rozumiecie? Również i ja zupełnie nie miałem o tym pojęcia.
Mój ojciec wprawdzie z początku korespondował z obydwoma braćmi,
ale z biegiem czasu wymiana listów ustała, aż wreszcie zapomnieli o
sobie po prostu. Odległości w Stanach są tak ogromne, że nawet bracia

14

z czasem tracą się nawzajem z oczu. Po śmierci ojca prowadziłem dalej
jego interes, różnie to bywało, dość że zarobiłem niewiele więcej niż na
życie. I wtedy spotkałem się w Hoboken z pewnym Niemcem; był on
przybyszem z Plauen w Vogtlandzie. Dopytywałem się oczywiście o
moich tamtejszych krewnych i ku memu zdziwieniu dowiedziałem się,
że odziedziczyli oni po wuju Habakuku z Fayette sto tysięcy talarów
gotówką. A ja nic! Myślałem, że trafi mnie szlag! Miałem prawo
również żądać swojej części, napisałem więc z dziesięć, a może i
więcej listów do Fayette, nie otrzymałem wszelako żadnej odpowiedzi.
Wtedy szybko podjąłem decyzję, sprzedałem swój interes i udałem się
w podróż.

— Całkiem słusznie, całkiem słusznie, drogi kuzynie! No, a skutek?

— Żaden, bo ptaszek ulotnił się bez śladu, wyfrunął.

— Jaki ptaszek?

— Możecie się domyślić! W Fayette mniemano, że stary Josef
Habakuk zmarł w dobrobycie; ale że był aż tak bogaty, o tym nikt nie
miał pojęcia. Prawdopodobnie jego zachłanność powstrzymywała go
od okazywania bogactwa. Jego brat, Tobias Holofernes, zmarł przed
nim jako bardzo biedny człowiek, jego zaś syna, Nahuma Samuela, a
swego bratanka, przyjął do swoich interesów Josef Habakuk. Otóż ten
Nahum Samuel jest owym oszustem. Był on wprawdzie zmuszony te
sto tysięcy talarów przekazać do Plauen, ale z pozostałymi pieniędzmi
czmychnął, również z owymi stu tysiącami talarów, które musiałyby
mnie przypaść.

— Z moimi prawdopodobnie też?

— Na pewno!

— A to łotr! Ojciec wywędrował z Plauen, ponieważ ciężko poróżnił
się z bratem na tle konkurencji. Mimo odległości wrogość ta pogłębiała
się coraz to bardziej, tak że jeden o drugim nie chciał ani nic wiedzieć,
ani słyszeć. Po czym ojciec zmarł, jego brat w Plauen również. Później
pisali mi jego synowie, że dostali w spadku od stryja Josefa Habakuka z
Ameryki sto tysięcy talarów. Natychmiast pojechałem do Plauen, żeby
dowiedzieć się czegoś bliższego. A tam oczywiście zabawa szła na
całego. Obaj kuzynowie nie byli już inaczej nazywani, jak spadkobier-
cami Timpego, poniechali swoich interesów i żyli jak książęta.
Przyjęty zostałem bardzo dobrze, musiałem nawet parę tygodni
zabawić u nich. O dawnej wrogości nie padło ani słowo, niemniej
niczego bliższego ani bardziej pewnego nie zdołałem się dowiedzieć o

15

stryju Josefie Habakuku ani o jego spuściżnie, Kuzynowie roztaczali
przede mną swoje bogactwa, ale mojej części spadku tak jakoby mi nie
życzyli. Wówczas nie namyślając się długo, powziąłem decyzję jak wy:

sprzedałem sw0) interes, udałem się do Ameryki, a z Noweg(0 Jorku od
razu prosto do Fayette.

_ O, więc i wy również! I coście tam zastali?

_ To, co i wy, tyle tylko, że mnie wyśmiano. Powiedziano mi, że
tamtejsi Timpowie nigdy nie byli zamożni.

_ Bzdura! Znaliście wówczas angielski?

— Nie.

_ Zatem wystrychnięto was na dudka. Cóżeście uczynili potem?

_ gloerowałem się do St. Louis z zamiarem podjęcia pracy u Mr.
Henry'ego, wynalazcy sławnego dwudziestopięciostrzałowego sztuce-
ra, zwanego sztucerem Henry'ego, postanowiłem nauczyć si<?i ile tylko
się da, tej sztuki i dobrze ją podpatrzyć, ale po drodze do miasta
Napoleon nad Arkansas i Missisipi znalazłem się w towarzystwie kilku
myśliwych, którym bardzo odpowiadałem jako rusznikarz, l^ie puścili
mnie od siebie i nakłonili, abym udał się z nimi w Góry Skaliste. I tak
zostałem westmanem.

_ J jesteście zadowoleni z tej odmiany?

_ Tak. Byłoby mi oczywiście przyjemniej, gdybym zdobył te moje
sto tysięcy talarów i mógł sobie pożyć in dulci jubil(S tak jak
spadkobiercy Timpego.

_ p^iTi! Może jeszcze i tak będzie.

_ Raczej wątpliwe! Mnie także później przyszło na myśl? że stary
JosefHabakuk musiał być jednak bardzo bogaty i że z jego pieniędzmi
mógł zwiać jego bratanek, Nahum Samuel. Poszukiwałem gi> wiele lat,
wszelako na próżno, już wam o tym mówiłem.

_ Ja też, i tak samo na próżno, ale do niedawna, bi> ostatnio
złapałem Jego ślad.

_ Je-go ślad? Rze-czy-wiś-cie?!—zawołał Kasimir, pidrywając
się tak gwałtownie z krzesła, że obecni z zaciekawieniem skierowali na

niego wzrok.

_ Cicho, spokojnie!—ostrzegł Hasael. —Nie trzeba si tak pod-
niecać. Słyszałem z całkiem pewnego źródła, że niejaki Nahifn Samuel
Timpe, dawniej rusznikarz, obecnie niesamowicie bogata mieszka
teraz w Santa Fe.

16

— W Santa Fe, po tamtej stronie? Trzeba się więc tam udać, i to
natychmiast, obydwaj, wy i ja!

— Zgadzam się z tym, kuzynie. Właśnie taki miałem zamiar:

odnaleźć go i zmusić do wydania pieniędzy łącznie z odsetkami. Nie
miałem złudzeń, że będzie to ciężka sprawa, nawet bardzo ciężka,
dlatego cieszę się, że was spotkałem, bo we dwóch powinno pójść nam
łatwiej. Zjawimy się przed nim tak, że ze strachu przyzna się do swego
haniebnego czynu i z miejsca wypłaci pieniądze. Jesteśmy westmana-
mi i zagrozimy mu prawem prerii. Czyż nie?

— Oczywiście, jak najbardziej oczywiście!—Zgodził się Kasimir
od razu. — Co za szczęście, że was spotkałem, was... was... was? Czyż
to nie głupota mówić sobie wy, skoro jesteśmy tak bliskimi krewnymi i
do tego związani wspólnym losem?

— Też mi się tak zdaje.

— A zatem bruderszaft i mówimy sobie ty, dobrze?

— Z mej strony zgoda. Oto moja ręka, przybij! Napełnijmy szklanki
jeszcze raz i opróżnijmy je za naszą pomyślność i za powodzenie naszej
sprawy. Trąćmy się!

— Na zdrowie, kuzynie, lub raczej: na zdrowie, kochany Ha-
saelu!

— Na zdrowie! Ale Hasael? Wiesz, w Stanach sprawy załatwia się
krótko i zwięźle, szczególnie jeśli chodzi o imiona. Mówi się Jim, Tim,
Ben czy Bob, nie używa się wszystkich sylab, jeśli jedna wystarczy.
Mój ojciec nazywał mnie zwykle Has zamiast Hasael, i przyzwyczaiłem
się do tego. Mów tak samo!

— Has? Hm! Wobec tego musiałbyś mi mówić Kas zamiast
Kasimir.

— Czemu nie?

— Nie brzmi to zbyt głupio?

— Głupio? Skądże! Brzmi dobrze, mówię ci, mnie się podoba, a jeśli
nie podoba się innym, to nie moja sprawa. Zatem jeszcze raz, na
zdrowie, kochany Kas!

— Na zdrowie, kochany Has! Na zdrowie Kasa i Hasa, świeżo
upieczonych spadkobierców Timpego!

Wielce zadowoleni, nie okazując tego na zewnątrz, trącili się też
delikatnie szklankami, aby nie wzbudzić zainteresowania innych
popijających. Ciemnowłosy Has powiedział:

2* Czarny Multing

17

— No, więc do Sama Fe! Ale nie jest to ani łatwa, ani szybka
sprawa, bo będziemy musieli jechać okrężną drogą.

— Dlaczegóż to?—spytał jasnowłosy Kas.

— Ponieważ musielibyśmy jechać przez obszar Komanczów, gdy-
byśmy chcieli obrać najkrótszą drogę.

— Nie słyszałem, żeby ci czerwonoskórzy wykopali ostatnio topór
wojenny.

— Ja również nie, wszelako Indianie już z natury nawet w czasie
całkowitego pokoju są nastawieni wrogo. A poza tym wczoraj spotka-
łem się z pewnym handlarzem, który od nich wracał. Wiesz, że
Indianie prawie nigdy nie czynią nic złego handlarzowi, bo go
potrzebują, i to bardzo. Ów handlarz powiedział mi, że wielki wódz
wojowników, Tokvi Kava*, nie przebywa obecnie wśród swego
plemienia, lecz oddalił się gdzieś z kilkoma najlepszymi wojownikami,
nie mówiąc dokąd.

— Tokvi Kava, ten polujący oprawca? Można więc niewątpliwie
przypuszczać, że znowu ma w zamyśle jedno ze swoich bezeceństw.
Doprawdy, nie boję się czerwonoskórych, ale nawet gdyby człowiek
był dwa razy tak dzielny, to i tak lepiej z takim łobuzem w ogóle się nie
spotkać. Wobec tego wybierzmy faktycznie raczej okrężną drogę, i
przybędziemy do Santa Fe tydzień później. Nasz Nahum Samuel na
pewno nam teraz po raz drugi nie umknie.

— A jeśli umknie, to mamy jego ślad i z pewnością go...
Rozmowa urwała się, ponieważ wrócił inżynier i przyprowadził z
sobą dwóch mężczyzn. Kas i Has w ferworze rozmowy nie usłyszeli
dwukrotnego gwizdania lokomotywy. Pociąg roboczy przybył, inży-
nier odprawił go i wracał w towarzystwie swego nadzorcy i kierownika
magazynu. Pozdrowił obu westmanów skinieniem głowy, po czym
wszyscy trzej usiedli przy stole przeznaczonym dla „urzędników i
znaczniejszych dżentelmenów", przysiadając się do Metysa. Kazali
sobie również podać grog, a potem Metys zapytał:

— Nadeszły gazety, sir?

— Nie—odparł inżynier—nadejdą dopiero jutro, otrzymałem
jednak wiadomości.

— Dobre?

— Niestety, nie. Od tej chwili musimy być bardzo czujni.

* Czarny Mustang

18

— Dlaczego?

— W pobliżu końcowej stacji dostrzeżono ślady Indian.
Zdawało się, jakby skryte do połowy pod powiekami oczy Metysa
rozbłysły złowrogo, głos jego brzmiał jednak obojętnie, gdy powie-
dział:

— To przecież nie powód do nadzwyczyjnej ostrożności!

— Jednak myślę, że tak.

— Pshaw! Ostatnio żadne plemię nie wykopało topora wojennego, a
gdyby nawet tak było, to nie można od razu na podstawie kilku śladów
stóp wyciągać wniosków, że to wróg.

— Przyjaciele nie ukrywają się. A kto się trzyma w ukryciu, (en nie
ma dobrych zamiarów, mogę to śmiało powiedzieć, choć nie jestem ani
zwiadowcą, ani westmanem. Wszak to wy jesteście dzielnym zwiadow-
cą, znają was w tej okolicy, zatrudniłem was, abyście, czujnie
obchodząc, pilnowali tych terenów.

Wzdłuż gibkiej sylwetki Metysa i po jego twarzy przebiegło
delikatne drżenie, jakby chciał się poderwać w gniewie, opanował się
jednak i odparł spokojnym tonem:

— Będę to czynił, sir, chociaż wiem, że to zbędne. Siady Indian
tylko w czasie wojny oznaczają coś groźnego. I jeszcze jedno: czerwo-
noskórzy są często lepszymi i wierniejszymi ludźmi niż biali.

— Taki pogląd bardzo zaszczytnie świadczy o waszej miłości
bliźniego, mógłbym jednak przytoczyć wam wiele przykładów, że
jesteście w błędzie.

— A ja jeszcze więcej przykładów, że mam rację. Czyż istniał
kiedykolwiek ktoś bardziej wierny niż Winnetou wobec Old Shatter-
handa?

— Winnetou jest wyjątkiem. Znacie go?

— Nie widziałem go jeszcze.

— A Old Shatterhanda?

— Też jeszcze nie, ale znam wszystkie ich czyny.

— Zatem słyszeliście też o wodzu Kiowów, Tangua?

— Tak.

— Cóż to był za zdrajca, co za szubrawiec! Mienił się obrońcą Old
Shatterhanda wówczas, kiedy ten był jeszcze surwejorem*, a przecież
nieustannie nastawał na jego życie. Z pewnością byłby go zgładził,

* inspektor

2«

19

gdyby ów biały nie był mądrzejszy i silniejszy od niego. I gdzie tu
widzicie wierność, o której mówicie? A że ślady czerwonoskórych
oznaczają niebezpieczeństwo tylko w czas wojny, to czyż Siuksowie
Oglala w czasie najlepszego pokoju nie napadali wielekroć na koleje
żelazne? Czyż nie w czas pokoju zabijali mężczyzn lub uprowadzali
kobiety? Zostali za to ukarani, i to nie przez grupę myśliwych czy
oddział wojska, lecz przez dwóch tylko ludzi, przez Winnetou i Old
Shatterhanda. Gdyby jeden z nich znajdował się tutaj, to z pewnością
ślady Indian nie napawałyby mnie taką obawą.

— Pshaw! Przesadzacie, sir! Ci dwaj mężczyźni mieli wiele szczęś-
cia, i to wszystko. Istnieją jeszcze inni, tacy sami jak oni, a nawet
jeszcze lepsi!

— Gdzie?

Metys spojrzał inżynierowi wyzywająco w twarz i odparł:

— Nie pytajcie, rozejrzyjcie się!

— Macie na myśli siebie? Siebie samego?

— A jeśli?...

Inżynier chciał dać mu stosowną odpowiedź, ale nie zdążył, bo
właśnie Kas, postąpiwszy dwa kroki na swoich długich nogach, wyrósł
przed Metysem i powiedział:

— Jesteście największym durniem, jakiego świat zna, mój synu!
Metys w mgnieniu oka poderwał się i wyrwał nóż zza pasa, ale

jeszcze szybciej Kas chwycił za rewolwer i wymierzył w jego kierunku,

ostrzegając:

— Tylko nie tak ostro, my boy! Są podobno ludzie, którzy nie
znoszą, gdy kula przelatuje przez ich głupi łeb, a mam wszelkie
podstawy przypuszczać, że jesteście jednym z nich.

Skierowana na Metysa lufa rewolweru nie pozwoliła mu użyć noża.
Wściekły z tego powodu, syknął w kierunku długonogiego:

— Nie do was mam sprawę. Kto wam pozwolił wtrącać się do naszej
rozmowy?

— Ja sam, mój chłopcze, ja sam. A jeśli sobie na coś pozwalam, to
chciałbym zobaczyć takiego, któremu się to nie podoba!

— Jesteście grubianinem, sir!

— Well, podoba mi się ta odpowiedź, bo widzę, że przypadłem wam
do gustu, postarajcie się tylko, żebym i ja was polubił bo w przeciwnym
razie pójdzie wam tak, jak kiedyś zdarzyło się spadkobiercom Timpe-
go!

20

— Spadkobiercy Timpego? Kim właściwie jesteście, sir?

— Jestem jednym z tych, którzy na Winnetou i Old Shatterhanda
nie pozwolą nic powiedzieć, więcej nie potrzebujecie wiedzieć. A teraz
żegnam, my boy, i schowajcie swoje żegadło za pas, żebyście sobie
czasem nie zrobili krzywdy!

Kas wrócił do stołu i rozsiadł się wygodnie. Metys śledził jego ruchy
roziskrzonymi złością oczami, mięśnie jego napięły się jakby do skoku
na tego, który go obraził, jednak nie zdobył się na to. W postawie tego
wysokiego, chudego mężczyzny było coś, co pętało Metysowi nogi.
Schował nóż, usiadł i na usprawiedliwienie wobec towarzyszy przy
stole mruknął:

— Ten łobuz to widocznie jakiś błazen, nie jest w stanie obrazić
rozumnego człowieka. Niech sobie gada!

— Gada? — odpowiedział inżynier. — Wprost przeciwnie, ten
mężczyzna wygląda na takiego, który umie postawić na swoim.
Uradowało mnie, że ujął się za Old Shatterhandem i za Winnetou, bo
dzieje i przygody tych obu bohaterów Dzikiego Zachodu są moim
najulubieńszym tematem. Chciałbym wiedzieć, czy też on naprawdę
ich zna.

I zwracając się do sąsiedniego stołu, zapytał:

— Sir, nazwaliście się obaj westmanami. Czyście się może kiedy
spotkali z Old Shatterhandem lub z Winnetou?

Małe, mysie oczka Kasa aż błysnęły z zadowolenia, kiedy od-
parł:

— Czy się spotkałem! Dwa tygodnie jeździłem razem z nimi.

— Do licha! Nie zechcielibyście przesiąść się tu do nas i nam o tym
opowiedzieć?

— Nie.

— Nie? A to dlaczego?

— Ponieważ nie mam daru opowiadania, sir. Z opowiadaniem to już
jest taka dziwna sprawa, trzeba się z tym urodzić. Tyle razy już
próbowałem tej sztuki, ale nie daję rady. Z reguły zaczynam od środka
albo też od końca, a kończę wciąż na początku. Mogę wam tylko krótko
powiedzieć, że było nas wtedy ośmiu białych, kiedy popadliśmy w
niewolę Upsaroków, którzy nas przeznaczyli na pal męczeński. Old
Shatterhand i Winnetou dowiedzieli się o tym. Poszukali naszych
śladów, poszli nimi, zakradli się do Upsaroków i nocą wyprowadzili
nas, zupełnie sami, bez żadnej pomocy, prawdziwy majstersztyk, coś

21

takiego, czego z pewnością nie dokonałby wasz halfbreed* siedzący
tam koło was, przed chwilą taki mądry w gębie.

Metys już chciał się znowu poderwać, ale inżynier uprzedził go
pytaniem:

— Nie wiecie, gdzie znajdują się ci dwaj teraz?

— Nie mam pojęcia. Mówią, że Old Shatterhand jest gdzieś daleko,
w którymś ze starożytnych krajów, w Egipcie czy też w Persji, albo jak
się tam one nazywają, ale że wkrótce ma wrócić.

— Jakżeż chciałbym ich zobaczyć! A już zwłaszcza ich broń! Czy
jest ona rzeczywiście tak wspaniała, jak powiadają?

— Jestem przekonany o tym, sir! Srebrna Strzelba Winnetou nie
oddała jeszcze ani jednego chybionego strzału, nie ma takiej drugiej. A
Postrach Niedźwiedzi, broń Old Shaiterhanda, to istny potwór, który
trafia z niesamowitej wprost odległości. A co dopiero jego sztucer
Henry'ego! Pomyślcie, sir: dwadzieścia pięć strzałów w pół minuty!
Byłem rusznikarzem i wiem, co to znaczy. Henry, jak mi wiadomo,
wykonał tylko dziesięć takich sztucerów, ale kto je ma i gdzie one są? O
żadnym z nich nic nie wiadomo, zasłynął tylko sztucer Old Shatter-
handa. A jakie sumy zapłaciłby za to każdy znawca! Ale, sir, jeśli
chcecie nam zrobić uprzejmość, to proszę nam powiedzieć, gdzie
możemy przechować nasze konie. Wolałbym, żeby były w bezpie-
cznym miejscu, ponieważ mówiliście przedtem o śladach Indian.

— Czy wam również wydają się owe ślady zastanawiające?

— Oczywiście! Ten tam przemądrzały Metys niech sobie myśli, co
chce, ja wiem swoje.

— Zatem proponuję wam szopę na narzędzia, ma ona dobry, moc-
ny zamek, kierownik zaprowadzi was tam i zatroszczy się o paszę
i wodę.

Kierownik podniósł się zaraz skwapliwie, a Kas i Has podążyli za
nim na dwór do koni.

Biali robotnicy z największą uwagą przysłuchiwali się rozmowie,
była ona dla nich tak samo fascynująca jak dla ich przełożonego. Ten
zaś wykorzystał nieobecność obydwu myśliwych, aby zganić zachowa-
nie się Metysa, który przyjął to z pozornym spokojem, choć w głębi
ducha był wściekły. Minęła chwila, kiedy z dworu ponownie dało się
słyszeć stąpanie koni.

mieszaniec

22

— Ą to co takiego?—zdziwił się inżynier.—Prowadzą konie z
powrotem, przecież w szopie jest dla nich dosyć miejsca.

Spojrzał ku wejściu i zobaczył, że do baraku wchodzą dwaj nowi
przybysze. Biały i Indianin.

Pierwszy z nich był niezbyt wysokiej i niezbyt rosłej postury.
Ciemnoblond broda okalała spaloną słońcem twarz. Miał na sobie
skórzane spodnie ozdobione frędzlami oraz równie przyozdobioną w
szwach myśliwską bluzę, długie buty sięgające ponad kolana i filcowy
kapelusz z szerokim rondem, wokół którego nawleczone były na
sznurku czubki uszu groźnych, szarych niedźwiedzi. Za szerokim
pasem, uplecionym z rzemieni, tkwiły dwa rewolwery i krótki nóż
myśliwski, wyglądało na to, że pas jest naokoło wypełniony nabojami,
zwisały też z niego liczne sakiewki skórzane, w których prawdopodob-
nie znajdowały się drobne, nieodzowne westmanowi przybory. Przez
lewe ramię na ukos wzdłuż do prawego biodra przewieszone było lasso
uplecione z licznych rzemieni, na szyi zaś mężczyzna ów miał
zawieszoną na jedwabnej tasiemce fajkę pokoju, przyozdobioną wyp-
chanymi kolibrami, na kunsztownie rzeźbionej główce fajki wyryte
były znaki indiańskie. Szeroki rzemień przytrzymywał na plecach
niezmiernie długą i ciężką dwururkę, w prawej zaś ręce spoczywała
lżejsza strzelba o jednej lufie.

Indianin ubrany był dokładnie tak samo jak biały człowiek, tylko
zamiast wysokich butów miał na nogach lekkie mokasyny ozdobione
szczecią jeżozwierza. Nie miał też żadnego nakrycia na głowie, jego
długie, gęste, granatowoczarne włosy przylegały do głowy na kształt
hełmu i przeplecione były skórą grzechotnika. Na szyi miał woreczek z
„lekami", niezmiernie kosztowną fajkę pokoju i potrójny łańcuch z
pazurów niedźwiedzich, dowód mówiący sam za siebie o jego dzielno-
ści i odwadze — ponieważ żadnemu Indianinowi nie wolno nosić
trofeów, których sam nie zdobył. Nie brakowało mu też lassa, jak i pasa
z rewolwerami, nożem myśliwskim i ze skórzanymi sakiewkami; w
prawej ręce trzymał Indianin dwururkę, której drewniane części gęsto
nabite były błyszczącymi, srebrnymi gwoździami. Poważny wyraz
jego męskiej urodziwej twarzy sprawiał, że można by ją nazwać prawie
rzymską, oczy, mimo że bardzo ciemne i połyskliwe jak aksamit,
promieniowały spokojnym, dobrodusznym ogniem, kości policzkowe
były nieznacznie tylko wystające, matowa skóra miała barwę jasno-
brunatną z leciutkim odcieniem brązu.

24

Żaden z obu przybyłych nie odznaczał się olbrzymią posturą; weszli
spokojnie i skromnie, a jednak ich pojawienie się wywołało niezwykłe
wprost poruszenie. Hałaśliwy gwar wśród Chińczyków zamarł nagle,
biali robotnicy, znajdujący się w mniejszym pomieszczeniu, bezwied-
nie powstali z miejsc, inżynier, jego nadzorca i Metys uczynili to samo,
shopman spróbował wykonać nawet coś w rodzaju ukłonu, wypadło
mu to, niestety, niezdarnie.

Obaj przybysze zdawali się zupełnie nie dostrzegać zamieszania,
jakie wywołali, Indianin pozdrowił obecnych lekkim, aczkolwiek
bynajmniej nie zarozumiałym skinieniem głowy, biały zaś odezwał się
uprzejmie:

— Good evening, messieurs! Nie wstawajcie, nie chcielibyśmy wam
przeszkadzać. — Po czym, zwracając się do gospodarza, spytał: —
Można dostać u was coś solidnego na głodny żołądek i pragnienie, sir?

— Readiły, with pleasure, sir! —odparł zapytany. — Wszystko co
mam, jest do waszej dyspozycji. Zajmijcie miejsca, tam, przy ciepłym
ogniu, messieurs! Siedzą tam już wprawdzie dwaj westmani, którzy
akurat wyszli na dwór, ale jeśli wam to nie przeszkadza, zrobią wam
miejsce.

— Bynajmniej, nie trzeba. Byli tu wcześniej niż my i mają wobec
tego większe prawo. Jak wrócą, zapytamy ich, czy zechcą nas mieć przy
stole. Przygotujcie nam najpierw piwa imbirowego, a potem zobaczy-
my, co macie do zjedzenia.

Dostrzegli pozostawioną przez Kasa i Hasa broń i zajęli miejsca po
przeciwnej stronie stołu.

— Wspaniali ludzie! —powiedział szeptem inżynier do swych obu
sąsiadów przy stole. — Ten czerwonoskóry ma iście królewskie spoj-
rzenie, biały tak samo.

— A ta broń Indianina! — zauważył równie cicho nadzorca. — Ile
tam srebrnych gwoździ na niej! Czy to...

— Do pioruna! Srebrna strzelba! Winnetou! Przypatrzcie się tej
ciężkiej dwururce białego! Czyż nie jest to słynny Postrach Niedź-
wiedzi? A ta mała, lekka fuzja? Może to jest... sztucer Henry'ego?
Czyżby...

Wtem dał się słyszeć z zewnątrz głos Kasimira:

— Ali devils! Co to za konie? Kto przybył?

— Nie wiem — słychać było odpowiedź kierownika, który wracał z
obydwoma kuzynami z szopy.

25

— Dwa karę ogiery z czerwonymi chrapami i rasową linu grzbietu
pod grzywą! Znam je, a także jeźdźców, do których one należą.
Indiańska uprzęż! Zgadza się! Co za radość! Dokładnie tak samo jak u
spadkobierców Timpego! Chodźcie szybko, zobaczycie d^óch naj-
sławniejszych ludzi Zachodu!

Kas długimi krokami wszedł do środka, za nim podążyli Has i
kierownik. Twarz jego promieniała radosnym podnieceniem. Gdy
tylko ujrzał wodza Apaczów oraz jego białego przyjaciela i serdecznego
towarzysza, wręcz skoczył ku nim, rozłożył szeroko ręce w radosnym
pozdrowieniu i zawołał:

— Tak, to oni! Nie myliłem się! Winnetou i Old Shatterhand! Co za
radość, co za ogromna radość! Dawajcie dłonie, messieurs, niech je
uścisnę!

Old Shatterhand wyciągnął ku niemu prawicę i odparł z miłym
uśmiechem:

— Bardzo się cieszę, że was widzę, mister Timpe. Oto moja ręka.
Jeśli chcecie ją uścisnąć, czyńcie to do woli.

Kas ujął podaną dłoń i potrząsając nią z całej mocy, wołał zachwyco-
ny:

— Mister Timpe, nazywacie mnie mister Timpe? Znacie mnie wiec
jeszcze? Nie zapomnieliście mnie, sir?

— Nie tak łatwo zapomina się człowieka, z którym przeżyto się takie
rzeczy, jakieśmy obaj przeżyli wówczas razem z wami i waszymi
towarzyszami.

— Tak, tak, to były nie lada tarapaty, w któreśmy wtedy wpadli.
Mieliśmy umrzeć i wyście nas z tego wyciągnęli. Nigdy wam tego nie
zapomnę, możecie być tego pewni. Dopiero co rozmawialiśmy o tej
przygodzie. Czy Winnetou, wielki wódz Apaczów, pozwoli, bym go
pozdrowił?

Zapytany podał mu rękę i właściwym sobie, poważnym, a przy tym
łagodnym głosem odparł:

— Winnetou pozdrawia swego białego brata i prosi, aiby usiadł
razem z nim.

Na to wstał inżynier, skłonił się bardzo uprzejmie i rzekł:

— Wybaczcie mi śmiałość, na którą sobie pozwalam, dżesntelmeni!
Nie powinniście tutaj siedzieć, zapraszam was o tam, do nasz:ego stołu,
zarezerwowanego wyłącznie dla urzędników i osób wyższej! rangi.

— Urzędnicy i osoby wyższej rangi?—odparł Old Shaitterhand.

26

Nie jesteśmy ani urzędnikami, ani też nie wmawiamy sobie, że
jesteśmy czymś lepszym od innych. Dziękujemy wam za zaproszenie,
prosimy jednak, aby wolno nam było pozostać tutaj.

— Wedle waszej woli, sir. Czulibyśmy się tylko niezmiernie za-
szczyceni, gdyby wolno nam było wypić szklaneczkę czegoś dobrego i
porozmawiać z tak znakomitymi westmanami.

— Od rozmowy się nie uchylamy. Domyślam się, że jesteście
urzędnikiem na tej tu trasie kolejowej?

— Nazywam się Leveret i jestem inżynierem, a tu widzicie mojego
nadzorcę i mojego kierownika, tam zaś oto siedzi zwiadowca, któregoś-
my zatrudnili, aby troszczył się o nasze bezpieczeństwo.

Mówiąc to wskazywał ręką osoby, które wymieniał. Old Shatter-
hand rzucił krótkie, zupełnie niedostrzegalne, ale bardzo uważne
spojrzenie na Metysa, po czym zapytał:

— Zwiadowca dla waszego bezpieczeństwa? Jak zwie się ten czło-
wiek?

— Yato Inda. Nosi indiańskie nazwisko, jego matka bowiem była
Indianką.

Biały myśliwy zmierzył Metysa dłuższym i bardzo wnikliwym
spojrzeniem, następnie odwrócił się z cichym „hm", które usłyszał
tylko Apacz. Co sobie przy tym myślał, tego nie dało się odczytać z jego
twarzy. Apacz natomiast miał widocznie powód, aby nie milczeć,
zwrócił się do zwiadowcy:

— Pozwoli mi mój brat, że się do niego odezwę. Każdy musi tutaj
być ostrożny, jeśli więc dla bezpieczeństwa tego tu obozu potrzebny
jest zwiadowca, to muszą też istnieć wrogowie, którzy zagrażają
obozowi. Kim są ci ludzie?

Metys odpowiedział uprzejmie, aczkolwiek nieco chłodno:

— Wydaje się, że nie można ufać Komańczom.

Winnetou uczynił taki ruch głową, jakby chciał ocenić każde z
osobna słowo mówiącego. Po uzyskaniu odpowiedzi jeszcze trwał tak
kilka sekund, jakby się w coś wsłuchiwał, po czym zapytał:

— Czy mój brat ma podstawy do takich podejrzeń?

— Konkretnej podstawy nie, tylko przypuszczenie.

— Mój brat nazywa się Yato Inda. Yato znaczy „dobry" i pochodzi
z języka Nawajów, Inda znaczy „człowiek" i pochodzi z języka
Apaczów. Nawajowie są także Apaczami, stąd przypuszczenie, że
indiańska matka mego półkrwi brata była Apaczką.

27

Pytanie to najwidoczniej było Metysowi niemiłe, bo próbując
wymigać się od odpowiedzi, odparł chłodnym tonem:

— Jak to się dzieje, że wielki Winnetou tak troszczy się o nieznaną
indiańską squaw?

— Ponieważ to jest twoja matka —zabrzmiało mocno i ostro z ust
wodza. — I ponieważ, znajdując się tutaj, chcę wiedzieć, co za człowiek
troszczy się tutaj o bezpieczeństwo. Do jakiego plemienia należała
twoja matka?

Wobec takiego tonu i nieustępliwego wzroku, jakim Winnetou
patrzył na zwiadowcę, ten nie mógł milczeć. Odparł:

— Do plemienia Pinal-Apaczów.

— I mowy nauczyłeś się od niej?

— Oczywiście, że tak.

— Znam mowę i wszystkie narzecza Apaczów. Wymawiają oni przy
pomocy języka i zarazem gardłowo wiele dźwięków, do których ty
używasz tylko języka, dokładnie tak samo, jak czynią to Komańcze.

Metys wybuchnął:

— Chcesz może przez to powiedzieć, że jestem synem kobiety
Komanczów?

— A jeśli tak twierdzę?

— Twierdzenie nie jest jeszcze dowodem. A jeśli nawet moja matka
pochodziłaby z Komanczów, to jeszcze wcale z tego nie wynika, że ja
trzymam z Komańczami.

— Oczywiście, że nie, ale znasz Tokvi Kavę, Czarnego Mustanga,
który jest najgroźniejszym wodzem Komanczów?

— Słyszałem o nim.

— Miał on córkę, która została squaw bladej twarzy, oboje oni
zmarli, pozostawiając chłopca mieszanej krwi, który potem został
wychowany przez Czarnego Mustanga w zawziętej wrogości przeciw
białym. Ów chłopiec został kiedyś przez towarzysza zabaw skaleczony
nożem w prawe ucho. Jak więc to jest, że mówisz jak Komańcz i masz
bliznę na tym samym uchu?

Zwiadowca poderwał się na te słowa i zawołał gniewnie:

— To cięcie zawdzięczam właśnie wrogości Komanczów, otrzyma-
łem je w ręcznej potyczce z nimi. Jeśli wątpisz o tym, wzywam cię do
walki ze mną.

— Pshaw! — Tylko to jedno słowo wypowiedziane lekcewa-
żącym tonem padło z ust Winnetou, po czym wódz Apaczów

28

odwrócił się i sięgnął po imbirowe piwo, które gospodarz właśnie
przyniósł.

I jak to zwykle bywa po tak nieprzyjemnych scenach, nastąpiła
głęboka cisza, zanim podjęto na nowo rozmowę przy obu stołach.
Potem inżynier zapytał, czy Old Shatterhand i Winnetou mają zamiar
przenocować w obozie, otrzymawszy odpowiedź twierdzącą, zapropo-
nował im swoje mieszkanie, a gotowość gościny poparł jeszcze
wyjaśnieniem:

— Obu dżentelmenom, którzy przybyli przed wami, gospodarz
wskazał już legowiska u siebie, nie ma tam więcej miejsca, a nie
będziecie przecież spać na dworze, gdzie jest mokro. Tu zaś, w baraku,
wśród tych chrapiących, niechlujnych Chińczyków? W żadnym razie!
Musieliśmy sprowadzić Chińczyków z Zachodu, ponieważ nie mogliś-
my znaleźć białych robotników i ponieważ są tańsi, a także łatwiejsi do
utrzymania w ryzach niż całe to talatajstwo, na które bylibyśmy w
przeciwnym razie skazani. Powiedzcie, sir, czy zechcecie przyjąć moje
zaproszenie?

Old Shatterhand spojrzał pytająco na Winnetou, a widząc lekkie
przytaknięcie, odparł:

— Tak, przyjmujemy je, pod warunkiem, że również nasze konie
otrzymają bezpieczne schronienie.

— Dostaną je. Konie tamtych obu dżentelmenów też już wzięliśmy
na przechowanie. Chcielibyście może rzucić okiem na moje mieszka-
nie?

— Tak, pokażcie je nam. Dobrze jest, jeśli się przedtem pozna
miejsce, w którym przyjdzie spędzić noc.

Winnetou i Old Shatterhand zabrali swoją broń i udali się za
inżynierem do znajdującego się nie opodal niskiego budynku, którego
ściany zbudowane były z kamienia, jako że budynek ten miał później
służyć za mieszkanie dla warty mostowej. Urzędnik otwarł drzwi,
zapalił światło. Było tam palenisko, stół, kilka krzeseł, a oprócz
przeróżnego sprzętu i naczyń rozpościerało się szerokie legowisko, na
którym było wystarczająco wiele miejsca. Obaj goście wyrazili zadowo-
lenie i chcieli wrócić, aby odprowadzić swoje konie, ale inżynier
zauważył:

— Nie chcecie od razu zostawić tutaj waszych rzeczy? Po co
niepotrzebnie nosić z sobą derki i broń?

Nic nie stało na przeszkodzie, aby się z tym zgodzić. Mury były

29

solidne, a okna tak maleńkie, że żaden człowiek nie zdołałby przecisnąć
się przez nie, drzwi, wykonane z solidnego drewna, miały dobry zamek,
tak więc wspomniany ekwipunek wydawał się dobrze zabezpieczony,
pozostawili go tu zatem, po czym odprowadzili konie do szopy, gdzie
stały już oba wierzchowce Timpów. Konie dostały wody i paszy,
a potem mężczyźni skierowali się z powrotem do baraku.

Inżynier oświadczył po drodze, że pragnąłby, aby obaj byli jego
gośćmi również na kolacji, dodając:

— Dziś wieczór zjem kolację z wami, a nie z moimi ludźmi,
zwłaszcza że jeden z nich, mianowicie zwiadowca, jak się wydaje, nie
spodobał się wam. Powiedzcie, Mr Winnetou, macie powody, aby mu
nie ufać?

— Winnetou nigdy nie czyni ani nie mówi nic bez powodu — odparł
wódz.

— Wszelako Yato Inda zawsze był wierny i można było na nim
polegać!

— Winnetou nie wierzy w tę wierność. Mój brat na pewno przekona
się, jak długo ona potrwa. Metys nazywa siebie Yato Inda, Dobry
Człowiek, ale jego prawdziwe imię brzmi z pewnością Ik Senanda, co w
mowie Komanczów znaczy tyle co Zły Wąż.

— Czy istnieje Komańcz o takim imieniu?

— Metys, o którym Winnetou przedtem mówił, tak się zwie, wnuk
Czarnego Mustanga.

— Mr Winnetou, mam wielki szacunek dla waszej bystrości i osądu,
ale tym razem musieliście się pomylić! Ów zwiadowca okazał mi tyle
dowodów wierności, że muszę mu ufać.

— Mój biały brat może czynić, co uważa za stosowne, ale odtąd, jeśli
Old Shatterhand i Winnetou będą tak rozmawiać, aby Metys słyszał
rozmowę, to wszystko, cokolwiek powiedzą, nie będzie niczym więcej
jak pozorem. Howgh!

Kiedy znaleźli się już w baraku, inżynier zamówił u gospodarza
dobrą kolację na pięć osób, potraktował bowiem obu Timpów również
jako swoich gości i dosiadł się do ich stołu. Tutaj Old Shatterhand
zwrócił się z pytaniem do wysokiego, jasnowłosego Kasa, co sprowa-
dziło go w te okolice i dokąd zamierza stąd się udać. Zapytany
opowiedział w krótkich słowach historię spadku i osobliwego spotkania
ze swoim kuzynem i zarazem współspadkobiercą.

30

— Teraz musimy udać się do Santa Fe—ciągnął dalej—nie
możemy jednak niestety obrać najkrótszej drogi.

— Dlaczegóż to?

— Z powodu Komanczów. Skierujemy się stąd na wschód, a potem
skręcimy na południe.

— Hm! Może pojedziemy razem. Zamierzamy bowiem również
udać się do Santa Fe, choć nie z powodu spadku.

Kas klasnął w ręce, aż trzasnęło, i zachwycony zawołał nazbyt
głośno:

— To się nazywa szczęście! Has, Has, słyszysz? Możemy jechać
razem z Old Shatterhandem i z Winnetou! Figę sobie robię teraz z tej
całej hołoty Komanczów! Nie potrzebujemy jechać okrężną drogą,
jedziemy na wprost.

— Nie wrzeszczcie tak! —uśmiechnął się Old Shatterhand. —Nie
macie wcale powodu do takiej radości. Nam również nie przyszło do
głowy, aby jechać na wprost, przez obszary Komanczów, byliśmy
zdecydowani, tak jak i wy, zrobić łuk na wschód.

— Wedle waszej woli. Kiedy zatem wyruszamy, sir?

— Jutro, jak tylko się wyśpimy. Do wieczora dotrzemy do Alder-
-Spring i tam będziemy obozować aż do wczesnego ranka.

Szczególny nacisk położył na tę nazwę, ponieważ przez cały czas
ukradkiem obserwował Metysa i doskonale widział, z jaką uwagą
tamten przysłuchiwał się rozmowie, mimo że usiłował stworzyć
wrażenie, jakby go to nic nie obchodziło. Nie był on zresztą jedynym, w
którym obaj sławni przyjaciele wzbudzili tak ogromne, skrywane
zainteresowanie.

Tuż przy samym przepierzeniu z desek, odgradzającym wielkie
pomieszczenie, zajęte wyłącznie przez Chińczyków, od mniejszego,
siedzieli, paląc i popijając, dwaj Synowie Niebios*, obecni tu już przed
pojawieniem się obu Timpów. Wyglądali na kierowników robót, a
może też i piastowali jakiś pomniejszy urząd, albowiem żaden z ich
ziomków nie dosiadł się do nich. Mieli oni możność słyszeć wszystko,
co mówiono obok, rozumieli też dobrze po angielsku, bo od wielu już
lat przebywali w Stanach Zjednoczonych i języka nauczyli się w San
Francisco.

* Tak nazywają sami siebie Chińczycy

31

Na przybycie Hasa i Kasa nie zwrócili większej uwagi, tak zresztą jak
i inni, gdy jednak obok w małym pomieszczeniu rozmowa zeszła na
strzelby Old Shatterhanda i Winnetou i na ich wartość, zaczęli
nadsłuchiwać uważniej. Później zupełnie niespodziewanie pojawili się
ci dwaj mężczyźni i Chińczycy najpierw z ciekawością, a potem z
pożądliwością spoglądali przez szpary w deskach na nich i na ich cenną
broń, od której prawie nie mogli oderwać oczu.

Gdy w jakiś czas potem inżynier powrócił ze swymi gośćmi, a ci nie
mieli już broni przy sobie, dotychczasowy spokój opuścił Chińczyków.
Ich cienkie brwi poruszały się w górę i w dół, usta drgały, palce
zaciskały się kurczowo, obaj wiercili się na swoich stołkach, obu
wypełniało to samo uczucie, mieli te same myśli, ale żaden z nich nie
chciał odezwać się pierwszy. Wreszcie jeden nie mógł się już dłużej'
opanować i zapytał cicho:

— Słyszałeś wszystko?

— Tak — odparł drugi.

— I widziałeś?

— I widziałem.

— Także strzelby?

— Także!

— To bezcenne rzeczy!

— Tak.

— Gdybyśmy je mieli! Ileż musimy się napracować, ile namęczyć i
nadręczyć, żeby nasze kości mogły być złożone w ojczyźnie, przy
naszych przodkach!

Nastąpiła przerwa w rozmowie, obaj coś rozważali. Po jakiejś chwili
jeden z nich zaciągnął się głęboko dymem z fajki i spytał, błyskając
chytrze skośnymi oczami:

— Domyślasz się, gdzie leżą te strzelby?

— Tak, wiem — padła odpowiedź.

— Gdzie?

— W domu inżyniera. Gdybyśmy je mieli, moglibyśmy je zakopać i
nikt by się nie dowiedział, kto je zabrał.

— A później byśmy mogli je sprzedać w San Francisco. Dostalibyś-
my za. nie mnóstwo pieniędzy. Stalibyśmy się bogatymi panami i
moglibyśmy wrócić do Państwa Środka, gdzie byśmy jedli sobie co
dzień jaskółcze gniazda.

— Tak by mogło być naprawdę, gdybyśmy tylko chcieli!

32

I znowu nastąpiła przerwa, każdy z nich starał się odgadnąć myśli
drugiego po wyrazie twarzy i spojrzeniu, po czym rozmowa potoczyła
się dalej:

— Dom inżyniera jest zbudowany z kamienia, a przez okno nikt nie
wejdzie!

— A drzwi są mocne i mają bardzo solidny, żelazny zamek!

— Ale dach! Nie wiesz, że dach jest zrobiony z gontów?

— Wiem. Gdyby tak mieć drabinę, można by zrobić otwór i wejść.

— Drabin jest dosyć!

— Tak, ale gdzie zakopiemy broń? W ziemi? Zniszczy się tam.

— Trzeba by ją dobrze zawinąć. W szopie leży więcej plecionych
mat, niż potrzeba.

Dotąd rozmowa toczyła się bardzo cicho, teraz pochylili się jesz-
cze bardziej ku sobie i dalej rozmawiali już tylko ledwo sły-
szalnym szeptem. Następnie jeden po drugim w kilka minut opuścili
barak.

Po chwili, kiedy obu już nie było, zjawił się nowy przybysz.
Był to Indianin, którego ubiór składał się z niebieskiej płócien-
nej bluzy, skórzanych spodni i takich samych mokasynów. Uzbro-
jony był tylko w nóż, który tkwił za pasem. Długie, gęste włosy
spadały mu na plecy, na szyi zaś nosił na rzemieniu duży woreczek z
„lekami".

Zatrzymał się przy wejściu, aby oswoić oczy z nagłym światłem,
jednym rzutem oka omiótł większe pomieszczenie, po czym wolnym
krokiem udał się do mniejszego.

Czerwonoskóry nie należał tu oczywiście do rzadkości, tak więc
Indianin ów w ogóle nie zwrócił na siebie uwagi siedzących tam
Chińczyków. Również w mniejszym pomieszczeniu, gdzie siedzieli
biali, jego pojawienie się nie wywołało nic więcej poza krótkim
spojrzeniem obecnych, potem już nie zwracano na niego uwagi.
Pokornym krokiem człowieka, który czuje, że jest ledwo tolerowany,
przeszedł między stołami i przykucnął w pobliżu paleniska.

Kiedy zwiadowca dostrzegł wchodzącego Indianina, twarz jego na
moment drgnęła, skurcz ten minął jednak tak błyskawicznie, że nikt z
obecnych tego nie dostrzegł. Obaj sprawiali wrażenie, jakby jeden dla
drugiego nie istniał, ale w jednym i drugim kierunku spod opuszczo-
nych rzęs biegły raz po raz spojrzenia, i spojrzenia te zdawały się
wzajemnie rozumiane. Po jakiejś chwili zwiadowca podniósł się od

3* Czarny Mustang

33

stołu i powolnym, niedbałym krokiem skierował się ku wyjściu jak
ktoś, kto czyni to zupełnie bezwiednie i bezmyślnie.

Były jednak dwie osoby, którym właśnie owa ostentacyjnie okazy-
wana obojętność wydala się podejrzana: Winnetou i Old Shatterhand.
Pozornie odwrócili natychmiast wzrok od drzwi, ale tylko pozornie, bo
kto zna dobrze wyćwiczone oko westmana, ten wie, że jest ono w stanie
także z boku wchłonąć tyle promieni, żeby dokładnie widzieć, co się
dzieje tam, gdzie jak się wydaje,'w ogóle nie patrzy.

Będąc już przy drzwiach, zwiadowca odwrócił się na kilka sekund, a
nie widząc ani jednego oka zwróconego na siebie, szybkim ruchem ręki
dał czerwonoskóremu znak, którego znaczenie rozumieć mógł tylko
ten, z kim ów znak był wcześniej umówiony. Potem odwrócił się i
wyszedł w ciemną noc.

Znak ten dostrzegł zarówno Winnetou, jak i Old Shatterhand: raz
tylko wymieniwszy spojrzenia, bez słów, już byli zgodni co do tego, jak
działać. Oto, co przypuszczali, i co zamierzali uczynić: obcy Indianin
był w tajemnym porozumieniu ze zwiadowcą, ponieważ otrzymał od
niego znak. Porozumienie to było skryte, obaj bowiem uważali, aby
nikt niczego się nie domyślił i nie zauważył. Z tej tajemniczości
należało wysnuć wniosek, że kryje się za nią złowrogi zamiar, który
trzeba bezwzględnie wyśledzić. Powinien tylko ktoś pójść za zwia-
dowcą, aby z ukrycia obserwować, co uczyni. Ponieważ można było
z całą pewnością przyjąć, że chodzi tu o Indianina, Winnetou chciał
przejąć śledzenie. Niestety, nie mógł wyjść drzwiami, gdyż te były
jasno oświetlone. Zwiadowca zaś z pewnością tak się ustawił na dworze,
żeby mógł widzieć każdego, kto opuszcza barak. Na szczęście Apacz
już przedtem zauważył, że za beczkami, pakami i skrzyniami są małe
drzwi, służące z pewnością do wnoszenia i wynoszenia towarów bez
potrzeby korzystania z głównego wejścia. Tymi to tylnymi drzwiami
zamierzał Winnetou wyjść. Ponieważ jednak winno się to odbyć
możliwie niespostrzeżenie, musiał wobec tego odczekać, aż zaintereso-
wanie obecnych skieruje się na Old Shatterhanda, co się oczywiście
stało, jak tylko Old Shatterhand zaczął rozmawiać z Indianinem.

I to była druga rzecz, jaką należało uczynić, mianowicie, przepytać
Indianina, żeby z niego w miarę możliwości wydobyć coś, co by
wskazało na jego zamiary.

Old Shatterhand, wcale też nie zwlekając, zaczął badać Indianina, a
gdy wszystkich oczy zwróciły się na nich, wtedy Winnetou nieznacznie

34

oddalił się od stołu, aby zniknąć za beczkami i dotrzeć do wspomnia-
nych drzwi.

Indianin był mocno zbudowanym mężczyzną w średnich latach.
Wkrótce okazało się też, że również jeśli chodzi o rozum, nie
był słabeuszem. Przewidział to oczywiście Old Shatterhand, bo
tajne i niebezpieczne zadania otrzymuje zazwyczaj tylko mądry
wojownik.

— Mój czerwony brat usiadł daleko od nas. Nie chce nic zjeść ani
wypić?—brzmiało pierwsze pytanie Old Shatterhanda.

Czerwonoskóry odpowiedział tylko przeczącym ruchem głowy.

— Dlaczego nie? Nie masz pragnienia ani nie jesteś głodny?

— Juwaruwa jest głodny i ma pragnienie, ale nie ma pieniędzy—
usłyszano odpowiedź.

— Juwaruwa to twoje imię?

— Tak mnie nazywają.

— Juwaruwa znaczy „łoś" w mowie Upsaroków. Należysz do tego
plemienia?

— Jestem wojownikiem tego plemienia.

— Gdzie wypasa ono teraz swoje konie?

— W Wyoming.

— A jak nazywa się ich wojenny wódz?

— Nazywają go Szarym Niedźwiedziem.

Old Shatterhand był akurat ostatnio u Indian zwanych Upsarokami,
czyli Wronami, którzy są mieszkańcami Dakoty, był więc w stanie
osądzić, czy Indianin go nie okłamał. Odpowiedzi zawierały prawdę.

— Jeśli mój brat nie ma czym płacić, niech dosiądzie się do nas i zje z
nami — zaproponował Old Shatterhand.

Indianin spojrzał na niego badawczo i oświadczył:

— Juwaruwa jest dzielnym wojownikiem, jada tylko z mężczyzna-
mi, których zna i którzy są równie dzielni. Masz jakieś imię? Jak ono
brzmi ?

— Nazywają mnie Old Shatterhand.

— Old Shatt...

Nazwisko nie mogło mu przejść przez usta. Na moment stracił
spokój i opanowanie, ale okazując przerażenie, już się zdradził.
Opanował się jednak szybko i z pozorną swobodą ciągnął dalej:

— Old Shatterhand? Uff! Jesteś zatem bardzo sławną bladą twarzą.

— A więc możesz ze mną jeść. Chodź tutaj do nas, jedz i pij!

3«

35

Ten jednak, zamiast skorzystać z zaproszenia, potoczył wzrokiem
dokoła, szukając kogoś, po czym zapytał:

— Nie widzę tutaj czerwonoskórego, który siedział u twojego bo-
ku. Dokąd poszedł?

— Z pewnością wyszedł i jest w innym pomieszczeniu.

— Nie zauważyłem, jak wyszedł. Jeśli ty jesteś Old Shatterhand, to
tamten jest z pewnością Winnetou, wódz Apaczów?

— Tak, to on. Gdzie masz konia?

— Nie jeżdżę konno.

— Jak to? Upsaroka znajdujący się o tyle dni drogi na południe od
swego plemienia, nie ma konia? Czyż zgubiłeś go po drodze?

— Nie. Nie wziąłem konia z sobą.

— I również żadnej broni poza tym tutaj nożem?

— Żadnej.

— Musisz mieć po temu ważne powody?!

— Uczyniłem ślub, że pójdę bez konia i tylko z tym nożem.

— Dlaczego?

— Ponieważ Komańcze również byli bez koni i bez innej broni.

— Komańcze? Gdzie byli?

— U góry, blisko naszych dawniejszych pastwisk, w Dakocie.

— Komańcze tak daleko na północy? Osobliwa sprawa.
Głos Old Shatterhanda wyrażał powątpiewanie. Czerwonoskóry
spojrzał na niego prawie ironicznie i odparł:

— To Old Shatterhand nie wie, że każdy indiański wojownik winien
jest jeden raz udać się do Dakoty po świętą glinę do fajki pokoju?

— Nie każdy winien to czynić i nie każdy to czyni.

— Ale Komańcze to uczynili. Spotkali mnie i mojego brata, jego
zakłuli, a mnie udało się zbiec. Wtedy to złożyłem śluby, i bez konia z
tym tylko nożem podążam za nimi, nie spocznę prędzej, dopóki ich nie
zabiję!

— Ponieważ pouczasz mnie co do uświęconych zwyczajów, to chyba
wiesz, że żaden Indianin w drodze do tych kamieniołomów nie może
nikogo zabić?

— Wszelako Komańcze popełnili morderstwo!

— Hm! Ale po cóż te śluby? Bez konia i tylko z nożem! Jak chcesz
polować? Z czego żyłeś po drodze?

— Czy mam ci o^tym opowiedzieć? — spytał Indianin zarozumiale,
był bowiem przekonany, że zupełnie zmylił Old Shatterhanda.

36

— Nie — odparł ten spokojnie. — Nie mogę tylko pojąć, jak to jest
możliwe, że przez tak długi czas i w tak dalekiej drodze nie dosiadłeś w
ogóle konia?

— Uczyniłem śluby i dotrzymam ich.

— Nie, ty je złamałeś!

— Udowodnij to!

— Dzisiaj siedziałeś w siodle!

— Uff! Uff!

— Tak, w czasie deszczu.

— Uff, uff — powtórnie odezwał się rzekomy Upsaroka, brzmiało
to na wpół ze strachem, na wpół z przekorą. Poderwał się i stanął tuż
przed Old Shatterhandem. Biały myśliwy schylił się, przejechał
obiema rękami wzdłuż nóg tamtego, po czym stwierdził:

— Twoje spodnie są po zewnętrznej stronie mokre, a po wewnę-
trznej suche. Wewnętrznej strony spodni, przylegających do konia,
deszcz nie mógł zmoczyć.

Na tak zaskakujący, bezsporny dowód Indianin nie był przygotowa-
ny, jednak jego przebiegłość podsunęła mu szybko usprawiedliwienie:

— Każde dziecko wie, że wewnętrzna strona spodni szybciej schnie
niż zewnętrzna. Old Shatterhand musi się jeszcze wiele nauczyć!

Była to bezczelna odpowiedź, ale myśliwy zachował mimo to spokój.
Posługiwał się dotąd językiem angielskim, który czerwonoskóry znał w
miarę dobrze, teraz natomiast zadał mu pytanie w narzeczu Upsaro-
ków i nie otrzymał odpowiedzi. Zadał jeszcze kilka dalszych pytań z
tym samym rezultatem, w końcu położył ciężko dłoń na ramieniu
Indianina i zapytał po angielsku:

— Dlaczego mi nie odpowiadasz? Czy mowa twego własnego
plemienia jest ci nie znana?

— Złożyłem śluby, że nie prędzej odezwę się w tej mowie, dopóki
śmierć mojego brata nie będzie pomszczona.

— Ciekawe, wszystkie twoje śluby okazują się jakieś dziwne,
osobliwe! A jeszcze bardziej osobliwa jest twoja głupota, kiedy sobie
wyobrażasz, że zdołałeś mnie oszukać. Właśnie twoja mowa jest tym,
co cię zdradza. Wiem aż nadto dobrze, jak Upsarokowie i jak inne
plemiona posługują się językiem bladych twarzy. Ty nie jesteś z
plemienia Upsaroków, jesteś Komanczem. Masz odwagę to potwier-
dzić?

— Komańcze są moimi wrogami, już ci to mówiłem!

37

— Właśnie to, że nazywasz ich swoimi wrogami, jest dla mnie
dowodem, iż jesteś jednym z nich!

— Uważasz mnie za kłamcę? Taki to jest zwyczaj białych, że
obrażają swoich czerwonoskórych gości? Idę!—To mówiąc, chciał
skierować swe kroki ku drzwiom.

— Zostaniesz! — rozkazał Old Shatterhand, chwytając go za ramię.
W tej samej chwili Indianin wyciągnął nóż i zawołał:

— Kto ma prawo mnie zatrzymywać?! Ty? Co ci zrobiłem? Nic!
Idę, a każdemu, kto mi w tym przeszkodzi, utopię to żelazo w sercu!

Old Shatterhand, trzymając go mimo to mocno lewą ręką, wyrwał
mu szybkim ruchem prawej ręki nóż i powtórzył:

— Zostajesz! Zaczekamy, aż wróci Winnetou, wtedy okaże się, czy
. możesz pójść, czy nie. Kucnij sobie tam, gdzieś tkwił przedtem. Jedna
próba ucieczki i sięgnie cię kula.

Old Shatterhand pchnął go na wspomniane miejsce, Indianin upadł,
najpierw chciał się wyprostować, ale zastanowiwszy się, usiadł w kucki.
Old Shatterhand zajął swoje miejsce i zabrał się do jedzenia, położyw-
szy odbezpieczony rewolwer obok siebie, aby dobitniej podkreślić
swoją groźbę.

Kontynuowano przerwaną kolację, jednak rozmowa nie toczyła się
już wartko. Po jakimś czasie wrócił zwiadowca i usiadł na swoim
miejscu. Stwierdziwszy, że Indianin siedzi w tej samej pozycji, w jakiej
go przedtem zestawił, nie mógł przypuszczać, co się tymczasem
wydarzyło. Opowiedzieli mu o tym kierownik i nadzorca siedzący obok
niego; Metys przysłuchiwał się im i pozornie był spokojny, ale w duchu
bardzo się zaniepokoił, czy nie śledził go Winnetou.

Apacz tymczasem, wymknąwszy się przez tylne drzwi, wielkim
lukiem skradał się do frontu w przekonaniu, że złapie zwiadowcę na
jakimś gorącym uczynku. Szeroko otwarte drzwi baraku były jasno
oświetlone i jeśli oddalając się, nie spuszczało się z nich oka, można
było widzieć każdego, kto się znalazł na odcinku drogi wiodącym od
drzwi do punktu obserwacji.

Winnetou zataczał coraz większy łuk, nadaremnie! Przystawał
często i nadsłuchiwał w ciemności nocy, również nadaremnie. Zawró-
cił i powtórzył trasę, znowu na próżno. I tak upłynęło nieco czasu,
wtem zobaczył jakąś postać nadchodzącą gdzieś z boku i zbliżającą się
do baraku, gdy dotarła do drzwi i weszła do środka, wiedział już, kto to
taki.

38

— Uff! To zwiadowca — powiedział do siebie. — Zdaje się, że
jednak nie miał nic skrytego na myśli, niepotrzebnie go tu wypatrywa-
łem. Winnetou raz się pomylił. Old Shatterhand zdziwi się z pewnoś-
cią.

Nie zadał sobie nawet trudu, aby wejść niepostrzeżenie, wszedł
frontowymi, jasno oświetlonymi drzwiami. Zwiadowca na jego widok
poczuł, że tętno bije mu w przyśpieszonym rytmie. Teraz powinno się
okazać, czy Apacz wykrył coś, czy też nie; Winnetou tymczasem usiadł
obok Old Shatterhanda, który najpierw opowiedział mu przebieg
rozmowy z Indianinem, a potem cicho zapytał:

— Czy mojemu czerwonemu bratu dopisało szczęście?

— Winnetou nie mogło dopisać ani szczęście, ani nieszczęście, to
była omyłka. Nie było nic.

— A ten znak, jaki zwiadowca dał czerwonoskóremu?

— Może to nie był wcale znak, lecz po prostu^bezwiedny ruch ręki.

— To by znaczyło, że i ja się pomyliłem, w co raczej wątpię. Ten
Indianin nie jest wcale Upsarokiem, lecz Komanczem.

— Czy popełnił on coś przeciwko tobie, mnie albo przeciw komu
innemu?

— Jak dotąd oczywiście nie.

— Wobec tego nie wolno go też traktować jak wroga. Niech mój
brat Shatterhand puści go wolno.

— No cóż, dobrze, skoro tego chcesz, czynię to jednak niechętnie.
Następnie zwrócił się do czerwonoskórego i powiedział mu, że może

sobie pójść. Ten podniósł się wolno i zażądał zwrotu noża. Otrzymaw^

szy go, schował za pas ze słowami:

— Od dziś nóż ten ma jeszcze więcej roboty do wykonania, bo
złożyłem sobie nowe śluby. Old Shatterhand przekona się wkrótce, czy
są one takie dziwne jak tamte poprzednie!

Po tej groźbie oddalił się szybkim krokiem. W ciągu całej tej
ostatniej minuty na twarzy zwiadowcy malował się najwyższy niepokój
i widoczne napięcie, teraz zaś rysy jego twarzy zmieniły się do tego
stopnia, że wyrażały jawną, nie dającą się ukryć drwinę. Winnetou
szepnął do Old Shatterhanda:

— Niech mój brat spojrzy na Metysa!

— Patrzę na niego!

— On się z n^'' śmieje!

— Niestety, m^ po temu powody.

39

— Tak. Jego kiwnięcie ręką, to jednak umówiony znak dla Indiani-
na, o którym mówiłeś, że jest Komanczem. Nie myliliśmy się.

— Nie znalazłeś go tam, na dworze. Kto wie, co za diabelska
sztuczka została tam uknuta. Tym czujniej musimy go teraz mieć na
oku. Jestem przekonany, że to niebezpieczny człowiek.

Old Shatterhand miał rację, nazywając Metysa niebezpiecznym,
ponieważ tam, na dworze, rzeczywiście uknuto diabelską sztuczkę.

Kiedy bowiem zwiadowca opuścił barak, najprzód ostrożnie umknął
z kręgu światła, jakie buzujący ogień rzucał aż na zewnątrz. Potem
oddalając się na wprost od baraku, zrobił około trzystu kroków, dopóki
nie usłyszał cichego głosu wymawiającego jego imię, nie było to jednak
imię, jakim nazywano go tutaj w obozie, lecz zgoła inne, bo przywołują-
cy głos brzmiał:

— Chodź tu, Ik Senanda! Jesteśmy tutaj!

Był on więc rzeczywiście tym, za kogo uważał go Winnetou, był
Metysem, wnukiem Czarnego Mustanga, najgroźniejszego wodza
Komanczów.

Udał się w kierunku, skąd go wołano, i ujrzał przed sobą trzech
Indian, z których jeden wyróżniał się szczególnie wysokim wzrostem i
silną budową. Był to sam wódz, który pozdrowił go słowami:

— Witaj, synumojejtórki! Posłałem do tego domu Kita Homaszę*,
najbardziej przebiegłego z moich wojowników, abyś zorientował się, że
przybyłem i czekam na ciebie. Rozmawiałeś z nim?

— Ani słowa. Samo jego przybycie wystarczyło mi.

— Mądrze działałeś, bo może wzbudziłoby to podejrzenia. Jesteś-
my tu w dobrym miejscu i nikt nas nie może zaskoczyć, ponieważ w
kręgu światła padającego z otwartych drzwi widzimy każdego wycho-
dzącego. A poza tym mamy tu do czynienia tylko z takimi ludźmi, \ \
którzy nie mają pojęcia o życiu na naszych ziemiach, 'e^^- „Ik

— Jesteś w błędzie. Są tu ludzie, którzy znają je aż nadto dobrze. ^/fW ^

— Uff! Któż by to miał być? Powiedz! fff

— Najpierw przybyli dwaj bardzo wysocy i niesamowicie chudzi
jeźdźcy, którzy pozostają tutaj do jutra. Jeden powiedział, że nazywa ^r' ą y?^
się Timpe, drugi, jak się zdaje, nazywa się tak samo. rtBiEŁ- / ^

— Timpe? Pshaw! Żaden dzielny wojownik nie słyszał nigdy
takiego ani podobnego nazwiska.

* Dwa Pióra

40

— A potem przyjechali jeszcze dwaj: Winnetou i Old Shatterhand!

— Uff! Uff! Tych sprowadził tutaj zły Manitu.

— Nie zły, lecz dobry. Z początku też się, oczywiście, przeraziłem,
ale później, słuchając ich rozmowy, poczułem w sobie radość.

— Powiesz mi, coś usłyszał, ale nie tutaj. Musimy się stąd oddalić.

— Oddalić się? Dlaczego?

— Ponieważ wiem, jak tacy ludzie myślą i działają. Rozmawiali z
tobą?

— Winnetou wypytywał mnie. Nie uwierzył, że nazywam się Yato
Inda i uważa mnie za syna twojej córki.

— Apacz zatem powziął podejrzenie i teraz będzie za tobą chodził,
aby cię obserwować. Musimy natychmiast poszukać sobie innego
miejsca.

— Będziemy go przecież widzieć, jeśli wyjdzie przez te jasno
oświetlone drzwi.

— Nie znasz go. Rozważy on wszystko dokładnie i będzie wiedział,
że wróg, który zakradnie się do tego obozu, ustawi się naprzeciw tych
drzwi, ponieważ stąd może wszystko widzieć. Winnetou przyjdzie więc
tutaj, ale nie przez te oświetlone drzwi. Było tam jeszcze jakieś drugie
wyjście?

— Małe drzwi za spiżarnią.

— Z tych właśnie skorzysta i podkradnie się pod osłoną ciemności
ku nam. Musimy przejść na drugą stronę. Chodź!

Paroma susami przemknęli dużym łukiem na prawo wokół szopy,
podczas gdy w tym samym czasie Winnetou też zrobił taki łuk, ale na
lewo, i dlatego ich nie znalazł. Tam przystanęli pod drzewem i wtedy
zwiadowca opowiedział, co słyszał. Wódz przysłuchiwał mu się z
najwyższym zainteresowaniem, po czym z nadmiaru radości prawie
zbyt głośno powiedział:

— Zamierzają udać się do Alder-Spring? Jutro wieczorem tam
będą? Złapiemy ich, złapiemy ich tam, nie ujdą nam! Jakaż to radość
zapanuje u nas, kiedy przywleczemy tę cenną zdobycz, i tak będziemy
ich męczyć, aż będą wyć jak odzierane ze skóry kojoty! Te dwa skalpy
są o wiele więcej warte niż tamte wszystkie warkocze, z których
właściwie można zrezygnować!

Rozpierała go radość, której dawał wyraz, dopóki wnuk mu nie
przerwał:

— Tak, złapiemy ich na pewno i zamęczymy na śmierć, ale czy z

42

tego powodu chcesz zrezygnować z Chińczyków, których miałem
wydać w twe ręce?

— Nie, wszak po to właśnie wstąpiłeś na służbę u tych ludzi od
„ognistego rumaka", my zaś przybyliśmy tu dzisiaj, aby cię zapytać,
czy czas już nadszedł.

— Jestem gotów każdego dnia, ale mam nadzieję, że dotrzymacie
danego mi słowa!

— Dotrzymamy. Czyżbyś sądził, że oszukam syna mojej córki?
Pieniądze, złoto i srebro są twoje, wszystko inne, odzież, narzędzia,
zapasy, a w szczególności skalpy ludzi z długimi warkoczami należą do
nas. Przywykliśmy do tego, że blade twarze rabują nam wszystko,
musimy ustępować im, bo są silniejsi od nas, a teraz przybyły jeszcze te
żółte twarze, aby budować mosty i drogi żelazne na ziemi, która należy
do nas, wszyscy będą za to musieli zapłacić życiem, a wojownicy
Komanczów okryją się sławą jako pierwsi czerwonoskórzy, którzy
zdobyli nowe skalpy z długimi warkoczami. Nie zrezygnujemy z tego.
A teraz udzielisz nam wszelkich informacji potrzebnych dla dokonania
napaści.

Po czym nastąpiły szczegółowe wyjaśnienia dotyczące umiejscowie-
nia i rozkładu poszczególnych części obozowiska, omówiono też, w jaki
sposób należy przeprowadzić napaść oraz jakiej można się spodziewać
zdobyczy. Na koniec Czarny Mustang dał znak obu towarzyszom, aby
dołączyli do niego, ci bowiem oddalili się, każdy w inną stronę, aby
pilnować, żeby nikt nie zaskoczył ich wodza i nie odkrył jego obecności.

W rezultacie tego tajemnego spotkania postanowiono, że najpierw,
nazajutrz wieczorem, należy pojmać Old Shatterhanda i Winnetou
wraz z Kasem i Hasem przy Alder-Spring; natomiast o terminie
napaści na Firwood-Camp zwiadowca zostanie powiadomiony przez
wysłannika. Metys pożegnał się z trzema sprzymierzeńcami i wrócił do
baraku.

Czarny Mustang skierował się tymczasem z obydwoma Komańcza-
mi w pobliże tego miejsca, gdzie zgodnie z umową należało oczekiwać
powrotu wysłannika, którego posłano do baraku. Ów zjawił się też
wkrótce i kipiąc złością opowiedział, jak z nim postąpił Old Shatter-
hand. Kiedy usłyszał, że przygotowano napaść na Old Shatterhanda i
na Winnetou, z radości aż syknął przez zęby:

— Będzie jeszcze żałował, że podniósł na mnie rękę, bo to ja będę
tym, który zada mu najstraszliwsze męki!

43

Czerwonoskórzy właśnie szykowali się do odejścia, zamierzając udać
się do koni, które mieli w ukryciu, kiedy posłyszeli kroki. Natychmiast
przypadli do ziemi, choć była mokra i błotnista. Ale położyli się akurat
w poprzek drogi, którą mieli przejść dwaj mężczyźni, jeden z nich
potknął się o leżącego wodza i przewrócił się, pociągając za sobą
towarzysza. W jednej chwili złapano ich i zatrzymano.

— Nie wrzeszczcie, bo przypłacicie to życiem! — rozkazał wódz. —
Kim jesteście?

— Jesteśmy robotnikami —padła trwożliwa odpowiedź.

— Wstańcie, tylko ani kroku stąd, jeśli wam życie miłe! Dlaczego
włóczycie się tutaj po kryjomu? Jeśli jesteście robotnikamiz tego
obozu, to nie potrzebujecie się tak zachowywać!

— Nie szliśmy wcale po kryjomu!

— A jednak! Tak cicho i chyłkiem nie chodzi żaden człowiek, który
może się otwarcie pokazywać. Co tam macie w rękach?

— Strzelby.

— Strzelby? Na cóż robotnikom strzelby? Pokażcie no tu, chcę je
zobaczyć!

Wyrwał im strzelby z rąk, obmacał je i każdą z osobna uniósł wysoko
w górę, aby móc je lepiej obejrzeć na tle nieba.

— Uff, uff, uff! — sapnął cicho wprawdzie, ale tonem pełnym
podziwu. — Te trzy strzelby są tu na Zachodzie dobrze znane.
Strzelba zdobiona gwoździami jest z pewnością Srebrną Strzelbą
Winnetou, naszego wroga. A jeśli tak jest, to dwie pozostałe są
własnością bladej twarzy, Old Shatterhanda, to jest sztucer Henry'e-
go, a to Postrach Niedźwiedzi. Dobrze mówię?

Chińczycy nie odpowiedzieli na skierowane do nich pytanie. Wi-
dzieli, że mają przed sobą Indian, i bali się. Trzęśli się dosłownie ze
strachu, a byli zbyt wielkimi tchórzami, aby spróbować ucieczki.

— Mówcie! — ruszył na nich. — Czy ta broń należy do Old Shat-
terhanda i do Winnetou?

— Tak — odparł ledwo dosłyszalnym szeptem ten z nich, który
mówił dotąd.

— Wobec tego ukradliście ją?
Zapytany znów milczał.

— Widzę, że jesteście Wagare-Saritschen*, takim ludziom tamci

*Zółte Psy

44

mężczyźni nigdy nie powierzyliby swojej broni. Jeśli się nie przyznasz,
wsadzę ci z miejsca nóż w brzuch! Mów!
Wtedy Chińczyk spiesznie odpowiedział:

— Zabraliśmy je po kryjomu.

— Uff! A więc jednak! Winnetou i Old Shatterhand czują się tu jak
wida*- bezpiecznie, skoro rozstali się ze swoją bronią. Jesteście
złodziejami. Wiecie, co z wami zrobię? Zasłużyliście na śmierć!

Chińczyk rzucił się na kolana, wzniósł ręce i zaczął błagać:

— Nie zabijaj nas!

— Powinniśmy was zabić, to jasne, ale puścimy was wolno, jeśli
uczynicie to, co wam rozkażę.

— Mów, och, mów! Usłuchamy cię we wszystkim!

— Dobrze. Dlaczegoście ukradli tę broń? Przecież nie będziecie jej
używać, bo nie jesteście myśliwymi.

— Chcieliśmy ją sprzedać, bo słyszeliśmy, że jest warta mnóstwo'
pieniędzy.

— My ją odkupimy.

— Naprawdę? Naprawdę? Czy aby naprawdę?

— Jestem wodzem Komanczów. Moje imię brzmi Tokvi Kava,
co w języku bladych twarzy znaczy Czarny Mustang. Słyszeliście
o mnie? "—'

Owszem, słyszeli o nim, i to tyle złego, że Chińczyk głęboko
przerażony wykrztusił:

— Czarny Mustang? Tak, znamy ciebie!

— Zatem wiesz również i to, jak wielkim i sławnym wodzem jestem
i że wszystko, co powiem, jest zawsze prawdą. Odkupuję broń.

— Ile dasz nam za nią?

— Więcej, niżby dał wam ktokolwiek inny.

— Co?

— Wasze życie. T-ego rodzaju kradzież karze się śmiercią, a ja daruję
wam za te strzelby życie.

— . Życie? Tylko życie? — spytał Chińczyk zawiedziony, a przy tym
cały drżący ze strachu.

— Mało wam? — syknął czerwonoskóry. — Tacy hultaje ośmielają
się żądać jeszcze czego? oprócz życia? Czego jeszcze chcecie?

— Pieniędzy!

— Pieniędzy! Czyli metalu! Jeśli chcecie metalu, możecie dostać
żelazo naszych noży, są tak ostre, że starczy go wam aż nadto. Chcecie?

45

— Nie, nie! Oszczędź nas!—skamlał Chińczyk.—Chcemy żyć!
Zatrzymaj strzelby!

— Twoje szczęście, żółta ropucho! A teraz słuchaj, co ci jeszcze
rozkażę! Old Shatterhand i Winnetou wkrótce spostrzegą, że ich
strzelby znikły, podniesie się duża wrzawa, będą szukać i rozpytywać.
Co wtedy uczynicie?

— Będziemy milczeć.

— Musicie. Nie wolno wam powiedzieć ani słowa, ani jednego
słowa, bo was zabiją, gdyż jesteście złodziejami. Ale także o nas nie
wolno wam nic mówić, bo jeśli się dowiedzą, żeście nas spotkali i z nami
rozmawiali, domyśla się wszystkiego, i tak czy owak będziecie zgubie-
ni. Postąpicie według tego rozkazu?

— Będziemy milczeć jak grób!

— Tego żądam od was, bo jeśli zdradzicie, że byliście tuta^,
wrócimy i dokonamy zemsty, umrzecie po tysiącznych torturach przy
męczeńskim palu. I jeszcze jedno pytanie: znacie imiona Ilczi* i
Hatatitla?**

— Nie.

— Tak zwą się konie Winnetou i Old Shatterhanda. Czy wiecie,
gdzie one stoją?

— W szopie, tam, za nami. Słyszeliśmy, że je tam zaprowadzono.

— W takim razie to wszystko, jeśli chodzi o was. Pamiętajcie tylko o
moim ostrzeżeniu i milczcie! A teraz możecie iść!

Każdy z nich dostał jeszcze kopniaka, po czym obaj zniknęli czym
prędzej w ciemnościach nocy, radzi z tego, że przynajmniej uszli z
życiem.

— Uff! Nie mogliśmy mieć więcej szczęścia! — powiedział wódz
tonem najwyższego zadowolenia do swoich ludzi. — Mamy zaczarowa-
ny sztucer, Postrach Niedźwiedzi i Srebrną Strzelbę. Teraz jeszcze
przyprowadzimy oba ogiery, które prócz mojego mustanga nie mają
sobie równych.

— Tokvi Kava chce udać się do szopy?—spytał Indianin, który
przedtem .pod przybranym imieniem Juwaruwy poszedł do baraku
jako szpieg.

— Czyżby mój brat myślał, że pozostawię konie? Gdyby nie istniał

* Wiatr
** Błyskawica

46

mój mustang, to te dwa ogiery byłyby najlepszymi końmi między jedną
Wielką Wodą a drugą. Zabieramy je, bo są one z pewnością tyle samo
warte co strzelby, któreśmy odebrali tym żółtym hultajom z długimi
warkoczami.

Bezszelestnie podkradli się pod szopę, której drzwi nie zamykały się
na prawdziwy zamek, tylko na zasuwę, i zaczęli nadsłuchiwać. Ze
środka słychać było pojedyncze uderzenia podkową, odgłos, jaki
słychać, kiedy koń stąpnie nogą. W szopie panował mrok. Wyglądało
na to, że nie ma tam strażnika, w przeciwnym razie bowiem pomie-
szczenie byłoby oświetlone. Wódz odsunął zasuwę, uchylił nieco drzwi
i tak się ustawił, żeby nie być widzianym od środka, po czym zawołał
kilka razy półgłosem w języku angielskim, tak jakby był znajomym
strażnika, jeśliby przypadkiem jakowyś się tam znajdował. Nie było
żadnej odpowiedzi. Czterej Indianie weszli do środka.

Konie obu Timpów zajmowały miejsca zupełnie w tyle, oba karę
ogiery stały prawie na samym przedzie. Wódz mimo ciemności
rozpoznał je od razu.

— Tu stoją — powiedział. — Miejcie się na baczności! Nie możemy
ich dosiąść, bo nas nie znają, musimy je prowadzić, a i tak jeszcze, jak
wyjdziemy, będziemy mieć z nimi kłopoty, gdy tylko się spostrzegą, że
trzeba ruszyć, a ich panów nie ma.

Ogiery odwiązano ostrożnie i powolutku wyprowadzono. Szły za
Komańczami wprawdzie bez większego oporu, ale widać było, że są
nieufne. Drzwi ponownie zamknięto na zasuwę, po czym Indianie
oddalili się z cenną zdobyczą. Głębokie, miękkie błoto, jakie spowodo-
wał deszcz, stłumiło zupełnie kroki ludzi i zwierząt.

Tokvi Kava czuł' się nadzwyczaj zadowolony z figla, jakiego udało
mu się spłatać obu sławnym, a tak bardzo przez niego znienawidzonym
mężom. Był całkowicie pewny swej sprawy i przekonany, że dzisiejsze-
go wieczoru postępował absolutnie bezbłędnie i chytrze. A jednak
mylił się. Jednego w swej kalkulacji nie przewidział, mianowicie
bystrości umysłu obu okradzionych, jak również wyjątkowych zalet i
świetnej tresury obu koni, które były nauczone nie słuchać obcych
ludzi bez zezwolenia swych panów.

Największy jednak błąd polegał na tym, że wyjawił Chińczykom
swoje imię. Wprawdzie z całą pewnością siebie wyszedł z założenia, że
ci nic nie zdradzą, ale miał do czynienia z Winnetou i jego przyjacie-
lem, była to więc niewybaczalna lekkomyślność.

47

2. CZARNY MUSTANG

Słyszałeś może kiedy, drogi czytelniku, o Białym Mustangu? Wiele
już o nim napisano, wiele też opowiadano. Wielu też było takich,
zarówno białych myśliwych, jak i czerwonoskórych, którzy twierdzili,
że widzieli Białego Mustanga, i istotnie, było tak, że widzieli go i
zarazem nie widzieli. Bo Biały Mustang to legenda, wytwór fantazji,
bajka, u której podstaw w istocie rzeczy leży prawda.

W czasach, kiedy jeszcze stada bawołów i zdziczałych koni niezliczo-
nymi tysiącami żyły na szerokich preriach i ciągnęły wiosną na północ,
ku jesieni zaś na południe, bywało, że jakiemuś ostrożnemu myśliwe-
mu dopisało szczęście i mógł on zobaczyć Białego Mustanga, ale
przytrafić się to mogło tylko ostrożnemu jeźdźcowi, który potrafił się
podkraść i zbliżyć do rumaka. Biały Mustang bowiem był najbardziej
doświadczonym i najmądrzejszym spośród wszystkich ogierów-prze-
wodników, jakie kiedykolwiek stały na czele dzikich końskich tabu-
nów. Oko jego potrafiło przedrzeć się przez najgęstsze zarośla, jego
ucho słyszało ciche skradanie się wilka z odległości tysięcy kroków, a
jego ciemnoczerwone nozdrza łowiły zapach człowieka na jeszcze
większą odległość. Ze stada prowadzonego i pilnowanego przez Białego
Mustanga rzadko kiedy jaki myśliwy zdołał pochwycić konia na lasso.
Nigdy nie widziano, żeby Biały Mustang skubał trawę. Nie miał na to
czasu. Stale, wciąż, bez przerwy jakby wzlatywał w pełnych wdzięku, a
zarazem pewnych podskokach wokół swego spokojnie pasącego się
stada, a przy najmniejszym przejawie niebezpieczeństwa wydawał z
siebie owo przenikliwe, podobne do głosu trąby rżenie, na którego
dzwieK wszystko niczym burza pędziło z miejsca przed siebie.

Podobno kilka razy udało się oddzielić go od stada, chciano go

48

złapać, jego samego. Umykał wtedy galopem; ścigający go pędzili na
koniach, które wytężały wszystkie siły, ale mimo to nie zdołali go
doścignąć, a gdy potem wyciągnięty jak strzała znikał na horyzoncie,
uświadamiali sobie, że Biały Mustang zakpił sobie z nich tylko, aby
odwieść ich od swego stada. Pewien dzielny vaquero*, mistrz w jeździe
konnej, spotkał podobno kiedyś Białego Mustanga bez stada i zapędził
go aż na skraj głębokiego kanionu. Biały Mustang skoczył podobno bez
namysłu kilkaset stóp w dół przepaści, a potem, tam na dole, dalej
popędził kłusem. Vaquero przysięgał na wszystkie znane mu świętości
i zaklinał się, że to prawda, a wszyscy słuchacze wierzyli w to. Kiedyś
znów, w towarzystwie bardzo poważnych i doświadczonych westma-
nów opowiadał pewien haziendero** z Sierra, że miał raz niesamowite
szczęście zwabić Białego Mustanga z całym tabunem dzikich koni do
korralu***, ale ten cudowny siwosz niczym ptak przefrunął przez
wysokie na dwadzieścia stóp ogrodzenie, i nikt w to nie wątpił.

Tak opowiadali starzy ludzie, tak opowiadali młodzi. Biały Mustang
wydawał się nie tylko nietykalny, lecz nawet nieśmiertelny, dopóki
wreszcie razem z ostatnim tabunem koni, jaki widziano, nie znikł z
sawanny. Nieubłagana cywilizacja wytrzebiła bawoły i mustangi, ale
jeszcze tu i ówdzie znajduje się jakiś stary westman, który potwierdza,
że ów nieosiągalny siwosz nie jest czczym wymysłem, bo on sam
również widział go na własne oczy.

Tak, nie był on czczym wymysłem, a jednak był wytworem fantazji,
nie istniał nigdy, a jednak istniał, ci, którzy go widzieli, nie mylili się, a
jednak mylili się, albowiem Biały Mustang to nie był jeden koń, lecz
wiele, wiele koni.

Każdy dziki tabun koni miał jednego przewodnika, którym zawsze
był ogier, i to najsilniejszy i najmądrzejszy ze wszystkich, taki bowiem
ogier musiał bronić swej pozycji i utrzymać się na niej siłą i
przebiegłością. Jeśli pokonał wszystkich współzawodników, wtedy
całe stado, aż do najmłodszego źrebaka było mu posłuszne. I jeśli teraz
twierdzimy, że siwki są najwytrwalszymi końmi, to już w prerii było
tak z całą pewnością. Doszło do tego, że jasnej maści mustangi były
chronione przez myśliwych, nikomu nie wpadło do głowy, żeby

* pasterz, poganiacz bydła, kowboj
** farmer
*** ogrodzenie dla bydła

4* Ciarny Mustang

49

załapać sobie siwka pod wierzch, takie zwierzę bowiem byłoby
widoczne z daleka i jeździec mógłby się przez to wystawić na
niebezpieczeństwo. Konie te miały zatem możność rozwinąć swe siły w

flt

całej pełni. Poza tym w instynkcie konia o jasnej maści jest, czy też
było, więcej ostrożności niż u konia ciemnej maści. Także i stado
potrzebowało przewodnika, który by maścią różnił się od pozostałych i
by można go było łatwo dostrzec. Im wyższy rangą oficer, tym bardziej
błyszczące są odznaki jego godności. Co człowiek osiąga za pomocą
sztuki, to zwierzęciu daje natura. Może więc z tych powodów, o czym
wie każdy westman, prawie każde większe stado dzikich koni miało za
przewodnika konia siwej maści.

I jeśli oto owe siwe ogiery-przewodniki były najsilniejsze, najszyb-
sze, najwytrwalsze i najwaleczniejsze, to również łatwiej im było
umknąć swoim prześladowcom, niż każdemu innemu koniowi. Każdy
westman widział w swym życiu takiego siwka i podziwiał jego szybkość
i mądrość, potem opowiadał o tym i słuchał innych, którzy opowiadali
to samo; życie na bezkresnej prerii pobudza fantazję, istniało mnóstwo
siwków, lecz z biegiem czasu wyobraźnia stworzyła z nich jednego
jedynego. Białego Mustanga, który był wszechobecny, ale nigdy nie
dał się złapać.

Za czasów Winnetou i Old Shatterhanda istniał też Czarny Mu-
stang, z którym rzecz miała się prawie tak samo, a jednak odmiennie.
Nie był to bynajmniej żaden dziki koń, lecz koń szkolony, a nawet
nadzwyczaj dobrze wytresowany i znajdował się w posiadaniu wodza
Naiini-Komanczów. Również o nim opowiadano sobie najprzedziw-
niejsze historie. Odznaczał się wszelkimi zaletami, i to w niespotykanej
dotąd mierze, nigdy nie został raniony w żadnej walce, nigdy się nawet
nie potknął, nie mówiąc już o upadku, nigdy nie zdołał doścignąć go
żaden prześladowca i śmierć nie miała nad nim władzy. Koń ten żył już
za czasów przodków, najpierw jeszcze z dziadem wychodził z wszelkich
walk cało, potem ratował ojca, unosząc go z każdej opresji, a nawet ze
szponów śmierci, a teraz zasługiwał się tak doskonale u obecnego
wodza, że ten ku czci zwierzęcia i ku swojej własnej chwale przybrał
imię Tokvi Kava czyli Czarny Mustang.

Tak jak Indianie byli święcie przekonani, że należący do Old
Shatterhanda sztucer Henry'ego jest zaczarowaną strzelbą, tak też
święcie wierzyli, oczywiście z wyjątkiem wtajemniczonych członków
plemienia Naiini, że również Czarny Mustang jest zaczarowanym

50

koniem. Wiara ta przydawała więc szacunku i przywilejów właścicielo-
wi tego konia. Wystrzegano się wejść w konflikt tak z samym
właścicielem konia, jak iż jego plemieniem, uważano bowiem, że jest
on równie nietykalny jak jego koń, słowem, niezwyciężony. A wódz był
człowiekiem mądrym i w chytry sposób wykorzystywał owo uczucie
bojażni, skutki tego były widoczne i czyniły go coraz bardziej pewnym
siebie. Jego pycha i bezwzględność rosły, stał się rajstraszliwszym
wrogiem tak wszystkich białych, jak i nieprzyjaznych mu czerwono-
skórych, i wreszcie sam uwierzył w to, że nie ma człowieka, który
mógłby się z nim zmierzyć.

Naturalnie również w przypadku i tego Czarnego Mustanga należa-
ło tu mieć na myśli nie jednego, lecz wiele koni, jedne były potomkami
drugich, odznaczały się tymi samymi cechami i taką samą doskonałoś-
cią. A doskonałość ta była niezaprzeczalna, i wódz miał zrozumiale
powody, kiedy ukradłszy w Firwood-Camp oba deresze należące do
Old Shatterhanda i Winnetou, oświadczył z taką dumą: ,,Gdyby nie
istniał mój Mustang, to te dwa ogiery byłyby najlepszymi końmi
między jedną Wielką Wodą a drugą". Miał przy tym na myśli Ocean
Atlantycki i Ocean Spokojny, co według jego sposobu wyrażania się
oznaczało całą Amerykę Północną. Czy miał rację, tak twierdząc,
można by się ewentualnie sprzeczać.

Tego wieczoru w obozie nie udano się na spoczynek tak wcześnie jak
zazwyczaj. Obecność sławnych gości zatrzymała ludzi jeszcze po
kolacji. Przy stole, przy którym siedzieli inżynier, Winnetou, Old
Shatterhand i obaj Timpowie, opowiadaniom nie było końca. Przy
drugim stole siedzieli nadzorca i kierownik, którzy przysłuchiwali się
rozmowie raczej w milczeniu i tylko od czasu do czasu wtrącali słowo od
siebie. Do nich to przysiadł się Metys. Przez cały czas nie wyrzekł on
słowa, lecz tym uważniej słuchał, o czym mówiono. Winnetou i Old
Shatterhand zdawali się w ogóle nie dostrzegać jego obecności, Metys
nie zauważył, żeby choć raz na niego spojrzeli, a jednak tak bacznie
trzymali go na oku, że żaden jego ruch czy wyraz twarzy nie uszedł ich
uwagi.

Kas właśnie w najlepsze opowiadał jedną ze swoich przygód, kiedy
Winnetou dał mu znak, aby przerwał i zwrócił uwagę na dochodzące z
zewnątrz odgłosy.

Nastawili więc uszu i wkrótce też usłyszeli zbliżające się uderzenia
końskich podków, które całkiem wyraźnie rozpryskiwały błoto, a po-

52

tem zatrzymały się na dworze przed drzwiami. Rozległo się charakte-
rystyczne, radosne rżenie.

— Uff!—zawołał Winnetou, zrywając się z miejsca.—To nie są
obce konie!

Równie szybko poderwał się Old Shatterhand i potwierdził:

— Nie, to nie są obce konie, to nasze ogiery. Ale jak się tu dostały?
Co wy na to, Mr engineer? Przecież, kiedyśmy opuszczali szopę,
samiście ją zaryglowali?

— Tak, uczyniłem to. Widocznie jakiś robotnik musiał otworzyć
wrota i konie zbiegły.

— Zbiegły? Były mocno przywiązane! Ten ktoś nie tylko otworzył
wrota, ale również odwiązał konie, trzeba przyznać, że nader to
osobliwe zachowanie. Pozwolicie, że zabiorę tę latarkę?

Prośba była skierowana do gospodarza, który przysiadł za ladą. Nad
jego głową wisiała lampa ze szklaną osłoną od wiatru, Old Shatterhand
•zdjął ją z gwoździa i zapalił, po czym wyszedł razem z Winnetou.
Pozostali, wiedzeni ciekawością, udali się za nimi, również Metys,
który rzecz jasna nie wiedział o tym, że jego czerwonoskóry dziad
ukradł oba ogiery.

Konie rzeczywiście stały na dworze i przywitały swych panów z
oznakami silnego wzburzenia. Rżały, machały ogonami, strzygły
uszami, stawały dęba, unosząc obie przednie nogi niczym psy, które
radośnie witają swego pana. Old Shatterhand obejrzał je przy świetle
uniesionej latarki i zawołał zdumiony:

— Do licha! Co to? Konie nie wracają z szopy! Spójrzcie tylko na ten
brud i błoto, aż grubo tego na ich grzbietach! One pędziły galopem,
były daleko! Ale gdzie i z kim?

— Z kim? — zdziwił się inżynier. — Z nikim, oczywiście! Komu
miałoby wpaść do głowy w taką pogodę i w taką ciemność dosiąść koni
i jechać na spacer?

— Dosiąść? Chciałbym widzieć tego, kto by tego dokonał! Bez
naszego pozwolenia nie można dosiąść tych koni! Nikt na nich nie
siedział, popatrzcie, grzbiety są zapryskane błotem!

— A więc jednak mam rację! Ktoś otworzył szopę i wtedy konie
urwały się i poniosły. Jakiś czas biegały w kółko, potem tutaj wróciły, i
to wszystko. Zbadam jednak, kto ponosi tutaj winę. Nocą żaden
człowiek nie ma nic do szukania w szopie.

Z cugli jednego z koni zwisał mocno przywiązany rzemień, który

53

tworzył prawdopodobnie wiązanie, teraz jednak był zerwany. Old
Shatterhand zbadał go, po czym rzucił szybkie, znaczące spojrzenie ku
Apaczowi i zwrócił się do inżyniera:

— Macie rację, sir, konie urwały się. Proszę za mną. Musimy je
przywiązać mocniej. Naturalnie, pozostali dżentelmeni nie muszą się
już dalej trudzić.

Powiedział to z takim spokojem i przekonaniem, że zamierzony cel
został osiągnięty. Nadzorca i kierownik wraz z Metysem wrócili do
baraku na swoje miejsca. Kas i Has chcieli udać się za nimi, ale Old
Shatterhand szepnął im:

— Zacznijcie rozmowę z Metysem i nie pozwólcie mu, żeby
wyszedł, dopóki nie wrócimy.

— Dlaczego, Mr Shatterhand? — spytał Kas.

— Dowiecie się później. Teraz tylko zatrzymajcie go, bądźcie
jednak wobec niego uprzejmi i traktujcie go poufale.

— Ale jeśli koniecznie zechce wyjść? Czy mamy wtedy użyć siły?

— Nie, tego należy uniknąć. Przecież nie będzie wam chyba zbyt
trudno zatrzymać go, opowiadając jakąś pasjonującą historię!

— Też tak myślę. Opowiem mu kilka zadziwiających rzeczy i parę
dobrych dowcipów', dokładnie tak jak u spadkobierców Timpego. —
Po czym zwrócił się do swego krewniaka: — Chodź, stary! — I weszli
do środka.

Winnetou chwycił konie za cugle i poprowadził. Old Shatterhand
szedł przodem i oświetlał drogę, inżynier kroczył obok niego i
potrząsając głową mówił:

— Nie rozumiem was, sir. Najprzód ni stąd, ni zowąd udajecie
spokojnego i przyznajecie rację, a potem dajecie obu tym dżen-
telmenom takie polecenie, jakby w ogóle nie można było ufać Yato

Indzie.

— Udawałem, bo trzeba mieć się na baczności. Konie zostały
ukradzione i zabrane, tylko że urwały się po drodze.

— Niemożliwe!

— Tak jest, zapewniam was!

— A gdyby tak było, to czyż Yato Inda mógłby być tym złodziejem?

— Nie, ale jego wspólnik. Chodźmy jednak najpierw do szopy, a
tam się dowiemy, kto dokonał kradzieży.

— Jak chcecie się tego dowiedzieć?

— Zdradzi mi to miękkie podłoże.

54

Tak rozmawiając, znaleźli się w pobliżu szopy. Inżynier przyśpie-
szył kroku, aby wejść do środka, ale Old Shatterhand przytrzymał go
za ramię i ostrzegł:

— Nie tak od razu! W ten sposób możecie nam wszystko zepsuć.

— Co?...

— Siady, które chcę zobaczyć. Jeśli je rozdepczecie, niczego
dokładnego z nich się nie dowiemy.

— Słusznie! Takim ludziom jak my nie wpadłyby do głowy
podobne środki ostrożności.

Old Shatterhand zatoczył łuk, aby dojść do drzwi nie na wprost, lecz
z boku i w ten sposób uchronić przed zadeptaniem ślady, które
spodziewał się tam znaleźć. Potem zbliżył się do drzwi i poświecił
wokoło. Winnetou zatrzymał konie, podszedł do niego i również się
pochylił.

— Uff!—wykrzyknął.—To były-indiańskie mokasyny!

— Tak też myślałem!—skinął głową Old Shatterhand.—Czer-
wonoskórzy byli tutaj. Ale ilu?

— Tego dowie się mój brat, kiedy pójdziemy tropem wiodącym od
szopy. Tutaj pomieszały się ślady ludzi i koni.

— Jeszcze nie idźmy! Zostańmy tutaj! Siady podków wskazują
wyraźnie na to, że konie szły powoli. Nie zachowywałyby się tak w
przypadku, gdyby urwawszy się, chciały uciec. Zostały bardzo ostroż-
^ nie wyprowadzone z szopy.

— Szopa jest zaryglowana—zauważył Winnetou, wskazując na
drzwi.

— To następny dowód na to, że mamy tu do czynienia z kradzieżą.
Bo któż inny miałby interes zaryglować te drzwi?

Otwarli je i weszli do środka. Nic jednak nie zobaczyli, złodzieje nie
pozostawili żadnych śladów. Dlatego też wprowadzono konie i ponow-
nie je uwiązano, po czym trzej mężczyźni wyszli i podążając dalej
tropem, jaki wiódł od szopy, kontynuowali badanie śladów. Już po
kilku krokach ślady owe rozchodziły się: na prawo biegły ślady ludzi i
koni, a na lewo tylko ślady stóp ludzkich.

— Tędy nadeszli—oznajmił Old Shatterhand.—Czy mój brat
Winnetou widzi, ilu ich było?

Apacz przyjrzał się dokładnie odciśniętym w ziemi śladom, a potem
powiedział:

— Ci czerwonoskórzy byli nieostrożni i nie szli jeden za drugim,

55

dlatego wyraźnie widać, że było ich czterech. Idźmy jeszcze dalej!
Trop wiedzie na tyły baraku.

Po krótkiej chwili znaleźli się w miejscu, gdzie obaj Chińczycy
spotkali się z Indianami. Miejsce to było szeroko udeptane, Old
Shatterhand oświetlił je dokładnie.

— Uff!—zawołał Winnetou.—Tutaj czerwonoskórzy stali jakiś
czas i rozmawiali z dwoma ludźmi z warkoczami. Widać bardzo
dokładnie ślad grubej, prostej, podeszwy żółtych.

— A nie mówiłem?—zauważył inżynier.—To robotnicy byli w
szopie!

— Nonsens! —zaprzeczył Old Shatterhand. — W szopie nie byli,
bo ich ślady nie wiodą aż tam, jak pan widzi. Tu byli Indianie, z
pewnością Komańcze. Dla was nie jest to sprawa bez znaczenia!

— Pshaw! W każdym razie jacyś pożałowania godni biedacy, którzy
chcieli pewnie ukraść coś do jedzenia i mieli pecha, że trafili na wasze
konie.

— Byłbym rad, gdyby tak było. Ale obawiam się, że okaże się
jeszcze coś całkiem innego. Zdaje się, że ci czerwonoskórzy weszli w
tajne porozumienie z waszymi Chińczykami.

— Oho!

— Tak! Przecież widzicie, że oni tutaj rozmawiali. Gdyby nie
doszło między nimi do porozumienia, Indianie sprzątnęliby Chińczy-
ków.

— Tak sądzicie, sir?

— Oczywiście! Proszę popatrzeć: najpierw stało tu tylko trzech
czerwonoskórych, czwarty doszedł do nich od strony baraku. Zgadnij-
cie, kto to był?

'•— Pewnie ten Juwaruwa, któremuście nie pozwolili się oddalić?

— Tak, to był on.

— Wobec tego chciałbym tylko wiedzieć jedno, którzy z moich
Chińczyków byli tutaj. Te żółtki z warkoczykami będą się oczywiście
pilnować, żeby się do niczego nie przyznać.

— My się jednak mimo to dowiemy. Na razie nie będziemy się nimi
zajmować, zajmiemy się tylko czerwonoskórymi. Chodźcie!

Szli teraz tropem potrójnych śladów, aż dotarli do miejsca, gdzie
Tokvi Kava ostatnio rozmawiał z Metysem, i skąd ten potem wrócił do
baraku. Następnie trop zaprowadził ich w tę stronę, z której widoczny

l

był front baraku, tam gdzie Komańcze czekali na Metysa. Gdy już i te
ślady zbadali, Old Shatterhand oznajmił:

— Teraz wszystko jest dla mnie jasne. Przybyło tutaj czterech
Komanczów. Trzech czekało, a czwarty poszedł do baraku, aby dać
znak Metysowi, żeby tamten wyszedł. I Metys przyszedł tutaj, ale że
nie czuli się w tym miejscu pewnie, udali się na tyły baraku. Dlatego też
Winnetou na próżno szukał i nic nie znalazł. Metys rozmówił się z
trzema czerwonoskórymi, po czym wrócił do nas do baraku, ci
natomiast wrócili na to miejsce, gdzie mieli czekać na Juwaruwę. Ten
nadszedł i kiedy już wszyscy mieli się oddalić, natknęli się na tych
dwóch Chińczyków.

— Ale czego oni tutaj szukali? — spytał inżynier. — Może zbadamy
także ich ślady?

— Teraz jeszcze nie. Najpierw musimy pójść zobaczyć, co robi
Metys. Powinien uciec.

— Uciec? — zdziwił się inżynier. — Cóż to za pomysł! Albo jest on
porządnym człowiekiem, za jakiego go uważam, i wtedy nie miałby
potrzeby uciekać, albo też jest łotrem, który zamierza nas zdradzić
wobec Indian, i wtedy nie mogę dopuścić do tego, żeby uciekł.

— Wy myślicie tak, ja zaś myślę inaczej. Metys jest wnukiem wodza
Komanczów, Tokvi Kava, wkradł się tu do was pod maską uczciwości
po to, aby wydać was w ręce swego czerwonoskórego dziada. Ten
przysłał do niego dzisiaj czterech wysłanników, żeby uzgodnić czas
i sposób napaści. Śmiałbym nawet twierdzić, że Tokvi Kava także był
tutaj wśród nich. Co na to powie mój brat Winnetou?

— Czarny Mustang był tutaj — odparł Apacz z takim przekona-
niem, jakby go widział.

— Z pewnością! Bo tylko taki wojownik jak on mógł wpaść na
pomysł kradzieży naszych koni. Usłyszał o tym, że tu jesteśmy, i na
razie poniecha napaści na obóz, dopóki stąd nie wyjedziemy. Wasze
bezpieczeństwo wymaga tego, abyście wiedzieli, jakie zamiary mają
wobec was czerwonoskórzy i kiedy przeprowadzą swój plan. Nie
dowiecie się jednak tego, jeśli Metys pozostanie tutaj.

— Sir — odparł inżynier z niedowierzaniem — wiem, kim jesteście
i co mam o was myśleć, ale mówicie zagadkami. Ku memu przerażeniu
muszę wam wierzyć, że coś przeciw nam knują, bo w przeciwnym razie
nie przysłaliby tutaj swych szpiegów, jednakże tego, co muszę w te'

56

57

sprawie wiedzieć, dowiem się najpewniej i najlepiej od Metysa, jeśli
jest on rzeczywiście, tak jak powiadacie, sojusznikiem czerwonoskó-
rych.

— Myślicie, że on wam coś powie?

— Zmuszę go do tego!

— Pshaw! Nie wyobrażam sobie, jak byście się mieli do tego zabrać!
Istnieje jeden tylko pewny środek, żeby dowiedzieć się wszystkiego:

musimy napędzić mu strachu, tak żeby zwiał.

— Lecz jeśli ucieknie, wtedy już na pewno niczego się nie dowiemy,
Mr Shatterhand!

— Wprost przeciwnie. Czy nie słyszeliście, że chcemy jutro wyru-
szyć do Alder-Spring?

— Owszem.

— Metys również to słyszał i powiadomi o tym czerwonoskórych.
Jestem przekonany, że oni też tam pojadą, aby nas wytropić i złapać.
Nie damy się jednak złapać, to raczej my będziemy ich tropić.

— Sir, to niebezpieczne!

— Ale nie dla nas, dla was natomiast będzie to miało taki pożytek, że
dowiecie się, na czym stoicie.

— A jak się tego dowiem? Czy wrócicie tutaj może?

— Jeśli dowiemy się, że znajdujecie się w niebezpieczeństwie, na
pewno wrócimy tutaj, aby was obronić. Dzisiaj jednak musicie
pozwolić Metysowi uciec.

— A jeśli nie ucieknie?

— Ucieknie! Gdzie sypia? Czy z robotnikami?

— Nie. Urządził sobie tam, z tyłu, blisko zarośli na wpół indiański
wigwam.

— Żeby nie być obserwowanym. Całkiem słusznie! Ma konia?

— Tak. Trzyma go stale uwiązanego w pobliżu wigwamu.

— Dobrze! Mój brat Winnetou pójdzie teraz tam, ukryje się i
będzie obserwował jego ucieczkę. My natomiast udamy się do baraku i
już postaramy się o to, by napędzić mu strachu. Tylko przedtem proszę
dokładnie opisać memu bratu Winnetou, gdzie jest ten wigwam.

W czasie tej rozmowy Winnetou odzywał się bardzo mało, w
milczeniu wysłuchał, gdzie znajduje się owo miejsce i cicho się odda-
lił. Tak miał w zwyczaju postępować, a dla Old Shatterhanda był
to dowód, że Winnetou zgadza się ze wszystkim, co jego biały
towarzysz powiedział i zaplanował. Po odejściu Winnetou obaj męż-

58

czyźni udali się do baraku. Zastali Metysa przy ożywionej rozmowie z
obydwoma Timpami, obrzucił on nieufnym, badawczym spojrzeniem
białego myśliwego, ale ten czynił tak, jakby go nie dostrzegł. Poczciwy
Kas był właśnie w trakcie opowieści, którą przerwał w pół słowa i
spytał:

— No, Mr Shatterhand, coście znaleźli w szopie?

— Nie ma mowy o żadnej kradzieży koni. Zapomnieliśmy zaryglo-
wać drzwi, musiało wejść tam jakieś zwierzę i przestraszyć ogiery.
Urwały się i pognały przed siebie, ale na szczęście znalazły drogę z
powrotem. Co do tego możemy więc być spokojni, ale mniej spokojni
możemy być co do innej sprawy.

— Jakiej?

— Byli tutaj czerwonoskórzy.

— Chyba tylko jeden? Mam na myśli tego tak zwanego Juwaruwę,
który był wtedy w baraku.

— On nie był sam. Było z nim jeszcze trzech innych, którzy czekali
na niego na dworze.

— Do licha!—zawołał Kas, zsuwając z czoła swój słomiany
kapelusz.—Jeszcze trzech innych! A więc ten łobuz był pewnie
szpiegiem?

— O tym jestem przekonany i twierdzę, że tutaj w obozie znajduje
się sojusznik czerwonoskórych.

— Ali devils! Jeśli to byłaby prawda! Któż by to mógł być?

— Zaraz się dowiecie. Chodźcie wszyscy ze mną, messieurs, chcę
wam coś pokazać!

— Gdzie jest Mr Winnetou?—spytał Kas, wstając z innymi.
Wszyscy wyszli, również biali robotnicy, Metys natomiast pozostał

na miejscu. Wtedy Old Shatterhand odwrócił się od drzwi ku niemu i

powiedział:

— Wezwałem wszystkich, żeby poszli ze mną!
Jego groźny wzrok mówił więcej niż słowa. Metys posłusznie wstał i
dołączył do nich. Old Shatterhand niósł latarkę i poprowadził
mężczyzn w miejsce, gdzie znajdowały się ślady, jakie zostawił Metys,
kiedy wyszedł z baraku i udał się do czekających na niego Komanczów.
Old Shatterhand zniżył światło i powiedział:

— Obejrzyjcie sobie te ślady, messieurs! To są ślady łotra, który
chce was wszystkich doprowadzić do zguby. Zaraz pokażę wam stopy,
które bardzo dokładnie zgadzają się z tymi odciskami.

59

— Doprowadzić do zguby?—spytał przerażony nadzorca.—Jak
to?

— Człowiek ten jest w zmowie z wrogimi wam Indianami, którzy
prawdopodobnie chcą napaść na obóz, wkradł się tutaj do was pod
fałszywym imieniem, aby tamtym ułatwić sprawę.

— Indianie? Czy to możliwe?

— Tak. Czerwonoskóry, który był tutaj przedtem, był ich szpie-
giem, miał on wyciągnąć tamtego z baraku. Widzieliśmy, jak sobie
dawali znaki.

— Kto to jest ten drań? Zlinczujemy łotra! Powiedzcie, sir,
powiedzcie!

— Później! Najpierw chcę wam dostarczyć dowodów. Widzicie, że
idę jego śladami, wkrótce zobaczycie, dokąd one prowadzą.

Old Shatterhand kroczył dalej za tropem, pozostali szli za nim,
dopóki nie przystanął, poświecił na ziemię i powiedział:

— Spójrzcie! Tutaj stało trzech Indian i czekało na niego, a w tym
czasie czwarty, ten, który podał, że nazywa się Juwaruwa, znajdował
się w baraku i tamtemu dawał potajemne znaki. Przekonajcie się sami,
że te odciśnięte ślady pochodzą od Indian!

Wtedy odezwał się Has, szarpiąc ze złością swego długiego, czarnego
wąsa:

.— Tu nie trzeba się wcale specjalnie przekonywać, sir. Widać od
razu na pierwszy rzut oka, że chodzi o czerwonoskórych. Do licha!
Obóz jest w niebezpieczeństwie. Pokażcie nam tego łobuza, żebyśmy
się z nim pobawili żdziebko w wieszanie! Drzew jest tu dosyć z
pięknymi, mocnymi gałęziami.

— Poczekajcie jeszcze tylko chwileczkę! Trzeba jeszcze dalej iść za
śladem. .

Metys stał wśród nich i oczywiście słyszał wszystko, co mówiono.
Old Shatterhand raz po raz muskał jego twarz światłem latarki i
'widział, jak ten błędnym, wystraszonym spojrzeniem ciemnych oczu
rozglądał się wokół siebie.

Grupka ludzi szła dalej, obeszła barak i znalazła się na jego tyłach, w
tym miejscu Old Shatterhand znowu się zatrzymał i objaśnił:

— A potem podczołgali się w to miejsce i długo tu stali, jak to
widzicie po śladach. Tutaj rozmawiali o nas i o planowanej napaści.
Następnie trzech czerwonoskórych odeszło kawałek dalej, aby zacze-

60

kac na Juwaruwę, który tam dołączył do nich. Ale zdrajca z tego
miejsca udał się z powrotem do baraku.

— Kto to jest, kto, kto?—pytano ze wszystkich stron.

— Zaraz, zaraz się dowiecie! Idźmy tylko jeszcze kawałeczek tymi
śladami, dopóki będą tak wyraźne, żebym mógł wam pokazać, jak
dokładnie zgadzają się ze stopą zdrajcy. Chodźcie, messieurs!

I tak, prowadząc mężczyzn ku frontowej stronie baraku, bacznym
wzrokiem śledził Metysa. Ten jednak uczynił jeszcze tylko kilka
powolnych kroków, po czym kilkoma susami uskoczył w bok i już go nie
było widać. Teraz nadeszła pora. Nie wolno było dopuścić do tego, aby
Metys zyskał na czasie, a tym bardziej, aby mu przyszło na myśl tutaj
pozostać, ukryć się i szpiegować mieszkańców obozu. Dlatego też Old
Shatterhand w pewnej chwili przystanął i powiedział:

— Tu jest to miejsce, w którym się naocznie przekonacie. Niech
podejdzie tu do mnie Yato Inda i... ach—przerwał—gdzie jest
Metys?

— Metys?—spytano.—Czyżby to był on? Czy to on?

— Oczywiście, że on! Nie nazywa się Yato Inda, lecz Ik Senanda i
jest wnukiem Czarnego Mustanga. Czarny Mustang chce napaść na
obóz i wysłał go tu, aby wypatrzył najlepszą sposobność po temu.

Podniósł się krzyk, wrzask i rozległy się nawoływania za uciekinie-
rem, aż echo niosło po dolinie. Nad tym wszystkim rozległ się donośny
głos Old Shatterhanda:

— Po co ten niepotrzebny hałas? On pobiegł do swego wigwamu
zabrać konia i uciec. Biegnijcie za nim, żeby nie uszedł!

— Do jego wigwamu!—wołali jeden przez drugiego. —Tak, do
jego wigwamu! Za nim, tam, łapmy go!

Wszyscy pobiegli w tym kierunku, na miejscu został tylko Old
Shatterhand i inżynier.

— No i co powiecie na to? — spytał z uśmiechem Old Shatterhand.

— Rzeczywiście uciekł! Możemy Bogu dziękować, że zesłał nam
was. Cicho, posłuchajmy! Nic nie słyszycie, sir?

— Tak, tam pędzi jego koń, Metys ucieka, gnany strachem przed
sędzią, który nazywa się lincz. Już nie przyjdzie mu do głowy ukryć się
tutaj i nas szpiegować. Pozbyliśmy się go.

— Ale na jak długo? Popędzi do Komanczów i wróci z nimi!

— A my pojedziemy za nim i jeszcze przed nim będziemy z

61

powrotem. Nie macie się czego obawiać. Słyszycie wrzaski waszych
ludzi? Szukają go jeszcze, ale go nie znajdą. Aha, teraz wyładowują
swój gniew na jego wigwamie!

Od strony zarośli ukazały się najpierw małe języczki ognia, który
mimo wilgoci po deszczu stale się wzmagał. To robotnicy podpalili
wigwam.

W blasku ognia obaj ujrzeli nadchodzącego Winnetou. Ów, zbli-
żywszy się do nich, przystanął i powiedział:

— Winnetou leżał na czatach i słyszał, jak. Metys przybiegł i
wpadł do swego wigwamu. Wtedy rozległy się okrzyki zemsty ze
strony zbliżających się ludzi i Metys przerażony wypadł na zew-
nątrz, popędził do swego konia, dosiadł go i uciekł. Słyszałem
świst jego oddechu, z czego wnoszę, że przerażenie jego było
ogromne.

— Możemy zatem podjąć przerwane badanie—stwierdził Old
Shatterhand — bez obawy, że ktoś nas obserwuje z ukrycia.

Robotnicy wrócili tymczasem po bezskutecznym pościgu za Mety-
sem. Chcieli dowiedzieć się od Old Shatterhanda o jego podejrzeniach
i z czym mają one związek; Old Shatterhand polecił im udać się do
baraku i tam poczekać chwilkę na niego, a on wkrótce przyjdzie i
wszystko im wyjaśni. Następnie wraz z Winnetou, inżynierem i
obydwoma Timpami skierował się ponownie na tyły baraku, gdzie
przedtem spostrzegł ślady dwóch Chińczyków, lecz wtedy jeszcze za
nimi nie szedł. Znaleźli je z łatwością przy świetle latarki i poszli ich
tropem.

Przypuszczali, że ślady powiodą obok jednego i drugiego narożnika
budynku i poprowadzą do wejścia do baraku, wkrótce jednak okazało
się, że było inaczej, biegły one bowiem dalej, aż ku mieszkaniu
inżyniera, a mianowicie na tyły tego mieszkania. Stała tam oparta o
mur drabina prowadząca na dach.

— Uff! — krzyknął Apacz do inżyniera. — Czy ta drabina zawsze
tutaj stoi?

— Nie — odparł zapytany, przy czym z zastanowieniem potrząsnął
głową.

— A czy stała już może tu, zanimeśmy się jeszcze znaleźli w tym
budynku,w środku?

— Nic o tym nie wiem. Sprawa ta wygląda mi nadzwyczaj
podejrzanie. Ale któż to mógł być?

62

— Chińczycy, oczywiście!—odrzekł Old Shatterhand.—Naj-
prawdopodobniej okradzione was, sir, a przy tym również i nas!

— Uff! Uff — powiedział Apacz. — Nasza broń znikła!

— Tak, nie ma jef—potwierdził również Old Shatterhand, nie
okazując wszelako najmniejszego zdenerwowania.

— I mówicie to takim spokojnym tonem, jakby chodziło tu o kilka
zapałek, a nie o trzy najcenniejsze sztuki broni na całym Dzikim
Zachodzie!

— A co nam pomoże tu zdenerwowanie? Mogłoby tylko sprawie
zaszkodzić. Im spokojniej się jej przyjrzymy, tym prędzej i pewniej
odzyskamy naszą broń.

— Przechodzi to moje wyobrażenie, lecz jeśli istotnie tak jest, to te
szelmy muszą oddać ją natychmiast, przepędzę ich, ale przedtem każę
wymierzyć im baty, aż wyzioną połowę albo i trzy czwarte ducha.

— Oni nie będą mogli jej zwrócić.

— Nie? A to dlaczego?

— Ponieważ nie mają już tego, co ukradli. Siady obu Chińczyków
zbiegają się ze śladami Komanczów, po czym biegną bezpośrednio z
powrotem. Broń dostali czerwonoskórzy.

— Więc przypuszczacie, że strzelby zostały skradzione specjalnie
dla Indian?

— Możliwe. Prawdopodobnie jednak Chińczycy ukradli broń dla
siebie, ale gdy już oddalali się z bronią, aby ją ukryć, wpadli na Indian,
a ci zmusili ich do jej oddania.

— Nie mamy przecież jeszcze w ogóle pewności, że chodzi tu
rzeczywiście o waszą broń. Chodźmy, wejdziemy do środka i sprawdzi-
my! Miejmy nadzieję, żeście się mylili.

— Nie mylimy się. Spójrzcie tu na te trzy wgłębienia w błotnistej
ziemi! Mogą one pochodzić tylko od kolb naszych strzelb. Złodzieje,
schodząc z drabiny, na moment uwolnili ręce i strzelby oparli o mur.
Trzy sztuki, jeden odcisk większy, jeden średni i jeden mniejszy, były
to: Postrach Niedźwiedzi, Srebrna Strzelba oraz sztucer Henry'ego.
Więcej dowodów nam nie trzeba.

— Prawda, zaiste to prawda! — zawołał inżynier, zobaczywszy trzy
wgłębienia w błocie. — Doprawdy, to byli Chińczycy! Tylko którzy
dwaj spośród tak wielu mogliby to być?

— Dojdziemy do tego. Dobry westman ma w głowie wystarczająco
wiele haków, na których może powiesić tego rodzaju opryszków.

63

— Miejmy nadzieję, sir. Chciałbym tylko wiedzieć, dlaczego tym
hultajom zaświtała w ogóle podobna myśl w głowie: przecież oni wcale
nie potrzebowali tej broni, zresztą zupełnie nie potrafiliby się nią
posługiwać. W jakim właściwie celu to zrobili?

— Dla mnie jest to także oczywiście zagadką, ale tę już potrafimy
rozwiązać.

Wtedy odezwał się jasnowłosy Kas:

— Nie wiem, sir, czy jest to dobra myśl, czy też głupia, ale właśnie
przyszło mi do głowy coś w rodzaju wyjaśnienia tej sprawy.

— Co takiego?

— Zanim żeście się tu zjawili, była mowa o was. Rozmawialiśmy też
naturalnie o waszych strzelbach i o tym, że mają one tak wysoką
wartość, że nie sposób jej właściwie w ogóle określić. Może więc któryś
z tych żółtków z warkoczykami słyszał to i w związku z tym wpadł na
pomysł, że warto by ukraść owe cenne strzelby, aby je potem'sprzedać
za wysoką cenę.

— Hm! Myśl ta wcale nie jest głupia, Mr Timpe. Może trafił pan w
sedno. Obydwa pomieszczenia baraku są oddzielone od siebie tylko
cienką przegrodą, przez którą z łatwością można słyszeć wszystko, co
się mówi. I jeśli się nie mylę, dwóch Chińczyków siedziało blisko tej
przegrody na ławie, i byli sami.

— Zgadza się —potwierdził inżynier. —Byli to dwaj firsthands*,
którymi posługujemy się jako pośrednikami.

— Czy nie należałoby zatem przyjąć, że są to uczciwi ludzie?—-
spytał Old Shatterhand. , s

— Bynajmniej, sir! Wszyscy oni to szelmy co do jednego. Nie
kradną tylko wtedy, gdy nie ma co ukraść, a według ich naczelnej
zasady nie jest ani grzechem, ani wstydem, a raczej wręcz dobrym
uczynkiem i zaszczytem przechytrzyć białego na każdym kroku, gdzie
się tylko da. A to, że jakiś Chińczyk doszedł aż do stanowiska
firsthanda wcale nie świadczy o tym, że jest on uczciwszy niż pozostali,
wprost przeciwnie: świadczy o tym, że jest on bardziej cwany, i tym
mniej należy mu ufać. Może sobie przesłuchamy tych obu dokładnie?

— Tak. Tylko najpierw wejdźmy do domu, abyście mogli się
przekonać, że broń zginęła.

Inżynier otworzył drzwi i zaświecił światło. Przy świetle lampy

* kierujący pracą grupy chińskich robotników

64

można teraz było widzieć nie tylko, że brakowało broni, ale również w
jaki sposób broń ta została skradziona, w suficie bowiem był otwór,
przez który złodzieje dostali się do środka.

Teraz cała trójka udała się z powrotem do baraku. Żaden z
robotników nie spał. Nawet ci, którzy już się przedtem położyli,
siedzieli teraz przy stołach, rozmawiając o tym, co zaszło. Obaj
firsthands zajęli swoje poprzednie miejsca, czuli się niepewnie i na
wchodzących patrzyli trwożnym i badawczym wzrokiem. Old Shatter-
hand polecił im krótko i stanowczo:

.— Chodźcie z nami do drugiej izby!
Obaj podnieśli się i poszli. Jeden drugiemu szepnął przy tym:

— Szuet put tek!

Słowa te nie uszły czujnemu uchu westmana, cichy uśmiech
zadowolenia pojawił się na jego twarzy. Mówiący posłużył się tu
ojczystym językiem, czyli chińskim, przy czym mówił bardzo cicho;

był zatem w pełni przekonany, że nikt go nie zrozumiał, bo gdyby
nawet jego słowa dotarły do czyichś uszu, to przecież tutaj, tak daleko
od Chin i w samym środku tego dzikiego pustkowia z pewnością nie
mogło być człowieka znającego język chiński. Nie miał pojęcia, że Old
Shatterhand podczas swoich długich i dalekich podróży zatrzymał się
również i w Chinach, i rozumiał język tego kraju..

Gdy wkrótce potem znaleźli się w małej izbie i stanęli przed Old
Shatterhandem, ten zmierzył ich groźnym i przenikliwym spojrze-
niem, po czym wyjął rewolwer zza pasa i odwiódłszy z trzaskiem spust,
powiedział:

— Znajdujecie się w obcym kraju. Czy znacie jego prawa?
Obaj spojrzeli bezczelnie na niego, a jeden odparł:

— Ten kraj ma wiele praw, które z nich macie na myśli, sir?

— Te, które odnoszą się do kradzieży.

— Znamy je.

— Wobec tego powiedzcie, jak karze się kradzież.

— Więzieniem.

— Tak, ale nie tu, w tych stronach. Kto tutaj, na Dzikim Zachodzie,
kradnie broń lub konia, zostaje albo zastrzelony, albo powieszony.
Wiecie o tym?

— Słyszeliśmy o tym, ale nas to nic nie obchodzi, ponieważ nigdy
nie wyciągnęliśmy ręki po cudzą własność.

— Nie kłam!

5* Czarny Mustang

65

— Co mówicie, sir? Nie skłamałem! Słyszeliśmy, że jesteście,
sir, wielkim i sławnym człowiekiem, ale i my nie jesteśmy zwy-
kłymi prostakami, lecz firsthands, i nie pozwolimy, aby nas obra-
żano!

— Pshaw! Wkrótce zmienisz ton, hultaju! Jeśli przyznacie się
uczciwie, postąpimy z wami oględnie, ale jeśli będziecie zaprzeczać,
nie oczekujcie żadnych względów. Skradliście nasze trzy strzelby!

Mężczyzna przybrał tak swobodny wyraz twarzy, jak tylko potrafił i
potrząsając ze zdziwieniem głową, odparł:

— Skradliśmy strzelby? My? Skąd wam, sir, przyszło na myśl tak
niepojęte przypuszczenie? Znikły wam wasze strzelby?

Powiedział to tak dziecinnie uczciwym i niewinnym tonem, że Old
Shatterhand zamierzył się i uderzył go w twarz z taką siłą, że Chińczyk
poleciał między stołami i zatrzymał się dopiero przy szynkwasie, gdzie
z wielkim trudem powoli się pozbiera?. Myśliwy nie zaszczycił go ani
jednym spojrzeniem, lecz zwrócił się do drugiego:

— Widziałeś teraz, jak odpowiadam na kłamstwo i bezczelność.
Mów więc czystą prawdę! To wy skradliście nasze strzelby?

— Nie! —twierdził mimo to zapytany.

— Wleźliście do domu inżyniera?

— Nie-!

— Gdyście potem chcieli ukryć strzelby, zostały wam one zabrane
przez Indian?

— Nie! —stwierdził Chińczyk po raz trzeci, ale już o wiele mniej
pewnie niż poprzednio.

— Człowieku, ostrzegam cię! Twój kompan kazał ci wprawdzie
zaprzeczać, ale dużo lepiej będzie dla ciebie, jeśli przyznasz się
uczciwie.

— Kiedyż to miał mi kazać, żebym przeczył, sir?

— Przedtem, kiedy podnosiliście się ze swoich miejsc.

— O niczym nie wiem, sir!

— Wiesz, boś słyszał, jak powiedział do ciebie cicho: „Szuet put
tek"!

— Owszem, tak powiedział.

— No i co znaczą te słowa po chińsku?

— One znaczą: „Chodź, idziemy!" Powiedział to, ponieważ mieliś-
my iść z wami, sir.

— Słuchaj, jesteś cwaniak, ale mnie nie zwiedziesz. Pójść znaczy

66

„lai", iść znaczy „k'iu", a „szuet put tek" znaczy: „Nie wolno się do
niczego przyznać". Czy chcesz i temu zaprzeczyć?

Drugi Chińczyk, stojący jeszcze przy szynkwasie, trzymał się aż do
tej chwili za bolący policzek, teraz jednak złożył ręce ze zgrozy, tamten
zaś cofnął się o dwa, trzy kroki, wlepił szeroko otwarte oczy w
myśliwego i jąkając się, spytał osłupiały:

— Jak to? Wy... panie... umiecie... mówić po chińsku?
Old Shatterhand wykorzystał jego osłupienie i zaskoczył go szybko
pytaniem:

— Kim był ów Indianin, który zmusił was do oddania broni?
Chińczyk bezmyślnie wpadł w pułapkę, gdyż odpowiedział bez
zastanowienia:

— Zwał się Czarny Mustang, wódz Komanczów.

— Put yen put jii, put yen put jii!—wrzasnął Chińczyk stojący
przy szynkwasie.

Ten pełen trwogi okrzyk znaczył: „Nie mówić ani słowa, nie mówić
ani słowa!"

— Tien na, agai yn — O nieba, biada, biada! — jęknął jego kompan,
zrozumiawszy teraz, jaki błąd popełnił.

— Milczeć!—Old Shatterhand roześmiał się.—Słyszeliście, że
wasz chiński nic wam nie pomoże! Wina wasza została udowodniona i
dziś wieczorem będziecie rozstrzelani albo powieszeni, jeśli dalej
będziecie wszystkiemu zaprzeczać. Opowiedzcie nam, ale dokładnie,
jak się to wszystko stało, a my darujemy wam życie.

— Darujecie życie? — spytał drugi z nich, mniej hardy niż tamten.

— Jaką wobec tego poniesiemy karę?

— To będzie w pełni zależało od waszej prawdomówności. Jeśli
niczego, ale to niczego nie przemilczycie, lepiej na tym wyjdziecie, niż
moglibyście przypuszczać.

— Więc będę mówił, tak, opowiem, jak było.

Chińczyk rzucił pytające spojrzenie w kierunku swego współtowa-
rzysza, który odpowiedział mu skinieniem głowy, ponieważ teraz
również i on przejrzał, że najlepiej będzie nie brnąć już dalej w tę
brudną sprawę. Zebrał się więc na odwagę i trzymając się za piekący
policzek, zbliżył się do Old Shatterhanda i obaj opowiedzieli po części
dobrowolnie, a po części zmuszeni pytaniami, jak się cała ta sprawa
odbyła. A kiedy już wszystko wyznali, jeden z nich zwrócił się do Old
Shatterhanda:

5*

67

— Teraz wiecie wszystko, sir, nie mamy już nic więcej do powie-
dzenia i jesteśmy przekonani, że odpuścicie nam karę w całości.
Wtedy inżynier naskoczył ostro na niego:

— Co sobie wyobrażasz, ty złodzieju! Całkiem odpuścić karę! Nie
ma mowy! Ale niech już łaskawość ma pierwszeństwo przed prawem,
każę przyłożyć wam tylko sto batów.

Słysząc tę groźbę, obaj podnieśli głośny lament. Winnetou wyrzekł
tylko pogardliwe „Uff", a Old Shatterhand spytał go:

— Jaką karę wyznacza mój czerwony brat tym oto złodziejom?
Apacz milczał przez dłuższą chwilę ze wzrokiem wbitym przed
siebie, potem przez jego śniadą twarz przemknął osobliwy półuśmiech.

— Taką—odparł, pokazując obiema rękami czynność skalpowa-
nia.

Biali wiedzieli, co miał na myśli, i twarze im spoważniały. Chińczycy
jednak nie zrozumieli tego gestu i pytająco spojrzeli na Old Shatter-
handa.

— Uklęknijcie tutaj przede mną, blisko siebie!—rozkazał.
Uczynili to posłusznie.

— Zdejmijcie czapki!

Zdjęli z głowy swoje płaskie czapki bez daszków. W następnym
momencie błysnął nóż w ręce Old Shatterhanda, obecni przy tym
robotnicy i urzędnicy wydali okrzyk przerażenia, sądzili bowiem, że
biały myśliwy zrobi to naprawdę. Dwa błyskawiczne ruchy lewej ręki
ku ich głowom i dwa równie błyskawiczne cięcia prawą, i Old
Shatterhand odciął im... nie głowy, lecz warkocze.

Obecni odetchnęli z ulgą, Chińczycy natomiast z przerażenia
zupełnie zdrętwieli. Albowiem dla Syna Niebios największą hańbą jest
utrata warkocza, wolałby raczej życie oddać. Dlatego też ci tutaj dwaj
byli z początku wręcz sparaliżowani, potem szybko nasadzili czapki na
swoje ogołocone głowy, poderwali się i głośno lamentując, pobiegli
przed siebie. Towarzyszył im ogólny śmiech.

Tylko Old Shatterhand i Winnetou nie śmiali się, pierwszy z nich,
wprost przeciwnie, poważnym tonem wyjaśnił:

— Ta scena może wydawać się wam śmieszna, ale nie ma w niej nic
śmiesznego, messieurs; Ci Chińczycy, według ich pojęć, zostali o wiele
surowiej ukarani, niż gdyby ich jakikolwiek sąd skazał na wieloletnie
więzienie.

68

— Co? Czyż to możliwe?—spytał inżynier. —A gdyby nawet tak
było, to rządzą tutaj nie chińskie obyczaje, lecz nasze prawa. Wy
ukaraliście ich na swój sposób, ja zaś tę karę jeszcze uzupełnię.

— Jak?

— Przepędzę ich, w służbie u mnie nie potrzeba mi złodziejaszków.

— Wcale nie będzie miał pan sposobności przepędzić ich. Nie mają
już swoich warkoczy, nie sposób im żyć, nie wolno im się tak pokazać,
więc tej nocy na pewno znikną.

— Well, jeśli tak, to już mi starczy, tylko trzeba uważać, żeby wraz z
nimi nie zniknęło jeszcze to czy owo. Te dwa warkoczyki jednak wezmę
sobie na pamiątkę.

Pochylił się, chcąc je podnieść. Old Shatterhand odebrał mu je z ręki
i powiedział:

— Pozwólcie, sir! Te warkocze otrzyma zupełnie kto inny.

— Tak? Kto?

— Tok vi Kava, wielki i sławny wódz Komanczów.

— On? Dlaczego?

— Aby go ośmieszyć i rozgniewać.

— Nie rozumiem.

— A jednak bardzo łatwo to zrozumieć. Winnetou miał szczególny
powód, kiedy dając przedtem znak skalpowania, domagał się tych
dwóch warkoczy. Chyba teraz daliście się jednak przekonać, że Czarny
Mustang ma zamiar napaść na obóz?

— Tak.

— I co on będzie miał zamiar tutaj zdobyć? Może wasze pieniądze?

— Raczej nie, te zastrzegł sobie z pewnością Yato Inda za swoją
zdradę, czerwonoskórzy nie potrzebują dolarów, będzie im raczej
chodziło o naszą broń i amunicję.

— Zapewne, ale również i o warkocze Chińczyków.

— Tak sądzicie?

— Tak. Kto zna Indian tak, jak my ich znamy, ten wie dobrze,
czego chcą, i zna ich myśli. Taka ogromna liczba skalpów z włosami
długimi na łokieć! Co za zdobycz i co za chwała! Ale to nie może im się
udać, a ponieważ zawsze byłem człowiekiem i każdego z moich braci
traktuję równo, obojętne, czy kolor jego skóry jest biały, czy czerwony,
zatem Czarnemu Mustangowi jako odszkodowanie przekażę uroczyś-
cie te oto dwa warkocze.

69

— Hallo, to jest myśl! Złość Mustanga będzie zaiste wielka! Coś
takiego potrafi wymyślić tylko Old Shatterhand!

— Mylicie się. Myśl ta pochodzi raczej od Winnętou.

— Od Winnętou? Od niego nie słyszałem d tym ani słowa.

— Ale widzieliście, jak dal znak.

— Czyżby przy tym miał rzeczywiście na myśli Czarnego Mustan-
ga?

— Tak jest! Zwykliśmy bowiem rozumieć się również bez słów. Czy
mój czerwony brat przyznaje mi rację?

Kierując to pytanie do Winnętou, zwinął tymczasem warkocze i
schował je. Apacz odparł:

— Mój brat Shatterhand zrozumiał mnie dokładnie. Będzie to
największym poniżeniem dla wodza Komanczów, kiedy otrzyma od
nas te warkocze bez skóry.

— Być może — przyznał inżynier z powątpiewaniem. — Ale tak
łatwo, jak się rzekło, sprawa nie przejdzie. Zanim się Mustanga tymi
warkoczami rozgniewa, trzeba wpierw odeprzeć jego atak tutaj i złapać
go do niewoli. Wy zaś tak czynicie, jakby rzecz była prosta niczym
sylabizowanie dla jakiegoś profesora, mnie jednak ogarnia śmiertelne
przerażenie, jak tylko pomyślę o tym. Tak, gdybym tu miał tyle
białych, ile ma mój kolega w Rocky-Ground! Ten ma z górą
osiemdziesięciu chłopa, wszyscy uzbrojeni po zęby, przy takich
robotach jak wysadzanie skał Chińczycy nie są potrzebni.

— Rocky-Ground?—spytał Old Shatterhand. — Czy ta miejsco-
wość dawniej nazywała się tak samo?

—— Nie, to myśmy ją tak nazwali.

— Czy znajduje się ona daleko stąd?

— Nie. Koleją można zajechać tam w półtorej godziny.

— Hm! Te okolice znam w miarę dobrze, a Winnętou zna je jeszcze
lepiej. Naturalnie od czasu, kiedy tu pracujecie, nie byłem jeszcze
tutaj, nie mam więc pojęcia, którędy biegnie wasza trasa. Czy mo-
glibyście mi powiedzieć, jak brzmi dawniejsza nazwa tamtej okolicy?
Wystarczy nazwa jakiejś doliny, góry czy rzeki.

— Rocky-Ground przecina podnóże jakiejś góry, która nie ma
angielskiej nazwy, przez czerwonoskórych nazywana jest Ua-pesz. Ale
co to znaczy, tego nie wiem.

— Uff! Ua-pesz! — zawołał Winnętou, tak jakby nazwa ta była

70

bardzo ważna i przywiodła go na dobrą myśl. Kiedy wszyscy na niego
spojrzeli, zrobił obronny ruch ręką i dodał:

— Niech mój brat Shatterhand mówi zamiast mnie. On wie to
równie dokładnie jak ja.

Spojrzenia skierowały się na Old Shatterhanda. Ten skinął głową,
uśmiechając się z zadowoleniem, i powiedział zwracając się do
inżyniera:

— Nie wiecie, co znaczy Ua-pesz? Dokładnie to samo co nazwa, jaką
wy nadalibyście tej okolicy, czyli Kamienna Dolina lub też Skalista
Dolina. Wiecie, że chcemy się udać do Alder-Spring. Orientujecie się,
gdzie się to miejsce znajduje?

— Nie. Wiem tylko, że chcecie być tam jutro wieczorem, powinno
więc być stąd oddalone o jeden dzień jazdy konnej.

— W samej rzeczy, dzień drogi, ponieważ jadąc przez doliny i
wąwozy trzeba pokonywać wiele zakrętów. Natomiast trasa kolejowa
biegnie, jak słyszę, w prostej linii, bo od waszego Rocky-Ground do
Alder-Spring wystarczy około trzech godzin konnej jazdy. Wasza
informacja daje nam dobrą kartę do ręki przeciw Komańczom, tej
karty oni nie przebiją.

— Cieszyłoby mnie to niezmiernie. Nie zechcielibyście nam tego
bliżej wyjaśnić?

— Proszę nam najpierw powiedzieć, jak kontaktujecie się z ludźmi z
Rocky-Ground?

— Mamy przede wszystkim połączenie telegraficzne, tak że każdej
chwili mogę nadać depeszę.

— Wspaniale! A trasa kolejowa? Czy szyny biegną aż do tamtego
miejsca?

— Tak, już od dwóch tygodni. My tutaj znajdujemy się na końcu
tymczasowego węzła kolejowego.

— Jakiego rodzaju są te wagony?

— Oczywiście nie są to jeszcze wagony osobowe, tylko towarowe, na
budulec i materiały.

— Starczą takie. Macie tutaj te wagony?

— Cały tuzin.

—• A lokomotywę?

— Nie, wieczorem odjechała z powrotem do Rocky-Ground.

— Czy teraz tar" już jest?

71

— Tak.

— Wobec tego bądźcie tak uprzejmi, pójdźcie i zadepeszujcie po te
lokomotywę.

— Co? Jak? Zadepeszować?—spytał inżynier.

— Tak. Powiem wam w kilku słowach, jak sprawa się miała, zanim
tu przybyliśmy, i jak się ma teraz. Czarny Mustang chciał napaść na
obóz i przysłał tu swego wnuka, Metysa, pod fałszywym nazwiskiem,
aby wybadał on najlepszą po temu sposobność. Dziś wieczorem
spotkali się tu potajemnie, żeby/wyznaczyć dzień napaści. Dzień ten
nie nastąpiłby prawdopodobnie tak szybko, gdybyśmy się tutaj
nie znaleźli i gdyby się nie wydało, kim Metys jest naprawdę,
czerwonoskórzy nie spieszyliby się. Teraz jednak wiedzą, że przejrze-
liśmy ich zamiar, przeprowadzą więc napaść, zanim im ją uniemożliwi-
cie, zakładając umocnienia i inne środki ostrożności. Jestem nawet
przekonany, że napaść miałaby miejsce nawet już dziś, gdyby nie
istniały całkiem istotne przeszkody...

— Przeszkody? — wpadł inżynier Old Shatterhandowi w słowo. —
Myślę,że właśnie dzisiaj jest ich najmniej. Jeśli czerwonoskórzy zjawią
się w tym momencie, jesteśmy zgubieni!

— Tak, jeśli! Ale oni się nie zjawią, ponieważ ich tu nie ma! Daję
głowę, że Czarny Mustang był tutaj tylko z kilkoma wojownikami, jego
obóz znajduje się daleko stąd. Poza tym wie on, że my tutaj jesteśmy.
Metys podążył za nim i powie mu, co się stało. Wódz jest zatem
przekonany, że tej nocy będziemy czuwać. Dowiedział się, że ja i
Winnetou wybieramy się jutro do Alder-Spring. Pojmanie nas obu jest
dla niego o wiele więcej warte niż wszystkie zdobycze, jakie mógłby
tutaj zagarnąć. Pośpieszy on tak szybko, jak tylko się da, do Alder-
-Spring, aby nas tam schwytać. Myśli, że pójdzie mu to bardzo łatwo,
ponieważ jest świadom tego, że posiada naszą straszliwą broń.
Wyobraża sobie także, że kiedy już nas będzie miał w swoich rękach,
wtedy wszystko pójdzie mu jeszcze łatwiej i wróci tu jak najspieszniej,
żeby zdobyć długowłose skalpy Chińczyków. Nie może tej sprawy
odkładać na później, bo w tym przypadku wy przygotujecie się do
obrony. Teraz chodzi tylko o to, aby go ubiec. Ja i Winnetou musimy
być w Alder-Spring wcześniej niż on. Musimy go podejść, policzyć
jego wojowników i wywiedzieć się po kryjomu, w jaki sposób ma zamiar
działać.

72

— Ależ, sir—przerwał mu inżynier—to niesłychanie niebezpie-
czne! Jeśli waszłapie, jesteście zgubieni!

— Nie złapie nas, tego możecie być pewni, prawdziwy westman
może dać się zaskoczyć tylko wtedy, jeśli nie zna niebezpieczeństwa,
jakie mu zagraża, nie zaś wtedy, jeśli je zna. W najwyższym stopniu
szczęśliwym zbiegiem okoliczności jest to, że wasze Rocky-Ground
leży tak blisko Alder-Spring. Jak tylko nadjedzie lokomotywa, udamy
się tam, a stamtąd pojedziemy konno do Alder-Spring, gdzie znajdzie-
my się już wczesnym rankiem. Urządzimy się tam tak, że będziemy
mogli wszystko obserwować, nie będąc sami obserwowani. Jestem
przekonany, że uda nam się wyśledzić i podsłuchać Mustanga. Jeśli
usłyszymy, że grozi wam niebezpieczeństwo, wrócimy szybko do
Rocky-Ground, przywieziemy koleją wszystkich tamtejszych robotni-
ków i zgotujemy Komańczom powitanie.

Słysząc te słowa, inżynier poderwał się uradowany i zawołał:

— Do licha, to jest wspaniała myśl! Sprowadzić tu białych na
pomoc! Niczego więcej nam nie potrzeba, wtedy wystrzelamy tę
czerwonoskórą hołotę co do jednego.

— Zgadzacie się więc ze mną?

— Oczywiście, macie całkowitą słuszność, mister Shatterhand.
Jestem wam niewymownie wdzięczny, a już ja się o to postaram, aby w
Rocky-Ground przyjęto was tak, jak na to zasługujecie.

— Hm! Co mianowicie zamierzacie uczynić?

— Jak tylko odjedziecie, zadepeszuję, że przybywają do nich Old
Shatterhand i Winnetou, dwaj najsławniejsi mężowie Zachodu.

— Nie uczynicie tego, bo w ten sposób byście zniweczyli cały nasz
plan. Nikt nie potrzebuje wiedzieć, kim jesteśmy i czego chcemy;

mogłoby to dojść do Komanczów. Pomyślcie o Metysie, który cieszył
się waszym całkowitym zaufaniem!

— Well! Zatem po prostu zamelduję, że przyjedzie tam czterech
pasażerów. Ale byłaby to diabla sprawa, gdybyście byli w błędzie co do
dzisiejszej nocy.

— Co chcecie przez to powiedzieć?

— Jeśliby Komańcze jednak dzisiaj przyszli, a was by tutaj nie było!

— Nie przyjdą! Uczyńcie jednak wszystko, co uważacie za swój
obowiązek.

— Tak, a co jest moim obowiązkiem?

— Proszę kazać w rożnych miejscach obozu pozapalać ogniska

74

i postawić straże. Bo gdyby jednak wbrew oczekiwaniom Komańcze
znaleźli się tu gdzieś w pobliżu, to zobaczą, że mamy się na baczności, i
nie odważą się zaatakować.

— Tak, tak będzie najlepiej, uczynię tak.

Inżynier oddalił się, aby zadepeszować i wydać odpowiednie rozka-
zy, wkrótce też mimo panującej w powietrzu wilgoci paliły się potężne
ogniska oświetlające cały obóz. O spaniu nie było oczywiście mowy. Do
jazdy koleją przygotowano się zawczasu. Dla czterech pasażerów i ich
koni w zupełności wystarczał bardzo obszerny wagon towarowy, w
którym przygotowano wygodne siedzenia. Kiedy nadszedł meldunek,
że lokomotywa wyszła z Rocky-Ground, załadowano konie do wagonu,
a dla ich właścicieli przygotowano jeszcze mocny grog jako pożegnalny
poczęstunek. Po upływie półtorej godziny nadeszła pełną parą lokomo-
tywa, wagon doczepiono, czterech jeźdźców pożegnało się i wsiadło.

I mimo że tory położone były tylko tymczasowo i panowały głębokie
ciemności, pociąg gnał z ogromną szybkością, iście po amerykańsku i
beztrosko. Podczas jazdy nie wyłoniło się ani razu żadne światełko,
ponieważ nie było żadnej stacji po drodze. Góry, doliny, preria i lasy
zlewały się w jedno, wydawało się, jakby pociąg pędził bez przerwy
przez jakiś bezkresny tunel, tak więc czterej mężczyźni byli radzi,
kiedy nareszcie lokomotywa wydała ostry gwizd i wynurzyły się
światła celu ich podróży.

Także i tutaj paliły się liczne ogniska, w których świetle można było
zobaczyć najpierw podłużny, niski budynek mający szerokie wejście.
Wnętrze jego zdawało się posiadać kilka pomieszczeń, z których jedno
było oświetlone. O futrynę drzwi opierała się szczupła, niewysoka,
postać, odziana w skórzany strój westmana. Druga osoba stała bliżej
toru, a kiedy pociąg zatrzymał się, podeszła do wagonu, otwarła na
wpół uchylone drzwi i oznajmiła:

— Rocky-Ground! Wysiadać, messieurs! Ciekaw jestem, dla jakich
to ludzi kolega z Firwood-Camp każe organizować po nocy specjalną
jazdę.

— Zaraz zobaczycie i przekonacie się, sir—odparł Old Shatter-
hand. —Przypuszczam, że jesteście tutaj urzędnikiem?

— Jestem inżynierem, sir. A wy?

— Dowiecie się naszych nazwisk, jak będziemy już w środku, przy
świetle. Macie tu jakieś miejsce, gdzie by można bezpiecznie postawić
nasze konie?

75

— Zobaczymy. Najpierw sami wyjdźcie z wagonu! — Gdy wysiedli,
każdemu po kolei zajrzał w twarz i mruknął rozczarowany:—Hm!
Sami nieznajomi! Nawet czerwonoskóry jest tu z nimi! Co innego sobie
wyobrażałem!

— Czyż oczekiwaliście w naszych osobach jakichś przełożonych lub
też kogoś w tym rodzaju?—zaśmiał się Old Shatterhand.—Akcjo-
nariuszy-milionerów, co? Nie miejcie nam za złe, że tacy prości ludzie
jak my zakłócili wam spokój nocy. Zaraz jedziemy dalej, konno, a wy
możecie potem znowu iść spać.

— Dalej konno? Toście pewnie tylko jacyś myśliwi albo traperzy?

— Zgadza się.

— A mój kolega pozwala tu sobie, w środku nocy, z powodu takiego
jednego...

W tym momencie przerwano mu. Szczupły mężczyzna, który stal
dotąd oparty o drzwi, podszedł bliżej i powiedział:

— Sam jestem ciekaw, co to za ludzie przybyli w środku nocy
specjalnym pociągiem tu, na Dzikim Zachodzie... — przerwał w
środku zdania, ponieważ Old Shatterhand, który stał odwrócony do
niego tyłem, teraz na dźwięk znajomego głosu odwrócił się szybko.
I kiedy ów drobnej postury człowiek zobaczył jego twarz, zawołał:

— Old Shatterhand! Old Shatterhand!

— Hobbie Frank! — odparł z nie mniejszym zdziwieniem Old
Shatterhand.

— I Winnetou! I Winnetou! —wołał dalej Frank, poznawszy teraz
również Apacza.

— Uff! — odpowiedział Indianin. Wyrzekł tylko to jedno słowo, ale
zawierało się w nim wszystko, co czuł w momencie tak nieoczekiwa-
nego spotkania.

— Zaiste, to oni! Old Shatterhand i Winnetou! —powtarzał mały
człowiek, nie posiadając się z zachwytu. — Chodźcie, niech was
obejmę, niech was przygarnę do serca, messieurs! — I tak obejmował
ich po kolei, to jednego, to drugiego, wołając w kierunku urzędnika: —
Popatrzcie, inżynierze, oto są ci dwaj najsławniejsi westmani, o
których opowiadałem wam dziś przez cały wieczór. Jakże mógłbym
przypuszczać, że ich tak prędko tutaj zobaczę!

Inżynier zachował się zgoła inaczej, witając przybyłych, odpowie-
dział uprzejmie:

— Wcale nie trzeba mi było waszego opowiadania, mister Frank.

Obu tych dżentelmenów znam już od dawna, wprawdzie tylko ze
słyszenia, sława ich bowiem rozciąga się poprzez całe Stany. Biegnę
teraz obudzić moich ludzi i...

— Stop! — przerwał mu Old Shatterhand. — Pragnęlibyśmy pozo-
stać nie rozpoznani z powodów, o których wkrótce się dowiecie. Nie
chcemy tutaj długo zabawić, ponieważ jednak spotkaliśmy tutaj tak
niespodziewanie naszego poczciwego Franka, minie z pewnością
godzinka albo i więcej, zanim ruszymy w dalszą drogę. Powiedzcie
tylko, macie tu jakieś miejsce, w którym moglibyśmy bezpiecznie
umieścić nasze konie?

— Och, Mr Shatterhand, potraktuję pańskie konie tak, jakby to
byli ludzie, bo wiem, jakie macie szlachetne zwierzęta, wy i Winnetou.
Zabierzemy je do hali, dokąd i was proszę, jeśli wolno, i bądźcie
łaskawie moimi gośćmi.

To, co nazwał on halą, okazało się wspomnianym już podłużnym
budynkiem. Jego oświetlona część stanowiła pomieszczenie restaura-
cyjne dla mieszkańców Rocky-Ground. Tuż obok znajdowało się
pomieszczenie służące do przechowywania cenniejszych towarów,
było ono teraz puste, tutaj więc wprowadzono konie. Tym sposobem
miano je prawie na oku i dlatego można było mieć pewność, że są
bezpieczne.

Kiedy następnie weszli do restauracji, zaspany boardkeeper* pod-
niósł się zza swego stołu. Nie udał się na spoczynek, bo spodziewał się,
że zarobi coś niecoś na oczekiwanych gościach.

Zanim jeszcze zajęto miejsca, Old Shatterhand uznał za stosowne
poznać Kasa i Hasa z Hobbie Frankiem. Do tego ostatniego zwrócił się
po niemiecku:

— Drogi Franku, miło mi w osobach tych tu dwóch panów
przedstawić dwóch ziomków.

— Jak to? Doprawdy? A więc Niemcy?

— I to nawet Saksończycy!

— Czyż to być może? Saksończycy? Skądże to?

— Oto pan Hasael Beniamin Timpe z Plauen w Vogtland.

— Cieszy mnie niezmiernie, doprawdy niezmiernie. A ten drugi
pan?

— To jest pan Kasimir Obadja Timpe, jego kuzyn z Hof.

* szynkarz, gospodarz, kelner

76

77

— Z Hof? Hm! Tak, tak! Hof należy właściwie do Bawarii, mamy
więc do czynienia z geograficznym zamieszaniem na mapie. Ale w tym
przypadku nic to nie wadzi, bo linia kolei żelaznej z Plauen do Hof jest
w całości saksońska. Mogę zatem pana Kasimira Obadję w każdym
razie uznać za ziomka. Tylko który z tych dwóch jest właściwie tym
prawdziwym kuzynem, ten pierwszy, czy ten drugi?

— Obaj, drogi Franku, oczywiście obaj.

— Obaj zatem, powiadacie? Hm, tak! Trudno się jakoś w tym
połapać. Mam nadzieję, że nie ma już więcej takich, co też nazywają się
Timpe!

Obaj kuzynowie słyszeli już coś niecoś o dziwactwach Hobbie
Franka, dlatego też Kas odpowiedział z uśmiechem:

— O, Timpów jest więcej. Mianowicie Rehabeam Zacharias Tim-
pe, Petrus Michael Timpe, Markus Absalom Timpe, David Makka-
baus Timpe, Tobias Holofernes Timpe, Nahum Samuel Timpe, Josef
Habakuk Tim...

— Wszelki duch...! Jeśli pan jeszcze choć jeden raz powie Timpe,
położę pana trupem jak nic w obronie swego życia! Niech pan
wyświadczy mi tę uprzejmość i napisze do saksońskiego ministerstwa,
żeby przysłali panu jakieś inne nazwisko, w przeciwnym razie niepo-
dobna przestawać z panem!

— Możemy sprawę uprościć. Dobrym przyjaciołom pozwalamy,
aby nazywali nas skróconą formą imienia, czyli Kas i Has zamiast
Kasimir i Hasael. Czy zechce pan nas tak nazywać?

— No, to już mi się bardziej podoba, niech pan ma i we mnie
dobrego przyjaciela. Usiądźmy teraz i... o, a co to tutaj?

Pytanie odnosiło się do pełnych talerzy i butelek, które gospodarz
stawiał właśnie na stole, wskazał przy tym na inżyniera, a ten wyjaśnił,
że poczyta to sobie za wielki zaszczyt, jeśli ci tutaj dżentelmeni zechcą
być jego gośćmi. Według amerykańskiego zwyczaju byłoby wielką
obrazą odmówić takiemu zaproszeniu. Hobbie Frank i Timpowie
ochoczo zabrali się do potraw, Old Shatterhand jadł mało, popijając
•jedynie małą szklaneczką wino, Winnetou całkowicie zrezygnował z
picia. Wiedział zbyt dobrze, że ognista woda jest największym
wrogiem czerwonoskórego, my zaś dodajmy, że białego człowieka
również!

Podczas posiłku rozmowa toczyła się wartko. Old Shatterhand

78

chciał wiedzieć przede wszystkim, jakim okolicznościom zawdzięcza
dzisiejsze spotkanie z Frankiem. Ów zaś odparł:

— Jeśli się kiedykolwiek puka do pańskich drzwi, aby pana odwie-
dzić, zwykle pana nie ma, wyfrunął pan. Trzeba więc gnać za panem,
jeśli chce się porozmawiać. Miałem różne drobne sprawy do pana,
wsiadłem więc na statek rzeczny na Łabie, aby pojechać do pana. A
kiedy przybyłem na miejsce, pana nie było, powiedziano mi, że jest pan
gdzieś tutaj, aby spotkać się z Winnetou. Ale gdzie, tego nie wiedziano.
Wtedy opanowała mnie gorączka podróży na sawannę, zamknąłem
moją willę „Niedźwiedzie Sadło" i co tchu pognałem za panem.
Wiedziałem wszak, że u Apaczów Mescaleros dowiem się z pewnością,
w jakich stronach można pana znaleźć. Jechaliśmy tak daleko, jak tylko;

się dało w górę rzeki Arkansas, następnie wzięliśmy konie, aby pognad
dalej przez Santa Fe do Rio Pecos.

— Wzięliśmy? Nie jesteś więc sam?

— Nie. Mój kuzyn Droll towarzyszy mi oczywiście.

— Poczciwy Ciotka Droll? A gdzież on się chowa? Gdzieżeś go
zostawił?

— Wcale go nie zostawiłem. A gdzie się chowa? W łóżku!

— Ależ Franku, dlaczegoż go więc nie obudzisz?

— Ponieważ temu poczciwinie należy się trochę snu. Jest chory.

— Chory? W takim razie muszę go zobaczyć! Chorować tutaj, na,
Dzikim Zachodzie, to zupełnie co innego niż w domu! Czy to coś
niebezpiecznego?

— Niebezpiecznego nie, ale bardzo bolesnego, jak się wydaje. Z
powodu tych bólów, które Droll musiał wycierpieć, ledwo że dotarliś-
my do Fort Aubrey, gdzie był lekarz, który go zbadał. Określił on
chorobę Drolla jako sciatica*.

— Ależ ta choroba nigdy przedtem nie dawała się mu we znaki, to
chyba coś nowego?

— Tak, napadło go to po raz pierwszy!

— Czy lekarz znalazł przyczynę?

—^- Lekarz? Nie musiał wcale jej szukać, bo to ja mu ją powiedziałem.

— Ty?

— Tak, ja! Czyżby pan przypuszczał, że nie potrafię zobaczyć

* ischias

79

czegoś, co jest tak widoczne jak na dłoni? Musiałbym chyba być
porażony egipską ślepotą!

— No więc w czym leży ta przyczyna?

— Przyczyna leży w koniu, który nie potrafi oduczyć się utykania.

—- Jak to?—spytał poważnie Old Shatterhand, tłumiąc zarazem
śmiech.

— Mówiłem już, że od Arkansas jechaliśmy konno. Moje bydlę nie
było złe, mam je jeszcze do dzisiaj, ale co się tyczy szkapy Drolla, to
daliśmy się oszukać, był to kulawiec, co się zowie. Stale się musiał
potykać, a jeśli już nie było żadnego rowu, żadnego kamienia czy
korzenia, które stały mu w drodze, to to bydlę potykało się o własne
nogi.

— Ale kto kupuje takie zwierzę!

— Jeśli jest potrzebny koń, a dostać można tylko takiego kulawca, to
cóż począć?

— Tylko że ja wciąż jeszcze nie potrafię się dopatrzyć związku
między tym potykaniem się a ischiasem.

— To jest całkiem głupia sprawa i spadła na nas niczym grom z
jasnego nieba. Jechaliśmy sobie na koniach wśród zarośli, pośród
wysokiej trawy, całkiem beztrosko i w dobrych nastrojach, i nie
przeczuwaliśmy, że przeklęty los zawiśnie nad naszymi głowami w
postaci ukrytego w trawie jakiegoś pnia drzewnego. Wtem ni stąd, ni
zowąd ten szelma, na którym siedzi Droll, potyka się przednimi
nogami i z przerażenia daje potężnego susa w bok. Droll, który
najspokojniej w świecie, niczego nie przeczuwając, siedzi sobie lekko i
swobodnie w siodle, zostaje zrzucony, i to w taki sposób, że spada
prosto na pień, dokładnie tak, jakby siadł na krzesło. W tym momencie
dały się słyszeć jednocześnie dwa odgłosy, mianowicie potężny trzask i
donośny wrzask. Ten wrzask pochodził od Drolla, co zaś tak potężnie
trzasnęło, czy Droll, czy pniak, nie wiadomo. Myślę jednak, że to
Droll, bo jak się wydaje, jego członki jeszcze dziś nie całkiem znajdują
się na swoim miejscu. Nie mógł wstać, pomagałem mu wprawdzie
podnieść się z tego niskiego parteru na wyższe piętro, ale stale od nowa
zapadał się w swoje własne bolesne „ja". Pęczniał wręcz od westchnień
i jęków, tak że moje pragnienie znalezienia się na jego miejscu
zamknąłem głęboko w swoim wrażliwym wnętrzu. A wszystkiemu
winien był ten przeklęty kulawiec.

Poczciwy Frank opowiadał wszystko w tak obrazowy sposób

80

bynajmniej nie po to, aby rozbawić słuchaczy, lecz dlatego że taki już
miał sposób opowiadania. Przepełniało go współczucie wobec kuzyna
Drolla i nie przypuszczał, że jego opowieść mogła wywołać raczej
uśmiech niż współczucie. Obaj Timpowie nie spuszczali z niego
wzroku, było wyraźnie widać, że ten drobny człowieczek przypadł im
do gustu.

— Zaczynam pojmować—powiedział Old Shatterhand.—Opo--
wiadaj dalej!

— To, co teraz nastąpi, jest jeszcze bardziej bolesne niż to, co
mówiłem dotąd. Zadałem sobie ogromny trud, żeby mojego Drolla
poskładać do kupy, szarpałem go i ciągnąłem za nogi, potrząsałem nim
i nacierałem go, popychałem go od tyłu i podpierałem, aż wreszcie
poderwał się, ale z bólu, jak powiedział, a bynajmniej nie dlatego, żeby
zrobiło mu się lepiej. Potem z wielkim trudem pomogłem mu dostać się
na konia, i to mianowicie na mojego, a nie na tamtego, bo nie był już w
stanie dłużej znosić tego potykania się. Policzki zapadły się w pobladłej
twarzy, oczy cofnęły się w głąb oczodołów, a na wadze stracił w ciągu
dwóch dni ani chybi pięć albo sześć funtów. Dwa pełne dni, pomyślcie
tylko! Tyle potrzebowaliśmy, żeby dotrzeć do Fort Aubrey. Tych
dwóch dni nie zapomnę do końca życia! Te wszystkie „ach" i „och"!
Te postękiwania i pojękiwania! I wciąż w kółko te żałosne skargi! Serce
mi pękało, ale mimo to dzielnie i z oddaniem brnąłem, potykając się tuż
obok na nieszczęsnej kobyle. A jego bolało wszystko coraz bardziej, do
tego stopnia, że podziękowałem Stwórcy, kiedy wreszcie ujrzeliśmy
Fort. Tam zabrał się do niego lekarz z bańkami, z ciastem gorczy-
czriym i z hiszpańskimi muchami, biedaczysko musiał pić nawet olej
terpentynowy!

— I polepszyło mu się?—spytał Old Shatterhand.

— Tak, powoli, powoli. Gdy już minął tydzień, poprawił się na tyle,
że można było myśleć o dalszej podróży, jeśli byśmy jechali wolno. I
tak wytrzymał aż dotąd, ale kiedyśmy tutaj przyjechali, poczuł, że
musi zrobić sobie parę dni odpoczynku.

— Czyli jak długo jesteście tutaj?

— Od przedwczoraj. Jutro chcieliśmy ruszyć dalej.

— Dokąd?

— Do Santa Fe.

'— To już mówiłeś, chodzi mi o to, dokąd najpierw chcecie się stąd

udać.

<* Cumy Mufng

81

— Przez Alder-Spring w góry Raton.

— Hm...

— Dlaczego mówi pan „hm"?

— Ponieważ będzie tam jutro Czarny Mustang ze sporą gromadą
Komanczów. Prawdopodobnie wpadlibyście im w ręce.

— Czarny Mustang, ten „polujący oprawca"?—spytał inżynier z
przerażeniem w głosie.—A cóż on tam ma do szukania, w pobliżu
Alder-Spring, tak blisko nas? Czy to może nas dotyczy, mister
Shatterhand?

— Nie, was nie, to dotyczy Winnetou i mnie. On wie, że my się tam
wybieramy, i chce nas złapać.

— Ali deyils! Co za szczęście, żeście się o tym dowiedzieli! Teraz
oczywiście już tam nie pojedziecie!

— Wprost przeciwnie, właśnie tym bardziej tam pojedziemy, a
całkiem możliwe, że i wy również.

— Ja? No, jeśli mam być szczery, to powiem wam, że bardzo bym się
cieszył, gdybym miał sposobność wlepić tym czerwonoskórym hulta-
jom parę funtów prochu, ale na siłę nie chciałbym prowokować takiej
okazji.

— I wcale nie trzeba jej prowokować, już się takowa znajdzie.
Chodzi mianowicie o waszego kolegę i jego ludzi w Firwood-Camp,
grozi mu napad Komanczów. I to jest właśnie przyczyna, dla której
przybyliśmy tu do was specjalnym pociągiem. Chcemy was prosić o
pomoc.

— Damy ją z całą pewnością i chętnie. Więc to dlatego, dlatego!
Tak, ten poczciwy kolega jest wprawdzie dzielnym' inżynierem,
ale w sprawach z Indianami nie ma ani doświadczenia, ani też nie
jest zbytnim śmiałkiem. Może jednak polegać na mnie i na moich
ludziach.

— Ilu macie tutaj robotników?

— Około dziewięćdziesięciu, samych białych, potrafią oni ostro
uderzyć i umieją obchodzić się z bronią. Ale czy nie zechcielibyście mi
powiedzieć, jak do tego doszło i jak w tej chwili wygląda sytuacja?
Niezmierniem ciekaw waszej relacji.

Inżynier był bardziej przedsiębiorczy i odważniejszy niż jego kolega
w Firwood-Camp, tak więc Old Shatterhand był przekonany, że
znalazł w nim dzielnego pomocnika. Opisał mu wydarzenia ubiegłego
wieczora, przedstawił własne wnioski i wyjaśnił, co teraz zamierza

82

uczynić. Kiedy skończył, inżynier poderwał się, wyciągnął ku niemu
dłoń i rzekł:

— Zrobione, sir, przebijmy sprawę! Macie mnie i wszystkich moich
ludzi każdej chwili, kiedy tylko zechcecie.

Hobbie Frank zaś dodał w swoim ojczystym języku:

— Mnie także! Już temu Najczarniejszemu Mustangowi wybije
ostatnia godzina! Bo jeśli się raz zawezmę, to na całego! A teraz idę
przyprowadzić jeszcze jednego pożytecznego bohatera naszego dzie-
więtnastego wieku, którego nie może przy tym zabraknąć.

Wstał i zniknął w wyjściu. A kiedy po krótkiej chwili wrócił,
prowadził z sobą Drolla. Widać było po tym człowieku, że w ostatnim
czasie cierpiał, ale oczy jego były żywe, zachowanie zaś wcale nie
wskazywało na to, że w tej chwili cierpi. Ucieszył się ogromnie tym
zarówno niespodziewanym, jak i cudownym wprost spotkaniem i
oświadczył, że niezależnie od tego, czy jego stan zdrowia pozwala na to
czy nie, weźmie udział w wyprawie do Alder-Spring.

Dało to sposobność Winnetou, który dotąd nie wyrzekł ani słowa,
zarzucić Drolla pytaniami, które świadczyły o tym, że Apacz posiada
znaczne wiadomości o budowie i chorobach ludzkiego ciała. Okazało
się, że u Drolla istotnie chodziło o ischias. Winnetou wstał, wyciągnął
swoją skórzaną sakiewkę, w której miał zwyczaj nosić ze sobą przeróżne
lekarstwa, przejrzał jej zawartość i rzekł właściwym sobie spokojnym
tonem:

— Niech mój brat Droll zaprowadzi mnie do swego legowiska,
cierpienia nie będą mu już więcej dokuczać.

Obydwaj wyszli. Już w chwilę potem obecni usłyszeli ostry,
przeraźliwy wrzask.

— To Droll! — zawołał Frank Hobbie. — Co Winnetou z nim robi?
Muszę zaraz lecieć do mojej Ciotki Droll, bo ten wrzask rozdziera
mi duszę niczym tartaczna piła.

Poderwał się i chciał wyjść, lecz Old Shatterhand przytrzymał go i
powiedział:

— Zostań tu, drogi Franku! Winnetou z pewnością wie, co robi, a
właśnie na tego rodzaju cierpienia Indianie mają środki, o których
nawet nasi najlepsi lekarze nie mają pojęcia!

Zaraz potem, jakby na potwierdzenie tych słów, wrócił Winnetou i
rzekł:

— Nasz brat Droll musiał przecierpieć jeszcze jeden bardzo silny,

6«

83

ale też bardzo krótki ból, aby szybko wyzdrowieć. Teraz wypoczywa
po nim, a za godzinę będzie znowu zdrów jak przedtem.

Po upływie wspomnianego czasu okazało się, że Winnetou miał
rację. Wszedł Droll i wyjaśnił rzecz w swojej altenburskiej gwarze:

— Czy to nie "wspaniałe, moi panowie? Czuję się, jakbym się na
nowo narodził. Nie wiem, co Winnetou zrobił, naciągnął nerw, czy go
całkiem zerwał, wszystko mi jedno zresztą. Teraz mogę znowu jeździć
konno, a Czarny Mustang poczuje, że Ciotka Droll ma jeszcze swoją
krzepę.

3. U OLCHOWEGO ŹRÓDŁA

Ua-pesz, u której stóp znajdowała się stacja Rocky-Ground, jest aż
do samego wierzchołka pokryta gęstym lasem. Wody spływające z tej
góry łączą się na dole w dość szeroki potok, który płynie na południowy
wschód, a następnie zakręca na północ. W tym miejscu łączy się z nim
mniejszy potok, który wypływa z podnóża innej góry, zwanej od dawna
Corner-Top. Nazwa ta ma swoje uzasadnienie. Ua-pesz i Corner-Top
zbiegają się pod kątem, każda z tych gór stanowi zakończenie dwóch
rozległych pasm górskich, obejmujących szeroką i bardzo długą dolinę
biegnącą tak licznymi zakolami, że inżynierowie budujący kolej
żelazną uznali, iż lepiej nie kłaść drogi tą trasą, lecz zbudować między
Firwood-Camp i Rocky-Ground krótszą drogę, wysadzając skały.
Firwood-Camp znajdował się bowiem niedaleko miejsca, w którym
rozpoczynała się dolina, a oddzielały go od niej tylko poprzeczne złogi
skalne.

Stamtąd z góry, a zatem wzdłuż owej krętej doliny, musieli przyjść
Komańcze, ponieważ nie istniała dla nich żadna inna droga do Alder-
-Spring. Alder-Spring, czyli Olchowe Źródło, otoczone wysokimi
olchami, znajduje się u stóp Corner-Top, a wypływające z niego wody
tworzą dalej wspomniany już mały strumyk, który łączy się z większym
potokiem w miejscu, w którym ten zakręca na północ. Dolina,
wybiegając poza te dwie końcowe góry, tworzy szeroką, równinną
prerię, przez którą płyną owe dwa strumienie połączone już teraz w
jeden nurt. Ponad soczystą trawą wznoszą się krzewy, które niczym
zsuwające i rozsuwające się kulisy stwarzają niezmiernie korzystne
warunki dla podchodów lub też ukrycia się większej nawet grupy ludzi.
Jeśli teraz przypomnimy sobie, co wydarzyło się w Firwood-Camp

85

i jakie mieli zamiary tamci ludzie, to nietrudno będzie przewidzieć, co
miał przynieść dzisiejszy dzień.

Komańcze byli przekonani, że Old Shatterhand i Winnetou pośpie-
szą do Alder-Spring, postanowili więc oczekiwać ich tam i schwytać.
Aby to osiągnąć, mając do czynienia z takimi mężami jak ci dwaj,
czerwonoskórzy musieli być nadzwyczaj ostrożni. Winnetou i Old
Shatterhand nie powinni domyślić się, że Komańcze zmierzają do
Olchowego Źródła ani kiedy dotrą na miejsce, żadna okoliczność nie
może zdradzić obecności Czarnego Mustanga i jego wojowników. Było
zatem samo przez się zrozumiale, że Indianie nie udadzą się wprost do
celu, lecz że skryją się w jego pobliżu, ale gdzie—to było teraz
najważniejsze pytanie.

Winnetou i Old Shatterhandowi nie było trudno wczuć się w tok
rozumowania swoich przeciwników. Ponieważ Alder-Spring znajdo-
wało się po prawej stronie doliny, Indianie z pewnością będą trzymać
się lewej strony i pojadą dalej w prerię, aby potem zawrócić i przybyć z
przeciwnej strony. W ten sposób nie było obawy wzbudzenia podej-
rzeń zdradzieckimi śladami. Przybywszy od strony prerii w pobliże
źródła, Komańcze ukryją się, oczekując tam swoich przeciwników,
których potem podejdą, otoczą i w końcu schwytają. Kto zatem chciał
uprzedzić Indian i sam ich obserwować, ten musiał wyjechać w prerię
jeszcze dalej niż oni i zatoczyć jeszcze większy łuk. I to właśnie
powiedzieli sobie Old Shatterhand i Winnetou, i z tego powodu
wyruszając w drogę z Rocky-Ground, nie jechali wzdłuż Ua-pesz, lecz
skoro nastał dzień, skręcili daleko w lewo i skierowali się na sawannę.

Po wczorajszej burzy nastał cudownie piękny ranek. Promienie
słońca zmieniały wiszące na źdźbłach i listkach kropelki w brylanty;

powietrze było rześkie, świeże i czyste, natura roztaczała wokół swoje
milczące piękno. Przejażdżka konna w taki poranek i w takim otoczeniu
mogła sprawić najwyższą rozkosz każdemu człowiekowi, lecz nie
westmanowi, który miał zamiar wyśledzić wrogich mu Indian. Rozle-
gające się co jakiś czas parsknięcia koni i ich stąpanie niosły się przy
dzisiejszej pogodzie daleko, wilgotna zaś i ciężka trawa utrzymywała
długo końskie ślady, które aż do wieczora mogły być widoczne. Były to
okoliczności, które dla człowieka jadącego sawanną mogły okazać się
bardzo niebezpieczne.

Sześciu jeźdźców, oddaliwszy się dostatecznie daleko od Ua-pesz,
skierowało się teraz na południe z zamiarem zbliżenia się do Corner-

86

-Top. Alder-Spring leżało po zachodniej stronie tej góry, Winnetou i
Old Shatterhand jechali tak, żeby dotrzeć do niej od wschodu, w ten
sposób bowiem unikali możliwości późniejszego odkrycia ich śladów
przez Indian. Zbocze Corner-Top nie było w całości pokryte lasem,
znajdowały się tam miejsca stanowiące dobre punkty obserwacyjne,
nie będzie więc trudno zauważyć pojawienie się Komanczów.

W końcu pokonawszy wielkim łukiem szmat prerii, jeźdźcy dotarli
do podnóża góry od jej wschodniej strony. Rozejrzeli się za dobrą
kryjówką i znaleźli taką, ukryło się tutaj czterech jeźdźców wraz z
końmi, gdy tymczasem Winnetou i Old Shatterhand zaczęli wspinać
się wyżej, aby móc stamtąd obserwować dolinę.

Czterech Saksończyków razem na Dzikim Zachodzie, w samym
środku gąszczu na Corner-Top! Bez wątpienia rzadki to przypadek!
Hobbie nie omieszkał uczynić na ten temat uwagi: '

— Zupełnie jakby nas los celowo tu zetknął.

— Ma pan rację, drogi Franku—potwierdził Has.

— Jakżeby inaczej? Ja mianowicie zawsze mam rację. W tym
względzie wkrótce mnie poznacie, albowiem pod każdym innym
względem jestem przeważnie nieodgadniony. Moje błyskotliwe zalety
umysłu trzymam zazwyczaj w ukryciu i rzadko tylko ludzie mogą
zajrzeć w głębię mojego rozumu i tkwiące tam skarby wydobyć na
wierzch jak bagrownicą. Taka to właśnie błogosławiona i święta
godzina nadeszła dla was w tym momencie. Mianowicie z pewnością
chcielibyście wiedzieć, w jaki sposób zamierzamy dziś uporać się z
Komańczami. Jestem gotów użyczyć wam koniecznych wyjaśnień i
daję wam pozwolenie, byście z całym zaufaniem kierowali do mnie
pytania. Mów najpierw ty, drogi kuzynie Droll!

Droll wiedział, ile te wyjaśnienia, których należało się spodziewać,
są warte, dlatego potrząsnął głową i rzekł:

— Dlaczego ja pierwszy, drogi Franku? Jestem gotów oddać
pierwszeństwo tym tu oto dwom dżentelmenom. Człowiek powinien
być uprzejmy.

— W tym względzie masz rację! Znałem pewnego profesora zoolo-
gii, który mawiał zawsze: „Uprzejmość jest tego rodzaju nawykiem, od
którego nie należy się odzwyczajać". A to, co mówi spec tej miary, ma
na pewno swoje głębokie uzasadnienie. Niech więc teraz Kas powie,
czego chciałby się dowiedzieć ode mnie.

— Ja?—zapytał wymieniony.—Ja nie chcę nic wiedzieć!

87

— Co? Nic, zupełnie nic? Czyż to możliwe?—zdziwił się Frank
niepomiernie.

— Zupełnie nic—potwierdził Kas.

— A pan, Has?

— Także nic — odparł zapytany.

— Także nic? Mówi pan poważnie?

— Oczywiście.

Frank zrobił na to najpierw taką minę, jakby zdarzyło się coś
zupełnie dlań niepojętego, potem rysy jego przybrały wyraz zastano-
wienia, następnie gniewu, wreszcie zawołał rozzłoszczony:

— Czy to w ogóle możliwe?! Widział to świat?! Nic nie chcą się ode
mnie dowiedzieć, zupełnie nic! Czy naprawdę istnieją tacy ludzie,
którzy nic nie chcą usłyszeć ani nauczyć się od myśliwego prerii i
pogromcy niedźwiedzi, Heliogab.alusa Morpheusa Edewarda Franke-
go? To my tu czatujemy, żeby wytropić Indian, mamy zamiar
przechytrzyć ich i pokonać, zamiar ten możemy spełnić tylko przy
nieocenionym współdziałaniu mojej bogatej w doświadczenie osoby, a
tu tymczasem żyją sobie na tym świecie istoty ludzkie, które uważają,
że nic nie potrzebują ode mnie usłyszeć!

Podczas gdy ta zabawna rozmowa dalej toczyła się w ukryciu, Old
Shatterhand i Winnetou dotarli na szczyt Corner-Top. Było tam, jak
już wspomniano, sporo miejsc nie porosłych lasem, skąd rozciągał się
daleki widok na okolicę. Jedno z takich miejsc, znajdujące się po
zachodniej stronie, idealnie nadawało się do celu, w jakim przybyli tu
obaj przyjaciele. Stąd z góry można było dokładnie widzieć dolinę, w
którą musieli zejść Komańcze, aż do następnego jej zakrętu, który
znajdował się w odległości znacznie większej niż jedna mila angielska.
Tutaj się zatrzymali.

Siedzieli w milczeniu obok siebie, godzinę, dwie, nawet trzy, i żaden
z nich nie uważał za konieczne wyrzec choćby jednej sylaby, mimo że
oczekiwały ich wydarzenia, w których chodziło o życie lub śmierć.
Gdyby ktoś mógł ich niepostrzeżenie obserwować, musiałby z pew-
nością dojść do przekonania, że nie przywiodło ich tu nic innego jak
tylko chęć, żeby tu się rozłożyć i wypocząć. Żadne poruszenie twarzy,
żadne spojrzenie nie zdradzało, że cała ich uwaga skierowana była na
zachód i że na całej trasiei, jak daleko sięgnąć okiem w dolinę, nic nie
mogło ujść ich czujnym zmysłom. I na tym właśnie polega wielka

88

sztuka westmana, że przy największym nawet napięciu nerwów i
skupieniu całej uwagi potrafi on na zewnątrz zachować pozory cał-
kowitej obojętności. Niejeden sławny bohater Dzikiego Zachodu
uszedł cało z największych niebezpieczeństw i odniósł swoje najpięk-
niejsze sukcesy dzięki temu, że potrafił tak zapanować nad swoją
mimiką i każdym drgnieniem ciała, iż nie można było odgadnąć, co
czuł, do czego zmierzał lub co chciał osiągnąć.

Obaj przyjaciele mieli powieki przymknięte, a ponieważ żaden z nich
nawet- nie drgnął, sprawiali wrażenie, jakby spali, a mimo to było
pewne, że dokładnie słyszeli drozda, który jakieś dwadzieścia kroków
za nimi wyciągał z ziemi robaka, i że tak samo dokładnie widzieli sępa,
który jak mała kropka ukazał się na niebie po zachodniej stronie.

— Uff—odezwał się krótko Winnetou.

— Well—tak samo zwięźle przytaknął Old Shatterhand—nad-
chodzą.

Mimo to nie było widać w dolinie żywej istoty, jak przedtem tak i
teraz była ona pusta i cicha, a jednak sposób, w jaki sęp szybował w
powietrzu, zdradzał doświadczonemu oku, że tam na dole pod tym
ptakiem muszą znajdować się jakieś istoty, od których spodziewa się on
zdobyczy. Sęp poszybował jeszcze nieco na lewo, oddalając się od
zakrętu doliny, szybko jednak przyfrunął z powrotem i wtedy, kiedy
właśnie znalazł się nad zakrętem, w dole pewien jeździec skręcił w
dolinę, zatrzymał się na chwilę, aby rozejrzeć się wokół, po czym nie
zauważywszy niczego podejrzanego, ruszył dalej, a za nim podążyło
dwóch, pięciu, dziesięciu, dwudziestu, czterdziestu, osiemdziesięciu i
więcej jeźdźców, których można było wyraźnie rozpoznać, choć z
powodu odległości wydawało się, że ich konie są wielkości małych
piesków. O tym, jak wyjątkowo bystre oko miał Winnetou, świad-
czył fakt, że mimo iż wszystko było z tej odległości tak maleńkie,
oznajmił:

— To oni, Komańcze.

— Tak—potwierdził Old Shatterhand.—A na ich czele jedzie
Tok vi Kava.

— Ten wódz Komanczów wyobraża sobie, że jest wyjątkowo
przebiegłym wojownikiem, a jednak popełnia błąd, którego ani ja, ani
mój brat Shatterhand, nie możemy pojąć.

— Well. Nadciąga on od Firwood-Camp i jest przekonany, że my

89

też dzisiaj rano wyruszyliśmy stamtąd i że przybędziemy po nim. Nie
myśli przy tym, że musielibyśmy dostrzec ślady, które zostawiają jego
wojownicy w tej wysokiej i nasiąkniętej wilgocią trawie. Śmieszne!

Przez twarz Apacza, zwykle tak poważną i nieporuszoną, przemknął
cichy, na wpół pogardliwy i na wpół litościwy uśmieszek, kiedy dodał:

— I jeszcze chce schwytać Old Shatterhanda i Winnetou. Uff!

— Spójrz, robią dokładnie tak, jak myśleliśmy: kierują się na drugą
stronę doliny, abyśmy jadąc za nimi, nie podejrzewali, że ich właści-
wym zamiarem jest udać się na drugą stronę w pobliże Corner-Top do
Alder-Spring i nas tam złapać.

Komancze'jechali drugą stroną doliny, dopóki nie dotarli do najdalej
wysuniętego miejsca u podnóża Ua-pesz; ale i tam nie zmienili
kierunku, lecz popędzili w prerię, tak jakby chcieli przemierzyć ją
całkiem i dotrzeć do jakiegoś odległego celu.

— Po jakimś czasie zatoczą łuk, tak jak przypuszczaliśmy, i powrócą
tutaj — ciągnął dalej Old Shatterhand. — Jeden z nas musi udać się na
dół, aby jechać za nimi, drugi zaś powinien jeszcze tu zostać.

Nie powiedział, dlaczego ten drugi ma zostać, ale Winnetou odgadł
to natychmiast, ponieważ przytaknął tylko skinieniem głowy i odparł:

—• Aby uważać na Ik Senandę, który chciał oszukać i wydać białych
ludzi od Ognistego Rumaka. Pogonił on wczoraj za Komaczami, ale z.
powodu ciemności nie mógł ich znaleźć, ponieważ jednak zna drogę,
więc dzisiaj, jak będzie jasno, trafi na ich ślady i przybędzie tu wkrótce
za nimi. Niech mój biały brat czeka tutaj, aby widzieć, jak Metys
nadjedzie, ja zejdę na dół, żeby dowiedzieć się, gdzie Komańcze
zamierzają urządzić sobie kryjówkę.

Winnetou oddalił się i Old Shatterhand pozostał sam. Minęła
godzina, i jeszcze jedna godzina, a oczekiwany Metys się nie pojawiał.
Właściwie już powinien tu być, ale wypatrujący go Old Shatter-
hand nie tracił cierpliwości, bo zdarzyć się mogło dziesięć i sto różnych
powodów, które mogły tego podstępnego pól-Indianina zatrzymać
gdzieś po drodze. Po jeszcze jednej półgodzinie wreszcie go ujrzał, jak.
podążając śladami Komanczów, kieruje się na przeciwległą stronę
doliny. A ponieważ zwiadowca ów jechał tak, jak prowadziły ślady
Komanczów, musiał również zatoczyć cały ten wielki łuk w.głąb prerii;

wiadomo zatem było, że nie przybędzie do podnóża Corner-Top
prędzej niż za godzinę. Old Shatterhand mógł teraz opuścić swój
posterunek, udał się tak szybko jak to możliwe do swoich towarzyszy na

90

dół. Znalazł ich tam, gdzie zostawił, Winnetou był z nimi. Kiedy
opowiedział, że widział nadjeżdżającego Metysa, Apacz zauważył:

— Bardzo późno się pojawił. Czy mój brat domyśla się, co go
zatrzymało?

— Wiele jest przyczyn, które mogły opóźnić jego jazdę—odparł
Old Shatterhand.

— A może wcale nie był zmuszony, lecz dobrowolnie opóźnił
przybycie.

— Hm, myślisz, że po pośpiesznej ucieczce z Firwood-Camp
postanowił co innego i znowu zawrócił, aby nas śledzić? To by wcale
nie było takie złe!

— Co pan powiada? — spytał Hobbie Frank, słysząc te słowa. —
Być obserwowanym przez nieprzyjaciela, o nie, z góry dziękuję za taką
przyjemność.

— A jednak w tym przypadku nie byłoby to wcale takie złe.

— Nie rozumiem... nie mogę pojąć, chociaż na ogół biorąc, mam
otwarty umysł, a jeszcze większą zdolność pojmowania. Jeśli nas
śledził, to przecież wie, na przykład, żeśmy w ogóle nie zjeżdżali w
dolinę, ponieważ jechaliśmy koleją.

— Właśnie bardzo by mnie ucieszyło, gdyby o tym wiedział.
Prawdopodobnie wkrótce przekonasz się dlaczego. Oddalę się teraz z
Winnetou, żeby podsłuchać Komanczów. Wy pozostańcie tutaj,
zachowujcie się cicho i w żadnym wypadku nie opuszczajcie tego
miejsca, dopóki nie wrócimy!

— A jeśli nie wrócicie?

— Wrócimy, a przynajmniej jeden z nas, tego możecie być pewni.
— A zwracając się do'Winnetou, spytał: — Czy mój czerwony brat wie,.
gdzie wrogowie rozłożyli swój obóz?

— Wiem — odparł wódz Apaczów.

— Czy to daleko stąd?

— Nie. Niech mój brat idzie za mną.

Odłożyli broń, którą pożyczyli sobie od inżyniera w miejsce własnej
skradzionej, aby nie przeszkadzała im, kiedy się będą skradali, i poszli.
Najpierw przez dziesięć minut Winnetou prowadził swego białego
przyjaciela poprzez las, nie zachowując specjalnej ostrożności, wkrótce
doszli do miejsca, gdzie nie było już stojących drzew, zobaczyli przed
sobą całą masę drzew powalonych. Leśne olbrzymy powyrywane z
ziemi wraz z ogromnymi korzeniami leżały z potrzaskanymi koronami

91

bezładnie porozwalane wzdłuż, w poprzek i jedne na drugich. Były to
wiatrołomy, pozostawione przez jeden z owych huraganów, które
często szaleją na Dzikim Zachodzie, szczególnie w jego południowych
częściach. Jest to zwykle nagle pojawiający się orkan, który pędzi
stosunkowo wąskim i ściśle ograniczonym pasem i niszczy wszystko po
drodze; wiatrołomem nazywają również obszar zniszczeń po takiej
nawałnicy.

Pośród powalonych i martwych pni wyrastała nowa, młoda roślin-
ność, stosunkowo już wysoka i tak gęsta, że wydawało się, iż nawet
dzika zwierzyna nie zdoła przedrzeć się przez ten gąszcz.

— Tędy?—spytał Old Shatterhand.
Winnetou przytaknął i dodał szeptem:

— Po lewej stronie jest skała, tam nie możemy wejść; na prawo dalej
jest preria, gdzie pasą się konie naszych wrogów, tam zobaczyliby nas
wartownicy; po drugiej, stronie wiatrołomu, który jest tu szeroki
najwyżej na dwieście kroków, obozują wojownicy, musimy więc
przedrzeć się tędy.

— Czy mój czerwony brat był już po drugiej stronie?

— Tak. Mój biały brat zobaczy wkrótce głęboko ukrytą dróżkę,
którą musiałem sobie sam przetrzeć.

— Czy wiesz, gdzie znajduje się ich obóz?

— Wiem. Może uda nam się podejść go tak blisko, że będziemy
mogli słyszeć, co mówią.

Winnetou przemknął kilka kroków skrajem wiatrołomów, po czym
położył się na ziemi i wsunął się w tunel z gałęzi i listowia. Old
Shatterhand, nie zwlekając, wczołgał się za nim. I znowu okazało się,
jak niezrównanym człowiekiem był Apacz. W krótkim czasie przy
pomocy noża utorował dróżkę na dwie stopy szeroką, ucinając
przeszkadzające konary, gałęzie i pędy, przyciskając je do ziemi, a
równocześnie zostawiając górą tyle gęstej zieleni, że tworzyła ona jakby
dach nad ścieżką i sprawiała, że ścieżka ta była niewidoczna. Było
rzeczą niemożliwą wyprowadzić tę dróżkę w kierunku prostym,
skręcała więc raz w tę, raz w tamtą stronę wokół powalonych drzew, raz
w prawo, raz w lewo zależnie od trudności, jakie stawiało Apaczowi
podłoże i plątanina roślinnego gąszczu, ścieżka była dziełem zręczności
i siły, które nawet Old Shatterhanda wprawiły w zdumienie.

Ponieważ Winnetou przygotował trasę tak doskonale, nie potrzebo-
wali już teraz tak często używać noży, miało to tę zaletę, że mogli

92

skupi.ć uwagę głównie na tym, aby nie poruszył się nad nimi żaden
krzaczek i nie stał się tym samym ich zdrajcą. Trafili na swej drodze na
dwa jadowite węże, pierwszy umknął, drugiego Apacz zabił szybkim,
celnym pchnięciem noża. Po dłuższym czasie Old Shatterhand,
uważnie wciągając zapach powietrza, poczuł dym ogniska; zbliżali się
do miejsca, gdzie znajdowali się Komańcze.

Teraz ścieżka biegła jeszcze kawałek dalej, do miejsca, w którym
Winnetou poszerzył ją w dwójnasób. Skinął na towarzysza, ostrożnie i
nieznacznie odchylił zarośla i przez otwór ten kazał spojrzeć Old
Shatterhandowi.

Jakież było zdziwienie, Old Shatterhanda, kiedy ujrzał nie dalej niż o
pięć kroków przed sobą leżącego Tokvi Kavę. Obaj szpiegujący
znajdowali się na skraju wiatrołomów i zarazem maleńkiego zakola,
jakie tworzyła tu preria. Po lewej stronie tego zakola z gmatwaniny
pozostałej po huraganie, wystawał powalony na ziemię ogromny,
obumarły pień drzewa, a wybujała wokół niego trawa tworzyła miękkie
legowisko, na którym wódz Komanczów wyciągnął się jak długi. Dalej
widać było jego wojowników, również i oni leżeli pogrążeni we śnie;

byli znużeni i czuli się bezpiecznie pod ochroną straży, które wystawili
w kierunku prerii. Wódz miał, wedle zwyczaju wszystkich białych i
czerwonoskórych na Dzikim Zachodzie, swoją broń przy sobie, leżała
ona w zasięgu jego ręki. O pień drzewa stał oparty długi, wąski pakunek
owinięty w derkę Tokvi Kavy i opasany starannie lassem. Oczy Old
Shatterhanda rozbłysły, kiedy zobaczył ten pakunek. Szepnął do
Winnetou:

— W tej derce są nasze strzelby!

— Tak, wódz śpi i wszyscy inni śpią; możemy je zabrać.

— Ani się ważmy! Howgh! Musimy je tam teraz jeszcze zostawić, bo
Komańcze nie mogą się domyślić, że ich postój tutaj został odkryty.
Trudno, ale musimy kierować się roztropnością. Słuchaj! Czy nie było
to jakieś zawołanie?

— To głos któregoś z wartowników—potwierdził Winnetou.—
Zwiadowca przybył i dotarł do straży stojącej na zewnątrz.

Zawołanie, które słyszeli Old Shatterhand i Winnetou powtórzyły
wielokroć inne głosy. Śpiący obudzili się i poderwali z miejsc, również
wódz się podniósł. Było tak, jak powiedział Winnetou: zjawił się
Metys. Ujrzawszy siedzącego wodza, podjechał ku niemu i tam zsiadł z
konia. Tokvi Kava odezwał się tonem pełnym zdumienia:

93

—• To ty, synu mojej córki! Czy pozwoliłem ci pędzić za nami? — A
ponieważ odpowiedź nie nastąpiła natychmiast, mówił dalej: — Czyż
nie rozkazałem ci obserwować bladych twarzy i trwać przy nich tak
długo, dopóki nie przybędziemy lub dopóki nie poślę do ciebie
wysłannika?

— Owszem —odparł zapytany niedbale. —Ale ojciec mojej czer-
wonoskórej matki przekona się, że nie mogłem postąpić inaczej.

— Musiały wydarzyć się ważne rzeczy, skoro odważyłeś się przybyć
tu do nas z Firwood-Camp! Posłucham, co powiesz na swoje uspra-
wiedliwienie.

— Jesteś ojcem mojej matki i znasz mnie od chwili mego urodze-
nia. Czyż dałem ci kiedyś powód do ostrej nagany? Dlaczego przyj-
mujesz mnie, robiąc wyrzuty, skoro nie wiesz jeszcze, dlaczego
przybywam?

— Ponieważ chodzi o najważniejszą zdobycz, jaką kiedykolwiek
możemy uzyskać, chodzi o największych wrogów naszego plemienia,
mianowicie o wodza Apaczów i o znienawidzoną bladą twarz, która
nazywa się Old Shatterhand.

— Nie złapiesz ich — odparł wnuk tak samo niedbale jak przedtem.

— Nie?—spytał wódz. —A to dlaczego?

— Ponieważ ich tam nie ma. Już wczoraj opuścili Firwood-Camp.

— Uff, uff, musimy się więc na to przygotować, że mogą zjawić się
tutaj każdej chwili!

— Nie zjawią się; oni w ogóle tutaj nie przyjadą.

— Nie... przy... jadą... tu... taj?—wolno powtórzył zaskoczony
wódź. —Dokąd więc zamierzają się wybrać?...

— Tego nie wiem, w każdym razie bardzo daleko stąd, ponieważ
pojechali wagonem ognistego rumaka. Biali myśliwi czynią to tylko
wtedy, kiedy droga ich jest bardzo, bardzo daleka, w przeciwnym razie
używają koni.

— Ognistym rumakiem? Jesteś tego pewien?

— Tak. Widziałem, jak wsiadali do wagonu, a potem widziałem, jak
ognisty rumak odjechał z nimi z ogromną prędkością.

— Uff, uff, uff! Przecież chcieli przybyć tutaj, do Alder-Spring! Co
ich tak nagle pognało w inną stronę?

— Strach!

— Milcz! Nienawidzę Winnetou i Old Shatterhanda w najwyższym
stopniu, ale strachu i obawy oni nie znają.

94

— Oni może nie, ale zważ, że są z nimi dwie inne blade twarze, a ci
nie są tak dzielni jak oni, i ze względu na nich tamci wyjechali tak
szybko, bo dowiedzieli się, że Firwood-Camp ma być napadnięte przez
czerwonoskórych wojowników.

— Uff, uff! Jak mogli się o tym dowiedzieć? Kto im to zdradził?
Czyżbyś był tak nieostrożny...

Po raz pierwszy stracił wnuk panowanie nad sobą i ze złością wpadł
mu w słowo:

— Nie mów o mnie! Czyż widziałeś kiedy, bym był nieostrożny? To
twoja własna nieostrożność wszystko zdradziła i pozbawiła nas tej
wielkiej zdobyczy!

Wódz włożył rękę za pas i krzyknął:

— Nie zapominaj, z kim mówisz, młodzieńcze, w przeciwnym razie
mój nóż nauczy cię szacunku, jaki winien jesteś ojcu swojej matki i
najsławniejszemu wodzowi wojowników Komanczów! Jak śmiesz
mnie. Czarnemu Mustangowi, zarzucać nieostrożność?!

— Ponieważ ganisz mnie za błąd, który sam popełniłeś! Powiedz,
czy schwytalibyśmy dziś wieczór Old Shatterhanda i Winnetou,
gdyby tutaj przybyli?

— Jest to tak pewne jak to, że stoisz tu obok mnie.

— I wtedy to wszystko, co by do nich należało, stałoby się naszą
zdobyczą?

— Tak.

—-Również konie?

— Tak, również one.

— To dlaczego nie poczekałeś aż do dzisiejszego wieczora? Dlacze-
goś już wczoraj wieczorem złakomił się na te konie?

— Zla-ko-mił? — Wódz powtórzył to słowo wolno, chcąc uświado-
mić sobie zarzut, który usłyszał. — Co wiesz o tej sprawie?

— Wiem wszystko. Kita Homasza, którego posłałeś do mnie, do
baraku, wzbudził wprawdzie odrobinę podejrzenia, ale szybko udało
mi się je rozwiać, bo blade twarze nie mogły nam nic udowodnić.
I wtedy nagle zarżały pod drzwiami konie Winnetou i Old Shatter-
handa i wywołały niesamowite zamieszanie. Oczywiście blade twarze
były wystarczająco mądre, aby udać, że wierzą w to, jakoby konie
istotnie urwały się, mnie jednak to nie zwiodło: zwierzęta nie uwolniły
się same, lecz zostały skradzione. Przez kogo? Chcesz może za-
przeczyć?

95

Wódz patrzył przed siebie z nieporuszoną twarzą; nie powiedział ani
tak, ani nie. A jego wnuk ciągną) dalej:

— Twoje milczenie przyznaje mi rację. Blade twarze zaczęły więc
naturalnie szukać złodziei...

— A ci już dawno zniknęli! —wpadł mu w słowo wódz.

— A czy ślady też zniknęły? Old Shatterhand i Winnetou znaleźli
wasze ślady, znaleźli moje ślady i znaleźli również ślady Kita Homaszy.
Z miejsca odgadnęli naszą zmowę i nasze zamiary, ale na szczęście
udało mi się jeszcze im umknąć. Popędziłem do mojego konia i
uciekłem. Gdybym został, powiesiliby mnie. Byłem już dość daleko,
kiedy przyszło mi na myśl potajemnie wrócić, aby wybadać, czy może
Winnetou i Old Shatterhand nie poniechali teraz swego planu i czy
udadzą się do Alder-Spring. Bardzo dobrze, że to uczyniłem, zobaczy-
łem bowiem, jak wraz z końmi wsiadali do wagonu ognistego rumaka i
odjechali. Nie przyjadą zatem do Alder-Spring. Gdy już odjechali,
również i ja opuściłem Firwood-Camp i pognałem tutaj, aby ci
powiedzieć, co się wydarzyło. I oto jestem tutaj, a teraz skarć mnie,
jeśli masz mnie za co skarcić! Howgh!

Skończył swoją relację i teraz czekał, co powie jego dziad. A ten stal
długą chwilę z opuszczoną głową, potem podniósł ją szybkim, ener-
gicznym ruchem i rozglądnął się bystrym wzrokiem dokoła. To, co
powiedział, nie mogło być słyszane przez nikogo niepowołanego;

wprawdzie przybycie Metysa wyraźnie mówiło obecnym wojowni-
kom, że coś się wydarzyło albo że coś się za tym kryje, ale żaden z nich
nie ważył się zbliżyć do swego groźnego wodza bez wyraźnego
wezwania. Żaden też z nich nie usłyszał zarzutów, jakie czynił wnuk
ich wodzowi. Ów zaś powiedział stłumionym głosem:

— Tak, to ja zabrałem konie z szopy. Ilczi i Hatatitla są tak
sławnymi końmi, że mądrość mego sędziwego wieku zamieniła się w
młodzieńczą nierozwagę. Pragnąłem tych koni i musiałem je mieć
natychmiast, nie myśląc o tym, że dziś i tak wraz z pojmanymi, staną
się one moją własnością. W twoich żyłach płynie moja krew, dlatego
nie powiesz naszym wojownikom, jakie następstwa pociągnął za sobą
mój niewczesny czyn.

— Będę milczał—powiedział młodzieniec.

— Czy Old Shatterhand i Winnetou—ciągnął dalej czerwono-
skóry—wiedzą, ilu nas było wczoraj w Firwood-Camp?

— Tak.

96

— A czy wiedzą również, kto to był?

— Nie. Wiedzą tylko, że byli to nieprzyjaźni czerwonoskórzy.

— A czy wiedzieli o tym, że zamierzamy napaść na Firwood-Camp?

— Przypuszczali tylko. Ale muszę ci powiedzieć, że rzucili mi
w twarz moje imię Ik Senanda; nie uwierzyli, że nazywam się Yato
Inda.

— Zatem wiedzą, że jesteś moim wnukiem i że ja jestem tym, który
chce napaść na Firwood-Camp! Co powiedzieli na utratę trzech swoich
strzelb?

— Swoich strzelb?—spytał Metys zdumiony.—Czyżby je zgu-
bili?

— Tak.

— Uff, uff, uff! Gdzie?

— W Firwood-Camp. Ja je znalazłem.

—Ty... je... znalazłeś, ty... ty... ty...? Strzelby Old Shatterhanda i
Winnetou?—wyjąkał Metys w najwyższym osłupieniu.

— Ja! —potwierdził Tokvi Kava, przy czym oczy jego roziskrzyły
się z radości.

— Srebrną Strzelbę Winnetou?
~ Tak.

— I mały zaczarowany sztucer Old Shatterhanda?

— Tak.

— I ten wielki Postrach Niedźwiedzi?

— Tak.

— Gdzie, gdzie, gdzie jest ta cenna broń? Powiedz! Szybko!

— Tutaj —odparł wódz, wskazując na pakunek.

— Uff, uff, uff! Dziś wielki Manitu spogląda na wojowników
Komanczów promiennym wzrokiem! To jest zdobycz, której będą
nam zazdrościć wszystkie plemiona czerwonoskórych. Jak ta niezrów-
nana broń dostała się w twoje ręce?

— Przez złodziei, którzy ją ukradli i potem musieli mi ją oddać. —
Opowiedział całe zdarzenie i ledwo skończył mówić, wykrzyknął: —
Uff! Uff! O tym nie pomyślałem! Old Shatterhand i Winnetou
wyjechali, mimo że skradziono im broń. Czy to nie podpadające? Czy
nie kryje się za tym jakiś wielki podstęp? Ci dwaj nie wyrzekną się
dobrowolnie swej broni, lecz uczynią wszystko, aby ją odzyskać!

Wnuk potrząsnął głową i oświadczył:

— Nie odważą się na nic, absolutnie na nic.

7* Czarny Muttang

97

— Dlaczego tak sądzisz?

— Kto jest przy zdrowych zmysłach, musi myśleć tak samo. Przez
co te dwa szakale stały się tak sławne? Tylko dzięki swojej broni. Przy
pomocy czego dokonywali swoich czynów? Przy pomocy swej broni.
Przez tę broń stali się bohaterami, bez niej są niczym. Ukradziono im
tę broń, więc czują, że do niczego nie są zdatni, że w razie napadu na
Firwood-Camp nie zdołają stawić oporu, że muszą przegrać, dlatego
tak szybko uciekli. Teraz wiem, dlaczego zaniechali jazdy do Alder-
-Spring i dlaczego tak nagle opuścili Firwood-Camp. To strach
przepędził ich jak najdalej stąd, strach przed nami i przed pewną
zagładą!

Głębokie przekonanie młodzieńca i jego entuzjazm porwały starego;

również i on przyznał:

. — Uff, uff, prawdę powiedziałeś! Uciekli z wyciem jak psy, które
mają dostać cięgi. Oni sami uszli przed nami, ale mamy ich broń. Teraz
musimy zdobyć skalpy wszystkich żółtych ludzi. Wiedzą, że chcemy
napaść na Firwood-Camp, poślą po pomoc. Musimy więc się pośpie-
szyć. A ponieważ Old Shatterhand i Winnetou dziś się tutaj nie zjawią,
nie mamy tu nic do szukania i natychmiast wyruszamy. Nasze konie są
prawdziwie zmęczone, ale jeśli tak pojedziemy, aby z zapadnięciem
zmroku dojechać do miejsca, które blade twarze nazywają Birch-Hole,
to zwierzęta nie padną pod nami.

— Chcesz więc, tak jak ci poradziłem, odczekać w Birch-Hole
stosowną chwilę do napadu?

— Tak, bo żadne inne miejsce nie nadaje się do tego tak dobrze jak
to. Poprowadzę tam moich wojowników i kiedy oni będą tam czekać,
zakradnę się pod obozowisko i wybadam, jaka pora będzie najstosow-
niejsza, aby ich otoczyć, tak żeby ani jedna blada czy żółta twarz nie
mogła się nam wymknąć. Ty zaś zostaniesz tutaj.

— Nie pojadę z wami?—spytał zdziwiony Metys. —Dlaczego?

— Ponieważ znają cię tam, a to mogłoby nas łatwo zdradzić. I jest
jeszcze jedna przyczyna, o wiele ważniejsza dla mnie, mianowicie te
tutaj trzy strzelby.

— Jak to te strzelby?...

— Przyjedziemy tu z powrotem. Mam wlec tę broń z sobą do
Firwood-Camp i potem z nią wracać? Na to jest ona zbyt cenna.
Powiadam ci, te strzelby są mi droższe niż wszystkie skalpy, jakie

98

możemy zdobyć w Firwood-Camp. Dlatego nie chcę wystawiać ich na
niebezpieczeństwo i pozostawiam je tutaj, dopóki jutro nie wrócimy.
Ty zostaniesz jako wartownik, nie ma nikogo bardziej pewnego niż ty.
Okazane zaufanie wyraźnie schlebiło Metysowi, mimo to miał
zastrzeżenie:

— Jednak z chęcią pojechałbym z wami, bo chcę dostać moją część
zdobyczy, którą mi obiecałeś.

— Otrzymasz ją. Powiedziałem, a moja obietnica znaczy tyle co
przysięga.

— Czyli złoto i pieniądze?

— Tak. Jesteś synem mojej córki i moim jedynym spadkobiercą.
Mądry mężczyzna musi myśleć o wszystkim. Napad nie będzie
prawdopodobnie niebezpieczny, ale mimo to może trafić mnie kula
albo ostrze noża, wtedy masz zostać właścicielem tych strzelb, które
mogłyby łatwo wpaść w inne ręce, gdybym ciebie tu przy nich nie
zostawił. Tak powiedziałem i tak ma być. Howgh!

Metys usłyszawszy to, nie opierał się dłużej i wyraził zgodę. Wódz
odbył krótką naradę wojenną z kilkoma znakomitymi wojownikami,
wśród nich znajdował się również ów Kita Homasza, który wtedy w
Firwood-Camp przybrał imię Juwaruwa. Następnie Czarny Mustangi
jego Komańcze odjechali, udając się znowu w dolinę, z której przybyli.
Ik Senanda pozostał na miejscu sam z owymi trzema skradzionymi
strzelbami. Ledwo minęła chwilka, jak oddalili się jego towarzysze,
który to czas wykorzystał Metys na rozsiedlanie i przywiązanie konia,
a' już nie mógł opanować dłużej swojej ciekawości, zdjął lasso z
pakunku, rozwinął go i wyciągnął strzelby, aby nacieszyć oczy ich
widokiem. Można sobie łatwo wyobrazić, z jaką rozkoszą przypatrywa-
li mu się, skryci oczywiście wciąż jeszcze w zaroślach, Winnetou i Old
Shatterhand. Obserwowali, z jaką pożądliwością Metys ogląda broń,
jak iskrzą mu się przy tym oczy, słyszeli.też urywane okrzyki zachwytu.

Nie dane mu było oczywiście rozkoszować się zbyt długo, wkrótce
bowiem przerwano mu gwałtownie jego zachwyty w nieoczekiwany
sposób. Winnetou cichutko, jak najciszej rozchylił zarośla i przeczołgal
się pośród nich bezszelestnie. Old Shatterhand posuwał się za nim z tą
samą ostrożnością. Potem podnieśli się. Kilka kroków, których nie
dosłyszało nawet nadzwyczaj czujne ucho Metysa — i już stali za nim.

— Witaj, Ik Senanda—odezwał się Old Shatterhand.

Przerażony w najwyższym stopniu Metys obejrzał się i zobaczył
obok siebie mówiącego oraz Winnetou. Jego przerażenie na ich widok
było tak ogromne, że nie wydobył z siebie ani słowa i w tym momencie
nie był zdolny uczynić żadnego ruchu.

— Tak —przytaknął mu ironicznie Old Shatterhand. —Jesteśmy
tutaj, aby odebrać naszą broń.

Wreszcie szpieg odzyskał zdolność poruszania się; nie poderwał się
jednak, żeby spróbować ucieczki, o nie, za bardzo i za mocno trzymał
go jeszcze strach; wstał powoli jak ktoś, kogo członki cierpią na bolesny
bezwład, i w urywanych sylabach wydobył z siebie słowa:

— Old... Shat-ter-hand i Win-ne-tou! Do-praw-dy... do-prawdy...
to są oni... oni naprawdę!

— Tak, to naprawdę my — roześmiał się myśliwy dumnie, prosto w
zmienioną strachem twarz. —Z twoich rysów wyziera blady strach.
Chciałeś nas schwytać, a teraz trzęsiesz się z przerażenia!

Pogarda, z jaką padły te słowa, przywróciły Metysowi opanowanie.
Trzymając wciąż jeszcze owe trzy strzelby w rękach, cofnął się o krok i
odparł:

— Co ty sobie wyobrażasz? Ja? Strach przed wami? Mnie ani
Winnetou, ani Old Shatterhand nie są w stanie napędzić strachu. I
chcecie odzyskać wasze strzelby? Uff! To spróbujcie, czy je dosta-
niecie!

Mówiąc jeszcze te słowa, błyskawicznie rzucił się do ucieczki. Nie
mógł uciec na koniu, ponieważ ten był uwiązany, a odwiązanie
wymagałoby zbyt wiele czasu, był zatem zmuszony zostawić go i
umykać pieszo. Przemknął szybko wielkimi susami wzdłuż skraju
wiatrołomów, aby czmychnąć w gęstwę zarośli. W swoim rachunku nie
uwzględnił jednak obu przeciwników. Ledwo uczynił czwarty czy
piąty skok, już dopadł go Old Shatterhand, a Winnetou nawet
prześcignął i obaj schwytali go i zatrzymali. Biały myśliwy wyjął
rewolwer i rozkazał:

— Stać! Natychmiast wracaj i siadaj. Przy najmniejszej próbie
ucieczki wsadzę ci kulę między żebra! Akurat ty miałbyś być tym
łobuzem, który nam ucieknie?!

Przywiedli go z powrotem na to miejsce, gdzie siedział poprzednio i
gdzie jeszcze leżała jego strzelba, odebrali mu swoje strzelby i jego nóż i
przycisnęli go do ziemi. Trząsł się z wściekłości, widział jednak, że

100

najmniejszy opór może mu tylko zaszkodzić i że najlepiej będzie, jeśli
się podporządkuje.

Old Shatterhand włożył dwa palce między wargi i wydał ostry,
przeciągły gwizd, po czym przysiadł się wraz z Winnetou do jeńca. Nie
mówiąc już więcej ani słowa, czekali na przybycie swoich towarzyszy,
do których ten gwizd był skierowany. Hobbie Frank i Droll wiedzieli
dobrze, co oznacza ten sygnał Old Shatterhanda, nie trwało więc wcale
długo, jak przyjechali razem z obydwoma Timpami, okrążywszy
wiatrołomy. Szybkim spojrzeniem ocenili sytuację i kiedy zatrzymaw-
szy konie, zsiedli. Frank powiedział:

— Do licha, co za wspaniały obrót przyjęła sprawa! Czerwono-
skórzy odjechali, za to zaprosił się do nas w gości ten tutaj malinowy
Fryc! Gdzie podziali się tamci i kto to jest ten potulny, nieproszony
gość, moi panowie, któremu, jak się wydaje, podoba się przy waszym
boku nadzwyczajnie?

— Toż to przecież ten zwiadowca, który chciał wydać mieszkańców
Firwood-Camp Komańczom pod nóż!—zawołał Kas.

— To on? Hm, chciałbym go sobie dokładnie obejrzeć! — I obcho-
dząc go wokoło i przyglądając mu się bacznie, ciągnął dalej: — Bardzo
miły z niego młodzieniaszek, trzeba to przyznać. Jakeście złowili tego
chloptasia, panie Shatterhand?

Old Shatterhand w krótkich słowach wyjaśnił im, co się tu
wydarzyło.

— Tak, tak — zauważył Hobbie Frank — jeśli on tak ni stąd, ni
zowąd chciał odziedziczyć te strzelby, to powinien przynajmniej
odczekać, dopóki świętej pamięci właściciele nie strząsną ziemskiego
pyłu ze swoich doczesnych stóp. Proponuję, przyłóżmy mu solidny
kompres na te jego nabrzmiałe pretensje do spadku. Zasłużył sobie aż
nadto. Co pan na to, panie Shatterhand?

— Nie ujdzie swojej kary, drogi Franku. Cierpliwości!—odrzekł
Old Shatterhand i skierował się do jeńca: — Najpierw podaj nam twoje
prawdziwe imię!

Metys obrzucił ich spojrzeniem, w którym czaił się fałsz, i odparł
niedbale:

— Moje prawdziwe imię słyszeliście. Nazywam się Yato Inda, Ł
moja matka należała do Apaczów z plemienia Pinali.

— To kłamstwo. Jesteś Ik Senanda, wnuk Czarnego Mustanga.

101

— Udowodnijcie to w takim razie!

— Żądanie to jest bezczelnością, którą nie poprawisz swojej sytua-
cji. Dlaczego utrzymujesz tajne konszachty z Komańczami?

— Udowodnij mi, że tak jest.

— Pshaw! Dlaczegożeś uciekł, gdy spostrzegłeś, że dobrze odczyta-
liśmy ślady Czarnego-Mustanga?

— Nie uciekłem. To, że pojechałem, nie było ucieczką ze strachu
przed wami, uczyniłem to w najlepszym zamiarze. Widziałem obce
ślady tak samo dobrze jak wy, usłyszałem o waszym podejrzeniu.
Byliście tylko gośćmi w Firwood-Camp i nie mieliście żadnych
obowiązków, ja natomiast miałem sprawować pieczę nad mieszkańca-
mi i dlatego od razu, gdy tylko dowiedziałem się d* podejrzeniach,
wyruszyłem, aby wytropić nieprzyjaciela.

— Aha, i zrobiłeś to całkiem nieźle. A więc odjechałeś, żeby
wybadać, gdzie znajdują się Komańcze? Jak to było możliwe, żeby
znaleźć ich w ciemnościach nocy?

— Kto tak pyta, nie może być westmanem!

— Well! Mówisz bardzo pewnym siebie tonem. Podziwiam cię, że
mogłeś sobie aż tutaj przyjechać za nieprzyjacielem, a potem jeszcze
nawet z nim rozmawiać, i że cię przy tym nie zabili lub przynajmniej
nie pojmali!

— Nie musicie się temu wcale tak dziwić. Komańcze nie wiedzą, że
ze strony matki pochodzę od ich wrogów, Apaczów z plemienia Pinali,
byłem z nimi na pozornie dobrej stopie, uważają mnie więc za swego
przyjaciela i dziś również przyjęli mnie bez jakiejkolwiek wrogości.

— Pięknie! Ale jak znalazły się nasze strzelby w twoich rękach?
To pytanie wprawiło Metysa w widoczne zakłopotanie, starał się je
jednak ukryć i odpowiedział szybko:

— To jest właśnie ten dowód, który powinien was przekonać o
mojej uczciwości i przyjaźni. Wczoraj wieczorem zobaczyłem wasze
strzelby, których jeszcze nie znałem, dziś znowu zobaczyłem je u
Komanczów, a Czarny Mustang chwalił się, że je ukradł. Aby pomóc
wam odzyskać swoją własność, z kolei ja mu je skradłem, on zaś
odjechał stąd, nie zauważywszy tego.

— Muszę wobec tego przyznać, że był to z twojej strony majstersz-
tyk, jakiego nie udałoby się powtórzyć żadnemu innemu człowiekowi.
•Wydajesz się uosobieniem mądrości; Czarny Mustang zaś, który

102

pozwolił sobie zabrać broń i nie zauważył tego, wydaje się w każdym
razie uosobieniem głupoty. Chciałeś więc je nam oddać?

— Tak.

— Jak wobec tego wytłumaczysz, że kiedy przed chwilą nas
zobaczyłeś, chciałeś z nimi uciec?

— Wynikło to tylko z przerażenia, żeście się tak nagle zjawili. Nie
rozpoznałem was od razu.

— Nie rozpoznałeś? A jednak wymieniłeś nasze nazwiska!
Metys stał jakąś chwilę ze wzrokiem ponuro wbitym w ziemię, po
czym zawołał z udanym gniewem:

— Nie pytajcie o rzeczy, których nie jesteście w stanie zrozumieć!
Jeśli człowiek jest przekonany, że tutaj w tej dziczy jest sam i
bezpieczny, a potem nagle zostaje zaskoczony przez osoby, o których
myślał, że znajdują się daleko stąd, to łatwo przecież wytłumaczyć, że
w pierwszym momencie przez zaskoczenie działa inaczej niż w
spokojnej rozwadze. Jeśli tego nie pojmujecie, to niepotrzebnie mówię
i szkoda każdego dalszego słowa!

— Tak, i słusznie, proszę cię, nie trać już ani słowa więcej, chociaż
pojmujemy nie tylko to, ale i wiele innych rzeczy. Wydaje ci się, że
ujawniliśmy się zaraz po naszym przybyciu tutaj, ale jesteś w błędzie.
Byliśmy tu, zanim przybyłeś. Już przedtem obserwowaliśmy Czarnego
Mustanga i słyszeliśmy każde słowo, jakie do niego powiedziałeś.
Nazwał on cię synem swojej córki, przekazał ci nasze strzelby, które
rzekomo, jak mówisz, chciałeś im skraść. Co na to powiesz, Ik
Senanda?

— Powtarzam i nie mogę powiedzieć inaczej: nie jestem Ik Senan-
da, lecz Yato Inda, odzyskaliście wasze strzelby i teraz żądam, abyście
mnie natychmiast uwolnili!

— Wolnego, wolnego, my boy! Ponieważ wciąż jeszcze wszystkie-
mu zaprzeczasz, tym bardziej nie możemy cię uwolnić, postawimy cię
przed twoim kochanym dziadem i przekonamy się, czy jest on równie
tchórzliwy i podły, aby zaprzeć się swej krwi i ciała.
Oczy Metysa błysnęły podstępnie, kiedy zapytał:

— Chcecie zaprowadzić mnie do Czarnego Mustanga? Spróbujcie,
czy wam się to uda!

— Uda nam się, możesz być tego pewny! Ale stanie się to w całkiem
inny sposób, niżbyś sobie życzył. Przeliczyłeś się! Masz nadzieję, że
Mustang uwolni cię z naszych rąk, ale twój łagodny grand-father

104

będzie miał sam z sobą dość roboty, ponieważ i on będzie naszym
jeńcem, tak jak ty nim zostałeś.

— Żaden Old Shatterhand i żaden Winnetou nigdy nie dokona
tego, aby pochwycić Czarnego Mustanga, którego sława sięga ponad
wszelkie doliny i góry!

— Aha! Teraz wypadasz z roli! Tylko nie unoś się! Dostawaliśmy w
swoje ręce jeszcze większych hultajów niż ten stary Mustang, o którym
zupełnie słusznie powiedziałeś, że sława jego sięga ponad doliny i góry,
tylko wydaje się, że sięga tam ona jak to powietrze, co wieje, bo tu na
dole nie dostrzega się jej wcale.

— Nie przechwalajcie się! Czarny Mustang jest wodzem Koman-
czów Naiini, najdzielniejszych wojowników tego wielkiego ludu. I
nawet gdybyście naprawdę byli tak szaleni, aby pognać za nimi i z nimi
walczyć, to i tak ich nie dogonicie, mają nad wami przewagę w czasie,
zanim zdołacie ich doścignąć, Firwood-Camp stanie się pastwą
płomieni!—I zwiadowca wybuchnął szyderczym śmiechem.

Old Shatterhand położył mu ciężko rękę. na ramieniu i rzekł:

— Śmiej się, śmiej, pędraku, wkrótce nadejdzie czas, że całkiem
odechce ci się śmiać! Najprzód opuścimy to piękne miejsce, gdzie
miałeś czekać na swojego dziadka, z pewnością już go wkrótce ujrzysz.
A teraz przywiążemy ciebie do twojego konia i radzę ci, bez sprzeciwu,
bo mamy wiele sposobów, aby zmusić cię do posłuszeństwa.

Metys nie miał odwagi stawić oporu. Wierzył zresztą niezłomnie, że
jego niewola nie potrwa długo.

Był przekonany, że podążą teraz wraz z nim śladami Komanczów i
skręcą w dolinę. Ku jego zdumieniu jednak Winnetou i Old Shatter-
hand obrali niemalże przeciwległy kierunek jazdy i zamiast skręcić u
podnóża Corner-Top, udali się w stronę Ua-pesz. Zupełnie nie miał
pojęcia, dlaczego tak nadkładają drogi, tym bardziej że pędzili prawie
wyłącznie galopem, co wskazywało na ogromny pośpiech. Później
oczywiście zobaczył linię kolejową, która biegła od strony otwartej
prerii i zakręcała w dolinę, i kiedy jeźdźcy popędzili wzdłuż owych
torów, zaczęło mu świtać w głowie coś, co napełniło go niemałą obawą.
Twarz jego zasępiła się. Spostrzegł to Hobbie Frank, jeniec bowiem.
jechał między nim i Drollem, oczywiście mały myśliwy, szpikując
Metysa swymi wielce napuszonymi przekomicznymi uwagami, posta-
rał się o to, aby jego obawy jeszcze wzrosły.

4. BRZOZOWY JAR

Kiedy jeźdźcy dotarli do stacji Rocky-Ground, pierwszym, który
ich powitał, był zacny i energiczny inżynier Mr Swan.

— Witajcie! —zawołał do nich. —Już z powrotem? I zadowoleni,
jak widzę! Jak poszło? A Komanczów wi...

Przerwał wpół słowa, kiedy ujrzał związanego zwiadowcę, lecz
wkrótce wyraźnie uradowany mówił dalej:

— Ali devils, wszakże to Mr Yato Inda, kolorowy dżentelmen! I
związany? Czy to wasz jeniec, sir?

— Tak — skinął Old Shatterhand, do niego bowiem skierowane
było pytanie. — Czy jest tu może miejsce, w którym moglibyśmy go
ulokować i gdzie nie przyszłaby mu ochota na spacer?

— Jest takie miejsce, wprost wyśmienite, sir. Kogo tam zakwateru-
ję, ten nie będzie mógł nawet myśleć o żadnej wycieczce. Pokażę wam
to miejsce.

Miejscem, które miał na myśli, była dopiero co wykopana studnia.
Wprawdzie była już dość głęboka, lecz nie było w niej jeszcze wody.
Gdy Metys usłyszał, że zostanie tam wpuszczony, podniósł wielki
lament, co mu jednak w niczym nie pomogło.

Kiedy doprowadzono go do krawędzi studni, by go tam związać i do
niej spuścić, zaczął nawet stawiać opór. Widząc to inżynier odezwał się
do Old Shatterhanda:

— Czy z takim groźnym osobnikiem, jakim jest ten łajdak, mamy
się obchodzić w rękawiczkach? Wprawdzie jest on waszym jeńcem, ale
jego haniebny czyn dotyczył nas, ludzi kolei. Zatem pozwólcie mi, sir,
nauczyć go rozumu!

— Uczyńcie z nim, co uważacie za słuszne i właściwe —odparł za-

106

pytany. — Przekazałem go wam i nie chcę mieć z nim więcej nic wspól-
nego. Zadbajcie o to, by nie mógł nam jeszcze dziś wyrządzić jakiejś
szkody!

— Jeśli o to chodzi, Mr Shatterhand, możecie się w pełni zdać na
to, że nie wyjdzie z tej głębokiej studni, zanim nie wyrażę na to
zgody. A więc przewiążcie mu sznur pod ramionami i niech zjeż-
dża w dół!

Kiedy zwiadowca ze spętanymi rękami i nogami zaczął się ponownie
miotać, przywiązano go do podkładu kolejowego i nie spuszczono go do
studni dopóty, dopóki nie ucichł pod porządną porcją kijów.

Poza tym inżynier od rana już wszystko przygotował. Jego robotnicy
sprawdzili broń, w jednej maszynie już rozpalono i podstawiono
wagony gotowe do drogi do Firwood-Camp.

W czasie gdy wycierano, pasiono i pojono konie sześciu westmanów,
oni podjęci zostali najwspanialszym obiadem, jaki tylko był możliwy w
tamtejszych warunkach, opowiedzieli przy tym inżynierowi, co tego
dnia od rana przeżyli.

— Poszło to więc lepiej, o wiele lepiej, aniżeli sądziłem—powie-
dział później.

— Cieszy mnie niezmiernie, że dostaliśmy w swoje ręce tego
kolorowego łajdaka! A czerwonoskórzy rzeczywiście udali się w stronę
Firwood-Camp z zamiarem napadu? Chętnie im w tym dopomogę. Już
teraz się na to cieszę, naprawdę!

— Rzeczywiście liczyłem na was i waszych ludzi—zauważył Old
Shatterhand — bo tamtejszy inżynier nie wydaje się bohaterem.

— Macie rację, sir. Nie mówiąc już o Chińczykach, ci bowiem
pierzchają na wszystkie strony z chwilą pojawienia się pierwszego
Indianina, a o nielicznych tamtejszych białych nie warto wspo-
minać.

— Zapewne byłoby najlepiej, gdybyśmy mogli wziąć sprawę na
siebie, a ludzie z Firwood nie musieliby o niczym wiedzieć, zanim nie
rozprawimy się z czerwonoskórymi.

— A dlaczego nie miałoby tak być? Będzie nas przeszło dziewięć-
dziesięciu i sądzę, że nie ma powodu bać się czerwonoskórych.

— Hm! Też tak myślę. Czy znacie Birch-Hole, czyli Brzozowy Jar,
dokąd Czarny Mustang ma zaprowadzić swych ludzi?

— Jak swoją kieszeń, sir. To głęboki wąwóz skalny, który za
Firwood wrzyna się głęboko w góry. Ze wszystkich stron skały wznoszą

107

się ku niebu i istnieje tylko jedno wąskie wejście, gdzie rośnie stara,
wysoka brzoza, od której to ów jar wziął swą nazwę.

— To niezbyt przebiegle ze strony Czarnego Mustanga, że
właśnie tam chce ulokować swoich ludzi.

— Dlaczego? Nie ma dla nich lepszej kryjówki, a przecież on nie
przeczuwa, że znamy jego zamiary. Wydaje mi się, że uczynił dobry
wybór,

— Mnie nie. Czy można wdrapać się po ścianach wąwozu?

— Tylko w jednym miejscu, a i to tylko za dnia. W nocy odradzał-
bym to każdemu, dla kogo własna głowa jest warta choć ćwierć dolara.

— Dobrze! A czy od zewnątrz można dotrzeć do skraju wąwozu?
Na te słowa inżynier szybko uniósł głowę, rzucił badawcze spojrze-
nie na Old Shatterhanda i odparł:

— Ach sir, sądzę, że odgadłem, jaki macie plan! Chcecie nas
rozstawić na skraju wąwozu, a kiedy czerwonoskórzy po kryjomu się do
niego przedostaną, chcecie zająć również wejście. Czy tak?

— A gdyby tak było?

— To byłby to najlepszy pomysł, na jaki można wpaść; gdy tak
postąpimy, Indianie utkwią w Birch-Hole jak raki w więcierzu i
będziemy mogli wyławiać ich pojedynczo i unieszkodliwiać, kiedy nam
przyjdzie ochota.

— Taki był w rzeczy samej mój zamiar. Czy wasi ludzie mogą
ruszyć w drogę?

— Oczywiście. Ale czy Mr Winnetou przystaje na ten plan?
Wódz Apaczów nie mówił dotąd ani słowa. Teraz odezwał się:

— Old Shatterhand i Winnetou mają zawsze takie same myśli. Plan
mojego białego brata jest dobry i należy go wykonać. Howgh!

— Well!—skinął inżynier.—Ja, oczywiście, zupełnie się z tym
zgadzam. Dotrzemy tam dostatecznie wcześnie, aby jeszcze za dnia,
zanim nadejdą Indianie, wdrapać się na skały. Lecz później, kiedy się
ściemni, musimy orientować się w terenie. Czy nie byłoby dobrze
postarać się o oświetlenie?

— Byłoby to oczywiście pożądane—odrzekł Old Shatterhand.—
Czy rozporządzacie jakimiś środkami i narzędziami, Mr Swan?

— Wszystko będzie w najlepszym porządku, Mr Shatterhand. Kie-
dy zgodnie z kontraktem mieliśmy tutejszy odcinek szybko ukończyć,
często musieliśmy pracować nocą przy świetle, z tamtego okresu
pozostało wiele pochodni. Mamy też beczki z naftą różnej wielkości.

108

— Niełatwo będzie przewieźć beczki, jednak byłoby to dla nas
szczególnie korzystne, gdybyśmy właśnie przy wejściu do wąwozu
mogli zapalić taką beczkę. Niepodobna, by przez taką płonącą
pochodnię Komańcze odważyli się przedostać.

— Well, poradzimy sobie. Mamy tragi, powrozy i wszystko, co jest
potrzebne, aby bez trudu zabrać jedną lub kilka beczek.

— Dobrze! Lecz pamiętajcie, że nie może to wywołać żadnego
hałasu ani zostawić widocznego śladu.

— Bez obaw! Mam tu ludzi, na których mogę polegać! Czy
wyrażacie zgodę?

— Tak. Zakończcie wszystko i zadbajcie o to, byśmy na czas dotarli
do Birch-Hole!

Inżynier z rozwagą przystąpił żwawo do przygotowań.

Konie pozostawiono pod pewnym nadzorem, przy studni, gdzie
siedział zwiadowca, postawiono straż. Następnie w pełni załadowany
pociąg ruszył, o czym naturalnie nie zatelegrafowano do Firwood-
-Camp. Robotnicy drogowi z ochotą wzięli udział w tym przedsięwzię-
ciu, a kiedy wszyscy dotarli do oznaczonego punktu i wysiedli, nie było
takiego, kto by się martwił o zakończenie tej dobrze zapowiadającej się
przygody lub o siebie samego. Miejsce, z którego pociąg ruszył w drogę
powrotną, było tak odległe od Firwood-Camp, iż nie można go było
stamtąd dostrzec. Pociąg zakręcał wokół góry, w którą wrzynał się
Brzozowy Jar; mężczyźni znajdowali się za górą, podczas gdy Firwood
leżało przed nią, a wejście do wąwozu było od strony Firwood. Idąc w
górę z tego miejsca, gdzie zatrzymał się pociąg, można było dojść pod
osłoną lasu na skraj wąwozu, nie nastręczało to zbytniej trudności,
gdyż jeszcze było jasno. Trudniej było niepostrzeżenie i bez pozosta-
wiania śladów dostarczyć dwie beczki nafty, które zabrał inżynier, pod
wejście do wąwozu, tam zaś tak je ukryć, by później uszły tak oczom
indiańskich zwiadowców jak i ich nosom.

Szybkie i tajemne wykonanie tego planu, od którego powodzenia tak
wiele zależało, przejął Winnetou. Old Shatterhand natomiast popro-
wadził wojowniczych mężczyzn na górę, by ich tam porozstawiać i
udzielić niezbędnych instrukcji.

Dotarłszy na górę, znaleźli się wśród gęsto rosnących drzew. Osłony
zatem było co niemiara. Old Shatterhand z zadowoleniem zobaczył
strome ściany skalne sięgające do wąwozu. Kiedy Komańcze znajdą się
tam na dole w wąwozie, to nie będzie już dla nich odwrotu. Poroz-

109

stawiał ludzi dookoła długiego może na pięćset kroków i przeciętnie na
pięćdziesiąt k-roków szerokiego wąwozu i każdej grupie udzielił
wskazówek stosownych do jej pozycji. Przede wszystkim przypominał
o konieczności zachowania jak największej ciszy, wytężonej uwagi i
zaznajomił ich z rozmaitymi znakami i sygnałami, które w nocy mogły
się okazać konieczne, a których znaczenie musieli dokładnie znać.
Później zaczął się wspinać od strony wychodzącej na Firwood-Camp,
by znaleźć Apacza.

Ten leżał czekając na niego nie opodal za dość gęsto porośniętymi
krzewami i skinął w jego stronę.

— Winnetou wykonał swoją robotę. Ludzie, których zabrał inży-
nier, to silni i zręczni mężczyźni. Beczki leżą tuż tuż w pobliżu i są tak
dobrze schowane, że mój biały brat musiałby mocno wytężyć wzrok,
by je znaleźć.

— A inżynier?

— Jest z tragami od beczek tam w gęstwinie jodeł. Możesz bez
trudu przejść do niego, jeśli chcesz z nim pomówić w czasie mojej
nieobecności.

— W czasie twojej nieobecności? Czy zamierzasz wyjść naprzeciw
Komańczom, by donieść, kiedy nadejdą?

— Tak. Będą się skradać tak cicho, że byłoby dobrze już wcześniej
ich obserwować.

— Chodzi też o wodza, który powiedział, że sam ponoć zamierza
podejść obóz białych. Przede wszystkim jego musimy ująć.

— Winnetou zabrał dość rzemieni z Rocky-Ground, by go związać.
Muszę już iść, gdyż wkrótce się ściemni. Niech Old Shatterhand czeka
w tym miejscu na mój powrót.

Poderwał się i znikł wśród pobliskich drzew, nie pozostawiając śladu
swej stopy na miękkim mchu. Old Shatterhand położył się zamasko-
wany zupełnie gałęziami; pozostało mu teraz jedynie spokojnie czekać.

Dookoła zalegała głęboka cisza, jedynie z niezbyt odległego Firwood
dobiegał niekiedy jakiś odgłos. Zapadł zmrok, i minął ledwie kwadrans
od odejścia Winnetou, a bystre i wprawne oczy Old Shatterhanda z
miejsca, w którym leżał, już ledwie rozpoznawały wejście do wąwozu.
Teraz dopiero należało się spodziewać przybycia Komanczów, oczy-
wiste bowiem było, że nie będą się zbliżać za jasnego dnia. Naraziliby
się wówczas na największe niebezpieczeństwo zauważenia i wykrycia

110

przez wałęsających się mieszkańców Firwood, a powodzenie ich
przedsięwzięcia mogłoby się okazać wątpliwe.

W końcu stało się tak ciemno, że Old Shatterhand widział jedynie na
odległość kilku kroków. Tym dalej sięgał jego słuch, im bowiem mniej
obciążony jest jeden zmysł, tym czulej reaguje inny. Wtem usłyszał coś
jakby przesuwanie długiego źdźbła po niskich trawach, nasłuchiwał ze
wzmożoną uwagą.

„To może być jedynie Winnetou", pomyślał, i rzeczywiście w
odległości czterech kroków od niego z wysokiego mchu uniosła się
postać Apacza. Podszedł bliżej, podczołgał się pod zarośla i powiedział
cicho:

— Nadchodzą.

— Gdzie zostawili konie?

— Mają je z sobą.

— Cóż za nieostrożność z ich strony! Powinni je zostawić pod strażą
o wiele dalej aniżeli stąd od Firwood. Jedno rżenie czy tylko
parsknięcie może wszystko zdradzić.

— Wprawdzie ci synowie Komanczów zwią się wojownikami, lecz
nimi nie są.

Chociaż Winnetou wypowiedział te słowa cicho, wyraźnie, jednak
dał się słyszeć ton lekceważenia.

— Nam może to być jedynie na rękę, konie mogą tylko wzmóc
zamęt, jaki przygotowujemy. Posłuchaj, teraz jeden parsknął!

Zrazu nieokreślony, z wolna wyraźniejszy odgłos był coraz bliżej —
tępy tętent kopyt po miękkim mchu albo trawie. Komańcze zgodnie z
obyczajem Indian szli jeden za drugim, każdy, jak zauważyli dwaj
zwiadowcy, prowadził swego konia za wodze. Przy wejściu do obozu
zatrzymali się. Wydawało się, że kilku z nich weszło do środka, by
zbadać, czy wszystko jest w porządku. Wkrótce potem dały się słyszeć
przytłumione okrzyki nawoływań, po czym cała kolumna ruszyła
gęsiego naprzód. Z powodu ciemności wchodziła do wąwozu tak
wolno, że trwało ponad kwadrans, nim ostatni mężczyzna znikł w
środku.

Old Shatterhand ' Winnetou przemknęli wśród zarośli i podczolgali
się w pobliże skalnej krawędzi, stanowiącej jedną stronę wejścia. Nie
uleżeli tam nawet pięciu minut, kiedy usłyszeli kroki, które zdawały się
powracać. Wydawało się, że było to trzech mężczyzn, którzy zatrzy-

111

mali się tak blisko nich, iż jednego z nich dokładnie rozpoznali: był to
Tokvi Kava, wódz, wydaący dwom pozostałym rozkaz:

— Zostaniecie tu, aby pilnować wejścia do wąwozu, i zakłujcie
błyskawicznie każdego, ^o się zbliży. Nasi wojownicy muszą ze
względu na konie rozpalić <ilka ognisk, lecz gdyby ktoś choćby z daleka
zauważył ich blask, jesteśmy straceni. Jeszcze nie nadszedł czas na
atak, blade twarze nie zes<}y się jeszcze wszystkie do domu, gdzie piją
ognistą wodę; mimo to podejdę teraz blisko do ich kwater. Nie
zwracajcie uwagi, jeśli się długo zatrzymam, powrócę dopiero wów-
czas, kiedy zbliżać się będ/ie chwila, w której wszyscy oni będą musieli
umrzeć, Howgh!

Po tych słowach oddam się powolnymi, niemal niesłyszalnymi
krokami. Sądził naturalnie, ze w ogóle nikt go nie obserwuje, jednak
nie był sam, podążali za nim Winnetou i Old Shatterhand, nisko
pochyleni i idący tak cicho, że nie mógł słyszeć ich kroków.

A nie było to łatwe, Widać było najwyżej na odległość dwóch
metrów, nie wolno im go było spuścić z oczu, zatem musieli się trzymać
zupełnie z bliska. Kiedy oh się zatrzymywał, stawali i oni i przypadali
do ziemi; gdy szedł dalej, ruszali i oni. Potoczenie się jakiegoś
kamyczka albo trzask najcieńszej gałązki mogły wszystko popsuć.

W końcu doszli do miejsca, gdzie obaj wartownicy nie mogli ich już
słyszeć. Przy tym z daleka widzieli jasność dochodzącą z otwartych
okien baraków.

— Teraz — szepnął 01<i Shatterhand do Apacza.

— Uff!—zgodził się tamten równie cicho.

Dwa długie skoki, które Komańcz musiał usłyszeć; odwrócił się, lecz
w tym momencie Old Shatterhand uderzył go pięścią w skroń, tak że
sztywny i ciężki padł na zfemię. Chciał krzyknąć, lecz wydał z siebie
jedynie głośniejsze tchnierne, które gdyby je ktoś usłyszał, mógłby je
raczej odebrać jako uderzanie skrzydłami zmęczonego ptaka aniżeli
przytłumiony krzyk ludzka. w tej chwili Winnetou ukląkł na nim,
by mu spętać nogi i związać ręce na plecach. Old Shatterhand zerwał
garść trawy, wetknął ją nieprzytomnemu w usta i przewiązał strzępem,
który mu oderwał z myśliwskiego stroju, tak żeby później nie mógł
językiem wypchnąć knebla z trawy i krzyczeć. Po czym zarzucił sobie
tego wysokiego, kościstego^ ciężkiego mężczyznę na plecy i zaczął z
nim iść z powrotem w kierunku wąwozu.

Naturalnie nie kierowali się wprost na to wejście, lecz trzymali się

112

lewej strony, tak iż dotarli do gęstwiny jodłowej, wśród której star
inżynier ze swym oddziałem. Był on wprawdzie roztropnym i mądrym
człowiekiem, nie był jednak westmanem i zobaczywszy tak niespodzie-
wanie podchodzące zupełnie blisko dwie postacie, mógłby popełnić
jakąś nieostrożność, gdyby Old Shatterhand przytłumionym głosem
mu nie wyjaśnił:

— Cicho! To my. Nie róbcie hałasu, Mr Swan!

— Ach, to wy! Co tam niesiecie?

— Czarnego Mustanga—odparł zapytany opuszczając jeńca na

ziemię.

— Wodza tych czerwonoskórych łotrów? Do pioruna! Oto cały Old
Shatterhand i Winnetou! Ale on się nie rusza. Czyżby nie żył?

— Nie. Moja ręka niezbyt delikatnie obeszła się z jego głową i stracił

przytomność.

— Ach, wasz zabójczy cios, sir! A co zrobimy z wodzem?

— Położymy go na ziemi i przywiążemy do drzewa.

— Ale kiedy oprzytomnieje, zacznie krzyczeć!
- — Nie będzie mógł, włożyłem mu między zęby ładny sucking bag*.
Zwiążcie go więc porządnie i pilnujcie! My musimy iść dalej.

— Dokąd?

— Przyprowadzić jeszcze dwóch czerwonoskórych, którzy stoją na
warcie przy wejściu. Póki tam są, stoją nam na drodze.

Po czym położył się z Winnetou na ziemi i zaczął czołgać się wraz z
nim w stronę, gdzie leżeli, zanim Czarny Mustang wyszedł z wąwozu.
Dotarłszy na to miejsce, ujrzeli przed sobą wartowników w odległo-
ści dogodnej do ich schwytania. Obaj Komańcze rozmawiali z so-
bą o jakichś nieistotnych sprawach. Dlatego nie tracili czasu na
podsłuchiwanie ich, lecz natychmiast rzucili się na nich, by ich
unieszkodliwić, co dzięki zaskoczeniu udało im się bez trudu. Kiedy
przynieśli ich później inżynierowi, ten rzekł:

— Już uporaliście się z nimi? Słuchajcie, messieurs, nie robicie
wielkich ceregieli! Czy istnieje może jeszcze więcej czerwonoskórych,
których chcecie mi w ten sposób podrzucić?

— Nie—odpowiedział Old Shatterhand. —Pozostałych schwyta-
my wszystkich na raz.

— Kiedy? Teraz?

* smoczek

8* Czarny Mustang

113

— Tak.

— Dzięki Bogu. Nie jestem hodowcą bydła ani traperem i dlatego
nie jestem przyzwyczajony do leżenia na świeżym powietrzu. Powiedz-
cie zatem, co mam robić najpierw!

— Każcie zanieść jedną z beczek z naftą pod wejście i zapalić.
Pochodnia tak oświetli Komanczów, że szybko pojmą, jak się sprawa
ma z zamierzoną przez nich napaścią.

— Well! Tylko zwiążemy tych dwóch czerwonoskórych.

Po wykonaniu tego wytoczyli beczkę z zarośli, zanieśli ją w pobliże
wejścia i zapalili. Nastąpiła eksplozja, która wysadziła pokrywę, lecz
klepki się trzymały, tak że jedynie część nafty spłynęła na ziemię i
zapaliła się. Płomienie wypełniły błyskawicznie cały otwór między
skałami i oświetliły nie tylko najodleglejszą część wąwozu, musiano je
również dostrzec z drugiej strony — w Firwood, gdzie w każdym razie
usłyszano eksplozję.

Nastąpiła ona z hukiem podobnym do armatnich strzałów i gwał-
townie zburzyła spokój i pewność Komanczów. Dziwili się, skąd ten
hałas, ale już wkrótce ujrzeli buchający w górę ogień. Wąwóz był
oświetlony jak w dzień. Początkowo zaniemówili ze strachu, później
zaczęli z siebie wydawać takie wycie... że nie można było rozpoznać,
czy to okrzyk wojenny, czy przerażenie. Parli w kierunku ognia, gdzie
było jedyne wyjście z doliny, lecz już wypełniały je z obu stron
płomienie. Jednocześnie huknęły strzały oddane przez Old Shatter-
handa, które celowo nie miały nikogo trafić, lecz wyraźnie uświadomi-
ły, iż jedyną drogę ucieczki zagradza nie tylko ogień, ale i uzbrojony
nieprzyjaciel.

Czerwonoskórzy zatem cofnęli się do tylnej części parowu i skiero-
wali swój wzrok na boczne ściany, badając, czy nie można by uciec w
górę. Wówczas spostrzegli coś, co pogłębiło ich przerażenie i sparaliżo-
wało odwagę. Old Shatterhand wydał mianowicie rozkaz, by na widok
palącej się beczki nafty zapalono przyniesione pochodnie. Postąpiono
zgodnie z poleceniem i Indianie zobaczyli, że dookoła krawędzie skał
obasdzone są płonącymi światłami, i usłyszeli grożące z góry głosy.
Jeden z nich zagłuszał pozostałe:

— Hura, hura, beczka na dole się pali! Zaczyna się zabawa! Zapalcie
pochodnie, zapalcie je wszystkie! Musi być jasno, jasno jak w popielec o
wpół do jedenastej! Pozwólcie im zrozumieć, niech wreszcie zaświta im
pod skalpami, że mają przed sobą pana Heliogabalusa Morpheusa

114

Edewarda Frankego, z którym nie należy zaczynać! Droll, czy widzisz,
jak pędzą? Czy słyszysz, jak ryczą? Droll, Droll, gdzie jesteś? Brak mi
cię! Gdzie się podziewasz, hę?

Wtedy przywołany odpowiedział z drugiej strony:

— Tu jestem, kuzynie Franku! Tu widać wszystko lepiej niż z
tamtej strony! Jeśli chcesz rzucić okiem, to chodź tu prędko!

— Nie, zostanę, gdzie jestem! Hałasuj tylko, porządnie hałasuj,
żeby tam w dole konie się spłoszyły i stratowały swych panów
kopytami! Niestety nie wolno nam strzelać, ale od kamieni rzuconych
w dół czerwonoskórzy prędko by spokornieli!

Na szczęście Kornanczów zwieńczenie wąwozu stanowiły twarde
płyty skalne. Gdyby znajdowały się tam tłuczone kamienie albo żwir,
byłoby z nimi niedobrze. Mimo to tu i ówdzie znalazł się jakiś
pojedynczy kamień, który rzucano w dół, co nie pozostawało bez
skutku. Trafiano ludzi i konie; jedni wyli z bólu, zwierzęta biły wokół
siebie kopytami, zrywały się i galopowały, wzmagając jeszcze panujące
zamieszanie.

W dwie albo trzy minuty od zapalenia beczki wszystkie konie Indian
spłoszyły się, tak że wąwóz przedstawiał scenę szalonego chaosu. Poza
tym przybyli konno mieszkańcy obozu, by dowiedzieć się, w jaki
sposób powstał ów niezrozumiały wielki ogień. Jednym z pierwszych
był Mr Leveret, tamtejszy inżynier. Ku swemu zdumieniu ujrzał Old
Shatterhanda i Winnetou, przy których prócz pozostałych stał jego
kolega z Rocky-Ground.

— Wy tutaj, wy? — spytał zupełnie zziajany. — A tam pali się
beczka z naftą! Co to ma znaczyć?

— To znaczy, że mamy zamiar uwędzić czerwonoskórych, Mr
Leveret — odparł Swan.

— Czerwonoskórych? Jakich czerwonoskórych, sir?

— Komanczów, którzy chcieli na was napaść i wymordować was.

— Na Boga! Czy to może miało nastąpić już dziś?

— Naturalnie, już dziś. Lecz teraz siedzą w parowie, którego skraje
zajęli moi robotnicy, tu zaś ogień uniemożliwia im ucieczkę. —I tu
przerażonemu inżynierowi opowiedział, co się zdarzyło.

Ten był serdecznie rad, że nie musi wziąć udziału w niebezpiecznej
wyprawie, i wrócił spiesznie do Firwood-Camp, by uspokoić swych
zaniepokojonych ludzi. Nie zdołał jednak, zgodnie z umową, tam ich
zatrzymać, gdyż coraz więcej Chińczyków tłoczyło się, by dostać się na

116

szczyt. Łamali przy tym gałęzie wydobyte z zarośli i zbierali kamienie,
by je ze sobą zabrać; przekrzykiwali się bez ładu w swym ojczystym
języku i ciągnęli w kierunku wąwozu. Indianie mieli szczęście, że Old
Shatterhand znał chiński. Potomkowie mieszkańców Państwa Środka
dowiedzieli się, że czerwonoskórzy mieli ich napaść i oskalpować. Przy
otwartym ataku z pewnością wszyscy rozpierzchliby się w popłochu, tu
jednak zobaczyli, że ich wrogowie znajdują się w kotle i nie mogą
stawiać oporu, dodało im to odwagi, której zazwyczaj w ogóle nie
zdradzali. Tchórzostwo nader łatwo przemienia się w żądzę krwi,
kiedy nie zagraża mu niebezpieczeństwo, a nie groziło ono tu w
najmniejszym stopniu. Można było z góry z bezpiecznej odległości
wybić Indian kamieniami. Dlatego Chińczycy parli w kierunku góry,
by się na nią wdrapać i natrzeć na wroga.

— Niech mój brat szybko pójdzie ze mną—wezwał Old Shatter-
hand Apacza.

— Ta żółta zgraja cofnie się, skoro tylko zajrzymy im w skośne
oczy —odparł Winnetou, który od razu odgadł zamysł swego białego
przyjaciela.

Ruszyli spiesznie nie opodal ognia, wspinali się tak szybko z
kamienia na kamień po otwartej ścianie skalnej, że wkrótce prześcignę-
li Chińczyków, gdyż ci obrali okrężną drogę po wygodniejszym
zboczu. Inżynier Swan pozostał z całym swym oddziałem na dole,
podążał jednak za nimi wzrokiem i zwracając się do swych ludzi rzekł:

— Zdaje się, że żółci mają zamiar zlinczować czerwonoskórych, a
obaj myśliwi usiłują temu zapobiec.

Blask płomieni sięgał aż do zbocza góry, gdzie teraz dwaj westmani
szli naprzeciw Chińczykom. Na dole w wąwozie i wysoko w górze
nastała głęboka cisza, gdyż wszyscy pojęli, o co chodzi, i byli niezwykle
ciekawi zakończenia tego zajścia.

Rozległ się kategoryczny głos Old Shatterhanda, Chińczycy jednak
nie zwrócili na niego uwagi i parli naprzód. Po raz wtóry zabrzmiał jego
glos, z podobnym jednak efektem. Wówczas on i Winnetou wyciągnęli
zza pasów rewolwery, lecz podziałało to na krótko, gromada Chińczy-
ków zatrzymała się, ale nie na długo, stojący na końcu zaczęli się
tłoczyć na tych z przodu, którzy zostali odepchnięci. To był moment
krytyczny. I rzeczywiście obaj myśliwi nie zamierzali strzelać, wyciąg-
nęli jedynie broń, by nią postraszyć, musieli bowiem wymóc posłu-
szeństwo, jeśli nie miało dojść do niezamierzonej przez nich rzezi.

117

Ujrzano, że na powrót schowali rewolwery, co uczynili później, tego
wyraźnie nie można zobaczyć, lecz słyszano ich glosy, później krzyki
Chińczyków, widać było zwartą gromadę pchających się wzajemnie
albo też popychanych ludzi, później kilku pojedynczych stojących na
przedzie Chińczyków leciało w powietrzu i lądowało w tłumieswoich.
Raz z prawej strony, raz z lewej wylatywał któryś z gromady jak bomba
i staczał się w dół, za pierwszymi poszli inni —i już lecieli z góry we
dwóch, we trzech, trzymając się wzajemnie, a mimo to zwalając się,
jakby wyrzuciła ich w górę jakaś sprężyna, spadali i toczyli się w dół.

Początkowy krzyk wściekłości przemieniał się stopniowo w lament,
słychać było krzyki boleści i skargi, grupa malała, gdyż jej członkowie
nieustannie się rozpierzchali i staczali po zboczu, wydawało się, jakby
w jej środku tkwił jakiś niewidoczny i przemożny materiał wybucho-
wy, którego moc obliczona była właśnie na to, by grać w piłkę ciałami
Chińczyków; liczba kulających się w dół powiększała się o tyle, o ile
malała pozostających na górze, w końcu wspomniany materiał wybu-
chowy przybrał postać Old Shatterhanda i Winnetou, którzy znów się
pojawili i wymierzali ostatnie ciosy. Skutek ich nie był przyjemny dla
tych, których dotyczył, tym bardziej jednak radował i bawił obserwa-
torów.

Odnosiło się wrażenie, jakby pomiędzy Chińczyków wtargnął
potężny wiercipięta i zaczął wierzgać na ich zgubę, i w ten sposób ich
przeganiał i rozpędzał, tak że nieomal tracili przytomność. Wyglądało
to, jakby grunt pod ich nogami się .osuwał, gdyż tracili coraz więcej
stanowisk — widziano z boku nogi, w górze nogi, z boku głowy, w dole
głowy, aż w końcu wszystko, ale to wszystko zaczęło się ślizgać, zsuwać,
chwiać,Spadać, turlać i toczyć — w kierunku doliny sunęła cala lawina
Chińczyków. Spadała początkowo wolno, później szybciej, coraz
szybciej, a kiedy dotarła na dół, słychać było w dialekcie Nankinu i
Kantonu głośne skamlenia, a sporo ludzkich kończyn znalazło się w
takiej plątaninie, że wydobycie z niej części własnego „ja" wymagało
od każdego syna Państwa Środka anatomicznej znajomości własnej
osoby oraz cyrkowej wręcz zręczności.

Wszystko, co miało warkocz, prędzej czy później wylądowało na do-
le, na górze zostali Winnetou i Old Shatterhand. Ilu było białych, z
tylu gardeł zabrzmiały wiwaty. Zaczęli schodzić w dół, ale gdy tam
przybyli, nie było już widać ani jednego Chińczyka — wystraszyli się,

118

że ta rąbanina mogłaby na dole mieć ciąg dalszy, więc uciekli. Kiedy
inżynier zamierzał obu westmanów przywitać pochwałą, Old Shatter-
hand wpadł mu w słowo:

— Jedno niebezpieczeństwo dla czerwonoskórych zostało zażegna-
ne, lecz zagraża im inne, nie ze strony żółtych, lecz białych, którzy
znajdują się na samym szczycie. Rzucają w dół kamieniami, nie
możemy tego dłużej tolerować.

— Ależ, sir, ci Komańcze to mordercy! Czy sprawi wam przykrość,
jeśli jednego czy drugiego nicponia trafi kamyczek?

— Nie, ale i przestępcy są w końcu ludźmi i należy ich traktować jak
ludzi. Kto męczy zwierząta, nie jest nic wart, lecz kto zbytecznie zadaje
ból ludziom, jest jeszcze mniej wart, oto moja dewiza, według której
mam zwyczaj postępować, i sądzę, że będziecie postępować podobnie,
przynajmniej tak długo, dopóki tu u was jestem. Poślijcie zatem dwóch
ludzi, jednego z prawej, drugiego z lewej strony, by położyć kres temu
niestosownemu zachowaniu. Wszyscy mają się zachowywać spokojnie i
nie podejmować żadnych nieprzyjaznych kroków, póki nie dam znaku!

— Well! Ale czy czerwonoskórzy dadzą wówczas spokój?

— Wstrzymają się z podejmowaniem jakichkolwiek decyzji przed
nastaniem dnia, zwłaszcza że ich wódz jest w naszej mocy.

— Tego nie wiedzą!

— Rozwiążemy obu pojmanych wartowników i poślemy ich do
czerwonoskórych w wąwozie. Nadszedł czas, by porozmawiać z
Czarnym Mustangiem. Każcie go i tych dwóch przyprowadzić tu,
gdzie jest jasno i gdzie łatwiej i baczniej możemy ich obserwować
aniżeli tam w ciemności. Nie wymieniajcie im żadnych nazwisk i
połóżcie ich tak, aby ich twarze oświetlał ogień! Chcę wyraźnie
zobaczyć, kiedy nas rozpoznają.

— Czy wolno udzielać odpowiedzi, jeśli mnie o coś zapytają,
zwłaszcza wódz?

— Tak, ale tylko odnośnie do spraw nieistotnych i ogólnych. My
oddalimy się nieco, a później niepostrzeżenie nadejdziemy od tyłu, aby
usłyszeć, w jaki sposób on z wami rozmawia i ocenia swoje położenie.

Inżynier udał się w stronę jodłowej gęstwiny, a Old Shatterhand
i Wrónetou oddalili się nieco, by Czarny Mustang nie dostrzegł ich od
razu. Nie trwało długo, a przyniesiono go we wskazane miejsce i
położono wraz z wartownikami we wspomniany sposób. Leżeli tak, że

119

Winnetou i Old Shatterhand stali za ich głowami, a zatem nie mogli
być przez nich dostrzeżeni. Stojący zaczęli się zbliżać powoli cichymi
krokami.

Inżynier stal przed trzema jeńcami, patrzył na nich badawczo i nie
odzywał się. To spojrzenie gniewało wodza. Właściwie zgodnie ze
zwyczajem Indian i on powinien był milczeć. Lecz wyraz pogardy
bijący z twarzy urzędnika tak go oburzał, że nie bacząc na swoją
godność, wściekle fuknął:

— Co się nam tak przyglądasz? Mówić nie umiesz czy ze strachu
przed nami język ci stanął kołkiem?

— Strachu przed wami?—zaśmiał się Zapytany. —Nie bądź taki
zarozumiały! Jesteś' mordercą, którego powiesimy na dobrym, moc-
nym stryczku.

— Nie wiesz, co mówisz! Jestem Tokvi Kava, najwyższy wódz
Komanczów Naiini.,

— Skoro jesteś wodzem tych szubrawców, to oczywiście weźmiemy
pod uwagę twoją rangę i powiesimy cię nieco wyżej od twych ludzi.

— Nie przechwalaj się! Wprawdzie jestem związany, ale będziecie
musieli mnie natychmiast uwolnić, w przeciwnym razie przyjdą po
mnie moi wojownicy i ukarzą was, spalą Firwood-Camp, wybiją
wszystkich jego mieszkańców, a szyny ognistego konia powyrywają z
ziemi.

— Czy chcesz, żebym cię wyśmiał przed twoimi obydwoma wojow-
nikami? Masz odwagę mi grozić, chociaż leżysz przede mną jak wąż,
któremu usunięto jadowite zęby! O twoim losie zdecydują Old
Shatterhand i Winnetou!

Na to wódz parsknął szyderczo śmiechem i powiedział:

— Wymieniasz te nazwiska, by mnie nastraszyć, ja jednak wiem, że
tych dwóch wojowników tu nie ma. Tak, wczoraj wieczorem byli tu,
lecz ze strachu przede mną uciekli w pośpiechu w wagonie ognistego
konia.

W tym momencie wzrok jego padł na białego myśliwego, który
nadszedł wolno z tyłu.

— Uff, uff! — wykrzyknął wystraszony wódz. — To Old Shatter-
hand!

— Tak, to ja. A kim jest ten, którego widzisz obok mnie?
Winnetou podszedł do niego i stanął u jego boku. Kiedy Komańcz
go ujrzał, wyrwał mu się okrzyk przerażenia:

120

— I Winnetou, wódz Apaczów!... Skąd się tu wzięli?
Na to Old Shatterhand skinął i odparł z uprzejmą miną:

— Ucieszysz się wielce, kiedy usłyszysz, że przybywamy właśnie
stąd, skąd i ty przybyłeś, mianowicie z Alder-Spring!

— Nie byłem w Alder-Spring!

— Ale w jego pobliżu, mianowicie na terenie wiatrołomu w Corner-

-Top, aby dziś wieczór podejść nas w Alder-Spring.

Komańcz zaczynał rozumieć, że jego położenie jest o wiele gorsze,
aniżeli uprzednio przypuszczał. Był związany, a zatem zupełnie
bezsilny, widział buchający szeroko w górę ogień uniemożliwiający
jego ludziom wydostanie się z pułapki, lecz nie wiedział jeszcze, że
zajęte są dookoła szczyty wąwozu, toteż nie tracił nadziei i szarpiąc
pęta zgrzytał wściekle gębami:

— Gdybym nie był związany, zmiażdżyłbym cię jak niedźwiedź
grizzły roznosi jednym uderzeniem łapy kojota, który na niego ujada!
Żądam uwolnienia mnie!

— Poczekamy z tym trochę. Zwiesz się tak dumnie najwyższym
wodzem Komanczów Naiini, iż sądzę, że jesteś zbyt dumny, aby
kłamać. Czy przybyliście tu, aby napaść na obóz?

— Nie!

— Czy przysłałeś tu swego wnuka Ik Senandę, by przygotował
napad?

— Nie!

— Czy byłeś tu wczoraj i rozmawiałeś z nim?

• — Nie!

To trzykrotne „nie" zabrzmiało tak kategorycznie, nieprzychylnie i
dumnie, że inżynier wykrzyknął w złości:

— Co za bezczelność! Mam wielką ochotę kazać mu zdjąć tę starą
bluzę, żeby jego czerwona skóra poznała, co to dobry kij!

Old Shatterhand ciągle jeszcze zwrócony do wodza mówił dalej:

— To niesłychane tchórzostwo tak zdecydowanie kłamać w takiej
sytuacji. Czy zaprzeczasz też, że dziś przed południem pozostawiłeś
swego wnuka zupełnie samego przy Corner-Top?

Wódz na moment przymknął oczy, jakby w nagłym przerażeniu, w
chwilę potem odpowiedział ironicznie:

— Wydaje się, że Old Shatterhand potrafi śnić nie zamykając
oczu!

— Pshaw! Zostawiłeś go tam, aby pilnował skradzionej nam broni.

121

— Uff, uff!—i Komańcz uniósł się na wpół mimo swych pęt.

— Czy przyznajesz się do tego?

— Nie!

— Tokvi Kavo, tchórzu, pogardzam tobą! Chcę ci coś pokazać, żeby
ci udowodnić głupotę twego kłamstwa. Popatrz! tego się pewnie nie

spodziewałeś!

Old Shatterhand bowiem zanim się ujawnił, położył za jeńcem swoją
strzelbę. Teraz podniósł broń i pokazał wodzowi. Ten z przerażenia
zapomniał, że jest związany, zawył i chciał odskoczyć.

— Well, wydaje się, że to pomogło! —zaśmiał się myśliwy.

— Za... za... zaczarowany sztucer, Postrach Niedźwiedzi i... Srebr-
na Strzelba! — wyjąkał Tokvi Kava. — Gdzie... gdzie... gdzie jest Ik

Senanda, syn mojej córki?

— Jest naszym jeńcem. Złapaliśmy go przy Corner-Top, byliśmy
tam, zanim on tam przybył.

— To nie... niemożliwe!

— Będziesz musiał uwierzyć. Pojechaliśmy na ognistym koniu do
Rocky-Ground, a stamtąd konno ruszyliśmy w kierunku Alder-
-Spring, gdzie dotarliśmy wcześniej od ciebie. Widzieliśmy wszystko,
coście robili, i słyszeliśmy wszystko, o czym mówiliście, gdyż ja z
Winnetou leżeliśmy tylko o cztery kroki od pnia, przy którym się
rozłożyłeś, w gęstwinie połamanych od wiatru drzew.

— Uff, uff, uff!...

— Tak, uff, uff, uff! Czy nadal zamierzasz obstawać przy swoich
bezsensownych kłamstwach?

Komańcz nachmurzony spoglądał w dół bez słowa, aż widać
przyszła mu do głowy zbawcza myśl: są jeszcze jego ludzie. Wówczas

rzekł:

— Tokvi Kava nie wie, co to strach, nie kłamał ze strachu.

— A więc przyznajesz się do tego, że nas okradłeś?

— Tak.

— Czy przyznajesz się do tego, że zamierzałeś napaść na Firwood-

Camp?

— Tak.

— Co uczyniłbyś z mieszkańcami tej miejscowości?

— Zabilibyśmy ich i oskalpowali.

— Wszystkich?

— Wszystkich.

122

— Na Boga! —wykrzyknął inżynier. —Mnie też?
Komanczowi było teraz zupełnie obojętne, czy chciał zabić jednego
mniej czy więcej, odparł obojętnym, dumnym głosem:

— Nie wiem, kim jesteś, ale gdybyśmy cię złapali, zostałbyś
oskalpowany. (

— Dziękuję, Serdecznie dziękuję, mój drogi, czerwonoskóry sir! Za
to miłe wyznacie szczególnie wam podziękuję. Mr Shatterhand,
powiedzcie, co mamy teraz począć z tym szanownym dżentelmenem i
jego ludźmi!

—Najpierw damy mu okazję, by poznał swoje położenie i swttich
ludzi — odpowiedział zapytany. — Zaprowadzimy go na skraj wąwo-
zu, skąd może się wszystkiemu przypatrzeć.

— A potem?

— Potem pewnie będzie musiał wydać swoim ludziom rozkaz, aby
się poddali.—Po czym zwrócił się do spętanych wartowników i
spytał: — Czy znacie język bladych twarzy?

Jeden z nich odparł:

— Zrozumieliśmy, o czym mówiono.

— Well! A zatem pójdziecie do parowu i powiecie wojownikom
Komanczów, że schwytaliśmy ich wodza i że zastrzelimy wszystkich,
którzy się będą bronić. Zaprowadzę teraz wodza na górę, aby mógł się
przekonać, że wszelki opór przyczyni się do waszej klęski. Niech on
zadecyduje, co dla niego i dla was będzie najlepsze.

— Od kogo się o tym dowiemy? Jeśli powie to nam jakaś blada
twarz, nie uwierzymy.

— Pozwolę mu samemu wam to oznajmić. Będzie mógł mówić ze
szczytu, tak że usłyszą go wszyscy wojownicy. Zgadzacie się?

— Tak.

— Teraz każę was rozwiązać. Płomienie po tej stronie wejścia nie
strzelają tak wysoko, żeby mogły wam zagrozić, przeskoczycie je
jednym skokiem.

— Czy mamy wrócić i dać się związać?

— Nie. Możecie zostać w wąwozie. Przekażcie swoim wojownikom,
coście usłyszeli i zobaczyli! Kiedy to uczynicie, zrozumieją, że mogą
jedynie czekać na to, na co zdecyduje się wódz.

Podczas gdy zdejmowano im rzemienie, Winnetou stał ze strzelbą
gotową do-strzału, tak że wszelka ucieczka była niemożliwa. Jeden z
nich wziął rozbieg i skoczył przez ogień w stronę wąwozu w tym

123

miejscu, gdzie ogień był najmniejszy, drugi Komańcz poszedł zaraz w

jego ślady.

Następnie Old Shatterhand przywołał jeszcze kilku ludzi z kolei,
aby podczas jego nieobecności strzegli pilnie wejścia, potem wodzowi
Komanczów zdjęto pęta z nóg, umożliwiając mu wspinanie się w górę.
Ręce oczywiście miał nadal związane na plecach.

W ten oto sposób obaj westmani zaczęli z Tokvi Kavą wspinaczkę na
górę. Jakakolwiek próba ucieczki naraziłaby nie tylko jego życie, ale i
życie jego otoczonych wojowników na największe niebezpieczeństwo,
dlatego nie stawiając oporu podążał na miejsce, skąd można było
jednym spojrzeniem objąć cały wąwóz. Było to miejsce, w którym stał
Hobbie Frank. Kiedy ujrzał nadchodzących trzech mężczyzn i rozpo-
znał Tokvi Kavę po jego pióropuszu, skoczył z radości i krzyknął:

— Hura, jeśli nie zawodzi mnie zupełnie wrodzona przenikliwość,
to prowadzą tu kogoś, kto jest wodzem tych czerwonoskórych ama-
torów ścieżek wojennych! Czy zgadłem, panie Shatterhand?

— Tak—odparł zapytany.

— Cieszę się, cieszę się niezmiernie! Jeśli złapaliśmy tego dudka,
pozostałe wróble dadzą się złapać na lep. W jaki sposób go pan zwabił i

złapał?

— Skradaliśmy się za nim i powaliliśmy go, drogi Franku.

— Skradaliśmy się i powaliliśmy go! To brzmi tak prosto i
zrozumiale, jakby kucharka z karczmy „Pod Złotą Kiełbasą" mówiła
do kota: „najpierw zarżnąć, potem upiec, później podać jako zająca!" A
teraz stoi tu i patrzy zdziwiony zupełnie jak kapela Schillera w dolinę
Uhlanda! Jak mi się zdaje, nasze wspaniałe oświetlenie pochodniami i
naftą wydaje mu się podejrzane!

I nie mylił się ten niewielki wesoły bałamut. Jeśli Tokvi Kavą liczył
dotąd na pomoc pobratymców, musiał teraz stwierdzić, że pomylił się
w rachubach. Siedzieli niezwykle stłoczeni na dole w wąwozie wraz z
końmi, a jedyną drogę ku wolności zamykał im ciągle buchający
wysoko ogień. Ogień ten mógł być podtrzymywany do rana, a nawet
dłużej, wiedział o tym, gdyż widział, że na dole stała jeszcze jedna
beczka pełna nafty.

A kiedy patrzał na ściany wąwozu, to wprawdzie dostrzegł szczelinę,
w którą mógłby się niepostrzeżenie wcisnąć jeden człowiek, lecz nigdy
tak duża liczba Indian, nie mówiąc już w ogóle o koniach! W górze
płonęły ognie i pochodnie, tak że było jasno jak w dzień, i mógł

124

wyraźnie dostrzec sporą grupę dobrze uzbrojonych bladych twarzy,
gotowych udaremnić każdą próbę wejścia na ścianę.

Rozważał rzecz na wszystkie strony, szukał w myślach jakiejś
możliwości — bez skutku. Oczywiście przez chwilę wziął pod uwagę i
to, że Indianie mogliby dosiąść koni i galopując przedrzeć się przez
wejście, ale i tę możliwość musiał odrzucić. Po pierwsze widział warty
stojące przed ogniem, a po drugie wszystkie blade twarze, które tu u
góry widział, mogłyby ostrzeliwać cały wąwóz, żadnemu czerwono-
,skoremu nie udałoby się uciec, gdyż wystarczyłaby jedna salwa, by
zapchać wejście trupami Indian i koni. Wodza tak pochłonął przygnę-
biający rezultat tych rozważań, że w ogóle nie myślał o tym, aby
opanować wyraz twarzy, toteż wyraźnie odmalowało się na niej
rozczarowanie i wprawdzie ani Winnetou, ani Old Shatterhand nie
powiedzieli na to słowa, ale niewielki Hobbie Frank nie mógł się
powstrzymać od stwierdzenia:

— Teraz ma minę zupełnie jak gęś pani von Zappelheimern, która
w chwili, kiedy chciała odlecieć, zauważyła, że nie jest prawdziwą
gęsią, tylko przyciskiem do listów. Może próbować na wszelkie
sposoby, ale nie będzie mógł...

— Uff, uff!—odezwał się wódz, i to o wiele głośniej, aniżeli
zamierzał. Ocknął się z rozmyślań niczym ze snu, przestraszony
własnym okrzykiem.

Old Shatterhand zwrócił się ponownie do niego i zapytał:

— Czy Tokvi Kavą pomyślał o tym, czy istnieje dla niego i jego
Komanczów sposób wydostania się na wolność?

— Tak—odparł Indianin.—Istnieje taki sposób.

— Ach! Jaki?

— Twoja sprawiedliwość.

— Nie powołuj się na nią! Gdybym się nią kierował, byłbym
zmuszony wydać na was wyrok! Nie mówiąc już o planowanej rzezi. A
jaka kara grozi wedle praw sawanny za kradzież koni?

Zapytany po krótkim wahaniu odpowiedział:

— Śmierć, ale konie wróciły do was!

— A jaka kara grozi za kradzież broni?

— Także śmierć, ale sprowadziliśmy z powrotem waszą broń!

— To nie zmienia w niczym twojej winy. Zasługujesz na śmierć.

— A więc chcecie mnie zabić?! — wybuchnął rozgniewany
wódz.

125

— Nie jesteśmy mordercami. Nie zabijamy, a wymierzamy karę,
gdyż chciałeś kary i żądałeś jej.

— Uff! Kiedy jej żądałem?

— Kiedy domagałeś się sprawiedliwości.

Komańcz spuścił głowę i zamilkł. Wiedział, że mógłby apelować do
łagodności obu tych wspaniałomyślnych mężczyzn, lecz nie pozwalała
mu na to jego duma. Po chwili więc zapytał:

— Gdzie jest Ik Senanda, którego schwytałeś?

— W pewnym miejscu, gdzie czeka na swój wyrok. Wiesz, że
szpiegów się wiesza.

— Uff! Od kiedy Old Shatterhand stał się tak okrutny?

— Odkąd zażądałeś ode mnie sprawiedliwości, sprawiedliwość
bowiem domaga się waszej krwi. Nie chcesz przecież łaski!

Wódz ponownie zamyślił się. Ani podstępem, ani przemocą nie
mógł uratować siebie i swoich ludzi. Kipiał wprost ze złości, ogarnęła
go podstępna żądza zemsty. Powoli, majestatycznie uniósł głowę i
.spytał niepewnym głosem:

— Co Old Shatterhand rozumie przez łaskę?

— Udzielanie łagodniejszej kary albo darowanie jej.

— Czy darowalibyście nam karę?

— Nie, to niemożliwe.

— Ale moglibyście nam darować życie?

— Być może. Winnetou i ja nie nastajemy na wasze życie. Ale
nakłonić pozostałych białych do darowania kary nie będzie łatwe, lecz
mamy nadzieję, że nam się to uda, jeśli zdecydujesz uspokoić się.

— Co mamy uczynić?

— Poddać się.

— Poddać się?!—wrzasnął.—Oszalałeś?!

— Przyprowadziłem cię tu, by ci udowodnić, że wasz opór nie
będzie nas kosztował ani kropli krwi, a was w mig zaprowadzi do
zguby. Ten cel osiągnąłem. Jeśli dam znak, wystrzelą wszystkie nasze
strzelby, oskalpuje się was, a wasze dusze będą w Krainie Wiecznych
Łowów naszymi sługami i niewolnikami. Tego chciałeś. Chodź!

— Dokąd chcesz iść?

— Z powrotem na dół. Ujrzysz skutki twojego uporu. Chodź!
Wziął go za ramię, widocznie by go za sobą pociągnąć, ale Tokvi

Kava wyrwał się, cofnął się o krok i zapytał z błyszczącymi ponuro

oczyma:

126

— Czy możesz nas uratować jedynie wtedy, kiedy się poddamy?

— Tak.

— I będziemy żyć?

— Mam nadzieję.

— I będziemy mogli wrócić do naszego szczepu?

— Jeśli daruje się wam życie, tak. Nie sądzisz chyba, że ktoś zechce
was tu zatrzymać.

— A jeśli odejdziemy wolni, nie lękasz się naszej zemsty?

— Pshaw! A któż by się was bał! Mówisz o zemście? Jeśli darujemy
wam życie, czy nie powinniście nam być raczej wdzięczni niż szukać
zemsty?

— Uratuj nas, wówczas zobaczysz, co uczynimy!

— Dobrze. Czy widzisz, że tam na prawo można wspiąć się na skały?

— Tak.

— Ścieżka jest tak wąska, że dwóch nie może iść obok siebie.
Powiedz swoim wojownikom, żeby się tu zaczęli wspinać, jeden za
drugim, ale bez broni. Wszyscy oczywiście zostaną najpierw związani,
aż się naradzimy. Potem...

— Związani?!—krzyknął wściekle wódz.

— Tak. Jeśli ci to nie odpowiada, to niech umrą. Wszak ty też jesteś
związany!

— Uff! Old Shatterhand to straszny człowiek. Mówi tak łagodnie i
spokojnie, ale jego wola jest twarda jak głaz.

— Bardzo dobrze, że to rozumiesz! Zachowuj się stosownie do tego!
A więc zgadzasz się na to, że zostaną związani?

Zapytany wahał się chwilę, później wyprostował się dumnie i
odrzekł, krzycząc niemal ze złości:

— Tak!

— Well! Ale powiedz im, że każdego, kto nie zostawi wszystkiego na
dole i zabierze ze sobą choćby jedną strzelbę, natychmiast zabijemy!
Było wyraźnie widać, że wódz trzęsie się ze złości. Zapytał jeszcze:

— Jeśli uczynię, czego chcesz, czy również syn mojej córki pozosta-
nie przy życiu i będzie wolny?

— Prawdopodobnie.

— To każ mnie rozwiązać, żebym mógł zejść na dół do mych
wojowników!

— Ach, ty sam chcesz zejść na dół?

— Słyszałeś.

127

— Dlaczego?

— Nie wystarczy, że wydam parę rozkazów z góry. Kiedy mają się
wam oddać bez broni, muszę im wyjaśnić powody.

— Well—rzeki Old Shatterhand lustrując uśmiechem wodza.

— Nawet jeśli planujesz jakiś podstęp, wszystko mi jedr" Pnzr.a-
lam ci zejść na dół, ale od chwili, kiedy staniesz na gruncie, skieruje się
na was dziewięć... dziesięć luf, a kiedy po pięciu minutach zawołam, a
ty jako pierwszy nie zaczniesz się wspinać, każda z tych luf wypali dwa
razy. Powiedziałem i tak będzie. Teraz idź!

I sam rozwiązał mu ręce. W czasie tej rozmowy Winnetou nie
odezwał się ani słowem, teraz kiedy po minie Komańcza było widać, że
ma zamiar schodzić w dół, Apacz położył rękę na jego ramieniu i rzekł:

— Słowo Old Shatterhanda jest jak przysięga, której i ja dotrzy-
mam. Jeśli on cię zawoła, a ty natychmiast nie przyjdziesz, to moja kula
cię dosięgnie! Powiedziałem, Howgh!

Komańcz nie odpowiedziawszy słowem, odwrócił się i zaczął
schodzić w dół do swoich. Gdy był już na dole i zaczął przemawiać do
swoich ludzi, rozległo się głośne wycie. Była to ich odpowiedź na
stwierdzenie, że mają się poddać. Old Shatterhand wydał gromkim
głosem kilka rozkazów, aby w ten sposób pomóc wodzowi odeprzeć
ewentualny sprzeciw. Na to wszyscy biali znajdujący się naprzeciw
przeszli na jego stronę przywitać każdego wdrapującego się Komańcza
i owiązać go, i wszyscy skierowali swe strzelby w dół, gotowi dać ognia
na rozkaz Old Shatterhanda. A i stojący przy wejściu biali skierowali
swą broń na otoczonych Indian. Chińczycy wprawdzie byli niezmier-
nie ciekawi, jak się zakończy ta przygoda, lecz nie mieli wcale zamiaru
narażać się na niebezpieczeństwo. Obozowali z dala, by przy najmniej-
szej oznace niebezpieczeństwa zerwać się i czmychnąć. Nie tylko
Komańcze napędzili im strachu, nie mogli też ciągle zapomnieć
białego myśliwego i czerwonoskórego Apacza, którzy używając tylko
swych pięści przemienili stłoczoną gromadę Chińczyków w walącą się
z gór lawinę.

Z drugiej strony nadszedł Ciotka Droll. Westman położył się obok
swego kuzyna Franka i trzymając lufę swej strzelby nad skrajem
wąwozu zapytał:

— Czy słyszałeś wszystko, o czym tu mówiono, kuzynie Franku?

— Jak możesz o to pytać?—odparł nieduży krewniak. —Stałem
przecież przy tym i mam uszy. Dlaczego nie miałbym słyszeć?

128

— To, że masz uszy, to dla mnie nic nowego, ale niejeden ma uszy, a
nie chce słyszeć, co powinien. Czy to nie byt wódz Komanczów?

— Tak.

— A czy nie pertraktowano z nim?

— Tak.

— I na co musiał przystać?

— Komańcze muszą się poddać. Będą pojedynczo wspinać się po
skałach, a kiedy wejdą z tych podziemi na górę, zostaną związani.

— Bardzo to sprytnie obmyślił nasz przebiegły Shatterhand!
Gdyby mogłi wchodzić, jak chcą, po kilku na raz, mogłoby to dla nas
być niebezpieczne, skoro muszą wchodzić pojedynczo, nie będą nam
mogli wyrządzić szkody. To zupełnie coś innego, jak człowiek się
znajdzie w dobrym towarzystwie! Spotkaliśmy wczoraj Old Shater-
handa i Winnetou i na pewno będziemy mogli coś przeżyć!

— A więc tak? To ze mną nie możesz nic przeżyć? Domagam się
uznania, do którego może sobie rościć prawo taki człowiek jak ja.'
Zechciej to sobie w przyszłości zapamiętać! Czyżbym dlatego pozwolił
ci przyjść na świat jako memu rodzonemu kuzynowi, aby sobie zepsuć
dobry nastrój? Ten człowiek twierdzi, że w moim towarzystwie
niewiele przeżyje!

— No już dobrze! — prosił Droll. — Nie myślałem tak wcale. Kto
zresztą przy każdym słowie wybucha jak bomba?

— Milcz, gamoniu! Jak śmiesz zestawiać mnie z jakąś bombą!

— Bo wybuchasz tak szybko.

— Wybuchać! Cóż to za wyrażenie w stosunku do mojej uczonej
osoby! Czy nie wiesz, żółtodziobie, że w mojej czcigodnej obecności
musisz się wyrażać bardziej wyszukanie?

Droll podrapał się za uchem i odparł zakłopotany:

— Ach, drogi Franku, przecież ja pochodzę z okolic Altenburga, a
nie z Moritzburga.

— Niestety, niestety. Aczkolwiek jesteś moim prawdziwym kuzy-
nem, opatrzność obdarzyła nas zupełnie różnymi talentami. Przewyż-
szam cię w każdym calu i właściwie zupełnie nie mogę pojąć, w jaki
sposób nasi rodzice mogli wpaść na tak osobliwą myśl, by właśnie nas
dwóch połączyć tak bliskim pokrewieństwem.

— A więc to tak? A więc nie chcesz już mnie znać?

— Bądź tak dobry i nie zadawaj głupich pytań! Właśnie dlatego cię
tak lubię, że jesteś głupszy ode mnie. Gdzież bym się udał z całą moją-

9« Czarny Mustang ' Ł-'9

mądrością, gdybym nie miał kogo nią oświecać? Uszczęśliwia mnie, że
moje słowa są niczym deszcz, którego krople orzeźwiają ubogich
duchem. Ale uwaga! Zdaje się, że Old Shatterhand ma zamiar teraz coś
zawołać.

Wyznaczony czas upłynął i Old Shatterhand pochylił się nad
krawędzią skały, przyłożył rękę do ust i zawołał w dół, w stronę
wąwozu:

— Tokvi Kava, eta hach!*

Wódz usłyszał wezwanie, widać było, że wydał swym ludziom
ostatni rozkaz, po czym odwrócił się od nich, by wypełnić żądanie Old
Shatterhanda. Zaczął się wspinać w tym samym miejscu, w którym
zszedł na dół, a w tym czasie widziano, że jego ludzie składali całą broń
na kupę. Widocznie powiedział im, w jakich odstępach mają podążać za
nim, byli bowiem gotowi, lecz dopiero kiedy on znalazł się na górze,
powoli podążył za nim następny. Czy to od wspinaczki, czy od
zdenerwowania spowodowanego sprzeciwem wojowników, widać by-
ło, że Tokvi Kava ma przyspieszony puls; zakładając ręce do tyłu,
odezwał się ochryple:

— Tokvi Kava dotrzymał słowa, dalej, wiążcie mnie! Ale strzeżcie
się, abyśmy kiedyś i wam nie skrępowali rąk rzemieniami! Jeśli to
nastąpi, to bądźcie pewni, że koniec z wami!

Związano go i poprowadzono nieco do przodu. Tego, który przy-
szedł za nim, również skrępowano i przywiązano do pleców następne-
go. Powiązanie jeńców we dwóch wydało się pewniejsze.

Spotkało to wszystkich pozostałych Komanczów, którzy jeden po
drugim wspinali się na górę.

Kiedy w końcu wszystkich załatwiono, na ziemi leżało ponad
pięćdziesiąt takich indiańskich par.

Tokvi Kava przywołał do siebie Old Shatterhanda i rzekł:

— Nie było mi lekko nakłonić mych wojowników do posłuszeństwa.
Czy zadasz sobie również trud, aby ocalić nasze życie przed bladymi
twarzami?

— Dotrzymam nawet czegoś więcej, niż ci obiecałem—odparł
myśliwy. — Mówiłem ci, że użyję całego swego wpływu. Teraz,
ponieważ byłeś nam tak posłuszny, obiecuję ci, ocalicie wasze życie i
wolność.

* Tokvi Kava, wychodź!

130

Komańcz wybuchnął na to przeraźliwym śmiechem i rzuciwszy
spojrzenie pełne bezgranicznej nienawiści na Old Shatterhanda zawo-
łał:

— Posłuszny? Ja wam? Czy lew może być posłuszny psu albo bawół
skunksowi? Jak myślisz, kim ty jesteś? Ropiejącym wrzodem, który
wytnę z ciała bladej rasy, aby zgnił w najdalszym zakątku sawanny! A
kim jest Winnetou? Najpodlejszym i najtchórzliwszym spośród Apa-
czy. Jadem, który wypluję ze wstrętem i zagrzebię! Czyżby w czasie
ostatniej zimy zamarzły ci resztki twego rozumu, że śmiesz twierdzić,
jakoby Czarny Mustang był ci posłuszny? Przysięgam na wielkiego
Manitu i duchy wszystkich naszych wodzów, do których dołączymy w
Krainie Wiecznych Łowów, że nadejdzie czas, kiedy się dowiecie, kto
ma rozkazywać, a kto być posłusznym!

Jedyną odpowiedzią Old Shatterhanda było spokojne zapytanie:

— Czy chcesz tym gadaniem pozbawić się życia? Jesteś jeszcze
naszym jeńcem.

— Pshaw!—zaśmiał się pogardliwie.—Tokvi Kava nie da ci się
zastraszyć! Old Shatterhand powiedział, że możemy być pewni
naszego życia i wolności!

— Ach! A więc polegasz na moim słowie? Czy wiesz, jaki honor mi
tym wyświadczasz? Owszem, możesz lżyć nam bezkarnie, bo dałem ci
moje słowo. Wiesz, że Old Shatterhand nie kłamie, więc jesteś
przekonany, że wolno ci się wobec mnie bezczelnie zachowywać. Tak
jak ty teraz warczy pies, któremu wybito kły, żeby nie mógł już gryźć!

— A tym psem jesteś ty! —wrzasnął wściekle Komańcz. — Spójrz
na moją nogę. Wkrótce tak cię kopnie, aż będziesz wył z bólu!

— Możesz sobie na wiele pozwolić, bo ci obiecałem — spokojnie
upomniał go Old Shatterhand z uśmiechem. — Ale nie przebierz
miary! Jeśli się nie opanujesz, będziecie tego żałować.

— Żałować? To słowo podsuwa ci twoja słabość. Mów, co chcesz,
śmiać mi się chce z twoich pogróżek!

Wówczas twarz białego myśliwego spoważniała, a głos zabrzmiał
donośnie, kiedy mówił:

— Well, jak chcesz! Dotrzymam tego, co przyrzekłem, ale ani
słowa, ani jednej sylaby więcej. Dowiesz się, co mam na myśli.
Zamierzałem postąpić łagodniej, niż byłem do tego zobowiązany
obietnicą, to już skończone, a moja przestroga wkrótce się spełni.
Szybko nadejdzie skrucha!

9*

131

Zamiast odpowiedzi Komańcz wciągnął głowę między ramiona i
mimo więzów rzucił się nieco do przodu, by splunąć na Old Shatter-
handa, co mu się też udało. Wtedy Winnetou, mężczyzna zazwyczaj
tak spokojny, którego nic nie mogło wyprowadzić z równowagi,
zacisnął pięści i zawołał zły:

— Szarlih, on cię powalał śliną. Kto ma go za to ukarać, ty czy ja?

— Ja, nie ty, lecz inaczej, niż myślisz —odparł biały przyjaciel. —
Nie jest wart, żeby dotykała go twoja ręka.

I pozostali byli do głębi wzburzeni niesłychaną bezczelnością
Komańcza, który teraz, kiedy był pewien swego życia, dał upust swej
długo z trudem skrywanej złości. Dało się słyszeć kilka głosów białych
żądających szybkiego odwetu. Kas, wysoki blondyn, kiwał w obie
strony głową, wydawało się, że perkaty nos urósł mu jeszcze, zazwyczaj
tak łagodne oczy błyszczały teraz i widać powziął jakiś zamiar,
wciągnął buty z cholewami na swe cienkie nogi i donośnym głosem
zaofiarował się:

— Mr Shatterhand tego już za wiele, na to nie może pan pozwolić!
Gotów jestem zatkać mu gębę.

— Czym?

— Rzemieniem, który mu owiążę wokół szyi, potem umieścimy go
tam na drzewie, które ma kilka wspaniałych gałęzi. W każdym razie
czekają one na taki awans. Jeśli mu przy tym tchu zabraknie, nic na to
nie poradzę, mógł go zaoszczędzić na coś lepszego! Kto nie chce
słuchać, musi chuchać, to stare, dobre przysłowie i znano je już
u Timpów!

— Dziękuję! Jeśli przyszedł na świat po to, by go powieszono, to z
pewnością znajdzie się jakaś odpowiednia pętla, ale niekoniecznie my
ją musimy mu założyć.

— Co takiego? — zawołał Hobbie Frank. — Obraził pana w taki
sposób i obrzucił zgniłymi obierzynami od ziemniaków, i nie miałby za
to otrzymać zapłaty? Nie zniosę tego, nie ścierpię tego jak pudel
czesany pod włos! Jest na firmamencie Południa jedno takie miejsce, z
którego migocze prawo odwetu. Wielu potrafi czytać jego litery, wielu
jednak nie potrafi. Do tych, którzy potrafią je czytać, należę oczywiście
w pierwszym rzędzie ja, toteż uważam za swój obowiązek...

— Tu może być mowa jedynie o moich obowiązkach, nie o twoich,
drogi Franku — przerwał ów potok mowy niewielkiego mężczyzny

132

Old Shatterhand.—Pozwól, że ja odpowiem na bezczelność tego
czerwonoskórego!

— Nie uczynię tego, naprawdę tego nie uczynię, jeśli bowiem
pozostawię panu władzę i moc prokuratora, z góry już wiem, że ten
czerwonoskóry zamiast porządnego lania dostanie najwyborniejszy ryż
na mleku z sosem ostrygowym.

— Bez obaw, Franku! Tym razem nie zamierzam być pobłażliwy.

— Naprawdę? A więc wreszcie nabrał pan rozumu? Wprawdzie
późno, ale zawsze! Czy rzeczywiście obmyślił już pan dla niego karę?

— Tak.

— To proszę o wielką łaskę i uprzejmość: o przydzielenie mi roli
tragika i subretki. A więc niech pan z łaski swej dysponuje, panie
inspektorze i dyrektorze, kiedy kurtyna ma iść w górę! Szanowna
publiczność już tupie i wszystkie bilety są wysprzedane!

— Dobrze, twoje życzenie się spełni. Kas i Has mają trzymać wodza
tak mocno, żeby nie mógł ruszyć głową, ty zaś twoim nożem zetniesz
mu całą czuprynę, pozostawisz jedynie jeden kosmyk, do którego
będziemy mogli przywiązać te dwie piękne wschodnioazjatyckie
ozdoby.

Mówiąc to wyciągnął warkocze dwóch chińskich złodziei broni.

— Hura, warkocze Kang-Keng-King-Kong! O mało co zupełnie
bym o nich zapomniał! Hura, hura, wspaniały pomysł! Tak się cieszę i
raduję, jakbym miał dziś urodziny! Dalejże do czupryny i warkoczy!
Chodźcie tu, panowie Timpe numer jeden i Timpe numer dwa!
Uwaga, możemy zaczynać wielkie przedstawienie. Kurtyna idzie w
górę. Ja zagram cyrulika z Sevilli bez pędzla i mydlanej piany, a
Komańcz będzie rozbójnikiem obdartym ze skóry. W pierwszej scenie
zaśpiewam mu:,,Podaj mi dłoń, me życie!" Na co on zaśpiewa arię łaski
z Roberta i Bertrama. Potem zawtóruje chór mścicieli: „Gol, Hobbie,
gol, czupryna musi spaść". A on na to zaintonuje: „Wolno, wolno,
drogi Franku, inaczej moją skórę trafi szlag!" Z Wolnego strzelca, jeśli
się nie mylę albo jeśli nie pomylił się Weber. Na końcu pierwszego aktu
tercet: ,,Księżycu, pozdrowień tysiąc ci ślę, Komańcz już jest łysy".
Kiedy wkrótce kurtyna znowu pójdzie w górę, zaintonuję przy
akompaniamencie fisharmonii: „Płaczę wraz z nim i leję łzy męki, ten
kosmyk jak nitka cienki". Na co on sam z podwójnym kwartetem
odpowie: „Bez kapelusza pokazać się nie wypada mi, więc, drogi

133

Hobbie, bądź tak dobry, przywiąż mi warkoczyki!" Co też uczynię,
gdyż tego wymaga moja rola, a kiedy to nastąpi, kilku aktorów i widzów
przyłączy się wraz z całą orkiestrą do pieśni pochwalnej:,,Radujcie się,
czerwonoskórzy, już dyndają warkoczyki! Wasz wódz nie posiada się z
radości, że mu na głowie ozdoba gości, prowadźcie go, gdzie czeka nań
żona, komedia skończona!" Po czym publiczność wstaje, kurtyna
opada. W ten sposób wyobrażam sobie program uroczystości. A teraz,
moi panowie i pozostali dżentelmeni, możemy zaczynać!

Drobny, wesoły człowieczek zachwycał się zadaniem, które mu
przydzielono. Wprawdzie ów dowcipny wykład wygłosił po niemiec-
ku, stąd rozumieć go mogli jedynie Niemcy, lecz jego ruchy i miny były
tak znaczące, że również pozostali biali mogli się domyślić, co miał na
myśli. Wydawało się, że czerwonoskórzy niczego nie przeczuwają.

Wódz zapewne widział spojrzenia skierowane w swoją stronę,
widział nóż, widział chińskie warkoczyki, które Hobbie Frank otrzy-
mał od Old Shatterhanda. Musiał wyciągnąć wniosek, że przedmioty
te jego dotyczą, lecz nie potrafił sobie wyobrazić, co zamierzano
uczynić. Ogarnął go strach, który wzmógł się jeszcze, kiedy po prawej i
lewej stronie uklękli przy nim Kas i Has i zmierzyli go spojrzeniami
budzącymi grozę.

— Czego chcecie? Co ma być ze mną?—spytał ich.
Zamiast nich odpowiedział Old Shatterhand:

— Otrzymasz ode mnie prezent za to, że byłeś dla mnie tak miły i
uprzejmy.

— Jaki prezent?...

— Przybyliście tu po skalpy żółtych, nie dostaliście ich jednak,
Chińczycy bardzo są do nich przywiązani. Wiesz, że jestem ci
życzliwy, zrozumiesz, więc jak mi przykro, że również ty, wódz, musisz
zrezygnować z posiadania takiego skalpu. Z dobrego serca jednak
sprawię ci niespodziankę nie jednym, lecz dwoma aż warkoczami.
Mam nadzieję, że przyjmiesz ten podarunek z wdzięcznością!

Tokvi Kava wydał z siebie niepewnie brzmiące — Uff! —nie mógł
dać innej odpowiedzi, nie wiedział bowiem, jaki zamiar kryje się za
miłymi słówkami mówiącego. Ten prawił dalej:

— Warkocze należą oczywiście do głowy i myślę, że się ucieszysz,
kiedy je tam każę przywiązać, będziesz je tam nosił na pamiątkę po
mnie.

134

— Uff, uff! — odparł ze złością zaskoczony wódz. — Skalpów nie
wiesza się na głowie, tylko przy pasie. A to nie są wcale skalpy, tylko
włosy tych tchórzliwych żółtych twarzy. Z wojownika, który by nosił
takie włosy, śmiałyby się i szydziły nawet dzieci i stare baby!

— Ale ty będziesz je nosił, gdyż ja ci je daruję, a jestem przyzwycza-
jony, że moje dary się szanuje!

— Zachowaj je sobie, nie chcę ich!

— Czy chcesz je, czy nie, o to nie pytam. Tobie są przeznaczone i
tobie każę je teraz przyczepić.

— Nie waż się tego uczynić!—wrzasnął czerwonoskóry.—Nie
zapominaj, że jestem wodzem!

— Pshaw! Odtąd jesteś w moich oczach niczym więcej tylko
czerwoną gębą, do której przyczepię warkocze Chińczyków jako
przestrogę dla twych wojowników, aby nikt nie śmiał nigdy znieważyć
ani Winnetou, ani Old Shatterhanda!

Oczy Tokvi Kavy znieruchomiały, zacisnął zęby i wycedził:

— Ostrzegam cię. Nie waż się obrazić głowy wodza wojowników
śmieciami żółtych psów!

— Mówisz o ryzyku i chcesz mnie przestrzec? Ja wcześniej też cię
ostrzegałem. Nie posłuchałeś mnie. A skutek jest taki, że będziesz
nosił te śmieci, ja zaś postaram ci się to możliwie najbardziej
udogodnić. Długie włosy i warkocze, tego byłoby zbyt wiele na twojej
głowie, dlatego każę ci teraz ściąć czuprynę, żeby uzyskać miejsce na
włosy Chińczyków.

Tokvi Kava przeraził się śmiertelnie. Oczy mu wyszły na wierzch,
rysy twarzy przybrały wyraz dzikiego zwierza, mimo petów uniósł się
w górę i głosem ziejącym nieopisaną furią wrzasnął:

— Chcesz ściąć moje włosy! Moje włosy, ozdobę mej głowy,
ucieleśnienie siły i miejsce dla orlich piór głoszących mą powagę i
mówiących o mej sławie! One, one mają być ścięte?...

— Tak, i to zaraz.

— Odważ się na to, odważ, jeśli chcesz zginąć śmiercią w męczar-
niach wielkich jak cierpienia tysiąca ludzi zamęczonych na śmierć!

— Pshaw! Twoja groźba nie wstrzyma mnie ani na chwilę od
zrobienia tego, co przedsięwziąłem. Połóżcie go i trzymajcie mocno!

Polecenie to d^yczyło obu krewniaków Timpe, którzy je natych-
miast wykonali, ^i wydusili do ziemi uniesiony tułów Komańcza i

135

trzymali go w ten sposób bez większego wysiłku. W tym momencie nie
stawiał oporu. Wyciągnięty jak długi zamknął oczy i mruczał półgło-
sem:

— Nie, nie odważy się, nie może się odważyć, nie wolno mu. Obciąć

wodzowi włosy, tego jeszcze nie było, jak długo istnieją czerwonoskó-
rzy wojownicy i biali ludzie!

— Jeśli rzeczywiście tego jeszcze nie było, nastąpi to teraz —
obstawał przy swej decyzji Old Shatterhand.—Zaczynaj, Frank!
Kończmy to!

— Słusznie — odparł niewielki myśliwy, odkładając chwilowo war-
kocze, i z nożem w ręku podszedł do wodza. Komańcz usłyszał kroki,
otworzył oczy i zobaczył go. Wtedy uświadomił sobie, że nastąpi to, co
wydawało się niemożliwością, i to stwierdzenie dało mu potworną siłę.
Chociaż miał ręce związane z tyłu, podwójnym ruchem tułowia zrzucił
z siebie obu Timpe. Oczywiście natychmiast schwycili go ponownie i
wytężyli wszystkie swoje siły, by go przycisnąć do ziemi, lecz stan
wielkiego wzburzenia, w jakim się znajdował, spowodował, że przez
moment był silniejszy od nich, tak że jeszcze dwóch innych mężczyzn
musiało na nim klęknąć, nim chwycono mu głowę tak, że można było
przystąpić do pracy. Hobbie Frank zaczął pilnie ścinać. Ledwo w jego
dłoni pojawił się pierwszy ścięty kosmyk, wszelki opór ustał, Komańcz
leżał jak martwy. Po nadmiernym wysiłku opanowała go zupełna
bezsilność, pogodził się z losem, nie poruszył się ani razu. Pozwolił
nawet obracać bez oporu swą głową to w lewo, to w prawo, w zależności
od wymogów Hobbie Franka, tak iż można było przypuszczać, że jest
ogłuszony. W ten sposób obcięto mu całą bardzo gęstą i długą
czuprynę z wyjątkiem cienkiego kosmyka. Potem Frankę uniósł oba
warkocze w górę i zawołał:

— A teraz nastąpi koronacja. Uwaga, moi państwo, teraz nastąpi
koronacja!

I zgrabnie przymocował oba warkocze na głowie Czarnego Mustan-
ga.

Co potem nastąpiło, nie da się opisać. Biali wiwatowali bez końca.
Czerwonoskórzy ryczeli i wyli, szarpali i rwali pęta, podskakiwali w
górę, by je zerwać, tarzali się wściekle, choć byli związani po dwóch.
Biali mieli roboty po uszy, by utrzymać przy ziemi, mimo związania,
miotających się jak ryby na wszystkie strony Indian. Z wolna hałas
zaczął ustawać. Tokvi Kava nie uczestniczył w krzykach, tylko leżał

136

bez ruchu. Teraz uniósł się wpół i z nienaturalnym spokojem
ochrypłym głosem powiedział:

— Zemściliście się. Teraz wypuście nas na wolność!
Wówczas odezwał się Winnetou, który dotąd milczał:

— Najpierw trzeba się naradzić, co zrobimy z Komańczami.
Ściągnijcie ich z góry wąwozu, gdzie będziemy ich mieć w bezpiecz-
niejszym niż tu miejscu!

Czarny Mustang obruszył się na to i zasyczał:

— Nie musicie się naradzać, Old Shatterhand obiecał nam życie!

— Życie!—odparł Winnetou z pogardą.—Gdyby wodza Apa-
czów spotkało to, co ciebie, nie miałby ochoty żyć. A ty skamlesz o
trwanie w hańbie, i to zostało ci zapewnione.

— Psie! —ryknął Komańcz. —Ja nie skamlę! Chcę jedynie żyć, by
móc się na was zemścić, jak jeszcze nigdy nie zemścił się żaden
czerwonoskóry wojownik!

— Pshaw! Uczyń to! Darując wam życie pokażemy, jak bardzo
gardzimy twoją złością i jak mało obawiamy się twojej zemsty.

Po czym odwrócił się, ujął rękę Old Shatterhanda, by wraz z nim
zejść ze zbocza w dół, nie spojrzawszy, czy wykonano rozkaz ściągnię-
cia w dół jeńców.

Można sobie wyobrazić, że nie odbywało się to w najdelikatniejszy
sposób, choć wystrzegano się kaleczenia czerwonoskórych, gdyż
wiedziano, że nie było to zamiarem Apacza. Na dole zażegnano z jednej
strony ogień, tak że pomiędzy nim a skałami było dość miejsca, aby
umieścić tam jeńców, położono ich obok siebie parami, następnie
robotnicy kolei zamierzali zabrać leżącą na dole broń. Old Shatterhand
zabronił im tego rozkazując:

— Stać! Niech wszystko jeszcze leży. Jeszcze nie wiecie, co zostanie
w sprawie tych rzeczy postanowione!

Posłuchano, aczkolwiek niechętnie.

Właściwie o losie Komanczów miały zadecydować cztery osoby,
mianowicie obaj przed chwilą wspomniani i dwaj inżynierowie z
Rocky-Ground i Firwood-Camp, lecz ten ostatni, zadbał o swoją skórę
i już się więcej nie pokazał. Zatem trzej pozostali usiedli, by się
naradzić. Inżynier Swan zaczął bez wahania:

— To zupełnie oczywiste, że te ptaszki muszą zapłacić życiem za
swoje sprawki, a ponieważ proch i ołów kosztują, a rzemienie mamy za

138

darmo, proponuję abyśmy wszystkich powiesili na drzewach obok
siebie. Jestem przekonany, że podzielacie moje zdanie.

Po poważnej twarzy Apacza przemknął lekki uśmiech, lecz nie
odpowiedział, gdyż był przyzwyczajony w takich okolicznościach
oddawać głos Old Shatterhandowi.

Ten z uśmiechem skinął głową w stronę inżyniera i rzekł:

— Well, sir! Cieszy mnie, że oceniliście nas właściwie. My też
jesteśmy zupełnie przekonani, że muszą umrzeć, gdyż my, wszyscy
ludzie, jesteśmy śmiertelnikami.

— Hm! Co pan przez to rozumie, Mr Shatterhand?

— Muszą umrzeć, wcześniej czy później, gdyż są śmiertelnikami,
ale my nie mamy prawa spowodować ich śmierci.

— Dlaczego?...

— Ponieważ my, to jest Winnetou i ja, obiecaliśmy im, że żaden z
nich nie poniesie śmierci.

— Czy nie daliście tej obietnicy zbyt pochopnie, sir?

— Nie sądzę! Najlepszą i najbardziej sprawiedliwą karą zawsze jest
taka, która uniemożliwia przestępcy powtórzenie jego czynu. Musimy
zatem pozbawić Komanczów okazji albo siły do napadu. Stanie się to
wówczas, kiedy za planowaną napaść na obóz będą musieli zapłacić
bronią i końmi.

— Na Boga! To niezłe, to jasne! Ale kto ma dostać te rzeczy?

— Wy i wasi robotnicy. Potraktujcie to jako karę i koszty sądowe,
którymi podzielicie się w nagrodę za wasz udział.

— Dobrze! A ludzie z Firwood-Camp?

— Tylko ci z nich coś dostaną, którzy się w końcu do nas dołą-
czyli.

— Jest ich tak niewielu, że chętnie oddamy to, co im ma przypaść.
Ale nie sądzicie chyba, że czerwonoskórzy pomimo to nie będą
próbować się na nas zemścić!

— Z pewnością. Lecz nie przyjdzie im to z łatwością. Tę okolicę
będą musieli haniebnie opuścić boso, w czasie powrotu na swoje
pastwiska będą musieli sobie radzić, gdyż nie będą mieli broni, nie
będą mogli chodzić na łowy, co najwyżej zastawiać sidła, będą się
odżywiać przede wszystkim korzeniami, jagodami i dzikimi owocami,
to zatrzyma ich długo w drodze. Tu, na scenę swej niesłychanej klęski
w każdym razie tak rychło nie powrócą. Ale biada nam, po trzykroć

139

biada mnie i Winnetou, gdyby kiedyś spotkało nas to nieszczęście i
wpadlibyśmy im w ręce!

— Czy się nie boicie?

— Bać się? Nie przyszło nam to do głowy. Gdyby na Dzikim
Zachodzie człowiek bał się wszystkiego, co się może zdarzyć, nigdy by
się nie wyzbył strachu. A zatem zgoda? Czy chcecie, Mr Swan,
dorzucić coś do naszej decyzji?

— Niech Bóg broni —zaśmiał się tamten. —Jestem w pełni zado-
wolony. Ale co się stanie ze zwiadowcą, który siedzi u nas w studni?

— Sprawcie mu tęgie lanie, a potem go wypuśćcie.

— Załatwione, sir! Moi ludzie ucieszą się ze zdobyczy, którą
dostaną. Koni chyba nie potrzebują, ale jeśli zawieziemy je koleją kilka
stacji dalej, możemy je sprzedać za wcale ładną cenę.

— Muszę zaznaczyć, że moi towarzysze i ja nie żądamy z łupów
niczego więcej tylko dwu koni, które wyszukam dla Franka i Drolla,
gdyż ich konie są kiepsko ujeżdżone.

— Well! Wyszukajcie najlepsze! Wszak się wam należą, bo to, że tak
łatwo schwytaliśmy czerwonoskórych, to przecież tylko wasza zasługa.
Uważam, że narada skończona.

— Tak. Powiadomię wodza o jej wyniku. Usłyszymy zapewne
straszliwe wybuchy gniewu, ale nic sobie z tego nie będziemy robić.

Po czym wstał i wraz z Winnetou i inżynierem podeszli do miejsca,
gdzie leżał Tokvi Kava, obok którego przysiedli obaj krewniacy
Timpe, Droll i Frank, by go mieć na oku. Ciekawy Hobbie nie czekał,
aż coś usłyszy, tylko zapytał:

— Jaką decyzję podjął parlament —tu wskazał na Winnetou i Old
Shatterhanda—oraz Izba Gmin?—Tu wskazał na inżyniera.

— Zaraz usłyszysz — odparł krótko Old Shatterhand. I zwróciwszy
się w stronę Tokvi Kavy obwieścił donośnym głosem, aby słyszeli
go wszyscy czerwonoskórzy: — Synowie Komanczów zasłużyli na
śmierć, gdyż chcieli zamordować i oskalpować ludzi z Firwood-Camp,
ale obiecaliśmy im życie i dotrzymamy słowa.

Na te słowa wódz odrzucił maskę obojętności i zawołał:

— Uff, uff! Zdejmijcie nam pęta i wypuście nas, żebyśmy mogli
odjechać!

— Kto nie ma konia, ten nie może odjechać — zabrzmiała równie
spokojna co prosta odpowiedź.

— My mamy!—odparł wódz trochę zuchwale, trochę niepewnie.

140

— Już nie macie, gdyż wasze konie i cala wasza broń będą należeć do
nas.

— Nasze konie i broń?! —wrzasnął czerwonoskóry. — Chcesz nas
okraść?

— Zamilcz! —zgromił go myśliwy. —Jesteście mordercami, a my
zwyciężyliśmy was. Mimo to nie chciałem surowo z wami postąpić,
lecz wy mimo moich ostrzeżeń obrażaliście nas i urągaliście nam, nie
wierzyłeś, że poniesiecie za to karę, i szydziłeś dalej. Dlatego straciłeś
włosy, a prócz tego zostaną wam zabrane konie i broń. Kiedy nastanie
dzień, możecie odejść. Daruję wam życie, które wam obiecałem,
wszystko pozostałe tu zostawicie. Powiedziałem. Howgh!

Na to wódz fuknął na niego wściekle jak żbik:

— Śmiałbyś się pewnie, gdybym tu przyjechał na moim Czarnym
Mustangu! Chociaż ręka twoja nie jest warta tego, aby dotknąć jego
piany, stałby się twoją własnością. A teraz musisz zrezygnować z
najlepszego konia, jaki w ogóle istnieje. Pogardzam tobą!

— Ja zaś śmieję się z ciebie jeszcze bardziej — odparł biały my-
śliwy. — Wyraźnie powiedziałeś, co jest wart twój deresz. Koń, któ-
ry się pieni, nie jest nic wart. Możesz spokojnie zatrzymać swojego
czatlo.

Komańcz chciał rozłościć Old Shatterhanda i obudzić w nim zawiść.
Zamiast tego usłyszał słowo „czaiło", to znaczy „żaba". Co za
obraza, nazwać jego sławnego mustanga żabą! Wściekły wrzasnął:

— Sam masz pianę w ustach! Zły Manitu stworzył cię i przysłał po
to, byś wszystko szkalował i zamieniał w brud. Czy myślisz, że twój
wierzchowiec i deresz Winnetou są sławne? Wobec mojego mustanga
są jak dwa palce Indianina, który żywi się jedynie korzeniami i brudem,
wobec zwycięskiej włóczni indiańskiego wojownika!

Old Shatterhand zrezygnował z dalszej dyskusji i oddalił się, by
wyszukać dla Franka i Drolla dwa najlepsze konie. Później losowano
pozostałe zwierzęta i broń indiańską, aby nikt nie mógł powiedzieć, że
został skrzywdzony. W tym czasie Hobbie Frank prowadził ożywioną
rozmowę ze swym kuzynem i obydwoma krewniakami Timpe, z
którymi Old Shatterhand i Winnetou zamierzali odjechać. Frank
oczywiście rozwodził się nad wielkimi czynami, jakich zamierzał
dokonać w interesie Kasa i Hasa.

— Jestem Heliogabalus Edeward Frankę — rzekł — jeszcze mnie
poznacie. Mój dom nad brzegiem Elby nazywa się „Willa Niedźwie-

141

dzie Sadło", gdyż w całej Ameryce nie utuczył się ani jeden niedź-
wiedź, któremu by mój sztucer nie wystawił świadectwa zgonu.
Wszystkie te niedźwiedzie jeden po drugim zostały pochowane w
moim żołądku, i...

— Ze skórą i sierścią?—przerwał mu Kas.

— Niech pan nie plecie takich głupstw, tułaczu, baronie Timpe von
Timpelsdorf. Ów człowiek żąda ode mnie, bym zjadał niedźwiedzie
razem z sierścią! Czy pan myśli, że mój żołądek jest sklepem
kuśnierskim albo magazynem futer, boa czy kołnierzy z piżmowców?
Czy w ogóle widział pan już niedźwiedzia?

— Oczywiście!

— Oczywiście! W elementarzu z obrazkami. Ale ja do nich strzela-
łem!

— Też w elementarzu?

— Niech pan grzecznie słucha, kiedy mówią ludzie, których słów
powinien pan słuchać z podziwem, i będzie uprzejmy wobec mnie,
gdyż bez mego ofiarnego udziału nigdy nie odzyska pan spadku. Ale
ponieważ los był dla pana tak łaskawy, że urodził się pan w mej
ojczyźnie, a więc jako mój rodak, czuję iście królewskie, saksońskie
poruszenie w mym szlachetnym sercu, toteż pragnę zatroszczyć się o
pańską osobę życzliwie i z matczyną cierpliwością.

— Jestem panu za to niezmiernie wdzięczny.

— To mnie cieszy. Zajmę się pana osobą i pańskim spadkiem tak jak
jeden bliźniak powinien zatroszczyć się o drugiego, to znaczy pana.
Jeśli będzie pan postępował według przysługujących mi z natury praw,
dojdzie pan do czegoś i będzie mógł wrócić do swej ojczyzny jako
człowiek szanowany i poważany, Timpe!...

Prawdopodobnie ciągnąłby dalej w ten sposób, gdyby nagle Winne-
tou szybkim ruchem nie uniósł swej srebrnej strzelby i nie wystrzelił.
Huknęło. Old Shatterhand zajęty był nadal losowaniem. Odwrócił się
gwałtownie, ujrzał Apacza z bronią i spytał spojrzawszy natychmiast w
górę:

— Dlaczego strzeliłeś?

— Ktoś wychynął zza skalnej krawędzi.

— Trafiłeś?

— Nie, głowa zniknęła, kiedy przyłożyłem palec.

— Widziałeś go dobrze?

— Tak. To nie był biały.

142

— A więc Indianin?

— Winnetou nie wie. Głowa była widoczna przez chwilę, która
wystarczyła mi na uniesienie strzelby, później zniknęła.

— Hm! Nikt z naszych nie został na górze. Niech mój czerwony
brat pójdzie tam ze mną. Wprawdzie ów człowiek nie będzie czekał, aż
się wdrapiemy, ale lepiej będzie postawić kilka wart, gdyż z góry z
wielką łatwością można zastrzelić któregoś z nas.

I zaczęli wspinać się do góry zabierając ze sobą obu krewniaków
Timpe, by im wyznaczyć warty. Kiedy po pewnym czasie znowu zeszli
na dół, Frank na swoje pytanie usłyszał, że nikogo nie znaleźli. Na
górze było teraz ciemno, a szukanie śladów nawet przy świetle
dziennym do niczego by nie doprowadziło, robotnicy bowiem wszyst-
ko rozdeptali, tak że nie sposób było odróżnić pojedynczego śladu,
przynajmniej w pobliżu wąwozu.

Działo się to nad ranem i wkrótce zaczęło dnieć. Biali nie mieli za-
miaru zajmować się długo i niepotrzebnie Indianami, nie chcieli jed-
nak wypuścić ich zbyt blisko Firwood, wprawdzie Komańcze byli roz-
brojeni, lecz biorąc pod uwagę dużą ich liczbę i tchórzostwo mieszkań-
ców tej miejscowości, jeśliby Indianie spróbowali generalnego ataku,
mogliby okazać się niebezpieczni. Toteż postanowiono wywieźć ich
spory kawał w prerię i następnie stopniowo partiami wypuszczać na
wolność. Teren był tam otwarty i można było widzieć ich z daleka i ob-
serwować. Czerwonoskórzy musieli przypuszczać, że będą po kryjomu
śledzeni, toteż oczekiwano, że przez ostrożność zaniechają na razie
zemsty.

Inżynier Swan udał się do obozu, by zadepeszować po pociąg, pod-
czas gdy Winnetou i Old Shatterhand udzielali robotnikom potrzeb-
nych wskazówek. Indian rozwiązano i uwolniono im nogi, tym silniej
jednak związano im z tyłu ręce, po czym każdego przywiązano do koń-
skiego strzemienia; następnie robotnicy dosiedli koni i odjechali ze
swoimi jeńcami. Pozostali, to znaczy Old Shatterhand z towarzyszami,
odprowadzali ich przez pół godziny aż przemierzyli las, po czym
wrócili, by czekać na pociąg.

Teraz wreszcie ukazał się inżynier Leveret. Kiedy dowiedział się,
jak ukarano Komanczów, nie był zbudowany ułaskawieniem, lecz nie
oponował. Wkrótce nadjechał pociąg, ludzie wsiedli zabierając przy
tym oczywiście nowe konie Franka i Drolla.

143

Spodziewano się jeszcze ukarania Metysa, co bardzo leżało na sercu
HobbIe-Frankowi, w czasie jazdy bowiem zwrócił się do Old Shatter-
handa:

— Teraz mam prośbę, której za nic nie może mi pan odmówić.

— Jaką?

— Czy nie mówił pan, że ten Ik Senanda, który nazywał siebie Yato
Inda, ma dostać lanie, po czym można go puścić na wolność?

— Owszem.

— Niech pan posłucha, to właściwie nie jest wystarczająca kara dla
takiego nędznego zdrajcy! Lanie obrywa każdy uczeń, nie musi być
wcale Metysem; mam wrażenie, że i pan dostawał niegdyś lanie od
swego ojca, chociaż wówczas nie miał pan zamiaru dostarczyć Komań-
czom takiej kupy Chińczyków, a ja, aczkolwiek już wówczas wyróżnia-
łem się talentem, również doświadczałem, że istnieją staranni ojcowie i
równie łaskawe matki, którzy wycinają rózgi i chłoszczą nimi nieodpo-
wiedzialnie, gdzie popadnie; prawda ta nader często poruszała bardzo
boleśnie mą duszę i ciało, lecz nigdy nie przyszło mi na myśl zatrudnić
się w Firwood-Camp jako zwiadowca i zdrajca. Zatem szanowny panie
Shatterhand, jeśli choć trochę leży panu na sercu sprawiedliwość, to
musi pan przyznać, że same baty dla takiego drania to o wiele za ma-
ło. Mam zaszczyt uczynić panu propozycję, która mi leży głęboko na
sercu i którą muszę wypowiedzieć, jeśli ma wrażliwa natura nie ma się
nią zadławić i sczeznąć jak kanarek karmiony papryką i nasionami
cebuli.

Wszystkich z wyjątkiem Winnetou rozśmieszał sposób, w jaki mały
myśliwy miał zwyczaj się wyrażać. Old Shatterhand zapytał:

— O jakiej propozycji mówisz?

— Właściwie sam pan powinien się domyślić, zwłaszcza że z pana
żaden ułomek. Wszak można, zwłaszcza przy batach, wykonać karę w
sposób delikatny i mniej delikatny; opowiadam się w tym wypadku za
drugim sposobem.
, — Masz na myśli mocniejszy kij?

— Nie o to mi chodzi. Z własnego doświadczenia mogę stwierdzić,
że cieńszy kij sprawia więcej bólu aniżeli gruby, lepiej się nim uderza;

jak powszechnie wiadomo, moi panowie, gruby działa jedynie na
powierzchnię zwaną naskórkiem, cienki przenika na wskroś, podobnie
jak światło podczas fotografowania przechodzi przez całą soczewkę,
wytwarzając następnie wspaniały obraz. Nie, mam na myśli zupełnie

144

coś innego. Do kary chłosty musi dojść jeszcze inna, ustalimy ją i
określimy jej dosadność odpowiednio do popełnionego przestępstwa.
Wszak ten drań siedzi w studni. Wlejemy tam tyle wody, że mu będzie
sięgać po usta, że będzie z trudem łapał powietrze. To będzie
prawdziwy strach przed śmiercią, aczkolwiek od tego się nie umiera.
Jeśli postoi tak kilka godzin, i przemoknie do suchej nitki, wtedy go
wyciągniemy i nie zaprzestaniemy bicia, tak, nie zaprzestaniemy, aż
wyschnie. W ten sposób nie zaziębi się, a i później nie będzie mógł nam
zarzucić, że nie nadrobiliśmy porządnie tego, czego zaniedbał on-
giś jego ojciec. Dostatecznie na to zasłużył: quod erat demimon-
strum!*

Przerwał, gdyż dały się słyszeć takie salwy śmiechu, że nie słyszał
nawet własnych słów. Odczekał rozzłoszczony, aż śmiech się uciszy,
potem krzyknął:

— Nie, takiego zachowania i nieuprzejmości jeszcze nie widziałem!
Jeśli zatem rzetelnie przeze mnie przemyślany kodeks postępowania
karnego wywołuje u was jedynie wesołość zamiast zamierzonego
odstraszenia, to ja umywam ręce. Niech mi pan poda choć jeden
powód, dla którego muszę wysłuchiwać tego szatańskiego śmiechu.
Nie mogę przestawać z ludźmi, którzy wyśmiewają mnie i moje
szlachetne propozycje. Howgh!

I zagniewany przesunął się w najdalszy kąt wagonu. Aczkolwiek
zmartwienie niewielkiego myśliwca było właściwie komiczne, Old
Shatterhand nie mógł dłużej na to patrzeć i spytał po chwili:

— Drogi Franku, czy zupełnie zrezygnowałeś ze swojej propozycji?
Magdeburczyk spojrzał na niego na wpół gniewnie, na wpół
pojednawczo i odrzekł:

— Niech pan będzie spokojny! Nigdy już nic nie zaproponuję!

— Będzie mi przykro. Wszak wiesz, jak wysoce cenię twoje rady.
Wówczas spojrzenie Hobbie Franka złagodniało jeszcze bardziej
i po westchnieniu ulgi dało się słyszeć:

— Mówi pan to jedynie po to, aby mnie udobruchać. Rozzłościł
mnie pan, mnie, swego największego przyjaciela i dobrodzieja! Do
natur równie delikatnych jak moja nie można podchodzić ze smykiem
od basów, lecz musi być ona trącana delikatnie jak gitara bądź

* komicznie przekręcone łacińskie: quod erat demonstrandum—co należało udo-
wodnić

10* Czarny Musfng

145

mandolina. Jestem głęboko dotknięty. Toteż zostanę tu w moim kącie i
nie pozwolę się unieść ani prądowi Missisipi, ani Amazonki. Wykształ-
cony człowiek też powinien mieć charakter!

— Bardzo słusznie! A że ty masz charakter, i to nawet bardzo dobry,
sądzę, że nie będziesz tam długo siedział.

Udobruchany tym pochlebstwem niewielki myśliwiec przysunął się
bliżej i zagadnął o wiele życzliwiej niż uprzednio:

— Czy rzeczywiście jest pan o tym przekonany, szanowny panie
Shatterhand? Cieszyłbym się, gdyby tak było. Powiadam panu,
byłoby to z pożytkiem nie tylko dla nich, ale i dla pana, gdyby pan
zrozumiał i uznał, że nie jestem najgorszy.

— Nie tylko poznałem się na tym, ale wiem o tym od dawna!

— Doprawdy?—zapiszczał niewielki myśliwy przysuwając się
znów bliżej. —W końcu może się myliłem, sądząc, że mnie pan nie
docenia. Wobec tego spróbuję jeszcze raz zbadać, czy w pańskim
zachowaniu zauważyć można poprawę, której bym sobie życzył!

Ponownie przysunął się bliżej, tak że siedział już tylko o krok od Old
Shatterhanda, i z zapałem prawił uprzejmie dalej:

— Zatem co się tyczy mej propozycji, jak będzie? Czy skłonny jest
pan ją zaaprobować?

— Tak, mój drogi.

Słowa te spowodowały, że zupełnie już udobruchany Hobbie w oka
mgnieniu siadł tuż przy Old Shatterhandzie i z twarzą promieniejącą
radością i zadowoleniem odezwał się donośnie:

— Żaden niedźwiedź nie jest takim niezdarą, żeby choć raz nie
zrobił czegoś rozsądnego! Mogę teraz zaświadczyć, że mój honor nie
doznał uszczerbku. Zatem zostaje przy tym, co zaproponowałem?

— Prawdopodobnie. Naturalnie nie bez znaczenia będzie fakt, jak
on się wobec nas zachowa!

— Zupełnie słusznie! A ponieważ wiem, że jego zachowanie pozo-
stawi sporo do życzenia, odsuńmy wszystko, co dzieli nasze umysły i
dusze, a gdyby kiedyś jakiś nierozumny człowiek miał poddać pańskie
słowa w wątpliwość lub zgoła wyśmiać, niech się pan bez obaw zwróci
do mnie. Jestem człowiekiem, który potrafi panu okazać taki szacunek,
do jakiego pan, jako mój drogi przyjaciel i towarzysz, może sobie rościć
prawo!

Był to niemal wzruszający widok, kiedy podczas tego arcyzabawnego
zachowania i wypowiedzi Franka pozostali zadawali sobie niemało

146

trudu, aby zachować powagę konieczną, by znowu nie zaczął się
gniewać. Szczęśliwie im się to udało i w czasie dalszej podróży nie miał
już sposobności wypowiadać się na temat wad i kalectwa duchowego
ludzkości jako takiej i jej poszczególnych przedstawicieli. Dotarli w
najlepszym nastroju do Rocky-Ground, a trudności przysporzyło
jedynie wydobycie bez okaleczenia obu indiańskich koni z wagonu. Nie
były one przywykłe do tego rodzaju transportu, toteż sporo wysiłku
kosztowało ludzi w Firwood-Camp, by załadować je do wagonu.

Mężczyźni, których pozostawiono przy koniach, pomagali przy
rozładunku, początkowo o niczym nie meldując, dopiero kiedy konie
wylądowały szczęśliwie na rampie i inżynier spytał, czy nie wydarzyło
się nic ważnego, jeden z nich, targając w zakłopotaniu włosy, odparł:

— Well! Skoro pan o to pyta, sir, to muszę powiedzieć, ukradziono
jednego konia!

— Którego?!—zapytało niemal równocześnie sześć osób. Koleja-
rze nie posiadali koni, więc ów skradziony mógł należeć do jednego z
sześciu myśliwych. Oby to tylko nie był jeden z dereszy Winnetou albo
Old Shatterhanda!

Zapanowała chwila największego napięcia, nim zapytany odpowie-
dział:

, — Kasztana.

Dały się słyszeć westchnienia ulgi.

— Dzięki Bogu! — wykrzyknął Frank z niekłamanym entuzjaz-
mem. — Kuzynie Droll, to ta kulawa kobyla, której zawdzięczałeś ból
w biodrze. A niech go kradną! Masz za to o wiele lepszego!

— Bądźmy ostrożni w sądach, Franku!—ostrzegł Old Sha-
tterhand.—Nie chodzi tu o konia, ale o złodzieja. Domyślam się,
kto nim jest. Czy to może ów mieszaniec, którego wsadziliśmy do
studni?

— Tak—odrzekł z zakłopotaniem zapytany.

— Jakże mógł wydostać się ze studni? To ogromne niedbalstwo z
waszej strony.

— Wymierzę surową karę—dodał inżynier.—Wszak ustawiłem
przy studni wartownika! Gdzie on jest? Nie ma go tam i nigdzie go nie
widać.

— Ze strachu zszedł wam chwilowo z oczu, dopóki, jak mówił, nie
przejdzie panu pierwszy gniew, panie inżynierze.

— To może długo czekać. Kiedy wróci, każę go wychłostać, że

10*

147

popamięta. A zwiadowca dawno już za dziesiątą granicą, nic tu nie
wskóramy! Miejmy nadzieję, że nie oddalił się znacznie i będziemy go
mogli dogonić. Przygotujcie się szybko do drogi i...

— Spokojnie, sir, spokojnie—przerwał mu Old Shatterhand.—
Zbytni pośpiech do niczego nie doprowadzi. Jeśli mnie przeczucie nie
myli, to znajduje się on już tak daleko, że wszelki pościg z waszej strony
jest daremny. Sądzę, że udał się do Firwood-Camp.

— Prosto w nasze ręce? Niemożliwe! Nie byłby przy zdrowych
zmysłach!

— Pshaw! Wiedział, że Komańcze są w niebezpieczeństwie, toteż
udał się tam konno, by ich potajemnie ostrzec, lecz na szczęście
przybył zbyt późno. W każdym razie to on spoglądał w dół i do niego
strzelił Winnetou chybiając.

— Tak było—zgodził się wódz Apaczów.—Widziałem go tylko
przez moment, wprawdzie uniosłem szybko broń, lecz on równie
prędko cofnął głowę.

— Musimy się z tym pogodzić! Poza tym myślę, że ten drań jeszcze
się nam nawinie pod strzał. Tymczasem niech sobie galopuje. Zoba-
czy, że jego Komańcze zostali wypuszczeni na wolność, i popędzi za
nimi, by do nich dołączyć. Gdyby mi zależało na tym, by go złapać,
mógłbym go wkrótce mieć, jednak postanowiliśmy zwrócić mu
wolność, a więc niech jej sobie zażywa bez chłosty.

— A mnie się serce ściska—dodał Frank—że nie mogliśmy go
namoczyć, a potem przetrzepać!

— Może później będzie go można przetrzepać, pociesz twe zasmu-
cone serce, drogi Franku! Teraz muszę się przede wszystkim dowie-
dzieć, jak to było możliwe, że czmychnął ze studni, a później w dodatku
ukradł konia. Mam nadzieję, człowieku, że jesteście w stanie nam to
opowiedzieć!

Kolejarz przeraził się przeszywającego surowego spojrzenia Old
Shatterhanda, lecz odpowiedział:

— To nie moja wina, sir, wierzcie mi. Clifton miał pilnować studni i
dał się zwieść Chińczykom.

— Chińczykom? To oni tam byli?

— Tak, Mr Shatterhand, było ich dwóch.

— Ach, to najprawdopodobniej byli złodzieje naszej broni. Czy
mieli warkocze?

148

— Nie widziałem, za to mieli pieniądze, niczego sobie dolary, pół- i
ćwierćdolarówki. Poszli do gospody i kazali sobie za nie podać to, na co
mieli ochotę, bądź co było.

— Wy zaś byliście oczywiście tak uprzejmi i ostrożni, że dzielnie
popijaliście z nimi, prawda?

— Ja nie, ale Clifton, sir. Musicie wiedzieć, że znał ich dobrze,
pracował już bowiem w Firwood-Camp, zanim zatrudnił go Mr Swan.
Najlepiej będzie, jak opowiem wszystko po kolei.

— Oczywiście! Powiedz wszystko, jak to było naprawdę!

— Potrafię jedynie powiedzieć, co wiem, sir. Był wieczór i właśnie
zaczynało się ściemniać. Kiedy skończyliśmy robotę, przyszli Chiń-
czycy, których diabeł chyba opętał, że nam splatali takiego figla.
Clifton siedział na warcie przy studni i koniec liny, którą był spętany
Metys, przywiązał do najbliższego drzewa. Spostrzegli go, a że znali go
dobrze z Firwood-Camp, podeszli do niego, by się przywitać. Pozostali
zbliżyli się do nich, gdyż wszyscy byliśmy ciekawi, czego chcieli
Chińczycy tu w Rocky-Ground. Usłyszeliśmy, że z powodu kiepskiego
wynagrodzenia i złego traktowania rzucili pracę w Firwood-Camp i
zamierzają poszukać sobie nowej.

— A wy uwierzyliście w to?—spytał Old Shatterhand. —Wszak
oni byli firsthands wśród chińskich robotników i właśnie oni mieli być
niezadowoleni? To było przecież podejrzane!

— Możliwe! Jesteśmy prostymi robotnikami i nie kończyliśmy
studiów. Nie można od nas wymagać, abyśmy mogli sobie tak szybko
wytłumaczyć każdy wybieg i sztuczkę. Clifton powiedział im, że być
może, mogliby u nas otrzymać jakieś zatrudnienie, lecz oni nie chcieli
tu zostać i zamierzali pierwszym powrotnym roboczym pociągiem
udać się dobry kawał na wschód.

— Wierzę,, stracili bowiem swoje warkocze, zostali zhańbieni i
muszą się udać w jakąś okolicę, gdzie nie ma Chińczyków. Mów dalej!

— Naturalnie zostali tu, aby poczekać na pociąg, weszli do gospody
i załatwili sobie u gospodarza dwa legowiska na noc. Jak już powie-
działem, mieli pieniądze i zaczęli stawiać. Musieliśmy pić z nimi;

zaczęliśmy gawędzić i opowiedzieliśmy im, że byliście tu i odjechaliś-
cie, by bronić Firwood-Camp; słuchali uważnie, ale, sir wydawało się,
że nie chcą nic wiedzieć o was i Winnetou, wynikało to z różnych ich
wypowiedzi.

149

— Wierzę. Okradli nas i zostali za to ukarani, dlatego uciekli z
obozu. Przejrzałem ich. Słyszeli, że to my dwaj uwięziliśmy Metysa,
wówczas pomyśleli, że jeśli go uwolnią, zemszczą się na nas.

—Możliwe, że ten kawał chcieli zrobić wam, nie nam. Nie-
wykluczone, że przyczyniła się do tego również pewnego rodzaju
zażyłość, wydawało się, że ci z Firwood-Camp byli z nim w dobrych
stosunkach. Krótko mówiąc, zanieśli wódkę również Cliftonowi, pełną
butelkę, a później jeszcze jedną. Potem odwiedzili go jeszcze raz i
trwało dobrą chwilę, nim powrócili. Ale nie usiedli, co nam podpadło
później, na swoich poprzednich miejscach, tylko w ten sposób, że
musieliśmy zamknąć drzwi, aby starczyło miejsca i nie mogliśmy
obserwować koni. Po pewnym czasie usłyszeliśmy podpadające rżenie,
parskanie i tętent. Coś się musiało dziać z końmi, wyszliśmy, chociaż
Chińczycy starali się nas powstrzymać. Zobaczyliśmy, że oba czarne
wierzchowce były rozwiązane i brakowało kasztana. Widzieliśmy, że
sam nie mógł się zerwać, a więc nie uciekł, tylko został uprowadzony.
Ale przez kogo? Nikogo nie brakowało prócz Cliftona, który stał na
warcie przy studni. Podeszliśmy do niego nie czekając na Chińczyków,
on zaś leżał zupełnie pijany, niemal nieprzytomny na ziemi, a przy nim
lina, na której podwieszono Metysa, zobaczyliśmy też leżące rzemie-
nie, którymi miał spętane ręce i nogi. Oczywiście przestraszyliśmy się
mocno i próbowaliśmy dowiedzieć się od Cliftona, co się wydarzyło,
lecz nie mogliśmy z niego niczego wydobyć, bełkotał tylko niezrozu-
miale. Aby mieć pewność i przekonać się, spuściłem się na linie do
studni, gdzie oczywiście zastałem to, czego się obawiałem: Metysa nie
było.

— Tak myślałem! — stwierdził Old Shatterhand. — Kiedy Clifton
był zupełnie pijany. Chińczycy wyciągnęli go i oswobodzili z petów. Po
czym wrócili do gospody i chytrze zadbali o to, aby zamknięto drzwi i
Metys mógł ukraść któregoś konia.

— Czy paliło się tam światło?

— Tak. U zwierząt paliła się latarnia.

— Wobec tego oczywiście widział, które konie są najlepsze, i dobrał
się do naszych dereszy, podobnie jak jego dziadek, lecz nie miał przy
tym więcej szczęścia niż on; wprawdzie dały się one odwiązać, ale
później zaczęły się bronić, przez co powstał hałas, który zmusił go do
największego pośpiechu, jeśli nie chciał dać się złapać. Wziął zatem
konia, który był mu pod ręką, a to był kasztan.

150

— Słusznie sir, właśnie ten koń stał najbliżej drzwi.

— W ten sposób złapał najgorszego, w każdym razie to dobry
jeździec, znający dokładnie tutejszą okolicę i Firwood-Camp, w
przeciwnym wypadku nie mógłby się zaangażować jako zwiadowca.
Dzięki temu udało mu się mimo ciemności zbiec do Birch-Hole, rzecz
jasna o wiele za późno, aniżeli zamierzał. A co potem powiedzieli na
jego ucieczkę Chińczycy?

— Nic, albo mówiąc inaczej: nie mogliśmy usłyszeć, co między sobą
mówiły te łotry, kiedy bowiem przekonaliśmy się o ucieczce jeńca i
zaczęliśmy się za nimi rozglądać, zniknęli.

— Dokąd poszli?—spytał inżynier.

— Nie widzieliśmy, gdyż była ciemna noc.

— Do stu piorunów! Nie można by znaleźć ich śladów? Musimy
spróbować złapać tych łajdaków.

— A niech uciekają, Mr Swan!—zawołał do niego Old Shatter-
hand. — Nie są nawet warci tego trudu, jaki byśmy musieli ponieść, by
ich schwytać. Nasz plan powiódł się i tak ponad wszelkie oczekiwania,
uratowaliśmy Firwood-Camp, przy czym ani jeden z nas nie został
nawet draśnięty, wszystko inne, zwłaszcza czyn obu Chińczyków, ma
tak niewielkie znaczenie, że byłoby śmieszne, gdybyśmy tracili czas
podążając za nimi.

— Hm! Wprawdzie mam ogromną ochotę puścić się za nimi, ale
pojmuję, że ma pan rację, Mr Shatterhand. Niech uciekają! Ale tego
Cliftona to wezmę w obroty. Wiecie, dokąd się udał?

— Nie — odparł kolejarz. — Kiedy przespał się parę godzin i nagle
się obudził, powiedzieliśmy mu, jak się dał okpić przez Chińczyków.
Zamroczenie od razu ustąpiło ze strachu. Natychmiast otrzeźwiał.
Oczywiście zaczął ich przeklinać, jak tylko potrafił, lecz przez to nie
sprowadził Metysa, ani Chińczyków, wtedy się przestraszył. Powie-
dział, że nie pokaże się wcześniej, zanim nie minie panu pierwsza
złość, spakował manatki i oddalił się.

— Nie powinniście byli go puścić!

— Jakim prawem mieliśmy go zatrzymać, sir? Użyć siły? Nie był
przestępcą, a my nie jesteśmy policjantami.

— Słusznie—zgodził się Old Shatterhand.

— Bardzo prawdopodobne, że i on nie wróci, ale i żaden z nas nie ma
powodu, żeby za nim tęsknić. A gdyby kiedykolwiek wrócił, to dajcie
mu porządną naganę, Mr Swan, i poprzestańcie na tym! A teraz

151

wejdźmy i rozejrzyjmy się za naszymi końmi, później zjemy i wyśpimy
się dobrze, bo poprzednią noc musieliśmy czuwać. Jutro rano się
pożegnamy.

— Już? — spytał inżynier. — Nie wątpicie chyba, że chętnie bym
was tu dłużej gościł!

— Oczywiście. Zawsze będziemy was dobrze wspominać, sir, teraz
nic nas tu nie zatrzymuje, a przed nami ważne zadania.

— To prawda — skinął Kas.

— Musimy się udać do Santa Fe. Nasz podstępny kuzyn Nahum
Samuel Timpe nie wydaje się człowiekiem, który dłuższy'czas zabawi
w jednym miejscu, z miejsca na miejsce przegania go nieczyste
sumienie, a jeśli niepotrzebnie będziemy tu tracić czas, to musimy być
na to przygotowani, że kiedy tam przybędziemy, już go nie będzie. Czy
zgadzasz się z tym, kuzynie?

— Oczywiście — odrzekł zapytany Has. — Im rychlej dotrzemy do
naszych pieniędzy, tym lepiej dla nas. Na szczęście Mr Shatterhand i
Winnetou zajęli się naszą sprawą, napawa mnie to większą nadzieją
pomyślnego jej zakończenia.

Podczas gdy obaj krewniacy Timpe prowadzili tę rozmowę, stali
jeszcze przy nich Frank i Droll. Pozostali weszli już do środka baraku.
Okoliczność ta, że Winnetou i Old Shatterhand nie mogli słyszeć jego
słów, skłoniła Hobbiego do wyrażenia jednej z jego sławnych opinii o
poprzedniej wypowiedzi Hasa:

— Nie mam pojęcia, dlaczego mówicie stale o innych! Rodzina
Timpe wydaje się cierpieć na dziedziczną chorobę, której nie można
uleczyć, mianowicie na kolosalną jednostronność.

— Dlaczego jednostronność?—zapytał Kas.

— Myślę o Old Shatterhandzie i Winnetou. Mówicie stale o tym, że
macie nadzieję, iż obaj ci panowie doskonale wam pomogą. Również
uważam, że pogląd ten nie jest w zupełności pozbawiony racji, lecz
mimo to spróbuję prosić panów uniżenie o skierowanie uwagi w drugą
stronę, mianowicie na mnie, powszechnie szanowanego Hobbie
Franka z Moritzburga! Powiedzcie, czy już w ogóle nie macie do mnie
zaufania?

— Ale oczywiście, Mr Frank—odrzekł Has.

— Nie wydaje się, wasza wysokość, panie Hasaelu Beniaminie
Timpe! Już kiedyś raczyłem was zapewnić, że zlituję się nad wami i
zajmę się waszą sprawą, udowodniłem wam w sposób przekonywający,

152

że bardziej mi zależy na waszym spadku aniżeli na mych groszach, a
teraz, w kilka zaledwie godzin później, muszę wysłuchiwać, że wszelkie
swe nadzieje wiążecie z innymi ludźmi.

Obaj kuzynowie znaleźli dość siły, by opanować śmiech; mieli
poważne miny, a Kas położywszy rękę na plecach niewielkiego
myśliwego powiedział uspokajająco:

— Ależ drogi Franku, niepotrzebnie się pan unosi. Znamy pana i
wiemy doskonale, jakich korzyści może nam przysporzyć pańska
pomoc.

— Czy tak? A więc wiecie? Dlaczego zatem mówicie stale o Old
Shatterhandzie i Winnetou, a nie o mnie?

— Dlatego, że nie mówi się o sprawach oczywistych. Pańskie zalety
są wszak oczywiste! Czyż nie?

Na te słowa twarz Hobbiego rozpromieniła się, wykonał charaktery-
styczny dla siebie ruch ręką i rzekł:

— Ależ proszę, panie Timpe! To wielki zaszczyt dla mnie! Moja
przysłowiowa skromność z trudem pozwala mi przyjąć tę zasłużoną
pochwałę. Jeśli zamierza pan nadal prawić mi komplementy, to moja
powszechnie znana delikatność nie pozwala mi pozbawić pana okazji
ku temu. Zatem niech pan mówi dalej, proszę! Niech pan mówi prosto
z mostu! Trzymajcie się mnie jak pisklęta kwoki! Trzymajcie się mnie
przez całe życie, a teraz do jadalni, albowiem przypuszczam, że
rozpoczęto już jeść. Zatem pozwólcie, panie Hasaelu Timpe i panie
Kasimirze Timpe!

Niewielki myśliwy stanął pomiędzy nimi, a dwumetrowi mężczyźni
musieli pozwolić się zaprowadzić do gospody, co tworzyło widok
przekomiczny.

5. ZDRADZIECKIE ZŁOTO

Tam, gdzie Sierra Moro tworzy z krańcami gór Raton niemal kąt
prosty, nie opodal strumienia leżeli dwaj Indianie. Jeden z nich, sądząc
z wyglądu, miał z pewnością ponad sześćdziesiąt lat, głowę okrywał mu
strzępek skóry. Jego zapadnięta twarz miała wyraz niezwykłej zawzię-
tości, przy nim leżała strzelba. Drugi był młodszy, miał rzadkie, ale
długie włosy związane z tyłu, a wychudła również twarz nosiła piętno
przebiegłości i chytrości, za szerokim rzemieniem, służącym mu za
pas, zatknięty był nóż. Obaj czerwonoskórzy dziwnym sposobem nie
posiadali innej broni prócz strzelby starego i noża młodszego. Z
wyglądu przypominali ludzi, którzy przez dłuższy czas cierpieli
niedostatek, może zgoła głód i pragnienie, a przy tym nie mieli okazji,
by naprawić swe odzienie, ubrania ich bowiem byty porozdzierane, a
na nogach wisiały strzępy mokasynów.

.Jak daleko okiem sięgnąć trawa po obu stronach strumyka była
zdeptana, a rozlegle ślady legowisk wskazywały na to, że czerwono-
skórzy leżeli w tych miejscach, by rękoma dosięgnąć wody. Porozrzu-
cane łupiny dzikiej dyni zdradzały, w jaki sposób byli zmuszeni
zaspokajać głód. Kiedy Indianin zjada zieloną, dziką dynię, którą
znalazł nad wodą, musi z nim być bardzo, bardzo źle!

Stary leżał na ziemi i nie podnosząc głowy, spoglądał w wodę.
Trwało to dobrą chwilę, po czym podniósł się i powiedział:

— Uff! Ryby tam są, ale rękoma nie można ich schwytać, a nie
mamy żadnego haczyka, żeby zrobić wędki. Boli mnie brzuch, jestem
chory od tej połowy dyni, którą musiałem zjeść.

— A Kita Homascha mógłby zjeść całe cielę, gdyby je miał —
mruknął drugi.

154

— Wielki Duch nas opuścił!—zaskrzypiał stary. —Tokyi Kava,
wódz Komanczów musi cierpieć głód! Nikt w to nie uwierzy!

— Kto ponosi za to winę? Winnetou i Old Shatterhand, którym
tego nigdy nie zapomnę!

Stary był więc Czarnym Mustangiem, zaś Indianin siedzący przy
nim owym wysłannikiem, którego zdemaskowano w Firwood-Camp.
Twarz wodza przybrała szatański, nieopisanie szpetny wyraz, kiedy
odpowiedział:

— Musi wpaść w nasze ręce, gdyż wiemy, dokąd się udaje, i
zagrodzimy drogę temu białemu szakalowi, który się zwie Old
Shatterhand i ponosi jeszcze większą winę za nasze nieszczęście aniżeli
Winnetou, szakal Apaczów. Biada im!

— Czy rzeczywiście sądzisz, że ich złapiemy?

— Tak.

— Bardzo wątpię. My musieliśmy iść, oni zaś posiadają rącze konie.

— Ale nasza droga prowadziła prosto przez góry jak rozciągnięte
lasso, podczas gdy oni musieli pokonać wiele zakrętów i okrężnych
dróg z powodu koni. Czarny Mustang zna wszystkie góry i doliny w tej
okolicy, dokładnie obliczył drogę, na której pojawią się wrogowie.
Mamy nad nimi przewagę, a kiedy powróci Ik Senanda i przyniesie
wszystko, czego potrzebujemy, Apacz i pięć białych kojotów muszą
wpaść w nasze ręce.

— Czy on wszystko przyniesie? Konie, proch, ołów, strzelby, noże,
ubrania i mięso?

— Przyniesie.

— Kiedy we wsi Komanczów dowiedzą się, co się stało, wpadną w
złość.

— Uff! Czy sądzisz, że będzie tak głupi i coś powie? Wielki Duch
sprawi, że przyjdzie i przywiezie mięso! Wie, gdzie w tych dniach
obozujemy, a ponieważ nie przybył wczoraj, musi przybyć dzisiaj.

— Ik Senanda zostawił nam swą strzelbę i nóż, to jedyna broń, jaką
posiadamy; ponad sto wojowników, którzy chcą jeść!

— Czy wojownik może się skarżyć na głód?—wytknął mu wódz.

— Nikt tego nie słyszy prócz ciebie, a ty też głodujesz. Nie obawiam
się ani czerwonoskórego, ani białego wroga, ani dzikiego bawołu, ani
niedźwiedzia, ale głód to wróg tkwiący w ciele, nie można z nim
walczyć, przeciwko niemu nie pomoże ani przebiegłość, ani odwaga,
największego śmiałka może pozbawić życia i nie można mu w tym

155

przeszkodzić. Dlatego to żaden wstyd mówić o nim i na niego się
skarżyć.

— Masz rację—zgodził się wódz.—Mieszka i w moim ciele i zżera
mi wnętrzności. Mówiłeś, że nie boisz się żadnego wroga, i ja jeszcze do
niedawna zwyciężałem każdego przeciwnika, ale teraz nadszedł wróg,
który mnie zwyciężył, i dlatego musimy cierpieć głód.

— Kto to jest?

— Zamieszkał, podobnie jak głód, w moim wnętrzu, to moja złość
na Old Shatterhanda, która mnie pokonała.

— Uff, uff—-zgodził się ten drugi. Nie dodał ani słowa, ale w jego
tonie było zawarte wszystko, co chciał powiedzieć.

— Tak, ta złość była wrogiem, który mnie pokonał — mówił dalej
wódz. Przy jego wyniosłej dumie jedynie głód mógł go skłonić do tego
samoskarżenia. — Gdybym nie nawymyślał Old Shatterhandowi,
gdybym milczał i odczekał, ta blada twarz zostawiłaby nam konie i
broń, moglibyśmy w ukryciu zostać w pobliżu Firwood-Camp i
zaczekać na nieprzyjaciela, wówczas już znajdowaliby się w naszych
rękach!

— Powiedziałeś prawdę. A tak siedzimy tu teraz i głodujemy.
Opuściliśmy obóz, by zdobyć mięso, lecz nic nie złapaliśmy i nie
ustrzeliliśmy, znaleźliśmy jedynie dynię, którąśmy zjedli. Jeśli pozo-.
stałym powiodło się podobnie z zastawianiem sieci, wkrótce umrzemy
z głodu. Ile masz jeszcze prochu?

— Najwyżej na dziesięć strzałów.

— To niechże Ik Senanda dziś przybędzie, inaczej umrzemy z
powodu wroga, który mieszka w naszym wnętrzu, jest to... uff!—
przerwał i wydał okrzyk lecz nie głośno, tylko ściszonym szeptem.

— Co to? — spytał Tokvi Kava.

— Spójrz tam—odparł Kita Homascha ucieszony i wskazał w
stronę strumienia.

Wódz spojrzał we wskazanym kierunku i mina mu poweselała.

— Bizony!—szepnął.

— Tak, sześć sztuk! Jeden byk, trzy krowy i dwoje cieląt.

— Będziemy mieli mięso! — mówiąc to chwycił za broń, lecz ręka
mu drżała czy to z osłabienia, czy ze zdenerwowania.

— Drżysz! — ostrzegł go wojownik. — Jeśli nie trafisz, stracimy
mięso!

— Milcz! To głód. Z pewnością trafię!

156

— Bizony zbliżają się do wody, podejdą tu, nic nie poczują, bo
przynoszą wiatr.

— Tak, nadchodzą z wiatrem, a więc wystarczy, że zostaniemy tu i
położymy się wśród zarośli.

Obaj przycupnęli i w gorączkowym napięciu obserwowali zwierzęta,
które zbliżały się szybko, od czasu do czasu jedynie schylały łby, aby
nabrać do pyska trawy.

Byk był starym, potężnym, szpetnym, bo niemal zupełnie wylinia-
łym zwierzęciem. Jego twarde, łykowate mięso niemal nie nadawało się
do spożycia, lecz trzeba było właśnie jego zabić, jeśli bowiem Tokvi
Kava miałby się kierować jakością mięsa i zastrzelić krowę, to żądny
zemsty i rozwścieczony byk wziąłby go i jego towarzysza na rogi,
rozniósłby ich i stratował. Strzelba miała poza tym dwie lufy, ale jedna
była na śrut.

Zwierzęta zeszły bliżej nad wodę, byk na przedzie, krowy z cielętami
za nim. Wkrótce podeszły na odległość stu, później pięćdziesięciu, w
końcu trzydziestu kroków, niczego nie zauważając. Krowy zdały się na
przywódcę stada, a ten widać stracił węch.

Tokvi Kava złożył się do strzału, już nie drżał, lecz i nie strzelał, miał
bowiem bizona tuż przed sobą. Indianin i każdy doświadczony
myśliwy najchętniej wymierza kulę z boku poniżej łopatki w serce, kula
bowiem przechodzi wówczas jedynie przez miękkie części.

Podeszły jeszcze dziesięć kroków do przodu, wówczas to chyba jedna
z krów powzięła jakieś podejrzenie, stanęła i wciągnąła tak głośno
powietrze, że usłyszał to byk. Odwrócił się na wpół w jej stronę,
nadstawiając jednocześnie bok i opisane miejsce, którego wypatrywał
wódz. Natychmiast huknął strzał. Poderwał cale ciało bizona, który w
chwilę potem stał już cicho, schylał głowę coraz niżej i niżej, nagle
wstrząsnęły nim konwulsyjne drgawki i runął, nie wydawszy z siebie
ani jednego odgłosu. Został trafiony prosto w serce.

Po oddaniu strzału wódz w największym pośpiechu załadował
powtórnie. Krowy usłyszawszy wystrzał rzuciły się do ucieczki, jedna
zaczęła uciekać wraz z cielakiem, lecz drugie nie przeczuwając niczego
stanęło i ciekawe pobiegło nawet truchtem do martwego byka.
Wkrótce wróciła jego matka, powodowana miłością i troską, i popch-
nęła je nosem do przodu, lecz w tym samym momencie ugodzona
została drugim strzałem wodza, i to również w serce, tak że padła na
ziemię w ciągu kilku sekund.

157

Na ten widok obaj Indianie podnieśli się na raz, wydając głośne
okrzyki radości i pobiegli do swoich zdobyczy. Cielę biegało nieporad-
nie i zginęło później od uderzeń kolbą.

— Uff, uff, uff! — zawołał wódz. — Mój czerwonoskóry brat widzi,
że nie drżałem. Obie kule trafiły w serce, teraz mamy mięso dla
wszystkich naszych ludzi.

— Tak, mięso krowy jest dobre — stwierdził drugi.

—.Mięso byka też można zjeść, jeśli nie ma nic innego!

— Czy zaraz wypatroszymy zwierzęta?

— Nie, trwałoby to zbyt długo. Sprowadzimy naszych wojowni-
ków. Ja pójdę, a mój brat niech zostanie.

I oddalił się, rzucając jeszcze głodne, łakome spojrzenie na troje
zwierząt, z których sam byk mógł ważyć ponad dwa tysiące funtów.
Kto tego sam nie widział, ten nie uwierzy, jak niesamowitą ilość mięsa
przedstawia sobą wyrośnięty bizon.

Droga powrotna wiodła nad strumieniem. Szedł w pośpiechu, nie
zachowując żadnych środków ostrożności, które na Dzikim Zachodzie
zawsze są niezbędne. Zatem Tokvi Kava musiał być zupełnie przeko-
nany o tym, że w pobliżu nie ma żadnej wrogiej istoty ludzkiej.

W dolinie szedł z towarzyszem pod górę, teraz schodził w dół,
wracając do obozu, który znajdował się na krańcu doliny. Miał do
pokonania niemal dwie angielskie mile, a więc trwało to dość długo,
nim je przebył.

W obozie leżeli Komańcze, którzy musieli opuścić Firwood-Camp w
tak haniebny sposób, i którzy byli obdarci i wygłodzeni podobnie jak
on. Powitało go tyle spragnionych spojrzeń, ilu ich było, wszyscy
cierpieli głód. Zauważył również tych, którzy wcześniej opuścili obóz,
aby zajrzeć do sieci, zastawionych na łownego zwierza. Nie musiał
pytać o rezultat, gdyż widział, że nic nie przynieśli. Podnieśli się
gwałtownie i zupełnie wbrew powściągliwości Indian, zapytali:

— Czy Tokvi Kava upolował coś? Czy przyniósł mięso?

— Tak—odparł.—Koniec głodu. Zabiłem bizona i krowę, i do
tego cielaka.

Na te słowa rozległo się sto okrzyków radości, zapanowało ogólne
podniecenie, które tak opanowało czerwonoskórych, iż nie zauważyli
jeźdźca, który zbliżał się do obozu z przeciwnej strony z parą jucznych
koni. Był to Ik Senanda, wnuk wodza, posłany do wsi Komanczów po
broń i inne potrzebne rzeczy.

158

Ta misja Metysa była dla wodza jedynym wyjściem, by choć
nieznacznie ukryć przed swoimi ludźmi poniesioną hańbę i utrzymać
się przy władzy. W swym obecnym stanie nie mógł się tam w żadnym
razie pokazać, ale gdyby odzyskał konie i broń, pojmał Winnetou i Old
Shatterhanda wraz z jego towarzyszami podróży, co przyniosłoby
mu sporo zaszczytu, a gdyby jeszcze później przedsięwziął szybko
jakąś wyprawę przeciw jakimkolwiek wrogom, białym czy sąsiednim
Apaczom, to owa straszliwa porażka poszłaby w niepamięć, a wszystkie
jego dzisiejsze troski i obawy rozwiałyby się. Wszystko zależało od
wyniku, jaki przyniesie misja jego wnuka, i można sobie wyobrazić, z
jakim utęsknieniem i w jakim napięciu wyglądał jego powrotu.

Kiedy więc Tokvi Kava zobaczył, że Ik Senanda prowadzi jedynie
parę jucznych koni, pobladł, jego czerwona, ogorzała skóra poszarzała.
Ustała również radość pozostałych Komanczów z zabitych bizonów.
Kiedy Metys zsiadł z konia i zaczął się zbliżać, wódz oddalił się nieco,
by usiąść pod krzewem w takiej odległości od swoich ludzi, aby nie
mogli słyszeć, jaką otrzymał wiadomość. Ik Senanda podążył za nim i
w milczeniu usiadł obok niego. Wódz spojrzał mu w oczy osobliwym
spojrzeniem bez wyrazu, a następnie zapytał przygłuszonym, wskutek
rozczarowania szorstko brzmiącym głosem;

— A gdzie wierzchowce?

— Nie dano mi —zadźwięczała odpowiedź.

— A gdzie dziesięć razy po dziesięć strzelb i noży?

— Otrzymałem jedynie dwa razy po dziesięć.

— A więc zdradziłeś, co wydarzyło się w Firwood-Camp!

— Niczego nie zdradziłem!

— Nie posłuchano mego rozkazu, a zatem nasza hańba musi być
znana!

— Wiedziano o niej. Wiedziano już, kiedy tam przybyłem.

— Od kogo? Jeśli się dowiem, kto to był, żywcem go oskalpuję!
Zacisnął pięści, a oczy błyszczały mu od gniewu.

— Nie dostaniesz tego skalpu — odpowiedział wnuk. — Ognisty
koń pędzi sto razy szybciej niż my i rozgłasza wszędzie tę wieść.

— Czy ognisty koń przybył też do Komanczów Naiini?

— Nie, ale biegnie nie opodal nich i zatrzymuje się kilka razy w
miejscach, które blade twarze nazywają stacjami. Na jednej z takich
stacji było kilku naszych wojowników i dowiedzieli się wszystkiego.

— Uff! Wodę ognistą i ognistego konia przysłał Zły Duch do krainy

160

czerwonoskórych, by ich zniszczyć. Już wkrótce od jedne) Wielkie)
Wody do drugiej będzie wiadomo, że pozbawiono mnie włosów, i odtąd
imię moje będzie jak smród unoszący się z padliny, której nie chce
ruszyć żaden sęp. Ale ja się zemszczę, zemszczę na wszystkich, którzy
uczynili ze mnie padlinę!

— Jesteś sławny i pozostaniesz sławny—pocieszył go wnuk.—
Schwytamy Winnetou i Old Shatterhanda, a później napadniemy na
Apaczów. Obedrzemy ich ze skóry, broni i koni i wtedy będziecie
mogli wrócić do myśliwskich terenów naszego plemienia.

— Uff! A teraz nie możemy?

— Na radzie starszych powiedziano mi, że musicie przedtem
wymazać swą hańbę chwalebnym czynem!

— Uff, uff!

Zasłonił dłonią oczy i siedział tak dość długo, po czym opuścił ją i
powiedział:

— Jestem bogaty. Dlaczego i mnie nie przyniosłeś nic prócz broni?

— Nie wolno mi było.

— Nie mam konia, a przecież posiadam wiele koni. Czy zabroniono
ci również zabrać jednego dla mnie?

— Tak.

Wówczas wódz z wyrazem przerażenia w oczach spojrzał w twarz
wnuka i spytał, jąkając się niemal z obawy o odpowiedź:

— Ale mojego Czarnego Mustanga, mojego ogiera, który znaczy dla
mnie więcej niż życie, czy i jego odmówiono mi?

— Jego również. Powiedziano, że najwartościowszego zwierzęcia
plemienia nie można powierzyć twej lekkomyślności.

Na te słowa stary poderwał się z miejsca, wściekłość go ruszyła. Ik
Senanda podniósł ostrzegająco palec i rzekł uspokajająco:

— Tokvi Kava jest wielkim wodzem. Wie, że wojownik musi się
opanować; czyż ludzie, którzy tam siedzą i na nas patrzą, mają
pomyśleć, że ich wódz zapomniał być panem swych myśli i uczuć?

Wódz usiadł i po jakimś czasie, kiedy wydawał się już uspokojony
wewnętrznie, odparł potakująco:

— Syn mej córki ma rację. Nie chcę już myśleć o cierpieniu, jakie mi
sprawiono, ale kiedyś przypomnę je tym wszystkim, którzy mi je
sprawili! Czy prócz tego, co od ciebie teraz usłyszałem, masz mi do
przekazania jakąś wiadomość?

— Nie.

— Uff! Tylu starych wojowników zwało się mymi przyjaciółmi i
rzeczywiście uważałem ich za przyjaciół. Czy żaden z nich nic mi nie
kazał przez ciebie powiedzieć?

— Żaden!

— A więc wszyscy dowiedzą się, jak Tokvi Kava odwzajemnia takie
fałszywe przyjaźnie! Jesteś moim wnukiem i jesteś jeszcze młody, lecz
jesteś odważny i posiadasz tyle przebiegłości co ja. Jeśli masz zamiar
mówić ze mną, to mów! Czy chcesz mi coś zaproponować?

— Nie. Rozkazy należą do ciebie, ja jestem posłuszny. Co powiesz,
jest dobre, co zdecydujesz, będzie przez nas wykonane:

Metys powiedział to tonem najszczerszego przywiązania i opuścił
przy tym głowę na znak, że myślą i czynem całkowicie mu się oddaje,
jednakże uważny obserwator spostrzegłby prawdopodobnie drobne,
lecz zdradzieckie zmarszczki w kącikach ust. Nie był człowiekiem
godnym zaufania i jeśli w grę wchodziła jego korzyść, to dziadek nie
znaczył dla niego więcej aniżeli jakakolwiek inna osoba. Wódz
jednakże, pomijając bliskie pokrewieństwo, uważał go za swego
najlepszego przyjaciela i nie żywił wobec niego najmniejszego
podejrzenia. Podobnie i teraz spoglądał na niego pełen ufności
i rzekł:

— Wiem, że oddałbyś za mnie życie i że przemawiałeś za mną w
naszym plemieniu. To nie twoja wina, że nic więcej nie uzyskałeś.
Chodź, pójdźmy do pozostałych, którzy muszą się dowiedzieć, co
plemię postanowiło!

Nie przypuszczał, że Ik Senanda na radzie starszych wystąpił
podstępnie przeciw niemu, największym bowiem pragnieniem Metysa
było zostać samemu wodzem Naiini. Wrócili zatem do swoich ludzi,
którzy z zachowania Czarnego Mustanga i jego wnuka odgadli, jakie
nadeszły wieści. Kiedy im je wódz przekazał, popadli w wielkie
przygnębienie. Odczuli boleśnie swą kiepską sytuację, a wraz z nią
jeszcze dotkliwszy głód aniżeli przedtem, toteż chętnie przyjęli rozkaz
wodza, aby udać się do wyżej położonej części doliny, gdzie leżała
upolowana przez niego zdobycz. Zanim wyruszyli, rozdzielono po-
między najlepszych strzelców kilka strzelb, które przywiózł Ik Se-
nanda.

Wnuk wodza przywiózł też kilka noży, toteż dzielenie bizonów
postępowało szybko i wkrótce płonęło wiele ognisk, przy których
każdy piekl swoi kawał mięsa. Pozostałe mięso podzielono i wyruszono

162

natychmiast w drogę, by urządzić zasadzkę na Old Shatterhanda i jego
towarzyszy.

Indianie ruszyli ponownie w dół wzdłuż strumienia, aż dotarli do
poprzedniego miejsca obozowania, by dalej udać się wzdłuż krańców
Sierra Moro w kierunku południowym.

Po południu, kiedy korowód Indian szedł przez równinę porośniętą
trawą, znaleziono trop, musiało tu być około dwudziestu jeźdźców, i to
białych, wszystkie ich konie były podkute, i szli w kierunku, w jakim
również zdążali czerwonoskórzy.

Siad, który przez dłuższy czas prowadził nie opodal gór, później
zbliżał się ku nim, a pod wieczór wiódł do ich wnętrza. Zauważywszy to
Tokvi Kava odezwał się do wnuka:

— Te blade twarze to doświadczeni ludzie, wkrótce zapadnie
zmrok, toteż udają się w góry, nie chcąc nocować na otwartej równinie,
gdzie ich ogniska byłyby widoczne z daleka. Pewnie nie przyjdzie nam
łatwo znienacka ich napaść, zwłaszcza, że posiadamy tak niewiele
broni.

— Pshaw! Przewyższamy ich trzykrotnie liczebnością, a czego się
nie da zrobić przemocą, zdobędziemy podstępem.

— Podstęp zawsze jest więcej wart aniżeli siła, szczególnie dzisiaj
dla nas. Musimy przede wszystkim zakraść się pod obóz bladych
twarzy, nim postanowimy, co czynić.

Góry porośnięte były lasem, który wysuwał w równinę liczne
zarośla. Kiedy Komańcze dotarli do nich, wyszukali sobie miejsce
dogodne do rozbicia obozu, po czym wódz oraz Ik Senanda udali się
tropić białych. Mrok już zapadał, toteż mogli przypuszczać, że nie
będą musieli długo iść. I rzeczywiście, nie minął kwadrans, gdy po-
czuli zapach dymu.

— Zbliżamy się do nich—szepnął stary do wnuka.—Musimy
teraz poczekać, aż zupełnie się ściemni.
. Gdy po zmroku nastała noc, znowu zaczęli się skradać. Wkrótce
usłyszeli niewielki strumyk, a potem między drzewami zamigotał blask
ogniska, wokół którego biali utworzyli krąg. W pobliżu na skrawku
trawy stały konie. Pilnowało ich dwóch mężczyzn, którzy trzymali
strzelby gotowe do strzału, był to znak, że Komańcze nie mieli do
czynienia z nowicjuszami ani z ludźmi nieostrożnymi.

Dla wyćwiczonych Indian podejście w pobliże białych, nie stanowiło
trudności, grube pnie drzew były doskonałą osłoną. .Obaj zwiadowcy

ii*

163

podczołgali się na taką odległość, na jaką pozwalało ich własne
bezpieczeństwo, i stojąc każdy za innym drzewem mogli nie tylko
widzieć białych z bliska, ale i słyszeć wszystko, co mówili.

Przywódcą bladych twarzy zdawał się być niemłody mężczyzna o
ogorzałej twarzy, śnieżnobiałych włosach i jasnopopielatej długiej
brodzie, była to charakterystyczna postać o ostrych rysach twarzy,
widać wyszedł szczęśliwie z niejednej przygody. Jego przenikliwe oczy
mimo wieku odznaczały się młodzieńczą żywotnością, a kiedy mówił,
czynił to tak stanowczo i opanowanie, jakby przyzwyczajony był do
wydawania rozkazów.

Czerwonoskórzy usłyszeli, że jego towarzysze zwracali się do niego
osobliwie, nazywając go Jego Wysokością.

Po niemal wszystkich pozostałych mężczyznach można było poznać,
że również są doświadczonymi westmanami. Najmłodszy z nich,
szczupłej budowy, niebywale wysoki kędzierzawy blondyn, był widać
żartownisiem towarzystwa, lubował się w wesołych zwrotach, wołano
na niego krótko: Hum. Właśnie kiedy zwiadowcy zaczęli podsłuchi-
wać, usłyszeli, jak mówił:

— Wasza Wysokość chyba się tu pewnie czuje, gdyż nie wystawia
żadnych wart. Sądzę, że tu przebiega granica terenów należących do
Komanczów. Czy Wasza Wysokość życzy sobie zostać pozbawiony
tronu i życia przez tych zacnych dżentelmenów?

— Moim tronem jest to miejsce, na którym siedzę, i chciałbym
zobaczyć tego czerwonoskórego, który potrafiłby mi je odebrać. Wszak
znajduję się w towarzystwie trzydziestu poddanych, z których każdy
jest bohaterem i rycerzem. A co do Komanczów, to ma pan rację, drogi
Hum. Chciałem wam jedynie dać czas na jedzenie, później jak
zazwyczaj wystawimy warty, siedem godzin snu i co godzina zmiana,
czterej wartownicy wystarczą, )esli nie będą stali, tylko stale przemie-
rzali wskazaną im część terenu. Ten porządek utrzymamy do czasu,
kiedy się znajdziemy w górach San Juan.

— Gdzie zostaniemy milionerami! — dodał Hum śmiejąc się weso-
ło.

— Myślę, że tak się stanie pomimo waszych drwin.

— A że spadek po bogatym stryju poszedł koło nosa, nie mam nic
przeciwko temu, abyście pozwolili mi odziedziczyć jeszcze bogatsze
państwo Colorado.

— Well! Znowu o tym wspominacie, jak się właściwie sprawa miała

164

z tym stryjem? Czy wydziedziczył was? Tego nie można mu wybaczyć
nawet w grobie, gdyż zacny z was chłop!

— Nie wydziedziczył mnie, a jednak pozbawił mnie spadku.
Uchodził za zamożnego, ponieważ potrafił stwarzać pozory, mój
ojciec, chociaż był dzielnym handlowcem, do niczego nie doszedł, a
dlaczego, zaraz się dowiecie. Kiedy umarł, prócz długów nie zostawił
mi ani centa, stryj, który nie miał dzieci i którego prosiłem, żeby mi
pomógł stanąć na nogi, pocieszył mnie mówiąc, że będę jego jedynym
spadkobiercą. Męczyłem się,tak jeszcze kilka lat, póki i on nie umarł,
prócz zupełnie pustej szkatułki na pieniądze pozostawił mi swą księg';

kasową, zacząłem ją obwąchiwać i nabawiłem się kataru, i to jakiego!
Kochany stryjaszek był mianowicie tak przebiegły, że zlecał memu
dobrodusznemu ojcu pracę, latami nie wypłacając mu za to ani dolara.
Mój ojciec sądził, że jego pieniądze znajdują się w pewnych rękach;

później zaś, kiedy krótko przed śmiercią dowiedział się o bankructwie
swego brata, nie chciał go kompromitować w moich oczach i nie
wyjawił mi jego nikczemności. Nie odziedziczyłem nic i straciłem
również pieniądze, które bym odziedziczył, gdyby ojciec nie był taki
ufny.

— Ładny mi stryj! A więc wszystko pięknie roztrwonił? Jak się
nazywał?

— Nie obchodzi mnie to, nie znam jego nazwiska!

— Co? Nie znacie go? Przecież brzmi tak jak wasze!

— Właśnie.

— No, proszę! Przecież nie zapomnieliście swojego nazwiska!
Wołamy na was Wysoki Hum. Nie powiedzieliście nam, co oznacza
Hum, i nie zdradziliście też waszego nazwiska. Dlaczego?

— Dlaczego? Dlatego. Właśnie dlatego, że jest to również nazwisko
drogiego stryja, którego niechętnie wspominam.

— Hm! Jeśli odczuwacie tak wyraźną niechęć wobec swego stryja,
to rzecz jasna nie mamy nic przeciw temu, co się tyczy utraconego
spadku, to możecie się pocieszyć, gdyż to, co znajdziecie w górach San
Juan w Colorado, wynagrodzi wam tę stratę po stokroć!

— Choćby nawet nie po stokroć, coś tam na pewno znajdziemy,
Wasza Wysokość, gdyż nie należy pan do osób, które wiodłyby na
próżno uczciwych ludzi tak daleko w Rocky-Mountains.

— Nie, rzeczywiście nie jestem taki. Mam plan kopalni w głowie:

będziemy bogaci, choć nie tak jak byśmy byli, gdyby spotkało nas to

165

szczęście i odkrylibyśmy tu w Sierra Moro legendarną Bonanzę of
Hoaka.

— Często o niej słyszałem. Osobliwa nazwa! „Bonanza" to słowo
hiszpańskie, „of"—angielskie, a „hoaka" wydaje się indiańskim.
Czyż nie?

— Owszem.

— Co to oznacza?

— Nie potrafię powiedzieć, nie spotkałem bowiem nikogo, nawet
Indianina, który by to wiedział i mógł przetłumaczyć. Bonanza
niezaprzeczalnie-istnieje, setki gambusinos* szukało jej. Kilku z nich
było już tak blisko, że znajdowali olbrzymie bryły złota, lecz nikomu z
nich nie udało się dotrzeć do właściwego miejsca, gdzie takie bryły leżą
masami. Znajdujemy się właśnie w tej okolicy, a kiedy jutro wyruszy-
my, być może, zbliżymy się do tego miejsca, gdzie dokonano owych
odkryć. Zupełnie możliwe, że rozbiliśmy obóz w pobliżu sławnej
Bonanzy. Pomyśleć tylko, gdybyśmy szczęśliwym trafem na nią się
natknęli!

Słowa te wzbudziły entuzjazm wszystkich obecnych, dali' temu
wyraz w najrozmaitszych okrzykach, a Hum zauważył wesoło:

— Zasypiając będę o niej myślał, być może przyśni mi się i wskażę
wam drogę. Co o tym sądzicie?

— Byłby to dobry sen! —odparł Jego Wysokość. —Ale czy można
zrozumieć, że istnieją tacy, którzy znają Bonanzę, a mimo to nie
eksploatują jej?

— Kto to taki? Czy są tacy? Czy to prawda?—pytano dookoła.

— Tak, to prawda. Są Indianie, którzy znają to miejsce, ale z
nienawiści do białych otaczają je tajemnicą, tylko kiedy czasami kupują
coś od białych, udają się tam, by przynieść garść nuggetów**, ale
wielkie bryły zostawiają. Właśnie w tej okolicy natrafiono na takich
głupców i szaleńców. Niedawno rozmawiałem w Albuquerque z
pewnym zakonnikiem, który spotkał jakiegoś czerwonoskórego w
Estrecho de Cuarzo. Indianin był głodny, więc zakonnik dał mu chleb i
mięso. Wówczas Indianin wyciągnął z kieszeni skórzany woreczek i
wręczył mu kawałek naturalnego złota, a więc nugget, który ważył co
najmniej pięćdziesiąt gramów, a woreczek cały był wypełniony takimi

* poszukiwacze złota
** samorodek złota, bryłka czystego złota

166

kawałkami, które posiadały ogromną wartość. Co na to powiecie?

— Czy zakonnik nie zapytał go?—chciał ktoś wiedzieć.

— Oczywiście, że zapytał, lecz nie otrzymał informacji, jedynie
krótkie wyjaśnienie: ,,Przyniosłem sobie z Bonanzy of Hoaka, bywaj".
Zakonnik musiał się zadowolić tymi słowami, a czerwonoskóry szybko
się oddalił.

— Zakonnik mógł go zatrzymać i zmusić do wyznania, gdzie leży
Bonanza!

— Zakonnik, a więc osoba duchowna? Tego mu uczynić nie wolno,
byłoby to wbrew służbie i nauce bożej!

— Co mnie obchodzi służba i nauka! Gdybym spotkał takiego
czerwonoskórego, to zakłułbym go, gdyby mi tego nie powiedział. Ale
gdzie leży to Estrecho de Cuarzo? Wiecie, Wasza Wysokość? I co
znaczy ta nazwa? ,

— To po hiszpańsku znaczy tyle co Kwarcowy Wąwóz i znam to
miejsce, chcę wam otwarcie wyznać, że i ja należałem do tych, którzy
daremnie szukali Bonanzy of Hoaka. Byłem nawet w Estrecho, lecz nic
nie znalazłem, chociaż mógłbym przysiąc, że znajdowałem się blisko
odkrycia. Zapamiętajcie tylko nazwę! Kwarc! To właśnie minerał,
który służy złotu za osłonę. A wąwóz? Słowo to wyraźnie wyjaśnia, w
jaki sposób powstała Bonanza! Ongiś w wąwozie znajdował się wo-
dospad, jego wody wymywały ze skały ziarenka i bryły, które opadały
na dno strumienia. I spoczywają tam, warte wiele, wiele milionów, i
wystarczy ich tylko poszukać i zabrać, jeśli się wie, gdzie się owo dno
wodospadu znajduje. To myśl, która właściwie może człowieka
przyprawić o obłęd! I jeśli macie na to ochotę, to mogę wam jutro
pokazać ten Estrecho de Cuarzo, gdyż nasza droga wiedzie w jego
pobliżu.

Słowa te wywołały nie kończący się entuzjazm. Przywódca mógł
go przerwać jedynie w ten sposób, że rozkazującym tonem po-
wiedział:

— Dajcie spokój, senores! Zjedliście, a teraz musimy wystawić
czterech wartowników, gdyż Komańczom ufam o tyle tylko, o ile
dosięgam ich wzrokiem. Rozmawiacie tak głośno, że roznosi się to na
milę! Jeśli nie będzie spokoju i nie uciszycie się, nie zobaczycie jutro
Estrecho.

— Well, będ^c- spokój. Wasza Wysokość — odparł Hum wesoło. —

167

Zamknijcie się, dżentelmeni i seńores! Słyszeliście, że chcę
spać i śnić o Bonanzie! Kto mi będzie w tym przeszkadzał, nie
będzie mógł szukać jutro brył złota. A więc dobranoc. Wasza
Wysokość, dobranoc!

Po czym ułożył sobie siodło jak poduszkę, wyciągnął się, położył z
boku w zasięgu ręki naładowaną broń i zamknął oczy.

—- Chodź—szepnął Czarny Mustang do wnuka.
Zaczęli się ostrożnie przemykać i był to najwyższy czas, czterej
wartownicy bowiem już oddalili się od ogniska, a jeden z nich pojawił
się tam, gdzie się ukryli, zaledwie w pół minuty po ich odejściu. Gdyby
tam jeszcze byli, to z pewnością by ich zobaczył.

Kiedy oddalili się dostatecznie od obozu białych. Mustang zatrzy-
mał się i zapytał towarzysza:

— Rozumiałeś wszystko?

— Wszystko—odparł tamten.

— Ja nie każde słowo, ale pojąłem dobrze sens ich wypowiedzi.
Jutro będziemy mieli skalpy, konie i broń tych bladych twarzy i to
wszystko, co mają przy sobie. Howgh!

Powiedział to tak stanowczo, jakby był tego zupełnie pewien. Ik
Senanda jednak nie był tak przekonany i ostrzegał:

— Widziałeś i słyszałeś, że te blade twarze nie są greenhornami*,
których łatwo można przechytrzyć!

— Ja jednak przechytrzę ich!

— Uważam, że lepiej byłoby napaść ich jeszcze dziś.

— Mówisz jak młody wojownik, ja zaś jak mędrzec, który nauczył
się wszystko dokładnie rozważać. Dookoła obozu chodzą bez przerwy
czterej wartownicy, z pewnością dostrzegą oni naszych Komanczów.
Poza tym mężczyźni śpią z bronią w ręku, jeśli któryś z wartowników
krzyknie, zerwą się gotowi do walki i zabiją wielu z nas, ja zaś chcę
oszczędzić naszych wojowników, aby nie czyniono mi dalszych za-
rzutów, kiedy wrócę do naszego plemienia, nie przeleje się tu krew ani
jednego Komańcza.

— Ciekaw jestem, od czego zamierzasz zacząć?

— Słyszałeś, jak rozmawiali o Bonanzie?

— Tak.

* żółtodziób

168

— Nie znam Bonanzy, jeszcze nigdy nie słyszałem tej nazwy, ale
wiem, gdzie się znajduje nasze Szapo-Gaska*.

— Uff! —wymknęło się Metysowi. —Do czego zmierzasz?

— Nie domyślasz się? Znasz ją tak jak ja. Jeśli zaraz wyruszysz w
drogę, jutro rano będziesz z powrotem przy Estrecho de Cuarzo. Ja
wraz z wojownikami pójdę przez całą noc, aby też dotrzeć tam o tym
czasie.

— Czy chcesz tam być, kiedy nadejdą blade twarze?

— O wiele wcześniej, już rano albo przed południem, podczas gdy
oni nadejdą dopiero wieczorem. Uważaj, co ci powiem! Weźmiesz z
naszego Szapo-Gaska trochę nuggetów, wrócisz do Estrecho i po
oddaniu nam konia zachowasz się tak, aby znalazły cię blade twarze.
Muszą zobaczyć złoto i zapytać cię o Bonanzę, po długim wahaniu
poprowadzisz ich do Estrecho, gdzie ich zamkniemy, tak że nie będą
mogli się bronić ani uciec.

— Uff! — rzekł Ik Senanda nie mogąc powstrzymać uśmiechu. —
Nauczyłeś się tego od Old Shatterhanda!

— Mądry wojownik uczy się nawet od największego wroga! Przygo-
tujemy dużo drewna do podpalenia, skoro blade twarze znajdą się w
Estrecho, zatarasujemy wejście i podpalimy. Znajdą się wówczas w
takiej samej pułapce jak my w Birch-Hole i w ten sam sposób muszą się
nam poddać.

Ik Senanda nic na to nie odpowiedział, tylko rozważał.

— Czy uważasz, że to zły plan?—spytał go dziadek.

— Nie, ale jest w nim coś, co mi się nie podoba.

— Co?

— Biali mnie zabiją.

— Czy sądzisz, że wystawię syna mej córki na niebezpieczeństwo,
które miałoby go kosztować życie?

— Nie uważam, żebyś miał taki zamiar, ale dojdzie do tego. Jeśli ci
ludzie zrozumieją, że zostali przechytrzeni, wezmą mnie za zdrajcę i
zemszczą się na mnie.

— Nie będą się mogli zemścić, gdyż uciekniesz, zanim zorientują
się, że są ujęć).

— Czy będę mógł uciec, kiedy będę związany?

— Czy przypuszczasz, że cię zwiążą?

* Kryjówka Złota

169

— Tak. Będę musiał udawać, że zmuszają mnie do wyjawienia,
gdzie jest Bonanza, a więc muszą przyjąć, że nie czynię tego dobrowol-
nie, i będą chcieli sprawdzić.

— Ale nie w ten sposób, by cię wiązać. Pójdziesz pieszo, podczas
gdy oni mają konie. Pomyślą, że w razie gdybyś chciał uciekać, złapią
cię po kilku krokach, nie założą ci więc petów. Gdy znajdą się w
Estrecho, będziesz obserwował wejście do wąwozu, kiedy zauważysz
nas z drwami, w oka mgnieniu do nas przybiegniesz.

Nie uspokoiło to widać w zupełności Metysa, dziadek starał się
rozproszyć jego wątpliwości i w końcu mu się to udało, zwłaszcza
uwagą:

— ...A gdyby nie udało ci się uciec, to będę musiał się z nimi
układać, tak jak Old Shatterhand w Birch-Hole ze mną, a moim
pierwszym warunkiem oszczędzenia ich będzie wydanie mi ciebie.

— Oszczędzisz? Myślałem, że chcesz ich pozbawić życia?

— I uczynię to, lecz takim wrogom mogę przyrzekać laskę i
niekoniecznie muszę dotrzymywać słowa. Czy blade twarze były
kiedykolwiek wobec nas szczere i otwarte?

— Nie.

— Czy zgadzasz się teraz?

— Tak. Zrobię, czego ode mnie żądasz, nie możesz przecież opuścić
syna twej córki, i wszyscy wojownicy Komanczów wychwalać będą
moją odwagę, że ryzykowałem wolność i życie, aby ci biali wpadli w
twoje ręce.

— A więc chodź!

Wrócili do miejsca, gdzie czekali na nich Komańcze. Kiedy tam
przybyli. Czarny Mustang zwięźle przekazał im swe spostrzeżenia i
rozkazy. Czekał ich wyczerpujący nocny marsz, nie mogli ani spać, ani
odpoczywać, a mimo to słowa wodza przywitali wybuchem radości,
który jednak nie przerodził się w głośne okrzyki. Mieli okazję zdobycia
koni, strzelb i trzydziestu skalpów. Po kilku minutach ruszyli w drogę
do Estrecho de Cuarzo, podczas gdy Metys popędził do Szapo-Gaska
swego dziadka.

Droga była uciążliwa, gdyż dużą jej część musieli przebyć w nocy
przez okolicę trudną dla marszu, nie mogli pójść lepszą ani wygodniej-
szą drogą, skorzystają z niej prawdopodobnie biali i mogliby odkryć
ślady Komanczów.

Całą noc maszerowali niezmordowanie przez góry, uciążliwe doliny i

170

parowy. Kiedy nastał dzień, zatrzymali się na krótko, by nieco
odpocząć i spożyć kawałek zimnego bizoniego mięsa. Po czym
ruszyli dalej, i to z takim zapałem, że jeszcze przed południem znaleźli
się w pobliżu wąwozu Estrecho.

Okolica nadawała się wyśmienicie do ich celów. Od zachodu na
wschód rozciąga się tam wąskie, gęsto porośnięte lasem pasmo wzgórz.
W pobliżu jego krańca z północy na południe biegnie głęboki parów
powstały wskutek długotrwałej niszczącej działalności wody i jedno-
cześnie wskutek gwałtownego wybuchu wulkanicznego, oddziela on
stromą i nieregularnie opadającą część wzgórza. Wspomniane wąskie
pasmo gór przechodzi w równinę jakby jęzorem, któremu obcięto
czubek. Jęzor, jak już wspomniano, porasta gęsty las, odcięty czubek,
ze zrozumiałych względów pozbawiony jest roślinności. Zbudowany
jest z twardej skały kwarcowej, do której prowadzi miejscami szeroki
ledwie na dziesięć kroków przesmyk, który nagle gwałtownie zakręca i
po kilku metrach kończy się pionową ścianą skalną. A krańce tego
przesmyku są tak gładkie i strome, że nie ma na nich miejsca, które by
umożliwiało wejście na górę. Sprawia to wrażenie, jakby natura
pracowała tu przy pomocy piły do cięcia kamieni, aby stopie ludzkiej
nie pozostawić najmniejszego miejsca oparcia. Nie było tam ani
jednego drzewa, ani krzewu, w ogóle żadnej rośliny, która zdołałaby się
tam zakorzenić i czerpać pożywienie.

Parowem tym był Estrecho de Cuarzo, o którym opowiadał Jego
Wysokość, że utworzył się wskutek istniejącego tu zapewne ongiś
wodospadu.

Przybywszy na miejsce, Komańcze od razu udali się do lasu, nie
zbliżając się do wejścia do parowu, chcieli w ten sposób uniknąć
pozostawiania śladów. Jedynie wódz podczołgał się do wąwozu, by się
przekonać, czy w okolicy prócz jego ludzi nikt się nie znajduje. Kiedy
zadowolony z wyniku zwiadu powrócił do nich, wszyscy zajęci byli
pilnie zbieraniem gałęzi i gromadzeniem ich w duże, ale lekkie do
noszenia wiązki.

Nieco później ujrzeli też Metysa pędzącego na koniu przez równi-nę.
Nie wiedział dokładnie, gdzie się znajdują, toteż wyszli mu na przeciw.
Kiedy oddał im niemal zajeżdżonego konia, którego przecież nie mogli
zobaczyć biali, pokazał Mustangowi przywiezione nuggaty i po
otrzymaniu kilku dokładniejszych wskazówek oddalił się, aby odegrać
swą niezbyt bezpieczną rolę.

171

Biali, nieświadomi niebezpieczeństwa, jakie na nich czeka w Estre-
cho, ponieważ nic ich nie nagliło do wyruszenia, spali do rana, po czym
opuścili obóz, nie zauważywszy śladów dwóch wrogów, którzy ich
podeszli i podsłuchali. Jechali aż do południa, po czym z powodu upału
pozwolili sobie i koniom na godzinę odpoczynku, następnie ruszyli
dalej, aż dotarli do miejsca oddalonego od Estrecho może o trzy mile
angielskie. Teraz droga prowadziła przez zagłębienie doliny, gdzie
spostrzegli stojące samotnie drzewo. Przywódca, który jechał na czele
wraz ze swym ulubieńcem Humem, wskazał na nie i powiedział:

— Czy widzicie to drzewo w dole? Znam je, to znak orientacyjny,
sądzę, że jeśli będziemy jechać jak dotąd, za godzinę będziemy przy
Estrecho.

Mężczyźni zaczęli rozprawiać na temat drzewa, a jeden z nich
obdarzony bystrym wzrokiem zauważył:

— Widzę tam coś jeszcze prócz drzewa. Wasza Wysokość. Jeśli się
nie mylę, to leży pod nim jakieś zwierzę... to może być też człowiek.

— Hm! Samotny człowiek w tej odległej, lecz tak niebezpiecznej
okolicy? Czyżby to był jakiś gambusino, który słyszał o Bonanzie i
szuka tu złota? Musimy mu się dobrze przyjrzeć!

Już wkrótce zobaczyli, że był to rzeczywiście człowiek, który
wyciągnął się pod drzewem i sprawiał wrażenie śpiącego. Aby go
zaskoczyć, przywódca wraz z kilkoma towarzyszami zsiedli z koni i
poszli pierwsi, podczas gdy pozostali zbliżali się wolno na koniach.

Człowiek pod drzewem musiał mocno spać, gdyż nie słyszał
zbliżających się, którzy dotarłszy do drzewa natychmiast go otoczyli.
Za pasem miał zatknięty kawałek skóry, złożony jak woreczek, choć
niezupełnie, górna jego część wystawała ponad pasek i rozchylała się
nieco i oczom białych ukazał się niewiele większy od orzecha laskowego
kawałek czystego złota.

— Do pioruna' —wyrwało się przywódcy.

— Ten człowiek ma nuggety! To mieszaniec, prawdopodobnie
Metys. Nuggety! Tu, w pobliżu Estrecho? Czyżby?... Musimy go
zaraz pociągnąć za język!

W tej samej chwili przybyli mężczyźni na koniach. Tętent kopyt
zbudził śpiącego. Otworzył oczy, a kiedy ujrzał białych, poderwał się
przerażony. Mimo woli dotknął ręką pasa, poczuł, że woreczek
wysunął się nieco, toteż wprędce trwożliwie wsunął go z powrotem, tak
że przybyli musieliby powziąć'podejrzenia, nawet gdyby nie widzieli

172

wcześniej złota. Nie był to oczywiście nikt inny, tylko Ik Senanaa,
który doskonale grał swą rolę. Biali niczego nie podejrzewając wpadli w
pułapkę, ich przywódca zapytał ostrym tonem:

— Czy wolno zapytać, kim jesteś, kolorowy chłopcze?

— Nazywam się Yato Inda — odparł zapytany. Nadał sobie owe
budzące zaufanie nazwisko, które przybrał już w Firwood-Camp.

— Yato Inda? To znaczy Dobry Człowiek, jeśli się nie mylę? Kim
był twój ojciec?

— Białym myśliwym.

— A twoja matka?

— Córką Apaczów.

— Nazwisko się zgadza. W jakim celu włóczysz się po tej okolicy
należącej do Komanczów, gdzie w ogóle nie ma Apaczów?

— Moje plemię nie może mnie już znieść.

— Dlaczego?

— Dlatego, że jestem przyjacielem bladych twarzy.

— Hm! A więc jesteś wygnańcem? I to się zgadza, bo masz tylkc
nóż, zatem zabrano ci broń.

— Yato Inda pójdzie do bladych twarzy i kupi sobie u nich broń.

— No tak. Czerwonoskórzy cię wygnali, to jest okoliczność, która
nam cię oferuje, ale skoro chcesz kupić strzelbę, to musisz mieć
pieniądze.

— Yato Inda nie potrzebuje pieniędzy.

— Nie? Czy sądzisz, że dostaniesz ją w prezencie?

— Nie. Blade twarze niczego nie rozdają, ale są zadowolone, kiedy
za broń i ognistą wodę otrzymają zamiast okrągłego złota złote
nuggety.

— Ach, ognistą wodę! Wydaje się, że ją lubisz?

— Bardzo—odpowiedział Metys jak gdyby nigdy nic.

— I nie posiadasz okrągłego złota, za to masz nuggety?

— Yato Inda, nie ma, ale będzie tak długo szukał, aż jakieś znajdzie.

— Brzmi to tak, jakbyś szukał sławnej Bonanzy of Hoaka!
Jego Wysokość sądził, że wyraża się nader chytrze, wszelako

bardziej jeszcze przebiegły Metys utwierdził go w tym przekonaniu,

kiedy robiąc głupio zarozumiałą minę odparł:

— Czy mój biały brat również słyszał o Bonanzie? Z pewnością
uważa ją za kłamstwo, za wymysł?

174

— V rzeczy samej, tyle złota bowiem, ile ma się ponoć w niej
znajdować, nie może występować w jednym miejscu.

— Uff!—wykrzyknął Metys jeszcze bardziej pewny siebie.—To
'nie kłamstwo. Bonanza rzeczywiście istnieje.

Można sobie wyobrazić, w jakim napięciu biali śledzili przesłucha-
nie, i jak triumfował wewnętrznie ich przywódca, kiedy Metys
„wygadał się" tym sposobem. Jego Wysokość podszedł krok bliżej do
Metysa i powiedział:

— Przejęzyczyłeś się, powiedziałeś więcej, aniżeli zamierzałeś. Nie
tylko wiesz, że Bonanza of Hoaka istnieje, ale wiesz także, gdzie się ona
znajduje!

— Ja... ja... nie... wiem, nie... wolno... mi... tego...

— ...powiedzieć, nie wolno ci tego powiedzieć! Widzisz, teraz cię
złapałem, chłopcze! Gdzie leży Bonanza? Wyznasz to?

— Ja... ja nie mogę niczego wyznać, bo... nie wiem!

— Ach tak! Udowodnię ci, draniu, że nas okłamujesz. Uważaj!
Po czym szybkim ruchem chwycił go za pas i wyrwał woreczek. Nie
był on zeszyty, kawałek złożonej skóry rozwinął się i cała zawartość,
więcej niż garść nuggetów, wysypała się na ziemię. Metys wydał krzyk
przerażenia i schylił się prędko, by w pośpiechu pozbierać rozsypane
ziarenka złota, lecz biali byli szybsi, stojący najbliżej rzucili sięgną
nuggety i zagarnęli je. Jego Wysokość złapał go obiema rękoma pod
ramię, poderwał w górę i krzyknął:

— Widzisz teraz, łajdaku, udowodniłem ci. Skąd masz nuggety?
Metys otworzył usta, ale nie odpowiedział, udawał, że ze strachu nie

może powiedzieć ani słowa, i zaczął coś jąkać dopiero wówczas, gdy

pytanie powtórzono kilka razy:

— Te... tć nuggety... znalazłem.

— Oczywiście. Wiemy to! Ale gdzie?

— Tam... tam... wczoraj... znalazłem woreczek w lesie.

— W lesie? Woreczek? Nikt nie porzuciłby w lesie woreczka z
nuggetami. Masz to złoto z Bonanzy i zaraz nam powiesz, gdzie się ona
znajduje!

— Tego... tego... nie mogę powiedzieć!

— Tak? Zaraz ci udowodnię, że możesz! Daję ci minutę czasu. Jeśli
jeszcze nie odpowiesz, dostaniesz tyle kulek, ile mamy strzelb! A więc
decyduj się!

175

Biali skierowali wszystkie swoje strzelby w jego stronę, wówczas

Metys wspaniale udając wystraszonego, zawołał: /

— Nie strzelajcie, nie strzelajcie!... Przecież słyszeliście, że jestem
przyjacielem bladych twarzy! Dlatego musiałem opuścić plamię bez
broni i konia, czy z tego powodu mam też zginąć?

— Nie dlatego, ale za twoje kłamstwa. Jeśli rzeczywiście jesteś
przyjacielem białych, to bądź szczery!

— Nie mogę! Surowo zabrania się czerwonoskórym zdradzania
Bonanzy.

— Nie jesteś Indianinem, ale Metysem, zatem ciebie nie obowiązu-
je ten zakaz. A gdybym ja był czerwonoskórym, którego wypędzono by
z plemienia, to próbowałbym wszelkim sposobem zemścić się. Masz do
tego teraz najlepszą okazję, mówiąc nam, gdzie znajduje się Bonanza of
Hoaka.

— Zemsta? Ach... ach... uff! Zemsta!—zawołał, jakby zamierzał
zmienić postanowienie.

— Tak, zemsta, zemsta za to, że cię tak dotkliwie znieważono!
Metys stał jeszcze niezdecydowany, po jego minie widać było

wyraźnie, że walczy z sobą, a kiedy wszyscy biali zaczęli go zachęcać,

powiedział bardziej stanowczo:

— Nawet jeśli... bym chciał... to nie mogę tego zdradzić!

— Dlaczego?

— Dlatego... bo... bo zostałem wyrzucony.Nie wolno mi już nigdy
powrócić do mojego plemienia, muszę odejść do bladych twarzy,
mieszkać i żyć u nich, a do tego potrzebuję złota, wiele złota, bo białym
za wszystko trzeba płacić. Jeśli wam zdradzę, gdzie leży Bonanza,
zabierzecie mi je!

— Głupstwa pleciesz! Ile złota może znajdować się w Bonanzie?

— Uff! — wykrzyknął jakby nierozważnie. — Tyle, że i pięćdzie-
siąt koni by go nie uciągnęło.

— Czy to możliwe?! — zawołał Jego Wysokość. — Czy to prawda?
Czy to rzeczywiście prawda?

— Tak. Widziałem to.

— Kiedy?

— Parę razy. Ostatni raz dziś przed południem.

— Słyszycie, ludzie? Słyszeliście? Uważajcie, na Boga, żebyście
zmysłów nie postradali! Taka masa, taka ogromna masa złota! To
Starczyłoby, żeby kupić całe Stany Zjednoczone! A ten głupek myśli,

176

że bęnzie potrzebował wszystkiego dla siebie, aby móc zapłacić za
strzelbę i wodę ognistą! Człowieku, powiem ci, że jeślibyś miał tylko
tyle złota, ile potrafisz unieść w rękach, mógłbyś zaspokoić największe
swe pragnienia i pić wodę ognistą do końca życia. Ale wcale nie
dostaniesz tak mało. Jeśli wskażesz nam Bonanzę, to się podzielimy, ty
dostaniesz jedną połowę, my zabierzemy drugą, wówczas możesz
śmiać się zip wszystkich Apaczów i żyć lepiej aniżeli prezydent, którego
nazywacielBiałym Ojcem!

— Lepiej... niż... niż Biały Ojciec? Czy to prawda?—zapytał
oszołomiony radością, tak jakby wyobrażał sobie, że życie prezy-
denta jest tysiąckroć rozkoszniejsze niż byt w Krainie Wiecznych
Łowów.

— Tak! Przysięgam ci na wszystkie świętości. Dostaniesz wszystko,
wszystko, czego tylko zapragniesz.

— I wody ognistej, ile będę chciał?

— Więcej, o wiele więcej, niż może pomieścić nawet Missisipi!
Tylko powiedz szybko, gdzie znajduje się Bonanza!

Twarz Metysa coraz bardziej się rozpromieniała, było jasne, że był
bliski wyznania drogocennej tajemnicy, lecz wyraził jeszcze swą
ostatnią myśl:

— Jest was przeszło trzydziestu wojowników, ja zaś jestem sam i
bez broni. Kiedy wskażę wam Bonanzę, zabierzecie sobie wszystko i
przepędzicie mnie, tak że nic nie dostanę!

— Bzdury! Jesteśmy uczciwymi ludźmi i damy ci połowę. Powie-
działem i dotrzymam słowa! Ale jeśli nie powiesz, zostaniesz bezlitoś-
nie zastrzelony, i to natychmiast, na miejscu, tu gdzie teraz stoisz. A
więc wybieraj, szybko! Albo śmierć, albo tyle wody ognistej, ile
będziesz mógł wypić do końca życia.

Jego Wysokość był nieopisanie zdenerwowany, nie mniej niż
pozostali biali. Ponad pięćdziesiąt wozów czystego złota! To niemal
niewyobrażalne! Ich pożądliwe spojrzenia skupiły się w istocie na
ustach Metysa. Wydawało się, że jego wahanie roztrzygnąć może
ponowiona groźba śmierci, jak również nadzieja na całą Missisipi wody
ognistej. Wprawiając wszystkich w zachwyt powiedział:

— Yato Inda zaufa wam, wierzy, że będzie mógł zabrać połowę
złota, i wskaże wam, gdzie leży Bonanza!

Po tych słowach zapanowała powszechna radość, radość określona
przez westmanów mianem „shout". Nawet Jego Wysokość wywijał w

12* Czarny Mustang

177

powietrzu rękoma jak skrzydłami wiatraka i raz po raz podskakiwał z
radości mimo swego wieku, siwej brody i śnieżnobiałych włosów.
Jedynie wysoki Hum posiadał dość siły, by opanować nieco swoje
podniecenie i choć twarz jego promieniała radością, krzyknął donośnie
w ten rozgardiasz, tak że wszyscy go słyszeli: /

— Mylords, gentelmen i seńores! Czeka nas wielka radość./ale nasza
uczciwość nie powinna być mniejsza. Obiecaliśmy temu człowiekowi
połowę złota i sądzę, że obietnicy dotrzymamy! / •

— Tak, tak — zaśmiał się Jego Wysokość. /

— Tak, tak—zawtórowali pozostali. /
Ów śmiech aż nadto wyraźnie wskazywał na to, że bynajmniej nie
zamierzali tego uczynić. Metys udał, że śmiech w ogóle mu nie
podpadł, wyjaśnił wręcz: ;

— Jeśli mam was zaprowadzić do Bonanzy, to nie musicie wcale
daleko jechać.

— Niedaleko?—zapytał Jego Wysokość.—Tak też myślałem!
Bonanza leży w Estrecho, nieprawda?

— Tak.

— To znaleźlibyśmy ją i bez twojego wskazania!

— Nie — odpowiedział teraz tajemniczo. — Moglibyście szukać jej
przez wiele, wiele lat i mimo to nie znaleźć jej.

— To chodź i prowadź! Ale nie próbuj czmychnąć! Nasze kule
natychmiast cię przedziurawią!

Metys udał, jakby w ogóle nie słyszał tej groźby i bez namysłu ruszył
w drogę, wszak wiedział, że kroczą na pewną zgubę. Przeprowadzenie

chytrego planu przyszło mu o wiele, wiele łatwiej, aniżeli sobie
wyobrażał.

Zrozumiałe, że zafascynowani i niepodejrzliwi biali mówili teraz
jedynie o Bonanzie. Hum był spokojny, jechał z dala od pozostałych, i
zachodził w głowę, jakby tu nakłonić swych towarzyszy do godnego
zachowania. Po jakimś czasie przyłączył się do niego dowódca i z
uśmiechem na ustach zapytał:

— To, co mówiliście wcześniej o uczciwości, to był tylko żart,
prawda?

— Nie, sir. Ten człowiek wydaje nam połowę swych skarbów za nic,
bylibyśmy najnędzniejszymi draniami, gdybyśmy nie dotrzymali
danej mu obietnicy.

— A więc rzeczywiście poważnie macie taki zamiar? Pshaw! Nigdy

178

nie berłem pozbawiony honoru i nigdy nie będę, ale każdy wie, że
Indianom nie potrzeba dotrzymywać danych obietnic.

— TO tak podłe, sir, że ja... Hm! A poza tym ten Yato Inda nie jest
Indianinem, jego ojciec był białym!

— To1 tym bardziej nie jest powód, by sobie coś z niego robić,
Metysi bowiem są o wiele gorsi, bardziej zdradliwi i niewierni aniżeli
Indianie dzystej krwi. Niech nam pokaże Bonanzę, a potem idzie, gdzie
mu się podoba.

— Bez swojej połowy?

— Naturalnie! Zostawić mu taką niesamowitą ilość złota to byłoby z
naszej strony czyste szaleństwo!

— Nie zgodzę się na to, żeby został oszukany!

— Nie wystawiajcie się na pośmiewisko! Nic przecież nie wskóracie
przeciw pozostałym!

— A jednak...

— Cóż niby? Co zamierzacie? — zabrzmiało ostrzejszym tonem.

— Co uczynię, a czego zaniecham, będzie zależało od waszej
uczciwości.

— Czy to ma być groźba, sir?

— Jeśli nie postąpicie uczciwie z Metysem, to jest to groźba!
Winnetou nazwał złoto śmiercionośnym piaskiem, ponieważ znał
liczne wypadki, kiedy szybko i łatwo zdobyty metal ,,szczęśliwym
znalazcom" przynosił nieszczęście. Również tutaj, choć nie widziano
jeszcze Bonanzy, widać było następstwa żądzy posiadania. Przywódca,
którego Hum zawsze dotąd był ulubieńcem, odrzucił wszelką przyjaźń
z wyrazem bezlitosnej wrogości na twarzy i zagroził:

— Nie waż się ostrzegać Metysa ani przedsiębrać nic przeciw nam!
Jeśli w grę wchodzi Bonanza ofHoaka, to nie znam się na żartach. Chcę
cię ostrzec i powiadam: możesz liczyć tylko na kulę!

Po tej groźbie, którą wypowiedział zupełnie poważnie, popędził
konia, by znaleźć się w pobliżu Metysa na czele pochodu, Hum zaś
został na końcu, celowo zwalniał krok konia, jadący bowiem blisko
niego towarzysze słyszeli rozmowę z przywódcą, odwracali się w jego
stronę i nie mniej stanowczo przypominali mu o wiszącej nad nim
groźbie. W końcu stracił ich z oczu. Równie silnie pożądał złota jak i
oni, lecz gniew z powodu zamierzonego przez nich oszustwa nakazywał
mu nie podążać za nimi w pośpiechu w stronę Estrecho.

Toteż ujrzał skały otaczające rzekomą Bonanzę później aniżeli oni.

12*

179

Kiedy skierował na nie swój wzrok, zdziwił się i zatrzymał konia. W
chwilę później zeskoczył z siodła, aby nie zostać zauważonym, nie
opodal Estrecho bowiem ujrzał biegające postacie, których w żadnym
wypadku nie mógł uznać za swych towarzyszy. Wkrótce potem
buchnął w górę jasny ogień i dotarło do niego wycie wielu głosów, co
świadczyło o tym, że miał przed sobą Indian.

Opanowała go trwoga. Na szczęście zapadał zmrok, który sprawił, że
czerwonoskórzy go nie zauważyli, a poza tym byli tak zajęci wąwozem
Estrecho, że w ogóle nie zwracali uwagi na stronę, gdzie się znajdował.
Sądzili, że mają wszystkich białych w pułapce.

Hum zamierzał podjąć próbę uratowania swych towarzyszy. Nie
chciał, by Indianie zauważyli go, poczekał, aż się zupełnie ściemniło, i
pogalopował, lecz nie na wprost, gdzie ogień stawał się coraz bardziej
widoczny, lecz trzymał się bardziej lewej strony, na wschód.

Ogień buchał od zachodniej strony wierzchołka góry, pojechał
zatem na wschód i znalazł tam ukryty zakątek, gdzie przywiązał konia.
Potrzebował więcej czasu, by zbliżyć się do czerwonoskórych, gdyż
musiał się poruszać ostrożnie. Przemykając na zachód dotarł w końcu
do zagłębienia, które odcinało wylot Estrecho od głównego pasma
wzgórz. Położył się na ziemi i poczołgał się do miejsca, z którego po
lewej ręce ujrzał ogień w odległości około dwustu kroków. Ogień
buchał tak wysoko i rozlegle, że jego blask docierał i do niego. Nie
odważył się posunąć dalej, gdyż widział wielu czerwonoskórych,
zajętych dorzucaniem nowych wiązek gałęzi do ognia.

Indianie jednak byli nie tylko tam. Jasność oświetlała i góry i kiedy
spojrzał w ich stronę, zobaczył wielu Indian, którzy z nie znanego mu
powodu wspinali się na górę i tam rozbiegali. Potem usłyszał jakiś głos
z góry. Sądząc po doborze słów i wyrażeń mówiący musiał być czer-
wonoskórym, używał bowiem owej mieszaniny języka angielskiego i
indiańskiego, którą posługują się jedynie Indianie. Wprawdzie Hum
nie mógł zrozumieć każdego słowa, lecz był w stanie śledzić sens
wypowiedzi, a ten krótko mówiąc brzmiał:

— Rzućcie wszelką broń i cofnijcie się w głąb Estrecho! Kto zacznie
strzelać albo będzie się inaczej bronił, tego czeka śmierć na palu
męczeństwa, kto podda się bez stawiania oporu, temu darujemy życie!

„Ach, teraz rozumiem! pomyślał Hum. Biali zostali uwięzieni przez
Indian wewnątrz Bonanzy. Bonanza? Hm? Teraz spada mi zasłona z

180

oczu i rozumiem wszystko! Tu nie ma w ogóle żadnej Bonanzy! Ten
podły Metys był szpiegiem czerwonoskórych i dlatego omami! nas
swoimi nuggetami, by nas wpędzić w ich ręce. Jak to dobrze, że jestem
uczciwym człowiekiem, gdybym nim nie był, siedziałbym teraz
również na dole w tym ambarasie! Muszę ich wydostać z tego bagna,
tylko ja mogę im pomóc! Ale jak? Jest ich tylko trzydziestu, podczas
gdy Indian jak się wydaje, jest trzykroć więcej".

Zastanowił się chwilę, w jaki sposób mógłby pomóc swym towarzy-
szom, po czym rozważał dalej: „To będzie trudne, niesłychanie
trudne, jeśli w ogóle nie zupełnie niemożliwe. Nie mogę się ruszyć w
stronę ognia ani wspinać po skałach, gdyż tam w górze jest równie
jasno jak tu na dole. Hm, co wydaje się niemożliwe po północnej
stronie, może okaże się możliwe od południa.

Zawrócił się i pośpieszył, by przedostać się na drugą stronę. Ale nie
zrobił jeszcze stu kroków, kiedy nagle pojawiła się przed nim niewielka
szczupła postać i niespodzianie zawołała do niego w języku niemiec-
kim:

— Stój, drogi nieznajomy! Z kim to się pan tak ściga? Niech pan
łaskawie zatrzyma swoje nogi, w przeciwnym wypadku zaraz do nich
wypalę z mojej strzelby!

Hum znał niemiecki. Przemawiał do niego Niemiec, a zatem w
każdym razie nie wróg, lecz Hum tak był pochłonięty myślą o szybkim
przedostaniu się na drugą stronę Estrecho, że nie pomyślał o tym, jak
osobliwe i niezrozumiałe było to nagłe spotkanie, nie miał też czasu
posłuchać wezwania i zatrzymać się. Odparł jedynie w pośpiechu
również w języku niemieckim:

— Niech mi pan da spokój. Nie mam sekundy do stracenia!
Podczas gdy pędził dalej, słyszał za sobą ten sam głos:

— Ten, widać, nie uczył się biegać od ślimaka! No, ale daleko nie
zajdzie, czuję, że oberwie!

Hum nie wiedział, co to ma znaczyć, zrozumiał to po kilku chwilach,
nie przebrzmiały bowiem jeszcze te słowa, a wyrosła przed nim druga
postać, wstrzymała go jedną ręką w biegu, drugą zaś wymierzyła
pięścią taki cios w głowę, że padł bez słowa. Mimo wszystko znalazł się
w lepszym położeniu aniżeli jego towarzysze, których chciał uratować.

Ci zaś, jak już wspomniano, dotarli na czele z Metysem wyprzedza-
jącym nieco korowód do nie porośniętych skał krzemowych, w które

181

wdzierał się wąsko i głęboko Estrecho de Cuarzo. Jechali w ślad za nim
bez zastanowienia, z pełnym zaufaniem i nie powzięli żadnego
podejrzenia nawet wówczas, kiedy zatrzymał się i wskazując miejsce
przed sobą rzekł:

— Niech blade twarze zsiada z koni i tam za zakrętem wąwozu niech
je spętają. Ja w tym czasie otworzę wejście do ukrytej kopalni, by
pokazać wam Bonanzę.

Po czym ukląkł przy ścianie skalnej i zaczął rozgarniać zebrane tam
kamienie, jak gdyby chciał odsłonić wejście do Bonanzy. Oni zaś
wszyscy przejechali obok niego i tylko Jego Wysokość zsiadłszy z
siodła stanął przy nim i zapytał z zaciekawieniem:

— A więc to tu spoczywa złoto zakopane w takich ilościach?

— Tak — skinął Metys.

— To pomogę ci, żeby poszło szybciej!

— Otwór jest tu tak wąski, że jedynie jeden człowiek może kopać.
Zamierzał zająć przywódcę, by odwrócić jego uwagę od siebie, ten

zaś powodowany niecierpliwością nie przeczuwając niczego przystał na

to, proponując Metysowi:

— Odsuń się! Chcę to sam zrobić.

Po czym przykucnął i zaczął z zapałem odrzucać rękoma żwir. Metys
przyglądał się temu przez chwilę, a następnie cofnął się po cichu kilka
kroków.

Szybki rzut oka przekonał go, że żaden z białych, którzy jeszcze
zajęci byli końmi, nie zwracał na niego uwagi. Bezszelestnie czmychnął
więc z powrotem do wejścia wąwozu.

W tym momencie Jego Wysokość odwrócił się w jego stronę.

— Na Boga! —zawołał. — Metys!

Jednym ruchem wyciągnął rewolwer zza pasa. Padł strzał i z
przekleństwem na ustach Ik Senanda runął na ziemię.

Odgłos wystrzału odbił się niesamowicie o ściany wąwozu, by
wkrótce potem znaleźć odpowiedź w huku dalszych strzałów. Przy
wejściu do wąwozu wybuchnął płomień, który w ciągu kilku sekund tak
się powiększył i rozszerzył, że całkowicie wypełnił wąską szczelinę, na
zewnątrz zaś za ścianą ognia dal się słyszeć przenikliwy okrzyk
wojenny Komanczów.

Jego Wysokość skoczył natychmiast do Metysa, złapał go silnymi
rękoma i ciągnął go za sobą, pomimo jego oporu i wyrywania się na
wszystkie strony, w głąb wąwozu.

182

— Jesteśmy otoczeni Indianami!—zawołał.—Szybko za zakręt,
gdzie nie będą nas mogli trafić, i pomóżcie mi związać tego zdrajcę!

Natychmiast wykonano jego rozkaz i w mig związano Metysowi ręce
na plecach. Cicho postękując kucnął wśród białych, z rany, którą
otrzymał w kolano, sączyła się krew.

— Zdaje się, że wpadliśmy w ładną pułapkę, chłopcy — odezwał się
ochrypłym głosem dowódca. — Ten łajdak był szpiegiem i zwabił nas
tu. Ale myślę, że niedługo będzie się tym cieszył. Zafundujemy mu
piękny postronek. Przede wszystkim jednak kilku z was musi pójść ze
strzelbami zabezpieczyć wejście, aby nie zakradł się tu żaden czerwo-
noskóry.

Polecenie wykonano, a dowódca spojrzał teraz badawczo na ściany
skalne.

— Nie mogłaby się tu wspiąć do góry żadna wiewiórka, a co dopiero
człowiek — stwierdził jeden z mężczyzn. — Ale spójrzcie, tam sterczy
występ skalny jakby stworzony dla tego draba. Nadaje się do stryczka
jak gałąź!

I z zimną krwią rozwinął swe lasso, by zarzucić je na ów występ.

— Dobrze, Fred — powiedział Jego Wysokość. — A ty, mój koloro-
wy chłopcze, gotuj się, gdyż masz jeszcze pięć minut na przygotowanie
się na śmierć. Skoro jesteśmy zgubieni, to ty nas chociaż wyprzedzisz!

Podczas tych pośpiesznych i okrutnych przygotowań Metys zrobił
się szary na twarzy i wyjąkał dygocząc:

— Czego... chcecie? Puśćcie mnie! Wy... nie poznaliście się na
mnie! Ja... jestem... niewinny!

— Możesz o tym opowiedzieć na tamtym świecie, teraz to bezcelo-
we. Przejrzeliśmy cię. Zdradziłeś się ucieczką.

— Ja... nie... uciekałem... chciałem się tylko rozejrzeć... bo usłysza-
łem jakiś podejrzany szelest.

— Tak, ten szelest był tak podejrzany, że zostaniesz teraz zlinczo-
wany. Nie gadaj tyle niepotrzebnie, pierwsza minuta już minęła!

Dwóch mężczyzn pociągnęło Ik Senandę do ściany skalnej pod
występem, z którego właśnie zwisała pętla.

— Mylicie się, naprawdę się mylicie!—zawołał pełen strachu.—
Jestem przyjacielem białych, możecie w to wierzyć! Czy jesteście
mordercami? Jeśli mnie rozwiążecie, zobaczycie, że pomogę wam z
Indianami!

— Wolimy nie próbować, chłopcze — mruknął Jego Wysokość,

183

spoglądając na staromodny, niekształtny niklowy zegarek, który
wyciągnął z kieszeni bluzy.

— Nie zapominaj, że pozostały ci jeszcze jedynie trzy minuty!
Metysowi pot wystąpił na czoło, pomimo jego oporu wprawnymi
rękoma zarzucono mu pętlę na szyję i lekkim ruchem zaciśnięto.

— Dam wam złoto, wiele złota — jęknął — jeśli darujecie mi życie!
Beze mnie nigdy nie znajdziecie Bonanzy of Hoaka!

— W to wierzymy — skinął Jego Wysokość — lecz i z twoją pomocą
chybabyśmy jej nie odkryli. Zresztą twoje złoto na niewiele by się nam
zdało, gdyż teraz chodzi o nasze skalpy!

— Mogę je uratować, jeśli mi zaufacie. Tokvi Kava wypuści was na
wolność, skoro ja się za wami wstawię!

— Aha, więc znów się zdradziłeś! Skąd wiesz, że to on nas tu
zamknął? A więc wydałeś nas najgorszemu oprawcy. A zatem nie
możemy mieć nadziei, lecz i twoje skamlenie o łaskę jest daremne.

— Jeśli mnie uwolnicie, nic się wam nie stanie. Lecz jeśli mnie
zabijecie, czeka was pewna śmierć w najokrutniejszych męczarniach!
Bądźcie roztropni i nie gubcie samych siebie!...

— A więc teraz dodajesz do koloru! Nie damy się mamić. Zamiast
pleść bzdury, przygotuj się lepiej na tamten świat. Jeszcze minuta.
Przygotujcie się, messieurs!

Słowa te skierowane były do obu mężczyzn trzymających drugi
koniec lassa, by związanego w odpowiednim momencie pociągnąć w
górę.

Metys zaparł się z rozpaczy i usiłował pomimo rany w kolanie unieść
się i wyrwać, kilku ludzi musiało go przygnieść do ziemi, gdyż
śmiertelny strach podwoił jego siły.

— Nie możecie mnie zabić! Na pomoc! Tokvi Kava! Tok-vi Ka-va!
Pomóż!

— Ostatnia minuta minęła — spokojnie powiedział Jego Wysokość,
stojąc przy tym bez ruchu. —Ciągnijcie, chłopcy!

Gwałtowny ruch poderwał ciało Ik Senandy w górę. Przez chwilę
nogi dyndając próbowały trzymać się ziemi, po czym zawisnął w
powietrzu. Targały nim jeszcze gwałtowne konwulsje, lecz z czasem
stawały się one słabsze, ciało bezwładnie zwisło. Metys nie żył.

Tymczasem nastał zmrok i w wąwozie było jeszcze ciemniej aniżeli
na zewnątrz. Nikt nie słyszał wołań Metysa o pomoc, gdyż Indianie
wyli bez przerwy, słychać też było, że wdrapywali się z obu stron

184

na skały i zajmowali skraj wąwozu. Po czym z wolna wszystko
ucichło.

Biali spuścili ciało Metysa i zawlekli je w najdalszy zakątek wąwozu.
Następnie naradzili się szeptem, w jaki sposób wydostać się z pułapki.
Ściany skalne były zupełnie nie do zdobycia, dlatego postanowili
posłuchać Jego Wysokości, konno popędzić w kierunku wejścia do
wąwozu i w galopie przedrzeć się przez ogień.

Ledwo jednak przemierzyli kilka kroków, usłyszeli z góry donośny,
rozkazujący głos:

— Zatrzymać się, niech blade twarze nie jadą dalej! Jestem Tokvi
Kava, wódz Komanczów, i mam sześć razy pięćdziesięciu wojowni-
ków. Jeśli będziecie skakać przez ogień, wszystkich was wystrzelamy!

— Do stu diabłów! —zachrypiał Jego Wysokość zwracając się do
swoich ludzi.—Czyście słyszeli, co powiedział? Ma rację. W ten
sposób nic nie wskóramy. Nie wydostaniemy się. Zechce zapewne
naszych skalpów i możemy mówić o szczęściu, kiedy da się namówić na
to, abyśmy uszli tylko z życiem!

Ponownie dał się słyszeć głos Czarnego Mustanga:

— Jeśli blade twarze będą się bronić, są zgubione. Daruję im jednak
życie, jeśli się poddadzą.

Na te słowa biali zeskoczyli z koni, ponownie szybko się naradzili,
postanowili rokować z czerwonoskórymi i przebiegłością osiągnąć
możliwie najwięcej ustępstw. Toteż Jego Wysokość zawołał teraz w
stronę wodza:

— Co macie przeciw nam, że traktujecie nas jak wrogów? Przecież-
nic wam nie zrobiliśmy!

— Wszystkie blade twarze są naszymi wrogami—zabrzmiała od-
powiedź. — Nie macie żadnego wyjścia i możecie uratować swoje życie
jedynie w ten sposób, że poddacie się nam wszyscy bez oporu.
Odrzućcie broń i wydajcie waszego jeńca!

— Ale, ale! tak daleko jeszcze nie doszliśmy! To prawda, żeście nas
otoczyli, ale spróbujcie nas stąd wydostać! Właśnie nasze strzelby
udowodnią wam, że bez sensu jest traktować nas jak bezbronnych
jeńców.

— Uff! Rozejrzyj się wpierw dobrze po swym więzieniu! Tu na
górze na występach skalnych stoi dziesięć razy po dziesięć wojowników
Komanczów, gotowych na jedno moje skinienie strzelać w waszą
stronę.

185

— Fatalna sytuacja—szepnął na to Jego Wysokość.—Jeśli to
prawda, to wykończą nas z góry, zanim zdążymy ich nawet zadrasnąć.
Posłuchajmy, jakie chce nam postawić warunki!

Po czym zwracając się znów do góry zawołał:

— Może was być wielu, nie boimy się. Ale słyszałem, że Tokvi Kava
jest odważnym i sprawiedliwym wodzem, nigdy nie żywi on wrogości
do ludzi, którzy go nie obrazili czy też nie skrzywdzili. Dlatego jestem
przekonany, że natychmiast wstrzymasz swe działania, kiedy dowiesz
się, kim jesteśmy i że nie szukamy niczego w tej okolicy, tylko chcemy
ją szybko przemierzyć. Zatem jestem gotowy do rozmowy z tobą.

— A więc chodź! Moi wojownicy poprowadzą cię na górę.

— Dumny wódz Komanczów nie może poważnie wymagać, bym do
niego przyszedł. Jest nas tylko trzydziestu, podczas gdy on, jak sam
powiedział, posiada trzystu wojowników. Gdybym się stąd oddalił,
naraziłbym życie, podczas gdy on nie ryzykuje nic schodząc tu do nas
do Estrecho.

— Jestem wodzem i nie potrzebuję uganiać się za jakąś bladą
twarzą — odparł dumnie Mustang. — Lecz przyślę do was jako po-
średnika Kitę Homascha. Czy wypuścicie go z powrotem na wolność,
kiedy zechce?

— Tak.

— Również wtedy, kiedy nie dojdzie z wami do porozumienia?

— Również wtedy.

— Czy mówisz prawdę?

— Tak, zapewniam cię, że niczego nie knuję.

— My wierzymy w Wielkiego Ducha, którego wy nazywacie
Bogiem, co przysięgniecie na niego, tego musicie dochować. A więc
obiecaj mi na waszego Boga, że kiedy Kita Homascha zechce odejść,
nie ruszycie go.

— Przysięgam i obiecuję ci to.

— Więc zejdzie.

Trwało chwilę, nim odsunięto nieco na bok palące się drzewo przy
wejściu do wąwozu, tak że między płomieniami a skałą powstała luka,
którą Kita Homascha przeskoczył. Dumnym krokiem z podniesioną
głową czerwonoskóry podszedł do Jego Wysokości, po czym obaj
usiedli. Tymczasem zapadła głęboka noc i tylko wolno wschodzący
księżyc i jasno migocący ogień rzucały skąpe światło na wąwóz.

Stary westman wiedział, że według zwyczajów Indian rozmowę

186

zaczyna zwycięzca, toteż milczał i czekał, aż Kita Homascha po
dłuższym czasie rozpoczął rokowania pytaniem:

— Czy blade twarze zrozumiały, że byłoby szaleństwem walczyć
przeciw nam?

— Nie — odparł biały — tego jeszcze nie zrozumieliśmy.

— Urodziliście się więc bez rozumu. Żaden człowiek nie wdrapie
się na te skały ani też żaden koń, ani żaden jeździec nie przeskoczy
przez żar ognia. Z góry zaś patrzy na was dwa razy sto oczu i sto strzelb
przygotowanych jest do zniszczenia was.

— Pshaw! Nie obawiamy się strzelb. W Estrecho znajduje się dość
dogodnych miejsc, w których można się ukryć przed waszymi kulami.

— Jak długo potrwa to skrywanie się?—rzekł czerwonoskóry z
pogardą. — Wcale nie musimy trwonić na was kuł. Na zewnątrz mamy
pod dostatkiem wody i dziczyzny. Wystarczy, że poczekamy, aż
wypędzi was głód i pragnienie.

— To może długo potrwać!

— Uff! Im dłużej to potrwa, tym szybciej skończy się nasza
pobłażliwość i wówczas nie będziecie mogli liczyć na litość. Jeśli się
teraz poddacie, zobaczycie, że w naszych sercach gości jeszcze łaska!

— Czego od nas żądacie?

— Wykopaliśmy topór wojenny przeciw wszystkim bladym twa-
rzom i właściwie powinniście wszyscy zginąć na palu męczeńskim.
Tokvi Kava zlecił mi zaoferować wam życie i wolność, jeśli wydacie
jeńca i oddacie całą waszą broń.

— Czy konie również?

— Nie, wojownicy Komanczów są tak bogaci w dobre konie, że nie
przyjmą waszych lichych szkap.

— A pozostałe rzeczy, które posiadamy?

— Pshaw, wszystko, co macie, warte jest dla nas tyle, ile cienkie
źdźbła trawy, które przegania wiatr. Chcemy waszej broni, niczego
więcej!

— Ale wówczas nie będziemy mogli polować, aby przeżyć, i jeśli
trafimy na nieprzyjaciół, będziemy zupełnie bezbronni!

— Zachowacie przecież swoje konie, a najbliższy fort bladych
twarzy nie leży tak daleko. Możecie się do niego szybko dostać, a tam
otrzymacie wszystko, czego potrzebujecie. Zdecydujcie się prędko,
gdyż Czarny Mustang nie będzie zbyt długo czekał.

— Muszę wpierw pomówić 2 moimi ludźmi.

187

Jego Wysokość wstał i wraz z towarzyszami wycofał się za zakręt
wąwozu, tymczasem Indianin pozostał siedząc nieruchomo.

Stary przywódca powiadomił swych towarzyszy o treści rozmowy i
szepnął:

— Nie mają pojęcia, że ten kolorowy szubrawiec już wisi. Żądają
wydania jego i całej naszej broni. Przeklęta sprawa, mesch'schurs!
Jedyna nadzieja w tym, że wysoki Hum zdołał zbiec, bo gdyby go
schwytali, to ten czerwony łajdak już by się tym pochwalił.

Odbyli naradę i doszli do wniosku, że przystaną tylko wówczas na
żądania Tokvi Kavy, jeśli będą mogli zachować choć parę strzelb i
noży. Chcieli ukryć śmierć Metysa, przywiązać ciało do konia i w
ciemności zabrać z sobą jako zakładnika, przyrzekając uwolnić go
później.

Jego Wysokość wstał i ciężko krocząc, z opuszczoną głową wrócił do
Kity Homascha.

— Coście postanowili?—zapytał.

— Chcemy zgodzić się z waszymi warunkami, jeśli zostawicie nam
strzelby i dziesięć noży, aby...

W tym momencie u góry ponad nimi dały się słyszeć glosy, jakieś
zamieszanie, a następnie donośne wołanie:

— Zatrzymajcie się, Komańcze! Tu stoi Winnetou, wódz Apaczów,
a do każdego, kto odważy się zbliżyć, przemówi zaczarowana strzelba
Old Shatterhanda.

Odpowiedział mu ryk wściekłości:

— A tu stoi Tokvi Kava, wódz Komanczów! Zbliża się czas temsty,
wasze skalpy są moje! Ruszajcie na nich, wojownicy Naiini!

— Zbliżcie się tylko, jeśli macie odwagę, czerwone łotry! —odparł
im jakiś kiksujący głos. — Ciotka Droll przyjmie was łaskawie, Pocze-
kaj, łajdaku, zaraz poślemy cię w dół! Dał się słyszeć odgłos jakiegoś
spadającego przedmiotu i wkrótce potem czyjeś ciało runęło na skalne
podłoże tuż obok Jego Wysokości. W blasku migoczącego ognia widać
było, że był to Indianin.

— Uff, uff!—wykrzyknął przeraż.ony Kita Homascha—to...

— Czy wskazałeś mu drogę w Krainę Wiecznych Łowów, kuzynie
Droll? — zabrzmiał z. góry inny głos.

— Uważaj, zaraz jeszcze jeden zniknie z widowni!
I już drugie ciało leciało w otchłań padając ciężko i głucho. W ślad za
nimi spadło trzecie i czwarte, a kilka następujących szybko po sobie

188

strzałów wskazywało na to, że przemówił zaczarowany sztucer Winne-
tou. Po czym zrobiło się cicho. Wyszedł księżyc, który przez pewien
czas skrywał się za chmurami, i stojący w dole spostrzegli na skraju skał
ciemne sylwetki dwóch zaciekle walczących ze sobą mężczyzn. Nagle
jeden z nich został podrzucony w górę i wkrótce szerokim lukiem
wyleciał w powietrze.

Kita Homascha z przerażeniem cofnął się, jakby nie wierząc
własnym oczom, pochylił się zaraz nad upadłym i rzekł bezdźwięcznie:

— Tokvi Kava, wielki wódz Komanczów nie żyje!
Nagle nad ścianą skalną zarzucone zostało lasso i jakiś człowiek
spuścił się po nim, by podejść do czerwonoskórego rozjemcy.

— Uff, uff—wykrzyknął Kita Homascha—Old Shatterhand!

— Tak, to ja. Pokrzyżowaliśmy wasze łajdackie plany, a wódz i kilku
innych Komanczów przypłaciło to życiem. Sądzę, że jesteś upoważ-
niony do prowadzenia ze mną rokowań, rozpoczętych z tymi zacnymi
mężami.

Czerwonoskóry opanował się i z indiańskim spokojem rzekł:

— Kita Homascha zastępuje zmarłego wodza. Co Old Shatterhand
ma mi do powiedzenia?

— Wyjdź do twych wojowników i rozkaż im, aby w mig zebrali się w
odległości dziesięć razy po dziesięć kroków od wejścia do wąwozu. Jeśli
to uczynicie, nie potrzebujecie obawiać się żadnych wrogich działań z
naszej strony i pozwolimy wam zabrać waszych zmarłych. Jeśli tego nie
uczynicie, to nasze strzelby będą dalej mówić, a wtedy płacz i lament w
wigwamach Komanczów będzie jeszcze większy i głośniejszy. Pospiesz
się, gdyż pilnie oczekujemy waszej odpowiedzi!

Kita Homascha nie powiedziawszy ani słowa udał się w kierunku
wyjścia, zaś zdziwiony Jego Wysokość zbliżył się do przybyłego.

— Good eyening, mister! To poszło tak szybko, że syn mojej matki
w ogóle nie jest w stanie tego objąć swym stoczonym przez robactwo
rozumem. Jestem jeszcze zupełnie osłupiały ze zdziwienia, sir. Rze-
czywiście jesteście Old Shatterhandem?

— Tak sądzę. Czy mogę usłyszeć wasze nazwisko?

— Moje nazwisko nic wam nie powie, sam tak rzadko je słyszę,
że go niemal nie pamiętam. Zazwyczaj nazywają mnie Jego Wy-
sokością.

— Ach, Jego Wysokość! Jeśli nim jesteście, to słyszałem o was.
Jesteście ponoć obeznanym i wytrawnym westmanem i tym bardziej

190

dziwi mnie, że daliście się tak naiwnie wywieść w pole przez Czarnego
Mustanga i jego wnuka!

— Przez wnuka? Nie znam go wcale!

— Znacie go, nawet zbyt dobrze. Metys, który was tu przyprowa-
dził, jest synem białego, którego squaw była córką Czarnego Mus-
tanga.

— On... on był wnukiem oprawcy myśliwych? Do stu piorunów, kto
by to pomyślał! No, wyprzedził szczęśliwie swego dziadka w drodze w
zaświaty!

— Co mówicie? Metys nie żyje? Podsłuchaliśmy czerwonoskórych i
słyszeliśmy z ich rozmów, że został waszym jeńcem.

— To prawda, sir, ale nie był nim długo. Znaleźliśmy ładną pętlę, w
którą wsadziliśmy jego głowę, aż mu dech zatkało w piersiach. Tam z
tyłu leży ten łobuz, jeśli chcecie go zobaczyć! Ale skąd wiecie, że ten
hultaj nas tu przyprowadził?

— Powiedział mi o tym jego trop i wasze ślady. On i wódz
podsłuchali was w miejscu, gdzie obozowaliście.

— Rzeczywiście! Czy to możliwe?! A my, głupcy, nie zauważyliśmy
tego! Byliśmy właśnie gotowi do oddania Komańczom naszej broni.
Musieliśmy to uczynić, chcąc ratować nasze życie.

— Ratować życie? Dlaczego?

— Właściwie mieliśmy ponieść śmierć, lecz wódz w zamian za
oddanie broni obiecał nam nie tylko życie, ale i wolność.

— I uwierzyliście mu? Z pewnością nie miał zamiaru dotrzymać
obietnicy, chciał pozbawić was broni, by następnie z całym spokojem
was wymordować!

— Do pioruna!! Tak sądzicie?

— Nie tylko sądzę, ale jestem o tym przekonany. Wydaje mi się, że
nie wiecie najważniejszego. Jak sądzicie, ilu Komanczów mieliście
przeciwko sobie?

— Trzystu.

— Było ich tylko stu, a i tym odebraliśmy broń i konie. W związku z
tym penetrowali okolicę, by zdobyć broń i skalpy. Chcieli wam to
zabrać, i do tego wasze konie.

— Do stu diabłów! To ładnie daliśmy się wyprowadzić w pole. Lecz
Mr Shatterhand, ciągle jeszcze nie mogę się nadziwić, że was tu widzę.
W jaki sposób przybyliście tu?

— W najprostszy sposób na świecie. My, mianowicie ja, Winnetou i

191

jeszcze czterech westmanów, spotkaliśmy kilka dni temu Czarnego
Mustanga, usłyszycie jeszcze o tym, przy tej okazji odebraliśmy
Komańczom strzelby i konie. Oni dowiedzieli się, że mamy zamiar
udać się do Santa Fe, więc można było się spodziewać, że będą na nas
czatować po drodze, by się zemścić, zatem pilnie wypatrywaliśmy ich
tropu. Dzisiaj rano dotarliśmy do ich wczorajszego miejsca obozowa-
nia, zobaczyliśmy i wasze ślady i stwierdziliśmy, że byliście podsłuchi-
wani. Oczywiście podążyliśmy za nimi i przybyliśmy tu w momencie,
kiedy zapalono ogień, który miał wam uniemożliwić wyjście z Estre-
cho. Podeszliśmy bliżej i przy tym został powalony na ziemię jeden z
waszych towarzyszy. Nazywa się Hum, w zapale ratowania was był tak
nieostrożny, że wziąłem go za wroga.

— Co za człowiek! Nie potraktowaliśmy go dobrze, a on chciał nas
ratować! Jest rozsądniejszy od nas i lepszy!

— To rzeczywiście prawda. Prędko go też uwolniłem. Potem
ukradkiem wdrapaliśmy się na skały i Winnetou udało się podsłuchać
czerwonoskórych. Większość Indian porozstawiana była przy wejściu
do wąwozu, a ich niewielka liczba, tych którzy wraz z Tokvi Kavą stali
na górze na ścianie skalnej, nie była wystarczająca. Mimo to gdyśmy
się zbliżyli, odkryto nas i rozwinęła się walka wręcz, czego byliście
świadkami. Wódz, któremu sam się przeciwstawiłem, był ostatnim ze
spadających w dół, pozostali uciekli. Już wcześniej związaliśmy razem
trzy lassa, po których się opuściłem, by wam o wszystkim powiedzieć.
Popatrzcie, Kita Homascha już wraca.

Następca wodza zbliżał się powoli, ani jeden rys jego twarzy nie
zdradził, co-działo się w nim, kiedy mówił:

— Jesteśmy gotowi pójść na wasze warunki, gdyż nie mamy dość
broni, aby wam stawić opór. Tokvi Kavą przypłacił swój plan życiem.
Wojownicy Komanczów cofnęli się daleko od wąwozu. Old Shatter-
hand pozwoli, że kilku z nas zbliży się tu bez broni, aby zabrać
ciała zabitych, bo chcemy natychmiast wyruszyć do naszych wig-
wamów.

W krótkich słowach biały wyraził zgodę i wkrótce zobaczono
zbliżających się kilku czeiwonoskórych, którzy zabrali zwłoki. Wnet
biali mieli możność przekonać się, że Indianie oddalili się tworząc
długi szereg.

Biali przygasili rozniecony przez czerwonoskórych ogień, a następ-
nie usiedli w jego pobliżu, by gruntownie omówić wydarzenia tego

192

wieczoru. Gdy Jego Wysokość wymienił przy tym nazwę Bonanza of
Hoaka, Old Shatterhand zapytał:

— A więc nie chodziło o Estrecho, ale o Bonanzę?

— Yes, sir. Bonanza miała być właśnie tu, w Estrecho.

— Ach, tak!—zaśmiał się myśliwy.—Czy wiecie, co znaczy ta
nazwa?

— Nie. Nie ma człowieka, który by to wiedział.

— A jednak są tacy. Wie o tym Winnetou, a i ja mogę wam o tym
powiedzieć. „Hoaka" jest słowem z języka Akomów i oznacza tyle co
„niebo". Bonanza of Hoaka znaczy więc Bonanza Nieba. Podczas gdy
żądne złota blade twarze szukały tu wszędzie dookoła, by znaleźć
błyszczący metal, i najczęściej przypłacały to życiem, starzy padres
nauczali o prawdziwych skarbach, które można znaleźć tylko w niebie.
Stąd powstało wyrażenie Bonanza of Hoaka, ono żyje w legendzie,
pokutuje też w głowach poszukiwaczy złota i gambusinos, jak słyszę,
opanowało i wasze myśli, messieurs.

— Ach tak, tak więc to wygląda — stwierdził wielce rozczarowany
dowódca. — Z powodu starej legendy o włos skończylibyśmy na palu
męczeńskim. Jedyną korzyścią z tego jest fakt, iż ta piękna okolica
uwolniona została od dwóch wielkich szubrawców!

— To oczywiście prawda — zgodził się Hobbie Frank. — Teraz
Czarny Mustang może sobie zapuścić nową czuprynę w Krainie
Wiecznych Łowów. Gaudeamus igelkur!

Wysoki Hum nie znal niewielkiego myśliwca ani jego osobliwego
sposobu wyrażania się, toteż uważał za wskazane poprawić cudaczny
błąd Hobbiego i odezwał się:

— Pan wybaczy, Mr Frank! Nie mówi się „gaudeamus igelkur",
tylko „gaudeamus igitur"!

Na to moritzburczyk zmierzył go gniewnym wzrokiem i odparł
parsknąwszy:

— Ach tak? Ech, co pan powie! A czy pan wie, drogi panie, jak ja się
nazywam?

— Owszem. Wszak mi pan to powiedział. Nazywa się pan Frank.

— Frank? Jedynie Frank? Tylko Frank? A więc bardzo proszę!
Urodziłem się i zostałem ochrzczony jako Heliogabalus Morpheus
Edeward Frankę, łowca prerii i Moritzburga. Zrozumiano? A teraz
niech mi pan powie jeszcze raz swoje nazwisko!

— Nazywam się Hum.

13* Czarny Mustang

193

— Hum? Hum! To przecież nie jest nazwisko. Musi się pan jeszcze
jakoś inaczej nazywać! To tak jak u Timpów, prawda, Kas?
Przy tych słowach wysoki Hum nadstawił uszu i spytał:

— Timpe? Jak pan doszedł do tego nazwiska?

— Ja? Ja w ogóle nie doszedłem, to nie moje. Dziękuję pięknie!
Gdybym nazywał się Timpe, to skoczyłbym do morza, w największą
głębinę!

— Ale może znał pan kogoś o nazwisku Timpe?

— Tak, rzeczywiście znałem dwie pożałowania godne osoby, znam
je jeszcze.

— W pana ojczyźnie?

— Nie, tu w Ameryce. Wystarczy, że spojrzy pan na tych dwóch
młodzieńców, na Hasa o kasztanowych włosach i Kasa blondyna. Już
od dłuższego czasu beznadziejnie ciąży im owo nieszczęsne nazwisko.

— Rzeczywiście? Panowie, panowie nazywają się Timpe?—zapy-
tał Hum zwracając się do obu kuzynów.

— Tak —odrzekł Kas. —Ja nazywam się Kasimir Obadja Timpe,
a stojący tam mój kuzyn nazywa się Hasael Beniamin Timpe. Zdaje się,
że zna pan nasze nazwisko?

— Rzeczywiście. Ale powiedzcie mi, proszę, z jakiego powodu
opuściliście waszą ojczyznę?

— Nie ma potrzeby tego przemilczać. Poszukujemy spadku, które-
go nas pozbawiono.

— Pozbawiono? Dlaczego? Kto?

Można było poznać, że przedmiot rozmowy zaprzątnął całą uwagę
Huma. Kas odpowiedział:

— Uciekł z nim nasz kuzyn. Nazywa się Nahum Samuel Timpe i ma
teraz ponoć siedzieć w Santa Fe. Dlatego zdążamy do tego miasta, aby
zdemaskować oszusta.

— Do diabła! A po kim to miał być spadek?

— Po naszym wuju, Josefie Habakuku Timpe, który zmarł bez-
dzietnie w Fayette.

— Moi panowie, to rzeczywiście nader interesujące. Powiedzcie mi
jeszcze tylko, skąd wiecie, że ten wuj pozostawił jakiś majątek?

— Od moich kuzynów, Petrusa Michy Timpe i Markusa Absaloma
Timpe w Plauen, którzy właśnie otrzymali sto tysięcy talarów.

— I przyjechaliście tu po to, aby zabrać swoją część?

— Tak. Najpierw kilkakrotnie pisałem, ale nie otrzymałem odpo-

184

wiedzi, dlatego wyruszyłem w drogę, by złapać oszusta, który czmych-
nął z całą sumą.

Wówczas Hum wybuchnął gromkim śmiechem i śmiejąc się mówił:

— I dlatego zamierzaliście się udać do Santa Fe? To w ogóle nie jest
potrzebne. Możecie go złapać tu, w pobliżu Estrecho, gdzie siedzicie!

— Co? Jak? Pan żartuje! Pan chyba kpi z nas? — pytali jeden przez
drugiego Kas i Has.

— Mówię zupełnie poważnie, chociaż się śmieję. Czy jeszcze
niczego nie zauważyliście? Zdrobniliście swe imiona, Kasimir i Hasael,
do Kas i Has. Mnie nazywają Hum, a to jest zdrobnienie od Nahum. Ja
właśnie nazywam się Nahum Samuel Timpe, i jestem owym podstęp-
nym kuzynem, którego szukacie. A więc łapcie mnie prędko!

Has i Kas zaniemówili początkowo ze zdziwienia, lecz zawsze
gotowy do zabierania głosu Hobbie Frank zawołał zachwycony:

— Teraz go mamy! Nareszcie wpadł nam w sidła Timpe przestęp-
ca. Jeśli natychmiast nie wypłaci pieniędzy, powiesimy go jak nietope-
rza, mianowicie głową w kierunku środka matki ziemi. I oto znowu:

pycha z nieba spycha. Gaudeamus igelkur, panie Hum!

Teraz zerwali się Kas i Has i zaczęli zarzucać Huma pytaniami,
wyrzutami i groźbami. Lecz on tego nie słuchał, tylko wyciągnął z
kieszeni pieczołowicie przechowany papierowy woreczek, wyjął z
niego list i śmiejąc się wręczył im go ze słowami:

— Te oto teraz zupełnie bezwartościowe papiery, które kosztowały
mnie sporo pieniędzy, stanowią cały spadek po stryju Josefie Habaku-
ku. Niech je wszyscy zobaczą i przejrzą. Najpierw jednak przeczytajcie
to pismo, które szlachetny testator otrzymał z Plauen. Nadeszło ono
krótko przed jego śmiercią i ja je odziedziczyłem. Była to jedyna część
spadku, za którą nie musiałem zapłacić z własnej kieszeni. Możecie go
zatrzymać.

Obydwaj kuzyni rzucili się chciwie na list, czytali go równocześnie,
lecz im więcej się z niego dowiadywali, tym bardziej miny im rzedły, a
kiedy skończyli czytać, upuścili go na ziemię i spojrzeli na Huma
głęboko rozczarowani.

— No więc jestem oszustem?—zapytał Hum.—Stryj pozbawił
mnie samego całego mojego spadku, a wasi kuzyni zażartowali z was,
gdyż Timpe z Plauen byli skłóceni z rodziną Timpe w Hof. Ci z Plauen
mieli szczęście wygrać sto tysięcy talarów na loterii i wmówili swym
krewnym w Hof, że odziedziczyli tę sumę od wuja Josefa Habakuka.

13*

195

Napisali do wuja ten list krótko przed jego śmiercią, w którym się z was
wyśmiewają, i choć to zabawna sprawa, mimo to przykro mi, że zagnała
was tak daleko, aż połączyła nas tu na Dzikim Zachodzie. Jeśli pomimo
to macie zamiar mnie aresztować, to jestem do waszej dyspozycji.

Aczkolwiek ów list był niezbitym dowodem niewinności Nahuma,
Kas i Has potrzebowali sporej chwili, by pogodzić się z nowym stanem
rzeczy. Nie przyszło im łatwo porzucić wszelką nadzieję dotarcia do
spadku. W końcu Hum wstał, wyciągnął obie ręce w ich stronę i
powiedział:

— Nie martwcie się! Wy nie otrzymacie urojonego majątku, ja zaś
straciłem przez Josefa Habakuka majątek prawdziwy, który pozosta-
wiłby mi ojciec, gdyby nie został oszukany przez swego brata, dobry
stryjaszek roztrwonił nie tylko swoje, ale i moje pieniądze. Skoro ja
musiałem się z tym pogodzić, to i wy z pewnością zdołacie porzucić
nadzieję, która była wszak zupełnie bezpodstawna. W zamian za to
zamiast krewniaka oszusta znaleźliście uczciwego kuzyna, który cieszy
się niezmiernie z tego spotkania i gotów jest dzielić z wami dole i
niedole życia. I myślę, że to też jest coś warte!

Poruszyło to do głębi niewielkiego Hobbiego. On, jeszcze niedawno
mówiący o powieszeniu Huma do góry nogami, wykrzyknął teraz w
zachwycie:

— Co tak stoicie, panowie, jak dwie suszone śliwki przed kuchen-
nymi drzwiami! Drogi i niezastąpiony Hum powiedział wszystko, co
leżało mu na sercu. Nie ma nic lepszego na świecie jak kuzyn, którego
można poważać, ja doświadczyłem tego na osobie mego kuzyna Drolla.
Nie wzdragajcie się tak długo przed szczęśliwym związkiem przyjaźni,
tylko uściśnijcie sobie mocno ręce. I pozwólcie, że poczynię pierwszy
krok do pojednania i zaśpiewam wam z Biegu Fridolina za latawcem:

Ja będę, usilnie się dopraszam,
Czwartym w sojuszu waszym.

Żart Franka wywołał ogólną wesołość, Kas i Has musieli roześmiać
się wraz z innymi i wreszcie chwycili ręce Huma, a pierwszy z nich
rzekł:

— Masz rację, kuzynie, nie ma powodu, abyśmy się na ciebie dalej
gniewali, a pieniądze może by nas wcale nie uszczęśliwiły. Jesteśmy tu
w pobliżu Bonanzy of Hoaka, z której nazwy wypływa nauka, że
istnieją też inne skarby, o które winno się zabiegać. Będziemy odtąd

196

trzymać się razem, tak by dla określenia wiernej przyjaźni można było
kiedyś powiedzieć: „Właśnie jak u Timpów!"

— Tak, jak u Timpów! — zgodził się Hobbie. — Wprawdzie do tej
pory nie mogłem się przekonać do tego nazwiska, lecz czego nie może
pojąć rozum myślącego, to wyczuje cierpiący na reumatyzm, kiedy jest
przeciąg. Dlatego biorę rozbrat z mą niechęcią, a ponieważ wszyscy
wyróżniacie się zdrobniałymi imionami, to i ja jako czwarty w sojuszu
postąpię podobnie i skreślę dwie sylaby. Zatem w przyszłości mówcie
do mnie jedynie Heliogabalus Morpheus Edeward, Frankę możecie
opuścić, na całej kuli ziemskiej będą dokładnie wiedzieć, że należy pod
tym rozumieć słynnego Frankego. Powiedziałem. Howgh!

Spis rozdziałów

1. METYS ............................. 5

2. CZARNY MUSTANG ..................... 48

3. U OLCHOWEGO ŹRÓDŁA ................. 85

4. BRZOZOWY JAR ....................... 106

5. ZDRADZIECKIE ZŁOTO. .................. 154