Krystyna Nepomucka
Ślubny welon

Warszawa: Wydawnictwo ANTA, 1997


Przepisał Franciszek KwiatkowskMotto: 

Ja, dym fioletowy, 

Unoszę się z ogniska, pochylcie wasze głowy, 
Jest przy was dusza bliska... 

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska 



Cała ta dziwna historia mogła zacząć się i zakończyć zupełnie 
inaczej. Wszystko na świecie jest umowne, poza zegarem. Odmierza 
czas każdemu sprawiedliwie. Starzenie się jest przecież kwestią 
upływających stopniowo lat, procesem ledwo zauważalnym. Najpierw 
jest się młodym, potem dojrzałym, ale trudno określić moment 
przejścia z jednego stanu w drugi. Wreszcie nadchodzi starość, a 
człowiek nie zdaje sobie sprawy, kiedy to nastąpiło. Tak 
twierdziła moja babcia, lecz ja byłam jeszcze na tyle młoda, że 
nie przywiązywałam większej wagi do dawno wypowiedzianych słów. 
Życie wciąż było przede mną. Nie bardzo nawet potrafiłam sobie 
wyobrazić, że kiedyś się zestarzeję. Bardziej wierzyłam - choć 
chyba nie do końca - że muszę kiedyś umrzeć, ale miało to nastąpić 
w jakimś bardzo odległym czasie. 

Na razie siedziałam na drewnianych, rozchwierutanych schodach 
ogromnej, przeszklonej werandy z częściowo powybijanymi szybami. 
Obrosłej pajęczyną i zagraconej, jak i całe wnętrze domostwa. 
Znajdowało się w nim wszystko to, co pozostało po moich różnych 
pociotkach i babkach. Ostatnia z nich, znana mi jedynie z 
opowieści, a nosząca imię Eleonora, zmarła bezdzietnie przed 
trzema laty. Dom został zamknięty, opieczętowany, a klucze i 
dokumenty czekały na mnie w kancelarii adwokackiej. Z jej usług, 
od niepamiętnych czasów, korzystała moja rodzina. 

Wpatrywałam się z zachwytem w Giewont. W jaskrawym słońcu, na 
błękicie wiosennego nieba, rysował się wspaniałą, szarą bryłą w 
otoczeniu pomniejszych szczytów. Pięły się ku niemu mroczną 
zielenią smrekowych lasów. Góry o tej porze roku przypominały 
łagodne, płowe zwierzęta wylegujące się w słońcu. Bezpieczne i 
pociągające. Chciałoby się tam być, wędrować niewidocznymi 
ścieżkami. Wiodły przez doliny brzegami kamienistych, bełkocących 
potoków. 

Przesuwałam osowiałym wzrokiem po urzekającym pejzażu, pełna 
tęsknoty i niedosytu. Z lękiem i ciekawością myślałam, jak ułoży 
się teraz moje życie w surowym krajobrazie, tak różnym od znanych 
dotychczas, w nowej, wciąż jeszcze obcej mi rzeczywistości. 

Do kraju wróciłam zaledwie przed kilkoma miesiącami. Właściwie 
przyjechałam. Nie urodziłam się tutaj. W Zakopanem przebywałam 
zaledwie od paru tygodni. Do czasu, zanim się jakoś urządzę w 
rodzinnym, opuszczonym gnieździe, zajmowałam apartament w 
pobliskim hotelu "Kasprowy". To, co miałam za plecami, 
przytłaczało ogromem i pustką starego, wymarłego domostwa, które 
przypadło mi w udziale po jakimś legendarnym przodku. Rozległe, z 
solidnie ciosanych bali, poczerniałych czasem i deszczami, 
nasuwało nie najweselsze myśli. 

Wewnętrzne schody, wydeptane przez pokolenia, prowadziły na 
piętro. Tam można było zagubić się w pokojach i rozlicznych 
zakamarkach. Cała siedziba liczyła sobie dobrze ponad sto 
pięćdziesiąt lat. Niewiele już miała wspólnego z dawną świetnością 
znaną z rodzinnych przekazów. Budziła niepokój i sprzeciw. 
Zamieszkanie tu nie rokowało niczego atrakcyjnego poza kłopotami 
związanymi z generalnym remontem i z segregowaniem nagromadzonych 
szpargałów i pamiątek. Widmowy obraz domu, jaki po raz pierwszy 
ujrzałam w chmurny, zamglony ranek, zaskoczył mnie i rozczarował, 
choć przecież od dziecka znałam go z opowieści i kochałam jego 
mroczną legendę. Szła przez zamieszkałe tu i na obczyźnie 
pokolenia. Posiadłość miała swoje prawdy zawarte w dokumentach. 
Obrastała także w domysły i upiększenia tych, którzy z miłością i 
pietyzmem wspominali o niej, uwikłani w nostalgiczne tęsknoty i 
marzenia o ziemi przodków. 

Zza siatki wrośniętej nieomal w żywopłot, oddzielający niewielką 
posiadłość od mojej, dochodziło urywane poszczekiwanie psa, 
dobiegał rozbawiony, karcący głos sąsiadki. Widocznie znów coś 
porządkowała przy grządkach z cebulą i czymś tam jeszcze. Ta jej 
praca wydawała mi się całkiem bez sensu. W sklepie można było 
zaopatrzyć się we wszystko. Byłam przyzwyczajona, że w miejscach, 
gdzie zamieszkiwałam z rodzicami, sadzono przed willami jedynie 
ozdobne krzewy i, w zależności od pory roku, niezliczoną ilość 
kwiatów. U mojej sąsiadki jedynie przed werandą góralskiej, 
zabytkowej chałupy rosły paprocie, kępy fioletowych dzwonków, 
różowiły się karłowate krzewy wilczego łyka. Kilka rachitycznych, 
pokręconych wichrami jabłonek kwitło mizernie na trawiastym 
zboczu. Biegło łagodnie w dół, ku drodze, niewidocznej przez 
plątaninę zielonych głogów i dzikiego wina. 

Interesowała mnie ta samotna, nie pierwszej młodości kobieta, 
wciąż czymś zajęta. Nie zauważyłam dotychczas żadnego mężczyzny, 
innej kobiety czy chociażby dziecka. Ilekroć ją spotykałam, była 
pogodnie uśmiechnięta, przyjazna w spojrzeniu i w słowach. 
Wyglądała na zadowoloną z życia. Zastanawiało mnie jedynie, że gdy 
wymieniałyśmy nic nie znaczące uwagi, dotyczące zazwyczaj pogody i 
spraw codziennego bytowania, wtrącała z żalem w głosie coś o 
jakimś Leoncjuszu. Mówiła, że gdyby tu był, wszystko wyglądałoby 
inaczej. 

- Ale cóż... - dodawała niezmiennie z ciężkim westchnieniem - to 
zupełny przygłup i niedonosek psychiczny... - machała lekceważąco 
dłonią, uzbrojoną w sekator lub ogrodowe rękawice. Musiało się coś 
chyba kryć za jej samotnością. Może jakaś tragedia? 

Postanowiłam, że gdy się tu jakoś urządzę i zaczną się długie, 
jesienne wieczory, zaproszę ją na herbatę. Należało dobrze żyć z 
sąsiadami, jak mawiała moja babcia. W momencie, gdy o tym 
pomyślałam, uświadomiłam sobie ze zdumieniem, że właśnie jest 
dzień moich urodzin. Samotnych w zrujnowanym domostwie, które 
kiedyś wyglądało inaczej, jak wynikało z obrazowych opowieści, 
przekazywanych mi w różnych okresach życia i w różnych stronach 
świata, w jakich się aktualnie znajdowaliśmy. Dzisiejsze, nieomal 
przegapione urodziny różniły się także od tych hucznie i bogato 
obchodzonych przez rodziców. Chwila moich narodzin była dość 
niecodzienna. Mama wspominała ją łzawo przy każdym torcie z 
płonącymi świeczkami, babcia zaś troskliwie dbała o to, aby każda 
rocznica miała szczególnie uroczysty charakter. 

Urodziłam się w pociągu opóźnionym o blisko trzy godziny z powodu 
wykolejenia expressu blokującego tory na linii Paryż-Berlin. 
Poród przyjął francuski konduktor wraz z niemieckim lekarzem, 
który dosiadł się w Lyonie, gdy z wielkim trudem i oporami, w 
luksusowym przedziale pierwszej klasy, wyciągano mnie na świat. 

Reszty dokonano w berlińskim szpitalu, jednym z bardziej znanych w 
świecie. Trochę później zastanawiano się, jakie nadać mi imię. 
Mama była tak nieskończenie wdzięczna francuskiemu konduktorowi, 
ojcu czworga dzieci, że skłonna była nadać mi jego imię w żeńskiej 
formie - Franciszka. Ojciec, na szczęście, zaoponował. Wolał, abym 
odziedziczyła je po niemieckim lekarzu, z którym się z czasem 
oboje zaprzyjaźnili. Na pierwsze dano mi więc Gerda. Następne po 
babci i mojej mamie - Izabella, wreszcie po babce ze strony ojca - 
Elwira. 

W moim dorosłym życiu używałam wszystkich trzech imion w 
zależności od nastroju i sytuacji. Najchętniej jednak nie 
używałabym żadnego. W momentach, gdy chciałam odstraszyć albo 
onieśmielić zainteresowanego mną chłopaka, podawałam wyniośle imię 
Elwira. U żadnego nie znajdowało aprobaty. 

Wśród przyjaciół i bliższych znajomych, nazywano mnie Egi, tak jak 
kiedyś wołali na mnie w domu rodzice, biorąc z każdego imienia 
pierwszą literę. 

Teraz, wsłuchując się w rozbawiony głos sąsiadki bawiącej się z 
psem, pomyślałam, że powinnam w jakiś sposób uczcić dzień moich 
urodzin, aby stało się zadość tradycji. Nie wiedziałam tylko, w 
jaki sposób to uczynić. Nie znałam właściwie nikogo, kogo 
chciałabym lub powinnam zaprosić na drinka do apartamentu w 
"Kasprowym", a tak naprawdę nie miałam na nic ochoty. 
Zrezygnowałam; trochę wzruszona wspomnieniami, gapiłam się na 
rozsłonecznione góry. Nagle za plecami poczułam czyjąś obecność, 
jakieś szmery, delikatne skrzypnięcie werandowych drzwi. Obróciłam 
się gwałtownie i natychmiast odetchnęłam z ulgą. Nie był to żaden 
włóczęga, przed którym zdążyła mnie już ostrzec sąsiadka. W 
uchylonych drzwiach, z których całe pozostały jedynie misternie 
rzeźbione framugi, stało dziecko. Dziewczynka nie miała więcej niż 
trzy, cztery latka. W przydługiej, białej sukience z różową 
szarfą, stała bez ruchu z buzią bez uśmiechu, zapatrzona gdzieś 
ponad moją głową. Nie przypominała z wyglądu tutejszych dzieci. 
Przyjechała widocznie z rodzicami w odwiedziny do któregoś z domów 
powyżej mojej posiadłości. Były to przeważnie nowobogackie wille w 
pseudogóralskim stylu. 

Sięgnęłam do kieszeni wiatrówki. Trzymałam w niej moje ulubione 
mleczne "mordoklejki" do pogryzania w czasie spacerów. Wyciągnęłam 
dłoń do małej. 

- Poczęstuj się. Są bardzo smaczne - uśmiechnęłam się zachęcająco. 

Dziewczynka nie poruszyła się, nie zareagowała żadnym ruchem. 
Patrzyła gdzieś przed siebie, jakby mnie nie widziała. 

- Masz śliczną sukieneczkę... - pochwaliłam - a do twoich jasnych 
loków będzie pasował różowy kwiatek... - myślałam głośno, 
podnosząc się ze schodów. Gdy obróciłam się z gałązką powoju, 
dziecka już nie było. 

- Gdzie jesteś?! - krzyknęłam zaniepokojona. Wbiegłam na werandę, 
przeszłam przez ogromny pokój, który zapewne był kiedyś czymś w 
rodzaju salonu. Zajrzałam do dwu następnych i jakichś mniejszych 
pomieszczeń zastawionych meblami. Zaniepokoiłam się. Dziecko 
gdzieś tu musiało zabłądzić. Może weszło po krętych, nierównych 
schodach na piętro, a mogło także wypaść przez któreś z okien 
pozbawionych częściowo szyb. Dłuższą chwilę kręciłam się po całym 
domostwie, zaglądałam nieomal w każdy kąt. Prosiłam, żeby się 
wreszcie odezwało. Wybiegłam przed dom. Dziewczynki nigdzie nie 
było. 

Niebieska sukienka sąsiadki, jej słomkowy, wystrzępiony kapelusz 
ze sztucznym kwiatem hortensji mignęły przez zielony żywopłot. 

- Nie widziała pani przypadkiem dziewczynki w białej sukieneczce z 
różową szarfą? - zapytałam, podchodząc do żywopłotu wrośniętego w 
podziurawioną, zardzewiałą siatkę. 

Powoli podniosła się z klęczek, podeszła parę kroków i popatrzyła 
na mnie z przestrachem. 

- Zaczęło się... - jęknęła, wstrząśnięta dreszczem. 

- Co się zaczęło? - zdumiała mnie jej reakcja. - Obawiam się, że 
dziecko mogło zabłądzić. Nieoczekiwanie znalazło się na mojej 
werandzie i znów dalej powędrowało, a rodzice pewnie się 
niepokoją... - tłumaczyłam. - Może wie pani, czyja to dziewczynka? 
Trochę niecodziennie i po miejsku ubrana - dodałam. 

- Nie widziałam żadnego dziecka - odpowiedziała stropiona i 
kilkakrotnie odchrząknęła. - Niech się pani nie martwi. Znajdzie 
drogę tam, skąd przyszło... - burknęła, robiąc taki ruch, jakby 
chciała powrócić do przerwanego zajęcia. 

- Boję się, że może się coś małej przytrafić. Nie wygląda na 
tutejszą. Pies mógł ją przestraszyć, mogła się przewrócić na 
kamienistej ścieżce. Należałoby odprowadzić ją do domu... - stałam 
niezdecydowana przy równiutko przyciętym żywopłocie z dzikiej 
róży. 

- Niech się pani nie kłopocze... - powtórzyła raz jeszcze z 
niecierpliwością - gdyby tu był Leoncjusz, to z pewnością pognałby 
pani kota - dodała bez związku. Roześmiała się jakoś sztucznie, z 
zaaferowaniem. Zaskoczyła mnie jej postawa. Pomyślałam, że i ona 
także musi być "pofyrtana", jak ten jakiś Leoncjusz. Nie bardzo 
rozumiałam, o jakiego kota chodzi. 

- Nie mam tu żadnego kota - tłumaczyłam na wszelki wypadek. - Gdy 
się jakoś urządzę, z pewnością przygarnę jakieś stworzenie... - 
myślałam głośno. 

Kobieta roześmiała się. Tym razem szczerze i jakby z ulgą. 

- Pognać kota to takie u nas powiedzonko, gdy chce się kogoś 
postraszyć albo dołożyć, żeby zajął się czymś innym, a nie tym, co 
nie trzeba... 

- Nic z tego nie rozumiem - westchnęłam po trosze rozbawiona. 
Słowo "dołożyć", w połączeniu z "szurniętym" Leoncjuszem i 
"pofyrtaną" sąsiadką, wydało mi się zabawne. 

- Niech się pani nie obrazi, to takie powiedzenie bez żadnego 
znaczenia, a Leoncjusz już się zupełnie nie liczy. Kompletny 
idiota i nieudacznik albo sietniak, jak mówią górale - przysunęła 
się bliżej siatki, uśmiechnęła się rozbrajająco pod byle jak 
wciśniętym na głowę kapeluszem. Musiał mieć chyba tyleż lat co i 
ona. Odwzajemniłam uśmiech. Pomyślałam jednocześnie, że ten jakiś 
Leoncjusz musiał jej solidnie "dołożyć", jeśli za każdym razem 
wspomina go w taki dziwny sposób. 

- Czy pani wie, co ostatnio strzeliło mu do głowy? - zadała 
retoryczne pytanie. Pochyliła się, wyrywając jakieś zielsko, aby 
za chwilę otrzepać z ziemi rękawice i przewiesić się w moją stronę 
przez żywopłot. - Przedwczoraj dostałam od niego list z Włoch... - 
ściszyła głos. - Zapisał się na jakiś obóz czy też kurs 
przetrwania w ekstremalnych warunkach. To podobno coś takiego, 
czego można nie przeżyć. Śpi się w górach albo w lesie na gołej 
ziemi, nawet podczas mrozu. Samemu zdobywa się opał, jedzenie. 
Często trzeba żywić się korzonkami, robactwem i w ogóle... No, czy 
nie zupełny głupek, skoro mógłby spać wygodnie w domu, a jeść to, 
co lubi? - dodała jakoś czule i takim tonem, jakby myślała: 
"kochany chłopiec". 

- No, nie wiem... - bąknęłam zupełnie skołowana. Nic innego nie 
przychodziło mi do głowy. Jednocześnie zerkałam w stronę schodów, 
czy przypadkiem nie dojrzę bawiącego się dziecka. 

- Jak już jesteśmy przy obozie przetrwania, to ja bym radziła pani 
szybciej porządkować dom... - zająknęła się. - Przepraszam, że się 
wtrącam;ale jak długo można siedzieć w tak drogim hotelu i bez 
własnego kąta? Domyślałam się, że pani nietutejsza i to nie tylko 
w Zakopanem... Ciężko się pewnie przyzwyczaić... - popatrzyła na 
mnie z namysłem. - Mieszkam tu przeszło od dwudziestu lat i też 
trudno mi było w początkach, chociaż się tu urodziłam i częściowo 
wychowałam. A teraz nie chciałabym i nie potrafiła, tak jak 
dawniej, mieszkać w dużym mieście - dodała z pogodnym uśmiechem, 
uciekając wzrokiem na boki. 

- Wiem - skinęłam głową - powinnam wreszcie przeprowadzić remont - 
westchnęłam, myśląc z niechęcią o czekających i narzuconych mi 
obowiązkach. - Na razie przygotowuję ogólny kosztorys i plany 
przeróbek. Brak mi dokładnej dokumentacji. Chciałabym przywrócić 
domostwu poprzedni wygląd. Nie bardzo wiem, jak się do tego 
wszystkiego zabrać i czy będę potrafiła zostać tu na stałe... - 
wypowiedziałam nieoczekiwanie głośno to, co dręczyło mnie od 
pierwszego dnia. 

- Minie to pani... - zlekceważyła z uśmiechem. - Póki co, to 
wielki śmietnik i ruina. W miarę porządkowania przywiąże się pani 
do tego pięknego domu, a góry przyciągną do siebie, uwiążą panią 
tu na zawsze niczym psa na łańcuchu. Z Leoncjuszem było podobnie. 
Tyle że on to dziwak i głupiec. Pewnej nocy opuścił go 
ukradkiem... Ze mną też tak było, a jednak wróciłam. I on także 
wróci... - westchnęła, obdarzając mnie pogodnym, wyrozumiałym 
uśmiechem. 

Nie miałam odwagi zapytać, kim był dla niej Leoncjusz. Sądziłam, 
że eks-mężem albo kochankiem. Wiedziałam tylko, że mieszka teraz 
sama. Nie odwiedzał jej żaden mężczyzna. 

Powiodłam dookoła wzrokiem. Słońce przypiekało, wiatr ucichł, a 
moje góry wydawały się bliskie na wyciągnięcie ręki. Pomyślałam o 
wędrówce z plecakiem i mapami, odkładanej z dnia na dzień. Poza 
nielicznymi dolinkami, Tatry były mi jeszcze obce. 

Powinnam rozejrzeć się za jakąś ekipą budowlaną - westchnęłam 
zrezygnowana. Wiedziałam, że czy chcę czy nie, muszę spełnić 
ostatnią wolę mojej matki. 

- Jaką znów ekipą! - obruszyła się sąsiadka, poprawiając rondo 
spłowiałego kapelusza. - Weźmie pani górali, dobrze zapłaci, 
podrzuci opału, a za parę tygodni nie pozna pani tej pięknej 
ruiny. Oni mają złote ręce i dużo serca do takiej roboty. Czują 
duszę domu... Tyle tylko, że muszą mieć opał. Bez tego ani rusz... 

- Opał? - zapytałam niepewnie. - Do czego potrzebny im opał w 
lecie? - dziwiłam się spoglądając na nią z niedowierzaniem. Coś 
mnie także zastanowiło, przypomniało się z tą "duszą domu". Babcia 
tłumaczyła mi jeszcze w dzieciństwie, że domy są istotami żywymi. 
Mają duszę zwaną genius loci. Wówczas napawało mnie to trwogą. 
Wyobrażałam sobie, że to coś w rodzaju domowego straszydła, z 
włosami w lokach, do tego mające jakiś "środek energetyczny", co 
jeszcze bardziej było dla mnie niezrozumiałe i tajemnicze. Babcia 
usiłowała jakoś przybliżyć mi to pojęcie, bezskutecznie jednak. 
Byłam zbyt mała, żeby mój umysł mógł je przyswoić, chociaż babcia 
uparcie zapewniała moją mamę, że jestem inteligentnym, nad wiek 
rozwiniętym i pojętnym dzieckiem, należy więc rozmawiać ze mną, 
jak z dorosłym człowiekiem. Siedziałam obok, przerażona nadmiarem 
dziwacznych wizji przywołanych jej słowami. Przybierały 
niepokojące kształty osaczających mnie potworów. Z tych opowieści 
o domostwie w dalekim kraju, snutych wieszczym głosem babki, 
zrozumiałam tyle tylko, że spocznie na mnie obowiązek 
doprowadzenia go do dawnej świetności i że powstało ono z wielkiej 
miłości do kogoś, kto miał w nim zamieszkać. 

- Opał... - podchwyciła z rozbawieniem sąsiadka, odrywając mnie od 
wspomnień - znaczy tyle, że musi pani zakupić parę skrzynek 
siwuchy, nie licząc piwa. W czasie przerwy obiadowej, i nie tylko, 
lubią popijać swoją góralską herbatkę, czyli esencję pół na pół z 
alkoholem. Gdyby teraz był tu Leoncjusz, z pewnością pomógłby pani 
się z nimi dogadać i przypilnować, chociaż sam nie pije. Co 
najwyżej wino i to tylko w najlepszym gatunku. Taki z niego 
niedorajda. Może ten obóz przetrwania trochę go odmieni, bo nie 
daj Bóg, jaki to z niego narowisty człowiek. 

- Wie pani - zdecydowałam się - przydźwigałam tu pierwszego dnia 
butelkę francuskiego wina i do dziś jeszcze nie otworzyłam. Zrobi 
sobie pani krótki odpoczynek i wypijemy na schodkach po 
szklaneczce? Dziś moje urodziny... - dodałam na usprawiedliwienie 
- a i pogoda cudowna... 

- Czemu nie? - roześmiała się - ja to rozumiem. Smutno bez kogoś 
bliskiego w takim dniu, a i mnie się także od rana ckni za 
Buzikiem. Minęły prawie dwa lata, a ja go nie mogę zapomnieć... 

Pomyślałam o Benie, ale tak jakoś bez żadnych sentymentów. Nic 
nawet już nie zabolało. Potrafiłam jednak zrozumieć sąsiadkę. 

- Żeby przynajmniej był tu Leoncjusz... - zakończyła z 
westchnieniem i, nie dodając nic więcej na jego temat, przedostała 
się przez dziurę w siatce na moją stronę. Zanotowałam w pamięci, 
że przede wszystkim należy pomyśleć o nowym ogrodzeniu z ciemnych, 
drewnianych sztachetek osadzonych na podmurówce z polnych kamieni. 

Pani Aldona rozsiadła się na stopniach werandy. Powolnym ruchem 
zdjęła kapelusz wachlując się nim przez chwilę. Słońce przypiekało 
mocno, nie drgał żaden listek. Nad naszymi głowami lepkie i żółte 
odrosty konarów karłowatej sosny wydzielały żywiczną woń. 

Rozlewałam ostrożnie wino do ciężkich szklanic. Wyciągnęłam je z 
przepastnego wnętrza kredensu bogato ozdobionego rzeźbionym 
ornamentem. Był zapchany wszelkim kuchennym dobrem. Jeszcze się do 
niego nie dobrałam. Sama myśl o gigantycznej pracy przerażała, 
więc odkładałam tę czynność z dnia na dzień. Nie bardzo nawet 
wiedziałam, od czego należy zacząć. Wszystkiego było tu za dużo... 

- Buzik był straszny seksownik... - zaczęła wyjaśniać pani Aldona 
po złożeniu urodzinowych życzeń i pierwszych łykach wina. Smak 
miało przedni, ale też i marka była znakomita. 

- Nie lubiłam zbytnio Buzika. To nie to samo, co mój zmarły 
tragicznie Gucio... - westchnęła - wciąż nie mogę go zapomnieć. 

- Bywa... - mruknęłam, kiwając ze zrozumieniem głową. 

- Buzik wychodził z domu i nigdy nie było wiadomo, kiedy wróci. 
Nieobecny był kiedyś przez tydzień. Zamartwiałam się, bo chociaż 
taki łajdus, był do mnie jednak przywiązany... - ciągnęła 
beznamiętnym tonem. 

Była ładniutką, pulchną blondynką o prześlicznych oczach. Patrzyły 
czule na wszystko, na czym spoczęły, chociażby tym czymś była 
tylko ogrodowa doniczka. A stało ich tu, w pobliżu żywopłotu, 
wiele. 

- Wrócił? - wtrąciłam ostrożnie, byle coś powiedzieć, dać jej do 
zrozumienia, że ciekawi mnie; o czym opowiada. Wprawdzie dziwiło, 
że zwierza się z bardzo osobistych przeżyć bądź, co bądź, obcemu 
człowiekowi, ale chociaż nie znałam Buzika, o którym tak otwarcie 
mówiła, dobrze było odkryć upodobania i narowy najbliższego 
sąsiada, żeby nie było w przyszłości żadnych niespodzianek. 

- Wrócił - westchnęła - po blisko dwu tygodniach. Nie sam. 
Przyprowadził ze sobą rudą Pindę. Popatrzył na mnie łzawo. Ona 
także, więc bez słowa nakarmiłam oboje. I tak się to zaczęło... - 
uśmiechnęła się wyrozumiale do mnie, a może do własnych myśli. 

Stwierdziłam, że musi być chyba świętą kobietą, jeśli toleruje 
tego rodzaju wybryki Buzika. 

- Spali razem. Zachowywali się cicho i spokojnie, więc cierpliwie 
czekałam, co dalej z tego wyniknie. Po paru dniach Buzik opuścił 
dom. Sądziłam, że za jakiś czas wróci... - zamyśliła się na 
moment, podniosła na mnie oczy pełne żalu. - Nie wrócił do dziś, a 
minęły dwa lata. Ruda Pinda została. Gdy ją przyprowadził, nie 
wiedziałam nic o tym, że jest w ciąży: Dopiero gdy po paru 
tygodniach urodziła piątkę szczeniąt, pomyślałam że ten 
niepoprawny seksownik to prawdziwy dżentelmen, chociaż wzięłam go 
ze schroniska dla zwierząt jako najbrzydszego psa. Nie miał 
żadnych szans, aby ktoś chciał go przygarnąć. Teraz dopiero widzę, 
jaki to był wierny, uczciwy i kochany pies. Poszedł gdzieś w świat 
za sukami, a przyprowadził do mnie swoją kochanicę. Wiedział, że 
jest w ciąży. Chciał, abym się nią zaopiekowała. A może pozostawił 
jako rekompensatę za to, że zamierzał mnie opuścić?... - wybiegła 
wzrokiem ku górom. Nad Giewontem pojawiła się mała, biała chmurka. 

- No, wie pani... - jęknęłam - a ja sądziłam, że opowiada mi o 
mężczyźnie... - odetchnęłam z ulgą. Wydała mi się bardzo miła. 

Roześmiała się. 

- Sukę nazwałam Tina, ale moje znajome od pierwszego dnia 
przezwały ją Pinda. Mała, ruda, z szarymi ślepkami. No i 
prowadziła się także nie najlepiej. Krótko tęskniła za Buzikiem. 
Po urodzeniu szczeniąt zaczęła się natychmiast rozglądać za nowym 
kochankiem. Na wszelki wypadek dostaje w odpowiednim czasie 
pigułki. Sama już teraz stroni od męskiego towarzystwa. Tyle 
tylko, że się trochę roztyła, ale też i łasuch z niej... 
uśmiechnęła się dołeczkami w policzkach osmalonych wiosennym 
słońcem. 

- Następnym razem zapraszam z rudą Pindą - oznajmiłam. 

- Z Tiną - upomniała - wychowałam ją na porządną sukę. Była także 
troskliwą matką. Cały miot poszedł w dobre ręce - dodała z 
zadowoleniem i jak zwykle wspomniała Leoncjusza. 

- Gdyby tu był, to i pani dom dawno nabrałby innego wyglądu. 
Wprawdzie przygłup, ale ma jednak w sobie coś takiego... 
- zawiesiła głos i chwytając kapelusz poderwała się z miejsca. 

Pozostał mi na wargach cierpki smak wina i nieuchwytny żal za 
czymś, co bezpowrotnie minęło wraz z innymi krajobrazami i 
światem, tak bardzo różnym od tego, w jakim się dziwnym 
zrządzeniem losu znalazłam. 

Miałam pełne dwadzieścia sześć lat i zaczynałam wszystko od nowa. 

*

Z kościoła Jezuitów, ukrytego wśród starych drzew na wzgórzu, 
niosło się daleko w czystym, rozedrganym słońcem powietrzu 
uroczyste bicie dzwonów. Przydawało krajobrazowi dostojeństwa, 
odrobiny smutku i nieokreślonej powagi. 

Szłam bez pośpiechu wśród kwitnących traw, zboczem Gubałówki, 
wąską, wydeptaną ścieżyną. Wiodła tuż nad asfaltową obwodnicą. 
Zbudowano ją przed kilkunastu laty, jak objaśniła sąsiadka, gdy 
coś mi się nie zgadzało z tym, co oglądałam na starych 
fotografiach i z obrazem opisywanym przez babcię i mamę. 
Zapamiętana przez nie obie kamienista i kręta droga prowadziła nad 
brzegiem stromego urwiska, tak głębokiego, że strach było patrzeć 
w dół, gdzie wśród plątaniny cierniowych krzewów i omszałych 
głazów, zwanych przez tubylców "maliniakami", płynął rwący potok. 

Dziś także szumiał i bełkotał, niewidoczny z mojej ścieżki. 
Wyglądało, że się głębiej zapadł, pomniejszył, odsunął od starego 
domostwa. Stał się niewidoczny, odgrodził się od niego autostradą, 
jakby chciał zatrzeć wszelki ślad tamtego czasu i tamtych 
wydarzeń. 

Od niemowlęctwa mieszkałam z rodzicami za granicą. Podróżowałam z 
nimi po świecie i czułam się szczęśliwa. Nie lubiłam długo 
siedzieć w jednym miejscu, a także w jednej szkole. Odziedziczyłam 
to po ojcu - niespokojnym duchu. Nieustannie gonił za czymś, czego 
nie udawało mu się dogonić i schwytać. Może nawet nie zdawał sobie 
sprawy, czym miało być to "coś". Ja jedna tylko go rozumiałam, 
chociaż mama, a wcześniej także i babunia, starały się dotrzymać 
mu kroku w tych niekończących się podróżach i przeprowadzkach. Nie 
potrafiły jednak całkowicie wrosnąć w nowe, obce krajobrazy i 
zmieniające się środowisko. Czuły się wciąż niczym przeganiane 
wiatrem liście. Nachodziły je nostalgiczne tęsknoty za czasami 
dzieciństwa, znajomymi krajobrazami, rodzinnym gniazdem. Snuły 
marzenia, że wrócą do niego w jakimś jeszcze bliżej nieokreślonym 
czasie, gdy ojciec zrezygnuje wreszcie z zawodowej pracy związanej 
z nieustannymi podróżami. Znając ojca wiedziałam, że nie zanosi 
się na to, aby kiedykolwiek zawitały do starego domostwa, skąd 
ojciec porwał kiedyś moją matkę, gdy nie miała jeszcze pełnych 
osiemnastu lat. Poślubił i za zgodą dziadków zabrał do Kanady. Z 
czasem i oni się tam przenieśli, gdy ojciec zaczynał karierę 
cenionego architekta. W kilka lat później urodziłam się ja. Nim 
skończyłam cztery lata zamieszkaliśmy już w Stanach, na Long 
Island, w pięknej posiadłości zaprojektowanej przez mego ojca. W 
jego rodzinie zawód architekta przechodził z ojca na syna. 
Należało kontynuować rodzinną tradycję. Nie miałam brata. Poszłam 
więc w ślady ojca, ku jego dumie i zadowoleniu. Przejęłam w genach 
coś z jego talentu, a także z ciekawości świata i wiecznego 
niepokoju. 

Mieszkaliśmy w Szkocji, gdy powierzono ojcu zaprojektowanie 
nowoczesnej dzielnicy handlowej w jednym z australijskich miast. 
Rodzice mieli tam spędzić jeden rekonesansowy miesiąc. Tym razem, 
ku ich zdumieniu, nie chciałam z nimi lecieć. Przeżywałam swoją 
pierwszą, w rezultacie nieudaną, miłość do amerykańskiego chłopaka 
poznanego na studiach w Anglii. Szalona miłość i związane z nią 
małżeńskie plany skończyły się fiaskiem. Jednakże to właśnie ona 
uratowała mi życie, w ogólnym więc rachunku nie było powodu do łez 
po stracie chimerycznego Bena. Łez przelałam wystarczająco dużo, 
gdy tuż przed lądowaniem w Sydney samolot stanął w płomieniach... 

Moja piękna matka, okaz zdrowia i radości życia, musiała widocznie 
coś przeczuwać. Była dziwnie niespokojna przed podróżą i w naszych 
rozmowach coraz częściej powracała do tematu domostwa i ostatniej 
z rodu ciotki Eleonory, która zmarła przed trzema laty. Matka 
powtarzała, że to puste gniazdo czeka na swoją dziedziczkę i że 
nie wolno mi zapomnieć, co przyrzekłam babci. Usiłowałam wówczas 
tłumaczyć, że po ich powrocie z Australii i ślubie z Benem 
przeniosę się z nim do Nowego Jorku. Niecierpliwie przerwała 
snucie małżeńskich planów, głosząc mój rychły powrót do kraju 
przodków. Mam przywrócić domostwu dawną świetność i w nim rodzić 
wspaniałych synów i piękne córki. 

Nie powróciła z podróży. Mój ślub także się nie odbył. Natomiast 
objęłam w posiadanie zrujnowane domostwo... 

Otrząsnęłam się, przyspieszyłam kroku. Nie należało w ten 
urzekająco pogodny ranek zagłębiać się w smutne wspomnienia 
minionego czasu i mroczną historię starego domu. Bałam się jej. W 
dzieciństwie stanowiła dla mnie budzącą grozę bajkę. Podobnie jak 
o Jasiu i Małgosi, w której zła czarownica chciała w chlebowym 
piecu upiec zabłąkane w lesie dzieci. Gdy dorosłam, legenda 
powtarzana przy okazji kolejnych ślubów i Świąt Bożego Narodzenia 
budziła już tylko smutek i niedowierzanie. W czasach, gdy 
przebywaliśmy jakiś czas w Norwegii, gdy za oknami sypał gęsty 
śnieg, a z oddali dobiegał słodki, pieściwy ton dzwoneczków u 
sanek, powracała do mnie ta opowieść dziwna, jak ze złego snu. 
Znacznie później Norwegia kojarzyła się już tylko z pewnym 
tajemniczym wydarzeniem i bolesną tęsknotą za matką. Usiłowałam je 
teraz odtworzyć w pamięci, wytłumaczyć sobie w jakiś logiczny 
sposób, nie łączyć z metafizyką... 

- Hej! - dobiegło w tym momencie czyjeś radosne pokrzykiwanie i 
mój bezimienny dotychczas towarzysz od śniadaniowego stolika w 
"Kasprowym", o którym sądziłam, że już wyjechał, zbiegał zakosami 
ze stoku kwitnącego łąką. 

- Jak się udała wyprawa na Orńak? - wykrzykiwał zdyszanym głosem, 
dopadając mojej ścieżki - nie było mnie dwie doby w hotelu i nie 
miałem okazji zapytać. 

- Udała się... - mimo woli westchnęłam, wyrwana z innego czasu. - 
Jak mi pan radził, wracałam przez Iwaniacką Przełęcz - uzupełniłam 
z uśmiechem. W bezpretensjonalnym, sportowym ubraniu wydał mi się 
bardziej sympatyczny niż sztywny i trochę oficjalny przy 
posiłkach. Czuło się w nim beztroskę i zadowolenie z życia. 
Lubiłam pogodnych mężczyzn. 

- Kilkakrotnie widywałem panią przed wspaniałą chałupą z 
powybijanymi szybami - zaczął lekko zdyszanym głosem. - Co pani tam 
porabia? Nie śmiałem dotychczas zapytać... 

Uśmiech miał rozbrajający. Patrzył na mnie z zainteresowaniem w 
brązowych oczach. 

- A może rozmawiam z właścicielką? - ściszył konspiracyjnie głos, 
usiłując podchwycić moje spojrzenie. 

- Ależ skąd! - zaprzeczyłam kategorycznym ruchem głowy. - Ktoś ze 
znajomych prosił, abym oszacowała w przybliżeniu jej realną 
wartość, określiła koszta ewentualnego remontu - odpowiedziałam 
ostrożnie. Wolałam nie zdradzać się z moimi możliwościami 
finansowymi. W zupełności wystarczyło, że mieszkałam w 
"Kasprowym". Własne, rozległe domostwo mogło stać się dla 
niejednego pokusą, a ja czekałam na bezinteresowną miłość. 

- Jest pani inżynierem? 

- Coś koło tego... - bąknęłam, nie mając zamiaru wciągać go w 
osobiste sprawy i zainteresowania. 

Musiał wyczuć moją rezerwę. Szybko zmienił temat. Rozwodził się 
przez chwilę nad urokami górskiego krajobrazu, nad wspaniałą 
widocznością i utrzymującą się od paru dni wyjątkowo ciepłą, 
słoneczną pogodą. Wspomniał coś także o znajomym, którego 
odwiedził w Bukowinie. Ma wspaniałego psa rasy rotweiler, tak 
łagodnego, jak jego właściciel. Zrobili z przyjacielem całodniową 
samochodową wycieczkę na Słowację. 

- A może miałaby pani ochotę wybrać się jutro na Kondratową? I to 
zaraz po wczesnym śniadaniu? Należy wykorzystać sprzyjającą 
aurę... - zachęcał gorąco. Wyglądało na to, że lubi piesze 
wędrówki, co bardzo mi odpowiadało. 

- Chętnie... - uśmiechnęłam się do Ryszarda Skowyrki. Wreszcie 
przedstawił się wyraźnie, łącznie z wykonywanym zawodem. Okazał 
się być lekarzem chorób skórnych i wenerycznych na dwutygodniowym 
urlopie. Nie byłam zachwycona specjalnością. Kojarzyła się z 
babraniem w rzeczach obrzydliwych. 

Uroczyste i dostojne bicie dzwonów powoli ucichało. W czystym 
powietrzu niósł się już tylko ich daleki pogłos. 

- Podejrzewam, że spieszy się pani do kościoła... - zabrzmiało to 
niezdecydowanie, jakby się nad czymś zastanawiał. - To spory 
kawałek niezbyt wygodnej drogi. W takim upale ciężko piąć się pod 
górę... - zawiesił głos, jakby czekał na moją reakcję. 

- Może i ciężko... - zgodziłam się z pogodnym uśmiechem, nie 
czując najmniejszego zmęczenia - ale wówczas anioł liczy każdy 
krok, jak mawiała i pocieszała się zazwyczaj moja prababcia, 
wędrując podczas żniw pięć kilometrów do kościoła. W tym czasie 
nie było kogoś, kto mógłby ją podwieźć... - spojrzałam na niego 
figlarnie. 

- Ależ to ładne... - przeciągał ciepło słowa i dotknął nieznacznie 
mego ramienia, jakby chciał je pogłaskać. 

- Ale ja, panie doktorze, nie idę do kościoła! - roześmiałam się 
przekornie, chociaż początkowo tam się właśnie wybierałam. 

- To może w jakimś innym określonym celu? - dopytywał się i nie 
czekając odpowiedzi dodał szybko - bo jeśli nie, to może pójdziemy 
na kawę? Zapraszam... - patrzył na mnie dociekliwym wzrokiem 
lekarza. 

- Właśnie miałam taki zamiar - wyjaśniłam krótko. 

- Cudownie się składa! - entuzjazm zabrzmiał w głosie. 

Trochę mnie to zdziwiło. Niewiele do tej pory zamieniliśmy słów w 
jadalni przy stole. Częściej rozmawiał na temat obsługi hotelowej 
i posiłków z jakąś starszą panią. Jego entuzjazm sprawił mi jednak 
przyjemność. Wiedziałam, że nic nie musi znaczyć. Ben także był 
pełen uniesień i zachwytów, gdy się poznaliśmy, a nawet i później, 
gdy zaczęliśmy myśleć o ślubie. Tymczasem ożenił się z inną. Jako 
powód nagłego zerwania podał "zauroczenie od pierwszego 
spojrzenia, jakiego w życiu nie doznał". Musiało mi to wystarczyć. 
Od tamtej pory minęło kilka lat. Zadra pozostała. Patrząc teraz 
beznamiętnym wzrokiem na lekarza chorób wenerycznych, pomyślałam 
że pewnie jest żonaty. Obrączka tkwi w szufladce nocnego, 
hotelowego stolika, a tu chciałby uciąć sobie "higieniczny 
romansik", bez zobowiązań i kosztów. 

- Długo pozostanie pani jeszcze w Zakopanem? - dopytywał się 
żarliwie. 

Potknęłam się o wystający na ścieżce kamień. Ujął mnie delikatnie 
pod łokieć, uśmiechnął się przepraszająco, jakby to było z jego 
winy. 

- Nie wiem dokładnie... - dałam wymijającą odpowiedź. 

- Wracam wkrótce do Warszawy - oznajmił z żalem. - Gdybym 
wiedział, jak długo pani tu będzie, może wpadłbym wówczas na 
któryś weekend... - zerknął niepewnie w moją stronę. Nie wyglądało 
na to, żeby był bardzo pewny siebie. Może go początkowo źle 
osądziłam? 

- Proszę zaryzykować albo napisać karteczkę... - popatrzyłam mu 
przeciągle w oczy. Niech się cieszy! - pomyślałam, nastawiona dziś 
przyjaźnie do całego świata. Widok na rozsłonecznione góry był 
niewiarygodnie piękny. 

- Gdzie? - podchwycił skwapliwie. 

- Na poste restante. Jeśli tu jeszcze będę, to odpiszę albo 
zatelefonuję... - tłumaczyłam rzeczowym tonem. Nie chciałam, aby 
sądził, że palę się do tego spotkania i jestem gotowa na wszystko. 

- Gdzie mógłbym pisać? - dopytywał się niecierpliwie. 

- Na główną pocztę w Krakowie - odpowiedziałam bez namysłu. 

- Mieszka pani w Krakowie? - rozczarowanie zabrzmiało w głosie. 

- Nie! - zaprzeczyłam. - Jestem stale w podróżach, szukam dopiero 
swego miejsca na ziemi, a pocztę odbieram zazwyczaj w Krakowie, 
Warszawie i w Gdyni... - wyliczałam, żeby go zniechęcić, utrudnić 
nawiązanie ze mną kontaktu. Jeśli zrezygnuje, to tym lepiej. Jeśli 
go to nie zniechęci, będzie wspaniale. Podobał mi się. Tęskniłam 
już trochę za męskim towarzystwem, a on miał w sobie coś 
pociągającego... 

Popatrzył na mnie z zainteresowaniem. Sądził zapewne, że sobie z 
niego kpię. Brnął jednak dalej, co było dobrym znakiem. 

- Ma pani jakieś służbowe powiązania z tymi miastami? - obserwował 
mnie kątem oka. 

Od paru minut siedzieliśmy w kawiarni "Giewont". Czekaliśmy na 
zamówioną kawę i kremówki wiedeńskie. Za szybami przewalał się 
tłum barwnie odzianych ceprów, jak określała przybyszów pani 
Aldona. 

- Niezupełnie - skwitowałam z nieprzeniknionym wyrazem twarzy. 

- Jest pani wielce tajemniczą osobą - wpatrywał się we mnie 
uważnie, w skupieniu, niczym w zakażony organ. Mimo woli musiałam 
się uśmiechnąć. Wprowadził mnie w dobry humor. 

- Zupełnie jak Leoncjusz! - wykrzyknęłam z rozbawieniem, mrużąc 
oczy przed słońcem. Wdzierało się przez koronkę zasłon, kładło się 
wzorzystą pajęczą smugą na stoliku, jaśniało w ciemnych, krótko 
przyciętych włosach doktora. 

- O kim pani mówi? - zakłopotanie zabrzmiało w głosie. Przełknął 
ślinę, zamrugał powiekami. Wyglądał na skołowanego. 

- Zaraz to panu wyjaśnię... - usiłowałam zapanować nad wesołością 
- poznałam panią. Mieszka obok tego zrujnowanego domostwa. Nosi 
niecodzienne imię: Aldona - relacjonowałam skrótowo. - Ilekroć z 
nią rozmawiam, chociażby tylko o kocie przebiegającym drogę, to 
kończy się na jakimś bliżej mi nieznanym Leoncjuszu. Wciąż nie mam 
odwagi zapytać, kto zacz i co ją z nim łączy. Zwłaszcza, że za 
każdym razem opowiada o tym człowieku przedziwne rzeczy. Zazwyczaj 
kończy komentarzem, że to kompletny idiota, kretyn i dziwadło... - 
roześmiałam się widząc stropioną minę mego vis a vis. - 
Najzabawniejsze w tym wszystkim jest, że wciąż muszę o tym 
Leoncjuszu myśleć, gdyż już samo imię informuje o jego wyczynach i 
zwyczajach, które po prostu muszą być kompletnie zwariowane. 

- Niedobrze! - wykrzyknął Ryszard z rozbawioną miną - mam już więc 
rywala! Tym bardziej groźnego, że zdaje się nieuchwytny i 
tajemniczy. Niech mi pani coś więcej o nim powie... - dopraszał 
się z zaciekawieniem i z rozbawionym błyskiem w oku. 

- Przecież nic o nim nie wiem... - wzruszyłam ramionami. - 
Wszystko jest w domysłach i mgłach... - popatrzyłam mu w oczy i 
przez roztargnienie wrzuciłam kostkę cukru do filiżanki z kawą. 
Zazwyczaj piję gorzką. 

- Chociażby tylko historie relacjonowane przez znajomą... - prosił 
przymilnie, pochylając się przez stolik w moją stronę. Było w tym 
ruchu coś ciepłego, pełnego zainteresowania i ciekawości. 

- Podobno założył się kiedyś ze swoim przyjacielem grafikiem... - 
rozpoczęłam jedną z zasłyszanych opowieści - że w pełni 
turystycznego sezonu i w godzinach największego ruchu przejdzie 
przez Krupówki w charakterze zebry... 

Ryszard bez słowa pokręcił głową i tylko drgały mu kąciki ust. 
Wpatrywał się przy tym we mnie z napięciem, jakby chodziło o moje, 
a nie Leoncjusza wyczyny. 

- Rozebrał się do naga. Przyjaciel pomalował go caluśkiego 
plakatówką w białe i czarne pasy, a on w samo południe przebiegł 
dwa razy na czworakach przez Krupówki, do samej "Watry", i z 
powrotem. Podobno wygrał ogromną sumę pieniędzy... - uzupełniłam z 
powagą. - Pani Aldona zapewniała, że chociaż mu się nie przelewa, 
całą kwotę, zamiast na książeczkę oszczędnościową, przekazał na 
schronisko dla zwierząt... 

Podniosłam oczy na doktora. Było mu cholernie do twarzy w 
srebrzystej wiatrówce narzuconej niedbale na ramiona. 

- Wzbudził podobno taką sensację i popłoch wśród przechodniów, że 
ktoś zatelefonował po karetkę pogotowia. Szukała go po całym 
Zakopanem, gnając na sygnale, a on ukazywał się w coraz to innym 
miejscu, budząc panikę... - upiłam łyk kawy. 

- Facet z fantazją! - orzekł Ryszard, czym podwoił moją sympatię. 
Ceniłam mężczyzn z poczuciem humoru. Bałam się ponuraków. 
Zazwyczaj w dzieciństwie obrywali muchom skrzydełka. 

- Nie da się ukryć! - przytaknęłam i oboje roześmialiśmy się, a co 
najważniejsze, nie padło z jego ust słowo "wariat". Był lekarzem i 
mógł spojrzeć na ten wybryk Leoncjusza z innego punktu widzenia. 

- Pani Izabello... - zaczął po chwili z powagą, gdyż podałam mu 
drugie imię, jako że pasowało do sytuacji - ogromnie się cieszę, a 
jednocześnie żałuję, że się tak późno poznaliśmy. Kilkakrotnie 
chciałem podczas posiłków nawiązać z panią rozmowę, ale 
onieśmielała mnie pani swoją wyniosłością... - uśmiechnął się z 
zażenowaniem, jakby wyznawał coś wstydliwego. 

- Ja, wyniosła? - zdumiałam się. - Raczej nieśmiała... 

- Tak mi się wydawało - patrzył na mnie z miną winowajcy - i 
bardzo się cieszę, że zgodziła się pani pójść ze mną na 
Kondratową, a z pewnością jeszcze dzisiaj zjemy razem obiad... - 
dodał ciszej. 

Korciło mnie, aby powiedzieć mu, że nie mam innego wyboru. W porę 
powstrzymałam się. Nie musiał wiedzieć, że jest tu pierwszym 
mężczyzną, który okazał mi swoje zainteresowanie. Pocieszałam się 
jedynie tym, że więcej czasu spędzam w swojej ruinie niż 
gdziekolwiek indziej i nie było wielu okazji do poznania kogoś, 
kim mogłabym się zainteresować. Nie stroniłam od mężczyzn. 
Uwielbiałam męską adorację i tak naprawdę byłam trochę 
rozpaskudzona powodzeniem, jak powiedziałby mój tata. 

- Ogromnie cieszę się na tę wycieczkę... - szepnęłam patrząc mu 
ciepło i przeciągle w oczy. Przy drugiej kremówce rozpoczęliśmy 
nijaką rozmowę, jak ludzie onieśmieleni swoją obecnością. Przez 
moment wahałam się, czy nie powiedzieć Ryszardowi prawdy o 
domostwie. Coś jednak mnie wstrzymywało. Zawsze był jeszcze na to 
czas... 

*

Długą chwilę stałam bezradnie w jasnej smudze słońca, osaczona 
przedmiotami. Zbierało mi się na płacz, ogarniało zniechęcenie. 
Stare meble, skrzynie z wszelkim dobrem, plecione kosze z 
papierzyskami stłoczone wokół modrzewiowych ścian zagrażały mojej 
wolności. Dopominały się zainteresowania swoją zawartością. Nie 
byłam przyzwyczajona do porządkowania, do pracy fizycznej, 
sprzątania. Z niechęcią zastanawiałam się nad wartością 
otaczających mnie przedmiotów. Należało coś z tym wszystkim 
zrobić. Spalić, wyrzucić albo zbadać zawartość każdego potężnego 
kufra z mosiężnymi ozdobami, każdej szafy, każdej szuflady w 
komodach. Kusiła mnie pierwsza ewentualność - najprostsza. Sumienie 
jednak i budząca się ciekawość rodzinnych tajemnic zawartych w 
niezliczonej ilości korespondencji, dokumentów i fotografii, nie 
pozwalała na takie barbarzyństwo. 

Z ciężkim westchnieniem rozpoczęłam porządki od stojącego w kącie 
zegara. Spod grubej warstwy kurzu wyłoniła się obudowa 
zachwycająca bogatą rzeźbą. Po nakręceniu zgrzytliwym kluczem, 
podciągnięciu ciężarków i puszczeniu w ruch wahadła w ciszy 
poranka, rozległ się dostojny, głęboki ton. Wybijał kwadranse i 
godziny. Zwierzał jakieś prawdy, skarżył się, o czymś surowo 
upominał odmierzając złotymi wskazówkami uciekający czas. Kryło 
się w tym coś złowróżbnego, nieodwracalnego. 

Poczułam ciarki na plecach. Natychmiast pożałowałam, że tak 
beztrosko uruchomiłam jego mechanizm, przekroczyłam godzinę zgonu 
ciotki Eleonory, moment, w którym się zatrzymał. Teraz miał 
poganiać mnie, informować nieubłaganie o uciekających bezpowrotnie 
godzinach. Wsłuchałam się w jego głośne, pospieszne tykanie. Zegar 
starał się coś przekazać, o czymś uprzedzić. Był sojusznikiem, a 
jednocześnie wrogiem. 

Cały ranek zajęło mi penetrowanie domostwa. Zaglądałam we 
wszystkie zakamarki, od parteru po strych. Zastanawiałam się nad 
każdym przedmiotem pod kątem jego przydatności przy urządzaniu 
wnętrza. Przemyśliwałam, od którego pomieszczenia rozpocząć 
systematyczne porządkowanie. Zdecydowałam, że od znajdującej się 
na piętrze sypialni z niskim łożem z poczerniałego drewna. 
Przypominało rodzinną, dwuosobową trumnę. Wzruszyłam z niesmakiem 
ramionami. Wszystko tutaj zaczęło mi kojarzyć się z przemijaniem. 
Jedynie dwa okna naprzeciw monstrualnego łoża podtrzymywały na 
duchu, przyciągały nieustannie wzrok. Stanowiły jakby ciemne ramy 
obrazu z górskim widokiem w tle. Zachwycał zmiennością barw i 
rzeźbą gór, w każdym oświetleniu inną, w zależności od pory dnia. 

Stłoczone ciasno meble, zakurzone i byle jak zarzucone spłowiałymi 
kilimami, nie wyglądały zachęcająco. W smudze słońca wirowały 
gęsto drobinki kurzu. Intensywny zapach nagrzanego drewna wiercił 
w nosie. Na toaletce między rupieciami dostrzegłam malutki 
dziecięcy buciczek z białej skórki. Przywołał na myśl obraz 
dziwnej dziewczynki. Przestraszyłam się. To dziecko mogło się tu 
właśnie gdzieś zagubić: Schowane w jakimś ukrytym zakamarku mogło 
zatrzasnąć za sobą ciężkie drzwi i pozostać tu na zawsze, przez 
nikogo nie odnalezione. Poczułam irracjonalny lęk, że odnajdę w 
jakimś kufrze lub wciśnięte w kąt rozkładające się zwłoki. 
Wszystko to nie najlepiej wpływało na moje samopoczucie. Coraz 
wyraźniej uświadamiałam sobie, że gdyby nie zawód miłosny i 
niespodziewana śmierć rodziców, a także ciążący na mnie moralny 
przymus spełnienia woli mamy, nigdy bym nie zdecydowała się 
opuścić Szkocji z grobami najbliższych, po to, by przyjechać do 
kraju znanego jedynie z wyblakłych fotografii i rodzinnych 
opowieści. Czułam się w nim wciąż niepewnie i obco... 

Dom, w jakiś nie skonkretyzowany sposób, napawał mnie także 
lękiem. Budził obawy, przypominał słowa babuni. Staruszka 
wierzyła, że żadna istota ludzka nie uniknie wpływu domu, w którym 
zamieszka. Człowiek ewoluuje, zmienia się pod jego wpływem. 
Zmieniają się także jego obyczaje, przyzwyczajenia, a nawet wiara 
i sposób myślenia. Usiłowała utwierdzić mnie w przekonaniu, że są 
domy, które kochają swego właściciela, jeśli ten wyczuwa w ich 
wnętrzu coś bliskiego sercu. Ci, którzy nie odczuwają nic, z 
czasem zaczynają czuć się w nim coraz gorzej, co może skończyć się 
nawet tragicznie. Podawała przy tym różne, przerażające wydarzenia 
na potwierdzenie swoich słów. 

- Jest to, kochana Egi, pewnego rodzaju magia... - szeptała w 
zamyśleniu moja bardzo wiekowa babunia, spowita w czern i pożółkłe 
koronki - jeśli jednak neguje się świat magii to znaczy, że 
poruszamy się w świecie całkowicie sztucznym i niczego nie 
odczuwamy. A magia to po prostu wiedza o dominacji sił natury - 
tłumaczyła - powinno się z niej korzystać na ile to możliwe i na 
ile się potrafi. Ona otacza nas także i w słowach. Chociażby 
takich jak: "bądź zdrów" albo "szczęśliwego roku". Są one magiczną 
formułką, znaną we wszystkich językach świata. Wiele takich 
magicznych zaklęć znajduje się w naszym słownictwie, choć na ogół 
o tym nie wiemy... Posługiwanie się magią, to w rzeczywistości 
wielka sztuka. Musisz jako przyszły architekt wiedzieć... - 
ciągnęła dalej, pobrzękując pierścionkami zsuwającymi się z 
wychudłych, pożółkłych palców - że każdy dom stanowi bryłę. Jego 
trójwymiarowość stwarza wibracyjną energię i siłę, a one stają się 
duchem domu. Domy mają swoją pamięć. Nagromadzona i skondensowana 
w nich energia może być tak dalece programowana przez pojemność i 
kształt geometryczny, że udaje się jej upodobnić do istot 
posiadających inteligencję... 

Oparta o framugę okna, zapatrzona w przesuwające się po niebie 
białymi smugami obłoczki, wyłuskiwałam teraz z pamięci zasłyszane 
słowa. Odtwarzałam nastrój babcinego pokoju pachnącego cytryną i 
miętą, pełnego światła i czegoś jeszcze, co działało kojąco, gdy 
się do niego wchodziło. Godnie wyprostowana, drobniutka, otulona 
zwiewnymi szalami ze starych koronek, babcia tłumaczyła cichym, 
zmatowiałym głosem, że nowy lokator domu może czuć się w nim źle. 
Odczuwać lęk i przemożną chęć ucieczki. Te słowa zapadły mi 
głęboko w pamięć, chociaż jako młoda dziewczyna zajęta zupełnie 
innymi sprawami, puszczałam je na ogół mimo uszu. Ale tu, w tym 
domostwie, nagle ożyły. Stały się nieomal namacalne. Nabrały 
sensu, ostrzegały, dawały wiele do myślenia. Przeraziłam się, że 
może należę do tej grupy ludzi, których dom nie zaakceptował. Gdy 
po raz pierwszy znalazłam się na progu opuszczonego domostwa, a 
przez wybite szyby hulał wiosenny wiatr, poczułam wyraźną chęć 
ucieczki. 

Co mam z tym wszystkim robić, zastanawiałam się, zaglądając bez 
sensu pod meble i w zagracone kąty. Cóż mogłam tam znaleźć poza 
nagromadzonym kurzem i śmieciami? 

Zaskrzypiały schody. Ktoś ostrożnie wchodził na górę. Nie były to 
z pewnością kroki dziecka. Z niepokojem wpatrywałam się w szeroko 
otwarte drzwi. 

Moja sąsiadka z pogodnym uśmiechem wkroczyła do sypialni. 
Wyciągnęła do mnie ramiona z naręczem paproci wilgotnych jeszcze 
od rosy. 

- Są to osobniki męskie... - szepnęła z tajemniczą miną, 
podchodząc bliżej i patrząc mi uważnie w oczy. 

- Po czym pani poznaje, że to chłopcy? - usiłowałam żartować, 
ganiąc siebie w myśli, że znów zostawiłam na dole otwarte drzwi. 

- Liście pod spodem mają brązowe blaszki... - objaśniła z powagą. 

Słowo "brązowe" skojarzyło się natychmiast z oczami Ryszarda, bo 
tak go już w myślach nazywałam. Stanowczo za często przychodził mi 
na myśl. Także codziennie jadaliśmy razem kolację w hotelu. 

- Należy włożyć je do flakonu i dokładnie oznaczyć poziom wody... 
- tłumaczyła z przejęciem - zostawi je pani tak na całą noc. Jeśli 
następnego dnia jej poziom obniży się, będzie to świadczyło, że 
dom nie jest napromieniowany i można w nim spokojnie zamieszkać... 
- odetchnęła głęboko. - Przepraszam, że tak bez zaproszenia 
weszłam, ale zauważyłam, jak się tu pani kręci od świtu, więc 
pomyślałam, że może będę mogła w czymś pomóc. Świętej pamięci pani 
Eleonora lubiła moje towarzystwo... 

- To pani znała moją ciotkę!? - wykrzyknęłam wzruszona. - Ja jej 
nigdy nie widziałam! 

- Pomagałyśmy sobie po sąsiedzku - oznajmiła skromnie. - To była 
miła staruszka. I śmierć miała także lekką... - zaczepiła 
wzrokiem o łóżko i zaraz odwróciła oczy w moją stronę. 

- Zmarła w tym domu? - spojrzałam z niepokojem na szerokie łoże, 
nakryte spłowiałą kapą w róże. 

- To znaczy... - zawahała się, rozglądając się po wnętrzu, jakby 
czegoś szukała - pogotowie ją zabrało parę godzin przed zgonem... 

Nie byłam całkowicie pewna, czy usłyszałam całą prawdę. Wolałam 
się jednak nie dopytywać. Dobrze jest czasem mniej wiedzieć. 

- Dziękuję za przepiękną paproć - powiedziałam szybko. - Poszukam 
dużego wazonu. 

Schodziłyśmy po skrzypiących, krętych schodach. 

- Leoncjusz... - zaczęła pani Aldona cicho, jak w domu umarłego - 
to by coś więcej pani powiedział o różnych takich, jak chociażby o 
paproci, promieniowaniu i innych dziwnościach... Czy pani mi 
uwierzy, że on za ciężkie pieniądze kupił birmański rubin, bo te 
są podobno najlepsze, żeby wsadzić sobie w pępek? 

- W pępek? - powtórzyłam w osłupieniu, myśląc jednocześnie o tym, 
że otaczają mnie ludzie dziwni, żeby nie powiedzieć: wariaci. 

- A w pępek. A może obok pępka? - zastanawiała się głośno - to 
podobno najlepszy antybiotyk na wszystko. 

- Jeśli na wszystko, to znaczy, że na nic... - wtrąciłam 
nieśmiało, uważając, żeby nie wzruszyć ramionami. Polubiłam moją 
sąsiadkę i nie chciałam jej niczym dotknąć, a to się mogło 
zdarzyć. Nie byłam w najlepszym nastroju. 

- Leoncjusz mówił... - popatrzyła na mnie z naganą - że rubin 
pomaga przy schorzeniach wirusowych. Leczy także procesy gnilne, 
wzmacnia serce i tkanki mózgowe. Oczyszcza umysł z ponurych myśli, 
zapobiega poronieniom... - dodała z naciskiem. - Leoncjusz wie, 
jak i kiedy stosować kamień, gdy chce się na przykład, odpędzić 
złe sny i koszmary, a także użyć go jako środka odmładzającego... 
- mimo woli dotknęła palcami swego gładkiego policzka. - Zaklinał 
się na wszystko, że ten minerał wart jest wszystkich pieniędzy, bo 
jak żaden inny promieniuje całą gamą miłości. Od seksualnej do 
uniwersalnej... - tłumaczyła żarliwie, z wiarą w głosie. 

W osłupieniu wpatrywałam się w jej natchnioną twarz. 

- Leoncjusz twierdzi, że rubin dodaje sił i odwagi w codziennym 
życiu, a opiekuje się nim Mars... Ale czy można mu wierzyć? - 
powątpiewanie zabrzmiało w jej głosie, chociaż z ust nie schodził 
promienny uśmiech. - Leoncjusz to przecież największy bajarz i 
przygłup, choć na wszystko ma receptę, a w małym paluszku u lewej 
nogi gotową odpowiedź na otaczające nas zjawiska. On wierzy, 
proszę pani, w naturalne możliwości obronne człowieka... - dodała 
z nabożeństwem nie pozbawionym ironii. 

- Na kłopoty także ma lekarstwo? - roześmiałam się, myśląc o 
czekających mnie remontach, porządkowaniu domu i walce z 
niedoskonałościami własnego charakteru. 

- Oczywiście! - wykrzyknęła. - Ja, po prawdzie, w to nie wierzę, 
ale on utrzymuje, że zna niezawodny i bardzo prosty środek... - 
uśmiechnęła się, mrużąc po kociemu oczy. 

- Na przykład, jaki? 

- Baloniki! - wyrzuciła z siebie, wybierając jednocześnie spośród 
niezliczonej ilości słoików tak duży, aby zmieściła się w nim 
wiącha paproci. 

- Nie rozumiem... - bąknęłam. - Baloniki? 

- A tak! - przytaknęła skwapliwie. - Leoncjusz wypróbował to na 
sobie... On już chyba wszystkiego w życiu próbował - dodała z 
westchnieniem. - To skarbnica dziwności... A teraz jeszcze ten 
obóz przetrwania! Stanowczo powinien przebadać go psychiatra, ale 
Leoncjusz unika lekarzy jak złego ducha. Trzeba przyznać, że jest 
zdrów i silny, jak nie przymierzając czołg, ale podobno każdy 
głupiec i wariat posiada nieprzeciętną siłę fizyczną... - Nie 
potrafiła powstrzymać się od uszczypliwej uwagi. Podejrzewałam, że 
musiał jej w jakiś sposób solidnie zajść za skórę jako mąż, a może 
niewierny, ekscentryczny kochanek... 

- Więc co z tym balonikiem, pani Aldono? Zaciekawiła mnie pani... 

- To bardzo proste, jak zapewnia Leoncjusz. Trzeba na karteczce 
spisać kłopoty i takie cechy własnego charakteru, z którymi nie 
możemy sobie poradzić albo których chcemy się pozbyć. Następnie 
włożyć kartkę do balonika, nadmuchać go, związać i puścić na 
wietrze, a wtedy kłopoty i wszystko to, czego chciałaby się pani 
pozbyć, nie wrócą... 

- Muszę spróbować... - bąknęłam, zaznaczając długopisem na 
etykiecie słoja poziom wody. 

- Jeśli wierzy pani w takie brednie... - zastrzegła się - ja tam 
nic a nic temu półgłówkowi nie wierzę. Moje własne kłopoty, 
choroby i wszelkie dolegliwości wypluwam w chusteczkę. Zawiązuję 
na supeł i gdzieś na drodze, daleko za miastem, rzucam za siebie. 
Ktoś inny podniesie, to przejdą na niego, a ja mam spokój - dodała 
z westchnieniem ulgi. 

- I niezbyt chyba czyste sumienie? - mruknęłam żartobliwie. - 
Przecież kogoś innego obdarowuje pani swoimi nieszczęściami. 

- Sam wziął. Niech nie będzie taki ciekawski i nie liczy, że w 
chusteczce są związane na supeł dolary albo biżuteria. A jak taki 
chciwiec, to już jego problem, nie mój. Każdy jest kowalem swego 
losu - stwierdziła filozoficznie. 

Korciło mnie, ale nie śmiałam zapytać, kim był albo kim jest dla 
niej Leoncjusz. Nie wiedziałam, od czego zacząć. Obawiałam się, że 
nietaktownym pytaniem mogę rozdrapać nie zagojoną ranę albo 
wprowadzić w zakłopotanie. Postanowiłam zaczekać do jakiejś innej 
okazji. 

- A ja gdzieś wyczytałam że, zdaniem Freuda, wiara w przesądy, to 
po prostu próba zepchnięcia w podświadomość naszych lęków, 
kompleksów albo skrywanych uczuć... - uśmiechnęłam się do niej. 

Pani Aldona chrząknęła niezdecydowanie, zerkając na stojący zegar. 
Pochwaliła piękny staroć. Nie omieszkała wspomnieć, że stanął w 
godzinę śmierci ciotki Eleonory, a potem stwierdziła, że zrobiło 
się już późno i powinna obrządzić jeszcze dwie grządki z chwastów, 
nim przyjdzie uczennica na lekcję fortepianu. 

- Czy pan Leoncjusz jest równie muzykalny, jak pani? - skorzystałam 
ze sposobności i zadałam pytanie, które mogło na coś naprowadzić. 

- Et! - machnęła lekceważąco dłonią i szybko znalazła się w holu. 
Zostałam sama z zamętem w głowie, z niechęcią do dalszych 
porządków i powlokłam się na górę do sypialni. Zaczynał mnie 
powoli męczyć i nudzić przedłużający się pobyt w hotelu 
"Kasprowy". Zbliżał się także koniec urlopu doktora. Wkrótce 
nadejdzie kres naszych śniadań, wędrówek po górach i kolacji 
przedłużających się do późna. 

Zatęskniłam za własnym łóżkiem, za intymnością domowych pieleszy. 
Należało wreszcie skończyć z tymczasowością. Czas biegł naprzód i 
nie było możliwości zatrzymania go w miejscu ani cofnięcia. 

*

Lekarz chorób wenerycznych zjawił się w jadalni punktualnie. Był w 
nowej, błękitnej wiatrówce narzuconej niedbale na rozpiętą pod 
szyją koszulę, o dwa tony jaśniejszą. Uśmiechnęliśmy się do siebie 
bez podawania rąk. Spytał zdawkowo, jak mi się spało i gdy 
podszedł kelner, zażyczył sobie "pokarm dla ptaków", jak nazywałam 
muessli, i dwie grzanki z pomarańczowym dżemem. Ja zamówiłam 
jajecznicę z trzech jaj na boczku. Popiłam je dwiema filiżankami 
herbaty, zagryzając kromką razowca z miodem, i ruszyliśmy na 
Kondratową. Przekładaliśmy wycieczkę z dnia na dzień, gdyż po 
niedzieli zachmurzyło się, a zapowiadano przelotne deszcze i 
halny. 

- Apetyt pani dopisuje - zauważył z rozbawieniem. 

- Jem jak człowiek, a nie ptaszyna - odpowiedziałam cierpko i 
zamilkłam. Nie byłam pogodnie usposobiona. W nocy męczyły mnie 
jakieś koszmary, których nie mogłam sobie dokładnie przypomnieć. 
Były w nich walące się domy, jakieś korytarze bez wyjścia. 

- Przywilej młodości i zdrowia - starał się uśmiechnąć, ale 
wyglądało na to, że i on był zaabsorbowany czym innym. 

- Pan także nie wygląda na schorowanego starca - stwierdziłam 
krótko. Pomyślałam, że bywają bardziej atrakcyjne tematy niż ten, 
który niefortunnie podjęliśmy. Od samego początku, gdy zasiedliśmy 
do śniadania, jakoś się nam rozmowa nie kleiła. Najpierw zbyt 
rzeczowo skomplementował mój sportowy kostium i na długo zamilkł. 
W ramach rewanżu oznajmiłam, że podoba mi się odcień jego 
wiatrówki. Wypadło to zdawkowo i bez sensu. Przez następne parę 
minut milczeliśmy, chociaż tematów nie brakowało. Powróciłam więc 
w myślach do sennych, niedobrych majaków i dziwnego wydarzenia 
poprzedzającego noc. 

Przed opuszczeniem domostwa, pod koniec dnia, pakowałam w 
pośpiechu do plastikowego worka wszystko to, co nadawało się do 
natychmiastowego wyrzucenia. Dziesiątki pudełek po czekoladkach, 
słoików po kremach, flakoników po perfumach, gliniane odpustowe 
figurki, resztki lekarstw w buteleczkach i słoikach. Wszystko to, 
co zalegało szuflady w komodzie i szufladki w antycznej, stylowej 
toaletce. Przez chwilę zastanawiałam się nad dziecięcym 
buciczkiem. Tkwił między flakonem z różowego kryształu a srebrnym 
puzderkiem na kolczyki. Spoczywał w niej tylko jeden, z 
turkusikami. Buciczek, z delikatnej białej skórki, pożółkłej już i 
przybrudzonej, stanowił zapewne drogą komuś pamiątkę. Pozostawiłam 
go na razie tam, gdzie znalazłam. Chwilę przed tym, gdy 
niezdecydowanie obracałam go w palcach i zastanawiałam się, kim 
mogło być dziecko, do którego należał, wydało mi się, że w holu na 
dole coś się dzieje. Dobiegały stamtąd jakieś szmery, 
przytupywania i nikły, ledwo uchwytny dźwięk dzwoneczka. Sądziłam, 
że może znów jakieś dziecko zajrzało tam z ciekawości albo 
zakradło się jakieś zwierzątko. Może bezdomny kot, a może jeż, 
który tu gdzieś w ogrodzie się uchował? Postanowiłam sprawdzić. 
Zeszłam ze schodów cicho, na palcach. W holu, z belkowanym sufitem 
i ścianami z modrzewia, nie było nikogo. Drzwi wejściowe były 
zamknięte na klucz. W pokoju, od strony oszklonej już na nowo 
werandy, także niczego nie zauważyłam. 

Dziwne - pomyślałam wracając na górę. I wtedy wzrok mój padł na 
odbijający się w lustrze toaletki buciczek. Do przybrudzonego 
sznurowadła, tuż nad zaokrąglonym noskiem, przyczepiony był 
maluśki, krągły dzwoneczek. Taki, jakie w Anglii noszą przy 
obróżkach koty. Zrobiło mi się głupio i nieprzyjemnie. Wydało mi 
się dziwne, że wcześniej go nie zauważyłam, a byłam przecież 
wyjątkowo spostrzegawcza. 

Dreszcz przebiegł mi po plecach. Jednak wytłumaczyłam sobie, że 
dziwne odgłosy pochodziły zapewne z sąsiedztwa. Przy uchylonych 
oknach głos niósł się daleko. Szybko opuściłam domostwo, dźwigając 
do śmietnika worki i wmawiając w siebie, że mój pośpiech wynika 
jedynie z tego, że nie chcę spóźnić się na kolację, aby móc ją 
zjeść w towarzystwie doktora. 

Szedł teraz obok mnie, milczący i jakby nieobecny. Ranek był 
ciepły. Powietrze przejrzyste. Jeszcze snuły się nikłe mgiełki, 
ale słońce różowiło już szczyty gór, łagodziło mroczność lasów. 
Zapowiadał się wspaniały dzień. Na minibus do Kuźnic czekaliśmy z 
Ryszardem zaledwie kilka minut. Jego wóz, po jakimś stuknięciu 
przez młodocianego kierowcę, miał być gotowy dopiero za dwa dni. 
Siedzieliśmy ciasno obok siebie w niewygodnych fotelach, 
wsłuchując się w zacichające, to znów głośniejsze słowa radiowego 
spikera. Nadawano poranne wiadomości. 

- Podskoczyły notowania dolara - oznajmił po chwili gdy zaczęto 
nadawać muzykę. 

- Inflacja - skwitowałam wzruszeniem ramion. Mało mnie to w tej 
chwili interesowało. Wpatrywałam się w szarą nawierzchnię 
umykającej w tył drogi, szukając w myślach tematu do rozmowy. 
Oboje zachowywaliśmy się jakoś nienaturalnie. Nie mogłam zrozumieć 
dlaczego, co było tego powodem. Uchwyciłam kątem oka, że patrzył w 
moją stronę. W jego wzroku zaczęłam dopatrywać się czegoś 
krytycznego. Poczułam się głupio. W spojrzeniach mężczyzn 
napotykałam zazwyczaj zainteresowanie. Czasem nawet zachwyt. Byłam 
do tego przyzwyczajona. Wiedziałam, że mogę się podobać. Już w 
college'u koleżanki zazdrościły mi powodzenia u chłopaków. Mimo 
woli westchnęłam. Przypomniała się porażka z Benem. Dziś już 
nieważna i nawet śmieszna. Zdążyłam wydorośleć, a jednak... 

- Myślę, że dobrze nam zrobi kawa w schronisku... - wdarł się w 
moje rozmyślania głos doktora. 

- Z pewnością - przytaknęłam cierpko, zła na siebie, że nie 
potrafię zdobyć się na nic innego. Chociażby na uprzejmy uśmiech. 

- Czuje się pani dobrze? - nachylił się w moją stronę, ściszając 
głos. Otaczali nas poupychani ciasno turyści z plecakami. 

- Doskonale, a pan? - spytałam odruchowo. 

- Źle spałem - westchnął - mam problem... - uzupełnił. 

- Każdy ma jakiś... - pomyślałam o rychłym remoncie domostwa. 

- Piękne kobiety zazwyczaj ich nie mają - banalność stwierdzenia 
niemile mnie zaskoczyła. Miałam skłonność do idealizowania 
mężczyzn. Zwłaszcza tych, którzy mi się podobali. 

- Bez względu na płeć, ludzie nie są ich pozbawieni. 

Uśmiechnął się nieznacznie, posłał urokliwe spojrzenie. Z każdym 
dniem wydawał się przystojniejszy. Wytrącało to z równowagi, 
niepokoiło. Nie należało entuzjazmować się pierwszym poznanym 
mężczyzną. Jednak wyglądało na to, że jest mną zainteresowany, a 
ja czułam się bardzo samotna. 

Szliśmy pnącą się w górę szeroką, kamienistą drogą. Wymienialiśmy 
z rzadka jakieś nieistotne uwagi i spostrzeżenia. Napomknął, że w 
ubiegłym sezonie spędził urlop w schronisku na Kalatówkach, 
jeżdżąc na nartach. Warunki śniegowe były nienajlepsze. Udzielił 
pierwszej pomocy młodej dziewczynie, która uległa paskudnemu 
wypadkowi. Przyleciał po nią helikopter. 

- Boże, co za urzekający widok! - nie mogłam powstrzymać okrzyku. 

Zatrzymał się raptownie. Posłałam mu przepraszające spojrzenie, 
zapatrzona w łagodne szczyty górskie porosłe smrekami. 

Wiosenne słońce różowiło wierzchołki, przechodząc w złotawy odcień 
ku dolinom. Po wyblakłym błękicie opalizującego nieba płynął 
pierzasty obłoczek. Wokół panowała cisza, gdzieś w pobliżu rozległ 
się krzyk ptaka. Staliśmy obok siebie na wąskiej ścieżce między 
świerkami. Kropelki rosy mieniły się tęczą na rozpiętych 
pajęczynach. 

- Lubi pani dzieci? - padło pytanie. 

Na moment zaniemówiłam sądząc, że zwariował. Odwróciłam powoli 
głowę. Patrzył na mnie przytomnie i z uwagą. 

- Nie zastanawiałam się nad tym... - odpowiedziałam zaskoczona 
dziwnym, nieoczekiwanym pytaniem, nie pasującym do nastroju 
chwili. - Poza tym... - usiłowałam zebrać myśli. - A właściwie, 
dlaczego pan o to pyta? 

- To dość skomplikowane, trudne do wytłumaczenia. Przynajmniej w 
tym momencie... - roześmiał się nieszczerze. - Właściwie nie 
powinienem o to pytać. Zagalopowałem się myślowo... - miał minę 
skarconego chłopca. 

- Bywa tak czasem... - przyszłam mu z pomocą, uśmiechnęłam się 
pojednawczo - jest pan równie impulsywny jak ja... 

- Pytanie było głupie i nie w porę - przyznał po chwili, idąc obok 
mnie. 

Przyszło mi natychmiast do głowy, że jest zapewne wdowcem z 
kilkorgiem dzieci i szuka dla nich mamusi. Postanowiłam mieć się 
na baczności, jakoś go delikatnie wybadać. 

- A pan lubi? - spytałam podchwytliwie, z rozmarzonym uśmiechem, 
jakbym już tuliła do siebie tę całą gromadkę. 

- Jeśli są grzeczne, dobrze wychowane, a przede wszystkim nie 
moje... - przyznał z rozbrajającą szczerością i z figlarnym 
błyskiem w oczach, jakby wyczuł intencję pytania. 

Szliśmy teraz ścieżką biegnącą nad stromym, mrocznym urwiskiem. 

- Na tej drodze można spotkać się z niedźwiedziem. Jest tu nawet 
tabliczka z ostrzeżeniem - oznajmił, rozglądając się na boki. 

- Kiedyś trzeba umrzeć - powiedziałam odważnie, przyspieszając 
mimo woli kroku. Rozglądałam się przy tym po drzewach, na które i 
tak nie potrafiłabym się wdrapać. Droga pięła się stromo ku górze. 
Prowadziła przez bielejące, spiętrzone w zeschłych trawach głazy. 
Ryszard co parę kroków podawał mi kurtuazyjnie rękę. Korzystałam z 
niej chętnie i wcale nie dlatego, że była pomocna. Nie stanowiło 
dla mnie problemu przeskakiwanie z maliniaka na maliniak. Po 
prostu dotyk jego ciepłej, mocnej dłoni sprawiał przyjemność, 
poprawiał nastrój. Coś się między nami ponownie nawiązywało. 

Jeszcze wciąż był wczesny ranek. W wyższych partiach gór nie 
napotkaliśmy dotychczas nikogo z turystów. Las pachniał 
świeżością. Ptaki nawoływały się miłośnie i było trochę tak, jakby 
ten pełen spokoju i ciepła krajobraz stworzono tylko dla nas 
dwojga. Gdy oglądałam się za siebie, napotykałam uważne, a może 
nawet i czułe spojrzenia brązowych oczu. Przed sobą miałam 
rozsłonecznione niebo, wierzchołki strzelistych smreków, jaskrawą 
biel skałek. 

- Jak dobrze jest żyć! - stwierdziłam spontanicznie i głośno, gdy 
któryś raz usiłował podtrzymać mnie pod łokieć. 

- Od teraz, góry już zawsze będą kojarzyły się tylko z panią, 
Izabell - usłyszałam jego lekko zdyszany głos. Pięliśmy się szybko 
pod górę. 

- To dobrze - powiedziałam bez namysłu i na szczęście ugryzłam się 
w język. Mało brakowało, abym przyznała się, że jestem 
właścicielką posiadłości, zaprosiła do siebie na któryś weekend. I 
chociaż nie powiedziałam nic więcej, poczułam nagły przypływ 
energii, chęć do porządków, szybkiego remontu. Miałam wreszcie 
własną motywację. 

- Tak niewiele o pani wiem... - zrównał się ze mną na mniej 
wyboistej, szerokiej drodze. 

- I wzajemnie - poprawiłam zsuwający się z ramienia chlebak. 

- Może pani pytać o wszystko, co tylko panią interesuje. 

- Pan także - zrewanżowałam się z miłym uśmiechem, chociaż 
wiedziałam, że żadne z nas nie powie absolutnej prawdy. Ubarwi ją 
albo czegoś nie dopowie, coś tam przeinaczy lub skłamie. 

Uśmiechnęliśmy się do siebie nijako. 

- Dochodzimy do schroniska - stwierdził, - zaraz je zobaczymy w 
całej okazałości. 

Drewniany taras w półcieniach i słońcu był pusty, poza jedynym 
turystą. Nakładał właśnie ciężki szafirowy plecak ze stelażem. 

- Chyba wybiera się na Czerwone Wierchy, a może na Kasprowy... - 
skomentował doktor, zwalniając kroku - dobrze, że będziemy tu 
sami, w ciszy i słońcu... - twarz mu pojaśniała uśmiechem, błysnął 
białymi zębami. Nasunęły mi skojarzenie z kostkami cukru. 

- Pewnie nie na długo... - westchnęłam, obserwując sylwetkę 
mężczyzny ruszającego spod schroniska wolnym, miarowym krokiem. 

- Wymarzony dzień na wędrówkę... - popatrzyłam na Ryszarda. Skinął 
ze zrozumieniem głową. Pomyślałam, że byłoby dobrze mieć tu na 
zawsze kogoś bliskiego sercu, kto znałby dobrze Tatry, z kim 
mogłabym je przemierzać, o zmierzchu popijać herbatę, cieszyć się 
zapadającą powoli nocą, spać w schroniskach. Uświadomiłam sobie 
nagle, jak bardzo jestem samotna. 

- Posmutniała pani. Co się stało? 

- Nie posmutniałam - zaprzeczyłam przekornie ruchem głowy - 
pomyślałam jedynie, że moje życie ułożyło się całkiem inaczej niż 
się tego spodziewałam, niż było zaprogramowane przez rodziców od 
samego dzieciństwa. Dziwne... - zamyśliłam się. 

- Zawsze bywa inaczej, niż sobie to wyobrażaliśmy. Czasem gorzej, 
czasem lepiej, ale zazwyczaj całkiem nie tak, jakby się 
pragnęło... - uśmiechnął się nostalgicznie i przepraszając 
zostawił mnie na tarasie, aby pójść przywitać się z właścicielką, 
swoją dobrą znajomą, i coś dla nas zamówić w bufecie. 

Usiadłam na niskiej, szerokiej ławie, opierając się plecami o 
nagrzane słońcem bale. Przede mną rozciągał się widok na bezkres 
nieba i zieloność hali biegnącej ku górskim szczytom. Gdzieś tam w 
górze, w błękitach, wybłyskiwał srebrzysty punkcik odrzutowca. 
Ciągnęła się za nim biała, powoli zanikająca smuga. Wpatrywałam 
się w nią z bolesnym smutkiem, z tęsknotą za rodzicami. Co czuli, 
o czym myśleli w momencie, gdy zdali sobie sprawę, że giną? 
Tysiące razy zadawałam sobie to pytanie. Nigdy nie znalazłam 
prawdziwej odpowiedzi. Wmawiałam w siebie, że nie cierpieli, że 
stało się to tak nagle, że nawet nie zdążyli zauważyć, kiedy 
znaleźli się po tamtej stronie życia. Łatwiej było istnieć z taką 
świadomością i z wiarą, że się tam kiedyś spotkamy. Z chwilą 
śmierci nie umiera się, jedynie przechodzi w inną formę życia. Tak 
tłumaczyła mi babcia. 

Gdziekolwiek byłam i gdzie tylko dotarł do mnie podniebny warkot 
samolotu, wciąż na nowo ożywało we mnie tamto wydarzenie. Nie 
potrafiłam się od niego uwolnić. Może właśnie te moje uporczywe 
myśli, tęsknota i wiara sprawiły, że tamtej zimy w Oslo ujrzałam 
to, co pragnęłam zobaczyć? 

I teraz, w tym cudownym zakątku pełnym spokoju i słońca, powróciła 
do mnie owa dziwna historia, niczym projekcja dziesiątki razy 
oglądanego filmu. Znów znalazłam się w zimowym, śnieżnym 
krajobrazie północy. 

Brodacz prowadził wóz szybko i sprawnie. Tak go właśnie 
niewyszukanie nazywaliśmy. Imię Jan było równie mało oryginalne. 
Śnieg przywierał do szyby, wycieraczki przesuwały się 
jednostajnym, usypiającym rytmem. W ciepłym wnętrzu wozu szalał 
Mahler w Trzeciej Symfonii, zamknięty w kasecie. Wydawało się, że 
rozsadzi od wnętrza poruszające się pudło na czterech kołach, 
rozniesie je w drobne kawałki, rozsieje wśród fiordów, zagubi w 
śnieżycy. Odruchowo dotknęłam palcami skroni. Groźne, narastające 
dźwięki waliły się na moją głowę, jak lawina. Męczyły, wprowadzały 
w rozdrażnienie. Muzyka nie była tym, co najbardziej kochałam. 
Zerknęłam z ukosa na wygodnie rozpartego za kierownicą Brodacza. 
Zastanawiałam się, jak wytrzymuje wielogodzinne samochodowe 
koncerty stereo. Błogość malowała się na rumianej, pyzatej twarzy. 
Trochę przytył od czasu, kiedy się ostatnio widzieliśmy. 

Sięgnęłam po tabliczkę czekolady. Rozbawił mnie roześmiany pysk 
krowy na opakowaniu. 

- Dla mnie też kawałek - upomniał się Brodacz, odrywając na chwilę 
wzrok od zamglonej perspektywy, ujętej w zielone ściany 
świerkowych lasów. 

- Siedzisz tak cicho, jakbyś nie była sobą - dodał z ustami pełnymi 
mlecznej czekolady. 

- Słucham koncertu - westchnęłam. 

- Wspaniały, prawda? 

- Aha! - przytaknęłam bez przekonania. 

Brodacz uśmiechnął się wyrozumiale. W tej samej chwili zaległa 
błogosławiona cisza. Odetchnęłam z ulgą. Świat znów wydał się 
łaskawy i tak spokojny, jak otaczający nas zewsząd krajobraz. Z 
zacichającej powoli śnieżycy wyłaniał się coraz wyraźniejszymi 
konturami. Przed maską saaba wirowały już tylko pojedyńcze płatki. 
Szarość nieba rozjaśniały smużki błękitu. 

- Dlaczego wybrałaś akurat Oslo? - zastanawiał się głośno Brodacz. 
Musiało go to widocznie od dawna intrygować. - Miałaś do wyboru 
ciekawsze miejsca. Chociażby Paryż... 

- Nie wiem... - skłamałam. 

To, co mnie do tego skłoniło, nie nadawało się do jednoznacznej 
odpowiedzi. Musiałabym sięgnąć do czasu, w którym się jeszcze nie 
znaliśmy, a mnie przyśnił się ten dziwny, powtarzający się 
kilkakrotnie sen. 

Brodacz poczuł się wyraźnie urażony. Zbyt dobrze mnie znał, aby 
nie wiedzieć, że dałam wykrętną odpowiedź. 

- Później ci o tym opowiem... - przerwałam narastającą ciszę. 
Ogarnęło mnie poczucie winy, jak zwykle, gdy mijałam się z prawdą 
- nie jest to właściwie nic konkretnego... Na razie nie chcę o tym 
nawet myśleć. 

Patrzyłam przed siebie, pełna wewnętrznego spokoju i oczekiwania 
na coś, co wiedziałam, że nie może się spełnić. 

- Patrz, wychodzi słońce! - Brodacz taktownie zmienił temat, 
poprawił się w fotelu. 

Zaledwie przed paroma dniami siedzieliśmy we troje pod wiszącą 
lampą z surowego drewna. Przypominała kształtem pudło po 
gwoździach. Brodacz, Zbyszek i ja. Za oknami ich pięknego domu 
błękitniał zimowy zmierzch, różowił zachodem betlejemską gwiazdę 
zawieszoną na szklanej tafli okna. Wychodziło na ośnieżony ogród i 
pogodne niebo. Brodacz zapalał pomarańczowe świece w dziesiątkach 
lichtarzy. Zbyszek, przytulony do mego ramienia, głaskał mnie po 
ręce, coś tam mamrocząc czule i przyjaźnie. Wtedy właśnie padło 
pytanie, co bym chciała zwiedzić, dokąd pojechać. Miał to być 
bożonarodzeniowy prezent i niespodzianka, o której w żartach i 
niedomówieniach przebąkiwali. Gościłam u nich w Szwecji na kilka 
miesięcy przed wyjazdem do Polski. Proponowali Francję, jako że 
nie byłam tam jeszcze jako dorosła dziewczyna, a obaj mieli w 
Paryżu serdecznych przyjaciół. Brodacz odwiedziłby ich chętnie. 
Mieliśmy pojechać tylko we dwoje, w czasie jego urlopu. Zbyszek 
przygotowywał się do koncertu na sztokholmskim zamku. 

- Jeśli mogę wybierać... - zaczęłam z bijącym z emocji i 
wzruszenia sercem - to bardzo, ale to bardzo chciałabym pojechać 
do Norwegii... - przesunęłam wzrokiem po pełnych niedowierzania 
twarzach. - Do Oslo - uzupełniłam po chwili wahania z lękiem, aby 
nie spytano mnie o powód. 

- Tyż ładnie! - skwitował Zbyszek. Musiało go coś widocznie 
zastanowić w moim głosie, bo o nic więcej nie pytał. 

- Zwiedzimy galerię obrazów Muncha i muzeum Wikingów. Możemy także 
pojechać do Hochenhohen, na skocznię narciarską - zadecydował 
Brodacz i zaczęliśmy się głośno zastanawiać nad terminem wyjazdu. 

Brodaczowi najbardziej odpowiadał najbliższy piątek i właśnie tego 
dnia, wczesnym rankiem, ruszyliśmy w drogę do Norwegii. 

- Zbliżamy się do granicy - oznajmił, zwalniając. Rozglądał się 
uważnie na boki. 

- Zatrzymamy się? 

- Po co? - spojrzał na mnie z zaciekawieniem - nie mamy przecież 
nic do oclenia. Zwolniłem, żeby mogli dojrzeć z okna numery 
rejestracyjne wozu - objaśnił z zadowoleniem, jakby to 
usprawnienie było jego własnym pomysłem. Pokręciłam z uznaniem 
głową i już byliśmy w Norwegii. 

- Słuchaj... - zaczęłam po chwili, - czy moglibyśmy... To znaczy, 
bardzo bym chciała obejrzeć od środka dworzec kolejowy. 

- Dworzec? - zdziwił się Brodacz, zapatrzony w ośnieżoną 
perspektywę szosy. - Jeśli chcesz, może być i dworzec - zerknął w 
moją stronę z niedowierzaniem. 

- To cudownie! - Nie mógł wiedzieć, że cała historia zaczęła się 
właśnie na tym nieznanym mi dworcu w Oslo, pojawiającym się w 
dziwnych, powtarzających się uporczywie snach. Tylko tam mogło się 
zdarzyć to, co według wszelkiego prawdopodobieństwa i zdrowego 
rozsądku zdarzyć się nie mogło. Wbrew rozsądkowi przez wiele lat 
czekałam na ten moment z jakąś irracjonalną nadzieją. Wzruszenie 
nabiegło łzami do oczu. Nieznacznie przeciągnęłam palcami po 
rzęsach. 

- Słońce razi w oczy - odezwał się nieoczekiwanie Brodacz - 
okulary znajdziesz w schowku pod rękawicami. - Patrzył przed siebie 
z nieprzeniknionym wyrazem twarzy. Wyglądało na to, że się nad 
czymś głęboko zastanawia. 

Sięgnęłam po przydymione szkła. Przez chwilę obracałam je 
niezdecydowanie w palcach. Były dla mnie za duże i za ciężkie. 
Szukałam w myśli jakiegoś tematu. Nic mi nie przychodziło do 
głowy. 

- Właściwie możemy nawet zjeść kolację w dworcowej restauracji - 
przerwał narastającą ciszę Brodacz. - Miły lokal i w pobliżu 
hotelu, w którym zanocujemy. 

- Świetnie! - zgodziłam się skwapliwie. - Pojęcia nie masz, jak 
bardzo się cieszę z naszej wycieczki - dodałam ciepło i dotknęłam 
palcami jego policzka. Roześmiał się i włączył radio. Zawirował 
staroświecki walc. 

- Za chwilę nadadzą wiadomości i prognozę pogody. 

Rozlewna melodia powoli cichła. Milczeliśmy przez długą chwilę. 
Brodacz słuchał relacji z wydarzeń dnia w charkotliwej mowie, na 
przydechu, a ja wchodziłam powoli w czas przeszły rodem z mego 
snu. W myśli powtarzałam uparcie słowo "Oslo". Było znakiem 
wywoławczym zaklęciem, kluczem do zagadki, S.O.S. z tamtego brzegu 
- Oslo, Oslo, Oslo... 

Słowo to przybliżało senną wizję dworca w starym stylu. Ogromny, 
kolisty hol. Żółtawa szarość ścian z biegnącym wysoko, u samej 
góry fryzem z białych stiuków. Pod nimi połyskujące szybami owalne 
okna, a na wprost wejścia zegar. Krągły i wielki, z czarnymi 
wskazówkami na białej tarczy. Wizja ze snu zapadła na zawsze w 
pamięć przez powtarzające się zagadkowe majaki. Ilekroć usłyszałam 
gdzieś słowo "Oslo", zjawiało się przed oczami wnętrze tego, nie 
widzianego na jawie, dworcowego holu. Jednocześnie z nim 
przypominała się i tamta rozmowa z mamą w rozmazany deszczem 
poranek w Szkocji, chociaż obie te rzeczy działy się w różnym 
czasie. Zapatrzona w spływające po szybach krople wiosennego 
deszczu, opowiadała żarliwie o starym domu i ziemi swoich 
przodków. Nakazywała mi nieomal powrót do rodzinnego gniazda, gdy 
przyjdzie ku temu pora, jakby coś przeczuwała i chciała się 
upewnić, że uszanuję jej wolę. Przyrzekałam płacząc, chociaż nie 
byłam skłonna do łez. Płynęły niepowstrzymanie, chociaż nie 
rozumiałam, dlaczego tak się dzieje. Nie było ku temu powodu i 
nawet nie przeczuwałam, że nadejdzie taki czas. 

- Nad czym się tak zamyśliłaś? - wdarł się w moje myśli głos 
Brodacza. Dawno już przebrzmiały słowa spikera, a ja jeszcze 
czułam na wargach słony smak tamtych łez. Wzdrygnęłam się. Było 
tak, jakby w bezruch głębokiej studni zapadł się z pluskiem 
kamień. 

- O takich różnych dziwnych rzeczach - odpowiedziałam zdławionym 
głosem, chociaż starałam się, aby zabrzmiało to zwyczajnie i bez 
podtekstu. Nie miałam ochoty na rozmowę. Narastała we mnie 
niecierpliwość, obawa, że mogę się spóźnić na umówione spotkanie, 
że coś przegapię, rozminę się z czymś nieokreślonym. Poruszyłam 
się niespokojnie, rozejrzałam dookoła. Wjeżdżaliśmy w ośnieżoną 
ulicę miasteczka, a może tylko dużej osady. Wzdłuż świerków z 
puszystymi nawisami bieli ciągnęły się, podobne do siebie, 
zabudowania w kolorze brązu i granatu z białymi framugami drzwi i 
okien. Za ich szybami wybłyskiwały złotawym blaskiem świece w 
ozdobnych, drewnianych lichtarzach. 

Brodacz, pochylony nad kierownicą, rozglądał się uważnie i zaczął 
raptownie hamować. Znaleźliśmy się przed długim, przeszklonym 
pawilonem, jarzącym się kolorowymi lampkami nad wejściem 
ozdobionym wieńcami z ostrokrzewu, przewiązanymi złotymi 
wstążkami. Płonące na stolikach czerwone świece i zapach jedliny 
przydawał wnętrzu świątecznego nastroju i przytulności. Trochę jak 
na świątecznej kartce z najlepszymi życzeniami. 

- Zjemy tu obiad - zadecydował Brodacz, przeciągając się w fotelu. 

- Nie jestem właściwie głodna... - westchnęłam, bo tak naprawdę 
chciałam jak najszybciej znaleźć się na miejscu. 

- Głodna, nie głodna, ale czas na posiłek - odezwał się w Brodaczu 
lekarz. Ogromny i barczysty w czerwonym swetrze wysiadł z wozu. 

Jadłam pospiesznie i bez apetytu. Rzadko mi się to zdarzało. 
Myślami byłam na dworcu w Oslo, znanym mi jedynie ze snów... 

Ryszard dotknął nagle mego ramienia. Drgnęłam. Trzymał tacę z 
dwoma parującymi kubeczkami i spoglądał na mnie z uśmiechem. 

- Przepraszam, że trwało to tak długo... - zaczął szeptem - wdałem 
się w rozmowę z kierowniczką. O niedźwiedziu. Zimą wytłukł okna i 
usiłował wedrzeć się do kuchni. Czekałem także chwilę, aż 
przygotuje nam herbatę z rumem... - postawił tacę na ławie, 
siadając obok mnie. 

- Miała być kawa - zdumiałam się. 

- Może być i kawa, za chwilę... - zajrzał mi w oczy. - Pomyślałem 
jednak, że herbata z podwójnym rumem dobrze nam zrobi, poprawi 
samopoczucie. 

- Może i tak - zgodziłam się, grzejąc dłonie o kubek. Mimo słońca 
powietrze było jeszcze chłodne i rześkie. - Dobry pomysł - 
dodałam, żeby zrobić mu przyjemność. 

- Gdy przyszedłem, miała pani przymknięte oczy i bardzo 
nieszczęśliwą minę - obserwował mnie bacznie, - coś pani chyba 
jednak dolega. Jestem lekarzem i potrafię czasem wyczytać coś z 
twarzy pacjenta. 

- Z twarzy? - wykrzyknęłam impulsywnie i natychmiast poczułam się 
głupio. Jego specjalność kojarzyła się z czymś zupełnie innym. 

- Pani Izabello... - rozciągał wolno słowa, udając zdumienie, 
jakby chciał mnie zawstydzić. Jednocześnie usiłował zapanować nad 
śmiechem. - Tego bym się po pani nie spodziewał... 

- Całe szczęście, że ma pan poczucie humoru. Rzadka cecha! - 
roześmiałam się, przełknąwszy łyk gorącej herbaty. - Ta rumówka też 
się panu udała. Świetna! 

- Nie odpowiedziała pani na moje pytanie - wrócił do 
interesującego go widocznie tematu. 

- Rzeczywiście jest pan ciekaw? - popatrzyłam mu w oczy. 

- Może wyda się to pani śmieszne... - zniżył głos - ale polubiłem 
panią już podczas pierwszego śniadania, jakie jedliśmy przy 
wspólnym stoliku. Zapamiętałem nawet, że miała pani na sobie 
oryginalną szkocką spódnicę z agrafką i biały sweter z 
przerzuconym przez ramię kraciastym tartanem... 

- Jak na mężczyznę, to rzeczywiście zadziwiające! A przy tym 
imponująca znajomość rzeczy... - zdumiałam się. - Słowo tarta jest 
tutaj prawie nieznane, a może tylko nie używane w potocznym 
języku. 

- Miałem kiedyś przyjaciela Szkota... - skwitował sucho i przez 
moment zapatrzył się na góry. Nie śmiałam zapytać, co się z nim 
stało. Czas, jakiego użył, mógł sugerować śmierć albo zerwanie. 
Nie należało bez potrzeby drążyć. 

- Cudownie tutaj... - szepnęłam w rozmarzeniu, - i ta cisza 
poranka, i smak herbaty... - urwałam, żeby nie powiedzieć za dużo. 

- I pani, taki wspaniały kumpel przy mnie - dokończył i 
stuknęliśmy się kubeczkami. Zrobiło mi się nagle bardzo wesoło, 
ciepło na sercu. 

- Więc nie zdradzi mi pani tego, o czym myślała? - szukał 
uporczywie moich oczu. Usiłowałam uciec od jego wzroku. Podobał mi 
się bardzo jako mężczyzna i obawiałam się niepotrzebnych 
komplikacji. Wiedziałam, że wkrótce kończy mu się urlop, a co z 
oczu, to i z serca, jak mawiała moja mama. 

- Czy wierzy pan w życie po śmierci? 

- Życie po śmierci? - powtórzył z namysłem i przez chwilę milczał. 

Obserwowałam go kątem oka. 

- Nigdy się nad tym poważnie nie zastanawiałem, ale chyba jest 
coś... Nie można całkiem wykluczyć takiej ewentualności... - 
podniósł na mnie wzrok. - Czy to, o czym pani myślała, dotyczy 
tego zjawiska? 

- Może niezupełnie, ale spotkało mnie coś, czego do dziś nie 
potrafię sobie wytłumaczyć. Ta wizja prześladuje mnie, chociaż od 
całej historii minęło sporo czasu. Wszystko zaczęło się od snów - 
zerknęłam niepewnie w jego stronę. Podchwyciłam błysk 
zainteresowania w oczach; były piękne i rozumne. 

- Niech mi pani opowie... - prosił, kładąc swoją dłoń na mojej. 
Nie cofnęłam ręki. Przeniosłam wzrok na góry skąpane w złotawym 
poblasku słońca. 

- Tak się złożyło, że znalazłam się w Norwegii. Wcześniej już 
kilkakrotnie śnił mi się dworzec w Oslo. Nigdy go przedtem nie 
widziałam, nie znałam nawet z fotografii. Sny zaczęły się po 
śmierci mojej mamy i w jakiś sposób były z nią związane... To 
znaczy... - chwilę się zastanawiałam - wyglądało to tak, jakbyśmy 
miały się zobaczyć w Oslo, jakby przywoływano mnie tam snami... 

- Dziwne... - szepnął, objął ramieniem. Oparłam o nie z ufnością 
głowę, traktując ten gest zwyczajnie i naturalnie. - I co stało 
się dalej? 

- Dworzec okazał się dokładnie taki, jaki prześladował mnie w 
snach. Nawet zgadzał się kolor ścian - westchnęłam. - Obeszłam 
perony. Także były mi już znane. Nawet tablica informacyjna... Nic 
się jednak nie wydarzyło. Czułam się zawiedziona i rozczarowana. 

- Zaciekawia mnie pani... - przygarnął mnie mocniej do siebie, jak 
przestraszone czymś dziecko i tak się trochę poczułam. 

- Kolację zjedliśmy z Brodaczem w restauracji dworcowej. 
Oczekiwałam wciąż, że za chwilę stanie się coś, co według mnie 
powinno się wydarzyć. Czekałam podekscytowana i niecierpliwa. 
Rozglądałam się po nielicznych gościach. Obserwowałam drzwi i, jak 
twierdził Brodacz, byłam obecna jedynie ciałem. Zachowywałam się 
po trosze jak automat. Nie zwracałam nawet uwagi na to, co jem i 
ile jem, rzecz dla mnie niezwykła... - uśmiechnęłam się do 
wspomnień i słów Brodacza. 

- I co? - dopytywał się doktor. 

- Na razie nic. Po kolacji włóczyliśmy się trochę po mieście. 
Zajrzeliśmy do muzeum Muncha, kupiliśmy jakieś owoce i rozstaliśmy 
się pod drzwiami naszych pokoi, żeby rano o ósmej spotkać się w 
jadalni na śniadaniu - wysunęłam się z jego ramion, upiłam łyk 
herbaty. 

- Czy ten ktoś, ten Brodacz... - zająknął się - był dla pani kimś 
bliskim? 

- Oczywiście! - przytaknęłam. - Ja dla niego także i tak jest do 
dziś, chociaż znajdujemy się w innych krajach. Korespondujemy 
jednak... - uzupełniłam i w tym momencie wydało mi się, jakby 
uścisk ręki doktora zelżał. Przeraziłam się, że mógł opacznie 
zrozumieć moje słowa. Zaczynało mi na nim zależeć. 

- Jesteśmy tylko... - zaakcentowałam ostatnie słowo - w wielkiej 
przyjaźni. Nie interesują go kobiety - dodałam, żeby wszystko 
stało się jasne. 

- To cudownie! - westchnął z widoczną ulgą - jest pani wspaniała i 
tolerancyjna, czego nie można powiedzieć o naszym społeczeństwie - 
cmoknął mnie w policzek. - Niech pani opowiada dalej... - prosił, 
obejmując mnie ponownie ramieniem. Sprawiło mi to przyjemność. 
Nasze usta były tak blisko, że pożałowałam, iż nie skorzystał z 
okazji. Rum w herbacie rozgrzewał i wszystko, na co spojrzałam, 
wydawało się podwójnie piękne i bliskie. 

- Śniadanie trwało dość długo. Próbowałam wielu potraw ze 
szwedzkiego stołu. Brodacz przeglądał prasę, a ja dwa razy 
wracałam z talerzykiem po śledzie z goździkami na słodko. 

- Koszmar... - jęknął doktor - śledzie na słodko! - Zaraz też 
przeprosił za ten zwischenruf, jak się wyraził, a ja ciągnęłam 
dalej, rozmarzona jego bliskością. 

- Po mojej drugiej filiżance herbaty, a jego trzeciej kawy, 
poszliśmy na spacer przed zaplanowaną jazdą do Hochenhohen. 
Chciałam obejrzeć skocznię narciarską. 

- Jeździ pani na nartach? - wtrącił. 

Skinęłam głową, nie przerywając opowiadania. 

- Co chciałabyś jeszcze obejrzeć w mieście? - zapytał Brodacz, a 
ja bez zastanowienia, tak jakby mi ktoś podszepnął, zdecydowałam 
się na odwiedzenie parku Vigellanda. Poszliśmy, chociaż Brodacz 
miał trochę inne plany... - uzupełniłam zawieszając głos. I w tej 
samej sekundzie znalazłam się w tamtym czasie, i w tamtej zimowej 
scenerii. Uśpiony latami obraz objawił się z całą wyrazistością. 
Znalazłam się w ośnieżonym parku, otoczona rzeźbami nagich 
chłopców. Brodacz bez słowa uwieczniał mnie na niezliczonej ilości 
fotografii. Fotografowanie było, między innymi, jego pasją. 

Park był pusty. Błądziliśmy długo po ogromnym obszarze, wydeptując 
ścieżki w głębokim śniegu. Skrzył się i różowił w nikłym słońcu 
mroźnego ranka. Rozglądałam się po drzewach w szadzi, rzeźbach 
pokrytych śniegiem, po bezludnym parku z niewielką nadzieją, że 
coś się tu jeszcze może wydarzyć. Coś, na co wciąż czekałam. 
Powoli, z ociąganiem, kierowałam się ku wyjściu. Wiedziałam, że 
Brodacz przed czekającą nas drogą chciał wypić jeszcze kawę, kupić 
kilka takich gatunków sera, za którymi przepadał. Były podobno 
znacznie tańsze niż w Szwecji. 

W pobliżu ozdobnej ażurowej bramy dreptało po śniegu stadko 
dzikich kaczek. Były obłaskawione, garnęły się do ludzi. 
Przykucnęłam przy nich. W kieszeni kożuszka znalazłam jakieś 
resztki pokruszonych ciasteczek. Karmiłam ptaki przez chwilę. W 
momencie, gdy się podnosiłam, uchwyciłam kątem oka wchodzącą przez 
uchyloną bramę parę ludzi. Szli bardzo powoli, trzymając się pod 
ręce. Kobieta, odziana w obszerne futro z norek, szła bez 
pośpiechu u boku mężczyzny, zapatrzona przed siebie. W jasnych, 
upiętych nad karkiem włosach, wysuwających się spod futrzanego 
toczka, połyskiwały drobinki śniegu. Mijali mnie, krocząc 
wydeptanym przez nas śladem. Coś mnie zastanowiło w sylwetce 
wysokiej szczupłej kobiety. Jakiś znajomy, zapamiętany ruch głowy, 
gdy obracała ją w moją stronę. Spotkałyśmy się przelotnie oczami. 
Była to twarz i spojrzenie mojej matki. Ujrzałam ją nagle żywą, 
chociaż jej szczątki od dawna spoczywały na cmentarzu w Szkocji. Z 
ustami otwartymi jak do krzyku, zamarłam bez ruchu, tylko serce 
waliło niczym oszalałe. Nie mogłam wydobyć z siebie głosu, uczynić 
żadnego gestu. W oczach kobiety dostrzegłam błysk zainteresowania, 
jakby coś sobie z trudem przypominała, szukała w pamięci. 

To tylko łudzące podobieństwo - powtarzałam gorączkowo w myśli, 
wpatrując się w delikatne, drogie mi i tak dobrze znane rysy. Nie 
mogłam się poruszyć z miejsca, łzy napłynęły mi do oczu, rozmazały 
rysunek twarzy. Na nowo odżył ból rozstania. Kobieta powoli, jakby 
z ociąganiem, odwróciła niechętnym ruchem głowę. Minęli mnie bez 
pośpiechu. Długo patrzyłam za nimi. Oddalali się, maleli w białej 
perspektywie parku kończącego się gigantycznym, ośnieżonym 
obeliskiem. Kobieta raz jeszcze, tak dobrze znanym mi ruchem, 
obróciła się, zatrzymała na ścieżce. Długo patrzyła w moją strone. 
Byłyśmy jednak tak już oddalone od siebie, że zaledwie domyślałam 
się, że zwraca się do mężczyzny, coś do niego mówi. Zdecydowanym 
ruchem ujął ją pod rękę i ruszyli razem przed siebie. Bezgłośnie 
płakałam. Brodacz o coś pytał, co umknęło mojej uwadze. 
Wiedziałam, że była to chwila spełnienia. Dokonało się coś, co 
było sygnalizowane snami. Prawdziwe i ostateczne pożegnanie z 
matką. Od tego spotkania moje dziwne sny ustały, a ja zrozumiałam, 
że czy chcę czy nie, muszę wrócić do Polski. Taka była jej wola... 

Zamilkłam, wpatrując się uparcie w górski krajobraz zielony 
wiosną, rozjaśniony słońcem. Z drogi biegnącej przez las 
nadciągnęła grupka turystów w kolorowych skafandrach. 

- To coś zupełnie nieprawdopodobnego... - dotarł do mnie przejęty 
głos Ryszarda. - Nie próbowała pani pisać? 

- Jedynie listy i to bardzo niechętnie... - uśmiechnęłam się 
blado. 

- A jak na to wszystko zareagował Brodacz? - dopytywał się 
niecierpliwie. 

- No, cóż... Zadowolonym głosem oznajmił, że obfotografował mnie i 
uwiecznił wszystko dokoła i że będę miała piękną pamiątkę z 
podróży. 

- Tych dwoje ludzi także uwieczniłeś? - zapytałam z nadzieją w 
głosie. 

- Jakich ludzi? - wyraźnie się zdumiał. 

- No, tę parę, która tak blisko przeszła obok nas. Jeśli 
pstryknąłeś mnie przy kaczkach, to i oni musieli znaleźć się w 
kadrze. 

- Nikogo przecież nie było! O czym ty mówisz? Byliśmy w parku 
jedynymi gośćmi. Coś ci się przywidziało albo swoim zwyczajem 
robisz mnie w konia - popatrzył na mnie tak jakoś dziwnie. 

- Chyba tak... - zgodziłam się skwapliwie, żeby o nic więcej nie 
pytał. 

- Jest pani niesłychanie wrażliwym stworzeniem, Izabell... - 
odezwał się wreszcie Ryszard i po długiej chwili milczenia 
zaproponował po filiżance kawy. 

*

Trzeci dzień porządkowałam dom. Wciąż nie było widać końca. 
Szperałam w szafach, kredensach i komodach. Przekładałam z miejsca 
na miejsce te szpargały z kufrów i koszyków, które mnie specjalnie 
zainteresowały. Należało je przejrzeć, posegregować. Odkładałam na 
bok wszystko to, co wydawało się na pierwszy rzut oka 
najciekawsze. Uzbierała się taka ilość, że znów nie wiedziałam, co 
zrobić. Upychałam więc wszystko w plastikowe torby, a te z kolei 
ustawiałam pod ścianami. Ilość paczek, zamiast zmniejszać się, 
wciąż rosła. 

Spieszyłam się. Ryszard zaprosił mnie na lunch, który mieliśmy 
zjeść w "Kasprowym". Należało wreszcie zakończyć porządkowanie, 
wrócić wcześniej do hotelu. Wziąć prysznic, przebrać się do 
obiadu. Przestrzegaliśmy oboje tego rytuału. Ryszard był estetą, 
znał się na rzeczy, zauważał moje łaszki, co stanowiło rzadką 
cechę u mężczyzny. Dzień wcześniej prosił, abym zechciała 
poświęcić mu popołudnie. Zamierzał pokazać mi w całej okazałości 
kwitnące na hali Chochołowskiej krokusy. Wieczorem mieliśmy zjeść 
wspólną kolację. Kończył się jego urlop. Chciał go do końca 
spędzić w moim towarzystwie. Nie miałam nic przeciwko temu. Coraz 
bardziej absorbował moje myśli. 

Rozmowy z nim na przeróżne tematy sprawiały mi przyjemność. 
Potrafił interesująco opowiadać i miał o czym. Był świetnym 
kompanem i troskliwym, dobrze wychowanym mężczyzną. Wyraźnie mnie 
adorował, a jednak nie posunął się ani o krok dalej. Przy 
rozlicznych, nadarzających się okazjach, nieomal proszących się o 
coś więcej niż cmoknięcie w rękę, zachowywał się z dużą 
powściągliwością. Intrygowało to i podniecało. Nie mogłam doczekać 
się pierwszego pocałunku. 

Może była to jego wypróbowana metoda uwodzenia? - zastanawiałam się 
niejednokrotnie. A może to ja, spragniona uczucia, dopatrywałam 
się w jego słowach i cieplejszych spojrzeniach czegoś, co w ogóle 
nie istniało? 

Urządzając sypialny pokój, wciąż na nowo rozpamiętywałam każde 
jego słowo, dotyk dłoni, spojrzenie. Mało brakowało, abym 
pozwoliła sąsiadce powróżyć sobie z kart. Nie wierzyłam w takie 
rzeczy, mimo iż zapewniała, że jak dotąd wszystko, co z nich 
wyczytała, spełniało się co do joty. 

Zjawiła się w momencie, gdy ściągałam dres, aby nałożyć spódnicę i 
sweter. 

- Proszę pani - oznajmiła już na schodach radosnym głosem - od 
poniedziałku będzie przychodziła Grulowa do sprzątania! Zgodziła 
się, a mogę ręczyć, że uczciwa i robota pali się jej w rękach. 
Dopilnuje akuratnie wszystkiego, jak wejdą robotnicy... 

- Chwała Bogu! - odetchnęłam z ulgą. 

- Tylko niech pani jej zbytnio nie rozpuszcza! - zastrzegła się. - 
Zauważyłam, że ma pani lekką rękę do wydawania pieniędzy. 
Leoncjusz, ten by panią objaśnił, co i jak. Wszystkiego sam by 
dopilnował po sąsiedzku, ale to pędziwiatr i nigdy go nie ma, 
kiedy trzeba... - westchnęła boleśnie i rozejrzała się ciekawie po 
pokoju. - Ale tu już przejrzało! - pochwaliła z zadowoleniem. - 
Zobaczy pani, jak będzie pięknie, gdy Grulowa podłogi wyszoruje, 
ściany omiecie, meble odkurzy, dywany potrzepie. Nie pozna pani 
chałupy, a w przyszłym tygodniu będzie można zacząć przebudowę, 
jak było umówione. 

- Chyba bym tu bez pani zginęła, pani Aldono... 

- Co też pani opowiada! - wtrąciła skromnie, z widocznym 
zadowoleniem - dla mnie to radość, że pani tu zamieszkała. Po 
zgonie pani Eleonory zrobiło się smutno, jak na cmentarzu... 
- pokiwała głową. - Chociaż nie powiem. Nieboszczka się czasem 
ukazywała... - spojrzała na mnie z przestrachem, jakby powiedziała 
coś niewłaściwego. - Najbardziej się martwię tym, że pewnego dnia 
może pani stąd uciec - zmieniła natychmiast temat. 

- Nie po to go remontuję, żeby z niego uciec! - wzruszyłam 
ramionami, sznurując czarne, krótkie buciki. Pasowały do mojej 
sportowej spódnicy w granatowozieloną kratę. 

- To prawda - podchwyciła skwapliwie - jeśli pani dom polubi, to i 
on nie uczyni krzywdy, będzie przyjazny. Mój mąż twierdził, że są 
złe i dobre domy. Bywają także przeklęte. I wtedy mogą nawet 
doprowadzić swego właściciela do wariactwa. To fakt! 

- Zaraz, zaraz... - spojrzałam na panią Aldonę, bo coś przed 
chwilą uszło mojej uwadze. - Coś pani powiedziała o mojej 
ciotce... Jak to, ona się pani ukazuje? - przestraszyłam się. 

- Et, tak mi się powiedziało. Po prawdzie ukazuje się czasem, ale 
we śnie i to tak jakoś zabawnie. Ostatnio jeździła na rowerze w 
moim pokoju i to w czerwonej sukience z czarnymi guziczkami. W 
takim stroju jeszcze jej nie widziałam - zdumienie i namysł 
zabrzmiał w jej głosie. 

To, co napomknęła o domach, przypominało wywody mojej babuni. Może 
i było w tym coś, ale sen o ciotce nie odznaczał się niczym 
rewelacyjnym. Sama miewałam dziwaczne, a czasem koszmarne majaki. 
Bardziej zaintrygował mnie ten nieznany mąż. Pierwszy raz o nim 
wspomniała. Może był nim jednak ten tajemniczy, dziwny Leoncjusz? 

- A co dzieje się z szanownym małżonkiem, pani Aldono? - wtrąciłam 
niewinnym głosem podchwytliwe pytanie. 

- Rozstaliśmy się - stwierdziła krótko i rzeczowo. 

- Przykro mi... - bąknęłam rozczarowana i nie miałam już większych 
wątpliwości, że Leoncjusz był jej kochankiem. 

- Mnie nie... - uśmiechnęła się pogodnie - zbyt dużo pieniędzy 
wydawałam na papier, a pożytku żadnego... - odpowiedziała bez 
sensu i zamilkła. 

Przestawiła jakiś drobiazg z jednego okna na drugie. Stało ich 
sporo zgromadzonych na parapetach. Jakieś bibeloty, pokryte kurzem 
pamiątki z podróży nic już dziś nikomu nie mówiące. Były 
przeznaczone na śmietnik. 

- Dziwni ci moi sąsiedzi - pomyślałam, zerkając na głośno tykający 
zegar. Czas szybko uciekał. Nie lubiłam się spóźniać. Gratulowałam 
sobie, że godzinę spotkania ustaliłam między pierwszą a drugą, nie 
uściślając precyzyjnie pory. 

- Niezgodność charakterów? - zagadnęłam, nie bardzo rozumiejąc, co 
w tym wszystkim miał do rzeczy papier. 

- Tego bym nie powiedziała - obserwowała z zainteresowaniem, jak 
przeczesuję włosy przed zamglonym ze starości lustrem, zwieńczonym 
pozłacaną girlandą z róż. Stanowiło część antycznej toaletki. 

- Rzadko się nawet sprzeczaliśmy - uśmiechnęła się z zadowoleniem 
do mego odbicia w lustrze - u nas wszystko odbywało się bez 
słów... - ciągnęła z niejaką dumą w głosie - inni się kłócą, 
poniektóre żony leją swoich mężów, a ja załatwiałam wszystko 
korespondencyjnie. 

- Jak to? Sprzeczała się pani z mężem korespondencyjnie? - 
spytałam z niedowierzaniem, chcąc wyciągnąć coś więcej na ten 
temat. Pierwszy raz spotkałam się z czymś takim. Widocznie w tej 
rodzinie nie tylko Leoncjusz był "pofyrtany", jeśli w ogóle 
należał do rodziny. Miałam całkowity zamęt w głowie. 

- W początkach małżeństwa trochę rozmawialiśmy. Wkrótce jednak od 
tego ciągłego mówienia zaczęło boleć mnie gardło, ochrypłam, a z 
gadania i tak nic nie wyniknie. Mąż okazał się tak impregnowany 
jak przeciwdeszczowy płaszcz. Jedynie struny głosowe nadwyrężyłam 
- dodała, odchrząkując. - Wówczas kupiłam perforowany notes i 
zaczęłam pisać do niego kartki z różnymi życzeniami, 
przypomnieniami, upomnieniami. Wsuwałam je dyskretnie do kieszeni 
spodni, marynarki, płaszcza czy też wiatrówki, w zależności od 
pory roku, pogody i sytuacji. Gdy wyciągał chustkę do nosa albo 
pieniądze, w każdej kieszonce coś znajdował. Różną zawierały treść 
- uśmiechnęła się melancholijnie. - Na przykład pisałam: "dawno 
nie dostałam od ciebie kwiatów", "chciałabym mieć nowy płaszcz", 
"potrzebne są nowe firanki do sypialni", "kiedy wreszcie 
przyniesiesz moje ulubione czekoladki, obiecane przed pół 
rokiem?". Czasem były to upomnienia, że czegoś tam nie opłacił w 
terminie, że należałoby wreszcie zreperować kran, bo cieknie, że 
najwyższy czas odwiedzić moją sypialnię i takie tam różne... - 
wzruszyła niechętnie ramionami. - Czasem coś z tego spełniał, ale 
jak obliczyłam, na sto kartek załatwiał zazwyczaj jedną, a i to z 
dużym opóźnieniem. Fruwały nie tylko po ogrodzie, ale znajdowałam 
je czasem na ulicy, idąc po mleko do sklepu. 

- I co? - dopytywałam się niecierpliwie. Nie wiedziałam, co o tym 
wszystkim sądzić. Zastanawiałam się, które z nich dwojga miało 
większe odchylenie od normy albo specyficzne poczucie humoru. - 
Czy we wszystkich sprawach tak się państwo porozumiewaliście? - 
położyłam specjalny nacisk na słowie "wszystkich". 

- Jeśli myśli pani o tajemnicach alkowy... - sformułowała myśl 
jakoś tak afektowanie i po staroświecku - to porozumiewaliśmy się 
"ptasim szyfrem" - odchrząknęła. - Mieliśmy, proszę pani, 
oddzielne sypialnie i jeśli chciałam, żeby mnie w nocy odwiedził, 
to gwizdałam. Zdarzało się czasem, że ciche i melodyjne 
pogwizdywanie mnie samą usypiało... - popadła w zamyślenie. - On 
także przywoływał mnie w ten sposób. Tyle że głośniej, a do tego 
okropnie fałszował. Był całkiem pozbawiony muzycznego słuchu, z 
kolei ja mam wyczulone ucho, więc trochę mnie to denerwowało. Nie 
potrafił nawet powtórzyć tak znanej z operetki melodii, jak: "Ach, 
zejdź do gondoli, kochanko ty ma...". Możliwe, że właśnie dlatego 
tak niechętnie i rzadko gwizdał? - zastanawiała się ze zmarszczonym 
czołem. 

- I co wówczas? - brnęłam dalej rozbawiona, gotowa już do wyjścia. 
Przysiadłam jednak na brzegu łóżka. Temat był pasjonujący. 

Sąsiadka kręciła się niespokojnie po sypialni, wciąż coś 
bezmyślnie przestawiała z miejsca na miejsce. 

- Wtedy, chcąc nie chcąc, szłam do niego z pytaniem: "Czy ty aby 
przypadkiem nie gwizdałeś? Zdrzemnęłam się chwilkę i coś mnie 
zbudziło". Widzi więc pani, że byliśmy zgodnym i udanym 
małżeństwem. Nie mieliśmy powodów do sprzeczek. Tyle tylko, że 
najpierw wyrzucał te karteczki niby niechcący, a później bał się 
zaglądać do kieszeni. Zaszył nawet niektóre na okrętkę i to byle 
jaką nicią, nie pasującą kolorem... - pokręciła z niezadowoleniem 
głową - a mnie już wtedy także odeszła ochota do pisania i 
wyrzucania w błoto pieniędzy na papier. I tak, po dziesięciu 
latach małżeństwa, rozstaliśmy się w zgodzie. Sędzia przez trzy 
instancje nie chciał dać nam rozwodu, bo każde z nas wychwalało 
drugie... Sędziowie, to proszę pani, lubią wyciągać brudy, można 
powiedzieć, lubują się w nich nawet. Mąż wreszcie poradził mi, 
żebym na rozprawie opowiedziała, że znęca się nade mną fizycznie i 
moralnie, a przy tym paskudzi w łóżko... westchnęła z niesmakiem. 
- Z początku broniłam się, wreszcie uległam. Sprawa ciągnęła się 
już przeszło rok i wciąż nadzieja na rozwód była mała, a mnie 
coraz bardziej wytrącało z równowagi jego nieudolne, fałszywe 
pogwizdywanie, z którego i tak nic pozytywnego nie wynikało... 

- I jak się to wszystko skończyło? - wtrąciłam nieśmiało. 

- Zwyczajnie - uśmiechnęła się nieznacznie. - Jak się wreszcie 
rozwiedliśmy, mąż wyprowadził się do Poznania. Dostał tam dobrą 
posadę starszego księgowego w dużej firmie i dalej do siebie 
piszemy, ale już tylko karteczki z życzeniami z okazji różnych 
świąt. Ostatnio nawet otrzymałam list na dwie stroniczki. 
Aktualnie rozwodzi się z nową żoną. Okazała się zbyt gadatliwa. Ma 
przy sobie coś w rodzaju karabinu maszynowego, a on przyzwyczajony 
do ciszy. Dopiero teraz docenił moje karteczki i spokój, jaki 
panował w naszym domu. Dawał nawet do zrozumienia, że tęskni także 
do moich pierożków z kapustą, a nawet z serem, i chętnie by 
powrócił. Ale mnie już "wychłódło"... - uśmiechnęła się z 
zażenowaniem. - Leoncjusz także by nie dopuścił, abyśmy się 
zeszli... 

Zegar wybił trzeci kwadrans. Pozostało zaledwie tyle czasu, żeby 
szybkim krokiem dojść do hotelu. Poderwałam się z miejsca, 
sięgając po torebkę na ramię. 

- Bardzo panią przepraszam, ale... - zaczęłam. 

- Wiem, wiem... - wpadła mi w słowo, uśmiechając się wyrozumiale. 
- Pewnie ktoś na panią czeka w "Kasprowym" - zmrużyła filuternie 
oko. 

- Umówiłam się z dekoratorem wnętrz - skłamałam. Chyba mi jednak 
nie uwierzyła. Dziwni ludzie, ci moi sąsiedzi... - pomyślałam już 
po raz któryś. Była w tym jednak jakaś prawidłowość. Od zawsze 
tylko takich przyciągała moja osoba. Zaczęło się to od Madame 
Taffty, gdy miałam niepełne siedemnaście lat. Pochodziła podobno 
ze znakomitego rodu. Rodzice uważali ją za nieszkodliwą dziwaczkę 
i osobę doskonale wychowaną. Nie mieli więc żadnych oporów, gdy 
zapraszała mnie często na tradycyjne angielskie herbatki, chociaż 
z pochodzenia była Francuzką. Mąż, Anglik, piastował do samej, 
zresztą dość wczesnej, śmierci, jakiś ważny urząd w Izbie Gmin. 

Madame Taffty przylgnęła do mnie, niczym metalowy opiłek do 
magnesu. Bardzo mi to wówczas imponowało. Zapraszała do swojej 
posiadłości, skarżąc się, że bardzo nie lubi być w niej sam na sam 
z widmami przeszłości. Zwłaszcza o piątej godzinie. Przy herbacie 
z grzankami, podawanej przez równie jak gospodyni wiekową 
pokojówkę, raczyła mnie dodatkowo dziwnymi opowieściami z 
pogranicza metafizyki i snu. Wplatała w nie udziwnione sceny z 
życia erotycznego całej swojej rodziny, dawno spoczywającej pod 
nagrobnymi płytami na Pere Lachaise w Paryżu. Słuchałam jej z 
wypiekami na twarzy, bojąc się cokolwiek opowiedzieć rodzicom. 
Mogliby zabronić mi tych pasjonujących wizyt. 

Gdy ni z tego, ni z owego wpadała w gniew, co jej się dość często 
zdarzało, chwytała natychmiast za ołówek, będący zawsze w pobliżu 
i coś tam szybko rysowała na skrawku czerpanego papieru. Była 
estetką. Z tym czymś, wetkniętym do torebki, wychodziłyśmy na 
spacer. Czyniłam to chętnie. Okolica była piękna. Spacerowało się 
po niej, jak po starym parku. Gdy znalazłyśmy się daleko za jej 
posiadłością w Surray, wyrzucała kartkę za siebie, mamrocząc przy 
tym surowym tonem dziwnej treści zaklęcie: "nie waż się zbliżać, 
do mnie". Nigdy nie udało mi się dostrzec, co przedstawiał 
rysunek. Widząc moje zaciekawienie i słysząc ponawiane przy takich 
okazjach prośby, uchyliła rąbka tajemnicy, nigdy do końca nie 
wyjaśnionej. Dowiedziałam się tylko, że dzięki tym praktykom nie 
miała i mieć nie będzie żadnych problemów. Oczywiście, nie licząc 
tych z kotem Carlosem. Mimo że kastrat, był wciąż nastawiony 
amoroso, bez powodzenia jednak usiłował "parkać się" z jej suczką 
rasy ratlerek. Twierdziła z powagą, że Carlos jest nie tylko 
anormalny, ale także niemoralny, ponieważ nie lubi konfitur. 
Zwłaszcza z róży, które ona uwielbia. 

Największą jednak namiętność jej życia stanowiła biżuteria. 
Wspaniałym broszom, bransoletom, kolczykom, pierścieniom i 
diademowi, błyszczącemu niezliczoną ilością diamencików, nadawała 
męskie imiona. Podejrzewałam, że za tą wspaniałą biżuterią kryła 
się równie bogata kolekcja kochanków. Wszyscy oni dawno już 
przeminęli, wymknęli się z życia, rozpadli w proch. Pozostały po 
nich tylko imiona przyobleczone w kształt klejnotu. W ten jedyny 
sposób udało się im przetrwać i pozostać w pamięci Madame Taffty. 
Imiona były równie niecodzienne, jak i biżuteria przechowywana w 
"trumience wspomnień". Tak nazywała srebrną szkatułkę jej 
właścicielka. 

Spoczywali w niej: Armand, Salezy, Izajasz, Daniel, Świętopełk, 
Bonawentura, Laurent, Medar, Norbert i wielu, wielu innych. 

Ukazując czasem swoje przywiędłe dłonie naznaczone wątrobowymi 
plamami, zwracała się do mnie z wieloznacznym, trochę ironicznym 
uśmieszkiem: 

- Dziś jest, moja Egi, pewna rocznica... Nasunęłam więc na 
serdeczny palec Józefa. Był równie niepokaźny i zwyczajny, co ten 
pierścionek z półszlachetnym kamieniem. Ale czegoż można było 
więcej spodziewać się po tak pospolitym imieniu jak Józef? To nie 
to samo, co Armand. Cały tkwi w brylantowym diademie, razem ze 
swoimi grzesznymi członkami, duszą rozbójnika i bogactwem... - 
wzdychała, tuląc do siebie tłustego, bezwolnego kastrata rasy 
perskiej, Carlosa. - Rzadko i niechętnie nakładam go na resztki 
wyliniałych włosów, żeby nie ranić sobie serca wspomnieniami, od 
których mogłoby mi pęknąć. 

Sądząc z fotografii i rozlicznych portretów, ta 
osiemdziesięcioletnia wówczas dama, musiała być kiedyś niezwykle 
atrakcyjną kobietą o zmysłowym, przepastnym spojrzeniu. 

Uświadomiłam sobie ze zdumieniem i odrobiną smutku, że mój dawny 
świat, w którym się od dzieciństwa obracałam, i niecodzienni 
ludzie, których znałam, pozostali na zawsze już w innym rozdziale 
mego życia, niczym zasuszone kwiatki między kartkami czytanej 
kiedyś książki. 

Wyglądało jednak na to, że i tu, pośród zupełnie różnego 
krajobrazu i środowiska, otaczają mnie także specjalne okazy 
ludzkiego gatunku. Udziwnione i niecodzienne jak moje obecne 
życie. 

*

- Z każdym dniem staje się pani piękniejsza, jeśli to jeszcze 
możliwe - przywitał mnie Ryszard, wręczając z czarującym uśmiechem 
białą różę na smukłej łodydze. Nie znał widocznie mowy kwiatów. 
Babcia przywiązywała w młodości ogromne znaczenie do ich barwy, 
gdy otrzymywała bukiet od mężczyzny starającego się o jej względy. 
Według niej, biała róża symbolizuje przemijanie. Nie była to więc 
najszczęśliwsza wróżba. 

Natychmiast pojawił się kelner z wysokim wazonem z przydymionego 
szkła. 

- W pana miłych oczach... - wpadłam w słowa zdyszana szybkim 
przebraniem się i biegiem ze schodów. Obie windy były zajęte. 
Spóźniłam się kilkanaście minut. Z pewnością uważał to za zjawisko 
normalne i przywilej kobiet, ale ja czułam się jak winowajczyni. 
Nie znał mnie jeszcze. 

Zajęliśmy stolik pod przeszkloną ścianą z widokiem na rozległą 
panoramę Tatr. Wyrazistą w południowym oświetleniu i piękną w 
swojej trójwymiarowości. Było w niej coś z nierealnego snu. 

- Gdzie mi pani umknęła tak wcześnie? Zjawiłem się przed ósmą na 
śniadaniu, a pani już nie zastałem przy naszym stoliku. Pozostała 
jedynie delikatna smużka niepokojących perfum... - pochylił się w 
moją stronę i zajrzał przeciągle w oczy. 

Poczułam się natychmiast jak kotka drapana za uszami. Zamiast 
mruczeć z zadowolenia, westchnęłam. 

- Coś tam musiałam sprawdzić przy powierzonej mi budowie. Wkrótce 
wejdą na teren posesji robotnicy. 

- Zaczynam być zazdrosny o to domostwo. Zabiera mi panią na długie 
godziny, a mój urlop dobiega końca... - skarżył się, przeglądając 
kartę win. Na lunch zamówił ryby. Oboje za nimi przepadaliśmy. 
Przy okazji zrobił wykład na temat rybiego tłuszczu, zwalczającego 
skutecznie cholesterol. Jeszcze mnie to nie interesowało. Jadłam 
jedynie to, na co miałam aktualnie apetyt. Dietę zostawiałam "na 
starość" nie wierząc, żeby do mnie kiedyś przyszła. Musiał 
zauważyć brak zainteresowania tematem. Natychmiast go zmienił. 

- Z pewnością widziała się pani z sąsiadką. Głowiłem się przez 
cały czas przy śniadaniu, jakie ma imię i w żaden sposób nie 
mogłem sobie przypomnieć... - podniósł oczy znad trzymanej w dłoni 
karty. 

- Aldona - podpowiedziałam i ugryzłam się w język, aby nie 
powiedzieć, że wobec tego powinien zjadać więcej tłustych ryb. 

- Może są jakieś nowe rewelacje o Leoncjuszu? - zapytał z 
rozbawieniem. 

- Jednak to imię pan zapamiętał! - uniosłam wysoko brwi. 

- W obawie, że może stać się moim rywalem. O kimś takim należy 
wiedzieć jak najwięcej - przyglądał mi się bacznie. 

- Nie sądzę - uśmiechnęłam się, przenosząc wzrok na delikatne, 
wilgotne płatki róży. - Nic nie wskazuje, że w tym roku wróci do 
kraju. Pani Aldona twierdzi, że jest strasznym dziwakiem i nigdy 
nie wiadomo, co mu strzeli do głowy. 

Miałam ochotę roześmiać się głośno i radośnie. Doktor stawał się 
zazdrosny, mimo białej róży. Gdyby znał mowę kwiatów, powinien 
podarować mi żółtą. Byłby to dobry znak. Gdy któraś z przyjaciółek 
mojej babci chwaliła się, że może robić, co jej się żywnie podoba, 
ponieważ mąż ma do niej całkowite zaufanie, ona wówczas 
stwierdzała, że "nie ma miłości bez zazdrości". 

- Pani Izabello... - zaczął z powagą, ściągając jednocześnie 
opieczoną skórkę z pstrąga. Czynił to bardzo zgrabnie. - Proszę mi 
powiedzieć, ale tak zupełnie szczerze... - zawiesił głos na ułamek 
sekundy - czy mógłbym mieć u pani szanse... 

- To zależy, czego się pan spodziewa - powiedziałam ostrożnie, po 
namyśle, przepoławiając widelcem brukselkę. Była gorzka i 
niedogotowana. 

- Tak w ogóle... - zająknął się, patrząc uparcie w talerz. 

- To, że się z panem chętnie spotykam, o czymś przecież świadczy. 
Lubię pańskie towarzystwo - sięgnęłam po kieliszek z białym winem. 
- Tyle na dziś! - dorzuciłam z rozbawieniem. Poczułam się panią 
sytuacji. 

- To stanowczo zbyt mało, jeśli się zważy, że czeka nas długie 
popołudnie i wieczór. Chciałbym panią zaprosić na kolację - dodał 
szybko. 

- Jeśli połączoną z dansingiem, przyjmuję z entuzjazmem - 
ucieszyłam się. Lubiłam tańczyć. Tęskniłam już za jakąś rozrywką i 
męskim ramieniem dobrego tancerza. Wyobraziłam sobie natychmiast, 
że będziemy stanowili na parkiecie ładną parę. Nadarza się również 
okazja pokazania się w koktajlowej sukni. Miałam ją na sobie 
zaledwie raz. Od tamtej pory minęło już kilka miesięcy. 

- Pani Izabello... - odłożył widelce wpatrując się we mnie 
zrozpaczonym wzrokiem. - Ja nie potrafię tańczyć. Nigdy w życiu 
nie próbowałem nawet... - zająknął się. - A tak naprawdę, nie 
interesuje mnie ocieranie się o siebie w takt muzyki... 

Poczułam się głupio, gdy powiedział o tej bliskości w tańcu. 
Podchwyciłam w wyrazie jego twarzy coś jakby niechęć. Nie 
wiedziałam, jak zareagować. Zaskoczył mnie tym wyznaniem. Wyglądał 
na mężczyznę "do tańca i do różańca". 

- Szkoda... - usiłowałam się mile uśmiechnąć. Wypadło to dość 
blado. - Dzisiaj tańczy się na ogół przed sobą, a nie ze sobą... 
To także jest zabawne. Zwłaszcza, że można przy tym wykazać sporo 
inwencji. Byle tylko wykonywać rytmiczne ruchy, zgodne z melodią. 
Było to dla mnie zawsze dużą przyjemnością... - usiłowałam go 
zachęcić, coś wytłumaczyć, czego sama nie potrafiłam pojąć. - Dużo 
pan traci... - dokończyłam z westchnieniem. Zrozumiałam, że moja 
szałowa sukienka od Patou, barwy szkarłatnej róży, będzie musiała 
na czas nieograniczony pozostać w hotelowej szafie. 

- Tyle się wspaniałych rzeczy traci w życiu, że czegoś takiego jak 
taniec, na ogół już się nie dostrzega. 

- Rzecz gustu i temperamentu - wzruszyłam nieznacznie ramionami - 
niemniej będzie miło zjeść w pańskim towarzystwie kolację - 
powróciłam do kieliszka z winem. Miało dobry bukiet i właściwą 
temperaturę. 

- Droga pani Izabello, czy nie moglibyśmy wreszcie przejść na 
"ty", mówić sobie po imieniu? - zagadnął nieśmiało. 

- Nie ma przeszkód... - udawałam jednak, że się ociągam i 
zastanawiam. 

Propozycję przyjęłam z ulgą. Byłam przyzwyczajona do takiej formy, 
ale on nie musiał o tym wiedzieć. Nie chciałam się niczym 
zdradzać, że od niedawna jestem w kraju. 

- To cudownie, Izabell! - rozpromienił się - Sprawiła mi pani 
wielką radość, a czeka jeszcze jedna... - popatrzył na mnie 
wymownie. Byłam przekonana, że teraz nastąpi pocałunek. Nic 
takiego się nie stało. Dokończył bardzo prozaicznie: - ... 
pokazanie pani kwitnącej krokusami hali Chochołowskiej. 

- Już się na to cieszę! - wykrzyknęłam spontanicznie, bo to, że po 
bruderszafcie nie rwał się do pocałunku, mogło znaczyć tylko 
jedno. Chciał dać mi do zrozumienia, że nasza znajomość jest czymś 
więcej niż przelotnym flirtem. Wzruszyłam się. Brakowało mi takiej 
adoracji i ciepła ze strony mężczyzny, który mnie pociągał. 
Przechodziłam ciężko okres przystosowania się do nowych warunków, 
niczym wegetująca roślina przesadzona ze swojskiego podłoża w inną 
glebę. 

Nasza wycieczka na halę Chochołowską nie obfitowała w nic 
nadzwyczajnego. Ryszard był mniej rozmowny niż zazwyczaj. Wydawał 
się chwilami jakby nieobecny. Szukałam gorączkowo interesującego 
tematu, nic mi jednak nie przychodziło do głowy. Szliśmy w 
milczeniu, z rzadka wymieniając jakieś nic nie znaczące uwagi. 
Droga była szeroka i kamienista. Smreki rzucały długie cienie. 
Wychodziliśmy z nich w jaskrawe słońce, mrużąc oczy. 

- Życie stwarza czasem zaskakujące niespodzianki... - przerwał 
ciszę Ryszard - chociażby to, że jestem z tobą na "ty". Jeszcze 
niedawno wydawało mi się to zupełnie nieosiągalne - ujął mnie 
delikatnie pod ramię. 

- Boję się niespodzianek - bąknęłam - nie zawsze bywają miłe... 

Przypomniał się Ben. W najmniej spodziewanym momencie zerwał nasze 
zaręczyny. Było to nie tylko dla mnie, ale i dla wszystkich 
naszych znajomych zaskakującą, niezrozumiałą niespodzianką. 

- To prawda... - przyznał - bywają czasem wręcz makabryczne, jak 
chociażby ta, którą opowiadał mi kiedyś kolega ze studiów. 
Przytrafiła się w jego rodzinie. Oczywiście, znał ją tylko z 
opowiadań... - zerknął w moją stronę, jakby chciał się upewnić, 
czy zainteresował mnie dostatecznie tym wstępem. 

- Nic mnie już nie zdoła zaskoczyć - stwierdziłam, zatrzymując się 
na drewnianym mostku. Podczas drogi rozwiązało mi się już po raz 
drugi sznurowadło przy adidasach. Potok bełkotał monotonnie. Przez 
zniszczone zimowymi mrozami bale przeświecała połyskliwie 
przelewająca się woda. Między głazami na zieleniejących poboczach 
różowiły się wyłażące do słońca kaczany łopianów. Okoliczne 
wzgórza, porosłe smrekami, pachniały igliwiem i wilgotną ziemią. 

- Chcesz posłuchać tej historii? - oparł się o drewnianą poręcz. 
Nieomal dotykał łokciem mego ramienia. 

- Oczywiście! - uśmiechnęłam się. Wolałam w tej chwili słuchać niż 
rozmawiać. Wyciągnął z kieszeni wiatrówki czekoladę. Przełamał i 
wręczył mi połowę. 

- Miła niespodzianka? - zapytał z rozbawieniem. W tym momencie 
wyglądał młodziej niż zapewne miał lat. 

- Uwielbiam czekoladę z orzechami... - wyszeptałam nieomal 
ekstatycznym tonem. Oboje roześmieliśmy się beztrosko. 

- Na jakiś rok przed wojną... - zaczął pogodnym tonem, niczym 
bajkę, - zmarli rodzice bohatera tej opowieści. Został na 
gospodarce sam, tylko ze starszą o kilka lat siostrą. Mieszkali 
wówczas na obrzeżach małego miasteczka w bliskości cmentarza. 
Zaglądali tam często przy różnych okazjach, żeby zapalić światełko 
na grobie rodziców, położyć wiązankę kwiatów. Kwitły w ich 
ogrodzie od wiosny do późnej jesieni. 

- Skąd znasz takie szczegóły? - zagadnęłam, żeby coś powiedzieć, 
okazać zainteresowanie.


Staram się opowiedzieć tak dokładnie, jak przekazał mi to 
kolega. Dziś świetny chirurg, ale przy tym urodzony gawędziarz - 
potraktował na serio moje pytanie i odchrząknął. - W pierwszych 
dniach wojny chłopak został zmobilizowany. Przy pożegnaniu z 
rozpaczającą siostrą prosił, aby się nie martwiła. Żywy, czy 
martwy, ale wróci do domu. Nie zostawi jej samej i jeszcze nie raz 
pomodlą się przy grobie rodziców. Minęły dwa lata od zakończenia 
wojny. Kto miał wrócić, wrócił. Jedynie Antoś nie dawał znaku 
życia. Siostra jednak wierzyła, że wróci, jak jej obiecał. Szukała 
brata przez Czerwony Krzyż i skrzynkę poszukiwania rodzin, jaką 
prowadzono w radio. Nie chciała przyjąć do wiadomości, że mógł 
zginąć. Nie otrzymała urzędowego potwierdzenia o śmierci. Sądziła, 
że dostał się do niewoli i siedzi wciąż jeszcze w jakimś obozie 
pod Kołymą. W pięć lat po wojnie straciła wreszcie nadzieję. Przed 
Zaduszkami postanowiła wystawić mu, obok mogiły rodziców, 
symboliczny grób z brzozowym krzyżem. Wracając z kościoła, 
odwiedzała go zawsze, zanosząc modły o zbawienie duszy ukochanego 
brata. 

- Że też ludzie bawią się w takie rzeczy, jak symboliczne groby - 
westchnęłam. - Jakie to ma znaczenie, gdzie spoczywa nasze ciało, 
spełniające tylko rolę ubrania? Jeśli wierzyć w życie pozagrobowe, 
duch nieboszczyka nie musi przesiadywać na własnej mogile, woli 
raczej wśród bliskich... - wymądrzałam się. 

- I masz trochę racji, i nie masz... - przyznał. - Musisz 
pamiętać, że ludzie z małych miasteczek i wsi inaczej reagują. 
Podtrzymuje się tam z dziada pradziada tradycję uroczystych 
pogrzebów i styp. Grób musi być okazały, zadbany, cały w kwiatach. 
W przeciwnym razie, co by powiedzieli sąsiedzi? Posądziliby o brak 
serca i skąpstwo. Opinia środowiska jest tam zazwyczaj 
najważniejsza... - roześmiał się krótko - nie masz grobu, to tak, 
jakbyś nigdy nie istniał. Masz grób, to wiadomo, że byłeś... Mnie 
osobiście najbardziej śmieszy, że natychmiast po śmierci następuje 
nobilitacja zmarłego. Choćby ten ktoś był najgorszym łobuzem, 
pijakiem i oszustem, staje się nieomal świętym. Wystarczy 
przeczytać zawiadomienia w gazetach o śmierci i klepsydry, aby 
sądzić, że otaczają nas wyłącznie ludzie bez skazy. Bohaterowie i 
najszlachetniejsi ze szlachetnych. 

- To prawda... - przytaknęłam. - Śmieszne jest takie publiczne 
przechwalanie się, kogo to wspaniałego pochowaliśmy. Najczęściej 
ci "nieutuleni w żalu wdowcy", dla których "zgasło słońce ich 
życia", po miesiącu już wprowadzają pod swój dach nowe 
"słoneczko". Tyle tylko, że o wiele młodsze od zmarłej. 

- Nie można uogólniać - wtrącił Ryszard - wszystko jest względne. 

Z szeleszczącego sreberka wyciągaliśmy resztki czekolady. 
Smakowała nie tylko mnie. Ryszardowi łakomstwo wyzierało z oczu. 

- I co dalej z tym grobem? - rozgryzłam ostatni kawałeczek, w 
którym tkwił cały laskowy orzech. 

- Dwa lata później Antoś przywędrował spod kręgu polarnego. 
Mijając cmentarz, odwiedził grób rodziców. Chciał, jak mi 
opowiedziano, przy ich mogile pomodlić się za szczęśliwy powrót. 
Ku swemu zdumieniu ujrzał własny grób ozdobiony kwiatami. Na 
pokaźnych rozmiarów blasze wypisano długą litanię jego 
bohaterskich czynów. Najpierw się przeraził. Potem rozzłościł. 
Wyrwał krzyż z mogiły, zarzucił na plecy i przydźwigał do domu, 
aby go spalić. Zapadał już jesienny zmrok. Długo stukał do drzwi, 
nim siostra otworzyła. Ujrzała wynędzniałą postać brata w 
zniszczonym, zabrudzonym ziemią drelichu, przygarbioną pod 
ciężarem brzozowego krzyża. Skamieniała z przerażenia. 
Przypomniała jej się obietnica brata, że żywy lub umarły, ale 
wróci z wojny do domu. Gdy zrobił krok do przodu, wrzasnęła dziko 
i padła na podłogę w konwulsjach. W rezultacie dostała pomieszania 
zzmysłów. Przez pół roku przebywała w szpitalu. Podobno nigdy nie 
odzyskała całkowicie zdrowia. 

- Koszmar jak ze złego snu! - wykrzyknęłam, nie mogąc się jednak 
powstrzymać od śmiechu. Wyobraziłam sobie tę scenę. Nie wiadomo 
dlaczego, pomyślałam o Leoncjuszu. Opowieść z pewnością była w 
jego stylu, a sądząc z różnych wypowiedzi pani Aldony, znalazłby 
zapewne jakiś cudowny lek albo magiczne zaklęcie na wyleczenie 
nieszczęsnej kobiety z obłędu. 

Powoli zbliżaliśmy się do schroniska. Przystanęłam, urzeczona 
widokiem rozległej hali. Przypominała fioletowy dywan utkany z 
krokusów. 

- Jakież to piękne... - dotknęłam Ryszardowego ramienia. 
Zapragnęłam, aby w tej cudownej górskiej scenerii objął mnie, 
przytulił. Pocałunek w słońcu i w ciszy zmąconej jedynie miłosnym 
nawoływaniem się ptaków byłby uzupełnieniem ulotnej, 
niepowtarzalnej chwili. 

Ryszard nie uczynił żadnego gestu. Jedynie popatrzył na mnie z 
zastanowieniem i odrobiną ciekawości. 

- Zdradź mi wreszcie, co robisz, kim jesteś z zawodu? 

- Czy to takie ważne? - żachnęłam się. 

- Dla mnie tak. Zwłaszcza teraz, gdy podjąłem pewną decyzję... - 
poszukał moich oczu, ujął za rękę i ruszyliśmy dalej. Zabrzmiało 
to niczym wstęp do oświadczyn. Zaczęłam się gorączkowo 
zastanawiać, jak powinnam zareagować, co w takim przypadku 
odpowiedzieć. Podobał mi się bardzo jako mężczyzna i kumpel. Było 
to jednak za mało, aby zdecydować się na poważniejszy krok. W 
mojej sytuacji nie musiałam się śpieszyć. Z drugiej strony, 
chciałam założyć rodzinę, ale nie byłam do tego całkiem gotowa. Na 
razie miałam na głowie nie mniej ważne sprawy związane z 
domostwem, a życie było wciąż jeszcze przede mną. Należało 
rozważyć wszelkie ewentualności. Intuicja coś mi delikatnie 
podszeptywała. Wolałabym więc zacząć wszystko nie od ołtarza, a od 
romansu, żeby nie było później rozczarowań i rozwodu. W naszej 
rodzinie raz zawarte w kościele małżeństwo zobowiązywało do 
wierności i trwania w nim do samego końca. Nawet jeśli nie były to 
najszczęśliwsze związki. Nie chciałam i ja wyłamywać się z tej 
tradycji, chociaż należałam już do całkiem innego pokolenia. 
Ustępstwem w tym względzie mogło być jedynie "małżeństwo na 
próbę". Sądząc jednak z zachowania Ryszarda, nie palił się zbytnio 
do nawiązania romansu. Doceniałam to, choć nie rozumiałam w pełni. 

- Pracuję w jednej z zagranicznych firm - bąknęłam z ociąganiem. 

- Stąd te twoje podróże? 

- Poniekąd... - westchnęłam. Głupio mi było okłamywać Ryszarda, a 
jednocześnie coś mnie wstrzymywało od wyjawienia prawdy. Musiał 
wyczuć moje zniecierpliwienie. Szybko wycofał się z zadawania 
pytań. 

- Bardzo ciebie polubiłem... - odchrząknął - nie ma w tobie nic z 
typowej baby... - zająknął się, spojrzał spłoszonym wzrokiem w 
moją stronę i dodał szybko: - masz w sobie to, co najbardziej 
cenię w kobiecie. Tolerancję i kumpelstwo. 

Jego słowa zabrzmiały jakoś dziwnie. Niewiele miały wspólnego z 
rzekomo budzącym się uczuciem. 

- Zbyt krótko się znamy, abyś mógł coś na ten temat wiedzieć... - 
usiłowałam przybrać miły wyraz twarzy. 

- Jestem niezłym psychologiem, a przy tym mam intuicję. 
Obserwatorem też jestem nienajgorszym. 

- Chwalić się także potrafisz! - dorzuciłam z rozbawieniem. 

- Stwierdzam jedynie fakty. Mam przy tym wyobraźnię, co zazwyczaj 
idzie w parze z intuicją - dodał z powagą. - Czasem odrzucam logikę 
i rozsądek, kierując się wówczas wyłącznie przeczuciem... - 
Popatrzył na mnie z namysłem w ładnie wykrojonych oczach. 
Przykuwały nieustannie moją uwagę, działały na wyobraźnię. 

- Ona nie myli się nigdy. Chociażby dlatego, że stanowi dodatkowy 
zmysł, pewnego rodzaju instynkt ostrzegawczy... 

Nie były mi obce te jego wywody. Czytałam coś już na ten temat, a 
może tylko słyszałam? 

- Podobno intuicja wrodzona jest bardziej wykształcona u kobiet 
niż u mężczyzn. Można ją także rozwinąć w sobie, jeśli się jej 
używa. Może także całkowicie zaniknąć, jeśli się ją ignoruje... - 
dodałam, żeby nie sądził, iż odkrywa przede mną nowe światy. - 
Rodzimy się z tą instynktowną umiejętnością. Tyle że jej zazwyczaj 
nie dowierzamy... - zamilkłam, dając mu szansę dalszego popisu. 

- No, właśnie... - popatrzył na mnie z aprobatą. - Intuicja 
pozwala nam przede wszystkim widzieć różne rzeczy i to nie na 
podstawie zdobytej świadomie wiedzy, ale na podstawie wewnętrznych 
przekonań. 

W tembrze jego głosu było coś podniecającego. Wywoływało we mnie 
miły niepokój. Ujął moją dłoń i przez chwilę szliśmy, jak para 
lękliwych dzieciaków zagubionych w lesie. 

- Wydaje mi się... - zaczął po chwili, - że intuicja przejawia się 
w formie uczucia. Czegoś całkowicie nieuchwytnego, co wyczuwa się 
jako najważniejsze w danym momencie... relacjonował z przejęciem, 
jakby miało to zaważyć na dalszych losach. - Zgadzasz się ze mną? 
- odwrócił twarz w moją stronę. 

- Czy ja wiem? - zastanawiałam się głośno. Zatrzymałam się na 
ścieżce, aby stworzyć sytuację, z której mógłby łatwo skorzystać i 
wreszcie mnie pocałować. Zatrzymał się także. Rozglądał się ze 
zdumieniem na boki, jakby nie rozumiał, o co mi chodzi. 
Westchnęłam zawiedziona. Stanowczo byłam pozbawiona intuicji albo 
mylnie mi coś podszepnęła. Wróciłam więc do wcześniejszego tematu 
udając, że szukam czegoś w torebce. Wyciągnęłam dwie miętówki i 
poczęstowałam Ryszarda. 

- Czy to, co powiedziałeś trochę wcześniej, ma coś wspólnego z 
podjęciem przez ciebie jakiejś decyzji? - zaryzykowałam pytanie 
obojętnym tonem, jakby tylko dla podtrzymania rwącej się rozmowy. 

- O tym będę chciał jeszcze porozmawiać z tobą przy innej okazji. 

- Nie należało więc teraz zaczynać. Pobudziłeś moją ciekawość - 
brnęłam bez sensu, zła na siebie za ciągnięcie niebezpiecznego 
tematu. Postanowiłam przecież nie kupować kota w worku. 
Odpowiadałaby mi na razie wiosenna przygoda. Chciałam go wreszcie 
delikatnie sprowokować do czulszego gestu, do pocałunku. 
Intrygowała, nie dawała spokoju ta jego wstrzemięźliwość. 
Usiłowałam rozszyfrować, co się za nią kryje. Dobre wychowanie, 
niecodzienna nieśmiałość czy może zawodowy lęk? 

- Miej trochę cierpliwości, Izabell! Przynajmniej do kolacji - 
roześmiał się, jak z dobrego żartu, i rozsiedliśmy się na jednej z 
ław rozstawionych na zapleczu schroniska pod smrekami. Przy 
szerokich drewnianych stołach turyści popijali coca colę. 
Dziewczyna w dżinsach pobrzękiwała na gitarze. 

- Szkoda, że jest już zbyt późno, aby wejść na "Grzesia"... - 
ruchem głowy wskazał kierunek. - Pójdziemy tam innym razem, gdy 
uda mi się wpaść na któryś weekend. 

- Świetna myśl! - przytaknęłam skwapliwie. 

Niebo wciąż było bezchmurne. Zbocza gór z białymi skałkami w 
słońcu przyciągały wzrok. Dobrze było tak siedzieć obok Ryszarda, 
patrzeć na halę kwitnącą krokusami. Dziewczyna brzdąkała dalej na 
gitarze, nucąc półgłosem piosenkę o miłości i rozłące. Wtórował 
jej chłopak. Oboje długowłosi, podobnie ubrani, przypominali 
bliżej nieokreśloną płeć. Czerwone plecaki niedbale rzucone obok 
ławki stanowiły kontrastową plamę z zielenią traw i zeszłorocznego 
igliwia. Chłopak miał równie jasne włosy jak dziewczyna, tyle że 
związane z tyłu głowy w pokaźny pędzelek. W rysach osmalonej 
słońcem twarzy było coś, co przypominało o istnieniu Bena. 
Skrzywiłam się. Nie lubiłam porażek. Zadrasnął zbyt mocno moją 
ambicję. 

- Wracajmy - podniosłam się z miejsca. 

- Nie chcesz się czegoś napić? Może grzanego wina? - kusił. 

- Wypijemy w "Kasprowym" - skwitowałam krótko. Straciłam pogodny 
nastrój. Pocieszyłam się, że wróci przy kolacji z winem. 
Zamierzałam dziś oczarować Ryszarda, i to nie tylko koktajlową 
toaletą. Postanowiłam wziąć inicjatywę w swoje ręce. Było jednak 
coś niepokojącego w tej górskiej wiośnie... 

Kolacji razem nie zjedliśmy. Szałowa sukienka pozostała w szafie, 
a moje uwodzicielskie plany nie zostały spełnione. W recepcji 
czekała na Ryszarda depesza. Miał natychmiast wracać do Warszawy. 
Siostra uległa wypadkowi. Stan był krytyczny. Ryszard stracił na 
moment głowę. Miał zaledwie kilkanaście minut czasu na spakowanie 
walizki. Zachodziła obawa, że może nie zdążyć na ostatni pociąg, a 
nawet autobus. 

Postanowiłam odwieźć go na dworzec. Portier telefonicznie 
przywołał taksówkę. 

- Dziękuję, Izabell... - szepnął mi w samochodzie. - Gdyby nie 
twoja pomoc przy pakowaniu, nie zdążyłbym załatwić rachunków w 
recepcji. Jestem bardzo przywiązany do siostry. To moja 
bliźniaczka. Nie chcę nawet myśleć, że mógłbym ją stracić... - 
głos mu się załamał. 

- Wszystko będzie dobrze - starałam się mówić spokojnie, z 
przekonaniem w głosie. Wiedziałam jednak z doświadczenia, że gdy w 
depeszy podaje się "stan krytyczny", oznacza to zazwyczaj wyrok z 
krótkim zawieszeniem. Pogłaskałam go po ręce. Rozpłakał się. 
Poczułam się nieswojo udając, że niczego nie zauważyłam. Nie 
widziałam dotąd płaczącego mężczyzny. Od dziecka wpajano we mnie, 
że mężczyźni są bohaterscy, wspaniali i gdyby nawet chcieli, nie 
potrafiliby płakać. Dużo takich różnych mitów wyniosłam z domu. 
Babcia mnie nimi karmiła, niczym kaszką manną z konfiturami. 
Zazwyczaj nie sprawdzały się w rzeczywistości. 

*

Od południa zaczęło się chmurzyć. Powiał chłodny, porywisty wiatr. 
Nawet w pokojach zrobiło się jakoś szaro i mniej przytulnie. 
Niewiele pomagał elektryczny kaloryfer przywieziony rano taksówką. 

Z niechęcią nałożyłam czerwony, wełniany golf. Nad zamglonym 
Giewontem ciągnęły groźnym, szarym nawisem chmury. Pogoda 
zmieniała się z godziny na godzinę. Jeden z górali ociosujących 
belki przepowiadał, że jeszcze tej nocy może spaść śnieg. Zdarzało 
się to czasem i pod koniec maja. 

Od kilku dni, po gruntownych porządkach Grulowej, urządzałam 
przyszłą sypialnię. Z dołu dochodził stukot młotków, przeciągłe 
zawodzenie piły tnącej deski. Pracowano w holu i na werandzie. 
Podwójne okna na piętrze były oszklone. Na przyszły tydzień 
pozostało krycie dachu i porządki na strychu. Należało pościągać z 
niego wiklinowe kosze, potężne kufry i niezliczoną ilość rupieci. 
Grulowa przygotowywała na wszystko miejsce w pomieszczeniach na 
piętrze i parterze. Dzięki niej odzyskiwałam powoli wiarę, że uda 
się doprowadzić domostwo do jakiego, takiego ładu. 

Mijał już trzeci tydzień od wyjazdu Ryszarda. Przy naszym dawnym 
stoliku w "Kasprowym" siedzieli nowi goście, para wiekowych 
Niemców i młody, wyłysiały Szwed. W przegródce obok kluczy 
znalazłam wreszcie krótki list z wiadomością, że siostra odzyskuje 
powoli przytomność. Znajduje się wciąż jednak na oddziale 
intensywnej terapii. Przesyłał serdeczności, wspominał z żalem 
naszą ostatnią, tak niefortunnie zakończoną wycieczkę i zapytywał, 
jak długo jeszcze pozostanę w Zakopanem. Myślałam o nim często, 
porządkując dom. Byłam już na etapie wyciągania z przepastnych 
kufrów wyprawowej bielizny pościelowej, ozdobionej angielskim 
ręcznym haftem. Przechowywana od niepamiętnych czasów, musiała 
należeć do którejś z moich prababek. W wiklinowych koszach 
znajdowałam smukłe, secesyjne wazony, staroświeckie puzderka i 
figurki z wiedeńskiej porcelany, ozdobne flakony i flakoniki, być 
może przywiezione z Włoch przez pradziada wraz z młodziutką 
narzeczoną, kruchą i piękną, jak te kolorowe szkła z Murano o 
dziwnych kształtach. Ludzie odeszli w niepamięć, a przedmioty 
przetrwały mimo upływającego czasu, zmienności świata i mody. 
Pozostały piękne, ich urok nie przeminął. Osaczająca mnie zewsząd 
rodzinna historia nastrajała nostalgicznie. Kazała zastanawiać się 
nad przemijaniem i moją przedłużającą się samotnością. Czas mijał 
szybko i niepostrzeżenie. Nie za wiele pozostawało go na coś 
innego niż porządki i urządzanie domu. Nawet spacery ograniczyłam 
teraz jedynie do pieszych wędrówek z hotelu i do hotelu. 
Postanowiłam, że w ciągu najbliższego tygodnia zamieszkam wreszcie 
we własnym domu, choćby nawet nie wykończonym w pełni. Dwa 
najważniejsze pomieszczenia, kuchnia i sypialnia, były prawie 
gotowe. Wysłałam Ryszardowi karteczkę z widokiem kapliczki na hali 
Chochołowskiej. Wyraziłam nadzieję, że siostra z pewnością wkrótce 
poczuje się lepiej, oznajmiłam, że myślami jestem przy nim i że 
przedłużyłam pobyt w Zakopanem jeszcze o dwa tygodnie, dając mu 
tym samym szansę spotkania się tu ze mną. Był tym mężczyzną, z 
którym chciałam przeżyć ładny romans bez zobowiązań. Przynajmniej 
na razie... 

*

Już po raz trzeci tego dnia przestawiałam toaletkę w inne miejsce. 
Szukałam dla jej urody odpowiedniego tła i oświetlenia. Wreszcie 
się udało. Z westchnieniem ulgi zeszłam na dół do kuchni. Od paru 
dni byłam właścicielką wspaniałej i nieźle zaopatrzonej lodówki. 
Chociaż w kuchni brakowało jeszcze kilku elementów, wyglądała 
przytulnie i po staroświecku, co dodawało jej specyficznego uroku. 
Aż chciało się natychmiast zasiąść przy stoliku niezwykłej urody. 
W przyszłości miał zająć poczesne miejsce w holu wyłożonym 
modrzewiowym drewnem. Praca nad przywróceniem domostwu dawnego 
wyglądu wciągnęła mnie całkowicie. Cieszyła świadomość, że z 
każdym dniem jego wnętrze zmienia się w coś niebanalnego, 
bliskiego sercu. 

Spojrzałam w kuchenne okna. Szyby błyszczały czystością. Brakowało 
jeszcze tylko firanek. Widok przyciągał nieustannie wzrok. Grulowa 
kręciła się przed domem w chustce nasuniętej na oczy. Doglądała 
robotników, gadała coś do nich, pokrzykiwała w góralskiej gwarze, 
co kwitowali gromkim śmiechem. Góry w szarościach i mgłach 
wyglądały groźnie. Dla mnie zawsze były piękne w swojej inności i 
nastroju. 

Szczęknęła klamka u drzwi. W szparze ukazała się głowa pani 
Aldony. 

- Nie przeszkadzam? - zapytała z nieśmiałym uśmiechem. 

- Dobrze, że pani przyszła - ucieszyłam się. - Mogę się wreszcie 
napić kawy w miłym towarzystwie. Opadam już z sił przy 
segregowaniu nagromadzonych rupieci - pokręciłam głową litując się 
nad sobą. 

Wpatrywała się we mnie uważnym wzrokiem, przysiadając na 
podsuniętym krześle z wyplatanym oparciem. 

- Ma pani niskie, czy wysokie ciśnienie? - zadała zaskakujące 
pytanie. 

- Nie wiem... - zdumiałam się. - Nie mierzę. Czuję się dobrze, 
więc chyba wszystko w porządku. Czy coś ze mną nie tak? - 
zatrwożyłam się. 

- Zaniepokoił mnie trochę ten czerwony sweter. Kolor może być dla 
pani niewskazany, a nawet wręcz szkodliwy... - westchnęła. - 
Lepiej wiedzieć o takich rzeczach. 

Pomyślałam z rozbawieniem, że za chwilę dowiem się zapewne o 
jakiejś rewelacyjnej teorii wymyślonej przez Leoncjusza, a może 
nawet przez nią samą. Powoli zaczęłam się przyzwyczajać do jej 
dziwacznych pytań i opowieści. 

- A cóż może mieć za związek ciśnienie z moim swetrem? - zapytałam 
grzecznie, wyciągając z wnętrza rzeźbionego kredensu dwie różne 
filiżanki z cieniutkiej porcelany. Jedną ładniejszą od drugiej. 
Większą, w malinowym kolorze ze złoceniami, a drugą białą, z 
ręcznie malowaną pasterską scenką. 

- Otóż ma, proszę pani - odpowiedziała z naciskiem i z godnością. 
- Przez długi czas miałam wysokie ciśnienie. Postanowiłam pójść z 
tym wreszcie do lekarza. Leoncjusz jednak orzekł, że sam potrafi 
je obniżyć... - zerknęła niepewnie w moją stronę. 

- I co? - spojrzałam na nią z ciekawością. Była kobietą 
inteligentną i niegłupią, jak się wcześniej przekonałam, chociaż 
niecodzienną w swoich pomysłach i reakcjach. 

- Leoncjusz zakazał mi używania wszelkiej czerwieni w ubiorze. 
Także i noszenia ozdób w tych barwach. Schował nawet mój 
pierścionek z rubinem, żebym nie odczuwała pokusy nakładania go na 
palec. 

- Pomogło? - zapytałam z odrobiną ironii. 

- Pomogło... - wyszeptała z miną winowajczyni. - Całkowicie się 
wyrównało. W dalszym więc ciągu unikam gorących barw. I chociaż 
Leoncjusz to półgłówek, jednak i jemu się coś czasem udaje... - 
dodała, kręcąc w zdumieniu głową. Włosy miała gęste i jedwabiste, 
w kolorze miodu. 

- Kontrolowała pani ciśnienie u lekarza? 

- Mierzyłam je sobie dwa razy dziennie przez trzy tygodnie. Było w 
normie. Poszłam jednak skonsultować się z lekarzem. Obawiałam się, 
że aparat podarowany mi na Gwiazdkę przez Leoncjusza może źle 
wskazywać. Lekarz z zadowoleniem stwierdził, że wszystko w 
porządku i kazał dalej przyjmować leki kiedyś przez niego 
przepisane. Nigdy ich jednak nie brałam, żeby nie truć się chemią. 
Stosuję się więc do zaleceń Leoncjusza, wzbogacając je zjadaniem 
jednego pazurka czosnku dziennie. 

- Powiedziała pani o tej kuracji lekarzowi? 

- Ależ skąd! - żachnęła się. - I tak by nie uwierzył albo 
pomyślał, że jestem ciemna baba, skoro wierzę w takie głupoty. 

- A co słychać u pana Leoncjusza? - zapytałam spontanicznie, bez 
zastanowienia. W istocie nie obchodziła mnie zbytnio jego osoba, 
nie wiedziałam też, czy tym pytaniem sprawię sąsiadce przyjemność. 
Wciąż nie miałam pojęcia, co ich naprawdę łączy. 

- Ostatnią wiadomość otrzymałam przed dwoma tygodniami... - 
błądziła wzrokiem po białych ścianach z modrzewiową boazerią. - Na 
paru stronicach rozpisał się o jakiejś kryminalnej sprawie jednego 
z uczestników kursu. Zdaje się, że Francuza. I muszę się teraz 
martwić, że wplątał się w jakieś nieodpowiednie towarzystwo - 
sięgnęła po czekoladkę z alkoholem. 

- Sądzę, że Leoncjusz jest chyba dostatecznie dorosłym mężczyzną. 
Nie należy się o niego martwić, jak o małego chłopca - wtrąciłam 
ostrożnie. Może dowiem się przynajmniej, w jakim jest wieku i czy 
mógłby być jej synem? Nigdy nie wspomniała o żadnym dziecku. 

- Mężczyźni do śmierci pozostają małymi chłopcami - stwierdziła 
głosem nie podlegającym dyskusji - a ten facet z motylkiem we 
wstydliwym miejscu, nie jest z pewnością odpowiednim dla niego 
towarzystwem - upierała się, prostując godnie plecy obleczone 
zielonym swetrem z bursztynową broszą, przeciw chorobom tarczycy, 
jak kiedyś tłumaczyła. 

- Co to znów za motylek? - zaniepokoiłam się. Miewała czasem 
dziwne skojarzenia. 

- To długa historia - jęknęła - a motylek, proszę pani, okazał się 
ptaszkiem. Tyle tylko, że raz ze złożonymi, a raz rozpostartymi 
skrzydełkami. Jeden tylko z tym kłopot i poruta... - nerwowym 
ruchem sięgnęła do pudełka po następną czekoladkę. 

Opowieść zaintrygowała mnie. Zaczynała się interesująco. 

- To bardzo nieprzyzwoita historia - uprzedziła. - Obawiam się, 
czy będę ją potrafiła opowiedzieć tak, jakby należało. Od dawna 
nie obracam się w dobrym towarzystwie... - popatrzyła na mnie 
niepewnie. Dołeczek w lewym policzku lekko się pogłębił. Oznaczało 
to z trudem hamowany śmiech. 

- Niech pani spróbuje, pani Aldono... - prosiłam przymilnie, 
wyciągając z kredensu butelkę wina i dwa kryształowe kieliszki ze 
staroświeckim szlifem. 

- Pięknościowe sztuki! - pochwaliła. - Leoncjusz przepada za 
obłymi kształtami, nie tylko w meblach. Uważa, że przynoszą 
szczęście. Nie jestem tylko pewna, czy to odnosi się także do 
kobiet... - uśmiechnęła się wreszcie szeroko. Zawstydzonym gestem 
dotknęła dłonią ust. 

Nie należała wprawdzie do kobiet o rubenowskich kształtach, co to 
ich pełne łóżko i jeszcze na boki zwisa. Była jednak apetycznie 
pulchna. 

Rozlała wino w kieliszki. Za oknem jeszcze bardziej pociemniało. 
Sypnęło o szyby drobnym, gęstym deszczem. 

- Za motylka! - zażartowałam, żeby ją ośmielić. Trąciłyśmy się 
kieliszkami. 

- Co też pani! - obruszyła się bez przekonania i wreszcie zaczęła 
relacjonować treść listu. 

- Było podobno tak... - upiła ze smakiem łyk wina. - Ten ich 
kumpel z obozu przetrwania bzyknął jakąś dziewczynę... 

- Bzyknął? - wpadłam jej w słowa. - Czy to znaczy, że ją w jakiś 
sposób okaleczył? 

Określenie "bzyknął" skojarzyło się z użądleniem przez osę. 

- Bzyknął, to znaczy, że przeleciał... - popatrzyła na mnie jak na 
przygłupa. 

- W takim razie, co oznacza przeleciał? - nie bardzo mogłam się 
połapać w tych określeniach. 

- Bzyknął albo przeleciał w języku młodzieżowym znaczy tyle, co... 
- zająknęła się, szukając odpowiedniego słowa - tyle, co mieć z 
dziewczyną stosunek... - odetchnęła z widoczną ulgą po wyrzuceniu 
z siebie tych paru słów. 

- Coś takiego... - jęknęłam - nigdy by mi nie przyszło do głowy, 
że można tak zapaskudzić polski język. U nas w domu, chociaż 
rodzina dziesiątki lat przebywała poza krajem, kultywowało się 
piękną literacką mowę. I zawsze byliśmy z tego dumni. Zwłaszcza 
babcia surowo tego przestrzegała. Zwracało się nawet uwagę na 
akcent, aby go nie skazić. 

- No, to się pani nasłucha teraz bełkotu za wszystkie czasy! - 
machnęła dłonią. - Wyraz zaczynający się na "k" stał się czymś w 
rodzaju przerywnika albo zastępuje kropkę. Częściej uzupełnia 
brakujące słowa... - rumieniec wypełzł na jej ładniutką twarz. 

- I co? - wpatrywałam się w nią z niedowierzaniem. 

- Takie czasy... - wzruszyła ramionami - schamiało nam 
społeczeństwo i tyle. Najpierw wojna wytłukła, co najlepsze w nim 
było, a później dwie okupacje. Jedna gorsza od drugiej. Wszystko 
robiono, żeby zabić w narodzie kulturę... A pani się dziwi, że 
niepokoi mnie towarzystwo Leoncjusza... - coś jak pretensja 
zabrzmiało w głosie. 

- Nic to chyba zdrożnego, że mężczyźni bzykają. Są podobno do tego 
stworzeni - usiłowałam żartować. 

Pani Aldona popatrzyła na mnie surowo, ze zdumieniem w błękitnych 
oczach. 

- Bzykać a bzykać, to różnica. W tej sprawie nie chodziło o takie 
sobie normalne pobzykiwanie, a o gwałt na dziewczynie i sprawę 
sądową. 

- To gorzej... - przyznałam z roztargnieniem. Zastanawiałam się, w 
jakim wieku może być ten tajemniczy Leoncjusz. Sądząc z wypowiedzi 
sąsiadki, z całą pewnością musiał być od bardzo dawna pełnoletni. 

- Leoncjusz pisze, że był na rozprawie i świetnie się bawił, jak 
na dobrej komedii... - podniosła na mnie zatroskane spojrzenie. - 
Mówiłam pani, że to idiota! We wszystkim doszukuje się zabawnych 
sytuacji, a w oczach, to chyba ma krzywe zwierciadło, do tego 
rozbite w drobne kawałki. Wszystko widzi na opak. 

- Przynajmniej nie jest ponurakiem - stanęłam w obronie 
Leoncjusza. - Jest człowiekiem inteligentnym, jeśli ma poczucie 
humoru. Ciekawe, co go tak rozbawiło? - uśmiechnęłam się, 
rozlewając do kieliszków resztę wina. 

- Zapewne to, co oskarżony pokazał sądowi... - objaśniła ze 
śmiertelną powagą. - Dziewczyna twierdziła, że ją zgwałcił. On 
upierał się, że nic się takiego nie zdarzyło. Jest prostytutką i 
chciała go wrobić albo pomyliła z innym facetem. 

Sędzia zapytał ją, czy ma jakiś dowód na to, że chodzi właśnie o 
tego, a nie innego mężczyznę. Dziewczyna oświadczyła, że tak. 
Gwałciciel miał na narządku rozkoszy, jak się wyraziła, 
wytatuowanego motylka... - ostatnie słowo wymówiła ciszej i z 
niejakimi oporami, jakby jej ten owad utknął nagle w gardle. - 
Oskarżony wykrzyknął, że owszem, tatuaż to on ma, ale w postaci 
pokaźnego ptaka, a nie jakiegoś tam owada i dlatego też nie może 
być żadnej pomyłki. Wyraźnie się obraził. Zaczął się zajadły spór, 
która ze stron ma rację. Sędzia był Włochem. Poniósł go 
temperament, a przy tym zbliżała się godzina sjesty i Leoncjusz 
twierdził, że chciał jak najprędzej zakończyć sprawę. Kazał 
oskarżonemu pokazać to, co mężczyzna zazwyczaj nosi w spodniach - 
uzupełniła z powagą, a ja z trudem powstrzymywałam śmiech. 

- Na sali zrobiło się zamieszanie. Obie strony przekrzykiwały się, 
sędzia walił młotkiem w stół, sala pogwizdywała z zachwytu. Z tego 
wszystkiego sędzia zapomniał wezwać biegłego, aby w pokoju obok 
obejrzał to, co od dłuższej już chwili oskarżony trzymał w dłoni. 

Wyobraziwszy sobie tę scenę, wybuchnęłam niepohamowanym śmiechem. 
Pani Aldona patrzyła na mnie bez większego zrozumienia. Była 
wyraźnie zgorszona i zniesmaczona wydarzeniem. 

- Z tego wszystkiego sędzia kazał protokolantce obejrzeć ten 
"przedmiot" i zanotować, co zobaczyła. 

Dziewczyna najpierw się wzdragała, a później wykrzyknęła, że jest 
tam "nie wiadomo co". Nie widzi ani motylich, ani ptasich 
skrzydełek. Leoncjusz napisał, że wówczas jego kumpel wykrzyknął, 
aby sędzia miał jeszcze chwilę cierpliwości. Wówczas wytatuowany 
ptaszek rozwinie skrzydła do lotu i nie będzie żadnych 
wątpliwości, że z całą pewnością nie jest to owad... 

- Leoncjusz jest wspaniały! - wykrzyknęłam. - Dlaczego pani 
twierdzi, że to idiota? Podarował pani kilka kartek humoru. To 
bezcenny dar. Wy się tu wszyscy wciąż zbyt mało śmiejecie, a 
jeszcze mniej uśmiechacie... - tłumaczyłam rozbawiona tą całą 
historią, a także zaskoczona miną pani Aldony. Byłam przekonana, 
że wpatrując się we mnie, z całą pewnością sądzi, iż nie tylko 
Leoncjusz ma źle w głowie. 

Po godzinie pani Aldona przypomniała sobie, że zostawiła na gazie 
rondelek z mięsem i jarzynami. 

- Jezus, Maryja! - krzyknęła strasznym głosem i już jej nie było. 

Powróciłam i ja do przerwanych zajęć. W opasłym, kuchennym 
kredensie spenetrowałam szuflady. Ucieszyły mnie i wzruszyły 
haftowane ręcznie obrusy, delikatne serwetki dla których szukałam 
w myśli zastosowania. Zdumiewające było także i to, że ostały się 
wojnie, a po śmierci ciotki Eleonory domu nie rozkradziono. Było 
to zapewne także i zasługą moich sąsiadów. 

Przecierałam już ostatnią ozdobną salaterkę z miśnieńskiego 
serwisu obiadowego, gdy robotnicy kończyli pracę wewnątrz 
domostwa. Na zewnątrz zła pogoda nie pozwalała na jakiekolwiek 
zajęcia. Grulowa także zbierała się do odejścia, ściągając z 
różnych pomieszczeń wory ze śmieciami. Nazajutrz miały pojechać na 
wysypisko. Z holu donośnym głosem informowała, żebym na jutro 
przygotowała jeszcze ze dwa następne. Inaczej nie damy sobie z 
nimi rady. Zasypią nas na amen. Zamknęłam wreszcie za wszystkimi 
wejściowe drzwi, przekręciłam dwa razy klucz i odetchnęłam z ulgą. 
W domu zaległa cisza i spokój. 

Deszcz nieustannie zacinał o szyby, rozmazywał krajobraz za oknem. 
Porywisty wiatr targał koronami drzew. Pogoda przypominała 
bardziej jesień niż wiosnę. 

Z kieliszkiem niedopitego wina wspinałam się mrocznymi schodami do 
sypialni. Z dnia na dzień stawała się przytulniejsza, 
przyozdabiana antykami wyciąganymi z zakamarków starego domostwa. 
Były pełne tajemniczych znalezisk, cennych rodzinnych pamiątek. 

Znużona porządkowaniem dokumentów i książek, zasiadłam przed 
toaletką moich prababek. Lustro, zmatowiałe czasem, odbijało twarz 
niewyraźnie jakby zasnutą delikatnie welonem. Pewne wydarzenie, 
które przyszło mi na myśl sprawiło, że dreszcz przebiegł mi po 
plecach. Nie należało o tym myśleć. Pogoda wystarczająco źle 
nastrajała. 

W secesyjnym wazonie z różowego szkła tkwiła gałązka nadwiędłego 
bzu, podwojona odbiciem w lustrze. Pachniała słodko. Tak właśnie 
mogło tu wyglądać, gdy w lustrze toaletki przeglądały się inne 
twarze, a mnie jeszcze bardzo długo miało nie być na świecie. 
Według rodzinnej legendy tylko ta jedna kobieta, dla której mój 
pradziad zbudował domostwo, sprowadził meble z Wenecji, a wraz z 
nimi tę inkrustowaną toaletkę z ozdobnym lustrem, nigdy nie 
ujrzała w nim swego odbicia... 

Jakie właściwie były te moje liczne prababki i pociotki? Co 
stanowiło legendę, a co prawdę o tych szalonych i dziwnych 
kobietach z nigdy do końca nie dopowiedzianą historią? Czy 
przekazały mi w genach coś ze swej osobowości, a może jedynie z 
rysów twarzy? Usiłowałam wyobrazić sobie także ich liczne córki, 
przeczesujące włosy ciężkimi, oprawnymi w srebro szczotkami. Taka 
szczotka, owalna, z pożółkłym włosiem, leżała przede mną. 
Misterny, różany ornament spatynowiał. Wzór ten powtarzał się 
niemal na wszystkich ozdobnych przedmiotach. Trzy róże na wstążce 
- symbole milczenia i dochowania tajemnicy - znajdowały się także 
w naszym rodzinnym herbie. 

Ze wzruszeniem ważyłam szczotkę w dłoni. Nie miałam odwagi 
przeciągnąć nią po moich krótko przyciętych włosach. 

Pokój wypełniała mroczna szarość. Zacierała kontury mebli, koloryt 
wnętrza. Zapaliłam w lichtarzu świecę. Złotawobłękitny płomyk 
zamigotał w lustrzanej tafli. Nieoczekiwanie pomyślałam o ciotce 
Eleonorze, ostatniej właścicielce domostwa. Znałam ją ze skąpych 
opowieści i nielicznych fotografii. Wspominano ją rzadko i 
niechętnie. Mówiono, że była dziwaczką. Pisała pamiętniki i 
wiersze. Nie liczyła się także z opinią. Dzień po ślubie opuściła 
męża, co samo w sobie było czymś karygodnym, towarzyskim 
skandalem. Nie wiadomo, co było tego powodem. Ciekawa byłam 
niezmiernie tych legendarnych pamiętników. Wierzyłam, że któregoś 
dnia odnajdę je wśród szpargałów zalegających kufry na strychu. 
Rozmyślałam o nich już wówczas, gdy jeszcze tam, w Szkocji, 
podczas Wigilii, babcia wtrąciła z westchnieniem: "tę naszą biedną 
Eleonorę szczęście omijało z precyzją gwiazd, bo tak jej było od 
dziecka pisane". Buntowałam się wówczas w myślach przeciw takiemu 
fatalizmowi. Miałam zaledwie kilkanaście lat, nie zabierałam głosu 
przy rodzinnych wspominkach, pełnych niedopowiedzeń i westchnień 
domowników. 

Eleonora także przez dziesiątki lat przeglądała się w tym lustrze. 
Co czuła, gdy lata mijały samotnie w pustym domostwie, czas 
odmieniał rysy twarzy, życie przechodziło obok? Co takiego 
wydarzyło się po ślubie, że porzuciła kochającego ją mężczyznę, 
uciekła z jego domu, aby tutaj spędzić resztę życia? Wszystko to 
było dla mnie dziwne i niepojęte, ale ja należałam już do zupełnie 
innego pokolenia. To ona była tym ostatnim ogniwem między dawnymi 
czasy a współczesnością, w której ja teraz istniałam bez oporów i 
lęków. Wolna i niezależna. 

Westchnęłam. Nastrój deszczowego popołudnia, porywy wzmagającego 
się wiatru i resztka wina wprawiły w refleksyjny nastrój. Rzadko 
mi się to zdarzało. Nie byłam chyba nawet sentymentalna. W 
atmosferze tego domu było jednak coś, co zmuszało do zadumy, 
refleksji, powrotu do innego czasu. Poczułam się nagle tak, jakbym 
w pokoju nie była sama. Ktoś za plecami westchnął. Zamarłam w 
bezruchu. Niepokojąco zamigotał płomyk świecy. Spojrzałam z lękiem 
w lustro. Nic się jednak nie działo. Moja wyobraźnia wyolbrzymiała 
najzwyklejsze zjawisko. Widocznie uderzający o szyby wiatr, wdarł 
się szparami do środka. Jego powiew rozkołysał nikły płomyk świecy 
i to wszystko. Za kilka dni miałam się tu sprowadzić na stałe, 
opuścić pokój w "Kasprowym", gdzie praktycznie jedynie nocowałam. 
Należało raczej pomyśleć, co się stanie, gdy w tym właśnie czasie 
Ryszard wpadnie do Zakopanego na weekend, jak obiecywał. 
Pozostawić w recepcji mój właściwy adres, a tym samym przyznać się 
do głupiego kłamstewka, czy też wysłać list na jego warszawski 
adres? Umówić się na konkretny termin, proponując spotkanie w 
Krakowie lub w Warszawie? Byłam w rozterce. Ryszard zajmował 
poczesne miejsce w moich myślach. Hormony na wiosnę stawały się 
nieznośnie dokuczliwe. Wyglądało na to, że jestem bliska 
zakochania się i to z wzajemnością. Uśmiechnęłam się do własnych 
myśli i odbicia w lustrze. W obrazie pokoju coś mnie jednak 
zastanowiło. Pamiętałam, że drzwi od sypialni zamknęłam. Teraz 
były uchylone, ukazując fragment pogrążonych w mroku schodów. 

Przez te głupie hormony staję się roztargniona. Zapominam, co 
przed chwilą zrobiłam - pomyślałam z nieprzyjemnym uczuciem, że 
coś jest nie w porządku. Zawodzi pamięć albo... I wówczas w tej 
mrocznej czeluści mignęło coś białego, a ze schodów dobiegł tupot 
dziecięcych buciczków. 

Zwariowałam i nawiedzają mnie zwidy i omamy słuchowe - 
przestraszyłam 
się, - a może tylko miałam zamiar zamknąć drzwi od sypialni i te 
wejściowe na dole. Skąd w taką pogodę mogło się tu przyplątać 
jakieś dziecko? - usiłowałam przekonać samą siebie, że nie dzieje 
się nic metafizycznego. 

- Hej, mała! - krzyknęłam w mroczną czeluść, otwierając drzwi na 
całą szerokość. - Jak się tu dostałaś? Wróć, proszę, do mnie na 
górę... 

Cisza. 

Targana sprzecznymi uczuciami zeszłam ze schodów, zapaliłam 
światło. W holu pachniało świeżymi wiórami. Potknęłam się o jakieś 
narzędzia i kawałki desek. Drzwi wejściowe były jednak zamknięte. 
Tkwił w nich przekręcony klucz. 

Coś mi się musiało zwidzieć w chybotliwym płomyku świecy - 
tłumaczyłam sobie, - a wrażenie odgłosu zbiegających po schodach 
buciczków mogło spowodować jakieś zwierzątko. Widocznie kuny 
zalęgły się na strychu. Może pod tarasem zagnieździły się jeże, a 
jeden z nich dostał się chyłkiem do wnętrza? Jednak nie potrafiłam 
się całkowicie uwolnić od irracjonalnego uczucia, że nie jestem 
sama, że to, co dojrzałam kątem oka w lustrze, było skrawkiem 
sukienki tej samej dziewczynki, która pojawiła się na werandzie w 
dniu moich dwudziestych szóstych urodzin. 

Z niemiłym dreszczykiem rozglądałam się po mrocznych kątach. 
Usiłowałam nie poddawać się metafizycznym nastrojom. Trudno jednak 
było pozbyć się wrażenia, że tamten obraz dziecka, a także i 
dzisiejszy, nie był jedynie wytworem mojej wyobraźni. Nie miał 
także nic wspólnego z życiem fizycznym, jeśli przyjąć twierdzenie, 
że gdy przestajemy żyć, nie znaczy to wcale, że przestajemy 
istnieć. Może więc to błądzące po domostwie dziecko zachowało 
pamięć czasu, w którym kiedyś żyło? Odwiedza dawny dom, szuka 
umarłego czasu, a może tylko ulubionych zabawek? Nieświadome 
przemijania, niczego już nie rozpoznaje, nie odnajduje. 

Włos mi się zjeżył. Narzuciłam w pośpiechu wiatrówkę, nasunęłam 
głęboko na oczy kaptur. Postanowiłam, wcześniej niż zamierzałam, 
powrócić do hotelu. Z bijącym sercem stałam przez chwilę 
niezdecydowanie w otwartych drzwiach. W młodym listowiu krzewów 
szeleścił deszcz, ciemne nawisy kłębiastych, groźnych chmur 
przewalały się po niebie. Zbiegłam kamienistą ścieżką, 
rozchlapując bucikami kałuże wody. Na mansardzie, w oknach 
sąsiadki, paliło się nikłe, żółte światełko. Postanowiłam do niej 
zajrzeć, uprzedzić, że jednak nie będę tu dziś nocowała. 

Przywitała mnie z lękiem w oczach, otulona w kwiecistą chustę. 

- Zjawiła się pani w tej kapuzie tak nagle niczym duch mnicha - 
tłumaczyła się drżącym głosem. Dłoń trzymała na sercu, jakby 
chciała je uspokoić. 

- A więc w pani domu ukazuje się zakonnik, tak jak w moim mała 
dziewczynka? - usiłowałam żartować z nadzieją, że na moje 
podchwytliwe pytanie rzuci cień wątpliwości. Uspokoi, obróci 
wszystko w śmiech. 

- Nie powiem, że był to mnich... - wyszeptała strapiona, - w 
podobnym stroju pojawiała się czasem świętej pamięci pani 
Eleonora... Oczywiście, gdy jeszcze żyła... - zastrzegła się 
szybko, zapalając wreszcie światło w przedpokoju. Z góry 
dochodziły stłumione dźwięki nadawanej przez radio arii z "Wesołej 
wdówki". Pani Aldona kochała muzykę. 

- Podejrzewam, że dziecko, o którym kiedyś pani wspomniałam, nie 
należy jednak do świata żywych... - usiłowałam tłumaczyć 
bagatelizującym tonem. 

- Mówi pani o tej dziewczynce w sukieneczce z różową szarfą? - 
szepnęła, wlepiając we mnie spłoszony wzrok. 

Przytaknęłam skinieniem głowy. 

- Niech się pani tym dzieckiem zbytnio nie przejmuje... 
- uśmiechnęła się z przymusem, - ono w tym domostwie krąży od 
blisko osiemdziesięciu lat. Moja babka jeszcze ją widywała... 

- I mówi mi pani o tym dopiero teraz i to tak spokojnie? - z trudem 
hamowałam się, aby nie podnieść głosu. - Przecież ja muszę tu 
mieszkać... - jęknęłam bliska płaczu. - Nie jestem przyzwyczajona, 
żeby duchy włóczyły się po moim domu. 

- Był także kiedyś ich domem... - burknęła - z czasem i pani się 
do tego przyzwyczai... - zmieniła ton zapraszając do pokoju. - 
Każdy nieomal dom jest nawiedzany. Tylko nielicznym ludziom dane 
jest szczęście, żeby zobaczyć ducha. 

- Dziękuję za takie szczęście! - wtrąciłam z przekąsem. 

Uśmiechnęła się ciepło, wyrozumiale. 

- Musi się pani pogodzić z tym, że dusze zmarłych są wśród nas. 
Zwłaszcza, że nie są to obce duchy. To przecież rodzina! Nie 
zrobią pani żadnej krzywdy, a może nawet roztoczą opiekę? - 
zastanawiała się głośno, z nikłym uśmieszkiem na wargach nie 
tkniętych szminką. - Mojej mamie, gdy wychodziła do pracy, 
pomagały pilnować dzieciaków. A miała ich siedmioro - pochwaliła 
się. 

- Czy Leoncjusz myśli podobnie jak pani? - zaryzykowałam nieśmiało 
pytanie. 

- Leoncjusz ma własne teorie na temat drogich nieobecnych - 
machnęła lekceważąco dłonią. - Niejednokrotnie powtarzałam pani, 
że to zupełny dziwak i humorysta... - zakończyła z ciężkim 
westchnieniem. Zaraz też zakrzątnęła się, żeby poczęstować mnie 
"góralską herbatką". 

- Ładnie tu u pani... - rozglądałam się dyskretnie po obszernym 
wnętrzu z belkowanym sufitem - i meble prześliczne... - 
pochwaliłam. 

- Najważniejsze jest ich rozmieszczenie - zniżyła głos do 
konspiracyjnego szeptu. - Należy tak je ustawić, aby życiowa 
energia mogła swobodnie przepływać. Trzeba o tym koniecznie 
pamiętać, nie wolno zostawiać pustych kątów - objaśniała z wiarą w 
głosie, - są to, proszę pani, pułapki! Chwytają i wiążą pozytywną 
energię. Uniemożliwiają jej swobodny przepływ. To fakt! 

Popijając gorącą herbatę z rumem, zerkałam po kątach zastawionych 
gliniakami. Sterczały z nich wiechcie zeschłych traw, wyblakłych 
kwiatów. Po pokoju rozchodziła się przyjemna woń jabłek pomieszana 
z zapachem starego drewna i różanego olejku. Wydzielała go 
kwiecista chusta pani Aldony. 

- A wie pani, w jaki sposób można temu zaradzić? - zadała 
retoryczne pytanie. 

Uśmiechnęłam się, ściągając bezradnym gestem ramiona. 

- Po prostu trzeba w nich ustawić ukośnie krzesła albo jakieś inne 
meble. Właściwie ustawiony przedmiot łagodzi cyrkulację 
życiodajnych prądów. Tak właśnie twierdzi Leoncjusz. Meble, proszę 
pani, powinny mieć łagodne kształty - powróciła do poprzedniego 
tematu, - okrągły stół, obłe oparcia krzeseł nie hamują 
przepływającej energii. Trzeba pani wiedzieć, że jej stały ruch 
umożliwia szybszą regenerację sił, powoduje wewnętrzne wyciszenie 
domowników. 

Słuchałam sąsiadki z mieszanymi uczuciami. Takie teorie były dla 
mnie czymś nowym, ale jako architekt uznałam je za godne 
przemyśleń. Coś podobnego słyszałam w dzieciństwie z ust mojej 
babci. 

Siedziałam w pokoju, w którym wszystko urządzone było tak, jak 
według pani Aldony powinno, łącznie z pogodnymi pejzażami na 
ścianach. I rzeczywiście, czułam się w tym wnętrzu wspaniale. 
Odeszły napięcia, lęki, nostalgiczne nastroje. I chociaż za oknami 
wiał nieomal huraganowy wiatr, deszcz walił o szyby, było mi 
radośnie i dobrze, jak w piękny, słoneczny ranek. Wszystko na co 
spojrzałam, tchnęło ciepłem i spokojem. Zastanawiałam się, czy te 
moje radosne, wewnętrzne odczucia i nagły optymizm nie są jednak 
spowodowane "góralską herbatką". Kończyłam już drugą filiżankę. 

- Dobrze i tak jakoś bezpiecznie czuję się u pani... - zaczęłam, 
żeby zrobić jej przyjemność. - Atmosfera domu... 

Nie dała mi dokończyć zaczętej myśli. 

- Z pewnością zauważyła pani krzesło ustawione naprzeciw 
wejściowych drzwi? 

- Zauważyłam. Tarasowało przejście. Chyba się nawet o nie 
potknęłam - przytaknęłam z przekorą. 

- To krzesło symbolizuje najwierniejszego stróża, to znaczy nas 
samych. Jeśli nawet nikt nie będzie na nim siedział, ono czuwa za 
nas, aby do domu nie wkradło się nieszczęście. I dlatego właśnie 
czuje się pani tu bezpiecznie... - popatrzyła na mnie 
przenikliwie. - Jeśli już przy tym jesteśmy, gdy zechce pani 
przemeblować mieszkanie, należy uczynić to podczas nowiu. Zapewni 
to domowi szczęście... 

- Będę pamiętać - bąknęłam zupełnie skołowana i uśmiechnęłam się 
grzecznie. Byłam ciekawa, co pomyśli sobie Ryszard, gdy mu opowiem 
o tym wieczorze. 

- Wielka szkoda, że nie ma z nami Leoncjusza... - pani Aldona 
popatrzyła na mnie z żalem, jakbym to ja była temu winna. - 
Powiedziałby pani o właściwościach różnych drzew. Każde działa 
inaczej na człowieka i jego otoczenie. Zapamiętałam jedynie, że 
dąb gwarantuje zdrowie i szczęście. Sosna zapewnia pieniądze i 
spokój. Jeśli interesuje panią miłość, to spełni ją tylko drzewo 
wiśni... 

- Skąd je wziąć i jaki z niego zrobić przedmiot? - zapytałam 
impulsywnie; myśląc o Ryszardzie. 

*

List od Ryszarda nadszedł w momencie, gdy zdecydowałam się wysłać 
do niego wiadomość, że w najbliższą sobotę będę w Warszawie. Może 
mnie znaleźć w hotelu "Marriott". 

Skrzydła wyrosły mi u ramion. Poczułam się lekka i szczęśliwa. 
Nawet zwidy nawiedzające dom nie były mi straszne. Zresztą, tak 
naprawdę, wcale nie chciałam w nie wierzyć. Szukałam fizycznego i 
logicznego wytłumaczenia dziwnych zjawisk. 

Byłam podobno niegdyś nadwrażliwym dzieckiem. Moja wyobraźnia 
przekraczała często granicę między snem a jawą. Może zachowałam tę 
zdolność, nie zdając sobie z niej nawet sprawy. Atmosfera domostwa 
i moja w nim samotność dopełniły reszty. 

Przygotowywałam się starannie do podróży. Byłam zdecydowana na 
dwie rzeczy. Na romans i przyznanie się do posiadłości. To drugie 
miało być uwarunkowane pierwszym. Zadecydować o tym miała spędzona 
z Ryszardem noc. Przyrzekłam sobie nie kupować kota w worku, 
chociaż w sferze łóżkowej nic nie jest wiadome do końca. Jeden z 
amerykańskich psychologów, John Gray, twierdzi, że uczucia i seks 
są zupełnie czymś innym dla kobiety niż dla mężczyzny. Próby 
zreformowania partnera są całkowicie bezskuteczne. Chociażby 
dlatego, że różnice między obiema płciami są tym, co ekscytuje i 
najmocniej przyciąga je do siebie. Mężczyzna najczulsze uczucia 
wyraża w łóżku. Tyle tylko, że chce szybkiego spełnienia, a 
kobieta pragnie przedłużania pieszczoty i chce traktować seks jak 
"wykwintną ucztę", a nie tylko jak "danie barowe". Miałam zamęt w 
głowie rozmyślając o tym wszystkim. Usiłowałam wszystko 
uporządkować, porównać ze swymi niewielkimi doświadczeniami. Na 
wszelki jednak wypadek postanowiłam w decydującym momencie nie dać 
ponieść się zbytnio emocjom. Trochę mi te twierdzenia pana Graya 
zmąciły dobry nastrój. Czyżby czekało mnie walenie głową o mur nie 
do pokonania? 

Jeśli jednak "egzamin" wypadnie pomyślnie, byłam zdecydowana 
poślubić Ryszarda. Zdawałam sobie sprawę, że seks w małżeństwie 
jest sprawą dużej wagi, a związanie się z nieodpowiednim pod tym 
względem partnerem może zaważyć na całym dalszym życiu. Rozwód 
przecież nie wchodził w rachubę. Dlatego chciałam związać się z 
takim człowiekiem, z którym będzie można dzielić dobre i złe 
chwile do samego końca. Byłam nieprzejednana i staroświecka, bo 
takie wyniosłam z domu poglądy. Wielkim już kompromisem była myśl 
o "przedślubnym romansie". Jeśli Ryszard będzie miał w stosunku do 
mnie poważne zamiary, a z jego różnych wypowiedzi zanosiło się na 
oświadczyny, to przyjmę je lub odrzucę w zależności od wyniku 
"próby pierwszej nocy". Bardzo chciałam, żeby wypadła 
zadawalająco. Przeczuwałam w nim uczciwego, kulturalnego 
człowieka. Znakomitego partnera w codziennym pożyciu. Kochał góry. 
Był wrażliwy na piękno, lubił zwierzęta i wydawał się troskliwy i 
opiekuńczy. Wszystko to zapowiadało zgodne, harmonijne współżycie. 
Nie wydawał się także być człowiekiem skąpym. Bałam się 
"dusigroszów" i tych posiadających duże pieniądze, a "bardzo 
oszczędnych". Z upływem lat przeradzali się w obrzydliwych 
starców, chowających pod materac niedojedzone kromki chleba, jak 
czynił to jeden z moich stryjków. Był człowiekiem wyjątkowo 
majętnym. Gdyby nawet żył sto lat, mógłby bez ograniczeń prowadzić 
wystawny tryb życia i jeszcze coś by z jego fortuny pozostało. Nie 
miał potomka. Ożenił się z zamożną panną, ale uważał, że nie mogą 
sobie pozwolić na taki luksus jak dziecko. Psa podarowanego przez 
znajomych nieomal zagłodził. Trzeba mu było biedne zwierzę 
odebrać, postanowił je bowiem uśmiercić. Twierdził, że utrzymanie 
psa zbyt wiele kosztuje. Postanowiłam na wszelki wypadek 
wypróbować Ryszarda i pod tym względem, nim powiem "tak", chociaż 
rwałam się do niego jak pies stryjka do żarcia. 

Starannie dobierałam perfumy i garderobę na te kilka dni pobytu w 
Warszawie. Zwłaszcza bieliznę. Chciałam go całkowicie oczarować, a 
przy tym obserwować reakcję na moje kosztowne toalety. Drżałam, 
aby zamiast słów zachwytu nie usłyszeć, że są warte majątek. 
Postanowiłam także zwracać uwagę na wysokość napiwków i na to, czy 
w szatni będzie czekał na wydanie jakiejś drobnej reszty. Pakując 
podróżną torbę, przemyśliwałam o różnych sposobach wypróbowania 
Ryszarda. Brałam pod uwagę także i to, że "tokujący" mężczyzna 
jest przynajmniej o połowę hojniejszy, bardziej tolerancyjny i 
ustępliwszy niż w rok po ślubie. Czasem nawet już po okresie 
parotygodniowej rui. Jedna z moich krewnych zamieszkałych w 
Szkocji zwierzyła mi, że poza wszystkim, co się chce wiedzieć o 
mężczyźnie, bezwarunkowo należy obejrzeć jego nogi. Jeśli są 
brudne, a paznokcie niechlujnie przycięte i pożółkłe jak u trupa, 
trzeba takiego przepędzić już w narzeczeństwie na cztery wiatry. 
Może i było w tym coś na rzeczy... Kuzynka była kobietą z 
zasadami. Gdy jej Kleofas przeniósł się do wieczności i dobrze 
jeszcze nie ostygł, ona już zaczęła rozglądać się za nowym 
partnerem, rozpoczynając penetrację od jego nóg i pieniężnych 
zasobów. Kuzynka wprawdzie uchodziła w rodzinie za "wyrodka" i 
osobę niezrównoważoną, ale postanowiłam jednak pamiętać i o 
stopach Ryszarda. Nie sądziłam, aby lekarz mógł być brudasem, 
jednak ostrożności nigdy nie za dużo... 

Cieszył mnie bardzo ten wyjazd, chociaż wypadł trochę nie w porę. 
Przy uprzątaniu strychu natknęłam się na ogromny kufer ukryty 
głęboko pod stertą połamanych gratów. Sądziłam, że zawiera, jak 
parę innych, serwisy, garnki, przesypane naftaliną futrzaki i 
kilimy. Tymczasem, pod brokatową narzutą, odkryłam nieprzebraną 
ilość dokumentów, fotografii, listów, notatek na luźnych, 
pożółkłych kartkach. Pisane wyblakłym już atramentem i częściowo 
zatartym ołówkiem. Mogły to być fragmenty rodzinnych kronik, o 
których wspominała babcia. Znalazłam też obszerną dokumentację 
domostwa z trudnymi do rozszyfrowania zapiskami na boku i byle jak 
skreślonym wierszem. Musiał powstać w czasie szkicowania planów, w 
chwili namysłu nad następną kreską. Z trudem dał się odczytać. 



Ze świecy wosk kapie 

niczym chwile życia. 

Tyle żeśmy w nim przeszli 

radości, szczęścia i trosk. 

A jednak gdy płomień zgaśnie, 

zgaśnie i życie na zawsze... 



Kto był jego autorem? Może mój legendarny pradziad, a może któraś 
z ciotek wykorzystała skrawek niepotrzebnego już szkicu, aby 
utrwalić nastrój chwili: Marzyłam, aby natychmiast dorwać się do 
odkrytych skarbów. Nie chciałam jednak wyrywkowo niczego wyciągać, 
przeglądać w pośpiechu. Do tego potrzebny był czas i spokój. 
Należało z szacunkiem wejść w inny, zamknięty na zawsze świat 
moich przodków. W miarę porządkowania domostwa czułam się z nimi 
coraz mocniej związana. Zapragnęłam poznać ich radości, dramaty, 
niespełnione i spełnione miłości. Odkryć prawdy, a nie tylko 
legendy. Wszystko to, co składało się na ich codzienne życie w tym 
pięknym, surowym krajobrazie, który i ja pokochałam. Byli z nim 
tak emocjonalnie związani, że nigdzie indziej nie potrafili ułożyć 
sobie szczęśliwego życia. Jeśli w jakimś porywie lub potrzebie 
wyjeżdżali nawet, pod koniec życia wracali do rodzinnego gniazda. 
Było w tym domostwie coś zniewalającego, co przyciągało do siebie. 
Odczuwałam to i ja coraz mocniej na własnej skórze, chociaż 
ciągnęło mnie także inne życie w wielkim świecie, do którego byłam 
przyzwyczajona. Jednak tak, jak życzyła sobie i przepowiedziała 
moja mama, chciałam tu pozostać. Rodzić zdrowe, dorodne dzieci z 
kochanym i kochającym mężczyzną. Zapragnęłam, aby okazał się nim 
Ryszard. Czas był już najwyższy na założenie rodziny. 

Chociaż kusiła mnie zawartość kufra i zżerała ciekawość, musiałam 
pozostawić szperanie na później. Miałam wykupiony bilet na poranny 
pociąg, zamówiony pokój w hotelu, zawiadomiłam o przyjeździe 
Ryszarda. Niechętnie i z żalem zatrzasnęłam okute mosiężnymi 
ozdobami wieko. Robotnikom kazałam ściągnąć kufer do sypialni, 
okryłam go z pietyzmem ową brokatową narzutą w skomplikowany wzór 
z kwiatów i pawi. Oto coś w rodzaju rodzinnego relikwiarza, w 
którym mieściła się pasjonująca lektura na długie, zimowe 
wieczory. Może już nawet nie samotne? 

Do jesieni domostwo miało być całkowicie wyremontowane, a jego 
wnętrze częściowo przynajmniej urządzone. Dopiero wówczas będzie 
można w przybliżeniu ustalić datę ewentualnego ślubu. Pomyślałam z 
rozbawieniem, że na wszelki wypadek powinnam zasięgnąć u pani 
Aldony opinii, jaka według niej pora roku jest najlepsza i 
najszczęśliwsza do zawarcia związku małżeńskiego. Pod jej wpływem 
zaczęłam i ja uciekać się do magii. Nie brałam jednak zbyt 
poważnie przepowiedni i magicznych znaków. Jednak, gdy chodziło o 
coś tak kruchego jak szczęście, należało wykorzystać wszelkie 
możliwości i sposoby, aby je osiągnąć, a przynajmniej nie 
zapeszyć. Moja babcia twierdziła, że nie wszystko jest przesądem, 
a przyrodzony nam znak zodiaku i układ planet może coś 
podpowiedzieć, o czymś ostrzec, do czegoś się przyczynić. Te swoje 
wywody kończyła zazwyczaj stwierdzeniem, że wszystko znajduje się 
w ręku Boga i tylko Jemu należy zawierzyć. 

Pani Aldona odwiedziła mnie wieczorem poprzedzającym wyjazd. Była 
nieco markotna i zaaferowana. Obserwowała mnie dyskretnie. 

- W pani oczach miga niebezpieczne światełko - oznajmiła, siadając 
przed filiżanką gorącej czekolady. Piłyśmy ją w kuchni. Jadalnia 
stanowiła wciąż jeszcze skład mebli i przeróżnych narzędzi 
potrzebnych przy dalszych remontach. 

- Niebezpieczne światełko? - dziwiłam się, popatrując na nią z 
zainteresowaniem. Zawsze musiała mnie czymś zaskoczyć. 

- Jest w nich coś takiego... - zawahała się, szukając 
odpowiedniego określenia. Popatrzyła na mnie przepraszająco. - To 
znaczy, nie powinnam się wtrącać i o tym mówić, ale podejrzewam, 
że pani wyjazd nie łączy się tylko z interesami. Przestraszyłam 
się więc tego światełka. Może być sygnałem, że pani tu już nie 
wróci z własnej woli... 

- Co też pani przyszło do głowy? - podniosłam głos o ton wyżej. - 
Przeprowadzam kosztowny, generalny remont. Urządzam się tu więc na 
stałe, a pani z błysku oczu wyciąga takie dziwne i nieuzasadnione 
wnioski... - obruszyłam się. 

- Niech mi pani zdradzi, spod jakiego pani jest znaku? - pytaniem 
skwitowała moje żachnięcie się. 

- Baran - wzruszyłam ramionami. 

- Tego się domyślałam... - westchnęła - Baranom w pierwszej 
dekadzie tego roku zaczną wpadać do głowy nowe i szalone pomysły. 
Jeśli urodziła się pani po siedemnastym kwietnia, nie należy spraw 
majątkowych z oka spuszczać. Szykuje się pani dobra passa w 
uczuciach. Jeśli miłość okaże się silna, na pani dłoni zalśni tego 
roku złoto albo zdecydujecie się oboje i bez tego na wspólne 
życie... - mówiła wieszczo, jakby znała horoskop na pamięć. 

Roześmiałam się z zadowoleniem. Widocznie Ryszard był mi sądzony. 
Miałam ochotę ją uściskać. 

- Droga pani Aldono... - popatrzyłam na nią z sympatią i 
rozbawieniem. Nie odwzajemniła mego uśmiechu. Patrzyła ponuro 
przed siebie. - Nie jestem pewna, czy wejdę w związek małżeński. 
Natomiast z całą pewnością nie opuszczę tego domostwa. Z dziada 
pradziada pozostawało w naszej rodzinie, chociaż niektórych 
rzuciły losy w obce strony. Ja przyrzekłam mojej babci i mamie, że 
bez względu na wszystko podniosę je z ruiny, zamieszkam w nim i tu 
będą przychodziły na świat moje dzieci. 

- Oby tylko z odpowiednim mężczyzną... - łzy zalśniły w jej zwykle 
pogodnych oczach. 

- Tego nikt nie potrafi do końca przewidzieć... - zamyśliłam się 
na temat Ryszarda. Tak niewiele o nim wiedziałam, a już snułam 
plany. Trochę mnie to przestraszyło. Moja impulsywna natura mogła 
mnie unieszczęśliwić. 

Milczałyśmy przez długą chwilę popijając ze smakiem gęstą 
czekoladę. Tylko zegar wdzierał się w ciszę swoim monotonnym, 
śpiesznym tykaniem. Chociaż był pozornie martwym przedmiotem, stał 
się władcą czasu. Decydował o wszystkim, odmierzając nieubłaganie 
tym samym rytmem sekundy, minuty i godziny. 

Ciszę przerwała wreszcie pani Aldona, zaczynając opowieść o 
niedobrych doświadczeniach małżeńskich zmarłej przed wielu laty 
przyjaciółki. 

- Moja niezapomniana Areta... - zawiesiła głos, wciągając 
powietrze. 

- Areta?! - nie mogłam powstrzymać się od okrzyku zdziwienia. - To 
takie dziwne i niesłychanie rzadkie imię. 

- Prawda, że dziwne, ale właśnie takie jej nadano. Może dlatego i 
życie miała tak udziwnione i nie pasujące do niej, jak imię... - 
podniosła na mnie w zamyśleniu oczy. - Żeby nie opuściła 
Zakopanego, nie poszła za mąż za człowieka z wielkiego miasta... 
Gdyby nie namówił jej do sprzedania domu po ojcach i dziadkach, 
może by i do dziś jeszcze cieszyła się życiem... A dom był piękny, 
przy głównej ulicy, i natychmiast znalazł się kupiec. Tyle tylko, 
że po paru miesiącach małżeńskiego szczęścia nie miała już dokąd 
wrócić... Ani męża, ani domu, ani pieniędzy. Jakiś czas mieszkała 
nawet u mnie. Oddałam jej pokój na poddaszu. Cieplutki, z widokiem 
na Giewont, co przypominało jej widok z okna w rodzicielskim 
domu... - wytarła głośno nos w batystową chusteczkę i usiłowała 
niepostrzeżenie zetrzeć palcami spływającą po policzku łzę. 
Odwróciłam oczy, udając że tego nie widzę. 

- Co było powodem, że porzuciła męża? - zaciekawiłam się. W tej 
chwili najbardziej mnie to interesowało. Ryszard nie schodził z 
moich myśli, a ta historia przypomniała mi także ciotkę Eleonorę. 

- Już noc poślubna przebiegła nie tak, jak powinna. Pan młody był 
trzeźwy jak świnia, co poniektórzy goście mieli mu za złe i 
węszyli w tym jakieś dziwactwo. Jak opowiadała Areta, siedział w 
pierzynach, bo zimową porą ślub brali, i wyglądał na 
sfrustrowanego. Oczy postawił w słup, zamiast na oblubienicę, 
wpatrywał się ze smutkiem, a nawet z przerażeniem, w ścianę. Gdy 
po kilku godzinach zmagań było po wszystkim, wpadł w stan takiego 
przygnębienia i depresji, że Areta zaczęła płakać i wciągać na 
siebie koszulę nocną z koronkami, prezent ode mnie... wyjaśniła 
chrząkając. - Wreszcie przestraszyła się i nawet chciała wezwać 
pogotowie. Inaczej sobie to wszystko wyobrażała, a nikt jej nie 
powiedział, że pan młody może w takich razach dostać pomieszania 
zmysłów. Nie wiedziała, co o tym wszystkim sądzić i jak się 
zachować, gdy mężczyzna szlocha i trzyma się kurczowo za 
przyrodzenie, jakby w obawie, że mu je ukradną. Przy tym spoglądał 
na nią z nienawiścią. Nie miała w tych sprawach doświadczenia. Był 
jej pierwszym mężczyzną. W romansach i na filmach wyglądało to 
inaczej niż w rzeczywistości, z jaką się spotkała. Nie miała nawet 
osiemnastu lat. Łkając i dławiąc się łzami, usiłował jej 
wytłumaczyć, że po stosunku każde zwierze jest smutne i osowiałe, 
co nie mogło jej trafić do przekonania... - Pani Aldona pociągnęła 
nosem, upiła łyk czekolady, pochwaliła jej smak i konsystencję. - 
Wszystkie następne noce były jeszcze gorsze od pierwszej. W ogóle 
nie czynił tego, co należało robić ze śliczną, zakochaną w nim 
żoną. Ona sądziła, że widocznie takie zachowanie jest typowe dla 
mężczyzn, a przysłowiowy "miodowy miesiąc" jest jedynie opowieścią 
ku pokrzepieniu serc niewieścich... 

Wreszcie pani Aldona uśmiechnęła się lekko. Podniosła na mnie 
nieśmiało oczy. - Wie pani, że nazwa "miodowy" zawsze mi się 
kojarzyła z piernikiem, a nie z tym, co powinno się w tym miesiącu 
robić... 

- Mnie także - mruknęłam bez przekonania, sądząc że tego ode mnie 
oczekuje. 

- A pani lubi pierniki? - spytała nieoczekiwanie i bez sensu. 

- Bardzo - skinęłam głową. 

- Mam świetny, wypróbowany przepis odziedziczony po babce. 
Leoncjusz przepadał za piernikiem. Dopóki był ze mną, piekłam co 
tydzień dwie blachy... - westchnęła łzawo. - Niech tylko pani 
wróci z Warszawy, to upiekę na spróbowanie. 

- Dziękuję, ale proszę dokończyć tę historię z przyjaciółką. 

- Przez wszystkie następne noce ten ponurak w barchanowej piżamie, 
zapiętej pod szyję, opowiadał jej jakieś straszne historię o 
trupach, wampirach i chorobach wenerycznych. Przerażona Areta 
pociła się ze strachu. Gdy po paru tygodniach jakoś uodporniła się 
na te straszne opowieści i przyzwyczaiła do mężczyzny w łóżku, 
usiłowała mu wytłumaczyć, żeby tyle nie gadał, bo ona nie szuka w 
łóżku literatury. Od tego ma książki. Natomiast on jest do czegoś 
całkiem innego. Natychmiast się obraził, naciągnął pierzynę na 
głowę, odwrócił się plecami i za chwilę już chrapał. Nieomal 
codziennie wypłakiwała mi się w ramię, a gdzieś tak pod wiosnę 
znalazła go w małżeńskim łożu z jakimś pulchnym blondaskiem o 
twarzy cherubina... 

- Okropność! - jęknęłam, tknięta złymi przeczuciami. Postanowiłam 
być czujna, chociaż wydawało mi się to zupełnym nonsensem. 

- Zdarza się tak w życiu, gdy kobietę zaślepi miłość. Nie należy 
wówczas bezkrytycznie słuchać we wszystkim mężczyzny. Zwłaszcza, 
gdy namawia gorąco do małżeństwa albo do jakichś cudownych 
interesów za pieniądze nie z własnej kieszeni. Mężczyźni są różni, 
proszę pani. Więcej lat od pani przeżyłam. Widziałam i słyszałam 
niejedno. Nauczyło mnie życie, że mężczyznę można kochać, prawić 
mu czułe słówka, karmić tłustościami, ale w żadnym wypadku nie 
wierzyć w czułe zaklęcia, gdy łączy je ze sprawami finansowymi, a 
oczy latają mu na boki. Nawet mój były mąż, nie mówiąc już o 
Leoncjuszu, zgadzał się ze mną w tym względzie... 

Poczułam się nieswojo. Pomyślałam, że moje kłamstwo dotyczące 
posiadłości mogła podszepnąć mi intuicja, o której tak szeroko 
rozwodził się Ryszard. Serce zaczęło walić niespokojnie. 

- I co stało się z pani przyjaciółką? - szepnęłam zdławionym 
głosem. Chciałam koniecznie oderwać myśli od Ryszarda. - 
Wspomniała pani, że nie żyje. 

- Właściwie nie umarła, tylko odebrała sobie życie. Poszła rankiem 
niby to na wycieczkę w góry. Nigdy już z niej nie powróciła. 
Pogoda była wówczas piękna i widoczność jak rzadko. Czekaliśmy do 
wieczora, niczego nie przeczuwając. Lubiła się włóczyć. 
Zawiadomiliśmy wreszcie Pogotowie Górskie. Leoncjusz poszedł z 
goprowcami na całą noc w góry. Co żeśmy się jej naszukali... - łzy 
zalśniły w jej oczach. - Po blisko pół roku odnaleziono jej ciało. 
Nie było wątpliwości, że dobrowolnie skoczyła z grani. 

- Mój Boże... - jęknęłam. Myśl o Ryszardzie nie dawała mi spokoju, 
chociaż nic nie wskazywało na to, że z jego strony może mnie 
spotkać coś niedobrego. Zapragnęłam znaleźć się przy nim, pozbyć 
złych przeczuć związanych z opowieścią pani Aldony. 

- Tak bardzo chciałam, żeby mi się kiedyś ukazała. Przesiadywałam 
w jej dawnym pokoju na górce. Nie zapalałam światła, przywołując 
ją w myślach. Ukazała się jedynie Leoncjuszowi. Szła podobno od 
strony pani ogrodu z wysoko uniesioną lampą w dłoni, jakby 
oświetlała sobie drogę. Wyglądało na to, że wyszła z pani domu, a 
przecież za życia nigdy w nim nie była... Ale ja Leoncjuszowi nie 
ufam. On czasem coś wymyśli, a później sam wierzy, że było tak w 
rzeczywistości. Zupełny z niego pomyleniec. A jednak szkoda, że go 
tu z nami nie ma... - głos się jej podejrzanie załamał. 

*

Ryszard przywitał mnie na Dworcu Centralnym piękną różą w kolorze 
tak ciemnej czerwieni, że wydawała się prawie czarna. Jak uczyła 
babcia, róża w takim kolorze symbolizuje rzeczy nieosiągalne. Nie 
wróżyło to niczego dobrego. Westchnęłam, chwaląc jej piękno. 

Długo ściskał moją rękę, patrzył uważnie w oczy. Oznajmił, że ma 
dobrą nowinę. Siostra wracała do zdrowia. Mógł odetchnąć, zająć 
się własnymi sprawami, a przede wszystkim moją osobą. Pragnął, 
abyśmy spędzili czas przyjemnie i zabawowo, jak się wyraził. 
Bardzo mi ta koncepcja odpowiadała. 

- Niepotrzebnie zarezerwowałaś pokój w "Marriotcie". Mam obszerne 
mieszkanie. Mogłabyś zatrzymać się u mnie. Stęskniłem się za twoim 
towarzystwem. 

- Ja także... - powiedziałam nieśmiało. Podświadome lęki zniknęły, 
cieszyłam się jego widokiem. 

Zabrał moją podróżną torbę, ujął pod rękę i wyszliśmy pasażem tuż 
przed hotelem. 

- Na śniadanie zapraszam cię do wiedeńskiej kawiarni na piętrze. 

- Cudownie! - rozpromieniłam się, oddychając z ulgą. Nie wyglądało 
na to, że jest skąpcem. Ceny były tu wygórowane, nie na kieszeń 
przeciętnego obywatela. Zawiózł mnie windą na górę. Poprosiłam, 
żeby zszedł do kawiarni i tam na mnie czekał. Chciałam się 
odświeżyć i przebrać. 

- Dobrze - zgodził się skwapliwie, poprawiając bezwiednie krawat. 
Jak na mój gust był odrobinę za jaskrawy. - Nie musisz się 
przebierać. W tym sportowym kostiumie jest ci bardzo do twarzy. 

- Zmienię bluzkę - odwzajemniłam uśmiech - nie potrwa to długo. 

Pokój był duży i jasny. Szerokie, wygodne łoże przyciągało wzrok. 
Lustro sięgające podłogi odbijało moją postać. Obrzuciłam ją 
krytycznym spojrzeniem. Do tego, co ujrzałam; uśmiechnęłam się z 
zadowoleniem. 

Bez zbytniego pośpiechu weszłam do kawiarni. Siedział na skórzanej 
kanapce pod oknem. Przeglądał kartę. 

- Wyglądasz wspaniale, Izabell... - obrzucił moją sylwetkę 
zadowolonym wzrokiem handlarza końmi. - Świetnie zharmonizowane 
barwy, a ten dyskretny akcencik w twoich uszkach, to zupełnie 
niezwykłe! 

Coś mi się w tym nie spodobało. Ale co? Pani Aldona twierdziła, że 
prawdziwy mężczyzna nie zauważa, jak jesteśmy ubrane. Nawet jeśli 
się o to stara. 

- Wiem - przytaknęłam z uśmiechem i zajęłam miejsce naprzeciw 
niego. Rozdzielał nas okrągły stolik z marmurowym zielonkawym 
blatem. W małym wazoniku tkwił kwiat różowej orchidei. 

- Nie grzeszysz skromnością - pokiwał z rozbawieniem głową. 

- Nie grzeszę - przyznałam. Wydał mi się trochę inny niż w 
Zakopanem. Rysy twarzy jakby zmiękły. Widocznie trochę przytył. 
Był jednak nadal atrakcyjnym mężczyzną. Patrzyłam na niego już jak 
na swoją własność, w myślach dobierałam dla niego odpowiedni 
krawat. 

Zastanawialiśmy się przez chwilę, co wybrać z karty. Oscylowaliśmy 
między tortem Sachera a strudlem na ciepło. W rezultacie 
zdecydowaliśmy się zamówić naleśniki z sosem karmelowym i kawę ze 
śmietanką. Po pierwszych kęsach oznajmiłam Ryszardowi, że nie 
poprzestanę na tej jednej porcji. Zamówię jeszcze jedną. 
Obserwowałam spod oka jego reakcję. 

- Przednia myśl! - przytaknął z entuzjazmem. - Dla odmiany 
poprosimy z owocami i z sosem czekoladowym. 

- Nic lepszego nie mogłeś wymyślić - zgodziłam się skwapliwie. 
Apetyt mi zawsze dopisywał. Naleśniki z owocami i z czekoladą były 
znacznie droższe od tych, które jedliśmy. Nie był dusigroszem. 
Odetchnęłam z ulgą. 

- Chciałbym z tobą poważnie porozmawiać, Izabell - odchrząknął. - 
Jesteś mądrą kobietą. Wierzę, że mnie zrozumiesz... 

Oj, niedobrze... - przebiegło mi przez myśl. Jeżeli mężczyzna 
przyznaje kobiecie i to bez potrzeby, że jest mądra, nie wróży to 
z pewnością niczego dobrego, a przede wszystkim romansu. 

- Czy mogę rozmawiać z tobą jak z partnerem? - ściszył głos. 

- Tylko w ten sposób... - odpowiedziałam niepewnym głosem. 

- Chcę ci coś zaproponować... - ujął moją rękę, odsuwając talerz z 
napoczętym naleśnikiem. 

Zrozumiałam, a raczej wyczułam, że to "coś" chciałby mieć już poza 
sobą. Przez chwilę przyglądał się z zastanowieniem pierścionkowi z 
perłą i brylancikami na moim palcu. 

- Do niego będzie pasowała szeroka, grawerowana obrączka. Nie 
uważasz? - zajrzał mi w oczy z figlarnym uśmieszkiem. Przełykałam 
właśnie kęs smakowitego naleśnika. Mało brakowało, abym się nim 
zadławiła. 

- Czy mam to traktować jako oświadczyny? - wolną ręką usiłowałam 
nadziać na widelec następny kęs ociekający karmelem. Tym gestem 
chciałam pokryć wrażenie, jakie wywarły jego słowa wypowiedziane w 
tak nieodpowiednim momencie, a do tego przy kawiarnianym stoliku, 
między kręcącymi się ludźmi. Moja lewa dłoń spoczywała wciąż w 
jego dłoni. Trzymał ją mocno. Przypominało to nie tyle wyznanie 
uczuć, co załatwianie w pośpiechu jakiejś handlowej transakcji. 

- Pragnąłbym bardzo, abyś została moją żoną. Czy ci to odpowiada, 
Izabell? - uwolnił wreszcie moją dłoń ze swojej, wpatrując się 
błagalnie w moją twarz. 

- Jestem nieco zaskoczona... - bąknęłam, nie wiedząc, co o tym 
wszystkim myśleć. Raz jeszcze uświadomiłam sobie, że niezmiennie 
mam do czynienia z ludźmi, mówiąc delikatnie, udziwnionymi. 

- Na dobrą sprawę... - zaczęłam ostrożnie - zupełnie nic albo 
bardzo niewiele o sobie wiemy. To, że kochamy górskie wędrówki i 
zwierzęta, nie znaczy jeszcze, że jesteśmy dla siebie stworzeni. 
Powinniśmy się bliżej poznać, żeby w przyszłości nie było 
niespodzianek... - usiłowałam mu to uzmysłowić. 

- To prawda, Izabell. Będziemy mieli jednak cały weekend na 
poznanie swoich upodobań i ułożenia między nami jakiegoś modus 
vivendi... - stwierdził z zadowoleniem. 

- Żeby się poznać dobrze, trzeba podobno zjeść z sobą beczkę soli, 
a ty mówisz o trzech zaledwie dniach... - uśmiechnęłam się z 
przymusem. 

- Mówisz więc, Izabell, o rzeczy nierealnej. Z tej beczki wynika, 
że moglibyśmy się pobrać w przybliżeniu za sto lat... roześmiał 
się beztrosko - a ponieważ jesteś mądrą, tolerancyjną i światową 
kobietą, ośmieliłem się złożyć ci tę ofertę. 

- Ofertę! - wykrzyknęłam zaskoczona - zlituj się! Małżeństwo to 
poważny krok na całe życie, a nie jakaś przetargowa oferta czy 
transakcja handlowa. 

Rozejrzałam się dookoła, czy przypadkiem nie śnię, a za chwilę 
zbudzę się w moim własnym łóżku. Nade mną skrzył się sufit z 
podświetlonymi kryształkami. Mieniły się kolorami tęczy. Wyglądało 
to bajkowo i nierealnie, jak w sennych marzeniach. A i to, o czym 
mówił, daleko odbiegało od rzeczywistości. Pocieszałam się jednak, 
że trafiłam jedynie na nieszkodliwego dziwaka. 

- Izabell, domyślam się, że z pewnością dobrze zarabiasz... - 
ciągnął dalej. - Nie wiem, co robisz, gdzie pracujesz. Nie będę 
wchodził w szczegóły, bo to wszystko mało dla mnie ważne. Widzę w 
tobie przede wszystkim uczciwego, tolerancyjnego człowieka. To mi 
w zupełności wystarcza. Będąc moją żoną, nie musisz w ogóle 
pracować. Będziesz żyła dalej w warunkach takich, jak dotychczas. 
Dam ci nazwisko, status społeczny. 

Będziemy bywali w doborowym towarzystwie, spędzali wolny czas w 
górach, przyjmowali gości. Przy tym wszystkim będziesz miała 
całkowitą swobodę... - wyliczał z namysłem. - Nie stracisz na 
małżeństwie ze mną - zapewniał z powagą i żarliwie. - Jedynie 
możesz zyskać, mając we mnie oddanego przyjaciela i opiekuna. 
Jeżeli będziesz chciała mieć dziecko i na to znajdzie się rada... 
A ja będę szczęśliwy, mając przy sobie tak uroczą żonę, 
wspaniałego człowieka... 

- To mi się chyba wszystko śni?... - szepnęłam, wpatrując się w 
niego z niedowierzaniem. Nie wyglądał na furiata i byliśmy na 
szczęście w kawiarni między ludźmi. Nic mi więc nie groziło z jego 
strony. Bałabym się jednak spędzić z nim noc w zamkniętym pokoju. 
W tym momencie skończyły się marzenia o "letniej przygodzie". Nie 
należało ryzykować. 

- Powiedz mi... - westchnęłam - gdzie w tym wszystkim jest miejsce 
na uczucie? - udało się mi wreszcie wydobyć głos. Chrypiał 
podejrzanie. 

- Darzę cię uczuciem, Izabell. To święta prawda! - zapewniał 
gorąco. - Jesteś najwspanialszą kobietą, cudownym kumplem. Tylko, 
że ja kocham w tobie jedynie wszystko to, co nie jest kobiecością. 
Dlatego nie miałbym nic przeciwko temu, jeśli miałabyś kochanka, 
urodziła dziecko. Traktowałbym je jak swoje. Z pewnością bym je 
także pokochał. Lubię dzieci. Byłoby to nawet wielce pożądane, 
abyś je miała... Byłbym dobrym, troskliwym ojcem. Mogę ci to 
obiecać nawet na piśmie... - poszukał moich oczu - wyjdź za mnie, 
Izabell. Ułatwi mi to życie, a ja dołożę wszelkich starań, żebyś 
miała szczęśliwy dom... 

- Ja mam dom... - wyjąkałam - mam pieniądze. Mam wszystko 
właściwie. Jedyne, czego mi brak, to prawdziwej rodziny. 
Chciałabym zasypiać i budzić się w ramionach kochającego 
mężczyzny. Mieć z nim dzieci... - zamilkłam, nie mając już nic 
więcej do powiedzenia. Bałam się, że za chwilę mogę się rozpłakać. 
Ogarnął mnie żal nad sobą. Uświadomiłam sobie dopiero w tej 
sekundzie, jak bardzo jestem samotna przy całym materialnym 
bogactwie. Właśnie samotność sprawiła, że tak impulsywnie 
przylgnęłam do Ryszarda, gdy wydało mi się, że jest poważnie 
zainteresowany moją osobą. Odpowiadał mi typ jego urody, zachęcała 
jego adoracja. Zawiniła tu także tęsknota za miłością, wzmożona 
przez hormony i wiosnę. Jednak gdzieś tam, w głębi, nurtowała 
myśl, że nie jest to chyba jeszcze mężczyzna mego życia, o którym 
mówiła mama. Zapewniała, że gdy go spotkam, to od pierwszego 
spojrzenia będę wiedziała, że to właśnie jest ten jedyny. Wówczas, 
nie pytając o nic i niczego więcej nie pragnąc, pójdę za nim, 
choćby pieszo i boso na Alaskę. 

Z całą pewnością nie był to Ryszard, tak jak i Ben nim nie był. 

- Rozumiem, że należysz do mniejszości seksualnej? - starałam się 
zachowywać swobodnie, nie dać odczuć, jak bardzo mnie rozczarował 
i co mi bezwiednie uświadomił. 

- Tak - przytaknął. - Sądziłem, że się tego domyślasz. Nigdy 
przecież nie usiłowałem cię pocałować, nie dążyłem do zbliżenia, a 
wiesz przecież sama, jak bardzo jesteś atrakcyjna. Powiedziałem ci 
nawet, że nie lubię tańczyć... 

- To prawda... - uśmiechnęłam się z przymusem. - Sądziłam, że 
jesteś tak bardzo nieśmiały albo delikatny. Szkoda. Podobałeś mi 
się jako mężczyzna... - podniosłam na niego oczy, żeby nie myślał, 
że unikam jego wzroku. 

- A ja, Izabell, czuję się kobietą... - usiłował się uśmiechnąć - 
i nic na to nie mogę poradzić. Taki się urodziłem... - rozłożył 
ręce bezradnym gestem. - Mam przyjaciela. Potrafisz to zrozumieć? 

- W porządku. Nie mogę mieć do ciebie żalu i ty nie miej go do 
mnie, że nie skorzystam z twojej oferty. Chcę ci coś wyznać... - 
dotknęłam jego dłoni. - Otóż ta posiadłość w Zakopanem jest moją 
dziedziczną własnością i postanowiłam osiąść w niej na stałe. 
Jestem architektem. Mam na koncie spore zasoby po rodzicach. Z 
czasem chciałabym pracować w zawodzie. Już mi ktoś nawet 
proponował sporządzenie projektu luksusowej willi, ale nie o tym 
chciałam mówić - uśmiechnęłam się. - Po prostu chcę ci oznajmić, 
że gdy tylko doprowadzę domostwo do takiego stanu, że będę mogła 
zapraszać gości, będziesz w nim mile widziany. Także ze swoim 
przyjacielem. Moglibyśmy wybrać się razem w góry... - zawiesiłam 
głos dla większego efektu. - Na strychu urządzam dwa gościnne 
pokoje. Nie będzie żadnego problemu z noclegiem. Z okien piękny 
widok na Tatry... 

- Jesteś niezwykłym człowiekiem, Izabell... - popatrzył mi w oczy. 
- Nie pomyliłem się w ocenie. I nawet żałuję, że jestem taki, a 
nie inny... 

Pod stolikiem uściskaliśmy sobie dłonie. 

- Wieczorem zapraszam cię na kolację, Izabell. 

- Oczywiście! - zgodziłam się z uśmiechem. - Czekałam na tę 
propozycję. Może będę miała okazję poznać twego przyjaciela? 

- Jeśli tylko się zgodzisz... Nie śmiałem ci tego zaproponować. 
Nie jest wykluczone, że znasz go z nazwiska. To ceniony 
portrecista. Często wystawia obrazy za granicą, sporo o nim 
notatek w prasie. Ostatnio miał wystawę w Szwecji. 

- Wobec tego nałożę do kolacji szałową sukienkę! Z przyjemnością 
będzie na mnie patrzył, jak na kolorystyczną plamę bez ram. 

Roześmialiśmy się beztrosko. Ryszard zamówił jeszcze jedną kawę. 
Tym razem cappuccino. Poprzednia całkowicie wystygła i nie 
mieliśmy na nią ochoty, tak jak i na naleśniki z owocami. 

Mimo próśb Ryszarda, który zamówił bilety do teatru, wyjechałam z 
Warszawy w niedzielę rano. Postanowiłam wracać autokarem. Bilet 
wykupiłam wcześniej, rezerwując miejsce przy oknie. Potraktowałam 
to jako wycieczkę krajoznawczą. Nie byłam w najlepszym nastroju, 
chciałam czymś zająć myśl, oderwać się od sobotnich przeżyć, 
chociaż kolacja w "Bristolu" wypadła wspaniale. Ryszard ze swoim 
przyjacielem, Gacuniem, starali się umilić wieczór kwiatami, 
zabawnymi ploteczkami ze środowiska artystycznego, a także 
rodzinnymi anegdotami. Przewijała się w nich postać jakiegoś 
Parszywca, który w dalszej opowieści o Kanadzie okazał się 
młodszym bratem Gacunia. I chociaż wieczór należał do jednych z 
najmilszych spędzonych w kraju, nie mogłam pozbyć się 
nieokreślonego smutku. Nie mogłam mieć o nic pretensji do 
Ryszarda. Był, jaki był. Na dobrą sprawę pozostaliśmy 
przyjaciółmi. Pragnęłam jednak jak najszybciej znaleźć się w domu, 
przejrzeć tajemniczą zawartość kufra, a w pogodne dni powędrować 
górskimi szlakami. Maj dobiegał końca, przyroda była w pełnym 
rozkwicie i należało cieszyć się jej urokami. 

Zaledwie zajęłam miejsce w autokarze, a już wybuchła awantura. 
Młoda kobieta w jaskrawej sukience obarczona podróżnymi torbami 
zajęła czyjeś miejsce przy oknie. Mimo zwrócenia jej uwagi, żeby 
przesiadła się o jeden fotel dalej, nie chciała z niego 
zrezygnować. Starsza pani nieomal z płaczem tłumaczyła jej, że ze 
względu na słaby wzrok prosiła w "Orbisie" o ten właśnie numer 
miejsca przy oknie, aby mogła w czasie podróży czytać. Obwieszona 
złotem baba nie reagowała na jej prośby i tłumaczenia. Większość 
pasażerów, oburzonych jej zachowaniem, przypominała głośno, że już 
w momencie wchodzenia do autokaru rozpychała się, tarasując 
przejście walizami, które należało umieścić w bagażniku. Ktoś 
poradził, aby starsza pani interweniowała u kierowcy. 

- Ma pani gdzie siedzieć? - zapytał młody mężczyzna, zaczepnym 
tonem kładąc dłonie na kierownicy. 

- Jest wolne przy pasażerce, która zajęła moje miejsce. Tak mi 
zależało... - skarżyła się cichym głosem. 

- Jak jest miejsce, to o co pani chodzi? Siadaj pani i nie 
utrudniaj ludziom pracy! - krzyknął podniesionym głosem, 
zapuszczając silnik. 

Któryś z pasażerów odstąpił starszej pani swój fotel pod oknem. 
Przez dłuższą chwilę wymieniano głośno niezbyt pochlebne uwagi pod 
adresem bezczelnej, według jednych, i chamowatej, według drugich, 
pasażerki. Nic sobie z tego nie robiła. Ciamkała spokojnie 
czekoladowy baton. Trzymała go w serdelkowatych palcach 
oblepionych pierścionkami. 

Z niesmakiem i zdumieniem obserwowałam to wszystko. Nie byłam 
przyzwyczajona do takiego zachowania kierowcy, nie mówiąc już o 
pasażerce. Natychmiast przypomniały się słowa pani Aldony, że 
"schamiało nam społeczeństwo". Nie było to przesadą. Westchnęłam. 

Od dłuższej chwili trwała transmitowana przez radio msza z 
kościoła Świętego Krzyża w Warszawie, jak zapowiedział wcześniej 
spiker. Ksiądz intonował wyznanie wiary. Zapatrzona w wiosenny, 
uciekający za szybą krajobraz powtarzałam w myśli za nim słowa. 
Głosy w autokarze przycichły, trwała cisza. I nagle w wyznanie 
wiary wdarł się z końca autokaru schrypnięty, rozwścieczony głos 
pasażera: 

- Zamknij pan, panie kierowco, tego faceta od nabożeństwa! 

W autokarze trwało nadal pełne napięcia milczenie. Jedynie w słowa 
modlitwy wplótł się chór chłopięcych głosów ciągnących starą pieśń 
kościelną. 

- Zamknij pan! - wrzasnął raz jeszcze pasażer. 

Nikt go nie poparł, nikt nie zareagował. 

- Sam się pan zamknij! Nabożeństwo, kurwa, komuś przeszkadza! 
Znalazł się, czerwoniak jeden! - ryknął nieoczekiwanie kierowca 
strasznym głosem. 

- Przekażcie sobie znak pokoju! - oznajmił ksiądz przy 
niewidocznym ołtarzu. Martwa cisza znów gęstniała. Nawet 
grymaszące na kolanach matki dziecko umilkło. Autokar, pobrzękując 
szybami, mknął jak widmo po rozsłonecznionym asfalcie szosy. 

*

Pani Aldona od dłuższej chwili wpatrywała się w skupieniu w 
rozłożone karty tarota. Zerkałam z ciekawością na przedziwne, 
tajemnicze rysunki barwnych kart rozłożonych na białym obrusie 
niczym kolorowa obrazkowa mozaika. Zafrapował wizerunek wisielca. 
Nagi, pięknie zbudowany mężczyzna powieszony za jedną nogę, zwisał 
blond głową w dół, dotykając czubkiem głowy błękitnych, 
wzbudzonych fal rzeki. Zewsząd otaczały go hieratyczne znaki, 
niezrozumiałe zapiski i znak trójzęba zakończonego krzyżykiem. 
Obok wisielca biegł ukośny, czerwony napis Trial. 

- Wygląda to bardzo tajemniczo... - usiłowałam przerwać zbyt 
długie milczenie. 

- Na ten rok pani kartą jest "sąd" - oznajmiła wieszczym głosem. 

Zajrzałam jej przez ramię. Obrazek przedstawiał widmową twarz 
kobiety. Wyłaniała się z błękitów i tablic z dziwacznymi znakami. 
Nic mi to właściwie nie mówiło. Nigdy nie wróżono mi z kart, a 
tarota oglądałam po raz pierwszy. 

- Czy to dla mnie dobrze czy źle? - wtrąciłam nieśmiało. Słowo 
"sąd" nie kojarzyło się najlepiej. 

- Zależy, co jest dla pani ważne... - podniosła na mnie pytający 
wzrok. - Z kart mogę tylko powiedzieć, że w pani życiu nastąpi 
jakieś wydarzenie. Uświadomi ono, jak cenne i kruche jest 
szczęście - powiedziała po namyśle, - w interesach niech się pani 
kieruje rozsądkiem, ale też trzeba się będzie zdać na głos 
intuicji. Karta mówi, żeby nie ustawała pani w swojej własnej 
ewolucji, aby osiągnęła pani wyższy stopień rozwoju duchowego. Z 
góry widzi się więcej... - popatrzyła na mnie z zaciekawieniem. Na 
chwilę zawiesiła głos. - Opatrzność postawi na pani drodze kogoś 
godnego uwagi. Wygląda na to, że wszystko, co dotyczy sfery 
uczuciowej, dobrze się skończy. Miłość depcze pani po piętach... - 
dodała i desperackim ruchem zgarnęła karty. - Nic pani więcej nie 
powiem. 

Zabrzmiało to kategorycznie. Sięgnęła po filiżankę z kawą. Tina 
kręciła się niespokojnie wokół jej nóg. Skamlała cichutko. 

- Pewnie listonosz wrzucił coś do skrzynki. Zawsze go wyczuje. To 
mądra psina. 

Więcej od nas widzi i słyszy. Kiedyś napędziła mi porządnego 
stracha - uśmiechnęła się nijako. - Lubię czasem po południu 
położyć się z książką. Wtedy Tina wskakuje na tapczan i układa się 
w nogach. Tak było i tamtym razem. Ja czytam, ona śpi, 
pochrapując. Była wtedy pełnia lata. W pokoju widno. Tina podnosi 
nagle łeb i zaczyna groźnie warczeć. Sierść zjeżyła się jej na 
grzbiecie niby szczotka, wpatruje się w środek pokoju. Trzęsie się 
cała, jak w gorączce. Rozejrzałam się po pokoju. Nic się nie 
dzieje, nikogo nie widzę. Nasłuchuję więc, czy się ktoś nie kręci 
pod drzwiami. Wszędzie cisza i spokój. Zrobiło mi się trochę 
nieprzyjemnie. Nagle suka zeskoczyła z tapczanu i warcząc obchodzi 
kołem środek pokoju. Sama pani widzi, że pokój duży, mało w nim 
mebli. Na podłodze tylko wzorzysty dywan w stylizowane kwiaty. 
Czegoś takiego jeszcze u niej nie widziałam. Przywołuję sukę do 
siebie, a ta tylko zęby szczerzy i na sztywnych łapach obchodzi 
coś, czego ja nie widzę. Domyśliłam się, że to widocznie jakiś 
obcy duch się przyplątał. Na nasze, domowe, Tina już od dawna nie 
reaguje. Czasem tylko podniesie łeb, pomerda ogonkiem i śpi dalej. 
Pełna akceptacja! - Pogłaskała psa czule po grzbiecie. 

- Sądzi pani, że to był duch? - spytałam z niedowierzaniem. 

- A któżby inny? - wzruszyła nieznacznie ramionami. - Pani to 
zupełnie zielona w tych sprawach. Pomieszka pani tu dłużej, to się 
przekona, że zawsze raźniej człowiekowi, gdy nawiedza go ktoś 
bliski, chociaż niewidzialny. 

- Nie sądzę... - bąknęłam. - Nie wygląda na to, żebym się 
kiedykolwiek przyzwyczaiła do życia pozagrobowego moich przodków. 

- Można dom wyświęcić, egzorcyzmy odprawić... - wtrąciła markotnym 
tonem - ale przyzna pani, że to jakoś głupio "wykurzać" rodzinę, 
gdy się garnie do nas, odwiedza znane kąty po śmierci. Byłoby pani 
przyjemnie, gdyby ktoś bliski usiłował panią "wykadzić", gdy 
zjawia się pani zza grobu, z otwartym sercem, u żyjącej familii? 

- Droga pani Aldono, czy nie lepiej byłoby wypić teraz po 
kieliszeczku likieru kokosowego, niż ciągnąć niezbyt wesoły temat? 
A swoją drogą, z przyjemnością zobaczę, czy w skrzynce jest do 
pani jakiś list i przekonam się, że Tina wyczuła rzeczywiście 
listonosza. Może i do mnie także zajrzał? 

- Niech pani skoczy, moja droga! - ucieszyła się. - Może nadeszła 
jakaś wiadomość od Leoncjusza? Cni mi się w domu bez tego gagatka. 
Zawsze ktoś człowieka przytulił, pogłaskał. Nawet pies potrzebuje 
czułości i dobrego słowa, a cóż dopiero kobieta... - rozmarzyła 
się. 

A jednak Leoncjusz musi być jej zakamuflowanym kochankiem - 
pomyślałam z odrobiną zazdrości. Od czasu spotkania z Ryszardem 
czułam się jakaś oszukana przez los, bardziej osamotniona niż 
przed jego poznaniem. Jedynym teraz lekarstwem na niedobre 
nastroje i tęsknoty było urządzanie domu, szperanie w kufrach, 
rozmowy z panią Aldoną i dalekie spacery. 

Od kilku dni pogoda nie dopisywała. Chłodno i chmurno. Góry 
zaciągnęła mgła i wyglądało tak, jakby ich wcale nie było. Samotne 
wędrówki nie wchodziły na razie w rachubę. Od Ryszarda 
przychodziły zabawne karteczki z pozdrowieniami. Przedstawiały 
zazwyczaj buldogi w kapeluszach, bawiące się koty albo białe 
szczury miłośnie splecione ogonami. Zmuszały do uśmiechu i to była 
jedyna wartość tej nijakiej korespondencji. Biegnąc przez trawnik 
do skrzynki, pomyślałam o tej wywróżonej "miłości depczącej po 
piętach". Ogarnął mnie pusty i gorzki śmiech. W zielono malowanej 
skrzynce spoczywała koperta opatrzona włoskim znaczkiem, 
zaadresowana wyraźnym, energicznym pismem. Brakowało zwrotnego 
adresu nadawcy. Jednak byłam pewna, że jest to list od Leoncjusza. 

Pani Aldona chwyciła go tak do niej niepodobnym, drapieżnym 
gestem. Oczy rozbłysły, czuły uśmiech rozchylił kształtne usta. 

Musi go bardzo kochać - pomyślałam z cichym westchnieniem, 
patrząc, jak niecierpliwymi palcami rozrywa kopertę. 

- To ja już pójdę, pani Aldono. Mam sporo zaplanowanej na dziś 
pracy, a pod wieczór zapraszam na kokosowy likier. 

- Pod wieczór to ja wpadnę do pani z ciepłymi pierniczkami! - 
wykrzyknęła radosnym głosem. 

Jednak tego dnia pani Aldona nie przyszła. Długo w noc paliło się 
u niej na górce światło. Musiało wydarzyć się coś szczególnego. 
Była osobą punktualną i zasadniczą w dotrzymywaniu terminów i 
obietnic. 

Tego przedpołudnia listonosz wrzucił także coś i do mojej 
skrzynki. Prospekt wysyłkowej firmy handlującej komputerami, 
reklamę zbożowej kawy, rachunek do zapłacenia za coś tam i list od 
Polly. Korespondencja adresowana na hotel "Kasprowy" nadchodziła 
już z rzadka, odkąd rozesłałam znajomym wizytówki z moim stałym, 
zakopiańskim adresem. Czasem tylko docierał tam jakiś zapóźniony 
list. Co jakiś czas wędrowałam do hotelu, aby zajrzeć do recepcji, 
wypić kawę w "błękitnym saloniku". Zaglądaliśmy tam często z 
Ryszardem. Nigdy nie było nam dość widoku na panoramę Tatr. Czasem 
wędrowałam pieszo dalej na Gubałówkę. W schronisku na Butorowym 
coś zwykle przegryzałam, żeby nie zawracać sobie głowy 
przygotowywaniem w domu posiłku. 

Początkowo tęskniłam do listów z porzuconego przeze mnie świata. 
Wyczekiwałam niecierpliwie na odpowiedź, na nowiny od znajomych, o 
tym wszystkim, co było jeszcze nie tak dawno i moim udziałem. 
Ostatnio coraz rzadziej i mniej odczuwałam potrzebę wymiany 
listów. Nawet już nie zauważałam, z jakim nadchodziły opóźnieniem. 
Zorientowałam się wreszcie, że ich banalna, zdawkowa często treść, 
pisana z anglosaskim umiarem i powściągliwością, nie wnosiła 
niczego interesującego ani nowego w moje obecne życie. Odbiegłam 
daleko od tamtych, kiedyś dla mnie ważnych, spraw. Miałam już 
całkiem inne problemy i zainteresowania. Z pewnością byłyby 
niezrozumiałe dla moich dawnych przyjaciół i znajomych, tak jak 
dla mnie teraz opisy różnych "szałowych party", podrywania 
chłopaków, ślubów, które bardzo szybko kończyły się rozwodem. 
Wszystko to jakoś przestało mnie interesować. Listy zamieniły się 
więc wkrótce w okolicznościowe, miłe karteczki. Rewanżowałam się 
podobnymi i tak powoli zrywała się więź z dawnym moim życiem. W 
tym całym zawirowaniu ostała się jedynie przyjaźń z bliźniaczkami 
ze studiów. Kazały siebie nazywać jeszcze w szkole Polly i Molly. 
Nie były to ich właściwe imiona. Nadały je sobie we wczesnym 
dzieciństwie po przeczytaniu książeczki o dwóch króliczkach, które 
tak właśnie się nazywały. 

W liście pisanym na komputerze rozmaitymi krojami czcionek Polly 
donosiła, że nic się ciekawego w ostatnim miesiącu nie zdarzyło. 
Zmarł jedynie pan Harvey, dziadek Susie, co nikogo specjalnie nie 
zasmuciło. Przekroczywszy osiemdziesiątkę, wszedł ponownie w wiek 
dziecięcy. W ogrodzie specjalnie dla niego przygotowano 
piaskownicę. Bawił się w niej przez całe dnie, siusiając w piasek 
i robiąc z niego babki. W trumnie wyglądał "bardzo twarzowo" i 
"lovely". Znacznie lepiej i młodziej niż za życia. 

Po obrządkach "funeralnych" rodzina zaprosiła uczestników na 
wspaniałe party z ulubionymi potrawami staruszka i sporą ilością 
drinków, ponieważ za młodu solidnie popijał. Susie wystąpiła w 
czerwonej sukni i nastrój był bardzo pogodny. Z trudem 
powstrzymywano się od zbytniej wesołości. Zwłaszcza rodzina 
pochowanego dziadka, bowiem odetchnęła z prawdziwą ulgą. Przestała 
wreszcie opłacać stałą pielęgniarkę, która chodziła za nim z 
nocniczkiem i butelką ze smoczkiem, gdyż inaczej nie chciał 
przyjmować pokarmów. 

Polly donosiła także, iż ostatni weekend spędziły w domu. Molly 
przygotowała uroczysty lunch. Podejmowała rodziców najnowszego 
narzeczonego. Jest więc nadzieja, że z nim nie zerwie tak, jak to 
zrobiła z Dawidem. Dla zabawy ubrały się i uczesały jednakowo. 
Przyszli teściowie mieli poważny kłopot z rozróżnieniem, która 
jest która. Matka Johna zamartwiała się na zapas twierdząc, że jej 
syn z pewnością się kiedyś pomyli, o czym usiłowała je lojalnie 
uprzedzić. Było z tego podobno sporo śmiechu. Zaplanowana na 
niedzielę przejażdżka łodzią nie doszła do skutku. Padał deszcz. 
Po południu trochę się rozpogodziło, wybrały się więc obie na 
cmentarz. Złożyły także kwiaty na grobie moich rodziców. Wieczór 
był wspaniały. Spędziły go na tańcach w ekskluzywnym klubie 
"Dzieci wszechświata". Należą do niego zaledwie od trzech 
miesięcy. Wpisowe kosztowało majątek. Jednak doborowe towarzystwo 
musi kosztować. Molly tańczyła wyłącznie z narzeczonym, co było 
według Polly wprost nieprzyzwoite. Ona zaś z pewnym porucznikiem 
poznanym na przyjęciu u Savitrych, u których bywa teraz Ben. 
Wydaje się, że interesuje go mała Julitta. Krążą plotki, że nie 
najlepiej układa się jego małżeństwo. Podobno chce wzbudzić 
zazdrość w swojej żonie, która go ostentacyjnie lekceważy i widuje 
się ją z pewnym bardzo wziętym architektem. Ben przeżywa katusze, 
jak powiedział jej porucznik, który zna go bliżej. Dowiedziałam 
się także z listu, że porucznik ma oczy, od spojrzenia których 
dreszcze chodzą po plecach i cudownie wygląda w mundurze. Przy tym 
jego - Reginalda - rodzice są właścicielami wspaniałej posiadłości 
w ekskluzywnej dzielnicy. Wspominała jeszcze, że chociaż tak 
rzadko do nich piszę, często o mnie rozmawiają i może któregoś 
lata odwiedzą mnie w mojej "dzikiej głuszy", jak się wyraziła. 
Dopytywała się także, czy w domostwie ukazuje się czarna albo 
biała dama, jak u jej dziadków w starej posiadłości... 

List trochę mnie rozczarował, trochę rozbawił. Wzmianka o Benie 
także nie była przykra. Niech poczuje na własnej skórze ból 
odrzucenia... Przez chwilę zastanawiałam się, że może to nie 
Polly, a ja się zmieniłam, dojrzałam do innego życia i list wydał 
mi się nijaki i powierzchowny. 

Postanowiłam odpisać jeszcze dziś wieczorem, a na razie zająć się 
dalszym porządkowaniem domu, szperaniem w jego zakamarkach. 

Za jedną z szaf znalazłam naturalnej wielkości olejny portret na 
płótnie. Był pozbawiony ram. Przedstawiał młodziutką dziewczynę w 
jasnej, bufiastej sukni w różowe kwiaty. Spiętrzone wysoko 
ciemnoblond włosy przypominały coś w rodzaju ptasiego gniazda. 
Dziewczyna z talią osy, okazałym biustem, siedziała bokiem na 
krześle dziwacznie wygięta. Profil regularny, policzki różowiutkie 
i małe wypukłe usta. Nie było to z pewnością dzieło sztuki 
malarskiej, ale jednak ukazywało kogoś z mojej rodziny. 
Przeglądając któregoś dnia znalezione fotografie, domyśliłam się 
teraz, że był to prawdopodobnie portret ciotki Julii, a nie 
Eleonory, jak w pierwszej chwili sądziłam. W opowieściach mojej 
babci, która połowę życia poświęciła na identyfikowanie naszych 
"korzeni", młoda Julia była uważana za "trzpiotkę". Niegdysiejsze 
określenie niewiele mi mówiło. Domyślałam się, że znaczyło ono 
tyle co "wesolutka i lekkomyślna". Ale jaka była naprawdę? Podobno 
zmarła młodo "na czarną krostę" i pochowano ją w bieli, ponieważ 
była jeszcze dziewicą, co podkreślono wiankiem z białych 
goździków, wciśniętych na głowę. Ta "czarna krosta" była zapewne 
dzisiejszym czerniakiem - najbardziej złośliwą odmianą raka skóry. 
Powtarzała się w naszej rodzinie, o czym wspominała podobno 
jeszcze moja prababcia. Przestraszyłam się, czy i ja nie przejęłam 
choroby w genach: Szybko wstawiłam portret do przyszłej jadalni, 
chwilowo zbiorowiska mebli i różnych staroci, które chciałam 
zachować, ozdobić nimi w przyszłości inne pokoje. 

Zrobiło mi się jakoś nieswojo i smutno. Po raz pierwszy tak 
naprawdę zastanowiłam się nad przemijaniem, nad kruchością 
ludzkiego życia, nad tym, co mnie jeszcze czeka w przyszłości. Jak 
i z kim ułoży się dalej moje życie, a jak się ono układało 
kobietom z mojego rodu zamieszkującym niegdyś to domostwo? 

Błądziłam od okna do okna, przemierzając częściowo jeszcze 
zagracone pokoje. Popatrywałam w zachmurzone niebo, rozmyślając o 
wciąż dla mnie tajemniczej ciotce Eleonorze. Robotnicy kręcili się 
hałaśliwie po domostwie. Zbiegali po schodach, stukali 
narzędziami. Grulowa zaglądała do kuchni, do innych pomieszczeń, 
zabierając z nich jakieś przedmioty i gdzie indziej je przenosząc, 
albo dopytując się o coś, czego nie potrafiłam jej wyjaśnić. 
Zwłaszcza, gdy chodziło o jakieś ścierki, proszki do prania, czy 
coś w tym rodzaju. Robota paliła się jej w rękach. Oko miała 
sokole. Nic nie uszło jej uwadze. Nawet przedmioty ukryte za 
szafami. Wciąż coś wyciągała nowego wypytując, co ma z tym zrobić, 
gdzie ustawić. Dziwiła się przy tym niepomiernie, że wszędzie tyle 
różnego dobra, o którym nie wiem i nie doceniam jego wartości. 
Któryś już raz uświadomiłam sobie, że bez niej nie dałabym sobie 
tu z niczym rady i że jest opatrznościowym duchem tego domostwa. 

Przeniosłam się wreszcie na górę, do sypialni. Zastępowała mi 
gabinet i bibliotekę, do czasu, nim robotnicy wykończą, a Grulowa 
wysprząta pokoje obok. Marzyłam, żeby wreszcie nadszedł wieczór, 
zapanowała cisza i spokój. 

Zaledwie zdołałam wyciągnąć blok listowy i napisać kilka 
pierwszych słów do Polly, dopadła mnie pani Aldona. Dźwigała przed 
sobą blachę ciepłych jeszcze pierniczków. Ich korzenny zapach 
poczułam, gdy wchodziła na schody. Postawiła blachę bez słowa na 
antycznym stole, który zastępował mi biurko. Popatrzyła na mnie 
nieszczęśliwym, łzawym wzrokiem. Wiedziałam już, że stało się coś 
niedobrego. 

- Leoncjusz... - wyszeptała, chwytając się za serce. Osunęła się 
ciężko na fotel. 

- Co się stało, pani Aldono, chory?... - zawiesiłam głos. 

- Gorzej - łzy napłynęły jej do oczu. 

Natychmiast ujrzałam, jak ratownicy znoszą jego owinięte w brezent 
zwłoki z któregoś z alpejskich szczytów. Tam właśnie, gdzie 
przebywał na tym swoim obozie przetrwania. 

- Zginął? - wyszeptałam niepewnie. Sama byłam bliska łez. Ten 
nieznany bliżej Leoncjusz wrósł jakoś w moje codzienne życie. 

- Nigdy już do mnie nie wróci... - rozpłakała się. 

Nie miałam wątpliwości co do mojej wizji. Spoglądałam na nią 
bezradnie. Wszystko, co by należało powiedzieć w takich chwilach, 
mogłoby zabrzmieć banalnie i sztucznie. Powstrzymałam się, aby nie 
wypowiedzieć tego, co zazwyczaj powtarzała w takich chwilach moja 
babcia: "Bóg dał, Bóg wziął. On wie z pewnością lepiej, co komu 
potrzebne". 

- Co się właściwie zdarzyło? Jak doszło do tragedii? - sama już nie 
wiedziałam, o co i jak pytać. Bałam się, żeby nie popełnić 
jakiegoś nietaktu, czymś jej nie urazić. 

- Do jakiej tragedii? - pociągając nosem popatrzyła na mnie ze 
zdumieniem w zaczerwienionych płaczem oczach. 

- No, do śmierci pana Leoncjusza... - tłumaczyłam skonfundowana. 
Czułam się głupio. 

- Przecież ja nic takiego nie powiedziałam! - zastrzegła się. - 
Leoncjusz wprawdzie stracony dla mnie, ale żyje. Przygłupy zawsze 
mają szczęście - dodała z rozżaleniem w głosie, - z najgorszych 
perypetii wychodzą obronną ręką, a tylko my, kobiety, na tym 
cierpimy. Chociażby, jak ja teraz... Co z tego, że żyje, jeśli 
trzeba go odpisać na straty i żadnego z niego pożytku... - 
załkała. 

- Niechże pani wreszcie powie, co się stało! - irytowałam się. Tym 
razem to ja wyszłam na przygłupa. 

- Mojżesz zawinił! - wyrzuciła z zajadłością. 

Przemknęło mi przez myśl, że moja sąsiadka postradała zmysły. 
Milczałam. Na schodach zadudniły głośno chodaki Grulowej. Wsunęła 
głowę w uchylone drzwi. 

- Dalibyście, gaździnko, Staseckowi piniądz na gwoździe! Wsyćka 
haj wyśli i ni ma cym pracować... 

- Portmonetka leży w kuchni na kredensie. Weźcie, ile trzeba... 

- Co to za Mojżesz? - powróciłam do przerwanej rozmowy. Nie 
skojarzyłam go z Biblią. 

- Ten od tablic! - wzruszyła niechętnie ramionami. - Leoncjusz po 
tym kursie przetrwania z pewnością wykieruje się na księdza albo 
zakonnika! Powiedziałam przecież, że stracony i dla mnie, i dla 
świata... - głos się jej załamał. Wyglądała na zrozpaczoną. - Nie 
dość, że pani miłość depcze po piętach, to jeszcze i Leoncjusz... 

- Czy to pewne? Napisał pani o tym? - dopytywałam się, utrzymując 
z trudem powagę. 

- Jeżeli młody, pełen fantazji, wigoru i fizycznej tężyzny 
mężczyzna rozpisuje się na dwie strony, że od dawna żyje według 
dekalogu i sumiennie przestrzega wszystkich przykazań, a zwłaszcza 
tego o cudzołóstwie, o czym to może świadczyć? - popatrzyła na mnie 
z wyrzutem, jakbym to ja go do tego skłoniła. - Zachciało mu się 
stanu duchownego, jakby nie było lepszych zawodów! Rozpisuje się, 
jak kto głupi, że mu się teraz łatwo i klarownie życie układa. 
Żadnych więcej konfliktów, spokój ducha i radość życia - pretensja 
zabrzmiała w głosie - do tego wszystkiego przykazuje, żebym i ja 
się bezwzględnie stosowała do przykazań, a dopiero wtedy 
zrozumiem, jakie proste i radosne może być życie. Zupełnie, jakbym 
dotychczas tonęła w grzechach... - obruszyła się, - a ile podał 
przykładów na temat cudzołóstwa i wynikających z tego kłopotów! 
Mówię pani, cały łańcuch różności... Widać z tego, że on już 
stracony... 

- Nie jest to wcale takie głupie... - bąknęłam, myśląc o 
zawiłościach problemu dręczącego nie tylko księży, - ale także nie 
świadczy o tym, że chce zostać księdzem lub zakonnikiem. Co też 
pani przyszło do głowy? 

- Jak się zaczyna w listach wymądrzać, to później zawsze coś 
głupiego zrobi! Czas, by do domu wrócił, a on po świecie się 
włóczy, czegoś nowego próbuje, czegoś szuka, węszy jak pies za 
suką i nie znajduje, bo sam nie wie, co to może być... - troska 
zabrzmiała w głosie. Pomyślałam o moim ojcu, podobnie niespokojnym 
duchu. 

- Niech się pani nie martwi, pani Aldono. Leoncjusz z pewnością 
księdzem nie zostanie. Gwarantuję to pani - starałam się ją 
pocieszyć i uspokoić. - Zbyt ciekaw świata... - uśmiechnęłam się 
do niej, proponując po filiżance herbaty do pierniczków. Pachniały 
zachęcająco. Twarz sąsiadki rozjaśnił nieśmiały uśmiech. Oczy 
pozostały smutne. 

- Pani to ma w sobie coś z czarownicy! Podobnie jak świętej 
pamięci pani Eleonora. Zaczaruje pani człowieka, myśli odmieni i 
zaraz jakoś raźniej na świat się patrzy. Cały wczorajszy dzień nad 
listem przepłakałam. Trzeba pani wiedzieć, że kocham Leoncjusza 
jak nikogo na świecie. On jeden mi pozostał... - wzruszyła się, 
opuszczając oczy, żebym nie dostrzegła napływających łez. - Całe 
moje życie mu podporządkowałam... 

Pomyślałam, że my, kobiety, zawsze lokujemy uczucia nie w tym 
mężczyźnie, co by należało. Leoncjusz jako mąż, a nawet kochanek, 
nie pasował mi jakoś do pani Aldony. To pewne. Poczułam nagły 
przypływ smutku. 

- Pani Grulowa! - krzyknęłam, uchylając drzwi. 

- Cego fcom? - odkrzyknęła. 

- Prosimy o herbatę. Mocną i nie w szklankach. 

Wciśnięta w fotel pani Aldona milczała, gapiąc się w okna. Góry 
wynurzyły się z mgły, nikłe pasemka błękitu przeświecały między 
chmurami. Na słońce jednak nie było nadziei. 

- Jak już jesteśmy przy czarownicach, to spotkało mnie coś 
dziwnego... - zawiesiłam głos, popatrzyłam na nią niepewnie. 
Czułam jednak potrzebę podzielenia się z kimś tym przeżyciem. 
Sąsiadka znała legendę domostwa, orientowała się zapewne w wielu 
tajemniczych dla mnie sprawach. Była jednak powściągliwa w 
wypowiedziach, jakby obawiała się zbyt wiele powiedzieć, czymś 
przestraszyć, zniechęcić mnie do pozostania tutaj. 

- Pani Aldono... - powtórzyłam głośniej raz jeszcze jej imię. 
Otrząsnęła się, jakby zbudzona ze snu. 

- Przepraszam, zamyśliłam się... Nie raz spoglądałyśmy z tego okna 
z panią Eleonorą na góry... - westchnęła. 

- Chciałam pani powiedzieć, że porządkując któregoś dnia szufladę 
w komodzie, obok której pani siedzi, znalazłam resztki 
rozsypującego się, zeschłego wianka. Był owinięty w skrawek 
koronkowego welonu. Spoczywał w tekturowym pudełku, owiązanym 
białą wstążką. Nie miałam odwagi wyrzucić zawiniątka do śmieci. 
Pozostawiłam je w tym samym miejscu, co znalazłam. 

- Dobrze pani zrobiła... - wpatrywała się we mnie, jakby ujrzała 
widmo - należałoby go zanieść na cmentarz... 

Przemilczałam jej uwagę. Uświadomiłam sobie, że nie byłoby go 
nawet gdzie zakopać. Grób ciotki Eleonory pokrywała kamienna 
płyta. 

- Tej nocy coś mnie zbudziło. Rozglądałam się po pokoju 
nasłuchując, czy może ktoś kołatał do drzwi albo nocny ptak 
uderzył skrzydłem w okno. Nic się jednak nie działo. Gdy ponownie 
wtuliłam głowę w poduszkę, dobiegły do mojej świadomości ciche, a 
jednak natrętne dźwięki jakiejś melodii. Zaczęłam się wsłuchiwać. 
Były w nich nuty skocznej góralskiej muzyki, a jednocześnie coś 
nieskończenie smutnego, przechodzącego w zawodzenie i łkanie... 
Nie potrafiłam się tylko zorientować, skąd te dźwięki pochodzą. 
Wykluczone, żeby z sąsiedztwa, a moje radio obok łóżka stało 
wyłączone. Melodia otaczała mnie ze wszystkich stron, jakby 
wydobywała się z wnętrza domostwa. Była wyraźna, a jednak 
przytłumiona. Wsłuchana w nią, leżałam w dziwnym bezwładzie i 
nawet nie czułam lęku, a raczej ciekawość... - usiłowałam 
dokładnie relacjonować własne odczucia, - wówczas w nikłej 
poświacie księżyca, dostrzegłam przesuwającą się przez pokój, 
ledwo widoczną, jakby przezroczystą postać. Wyraźniejszy od samej 
postaci był wianek, który trzymała w opuszczonej dłoni. I nie 
wiem, czy to był jedynie sen, czy jawa... - spojrzałam na panią 
Aldonę. W jej oczach czaił się lęk i coś bliżej nieokreślonego. 

- Z pewnością pani nie śniła. Tłumaczył mi kiedyś ksiądz, że jeśli 
zdarza się nam coś nadprzyrodzonego, to Bóg zsyła na nas wówczas 
taki dziwny stan zawieszenia, abyśmy nie mieli pewności, czy to 
nam się śniło, czy rzeczywiście zobaczyliśmy zmarłą osobę. Ale 
powiem pani jedno. W żadnym wypadku nie była to pani Eleonora... - 
dodała ciszej w zamyśleniu. - Czy zna pani historię swojej ciotki? 
- zmieniła szybko temat, jakby chciała odwrócić moją uwagę od tego 
wianka. 

- Niewiele o niej wiem - westchnęłam z żalem, - sądzę jednak, że 
kiedyś odnajdę jej pamiętnik. 

- To nie zna pani historii jej małżeństwa? - zdumiała się pani 
Aldona. 

- Słyszałam, że opuściła męża i zamieszkała tutaj ze swoją babką, 
czy którąś z ciotek, ale tamta zmarła po kilku latach. Obawiam 
się, że tajemnicę zabrała z sobą do grobu. W rodzinie nikt nie 
wiedział, co było przyczyną tego skandalu. A może tylko przede mną 
coś ukrywano?... - zamyśliłam się na moment. 

Byłam bardzo ciekawa tej historii, jak i wielu innych zamkniętych 
w fotografiach, listach i nie przejrzanych do końca dokumentach. 

- Może nie wszystko, ale wiem coś niecoś na ten temat... bąknęła 
pani Aldona i zamilkła. 

Z dołu dobiegło człapanie Grulowej. Szła po schodach, niosąc na 
tacy herbatę. Wprawnym kopniakiem otworzyła szerzej drzwi, 
rozejrzała się chyłkiem po pokoju. Postawiła tacę na stole i bez 
słowa umknęła z powrotem na dół. 

- Nie lubi Grulowa tej sypialni - poinformowała pani Aldona, - 
zwierzyła mi się kiedyś, że jak tu sprzątała, to spod łóżka 
wyskoczył nagle ogromny biały królik i pokicał w dół po schodach. 
Może to nawet była kotna królica... - uzupełniła z namysłem. - 
Rzuciła się za nią Grulowa, ale królik jakby się rozpłynął. Cały 
dom przeszukała. Nie chciała pani o tym mówić. Bała się, że pani 
nie uwierzy albo pomyśli, że się upiła. 

- Królik? - zamyśliłam się. Możliwe, że to właśnie ten królik 
kiedyś mi się zwidział, a nie skrawek dziecięcej sukienki. Tamto 
tupanie na schodach mogło być właśnie jego kicaniem, a nie 
tupaniem dziecięcych buciczków. Odetchnęłam z ulgą. Postanowiłam 
wytropić tę króliczą, gnieżdżącą się tutaj rodzinę. 

- Zwierzyła się pani ciotka Eleonora? - zapytałam, nie wdając się 
w dyskusję na temat białej królicy. 

- Parę miesięcy przed śmiercią stała się bardziej otwarta. 
Wspominała swoją rodzinę, rozsianą po świecie, i swoje dziwne 
życie. Wszystko w nim było. Jedynie szczęścia zabrakło. Wydawało 
mi się, że słucham czytanej głośno książki. Z niecierpliwością 
wyczekiwałam na jej zwierzenia... - zawiesiła głos, spojrzała na 
mnie z przejęciem i z uwagą. - Czy pani wierzy, że człowiek 
potrafi dobrowolnie zrezygnować ze swego szczęścia na korzyść 
kogoś zupełnie obcego? 

- Nie wiem - przyznałam po chwili namysłu. - Niczego nigdy nie 
musiałam się dobrowolnie wyrzekać. 

- Ale gdyby tak się zdarzyło, to co? 

- Nie potrafię pani odpowiedzieć. Nie mam cierpiętniczej natury. 

- Pani Eleonora, to był taki człowiek, jakich się już nie spotyka. 
Łagodna i wyrozumiała dla innych, a dla siebie twarda jak kamień. 

- Nic nie mam z niej w sobie... - stwierdziłam ze skruchą, chcąc 
coś jeszcze dodać, ale ponownie zadudniły kroki na schodach. 
Grulowa wsunęła głowę w szparę drzwi. 

- Dziołcha jakowaś do wos przyśli... - spojrzała w stronę pani 
Aldony. 

- Boże! - krzyknęła zrywając się z miejsca. - Na śmierć 
zapomniałam, że Antośka od Ciemniarów miała przyjść na lekcję! - 
machnęła dłonią na pożegnanie, zbiegając za Grulową ze schodów. 

Pozostałam sam na sam z pierniczkami, z niezaspokojoną ciekawością 
i z myślami o białej królicy. 

*

W piątek rano zjawił się nieoczekiwanie Ryszard ze swoim 
przyjacielem i z nieznanym mi jeszcze mężczyzną. Otworzyłam drzwi 
i oniemiałam na ich widok. Jeszcze nie byłam na etapie 
przyjmowania nieoczekiwanych gości. 

- Izabell! - wykrzyknął radośnie. 

Stałam w drzwiach z włosami w nieładzie i w czerwonym dresie z 
wizerunkiem czarnego kota na brzuchu. A kot na końcu ogona miał 
żółtą kokardkę. 

- Nic się nami nie przejmuj! Nie było możliwości cię uprzedzić, 
sorry, dla nas samych wyjazd był niespodzianką. Brat Gacunia 
przyleciał z Kanady na konferencję naukową. Ma dla siebie zaledwie 
trzy dni czasu przez weekend i chciał koniecznie wpaść do 
Zakopanego. Nie był tu od pięciu lat... - tłumaczył. 

- Bardzo panią przepraszamy za ten najazd - tłumaczyli się obaj 
bracia, wpadając Ryszardowi w słowa - przyszliśmy jedynie 
przywitać się i za chwilę idziemy do "Kasprowego" zamówić pokoje. 

- Wypijecie najpierw kawę, pokażę wam dom, a potem zobaczymy... - 
uśmiechnęłam się, przygładzając bezwiednie włosy. Byłam 
towarzyska. Miałam to po rodzicach. 

- Wiem, Izabell i pamiętam, że nie lubisz niespodzianek... - 
certował się Ryszard, wręczając mi pudło z czekoladkami. 

"Kanadyjczyk", jak go w myślach nazwałam, wysunął się do przodu i 
zza pleców wyciągnął gustowny bukiet kwiatów. 

- Moje nazwisko Baryła. Imię Maciej. Dla przyjaciół Parszywiec. 

- Coś takiego! - wykrzyknęłam impulsywnie - nie widzę żadnych 
parchów. Dlaczego tak pana nazwano? 

- Oj, to długa historia... - spojrzał niepewnie w stronę brata. - 
Przy okazji wytłumaczę to pani. 

- Zaraz to wyjaśnię, żeby nie było żadnych niedomówień! - wtrącił 
ze śmiechem Ryszard. - Izabell to równy kompan. Można z nią konie 
kraść i o wszystkim otwarcie rozmawiać. Łatwiej byłoby żyć, gdyby 
wszyscy inni byli choć w części tak tolerancyjni, jak ona... - 
reklamował mnie niczym krem przeciw zmarszczkom w telewizji. 

Od paru chwil staliśmy w holu. Panowie rzucili plecaki na podłogę 
i na jedynym krześle ułożyli wiatrówki. Hol był wciąż jeszcze w 
przeróbkach i remoncie. Z poddasza dobiegał stukot młotków. 

- Ależ to cudo... - jęknął Parszywiec, podnosząc na mnie 
rozanielony wzrok. Był nieprzyzwoicie wysoki. Oczy koloru 
niezapominajek, rysy twarzy ascetyczne. W tej chwili złagodzone 
uśmiechem. 

- Dopiero będzie z niego cudo - powiedziałam skromnie, - na razie 
jeszcze wszystko w rozsypce i remontach. 

- Daj mi Boże taką rozsypkę... - kręcił głową Gacunio. - Czysty 
modrzew i wysmakowane proporcje... 

- Czy można tę "rozsypkę" obejrzeć? - zapytał nieśmiało 
Parszywiec, zerkając ku schodom. 

- Bardzo proszę... - westchnęłam, - na górze nawet pokoje gościnne 
nie są urządzone, ale widok z okien przepiękny - nie mogłam się 
powstrzymać, żeby nie zwrócić im na to uwagi. Pobiegli na piętro. 
Ryszard pozostał ze mną. 

- Wiesz dlaczego Gacunio nazwał brata Parszywcem? - zadał 
retoryczne pytanie i objął mnie wpół przyjacielskim gestem. - Od 
"parszywej owcy". Chłopak wyrodził się i nie jest z branży. 

- Z jakiej znów branży? - spytałam głupio. Myślałam już o czymś 
innym. Zastanawiałam się, czy zaproponować im, aby skorzystali z 
mojej gościnności i nie tracili czasu i pieniędzy na "Kasprowy". 
Pościeli i pledów było tu zatrzęsienie. Także i materace nie 
stanowiły problemu. Była mi potrzebna jakaś odmiana, trochę życia 
towarzyskiego. 

- Nie jest z branży, to znaczy, że nie należy, jak to nazywasz, do 
mniejszości seksualnej. I właśnie dlatego przywlekliśmy go do 
ciebie. Gacunio pragnie ożenić brata. Podobno chłopak nie chce 
słyszeć o żadnej cudzoziemce. Szuka Polki na żonę. Gacunio tobą 
zachwycony, ja gorąco popieram. Chłopak porządny, kariera naukowa 
przed nim, i nie byłby najgorszą partią... zachwalał gorąco. 

- Pozwól, że sama wybiorę sobie męża! - żachnęłam się, prowadząc 
go do kuchni. - Nie urządzaj mi życia - dodałam cierpko, - nie 
wybieram się jeszcze do ołtarza. I proszę cię, nie snujcie żadnych 
planów na mój temat i nie wmawiajcie w Parszywca, jak w chorego 
jajko, że właśnie mną, a nie inną kobietą powinien się 
zainteresować. Jest dorosłym mężczyzną. Nie należy prowadzić go za 
rączkę - rozzłościłam się, myśląc o moich nieudanych zakusach na 
Ryszarda. - A tak naprawdę, mam ważniejsze sprawy na głowie, niż 
małżeństwo... - dodałam bez sensu i ugryzłam się w język. Ryszard 
dobrze wiedział, że nie odmówiłabym jego oświadczynom, gdyby było 
z nim wszystko w porządku. 

- Izabell, nie gniewaj się. Polubiłem cię serdecznie. Chciałbym ci 
nieba przychylić. Zasługujesz na wartościowego człowieka, a jak 
się zorientowałem, jesteś zbyt łatwowierna i dobra. Łatwo cię 
skrzywdzić i zranić. Czuję się w pewnym sensie odpowiedzialny za 
ciebie. Traktuj mnie jak brata... - wybałuszył na mnie swoje 
szczere i ładne w rysunku oczy. - Parszywca znam od lat. To 
wyjątkowo uczciwy chłopak. Wiekiem także pasujecie do siebie. Ma 
trzydzieści dwa lata. 

- Wygląda znacznie młodziej - uśmiechnęłam się. Rozbroił mnie. 

- Dlatego właśnie mówimy o nim "chłopak" - uśmiechnął się także. 

- Skończmy wreszcie z tym tematem, jeśli łaska... - dodałam 
łagodniej. - Powiedz mi lepiej, jak czuje się twoja bliźniaczka? 

- Jest pod dobrą opieką w prywatnym sanatorium. Czeka ją długa, 
męcząca rekonwalescencja - uzupełnił - ale jest w pogodnym 
nastroju i wierzy, że wszystko dojdzie do normy. 

- To już połowa sukcesu. Nie należy poddawać się chorobie, jak 
mawiała moja babcia, i dożyła dziewięćdziesiątki z ogonkiem. 

Z góry dochodził gromki śmiech i jakiś rumor. Przebijała przez 
niego góralska gwara stolarzy. 

- Chodźmy do nich - zaproponowałam. - Później wrócimy do kuchni i 
przygotuję coś do przegryzienia. Nie samą kawą człowiek żyje... - 
dodałam z uśmiechem. Lubiłam Ryszarda, chociaż tak haniebnie 
zawiódł moje nadzieje. 

- Nie rób sobie z nami kłopotu. Zapraszamy cię na wszystkie 
posiłki podczas weekendu, a jutro porywamy na wycieczkę. Myślę, że 
jak na pierwszy dzień, wystarczy Parszywcowi Kondratowa albo 
Ornak, jak sądzisz? - pogłaskał mnie po policzku. 

- Nie nazywaj go tak - obruszyłam się - mam skojarzenia z 
obrzydliwymi parchami, a to przystojny mężczyzna. 

- I niegłupi! - uzupełnił Ryszard. 

Z piętra dobiegały ochy i achy pomieszane z góralską gwarą i 
śmiechem. Ustało na chwilę walenie młotków, warkot wiertarki. 
Pomyślałam, że dobry miał pomysł Ryszard z tymi odwiedzinami. Dom 
ożył. Poweselało w nim, zrobiło się radośniej. 

- Jeśli nie macie innych, atrakcyjniejszych planów, to jakoś was 
tu rozlokuję. Pościeli pod dostatkiem, łazienka na dole już 
wyremontowana, w kuchni pełna lodówka. Grulowa jeszcze wczoraj 
dołożyła do niej biały ser domowej roboty. 

- Nie było tego w planie. Nie mogę sprawiać ci takiego kłopotu. To 
my mieliśmy zamiar zabierać ciebie na posiłki. 

- Tym razem będziecie moimi gośćmi - postanowiłam, ciesząc się z 
własnego pomysłu. Spałam tu zbyt czujnie, budził mnie byle 
szelest. Rozglądałam się wówczas z lękiem, czy nie wylezie coś z 
jakiegoś kąta. Nie wiadomo dlaczego, ale najbardziej bałam się 
tego niewidzianego jeszcze królika czy też królicy. Dom pełen 
ludzi mógł odstraszyć zwidy, zapewne zrodzone jedynie w mojej 
wyobraźni. 

- Skonsultuję to z Gacuniem - odezwało się w Ryszardzie lekarskie 
słownictwo. 

- Żadne takie! - oznajmiłam groźnie. - Ja tu rządzę. 

Roześmiał się. Ujął za rękę i wbiegliśmy na piętro. Obaj panowie 
zdążyli już zajrzeć na strych, przeprowadzić z robotnikami rozmowę 
na temat jutrzejszej pogody. Wierzyli, że kto jak kto, ale górale 
muszą się na tym dobrze znać. 

Otrzymali prognozę, że albo popada albo poleje, a pewnikiem jedno 
i drugie. 

Rozsiedliśmy się w mojej sypialni, na czym kto mógł. Gacunio 
uplasował się na fotelu bliżej Ryszarda. Parszywiec zajął miejsce 
obok mnie, na dywanie, opierając się plecami o łóżko. Zdecydowali 
ciągnąć zapałki, który z nich pójdzie ze mną do kuchni przygotować 
kawę, wyciągnąć z plecaków koniak i ciasto od Bliklego. Wszyscy 
się do tego palili. Padło na Parszywca. Zapowiedziałam, że od tej 
chwili będę mówiła do niego Maciuś. Szczególnie lubiłam to imię. 
Nosił je kiedyś nasz pręgowany kocur. Oznajmił jednak, że 
stanowczo woli Parszywca. Już się do niego przyzwyczaił i nieomal 
pokochał. 

W kuchni czuł się tak, jakby tu mieszkał od zawsze. Bezbłędnie 
sięgał po filiżanki do kredensu. Zachwycał się ich kształtem. 
Pochwalił wyposażenie lodówki. W jednej z szuflad natychmiast 
znalazł dwie tace. Wybrał tę ze srebra, z delikatnym ornamentem. 
Ku mojemu zaskoczeniu lśniła jak nowa, chociaż przed paroma dniami 
znalazłam ją poczerniałą w kącie za kuchenną szafką. Grulowa była 
niezastąpiona. 

- Mam w Kanadzie niewielki domek. Wydawał się dotychczas ósmym 
cudem. Teraz, przy pani domostwie wydaje się biedniutki i mniej 
bajkowy. Wyobrażam sobie, ile panią kosztowało pracy i wysiłku, 
żeby doprowadzić wszystko do takiego stanu... - popatrzył na mnie 
z podziwem. 

- To zaledwie początek. Jeśli ma pan ochotę obejrzeć, to pokażę 
stare plany domostwa i moje nowe szkice. Chcę je trochę 
zmodernizować, a jednocześnie nie zatracić nic z dawnego 
charakteru. Doprowadzić do świetności, znanej mi jedynie z 
rodzinnych przekazów i z fotografii. 

- Zazdroszczę pani tego domostwa, a jeszcze bardziej rodzinnych 
pamiątek. Moja rodzina straciła nieomal wszystko podczas pierwszej 
i drugiej wojny. Pierwszy mąż mojej matki był oficerem. Został 
zamordowany w Katyniu. Matka ponownie wyszła za mąż, a ja 
urodziłem się wiele lat po wojnie i otrzymałem na chrzcie imię 
tamtego mężczyzny. Kochała go bardzo. Gdyby nie wojna, byłby z 
pewnością moim ojcem, ale ja byłbym już dziś stary i pani by nawet 
nie spojrzała w moją stronę! 

Rozgadał się, pomagając przy robieniu kanapek. Przystrajał je 
oliwkami, listkami sałaty, połówkami rzodkiewek. Nie żałował 
szynki i salami. Robił to zgrabnie i szybko. 

- Wygląda na to, że i gotować pan potrafi... - westchnęłam z 
zachwytem. 

- W Kanadzie sam gospodaruję. Rzadko jem na mieście. Lubię 
przygotowywać coś smacznego, a nawet upiec placek z owocami. 
Jestem domatorem... - uzupełnił i spojrzał na mnie spod oka. 

Ideał, pomyślałam z rozbawieniem. Coś dla mnie. Zawsze chciałam 
mieć męża, który troszczyłby się o dom i kuchnię, a ja mogłabym 
wtedy zająć się zawodowymi sprawami albo wychowywaniem dzieci. Nie 
musiałabym myśleć, co przygotować na obiad albo kiedy i gdzie 
opłacić jakieś rachunki. W wolnych chwilach od domowych zajęć 
powinien mnie wielbić, prawić komplementy, zauważać moje toalety, 
wychwalać rozliczne zalety. Wszystko wskazywało na to, że 
Parszywiec znakomicie nadawał się dla mnie na męża. Należało go 
jedynie pokochać. Jednak miłość nie przychodzi na zawołanie... 

Roześmiałam się. Spojrzał na mnie speszony. 

- Czy powiedziałem albo zrobiłem coś niewłaściwego? 

- Wprost przeciwnie! Po prostu cieszę się, że mnie odwiedziliście, 
że spędzę przyjemnie weekend, oderwę się od porządków i doglądania 
robót. Pojęcia pan nie ma, jak wszystkiego trzeba pilnować. Po 
dziesięć razy sprawdzać, czy o czymś nie zapomnieli, nie zmienili 
jakiegoś szczegółu. Wprawdzie to świetni fachowcy, ale lubią sobie 
popić. Wtedy z przyzwyczajenia robią po swojemu. Dla nich jakaś 
jedna krzywizna czy jej brak nie stanowi różnicy, a dla mnie jest 
rzeczą dużej wagi. Własny dom to wspaniała i ważna sprawa w życiu 
człowieka. Każdy powinien go mieć! 

Parszywiec popatrzył na mnie z rozbawieniem. Przerwał na moment 
układanie kanapek na tacy przybranej serwetkami. Znalazł je, nie 
pytając nawet, gdzie są schowane. Wybrał te w kolorze czerwonym i 
zielonym. Kolorystycznie wyglądało wszystko razem wspaniale. Miał 
coś ze zdolności malarskich brata. 

- Proszę pani... - zaczął. 

- Mów mi ty - oznajmiłam impulsywnie. Masz trzy imiona do wyboru - 
wymieniłam je w kolejności, wpadając mu w słowa. 

Ku mojemu zdumieniu wybrał Elwirę. Zdarzyło mi się to po raz 
pierwszy. 

- Podoba ci się to imię? - wybałuszyłam na niego oczy. 

- Jest niecodzienne. Kojarzy mi się dodatkowo z kobietą, która 
mogłaby być boginią domowego ogniska. Jest w tym imieniu coś 
właśnie takiego, chociaż nie potrafię tego dokładnie zdefiniować. 

- Niech ci będzie, Maciusiu! - roześmiałam się - ale zacząłeś coś 
mówić, a ja ci przerwałam. Przepraszam... 

- Nic szczególnego. Chciałem jedynie odpowiedzieć na twoją uwagę, 
że każdy człowiek powinien mieć własny dom, czy też posiadłość. 
Otóż na naszej planecie żyje już tak wiele ludzi, że gdyby każda 
rodzina na świecie miała swój własny dom i niewielki nawet skrawek 
ziemi, to nie starczyłoby już terenów dla rolnictwa, nie mówiąc o 
parkach... 

- Nie przyszło mi to do głowy. 

Pomyślałam jednocześnie, że jest człowiekiem myślącym i ma zapewne 
coś wspólnego z matematyką albo rolnictwem. 

- Ciesz się, że go masz i żyjesz tu w sielskich warunkach, 
oddalona od tego wszystkiego, co się dzieje obecnie w świecie. Czy 
wiesz, że w Stanach już bez mała wszystkie najważniejsze dziedziny 
gospodarki kontrolowane są przez systemy komputerowe? 

Przytaknęłam skinieniem głowy. 

- A czy wiesz, że wyłączenie ich lub wpuszczenie do nich 
fałszywych danych oznaczałoby w praktyce paraliż całego państwa? 

- Dla mnie to czarna magia - skłamałam, wzruszyłam ramionami. 

- Cyberterror, bo takie ukuto w Stanach określenie, będzie opierać 
się, przynajmniej w pierwszym etapie działania, nie tyle na 
zabijaniu, ile na dezorganizowaniu miasta, rejonu czy całego 
państwa. Terroryzm staje się także jednym z poważniejszych 
zagrożeń współczesności - zmiatał ze stołu okruchy ciemnego 
chleba. - Na razie posługują się na ogół prymitywnymi 
urządzeniami. Głównie materiałem wybuchowym i bombami dość prostej 
konstrukcji. Wkrótce jednak mogą sięgnąć po metody i sprzęt 
bardziej wyrafinowany. Przede wszystkim po technikę związaną z 
cybernetyką i komputerami...


Nam to jeszcze nie grozi... - zbagatelizowałam. - Nie chcę 
przejmować się sprawami, na które nie mam wpływu. Nie chcę słuchać 
i czytać o tym, jak świat zmierza ku zagładzie i na tyle 
zwariował, że przeprowadza się próby klonowania zwierząt, że 
wstrzykuje się rybom ludzkie geny, żeby szybciej rosły i Bóg wie, 
co jeszcze. Moja sąsiadka, na wszelki wypadek, przestała kupować 
karpie... - położyłam ostatni plasterek łososia na ostatniej 
kanapce. - Nie chcę nawet dopuszczać myśli o eksperymentach z 
klonowaniem ludzkich embrionów. Wrażliwość moralna rzadko idzie w 
parze z szybkim rozwojem nauki. Na razie sklonowano owcę i nie 
wierzę, aby na tym poprzestano... I chcę ci jeszcze powiedzieć, 
że... 

- Co z naszą kawą, Izabell? - rozległ się z piętra dwugłos 
przyjaciół. 

- Pośpieszcie się! - przynaglał Gacunio. - Pogoda się wyklarowała. 
Trzeba wreszcie ruszyć w góry. 

Siedzieliśmy kręgiem na dywanie. Parszywiec pomagał rozlewać do 
filiżanek herbatę i kawę. Pośrodku stała taca z talerzykami, a 
obok dwie z kanapkami. Rysiek chwalił ich smak oraz ilość. Gacunio 
zachwycał się kompozycją, a Parszywiec czuł się nieomal jak 
gospodarz. Robił to z wdziękiem. Przy okazji zabawiał nas 
hiobowymi wieściami ze świata. Staraliśmy się obracać wszystko w 
żart, snując fantastyczne domysły, co nas jeszcze czeka w 
"samotności wśród absurdu", jak się wyraził, cudzym 
sformułowaniem, Ryszard. Pomyślałam, że w tym domu powinno być 
zawsze tak wesoło i gwarno. Śmiechem przepędza się z kątów lęki i 
zwidy, a w najbliższej przyszłości muszę ustawić w nich wazony 
polnych kwiatów i traw, jak radziła pani Aldona. 

Pod koniec "podłogowej uczty", Gacunio określił ją jako prawdziwie 
lukullusową. Ryszard przytaknął skwapliwie i dodał trochę bez 
sensu, że ten, kto mnie poślubi, wygra największy los na loterii. 

- Oczywiście! - stwierdziłam z przekonaniem. - Tyle tylko, że ja 
się za mąż nie wybieram. Ani mi w głowie tracić wolność. Jest 
najcenniejszą rzeczą daną człowiekowi... 

- Święta prawda... - mruknął Gacunio. 

Parszywiec tak się rozochocił po kawie z koniakiem, że usiłował 
podarować mi na pamiątkę ulubiony scyzoryk ze złotym monogramem. 

- Parszywiec, tylko bez przekupstwa... - upominał go ze śmiechem 
brat. 

- Mowy nie ma, nie przyjmuję! - zastrzegłam się, pomna przestróg 
pani Aldony, że nie należy przyjmować ani obdarowywać kogokolwiek 
czymś, co ma ostrze, gdyż w ten sposób sprowadza się złe moce. 

- Ale dlaczego? - upierał się z żalem w głosie. - To śliczny 
drobiazg i można nosić go ze sobą na wycieczki. Będzie z pewnością 
przydatny, a ja zyskam pewność, że obierając jabłko pomyślisz o 
mnie, gdy już będę w Kanadzie. A może jesteś przesądna? - 
popatrzył na mnie z rozbawieniem. 

- Nie jestem, ale podarunku nie przyjmę, chociaż przysięgam, że 
pomyślę o tobie na każdej górskiej wycieczce, gdy mi zabraknie 
tego właśnie scyzoryka. 

- Nie upieraj się, Parszywiec... - wtrącił Gacunio - i nigdy nie 
funduj kobiecie ozdoby zapinanej agrafką lub czegoś, co ma ostrze. 
Inaczej zostaniesz do śmierci starym kawalerem, a w naj lepszym 
razie małżeństwo nie będzie szczęśliwe. Jestem przesądny... - 
dodał z przekonaniem w głosie. 

- Dajcie wreszcie temu spokój! Najwyższy czas ruszyć w góry! - 
zdecydował stanowczym tonem Ryszard, spozierając na zegarek. 

*

Wycieczkę na Ornak zakończyliśmy na Krupówkach, w chińskiej 
restauracji. Przy dziwnych potrawach i winie wspominaliśmy zabawne 
historyjki z czasów studenckich, a także z naszego dorosłego 
życia. Przeciągnęło się do późnych godzin. Parszywiec był duszą 
towarzystwa. Błyskał dowcipem, opowiadał zabawnie o kanadyjskim 
środowisku naukowców, w którym się obracał. Dopiero, gdy 
wracaliśmy pieszo do domu, co było także jego pomysłem, zamilkł i 
spoważniał. 

Noc była ciepła, przyświecał księżyc, pachniało zielenią. Ryszard 
z Gacuniem trzymali się czule za ręce, a ja uczepiłam się ramienia 
Parszywca, rozmarzona winem i romantycznym nastrojem. Wlekliśmy 
się w tyle za nimi, rozmawiając z rzadka i półgłosem o 
nieistotnych rzeczach. Tyle tylko, aby całkowicie nie zamilknąć. 
Ramię Parszywca było muskularne i ciepłe. Po dłuższej chwili 
zaczął się uskarżać, że w niedzielę muszą wracać, że od 
poniedziałku czekają go ważne spotkania i konferencje, a za trzy 
dni, po zakończeniu zjazdu, wraca do Kanady. Spytał, czy może do 
mnie pisać, czy jest nadzieja, że kiedykolwiek przyjadę. Nie 
obiecywałam niczego. Aby jednak nie zamykać sobie całkowicie 
furtki, uśmiechnęłam się do niego, szepcząc na przydechu: - Może 
- i posłałam mu przeciągłe spojrzenie. Od dawna tęskniłam za 
flirtem, za grą na krawędzi. Od początku starałam się być zalotna 
i bardzo kobieca, chociaż tego wieczoru miałam na sobie dżinsy i 
zbyt rozciągnięty, bawełniany podkoszulek z wizerunkiem zielonej 
żaby i różowym, głupawym napisem: "sex is mine profession". 
Pochodził jeszcze z amerykańskich zapasów. W Zakopanem 
bezskutecznie szukałam jakiego efektownego podkoszulka z polskim 
dowcipnym napisem. Ku mojemu zdumieniu były wyłącznie w języku 
angielskim. Rysiek twierdził, że to wszystko dlatego, że wchodzimy 
do Europy i złościł się przy tym na głupotę producentów. 

Tej nocy zasypiałam spokojnie, bez napięć i obaw, że jakaś królica 
zacznie kicać po pokoju, przemknie widmowy cień któregoś z dawnych 
lokatorów domostwa. Chwilę przed zaśnięciem pomyślałam ciepło o 
Parszywcu i o tym, czego nie zdążyła opowiedzieć pani Aldona o 
ciotce Eleonorze. Obiecywałam sobie, że po odjeździe moich gości 
wybiorę się do niej pod byle jakim pretekstem, z butelką wina, i 
pogadamy o interesujących mnie sprawach. 

Przyjemnie było zasypiać ze świadomością, że nie jestem sama w 
całym domu, że w pobliżu nocuje trzech żywych mężczyzn nie 
mających pojęcia, że domostwo jest nawiedzone. Gdybym im nawet o 
tym powiedziała, z pewnością by mnie wyśmiali. 

W środku nocy obudziło mnie człapanie po schodach. W szparze drzwi 
obok przeświecał blask światła. Po chwili zgasło, aby za chwilę 
rozbłysnąć. Wydało mi się, że ktoś na dole przesuwa meble. Nie 
czułam lęku ani większego zdziwienia. Nie byłam sama. Może to 
nawet moi goście kręcili się po domu. Zamknęłam oczy, wtuliłam 
głowę w poduszki i natychmiast odpłynęłam w sen. 

Obudziło mnie głośne stukanie do drzwi. Usiadłam raptownie na 
łóżku, nie bardzo wiedząc, co się dzieje. Pokój tonął w słońcu. Za 
uchylonym oknem, na gałązce modrzewia, ćwierkał ptaszek. Był 
stałym tu gościem. 

- Wstawajcie, gospodyni! - gromki głos Ryszarda przywołał mnie do 
rzeczywistości. - Śniadanie czeka, a Parszywiec niecierpliwie 
przebiera nogami. Chce, skoro świt, wyjść na wycieczkę. My 
także... - dodał. 

- Będę za dziesięć minut gotowa! - odkrzyknęłam, gratulując sobie, 
że zaprojektowałam obok sypialni łazienkę. I że była już od kilku 
dni gotowa. 

- Jesteś nieprawdopodobnie punktualna! - z zadowoleniem powitał 
mnie Ryszard spoglądając na zegarek - Za półtorej minuty będzie 
równe dziesięć, tak jak obiecałaś... 

Nie dokończył, bo wpadłam mu w słowa. 

- Chciałeś zapewne dodać o tym losie na loterii, który wygra 
mężczyzna, żeniąc się ze mną. 

- Zgadłaś! - roześmiał się. 

Śniadanie przygotował Parszywiec. Wspaniałe i urozmaicone. Na 
podgrzewaczu pod szklanym przykryciem stała patelnia z jajecznicą 
pełną skwarek i kawałeczków wędzonego bekonu. Pachniał w całej 
kuchni. 

- Ale żarcie... - jęknęłam z zachwytu, szczęśliwa, że ominęło mnie 
przygotowywanie posiłku. Wyspałam się przy tym znakomicie, nie 
dręczona majakami. Parszywiec, w kraciastej bluzie, z miną 
celebransa, przygotowywał grzanki. Coraz bardziej podobał mi się 
jego sposób bycia, a także i on sam, chociaż nie przepadałam za 
tak wysokimi mężczyznami. Musiałam zadzierać głowę, żeby spojrzeć 
mu w oczy. 

- Maciuś, jesteś genialny! - pokiwałam z uznaniem głową. - Mogę 
powtórzyć z całym przekonaniem za Ryszardem o tym losie na 
loterii. Tym razem dotyczy to ciebie. Taki mąż, to prawdziwy 
skarb! - zakończyłam, opuszczając skromnie oczy i nałożyłam na 
talerz solidną porcję jajecznicy. 

- Nie mów tak, Elwiro. Gotów jestem trzymać cię za słowo i 
poprosić o rękę. 

- Skończmy z żartami... - na wszelki jednak wypadek posłałam mu 
spojrzenie spod rzęs. - Jedzmy szybciej i ruszajmy w góry. 

Słońce jasnymi plamami kładło się na serwecie w niebieską kratkę. 
Na talerzach żółciły się kopiaste porcje jajecznicy ze 
szczypiorkiem. Ciemny razowiec w plecionym koszyczku kontrastował 
z jasnym masłem, z bielą sera i złocistością miodu. Pachniało 
wędzonym bekonem i ziarnistą kawą. Zaparzył ją Parszywiec. Wczoraj 
zauważyłam, z jakim obrzydzeniem patrzył na rozpuszczalną neskę, 
stojącą w pokaźnym słoju na kredensie. 

- Słuchaj, Elwira... - zaczął niepewnie, zajmując ponownie miejsce 
obok mnie, - kim jest ten starszy mężczyzna? Przez cały czas 
słyszałem, że mieszkasz tu sama... - coś jak nutka zazdrości i 
niepokoju zabrzmiała w głosie. 

- Jaki znów starszy mężczyzna? - zaniepokoiłam się. Pomyślałam, że 
może któryś z górali po "herbatce" zasnął w jakimś kącie i 
niezauważony pozostał na noc. W domu było tyle zakamarków!... 

- Tkwił na tym krześle, na którym siedzi teraz Ryszard. 
Przyszedłem w nocy do kuchni napić się czegoś. Męczyło mnie 
pragnienie po tych chińskich potrawach. 

- Ja go także widziałem - poparł brata Gacunio. - Gdy szedłem w 
nocy do łazienki, stał w połowie schodów. Byłem całkiem 
zaskoczony. Skinąłem mu głową. Nie poruszył się nawet, jakby mnie 
w ogóle nie zauważył. Czy to jakiś twój krewny? - przyglądał mi 
się bacznie znad talerza. 

- Co za historie opowiadacie? - spytałam zdławionym głosem, tracąc 
nagle apetyt. 

- Tak jak Parszywiec, i ja powiedziałem mu "dobry wieczór", 
chociaż przyznam, że byłem zaskoczony jego widokiem. Też nic nie 
odpowiedział... 

- A ja... - wtrącił Parszywiec - złapałem szybko z lodówki butelkę 
z tonikiem i umknąłem do siebie, zdziwiony tym spotkaniem. Nie 
wspominałaś, że ktoś tu jeszcze mieszka... - dorzucił z wyrzutem w 
głosie. 

- Może to był któryś z górali? - usiłowałam dowiedzieć się czegoś 
więcej. 

- Ależ skąd! - obruszył się Parszywiec - ubrany był w staroświecką 
bonżurkę z zielonymi wyłogami, jaką nosił jeszcze mój dziadek. 
Siwy wąs, szpakowata czupryna... 

- Co ty wygadujesz! - zniecierpliwił się Gacunio - z całą 
pewnością był w czarnym garniturze i w białej koszuli z wyłożonym 
"kołnierzykiem Słowackiego". Twarz wprawdzie ginęła w mroku, może 
nie zauważyłem wąsów, a jedynie błysk lakierków. Wyglądał, jakby 
wrócił z birbantki. Takie mi się właśnie nasunęło określenie. 
Najdziwniejsze, że nigdy tego słowa nie używałem. Znałem je raczej 
z literatury... 

- Czy wyście przypadkiem nie popili obaj w nocy? - wtrącił Ryszard 
z niejakim rozbawieniem. 

- Nie opowiadaj bzdur! - obruszył się Gacunio. - Gdy wychodziłem z 
pokoju, obudziłeś się i za chwilę przecież wróciłem. Coś nawet 
mamrotałeś, że zbyt głośno zamknąłem drzwi. 

- To ja się wam do czegoś przyznam... - zaczął z namysłem Ryszard 
- musiałem chyba zasnąć zaraz po twoim powrocie i chyba już 
świtało, gdy coś mnie zbudziło. Sądziłem, że chrapanie Gacunia 
śpiącego na materacu, ale to było żółtawe światło staroświeckiej, 
naftowej lampy. Jaśniało w kącie, jakby ją ktoś trzymał na 
wysokości twarzy. Zacząłem wytrzeszczać oczy. Stała tam kobieta, 
chyba w długiej nocnej koszuli. Przyszło mi nawet do głowy, że 
może to Izabell przyszła nas obudzić, bo coś się wydarzyło. Byłem 
jednak rozespany i nie najlepiej kojarzyłem. I nagle ta kobieta 
przeszła na ukos przez pokój niosąc przed sobą lampę i zniknęła, 
jakby weszła w ścianę... - powiódł po nas niepewnym wzrokiem. - 
Myślę, że chyba mi się to przyśniło... 

- Dzieją się tu dziwne rzeczy... - odpowiedziałam po chwili z 
ociąganiem. - Moja sąsiadka twierdzi, że dom jest nawiedzony i nie 
należy się tym zbytnio przejmować - wyjaśniłam krótko. 

Panowie wybuchnęli śmiechem. Parszywiec kręcił z niedowierzaniem 
głową. 

- Mówisz to takim tonem, jakbyś prowadziła towarzyskie życie z 
tymi, co już w zaświatach... - jęknął Ryszard. 

- A co mam robić? - wzruszyłam ramionami - wmawiam sobie, że to 
tylko przywidzenia, wytwory mojej wyobraźni albo sny. To wszystko. 

- Sprzedaj dom i przenieś się do Kanady - podchwycił Parszywiec z 
błyskiem w oku. 

- Nie mogę. To rodowa posiadłość. Obiecałam przed śmiercią mamie, 
że przywrócę jej świetność i tu pozostanę... - zawiesiłam głos. 

Mało brakowało, a powiedziałabym, że mam przykazane urodzić w tym 
domu syna. 

- Wiecie, co... - zaczął z powagą Ryszard, - obawiam się, że zbyt 
dużo jednak wypiliśmy wina u Chińczyka. Stąd te zwidy, a może 
tylko męczące sny. 

- Widziałem starca z całą pewnością - upierał się Parszywiec. - 
Dziś będę specjalnie czuwał i około północy zejdę do kuchni. 

- A my przyczaimy się w salonie, gdzie ulokowała nas Izabell - 
poparł go brat. - Ciekaw jestem tej kobiety przechodzącej przez 
ścianę. Że też nie zabrałem z sobą aparatu fotograficznego albo 
kamery... - westchnął. 

- Dobry pomysł - podchwyciłam. - Zwróćcie także uwagę na białego 
królika sporych rozmiarów. Podobno także się tu pojawia. Wprawdzie 
go jeszcze nie widziałam, ale sama myśl o nim napawa mnie lękiem. 
Grulowa, o której wam wspominałam, też się go boi... 

- Wobec tego, dzisiejsza noc będzie sprawdzianem... - Ryszard 
podniósł się z miejsca. - A teraz najważniejsza sprawa: komu 
przypadnie w udziale rola pomywacza. Przed wyjściem trzeba jednak 
posprzątać... - westchnął, popatrując po nas. 

- Tym razem ja to zrobię - ofiarowałam się bez większego 
entuzjazmu. 

- Wykluczone! - Parszywiec zerwał się z miejsca - dzisiaj mój 
dyżur w kuchni od rana. 

- Wobec tego posprzątamy razem - poszłam na kompromis, wstawiając 
brudne naczynia do zlewozmywaka. 

Parszywiec rozglądał się za fartuchem. 

- Jeszcze nie dokopałam się do żadnego - westchnęłam - tyle tu 
tego, że chyba nigdy nie uda mi się w porę odnaleźć tego, co 
potrzebuję. 

- Szkoda, że muszę tak szybko wracać do Kanady. Z przyjemnością 
bym tu jakiś czas posiedział, pomógł ci we wszystkim. Trudno 
kobiecie samej... 

- Nie gadać tyle, a szybko sprzątać! - przynaglał ze śmiechem 
Ryszard, wychodząc z Gacuniem z kuchni - za piętnaście minut 
zbiórka przed werandą. 

- Nie boisz się przebywać w tym domu? - zapytał po chwili 
Parszywiec. 

- Boję się, ale nie mam wyjścia... Wpakowałam już tu kupę 
pieniędzy - zamyśliłam się. - Obiecałam mamie... - dodałam ciszej 
i coś mnie ścisnęło za gardło. Tamto wszystko wydawało mi się już 
niebyłym czasem. 

- Nie bój się, Elwira. Nic tu nie straszy. Wymyśliłem tego 
staruszka. Sądzę, że tamci dwaj także. Podchwycili temat, myśląc 
zapewne, że mam widocznie w tym jakiś cel, aby ciebie nastraszyć. 
Gacunio może potwierdzić, że zawsze trzymały się mnie psie 
figle... 

- Naprawdę nie widziałeś żadnej zjawy? - odetchnęłam z ulgą, 
chociaż nie byłam o tym całkowicie przekonana. 

- Nie widziałem - przytaknął i uśmiechnął się, mrużąc z 
zadowoleniem oczy niczym kocur, któremu udało się złowić mysz. 

Z wycieczki wróciliśmy przed zmierzchem. Nie opuścił nas wprawdzie 
dobry humor, jednak trasę czuliśmy solidnie w nogach. Minęła nawet 
ochota na wcześniej zaplanowaną uroczystą kolację w "Kasprowym". 
Wprawdzie Ryszard napomknął o niej nieśmiało, ale my z Parszywcem 
ofiarowaliśmy się przygotować posiłek w domu i to w mojej sypialni 
na górze. Byli nią całkowicie zauroczeni. 

Ryszard pomógł mi wyciągnąć z różnych zakamarków poduszki 
obleczone w kwieciste, spłowiałe kretony. Miały służyć za 
siedziska: Gacunio orzekł, że są szlachetne w kolorycie i pasują 
do wnętrza. Wyszperał w kredensowych szufladach obrusy. Pasujący 
mu barwami rozłożył starannie pośrodku dywanu. Ustawił na nim 
ciężkie srebrne świeczniki wyglansowane do połysku przez Grulową. 
Narzekał, że nie znalazł czerwonych ani pozłacanych świec, a 
jedynie najzwyklejsze, białe. Obiecał, że gdy przyjadą następnym 
razem, przywiezie mi kilka pudełek w różnych kształtach i 
kolorach. 

W pokoju odurzająco pachniały nadwiędłe kwiaty, bieliły się kiście 
spirei. Za oknem błękitniał bezmiar wieczornego nieba, wyostrzyły 
się ciemne kontury gór. 

- Niezapomniany nastrój... - powtarzali z Ryszardem w zachwycie. 
Wodzili wzrokiem po belkowanym suficie, po starych meblach, 
wazonach. Weneckie lustro toaletki odbijało płomyki zapalonych 
świec. Na ścianach kładły się wydłużone cienie, a my w grubych 
skarpetach stąpaliśmy cicho niczym koty, rozmawiając szeptem, jak 
w kaplicy. 

W momencie, gdy Parszywiec wnosił już ostatnią tacę z przygotowaną 
przez siebie kolacją, włączyłam dzbanek do kontaktu. Rozsiedliśmy 
się kręgiem na poduszkach. Gacunio porozstawiał na obrusie 
nakrycia, rozłożył kolorowe serwetki. Komponował to wszystko tak, 
jakby za chwilę miał malować "martwą naturę". 

- Prawda, że jest nadzwyczajny? - szepnął w zachwyceniu Ryszard. 

Przytaknęłam ze zrozumieniem głową. Przez chwilę szukaliśmy 
przedłużacza. Parszywiec zajął miejsce obok mnie. W pobliżu 
ustawił toster. Teraz wyciągał ze środka gorące grzanki z 
pachnącego razowca. Smarował je dla wszystkich masłem, dbał przy 
tym, aby mój talerzyk nie był ani przez chwilę pusty. Dogadzała mi 
jego troskliwość i gospodarność. Czułam się nieomal szczęśliwa. 
Coś się wreszcie działo, ktoś normalny mnie adorował, szukał mego 
wzroku. 

- Nie uważacie... - zaczął konspiracyjnym szeptem Ryszard, - że 
brakuje nam tutaj jedynie cichej muzyki w tle? - wodził rozmarzonym 
wzrokiem za Gacuniem w czerwonym podkoszulku, ze srebrnym amuletem 
uwiązanym na krótkim, grubym łańcuszku. Wyglądał atrakcyjnie z 
tym, trochę ptasim profilem i ciemnymi źrenicami, połyskującymi w 
blasku świec. 

- Nie wymagaj zbyt wiele... - uśmiechnął się do niego ciepło 
Gacunio. 

Parszywiec wtrącił coś, czego nie dosłyszałam i wówczas zdarzyło 
się coś dziwnego. Dobiegły do nas ciche, łagodne dźwięki 
klawikordu. Zamilkliśmy jak na komendę, popatrując ze zdumieniem 
po sobie. 

- Coś takiego... - szepnął Ryszard - radio się samo włączyło. 

- Radio wyłączone z sieci - oznajmiłam grobowym głosem. Dreszcz 
przebiegł mi po plecach. - Możesz sprawdzić. Stoi na podłodze za 
mymi plecami - uzupełniłam, aby nie było żadnych wątpliwości. 

- Wobec tego skąd ta dziwna muzyka? - Gacunio rozglądał się z 
niedowierzaniem. 

- Nie wiem - wzruszyłam ramionami - możliwe, że od sąsiadów. Okna 
uchylone, noc pogodna, głos niesie... - tłumaczyłam bez 
przekonania, nasłuchując z niepokojem. 

Ciche, nastrojowe dźwięki wydobywały się jakby ze ścian, otaczały 
kręgiem. Zdałam sobie nagle sprawę, że jest to ta sama melodia, 
która mnie kiedyś zbudziła. 

- Skocz, Parszywiec, do kuchni! - komenderował zduszonym szeptem 
Gacunio - zostawiłem na stole butelkę wina. Bez tego niczego się 
nie rozwiąże w tym dziwnym domostwie. 

Parszywiec podniósł się z ociąganiem. Niepewnie uchylił drzwi i 
spojrzał w ciemną czeluść schodów. Zawahał się. 

- Kontakt jest z prawej strony - poinformowałam szeptem. 

Zapalił światło, zszedł bez pośpiechu w dół. Dźwięki melodii 
zacichły i po chwili zapanowała cisza. Odetchnęliśmy z ulgą. 

- Dziwne, jak tu głos niesie... - dziwił się obłudnie Ryszard, - 
nic innego nie mogło to być, jak melodia nadawana przez radio albo 
w jakimś filmie telewizyjnym. 

- Najbliższa sąsiadka nie ma telewizora - objaśniłam rzeczowo. - 
Przed tygodniem wysiadł kineskop. Zabrano go do naprawy. 

- Nie wmówisz we mnie, że to jakaś nadprzyrodzona siła... - 
żachnął się Ryszard. 

- Nie wiem - wzruszyłam lekko ramionami - możliwe, że nam się to 
tylko zdawało? - powiodłam po nich wzrokiem. Wyraźnie nie byli 
przekonani. 

- Elwira... - dobiegł podniecony głos Parszywca - czy mogłabyś 
zejść tu do mnie na dół? 

- A temu co się stało? - mruknął z niezadowoleniem Gacunio. - 
Zapewne nie może dojrzeć butelki na stole - dodał z ironią. 

Zbiegłam po schodach. Parszywiec stał pośrodku holu z zaaferowaną 
miną. Próbował ręką klamki u drzwi wyjściowych. Były zamknięte na 
klucz. 

- Głupia historia... - rozglądał się niezdecydowanie dookoła. - 
Przed chwilą widziałem tu jakieś dziecko. Byłem już w połowie 
schodów, gdy ono biegło w kierunku holu i tam mi nagle zniknęło. 
Skąd się tu wzięło, u licha? - popatrzył na mnie z 
niedowierzaniem. - Nie mogło się nigdzie schować. I w jaki sposób 
się tu znalazło, jeżeli klucz w zamku przekręcony? A do tego o tak 
późnej porze... 

- A jak było ubrane? - usiłowałam zbagatelizować sprawę. 

- Nie wiem. Chyba w coś białego. W każdym razie, była to z 
pewnością dziewczynka. 

- Musiało się ci coś przywidzieć. Gdyby tu była, to byśmy ją 
odnaleźli. Na schody nie weszła. Stoimy obok nich, a wszystkie 
drzwi prowadzące z holu są zamknięte. Możesz sprawdzić. Dziecko 
nie potrafiłoby dosięgnąć klucza ani klamki. 

- To prawda... - przyznał, kiwając głową. - Ale też nie miewałem 
nigdy żadnych halucynacji... - zastrzegł się, spozierając 
niepewnie w moją stronę. 

- Ja także, a jednak czasem coś mi się zwidzi... - roześmiałam się 
z przymusem. 

Wróciliśmy na górę, niosąc butelkę wina i kieliszki, pobrzękujące 
na tacy. Po przeróżnych domysłach i komentarzach na temat 
dziwnego, muzycznego zjawiska, kolację dokończyliśmy w milczeniu. 
Ogarniała nas powoli senność. Mieliśmy za sobą dość forsowną 
wycieczkę, a i wino działało usypiająco. Rozmowa się nie kleiła. 
Zwidu Parszywca nikt nie komentował. Gacunio uważał, że to jeszcze 
jeden psi figiel brata, który od dziecka miał podobne skłonności. 
Dochodziła północ, gdy panowie uprzątali naczynia. Słyszałam, jak 
kręcą się po kuchni. Ryszard został ze mną. 

- Wiesz co? - przyglądał mi się przez chwilę. - Masz piękny dom, 
ale ja bym tu nie chciał mieszkać. Jest coś niepokojącego w jego 
atmosferze, jakby za chwilę miało się coś wydarzyć. Nie odnosisz 
takiego wrażenia? 

- Czasami - zgodziłam się. - Ale jeśli mieszkają w nim duchy, to 
nasze, rodzinne. Z czasem oswoję się z ich obecnością. Tak 
przynajmniej zapewnia mnie pani Aldona. 

- Z całego serca radziłbym ci wyjechać do Kanady, jeśli Parszywiec 
się oświadczy. A zrobi to z pewnością. Mówią to wszystkie znaki na 
niebie i ziemi... - uśmiechnął się, dotykając czule mego policzka. 

*

Minęło zaledwie kilka dni od wyjazdu moich gości, a ja już 
tęskniłam do spacerów z nimi, rozmów, krzątania się Parszywca po 
kuchni, wspólnych posiłków. Dom powrócił do codzienności. Znów 
kręcili się po nim robotnicy. Waliły młotki, pracowała wiertarka i 
piły. Pachniało świeżą tarcicą i piwem. Grulowa wydziwiała gromkim 
głosem w swojej mało dla mnie zrozumiałej góralskiej gwarze. 

Pilnowała, żeby zbyt często nie opróżniali butelek z piwem. Za jej 
plecami obiecałam im całą skrzynkę extra, jeśli pospieszą się z 
wykończeniem dwu pokoi przylegających do sypialni. Chciałam 
wreszcie urządzić gabinet do pracy. Na razie przeglądałam graty 
zwalone w przyszłej jadalni i przylegającym salonie. Tak naprawdę 
były to przepiękne antyki. Należało je tylko odrestaurować. 
Obiecała zająć się tym Grulowa, poszukać fachowca wśród uczniów ze 
szkoły Kenara. 

Przy byle jak przygotowywanych posiłkach moje myśli zaprzątał 
najczęściej Parszywiec. Pełen niespożytej energii, dobrego humoru 
i życzliwości. Nie oświadczył się wprawdzie, jak przewidywał 
Ryszard, ale byłam z tego zadowolona. Nie potrafiłabym mu 
rozsądnie i jednoznacznie odpowiedzieć, chociaż podobał mi się pod 
każdym względem. Znaliśmy się jednak zbyt krótko, aby móc 
podejmować tak ważną decyzję. Z pewnością i on myślał podobnie. 
Wyglądał na człowieka rozsądnego, ale jeszcze tak niedawno Ryszard 
wydawał mi się także odpowiednim materiałem na męża. I co z tego 
wynikło? Wzruszyłam ramionami. 

Z Parszywcem było trochę inaczej. Przynajmniej od strony seksu 
byłam pewna, że wszystko jest z nim w porządku, ale czy można mieć 
w czymkolwiek absolutną pewność? W każdym razie, był mężczyzną 
niegłupim i wrażliwym. Nie należało go pośpiesznie odtrącać, a 
czekać cierpliwie, co czas pokaże. Byłam bliska zakochania się w 
nim. Jednak podobnie wyglądała sprawa, gdy poznałam Ryszarda. 

Rozpamiętywałam każde słowo Parszywca, jego spojrzenia aluzje, 
sposób bycia i zachowanie w różnych sytuacjach. Nie było w tym 
jednak nic spontanicznego. Jedynie rozumowe podejście do sprawy. 
Trochę to niepokoiło, nie było w moim stylu. Widać moje 
zaangażowanie nie jest tym olśnieniem, jakiego podobno doznaje 
się, gdy spotka się mężczyznę swego życia, jedyną wielką miłość. 

Postanowiłam zawierzyć czasowi. Jemu pozostawić ostateczną 
decyzję. Jest nieubłagany, ale mądry. Rozbudza miłość, daje także 
łaskę zapomnienia. Łagodzi ból rozstania i przynosi radość 
budzących się na nowo uczuć. Czas, nasz wielki sprzymierzeniec, a 
jednocześnie wróg... 

Chrupiąc grzankę, którą niestety musiałam sama przygotować i 
samotnie spożyć, przypomniałam sobie wypowiedź Parszywca. Nie 
miała wprawdzie nic wspólnego z pojęciem czasu, o którym 
rozmyślałam, ale utkwiła mi w pamięci. 

Spytałam przy jakiejś okazji, czy jest optymistą. 

- Czy jestem optymistą? - powtórzył pytanie z namysłem i 
wyrozumiałym uśmiechem. - Elwira, ja nie jestem ani optymistą, ani 
pesymistą. Nigdy nie upieram się, że wszystko będzie dobrze, ani 
że będzie źle. Po prostu obliczam szanse. Jako człowiek 
odpowiedzialny, a za takiego się uważam, rozważam wszelkie możliwe 
okoliczności i nie plotę głupot bez pokrycia. Ufam logice... 

Coraz częściej powracałam myślami do Parszywca, jak kiedyś do 
Ryszarda. Jeżeli i on reagował podobnie, mogło się coś z tej miłej 
i nieoczekiwanej znajomości wykluć. Czas miał rozstrzygnąć o 
wszystkim. Dawał mi już delikatne znaki, że pora założyć rodzinę, 
nie przegapić sprzyjającego momentu... 

Rozmyślając o tym wszystkim nad filiżanką stygnącej herbaty, 
powróciłam do niewytłumaczalnych zjawisk, które zdarzyły się 
podczas pobytu moich gości. Było czymś zdumiewającym, że wszyscy 
trzej coś widzieli. Wszystko bagatelizowałam, obracałam w żart, 
aby uwierzyli, że wzięłam na serio rzekome psie figle Parszywca. 
Teraz pożałowałam unikania szczerej rozmowy. Nie wiedziałam nawet, 
co mnie wówczas powstrzymało. Może obawa przed śmiesznością, a 
może lęk, że dopatrzą się we mnie odchylenia od normy? Być może, 
podświadomie, zależało mi na Parszywcu bardziej niż sądziłam. 

W tej właśnie chwili uświadomiłam sobie, że odkąd zamieszkałam w 
domostwie, przestały mnie nawiedzać sny. Zarówno nic nie znaczące 
majaki, jak i te, które zdawały się prorocze. Zazwyczaj wszędzie, 
gdzie nocowałam, także w hotelu "Kasprowy", śniłam przeróżne 
historie. Układały się zazwyczaj w logiczny ciąg. Czasem miały 
pokrętną, skomplikowaną akcję. Innym razem były to oderwane obrazy 
z różnych okresów mego życia, sięgające nawet dzieciństwa. Czasem 
przeradzały się w fantastyczne, nie pasujące do niczego fabuły, 
były nawet takie, które dotyczyły historii i spraw, o jakich 
dowiadywałam się znacznie później z telewizji albo od znajomych. 
Chociaż było to zadziwiające, nie przykładałam do tego zbytniej 
wagi. Sen był snem i tyle. Śniłam przecież od zawsze. Gdy tylko 
zamknęłam oczy, wtuliłam głowę w poduszkę, zasypiałam nieomal 
natychmiast. Nie potrafiłam sobie nawet wyobrazić, że można 
chorować na bezsenność i, jak kilka moich przyjaciółek, przyjmować 
środki nasenne. 

I teraz właśnie, popijając herbatę o smaku brzoskwiniowym, 
uświadomiłam sobie ze zdumieniem, że odkąd zamieszkałam w 
nawiedzonym domostwie, moje noce były całkowicie pozbawione 
sennych majaków. Po prostu zapadłam w bezkresną pustkę i ciemność. 
Trwałam w niej do momentu zbudzenia się. Wówczas stwierdzałam ze 
zdziwieniem, że nic mi się nie śniło, a przynajmniej nie byłam w 
stanie niczego sobie przypomnieć, poza wrażeniem pustki i 
niedosytu. A przecież dawniej, gdy tylko otworzyłam oczy, 
przypominałam sobie natychmiast sny, odtwarzałam zachodzące w nich 
wydarzenia, usiłowałam je tłumaczyć na swój własny sposób. 
Intrygowały treścią i bogactwem kolorów. Niektóre bez znaczenia, 
inne ważkie, o zaskakującej treści. Lubiłam do nich wracać. Coś mi 
czasem podpowiadały, zmuszały do myślenia. Gdzieś kiedyś 
wyczytałam, że świat snu nie zna dyktatury czasu. Nie obchodzą go 
przyczyny i skutki. Rządzi nim nieświadomość i metafora - dwa 
klucze do poznania tajemnicy. 

Uświadomiłam sobie nagle, że równocześnie z brakiem sennych 
majaków pojawiły się zwidy i trudne do wytłumaczenia historie. 
Było tak, jakby dawne obrazy z moich dziwnych snów przeniosły się 
w świat rzeczywisty. Wplotły się podstępnie w codzienne, realne 
życie, stając się jego zagadkową cząstką. Wyłoniły się z mojej 
podświadomości, zaludniły sobą domostwo, materializując się w 
postacie i dźwięki. 

Przypomniałam sobie także, iż w książce do nabożeństwa mojej 
zmarłej babci, między zapiskami dotyczącymi narodzin, ślubów i 
zgonów, znajdowały się wypisane kaligraficznym pismem słowa św. 
Tomasza z Akwinu: "Szatan jest ojcem snów przeciwnych naturze i 
czuwa przez całą noc nad łożem naszym. Ale są też dobrzy 
aniołowie, którzy sprowadzają nam dobre sny - z nich możemy czytać 
i spoglądać w przyszłość". 

Poczułam się dziwnie. Jakby zagrożona, osaczona przez nieznane mi 
siły i żywioły. Należało się szybko z tego stanu otrząsnąć, nie 
rozmyślać nad sprawami, na które nie znajdowałam logicznej, 
zadowalającej odpowiedzi. Postanowiłam więc, że natychmiast po 
śniadaniu zabiorę się wreszcie do przeglądania rodzinnych 
dokumentów i fotografii. Była to praca absorbująca i na wiele 
godzin. O to mi właśnie chodziło. Nim jednak wstałam od stołu, 
wpadła do kuchni Grulowa z bukietem polnych kwiatów i z 
wiadomością, że pani Aldona skręciła nogę. Prosi, abym ją 
odwiedziła. 

Zabrałam pudło czekoladek przywiezionych przez Ryszarda i ruszyłam 
do sąsiadki. Zamiast ustawić przed drzwiami krzesło, które mogłoby 
mnie reprezentować, jak doradzała pani Aldona, dom powierzyłam 
opiece Grulowej. Cerber był z niej znakomity. 

Poranek był chłodny, powietrze przejrzyste. Góry jakby się 
przybliżyły, wyolbrzymiały. Pachniało rozkopaną ziemią i nawozem z 
pobliskiego pola. Ptaki prześcigały się w radosnym ćwierkaniu. 
Jaskółki, zataczając koła, dopadały gniazd ulepionych pod 
krokwiami domostwa. Natychmiast zapomniałam o nocnych zwidach i 
niedokończonej rozmowie z Parszywcem. Świat, który mnie otaczał, 
był piękny i radosny. Kochałam ranki, gdy słońce różowiło szczyty 
gór, delikatne mgiełki ciągnęły się na lesistych zboczach, a nad 
tym wszystkim rozciągał się bezkresny błękit nieba. Coraz już 
rzadziej chwytała tęsknota za słodkim zapachem gardenii w ogrodach 
mego dzieciństwa, gorącymi zmierzchami Florydy, szumem morza, nad 
którym spędziliśmy ostatni urlop mego ojca. 

Pani Aldona, która akurat zmieniała kompres z wody Burowa, 
przywitała mnie melancholijnym uśmiechem. 

- Bardzo boli? - zapytałam, wręczając jej bombonierkę. 

- Gdy poruszam nogą, czuję pulsowanie, a kostka przypomina kolorem 
śliwkę węgierkę. 

- Ma pani strasznie nieszczęśliwą minę. Nie pasuje do pani - 
usiłowałam żartować, siadając naprzeciw niej. 

- Mam swoje powody... - westchnęła, obserwując mnie bacznie. 

- Czy coś z Leoncjuszem? - spoważniałam. 

Zaprzeczyła energicznie głową, poprosiła, abym wypuściła na dwór 
Tinę. Skakała niecierpliwie wokół moich nóg, nie pozwalając 
włączyć do kontaktu dzbanka z wodą na herbatę. 

- Rozpieszcza mnie pani, a jednocześnie martwi... - pokręciła 
głową, zaglądając z miną łakomczucha do bombonierki w kształcie 
serca. 

- A co się stało? - zapytałam, ustawiając na stoliku ciężkie 
fajansowe filiżanki. 

- Pamięta pani moją wróżbę tarota? Mówiłam, że miłość depcze pani 
po piętach... 

- Oczywiście, że pamiętam! 

- No, i sprawdza się. Depcze, ale niewłaściwymi butami. Pani oczy 
świecą, buzia promienieje, a to przecież nie ten mężczyzna, który 
powinien być przy pani. Przyjechało wprawdzie trzech, jednak tylko 
ten wysoki jak chmielowa tyka skłania się ku pani, a pani ku 
niemu... - patrzyła na mnie z troską. - Obawiam się, że poślubi 
pani przyzwoitego wprawdzie człowieka, ale nie tego, który jest 
pani sądzony i pasuje jak jedna połówka jabłka do drugiej. Raz się 
człowiek rozminie z własnym szczęściem, a potem całe życie tęskni 
i szuka podświadomie swojej przegapionej cząsteczki. Ale już nie 
znajdzie. Taka rzecz zdarza się tylko raz w życiu i to nie 
każdemu. Trzeba być wybrańcem Boga, gwiazd i Losu - mówiła 
miękkim głosem, pojadając ze smakiem czekoladki. 

- Ależ, pani Aldono, nie wybieram się za mąż. Nie jestem nawet 
zakochana. Odwiedzili mnie po prostu przyjaciele. Ten wysoki jak 
tyka odleciał już do Kanady! Bóg jeden wie, kiedy znów będzie w 
Polsce... 

- Oby to nigdy nie nastąpiło... - westchnęła pobożnie, prosząc, 
abym na odmianę wpuściła sukę, bo skamle pod drzwiami. 

- Czy mogę jeszcze w czymś pomóc? - zapytałam, gdy Tina warowała 
już u jej nóg, a ja rozlewałam do filiżanek herbatę. 

- Może pani... - wyszeptała po długiej chwili milczenia, 
opuszczając nisko głowę. - Proszę o wybaczenie tego, co 
uczyniłam... 

- Nie rozumiem... - popatrzyłam na nią niepewnie, sądząc że się 
przesłyszałam. 

- Widzi pani, to że zwichnęłam nogę, jest karą za moją niechęć do 
pani gości, a szczególnie do tego tykowatego. Niech mi pani 
wierzy, że każda zła myśl wraca do człowieka w dwójnasób... Jeśli 
mi pani przebaczy, zło odwróci się ode mnie, utraci swoją moc i 
jest nadzieja, że nie zwichnę drugiej kończyny... wpatrywała się w 
obandażowaną nogę, spoczywającą wysoko na poduszce. 

- Nie mam nic do wybaczania... - zapewniłam żarliwie, uśmiechając 
się do niej. Przypominała skarcone dziecko czekające na karę. - 
Niech mi pani lepiej opowie, jak to się stało... 

- Opowiem, ale najpierw muszę usłyszeć, że mi pani wybaczyła. 
Inaczej nie zaznam spokoju. Gdybym w tym momencie umarła, moja 
dusza mogłaby się wcielić w świnię, bo postąpiłam jak świnia... 

- Jest pani katoliczką i kobietą wierzącą. Nasza religia nie 
uznaje reinkarnacji... - usiłowałam powstrzymać śmiech. Ujrzałam 
panią Aldonę w postaci różowej, chrząkającej świnki z zakręconym 
ogonkiem. Przypomniał mi się także wyłażący spod mego łóżka 
królik. 

Jeśli rzeczywiście istnieje reinkarnacja - przebiegło mi przez 
myśl - to które z moich pociotków wcieliło się w to zwierzątko i 
za jakie grzechy? W towarzystwie pani Aldony zaczęły mnie coraz 
częściej nawiedzać dziwaczne myśli, skojarzenia i wątpliwości. 

- Zamiast zamartwiać się takimi sprawami, niech mi pani wreszcie 
dokończy tę historię z ciotką Eleonorą. Nie daje mi spokoju myśl, 
co się takiego przydarzyło, że porzuciła męża. To nie zdarzało się 
w naszej rodzinie i decyzja nie przyszła jej łatwo... - 
zastanawiałam się głośno, spozierając na panią Aldonę. Siedziała z 
miną winowajczyni. 

- Nie przyszła... - przytaknęła po chwili - z tego, co udało się 
wychwycić z jej skąpych wypowiedzi, musiała go bardzo kochać. 
Odejście od niego i to przed nocą poślubną, z pewnością było 
niewyobrażalnie trudne, ale pani Eleonora była niezwykłą 
kobietą... - podniosła na mnie oczy. Błysnęły w nich łzy. - 
Zrezygnowała z własnego szczęścia... - zamyśliła się, upiła łyk 
herbaty, - był to wybór szlachetnego człowieka. Dziś może się to 
niektórym wydać śmieszne i staroświeckie. W dzisiejszym 
zmaterializowanym świecie nie ma miejsca na uczucia wyższe, na 
poświęcenie, poczucie sprawiedliwości, na zrozumienie drugiego 
człowieka. Zmieniły się poglądy, zmieniły wartości... 

- Ale co się takiego wydarzyło? - niecierpliwiłam się. - Zabił 
kogoś? 

- Znacznie gorzej... - odpowiedziała bez zastanowienia, podsycając 
moją ciekawość. Nie potrafiłam wymyślić nic gorszego od zabójstwa. 

- Może ułożyłoby się wszystko inaczej, gdyby przed pójściem do 
ołtarza przyznał się do wszystkiego... - westchnęła z żalem. - 
Kobieta, proszę pani, dużo potrafi mężczyźnie wybaczyć, ale nie 
taką rzecz. 

- Jaką? Niech pani wreszcie powie! - denerwowałam się - może był 
nienormalny? 

- Normalny to on był. Tyle tylko, że nasiennik, jak się okazało. 

- Nasiennik? Co to znaczy? 

- Zaraz to pani wyjaśnię... - zawiesiła głos i przez dłuższą 
chwilę wpatrywała się uporczywie i z zastanowieniem w moją twarz. 

- Urodziwą i jędrną ma pani cerę... - stwierdziła nieoczekiwanie i 
bez sensu, mrużąc przed słońcem błękitne, ufnie patrzące oczy - 
tak piękną, jak pani Eleonora, chociaż już wtedy przekroczyła 
dziewięćdziesiątkę... Domyślam się, że i pani podtrzymuje w tym 
względzie rodzinną tradycję, masując codziennie uszy. 

- Uszy? - powtórzyłam ze zgrozą, zastanawiając się, czy ja źle 
zrozumiałam, czy ona zwariowała. 

- Tak - przytaknęła - uszy. 

- Coś takiego nie przyszłoby mi nawet do głowy. 

- Wobec tego, musi pani wiedzieć, że to najskuteczniejszy sposób 
na ładną cerę i lepsze samopoczucie... Tak mi tłumaczyła pani 
Eleonora - oświadczyła z przekonaniem. - Należy wskazującym palcem 
i kciukiem masować kolistym ruchem ku górze uszy, od miejsca, 
gdzie pani nakłada klipsy, i z powrotem w dół. Tak ze trzy razy, a 
może i więcej. Rano i wieczorem. Uszy się rozgrzeją, krew lepiej 
krąży i zmierza ku policzkom... - relacjonowała z przejęciem. 

- Spróbuję - skwitowałam śpiesznie - wróćmy jednak do ślubu mojej 
ciotki... - usiłowałam naprowadzić ją na właściwy temat. 

- No, tak... Leoncjusz zawsze mnie strofował za te niepotrzebne i 
przydługie dygresje. On by się nadawał na szefa w poprawczaku... - 
pokiwała w zamyśleniu głową, przenosząc wzrok ze swojej obolałej 
kostki na moją osobę. 

- Więc pojechali... - podjęła wreszcie interesujący mnie temat - 
to znaczy państwo młodzi do swego nowego domu na Dębnikach. 
Przedtem, ma się rozumieć, był ślub u Panny Marii w kościele, a po 
nim wystawny obiad u rodziców panny młodej. Trzeba pani 
wiedzieć... - nie mogła powstrzymać się od uwagi, - że świętej 
pamięci nieboszczka kochała kwiaty i drzewa. Nie chciała mieszkać 
po ślubie w centrum Krakowa, jak jej rodzice. Od dziecka najlepiej 
czuła się na wsi i w górach. Wychowywała się w tym domostwie od 
szóstego roku życia... 

Odchrząknęłam wymownie. Popatrzyła na mnie spłoszonym wzrokiem. 

- Dębniki, to wówczas była nieomal wiocha gdzie, jak mawiał mój 
mąż, nawet psy szczekały dupą. 

Roześmiałam się z obrazowego powiedzonka, a jeszcze bardziej z 
przerażonej miny pani Aldony. Nie było w jej zwyczaju używanie 
tego rodzaju słów. Z pewnością wyczytała w moich oczach zdumienie. 
Poruszyła się niespokojnie w wiklinowym fotelu. 

- Przepraszam, tak mi się wyrwało... - sumitowała się ze skruchą. 
- zdarza mi się to czasem w chwilach wielkiej irytacji, a ilekroć 
wspominam tę historię, zaczynam się denerwować. Przecież pani 
Eleonora była cudowną, uroczą kobietą i człowiekiem, a dobrowolnie 
zmarnowała swoje życie. Dziesiątki razy o tym myślałam i doszłam 
do wniosku, że ja bym się na coś takiego nie zdobyła i chyba także 
żadna ze znanych mi kobiet. 

- Ale co się takiego wydarzyło!? - powoli traciłam cierpliwość. 

- Bliźnięta! - wyrzuciła z siebie. Zabrzmiało to jak krzyk 
rozpaczy. - Mówiłam przecież pani, że to nasiennik, co znaczy, że 
siał na prawo i lewo... 

- Czyje bliźnięta? - zastanawiałam się głośno i głupio, zupełnie 
tym nasiennikiem skołowana. 

- Takiej jednej, co je przyprowadziła do domu państwa młodych. 
Dwuletnie, jednakowo ubrane i mizerne, jak oskubane kurczaki. 
Gdyby żyła moja świętej pamięci babka, opowiedziałaby pani 
wszystko dokładniej. 

- Zdarza się... - wtrąciłam. - W czym problem? - pomyślałam 
współczesnymi kategoriami. 

- Zapomina pani, który to był rok i jakie czasy. 

- To prawda - przyznałam, prosząc aby opowiadała dalej. 

- Przyszła z tymi "bęsiami" akurat w momencie, gdy pani Eleonora 
zdejmowała ślubną suknię, a pan Ferdynand zawiesił nad łożem 
wianek oblubienicy i wstawiał butelkę szampana do wiaderka z 
lodem. 

- Z dwoma kolistymi uchwytami? - spytałam, bo coś mi się 
przypomniało. 

- O uchwytach nic nie wiem, ale z całą pewnością był na nim złoty 
monogram zrobiony z zębów którejś z prababek. 

- Boże... - jęknęłam - przed tygodniem wyciągnęłam jakiś z 
czeluści kredensu. Ciężki, z poczerniałego, kutego srebra. 

- Trzeba, żeby Grulowa wyczyściła i wyglansowała. Był to podobno 
ślubny prezent któregoś z dziadków panny młodej - oznajmiła z 
przejęciem. 

- Nic jej nie trzeba przypominać - ujęłam się za Grulową, - 
gospodaruje jak na swoim. Planowo i szybko. Bez niej bym chyba 
zginęła pod stertami rodzinnego dobra i bezużytecznych śmieci, ale 
od pani to się chyba nigdy nie dowiem, co było dalej... - 
spojrzałam na nią z wyrzutem. 

- Dalej było tak, że pani Eleonora wciągnęła z powrotem suknię. 
Tyle tylko, że podróżną, uszytą specjalnie na podróż poślubną. 
Zapakowała wianek z welonem do walizki i kazała tej pannicy wezwać 
"fiakra". Z mężem nie chciała rozmawiać ani słuchać jego 
tłumaczeń. Oznajmiła, że jego miejsce jest przy dzieciach. 
Małżeństwo, na szczęście, nie zostało skonsumowane i może ożenić 
się z ich matką. Dziewczyna chciała jej podobno podarować te 
dzieciaki na ślubny prezent, bo nie ma ich czym karmić, ale pani 
Eleonora nie chciała nawet o tym słyszeć, chociaż chłopcy byli 
podobni do pana Ferdynanda niczym dwie krople wody. 

- A co on na to wszystko? - ciągle czułam niedosyt opowiadania, 
choć nie bardzo byłam pewna, czy jest zgodne z prawdą. 

- Tego dokładnie nie wiem. Babka opowiadała różności, ale ja byłam 
wtedy dzieckiem i nie interesowały mnie takie sprawy. Słuchałam 
jak bajki i szybko zapomniałam. Dopiero rozmowy z panią Eleonorą 
pod koniec jej życia wiele rzeczy mi przypomniały. Pani ciotka 
była osobą powściągliwą i trzeba się było raczej domyślać niż 
liczyć, że coś z niej się wyciągnie konkretnego. A tak po 
prawdzie, to najchętniej rozmawiała o zmarłych przed dziesiątkami 
lat członkach rodziny. Prowadziła, zdaje się, jakąś kronikę... - 
spojrzała na mnie niepewnie - zwłaszcza o tej Sabinie, która 
zmarła w dniu ślubu i pochowano ją w welonie i w białej sukni z 
ręcznym haftem. W kilkanaście lat później, gdy w rodzinnym 
grobowcu chowano najmłodszą córeczkę pani Kingi, zajrzeli do 
tamtej rozpadającej się trumny. Okazało się wtedy, że dziewczynę 
pochowano w letargu. Leżała na brzuchu i miała poobgryzane 
palce... 

- Nie chcę tego słuchać! - krzyknęłam, czując że oblewam się potem 
i serce wali jak oszalałe. - Chyba klątwa zawisła nad naszą 
rodziną. Co jedna historia, to gorsza od poprzedniej... 
- wyszeptałam z zabobonnym lękiem, - z Francescą też był przecież 
dramat... 

- Myśli pani o tej Włoszce? 

Przytaknęłam głową, rozglądając się niepewnie dookoła. Słońce 
stało już wysoko, dalej ćwierkały ptaki, zaczynały bielić się 
nieliczne jeszcze pąki jaśminu. 

- Od niepamiętnych czasów przekazywano sobie o niej opowieści. Ten 
żelazny krzyż po prawej ręce, jak wychodzi się z domostwa i idzie 
się w dół, w kierunku Zakopanego, to wieś postawiła na tę straszną 
pamiątkę... - wdarł się w moje myśli głos pani Aldony. - Podobno w 
noc wigilijną można ją zobaczyć. Krąży nad potokiem, welon ciągnie 
za sobą, dłonie załamuje... Leoncjusz mówi, że każdy widzi to, co 
chce zobaczyć, ale on dziwak i niedowiarek - mruknęła, poprawiając 
poduszkę pod stopą. 

- A wracając do Eleonory... - podjęłam temat, który nie dawał mi 
spokoju - jak się skończyła sprawa z jej mężem? Chyba nie 
zrezygnował tak szybko z ciotki? Z pewnością chciał się jakoś 
wytłumaczyć, usprawiedliwić... 

- Podobno próbował, ale pani Eleonora była nieugięta, 
bezkompromisowa i uparta, jak cała rodzina. 

- To prawda - przytaknęłam - moja babcia też o tym wspominała, ale 
może coś sobie pani jeszcze przypomni na jego temat? - spojrzałam 
na nią błagalnie, chociaż wiedziałam z doświadczenia, że się 
niczego więcej w tej chwili już od niej nie dowiem. 

- Pozostawmy, pani Egi, zmarłych w spokoju! - żachnęła się pani 
Aldona - O nich należy mówić dobrze i wspominać w listopadzie. A 
teraz wiosna w pełni. Za kilka dni kalendarzowe lato. Powinna pani 
wykorzystać piękną pogodę i pójść w góry. 

- Może i racja... - zgodziłam się z uśmiechem, uprzątając ze 
stolika puste filiżanki. 

*

Od wielu godzin ślęczałam nad starymi planami i dziesiątkami 
szkiców domostwa projektowanego przez mego pradziada. Wyciągnęłam 
je z parcianej torby obszytej skórą. Poniewierały się tam też 
różne dokumenty, listy i fotografie. Rozłożyłam wszystko na długim 
stole zastępującym mi chwilowo biurko. To prawdziwe, z czarnego 
dębu, z ozdobnymi ornamentami znajdowało się jeszcze, tak jak inne 
antyczne meble, w renowacji. 

Pokój przylegał bezpośrednio do sypialni. Zaprojektowałam w nim 
biblioteczkę połączoną z przyszłą pracownią. Nie chciałam 
rezygnować ze swego zawodu. Poza stołem, fotelem i dwoma kuframi 
dokumentów i pamiątek, wypełniało go jedynie słońce i świergot 
ptaków. Gnieździły się tuż pod oknami w krzewach jaśminu, 
zdziczałego bzu i świerków. Ich wierzchołki z młodymi odrostami 
zaglądały do okien. 

Dotykałam z pietyzmem pożółkłych papierów, wyblakłych fotografii. 
Zawarta w nich była ponad stuletnia, a może nawet starsza, 
historia mojej rodziny. Odczytywałam ją z modrzewiowych ścian, z 
zawartości przepastnych kufrów, domowych przedmiotów, mebli i 
portretów. W tym schyłkowym dniu wiosny ze wzruszeniem i z 
ciekawością wchodziłam w historię tworzoną przez minione 
pokolenia. Odkrywałam nowe, nieznane światy, konfrontując je z 
rodzinnymi opowieściami. Nie wszystko się z nimi pokrywało... 

Mój tajemniczy pradziad, twórca domostwa, nigdy w nim nie 
zamieszkał z tą, dla której je stworzył. Zniknął. Rozpłynął się we 
wszechświecie. Po jej pogrzebie nikt go więcej nie zobaczył ani o 
nim nie usłyszał. Odebrał sobie życie. A może zaciągnął się pod 
obce sztandary, ginąc w potyczce gdzieś w piachach pustyni? Byli w 
rodzinie i tacy, którzy do końca nie chcieli uwierzyć w jego 
śmierć. Nie dowiedziano się nigdy, co się z nim w rzeczywistości 
stało. Pozostał legendą dla potomnych, jak i jego niespełniona do 
końca miłość... 

Postanowiłam pójść śladami tej mrocznej historii. Zaczęła się w 
słonecznej Italii, gdzie pradziad znalazł się wkrótce po studiach. 
Tam poznał tę, na której podobiznę od dłuższej chwili patrzyłam 
pełna wahań, nie mając pewności, czy to właśnie ona. Niewiele 
można było odczytać z amatorskiej, wyblakłej fotografii. 
Drobniutka, nieomal chuchrowata postać może szesnastoletniej 
dziewczyny w krótkim, haftowanym kubraczku i długiej spódnicy. 
Oparta o pień rozłożystej pinii, na tle nieba wyglądała jak 
zagubione dziecko w pustym krajobrazie. Z trudem odczytałam na 
odwrocie zatarty częściowo napis: Firenze. Żadnej daty, żadnego 
imienia. Fotografię znalazłam wsuniętą między szkice piórkiem. 
Przedstawiały rzut frontowej elewacji domostwa wraz z niskimi 
zabudowaniami w tle. W nich to, jak wynikało z opowieści mojej 
mamy, któryś z kolejnych spadkobierców pradziada, imieniem 
Kleofas, trzymał kucyki dla trojga swoich dzieci. Potwierdziła to 
także któregoś wieczora moja sąsiadka. 

- Proszę pani... - relacjonowała z przejęciem - moja babka 
słyszała nocami to ich rżenie, niecierpliwy stukot kopytek, 
zazwyczaj w księżycowe noce, gdy powietrze było chłodne i czyste 
jak kryształ. Niosło się daleko. Nie dawało spać, sprowadzało lęki 
i ciekawość nieznanego, co ocierało się o nas, a było nieuchwytne 
jak mgła na bagnach. Babka, tuląc mnie do siebie, a miałam nie 
więcej niż pięć lat, szeptała ze zbożnym lękiem: "widać dzieci 
przyszły do swoich kucy. To radosne rżenie o tym świadczy i 
niecierpliwe uderzanie kopytek o deski stajenki". Słowa babki 
napawały lękiem. Zagrzebywałam się po uszy w pierzynę i nie mogłam 
wymówić słowa. A teraz... - ciągnęła dalej ściszonym do szeptu 
głosem - mnie także nocami, podczas pełni budzi czasem to 
przejmujące, pełne smutku i tęsknoty rżenie kuców, których nie 
ma... 

Sięgnęłam po plik fotografii. Rozłożyłam je w kilku rzędach niczym 
karty tarota. Porównywałam widniejące na nich twarze kobiet z tą 
małą, amatorską fotografią, doszukując się podobieństwa. Znalazłam 
jeszcze trzy, na których odwrocie powtarzały się napisy Firenze i 
Werona, a także imię Francesca. Ta sama, nieomal dziecięca twarz o 
delikatnych rysach. Oczy wielkie, jakby zdziwione w wyrazie. Włosy 
gładko zaczesane, ujęte w węzeł nad karkiem. Wydawał się zbyt 
ciężki dla delikatnej, długiej szyi wychylającej się z koronek i 
haftów. Bez wątpienia miałam przed sobą podobiznę legendarnej 
Włoszki - pierwszej i jedynej miłości mego pradziada, Eutropiusza. 
Długo nie mogłam oderwać oczu od tych spłowiałych czasem, 
zacierających się rysów dziewczyny sprzed wieku. Tyle tylko po 
niej zostało. Wyblakłe fotografie i coś tam w mojej pamięci, co 
wyniosłam z ustnych rodzinnych przekazów. Tę pamięć powinnam 
przekazać moim przyszłym dzieciom. Podtrzymać tym samym tradycję, 
zachować jej ciągłość. 

Czy będę miała dzieci? - wybiegłam myślą do Parszywca. Małżeństwo 
z nim kryłoby w sobie zbyt wiele spekulacji myślowych 
przemieszanych z dużą dozą sympatii i z umiarkowanym seksem. Taka 
mieszanka mogłaby wprawdzie wystarczyć do założenia rodziny, ale 
ja byłam maksymalistką, jak większość kobiet w mojej familii. 
Jedna z moich ciotek, o imieniu Maryla, też nią podobno była, ale 
gdy coraz częściej słyszała o sobie szeptane słowa: "stara panna", 
zdecydowała się przyjąć minimum w osobie mego nieznanego wujka 
Wincentego. Na fotografiach prezentował się nijako. Oczy 
wytrzeszczone jak u ratlerka, przylizany mizerny włos, sterczące 
ku górze podkręcone wąsy. Dzieci z tego małżeństwa było podobno 
siedmioro. Troje zmarło w niemowlęctwie. Reszta była podobnie 
nijaka jak ojciec. Moja dorodna ciotka roztyła się, a jej 
maksymalizm objawił się jedynie w jedzeniu. Zdaniem rodziny, było 
to małżeństwo udane. 

Do fotograf i Franceski przysunęłam podobiznę pradziada 
Eutropiusza. Chociaż imię przypominało koszmarny sen, stanowili 
piękną parę. Wpatrywałam się w jego rasową głowę i szerokie czoło 
z zachwytem. Wspaniale rzeźbiona twarz mężczyzny z gór. Duże, 
myślące oczy i coś nieuchwytnego, zniewalającego w rysunku 
łagodnie uśmiechniętych ust. I ona, taka dziewczęca i krucha, 
pełna tajemniczego uroku, chociaż nie klasyczna piękność. 

Pomyślałam, że gdzieś tu musiały zachować się jakieś pamiątki, 
chociażby najmniejszy ślad jej istnienia. Nasza rodzina miała 
skłonność do zbieractwa, przechowywania pamiątek, kolekcjonowania 
bezwartościowych nawet drobiazgów. Babcia mawiała, że z takich na 
pozór nic nie znaczących szczegółów tworzy się historia rodu, jego 
osobowość i status. W tym względzie, a może i nie tylko, byłam 
wyrodkiem w rodzinie. Nawet w dzieciństwie nie kolekcjonowałam 
zdjęć idoli filmowych, z myszką Miki na czele. Byłam czymś w 
rodzaju wróbla wśród kanarków. 

Wpatrując się w rysy twarzy Franceski, starałam się odtworzyć 
historię, którą kiedyś zasłyszałam. Było w niej wiele luk, 
niedopowiedzeń, domysłów i westchnień. Z całą pewnością wiedziałam 
tylko, że tamtego pamiętnego roku była zima. Mroźna i śnieżna. Na 
granacie nieba świeciły gwiazdozbiory Erydona i Syriusza. 
Odtwarzałam w pamięci babcine opowieści, pobudzałam wyobraźnię, 
wchodziłam w tamten czas radosnych świąt, nadziei oczekiwania na 
spełnienie tych dwojga młodych, zakochanych w sobie ludzi. Czas 
mroźnej nocy w poświacie księżyca, płonących pochodni przy 
góralskich saniach. Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. 

Wyrwało mnie z zadumy łomotanie do drzwi. Wiedziałam, że nikt inny 
nie wali tak, jak Grulowa. Mogłaby nieboszczyka zbudzić z letargu. 

- Otwórzta gaździnko, "poleceniec" do wos, haj! 

Otworzyłam, pokwitowałam odbiór listu, dałam napiwek dla 
listonosza. Grulowa, jak zwykle, "wydziwiała" na moją rozrzutność. 
Żeby przerwać jej narzekanie na mój brak szacunku "dla dudków", 
zagadnęłam, czy słyszała o tym, że w zabudowaniach w głębi 
podwórza trzymano kiedyś kuce. 

Przytaknęła skwapliwie głową oplecioną cienkim, siwiejącym 
warkoczykiem. Jej czerstwa, poorana zmarszczkami, osmalona słońcem 
twarz, była niczym otwarta książka. Całe jej uczciwe, trudne i 
pracowite życie było na niej wypisane. 

- Podobno podczas pełni księżyca słychać ich rżenie, chociaż tych 
kucy nie ma już od dziesiątków lat... - uśmiechnęłam się nijako, 
żeby nie pomyślała, że te opowieści traktuję zbyt poważnie. 

Popatrzyła na mnie surowo. Czułam, że nie spodobał się jej mój 
sceptycyzm. 

- Wicie gaździnko, ludzie majom hałas w uchu. A nie ino w uchu, w 
dusy tyz. Trza wiedzieć, ze syćko to duse nieboscyków hałasujom i 
nie kazdy usłysy bez ten hałas we swojem wnętrzu... - pociągnęła 
nosem, odwróciła się i tupiąc głośno chodakami zeszła ze schodów 
coś tam pokrzykując na robotników, którzy na chwilę przerwali 
pracę. 

List nadszedł z Kanady. Od Parszywca. Przebywał aktualnie w 
Vancouver na jakiejś konferencji naukowej. W przerwie, spoglądając 
na rozciągający się za kawiarnianymi szybami krajobraz, 
przypomniał sobie widok z okien mojej sypialni. Zatęsknił 
"boleśnie i dojmująco", jak się w liście wyraził. Uważa, że 
powinniśmy się wkrótce spotkać, nie tracić czasu na czczą 
korespondencję i coś wreszcie postanowić. Nie określił wprawdzie, 
czym miało być to "coś", ale rozumiałam podtekst. Ponawiał także 
zaproszenie podkreślając, że jego skromna "chata" czeka na "panią 
serca", jak się górnolotnie i staroświecko wyraził. Przy okazji 
donosił, że w instytucie badawczym, w którym aktualnie pracuje, 
awansowano go na wyższe stanowisko. Wkrótce może już obejmie 
katedrę na tutejszym uniwersytecie. Łączy się to również z większą 
gażą, co także nie jest do pogardzenia. Zwłaszcza, gdy ma się 
pewne zamiary... I niech wreszcie odpiszę na dwa poprzednie listy, 
żeby nie musiał więcej zasięgać telefonicznie języka u Gacunia i 
wypytywać, co się ze mną dzieje, że tak uparcie milczę. Wydawało 
mu się, że go "odrobinkę lubię". Ucieszyłoby go "niepomiernie" 
chociaż kilka zdań napisanych moją "najśliczniejszą rączką". Było 
tam coś jeszcze o pogodzie, o projektowanej wycieczce z 
przyjaciółmi do któregoś z kanionów, a także kilka pytań 
odnoszących się do moich upodobań. Interesowało go zwłaszcza, czy 
chciałabym stać się właścicielką afgana. Suka przyjaciół, 
"najrasowsza z rasowych" i płowa, jak lwia grzywa, powiła 
szczenięta i chętnie by mi jedno podarował. Mógłby je dostarczyć 
osobiście... 

Jęknęłam ze zgrozą - jeszcze mi tu tylko brakowało afgańczyka, gdy 
nawet z duchami nie mogę sobie poradzić. One przynajmniej nie 
gubią po całym domu sierści. Wprawdzie chciałam sobie zafundować z 
czasem psa, ale musiałby to być zwykły kundel. Najchętniej ze 
schroniska. Taki na każdą pogodę. Czujny, wierny i przyjacielski. 
Przerasowane psy nie grzeszą zbytnią inteligencją. Są przy tym 
próżne i znerwicowane. Najchętniej gnieżdżą się w pokoju, na co 
wygodniejszych fotelach. 

Postanowiłam "od ręki" odpisać, żeby z nadgorliwości nie przywiózł 
mi żywego prezentu. Jeśli miał zamiar sam mnie odwiedzić - nic nie 
stało na przeszkodzie. Urządzam wciąż jeszcze dom i męskie ramię 
do przenoszenia mebli będzie zawsze mile widziane. 

Zdążyłam zaledwie włączyć komputer i otworzyć nowy plik, gdy 
usłyszałam głos pani Aldony wykrzykującej moje imię. 

Wyjrzałam oknem. Stała w tej swojej roboczej, spłowiałej sukience 
z niebieskiego lnu. Różowe, sztuczne hortensje na wystrzępionym 
kapeluszu ze słomki wydawały się w słońcu jeszcze bardziej 
wyblakłe i zmięte. 

- Można do pani na chwilę, pani Egi? - uśmiechała się promiennie, 
trzymając w ręce bukiet fioletowych dzwonków. 

- Oczywiście! - odkrzyknęłam, chociaż wizyta nie była w porę. 
Popatrzyłam z westchnieniem na ekran komputera, na rozłożone 
fotografie i zeszłam do kuchni. Był najwyższy czas, żeby coś 
zjeść. Poczułam nagle głód. W lodówce czekały naleśniki z serem i 
rodzynkami z poprzedniego dnia. 

Wręczając mi kwiaty, pani Aldona oznajmiła radosnym głosem, że 
otrzymała list od Leoncjusza. 

- Ja także dostałam wiadomość z Kanady - pochwaliłam się 
impulsywnie. 

- To mnie pani zmartwiła... - popatrzyła na mnie, a jej powtórny 
uśmiech zdmuchnęła z ust moja niewinna, pozbawiona wszelkich 
podtekstów uwaga. 

- Jednak ta niepotrzebna miłość wciąż depcze pani po piętach - 
westchnęła. - Liczę już tylko na pani mądrość, a raczej 
intuicję... - dodała, siadając za stołem. 

Wsunęłam naleśniki do mikrofalówki, rozejrzałam się za 
talerzykami. 

- Niech pani nie używa tego paskudztwa! - wykrzyknęła. - Leoncjusz 
wyrzuciłby z pewnością ten pani sprzęt za okno. Jak go znam, 
oczywiście podwójnie by za niego zapłacił, byle tylko pani z niego 
nie korzystała. Podobno szkodliwy dla zdrowia... 

- Samo życie już dostatecznie człowiekowi szkodzi, a mnie wszystko 
jedno, czy umrę trochę zdrowsza od innych - roześmiałam się. Miała 
tak zatroskaną, nieszczęśliwą minę. Leoncjusz musiał być dla niej 
wyrocznią, chociaż nie miała o nim najlepszego zdania. Może tak 
właśnie objawiała się miłość? Mama opowiadała przy jakiejś okazji, 
że moja ciotka Florentyna zarzucała swemu mężowi wszystko, co 
najgorsze. Mogło się wydawać, że jest potworem, wampirem i zmorą 
jej życia. W rzeczywistości świata poza nim nie widziała i było to 
nadzwyczaj udane małżeństwo, chociaż on także nazywał ją "wiedźmą 
i zgagą". Taki właśnie był słownik ich miłości. Każde z tych 
określeń stanowiło szczególną pieszczotę... Pani Aldona musiała 
reagować podobnie. 

- Czy się coś wydarzyło specjalnego u pana Leoncjusza? - zapytałam 
ostrożnie, podsuwając jej słoik z gruszkowymi konfiturami. 
Przywiózł je Ryszard. Były własnej roboty. Twierdził, że gdy 
trafiają mu się dni z przewagą kobiecych hormonów, najchętniej 
przesiaduje w kuchni. Smaży wówczas konfitury, piecze ciasto. 

- Ach, Leoncjusz... - wymówiła z czułością jego imię, - ten głupek 
zawsze jest pełen genialnych pomysłów, szczególnych przygód i 
nawiedzających go snów. Ostatnio miał bardzo dziwny i jest nim 
poważnie zaniepokojony. Trudny do rozszyfrowania, a powtarza się 
już trzeci raz w tej samej wersji. 

- Odkąd tu zamieszkałam, nie pamiętam, żeby męczyły mnie jakieś 
senne majaki. Natomiast to, co powinno dziać się we śnie, zdarza 
się na jawie... - nadmieniłam mimochodem, wpadając jej w słowa. 

- Wystarczy jeden grzyb w barszczu... - mruknęła pod nosem, - a 
jeśli chodzi o Leoncjusza - wymówiła o parę tonów głośniej, - 
śniło mu się, że schodził bezdrożami z Gubałówki i widział z 
bliska najdrobniejsze źdźbła traw. Także i pobzykujące na nich 
owady. Bardzo go to we śnie denerwowało, gdyż chciał ogarnąć 
wzrokiem całą panoramę. Jednak widział wszystko tak, jakby leżał w 
trawie. Długo trwało nim się zorientował, że nie jest sobą, że ma 
cztery nogi i coś mu pobrzękuje na szyi. Wreszcie uświadomił 
sobie, że jest owcą i to ciężarną samicą, bo mu coś tam kopało i 
kręciło się w brzuchu. Krzyknął rozpaczliwie, i usłyszał 
przeciągłe, żałosne beczenie owcy. Zbudził się zlany potem i 
wystraszony jak nigdy w życiu. Usiadł na łóżku i sprawdził, czy 
nie jest porośnięty wełnistym runem. Pobiegł nawet z lękiem do 
łazienki, do lustra, zobaczyć, czy przypadkiem zamiast własnej 
głowy nie ma owczego pyska. Sama się zdenerwowałam, czytając list, 
a on śnił to przez parę nocy... 

- Okropność! - pokręciłam głową. - Skąd się to wszystko bierze? - 
popatrzyłam z zastanowieniem na panią Aldonę. 

- Dawniej mówiło się, że złe sny nawiedzają nas wówczas, gdy zje 
się zbyt obfitą kolację. Jednym słowem: z przeżarcia, ale ja wiem, 
że Leoncjusz je z dużym umiarem, nawet powiedziałabym, że się 
głodzi, chociaż on twierdzi, że całkowicie mu to wystarcza, a 
żołądek to nie wór na śmiecie... 

- Też racja... - przytaknęłam bez większego przekonania. Lubiłam 
solidnie podjeść. Nie miałam, na szczęście, skłonności do tycia. 

- Z tymi snami różnie bywa - ciągnęła dalej. - Biorą się z mózgu, 
ale jakie mechanizmy przy nich działają, chyba tylko jeden Bóg 
wie... Leoncjusz twierdzi, że ze snami jest podobnie, jakby się 
było w sali kinowej, gdy jest w niej jeszcze ciemno przed seansem. 
Ekran nagle rozbłyska i pojawiają się jakieś kadry z filmu 
emitowanego przez nasz wewnętrzny projektor. Są to krótkie 
opowiadania, którymi wstępuje się w jakiś inny stan istnienia... - 
pokiwała w zamyśleniu głową. - A ten list z Kanady pewnie panią 
ucieszył? - popatrzyła na mnie z nieśmiałością. 

- Przyjemnie, jak o nas pamiętają... - dałam wykrętną odpowiedź. 

- W tym przypadku powinna się pani zdać na intuicję. Domyślam się, 
że ten, który napisał, jest panią poważnie zainteresowany... 
Mężczyźni nie zawracają sobie głowy listami, jeśli nie widzą w tym 
jakiegoś interesu. Takie jest życie... - stwierdziła, prostując 
się w krześle z godną miną. 

Pomyślałam o Leoncjuszu. Może on to właśnie pisuje do niej tak 
często licząc na "wżenienie się" w bądź co bądź nie najgorszą 
posiadłość. Jakoś mi to jednak nie pasowało do obrazu, jaki sobie 
na jego temat stworzyłam. Ale jeśli ona tak pesymistycznie myśli o 
mężczyznach, musi być w tym coś na rzeczy. 

- Z intuicją to nie taka prosta sprawa... - uśmiechnęłam się 
nieznacznie - jest podobno dodatkowym zmysłem, pierwotną, wrodzoną 
zdolnością czy też instynktem chroniącym nas przed 
niebezpieczeństwem. Podlega rozwojowi, a czasem zanika, w 
zależności od tego, czy jej używamy, czy nie. Pozwala nam podobno 
coś przeczuwać, czy też "wiedzieć". Tyle tylko, że na ogół jej nie 
słuchamy. Boimy się ryzyka... 

- Otóż to! - uradowała się. - I właśnie do tego "bania się" nie 
powinna pani dopuścić. Przynajmniej w tym wypadku... - uzupełniła, 
popatrując na mnie przenikliwie. - Na wiosnę krew się w człowieku 
burzy, różne głupoty mnożą się w głowie niczym żabi skrzek w 
stawie - uśmiechnęła się promiennie - właśnie z tym do pani 
przyszłam... 

- Z żabim skrzekiem? - zażartowałam, wykładając naleśniki na 
półmisek z Miśni. 

- Pani sobie kpi, a rzecz jest poważna... - zawiesiła głos. - Dam 
pani przykład takiej wiosennej głupoty. Otrzymałam list nie tylko 
od Leoncjusza, ale także i od byłego męża. Wiosna zawsze go 
nastraja, żeby zepsuć mi humor. Napomyka o tym, że z obecną żoną 
nie najlepiej się wszystko układa i chętnie wróciłby do mnie... - 
zapatrzyła się w okno. Po niebie płynął lotny, biały obłok - a ja 
już sobie życie ułożyłam, rozstanie przebolałam i znów muszę temu 
gadowi odpisać, że nic z tego, że już całkiem od siebie 
"odstaliśmy" - dopowiedziała ciszej. - Widzi więc pani, że wiosna, 
choćby i spóźniona jak u nas tego roku, działa na ludzi i nie 
wolno poddawać się jej nastrojom i głupim mrzonkom. 

Milczałam, zerkając ukradkiem na jej posmutniałą twarz. Wydała mi 
się starsza, niż była w istocie. 

- Trzeba pani wiedzieć, że po śmierci rodziców, a zabrała ich z 
tego świata grypa zwana wówczas hiszpanką, wychowywałam się tu, u 
babki. Miałam wówczas niecałe jedenaście lat. Ciężko mi było... - 
zamyśliła się, wodząc nieobecnym wzrokiem po kuchni. - Dopiero po 
ślubie poszłam za mężem do dużego miasta. Wróciłam tu z nim po 
latach, gdy babka zmarła i dom opustoszał. Mąż zdecydował, że 
zostaniemy na gospodarce. Pracował także jako nauczyciel w szkole 
stolarstwa artystycznego. Ja miałam swój zawód. Nasza rodzina od 
pokoleń była niezwykle muzykalna. Moja matka od dziecka uczyła 
mnie grać na pianinie. Nie była prostą kobietą. Miała za sobą 
szkoły, ojciec był urzędnikiem państwowym. Babka z pamięci i bez 
nut grała tak, że zapraszano ją na różne uroczystości. Wystarczyło 
jej raz usłyszeć melodię i potrafiła ją bezbłędnie powtórzyć. Coś 
i mnie z tego rodzinnego uzdolnienia zostało. Chodziłam nawet do 
takiej podstawowej szkoły muzycznej. Wiązano ze mną duże nadzieje, 
ale wyszłam za mąż, uczyłam maluchy, bo dostałam w posagu rodzinne 
pianino, na którym matka uczyła mnie grać. Teraz, jak pani wie, 
uczę dalej i jakoś się żyje przy pomocy mojego warzywniaka... - 
uśmiechnęła się wstydliwie. - Ja wiem, że pani wolałaby, aby tu 
wszędzie były kwiaty i ozdobne krzewy... - roześmiała się. - Gdy 
szłam za mąż, wydawało się, że niebo rozwarło się przede mną, że w 
białej sukni i cała w welonach wchodzę w krainę wiecznej 
szczęśliwości. Też była wówczas wiosna, przyroda w rozkwicie, 
ptaki od świtu zawodziły miłosne trele w jaśminowych krzewach... - 
ściszyła głos, - z czasem zrozumiałam, że decydując się na 
małżeństwo, zamienia się jedne kłopoty na inne... - zawiesiła głos, 
popatrując na mnie łzawo. - Niech pani o tym pomyśli, nim powie 
"tak" mężczyźnie, co do którego nie ma pani pewności, że to ten 
jedyny, przeznaczony pani na dobre i złe. Aż do wieczności... - 
zakończyła wieszczym głosem i zamilkła. 

Przez dłuższą chwilę żułyśmy w milczeniu naleśniki, smarując je 
obficie gruszkową konfiturą. 

Myślałam o Parszywcu i o tym, w jaki sposób można przewidzieć czy 
też przeczuć, że trafiło się na tego właściwego mężczyznę? Może 
jednak należało przeczekać okres wiosny, aby móc trzeźwo myśleć? 
Nie angażować się zbytnio, pozostawić całą sprawę czasowi, zdać 
się rzeczywiście na intuicję? Na razie nie dawała żadnego znaku; 
Parszywiec podobał mi się, wydawał się odpowiednim dla mnie 
partnerem, a jednak... Może właśnie to "jednak", które hamowało 
moją impulsywną naturę, było sygnałem nadawanym przez tę właśnie 
intuicję? 

- Wspaniałe naleśniki... - w moje rozmyślania wdarły się słowa 
pani Aldony, - będzie pani dobrą żoną, ale nie każdy mężczyzna 
potrafi docenić skarby i możliwości drzemiące w kobiecie. - 
Westchnęła. - Miłość, pani Egi, jest sztuką. Nie wszyscy jednak 
mężczyźni znają się i doceniają sztukę. Przechodzą obojętnie nawet 
obok najpiękniejszego obrazu, bo dla nich obraz, to obraz i 
tyle... Niech pani o tym pomyśli... 

- Pomyślę... - skinęłam głową. 

Jej niebieściutkie oczy promieniały blaskiem i życzliwością. 
Należało sprawić jej przyjemność. 

- Nie powiedziała pani, jak zinterpretował swój sen pan 
Leoncjusz... - powróciłam do najważniejszego, jak się domyślałam 
dla niej tematu. Musiał być z pewnością mężczyzną jej życia, 
chociaż coś mi się tu od dawna nie zgadzało... 

- Droga pani Egi, Leoncjusz to jak maszynka do mięsa. Każdą myśl, 
każdą sytuację czy sen miele długo, nim coś konkretnego z tego 
wyniknie. Z drugiej znów strony, nigdy nie jestem pewna, kiedy 
sobie kpi, a kiedy mówi poważnie. Ma w sobie coś ze świątecznego 
przekładańca, który moja babka piekła na Wielkanoc, a nazwała 
dziadowskim mazurkiem bo wszystko było w nim wymieszane. Orzechy, 
daktyle, rodzynki, figi, skórka pomarańczowa i jakieś tam różne 
inności. Za każdym razem dodawała jeszcze coś nowego, chociażby 
kandyzowane wiśnie, a więc za każdym razem ten sam mazurek inaczej 
smakował. Z Leoncjuszem podobnie... - uśmiechnęła się radośnie. - 
Szkoda, że go pani nie miała okazji poznać. Nie tracę nadziei, że 
wróci, jak mu się ta włóczęga po świecie znudzi i zrobi to coś, 
czego nie chciał mi wyjawić... - westchnęła i zamilkła. 

- Jakieś wnioski musiał wysnuć z tych dziwnych snów? - powróciłam 
do tematu, który mnie interesował - z pewnością coś na ten temat 
pani napisał... - dodałam z przymilnym uśmiechem. 

- Owszem. Napisał, że musi to wszystko dokładnie przemyśleć. 
Sądzi, że otrzymał jakieś ostrzeżenie i jeśli czegoś nie uczyni, 
nie pośpieszy się z tym czymś niewiadomym, to okaże się głupim 
baranem, a nawet gorzej jeszcze, bo ciężarną owcą, która biegnie 
na oślep za stadem, nie kierując się własnym instynktem. Rozumie 
pani coś z tego? 

- Niewiele... - westchnęłam. Leoncjusz wydał mi się jeszcze 
bardziej udziwniony, niż to wynikało z opowiadań pani Aldony. Z 
pewnością jednak nie był człowiekiem, w towarzystwie którego można 
byłoby się nudzić. Zaciekawiał mnie. 

Pani Aldona popadła w dłuższe zamyślenie nad niedojedzonym 
naleśnikiem. Jej ściągnięte brwi sugerowały, że się nad czymś 
intensywnie zastanawia. 

- Dziwne... - mruknęła pod nosem, nie spuszczając wzroku z resztek 
na talerzu. - Jedni twierdzą, że diabeł siedzi w drobiazgach. 
Inni, że w pośpiechu, albo w szczegółach. Moja babka wierzyła, że 
siedzi w każdym kłamstwie, bo jest jego ojcem. Tak czy inaczej, z 
całą pewnością istnieje... - podniosła wreszcie na mnie zatroskane 
oczy, - a jeśli istnieje, to według mnie najskuteczniej działa 
wiosną... - zawiesiła niepewnie głos. - Najwyższą cenę płaci się 
za miłość - dodała trochę bez sensu i nie na temat. 

Sięgnęłam do kredensu po staroświecki, drewniany młynek z 
mosiężnymi okuciami. Postanowiłam zemleć w nim ziarna kawy, jak 
czynił to Parszywiec. 

Uśmiechnęłam się przy tym do samej siebie. Ten młynek przypomniał 
mi dość frywolną i zabawną scenę z niedawno przeczytanej książki 
pod tytułem "Serafina i kochankowie" nieznanej mi bliżej autorki. 

*

Na długi i serdeczny list Parszywca odpisałam miło i serdecznie. 
Jednak w taki pokrętny sposób, że różnie można było jego całość 
interpretować. Moja mama w takich razach mówiła, że na dwoje babka 
wróżyła, co oznaczało dyplomatyczne wyjście z sytuacji, gdyż nic 
konkretnego z takiej treści nie wynikało, poza tym, że furteczka 
nie została całkowicie zatrzaśnięta. 

Wyraźnie czułam narastający sentyment. Może właśnie dlatego długo, 
przekornie zwlekałam z odpowiedzią na listy z Kanady. Z mojej 
strony nie była to z pewnością jeszcze miłość. Raczej narastająca 
tęsknota do życia we dwoje, potrzeba stworzenia rodziny, 
odbieranie zjawisk i uczuć podwojonych obecnością drugiego 
człowieka. Broniłam się jednak przed tym ogarniającym powoli 
uczuciem, żeby nie popełnić błędu, chociaż wydawało mi się, że na 
Parszywcu się nie zawiodę. Walczyłam z sobą jedynie z zasady. 
Przeczuwałam jednak, że w końcu mu ulegnę, zdecyduję się na 
małżeństwo, jeśli tylko on zrezygnuje z pobytu w Kanadzie. Moje 
miejsce było tu, w rodzinnym gnieździe, i nie chciałam zbyt długo 
czekać samotnie w tym ogromnym domu, otoczona cieniami zmarłych 
dzieci. Moje, żywe, powinny tu biegać. W starych ścianach niech 
wreszcie rozbrzmiewa ich śmiech, rozchodzi się tupot drobnych 
nóżek w buciczkach z dzwoneczkami, aby nie pogubiły się w 
rozmaitych zakamarkach. Byłam zbyt młoda, aby spędzać samotne 
noce, podbite tęsknotą do męskich ramion. 

Nie miałam w sobie nic z cierpiętnicy, jak być może moje uległe i 
skłonne do poświęceń pociotki. Z różnych zapisków i dokumentów 
dowiadywałam się wciąż nowych, zaskakujących historii. Jak 
wynikało z zasłyszanych dawniej wspomnień, nieomal wszystkie 
kobiety z rodu rządziły się twardymi zasadami. Obowiązkowe, 
miłosierne i bezkompromisowe. Skłonne do wyrzeczeń, pruderyjne i 
niezbyt szczęśliwe tak w małżeństwie, jak i w stanie panieńskim. 
Umierały młodo, pozostawiając liczne potomstwo, obdarzone 
szlachetnymi prawdopodobnie genami, ale mało przydatnymi do 
szczęśliwego życia w świecie, jaki je otaczał. A ja przede 
wszystkim pragnęłam być szczęśliwa, kochana, adorowana. Nie 
chciałam rezygnować z czegokolwiek, co mogłoby dać mi radość i 
satysfakcję. Moja przekorna, buntownicza natura twierdziła, że 
pokusy należy zwalczać przez uleganie im. Na razie nie było ku 
temu okazji. Jednak coraz częściej pojawiało się pragnienie, aby 
pod jakimkolwiek pretekstem, chociażby przywiezienia tego 
niechcianego afgana, ściągnąć tu Parszywca i z pominięciem 
ołtarza, przyprowadzić go do mojej sypialni. Za taki stan rzeczy i 
inne niepoprawne myśli obwiniałam obłudnie wiosnę, a później lato. 
Zaczęło się ono przed paroma dniami niespotykanym upałem i prawie 
włoską pogodą. 

Wraz z jednym z ostatnich listów Parszywca nadeszły wiadomości od 
Ryszarda. Pisząc, musiał być w nie najlepszym nastroju, mimo że, 
jak donosił na wstępie, siostra bliźniaczka dochodziła szybko do 
zdrowia i jego zawodowe sprawy układały się pomyślnie. Myśli już o 
nowej specjalizacji, chociaż nie wie, czy zdąży. Brzmiało to dość 
tajemniczo, ale nie zdradził żadnych szczegółów. Jednak zasadnicza 
część listu brzmiała dość minorowo. W lekarskim światku od 
dłuższego już czasu krążyły dość jednoznaczne komentarze związane 
z jego skłonnościami. Coraz częściej rozpytywano go z 
wieloznacznym uśmieszkiem, kiedy się wreszcie ożeni, założy 
rodzinę. Uskarżał się długo i szeroko na brak tolerancji w 
społeczeństwie i panujący wciąż u nas "ciemnogród". Nawet w 
środowisku, które powinno patrzeć na te sprawy z trochę innego, 
medycznego punktu widzenia. Przebijała z jego listu także nutka 
rozgoryczenia na postawę kościoła. Pisał między innymi: 

"...Wiesz, Izabell, wielka szkoda, że Bóg i kościół to tak 
zupełnie różne sprawy! Moje relacje z Bogiem są jak najlepsze, ale 
do kościoła nie chodzę i nie chcę: jeśli to On mnie takim 
stworzył, widać tak chciał. Tępienie gejów w imię Biblii stoi mi 
kością w gardle. Jest to akt skrajnej arogancji wobec aktu 
stworzenia. Księża, dewotki, hipokryzja, walka o władzę polityczną 
i finansową, krwawa tradycja średniowiecza godna dzisiejszych 
fundamentalistów islamskich, wojny, palenie czarownic - cóż za 
piękne tableau! I najgorsze, jeszcze większa arogancja wobec Boga: 
nie wolno myśleć! Toteż nie myślą. Dla nich być homoseksualistą, 
to "wybrać sobie styl życia". A któż mi dał jakiś wybór? Nie gra 
roli, że moje życie seksualne zazwyczaj przypominało Saharę. Jeśli 
znasz książkę "Jean Barreau", to chyba nie jestem mniej 
zbuntowany. Mam tego dosyć. Wiara nie ma z tym nic wspólnego! 
Trudno żyć nieprzyzwyczajonemu..." 

Żal mi się zrobiło Ryszarda, a nawet i siebie. Tak nieopatrznie 
zaangażowałam się wcześniej w coś, co nie mogło mieć żadnej 
przyszłości. Na zapas już układałam historię wspólnego życia i 
romantycznej miłości w górskim plenerze, który oboje tak bardzo 
kochaliśmy. W zamyśleniu pokiwałam głową nad własną głupotą i 
naiwnością szesnastolatki skrzyżowaną z niepoprawnym optymizmem. 

Na dalszych stroniczkach listu Ryszard ubolewał, że nie będzie 
mógł w najbliższym czasie skorzystać z mego zaproszenia i to nie 
tylko dlatego, że Gacunio jest teraz bardzo zajęty 
przygotowywaniem wystawy w krajach skandynawskich. Pisał: "... Na 
razie nie mam najbledszego nawet pojęcia, kiedy znów zobaczę 
Ciebie i góry. Może we wrześniu? Nie wiem. Jestem w stanie 
kompletnego załamania. Miałem straszne przeżycie z wizytą u 
dentysty. O mało nie zjadłem gustownego zęba na sztyfcie, bo 
opuścił swoje miejsce w sposób całkiem niezdyscyplinowany. W 
popłochu pojechałem do mego nadwornego dentysty. Polecił mi go 
kiedyś Gacunio bo był doskonały. Jest doskonały! "O, to drobiazg - 
orzekł - trochę cementu i będzie spokój!" I był, przez tydzień, po 
czym powtórzyło się to samo. Prześwietlił, wybadał i rzekł ze 
smuteczkiem w głosie na zakończenie imprezy: "Wiesz co, ten korzeń 
jest zmęczony życiem i nic w nim już nie będzie się trzymać. 
Trzeba zrobić coś innego. Sąsiedni jest bardzo mocny, na nim 
zrobimy koronkę i będziesz miał nową i pewną konstrukcję na wiele 
lat." Zrobiło mi się ciemno przed oczami, bo to znaczyło 
oczywiście usunięcie korzenia. A ja panicznie nie lubię 
zastrzyków, nie mówiąc o wyrywaniu! Nie jestem Rambo. Jestem Kubuś 
Puchatek! Wyboru i tak nie miałem, więc mam nową, piękną 
konstrukcję. O wyrywaniu korzenia powiem Ci tylko tyle, że on 
zupełnie nie chciał się ze mną rozstać i wcale takie rozrywkowe to 
nie było! Bo ja jestem twarda cholera i wszystko we mnie mocne: 
korzeń stanowił tego dowód, był tak mocno zrośnięty z kością, że 
dentysta namordował się, aż się spocił, nie mówiąc już o niżej 
podpisanym. Mimo znieczulenia, bezbolesne to nie było. Biedny ja! 
Za to potem w ogóle nic, jakby nie było tego wszystkiego..." 

Opisy perypetii Ryszarda ciągnęły się przez następne dwie 
stroniczki. Na zakończenie dowiedziałam się, że od dwu tygodni 
bierze prywatne lekcje języka szwedzkiego. Sądząc z różnych 
niedopowiedzeń w liście, domyśliłam się, że obaj z Gacuniem myślą 
o stałej emigracji. Może właśnie z powodu tolerancji, której im tu 
brakowało. List kończył się także mało optymistycznym 
stwierdzeniem, że: "oko Opatrzności zaszło widocznie bielmem, 
jeśli nie dostrzega tego, co się dzieje w świecie i trochę bliżej 
też..." 

Odłożyłam list z mieszanymi uczuciami. Lubiłam Ryszarda. Myśl o 
tym, że nie tak prędko znów go zobaczę i nie ruszymy razem w góry, 
sprawiła mi dużą przykrość. Także i perspektywa, że może wyjechać 
na stałe z kraju, była nie do przyjęcia. Mogłam stracić jedynego 
przyjaciela. Czułam się bardzo osamotniona i trochę tu jeszcze 
obca. 

Zastanawiałam się przez chwilę - może jednak zdecydować się na 
proponowanego przez Parszywca afgana? Nie chodziło o psa ale o 
tego, który mógłby mi go przywieźć. Letnie noce były wprawdzie 
krótkie, ale zawsze dałoby się je przedłużyć, zasuwając w oknach 
portiery. Na wszelki wypadek postanowiłam wysłać obojętną w treści 
karteczkę z efektownym ujęciem starego kościółka na Strążyskiej. 

Zapatrzyłam się w okno. Pogoda była nijaka. Trochę słońca, trochę 
przesuwających się po niebie obłoków i porywisty, ciepły wiatr. 
Nie nastrajało to do samotnej wyprawy w góry. Przez radio 
zapowiadano ochłodzenie, a pod wieczór przelotny deszcz. 
Postanowiłam zajrzeć do kufra pełnego szpargałów. Był jednym z 
tych, których zawartość przejrzałam tylko pobieżnie, aby przekonać 
się, co zawiera. Poza srebrnymi uchwytami do szklanek i balową 
torebką z czarnych, mieniących się "sztrasów", znajdowały się tam 
jedynie papierzyska wydzielające ledwo uchwytną woń stęchlizny. 
Miałam nadzieję, że wśród nich natknę się wreszcie na legendarne 
pamiętniki ciotki Eleonory. 

Zaledwie zdążyłam wyciągnąć na podłogę część zawartości, gdy 
wtargnęła do pokoju Grulowa. Oznajmiła z zaaferowaniem, że jeśli 
robotnicy nie zjawili się do tej pory, to przyjdą dopiero jutro. W 
poniedziałek muszą odparować po niedzieli. Inaczej mogliby 
pospadać z dachu albo ze schodów i nieszczęście gotowe. Ona 
natomiast zajmie się ustawianiem "po porządku" mebli, do których 
na pojutrze "zgodziła" z Bukowiny konserwatora. 

- Nie widzieliśta, gaździnko, białej królicy? - zagadnęła od 
progu. - Gdziesik haj mi ino migła... - wpatrywała się we mnie, 
mrugając głęboko osadzonymi oczami mysiej barwy. 

- Żywej królicy? - usiłowałam udawać, że nie wiem, o jaką jej 
chodzi. 

- Jaka tam ona żywa! - ściągnęła surowo wargi - byście się, 
gaździnko, pomodlili za jej duse. Toć widzi mi się, ze to jakiś 
wos psodek musi co być. Cięgiem po chałupie lata i do sypialni pod 
łózko lezie... 

Podałam Grulowej banknot, aby wracając do domu wstąpiła do 
kościoła, poprosiła księdza o modlitwę za duszę zmarłego 
Królikowskiego, albo jeśli woli, Królikowskiej, gdyż trzeba było 
jakoś nazwać to ukazujące się zwierzątko. Popatrzyła na mnie ze 
zrozumieniem, chociaż nie znała moich myśli. Nie wiedziała także i 
o tym, że kobiety w naszej rodzinie były niesłychanie płodne. 
Rodziły z upodobaniem, a może i nie z upodobaniem, niczym królice. 
Może więc któryś z tych moich pradziadów-dzieciorobów albo 
grzesznych wujków-łajdusów wcielił się w to pochutliwe zwierzątko, 
jeśli tak uporczywie kręciło się wokół łóżka? 

Kroki Grulowej zamilkły na schodach. Zostałam wreszcie sama. Z 
westchnieniem ulgi rozsiadłam się na podłodze wśród sterty 
papierzysk, pożółkłych zeszytów o wymiętych okładkach, a także 
ozdobnych brulionów, oprawnych w rozłażący się jedwab. Była to 
tylko skromna część tego, co znajdowało się jeszcze w solidnym 
kufrze, przypominającym obłymi kształtami hebanową trumnę z wyrytą 
na wierzchu datą 1782. Było zdumiewające, jakim cudem wszystko to 
ocalało, przetrwało wojny, rodzinne dramaty, przeprowadzki, żeby 
wreszcie dostać się do moich rąk. Czułam się więc w obowiązku 
przejrzeć szpargały i może nawet zachować dla potomnych. 

Popołudnie zapowiadało się interesująco. Wracał mi dobry nastrój. 
Sięgnęłam po niewielki, gruby pamiętnik w pluszowej oprawie z 
wytartymi złoceniami na czerwonym tle. Mógł należeć do ciotki 
Eleonory. Z bijącym sercem wzięłam go ostrożnie do ręki. Stronice 
zapełniało wyraźne, chociaż kulfoniaste, prawie dziecięce pismo. 
Kartki przywarły mocno do siebie, pachniały pleśnią. Rozkładałam 
je delikatnie, żeby nie zatrzeć wyblakłego pisma, w niektórych 
miejscach ledwo już czytelnego. Na pierwszej stronicy ktoś 
wymalował wianuszek z kwiatków, a w nim imię Zuzanna. Nie był to 
więc pamiętnik, na którym mi najbardziej zależało. Westchnęłam 
rozczarowana, ale też zaciekawiona po przeczytaniu pierwszych paru 
zdań. 

"...Wczoraj skończyłam dwanaście lat i mama do taty powiedziała 
przy kolacji, że pora rozejrzeć się za majętnym narzeczonym dla 
Zuzi, to znaczy dla mnie. Tatko odpowiedział, że jeszcze czas, bo 
dopiero co zaręczyła się moja siostra Bronia - "stara panna", jak 
ją po cichu nazywano. Starsza ode mnie o blisko trzy lata i będą 
kłopoty z pieniędzmi na wyprawę. Ona go chyba nie kocha, bo ma 
blond brodę, a jej się podobają bruneci. Brzuch u niego także 
duży, ale mama pociesza ją, że taki brzuch to na zimę lepszy od 
pierzyny i nie trzeba zbyt wiele palić w piecach. Bronia czasem 
popłakuje, jak jej nikt nie widzi. Wiem o tym, bo mamy wspólną 
sypialnię. 

Ja nie chcę wychodzić za mąż, odkąd usłyszałam, że moja babcia ze 
strony taty umarła przez dziadka. On zrobił coś takiego swojej 
dziesięcioletniej córce, że już nie mogłaby wyjść nigdy za mąż, bo 
jak powiedziała do kucharki nasza niania, stała się od tego 
dziurawa i była "wybrakowanym towarem", a do tego jeszcze umarła w 
dwa tygodnie później. Od jej pogrzebu nie minął tydzień, jak 
pochowano babcię w aksamitnej fioletowej sukni ze złotymi 
guziczkami. W domu nie wolno było wspominać żadnej z umarłych, a 
także imienia dziadka, tego od dziurawienia dzieci, chociaż się 
tak ładnie nazywał: Apoloniusz, a babcia tak zwyczajnie: Donata, 
co mi przypominało natkę od pietruszki, chociaż jej nie znałam, a 
wiem o nich wszystko, bo bardzo lubię podsłuchiwać starszych i 
służbę. Tyle ciekawych, a czasem niezrozumiałych rzeczy można się 
dowiedzieć. W domu jest nudno, więc podsłuchując staram się to 
wszystko ułożyć, jakby było napisane w książce. Takiej ciekawej, 
dla dorosłych, bo te co dostaję czasem na prezent, są tylko o 
grzecznych dzieciach, o żywotach świętych i znam je już na pamięć. 

Ci moi dziwni dziadkowie leżą pod murem cmentarnym w nie 
poświęconej ziemi i z pewnością smażą się w piekle, bo nie dało 
się podobno ukryć, że dziadek strzelił sobie w usta z dubeltówki i 
cały łeb miał roztrzaskany, a mózg zeskrobywał ze ściany nie 
żyjący już stangret dziadka, co go bryczką woził do kościoła. Od 
czasu, gdy usłyszałam o tym mózgu, to zbiera mi się na wymioty, 
gdy podaje się u nas czasem do kolacji móżdżek w kokilkach. 
Najczęściej, gdy są goście. I chociaż jest wymieszany z jajkiem i 
koprem, to ja widzę go na ścianie. Babcia to leży pod tym murem 
dlatego, że zapaliły się w niej płuca, chociaż kucharka zaklinała 
się przed naszą nianią, że poprzednia kucharka nie mogła znaleźć 
buteleczki z esencją octową, a starsza pani umierała długo i 
boleśnie, bo się spaliła od środka. Nie wiem, do czego była 
potrzebna tej mojej nieznanej babci esencja, bo nie był to sezon 
grzybów, żeby je zamarynować. Taką esencję to nasza kucharka 
rozcieńcza i zalewa nią w słojach rydze. A babcia, to nie grzyb 
przecie..." 

Jezu drogi... - jęknęłam, przerywając na chwilę wczytywanie się w 
kulfoniasty tekst rojący się od błędów ortograficznych. Przecież 
to jakiś horror, a ja od zarania słyszałam, z jak zacnej i 
wspaniałej rodziny pochodzę. Czego się jeszcze dowiem z pamiętnika 
tego dziecka, które musiało być spostrzegawcze, ale zbyt głupie 
jak na swój wiek. Były to jednak inne czasy. Dziewczęta z dobrych 
domów nie bardzo nawet wiedziały, na czym polega anatomiczna 
różnica między chłopcem i dziewczynką. Chyba, że miały młodszych 
braci. Dzisiaj trzynastolatki mają już swoich "boy friendów" i 
wiedzą o seksie więcej niż niejedna mężatka... 

Następny akapit zaczynał się od stwierdzenia, że: "mama zemdlała, 
gdy niania zbyt mocno zasznurowała jej gorset, a kucharka 
powiedziała w tajemnicy, że przyfrunie do nas wkrótce bocian. Ale 
jak może przyfrunąć z ciepłych krajów, gdy jest u nas zima? Nie 
chciałam jej wyprowadzać z błędu. Niech sobie myśli, że wierzę w 
te ptaszyska. Nie będzie mnie wówczas przeganiała z kuchni, gdy ją 
odwiedza synowa i nie będę już musiała podsłuchiwać, co nie jest 
wygodne. Ja już od dawna wiem od Cypka, że dzieci lęgną się w 
brzuchu, chociaż jeszcze nie wiem, jak się tam dostają. Jak nas 
znów odwiedzi, przyjeżdżając na święta, to zapytam. On lubi o 
takich, ukrywanych przez dorosłych rzeczach, mówić... Mama 
zabrania nam, dziewczętom, rozmawiać ze służbą w kuchni, a Józiowi 
i Alfredowi z drwalem, co nam rąbie na zimę drewno do pieców i 
kominka. Lubię, gdy..." 

Nie dokończyłam zdania. Na dole zadźwięczał dzwonek. Grulowej już 
nie było. Zbiegłam po schodach zobaczyć, kto się tak niecierpliwi 
pod drzwiami. Energiczny dzwonek powtarzał się w bardzo krótkich 
odstępach. Pomyślałam, że może coś się odmieniło Ryszardowi i 
postanowił wpaść na jeden dzień do Zakopanego. Za drzwiami stała 
pani Aldona z białym, emaliowanym rondelkiem w ręce. Mimo woli 
westchnęłam, zawiedziona. 

- Przyniosłam gorące pierożki z kapustą, przysmak Leoncjusza - 
oznajmiła. - Grulowa skarżyła się, że pani niedługo nogi wyciągnie 
z głodu. Nic pani nie je, tylko soki popija, byle czym zagryzie, 
jak ostatnia biedota... 

- Czyżby wrócił pan Leoncjusz? - zagadnęłam, żeby zrobić jej 
przyjemność. 

- Ten nicpoń? - machnęła ręką. - Cud Boży się stanie, jeśli wróci 
na Boże Narodzenie... - dodała z ciężkim westchnieniem. 

Z miłym uśmiechem poprosiłam ją do środka, chociaż jej wizyta znów 
wypadła nie w porę. Pamiętnik dziewczynki, z której wyrosła z 
czasem któraś z moich prababek lub pociotek, bardzo mnie 
zaintrygował, a jednocześnie przeraził. Nie pasował do tego, czym 
mnie od dziecka karmiono. 

- Wygląda pani na roztargnioną - zauważyła moja sąsiadka z 
nieukrywanym żalem. 

- Rozczytuję się w takich różnych, dziwnych opowieściach... - 
bąknęłam, dziękując jej za pierożki. 

Zasiadłyśmy w kuchni do stołu. Pani Aldona poprosiła jedynie o 
szklankę gorącej wody, żeby "przepłukać po tłustościach wątrobę", 
jak się wyraziła. 

- Pyszne! - stwierdziłam, próbując zgrabnego pierożka ze 
skwareczkami na wierzchu. I nie była to zwykła grzeczność. 

- A bigos pani lubi? 

- Ba! - jęknęłam. - Moja babcia była specjalistką od przyrządzania 
bigosu. 

- Ja też nie jestem najgorsza, a ilekroć go przyrządzam, to zaraz 
przypomina mi się Leoncjusz. Był zaproszony kiedyś na góralskie 
wesele. Przy stole trafił mu się dobrze zakropiony gość, jak to na 
weselach bywa. Gdy wjechała na stół micha bigosu, zaczął ostrzegać 
Leoncjusza, żeby jadł ostrożnie, aby nie przytrafiło mu się to, co 
jego szwagrowi. Leoncjusza to zainteresowało, bo on wszystkiego 
ciekaw, jak małpa, więc wdał się z nim w rozmowę. A ten mu 
wytłumaczył bełkotliwie, że: "jak jego szwagier na weselu mordę po 
pijaku bigosem oparzył, to teraz chodzi po polu i na kapustę 
dmucha". 

- Piękne... - jęknęłam z zachwytem, a w myśli postanowiłam, że w 
najbliższym liście do Parszywca opiszę tę historię. Przy lada 
okazji myślałam o nim. Było to niepokojące. 

- Miałam dziwny sen... - zmieniła nieoczekiwanie temat pani 
Aldona, popijając drobnymi łyczkami wrzątek. 

- Dobry czy zły? - spytałam bez większego zainteresowania. Myślami 
byłam częściowo przy zaczętym pamiętniku. 

- Nie wiem... - westchnęła - ale był związany z Leoncjuszem i cały 
czas zastanawiam się, czy nie namotał sobie jakiejś dziewczyny... 

- Byłoby to całkiem naturalne... - zaczęłam ostrożnie, żeby się 
czegoś wreszcie dowiedzieć o ich wzajemnym stosunku. 

- Jak dla kogo... - wzruszyła nieznacznie ramionami. - Pani go nie 
zna... Ma swoje zasady, od których nie odstąpi i to go może 
wpakować w nieszczęście... 

- Co pani ma na myśli? 

- Po prostu boję się o niego. Gdyby był bliżej, mogłabym 
upilnować. Chłop z niego na schwał, a móżdżek maluśki - nie mogła 
powstrzymać się od kąśliwej uwagi. 

- Nie wydaje mi się - obruszyłam się. - Z tego, co wiem o nim od 
pani, nic nie świadczy o jego głupocie. 

- Może i przesadziłam - rozpromieniła się. - Jednak jest naiwny i 
łatwowierny. Sam nikomu świństwa nie zrobi, to sądzi, że wszyscy 
są tacy. Kobiety za nim oczami wodzą i niejedna dałaby dużo, żeby 
go od innej odciągnąć. Takie już są te z młodszego pokolenia. Bez 
skrupułów i po trupach do celu. 

- Jest przecież wolnym, dojrzałym mężczyzną... - zaryzykowałam, 
obserwując jej zatroskaną twarz. 

- Wolny, czy nie wolny, zawsze może wpaść w sidła nieodpowiedniej 
dziewczyny - zacisnęła boleśnie usta. 

- To prawda - przytaknęłam i niczego się więcej od niej nie 
dowiedziałam na interesujący temat. Nie było to właściwie dla mnie 
ważne, a jeśli dręczyła ją zazdrość o kochanka, to już jej 
osobista sprawa i nie należało się tym interesować ani do tego 
wtrącać. Miałam swoje własne problemy. Główne remonty były 
ukończone i powoli urządzałam meblami pokoje. Dom stawał się z 
każdym dniem piękniejszy, ale pusty i martwy. Przypominał muzeum z 
włóczącymi się po nim widmami przeszłości. Brakowało w nim 
mężczyzny, brakowało dziecięcego śmiechu. Wyglądało na to, że 
Parszywiec był coraz bliższy zwycięstwa. Nie poddawałam się 
jednak, próbowałam jeszcze czekać na tę największą, zapierającą 
dech w piersiach miłość... 

- Droga pani Egi, cieszę się, że z takim apetytem jadła pani moje 
pierożki - wdarł się w moje rozmyślania głos pani Aldony. - Widać 
z tego, że muszę szepnąć Grulowej, aby zadbała także o pani 
posiłki. Zmizerniała pani ostatnio. A może to wcale nie brak 
apetytu, a łaknienie całkiem czegoś innego?... - popatrzyła na 
mnie nieśmiało - i dlatego boję się, żeby nie zrobiła pani 
fałszywego kroku. 

- Nigdy nie wiadomo, jakim ten krok się okaże. Dłuższy czas trzeba 
być z drugim człowiekiem w dzień i w nocy, żeby móc coś 
wywnioskować. 

- To tylko część prawdy, bo gdy spotka się właściwego, to samo 
serce o tym powie. Poleci pani za nim jak ćma do światła i nic 
pani od tego nie powstrzyma. Gdy się jednak człowiek zastanawia, 
rozważa i spekuluje na różne sposoby, to po ślubie mogą wyniknąć 
kłopoty i rozczarowania, a w rezultacie życie nie takie, jakiego 
się człowiek spodziewał - myślała głośno wodząc wzrokiem po 
ścianach z niedawno umieszczonymi tu półkami pod stare srebra i 
porcelanę. - Trudno będzie pani znaleźć odpowiedniego partnera. 
Jest pani spod znaku ognia, a także należy do kobiet, które muszą 
mieć przy sobie takiego mężczyznę, z którym nie będą się ani przez 
moment nudziły. Niech pani pamięta o tym, że nuda zjada człowieka 
po trochu. Nim się pani spostrzeże, straci pani radość życia, 
zamknie się w sobie i pod każdym względem zmarnieje. Jak zdążyłam 
panią poznać, to rzuciłaby pani wówczas wszystko i uciekała, gdzie 
oczy poniosą, a to także nie najlepsze rozwiązanie, bo od siebie 
nigdzie się nie ucieknie... Lepiej więc poczekać na właściwego 
mężczyznę. 

- Jak długo jeszcze? - roześmiałam się, łowiąc nutę przejęcia, z 
jakim o tym mówiła. 

- Tego nigdy nie wiadomo. Może już szczęście stoi za progiem, a 
pani jeszcze o tym nie wie? Z tarota wynika, że miłość depcze pani 
po piętach. Niech więc pani cierpliwie czeka. Jak depcze, to i 
dojść musi... 

- Nic więc innego nie pozostaje, tylko tęsknić i urządzać dom... - 
przyznałam spontanicznie i ugryzłam się w język. Nie należało 
wdawać się w zbyt osobiste wynurzenia. Mama zawsze ostrzegała 
przed zbytnią szczerością, twierdząc, że milczenie jest 
najtrudniejszą cnotą kobiety. 

- Mężczyźni, pani Egi, mają swoje sposoby, żeby omotać, skołować 
kobietę i zatrzymać przy sobie, gdy jest im tak wygodnie. Nie 
tylko z miłości, ale z prostego wyrachowania. Czasem im wystarczy, 
że kobieta dobrze gotuje i potrafi dbać o dom. To bardzo ważne dla 
mężczyzny. Swoje miłostki i "szurum-burum" łóżkowe, może znaleźć 
na boku, ale gdy żona dba o jego wygody i żołądek, będzie się jej 
trzymał, jak rzep psiego ogona i zrobi wiele, żeby jej nie 
stracić. Taki to nawet niechętnie wymienia rozdeptane bambosze na 
nowe, bo stare są wygodne, a cóż dopiero żonę. Wraca zazwyczaj z 
łóżka kochanki do domu z westchnieniem ulgi. Nie musi się już na 
nic wysilać, niczego udawać, a zimą nie musi przynosić jej róż, bo 
to tylko żona... 

- Gorycz przez panią przemawia - obruszyłam się, - zbyt wszystko 
pani upraszcza. W małżeństwie może być harmonijnie i pięknie... - 
dodałam, myśląc o moich rodzicach. Byli w sobie zakochani do 
samego końca. Nie lubili nawet na krótko się rozstawać, a ojciec i 
zimą, i bez specjalnej okazji, przynosił mamie kwiaty. Zatęskniłam 
nagle za nimi boleśnie. 

- Pewnie, że może! - przyznała z melancholijnym uśmieszkiem - sama 
znam kilka takich, ale wszystko należy brać pod rozwagę, gdy ma 
się zamiar kogoś poślubić. Nie wszyscy przecież, i nie zawsze, 
znajdują tę pasującą do siebie połówkę... - westchnęła. - W 
sąsiedztwie było takie małżeństwo. Młodzi, zakochani w sobie. 
Wbrew woli rodziców wzięli ślub. Po roku zaczął ją zdradzać, w 
barach z kolegami popijał. Chciała odejść, ale on ani myślał 
zgodzić się na rozwód. Ładna była i gospodarna, jak rzadko. 
Znalazł jednak sposób, żeby ją przy sobie utrzymać... 

- Postarał się zapewne, żeby urodziła dziecko? - wtrąciłam. - Nic 
nowego... - dodałam rozczarowana. 

- Otóż nie! - wykrzyknęła pani Aldona z triumfem - po prostu ubrał 
ją w kota... 

- "Ubrał w kota"? A co to znaczy? - zdumiałam się. Wciąż 
zaskakiwano mnie dziwnymi określeniami o zupełnie różnym znaczeniu 
od tego, co naprawdę powinny wyrażać, jak chociażby "bzykać" albo 
"przelecieć". 

- To znaczy, że zamiast dziecka, zafundował jej kota. Wiedział, że 
nic z tej roboty im nie wychodzi, a jej to było na rękę. Miała 
przecież argument dla sądu. Natomiast uwielbiała koty. On znowu 
nie lubił zwierząt, a już żywiołowo - kotów. Nigdy więc nie chciał 
się zgodzić na to stworzenie w domu. Były nawet między nimi 
poważne nieporozumienia na tym tle. Gdy któryś już raz usiłowała 
uciec z domu i groziła rozwodem, kupił jej kota. Pręgowanego, jak 
tygrys, mówił, że w przyszłości będzie z jego futra twarzowa 
czapka na zimę. Wspomniał nawet, że gdyby próbowała odejść, to 
poderżnie kotu gardło brzytwą, a jeśli zwierzaka z sobą zabierze, 
to odszuka go i zlikwiduje na jej oczach. Wiedział, że czego jak 
czego, ale kota nie zostawi. Minęły trzy lata, a ona przy mężu 
siedzi i kota pilnuje... 

- Okropność! - krzyknęłam, bo i Parszywiec także chciał mnie 
"ubrać" w afgana. Natychmiast odrzuciłam tę humorystyczną myśl, 
jednak ziarenko niepewności zostało zasiane. 

- Nie jest dziś pani w dobrym nastroju. Słyszę same pesymistyczne 
opowieści - uśmiechnęłam się, usiłując zmienić temat. 

- Zgadła pani. Sen mnie jakoś tak nastroił... 

- Niech się pani nie sugeruje snami. Rzadko kiedy bywają prorocze 
- pocieszałam bez większego przekonania. - Gdyby pan Leoncjusz 
zaangażował się uczuciowo, coś by o tym z pewnością napisał. 
Prowadzicie państwo dość ożywioną korespondencję... 

- Jak kiedy - skwitowała lakonicznie. - Cała nadzieja w tym, że 
może wróci na Boże Narodzenie, jeśli niezbyt przywiąże się do 
miejsca, w którym przebywa. W tym względzie przypomina kota... - 
uzupełniła. - A jest to na wpół zrujnowana posiadłość w okolicach 
Cassino. Zaprosił go do niej jeden z tych zwariowanych uczestników 
obozu przetrwania. Jakiś podupadły arystokrata, któremu się pewnie 
lepiej powodzi niż niejednemu z nas. Zaprzyjaźnili się... - 
popadła w krótkie zamyślenie. 

- A ten młody człowiek z Kanady wybiera się na święta do Polski? - 
zaskoczyła mnie pytaniem. 

- Nie mam pojęcia - wzruszyłam ramionami - do świąt prawie pół 
roku i wiele rzeczy może się zdarzyć. 

- To prawda - przyznała skwapliwie. - Pani dom też w tym czasie 
zostanie całkowicie urządzony. Brakować będzie tylko kogoś do 
kochania... - zerknęła w moją stronę. 

- Jak ktoś taki zacznie być potrzebny, to się znajdzie 
- skwitowałam wykrętnie. - Na razie odkrywam rodzinne tajemnice. 
Przeniosłam się w zupełnie inny świat. Co kufer, to nowa 
niespodzianka. Może dogrzebię się wreszcie do pamiętników ciotki 
Eleonory... 

- Niczego nowego z nich się pani nie dowie. Oczywiście, jeśli 
chodzi o jej ślub i porzucenie męża. Mojej babce opowiadała to 
samo, co i mnie w ostatnich latach swego życia. Brakowało mi 
czasem tej pogodnej, przyjaźnie uśmiechniętej staruszki, dopóki 
pani się tu nie zjawiła... - zakończyła z westchnieniem. 

- Żałuję, że tak mało wiem o własnej rodzinie. Kiedyś niewiele 
mnie te sprawy interesowały, ale to domostwo nastraja do powrotu w 
przeszłość... 

- Dowie się pani. Cały ten dom to jedna wielka historia, a i ja 
czasem coś dopowiem, co widziałam lub słyszałam od moich bliskich. 
Ród był tu znany od niepamiętnych czasów. Tyle że byli to podobno 
ludzie skryci i twardzi... - zerknęła na zegar i podniosła się z 
cichym westchnieniem. 

- Na mnie już czas. Zagadałam się jak zwykle, a godziny lecą, jak 
jesienne liście z drzew i nikt już nam ich nie wróci - zakończyła 
sentencjonalnie. 

Podniosłam się i ja. Niecierpliwie czekałam na tę chwilę. W tym 
jednak momencie zaskrzypiały frontowe drzwi. Ktoś wszedł do holu. 
Niepewne kroki zmierzały wyraźnie w kierunku schodów. Przebiegło 
mi przez myśl, że pani Aldona, wchodząc do domu, nie przekręciła 
zapewne klucza w zamku. Spojrzałam na nią. Ona także nasłuchiwała. 

- Oby tylko nie jakiś włóczęga... - szepnęła otwierając 
energicznym ruchem drzwi do kuchni. Hol był pusty. Przez okienko 
nad drzwiami wpadało słońce rozjaśniając modrzewiowe ściany. 

- Pewnie poszedł na górę... - szepnęłam niepewnie, rozglądając się 
za jakimś ciężkim narzędziem. Byłam pod wrażeniem wczorajszego 
dziennika telewizyjnego. Relacjonowano ze szczegółami bestialski 
mord na samotnej kobiecie w jej mieszkaniu. 

- Powinna pani założyć wreszcie telefon. 

- Obiecali podłączyć w przyszłym tygodniu. Dwa razy już 
monitowałam... 

Wbiegłam po schodach cicho, na palcach. Pani Aldona, z tasakiem w 
ręce, pozostała w holu. Ostrożnie zajrzałam przez uchylone drzwi 
do sypialni. Pośrodku pokoju stał siwowłosy, barczysty mężczyzna 
zapatrzony w okno. Czarny żakiet z białym goździkiem w klapie i 
błyszczące lakierki były czymś niecodziennym. 

- Skąd pan się tu wziął? - spytałam ze zdumieniem. 

Nie wyglądał na bandytę. Nie ruszył się także z miejsca, nie 
spojrzał w moją stronę. Powtórzyłam głośniej pytanie. Żadnej 
odpowiedzi. Mrowie przebiegło mi po plecach. Przypomniały się 
zwidy Gacunia i Parszywca. Starszy pan z pewnością nie należał do 
świata żywych. Chciałam krzyknąć, przywołać panią Aldonę. Głos 
uwiązł mi w gardle i zaczęłam się tyłem wycofywać ze schodów. 

- Co się stało?! - wykrzyknęła na mój widok - biała pani, jak 
wyjęta z wapna... 

- Niech pani zajrzy do sypialni... - wymamrotałam z trudem. 

Popatrzyła na mnie z namysłem i cicho, na palcach, zaczęła stąpać 
po schodach, przekładając tasak do lewej ręki. Prawą trzymała się 
kurczowo poręczy. Ruszyłam za nią. W gardle mi zaschło, serce 
waliło głośno i nierówno. 

- Jest tam jeszcze? - szepnęłam za jej plecami, gdy stanęła w 
progu sypialni. 

- Kto? - zniżyła głos do konspiracyjnego szeptu. 

- Siwy mężczyzna w czarnym żakiecie. 

- O czym pani mówi? - zdumiała się. - Tu nikogo nie ma, tylko coś 
chrobocze pod łóżkiem. Słyszy pani? 

- Nie słyszę... - powiedziałam ze skruchą. - Może to królica? - 
Ciarki znów przebiegły mi po plecach. 

- Królica ukazuje się w innych porach. Zauważyła to nawet pani 
Eleonora - odpowiedziała sąsiadka autorytatywnie, z wyższością w 
głosie, zaglądając jednocześnie pod wielkie, familijne łoże. 
Przyklękła i odwracając się z uśmiechem w moją stronę poprosiła 
szeptem o jakąkolwiek szmatę. Podałam jej nocną koszulę. Tylko ona 
była w zasięgu mojej ręki. 

- Mam cię, urwisie! - wykrzyknęła, trzymając coś zawinięte w 
różowości. - Tak podejrzewałam... - zwróciła się do mnie z 
błyskiem zadowolenia w oczach. - Niech pani przygotuje spodeczek z 
mlekiem. Mamy jeża... - dodała, rozmotując delikatnie zawiniątko. 

- Żywy? - upewniłam się. 

- Żywy - roześmiała się uradowana. 

- Prawdziwy jeż, bez tendencji do rozpłynięcia się w powietrzu? - 
pytałam głupio, będąc wciąż pod wrażeniem osobnika w czerni. 

- Oczywiście! Nikogo poza nim nie było. Niech pani da sobie spokój 
z tym starcem, jeśli rzeczywiście się pani ukazał. Nie lada musiał 
być z niego łajdus, jeśli nawet po śmierci ciągnie do sypialni... 
- oznajmiła beztroskim tonem i zaraz dorzuciła - przepraszam, 
jeśli obraziłam pani uczucia. Niechybnie należał do rodziny, skoro 
go pani widziała. 

Wzruszyłam bezradnie ramionami. Poczułam się głupio. Niby sobie 
kpiła z moich przywidzeń, chociaż nie byłam tego całkowicie pewna. 
Wiedziała na ich temat o wiele więcej ode mnie. Zapewne 
bagatelizowała sprawę, aby mnie nie straszyć. 

W kuchni przyjrzałam się zwierzątku. Było wyjątkowo duże i mało 
ruchliwe. Przypominało szarą, iglastą kulę z zadziwiająco 
błyszczącymi oczkami. Pomyślałam, że musi być nie mniej przerażone 
niż ja, gdy zobaczyłam w sypialni nieznajomego. 

Pani Aldona szperała w kredensie, szukając odpowiedniej miseczki 
na mleko. Sięgnęłam do lodówki. Jeż tkwił wciąż na mojej, 
rozpostartej na podłodze, koszuli. Minął zaledwie ułamek sekundy, 
gdy obie odwróciłyśmy się w jego stronę. Jeża już nie było. 
Zniknął bezszelestnie. Różowa koszula z koroneczką wisiała na 
poręczy krzesła. Popatrzyłyśmy po sobie z niedowierzaniem. Jedna 
drugą bez słów posądzała o psi figiel. Przez następne pół godziny 
poszukiwałyśmy zwierzaka bezskutecznie po wszystkich kątach. I 
chociaż pani Aldona twierdziła, że z całą pewnością schował się 
pod jakiś mebel, obie wiedziałyśmy, że nie mógł tego uczynić. W 
kuchni ani w holu nie było możliwości ukrycia pod jakimkolwiek 
sprzętem. 

- Figlarz z tego pani pradziadka - stwierdziła wreszcie z 
rozbrajającym uśmiechem, jakby od początku wiedziała, kto był w 
mojej sypialni. - Niech się pani nie obawia i nie przejmuje takimi 
drobiazgami - usiłowała mnie uspokajać, zerkając na zegarek. - 
Trzeba tylko zmienić swój stosunek do nadprzyrodzonych zjawisk i 
pamiętać o tym, że rodzina nawet po śmierci nią pozostaje i jeśli 
nie można jej nakarmić, jak za życia, to należy poczęstować 
chociaż modlitwą za umarłych. 

Zabrała z kuchni ryneczkę po pierogach i pozostawiła mnie samą. 
Koszula znów leżała na podłodze. Przypuszczalnie strącił ją powiew 
wiatru, gdy otwierała frontowe drzwi. 

Po jej odejściu łyknęłam dla kurażu kieliszek wina, wyjrzałam 
oknem na moje ukochane Tatry. Raz jeszcze zachwyciłam się ich 
urokiem i postanowiłam nie czytać już dziś pamiętników małej Zuzi, 
a zejść w dół, do Zakopanego, na prażoną kukurydzę sprzedawaną na 
Krupówkach. Przy okazji zajrzę do księgarni i sklepu z 
kosmetykami. Chciałam także zasięgnąć informacji w "Orbisie", w 
jakich godzinach odchodzą autobusy do Krakowa. Należało rozejrzeć 
się wreszcie za niewielkim samochodem. Nadeszła ku temu pora. 
Robotnicy zaczęli pokrywać gontem dach na dawnej stajni dla 
kucyków, których miejsce miał zająć sportowy wóz, znak innego już 
czasu. 

*

W ostatnich dniach czerwca, gdy stare lipy wokół stajni kuców 
zaczęły rozkwitać, zjawił się nieoczekiwanie Gacunio w kraciastej 
koszuli i dżinsach na czerwonych szelkach w czarne, brykające 
koniki. Sam, bez Ryszarda. Przestraszyłam się, że może się coś 
niedobrego mu przydarzyło. Zwłaszcza, że godzina była dość 
niezwykła, jak na składanie wizyt. Dochodziła zaledwie siódma 
rano. Wręczył mi paczkę ze słodyczami, jedną różę na metrowej 
łodydze i od progu uprzedził, że Ryszard zdrów, a jego siostra 
czuje się dobrze. Poprosił, żebym nie miała takiej przerażonej 
miny i oznajmił, że w stroju do joggingu wyglądam zachwycająco. 
Roześmiał się. Cmoknął mnie w oba policzki: jeden pocałunek był od 
Ryszarda, drugi - od niego. Nadmienił przy tym, że wraca do 
Warszawy wieczornym autobusem, a na obiad zaprasza do restauracji, 
którą sama wybiorę. Tłumaczył, że nie przyjechał wozem, gdyż 
Ryszard zabrał bliźniaczkę do jej przyjaciółki w Sopocie. 

- Wobec tego, mam propozycję nie do odrzucenia... - oznajmiłam ze 
śmiechem, prowadząc go do sąsiadującego z kuchnią stołowego 
pokoju. Od tygodnia był wreszcie urządzony, nie licząc kilku 
drobiazgów, które znajdowały się jeszcze w renowacji. Pokój był 
duży, pełen słońca, zielonych roślin i połyskujących sreber na 
kredensie i półkach, które Grulowa odnajdywała nieustannie w 
najmniej spodziewanych miejscach. Srebrną, kutą wazę z XVIII 
wieku, z misternym wypukłym ornamentem, wypatrzyła pod stertą 
rupieci i resztek koksu oraz węgla w dawnej stajni. 

- Cudownie tu teraz... - stwierdził Gacunio, omiatając fachowym 
spojrzeniem wnętrze i o nic dalej nie pytając. - Wiem już, który 
obraz ofiaruję ci, aby harmonizował z całością... - popatrzył na 
mnie z zadowoleniem. 

- A co przedstawia? - zapytałam ostrożnie. Nie przepadałam za 
nowoczesnym malarstwem. Wystarczyły mi portrety odkrywane w 
różnych dziwnych miejscach, podobnie jak i srebra. Nie były to 
wprawdzie arcydzieła, ale pasowały do charakteru domostwa, a poza 
tym malował je zapewne ktoś z rodziny. Wspominało się u nas w domu 
o domorosłym talencie jakiegoś krewniaka, Wawrzyńca. Podobno nawet 
kalesony malował w egzotyczne kwiaty i papugi, o czym wstydliwie i 
niechętnie napomknęła kiedyś prababcia, która zmarła, gdy miałam 
siedem lat. 

- Zobaczysz w najbliższej przyszłości - skwitował i znów cmoknął 
mnie w policzek. - A jaką masz dla mnie propozycję nie do 
odrzucenia? - wrócił do interesującego go tematu. 

- Dochodzi ósma - zerknęłam na zegarek - przygotuję coś do 
zjedzenia, wypijemy kawę i zrobimy piękny spacer do Strążyskiej. 
Odpowiada? 

- Bardzo! - przytaknął kilkakrotnie głową ostrzyżoną schludnie "na 
jeża". - Marzyłem o takiej wycieczce, a i pogoda dopisuje. 

- Od wczoraj trochę się ochłodziło - wtrąciłam. 

Przy grzankach z twarogiem i truskawkach ze śmietaną Gacunio 
napomknął, że przypominają mu Parszywca. 

- Mnie także - uśmiechnęłam się grzecznie i podsunęłam mu czarkę z 
miodem. Przez chwilę milczeliśmy. Zza uchylonego okna dobiegało 
poszczekiwanie Tiny i rozbawiony głos mojej sąsiadki. Miała 
zwyczaj wstawania o świcie. 

- Jestem tu trochę w charakterze postillon d'amour... - Gacunio 
pierwszy przerwał milczenie. 

Mrużył oczy przed nikłym jeszcze blaskiem słońca. Wdzierało się do 
pokoju wraz z pogwizdywaniem kosa. 

- Parszywiec śle do mnie błagalne listy, żebym ciebie odwiedził, 
delikatnie wybadał, czy ma u ciebie jakieś szanse. Nie chce 
narazić się na śmieszność wyjawiając swoje uczucia. To bardzo 
nieśmiały chłopak... - uśmiechnął się - i bardzo wrażliwy - dodał. 
- Z twoich rzadko pisanych listów niczego nie potrafi 
wywnioskować, a bez chociażby cienia nadziei, boi się zbytnio 
angażować. Zwierzył mi się, że cię darzy poważnym uczuciem. 
Chciałby ci się oświadczyć... - Gacunio starannie ważył słowa i 
popatrywał ukradkiem w moją stronę. 

- Bardzo lubię Parszywca - wtrąciłam. 

- Wszyscy go lubią. To wyjątkowo uczciwy i dobry chłopak - 
zachwalał brata niczym świeże, maślane bułeczki. 

Pomyślałam, że delikatność i wrażliwość Parszywca może być 
popłuczynami po zainteresowaniach Gacunia. Ogarnął mnie 
nieoczekiwanie lęk, że pewnego dnia mogą się odezwać w Parszywcu 
geny przodków i tragedia gotowa dla obu stron. Zaraz też 
odrzuciłam taką koncepcję bo, jak mawiała moja babcia"z jednego 
drewna krzyż i siekiera"I Nie należało dramatyzować. 

- Jeśli chcesz znać prawdę, jestem w jakimś sensie zainteresowana 
twoim bratem, ale tak naprawdę nie miałam wiele czasu i okazji na 
zastanawianie się nad moimi uczuciami. Doprowadzenie domostwa do 
takiego stanu, w jakim się obecnie znajduje, pochłaniało mnie 
całkowicie. Moje osobiste życiowe plany odłożyłam na potem. 

- Z listów Parszywca nie wynika, że ma poważne zamiary... - 
kłamałam, chcąc aby brat, przekazując mu tę wiadomość, 
zmobilizował wreszcie do działania. Nie widziałam wokół siebie 
nikogo bardziej odpowiedniego na męża. Nie istniał żaden inny 
konkurent, brakło nawet nadziei na ładną przygodę. Natomiast 
samotność zaczynała mi coraz bardziej ciążyć w tym pięknym, pustym 
i już prawie urządzonym domostwie. 

- To znaczy? - Gacunio przysunął filiżankę z kawą i podniósł na 
mnie ładne w rysunku oczy. Kolorem przypominały oczy Parszywca. 

- Niech próbuje... - roześmiałam się - "miłość rodzi miłość" jak 
mawiała moja babunia, a więc jeśli Parszywiec darzy mnie 
miłością... - zawiesiłam głos. - Nie jestem jeszcze nikim 
zainteresowana - dokończyłam. 

- Ulżyło mi na sercu, Izabell... - wtrącił z widoczną radością 
Gacunio, a ja szłam dalej za tokiem swego myślenia. 

- Jeśli poznamy nasze charaktery, poglądy i upodobania, to może 
nasza znajomość przerodzi się w coś więcej niż sympatię, chociaż 
tego nigdy nie można do końca przewidzieć. W każdym razie cenię 
sobie przyjaźń Parszywca i chociaż rzadko odpisuję na jego listy, 
myślę o nim jak o kimś bliskim. Byłoby dobrze, gdyby spędził urlop 
w Zakopanem... - dodałam, myśląc jednocześnie o tym kocie w worku. 

- Nie jest to głupi pomysł, Izabell - stwierdził Gacunio i 
uśmiechnęliśmy się przyjaźnie do siebie. 

W drodze do Strążyskiej rozmawialiśmy o Ryszardzie, o 
przygotowywanej przez Gacunia wystawie obrazów i o tym, że obaj 
powoli myślą o emigracji. Wahają się między Szwecją a Norwegią. Na 
razie Ryszard uczy się pilnie szwedzkiego. Chce nostryfikować 
dyplom, pracować w swoim zawodzie. Ostatnio przygotowuje się do 
zrobienia drugiej specjalizacji, z nefrologii. Bardzo chciałby 
przyjechać na kilka dni do Zakopanego, ale nie może pomieścić się 
w czasie. Planuje więc urlop jesienią i bardzo liczy na moje 
towarzystwo. Zwłaszcza, że Gacunio będzie jedynie wpadał na 
weekendy. Parszywiec zapewne zjawi się także przed rozpoczęciem 
roku akademickiego. 

- Byłoby wspaniale! - skwitowałam, popatrując z niepokojem na 
pojawiające się na niebie białe obłoczki. 

- W ostatnim telefonie z Kanady wspomniał coś o kupnie większego 
domu... - odchrząknął Gacunio. - Chciałbym, żebyś była moją 
bratową - dodał - pasujecie do siebie... - spojrzał na mnie z 
iskierką zadowolenia w błękitnych oczach. 

- Jeśli Parszywiec nie będzie chciał zrezygnować z Kanady, to 
wątpię, aby spełniło się twoje życzenie - powiedziałam 
kategorycznym tonem. - Żadna siła nie ruszy mnie z Zakopanego - 
postawiłam sprawę jasno. 

- Nie dobrze... - stwierdził - trafiła kosa na kamień. Podobnie 
myśli Parszywiec. Któreś będzie musiało ustąpić. 

- Z całą pewnością nie będę to ja! - wykrzyknęłam spontanicznie i 
miałam już dość rozmowy na ten temat. Przypominała przetarg z 
wyprzedzeniem. 

- Widzę, że jesteś bardziej uparta od Parszywca. Zawsze miał 
opinię łagodniaka z domieszką uporu. Swoim spokojem i taktyką 
dopinał zawsze upatrzonego celu... 

- Niech więc próbuje... - wzruszyłam ramionami. Narastała we mnie 
powoli niechęć do całej tej historii. Odetchnęłam głęboko, 
rozglądając się po zalesionych górskich zboczach z 
przeświecającymi nawisami skałek. Tuż obok drogi szerokim 
rozlewiskiem płynął potok. Bełkotał jednostajnie, na wyłażących z 
wody głazach, kręciły się pliszki, kiwając zabawnie ogonkami. 
Brałam wzrokiem w posiadanie ten uroczy, dziki nieomal zakątek tak 
niedawno odkrytej ojczyzny. Czułam instynktownie, że nie 
potrafiłabym jej już opuścić, zamieszkać w jakimkolwiek innym 
kraju. 

Gacunio musiał wyczuć zmianę mego nastroju. 

- Właściwie są to wasze problemy. Rozwiązujcie więc je sami. 
Przekazałem ci tylko to, o czym od dłuższego czasu pisze do mnie 
Parszywiec. Jest moim bratem. Jestem do niego przywiązany i dobrze 
znam jego wartość. Postanowiłem więc z tobą o tym porozmawiać. 
Polubiłem cię od pierwszego spotkania. Podobnie jak Ryszard. Kocha 
cię, nie mniej chyba, niż własną siostrę. Przez to także i ty 
stałaś mi się bliska... 

- To dobrze... - uśmiechnęłam się ciepło - bardzo sobie cenię 
twoją przyjaźń, tak jak i Ryszarda, a Parszywca naprawdę bardzo 
lubię. Ucieszę się, mogąc go u siebie gościć. Was także... 

Uśmiechnęłam się raz jeszcze. Tym razem nie do Gacunia, a dlatego, 
że przy słowie "gościć u siebie", zobaczyłam wielkie familijne 
łoże w mojej sypialni. 

- Wiesz Gacek, przytrafiło mi się coś zabawnego... - zniżyłam głos 
- któregoś dnia odkryłyśmy z panią Aldoną pod moim łóżkiem jeża... 
Napędził nam stracha. Siedziałyśmy przy lunchu, a tu nagle zaczęło 
coś łazić po schodach. Myślałam, że ktoś wszedł schodami do 
sypialni. Poszłyśmy na górę w obawie, że to może jakiś włóczęga 
albo złodziej. No i pani Aldona wykryła starego jeża. I to pod 
łóżkiem. Zniosłyśmy go do kuchni i nim się spostrzegłyśmy, znów 
się nam gdzieś ulotnił i do dziś nie wiemy, co się z nim stało... 
Grulowa cały dom przeszukała ze szczotką na kiju. 

- Był to na pewno jeż? - roześmiał się i zajrzał mi w oczy. - 
Powiedz, ale tak z ręką na sercu, czy ten starszy pan w 
staroświeckim żakiecie był u ciebie wówczas, gdy nocowaliśmy, czy 
też wszyscy ulegliśmy złudzeniu? 

- Powiem ci tylko tyle, że nim znalazłyśmy tego jeża, ja go także 
widziałam. Starszy, elegancki pan stał pośrodku sypialni i patrzył 
w okno. Pani Aldona, która weszła za mną, nie widziała nikogo, ale 
to właśnie ona wypatrzyła pod łóżkiem jeża... Co ty na to? 

- Podziwiam, że możesz mieszkać w domu, w którym dzieją się takie 
dziwne rzeczy. Ja bym się bał. Przyznaję się bez bicia. A tak 
między nami, to zdradzę ci, że cała nasza trójka udawała, że 
wszystko jest w porządku. Żaden z nas nie zmrużył ze strachu oka. 
Wciąż ktoś gdzieś łaził. Coś wzdychało, słyszeliśmy tupot czyichś 
kroków na schodach, raz nawet przesunęło się po ścianie błękitne 
światełko. 

- Zaczynam się już potrosze przyzwyczajać. Moja sąsiadka twierdzi, 
że to z pewnością rodzinne duchy i nic złego mi nie zrobią. 

- Czy nie przeraża cię świadomość, że coś nagle może wyłonić się z 
kąta lub ze ściany? 

- Staram się o tym nie myśleć. Usiłuję wytłumaczyć wszystko 
racjonalnie, chociaż domyślam się, że moi goście pochodzą z innego 
wymiaru. 

- Jeśli wyszłabyś za Parszywca, twoi przodkowie chyba nie 
powędrują za tobą do Kanady? - zapytał. 

- Z całą pewnością nie powędrują - zapewniłam gorąco, - chociażby 
dlatego, że do Kanady mogę zrobić jedynie wycieczkę, a tu 
pozostanę na stałe. Gdy domostwo będzie już całkowicie urządzone, 
wówczas zajmę się wyprowadzaniem z niego przodków. Muszą wreszcie 
zrozumieć, że się wystarczająco długo w nim namieszkali i winni 
dać mi wreszcie spokój. Podobno to bardzo nieładnie, jak twierdzi 
pani Aldona, wyświęcać rodzinę z ich dawnej chałupy. Jednak 
zaryzykuję... - roześmiałam się, obserwując minę Gacunia. 

- Załatw to jak najszybciej z jakimś dobrym księdzem egzorcystą... 
- westchnął, kręcąc z niedowierzaniem głową, może wtedy przestaną 
cię nachodzić... 

Dochodziliśmy powoli do schroniska. Z komina drewnianej chałupy 
unosiła się nikła smużka dymu. Kilku turystów zbiegało drogą w dół 
z plecakami przerzuconymi przez jedno ramię. 

- Proponuję, żebyśmy tu cokolwiek zjedli, a później wybierzemy się 
do Małej Łąki. Masz coś przeciw temu? 

- Świetny pomysł - pochwalił Gacunio. - Co prawda chciałem cię 
zaprosić na jakiś wytworny obiad... 

- Innym razem. Mam nadzieję, że wpadniecie do mnie z Ryszardem na 
któryś weekend. 

- Zobaczymy, jak nam się wszystko ułoży... - westchnął w 
zamyśleniu i nie podjął rozmowy. Szliśmy w milczeniu, obserwując 
przemykające po niebie obłoki, otaczający nas krajobraz. 

Przy herbacie z malinowym sokiem, którą tu wszyscy tradycyjnie 
zamawiali, siedziała grupka turystów. Zajęliśmy miejsca na ławie, 
na wprost niewielkich okienek z widokiem na halę. Kiedyś udało mi 
się zobaczyć na niej dwie sarny. Na razie kręcił się wypasiony, 
buszujący w trawie kot. 

Zamówiliśmy zgodnie podwójne porcje bigosu i czerwony barszcz, 
pieprzny i gorący. 

- Miałaś świetny pomysł z tą wycieczką... - uśmiechnął się do mnie 
Gacunio - szkoda tylko, że Ryszard nie mógł być z nami - dokończył 
z westchnieniem. - Często przywołujemy ten niesamowity i wspaniały 
pobyt u ciebie. Nawet Parszywiec w rozmowach telefonicznych 
wspomina go za każdym nieomal razem. 

- Ja także... 

- Jak sądzisz, czy to wszystko, co dzieje się w twoim domu, nie 
jest jedynie wytworem naszej wyobraźni? Jakiejś przedziwnej 
projekcji naszego mózgu? Tyle w nim jeszcze miliardów niezbadanych 
komórek, których właściwości i pracy nie znamy... 

- Nie wiem... - westchnęłam - różnie sobie to usiłuję tłumaczyć. Z 
całą jednak pewnością nie były i nie są to przywidzenia. Jeszcze 
bym rozumiała, gdyby te historie zdarzały się jedynie w nocy. 
Wówczas można by podciągnąć je pod majaki senne, lękowe stany po 
nagłych przebudzeniach, zwidy rozbudzonej wyobraźni. Ale w biały 
dzień? W słońcu? Niektórzy twierdzą, że równolegle z doczesnym, 
istnieją inne, przenikające się z naszym, światy. Jeśli jeszcze do 
tego przyjmiemy twierdzenie, że z chwilą śmierci nie umiera się, a 
przechodzi w odmienną formę życia, to wszystko staje się możliwe. 
Snucie jakichkolwiek przypuszczeń do niczego nie prowadzi. Umrzemy 
i przekonamy się wtedy, jak jest naprawdę... 

Roześmieliśmy się beztrosko. Śmierć, przynajmniej dla mnie, była 
czymś tak odległym, że prawie nieprawdziwym. Wiedziałam, że kiedyś 
musi nastąpić, ale wierzyłam, że przede mną jeszcze co najmniej 
sto lat życia... 

- Trudno mi pojąć, że to wszystko wytrzymujesz, nie uciekłaś z 
tego niesamowitego domostwa... - Gacunio zajadał słowa bigosem. - 
Albo ty jesteś kimś wyjątkowym, albo ja wyjątkowym tchórzem... 

Poprosiłam Gacunia, żeby przyniósł mi następny kubeczek herbaty z 
sokiem malinowym. 

Przy okienku ustawiała się już spora kolejka przybyłych przed 
chwilą gości dręczonych pragnieniem. 

- A może masz ochotę także na kawałek ciasta? - zatroszczył się, 
zerkając po stołach. 

- Jeśli będzie piernik, to chętnie. 

W momencie, gdy podniósł się z ławy, z grupki stojących przed 
okienkiem turystów wysunęła się kobieta w kraciastej, kolorowej 
koszuli rozpiętej głęboko na piersiach i rzuciła się Gacuniowi na 
szyję. 

- Co ty tu robisz, Gigi? 

- To samo, co i ty. Zamawiam herbatę. 

- Coś takiego! Nie spodziewałam się ciebie tu spotkać. Sądziłam 
nawet, że jesteś za granicą. Czytałam w jakimś tygodniku, że 
przygotowujesz wystawę. Nie widzieliśmy się przeszło rok, a ty ani 
razu nie zatelefonowałeś... - czyniła mu z uśmiechem wyrzuty. 

- Ale pamiętałem o twoich imieninach. Dostałaś chyba kartkę? 

- Dostałam. Dziękuję, była przezabawna. Jesteś tu sam? 

- Nie. W towarzystwie. 

- Mężczyzny? 

- Uroczej kobiety. 

- No, no... - pogroziła mu palcem i roześmiała się beztrosko. 

O czymś tam jeszcze rozmawiali przez chwilę i wreszcie Gacunio 
wrócił z herbatą. Rozeszła się woń świeżych, leśnych malin. 

- Spotkałem moją byłą żonę - wyjaśnił krótko. 

- Bardzo przystojna... - bąknęłam, mrugając ze zdumieniem rzęsami. 

- Nie poprosiłem jej do nas. Była w towarzystwie trzeciego męża - 
uśmiechnął się, ukazując białe, ostre, niczym u młodego wilka 
zęby. - Była moją pierwszą miłością. Jeszcze w szkole. Nie 
rozstawaliśmy się ani na krok. Nosiłem za nią teczkę, kochałem się 
w niej. Była śliczna i niegłupia, a przy tym kumpel wspaniały... - 
dodał z uśmiechem, zapatrzony w okienko, jakby tam, za nim, działo 
się coś z tych rzeczy, o których opowiadał.


Bywaliśmy razem na prywatkach, lubiliśmy tańczyć z sobą. Nawet, 
z jej inicjatywy, całowaliśmy się kilka razy. Dziwiłem się 
wówczas, dlaczego nie sprawia mi to przyjemności w sferze 
erotycznej. Lubiłem jednak przebywać w jej towarzystwie i 
wiedziałem, że się z nią kiedyś ożenię. Rodzice od dawna 
traktowali mnie jak przyszłego zięcia. Tuż przed maturą Renata 
zaczęła coraz częściej o tym napomykać, a ja byłem stałym gościem 
w jej domu, chociaż czułem, że coś ze mną nie jest w porządku. 
Sądziłem jednak, że mój brak zainteresowania nią jako kobietą 
wynika z jakiejś zapóźnionej niedojrzałości i wielkiego 
zainteresowania sportem, gdyż do żadnej dziewczyny nic mnie nie 
ciągnęło. Jeśli się z którąś całowałem, to jedynie z ciekawości 
albo dlatego, że zostałem sprowokowany. 

- Zupełnie się nie orientowałeś, o co tu chodzi? - wtrąciłam 
nieśmiało. 

- Nie. Chyba nie.. Na drugim roku architektury pobraliśmy się, 
ponieważ zauważyłem, że kręci się wokół niej jeden ze starszych 
kolegów. Spotykała się czasem z nim w kawiarni. Wspomniała nawet 
nieśmiało, że się jej podoba i że na wydziale rokują mu karierę. 
Wziął dwie nagrody w konkursie za jakiś genialnie rozwiązany 
projekt. Nie pamiętam, czy miał to być szpital, czy hala 
sportowa... - roześmiał się i popatrzył na mnie z rozbawieniem. - 
Architektury wprawdzie nie skończyłem, ale za to ożeniłem się z 
Renatą, gdy się jej facet oświadczył, a ona spytała, jaką ma dać 
mu odpowiedź. Po paru miesiącach rozeszliśmy się. Gdy zażądała 
rozwodu, odetchnąłem z ulgą. Ten geniusz został jej drugim mężem, 
a mnie przyjęto do Akademii Sztuk Plastycznych... 

- Nie było ci przykro? - spytałam, byle coś powiedzieć, nie 
siedzieć jak mruk. 

- Oczywiście, że było. Autentycznie kochałem Renatę i bolało mnie, 
że nie potrafiłem spełnić jej oczekiwań. Wcale się nie dziwię, że 
odeszła, ale jednak cierpiałem, nie mogąc pojąć pewnych rzeczy. 
Dopiero, gdy w Akademii zaczął przychodzić na zajęcia nowy model, 
zrozumiałem, kim jestem naprawdę. Zupełnie zwariowałem na jego 
punkcie. Oczywiście nie zwracał na mnie uwagi, a ja byłem zbyt 
nieśmiały i potrosze przerażony moimi skłonnościami. Po prostu 
wstydziłem się ich... Niełatwo było pogodzić się z własną 
innością... - poszukał moich oczu. 

- Dziękuję ci za tę rozmowę... - uśmiechnęłam się, kładąc dłoń na 
jego wąskiej, ładnej w rysunku dłoni. - Cieszę się, że jesteście 
razem z Ryszardem. Stanowicie chyba szczęśliwą parę... 

- Bardzo - zapewnił żarliwie. - Poza wszystkim, Ryszard rozumie i 
czuje sztukę. Przeżywamy podobnie koncerty, jest estetą i 
niezawodnym, lojalnym przyjacielem. Tak wiele rzeczy nas wiąże... 
Nie wyobrażam sobie, że mógłbym go kiedykolwiek utracić. 

- O tobie mówił podobnie... - powiedziałam spontanicznie i z 
przekonaniem, chociaż nie byłam pewna, czy kiedykolwiek 
rozmawiałam z Ryszardem na ten temat. Wystarczyło widzieć, jak 
odnosili się do siebie. Jak wychowane razem dwa psy z jednego 
gniazda - nasunęło mi się wówczas to porównanie i teraz 
uśmiechnęłam się mimo woli, dopijając drugi kubek herbaty. 

*

Pamiętnik dwunastolatki, zapewne którejś z moich prababek, rzucił 
trochę światła na ciemne, rodzinne sprawki. Przebrnęłam przez 
następnych dwadzieścia stronic o ulubionych zabawkach, jakimś psie 
Fifi, lalce z "mrygającymi" oczami, wydłubanymi przez braciszka. 
Domyśliłam się, że zapewne lalka "mrużyła powieki". Czytałam też o 
dorastającym kuzynie imieniem Cypek. Zapewne chodziło o 
zdrobnienie od Cypriana. Ten młodzian z blond wąsikiem miał 
zwyczaj siadać obok niej przy posiłkach i wsuwać rękę pod jej 
spódnicę. Nie mogła doczekać się tych zabaw, gdy przyjeżdżał z 
wizytą. Było to, jak pisała, bardzo przyjemne i na wszelki wypadek 
zdejmowała do kolacji majtki. Na tej samej stronicy pisała: 

"Dziaduś Cezary jest leniwy i nie chodzi "na stronę", tylko siusia 
do dzbanka po kawie. Słyszałam, jak babunia skarżyła się mojej 
mamci, że jakiś "tabes" rzucił mu się na głowę i robi takie różne 
"nieprzemyślane" rzeczy. Myli nawet babcię z Anielką, naszą 
pomocnicą kucharki. Nie wiem, jaka to pomyłka, ale pochodzi od 
jakiejś "kopuły" czy czegoś takiego i babcia musi teraz chodzić za 
dziadkiem krok w krok, żeby się nie dobrał do naszej dużej, 
szczennej suki. Babcia skarżyła się mamci ze łzami w oczach, że co 
się tylko w domu rusza, to zaraz... i tu wymieniła to słowo, które 
nie wiem, co znaczy i przypomina słowo "kopuła". "Tabesu" też u 
nas nigdzie nie widziałam, jak skacze na głowę. Może to jakieś 
zwierzątko podobne do myszy? Raz mysz skoczyła na łóżko ciotki 
Agnieszki, gdy u nas nocowała. Ciotka krzyczała tak strasznie, że 
wszyscy się pobudziliśmy. Ja wpadłam za mamcią do jej pokoju, a 
ciocia, w białym czepku na głowie i w długiej koszuli, skakała jak 
oszalała po łóżku, trzymając rękę na miejscu, które nasza kucharka 
nazywa "wstydliwe", a mamcia gateau. A przy tym darła się, że 
mogła jej ta mysza wskoczyć w przyrodzenie, bo to zwierzę zawsze 
ucieka do nory. Od tego czasu zaczęłam sypiać w majtkach. Trochę 
się w domu nudzę, gdy już odrobię lekcję z nauczycielką. Pani 
Fryderyka przychodzi co drugi dzień. A jak nie mam lekcji, to 
strasznie nudno, bo u nas w domu nic się nie dzieje. Nawet nie 
odpadł nos Walusiowi chociaż miał "francę" i pani Fryderyka 
tłumaczyła naszej kucharce, że taka choroba może się tym właśnie 
zakończyć. Codziennie chodzę przyglądać się Walusiowi, bo może 
wreszcie to się stanie. Ale on wciąż nosi wodę ze studni i 
napełnia różne baniaki, a jego nos siedzi na swoim miejscu i nie 
chce odpaść. Ja przechodziłam tylko odrę, byłam wtedy cała w 
czerwonych plamach i leżałam w ciemnym pokoju, żeby mi się na oczy 
nie "rzuciła" i nic mi nie odpadło, ale ja nie miałam choroby, co 
się tak ładnie nazywa. Odra to taka zwyczajna, prostacka nazwa... 
W zeszłym miesiącu, a był to koniec czerwca, stryjcio Wawrzyniec 
żenił się, a ja byłam druhną. Jechaliśmy bryczką do kościoła. Mama 
pod białą parasolką, bo od rana świeciło słońce i mamcia bała się 
piegów. Codziennie wieczorem myje twarz serwatką. Tato w tej 
bryczce powiedział do mamy i cioci Hortensji, że stryjcio to 
kastrat jak pies wujka Antosia, ale za to nosi w spodniach dużo 
pieniędzy, więc nie ma się co dziwić biednej dziewczynie "niższego 
rodu". A przecież żona stryjcia jest wysoka i miała bogatą 
bufiastą suknię z atłasu i mirtowy wianek na rudych włosach, o 
których tatko powiedział, że są "płomienne" i że ta panna wygląda 
"na pół dziewicę". Muszę zapytać kuzyna Cypka, co to znaczy i 
gdzie jest ta połówka. Na razie spytałam tatkę, co to jest 
"kastrat". Dowiedziałam się, że to mężczyzna, który mówi cienkim 
głosem..." 

Od tej dziwnej lektury oderwał mnie dzwonek telefonu. Już trzy 
tygodnie byłam jego właścicielką. Odzywał się jeszcze dość rzadko. 
Nie wszyscy wiedzieli o jego istnieniu, a i nie bardzo miał kto 
dzwonić... Tym razem poznałam niski i ciepły w brzmieniu głos 
Parszywca. 

- Jak się cieszę! - wrzasnęłam uradowana. - Skąd wiedziałeś, że 
założono mi wreszcie telefon? 

- Intuicja - odkrzyknął i zaraz wyjaśnił, że dowiedział się od 
Gacunia. - Chciałem usłyszeć twój głos i powiedzieć ci, że wkrótce 
się zobaczymy. 

- Kiedy? - zapytałam nie tyle z ciekawości, co z lęku, że jego 
szybki przyjazd nie pozwoli mi wykończyć w terminie projektu, 
który zamówiła u mnie jedna z podhalańskich firm. Przyjęłam ich 
propozycję, aby nie odejść całkowicie od zawodu. Od czegoś 
należało zacząć... 

- Nie potrafię tego dokładnie określić. Najprawdopodobniej wczesną 
jesienią... - zawiesił głos i odchrząknął - może wówczas coś 
konkretnego postanowimy... Tęsknię do ciebie, Elwira... - wymówił 
czule najobrzydliwsze z moich imion. 

- Miło będzie ciebie zobaczyć, ale proszę, nie przywoź mi psa. A 
jeżeli już chcesz mi coś podarować, to wielkiego, błękitnego 
motyla za szkłem. Mam tu już jednego, w srebrzystozielonkawych 
barwach. Będę miała parkę... 

Roześmiał się. 

- Jeśli już jesteśmy przy parce, to Gacunio powiedział, że 
będziemy stanowili piękną i dobraną parę. Co o tym sądzisz? 

- Jak na mój gust jesteś odrobinę za wysoki, a jeśli chodzi o 
mnie, rzeczywiście, niczego mi nie brakuje - odpowiedziałam i 
także się roześmiałam. 

- Jakie najbardziej lubisz szlachetne kamienie? - zapytał po 
króciutkiej przerwie i odchrząknięciu. 

- To zależy do czego. 

- Do zaręczynowego pierścionka. 

- Jeszcze mi się nie oświadczyłeś - upomniałam delikatnie. 

- Mogę to zaraz uczynić. 

- Przez telefon? To mało romantyczne! Zapominasz, że siedzę w 
starym domostwie wśród pamiątek, cieni zmarłych i rodzinnych 
tajemnic. Nasiąkłam tak atmosferą tego dziwnego domu, że takie 
nowoczesne i bez odpowiedniej scenerii oświadczyny są dla mnie nie 
do przyjęcia. Nawet mój upragniony telefon razi i nie pasuje do 
nastroju domostwa. 

- Zgoda. Zrobię to osobiście, z przyklękaniem i bukietem kwiatów! 
- roześmiał się. - Ale proszę, szepnij słówko, jaki chciałabyś 
pierścionek. 

- Piękny... - jęknęłam, hamując śmiech. 

- Piękno to rzecz względna - odchrząknął. 

- No, to niech będzie taki zdrowotny. 

- Jaki? - dopytywał się - Czy dobrze zrozumiałem? 

- Zdrowotny - powtórzyłam - to znaczy taki, który należy nosić, 
aby być zdrowym lub szczęśliwym albo zawsze w dobrym humorze. 
Podobno każdy kamień ma w lecznictwie jakieś zastosowanie, 
podobnie jak kolory. Na przykład rubin noszony w pępku leczy 
schorzenia wirusowe, procesy gnilne, wzmacnia tkankę mózgową... - 
wymieniałam, przypominając sobie to wszystko, o czym dowiedziała 
się pani Aldona od Leoncjusza - no, a przede wszystkim promieniuje 
całą gamą energii miłosnej, szczególnie seksualnej... - 
dokończyłam z rozbawieniem. 

Przez sekundę trwała w słuchawce cisza. 

- Nie będziesz chyba nosiła pierścionka w pępku? - usiłował się 
upewnić. - Mówimy przecież o pierścionku zaręczynowym... 

- Wobec tego wybierz sam. Osobiście nie lubię rubinów. Masz więc 
duży wybór: od brylantów do wszelkiego innego barachła - użyłam 
nowego dla mnie określenia zasłyszanego u pani Aldony i 
roześmiałam się, wyobrażając sobie jego zatroskaną minę. Nie 
przywiązywałam większej wagi do wartości pierścionka. Musiał być 
jedynie pięknej, starej roboty. Znalazłam taki jeden w pudełeczku. 
Kamień był skromniutki, może było to nawet kocie oko, ale w tak 
wyszukanej oprawie... 

Przeznaczyłam go w myśli dla przyszłego męża jako prezent 
zaręczynowy chociaż wątpiłam, żeby mężczyzna chciał nosić coś aż 
tak ozdobnego, ale to już jego problem. Podejzzewałam, że kiedyś 
należał do którejś z moich prababek, a ostatnia nosiła go zapewne 
ciotka Eleonora. Pani Aldona potwierdziła kiedyś moje 
przypuszczenie, ale tak jakoś, jakby nie była tego całkowicie 
pewna. W parę dni później przyznała się, że chodziło o całkiem coś 
innego. Leoncjusz zawsze twierdził, że wraz z pierścionkiem 
przejmuje się dramaty, choroby i nieszczęścia osoby, do której 
kiedyś należał. Na wszelki wypadek prosiła, abym go nie nakładała 
na palec. Uważała, że ciotka Eleonora nie była z pewnością osobą 
najszczęśliwszą, chociażby przez to swoje nieskonsumowane 
małżeństwo, jak się wyraziła. Spoczywał więc w aksamitnym, różowym 
puzderku i czekał... 

- Elwiro, odezwij się. Nie kpij ze mnie. Wydaje mi się, że 
słyszałem tłumiony śmiech w słuchawce. 

- Wcale ci się nie wydawało. Oczywiście, że się śmiałam, bo sam 
pierścionek nie jest dla mnie ważny... - zawiesiłam głos. 

- A co jest ważne? Co się dla ciebie liczy? - podchwycił. - Nigdy 
nie wiem, kiedy żartujesz, a kiedy mówisz poważnie. Nawet z twoich 
listów trudno coś wywnioskować. 

- No i dobrze! Przyjedziesz, to porozmawiamy - spoważniałam. - A 
teraz skończmy rozmowę, Parszywiec, bo będzie cię kosztowała 
majątek. Lepiej telefonuj częściej, ale krócej. 

- Kocham cię... - usłyszałam i natychmiast odłożyłam słuchawkę. 
Wówczas dopiero uświadomiłam sobie, że wypadło to niegrzecznie, że 
należało coś odpowiedzieć. Postanowiłam, że gdy ponownie do mnie 
zatelefonuje, jakoś mu to moje zachowanie wytłumaczę, a gdyby 
przyjechał, szepnę mu coś ciepłego w mojej sypialni... Wyobraziłam 
sobie nagle, ilu moich krewnych szeptało czułe słówka w tym 
wielkim łożu. Ile pokoleń się w nim kochało, ile narodziło się 
dzieci. Ile kobiet było w nim zdradzanych, a ile rogów swoim 
małżonkom one przyprawiły. W miarę czytania listów, zapisków, 
przeglądania fotografii z przeróżnymi dedykacjami na odwrocie, 
wyłaniał się całkiem inny obraz rzekomo sielankowego życia w 
domostwie, które otrzymałam w spadku. 

Z ciężkim westchnieniem powróciłam do przerwanej lektury 
pamiętnika. 

"...Ciocia Lula konała przez cztery dni i nie mogła skonać, 
chociaż już zapalono wokół łóżka gromnice. Doktor Biciniak 
przyjeżdżał codziennie bryczką, ale ciocię jednak zadusił 
kleszczami rak a nie suchoty, jak powiedziała w zaufaniu kucharka 
do swojej siostry. Przychodziła czasem do sprzątania i łatania 
bielizny, gdyż dziadek, ten od siusiania do dzbanka, nie pozwalał 
kupować nowych prześcieradeł, a jak się któreś przetarło, pilnował 
żeby wszywano w to miejsce łaty, a ten rak to dlatego ciocię 
zadusił, że bardzo lubiła rakową zupę, a także raki gotowane. I to 
była zemsta tych wszystkich zjedzonych przez nią raków za to, że 
wrzucało się je żywe do gotującej wody, żeby zrobiły się czerwone, 
chociaż po złowieniu były czarne. Mamcia opowiadała, że ciocia 
Lula ukazała się jej w tydzień po pogrzebie w salonie. Była ubrana 
w balową suknię, w której tańczyła do świtu na balu w Krakowie, 
gdzie kwestowała na rzecz biednych sierot razem z innymi paniami z 
dobrego towarzystwa. W jednej ręce trzymała wachlarz ze strusich 
piór, a drugą przytykała do gardła. I nie był to sen. Mama weszła 
do salonu, żeby zabrać wazon z kwiatami, którym trzeba było 
zmienić wodę, a ciocia Lula stała przy kominku w naszywanej 
paciorkami sukni. Mama uciekła, wazon wyleciał jej z rąk i rozbił 
się na kawałeczki i mamcia dostała drgawek. Tatko posłał po 
doktora. Przystawili mamci za uszami pijawki. Jak się napiły do 
syta krwi, to odpadły i siostra kucharki wyrzuciła je do klozetu, 
a mamcia zrobiła się całkiem biała, ale drgawki i wapory ustały. 
Dziś rano, podczas lekcji z przyrody, spadła mi na podłogę książka 
z bajkami. Pani Fryderyka kazała mi ją natychmiast podnieść i 
pocałować, bo do książki trzeba mieć szacunek jak do człowieka. 
Powiedziałam o tym przy obiedzie, a tatko oznajmił, że pani 
Fryderyka jest z pewnością Żydówką i że oni, Żydzi, mają specjalne 
nabożeństwo i szacunek do książek..." 

W pamiętniku przeczytałam coś jeszcze na temat potraw, których nie 
lubiła, a jeść musiała. O jakiejś Asi chorej na "różę". Okadzano 
ją dymem z gałązek różanego krzewu. Kilkakrotnie powracała do 
Cypka, który "szykował się na doktora" i dlatego badał ją pod 
stołem. Było też coś o jakimś Antolku, zwanym w rodzinie "krowim 
cyckiem", bo "kierował się" na weterynarza. Ten nie wsuwał 
dwunastolatce ręki pod sukienkę, o czym wspominała dwukrotnie z 
wyraźnym żalem, ale według rodziny był osobnikiem nienormalnym, 
gdyż pisał wiersze nie o miłości, a o psach. Jako dowód widniała 
wklejona poniżej karteczka ze starannie wykaligrafowanym przez 
samego autora wierszem dedykowanym Zuzi. 



Psom 



Ja jestem, więc żyję. 

Ja jestem, więc czuję. 

Ja jestem, lecz tego świata 

Nie rozumiem. 

Ja jestem szary, szaro-bury 

Nade mną są chmury, 

Wkoło płot... 

Ja jestem i jeszcze żyję. 

Ja jestem i jeszcze czuję. 

Ja jestem i nadal nie rozumiem 

Dlaczego nikt mnie nie miłuje 

I dlaczego człowiek psu 

Jedzenia żałuje. 

Daj mi żyć, 

Pozwól mi żyć, 

Spraw bym żył, 

Bo ja jestem tylko psem 

I to nie ja na tym świecie jestem złem. 



Po tym wierszu następował dramatyczny opis śmierci pięciorga 
szczeniąt, które dziadek, ten od "tabesu", kazał utopić w potoku, 
bo kucharka przynosiła suce więcej żarcia, żeby mogła wykarmić 
młode. Dziadek nie chciał się zgodzić na takie marnotrawstwo darów 
Bożych i od tej pory "krowi cycek" przestał ich odwiedzać. 

W pamiętniku roiło się od błędów ortograficznych, ale dziewczynka 
musiała być niezłym obserwatorem. Odłożyłam tę młodzieżową lekturę 
na później. Chciałam się wreszcie dogrzebać do pamiętnika ciotki 
Eleonory. Na razie zainteresowałam się paczuszką listów związanych 
nijakiej barwy wstążeczką. Były adresowane do ciotki Eleonory. 
Wysyłała je kobieta imieniem Seweryna. Większość nosiła stempel 
Krakowa, później już tylko Poznania. Z treści wynikało, że 
pochodzą od najserdeczniejszej przyjaciółki z czasów szkolnych. 
Pisane były wówczas, gdy ciotka już opuściła męża. Treść listów, 
chaotyczna, trochę egzaltowana i pełna dygresji, niczego mi nie 
wyjaśniła. Znalazłam tam rozwlekłe opisy proszonych obiadów i 
uczestniczących w nich gości, zwłaszcza kobiet i noszonych przez 
nie toalet. Jakaś Siuńka z ich dawnej klasy nosiła buraczkowego 
koloru "robę" z weluru z baskinką i sześcioma brytami w spódnicy i 
chociaż w pasie miała wszyte ciasno fiszbiny, wyglądała w tym jak 
beczka z piwem. Natomiast pani mecenasowa królowała za stołem w 
gustownych zieleniach i biżuterii stosownej do jej towarzyskiej 
pozycji i zawodu męża. Nosiła nawet na szyi na łańcuszku modne 
złote lorgnon. Mężowi dyskretnie połyskiwał w ustach także złoty 
ząb. To świadczyło o zamożności, a wypomadowane wąsy nadawały mu 
specjalnego uroku, co było kilkakrotnie w liście podkreślane. W 
innych znów rozpisywała się szeroko o wielkanocnym śniadaniu na 
siedemnaście osób, nie licząc księdza dobrodzieja, który odmówił 
modlitwę i poświęcił stół. Tu były wymienione rozliczne potrawy. 
Dwa razy powracała do wędzonej szynki "ze świńskiego tyłka 
gigantycznych rozmiarów", którą po uwędzeniu gotowano w kotle od 
bielizny. Ledwo się w nim zmieściła, obłożona osiemdziesiątką jaj. 
Po ugotowaniu na twardo miały złocisty odcień i "przecudowny" smak 
wędzonki. Pięknie się prezentowały w wyplatanym koszu przybranym 
"barwinkiem" i ustawionym pośrodku stołu w pobliżu "twarzowego" 
pieczonego prosiaka nadzianego gryczaną kaszą i z pomarańczą w 
ryju... Jaja smakowały przednio, a goście zostali nimi po 
śniadaniu obdarowani hojnie, co było tego domu tradycją od 
pokoleń... 

Przełknęłam łakomie ślinę i poczułam nagle dojmujący głód. 
Śniadanie zjadłam bardzo wcześnie. Należało coś przegryźć, wypić 
kawę. 

Na zakończenie listu przyjaciółka ciotki Eleonory pisała: 

"...U nas dom otwarty. Gości pełno, niezależnie od różnych świąt i 
okazji. Wicuś uważa, że to podnosi jego splendor, a stanowisko, 
jakie piastuje w Magistracie, predystynuje go do tego. Jakże 
żałuję, że zaszyłaś się w tej głuszy, obcujesz z ludźmi z gminu, 
gdy twoje miejsce na salonach w dużym mieście i u boku zacnego 
mężczyzny. Byłaś najładniejszą dziewczyną w klasie, a trafiłaś na 
zboczeńca i sadystę. Już w dniu ślubu, gdy wyglądałaś jak anioł z 
obrazka w bieli koronek i pomarańczowego kwiatu, oczy twego męża 
budziły we mnie lęk. Tak jasno niebieskich, że prawie białych, i 
zimnych, jak kawałki lodu, nigdy nie widziałam. Wiedziałam, że go 
nie kochałaś, ale do dziś nie pojmuję, dlaczego zmuszono cię do 
tego małżeństwa. Wasza rodzina była więcej niż zamożna, dlaczego 
więc poświęcono akurat ciebie, żeby zdobyć jeszcze te dwie 
kamienice w Krakowie i sto morgów pod Rabką? Ciągle nie mogę 
uwierzyć, że ty, taka łagodna i taka zakochana w Jasiu Niecnocie, 
jak go nazywała nasza paczka, poszłaś za innego. Jasio nie ułożył 
sobie życia z inną. Wyemigrował do Ameryki, a ciebie haniebnie 
okaleczono na duszy i na ciele. Unikasz wciąż ludzi, boisz się 
mężczyzn, a to przecież taka słodka rzecz, mężczyzna w alkowie... 
Brałyśmy prawie jednocześnie ślub. Ja tylko o tydzień wcześniej. 
Byłaś moją najpiękniejszą druhną. Czy pamiętasz, jak nie mogłam 
doczekać się nocy poślubnej, a ty się jej bałaś, jakby w 
przeczuciu nieszczęścia, które cię miało spotkać. Czy możesz mu 
kiedykolwiek wybaczyć to, co z tobą zrobił? Taki wstyd i taki ból. 
Ja bym go przeklęła, a ty nawet rodzicom nie powiedziałaś słowem i 
pozwoliłaś, aby cię wyklęli, a rodzina obwiniła za wszystko i 
także odrzuciła jak parszywą owcę. Może kiedyś przejdzie ci lęk 
przed mężczyzną? Przyjedź do nas i zostaw ten stary, przeklęty 
dom. U nas bywa wielu młodych ludzi. Żal, że się marnują w 
bezżennym stanie. Co cię tam trzyma? Sybilla już przeszło rok nie 
żyje, a ty tam sama, bez nikogo bliskiego. Minęły już prawie trzy 
lata od daty ślubu. Powinnaś wyjść do ludzi i świata. Może właśnie 
przez panieństwo miewasz takie dziwne sny i zwidy?..." 

Teraz następowało wyliczanie i zachwalanie wspaniałych mężczyzn do 
wzięcia. Opisy urody, stanowisk, pozycji towarzyskiej i 
majątkowej. Oględne, ale wciąż powracające zachwalanie tego, co 
czyni się w małżeńskiej łożnicy i zapewnienia, że z pewnością nie 
każdy jest sadystą i nie rzuca się na nieuświadomioną małżonkę, 
niczym hiena na padlinę... 

"...Czy pamiętasz jakie byłyśmy głupie i jakie śmieszne były nasze 
wyobrażenia o tym, jak wygląda nagi mężczyzna?... Ach, moja 
słodka, nieszczęśliwa Norciu, nie zwlekaj i przyjedź do nas. 
Wyswatam cię za kogoś, kto się zachwyca twoją fotografią, ilekroć 
nas odwiedza. Wciąż jeszcze stoi na kominku obok pierwszej 
córeczki Matyldy, którą trzymałaś do chrztu. Może wreszcie i u nas 
coś się urodzi? Świekra krzywym okiem już zaczyna na mnie 
spoglądać, a przecież pracujemy nad tym wytrwale i nie tylko 
nocami..." 

- Boże... - jęknęłam nie po raz pierwszy, zagłębiając się w 
lekturę pamiętnika i listów. Wszystko, o czym ciotka Eleonora 
opowiadała babci pani Aldony, a pod koniec życia jej samej, było 
kłamstwem, za którym kryła się skrzętnie tuszowana tragedia 
kobiety i morze łez. Dlaczego odtrąciła ją rodzina? Dlaczego nikt 
z bliskich, a przede wszystkim rodzice, nie zainteresowali się, z 
jakiego powodu uciekła od męża? Nie potrafiłam tego zrozumieć i 
uwierzyć, że najważniejszym dla rodziny były pieniądze, a 
największym przewinieniem to, że swoim rozwodem zhańbiła dobre 
imię familii, stała się powodem towarzyskiego skandalu i plotek. 
Nie potrafiłam pogodzić się z okrucieństwem w stosunku do 
osiemnastoletniej córki. Pomyślałam ze zgrozą, że straszne to były 
czasy i strasznie kołtuńska rodzina, chociaż z przekazów, jakimi 
byłam od dziecka karmiona, wydawała się najszlachetniejsza i bez 
skazy. Zastanawiałam się przez chwilę czy moja mama i babcia 
wiedziały coś o tym, czy nie chciały wiedzieć? Uświadomiłam sobie 
ze zgrozą, że przecież i mnie w jakiś sposób przymuszono do 
zamieszkania w naszym rodzinnym gnieździe rojącym się od widm, 
skrywanych tajemnic i dramatów, niczym z koszmarnego snu. Z 
przestrachem rozejrzałam się dookoła. Było tu wprawdzie pięknie i 
zdołałam już pokochać to domostwo, ale może nie powinnam w nim 
pozostać, otoczona nie najlepszymi fluidami ludzi, którzy tu 
zamieszkiwali i odchodzili stąd w - często tragiczną - śmierć. 
Może powinnam ulec Parszywcowi, sprzedać domostwo, przenieść się 
do Kanady i tam założyć rodzinę? Nie było to jednak już dla mnie 
takie proste. Dom powoli zagarniał mnie, jak swoją. Przywiązał do 
siebie, zniewolił... Może i z innymi członkami rodziny działo się 
podobnie. Chcieli odejść i nie mogli... A może to ja właśnie 
miałam być tą osobą, która przełamie w rodzinie złe tradycje, 
skrzętnie ukrywane dramaty, rozwieje mit pięknego niegdyś 
domostwa, w którym od samego zarania zamieszkała śmierć. 

Wieczorem postanowiłam zatelefonować do Parszywca, aby nie 
powodować się impulsem, nie żałować później czegoś, co mogłoby 
stać się nieodwracalnym krokiem. Wciąż miałam jakieś głupie opory. 
Nie dowierzałam swoim uczuciom i byłam pod wrażeniem przeczytanych 
listów. 

Wyszłam przed dom. Ciepły wiatr targał mi włosy, po niebie sunęły 
obłoki pogrążając krajobraz raz w cieniu, to znów w rażącym oczy 
słońcu. Sciągnęłam z nóg sandałki. Rozkoszowałam się przez chwilę 
chłodem zielonych traw. Przez gałęzie karłowatych, na wpół 
zdziczałych drzewek wiśni przeświecały dalekie kontury gór. 
Przebiegał przez nie ten sam złoty, ciepły dreszcz słońca i 
mrocznego cienia. Krzewy jaśminów pachniały słodko, gubiąc 
ostatni, zapóźniony okwiat. Było mi nijako. Trochę smutno, trochę 
przykro, a wszystko to pomieszane z zachwytem nad wciąż 
urzekającym mnie krajobrazem. Nieoczekiwanie dla samej siebie 
stanęłam przed poważnym problemem, koniecznością podjęcia jakiejś 
zasadniczej decyzji i wiedziałam, że nikt inny poza mną nie jest w 
stanie jej rozwiązać. 

Pani Aldona, jak zwykle, już od wczesnego ranka pracowała przy 
swoich grządkach. Podeszłam bliżej do żywopłotu. Przez chwilę 
obserwowałam, jak szybko i zgrabnie wyrywa jakieś niewidoczne 
chwasty, wygrabia ziemię. Przed gankiem kwitły fiołkowe ostróżki i 
białe margerytki. Tina leżała rozciągnięta na stopniach w smudze 
słońca. Leniwie kłapała zębami udając, że chwyta przelatujące 
owady. Czyniła to ospale, raczej z psiego obowiązku niż z 
potrzeby. Mrużyła ślepia przed słońcem. 

- Dzień dobry! - krzyknęłam. 

- Komu dobry, a komu nie za bardzo... - odpowiedziała prostując 
się i obracając w moją stronę. 

- Widzę, że pani dziś w nie najlepszym nastroju, pani Aldono... - 
starałam się uśmiechnąć, chociaż nie było we mnie tej radości, z 
jaką się zazwyczaj budziłam, zerkając przez okno na mój Giewont. 
Różowiło go czasem słońce albo przesłaniały ulotne mgły. 

- Nie powiem, żeby był najgorszy, ale też i dobry nie jest. Złe 
sny miałam. Zmora w nocy dusiła... 

- Zmora? - zainteresowałam się. 

- Bywa - pokiwała głową, opuszczając oczy na swoje dłonie w 
kwiecistych, ogrodowych rękawiczkach. Był to prezent ode mnie. 

- Cóż... za Leoncjuszem się cni i niedobre przeczucia nachodzą. Ten 
głupol za granicą siedzi i Bóg jeden wie, co tam robi i z kim się 
zadaje, a mnie niepokój ogarnia, że może się z własnym szczęściem 
rozminąć. Bo widzi pani, szczęście jest ślepe. Czeka ono jedynie 
na kogoś, kto ujmuje je za rękę i poprowadzi we właściwym 
kierunku... A trzeba pani wiedzieć, że rzadko, bardzo rzadko można 
je spotkać na drodze swego życia. Gdy się raz przejdzie obok 
niego, a nie zauważy, to już nigdy się go więcej nie spotka. 

- Ładnie to pani powiedziała... - uśmiechnęłam się do niej 
nieznacznie. Wprawdzie zmora mnie nie dusiła, ale przeczytane 
listy z kufra pozostawiły po sobie przykry osad. 

- A jak się u pani dzień zaczął? - spytała bez specjalnego 
zainteresowania w głosie, jedynie z towarzyskiego obowiązku. 
Czułam, że wciąż myśli o tej zmorze. 

- Trochę grzebałam w rodzinnych szpargałach, trochę rozmawiałam 
przez telefon z Kanadą, a teraz marzy mi się filiżanka dobrej 
kawy... - zakończyłam, wieloznacznie wzdychając. 

Uśmiechnęła się ze zrozumieniem. 

- Zaraz będzie kawa! - wyraźnie się ucieszyła - wypijemy na ganku 
- dodała, - a jeśli chodzi o zmorę, to dotyczyła pani osoby... 

- Czyżbym występowała w pani śnie w jej charakterze? 

- Et! - obruszyła się. - Zmora przyszła do mnie na pani temat. 
Stanęła pani na rozdrożu, jakby powiedziała świętej pamięci pani 
Eleonora. Ona czasem mówiła niczym jasnowidząca. Kiedyś ni z tego, 
ni z owego powiedziała: "ktoś tu po mojej śmierci zamieszka. Z 
pewnością będzie to córka Lawinii, bo chociaż miała na imię 
Izabella, to jako dziecko nazywano ją z drugiego imienia... 
Obawiam się, że nie zapuści na długo korzeni. Domostwo przejdzie w 
obce ręce, a ona pójdzie światami. Chyba, że ją przymuszą..." 

- Naprawdę tak powiedziała? - serce przyśpieszyło bieg. 
Przestraszyłam się tych wieszczych słów. Łączyły się z 
dzisiejszymi rozmyślaniami. Zabrzmiało także złowieszczo słowo 
"przymuszą". Widocznie w naszej rodzinie nierzadko się to 
zdarzało. 

- Wiele dziwnych rzeczy czasem mówiła, ale ja nie wszystko brałam 
do serca i na poważnie. Starzy ludzie nie zawsze opowiadają coś do 
rzeczy... Wprawdzie pani Eleonora zachowała do końca jasny i 
bystry umysł, ale czasem jej historie wydawały mi się 
nieprawdopodobne. Jak chociażby ta o przyjaciółce, którą wydano za 
mąż za zboczeńca, mimo że kochała innego mężczyznę. Nim jeszcze 
goście odeszli od weselnego stołu, pod pretekstem, że ma dla niej 
niespodziankę, zaciągnął świeżo poślubioną żonę na górę, do 
sypialni. Tam rzucił na łóżko, podarł na niej sukienkę i nie 
bardzo trafił, gdzie należało. Trzeba było w szpitalu zszywać. Aż 
trudno było uwierzyć. Miałam także o te kilka lat mniej, myśli 
zajmowało co innego. Zaczęły się wówczas moje kłopoty z 
Leoncjuszem. Jemu zawsze przychodziły do głowy dziwaczne i 
zaskakujące pomysły. Jak chociażby ten ostatni... - zauważyła z 
wyraźnym ubolewaniem w głosie. 

- A jaki? - zainteresowałam się. 

- To długa historia, zresztą naprawdę nie ma o czym mówić 
- machnęła lekceważąco dłonią - Innym razem pani opowiem... Może z 
tego pomysłu wyniknąć jedynie nowe nieszczęście. Trzeba, proszę 
pani, trzymać się jednego, a nie łapać stu srok za ogon, bo 
zostanie się z pustymi rękami... Chodźmy lepiej na werandę... 
- dodała innym już tonem i zniknęła we wnętrzu domu. 

Rozsiadłam się na wyplatanym fotelu. Tina polizała mnie po ręce, 
ułożyła się obok moich bosych stóp. Wciąż na nowo powracała do 
mnie treść listu pisanego do ciotki Eleonory i słowa pani Aldony. 
Wszystko w moim nowym domu było zagadkowe, inne od tego, co mi od 
najmłodszych lat w różny sposób przekazywano. Czyżby rzeczywiście 
nie znano faktów, czy też nie chciano wiedzieć o ciemnych stronach 
rodzinnych tragedii? Czego się jeszcze dowiem, co mi się tu 
przytrafi? Jakie dalsze tajemnice kryją w sobie nie przejrzane do 
końca kufry? 

Pani Aldona wkroczyła na ganek z drewnianą tacą zastawioną 
różnościami. Nie zapomniała nawet o małym, pękatym wazoniku ze 
źdźbłami traw i kwitnącą różowo koniczyną. 

- Musiałam wyrwać to zielsko z moich grządek z koperkiem, a ono 
przecież żyje. Wstawiłam więc do wody, żeby nie umierało powoli z 
pragnienia - tłumaczyła z zażenowaniem, jakby popełniła coś 
niestosownego. - Bo widzi pani, rośliny też czują, jak wszystko, 
co żyje - dodała, podchwyciwszy moje spojrzenie skierowane na 
wazonik z błękitnego szkła. 

- Wolę o tym nie myśleć - westchnęłam, - chodząc po trawie mam 
czasem obawy, czy nie sprawiam jej bólu. 

- Leoncjusz, gdy znajdzie na drodze ułamaną gałązkę, to podnosi ją 
i odrzuca na bok w trawę, żeby po niej nie deptano. Cenię jego 
wrażliwość, chociaż mam wiele zastrzeżeń do innych dziwacznych 
pomysłów i teorii. Obawiam się, że zajęty nimi może rozminąć się z 
przeznaczonym mu szczęściem. Niby przeznaczone, ale jednak 
człowiek ma wolną wolę i może wybierać, a to jest właśnie 
najtrudniejsze i łatwo popełnić błąd. Z pewnością nie pomyśli, że 
szczęście czeka właśnie tutaj... - zająknęła się i opuściła oczy, 
jak młoda dziewczyna przychwycona z chłopakiem na pierwszym 
pocałunku. Nie miałam wątpliwości, że jest w Leoncjuszu zakochana 
po uszy, a wszystko to, co o nim mówiła, mogło stanowić jedynie 
kamuflaż, aby ją nie posądzano o spóźnioną miłość. 

Pomyślałam o Parszywcu. Uświadomiłam sobie nagle z przestrachem, 
że przez moją głupotę i niezdecydowanie mogę się lekkomyślnie 
rozminąć z własnym szczęściem i wówczas nigdy już do mnie może nie 
przyjść. Nie mogłam już doczekać się wieczora, żeby zatelefonować, 
delikatnie nawiązać do naszej rozmowy, przeprosić, że tak 
pośpiesznie odłożyłam słuchawkę. Układałam już w myśli 
prawdopodobnie brzmiące kłamstewka, że właśnie w tym momencie 
wszedł któryś z górali o coś zapytać, albo że zastukała do drzwi 
pani Aldona, prosząc, abym otworzyła, gdyż obie ręce ma zajęte 
tacą z ciasteczkami. Mnożyłam śmieszne historyjki, aby wybrać z 
nich jedną, tę najbardziej prawdopodobną. 

- Wygląda pani na roztargnioną - stwierdziła nieśmiało pani Aldona 
- wrzuciła pani cukier do kawy, chociaż pije pani gorzką. 

- Rzeczywiście... - bąknęłam, - był telefon z Kanady i w związku z 
tym mam pewien problem - sięgnęłam po owsiane ciasteczko domowego 
wypieku. 

- Zapewne od tej miłości depczącej pani po piętach? - usiłowała 
zbagatelizować pytanie, ale w jej głosie zabrzmiała nutka 
niepokoju. 

O co jej chodziło? - zastanawiałam się przez króciutki moment. 
Czyżby, wciąż samotna i stęskniona za Leoncjuszem, była 
podświadomie zazdrosna o to, że inna kobieta jest adorowana i że 
ktoś do niej wydzwania?... 

- Telefonował znajomy. Możliwe, że przyjedzie w odwiedziny do 
brata, który dał mój numer telefonu. Rozpytywał, jakie lubię 
kamienie. Chciałby zrobić mi prezent z jakiejś błyskotki, gdy mnie 
obaj odwiedzą. 

- Błyskotki? - popatrzyła na mnie przenikliwie. - Miał zapewne na 
myśli pierścionek zaręczynowy? - westchnęła jakoś tak boleśnie i 
poruszyła się niespokojnie w wyplatanym z wikliny fotelu. 

- O zaręczynach nie było mowy - skłamałam, sama nawet nie wiedząc, 
dlaczego. Ostatnio zbyt łatwo przychodziło mi wszelkie mijanie się 
z prawdą. Przestraszyłam się, że widocznie jestem tym obciążona 
dziedzicznie po najbliższych krewniakach, a szczególnie po babci, 
roztaczającej przede mną wszystkie najlepsze i zapewne nie 
istniejące cechy naszej "wyjątkowo szlachetnej rodziny", jak 
często zaznaczała, a ja w to wszystko bez zastrzeżeń wierzyłam. 
Było mi przykro, że rozwiewały się powoli mity, niczym poranne 
mgły w górskich dolinach. 

- Pani Egi, droga... - wyszeptała z przejęciem, - ja wiem, ja 
czuję, że to nie ten jeszcze mężczyzna jest pani sądzony. Może on 
najlepszy i najszlachetniejszy, ale z całą pewnością nie ten... 
głos się jej załamał. Popatrzyła na mnie żałośnie i łzawo. 

Dreszcz przebiegł mi po plecach, chociaż słońce coraz natrętniej 
brało werandę w swoje posiadanie. Nawet Tina skryła się w cień 
stolika. 

- Często słyszałam, że nie ucieknie się od własnego 
przeznaczenia... - usiłowałam się uśmiechnąć. - Teraz 
najważniejsze to urządzić dom. Wszystko inne odłożyłam na plan 
dalszy, więc nie chcę się na razie wiązać z żadnym mężczyzną. 

- Jeśli ma pani jakieś wahania na ważny dla pani temat, to 
przekażę pani to, co usłyszałam z ust pani Eleonory. Ona 
powoływała się na swoją prababkę, która tę wiedzę przekazała 
swojej córce, Sabinie. Zapamiętałam to imię, gdyż moja chrzestna 
je nosiła... 

Na dźwięk imienia ciotki, natychmiast zobaczyłam adresowane do 
niej listy. Korciło, żeby coś na ten temat powiedzieć. Nie 
należało jednak zdradzać tajemnic tak pilnie strzeżonych przez 
rodzinny klan. 

- Pani Eleonora miała wielki kult dla lipy, w której cieniu 
mieściła się stajnia dla kucyków. Jest starsza od całego domostwa. 
Sadził ją ten, który kupił ziemię pod jej budowę, a gdy lipa 
przerosła go rozmiarami, zaczął zwozić budulec. Zatrudnił podobno 
wówczas dwa góralskie rody najzdolniejszych i najlepszych 
budowniczych z całej okolicy. Pani Eleonora zawsze podkreślała, że 
ci wszyscy, którzy tu przed nią mieszkali, otaczali potężne drzewo 
wielką estymą. Służyło jako wyrocznia i miało przynosić szczęście 
domownikom. Wystarczyło pod nią zasnąć, aby sprawdziły się 
prorocze sny, ponadto obdarzała śpiącego dobrym zdrowiem i 
wszelkim szczęściem... 

- Co do tych proroczych snów... - westchnęłam, - to sprawa jest 
kontrowersyjna. Jedni twierdzą, że takie z całą pewnością bywają. 
Inni, w tym niektórzy biolodzy, uważają, że senne marzenia są 
czymś w rodzaju usuwania niepotrzebnych informacji zaśmiecających 
nasz umysł. Podobno nie zapamiętywanie, a raczej zapominanie snów 
jest najwłaściwsze dla naszego zdrowia psychicznego. 

- Uczeni, pani Egi, to teoretycy, a praktyka i własne 
doświadczenie mówią czasem zupełnie coś innego - skwitowała z 
pretensją w głosie pani Aldona, po czym zamilkła. 

- Jednak do lipy przynoszącej szczęście podchodziłabym 
sceptycznie, pani Aldono. Ze szczęściem w naszej rodzinie nie było 
chyba najlepiej... Coraz bardziej się w tym utwierdzam... 

- Jednak sen w cieniu drzewa z całą pewnością daje doskonały 
odpoczynek... - upierąła się. 

- Jak każdy sen na świeżym powietrzu... - wtrąciłam mimochodem. 

- Lipa w pełnym rozkwicie widziana we śnie oznacza, że spotka nas 
wielkie szczęście. Mnie się w ubiegłym roku śniło, że siedzę w jej 
cieniu, a ona cała w kwieciu. I co, proszę pani? Leoncjusz miał 
wówczas obustronne zapalenie płuc. Było z nim bardzo źle, a 
następnego dnia po moim śnie kryzys minął i zaczął wracać do 
zdrowia... 

- Mówi pani, że wielkie szczęście?... - powtórzyłam z namysłem. 
Przypomniał mi się sen sprzed kilku dni, pierwszy od paru 
miesięcy. Była w nim właśnie lipa w pełnym słońcu, złocista od 
kwiatów. Patrzyłam na nią, a obok mnie stał jakiś mężczyzna. 
Wiedziałam tylko, że zjawił się, aby kupić posiadłość. Po 
przebudzeniu pomyślałam, że sen był najprawdopodobniej odbiciem 
moich myśli, gdyż wcześniej rozmyślałam o związaniu się z 
Parszywcem i ewentualnym wyjeździe do Kanady. 

- Ja w to wierzę, pani Egi. Od niepamiętnych czasów lipa była 
otaczana czcią przez Słowian. Ciosano z niej nawet kołki do 
unicestwiania wampirów... Podobnie jak z osiny... 

W jej słowa wdarło się zgrzytliwe skrzypienie otwieranej furtki. 
Tina z jazgotem zbiegła ze schodków. Na ścieżce pojawił się 
listonosz z pokaźnych rozmiarów paczką. Wiedziałam już, że tego 
dnia nie dowiem się od pani Aldony, jakie to szczęśliwe przeżycie 
wiązało się dla ciotki Eleonory z lipą. 

- To od Leoncjusza... - wyszeptała pani Aldona jak w ekstazie, 
kwitując odbiór. 

Poczułam się niepotrzebna. Należało zostawić ją sam na sam z cenną 
dla niej przesyłką. Poderwałam się z fotela. 

- Niech pani nie ucieka! - wołała bez większego przekonania. Tina 
biegła za mną do samej furtki. 

- Na mnie był już od dawna czas! - odkrzyknęłam wesoło. - Mam do 
załatwienia kilka ważnych telefonów. 

Zerknęłam na zegarek. Było wystarczająco dużo czasu, aby pójść na 
Butorowy Wierch, a zbyt wcześnie na telefon do Parszywca. 
Postanowiłam dzwonić późnym wieczorem, aby usłyszeć jego głos w 
wieczornych godzinach, w których czasem ogarniał mnie lęk, czy z 
jakiegoś kąta nie wylizie tajemnicza królica albo nie rozlegnie 
się na schodach tupot dziecięcych buciczków. Z pewnością owo 
dziecko liczyło sobie ponad sto lat. 

*

- Parszywiec? - zapytałam wesoło i figlarnie, chociaż nikt inny 
nie mógł być po tamtej stronie drutu. 

- Elwira! - wrzasnął. W głosie zadźwięczała niekłamana radość. - 
Jak dobrze cię słyszeć! Tak jakoś urwała się nasza rozmowa... 

- Przepraszam, nie z mojej winy, weszła akurat pani Aldona... - 
kłamałam z udawanym żalem w głosie. 

- Czy mam ci raz jeszcze powtórzyć to, co z takim trudem i oporami 
wypowiedziałem wreszcie na głos? - zapytał nieomal szeptem. 

- Wolałabym, abyś powtórzył to przy najbliższym spotkaniu - 
wyznałam równie cicho i przeraziłam się, że tymi słowami zamykam 
sobie w jakiś sposób odwrót. 

- Ale przyjęłaś to do wiadomości? - zapytał z lękiem. 

- Przyjęłam... - zawiesiłam na chwilę głos - chciałam cię jeszcze 
o coś tylko zapytać... 

- Słucham z uwagą... - wyraźnie się zaniepokoił. Spodziewał się 
widocznie czegoś najgorszego. 

- Czy bardzo upierasz się przy pozostaniu w Kanadzie? 

- Nie upieram się, ale bardzo bym tego pragnął. Od dłuższego czasu 
noszę się z zamiarem kupienia większego domu. Ostatnio jednak 
zmieniłem plany i chciałbym to przedyskutować z tobą przy 
najbliższym spotkaniu. Chodzi o to, że nie chcę niczego gotowego. 
Byłoby najlepiej wybudować prawdziwy, szczęśliwy dom według 
starych chińskich zasad, sprawdzonych przez wieki... 

- Mówisz serio? - zaniepokoiłam się, nie bardzo nawet wiedząc, 
dlaczego. 

- Oczywiście! - wykrzyknął radośnie. 

- Skąd nagle taki pomysł? - zawiesiłam głos, wodząc wzrokiem po 
mrocznych kątach sypialni. Nigdy im nie dowierzałam. Każdej chwili 
mogło się coś z nich wychylić. Zerknęłam na zegar. Było kilka 
minut po godzinie dziesiątej wieczorem. 

- Jeśli chce się założyć rodzinę, powinno się także pomyśleć o 
szczęśliwym dla niej życiu. Chińczycy mają tę sztukę opanowaną od 
stuleci i dopracowaną w najdrobniejszych szczegółach. 

- Ciekawe... - bąknęłam bez większego zainteresowania. 

- Czy wiesz o tym, że nawet droga czy też ścieżka prowadząca do 
takiego domu musi mieć swój określony kształt? 

- Ścieżka? - powtórzyłam. 

- No, właśnie. Nie może być prosta, ale wijąca się meandrami. A 
jeśli, na przykład, projektuje się obok domu w ogrodzie jakieś 
wodne oczko na rośliny, to jeśli ma mieć ono kształt rogalika, 
wówczas jego końce powinny kierować się ku domowi, a nie 
odwrotnie, gdyż w ten sposób odwraca się od niego nieszczęście... 
- tłumaczył z przekonaniem. 

- I ty w to wierzysz? - dziwiłam się z odrobiną ironii w głosie. 

- Chińczycy mają za sobą wieki kultury, nie są głupcami 
- zniecierpliwił się - poczytaj sobie o Feng shui - chińskiej 
starej sztuce projektowania domostwa oraz wnętrz i tworzenia 
harmonii między człowiekiem a jego otoczeniem. Polecam ci gorąco 
tę lekturę. Wyślę ci książkę. 

- Dziękuję ci, ale nie zadawaj sobie trudu. W tej chwili 
najciekawszą dla mnie lekturą są stare listy i kroniki rodzinne. 
To dopiero coś! - dodałam z ciężkim westchnieniem, myśląc 
jednocześnie o tym, że fakty i historie przekazywane ustnie z 
pokolenia na pokolenie ulegają deformacji. Mijają się z prawdą, są 
przeinaczane, upiększane i dostosowane do marzeń i wyobraźni 
opowiadającego. 

- Jesteś pewnie rozczarowana? 

- Zgadłeś. Mimo wszystko lektura jest pasjonująca. Zastępuje mi na 
razie książki. Kupuję je wprawdzie, układam w stosy obok łóżka i 
jeszcze do nich nawet nie zajrzałam. 

- Nie wątpię, że brak ci czasu... - stwierdził zdawkowym tonem, 
powracając do interesującego go tematu. - Powiedz przynajmniej, że 
akceptujesz mój projekt. 

- Tej chińszczyzny? - spytałam przekornie. Chińczycy kojarzyli mi 
się przede wszystkim z torturami. 

- Wiesz dobrze, że nie to miałem na myśli. 

- Nie jestem jasnowidząca, nie czytam w myślach... 

Nie ułatwiałam mu sprawy. Moja przekora irytowała nawet mnie samą. 
Była całkowicie bezsensowna. 

- Nie wykręcaj się. Jeśli nie chcesz o tym rozmawiać, to zmienimy 
temat. Dla mnie są to sprawy istotne... - rozżalenie zabrzmiało w 
głosie i zamilkł. 

Milczałam przez chwilę i ja z poczuciem winy. Czego właściwie 
chciałam? 

- Parszywiec... - zaczęłam ostrożnie i pieściwie, gdy po tamtej 
stronie słychać było jedynie przyśpieszony oddech - to nie jest 
rozmowa na odległość. Moglibyśmy tak przekomarzać się godzinami, a 
wynikiem byłby tylko gigantyczny rachunek za telefon... - 
powiedziałam bez większego zastanowienia, bo przecież nie chodziło 
tu o pieniądze. 

- Upoważniam cię więc, żebyś wszystkie rozmowy zamawiała na mój 
koszt - powiedział ze śmiertelną powagą. 

- Nie gadaj, Parszywiec, głupot - obruszyłam się - powinieneś 
wiedzieć, że żartowałam. Miej trochę poczucia humoru... - 
ratowałam sytuację i było mi głupio. - A co do budowy nowego domu, 
to z przyjemnością pomogę ci w projektowaniu, szanując twoje 
ciągoty do chińskich zasad tego... no, jak to się nazywa... - 
usiłowałam sobie przypomnieć. 

- Feng shui... - podpowiedział. - Wiele osób stosujących te zasady 
zyskuje sławę i bogactwo. Nawet tak poważne firmy jak chociażby 
Ikea i Citybank zasięgały porad znawców Feng shui, a prezydent 
Clinton stosował stare chińskie recepty, aby wygrać kampanię 
wyborczą. British Airways zapłaciło milion dolarów za logo 
widniejące na ich samolotach, które zaprojektowano według 
wskazówek konsultanta Feng shui... 

- No, dobrze. Przekonałeś mnie - zgodziłam się bez entuzjazmu, - 
gdy następnym razem odwiedzisz Zakopane, pogadamy o tym, a ja 
przygotuję szkice, żebyś mógł się zorientować, jak wyobrażam sobie 
twój nowy dom... 

- Nasz dom... - sprostował z naciskiem i dodał - tylko jak możesz 
go projektować w ciemno nie znając zasad mistrzów Feng shui? 

- Dam sobie jakoś radę - stwierdziłam krótko i kategorycznie. - 
Sądzę jednak, że szczęśliwy dom nie polega jedynie na jego 
usytuowaniu i konstrukcji. Chyba, że się to w siebie wmówi i 
uwierzy. Osobiście wystarcza mi całkowicie dom zaprojektowany 
przeze mnie. Wiem co lubię, co mi się podoba i w czym czułabym się 
dobrze. Atmosferę domu stwarzają jego mieszkańcy, a nie jakieś tam 
wydumane ścieżki, wodne oczka i coś tam jeszcze na chińską modłę. 
Inna kultura, inna estetyka... Oczywiście, zgadzam się, że samo 
wnętrze domu powinno być tak zaprojektowane i urządzone, aby 
zapobiec złemu rozkładowi energii... - dodałam, sugerując się 
opowieściami pani Aldony. 

- Otóż to... - jęknął Parszywiec z zachwytem, - ale na temat metod 
Feng shui mam odmienne zdanie od twego. Jeśli się jednak 
upierasz... - dodał miękko, z lekkim westchnieniem. 

- Na nic się nie upieram! - krzyknęłam, mając dość już tej 
rozmowy, prowadzącej donikąd. Miałam swoje własne domostwo i nie 
pragnęłam żadnego innego. 

- Szkoda... - westchnął w słuchawkę, - chciałbym, żebyś się na coś 
uparła. 

- Na przykład, na co? 

- Na małżeństwo ze mną i wspólny dom - dodał szybko, na przydechu. 
- Czy nie masz już dość samotności wśród absurdu, w jakim się 
poruszamy? - zadał nieoczekiwane pytanie. 

- Nie uważam życia za absurd... - odpowiedziałam ostrożnie, nie 
bardzo wiedząc, o co mu chodzi. 

- Absurdem jest wszystko to, co się wokół nas dzieje, a nie 
życie... - zastrzegł się. - I nie odkładaj, proszę, słuchawki. 

- Nie mam takiego zamiaru - powiedziałam z godnością - chyba, że 
coś lub ktoś przeszkodzi nam w rozmowie. 

- Na przykład, duchy! - roześmiał się. 

- No, właśnie... - jęknęłam, popatrzywszy w kąt za łóżkiem. Coś mi 
tam białego mignęło, - ...chociażby królica. 

- Nie mów! - zaśmiał się, jak z dobrego żartu. - Jeśli będziesz 
robiła w przyszłości szkice do naszego domu, proszę cię, nie 
uwzględniaj w nim pomieszczenia dla twoich zacnych przodków. Nawet 
pod postacią zwierzątek, chociaż takowe bardzo lubię. Fundniemy 
sobie żywego królika, jeśli będziesz miała ochotę. 

- Stroisz sobie żarty, a mnie naprawdę zwidziała się w tej chwili 
biała królica... 

- Nie żartuj! 

- Wcale nie żartuję. Boję się, żeby nie przykicała bliżej. Zaszyła 
się chyba znów gdzieś pod łóżkiem. 

- Najwyższa pora zmienić dom, Elwiro - zawyrokował - w naszym nowym 
nic cię nie będzie straszyło - dodał z naciskiem. - Najwyżej ja, 
nachodzący cię nocami i nie tylko nocami - roześmiał się. - Nie 
widzę powodu, dla którego miałbym z tymi rzeczami czekać do nocy. 
Dzień wcale nie gorszy... 

- Stajesz się frywolny, Parszywiec! - nie umiałam ukryć 
zadowolenia w głosie. Wyobraziłam sobie, jakby to było w jego 
objęciach, o ile nie odezwą się w nim rodzinne geny i nie poczuje 
się nagle własnym bratem. Trochę mnie ta myśl zmroziła. Nie 
chciałam więcej żadnych niespodzianek. 

- Co tak zamilkłaś? - przestraszył się. - Czy powiedziałem coś 
niewłaściwego? 

- Ależ skąd! Coś sobie tylko pomyślałam, ale nie powiem, co... - 
udawałam rozbawienie, zachowując się jak głupi podlotek. 

- Powiedz... - nalegał. 

- Nie mogę. Wstyd mi nie pozwala... - żartowałam dalej. 

- To mi wystarczy! - ucieszył się. - Jeśli w tym samym momencie 
czujesz to, co ja, to nie musimy się martwić o przyszłość. A jeśli 
dobrowolnie nie przyjedziesz do Kanady, zaciągnę cię tu siłą pod 
byle pretekstem i zatrzymam na zawsze... 

- Nie sądzę, aby ci się udało. Zbyt cenię sobie wolność. 

- Nie stracisz jej, wychodząc za mnie. 

- Może ja nie, ale ty z całą pewnością. I zapamiętaj, że mój mąż 
to moja rzecz i wyłączna własność. Gdy mi przyjdzie ochota, to 
zarąbię siekierą, jeśli zauważę że skaczesz na boki... - gadałam 
bez sensu, nie wierząc we własne słowa. 

- To mi się podoba! - oznajmił z powagą. 

- Co ci się podoba? - spytałam zdumiona, - że nie będzie wolno ci 
zerknąć na inną kobietę? 

- Oczywiście! - wykrzyknął. - Nie ma miłości bez zazdrości, jak 
się to mówi... 

- Skąd znasz to porzekadło? Tak właśnie mawiała moja babcia. 

- Ja też słyszałem je od mojej, chyba jest w nim coś na rzeczy... 

Nieoczekiwanie Parszywiec stał mi się bliższy, chociaż wszystko 
zaczęło się od żartów. Poczułam nawet jakby ukłucie, gdy sobie 
wyobraziłam go z inną kobietą w sytuacji, która mi się przez 
chwilę zamarzyła. 

No, no... - pomyślałam, - wpadłam we własne sidła. Nawet 
opuszczenie domostwa nie wydało mi się czymś strasznym i 
niewłaściwym. Miałam przecież prawo do stanowienia o własnym życiu 
i losie. Nikt mi nie będzie niczego narzucał, do niczego 
przymuszał. Nawet widma z przeszłości. 

- Parszywiec... - zaczęłam poważniejszym tonem - mniej więcej na 
kiedy planujesz przyjazd? 

- Gdy tylko dostanę urlop. Trochę się tam coś skomplikowało i nie 
sądzę, aby nastąpiło to wcześniej niż około października. 

- To jeszcze spory kawałek czasu. 

- To prawda, ale pamiętaj, że mogę przylecieć samolotem na któryś 
weekend i zabrać cię ze sobą. Nic trudnego... Pamiętaj, że uczucia 
specjalnie kochają nowe miejsca... - dodał jakoś tak tajemniczo i 
z przejęciem. 

- Dopóki nie wykończę całkowicie domu, nigdzie się nie ruszę i 
niczego nie chcę planować, do niczego się zobowiązywać - stawiałam 
sprawę jasno. - Myślę jednak, że gdybyś się bardzo uparł, to 
mogłabym cię odwiedzić. Najwcześniej na Boże Narodzenie... 

Jednocześnie pomyślałam, że nie chciałabym spędzać świąt w tym 
nawiedzonym domostwie. Te dni należały do Franceski i pradziada 
Eutropiusza. 

- I powiesz mi wtedy to, co chciałbym tak bardzo od ciebie 
usłyszeć? 

- Może... - coś mnie wstrzymywało od dania mu jasnej odpowiedzi. 

- Jesteś okrutna... - westchnął - Bawisz się mną niczym kotka 
myszą, a ja wciąż żyję w niepewności i chociaż wiele rzeczy 
planuję, chociażby budowę domu, to jednak... jednak... szukał 
odpowiednich słów. 

- Nie masz pewności, że się zgodzę? - podpowiedziałam. 

- Tu nie chodzi tylko o twoją zgodę... Po prostu nie czuję przy 
sobie twojej obecności. Wymykasz mi się i wtedy jeszcze bardziej 
czuję się osamotniony. To tak, jakbym chciał zamknąć w dłoni 
promyk słońca. Zaciskam go w dłoni, a gdy ją otwieram, jego już 
tam nie ma... 

Dreszcz przebiegł mi po plecach. Było w tych słowach coś 
magicznego, jakby określiła pani Aldona. Poczułam się nieswojo. 

- Czy nie próbowałeś przypadkiem pisać powieści? - usiłowałam 
żartować, chociaż wzruszył mnie tym sformułowaniem, tak bardzo nie 
pasującym do jego nauk ścisłych. I znów przyplątał się lęk o jego 
hormony, a właściwie ich przewagę w niewłaściwym kierunku. 

- Nie żartuj, Elwira, ja mówię poważnie. Chciałbym żebyśmy stali 
się rodziną. Mieli wspólny szczęśliwy dom, dzieci... - zawiesił 
głos. 

- Wszystko jeszcze przed nami, Parszywiec - powiedziałam pieściwym 
tonem, uśmiechając się czule, chociaż nie mógł tego zobaczyć. - 
Stałeś mi się bliski, chociaż mało się znamy i nic prawie o sobie 
nie wiemy... - wydukałam po chwili i poczułam nagle, że nasze 
małżeństwo jest czymś nieuchronnym. Nie chciałam dłużej być sama. 
Jeśli jeszcze o coś walczyłam, to o zdobycie pewności, że jest tym 
przeznaczonym mi przez los mężczyzną. Chciałam też doprowadzić do 
końca budowę, uporać się z wszelkimi pamiątkami. Zrobić z nimi coś 
rozsądnego. Zachować lub spalić. Skłaniałam się ku tej drugiej 
koncepcji. Nie należało ciągnąć zakłamanej historii dla następnych 
pokoleń. Kultywować nieistniejące mity i legendy na temat 
wspaniałej, szczęśliwej rodziny i rodowego gniazda. Z drugiej znów 
strony nie miałam prawa pozbawiać przygody moich następców. Niech 
sami odkrywają to, co ja z żalem odkryłam, jeśli w ogóle będą 
mieli ochotę i cierpliwość grzebać się w starociach i w czasie 
przeszłym, dawno już dokonanym. Należało zawierzyć czasowi, jego 
niezgłębionej mądrości. 

- Jesteś tam? - dobiegł do mnie zatroskany głos Parszywca. 

- Jestem, ale za chwilę się rozłączę. 

- Jeśli to zrobisz, to ja się natychmiast połączę i dalej będziemy 
rozmawiali - zastrzegł z niepokojem w głosie. 

- Wolałabym, żebyś zadzwonił jutro wieczorem. Umówiłam się dziś, 
że wpadnę do pani Aldony na nocny film w telewizji. Obawiam się, 
że już jestem spóźniona... - kłamałam. 

- Wobec tego, miłego wieczoru i dobrej nocy. I dziękuję ci, że 
zatelefonowałaś. Będę myślami przy tobie. Jak zwykle... - dodał 
ciszej. 

- Ja także - powiedziałam ciepło i bez powodu poczułam dojmujący 
smutek. Zatęskniłam za jego bliskością, wtuleniem się w opiekuńcze 
ramiona, poznaniem smaku jego pocałunków. Otaczała mnie zewsząd 
pustka wielkiego, pogrążonego w ciszy domu. Lękałam się go teraz 
wiedząc, że nie był to dom szczęśliwy, że szczęście omijało także 
i jego mieszkańców od samego zarania. Może więc Parszywiec nie bez 
"ale" napomknął o lekturze mistrzów Feng shui? 

Było to godne zastanowienia. 

*

Grulowa stała nade mną niczym burzowa chmura. Gderała od paru 
chwil, że jestem rozrzutna i rozpaskudzam chłopów, fundując im 
dodatkową skrzynkę piwa, o której wcześniej nie było nawet mowy. 

- Należała się im - broniłam leniwie swojej racji. Rozmarzyło mnie 
słońce, odurzył zapach przekwitających lip i bujnych traw. 

Tak jak w dniu moich pierwszych tu urodzin, siedziałam na 
schodkach, ulubionym miejscu. Tyle tylko, że wszystko wokół 
zmieniło się prawie nie do poznania. Weranda nie przypominała 
dawnej zagraconej ruiny z powybijanymi szybami. Wówczas był 
chłodny początek wczesnej wiosny, a teraz już nieomal schyłek 
lata. 

- Pani Grulowa, proszę tylko spojrzeć, jak oni to wszystko 
starannie i szybko wykończyli. Zwłaszcza pokoje na parterze. 
Skrócili termin o przeszło tydzień, czego także nie było w 
umowie... 

- Syćko obeźrałam - skwitowała z zaciśniętymi ustami. Wyraźnie nie 
lubiła "rozrzutności". 

Dzień, jak na tę porę roku w górskim surowym klimacie, był 
wyjątkowo upalny. Rzadko się to tutaj zdarzało i początkowo trudno 
mi się było do tego przyzwyczaić. Mrużyłam oczy przed blaskiem 
słońca, rozleniwiona ciszą spokojnego przedpołudnia. Od czasu do 
czasu popatrywałam na bezchmurne niebo. Przypominało szmat 
błękitnego, spłowiałego jedwabiu. W konarach lip odzywał się 
przeciągły gwizd drozda. 

- Pani Grulowa... - zaczęłam ugodowo, - niech pani trochę 
odpocznie od tego sprzątania i czyszczenia sreber. Zrobi sobie 
pani kawy ze śmietanką, jak to pani lubi. Wypije kieliszeczek 
nalewki z pigwy, co ją wczoraj przyniosła pani Aldona i zaraz się 
pani humor poprawi... - uśmiechnęłam się do niej. Udawała 
surowszą, niż była w rzeczywistości. 

Grulowa nie ruszała się z miejsca. Przez gęstwinę krzewów 
berberysu popatrywała na drogę, jakby działo się tam coś 
specjalnie ciekawego. 

Powędrowałam za jej wzrokiem. 

- Cegój on tu fce? - rzuciła bezosobowo w przestrzeń. 

Wzdłuż ogrodzenia wolnym krokiem przechadzał się mężczyzna, 
popatrując z ciekawością na domostwo. 

- Turysta albo wczasowicz - odburknęłam, niezbyt tym 
zainteresowana. 

- Niechybnie ceguś suka. Juzem go pare razy tu psyuwazyła. 

- Na łobuza i złodzieja nie wygląda... - orzekłam, szacując 
wzrokiem barczystą sylwetkę w sportowym ubraniu. 

- Łobuzy tyz tero noszo się z pańska - stwierdziła z 
niezadowoleniem. Głos miała schrypnięty i donośny. - Uwazajcie na 
nigo, gaździnko. Kiela doma od przedwcora się kręci, a ja muse 
jesce gary wypoządzić, co je w śpiżarni nasła. 

Zostałam sama. Mężczyzna oddalił się bez pośpiechu, zniknął mi z 
oczu. Powędrowałam wzrokiem ku górom. W słońcu i zielonościach 
wyglądały mniej groźnie, zdawały się bliskie, na wyciągnięcie 
dłoni. Zamarzyła mi się wędrówka nieznanymi szlakami, z kimś 
bliskim i miłym. W takich właśnie chwilach doskwierała najbardziej 
samotność. Pomyślałam przelotnie o Parszywcu, a nawet o moich 
dawnych przyjaciółkach. Nieomal zapomniały, że istnieję. W ciągu 
tych miesięcy nadeszło zaledwie kilka barwnych, zdawkowych 
karteczek i dwa listy. Króciutkie. Ten dłuższy był od Sary. Nie 
byłyśmy szczególnie zaprzyjaźnione. Uchodziła za dziwadło. 
Interesowała ją bardziej muzyka poważna niż najprzystojniejszy 
nawet chłopak. Aktualnie wybierała się do Rochester. Obiecywała, 
że po powrocie napisze długi list o "wszystkim", gdyż słyszała od 
Molly, że zaszyłam się w jakichś dzikich ostępach. Jestem zapewne 
spragniona obcowania z kulturą, a Rochester z pewnością by mnie 
zachwyciło. Ona zawsze wyczuwała we mnie bratnią duszę, ale nie 
chciała się zbytnio narzucać, poza tym dopchać się do mnie przez 
tłum koleżanek, i nie tylko koleżanek, było raczej trudne: 
Czekałam więc na ten zapowiedziany list. Na zdawkowe karteczki nie 
odpowiedziałam. Obiecywałam sobie, że uczynię to tuż przed 
świętami Bożego Narodzenia i załączę kolorowe zdjęcia mego 
domostwa, wnętrz i otoczenia. Na razie nie było tematów, które 
mogłyby zainteresować dawne przyjaciółki. 

Pomyślałam z westchnieniem, jak byłoby dobrze, gdyby teraz obok 
mnie siedział Parszywiec. Objął ramieniem, przytulił. Moglibyśmy 
rozmawiać na interesujące nas tematy albo nawet milczeć. W moim 
obecnym życiu nie działo się nic romantycznego poza szperaniem w 
starociach, wczytywaniu się w dokumenty pachnące pleśnią, w listy 
i pamiętnik pisany chaotycznie przez dziewczynkę, która dzisiaj 
mogłaby mieć dziewięćdziesiąt albo i więcej lat. 

Wszystko to nastrajało refleksyjnie, nie zawsze radośnie. 
Grzebanie w przeszłości miało w sobie coś z cmentarnego nastroju. 
Nie było przy mnie nikogo, z kim mogłabym dzielić się wrażeniami. 
Czas upływał na nieustannym urządzaniu domu, dorywczej pracy 
zawodowej i oczekiwaniu na coś, co powinno się wreszcie wydarzyć, 
odmienić monotonny bieg dni. Choćby nawet jakiś uroczy, przelotny 
flirt, a może nawet romans? Nawet sny, które mnie kiedyś 
nawiedzały, nawet i one jeszcze do mnie nie wróciły. Duchy moich 
przodków także jakby zastrajkowały. Wprawdzie mniej już zwracałam 
uwagi na dziwne, trudne do racjonalnego wytłumaczenia zjawiska, 
westchnienia, czające się kroki, umykające cienie. Widocznie, jak 
to przepowiedziała pani Aldona, oswoiłam się z myślą, że dzielę z 
nimi dom. Pogodziłam się, że należą do jego inwentarza. Gdy się 
jej zwierzyłam z tego "dusznego" strajku, pocieszała z dobrotliwym 
uśmiechem: 

- Wrócą. Niech się pani nie martwi. Zawsze wracają. Niech no tylko 
nastaną jesienne szarugi, dnie staną się krótkie, a noce wydłużą 
się niczym znoszona guma w majtkach, to i rodzina z zaświatów 
gotowa się objawić. Tak już jest, że słońce rozjaśnia mroki. 
Bledną i giną w jego świetle wszelkie obrazy i zwidy. Rozpływają 
się w nicość, chociaż bywa, że jeśli trzeba, to i w słoneczny 
dzień przychodzą, aby przed czymś ostrzec, przekazać jakiś znak. 

Należało się na coś zdecydować i wreszcie dokonać wyboru: mąż czy 
kochanek? Dogadzała mi ta druga koncepcja, ale przecież chciałam 
mieć dzieci, a one nie powinny być bękartami. Miały prawo do 
sakramentalnego ojca. Takie tradycje wyniosłam z domu i nie 
powinnam się z nich wyłamywać. Rozmyślając bez sensu i składu o 
tym wszystkim, wodziłam wzrokiem po pustej drodze, przekwitłych 
berberysach, wiążących się w czerwone koraliki owoców. 
Jednocześnie marzyłam o filiżance kawy. Rozleniwiona słońcem, nie 
mogłam zdecydować się na opuszczenie ulubionego miejsca na 
drewnianych schodkach. 

W pewnej chwili zauważyłam, że mężczyzna powrócił. Stał w mizernym 
cieniu przydrożnego klonu, wpatrując się uporczywie w okna 
domostwa. Trochę mnie to zaniepokoiło, ale także i zaintrygowało. 
Wyglądało na to, że kogoś wypatruje, kto dawniej tu zamieszkiwał. 
Równie dobrze mógł to być ktoś z kręgu znajomych ciotki Eleonory. 
Z pewnością miała tu przyjaciół, a ci dorosłe już dzieci. 

Wstałam z ociąganiem, kierując się niezdecydowanie w stronę 
zamykanej na klucz ażurowej furtki. Mężczyzna także opuścił swoje 
miejsce. Zmierzał bez pośpiechu w moją stronę, jakby chciał, abym 
miała wystarczającą ilość czasu, aby ocenić jego wysportowaną 
sylwetkę. 

- Cóż to za wspaniała rezydencja! - oznajmił górnolotnie, 
uśmiechając się szeroko, jak do starej znajomej. - Za każdym razem 
nadrabiam drogi, aby tędy przejść, nacieszyć oczy jej widokiem. 

Milczałam, obserwując go dyskretnie. Nie wyglądał na domokrążcę, 
nie wyróżniał się niczym szczególnym. 

- Dodatkowa radość, że wreszcie kogoś tu zastałem, od kogo będę 
mógł się może czegoś dowiedzieć, porozmawiać... 

- Szuka pan kogoś określonego? - uśmiechnęłam się grzecznie. 

- Raczej czegoś... - przechylił na bok głowę i wpatrywał się we 
mnie z rozradowaniem, niezbyt pasującym do sytuacji. Miał 
widocznie szczególnie pogodne usposobienie i nic więcej się za tym 
nie kryło. 

Nie bardzo wiedziałam, jak postąpić. Zaprosić nieznajomego do 
środka, czy zapytać przez furtkę rzeczowym tonem, o co, czy o kogo 
mu właściwie chodzi? Z natury byłam jednak towarzyska i ufna, a 
przy tym miałam tak mało okazji, żeby porozmawiać z kimś z 
zewnątrz. 

Nim się na coś zdecydowałam, mężczyzna w koszuli w greckie wzorki 
przedstawił mi się jako Jerzy Saroń, dziennikarz. 

Wymamrotałam i ja nazwisko, a trochę wyraźniej podałam imię Gerda, 
przyznając się głupio i niepotrzebnie, że jestem właścicielką. 

- To cudownie! - ucieszył się, łyskając w uśmiechu zębami. Zdawało 
się, że ma ich w nadmiarze. Skojarzyły się z białym serem, a ten z 
razowcem i z chłopskim pochodzeniem dziennikarza, co wydało mi się 
szczególnie miłe. Przypominało babunię. Przy lada okazji 
powtarzała, że chłopskie pochodzenie to zdrowe geny, rzetelność i 
wierność wobec tradycji. Ojciec wprawdzie uważał ją za 
romantyczkę, entuzjastkę i, mimo sędziwego wieku, za "niedojrzałą 
dziewczynkę". 

- W Zakopanem jestem zaledwie od paru dni... - ciągnął 
przyjacielskim tonem, - szukam jakiegoś urokliwego zakątka do 
pracy. Z dala od ludzi, z widokiem na Tatry. Zatrzymałem się na 
tydzień w pensjonacie, ale jakoś mi on na dłuższą metę nie 
odpowiada... - zawiesił głos, poszukał moich oczu. 

- Znajdzie pan z łatwością coś odpowiedniego. Należy tylko 
rozejrzeć się w okolicy Regli lub Strążyskiej. Widziałam tam 
karteczki informujące o wolnych pokojach. 

- Nie znam tu nikogo... - westchnął z zatroskaniem w głosie. 

- Ja także nie... - przyznałam się, żeby wszystko było jasne, - 
dziennikarz zawsze coś wyniucha... - zakończyłam łagodnym tonem, 
używając babcinego określenia, które wydawało mi się zabawne i 
niedzisiejsze. 

- Proszę, niech pan wejdzie do środka... - westchnęłam i szerokim 
gestem otworzyłam furtkę. 

Sprawiał miłe wrażenie, a ja nie chciałam wydać się jędzowata i 
niechętna ludziom. 

- Zapytam sąsiadkę. Może ona coś będzie wiedziała o jakiejś 
ciekawej kwaterze. Na długo? - zapytałam rzeczowo i na wszelki 
wypadek. 

- To zależy... - potarł w zamyśleniu nos, - na razie na trzy, 
cztery miesiące. 

Przez moment wahałam się, czy zaprosić go do salonu na filiżankę 
kawy. W rezultacie zaproponowałam, żeby usiadł obok mnie na 
schodkach. 

- Czy pani uwierzy, że ilekroć tędy przechodziłem, myślałem o tym, 
jak to byłoby wspaniale siedzieć przed tą właśnie werandą i 
popatrywać na Giewont? 

- Jedno przynajmniej życzenie już się panu spełniło - uśmiechnęłam 
się grzecznie, - to dobry początek. Może i drugie także się 
spełni? Porozmawiam przy okazji z sąsiadką o ewentualnej kwaterze. 
To bardzo miła, uczynna osoba i zna wiele osób w okolicy - dodałam 
bez potrzeby. 

Uświadomiłam sobie nagle, że byłoby dobrze, gdyby to właśnie ona 
wynajęła mu pokój. Wiedziałam, że ten najpiękniejszy, z szerokim 
widokiem na góry, czeka wciąż na nieskonkretyzowany w czasie 
powrót Leoncjusza. Byłoby może przyjemnie i jej, i mnie wypić 
czasem kawę w towarzystwie miłego, kulturalnego mężczyzny, 
pozyskać sobie towarzysza górskich wędrówek. 

- Muszę pani coś zdradzić... - podjął temat, zniżając 
konspiracyjnie głos, jakby chciał powierzyć mi ważną tajemnicę. 
Uśmiech, jakim mnie obdarzył, przydał wdzięku jego dość pospolitej 
twarzy. Z pewnością nie należał do tak zwanych "przystojniaków", 
ale było coś w jego rysach, co budziło sympatię. I już zapachniała 
mi ta kawa w jego towarzystwie. Dzień zaczął się obiecująco. 

- Piszę książkę, a do tego potrzebne jest mi miejsce, w którym 
będę się dobrze czuł, znajdę odpowiedni nastrój i ciszę. To bardzo 
ważne dla pisarza... - dodał z naciskiem, ogarniając wzrokiem 
roztaczający się przed nami krajobraz pełen harmonii i spokoju. 

- Zdradzi mi pan, co będzie tematem pańskiej książki? - spytałam 
ostrożnie, żeby nie naruszać jego terytorium. 

- Powiem krótko - zastrzegł się kategorycznym tonem, - będzie to 
historia związana z moją podróżą, a właściwie z dłuższym pobytem w 
Tybecie - spojrzał przelotnie w moją stronę, jakby chciał 
sprawdzić, jakie wrażenie wywarły na mnie jego słowa. Spotkaliśmy 
się oczami. Jego miały barwę zgniłej zieleni z domieszką brązu. 
Skojarzyły się z ulęgałkami. W wyrazie miały jednak coś z 
drapieżnego ptaszyska. 

- Przeżyłem tam dziwną, a jednocześnie niesamowitą przygodę... - 
pokiwał w zamyśleniu głową. - Nie będę zanudzał pani szczegółami - 
dodał szorstko i jakby z niechęcią do podjęcia tematu. 

- Rozbudził pan moją ciekawość, a mówiąc prawdę, nie miałam, jak 
dotąd, okazji poznać kogoś, kto zawodowo para się piórem... 

- To dopiero moja trzecia książka... - dodał skromnie, z 
ociąganiem. - Muszę się pani przyznać, że dużo podróżuję po 
świecie. Ciekawią mnie przede wszystkim kraje egzotyczne... Nudzi 
i męczy osiadły tryb życia. Przynajmniej na razie... - dodał szybko 
i roześmiał się, jak z dobrego żartu. 

- Potrafię to zrozumieć - skwitowałam rzeczowo, proponując mu 
filiżankę kawy. 

W tym momencie poczułam wyraźnie, jak chłodna, miękka dłoń 
przesunęła się delikatnie po moim karku. Mimo woli wzdrygnęłam 
się, spojrzałam surowo w stronę siedzącego obok mężczyzny. Obie 
ręce trzymał splecione na kolanach. 

- Niczego bardziej nie mógłbym sobie w tej chwili życzyć... - 
zapewnił gorąco, z rozradowaniem w głosie, - zwłaszcza w tak 
uroczym towarzystwie i w scenerii, jakby żywcem wyjętej z 
gotyckiej powieści... - rozgadał się kwieciście i banalnie. Chciał 
zapewne jeszcze coś dodać, gdyż otworzył szeroko usta i zamiast 
gładkiego słówka, padł pełen zdumienia okrzyk. 

- Ależ to wspaniały okaz! Czegoś takiego jeszcze nie widziałem. 
Prowadzi pani tutaj zapewne hodowlę? 

- Jaką hodowlę? - wymamrotałam z przestrachem. Czułam wciąż 
jeszcze na karku dotyk chłodnych palców. 

Rozejrzałam się niepewnie dookoła. W naszą stronę kicała ukośnie 
przez trawnik biała królica. Na tle soczystej zieleni wydała mi 
się dwa razy większa niż wówczas, gdy wędrowała pod łóżko. 
Dorównywała wzrostem średniemu psu. Natomiast uszy wlokły się 
nieomal po trawie. Zaniemówiłam, wpatrując się w nią z 
niespokojnie bijącym sercem. 

- To reproduktor czy kotna samica? - podziw i zdumienie zabrzmiały 
w głosie dziennikarza. Odruchowo przysunął się bliżej mnie. - W 
czasie wojny moi rodzice hodowali króliki. Podobno trudno było o 
mięso... - uzupełnił. - Znam te sprawy jedynie z opowieści. 
Rodzice z tej skromniutkiej hodowli w komórce jakoś się 
utrzymywali. Może to i dzisiaj dobry biznes? - Popatrzył pytająco w 
moją stronę. - Taka posiadłość musi kosztować... - zawiesił 
wymownie głos. 

Królica zatrzymała się w połowie trawnika. Zamarła w bezruchu, 
przypominając pokaźny kopczyk śniegu. 

- Nie wiem. Nie hoduję i nigdy nie hodowałam królików... - 
wymamrotałam przełykając z trudem ślinę. Zaschło mi z wrażenia w 
gardle. 

- Nawet na własny użytek? - dopytywał się z powątpiewaniem w 
głosie. 

Uparcie, z namysłem, wpatrywałam się w to, co według mnie było 
metafizycznym zwierzęciem. W okolicy nie trzymano królików. 
Wiedziałam o tym od Grulowej, a była ona nieomal wszechwiedząca, 
jeśli chodziło o bliższych i dalszych sąsiadów. 

- Sądzę, że to kilkusetletnie stworzenie nie nadaje się już do 
spożycia. 

- Co też pani opowiada? To już lekka przesada. Chyba kpi pani 
sobie ze mnie - popatrzył nieufnie w moją stronę, - króliki nie 
dożywają tak sędziwego wieku... - wyraźnie poczuł się dotknięty. 

Stwierdziłam z żalem, że jest całkowicie pozbawiony poczucia 
humoru. Stanowczo nie nadawał się do błyskotliwych rozmów przy 
kawie. Podniosłam się z westchnieniem, aby ją przygotować, chociaż 
straciłam już ochotę. Pożałowałam swojej impulsywności. Zawsze 
wypływały z niej jakieś kłopoty. 

Dziennikarz uczynił taki ruch, jakby i on chciał opuścić schodki. 

- Proszę, niech pan tu pozostanie. Za chwilę wrócę z kawą. 

Postanowiłam nie zapraszać go do salonu. 

- I niech pan obserwuje królicę. Ciekawa jestem, w którym momencie 
zniknie. 

- Zniknie? - wybałuszył na mnie zdumione oczy. 

- No, właśnie... 

Patrzył wciąż na mnie niepewnie, jakby nie bardzo rozumiał, o czym 
mówię. 

- A gdyby przypadkiem pojawiło się dziecko... - zawiesiłam głos, - 
taka dziewczyneczka w białej sukience, z jasnymi loczkami, licząca 
na oko pięć lat, choć prawdopodobnie dawno przekroczyła już setkę, 
to proszę nie zwracać na nią uwagi i o nic nie pytać. I tak panu 
nie odpowie... - zakończyłam, utrzymując z trudem powagę. Sądząc z 
jego miny był zapewne przekonany, że trafił na wariatkę albo mnie 
źle zrozumiał. 

- Od jak dawna niemowa? - zagadnął współczująco. 

- Od jak dawna, to ja nie wiem, ale obecnie z całą pewnością... - 
dałam wymijającą odpowiedź. 

- Nadmieniła pani także coś o tym, że królica zniknie? - 
wymamrotał z niezbyt mądrą miną, tracąc pewność siebie. - Czy to 
stuletnie dziecko także? 

- Jakby pan zgadł... - wzruszyłam ramionami. 

- Ma pani specyficzny rodzaj humoru - skrzywił się, chociaż miał 
to być zapewne w jego pojęciu beztroski uśmiech. Obawiał się 
widocznie z mojej strony agresji, która zdarza się często u ludzi 
z zaburzeniami psychicznymi. Zerkał przy tym niepewnie w kierunku 
zamkniętej furtki. 

- Nie wierzy pan w reinkarnację? - rzuciłam z rozbawieniem i nie 
czekając na odpowiedź zniknęłam za drzwiami werandy. 

W całym domu panowała cisza. W kuchni nie zastałam Grulowej, 
chociaż odgrażała się, że będzie szorowała garnki. Żal jej było 
wyrzucić na śmietnik cokolwiek, co nadawało się jeszcze do 
oczyszczenia i mogło się przydać. Nie spotkałam dotychczas 
człowieka, który tak lubił pracę jak Grulowa. Czy trzeba czy nie, 
zawsze coś sobie wynalazła do roboty. Podejrzewałam, że ona także 
pokochała to domostwo. Niechętnie wracała do zapadającej się w 
ziemię chałupy z głuchą siostrą, bratem przygłupem i kundlem 
gubiącym ze starości zęby. 

Z filiżankami kawy i resztkami "szybkościowej" szarlotki pieczonej 
sposobem pani Aldony, znalazłam się znów w towarzystwie 
dziennikarza. Tkwił na schodach nieporuszony, tak jak go 
pozostawiłam. Królicy nigdzie nie dostrzegłam. 

- Zadała mi pani zaskakujące pytanie... - rzucił na przywitanie. 

Wyglądał tak, jakby przez cały czas zastanawiał się, co chciałam 
powiedzieć. 

- Nie dostrzegam w moim pytaniu nic, co mogłoby zaskoczyć - 
postawiłam tacę między nami. 

- Pachnie cudownie... - pociągnął nosem, mrużąc oczy. Przypominał 
odpasionego kocura. - A co do reinkarnacji to, Bogiem a prawdą, 
nie zastanawiałem się nad tym. Może istnieje, a może wymyślono 
teorię odradzania się ku zastraszeniu grzeszników? - uśmiechnął 
się wymownie. - Nikt nie chciałby po śmierci wieść niepewnego 
żywota, na przykład świni, przeznaczonej koniec końców na 
zakłucie... 

- Albo królicy w ciąży... - dodałam z udaną powagą. 

- A wie pani, nie zorientowałem się, w którym momencie i gdzie 
ulotniło się to białe stworzenie. Chociaż poświęcałem mu całą 
uwagę. A trzeba pani wiedzieć, że należę do ludzi 
spostrzegawczych, co łączy się także z moim zawodem. Proszę się 
przyznać, jak pani czaruje? To jakaś sztuczka... Rozglądałem się 
także za dzieckiem... - patrzył na mnie wyczekująco. - Albo pani 
ze mnie zakpiła, albo ma pani córeczkę... 

Upił łyk kawy, pochwalił smak, zapytał o gatunek i cenę. 

- Nie zakpiłam z pana. Nie mam także córki. Dziwię się jedynie, że 
nie interesował się pan dotychczas reinkarnacją i parapsychologią, 
przebywając dłuższy czas w Tybecie i pisząc o nim książkę... - 
popatrzyłam podejrzliwie w jego stronę. Coś mi się nie zgadzało. 

- Ach! - żachnął się - łapie mnie pani za słówka... - Uczynił 
niecierpliwy ruch głową. 

Dostrzegłam, że jego włosy miały wyraźną tendencję do schodzenia w 
dół, odsłaniając wypukłe czoło. 

- Literatura a rzeczywistość... - zaczął tak jakoś enigmatycznie. 
W tym właśnie momencie dopadła schodków zdyszana Grulowa. 

- Jezus Mario, chebojcie i to wartko! - krzyczała schrypniętym 
głosem. - Przecie wasa sąsiadka umiero. Ducha zaroz wyzionie. Juz 
do niej doktora przywiedła, a łona ciągiem fce ino gaździnkę 
widzieć... - załamała ręce teatralnym gestem, całkiem do niej nie 
pasującym. - Jo juz lece po ksiendza! - raz jeszcze wrzasnęła 
strasznym głosem zawracając ku furtce. 

- Boże, co się stało? - zerwałam się z miejsca. Ochlapałam przy 
tym kawą rękaw koszuli dziennikarza. Skoczył na równe nogi. 
Pośpiesznie wycierał plamę chusteczką. 

- Przepraszam! - krzyknęłam odruchowo i przerażona pobiegłam za 
Grulową. 

- To ja już sobie pójdę - wyrzucił z siebie z widoczną ulgą i 
popędził wraz ze mną ku szeroko otwartej furtce. 

Nie oglądając się za pozostawionym na drodze dziennikarzem, 
dopadłam do drzwi domu pani Aldony. Były otwarte. Serce waliło mi 
nieprzytomnie, utrudniając oddech. Wbiegłam na pięterko po dwa 
stopnie naraz i błyskawicznie znalazłam się w jej pokoju. Poza nią 
i psem nie było nikogo. 

Siedziała w wyplatanym fotelu, układając napoleońskiego pasjansa. 
Przed nią na stole parowała filiżanka z malinową herbatą. Zapach 
malin mieszał się z goryczkowatą wonią rdzawych cynii. Stały w 
dużym gliniaku w smudze słońca. 

Stałam przez chwilę jak skamieniała, nie wierząc własnym oczom. 
Uchylonymi ustami z trudem chwytałam oddech. 

- Jeszcze żyję, droga pani Egi - wypowiedziała surowym, karcącym 
głosem. - Ale niechybnie wpędzi mnie pani wkrótce do grobu... - 
podniosła na mnie błękitne, czułe w wyrazie oczy. - Leoncjusz 
nazwałby panią aniołem dobroci, choć wiadomo, że to przygłup i 
fantasta. Natomiast ja, mimo całej do pani sympatii powiem, że ma 
pani źle w głowie, a pani naiwność graniczy z głupotą... - 
odchrząknęła i popatrzyła na mnie nieśmiało, ze skruchą. 

- To ja, przez panią, o mało nie padłam na zawał... - wydukałam 
wreszcie kładąc rękę na sercu. - O co tu właściwie chodzi, co się 
takiego stało? Nic nie rozumiem... - z trudem panowałam nad 
łamiącym się głosem. 

- Niech pani najpierw usiądzie, kochana pani Egi... I proszę wypić 
kieliszeczek nalewki - sięgnęła pod stolik, wyciągając pękatą 
ciemną butelkę. Wyjęła z szuflady zawinięte w serwetkę dwa srebrne 
kieliszki. Podała mi jeden. 

Drżał lekko w moich palcach. Do wiadomości o konającej sąsiadce 
dołączyła jeszcze irytacja z głupiego, jak sądziłam, żartu. 

- Ale co się właściwie stało? - ponowiłam pytanie, upijając 
machinalnie łyk słodkiej nalewki na różanych płatkach. 

- Widzę, że z dwojga złego lepszy będzie Kanadyjczyk... westchnęła 
ciężko, wpatrując się we mnie ze smutkiem. - Chociaż on pani nie 
sądzony, to przynajmniej uchroni panią przed jakimś oszustem 
matrymonialnym, złodziejem, a może nawet mordercą... - wyrzuciła z 
siebie na jednej nutce. - Nie dalej, jak zimą ubiegłego roku, 
wdarło się dwu młodych opryszków do młodej osoby zamieszkującej 
samotnie w willi pod Rabką i to pod pretekstem, że szukają na 
tydzień kwatery. Jeden z nich miał nawet narty na plecach. 
Zgwałcili, skatowali, nożem rzeźnickim gardło poderżnęli, a na 
koniec wszystko co cenniejsze załadowali na ciężarówkę i wywieźli. 
Pisano o tym... - dodała, żebym nie posądziła ją widocznie o 
zmyśloną opowieść. - A pani bez zastanowienia pod dach 
nieznajomego wpuszcza... - wyrzut zabrzmiał w jej głosie. 

- Przecież... - usiłowałam coś wtrącić, ale nie pozwoliła dojść do 
słowa. 

- Musiało najść na panią wielkie chciejstwo. Wówczas popełnia się 
głupstwa, pani Egi... - pokiwała ze współczuciem głową, jakby 
stała już nad otwartą mogiłą. 

Poczułam się nieswojo. 

- Czy pani wie, przynajmniej, kim jest ten facet, co go pani tak 
lekkomyślnie zaprosiła na kawę? Grulowa przyleciała do mnie cała w 
nerwach... 

- Oczywiście, że wiem! - przytaknęłam z przekonaniem. - To 
dziennikarz. Szuka na kilka miesięcy spokojnego miejsca do pracy. 
Pisze książkę - uzupełniłam. 

- To jest z pewnością wcieleniec, pani Egi, a nie żaden pisarz. 
Mają tu w Zakopanem dwa swoje Domy Pracy Twórczej, to by z 
pewnością w którymś siedział. 

- Wcieleniec? A cóż to takiego? - powtórzyłam nieznane mi słowo. 

- Naturalnie, że tak! Tym razem widocznie wcielił się w 
dziennikarza. W ubiegłym roku był zapewne spędzającym urlop w 
górach przedstawicielem amerykańskiej firmy. Podawał się może 
także za lekarza weterynarii szukającego na parę tygodni kwatery 
po rozwodzie z żoną. W innych znów miejscowościach przedstawiał 
się jako reżyser z telewizji. Za każdym razem wynajmował kwatery 
jedynie u samotnych kobiet. Zawsze znalazła się jakaś łatwowierna. 
Niektóre liczyły na małżeństwo, inne tęskniły za miłością lub 
szukały dobrze płacącego lokatora. Jeszcze inne liczyły na "złotą 
rączkę" w domu, bo dziś o dobrego fachowca trudno. I nawet jeśli 
się go znajdzie, to byle naprawa kosztuje majątek... - westchnęła 
i dodała z żalem: - Tylko ten latawiec Leoncjusz wciąż gdzieś w 
świecie... Już nawet przestałam do niego pisać. A o takim 
wcieleńcu prasa rozpisywała się szeroko. Wszystkie swoje ofiary 
ograbiał z pieniędzy, z kosztowności, nie mówiąc już o wstydliwych 
sprawach. Żadna z nich nie chciała zeznawać, a to z głupiego 
wstydu. Gdyby wszystkie zechciały stawić się na rozprawę, przed 
sądem ciągnęłaby się kilometrowa kolejka... - dodała z 
rozbrajającym uśmiechem. 

- Skąd pani o tym wszystkim wie? - powątpiewałam nadrabiając miną. 

- Wiele pisano, mówiono w radio, a ja znałam relacje mojej 
znajomej z Nowego Targu. Odziedziczyła dom po rodzicach. Mąż zmarł 
przed trzema laty, więc jej się ckniło za kimś, z kim mogłaby 
pójść do kina, do kawiarni, pojechać na jakąś wycieczkę. 
Postanowiła wynająć pokój na sezon samotnemu panu. I znalazł się 
taki. Wyglądał solidnie. Opłacił z góry za dwa miesiące i 
wyglądało, że pozostanie dłużej. Szybko się zadomowił, nie było z 
nim żadnych kłopotów. Nawet pralkę zreperował. Przebąkiwał coś 
nawet o ślubie... - uśmiechnęła się - a po sześciu tygodniach 
wyjechał w interesach do Szczecina na trzy dni i nigdy już "pana 
inżyniera" więcej nie zobaczyła. Pozostały po nim jedynie gacie i 
dwa brudne podkoszulki. Natomiast zginęła biżuteria i uciułane 
dolary, nie licząc sporej sumy podjętej z konta na wspólną 
wycieczkę do Japonii - zakończyła z westchnieniem. 

- Jest pani pewna, że dziennikarz to ten sam oszust? - spoglądałam 
z niechęcią na noski moich pantofli, jakby to właśnie one czemuś 
zawiniły. 

- Głowy dać nie mogę, ale lepiej na zimne dmuchać niż raz się 
sparzyć... - zakończyła z filozoficznym spokojem. 

- Tak nie można, pani Aldono... - podniosłam na nią wzrok. - Mógł 
to być najprzyzwoitszy człowiek. Łatwo wyrządzić komuś krzywdę... 
- upierałam się bez większego przekonania. 

Przypomniałam sobie nagle, że w obecności mego przypadkowego 
gościa znów pojawiła się dawno nie widziana królica, a dotyk dłoni 
na karku także nie był złudzeniem. 

- Królica wróciła... - wypowiedziałam mimo woli głośno, z 
przejęciem i zgrozą. 

- Widomy znak, że się nie myliłam! - ucieszyła się pani Aldona. - 
Ostrzeżenie przed oszustem, a kto wie, może nawet przed 
mordercą... - w oczach błysnęły iskierki lęku. - Mówiłam pani, że 
rodzina z zaświatów czuwa. Zjawiła się nawet w pełnym słońcu, aby 
panią ostrzec przed niebezpieczeństwem... - popadła w zamyślenie. 
- Tyle się widzi zła i okropności w telewizji, że człowiek patrzy 
na każdego przybysza podejrzliwie, a ja modlę się coraz żarliwiej 
o powrót Leoncjusza... - dodała ciszej i jednym wprawnym ruchem 
zgarnęła karty ze stołu, odkładając je na bok. - Stawiam już dziś 
trzeciego pasjansa i żaden nie wychodzi. 

- A powinien? - westchnęłam, uśmiechając się blado, z przymusem. 

- Stawiając go pomyślałam, że jeśli wyjdzie, Leoncjusz wkrótce 
zawita w domu. - Błogi uśmiech wypełzł na delikatne w rysunku 
usta. - Chociaż to idiota i narwaniec, ale serce u niego złote, a 
przy tym bardzo "ozdobny" mężczyzna... - zakończyła z 
westchnieniem. 

Pomyślałam, że to ją widocznie naszło chciejstwo, o które mnie 
posądzała. Zmieniłam dyskretnie temat. 

- Ta moja rodzina po tamtej stronie... - zaczęłam z namysłem - 
zapewne sądzi, że nie ma na nią mocnych i dalej będzie mnie 
nawiedzała w różny sposób? - zamyśliłam się, popatrując na dzbanek 
z cyniami. Wyglądały pięknie i dekoracyjnie w smudze słońca. 

- Należy się tylko cieszyć - popatrzyła na mnie z wyższością - 
oznacza to przecież, że dom jest także pani przychylny, a duchy 
zmarłych nie dopuszczą do tego, aby się pani w nim nabawiła 
nerwowej choroby. 

Popatrzyłam w okno. Lekki wietrzyk poruszał białym muślinem 
firanek. Napływał falami zapach skoszonej łąki, suszącego się w 
zgrabnych stogach siana. 

- Nie jestem wcale pewna! Jeśli tak dalej pójdzie, a królica 
osiągnie rozmiary lwa, kto wie... - usiłowałam żartować. Mimo 
wszystko podchodziłam do dziwnych zjawisk sceptycznie, usiłując 
tłumaczyć je w jakiś racjonalny sposób, chociaż ze zwykłej logiki 
nic nie wynikało. 

- Lękam się trochę rodzinnego domostwa... - westchnęłam. 

Pomyślałam jednocześnie z nadzieją o Parszywcu. Był gdzieś tam w 
świecie, czekał na mnie i właściwie powinnam go poślubić. 
Przenieść się może nawet do Kanady. Posiadłość wynająć albo 
sprzedać. Moje rozmyślania były jednak zwykłą sztuką dla sztuki. 
Pokochałam ten dom. Włożyłam zbyt wiele pracy, serca i energii w 
jego odbudowę, aby teraz wszystko rzucić i osiąść w Kanadzie z 
człowiekiem, co do którego nie miałam całkowitej pewności, że chcę 
się z nim związać na stałe. Tylko czasami wydawało mi się, że 
jestem w nim zakochana. Doceniałam także dobre cechy jego 
charakteru, widziałam w nim ojca dla moich dzieci, ale... To "ale" 
było niepokojące, nie gwarantowało tego, czego spodziewałam się od 
losu - wielkiej, obustronnej miłości. Jednak nie miałam, jak 
dotąd, żadnego wyboru, a Parszywiec z całą pewnością darzył mnie 
uczuciem i dążył uparcie do małżeństwa. 

- Boi się pani swego domostwa? - powtórzyła po chwili z 
niedowierzaniem. - Wiem, że bywają domy nieprzyjazne ludziom, że 
istnieje coś takiego jak "choroba czterech ścian", ale nic z tych 
rzeczy nie można powiedzieć o pani posiadłości. No, może tylko, że 
jest nawiedzona! Lecz jedynie przez rodzinę - zastrzegła się. - 
Rodzina, jak widać, upodobała sobie panią i jak dotąd żadnej 
krzywdy ani przykrości nie uczyniła. Sama pani przyzna, że ta 
dziewczyneczka to milutkie i ładne dziecko. Tyle, że martwe... 
Królica też sobie niczego. Może raczej samiec, jeśli ciągnie 
uparcie do sypialni... zawiesiła głos. - Skąd można wiedzieć, 
jakie upodobania miał któryś z pradziadków i za jakie grzechy 
odrabia swoją karę pod postacią zwierzęcia futerkowego? To i tak 
szczęśliwie, że nie wcielił się w kozła... 

- Nie słyszałam o "chorobie czterech ścian"... - wtrąciłam szybko, 
aby przerwać potok słów pani Aldony i domysły na temat zmarłych 
członków mojej rodziny. 

- Niejedno na ten temat czytałam. Wcześniej jeszcze Leoncjusz się 
tym interesował i często rozmawialiśmy o takich różnych złowrogich 
miejscach i związanych z nimi historiami... - oznajmiła, 
opuszczając oczy na niedbale rozrzuconą talię kart. 

- Mnie także to zainteresowało - wtrąciłam zachęcająco. 

- Ezoterycy, jak mówił Leoncjusz, nazywają ludzkie siedziby 
"magicznymi skrzyniami" składającymi się z czterech ścian, sufitu 
i podłogi. Mieszkający w nich ludzie są uwięzieni w sieci linii i 
rozmaitych sił. Od tego, czy są one względem siebie harmonijnie 
zrównoważone, zależy ludzkie zdrowie, a nawet szczęście i życiowe 
szanse. Wiedzieli o tym już starożytni, a przede wszystkim 
Chińczycy. Wynaleźli wiele sposobów na uzdrowienie przestrzeni. 
Leoncjusz mi tłumaczył, że my sobie nawet nie zdajemy sprawy, że 
wszędzie jesteśmy atakowani przez różne energie. W pracy, w domu, 
w miejscach wypoczynku... - wyliczała w skupieniu, jakby usiłowała 
dokładnie zrelacjonować rozmowy z Leoncjuszem. 

Pomyślałam, że chociaż nazywa go idiotą, Leoncjusz jest dla niej 
widocznie kimś w rodzaju wyroczni. Nie przypuszczałam, że miłość 
do mężczyzny może tak całkowicie opętać kobietę, jak moją sąsiadkę 
uczucie do Leoncjusza. 

- Te energie, droga pani Egi, rodzą się nieomal ze wszystkiego, co 
nas otacza. Także i z Kosmosu. Wytryskują spod ziemi, na której 
stoi budynek. Z materiałów, z których go zbudowano, z przedmiotów, 
a nawet z dekoracji, której geometria wysyła promieniowanie 
"kształtu". Rodzą się te energie z linii wymyślonych przez 
architekta, z pamięci ścian, które zatrzymały w sobie nieprzyjemne 
lub dramatyczne wydarzenia... One to zatruwają atmosferę 
żyjących... Dlatego nie należy odwiedzać szpitali i cmentarzy... - 
mówiła jak w transie, popatrując na mnie, czy uważnie słucham. 

- W jaki sposób można złu zaradzić? - wtrąciłam, przejęta 
apokaliptyczną wizją. 

- Leoncjusz twierdzi, że przed wpływem niewidzialnych energii może 
uratować jedynie opuszczenie fatalnego miejsca. Jeśli się 
mieszkaniec na to nie zdecyduje, zacznie chorować na neurastenię, 
depresje, rozmaite psychozy, aż dojdzie do samobójstwa. 

- Ależ to nierealne! - wykrzyknęłam impulsywnie. - Najlepiej więc 
o energiach nie wiedzieć, nie rozmyślać, bo i tak nie ma się na to 
większego wpływu. Wszelkie ucieczki są nie do spełnienia, 
względnie niewiele mogą zmienić. Jeśli nawet opuszczę moje 
domostwo i przeniosę się do innego, to wcale nie znaczy, że w tym 
innym nie dopadną mnie wszystkie złowieszcze energie, przed 
którymi uciekłam. - Wzruszyłam ramionami. - Według tej teorii nie 
istnieje dom ani miejsce, w którym nie wydarzyły się jakieś 
tragedie, w którym nie stoją przedmioty emanujące niedobrą 
energią. Można więc tak przez całe życie wędrować od domu do domu 
i nic pozytywnego z tego nie wyniknie. Jednym słowem, pani Aldono, 
błędne, zaczarowane koło... - zakończyłam i świat wydał mi się 
przysypany popiołem. 

Sięgnęłam po następny kieliszek nalewki. Była słodka i 
aromatyczna. Bardziej przypominała gęsty sok niż alkohol, ale 
smakowała dobrze. 

- Pani Egi, ja wiem tylko jedno. W Stanach Zjednoczonych i na 
zachodzie Europy lekarze, którzy nie mogą znaleźć źródła 
rozmaitych, uporczywych przypadłości u swoich pacjentów i nie 
znajdują konkretnych ich przyczyn, a na określony typ dolegliwości 
cierpią mieszkańcy jednego domu, bloku czy nawet okolicy, nazywają 
to "chorobą czterech ścian". Nie mają żadnych wątpliwości, że ich 
źródłem jest sam dom lub miejsce, gdzie się znajduje. Jeden z 
członków Akademii Nauk w Nowym Jorku opracował metody badania i 
uzdrawiania takich "złowrogich" miejsc. 

- I co z tego wynika? Kogo stać na wieczne przeprowadzki, zmiany 
mieszkania albo jego "uzdrowienia"? Kto ma czas przeprowadzać 
takie eksperymenty? - wzruszyłam ramionami. - Świata nie 
zamieszkują sami milionerzy. 

- To prawda... - westchnęła z rezygnacją pani Aldona - ale 
próbować można... 

- Otóż ja postanowiłam spróbować! - odezwała się we mnie przekora 
i chęć dokuczenia tej Bogu ducha winnej kobiecie, która w dobrej 
wierze pozbawiła mnie towarzystwa dziennikarza. 

- Postanowiłam zamknąć na cztery spusty moje nawiedzone domostwo i 
zamieszkać w Kanadzie... - popatrzyłam na nią z ukosa. 

- Boże, tylko nie to, pani Egi... - jęknęła i łzy napłynęły jej do 
oczu - tego pani nie może zrobić. 

- Mogę! - upierałam się bez przekonania. 

- Wtedy rozminie się pani ze szczęściem, z miłością. Pozostanie 
pani jedynie niedosyt, tęsknota i żal za czymś bezpowrotnie 
utraconym - zakończyła wieszczym głosem, a mnie dreszcz przebiegł 
po plecach. Znów mi się wydało, że chłodna dłoń przesunęła się po 
moim karku. Z lękiem spozierałam na boki, czy nie przykicała za 
mną królica. 

- Niechybnie parafrenia... - pomyślałam z przestrachem i 
postanowiłam natychmiast zatelefonować do Ryszarda. Potrzebna mi 
była jakaś sensowna, pełna otuchy rozmowa. 

*

Ubiegły tydzień września, pogodny i ciepły, minął nie na górskich 
wędrówkach, jak to sobie obiecywałam, ale na wykończeniu projektu 
architektonicznego. Szczęśliwie przypadł inwestorowi do gustu, nie 
było większych zmian, otrzymałam honorarium i mogłam wreszcie 
spokojnie wrócić do dalszego szperania w dokumentach i pamiątkach 
rodzinnych. Trzeba było wreszcie przejrzeć je do końca, chociaż 
sądząc po ilości nie wystarczyłby na to jeszcze i rok następny. 

Zapadał powoli ciepły zmierzch. Po świeżo malowanych ścianach 
kładły się cienie, łagodząc kontury mebli. W różowościach i 
błękitach dogasał pogodny dzień. Gorzko pachniały fioletowe astry 
w ozdobnej wazie z włoskiej majoliki. Pamiętała zapewne czasy 
miłości mego pradziada, Eutropiusza. Swoim urokiem i barwą 
przywołała cień legendarnej Franceski. Kazała zastanawiać się nad 
kruchością ludzkiego życia i trwałością kruchych na pozór 
przedmiotów... 

Lubiłam ten nieuchwytny moment przechodzenia zmierzchu w mrok 
nadchodzącej nocy. Trwałam długą chwilę w zamyśleniu, zapatrzona w 
pokój nasiąkający błękitną szarością. Z belkowanego sufitu 
zwieszały się gdzieniegdzie pęczki zasuszonych ziół i macierzanki. 
Zawiesiła je Grulowa przeciw urokom i dla tradycji. Nie miałam nic 
przeciw temu. Mój dom powoli zmieniał charakter, stawał się 
zamieszkały i przytulny. 

Zapaliłam lampę na biurku, sięgnęłam po pamiętnik jedenastolatki. 
Kartki, wypełnione kulfoniastym pismem, przybliżyły czas nieomal 
sprzed wieku. 

Dowiedziałam się o jakiejś ciotce Antoninie, która próbowała 
urodzić czwarte dziecko, ale jej się to nie udało i po trzech 
dniach straszliwych boleści i prób, wyzionęła wreszcie ducha ku 
zadowoleniu rodziny, gdyż nikt nie wytrzymywał dłużej jej krzyków. 
Dowiedziałam się również, że wówczas tatko dziewczynki dostał 
rozwolnienia, maman dwa razy zemdlała, a babunia, gdy tylko ustały 
jęki, przykładała do ust ciotki Antoniny lusterko, żeby się 
przekonać, czy już nie oddycha. Wujek Alfred przez te trzy noce 
grał z żalu w karty, że nie będzie miał syna, bo ciocia rodziła 
same dziewczynki. Przegrał w Krakowie cały ich posag, który w 
złotych rublach zakopał dziadek pod podłogą, nim jeszcze skonał z 
przejedzenia w drugi dzień świąt Wielkiej Nocy. Tatko powiedział 
wtedy do maman, że zjadł pół pieczonego świniaka z nadzieniem z 
gryczanej kaszy z boczkiem i skonał jak świnia, bo kto czym 
wojuje, to od tego ginie. 

Na następnych pożółkłych i rozłażących się nieomal pod palcami 
stronicach był opis jakiegoś pana Rafała. 

"... Pluł krwią, nosił tabaczkowe spodnie, a tatko mówił, że czuć 
już go trupem i należałoby trzymać go w sieni a nie wpuszczać na 
pokoje, bo i tak nic z ożenku z ciocią Celiną nie wyjdzie. Bo nim 
się zdecyduje oświadczyć, to ona już urodzi bękarta i cała afera 
wyjdzie na jaw, jeśli on w ogóle dożyje wiosny. Suchotnicy bardzo 
lubią umierać wiosną, a starsi ludzie w czasie hucznych świąt z 
przejedzenia albo zapalają się im flaki od nalewek na spirytusie, 
bo to pańska śmierć. Chłopstwo, jak powiedział Cypek, ginie od 
samogonu albo z głodu lub gnije w więzieniach za kradzież z 
pańskiego śpichlerza. A ja pewnie umrę z nudów, bo nic się u nas 
nie dzieje ciekawego. Nawet kuzyni nas rzadko teraz odwiedzają i 
tylko wciąż ktoś umiera i trzeba chodzić na pogrzeby, mówić 
szeptem, nosić ciemne sukienki i się modlić, a o zabawach to ani 
wspomnieć nie można. U nas trumny to z domu nie wychodzą, jak 
kiedyś powiedział Tosiek, bo nasza rodzina jest naznaczona piętnem 
nieszczęścia od chwili, gdy wybudowano ten dom dla jakiejś Włoszki 
i jej rodzina rzuciła klątwę. Nasz pradziad nie był patriotą, gdyż 
ożenił się z cudzoziemką sprowadzoną wraz z meblami z Włoch i Bóg 
go za to pokarał. Tatko powiedział, że pradziad powinien pomóc 
rodzinie, a nie wydawać pieniądze na dom dla przybłędy z Południa 
tylko dlatego, że zawróciła mu w głowie "tym interesem", co to dać 
mu wcześniej nie chciała. Nie bardzo wiem, o jakim interesie tatko 
mówił, bo pradziad żadnego sklepu nie prowadził, a ta Włoszka też 
nie miała nic do sprzedania, jak na przykład mąż cioci Rozalii. On 
posiadał "mięsny interes" w Nowym Targu w pobliżu Rynku. Jego też 
Pan Bóg pokarał za to, że nam wędlin nigdy na święta nie przysyłał 
i ciotka Rozalia uciekła od niego z Cyganem, co grywał na 
skrzypcach w karczmie za plebanią. Ale o tym nie wolno mówić. 
Ciotkę Rozalię od tego czasu wspomina się przy znajomych jako 
umarłą "w kwiecie wieku" przy porodzie, chociaż naprawdę to ona 
uciekła z tym Cyganem do Hameryki, a jej mąż od "mięsnego 
interesu" powiesił się w lesie na Kowańcu, bo ciocia Rozalia była 
podobno piękna od góry do połowy. Tak opowiadał kuzyn Eustachy, 
ten co wybił narzeczonemu swojej siostry trzy przednie zęby, jak 
ich zastał nocą całujących się w altance. Siostra przez to nie 
wyszła za mąż i przez te wybite zęby urodziła dziecko, które 
oddano "na garnuszek". Nie wiem, co to znaczy i o jaki garnuszek 
chodzi, ale najważniejsze jest to, że kuzyn Eustachy miał z niej 
dużą wygodę i pociechę, gdyż prowadziła mu dom i dobrze gotowała. 
Tyle tylko, że nie pozwolił jej wychodzić do gości, bo miała wciąż 
oczy i nos czerwony od płaczu, a on nie lubi mazgajów. A ta ciotka 
Rozalia, co to tylko od góry była pięknością, miała podobno krzywe 
nogi i "kłębowaty tyłek" jak u starej kobyły. A prawdziwym 
patriotą był podobno w naszej rodzinie pradziad Walerian. Stryjek 
Edmund zawsze się o to sprzeczał z tatką, ale oni sprzeczali się o 
wszystko. Cieszę się, że znów do nas przyjedzie na Boże 
Narodzenie, ale już bez stryjny. Latem zatruła się rybą i zmarła w 
szpitalu w Krakowie, chociaż tatko twierdził, że zmarła od trutki 
na szczury, bo ryb to ona nie lubiła. A ja bardzo lubię stryjka, 
chociaż ma wąsy jak u naszego kota Maćka. Długie i rzadkie. 
Przywozi nam, dzieciom, prezenty i opowiada o różnych ciekawych 
rzeczach. Do tych rzeczy należy także pradziad Walerian. Walczył w 
Powstaniu Kościuszkowskim, a przedtem dużo czytał i kochał 
książki. Podobno bardziej nawet od prababki Agnieszki, bo była 
chorowita i głupia, i chowała pieniądze do puszki z cukrem albo w 
doniczkach z kwiatami. 

"Po upadku powstania w 1795 roku..." - tak zawsze zaczynał 
opowieść stryjek Edmund, Kozacy wywozili do Rosji Bibliotekę 
Załuskich. Sami byle jak zbijali skrzynie z desek i pakowali do 
nich wszystko jak leci. Niektóre księgi były duże i grube i nie 
chciały się zmieścić. Wtedy przepiłowywali je na połowę i upychali 
w tych ciasnych skrzyniach. Gdy się o tym dowiedział pradziad 
Walery, to chciał się zastrzelić z dwururki, ale mu prababcia 
odradziła. 

Do małego Olesia maman przyjęła mamkę z "mlecznymi piersiami", bo 
jak powiedziała kucharka, nasz pan nie lubi obwisłych 
podrażniochów, o czym dowiedziałam się od tej naszej Marylci, co 
ją maman wyrzuciła za jakieś "domowe łajdactwo". Wszystko to jest 
tajemnicze i nie wolno o nic pytać, bo i tak niczego nikt w 
rodzinie nie wie. Tylko w kuchni można dowiedzieć się ciekawych 
rzeczy, ale tam nie wolno nam dzieciom przebywać, żeby nie nabrać 
złych manier i nosa palcami nie wycierać, a także o brzeg 
spódnicy. 

Szykuje się u nas nowa śmierć. Prababcia cała puchnie i po kawałku 
pęka. Kuzyn Cypek twierdzi, że dość się już nażyła, bo przed 
miesiącem obchodziła dziewięćdziesiąte siódme urodziny, a on jest 
młody, ma wydatki na swoich studiach. Był ulubieńcem prababci i 
zapisała mu coś w spadku, ale nie powiedział co i tatko się 
zdenerwował, bo to znaczy, że my dostaniemy mniej, ale nie wiem 
czego. Ja miałam obiecane kolczyki, ale nikt nie wie, gdzie je 
prababcia schowała. Nasza kucharka, co wie wszystko, bo była u nas 
jeszcze przed moim urodzeniem, twierdzi że w materacu, ale 
prababci nie można ruszyć z miejsca, bo pęka, leci z niej woda i 
wciąż jeszcze puchnie. U nas na strychu stoją dwie nie używane 
trumny, bo tatko mówi, że jak się kupuje hurtem, to wychodzi 
taniej, a taka rzecz zawsze może się przydać. Maman mówi, że tatko 
zawsze ma rację i dobrze, że zamówił u cieśli więcej, bo z tego 
tuzina, to już niewiele zostało, a członków rodziny przybywa. Nasz 
furman nosi na strych trutki na myszy, żeby się do trumien nie 
dobrały, a ciocia Nacia, ta co przechodziła ospę i ma dzioby na 
twarzy jak w plastrze miodu i z tego powodu są kłopoty z jej 
zamążpójściem, przykazała mi, żebym się modliła o rychłą śmierć 
prababci. Wtedy ona zajmie wreszcie po nieboszczce pokój, bo jest 
duży i są w nim ładne meble, a ona ma najmniejszy i okno zamiast 
na ogród, to wychodzi na stajnię z kucami. One rżą po nocach i 
wtedy ją budzą, i ciocia się boi, bo po pokoju snują się jakieś 
cienie. Tatko mówi, że ciocia Nacia ma przywidzenia, a kucharka 
zaklinała się przed maman, że w domu straszy... 

...Chciałabym już być dorosła. Nosić suknie do kostek i ściskać 
się gorsetem, bo bym się wtedy nadawała już "pod nóż", jak 
powiedział mi kuzynek, ten od wsuwania ręki pod spódnicę. Nie 
wiem, co to znaczy "pod nóż", ale musi to być coś chyba 
przyjemnego. Spytałam go o to, ale się tylko roześmiał i obiecał, 
że w odpowiednim czasie pokaże mi ten nóż, a jak będę grzeczna, to 
pozwoli mi z niego skorzystać..." 

Zamknęłam niedokończony, rozlatujący się pamiętnik z niewinnym 
rysuneczkiem serca w wianuszku z niezapominajek na pierwszej 
stronie. I śmiech mnie ogarnął, i groza. Wszelkie mity pękały 
niczym skóra na jakiejś prababce o nieznanym mi nawet imieniu. 
Świat legend mego dzieciństwa walił się w gruzy. Czego bym się nie 
doczytała w listach, dokumentach, jak chociażby ten pamiętnik 
dziecka, było tak różne od tego, czym mnie karmiono od 
najwcześniejszego dzieciństwa. Wpajano we mnie kult dla zmarłej, 
nieznanej rodziny, od pokoleń bez skazy. Stawiano ją za przykład i 
wzór wszelkich niedościgłych dla mnie cnót, najszlachetniejszych 
czynów, poświęceń i patriotyzmu. 

Byłam rozczarowana i zawiedziona. Postanowiłam impulsywnie, że nie 
będę już niczego dociekała, doszukiwała się prawdy obiektywnej, 
rozczytywała w tajemnicach rodzinnego gniazda. Spalę to wszystko i 
uznam za niebyłe. Odetnę się od wątpliwej jakości korzeni. W 
czułej, dobrej pamięci zachowam tylko ponadczasową historię mego 
pradziada Eutropiusza. Wzrastała wraz ze mną, dostarczała 
wzruszeń. Była najpiękniejszą, najbliższą sercu legendą, symbolem 
wiernej, niespełnionej miłości. Czymś nieuchwytnie pięknym i 
wzruszającym, chociaż nieskończenie smutnym. Kochałam od dziecka 
tych oboje nieznanych i legendarnych członków mojej rodziny i 
tylko ich należało zachować w dobrej pamięci. Przez nich właśnie 
odbudowałam domostwo stworzone przez pradziada z miłości do 
przyszłej żony. Zachowam także fotografie i nieliczne po nich 
pamiątki, a wszystko inne wyrzucę na śmietnik niepamięci i 
zapomnienia, jakby nigdy nie istniało. 

Nie chciałam już grzebać się w przeszłości. Powinnam żyć własnym 
życiem. Założyć wreszcie rodzinę, przegnać z domostwa rzeczywiste 
czy też urojone zwidy, zacząć wszystko od nowa w starym, a jednak 
już nowym domu... 

Zamknęłam niedokończony pamiętnik, rzuciłam do szuflady z innymi 
dokumentami. Zatrzasnęłam ją niczym wieko nad trumną ze zwłokami i 
podniosłam słuchawkę telefonu. 

Dłuższą chwilę czekałam na połączenie z Kanadą. Wreszcie odezwało 
się ciche, wypowiedziane zmęczonym głosem: 

- Hallo. 

- Parszywiec... - wyszeptałam ciepło, - to ja... bardzo się za 
tobą stęskniłam. Przyleć do mnie, chociażby tylko na weekend. 

- Boże, to ty, Elwiro? Co za cudowna niespodzianka... - głos jakby 
się ożywił. Był jednak trochę zmieniony. 

- Czy coś się stało? - zapytałam ostrożnie. - Dość długo nie 
odzywałeś się... - uzupełniłam z lekką pretensją w głosie. 

- Zaledwie przedwczoraj przywieziono mnie ze szpitala... - 
usiłował nadać głosowi bagatelizujący ton. 

- Czy coś poważnego? - zatrwożyłam się. 

- Złamałem nogę z przemieszczeniem i to w fatalnym miejscu. Jestem 
na dłuższy czas unieruchomiony. Co za pech! - dorzucił z 
rozgoryczeniem. - Właśnie teraz, gdy chcesz, żebym przyleciał. 

- Nic straconego. Wyzdrowiejesz, to przylecisz... - usiłowałam 
ukryć w głosie rozczarowanie. Parszywiec był mi teraz bardzo 
potrzebny. Jednocześnie należało go jakoś pocieszyć, dodać otuchy. 
Szukałam odpowiednich słów. 

- Nie sądzę, żebym mógł to uczynić w najbliższej przyszłości. 
Najwcześniej przed Bożym Narodzeniem, jak dobrze pójdzie... 

- A więc święta spędzimy razem - zadecydowałam, nadając głosowi 
wesołe i kategoryczne brzmienie. 

- Będę najszczęśliwszym człowiekiem... - ożywił się. - Na razie 
jednak mam kłopoty... - dodał z westchnieniem. - Czy będziesz się 
może widziała z Gacuniem? 

- Wybieram się w najbliższych dniach do Warszawy. Chcę pójść 
wreszcie do teatru, zobaczyć się z naszymi chłopakami i zrobić 
drobne zakupy... 

- Czy suknię ślubną uważasz za drobny zakup? - zadał żartobliwym 
tonem podchwytliwe pytanie. 

- Skąd ta pewność, że o niej myślałam? - przekomarzałam się. 

Uświadomiłam sobie, że nie byłoby od rzeczy zająć się tym 
wcześniej. Rozejrzeć się za czymś atrakcyjnym, nie odkładać zakupu 
na ostatnią chwilę. Byłam właściwie zdecydowana poślubić 
Parszywca. 

- Serce mi podpowiedziało... - podtrzymywał żartobliwy ton. 

- Bardzo ci noga dokucza? - zmieniłam temat, żeby poczuł, że się o 
niego troszczę. 

- Tyle, ile trzeba - bagatelizował - najgorsze, że jestem 
całkowicie unieruchomiony i to na długo. 

- Masz przynajmniej kogoś, kto się tobą opiekuje? 

Przebiegło mi przez myśl, że może powinnam zamknąć domostwo, 
powierzyć je Grulowej, a samej polecieć na jakiś czas do Kanady. 

- Mam od wczoraj wykwalifikowaną pielęgniarkę. 

- Dochodzącą? - spytałam bez żadnej ubocznej myśli, przejęta jego 
chorobą. 

- Zamieszka u mnie. Właśnie pojechała po swoje osobiste rzeczy. Na 
razie zaangażowałem ją na dwa tygodnie, a później zobaczymy - 
westchnął. - Polecił mi ją zaprzyjaźniony lekarz. Ma świetne 
referencje. 

- Miła przynajmniej? 

- Sympatyczna. Wydaje się być troskliwa i delikatna. 

- To dobrze. Będę spokojniejsza wiedząc, że jesteś pod dobrą 
opieką - powiedziałam bez entuzjazmu. Poczułam irracjonalną 
niechęć do tej nieznanej kobiety. Chciałam nawet zapytać, czy 
młoda i ładna. Byłoby to jednak głupie i banalne pytanie. Mógłby 
pomyśleć, że jestem o niego zazdrosna, a tego nie chciałam. 

- Tak mi przykro, Parszywiec, że cierpisz... Gdyby to było bliżej, 
to bym cię odwiedziła... - zawiesiłam głos, aby dać mu chwilę do 
namysłu i jakiejś decyzji. Gdyby bardzo o to prosił, mogłabym 
polecieć na kilka dni do Kanady. Nie najgorzej zarobiłam na 
projekcie. Nie musiałabym nawet naruszać kapitału. 

- Byłoby prawdziwą radością spotkać ciebie, ale nie chciałbym, 
żebyś widziała mnie w chorobie. Nie wyglądam najlepiej, a moje 
samopoczucie też pod psem - uzupełnił z westchnieniem. - Będę za 
to często telefonował, jeśli pozwolisz... 

- Oczywiście! - wykrzyknęłam. - Ja także nie omieszkam dowiadywać 
się o twoje zdrowie. 

- Jeśli będziesz widziała się z Gackiem, to poproś go, aby 
przysłał mi wreszcie dokumenty, o które prosiłem. Wiem wprawdzie, 
że organizuje jakąś nową wystawę, jest bardzo zajęty, ale 
jednak... - nie dokończył. 

- Jakie dokumenty? - wpadłam mu w słowa bez zastanowienia. 

- On będzie już wiedział. 

- To dobrze. Przypomnę mu o tym - skwitowałam. 

- Elwira, nie będę mógł doczekać się Bożego Narodzenia... Czy 
podtrzymujesz obietnicę? - zapytał, ściszając głos. 

- Jaką obietnicę? - udawałam zdziwienie. 

- W ostatniej rozmowie wspomniałaś, że wszystko przed nami, że... 

- To prawda! - przytaknęłam. - Wyzdrowiejesz, przyjedziesz i kto 
wie, kto wie... - roześmiałam się. - Rozejrzę się za ślubną 
suknią. Oczywiście bez zobowiązań! - zastrzegłam ze śmiechem. 

- Nie będę mógł doczekać się Świąt! - oświadczył z powagą. 

- Ja także - powiedziałam ciepło. - Ogromnie lubię Boże Narodzenie 
- dodałam szybko, żeby nie przewróciło mu się ze szczęścia w 
głowie, - już mi się marzy w salonie choinka do sufitu, pełna 
świecidełek i słodkości. Taka wspaniała, jaką pamiętam z 
dzieciństwa... 

- Pomogę ci ją ubrać. To rola mężczyzny. 

- Ubierzemy ją razem. 

- Nie mogę doczekać się tej chwili i... - nie dokończył tego, co 
chciał powiedzieć. - Przepraszam cię, Elwira - rzucił szybko, - 
przyszła pielęgniarka z lekarzem. Zatelefonuję jutro. Kocham 
cię... 

Odłożył słuchawkę. 

*

W nocy zaczęło padać. 

Obudził mnie monotonny szelest spływających po liściach kropli. 
Przez chwilę wsłuchiwałam się w deszcz uderzający o szyby. Nie 
byłam pewna, czy to on zbudził mnie z głębokiego snu. Noc była 
ciemna, bezksiężycowa. W pokoju panował mrok. 

Rozejrzałam się niepewnie sennym wzrokiem, czy nie dostrzegę 
gdzieś królicy albo czegoś równie dziwnego. Nic się jednak nie 
działo. Uświadomiłam sobie natomiast, że po raz pierwszy od 
miesięcy coś mi się śniło. Nie mogłam sobie jednak wiele 
przypomnieć z tych sennych majaków poza fragmentem jakiejś 
kamiennej studni, do której zaglądałam. Obróciłam się na drugi bok 
i ponownie zapadłam w sen. 

Ranek był równie deszczowy jak noc. Po szarości nieba kłębiły się 
ciężkie, nabrzmiałe wilgocią chmury. Gęsta mgła zasnuła Giewont i 
mogło się wydawać, że nigdy go za oknem nie było i nie ma. W 
pokoju panował chłód. W grubym szlafroku powlokłam się do 
łazienki. Wzięłam gorący prysznic i powróciłam do łóżka. Była 
jeszcze zbyt wczesna godzina, żeby zaczynać dzień. Usiłowałam 
zasnąć. Wtuliłam głowę w poduszkę, zaciskałam powieki, ale sen nie 
nadchodził. Natomiast zaczęły nasuwać się niezbyt wesołe myśli. 
Pojawił się przed oczami Parszywiec, który akurat teraz musiał 
złamać nogę i chociaż powinien, to nie mógł przyjechać. W takie 
właśnie smutne, deszczowe dni samotność w dużym i pustym domu 
dokuczała najbardziej. Pomyślałam także o dziennikarzu. Wydawało 
mi się nieprawdopodobne, aby mógł nim w rzeczywistości nie być. 
Nie wyglądał na oszusta, chociaż jego drapieżne w wyrazie oczy nie 
budziły we mnie większej sympatii. Jednak w taki słotny dzień 
byłoby przyjemnie porozmawiać o książkach, o jego dziennikarskich 
wędrówkach, ciekawych przygodach. Nie znałam Tybetu. W pogodne dni 
może miałabym w nim partnera na dłuższe górskie wycieczki. 
Wyglądał na wysportowanego mężczyznę. Rozzłościłam się któryś już 
raz na sąsiadkę, a także na Grulową. Niepotrzebnie pobiegła do 
pani Aldony. 

Z westchnieniem sięgnęłam po pierwszą książkę z brzegu. Pokaźna 
sterta piętrzyła się tuż przy łóżku na dywanie. Zerknęłam na 
tytuł, przekartkowałam i odłożyłam. Włączyłam radio: "...bo do 
tanga trzeba dwojga... ", zawodził męski głos w argentyńskim 
stylu. 

Nie tylko do tanga - pomyślałam z żalem i ciężkim westchnieniem. 
Uśmiechnęłam się kwaśno i zeszłam do kuchni. Nic dobrego nigdy nie 
wynikało z porannych rozmyślań w słotną pogodę. Albo się czymś 
zirytowałam, albo roztkliwiałam się niepotrzebnie nad sobą, 
zahaczając o czas przeszły tak jeszcze niedawno dokonany. 

Przy śniadaniu przyszło mi do głowy, że najwyższa pora postarać 
się o jakiegoś psa. Najchętniej dużego, wiernego kundla. Grulowa 
przebąkiwała coś o podhalańskim owczarku. Suka jej sąsiadki lada 
dzień spodziewa się potomstwa. Nie byłam jeszcze całkiem 
zdecydowana. Liczyłam się z tym, że może trzeba będzie odwiedzić 
Parszywca w Kanadzie, chociaż trzymało mnie tu jeszcze wiele spraw 
związanych z domostwem. Coraz bardziej zżywałam się z myślą, że 
przyjedzie w grudniu, weźmiemy wtedy ślub, a wszystko inne jakoś 
się ułoży. Może zakocha się także w domostwie i zechce w nim 
pozostać, nie wróci do Kanady. 

Ze smakiem zjadłam dwie kromki razowca z masłem i miodem, popiłam 
szklanką mleka. Przez chwilę gapiłam się w okno. Deszcz 
nieustannie siąpił. Ciężkie, nisko wiszące chmury przybrały 
granatowy odcień i nic nie zapowiadało, że się rozpogodzi. Z 
niepokojem myślałam jak wytrzymam tu późną jesienią, gdy zaczną 
się chłody i szarugi, o których wspominała pani Aldona. 
Twierdziła, że już we wrześniu lubi na Kasprowym sypnąć śniegiem, 
a wówczas i Giewont pokrywa się bielą. 

Zapobiegliwa Grulowa od tygodnia już zarządziła rąbanie drew na 
zimę do kominka. Jeszcze wczoraj przed dawną stajnią górale 
piłowali grube pnie na kawałki. Później rąbali je siekierą na 
poręczne szczapy. W odbudowanej szopie, którą zdecydowałam się 
przeznaczyć na garaż, układali je aż pod sam sufit. Wiosną 
postanowiłam kupić dobry wóz. Jeszcze się tylko wahałam, czy nie 
zrobić garażu w dawnej stajni kuców. 

Od paru dni w całym obejściu pachniało świeżym drewnem. Grulowa 
często przesiadywała na pniu pod starą lipą, komenderując 
robotnikami niczym ekonom. Sama była szybka w robocie i wciąż się 
jej wydawało, że zbyt wolno pracują. Kłóciła się z nimi zażarcie i 
hałaśliwie. Podkpiwali z niej dobrodusznie, przymawiając się o 
piwo, a także podśpiewywali o dziewczynie, która im się zwidziała 
na turni jako "kupa gnoja". Okazało się później, że była to taka 
sobie miła, towarzyska pogawędka przy pracy. 

Powoli wsiąkałam w to moje otoczenie i na wpół wiejskie życie. A 
chociaż broniłam się przed nim, to tak naprawdę niczego nie 
chciałam na razie zmieniać. Raczej coś - a właściwie kogoś - do 
niego dodać. Wówczas byłoby dopiero w pełni to, co być powinno. 

Po śniadaniu, odziana w ciepły dres, zasiadłam w moim niedawno 
urządzonym gabinecie do zaległej korespondencji i drobnych 
urzędowych spraw, które należało wreszcie załatwić. Kawę miałam 
wypić dopiero około południa, w towarzystwie pani Aldony, jak jej 
to wcześniej obiecałam. Podczas ostatniej bytności "w mieście" 
zaopatrzyłam się w jej ulubione makaroniki z mielonych włoskich 
orzechów z miodem. Zaopatrywałam się w nie na Krupówkach, w 
pobliżu "Orbisu". Były tutejszą specjalnością. Przed tygodniem 
wysłałam całe ich pudło na adres Ryszarda. Obaj panowie byli 
nieprzeciętnymi łasuchami. Nie mogli się przez telefon nachwalić 
ich smaku. Zrewanżowali się świeżutkimi pączkami od Bliklego, 
przesłanymi przez okazję. Doręczył je młody chłopak w 
wystrzępionych dżinsach i z brylantowym kolczykiem w uchu. 
Przedstawił się jako Kiciek. Był studentem trzeciego roku chemii. 
Wypiliśmy po szklance ice tea o smaku malinowym i powędrował z 
plecakiem w góry. 

Z wydzielającej delikatną woń kamfory szuflady biurka wyciągnęłam 
szarą papeterię o fakturze papieru, imitującej płótno. 

Zaadresowałam trzy koperty, nakleiłam znaczki. Pierwszy list 
zaczęłam pisać do przyjaciół moich rodziców. Mieszkali w Szkocji. 
Podtrzymywałam z nimi korespondencję. Opiekowali się grobami moich 
bliskich. Zaledwie skończyłam kilka pierwszych zdań, gdy 
usłyszałam jakiś rumor na dole. 

Grulowa przyszła wcześniej - pomyślałam, - zapowiadała na dzisiaj 
prasowanie, co jak obliczyła, powinno zająć jej połowę dnia. 
Wielkie podwórze przez kilka dni wyglądało jakby za chwilę miało 
odpłynąć pod białymi żaglami prześcieradeł wydętych wiatrem. 
Uważała, że strych nadaje się wyłącznie do zimowego suszenia. 
Latem zaś bielizna musi się wygrzać w słońcu i na ciepłym wietrze, 
gdyż w tych "żywiołach", jak je określiła, siedzi zdrowie. Także 
żaden upiór nie nawiedzi śpiącego pod tak suszoną bielizną. 
Chociaż buntowałam się przed podobną "dekoracją", musiałam 
ustąpić. Poparła ją gorąco moja sąsiadka. 

- Pani Grulowa! - krzyknęłam - niech pani tu do mnie zajrzy. 

Nie było żadnej odpowiedzi. Trzasnęły jedynie drzwi i znów 
podniósł się rumor w holu, jakby ktoś walił pokrywkami o garnki. 

Z pewnością nie słyszy - tłumaczyłam sobie i raz jeszcze 
krzyknęłam trochę głośniej. 

Po chwili dały się słyszeć na schodach ciężkie, skradające się 
kroki. Poczułam się nieswojo. Przestraszyłam się, że ktoś obcy 
zakradł się do mieszkania. Byłam jednak pewna, że drzwi na dole 
były z całą pewnością zamknięte, ale dla złodzieja i okienko 
piwniczne może być dobre. Z całą pewnością nie były to szybkie 
hałaśliwe kroki Grulowej. 

Deszcz nieustannie padał, uderzając ukośnie o szyby. Góry dymiły, 
nie było ich prawie widać. Stwarzało to przygnębiający nastrój, 
pobudzało wyobraźnię w nie najlepszym kierunku. 

- Pani Grulowa! - zawołałam raz jeszcze, bez przekonania, łamiącym 
się głosem i podniosłam się od biurka. Wyjrzałam na schody. Drzwi 
były uchylone tak, jak je zostawiłam. Stopnie tonęły w mroku. 
Zapaliłam światło. Nie było nikogo, panowała cisza. Z ociąganiem 
zeszłam powoli na dół. 

Hol był pusty. Pokoje na dole także. Frontowe drzwi zamknięte. 
Odetchnęłam z ulgą i zajrzałam do kuchni. Pośrodku stała 
dziewczynka w białej sukience. Przy jej białych buciczkach kicała 
królica. Tym razem o całkiem normalnym wyglądzie, z położonymi po 
sobie słuchami i ruchliwym, różowym noskiem. 

Stałam w progu jak sparaliżowana. Dziecko, z buzią bez wyrazu, 
patrzyło gdzieś przed siebie. Królica potrąciła łapką pokrywkę 
leżącą na podłodze. Blacha wydała cichy dźwięk. Nie spłoszył on 
spokojnie kicającego zwierzątka z innego wymiaru. 

- Jak się nazywasz? - zapytałam zdławionym głosem chcąc się 
upewnić, że nie są to tylko moje halucynacje. Wciąż nie mogłam 
uwierzyć, że to dziecko, wyglądające jak z krwi i kości, jest 
tylko cieniem kogoś, kto umarł przed dziesiątkami lat. 

Ja tu wreszcie kiedyś zwariuję - pomyślałam w popłochu, gdy za 
trzecim razem nie otrzymałam odpowiedzi, a za plecami usłyszałam 
czyjeś człapiące kroki, podobne do tych, które słyszałam przedtem 
na schodach. 

Gwałtownie obejrzałam się za siebie. Na ukos, przez hol, sunął bez 
pośpiechu starzec w białych kalesonach. Rozwiązane troki wlokły 
się po modrzewiowej podłodze. Łeb miał wielki, siwe włosy 
skudlone, jakby przed chwilą wylazł z betów. Patrzył przed siebie 
niewidzącym wzrokiem. 

Nie mogłam się poruszyć ani nawet krzyknąć. Tylko zimna kropla 
potu spływała mi z karku po plecach. Z trudem obróciłam głowę. 
Dziewczynki ani królicy nigdzie nie było. Także i żółtej 
emaliowanej pokrywki na podłodze. Tkwiła zatknięta tam, gdzie być 
powinna. Zgarbiony starzec w kalesonach również rozpłynął się w 
szarościach holu. 

Długą jeszcze chwilę stałam bez ruchu. Lęk powoli mijał. 
Automatycznie nałożyłam żółte gumiaki, narzuciłam nieprzemakalną 
kurtkę i bez pośpiechu otworzyłam z klucza drzwi. Do holu wdarło 
się chłodne, wilgotne powietrze. Sięgnęłam po parasol, wyszłam 
przed dom. Deszcz padał już znacznie mniejszy. Wyglądało na to, 
jakby się trochę przejaśniło, wiatr rozwiał chmury. Trawa 
zieleniła się soczyście, z żółtych kwiatów na rabacie opadły 
płatki, z liści krzewów skapywały krople wody. 

Zatrzasnęłam za sobą furtkę, znalazłam się na szerokiej, rozmokłej 
drodze, kierując się w stronę domostwa pani Aldony. Poruszałam się 
na zwolnionych obrotach, jakby we śnie i nawet już nie byłam 
pewna, czy rzeczywiście zdarzyło się coś, co zmusiło mnie do 
opuszczenia domu. Rozchlapywałam bezmyślnie gumiakami kałuże wody, 
w oczach jednak miałam postać starca w kalesonach. Usiłowałam 
także przypomnieć sobie imiona pradziadków i wujków z pamiętnika 
jedenastolatki. Niechybnie był to jeden z nich. Może nawet ten, co 
siusiał do dzbanka po kawie? A może jego obraz stworzyła jedynie 
moja wyobraźnia? Niczego już nie byłam pewna. 

Tuż za rogiem ogrodzenia spotkałam okutaną w chustę Grulową. 
Podążała ku domostwu energicznym krokiem, z oczami utkwionymi w 
rozliczne kałuże wody na rozmokłej drodze. 

- Pani Grulowa! - krzyknęłam - idę do sąsiadki na godzinkę. 

- Co wy, gaździnko tak w cas? - zdziwiła się. 

Wzruszyłam ramionami kuląc się pod czerwonym jedwabiem parasola. - 
Jakiś dziad w gaciach plącze się po domu... - usiłowałam się 
uśmiechnąć. 

- Rzadki to gość ostatnimi casy - skwitowała oznajmiając, że 
dzisiaj prasuje i piecze kołacz z kruszonką. 

Pani Aldona, w długiej, szydełkowej spódnicy z owczej wełny i w 
swetrze w ładny wzór z warkoczykami, także własnego dziergania, 
otworzyła szeroko drzwi. 

- Właśnie myślałam o pani. Jeszcze nie piłam dziś kawy, a 
ciśnienie tak spadło, że nie można pozbyć się uczucia senności - 
rozpromieniła się cała w uśmiechach. 

Skamląca radośnie Tina podała mi łapę. Przez omyłkę lewą, a potem 
szybko prawą i zaczęła kręcić się w kółko za własnym ogonem. 

- Zimno dziś. Napaliłam w kominku - oznajmiła sąsiadka, gdy 
ustawiałam w przedpokoju otwarty parasol. 

- Jezus, Maryja, tylko nie to! - krzyknęła, łapiąc się za głowę - 
otwarty w mieszkaniu parasol przynosi nieszczęście. Nawet 
Leoncjusz o tym mówił. To podobno włoski przesąd, ale na wszelki 
wypadek trzeba go uszanować. 

W pośpiechu i z lękiem składałam ociekający wodą parasol. Pani 
Aldona wyniosła go do łazienki. Tina dla odmiany obwąchiwała moje 
gumiaki, które ściągałam z nóg. 

- Co się z panią działo? Przez trzy dni nie zajrzała pani do mnie, 
a ja bałam się, że pani zajęta i nie chciałam przeszkadzać - 
zagadnęła, gdy tylko znalazłyśmy się w pokoju. 

- Nie ma końca z robotą w tym domu... - jęknęłam. - Grulowa robi 
jedno, ja drugie i wciąż jeszcze coś odkładamy na później... - 
pokręciłam głową. 

- Jak to w domu... - skwitowała. 

- Gdy się tylko pogoda ustali, wybieram się wreszcie do Warszawy. 

- Już się ustaliła, droga pani Egi. Jeszcze tydzień będzie tak 
lało, a potem przyjdzie halny i sypnie śniegiem. I tak lato tego 
roku było wyjątkowo ciepłe i suche - objaśniła z zadowoleniem. - A 
pani ma coś nietęgą minę, jakby wystraszoną? Czyżby rodzina się 
odezwała? - uśmiechnęła się ciepło, jakby mówiła o żywych, chociaż 
wiedziała, że rodzinę mam już tylko martwą. 

- Objawił się jakiś jej nowy członek... - usiłowałam mówić lekko, 
z uśmiechem, jak w takich razach pani Aldona. 

- A któż taki? - zainteresowała się, jakby znała ich wszystkich 
osobiście. 

- Jakiś pradziadek w gaciach! W białych, z troczkami. Kursował 
najpierw po schodach, a później po holu i wsiąkł w ścianę. Mam już 
naprawdę tego dosyć... - udawany humor zaczął mnie powoli 
opuszczać. Byłam bliska płaczu. Napięcie minęło. Rozkleiłam się. 

- Nawet śniło mi się coś dzisiejszej nocy - dodałam niepewnie. - 
Zapamiętałam jedynie fragment jakiejś kamiennej, głębokiej studni, 
do której spozierałam z lękiem. 

- Studni? - zainteresowała się, nakrywając stolik starannie 
wyprasowaną serwetką w girlandki kolorowych kwiatków. 

- Przyniosę kawę i pogadamy - ucieszyła się, podrzucając brzozowe 
szczapy do niewielkiego kominka z polnych kamieni. 

- Przyniosłam pani ulubione makaroniki. 

- Dobry pomysł nie jest zły - uśmiechnęła się, - to także przysmak 
Leoncjusza... - nie mogła powstrzymać się od tej uwagi. Przy lada 
okazji wymawiała z lubością jego imię. Pozazdrościłam jej tej 
miłości. 

- Więc jak było z tą studnią? Widziała pani wodę? - zapytała, 
rozlewając kawę do filiżanek z pękatego dzbanka w niezapominajki. 
Po domu rozszedł się goryczkowaty aromat. 

- Chyba tak... - zastanawiałam się przez ułamek sekundy. 
Usiłowałam przypomnieć sobie jak najwięcej z sennego majaku. - W 
każdym razie studnia była z litego kamienia, obrosła częściowo 
bluszczem. Szeroka i tak głęboka, że musiałam się nad nią dobrze 
pochylić, żeby coś dojrzeć. 

- Ciekawy sen... - mruknęła do siebie - woda to życie. Studnia z 
kamienia może oznaczać, że będzie ono oparte na solidnych 
podstawach. Była czysta czy mętna? - rozpytywała ściągając brwi. 

- Nie wiem. Nie pamiętam... Coś tam wewnątrz połyskiwało... 

- Przyjmijmy więc, że była źródlana. Oznaczałoby to wspaniałe 
życie bez trosk, solidnie obwarowane - zastanawiała się głośno. - 
Chociaż niektórzy w snach o wodzie dopatrują się seksu, ja widzę 
tu jedynie czystą miłość. Zwłaszcza, że był przy tym bluszcz 
oznaczający coś trwałego. 

- Najbardziej mi brakuje właśnie trwałości, poczucia zakorzenienia 
- wyznałam z nieśmiałym uśmiechem. - Gdyby tak jeszcze można było 
przepędzić zjawy z mego domu... - rozmarzyłam się - czasem mam 
ochotę z niego uciec.


Niech się pani nie spieszy. Jeśli zjawi się największa miłość 
pani życia, zjawy same odejdą tam, skąd przyszły. Widocznie mają 
tu do spełnienia jakąś misję. Może chcą uczynić coś dobrego dla 
pani? Może ustrzec przed czymś niedobrym? A może odbywają pokutę 
za to, że same nie darzyły miłością? Nie pomnożyły danych im 
talentów, nie służyły ludziom, a troszczyły się jedynie o dobra 
doczesne? Kto to może wiedzieć? Ludzie często rezygnują z uczucia 
dla pieniędzy, dla pomnożenia swego majątku. Zapominają o tym, że 
trumna nie ma kieszeni i niczego nie zabiorą z sobą na tamten 
świat... - dociekała głośno, z przejęciem. 

Uśmiechnęłam się nieznacznie. Bardzo mi się spodobało to 
porzekadło o trumnie. Posądzałam o jego autorstwo Leoncjusza. 

- Czy to pani wymyśliła te kieszenie w trumnie? - zapytałam, 
wyobrażając sobie, jakby wyglądało owo pudło z kieszeniami po 
bokach. 

- To powiedzenie Leoncjusza, ale może i on je od kogoś zapożyczył. 
Chociaż sam też potrafi czasem wymyślić coś mądrzejszego od samego 
siebie. 

- Dlaczego pani zawsze musi powiedzieć o panu Leoncjuszu coś, co 
przedstawia go w nie najlepszym świetle? - nie wytrzymałam 
wreszcie. Od dawna chciałam o to zapytać. 

- Ja? - zdumiała się. Odstawiła niesioną do ust filiżankę i 
wpatrywała się we mnie z niedowierzaniem i rozżaleniem. - Ja go 
przecież kocham jak nikogo na świecie, bo tak naprawdę mam tylko 
jego jednego... 

- A jednak uważa go pani, przepraszam, za idiotę, niedorostka, 
przygłupa... - brnęłam niepotrzebnie dalej. 

- Ależ skąd! - żachnęła się. To przecież najczulsze słowa, pani 
Egi! Wszystkie inne byłyby banalne, wyświechtane, a słowo 
"kochany" tak, jak i "miłość" bardzo się zdeprecjonowało. 
Leoncjusz wie, że tak o nim potocznie mówię albo się do niego w 
ten sposób zwracam. On czasem też do mnie przemawia per "bydlę" i 
wtedy wiem, że to najczulsze słowo i pieszczota, i że zasłużyłam 
sobie w jego oczach na coś wyjątkowego... A jeśli zdarzy mu się 
przeciągnąć: "byydlę", to trudno mi powstrzymać łzy szczęścia. 

- Dziwny słownik miłości... - westchnęłam - no, ale widocznie 
można i tak... 

Obie popadłyśmy w ciche zamyślenie, popatrując w trzaskający na 
kominku ogień. 

- Jakoś nikt z Warszawy pani ostatnio nie odwiedza... - odezwała 
się po chwili, upijając łyk kawy. Wyraźnie chciała zmienić temat. 
Leoncjusz nie był sobie takim zwykłym tematem dla wszystkich. - 
Zapewne ma pani dużo telefonów... - kluczyła, popatrując na mnie 
wyczekująco. 

- Ostatnio, rzeczywiście, sporo... Ten mój znajomy z Kanady złamał 
nogę w fatalny sposób. Jest unieruchomiony w łóżku na dłużej. 
Nudzi mu się... - bagatelizowałam. 

- Dobrze, że nie złamał obu - westchnęła obłudnie i zaraz 
podniosła na mnie spłoszony wzrok. - Przepraszam, pani Egi. 
Brzydko sobie pomyślałam, chociaż powiedziałam tak, jak należało 
powiedzieć. Jestem niedobrą, grzeszną kobietą. Bóg może wybaczy, 
bo to z sympatii do pani. 

- Z sympatii do mnie? Nic nie rozumiem - uniosłam mimo woli wysoko 
brwi. 

- Oczywiście! - przytaknęła. - Boję się, że popełni pani błąd. 
Wyjdzie za mąż za tego Kanadyjczyka, a to byłoby najgorsze, co 
może panią spotkać. 

- Dziwne rzeczy pani opowiada! - obruszyłam się. - To bardzo 
przyzwoity człowiek. Myśli poważnie o założeniu rodziny, chce mieć 
dzieci i chyba jednak mnie kocha... Nie wspomnę już, że chce dla 
nas budować "szczęśliwy dom" według chińskich zasad. 

- Tylko, że jak znam ludzi i życie, to wiem, że pani w tym domu 
nie będzie szczęśliwa. Powiem pani tylko tyle, a już sama pani 
musi się na coś zdecydować. 

- A może to właśnie on jest mi sądzony i przy nim znajdę to 
wszystko na co czekam, czego pragnę? 

- Nie! - pokręciła głową kategorycznym ruchem. - Gdyby tak było, 
wiedziałaby pani to od pierwszego spojrzenia. Od tego dziwnego 
skurczu w sercu, od natychmiastowej chęci pozostania przy nim na 
zawsze wszystko by się natychmiast wyjaśniło i dziś już tu byśmy 
razem nie siedziały... - wyrzucała słowa z mocą i przejęciem. - 
Coś pani jeszcze powiem... - popatrzyła na mnie z namysłem. - 
Niecały rok przed śmiercią, pani Eleonora zwierzyła mi się w tym 
samym miejscu, w którym pani teraz siedzi, że wszystkie kobiety z 
jej rodziny były nieszczęśliwe. Postępowały wbrew sobie, wbrew 
swoim ideałom, miłościom i upodobaniom. Czasem były także 
przymuszane. Brakło im odwagi i siły ducha. Stawały się 
niewolnicami, rodziły martwe dzieci, nienawidziły swoich mężów i 
młodo umierały, nie zaznawszy radości w łożnicy przez całe swoje 
krótkie życie. Tylko jedna z nich osiągnęła to, czego żadnej się 
nie udało. Porzuciła wszystko. Dobrobyt, dobre imię, zaradnego 
męża. Poszła za głosem serca, na nic i na nikogo nie licząc. Można 
stwierdzić: po trupach, gdyż jej mąż powiesił się ze wstydu. 
Powiedział komuś, że tylko dla niego miała "serce z futra", do 
którego nic nie docierało. Dopiero, gdy spotkała tego, co był jej 
przeznaczony na dobre i złe, poszła za nim na ten przysłowiowy 
koniec świata, naga i bosa. Uciekli do Ameryki. Przeszli wspólnie 
wielką biedę. Ona dopiero później przy tym grajku rozkwitła, stała 
się znaną śpiewaczką. W miłości i szczęściu oboje dokonali swoich 
dni... Tak mówiła świętej pamięci ciotka pani, i tamtej nie 
potępiła, nie wyklęła i nie wyrzuciła z pamięci, jak czyniła przez 
wiele pokoleń reszta rodziny. 

Milczałam. Tylko serce biło głośno i niespokojnie. Utrudniało 
oddech. Postanowiłam raz jeszcze zajrzeć do pamiętnika 
jedenastolatki. Należało zgłębić do końca rodzinne tajemnice, a 
potem o nich zapomnieć, nie popełniając żadnego z błędów minionych 
pokoleń. 

Bez słowa wpatrywałam się w trzaskające na kominku szczapy. 
Płonęły błękitem i złotem. Wilgotne jeszcze, syczały, popiskiwały 
cichutko niczym dusze potępione, uwięzione w drewnie, o których w 
dzieciństwie opowiadała babunia. 

Pani Aldona także milczała, jakby tą przedłużającą się minutą 
ciszy chciała uczcić pamięć mojej ciotki, Eleonory. 

*

List od Sary nadszedł parę godzin przed odjazdem do Warszawy. 
Zastanawiałam się akurat, czy nałożyć cieplejszy kostium z 
futrzanym kołnierzem, czy wystarczy lżejszy, z tweedu, w 
jesiennych barwach. 

Październik w Zakopanem zaczął się nijaką pogodą. Należało liczyć 
się jednak z tym, że w Warszawie może być słonecznie i znacznie 
cieplej. Komunikaty pogodowe nadawane przez radio rzadko pokrywały 
się ze stanem rzeczywistym, najprawdopodobniej pogoda okazywała 
się ciepła i słoneczna. Zdecydowałam się więc na lżejszy strój. 
Dobrałam odpowiednią bluzkę w jasnym kolorze, a do niej dyskretne 
klipsy ze srebra. Żałowałam, że nie ma przy mnie mężczyzny, który 
mógłby podziwiać to, co zobaczyłam w lustrze. Mężczyźni jednak nie 
zauważają, co kobieta nosi na sobie. Liczy się dla nich tylko 
pierwsze wrażenie, jakie wywrze całość. Na czym ta "całość" 
polega, tego żaden nie potrafi sprecyzować. 

Zerknęłam na zegarek. Miałam przeszło godzinę czasu do wyjścia z 
domu. Wcześniej zamówiłam telefonicznie taksówkę i przy filiżance 
herbaty mogłam spokojnie przeczytać list z komputerowym wydrukiem 
mego adresu. 

"Darling Egi, obiecałam opisać wrażenia z Rochester i dotrzymuję 
słowa. Z wielkim opóźnieniem, ale po powrocie do Szkocji musiałam 
się przestawić na mój codzienny, normalny tryb życia. Jak wiesz, 
nie jest to moja pierwsza wizyta w Stanach, ale pierwsza w 
Rochester. Ładne miasto. Downtown jak wszędzie, ale reszta 
świetna. Jeden wielki park. Spokojnie, bezpiecznie, można bez 
obawy spacerować wieczorami po mieście, czego nie polecałabym w 
wielu dzielnicach Washingtonu, nie mówiąc o New Yorku. Czarnych 
jest koło 20 procent, ale koegzystencja bardzo dobra. 
Przestępczość niska; oczywiście jest, jak i wszędzie na świecie, 
ale bez przesady. Lake Ontario bardziej przypomina morze niż 
jezioro. 

Genesee River malownicza, nawet w samym centrum jest wodospad. O 
czym zaś nie wiedziałam, a wyjaśnił mi mój chłopak (tak, chłopak. 
Pewnie zdumiałaś się, że wreszcie kimś się zainteresowałam. Trwa 
to od kilku miesięcy i myślę, że skończy się ślubem, chociaż z 
artystami to nigdy nic nie wiadomo. O nim opowiem trochę dalej), 
że to George Eastman stworzył z miasteczka na prowincji duże i 
ważne centrum kultury. To był niezwykły człowiek! Posiadał 
fortunę, którą sam zdobył pracą i talentem. Żywię ogromny 
szacunek, tak jak i mój chłopak, dla jego dzieła: nie tylko dla 
imperium Kodaka, bo podobne rzeczy robili inni, ale dla tego, w 
jaki sposób potrafił i chciał zużytkować majątek dla ogólnego 
dobra! Eastman School of Music znajduje się w tej chwili na 
pierwszym miejscu w USA, przed Juilliard School w NYC! To wielki 
gmach, dwie wspaniałe sale koncertowe, dobra orkiestra 
symfoniczna. Sama budowa kosztowała podobno 290 milionów dolarów, 
a były to lata dwudzieste. Dla mnie to historia tak odległa jak 
wojny punickie! Stworzył muzea, biblioteki, postawił na nogi The 
Massachussets Institute of Technology - anonimowo! - wydało się to 
dopiero po wielu latach. Chyba właśnie on potrafił stworzyć 
wyjątkowo ludzki klimat w tym mieście. I nie robił tego dla 
własnej chwały. Najbardziej zdumiewające jednak jest stworzenie 
ogromnego systemu opieki dentystycznej dla dzieci i młodzieży - 
całe wielkie hale, stoją do dziś. Systemu darmowego! Było to tuż 
przed pierwszą wojną światową. Gdyby takich ludzi było więcej, 
świat wyglądałby inaczej. Lista jest bardzo długa. Niestety, 
znakomita większość miliarderów gromadzi swoje pieniądze tylko dla 
ich posiadania, a gdy czasem coś ufundują (nawet bardzo drogiego), 
to raczej jako pomnik dla samego siebie. Dla mnie odkrycie tego 
niezwykłego człowieka było chyba dominującym wrażeniem. Boże, ile 
on zdążył w życiu! Memorial Gallery of Art, to też szok: oprócz 
ciekawych zbiorów amerykańskich mają na pierwszym piętrze kilka 
sal malarstwa europejskiego, i dopiero tam umarłam zupełnie: 
Cezanne, Van Gogh, Braque, Rembrandt, jeden prawdziwy El Greco i 
aż dwa obrazy Rouault, a jest ich przecież na całym świecie 
niewiele ponad 30! Monet, Picasso, krótko mówiąc można zwariować! 
I Pisarro i Sisley też, i Bonard, i wiele innych skarbów tej 
klasy. Jestem na to bardzo czuła, a mój chłopak jeszcze bardziej, 
więc byłam zupełnie zauroczona. Naprawdę nie spodziewałam się w 
Rochester czegoś takiego!..." 

Pomyślałam z żalem, jak to miłość potrafi wszystko odmienić, nadać 
smaku i uroku rzeczom, które mijaliśmy nie zawsze je zauważając. 
Może istotnie budzące się uczucie do Parszywca nie było w 
rzeczywistości jeszcze tym, które mogłoby mi odmienić świat, 
zaczarować wszystko wokół. Patrzyłam zbyt trzeźwo. Zdumiałam się 
także, jak to się stało, że ani ja, ani Polly i Molly nie 
zauważyłyśmy zainteresowań Sary. Wydawała się nam zawsze trochę 
nudnawa i skryta. Na temat chłopaków też niewiele miała do 
powiedzenia i sądziłyśmy, że się nigdy nie zakocha. Szukała nie 
wiadomo czego. Ale widocznie tak się nam wydawało. Sara dobrze 
wiedziała, czego chce i do czego dąży. Żałowałam, że się z nią 
bardziej nie zaprzyjaźniłam. Postanowiłam jakoś to naprawić, 
nawiązać z nią bliższą korespondencję, może nawet zaprosić do 
siebie na wakacje... 

"... Było mi bardzo dobrze, nie miałam najmniejszej ochoty ruszać 
się stamtąd dokądkolwiek, nawet do pobliskich Niagara Falls, choć 
to tylko dwie godziny jazdy. Mój przyjaciel, Timothy, doskonały 
pianista, ćwiczył, a ja prowadziłam żywot pasożytniczy! I właśnie 
to było mi najbardziej potrzebne do szczęścia. Jestem bardzo, 
bardzo szczęśliwa. Timothy ma psa, nazywa się Pixel, i dwa koty. 
Jeden nazywa się David, a drugi Delphina. Towarzystwo żyje w jak 
najlepszej zgodzie. Ze mną także; będę długo jeszcze doczyszczała 
się z ich sierści. Dużo spacerowałam. Z oczywistych powodów 
bywałam dość często w Eastman School, zrobiłam swoje, potem były 
obowiązki natury raczej towarzyskiej, ale przyjemne. Przestałam 
być małomówna i jak dawniej nieśmiała. Poznałam kilka bardzo 
ciekawych osób. Z ciekawostek - margaryna, która nazywa się "I 
Can't Believe It's Not Butter" i znana ci ogólna histeria 
dietetyczna. Każdy produkt musi mieć oczywiście Nutrition Facts, 
najlepiej same zera - i równocześnie niesłychana ilość tłustych, 
chorobliwie tłustych osób, przy których wyglądam jak topola, a 
przecież nazywałyście mnie "pulchniutką"! Jak to się robi? Te 
wieloryby udające ludzi, zgroza! 

Podróż miałam z przygodami: upał musiał się skończyć straszną 
burzą. Upał bez żartów, do 96 F. (koło 35 C.). Co też się stało, 
akurat, gdy miałam lecieć do domu. Cały obszar między Rochester a 
New Yorkiem był jednym piekielnym kotłem, więc wszystkie samoloty 
odwołano. Latały tylko w poprzek: Boston, Chicago, Detroit. 
Przeczekałam więc jeden dzień i z wielkimi kłopotami udało mi się 
dostać jakieś miejsce. Timothy został jeszcze na tydzień. Już w 
samolocie za nim tęskniłam..." 

Nie zdążyłam doczytać listu do końca. Lekturę przerwał dzwonek 
telefonu. Po tamtej stronie odezwał się Ryszard. Potwierdził raz 
jeszcze, że będą z Gacuniem czekać na dworcu i że zarezerwowali 
miejsce w hotelu, jak sobie życzyłam. Równie dobrze mogłam się 
zatrzymać u któregoś z nich, ale uszanują moje "fanaberie", jak 
się wyraził. Zarezerwowali także bilety do teatru na dzień 
następny, a po spektaklu zapraszają na kolację do odkrytej 
niedawno przez nich restauracji w hiszpańskim stylu. Wchodzi się 
do niej przez szafę i serwują tam różne wspaniałości, ale oni już 
dziś namawiają mnie na pieczone żeberka. 

- Zdaję się całkowicie na wasz smak, byle były to solidne porcje! 
- roześmieliśmy się oboje. Odłożyłam słuchawkę i powróciłam do 
przerwanej lektury. 

Sara rozpisywała się o naszych wspólnych znajomych, o kilku 
wspaniałych party u kuzynów Molly, o barbecue w posiadłości jej 
stryjka, o jakimś Tomie, którego nie potrafiłam sobie przypomnieć, 
i nawet o paromiesięcznym dalmatyńczyku Zuzanny, z którą razem 
studiowałyśmy architekturę. Wychodzi aktualnie za mąż i lada dzień 
powinnam spodziewać się zawiadomienia o tym radosnym dla niej 
dniu. Jej ślubna toaleta kosztowała podobno majątek... 

Ogarnęła mnie nagle tęsknota za zupełnie innym światem, który 
jeszcze tak niedawno był także i moim. 

Wydawał się jednak już czymś dalekim, trochę obcym, tak jak i moje 
dawne przyjaciółki. Myślałam o nich tylko w czasie przeszłym. Ich 
problemy stały się dla mnie nieistotne i błahe, a o moich pisałam 
oględnie, mimochodem. Nie były nimi zainteresowane, jak to 
wynikało z lakonicznych odpowiedzi nie na temat. Nie miałyśmy już 
sobie wiele do powiedzenia. Tysiące dzielących nas kilometrów nie 
były nawet tak odległe jak odczucia i postrzeganie spraw na pozór 
podobnych, a w rzeczywistości całkiem innych. To, co miałyśmy 
sobie do przekazania, mieściło się całkowicie na okolicznościowej 
karteczce. Zazwyczaj świątecznej, z barwnym obrazkiem i pozytywką. 
Wygrywały melodię kolędy lub urodzinowego "happy birthday". Może 
tylko Sara, pochłonięta pracą pianistki, rozkochana w muzyce i 
zafascynowana sztuką, stała mi się niespodziewanie bliska. Wymiana 
myśli, rzadka i nieśmiała, obracała się raczej w sferze abstrakcji 
niż spraw dnia codziennego. Żałowałam, że wcześniej nie 
nawiązałyśmy bliższej przyjaźni, jak to było z Polly i Molly. 
Tamta przyjaźń wygasała, ta się teraz zawiązywała. Postanowiłam, 
że zrewanżuję się jej równie długim listem. Opiszę niezwykłość 
domostwa, jego historię i napomknę o Parszywcu. 

W moje rozważania wdarł się głęboki dźwięk zegara wybijającego 
kwadranse. Porwałam się z miejsca. Za parę minut powinna nadjechać 
zamówiona taksówka. Przez sekundę wahałam się, czy zdążę 
zatelefonować do Parszywca. Od przeszło tygodnia nie dawał znaku 
życia, co było trochę niepokojące. Powinnam wreszcie 
zatelefonować, dowiedzieć się, dlaczego milczy. Podniosłam 
słuchawkę, ale w tej samej sekundzie odezwał się klakson 
samochodu. 

Zadzwonię z hotelu w Warszawie - pomyślałam i, chwyciwszy podróżną 
torbę, zbiegłam na dół. 

Warszawa przywitała mnie słoneczną pogodą, prawdziwym babim latem, 
a Ryszard z Gacuniem wyszukanym bukietem z ostów i nieznanych mi 
kwiatów pomarańczowej barwy, o których powiedzieli zgodnie, że 
trwałe i mogą się obyć długo bez wody. Zniosą nawet podróż do 
Zakopanego. 

- Czy te piękne w barwie, ale jednak kłujące osty nie mają 
przypadkiem jakiegoś magicznego znaczenia? - zapytałam półżartem i 
nieśmiało, gdyż, jak twierdziła pani Aldona: każda rzecz ma swoją 
wymowę i swoją wróżbę, co jej nie przeszkadzało być wierzącą, 
praktykującą katoliczką. 

- Czyżbyś stała się przesądna, Izabell? - zdumiał się najpierw 
Ryszard, a za chwilę Gacunio wręczając mi na osłodę, jak się 
wyraził, pokaźne pudło czekoladek. 

- Jesteście kochani... - westchnęłam wzruszona i wsiedliśmy do 
samochodu. Gacunio prowadził. Z fantazją i trochę po piracku, 
prześlizgując się zgrabnie między wozami tworzącymi na ulicach 
długie korki. 

- Czy wysłałeś Parszywcowi papiery, o które prosił? 

- Dwa dni po twoim telefonie, ale do dziś nie potwierdził 
otrzymania przesyłki - odpowiedział wymijając zgrabnie forda. - Za 
chwilę pewnie dowiem się od ciebie, że będziesz wkrótce moją 
bratową. 

- Nic o tym nie wiem... - roześmiałam się. - Ale niewykluczone - 
dodałam - oczywiście, gdy pomożesz mi wybrać jakąś szałową kieckę 
na tę okazję. 

- Mówisz poważnie? - wtrącił się do naszej rozmowy Ryszard. - 
Najlepiej, gdyby ci sam zaprojektował kreację. Głosuję za kolorem 
ogniście czerwonym i za wielkim dekoltem, podpiętym czarną, 
jedwabną różą. 

- Zlituj się, to nie występ w burdelu, tylko ślub kościelny! - 
zganił go Gacunio. - Ja widzę ją spowitą w zwiewne szaty w kolorze 
kości słoniowej. 

- To może lepiej, jeśli sama sobie czegoś odpowiedniego poszukam. 
Te zwiewności w grudniu... - wtrąciłam. - Jak zaczniecie mnie 
ubierać, będę wyglądała niczym dziwoląg albo dostanę zapalenia 
płuc, a Parszywiec z wrażenia czkawki... - usiłowałam żartować. - 
Ale tak naprawdę, nie jestem całkowicie zdecydowana na ten 
ryzykowny krok. Wciąż tkwi między nami nie wyjaśniona do końca 
sprawa, gdzie zamieszkamy na stałe. A teraz jeszcze doszła ta 
złamana noga. Trochę się niepokoję. Nie wygląda to podobno 
najlepiej, jak mi donosił telefonicznie przed blisko dziesięciu 
dniami. Chyba dziś jeszcze wieczorem do niego zadzwonię... - 
dodałam, tknięta niedobrym przeczuciem. 

- Też się tym niepokoję - wtrącił Gacunio - całe szczęście, że ma 
znakomitą opiekę lekarską, a przy tym wspaniałą pielęgniarkę, 
Polkę z pochodzenia. Mówi nawet nieźle po polsku, jak twierdzi 
Parszywiec, a przy tym ofiarowała się przygotowywać mu posiłki. 
Jest mistrzynią, jeśli chodzi o pierogi, za którymi szczególnie 
przepada. Nie mógł się jej nachwalić, gdy ostatnio rozmawialiśmy. 

- Z mięsem czy z serem? - spytałam chłodno. 

- Z kapustą i grzybami - skwitował. 

Pomyślałam, że jeżeli rozmawia z bratem o tak nieistotnych 
sprawach jak jedzenie, a nie o swoich projektach związanych z 
papierami, o które prosił, to coś tu jest nie tak. Wiedziałam od 
babuni, że żołądek w życiu mężczyzny odgrywa niepoślednią rolę, a 
to może oznaczać, że Parszywiec razem z pierogami połyka powoli i 
haczyk. Poczułam się głupio. 

- Nie masz zamiaru odwiedzić Parszywca? - wtrącił szybko Ryszard, 
jakby wyczuł mój niepokój. 

- Nie mam - odpowiedziałam obojętnym tonem, - chociaż był moment, 
że o tym już wcześniej myślałam. - Umówiliśmy się, że przyleci do 
mnie na Boże Narodzenie. 

- Oby tylko z nogą było wszystko w porządku - dorzucił z troską 
Gacunio, który od paru chwil objeżdżał parking, szukając wolnego 
miejsca. 

Skromne co nieco zjedliśmy pośpiesznie w restauracji 
przyhotelowej. Ryszard śpieszył się. Za niecałą godzinę musiał już 
przyjmować pacjentów. Wszyscy razem mieliśmy spotkać się dopiero 
następnego dnia w teatrze. 

Kawę dopijaliśmy więc już tylko z Gacuniem we dwoje. Dowiedziałam 
się, że Ryszard robi ogromne postępy w nauce języka szwedzkiego. 
Dużo także pracuje nad drugą specjalizacją. Jednak ich wyjazd z 
kraju na stałe jest jeszcze w ciągłym zawieszeniu. Mają różne 
opory i obiekcje. Zabawiał mnie także opowieściami z poprzedniej 
swojej wystawy, a także rozwodził się nad przyszłą, w Berlinie. 
Przygotowywał się do niej starannie. Ma wiele wątpliwości. 
Kilkakrotnie zmieniał koncepcję, nie może się wciąż jeszcze 
zdecydować, które płótna wystawić. Prosił, abym odwiedziła jego 
pracownię, rzuciła okiem architekta na projekt koncepcji. Był 
ciekaw mego zdania i "świeżego spojrzenia", chociaż tłumaczyłam, 
że nie mam specjalnej wiedzy o malarstwie. 

Z przyjemnością patrzyłam na jego pełną wyrazu i zaangażowania 
twarz, gdy tak opowiadał o swoim warsztacie i różnych 
wątpliwościach. Przypominał chwilami brata, chociaż byli zupełnie 
różni. Parszywiec miał coś bardzo łagodnego w rysach, czego nie 
można było powiedzieć o Gacku. Obaj mieli jedynie ciemnobłękitne, 
wyraziste oczy i podobny rysunek brwi. 

- A ja wciąż czekam na obiecany przez ciebie obraz - przypomniałam 
delikatnie, z uśmiechem. 

- Miała to być niespodzianka! - wykrzyknął - Ale skoro już o tym 
wspomniałaś, to wiedz, że między innymi właśnie dlatego cię 
zaprosiłem, żebyś wybrała jeden z tych, które osobiście widzę w 
twoim domu, a ściślej w salonie. Jeśli jednak żaden z nich ci się 
nie spodoba, wybierzesz taki, na który będziesz chciała często i 
chętnie spoglądać. 

- Gacek, jesteś wielki! - wykrzyknęłam spontanicznie. - W każdym 
obrazie, poza wszystkim innym, jest dla mnie coś metafizycznego... 
- dodałam, bo tak mi się to w tej chwili objawiło i zerknęłam na 
zegarek. - Chodźmy - dodałam, - szkoda tracić tu czas. Jestem 
bardzo ciekawa twoich obrazów. 

- Jeśli już jesteśmy przy metafizyce, to powiedz przynajmniej, jak 
sprawują się twoje duchy? Wciąż jeszcze nawiedzają dom? - 
popatrzył na mnie z zaciekawieniem i odrobiną rozbawienia. 

- Grono powiększyło się o pradziadka w gaciach... - zwierzyłam 
się, zniżając głos do konspiracyjnego szeptu, żeby przydać słowom 
tajemniczości. 

- Nie mów! - jęknął z zachwytem - w staroświeckich? 

Skinęłam głową. 

- Musisz wszystko dokładnie opowiedzieć. 

- W pracowni - obiecałam, podrywając się z miejsca. 

Gacek przywołał kelnerkę. 

Do hotelu powróciłam z jedną kremową różą na bardzo długiej 
łodydze i ze starannie opakowanym obrazem w ciemnych ramach. Nie 
bardzo wiedziałam, co przedstawia. Nie było to jednak ważne. Mogły 
to być równie dobrze rozmazane kontury dziwnego domostwa, jak i 
góry lub łąka w jesiennych barwach i mgłach. Przyciągał jednak 
wzrok, pobudzał wyobraźnię. Był pełen dziwnego nastroju, 
nieuchwytnej tęsknoty czy też smutku, jaki czasem ogarnia, gdy 
patrzy się w zasnuty mgłami, a jednocześnie delikatnie 
prześwietlony słońcem pejzaż. Był po prostu urokliwy i był darem 
od Gacka. 

Ledwie zrzuciłam żakiet z ramion, zamówiłam rozmowę z Kanadą. 
Byłam niespokojna o Parszywca. Chciałam usłyszeć jego głos, 
opowiedzieć o moich wrażeniach z pracowni i o rozmowie, jaką 
wiedliśmy z Gackiem na temat jego powrotu do kraju. Zatęskniłam 
także za słowem "kocham", którym kończył zazwyczaj rozmowę. 

Telefon odebrała pielęgniarka o miłym tembrze głosu. Wyobraziłam 
ją sobie jako blondynkę o delikatnej urodzie. Oznajmiła, że 
pacjent jest w tej chwili w łazience. Na moje pytanie, jak się 
czuje, odpowiedziała lakonicznie, że nie najlepiej i że nawet 
niechętnie przyjmuje telefony. Słowo "niechętnie" wyraźnie 
zaakcentowała. Niemile mnie to zaskoczyło. Podałam więc tylko 
numer hotelowy prosząc, aby się ze mną skontaktował. 

Czekałam bezskutecznie do godziny jedenastej w nocy. Nie 
zadzwonił. Obawiałam się, że troskliwa pielęgniarka nie przekazała 
mu wiadomości. Mógł także nie uzyskać połączenia. Zauważyłam, że w 
Polsce nie jest najlepiej z telekomunikacją. 

Pościel była chłodna i delikatna w dotyku, łóżko wygodne. Przez 
długą chwilę leżałam z zamkniiętymi oczami rozmyślając o 
małżeństwie z Parszywcem, o prowadzonej o nim rozmowie z Gackiem i 
wreszcie o fasonie ślubnej sukni, jaki sobie wcześniej wymarzyłam. 
Kilkakrotnie powracałam w myślach do sprawy najistotniejszej: 
gdzie zamieszkamy na stałe po ślubie. Obiecywałam sobie, że przy 
najbliższej okazji muszę tę sprawę omówić i wyjaśnić z Parszywcem. 

Coraz bardziej utwierdzałam się w przekonaniu, że moim miejscem na 
ziemi jest Polska, a nie Kanada. Postanowiłam więc, tak jak 
sugerował Gacek, przekonać Parszywca, aby zdecydował się wreszcie 
powrócić do kraju. 

Nasuwała mi się wciąż rozmowa z pielęgniarką i to, że natychmiast 
po powrocie do domu powinnam do niego zatelefonować, nie czekać aż 
on to zrobi. Intuicja podszeptywała, że nie należy z tym zwlekać. 

Tej nocy źle spałam. Nic mi się wprawdzie nie śniło, budziłam się 
jednak kilka razy bez powodu. Spoglądałam na zegarek, popadałam za 
chwilę w lekki sen i znów coś mnie budziło. Raz nawet zapaliłam 
światło. Rozejrzałam się niespokojnie po pokoju, czy może któryś z 
pradziadków nie przywędrował tu za mną, żeby objawić się pod 
postacią królicy lub jeża. Dopiero nad ranem zapadłam w głęboki 
sen. Przebudziło mnie słońce. Dochodziła godzina dziewiąta. 
Popatrzyłam w okno na bezchmurne niebo. Dzień zapowiadał się 
pogodnie. Przed sobą miałam perspektywę zakupów, co zawsze 
wprawiało mnie w dobry nastrój. Miałam także w programie spacer po 
Łazienkach. Chciałam popatrzyć na drzewa w złocie i czerwieni, 
które z pewnością pamiętały czasy moich rodziców. Mama często 
wspominała w rozmowach Łazienki i słoneczny zegar w kamieniu. 
Oglądała go wraz z babcią wiele razy, gdy była małą dziewczynką. 
Na wieczór był zaplanowany teatr i kolacja z hiszpańskimi 
smakołykami w towarzystwie Ryszarda i Gacunia. 

Poderwałam się z łóżka z uczuciem radości i głębokiego 
zadowolenia, że jeszcze jeden piękny dzień przede mną. Po 
odświeżającym prysznicu ubrałam się w pośpiechu, aby zejść do 
hotelowej jadalni na obfite śniadanie. 

Byłam wypoczęta i głodna. 

*

Obarczona paczkami nieomal w ostatniej chwili wskoczyłam do 
ekspresu. Przedział pierwszej klasy był pusty. Zdyszana i 
szczęśliwa, że udało mi się nie spóźnić, rzuciłam pakunki na 
fotele, aby dopiero po chwili odpoczynku rozlokować na półce 
firmowe pudła i torby. Szczególnie obraz, nie tyle ciężki, co 
duży, sprawił mi mnóstwo kłopotu, ale też i radości. Oczyma 
wyobraźni widziałam go nie tyle w salonie, jak sugerował Gacunio, 
w moim gabinecie naprzeciw dębowego biurka z rzeźbami. Wielkością 
przypominało rodzinny katafalk. 

Mój pobyt w Warszawie przedłużył się w rezultacie o dwa dni. 
Ryszard i Gacek o tym nie wiedzieli. Chciałam być sama, poza tym 
wiedziałam, że mają wystarczającą ilość własnych zajęć. Żaden więc 
z nich nie odprowadził mnie na dworzec. Wczorajsze zakupy zajęły 
większość czasu. Zwłaszcza trudno było się zdecydować na jedną z 
trzech wybranych przeze mnie ślubnych kreacji, nie mówiąc już o 
pantoflach. Kupiłam jednak tę najskromniejszą, z delikatnym haftem 
z perełek. Była trochę za luźna, wymagała niewielkich poprawek. 
Odebrałam ją dopiero po południu, a czas oczekiwania skracałam 
wędrówkami po krętych uliczkach Starego Miasta. Odwiedzałam 
kawiarenki, zaglądałam do kościołów i na stare podwórka. Z 
przykościelnej skarpy patrzyłam w leniwe wody Wisły, na wieże 
świętego Floriana na Pradze. Obiecywałam sobie, że kiedyś wybiorę 
się tu z Parszywcem. Przypomnę mu historię opowiadaną przez Gacka, 
gdy to wówczas jeszcze "mały Maciuś", a nie Parszywiec, upodobał 
sobie na Starówce uliczkę Kamienne Schodki. Zbiegał z nich i 
wbiegał przez dobre pół godziny, a Gacek czekał cierpliwie, 
rozkoszując się smakiem orzechowych lodów w tutce. Kilkuletni 
chłopaczek, jak mówił Gacek, miał kupę radości z tego biegania. 

Uśmiechnęłam się na wspomnienie naszej rozmowy, sięgnęłam po torbę 
podróżną, aby ułożyć ją bezpiecznie na półce. W tym właśnie 
momencie rozsunęły się drzwi i do przedziału wszedł pasażer. Była 
punktualnie godzina siódma rano. Wagon drgnął, pociąg 
bezszelestnie ruszył. Mężczyzna lekko się zatoczył. Powiedział 
grzecznie "dzień dobry" i zaczął mi pomagać w lokowaniu paczek. 
Podziękowałam z wdzięcznym uśmiechem w przestrzeń. 

- Zakupy? 

Skinęłam głową. Kątem oka dostrzegłam, jak wyciągnął z kieszeni 
miejscówkę, sprawdził numer i zajął miejsce naprzeciwko mnie, przy 
oknie. Gapiłam się na uciekające, nieciekawe obrazy przedmieścia. 
Jednocześnie czułam jego uporczywie wlepiony we mnie wzrok. Nie 
wiadomo dlaczego, onieśmielał mnie i to od momentu, gdy mi się 
przedstawił, a ja na tyle zgłupiałam, że z wrażenia wymieniłam 
wszystkie swoje imiona. Bałam się odwrócić głowę, przyjrzeć mu się 
z bliska. Zmusił mnie jednak do tego, ściągając wzrokiem. 
Spotkaliśmy się oczami. Drgnęłam, jakby przebiegła przeze mnie 
iskra elektryczna. W tym momencie uświadomiłam sobie, że Luigi de 
Marchi, psychopolitolog, miał rację twierdząc, że człowiek jest 
tylko nagą małpą, jedyną na ziemi istotą świadomą swego losu... 

W tej chwili byłam absolutnie świadoma tego, że w moim życiu 
zaistniało coś nieodwracalnego. Liczyła się i była najważniejsza 
tylko ta jedyna przedłużająca się chwila zapatrzenia. Doznałam 
nieznanego mi dotychczas uczucia tkliwości i wzruszenia. Poczułam 
łzy pod powiekami, serce przyśpieszyło biegu. Przeraziłam się, że 
zostałam zahipnotyzowana. 

- Siegrid... - odezwał się cicho z czułością, nie odwracając ode 
mnie wzroku. 

- Nie nazywam się Siegrid - sprostowałam, wydobywając z trudem 
głos. Lekko chrypiał. To jego freudowskie skojarzenie z inną, być 
może, kobietą sprawiło nieomal fizyczny ból. 

- Od tej chwili będzie pani dla mnie zawsze Siegrid. I nic na to 
nie mogę poradzić. Tylko to imię pasuje do pani. Żadne inne - 
dodał z naciskiem. - Gerda przypomina mi coś w rodzaju traktora 
albo ciężkiego podnośnika. Izabella, to imię wyniosłe i 
pretensjonalne, a Elwira kojarzy się z oziębłą kobietą, noszącą 
barchanowe majtki ochronnej barwy. 

Przełknęłam ślinę. Nie wiedziałam czy sobie kpi ze mnie, czy 
rzeczywiście tak myśli. Pożałowałam, że wymieniłam wszystkie 
imiona dane mi na chrzcie. Nie byłam zazwyczaj skora do zwierzeń i 
gadatliwości. W tym jednak wypadku, nieomal od pierwszej chwili, 
gdy układał moje bagaże na półce, poczułam do niego coś więcej niż 
sympatię. Chociaż niedostatecznie przyjrzałam się jego twarzy, 
wydało mi się, że znam ją od zawsze. Nic mi się takiego do tej 
pory nie przydarzyło. 

Na wszelki wypadek uśmiechnęłam się miło. Imię Siegrid przypadło 
mi do gustu. 

- Dlaczego sądzi pan, że tylko ono do mnie pasuje? 

- A podoba się pani? 

- Podoba - odpowiedziałam zgodnie z prawdą. 

- To w zupełności wystarczy. Pani podświadomość już je 
zaakceptowała, a więc powinna je pani nosić. Kiedyś może 
wytłumaczę to pani. Na razie zostawmy sprawę czasowi... - 
uśmiechnął się nieznacznie i tajemniczo. - Jest on czymś 
nadprzyrodzonym. Panuje bezlitośnie nad wszystkim i bez taryfy 
ulgowej... zakończył jakoś tak z ledwo uchwytnym westchnieniem. 

- Czasowi... - szepnęłam machinalnie, myśląc o Parszywcu jak o 
swoim narzeczonym, ale już w czasie przeszłym. Przestraszyłam się. 
Mogło nie wróżyć to nic dobrego. 

- Można wiedzieć, jak panu na imię? Przedstawił pan się tylko 
nazwiskiem... - zapytałam szybko, aby odwrócić myśli, "odczarować" 
ten czas przeszły dotyczący Parszywca. 

- Sam go sobie nie wybierałem... - burknął z niechęcią, - jedyna 
pociecha w tym, że rzadko spotykane. Będę miał przynajmniej 
pewność, że kobieta, szepcząc je w momentach ekstazy, nie pomyli 
mnie z żadnym innym kochankiem. 

- Cynik! - roześmiałam się, otrząsając się powoli z zauroczenia. 

- Realista - poprawił z rozbawieniem i zadał zaskakujące pytanie: 

- Chciałaby pani mieć dzieci? 

- Skąd pewność, że ich nie mam? 

- Nie ma pani - stwierdził kategorycznym tonem, - więc niech pani 
odpowie. To dla mnie ważne - nie spuszczał ze mnie oczu, czekając 
na odpowiedź. 

- Czy to jakiś test? - skrzywiłam się - jeśli więc o to chodzi, to 
chciałabym je mieć. Dużo. Najpierw od razu dwoje... 

- Każde osobno, czy bliźnięta? 

- Mogą być bliźnięta - uśmiechnęłam się głupawo. 

- Zamówienie przyjęte - powiedział z powagą. 

Dziwny człowiek... - pomyślałam. 

- A ja chciałabym poznać wreszcie pańskie imię - zlekceważyłam 
jego słowa, - bo kiedy tak słucham pańskich wypowiedzi, 
sformułowań i pytań, przypomina mi się pewien Leoncjusz... 

- Zna pani jakiegoś Leoncjusza? - patrzył na mnie z 
niedowierzaniem i wyczekująco. 

- Tylko z opowiadań... - zastrzegłam się. - Z tego, co o nim 
słyszałam, mógłby tak właśnie reagować. 

- Ciekawe... - odchrząknął - nigdy mi się nie zdarzyło być do 
kogoś podobnym w reakcjach lub wypowiedziach... - zawiesił głos. - 
Czy to przynajmniej jakaś ciekawa osobowość, ten Leoncjusz? 

- Jak wynika z różnych relacji - zastrzegłam się szybko, - raczej 
przygłup i "niedonosek umysłowy". Osobiście dla mnie postać 
intrygująca, pełna fantazji. Może nawet ekstrawagancka... - 
pomyślałam o zasłyszanej historii z "zebrą" na Krupówkach i o 
rubinie w pępku. Mimo woli uśmiechnęłam się, przenosząc wzrok na 
uciekające za oknem krajobrazy. Była pora babiego lata. Pod 
wyblakłym błękitem nieba, opalizującego barwami poranka, ciągnęły 
się pasma lasów płonących rdzawą czerwienią i żółcią. 

- Siegrid... - ujął mnie nieoczekiwanie za rękę takim gestem, jak 
byśmy znali się od niepamiętnych czasów, a spotkali po latach, - 
kocham panią. 

No, tak... - pomyślałam spłoszona. - Mam szczęście do wariatów, 
zboczeńców, dziwadeł i duchów. I chyba to się już nigdy nie 
zmieni. Należało więc przyjąć to wyznanie jako dopust Boży i 
udawać, że wszystko przebiega normalnie. Nie okazać, broń Boże, 
lęku ani agresji. 

- Na dobrą sprawę, nic pan o mnie nie wie! Nawet imię mi pan 
zmienił. Jak więc mógł się pan tak szybko zakochać? - usiłowałam 
obrócić wszystko w żart z pogodnym uśmiechem na ustach. Poczułam 
się jednak zawiedziona. 

- Nie jest to wcale miłość od pierwszego wejrzenia - uśmiechnął 
się zagadkowo. - Nieustannie patrzę na panią od dwu godzin - 
spojrzał na zegarek. - Chyba nie sądzi pani, że jestem ślepy, 
głuchy i że niedobry ze mnie obserwator? Wystarczy mi raz spojrzeć 
na człowieka, a wiem, co w nim siedzi, czego się można po nim 
spodziewać. Nawet co w danej chwili czuje lub myśli... To coś, 
Siegrid, kryje się w oczach, w dłoniach, w sposobie chodzenia, 
poruszania się, ubioru nawet. Jest pani z całą pewnością moją 
połówką zagubioną we wszechświecie. Ja to wiem. 

Delikatnie cofnęłam dłoń z jego dłoni, chociaż dotyk ciepłej i 
zgrabnej w rysunku męskiej ręki, nie był mi przykry. Choć starałam 
się myśleć trzeźwo, powoli topniałam. Coś mnie do niego 
przyciągało. Ulegałam nieznanej sile magii słów, spojrzenia... 

- Nigdy się pan nie myli, jeśli chodzi o uczucia? 

- Nie wiem. Nie mam doświadczenia. Tak naprawdę zakochałem się 
dzisiaj po raz pierwszy. Żeby być jednak bliżej prawdy, pokochałem 
panią. Nie licząc oczywiście przelotnych, a do tego rzadkich 
romansów... 

- Po raz pierwszy? - wpatrywałam się w niego z niedowierzaniem. 
Był wspaniałym mężczyzną, godnym pożądania. Musiał być oblegany 
przez kobiety. 

- I właśnie we mnie, nieznajomej z pociągu? - dziwiłam się, mimo 
wszystko rozbawiona całą tą rozmową. Była niecodzienna, a i sama 
podróż nie "dłużyła się" jak zazwyczaj. I chociaż wmawiałam w 
siebie, że trafiłam jedynie na oryginała, a wszystko jest tylko 
zabawą dla zabicia czasu, czułam zupełnie coś innego. 

- Wszystko musi się zdarzyć kiedyś po raz pierwszy... - westchnął, 
przybierając poważny wyraz twarzy. Ściszył głos, pochylił się w 
moją stronę - raz się tylko rodzimy, raz umieramy, a więc i raz 
tylko żyjemy. Dlatego, droga Siegrid, należy cieszyć się każdą 
chwilą. Każdym wzruszeniem przeżywanym po raz pierwszy. Może się 
ono już nie powtórzyć. Wiedz, dziewczyno i pamiętaj, że tylko ten 
pierwszy raz jest naprawdę emocjonalny i najważniejszy. Zachowuje 
się go w pamięci do ostatniego tchnienia, chociaż byłyby później 
inne, równie atrakcyjne, ale już nie pierwsze... 

Nie jest głupie to, o czym mówi - pomyślałam, patrząc mu w oczy. 
Były wyraziste, z błyskiem inteligencji i czegoś, co nasuwało myśl 
o prawości charakteru, ale i także o tłumionych namiętnościach. 

- Co pan rozumie pod słowem pierwsza miłość? Może myli ją pan z 
seksem? Bywa tak czasem... - przybrałam mentorski ton. Obawiałam 
się, że może, jak każdy mężczyzna, ma wypróbowany sposób 
uwodzenia. Przynajmniej niebanalny i trochę humorystyczny. Wcale 
bym się nie zdziwiła, gdyby nagle dojrzał we mnie karalucha, a sam 
podał się za delfina. 

- Seks, najmilsza Siegrid, uprzyjemnia i wzbogaca nasze życie, ale 
też tylko do pewnego momentu. Do tej nieuchwytnej granicy między 
młodością a wiekiem bardzo dojrzałym... - uśmiechnął się szukając 
moich oczu - natomiast miłość jest czymś więcej. Jest dopełnieniem 
osobowości, najwyższym darem Boga. Gdy przeminą emocje, wypalą się 
namiętności, a pragnie się być wciąż z tą samą kobietą, pokochaną 
od pierwszego wejrzenia, to jest właśnie to, za co warto w życiu 
zapłacić najwyższą cenę... 

Wzruszyłam się. Z trudem zapanowałam nad łzami. Zazwyczaj nie 
przychodziły mi łatwo. Milczałam. 

- Oby jak najdłużej, droga Siegrid, nie wypaliły się w nas 
namiętności, które z pewnością nadejdą, a miłość pozostała z nami 
do końca naszych dni i odrodziła się w naszych dzieciach... - 
zakończył i uśmiechnął się rozbrajająco. 

Przebiegł mi po plecach metafizyczny dreszcz. Poczułam się 
nieswojo, jakby rzucono na mnie urok, który on tylko mógłby zdjąć. 
Jednak wcale tego nie chciałam. Uświadomiłam sobie jednocześnie, 
że przejęłam coś z zabobonów i magii pani Aldony. 

Przez chwilę milczeliśmy, jakby onieśmieleni i przejęci tym, co 
się między nami nieoczekiwanie nawiązało. Nawet pociąg sunął po 
szynach bezszelestnie i miękko wzdłuż jesiennych lasów. 

Pierwsza przerwałam narastającą ciszę. 

- Wciąż jeszcze nie zdradził mi pan swego imienia. 

- Nazywam się Albrecht. I mów mi po imieniu - rzucił dość 
szorstko. 

- Niech ci będzie! - odetchnęłam z ulgą i roześmiałam się 
proponując, żebyśmy przeszli do wagonu restauracyjnego na 
filiżankę kawy. 

Zasiedliśmy na wysokich stołkach naprzeciw siebie. Dzieliła nas 
jedynie wąska deska stołu. Obserwowałam go spod oka. Ubrany był 
niedbale, po sportowemu. Opalony, barczysty. W naturalnym uśmiechu 
połyskiwały zdrowe, białe zęby. W sposobie bycia miał coś 
ujmującego, nie wymuszonego, co sprawiało wrażenie, że zna się go 
od dawna. Zachowywał się ze swobodą światowca, a jednocześnie w 
taki sposób, jakby się obawiał, że przez swoje gesty czy nie 
kontrolowane odruchy mógłby zdradzić swoje myśli i pragnienia. 

Należał do typu mężczyzn określanych na Zachodzie, jako "ciepły". 
Szaroniebieskie oczy, złotawa cera z nielicznymi piegami na nosie. 
W gęstych, krótko przystrzyżonych włosach przebijały rdzawe 
refleksy. Spod luźnej marynarki z miękkiego, zielonkawego tweedu 
wyzierała koszula w kolorze bardzo jasnej żółci. Nawet niedbale 
związany krawat nosił barwę ciepłego brązu z zielonkawym wzorkiem. 
Wszystko harmonizowało z sobą. Miało się ochotę wciąż na niego 
patrzeć. Pomyślałam, że mógłby stać się moim ideałem mężczyzny, 
gdyby... - odsunęłam natychmiast niedorzeczną myśl. Nad moją głową 
w długim pudle wśród bibułek spoczywała ślubna suknia. 

Od dłuższej chwili zastanawiałam się, kim mógł być z zawodu. 
Wahałam się między psychologiem a naukowcem. Mógł być także 
pisarzem. 

Kawa, którą popijaliśmy z plastikowych kubeczków była czarna i 
mocna. Nie pachniała jednak tak, jak pachnieć powinna. Nawet 
podwójny cukier nie złagodził goryczki. Po dwu dalszych łykach 
miałam jej dość. Albrecht także. 

- Siegrid... - zaczął miękkim, ciepłym głosem, a mnie się 
wydawało, że imię to noszę od zawsze - wysiadam w Krakowie. 
Żałuję, że nie jadę do Zakopanego. Nie mogę cię także tam odwieźć. 
Mam duży bagaż w towarowym wagonie. Kiedyś cię jednak odnajdę. 
Zakopane nie jest wielkie, a ty jesteś wyjątkowa, więc serce mnie 
do ciebie doprowadzi... 

Nie wiedziałam czy kpi, czy mówi prawdę. 

- O'kay! - powiedziałam odruchowo, usiłując ukryć rozczarowanie i 
żal. Wyglądało na to, że nasza znajomość zakończy się na tej 
jednej podróży, a wszystko, tak jak sądziłam od początku, było 
żartem i dobrą zabawą. Zbierało mi się na płacz. Siłą 
powstrzymywałam się, aby nie wcisnąć mu w rękę mojej wizytówki. 
Byłaby ostatnią dla mnie deską ratunku. 

- Wierzysz mi, Siegrid, że cię odnajdę? - zajrzał mi z powagą i 
namysłem w oczy. 

Roześmiałam się. Musiało to jednak wypaść żałośnie. 

- Nie wykręcaj się śmiechem. Odpowiedz... - przynaglał. 

- Diabeł jest w pośpiechu... - usiłowałam żartować - a czy wierzę 
czy nie, to nie ma znaczenia. W każdym razie będę miała nadzieję, 
że się może jednak spotkamy. Jeśli nie w tym, to w przyszłym 
życiu, jak mawia w takich razach moja sąsiadka. 

- Nie sądzę, Siegrid, żebym chciał tak długo czekać. Wolałbym cię 
zobaczyć za kilka dni, jeśli to będzie możliwe... - mruknął, 
odsuwając z obrzydzeniem plastikowy kubeczek z kawą - odzwyczaiłem 
się od wszelkich używek - uzupełnił. 

- Ja także za nimi nie przepadam - wtrąciłam, żeby coś powiedzieć, 
a nie tylko gapić się na niego z żalem i z tęsknotą, chociaż był 
jeszcze w zasięgu ręki. 

- Przyznaj się, że nie masz większego wzięcia u mężczyzn... - 
poszukał ponownie moich oczu. 

- Tego bym nie powiedziała... - burknęłam, zaskoczona pytaniem. 
Poczułam się dotknięta. Coś jednak w tym było na rzeczy. 
Powodzenie wprawdzie miałam. Z wzięciem było gorzej. Przełknęłam 
ślinę. 

- Dlaczego tak sądzisz? - usiłowałam, aby moje pytanie wypadło 
lekko, z niejakim rozbawieniem. Nasunął się na pamięć Ben, 
odwołujący z dnia na dzień ślub, i jeszcze kilku kolegów ze 
studiów. Biegali za mną, mówili o miłości, oświadczali się nawet i 
na tym się zazwyczaj kończyło, nim jeszcze do czegoś doszło. 
Poślubiali inne dziewczyny. Jedynie z Parszywcem było inaczej, 
chociaż jeszcze nie padło ostateczne słowo... 

Dziś bym już potrafiła zrozumieć Bena. Odszedł, bo nie mógł 
inaczej. Spotkał dziewczynę swego życia. Ja mu się tylko bardzo 
podobałam, a wziął to za miłość i tyle! 

- Dlaczego? - powtórzył z rozbawieniem, domyślając się widocznie 
mego zakłopotania - to bardzo proste. Nie jesteś kobietą 
tajemniczą w stylu niepokojącej femme fatale... Wprawdzie taka 
odnosi sukcesy, ale na krótką metę. Tak naprawdę nie potrafi 
nikogo pokochać. Jednocześnie ma jednak zdolności mimikry i 
potrafi umiejętnie roztaczać swoje powaby. Jest zagadkowa. Jeśli 
rzeczywiście tego pragnie, potrafi zdobyć mężczyznę. Gdy zostanie 
jednak przekroczony pewien próg intymności, łatwo ją rozszyfrować. 
Czasem jednak mężczyzna tak się uwikła w jej sieci, że solidnie 
oberwie po uszach nim się uwolni i ucieknie... 

- Co za wielki znawca! - usiłowałam żartować - widać z tego, że 
masz jednak duże doświadczenie. 

- Z pewnością mniejsze niż ci się wydaje. Ja nie doświadczam, 
Siegrid, ja myślę i obserwuję. Dlatego jeszcze dotychczas nie 
powiedziałem żadnej kobiecie, że ją kocham... - zawiesił na moment 
głos, popatrzył na mnie z namysłem. - Czekałem na taką, z której 
będzie emanowało to wszystko, co może zagwarantować szczęśliwy 
związek. Nie uznaję rozwodów, Siegrid! - zastrzegł się - boję się 
takiej sytuacji, w której byłoby to konieczne. Wiem, że 
rozwodników i mężczyzn żyjących w separacji dręczą lęki i fobie, 
podobnie jak ludzi wykonujących stresogenne zawody. 

- I co jeszcze z tego twego myślenia wynika, jeśli chodzi o 
kobiety? - zaciekawiłam się. - Co według ciebie najbardziej 
pociąga mężczyznę w kobiecie? 

- Zależy to w dużej mierze od człowieka. Każdy reaguje trochę 
inaczej na te same bodźce. Jeśli chodzi o mnie, nie jestem 
typowym, klinicznym przykładem, więc to, co powiem raczej mnie nie 
dotyczy... - zastrzegł się. - Według moich obserwacji, najbardziej 
działa nieprzewidywalność tego, co kobieta zrobi, jak powiększy 
stale dystans, jakim się od niego odgradza. Także jej nieustanne 
uniki... Jeśli wolisz, znana od wieków zabawa w króliczka. Nie 
chodzi w niej o to, aby go złapać, ale jeszcze trochę pogonić. No 
i uległość. To chyba mężczyzna ceni najbardziej - zamyślił się, 
zapatrzył w okno na uciekający pejzaż. - Chociaż... - ciągnął po 
chwili dalej - zbytnia uległość także może go znudzić. Nie ma więc 
chyba uniwersalnej recepty... - dodał z roztargnionym uśmiechem. 

- A nie jej kobiecość? - wtrąciłam. 

- A co to jest kobiecość? - odparł pytaniem na pytanie. Rozbłysły 
iskierki rozbawienia w oczach - to tak, jakbyś spytała mnie, co 
może uszczęśliwić kobietę, bo skąd mógłbym to niby wiedzieć, jeśli 
sam nigdy nią nie byłem? 

Roześmieliśmy się oboje. 

Nie wiedziałam, jak mu to wytłumaczyć, co odpowiedzieć. Tak 
naprawdę nigdy się nad tym nie zastanawiałam. Nie potrafiłam także 
natychmiast zdefiniować słowa "kobiecość". Gorączkowo szukałam 
odpowiedzi. Powiedzieć: "kobiecość, to kobiecość" nie wypadłoby 
najlepiej, a nic innego nie przychodziło mi do głowy. 

- To ty, Albrechcie, powinieneś mnie na to pytanie odpowiedzieć, a 
nie ja tobie! - znalazłam, w moim pojęciu, najlepsze rozwiązanie i 
odetchnęłam z ulgą. 

Błysnął uśmiechem. Delikatne zmarszczki w kącikach oczu ułożyły 
się promieniście. Wyraźnie się do mnie śmiały. Uśmiechnęłam się do 
nich i ja. Wiedziałam, że mnie przejrzał i nie sprawiło mi to 
przykrości. 

- Wobec tego, kochana Siegrid, powiem ci najprościej jak to tylko 
możliwe. Na kobiecość składa się wszystko to, co jest odwrotnością 
cech przypisywanych mężczyźnie. Ale to też jeszcze nie cała 
prawda, ponieważ każdy mężczyzna ma inny na tę sprawę pogląd. 
Jeśli go, oczywiście, ma... - uśmiechnął się sceptycznie. - Gdy 
znajdzie w kobiecie to, czego sam nie potrafi, czy nie chce 
okazać, a w uczuciowości kobiety odnajdzie swoje przeciwieństwo, 
jak chociażby właśnie uległość, uważa że jest ona bardzo kobieca. 
Takich kobiet jednak spotyka się coraz mniej... - pochylił się 
jeszcze bardziej w moją stronę. 

Poczułam delikatny zapach dobrego sprayu. 

- Zgadzasz się ze mną, Siegrid? 

- Co do uległości, czy co do kobiecości, którą starałeś się 
wyjaśnić? - upewniłam się. 

- Przede wszystkim do uległości... - uśmiechnął się. 

Patrzyłam z zachwytem i wzruszeniem na jego piegi. Zabawnie 
marszczył nos. 

- Myślę, że kobieta jest uległa tylko wówczas, gdy chce być 
uległa, a nie dlatego, że z natury rzeczy jest taka. A jeśli cię 
to interesuje, to ja nią nie jestem - zastrzegłam się. - Nie leży 
to w mojej buntowniczej naturze. Tak jak kokieteria i tym 
podobne... - zająknęłam się. 

Cała ta rozmowa wydawała się w naszej sytuacji nieistotna. 
Zwłaszcza, że w tym momencie poczułam się bardzo uległa i łagodna 
jak przysłowiowy baranek. Nic nie było we mnie z buntownika. 
Pytałam w rezultacie o sprawy nieistotne, a tak bardzo pragnęłam 
wiedzieć o nim wszystko i jeszcze więcej, a wciąż nie wiedziałam 
nic. 

Mieliśmy się wkrótce rozstać, może nie spotkać się nigdy więcej. 
Szkoda było tego czasu na czczą rozmowę. Albrecht jednak ciągnął 
temat dalej, jakby chciał mi coś udowodnić, wytłumaczyć. 

- W tradycyjnej kulturze zachodniej, mężczyzna miał zawsze 
niekwestionowaną pozycję. Teraz się to nagle zachwiało, ponieważ 
kobieta przeważnie zarabia więcej od niego. Cały układ stał się 
więc niestabilny. Kobiety coraz częściej nie chcą, a nawet nie 
potrafią już czarować mężczyzn swoją ulotnością, tajemniczością 
nawet. Stały się piekielnie konkretne i rzeczowe. Twardo stoją na 
ziemi: muszą zarabiać. Życie na nich to wymusiło. Więc szkoda im 
czasu na flirty i poezję... - pokręcił z ubolewaniem głową. - 
Zaobserwowałem, a także wiem skądinąd, że kobieta biznesu stawia 
sprawę jasno, bez niepotrzebnej, według niej, otoczki. Spotykając 
się z mężczyzną zastanawia się, czy ma z nim się tylko przespać, 
czy pójść na kolację, porozmawiać o interesach - wzruszył 
delikatnie ramionami. - Nie sądzę, aby czuła się przez to 
szczęśliwa... - zawiesił głos, popatrzył mi z namysłem w oczy. - 
Mógłby o tym powiedzieć wiele mój przyjaciel, psycholog. Często 
się do niego zwracają kobiety o poradę. I co się okazuje? W 
rezultacie tęsknią one za czymś zupełnie innym. Czują się bardzo 
samotne i sfrustrowane... 

Słuchając go, utwierdzałam się coraz bardziej w przekonaniu, że 
sam jest psychoanalitykiem lub lekarzem. Interesował mnie coraz 
bardziej. Zapragnęłam już, natychmiast, dowiedzieć się o nim 
czegoś więcej, podyskutować na różne tematy. Podtrzymać koniecznie 
tę przypadkową znajomość, chociaż zdawałam sobie sprawę, że 
postępuję nielojalnie w stosunku do Parszywca, a nietypowe 
zachowanie Albrechta budziło jednocześnie obawy, czy nie trafiłam 
znów na jakiegoś pomyleńca w rodzaju mitycznego Leoncjusza lub 
mojej sąsiadki. Jednak ten "pomyleniec" miał w sobie nieprzeparty 
urok i to "coś" nieokreślonego, czego podświadomie szukałam, co 
przyciągało do niego, a było bliskie miłości od pierwszego 
wejrzenia. 

- Dojeżdżamy do Krakowa - oznajmił nagle, podrywając się z 
miejsca, - tutaj wysiadam - dodał całkiem niepotrzebnie. W głosie 
wyczułam żal. 

- Diabeł ukryty jest w pośpiechu... - burknęłam po raz drugi tego 
dnia. Było to powiedziane pół żartem, pół serio, ale zrobiło mi 
się bardzo smutno i nie wiedziałam, co powiedzieć mu na 
pożegnanie. Milczałam. Natomiast Albrecht, ściskając w obu 
dłoniach moją rękę, powiedział nieoczekiwanie coś, co może nie 
było na temat. Odebrałam to jednak bardzo osobiście i tak, jakby 
chciał mnie o czymś zapewnić, coś przekazać, zasugerować... 

- Nie jest przypadkiem, Siegrid, że w społeczeństwach, które 
wcześniej od nas i gruntowniej przeszły rewolucję w sferze 
obyczajów, a także i seksualnej, pojawiła się moda na new 
romantic. Powracają do łask zaręczyny, celebrowane jest 
narzeczeństwo, obchodzi się uroczyście wszelkie ważne rocznice... 
I ja temu hołduję. 

*

Pociąg minął Kraków. 

Nabierał powoli rozpędu, przemykał falistym terenem, pozostawiając 
za sobą coraz to inne krajobrazy. Obserwowałam wypalone słońcem 
płowe łąki, przydrożne jarzębiny w czerwieni owoców, nieliczne 
zabudowania. 

Emocje powoli opadały. W Krakowie dosiadły się do przedziału dwie 
pasażerki. Prowadziły teraz ściszonymi głosami ożywioną rozmowę. 
Chwytałam mimo woli pojedyncze słowa o jakiejś "boskiej" wycieczce 
samochodowej z Józkiem czy może Jurkiem. O "wdechowej" restauracji 
z "super" flakami. Kobiety były znacznie młodsze ode mnie. 
Świetnie ubrane, w bardzo młodzieżowym stylu, pełne entuzjazmu i 
radości życia. Bez powodu wybuchały ściszonym chichotem. 

Śledziłam przesuwające się za oknem obrazy. Nakładała się na nie 
smagła, opalona twarz Albrechta. Czułam wciąż nieuchwytny zapach 
jego dyskretnego sprayu. Może było to tylko złudzenie? Starałam 
się zrozumieć, co się nagle ze mną stało. Czy może była to już ta 
"depcząca mi po piętach" miłość z wróżb pani Aldony, czy moje 
zauroczenie wynikało po prostu z braku prawdziwego uczucia dla 
Parszywca, które nie pozwalałoby na zainteresowanie się innym 
mężczyzną? Byłam w rozterce. Niewyraźne jeszcze wyrzuty sumienia 
zaczynały dochodzić do głosu. Gdzieś tam w Kanadzie leżał ze 
złamaną nogą Parszywiec. Cierpiał, tęsknił może za mną, czekał na 
telefon, a ja... 

- Mój Boże... - rozgrzeszałam się - nie zawsze są przecież uczucia 
zależne od nas. Zjawia się nagle ktoś, kto burzy spokój, daje 
złudzenie czegoś nadzwyczajnego, co może jeszcze spotkać. 
Niespodziewane sytuacje nastręczają wiele pokus i możliwości. 

Rodziców niepokoiła zawsze impulsywność mojej natury i zmienność 
nastrojów. Wróżyli związane z tym kłopoty i popełnianie głupot, 
których będę później żałowała. 

W poczuciu winy obiecywałam sobie, że gdy tylko znajdę się w domu, 
zatelefonuję do Parszywca. Dowiem się, jak wygląda sprawa jego 
nogi, powiem coś specjalnie ciepłego. Może nawet wspomnę o ślubnej 
sukni, czekającej już w szafie. To go upewni, że nie tylko on 
czeka na Boże Narodzenie... 

Im bardziej myślałam o małżeństwie z nim, tym mniej wydawało się 
realne. Nie została do końca wyjaśniona zasadnicza sprawa - 
miejsce naszego stałego zamieszkania. Usiłowałam na razie o tym 
nie myśleć. Wróciłam do pobytu w Warszawie, do wizyty w pracowni 
Gacka i naszych rozmów, ale niewiele to dało. One także kojarzyły 
się z Parszywcem. Zamykało się błędne koło, a za szybą pociągu na 
tle górskiego krajobrazu majaczyła twarz Albrechta z ciepłym, 
trochę figlarnym wyrazem. Poczułam ten sam przypływ czułości i 
wzruszenia. Nie było w tym nic zmysłowego. Chciałam jedynie być 
przy nim, słuchać przyjemnego brzmienia głosu, obserwować mimikę 
twarzy. Było to dla mnie czymś nowym i zaskakującym. Kojarzyło się 
wyraźnie z instynktem macierzyńskim. Najprawdopodobniej nadeszła 
pora zaspokoić go, urodzić dziecko. Pragnęłam je mieć z kochanym i 
kochającym mężczyzną, i znów w myślach przewinął się Parszywiec. 
Chciał dla nas zbudować "szczęśliwy dom", a ja... W moich 
odczuciach odkrywałam ze zdumieniem coś z tego, o czym zapewniała 
pani Aldona, a co dotyczyło miłości od pierwszego spojrzenia. 
Poczułam lęk, że rozminęłam się z czymś najistotniejszym w życiu, 
co mogło się już więcej nie powtórzyć. A przecież wystarczyło 
tylko wymienić wizytówki, miłym słowem zachęcić do przesłania 
szybkiego znaku życia, ale nie miałam przecież żadnej pewności, że 
i on jest w takim samym stopniu zainteresowany moją osobą. Ten 
jego niecodzienny sposób bycia i wszystko, o czym mówił, mogło 
jedynie świadczyć, że jest niezwykłym oryginałem lub człowiekiem 
niezrównoważonym, chociaż na takiego nie wyglądał. 

Pociąg mijał Nowy Targ. Zbliżaliśmy się do Zakopanego. Wracałam do 
domu z dwudniowym opóźnieniem. Nie pomyślałam o tym, że należało 
powiadomić panią Aldonę, aby Grulowa napaliła w kominku, 
przygotowała coś do jedzenia. 

Zatęskniłam gwałtownie za domostwem, za pięknem jego otoczenia, za 
niepowtarzalną, dziwną atmosferą starych wnętrz. Byłabym bezduszna 
i głupia, gdybym je opuściła dla jakiegokolwiek mężczyzny - 
tłumaczyłam sobie, jadąc od dworca taksówką przez znane mi, mało 
ruchliwe o tej porze roku ulice. Jeszcze dobrze nie wysiadłam z 
taksówki tuż przy furtce oplecionej przekwitłym powojem, a już 
dojrzałam Grulową biegnącą przez trawnik. Odetchnęłam z ulgą. 

Za chwilę owionął mnie zapach rozgrzanego drewna pomieszany z 
wonią jabłek. Na kominku dopalały się bukowe szczapy. Zegar 
stojący w kącie tykał głośno i przyjaźnie odmierzając czas, o 
którym Albrecht powiedział, że jest czymś nadprzyrodzonym i 
bezwzględnym dla wszystkich jednakowo. 

Z radością obchodziłam wszystkie kąty, rozkoszując się ciepłem i 
spokojem, jaki tu panował. Towarzyszyła mi Grulowa gderając i 
"wydziwiając" na mój spóźniony powrót. Spowodował podobno, że 
pierogi z jagodami musiały w lodówce czekać trzy dni, a sernik z 
pewnością stracił smak. Do wszystkich tych, w jej pojęciu 
nieszczęść, doszło i to, że poprzedniego wieczora, tuż przed jej 
pójściem do domu, "cosik się kołatało po schodach". 

- Może królica? - zaryzykowałam. Była już tu zadomowiona. 

- Gdzieżby tam! - obruszyła się, drepcząc dwa kroki w tyle. - 
Zwidzioł mi się stary w gaciach... 

Jęknęłam z obrzydzeniem. Znacznie estetyczniejszymi widmami były 
jednak zwierzęta. 

- Musi co nagzesył wiela, haj... - stwierdziła z przejęciem i bez 
lęku w głosie. Była przyzwyczajona do niejednego. Niewiele rzeczy 
mogło ją zadziwić lub przestraszyć. 

Po wczesnym obiedzie dwa razy podchodziłam do telefonu. Nie mogłam 
się jednak zdecydować, żeby wykręcić numer do Kanady. Coś mnie od 
tego wstrzymywało. Czułam ni to lęk, ni wyrzuty sumienia 
pomieszane z niechęcią. Postanowiłam zatelefonować dopiero 
wieczorem i jakoś się do tej rozmowy przygotować. Przez chwilę 
stałam niezdecydowanie przy oknie, patrząc na niezmiennie 
wspaniały górski krajobraz przynoszący ukojenie i spokój. 

Z kuchni dobiegał schrypnięty śpiew Grulowej uradowanej widocznie 
przywiezionym z Warszawy prezentem. 



Nie bedzies se Maryś 

po muzykoch lotać 

sednies se na progu 

bedzies gacie łotać... 



Nie mogłam sobie nigdzie znaleźć miejsca. Kręciłam się bez sensu 
po sypialni, coś tam poprawiając. Przestawiałam na toaletce jakieś 
drobiazgi, spoglądałam w zmatowiałe lustro. Odbicie w nim wydawało 
mi się obce, trochę inne niż zwykle. Podchodziłam to do jednego, 
to do drugiego okna. Popatrywałam na górskie zbocza w mrocznej 
zieleni smreków, przetykanej czerwienią bukowych drzew i 
złocistością brzóz. Nad tym wszystkim rozpościerał się wyblakły 
szmat nieba, rozjaśniając wszystko wokół nikłym poblaskiem słońca. 
Położyłam na biurku przywiezione fachowe pisma. Przesunęłam 
gliniak z gałązkami skorusy, jak nazywała jarzębinę Grulowa, i 
uchyliłam szufladę, żeby wrzucić do niej jakieś zakupione 
drobiazgi potrzebne mi do kreślenia. Wzrok mój padł na pamiętnik 
jedenastolatki. Przez chwilę ważyłam go z wahaniem w dłoni. 
Przekartkowałam bezmyślnie i zatrzymałam się na kilku zapisanych, 
wyraźniej od innych linijkach. 

"...Kuzynka Bożeńcia, co przed miesiącem skończyła szesnaście lat, 
wyszła ostatniej niedzieli za mąż. Nasza kucharka powiedziała do 
maman, że to nie będzie szczęśliwe małżeństwo, bo jak w 
październiku bierze się ślub, to miłość i szczęście uschnie, 
rozwieje się, jak jesienne liście na wietrze i takim niedobrym 
miesiącem na śluby jest maj, bo małżeństwo będzie trwało krótko i 
"majowo"... Bardzo zazdrościłam Bożenci atłasowej sukni z bufami, 
falbaną i kokardą nad pupą. I wianka ze świeżych goździków, co je 
wujek Antoś przywiózł z Krakowa w wiklinowym koszyku. Welon był 
koronkowy, po cioci Weronice, i miał na końcu dwie cery, bo go pan 
młody przydeptał lakierkami na szczęście, ale widocznie za małe 
zrobił dziury, bo podobno małżeństwo cioci nie było udane. Trzy 
dni przygotowywano weselną ucztę z tak wielgachnym tortem, jak 
blat stolika w pokoju prababci. Cały polukrowany na biało i 
różowo, a pośrodku trzy róże zrobione z kremu, co się zaczęły 
rozpuszczać od gorąca. Babcia podarowała Bożenci pierścionek z 
turkusami, a od prababuni dostała złoty medalion na grubaśnym 
łańcuchu. Na nim, pośrodku, była brylantowa gwiazdka. Całą noc 
przepłakałam, bo to właśnie ja miałam go otrzymać, ale narzeczony 
Bożenci rudy, jak lisi ogon, przekupił prababcię torebką 
czekoladek i kandyzowanych owoców, bo prababcia jest bardzo łakoma 
i trzeba chować przed nią wszystkie słodkości, bo puchnie jej 
wątroba i żółkną oczy od jakiejś wody, co to ma dojść do serca i 
uśmiercić prababcię i wszyscy na to czekają, bo jest tak stara, że 
nikt już jej nie kocha. Może tylko kot, co śpi w jej nogach i nie 
da się nikomu ruszyć, ale on nie potrzebuje prababcinych 
klejnotów, co je trzyma nie wiadomo gdzie... 

Tydzień po ślubie, co to był trochę nieudany przez padający od 
rana deszcz, synek cioci Filomeny, co ją tatko nazywa Ficią, leżał 
w trumience trzy dni, bo ciocia nie chciała się z nim rozstać, 
chociaż okrutnie śmierdział w jej pokoju i zmarł na jakiegoś 
"krupa" w gardle, chociaż miał dopiero czternaście miesięcy, a 
tatko mówi, że Ficia kłamie, bo był znacznie starszy i to była 
jakaś hańba cioci Fici..." 

- Boże, jeszcze i to... - jęknęłam, wrzucając pamiętnik z 
idyllicznym rysunkiem do szuflady. Musiałam natychmiast z kimś 
porozmawiać o Albrechcie, coś wreszcie z sobą zrobić, oderwać się 
od dręczących myśli o Parszywcu. 

Ruszyłam więc z pudłem rumowych czekoladek do pani Aldony na 
herbatę. 

Przywitała mnie radosnym okrzykiem nadmieniając, że już się o mnie 
martwiła. Tina zaskowyczała, kręcąc się za własnym ogonem i od 
razu poczułam się lepiej. 

- Jaką miała pani podróż? - zatroszczyła się z miejsca. 

- Cudowną! - wykrzyknęłam spontanicznie, wręczając jej 
bombonierkę. Zaznaczyłam przy tym, że po piętnastu pierogach z 
jagodami suszy mnie pragnienie, a herbaty nie zdążyłam jeszcze 
wypić. 

- Czy mogę podać ją w kuchni? - zapytała nieśmiało. - Zaczęłam 
przed chwilą nakładać ciasto do formy. Wieczorem zapraszam na 
drożdżową babkę z dużą ilością pomarańczowej skórki - uśmiechnęła 
się z zadowoleniem, - spróbuje pani ulubionego ciasta 
Leoncjusza... 

- Pisał coś? - zapytałam grzecznie, chcąc sprawić jej przyjemność. 
Wiedziałam już, co to znaczy rozmowa o kochanym człowieku. 

- Martwię się właśnie o niego. Dawno nie miałam wiadomości. 
Ostatnia była ze wzmianką, że jeśli wszystko dobrze pójdzie, to 
powinniśmy spędzić razem święta Bożego Narodzenia... - westchnęła, 
- ale u niego to nic nie wiadomo. Równie dobrze może się zjawić 
niespodzianie na Wielkanoc albo i wcale... - Łzy musiały się 
zakręcić w jej oczach, bo nos nagle poczerwieniał. 

- A ja poznałam w pociągu uroczego, wspaniałego mężczyznę... - nie 
potrafiłam się powstrzymać, żeby nie wyrzucić tego z siebie. Tak 
jak ona o Leoncjuszu, tak ja teraz chciałam mówić o Albrechcie. 

- Boże ratuj... - jęknęła tragicznym głosem, siadając ciężko za 
stołem kuchennym, jakby dowiedziała się o śmierci kogoś bliskiego. 
W jej oczach nie obeschły jeszcze łzy, a już pojawił się, nie 
wiadomo dlaczego, strach: Może pomyślała o dziennikarzu? 

- Co się stało, pani Aldono? - przestraszyłam się. 

- Nic, nic... - zapewniała - po prostu nie lubię, gdy pani 
wyjeżdża albo wychodzi gdzieś na dłużej. Zawsze się coś wtedy do 
pani przyczepia, a najczęściej mężczyzna "niewiadomego 
pochodzenia". Po herbacie postawię pani karty. 

Parsknęłam śmiechem z tego dziwnego określenia. 

- Tym razem, to chyba jednak coś więcej niż zwykła znajomość... - 
rozmarzyłam się, popatrując na jej zwinne ręce nakładające do 
formy w kształcie dużej babki, dobrze wyrobione, odchodzące od 
palców ciasto. 

- A ten w Kanadzie? - zapytała surowo inkwizytorskim tonem. 

- Będę z nim wieczorem rozmawiała. Oczywiście nie na temat 
znajomego z pociągu - usprawiedliwiałam się niepotrzebnie. 

- Nigdy bym nie przypuszczała, że pani taka romansowa... - 
zadziwiła się, ściągając ciemne, ładne w rysunku brwi. 

- Nic w tym nie ma romansowego. Sama pani powiedziała, że ten z 
Kanady, to jeszcze nie mężczyzna mi przeznaczony. I chyba coś w 
tym jest... - zawiesiłam wymownie głos, uśmiechnęłam się do 
własnych myśli. - Może właśnie ten nowo poznany jest tym, na 
którego powinnam czekać? 

- Z pewnością nie! - zaprzeczyła kategorycznym ruchem głowy - to z 
całą pewnością oszust matrymonialny. Oni zawsze wyglądają 
czarująco. Każdy z nich się na panią pokusi. Wystarczy popatrzeć, 
a już się wie, że kobieta "nadziana". 

- Sądzi pani, że mężczyzna nie może się bezinteresownie zakochać 
we mnie? Że każdy chce jedynie wykorzystać i okraść? - oburzyłam 
się. 

- Tego nie powiedziałam, ale pani jest osobą łatwowierną i 
marzycielką. A najgorsze jest to, że nie przywiązuje pani wagi do 
pieniędzy, a tym samym innych o to nie posądza. A świat jest tak 
urządzony, że na pieniądzu stoi, jakby nie istniały inne 
wartości... - dorzuciła z irytacją w głosie. 

- Pani Aldono... - zaczęłam ugodowo. 

- Niech pani już nic nie mówi... Rozłożę tarota i wówczas 
porozmawiamy. 

Przez długą chwilę milczałyśmy popijając gorącą herbatę. Była 
wspaniała w smaku i kolorze, przygotowywana przez panią Aldonę z 
kilku odmian wysokogatunkowych listków. Pochodziły z przesyłek od 
Leoncjusza, jak mi kiedyś zwierzyła. 

- Dobre te czekoladki - odezwała się pierwsza z uznaniem w głosie. 

- Wybrałam najlepsze, jakie były - odpowiedziałam skromnie. 

- A ten mężczyzna, jak wygląda? - powróciła do nurtującego ją 
tematu. 

- Według mnie cudownie! Ma w twarzy coś ujmującego i dobrego 
zarazem, a przy tym tyle inteligencji w oczach... - 
entuzjazmowałam się, szczęśliwa, że mogę o nim mówić. - I tak 
bardzo w moim typie... - dodałam ciszej, przywołując na pamięć 
jego postać. 

- To nic nie znaczy, pani Egi... Leoncjusz ma także coś dobrego w 
twarzy, ale ten mój piękniś to zupełny głupek, chociaż na wygląd 
też ma inteligentne spojrzenie... - wyjaśniła krótko i zaczęła 
tasować nerwowo karty. 

- Dlaczego głupek? - obruszyłam się. - Kocha go pani, a zawsze coś 
przykrego powie. 

- Taki się już urodził. A jak się kocha, to nie znaczy, że jest 
się ślepym, chociaż bywa i tak - stwierdziła kategorycznym tonem. 

Nie podjęłam dyskusji. Patrzyłam, jak z namaszczeniem rozkłada 
przede mną rzędami przełożoną talię kart. 

- Oj, niedobrze... - stwierdziła po chwili - jest przy pani 
mężczyzna i to w takim układzie kart, który wskazuje, że ściele 
się pani ślubny kobierzec i to tuż, tuż... - westchnęła z ponurą 
miną. 

- Niedobrze? - powtórzyłam ze zdziwieniem - chyba bardzo dobrze? - 
przemknął mi przez myśl Albrecht, a nie Parszywiec. 

- Jak dla kogo... - mruknęła niechętnie i zgarnęła z irytacją 
karty, po czym zmieniła dyplomatycznie temat. 

- A jak tam było w Warszawie? Pewnie duchota, smród spalin, ludzi 
tłumy niczym w sezonie na Krupówkach? 

- Obejrzałam dobrą sztukę w teatrze, odwiedziłam znajomych, 
zrobiłam zakupy... - wyliczałam lakonicznie. 

Rozmowa się nie kleiła. Obie byłyśmy zajęte własnymi myślami. 
Herbata stygła w filiżankach, ciasto rosło powoli pod lnianą 
ściereczką. Tina kłapała zębami, chwytając jakąś zapóźnioną muchę. 

- Grulowa mówiła, że w niedalekim sąsiedztwie zamieszkał ten niby 
dziennikarz... - podniosła na mnie oczy, sięgając po czekoladkę. 

- U samotnej kobiety? - zapytałam nie bez ironii. 

- U wdowy z trojgiem dzieci. 

- No, to wątpię, żeby miał ten swój wymarzony spokój do pracy. Ale 
może lubi dzieci... 

- Samą mnie to zdziwiło - przyznała - może to i prawdziwy 
dziennikarz... - zamyśliła się nad resztką herbaty. - Chociaż dom 
piękny, na podmurówce z kamieni, dwa lata temu dopiero wykończony, 
na kilka miesięcy przed śmiercią jej męża... Dzieciaki wprawdzie 
już nie maluchy, kobieta przystojna, dentystka. Zarabia pewnie nie 
najgorzej... - myślała głośno. 

Słuchałam tego jednym uchem, wracając myślami do Albrechta, do 
ślubnej, jeszcze nie rozpakowanej z pudła sukni, do piętrzących 
się problemów. 

Zerknęłam na zegarek. Chociaż było daleko do wieczora, 
postanowiłam zatelefonować do Parszywca. Niech wyjaśni, dlaczego 
nie zatelefonował do hotelu, a a ja opowiem o wizycie w pracowni 
Gacunia. Powinno go to zainteresować. 

Pani Aldona musiała podchwycić moje spojrzenie i trochę nieobecny 
wzrok biegnący ku drzwiom. 

- Niech się pani nie krępuje, pani Egi. Dopiero co pani 
przyjechała. Należy się rozpakować, trochę u siebie pomieszkać, a 
wieczorem zapraszam na świeżą babkę. Jak wsadzę ją do pieca, to 
się rozejrzę w horoskopach, bo coś mi tu nie gra... 

- Przyniosę wino! - uśmiechnęłam się, wstając z krzesła. 

W domu Grulowa zbierała się do wyjścia. Była wyraźnie zadowolona, 
że już wróciłam i może spokojnie odejść. Przepowiadała rychły 
deszcz, chociaż się na to nie zanosiło, ale jak się zorientowałam, 
w górach nigdy nic nie było wiadomo. 

- Nikt nie telefonował? - spytałam na wszelki wypadek. 

Zaprzeczyła ruchem głowy, opatulając się w chustkę. Ochłodziło się 
znacznie. Przypomniała, żeby podrzucać do kominka drewno, żeby "do 
imentu" się nie wypalił, bo w powietrzu czuć już wiatr z nad 
Orawy. 

Zostałam wreszcie sama. Należało się przebrać z kostiumu, nałożyć 
ciepły, wygodny dres i, jak to określiła pani Aldona, "trochę 
pomieszkać". 

Zajrzałam do wszystkich kątów, ucieszyłam się, że wszędzie stały w 
wazonach astry, podrzuciłam szczapę do kominka. W sypialni 
przeczesałam włosy przed lustrem i wtedy nieoczekiwanie przyszła 
mi na myśl Francesca. Może dlatego, że było to lustro dla niej 
sprowadzone, w którym się nigdy nie przejrzała. Zrobiło mi się 
jakoś niewyraźnie. Zupełnie, jakby stała tuż za mymi plecami, 
śledziła ruchy grzebienia w mojej dłoni. A był on z szyldkretu, w 
srebrnej oprawie misternej roboty. Z pewnością należał do niej. 

Rozejrzałam się niepewnie po pokoju. W oknie, chociaż było 
zamknięte, zafalowała firanka. Widocznie "orawski" wciska się 
szparami - tłumaczyłam sobie logicznie, chociaż wiedziałam, że 
okna są całkowicie szczelne, a na zewnątrz nie drgnął żaden 
listek. 

Wyniosłam się szybko do gabinetu. Zamknęłam za sobą drzwi do 
sypialni i sięgnęłam po słuchawkę telefoniczną. Trwało dobre 
kilkanaście minut i dwie pomyłki, nim usłyszałam głos Parszywca. 

- Jak się czujesz?! - nieomal krzyknęłam, nadając głosowi radosny 
ton. 

- Jak człowiek całkowicie unieruchomiony i obolały - wyrecytował. 

- Bardzo ci współczuję... - szepnęłam. Na moment zapomniałam o 
Albercie i nawet Francesce, - przez cały czas pobytu w Warszawie 
myślałam o tobie. Dzwoniłam z hotelu... 

- Wiem, Jean mi powiedziała. Pielęgniarka - poprawił się szybko. 

Nie miałam odwagi zapytać, dlaczego nie oddzwonił. Milczałam 
wpatrując się w przeciwległą ścianę. 

- Próbowałem się dodzwonić. Straciłem wreszcie cierpliwość. Trwało 
to zbyt długo. 

- Leżąc w łóżku, nie ma się nic specjalniejszego do roboty, jak 
czekać - wtrąciłam. 

- Dokuczał mi ból w nodze... - w głosie wyczułam 
zniecierpliwienie. 

- Drobiazg. Nic się nie stało - bagatelizowałam z bijącym 
niespokojnie sercem, - rozmawiałam z Gackiem. Byłam u niego w 
pracowni. Podarował mi przepiękny obraz. Papiery wysłał. 

- Tak, wiem - skwitował i nie podjął tematu. 

Zrobiło mi się przykro. Wiedziałam już, że jestem na straconej 
pozycji. Wyraźnie przegrywałam z pielęgniarką. Pierogi zwyciężały. 
Powoli ogarniała mnie wściekłość, której nie mogłam okazać. 
Postanowiłam rozmawiać, jak gdyby nigdy nic, chociaż przeczuwałam, 
że ślubna suknia nie będzie już potrzebna. Moja impulsywność, 
pewność siebie i pośpiech z jej zakupem okazały się zgubne. 
Brnęłam jednak dalej. 

- Nie jesteś, Parszywiec, w najlepszym nastroju... - usiłowałam 
sprawić, aby mój głos miał ciepłe, trochę żartobliwe brzmienie... 
- Mam wyrzuty sumienia, że nie siedzę teraz przy tobie... 
zawiesiłam głos czekając, że może wtrąci coś, co mnie uspokoi, że 
odnajdę w tym dawnego Parszywca. - Jeśli chcesz, przylecę do 
ciebie. Może będę mogła ci w czymś pomóc, umilić czas... 

- Jesteś kochana, Egi... - nazwał mnie tak po raz pierwszy, co 
mnie do reszty zmroziło, - ale mam doskonałą opiekę. Dla ciebie 
byłoby to zbyt kłopotliwe i stanowiło duży wydatek. 

- Mniejsza o wydatki! - parsknęłam. - Bardzo chciałabym teraz być 
przy tobie. Nie jesteś mi obojętny. Wiesz przecież o tym... - 
upierałam się głupio, byle tylko nie być pokonaną przez pierogi z 
kapustą. Nawet Albrecht znalazł się na drugim planie - jest 
nadzieja, że zobaczę cię na Boże Narodzenie? 

- Chyba tak... - odpowiedział po namyśle, jakby cieplejszym 
głosem. 

- Byłyby to cudowne święta, Parszywiec... Dom wygląda wspaniale! Z 
pewnością będziesz zachwycony. Zostawiłam jeden pokój zupełnie 
pusty, żebyś go mógł urządzić według własnego gustu - kłamałam. - 
Możesz nawet chińszczyzną... 

- Elwira... - powrócił do imienia, którym mnie zwykle nazywał - 
trudno dziś coś planować. Muszę najpierw przyjść całkowicie do 
zdrowia. Powinniśmy także uzgodnić wreszcie, gdzie byśmy 
zamieszkali po ewentualnym ślubie... 

Powiedział "ewentualnym", a więc liczył się z tym, że może go nie 
być - pomyślałam i moja przekorna natura postanowiła za wszelką 
cenę walczyć o to, żeby moje było na wierzchu. 

- Sądzę, że jakoś się dogadamy... - zaczęłam ugodowo. - Miałeś 
przecież zamiar wrócić do kraju. Tak przynajmniej twierdzi Gacek. 
Istnieją kompromisy. Moglibyśmy mieszkać na dwa domy. Raz tu, raz 
tam... 

- Obawiam się, że w Zakopanem nie miałbym żadnych możliwości pracy 
w moim zawodzie - wyciągnął najpoważniejszy argument nie do 
odparcia. 

- Mógłbyś wykładać w Alma Mater - wtrąciłam mniej pewnie - 
powtarzałeś parokrotnie, że mnie kochasz, a więc jeśli tak, to... 
- zawiesiłam głos. 

- Mógłbym powiedzieć to samo tobie. Jeśli kobieta naprawdę kocha, 
idzie za swoim mężczyzną na ten przysłowiowy koniec świata. 

- To prawda... - zgodziłam się, przyznając mu w duchu rację. - Z 
tego wniosek, że nasze uczucia nie są wystarczająco mocne... - 
westchnęłam ciszej z obłudnym żalem. 

- Zostawmy sobie trochę czasu - wtrącił szybko. 

- Zostawmy - zgodziłam się nieomal z czułością w głosie. - Masz go 
wiele, żeby wszystko przemyśleć, nie żałować później... Znasz mój 
numer telefonu - dodałam pieściwie i szepnąwszy "pa", odłożyłam 
słuchawkę. 

*

Stałam w progu werandy w narzuconym na ramiona białym kożuszku. 
Ostatnie dni października były jeszcze słoneczne, ale już chłodne. 
Rankiem trawę pokrywał siwy szron. Z drzew opadały ostatnie 
pożółkłe liście, zwarzone przymrozkiem. 

Zamglone górskie szczyty, po których błądziłam wzrokiem, wydały mi 
się tego roku dalekie i jakby obce. Nawet otoczenie domostwa miało 
w sobie coś z melancholii i smutku. 

Powoli traciłam nadzieję, że Albrecht mnie kiedykolwiek odnajdzie. 
Było to wszystko zapewne zwykłym żartem z jego strony, 
urozmaiceniem długiej podróży, a może tylko sposobem na podryw, 
jak określała zaloty pani Aldona. Minęły przeszło dwa tygodnie od 
chwili, gdy pożegnał mnie w Krakowie. Do tej pory mógł dawno o 
mnie zapomnieć, a ja wciąż czekałam bez sensu, tłumacząc sobie, że 
jeśli obiecał, to odnajdzie. Wiedziałam, że takie rozumowanie jest 
z mojej strony głupotą, a jednocześnie pragnęłam uwierzyć, że 
jednak... 

Tylko, w jaki sposób mógł dotrzymać obietnicy nic o mnie nie 
wiedząc? Nie znał mego nazwiska, adresu, a choćby nawet tylko 
dzielnicy Zakopanego, w której mógłby mnie szukać. Zapewne celowo 
nie dążył do wymiany wizytówek, zakładając z góry, że skończy się 
wszystko na miłych słowach i niecodziennej zabawie w podróży. 

Mimo usilnych starań i wymyślania sobie od idiotek, nie potrafiłam 
wymazać go z pamięci. Rozmawiałam z nim w myślach, widziałam obok 
siebie, czekałam na niego od chwili otwarcia oczu aż do późnego 
wieczora. Każdy ranek budził nowe nadzieje, każda noc je 
zabierała. Żyłam teraz jak na huśtawce. Raz w górę, raz w dół. 
Poznawałam gorzki smak nie odwzajemnionej miłości, bo chyba było 
to pierwsze prawdziwe uczucie. Nawet dopisujący mi zazwyczaj 
apetyt, gdzieś się zapodział, ku rozpaczy Grulowej. Trzaskała w 
kuchni garami, gderała głośno, gdy nie ruszyłam tego, co dla mnie 
z sercem przygotowała na obiad. Groziła nawet, że odejdzie, 
radziła pić na wywołanie apetytu wywar z piołunu. Pani Aldona 
namawiała na wizytę u lekarza. Twierdziła, że niknę w oczach, a 
dziwne choroby chodzą ostatnio po ludziach i może do mnie też się 
coś przyplątało. Nawet telefony od Parszywca nie wywoływały 
uśmiechu. Milczałam, wysłuchując jego tłumaczeń, że jest w 
niedobrym stanie psychicznym, że denerwuje go świadomość tego, że 
nie może się samodzielnie poruszać, a tym samym wykorzystać 
przymusowego urlopu w Zakopanem. Do zasadniczego tematu jednak nie 
wracał. Wypytywał o nieistotne sprawy, jak chociażby o czym 
rozmawialiśmy z Gackiem, co przedstawia obraz, który mi podarował 
i czy chodzę na wycieczki górskie i jaką mamy aktualnie pogodę. 
Odpowiadałam równie miło, grzecznie i oględnie. Przy którejś z 
krótkich rozmów zapytał, czy dobrze się czuję, bo mam dziwnie 
zmieniony głos. Wyjaśniłam, że jesień nastraja mnie 
melancholijnie, że nic złego się nie dzieje. Dużo czytam, a 
ostatnio wzięłam do opracowania projekt pawilonu 
handlowo-gastronomicznego w Rabce. 

Ze stopni werandy popatrywałam w stronę pani Aldony. Kręciła się 
przed domem wokół drzew z sekatorem w ręku. Gdy podeszła bliżej 
ogrodzenia, krzyknęłam w jej stronę: 

- Dzień dobry! 

Natychmiast porzuciła przycinanie gałązek, przewiesiła się przez 
żywopłot, jak to było w jej zwyczaju. 

- Pani Egi, co się z panią dzieje? - zagadnęła z troską w głosie, 
obracając w dłoniach sekator - jest pani nie ta sama od powrotu z 
Warszawy. I u mnie się pani rzadko pokazuje, a nawet wówczas jest 
pani jakby nieobecna myślami. 

- Właściwie nic... Pracuję nad projektem, mam trochę osobistych 
problemów i to wszystko - skwitowałam z wymuszonym uśmiechem, 
podchodząc bliżej żywopłotu ze śniegulinek. 

- Pani Egi, życie głównie składa się z wyborów. Wciąż musimy 
podejmować jakieś decyzje. W ważnych i mniej ważnych sprawach. 
Jeśli ma pani jakiś problem, trzeba zdać się na niewykorzystywany 
dar natury, na intuicję... 

Zamiast słomkowego kapelusza nosiła teraz barwną, wełnianą opaskę 
w indiańskim stylu. Przyglądała mi się z uwagą. 

- Naszym nieszczęściem jest to, jak twierdzi Leoncjusz, że 
najczęściej nie dowierzamy jej głosowi, a przecież natura nie bez 
ale, wyposażyła nas w mechanizm, który pozwala uniknąć 
niepowodzeń... Niech się więc pani tylko wsłucha w głos 
intuicji... Ona nie zawiedzie. 

- Nic mi jakoś nie podszeptuje... - wzruszyłam ramionami, - no, 
może jedno... - zastanawiałam się przez chwilę, - że powinnam 
pozostać tu, w tym domostwie, chociażbym miała być skazana na 
samotność. 

Wypowiedziane głośno słowa nabrały natychmiast specjalnego 
znaczenia, ciężaru gatunkowego, chociaż zdawałam sobie sprawę, że 
nie potrafiłabym ani tu, ani gdzie indziej żyć - samotnie. Byłam 
na to zbyt młoda i pełna temperamentu. Pragnęłam mieć swego 
mężczyznę. Zasypiać w jego ramionach, dzielić z nim nie tylko 
noce, ale i wszystkie dni. Chciałam mieć dzieci, żyć pełnią życia, 
a nie jedynie tęsknotami wśród cieni przodków, a może tylko urojeń 
i dziwacznych snów. Zaczęły się znów pojawiać. Ogarniał mnie 
chwilami irracjonalny lęk, że gdy zerwę z Parszywcem, może się 
zdarzyć, że nikogo godnego uwagi tu nie poznam i żaden mężczyzna 
nie zainteresuje się mną dla mnie samej. Będzie dążył do ślubu 
jedynie z moim domostwem. Nie jest łatwo znaleźć partnera, jeśli 
ma się jakieś wymagania, a przy tym mieszka się na odludziu. Wiele 
dobrze sytuowanych, atrakcyjnych kobiet więdło, zgorzkniało w 
samotności lub padło ofiarą naciągaczy, przed czym ostrzegała mnie 
od początku pani Aldona. Nie chciałam dzielić ich losu. Także i 
tych wszystkich nieszczęśliwych w różny sposób kobiet w naszym 
rodzie, których nie najlepsze losy ukrywano skrzętnie przed 
światem jako rzecz wstydliwą. Może więc dobrze się stało, że nie 
dałam Parszywcowi kategorycznej odprawy pozostawiając prawo wyboru 
między mną, a pierogami, chociaż zakładałam, że mogę przegrać. 
Logicznie rozumując, jego argumenty dotyczące pracy były 
przekonywujące. Właśnie one mogły być moją rywalką, nie 
pielęgniarka. Potrafiłam zrozumieć, że nie mógł i nie chciał 
zrezygnować z kariery naukowej, zaszyć się na prowincji, choćby i 
najatrakcyjniejszej. Lubiliśmy się z Parszywcem bardzo, ale 
widocznie nie na tyle, żeby chcieć rezygnować ze wszystkiego, do 
czego w życiu doszliśmy. I gdzie tu było miejsce na moją intuicję? 

Mimo woli wzruszyłam ramionami. 

- Obawiam się, pani Aldono, że dopadła mnie wreszcie miłość. Ta 
jedyna w życiu, o której pani wielokrotnie wspominała. A 
najgorsze, że bez wzajemności... - dodałam ciszej. - Nie mogę 
sobie z tym wszystkim poradzić. 

Twarz pani Aldony rozpogodziła się. Oczy rozbłysły radosnym 
blaskiem, uśmiech odmłodził jej twarz. 

- To szczęście, chociaż wydaje się pani nieszczęściem! - 
wykrzyknęła chwytając mnie za rękę. - Jeśli jest pani pewna, że 
bez wzajemności, to znaczy, że nie jest to jeszcze ten mężczyzna 
pani przeznaczony i nie ten, co przy pani w kartach z całymi 
myślami i sercem. Widać z tego, że naszły na panią jedynie 
jesienne ciągoty, a mężczyzna pani przeznaczony dopiero się zjawi. 
Tak przynajmniej mówią karty i układ planet, którymi się 
zainteresowałam. Pani nie pytała, ja nic nie mówiłam, znając pani 
sceptyczny stosunek do nich. Po cóż więc rzucać perły... zająknęła 
się i nie dokończyła porzekadła. 

Uśmiechnęłam się, popatrując na nią ciepło. 

- Oby się pani słowa w złoto zamieniły, jak mawiała moja babunia. 

- Raczej w mężczyznę pani życia. Czas kupić białą suknię. Ściele 
się przed panią ślubny kobierzec. A pierwszy syn, bo pani z 
pewnością urodzi syna - zapewniała z wiarą w głosie - otrzyma imię 
ojca. Będzie to wspaniały chłopak. Niech mi pani uwierzy na 
słowo... 

Przytaknęłam głową, ale nie uwierzyłam. 

- Przytnę jeszcze te dwie dziczki na śliwie i zapraszam na kawę z 
odrobiną rumu. Dobrze nam to zrobi, bo i ja trochę dziś bardziej 
niespokojna o Leoncjusza niż zwykle. Ale z mężczyznami to tylko 
kłopoty, a radości mało... - zmrużyła figlarnie oko. - Pogadamy 
przy kawie - machnęła dłonią i wróciła do swoich drzewek. 

Przez chwilę zbierałam wokół starego klonu kolorowe liście z 
trawnika. Jedynego chyba drzewa, które jesienią ma w swoich 
liściach dziesiątki odcieni. Barwy złota, czerwieni, rdzy i jasnej 
zieleni. Ten mój przypominał w tej chwili wyszukany jesienny 
bukiet. Lubiłam zasuszone liście trzymać w książkach jako 
zakładki. Nie traciły barwy, pachniały umarłym latem. Przypominały 
pewien zakątek na edynburskim cmentarzu. 

Gdy wreszcie zasiadłyśmy z panią Aldoną do przedpołudniowej kawy, 
zaczął nieoczekiwanie kropić deszcz, niebo poszarzało. 

- No, i znów mamy jesień... - westchnęła. - A Leoncjusz wciąż w 
świecie... 

Pomyślałam i ja w tej chwili o Albrechcie. Pragnęłam gorąco, aby 
mnie odnalazł i mógł być zawsze przy mnie. Chciałam dać mu z 
siebie wszystko, niczego w zamian nie żądając. Odkryłam w sobie 
nieznaną, tajemniczą część mojej osobowości: tęsknotę nie tylko do 
brania, ale darzenia miłością skłonną do wyrzeczeń. Było to czymś 
nowym i zaskakującym. 

- A jednak kogoś naprawdę pokochałam... - wypowiedziałam głośno, 
bez zastanowienia. Zapomniałam na moment, że nie jestem sama. 

- Ach, miłość... - potrząsnęła w zamyśleniu głową pani Aldona - 
towarzyszy nam nieomal od urodzenia, ale rzadko jest spełniona - 
westchnęła z nieprzeniknionym uśmieszkiem. - Moja pierwsza była do 
lalki. Zobaczyłam ją po raz pierwszy w domu córeczki naszych 
zamożnych sąsiadów. Marzyłam o niej i pragnęłam, jak chyba później 
niczego już w życiu, a dostałam w zamian tylko jasieczek... - 
dodała z takim żalem w głosie, jakby to jeszcze dziś stanowiło dla 
niej bolesną zadrę. 

- Jasieczek? - zdawało mi się, że źle zrozumiałam. 

- Tak, jasieczek... - potwierdziła skinieniem głowy. - Ojciec 
tuszem namalował na nim oczy, włoski, dziurki od nosa i usta. Mama 
orzekła, że to bardziej przypomina sowę niż dziecko, a ja 
patrzyłam na ten mój jasieczek z przerażeniem. Ojciec wtedy 
zadecydował, że jeśli rzeczywiście tak wygląda, to niech nazywa 
się Pućka i tak zostało... Nosiłam się z tym jasieczkiem, 
przykładałam do serca i chociaż usiłowałam pokochać Pućkę, to 
jednak tęsknota i miłość do tamtej, prawdziwej lalki pozostała... 

Zrobiło mi się żal pani Aldony, jakby wciąż była tym małym, 
zawiedzionym dzieckiem. Pomyślałam, że w moim dzieciństwie tak 
wiele było lalek, że żadna z nich nie utkwiła w pamięci, jako ta 
jedyna i upragniona. Pomyślałam jednocześnie o Parszywcu. Gdybyśmy 
się nawet pobrali, byłby tylko czymś w rodzaju jasieczka pani 
Aldony. 

- Miłość do mężczyzny nie jest także łatwą sprawą. Oj, nie... - 
ciągnęła dalej, stawiając przede mną czarkę ze skórką pomarańczową 
w czekoladzie - trudno jest się tam z nimi porozumieć już 
chociażby dlatego, że mężczyźni są z Marsa, a kobiety z Wenus. 
Dotyczy to także, a może przede wszystkim, spraw sypialnianych - 
pokręciła głową. - Jest pani jeszcze zbyt młoda, pani Egi, żeby 
wiedzieć coś więcej o mężczyznach i sferze seksu. Nie chciałabym 
pani rozczarować, droga Egi, ale pewne rzeczy powinna pani 
wiedzieć. 

- Sądzę, że wiem coś niecoś o tych sprawach - uśmiechnęłam się 
niepewnie. Krępowały mnie tego rodzaju tematy. Jednak z 
natchnionej miny pani Aldony wywnioskowałam, że dowiem się za 
chwilę jakichś magicznych rewelacji albo strasznych opowieści o 
tym, jak się "drzewiej" traciło w łożnicy dziewictwo ze starym, 
niekochanym mężem. 

- Coś niecoś, to stanowczo za mało, jak na kobietę, która wejdzie 
wkrótce w związek małżeński - skarciła mnie mentorskim tonem - 
pragnę pani szczęścia, jakbym pragnęła go dla własnej córki, 
gdybym ją miała. Dlatego chcę pani pewne sprawy przybliżyć, 
wyjaśnić... Czy przynajmniej wie pani, dlaczego jest nam tak 
trudno porozumieć się z mężczyzną? 

- Zależy to chyba od wielu czynników? Od charakterów, wymagań, 
kultury jak jednej, tak i drugiej strony. 

- Literatura! - machnęła lekceważąco dłonią. - Przede wszystkim 
trzeba wiedzieć o rzeczy zasadniczej, że uczucia i seks są 
zupełnie czymś innym dla kobiety niż dla mężczyzny. Zrozumienie 
tych odmienności i zaakceptowanie ich jest warunkiem przetrwania 
związku. I nie należy się łudzić, pani Egi, że można tu coś 
zmienić, zreformować, jak na ogół sądzą i wierzą w to zakochane 
kobiety. To tak, jakby kazać niedźwiedziowi śpiewać, a kanarkowi 
tańczyć. To nie przesada... - popatrzyła na mnie z przejęciem. - A 
wie pani, dlaczego tak się dzieje? 

Ściągnęłam na znak niewiedzy ramiona, ciekawa, co usłyszę. 

- Chociażby dlatego, że różnice między kobietą a mężczyzną są tym, 
co ekscytuje i najbardziej do siebie przyciąga. 

- Może i tak... - zastanawiałam się przez chwilę oszołomiona jej 
wiedzą na ten temat. Nie było to głupie. Ciekawiło mnie tylko, czy 
pochodzi z literatury, z praktyki, czy też z nauk tajemniczego 
Leoncjusza. Wciąż nie mogłam się połapać, kim dla niej był. 
Kochankiem dawnym czy obecnym, któremu się już znudziła, co można 
było wnioskować z przedłużającej się nieobecności. 

- Będę szczęśliwa, pani Aldono, jeśli znajdę się w sytuacji, w 
której będę mogła wprowadzić w czyn pani zalecenia - zakończyłam 
rozmowę z kurtuazją. 

- Pocieszmy się, że już niedługo - powiedziała to z taką 
pewnością, że zaczęłam wierzyć, że Albrecht mnie jednak odnajdzie. 

Pomyślałam przy tym optymistycznie, że dla "chcącego nic trudnego" 
i już nie mogłam doczekać się jutrzejszego dnia. Mógł być właśnie 
tym, którego oczekiwałam. 

*

Przez trzy następne dni siąpił drobny deszcz. Ochłodziło się 
znacznie, a Grulowa stwierdziła, że wreszcie pogoda się ustaliła. 
Przez następne trzy dni będzie także lało. Tyle że ze śniegiem. 
Prognoza nie spełniła się jednak. Czwartego dnia ranek wstał 
pogodny. Mgły opadły, rozbłysło słońce i wiatr ustał. Przez tamte, 
deszczowe dni siedziałam nad projektem, przeżuwając ostatnią 
rozmowę z panią Aldoną. W tym czasie raz jeden zatelefonował 
Parszywiec. Zapytał, jaka u nas pogoda, nadmienił, że u nich 
słoneczna i jeszcze dość ciepła. Mniej dokuczają mu bóle w nodze, 
wrócił także apetyt. 

- Widocznie twoja pielęgniarka znakomicie gotuje - stwierdziłam 
najsłodszym tonem, na jaki mogłam się zdobyć. 

Chwilę milczał zaskoczony. 

- Nie narzekam - odpowiedział powściągliwie, - jest naprawdę dobrą 
i oddaną pielęgniarką - nie mógł się widocznie powstrzymać od tej 
uwagi. 

- Cieszy mnie, że nie jesteś sam, masz kogoś życzliwego, gdy ja 
nie mogę być przy tobie. 

- Nie zawsze w życiu dzieje się tak, jak byśmy tego pragnęli - 
skwitował filozoficznie i zamilkł. 

Opowiedziałam mu po trosze o zmianach, jakie poczyniłam w domu, o 
projekcie, nad którym pracuję i napomknęłam delikatnie o 
zbliżających się Świętach Bożego Narodzenia i jego przyjeździe. 
Tematu nie podjął. Na kilku zdawkowych słowach pożegnania 
zakończyliśmy naszą rozmowę. 

Teraz, gdy jesienny krajobraz ujrzałam znów w pełnym słońcu, a 
moje góry w całej okazałości, nie potrafiłam usiedzieć nad 
rajzbretem. Ubrałam się ciepło, wyszłam przed dom. Dochodziło 
południe. W chłodnym powietrzu niosło się dalekie bicie dzwonów na 
Anioł Pański. Na trawach obeschła już rosa, modrzewie gubiły 
rdzawe igiełki, białe kuleczki śniegulinek wybłysły w 
rdzewiejących krzewach żywopłotu. Z żalem pomyślałam, że wkrótce 
zaczną się chłody i słotne dni. Spadną śniegi, dni staną się 
krótsze, a ja będę dalej samotna w moim pięknym i wciąż pustym 
domu. Albrecht nie zjawił się. Parszywiec stawał się powoli obcy i 
daleki. Nie było więc sensu walczyć o straconą i w tej chwili mało 
już ważną dla mnie pozycję. Stało się to jednak za przyczyną 
Albrechta. Zrozumiałam, że lepsza jest samotność niż brak 
prawdziwego uczucia w związku dwojga ludzi. 

Wzrokiem śledziłam listonosza przechodzącego obok mojej furtki. 
Nie zatrzymał się. Poszedł dalej. Liczyłam, że może otrzymam list 
od Ryszarda. Obiecał napisać, gdy tylko będzie wiedzieć coś 
konkretnego o terminie odwiezienia samochodem siostry do jej 
przyjaciółki, mieszkającej stale w Bukowinie. Miała tam posiedzieć 
dłużej, spędzić z nią Święta Bożego Narodzenia. Planowałam, że 
jeśli nic się w mojej sytuacji nie zmieni, zaproszę go z Gacuniem 
do siebie. Nie wyobrażałam sobie samotnych świąt w pustym 
domostwie. 

- Pani Egi! - dobiegł radosny okrzyk z ogrodu sąsiadki. Biegła na 
ukos przez zrudziały trawnik w stronę żywopłotu dzielącego nasze 
posesje. Wymachiwała przy tym jakimś papierkiem, niczym sztandarem 
zwycięstwa. 

Podążyłam jej naprzeciw. Musiało wydarzyć się coś szczególnego. 

- Niech pani czyta! - wyrzuciła z siebie zdyszanym, przejętym 
głosem. 

Przebiegłam wzrokiem po białym skrawku urzędowego papierka. 
"Baranina, buraczki, pierogi, duży orzechowy tort z frędzelkami". 

- Co to jest? - miętosiłam w palcach blankiet depeszy, popatrując 
na panią Aldonę ze zdumieniem. Zwłaszcza, że na bose stopy 
wcisnęła lakierki na wysokich obcasach, jakich nigdy u niej nie 
widziałam. 

- Jak to, co? Depesza! 

- Widzę, że depesza, ale co znaczą frędzelki przy torcie? 

- Znaczy, że musi być ozdobny! - uraza zabrzmiała w głosie. 

- O co tu chodzi? - nie mogłam zupełnie tego zrozumieć. 

- O rzecz najważniejszą! - wykrzyknęła z hamowaną irytacją. - 
Leoncjusz wraca! 

- To dlatego pani płacze i co to ma wspólnego z baraniną? - 
przestraszyłam się, widząc łzy cieknące po zaróżowionych chłodem 
policzkach. 

- Z rozpaczy... - wyłkała - musiało stać się coś bardzo złego. Z 
pewnością jakieś nieszczęście. Miał przyjechać najwcześniej na 
święta. Nigdy się jeszcze nie zdarzyło, żeby wrócił wcześniej. 
Raczej z paromiesięcznym opóźnieniem od podanego terminu. 

- Kiedy przyjeżdża? - wlepiłam ponownie wzrok w niepojętą dla mnie 
treść depeszy. 

- Każdej chwili może się zjawić albo przywiozą go na marach. Może 
także pojawić się, gdy dojdzie całkowicie po wypadku do zdrowia. 

- Po jakim wypadku? Nic takiego z depeszy nie wynika. Chyba, że 
baran, buraczki i pierogi oznaczają jakiś wiadomy pani szyfr... - 
zaczęłam się denerwować histerią mojej sąsiadki, zazwyczaj 
spokojnej i zrównoważonej. 

- Jaki tam szyfr! - żachnęła się. - To jego ulubione potrawy. 
Przed powrotem do domu przysyła podobnej treści depeszę. 
Niepokojący jest tylko ten ozdobny tort. Widocznie przewiduje 
jakąś specjalną uroczystość i przywiezie z sobą gości. 

Wypowiedziawszy te słowa, złapała się rozpaczliwym gestem za 
głowę. 

- Panie Boże, tylko nie to... - wlepiła we mnie przerażony wzrok, 
jakby ujrzała przed sobą widmo. 

- O co chodzi, pani Aldono? - przestraszyłam się nie na żarty. 

- Kiedyś zwierzyłam pani swoje obawy, że z Leoncjuszem jest coś 
nie w porządku. Zostanie księdzem albo dziewczyna zawróciła mu w 
głowie. Ot, i z tej depeszy wynika, że nieszczęście gotowe. Wiezie 
z sobą babę! - ręce się jej trzęsły, z oczu na nowo popłynęły łzy. 

Nigdy dotąd nie widziałam jej w takim stanie. 

- Pani Aldono, niech się pani uspokoi! Najpierw twierdzi pani, że 
zdarzyło się nieszczęście. Już widziała go pani na marach po 
jakimś wypadku. Teraz dramatem stała się, nieistniejąca może 
wcale, kobieta. Niech się pani weźmie w garść! - huknęłam na nią z 
góry. - Tort z frędzelkami nie musi oznaczać zaręczyn ani ślubu... 
- starałam się ją uspokoić, przemówić do rozsądku. 

- Orzechowy tort z frędzelkami może oznaczać jedynie ślub, a tego 
ja już nie przeżyję... - załkała głośno, nerwowo szukając po 
kieszeniach chustki do nosa, - nie po to listy co tydzień na 
dziesięciu stronicach słałam, o szybki powrót żebrałam, żeby teraz 
z inną się żenił... 

Podałam jej chusteczkę jednorazową. 

- Pani nie zna Leoncjusza! - zaskamlała. - To człowiek, dla 
którego tradycja jest rzeczą świętą. Na Boże Narodzenie choinka 
musi być pod sam sufit i to z prawdziwymi świeczkami. Do Wigilii 
podane dwadzieścia cztery dania, choćby do niej tylko dwie osoby 
zasiadały... Na zaręczyny pierścionek i mały tort z frędzelkami, a 
na ucztę weselną wielkości młyńskiego koła i frędzle też 
dłuższe... - tłumaczyła łamiącym się głosem. 

Żal mi się zrobiło mojej sąsiadki. Rozumiałam jej ból. Poczułam 
nagłą niechęć do potwora, który byłby zdolny do tego, aby do 
niemłodej już kochanki przywieźć narzeczoną i jeszcze wymagać 
przygotowania ozdobnego tortu. Może jednak miała rację, nazywając 
Leoncjusza przygłupem i "niedonoskiem". 

- Niech mi pani przynajmniej powie, co to są i z czego te 
frędzelki na torcie? Nigdy o czymś takim nie słyszałam. 

- To moja specjalność; pani Egi - wyjaśniła, pociągając nosem. - 
Są to takie maluśkie wałeczki z ciągutek, miodu i z mielonych 
włoskich orzechów. Oblepia się nimi w kilkudziesięciu rzędach 
tort. Jeśli duży, to takie przyozdabianie wymaga najmniej sześciu 
godzin... 

- Toż to gigantyczna praca - jęknęłam - zdrowia i czasu szkoda. 

- Jak się kocha, to niczego nie szkoda. Ani pracy, ani wysiłku. 
Widać, że pani to nikogo, tak naprawdę, jeszcze nie kochała. 

- I rzeczywiście upiecze pani ten tort? - spytałam z 
niedowierzaniem, patrząc na nią z podziwem. 

- Oczywiście! - wykrzyknęła - nie tylko tort z frędzelkami. Upiekę 
także barani udziec z buraczkami. Przygotuję setkę pierogów z 
kapustą i grzybami. Trzeba się liczyć z tym, że może przywiezie 
gości... - popatrzyła na mnie z zastanowieniem i nagle skoczyła 
jak oparzona: Boże mój, lecieć muszę zaraz do miasta porobić 
zakupy. Później cała jeszcze noc pracy przede mną. 

- Mogłabym może w czymś pomóc? - ofiarowałam się bez zbytniego 
entuzjazmu. 

- Jeśli mogę o coś prosić, to niech pani nie wychodzi z domu do 
mego powrotu... - popatrzyła mi błagalnie w oczy. - I proszę na 
drogę uważać. Leoncjusz może się zjawić w każdej chwili. Z tym 
kochanym przygłupem nigdy nic nie wiadomo. Byłoby dobrze, gdyby mu 
pani przekazała, że wkrótce wracam, a w lodówce jest kawałek 
pieczeni i drożdżowe ciasto - głos jej się łamał wzruszeniem. 

- Wszystko powtórzę, pani Aldono - przyrzekłam solennie, - gdy 
będzie trzeba, zaproszę na herbatę. Miejmy nadzieję, że przyjedzie 
sam... - dodałam z uśmiechem, chcąc ją pocieszyć, dodać otuchy. 

- No, to jestem już o niego spokojna... - odetchnęła głęboko, jak 
człowiek, który zrzucił z pleców ciężar, i pobiegła w stronę domu. 

Wysłałam Grulową z wózkiem na targowisko, żeby pomogła pani 
Aldonie przy dźwiganiu zakupów, a nas zaopatrzyła w winogrona i 
gruszki. Pokręciłam się jeszcze trochę po ogrodzie, zgrabiłam 
liście sprzed ganku i powróciłam do rajzbretu. Praca jakoś mi nie 
szła. Często odrywałam wzrok od rysunku, zerkając od czasu do 
czasu w okno. Niezmiernie byłam ciekawa tego legendarnego 
Leoncjusza. Nie chciałam przegapić jego powrotu. Lubiłam 
oryginałów. Zaimponowała mi także niecodzienna treść depeszy. 
Rozmyślałam o pani Aldonie. Była wciąż dla mnie zagadką. Nigdy nie 
zdradziła się, że prowadzi tak obfitą korespondencję z 
Leoncjuszem. 

Co ich tak naprawdę łączyło? - zastanawiałam się, kreśląc na kalce 
elewację pawilonów. Marzyło mi się zaprojektować coś bardziej 
atrakcyjnego. Nie chcąc jednak odchodzić od zawodu, brałam na 
razie każde zamówienie, aby wyrobić sobie markę na tym terenie. 
Niezależnie od mojej woli nasuwał się uparcie obraz Albrechta. 
Poczułam dławienie w gardle, łzy napłynęły do oczu. Musiałam na 
moment odłożyć ołówek. Zacisnęłam aż do bólu zęby i spojrzałam w 
okno. 

Przed posiadłością pani Aldony, tuż przy otwartej furtce, 
zatrzymała się taksówka. Kierowca w pstrokatej wiatrówce wyciągał 
z bagażnika podróżne torby. Nigdzie nie dojrzałam mężczyzny 
mogącego być Leoncjuszem. Miał widocznie swoje klucze i znajdował 
się już w domu. Z ciężkim westchnieniem powróciłam do przerwanej 
pracy. 

Za drzwiami gabinetu prowadzącymi do sypialni coś zaskrobało w 
podłogę, wydobywały się stamtąd jakieś szmery. Przez chwilę 
nasłuchiwałam sądząc, że coś mi się zapewne wydało. Dźwięki się 
jednak powtórzyły. Od okna w stronę łóżka dostojnie kicała biała 
królica. Rozmiarami i wyglądem przypominała najzwyklejszego, 
żywego królika. Stałam bez ruchu, dopóki nie skryła się pod 
łóżkiem. Tyłem wycofałam się do gabinetu i szybko zamknęłam za 
sobą drzwi. Nie czułam nawet specjalnego lęku, jednak wolałam się 
nie odwracać, aby znów czegoś nie zobaczyć. Zwłaszcza pradziadka w 
gaciach. 

Nieomal w tym samym momencie odezwał się dzwonek. Odruchowo 
przygładziłam włosy, zbiegłam po schodach do holu i o mało nie 
potknęłam się o królicę. Stworzenie z zaświatów kicało po 
stopniach zwinnie i szybko niczym kot. Pomyślałam głupio i bez 
sensu, że mój pradziadek biegnie przywitać się z Leoncjuszem, 
którego zapewne znał od lat, a ja za chwilę wreszcie zobaczę 
ukochanego mojej sąsiadki. 

Przycisnęłam brzęczek od furtki, czekając cierpliwie aż zastuka do 
drzwi. Miałam jeszcze chwilę na przypudrowanie w łazience nosa, 
przeciągnięcia szminką po wargach. 

Dziwak nie dziwak, ale zawsze mężczyzna - pomyślałam, rozglądając 
się za królicą. Zniknęła z mego pola widzenia. 

Rozległo się energiczne stukanie kołatką w drzwi. 

Z miłym uśmiechem otworzyłam je szeroko. Za nimi stał Albrecht. Na 
moment zamarłam, wpatrując się w niego z niedowierzaniem. 
Straciłam już nadzieję, że go kiedykolwiek zobaczę. 

- Siegrid... - wymówił ze wzruszeniem moje imię. 

- Jak mnie znalazłeś? - wyszeptałam z trudem zdławionym głosem. 
Czułam, że się pode mną uginają nogi, dzieje się coś dziwnego, co 
wydało mi się bliskim zemdleniem. - Nie sądziłam... - zdołałam 
jeszcze wymamrotać schrypniętym głosem i znalazłam się w jego 
ramionach. 

- Przecież powiedziałem, że cię odnajdę, Siegrid... - wymówka 
zabrzmiała w głosie. Przytulił do siebie i tak trwaliśmy w 
uścisku, jak dwoje ludzi, którzy się odnaleźli po latach rozłąki. 
Nic już nie było ważne, nic się nie liczyło tylko ta chwila 
niewypowiedzianego szczęścia. Trwała wciąż jeszcze, gdy go pytałam 
ze wzruszeniem, w jaki sposób mnie odnalazł, nic o mnie nie 
wiedząc. 

- Znam cię, Siegrid od chwili, gdy zamieszkałaś w domostwie. Znam 
z listów Aldony. Pisała nieomal codziennie... 

- Czy to znaczy, że Leoncjusz jest twoim przyjacielem? Nic z tego 
nie rozumiem... - wciąż trwałam w jego ramionach, swoim 
odnalezionym miejscu na tej ziemi. Bałam się otworzyć oczy 
poruszyć w jego ramionach, aby nie spłoszyć najcudowniejszej 
chwili w moim życiu. 

- Aldona jest moją siostrą, Siegrid, a Leoncjusz... - zawahał się. 
- No, cóż... Powiedziałem ci w pociągu, że nie wybierałem sobie 
imienia. Nie pasuje ono do mnie tak, jak i twoje do ciebie. 
Nazywaj mnie więc Albrecht. 

- Miałeś przyjechać na Boże Narodzenie... - wyszeptałam w 
marynarkę pachnącą tym samym sprayem, którego zapach czułam 
jeszcze wciąż, gdy o nim myślałam, chociaż zdawałam sobie sprawę, 
że istnieje tylko w mojej wyobraźni. 

- Było mi trochę nie na rękę, ale byłem zmuszony przyjechać, po 
jednym z ostatnich listów Aldony. Pisała, że jeżeli nie przyjadę 
natychmiast, to mogę rozminąć się z własnym szczęściem. Nie mogłem 
więc pozwolić, żeby jakiś Kanadyjczyk zagrodził mi do niego 
drogę... - szepnął żartobliwym tonem. - Aldona przywiązała się do 
ciebie. Opisywała mi nieomal każde twoje słowo, uśmiech, dobry czy 
zły nastrój. Twoje odczucia, reakcje i widzenie świata. Pokochałem 
cię już od pierwszych opisów twojej urody, chociaż może nie 
zdawałem sobie w pełni z tego sprawy. Dopiero, gdy pojąłem, że 
mogę ciebie stracić, rzuciłem wszystko i jestem... 

- Czy ten tort... ten tort z frędzelkami odgrywa w tym wszystkim 
jakąś rolę? - zaśmiałam się krótko, dotykając wargami jego 
policzka. 

- Mówiłem przecież, że hołduję tradycji. Jeśli do tej chwili 
jeszcze ci się nie oświadczyłem, to tylko dlatego, że nie 
rozpakowałem bagażu, w którym znajduje się pierścionek. 

- Jesteś aż tak pewny, że go przyjmę? - szepnęłam, uszczęśliwiona. 

- Nie mam żadnych wątpliwości - usiłował zajrzeć mi w oczy. - 
Jesteśmy sobie przeznaczeni, czy nam się to podoba, czy nie... - 
roześmiał się cicho, przygarnął mocniej do siebie. - Gdy tylko 
wszedłem do przedziału, wiedziałem, że to ty. Wyglądałaś dokładnie 
tak, jak opisywała niejednokrotnie Aldona. Może tylko 
piękniejsza... 

- Nie przesadzasz z tą urodą? - usiłowałam być skromna. 

Uczucie szczęścia zapierało mi oddech. 

- Siegrid, nim zjemy po kawałku zaręczynowego tortu, chciałbym się 
upewnić, czy mogę liczyć na zaplanowany przeze mnie termin ślubu, 
w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia, w kościele Jezuitów? 

- Tylko nie to! - krzyknęłam, wyswobadzając się z jego ramion. Z 
przerażeniem patrzyłam w jego zdumioną twarz. - Tylko nie to, 
Albrechcie... - powtórzyłam z zabobonnym lękiem. 

- Co się stało, Siegrid? - lekko przybladł. 

- Wszystko ci wyjaśnię. To długa historia... - serce waliło mi 
nieprzytomnie. 

Chwyciłam go za rękę i pociągnęłam za sobą do salonu. 

Wydał mi się w tej chwili jeszcze piękniejszy, jakby nawet trochę 
inny i weselszy, chociaż nikłe słońce przedzierało się z trudem 
przez muślin firanek. Albrecht rozejrzał się uważnie po wnętrzu. 
Bez słowa podszedł do kominka, podrzucił szczapy takim ruchem, 
jakby od dawna tu mieszkał, wiedział o każdej rzeczy i sprzęcie. 

- Jak się sprawuje biała królica? - zapytał serdecznym tonem, jak 
o starego przyjaciela. - A dziewczyneczka, która cię w początkach 
tak przestraszyła? Dalej się jej boisz? 

- I o niej wiesz także? - ucieszyłam się, że Albrecht wie o 
wszystkim, czuje się już tu jak pan domu. 

- Od niepamiętnych czasów. Jeszcze za życia pani Eleonory 
nawiedzała dom. O tym wszystkim pisała mi także Aldona... 

- Myślisz, że to nie moje fantazje i przywidzenia? 

- Wierzę, Siegrid, że z chwilą śmierci przechodzi się jedynie w 
inną formę życia, ale nie umiera się całkowicie... Oczywiście, 
mogę się mylić... - zastrzegł się z rozbrajającym uśmiechem. - 
Kiedyś się przekonamy... 

- Albrechcie, cały czas intrygowało mnie, czym się zajmujesz, jaki 
masz zawód... - zapytałam nieśmiało, bo tak naprawdę nie miało to 
już dla mnie większego znaczenia. Kochałam go po prostu takim, 
jakim był. 

- Nie mam pełnych wyższych studiów, jeśli o to ci chodzi, Siegrid. 
Próbowałem wszystkiego po trochu, z psychologią i prawem włącznie. 
W rezultacie udało mi się wydać książkę... Pierwszy egzemplarz mam 
w bagażniku, będzie dedykowany tobie. Następna książka drukuje się 
już we Włoszech. Może uda się dorzucić ją do prezentu ślubnego? - 
roześmiał się z zadowoleniem. 

Z uczuciem tajonej radości i wzruszeniem patrzyłam na jego 
nieliczne piegi, na rozchodzące się promieniście wokół młodych 
oczu zmarszczki, na dorodną, męską sylwetkę. 

- Czy są jeszcze jakieś pytania, Siegrid? - zmarszczył z namysłem 
i udaną powagą brwi. 

- Tak - skinęłam głową, - chciałabym dowiedzieć się, czy znasz 
prawdziwą historię, która wydarzyła się w domostwie wkrótce po 
tym, gdy zostało zbudowane przez mego prapradziada? 

Od dłuższej chwili siedzieliśmy przed kominkiem na baranich 
skórach, trzymając się za ręce. Szukaliśmy swoich oczu, 
wymienialiśmy nieśmiałe pocałunki. 

- Wiele razy prosiłem panią Eleonorę, by zdradziła sekret. 
Zaczynała, ale nigdy nie dopowiadała... Nic nie pomagały moje i 
Aldony prośby, żeby pozwoliła nam poznać zakończenie... - zamyślił 
się. 

Stojący stary zegar wybił głębokim, poważnym tonem kwadrans i 
zaraz po tym rozległy się nieoczekiwanie dźwięki pozytywki. Nie 
miałam pojęcia o jej istnieniu. 

- Boże... - szepnęłam, wpatrując się ze zdumieniem w jego 
złociście połyskującą tarczę. - Przecież on dotychczas milczał. 

- Zapewne twój pradziad chce dać znak, że jest tu, czuwa nad tobą 
i popiera twój wybór - uśmiechnął się obejmując mnie ramieniem. - 
To jakaś chyba włoska melodyjka? - dodał, gdy przebrzmiały jej 
dźwięki. 

Ciarki przeszły mi po skórze, krtań ścisnęło wzruszenie. 

- Więc opowiem ci teraz historię mego pra-pradziada - 
odchrząknęłam, wpatrując się w płonące szczapy. 

- Znam ją, Siegrid, tylko do momentu, gdy przywiózł z Włoch 
dziewczynę imieniem Francesca. Zamieszkała w domu jego rodziców, a 
domostwo miało być niespodzianką, ślubnym prezentem. Francesca 
miała je ujrzeć dopiero wówczas, gdy po ceremoniach ślubnych mąż 
przeniesie ją na rękach przez próg. Była to śliczna opowieść, z 
dziesiątkiem przeróżnych szczegółów, opisów strojów i przygotowań 
do uroczystości. Pani Eleonora urywała zazwyczaj w miejscu, gdy do 
pokoju, w którym ubierano oblubienicę w suknię i welon, wdarł się 
pan młody i z zachwytem wykrzyknął: "jakaś ty piękna, Francesco!" 

- I to wszystko? 

- Chyba tak... - zamyślił się. - Może jeszcze czasem dodawała, że 
całe nieszczęście wynikło z tego, że pan młody zobaczył swoją 
przyszłą żonę w ślubnym stroju wcześniej niż należało. Starzy 
górale czasem szeptali o tym ślubie dziwne i straszne rzeczy. 
Każdy z nich dodawał coś od siebie. Pani Eleonora zapewniała nas, 
że to wszystko bajdy, a prawdy nigdy nie zdradziła... 

- To ja ci teraz powiem, czego dowiedziałam się z rodzinnych 
przekazów i dlaczego tak się przeraziłam, gdy wspomniałeś o ślubie 
w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. - Popatrzyłam mu w oczy. 
Były uważne i czułe w wyrazie. Zdałam sobie sprawę, że pokochałam 
je już wówczas, w pociągu. 

- Zatem, zaślubiny tych dwojga miały się odbyć w kościółku, choć 
może wówczas jeszcze drewnianej kaplicy ojców Jezuitów na wzgórzu, 
w bożonarodzeniowy wieczór, drugiego dnia świąt. Panna młoda, 
dziecko prawie, otulona w welony aż po koniuszek zgrabnego noska, 
przyodziana w góralski, biały kożuszek, zasiadła w saniach u boku 
mego pradziada, Eutropiusza, w paradnym stroju. 

- Co za wspaniałe imię... - wtrącił z przejęciem Albrecht. 

Ściągnięciem brwi dałam mu znak, żeby siedział cicho. Starałam się 
wiernie odtworzyć opowieść mojej prababci. 

- Za nimi ustawił się długi rząd sań z całej okolicy. Po bokach 
sań zatknięto płonące pochodnie. Dwóch młodych górali na białych 
koniach, z powiewającymi przy końskich chomątach wstążkami, 
otwierało weselny orszak. 

Konie ruszyły ostro stromą, kręto prowadzącą drogą nad urwiskiem. 
W dole, z zamarzniętego potoku sterczały ośnieżone głazy i 
plątanina krzewów w białej szadzi. Śnieg skrzył się pod końskimi 
kopytami, połyskiwała w blasku płonących pochodni bogato zdobiona 
srebrem uprząż. Gdzieś z końca korowodu niosło się w mroźnym 
powietrzu rzępolenie skrzypiec, radosne pohukiwanie górali, 
dobiegały jakieś przyśpiewki. 

Sanie podjeżdżały koliście, z fantazją, pod uroczyście oświetlony 
kościółek, hojnie wyposażony przez mego pradziada. Zaprzęgów 
tłoczyło się tak wiele, że z trudem mieściły się na stromym 
wzgórzu. 

Odbyła się długa, uroczysta msza święta. Młodzi wymienili 
obrączki, pradziad uchylił rąbka welonu i złożył pocałunek na 
ustach Franceski, górale huknęli, intonując pieśń weselną, i 
wreszcie opuszczono kościół. Pradziad Eutropiusz, przy skocznych 
dźwiękach góralskiej kapeli, wyniósł Francescę do sań na rękach, 
żeby nie zgubiła w kopnym śniegu delikatnych, włoskich pantofelków 
zdobionych perełkami. Otulił w saniach troskliwie baranicą, zajął 
miejsce obok roześmianej żony i tym razem sam ujął lejce. A że był 
ogromnym, barczystym mężczyzną, Francesca obok jego ramienia 
wyglądała jak delikatny biały motyl, trzepoczący się w zwiewnych 
welonach. 

Orszak ruszył ostro, po kawalersku. Noc była ciemna, 
bezksiężycowa, prószył drobniutko śnieg. Jedynie płonące pochodnie 
rozświetlały wąską, krętą drogę nad urwiskiem. Państwo młodzi 
jechali na przedzie. Za nimi z gwizdem, jazgotem dzwonków i 
pohukiwań, reszta sań. Ktoś, na znak, że państwo młodzi dojeżdżają 
do swojej jarzącej się światłem siedziby, strzelił ostro z bata. 
Konie się spłoszyły, uskoczyły raptownie w bok na wyślizganym 
śniegu i runęły w przepaść. 

Pradziad na rękach wniósł do domu Francescę w zakrwawionym, 
wlokącym się po ziemi welonie. Nie żyła już. W parę dni później, 
po ceremoniach pogrzebowych, zamknął domostwo, oddał klucze 
rodzinie i od tej chwili słuch po nim zaginął. Nikt nigdy nie 
dowiedział się niczego o jego późniejszych losach. W rodzinie 
jedni opowiadali, że zaciągnął się pod włoskie sztandary, inni 
twierdzili, że zamknął się w klasztorze i tam bezimiennie dożył 
swoich dni. Krążyły nawet pogłoski, że w największą śnieżycę 
wyruszył o świcie w Tatry i już z nich nie wrócił... 

Długą chwilę milczeliśmy, wpatrzeni w trzaskające na kominku 
brzozowe szczapy. Albrecht ujął moją twarz w obie dłonie. 

- Ty, Siegrid, odmienisz historię tego domostwa, uczynisz je 
szczęśliwym. Obiecuję ci to... i... - nie dokończył zaczętej 
myśli. Przerwał ją ostry dzwonek telefonu. 

Niechętnie oswobodziłam się z jego ramion, podeszłam do wrogiego 
mi w tej chwili aparatu. 

Odezwał się Ryszard. 

- Sprawdzam czy jesteś i czy można cię teraz odwiedzić. Dzwonię z 
automatu na poczcie. Muszę koniecznie zobaczyć się z tobą. Czasu 
mam niewiele. Chcę jak najszybciej ruszyć z powrotem do Bukowiny, 
gdzie odwiozłem siostrę. Tam przenocuję i o świcie ruszę z 
powrotem do Warszawy... - tłumaczył w pośpiechu zmęczonym głosem. 
- Chciałbym jednak z tobą porozmawiać. 

- Przyjeżdżaj natychmiast. Czekam. 

Wróciłam do salonu z mieszanymi uczuciami. Wizyta Ryszarda wypadła 
w najmniej odpowiedniej chwili, przerwała piękny moment, niszcząc 
niepowtarzalny nastrój chwili. Słowo "porozmawiać" skojarzyło mi 
się natychmiast z Parszywcem. 

Albrecht spojrzał na mnie pytająco. 

- Coś nie tak?... - obserwował mnie bacznie. 

- Telefonował mój przyjaciel. Przyjechał samochodem z Warszawy. 
Przywiózł na Bukowinę swoją bliźniaczkę i chce zaraz wracać... 

- Przyjaciel? - popatrzył na mnie uważnie. 

- Bez obawy - uśmiechnęłam się blado, - należy do mniejszości 
seksualnej. Chcesz go poznać? 

- Wrócę lepiej do domu. Aldona wkrótce nadejdzie. Nie powiem jej, 
że byłem u ciebie. Gdy zobaczę, że twój gość odjechał poproszę, 
aby zaprosiła cię do nas. Powiem, że bardzo chciałbym poznać cię 
osobiście. Odkąd tu się zjawiłaś, już sobie ciebie upatrzyła na 
moją żonę - objął mnie i pocałował w policzek. - Któregokolwiek 
mężczyznę zobaczyła przy tobie, umierała ze strachu, że się 
zakochasz, wyjdziesz za mąż, nim ja wrócę... Mnie się też jej 
niepokój zaczynał udzielać. 

- A ja głupia, o wszystkim myślałam, tylko nie o tym, że jesteś 
jej bratem - roześmiałam się. 

- Posądzałaś mnie o romans? 

Przytaknęłam ze skruchą głową. 

- No widzisz, jak pozory mylą. 

- Właśnie... - zgodziłam się, błądząc myślami wokół czekającej 
mnie rozmowy z Ryszardem. 

- Siegrid, bardzo mnie wzruszyła twoja opowieść i nawet rozumiem 
opory związane z datą ślubu. Co proponujesz? 

- A ty? - podniosłam na niego oczy i wiedziałam, że zawsze będę 
się z nim we wszystkim zgadzała. 

- Może za jakieś dwa tygodnie, gdy tylko zdążę załatwić potrzebne 
formalności? 

- W żadnym wypadku! - krzyknęłam impulsywnie, zapominając o tym, 
co przed chwilą pomyślałam. - Listopad to nieszczęśliwy miesiąc do 
zawierania małżeństw. Byłoby w nim więcej łez niż uśmiechów. To 
czas umarłych i deszczów. 

- Uszom własnym nie wierzę... - pokręcił głową. - Zupełnie jakbym 
własną siostrę słyszał. Dawniej mnie to bawiło, sam ją nawet 
czasem prowokowałem, wymyślając różne przesądy i wróżby, ale w 
żadnym wypadku nie chcę mieć żony uzależnionej od planet, gwiazd, 
wróżb i przepowiedni. Nasze losy w ręku Boga i nic ponad to. 

- Wcale nie jestem uzależniona. To tylko tak na wszelki wypadek - 
zapewniłam, - ale jeśli chcesz mieć ślub w listopadzie, to niech 
będzie w listopadzie... - dodałam potulnie, sama się sobie 
dziwiąc. 

Ryszard przywitał mnie serdeczniej niż zwykle, wręczył bukiet 
ułożony z jakichś egzotycznych kwiatów, nazywając go z uśmiechem 
"kapustą". Rozejrzał się po domu, oznajmił, że to, co z niego 
zrobiłam, przeszło jego najśmielsze oczekiwania, a mnie znalazł w 
wyjątkowo dobrej formie. 

- Patrząc na ciebie, Izabell, znajduję tylko jedno określenie: 
rozkwitłaś od środka. Nigdy przedtem nie widziałem takiego blasku 
w twoich oczach, czegoś zupełnie nowego w rysach twarzy. Jesteś 
jakby prześwietlona słońcem. 

- Jestem po prostu szczęśliwa - skwitowałam z zadowolonym 
uśmiechem. 

Uczynił nieokreślony ruch dłonią, coś jakby cień przebiegł po 
jego, w tym momencie poważnej twarzy. 

Zasiedliśmy za stołem w kuchni, bo tam właśnie chciał wypić ze mną 
filiżankę herbaty. Czułam, że coś go nurtuje, ma jakąś do mnie 
sprawę i nie wie, od czego zacząć. 

- Coś mi chcesz powiedzieć, prawda? - uśmiechnęłam się 
zachęcająco. 

Przytaknął głową obracając nerwowo w palcach łyżeczkę do cukru, 
chociaż nie słodził herbaty. 

- Tak między nami mówiąc, to Gacek prosił, żebym z tobą 
porozmawiał. Zabrakło mu odwagi. Bardzo ciebie polubił, traktował 
już nieomal jak bratową, a tu nagle taka przykra, bolesna 
historia... 

- Czy coś się stało z Parszywcem? Ostatnio dziwnie się 
zachowywał... - zaniepokoiłam się. Z miny Ryszarda wynikało, że ma 
do przekazania jakąś dramatyczną wiadomość. 

- No, właśnie... - zająknął się nie wiem, jak ci o tym powiedzieć. 
Obaj czujemy się winni... A tak naprawdę, to właśnie Parszywiec 
prosił Gacka, żeby z tobą porozmawiał. Gacek z kolei zwrócił się 
do mnie i w rezultacie... - odsuwał i przysuwał do siebie 
filiżankę z niedopitą herbatą. Rozlało się jej trochę na 
spodeczek. 

- O co właściwie chodzi? Czyżby groziło mu kalectwo? 

Poczułam ogromny żal i współczucie dla Parszywca, którego bardzo 
lubiłam. Jednocześnie byłam w takim nastroju ducha, że cały świat, 
łącznie z przestępcami, przytuliłabym do serca. 

- Z nogą akurat wszystko w porządku. Złamanie goi się jak 
potrzeba, nie ma dotąd żadnych komplikacji, tyle tylko, że... 
podniósł wreszcie na mnie zatroskane oczy pełne współczucia. Było 
w nich coś ze wzroku zranionej sarny. 

- Izabell, ta suknia ślubna, którą miałaś kupić... - zająknął się 
- to znaczy, musiałaś już ją zapewne kupić, to ona z pewnością 
jest bardzo droga... 

- Chcesz powiedzieć, że zbyt się z tym wydatkiem pośpieszyłam? - 
poczułam coś jak ulgę. Reszty sama się domyśliłam. 

- No, właśnie - odetchnął głęboko - Parszywiec postanowił nie 
wracać do kraju. Nie widzi tu swojej przyszłości. 

- Raczej nie widzi tutaj swojej pielęgniarki - uzupełniłam, i 
wcale nie było mi przykro. 

- To już wiesz? 

- Domyślałam się tego od czasu pobytu w Warszawie. 

- I co? - patrzył na mnie z wyrazem smutku i zadumy. 

- I nic - wzruszyłam ramionami. - Życzę Parszywcowi dużo 
szczęścia. Możesz powtórzyć to Gackowi, a on niech przekaże 
dalej... Myślę, że stało się dobrze. Nie zniosłabym przy sobie na 
dłuższą metę mężczyzny, który nie ma odwagi cywilnej, a przy tym 
jest nie mniej uparty ode mnie. Dziś już wiem, że nie byłoby to 
najszczęśliwsze małżeństwo... - uśmiechnęłam się do niego 
promiennie. 

- Izabell, odżyłem! - odetchnął z widoczną ulgą i twarz mu się 
rozpogodziła. - Myśl o tym, że sprawię ci ból, dręczyła mnie przez 
ostatnie dni. Nawet posprzeczałem się z Gacuniem, któremu także, 
jak Parszywcowi, zabrakło cywilnej odwagi, żeby ci samemu o tym 
powiedzieć. 

- To widocznie u nich rodzinne - roześmiałam się, - a jeśli chodzi 
o suknię ślubną... - zawiesiłam głos. 

Ryszard wpadł mi natychmiast w słowa, jakby najszybciej chciał 
mieć tę sprawę z głowy. 

- Parszywiec zobowiązał się pokryć wszelkie koszta związane z 
wydatkami, jakie poniosłaś w związku ze ślubem... 

- Idiota! - wykrzyknęłam z irytacją i śmiechem. - Jeszcze jeden 
dowód, że nie bylibyśmy dobraną parą. Parszywiec już nasiąkł 
najgorszymi, według mnie, cechami zachodnimi, a wkrótce zatraci 
najlepsze swoje, narodowe. Okropność... - pokręciłam z niesmakiem 
głową. - Możesz powiedzieć Gackowi, że wkrótce coś prześlę 
Parszywcowi. Nie rachunek z magazynu, a zawiadomienie o moim 
ślubie. 

- Co ty mówisz? Nie żartujesz przypadkiem? - zdumiał się Ryszard. 
- Jak to się stało? 

- Zwyczajnie. Spotkałam miłość mego życia i to wszystko. Za jakieś 
dwa tygodnie chciałabym was obu widzieć na moim weselu. Mówię ci, 
Ryszard, suknia bombowa, nie mówiąc już o panu młodym. Kocham go 
zupełnie nieprzytomnie i po wariacku. I z taką samą 
wzajemnością... - uzupełniłam, żeby nie było już żadnych 
komentarzy. 

Ryszard zerwał się z krzesła, chwycił mnie w ramiona i 
autentycznie się wzruszył. Głos mu drżał, gdy wreszcie wydukał: 

- Uwielbiam cię, Izabell. Twoje szczęście będzie i moim 
szczęściem. 

Jego słowa zabrzmiały teatralnie i patetycznie, ale z pewnością 
płynęły z serca. Ryszard reagował zazwyczaj trochę jak kobieta i z 
aktorską przesadą. 

Stałam przy furtce, dopóki nie odjechał białym fordem. Potem 
wbiegłam szybko do sypialni przebrać się w najpiękniejszą sukienkę 
kupioną w Warszawie z myślą o jakiejś szczególnej okazji, jakby w 
przeczuciu, że wkrótce nastąpi. Starannie przeczesałam włosy. 

Przebacz, Francesca... - szepnęłam do lustra, odkładając 
szyldkretowy grzebień na inkrustowany blat włoskiej toaletki. Z 
okna obserwowałam, jak pani Aldona biegnie przez trawnik w 
kierunku żywopłotu. Otworzyłam szeroko okno, wyjrzałam w 
rudziejący krajobraz. 

- Pani Egi! - wołała łamiącym się głosem. - Leoncjusz przyjechał! 
Prosimy na skromny obiad. 

- Już biegnę! - odkrzyknęłam, powracając przed lustro. Chciałam 
jeszcze nałożyć platynowe klipsy z brylancikami, przerobione z 
babcinych kolczyków. Szukając ich, wróciłam myślami do rozmowy z 
Ryszardem, do tchórzliwego Parszywca i uświadomiłam sobie, że cała 
ta historia mogłaby zakończyć się całkiem inaczej, gdyby nie 
złamana noga, pierogi z kapustą i moja wyprawa do Warszawy po 
ślubną suknię. Nadprzyrodzony czas wszystkie te sprawy 
zsynchronizował w sposób magiczny i jednoznaczny. Może znudzony 
swoją wiekuistością chciał dla rozrywki spłatać figla i nie 
pozwolił mi rozminąć się z własnym szczęściem? 

Raz jeszcze chciałam przeciągnąć grzebieniem po lekko zwichrzonych 
włosach. Sięgnęłam odruchowo w miejsce, gdzie odłożyłam przed 
chwilą grzebień. Nie było go tam. Leżał na podłodze. Nikły promyk 
słońca rozbłysnął w srebrze misternej oprawy. Wpatrywałam się 
przez chwilę w widomy znak od Franceski. 

- Dziękuję ci, Francesca - szepnęłam w przestrzeń, podnosząc go z 
pietyzmem. Położyłam delikatnie obok różowego flakonu z Murano. 
Tkwiła w nim biała, ostatnia i nadwiędła róża z ogrodu pani 
Aldony. 

Albrecht stał pośrodku tak dobrze znanego mi pokoju. Smugi słońca 
przedzierające się przez koronkę firanki przydały mu blasku, 
rozbłysły rdzawym refleksem w krótko przyciętych włosach. Zdążył 
już widocznie napalić w kominku. Pachniało płonącymi żywicznie 
szyszkami. 

- Jesteś wreszcie! - uśmiechał się do mnie oczami pełnymi błękitu 
zmąconego szarością. 

- Jestem... - powtórzyłam jak echo. 

- To wy się znacie? - dobiegł gdzieś zza moich pleców zdumiony, 
pełen niedowierzania szept pani Aldony. 

- Od dwu tygodni, z pociągu... - dotarło do mnie ciepłe brzmienie 
jego głosu. 

Zbliżył się powoli, z rozwartymi szeroko ramionami. Szłam ku nim 
jak w dziwnym, hipnotycznym śnie. Nieziemsko lekka, szczęśliwa do 
granic ludzkich możliwości. 

Zamarł ogień w kominku. Rozstąpiły się ściany domostwa. Realny 
świat przestał istnieć. Tylko my dwoje, zapatrzeni w siebie, 
szliśmy ku sobie, poruszając się powoli niczym w filmie puszczonym 
w zwolnionym tempie. Ufnie i z oddaniem wtuliłam się w jego 
ramiona tak, jakbym przybiła do właściwego portu, gdzie nic złego 
już nie groziło. Wiedziałam, że nikt i nic nas nie rozdzieli, że 
jesteśmy sobie od wieków przypisani, do ostatniego oddechu na tej 
ziemi. Słowa nie były potrzebne. Trwaliśmy tak w ciszy, jakby poza 
czasem, z bijącymi jednym rytmem sercem przy sercu. Bóg był z 
nami. 

Tylko skądś tam, z przestrzeni spoza czasu, dotarło słowo: Amen - 
wypowiedziane z przejęciem przez panią Aldonę, żegnającą się 
szeroko znakiem krzyża - symbolu miłości i cierpienia. 

Obory - Zakopane, 1997