John Levine i Margaret Levine Young 
Internet dla Opornych - 
Ściąga O Autorach John Levine i Margaret Levine Young byli członkami klubu komputerowego w szkole wyższej (zanim jeszcze zostali studentami, nawet zanim szkoła zakupiła komputery). Nawiązali kontakt z Theodorem H. Nelsonem, autorem Computer Lib i twórcą hipertekstu, który popierał tezę, że komputerów nie należy brać serio. H. Nelson udowodnił im, że każdy może zrozumieć, jak działa komputer i używać go. John pragnie podziękować Tedowi za pozwolenie zaszycia się na swym statku podczas redakcji niniejszej książki. John napisał swój pierwszy program na komputerze IBM 1130 (komputerze cholernie mocnym - tak silnym, jak dzisiejsze typowe zegarki ręczne - jedynie nieco trudniejszym w obsłudze). Jego pierwsze wejście w Internet zdarzyło się podczas pracy na pół etatu dla Interactive Systems, pierwszej komercjalnej firmy UNIXowej. Jego firma została włączona do wczesnych grup USENETa (zobacz 3 część tej książki) opublikowanych w czasopiśmie "Byte" w 1981 roku. Większość czasu spędzał wówczas na pisaniu oprogramowania, lecz obecnie zajął się pisaniem książek, co jest bardziej zabawne. Napisał UNIXS dla Opornych, Ściąga UNIX dla Opornych wspólnie z Margy oraz Internet dla Opornych razem z Carolem Baroudim. Prowadzi również kursy komputerowe, publikuje i wydaje niesłychanie technoidalny magazyn zwany "The Journal of C Language Translation", do którego artykułów dostarczają mu autorzy poprzez pocztę elektroniczną w Internecie. Otrzymał tytuły naukowe B.A. i Ph.D. w dziedzinie informatyki na uniwersytecie w Yale. Margy używała małych komputerów od lat siedemdziesiątych. Poznała UNIXa na PDP/11 i Apple DOS na Apple Ii i MS-DOSa i UNIXa na różnych maszynach. Podejmowała się każdej pracy, by wyjaśnić ludziom, że komputery nie są niczym tajemniczym jak większość przypuszcza, włączając w to zarządzanie wykorzystaniem PC w Columbia Pictures. Nauczała naukowców i inżynierów, do jakich celów można wykorzystać komputery, pisała także instrukcje obsługi komputerów. Była prezydentem NYPC, New York PC Users Group. Napisała też kilka książek o tematyce komputerowej, jak np. Understanding Javelin PLUS (do której John napisał jedną z części), The Complete Guide to PC-File, UNIX dla Opornych (razem z Johnem), WordPerfect dla Windows dla Opornych (z Davidem C. Kay). Otrzymała tytuł naukowy w dziedzinie informatyki na uniwersytecie w Yale. O wydawnictwie IDG Books Witaj w świecie IDG Books Worldwide! IDG Books Woddwide Inc. jest wydawnictwem International Data Group (IDG) - wiodącego światowego wydawnictwa pozycji związanych z komputerami i wiodącego światowego dostawcy informacji z zakresu informatyki. IDG wydaje ponad 181 publikacji komputerowych w 58 krajach. Co najmniej jedna publikacja IDG jest co miesiąc czytana przez ponad 30 milionów czytelników. Dla każdego użytkownika komputerów osobistych, IDG Books wydaje wysokiej jakości książki. Nasza szeroka sieć publikacji, obejmująca takie periodyki jak Info World, PC World, Computerworld, Macword, Lotus, Publish, Network World i Sun World, pozwala nam na podejmowanie w odpowiedniej chwili świadomych decyzji o opublikowaniu pożytecznych książek komputerowych, spełniających Twoje wymagania. Każda książka IDG ma na celu wniesienie dodatkowej wartości i instrukcji rozwijających wiedzę czytelnika. Nasze książki pisane są przez ekspertów, wspomaganych przez zespoły redakcyjne periodyków IDG. Szczególną uwagę poświęcamy sprawom takim jak: potrzeby i oczekiwania czytelników, projekt graficzny, liczne stosowanie ikon i ilustracji. Nasz zespół redakcyjny jest specjalnie dobraną grupą dziennikarzy technicznych i doświadczonych publicystów. Nasz ścisły kontakt z producentami komputerowymi pomaga nam w utrzymaniu dokładności i wszechstronności opisów. Zaś używanie przez nas komputerów osobistych w każdej fazie produkcji oznacza, że wydajemy nasze książki we właściwym momencie. Publikujemy książki najwyższej jakości, po konkurencyjnych cenach, poruszające tematy, zgodnie z oczekiwaniami naszych czytelników. W IDG wierzymy w jakość, a dostarczamy ją już od 25 lat. Nie znajdziesz na dany temat książki lepszej od książki IDG. John Kilcullen Prezes i Wydawca IDG Books Worldwide Inc. Podziękowania Autorzy pragną podziękować Jordanowi Youngowi, Lydii Spitzer, Meg Young i T.H. Sophii za ich wsparcie podczas pisania tej książki. Dodatkowo chcemy podziękować za uznanie, jakie spotkało nas ze strony czytelników Internetu dla Opornych. Jeśli macie komentarze do tej książki, wyślijcie je pocztą elektroniczną pod adres dummies@iecc.com. Wydawca pragnie w specjalny sposób podziękować Patrickowi J. McGovernowi, bez którego nie byłoby możliwe powstanie tej książki. Konwencje Internet jest stworzony z różnych rodzajów systemów, komputerów, oprogramowania, komend i tak dalej. W tej książce używa się różnych typów czcionek i innych oznaczeń, by rozjaśnić jak najbardziej wszystkie zawiłości (mam taką nadzieję). W regularnym tekście czasami będziemy prosić, abyś coś napisał - upewnij się, że napisałeś to właśnie w taki, a nie inny sposób. Użyj tych samych dużych liter jak my, ponieważ czasami Internet, w szczególności zaś część UNIXa - uważa małe i duże litery za coś zupełnie innego. Jeśli zobaczysz gdzieś coś takiego jak yourname lub your.computer.name, wypełnij te miejsca faktycznymi danymi. Czasami opisujemy coś, co ma (lub powinno) zdarzyć się na ekranie. Wyróżnimy ten fragment poprzez oddzielenie od regularnego tekstu: Czasami coś pojawi się na ekranie i Ty musisz sam coś wpisać. Nie martw się, wszystko stanie się bardziej oczywiste, gdy zagłębisz się w tekst. Wstęp Nareszcie - pomoc do Internetu - książka, w której omówione są tylko te usługi i opcje, które mogą Cię zainteresować. Znajdziesz tu informacje o wielu usługach dostępnych za pośrednictwem Internetu oraz dowiesz się, jak z nich korzystać. Darowaliśmy sobie jednak opisywanie milionów różnych nudnych szczegółów, które kochają jedynie maniacy. Jak znaleźć coś w książce? Jest ona podzielona na siedem części i szybko możesz znaleźć to, co Cię interesuje: - Część 1, "Podstawy Internetu", zawiera informacje dotyczące podłączeń do sieci oraz nazwy sieci i adresów sieciowych. - Część 2, "Poczta elektroniczna", wyjaśnia, w jaki sposób wysłać, otrzymać pliki, odpowiedzi, zaniechać dostępu i inne różne rzeczy w tej elektronicznej żyjącej sieci. - Część 3, "Sieciowe wiadomości", pokazuje Ci, w jaki sposób wykorzystać wiadomości USENETa, odpowie na Twoje pytania i zmarnuje Ci niesłychaną ilość czasu. - Część 4, "Komunikacja on-line", pokaże Ci, w jaki sposób używać sieci i pogawędzić sobie z innymi ludźmi. - Część 5, "Przesyłanie plików", ujmuje problemy transferu plików, szczególnie wybranie jednego z milionów z publicznej skarbnicy i przesłanie go do własnego komputera, gdzie możesz go dowolnie używać. - Część 6, "Znajdowanie zasobów", to szukanie cech on-line, które mogą Ci pomóc znaleźć zasoby, jakich właśnie potrzebujesz. - Część 7, "Ułatwienia informacji interakcyjnych", pokaże Ci nowoczesny sposób prostego korzystania z ułatwień sieciowych podczas poszukiwania odpowiednich materiałów. + Część I:Ń Podstawy lnternetu Zanim zaczniesz robić interesujące rzeczy w Internecie, powinieneś poznać jego podstawy, tj. nazewnictwo i zwroty. Przede wszystkim potrzebujesz podłączenia do sieci, poznania jej idei i nazw, których będziesz potrzebował w przyszłości. Ta część zapozna Cię z podstawami takimi jak: połączenia, nazwy, liczby, protokoły i strefy. Dostęp do Internetu Wymaga nieco uwagi! Podłączanie Twojego komputera do Internetu, tak abyś mógł korzystać z jego usług. Możesz podłączyć swój komputer do Internetu na różne sposoby. Usługi Internetu będą dokładnie takie same, niezależnie od sposobu podłączenia Twojego komputera do sieci. Podłączenie bezpośrednie Jeśli pracujesz w firmie, której sieć jest podłączona do Internetu, Twój komputer jest w sieci i możesz korzystać z jej usług bezpośrednio. Stacje robocze UNIX. Jeśli używasz stacji roboczych UNIX, jesteś prawdopodobnie gotowy do rozpoczęcia pracy sieciowej, ponieważ oprogramowanie sieciowe jest standardową częścią systemu UNIX. Komputery PC i Macintosh. Jeśli używasz peceta lub maca, musisz wykonać trochę pracy przy konfigurowaniu sprzętu. Niewykluczone, że konieczne będzie zainstalowanie jakiegoś sprzętu wewnątrz komputera, a oprócz tego kupienie oprogramowania. Porozmawiaj z Twoim sieciowym administratorem, by dowiedzieć się, czego Ci jeszcze potrzeba. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 3 "Zaczynamy. Dla użytkowników DOSa" - dla tych, co używają DOSa, rozdział 4 "Zaczynamy. Dla użytkowników UNIXa" - dla tych, co używają UNIXa, lub rozdział 5 "Zaczynamy. Dla pozostałych" - dla użytkowników np. Macintosha. Zobacz też rozdział 28 "Oprogramownie dla sieci Internet" - tam znajdziesz porady dotyczące oprogramowania sieciowego dla DOSa i dla Macintosha. SLIP i PPP sieć komutowana Możliwe jest używanie połączenia komutowanego jako połączenia sieciowego w taki sposób, że Twój komputer traktowany jest podczas takiego połączenia jakby był połączony w sposób bezpośredni. Są dwa sposoby na połączenie komutowane: - SLIP (Serial Line Internet Protocol) - Internetowy protokół szeregowego połączenia. - PPP (Point to Point Protocol) - Protokół punkt-punkt. Niektórzy używają SLIP lub PPP, by podłączyć swoje maszyny typu PC lub Mac do sieci Internet, podczas gdy inni używają połączenia typu SLIP do podłączenia sieci lokalnej do świata zewnętrznego. W pierwszym przypadku od Ciebie zależy rozpoczęcie i zakończenie połączenia, w drugim połączenie jest tworzone na żądanie lub według rozkładu. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 3 podrozdział "Wybierając się w podróż SLIPem". Niektóre publiczne usługi Internetu zapewniają oferowanie usług SLIP - sprawdź rozdział 27 "Miejsca dostępu do sieci Internet", by zdobyć więcej informacji. Przeczytaj rozdział 28, aby uzyskać informacje na temat oprogramowania. Połączenie komutowane terminala Możesz użyć terminala lub komputera PC emulującego terminal, by zadzwonić do dostawcy publicznych usług Internetu. Jak już się połączysz, będziesz miał dostęp do wszystkich usług, jakie oferuje dostawca. Zazwyczaj nalicza on sobie za to opłaty: albo miesięczną, albo za każdą godzinę korzystania z połączenia. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 27 "Miejsca dostępu do sieci Internet", aby uzyskać więcej informacji i listy dostawców oraz ich numery telefoniczne. Protokoły komunikacyjne Wymagające pełnego skoncentrowania! Metody, których używają komputery, by pogadać między sobą. Internet posiada nie kończącą się listę protokołów komunikacyjnych. W przypadku gdy chcesz się skomunikować (w języku angielskim) ze swoim internetowym guru, następująca tabela pokaże Ci najważniejsze rodzaje protokołów: Protokół - Co to jest IP (Internet protocol) - Podstawowy protokół używany do przesyłania danych z jednego hosta Internetu do drugiego. TCP (Transport Control Protocol) - Używany do aplikacji, które wymagają ciągłego połączenia pomiędzy dwoma komputerami, jak na przykład odległy użytkownik. Zazwyczaj używane są w połączeniu z protokołem IP; połączenie to znane jest pod nazwą TCP/IP. UDP (User Datagram Protocol) - Równoległy do TCP, używany w aplikacjach, które wysyłają jedną szybką informację do innych. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - Protokół bez nazwy używany do transferu poczty elektronicznej z jednego hosta do drugiego. ARP (Adres Resolution Protocol) - Protokół specjalizowany używany do identyfikacji hostów w lokalnych sieciach Ethernetu. ICMP (Internet Control Message Protocol) - Używany do przesyłania sterowania i błędnych wiadomości. FTP (File Transfer Protocol) - Używany przez programy ftp do transferu plików z jednego hosta do drugiego. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 6 podrozdział "Zdefiniujmy sieć Internet" i "TCP: Rakietowy listonosz". Nazwy maszyn (hosty) Wymagające nieco uwagi! Maszyny (hosty) w Internecie mają nazwy. Hostami są maszyny podłączone bezpośrednio do Internetu - w przeciwieństwie do tych, które podłączone są pośrednio do poczty elektronicznej. Nazwy maszyn mają kilka członów połączonych ze sobą kropkami, np: xuxa.iecc.com Dekodujesz nazwę maszyny od prawej strony w lewo. Człon z prawej strony określa strefę (w tym przypadku com). Dalej jest zazwyczaj nazwa szkoły, firmy lub organizacji (iecc). Człon z lewej określa poszczególne maszyny wewnątrz organizacji, firmy lub szkoły. W większych organizacjach nazwy maszyn mają dodane oznaczenia departamentów lub oddziałów. Częściowa nazwa to dornena. Na przykład xuxa jest w iecc.com i com domeną. Uważaj na to! W Internecie nie wszystkie nazwy odgrywają taką samą rolę. Wiele nazw jest ważnych jedynie w poczcie elektronicznej. Numery maszyn Wymagające pełnego skoncentrowania! Liczby przypisane maszynom Internetu. W oprogramowaniu sieciowym używa się liczb określających poszczególne maszyny (hosty). Przypominają one trochę numery telefoniczne i pozwalają zidentyfikować maszynę. Numery są pisane w czterech członach oddzielonych kropkami, na przykład: #adj.#ahf.#ha.#f Numer maszyny zawiera dwie części: - numer sieciowy wskazujący na sieć, do której podłączona jest maszyna, - numer lokalny identyfikujący konkretną maszynę w sieci. Numery sieciowe zawierają jeden, dwa, trzy lub cztery człony - w zależności od pierwszego członu. Pozostała część numeru maszyny jest lokalnym numerem maszyny, jak pokazano w poniższej tabeli: Klasa sieci - Pierwszy człon sieci - Długość numeru - Maksymalna liczba maszyn na sieci A - 1-126 - 1 człon - 16,387,O64 B - 128-191 - 2 człony - 64,516 C - 192-223 - 3 człony - 254 Przykłady: Co oznacza numer 140.186.81.6? Pierwszy człon (140) oznacza, że jest to sieć klasy B; numer sieciowy jest dwuczłonowy: sieć 140.186 maszyna 81.6. Uważaj na to! Nie ma szczególnych powiązań między nazwami maszyn i ich numerami. Komputer może mieć numer, ale nie musi mieć nazwy - dla przykładu komputer używany przez inne komputery może mieć wiele numerów, jeśli jest podłączony do wielu sieci. Drogowskaz! Najważniejsze jest poznanie numeru maszyny, której właśnie używasz. A to z dwóch powodów: - kilka systemów w Internecie (godne uwagi są systemy militarne USA) nie pyta o nazwę Twojej maszyny, ale właśnie o numer, by móc się z Tobą skontaktować; - jeśli coś się zepsuje, numer Twojej maszyny pozwoli internetowemu guru rozwiązać Twój problem. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 "Z czego składa się numer?". Numery portów Wymagające pełnego skoncentrowania! Liczby, identyfikujące program, którego Twoja maszyna używa do połączenia się z Internetem. Maszyny (hosty) Internetu mogą uruchamiać wiele programów jednocześnie i prowadzić jednoczesną transmisję sieciową z wieloma innymi komputerami. Różne połączenia są identyfikowane przez numer portu, który rozróżnia poszczególne programy w komputerze. Dla przykładu: transfer plików używa portu 21, poczta elektroniczna portu 25, a wiadomości sieciowe używają portu 119. Drogowskaz! Przez większość czasu programy automatycznie wybierają właściwy port. Usługi będą używać niestandardowych portów. W tej książce, kiedy będziemy opisywać usługę, która używa niestandardowego portu, podamy ten numer portu. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 6 podrozdział "W czasie burzy dobry jest każdy port". Strefy Łatwe dla każdego! To ostatnie dwie lub trzy litery w nazwie maszyny. Są dwa główne rodzaje stref: - nazwy organizacyjne - nazwy geograficzne Nazwy organizacyjne Jeśli nazwa strefy składa się z trzech liter, to jest to nazwa organizacyjna. Kod ten określa typ organizacji, a część nazwy poprzedzająca nazwę strefy określa konkretną organizację. Chociaż nazwy organizacji nic nie mówią o fizycznej lokalizacji systemu, większość systemów ich używających znajduje się w Stanach Zjednoczonych. W tabeli podano obecnie używane nazwy organizacji. Strefa - Typy organizacji Com - Komercyjne edu - Instytucje edukacyjne gov - Ciała rządowe int - Organizacje międzynarodowe (obecnie w większości NATO) mil - Organizacje wojskowe net - Organizacje sieciowe org - Wszystko, co do tej pory się nie zmieściło, na przykład stowarzyszenia branżowe. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 podrozdział "Kilka innych przypadkowych stref?". Nazwy geograficzne Dwuliterowa nazwa strefy oznacza nazwę geograficzną. Dwuliterowy kod wskazuje na konkretny kraj, a człon poprzedzający określa położenie w kraju. Dla przykładu moja maszyna w Cambridge w Massachusetts jest zwana: chico.iecc.cambridge.ma.us. Zauważ: Maszyna może mieć więcej niż jedną nazwę. Moja znana też jest jako chico.iecc.com. Następująca tabela przedstawia popularne nazwy geograficzne. Strefa - Kraj at - Austria be - Belgia br - Brazylia ca - Kanada fr - Francja jp - Japonia mx - Meksyk nl - Holandia no - Norwegia ru - Federacja Rosyjska es - Hiszpania, Królestwo se - Szwecja ch - Szwajcaria uk - Zjednoczone Królestwo (oficjalnym kodem jest gb, ale uk jest też często używane) us - Stany Zjednoczone Ameryki Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 podrozdział "Gdzie jest Vanuatu?". Kompletna lista kodów krajów jest zamieszczona w Załączniku A w tej książce: "Międzynarodowe połączenia Internetu". Inne strefy Możesz doliczyć się jeszcze kilku innych stref, między innymi: arpa - Zostawiona w spadku po sieci ARPANET, prekursora Internetu. bitnet - Pseudostrefa używana do poczty w BITNET (innej sieci). uucp - Pseudostrefa używana do poczty dla węzłów używających uucp, zaskorupiała stara sieć, która używa komutowanych modemów. + Część Ii:Ń Poczta elektroniczna Poczta elektroniczna, zwana e-mail, jest bez wątpienia najczęściej używaną usługą w Internecie. Każdy system w sieci zapewnia wsparcie dla usług poczty elektronicznej (oprócz specjalnych systemów, które nie są używane przez ludzi). Innymi słowy, nie ma znaczenia, jakiego komputera używasz - jeśli jest on w Internecie, możesz wysyłać i otrzymywać pocztę. Programy pocztowe (ang. mailers) pozwalają odczytać i wysyłać pocztę w taki sposób jak przechowywać wiadomości. Ludzie używający stacji roboczych UNIXa w Internecie faktycznie używają co najmniej tuzina różnych programów pocztowych. Coraz więcej programów pocztowych jest używanych w różnych typach komputerów podłączonych bezpośrednio i pośrednio do sieci. Użytkownicy usług on-line takich jak MCIMail, CompuServe lub American Online mogą wymieniać pocztę poprzez Internet używając standardowych aplikacji pocztowych zapewnianych przez te usługi. Trzy bardzo popularne programy bazujące na systemie UNIX: - Berkeley mail (zazwyczaj zwana mail, czasami Mail lub mailx). - elm, program z pełnym interfejsem terminalowym na ekranie - wszystkie stacje robocze Hewlett-Packarda są wyposażane w ten program. - xmail, graficzny program, który można uruchamiać w systemie XWindow (nawiasem mówiąc xmail to naprawdę Berkeley mail, tyle że z ładniejszą buzią). Każdy z tych programów pocztowych pozwala na odczytanie przychodzącej poczty, wysyłanie poczty, odpowiadanie na otrzymane wiadomości, wysyłanie wiadomości do innych osób i zapamiętywanie poczty. Ta część zawiera informacje związane z pracą w tych trzech dużych programach pocztowych. Znacznie częściej niż inne usługi Internetu poczta elektroniczna jest podłączana do wielu systemów pocztowych spoza Internetu. Zobacz rozdział "Wysyłanie poczty elektronicznej do systemów spoza Internetu" w tej części. W celu uzyskania większej ilości informacji na temat e-mail zajrzyj do książki Internet dla Opornych rozdział 7 "Podstawy poczty elektronicznej" lub rozdział 18 "Automatyzacja plotek w Twoim biurze" w książce UNIX dla Opornych. Adresy Wymagające nieco uwagi! Kody specyfikujące miejsca, do których poczta Internetu powinna być wysyłana. Krótko mówiąc, adresy pocztowe zawierają: - nazwę skrzynki pocztowej. - @ (znak at). - nazwę maszyny. Dla przykładu elvis@ntw.org jest typowym adresem, gdzie elvis jest nazwą skrzynki pocztowej, antw.org jest nazwą maszyny (hosta). Zasady nazw maszyn opisane są w części 1. (Zobacz rozdział "Nazwy maszyn".) Uważaj na to! Nazwy skrzynek pocztowych Internetu zawierają litery, liczby i inne znaki, jak kropki czy dwukropki, lecz NIE przecinki, spacje lub myślniki. Drogowskaz! Jeśli musisz wysłać pocztę pod adres, który zawiera w nazwie przecinki, spacje lub myślniki, podaj je w cudzysłowie. Jaki jest mój adres? Twój adres, jak większość, wygląda tak: Twoja.nazwa.identyfikacyjna.@Nazwa.Twojej.maszyny. Administratorzy systemu mogą dowolnie nadawać nazwy pocztowe. Na przykład miejsce w nazwie maszyny jest często zastępowane nazwą departamentu lub organizacji, rzadko jest to nazwa maszyny. Jeśli Twoja nazwa identyfikacyjna brzmi na przykład elvis, a Twój komputer nazywa się shamu.strat.ntw.org, to Twój pocztowy adres może być: elvis@shamu.strat.ntw.org lub elvis@strat.ntw.org albo elvis.ntw.org. (Możesz mieć kilka adresów, tak więc wszystkie trzy mogą nimi być!). Trudno zapamiętać nazwy identyfikacyjne wszystkich użytkowników, dlatego wiele organizacji tworzy adresy pocztowe używając rzeczywistych nazwisk osób, np: elvis.presley@ntw.org. Drogowskaz! Jeśli używasz komputera klasy PC lub Macintosh, które nie wymagają, abyś się zalogował (wszedł w sieć), Twoja poczta zapewne będzie obsługiwana przez centralny serwer pocztowy. W związku z tym powinieneś użyć swojej nazwy identyfikacyjnej - to jest tej nazwy, której używasz do kontaktowania się z serwerem pocztowym. Drogowskaz! Jeśli nie jesteś pewny, do kogo zaadresowana jest poczta, wyślij pocztę elektroniczną do Centrali Internetu dla Opornych i qdummies@iecc.com, a my odpowiemy Ci notą zawierającą adres nadawcy i informację, jaki jest Twój adres pocztowy. Kiedy już otrzymasz te dane, dodaj zdanie lub dwa na temat tego, co sądzisz o tej książce. Zobacz w Interirecie dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Z jakich części składa się mój adres?". Przekazywanie wiadomości w Berkeley mail Wymagające nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzącej wiadomości do osoby trzeciej przy użyciu programu Berkeley Mail. 1. Po przeczytaniu informacji naciśnij m, by powiedzieć programowi, że chcesz stworzyć nową wiadomość. Jeśli chcesz dowiedzieć się, w jaki sposób odczytać wiadomość, zajrzyj do rozdziału "Czytanie poczty" w tej części. 2. Wpisz adres, pod jaki chcesz wysłać wiadomość. 3. Wpisz właściwy temat w pozycji Subject: (kiedy zostaniesz o to poproszony). 4. Wpisz ~m w oddzielnej linii, by wstawić oryginalną wiadomość. 5. Wpisz więcej tekstu, jeśli chcesz. Następnie zapisz kropkę w oddzielnej linii, by zakończyć swoją wiadomość. Program odpowie Ci w EOT (End of Text) - koniec tekstu. Zauważ: W nieco starszych wersjach poczty wpisanie kropki w ostatniej linii nie działa. Zamiast niej wciśnij [Ctrl+D]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Przekazywanie wiadomości w elm Wymagające nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzącej wiadomości do osoby trzeciej przy użyciu programu elm. Program elm pozwala Ci na wysyłanie kopii wiadomości do jednej lub większej liczby osób. 1. Uruchom elm. 2. Wyświetl wiadomość na ekranie monitora. 3. Naciśnij f, by wysłać wiadomość. elm zapyta Cię, czy chcesz zmienić coś w wiadomości, zanim ją wyślesz. 4. Naciśnij y lub n (y-tak, n-nie). 5. Wpisz adres. 6. Zmień wiadomość (chyba że napisałeś n - czyli nie będziesz jej zmieniał). Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Przekazywanie wiadomości w xmail Wymaga nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzącej wiadomości do osoby trzeciej przy użyciu programu xmail. 1. Uruchom program xmail, jeśli jeszcze nie jest uruchomiony, lub kliknij dwa razy ikonę xmail. 2. Wyświetl na ekranie wiadomość, którą chcesz wysłać. 3. Przytrzymaj klawisz [Shift] i jednocześnie kliknij pole Send. 4. Wyedytuj (zmień) wysyłaną wiadomość w ten sam sposób, jak nową wiadomość. xmail pozwoli Ci wpisać Subject: temat wiadomości, a po edycji również adres odbiorcy. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Dobre maniery poczty Wymaga nieco uwagi! Uznane zasady grzecznościowe w komunikacji poczty elektronicznej. Uważaj na to! Łatwo popełnić w poczcie elektronicznej nietakt i wysłać wiadomość, która może być odebrana jako niegrzeczna i nieprzyjemna. Oto kilka sugestii dotyczących tonu i stylu poczty: - Nie pal. Tak jest, nie wysyłaj wiadomości pełnej beznadziejnych i obraźliwych uwag. - Uważaj na ton. Poczta elektroniczna może nierozmyślnie wydawać się szorstka lub nawet niegrzeczna. - Sprawdź dwukrotnie swój nastrój. Ironię i sarkazm łatwo przeoczyć, a mogą być uznane za nieprzyjemne lub nawet głupie. Czasami pomaga, gdy dodasz na końcu smiley (z uśmiechem), by powiedzieć jasno: "to był żart". - Pamiętaj, że e-mail nie jest sprawą prywatną. Drobne zakłócenie może spowodować, że system dostarczy Twoją pocztę do złego adresata w złym systemie. - Nie wysyłaj łańcuszków listowych. W szczególności tego o umierającym chłopcu, który zbiera kartki pocztowe z pozdrowieniami (wcale ich nie chce), lub tych o plotce na temat podatków modemowych (propozycja została odrzucona w 1987 roku), lub listu Dave'a Rhodesa, który radzi, jak w szybkim czasie zrobić duże pieniądze. (To co proponuje jest nielegalne i nie zapewni Ci tych pieniędzy.) Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Kilka opinii dam przestrzegających etykiety" i rozdział 8. Nagłówki pocztowe Linia nagłówka pojawia się na początku każdej pocztowej wiadomości. Możesz zmienić nagłówek pocztowy, zanim wyślesz wiadomość: - W Berkeley mail wpisz ~h podczas pisania wiadomości. - w elm naciśnij h po edycji wiadomości. - w xmail wpisz nowy nagłówek w formie wyświetlonej po edycji wiadomości. Niektóre elementy z nagłówka są od Ciebie wymagane, niektóre są zalecane, inne opcjonalne - jak pokazano to w następującej tabeli: Nagłówek - Opis Subject: - Opisanie wiadomości (zalecane). To: - Lista odbiorców wiadomości (wymagane). Cc: - Lista otrzymujących kopię wiadomości (opcjonalne). Bcc: - Lista odbiorców otrzymujących zasłoniętą kopię, nie wysyłane z wiadomością (opcjonalne). From: - Adres autora wiadomości (wymagane, zapewniane automatycznie). Reply - To: - Adres, pod który należy wysłać odpowiedź, jeśli nie jest to adresat z pozycji From: (opcjonalne). Date: - Czas i data wysłania wiadomości (wymagane, zapewniane automatycznie). Expires: - Data, do której dana wiadomość jest ważna (opcjonalne). Message - ID: - Generowany przez maszynę identyfikator wiadomości (wymagane, zapewniane automatycznie). Lines: - Liczba linii tekstu w wiadomości (opcjonalne, zapewniane automatycznie). Zauważ: Istnieją jeszcze inne opcjonalne nagłówki (żaden z nich nie jest na tyle ważny, by się nim zajmować). Listy adresowe - podstawy Wymagające nieco uwagi! Listy adresów w e - mail1. Listy adresowe zapewniają grupie osób o wspólnych interesach sposób wysyłania wiadomości każdy do każdego i utrzymywanie grupowej konwersacji. Lista adresowa ma adres pocztowy i wszystko (mniej więcej), co jest wysyłane do jednej z osób na takiej liście, jest też rozsyłane do pozostałych. Ludzie z listy często odpowiadają na taką wiadomość i w ten sposób nawiązuje się konwersacja. Dla grup większych niż kilkaset osób jest to korzystna i preferowana forma przekazywania informacji (newsgroup) - zobacz Część 3 "Wiadomości sieciowe". Adresy list adresowych Aktualnie każda z list adresowych ma dwa pocztowe adresy: - Adres Iisty. Wiadomość wysyłana pod taki adres jest rozsyłana do wszystkich adresatów na tej liście. W ten sposób adres pocztowy listy działa jak usługa rozsiewcza. Możesz wysłać pocztę pod ten adres, jeśli chcesz, aby przeczytali tę wiadomość wszyscy ludzie z listy. Uważaj na to! Nie używaj adresu pocztowego listy dla celów administracyjnych, takich jak nie podpisywanie czegoś. - Żądany adres (lub adres menedżera). Wiadomość wysłana pod ten adres jest jedynie czytana przez menedżera (zarządcę) listy. Używaj tego adresu dla wiadomości takich jak zapisywanie lub wypisywanie się. Wiadomości wysyłane pod taki adres mogłyby być czytane również przez komputer i w takim przypadku musisz wiadomość przepisać na inny specyficzny format. Zobacz rozdział "Listy adresowe - wchodzenie i wychodzenie" w tej części. Konwencje nazewnictwa list Dla dwóch adresów na liście adresowej dopuszcza się dwie konwencje nazewnictwa: (Wskazówka) Dla list, które są utrzymywane ręcznie, dodaj -request (żądanie) do listy adresowej, by dostać żądany adres. Na przykład, jeśli lista nazywa się unicycle@blivet.com, żądany adres jest prawie pewny: unicycles-request@blivet.com. (Wskazówka) Dla list, które są utrzymywane automatycznie, żądanym adresem jest zazwyczaj LISTSERV@, za którym znajduje się nazwa maszyny (hosta), która utrzymuje listę. Na przykład: ¬listserv@blivet.com¦. Kilka systemów używa pakietu listy pocztowej zwanego majordomo. W takim przypadku adres będzie wyglądał następująco: majordomo@blivet.com. Listy adresowe - wchodzenie i wychodzenie Wymagające nieco uwagi! Dodawanie lub usuwanie swojego adresu poczty elektronicznej do lub z listy adresowej. Dla list utrzymywanych ręcznie Wyślij wiadomość pocztową (podobną do "Proszę dodać mnie do listy unicycles" lub "Proszę usunąć mnie z listy unicycles"). Taka wiadomość będzie przeczytana przez osobę, tak więc nie ma potrzeby stosować żadnych wymyślnych form. Upewnij się, że podałeś właściwą nazwę, a wiadomość jest utrzymana w grzecznej i jasnej formie. Dla list utrzymywanych automatycznie Wyślij żądanie pod adres LISTSERV lub majordomo. Podpisane żądanie musi przyjąć następującą ustaloną formę: sub nazwalisty Twojenazwisko gdzie sub jest skrótem od subscribe (podpis), nazwa listy jest nazwą listy adresowej, na której chcesz się znaleźć i Twojenazwisko jest Twoim rzeczywistym nazwiskiem. Nie musisz dołączać swojego pocztowego adresu, ponieważ jest on podawany automatycznie jako adres powrotny wiadomości. Na przykład aby umieścić się na liście adresowej unicycles, wyślij następującą wiadomość (jeśli nazywasz się Roger Sherman): sub unicycles Roger Sherman Chcąc skreślić się z listy adresowej wyślij pod adres LISTSERV lub majordomo: signoff unicycles (Uważaj) Twój adres poczty elektronicznej i prawdziwe nazwisko nie są wymagane, ponieważ LISTSERV i majordomo już dokładnie je znają. Nieco więcej szczegółów Drogowskaz! Kiedy wpisujesz się na listę utrzymywaną przez LISTSERV lub majordomo, upewnij się, że wysyłasz wiadomość sub z komputera, na który chcesz dostawać pocztę. Pamiętaj: używają one adresu powrotnego wiadomości i adres ten dodają do listy pocztowej. (Uważaj na to!) Upewnij się, że wysyłasz żądanie wejścia lub wyjścia z listy pod żądany adres, a nie pod adres listy. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 10 "Zapisywanie się i wypisywanie się z list adresowych". Listy adresowe - otrzymywanie wiadomości Łatwe dla każdego! Otrzymywanie wiadomości z listy adresowej, do której się przyłączyłeś. Jak tylko przyłączysz się do listy, automatycznie będziesz otrzymywać wszystkie wiadomości razem z resztą Twojej poczty. Drogowskaz! Niektóre listy są dostępne w formie streszczenia z dołączonymi wiadomościami z dnia w formie spisu treści. Często system LISTSERV może wysłać zarazem streszczenie i pojedyncze wiadomości. By otrzymać streszczenie z listy adresowej unicycles, jeśli jest to możliwe, wyślij następującą wiadomość pod adres LISTSERV: set unicycle digest Zobacz Internet dla Opornych rozdział 10 fragment "BRR. Komputer trawi wiadomości!" i podrozdział "Głupie triki LISTSERVa". Listy adresowe - wysyłanie wiadomości Łatwe dla każdego! Wysyłanie wiadomości do listy adresowej, do której się dołączyłeś. Chcąc przekazać wiadomość do listy adresowej, do której należysz, po prostu wyślij wiadomość adres listy. Wiadomość zostanie automatycznie rozprowadzona do wszystkich członków listy. Niektóre listy są cenzurowane - innymi słowy, ktoś przegląda wiadomości, zanim je roześle, co czasami opóźnia wiadomość o dzień lub dwa. Drogowskaz! Systemy LISTSERV zazwyczaj odsyłają kopię Twojej wiadomości, by móc potwierdzić to, co otrzymały. Możesz kazać LISTSERVowi, aby nie potwierdzał Twojej wiadomości. Trzeba to zrobić nadając następujący komunikat pod adres LISTSERV listy unicycles: set unicycles noack Aby dostawać kopie wysyłanych wiadomości napisz: set unicycles ack Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 10 podrozdział "Wysyłanie wiadomości do list adresowych". Zauważenie przychodzącej wiadomości Łatwe dla każdego! Kiedy przychodzi wiadomość, Twój system usiłuje Ci jakoś to zasygnalizować. Niektóre systemy zapowiadają: "Otrzymałeś wiadomość", inne wydają dźwięk (biip, biip). Jeśli na ekranie znajduje się ikona e-mail, może się zmienić jej wygląd. Czytanie wiadomości w Berkeley mail Wymagające nieco uwagi! Czytanie wiadomości z poczty elektronicznej przy użyciu programu Berkeley mail. Program Berkeley mail nie jest zbyt przyjaznym środowiskiem na czytanie wiadomości. Dlaczego by nie poprosić administratora systemu o wymianę oprogramowania na elm? 1. Uruchom program mail. Przejrzy on Twoje wiadomości, ujmując nowe w kwadratowe nawiasy. 2. Naciśnij [Enter], by zobaczyć pierwszą wiadomość. Po przeczytaniu wiadomości możesz ją wyrzucić, odpowiedzieć na nią, wysłać lub skopiować do pliku. Jeśli nie powiesz programowi, co zrobić z tą wiadomością, program pocztowy zostawi ją w skrzynce pocztowej lub zapamięta ją w pliku mbox. 3. Aby usunąć wiadomość i przejść do następnej, wpisz dp (ang. Delete and Print - usuń i drukuj), potem wciśnij klawisz [Enter]. Aby przejść do następnej bez usuwania poprzedniej, po prostu naciśnij [Enter]. 4. Aby wyjść z Berkeley mail naciśnij q, by sfinalizować dokonane zmiany, a następnie wyjdź lub naciśnij x, by wyjść bez usuwania czegokolwiek. (Uważaj na coś wartego zapamiętania) Jeśli Twój program automatycznie zachowuje wiadomości w pliku mbox, przynajmniej raz na tydzień przeglądaj i usuwaj niepotrzebne wiadomości ze skrzynki pocztowej. Drogowskaz! W kilku bardzo starych programach pocztowych jest natychmiast pokazywana pierwsza z otrzymanych wiadomości. Jeśli tak jest, zażądaj nowszego oprogramowania. Takie programy są prekursorami Berkeley mail z roku 1979. Drogowskaz! Możesz zobaczyć temat wiadomości, tzn. Subject: - linię w wiadomości dostępną przez naciśnięcie h. Aby wybrać wiadomość z listy, wpisz numer pokazany w tej samej linii, co wiadomość. Czytanie wiadomości w elm Łatwe dla każdego! Łatwy sposób odczytania wiadomości. Używaj elm po przeczytaniu wiadomości. Możesz je usunąć, zapakować do teczki do późniejszego użycia lub wysłać do innych odbiorców. 1. Uruchom elm. Pokaże Ci on przychodzące wiadomości zaznaczając nowe literką N. 2. Naciśnij [Enter], by zobaczyć pierwszą z nich. Jeśli wiadomość nie może zmieścić się na ekranie, naciśnij spację, by zobaczyć następne ekrany. 3. Naciśnij d, by usunąć bieżącą wiadomość, i przejdź do następnej; kiedy przeglądasz ostatnią (lub jedyną) stronę wiadomości, naciśnij spację, by przejść do następnej wiadomości bez usuwania poprzedniej. 4. Chcąc wyjść z programu elm naciśnij q, by sfinalizować zmiany (jeśli usuwałeś jakieś wiadomości), lub naciśnij x, by wyjść bez usuwania wiadomości. W obu przypadkach elm zada pytanie o potwierdzenie wyboru. Jeśli to zrobi, musisz wpisać y - tak lub n - nie. Drogowskaz! Możesz zobaczyć listę tematów Subject: - linia taka pojawi się po naciśnięciu literki i (indeks). Aby wybrać wiadomość z listy, wpisz numer, który pojawi się w tej samej linii, lub użyj strzałek w dół/górę do poruszania się między wiadomościami. Najedź na wybraną przez Ciebie wiadomość i naciśnij [Enter]. Czytanie wiadomości w xmail Łatwe dla każdego! Czytanie wiadomości przy użyciu programu xmail (który pozwala na korzystanie z myszy). 1. Uruchom xmail jeśli jeszcze nie jest uruchomiony lub, kliknij dwukrotnie ikonę programu. xmail powinien pokazać pierwszą nową wiadomość w dolnej części okna. Jeśli tak się nie stanie, kliknij pole Newmail, aby program zaczął poszukiwać nowych wiadomości. Linia dotycząca tematu wiadomości pojawi się zaznaczona literką N w górnej części okna programu xmail. 2. Jeśli wiadomość nie mieści się w oknie, kliknij szary pasek po lewej stronie wiadomości, by przejrzeć ją całą. 3. Aby usunąć bieżącą wiadomość, trzymaj wciśnięty klawisz [Shift] i kliknij pole Delete (Usuń). 4. By przejść do następnej wiadomości, trzymaj wciśnięty klawisz [Shift] i kliknij pole Read (Czytaj). 5. Aby wyjść z programu xmail, kliknij pole Quit (Wyjście). Aby schować xmail pod ikoną (lub zaikonować go), co jest preferowane, albo gdy całkiem chcesz się wylogować, kliknij małą kuleczkę w górnej części rogu okna xmail. Drogowskaz! Lista (lub indeks) wiadomości i linia ich tematu - Subject: pojawi się w górnej połowie okna xmail. Możesz kliknąć prawym i lewym klawiszem myszy, by przemieścić się w dół i w górę po tym indeksie. Aby wybrać jedną z wiadomości z listy, kliknij daną linię, a następnie kliknij pole Read (Czytaj), by przejść do czytania wiadomości. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Uwaga, poczta". Czytanie wiadomości w skrzynce pocztowej przy użyciu programu Berkeley Łatwe dla każdego! Czytanie wiadomości, które poprzednio zapamiętaliśmy w skrzynce pocztowej lub teczce w programie Berkeley mail. Uruchom program mail z opcją -f w linii komend w ten sposób: Mail -f oldmail Zastąp Mail nazwą, którą Twój system przydzielił programowi Berkeley mail (zazwyczaj mail lub Mail), natomiast oldmail nazwą Twojej skrzynki pocztowej. Czytanie wiadomości w skrzynce pocztowej przy użyciu programu elm Łatwe dla każdego! Czytanie wiadomości, które poprzednio zapamiętaliśmy w skrzynce pocztowej lub teczce w programie elm. Możesz także poprosić program elm, aby pokazał Ci listę skrzynek pocztowych (które nazywa teczkami), które sam stworzyłeś. 1. Uruchom program elm. 2. Naciśnij c, by zmienić skrzynkę. (elm zapyta o nazwę nowej skrzynki.) 3. Wpisz nazwę skrzynki. 4. elm pokaże Ci całą listę wiadomości w skrzynce. Możesz je przeczytać, odpowiedzieć na nie i tak dalej, jakby to były nowo nadesłane wiadomości. 5. Aby się przełączyć z powrotem na przychodzące wiadomości, naciśnij ponownie literę c. Kiedy program elm zada pytanie o nazwę skrzynki pocztowej, naciśnij !. Program elm może zapytać się o to, czy zachować zmiany w starej skrzynce pocztowej (naciśnij wtedy y - tak lub n - nie). Drogowskaz! Innym sposobem na polecenie programowi elm pokazania wiadomości w konkretnej skrzynce pocztowej jest użycie opcji - f w linii rozkazowej, na przykład: elm-f oldmail Zastąp oldmail nazwą skrzynki pocztowej. Drogowskaz! Możesz polecić w programie elm pokazanie listy "teczek" (lub jak wolisz skrzynek pocztowych), które poprzednio stworzyłeś w katalogu Mail. Naciśnij ?, kiedy program elm zapyta Cię o nazwę teczki. Kiedy wykonujesz zmiany lub zapamiętujesz je w skrzynce pocztowej, poprzedź nazwę skrzynki pocztowej znakiem równości (=), by powiedzieć programowi elm, że chcesz umieścić skrzynkę pocztową raczej w katalogu Mail niż w bieżącym (zazwyczaj Twój katalog identyfikacyjny). Czytanie wiadomości w skrzynce pocztowej przy użyciu programu xmail Łatwe dla każdego! Czytanie wiadomości, które poprzednio zapamiętaliśmy w skrzynce pocztowej lub teczce (ang. folder) w programie xmail (użyj pola Folder). 1. Uruchom xmail, jeśli nie jest jeszcze uruchomiony, lub kliknij dwukrotnie ikonę e - mail. Używając myszy przesuń kursor na pole File: w środku ekranu. 2. Wpisz nazwę skrzynki pocztowej, której chcesz używać. 3. Kliknij pole Folder. Odpowiedzi na pytania przy użyciu programu Berkeley mail Wymagające nieco uwagi! Wysyłanie odpowiedzi na przysłaną przez kogoś wiadomość. Program mail potrafi automatycznie adresować Twoje odpowiedzi i jest to łatwiejsze niż pisanie nowej wiadomości. 1. Po przeczytaniu wiadomości naciśnij r, by powiedzieć programowi, że chcesz odpowiedzieć na przysłaną wiadomość. Program mai1 utworzy odpowiedź zaadresowaną do osoby, od której otrzymałeś wiadomość. Odpowiedź będzie miała ten sam temat, co nadesłana wiadomość. 2. Wpisz tekst odpowiedzi w ten sam sposób, w jaki wprowadzasz nowy dokument. Na zakończenie postaw w ostatniej linii kropkę, aby zakończyć tekst. Program odpowie EOT (End of Text) - koniec tekstu. Zauważ: W niektórych starych wersjach programu mail kropka na końcu nie będzie działać. Zamiast niej naciśnij [Ctrl+D]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Odpowiedzi na wiadomości przy użyciu wiadomości elm Łatwe dla każdego! Wysyłanie odpowiedzi na przysłaną przez kogoś wiadomość. 1. Uruchom program elm. 2. Wyświetl wiadomości na ekranie. 3. Naciśnij r, by odpowiedzieć na wiadomość. 4. Program elm zapyta, czy dołączyć kopię oryginalnej wiadomości (którą możesz wyedytować) do Twojej odpowiedzi. Naciśnij y - tak lub n - nie. 5. Przeprowadź edycję i wyślij odpowiedź w ten sam sposób, jakbyś tworzył nową wiadomość. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Odpowiedzi na wiadomości przy użyciu programu xmail Łatwe dla każdego! Wysyłanie odpowiedzi na przysłaną przez kogoś wiadomość. 1. Uruchom xmail, jeśli jeszcze nie jest uruchomiony, lub kliknij dwukrotnie ikonę tego programu. 2. Wyświetl wiadomość, na którą chcesz odpowiedzieć. 3. Kliknij pole Reply (Odpowiedź). Jeśli chcesz dołączyć oryginalną wiadomość w tekście odpowiedzi, trzymając wciśnięty klawisz [Shift] kliknij pole Reply. 4. Przeprowadź edycję wiadomości w ten sam sposób jak nowej wiadomości. Program xmail dopisze automatycznie temat i nazwę odbiorcy po edycji całej wiadomości. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Zachowanie wiadomości przy użyciu programów Berkeley mail lub elm Łatwe dla każdego! Zachowywanie przychodzących wiadomości pocztowych przez zapamiętywanie ich w skrzynce pocztowej lub teczce (ang. folder). 1. Wyświetl wiadomość na ekranie. 2. Naciśnij s (dla zapamiętania - ang. save). 3. Wpisz nazwę skrzynki (lub teczki). 4. Program elm sugeruje nazwanie skrzynki nazwiskiem osoby, która do nas przysłała wiadomości. Naciśnij [Enter] akceptując takie rozwiązanie lub wpisz inną nazwę i naciśnij [Enter]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Zimne kartofle". Zachowanie wiadomości przy użyciu programu xmail Łatwe dla każdego! Zachowywanie przychodzących wiadomości pocztowych przez zapamiętywanie ich w skrzynce pocztowej. 1. Wyświetl na ekranie wiadomość, którą chcesz zachować. 2. Używając myszy przesuń kursor na pole File: znajdujące się pośrodku ekranu. 3. Wpisz nazwę skrzynki pocztowej. 4. Kliknij na pole Save (Zachowaj). Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Zimne kartofle". Wysyłanie poczty elektronicznej do systemów spoza lnternetu Wymagające nieco uwagi! Wysyłanie poczty elektronicznej do osób nie należących do sieci Internet lub systemów pocztowych takich jak CompuServe, America Online lub MCI Mail. Wiele systemów i sieci, pomimo że nie są połączone bezpośrednio z Internetem, posiada połączenie pocztowe. Poniższa tabela przedstawia sposób adresowania wiadomości przy połączeniach spoza Internetu, gdzie username jest nazwą identyfikującą odbiorcę, usernum numerycznym identyfikatorem, a hostname nazwą konkretnego komputera wewnątrz sieci. System - Sposób adresowania wiadomości America Onile - username@aol.com AT&T Mail - username@attmail.com BITNET - username@hostname.bitnet lub - username%hostname.bitnet@itvma.mit.edu lub - username%hostname.bitnet@ cunyvm.cuny.edu BIX - username@bix.com CompuServe - userid.userid@compuserve.com - userid.userid jest numerycznym identyfikatorem CompuServe ID z kropką zastępującą przecinek. Na przykład jeśli osoba w CompuServe ma numer 71234,567 wyślij pocztę pod numer: 71234.567@compuserve.com. Delphi - username@delphi.com Easylink - userid@eln.attmail.com - userid jest siedmiocyfrowym numerem identyfikacyjnym. FIDOnet - firstname.lastname@p4.f3.n2.z1.fidonet.org lub - firstname.lastname@.f3.n2.z1.fidonet.org Zastąp numery częścią osobistego numeru węzła FIDO. Na przykład ten numer użytkownika węzła powinien mieć postać 1:2/3.4 lub 1:2/3. GEnie - mailname@genie.geis.com - mailname bazuje na nazwie użytkownika, a nie na przypadkowej nazwie dostępu użytkownika. MCI Mail - usernum@mcimail. com - usernum jest osobistym numerem adresowym MCI Mail, zazwyczaj w formie 123-4567. Opuść również myślnik. Prodigy - usernum@prodigy.com Zauważ, że konto osoby z Prodigy musi być ustawione dla Internetu. Sprintmai - /G=firstname/ S=lastname/ 0=orgnamel/C=US/ - ADMD=TELEMAIL/@sprint.com UUCP - username@hostname.uucp lub - hostname!username@internet ...gateway Zauważ: Pierwsza forma UUCP działa tylko dla zarejestrowanych adresów. Najczęstszymi wejściami są uunet.uu.net. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 9 podrozdział "Parada systemów poczty elektronicznej". Wysyłanie poczty przy użyciu programu Berkeley mail Wymagające nieco uwagi! Ten program nie sprzyja wysyłaniu wiadomości, ale pracuje poprawnie. 1. Uruchom program mail, wpisując adres, pod który chcesz nadać wiadomość. Na przykład wpisz mail king@ntw.com. 2. Wprowadź odpowiadający treści wiadomości temat, jeśli program mail zapyta Cię w linii Subject:. Jeśli takiego pytania nie zada, sam musisz wpisać linię Subject: dodając ~s przed tematem wiadomości. 3. Wpisz swoją wiadomość używając tylu linu, ile Ci jest potrzebne. 4. Zakończ swoją wiadomość poprzez wpisanie w ostatniej linii kropki (jako jedynego znaku). Program powinien odpowiedzieć EOT (End of Text koniec tekstu). Zauważ: W nieco starszych wersjach programu mail wpisanie kropki nie zadziała. Zamiast niej naciśnij [Ctrl+D]. Drogowskaz! Jeśli zmienisz zdanie i zdecydujesz się nie wysyłać wiadomości, wciśnij trzy razy znak przerywający pracę (zazwyczaj jest to [Ctrl+C] lub [Del]), by zaniechać tworzenia wiadomości. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie" lub UNIX dla Opornych rozdział 18 podrozdział "Zabawa listonosza Pata z pocztą". Wysyłanie poczty przy użyciu programu elm Wymaga nieco uwagi! Bardzo przyjemny program do wysyłania wiadomości. 1. Uruchom program elm. Główny ekran programu elm pokaże listę przychodzących wiadomości i wyświetli menu rozkazowe. Naciśnij m, aby wysłać wiadomość. Alternatywnie możesz podać adres odbiorcy programowi elm, kiedy go uruchomisz. Na przykład możesz wpisać elm king@ntw.com. 2. Program elm poprosi Cię o wpisanie tematu wiadomości w linii Subject:. Wpisz coś i naciśnij [Enter]. 3. Program elm może też zapytać o to, czy komuś jeszcze przesłać kopię w linii Copies to:. Wpisz adres, jeśli zamierzasz jeszcze komuś przesłać kopię Twojej wiadomości, następnie naciśnij [Enter]. 4. Program elm uruchomi standardowy edytor zazwyczaj vi lub emacs. Wpisz wiadomość, zachowaj plik i wyjdź z edytora. Program elm powróci z małym menu podobnym do tego: Choose e)dit message, l)shell, h)eaders, c)opy file, s)end, or f)orget. 5. Naciśnij s, by wysłać wiadomość. Naciśnij f, jeśli nie chcesz jej wysłać. 6. Program elm odpowie z radością Mail Sent! (poczta wysłana), a następnie powróci do listy przychodzących wiadomości i menu rozkazowego. Zauważ: Jeśli zaczynałeś program elm od wpisania nazwy odbiorcy, to ten punkt jest ostatnim. Aby wyjść z programu elm, naciśnij q. Program zapyta o potwierdzenie Twojego wyboru. Naciśnij y - tak lub n-nie. Drogowskaz! Program pocztowy pine zachowa się jak zwykły uproszczony elm, możesz wysyłać i odczytywać pocztę w ten sam sposób. Zobacz Internet dIa Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie" lub UNIX dla Opornych rozdział 18 podrozdział "Zabawa listonosza Pata z elm". W celu uzyskania informacji na temat edytorów vi i emacs, zajrzyj do książki UNIX dla Opornych rozdział 12 "Pisząc nieśmiertelną prozę". Wysyłanie poczty przy użyciu innych programów pocztowych Wymagające nieco uwagi! Wysyłanie poczty przy użyciu programów innych niż Berkeley mail, xmail lub elm. Szczegóły nieco się różnią, ale podstawowe kroki są identyczne jak w opisanych wcześniej trzech programach. Generalnie musisz zrobić następujące rzeczy: 1. Powiedzieć programowi, że chcesz wysłać wiadomość. 2. Wpisać adres. 3. Wpisać wiadomość i jej temat. 4. Powiedzieć programowi, że już skończyłeś. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 7 podrozdział "A co mam zrobić, jeśli używam innego komputera". (Uważaj na to) Jeśli używasz komputera osobistego lub czegoś podobnego, - przychodząca wiadomość będzie raczej zapamiętana w centralnej maszynie zwanej serwerem pocztowym niż dostarczona automatycznie do Twojego PC. W tym przypadku musisz powiedzieć programowi pocztowemu, aby pobrał nowe wiadomości z centralnej maszyny, zanim będziesz mógł je przeczytać. Komendy do tego są tak zróżnicowane, że niestety musisz spytać się swojego lokalnego doradcy. Wiele sieciowych komputerów PC uruchamia raczej komercyjne systemy poczty, takie jak ccMail lub Microsoft Mail, niż systemy poczty Internetu. Te systemy nie są bezpośrednio połączone z Internetem. Jest bardzo prawdopodobne, że wysyłając wiadomości do Internetu musisz użyć specjalnego adresowania. Znów czeka Cię rozmowa z lokalnym doradcą. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 7 zapiski na boku "Czy PC-ty są prawdziwymi komputerami dla poczty?". Wysyłanie poczty przy użyciu programu xmail Wymaga nieco uwagi! Miły sposób na wysyłanie poczty elektronicznej. 1. Uruchom program xmail. Kliknij pole Send (Wyślij) - w środku ekranu. xmail1 stworzy nowe okno, w którym uruchomi standardowy lokalny edytor, taki jak vi lub emacs. 2. Wpisz swoją wiadomość, zachowaj plik i opuść edytor. Program xmail pokaże nowe okno. 3. Wpisz adres(y), pod który chcesz wysłać wiadomość i naciśnij [Enter]. 4. Wpisz temat wiadomości. Dodaj adresy Cc: i Bcc :, jeśli są potrzebne. 5. Kliknij pole Deliver (Dostarcz), aby wysłać wiadomość. Drogowskaz! Jeśli nie chcesz wysyłać wiadomości, przytrzymaj klawisz [Ctrl) podczas klikania pola Deliver; xmail zaniecha wysłania wiadomości. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie". W celu uzyskania informacji na temat edytorów vi i emacs zajrzyj do książki UNIX dIa Opornych rozdział 12 "Pisząc nieśmiertelną prozę". + Część Iii:Ń Sieciowe wiadomości Sieciowe wiadomości, znane jako USENET lub jako net news, są gigantycznym systemem rozprowadzającym komputerowy biuletyn. Użytkownicy z całego świata dysponują tysiącami komputerów, wchodzą w system wiadomości USENET i w ciągu dnia prawie każda maszyna USENETa (prawdopodobnie włączając w to również Twoją maszynę) otrzymuje biuletyn. Ponad 30 000 nowych artykułów - zajmujących ponad 50 megabajtów tekstu - przewija się przez USENET codziennie, zatem z pewnością jest wśród nich taki temat, którym możesz być zainteresowany. Zobacz w Załączniku B listę grup tematycznych. Wyciąganie plików binarnych Łatwe dla każdego! Transformacja zakodowanych plików binarnych na ich oryginalną formę. Niektóre pliki zawierają zakodowane binarnie dane, np. obrazy lub programy. Takie wiadomości wyglądają mniej więcej tak: begin plugh.exe #fdd m#cjiĎogdji#hiiĎre#jiĎ-k#jĎl#efgĎ]kjj de#ccejjĎ-oiuyk #cdĎdg#fggĎi#hĎ]po#iĎkiuy#gghgfaaabĎq met#cdfehhĎjuuuh-#jiihĎji#hdfccĎvcdhti#eĎkhgi#ffgfffcbbbcĎ-#cccdĎ-#ddehhi jajefdjĎ-#aa (To jest format zakodowany.) Zanim zaczniesz używać tej informacji, musisz ją najpierw wyciągnąć. 1. Naciśnij e, a następnie [Enter]. jeśli chcesz umieścić dane gdzie indziej niż w katalogu News, wpisz po e nazwę tego katalogu. 2. jeśli ten plik jest duży i łączy w sobie wiele wiadomości, naciśnij e po każdej z kolejnych wiadomości. Wyciąganie grupy plików binarnych Łatwe dla każdego! Transformacja zakodowanej grupy plików binarnych na ich oryginalną formę. Niektóre wiadomości zawierają grupy plików - na przykład większość plików grupy programów C jest w formacie shar (archiwum shell). Wyciągnij je za pomocą komendy e w ten sam sposób jak pliki binarne. (Zobacz poprzedni rozdział). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Prawdę mówiąc, jest to sztuka". Znajdowanie grup Łatwe dla każdego! Ulokowanie grup na Twoim czytniku wiadomości. Aby przeczytać wiadomości z poszczególnych grup, użyj komendy g (goto - idź do). 1. Naciśnij g. 2. Wpisz nazwę grupy. 3. Naciśnij [Enter]. Twój czytnik przeniesie Cię do grupy, którą wybrałeś. Zauważ: jeśli nie jesteś przypisany do grupy i chcesz wrócić, komenda g sprawi, że wrócisz. Wyrzucanie nieciekawych artykułów Łatwe dla każdego! Może się tak zdarzyć, że znajdziesz artykuł, który Cię nie zainteresuje, i będziesz go chciał opuścić, a także wszystkie repliki na jego temat, obecne i te, które mogą nadejść. - Aby opuścić (zabić) taki artykuł i wszystko z nim związane, naciśnij k (mała litera). - Aby go zupełnie przekląć teraz i w przyszłości, naciśnij K (duża litera). Aby opuścić (wyrzucić do śmieci) resztę tego artykułu, nawet jeśli zmieni się jego temat, naciśnij J (duża litera). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 fragmenty "Ojej! Znowu ten nudny temat" i "Nie mów, że Cię nie ostrzegałem". Opuszczanie czytnika wiadomości Łatwe dla każdego! Wychodzenie z programu czytnika wiadomości. Kiedy się znudzisz czytaniem wiadomości z komputera lub kiedy zobaczysz, że już prawie piąta, a Ty nic pożytecznego dzisiaj nie zrobiłeś, najwyższy czas na opuszczenie czytnika wiadomości. 1. Naciśnij klawisz z literą q. 2. W zależności od tego, w jakim punkcie programu się znalazłeś, musisz nacisnąć q dwa lub trzy razy. Nowe grupy Wymagające nieco uwagi! Ponieważ USENET wciąż się rozrasta jak głupi, nowe grupy pojawiają się kilkanaście razy w tygodniu. Za każdym razem kiedy uruchomisz rn lub trn i zauważysz nowe grupy, będziesz miał możliwość zapisania się do nich. 1. Uruchom trn lub rn. Program zada Ci kilka pytań. Checking active list for new newsgroups... Newsgroup alt.comp.hardware.homebuilt not in.newsrc--subscribe?[yn YN] 2. Naciśnij y lub n, aby wskazać, czy chcesz zapisać się do grupy. 3. Jeśli to zrobisz, program zada pytanie, gdzie na liście grup ma się znaleźć nowa grupa? Zapyta się w następujący sposób: Put newsgroup where ? [$^L] 4. Naciśnij $, by umieścić nową grupę na końcu Twoich grup. Naciśnij +, a potem wpisz nazwę grupy, aby w to miejsce (po tej grupie) wstawić nową grupę. Zasady etykiety Wymagające pełnego skoncentrowania! Respektowane zasady porozumiewania się i zachowania w sieci. Lista dobrych manier sieciowych przedstawiona w części 2 dotyczy również nowych artykułów, jeśli nawet nie bardziej, ponieważ znacznie więcej ludzi czyta nowe artykuły niż pocztę elektroniczną. Oto kilka innych zasad: - Nie wysyłaj całych grup, jeśli w zamierzeniu autora powinny być one jedynie oddzielnymi artykułami. - Upewnij się, że każdy z artykułów jest odpowiedni dla grupy, do której go wysyłasz. - Nie wysyłaj artykułów na dwie linijki, które zawierają cytaty na 100 linii. Wyedytuj cytowany materiał. - Większość grup tworzy dostępne periodyczne wiadomości zwane FAQ (najczęściej zadawane pytania - ang. Frequently Asked Questions), które formułują pytania, jakie mógłbyś zadać. Sprawdź wiadomości FAQ, zanim zadasz jakieś pytanie. (Wskazówka) Jeśli masz dostęp do FTP, to wszystkie wiadomości FAQ są w systemie rtfm.mit.edu. Grupy Wymaga nieco uwagi! Grupy wiadomości USENETa według tematów. Grupy USENETa mają wieloczłonowe nazwy odzielone kropkami. Na przykład comp.dcom.fax (grupa tematyczna faksów i faks-modemów). Kiedy kilka grup ma jakiś związek, nadaje się im podobne nazwy. Na przykład wszystkie grupy mające związek z komunikacją można znaleźć pod nazwą comp.dcom. Hierarchię grup USENETa przedstawiono w następującej tabeli: Nazwa - Opis comp - Tematyczna grupa komputerowa. Mnóstwo mięsa informacyjnego. sci - Tematy dotyczące nauki - równie interesujące. rec - Tematy dotyczące rekreacji (włączając w to sport, hobby, sztukę i inne zabawne rzeczy). soc - Grupa społeczna - problemy społeczne i zwykłe towarzyskie. misc - Dodatkowe rozmaitości (podstawowe znajdują się w grupie misc.misc.). news - Nowości sieciowe. Kilka grup, w których można znaleźć ogólne ogłoszenia.Jeśli nie jesteś zapaleńcem, który czyta wszystkie wieści, nie znajdziesz tu niczego interesującego. talk - Długie dyskusje o polityce. Przez szeroką rzeszę uważane za bardzo nudne, oczywiście oprócz uczestników. alt - Nieoficjalne grupy alternatywne zajmujące się różnymi tematami, od bardzo frapujących do totalnie banalnych i głupich. Istnieje również hierarchia regionalna i organizacyjna. Na przykład nazwa ne jest przeznaczona dla tematów związanych z interesami Nowej Anglii, ny dla Nowego Jorku, ba dla San Francisco Bay Area i tak dalej. Uniwersytety i inne organizacje wystarczająco duże, by mieć własne zestawy wiadomości sieciowych, często posiadają swoją hierarchię, jak na przykład mit - M.I.T. Drogowskaz! Każdy zarządzający systemem może wybrać grupy, które chce otrzymywać, a które opuszczać. Ze względu na objętość nikt nie weźmie wszystkich. W systemie UNIX można zobaczyć listę grup dostępnych w Twoim systemie przez spojrzenie do pliku /usr/lib/news/active. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Bilet wstępu do grupy" i rozdział 12, by poznać więcej szczegółów na temat hierarchii i list grup sieciowych. Porządek w grupach Wymaga nieco uwagi! Sekwencja grup w kolejności, w jakiej pojawiają się w czytniku. Można sterować porządkiem, w jakim komenda trn prezentuje grupy. Po wydaniu polecenia prezentowania jako pierwszych tych najbardziej interesujących, możesz dosyć szybko poruszać się po Twoich faworyzowanych grupach używając klawisza spacji lub klawisza n. Pierwszą grupą, która zazwyczaj się pojawia, jest grupa zwana generalną. Drogowskaz! W praktyce grupa zwana general wypełnia się śmieciami i powinieneś ją przesunąć raczej na koniec listy. Następujący opis pozwoli Ci porządkować grupy: 1. Naciśnij m (ang. move - przesuń). 2. Jeśli chcesz przenieść bieżącą grupę, naciśnij klawisz [Enter]. By przenieść inne grupy, wpisz ich nazwy i na zakończenie naciśnij [Enter]. 3. By przenieść grupę na koniec listy, tak aby była ona ostatnia, naciśnij $. 4. By przenieść grupę na sam początek listy, naciśnij ^ (daszek, najczęściej kombinacja klawiszy [Shift+6]). 5. By przenieść grupę, aby pojawiała się za następną grupą, naciśnij +, następnie wpisz nazwę tej następnej grupy i naciśnij klawisz [Enter]. Drogowskaz! Aby zobaczyć pełną listę grup, do których jesteś zapisany (lub kiedyś byłeś), naciśnij L (duża litera). Aby sprawdzić listę grup, do których nie byłeś zapisany, naciśnij l (mała litera). Czytanie wiadomości w grupie Wymagające pełnego skoncentrowania! Czytanie aktualnych nowości. Kiedy wejdziesz w grupę (po naciśnięciu spacji, gdy trn zapyta Cię o to, czy chcesz czytać wiadomości z tej grupy), trn pokaże Ci pierwszy ekran wiadomości lub artykuł w grupie. Możesz przeczytać każdy artykuł lub opuszczać artykuły, które wydają Ci się nudne, odpowiadać na wiadomości, drukować je lub zapamiętywać. Grupa wiadomości na pojedynczy temat zwana jest wątkiem (ang. thread). Jeśli temat wydaje Ci się nudny, możesz kazać programowi trn opuścić cały wątek. Naciśnij spację, kiedy trn lub rn sugerują grupę, którą chcesz przeczytać. (Zobacz "Czytanie wiadomości" w tej części.) Aby przeczytać wiadomość w grupie, naciśnij spację, kiedy trn zapyta się o to, czy chcesz czytać daną grupę. Zobaczysz pierwszą wiadomość, której do tej pory nie przeczytałeś mniej więcej taką: general #6281 (1) From: root-Admin(0000) (1) [1] Disc space (1) Organization: I.E.C.C. (1) Date: Sat Aug 7 06:48:03 1993 (1) + (1) Dyski są prawie pełne. Proszę, usuń niepotrzebne pliki lub my usuniemy je za Ciebie. (Tak, to jest właśnie wątek.) Twój przyjaciel system manager End of article 6281( of 6282)-what next [npq] Więcej informacji Pierwsza linia w podanym przykładzie informuje o nazwie grupy (general) i numerze wiadomości (6281 ). Ostatnia linia mówi o tym, jak dużo artykułów znajduje się w grupie (6282 ) i który z nich aktualnie przeglądasz (6281, co znaczy, że jeszcze jeden pozostał do przeczytania). Jest też pytanie, co dalej zrobić. Masz następujące możliwości wyboru : - Jeśli wiadomość jest zbyt długa, żeby zmieścić się na ekranie, naciśnij spację, aby zobaczyć następny ekran. (Mniej więcej to samo jak komendy UNIXa more lub pg.) - Jeśli przeczytałeś już artykuł, naciśnij n, by przejść do następnego artykułu. - Jeśli przejrzałeś już wszystkie artykuły w danej grupie, naciśnij q, by przejść do następnej grupy. - Jeśli nie chcesz czytać kolejnych artykułów w grupie, naciśnij c (ang. catch up - przerywać) - w ten sposób będziesz udawał, że przeczytałeś już wszystkie artykuły. Drogowskaz! Odkąd dorwałeś się do czytania, głównie naciskasz spację, by przejść do następnego artykułu lub grupy, naciskasz n, by opuścić artykuł lub grupę, albo k, by opuścić grupę artykułów (opisane w następnym podrozdziale). Aż do przejrzenia wszystkich grup, do których jesteś zapisany. Prawdopodobnie będziesz równie często naciskał klawisz u, by pozbyć się wielkiej liczby grup, których nie chcesz czytać. Klawisze pomocne przy czytaniu artykułów Klawisz - Znaczenie spacja - Czytaj następną stronę bieżącego artykułu lub następny nie czytany artykuł. n - Przejdź do następnego artykułu. k - Wyrzuć ten artykuł i inne o tym samym tytule. K - To samo co k, ale też wejdź w taki plik i zaznacz, że za każdym razem,gdy wchodzisz w tę grupę, tytuł ten jest wyrzucany. q - Opuść tę grupę. c - Przerwij czytanie (udawanie, że już przeczytałeś wszystkie artykuły w grupie). u - Wypisz się z grupy. sfile - Zachowaj artykuł w pliku file. I 1pr - Przemiel artykuł komendą pr (to najprostszy sposób na wydrukowanie artykułu). /xyz - Znajdź następny artykuł, który zawiera xyz. = - Pokaż tytuły nie przeczytanych artykułów. [Ctrl+L] - Przerysuj ekran. [Ctrl+R] - Rozpocznij jeszcze raz bieżący artykuł (wyświetl jeszcze raz pierwszą stronę). X - Odkoduj wiadomość rot13 (nie dla wybrednych). e - Wyciągnij dekodowany plik lub plik shar (zobacz "Wyciąganie plików binarnych"). edir - Wyciągnij do katalogu dir. h - Pokaż zwięzłą pomoc. q - Opuść tę grupę. Czytanie wiadomości Wymagające pełnego skoncentrowania! Używanie czytnika wiadomości do czytania wiadomości sieciowych. Kilkanaście programów pomaga Ci w czytaniu wiadomości. Najczęściej używanymi są rni jego odmiana trn. Większość innych programów jest bardzo podobna, różnią się nieco szczegółami. Drogowskaz! W prawie wszystkich programach do czytania wiadomości nie musisz naciskać klawisza [Enter] (lub Return) po jednoliterowej komendzie. Niektóre komendy wymagają od Ciebie napisania linijki tekstu po napisaniu litery, takiej jak nazwa pliku lub nazwa grupy. W tym przypadku musisz nacisnąć klawisz [Enter], by pokazać, że zakończyłeś linię tekstową. 1. Uruchom program trn. 2. Jeśli system odpowie, że nie znalazł go, uruchom program rn. Gdy uruchamiasz go po raz pierwszy, wykonuje automatyczne kroki ustawienia podobne do następujących: %o trn Trying to set up a.newsrc file-running newsetup... Creating.newscr in /usr/johnl to be used by news programs. Done. If you have never used the news system before, you may find the articles in news.announce.newusers to be helpful. There is also a manual entry for rn. To get rid of newsgroups you aren't interested in, use the "u" command. Type h for help at any time while running rn. Unread articles in general 14 articles Unread articles in ne.food 47 articles Unread articles in ne.forsale 1177 articles Unread articles in ne.general 268 articles Unread articles in ne.housing 248 articles etc. ********* 14 unread articles in general-readnow? [+ynq] Twój czytnik informacji teraz sugeruje, którą grupę wiadomości można czytać. Więcej informacji Program trn (lub rn) trzyma listę grup, która Cię interesuje - to jest te, do których jesteś zapisany. Jeśli grupa przestaje Cię ciekawić, możesz się z niej wypisać. Kiedy jest tworzona nowa grupa, program trn zapyta Cię, czy chcesz do niej się zapisać. Przy początkowej sesji trn zakłada, że jesteś zapisany do wszystkich grup, a Ty musisz wypisać się z tych, które nie będą Cię interesować. Po pierwszym uruchomieniu trn nie zobaczysz kilku pierwszych linii poprzedniego przykładu - zobaczysz po prostu listę grup, do których jesteś zapisany, i liczbę nie przeczytanych artykułów w każdej z grup. Jeśli jesteś zapisany do całej wiązki grup (więcej niż 5), zostanie wyświetlonych tylko kilka z nich. O Autorach John Levine i Margaret Levine Young byli członkami klubu komputerowego w szkole wy szej (zanim jeszcze zostali studentami, nawet zanim szkoła zakupiła komputery). NawiŃzali kontakt z Theodorem H. Nelsonem, autorem Computer Lib i twórcŃ hipertekstu, który popierał tezę, e komputerów nie nale y braą serio. H. Nelson udowodnił im, e ka dy mo e zrozumieą, jak działa komputer i u ywaą go. John pragnie podziękowaą Tedowi za pozwolenie zaszycia się na swym statku podczas redakcji niniejszej ksiŃ ki. John napisał swój pierwszy program na komputerze IBM 1130 (komputerze cholernie mocnym - tak silnym, jak dzisiejsze typowe zegarki ręczne - jedynie nieco trudniejszym w obsłudze). Jego pierwsze wejŚcie w Internet zdarzyło się podczas pracy na pół etatu dla Interactive Systems, pierwszej komercjalnej firmy UNIXowej. Jego firma została włŃczona do wczesnych grup USENETa (zobacz 3 czꌹ tej ksiŃ ki) opublikowanych w czasopiŚmie "Byte" w 1981 roku. WiększoŚą czasu spędzał wówczas na pisaniu oprogramowania, lecz obecnie zajŃł się pisaniem ksiŃ ek, co jest bardziej zabawne. Napisał UNIXS dla Opornych, ŚciŃga UNIX dla Opornych wspólnie z Margy oraz Internet dla Opornych razem z Carolem Baroudim. Prowadzi równie kursy komputerowe, publikuje i wydaje niesłychanie technoidalny magazyn zwany "The Journal of C Language Translation", do którego artykułów dostarczajŃ mu autorzy poprzez pocztę elektronicznŃ w Internecie. Otrzymał tytuły naukowe B.A. i Ph.D. w dziedzinie informatyki na uniwersytecie w Yale. Margy u ywała małych komputerów od lat siedemdziesiŃtych. Poznała UNIXa na PDP/11 i Apple DOS na Apple Ii i MS-DOSa i UNIXa na ró nych maszynach. Podejmowała się ka dej pracy, by wyjaŚnią ludziom, e komputery nie sŃ niczym tajemniczym jak większoŚą przypuszcza, włŃczajŃc w to zarzŃdzanie wykorzystaniem PC w Columbia Pictures. Nauczała naukowców i in ynierów, do jakich celów mo na wykorzystaą komputery, pisała tak e instrukcje obsługi komputerów. Była prezydentem NYPC, New York PC Users Group. Napisała te kilka ksiŃ ek o tematyce komputerowej, jak np. Understanding Javelin PLUS (do której John napisał jednŃ z częŚci), The Complete Guide to PC-File, UNIX dla Opornych (razem z Johnem), WordPerfect dla Windows dla Opornych (z Davidem C. Kay). Otrzymała tytuł naukowy w dziedzinie informatyki na uniwersytecie w Yale. O wydawnictwie IDG Books Witaj w Świecie IDG Books Worldwide! IDG Books Woddwide Inc. jest wydawnictwem International Data Group (IDG) - wiodŃcego Światowego wydawnictwa pozycji zwiŃzanych z komputerami i wiodŃcego Światowego dostawcy informacji z zakresu informatyki. IDG wydaje ponad 181 publikacji komputerowych w 58 krajach. Co najmniej jedna publikacja IDG jest co miesiŃc czytana przez ponad 30 milionów czytelników. Dla ka dego u ytkownika komputerów osobistych, IDG Books wydaje wysokiej jakoŚci ksiŃ ki. Nasza szeroka sieą publikacji, obejmujŃca takie periodyki jak Info World, PC World, Computerworld, Macword, Lotus, Publish, Network World i Sun World, pozwala nam na podejmowanie w odpowiedniej chwili Świadomych decyzji o opublikowaniu po ytecznych ksiŃ ek komputerowych, spełniajŃcych Twoje wymagania. Ka da ksiŃ ka IDG ma na celu wniesienie dodatkowej wartoŚci i instrukcji rozwijajŃcych wiedzę czytelnika. Nasze ksiŃ ki pisane sŃ przez ekspertów, wspomaganych przez zespoły redakcyjne periodyków IDG. SzczególnŃ uwagę poŚwięcamy sprawom takim jak: potrzeby i oczekiwania czytelników, projekt graficzny, liczne stosowanie ikon i ilustracji. Nasz zespół redakcyjny jest specjalnie dobranŃ grupŃ dziennikarzy technicznych i doŚwiadczonych publicystów. Nasz Ścisły kontakt z producentami komputerowymi pomaga nam w utrzymaniu dokładnoŚci i wszechstronnoŚci opisów. ZaŚ u ywanie przez nas komputerów osobistych w ka dej fazie produkcji oznacza, e wydajemy nasze ksiŃ ki we właŚciwym momencie. Publikujemy ksiŃ ki najwy szej jakoŚci, po konkurencyjnych cenach, poruszajŃce tematy, zgodnie z oczekiwaniami naszych czytelników. W IDG wierzymy w jakoŚą, a dostarczamy jŃ ju od 25 lat. Nie znajdziesz na dany temat ksiŃ ki lepszej od ksiŃ ki IDG. John Kilcullen Prezes i Wydawca IDG Books Worldwide Inc. Podziękowania Autorzy pragnŃ podziękowaą Jordanowi Youngowi, Lydii Spitzer, Meg Young i T.H. Sophii za ich wsparcie podczas pisania tej ksiŃ ki. Dodatkowo chcemy podziękowaą za uznanie, jakie spotkało nas ze strony czytelników Internetu dla Opornych. JeŚli macie komentarze do tej ksiŃ ki, wyŚlijcie je pocztŃ elektronicznŃ pod adres dummies@iecc.com. Wydawca pragnie w specjalny sposób podziękowaą Patrickowi J. McGovernowi, bez którego nie byłoby mo liwe powstanie tej ksiŃ ki. Konwencje Internet jest stworzony z ró nych rodzajów systemów, komputerów, oprogramowania, komend i tak dalej. W tej ksiŃ ce u ywa się ró nych typów czcionek i innych oznacze, by rozjaŚnią jak najbardziej wszystkie zawiłoŚci (mam takŃ nadzieję). W regularnym tekŚcie czasami będziemy prosią, abyŚ coŚ napisał - upewnij się, e napisałeŚ to właŚnie w taki, a nie inny sposób. U yj tych samych du ych liter jak my, poniewa czasami Internet, w szczególnoŚci zaŚ czꌹ UNIXa - uwa a małe i du e litery za coŚ zupełnie innego. JeŚli zobaczysz gdzieŚ coŚ takiego jak yourname lub your.computer.name, wypełnij te miejsca faktycznymi danymi. Czasami opisujemy coŚ, co ma (lub powinno) zdarzyą się na ekranie. Wyró nimy ten fragment poprzez oddzielenie od regularnego tekstu: Czasami coŚ pojawi się na ekranie i Ty musisz sam coŚ wpisaą. Nie martw się, wszystko stanie się bardziej oczywiste, gdy zagłębisz się w tekst. Wstęp Nareszcie - pomoc do Internetu - ksiŃ ka, w której omówione sŃ tylko te usługi i opcje, które mogŃ Cię zainteresowaą. Znajdziesz tu informacje o wielu usługach dostępnych za poŚrednictwem Internetu oraz dowiesz się, jak z nich korzystaą. DarowaliŚmy sobie jednak opisywanie milionów ró nych nudnych szczegółów, które kochajŃ jedynie maniacy. Jak znaleźą coŚ w ksiŃ ce? Jest ona podzielona na siedem częŚci i szybko mo esz znaleźą to, co Cię interesuje: - Czꌹ 1, "Podstawy Internetu", zawiera informacje dotyczŃce podłŃcze do sieci oraz nazwy sieci i adresów sieciowych. - Czꌹ 2, "Poczta elektroniczna", wyjaŚnia, w jaki sposób wysłaą, otrzymaą pliki, odpowiedzi, zaniechaą dostępu i inne ró ne rzeczy w tej elektronicznej yjŃcej sieci. - Czꌹ 3, "Sieciowe wiadomoŚci", pokazuje Ci, w jaki sposób wykorzystaą wiadomoŚci USENETa, odpowie na Twoje pytania i zmarnuje Ci niesłychanŃ iloŚą czasu. - Czꌹ 4, "Komunikacja on-line", poka e Ci, w jaki sposób u ywaą sieci i pogawędzią sobie z innymi ludźmi. - Czꌹ 5, "Przesyłanie plików", ujmuje problemy transferu plików, szczególnie wybranie jednego z milionów z publicznej skarbnicy i przesłanie go do własnego komputera, gdzie mo esz go dowolnie u ywaą. - Czꌹ 6, "Znajdowanie zasobów", to szukanie cech on-line, które mogŃ Ci pomóc znaleźą zasoby, jakich właŚnie potrzebujesz. - Czꌹ 7, "Ułatwienia informacji interakcyjnych", poka e Ci nowoczesny sposób prostego korzystania z ułatwie sieciowych podczas poszukiwania odpowiednich materiałów. + Czꌹ I: Podstawy lnternetu Zanim zaczniesz robią interesujŃce rzeczy w Internecie, powinieneŚ poznaą jego podstawy, tj. nazewnictwo i zwroty. Przede wszystkim potrzebujesz podłŃczenia do sieci, poznania jej idei i nazw, których będziesz potrzebował w przyszłoŚci. Ta czꌹ zapozna Cię z podstawami takimi jak: połŃczenia, nazwy, liczby, protokoły i strefy. Dostęp do Internetu Wymaga nieco uwagi! PodłŃczanie Twojego komputera do Internetu, tak abyŚ mógł korzystaą z jego usług. Mo esz podłŃczyą swój komputer do Internetu na ró ne sposoby. Usługi Internetu będŃ dokładnie takie same, niezale nie od sposobu podłŃczenia Twojego komputera do sieci. PodłŃczenie bezpoŚrednie JeŚli pracujesz w firmie, której sieą jest podłŃczona do Internetu, Twój komputer jest w sieci i mo esz korzystaą z jej usług bezpoŚrednio. Stacje robocze UNIX. JeŚli u ywasz stacji roboczych UNIX, jesteŚ prawdopodobnie gotowy do rozpoczęcia pracy sieciowej, poniewa oprogramowanie sieciowe jest standardowŃ częŚciŃ systemu UNIX. Komputery PC i Macintosh. JeŚli u ywasz peceta lub maca, musisz wykonaą trochę pracy przy konfigurowaniu sprzętu. Niewykluczone, e konieczne będzie zainstalowanie jakiegoŚ sprzętu wewnŃtrz komputera, a oprócz tego kupienie oprogramowania. Porozmawiaj z Twoim sieciowym administratorem, by dowiedzieą się, czego Ci jeszcze potrzeba. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 3 "Zaczynamy. Dla u ytkowników DOSa" - dla tych, co u ywajŃ DOSa, rozdział 4 "Zaczynamy. Dla u ytkowników UNIXa" - dla tych, co u ywajŃ UNIXa, lub rozdział 5 "Zaczynamy. Dla pozostałych" - dla u ytkowników np. Macintosha. Zobacz te rozdział 28 "Oprogramownie dla sieci Internet" - tam znajdziesz porady dotyczŃce oprogramowania sieciowego dla DOSa i dla Macintosha. SLIP i PPP sieą komutowana Mo liwe jest u ywanie połŃczenia komutowanego jako połŃczenia sieciowego w taki sposób, e Twój komputer traktowany jest podczas takiego połŃczenia jakby był połŃczony w sposób bezpoŚredni. SŃ dwa sposoby na połŃczenie komutowane: - SLIP (Serial Line Internet Protocol) - Internetowy protokół szeregowego połŃczenia. - PPP (Point to Point Protocol) - Protokół punkt-punkt. Niektórzy u ywajŃ SLIP lub PPP, by podłŃczyą swoje maszyny typu PC lub Mac do sieci Internet, podczas gdy inni u ywajŃ połŃczenia typu SLIP do podłŃczenia sieci lokalnej do Świata zewnętrznego. W pierwszym przypadku od Ciebie zale y rozpoczęcie i zakoczenie połŃczenia, w drugim połŃczenie jest tworzone na Ńdanie lub według rozkładu. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 3 podrozdział "WybierajŃc się w podró SLIPem". Niektóre publiczne usługi Internetu zapewniajŃ oferowanie usług SLIP - sprawdź rozdział 27 "Miejsca dostępu do sieci Internet", by zdobyą więcej informacji. Przeczytaj rozdział 28, aby uzyskaą informacje na temat oprogramowania. PołŃczenie komutowane terminala Mo esz u yą terminala lub komputera PC emulujŃcego terminal, by zadzwonią do dostawcy publicznych usług Internetu. Jak ju się połŃczysz, będziesz miał dostęp do wszystkich usług, jakie oferuje dostawca. Zazwyczaj nalicza on sobie za to opłaty: albo miesięcznŃ, albo za ka dŃ godzinę korzystania z połŃczenia. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 27 "Miejsca dostępu do sieci Internet", aby uzyskaą więcej informacji i listy dostawców oraz ich numery telefoniczne. Protokoły komunikacyjne WymagajŃce pełnego skoncentrowania! Metody, których u ywajŃ komputery, by pogadaą między sobŃ. Internet posiada nie koczŃcŃ się listę protokołów komunikacyjnych. W przypadku gdy chcesz się skomunikowaą (w języku angielskim) ze swoim internetowym guru, następujŃca tabela poka e Ci najwa niejsze rodzaje protokołów: Protokół - Co to jest IP (Internet protocol) - Podstawowy protokół u ywany do przesyłania danych z jednego hosta Internetu do drugiego. TCP (Transport Control Protocol) - U ywany do aplikacji, które wymagajŃ ciŃgłego połŃczenia pomiędzy dwoma komputerami, jak na przykład odległy u ytkownik. Zazwyczaj u ywane sŃ w połŃczeniu z protokołem IP; połŃczenie to znane jest pod nazwŃ TCP/IP. UDP (User Datagram Protocol) - Równoległy do TCP, u ywany w aplikacjach, które wysyłajŃ jednŃ szybkŃ informację do innych. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - Protokół bez nazwy u ywany do transferu poczty elektronicznej z jednego hosta do drugiego. ARP (Adres Resolution Protocol) - Protokół specjalizowany u ywany do identyfikacji hostów w lokalnych sieciach Ethernetu. ICMP (Internet Control Message Protocol) - U ywany do przesyłania sterowania i błędnych wiadomoŚci. FTP (File Transfer Protocol) - U ywany przez programy ftp do transferu plików z jednego hosta do drugiego. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 6 podrozdział "Zdefiniujmy sieą Internet" i "TCP: Rakietowy listonosz". Nazwy maszyn (hosty) WymagajŃce nieco uwagi! Maszyny (hosty) w Internecie majŃ nazwy. Hostami sŃ maszyny podłŃczone bezpoŚrednio do Internetu - w przeciwiestwie do tych, które podłŃczone sŃ poŚrednio do poczty elektronicznej. Nazwy maszyn majŃ kilka członów połŃczonych ze sobŃ kropkami, np: xuxa.iecc.com Dekodujesz nazwę maszyny od prawej strony w lewo. Człon z prawej strony okreŚla strefę (w tym przypadku com). Dalej jest zazwyczaj nazwa szkoły, firmy lub organizacji (iecc). Człon z lewej okreŚla poszczególne maszyny wewnŃtrz organizacji, firmy lub szkoły. W większych organizacjach nazwy maszyn majŃ dodane oznaczenia departamentów lub oddziałów. CzęŚciowa nazwa to dornena. Na przykład xuxa jest w iecc.com i com domenŃ. Uwa aj na to! W Internecie nie wszystkie nazwy odgrywajŃ takŃ samŃ rolę. Wiele nazw jest wa nych jedynie w poczcie elektronicznej. Numery maszyn WymagajŃce pełnego skoncentrowania! Liczby przypisane maszynom Internetu. W oprogramowaniu sieciowym u ywa się liczb okreŚlajŃcych poszczególne maszyny (hosty). PrzypominajŃ one trochę numery telefoniczne i pozwalajŃ zidentyfikowaą maszynę. Numery sŃ pisane w czterech członach oddzielonych kropkami, na przykład: #adj.#ahf.#ha.#f Numer maszyny zawiera dwie częŚci: - numer sieciowy wskazujŃcy na sieą, do której podłŃczona jest maszyna, - numer lokalny identyfikujŃcy konkretnŃ maszynę w sieci. Numery sieciowe zawierajŃ jeden, dwa, trzy lub cztery człony - w zale noŚci od pierwszego członu. Pozostała czꌹ numeru maszyny jest lokalnym numerem maszyny, jak pokazano w poni szej tabeli: Klasa sieci - Pierwszy człon sieci - DługoŚą numeru - Maksymalna liczba maszyn na sieci A - 1-126 - 1 człon - 16,387,O64 B - 128-191 - 2 człony - 64,516 C - 192-223 - 3 człony - 254 Przykłady: Co oznacza numer 140.186.81.6? Pierwszy człon (140) oznacza, e jest to sieą klasy B; numer sieciowy jest dwuczłonowy: sieą 140.186 maszyna 81.6. Uwa aj na to! Nie ma szczególnych powiŃza między nazwami maszyn i ich numerami. Komputer mo e mieą numer, ale nie musi mieą nazwy - dla przykładu komputer u ywany przez inne komputery mo e mieą wiele numerów, jeŚli jest podłŃczony do wielu sieci. Drogowskaz! Najwa niejsze jest poznanie numeru maszyny, której właŚnie u ywasz. A to z dwóch powodów: - kilka systemów w Internecie (godne uwagi sŃ systemy militarne USA) nie pyta o nazwę Twojej maszyny, ale właŚnie o numer, by móc się z TobŃ skontaktowaą; - jeŚli coŚ się zepsuje, numer Twojej maszyny pozwoli internetowemu guru rozwiŃzaą Twój problem. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 "Z czego składa się numer?". Numery portów WymagajŃce pełnego skoncentrowania! Liczby, identyfikujŃce program, którego Twoja maszyna u ywa do połŃczenia się z Internetem. Maszyny (hosty) Internetu mogŃ uruchamiaą wiele programów jednoczeŚnie i prowadzią jednoczesnŃ transmisję sieciowŃ z wieloma innymi komputerami. Ró ne połŃczenia sŃ identyfikowane przez numer portu, który rozró nia poszczególne programy w komputerze. Dla przykładu: transfer plików u ywa portu 21, poczta elektroniczna portu 25, a wiadomoŚci sieciowe u ywajŃ portu 119. Drogowskaz! Przez większoŚą czasu programy automatycznie wybierajŃ właŚciwy port. Usługi będŃ u ywaą niestandardowych portów. W tej ksiŃ ce, kiedy będziemy opisywaą usługę, która u ywa niestandardowego portu, podamy ten numer portu. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 6 podrozdział "W czasie burzy dobry jest ka dy port". Strefy Łatwe dla ka dego! To ostatnie dwie lub trzy litery w nazwie maszyny. SŃ dwa główne rodzaje stref: - nazwy organizacyjne - nazwy geograficzne Nazwy organizacyjne JeŚli nazwa strefy składa się z trzech liter, to jest to nazwa organizacyjna. Kod ten okreŚla typ organizacji, a czꌹ nazwy poprzedzajŃca nazwę strefy okreŚla konkretnŃ organizację. Chocia nazwy organizacji nic nie mówiŃ o fizycznej lokalizacji systemu, większoŚą systemów ich u ywajŃcych znajduje się w Stanach Zjednoczonych. W tabeli podano obecnie u ywane nazwy organizacji. Strefa - Typy organizacji Com - Komercyjne edu - Instytucje edukacyjne gov - Ciała rzŃdowe int - Organizacje międzynarodowe (obecnie w większoŚci NATO) mil - Organizacje wojskowe net - Organizacje sieciowe org - Wszystko, co do tej pory się nie zmieŚciło, na przykład stowarzyszenia bran owe. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 podrozdział "Kilka innych przypadkowych stref?". Nazwy geograficzne Dwuliterowa nazwa strefy oznacza nazwę geograficznŃ. Dwuliterowy kod wskazuje na konkretny kraj, a człon poprzedzajŃcy okreŚla poło enie w kraju. Dla przykładu moja maszyna w Cambridge w Massachusetts jest zwana: chico.iecc.cambridge.ma.us. Zauwa : Maszyna mo e mieą więcej ni jednŃ nazwę. Moja znana te jest jako chico.iecc.com. NastępujŃca tabela przedstawia popularne nazwy geograficzne. Strefa - Kraj at - Austria be - Belgia br - Brazylia ca - Kanada fr - Francja jp - Japonia mx - Meksyk nl - Holandia no - Norwegia ru - Federacja Rosyjska es - Hiszpania, Królestwo se - Szwecja ch - Szwajcaria uk - Zjednoczone Królestwo (oficjalnym kodem jest gb, ale uk jest te często u ywane) us - Stany Zjednoczone Ameryki Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 2 podrozdział "Gdzie jest Vanuatu?". Kompletna lista kodów krajów jest zamieszczona w ZałŃczniku A w tej ksiŃ ce: "Międzynarodowe połŃczenia Internetu". Inne strefy Mo esz doliczyą się jeszcze kilku innych stref, między innymi: arpa - Zostawiona w spadku po sieci ARPANET, prekursora Internetu. bitnet - Pseudostrefa u ywana do poczty w BITNET (innej sieci). uucp - Pseudostrefa u ywana do poczty dla węzłów u ywajŃcych uucp, zaskorupiała stara sieą, która u ywa komutowanych modemów. + Czꌹ Ii: Poczta elektroniczna Poczta elektroniczna, zwana e-mail, jest bez wŃtpienia najczęŚciej u ywanŃ usługŃ w Internecie. Ka dy system w sieci zapewnia wsparcie dla usług poczty elektronicznej (oprócz specjalnych systemów, które nie sŃ u ywane przez ludzi). Innymi słowy, nie ma znaczenia, jakiego komputera u ywasz - jeŚli jest on w Internecie, mo esz wysyłaą i otrzymywaą pocztę. Programy pocztowe (ang. mailers) pozwalajŃ odczytaą i wysyłaą pocztę w taki sposób jak przechowywaą wiadomoŚci. Ludzie u ywajŃcy stacji roboczych UNIXa w Internecie faktycznie u ywajŃ co najmniej tuzina ró nych programów pocztowych. Coraz więcej programów pocztowych jest u ywanych w ró nych typach komputerów podłŃczonych bezpoŚrednio i poŚrednio do sieci. U ytkownicy usług on-line takich jak MCIMail, CompuServe lub American Online mogŃ wymieniaą pocztę poprzez Internet u ywajŃc standardowych aplikacji pocztowych zapewnianych przez te usługi. Trzy bardzo popularne programy bazujŃce na systemie UNIX: - Berkeley mail (zazwyczaj zwana mail, czasami Mail lub mailx). - elm, program z pełnym interfejsem terminalowym na ekranie - wszystkie stacje robocze Hewlett-Packarda sŃ wyposa ane w ten program. - xmail, graficzny program, który mo na uruchamiaą w systemie XWindow (nawiasem mówiŃc xmail to naprawdę Berkeley mail, tyle e z ładniejszŃ buziŃ). Ka dy z tych programów pocztowych pozwala na odczytanie przychodzŃcej poczty, wysyłanie poczty, odpowiadanie na otrzymane wiadomoŚci, wysyłanie wiadomoŚci do innych osób i zapamiętywanie poczty. Ta czꌹ zawiera informacje zwiŃzane z pracŃ w tych trzech du ych programach pocztowych. Znacznie częŚciej ni inne usługi Internetu poczta elektroniczna jest podłŃczana do wielu systemów pocztowych spoza Internetu. Zobacz rozdział "Wysyłanie poczty elektronicznej do systemów spoza Internetu" w tej częŚci. W celu uzyskania większej iloŚci informacji na temat e-mail zajrzyj do ksiŃ ki Internet dla Opornych rozdział 7 "Podstawy poczty elektronicznej" lub rozdział 18 "Automatyzacja plotek w Twoim biurze" w ksiŃ ce UNIX dla Opornych. Adresy WymagajŃce nieco uwagi! Kody specyfikujŃce miejsca, do których poczta Internetu powinna byą wysyłana. Krótko mówiŃc, adresy pocztowe zawierajŃ: - nazwę skrzynki pocztowej. - @ (znak at). - nazwę maszyny. Dla przykładu elvis@ntw.org jest typowym adresem, gdzie elvis jest nazwŃ skrzynki pocztowej, antw.org jest nazwŃ maszyny (hosta). Zasady nazw maszyn opisane sŃ w częŚci 1. (Zobacz rozdział "Nazwy maszyn".) Uwa aj na to! Nazwy skrzynek pocztowych Internetu zawierajŃ litery, liczby i inne znaki, jak kropki czy dwukropki, lecz NIE przecinki, spacje lub myŚlniki. Drogowskaz! JeŚli musisz wysłaą pocztę pod adres, który zawiera w nazwie przecinki, spacje lub myŚlniki, podaj je w cudzysłowie. Jaki jest mój adres? Twój adres, jak większoŚą, wyglŃda tak: Twoja.nazwa.identyfikacyjna.@Nazwa.Twojej.maszyny. Administratorzy systemu mogŃ dowolnie nadawaą nazwy pocztowe. Na przykład miejsce w nazwie maszyny jest często zastępowane nazwŃ departamentu lub organizacji, rzadko jest to nazwa maszyny. JeŚli Twoja nazwa identyfikacyjna brzmi na przykład elvis, a Twój komputer nazywa się shamu.strat.ntw.org, to Twój pocztowy adres mo e byą: elvis@shamu.strat.ntw.org lub elvis@strat.ntw.org albo elvis.ntw.org. (Mo esz mieą kilka adresów, tak więc wszystkie trzy mogŃ nimi byą!). Trudno zapamiętaą nazwy identyfikacyjne wszystkich u ytkowników, dlatego wiele organizacji tworzy adresy pocztowe u ywajŃc rzeczywistych nazwisk osób, np: elvis.presley@ntw.org. Drogowskaz! JeŚli u ywasz komputera klasy PC lub Macintosh, które nie wymagajŃ, abyŚ się zalogował (wszedł w sieą), Twoja poczta zapewne będzie obsługiwana przez centralny serwer pocztowy. W zwiŃzku z tym powinieneŚ u yą swojej nazwy identyfikacyjnej - to jest tej nazwy, której u ywasz do kontaktowania się z serwerem pocztowym. Drogowskaz! JeŚli nie jesteŚ pewny, do kogo zaadresowana jest poczta, wyŚlij pocztę elektronicznŃ do Centrali Internetu dla Opornych i qdummies@iecc.com, a my odpowiemy Ci notŃ zawierajŃcŃ adres nadawcy i informację, jaki jest Twój adres pocztowy. Kiedy ju otrzymasz te dane, dodaj zdanie lub dwa na temat tego, co sŃdzisz o tej ksiŃ ce. Zobacz w Interirecie dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Z jakich częŚci składa się mój adres?". Przekazywanie wiadomoŚci w Berkeley mail WymagajŃce nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzŃcej wiadomoŚci do osoby trzeciej przy u yciu programu Berkeley Mail. 1. Po przeczytaniu informacji naciŚnij m, by powiedzieą programowi, e chcesz stworzyą nowŃ wiadomoŚą. JeŚli chcesz dowiedzieą się, w jaki sposób odczytaą wiadomoŚą, zajrzyj do rozdziału "Czytanie poczty" w tej częŚci. 2. Wpisz adres, pod jaki chcesz wysłaą wiadomoŚą. 3. Wpisz właŚciwy temat w pozycji Subject: (kiedy zostaniesz o to poproszony). 4. Wpisz ~m w oddzielnej linii, by wstawią oryginalnŃ wiadomoŚą. 5. Wpisz więcej tekstu, jeŚli chcesz. Następnie zapisz kropkę w oddzielnej linii, by zakoczyą swojŃ wiadomoŚą. Program odpowie Ci w EOT (End of Text) - koniec tekstu. Zauwa : W nieco starszych wersjach poczty wpisanie kropki w ostatniej linii nie działa. Zamiast niej wciŚnij [Ctrl+D]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Przekazywanie wiadomoŚci w elm WymagajŃce nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzŃcej wiadomoŚci do osoby trzeciej przy u yciu programu elm. Program elm pozwala Ci na wysyłanie kopii wiadomoŚci do jednej lub większej liczby osób. 1. Uruchom elm. 2. WyŚwietl wiadomoŚą na ekranie monitora. 3. NaciŚnij f, by wysłaą wiadomoŚą. elm zapyta Cię, czy chcesz zmienią coŚ w wiadomoŚci, zanim jŃ wyŚlesz. 4. NaciŚnij y lub n (y-tak, n-nie). 5. Wpisz adres. 6. Zmie wiadomoŚą (chyba e napisałeŚ n - czyli nie będziesz jej zmieniał). Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Przekazywanie wiadomoŚci w xmail Wymaga nieco uwagi! Wysyłanie kopii przychodzŃcej wiadomoŚci do osoby trzeciej przy u yciu programu xmail. 1. Uruchom program xmail, jeŚli jeszcze nie jest uruchomiony, lub kliknij dwa razy ikonę xmail. 2. WyŚwietl na ekranie wiadomoŚą, którŃ chcesz wysłaą. 3. Przytrzymaj klawisz [Shift] i jednoczeŚnie kliknij pole Send. 4. Wyedytuj (zmie) wysyłanŃ wiadomoŚą w ten sam sposób, jak nowŃ wiadomoŚą. xmail pozwoli Ci wpisaą Subject: temat wiadomoŚci, a po edycji równie adres odbiorcy. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Dobre maniery poczty Wymaga nieco uwagi! Uznane zasady grzecznoŚciowe w komunikacji poczty elektronicznej. Uwa aj na to! Łatwo popełnią w poczcie elektronicznej nietakt i wysłaą wiadomoŚą, która mo e byą odebrana jako niegrzeczna i nieprzyjemna. Oto kilka sugestii dotyczŃcych tonu i stylu poczty: - Nie pal. Tak jest, nie wysyłaj wiadomoŚci pełnej beznadziejnych i obraźliwych uwag. - Uwa aj na ton. Poczta elektroniczna mo e nierozmyŚlnie wydawaą się szorstka lub nawet niegrzeczna. - Sprawdź dwukrotnie swój nastrój. Ironię i sarkazm łatwo przeoczyą, a mogŃ byą uznane za nieprzyjemne lub nawet głupie. Czasami pomaga, gdy dodasz na kocu smiley (z uŚmiechem), by powiedzieą jasno: "to był art". - Pamiętaj, e e-mail nie jest sprawŃ prywatnŃ. Drobne zakłócenie mo e spowodowaą, e system dostarczy TwojŃ pocztę do złego adresata w złym systemie. - Nie wysyłaj łacuszków listowych. W szczególnoŚci tego o umierajŃcym chłopcu, który zbiera kartki pocztowe z pozdrowieniami (wcale ich nie chce), lub tych o plotce na temat podatków modemowych (propozycja została odrzucona w 1987 roku), lub listu Dave'a Rhodesa, który radzi, jak w szybkim czasie zrobią du e pieniŃdze. (To co proponuje jest nielegalne i nie zapewni Ci tych pieniędzy.) Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Kilka opinii dam przestrzegajŃcych etykiety" i rozdział 8. Nagłówki pocztowe Linia nagłówka pojawia się na poczŃtku ka dej pocztowej wiadomoŚci. Mo esz zmienią nagłówek pocztowy, zanim wyŚlesz wiadomoŚą: - W Berkeley mail wpisz ~h podczas pisania wiadomoŚci. - w elm naciŚnij h po edycji wiadomoŚci. - w xmail wpisz nowy nagłówek w formie wyŚwietlonej po edycji wiadomoŚci. Niektóre elementy z nagłówka sŃ od Ciebie wymagane, niektóre sŃ zalecane, inne opcjonalne - jak pokazano to w następujŃcej tabeli: Nagłówek - Opis Subject: - Opisanie wiadomoŚci (zalecane). To: - Lista odbiorców wiadomoŚci (wymagane). Cc: - Lista otrzymujŃcych kopię wiadomoŚci (opcjonalne). Bcc: - Lista odbiorców otrzymujŃcych zasłoniętŃ kopię, nie wysyłane z wiadomoŚciŃ (opcjonalne). From: - Adres autora wiadomoŚci (wymagane, zapewniane automatycznie). Reply - To: - Adres, pod który nale y wysłaą odpowiedź, jeŚli nie jest to adresat z pozycji From: (opcjonalne). Date: - Czas i data wysłania wiadomoŚci (wymagane, zapewniane automatycznie). Expires: - Data, do której dana wiadomoŚą jest wa na (opcjonalne). Message - ID: - Generowany przez maszynę identyfikator wiadomoŚci (wymagane, zapewniane automatycznie). Lines: - Liczba linii tekstu w wiadomoŚci (opcjonalne, zapewniane automatycznie). Zauwa : IstniejŃ jeszcze inne opcjonalne nagłówki ( aden z nich nie jest na tyle wa ny, by się nim zajmowaą). Listy adresowe - podstawy WymagajŃce nieco uwagi! Listy adresów w e - mail1. Listy adresowe zapewniajŃ grupie osób o wspólnych interesach sposób wysyłania wiadomoŚci ka dy do ka dego i utrzymywanie grupowej konwersacji. Lista adresowa ma adres pocztowy i wszystko (mniej więcej), co jest wysyłane do jednej z osób na takiej liŚcie, jest te rozsyłane do pozostałych. Ludzie z listy często odpowiadajŃ na takŃ wiadomoŚą i w ten sposób nawiŃzuje się konwersacja. Dla grup większych ni kilkaset osób jest to korzystna i preferowana forma przekazywania informacji (newsgroup) - zobacz Czꌹ 3 "WiadomoŚci sieciowe". Adresy list adresowych Aktualnie ka da z list adresowych ma dwa pocztowe adresy: - Adres Iisty. WiadomoŚą wysyłana pod taki adres jest rozsyłana do wszystkich adresatów na tej liŚcie. W ten sposób adres pocztowy listy działa jak usługa rozsiewcza. Mo esz wysłaą pocztę pod ten adres, jeŚli chcesz, aby przeczytali tę wiadomoŚą wszyscy ludzie z listy. Uwa aj na to! Nie u ywaj adresu pocztowego listy dla celów administracyjnych, takich jak nie podpisywanie czegoŚ. - -Ńdany adres (lub adres mened era). WiadomoŚą wysłana pod ten adres jest jedynie czytana przez mened era (zarzŃdcę) listy. U ywaj tego adresu dla wiadomoŚci takich jak zapisywanie lub wypisywanie się. WiadomoŚci wysyłane pod taki adres mogłyby byą czytane równie przez komputer i w takim przypadku musisz wiadomoŚą przepisaą na inny specyficzny format. Zobacz rozdział "Listy adresowe - wchodzenie i wychodzenie" w tej częŚci. Konwencje nazewnictwa list Dla dwóch adresów na liŚcie adresowej dopuszcza się dwie konwencje nazewnictwa: (Wskazówka) Dla list, które sŃ utrzymywane ręcznie, dodaj -request ( Ńdanie) do listy adresowej, by dostaą Ńdany adres. Na przykład, jeŚli lista nazywa się unicycle@blivet.com, Ńdany adres jest prawie pewny: unicycles-request@blivet.com. (Wskazówka) Dla list, które sŃ utrzymywane automatycznie, Ńdanym adresem jest zazwyczaj LISTSERV@, za którym znajduje się nazwa maszyny (hosta), która utrzymuje listę. Na przykład: listserv@blivet.com¦. Kilka systemów u ywa pakietu listy pocztowej zwanego majordomo. W takim przypadku adres będzie wyglŃdał następujŃco: majordomo@blivet.com. Listy adresowe - wchodzenie i wychodzenie WymagajŃce nieco uwagi! Dodawanie lub usuwanie swojego adresu poczty elektronicznej do lub z listy adresowej. Dla list utrzymywanych ręcznie WyŚlij wiadomoŚą pocztowŃ (podobnŃ do "Proszę dodaą mnie do listy unicycles" lub "Proszę usunŃą mnie z listy unicycles"). Taka wiadomoŚą będzie przeczytana przez osobę, tak więc nie ma potrzeby stosowaą adnych wymyŚlnych form. Upewnij się, e podałeŚ właŚciwŃ nazwę, a wiadomoŚą jest utrzymana w grzecznej i jasnej formie. Dla list utrzymywanych automatycznie WyŚlij Ńdanie pod adres LISTSERV lub majordomo. Podpisane Ńdanie musi przyjŃą następujŃcŃ ustalonŃ formę: sub nazwalisty Twojenazwisko gdzie sub jest skrótem od subscribe (podpis), nazwa listy jest nazwŃ listy adresowej, na której chcesz się znaleźą i Twojenazwisko jest Twoim rzeczywistym nazwiskiem. Nie musisz dołŃczaą swojego pocztowego adresu, poniewa jest on podawany automatycznie jako adres powrotny wiadomoŚci. Na przykład aby umieŚcią się na liŚcie adresowej unicycles, wyŚlij następujŃcŃ wiadomoŚą (jeŚli nazywasz się Roger Sherman): sub unicycles Roger Sherman ChcŃc skreŚlią się z listy adresowej wyŚlij pod adres LISTSERV lub majordomo: signoff unicycles (Uwa aj) Twój adres poczty elektronicznej i prawdziwe nazwisko nie sŃ wymagane, poniewa LISTSERV i majordomo ju dokładnie je znajŃ. Nieco więcej szczegółów Drogowskaz! Kiedy wpisujesz się na listę utrzymywanŃ przez LISTSERV lub majordomo, upewnij się, e wysyłasz wiadomoŚą sub z komputera, na który chcesz dostawaą pocztę. Pamiętaj: u ywajŃ one adresu powrotnego wiadomoŚci i adres ten dodajŃ do listy pocztowej. (Uwa aj na to!) Upewnij się, e wysyłasz Ńdanie wejŚcia lub wyjŚcia z listy pod Ńdany adres, a nie pod adres listy. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 10 "Zapisywanie się i wypisywanie się z list adresowych". Listy adresowe - otrzymywanie wiadomoŚci Łatwe dla ka dego! Otrzymywanie wiadomoŚci z listy adresowej, do której się przyłŃczyłeŚ. Jak tylko przyłŃczysz się do listy, automatycznie będziesz otrzymywaą wszystkie wiadomoŚci razem z resztŃ Twojej poczty. Drogowskaz! Niektóre listy sŃ dostępne w formie streszczenia z dołŃczonymi wiadomoŚciami z dnia w formie spisu treŚci. Często system LISTSERV mo e wysłaą zarazem streszczenie i pojedyncze wiadomoŚci. By otrzymaą streszczenie z listy adresowej unicycles, jeŚli jest to mo liwe, wyŚlij następujŃcŃ wiadomoŚą pod adres LISTSERV: set unicycle digest Zobacz Internet dla Opornych rozdział 10 fragment "BRR. Komputer trawi wiadomoŚci!" i podrozdział "Głupie triki LISTSERVa". Listy adresowe - wysyłanie wiadomoŚci Łatwe dla ka dego! Wysyłanie wiadomoŚci do listy adresowej, do której się dołŃczyłeŚ. ChcŃc przekazaą wiadomoŚą do listy adresowej, do której nale ysz, po prostu wyŚlij wiadomoŚą adres listy. WiadomoŚą zostanie automatycznie rozprowadzona do wszystkich członków listy. Niektóre listy sŃ cenzurowane - innymi słowy, ktoŚ przeglŃda wiadomoŚci, zanim je rozeŚle, co czasami opóźnia wiadomoŚą o dzie lub dwa. Drogowskaz! Systemy LISTSERV zazwyczaj odsyłajŃ kopię Twojej wiadomoŚci, by móc potwierdzią to, co otrzymały. Mo esz kazaą LISTSERVowi, aby nie potwierdzał Twojej wiadomoŚci. Trzeba to zrobią nadajŃc następujŃcy komunikat pod adres LISTSERV listy unicycles: set unicycles noack Aby dostawaą kopie wysyłanych wiadomoŚci napisz: set unicycles ack Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 10 podrozdział "Wysyłanie wiadomoŚci do list adresowych". Zauwa enie przychodzŃcej wiadomoŚci Łatwe dla ka dego! Kiedy przychodzi wiadomoŚą, Twój system usiłuje Ci jakoŚ to zasygnalizowaą. Niektóre systemy zapowiadajŃ: "OtrzymałeŚ wiadomoŚą", inne wydajŃ dźwięk (biip, biip). JeŚli na ekranie znajduje się ikona e-mail, mo e się zmienią jej wyglŃd. Czytanie wiadomoŚci w Berkeley mail WymagajŃce nieco uwagi! Czytanie wiadomoŚci z poczty elektronicznej przy u yciu programu Berkeley mail. Program Berkeley mail nie jest zbyt przyjaznym Środowiskiem na czytanie wiadomoŚci. Dlaczego by nie poprosią administratora systemu o wymianę oprogramowania na elm? 1. Uruchom program mail. Przejrzy on Twoje wiadomoŚci, ujmujŃc nowe w kwadratowe nawiasy. 2. NaciŚnij [Enter], by zobaczyą pierwszŃ wiadomoŚą. Po przeczytaniu wiadomoŚci mo esz jŃ wyrzucią, odpowiedzieą na niŃ, wysłaą lub skopiowaą do pliku. JeŚli nie powiesz programowi, co zrobią z tŃ wiadomoŚciŃ, program pocztowy zostawi jŃ w skrzynce pocztowej lub zapamięta jŃ w pliku mbox. 3. Aby usunŃą wiadomoŚą i przejŚą do następnej, wpisz dp (ang. Delete and Print - usu i drukuj), potem wciŚnij klawisz [Enter]. Aby przejŚą do następnej bez usuwania poprzedniej, po prostu naciŚnij [Enter]. 4. Aby wyjŚą z Berkeley mail naciŚnij q, by sfinalizowaą dokonane zmiany, a następnie wyjdź lub naciŚnij x, by wyjŚą bez usuwania czegokolwiek. (Uwa aj na coŚ wartego zapamiętania) JeŚli Twój program automatycznie zachowuje wiadomoŚci w pliku mbox, przynajmniej raz na tydzie przeglŃdaj i usuwaj niepotrzebne wiadomoŚci ze skrzynki pocztowej. Drogowskaz! W kilku bardzo starych programach pocztowych jest natychmiast pokazywana pierwsza z otrzymanych wiadomoŚci. JeŚli tak jest, za Ńdaj nowszego oprogramowania. Takie programy sŃ prekursorami Berkeley mail z roku 1979. Drogowskaz! Mo esz zobaczyą temat wiadomoŚci, tzn. Subject: - linię w wiadomoŚci dostępnŃ przez naciŚnięcie h. Aby wybraą wiadomoŚą z listy, wpisz numer pokazany w tej samej linii, co wiadomoŚą. Czytanie wiadomoŚci w elm Łatwe dla ka dego! Łatwy sposób odczytania wiadomoŚci. U ywaj elm po przeczytaniu wiadomoŚci. Mo esz je usunŃą, zapakowaą do teczki do późniejszego u ycia lub wysłaą do innych odbiorców. 1. Uruchom elm. Poka e Ci on przychodzŃce wiadomoŚci zaznaczajŃc nowe literkŃ N. 2. NaciŚnij [Enter], by zobaczyą pierwszŃ z nich. JeŚli wiadomoŚą nie mo e zmieŚcią się na ekranie, naciŚnij spację, by zobaczyą następne ekrany. 3. NaciŚnij d, by usunŃą bie ŃcŃ wiadomoŚą, i przejdź do następnej; kiedy przeglŃdasz ostatniŃ (lub jedynŃ) stronę wiadomoŚci, naciŚnij spację, by przejŚą do następnej wiadomoŚci bez usuwania poprzedniej. 4. ChcŃc wyjŚą z programu elm naciŚnij q, by sfinalizowaą zmiany (jeŚli usuwałeŚ jakieŚ wiadomoŚci), lub naciŚnij x, by wyjŚą bez usuwania wiadomoŚci. W obu przypadkach elm zada pytanie o potwierdzenie wyboru. JeŚli to zrobi, musisz wpisaą y - tak lub n - nie. Drogowskaz! Mo esz zobaczyą listę tematów Subject: - linia taka pojawi się po naciŚnięciu literki i (indeks). Aby wybraą wiadomoŚą z listy, wpisz numer, który pojawi się w tej samej linii, lub u yj strzałek w dół/górę do poruszania się między wiadomoŚciami. Najedź na wybranŃ przez Ciebie wiadomoŚą i naciŚnij [Enter]. Czytanie wiadomoŚci w xmail Łatwe dla ka dego! Czytanie wiadomoŚci przy u yciu programu xmail (który pozwala na korzystanie z myszy). 1. Uruchom xmail jeŚli jeszcze nie jest uruchomiony lub, kliknij dwukrotnie ikonę programu. xmail powinien pokazaą pierwszŃ nowŃ wiadomoŚą w dolnej częŚci okna. JeŚli tak się nie stanie, kliknij pole Newmail, aby program zaczŃł poszukiwaą nowych wiadomoŚci. Linia dotyczŃca tematu wiadomoŚci pojawi się zaznaczona literkŃ N w górnej częŚci okna programu xmail. 2. JeŚli wiadomoŚą nie mieŚci się w oknie, kliknij szary pasek po lewej stronie wiadomoŚci, by przejrzeą jŃ całŃ. 3. Aby usunŃą bie ŃcŃ wiadomoŚą, trzymaj wciŚnięty klawisz [Shift] i kliknij pole Delete (Usu). 4. By przejŚą do następnej wiadomoŚci, trzymaj wciŚnięty klawisz [Shift] i kliknij pole Read (Czytaj). 5. Aby wyjŚą z programu xmail, kliknij pole Quit (WyjŚcie). Aby schowaą xmail pod ikonŃ (lub zaikonowaą go), co jest preferowane, albo gdy całkiem chcesz się wylogowaą, kliknij małŃ kuleczkę w górnej częŚci rogu okna xmail. Drogowskaz! Lista (lub indeks) wiadomoŚci i linia ich tematu - Subject: pojawi się w górnej połowie okna xmail. Mo esz kliknŃą prawym i lewym klawiszem myszy, by przemieŚcią się w dół i w górę po tym indeksie. Aby wybraą jednŃ z wiadomoŚci z listy, kliknij danŃ linię, a następnie kliknij pole Read (Czytaj), by przejŚą do czytania wiadomoŚci. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Uwaga, poczta". Czytanie wiadomoŚci w skrzynce pocztowej przy u yciu programu Berkeley Łatwe dla ka dego! Czytanie wiadomoŚci, które poprzednio zapamiętaliŚmy w skrzynce pocztowej lub teczce w programie Berkeley mail. Uruchom program mail z opcjŃ -f w linii komend w ten sposób: Mail -f oldmail ZastŃp Mail nazwŃ, którŃ Twój system przydzielił programowi Berkeley mail (zazwyczaj mail lub Mail), natomiast oldmail nazwŃ Twojej skrzynki pocztowej. Czytanie wiadomoŚci w skrzynce pocztowej przy u yciu programu elm Łatwe dla ka dego! Czytanie wiadomoŚci, które poprzednio zapamiętaliŚmy w skrzynce pocztowej lub teczce w programie elm. Mo esz tak e poprosią program elm, aby pokazał Ci listę skrzynek pocztowych (które nazywa teczkami), które sam stworzyłeŚ. 1. Uruchom program elm. 2. NaciŚnij c, by zmienią skrzynkę. (elm zapyta o nazwę nowej skrzynki.) 3. Wpisz nazwę skrzynki. 4. elm poka e Ci całŃ listę wiadomoŚci w skrzynce. Mo esz je przeczytaą, odpowiedzieą na nie i tak dalej, jakby to były nowo nadesłane wiadomoŚci. 5. Aby się przełŃczyą z powrotem na przychodzŃce wiadomoŚci, naciŚnij ponownie literę c. Kiedy program elm zada pytanie o nazwę skrzynki pocztowej, naciŚnij !. Program elm mo e zapytaą się o to, czy zachowaą zmiany w starej skrzynce pocztowej (naciŚnij wtedy y - tak lub n - nie). Drogowskaz! Innym sposobem na polecenie programowi elm pokazania wiadomoŚci w konkretnej skrzynce pocztowej jest u ycie opcji - f w linii rozkazowej, na przykład: elm-f oldmail ZastŃp oldmail nazwŃ skrzynki pocztowej. Drogowskaz! Mo esz polecią w programie elm pokazanie listy "teczek" (lub jak wolisz skrzynek pocztowych), które poprzednio stworzyłeŚ w katalogu Mail. NaciŚnij ?, kiedy program elm zapyta Cię o nazwę teczki. Kiedy wykonujesz zmiany lub zapamiętujesz je w skrzynce pocztowej, poprzedź nazwę skrzynki pocztowej znakiem równoŚci (=), by powiedzieą programowi elm, e chcesz umieŚcią skrzynkę pocztowŃ raczej w katalogu Mail ni w bie Ńcym (zazwyczaj Twój katalog identyfikacyjny). Czytanie wiadomoŚci w skrzynce pocztowej przy u yciu programu xmail Łatwe dla ka dego! Czytanie wiadomoŚci, które poprzednio zapamiętaliŚmy w skrzynce pocztowej lub teczce (ang. folder) w programie xmail (u yj pola Folder). 1. Uruchom xmail, jeŚli nie jest jeszcze uruchomiony, lub kliknij dwukrotnie ikonę e - mail. U ywajŃc myszy przesu kursor na pole File: w Środku ekranu. 2. Wpisz nazwę skrzynki pocztowej, której chcesz u ywaą. 3. Kliknij pole Folder. Odpowiedzi na pytania przy u yciu programu Berkeley mail WymagajŃce nieco uwagi! Wysyłanie odpowiedzi na przysłanŃ przez kogoŚ wiadomoŚą. Program mail potrafi automatycznie adresowaą Twoje odpowiedzi i jest to łatwiejsze ni pisanie nowej wiadomoŚci. 1. Po przeczytaniu wiadomoŚci naciŚnij r, by powiedzieą programowi, e chcesz odpowiedzieą na przysłanŃ wiadomoŚą. Program mai1 utworzy odpowiedź zaadresowanŃ do osoby, od której otrzymałeŚ wiadomoŚą. Odpowiedź będzie miała ten sam temat, co nadesłana wiadomoŚą. 2. Wpisz tekst odpowiedzi w ten sam sposób, w jaki wprowadzasz nowy dokument. Na zakoczenie postaw w ostatniej linii kropkę, aby zakoczyą tekst. Program odpowie EOT (End of Text) - koniec tekstu. Zauwa : W niektórych starych wersjach programu mail kropka na kocu nie będzie działaą. Zamiast niej naciŚnij [Ctrl+D]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Odpowiedzi na wiadomoŚci przy u yciu wiadomoŚci elm Łatwe dla ka dego! Wysyłanie odpowiedzi na przysłanŃ przez kogoŚ wiadomoŚą. 1. Uruchom program elm. 2. WyŚwietl wiadomoŚci na ekranie. 3. NaciŚnij r, by odpowiedzieą na wiadomoŚą. 4. Program elm zapyta, czy dołŃczyą kopię oryginalnej wiadomoŚci (którŃ mo esz wyedytowaą) do Twojej odpowiedzi. NaciŚnij y - tak lub n - nie. 5. Przeprowadź edycję i wyŚlij odpowiedź w ten sam sposób, jakbyŚ tworzył nowŃ wiadomoŚą. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Odpowiedzi na wiadomoŚci przy u yciu programu xmail Łatwe dla ka dego! Wysyłanie odpowiedzi na przysłanŃ przez kogoŚ wiadomoŚą. 1. Uruchom xmail, jeŚli jeszcze nie jest uruchomiony, lub kliknij dwukrotnie ikonę tego programu. 2. WyŚwietl wiadomoŚą, na którŃ chcesz odpowiedzieą. 3. Kliknij pole Reply (Odpowiedź). JeŚli chcesz dołŃczyą oryginalnŃ wiadomoŚą w tekŚcie odpowiedzi, trzymajŃc wciŚnięty klawisz [Shift] kliknij pole Reply. 4. Przeprowadź edycję wiadomoŚci w ten sam sposób jak nowej wiadomoŚci. Program xmail dopisze automatycznie temat i nazwę odbiorcy po edycji całej wiadomoŚci. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Prawda o rozsyłaniu". Zachowanie wiadomoŚci przy u yciu programów Berkeley mail lub elm Łatwe dla ka dego! Zachowywanie przychodzŃcych wiadomoŚci pocztowych przez zapamiętywanie ich w skrzynce pocztowej lub teczce (ang. folder). 1. WyŚwietl wiadomoŚą na ekranie. 2. NaciŚnij s (dla zapamiętania - ang. save). 3. Wpisz nazwę skrzynki (lub teczki). 4. Program elm sugeruje nazwanie skrzynki nazwiskiem osoby, która do nas przysłała wiadomoŚci. NaciŚnij [Enter] akceptujŃc takie rozwiŃzanie lub wpisz innŃ nazwę i naciŚnij [Enter]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Zimne kartofle". Zachowanie wiadomoŚci przy u yciu programu xmail Łatwe dla ka dego! Zachowywanie przychodzŃcych wiadomoŚci pocztowych przez zapamiętywanie ich w skrzynce pocztowej. 1. WyŚwietl na ekranie wiadomoŚą, którŃ chcesz zachowaą. 2. U ywajŃc myszy przesu kursor na pole File: znajdujŃce się poŚrodku ekranu. 3. Wpisz nazwę skrzynki pocztowej. 4. Kliknij na pole Save (Zachowaj). Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 8 podrozdział "Zimne kartofle". Wysyłanie poczty elektronicznej do systemów spoza lnternetu WymagajŃce nieco uwagi! Wysyłanie poczty elektronicznej do osób nie nale Ńcych do sieci Internet lub systemów pocztowych takich jak CompuServe, America Online lub MCI Mail. Wiele systemów i sieci, pomimo e nie sŃ połŃczone bezpoŚrednio z Internetem, posiada połŃczenie pocztowe. Poni sza tabela przedstawia sposób adresowania wiadomoŚci przy połŃczeniach spoza Internetu, gdzie username jest nazwŃ identyfikujŃcŃ odbiorcę, usernum numerycznym identyfikatorem, a hostname nazwŃ konkretnego komputera wewnŃtrz sieci. System - Sposób adresowania wiadomoŚci America Onile - username@aol.com AT&T Mail - username@attmail.com BITNET - username@hostname.bitnet lub - username%hostname.bitnet@itvma.mit.edu lub - username%hostname.bitnet@ cunyvm.cuny.edu BIX - username@bix.com CompuServe - userid.userid@compuserve.com - userid.userid jest numerycznym identyfikatorem CompuServe ID z kropkŃ zastępujŃcŃ przecinek. Na przykład jeŚli osoba w CompuServe ma numer 71234,567 wyŚlij pocztę pod numer: 71234.567@compuserve.com. Delphi - username@delphi.com Easylink - userid@eln.attmail.com - userid jest siedmiocyfrowym numerem identyfikacyjnym. FIDOnet - firstname.lastname@p4.f3.n2.z1.fidonet.org lub - firstname.lastname@.f3.n2.z1.fidonet.org ZastŃp numery częŚciŃ osobistego numeru węzła FIDO. Na przykład ten numer u ytkownika węzła powinien mieą postaą 1:2/3.4 lub 1:2/3. GEnie - mailname@genie.geis.com - mailname bazuje na nazwie u ytkownika, a nie na przypadkowej nazwie dostępu u ytkownika. MCI Mail - usernum@mcimail. com - usernum jest osobistym numerem adresowym MCI Mail, zazwyczaj w formie 123-4567. OpuŚą równie myŚlnik. Prodigy - usernum@prodigy.com Zauwa , e konto osoby z Prodigy musi byą ustawione dla Internetu. Sprintmai - /G=firstname/ S=lastname/ 0=orgnamel/C=US/ - ADMD=TELEMAIL/@sprint.com UUCP - username@hostname.uucp lub - hostname!username@internet ...gateway Zauwa : Pierwsza forma UUCP działa tylko dla zarejestrowanych adresów. Najczęstszymi wejŚciami sŃ uunet.uu.net. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 9 podrozdział "Parada systemów poczty elektronicznej". Wysyłanie poczty przy u yciu programu Berkeley mail WymagajŃce nieco uwagi! Ten program nie sprzyja wysyłaniu wiadomoŚci, ale pracuje poprawnie. 1. Uruchom program mail, wpisujŃc adres, pod który chcesz nadaą wiadomoŚą. Na przykład wpisz mail king@ntw.com. 2. Wprowadź odpowiadajŃcy treŚci wiadomoŚci temat, jeŚli program mail zapyta Cię w linii Subject:. JeŚli takiego pytania nie zada, sam musisz wpisaą linię Subject: dodajŃc ~s przed tematem wiadomoŚci. 3. Wpisz swojŃ wiadomoŚą u ywajŃc tylu linu, ile Ci jest potrzebne. 4. Zakocz swojŃ wiadomoŚą poprzez wpisanie w ostatniej linii kropki (jako jedynego znaku). Program powinien odpowiedzieą EOT (End of Text koniec tekstu). Zauwa : W nieco starszych wersjach programu mail wpisanie kropki nie zadziała. Zamiast niej naciŚnij [Ctrl+D]. Drogowskaz! JeŚli zmienisz zdanie i zdecydujesz się nie wysyłaą wiadomoŚci, wciŚnij trzy razy znak przerywajŃcy pracę (zazwyczaj jest to [Ctrl+C] lub [Del]), by zaniechaą tworzenia wiadomoŚci. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie" lub UNIX dla Opornych rozdział 18 podrozdział "Zabawa listonosza Pata z pocztŃ". Wysyłanie poczty przy u yciu programu elm Wymaga nieco uwagi! Bardzo przyjemny program do wysyłania wiadomoŚci. 1. Uruchom program elm. Główny ekran programu elm poka e listę przychodzŃcych wiadomoŚci i wyŚwietli menu rozkazowe. NaciŚnij m, aby wysłaą wiadomoŚą. Alternatywnie mo esz podaą adres odbiorcy programowi elm, kiedy go uruchomisz. Na przykład mo esz wpisaą elm king@ntw.com. 2. Program elm poprosi Cię o wpisanie tematu wiadomoŚci w linii Subject:. Wpisz coŚ i naciŚnij [Enter]. 3. Program elm mo e te zapytaą o to, czy komuŚ jeszcze przesłaą kopię w linii Copies to:. Wpisz adres, jeŚli zamierzasz jeszcze komuŚ przesłaą kopię Twojej wiadomoŚci, następnie naciŚnij [Enter]. 4. Program elm uruchomi standardowy edytor zazwyczaj vi lub emacs. Wpisz wiadomoŚą, zachowaj plik i wyjdź z edytora. Program elm powróci z małym menu podobnym do tego: Choose e)dit message, l)shell, h)eaders, c)opy file, s)end, or f)orget. 5. NaciŚnij s, by wysłaą wiadomoŚą. NaciŚnij f, jeŚli nie chcesz jej wysłaą. 6. Program elm odpowie z radoŚciŃ Mail Sent! (poczta wysłana), a następnie powróci do listy przychodzŃcych wiadomoŚci i menu rozkazowego. Zauwa : JeŚli zaczynałeŚ program elm od wpisania nazwy odbiorcy, to ten punkt jest ostatnim. Aby wyjŚą z programu elm, naciŚnij q. Program zapyta o potwierdzenie Twojego wyboru. NaciŚnij y - tak lub n-nie. Drogowskaz! Program pocztowy pine zachowa się jak zwykły uproszczony elm, mo esz wysyłaą i odczytywaą pocztę w ten sam sposób. Zobacz Internet dIa Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie" lub UNIX dla Opornych rozdział 18 podrozdział "Zabawa listonosza Pata z elm". W celu uzyskania informacji na temat edytorów vi i emacs, zajrzyj do ksiŃ ki UNIX dla Opornych rozdział 12 "PiszŃc nieŚmiertelnŃ prozę". Wysyłanie poczty przy u yciu innych programów pocztowych WymagajŃce nieco uwagi! Wysyłanie poczty przy u yciu programów innych ni Berkeley mail, xmail lub elm. Szczegóły nieco się ró niŃ, ale podstawowe kroki sŃ identyczne jak w opisanych wczeŚniej trzech programach. Generalnie musisz zrobią następujŃce rzeczy: 1. Powiedzieą programowi, e chcesz wysłaą wiadomoŚą. 2. Wpisaą adres. 3. Wpisaą wiadomoŚą i jej temat. 4. Powiedzieą programowi, e ju skoczyłeŚ. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 7 podrozdział "A co mam zrobią, jeŚli u ywam innego komputera". (Uwa aj na to) JeŚli u ywasz komputera osobistego lub czegoŚ podobnego, - przychodzŃca wiadomoŚą będzie raczej zapamiętana w centralnej maszynie zwanej serwerem pocztowym ni dostarczona automatycznie do Twojego PC. W tym przypadku musisz powiedzieą programowi pocztowemu, aby pobrał nowe wiadomoŚci z centralnej maszyny, zanim będziesz mógł je przeczytaą. Komendy do tego sŃ tak zró nicowane, e niestety musisz spytaą się swojego lokalnego doradcy. Wiele sieciowych komputerów PC uruchamia raczej komercyjne systemy poczty, takie jak ccMail lub Microsoft Mail, ni systemy poczty Internetu. Te systemy nie sŃ bezpoŚrednio połŃczone z Internetem. Jest bardzo prawdopodobne, e wysyłajŃc wiadomoŚci do Internetu musisz u yą specjalnego adresowania. Znów czeka Cię rozmowa z lokalnym doradcŃ. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 7 zapiski na boku "Czy PC-ty sŃ prawdziwymi komputerami dla poczty?". Wysyłanie poczty przy u yciu programu xmail Wymaga nieco uwagi! Miły sposób na wysyłanie poczty elektronicznej. 1. Uruchom program xmail. Kliknij pole Send (WyŚlij) - w Środku ekranu. xmail1 stworzy nowe okno, w którym uruchomi standardowy lokalny edytor, taki jak vi lub emacs. 2. Wpisz swojŃ wiadomoŚą, zachowaj plik i opuŚą edytor. Program xmail poka e nowe okno. 3. Wpisz adres(y), pod który chcesz wysłaą wiadomoŚą i naciŚnij [Enter]. 4. Wpisz temat wiadomoŚci. Dodaj adresy Cc: i Bcc :, jeŚli sŃ potrzebne. 5. Kliknij pole Deliver (Dostarcz), aby wysłaą wiadomoŚą. Drogowskaz! JeŚli nie chcesz wysyłaą wiadomoŚci, przytrzymaj klawisz [Ctrl) podczas klikania pola Deliver; xmail zaniecha wysłania wiadomoŚci. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 7 podrozdział "Ahoj, kapitanie". W celu uzyskania informacji na temat edytorów vi i emacs zajrzyj do ksiŃ ki UNIX dIa Opornych rozdział 12 "PiszŃc nieŚmiertelnŃ prozę". + Czꌹ Iii: Sieciowe wiadomoŚci Sieciowe wiadomoŚci, znane jako USENET lub jako net news, sŃ gigantycznym systemem rozprowadzajŃcym komputerowy biuletyn. U ytkownicy z całego Świata dysponujŃ tysiŃcami komputerów, wchodzŃ w system wiadomoŚci USENET i w ciŃgu dnia prawie ka da maszyna USENETa (prawdopodobnie włŃczajŃc w to równie TwojŃ maszynę) otrzymuje biuletyn. Ponad 30 000 nowych artykułów - zajmujŃcych ponad 50 megabajtów tekstu - przewija się przez USENET codziennie, zatem z pewnoŚciŃ jest wŚród nich taki temat, którym mo esz byą zainteresowany. Zobacz w ZałŃczniku B listę grup tematycznych. WyciŃganie plików binarnych Łatwe dla ka dego! Transformacja zakodowanych plików binarnych na ich oryginalnŃ formę. Niektóre pliki zawierajŃ zakodowane binarnie dane, np. obrazy lub programy. Takie wiadomoŚci wyglŃdajŃ mniej więcej tak: begin plugh.exe #fdd m#cjiogdji#hiire#ji-k#jl#efg]kjj de#ccejj-oiuyk #cddg#fggi#h]po#ikiuy#gghgfaaabq met#cdfehhjuuuh-#jiihji#hdfccvcdhti#ekhgi#ffgfffcbbbc-#cccd-#ddehhi jajefdj-#aa (To jest format zakodowany.) Zanim zaczniesz u ywaą tej informacji, musisz jŃ najpierw wyciŃgnŃą. 1. NaciŚnij e, a następnie [Enter]. jeŚli chcesz umieŚcią dane gdzie indziej ni w katalogu News, wpisz po e nazwę tego katalogu. 2. jeŚli ten plik jest du y i łŃczy w sobie wiele wiadomoŚci, naciŚnij e po ka dej z kolejnych wiadomoŚci. WyciŃganie grupy plików binarnych Łatwe dla ka dego! Transformacja zakodowanej grupy plików binarnych na ich oryginalnŃ formę. Niektóre wiadomoŚci zawierajŃ grupy plików - na przykład większoŚą plików grupy programów C jest w formacie shar (archiwum shell). WyciŃgnij je za pomocŃ komendy e w ten sam sposób jak pliki binarne. (Zobacz poprzedni rozdział). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Prawdę mówiŃc, jest to sztuka". Znajdowanie grup Łatwe dla ka dego! Ulokowanie grup na Twoim czytniku wiadomoŚci. Aby przeczytaą wiadomoŚci z poszczególnych grup, u yj komendy g (goto - idź do). 1. NaciŚnij g. 2. Wpisz nazwę grupy. 3. NaciŚnij [Enter]. Twój czytnik przeniesie Cię do grupy, którŃ wybrałeŚ. Zauwa : jeŚli nie jesteŚ przypisany do grupy i chcesz wrócią, komenda g sprawi, e wrócisz. Wyrzucanie nieciekawych artykułów Łatwe dla ka dego! Mo e się tak zdarzyą, e znajdziesz artykuł, który Cię nie zainteresuje, i będziesz go chciał opuŚcią, a tak e wszystkie repliki na jego temat, obecne i te, które mogŃ nadejŚą. - Aby opuŚcią (zabią) taki artykuł i wszystko z nim zwiŃzane, naciŚnij k (mała litera). - Aby go zupełnie przeklŃą teraz i w przyszłoŚci, naciŚnij K (du a litera). Aby opuŚcią (wyrzucią do Śmieci) resztę tego artykułu, nawet jeŚli zmieni się jego temat, naciŚnij J (du a litera). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 fragmenty "Ojej! Znowu ten nudny temat" i "Nie mów, e Cię nie ostrzegałem". Opuszczanie czytnika wiadomoŚci Łatwe dla ka dego! Wychodzenie z programu czytnika wiadomoŚci. Kiedy się znudzisz czytaniem wiadomoŚci z komputera lub kiedy zobaczysz, e ju prawie piŃta, a Ty nic po ytecznego dzisiaj nie zrobiłeŚ, najwy szy czas na opuszczenie czytnika wiadomoŚci. 1. NaciŚnij klawisz z literŃ q. 2. W zale noŚci od tego, w jakim punkcie programu się znalazłeŚ, musisz nacisnŃą q dwa lub trzy razy. Nowe grupy WymagajŃce nieco uwagi! Poniewa USENET wciŃ się rozrasta jak głupi, nowe grupy pojawiajŃ się kilkanaŚcie razy w tygodniu. Za ka dym razem kiedy uruchomisz rn lub trn i zauwa ysz nowe grupy, będziesz miał mo liwoŚą zapisania się do nich. 1. Uruchom trn lub rn. Program zada Ci kilka pyta. Checking active list for new newsgroups... Newsgroup alt.comp.hardware.homebuilt not in.newsrc--subscribe?[yn YN] 2. NaciŚnij y lub n, aby wskazaą, czy chcesz zapisaą się do grupy. 3. JeŚli to zrobisz, program zada pytanie, gdzie na liŚcie grup ma się znaleźą nowa grupa? Zapyta się w następujŃcy sposób: Put newsgroup where ? [$^L] 4. NaciŚnij $, by umieŚcią nowŃ grupę na kocu Twoich grup. NaciŚnij +, a potem wpisz nazwę grupy, aby w to miejsce (po tej grupie) wstawią nowŃ grupę. Zasady etykiety WymagajŃce pełnego skoncentrowania! Respektowane zasady porozumiewania się i zachowania w sieci. Lista dobrych manier sieciowych przedstawiona w częŚci 2 dotyczy równie nowych artykułów, jeŚli nawet nie bardziej, poniewa znacznie więcej ludzi czyta nowe artykuły ni pocztę elektronicznŃ. Oto kilka innych zasad: - Nie wysyłaj całych grup, jeŚli w zamierzeniu autora powinny byą one jedynie oddzielnymi artykułami. - Upewnij się, e ka dy z artykułów jest odpowiedni dla grupy, do której go wysyłasz. - Nie wysyłaj artykułów na dwie linijki, które zawierajŃ cytaty na 100 linii. Wyedytuj cytowany materiał. - WiększoŚą grup tworzy dostępne periodyczne wiadomoŚci zwane FAQ (najczęŚciej zadawane pytania - ang. Frequently Asked Questions), które formułujŃ pytania, jakie mógłbyŚ zadaą. Sprawdź wiadomoŚci FAQ, zanim zadasz jakieŚ pytanie. (Wskazówka) JeŚli masz dostęp do FTP, to wszystkie wiadomoŚci FAQ sŃ w systemie rtfm.mit.edu. Grupy Wymaga nieco uwagi! Grupy wiadomoŚci USENETa według tematów. Grupy USENETa majŃ wieloczłonowe nazwy odzielone kropkami. Na przykład comp.dcom.fax (grupa tematyczna faksów i faks-modemów). Kiedy kilka grup ma jakiŚ zwiŃzek, nadaje się im podobne nazwy. Na przykład wszystkie grupy majŃce zwiŃzek z komunikacjŃ mo na znaleźą pod nazwŃ comp.dcom. Hierarchię grup USENETa przedstawiono w następujŃcej tabeli: Nazwa - Opis comp - Tematyczna grupa komputerowa. Mnóstwo mięsa informacyjnego. sci - Tematy dotyczŃce nauki - równie interesujŃce. rec - Tematy dotyczŃce rekreacji (włŃczajŃc w to sport, hobby, sztukę i inne zabawne rzeczy). soc - Grupa społeczna - problemy społeczne i zwykłe towarzyskie. misc - Dodatkowe rozmaitoŚci (podstawowe znajdujŃ się w grupie misc.misc.). news - NowoŚci sieciowe. Kilka grup, w których mo na znaleźą ogólne ogłoszenia.JeŚli nie jesteŚ zapalecem, który czyta wszystkie wieŚci, nie znajdziesz tu niczego interesujŃcego. talk - Długie dyskusje o polityce. Przez szerokŃ rzeszę uwa ane za bardzo nudne, oczywiŚcie oprócz uczestników. alt - Nieoficjalne grupy alternatywne zajmujŃce się ró nymi tematami, od bardzo frapujŃcych do totalnie banalnych i głupich. Istnieje równie hierarchia regionalna i organizacyjna. Na przykład nazwa ne jest przeznaczona dla tematów zwiŃzanych z interesami Nowej Anglii, ny dla Nowego Jorku, ba dla San Francisco Bay Area i tak dalej. Uniwersytety i inne organizacje wystarczajŃco du e, by mieą własne zestawy wiadomoŚci sieciowych, często posiadajŃ swojŃ hierarchię, jak na przykład mit - M.I.T. Drogowskaz! Ka dy zarzŃdzajŃcy systemem mo e wybraą grupy, które chce otrzymywaą, a które opuszczaą. Ze względu na objętoŚą nikt nie weźmie wszystkich. W systemie UNIX mo na zobaczyą listę grup dostępnych w Twoim systemie przez spojrzenie do pliku /usr/lib/news/active. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Bilet wstępu do grupy" i rozdział 12, by poznaą więcej szczegółów na temat hierarchii i list grup sieciowych. PorzŃdek w grupach Wymaga nieco uwagi! Sekwencja grup w kolejnoŚci, w jakiej pojawiajŃ się w czytniku. Mo na sterowaą porzŃdkiem, w jakim komenda trn prezentuje grupy. Po wydaniu polecenia prezentowania jako pierwszych tych najbardziej interesujŃcych, mo esz dosyą szybko poruszaą się po Twoich faworyzowanych grupach u ywajŃc klawisza spacji lub klawisza n. PierwszŃ grupŃ, która zazwyczaj się pojawia, jest grupa zwana generalnŃ. Drogowskaz! W praktyce grupa zwana general wypełnia się Śmieciami i powinieneŚ jŃ przesunŃą raczej na koniec listy. NastępujŃcy opis pozwoli Ci porzŃdkowaą grupy: 1. NaciŚnij m (ang. move - przesu). 2. JeŚli chcesz przenieŚą bie ŃcŃ grupę, naciŚnij klawisz [Enter]. By przenieŚą inne grupy, wpisz ich nazwy i na zakoczenie naciŚnij [Enter]. 3. By przenieŚą grupę na koniec listy, tak aby była ona ostatnia, naciŚnij $. 4. By przenieŚą grupę na sam poczŃtek listy, naciŚnij ^ (daszek, najczęŚciej kombinacja klawiszy [Shift+6]). 5. By przenieŚą grupę, aby pojawiała się za następnŃ grupŃ, naciŚnij +, następnie wpisz nazwę tej następnej grupy i naciŚnij klawisz [Enter]. Drogowskaz! Aby zobaczyą pełnŃ listę grup, do których jesteŚ zapisany (lub kiedyŚ byłeŚ), naciŚnij L (du a litera). Aby sprawdzią listę grup, do których nie byłeŚ zapisany, naciŚnij l (mała litera). Czytanie wiadomoŚci w grupie WymagajŃce pełnego skoncentrowania! Czytanie aktualnych nowoŚci. Kiedy wejdziesz w grupę (po naciŚnięciu spacji, gdy trn zapyta Cię o to, czy chcesz czytaą wiadomoŚci z tej grupy), trn poka e Ci pierwszy ekran wiadomoŚci lub artykuł w grupie. Mo esz przeczytaą ka dy artykuł lub opuszczaą artykuły, które wydajŃ Ci się nudne, odpowiadaą na wiadomoŚci, drukowaą je lub zapamiętywaą. Grupa wiadomoŚci na pojedynczy temat zwana jest wŃtkiem (ang. thread). JeŚli temat wydaje Ci się nudny, mo esz kazaą programowi trn opuŚcią cały wŃtek. NaciŚnij spację, kiedy trn lub rn sugerujŃ grupę, którŃ chcesz przeczytaą. (Zobacz "Czytanie wiadomoŚci" w tej częŚci.) Aby przeczytaą wiadomoŚą w grupie, naciŚnij spację, kiedy trn zapyta się o to, czy chcesz czytaą danŃ grupę. Zobaczysz pierwszŃ wiadomoŚą, której do tej pory nie przeczytałeŚ mniej więcej takŃ: general #6281 (1) From: root-Admin(0000) (1) [1] Disc space (1) Organization: I.E.C.C. (1) Date: Sat Aug 7 06:48:03 1993 (1) + (1) Dyski sŃ prawie pełne. Proszę, usu niepotrzebne pliki lub my usuniemy je za Ciebie. (Tak, to jest właŚnie wŃtek.) Twój przyjaciel system manager End of article 6281( of 6282)-what next [npq] Więcej informacji Pierwsza linia w podanym przykładzie informuje o nazwie grupy (general) i numerze wiadomoŚci (6281 ). Ostatnia linia mówi o tym, jak du o artykułów znajduje się w grupie (6282 ) i który z nich aktualnie przeglŃdasz (6281, co znaczy, e jeszcze jeden pozostał do przeczytania). Jest te pytanie, co dalej zrobią. Masz następujŃce mo liwoŚci wyboru : - JeŚli wiadomoŚą jest zbyt długa, eby zmieŚcią się na ekranie, naciŚnij spację, aby zobaczyą następny ekran. (Mniej więcej to samo jak komendy UNIXa more lub pg.) - JeŚli przeczytałeŚ ju artykuł, naciŚnij n, by przejŚą do następnego artykułu. - JeŚli przejrzałeŚ ju wszystkie artykuły w danej grupie, naciŚnij q, by przejŚą do następnej grupy. - JeŚli nie chcesz czytaą kolejnych artykułów w grupie, naciŚnij c (ang. catch up - przerywaą) - w ten sposób będziesz udawał, e przeczytałeŚ ju wszystkie artykuły. Drogowskaz! OdkŃd dorwałeŚ się do czytania, głównie naciskasz spację, by przejŚą do następnego artykułu lub grupy, naciskasz n, by opuŚcią artykuł lub grupę, albo k, by opuŚcią grupę artykułów (opisane w następnym podrozdziale). A do przejrzenia wszystkich grup, do których jesteŚ zapisany. Prawdopodobnie będziesz równie często naciskał klawisz u, by pozbyą się wielkiej liczby grup, których nie chcesz czytaą. Klawisze pomocne przy czytaniu artykułów Klawisz - Znaczenie spacja - Czytaj następnŃ stronę bie Ńcego artykułu lub następny nie czytany artykuł. n - Przejdź do następnego artykułu. k - Wyrzuą ten artykuł i inne o tym samym tytule. K - To samo co k, ale te wejdź w taki plik i zaznacz, e za ka dym razem,gdy wchodzisz w tę grupę, tytuł ten jest wyrzucany. q - OpuŚą tę grupę. c - Przerwij czytanie (udawanie, e ju przeczytałeŚ wszystkie artykuły w grupie). u - Wypisz się z grupy. sfile - Zachowaj artykuł w pliku file. I 1pr - Przemiel artykuł komendŃ pr (to najprostszy sposób na wydrukowanie artykułu). /xyz - Znajdź następny artykuł, który zawiera xyz. = - Poka tytuły nie przeczytanych artykułów. [Ctrl+L] - Przerysuj ekran. [Ctrl+R] - Rozpocznij jeszcze raz bie Ńcy artykuł (wyŚwietl jeszcze raz pierwszŃ stronę). X - Odkoduj wiadomoŚą rot13 (nie dla wybrednych). e - WyciŃgnij dekodowany plik lub plik shar (zobacz "WyciŃganie plików binarnych"). edir - WyciŃgnij do katalogu dir. h - Poka zwięzłŃ pomoc. q - OpuŚą tę grupę. Czytanie wiadomoŚci WymagajŃce pełnego skoncentrowania! U ywanie czytnika wiadomoŚci do czytania wiadomoŚci sieciowych. KilkanaŚcie programów pomaga Ci w czytaniu wiadomoŚci. NajczęŚciej u ywanymi sŃ rni jego odmiana trn. WiększoŚą innych programów jest bardzo podobna, ró niŃ się nieco szczegółami. Drogowskaz! W prawie wszystkich programach do czytania wiadomoŚci nie musisz naciskaą klawisza [Enter] (lub Return) po jednoliterowej komendzie. Niektóre komendy wymagajŃ od Ciebie napisania linijki tekstu po napisaniu litery, takiej jak nazwa pliku lub nazwa grupy. W tym przypadku musisz nacisnŃą klawisz [Enter], by pokazaą, e zakoczyłeŚ linię tekstowŃ. 1. Uruchom program trn. 2. JeŚli system odpowie, e nie znalazł go, uruchom program rn. Gdy uruchamiasz go po raz pierwszy, wykonuje automatyczne kroki ustawienia podobne do następujŃcych: %o trn Trying to set up a.newsrc file-running newsetup... Creating.newscr in /usr/johnl to be used by news programs. Done. If you have never used the news system before, you may find the articles in news.announce.newusers to be helpful. There is also a manual entry for rn. To get rid of newsgroups you aren't interested in, use the "u" command. Type h for help at any time while running rn. Unread articles in general 14 articles Unread articles in ne.food 47 articles Unread articles in ne.forsale 1177 articles Unread articles in ne.general 268 articles Unread articles in ne.housing 248 articles etc. ********* 14 unread articles in general-readnow? [+ynq] Twój czytnik informacji teraz sugeruje, którŃ grupę wiadomoŚci mo na czytaą. Więcej informacji Program trn (lub rn) trzyma listę grup, która Cię interesuje - to jest te, do których jesteŚ zapisany. JeŚli grupa przestaje Cię ciekawią, mo esz się z niej wypisaą. Kiedy jest tworzona nowa grupa, program trn zapyta Cię, czy chcesz do niej się zapisaą. Przy poczŃtkowej sesji trn zakłada, e jesteŚ zapisany do wszystkich grup, a Ty musisz wypisaą się z tych, które nie będŃ Cię interesowaą. Po pierwszym uruchomieniu trn nie zobaczysz kilku pierwszych linii poprzedniego przykładu - zobaczysz po prostu listę grup, do których jesteŚ zapisany, i liczbę nie przeczytanych artykułów w ka dej z grup. JeŚli jesteŚ zapisany do całej wiŃzki grup (więcej ni 5), zostanie wyŚwietlonych tylko kilka z nich. Klawisze pomocnicze przy wybieraniu grup Tabela zawiera listę klawiszy pomocnych przy selekcji grup: Klawisz Znaczenie spacja lub y - Wejdź w następną grupę, która ma jakieś nie przeczytane wiadomości. (Zobacz "Czytanie wiadomości w grupach" w tej części.) n Opuść teraz tę grupę. (Zobacz "Opuszczanie grup" w tej części.) u Wypisz się z grupy, w której nie zauważyłeś nic ciekawego. (Zobacz "Wypisywanie się z grupy" w tej części.) g Idź do grupy; po literze g musisz wpisać nazwę grupy. (Zobacz "Znajdowanie grupy" w tej części.) q Wyjdź z programu t r n lub r n. p Przejdź do poprzedniej grupy z nie przeczytanymi wiadomościami. h Pokaż krótką, zwięzłą pomoc. [Ctrl+L] Przerysuj ekran. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Walcząc z wiadomościami". Odpowiedzi i komentowanie artykułów (wymagające pełnej koncentracji) Możesz odpowiedzieć na artykuły na dwa sposoby: - Możesz wysłać pocztę elektroniczną do autora artykułu jako odpowiedź (ang. reply). - Możesz napisać własny artykuł znany jako posting a follow-up article (komentarz artykułu). Wysyłanie odpowiedzi przez pocztę elektroniczną 1. Podczas czytania oryginalnego artykułu naciśnij r (mała litera). Jeśli chcesz dołączyć część lub cały artykuł oryginalny do swojej odpowiedzi, naciśnij R (duża litera). Programy t r n i r n rozpoczną pracę edytora tekstu (zazwyczaj v i lub ema c s) z zapewnionym już szkieletem odpowiedzi. Jeśli naciśniesz R, edytor dołączy kopię oryginalnego tekstu artykułu. 2. Wpisz swoją odpowiedź. Jeśli zaczniesz od oryginalnego artykułu, możesz przeprowadzić jego edycję i wyrzucić niepotrzebne części. 3. Zachowaj plik i wyjdź z edytora. Programy t r n lub r n zapytają, czy chcesz wysłać, przerwać lub edytować odpowiedź. Aby wysłać odpowiedź, naciśnij s. Jeśli zmienisz zdanie, naciśnij a. Przerwiesz odpowiedź i nic nie wyślesz. Jeśli program zapyta, czy powinien podać Twój standardowy podpis (zapamiętany w pliku s i g n a t u r e ), naciśnij y, chyba że już podpisałeś artykuł. Wysyłanie komentarza 1. Podczas czytania oryginalnego artykułu naciśnij klawisz f (mała litera), by wysłać komentarz. Jeśli chcesz dołączyć fragment lub całość oryginalnego artykułu do swojego komentarza, naciśnij klawisz F (duża litera). 2. Program zapyta, czy na pewno chcesz przesłać komentarz do całej Sieci. Jeśli jesteś tego pewien, naciśnij y. Programy t r n i r n rozpoczną pracę edytora tekstu z zapewnionym już szkieletem odpowiedzi. Jeśli naciśniesz F, edytor dołączy kopię oryginalnego tekstu artykułu. 3. Wpisz swój komentarz. Jeśli zaczniesz od oryginalnego artykułu, możesz przeprowadzić jego edycję i wyrzucić niepotrzebne części. 4. Zachowaj plik i wyjdź z edytora. Program zapyta, czy chcesz wysłać komentarz. Naciśnij klawisz y lub a, żeby przerwać pracę i nic nie wysyłać. Wszystkie nowe artykuły, które wysyłasz, włączając w to komentarze, automatycznie mają dodany Twój podpis z pliku. s i g n a t u r e. Tak więc nie podpisuj artykułów, gdyż potem podpis pojawia się dwukrotnie. Zachowywanie artykułów (łatwe dla każdego) Zachowywanie artykułów w plikach (jak w przypadku wiadomości poczty elektronicznej). Chcąc zachować artykuł, który aktualnie czytasz, naciśnij klawisz s, a po nim napisz nazwę pliku, w którym chcesz go zachować. jeśli taki plik jeszcze nie istnieje, programy trn lub rn zapytają się, czy to ma być plik w skrzynce pocztowej. Naciśnij y. Jeśli zachowujesz kilka artykułów w pliku sformatowanym jak skrzynka pocztowa, możesz używać dowolnych programów opisanych w części 2 tej książki. (Drogowskaz) Jeśli nie określisz katalogu, artykuły zostaną zachowane w plikach lub w skrzynkach pocztowych w katalogu News. Możesz przenieść artykuły do innych katalogów podając nazwę katalogu, ale katalog News jest zazwyczaj bardzo dobrym miejscem. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 11 podrozdział "A teraz kilka słów o naszych plikach". Selekcja wątków, które chcesz przeczytać (tylko program trn) - wymagające pełnej koncentracji. Po poleceniu programem trn lub rn wejścia w grupę, może okazać się, że jest tak dużo artykułów, że nawet ich usuwanie niewiele pomaga. Dlatego zaznacz tylko te tematy, które Cię interesują i które chcesz zobaczyć na ekranie. Program trn ma funkcję zwaną selekcją wątków (ang. thread selection), która sprawia, że selekcja staje się niezwykle prosta. Niestety, program rn nie posiada takiej możliwości. Przykład 1. Wprowadź żądaną grupę naciskając + lub klawisz spacji (lepsze niż y). Ekran będzie wyglądał następująco: general 14articles a 0000-uucp (0000) 3 Newmail paths b 0000-Admin (0000) 1O backup d Chet Arthur 1 System wi 11 be down to cl ean hampster cages - - Select threads - - A11 [Z>] - - Powyższy przykładowy ekran jest swoistym spisem treści dla grupy. Pierwsza linia mówi o nazwie grupy i liczbie artykułów. Następne linie pokazują wątki, identyfikator jednoliterowy (na przykład d), autora pierwszego artykułu w wątku (Chet Arthur), liczbę wiadomości w wątku (1) i jej temat (Systemwill be down to clean hampster cages). W ostatniej linii jest pytanie, który wątek chcesz przeczytać. 2. Wybierz wątek naciskając odpowiednią literę (jednoliterowy identyfikator). Chcąc wybrać więcej niż jeden wątek, naciśnij literę będącą identyfikatorem pierwszego wątku, następnie wpisz myślnik i następny identyfikator, który będzie oznaczał ostatni wątek. 3. Jeśli chcesz przejść do następnej strony wątków, naciśnij strzałkę w prawo. 4. Zaczynając czytać wątki, które wybrałeś, naciśnij Z lub klawisz tabulacji [Tab]. (Drogowskaz) Jeśli chcesz przeczytać wszystkie wątki na bieżącym ekranie, po prostu naciśnij klawisz Z lub klawisz tabulacji [Tab]. Chcąc wyrzucić do śmieci (to znaczy na zawsze) wątki, które nie zostały przez Ciebie wyselekcjonowane, naciśnij D. Najbardziej efektywnym sposobem na wybranie artykułów najbardziej Cię interesujących jest wybranie jednoliterowych identyfikatorów, a następnie naciśnięcie litery D, by szybko pozbyć się pozostałych wątków na ekranie. (Drogowskaz) Klawisz spacji wybiera komendę najczęściej używaną na końcu każdej strony. Jeśli jest jeszcze jedna strona (ekran) z wątkami, naciśnięcie spacji spowoduje to samo, co naciśnięcie strzałki w prawo (przejście do następnego ekranu). Na ostatnim ekranie klawisz spacja ma takie samo działanie jak klawisz Z (rozpoczęcie czytania artykułów). Klawisze pomocne przy selekcji Tabela pokazuje klawisze, które będą Ci pomocne przy wybieraniu wątków: Klawisz Znaczenie spacja Czytanie następnej strony spisu treści lub wybranego artykułu, jeśli nie ma więcej wątków w spisie treści. D Rozpoczęcie czytania wybranych artykułów, zaznaczanie nie wybranych artykułów jako już przeczytane. Z Czytanie wyselekcjonowanych artykułów. /xyx Wybranie artykułów, których tytuły zawierają xyz. d-g Wybranie artykułów od d do g w bieżącym spisie treści. c Przerwanie czytania przez udawanie, że przeczytałeś wszystkie artykuły w grupie. (Jedynie ostatnie wersje programu t r n.) h Pomoc (krótka i zwięzła). q Wyjście z grupy. Wysyłanie nowych artukułów (wymagające pełnego skoncentrowania) Wysyłanie całkiem nowych artykułów do grupy. (Uważaj na to!) Możesz zacząć własny wątek przez napisanie nowego, własnego artykułu. Najpierw upewnij się, że: - Twój artykuł będzie poświęcony interesującemu tematowi. - Grupa nie dyskutowała na ten temat przez ostatni tydzień. - Przedstawiasz proste i zrozumiałe fakty. Oto, co powinieneś zrobić: 1. W programie t r n lub r n wejdź w interesującą Cię grupę. 2. Jeśli jesteś na ekranie przy wyborze wątków, naciśnij >, by dostać się do ekranu czytania artykułów (dostępne jedynie w programie trn). 3. Naciśnij klawisz j, żeby oznajmić, że nie czytasz już żadnego artykułu. 4. Naciśnij f (jak byś miał pisać komentarz do jakiegoś artykułu). 5. Program zapyta Cię, czy jesteś pewny, że chcesz napisać artykuł. Jeśli jesteś pewny, naciśnij y - tak. 6. Kiedy już to zrobisz, wprowadź nowy temat do Twojego artykułu. 7. Napisz nowy artykuł tak, jak pisałbyś komentarz (sposób postępowania opisany w poprzednim rozdziale). (Drogowskaz) Jeśli w tym momencie masz uruchomiony program rn lub t r n, możesz użyć komendy Pnews, by wysłać artykuł bezpośrednio. Po znaku zgłoszenia wpisz Pnews, a następnie nazwę grupy, której dotyczy Twoja wiadomość. Wykonaj poprzednie procedury, by wysłać artykuł. Niektóre grupy są cenzurowane. Oznacza to, że artykuły nie są wysyłane bezpośrednio jako nowości, ale są przekazywane pocztą elektroniczną do cenzora, który wysyła je do odpowiednich grup. Cenzorzy nie przeglądają artykułów natychmiast, tak więc zanim artykuł pojawi się, może upłynąć dzień lub dwa. Jeśli piszesz artykuł dla cenzurowanej grupy, program powie Ci, że wysyła tekst artykułu do cenzora. Zobacz Internet dla Opornych rozdział 11 podrozdział "Jeśli chcesz być sławny". Opuszczanie grup (Łatwe dla każdego) Kiedy program trn zapyta Cię, czy chcesz teraz czytać grupę, możesz ją opuścić, choć jesteś do niej zapisany. Aby opuścić grupę, naciśnij n - nie, co oznacza: nie czytaj grupy teraz. Wypisywanie się z grupy (Łatwe dla każdego) Pozbywanie się członkostwa grupy. Kiedy program trn zapyta Cię, czy chcesz teraz czytać grupę, możesz wypisać się z grupy - to znaczy powiedzieć programowi, że nie chcesz więcej słyszeć o takiej grupie. Aby wypisać się z grupy, naciśnij u i nigdy więcej nie będziesz już jej oglądał. Część IV Komunikacja on - line Kilkanaście udogodnień może pomóc Ci w bezpośrednim kontakcie z innymi komputerami w Internecie: - finger sprawdza status komputera lub osoby. - rlogin pozwala Ci na podłączenie się (zalogowanie) do innego komputera w sieci, tak jakbyś był podłączony do niego bezpośrednio. (Zobacz też telnet). - rsh jest młodszą wersją rlogin. - talk i ntalk pozwalają na pogawędkę z drugą osobą przy innym komputerze. - telnet i tn 3270 pozwalają Ci na podłączenie się (zalogowanie) do innego komputera w sieci, tak jakbyś był podłączony do niego bezpośrednio. (Zobacz też rlogin). (Wskazówka) Jest wiele sposobów on-line (dosł. na linii), by znaleźć systemy publiczne, do których można zastosować telnet lub rlogin. - Scott Yanoff publikuje regularnie przewodnik po dostępnych zasobach on-line. finger yanoff@csd4. csd.uwm. edu, by dowiedzieć się, jak dostać kopię. - The Washington University Libraries w St. Louis, Missouri, oferują WorldWindow (Okno na Świat) - wejścia do tuzinów usług on-line. Telnetem do library.wustl.edu (nie potrzeba się logować). - hytelnet jest systemem, który zapewnia dostęp do bibliotek na całym świecie. Możesz mieć dostęp do katalogów, książek w systemie on-line i innych informacji. Telnetem do access.usask.ca, info.ccit.arizona.edu,nctuccca.edu.tw, info.mcc.ac.uk lub rsl.ox.ac.uk i musisz się zalogować jako hytelnet. Lub telnetem do laguna.epcc.edu lub info.anu.edu.au i zalogować się jako library. Finger Sprawdza status komputera lub osoby. finger - sprawdzanie innego komputera (wymagające nieco uwagi) Wyświetla status innego komputera w Sieci. System zorientowany na usługi on-line. Wpisz finger@ (to jest znak zwany at), następnie w tej samej linii rozkazowej wpisz nazwę komputera: finger@shamu.ntw.org W systemie okien rozpocznij program finger, a następnie w odpowiednim polu w oknie programu wprowadź nazwę maszyny. finger przedstawi Ci listę ludzi mających włączony komputer. Format takiej listy jest nieco odmienny w różnych systemach, ale my przedstawiamy typową listę. Login Name TTY Idle When Office root 0000-Admin co 12: Wed 16:04 johnl John R.Levine vt ld Wed 16:03 Rm 201A johnl John R.Levine p0 Wed 16:10 Rm 201A johnl John R. Levi ne pl 1 Wed 16 :10 Rm 201A finger - sprawdzanie innej osoby (wymagające nieco uwagi) Wyświetla status innej osoby używającej komputera w sieci. System zorientowany na usługi on-line. Wpisz finger, następnie nazwę, którą posługuje się osoba, znak @ (to jest znak zwany at), następnie w tej samej linii rozkazowej wpisz nazwę komputera (hosta): finger johnl@iecc.com W systemie okien uruchom, program finger, a następnie wprowadź nazwę użytkownika i nazwę maszyny w odpowiednich polach w oknie programu. Formaty są nieco inne w różnych maszynach, ale my przedstawiamy typową listę: Login name johnl In real life : John R. Levine Directory:/usr/johnl Shell:/bin/sh On since Jun 30 16:03:13 on vt01 9 hours Idle Time Project: Working on "Internet for Dummies Quick Ref" Plan: Write many books. become famous. (Drogowskaz) W wielu systemach możesz mieć wyświetloną informację, kiedy ktoś zwraca się do Ciebie w programie finger. Możesz wysłać jednoliniowe streszczenie w pliku. projekt lub dłuższy opis (nawet do 10 linii) w pliku. plan. (Drogowskaz) Wiele organizacji, szczególnie uniwersytety, pozwala na używanie programu finger w celu uzyskania informacji typu numer telefoniczny czy adres biura. Na przykład aby znaleźć kogoś w Massachusetts Institute of Technology, napisz: finger lastname-firstnerme@mit.edu (Wskazówka) Podobne serwery istnieją w Yale (@directory.yale.edu), na Uniwersytecie w Bostonie (@bu.edu) i na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego (@ucsd.edu), jak też na innych uniwersytetach. Również kilka dużych firm posiada takie serwery. Zawsze możesz spróbować dostępu do serwera, w najgorszym przypadku nie dostaniesz użytecznych informacji. finger - otrzymywanie innych informacji (Wymagające nieco uwagi) (Wskazówka) Niektóre systemy używają programu finger jako prostego sposobu na zapytania dotyczące baz danych. Zakres dostępnych informacji jest szeroki: od gruntownych i głębokich do zupełnie bzdurnych. Na przykład: - Finger nasanews@space.mit.edu to lista najnowszych relacji prasowych NASA. - Finger copi@oddjob.uchicago.edu to wiedza o aktualnych jubilatach, rocznicach i wydarzeniach sportowych. - Finger quake@geophys.washington.edu to lista trzęsień ziemi w ostatnich dniach. - Finger nichol@stavanger.sgp.slb.com to lista regularnie wysyłanych w USENET FAQ (najczęściej zadawane pytania) wiadomości. - Finger info@drink.chs.rit.edu lub coke@cs.cmu.edu bieżącego statusu w niektórych maszynach on-line Coke. (Drogowskaz) Komendy finger często wypełniają więcej niż jeden ekran. W systemach okien możesz przesuwać odpowiedzi w oknie finger. Ale w systemach zorientowanych on-line odpowiedź przelatuje do końca na ekranie. Jeśli używasz stacji roboczych UNIXa, użyj komendy more, żeby zobaczyć rezultat podzielony na strony i rozłożony w czasie: finger someservice@somesite (kreska pionowa) more Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 9 podrozdział "Nie będą mieli nic przeciwko, jeśli podasz im palec (finger)", "Pytając o odległych użytkowników" i "Profesjonalne odmiany komendy finger". rlogin Pozwala zalogować się do innego komputera należącego do sieci, tak jakbyś był podłączony do niego bezpośrednio. rlogin - połączenie z drugim komputerem (Wymagające nieco uwagi) Taki dostęp dn innych komputerów, jakbyś używał jednego z terminali. rlogi może automatycznie zająć się sprawą zalogowania w innym systemie. (Drogowskaz) Jeśli rlogin nie działa, użyj zamiast niego telnet.rlogin ma generalnie mniejsze możliwości niż telnet. 1. Wpisz rlogin, następnie spację, a po spacji nazwę komputera: rlogin shamu 2. Po połączeniu się rlogina z innym komputerem wszystko, co będziesz wystukiwał na klawiaturze, pojawi się na drugim komputerze, a jego odpowiedzi wrócą na Twój ekran. Zazwyczaj zalogowanie odbywa się automatycznie. (Drogowskaz) Jeśli nazwa użytkownika na innym komputerze jest inna niż na Twoim, wpisz -1, a następnie nazwę użytkownika: rlogin shamu -1 king Aby przejść na automatyczne logowanie, zajrzyj do "rlogin - automatyczne logowanie" w tej części. rlogin może zapytać się, jakiego typu terminala używasz (najpopularniejsze to VT100, ANSI i 3101). Jeśli rlogin sugeruje typ terminala, zaakceptuj to i zobacz, co się stanie. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 14 podrozdział "Zdalne połączenie: to prawie jakbyś tam był". rlogin - rozłączanie się z innym komputerem (Łatwe dla każdego) Zakończenie sesji rlogin. Normalnym sposobem zakończenia pracy z drugim komputerem jest po prostu wylogowanie się z tego komputera przez napisanie exit lub logout. Jeśli druga strona tego nie zaakceptuje i nie pozwoli się wylogować, naciśnij klawisz [Enter], a następnie naciśnij klawisze z ~. (falką i kropką) i jeszcze raz naciśnij klawisz [Enter]. rlogin zakończy połączenie i zakończy pracę. rlogin - automatyczne logowanie (Wymagające pełnego skoncentrowania) Ustalenie, że rlogin i rsh (zobacz następny rozdział) loguje Cię bez dodatkowych pytań o Twoją nazwę lub hasło. Jeśli grupa komputerów jest razem administrowana, bywa ustawiana jako jedna całość. Gdy ktoś ma pozwolenie do zalogowania się do jednego z komputerów, może zalogować się do wszystkich. W tym przypadku ktoś tworzy plik systemowy, gdzie są wypisane wszystkie maszyny, których użytkownicy mają jednakowy dostęp do wszystkich komputerów. W systemach UNIXowych plik systemowy nazywa się /etc/hosts.equiv (lub podobnie). Na przykład jeśli maszyna able ma plik hosts.equiv, który zawiera nazwę maszyny baker, każdy na maszynie baker może użyć rlogini połączyć się z able używając tej samej nazwy użytkownika i bez podawania hasła. (Drogowskaz) Załóżmy, że Twoja grupa komputerowa używa NIS (Network Information System firmy Sun, poprzednio znany jako Żółte Strony), który dzieli informacje identyfikujące między grupę komputerów. System ten konsultuje się z bazą danych NIS hosts.equiv tak regularnie, jakby był to plik hosts.equiv. Aby zobaczyć bazę danych, wpisz ypcat hosts.eguiv. Jeśli masz konto na kilku hostach (maszynach), które nie są zarządzane z tego samego systemu, musisz zaplanować własne ustawienie programu rlogin: 1. Stwórz plik zwany. rhosts na każdej maszynie UNIX (zwanej rhost na innych maszynach). 2. W pliku .rhosts wylicz wszystkie komputery, do których masz dostęp. Wpisz je w następujący sposób: nazwa maszyny, spacja i Twoja nazwa. Na przykład, jeśli Twoja nazwa użytkownika brzmi sam w systemie ableibaker, a tilden w systemie clarissa, Twój plik. rhosts powinien wyglądać następująco: able sam baker sam clarissa tilden 3. Spróbuj użyć rlogin, aby połączyć się z inną maszyną. System, do którego się logujesz, sprawdzi Twój plik.rhosts i zobaczy, czy faktycznie tam jesteś. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 14 podrozdział "Pozwól mi się podłączyć" i "Zapraszamy". rsh (Wymagające nieco uwagi) Młodsza wersja rlogin; uruchamia tylko jedną komendę w tym samym czasie w innym systemie. Chcąc uzyskać więcej informacji, zajrzyj do rozdziału "rlogin - logowanie automatyczne" w tej części. 1. Uruchom rsh wprowadzając nazwę innego systemu i komendę do uruchomienia tak jak pokazano: rsh shamu who Podawana komenda uruchomi komendę who na odległym komputerze. 2. Jeśli Twoja nazwa do logowania na innym komputerze jest różna od tej, której używa Twój komputer, wpisz ją w linii rozkazowej po wpisaniu -1: rsh shamu -1 king who (Drogowskaz) W niektórych systemach UNIXa rsh uruchamia bezużyteczny restricted she11. W takim przypadku linia rozkazowa powinna wyglądać: remsh lub rshe11 zamiast rsh. (Uważaj na to!) Programy pełnoekranowe typu emacs,vi,elm lub pine nie działają poprawnie, jeśli zostaną uruchomione za pomocą rsh. Aby je uruchomić, skorzystaj z rlogin. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 14 podrozdział "Jak być w dwóch miejscach jednocześnie?". talk Pozwoli Ci na pogawędkę lub wspólne pisanie z kimś na innym komputerze. Komenda talk dzieli ekran na dwie części: to co Ty piszesz, pojawia się w górnej połowie, a to co pisze druga osoba, pojawia się w dolnej połowie. (Drogowskaz) Niektóre systemy mają "old talk" zwany talk, a niektóre "new talk" zwany ntalk. Jeśli Twój system posiada oba, użyj ntalk. talk - zakończenie sesji (Łatwe dla każdego) Powieś słuchawkę, kiedy zakończysz sesję talk. Każdy może zakończyć sesję talk. Aby ją zakończyć, naciśnij klawisz przerywający pracę (najczęściej [Ctrl+C] lub [Del]). talk wyświetli następujący komunikat: [Connection closed. Exiting] i przerwie połączenie. talk - jeśli nie chcesz rozmawiać (Wymagające nieco uwagi) Odmowa uczestnictwa w sesji talk. Możesz zdecydować, czy chcesz rozmawiać (talk). - Aby wyłączyć sygnały od talk, wpisz mesg n w linii rozkazowej. - Aby włączyć sygnały od talk, wpisz mesg y w linii rozkazowej. - Aby stwierdzić, czy sygnały od talk są włączone, czy nie, wpisz mesg w linii polecenia... (Uważaj na to!) Jeśli usiłujesz rozmawiać z kimś, kto ma wyłączone żądanie talk, program wyświetli Ci na ekranie [Your party is refusing message]. Z drugiej strony, jeśli Ty wyłączysz żądanie talk, a w tym czasie inni będą próbować rozmawiać z Tobą, otrzymają dokładnie taki sam komunikat. (Drogowskaz) Niektóre komendy wyłączają żądanie talk podczas uruchamiania (chcą po prostu utrzymać pusty ekran). Gdy zdarzy się tak, że żądanie talk zostało odrzucone, spróbuj jeszcze raz za kilka minut. Twoje żądanie mogło być zablokowane przez inne programy starające się utrzymać pusty ekran. To bardziej prawdopodobne niż fakt, iż osoba z drugiej strony nie czuje się na siłach do pogawędki. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 13 podrozdział "Konwersując programem talk". talk - odpowiadając na czyjeś żądanie (Łatwe dla każdego) Odpowiadanie komuś, kto chce z nami rozmawiać. 1. Kiedy ktoś chce z Tobą pogadać, Twój komputer wyświetli coś takiego: Message from Talk_Daemon@shamu... talk: connection requested by king@NTW.ORG talk: respond with: talk king@NTW.ORG 2. Jeśli chcesz porozmawiać, wpisz komendę, którą sugeruje program talk (w tym przypadku talk king@NTW. ORG). 3. talk podzieli ekran na połowy i wyświetli: [Connection established]. 4. Zacznij pisać. talk - rozpoczęcie konwersacji (Wymagające nieco uwagi) Inicjowanie sesji talk. 1. Wpisz talk, następnie nazwę użytkownika, @ (znak at) i na koniec nazwę maszyny (hosta). Czyli zazwyczaj piszesz: talk mail address 2. talk zacznie szukać rozmówcy i wyświetli [Waiting for your party to respond] na Twoim ekranie. 3. Kiedy ktoś odpowie, talk wyświetli [Connection established] i od tego momentu możesz zacząć pisać. telnet Pozwala na podłączenie się (zalogowanie) do innego komputera w sieci w taki sposób, jakbyś był podłączony do niego bezpośrednio. Nie martw się - wszystko jest całkowicie legalne! telnet - podłączanie odległych komputerów (Wymagające nieco uwagi) Dostęp do innych komputerów, tak jakbyś używał jednego z terminali. 1. Wpisz telnet, następnie nazwę maszyny (hosta), do której chcesz się zalogować. W systemach on-line wpisujesz nazwę hosta w linii rozkazowej. W systemach z oknami piszesz nazwę w pojawiającym się oknie. 2. telnet łączy Twój komputer z odległym systemem. Zauważ: W procesie połączenia telnet mówi w jaki sposób wyjść z programu, gdybyś miał z tym jakieś problemy (ang. escape charakter). 3. Zaloguj się do systemu, tak jakbyś był podłączony bezpośrednio. Zazwyczaj zostaniesz zapytany o nazwę użytkownika, a następnie o Twoje hasło. W niektórych systemach nie potrzebujesz się logować i wchodzisz od razu na ekran powitalny. (Uważaj na to!) Po tym, jak telnet uzyska połączenie z odległym komputerem, może się zapytać, jakiego terminala używasz (najpopularniejsze typy to VT100, ANSI i 3101). Jeśli wskażesz zły typ, informacja na Twoim monitorze będzie poszatkowana. Jeśli telnet sugeruje typ terminala, zaakceptuj to i zobacz, co się stanie. Podłączanie do dużych systemów IBM (Drogowskaz) Wiele dużych komputerów klasy IBM spodziewa się, że używasz terminala znanego jako 3270. Regularny program telnet nie lubi udawać terminala tego typu. A więc jeśli rozmawiasz z dużym komputerem, staraj się raczej używać tn3270 niż telneta. Dostaniesz żywsze odpowiedzi i lepiej wyglądające ekrany. W dodatku, inaczej niż telnet, tn3270 pozwoli Ci na używanie klawiszy strzałek do poruszania się po ekranie. Ta cecha jest ważna, ponieważ terminale 3270 mają to do siebie, że wyświetlają ekrany pełne pustych pól. Kiedy skończysz je wypełniać, naciśnij klawisz [Enter], by wszystko wysłać do innego komputera. Regularny telnet spodziewa się, że wprowadzasz tekst liniami. Gorzej jest w programach, gdzie wykorzystuje się cały ekran - odległy system musi odświeżać ekran po każdym uderzeniu klawisza. (Uważaj na coś wartego zapamiętania) Jeśli nie jesteś pewien, czy skontaktowałeś się z dużym komputerem IBM-owskim, pamiętaj, że duże maszyny IBM używają DUŻYCH LITER i akronimów, takich jak VM, CMS i MVS. Używanie niestandardowych numerów portów (Drogowskaz) Większość systemów zapewnia dostęp telnetowi do standardowego portu telnetowego - port numer 23. Kilka systemów używa różnych portów, by zapewnić bezpośredni dostęp do różnych usług. W takich przypadkach musisz wiedzieć, którego portu masz używać. - W systemach on-line wpisz numer portu po nazwie systemu w linii rozkazowej. (Wskazówka) Na przykład: telnet martini.eecs.umich.edu3000 to system, który szuka nazw miejsc w Stanach Zjednoczonych. - W systemach z oknami wpisz numer portu w miejscach, gdzie wyszczególniasz system, z którym się chcesz połączyć. Rozłączasz się i wychodzisz z programu identycznie jak w normalnym połączeniu telnetowym - przez wylogowanie lub przez naciśnięcie specjalnego symbolu kończącego połączenie (ang. escape charakter- zazwyczaj [Ctrl+]]) - zajrzyj do "telnet - odłączanie od odległych komputerów" w tej części. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 14 podrozdział "Jak być w dwóch miejscach jednocześnie?" telnet - odłączanie od odległych komputerów (wymagające nieco uwagi) Kończenie sesji telnetowej przez wylogowanie i zakończenie połączenia. Wyloguj się z odległego systemu dokładnie w ten sam sposób, jakbyś był połączony bezpośrednio. telnet zerwie połączenie i (w większości systemów) zakończy pracę. Możesz wylogować się przez wpisanie logout lub exit, lub bye. W systemie z oknami, jeśli telnet nie chce zakończyć pracy, użyj standardowej techniki zamykania okna. Na przykład w Microsoft Windows kliknij dwukrotnie pole okna w lewym górnym rogu. (Drogowskaz) Jeśli odległy system jest na tyle uparty, że nie chce Cię wylogować, spróbuj następujących kroków. W systemach on-line: 1. Wpisz znak escape (zazwyczaj [Ctrl+]]). Zobaczysz następujący napis: telnet > Jeśli napis nie pojawi się przez sekundę lub dwie, naciśnij [Enter]. 2. Wpisz quit i naciśnij klawisz [Enter). telnet zamknie połączenie i zakończy pracę. W systemach z oknami musisz z menu wybrać komendę, która rozłącza odległy system. Część V Przesyłanie plików Internet pozwala na kopiowanie plików pomiędzy Twoim komputerem i innymi komputerami w sieci. Standardowo używane są: - FTP (File Transfer Protocol). - RCP (Remote Copy). Jeśli Twój system nie potrafi się uporać z FTP lub RCP bezpośrednio, lecz ma pocztę elektroniczną, to możesz używać poczty elektronicznej do otrzymywania plików z Internetu. Zobacz rozdział "FTP - FTP via serwery pocztowe" w tej części. FTP Internet pozwala Ci na kopiowanie plików między innymi komputerami i Twoim komputerem. FTP - połączenie z odległym systemem (Wymagające nieco uwagi) Logowanie się w komputerze sieciowym w celu skopiowania plików do lub z Twojego komputera. Większość programów FTP akceptuje komendy, które wypisujesz. Kilka z nich - w szczególności dla Microsoft Windows - używa sympatycznego ekranowego interfejsu. Zobacz w rozdziale "Programy FTP na pełny ekran" w tej części. 1. Uruchom program ftp wpisując ftp, a dalej nazwę systemu, do którego się podłączasz: ftp ntw.org 2. Zobaczysz wiadomość potwierdzającą, że jesteś podłączony. Następnie program zapyta o Twoją nazwę i hasło. jeśli masz konto w tym systemie, użyj tej samej nazwy i hasła jak w przypadku bezpośredniego połączenia przez telnet w następujący sposób: Connected to shamu.ntw.org 220 iecc FTP server (Version 4.1 8/1/91)ready Name: elvis 331 Password required for elvis Password: tu wpisz swoje hasło Więcej informacji (Drogowskaz) W większości systemów możesz stworzyć plik zwany .netrc (lub zwykły netrc na nie-UNIXowych maszynach), zawierający Twoją nazwę używaną w każdym z systemów, z których często korzystasz. Każda linijka zawiera dane maszyny, Twoją nazwę do logowania i hasło do takiej maszyny. Wygląda to mniej więcej tak: machine shamu.ntw.org login elvis password sinatra Jeśli masz taki plik i uruchomisz ftp, zostaniesz zalogowany automatycznie. W niektórych wersjach FTP możesz umieścić linię domyślną na końcu pliku. netrc, w której będziesz miał swoją nazwę i hasło dla systemów nie wyszczególnionych w powyższej liście. Wygląda ona w następujący sposób: default login anonymous password elvis@ntw.org Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Wędrując po katalogach". Anonimowe FTP (Wymagające nieco uwagi) Podłączenie do systemów Internetu zapewniające dostęp do publicznych plików. (Uważaj na coś wartego zapamiętania) W systemach oferujących pliki do publicznego kopiowania raczej nie używa się własnych nazw, ale loguje się anonimowo. Zamiast hasła używasz adresu poczty elektronicznej lub słowa guest (gość). Przykład: 1. Uruchom program ftp wpisując ftp. 2. Kiedy inny komputer zapyta o Twoją nazwę, wpisz anonim. 3. Kiedy inny komputer zapyta o hasło, wpisz swój adres poczty elektronicznej. Jeśli system sugeruje hasło guest, wpisz to zamiast adresu pocztowego. ftp internic.net Connected to internic.net. 220*****Welcome to the InterNIC Registration Host ***** Name: anonymous 331 Guest login ok, send "guest" as password. Password: napisz tu adres pocztowy lub guest 230 Guest login ok, access restrictions apply. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Prosimy tylko bez nazwisk!". FTP - przeładowanie na Twój komputer PC (Wymagające pełnego skoncentrowania) Otrzymywanie plików na Twój komputer z internetowego hosta przez sieć komputerową. Jeśli używasz lokalnego peceta do kontaktów z hostem Internetu, FTP wyszukuje pliki w internetowej maszynie, a nie na Twoim lokalnym PC. Kiedy pliki już są odszukane w internetowej maszynie, wciąż musisz szukać sposobu na przeładowanie ich do Twojego komputera. Sposoby takiego przeładowania mogą się różnić szczegółami, ale podstawowe zasady są takie same: 1. Wpisz komendę do maszyny Internetu, aby program do przeładowywania zaczął pracę, sz dla Zmodemu lub kermit dla Kermita, następnie wpisz nazwy plików do przeładowania. 2. Jeśli Twój pecetowy terminal nie zacznie przeładowywać automatycznie, każ mu wystartować (typowa jest jakaś kombinacja przy użyciu klawisza [Alt]) - zajrzyj do instrukcji obsługi Twojego terminalowego programu. 3. Po przeładowaniu plików usuń ich kopie z hosta, gdyż w przeciwnym razie będziesz obciążony opłatami za zajęcie powierzchni dysku. (Drogowskaz) Program terminalowy, który jest na wyposażeniu pakietu Microsoft Windows 3.1, może transferować pliki binarne przy użyciu Xmodemu i Kermita. Aby wybrać protokół, użyj komend Ustawienia i Transfer Plików Binarnych. Aby rozpocząć kopiowanie, użyj komend Transfer i Otrzymywanie Plików Binarnych. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Wędrując po katalogach". FTP via serwery pocztowe (Wymagające nieco uwagi) Otrzymywanie plików z innych komputerów przy użyciu poczty elektronicznej w celu uzyskania dostępu do FTP. (Drogowskaz) Jeśli Twój system obsługuje pocztę elektroniczną, lecz nie FTP, wciąż masz ograniczony dostęp do FTP przy użyciu serwera pocztowego, systemu, który otrzymuje wiadomości pocztą elektroniczną i wysyła z powrotem pliki. Wiele systemów obsługujących anonimowe FTP również posiada serwery pocztowe. (Wskazówka) Na przykład rtfm.mit.edu - system, który archiwizuje wszystkie periodyczne wiadomości USENETa dla FTP, również ma serwer pocztowy o adresie: mail- server@rtfm.mit.edu. Aby dowiedzieć się, jak używać serwera pocztowego, wyślij mu wiadomość zawierającą linię: help Serwery pocztowe różnią się między sobą w zależności od systemu, ale każdy z nich wyśle Ci pomocną wiadomość. Aby użyć serwera, musisz wysłać mu następującą komendę: index send somefile from somegroup W powyższym przykładzie wynikiem pierwszej komendy jest indeks, a następnej otrzymanie wybranych plików. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "A jeśli nie mam FTP?" Program FTP na pełny ekran ((Wymagające nieco uwagi) Połączenie i kopiowanie plików z Windows lub maszyn Macintosh używających programu FTP na pełny ekran. Wiele programów FTP na Maca i dla Windows używa interfejsu na cały ekran, jak pokazano na rysunku na następnej stronie. - Aby podłączyć się do odległego systemu, wybierz Połącz z menu. (Raz połączony punkt zamienia się na Rozłącz - jak pokazano na rysunku.) - Aby zmienić różne katalogi (lokalny lub odległy), kliknij myszą żądany katalog, a następnie kliknij strzałkę Zmień. - Aby skopiować plik, kliknij plik, a następnie kliknij odpowiednią strzałkę obok Kopiuj. - Aby zmienić kopiowanie plików ASCII (pliki tekstowe) na binarne (pliki nietekstowe), kliknij odpowiednie pole. (Drogowskaz) Taki okienkowy program FTP może wykonywać te same komendy, co konwencjonalny program ftp. "Zaoknowane" programy FTP potrzebują krótkiej chwili, by wystartować, gdyż uruchamiają komendę dir do przejrzenia katalogów. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Czasami można jednak wycisnąć coś dobrego z PC-ta". Ogólny FTP przez serwery pocztowe (Wymaga nieco uwagi) Otrzymywanie plików przez pocztę przy użyciu systemów z plikami FTP. Jeśli wszystko zawiedzie, kilka systemów ma dla Ciebie pliki FTP ze źródeł publicznych. Typowo wysyłasz systemowi listę komend, które powinieneś wpisać do FTP, tak jak pokazano: FTP ftp.internic.net USER anonymous cd fyi get fyi-index.txt quit (Wskazówka) Aby dowiedzieć się dokładnie, jak używać ogólnych serwerów FTP, wyślij na początek komendę help. Możesz korzystać z następującej listy publicznych serwerów FTP - pamiętaj jedynie o tym, żeby wysłać swoje żądanie do najbliższego serwera. Adres poczty elektronicznej Lokalizacja ftpmai l@decwrl.dec.com Kalifornia bitftp@pucc.princeton.edu New Jersey bitftp@vm.gmd.de Niemcy ftpmail@ftp.uni-stuttgart.de Niemcy ftpmail@grasp.insa-lyon.fr Francja bitftp@learn.edu.pl Polska ftpmail@doc.ic.ak.uk Anglia Więcej informacji (Uważaj na to!) FTP dzięki systemowi poczty elektronicznej jest bardzo popularny i każdy z serwerów posiada ograniczoną liczbę plików. Oznacza to, że czekanie na odpowiedź może nawet zająć i tydzień. Nie wysyłaj żądania po raz drugi, to nic nie pomoże. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "A jeśli nie mam FTP?". Opuszczanie FTP (Łatwe dla każdego) Rozłączenie z innym komputerem po skopiowaniu plików. Wpisz quit, a FTP zakończy pracę: ftp > quit 221 good bye Jeśli używasz sympatycznego Microsoft Windows lub programów na Macintosha, zajrzyj do rozdziału "Programy FTP na cały ekran" - wcześniej w tej części. Wyliczanie plików w katalogu (Łatwe dla każdego) Szukanie plików, które będziesz chciał wydobyć po zalogowaniu. Na przykład Wpisz dir (ang. directory - katalog). Zobaczysz mnóstwo wiadomości, włączając w to listę plików i podkatalogów w bieżącym katalogu. Wygląda to mniej więcej w ten sposób: ftp > dir 200 PORT command successful 150 Opening ASCII mode data connection for /bi n/1 s total 23 drwxrwxr-x 19 root archive 512 Jun 24 12:09 doc drwxrwxr-x 5 root archive 512 May 18 08:14 edu drwxr-xr-x 31 root archive 512 Jul 12 10:37 systems drwxr-xr-x 3 root archive 512 Jun 25 1992 vendorware lots of other stuff.... 226 Trasfer complete. 1341 bytes received in 0.77 seconds (1.7 kbytes/s) Więcej informacji (Drogowskaz) Jeśli katalog jest bardzo obszerny i nie mieści się na ekranie, możesz zapytać o część plików używając tzw. wildcards. Na przykład wpisując dir c* zapytasz o pliki, które zaczynają się na literę c. (Drogowskaz) Jeśli chcesz zachować wyliczankę plików na swoim komputerze, możesz wprowadzić nazwę lokalnego pliku, który będzie ją gromadził. Użyj komendy dir, po której ma być "." (kropka po to, by wskazać, że chcesz wyliczankę bieżącego katalogu), następnie nazwa pliku, w którym masz zamiar zachować rezultaty. Całość wygląda w następujący sposób: ftp> dir.file-list 200 PORT command successful. 150 Opening ASCII mode data connection for /bin/ls 226 Trasfer complete. 45341 bytes received in 42 seconds (1.0 kbytes/s) FTP - przechodzenie do innych katalogów (Wymagające nieco uwagi) Inny komputer przeszukuje swoje pliki. 1. Wpisz cd, a następnie nazwę katalogu, do którego chcesz przejść. Wygląda to w ten sposób: ftp > cd edu 250 CWD command successful 2. Następnie wpisz komendę dir, by zobaczyć, co jest w nowym katalogu. W wielu systemach najbardziej interesujące rzeczy trzymane są w katalogu zwanym pub. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Wędrując po katalogach". FTP - wydobywanie plików (Wymagające nieco uwagi) Kopiowanie plików z drugiego komputera na Twój. Najpierw musisz ustawić komputer na wydobywanie plików, a następnie wydobyć je za pomocą komendy get. Na przykład 1. Użyj komendy cd, aby wybrać właściwy katalog na innym komputerze, w którym znajdują się żądane przez Ciebie pliki. 2. Jeśli pliki te nie są czystymi plikami tekstowymi, wpisz image, aby powiedzieć programowi ftp, że pliki mają być transferowane binarnie, a nie tekstowo: ftp > image 200 Typy set to I. 3. Wpisz get, po którym wpiszesz nazwę pliku z innego komputera i nazwę pliku, do którego będziesz kopiował na Twoim komputerze (lokalna nazwa pliku) - jak pokazano poniżej. (Jeśli chcesz użyć tej samej nazwy pliku, możesz nie podawać lokalnej nazwy pliku.) ftp> get intro.txt info-file local : info-file remote : intro.txt 200 PORT command successful. 150 Opening ASCII mode data connection for intro.txt (5243 bytes ). 226 Transfer complete. 5359 bytes received in 0 seconds (5.2 kbytes/s) 4. FTP wydobędzie ten plik i wyświetli wiadomość o nim. Więcej informacji (Drogowskaz) FTP może potrzebować nieco więcej czasu przy przesyłaniu dużych plików. Dla plików przychodzących z odległego węzła powinieneś liczyć sekundę na każde 1000 znaków w pliku. (Uważaj na to!) Pliki nietekstowe przychodzą zazwyczaj roztrzaskane i nie nadają się do użycia. 95% problemów wiąże się z tym, że zapomniałeś wpisać image przed rozpoczęciem kopiowania. Jeśli sobie o tym przypomnisz podczas przesyłania pliku, możesz przerwać ten proces używając znaku przerwania - zazwyczaj klawisze [Ctrl+C] lub [Del]. W systemach z oknami kliknij Cancel (Anuluj). Proces przerywania może potrwać nawet do 30 sekund. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17. FTP - wydobywanie grupy plików przy użyciu mget (Wymagające nieco uwagi) Kopiowanie plików za pomocą komendy mget. 1. Wybierz właściwy katalog, w którym znajdują się żądane przez Ciebie pliki. Ustaw poprawny typ - wpisz image (zobacz poprzedni rozdział w tej książce "FTP - wydobywanie plików"). 2. Wpisz mget (ang. Multiple get - wielokrotny get), potem musisz wpisać nazwy plików, które chcesz skopiować. Najpopularniejszym sposobem jest użycie formy *, co oznacza wszystkie pliki w danym katalogu. 3. mget zapyta Cię o każdy plik, który pasuje nazwą i formą w liście. Naciśnij y, by wykonać transfer pliku, lub n, by go opuścić. (Drogowskaz) Użyj komendy prompt, by wyłączyć podpowiedź po każdym pliku, przez to cała zaznaczona grupa plików będzie kopiowana bez żadnych pytań. FTP - magazynowanie plików w odległych systemach (Wymagające pełnego skoncentrowania) Jeśli w odległym systemie pozwolenia są odpowiednie, możesz magazynować pliki również w tamtym systemie. Na przykład 1. Wpisz cd, a następnie nazwę katalogu w innym komputerze, aby do tego katalogu przesyłać i magazynować pliki. 2. Jeśli pliki zawierają dane binarne, ustaw tryb na image (jak opisano w rozdziale "FTP - wydobywanie plików"). 3. Wpisz put, potem nazwę pliku w Twoim komputerze (lokalną nazwę pliku), następnie nazwę używanego pliku w innym komputerze. Zobacz następujący przykład: ftp > put nigel nigel-data local: myfile remote: stored-file 200 PORT command successful. 150 Opening ASCII mode data connection for nigel-data. 226 Transfer complete. 795 bytes sent in 0 seconds (0.78 kbytes/s) Więcej informacji Możesz skopiować grupę plików na inny komputer używając komendy mput. Wykonaj te same co poprzednio kroki, jedynie w punkcie trzecim wpisz mput, a potem nazwy plików do magazynowania lub użyj formy, która wyznaczy jakąś grupę plików. Forma * wybiera wszystkie pliki w danym lokalnym katalogu. Kiedy już skopiujesz pliki, mput zapyta o każdy plik. Wpisz y, aby go zmagazynować, lub n, jeśli nie chcesz. Chcąc od razu zmagazynować grupę plików, bez pytania FTP o każdy z nich, wpisz komendę prompt, aby wyłączyć podpowiedź po każdym pliku. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Ułatwianie w procesie kopiowania". FTP - podsumowanie komend FTP Krótka lista użytecznych komend FTP. Kilka z tych komend podano w tej książce trochę inaczej. Komenda Opis get old new Kopiuj odległy plik old na lokalny new. Możesz ominąć new i plik po skopiowaniu będzie miał starą nazwę - old. put old new Kopiuj lokalny plik old na odległy new. Możesz ominąć new i plik po skopiowaniu będzie miał starą nazwę - old. Komenda Opis del xyz Usuń plik xyz z odległego systemu. cd newdir Zmień katalog na newdir w odległej maszynie. cdup Zmień na następny wyższy katalog. lcd newdir Zmień katalog na newdir w lokalnej maszynie. asc Transferuj pliki w trybie ASCII (pliki tekstowe). bin Transferuj pliki binarnie lub w trybie image (wszystkie inne pliki). quit Koniec ftp. dir pat Wylicz pliki, w których nazwie znajdziesz pat. Jeśli nie wpiszesz pat, na liście będą wszystkie pliki. mget pat Otrzymaj pliki, które zawierają w nazwie pat. mput pat Przedstaw pliki, które zawierają w nazwie pat. mdel pat Usuń odległe pliki, które zawierają w nazwie pat. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Krótki przegląd komend FTP". FTP - dekompresja i dekodowanie wydobytych plików (Wymagające nieco uwagi) Pliki w anonimowych systemach są zazwyczaj składowane w formie skompresowanej - to jest w jednej z kilkunastu form, która usuwa spacje i sprawia, że plik jest łatwiejszy do wysłania, ale jednocześnie wymaga, byś go zdekodował. Często są one również zarchiwizowane - jako kilka plików w jednym. A niektóre pliki, te zawierające obrazki, wymagają jeszcze dodatkowych programów, aby je wyświetlić na ekranie. Rozszerzenie nazwy pliku (ta część za kropką) mówi, w jaki sposób plik jest zakodowany i (co jest ważniejsze), którego programu użyć do zdekodowania. (Wskazówka) Wiele programów do kompresji i dekompresji będzie w FTP w wuarchive.wustl.edu w katalogu/packages/compression. Mamy wciąż zbyt wiele sposobów na przechowywanie danych w plikach. Tabela pokazuje główne kategorie plików, które można znaleźć w serwerach FTP. Typ Opis Archived Wiele plików połączonych w jeden (większość archiwów jest również skompresowanych). Compressed Forma kodowania, która oszczędza miejsce, z wieloma wariantami. Images Zdigitalizowane obrazki w formacie GIF, JPEG lub innych. Text Czysty tekst, który można wydrukować, wyświetlać i edytować używając zwykłych programów drukujących i edytujących tekst. Uuencoded Specjalna forma, która zmienia plik nietekstowy na plik tekstowy tak, aby mógł być wysłany pocztą elektroniczną. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "Z iloma typami plików możesz się spotkać?" cpio Pliki z rozszerzeniem cpio (małymi literami) są produktami programu UNIXowego z własnym formatem, zwanego cpio (CoPy In and Out). Aby zdekodować ("unepio") plik blurfle.cpio w systemie UNIX-owym, wpisz: cpio-itcv<blurfle.cpio. Pliki cpio są często skompresowane. Rozpakuj najpierw taki plik i dopiero potem zdekoduj za pomocą cpio. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "Archiwizery". GIF Compuserve GIF (Graphics Interchange Format) jest popularnym formatem dla obrazków. Większość programów wyświetla takie pliki bezpośrednio. gziz Pliki z rozszerzeniami gziz (małymi literami) są tworzone przez program GNU gzip. Są dekompresowane przez program GNU gunzip. (Wskazówka) gzip i gunzip są dostępne w ftp.uu.net, prep.ai.mit.edu i innych miejscach. (Drogowskaz) GNU gunzip rozpoznaje wiele formatów kompresji i może dekompresować większość skompresowanych formatów, które jednocześnie nie są archiwami. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "Pakując pliki". JPEG JPEG (Joint Photographic Experts Group) jest popularnym formatem kompresji plików z obrazami. Większość programów graficznych wyświetla pliki JPEG bezpośrednio. Pliki te mają rozszerzenia typu. JPG lub. JIF. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 17 podrozdział "Dla miłośników sztuki". tar Pliki z rozszerzeniem tar (małymi literami) są produktami programu archiwizującego UNIXowego zwanego tar (skrót od Tape ARchive - taśma archiwalna). W systemie UNIXa aby rozpakować plik, należy wpisać: tar xvf blurfle.tar. Pliki tar są często skompresowane i mają nazwy jak na przykład blurfle.tar.Z. Zdekompresuj je, a następnie rozpakuj za pomocą programu tar. W niektórych systemach są zwane plikami TAZ. Z Pliki z rozszerzeniem Z (duża litera) są plikami skompresowanymi stworzonymi przez UNIXowy program compress. Zdekodować je można przy użyciu programu uncompress. ZIP Pliki z rozszerzeniem ZIP są skompresowanymi archiwami stworzonymi przez programy sharewarowy PKZIP i darmowy ZIP i mogą być rozpakowane programami PKUNZIP lub UNZIP - oba są szeroko rozpowszechnione. (Wskazówka) Programy kompresji są dostępne w ftp.uu.net w katalogu /pub/zip. RCP Nieco łatwiejszy program, używany do transferu plików w systemach. RCP - kopiowanie wszystkich plików w katalogu (Wymagające nieco uwagi) Używanie programu rcp, aby dokonać kopiowania wielu plików w katalogu z lub do innego komputera. Aby skopiować wszystkie pliki z bieżącego katalogu w innym komputerze do bieżącego katalogu w Twoim komputerze, wpisz: rcp, następnie nazwę bieżącego katalogu w innym komputerze, potem "." (kropkę oznaczającą bieżący katalog), a na koniec -r (aby skopiować podkatalogi) - jak pokazano poniżej: rcp pumpkin:projectdir. Linia ta oznacza: skopiuj katalog projectdir z maszyny pumpkin do bieżącego katalogu (wskazanego kropką) w lokalnym komputerze. Aby skopiować wszystkie pliki z bieżącego katalogu z komputera lokalnego do bieżącego katalogu w innym komputerze, wpisz: rcp, następnie "." (kropka oznacza bieżący katalog), potem nazwę katalogu w innym komputerze. Na koniec wpisz -r (aby skopiować podkatalogi). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Na koniec kilka słów o rcp". RCP - kopiowanie plików z odległego komputera (Wymagające nieco uwagi) Używanie programu rcp, by skopiować pliki z innego komputera do Twojego. Komenda rcp jest dostępna na tych maszynach, które zapewniają wsparcie rlogin i rsh - tak jest głównie w systemach UNIXowych. (Zobacz rozdział na temat rlogin w części 4 tej książki.) Wpisz rcp, następnie nazwę pliku w innym komputerze, a następnie nazwę lokalnego pliku. Na przykład, aby skopiować plik mydata z hosta o nazwie pumpkin do lokalnego komputera i nazwać ten plik pumpkindata, napisz: rcp pumpkin:mydata pumpkindata rcp nic nie komunikuje, czy kopiowanie odbywa się bez przeszkód. Ale jeśli pojawią się problemy, wyświetli odpowiedni komentarz. Więcej informacji Aby można było używać komendy rcp, system odległy musi być tak ustawiony, żebyś mógł się zalogować automatycznie i wykonać kopiowanie. Zajrzyj do rozdziału na temat rlogin w części 4 tej książki. Gdy korzystasz z rcp, pliki w innym systemie określasz nazwą maszyny, dwukropkiem i nazwą pliku - dla przykładu othersys : myfile. Jeśli plik jest w innym katalogu, użyj znaku "/" (slash) w następujący sposób: othersys:dir - name/my file, gdzie dirname oznacza nazwę katalogu. Gdy chcesz skopiować pliki, a w drugun systemie Twoja nazwa jest inna, wpisz swoją nazwę, a później umieść znak "@" (symbol at), a potem nazwę maszyny: rcp steph@pumpkin:nydata pumpkindata Aby skopiować do lub z innego katalogu w innym komputerze - jeśli oczywiście masz na to pozwolenie - użyj ~ (falka), następnie wpisz nazwę użytkownika (tak jakbyś wpisywał nazwę katalogu): rcp pumpkin :~tracy/somefile tracyfile (Drogowskaz) rcp jest wyjątkowo małomównym programem i nie wyświetla komunikatu aż do momentu, gdy coś idzie źle. Jeśli kopiujesz wiele plików przez sieć, zajmie mu to jakiś czas (parę minut), a więc musisz uzbroić się w cierpliwość czekając na wyniki swojej pracy. Jeśli zmęczysz się czekaniem i chcesz zatrzymać RCP, wpisz znak przerywający - zazwyczaj [Ctrl+C] lub [Del]. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 16 podrozdział "Na koniec kilka słów o rcp". RCP - kopiowanie plików do innego komputera (Wymaga nieco uwagi) Wpisz rcp, następnie nazwę lokalnego pliku, potem nazwę pliku odległego. Na przykład aby skopiować plik zwany pumpkindat a z lokalnego komputera na maszynę zwaną pumpkin i nazwać plik mydata, wpisz następującą sekwencję: rep pumpkindata pumpkin:mydata rcp nie oznajmia, czy kopiowanie się powiodło. Ale jeśli pojawią się problemy, wyświetli odpowiedni komunikat. Część VI Znajdowanie zasobów W Internecie jest dostępnych tak wiele zasobów, że znalezienie ich może być trudniejsze niż używanie. W tej części znajdziesz sposoby szukania zasobów. Większość tej części jest poświęcona różnym aspektom używania Archiego, bardzo wygodnego systemu, który gromadzi olbrzymią listę plików i pomaga Ci znajdować anonimowe pliki FTP w Internecie. Gopher i World Wide Web, dwa systemy opisane w części 7, są bardzo dobrymi sposobami na znajdowanie zasobów. Archie Internetowe udogodnienie, które przeszukuje serwery Archiego, by znaleźć dostępne pliki, używając kryteriów wyznaczonych przez Ciebie. Archie - znajdowanie publicznych serwerów Archiego (Łatwe dla każdego) Lista kilku publicznych serwerów Archiego, których możesz używać. Wszystkie serwery przedstawione w poniższej liście mają dostępne te same dane. Dlatego też powinieneś wybrać ten, który znajduje się najbliżej Ciebie. Publiczne serwery Archiego w Stanach Zjednoczonych (Wskazówka) Nazwa Lokalizacja archie.sura.net Maryland archie.unl.edu Nebraska archie.rutgers.edu New Jersey archie.internic.net New Jersey archie.ans.net New York Międzynarodowe publiczne serwery Archiego Nazwa Lokalizacja archie.au Australia archie.edvz.uni-linz.ac.at Austria archie.univie.ac.at Austria archie.uqam.ca Kanada archie.funet.fi Finlandia archie.th-darmstadt.de Niemcy archie.ac.il Izrael archie.unipi.it Włochy archie.kuis.kyoto-u.acjp Japonia archie.wide.ad.jp Japonia archie.hana.nm.kr Korea archie.sogang.ac.kr Korea archie.nz Nowa Zelandia archie.inesc.pt Portugalia archie.rediris.es Hiszpania archie.luth.se Szwecja archie.switch.ch Szwajcaria archie.ncu.edu.tw Tajwan archie.doc.ic.ac.uk Król.Brytyjskie archie.hensa.ac.uk Król.Brytyjskie Archie - żądanie informacji z Archiego (Wymagające pełnego skoncentrowania) Metody przeszukiwania Archiego Archie posiada cztery metody przeszukiwania. W zależności od tego, ile wiesz na temat nazw jego plików, wybierasz odpowiednią metodę przeszukiwania. Oto cztery różne metody wraz z opisem ich znaczenia: Metoda Znaczenie sub Poszukiwanie określonej sekwencji liter w dowolnym miejscu w pliku. subcase Poszukiwanie określonej sekwencji liter w dowolnym miejscu w nazwie pliku, z możliwością zaznaczenia dużych i małych liter. exact Szukanie dokładnej nazwy pliku,z możliwością zaznaczenia dużych i małych liter. Użyj tej opcji,jeśli to możliwe - jest najszybsza. regex Użyj UNIXowych regular expressions (regularne wyrażenia), by zdefiniować formę przeszukiwania Archiego.(Zobacz następne rozdziały w celu uzyskania większej ilości informacji). Znaki specjalne w regularnych wyrażeniach Archiego Oto lista znaków specjalnych stosowanych w regularnych wyrażeniach Archiego oraz wyjaśnienie, co one oznaczają. Znak Znaczenie * Każda liczba jaka go poprzedza. [xyz] Znak w nawiasach. ^ Początek nazwy. Wewnątrz nawiasów kwadratowych oznacza: zaznacz każdy znak oprócz tego w nawiasie. $ Koniec nazw Na przykład ^ [0 - 9] * $ oznacza nazwę składającą się wyłącznie z samych cyfr, natomiast tr.ck może oznaczać trick, track, truck lub trzck. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Szukając wytrwale". Archie - poczta elektroniczna do Archiego (Wymagające nieco uwagi) Używanie poczty elektronicznej, by skomunikować się z serwerem Archiego. Masz dn wyboru następujące możliwości: 1. Wysłanie wiadomości pocztą elektroniczną do archie@serrver, gdzie serwer jest jednym z serwerów z listy opisanej w rozdziale "Archie - znajdowanie publicznych serwerów Archiego" w tej części. 2. Zawartością wiadomości są komendy w prawie tej samej formie, jaką nadałeś telnetowi do Archie.(Zobacz najbliższą tablicę w tym rozdziale), 3. Archie odeśle Ci odpowiedź. Komendy Opis prog Przeszukiwanie założonych regularnych wyrażeń. whatis Dostarczenie klucza do przeszukiwania opisu oprogramowania bazy danych. compress Wyślij odpowiedź w formacie skompresowanym i uuencoded. servers Powrót do listy serwerów Archiego. path Adres poczty elektronicznej, pod który chcesz dostać od Archiegu odpowiedź na Twoje żądanie, w przypadku jeśli adres powrotny jest niewłaściwy. help Powrót do tekstowej pomocy w poczcie elektronicznej Archiego. quit Kończy dostęp do Archiegu. Najczęściej używanymi komendami są progi whatis. Na przykład szukając plików, z nazwą zaczynającą się na font i kończącą na txt, piszemy następującą sekwencję rozkazową: prog font.*txt (Drogowskaz) Serwery Archiego są tak obciążone, że może upłynąć kilka minut, zanim telnet wykona pracę lub zrealizowane zostanie polecenie wydane z okna Archiego. W takim przypadku możesz równie dobrze wysłać swoje żądanie nie czekając, aż Archie pomyśli. Nawet z 400-liniową wiadomością pocztową poradzi sobie lepiej niż z 400-liniową telnetową lub oknową odpowiedzią. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Archie i poczta elektroniczna". Archie - telnet do Archie (Wymagające nieco uwagi) Zazwyczaj używasz telneta do Archiego, chyba że masz lokalny program Archiego. Oto, co należy zrobić: 1. Podłącz się telnetem do najbliższego serwera Archiego (zajrzyj do rozdziału "Archie - znajdowanie publicznych serwerów Archiego" w tej części). Zajrzyj też do części 4 tej książki, aby nauczyć się, jak używać komend telneta. 2. Zaloguj się jako archie, nie ma znaczenia kim jesteś. Odpowie Ci zachętą: archie> 3. Jeśli nie chcesz używać standardowej komendy poszukiwania sub opisanej w rozdziale "Archie - żądanie informacji z Archiego" w tej części książki), wpisz: set search xxx gdzie xxx jest metodą, której chcesz użyć do poszukiwania. 4. Wpisz prog, a następnie sekwencję liter do poszukiwania. Archie pokaże Ci listę plików. 5. Aby zdobyć opis nazw lub terminów, wpisz whatis, a następnie nazwę lub termin, którego nie znasz. 6. Po przeszukaniu interesujących Cię plików wpisz exit, by zakończyć pracę. 7. Użyj anonimowych FTP (zobacz część 5), by wydobyć pliki. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Podłączając się telnetem". Archie - używanie programu archie (Łatwe dla każdego) Jeśli Twój system posiada program archie, możesz zadać pytania Archiemu bezpośrednio: 1. Wpisz archie i poszukiwaną sekwencję, na przykład: archie prune Archie pokaże Ci listę plików z nazwami katalogów i maszyn. 2. Użyj anonimowych FTP (zobacz część 5), by wydobyć pliki. (Drogowskaz) Archie zazwyczaj pokazuje Ci tyle plików, że nie mieszczą się na jednym ekranie. Aby podzielić listę na strony, użyj znaku "I" i komendy more, jak to pokazano poniżej: archie garlic I more Aby zachować listę w pliku, użyj znaku ">", by skierować listę do pliku, co wygląda następująco: archie garlic > garlicfiles Możesz użyć następujących opcji, by sterować pracą programu archie. Modyfikator Archie Ekwiwalentna komenda Znaczenie telneta - c subcase Ustaw tryb szukania na sekwencję znaków w nazwie pliku. - e exact Ustaw tryb szukania na dokładną nazwę pliku. - r regex Ustaw tryb szukania na regularne wyrażenia. - s sub Ustaw tryb szukania na sekwencję znaków w pliku. -l Zrób listę umieszczając jeden plik w linii. - t sortby Sortuj na wyjściu według daty (w pierwszej kolejności najnowsze). - m# maxhits Ustaw maksymalną liczbę plików w odpowiedzi (domyślnie jest to liczba 95). - h host Wyznacza serwer Archiego. - L Podaj listę znanych serwerów Archiego i bieżące ustawienie domyślne. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Wprost do Archie". Sposoby używania Archiego (Łatwe dla każdego) Różne metody używania Archiego do pomocy przy szukaniu plików dostępnych dla anonimowych FTP. W celu uzyskania informacji na temat FTP (File Transfer Protocol) zajrzyj do, części 5 tej książki. Każdy Archie akceptuje słowa-klucze i formy, które mu podasz, szukając ich w bazie danych plików FTP trzymanych w serwerach Archiego. Możesz użyć Archiego w następujący sposób (a właściwie sposoby) - każdy z nich wymaga kontaktu z serwerem Archiego: - linia rozkazowa programu archie. - poczta elektroniczna do serwera Archie. - Telnet do serwera Archie. - program xarchie w oknach. Znajdowanie list adresowych (Wymagający nieco uwagi) (Wskazówka) SRI International utrzymuje "listę list" - bardzo długą listę list adresowych Internetu: - Możesz ją potraktować FTP z sri.com z katalogu netinfo z nazwą pliku interest-groups (czysty tekst) lub interest-group.Z (wersja skompresowana). - Możesz ją otrzymać przez pocztę elektroniczną. Aby uzyskać szczegóły, wyślij pojedyncze słowo help pod adresmail -server@sri.com. (Wskazówka) Stephanie da Silva utrzymuje publicznie dostępną listę adresową USENETa, prawdopodobnie najbardziej aktualną i kompletną z dostępnych. (Zobacz część 3 tej książki, by dowiedzieć się czegoś więcej na temat USENETa). Oto trzy sposoby jej zdobywania: - Może być wysyłana co miesiąc do grupy USENETa news.lists.news.announce.newusers i news.answers. - Poprzez FTP z archiwum USENETa w rtfm.mit.edu. Wejdź do katalogu /pub/usenet/news.answer/mail /mailing-lists i zdobądź pliki od partl do part8. (Do czasu wydania tej książki może ich być już więcej niż osiem.) - Przez pocztę elektroniczną z mail- server@rtfl.mit.edu. Wyślij wiadomość zawierającą tylko jedno słowo help, aby zacząć. Archiwum USENETa rtfm.mit.edu (Wymaga nieco uwagi) Zdobywanie archiwum USENETa w rtfm.mit.edu. Archiwum USENETa rtfm.mit.edu jest skarbcem pełnym użytecznych informacji i odniesień do innych archiwów w sieci (zobacz w części 3 tej książki informacje na temat USENETa). Archiwum zawiera wykaz nazw grup USENETa. Są dwa sposoby, aby je zdobyć: (Wskazówka) Archiwum jest dostępne przez pocztę elektroniczną z mail-server@rtfm.mit.edu. Wyślij wiadomość zawierającą tylko jedno słowo, help. Użyj ftp do rtfm.mit.edu, zmień katalog na usenet - by - groups, a następnie przejdź do grupy, która Cię najbardziej interesuje - na przykład sci.med, jeśli chcesz uzyskać informacje medyczne i o medycynie. Zajrzyj do części 5 tej książki, aby zdobyć informacje na temat FTP. Używanie xarchie Jest to wersja z oknami programu archie dostępna w systemie okien UNIXowych. Użytkownicy X Window System i systemów pokrewnych, takich jak Motif, mogą używać programu xarchie: 1. Uruchom xarchie Program wyświetli okno. 2. Jeśli standardowy tryb przeszukiwania sub nie satysfakcjonuje Cię, kliknij Search Type i wybierz żądaną formę z menu. 3. Przesuń kursor na pole Search Term i wpisz tam szukaną sekwencję. 4. Kliknij na Query, by rozpocząć przeszukiwanie. xarchie wyświetli rezultaty w trzeciej kolumnie. 5. Aby zobaczyć pliki i katalogi znalezione w systemie o nazwie w pierwszej kolumnie, kliknij nazwę systemu. xarchie wyświetli nazwy w drugiej kolumnie. 6. Aby zobaczyć w pierwszej kolumnie pliki i podkatalogi znalezione w katalogu, kliknij nazwę katalogu. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Xarchie". xarchie - wydobywanie plików (Wymaga nieco uwagi) xarchie różni się od innych wersji Archie i potrafi wydobywać pliki, których nazwy znalazł: 1. Pliki zazwyczaj są wydobywane do bieżącego katalogu. Chcąc zajrzeć do innego katalogu, obok bieżącego, wybierz Settings i dostaniesz się do okna ustawień. 2. Przesuń kursor na Local Ftp Directory i wpisz nazwę katalogu. Kliknij Done. 3. Aby wydobyć wyświetlony plik(i), kliknij FTP. xarchie wydobędzie plik(i). Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 19 podrozdział "Xarchie". Część VII Ułatwienie informacji interakcyjnych Gopher, WAIS (Wide Area Information Service) i WWW (World Wide Web) są nowymi programami Internetu, które sprawiają, że łatwiej jest znaleźć i wydobyć informacje z sieci. Ich funkcje się uzupełniają, ale poza tym programy te różnią się znacznie. - Gopher jest najłatwiejszy w użyciu, ponieważ prezentuje mnóstwo prostych menu. Łatwo znaleźć w nim pliki i usługi interakcyjne. - WAIS jest trudniejszy w użyciu, ale potrafi przeszukiwać czysto tekstowe pliki w ogromnej liczbie baz danych. jest najlepszy przy szukaniu informacji, której nie zaznaczono w systemie Gopher lub WWW. - WWW prezentuje informacje w przyjaznym formacie hipertekstowym, chociaż nie ma tak wielu baz jak Gopher czy WAIS. jeśli materiały, które chcesz otrzymać, są w WWW, jest to jedyna droga ich zdobycia. (Drogowskaz) Jeśli szukasz konkretnego pliku lub części informacji, jak np. kopii "Czarownika z Oz" lub aktualnej prognozy pogody dla Key West, Gopher jest najszybszym sposobem na jej wydobycie. Jeśli Twoim celem jest coś bardziej wymyślnego, WAIS jest Twoją najlepszą drogą, ponieważ - inaczej niż w pozostałych - skuteczność WAIS nie zależy od tego, czy ktoś nadał indeks tej informacji. Jeśli chcesz szybko przejrzeć pole ogólnych tematów, WWW jest do tego najlepszy. Jeśli znasz nazwę pliku, który zawiera interesujące Cię informacje, to możesz użyć Archiego, który jest opisany w części 6 tej książki. Gopher Internetowy system szukania, który pozwala na poruszanie się w "Gopherspace", prezentujący informacje w wielu menu. Menu mogą być wysyłane na cały świat, zawierają dokumenty, pliki graficzne i inne rodzaje danych. Gopher zapewnia znalezienie plików w systemach całej sieci, włączając w to również informacje z programów finger, Archie, telnet, FTP i innych. Znajdowanie programów Gophera (Wymagające nieco uwagi) LokaIizowanie programów Gophera, aby ich używać do wykorzystywania serwerów Gophera. Ideałem byłby program Gopher (w języku fachowców zwany Gopher client) taki jak oryginalny UNIXowy gopher, xgopher lub gopherbook. Taki program Gopher podłączony byłby do serwerów Gophera, które są maszynami poza siecią Internet i zapewniają aktualną informację. Jeśli Twój system nie posiada programu Gopher, możesz wejść telnetem bezpośrednio do jednego z pubIicznych serwerów Gophera opisanego w poniższej tabeli. Wszystkie z nich uruchamiają oryginalny UNIXowy program Gopher. Użyj nazwy logującej pokazanej w tabeli, jeśli chcesz skorzystać z Gophera. JeśIi nie ma żadnej nazwy, użyj przy logowaniu nazwy gopher. Publiczne serwery Gopher w Stanach Zjednoczonych (Wskazówka) Nazwa Lokalizacja Nazwa logująca infoslug.ucsd.edu Kalifornia infopath.ucsd.edu Kalifornia infopath grits.valdosta.peachnet.edu Georgia uxl.cso,uiuc.edu Illinois gopher.netsys.com Illinois news panda.uiowa.edu Iowa inform.umd.edu Maryland seymour.md.gov Maryland gopher.ora.com Massachusetts wsuaix.csc.wsu.edu Michigan wsuinfo consultant.micro.umn.edu Minnesota gopher.msu.edu Mississippi nicol.jvnc.net New Jersey NICOL sunsite.unc.edu Karolina Płn. twosocks.ces.ncsu.edu Karolina Płn. cat.ohiolink.edu Ohio envirolink.hss.cmu.edu Pennsylwania envirolink ecosys.drdr.virginia.edu Wirginia gopher.virginia.edu Wirginia gwis telnet.wiscinfo.wisc.edu Wisconsin wiseinfo Międzynarodowe publiczne serwery Gophera Nazwa Lokalizacja Nazwa logująca info.anu.edu.au Australia info finfo.tu-graz.ac.at Austria info nstn.ns.ca Kanada fred camsrv.camosun.bc.ca Kanada tolten.puc.cl Chile gopher.denet.dk Dania ecnet.ec Ekwador gopher.th-darmstadt.de Niemcy gopher.isnet.is Islandia siam.mi.cnr.it Włochy gopher.torun.edu.pl Polska gopher.uv.es Hiszpania info.sunet.se Szwecja gopher.chalmers.se Szwecja hugin.ub2.lu.se Szwecja gopher.brad.ac.uk Król.Brytyjskie info Gopher - zachowanie plików (Wymagające nieco uwagi) Kopiowanie plików, które znajdziesz w systemie Gophera przy użyciu oryginalnego programu UNIXowego gopher. Zauważ: To działa tylko w przypadku, gdy używasz programu Gopher client, nie działa zaś, jeśli używasz telneta do serwera Gophera. - Gopher pokazuje pliki tekstowe na ekranie w czasie kopiowania. Naciśnij spację, by przemieszczać się na następne ekrany, lub naciśnij q, by nie przeglądać pliku. - Naciśnij s, aby zachować plik. - Naciśnij m, aby przesłać plik jako pocztę elektroniczną. Program zapyta Cię potem o adres pocztowy. Zajrzyj do części 2 tej książki, gdzie znajdują się informacje na temat poczty elektronicznej. Przeładowywanie programów przy użyciu terminala typu PC (Drogowskaz) Jeśli zadzwonisz do UNIXowego programu gopher, używając programów takich jak Kermit, Crosstalk czy Procomm, możesz przeładować pliki bezpośrednio do Twojego systemu. 1. Przesuń kursor w menu na wybrany plik, ale nie naciskaj [Enter]. 2. Naciśnij D (ang. download - przeładuj). gopher pokaże okno ze spisem schematów, których używa do przeładowania pliku; przy każdym z nich będzie podany numer. 3. Wpisz numer schematu, któremu Twój terminal zapewnia wsparcie - najczęściej będzie to Kermit, Zmodem lub Xmodem. 4. Jeśli nie zacznie się nic dziać automatycznie; każ swojemu programowi modemowemu rozpocząć przeładowywanie. Informacje będą kopiowane na Twój dysk. Gopher - przeszukiwanie z gopherem (Wymagające nieco uwagi) Jak spowodować, by UNIXowy program gopher przeszukiwał bazy danych na podstawie tekstu,który wpiszesz. Jeśli poruszając się po menu nie możesz znaleźć potrzebnej informacji (jak opisano w rozdziale "Zaczynanie pracy z programem gopher" w tej części książki), zacznij szukać. (Uważaj na coś wartego uwagi) W menu gophera pozycje, które mogą być poszukiwane, są oznaczone przez <?>. 1. Uruchom program gopher - jak opisano w rozdziale "Zaczynanie pracy z programem gopher" w tej części książki. 2. Wybierz przedmiot poszukiwania i naciśnij [Enter]. 3. gopher pokaże pole, w które musisz wpisać szukaną sekwencję lub zwrot. Wpisz słowo lub słowa opisujące to, czego szukasz i naciśnij [Enter]. gopher pokaże menu składające się z pozycji, w których znalazł wpisaną przez Ciebie sekwencję. 4. Wybierz pozycję z tego menu lub przejdź do innego menu. Więcej informacji (Drogowskaz) gopher posiada specjalny poszukiwacz CSO ułatwiający odnajdywanie ludzi w firmowych książkach telefonicznych. Działa mniej więcej tak jak normalny poszukiwacz, poza tym możesz wpisać mnóstwo faktów dotyczących osoby, której szukasz. Trzeba tylko podać jej nazwisko i imię i nacisnąć klawisz [Enter]. To zwykle wystarcza, by kogoś znaleźć. (Drogowskaz) Program zwany Veronica przeszukuje wszystkie dostępne menu Gophera, by znaleźć pozycje zawierające wybrany przez Ciebie tekst. Aby znaleźć Veronicę, poszukaj menu Home Gopher, które zazwyczaj jest dostępne w pierwszym menu programu gopher. Zaczynanie pracy z programem gopher (Wymaga nieco uwagi) Uruchamianie programu gopher w systemie UNIXowym, aby zobaczyć informacje Gophera. 1. Jeśli używasz systemu UNIX, który posiada program gopher, wykonaj następny krok. W innym przypadku użyj programu telnet, by wejść do systemu UNIXowego mającego program gopher. Przejrzyj część 4 tej książki w poszukiwaniu informacji na temat telneta. 2. Uruchom program przez wpisanie gopher. Zobaczysz na ekranie menu podobne do tego: Internet Gopher Information Client vl.l Root gopher server: gopher.micro.umn.edu (strzałka) 1. Information About Gopher/ 2. Computer Information/ 3. Discussion Groups/ 4. Fun & Games/ 5. Internet file server (ftp) sites/ 6. Libraries/ 7. News/ 8. Other Gopher and Information Servers/ 9. Phone Books/ 10. Search Gopher Titles at the University of Minnesota <?> 11. Search lots of places at the University of Minnesota <?> 12. University of Minnesota Campus Information/ Press ? for help, q to Quit, u to go up a menu Page: 1/1 3. Aby wybrać pozycję, użyj strzałek w dół i w górę lub wpisz jej numer. Pozycje zakończone znakiem "/" wyświetlą następne menu, pozycje zakończone znakami "<>" można przeglądać lub wejść w nie telnetem (w tej części książki opisano ten temat), natomiast pozycje nie zakończone niczym są plikami. Aby wybrać którąś z pozycji, najedź na nią kursorem i naciśnij [Enter]. 4. Aby wyjść z Gophera, naciśnij q. Jeśli program zapyta, czy naprawdę chcesz wyjść, wpisz y - jeśli tak, n - jeśli nie. (Drogowskaz) Jeśli menu jest dłuższe niż ekran, naciśnij znak + lub - (lub użyj strzałek), by przesunąć menu. Aby wrócić do poprzedniego menu, naciśnij u. Aby wrócić do pierwszego menu, musisz nacisnąć m. Gopher - podsumowanie komend (Wymagające nieco uwagi) Oto lista niektórych komend używanych w programie gopher w systemie UNIX. Tabela zawiera podstawowe komendy UNIXowego programu gopher: Komenda Znaczenle Enter Wybierz bieżącą pozycję, to samo co strzałka w prawo u W górę, do poprzedniego menu, to samo co strzałka w lewo + Przejdź na następną stronę menu - Przejdź na poprzednią stronę menu m Przejdź do głównego menu cyfra (y ) Przyjdź do wybranej pozycji (zakończ naciskając [Enter]) / Poszukiwanie wprowadzonej sekwencji w menu n Szukanie następnej wprowadzonej sekwencji q Wyjście z programu gopher = Opisywanie bieżącej pozycji Poniższa tabela zawiera komendy zakładek w programie gopher w UNIXie. Komenda Znaczenle a Dodaj bieżącą pozycję do listy zakładek A Dodaj bieżące menu do listy v Podgląd zakładek jako menu d Usuń bieżącą zakładkę Następna tabela zawiera komendy plikowe w programie gopher w UNIXie. Komenda Znaczenle m Prześlij bieżący plik do użytkownika pocztą elektroniczną s Zachowaj bieżący plik (nie dotyczy telneta) p Drukuj bieżący plik (nie dotyczy telneta) D Przeładuj bieżący plik Gopher - używanie zakładek w programie gopher (Wymagające nieco uwagi) Wprowadzanie przy użyciu programu gopher zakładek do konkretnych menu. Możesz używać zakładek, by pamiętać o interesujących miejscach podczas poruszania się w "Gopherspace". - Aby umieścić zakładkę na bieżącej pozycji, naciśnij a (mała litera), - Aby umieścić zakładkę na bieżącym menu, naciśnij A (duża litera). - Aby zobaczyć menu złożone z samych zakładek, naciśnij v. - Aby wybrać pozycję z takiego menu, przesuń na nią kursor i naciśnij [Enter]. - Aby usunąć pozycję z menu zakładkowego, przesuń na nią kursor i naciśnij klawisz d. Więcej informacji (Uważaj na to) Jeśli wszedłeś telnetem do programu gopher, zakładki zachowywane są w pamięci aż do momentu wylogowania. Jeśli uruchomisz program gopher na swoim lokalnym komputerze, zakładki będą w pliku i dostępne w każdej chwili. Gopher - używanie gophera do wejścia w telnet (Wymagające nieco uwagi) Używanie programu gopher do wejścia przez telnet do innych systemów. Jeśli znajdziesz coś interesującego w programie gopher, a ten powie, że aby to zobaczyć musisz użyć te1netu i wejść do innego systemu, Gopher oferuje połączenie automatyczne. W menu Gopher pozycja telnet kończy się na <TEL>. Zajrzyj do części 4 tej książki, by zdobyć informacje na temat telneta. 1. Wybierz pozycję telnet przesuwając na nią kursor i naciskając [Enter]. gopher pokaże nowe okno, w którym będzie komunikat, że jesteś w programie telnet, i poda Ci nazwę do zalogowania. 2. Rozpocznij sesję telneta. Zaloguj się (podając otrzymaną wcześniej nazwę). 3. Użyj systemu do znalezienia żądanych informacji. 4. Kiedy wyjdziesz z telneta będziesz znów w programie gopher. Więcej informacji (Uważaj na coś wartego zapamiętania) gopher ma dostęp przez telnet do każdego systemu, Ty masz poprzez telnet dostęp do samego siebie. Jeśli taki system wyda Ci się użyteczny, sporządź notatkę z nazwą systemu i hasłem do logowania się i możesz z tego korzystać następnym razem bezpośrednio. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 20 podrozdział "Trzymając wszystkie systemy w garści" oraz do fragmentu "Telnet, telneta, telnetem...". Używanie menu Gophera (Wymagające nieco uwagi) Wszystkie programy Gophera mają jedną wspólną cechę - pokazują wiele menu. Są to: - menu odnoszące się do innych menu - pozycje plików odnoszące się do plików tekstowych, obrazowych lub z innymi danymi. - pozycje do przeszukiwania, które pozwolą Ci na wprowadzenie tekstu będącego celem poszukiwań i stworzenie zwykłego menu z pozycji, w których znaleziono wprowadzony tekst. - pozycje telneta, które zaczynają interakcyjną sesję telneta z maszyną zapewniającą konkretne usługi. Jeśli chcesz zalogować się do maszyny (hosta), Gopher poda Ci nazwę do logowania. Zawartość każdego menu jest określana przez inny serwer Gophera, a nie przez program Gopher client. Stąd nie ma znaczenia, którego programu używasz - dostaniesz ten sam materiał. Niektóre programy Gopher client mają ograniczenia w typach plików, z którymi mogą się uporać, w szczególności program gopher w UNIX może tylko pokazywać pliki z czystym tekstem, chociaż potrafi skopiować każdy plik do Twojej lokalnej maszyny. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 20 podrozdział "Witaj w obszarze oddziaływań systemu Gopher", "Dobry, zły i okropny" i "Gdzie mogę znaleźć serwery Gophera?". Używanie HGopher pod MS Windows (Wymaga nieco uwagi) Graficzny interfejs użytkownika dla Gophera, który uruchamia się pod Windows. Jego operacje są podobne do tych w programie xgopher. Aby zacząć, wykonaj następujące kroki: 1. W Menadżerze Programów kliknij dwukrotnie ikonę HGOPHER. HGOPHER wyświetli na ekranie okno. Kolumna ikon opisuje typ pliku. Okulary oznaczają pliki tekstowe, strzałki to menu, mała strzałka wskazująca książkę to pozycja do przeszukiwania, 1101 oznacza plik binarny. Obiekt telneta jawi się jako mały terminal. 2. Aby wybrać pozycję, kliknij jej ikonę. Jeśli jest jeszcze jedna ikona z lewej strony pozycji, kliknij ją, a uzyskasz dodatkowe informacje opisujące tę pozycję. Kiedy wybierzesz pozycję przeszukiwania, HGOPHER pokaże nowe okno, w które wpisujesz szukany termin. Kiedy wybierzesz pozycję pliku, HGOPHER uruchomi odpowiedni program, aby przejrzeć dany plik (coś jak Notatnik w Windows dla plików tekstowych). (Drogowskaz) Kiedy wybierzesz pozycję pliku, kliknij ikonę z okiem znajdującą się w prawym dolnym rogu ekranu. HGOPHER zapyta Cię o lokalną nazwę pliku, na jaki ma skopiować plik. Kliknij tę ikonę jeszcze raz, a powrócisz do przeglądania plików. Kiedy wybierzesz pozycję telnet, HGOPHER pokaże okno mówiące o nazwie do logowania. Kiedy klikniesz pole OK, program otworzy okno telneta do odległego systemu. (Drogowskaz) HGOPHER może jednocześnie otworzyć do trzech plików i okien telneta. Możesz otwierać menu, w czasie gdy HGOPHER wczytuje plik. Zajrzyj do Internetu dla Opornych rozdział 20 podrozdział "Gopher wysokiej klasy". xgopher - zachowywanie/drukowanie plików (Wymaga nieco uwagi) Drukowanie plików lub ich zachowywanie po znalezieniu ich przez xgophera. Jeśli wybierzesz pozycję pliku, xgopher otworzy okno zawierające dany plik. Możesz teraz zachować lub wydrukować plik wykonując następujące kroki: - Przejrzyj cały plik (klikając [Page Up] i [Page Down] lub pasek przewijania z lewej strony okna). - Aby zachować plik, kliknij Save to File (zachowaj w pliku), przesuń wskaźnik myszy na pole obok napisu Save (zachowaj) i wpisz nazwę pliku, pod którą chcesz zachować przeglądany plik. Następnie kliknij przycisk OK. - Aby wydrukować plik, kliknij Print (drukowanie). - Aby zakończyć przeglądanie pliku i zamknąć okno pliku, kliknij Done (gotowe). (Drogowskaz) Możesz zostawić otwarte okno pliku i wrócić do głównego okna xgopher. W ten sposób możesz jednocześnie otwierać kilkanaście okien z plikami. Jeśli kilka okien jest otwartych, przesuwając kursor myszy możesz wybrać dowolne z nich. xgopher - przeszukiwanie (Wymaga nieco uwagi) Wydawanie programowi xgopher komendy, aby szukał pozycji na podstawie wprowadzonego przez Ciebie tekstu. Jeśli nie możesz znaleźć informacji poruszając się po menu, spróbuj użyć funkcji szukania. W xgopher pozycje menu, które odpowiadają poszukiwaniom, są oznaczone jako <idx>. 1. Wybierz pozycję przez dwukrotne kliknięcie. 2. Kiedy xgopher otworzy okno Index Search (szukanie w indeksie), przesuń kursor myszy na puste pole w tym oknie i wpisz tam jeden lub kilka terminów określających poszukiwaną rzecz. 3. Kliknij Do Index (twórz indeks). xgopher stworzy menu, w którym znajdą się wszystkie pozycje znalezione podczas przeszukiwania. xgopher - uruchamianie programu (Wymaga nieco uwagi) Uruchomienie graficznego interfejsu użytkownika dla Gophera. Jeśli używasz systemu X Window lub podobnego, jak na przykład Motif, możesz użyć programu xgopher. Jeśli używasz programu Microsoft Windows na komputerze PC, zajrzyj do rozdziału "Używanie HGopher pod MS Windows" wcześniej w tej części. 1. Aby uruchomić program xgopher, wpisz xgopher w oknie shella lub wybierz go z menu, jeśli się w nim znajduje. 2. Aby wybrać pozycje z menu, kliknij je, a następnie pole Fetch Selection (pobierz wybór) lub po prostu kliknij je dwukrotnie. 3. Aby zakończyć program xgopher, kliknij Quit (koniec). (Drogowskaz) Jeśli menu xgopher nie mieści się w oknie, kliknij prawym lub lewym klawiszem myszy szary pasek przewijania z U lewej strony okna. xgopher - używanie zakładek (Wymaga nieco uwagi) Wydawanie programowi xgopher komendy, aby postawił znacznik (zakładkę) na wybranych pozycjach w menu w celu ich późniejszego wykorzystania. (Uważaj na coś wartego zapamiętania) Możesz używać zakładek do zapamiętania interesujących miejsc podczas poruszaniu się w "Gopherspace". - Aby umieścić zakładkę na pozycji, kliknij tę pozycję, a następnie kliknij Add Selection as Bookmark (dodaj obiekt jako zakładkę). - Aby umieścić zakładkę na bieżącym menu, kliknij puste pole okna xgophera, a następnie kliknij Add Directory as Bookmark (dodaj menu jako zakładkę). Bieżące zakładki są wyświetlane w menu w dolnej części okna programu gopher. Aby wybrać zakładkę, kliknij dwukrotnie jej pozycję w menu. Aby usunąć zakładkę, kliknij raz pozycję w dolnej części ekranu, a następnie pole Remove Bookmark (usuń zakładkę). Używanie xgopher do telneta Jeśli znajdziesz coś interesującego w programie xgopher, a program powie, że aby to zobaczyć, musisz użyć telneta i wejść do innego systemu, xgopher oferuje automatycznie połączenie do telneta.W menu xgopher pozycje telnet kończą się z <tel>. 1. Kiedy klikniesz pozycję <tel>, uzyskasz połączenie z odległym systemem. 2. xgopher może najpierw wyświetlić okno informujące o tym, jakiego hasła należy użyć. Kliknij przycisk OK. 3. Zostanie otwarte nowe okno na sesję telneta. Zaloguj się podanym wcześniej hasłem. 4. Użyj systemu, aby znaleźć żądane przez Ciebie informacje. Zajrzyj do części 4 tej książki, by zdobyć informacje na temat telneta. 5. Kiedy wyjdziesz z telneta, będziesz znów w programie xgopher, telnetowe okno się zamknie. (Drogowskaz) Możesz używać programu xgopher, podczas gdy okno telneta jest otwarte. Po prostu kursorem myszy możesz poruszać się pomiędzy oknami. Możesz nawet mieć otwartych kilka okien telnetowych - nawet otwartych do innych maszyn. WAIS Wide Area Information Service - Internetowe udogodnienie w przeszukiwaniu plików tekstowych. WAIS - przeszukiwanie tekstu (Wymaga pełnego skoncentrowania) Daj WAISowi listę słów, a on przejrzy wielki stos dokumentów i znajdzie w nich ten, który będzie najlepiej pasował do tych słów. WAIS patrzy na zawartość plików, nie tylko na ich nazwy jak Archie (patrz część 6). Niektóre wersje WAISa mają cechę zwaną relevance feedback (sprzężenie powiązane). Po tym, jak WAIS przeszuka i znajdzie odpowiednie pliki, możesz zaznaczyć kilka ze znalezionych dokumentów jako najbardziej powiązane i powtórzyć przeszukanie; w tym przypadku program będzie się starał znaleźć więcej dokumentów podobnych do wybranych przez Ciebie. (Wskazówka) 1. Jeśli Twój komputer posiada program WAIS, uruchom go. 2. Jeśli nie, wejdź telnetem do komputera, który posiada WAISa. (Zajrzyj do części 4 tej książki po informacje związane z telnetem). Zalecamy połączenie do quake.think.com,domu WAISa. Hasło przy logowaniu - wais. 3. WAIS wystartuje pokazując pojedyncze hasło, katalog serwerów (znany też jako źródło). 4. Użyj WAISa do przeszukiwania informacji (zobacz inne hasła WAISa w tej części książki). 5. Kiedy już wszystko wykonasz, wyjdź z WAISa naciskając q. W zależności od tego, w której części programu się znajdujesz, będziesz musiał nacisnąć q trzy lub cztery razy. Więcej informacji Są trzy podstawowe kroki w każdym z poszukiwań w WAISie: 1. Zdecyduj się, który dokument jest źródłem poszukiwania. 2. Wpisz szukane słowa i rozpocznij poszukiwanie. 3. Wydobądź interesujące dokumenty; być może czeka Cię jeszcze jedno poszukiwanie. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 21 podrozdział "Przekopując się przez listy WAISa". WAIS - przeszukiwanie tekstu w dokumentach (Wymaga pełnego skoncentrowania) Wskazanie WAISowi jakich słów lub zwrotów ma szukać. Zauważ: Zanim zaczniesz przeszukiwać tekst wewnątrz dokumentów, upewnij się, że do przeszukiwania wybrałeś dokument źródłowy. 1. Po wybraniu dokumentu źródłowego naciśnij [Enter], by przygotować przeszukiwanie. 2. WAIS pokaże Ci bieżącą listę słów kluczowych. Możesz nacisnąć [Ctrl+U], aby ją wyczyścić. Następnie dodaj nowe terminy lub zwroty - jeśli chcesz. 3. Naciśnij [Enter], by rozpocząć poszukiwanie. 4. Teraz możesz spojrzeć na dokument, który znalazł WAIS. Przesuń kursor na dokument wykorzystując do tego celu klawisze strzałek lub wpisz numer linii i naciśnij [Enter]. 5. Naciśnij spację, aby wydobyć dokument. 6. WAIS wyświetli pierwszą stronę dokumentu. Naciskaj spację, by zmieniać kolejne strony, lub naciśnij q, aby zakończyć wyświetlanie dokumentu. 7. Po wyświetlaniu tylu dokumentów, ile będziesz chciał, naciśnij s, aby przygotować następne poszukiwanie, lub q, aby wyjść z programu. Wysyłanie kopii (Drogowskaz) Aby wysłać pocztą elektroniczną kopię dokumentu, naciśnij "I" (pionowa kreska), po czym wpisz mail name@host name@host jest Twoim adresem poczty elektronicznej, a następnie naciśnij [Enter]. Tylko raz musisz wprowadzić te dane - później WAIS pamięta komendy, tak więc następnym razem powinieneś tylko wpisać "I" i nacisnąć [ Enter]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 21 podrozdział "WAIS i komunikacja". WAIS - wybieranie baz danych do przeszukiwania (Wymaga nieco uwagi) Wskazanie WAISowi, które bazy danych (znane też jako źródła dokumentów) ma przeglądać. WAIS może przeszukać setki baz danych. Chcąc wybrać bazy danych do przeszukania powinieneś wykonać następujące czynności: 1. Uruchom WAISa jak opisano w rozdziale "WAIS - przeszukiwanie tekstu" w tej części książki. (WAIS przedstawi listę źródeł dokumentów, które przygotował do przeszukiwania - jeśli nie, zajrzyj do następnego rozdziału "Bazy danych serwerów", by dowiedzieć się, jak dodać źródła do listy.) 2. Naciśnij znak strzałki w dół lub j (mała litera), by przesunąć listę w dół. Naciśnij strzałkę w górę lub k (mała litera), by przesunąć listę w górę. Aby przesunąć listę o stronę w górę, naciśnij J (duża litera), by przesunąć listę o stronę w dół, naciśnij K (duża litera). Kiedy będziesz na końcu listy, WAIS pokaże Ci jeszcze raz początek. A gdy przesuniesz się do samego początku, WAIS pokaże Ci koniec (taka pętla bez końca). Możesz też przenieść się do dokumentu źródłowego z listy naciskając klawisz "/" (slash), po którym musisz wpisać nazwę dokumentu źródłowego. 3. Otrzymasz dokument źródłowy zawierający informacje, których poszukujesz. Zaznacz go, naciskając spację lub kropkę ".". Możesz w ten sposób wybrać tyle dokumentów, ile tylko chcesz. 4. WAIS potwierdzi, że wybrałeś dokument źródłowy zaznaczając go gwiazdką, jak w podanym przykładzie. (Naciśnięcie spacji na pozycji takiego dokumentu anuluje jego wybranie.) Teraz już jesteś gotowy do wskazania WAISowi, czego ma szukać, jak opisano w rozdziale "WAIS - przeszukiwanie tekstu w dokumentach" w tym rozdziale. Baza danych serwerów Jeśli nie możesz znaleźć interesujących Cię dokumentów źródłowych, wybierz dokument źródłowy zwany Baza danych serwerów i przeszukaj go, aby znaleźć inne bazy danych. Wykonaj następujące kroki: 1. Uruchom program WAIS. 2. Wybierz Bazę danych serwerów przez przesunięcie kursora na nią i naciśnięcie spacji lub znaku kropki "." 3. Naciśnij w, aby zakomunikować WAISowi, że chcesz wprowadzić tekst do szukania. 4. Wpisz opis szukanego tematu. 5. Naciśnij [Enter], aby zacząć poszukiwanie dokumentów źródłowych. WAIS da Ci jeszcze szansę na dodanie większej liczby słów kluczowych - dopisz je, jeśli chcesz, i naciśnij [Enter]. 6. WAIS znajdzie listę dokumentów źródłowych. Przenieś się do pierwszego z dokumentów używając klawiszy strzałek w dół i w górę lub wpisz numer linii dokumentu i zakończ operację naciśnięciem [Enter]. 7. Naciśnij spację, aby zajrzeć do opisu źródła (opis znalezionego dokumentu). Jeśli dokument ma więcej niż jedną stronę, zmiana strony następuje po każdorazowym naciśnięciu klawisza spacji. Aby dodać serwer do listy, której używa WAIS, naciśnij u. 8. Powtórz te kroki dla tylu źródeł, ilu chcesz. 9. Naciśnij s, aby powrócić do ekranu ze źródłami WAISa. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 21 podrozdział "WAIS i komunikacja". WINWAIS Program Microsoft Windows zapewniający dostęp do WAISa. WINWAIS i inne systemy okien wymagają zazwyczaj tych samych czynności co WAIS UNIXowy, ale są zdecydowanie łatwiejsze w użyciu. Jeśli masz dostęp do Internetu przez PC przy uruchomieniu programu Windows, możesz zainstalować i używać programu WINWAIS. W WINWAIS przy przeszukiwaniu wykonujesz tę samą sekwencję kroków jak opisano powyżej: wybór źródeł, przeszukanie ich i wydobycie żądanych dokumentów. Opcjonalnie możesz wykonać oczyszczanie poszukiwania, jeśli nie znalazłeś tego, czego szukałeś. WINWAIS - oczyszczanie poszukiwania (Wymaga nieco uwagi) Użycie WINWAISowego sprzężenia powiązanego. Sprzężenie powiązane pozwala Ci na wskazanie WAISowi, jakiego typu dokumentów będziesz szukał. 1. Dokonaj przeszukania, jak opisano to w innych rozdziałach na temat WINWAISa w tej części książki. 2. Kliknij właściwy dokument w niższym oknie i przenieś go do środkowego okna zwanego Similar To (podobny do) lub kliknij Add Doc (dodaj dokument). 3. Kliknij Search (szukaj), by przeszukać dokument jeszcze raz. WINWAIS poszuka dokumentów, które są podobne do wybranego przez Ciebie. 4. Aby usunąć dokument z listy powiązań, kliknij go w środkowym oknie, a następnie kliknij Delete Doc (usuń dokument). WINWAIS - poszukiwanie tekstu (Łatwe dla każdego) Używanie programu WINWAIS do przeszukiwania tekstu. 1. Uruchom WINWAISa dwukrotnie klikając jego ikonę w Menedżerze programów w Windows. 2. Postępuj według instrukcji zawartej w innych rozdziałach tej książki dotyczących WINWAISa, aby wybrać dokumenty źródłowe, wprowadzić tekst do przeszukiwania i wydobyć dokumenty, które wydadzą Ci się interesujące. 3. Kiedy już wszystko wykonasz, wybierz File Exit (zakończ), aby wyjść z WINWAISa, lub naciśnij [Alt+F4]. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 21 podrozdział "Okienka w WAISie". WINWAIS - poszukiwanie tekstu w dokumentach (Wymagające nieco uwagi) Wskazanie programowi WINWAIS, jakich słów lub zwrotów ma szukać. Zauważ: Zanim zaczniesz używać WINWAISa do szukania tekstu wewnątrz dokumentów, upewnij się, że wybrałeś do poszukiwań dokument źródłowy. 1. W WINWAIS powróć do okna Sources (źródła) klikając pole Sources w górnym lewym rogu. 2. Aby dodać nowe źródła do bieżącej listy, kliknij je dwukrotnie w dolnym oknie lub przeciągnij je z dolnego okna do górnego. 3. Aby usunąć źródła z aktualnej listy, kliknij je dwukrotnie w górnym oknie lub przeciągnij je z górnego okna do dolnego. Nie zapomnij skasować wybrania katalogu źródeł. (Uważaj na to) 4. Kliknij Done (zrobione). 5. Wpisz słowa opisujące dokumenty w oknie Tell Me About (powiedz mi o). 6. Kliknij Search (szukaj). WINWAIS wydobędzie dokumenty. Dokumenty będą oznaczone gwiazdkami (od jednej do czterech - przy czym cztery gwiazdki oznaczają najlepiej pasujący z dokumentów). 7. Kliknij dwukrotnie interesujący Cię dokument w dolnym oknie. 8. WINWAIS wyświetli dokument. 9. Aby zachować dokument, kliknij pole Save (zachowaj) - to, które wygląda jak mała dyskietka. Pojawi się standardowe okno pozwalające Ci na wpisanie nazwy dokumentu. 10. Aby wydrukować dokument, kliknij pole Print (drukuj) - obok pola Save. 11. Zamknij okno poprzez dwukrotne kliknięcie pola menu sterowania w górnym lewym rogu granicy okna. WINWAIS - wybieranie baz danych do przeszukiwania Wskazanie programowi WINWAIS, które bazy danych (dokumenty źródłowe) ma przeglądać. Następujące kroki opisują sposób wyboru bazy danych do przeszukania w programie WINWAIS. 1. W programie WINWAIS otwórz okno Sources (źródła) klikając pole Sources (duże pole w górnym lewym rogu pod menu File). 2. Górne okno poda źródła aktualnie używane. Dolne okno poda wszystkie dostępne źródła. Jeśli katalog źródeł nie pojawił się w górnym oknie, kliknij go dwukrotnie w dolnym oknie, aby go wybrać. 3. Kliknij Done (zrobione), aby opuścić okno Source. 4. W górnym oknie Tell Me About wpisz terminy opisujące rodzaj źródła, które chcesz otrzymać. 5. Kliknij Search, by znaleźć odnośne źródła. 6. W dolnym oknie kliknij dwa razy interesujące Cię źródło. Jeśli lista ta nie zmieści się w oknie, użyj paska przewijania do przeglądania całej listy w górę i w dół. 7. WINWAIS wyświetli informację o źródle. 8. Aby dodać dokument źródłowy do listy znanych źródeł, kliknij Save (zachowaj - pole podobne do małej dyskietki na górze z lewej strony). 9. Pojawi się okno, które pozwoli Ci na przeprowadzenie edycji źródła. Nie rób żadnych zmian - kliknij Add (dodaj), a następnie Done (zrobione), aby zakończyć pracę. 10. Aby zignorować źródło, zwolnij okno dwukrotnym kliknięciem pola menu sterowania w górnym lewym rogu granicy okna. 11. Powtórz to dla wszystkich dokumentów źródłowych, które wydadzą Ci się interesujące. Teraz jesteś gotowy do przeszukiwania tych dokumentów źródłowych (zobacz w rozdziale "WINWAIS - poszukiwanie tekstu w dokumentach" w tej części książki). World Wide Web WWW - system hipertekstowy łączący wiele typów informacji. WWW - nawigacje (Łatwe dla każdego) Poruszanie się w systemie hipertekstowym WWW. WWW wyświetla wiele stron informacji, mających połączenia z innymi stronami. Oto przykładowa strona: Welcome to WWW at the University of Kansas You are usting a new WWW Product Called Lynx. For more information abot obtaining and installing Lynx please choose About Lynx. The current version of Lynx is 2.0.10. If you are running an earlier version PLEASE UPGRADE! WWW sources For a description of WWW choose Web Overview About the WWW Information Sharing project WWW Information by Subject WWW Information by Type Lynx sources University of Kansas CWIS History Net Archives Gopher sources Univesity of Minnesota Gopher server (Home of the Gopher) All the Gopher servers in the world Różne systemy różnie wyświetlają połączenia: przez wypisywanie wytłuszczonym drukiem pozycji lub przez stawianie po nich kodów (jak na przykład numer w nawiasie). W podanym przykładzie każde połączenie jest napisane tłustym drukiem. Możesz wykorzystać te połączenia, aby zdobyć inne informacje: 1. W systemie z oknami na pełnym ekranie (takim jak Mosaic) użyj myszy do klikania połączeń. Jeśli lista nie zmieści się w oknie, użyj paska przewijania do przeglądania całej listy w górę i w dół. 2. W systemie tekstowym, który korzysta z wytłuszczonych połączeń, przesuń kursor na żądane połączenie używając klawisza [Tab] (tabulacja) i klawiszy strzałek w górę i w dół, a następnie naciśnij klawisz [Enter]. Jeśli lista nie zmieści się w oknie, użyj paska przewijania do przeglądania całej listy w górę i w dół. 3. W systemie tekstowym, wyświetlającym połączenia jako numery w nawiasach, wpisz numer i naciśnij [Enter]. Jeśli lista nie zmieści się w oknie, użyj klawiszy N (next - następna) lub B (back - poprzednia), a następnie potwierdź klawiszem [Enter]. Zobacz w Internecie dia Opornych rozdział 22 podrozdział "Inna droga dookoła sieci". Więcej informacji WWW poradzi sobie z rzeczami innymi niż strony tekstowe z połączeniami, z: - Zapytaniami pozwalającymi na wyszukiwanie haseł WWW. - Plikami mogącymi zawierać teksty, rysunki i dźwięk. Jeśli Twój program WWW potrafi sobie z nimi poradzić, wyświetli je lub odtworzy. Jeśli nie, zapewne powie Ci o tym. (Drogowskaz) WWW poradzi sobie z bazami danych Gophera, Archiego i WAIS. Jeśli masz przyzwoity program, na przykład Mosaic, możesz odkryć, że jest to najłatwiejszy sposób dostępu do tych systemów. Zobacz w Internecie dla Opornych rozdział 22 podrozdział "Inna droga dookoła sieci". Używanie WWW (Wymaga nieco uwagi) Używanie systemu wyszukiwania typu hypertext. W WWW jest mniej informacji niż w systemie Gopher lub WAIS, lecz informacje, które posiada WWW, są użyteczne, gdy połączymy je razem. - Jeśli masz lokalną kopię programu Mosaic w systemie UNIX, Windows lub Macintosh, jest to najlepszy sposób na używanie WWW. Uruchom ją. - W innym wypadku podłącz się przez telnet do publicznego serwera WWW i zaloguj się w nim. Publiczne serwery WWW (Wskazówka) Oto lista publicznych serwerów, których możesz używać: Nazwa serwera Lokalizacja info.cern.ch Szwajcaria www.njit.edu New Jersey hnsource.cc.ukans.edu Kansas (Drogowskaz) Każdy z powyższych serwerów publicznych używa innego programu komunikacyjnego, tak więc warto spróbować każdego z nich, by zobaczyć, który jest najlepszy. Informacje wszędzie są dokładnie takie same. Załącznik A Międzynarodowe Połączenia Internetu Niniejszy załącznik zawiera listę krajów, z którymi można się połączyć przez Internet. Sposób połączenia określony jest za pomocą kodu literowego. Poniższa tabela - "Klucz kodów literowych" - dostarcza klucz do kodów literowych używanych w liście zatytułowanej "Międzynarodowe połączenia Internetu", która zaczyna się na następnej stronie. Klucz kodów literowych Litera Znaczenie B Pełne podłączenie do sieci BITNET b Minimalne podłączenie do sieci BITNET (pięć lub kilka miejsc). I Podłączenie do Internetu. i Podłączenie do Internetu, niedostępne dla niektórych sieci. U Podłączenie do komutowanej sieci UUCP. u Minimalne podłączenie do sieci UUCP (pięć lub kilka miejsc). F Podłączenie do komutowanej sieci FIDONET. f Minimalne podłączenie do sieci FIDONET (pięć lub kilka miejsc). (Drogowskaz) Wszystkie połączenia sieciowe umożliwiają korzystanie z poczty elektronicznej. Ale tylko Internet daje możliwość korzystania z wielu innych usług. Jak wynika z listy, wciąż wiele małych państw nie ma dostępu do sieci. Międzynarodowe połączenia Internetu Typ połączenia kod Kraju nazwa Kraju ----- AF Afganistan ----- AL Albania ----- DZ Algeria ----- AS Samoa Amerykańska ----- AD Andora ----- AI Anguilla -I--- AQ Antarktyda ----- AG Antiqua i Barbuda BIUF- AR Argentyna --u-- AM Armenia ---f- AW Aruba -IUFo AT Austria --U-- AZ Azerbajdżan ----- BS Wyspa Bahama b---- BH Bahrajn ----- BD Bangladesz --u-- BB Barbados --UF- BY Białoruś BIUFO BE Belgia ----- BZ Belize ----- BJ Benin --uf- BM Bermudy ----- BT Bhutan --U-- BO Boliwia ----- BA Bośnia-Hercegowina --uf- BW Botswana ----- BV Wyspy Bouveta BIUFO BR Brazylia ----- IO Brytyjskie Terytoria na Oceanie Indyjskim ----- BN Brunei bIUF- BG Bułgaria --u-- BF Burkina Faso (formalnie Górna Wolta) ----- BI Burundi ----- KH Kambodża --u-- CM Kamerun BIUFO CA Kanada ----- CV Republika Zielonego Przylądka ----- KY Wyspy Caymana ----- CF Republika Środkowoamerykańska ----- TD Czad BIUF- CL Chile --u-O CN Chiny ----- CX Wyspy Bożego Narodzenia ----- CC Wyspy Kokosowe B-u-- CO Kolumbia ----- KM Komory (Federacyjna Republika Islamska) --u-- CG Kongo ----- CK Wyspy Cook'a bIuf- CR Kostaryka --uf- CI Wybrzeże Kości Słoniowej -IuFo HR Chorwacja --U-- CU Kuba bI--- CY Cypr BIUF- CZ Czechy bIUFO DK Dania ----- DJ Dżibuti ----- DM Dominika --Uf- DO Republika Dominikańska ----- TP Wschodni Timor bIu-- EC Ekwador b-U-- EG Egipt ----- SV Salwador ----- GQ Gwinea Równikowa -IUF- EE Estonia ---f- ET Etiopia ----- FK Falklandy-Malwiny ----- FO Wyspy Faroe -Iu-- FJ Fidżi BIUFO FI Finlandia BIUFO FR Francja --u-- GF Gujana Francuska --u-- PF Polinezja Francuska ----- TF Francuskie Terytoria Południowe ----- GA Gabon ----- GM Gambia --UF-- GE Georgia BIUFO DE Niemcy ---F- GH Ghana ----- GI Gibraltar BIUFO GR Grecja -I-f- GL Grenlandia --u-- GD Grenada b-uf- GP Gwadelupa ---F- GU Guam --u-- GT Gwatemala ----- GN Gwinea ----- GW Gwinea-Bissau ----- GY Gujana ----- HT Haiti ----- HM Wyspy Hearda i McDonalda ----- HN Honduras BI-F- HK Hong Kong BIUFo HU Węgry -IUFo IS Islandia bIUfO IN Indie --u-- ID Indonezja b---- IR Iran ----- IQ Irak BIUFO IE Irlandia BIUF- IL Izrael BIUFO IT Włochy --u-- JM Jamajka BIUF- JP Japonia ----- JO Jordania --Uf- KZ Kazachstan ---f- KE Kenia --u-- KI Kiribati ----- KP Korea Północna BIUFO KR Korea Południowa -I--- KW Kuwejt --U-- KG Kirgizja ----- LA Laos -IUF- LV Łotwa ----- LB Liban --u-- LS Lesotho ----- LR Liberia ----- LY Libia ---f- LI Liechtenstein --UFo LT Litwa bIUFo LU Luksemburg ---F- MO Makao ----- ?? Macedonia (była Jugosławia) ----- MG Madagaskar --u-- MW Malawi bIUF- MY Malezja ----- MV Malediwy --u-- ML Mali --u-- MT Malta ----- MH Wyspy Marshalla ----- MQ Martynika ----- MR Mauretania --uf- MU Maurytius BIuF- MX Meksyk ----- FM Mikronezja --UF- MD Mołdawia ----- MC Monaco ----- MN Mongolia ----- MS Montserrat ----- MA Maroko --u-- MZ Mozambik ----- MM Myanmar --u-- NA Namibia ----- NR Nauru ----- NP Nepal BIUFO NL Holandia ----- AN Antyle Holenderskie ----- NT Strefa Neutralna (pomiędzy Arabią Saudyjską a Irakiem) --U-- NC Nowa Kaledonia -IUF- NZ Nowa Zelandia --u-- NI Nikaragua --u-- NE Niger ----- NG Nigeria ----- NU Niue ----- NF Wyspa Norfolk ----- MP Wspólnota Marianów Północnych BIUFO NO Norwegia ----- OM Oman --U-- PK Pakistan ---- PW Palau b-uF- PA Panama --u-- PG Papua Nowa Gwinea --u-- PY Paragwaj --Uf- PE Peru --uF- PH Filipiny ----- PN Pitcairn BIUF- PL Polska bIUFO PT Portugalia bIUF- PR Puerto Rico ----- QA Katar --u-- RE Re'union (Departament Francuski) BI-f- RO Rumunia BiUF- RU Rosja ----- RW Rwanda ----- SH Wyspa Świętej Heleny ----- KN Wyspa Saint Kitts i Nevisa --u-- LC Wyspa Świętej Łucji ----- PM Wyspa Saint Pierre i Miquelon (Departament Francuski) ----- VC Wyspa Świętego Wincentego i Grenadierów --u-- WS Samoa Zachodnia ---- SM San Marino ---- ST Księstwo Sao Tome B---- SA Arabia Saudyjska --U-- SN Senegal --u-- SC Seszele ----- SL Sierra Leone bIuF- SG Singapur bIUF- SK Słowacja -IUFO SI Słowenia --u-- SB Wyspy Salomona ----- SO Somalia -IUFO ZA Republika Południowej Afryki BIUFO ES Hiszpania --U-- LK Sri Lanka ----- SD Sudan --u-- SR Surinam ----- SJ Wyspy Svalbard i Jan Mayen --u-- SZ Suazi BIUFo SE Szwecja BIUFO CH Szwajcaria ----- SY Syria BIuF- TW Tajwan, Chińska Prowincja --uf- TJ Tadżykistan -IUF-] TH Tajlandia --u-- TG Togo ----- TK Tokelau --u-- TO Tonga --u-- TT Trynidad i Tobago bIUfo TN Tunezja BI-F- TR Turcja --U-- TM Turkmenia ----- TC Wyspy Turkusowe --u-- TV Tuvalu ---f- UG Uganda -iUF UA Ukraina ----- AE Zjednoczone Emiraty Arabskie bIUFO GB Zjednoczone Królestwo (Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) BIUFO US Stany Zjednoczone Ameryki ----- UM Stany Zjednoczone (odległe wyspy) --UF- UY Urugwaj --UF- UZ Uzbekistan --u-- VU Vanuatu (byłe Nowe Hybrydy) ----- VA Watykan -IU-- VE Wenezuela ----- VN Wietnam ----- VG Wyspy Dziewicze (Brytyjskie) ---f- VI Wyspy Dziewicze (Amerykanskie) ----- WF Wyspy Wallis i Futuna ----- EH Zachodnia Sahara ----- YE Jemen ----- ZR Zair ---uf- ZM Zambia ---uf- ZW Zibwabwe Copyright 1993 Lawrence H. Landweber and Internet Socjety. Prawa autorskie zastrzeżone przez Lawrence H. Landwebera i Internet Socjety. Zezwala się na kopiowanie i używanie powyższych materiałów pod warunkiem umieszczenia tego zapisu. Załącznik B Hierarchia grup USENETa Zajrzyj do części 3 tej książki, by uzyskać informację na temat zapisywania lub nie zapisywania się do grup USENETa. Poniższa lista zawiera nazwy najogólniejszych - w oficjalnej hierarchii USENETa - kategorii wiadomości sieciowych, rozsyłanych niemal do wszystkich miejsc. Hierarchia Co to jest comp Tematyczna grupa komputerowa. Mnóstwo mięsa informacyjnego. misc Różne rozmaitości. (Podstawowe rozmaitości znajdują się w grupie mise.misc.) news Nowości sieciowe. Każdy powinien zajrzeć do kilku grup zawierających materiały prezentujące coś nowego lub okazjonalnie ważne zapowiedzi - grupy te jednak nie są zbyt interesujące - chyba że lubisz nowości. rec Tematy dotyczące rekreacji. (Włączając w to sport, hobby, sztukę i inne zabawne rzeczy.) sci Tematy dotyczące nauki - równie interesujące. soc Grupa społeczna - problemy społeczne i zwykłe towarzyskie. talk Długie dyskusje o polityce. Przez szeroką rzeszę uważane za bardzo nudne, oczywiście oprócz uczestników. O wiele więcej rodzajów grup jest rozprowadzanych w węższym kręgu. Niektóre z nich przedstawimy dalej w tym załączniku. Grupa comp Nazwa Opis comp.admin.policy Dyskusja na temat polityki miejscowej administracji. comp.ai Dyskusje na temat sztucznej inteligencji. comp.ai.fuzzy Teoria fuzzy logic. comp.ai.genetic Algorytmy genetyczne w informatyce. comp.ai.jair.announce Zapowiedzi i wyciągi z "Journal of AI Research". comp.ai.jair.papers Dokumenty opublikowane przez "Journal of AI Research". comp.ai.nat-lang Przetwarzanie języka naturalnego. comp.ai.neural-nets Sieci neuronowe. comp.ai.nlangknow-rep Język naturalny, reprezentacja wiedzy. comp.ai.philosophy Filozoficzne aspekty sztucznej inteligencji. comp.ai.shells Interpretatory języków sztucznej inteligencji. comp.answers Schowek artykułów USENETa. comp.apps.spreadsheets Arkusze kalkulacyjne z różnych platform. comp.arch Architektura komputerów. comp.arch.bus.vmebus Systemy szyny (VME oprogramowanie i sprzęt). comp.arch.storage Systemy przechowywania danych (oprogramowanie i sprzęt). comp.archives Opis archiwów dostępnych publicznie. comp.archives.admin Administracja archiwów komputerowych. comp.archives. msdos.announce Ogłoszenia o archiwach MSDOS. comp.archives. msdos.d Materiały w archiwach DOSowych. comp.bbs.misc Używanie systemów BBS. comp.bbs.waffle System Waffle BBS i USENET na wszystkich platformach. comp.benchmarks Techniki pomiarów i ich wyniki. comp.binaries.acorn Binarna poczta, jedynie dla sprzętu Acorn. comp.binaries.amiga Zakodowane programy binarne użyteczności publicznej. comp.binaries.apple2 Binarna poczta, jedynie dla Apple II. comp.binaries.atari.st Binarna poczta, jedynie dla Atari.ST comp.binaries.cbm Dla transferu danych binarnych 8- bitowego Commodore. comp.binaries.ibm.pc Binarna poczta dla IBM PC/MSDOS. comp.binaries.ibm.pc.d Dyskusje na temat poczty dla IBM PC. comp.binaries.ibm.pc.wanted Ogłoszenia o zapotrzebowaniu na oprogramowanie zgodne z PC-DOS. comp.binaries.mac Programy dla Macintosha. comp.binaries.ms-windows Programy binarne dla MS-Windows. comp.binaries.os2 Programy binarne do użycia w OS/2 ABI. comp.bugs.2bsd Raporty o błędach w systemie UNIX wersja 2BSD. comp.bugs.4bsd Raporty o błędach w systemie UNIX wersja 4BSD. comp.bugs.4bsd.uch-fixes Raporty błędów i ich eliminowanie dla BSD UNIXa. comp.bugs.misc Generalne błędy i ich eliminowanie (razem z V7, UUCP). comp.bugs.sys5 Raporty błędów dla USG (System III, V itd.). comp.cad.cadence Użytkownicy produktów Cadence Design Systems. comp.cad.compass Narzędzia Compass Design Automation EDA. comp.cad.pro-engineera Pakiet projektowy z parametrami Technology Pro/Engineer. comp.cad.synthesis Badania i produkcja w dziedzinie obwodów elektronicznych. comp.client-server Kwestie związane z technologią klient - serwer. comp.cog-eng Inżynieria poznawcza. comp.compilers Konstrukcje kompilatorów, teoria itd. comp.compression Algorytmy kompresji danych i teoria. comp.compression.research Badania dotyczące kompresji danych. comp.databases Bazy danych i zarządzanie nimi - teoria. comp.databases.informixO Programowanie zarządzania bazą danych Informix. comp.databases.ingres Zagadnienia dotyczące produktów INGRES. comp.databases.ms-acces Zagadnienia dotyczące Microsoft Access, systemy relatywnych baz danych w Microsoft Windows. comp.databases.object Zagadnienia dotyczące obiektowych baz danych. comp.databases.oracle Produkty baz danych SQL firmy Oracle Corp. comp.databases.paradox Zagadnienia dotyczące Paradoxu, bazy danych Borlanda dla DOSa i Microsoft Windows. comp.databases.pick Systemy wybiórczych pocztowych relatywnych baz danych. comp.databases.rdb Relatywna baza danych Rdb DECa. comp.databases.sybase Implementacje, Serwer SQL. comp.databases.theory Dyskusje o zaawansowaniu technologii baz danych. comp.databases.xbase.fox Fox Software's Xbase (podobny do dBase) i kompatybilne. comp.databases.xbase.misc Produkty xBase. comp.dcom.cell-relay Produkty bazujące na Cell Relay. comp.dcom.fax Protokoły, oprogramowanie, sprzęt dotyczący telefaksów. comp.dcom.isdn Integrated Services Digital Network (ISDN), zintegrowana usługowo sieć cyfrowa. comp.dcom.lans.ethernet Dyskusja nad protokołem Ethernet/IEEE 802.3. comp.dcom.lans.fddi Dyskusja nad protokołem FDDI. comp.dco.lans.misc Local area network LAN - sieć lokalna (oprogramowanie i sprzęt). comp.dcom.lans.token-ring Sieci typu token ring. comp.dcom.modems. Komunikacja danych (oprogramowanie i sprzęt). comp.dcom.servers. Wybór i sterowanie serwerami komunikacyjnymi. comp.dcom.sys.cisco Rozgałęźniki i mosty firmy Cicso. comp.dcom.sys.wellfleet Systemy rozgałęźników i mostów firmy Wellfleet (oprogramowanie i sprzęt) comp.dcom.telecom Przegląd materiałów z dziedziny telekomunikacji. comp.dcom.telecom.tech Techniczne aspekty telefonii. comp.doc Zarchiwizowana dokumentacja użyteczności publicznej. comp.doc.techreaports Lista raportów technicznych. comp.dsp Cyfrowe przetwarzanie sygnałów przy użyciu komputera. comp.edu Nauki komputerowe. comp.emacs Edytory EMACS. comp.fonts Typowe czcionki - projektowanie, konwersja, użycie itd. comp.graphics Grafika komputerowa, sztuka, animacja, przetwarzanie obrazu. comp.graphics.algoritms Alegorytmy używane w technice grafiki komputerowej. comp.graphics.animation Aspekty techniczne komputerowej animacji. comp.graphics.avs Aplikacje systemów wizualnych. comp.graphics.data-explorer Visualization Data Explorer dla komputerów IBM. comp.graphics.explorer Explorer Modular Visualization Environment (MVE). comp.graphics.gnuplot Interaktywny ploter - GNUPLOT. comp.graphics.openg Aplikacje programowalnego złącza OpenGL-3D. comp.graphics.research Dyskusja na temat techniki grafiki komputerowej dla zaawansowanych. comp.groupware Środowisko interaktywne (oprogramowanie i sprzęt). comp.human-factors Zagadnienia dotyczące wspólnego oddziaływania człowiek - komputer (HCI). comp.infosystems Systemy informacyjne. comp.infosystems.announce Zapowiedzi internetowych służb informacyjnych. comp.infosystems.gis Geographic Information Systems. com.infosystems.gopher Serwis informacyjny Gopher. comp.infosystems.wais Pełnotekstowy system szukania WAIS bazujący na Z39.50. comp.infosystems.www World Wide Web. comp.internet.library Elektroniczna biblioteka. comp.ivideodisc Interaktywne wideopłyty. comp.lang Ada. comp.lang.apl APL. comp.lang.basic.misc Inne odmiany BASIC, aspekty comp.lang.basic.visual Visual Basic Microsoftu i Application Basic Microsoftu (dla Windows i DOS). comp.lang.c C. comp.lang.c++ C++ (język zorientowany na obiekty). comp.lang.clos Common Lisp Object System. comp.lang.dylan Dylan (język). comp.lang.eiffel Eiffel (język zorientowany na obiekty). comp.lang.forth FORTH. comp.lang.fortran FORTRAN comp.lang.functional Języki funkcjonalne. comp.lang.hermes Hermes (język do dystrybucji aplikacji). comp.lang.idl-pvwave Języki IDL i PV-Wave. comp.lang.lisp LISP. comp.lang.lisp.mcl Macintosh Common Lisp firmy Apple. comp.lang.logo LOGO (język do uczenia i nauczania). comp.lang.misc Inne języki komputerowe. comp.lang.ml Języki ML, włączając w to Standard ML, CAML, Lazy ML i inne. comp.lang.modula-2 Modula-2. comp.lang.modula-3 Modula-3. comp.lang.oberon Język i system Oberon. comp.lang.objective-c Język i środowisko Objektive-C. comp.lang.pascal Pascal. comp.lang.perl System Perl Larry'ego Walla. comp.lang.pop Grupa użytkowników Popll i Plug. comp.lang.postscript Język opisu strony (Postscript). comp.long.prolog Prolog. comp.lang.sather Sather (język zorientowany na obiekty). comp.lang.scheme Scheme (język programowania). comp.lang.sigplan Informacje i zapowiedzi dla ACM SIGPLAN. comp.lang.smalltalk Smalltalk 80. comp.lang.tcl Tcl (język programowania i odnośne narzędzia). comp.lang.verilog Verilog i PLI. comp.lang.vhdl VHSIC Hardware Description Language, IEEE 1076/87. comp.laser-printers Drukarki laserowe - oprogramowanie i sprzęt. comp.lsi Obwody o dużej skali integracji. comp.lsi.testing Testowanie obwodów elektronicznych. comp.mail.elm Dyskusja i rozwiązywanie problemów systemów poczty elm. comp.mail.headers Lista osób z nagłówka Internetu. comp.mail.maps Różne mapy, włączając w to mapy UUCP. comp.mail.mh Wersja UCI systemu Rand Message Handling. comp.mail.mime Wielocelowe rozszerzenia internetowej poczty RFC 1341. comp.mail.misc Dyskusje na temat poczty komputerowej. comp.mail.mush The Mail User's Shell (MUSH). comp.mail.sendmail Agent BSD wysyłania poczty. comp.mail.uucp Poczta w środowisku UUCP. comp.misc Różne tematy komputerowe. comp.multimedia Technologie multimedialne. comp.newprod Zapowiedzi nowych produktów. comp.object Programowanie zorientowane obiektowo. comp.object.logic Integrowanie i logika programowania zorientowanego obiektowo. comp.org.acm Temat dotyczący Association for Computing Machinery. comp.org.decus Grupa Digital Equipment Computer Users Society. comp.org.eff.news Nowości z Electronic Frontier Foundation. comp.org.eff.talk Strategie i cele EEF itp. comp.org.fidonet Streszczenie FidoNews, oficjalne nowości FIDONET Assoc. comp.org.ieee Zagadnienia i zapowiedzi o IEEE i jej członkach. comp.org.issnnet International Student Society for Neural Networks. comp.org.lisp-users Stowarzyszenie Użytkowników LISP. comp.org.sug Grupa użytkowników Sun. comp.org.usenix Zdarzenia i zapowiedzi Stowarzyszenia USENIX. comp.org.usenix.roomshare Rezerwacja noclegów podczas konferencji USENIX. comp.os.386bsd.announce Zapowiedzi dotyczące systemu operacyjnego 386bsd. comp.os.386bsd.apps Aplikacje, które mogą być uruchamiane w 386bsd. comp.os.386bsd.bugs Błędy i ich naprawianie w systemie 386bsd. comp.os.386bsd.development Praca wewnętrzna w 386bsd. comp.os.386bsd.misc Aspekty 386bsd nie znajdujące się w innych grupach. comp.os.386bsd.questions Pytania na temat 386bsd. comp.os.coherent Coherent (system operacyjny). comp.os.cpm System operacyjny CP/M. comp.os.geos GEOS (System Operacyjny GeoWorks dla pecetów). comp.os.linux.admin Instalacja i administrowanie systemami Linux. comp.os.linux.announce Zapowiedzi ważne dla łączności Linux. comp.os.linux.development Rozwój Linuxa comp.os.linux.help Pytania i porady na temat Linuxa. comp.os.linux.misc Inne specyficzne tematy dotyczące Linuxa. comp.os.lynx System operacyjny LynxOS i Lynx Real-Time. comp.os.mach System operacyjny MACH z CMU i innych miejsc. comp.os.minix System MINIX Andrew Tannenbauma. comp.os.misc Generalna dyskusja na temat systemów operacyjnych. comp.os.ms-windows.advocacy Spekulacje i debaty na temat Microsoft Windows. comp.os.ms-windows.announce Zapowiedzi na temat Microsoft Windows. comp.os.ms-windows.apps Aplikacje Microsoft Windows. comp.os.ms-windows.misc Generalna dyskusja na temat Microsoft Windows. comp.os.ms-windows.nt.misc Generalna dyskusja na temat Microsoft Windows NT. comp.os.ms-windows.nt.setup Konfigurowanie systemu Microsoft Windows NT. comp.os.ms-windows.programmer.misc Programowanie Mikrosoft Windows. comp.os.ms-windows.programmer.tools Narzędzia programistyczne Microsoft Windows. comp.os.ms-windows.programmer.win32 Interfejs programistyczny 32-bitowego MS Windows. comp.os.ms-windows.setup Instalowanie i konfigurowanie Microsoft Windows. comp.os.msdos.apps Aplikacje DOSa comp.os.msdos.desqview Quarter Deck's DESQview i podobne aplikacje. comp.os.msdos.mail-news Administrowanie pocztą i sieciowym systemem wiadomości w MS-DOS. comp.os.msdos.misc Dodatkowe informacje na temat maszyn pracujących w DOSie. comp.os.msdos.pcgeos Pakiety GeoWorks PC/GEOS i bazujące na PC/GEOS. comp.os.msdos.programmer Programowanie maszyn pracujących w DOSie. comp.os.msdos.programmer.turbovision Biblioteka aplikacji tekstowych Borlanda. comp.os.os2.advocacy Pomoc techniczna do OS/2. comp.os.os2.announce Nowości i zapowiedzi dotyczące OS/2. comp.os.os2.apps Aplikacje OS/2. comp.os.os2.beta Zagadnienia Beta dla OS/2. comp.os.os2.bugs Raporty błędów, rozwiązywanie problemów i praca w systemie OS/2. comp.os.os2.misc Inne tematy dotyczące OS/2. comp.os.os2.multimedia Systemy multimedialne w OS/2. comp.os.os2.networking Sieci w środowisku OS/2. comp.os.os2.programmer.misc Programowanie maszyn w OS/2. comp.os.os2.programmer.porting Oprogramowanie portów w OS/2. comp.os.os2.setup Instalowanie i konfigurowanie OS/2. comp.os.os9 OS/9 System operacyjny podobny do UNIXa pracujący w czasie rzeczywistym. comp.os.qnx Użycie i rozwój systemu operacyjnego QNX. comp.os.research Systemy operacyjne i dziedziny pokrewne. comp.os.vms VMS oraz rodzina komputerów VAX firmy DEC. comp.os.vxworks System operacyjny pracujący w czasie rzeczywistym. comp.os.xinu XINU (system operacyjny z Purdue Univ., D.Comera). comp.parallelO Programowanie i sprzęt równoległy produkowany masowo. comp.os.parallel.pvm System PVM wielokomputerowego przetwarzania współbieżnego. comp.patents Patenty technologii komputerowej. comp.periphs Urządzenia peryferyjne. comp.periphs.scsi Urządzenia peryferyjne z SCSI. comp.programming Zagadnienia programowania w różnych językach i systemach operacyjnych. comp.programming.literate Zaawansowane oprogramowanie i narzędzia programistyczne. comp.protocols.appletalk Szyna Applebus - sprzęt i oprogramowanie. comp.protocols.dicom Digital Imaging and Communications in Medicine. comp.protocols.ibm Sieć, komputer zarządzający IBM. comp.protocols.iso Stos protokołów ISO. comp.protocols.kerberos Kerberos. comp.protocols.kermit Kermit. comp.protocols.misc Różne typy protokołów. comp.protocols.nfs Protokół Network File System. comp.protocols.ppp Protokół Internet's Point to Point. comp.protocols.tcp-ip Protokoły sieciowe TCP i IP. comp.protocols.tcp-ip.ibmpc Protokoły sieciowe TCP i IP dla maszyn typu PC i kompatybilnych. comp.publish.cdrom.hardware Sprzęt do publikowania na CDROMach. comp.publish.cdrom.multimedia Oprogramowanie dla publikacji multimedialnych. comp.publish.cdrom.software Oprogramowanie do publikowania na CD-ROMach. comp.realtime Zagadnienia dotyczące komputerów pracujących w czasie rzeczywistym. comp.research.japan Badania naukowe w Japonii. comp.risks Niebezpieczeństwa wynikające z używania komputerów. comp.robotics Roboty i ich zastosowanie. comp.security.misc Zagadnienia bezpieczeństwa danych w komputerach i sieciach. comp.security.unix Bezpieczeństwo w UNIXie. comp.simulation Metody symulacji, problemy, używanie ich. comp.society Wpływ technologii na społeczeństwo. comp.society.cu-digest Przegląd zagadnień komputerowego podziemia. comp.society.development Technologia komputerowa w krajach rozwijających się. comp.society.folklore Komputerowy folklor i kultura w przeszłości i obecnie. comp.society.futures Technologie mogące wpłynąć w przyszłości na technikę komputerową. comp.society.privacy Wpływ technologii na prywatność. comp.soft-sys.khoros Khoros X11 (system wizualizacji). comp.soft-sys.matlab MathWorks (pakiet wizualizacji i kalkulacji). comp.soft-sys.sas SAS (pakiet statystyczny). comp.soft-sys.shazam SHAZAM (program ekonometrii komputerowej). comp.soft-sys.spss SPSS (pakiet statystyczny). comp.soft-sys.wavefront Produkty oprogramowania Wavefront, problemy itp. comp.software.licensing Technologia licencji oprogramowania. comp.software.testing Testowanie systemów komputerowych. comp.sources.3b1 Kod źródłowy używany jedynie w poczcie w systemie AT&T 3b!. comp.sources.acorn Kod źródłowy używany jedynie w poczcie w systemie Acorn. comp.sources.amiga Kod źródłowy używany jedynie w poczcie w systemie Amiga. comp.sources.apple2 Kod źródłowy używany jedynie w poczcie w systemie Apple II. comp.sources.atari.st Kod źródłowy używany jedynie w poczcie w systemie Atari ST. comp.sources.bugs Raporty błędów, eliminowanie błędów i dyskusja na temat źródeł pocztowych. comp.sources.d Dyskusja na temat źródeł pocztowych. comp.sources.games Informacja o źródłach gier. comp.sources.games.bugs Raporty błędów i eliminowanie błędów przy programowaniu gier. comp.sources.hp48 Programy dla kalkulatorów HP48 i HP28. comp.sources.mac Oprogramowanie dla Macintosha. comp.sources.misc Wysyłanie oprogramowania. comp.sources.postscript Kody źródłowe programów napisanych w języku Postscript. comp.sources.reviewed Analiza porównawcza kodów źródłowych. comp.sources.sun Oprogramowanie dla stacji roboczych SUN. comp.sources.testers Szukanie ludzi do testowania oprogramowania. comp.sources.unix Wysyłanie kompletnych plików źródłowych do maszyn typu UNIX. comp. sources.wanted Żądanie oprogramowania i rozwiązywania kłopotów. comp.sources.x Oprogramowanie dla systemu X Window. comp.specyfication Języki i metodologia przy normalnych specyfikacjach. comp.specyfication.z Z (notacja formalnej specyfikacji). comp.speech Badania i aplikacje w technologii i nauce rozpoznawania mowy. comp.std.c Standard języka C. comp.std.c++ Język C++, standardy, biblioteki. comp.std.internat Standardy międzynarodowe. comp.std.lisp Grupa użytkowników związana ze standardami ALU. comp.std.misc Dyskusje na temat różnych standardów. comp.std.mumps Komitet X11.1MUMPS. comp.std.unix Komitet P1003 UNIX. comp.std.wireless Badania standardów dla bezprzewodowej technologii sieciowej. comp.sw.components Składniki oprogramowania i odnośna technologia. comp.sys.3b1 AT&T7300/3B1/UnixPC. comp.sys.acorn Komputery Acorn i bazujące na ARM. comp.sys.acorn.advocacy Dlaczego oprogramowanie i komputery Acorn są lepsze od innych? comp.sys.acorn.announce Zapowiedzi dla użytkowników Acorn i ARM. comp.sys.tech Produkty Acorn i ARM (oprogramowanie i sprzęt). comp.sys.alliant Obce komputery. comp.sys.amiga.advocacy Dlaczego Amiga jest lepsza od XYZ? comp.sys.amiga.announce Zapowiedzi dotyczące Amigi. comp.sys.amiga.applications Różne aplikacje. comp.sys.amiga.audio Muzyka, MIDI, synteza mowy, inne dźwięki. comp.sys.amiga.datacomm Sposób na zdobywanie i pozbywanie się bajtów. comp.sys.amiga.emulations Oprogramowanie i sprzęt dla różnych emulatorów. comp.sys.amiga.games Dyskusje na temat różnych gier na Amidze. comp.sys.amiga.graphics Karty, grafiki, obrazki itd. comp.sys.amiga.hardware Sprzęt komputerowy Amigi, pytania i odpowiedzi, przeglądy itd. comp.sys.amiga.introduction Nowi użytkownicy Amigi. comp.sys.amiga.marketplace Gdzie znaleźć Amigę,ceny,sklepy itp. comp.sys.amiga.misc Tematy nie zawarte w innych grupach Amigi. comp.sys.amiga.multimedia Animacje, wideo i multimedia. comp.sys.amiga.programmer Kodowana dyskusja hobbystów i wykonawców. comp.sys.amiga.reviews Przegląd sprzętu i oprogramowania Amigi. comp.sys.apollo Systemy komputerowe Apollo. comp.sys.apple2 Komputery Apple II. comp.sys.apple2.comm Komunikacja danych w Apple II. comp.sys.apple2.gno Środowisko wielozadaniowe AppleIIgsGNO. comp.sys.apple2.marketplace Kupno, sprzedaż i handel sprzętem Apple II. comp.sys.apple2.programmer Programowanie komputerów Apple II. comp.sys.apple2.usergroups Wszystko o grupach użytkowników Apple II. comp.sys.atari.8bit Komputery Atari 8-bitowe. comp.sys.atari.advocacy Zalety i wady komputerów Atari. comp.sys.atari.st Komputery Atari 16-bitowe. comp.sys.atari.st.tech Oprogramowanie i sprzęt komputerów Atari ST. comp.sys.att Komputery AT&T. comp.sys.cbm Komputery Commodore. comp.sys.concurrent Linia komputerowa Concurrent/Masscomp. comp.sys.convex Sprzęt i oprogramowanie systemów komputerowych Convex. comp.sys.dec Systemy komputerowe DECa. comp.sys.dec.micro Mikrokomputery DECa (Rainbow, Proffessional 350/380). comp.sys.encore Komputery Encore's Multimax. comp.sys.harris Systemy komputerowe Harrisa (głównie systemy pracujące w czasie rzeczywistym). comp.sys.hp Sprzęt Hewlett-Packarda. comp.sys.hp.apps Oprogramowanie i aplikacje na wszystkich platformach HP. comp.sys.hp.hardware Sprzęt Hewlett-Packarda. comp.sys.hp.hpux Zagadnienia dotyczące HP-UXi komputerów serii 9000. comp.sys.misc Zagadnienia nie objęte w innych grupach Hewlett-Packarda. comp.sys.mpe Zagadnienia dotyczące MPE i komputerów serii 3000. comp.sys.ibm.pc.demos Prezentacja programów pokazujących sztukę programowania. comp.sys.ibm.pc.digest Komputery IBM PC, PC-XT i PC-AT. comp.sys.ibm.pc.games.action Gry na PC w stylu Arcade. comp.sys.ibm.pc.games.adventure Gry przygodowe na PC. comp.sys.ibm.pc.games.announce Zapowiedzi wszystkich gier na PC. comp.sys.ibm.pc.games.flight-sim Symulatory lotu na komputerze typu PC. comp.sys.ibm.pc.games.misc Gry nie ujęte w innych grupach PC. comp.sys.ibm.pc.games.rpg Gry na PC dające możliwość wcielania się w bohaterów. comp.sys.ibm.pc.games.strategic Gry strategiczne na PC. comp.sys.ibm.pc.hardware Sprzęt XT/AT/EISA wszystkich sprzedawców. comp.sys.ibm.pc.hardware.cd-rom Stacje CD-ROM i złącza dla PC. comp.sys.ibm.pc.hardware.chips Procesory, cache, pamięć i inne kości. comp.sys.ibm.pc.hardware.comm Modemy i komunikowanie się z PC. comp.sys.ibm.pc.hardware.misc Różne inne tematy dotyczące sprzętu PC. comp.sys.ibm.pc.hardware.networking Sprzęt sieciowy i wyposażenie PC. comp.sys.ibm.pc.hardware.storage Dyski twarde i inne urządzenia do zapisywania danych. comp.sys.ibm.pc.hardware.systems Komputer IBM PC i systemy klonowe. comp.sys.ibm.pc.hardware.video Karty graficzne i monitory dla komputerów PC. comp.sys.ibm.pc.misc Dyskusje na temat komputerów IBM PC. comp.sys.ibm.pc.rt Tematy dotyczące komputerów IBM RT. comp.sys.ibm.pc.soundcard Karty dźwiękowe do PC (oprogramowanie i sprzęt). comp.sys.ibm.pc.hardware Sprzęt mikrokanałowy dowolnego sprzedawcy. comp.sys.intely Systemy i części Intela. comp.sys.isis Systemy dystrybucji ISIS (z Cornell Univ). comp.sys.laptops Laptopy. comp.sys.m6809 6809 comp.sys.m68k 68K comp.sys.m68k.pc PC bazujący na 68K. comp.sys.m88k Komputery bazujące na 88K. comp.sys.mac.advocacy Porównanie komputerów Macintosh do innych. comp.sys.mac.announce Notatki dla użytkowników Macintosha. comp.sys.mac.apps Aplikacje Macintosha. comp.sys.mac.comm Komunikacja Macintosha. comp.sys.mac.databases Systemy baz danych dla komputerów Macintosh. comp.sys.mac.digest Informacje o Macintoshach i ich zastosowaniach. comp.sys.mac.games Gry na komputery Macintosh. comp.sys.mac.graphics Grafika Macintosha: obrazy, rysunki, 3-D, CAD, animacja. comp.sys.mac.hardware Zagadnienia dotyczące sprzętu Macintosha. comp.sys.mac.hypercard Użyteczne informacje na temat Macintosh Hypercard. comp.sys.mac.misc Generalna dyskusja na temat komputerów Macintosh. comp.sys.mac.oop.macapp3 MacApp, wersja 3 (system zorientowany obiektowo). comp.sys.mac.oop.misc Programowanie zorientowane obiektowo w komputerach Macintosh. comp.sys.mac.oop.tcl THINK Class Library (Biblioteka) firmy Symantec dla programowania obiektowego. comp.sys.mac.portables Laptopy Macintosh. comp.sys.mac.programmer Programowanie komputerów Macintosh. comp.sys.mac.scitech Użycie komputerów Macintosh przy pracach naukowych i technologicznych. comp.sys.mac.system System oprogramowania komputerów Macintosh. comp.sys.mac.wanted Wysyłanie: "Ja chcę XYZ dla mojego Maca". comp.sys.mentor Produkty Mentor Graphics i Silicon Compiler System. comp.sys.mips Systemy zbudowane w oparciu o układy MIPS. comp.sys.misc Dyskusja nad wszystkimi rodzajami komputerów. comp.sys.ncr Komputery NCR. comp.sys.newton.announce Wysyłanie informacji w systemie Newton. comp.sys.newton.misc Dyskusja nad systemem Newton. comp.sys.programmer Oprogramowanie rozwojowe Newton. comp.sys.next.advocacy Religia NeXT. comp sys.next.announce Zapowiedzi dotyczące NeXT. comp.sys.next.bugs Dyskusja i rozwiązywania znanych problemów w NeXT. comp.sys.next.hardware Fizyczne aspekty komputerów NeXT. comp.sys.next.marketplace Oprogramowanie, sprzęt i praca komputerów NeXT. comp.sys.next.misc Dydkusja na temat NeXT. comp.sys.next.programmer Zagadnienia dotyczące oprogramowania komputerów NeXT. comp.sys.next.software Funkcje, użycie i możliwości programów NeXT. comp.sys.next.sysadmin System administrowania NeXT. comp.sys.novell Produkty Novell NetWare. comp.sys.nsc.32k Kości serii 32000 National Semiconductors. comp.sys.palmtops Superkalkulatory mieszczące się w dłoni. comp.sys.pen Komunikacja z komputerem za pomocą ruchów pióra. comp.sys.powerpc Komputery PowerPC. comp.sys.prime Komputery i produkty Prime Computer. comp.sys.proteon Wrota i inne produkty Proteona. comp.sys.psion Komputery osobiste PSION. comp.sys.prymid Komputery serii Pyramid 90x. comp.sys.ridge Komputery Ridge 32 i ROS. comp.sys.sequent Systemy sekwencyjne (balansowania i symetrii). comp.sys.sgi.admin Systemy administrowania SGL. comp.sys.sgi.announce Zapowiedzi dotyczące rodziny SGL. comp.sys.sgi.apps Aplikacje, które można uruchomić na Iris. comp.sys.sgi.bugs Błędy znalezione w systemie operacyjnym IRIX. comp.sys.sgi.graphics Pakiet graficzny do wykorzystania na maszynach SGL. comp.sys.sgi.hardware Systemy bazowe i peryferia komputerów Iris. comp.sys.sgi.misc Generalna dyskusja na temat komputerów Silicon Graphics. comp.sys.sinclair Komputery Sinclair - na przykład ZX81, Spectrum i QL. comp.sys.stratus Produkty Stratusa, w tym: System/88, CPS-32, VOS i FTX. comp.sys.sun.admin Systemy administrowania systemów Sun. comp.sys.sun.announce Zapowiedzi dotyczące Sun i poczta Sunergy. comp.sys.sun.apps Aplikacje oprogramowania komputerów i systemów Sun. comp.sys.sun.hardware Sprzęt Sun Microsystems. comp.sys.sun.misc Dyskusja na temat produktów Sun. comp.sys.sun.wanted Pomoc dla osób szukających systemów i produktów Suna. comp.sys.tahoe Komputery CC I6/32, Harris HCX/7 i Sperry 7000. comp.sys.tandy Komputery firmy Tandy (stare i nowe). comp.sys.ti Texas Instruments. comp.sys.transputer Komputer Transputer i język occam. comp.sys.unisys Systemy Sperry, Burroughs, Corvergent i Unisys. comp.sys.xeroxs Stacje i protokoły Xerox 1100. comp.sys.zenith.z100 Komputer ZenithZ-100 (Heath H-100) i jego rodzina. comp.terminals Terminale. comp.text Procesory tekstu i wykorzystywane w nich metody. comp.text.desktop Technologia i techniki DTP. comp.text.frame FrameMaker (deskop publishing - DTP). comp.text.interleaf Oprogramowanie, aplikacje i użycie Interleaf. comp.text.sgml ISO 8879 SGML, dokumenty strukturalne, zaznaczone języki. comp.text.tex Systemy i makro TeX i LaTeX. comp.text.info-retrieval Tematy dotyczące odzyskiwania informacji (ocenzurowane). comp.unix.admin Administrowanie systemami bazującymi na UNIXie. comp.unix.advocacy Argumenty za i przeciw UNIXowi i jego wersjom. comp.unix.aix IBM-owska wersja UNIXa. comp.unix.amiga MINIX, SYSV4 i inne *NIX na komputerach typu Amiga. comp.unix.aux UNIX dla komputerów Macintosh II. comp.unix.bsd Berkeley Software Disribution UNIX. comp.unix.dos-under-unix MS-DOS uruchamiany pod UNIXem comp.unix.internals Włamywanie się do wnętrzności UNIXa. comp.unix.large Serwery sieciowe UNIXa w dużych sieciach. comp.unix.misc Tematy dotyczące UNIXa nie zawarte w innych grupach. comp.unix.osf.misc Produkty Open Software Foundation. comp.unix.osf.osf1 OSF/1. comp.unix. pc-clone.16bit UNIX na maszynach typu 286. comp.unix.pc-clone.32bit UNIX na maszynach typu 386 i 486. comp.unix programmer Programowanie pod UNIXem. comp.unix.questions Grupa dla nowicjuszy UNIXa. comp.unix.shell Używanie i programowanie UNIXshell. comp.unix.sys3 System III UNIX. comp.unix.sys5.misc Wersja Systemu V, który poprzedza Wydanie 3. comp.unix.sys5.r3 System V Wydanie 3. comp.unix.sys5.r4 System V Wydanie 4. comp.unix ultrix ULTRIX firmy DEC. comp.unix.unixware Produkty Novell's UnixWare. comp.unix.user-friendly Dyskusje na temat przyjazności UNIXa dla użytkownika. comp.unix.wizards Dla czarowników UNIXa. comp.unix.xenix.misc Dyskusja na tematy XENIXa (poza SCO). comp.unix.xenix.sco Wersja XENIXa z Santa Cruz Operation. comp.virus Wirusy komputerowe i ochrona przed nimi. comp.windows.garnet Środowisko rozwojowe interfejsu użytkownika Garnet. comp.windows.interviews System okien zorientowany na obiekty InterViews. comp.windows.misc Różne zagadnienia związane z systemem okien. comp.windows.news System okien NeWS firmy Sun Microsystems. comp.windows.open-look Open Look GUL. comp.windows.suit Zestaw narzędziowy złącza użytkownika SUIT. comp.windows.x System X Window. comp.windows.x.apps Aplikacje dla X, używanie (ale nie programowanie). comp.windows.x.i386unix System okien XFree 86 i inne. comp.windows.x.intrinsics Zestaw narzędziowy X. comp windows.x.pex Rozszerzenie PHIGS X Window. Grupa Misc misc.activism.progressive Informacje dla postępowych działaczy. misc answers Streszczenie artykułów USENETa (ocenzurowane). misc.books.technical Dyskusja na temat książek technicznych. misc.consumers Interesy konsumentów, przegląd produktów itd. misc.consumers.house Dyskusje na temat posiadania i utrzymywania domu. misc.education Dyskusje nad systemem oświaty. misc.education.language.english Nauka angielskiego dla osób posługujących się na co dzień innym językiem. misc.emerg-services Forum dla paramedyków. misc.entrepreneurs Dyskusje na temat prowadzenia interesów. misc.fitness Ćwiczenia fizyczne, budowa ciała itd. misc.forsale Coś na sprzedaż. misc.forsale.computers.d Dyskusje na temat misc.forsale.computers. misc.forsale.computers.mac Coś na temat komputerów Macintosh. misc.forsale.computers.other Rozmaitości komputerowe. misc.forsale.computers.pc-clone Coś na temat komputerów klasy IBM-PC. misc.forsale.computers.workstation Coś na temat komputerowych stacji roboczych. misc.handicap O dodatkowych utrudnieniach. misc.headlines Bieżące tematy: narkomania, terroryzm itp. misc.health.alternative Alternatywne, komplementarne i duchowe dbanie o zdrowie. misc.health.diabetes Zarządzanie posiłkami dla diabetyków (dzień po dniu). misc.int-property Dyskusje na temat własności praw intelektualnych. misc.invest Inwestycje. misc.invest.canada Inwestycje w Kanadzie (rynek finansowy). misc.invest.funds Obligacje, akcje i majątki funduszy. misc.invest.real-estate Własności inwestycyjne. misc.invest.stocks Akcje i opcje. misc.invest.technical Analizowanie trendów handlowych metodami technicznymi. misc.jobs.contract Dyskusje nad zawieraniem kontraktów. misc.jobs.misc Dyskusje nad zatrudnieniem, miejscami pracy, karierach. misc.jobs.offered Dostępne oferty pracy. misc.jobs.offered.entry Oferty pracy. misc.jobs.resumes Streszczenia i artykuły na tematy dnia. misc.kids Dzieci, ich zachowanie i aktywność. misc.kids.computer Dzieci i używanie komputera. misc.kids.vacation Dyskusja na temat rodzinnych wakacji. misc.legal Legalizacja praw etycznych. misc.legal.computing Zagadnienia pewne świata komputerowego. misc.legal.moderated Prawo. misc.misc Dyskusja, jakiej nie znajdziesz w innych grupach. misc.news.east-europe.rferl Radio Wolna Europa/Radio Liberty - codzienne raporty. misc.news.southasia Nowinki z Bangladeszu, Indii, Nepalu i innych. misc.rural Zagadnienia dotyczące życia wiejskiego. misc.texes Prawo podatkowe i porady. misc.test Dla testowania oprogramowania sieciowego, bardzo nudne. misc.wanted Prośba o najbardziej upragnione rzeczy (bez oprogramowania). misc.writing Dyskusja na temat pisania. Grupa News news admin.misc Nowości na temat administrowania sieciami. news.admin.policy Polityka USENETa. news.admin.technical Nowości dotyczące technicznych aspektów utrzymywania sieci. news.announce.conferences Zaproszenia i zapowiedzi konferencji. news.announce.important Generalne zapowiedzi. news.announce.newgroups Zapowiedzi nowych grup. news.announce.newusers Objaśnienia dla nowych użytkowników. news.answers Streszczenie artykułów USENETa. news.config Lokalizacja uszkodzeń i przerw działania systemów. news.future Technologia przyszłości systemów sieciowych. news.groups Dyskusja nad listą nowych grup. news.lists Nowo wydane statystyki i listy. news.lists.ps-maps Opis przepływu danych w USENEcie. news.misc Dyskusje o USENEcie. news.newsites Zapowiedzi nowych węzłów. news.newusers.questions Pytania i odpowiedzi nowych użytkowników USENETa. news.software.anu-news Oprogramowanie VMS B-news z Australian National Univ. news.software.b Oprogramowanie kompatybilne z B-news. news.software.nn Pakiet "nn" dla nowych czytelników. news.software.notes Oprogramowanie pod notatnik (Univ.of Illinois). news.software.readers Dyskusja o oprogramowaniu używanym do czytania komunikatów sieciowych. Grupa Rec rec.answers Streszczenie artykułów w USENEcie. rec.antiques Dyskusja na temat antyków. rec.arts.animation Animacja. rec.arts.anime Dyskusja na temat animacji japońskiej. rec.arts.anime.info Zapowiedzi animacji japońskiej. rec.arts.anime.marketplace Rzeczy do sprzedania w świecie japońskiej animacji. rec.arts.anime.stories Japońskie komiczne farmazony. rec.arts.bodyart Tatuaże i ozdoby. rec.arts.bonsai Karłowate drzewa i krzaki. rec.arts.books Książki i przemysł wydawniczy. rec.arts.books.tolkien Książki J.R.R. Tolkiena. rec.arts.cinema Sztuka filmowa. rec.arts.comics.info Przegląd, konwencjonalne informacje i nowości komiksowe. rec.arts.comics.marketplace Wymiana komiksów i rzeczy z nimi związanych. rec.arts.comics.misc Książki ilustrowane, komiksy. rec.arts.comics.strips Skrócona wersja komiksów. rec.arts.comics.xbooks Mutant Universe of Marvel Comics. rec.arts.dance Sztuka tańca nie ujęta w innych grupach. rec.arts.disney Tematy związane z Disneyem. rec.arts.drwho Dr. Who. rec.arts.erotica Fikcja erotyczna i wiersze. rec.arts.fine Sztuka i artyści. rec.arts.int-fiction Dyskusja na temat interaktywnej fikcji. rec.arts.manga Japońskie historyjki. rec.arts.marching.drumcorps Korpusy bębnów i trąbek. rec.arts.misc Sztuki nie ujęte w innych grupach. rec.arts.movies. Filmy i ich kręcenie. rec.arts.movies.reviews Przeglądy filmów. rec.arts.poems Wiersze użytkowników sieci. rec.arts.prose Opowiadania i związane z nimi dyskusje. rec.arts.sf.announce Zapowiedzi dotyczące science-fiction. rec.arts.sf.fandom Aktywność fan klubu S-F. rec.arts.sf.marketplace Materiały S-F na sprzedaż. rec.arts.sf.misc Nowa grupa sympatyków S-F. rec.arts.sf.movies Filmy S-F. rec.arts.sf.reviews Przeglądy twórczości S-F, fantastyki i horrorów. rec.arts.sf.science Nauka i fikcja w S-F. rec.arts.sf.starwars Świat gwiezdnych wojen. rec.arts.sf.tv Telewizyjne S-F. rec.arts.sf.written S-F i proza fantastyczna. rec.arts.startrek.current Nowe filmy, książki, odcinki "Star Trek". rec.arts.startrek.fandom Konwencje i pamiątki "Star Trek". rec.arts.startrek.info Świat "Star Trek". rec.art.startrek.misc Dyskusje na temat "Start Trek". rec.arts.startrek.reviews Przeglądy książek, filmów i odcinków "Start Trek". rec.arts.startrek.tech Technologia przyszłości w "Start Trek". rec.arts.theatre Teatr i praca na scenie. rec.arts.tv Telewizja, jej historia. rec.arts.tv.soaps Opery mydlane. rec.arts.tv.uk Programy publicystyczne z Wielkiej Brytanii. rec.arts.wobegon Dyskusja na temat Prairie Home Companion. rec.audio Dźwięk wysokiej jakości (Hi-Fi). rec.audi.car Samochodowe systemy audio. rec.audio.high-end Systemy audio High-end. rec.audio.pro Profesjonalne nagrywanie dźwięku i inżynieria studyjna. rec.autos Auta i przepisy drogowe. rec.autos.antique Auta starsze niż 25 lat. rec.autos.driving Kierowanie samochodami. rec.autos.marketplace Kupno/sprzedaż, handel samochodami, części, narzędzia, akcesoria samochodowe. rec.autos.misc Dyskusja na tematy samochodowe. rec.autos.rod-n-custom Samochody z klasą. rec.autos.simulators Automobilowe symulatory. rec.autos.sport Zawody motorowe. rec.autos.tech Techniczne aspekty automobilizmu. rec.autos.vw Produkty Volkswagena. rec.aviation.announce Wydarzenia związane z lotnictwem. rec.aviation.answers Najczęstsze pytania na temat awiacji. rec.aviation.homebuilt Wybór, projektowanie, budowa i rekonstrukcja samolotów. rec.aviation.ifr Latanie według Instrument Flight Rules. rec.aviation.military Lotnictwo wojskowe - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. rec.aviation.misc Tematy lotnicze. rec.aviation.owning Własne samoloty. rec.aviation.piloting Dyskusje dla pilotów. rec.aviation.producs Przegląd tematów do dyskusji, bardzo użyteczny dla pilotów. rec.aviation.simulators Symulacja lotu. rec.aviation.soaring Wodoloty i szybowce. rec.aviation.stories Anegdoty lotnicze. rec.aviation.student Nauka latania. rec.backcountry Zajęcia na świeżym powietrzu. rec.bicycles.marketplace Kupno/sprzedaż i przegląd części rowerowych. rec.bicycles.misc Dyskusje na temat kolarstwa. rec.bicycles.racing Techniki wyścigów kolarskich, zasady, wyniki. rec.bicycles.rides Wyścigi, również treningi i trasy wyścigów. rec.bicycles.soc Społeczne aspekty kolarstwa. rec.bicycles.tech Projektowanie rowerów, konstrukcje, serwis itd. rec.birds Obserwacja ptaków. rec.boats Żeglowanie. rec.boats.paddle Dyskusje na temat wiosłowania, wioseł itd. rec.climbing Techniki wspinania się, zapowiedzi zawodów itp. rec. collecting Kolekcjonowanie. rec.collecting.cards Kolekcjonowanie kart sportowych i nie tylko. rec.collecting.stamps Filatelistyka. rec.crafts.brewing Produkcja piwa i miodów pitnych. rec.crafts.metalworking Wykonywanie przedmiotów z metalu. rec.crafts.misc Dyskusja na temat prac ręcznych nigdzie więcej nie ujętych. rec.crafts.quilting Pikowanie i inne podobne rzeczy. rec.crafts.textiles Szycie, szydełkowanie, robienie na drutach. rec. crafts.winemaking Sztuka robienia win. rec.equestrian Jeździectwo. rec.folk-dancing Tańce ludowe, tancerze i tańce. rec.food.cooking Gotowanie, książki kucharskie i przepisy. rec.food.historic Historia robienia potraw. rec.food.recipes Przepisy. rec.food.restaurants Najbliższe restauracje. rec.food.sourdough Sourdough (zakwas). rec.food.veg Potrawy wegetariańskie. rec.gambling Artykuły dotyczące gier, zakładów i szans na wygraną. rec.games.abstranct Perfekcyjna informacja, gra czysto strategiczna. rec.games.backgamon Backgammon. rec.games.board Dyskusje i wzmianki na temat gier planszowych. rec.games.board.ce Kosmiczna Potyczka (gra planszowa). rec.games.bolo Bolo (sieciowa strategiczna gra wojskowa). rec.games.bridge Brydż. rec.games.chess Szachy, szachy komputerowe. rec.games.chinese-chess Xiangqi (chińskie szachy). rec.games.corewar Core War, gra komputerowa. rec.games.design Zagadnienia dotyczące projektowania gier. rec.games.diplomacy Dyplomacja. rec.games.empire Empire. rec.games.frp.advocacy Plusy i minusy gier dających możliwość wcielania się w bohaterów. rec.games.frp.announce Zapowiedzi dotyczące takich gier. rec.games.frp.archives Zarchiwizowane fantastyczne historie i inne projekty. rec.games.frp.cyber Cyberpunk - gra dająca możliwość wcielenia się w bohatera. rec.games.frp.dnd Fantastyczna gra z lochami i smokami. rec.games.frp.live-action Gra z żywą akcją. rec.games.frp.marketplace Materiały dotyczące gier dających możliwość wcielania się w bohatera - te pożądane i na sprzedaż. rec.games.frp.misc Dyskusja nad grami dającymi możliwość wcielania się w bohatera. rec.games.go Go. rec.games.hack Hack. rec.games.int-fiction Dyskusja na temat gier z interaktywną fikcją. rec.games.mecha Gra z gigantycznymi robotami. rec.games.miniatures Gry wojenne. rec.games.misc Różne gry komputerowe. rec.games.moria Moria. rec.games.mud.admin Zagadnienia związane z administrowaniem wieloużytkownikowych gier typu "lochy". rec.games.mud.announce Artykuły o wieloużytkownikowych grach typu "lochy". rec.games.mud.dicu DikuMuds. rec.games.mud.lp LPMUD (gra komputerowa dająca możliwość wcielenia się w bohatera). rec.games.mud.misc Inne aspekty gier komputerowych z wieloma użytkownikami. rec.games.mud.tiny Niewielkie wieloużytkownikowe gry typu "lochy" (takie jak MUSH, MUSE i MOO). rec.games.netrek Netrek (XstrekII) - gra na X Window. rec.games.pbm Gry "grane przez pocztę". rec.games.pinball Zagadnienia dotyczące fliperów. rec.games.programmer Programowanie gier przygodowych. rec.games.rogue Łotr. rec.games.roguelike.angband Angband (gra komputerowa). rec.games.roguelike.announce Informacje dotyczące gier podobnych do "Łotra". rec.games.roguelike.misc Gry lochowe w stylu "Łotra", które nie zmieściły się w innych grupach. rec.games.trivia Dyskusja na temat błahostek. rec.games.video.3do Systemy gier wideo 3DO. rec.games.video.advocacy Debata nad wartościami różnych systemów gier wideo. rec.games.video.arcade Gra wideo z użyciem monet. rec.games.video.arcade.collecting Kolekcjonowanie, naprawianie i konwertowanie gier. rec.games.video.atari Systemy gier wideo na Atari. rec.games video.classic Starsze systemy gier i zabaw wideo. rec.games.video.marketplace Handel i sprzedawanie rzeczy związanych z grami wideo. rec.games.video.misc Dyskusja nad systemami gier domowych. rec.games.video.nintendo System i oprogramowanie gier wideo nintendo. rec.games.video.sega System i oprogramowanie gier wideo Sega. rec.games.xtank.play Xtank - taktyka i strategia. rec.games.xtank.programmer Kodowanie gry Xtank i jej robotów. re..gardena Ogrody - metody pielęgnacji. rec.guns Uzbrojenie armii. rec.heraldry Ubiory wojskowe. rec.humor Żarty i podobne rzeczy, mogą być nieco ostre. rec.humor.d Dyskusje na temat humorystyki. rec.humor.funny Żarty w mniemaniu cenzora zabawne. rec.humor.oracle Porady z Oracle USENETa. rec.humor.oracle.d Komentarze dotyczące Oracla USENETa. rec.hunting Polowanie. rec.jugging Żonglowanie - techniki żonglowania, wyposażenie i zdarzenia. rec.kites Zestawy do samodzielnego montażu. rec.mag Streszczenia magazynów, spisy treści itp. rec.martial-arts Sztuka wojenna. rec.misc Tematy dotyczące rekreacji i sportu. rec.models.railroad Modele kolejek szynowych. rec.models.rc Modele zdalnie sterowane. rec.models.rockets Modele rakiet. rec.models.scale Konstrukcje modeli. rec.motorcycles Motocykle, odnośne produkty i prawa. rec.motorcycles.dirt Kierowanie motocyklem (również na ekranie TV). rec.motorcycles.harley Motocykle Harley-Davidson. rec.motorcycles.racing Wyścigi motocyklowe. rec.music.a-capella Muzyka a capella. rec.music.afro-latin Muzyka z wpływami afrykańskimi i łacińskimi. rec.music.beatles Wielka czwórka i ich muzyka. rec.music.bluenote Jazz, blues i podobna muzyka. rec.music.cd CD - dostępność i inne tematy. rec.music.celtic Tradycyjna i nowoczesna muzyka z celtyckim smaczkiem. rec.music.christian Muzyka kościelna - kontemplacyjna i tradycyjna. rec.music.classical Muzyka klasyczna. rec.music.classical.guitar Muzyka klasyczna na gitarę. rec.music.classical.performing Wykonanie muzyki klasycznej (również wczesnej). rec.music.compose Komponowanie muzyki. rec.music.country.western Muzyka country & western - wykonawcy, utwory itp. rec.music.dementia Komedia i nowoczesna muzyka. rec.music.dylan Praca i muzyka preklasyczna. rec.music.folk Muzyka folk. rec.music.funky Muzyka funky, rap, hip-hop, house, soul, rhythm & blues itp. rec.music.gaffa Kate Bush i muzyka alternatywna. rec.music.gdead Dla (wdzięcznych) Deadheads. rec.music.indian.classical Hinduska i indiańska muzyka klasyczna. tec.music.indian.misc Dyskusje o muzyce indiańskiej. rec.music.industrial Style industrialne w muzyce. rec,music.info Nowości muzyczne i zapowiedzi. rec.music.makers Dla wykonawców. rec.music.makers.bass Techniki uzyskiwania basów, gitary basowe i podobny sprzęt. rec.music.makers.guitar Elektryczne i akustyczne gitary i podobny sprzęt. rec.music.makers.guitar.acoustic Granie na gitarze akustycznej. rec.music.makers.guitar. Tabele Akordów gitarowych. rec.music.makers.marketplace Kupowanie, sprzedawanie i używanie sprzętu muzycznego. rec.music.makers.percussion Techniki gry na perkusji i sprzęt. rec.music.makers.synth Syntezatory i muzyka komputerowa. rec.music.marketplace Nagrania, taśmy, kompakty poszukiwane, na sprzedaż itd. rec.music.misc Dla uwielbiających muzykę. rec.music.newage Muzyka New Age. rec.music.phish Phish. rec.music.reggae Muzyka reggae, roots, tańce reggae itp. rec.music.reviews Przegląd muzyczny. rec.music.video Muzyczne wideo i oprogramowanie do muzycznego wideo. rec.nude Naturyści/nudyści. rec.org.mensa Rozmowy z członkami Mensa. rec.org.sca Society for Creative Anachronism (Stowarzyszenie na rzecz Tworzenia Anachronizmów). rec.outdoors.fishind Sporty i zawodowe łowienie ryb. rec.parks.theme Zabawy ogrodowe. rec.pets Zwierzęta domowe, dyskusja na temat trzymania zwierząt w domu. rec.pets.birds Kultura i opieka nad domowymi ptakami. rec.pets.cats Koty domowe. rec.pets.dogs Psy jako zwierzęta domowe. rec.pets.herp Gady, płazy i inne egzotyczne zwierzaki. rec.photo Fotografowanie. rec.puzzles Puzzle, problemy, quizy. rec.puzzles.crosswords Tworzenie i rozwiązywanie krzyżówek. rec.pyrotechnics Fajerwerki, sztuczne ognie, bezpieczeństwo i inne podobne tematy. rec.radio.amateur.antenna Anteny - teoria, techniki, konstrukcje. rec.radio.amateur.digital.misc Cyfrowe systemy radiowe. rec.radio.amateur.equipment Sprzęt do produkcji amatorskich urządzeń radiowych. rec.radio.amateur.homebrew Amatorskie konstrukcje radiowe i eksperymentowanie z nimi. rec.radio.amateur.misc Amatorskie konkursy, zawody radiowe, zasady itp. rec.radio.amateur.policy Używanie radioodbiorników i regulacje prawne. rec.radio.amateur.space Amatorska transmisja radiowa. rec.radio.broadcasting Krajowe emisje radiowe. rec.radio.cb Radio CB. rec.radio.info Tematy dotyczące radia. rec.radio.noncomm Radio niekomercyjne. rec.radio.scanner "Użytkowe" częstotliwości nadawania powyżej 30 MHz. rec.radio.shortwave Radio krótkofalowe (krótkofalówka). rec.radio.swap Handel i wymiana sprzętu radiowego. rec.railroad Dla fanów prawdziwej kolejki. rec.roller-caster Roller-caster i inne zabawki do zjeżdżania. rec.running Bieganie dla zabawy, sportu, ćwiczeń itp. rec.scouting Światowa organizacja młodych skautów. rec.scuba Nurkowanie. rec.skate Jazda na łyżwach i wrotkach. rec.skiing Jazda na nartach. rec.skydiving Pilotowanie i nurkowanie podniebne. rec.sport.baseball Baseball. rec.sport.baseball.college Baseball zespołowy. rec.sport.baseball.fantasy Rotisserie (fantazyjny) baseball. rec.sport.basketball.college Koszykówka w szkołach. rec.sport.basketball.misc Koszykówka. rec.sport.basketball.pro Koszykówka profesjonalna. rec.sport.cricket Krykiet. rec.sport.cricket.scores Wyniki krykieta. rec.sport.disc Rzut dyskiem. rec.sport.fencing Szermierka. rec.sport.football.australian Futbol australijski (zasady). rec.sport.football.canadian Futbol kanadyjski. rec.sport.football.collegiate Futbol zespołowy. rec.sport.football.fantasy Futbol Rotisserie (fantazyjny). rec.sport.football.misc Futbol. rec.sport.football.pro Futbol profesjonalny. rec.sport.golf Golf. rec.sport.hockey Hokej na lodzie. rec.sport.hockey.field Hokej na trawie. rec.sport.misc Sporty spektakularne. rec.sport.olympics Olimpiady. rec.sport.paintball Paintball (gra o przeżycie). rec.sport.pro-wrestling Zawody zapasy. rec.sport.rowing Wioślarstwo załogowe. rec.sport.rugby Rugby. rec.sport.swimming Pływanie - treningi i zawody. rec.sport.table-tenis Tenis stołowy. rec.sport.tennis Tenis ziemny. rec.sport.triathlon Triathlon. rec.sport.volleyball Siatkówka. rec.sport.waterski Narty wodne i inne podobne dyscypliny. rec.toys.lego Lego i Duplo (i kompatybilne zabawki). rec.toys.misc Zabawki nie ujęte w innych grupach. rec.travel Podróżowanie. rec.travel.air Podróże powietrzne. rec.travel.marketplace Bilety i rezerwacja - także sprzedaż. rec.video Wideo i składniki wideo. rec.video.cable-tv Techniczne ujęcie tematów i uregulowań prawnych telewizji kablowej. rec.video.production Tworzenie filmów wideo o profesjonalnej jakości. rec.video.releases Zagadnienia filmów wideo z płyt laserdisc i kaset wideo. rec.video.satellite Oglądanie audycji poprzez satelitę. rec.windsurfing Windsurfing. rec.woodworking Obróbka drewna. Grupa Sci sci.aeronautics Areonautyka. sci.aeronautics.airliners Technologia promów kosmicznych. sci.agriculture Rolnictwo, praca na roli i podobne tematy. sci.answers Streszczenie artykułów USENETa. sci.anthropology Antropologia. sci.anthropology.paleo Ewolucja człowieka i innych naczelnych. sci.aquaria Naukowe podejście do akwariów. sci.archeology Archeologia. sci.astro Astronomia. sci.astro.fits Zagadnienia związane z Flexible Image Transport System. sci.astro.hubble Przetwarzanie Hubble Space. sci.astro.planetarium Planetaria. sci.bio Biologia i nauki pokrewne. sci.bio.ecology Ekologia. sci.bio.ethology Zachowanie się zwierząt i ekologia zachowawcza. sci.bio.evolution Biologia ewolucji. sci.bio.herp Biologia płazów i gadów. sci.chem Chemia i nauki pokrewne. sci.chem.organomet Chemia organiczna. sci.classic Historia klasyczna, języki, sztuka i coś więcej. sci.cognitive Percepcja, pamięć, sprawiedliwość i przyczynki. sci.comp-aided Komputery jako narzędzia w badaniach naukowych. sci.cryonics Animacja zawieszona - teoria i praktyka. sci.crypt Metody utajniania i odtajniania danych. sci.data.formats Modelowanie, gromadzenie i odtwarzanie danych naukowych. sci.econ Badania w ekonomii. sci.edu Edukacja. sci.elektronics Obwody, elektrony, teoria i dyskusje. sci.energy Nauka i technologia energetyczna. sci.energy.hydrogen Wodór jako alternatywne źródło energii. sci.engr Techniczna dyskusja na temat zadań inżynierskich. sci.engr.advanced-tv HDTV/DATV - standardy, formaty, sprzęt, praktyka. sci.engr.biomed Inżynieria biomedyczna. sci.engr.chem Inżynieria chemiczna. sci.engr.civil Inżynieria cywilna. sci engr.control Zarządzanie systemami sterowania. sci.engr.lighting Światło, wizje, kolory w architekturze, mediach i inne. sci.engr.manufacturing Technologia produkcji energii. sci.engr.mech Inżynieria mechaniczna. sci.enviroment Środowisko i ekologia. sci.fractals Obiekty o nieokreślonych wymiarach i inny chaos. sci.geo.fluids Geofizyczna dynamika płynów. sci.geo.geology Geologia. sci.geo.meteorology Mateorologia i inne podobne tematy. sci.image.processing Przetwarzanie obrazu i jego analiza. sci.lang Języki naturalne, komunikowanie się itp. sci.lang.japan Japoński mówiony i pisany. sci.life-extension Spowalnianie, zatrzymywanie i odwracanie procesów starzenia. sci.logic Logika - matematyczna, filozoficzna i komputerowa. sci.materials Inżynieria materiałowa. sci.math Dyskusje matematyczne. sci.math.research Bieżące badania matematyczne. sci.math.symbolic Algebra symboli. sci.med Medycyna i odnośne produkty i regulacje prawne. sci.med.aids AIDS - patologia, kuracja, biologia HIV, zapobieganie itp. sci.med.dentistry Stomatologia, zęby. sci.med.nutrition Odżywianie. sci.med.occupational Zapobieganie, rozpoznanie i kuracja w chirurgii urazowej. sci.med.pharmacy Nauka i praktyka farmaceutyczna. sci.med.physics Fizyka w medycynie. sci.med.psychobiology Psychiatria i psychologia. sci.med.telemedicine Konsultacje kliniczne przez sieć komputerową. sci.military Militaria. sci.misc Tematy naukowe. sci.nanotech Samoreprodukujące się maszyny w skali cząsteczkowej. sci.nonlinear Systemy chaotyczne i inne nieliniowe nauki. sci.optics Dyskusja nad optyką. sci.philosophy.tech Filozofia techniczna - matematyka, nauki, logika itp. sci.physics Prawa fizyczne, właściwości i inne podobne rzeczy. sci.physics.accelarators Akceleratory w fizyce cząsteczek. sci.physics.fusion Łączenie się ciał (w zasadzie zimne łączenie). sci.physics.particle Fizyka cząsteczkowa. sci.physics.research Bieżące badania fizyczne. sci.polymers Nauka o polimerach. sci.psychology Psychologia. sci.psychology.digest PSYCOLOQUY: W odniesieniu do "Psychology Jurnal and Newsletters". sci.research Metody badań, fundusze, etyka itp. sci.research.careers Zagadnienia dotyczące badań naukowych i karier. sci.skeptic Pseudonauka. sci.space Przestrzeń kosmiczna, programy badań przestrzeni kosmicznej itp. sci.space.news Zapowiedzi dotyczące nowości na temat przestrzeni kosmicznej. sci.space.policy Polityka dotycząca przestrzeni kosmicznej. sci.space.science Przestrzeń kosmiczna i odnośne prace. sci.space.shuttle Program wahadłowców kosmicznych i program STS. sci.space.tech Zagadnienia dotyczące lotów kosmicznych. sci.stat.consult Konsultacje statystyczne. sci.stat.edu Statystyka oświatowa. sci.stat.math Statystyka matematyczna. sci.systems Systemy naukowe. sci.techniques.microscopy Mikroskopy. sci.techniques.xtallography Krystalografia. sci.virtual-worlds Rzeczywistość wirtualna - technologia i kultura. sci.virtual-worlds.apps Bieżące i przyszłe użycie rzeczywistości wirtualnej. Grupa Soc soc.answers Składnica artykułów USENETa. soc.bi Dyskusja na temat biseksualizmu. soc.college Szkoły średnie, ich działalność. soc.college.grad Zagadnienia dotyczące ukończenia szkół. soc.college.gradinfo Informacje na temat ukończenia szkół. soc.college.org.aiesec The Internationmal Association of Business and Commerce Students. soc.college.teaching-asst Zagadnienia dotyczące nauczycieli uczących w collegach. soc.couples Dyskusje na temat par (zobacz soc.singles). soc.couples.intercultural Stosunki międzynarodowe i międzykulturowe. soc.culture.afganistan Społeczność afgańska. soc.culture.african Afryka i Afrykanie. soc.culture.african.american Zagadnienia afrykańsko-amerykańskie. soc.culture.arabic Zagadnienia technologiczne i kulturowe (nie polityczne). soc.culture.argentina Argentyna. soc.culture.asean Stowarzyszenie Narodów Południowo-wschodniej Azji. soc.culture.asian.american Wydawnictwa azjatycko-amerykańskie. soc.culture.australian Australia. soc.culture.austria Austria. soc.culture.balitc Kraje nadbałtyckie. soc.culture.bangladesh Bangladesz. soc.culture.bosna-herzgvna Bośnia-Hercegowina. soc.culture.brazil Brazylia. soc.culture.british Anglia. soc.culture.bulgaria Bułgaria. soc.culture.burma Birma. soc.culture.canada Kanada. soc.culture.caribbean Karaiby. soc.culture.celtic Irlandia, Szkocja, Bretania, Kornwalia, Walia. soc.culture.chile Chile. soc.culture.china Chiny. soc.culture.croatia Chorwacja. soc.culture.czecho-slovak Czechy, Słowacja, Morawy, Śląsk - życie i kultura. soc.culture.europe Kraje wspólnoty europejskiej. soc.culture.filipino Kultura Filipin. soc.culture.french Francuska kultura, historia i podobne tematy. soc.culture.german Kultura i historia niemiecka. soc.culture.greek Grecja. soc.culture.hongkong Hong Kong. soc.culture.indian Indie i rzeczy związane z Indiami. soc.culture.indian.info Grupa informacyjna dla grupy soc.culture.indian i inne. soc.culture.teluga Teluga. soc.culture.indonesia Indonezja. soc.culture.iranian Iran i tematy irańsko-perskie. soc.culture.israel Izrael i Izraelici. soc.culture.italian Włosi i ich kultura. soc.culture.japan Wszystko o Japonii, oprócz języka. soc.culture.jewish Żydowska kultura i religia (zobacz talk.politics.mideast). soc.culture.korean Korea i Koreańczycy. soc.culture.laos Laos. soc.culture.latin-america Ameryka Łacińska. soc.culture.lebanon Liban. soc.culture.maghreb Północnoafrykańska społeczność i ich kultura. soc.culture.magyar Węgrzy i ich kultura. soc.culture.malaysia Malezja. soc.culture.mexican Meksyk. soc.culture.misc Dyskusje na temat innych kultur. soc.culture.native Aborygeni na całym świecie. soc.culture.nepal Nepal. soc.culture.netherlands Holandia i Belgia. soc.culture.new-zealand Nowa Zelandia. soc.culture.nordic Kultura północy. soc.culture.pakistan Pakistan. soc.culture.palestine Palestyna. soc.culture.peru Peru. soc.culture.polish Polska. soc.culture.portuguese Portugalia. soc.culture.romanian Rumunia. soc.culture.scientists Zagadnienia kulturowe dotyczące naukowców i badań naukowych. soc.culture.singapore Singapur. soc.culture.soviet Rosyjska i sowiecka kultura. soc.culture.spain Hiszpania. soc.culture.sri-lanka Sri-Lanka. soc.culture.taiwan Tajwan. soc.culture.tamil Język, historia i kultura tamilska. soc.culture.thai Tajlandia. soc.culture.turhish Turcja. soc.culture.ukrainian Ukraina. soc.culture.uruguay Urugwaj. soc.culture.usa Stany Zjednoczone Ameryki. soc.culture.venezuela. Wenezuela. soc.culture.vietnamese Wietnam. soc.culture.yugoslavia Jugosławia. soc.feminism Feminizm i zagadnienia feministyczne. soc.history Rzeczy historyczne. soc.librarian.talk Biblioteki. soc.men Zagadnienia dotyczące mężczyzn, ich problemów i wzajemnych stosunków. soc.misc Społeczne tematy nie ujęte w innych grupach. soc.motss Homoseksualizm. soc.net-people Zapowiedzi, prośby i inne ciekawe rzeczy. soc.penpals W poszukiwaniu przyjaciół sieciowych. soc.politics Problemy polityczne, systemy, rozwiązania. soc.politics.arms-d Dyskusja na tematy zbrojeń. soc.religion.bahai Wiara Bahai. soc.religion.christian Chrześcijaństwo i odnośne tematy. soc.religion.christian.bible-study Studiowanie Biblii. soc.religion.eastern Religie wschodnie. soc.religion.islam Islam. soc.religion.quaker Kwakrzy. soc.religion.shamanis Doświadczenia szamanów. soc.rights.human Prawa ludzkie i działanie w tym kierunku (na przykład organizacja Amnesty International). soc.roots Genealogia i sprawy rodowe. soc.singles Nowa grupa dla osób samotnych. soc.veterans Zagadnienia dotyczące weteranów wojennych. soc.women Sprawy dotyczące kobiet, ich problemów i wzajemnych stosunków. Grupa Talk talk.abortion Dyskusja i argumenty na temat aborcji. talk.answers Skarbnica artykułów USENRTa. talk.bizzare Niezwykłości, tajemne sztuczki, lecz często dość głupawe. talk.enviroment Stan środowiska naturalnego. talk.origins Ewolucja versus stworzenie (czasem coś mocnego). talk.philosophy.misc Aspekty filozoficzne. talk.politics.animals Wykorzystywanie i/lub krzywdzenie zwierząt. talk.politics.china Wydawnictwa polityczne dotyczące Chin. talk.politics.crypto Kryptografia i rząd. talk.politics.drugs Wydawnictwa polityczne na temat narkotyków. talk.politics.guns Polityka zbrojeń. talk.politics.medicine Polityka i etyka dotycząca dbałości o zdrowie. talk.politics.mideast Dyskusja i debata na temat Środkowego Wschodu. talk.pilitics.misc Dyskusje typowo polityczne (brednie). talk.politics.soviet Polityka sowiecka, krajowa i zagraniczna. talk.politics.space Wydawnictwa nietechniczne na temat badania przestrzeni kosmicznej. talk.politics.theory Teoria polityki i systemy polityczne. talk.politics.tibet Tybet. talk.rape Dyskusja nad zatrzymaniem fali gwałtów i przemocy. talk.religion.misc Religia, etyka i moralne implikacje. talk.religion.newage Mniejszości religijne i ich filozofia. talk.rumors Sieciowe plotki. Grupy K12 K12Net jest zbiorem konferencji poświęconych programowi edukacyjnemu K-12, konwersacjom z cudzoziemcami w ich rodzinnym języku i projektom tworzonym przez nauczycieli do wykorzystania w pracy ze studentami. Grupy te są dystrybuowane poprzez FidoNet i USENET. Powyższe projekty tworzą hierarchię k12.sys. Można je znaleźć w kanałach K12, które są okresowo uaktualniane. Fora dla swobodnej konwersacji pomiędzy studentami są podzielone na poziomy zaawansowania w hierarchii k12.chat; nauczyciele również mogą wymieniać pomysły używania telekomunikacji w nauczaniu. Chcąc uzyskać więcej informacji skontaktuj się z członkami Konsylium Koordynacyjnego. Jack Crawford (jack@rochgate.fidonet.org) Janet Murray (jmurray@psg.com) Rob Reilly (rreilly@athena.mit.edu) Mort Sternheim (sternheim@phast.umass.edu) Louis Van Geel (lvg@psg.com) kl12.ed.art Lekcje sztuki i zręczności w K-12. kl12.ed.business Lekcje biznesu w K-12. kl12.ed.comp.literacy Nauka komputera w K-12. kl12.ed.health-pe Zdrowie i lekcje wychowania fizycznego w K-12. kl12.ed.life-skills Ekonomia domowa, edukacja kariery, szkolna rada. kl12.ed.math Lekcje matematyki w K-12. kl12.ed.music Lekcje muzyki i sztuk pięknych w K-12. kl12.ed.science Metodyka w K-12. kl.12.ed.soc-studies Studia społeczne i historyczne w K-12. kl12.ed.special Edukacja studentów upośledzonych. kl12.ed.tag Nagrody naukowe i utalentowani studenci. kl12.ed.tech Sztuka industrialna i nauka zawodu w K-12. k12.library Implementacja informacji technicznych w szkolnej bibliotece. k12.lang.art Nauka języków w K-12. k12.lang.deutch-eng Dwujęzyczne ćwiczenia (niemiecki/angielski) z udziałem native spikers. k12.lang.esp-eng Dwujęzyczne ćwiczenia (hiszpański/angielski) z udziałem native spikers. k12.lang.francais Praktyczny francuski z udziałem native spikers. k12.lang.russian Dwujęzyczne ćwiczenia (rosyjski/angielski) z udziałem native spikers. k12.sys.projects Dyskusja na temat projektów. k12.sys.channel0 Bieżące projekty. k12.sys.channel1 Bieżące projekty. k12.sys.channel2 Bieżące projekty. k12.sys.channel3 Bieżące projekty. k12.sys.channel4 Bieżące projekty. k12.sys.channel5 Bieżące projekty. k12.sys.channel6 Bieżące projekty. k12.sys.channel7 Bieżące projekty. k12.sys.channel8 Bieżące projekty. k12.sys.channel9 Bieżące projekty. k12.sys.channel10 Bieżące projekty. k12.sys.channel11 Bieżące projekty. k12.sys.channel12 Bieżące projekty. k12.chat.elementary Swobodne konwersacje studentów w klasach K-5. k12.chat.junior Swobodne konwersacje studentów w klasach 6-8. k12.chat.senior Swobodne konwersacje studentów szkół średnich. k12.chat.teacher Swobodne konwersacje nauczycieli w K-12. Grupa Alt Grupy Alt nie są przedmiotem formalnych procesów tworzenia grup innych typów. Jako rezultat niektóre grupy alt pojawiają się i znikają codziennie. Niektóre z nich nie są nawet ocenzurowane. Niektóre grupy hierarchii alt możesz znaleźć w rozdziale 12 książki Internet dla Opornych. Lista ta została stworzona na podstawie list Gene Spatforda, pracującego na Uniwersytecie Purdue, i przygotowana do publikacji przez Davida C. Lawrence'a z UUNET Technologies. Autorzy udzielają zgody na jej upowszechnianie. Lista zmienia się prawie co tydzień i większość węzłów USENETa podaje tylko dostępne grupy, tak więc to, co jest dostępne w twoim węźle, nie musi pokrywać się z tym, co jest na tej liście. 
1/ 1